Truyen Ngan Dau Tay Cua Cac Cay But Tre - 347

TRUYÏÅN NGÙÆN ÀÊÌU TAY CUÃA CAÁC CÊY BUÁT TREÃ 1
MUÅC LUÅC
LÚÂI VAÂO SAÁCH ...................................................................................................................... 4
TIÏËNG KHOÁC TÛÂ NÖÌI CÚM .................................................................................................. 6
QUAÃ VEÅT HÒNH TRAÁI BOM..................................................................................................10
NHÛÄNG PHIÏN BAÃN CUÃA ÀÚÂI ............................................................................................16
ÀÖÍI THAY .............................................................................................................................25
CON HÖÍ MÖÅT TAI.................................................................................................................30
TREÃ CON THÛÚÂNG THÏË ÀÊËY!.............................................................................................38
HOA BÛÚÃI ÀÊÌU MUÂA...........................................................................................................46
HÚI ÊËM CUÃA TUYÏËT ............................................................................................................59
CON CUÃA BIÏÍN ....................................................................................................................66
CON BÛÚÁM ...........................................................................................................................68
COÁ LEÄ NAÂO QUÏN NHAU ....................................................................................................69
KYÃ VÊÅT .................................................................................................................................73
HOAÂNG HÖN ........................................................................................................................76
NÛÚÁC MÙÆT CUÃA MEÅ ............................................................................................................86
TRÙNG QUÏ .........................................................................................................................90
NGÛÚÂI GÙÅP VÊÅN MAY.........................................................................................................94
LAÁ THUÖËC DÊËU ................................................................................................................. 105
LÚÂI NGUYÏÅN CÊÌU CUÃA MEÅ .............................................................................................. 117

CHUYÏÅN TREÃ CON ............................................................................................................ 132
NGÖI NHAÂ COÁ MÖÅT NGÛÚÂI ÀAÂN BAÂ ................................................................................ 136
NÙÆNG.................................................................................................................................. 139
MÖËI TÒNH ÀÊÌU................................................................................................................... 143
THOÁI QUEN ........................................................................................................................ 146
NHÛÄNG LAÁ THÛ................................................................................................................. 150
SÊN BOÁNG.......................................................................................................................... 154
NGÛÚÂI BAÅN MUÖÅN MAÂ N G ................................................................................................ 158
BIÏÍN GOÅI ............................................................................................................................ 163
NHÛÄNG DOÂNG SÖNG CUÂNG CHAÃY .................................................................................. 167
CÊËP SÙÆC ............................................................................................................................. 173
GA XEÁP CHIÏÌU MÛA.......................................................................................................... 178
CÖ TÖI ................................................................................................................................ 184
QUAÃ TIM CON RÖËI ............................................................................................................. 187
BÏËN CHIÏÌU ........................................................................................................................ 191
NGAÂY SINH NHÊÅT ............................................................................................................. 202
CON ÀÛÚÂNG NHOÃ ............................................................................................................. 207
TIÏËC NUÖËI.......................................................................................................................... 210
BÏËN ÀÚÅI ............................................................................................................................. 214
THAÁO ÀAÁY .......................................................................................................................... 222
BÏËN TRÊÌN GIAN ................................................................................................................ 229
HUYÏÌN THOAÅI BIÏÍN ......................................................................................................... 236
SUÖËI ÀÖÍ VÏÌ BIÏÍN MÙÅ N ..................................................................................................... 241
PHO TÛÚÅNG....................................................................................................................... 254
SÙÆC TÑM.............................................................................................................................. 259

GIÊËC MÚ TUÖÍI THÚ........................................................................................................... 266
VAÂNG .................................................................................................................................. 270
ÚÃ LAÂNG............................................................................................................................... 277
TIÏÅM MAY QUÊÌN AÁO ......................................................................................................... 280
CÖ GAÁI NÙÇM DAÂI................................................................................................................ 284
DOÂNG CHÛÄ TAI QUAÁI ........................................................................................................ 290
NGÛÚÂI ÛÚM RÛÂNG TRUÁC ................................................................................................ 293
ÀAÁNH CUÖÅC ....................................................................................................................... 301
CON ÀÛÚÂNG BÊËT HAÅNH ................................................................................................... 308
ÀIÏÅP VAÂNG......................................................................................................................... 310
MÙÆT PHÛÚÅNG .................................................................................................................... 315
CHÚÂ ÀÚÅI ............................................................................................................................. 319
TIÏËNG LOÂNG ...................................................................................................................... 324
NGÛÚÂI VÏÌ CÊËT NÛÚÁC SÖNG GIANH................................................................................ 329
CHUÖÎI HAÅT CÛÚÂM MAÂU XAÁM .......................................................................................... 340
CHUYÏÅN LAÂNG CHAÂY ....................................................................................................... 343
HÖÌI ÛÁC ÀAU BUÖÌN............................................................................................................ 351
KIM CHÓ NAM..................................................................................................................... 363
CHUYÏËN TAÂU THÚÂI GIAN................................................................................................. 376
CHIM QUYÁ VÏÌ TRÚÂI ........................................................................................................... 381
GIAÂN BÊÌU TRÛÚÁC NGOÄ ..................................................................................................... 385
COÁ MÖÅT NÖÎI NIÏÌM ............................................................................................................ 389
TRIÏÌN LAÅC TIÏN TRÏN XOÁM NUÁI .................................................................................... 401
GOÄ CÛÃA, XIN VAÂ TÒM ......................................................................................................... 412

LÚÂI VAÂO SAÁCH
Têåp saách naây coá böën àùåc àiïím: Möåt laâ nhûäng ngûúâi àaä viïët vùn
nhûng chûa phaãi laâ höåi viïn Höåi Nhaâ vùn Viïåt Nam. Hai laâ göìm
nhûäng truyïån ngùæn àêìu tiïn - àêìu tay hoå viïët, vaâ àûúåc in trïn baáo
chñ trung ûúng, hoùåc àõa phûúng. Ba laâ hoå coân rêët treã, söë àöng àang
ngúä ngaâng trûúác cuöåc àúâi cuäng nhû trûúác cûãa ngoä vùn chûúng,
nhûng hoå quyïët dêën thên vaâo sûå nghiïåp, búãi vò kinh nghiïåm àaân
anh cho hoå thêëy khöng dêën thên vaâo sûå nghiïåp thò cuöåc àúâi chó laâ
con söë chung chung. Böën laâ hoå göìm caác cêy viïët cuãa caác tónh thaânh
trong caã nûúác, coá ngûúâi chûa xuêët hiïån úã têåp naây, seä àïën vúái baån àoåc
úã têåp sau.
Nhûäng ngûúâi úã trong têåp saách naây, coá thïí coá nhûäng truyïån
ngùæn hay hún, khaám phaá hún, nhûng úã àêy chó in nhûäng truyïån hoå
viïët àêìu tay. Àoåc hoå thêëy àûúåc sûå búä ngúä, treã trung, naáo nûác, böìi
höìi, phêën khúãi, mú ûúác bay cao, bay xa, nhûng cuäng coá chuát ngö
nghï, hoùåc laâ khöng thêåt cuãa cuöåc àúâi àang söëng. Àêëy cuäng laâ leä têët
nhiïn khi chûa hiïíu hïët cêu "vöën söëng vaâ thûåc tïë laâ vuá sûäa cuãa nhaâ
vùn".
Tuy nhiïn nhiïìu ngûúâi trong têåp truyïån ngùæn àêìu tay cuãa caác
cêy viïët treã naây, àaä àaåt àûúåc nhûäng thaânh cöng úã caác cuöåc thi
truyïån ngùæn cuãa trung ûúng, hoùåc àõa phûúng, hoå chûa àaåt àûúåc
phong caách riïng, nhûng tòm àûúåc löëi ài, àõnh àûúåc phûúng hûúáng.
Àoåc hoå, nhûäng lúáp ài trûúác thêëy tin cêåy, hy voång, coá nhiïìu tia
saáng úã lúáp kïë tiïëp, coân lúáp àang muöën bûúác vaâo con àûúâng vùn
chûúng chùæc hùèn cuäng ruát àûúåc chuát ñt kinh nghiïåm, biïët caách àùåt
bûúác chên ban àêìu vaâo sûå nghiïåp vùn hoåc.
Mong rùçng caác cêy viïët trong têåp saách naây, seä giûä àûúåc võ trñ, vaâ
ngaây caâng phaát triïín vïì sûå nghiïåp vùn hoåc - möåt sûå nghiïåp luön
luön àoâi hoãi múái - vaâ múái, khöng àûúåc lùåp, khöng àûúåc cuä, duâ möåt yá
hoùåc möåt tûâ.
Àêy laâ möåt têåp saách quyá àïën vúái baån àoåc vïì nöåi dung, cuäng nhû
vïì sûå nghiïåp múái meã cuãa lúáp treã, caâng quyá hún, laâ têåp saách chaâo
mûâng Höåi nghõ Viïët vùn treã toaân quöëc lêìn thûá VI nùm 2001.
Laáng Thûúång 6.8.2001

Nhaâ vùn Cao Tiïën Lï
TIÏËNG KHOÁC TÛÂ NÖÌI CÚM
Du An
Chùèng biïët coá hoå haâng thêåt khöng maâ chùèng mêëy khi baâ Dêîn
vùæng mùåt bïn nhaâ töi. Baâ goåi meå töi laâ múå xûng chõ: “Chöî cêåu múå
thò chõ noái thêåt... Naây chó cêåu múå chõ múái noái thöi nheá...”
Toaân nhûäng chuyïån ngûúâi ta chûãi nhau, meå chöìng con dêu
chaånh choeå. Töi ngaán. Böë töi khöng toã thaái àöå. Lêìn naâo meå cuäng bõ
phêìn “tiïëp khaách”. Maâ meå coá veã húåp baâ. Mêëy höm nay mûa dêìm, meå
mang hïët quêìn aáo caã nhaâ ra vaá.
Töi nùçm trïn giûúâng àoåc truyïån. Böë ngöìi baân àoåc baáo. Meå vûâa
khêu vûâa noái chuyïån àêu àêu, röìi meå laåi quay vïì chuyïån baâ Dêîn:
“... Ngaây xûa baâ Dêîn cuäng xinh gaái lùæm àêëy. Nhûng trúâi chaã cöng
bùçng. Chöìng vúát cuãi chïët àuöëi. Coá thùçng con trai lúán lïn ài böå àöåi
àaánh Myä röìi cuäng nùçm laåi trong Nam. Tûá cöë vö thên, giaâ yïëu giúâ
biïët cêåy ai. Xaä cuäng quan têm nhiïìu nhûng nom baâ êëy luác naâo cuäng
khöí khöí thûúng thûúng laâ...”
Gioång meå hay trúâi mûa àïìu àïìu. Töi nûãa àoåc, nûãa nghe, tiïëng
àûúåc tiïëng mêët. Quyïín truyïån hay thïë maâ khöng vaâo, trang saách cûá
chêåp chúân baâ Dêîn. Bûåc, töi vuâng dêåy gùæt lïn:
- Meå thûúng baâ êëy khöí... Nhaâ mònh àaä giaâu bùçng baâ êëy chûa,
thaáng naâo xaä cuäng mang tiïìn àïën têån nhaâ cho. Meå chó...
Töi chûa noái hïët cêu thò roaåt möåt caái, meå àaä cêìm que raâo vaâo.
- Laáo naây! Laáo naây! Nûát mùæt àaä hoåc gioång mêët daåy naây.
- Hu hu... con xin löîi meå... àau quaá... àau quaá...
Töi khoác vaâ meå töi cuäng khoác. Röìi meå vûát roi döî daânh: “Nñn ài
keão baâ Dêîn sang bêy giúâ”. Töi vêîn coân i ó. Meå àem quêìn aáo vaâo
buöìng. Àuáng luác êëy thò coá tiïëng baâ Dêîn ngoaâi cöíng:
- Múå Chiïn coá nhaâ khöng? Gúám höm nay mûa maâ chaã sang
chúi.
- Em àêy! Baá höm nay ài chöî naâo maâ kñn tiïëng thïë. Höm nay úã
àêy ùn cúm vúái em nheá!
Meå höì húãi ra dòu baâ Dêîn vaâo. Töi mûâng, thïë laâ hïët haån. Töi
vuâng dêåy àõnh ài chúi thò meå chaåy laåi thò thaâo: “Sang nhaâ baác Tònh
vay 4 boâ gaåo con nheá”. Töi tûúi tónh cêìm raá voâng sau vûúân chuöëi.
Loaáng caái mêm cúm àaä doån ra. Baâ Dêîn luön möìm khen:
- Ngon quaá, múå nêëu hay thùçng cu nêëu maâ ngon thïë? Lêu lùæm
töi múái àûúåc ùn cúm deão thïë naây.
- Chaáu noá nêëu àêëy. Höm naâo baá mïåt cûá goåi noá sang nêëu cho.
Baâ Dêîn khen thêåt loâng. Caã nhaâ àaä buöng àuäa maâ baâ vêîn vaâ nöët
baát cuöëi.
Töi àïëm thêìm trong buång “böën baát - khoeã hún caã böë”.
Töi vêîn khöng laâm sao giöëng meå - ûa àûúåc baâ Dêîn... Nhûng
bûúãi vaâng röìi. Töi àûáng àêìu nhaâ nhòn sang vûúân baâ. Cêy bûúãi luác lóu
nhûäng quaã to bùçng quaã boáng. Möåt laân gioá nheå àung àûa, àung àûa
nhû khiïu khñch. Böë meå vêîn ngoaâi àöìng, töi vaåch raâo leãn sang. aác
nöîi cêy bûúãi laåi saát nhaâ, töi tiïën laåi gêìn xem baâ Dêîn coá nhaâ hay
khöng àaä. Cûãa he heá, coá tiïëng suåt sõt trong bïëp. Khoác! Töi lùæng tai.
- Con úi... bêy giúâ con nùçm úã àêu, con ài con àïí meå möåt mònh.
Meå chùèng biïët ngaây giöî con...
Qua khe vaách, trong aánh saáng múâ múâ. Töi chó thêëy caái boáng
nghiïng ngaã... Töi àûáng lïn àöëng cuãi àïí nhòn cho roä. Uyânh möåt caái,
àöëng cuãi vaâ töi xö xuöëng heâ. Baâ Dêîn lêåp cêåp chaåy ra. Töi àûáng ngay
dêåy: “Chaáu khöng sao... Chaáu sang nêëu cúm cho baâ”. Töi bêåt noái döëi
thêåt tûå nhiïn. “Vaâo àêy! Cúm baá nêëu xong röìi, mònh baá khöng nêëu
thò àoái nêëu thò thûâa”. Baâ doån mêm. Töi nhêëc nöìi cúm, múã vung ra,
nguöåi ngùæt, nûúác vêîn coân àoång roä nguyïn hònh haåt gaåo. Töi cöë trúån
trûâng trúån traåc nuöët lêëy loâng. Baâ khöng àïí yá cûá giuåc töi liïn höìi.
- Ùn ài chaáu. Bïn êëy chùæc daåo naây àöån sùæn. Thónh thoaãng sang
maâ ùn vúái baá lêëy sûác coân hoåc chûá... Anh Thaânh hy sinh, baá àûúåc ùn
cúm khöng... Thaânh úi, sao con khöng vïì khoai sùæn coá meå coá con...
Baâ Dêîn laåi giaân giuåa nûúác mùæt. Töi lùång ngûúâi röìi nûúác mùæt
cuäng traâo ra. Vêåy maâ bêëy lêu nay töi cûá êëm ûác, bûåc böåi khi múã vung
nöìi cúm nöìng nùåc sùæn. Kham khöí êëy thêëm gò. Coân coá böë - meå - con
quêy quêìn ngaây hai bûäa.
Trûa vïì nhaâ, töi ùn lûng baát cúm röìi àûáng dêåy. Meå hoãi, töi noái
thêåt. Böë lùæc àêìu ca cêím:
- Cúm khöng ra cúm, gaåo chùèng ra gaåo. 70 tuöíi maâ chùèng nêëu
àûúåc bûäa ngon. Con ùn àûúåc... gioãi àêëy!
Töi im lùång. Böë noái àuáng nhûng böë khöng hiïíu. Töi àang àõnh
caäi laåi thò meå noái tiïëp:
- Cûá àöång àïën gaåo, àïën cúm laâ khoác suâi khoác suåt hoãi chñn laâm
sao àûúåc. Duäng! Tûâ mai ài hoåc vïì con sang nêëu cho baá nheá, xong thò
vïì dûát khoaát khöng àûúåc ùn àêu àêëy.
Tûâ höm àoá töi thûåc hiïån àuáng lúâi meå dùån. Baâ Dêîn ài chúi vïì laâ
cúm canh tinh tûúm trong bïëp. Töi chûa bõ bùæt quaã tang lêìn naâo
(möåt baâ giaâ dúâ dêîm tûâng bûúác laâm sao maâ thêëy cêåu hoåc troâ thoùæt êín
thoùæt hiïån). Töi vui, höm naâo cuäng khoe vúái meå vaâ töi muöën chûáng
kiïën viïåc laâm töët cuãa mònh. Möåt buöíi töëi kïå böë meå doån cúm, töi leãn
sang. Töi sung sûúáng tûúãng tûúång baâ Dêîn ngöìi ùn cúm ngon laânh vaâ
thêìm khen thùçng chaáu. Nhûng àïën gêìn bïëp thò nghe tiïëng suåt sõt
khoác. Laâm sao maâ baâ coân khoác àûúåc nhó? Töi nhoán chên, heá mùæt qua
khe vaách lùæng nghe.
- Trúâi úi ! Con chïët àïí meå ùn ngon thïë naây aâ. Meå xúái cho con
möåt baát, con ùn thò meå múái ùn... Öi con úi laâ con úi...
Töi lùång ngûúâi, baãi hoaãi bûúác vïì. Chao öi, nïëu nhû meå töi cuäng
mêët töi! Tai töi laåi vùng vùèng tiïëng khoác húâ.
QUAÃ VEÅT HÒNH TRAÁI BOM
Laä Thanh An
Chiïìu nay Quyïët àiïn laåi ra baäi, cuâng thùçng treã laåc hùæn múái
kiïëm úã àêu mang vïì nuöi mêëy höm nay. Hùæn tòm àûúåc möåt quaã veåt
to, trïn möåt caânh moåc tûâ caái göëc coân soát laåi ven söng Soâ. Hùæn cêìm
caái vêëu coá baãy caánh úã àùçng chuöi, giöëng nhû baãy caánh úã àuöi möåt
quaã bom röìi buöng thaã tay xuöëng nïìn àêët mùån, caånh löî úã cuãa mêëy
chuá coâng coâng. Quaã veåt cùæm phêåp vaâo àêët ngêåp möåt phêìn ba tûâ chöî
muäi nhoån àïën phêìn phònh to nhêët. Röìi duâng ngoán tay troã, vûâa chó,
vûâa àïëm nhû möåt con coâ moã. Tñnh xem coân bao nhiïu göëc trïn triïìn
söng - núi maâ nùm xûa ngûúâi ta goåi laâ: rûâng veåt Kiïn Trung. Àïëm
xong hùæn cûúâi to röìi boã ài.
Chiïìu muâa heâ, trïn möåt con àï hûúng luáa, hûúng veåt ngaâo ngaåt
quyïån theo chiïëc xe àaåp vö tû cuãa chaâng lñnh treã vaâ cö gaái quï àang
àöå troân trônh úã tuöíi dêåy thò. Xe àang bon bon àïí laåi àùçng sau möåt
loaåt tiïëng cûúâi ruác rñch. Böîng! Rêìm. Höìng cöë tònh cûåa quêåy, laâm caã
hai ngûúâi ngaä nhaâo xuöëng sûúân àï. Höìng nuäng nõu chó vaâo chöî àau
trïn ngûåc mònh. Quyïët böëi röëi khöng biïët phaãi laâm gò! Höìng giaäy
àaânh àaåch:
- Anh ngöëc lùæm!
Mùåt Quyïët àoã nhûâ, trong tiïëng tröëng ngûåc àaánh thònh thõch,
anh coân nghe roä caã húi thúã gêëp gaáp cuãa Höìng. Cö caâo cêëu giêån dûä,
Quyïët chúåt hiïíu ra.
Trong phuát chöëc anh quïn hïët thaãy, toaân thên noáng dêìn, chên
tay run bùæn. Thïë röìi! Möåt cún mûa hön vaâ sûå lêìn tòm... lêìn tòm cuãa
böën baân tay nhû àaä tï daåi moåi caãm giaác ngoaâi àúâi. Chó coân laåi duy
nhêët möåt thûá khoaái caãm laâ sûå mõn maâng vaâ thö raáp. Hai ngûúâi dñnh
chùåt vaâo nhau trong baåt ngaân tiïëng soáng vöî êìm aâo xa xa. Muâi coã daåi
nöìng naân, hoaâ vúái tiïëng haâng cêy reo khe kheä, taåo thaânh möåt baãn
nhaåc nhû àïí daânh riïng cho àöi baån treã àang bûúác vaâo caái buöíi ban
àêìu àêìy say àùæm vaâ dõu ngoåt cuãa tònh yïu.
Tûúãng chûâng khöng coân sûác maånh naâo taách rúâi àûúåc hai nûãa
êm - dûúng àang thaã höìn vaâo coäi hû vö. Böîng möåt quaã veåt rúâi caânh
cùæm xuöëng àêët, laâm mêëy chuá coâng giêåt mònh ngú ngaác. Sûå kïët húåp
tûå nhiïn mang àêìy tñnh nhên duyïn êëy, nhû lúâi thöng baáo möåt cêy
veåt múái seä ra àúâi. Chaâng trai bûâng tónh, anh vûâa bûúác ra khoãi cún u
mï ngoaâi dûå tñnh thò sûå kiïån quaã veåt rúi tiïëp tuåc àûa anh vaâo traång
thaái bêìn thêìn trïn búâ coã hoang sú. Anh tûâ tûâ àûáng dêåy thêëy àêìu
húi choaáng vaáng, baäi veåt nhû muöën dïình lïn túái têån mêy trúâi àang
chao àaão. Anh khöng ngúâ ngoaåi caãnh àaä àêíy àûa chiïëc xe àaåp khöng
phanh, ngaä nhaâo xuöëng sûúân àï - biïn giúái giûäa àöìng vaâ biïín quï
anh.
- Anh nghô gò thïë? - Höìng hoãi.
- Ta vïì thöi em.
Höìng phuång phõu phuãi maånh buåi caát trïn quêìn aáo, àêìu toác böëi
röëi nhû cöë tònh giêîm naát búâ coã ven àï, röìi lïn xe cuâng ngûúâi yïu ra
vïì khi chiïìu àaä cêåp quaång.
Höm sau Quyïët traã pheáp. Coân Höìng khöng biïët vò lyá do gò maâ
cö àaä lêëy chöìng röìi chuyïín vaâo Àaâ Nùéng. Chöìng cö laâ kyä sû àõa
chêët, rêët gioãi nghïì phên kim. Anh àaä boã cú quan vaâo hùèn baäi vaâng:
chuyïn duâng hoaá chêët ruát vaâng tûâ caái saái ngûúâi ta boã ài. Thêëy baão
giêìu coá lùæm; coá túái haâng trùm cêy vaâng, nhûng nghe àêu múái àêy vúå
chöìng khuåc khoùåc thïë naâo, chùèng ai àïí yá chùm soác cêåu con trai, laâm
noá tuãi húân boã ài àêu biïåt tñch chûa tòm thêëy.
Àïën khi Quyïët vïì quï, thoaåt àêìu nghe tin êëy, anh baâng hoaâng
caã ngûúâi, traái tim muöën vúä thaânh muön maãnh. Anh khöng lyá giaãi
nöíi nguyïn cúá naâo àaä dêîn àïën sûå thay àöíi mau leå cuãa Höìng. Con
ngûúâi söi nöíi nùm xûa bêy giúâ böîng dûng trêìm hùèn xuöëng. Tuy laâ
thûúng binh soå naäo, nhûng àöëi vúái cöng viïåc cuãa àõa phûúng khi cêìn
phaãi àêëu tranh àïí baão vïå chên lyá thò Quyïët luön sùén saâng xung
phong àûáng muäi chõu saâo. Nhêët laâ trong tònh hònh úã xaä hiïån nay,
viïåc phaá rûâng veåt àïí laâm àêìm nuöi töm àang laâ vêën àïì noáng boãng.
Quyïët vaâ nhiïìu àaãng viïn àaä àûa yá kiïën phaãn àöëi rêët gay gùæt úã tûâng
chi böå vúái nhiïìu lyá do khaác nhau nhûng sûå giùçng co vêîn àang tiïëp
tuåc.
Möåt höm, àaãng böå xaä triïín khai phûúng hûúáng, nhiïåm vuå saáu
thaáng àêìu nùm, Quyïët xin yá kiïën. Caã höåi trûúâng im phùng phùæc chó
coân nghe tiïëng goát giêìy nïån xuöëng nïìn gaåch chùæc nõch cuãa Quyïët
àang ài lïn, ai nêëy nhòn nhau nñn thúã:
- Töi phaãn àöëi viïåc cho caá nhên àêëu thêìu rûâng veåt àïí laâm àêìm
nuöi töm. Vò veåt laâ möåt loaåi cêy coá taác duång söë möåt cho viïåc chùæn
soáng vaâ nûúác mùåt trong muâa mûa baäo. Noá coá yá nghôa to lúán vïì mùåt
möi trûúâng cuäng nhû viïåc hoâa húåp vaâ taác àöång qua laåi giûäa thiïn
nhiïn vúái con ngûúâi vuâng biïín. Àêy laâ núi rêët nhiïìu caác loaåi chim
laâm töí truá nguå, noá coá àêìy àuã àiïìu kiïån àïí baão töìn nhûäng loaâi chim
quyá hiïëm trong baäi chim quöëc gia.
Nhû caác àöìng chñ àaä biïët: cún baäo söë nùm, nùm 1985, àoaån àï
troång yïëu àaä bõ vúä laâ do núi àoá ñt suá veåt nhêët. Chó cêìn möåt lêìn nûúác
mùån traân vaâo àöìng, thò ba nùm sau chêët àêët vêîn chûa trúã laåi àûúåc
bònh thûúâng. Vêåy taåi sao ta laåi àang têm phaá boã. Con töm mang laåi
caái lúåi ñch trûúác mùæt, quyá thò quyá thêåt àêëy nhûng noá laåi phaá hoaåi caái
lúåi ñch lúán lao, lêu daâi. Theo töi, vêën àïì naây nïëu khöng phaãi lúåi duång
têåp thïí àïí mûu àöì lúåi ñch caá nhên, thò cuäng laâ sûå nhòn nhêån thiïín
cêån àïën muâ quaáng. Töi àïì nghõ khöng àûúåc cho àêëu thêìu, maâ phaãi
khêín trûúng töí chûác möåt lûåc lûúång àïí tröìng veåt vaâo nhûäng khoaãng
àêët coân tröëng.
Khöng khñ buöíi hoåp söi nöíi hùèn lïn, nhûäng tiïëng baân taán khi to,
khi nhoã. Àöìng chñ Maånh phoá bñ thû àaãng böå tuyïn böë giaãi lao. Anh
keáo riïng Quyïët ra möåt göëc cêy vaâ noái:
- Naây Quyïët! Chöî baån beâ túá noái thêåt nheá: cêåu be beá caái möìm
thöi, keão hùng haái quaá laåi phaát àiïn àêëy. Cêåu nïn biïët mònh möåt tñ,
möåt caái àêìu coân vïët thûúng nhû cêåu khöng àöåi nöíi caã bêìu trúâi àêu.
Viïåc naây àaä àûúåc thöëng nhêët tûâ trïn xuöëng dûúái caã röìi. Thuã quyä àaä
nhêån àuã söë tiïìn àêëu thêìu trong nùm nùm, chó nay mai laâ thùçng em
túá noá seä khoaán nhên cöng laâm mûúâi bêíy heác-ta àêìm nuöi töm.
- Trúâi úi! Thêåt laâ àau xoát! Chùèng leä caã àaãng böå khöng ai nhòn
nhêån ra viïåc naây hay sao???
- Thöi, thöi öng úi. Àau vúái xoát! Öng coá biïët öng àang phaåm töåi
gò khöng. Töåi chöëng àöëi laåi nghõ quyïët cuãa àaãng böå, ài ngûúåc laåi vúái
lúåi ñch thiïët thûåc cuãa àõa phûúng. Àêy laâ sûå saáng taåo phuâ húåp vúái
tònh hònh thûåc tïë, phuâ húåp vúái thúâi àaåi trong tûâng thúâi kyâ, cêåu àûâng
coá kòm haäm.
- Khöng! Khöng thïí nhû thïë àûúåc, töi seä àûa viïåc naây ài huyïån,
ài tónh...
- Àûúåc thöi! Cêåu cûá ài. Nhûng naây, cêåu khöng nïí mùåt túá laâ phoá
bñ thû, laâ thùçng baån thên cuãa cêåu hay sao?
- Thùçng baån? Nïëu öng coân coi töi laâ möåt thùçng baån thò töët nhêët
öng nïn àöíi múái suy nghô caâng súám caâng töët.
- Thöi im ài! Àûâng coá àaåo àûác giaã. Àaä thïë, töi seä töë caáo anh vïì
töåi vi phaåm trêìm troång àaåo àûác cuãa ngûúâi àaãng viïn.
- Töi chùèng laâm gò vi phaåm àïí anh phaãi töë caáo.
- AÁi aâ, thïë vò ai maâ cö Höìng boã laâng ài. Vò cêåu àêëy! Cêåu àaä nhêîn
têm chaâ àaåp lïn sûå trinh trùæng cuãa möåt cö gaái, cêåu laâm haåi caã àúâi
ngûúâi ta, àïën mûác hoå phaãi boã laâng ài vaâo baäi vaâng. Chñnh cö êëy àaä
noái vúái töi höm cö ta laâm thuã tuåc chuyïín höå khêíu.
Àêìu Quyïët noáng ran, trúâi nhû suåp xuöëng, töëi rêìm laåi. Anh chao
àaão võn hùèn vaâo göëc cêy.
- Nhûng maâ naây, túá noái thïë thöi, vêîn coân àïí cho cêåu möåt löëi
thoaát àêëy. Cêåu nïn ruát lui yá kiïën bùçng khöng thò... nhû cêåu biïët röìi
àêëy...
Loâng Quyïët quùån àau, bao nhiïìu sûå tñch goáp tûúãng àang vúi
dêìn, nay laåi buâng lïn trong sûå bêët lûåc töåt cuâng.
Sau buöíi hoåp êëy dû êm cuäng lùæng dêìn, àaãng viïn ai nêëy trúã vïì
vúái nhûäng cöng viïåc bêån bõu. Riïng vúái Quyïët, nhûäng tiïëng gêìm rñt
loaãng xoaãng, khö khöëc cuãa chiïëc maáy moác buân àùæp búâ laâm àêìm töm,
ngaây ngaây cûá xoaáy sêu vaâo àêìu. Noá cûá choái choái nhû nhûäng maãnh
àaån gùm vaâo böå naäo möîi luác möåt nhiïìu. Àïën möåt ngaây kia tai anh
tûå nhiïn nhû coá tiïëng ong kïu vo vo, tay anh xuêët hiïån nhûäng haânh
àöång kyâ quùåc, cûá chó chó... àïëm àïëm vaâ caái tïn “Quyïët àiïn” àaä ra
àúâi tûâ àoá.
Ngaây mai, laâng múã höåi chuâa nhên dõp khaánh thaânh ngöi nhaâ
töí. Khaách thêåp phûúng vaâ nhûäng ngûúâi xa quï nghe tin vïì rêët àöng.
Trong àoá coá caã Höìng, vaâng baåc àeo àêìy ngûúâi, cùåp kñnh àen rêët ùn
vúái khuön mùåt trùæng troân búãi lúáp phêën ngoaåi. Chiïëc tuái dêy daâi àeo
luãng lùèng húåp vúái böå quêìn aáo sang troång trïn daáng ngûúâi àêìm àêåm.
Cö diïîu vaâo sên chuâa àöng nghõt ngûúâi, ai cuäng trêìm tröì. Hònh nhû
cö àang àïí yá tòm ai!!! Röìi laåi vöåi vaä ra con àûúâng 56. Luác naây khöng
coân ai quêëy rêìy, Höìng mùåc sûác thaã höìn bay vïì cuâng kyã niïåm.
Chñnh con àûúâng naây nùm xûa àaä cuâng anh êëy böëc caát trïu
nhau, bêy giúâ àaä àöí nhûåa. Vêîn haâng cêy êëy xûa àaä tûâng vñu ngoån
chúi tröën tòm, bêy giúâ cao ngêët trúâi àang reo cuâng gioá biïín. Röìi
trûúâng hoåc, röìi traåm xaá... àïën caã ngöi chuâa cöí rïu phong têët caã àïìu
àang cûåa mònh àöíi khaác.
Àang maãi nghô, Höìng giêåt mònh vò tiïëng ai goåi:
- Höìng úi! Vïì höìi naâo vêåy?
- Con chaâo baác! Con vïì luác saáng.
- Àaä tòm àûúåc thùçng beá chûa?
- Daå chûa, con àõnh saáng mai vaâo chuâa lïî phêåt röìi doâ hoãi xem,
may ra chaáu noá coá vïì quï. Biïët àêu, trúâi phêåt phuâ höå ai àoá àang cûu
mang chaáu thò phuác coân to cho chaáu.
- Roä khöí! Naây baác baão: con ài ngay ài, ra ngoaâi àï êëy, ngaây naâo
baác cuäng thêëy coá möåt thùçng beá, noá cûá ài theo caái anh chaâng àiïn úã
ngoaâi àoá. Con thûã ra xem, may ra... coá phaãi...
Ruöåt gan noáng bûâng, Höìng vöåi vaâng phoáng nhû bay vïì núi êëy
àang mïnh mang möåt buöíi chiïìu nûúác nöíi. Muâi tanh nöìng gioá biïín,
muâi coã daåi hoang sú núi àêy àaä hoaâ tan bao kyã niïåm àêåm àaâ tuöíi
treã. Soáng nûúác xön xao loâng ngûúâi lay àöång, nhûäng ngaây ngùæm biïín,
nhûäng töëi trùng lïn cûá lêìn lûúåt hiïån vïì, loâng cö traâo dêng möåt nöîi
buöìn man maác.
Quyïët àiïn cûá cûúâi cûúâi, àïëm àïëm nhûäng göëc veåt coân soát.
Thùçng beá àang nhòn theo ngoán tay coâ möí, böîng noá nghe tiïëng
xe maáy, noá sûäng laåi. Chiïëc xe möîi luác möåt gêìn hún, noá ngúá ra röìi heát
lïn:
- Meå!
Höìng phanh khûå laåi. Chiïëc xe Dream àöí kïình trïn mùåt àï.
Maáy vêîn nöí xònh xõch chêìm chêåm nhû cuâng nhõp vúái ngoán tay cuãa
Quyïët àiïn maãi àïëm tûâng cêy veåt non àang mon men moåc lêën dêìn
tûâng khoaãng àêët tröëng úã àêìm töm nay àaä boã dúã. Vò öng chuã cuãa noá
àaä bõ vúä núå.
Höìng gaâo lïn trong tiïëng gioá:

- Con úi! Meå àêy! Meå ài tòm con àêy.
Nhûng àöåt nhiïn thùçng beá chaåy nhû àiïn xuöëng vïå àï. Noá tröën
vaâo möåt göëc veåt to coá vaâi taán laá bïn trïn, ngûúâi run bùæn, noá nêëc lïn
tûâng tiïëng, nùm ngoán chên xoeâ ra bêëm sêu xuöëng nïìn àêët mùån.
Höìng àuöíi theo sau, àöi guöëc cao goát bõ bùæn tung ra khoãi chên nùçm
choãng goång trïn coã, cö nhaâo túái öm chêìm thùçng beá:
- Trúâi úi! Con töi.
Thùçng beá cuäng gaâo lïn:
- Con khöng cêìn ! Meå ài ài.
Höìng ghò chùåt lêëy thùçng beá, coân noá vêîn nhoaâi ngûúâi vïì phña
Quyïët vaâ caâng gaâo to:
- Con khöng cêìn meå! Chó cêìn chuá Quyïët, chuá êëy àaä nuöi con.
Höìng baâng hoaâng buöng tay ra, thùçng beá chúåt nñn bùåt röìi guåc
àêìu vaâo loâng meå. Höìng ngûúác lïn àï, mùæt cö nhoeâ ài.
Quyïët àûáng löìng löång giûäa mêy trúâi hoaâng hön, tröng tûåa nhû
möåt tûúång àaâi huâng traáng. Chiïëc aáo blu-döng böå àöåi àûång àêìy gioá
biïín phöìng ra sau lûng nhû àïí laâm àöëi troång cho caánh tay àang giú
ra phña biïín. Höìng giêåt mònh nhòn xuöëng, ngúâ ngúå caái chöî hai meå
con àang àûáng, thò bêët ngúâ möåt quaã veåt rúâi caânh cùæm phêåp xuöëng
àêët tröng giöëng nhû möåt traái bom.
NHÛÄNG PHIÏN BAÃN CUÃA ÀÚÂI
Höì Thõ Haãi Êu
Rúâi toaâ aán, töi ài nhû chaåy. Böå mùåt giûä nguyïn veã àau khöí àêìy
kiïu haänh. Böå mùåt êëy muöën noái vúái toaân nhên loaåi rùçng, töi àûáng
cao hún têët caã: sûå ö nhuåc (nïëu coá), caã sûå deâ bóu (nïëu coá), caã sûå
thûúng haåi (dô nhiïn laâ nïëu coá).
Àaåp xe trïn phöë, töi quïn hïët moåi sûå trïn àúâi. Töi khöng quan
têm àïën phöë àöng hay vùæng, aáo àoã aáo xanh mêëy maâu, cêy àaä tröí
hoa, nùæng àaä phai maâu... Töi gaåt phùæt caái thoái quen àeåp àeä thûúâng
ngaây êëy. Búãi vò töi àang say sûa, àang nhêëm nhaáp nöîi àau khöí
khöng phaãi cuãa chñnh mònh. Nhûng àêëy thêåt laâ möåt àiïìu kinh
khuãng. Sûå trinh tiïët àang bõ töín thûúng.
- Lï - Tiïëng goåi.
“Khöng! Khöng àûúåc quay àêìu laåi. Mùåc tiïëng goåi! Mònh àang
àau khöí àêy! Àau khöí lùæm, àûâng quêëy rêìy”. Töi thêìm nghô.
- Lï - Tiïëng goåi tùæt àùçng sau.
Vaác böå mùåt cuãa keã mang nöîi àau àúâi, töi lï bûúác vaâo nhaâ. Meå töi
àang àûáng úã cûãa, àöi mùæt thêët thêìn lo êu.
- Sao?
- Chùèng sao caã, toaâ xûã ly dõ - Gioång töi tûng tûãng. Caã thên hònh
ngûúâi àaân baâ chuâng xuöëng, oaâ ra nhûäng êm thanh tûác tûúãi, khiïën
con ngûúâi töi cú höì chaãy nhaäo theo.
- Trúâi úi! Sao maâ nhuåc nhaä! Noá böi gio traát trêëu vaâo caã caái nhaâ
naây. Gaái àêu coá gaái löån chöìng nhû noá. Trúâi úi laâ trúâi!
Möåt ngûúâi àaân baâ àoan chñnh àang àau àúán, khoác than vò sûå hû
hoãng cuãa möåt ngûúâi àaân baâ khaác. Meå töi àêëy, khoác vò chõ töi àêëy!
Tûác tûúãi, rïì raâ. Kïí lïí. Chao öi laâ söët ruöåt! “Viïåc gò maâ phaãi àau àúán
möåt caách êìm ô nhû thïë?”. Töi nghô. Ngûúâi àaân öng àang ngöìi àoåc baáo
nghiïm trang vaâ trêìm tônh. Öng thong thaã àùåt túâ baáo ngay ngùæn lïn
baân. Öng thêån troång nhêëc chiïëc muåc kónh ra khoãi mùæt. Chêåm raäi vaâ
chùæc nõch:
- Hoãng! Thïë laâ vûát! Àûa cho noá loå thuöëc nguã - Gioång öng cao
dêìn - Baão noá chïët ài, söëng maâ nhuåc! Nhuåc caã hoå.
“Rêìm!” Öng àêëm tay xuöëng baân. Thïë laâ àuã. Öng àaä baây toã xong
thaái àöå cêìn thiïët cuãa mònh. Böë töi àêëy. Thên sinh cuãa ngûúâi àaân baâ
xinh àeåp trong truyïån naây.
Meå vêîn húâi húäi, naäo nïì. Khöng khñ trong nhaâ àùåc quaánh caái
dung dõch cuöìng nöå: sïìn sïåt, bêìy nhêìy. Kïët quaã cuãa loâng kiïu haänh
bõ töín thûúng. Ngöåt thúã quaá. Bêím sinh, laá phöíi töi àau yïëu. Töi
hoaãng súå, lao vuåt ra khoãi nhaâ. Mùåt àêët vêîn bònh yïn. Trong mùæt töi,
vuä truå àaão löån.
Chõ töi àeåp. Töi cam àoan laâ thiïn haå seä àöìng thanh noái thïë.
Maâ thûåc ra laâ ngûúâi ta àaä àoåc thuöåc noá röìi. Caác bêåc cao niïn baån
cuãa böë töi, meå töi nûäa, khi àïën chúi bao giúâ cuäng khöng quïn noái
möåt cêu, àaåi loaåi:
- Hai baác coá cö con gaái àeåp nhû tranh veä - Meå töi im lùång. Chõ
cûúâi. Mùæt lêëp laánh niïìm tûå haâo khiïm töën. Töi khöng kõp nhïëch
miïång cûúâi hûúãng ûáng, vaâ biïët rùçng cêu noái êëy chó daânh cho chõ gaái
töi.
Boån cuâng lûáa thò phûác taåp hún. Con gaái xinh ra àïí àeåp. Dô
nhiïn röìi. Hiïìm möåt nöîi trúâi giaâ bêët cöng “keã ùn khöng hïët ngûúâi
lêìn chùèng ra”. Nïn coá bao giúâ hoå thûâa nhêån nhan sùæc cuãa nhau. Luä
con gaái kñn àaáo nhòn tröåm chõ töi trong moåi cú höåi. ...Thêìm so saánh,
thêìm ûúác ao, theâm thuöìng, vaâ khöng thïí quïn yïëu töë naây: ghen tõ.
Hoå chûa bao giúâ noái chõ töi àeåp. Nhûng thaãm haåi thay! Hoå chùm chuá
nhaåi theo caã daáng ài, caách ngöìi cuãa chõ êëy, dô nhiïn laâ thêët baåi. Cuöëi
cuâng thò hoå maånh daån phó baáng: àaâi caác rúãm!
Caánh con trai thò khoãi baân. Hoå cöng khai tung hö chõ êëy. Hoå
chiïm ngûúäng. Hoå tön thúâ. Hoå say àùæm vaâ thaãm haåi. Hoå trúã nïn ngúá
ngêín khi chõ böîng nhiïn xuêët hiïån. “Em àeåp nhû böng höìng pha lï”,
“Em àeåp nhû nûä hoaâng”, “Em àeåp nhû...”. Hoå taán tuång chõ êëy. Ngûúâi
ngoaâi cuöåc duy nhêët àûúåc nghe nhûäng lúâi àoá, laâ töi. Bêëm buång maâ
cûúâi. Rùåt möåt thûá voã êm thanh röîng tuöåt.
Chó coá töi laâ àûáng trïn têët caã. Sûå ghen gheát vaâ si mï. Töi coá
caách àaánh giaá cuãa riïng mònh. Vaâ töi tin tûúãng úã sûå àaánh giaá êëy.
Àûáa con gaái ûa sûå àiïìu àöå vaâ chûâng mûåc nhû töi. Töi khöng thûâa
nhêån chõ laâ möåt veã àeåp cöí àiïín. úã chõ caái gò cuäng thaái quaá möåt chuát:
maãnh mai quaá, trùæng treão quaá, mú maâng quaá, oáng aã quaá v.v...
Mùåc moåi sûå soi xeát kyä lûúäng vaâ àõnh giaá caác kiïíu, chõ vêîn àeåp.
Vö tû vaâ thaách thûác.
Nùm 18 tuöíi, chõ töi àaä coá vö vaân keã theo àuöíi. Nhiïìu lùæm: aáo ca
rö, aáo keã; lêëp loaá kñnh rêm, kñnh cêån; nhoang nhoaáng kyä sû, baác sô...
Ngaây êëy töi 14 tuöíi. Ài àêu chõ êëy cuäng ruã töi: “Ài cuâng cho àúä
ngûúång”. Töi sûúáng lùæm, vui veã nhêån lúâi. Nùm töi 20 tuöíi, chõ vêîn
àeåp vö tû. Vaâ dô nhiïn, ài àêu chõ vêîn ruã töi ài cuâng: “Hai chõ em ài
cho noá vui”. Töi chêëp nhêån. Sûå hiïån diïån cuãa töi bïn caånh nhû möåt
thaânh töë hûäu cú àïí tön thïm nhan sùæc cuãa chõ. Böë meå töi chûâng
mûåc: tûâ cöng viïåc, löëi söëng àïën gioång noái. Laå thay, laåi saáng taåo nïn
hai taác phêím, hai phiïn baãn cuãa hoå traái ngûúåc nhau, àêíy chuáng àïën
cûåc àoan, vaâ taåo nïn möåt thïí àöëi troång tuyïåt vúâi. Chõ töi àeåp tûâ voác
daáng, baân tay àïën caái tïn: Phan Myä Thanh Dung. Coân töi, thïë àöëi
troång cuãa chõ, möåt thên hònh thêëp beáo, möåt khuön mùåt têìm thûúâng
vaâ caái tïn quaá möåc: Phan Thõ Lï.
Àuâng möåt caái, chõ töi ài lêëy chöìng. Chuá rïí cuäng tuyïåt vúâi khöng
keám phêìn cö dêu. Chõ - kyä sû. Anh laâ viïån sô möåt viïån khoa hoåc noå.
Chõ xinh àeåp thöng minh, anh laâ ngûúâi taâi hoa phong nhaä. (Tûâng
cùåp cûá àöëi nhau chan chaát). Sau khi têëm voan trùæng löång lêîy trïn
maái toác cö dêu àûúåc gúä ra, cuöåc söëng trúã vïì nhõp àiïåu bònh thûúâng.
Chõ töi xuêët giaá, cûãa nhaâ vùæng hún möåt chuát. Khaách khûáa thûa lui
túái, röìi vaän hùèn. “Caâng töët!”. Töi daânh hïët thúâi gian vaâo hoåc têåp, àoåc
saách. Töët nghiïåp àaåi hoåc haång ûu, vaâ àûúåc giûä laåi chuyïín tiïëp sinh -
Töi àaä laâm haâi loâng böë meå.
Nùm nùm sau, chõ töi vêîn àeåp. Veã àeåp khöng vö tû, húi buöìn vaâ
trïî naãi. Meå töi cheáp miïång:
- Con gaái coá chöìng phaãi khaác thúâi son röîi chûá!
Böë taán thaânh:
- Thïë laâ töët.
Töi ngoan ngoaän lônh höåi têët caã. Chöìng chõ töi coá quyïët àõnh
sang cöng taác úã möåt nûúác phûúng Têy. Khöí thïë! Quanh ài quêín laåi
töi vêîn phaãi sao chuåp vaâo àêy nhûäng traång thaái tònh caãm cuãa ngûúâi
thên. Böë meå töi haänh diïån vö cuâng. Tûå haâo vö cuâng. Chan chûáa
niïìm maän nguyïån. Traång thaái tònh caãm cuäng laâ möåt chûáng bïånh dïî
lêy. Töi lêy böë meå töi möåt caách khöng tûå giaác. Riïng Myä Thanh
Dung, chõ töi, chó im lùång. Àöi mùæt khöng buöìn khöng vui. Khoeá
miïång khöng cûúâi, khöng mïëu. Chó coá àûúâng chên maây àöi khi nhñu
laåi, thoaáng nhanh nhû chúáp saáng, röìi laåi giaän ra bònh lùång. Àeåp,
trang nghiïm.
Têët caã nhûäng àiïìu êëy coá aãnh hûúãng gò àïën töi - Phan Thõ Lï-
ngûúâi laâm vêåt àöëi troång cuãa Myä Thanh Dung, chó laâ keã vui thay,
buöìn mûúån. Chùèng phaãi cuãa mònh, töi mau quïn. Moåi xaáo tröån
khöng khiïën àûúåc töi lòa boã thoái quen cuãa mònh laâ nghiïën ngêëu
nhûäng pho saách àuã loaåi: triïët hoåc, chñnh trõ, tiïíu thuyïët, saách hûúáng
dêîn sinh àeã coá kïë hoaåch. Nhûäng quyïín saách cuä meâm vaâ súân raách.
Kiïn têm chúâ àúåi moåi àaåi diïån giúái maây rêu àïën hoãi vúå. Àêëy cuäng
trúã thaânh thoái quen cuãa töi tûâ bao giúâ chùèng roä.
Qua cûãa söí, töi thêëy mùåt trúâi lú àaäng trïn mêy. Nùæng mïìm maåi
vaâ dô hoaâ. Gioá àoãng àaãnh chaãy qua voâm laá. Lao xao, thúâi tiïët êëy nhû
xui khiïën moåi ngûúâi bûúác chên ra khoãi töí keán cuãa mònh. Trong àoá coá
töi, cö gaái 25 tuöíi cúám nùæng.
Caánh cûãa kheáp húâ, bûác maânh kheä lay.
“Laåy chuáa! Àöì vêåt vö höìn maâ àöi khi kheáo úäm úâ, khïu gúåi!”. Töi
khoá chõu nghô. Bêët giaác, quïn caã bêëm chuöng (tiïët muåc àún giaãn
nhêët cuãa möåt keã àûúåc coi laâ lõch sûå). Töi múã toang caánh cûãa nhaâ chõ.
Gò thïë kia, nhêåp nhoeâ chêëp chúái nhû mï höìn trêån. Trûúác mùåt töi,
thêìn tònh aái àang say sûa. Naâng ngöìi trïn àuâi chaâng, quêën riïët lêëy
nhau trong caái hön dñnh chùåt. Têët nhiïn möåt tònh huöëng khöng nùçm
trong dûå kiïën. Ba böå mùåt chaãy daâi, thûúân thûúåt. Sûúång suâng. Beä
baâng. Möåt doâng àiïån chuyïín nhanh trong cú thïí töi, choaáng vaáng.
Röìi sau àoá noá biïën thaânh sûå giêån dûä rêët thaánh thiïån. Sûå giêån dûä
cuãa caái töët bõ xuác phaåm.
- Thêåt kinh túãm! - Töi rñt lïn khe kheä.
Myä Thanh Dung vúái àöi mùæt thaãng thöët haäi huâng cuãa möåt keã
phaåm troång töåi trûúác viïn quan toaâ taân nhêîn. Chõ chaåy àïën öm lêëy
vai töi:
- Chõ xin em... chõ van em... chõ laåy em...
Töi vuâng chaåy, khöng ngoaái laåi. Kïå cho chõ töi thïë naâo, mùåc
loâng. Hoùåc laâ kïu khoác, run rêíy vò súå. Hoùåc laâ diïîn laåi caái bûác phuâ
àiïu luác naäy. Naâng ngöìi trïn àuâi chaâng, quêën riïët lêëy nhau trong
caái hön dñnh chùåt. Dêìu thïë naâo mùåc loâng, töi khöng cêìn biïët. Töi
àang àau khöí. Khöng vö lyá, rêët chñnh àaáng. Möåt nöîi àau thaánh
thiïån. Töi quyïët giûä kñn möåt mònh nöîi àau naây! Khöng tha thûá cho
chõ gaái mònh. Khöng têm sûå cuâng böë. Khöng chia seã vúái meå. Möåt
mònh töi, neán chùåt trong loâng, cho noá cûúng muã lïn, vaâ biïën thaânh
cún söët bïånh lyá.
Höm sau, Myä Thanh Dung àïën. Vêîn àöi mùæt thaãng thöët, haäi
huâng. Chõ quyâ dûúái chên giûúâng, van lún:
- Lï úi!
“Lï vúái lûåu gò?”. Töi nghiïën rùng laåi àïí khoãi rñt lïn nhû thïë.
- Chõ xin em, chõ yïu anh êëy!
- Nùm nùm trûúác chõ àaä noái vúái em cêu naây röìi, nhûng khi êëy laâ
möåt ngûúâi àaân öng khaác kia maâ?
Möåt cêu chò chiïët thoaát ra khoãi löìng ngûåc (vúái möåt àöång cú hïët
sûác thaánh thiïån), töi haã hï, maän nguyïån. Töi keáo chùn qua àêìu, kõp
nghe möåt tiïëng nêëc tuyïåt voång cuãa Myä Thanh Dung. Chõ khoác.
Khöng nhòn, töi vêîn hònh dung luác naây chõ àeåp hún têët caã: möåt veã
àeåp yïëu àuöëi vaâ àaáng àûúåc nêng niu. Thïë àêëy, nûúác mùæt cuãa chõ êëy
cuäng àeåp.
“Thaác loaån! Ngûúâi àaân baâ coá chöìng, daám múã möìm noái rùçng
mònh àang yïu say àùæm möåt ngûúâi khaác! Sao maâ àöí àöën! Sao maâ
lùèng lú! - töi bùæt àêìu tuyïn aán bùçng nhûäng doâng suy nghô huâng biïån
- Taåi sao laåi nhû thïë àûúåc? Taåi sao? Taåi sao?... Dêîu rùçng chñnh töi -
Phan Thõ Lï - àaä trúã thaânh ngûúâi àaân baâ chung chaå vúái biïët bao
nhiïu gaä àaân öng trong têm thûác. Núi caái voâng troân cuöëi cuâng cuãa
hoåc thuyïët Frúát, töi laâ möåt keã söëng thaác loaån, khöng khaác gò nhûäng
keã àang bõ lïn aán. Nhûäng trang tiïíu thuyïët lêm li, nhûäng caãnh
phim khïu gúåi, cûá ró raã chaãy vaâo phêìn vö thûác trong töi, têëp àöëng.
Hiïån hònh luác naây hay luác khaác. Meáo moá. Roä rïåt. Maänh liïåt. Cuöìng
baåo. Töi lùån nguåp trong àoá. Töi lùn löån trong àoá. Bïånh hoaån vaâ bïånh
hoaån... Nhûng têm thûác chó laâ têm thûác. Chùèng ai súâ moá àûúåc noá.
Chùèng ai nùæm bùæt àûúåc noá àïí maâ chò chiïët, àïí maâ lïn aán. Lûúng
têm töi trong saåch. Cö Lï laâ têëm gûúng àaåo àûác vaâ àoan chñnh rêët
mûåc maâ caác bêåc cao niïn chòa ra àïí rùn daåy luä con gaái khi chuáng
bûúác vaâo caái tuöíi khoá xaác àõnh laâ cö beá hay laâ cö gaái. “Caái tuöíi dïî sa
ngaä vaâ hû hoãng” - caác bêåc cao niïn khùèng àõnh nhû thïë.
Mêëy höm sau, Myä Thanh Dung laåi àïën. Bònh tônh vaâ tónh queo.
Töi höëc haác, moãi mïåt sau nhûäng ngaây àau khöí - möåt nöîi àau
quaá vô àaåi.
- Lï úi!
(Laåi Lï vúái lûåu)
- Chõ khöng yïu chöìng chõ.
Im lùång.
- Tuây em, coá thïí em khöng tin... Àïm tên hön quaã laâ möåt àïm
khuãng khiïëp.
Im lùång.
- Anh êëy thêët voång khi biïët chõ khöng coá cuãa höìi mön: khöng
voâng, khöng xuyïën, khöng böng tai, nhêîn ngoåc, ngoaâi chiïëc xe àïí ài
laâm. Caái miïång anh trïî daâi xuöëng. Thaãm haåi! Ti tiïån! Chõ phaãi quay
mùåt ài... Thïë röìi thên thïí chõ bõ cûúäng àoaåt, bõ giaây voâ nhû möåt
chiïëc aáo nhaâu naát. Khöng caãm xuác. Khöng gûúång nheå! Khöng xoát
thûúng... Saáng mai trúã thaânh xa laå, tònh yïu àaä tùæt...
- Em coá tin chõ noái khöng Lï?
Im lùång.
- ... Tin hay khöng, tuây em. Nhûäng tiïëng nêëc thûa dêìn. Gioång
ngûúâi kïí trúã nïn àïìu àùån hún, dïî nghe hún... Möìng 8 thaáng 3 anh ta
mang vïì möåt chiïëc chaão Liïn Xö boáng löån.
- Tùång em - Anh ta noái - Chaão naây raán caá khoãi chaáy.
- Nhûng em thñch hoa hún.
- Veä chuyïån! - Cöåc löëc nhû tû duy anh ta vêåy. Chõ uêët ûác: - “Giaã
döëi. Ngaây chûa lêëy nhau anh vêîn cêìn mêîn tùång hoa töi. Sao luác êëy
anh khöng thêëy laâ veä chuyïån”.
“Vö lyá, ngaây 8 thaáng 3 naâo anh êëy cuäng àïìu chuác mûâng meå vaâ
mònh. Möîi lêìn vúå chöìng hoå àïën, anh ta lõch sûå vaâ mêîn tiïåp vö cuâng.
Trong sêu thùèm töi ûúác ao möåt ngûúâi chöìng nhû thïë. Maâ coá leä cuäng
chùèng riïng töi...”
- Em vêîn nghe chõ noái àêëy chûá?

Im lùång.
- ... Tuây em thöi, chõ khöng quen vu khöëng... Têëm höå chiïëu cuãa
anh ta àûúåc àöíi bùçng cuöåc àúâi möåt ngûúâi con gaái. Anh ta dêng em
gaái mònh cho thuã trûúãng cuãa anh ta. “Em phaãi giuáp anh thöi, chó coá
em thöi”. Anh ta döî daânh. “Anh tha cho em, em van anh!”. “Maây
phaãi nghe tao! Tao nuöi maây bêëy nhiïu nùm... tûâ têëm beá... khöng
thïí phuãi tay thïë àûúåc”.
Cö àaä baáo hiïëu cho anh trai mònh. Toaåi nguyïån bùçng bêët cûá giaá
naâo. Khuãng khiïëp. Chõ haäi huâng búãi leä vúái ngûúâi àúâi anh ta vêîn laâ
möåt viïån sô àaáng nïí. Möåt ngûúâi chöìng àaáng mú. Möåt àêëng nam nhi
lõch duyïåt...
- Lï úi! Em coá nghe thêëy gò khöng?
“Khöng! Khöng! Khöng!”. Töi àang miïn man trong coäi mõt múâ
cuãa lyá trñ, cuãa têm thûác. Ba voâng troân cuãa hoåc thuyïët Frúát nhêåp
nhoeâ trûúác mùåt...
Ngûúâi àaân baâ àaão chñnh chöìng àaä ài tûâ lêu.
Vaâi ba ngaây sau töi khoãi öëm. Bònh thûúâng trúã laåi vúái nhûäng thoái
quen cuãa mònh laâ nghiïën ngêëu nhûäng pho saách àuã loaåi: chñnh trõ,
triïët hoåc, tiïíu thuyïët, saách hûúáng dêîn sinh àeã coá kïë hoaåch... nhûäng
cuöën saách cuä meâm vaâ súân raách, kiïn têm chúâ àúåi möåt àaåi diïån cuãa
giúái maây rêu àïën hoãi laâm vúå...
...
Töi àaä quïn nhûäng gò xaãy ra. Myä Thanh Dung vêîn àeåp. Veã àeåp
khöng vö tû vaâ trïî naãi. Vaâi ba ngaây mûa, laåi möåt ngaây khö raáo. Mùåt
trúâi lú àïînh trïn mêy. Nùæng mïìm maåi vaâ dô hoaâ... Gioá thò bao giúâ
cuäng àoãng àaãnh... Nhûäng ngaây àoá töi cuäng daåo chúi chuát ñt.
Bùéng ài möåt thúâi gian ba böën thaáng, töi gùåp laåi chõ gaái cuãa
mònh. Khöng thïí khöng lùåp laåi rùçng chõ êëy vêîn àeåp, thaách thûác. Rúâ
rúä vaâ hêëp dêîn.
Chõ cûúâi:
- Tröng Lï chõ liïn tûúãng àïën nûä tu sô. (Im lùång). aâ Lï vêîn chúâ
anh ta ài qua àêy möîi chiïìu aâ? Ngûúâi àaân öng hay mùåc aáo bay vaâ
àeo kñnh cêån êëy maâ (cûúâi). Maâ thöi, hy voång gò, anh ta coá vúå röìi...
Chõ laåi cûúâi, hiïíu biïët. Töi cau maây, quyïët liïåt:
- Àiïn aâ! Chõ laãm nhaãm gò àêëy?
- Nhûng àiïìu êëy coá sao! Thêåm chñ em coân khao khaát àûúåc ghò
riïët anh ta vaâo ngûåc mònh, coá sao?
Chõ laåi cûúâi. Töi run rêíy. Haäi huâng. (Lêìn naây laâ töi chûá khöng
phaãi laâ chõ). Rêët nhanh lûãa àöët chaáy mùåt töi noáng bûâng. Töi nöíi
giêån möåt caách chñnh àaáng:
- Chõ im ài! Àûâng quen thoái suy diïîn.
Myä Thanh Dung khöng phaãn àöëi. Chó möåt thoaáng nhñu maây
thöng caãm.
Caãnh cuöëi cuâng laåi diïîn ra úã toaâ aán. Ly hön - àún giaãn thïë. Dû
luêån àûáng vïì phña ngûúâi àaân öng. aái ngaåi, caãm thöng, bïnh vûåc,
thûúng haåi... Anh ta sùæm cho mònh möåt böå mùåt phuâ húåp. Àau khöí
möåt caách cao thûúång. Möåt böå mùåt cuãa ngûúâi chöìng töët bõ phaãn böåi.
Àöi ba ngûúâi nghi hoùåc. Töi im lùång. Chõ bònh thaãn khöng ngúâ.
Thiïn haå tha höì phö baây phêím haånh choái ngúâi cuãa mònh bùçng
caách thêåm thuåt vúái nhau nhûäng gò hoå nghe àûúåc, hoå nghô àûúåc, hoå
tûúãng tûúång àûúåc vïì sûå cöë “löån chöìng” cuãa chõ töi. Keâm theo lúâi
phaán quyïët cuöëi cuâng. Cay cuá coá, nghiïåt ngaä coá, riïët roáng coá... Giaá
thûã, ngön ngûä coá möåt troång lûúång vêåt chêët hûäu hònh, thò chõ töi àaä
bõ vuâi sêu chön chùåt trong buâng nhuâng caác kiïíu bònh phêím. Giaá thûã
caác lúâi kia coá rùng, coá vuöët hùèn chuáng àaä xöng vaâo xêu xeá caái hònh
haâi kiïìu diïîm cuãa chõ. Töåi nghiïåp Myä Thanh Dung! Töi àûáng ngoaâi
moåi lúâi bònh phêím. Thanh thaãn àoán nhêån sûå tung hö cuãa thiïn haå
vïì phêím haånh cuãa töi. Thïm möåt àöëi tûúång múái giûäa töi vaâ chõ gaái.
Lêìn naây ngûúâi àûúåc tön vinh khöng phaãi laâ Myä Thanh Dung. Ngûúâi
ta àùåt chên dung töi phña sau kñnh luáp - Möåt thên hònh thêëp beáo,
möåt khuön mùåt têìm thûúâng, möåt cö gaái 25 tuöíi cúám nùæng - àïí laâm
gûúng cho luä con gaái múái lúán vïì àaåo àûác vaâ sûå àoan chñnh. “Àiïìu
quan troång laâ ngùn chùån khöng cho chuáng hû hoãng!”. Hoå baão thïë.
Böë meå töi àûáng giûäa hai búâ: Nhuåc nhaä vaâ tûå haâo. Töi àûáng giûäa
hai búâ: cao siïu vaâ thêëp heân. Chõ töi khöng coá hai búâ, chó thûåc vaâ
thûåc.
Höm êëy, oaái oùm thay laâ möåt ngaây tuyïåt diïåu. Mùåt trúâi lú àïînh
trïn mêy. Nùæng mïìm maåi vaâ dô hoaâ. Coân gioá bao giúâ cuäng àoãng
àaãnh...
ÀÖÍI THAY
Nguyïîn Thanh Bònh
Giaãng àûúâng, giúâ ra chúi.

- Thêìy úi!... - Tiïëng con beá laãnh loát - Thêìy úi, chûä naây laâ chûä gò
haã thêìy?
- Àêu? Chûä naâo?
- Chûä naây naây - Con beá chó ngoán tay buáp mùng coá moáng tay
nhoån hoùæt vaâo giûäa trang giaáo trònh Haán ngûä.
- AÂ, àêy laâ hai chûä “tûå do”.
- Thïë coân chûä naây nûäa? - Con beá dõch ngoán tay xuöëng phña dûúái,
núi coá hai chûä àaä àûúåc gaåch chên nùæn noát bùçng chiïëc buát daå kim àùæt
tiïìn.
- Àêy laâ chûä “aái nhên” nghôa laâ... - Thêìy àoã mùåt.
- Nghôa laâ gò haã thêìy? - Noá vêîn höìn nhiïn gùång hoãi búãi àêy laâ
nhûäng ngaây àêìu tiïn trong àúâi sinh viïn noá àûúåc laâm quen vúái chûä
Haán cöí.
- Nghôa laâ... laâ... “ngûúâi... ngûúâi...” - Thêìy êëp uáng maäi khöng
thaânh cêu.
- Thêìy! Thêìy noái ài àïí em dõch nöët baâi naây - Noá naâi nó.
- Töi quïn mêët röìi, thöi cho töi khêët àïën mai.
- ÛÁ ûâ! Em cêìn bêy giúâ kia. Nïëu thêìy khöng noái thò höm nay vïì
em... xuöëng toác cho maâ xem!
- ÊËy, àûâng coá daåi - Thêìy vöåi vaä - Cö coân treã phaãi ài hoåc chûá.
- Nhûng thêìy phaãi noái chûä àoá laâ gò cú.
- Thöi àûúåc!... - Thêìy keáo túâ giêëy trùæng trïn baân vaâ vöåi vaä ghi:
“aái nhên = ngûúâi yïu”. Röìi thêìy boã chaåy ra ngoaâi, taâ aáo daâi nêu lêín
quêín cûá quêën lêëy chên. Con beá böîng chúåt giêåt mònh vïì nghôa cuãa
hai tûâ quaái àaãn maâ noá vûâa gùång hoãi thêìy.
Noá tïn laâ Lan, hoåc cuâng lúáp vúái thêìy. Lan xinh nhêët lúáp nhûng
cuäng laâ keã to möìm, hay noái hay cûúâi trong lúáp. Nhaâ Lan úã gêìn
trûúâng nhûng chùèng bao giúâ noá àïën lúáp súám nhêët caã. Höm naâo cuäng
vêåy, khi noá vûâa àùåt chên vaâo cûãa lúáp thò àaä thêëy thêìy ngöìi úã àêëy -
daäy baân daânh riïng cho nhûäng sinh viïn dûå thñnh, úã trïn cuâng. Vaâ
cuäng nhû moåi höm, vûâa nhòn thêëy noá thêìy àaä “xöí” ra möåt cêu chaâo
bùçng tiïëng Trung Quöëc “Nñ haão” (Chaâo cö) khiïën noá phaãi àaáp laåi:
“Laão shi haão” (Chaâo thêìy). Möåt höm, noá cöë tònh khöng chaâo laåi, chó
bêåt cûúâi lanh laãnh, búãi böën nùm röìi ngaây naâo cuäng thïë.
Thêìy àaä lïn chûác sû öng. Nhaâ chuâa cûã thêìy ài hoåc àïí lêëy trònh
àöå àaåi hoåc, khi coá àiïìu kiïån seä hoåc cao hún.
Lan quen thêìy tûâ nùm thûá nhêët, noá hay bùæt thêìy àoåc vaâ dõch
nghôa tûâ. Noá chúi rêët thên vúái thêìy. Coân thêìy, trûâ nhûäng luác tuång
kinh niïåm Phêåt thò cuäng hoâa vaâo nhõp söëng sinh viïn. Thêìy coi têët
caã laâ baån. Nhûäng ngaây rùçm, muâng möåt thêìy thûúâng mang löåc nhaâ
chuâa túái chia àïìu cho caã lúáp. Nhûng tûâ nùm thûá ba, thêìy mang löåc
cho mònh Lan, thêìy chúi thên mêåt hún vaâ thónh thoaãng cuäng gheá
vaâo nhaâ noá chúi.
Thêìy vaâo chuâa tûâ khi lïn baãy tuöíi vúái lyá do laâ böë meå boã nhau.
Àûúåc nhaâ chuâa daåy chûä nho cho tûâ àêëy thaânh thûã thêìy biïët nhiïìu
chûä nho vaâ viïët rêët àeåp. Lan mï chûä cuãa thêìy, noá bùæt thêìy daåy caách
viïët, bùæt thêìy ài choån buát löng cho noá. Noá thûâa biïët rùçng, thêìy nûãa
ngaây phaãi ài hoåc, coân nûãa ngaây phaãi vïì chuâa lïî Phêåt nhûng vêîn bùæt
thêìy àûa ài lïî khùæp caác chuâa. Lan baão: “Ài bïn thêìy moåi sûå àïìu
suön seã”. Thónh thoaãng Lan cuäng úã laåi ùn cúm cuâng nhaâ chuâa: “Cúm
chay ngon lùæm...”.
Thêìy laâm sinh viïn vúái böå aáo daâi sêîm maâu trong khi tuåi con gaái
laåi thûúát tha vúái böå aáo daâi trùæng muöët. Sau hai nùm hoåc, thêìy ài sêu
vaâo chuyïn ngaânh Haán. Lan cuäng vêåy. Noá hoåc theo thêìy àïí sau khi
töët nghiïåp seä xin vïì Viïån Haán Nöm. Caâng nhûäng thaáng cuöëi cuâng,
chûúng trònh hoåc caâng khoá, laåi hay phaãi ài thûåc tïë nhiïìu. Lan
thûúâng vïì nhûäng núi coân lûu giûä nhiïìu dêëu tñch cöí, nhiïìu cêu àöëi,
vùn bia... Trong àoá coá caã chuâa maâ thêìy àang nguå.
Lan keám thêìy böën tuöíi. Tuöíi Thòn. Böën nùm àaåi hoåc nghôa laâ coá
böën lêìn sinh nhêåt. Vaâ thêìy cuäng thïë. Ba lêìn sinh nhêåt trûúác, lêìn
naâo thêìy cuäng àïën súám nhêët, möîi lêìn thêìy tùång noá möåt moán quaâ,
goái cêín thêån, àeåp àïën kyâ laå. Nùm naâo cuäng vêåy, vêîn cêu noái “bêët
huã”: “Sinh nhêåt cö, nhaâ chuâa chùèng coá gò, nhaâ chuâa coá moán quaâ nho
nhoã mong cö nhêån lêëy...”. Chó coá bêëy nhiïu lúâi nhûng thêìy noái maäi
múái xong. Thêìy ngöìi möåt laát, noá múã chai nûúác suöëi múâi thêìy. Thêìy
uöëng. Röìi thêìy xin pheáp ra vïì. Noá tiïîn thêìy ra cöíng, thïë thöi.
Töëi nay laâ sinh nhêåt cuöëi cuâng trong àúâi sinh viïn cuãa noá. Thêìy
vêîn àïën súám nhêët, mùåc duâ noá khöng hïì baáo thêìy. Vêîn nhûäng lúâi noái
êëy, moán quaâ êëy, cûã chó êëy nhûng aánh mùæt thò khaác, lûu luyïën hún.
Vaâ höm nay laâ lêìn àêìu tiïn thêìy ngöìi lêu àïën thïë, têån khi àaám baån
keáo àïën àaä coá àûáa àûáng dêåy ra vïì thò thêìy múái xin pheáp ra vïì. Lan
laåi tiïîn thêìy. Thêìy àûáng laåi úã cöíng möåt laát, nùæm lêëy tay noá, àõnh noái
àiïìu gò àoá nhûng súå àaám baån úã trong chúâ lêu, laåi thöi. Tay con beá
run run. Ngûúâi con beá cuäng run run. Hònh nhû thêìy cuäng nhêån
thêëy àiïìu àoá! Röìi thêìy buöng tay noá. Chaâo noá vaâ lïn xe nöí maáy vïì
chuâa. Lan têìn ngêìn nhòn theo taâ aáo daâi bay phêëp phúái, thaãng laåi roä
hún khi chiïëc xe ài qua ngoån àeân cao aáp. Àúåi àïën khi boáng thêìy
khuêët hùèn Lan múái vaâo nhaâ.
Thêìy sinh nhêåt sau noá möåt thaáng. Vaâo thaáng taám. Böën lêìn
thêìy sinh nhêåt noá tùång thêìy böën böå aáo daâi nêu do chñnh tay noá cùæt
may. Noá cuäng goái cêín thêån, xinh xùæn khöng keám nhûng àïën chuâa -
núi thêìy úã - noá chùèng noái àûúåc gò. Chó im lùång. Vaâ vïì khi moåi ngûúâi
àaä vïì hïët.
Böën nùm àaåi hoåc àaä tröi qua, luác chêåm chaåp, luác nhanh choáng.
Thêìy vaâ Lan cuâng töët nghiïåp loaåi khaá. Caã hai cuâng sung sûúáng vò
àaä hoaân thaânh töët nhiïåm vuå nùång nïì. Sau àoá, thêìy trúã vïì vúái cuöåc
söëng nhaâ chuâa. Ngay sau àoá, vúái têëm bùçng àaåi hoåc, thêìy tiïëp tuåc
àûúåc nhaâ chuâa cûã ài hoåc möåt nùm úã êën Àöå. Coân Lan vïì laâm viïåc úã
Viïån Haán Nöm, giöëng in nhû ûúác mú höìi coân laâ sinh viïn.
Ngaây thêìy ài hoåc nûúác ngoaâi, Lan tiïîn thêìy ra sên bay Nöåi Baâi.
Thêìy an uãi nhiïìu nhûng noá vêîn buöìn. Noá khoác... Thêìy cuäng rúm
rúám búâ mi. Maáy bay ruâng mònh vaâ mêët huát vaâo cuöëi àûúâng bùng.
Lan àûáng nhòn, maäi röìi noá múái quay vïì. Sau àoá ñt ngaây, Lan nhêån
àûúåc thû cuãa thêìy gûãi vïì tûâ êën Àöå. Röìi noá viïët thû höìi êm. Cûá thïë,
haâng thaáng caã hai àïìu nhêån àûúåc thû nhau.
Hïët möåt nùm du hoåc, thêìy hoaân thaânh nhiïåm vuå trúã vïì. Ngaây
thêìy vïì, noá khöng biïët àïí ài àoán. Ngay saáng höm sau thêìy àïën tòm
noá úã núi laâm viïåc. Thêìy mang quaâ cho noá. Toaân nhûäng caái maâ àïm
qua noá mú thêëy, noá thñch. Lan ngaåc nhiïn vö chûâng, vûâa cûúâi, vûâa
chaåy ra öm chêìm lêëy. Thêìy cuäng mûâng, cuäng vêåy...
Sau khi vïì nûúác àûúåc möåt thúâi gian, thêìy khöng coân úã chuâa
nûäa. Thêìy mua nhaâ riïng úã mùåt phöë, caách nhaâ con beá khöng xa. Tûâ
àoá thêìy ñt vïì chuâa tuång kinh niïåm Phêåt nhû trûúác. Röìi thêìy boã hùèn.
Boã khöng gian ïm àïìm vúái khoái trêìm nghi nguát. Boã böå aáo nêu àaä
khoaác trïn mònh gêìn hai mûúi nùm qua... Thêìy àïí toác nhû nhûäng
ngûúâi thanh niïn bònh thûúâng... Thêìy ài giêìy àen, uöëng rûúåu...
Thêìy vaâo quaán thêîn thúâ trong êm nhaåc Trõnh Cöng Sún... Röìi thêìy
nùng àïën vúái con beá...
CON HÖÍ MÖÅT TAI
Möng Vùn Böën
Tin laäo Phaâng “thaãng reão” (loaåi bêîy coåp coá thoâng loång àïí ruát)
àûúåc con höí möåt tai laâm xön xao caã möåt vuâng rûâng. Moåi ngûúâi trong
laâng Cöëc Chia thi nhau keáo àïën nhaâ laäo Phaâng - chuã phûúâng sùn
àöng nhû höåi. Laäo Phaâng möì höi, mö kï àûáng caånh löìng sùæt nhöët
con höí hoan hó noái vúái moåi ngûúâi:
- Boä cöng bao nhiïu nùm rònh moâ, àïën bêy giúâ múái bùæt àûúåc noá.
Naâo múâi caác chuá vaâo nhaâ, ta laâm cheán rûúåu röìi tñnh sau.
Caã phûúâng sùn luåc tuåc keáo vaâo nhaâ laäo. Tiïëng chaåm cheán laách
caách vang lïn. Röìi tiïëng chuyïån troâ ran raã, hoan hó mûâng chiïën
cöng cuãa phûúâng sùn caâng luác caâng vang lïn hún. Luác naây xuêët hiïån
möåt baâ giaâ chûâng trïn 50 tuöíi cuäng àïën nhaâ laäo Phaâng xem höí. Àoá
laâ baâ Haånh. Baâ söëng àún cöi möåt mònh ven bòa rûâng caånh laâng.
Thûúâng thò dêîu phûúâng sùn coá àûúåc con nai, con cêìy baâ cuäng khöng
bao giúâ àïën. Baâ thûúâng traánh xa chöî àöng ngûúâi. Cuäng laâ ngûúâi laâng
caã, nhûng baâ khöng thñch vêåy. Dên laâng àûáng xem úã xa, con höí vêîn
gêìm gûâ tûác giêån. Baâ Haånh möîi luác möåt tiïën gêìn löìng sùæt. Con höí
nhû nhêån thêëy ngûúâi quen, nïn noá nùçm im ngoe nguêíy caái àuöi rïn
û ûã nhû con choá. Baâ Haånh àïën bïn löìng sùæt ngöìi xuöëng röìi thoâ tay
vaâo vuöët àêìu noá. Moåi ngûúâi kinh haäi, ngú ngaác khöng hiïíu gò. Baâ
Haånh noái nhû muöën khoác:
- Vùçn àêëy aâ! Àuáng laâ maây röìi! Sao àïën nöng nöîi naây haã con - Baâ
vuöët ve àêìu noá nhû vuöët àêìu möåt con meâo khöíng löì. Nûúác mùæt baâ tûâ
tûâ lùn ra. Hònh nhû con höí cuäng caãm thêëy nöîi loâng cuãa baâ nïn tûâ
hai mùæt noá lùn ra hai gioåt nûúác. Baâ Haånh vuåt àûáng dêåy, sûác maånh
cuãa thúâi thiïëu nûä mêëy chuåc nùm trûúác nhû döìn àïí höm nay. Baâ
quay vaâo nhaâ noái nhû quaát:
- Öng Phaâng àêu? Öng Phaâng àêu röìi? Öng ra àêy töi baão.
Laäo Phaâng bûúác ra cûãa:

- Gò àêëy haã baâ Haånh?
Baâ Haånh dûát khoaát vaâ cùng thùèng:
- Öng ra àêy töi baão. Àêy laâ con höí cuãa töi, con töi? Yïu cêìu öng
thaã noá ra ngay!
- Baâ àiïn àêëy aâ? Con baâ! Baâ àeã ra höí àêëy aâ? Thaão naâo caã àúâi baâ
múái thui thuãi möåt mònh úã bòa rûâng.
Baâ Haånh vung tay nhû theát lïn:
- Öng àûâng coá noái laáo! Àûâng coá àöåc möìm. Trúâi coá mùæt. Àêy laâ
con höí möåt tai töi nuöi tûâ beá, töi thaã vaâo rûâng hún ba chuåc nùm
nay... Baâ noái nhû muöën khoác.
Laäo Phaâng keã caã:
- ÚÂ thò cho laâ baâ nuöi, baâ thaã thêåt ài. Nhûng töi bêîy àûúåc úã
rûâng laâ cuãa töi. Töi seä löåt da, roác xûúng nêëu cao, baâ hiïíu khöng?
Chñnh noá àaä cûúáp ài ngûúâi vúå yïu quyá cuãa töi, baâ biïët khöng? - Noái
àïën àêy laäo Phaâng nhû söi lïn, hai mùæt vùçn dûä túån.
Chuyïån xaãy ra caách àêy àaä 28 nùm, khi vúå chöìng laäo coân treã.
Vúå chöìng laäo cuâng nhau ài vaâo khu rûâng giaâ tòm nêëm hûúng, möåc
nhô àïí baán trong dõp tïët Nguyïn àaán. Luác xïë chiïìu coá möåt con höí
vùçn cûá baám theo vúå laäo. Khöng hiïíu laâm thïë naâo maâ vúå laäo laåi leo
lïn lûng höí ngöìi chïîm chïå, hai maá àoã phûâng phûâng, miïång cûúâi
khanh khaách. Nghe tiïëng cûúâi laäo quay laåi, nhòn thêëy vúå ngöìi trïn
lûng höí, biïët chuyïån chùèng laânh, laäo vöåi ruát dao quùæm ra, nhanh
nhû cùæt nhaãy àïën cheám möåt nhaát vaâo àêìu höí. Höí àau quaá boã chaåy.
Vúå laäo rúi phõch xuöëng àêët, höåc maáu möìm ra chïët tûúi. Laäo coäng vúå
vïì nhaâ laâm ma to trong ba ngaây. Theo lúâi thêìy taâo noái: Söë vúå laäo laâ
söë bõ höí ùn thõt, khöng thïí traánh àûúåc, laäo cheám höí thûåc ra laâ cheám
vúå mònh. Vò vêåy phaãi àaâo huyïåt thêåt sêu, lêëy tre gai raâo chùæc chùæn,
khöng thò höí seä lêëy mêët xaác. Nghe theo lúâi thêìy taâo, laäo yïu cêìu
Haáng baãn (ngûúâi trong laâng) àaâo huyïåt sêu túái 3 meát. Chön cêët vúå
xong laäo coân raâo cêín thêån bùçng gai tre, gai khùçng daây àùåc. Ba ngaây
sau ra möå, thò öi thöi quan taâi àaä bõ löi lïn, xaác vúå laäo khöng thêëy
àêu nûäa. Laäo tûác àïën tñm gan tñm ruöåt. Laäo quyïët têm diïåt cho
bùçng àûúåc Tua sûa mêåt naây. Cuäng tûâ àêëy laäo ài vaâo nghïì sùn. Laäo
lo sùæm suáng kñp, hoãa mai vaâ tòm àuã caác loaåi bêîy coåp. Gêìn 30 nùm
trong nghïì sùn, laäo àaä daây daån kinh nghiïåm. Hún 20 nùm qua,
khöng biïët laäo àaä sùn àûúåc bao nhiïu lúån loâi, bao nhiïu gêëu, cêìy
hûúng, laäo khöng nhúá nûäa. Chó biïët trong nhaâ laäo chöî naâo cuäng treo
àêìy sûâng hûúu, sûâng nai. Àoá laâ bùçng chûáng. Laäo laâ cêy suáng thiïån
xaå nhêët vuâng. Lùæm luác laäo cuäng tûå haâo vïì nhûäng chiïën cöng àoá.
Chñnh vò thïë maâ phûúâng sùn àaä tön laäo lïn laâm chuã. Nhûng laäo vêîn
chûa haã giêån vò chûa tòm ra manh möëi con höí möåt tai.
Giúâ àêy con höí möåt tai àaä nùçm trong löìng sùæt nhaâ laäo. Laäo haã
giêån phêìn naâo. Thïë maâ baâ giaâ dúã húi naây laåi àoâi thaã noá ra. Coá maâ
àiïn. Khöng roä coá phaãi con höí naây khöng? Nhûng laäo vêîn möåt mûåc
khùèng àõnh chñnh noá laâ thuã phaåm haåi vúå mònh. Vò nhaát dao maâ laäo
cheám àaä laâm àûát möåt tai cuãa noá. Laäo hùçn hoåc chó vaâo baâ Haånh, röìi
chó vaâo con höí:
- Baâ thêëy àêëy, chñnh töi àaä cheám àûát möåt tai cuãa noá. Noá àaä haåi
vúå töi. Töi seä nêëu cao chia möîi ngûúâi möåt ñt.
Baâ Haånh hònh nhû cuäng caãm thêëy nöîi àau cuãa laäo lan sang
mònh nïn cuäng àaä dõu gioång hún:
- Naây öng Phaâng. Töi khöng roä coá phaãi noá haåi vúå öng khöng?
Nhûng öng haäy tin töi. Chñnh töi bïë noá tûâ hang Cöëc Chia vïì nuöi,
luác êëy noá àaä bõ cuåt möåt tai röìi. Öng nhúá laåi, öng àaä cheám vaâo bïn
àêìu naâo cuãa con höí? Nïëu maâ khöng phaãi noá thò öng cuäng chûa traã
àûúåc hêån, öng nïn nghô kyä laåi.
Nghe baâ Haånh noái vêåy, laäo Phaâng coá veã àùm chiïu. ûâ nhó sao
mònh cheám bïn traái maâ laåi àûát tai phaãi nhó? Laå thêåt! Hay laâ khöng
phaãi noá? Laäo nghô. Nhûng duâ sao thò mònh àaä bêîy àûúåc noá. Nïëu
khöng phaãi thò ta nêëu cao, ta baán sang Taâu cuäng àûúåc chûá sao?
Möåt lêìn nûäa baâ Haånh àaânh xuöëng thang:
- Öng Phaâng aâ, töi seä mua noá, öng haäy àïí noá cho töi. Gioång baâ
nhû van xin nhûng cuäng àêìy quyïët têm. Laäo Phaâng troân xoe mùæt:
- Baâ mua? Baâ tûúãng ñt tiïìn aâ, cuäng gêìn ngaân baåc trùæng àêëy. Töi
àem sang Taâu àöíi lêëy vaãi, lêëy dêìu, lêëy muöëi khöng hún aâ, maâ baâ thò
lêëy àêu ra tiïìn cú chûá! Laäo noái möåt thöi möåt höìi.
- Töi khöng coá tiïìn, nhûng töi coá àaám ruöång àêìu laâng hún 80
gaánh thoác, töi seä àöíi lêëy noá, öng coá ûng khöng? Baâ Haånh nhû muöën
khoác, baâ muöën cûáu lêëy con höí. Laäo Phaâng vö cuâng ngaåc nhiïn trûúác
thaái àöå dûát khoaát cuãa baâ. Khöng biïët baâ giaâ naây àiïn hay sao maâ
muöën àöíi ruöång lêëy con höí, laå thêåt. Tûâ höìi coân trai traáng laäo àaä biïët
tiïëng tùm cuãa baâ. Laäo cuäng àaä möåt thúâi theo àuöíi baâ nhûng khöng
thaânh. Laäo cùm baâ lùæm, nhûng khöng biïët laâm gò àûúåc. Baâ ñt khi vïì
laâng maâ dûång nhaâ úã ngay bòa rûâng. Tûâ khi böë baâ chïët, laäo cuäng cho
ngûúâi sang daåm hoãi vaâi lêìn nhûng baâ khöng ûng. Röìi laäo cuäng lêëy
vúå, nhûng vêîn khöng nguöi hêåm hûåc vïì baâ. úã caái laâng naây baâ coá
nhiïìu ruöång nhêët, toaân nhûäng àaám to, àaám töët. Möåt mònh baâ laâm
khöng xuïí, phaãi cho ngûúâi ta thuï cêëy mûúán. Muâa gùåt àïën ngûúâi ta
thi nhau gaánh thoác àïën nöåp cho baâ. Möåt mònh baâ ùn chùèng bao
nhiïu, phêìn baâ nuöi gaâ, phêìn baâ nêëu rûúåu. Maâ rûúåu cuãa baâ thò caã
vuâng naây àaân öng ai maâ chaã thñch. Noá vûâa àêåm, vûâa ïm. Ngûúâi ta
àöìn rùçng baâ laâ ngûúâi mang ma gaâ, cho nïn khöng daám úã laâng. úã
vuâng quï naây khöng ai daám lêëy vúå laâ ngûúâi mang ma gaâ cho duâ
ngûúâi àoá coá xinh àeåp giaâu sang àïën àêu. Miïång lûúäi thïë gian noái thïë
naâo maâ chaã àûúåc. Nhûng maâ baâ àoâi àöíi thò daåi gò ta khöng laâm.
Nghô vêåy, laäo beân àöíi gioång:
- Baâ Haånh naây, baâ muöën àöíi lêëy noá thêåt û? Nïëu baâ quyïët thò töi
àöìng yá cho baâ àöíi àêëy!
Baâ Haånh khöng möåt chuát do dûå maâ coân mûâng ra mùåt. Moåi
ngûúâi úã xung quanh àêëy cho laâ baâ hêm.
- Töi àöìng yá àöíi, öng ài múâi lyá trûúãng vïì laâm giêëy ài, töi seä àiïím
chó cho.
Röìi moåi thuã tuåc trao àöíi giûäa baâ Haånh vaâ laäo Phaâng cuäng àûúåc
nhanh choáng daân xïëp. Baâ Haånh xin laäo chiïëc dêy thûâng röìi àïën bïn
löìng sùæt thaáo cûãa löìng. Moåi ngûúâi höìi höåp nñn thúã.
- Naâo Vùçn ra ài, Vùçn. Baâ vöî àêìu con höí. Noá tûâ tûâ luâi ra khoãi
löìng sùæt, vêîy àuöi gêìm gûâ àaão mùæt xung quanh möåt lûúåt. Moåi ngûúâi
run súå, kinh hoaâng. Baâ Haånh nhanh nheån luöìn dêy thûâng qua giûäa
hai chên trûúác cuãa noá vaâ vùæt qua vai nhû buöåc möåt con meâo. Baâ xoa
vaâo söëng muäi noá, röìi vöî vöî vaâo caånh sûúân.
- Thöi vïì nhaâ ta ài Vùçn.
Baâ ài trûúác, noá ngoan ngoaän theo sau tûâng bûúác nhû möåt con boâ
möång sau möåt buöíi caây mïåt nhoåc. Bao nhiïu con mùæt kinh ngaåc, haäi
huâng lêîn khêm phuåc àöí döìn vïì phña baâ Haånh cuâng con höí khuêët
dêìn sau luyä tre àêìu laâng. Sûác maånh gò maâ baâ Haånh laåi khuêët phuåc
àûúåc möåt con thuá dûä nhû vêåy? Cêu hoãi àoá laâm cho caác tay laäo luyïån
cuãa phûúâng sùn vaâ dên laâng Cöëc Chia khöng taâi naâo lyá giaãi nöíi. Hay
laâ sûác maånh cuãa con ma gaâ àaä chinh phuåc àûúåc caã thuá dûä.
Chuyïån xaãy ra àaä lêu lùæm röìi. Tûúng truyïìn rùçng, àïën nùm
1884, thûåc dên Phaáp coi nhû àaä hoaân thaânh cuöåc xêm lûúåc nûúác ta.
Nhûng vúái loâng yïu nûúác nöìng naân, möåt söë töåc trûúãng vaâ quan laåi
phong kiïën coá loâng yïu nûúác thûúng noâi úã nhûäng vuâng cao, xa xöi
heão laánh àaä tuå têåp nhûäng ngûúâi nghôa khñ laåi nhùçm möåt ûúác voång
lúán laâ àaánh àuöíi ngoaåi bang giaânh laåi àöåc lêåp dên töåc.
Tûâ vuâng Cöëc Chia thuöåc Cao Thùng (Truâng Khaánh) traân xuöëng
Àaâm Thuyã, Haå Lang laâ möåt vuâng nuái rêåm raåp, vúái nhiïìu hang sêu
nuái thùèm. Taåi àêy àaä xuêët hiïån möåt àöåi quên dûúái sûå chó huy cuãa
tûúáng Hoaâng Cao Thaái vaâ töåc trûúãng Möng Minh Höìng. Nghôa quên
ra sûác chiïu hiïìn naåp sô, luyïån têåp quên cú, tñch trûä lûúng thaão,
chuêín bõ laâm nghôa lúán. Nghôa quên àaä laâm cho boån cai trõ úã àêy
bao phen khöën àöën. Trûúác tònh hònh nhû vêåy, thûåc dên Phaáp àaä huy
àöång möåt àöåi quên lúán bao vêy vuâng naây. Vò thïë lûúng thaão cuãa
nghôa quên ngaây caâng caån kiïåt, söët reát àe doåa öëm àau cûúáp dêìn ài
nhûäng nghôa binh duäng caãm. Möåt söë ñt àaä hoang mang dao àöång, coá
keã àaä phaãn böåi dêîn àûúâng cho giùåc vaâo àaåi baãn doanh àïí tiïu diïåt
nghôa quên. Höìi àoá baâ Haånh coân treã lùæm. Haånh laâ con gaái cuãa tûúáng
Hoaâng Cao Thaái - tûúáng trêën giûä vuâng biïn aãi. Laâ con gaái Taây,
Haånh muáa hay, àaân tñnh gioãi, àeåp ngûúâi, àeåp nïët, laåi coá thïm àûúâng
kiïëm àiïu luyïån maâ ngûúâi cha thên yïu àaä truyïìn daåy cho tûâ höìi
coân nhoã. Trong nhûäng ngaây höåi xuên, tung coân haát lûúån, Haånh àaä
laâm nghiïng ngaã bao traái tim caác chaâng trai trong vuâng. Phaâng laâ
trai laâng cuäng àem loâng yïu mïën Haånh tûâ lêu. Nhûng Haånh khöng
ûng, Haånh chó coá thûúng möåt ngûúâi. Àoá laâ Coá Saâi - chaâng trai ngûúâi
Nuâng taâi hoa, haâo hiïåp laâ quên cú dûúái quyïìn cha Haånh. Coá Saâi
cuâng cha Haånh àaä tûâ chöëi lúâi duå haâng cuãa thûåc dên Phaáp vaâo rûâng
chiïu binh, maäi maä chúâ cú höåi.
Höm thûåc dên Phaáp têåp trung àaân aáp nghôa quên laâ höm Haånh
lïn rûâng tòm cêy thuöëc cho nghôa quên. Bõ têën cöng bêët ngúâ tûá phña,
nghôa quên khöng kõp trúã tay àaä bõ dòm trong biïín maáu. Cha Haånh
- Tûúáng Hoaâng Cao Thaái taã xung hûäu àöåt chó huy nghôa quên chöëng
traã cuäng bõ bùæn chïët taåi chöî. Töåc trûúãng Möng Minh Höìng cuâng Coá
Saâi thêëy tònh hònh bi àaát quaá àïìu cuâng tûå tûã theo chuã. Nöîi àau quaá
nùång nïì àeâ nùång lïn àêìu cö gaái 20 tuöíi naây. Töëi àïën Haånh moâ vaâo
khu nghôa binh àïí lêëy xaác cha, nhûng khöng thêëy àêu vò boån giùåc
àaä vûát xaác cuãa öng xuöëng Ruâ Rùçng röìi. Haånh leo lïn hang Cöëc Chia.
Öi! Möåt caãnh tûúång haäi huâng trûúác mùåt, möåt con höí caái cuâng möåt
con höí con àaä bõ bùæn chïët tûâ luác naâo. Bïn caånh coá möåt höí con nhû
con meâo miïång àang nhay buá meå dûúái aánh trùng vùçng vùåc. Haånh
khöng biïët súå laâ gò nûäa cûá àïën gêìn. Höí con súå haäi nhaãy toát sang bïn.
Haånh àïën gêìn vuöët ve àêìu höí meå, nûúác mùæt Haånh tuön ra. Nhòn
thêëy caãnh thûúng caãm àoá höí con mon men laåi gêìn. Röìi Haånh nheå
nhaâng vuöët àêìu noá. Öi! Maáu! Möåt caái tai cuãa noá sùæp cuåt. Haånh vöåi
bïë vöåi lêëy noá, chaåy möåt maåch vïì choâi canh nûúng, mùåc cho noá caâo
cêëu. Haånh lêëy dêy thûâng vïì buöåc noá vaâo cöåt nhaâ, röìi lêëy than cuãi giaä
rùæc vaâo tai noá. Nhûng phêìn da coân laåi quaá ñt, Haånh beân lêëy keáo cùæt
àûát, con höí gaâo lïn nhû con meâo hoang hung dûä.
Vúái nöîi àau thûúng mêët maát lúán lao naây, Haånh nhû daåi ngûúâi
ài; ngaây àïm chó biïët chùm soác con höí nhû con àeã. Ngaây ài laâm
nûúng, àïm Haånh ài cêët voá bùæt caá cho höí. Röìi vïët thûúng úã tai cuäng
laânh, höí lúán dêìn theo nùm thaáng quyïën luyïën bïn caånh Haånh nhû
con choá, con meâo. Haånh quyá noá lùæm, àùåt tïn cho noá laâ Vùçn. Caâng
ngaây caâng lúán, Haånh khöng thïí kiïëm àuã caá cho noá ùn nûäa. Mùåc duâ
quyá noá, nhûng Haånh quyïët thaã noá vïì rûâng. Noá khöng ài, Haånh àaánh
àuöíi, mêëy höm àêìu noá vêîn quay laåi. Haånh àaânh bñ mêåt rúâi choâi vïì
bòa rûâng gêìn laâng dûång nhaâ úã àêëy.
Haånh nghe ngoáng tòm hiïíu, röìi cuäng biïët àûúåc keã phaãn böåi
nghôa quên laâ ai? Chñnh laâ Phaâng, keã àaä theo àuöíi Haånh bêëy lêu.
Tuy khöng chiïëm àûúåc traái tim Haånh, nhûng Phaâng cuäng tham gia
vaâo nghôa quên cuãa cha Haånh. Àïën khi nghôa quên bõ bao vêy, cú
höåi traã thuâ Haånh vaâ Saâi àaä àïën, hùæn leãn ra àêìu haâng giùåc röìi dêîn
àûúâng cho giùåc àïën àaân aáp nghôa quên. Hùæn ài trûúác dêîn àûúâng cho
giùåc, khi àïën gêìn hang Cöëc Chia, phaát hiïån coá höí hùæn àaä nïån möåt
phaát khai hêåu giïët chïët höí meå vaâ möåt höí con. Haånh biïët àiïìu àoá tûâ
lêu lùæm röìi, nhûng chûa coá dõp traã thuâ. Haånh giêëu kñn coi nhû
khöng biïët gò.
Höm nay, hún 30 nùm tûâ ngaây baâ àuöíi noá ài, maâ con Vùçn vêîn
nhêån ra baâ. Noá laâ thuá rûâng thöi, nhûng sao maâ thuãy chung vêåy.
Loaâi thuá quaã laâ tinh ranh. Noá tûâng bûúác têåp tïînh theo baâ. Noá giaâ ài
nhiïìu quaá. Hònh nhû noá bõ saái chên. Vïì àïën nhaâ baâ lêëy rûúåu êëu taâu
vöî vöî àêåp àêåp vaâo chên bõ bêîy treo lïn. Noá ngoan ngoaän nùçm im.
Chùæc laâ noá àoái. Baâ lêëy cúm nguöåi cho noá ùn. Noá khöng ùn. Noá chó
gûãi röìi nùçm xuöëng mùæt lim dim. Baâ böîng nhúá ra, vúái lêëy chiïëc voá
trïn gaác bïëp àem ra ngoaâi ao. Con Vùçn leäo àeäo theo sau. Khi baâ
nhêëc voá lïn, hai con caá cheáp giaäy naãy trong voá, con Vùçn mûâng rúä,
chên trûúác noá vúái vúái nhû àoán lêëy. Baâ vûát cho noá. Noá ùn ngon laânh.
Lêìn naây baâ nhêëc àûúåc möåt con, àûa noá. Noá khöng ùn, hònh nhû noá
cuäng biïët daânh phêìn cho chuã. Baâ cêët voá ài vïì.
Nêëu cúm chiïìu xong, baâ Haånh nhòn quanh khöng thêëy con Vùçn
àêu. Baâ húi lo cho noá. Khöng kheáo laåi gùåp phûúâng sùn thò khöën.
Cúm xong baâ ài nguã, nhûng trùçn troåc maäi àêu coá nguã àûúåc. Nûãa
àïm baâ nghe tiïëng bõch, röìi tiïëng gêìm gûâ, tiïëng caâo cûãa. Àuáng laâ
con Vùçn röìi. Trûúác mùåt noá laâ möåt con nai chûâng trïn ba chuåc kyá. Baâ
löi vaâo nhaâ. Noá vaâo theo. Baâ nhoám lûãa hyá hoaáy luåc cuåc suöët àïm
thui con nai xong xuöi baâ cùæt cho noá möåt àuâi. Noá ùn möåt caách ngon
laânh. Phêìn coân laåi baâ sêëy khö àïí daânh. Saáng höm sau baâ laåi thêëy noá
tha vïì möåt con lúån rûâng. Chùæc noá ài sùn suöët àïm, nïn tröng noá phúâ
phaåc quaá. Baâ vuöët àêìu noá êu yïëm. Vaâi àïm tiïëp noá tha vïì liïn tuåc.
Luác thò con nai, luác thò con lúån rûâng. Röìi thúâi gian sau chùèng coá gò
caã. Hònh nhû caác loaâi thuá àïìu ruã nhau tröën ài núi khaác. Röìi möåt
àïm noá tha vïì con choá. Baâ xem, àuáng laâ con choá sùn cuãa laäo Phaâng
röìi. Baâ noái vúái noá: Vùçn maây tha cuãa núå êëy vûát xuöëng suöëi ài. Noá
ngoan ngoaän laâm theo lúâi baâ. Àïm höm sau, noá löi vïì möåt con lúån
naái. Cuäng laåi laâ con lúån naái nhaâ laäo Phaâng röìi. Baâ quaát noá: Ta
khöng theâm ùn cuãa bêín thóu naây. Noá tha ài. ûâ maâ sao noá cûá nheâ
nhaâ laäo Phaâng maâ bùæt nhó? Quaái thêåt? Noá löi con lúån naái ài höm sau
noá quanh quêín bïn baâ. Luác saáng, laäo Phaâng ài tòm con lúån naái qua
trûúác nhaâ baâ, noá nhòn thêëy laäo, noá gêìm gûâ ài ra ài vaâo. Baâ Haånh
quaát, noá múái nùçm im. Hònh nhû noá àaä nhêån ra ngûúâi vaác suáng kia
chñnh laâ keã àaä bùæn chïët meå noá. Noá rònh laäo Phaâng mêëy höm röìi,
nhûng baâ Haånh àêu coá biïët. Àïm höm sau, khi ùn cúm xong laäo
Phaâng thêëy noáng, vúái lêëy khêíu suáng ài ra búâ suöëi. Noá rònh theo sau.
Laäo Phaâng cúãi aáo quêìn xuöëng tùæm. Nhanh nhû cùæt, noá lao àïën
ngoùåm chùåt vaâo gaáy laäo Phaâng, cùæn chùåt dòm laäo xuöëng nûúác, laäo
Phaâng vuâng vêîy vö voång. Khi khöng thêëy laäo giaäy giuåa nûäa, con
Vùçn múái lùèng xaác laäo xuöëng doâng nûúác. Noá ài thùèng vaâo rûâng vaâ cùæp
theo khêíu suáng cuãa laäo Phaâng. Tûâ chuåc ngaây nay, tñnh tûâ höm nghe
tin laäo Phaâng bõ chïët tröi, baâ Haånh khöng thêëy con Vùçn vïì nûäa. Baâ
vûâa nhùæc höìi chiïìu, thïë maâ töëi nay noá laåi vïì. Thiïng thêåt. Noá coân
tha caã khêíu suáng cuãa laäo Phaâng àïën nhaâ baâ. Baâ Haånh chúåt hiïíu ra
têët caã.
TREÃ CON THÛÚÂNG THÏË ÀÊËY!
Nguyïîn Khùæc Cûúâng
Maãnh àêët tröëng phña sau nhaâ öng Taám Àêìu Troåc khöng biïët tûâ
höìi naâo àaä trúã thaânh sên vêån àöång thiïëu nhi. Daåo töi coân beá, sên
vêån àöång êëy àaä coá röìi, chó coá àiïìu ngûúâi ta goåi àoá laâ “baäi àêët tröëng”
chûá chùèng ai goåi laâ sên vêån àöång caã. Baäi àêët tröëng laâ núi àïí ngûúâi
ta boã nhûäng gò maâ àöëi vúái hoå khöng coân cêìn thiïët nûäa. Cho nïn höìi
öng Taám xêy nhaâ núi àêy xuêët hiïån möåt àöìng xaâ bêìn cao ngêët. Boån
treã con rêët thñch leo lïn àoá àïí laâm anh huâng nuái Àoã, mùåc duâ coá
nhiïìu àûáa àaä bõ trêìy chên àïën rûúám maáu. Nhûng tûâ khi öng Ba
Tùæc-xi mang ra àêy möåt caái khung xe húi àaä gó seát thò núi àêy thûåc
sûå thu huát treã con.
Tuy vêåy, baäi àêët tröëng haäy coân tröëng lùæm. Coá lêìn töi thùæc mùæc
taåi sao ngûúâi ta khöng cêët nhaâ úã àoá, thò meå töi kïí laåi rùçng: Ngaây
xûa coá möåt con höí hay moâ vïì àêy vaâo ban àïm. Ngûúâi ta nghe noá
khoác, noá löìng löån dûä túån lùæm. Ngûúâi ta àöìn àaåi rùçng vúå vaâ con noá àaä
boã xaác úã chöën naây, cho nïn chùèng ai daám cêët nhaâ, cho duâ àoá laâ möåt
caái choâi àïí hoáng maát... Öi! Àoá laâ chuyïån ngaây xûa xa lùæc xa lú, chûá
coân bêy giúâ, úã àêy chiïìu naâo cuäng coá möåt trêån àaá boáng hay ñt nhêët
cuäng coá nùm ba àûáa chúi banh löî.
Nhûäng ngûúâi lúán vêîn coân goåi àêëy laâ baäi àêët tröëng. Coân chuáng
töi, boån treã con vêîn thñch goåi laâ sên vêån àöång hún nhiïìu. Goåi thïë
naâo cuäng àuáng caã. Vò àêy laâ baäi àêët tröëng nïn chuáng töi múái tuå têåp
vaâ chúi àuâa, vaâ vò chuáng töi tuå têåp vaâ chúi àuâa nïn úã àêy coân àûúåc
goåi laâ sên chúi, maâ sên chúi thò nïn goåi laâ sên vêån àöång cho noá...
sang. Thùçng Tên lyá luêån möåt caách lö-gñch nhû vêåy... Nhûng thùçng
Haãi vêîn bùæt beã:
- Sên vêån àöång thò phaãi coá khung gön hay ñt nhêët laâ phaãi coá
möåt caái duång cuå gò àoá, xaâ ngang chùèng haån, àïí chuáng mònh vêån
àöång chûá! Coá àêu nhû... sên vêån àöång cuãa chuáng mònh.
Roä röìi. Thùçng Haãi cuäng thñch goåi àêy laâ sên vêån àöång, nhûng
caái têåt bûúáng bónh cuãa noá àaä xui khiïën noá noái nhû vêåy. Tuy nhiïn,
lúâi thùçng Haãi vêîn coá phêìn naâo àuáng àuáng. Möîi lêìn chuáng töi àaá
banh thò khung thaânh àún giaãn chó coá mêëy cuåc gaåch lûúåm tûâ àöëng
xaâ bêìn cuãa öng Taám. Cuäng chñnh vò àún giaãn nhû vêåy nïn úã àêy
thûúâng xaãy ra nhûäng cuöåc caäi löån coá khi coân... êíu àaã nûäa.
Nhû höm tuêìn röìi, chuáng töi töí chûác möåt trêån àêëu boáng tranh
chûác vö àõch khu phöë. Chuáng töi tûå àöång chia phe vaâ àùåt cho möîi
àöåi möåt caái tïn. Àöåi cuãa tuåi thùçng Haãi mang caái tïn rêët laâ “àaä” laâ
Àa-xa-eáp. Dô nhiïn chuáng töi cuäng coá quyïìn choån cho àöåi mònh möåt
caái tïn àaåi loaåi nhû vêåy. Nhûng coân thùçng Haãi bûúáng bónh thò sao?
Rêët coá thïí noá seä gên cöí lïn cho rùçng tuåi töi bùæt chûúác. Bùæc chûúác thò
chùèng coá caái gò hay ho caã! Búãi thïë nïn chuáng töi choån cho àöåi mònh
caái tïn laâ... Cêy Mêån (yá kiïën naây cuãa riïng, nhûng caã àöåi àïìu nhiïåt
liïåt àöìng yá vò àûáa naâo cuäng khoaái ùn mêån). Cuáp vö àõch úã àêy laâ...
möåt con thuá. Chñnh xaác laâ möåt con sû tûã laâm bùçng muã rêët àeåp. Duâ
àeåp àïën thïë naâo ài nûäa thò úã ngoaâi chúå cuäng coá baán àêìy vaâ hònh nhû
chó coá nùm àöìng möåt con. Nhûng chuáng töi vêîn choån con sû tûã êëy
laâm cuáp vö àõch búãi vò àoá laâ “taâi saãn” chung cuãa caã xoám. Chaã laâ höm
trûúác chuáng töi ruã nhau ài cêu vaâ nhùåt àûúåc con thuá. Àaáng lyá ra con
thuá àoá phaãi laâ cuãa thùçng Quyïìn (vò noá thêëy trûúác) nhûng nhûäng
qui àõnh cuãa chuáng töi trûúác khi ài cêu laåi khöng cöng nhêån àiïìu
àoá.
Chên thùçng Duäng bõ bûng muã, noá phaãi ài caâ nhùæc, caâ nhùæc cho
nïn noá bõ phên cöng laâm troång taâi cho trêån àêëu. Thùçng Duäng buöìn
lùæm, nhûng biïët laâm sao bêy giúâ? Búãi mêëy muån gheã (chiïën tñch cuãa
anh huâng nuái Àoã) àaä haânh haå noá.
Thùçng Duäng ngöìi trïn àöëng xaâ bêìn laâm troång taâi. Caái miïång
cuãa noá khöng luác naâo ngúát, khi thò hoâ heát, khi thò noái tña lia nhû
nhûäng troång taâi trïn ti vi.
- Thûa caác baån, caác baån àang xem trêån tranh cuáp vö… Ö, nguy
quaá! Àöåi Àa-xa-eáp àaä phöëi húåp möåt pha rêët àeåp, gêy soáng gioá trûúác
khung thaânh àöåi Cêy Mêån... Nhûng thuã mön Tên cuãa àöåi Cêy Mêån
àaä nhanh tay öm goån quaã boáng vaâo loâng... Hoan hö... Thûa caác baån,
caác baån àang xem...
Thùçng Duäng vûâa noái vûâa vöî tay chan chaát. Coá leä bïn caånh
nhûäng àûáa con gaái àang àûáng xem thò noá vûâa laâ troång taâi vûâa laâ
möåt cöí àöång viïn hùng say nhêët. Chùèng biïët vö tònh hay cöë yá maâ
thùçng Duäng noái:
- Thûa caác baån, trïn maân aãnh nhoã cuãa caác baån...
Thùçng Duäng chûa noái hïët cêu, boån con gaái àaä cûúâi öì lïn laâm cho
chuáng töi cuäng ngaåc nhiïn. Thùçng Duäng àoã mùåt tña tai (chó vò nùæng
möåt phêìn), noá vöåi vaâng àñnh chñnh:
- ÖÌ, xin löîi caác baån. Trûúác mùæt caác baån, caác baån àang xem...
Caái thùçng xem ra cuäng tïëu thêåt! Noá nhùæc ài nhùæc laåi caã trùm
lêìn caái cêu “caác baån àang xem trêån àêëu boáng tranh cuáp vö àõch giûäa
àöåi Àa-xa-eáp vaâ àöåi Cêy Mêån maâ khöng biïët chaán. Chùæc noá muöën
àöån thïm nhûäng cêu àoá vaâo cho lúâi noái cuãa noá àûúåc suön seã cuäng
nïn.
Hiïåp möåt, chuáng töi chúi rêët tñch cûåc nhûng tó söë vêîn laâ 0-0. Caái
àaáng noái nhêët laâ úã cuöëi hiïåp hai, töi (chñnh töi) sau khi nhêån àûúåc
boáng cuãa thùçng Quyïìn, àaä lûâa qua àûúåc hai hêåu vïå cuãa àöåi Àa-xa-
eáp vaâ suát thùèng vö khung thaânh, ngon ú! Nhûng thuã mön cuãa àöåi
Àa-xa-eáp laåi laâ thùçng Haãi bûúáng bónh. Noá khöng cöng nhêån quaã
boáng vûâa röìi vò theo noá, quaã boáng àaä chaåm phaãi khung thaânh maâ úã
àêy laâ coá mêëy cuåc àaá(?!). Dô nhiïn, caã àöåi Àa-xa-eáp àïìu bïnh vûåc
thùçng Haãi. Töi thïì coá öng thêìn boáng àaá laâm chûáng laâ quaã boáng
khöng àuång mêëy cuåc gaåch, vêåy maâ chuáng noá vêîn khöng tin. Caái tñnh
bûúáng bónh cuãa thùçng Haãi cöång vúái möåt chuát tûå aái vò bõ thua trêån àaä
laâm cho chuáng noá ùn gian. Chuáng töi chêëm dûát trêån àêëu ngay taåi àoá
mùåc duâ coân nhûäng 11 phuát nûäa múái chñnh thûác hïët giúâ. Thùçng Duäng
chùèng laâm àûúåc gò hún vò àöåi Àa- xa-eáp àaä khöng tön troång troång
taâi. Vaâ sau àoá, chuáng töi giêån nhau, thùçng Duäng theo phe àöåi Cêy
Mêån. Noái theo caách chuáng töi laâ “bo bo xõt! ... Nghó chúi tuåi bêy ra
luön!”...
Meå sai töi sang nhaâ thùçng Haãi mûúån caái rêy böåt vïì laâm baánh.
Àïën höm nay chuáng töi vêîn chûa laâm laânh vúái nhau cho nïn àöëi vúái
töi chuyïån naây thêåt laâ khoá xûã. Töi noái àaåi:
- Meå sai con Thanh sang mûúån ài, duâ sao ài nûäa con Thanh
cuäng laâ baån cuâng lúáp cuãa con Trang kia maâ!
- Coân con laâ caái gò cuãa thùçng Haãi? - Meå töi bûåc mònh hoãi laåi.
Àaä trùm ngaân lêìn töi muöën giaãi thñch cho meå töi hiïíu laâ chuáng
töi àaä nghó chúi vúái nhau vaâ töi khöng thïí àïën nhaâ thùçng Haãi nhû
mêëy bûäa trûúác àûúåc nûäa. Nhûng töi ngaåi rùçng meå töi seä laåi bôu möi,
seä laåi chï töi laâ con nñt, cho nïn töi vöåi nghô ra möåt kïë khaác.
- Nhûng con àau rùng quaá! - Töi laâm böå nhùn nhoá.
- Àau rùng aâ? Hay lùæm! Meå lúä thiïëu möåt caái baánh. Con àoaán
thûã coi ai seä nhõn ùn caái baánh àoá?
- Meå úi, con... - Töi höët hoaãng kïu lïn.
- Con laâm sao? Con laâm... biïëng û? - Meå töi chúåt àöíi gioång - Thöi
ài ài öng tûúáng! Haâng ngaây öng chùèng sang bïn êëy quïn caã ùn uöëng
laâ gò.
Khöng coân caách naâo khaác, töi àaânh lï bûúác chên nùång nhoåc nhû
ngûúâi say rûúåu sang nhaâ thùçng Haãi. Nhoã Trang àang chúi loâ coâ
trûúác sên vûâa tröng thêëy töi àaä nhanh nhêíu noái:
- Anh Haãi khöng coá úã nhaâ!
Töi thúã phaâo nheå nhoäm. Thò ra tònh huöëng khöng àïën nöîi xêëu
nhû töi tûúãng. Nhoã Trang thoaáng ngaåc nhiïn nhûng töi àaä khöng
cho noá kõp hoãi gò:
- Cho anh mûúån caái rêy böåt.
- Anh laâm baánh haã? - Nhoã Trang hoãi.
- Khöng! Meå anh laâm.
Nhoã Trang chaåy vö nhaâ mang ra caái rêy böåt.
- Meå anh laâm baánh gò?
- Baánh khoai mò - Töi traã lúâi tónh bú nïn nhoã Trang laåi ngaåc
nhiïn:
- Baánh khoai mò thò cêìn caái rêy böåt àïí laâm gò?
- Noái chúi chûá anh cuäng khöng biïët nûäa... Nhûng maâ tñ nûäa
Trang sang nhaâ anh chúi, anh seä tùång Trang möåt caái.
- Anh nhúá nhaá!
- ÛÂ, nhúá...
Khöng! Baån àûâng cho rùçng töi quaá töët maâ xêëu höí caái thùçng töi.
Chùèng qua laâ vò töi ngaåi phaãi sang nhaâ thùçng Haãi lêìn thûá hai àïí traã
caái rêy böåt êëy thöi maâ.
Theo thúâi gian biïíu do meå töi àùåt ra thò buöíi trûa töi vaâ con
Thanh phaãi lïn gaác nguã. Thêåt ra, nguã hay khöng laâ tuyâ yá chuáng töi.
Chuã yïëu meå töi khöng muöën chuáng töi ra àûúâng phaá phaách vaâo buöíi
trûa. Meå töi bùæt àêìu àïí yá àïën chuyïån naây tûâ luác öng Taám phï bònh
boån treã trong buöíi hoåp töí dên phöë. Ùn cúm trûa xong, töi tûå àöång
lïn gaác. Bûäa naâo khöng buöìn nguã töi lêëy buát chò ra veä. Töi veä àuã
thûá, coá khi laâ möåt chiïëc xe tùng bõ böëc chaáy, coá khi laâ möåt thùçng lñnh
chò bõ cuåt tay röìi töi tûå bõa ra möåt cêu chuyïån naâo àoá àïí giaãi thñch
cho con Thanh hiïíu. Vêåy maâ con Thanh cuäng thñch nghe ra phïët,
nhû thïí àêy laâ chuyïån cöí tñch khöng bùçng.
Trûa nay, töi sùæp sûãa bõa ra chuyïån con heo rûâng ùn cùæp khêíu
suáng sùn nhû àaä hûáa vúái con Thanh thò möåt hoân soãi nhoã bùçng viïn
bi coá keâm theo möåt miïëng giêëy rúi àuáng chöî töi nùçm. Töi àaä quaá
quen thuöåc vúái löëi ruã rï nhû thïë naây nïn khöng höët hoaãng nhû luác
ban àêìu. Caái troâ naây do thùçng Haãi nghô ra nhûng chùæc chùæn bêy giúâ
khöng phaãi laâ noá nûäa. Tröng neát chûä nhû cua boâ laåi coân sai chñnh taã
quaá nhiïìu, töi àoaán khöng sai àêy laâ thùçng Tên. Töi höìi höåp múã ra
xem, con Thanh cuäng toâ moâ nhoán chên lïn lêím nhêím àoåc:
- Muåc tiïu cuãa keã thuâ àaä di chuyïín àïën sên vêån àöång. Maây ra
gêëp.
Chúåt con Thanh doaå:
- Anh ài laâ em meác maá liïìn.
- Thöi, àûâng coá meác maá. Chuát nûäa tao cho maây möåt con thuá -
Töi xuöëng gioång nùn nó.
- Em khöng thñch con thuá.
- Chûá maây thñch caái gò?
- Thñch caái tröëng bùçng da ïëch cuãa anh.
Töi àùæn ào giêy laát. Kïí ra cho con Thanh caái tröëng thò cuäng tiïëc
thêåt. Àoá laâ cöng trònh mêët mêëy ngaây trúâi. Nhûng maâ cho noá thò töi
coá mêët ài àêu - meå töi vêîn thûúâng noái thïë.
- Cuäng àûúåc. Nhûng maâ coi chûâng raách da àoá nghe chûa!
- Daå, vúái laåi anh...
- Caái gò nûäa àêy? Sao maây tham quaá vêåy?
- Taåi höìi naäy anh hûáa...
- Hûáa caái gò?
- Anh hûáa kïí chuyïån con heo rûâng ùn cùæp khêíu suáng sùn àoá.
Töi phaá lïn cûúâi:
- Tûúãng gò chûá caái àoá thò luác naâo kïí laåi chùèng àûúåc. Thöi, nguã
ài! Trûa mai tao kïí.
Con Thanh nghe lúâi töi quay mùåt vö vaách, nhû sûåc nhúá ra caái
gò, noá quay laåi:
- Nhûng em... súå lùæm!
Töi thûâa biïët noá súå caái gò. Töi cuäng nhaát gan khöng keám.
Nhûäng luác coân laåi möåt mònh, con thùçn lùçn nguêíy àuöi tanh taách
cuäng laâm cho töi giêåt mònh. Nhûng töi laâm böå can àaãm:
- Súå caái gò? Maây nhùæm mùæt laåi laâ khöng coân súå caái gò biïët...
Con Thanh laåi quay vö vaách. Lêìn naây chùæc laâ noá nguã thiïåt...
Thùçng Tên laâm ra veã quan troång quaá khiïën cho töi cuäng caãm
thêëy höìi höåp. Muåc tiïu? Keã thuâ? Muåc tiïu thò töi chûa hiïíu, chûá coân
keã thuâ thò töi biïët noá muöën aám chó ai. Nhûäng thaânh viïn trong àöåi
Àa-xa-eáp àïìu laâ keã thuâ cuãa chuáng töi, mùåc duâ nhûäng keã thuâ àoá coá
luác chuáng töi thên hún anh em ruöåt. Ngay caã thùçng Tên bêy giúâ
cuäng vêåy. Nïëu noá xñch mñch vúái töi chuyïån gò thò töi cuäng seä nghó
chúi noá ra vaâ coi noá laâ keã thuâ.
Töi roán reán ài thêåt nheå xuöëng nhaâ, khöng quïn vúá theo cêy
suáng göî. Meå töi kheä trúã mònh, töi àûáng yïn trong tû thïë àang ài nhû
möåt pho tûúång kò quùåc. Phaãi mêët möåt luác sau töi múái ra àûúåc sên
vêån àöång möåt caách an toaân.
Hoaá ra muåc tiïu cuãa thùçng Tên laåi laâ con Ki cuãa thùçng Haãi.
Con Ki àang àûa muäi hñt hñt miïëng laá chuöëi cuãa ai àoá thò bõ thùçng
Quyïìn choåi möåt cuåc àaá to tûúáng ngay chên. Con choá kïu ùèng lïn
möåt tiïëng röìi chaåy ài. Ngay tûác khùæc, caã boån hoâ heát rûúåt theo.
Thùçng Duäng vêîn laâ àûáa to möìm nhêët. Nhûng noá khöng àaáng súå
bùçng thùçng Quyïìn. Tûâ lêu thùçng Quyïìn nöíi tiïëng laâ möåt tay thiïån
xaå. Nhûäng lêìn ùn cùæp öíi úã vûúân baâ Tû, thùçng Quyïìn àïìu laâm cho
chuáng töi thaán phuåc. Coân bêy giúâ, con Ki laåi khöí súã vò noá...
Con Ki bõ gñ vö goác keåt. Noá nhe rùng gûâ gûâ nhû muöën nhaãy
xöng vaâo chuáng töi. Nhûng coá leä caái chên àang rûúám maáu cuãa noá laåi
khöng cho pheáp noá laâm nhû vêåy. Töi thêëy thûúng con Ki quaá!
Thûúâng ngaây sang nhaâ thùçng Haãi chúi, con Ki cûá quêën quñt dûúái
chên töi. Thêåt tònh naäy giúâ töi cuäng hoâ heát, cuäng rûúåt àuöíi nhûng
chùèng choåi truáng noá caái naâo caã (töi cöë yá àêëy!). Búãi vò duâ sao ài nûäa
con Ki cuäng laâ meå cuãa con Nö nhaâ töi. Khöng kòm àûúåc nûäa, töi noái
lúán:
- Öng Taám kòa!
Caã boån chaåy taán loaån. Àûáa naâo cuäng súå seä bõ àoân nïëu öng Taám
phï bònh chuáng trûúác töí dên phöë möåt lêìn nûäa. Nhûng coá öng Taám
naâo àêu? Töi muöën giaãi thoaát cho con Ki àoá maâ.
Con Ki hònh nhû chó chúâ coá thïë, noá cöë sûác chaåy thêåt nhanh vïì
nhaâ.
Möåt luác sau, nghe ngoáng chùèng thêëy àöång tônh gò, boån thùçng
Tên trúã laåi.
- Öng Taám àêu? - Thùçng Quyïìn vûâa hoãi vûâa ngoá daáo daác.
- Hònh nhû laâ khöng phaãi öng Taám - Töi àñnh chñnh.
- Coân con choá?
- Noá chaåy röìi.
- Thöi, mònh chúi caái khaác ài! - Thùçng Tên böîng chen vaâo.
Thùçng Tên chûa kõp nghô ra möåt troâ phaá phaách naâo nûäa thò àaä
nghe tiïëng dò Hai, meå cuãa thùçng Haãi, sang saãng sau lûng.
- Àûáa naâo? Àûáa naâo maâ phaá phaách dûä vêåy. Con choá coá töåi tònh
gò maâ tuåi bêy choåi noá?
Boån thùçng Tên laåi vuåt chaåy. Coân töi, khöng thïí laâm nhû chuáng
noá àûúåc vò dò Hai àaä àïën bïn caånh töi röìi.
Nghe tiïëng dò Hai, nhiïìu ngûúâi trong xoám chaåy ra xem chuyïån
gò, trong àoá coá caã meå töi.
- Con laâm caái gò àoá? - Meå töi hoãi. Dò Hai quay sang meå töi phên
trêìn:
- Chõ coi àoá! Con Ki noá ra àêy tiïíu tiïån chúá coá cùæn ai àêu maâ tuåi
noá daám lêëy àaá rûúåt theo choåi haâ...
- Taåi sao con laåi laâm nhû vêåy?
- Taåi tuåi con... - Töi êëp uáng noái khöng ra lúâi.
- Khöng phaãi chó coá möåt mònh noá maâ coân coá thùçng Quyïìn, con
öng Quyânh, thùçng Tên, con öng thúå may, vúái laåi caái thùçng gò ài caâ
nhùæc àoá?... AÂ, aâ thùçng Duäng... vúái laåi mêëy àûáa nûäa maâ töi khöng
thêëy mùåt - Dò Hai vöåi giaãi thñch giuâm töi hai chûä “tuåi con”. Meå töi
vêîn khöng boã qua cêu hoãi ban naäy:
- Haã, taåi sao con laåi choåi con Ki?
- Daå, taåi tuåi con... nghó chúi vúái thùçng Haãi ra.
- AÂ, ra thïë! - Öng Taám bêy giúâ múái lïn tiïëng. Öng chöëng naånh,
vûâa noái, vûâa cûúâi - Treã con thûúâng thïë àêëy!
Dô nhiïn, sau àoá töi bõ löi vïì nhaâ vaâ bõ möåt trêån àoân nïn thên
cho caã hai töåi.
Höm sau, khöng hiïíu sao töi laåi sang nhaâ thùçng Haãi. Con Ki
nùçm úã haâng ba, vïët thûúng coá veã nùång lùæm nïn nhoã Trang àaä lêëy
vaãi bùng laåi cho noá. Con Ki nhòn töi vûâa lêëm leát vûâa mûâng rúä. Töi
cuái xuöëng vuöët ve noá.
- Maây giêån tao haã? Thöi, cho tao xin löîi nha... Mêëy höm nay tao
khöng sang nhaâ maây laâ vò...
Töi im lùång vaâ ngoá laåi xung quanh. Thùçng Haãi àûáng sau lûng
töi tûå luác naâo. Thêåt laâ vö duyïn! Tûå nhiïn töi laåi móm cûúâi vúái noá.
Coân con Ki, chùèng biïët noá coá hiïíu caái gò khöng maâ núi khoeá mùæt
cuãa noá long lanh long lanh...
HOA BÛÚÃI ÀÊÌU MUÂA
Thuây Dûúng
Dò töi àaä 35 tuöíi röìi maâ vêîn chùèng ài lêëy chöìng. Möîi lêìn vïì quï
chúi, töi thûúâng nghe hoå haâng vaâ baâ con laâng xoám giuåc: "Baão dò chaáu
lêëy chöìng ài chûá. Hay úã dûúái thõ xaä coá öng naâo kha khaá chaáu keáo cho
dò". Dò töi thûúâng bõ liïåt vaâo nhûäng cö ïë chöìng mùåc duâ dò vêîn xinh
thêåt laâ xinh. Ngaây trûúác úã laâng ñt coá cö naâo saánh àûúåc vúái dò. Khöëi
trai laâng thûúâng ngêín ngú nhòn theo caái daáng thon thaã thùæt àaáy
lûng ong cuãa dò, thêìm mú àïën khuön mùåt traái xoan trùæng höìng, àöi
möi tûúi tùæn vaâ àöi mùæt àen sêu thùm thùèm, maâ ao ûúác. Nhûng dò
töi laåi yïu möåt chuá böå àöåi àoáng quên úã laâng. Nhiïìu cö baån gaái cuãa dò
thûúâng thêìm thò: "Anh êëy àeåp trai, hoåc cao, laåi laâ ngûúâi thaânh phöë,
liïåu coá yïu maây thûåc loâng khöng Thû? Ngûúâi ta laåi coân ài chiïën àêëu,
maây àúåi àïën bao giúâ?" Nhûäng luác êëy dò töi chó cûúâi, nuå cûúâi laâm cho
chuáng baån xiïu loâng. "Maây àeåp thïë kia laâm gò anh chaâng Quên
chùèng chïët mï chïët mïåt cú chûá". Röìi chuá êëy vaâo Nam nùm 70. Mêëy
thaáng àêìu dò töi coân hay nhêån àûúåc thû. Nhûäng laá thû àêìy buåi
àûúâng, coá khi raách lûúáp tûúáp vaâ coá khi laåi ûúát nhoeâ nhû àûúåc vúát tûâ
dûúái söng lïn. Nhûäng luác êëy dò töi vui lùæm. Dò cûúâi, dò haát, chaåy uâ
vaâo bïëp khoe vúái baâ töi. Nhûng àïën luác ngöìi vaâo giûúâng, chuêín bõ
boác thû àoåc, dò töi cûá nhòn caái phong bò chùm chùm röìi hai doâng
nûúác mùæt böîng dûng chaãy daâi. Nùm sau thû dò töi nhêån àûúåc thûa
dêìn. Hònh nhû chuá êëy nhêån cöng taác gò àùåc biïåt lùæm, ñt viïët thû vïì
àûúåc. Nùm sau nûäa thò bùåt tin. Baån beâ dò luác àêìu coân an uãi: "Anh êëy
vaâo sêu... thû chuyïín ra thêët laåc..." vaâ chñnh dò cuäng nghô thïë.
Nhûng qua möåt nùm nûäa, nhiïìu baån dò bùæt àêìu lo lùæng: "Trong
chiïën àêëu, biïët thïë naâo..." Luác êëy dò töi laåi phaãi tûå àöång viïn mònh
vaâ àöång viïn caã caác baån. Dò ài hoåc hai nùm vaâ trúã thaânh cö mêîu giaáo
trûúâng laâng. úã trûúâng dò theo hoåc, coá thêìy giaáo treã muöën àùåt vêën àïì,
dò chó kheä khaâng: "Em coá ngûúâi röìi" vaâ cöë gùæng traánh mùåt thêìy. Coá
nhiïìu àaám trong laâng àaánh tiïëng nhûng dò cuäng khùng khùng möåt
mûåc chúâ chuá êëy. Miïìn Nam hoaân toaân giaãi phoáng. Nhiïìu ngûúâi
trûúác kia tûúãng àaä hy sinh thò nay laåi thêëy khoaác ba lö vïì. Dò vaâ
àaám baån beâ àaä mûâng mûâng trong loâng. Dò laåi hy sinh vaâ chúâ àúåi.
Möåt thaáng, hai thaáng, röìi saáu thaáng tröi qua! Luác êëy dò laåi lo: "Hay
anh êëy bõ thûúng têåt thïë naâo, khöng muöën baáo tin nûäa..." Nghô vêåy
dò ruã cö baån thên - cö Thoa, theo àõa chó chuá êëy dùån tûâ ngaây xûa,
àaáp ö tö ra Haâ Nöåi. Dò kïí luác ài àûúâng, ruöåt gan dò cûá noáng nhû lûãa
àöët vaâ cûá àinh ninh laâ chuá êëy mêët tay, chên nïn nghô quêín. Coân cö
baån laåi lo hay anh êëy quïn mêët baån mònh - hoùåc biïët àêu anh êëy
khöng trúã vïì! Voâng veâo nûãa ngaây trúâi múái tòm thêëy ngöi nhaâ nhoã
nùçm trong möåt daäy phöë röång, àöng ngûúâi qua laåi. Dò run lïn àïën nöîi
cö Thoa phaãi bûúác àïën goä cûãa. Dò bûúác vaâo, kõp nhòn khùæp gian nhaâ
röìi ngöìi nhû ngaä thuåp xuöëng ghïë, trûúác mùåt möåt baâ traåc hún 50
tuöíi. Cö Thoa phaãi luáng tuáng noái thay, coân dò cûá nhòn trên trên bûác
aãnh nhoã treo trong khung àen úã goác nhaâ vaâ khöng hiïíu nhûäng àiïìu
xaãy ra xung quanh. Baâ meå mûâng rúä öm lêëy dò röìi böîng bêåt lïn nûác
núã: "Con úi!" Maäi lêu sau dò múái tin rùçng chuá êëy vônh viïîn khöng
bao giúâ trúã vïì! Nùm êëy dò àaä 25 tuöíi.
Sau lêìn êëy, cö Thoa bùæt àêìu tó tï vúái dò töi: "Thïë laâ maây troån
tònh troån nghôa vúái ngûúâi ta röìi. Tûâ giúâ trúã ài, coá ngûúâi naâo àïën thò
chúá coá kheáo leáo "töëng" ngûúâi ta ra cûãa nhû trûúác nheá. Maâ maây phaãi
thay àöíi ài - cûá suöët ngaây aáo guå thêîm vúái mêån chñn - chaán chïët ài
êëy...". Cö Thoa laâ baån thên cuãa dò Thû nhûng laåi khaác dò tûâ hònh
daáng àïën lúâi ùn tiïëng noái. Cö êëy cao dong doãng, da àoã höìng, muäi cao
húi hïëch coân àöi mùæt vûâa to, daâi laåi nêu nêu tröng tinh nghõch lùæm.
Hoåc xong lúáp kïë toaán cö xin ngay vïì huyïån. Phöë huyïån liïìn ngay
laâng nïn töëi töëi cö vêîn vïì nhaâ. Coá möåt phoâng têåp thïí úã cú quan,
thónh thoaãng coá viïåc cêìn cö múái úã laåi. Cö baão: "Vïì nhaâ thoaãi maái
bùçng mêëy úã khu têåp thïí. Coá khaách àïën chúi àöng hay ài àêu vïì
muöån möåt tñ laâ ngûúâi noå nhòn, ngûúâi kia àïí yá. Mêëy baâ con moån suöët
ngaây chó ûa soi moái, tûâ bûäa cúm nhaâ haâng xoám àïën viïåc vúå chöìng
rung àuâi uöëng nûúác cheâ, huát thuöëc laâo vùåt maâ noái chuyïån toaân thïë
giúái...". Vuâ möåt caái cö àaåp xe vïì laâng, cuöën aâo theo caái khöng khñ söi
nöíi, treã trung. Gùåp ai cö cuäng tûúi cûúâi chaâo hoãi, noái dùm ba cêu.
Nhiïìu baâ giaâ dêëp dñnh hai mùæt nhòn cö:
"Quaái cö naâo maâ laå thïë, tröng roä ra ngûúâi tónh thaânh". Coân boån
con gaái choai choai töëi naâo cuäng têåp trung úã nhaâ dò töi chúâ cö Thoa.
Hoå nhòn cö tûâ àêìu àïën chên, thaán phuåc ra mùåt röìi chùm chùm ghi
nhúá àïí coá dõp laâ bùæt chûúác. Möîi ngaây coá möåt kiïíu aáo - Luác thò àuöi
töm, luác thò viïìn àùng-ten, luác kiïíu hoaâng hêåu... Hïët quêìn luåa öëng
röång thò laåi quêìn phùng loe, hïët guöëc nhûåa laåi chuyïín sang guöëc
göî... àuã caã. Cö thûúâng ngöìi giûäa àaám, phaán raânh roåt: "Chuáng maây
phaãi baåo daån lïn - caã caách ùn mùåc, ài àûáng, noái nùng. Nhêët laâ àûâng
coá tñ tuöíi àêìu àaä têëp tïính lêëy chöìng, con caái bòu rñu khöng coá luác naâo
maâ thúã, maâ ài àêy ài àoá nûäa. Nhiïìu àûáa múái hai mûúi tuöíi àêìu maâ
àaä 2 con, tröng löi thöi löëc thöëc nhû baâ ngoaâi ba mûúi". Caã laâng chó
coân àêu vaâi cö, trong àoá coá cö Thoa vaâ dò töi trong têìm 25-26 tuöíi laâ
chûa xêy dûång vúái ai. Cö Thoa coá haâng tiïíu àöåi caác chaâng trai vêy
quanh nhûng cö vêîn nhúãn nhú: "Chó coá möåt thúâi con gaái thöi, chùèng
vöåi gò maâ ruát ngùæn noá laåi. Coân laâm vúå, laâm meå thò caã mêëy chuåc nùm
tha höì!" Möåt lêìn, giûäa nhûäng cùåp mùæt toâ moâ, ngaåc nhiïn cuãa àaám
con gaái hêm möå, cö ruát trong tuái ra möåt boåc, tuyïn böë: "Tao seä biïën
àöíi caái Thû trong nhaáy mùæt". Dò Thû àoã bûâng mùåt luáng tuáng trûúác
àöi tay kiïn quyïët vaâ kheáo leáo cuãa cö êëy. Chiïëc aáo höìng nhaåt viïìn
àùng- ten trùæng laâm tön nûúác da vöën àaä trùæng höìng cuãa dò. Coân
chiïëc quêìn maâu sûäa boá khñt lêëy ngûúâi khiïën dò nhû cao lïn, thanh
tuá hún. Cö êëy êën àöi guöëc cao goát múái tinh vaâo chên dò, tay vúá chiïëc
lûúåc xöí tung toác dò ra. Boån con gaái cûá ngêy ra ngùæm dò Thû röìi xuyát
xoa: "Chõ Thû àeåp quaá maâ öëi giúâi úi toác daây vaâ daâi thïë kia kòa..." Cö
Thoa buöåc nöët daãi nú maâu tñm vaâo toác dò, thaã tay khiïën chiïëc àuöi
sam nùång trôu àêåp maånh vaâo khoeo chên dò, xoay ngûúâi dò quay laåi,
veã haâi loâng:
- Maây àeåp thïë khöng biïët. Giaá nhû ùn mùåc thïë naây ài ngoaâi
àûúâng ai chùèng baão laâ con gaái thaânh thõ, ai chùèng ngoaái laåi nhòn
dùm baãy lûúåt.
Cö àêíy dò Thû àïën trûúác gûúng:
- Ngùæm ài. Tao cuöåc laâ chñnh maây cuäng phaãi mï maây, chúá kïí.
Dò Thû im lùång nghô xa xöi: Ngaây xûa anh êëy chó thñch mònh
mùåc aáo maâu mêån chñn. Anh êëy baão: "Maâu êëy húåp vúái em vûâa dõu
daâng vûâa àùçm thùæm". Caái höm tiïîn anh êëy ài mònh cuäng mùåc chiïëc
aáo maâu mêån chñn.
Dò Thû ngûúång ngêåp bûúác theo sau cö Thoa, naâi nó: "Àïí tao vïì
thay quêìn aáo. Mùåc thïë naây ai nhòn thêëy, ngûúång chïët". Cö êëy gùæt,
laâm ra veã giêån: "Maây buöìn cûúâi nhó? Ai noái gò maâ súå naâo...".
Mêëy ngûúâi con trai trong nhaâ xö ra têån cöíng:

- Chaâo hai em, vaâo àêy, vaâo àêy. Chuáng mònh àúåi maäi.
Dò Thû ngöìi gheá xuöëng ghïë sa löng. Gian nhaâ trong phöë khöng
röång lùæm nhûng laåi quaá nhiïìu àöì àaåc. Nhòn chöî naâo cuäng thêëy àuång
mùæt. Cö Thoa giúái thiïåu tûâng ngûúâi, anh chuã nhaâ laâ thúå chûäa xe
maáy. Coân hai anh kia, möåt laâm úã traåm vêåt tû, möåt úã ban taâi chñnh
huyïån. Dò Thû múái àïën àaä àûúåc caác anh xö vaâo hoãi chuyïån:
- Thû daåy mêîu giaáo chùæc nhaân lùæm nhó. Nghïì êëy thò nheå nhaâng
thoaãi maái. Thïë maâ ngûúâi ta cûá noái: "Cö nuöi daåy höí".
Anh chaâng laâm úã ban taâi chñnh dñ doãm:
- Mònh biïët coá möåt cö giaáo vûâa vaâo lúáp àaä hoãi hoåc sinh: "Caác em
coá thñch ùn baánh àa khöng?". Hoåc sinh ngú ngaác röìi mûâng rúä kïu
lïn: "Thûa cö coá aå". Coá cêåu phúãn chñ quaá cho ngoán tay vaâo miïång heát
rinh lïn. Cö giaáo xua tay, ra hiïåu trêåt tûå röìi hoãi laåi: "Thïë caác em ùn
vaâo luác naâo". "Thûa cö ngay bêy giúâ aå, ngay bêy giúâ". Cö giaáo ngùæt
lúâi: "Cö hoãi caác em ùn vaâo luác thûác hay nguã cú". Hoåc sinh ngaåc
nhiïn: "Luác thûác chûá aå". Cö giaáo khoan thai àïën gêìn baãng, miïång
noái tay viïët: "Thïë thò höm nay chuáng ta hoåc baâi "Àa thûác!".
Caã höåi cûúâi ngaã nghiïng. Dò Thû cuäng cûúâi theo, nghô buång: "Hoå
vui nhöån ra phïët". Dò baåo lïn, söi nöíi kïí:
- Höm noå boån em töí chûác cho caác chaáu chúi troâ "Baác sô khaám
bïånh". öëng nghe laâm bùçng dêy àiïån, nuát höåp thuöëc àaánh rùng vaâ voã
höåp kem chöëng neã maâ chuáng noá cuäng thñch lùæm. Em Vinh àùåt öëng
nghe vaâo buång cu Hoaâ, vïính tai veã nghe ngoáng chùm chuá röìi nheo
mùæt thúã daâi:
- Baác Hoaâ coá nhiïìu giun lùæm, hay bõ àau buång. Vò ùn nhiïìu quaã
xanh àêy maâ.
Em vöåi vaâng hoãi:
- "Baác sô" Vinh biïët bïånh nhên hay ùn quaã xanh lùæm aâ?
"Baác sô" quay sang gêåt gêåt àêìu:
- Ngay chiïìu nay ài hoåc, baån êëy coá mêëy quaã sung, chaáu xin
cuäng khöng cho, ùn hïët möåt mònh!...
Moåi ngûúâi móm cûúâi gêåt àêìu nhòn dò Thû. Anh chaâng "vêåt tû"
böîng thêëp gioång.
- Naây anh chaâng trûúãng ban giaáo duåc huyïån múái coá quyïët àõnh
ài hoåc àêëy. Chùæc laâ hoå bùæn ài cho ïm thöi...
Mêëy ngûúâi xö laåi lùæng nghe chùm chuá röìi thónh thoaãng laåi chïm
vaâo nhûäng chuyïån "noái nhoã", "ró tai..." Dò Thû chó biïët ngöìi yïn. Dò
khöng coá nhûäng cêu chuyïån kiïíu êëy vaâ khöng biïët gò nhûäng àiïìu hoå
noái.
Ba ngûúâi kia böîng keáo nhau sang phoâng bïn chó coân àöåc dò Thû
vúái anh "taâi chñnh". Dò luöëng cuöëng àõnh àûáng dêåy ài theo thò anh ta
ngöìi ngay xuöëng ghïë bïn, ngùn laåi:
- Kïå hoå, hai anh em mònh nghe nhaåc nheá, em coá thñch khöng?
Àiïåu nhaåc xêåp xònh traân ngêåp khùæp cùn phoâng. Tiïëng anh " taâi
chñnh" böîng söi nöíi hùèn lïn:
- Cûá nghe nhûäng àiïåu nhaåc raåo rûåc thïë naây, ai cuäng muöën söëng
cho hïët mònh, söëng thêåt vui nhöån vaâo. Ngûúâi cûá bûâng bûâng lïn êëy...
Vûâa noái anh ta vûâa xñch laåi gêìn, chên kheä chaåm caã vaâo chên dò
Thû. Dò giêåt mònh vöåi xñch ra. Anh ta laâm nhû khöng àïí yá, àùåt tay
lïn thaânh ghïë, chúâm caã vaâo caánh tay dò, gioång ïm mûúåt:
- Gùåp Thû lêìn àêìu mònh àaä mïën ngay. Thónh thoaãng Thû àïën
chúi nheá.
Anh ta nhû vö tònh vuöët nheå vaâo lûng aáo dò Thû:
- Em kheáo choån vaãi vaâ cùæt aáo eo quaá!
Dò Thû àûáng bêåt dêåy, goåi to:
- Thoa úi, vïì thöi, mònh coân bêån!
Trïn àûúâng vïì cö Thoa cûá truy dò Thû maäi. Dò bûåc quaá gùæt lïn:
- Öng baån chïët tiïåt cuãa maây trú treän lùæm, tao khöng thïí chõu
nöíi.
Cö Thoa cûúâi lúán:
- Maây laânh quaá nïn noá bùæt naåt àêëy. Tao êëy aâ, cêëm coá àûáa naâo
daám tú lú mú gò. Thoaãi maái thò thoaãi maái thêåt nhûng vúá vêín laâ tao
cho biïët tay ngay. Nhûng kïí ra bêy giúâ êëy maâ, yïu khöng nhû ngaây
xûa àêu.
Ngaây xûa... chuá Quên àûúåc nghó cuâng dò Thû vïì quï ngoaåi chúi.
Trùng àêìu thaáng maãnh deã, chïnh chïëch phña xa. Caánh àöìng luáa hai
bïn àûúâng thêîm àen laåi vaâ khe kheä rò raâo. Gioá thöíi àem theo caã
hûúng àöìng maát laånh. Trong toa chó coá möåt ngoån àeân nhoã, àuã soi
möåt khoaãng lúâ múâ. Caã hai nhoaâi ngûúâi qua thaânh cûãa söí, baân tay
cuãa chuá êëy nùæm chùåt tay dò. Hai ngûúâi cûá nhòn nhau, quïn caã thúâi
gian quïn caã tiïëng taâu öìn aä. Ûúác gò con àûúâng cûá daâi maäi ra vaâ aánh
trùng, aánh nhûäng ngöi sao xa cûá xanh múâ, huyïìn aão maäi nhû thïë.
Cö Thoa bûåc vúái dò Thû vò lêìn naâo ruã ài chúi, dò cuäng tòm caách
tûâ chöëi. Sau röìi dò noái thêåt:
- Baån beâ Thoa toaân nhûäng ngûúâi tên tiïën, mònh àïën chùèng coá
chuyïån gò maâ noái. Ngûúång lùæm.
Cö Thoa gaåt phùæt:
- Maây chó kheáo veä chuyïån. Thïë tao dêîn maây àïën chúi vúái mêëy
öng laâm kyä thuêåt nheá, hoå hiïìn laânh hún. Nhûng noái thêåt, mêëy tay
kia nhöån ra phïët. Hoå coá haâng kho chuyïån tiïëu lêm hiïån àaåi, nghe
chïët cûúâi ài àûúåc. Hoå coá veã thñch maây lùæm àêëy. Caái öng "taâi chñnh"
gia àònh khaá giaã, xaä giao röång, noái chuyïån vúái ai cuäng àûúåc...
Dò Thû ruåt reâ hoãi:
- Thïë sao maây?...
Cö Thoa trúã nïn xa xöi:
- Têët nhiïn laâ tao cuäng seä choån möåt anh trong caái àaám àoá.
Nhûng àïí yïn xem sao àaä, ài àêu maâ vöåi.
Vaâo nùm dò Thû 28 tuöíi, coá möåt chuyïån suyát laâm thay àöíi caã
cuöåc àúâi dò. Cö Thoa àûa àïën nhaâ möåt anh caán böå traåc 32- 33 tuöíi.
Anh ta daáng ngûúâi chûäng chaåc, quêìn aáo luác naâo cuäng tïì chónh goån
gaâng, ùn noái thò tûâ töën dïî nghe, vêng daå, thûa gûãi lïî pheáp vúái baâ töi.
Àïën nhaâ bao giúâ anh cuäng tòm möåt viïåc gò àoá àïí laâm, coá luác coân ngöìi
tñnh toaán tó mó vúái baâ töi maãnh vûúân sau nhaâ vuå àöng naây nïn tröìng
nhûäng cêy gò. Baâ töi coá luác àaä cheáp miïång baão dò:
- Noá cuäng hiïìn laânh chùm chó, roä ra con nhaâ laâm ùn. Maây xem
thïë naâo... Sau naây u vïì giaâ, coân coá chöî maâ nûúng tûåa...
Dò Thû khöng traã lúâi nhûng nhiïìu luác cûá nghô maäi lúâi baâ töi noái
röìi cuäng xiïu xiïu. Dò khöng coân thêëy nhûäng caãm xuác nhû ngaây xûa
nhûng cuäng húi mïën anh ta. Coá baân tay ngûúâi àaân öng, gian nhaâ
cuäng nhû cûáng caáp hún caái bêåc heâ àûúåc boá gaåch vuöng vûác, chiïëc cöåt
höíng chên àûúåc cheân gaåch cêín thêån. Chuöìng gaâ cuäng àûúåc àoáng laåi
röång raäi chùæc chùæn. Sau bao lêìn àùæn ào, dò Thû àaä nhêån lúâi cuâng cö
Thoa vïì thùm nhaâ anh ta.
Àïm êëy dò cûá trùçn troåc maäi, vûâa thiïëp ài àaä thêëy chuá Quên
lûäng thûäng ài vaâo ngoä. Dò cuöëng cuöìng xö röí rau àang nhùåt dúã chaåy
vöåi ra, nñu lêëy vai chuá êëy: "Anh ài àêu vïì maâ aáo quêìn lêëm bï lêëm
bïët thïë naây?". Ngöìi quaåt cho chuá úã sên dò cûá nhòn chùm chùm gûúng
mùåt thên thiïët, caái traán cao, àöi mùæt nêu saáng vaâ àöi möi vúái caái
àûúâng viïìn nhû neát veä. Dò cûá bùn khoùn nghô thêìm: "Thïë maâ ngûúâi
ta baão laâ anh êëy chïët úã chiïën trûúâng miïìn Àöng röìi. Bêåy thêåt. Ngaây
mai mònh phaãi àûa anh êëy ài chúi khùæp núi cho biïët. Nhûng àêy coá
phaãi laâ thêåt khöng nhó?". Chuá êëy nhòn quanh möåt lûúåt, ngaåc nhiïn:
"Em sûãa laåi sên vúái heâ àêëy aâ? Sao khöng àúåi anh vïì? Chuáng mònh
àaä heån laâ àúåi anh hoåc xong, xin vïì àêy röìi seä sang sûãa laåi nhaâ cûãa
kia maâ?". Àöi mùæt chuá vûâa tha thiïët vûâa nhû doâ hoãi nhòn thùèng vaâo
mùæt dò. Dò Thû mïëu maáo: "Anh coân thêåt haã anh Quên?! Vêåy maâ
ngûúâi ta cûá baão..." Noái röìi dò guåc àêìu, hai vai run bêìn bêåt, oaâ khoác.
Chuá êëy vuöët toác dò döî daânh: "Nñn ài em, nñn ài. ûâ anh thêåt chûá coân
ai nûäa. Nñn ài..." Böîng baân tay chuá êëy àùåt trïn toác dò cûá chuöåi dêìn,
röìi tuöåt thoäng xuöëng. Dò choaâng giêåt mònh vaâ trong möåt giêy rêët
ngùæn nguãi dò chúåt tónh vaâ kinh hoaâng: "Mònh mú àêëy thöi!". Trïn
maá vaâ maái toác dò coân ûúát nûúác mùæt. Dò uáp mùåt xuöëng göëi vaâ nhûäng
tiïëng nêëc têån sêu trong löìng ngûåc cûá bêåt ra ngheån ngaâo cay àùæng.
Cho àïën saáng, dò Thû khöng sao chúåp mùæt. Khi nhûäng gioåt nûúác
mùæt chó coân dñnh dñnh hai bïn keä mùæt vaâ nhûäng tiïëng nêëc nguöi
dêìn, nhoã dêìn thò dò böîng cöìn caâo nhúá laåi nhûäng ngaây êëy. Nhûäng
ngaây maâ dò chó coân gùåp laåi trong giêëc mú böîng hiïån lïn nhû trong
möåt cuöën phim maâu...
Ngaây Thû 19 tuöíi, caác anh böå àöåi vïì àoáng quên trong laâng. Thû
vaâ caác baån gaái möîi khi coá viïåc ài ra khoãi nhaâ àïìu phaãi ngoá mònh möåt
chuát trong gûúng. Caái Thoa laâm àoãm hùèn ra. Noá tïët toác àuöi sam,
buöåc nú höìng vaâ thêìm thò vúái Thû: "Bïn nhaâ tao coá mêëy anh úã nhúâ.
Anh Quên ngûúâi Haâ Nöåi àeåp trai lùæm, laåi hay àaánh àaân... Töëi nay
maây sang chúi nheá". Thû ngûúång nghõu tûâ chöëi: "Ngûúång chïët tûå
nhiïn laåi sang!".
- Thïë moåi khi maây sang thò sao?
- Moåi khi khaác, giúâ ngûúâi ta àïën úã...
- Thïë thò thöi vêåy! Tuyâ maây!

Thoa nguáng nguêíy ài vïì. Thû tûúãng noá giêån thêåt. Ngúâ àêu töëi
noá laåi àïën, ngöìi àun bïëp vúái Thû, thò thêìm kïí: "Anh êëy àang hoåc
Àaåi hoåc Nöng nghiïåp nùm thûá ba. Thïë maâ cuäng xung phong ài, phñ
khöng cú chûá. Tao hoãi, anh êëy baão: "Anh trai mònh àaä ài hoåc úã nûúác
ngoaâi. Coân mònh laâ con trai úã nhaâ...". Böë anh êëy laâ liïåt sô, anh êëy
àûúåc ûu tiïn. Maâ nay, em gaái anh êëy keám chuáng mònh 6 tuöíi noá
xinh lùæm. Höm nay nhêån àûúåc thû coá caã aãnh, anh êëy vui lùæm, khoe
vúái tao àêëy". Thêëy baån ngöìi chùm chùm nhòn ngoån lûãa, mùæt saáng
rûåc nhûng têm trñ àïí têån àêu, Thû gñ caã que cúâi noáng vaâo chên noá:
"Phaãi loâng röìi haã?”, maâ noá cuäng khöng àïí yá. Noá thúã daâi tiïëc reã: “Giaá
anh chaâng vêîn àang ài hoåc, vïì àêy chúi röìi böîng nhiïn gùåp noái vúái
mònh: “Anh yïu em! Em coá ài vúái anh khöng? Nhû trong tiïíu thuyïët
êëy Thû nhó?”
Thû toâ moâ nhòn baån:
- Thïë anh ta noái yïu maây aâ?
- Khöng, vúá vêín thêåt. Àêëy laâ tao tûúãng tûúång ra thïë thöi. Coân
anh ta êëy aâ luác naâo cuäng cö Thoa vúái töi chaán chïët. Thû bêåt cûúâi:
- Con naây röìi chó tûúng tû nhûäng anh chaâng àeåp trai thöi.
Möåt buöíi chiïìu, àang rûãa rau úã cêìu ao, Thû thoaáng thêëy möåt
anh böå àöåi ài ngang qua. Hònh nhû ngûúâi maâ caái Thoa vêîn kïí. Thû
vöåi cuái xuöëng röí rau, khoãa lêëy, khoaã àïí. Hònh nhû coá möåt àöi mùæt
naâo àoá àang nhòn. Thû khöng daám ngêíng àêìu lïn nûäa. Boáng aáo
xanh ài khuêët. Thû thúã phaâo nheå nhoäm röìi böîng thêëy bêng khuêng
vò möåt àiïìu gò àêëy. Thû cûá teá teá nûúác vaâo àaám rau ruát lïình bïình
khiïën nhûäng chiïëc laá xêëu höí cuåp vöåi laåi, ûúát rûúåt vaâ con chuöìn
chuöìn kim beá tñ xñu luáng tuáng khöng biïët àêåu vaâo àêu cûá bay ngêåp
ngûâng xung quanh.
Mêëy buöíi chiïìu liïìn, àïën giúâ êëy, Thû àïìu gùåp ngûúâi con trai ài
ngang qua cêìu ao. Thû luáng tuáng àïën nöîi àaáng nheä phaãi vo gaåo vaâo
vaåi thò cö laåi vo tuöåt xuöëng ao. Bûåc vúái mònh, Thû vuâng vùçng hêët múá
toác nùçm goån trong loâng ra sau, àûáng vuåt lïn. Möåt àöi mùæt to nêu
thêåt saáng àang nhòn Thû böîng chúáp chúáp ngûúång nghõu quay ài.
Thû böîng hoaãng súå vaâ ngêín ngú maäi. Àöi mùæt êëy luác naâo cuäng luêín
quêín úã bïn. Caái Thoa ngaåc nhiïn: “Maây dúã húi àêëy aâ, laâm àêu boã
àêëy röìi laåi ài tòm”. Buöíi chiïìu sau khöng thêëy ngûúâi êëy ài qua, Thû
cûá bùn khoùn vaâ böìn chöìn khöng hiïíu vò leä gò. Thû àêåp hai baân tay
xuöëng mùåt nûúác laâm nhûäng tia nûúác bùæn lung tung caã lïn mùåt, lïn
toác. Nhûäng gioåt nûúác maát laånh va vaâo àöi maá noáng bûâng khiïën Thû
thêëy dïî chõu hùèn lïn vaâ tûå mùæng mònh: “Mong gò ngûúâi ta... nghô gò
maäi vïì ngûúâi ta? Thêåt khöng biïët xêëu höí!”.
Töëi nghe Thoa vö tònh baão “Chiïìu nay anh Quên khöng ài têåp,
cûá hoãi tao vïì caái cö naâo toác daâi xoám bïn. Tao cûúâi trïu: “Nïëu anh
thñch em laâm möëi cho. Baån thên cuãa em àêëy!” maâ Thû thêëy höìi höåp
vaâ tim àêåp àïën hêîng ài. Thû thúã möåt húi daâi vaâ mùæng baån: “Con
quyã, ai maây cuäng trïu àûúåc. Laâm möëi luön cho maây êëy”. Con beá cûúâi
khöng baão sao röìi gheá vaâo tai Thû noái nhoã: “Naây tao múái quen möåt
tay ngoaâi thõ xaä. Tay êëy hûáa vúái tao laâ seä xin cho tao ài hoåc lúáp
trung cêëp kïë toaán. Chuá ruöåt tay êëy laâm úã ban tuyïín sinh tónh. Maây
coá thñch khöng tao baão xin cho caã maây nûäa nheá!”.
Thû lùæc àêìu:
- Tao khöng thñch nghïì êëy. Vúái laåi chõ tao úã xa, boã u úã nhaâ möåt
mònh tao khöng núä.
- Thïë sau naây thò sao? Maây àõnh khöng lêëy chöìng chùæc?
- Ai yïu tao thò vïì àêy vúái tao. Tao khöng ài àêu caã.
Chiïìu höm sau Thû àang haái rau gêìn ngoä thò thêëy boáng anh êëy
ài qua. Thû luöëng cuöëng àõnh chaåy. Bêët thêìn múá toác cuöën lïn àónh
àêìu rúi tuöåt vaâo giûäa àaám caânh raâo. Thû luáng tuáng àïën phaát khoác
lïn, gúä toác maâ mùåt àoã lûång. Caãm giaác caái noáng àoá lan àïën têån chên
toác. Anh êëy luáng tuáng àûáng ngay bïn, chùèng biïët laâm gò chó noái àûúåc
möîi cêu “Taåi toác daâi quaá!”. Maäi sau anh múái hoãi àöåt ngöåt “Thû
khöng múâi töi vaâo nhaâ sao?”
- Vêng, vêng! Múâi anh vaâo nhaâ chúi!
Thû noái vaâ ài nhû möåt caái maáy.
Thoa ài chúi thõ xaä mêëy höm. Luác vïì noá mang cho Thû möåt caái
ni-löng maâu tñm “Àïí cho maây buöåc toác dêìn”. Noá öm ngang lûng Thû,
rùng nhaá vaâo vai Thû gioång ngaân ngaåt: “Tao biïët caã röìi! Maây vúái
anh Quên húåp vúái nhau lùæm. Coân tao vêîn chûa nghô seä yïu ai
nghiïm chónh àûúåc”. Àöi mùæt noá tröng nghiïm trang vaâ thoaáng
buöìn, xa xöi. Nhûng röìi noá vui lïn ngay, kïí cho Thû nghe chuyïån ài
chúi phöë, chuyïån xin ài hoåc coá leä coá kïët quaã...
Gaâ àaä gaáy sang lêìn thûá tû. Bïn giûúâng baâ töi trúã mònh, gioång
nhû àaä tónh taáo:
- Sao bao höm nay ài chúi vúái caái Thoa maâ giúâ chûa dêåy haã
Thû?
Dò Thû nhoãm dêåy röìi laåi vêåt xuöëng giûúâng. Hay laâ tûâ chöëi?
Chùèng coân loâng daå naâo maâ ài àêu nûäa. Nhûng àaä choát heån vúái ngûúâi
ta röìi... Dò cûá nùçm, àêìu oác tröëng röîng vaâ hoang mang. Khi cö Thoa
sang vêîn thêëy dò nùçm ngoá trên trên lïn maái nhaâ. Cö êëy kïu êìm lïn:
“Giúâ naây maâ vêîn nùçm àûúåc húã Thû? Giúâi úi ngûúâi ta àang àúåi úã
ngoaâi àûúâng kia kòa”. Dò Thû noái gioång böìn chöìn:
- Àïm qua tao mú thêëy anh Quên vïì...
- Maây thò luác naâo cuäng mú thêëy anh Quên. Nghô cho lùæm vaâo...
- Khöng, anh êëy vïì thêåt maâ. Khöng nhû moåi lêìn chó mú laåi
nhûäng ngaây xûa àêu.
- Thöi tao xin maây, keão lúä hïët bêy giúâ.
Ngöìi sau xe cö Thoa, dò Thû vêîn mú maâng:
- Thoa naây, tao nghe ngûúâi ta noái tònh yïu chó coá möåt lêìn thöi.
Coá leä tao seä khöng yïu ai nhû àaä yïu anh Quên àêu. Suöët àúâi tao
khöng thïí quïn àûúåc anh êëy.
- Maây laåi “tiïíu thuyïët” röìi. Lêëy chöìng, bêån bõu con caái röìi chùèng
coân thúâi gian àêu maâ nghô ngúåi xa xöi nûäa. Maâ nhûäng öng chöìng, hoå
khöng thñch vúå mònh nghô àïën ngûúâi yïu cuä duâ cho ngûúâi êëy khöng
coân nûäa. Àaân öng hoå ñch kyã lùæm.
Dò Thû chúåt ruâng mònh. Nïëu nhû buöíi saáng nay tónh dêåy, dò
böîng nhòn thêëy möåt gûúng mùåt xa laå úã ngay bïn vaâ dò phaãi giêëu
nhûäng gioåt nûúác mùæt vaâ caã nhûäng yá nghô cuãa chñnh mònh! Dò böîng
ûáa nûúác mùæt.
Caã nhaâ mûâng tñu tñt khi coá “hai chõ baån trïn cú quan em noá vïì
chúi”. Sau möåt höìi thùm hoãi chuyïån troâ, dò Thû vaâ cö Thoa nhêët
quyïët àoâi theo cö em ài thuyïìn cùæt rau ngoaâi ao. Cö em dùån:
- Hai chõ nhúá cùæt hïët khoaãnh êëy cho em. Böë em cêín thêån lùæm,
quy àõnh cùæt tûâng vuâng möåt.
Cö Thoa baão nhoã:
- Tröng baác nghiïm nghiïm laâ...
Cö em cûúâi höìn nhiïn:

- Tröng thïë thöi chûá böë em chùèng mêëy khi àaánh mùæng con caái
àêu. Coá gò khöng phaãi chó baão: “Töëi nay röîi muöën noái chuyïån vúái
anh, chõ...” Thïë laâ phaãi chuêín bõ nguã trûa ài. Höìi anh em hoåc lúáp 6
bõ lûu ban, liïìn trong möåt thaáng, töëi naâo öng cuå cuäng bùæt nùçm bïn
thuyïët cho möåt trêån, thónh thoaãng laåi thuác khuyãu tay vaâo sûúân:
“Naây, anh nguã röìi àêëy aâ”.
Buöíi chiïìu cö em gaái lêëy chöìng laâng bïn sang chúi. Ngöìi möåt laát
cö chaåy ra chuöìng lúån, luác quay vaâo nhùn nhoá:
- Böë baán hïët lúån con röìi aå. Coân möîi con uát ñt êëy aâ?
Öng böë cûúâi hïí haã:
- Gúám nhaâ chõ, con lúån cuãa töi àaáng giaá mêëy trùm baåc àêëy. Thöi
tñ nûäa bùæt luön vïì.
Öng anh trai xen vaâo:
- Thöi cö úi “con gaái caái boân”, thïë laâ töët lùæm röìi coân chï gò nûäa.
Mêëy ngaây höm nay, mònh noá buá meå laåi chùèng lúán hún nhûäng con
höm noå êëy aâ?
Cö em phuång phõu nhûng khöng daám noái gò quay ra sên vúái meå.
Dò Thû nhòn theo vaâ bùæt gùåp miïëng vaá trïn lûng aáo àaä súân kheä thúã
daâi quay ài. Öng böë sai con trai lêëy giêëy xi mùng goái ñt laåc mang lïn
laâm quaâ “cho caác cuå trïn nhaâ”. Baân tay ngùæn nguãi cuãa anh con trai
cûá vuöët ài vuöët laåi goái laåc cho noá phùèng phiu, goån gheä, röìi laåi nhùæc
lïn nhû ûúác chûâng. Dò Thû böîng thêëy gúån gúån trong loâng vaâ thêëy
anh ta giöëng böë quaá thïí. Dò nhúá àïën cùn buöìng cuãa anh ta vûâa àêìy
àuã vûâa ngùn nùæp. Tûâ caái ri-àö che giûúâng àïën caái traån baát, bïëp
dêìu.... têët caã àïìu saåch seä, tinh tûúm.
Thïë röìi chuyïån khöng thaânh. Baâ töi chó cheáp miïång thúã daâi.
Coân cö Thoa thò àay àaã:
- Maây laâm sao thïë khöng biïët. Ngûúâi ta chi chuát cho gia àònh
thò caâng töët chûá sao. Maây röìi coân khöí vò caái tñnh gùåp ai cuäng so
saánh...
Cuöëi nùm êëy, cö Thoa lêëy chöìng vaâ lêëy chñnh caái anh “taâi
chñnh” taán tónh dò Thû ngaây naâo. Cö lyá sûå vúái dò töi:
- Kyä sû, baác sô maâ chêng lêng thò cuäng chó coá tiïëng haäo. Àúâi bêy
giúâ cûá phaãi thûåc tïë.
Röìi mêëy nùm sau cö cho ra àúâi möåt àûáa con trai khaáu khónh.
Cö beáo àeåp ra, da cûá àoã hêy hêy. Nhaâ cö àaä xêy ba gian úã ngay phöë
huyïån, maái bùçng, röång raäi. Chöìng cö àaä lïn chûác phoá ban taâi chñnh
huyïån. Möîi lêìn thêëy chöìng cö àûa vúå con vïì laâng nhiïìu ngûúâi
thûúâng nhòn theo xuyát xoa: “Söë con Thoa thïë maâ sûúáng!”. Cö vêîn
thên vúái dò Thû, vïì lêìn naâo cuäng chaåy sang. Cö thûúâng nûång con:
- Ngaây xûa dò Thû chï böë chaáu xêëu trai. Meå chaáu thò chùèng
may vúá àûúåc thöi. Thùçng cu cuãa meå nhó.
Nghe gioång noái, nhòn gûúng mùåt cö, ai cuäng biïët laâ cö vûâa loâng
lùæm vúái caái haånh phuác “vúá àûúåc” cuãa mònh. Nhiïìu khi cö aái ngaåi
nhòn dò Thû:
- Thïë maây àõnh bao giúâ laâm nhaâ? Múái chuêín bõ àûúåc coá vaâi
nghòn gaåch thïë naây thöi aâ? Maâ sao maây cûá long àong vúái caái lúáp mêîu
giaáo êëy thïë. Hay àïí tao baão öng xaä nhaâ tao xin cho maây lïn huyïån
coá chïë àöå hùèn hoi.
Dò Thû kheä lùæc àêìu:
- Hoå laåi àûång thoác vaâo lúáp tao daåy röìi. Bûåc thïë àêëy, cûá kiïën
thiïët úã àêu àêu coân lúáp cho caác chaáu thò nay nheát chöî naây, mai nheát
chöî khaác. Lêìn naây thò boån tao seä àoâi xêy trûúâng lúáp àaâng hoaâng. Böë
meå caác chaáu cuäng uãng höå lùæm. Röìi maây xem.
- Coân chuyïån riïng thò maây tñnh sao?
Dò Thû cûúâi, haâm rùng trùæng àïìu tùm tùæp:
- Cûá thïë naây khöng àûúåc hay sao maâ coân phaãi tñnh.
- Thïë naây laâm sao àûúåc maäi. Chùèng nheä maây cûá nghô maäi vïì
anh êëy àûúåc aâ.
Dò Thû nhû böîng nhúá ra, baão baån:
- Thaáng sau em gaái anh êëy töí chûác, höm noå vïì àêy múâi. Maây ài
vúái tao cho vui nheá.
Cö Thoa böîng trúã lïn xa xöi:
- Nhanh nhó, ngaây naâo anh êëy coân cho mònh xem aãnh. Noá coân laâ
möåt con beá con kia maâ. Thïë múái biïët mònh choáng giaâ.
Dò Thû im lùång. Nhanh thêåt, múái àïm naâo chia tay... Trúâi thêîm
àen, thónh thoaãng aánh lûãa àaån laåi chúáp saáng phña xa. Hai ngûúâi
àûáng bïn nhau dûúái göëc cêy bûúãi àêìu nhaâ. Anh Quên öm lêëy búâ vai
Thû xiïët maånh vaâo ngûåc, tiïëng noáng húi lûúát qua bïn maá: “Em seä
àúåi anh chûá?” Thû noái thoaãng trong laân hûúng bûúãi quêën quyát:
“Vêng, em seä àúåi!”.
Bao muâa hoa bûúãi àaä tröi qua quaäng àúâi cuãa dò. Muâa hoa nùm
naâo dò cuäng haái nhûäng böng hua àêìu muâa trùæng thúm tinh khiïët
àùåt dûúái bûác aãnh cuãa chuá. Muâi hûúng trong laânh êëy cûá thoaãng bay
khùæp nhaâ. Nhûäng luác êëy, nhòn vaâo àöi mùæt cuãa dò, töi bùæt gùåp ngoån
lûãa chaáy rûåc nhû àöi mùæt cuãa cö gaái nùm naâo. Töi hiïíu rùçng aánh
mùæt êëy khöng thïí daânh cho ai, nïëu dò chûa gùåp möåt chaâng trai
trong saáng, chên thaânh tha thiïët nhû chuá böå àöåi ngaây êëy.
HÚI ÊËM CUÃA TUYÏËT
Nguyïîn Phêën Àêëu
Àaä hún mûúâi nùm tröi qua, vêåy maâ caái caãm giaác böìi höìi nön nao
khi thõ xaä nhoã beá hiïån ra úã cuöëi àûúâng söë Böën vêîn coân nguyïn veån
trong töi. Thaáp chuöng nhaâ thúâ vaâng nhaåt vêîn uy nghiïm in hònh
lïn nïìn trúâi thaáng giïng xanh lú. Nûúác Vaâm Coã Têy vêîn xanh trong
nhû möëi tònh àêìu, doâng söng thûúát tha hiïìn hoâa tûåa daáng hònh em
ngaây troân mûúâi baãy.
Ngaây êëy coá möåt cêåu hoåc troâ cuöëi cêëp tûâ miïìn Haå búä ngúä àùåt
chên lïn thõ xaä dûå thi troâ gioãi. Núi troâ taá tuác coá cö gaái toác daâi chùm
chó bïn baân maáy may. Sau ngaây thi cuöëi cuâng, trong luác thu doån
haânh trang cêåu hoåc troâ thùæc mùæc vúái caác baån cuâng ài.
- Cö Tuyïët múái mûúâi baãy sao thêëy lúán quaá?
- Mêëy anh noái leán Tuyïët nha. Tûâ sau haâng rêm buåt cao quaá
àêìu, cö gaái lïn tiïëng. Töi ngûúång nguâng khöng noái àûúåc lúâi xin löîi.
Kyã niïåm àêìu tiïn chó coá vêåy. Trong söë chuáng töi dûå thi lêìn êëy
chó coá möåt baån loåt vaâo voâng sau. Vaâ àêy noá àang chuêín bõ lïn
àûúâng.
- Maây laâm ún àûa caái naây cho Tuyïët - Töi ruåt reâ trao laá thû àaä
nùæn noát viïët caã àïm.
- Cöng khöng sao cha?
- Àûa thû xong, nïëu maây àem àûúåc thû höìi êm cuãa Tuyïët vïì tao
bao chêìu huã tiïëu.
Röìi töi thêëp thoãm chúâ àúåi hùæn trúã vïì. Gùåp nhau úã sên trûúâng,
töi vöì lêëy hùæn.
- Vûâa thöi cha. Rêët cöng phu múái àem àûúåc thû höìi êm vïì àêy.
Thû viïët nheå nhaâng, chung chung, khöng laâm hy voång hay thêët
voång ai àûúåc. Töi muöën liïn laåc tiïëp, nhûng khöng coá àõa chó, nïn
àaânh gaác qua àïí trúã vïì vúái böån bïì kinh sûã cuãa kyâ thi phöí thöng, röìi
thi àaåi hoåc.
Töi trúã laåi thõ xaä trong niïìm vui traân ngêåp. Laänh àaåo cuãa tónh
têåp trung hoåc sinh thi àêåu àaåi hoåc vïì chuác mûâng. Cuäng trong buöíi
saáng àoá töi àoåc thêëy tïn mònh trong danh saách mêëy hoåc sinh àêåu
àiïím cao ài du hoåc nûúác ngoaâi.
Gheá laåi thùm Tuyïët, töi traách nheå nhaâng.
- Sao Tuyïët gúãi thû cho töi maâ khöng ghi àõa chó àïí töi höìi êm?
- UÃa, Tuyïët àêu coá gúãi thû cho anh.
Töi nhû tûâ trïn trúâi rúi xuöëng. Hoáa ra laâ do thùçng baån mùæc
dõch! Mang thû töi vïì thõ xaä tòm khöng gùåp Tuyïët, khi vïì àïí töi bao
chêìu noá àaä nhúâ em gaái viïët thû giaã maåo...
Nhûng cuäng caám ún thùçng baån. Khi töi vaâ Tuyïët vúä leä vïì laá thû
êëy thò cuäng laâ luác coá caái gò àoá khang khaác naãy sinh trong möîi ngûúâi.
- Anh ài hoåc xa quaá chùæc nhúá nhaâ lùæm haã?
- Nhêët laâ nhúá thõ xaä naây vaâ hònh boáng cuãa Tuyïët - Töi chúáp thúâi
cú.
- Mêëy anh con trai dïî quïn lùæm, chùæc sau naây ài hoåc vïì anh
höíng coân nhúá Tuyïët àêu.
Töi trêìm ngêm mêëy giêy.
- Duâ cho hoaân caãnh coá thïë naâo anh cuäng khöng bao giúâ quïn
Tuyïët.
Mêëy tuêìn liïn tiïëp töi thûúâng xuyïn vïì thõ xaä àïí laâm thuã tuåc ài
hoåc vaâ lêìn naâo cuäng gheá thùm Tuyïët. Röìi saáng nay töi cuâng gia àònh
vïì thõ xaä àïí tûâ àoá tónh àûa xe lïn sên bay ài Haâ Nöåi. Luác xe chuêín
bõ lùn baánh, töi múái dûát àûúåc ra khoãi gia àònh gheá tûâ giaä Tuyïët. Chó
vaâi phuát chia tay. Trong khoaãnh khùæc êëy cêåu hoåc troâ àaä liïìu lônh
àùåt lïn möi cö gaái nuå hön vuång daåi - nuå hön àõnh mïånh àeo àuöíi töi
suöët caã cuöåc àúâi.
Sau nuå hön nhû caái dêëu êën xaác nhêån möåt tònh yïu, chuáng töi
phaãi xa nhau caã ngaân cêy söë. Tònh yïu vûâa chúám núã tûúãng seä dïî luåi
taân trûúác sûå nghiïåt ngaä cuãa khoaãng caách khöng gian vaâ àöå daâi thúâi
gian, vêåy maâ noá vêîn söëng vaâ phaát triïín. Tûâ daåo êëy haâng xoám cuãa cö
gaái böîng thêëy ngûúâi àûa thû thûúâng xuyïn gheá nhaâ.
Sau gêìn möåt nùm hoåc ngoaåi ngûä úã Haâ Nöåi, khöng möåt lêìn quay
vïì Nam, töi laåi lïn maáy bay àïí keáo daâi khoaãng caách vïì thõ xaä lïn
àïën haâng ngaân cêy söë.
Nhûäng laá thû vêîn kiïn trò ài vïì giûäa möåt miïìn chêu thöí bïn búâ
Hùæc Haãi vaâ möåt thõ xaä bïn búâ Vaâm Coã Têy. Muâa àöng chêu Êu laånh
giaá, tuyïët phuã trùæng xoáa khöng gian. Coân cûåc hònh naâo bùçng phaãi
àïën trûúâng luác saáng súám khi haân thûã biïíu chó 15 àöå C dûúái khöng.
Trong caái laånh buöët xûúng àoá, ngûúâi ta múái thêëy quyá möåt ngaây coá
tuyïët rúi. Àún thuêìn chó laâ hiïån tûúång vêåt lyá. Tuyïët rúi tûác laâ trong
khöng gian coá sûå chuyïín hoáa tûâ húi nûúác thaânh haåt nûúác röìi thaânh
tuyïët, maâ quaá trònh chuyïín tûâ khñ sang loãng, röìi sang rùæn luön keâm
theo sûå toaã nhiïåt. Chñnh vò vêåy luác coá tuyïët rúi thúâi tiïët êëm aáp hún,
tûâ êm vaâi mûúi àöå tùng lïn gêìn àöå khöng, laâ nhiïåt àöå lyá tûúãng êëm
aáp giûäa muâa àöng.
"Tuyïët thûúng nhúá!
Saáng nay tuyïët rúi. Bïn ngoaâi cûãa kiïëng laâ maân tuyïët daây àùåc.
Thêëp thoaáng xa xa bïn búâ söng Àa-nuyp haâng baåch dûúng truåi laá vò
khöng chõu nöíi giaá laånh muâa àöng.
Chïëch vïì hûúáng khaác laâ trûúâng hoåc cuãa anh núi àoá coá vûúân
thöng xanh, bêët chêëp giaá laånh vêîn xanh tûúi kiïu haänh..."
"... Cho em chia seã möåt phêìn giaá laånh muâa àöng. Anh coá thêëy
búát laånh khöng? Chó coá cêy thöng múái giûä àûúåc maâu xanh trong
tuyïët laånh haã anh? Em mong sao tònh yïu chuáng mònh nhû vûúân
thöng êëy..."
Hïët nùm thûá hai àaåi hoåc töi lïn maáy bay vïì pheáp, möåt sûå trúã vïì
khöng heån trûúác. Sau möåt ngaây vúái gia àònh töi xuöi xe vïì thõ xaä.
Thaáp chuöng nhaâ thúâ àaä hiïån lïn tûâ xa, soi mònh xuöëng doâng söng
Vaâm Coã Têy hiïìn hoâa. Nïëu àúâi töi laâ möåt cuöën phim, xin cho nhûäng
hònh aãnh naây àûúåc ghi bùçng kyä thuêåt quay thêåt chêåm, khi töi bûúác
vaâo cöíng raâo, Tuyïët àang ngöìi bïn baân maáy, naâng chúåt thêëy töi.
- Anh Nùm vïì maá úi!
Cuäng laâ luác töi phaát hiïån trïn nïìn trùæng chiïëc aáo àang may löëm
àöëm mêëy vïët àoã, naâng àaä àïí kim àêm vaâo tay.
- Em coá àau lùæm khöng? Naâng mñm möi lùæc àêìu, nûúác mùæt rûng
rûng.
Töi lùång ài trong haånh phuác. Tuyïët àeåp hún nhiïìu so vúái ba
nùm trûúác. ÚÃ tuöíi hai mûúi naâng nhû quaã lï vûâa àöå chñn - möåt loaåi
traái cêy ön àúái coá hûúng võ àêåm àaâ.
Ba nùm xa caách nhúá nhung àûúåc àïìn buâ xûáng àaáng bùçng nhûäng
thaáng heâ kyâ diïåu. Tònh yïu chuáng töi böìng bïình trïn soáng biïín
Vuäng Taâu, kyã niïåm ïm àïìm àûúåc naâng duâng dao khùæc lïn göëc cêy
thöng giaâ bïn búâ höì Àa Thiïån.
Nhûäng ngaây cuöëi cuâng cuãa kyâ nghó röìi cuäng àïën. Phña trûúác
chuáng töi laâ ba nùm xa caách coân laåi. Trûúác ngaây lïn àûúâng ba töi gúåi
chuyïån.
- Theo ba biïët con àaä coá àùåt quan hïå tònh caãm...
- Thûa ba àuáng vêåy. Vaâ töi khöng ngêìn ngaåi thûa vúái àêëng
sanh thaânh vïì chuyïån tònh caãm riïng tû.
- Ba vêîn tûå hoãi mònh coá quaá baão thuã vaâ khùæt khe hay khöng khi
caãm thêëy lo ngaåi vïì chuyïån tònh caãm cuãa con.
Töi hiïíu sûå lo lùæng cuãa ba töi, möåt ngûúâi àaä daânh phêìn lúán
cuöåc àúâi cho àöåc lêåp cuãa àêët nûúác. Khi cuöåc àúâi àaä xïë boáng, coân niïìm
vui naâo bùçng àûúåc nhòn thêëy tûúng lai sûå nghiïåp cuãa con mònh àaä
àûúåc baão àaãm. Vêåy maâ giúâ àêy tûúng lai sûå nghiïåp hùçng mong àúåi
àoá coá veã khöng haâi hoâa vúái quan hïå tònh yïu. Trong nhûäng thaáng
nùm bi traáng cuãa àêët nûúác, ba cuãa Tuyïët àaä ngaä xuöëng úã phña bïn
kia chiïën tuyïën, luác ngûúâi con gaái múái troân ba tuöíi.
- Con phaãi hiïíu, saáu nùm chúâ àúåi cuãa möåt ngûúâi con gaái khöng
phaãi laâ chuyïån àuâa. Caâng khöng phaãi laâ chuyïån àuâa vúái tûúng lai
sûå nghiïåp cuãa baãn thên con. Ba tin tûúãng con coá àuã baãn lônh àïí ài
àïën quyïët àõnh.
Trúâi Saâi Goân u aám trong cún mûa têìm taä buöíi saáng, thaânh phöë
naáo nhiïåt xö böì cuäng biïët daânh nhûäng giúâ phuát yïn lùång cho möåt
cuöåc chia tay. Àuáng hún laâ hai cuöåc chia tay. Möåt vúái Tuyïët úã nhaâ
ngûúâi thên, vaâ möåt vúái gia àònh úã phi trûúâng. Töi khöng àuã baãn lônh
àïí cho naâng cuâng ài vúái gia àònh tiïîn töi ra sên bay. Naâng guåc vaâo
vai töi nûác núã cuâng vúái trúâi mûa.
- Anh ài raáng hoåc thaânh taâi...
Bïn ngoaâi laånh leäo mûa bay, töi êëm cuáng vúái gia àònh trong xe
con. Khi xe dûâng laåi cöíng phi trûúâng àïí xuêët trònh giêëy, qua cûãa
kiïëng nhoâe nûúác mûa böîng hiïån lïn lung linh hònh daáng cuãa Tuyïët.
Töi vöåi haå kiïëng cûãa. Naâng àûáng phña bïn kia àûúâng àöåi mûa chúâ
àúåi. Töi coân phên vên chûa biïët cû xûã thïë naâo, Tuyïët àaä nhòn thêëy
töi, cuäng laâ luác xe con lao vuåt ài. Töi coân kõp nhòn thêëy baân tay run
rêíy vêîy chaâo àïën khi xe khuêët hùèn.
Laåi haâng trùm laá thû ài vïì tûâ hai phña cuãa traái àêët. Laåi mêëy
lûúåt tuyïët rúi röìi tuyïët tan. Rûâng baåch dûúng àaä bao muâa thay laá.
Ngaây baão vïå luêån aán töët nghiïåp, töi nhêån laá thû sau cuâng cuãa
Tuyïët.
"Anh yïu thûúng,
Em biïët anh rêët mïåt nhoåc vò döìn hïët sûác cho kyâ thi töët nghiïåp...
Haäy cöë gùæng nghe anh àïí laâm vui loâng gia àònh vaâ em cuäng vui. Em
àang tûâng ngaây mong chúâ ngaây mònh höåi ngöå..." Vaâ sau àoá töi lïn
àûúâng vïì nûúác.
Kia röìi thõ xaä yïu thûúng. Töi buöng nheå tay ga cho xe chêìm
chêåm qua cêìu. Öi doâng söng Vaâm Coã àaä bao àïm nhung nhúá. Giúâ
naây chùæc naâng àang ngöìi bïn baân maáy. Naâng seä vui mûâng biïët bao
trûúác sûå thaânh cöng cuãa töi trïn àûúâng hoåc vêën. Chuáng töi coá quyïìn
tûå haâo vïì loâng chung thuyã sùæt son.
Nhûng sao quang caãnh vùæng veã laå thûúâng. Trïn sên nhaâ naâng,
nhûäng chiïëc laá vaâng cuöëi thu lêîn vúái xaác phaáo. Àiïìu gò àaä xaãy ra?
Meå naâng ra múã cöíng, vûâa thêëy töi meå àaä khoác.
Thûa meå con àaä hiïíu, nhûäng gioåt nûúác mùæt mûâng ngûúâi thên tûâ
xa trúã vïì vaâ nhûäng gioåt nûúác mùæt cho sûå traái ngang.
Trïn tûúâng laâ khung aãnh ngaây cûúái. Tuyïët àûáng bïn ngûúâi xa
laå. Tai töi uâ ài khöng coân nghe thêëy meå naâng àang noái gò. Cuöëi cuâng
baâ trao cho töi laá thû.
"Anh thûúng nhúá,
Haäy bònh tônh maâ tha thûá cho em!
Em khöng daám hònh dung anh seä nhû thïë naâo khi ngaây anh trúã
vïì, thõ xaä àaä vùæng boáng hònh em.
Nhûng nïëu cuöåc àúâi chuáng ta bïn nhau, em súå rùçng röìi àêy
quan hïå bïn vúå seä laâ vêåt caãn tûúng lai sûå nghiïåp cuãa anh. Em àaä
chûáng kiïën nhiïìu bi kõch nhû vêåy úã thõ xaä naây.
Sau nhiïìu thaáng ngaây dùçn vùåt, em àaä choån löëi thoaát cho em,
cho caã chuáng ta.
Anh coá hiïíu maâ thûúng em khöng? Trûúác ngaây cêët bûúác theo
chöìng em vêîn phaãi viïët thû gûãi anh nhû möåt ngûúâi yïu chung thuãy,
vò em biïët tònh yïu thuãy chung àoá goáp phêìn nêng anh lïn àónh cao
hoåc vêën.
Cêìu mong tûúng lai sûå nghiïåp cuãa anh seä xûáng àaáng vúái sûå hy
sinh cuãa tònh yïu.
Haäy tha löîi cho em"
Töi vêîn lïnh àïnh trïn àûúâng tònh xa tñt, quaá nûãa cuöåc àúâi vêîn
chûa minh àõnh àûúåc bïën búâ cuãa haånh phuác tònh yïu. Cuâng song
haânh laâ möåt sûå nghiïåp dúã dang. Trong laånh leäo àún cöi, coá àöi khi
chúåt thêëy loâng êëm laåi. Àoá laâ luác hònh aãnh thõ xaä böîng hiïån ra tûâ xa,
tònh yïu cuãa em tûâ quaá khûá voång vïì. Töi chúåt nhúá àïën nhûäng böng
tuyïët êëm aáp rúi giûäa muâa àöng laånh giaá.
Tên An, 11-1991
CON CUÃA BIÏÍN
Phong Àiïåp
Con beá tha thêín úã búâ àï àaä lêu lùæm röìi. Thuãy triïìu caâng ngaây
caâng keáo mùåt trúâi vïì gêìn mònh hún. Soáng khöng ngúát gêìm gaâo. Con
beá caãm tûúãng nhû gioá àang têåp trung vaâo noá. Noá caãm thêëy súå. Traái
tim lo êu àang àêåp döìn dêåp. Dûúâng nhû luác naäy noá cöë gùæng tòm meå
thò bêy giúâ noá caãm thêëy cêìn phaãi tòm möåt chöî vûäng chùæc àïí nûúng
tûåa. Noá coân beá quaá. Thên hònh maãnh deã chûa àêìy taám tuöíi hònh
nhû bõ chao àaão trong gioá. Nûãa bêìu trúâi àoã sêåm in hùçn xuöëng biïín.
Chùèng coá ai. Chó coá noá vúái biïín bao la. Trúâi töëi hùèn. Têët caã bõ nuöët
dêìn trong soáng biïín hung dûä. Vaâ con beá nghô rùçng chó laát nûäa thöi,
biïín cuäng khöng tha noá. Vaâ tiïëng khoác bêåt lïn. Bao lo lùæng, súå haäi
chêët chöìng. Noá khoác àïën ngheåt thúã. Noá chúái vúái trong nûúác mùæt. Gioá
nhû muöën cuöën phùng noá ài. Baân chên trêìn cuãa con beá bñu chùåt vaâo
caát. Nhûäng taãng àaá laát phùèng úã chên àï nhû con àûúâng àûa àïën àõa
nguåc: Con beá ngöìi thuåp xuöëng. Chên noá àaä moãi dûâ vò chaåy quaá lêu
trïn búâ àï. Àïën luác tiïëng khoác ngheån tùæc laåi thò cuäng laâ luác noá thiïëp
ài. Quaã tim khöng thöi day dûát trong löìng ngûåc...
- Meå úi con laånh lùæm.
Con beá co ro laåi, noái mï. Noá thêëy coá möåt baân tay nheå nhaâng vöî
vaâo lûng röìi möåt caái gò moãng nheå àùæp lïn ngûúâi noá. Noá yïn têm nùçm
tiïëp, möåt luác sau noá laåi noái mï:
- Meå úi con àoái lùæm.
Röìi, hònh nhû, coá möåt sûå linh caãm àaánh thûác noá. Noá ngöìi bêåt
dêåy, theo nïëp úã nhaâ ngöìi khoác ti tó. Nûúác mùæt chûáa chan laâm cho noá
tónh dêìn. Trong aánh saáng múâ toã cuãa vêìng trùng haå tuêìn, noá nhòn
thêëy ai nùçm coâng queo... trïn caát! Nhûäng taán phi lao múâ múâ aão aão.
Noá tónh hùèn. Chúåt nhúá ra têët caã. Lêìn naây thò nûúác mùæt döìn dêåp
trïn khuön mùåt treã thú. Àûáa treã nùçm trïn caát böîng xoay ngûúâi röìi
tûâ tûâ ngöìi dêåy. Möåt gioång con trai ngaái nguã cêët lïn:
- Coá chuyïån gò thïë naây? Laâm mêët caã giêëc nguã cuãa tao.
Con beá nhòn thêëy möåt gûúng mùåt àen àuáa. Möåt thùçng "oùæt con"
àöå mûúâi möåt tuöíi. Con beá thêëy súâ súå. Noá ngöìi im thin thñt.
Thùçng beá giú tay duåi mùæt röìi vêîn caái gioång ngaái nguã:
- Maây nùçm úã àï êëy. Tao laåi tûúãng gò. Röìi tao àûa maây vaâo àêy.
Vûúân nhaâ tao àêëy. Thïë maây bõ laâm sao vêåy?
- Em bõ laåc meå - Con beá traã lúâi, vêîn chûa hïët ngaåc nhiïn.
- Sao rûâng naây laåi laâ cuãa anh?
- ÖÌ, maây khúâ quaá. Tao thñch thò tao nhêån. Coá thïë thöi!
Con beá caãm thêëy vûäng daå. Noá nùæm lêëy baân tay thùçng beá:
- Mai anh dêîn em ài tòm meå nheá!
- ÛÂ, thöi nguã ài, tao buöìn nguã quaá.
Tûâ bêëy àïën saáng, con beá khöng nguã àûúåc. Noá nhùæm mùæt cöë xua
ài têët caã röìi nùçm neáp vaâo thùçng beá.
Saáng höm sau thùçng beá dêåy rêët súám. Noá dêîn con beá ài. Con beá
ngaåc nhiïn nhòn thêëy möåt caái aáo raách rûúái dûúái àêët, coân thùçng beá
thò cúãi trêìn. Noá nhòn thùçng beá hoãi:
- Anh khöng thñch mùåc aáo aâ? Àïm nguã vêåy laånh lùæm.
Thùçng beá êåm ûâ cêìm maãnh aáo, röìi dùæt con beá lïn. Ngoaâi xa kia
soáng tiïëp sûác àêíy mùåt trúâi lïn cao. Gioá xoa nheå vaâo búâ caát. Hai àûáa
treã neáp vaâo nhau, yïu thûúng, tin cêåy.
...
Cêu chuyïån qua ài. Khöng ai biïët tïn thêåt cuãa hai àûáa treã.
Ngûúâi ta goåi con beá laâ Àûáa Treã Bõ Laåc coân thùçng beá laâ "Con cuãa
biïín".
Lúáp 9 vùn trûúâng Trêìn Àùng Ninh, Nam Àõnh

CON BÛÚÁM
Nguyïîn Thõ Chêu Giang
Ngaây xûa coá möåt cö beá ham chúi biïëng hoåc. Cha meå, thêìy cö
khuyïn baão hïët lúâi, maâ cö vêîn chûáng naâo têåt êëy. Tûâ nhaâ àïën trûúâng,
cö phaãi ài qua möåt khu vûúân tröìng àêìy hoa: naâo höìng, naâo cuác, naâo
thûúåc dûúåc, naâo mêîu àún... Cö caãm thêëy ngaán hoåc laâm sao? Cö haái
möåt boá hoa àuã maâu sùæc: höìng phêën, àoã, vaâng, tñm... röìi ngùæt caánh
hoa tung lïn trúâi cao. Caác caánh hoa baám àêìy ngûúâi cö. Cö khoaái chñ
chaåy nhaãy àuâa chúi. Vaâ cö khöng buöìn ài hoåc nûäa.
Böîng... möåt baâ tiïn xuêët hiïån:
- Naây chaáu, sao chaáu khöng ài hoåc, maâ laåi la caâ nhû vêåy?
- Öi! Chaáu múái ngaán hoåc laâm sao! Baâ àûâng noái chuyïån êëy vúái
chaáu nûäa. Haäy chó cho chaáu úã àêu coá nhiïìu hoa àeåp.
Baâ tiïn xanh phêët tay möåt caái, cö beá liïìn biïën thaânh möåt con
bûúám maâu sùæc sùåc súä, vöî caánh bay chêåp chúân. Kïí cuäng tûâ ngaây àoá,
coá cêu ca dao:
Con bûúám laâ con bûúám hay la caâ
Gùåp naây, gùåp noå liïìn xaâ vaâo ngay
Anh em úi ra àêy töi baão naây
Ai theo con bûúám coá ngaây hû thên.
(Lúáp 4 trûúâng Trêìn Vùn Ún - Quêån I, TP Höì Chñ Minh)
COÁ LEÄ NAÂO QUÏN NHAU
Trang Haå
Di yïu mïën cuãa chõ!

Chõ rêët mûâng khi em àaä coi chõ laâ chöî dûåa tònh caãm àaáng tin
cêåy. Chõ àaä qua tuöíi mûúâi baãy cuãa em, nïn hiïíu thïë naâo laâ sûå run
rêíy bêët chúåt cuãa traái tim, vaâ thïë naâo laâ tònh yïu thûåc sûå. Chõ hònh
dung ngûúâi baån trai cuãa em "dïî thûúng vaâ töët vö cuâng" nhû em kïí.
Chõ khöng coá nhêån xeát gò thïm vïì àiïìu àoá. Coá thïí laâ vò chõ khöng úã
võ trñ cuãa em, cuäng coá thïí laâ vò ngaây xûa chõ àaä àaánh mêët ài möëi
tònh àêìu - möåt ngûúâi con trai cao thûúång vaâ töët nhêët trong àúâi chõ.
Chõ muöën noái vúái em: Tònh yïu bïìn vûäng àêu chó cêìn hai ngûúâi töët
vaâ trong saåch. Noá coân cêìn bao nhiïu àiïìu tïë nhõ khaác nûäa. Chuyïån
möåt thúâi cuãa chõ vúái anh Vùn, seä giuáp em nhiïìu hún möåt lúâi khuyïn.
Em coá coân giûä têëm hònh cuãa chõ chuåp trong àïm biïíu diïîn vùn
nghïå àêìu tiïn, khi chõ múái bûúác vaâo caánh cöíng trûúâng àaåi hoåc?
Ngûúâi con trai öm cêy àaân àûáng caånh chõ laâ anh Vùn àêëy. Höìi êëy,
gioång haát cuãa anh Vùn àaä rêët nöíi tiïëng, anh àûúåc múâi ài haát rêët
nhiïìu núi. Coân chõ, möåt cö gaái mûúâi baãy tuöíi - tuöíi em bêy giúâ - chõ
múái bûúác lïn sên khêëu lêìn àêìu tiïn. Sau baâi haát cuãa chõ, anh êëy àïën
laâm quen vúái chõ rêët nhanh:
- Naây baån, xin chuác mûâng sûå thaânh cöng nheá! Cêìm lêëy ài!
Chõ ngúä ngaâng, àõnh tûâ chöëi thanh chocolate anh êëy àûa cho,
nhûng khöng hiïíu sao laåi cêìm lêëy, vaâ bùæt chûúác anh cùæn möåt caách
ngon laânh.
Anh êëy nhòn chõ, dûúâng nhû haâi loâng, húi nheo mùæt hoãi:
- Baån khöng súå aâ?
- Súå gò? - Chõ hoãi laåi.
- Thuöëc nguã - Anh phaác möåt cûã chó ngöå nghônh - trong keåo êëy!
- ÖÌ khöng, mònh laåi súå àïm nay vui àïën mûác khöng nguã àûúåc
nûäa.
- Mònh seä tònh nguyïån thûác trùæng cuâng baån àïm nay. Chùæc baån
khöng phaãn àöëi?
Chõ cuâng anh Vùn àaåp xe song song trïn àûúâng vïì. Lêìn àêìu
tiïn chõ ài trong àïm cuâng möåt ngûúâi con trai laå. aánh mùæt anh laâm
chõ tin tûúãng, chên thaânh vaâ êëm aáp. Tuåi chõ cûá lang thang trïn
nhûäng con àûúâng Haâ Nöåi. Gioá se se laånh, nhùæc nhúã bêy giúâ laâ muâa
thu. Quanh Höì Têy, nhûäng aánh àeân chi chñt hùæt xuöëng mùåt nûúác
aánh lung linh. Ài doåc búâ àï söng Höìng löìng löång gioá, anh keáo tay chõ
àaåp bay bay trïn àûúâng. Tûå nhiïn anh heát lïn, bùçng têët caã nöîi khaát
khao:
- A a ...!
Chõ bêåt cûúâi, tiïëng cûúâi êëm aáp vaâ trong treão cuâng tiïëng anh tröi
theo gioá vïì xa tñt bïn kia söng.
Àöìng höì chó 11 giúâ rûúäi, àaä vaâo túái giûäa trung têm thaânh phöë,
anh Vùn àaåp xe chêåm laåi nùæm lêëy tay chõ hoãi:
- Baån coá hiïíu haånh phuác laâ gò khöng? (Sao anh laåi hoãi thïë nhó?).
- Mònh khöng biïët nûäa - Chõ noái kheä - Nhûng chùæc chùæn mònh
àang caãm thêëy.
Anh kheä nùæm chùåt baân tay chõ, vaâ im lùång cûúâi. aánh mùæt anh
phaãn chiïëu caã bêìu trúâi àïm Haâ Nöåi. Gioá thöíi tung toác chõ lêîn vúái toác
anh Vùn. Tuåi chõ ài qua têët caã nhûäng quaäng phöë öìn aâo, nhûäng aánh
àeân maâu, goác phöë vùæng... Tuåi chõ nhû àang lûúát qua giêëc mú. Maäi
sau naây chõ vêîn khöng lyá giaãi nöíi vò sao chó tûâ möåt aánh mùæt nhòn
cuãa buöíi àêìu gùåp gúä àaä khiïën chõ ài cuâng anh miïn man trong àïm
muâa thu. Àïm êëy laâ giûäa muâa thu, phöë Quang Trung ngêåp traân
trong hûúng hoa sûäa. Muâi hûúng haâo phoáng, quyïën ruä bûâng röå tûâ
voâm cao xanh sêîm. Tuåi chõ àaä noái vúái nhau rêët nhiïìu. Vïì cuöåc söëng,
haånh phuác, muâa thu cuâng nhûäng chuâm hoa trùæng xanh beá li ti kia.
Chõ àaä khe kheä haát - mùåc duâ luác àoá khöng coân boáng ai ài trïn phöë -
cho anh nghe möåt baãn tònh ca thiïët tha, baâi tònh ca coá húi thúã dõu
daâng cuãa tònh yïu, coá hûúng hoa sûäa nöìng naân: "Anh vêîn tûâng àúåi
em trïn nhûäng neão àûúâng quen. Tiïëng haát ai xao àöång thoaãng muâi
hoa ïm àïìm... Hoa sûäa vêîn ngoåt ngaâo àêìu phöë àïm àïm. Coá leä naâo
anh laåi quïn em...".
Àïm rêët khuya, gioá laånh rung aâo aåt voâm cêy, anh àûa chõ vïì
phöë nhoã. Vêîn nùæm chùåt tay chõ, anh Vùn nhòn chõ thêåt sêu: Liïåu
anh coá nhêån ra khoaãng tröëng vùæng cuãa nöîi buöìn trong àöi mùæt chõ?
Anh Vùn im lùång. Mùåt chõ àoã bûâng, nhûng chõ khöng lêín traánh caái
nhòn cuãa anh. Chõ biïët àiïìu gò seä àïën, àuáng hún laâ linh caãm thêëy.
Nhûng biïët laâm sao, khi maâ chõ - duâ chûa biïët chuát gò vïì anh - àaä
tin cêåy gûãi gùæm núi anh möåt tònh baån. Chia tay. Anh nhòn chõ lêìn
cuöëi cuâng, aánh mùæt nhû biïët noái. Chõ dùæt xe vaâo ngoä nhoã, biïët chùæc
anh àang doäi theo.
Ngay trong àïm daå höåi sau cuãa trûúâng, khi àûa chõ vïì, anh Vùn
àaä thuá nhêån anh yïu chõ, ngay tûâ lêìn gùåp gúä àêìu tiïn. Anh noái rêët
nhiïìu vïì tònh yïu, vïì nhûäng àiïìu chõ chûa bao giúâ biïët. Coân chõ, chõ
tin vaâo tònh yïu cuãa anh, vaâo nhûäng àiïìu anh noái. Chõ neáp àêìu vaâo
ngûåc anh, ûúác mong anh seä àûa chõ ài suöët cuöåc àúâi naây. Chõ khöng
yïëu àuöëi, nhûng chõ thûåc sûå cêìn sûå che chúã cuãa anh. Anh àang noái
àiïìu gò... Hònh nhû anh noái seä maäi bïn chõ nhû àöi cêy liïìn caânh àöi
chim liïìn caánh. Vaâ chõ laâ haånh phuác cuãa anh... Chõ böëi röëi, khöng
nhúá àaä gùåp cêu noái àoá úã àêu. Sau naây, khi nhúá ra thò chõ vaâ anh Vùn
àaä chia tay nhau. Nhûng àoá laâ chuyïån cuãa sau naây.
Vêåy laâ trong àúâi chõ àaä coá anh - möëi tònh àêìu tiïn, àêìy ùæp hoa
höìng vaâ aánh saáng. Cûá möîi àïm anh ài haát, trûúác giúâ diïîn anh vaâ chõ
laåi ài qua con àûúâng Quaãng Baá, möåt bïn laâ voâm cêy àen thùèm, möåt
bïn soáng lao xao lêëp laánh aánh àeân. Gioá löìng löång nhû àïm naâo. Vaâ
duâ coá gioá hay khöng, duâ hûúng sûäa cûá nhaåt dêìn, chõ vêîn haát cho anh
nghe baãn tònh ca cuãa riïng chõ, coá tònh yïu tha thiïët vaâ muâa thu.
Anh chûa bao giúâ hoãi chõ àêy coá phaãi laâ tònh yïu àêìu?
- Ai cuäng coá luác mïìm loâng, rung àöång trûúác khi coá tònh yïu. Nïn
nêng niu nhûäng tònh caãm àoá. Chñnh anh cuäng coá nhûäng khi nhû
thïë. Nhûng khöng àaáng kïí gò khi so vúái tònh yïu. Em coá tin khöng?
Chõ tin anh, vò chûa bao giúâ anh giêëu chõ àiïìu gò. Höìi àêëy chõ
coân nghô àún giaãn quaá ài mêët. Bêy giúâ ài túái bêët cûá núi àêu giûäa trúâi
Haâ Nöåi naây, chõ cuäng coá thïí nhùåt laåi àêìy kyã niïåm cuãa tònh yïu ngaây
êëy. Ngaây êëy, tuåi chõ àaä nhû àöi chim liïìn caánh, tung bay khùæp núi
trong niïìm haånh phuác vö ngêìn. Sau naây khi àaä xa nhau, chõ nhêån
ra cêu noái ngaây naâo cuãa anh, trong nhûäng cêu chuyïån tònh, thûúâng
baáo trûúác sûå chia tay cuãa con ngûúâi, duâ chùèng ai coá löîi.
Tuåi chõ cuäng thïë. Chõ nghô anh Vùn seä cuãa riïng chõ, chó coá
mònh chõ maâ thöi. Chõ àau khöí biïët bao khi thêëy coá ngûúâi con gaái
hön anh trïn saân diïîn, thêëy anh lõch sûå àûa hoå vïì. Chõ àaä quïn
rùçng anh coân caã möåt khoaãng trúâi tûå do maâ chõ chùèng bao giúâ hiïíu.
Loâng tûå aái vaâ têm höìn bõ thûúng töín keáo chõ vaâo cuöåc söëng nöåi têm
cuãa riïng mònh. Chõ àaä nghô rùçng anh Vùn khöng coân yïu chõ nhû
ngaây naâo nûäa. Chõ biïët mònh xêëu xñ, biïët anh nöíi tiïëng vaâ tûå do.
Anh haäy bay ài, bay möåt mònh vaâo bêìu trúâi tûå do cuãa riïng anh. Röìi
anh seä khöng cö àún lêu...
Di úi, em seä chùèng bao giúâ mùæc phaãi löîi lêìm cuãa chõ. Anh Vùn
àaä chùèng hïì thanh minh möåt lúâi naâo vúái chõ. Anh Vùn biïët tònh yïu
cuãa anh chùèng coân àuã àïí chõ tin, anh nñu giûä laåi àûúåc àiïìu gò? Haäy
àïí tònh yïu coân àoång maäi trong nhau nhû möåt kyã niïåm àeåp. Anh chó
xin chõ haäy haát laåi ài, baâi tònh ca thuúã naâo chõ haát, cho anh vaâ cho
kyã niïåm. Vaâ chõ haát, xuác àöång nhû lêìn àêìu: "Em vêîn tûâng àúåi anh
nhû hoa tûâng àúåi nùæng...".
Moåi àiïìu ïm aã tröi qua. Anh giaä tûâ maái trûúâng àaåi hoåc àïí bûúác
hùèn vaâo thïë giúái nghïå sô. Chõ àaä chùèng laâm gò àïí nñu giûä anh úã laåi.
Laá thû cuöëi cuâng anh gûãi cho chõ tûâ Saâi Goân, chuác chõ haånh phuác,
tòm àûúåc tònh yïu cuãa chñnh mònh. Tònh yïu àñch thûåc cuãa chõ thò àaä
bay xa. Duâ laâ àiïìu gò, ngûúâi ta phaãi traãi qua röìi múái thêëy luyïën tiïëc
noá. Maâ khi luyïën tiïëc, tûác laâ àiïìu êëy töët àeåp, vaâ àiïìu êëy àaä quaá xa.
Tuöíi cuãa em vêîn coân laâ mú ûúác. Bao giúâ em lúán bùçng chõ, vaâ em
àaánh mêët àiïìu gò quyá giaá nhû chuyïån tònh cuãa chõ, em múái hiïíu
ngûúâi ta coá thïí yïu möåt ngûúâi khaác hún chñnh baãn thên mònh.
Àïm naâo gioá cuäng thöíi vïì trïn àûúâng Quaãng Baá. Coá nhûäng àïm
chõ cûá lang thang suöët doåc con àûúâng vùæng veã, nhòn mùåt nûúác höì
long lanh nhû bõ nhoâa ài trong nûúác mùæt. Chùèng bao giúâ chõ tòm laåi
àûúåc con àûúâng cuãa tònh yïu ài qua, chõ caãm thêëy cö àún kinh
khuãng. Nùm nùm trúâi khöng àuã àïí laäng quïn bao kyã niïåm. Chõ biïët,
anh Vùn chûa lêëy vúå, coân chõ, vêîn chûa yïu ai...
Di yïu mïën,
Kyá ûác chó coân nhûäng kyã niïåm. Chõ vêîn laâ chõ, möåt mònh, vúái nöîi
buöìn vuång daåi. Têån cuâng tònh yïu laâ kyã niïåm. Baâi haát xûa, giúâ vêîn
chó möåt mònh chõ haát. Vaâ lúâi ca àaä àöíi thay möåt chuát: "Hoa sûäa vêîn
ngoåt ngaâo àêìu phöë àïm àïm. Coá leä naâo anh laåi xa em? Coá leä naâo ta
laåi quïn nhau?...".
1992
KYÃ VÊÅT
Thaái Àöng Haãi
Thõ xaä vaâo àïm traân ngêåp aánh àeân. Mêëy höm nay trúâi se laånh.
Àûúâng phöë trúã nïn thûa thúát khaách. Nhûäng cùn höå trong khu chung
cû Trung têm Hûúáng Nghiïåp chòm àùæm giûäa maân sûúng buöng cuãa
nuái rûâng Têy Nguyïn. Nhûäng tia saáng yïëu úát toãa ra tûâ nhûäng boáng
àeân baão vïå doåc theo haânh lang caâng tùng thïm veã tônh mõch cuãa
khöng gian úã khu têåp thïí vuâng ngoaåi ö. Moåi ngûúâi úã àêy àaä cuöån
mònh trong nhûäng têëm chùn böng sau bûác reâm àûúåc buöng tûâ luác
súám, chó coân laåi möåt cêåu beá vêîn coân maãi miïët bïn baân úã cùn höå cuöëi
daäy. - Àö, chñnh laâ tïn cuãa cêåu beá. Trûúác luác ài nguã, noá soaån laåi múá
saách vúã cuãa caác mön hoåc theo thúâi khoáa biïíu chuêín bõ cho ngaây mai.
Khi cêìm àïën têåp vúã veä, noá chúåt nhúá ra àïì taâi “Veä caãnh nhaâ em” cö
cho vïì nhaâ maâ noá chûa hoaân têët. Thïë laâ mònh chûa àûúåc nguã àêu
nheá! - Noá tûå nhuã vaâ lêëy buát chò xoáa ài sûãa laåi. Loay hoay maäi, cuöëi
cuâng noá nhoeãn miïång cûúâi veã haâi loâng vïì baãn phaác thaão bûác hoåa cuãa
mònh. Cöng viïåc coân laåi chó coân tö maâu nûäa laâ xong. Nhûng, böîng
dûng noá laåi chau maây ra chiïìu suy nghô - Lêëy maâu tö úã àêu ra bêy
giúâ? Chúåt noá reo lïn möåt caách húán húã röìi xö ghïë àûáng dêåy tiïën àïën
chiïëc tuã kï bïn phoâng khaách. Nheå tay múã cûãa, noá keáo ra möåt boåc
giêëy àaä àûúåc goái kyä lûúäng, tûâ tûâ múã goái vaâ trûúác mùæt noá hiïån ra möåt
höåp sún thúm coân múái. Tay noá rñu laåi. Noá ngöìi thuåp xuöëng bïn caánh
tuã loâng se laåi vúái nhûäng kyã niïåm àang chêìm chêåm quay vïì.
Caách àêy àöå hún möåt nùm, Tuêën vaâ noá tuy laâ hai cêåu beá hoåc
khaác trûúâng nhûng chuáng thên nhau nhû anh em ruöåt. Hai nhaâ
chung vaách trong möåt khu chung cû. Baãy nùm trûúác möîi àûáa àïìu
theo böë meå tûâ hai miïìn quï àïën söëng taåi cú quan núi maâ böë meå
chuáng àang cöng taác. Möåt Nam, möåt Bùæc, hai cu cêåu quêën quñt lêëy
nhau vaâ rêët “têm àêìu yá húåp”. Ngay tûâ buöíi àêìu gùåp gúä, chuáng luön
coá nhau vaâ sùén loâng vò nhau tûâ chiïëc keåo, mêíu baánh... Thêåm chñ möîi
khi àïën chûúng trònh phim thiïëu nhi hoùåc quaãng caáo trïn truyïìn
hònh, chuáng goåi nhau úi úái röìi cuâng xem vaâ àuâa giúän thoãa thñch, höìn
nhiïn. Böë meå chuáng lêëy laâm haâi loâng vïì tònh thên cuãa àöi baån tñ
hon naây. Chuáng thên vaâ töët vúái nhau, daânh cho nhau nhûäng àiïìu
àeåp àeä laâ phaãi, búãi trong khu têåp thïí chó coá ba àûáa maâ chõ Traâ cuãa
Tuêën thò àaä quaá caách xa boån chuáng vïì àöå tuöíi. Thïë àêëy, tònh baån
chúám núã quyïån vaâo nhau ngaây caâng thùæm thiïët cûá ïm tröi theo thúâi
gian tûúãng chûâng nhû bêët têån. Cho àïën möåt buöíi chiïìu gêìn cuöëi heâ
nùm ngoaái, nhû thûúâng lïå, sau khi tan trûúâng vïì noá vûâa àùåt vöåi
chiïëc cùåp lïn baân röìi höëi haã thay àöì àïí sang nhaâ baån thò ngoaâi cûãa
coá tiïëng voång vaâo:
- Àö úi! Ra túá noái naây.
- Àúåi tñ, mònh ra ngay àêy. Coá phim “Nhiïåm vuå töëi mêåt” röìi haã?
- Khöng. Túá coá chuyïån muöën noái vúái cêåu àêy.
Vûâa luác noá ra thò thêëy Tuêën àûáng têìn ngêìn trûúác cûãa, trïn vai
vêîn coân chiïëc cùåp, tay àang cêìm möåt höåp maâu sún thúm, coân àöi
mùæt thò xa xùm trïn khuön mùåt buöìn vúâi vúåi laâm noá khöng khoãi
ngaåc nhiïn.
- Àùçng êëy laâm sao thïë?
- Túá... Túá...- Ngêåp ngûâng möåt chuát röìi vúái gioång nhû coá vêåt gò
vûúáng ngang cöí hoång mònh, Tuêën tiïëp: - Túá àïën àïí taåm biïåt cêåu
àêy...
- Thïë laâ thïë naâo? - Khöng tin vaâo tai mònh nûäa, Àö hoãi laåi.
- Böë mònh chuyïín cöng taác, gia àònh phaãi doån ài chöî khaác...
- Ài thêåt aâ? Chöî àoá coá xa lùæm khöng? Sao baác Höåi (böë cuãa Tuêën)
laåi chuyïín cöng taác cú chûá? - Chùèng cêìn Tuêën traã lúâi hay khöng, noá
cûá hoãi döìn trong traång thaái tiïëc nuöëi nhû vêåy.
Khöng ai baão nhau àiïìu gò, caã hai cuâng im lùång àïën nùång nïì
ngöåt ngaåt.
Ngoaâi kia, tiïëng goåi nhúá àaân cuãa chuá khûúáu trong chiïëc löìng tre
treo tooâng teng trïn giaân mûúáp hûúng trûúác nhaâ nghe rúâi raåc nhû
loang dêìn vaâ mêët huát vaâo khöng gian.
Böîng noá nhêån thêëy höåp maâu trïn tay cuãa Tuêën rung nheå lïn,
cuâng vúái chêët gioång trêìm buöìn cuãa Tuêën àaä àûa caã hai vïì vúái thûåc
taåi.
- Àö naây, khöng biïët ngaây kia boån mònh coá gùåp laåi nhau khöng!
Túá xin àûúåc tùång cêåu vêåt naây...
Àúä lêëy höåp sún tûâ tay baån, loâng Àö baâng hoaâng vaâ thêëy thûúng
Tuêën hún bao giúâ hïët. Noá thêìm nghô, thûúâng ngaây Tuêën quyá nhûäng
cêy sún naây lùæm, nhiïìu khi chõ Traâ hoãi mûúån Tuêën cuäng chùèng
buöìn àûa, êëy vêåy maâ bêy giúâ laåi tùång noá thò àuã biïët Tuêën àaä daânh
cho noá möåt tònh caãm àùåc biïåt àïën nhûúâng naâo. Coá leä, Tuêën laâ àûáa
hiïíu noá hún ai hïët.
Hai àöi baân tay beá boãng siïët chùåt vaâo nhau vaâ möîi àûáa nhû neán
laåi loâng mònh àïí khoãi phaãi bêåt ra “tiïëng tûác tûúãi cuãa boån con gaái”
maâ chuáng thûúâng trïu nhau nhû thïë.
Tûâ trïn chiïëc xe caânh caåch ngöín ngang nhûäng àöì àaåc, chõ Traâ
nhoaâi ngûúâi ra giuåc: Ài thöi Cu úi! (Tïn úã nhaâ cuãa Tuêën).
Thùçng Tuêën àaä ruát tay khoãi tay noá tûå bao giúâ, lï bûúác chên
nùång nïì hûúáng vïì phña tiïëng nöí khaân àùåc cuãa àöång cú. Tiïëng maáy
àïìu dêìn, röìi xe bùæt àêìu lùn baánh, àïí laåi phña sau trú troåi mònh noá.
- Cu úi! Cu úi! Nhû sûåc nhúá ra àiïìu gò, noá goåi giêåt ngûúåc röìi cùæm
àêìu àuöíi theo chiïëc xe, trïn tay khöng quïn xaách theo löìng chim
khûúáu. Xe giaãm dêìn töëc àöå, noá vúái tay trao cho Tuêën chiïëc löìng vaâ
caã hai àïìu khöng noái nïn lúâi...
Noá àûáng lùång yïn nhû pho tûúång, tûúãng chûâng nhû khöng
nhñch àûúåc lêëy nûãa bûúác. Tiïëng àöång cú xa dêìn vaâ caái vêîy tay cuãa
thùçng Tuêën cuäng cûá khuêët dêìn, khuêët dêìn... cho àïën khi chó coân laâ
möåt àiïím nhoã mêët huát sau laân khoái àen sò ngoùçn ngoeâo trïn con
àûúâng daâi hun huát. Böîng noá thêëy mùæt mònh cay xeâ, bêåt khoác...
Trïn tûúâng, tiïëng chuöng àöìng höì àiïím baáo 9 giúâ àïm, keáo Àö
vïì vúái thûåc taåi. Noá lïn giûúâng vaâ mùåc cho nhûäng doâng suy nghô
miïn man höìn nhiïn cuãa tuöíi thú traân vïì... Noá thiïëp ài trong giêëc
nguã say nöìng bïn meå. Coá leä, giêëc mú töëi nay seä chùæp caánh cho àöi
baån tñ hon bay böíng lïn bêìu trúâi àêìy thú möång cuãa tuöíi thú.
HOAÂNG HÖN
Àöî Thõ Thu Hiïn
Phuát cuöëi, anh chùm chuá nhòn chõ:

- Höìi naây úã ngoaâi vêët vaã lùæm sao maâ tröng em gêìy vêåy?
Chõ höët hoaãng cuái xuöëng, traánh aánh mùæt cuãa anh:
- Khöng, khöng... Meå con em söëng bònh thûúâng, nhû... ngaây anh
úã nhaâ.
Tiïëng thúã daâi cöë neán trong löìng ngûåc àaä hïët thúâi trai treã:
- Lêìn sau vaâo thùm anh àûâng àûa nhiïìu quaâ thïë. Daânh tiïìn böìi
dûúäng cho con. Lêu röìi anh coá uöëng bia nûäa àêu...
Chõ muöën chaåy túái, guåc vaâo anh khoác cho vúåi nöîi àau àúán.
Nhûng giûäa anh vaâ chõ coân coá chiïëc baân coác gùåm. Anh ngöìi àoá, buöìn
baä. Múái vaâi nùm maâ anh giaâ ài tröng thêëy, veã mïåt moãi xuêët hiïån
quaá súám vúái tuöíi 45 cuãa anh. Chuát àûúâng bïå cuãa ngûúâi múái nöíi tiïëng
biïën mêët. Vúái maái toác baåc trùæng, ngûúâi ta dïî lêìm anh vúái möåt öng
giaâ 60.
- Con thïë naâo haã em?
- Con lúán lùæm röìi... àang ön thi chuyïín cêëp. Noá muöën vaâo thùm
anh, nhûng em ngaåi... Lêìn trûúác vïì con cûá bõ aám aãnh maäi.
Con cuãa anh, àûáa con trai trûúác khi ài B, anh gheá vïì thùm coân
àoã hoãn. Noá àa caãm tûâ beá, coâm coäi vaâ yïëu àuöëi. Höìi vaâo àêy noá àêìy 4
tuöíi. Möåt lêìn cöng kïnh con lïn vai, anh hoãi: "Sau naây böë chïët, con
coá thûúng böë khöng?". Con anh àaä khoác nûác núã caã tiïëng àöìng höì.
Vêåy maâ... anh laâ keã vö traách nhiïåm. Anh theâm khaát caái ngaây coân laâ
chaâng thûúång uyá chên ûúát chên raáo vïì laâm thû kyá vùn phoâng Cöng
ty. Gian nhaâ chêåt chöåi cú quan xïëp taåm cho anh àoán vúå con vaâo traân
trïì haånh phuác. Nhûäng bûäa cúm àaåm baåc, vúå chöìng àun àêíy miïëng
thõt àêìy múä, cuöëi cuâng laåi rúi vaâo baát àûáa con.
Giaá nhû chó laâ möåt ngûúâi bònh thûúâng thò ngoaâi cöng viïåc, anh
vêîn coá möåt nguöìn vui nho nhoã gia àònh.
Nùm nùm, coá leä lêìn àêìu chõ ngöìi laåi vúái anh lêu thïë. Anh hiïíu
nöîi khaát theâm thúâi gian cuãa thïë giúái con ngûúâi. Anh khöng traách
chõ. Coá chõ, anh sung sûúáng vaâ thúâi gian àêìy yá nghôa.
Chõ ngöìi àoá, têëm thên moãng maãnh ngaã vaâo chiïëc ghïë sûát seåo vaâ
cuåc mõch. Böën mûúi tuöíi, chõ vêîn giûä àûúåc veã àeåp hiïëm coá thúâi con
gaái. Khaác vúái nhûäng thiïëu phuå úã àêy, chõ ùn mùåc theo kiïíu con gaái
Bùæc. Chiïëc sú mi xanh nhaåt àiïím vaåt hoa trùæng bïn taâ aáo, chiïëc
quêìn êu cùæt kheáo àuöíi tuöíi 40 ra xa. Khöng coá neát buöìn in trïn
khoáe mùæt, chõ giöëng möåt thiïëu phuå quyïìn quyá hún laâ vúå keã tuâ töåi.
Phoâng khaách cuãa phaåm nhên coá möåt ö cûãa tröng ra biïín. Tûâ
àêy coá thïí tröng roä toaân böå baäi biïín. Dùm ba caái quaán luåp xuåp vùæng
teo, luä treã moát caá tuå têåp la heát êìm ô. Dïî daâng nhêån ra nhûäng ngûúâi
thuöåc thaânh phêìn caãi taåo: hoå laâm tûâng nhoám àöng vaâ im lùång. Muâi
mùæm caá thoang thoaãng àûa túái. Nûúác mùæm chïë úã àêy nöíi tiïëng laâ
ngon. Chõ àau àaáu nhòn anh. Im lùång, sûå im lùång àïën ngaåt thúã.
Ngûúâi phaá caái khöng khñ ngaåt thúã laâ chõ:
- Nùm nùm röìi, anh noái cho em nghe: Anh coá oaán giêån em
khöng?
Anh tûâ tûâ ngêíng lïn, maái toác xêåp xoâe kñn mùæt:
- Taåi sao chuáng ta cûá day dûát maäi àiïìu êëy? Anh xin em haäy
quïn ài têët caã, nuöi daåy con nïn ngûúâi. Nùm nùm nûäa. Coá thïí chó 3
nùm nûäa anh seä vïì... Em phaãi tin, têët caã laâ taåi anh...
Chõ thoùæt ruâng mònh, mùåt taái nhúåt, aánh saáng hùæt sau lûng chõ,
anh khöng kõp nhêån ra. Chõ kheáp húâ mi mùæt, thúã daâi nheâ nheå vaâ noái
nhû trong mú:
- Nhûng höm nay, höm nay em muöën nghe anh noái, búãi vò em
tin, duâ thïë naâo chùng nûäa anh vêîn tha thûá cho em phaãi khöng anh?
Nhû ngûúâi àang say chúåt tónh, aánh mùæt anh bêët lûåc trûúác möåt
tai hoåa vö hònh àang lú lûãng, àêu àoá, khöng phûúng chöëng àúä.
Àöåt ngöåt nhû khi àïën, chõ àûáng lïn, ruát xêëp tiïìn àùåt lïn baân,
hêëp têëp:
- Thaáng túái coá leä em bêån, khöng túái thùm anh àûúåc. Anh cêìm ñt
tiïìn, cêìn gò nhúâ mêëy öng quaãn giaáo mua giuáp... Anh muöën chöìm
lïn, nñu chõ laåi giêy phuát, nhûng àöi chên nhû chön chùåt dûúái àêët.
Chõ àaä ài, nhû chaåy tröën khoãi cùn nhaâ àaä nùm nùm chûáng kiïën bao
lêìn gùåp vöåi vaä cuãa hai vúå chöìng...
Khaác vúái moåi ngûúâi, chõ chûa bao giúâ baâo chûäa cho mònh, duâ chó
trong têm tûúãng. Dûúái con mùæt phaán xeát cuãa moåi ngûúâi, chõ laâ keã
àêíy chöìng túái caãnh tuâ töåi. Nùm nùm söëng trong cö àún, chõ àaä taåo
cho mònh möåt thoái quen chõu àûång túái nhêîn nhuåc. Coá ai hiïíu nöîi
àau cuãa chõ, nöîi àau mêët caã cuöåc àúâi. Lúâi tuyïn aán trûúác phiïn toâa
nhû quêët thùèng vaâo mùåt chõ: "Bõ can Lûúng Quang Thùæng can töåi lúåi
duång chûác quyïìn, nhêån höëi löå...". Khöng khñ chiïën thùæng cuãa nhûäng
ngaây múái giaãi phoáng coân hûâng hûåc, haâng ngaân ngûúâi sùén saâng nhöí
nûúác boåt vaâo mùåt anh, keã mang töåi phaãn quöëc, keã chûa qua gian
khöí àaä sa vaâo bêîy sa àoåa...
Chõ ngöìi dûúái, àau àúán ï chïì, caã ngûúâi nhû àang dêåp dïình trïn
soáng, tï daåi. Chõ muöën theát lïn, rùçng töåi êëy khöng phaãi taåi anh, maâ
laâ chõ, keã àûáng trûúác vaânh moáng ngûåa phaãi laâ chõ. Nhûng ai tin?
Ngaân àúâi Troång Thuãy, Myå Chêu, ngaây nay vêîn coân coá ngûúâi con gaái
nhû chõ...
Tiïëng reo hoâ luêåt phaáp cöng minh, nhûäng khuön mùåt hïí haã
khiïën chõ bûâng tónh. Chõ keáo tay ngûúâi bïn caånh, höín hïín:
- Öng êëy vûâa noái gò thïë?
Ngûúâi noå nhòn chõ nhû nhòn möåt quaái vêåt:
- 15 nùm tuâ, xeát cöng traång giaãm 5 nùm. Böå baâ naây àiïëc sao?
Lêåp tûác ngûúâi àoá haá höëc miïång kinh haäi nhòn chõ, khi àoá nhúåt
nhaåt nhû möåt caái xaác. Chõ guåc xuöëng, chûa biïët túái bao giúâ nïëu
khöng coá baân tay naâo àùåt kheä lïn vai:
- Neâ chõ, töëi röìi àoá, chõ khöng vïì sao?
Ngûúâi àaân öng khi naäy àaä quay laåi, àûáng trûúác chõ. Chõ gaåt baân
tay trïn vai mònh:
- Kïå töi, töi muöën ngöìi möåt mònh. Öng ài ài.
Ngûúâi àaân öng ngöìi xuöëng chiïëc ghïë bïn caånh:

- Böå chõ khöng muöën söëng nûäa sao?
Chõ ngêíng phùæt lïn, nhòn ngûúâi àoá trûâng trûâng:
- Töi coân gò àaáng söëng nûäa?
- Chõ khöng chïët àûúåc àêu, duâ chõ muöën thïë. Àoá laâ àõnh mïånh.
Chõ tûúãng nöîi àau cuãa chõ àaä lúán lùæm sao?
Chõ nhòn kyä ngûúâi ngöìi trûúác mùåt. Maái toác àiïím baåc, neát u uêín
trong àaáy mùæt öng ta khiïën chõ dõu ài.
- Töi cuäng coá möåt nöîi àau... khöng ai coá möåt nöîi àau naâo lúán hún
thïë. Àaä coá luác töi khöng muöën söëng nûäa. Nhûng chuáa khöng bùçng
loâng, vaâ chõ thêëy àêëy, töi vêîn töìn taåi, töìn taåi àïí tûâng giúâ tûâng phuát
nhêëm nhaáp nöîi bêët haånh êëy...
Gioåt nûúác mùæt àêìu tiïn trong phiïn toâa ûáa ra, tûâ tûâ lùn trïn goâ
maá chõ, lùån vaâo àöi möi khö nûát...
Thùçng con chõ khoác àûát húi trong cùn nhaâ töëi om. Ngûúâi àaân baâ
cho chõ gûãi con neám caái nhòn giêån dûä, khinh bó sang chõ vaâ ngûúâi
àaân öng ài cuâng. Trong boáng töëi, nöìi xoong va vaâo nhau loaãng xoaãng
vaâ tiïëng chûãi khaân khaân reá lïn:
- Töí cha bay, roä giöëng meâo caái àô thoäa. Vùæng chöìng möåt bûäa àaä
vöåi rûúác trai vïì phaá nhaâ tao!
Thùçng beá khiïëp haäi aáp khuön mùåt àêîm nûúác mùæt vaâ bong boáng
muäi vaâo ngûåc chõ. Loâng chõ àau thùæt. Chõ hiïíu, tûâ nay chõ vaâ noá laâ
chöî dûåa duy nhêët cuãa nhau. Chõ öm ghò lêëy con vaâ nûác núã khoác.
Nùm nùm, àïìu àùån thaáng möåt lêìn chõ túái thùm anh. Nhên viïn
trong traåi quaá quen thuöåc vúái möåt thiïëu phuå gêìy goâ coá àöi mùæt àeåp
buöìn baä luön nhòn xuöëng, xuêët hiïån àïìu àùån vaâo chuã nhêåt cuöëi
thaáng. Chõ túái, mang niïìm vui duy nhêët trong thaáng cho anh, duâ
möîi lêìn gùåp àïìu khöng ñt nûúác mùæt. Chõ nûác núã kïí anh nghe tûâ bûäa
vùæng anh nhaâ cûãa ra sao, viïåc chõ boã cú quan, baâ giaâ cho hai vúå
chöìng gûãi con giúâ khöng nhêån thùçng beá nûäa. Chõ nhû con thuá bõ döìn
túái àûúâng cuâng, khöng löëi thoaát. Chõ àaä àûáng khoác trûúác doâng söng
àen ngoâm trûúác nhaâ, yá nghô gûãi thên vaâo àoá cöìn lïn. Khöng hiïíu sao
vaâo àuáng luác êëy, thùçng beá laåi khoác reá lïn nhû bõ ai bùæt töåi. Chõ gêìn
nhû vöì lêëy noá vaâ thïì rùçng duâ thïë naâo cuäng phaãi söëng. Con chõ khöng
thïí möì cöi lêìn nûäa.
Hoaâi - Ngûúâi àaân öng êëy vêîn túái thùm meå con chõ. Öng ta laâ
möåt trong nhûäng ngûúâi khaách hiïëm hoi xuêët hiïån trong nhaâ tûâ ngaây
vùæng anh. Lùång leä túái röìi lùång leä vïì, khöng cêìn biïët túái thaái àöå cuãa
chõ. Nhiïìu lêìn múã cûãa chõ thêëy nhûäng moán quaâ àûúåc nheát qua cûãa
söí. Chõ thûâa biïët chuã nhên cuãa noá, vaâ thûåc loâng thêëy bûåc. Nhêët laâ
gêìn àêy àaä coá vaâi lúâi àaâm tiïëu vïì sûå coá mùåt cuãa ngûúâi àaân öng êëy
trong nhaâ.
Möåt buöíi töëi muâa àöng reát mûúát, khi thùçng Trung àaä nguã, Hoaâi
túái, chõ àaä gay gùæt vúái öng ta:
- Anh biïët moåi àiïìu baân taán cuãa thiïn haå vïì quan hïå giûäa anh
vaâ töi chûá?
Mùæt ngûúâi àaân öng cuåp xuöëng:
- Töi biïët!
- Anh nghô gò vïì chuyïån àoá?
Seä laâ möåt lúâi thanh minh vïì loâng nghôa hiïåp trong saáng.
Nhûng khöng. Maái àêìu cuãa öng ta thêëp dêìn xuöëng vaâ àöåt ngöåt
ngêíng lïn, mùæt loáe nhûäng aánh kyâ laå:
- Töi thêëy àiïìu àoá... laâ sûå thêåt. ñt nhêët laâ vúái töi, töi...
Chõ chöìm lïn, suyát nûäa möåt caái taát àaä giaáng vaâo böå mùåt thiïíu
naäo êëy:
- Anh laâ keã khöën naån! Töi... Töi khöng ngúâ. Anh àõnh lúåi duång
sûå khöën quêîn cuãa meå con töi...
Ngûúâi àaân öng van vó:
- Thaão! Haäy nghe vaâ hiïíu cho töi... Töi yïu em, yïu bùçng têët caã
nhûäng gò coân laåi cuãa cuöåc àúâi. Nhûäng ngaây àêìu töi àïën vúái meå con
em bùçng sûå caãm thöng, bùçng chñnh nöîi cö àún cuãa töi. Nhûng... Töi
cuäng khöng hiïíu mònh yïu em tûâ khi naâo nûäa. Vêng, töi laâ keã khöën
naån, khöën naån vò em...
Öng ta guåc xuöëng baân, chõ àûáng nhòn trên trên bùçng aánh mùæt
vö höìn. Ngûúâi àaân öng nhêån thêëy sûå im lùång nhû möåt keã àöìng loäa,
àûáng dêåy loaång choaång lï bûúác vïì phña chõ. Chõ luâi laåi, öng ta luáng
tuáng chön chên giûäa nhaâ:
- Thaão, em biïët àêëy, töi laâ keã khöën khöí, ra ài vaâ trúã vïì vúái hai
baân tay trùæng, vúå con gûãi cho bêìy caá mêåp. Gùåp em, töi nhû tòm laåi
nûãa àúâi mònh... Em cho töi yá nghôa cuãa phêìn àúâi coân laåi. Em haäy
thûúng töi...
Chõ haå gioång, tiïëng khö laånh àaáng súå:
- Öng ra khoãi àêy ngay. Töi cêëm öng tûâ nay coá nhûäng lúâi nhû
thïë. Töët hún caã laâ àûâng bao giúâ coá yá nghô àùåt chên túái àêy nûäa...
Ngûúâi àaân öng lï goát ra cûãa, mêët huát vaâo àïm töëi. Chõ run lïn,
raä rúâi. Guåc mùåt vaâo ngûåc con, nghe tiïëng àêåp thöín thûác tûâ traái tim
beá boãng, chõ khoác vuâi.
Ngûúâi ta baão cho chõ biïët: anh öëm. Chõ cuöëng cuöìng, nûãa ngaây
khöng biïët laâm gò. Chõ quyïët àõnh khoáa cûãa, nhöët con trong nhaâ.
Thùçng beá àaä biïët nghe lúâi meå, àuáng hún laâ noá àaä quen nghe lúâi moåi
ngûúâi vaâ khiïëp súå têët caã.
Anh bõ söët reát. Vuâng àêët khùæc nghiïåt nûãa rûâng nûãa biïín naây
khöng tha cho anh. Anh taái nhúåt, möi thêm tñm trong cún söët rung
giûúâng. Chõ tong taã ài vïì, theo chuyïën xe àoâ àêìu tiïn röìi theo
chuyïën cuöëi cuâng vïì thaânh phöë. Chõ khöng thïí boã cöng viïåc laâm ùn,
caâng khöng thïí boã thùçng beá qua àïm möåt mònh úã nhaâ, noá seä chïët vò
súå haäi.
Möåt bûäa trúâi àöí mûa khi chuyïën xe vûúåt con döëc cuöëi cuâng vaâo
thaânh phöë. Cún mûa múã maân cho muâa mûa ghï gúám núi àêy laâm
suåt möåt quaäng àûúâng lúán. Moåi ngûúâi trong xe ngao ngaán cho chuyïën
ài ruãi ro cuãa mònh, guåc xuöëng nguã chúâ xe quay vïì núi xuêët phaát.
Trúâi töëi om, mûa àöí xöëi xaã, trúâi àêët muâ mõt trong cún cuöìng
phong. Bêët chêëp lúâi khuyïn cuãa moåi ngûúâi, chõ quyïët àõnh ài böå hún
mûúâi cêy söë coân laåi vïì nhaâ. Àêìu chõ ong ong, hònh aãnh àûáa con beá
nhoã möåt mònh trong cùn nhaâ töëi om, bïn ngoaâi trúâi mûa nhû àöí
nûúác vaâ sêëm seát êìm êìm quêën chùåt tûâng súåi suy nghô cuãa chõ. Thaão
phùng phùng bûúác, doâng nûúác xeá aâo aâo vûúáng vñt dûúái chên, têëm aáo
mûa nhoã bay töëc lïn dñnh bïët vaâo vai, buâng nhuâng bïn maái toác ûúát
àêîm. Àöi chên chõ doâ trïn àûúâng theo caãm tñnh, mùæt nhoâe nhoeåt
nûúác mûa vaâ nûúác mùæt.
Mûúâi giúâ àïm, chõ vïì túái thaânh phöë. Chõ nhû lao vïì cùn nhaâ nhoã
nùçm loåt trong heãm. Chõ lùæng nghe tûâ xa, mong tiïëng khoác cuãa con.
Laåy trúâi cho noá coân khoác àûúåc. Vùæng lùång. Chõ ruâng mònh nghô túái
möåt àiïìu khuãng khiïëp, àöi chên muöën khuyåu xuöëng. Cûãa múã vaâ le
loái aánh àeân. Chõ lao vaâo, khûång laåi bïn cûãa. Con chõ nùçm goån trong
tay Hoaâi, noá àaä nguã tûâ khi naâo. Mûâng rúä, tuãi thên vaâ kiïåt sûác, chõ
nêëc lïn goåi con, guåc xuöëng bïn cûãa. Hoaâi nheå nhaâng àùåt thùçng beá
xuöëng giûúâng, xö vöåi ra. Khöng biïët chõ àaä ngaã têëm thên maãnh deã,
run lïn trong böå quêìn aáo ûúát rûúåt vaâo vai öng ta tûâ khi naâo. Khi
tónh dêåy, chõ hoaân toaân êëm aáp trong böå àöì khö nguyïn, trong chùn
nïåm sûåc muâi dêìu gioá, kïì bïn laâ thùçng con chõ vaâ Hoaâi...
Khöng biïët túái lêìn thûá mêëy ngaân chõ tûå xó vaã, chûãi ruãa mònh
khöng tiïëc lúâi. Ra àûúâng, chõ tûúãng moåi ngûúâi àang nêëp àêu àoá nhòn
chõ bùçng aánh mùæt khinh bó vaâ xò xaâo: "Con giïët chöìng, theo trai".
Chõ traánh nhòn caã vaâo mùæt con, àöi mùæt súám toã ra hiïíu biïët: "Maá!
Maá coá thûúng ba khöng maá? Bao giúâ ba vïì vúái con?". Thùçng beá hoãi
vúái gioång Bùæc pha Nam buöìn buöìn. Thûúng khöng û? Biïët noái thïë
naâo àêy? Thûúng anh û? Khuön mùåt ngûúâi àaân öng thûá hai hiïån ra
giïîu cúåt. Khöng! Anh laâ chöìng chõ, tònh yïu àêìu tiïn cay àùæng cuãa
chõ. Coân "öng ta"? Chõ thêëy roä sûå giùçng xeá trong con ngûúâi mònh.
Chõ muöën nñu vaâo öng ta trong luác sùæp chòm trong doâng nûúác xoaáy,
öng ta laâ ngûúâi duy nhêët coá quyïìn tûå do àïí caãm thöng vaâ thûúng
yïu meå con chõ thêåt loâng. Àöi luác chõ coá yá àõnh dûát boã möëi quan hïå
êëy, nhûng möîi lêìn öng ta àïën, chõ laåi caãm thêëy êëm loâng hún, vaâ yá
nghô chuêín bõ tûâ trûúác tiïu tan. Tuy vêåy, trong quan hïå vúái Hoaâi,
chõ vêîn giûä trong chûâng mûåc. Chõ khöng thuöåc daång ngûúâi khi àaä
bûúác qua vaåch ranh giúái laâ bêët cêìn gòn giûä, tûå do lùn thên vaâo töåi
löîi. Öng ta hiïíu, chõ cuäng khöng dïî daâng thay àöíi nïn im lùång. Vúái
öng ta chó vêåy cuäng àuã nuöi söëng sûå si mï trong mûác cêìn thiïët.
Chõ vêîn àïìu àùån thaáng möåt lêìn túái thùm chöìng trïn chiïëc xe àoâ
tûâ thaânh phöë. Hoaâi nùn nó túái àûát húi chõ múái chõu ài bùçng chiïëc cuáp
50 taâng taâng cuãa öng ta. Têët caã cuäng vò thùçng Trung. Chõ sùæm àöì
cho chöìng, mua àuã thûá cho anh ùn, mong anh khoãe vaâ coá gò àoá nhû
möåt sûå höëi löîi. Chõ caãm thêëy nhuåc nhaä vaâ àau àúán khi phaãi lûâa döëi
anh tûâng lúâi. Nhûng röìi caái gò cuäng thaânh thoái quen. Chõ ghï súå
tiïëng "ngaây mai...", ngaây anh vïì, chao úi, coá ngûúâi vúå naâo muöën
chöìng mònh maäi trong caãnh tuâ töåi...
Nùm nùm - àïìu àùån thaáng möåt lêìn thùm anh. Nùm nùm, coá leä
àêy laâ lêìn cuöëi cuâng. Thúâi gian coân laåi seä laâ ai? Ai seä mang cho anh
niïìm vui mong chúâ caã thaáng? Vûát vöåi têåp tiïìn xuöëng baân, chõ nhao
ài, khöng kõp nhòn anh lêìn cuöëi. Chõ hiïíu, chó cêìn anh hoãi möåt cêu
thöi, chõ seä thuá nhêån têët caã. Giúâ àêy chõ àêu coân laâ mònh nûäa, chõ laâ
ai àoá, laâ ngûúâi khaác mang thên xaác cö Thaão khöën cuâng. Trong vaán
cúâ tay ba, "öng ta" laâ ngûúâi chiïën thùæng. Chõ böîng cùm thuâ caái daáng
nhêîn naåi cuãa öng ta, sûå chõu àûång àïën lyâ lúåm cuãa öng ta, cöång vúái
caái gioång àïìu àïìu khöng êm sùæc:
- Em thêëy àêëy, töi yïu em biïët nhûúâng naâo. Coá thïí höm nay em
chûa yïu töi - nhûng röìi sûå cêìn thiïët coá töi trong cuöåc àúâi cuãa em seä
gùæn kïët chuáng mònh vúái nhau. Töi vúái em seä ài thêåt xa, xa hùèn àêët
nûúác naây...
Chõ giaáng vaâo khuön mùåt vui mûâng möåt caách kñn àaáo kia möåt
caái taát naãy lûãa. Hy voång vêîn loáe trïn khuön mùåt êëy, vûâa töåi nghiïåp,
àaáng thûúng vûâa àöåc aác vúái nöîi àau cuãa chõ. Chõ gaâo lïn, hònh nhû
khöng phaãi àïí cho öng ta, maâ àïí thêëu têån tim oác mònh, nhûng tiïëng
gaâo theát êëy khi phaát ra chó coân laâ nhûäng lúâi rïn ró:
- Trúâi úi, coân chöìng töi... anh êëy laâm sao söëng nöíi...
- Em tin rùçng anh ta seä tha thûá nhûäng ngaây thaáng chung söëng
vúái töi? Tha thûá cho àûáa con cuãa töi àang lúán lïn trong em kia û?
Chõ ruä ra khoác nhû mûa gioá. Hoaâi àaä keáo chõ trúã vïì caái thûåc taåi
phuä phaâng maâ chõ cöë tònh quïn ài. Chõ àaä mêët hïët: gia àònh, beâ baån,
tònh yïu àêìu tiïn... Giaá nhû anh tha thûá, chõ cuäng khöng àuã can
àaãm àïí tiïëp tuåc chung söëng vúái anh, khöng bao giúâ daám nhòn thùèng
vaâo àöi mùæt anh, àöi mùæt nêu chaáy lûãa. Ngaây xûa, khi tònh yïu
chúám núã giûäa hai ngûúâi núi quï Bùæc thên yïu àaä xa vúâi vúåi, chõ ngaã
àêìu vaâo ngûåc anh, thuã thó:
- Àöi mùæt cuãa anh laå lùæm, noá nhû coá lûãa êëy. Nhòn vaâo àoá laâ bao
àiïìu giaã döëi bõ phúi bêìy hïët! Anh phò cûúâi, veáo vaâo muäi chõ:
- Em caãm thêëy nhû thïë haã? A! Thïë laâ ta nùæm àûúåc caái goát chên
cuãa A-sin röìi nheá! Sau naây laâ vúå chöìng, möîi lêìn nghi ngúâ àiïìu gò,
anh seä bùæt em nhòn thùèng vaâo mùæt anh - thïë laâ löå hïët!
Vò goát chên êëy, A-sin àaä chïët, coân chõ, khöng phaãi laâ trong thêìn
thoaåi, chõ àaä mêët anh vaâ giïët anh bùçng sûå yïëu àuöëi trong cö àún,
bùçng sûå gheã laånh cuãa ngûúâi àúâi. Giaá nhû coá thïí trúã vïì bïën söng quï
àaä mûúâi nùm chòm trong kyá ûác, àûúåc guåc àêìu vaâo loâng meå maâ khoác,
coá leä chõ seä búát àau àúán hún. Meå àaä chïët trong nöîi moân moãi nhúá
thûúng àûáa con gaái bêët haånh - àïën phuát cuöëi cuãa cuöåc àúâi vêîn àau
àaáu tòm giûäa àaám ngûúâi vêy quanh möåt neát mùåt thên yïu. Kyã niïåm
nhû nhûäng coång rúm khö ñt oãi soát laåi khi giaáp haåt, chaâ xaát vaâo nöîi
mong chúâ muâa múái cuãa ngûúâi nöng dên vaâ caâo naát tim chõ. Àûúâng
vïì Bùæc khöng coân àún giaãn laâ 52 tiïëng ngöìi têìu cöång vúái 12 ngaân
tiïìn xe nûäa, maâ laâ trùm ngaân trúã ngaåi vö hònh àang xïëp haâng àêíy
bêåt yá nghô trúã vïì ra khoãi àêìu chõ. Khöng ñt lêìn chõ àaä ao ûúác: Phaãi
chi mònh mêët trñ, mònh seä trúã thaânh möåt muå àiïn hiïìn laânh, ài lú
vú, khöng haånh phuác, khöng khöí àau. Seä chùèng bao giúâ nhû thïë, búãi
nhû Hoaâi noái, söë phêån laâ möåt caái voâng troân maâ thûúång àïë àaä vaåch
ra cho möîi ngûúâi - ta vuâng vêîy trong àoá vaâ haã hï nghô rùçng àaä laâm
àûúåc nhûäng àiïìu ghï gúám, khöng hïì biïët rùçng mònh chûa hïì chaåm
phaãi vaåch ranh giúái cuãa noá... Caái voâng troân cuãa chõ laâ phaãi àuã trñ
khön àïí quêín quanh vúái nhûäng buöìn tuãi, àúán àau, nhûäng khùæc
khoaãi mong chúâ, maäi maäi hy voång möåt ngaây naâo àoá chaåm tay vaâo
voâng söë phêån.
Chõ ra khoãi traåi luác mùåt trúâi àaä vaâng. Caái thûá aánh saáng buãng
beo hùæt lïn mùåt nhûäng ngûúâi ài àûúâng khiïën chõ cûá coá yá nghô rùçng
gêìn traåi coá möåt bïånh viïån chuyïn khoa vaâng da. Thêëy chõ lú ngú
giûäa àûúâng, baâ chuã caái quaán coác lú thú mêëy goái thuöëc rï, dùm ba
traái chuöëi baán cho tuâ nhên baão chõ ngöìi taåm, chúâ xem coá chuyïën xe
chúã mùæm naâo vïì thaânh phöë thò quaá giang - Vûâa àúä tiïìn xe vûâa traánh
naån moác àöì mêëy thaáng nay àang röå lïn. Mïåt moãi, chõ guåc àêìu xuöëng
goác baân thiïëp ài, mùåc àaám thanh niïn caân quêëy vûâa gheá quaán
chuyïån troâ, chûãi thïì oãm toãi. Dûúâng nhû chõ àaä coá thïí chòm vaâo möåt
giêëc mú nïëu baâ chuã khöng goåi giêåt: "Cö neâ! Coá xe àoá!". Chõ choaâng
tónh, vöì lêëy caái tuái xaách. Chiïëc xe taãi kïình caâng, nhûäng thuâng,
nhûäng huä - gaä lú xe cúãi trêìn, lûng àen boáng nhû cöåt nhaâ chaáy baám
cûãa ca-bin luön miïång gaâo deåp àûúâng. Xe tûâ tûâ dûâng laåi, gaä lú xe
nhùn nhúã cûúâi nhòn chõ:
- Quaá giang vïì thaânh phöë haã? Lïn ca-bin ngöìi vúái boån anh cho
vui!
Haâm rùng vaâng kheâ, aám khoái thuöëc cuãa gaä khiïën chõ ruâng
mònh. Chõ lùæp bùæp:
- Töi... töi ngöìi úã sau... töi hay say xe...
Vöåi vaä nhû súå gaä àöíi yá, chõ lêíy bêíy leo lïn thaânh xe. Nhûäng
chiïëc can àûång àêìy nûúác mùæm trún tuöåt khoãi tay chõ. Chõ luáng tuáng
baám lú lûãng giûäa thaânh xe. Àöi tay naâo àoá ghò saát eo lûng chõ, trûúåt
xuöëng höng àêíy chõ lïn. Chõ nhòn xuöëng, vûâa kõp bùæt gùåp aánh mùæt
hau haáu cuãa gaä lú xe - Baân tay gaä dûúái sûå che àêåy cuãa cûã chó haâo
hiïåp vêîn tiïëp tuåc súâ soaång lïn ngûúâi chõ. Chõ heát lïn. Vúái möåt phaãn
ûáng tûå nhiïn, chõ buöng caã hai tay - yá àõnh hêët baân tay bêín thóu kia
khoãi cú thïí mònh. Chõ ngaä löån qua ngûúâi gaä lú xe, àêìu àêåp maånh
xuöëng àêët. Trong traång thaái lú mú, chõ tûå an uãi: "Mònh khöng höëi
hêån, búãi ài chuyïën xe naây mònh seä vïì súám vúái con àûúåc 30 phuát".
Hònh aãnh thùçng Trung hiïån ra vúái tiïëng reo cûúâi khi thêëy meå. Cuöëi
cuâng laâ anh - àöi mùæt nêu buöìn nhû doâ hoãi. Chõ chòm dêìn giûäa yá
nghô chûa noái thaânh lúâi: "Àûâng giêån em".
NÛÚÁC MÙÆT CUÃA MEÅ
Nguyïîn Thõ Hiïìn
Chõ Chi vïì thùm nhaâ. Töëi, hai chõ em laåi àûúåc nguã vúái nhau,
nïëu chõ khöng vïì, töi vêîn nguã vúái meå. Meå ài àêu rêët lêu, khuya lùæm
múái vïì. Töi khöng biïët, nhûng chõ Chi biïët. Meå ài vay tiïìn cho chõ.
- Coá leä tao phaãi boã hoåc, hoåc àaåi hoåc töën tiïìn quaá, laâm khöí meå.
Töi im lùång chùæp hai tay dûúái gaáy, gaác möåt chên lïn buång chõ.
- Mêëy àûáa baån tao muöën vïì nhaâ mònh chúi...
- Thò cûá vïì, ai cêëm... - Töi húâ hûäng.
- Cûá laâm nhû tao ngu lùæm - Chõ Chi chúåt buâng lïn, röìi laåi êm
thêìm - Vïì thêëy nhaâ mònh thïë naây chuáng noá khinh...
Töi giêåt mònh, leä naâo ngheâo laåi àaáng khinh!
- Diïåp, dêåy ài con, keão muöån hoåc bêy giúâ.

Töi uïí oaãi vûún vai trïn giûúâng, chûa dêåy vöåi, töi coân àang maãi
nghô vïì caái tïn maâ meå àùåt cho chõ em töi: Kim Chi, Ngoåc Diïåp.
Töi xïëp saách vúã vaâo cùåp, röìi laåi boã ra, röìi laåi xïëp vaâo...
- Meå... töi kiïn nhêîn chúâ meå goåt xong mêëy cuã caãi - Meå cho con
tiïìn, hai thaáng röìi con chûa àoáng tiïìn hoåc thïm.
Meå im lùång truát dûa tûâ röí naây sang röí khaác. Möîi lêìn töi xin
tiïìn àïìu vêåy, meå seä cùçn nhùçn, seä laâu baâu, nhûng röìi thïë naâo cuäng
cho. Töi chúâ àúåi, gùçm mùåt xuöëng nïìn nhaâ, dûúâng nhû viïåc xin tiïìn
laâ möåt töåi löîi ghï gúám laâm àau loâng meå. Tûúãng meå chûa nghe roä, töi
àõnh nhùæc laåi lêìn nûäa thò meå ngêíng lïn nhòn töi, aánh mùæt laånh luâng:
- Ngaây mai... tûâ ngaây mai... Meå muöën noái laâ tûâ höm nay, con
xin nghó hoåc thïm.
Meå cùæp röí dûa ài nhanh ra voâi nûúác. Töi nhòn caái cùåp saách
trong tay vaâ hiïíu. Meå àaä phaãi noái vêåy, nghôa laâ meå khöng thïí cho
töi tiïìn, duâ chó vaâi chuåc ngaân. Töi hoåc lúáp chuyïn, nïëu khöng hoåc
thïm seä àuöëi ngay. Cha boã ài khi töi lïn saáu, àïën giúâ hún taám nùm
khöng coá tin tûác. Tûâ khi töi biïët nhêån thûác àïën giúâ, chûa bao giúâ töi
thêëy meå khoác trûúác mùåt chõ em töi. Meå cûá lùång leä, cûá têìn taão nuöi
chõ em töi dêìn lúán lïn. Chõ Chi àöî vaâo àaåi hoåc meå mûâng nhûng
khöng cûúâi hay khoác, cuäng khöng dùån doâ chõ phaãi chùm hoåc hay
phaãi thïë naây thïë kia. Mêëy nùm trûúác, ài laâm, meå bõ tai naån àaá rúi
vaâo chên, dêåp mêëy ngoán, röìi nhiïîm truâng, röìi hoaåi tûã, röìi thaáo
khúáp. Baân chên traái cuãa meå giúâ chó coân hai ngoán, möîi khi trúã trúâi laåi
nhûác nhöëi, nhûng chõ em töi chûa bao giúâ thêëy meå kïu ca vïì nöîi àau
àúán àoá. Meå nghó mêët sûác lao àöång thaáng trúå cêëp hún chñn mûúi
ngaân. Meå nuöi chõ em töi bùçng caách muöëi dûa muöëi caâ baán.
Töi khöng àïën lúáp maâ reä vaâo quaán Myä An. Cö Myä coá thúâi laâ baån
cuãa meå, sau boã viïåc cöng trûúâng vïì múã quaán giaãi khaát. Buöíi saáng
quaán vùæng khaách. Cö Myä gêåt àêìu àaáp laåi cêu chaâo cuãa töi. Töi chó
cêìn êëp uáng vaâi cêu laâ cö hiïíu ngay.
- Nïëu chaáu muöën thò tûâ mai àïën laâm, viïåc cuäng nheå nhaâng. Chó
viïåc bûng caâ phï cho khaách. Bùæt àêìu tûâ ba giúâ chiïìu àïën mûúâi giúâ
àïm, thaáng trùm nùm mûúi ngaân, coá thïí ùn cúm chiïìu úã àêy.
Söë tiïìn quaá sûác tûúãng tûúång cuãa töi. Nhûng coân hoåc thïm caác
buöíi chiïìu... Töi àïì nghõ àûúåc laâm tûâ saáu giúâ chiïìu, vaâ khöng ùn
cúm. Töi súå meå biïët seä cêëm.
- Cuäng àûúåc - Cö Myä dïî daäi - Coân ài hoåc thïm haã? Maâ chaáu vêîn
hoåc gioãi àêëy chûá?
Coi nhû húåp àöìng àaä thoãa thuêån xong. Töi àïën lúáp chêåm hai
tiïët. Mêëy àûáa baân trïn quay xuöëng nhòn töi, khoá hiïíu. Cö chuã
nhiïåm cuäng chùèng hoãi gò caã, coân tay lúáp trûúãng thò hyá hoaáy ghi gò àoá
vaâo söí.
Töi chuåp lïn múá toác cuän cúän cuãa mònh caái muä Cöca Cöla àoã
choái, mùåc caái aáo phöng röång thuâng thònh cuãa chõ Chi, caái quêìn sooác
trùæng, àöi giaây Bi-tit trùæng àûúåc thûúãng höìi dûå giaãi cêìu löng thiïëu
niïn cuãa thõ xaä nùm ngoaái. Tröng töi giöëng möåt àûáa con trai laáu lónh
vaâ nhuát nhaát hún laâ giöëng möåt àûáa con gaái ngöî ngûúåc.
Buöíi töëi quaán rêët àöng khaách. Ngûúâi ta àïën àêy àïí giïët thúâi
gian, àïí nghe nhaåc, àïí uöëng bia, àïí vùng tuåc, àïí chûáng toã sûå tûâng
traãi... Töi chaåy nhû con thoi giûäa caác baân, roát thïm bia, nûúáng mûåc,
pha caâ phï, lêëy tûúng úát, thu doån cöëc cheán... vaâ nhêím hoåc baâi. Goác
ngoaâi coá ba gaä, ria meáp luán phuán, toác tai cöí quaái, boån hoå àaä uöëng
sang lñt bia thûá nùm.
- Baâ chuã kiïëm àêu àûúåc thùçng nhoác böìi tröng hay quaá. Ï, nhoác!
- Möåt gaä buáng ngoán tay - Cho thïm con mûåc ra àêy!
Töi ruát con mûåc àùåt vaâo caái àôa nhöm, àöí cöìn mang ra baân gaä,
àõnh àaánh diïm thò gaä noå giûä tay töi laåi:
- Àïí tao - Gaä leâ nheâ, xoâe bêåt lûãa ga gñ vaâo caái àôa, ngoån lûãa
xanh buâng lïn, chêåp chúân. Gaä nheo mùæt nhòn töi nhû laâ chuêín bõ
nhùæm töi vúái bia vêåy, röìi nhai tûâng lúâi:
- Sao maây laåi khöng mùåc vaáy, haã?!
Caã boån cûúâi hö höë. Töi giêåt àûúåc tay ra thò gaä laåi beåo vaâo àuâi
töi, àau àiïëng. Töi ûác àoã mùåt, ngheån hoång, suyát khoác, chaåy vöåi vaâo
phña sau. Cö Myä thöng caãm:
- Chuáng noá vêîn tûúãng chaáu laâ con trai. Mai lêëy caái quêìn boâ cuä
cuãa cö maâ mùåc, coá khi vûâa.
Mûúâi giúâ rûúäi, ti vi phaát baãn tin cuöëi ngaây. Töi queát doån nhûäng
laá chuöëi goái nem, lau baân ghïë, rûãa cöëc cheán, xaách mêëy xö nûúác coå
goác sên, chöî maâ mêëy gaä ban naäy tûúãng nhêìm laâ nhaâ vïå sinh xaã ra
àoá khai muâ. Xong xuöi, töi chaâo cö Myä ra vïì. Meå àaä nguã tûâ luác naâo,
baâi àõa lyá àaä thuöåc, baâi myä thuêåt khöng coá vêën àïì gò, coân mêëy baâi
toaán, saáng mai dêåy súám laâm nöët. Töi yïn têm lùn ra caånh meå, nguã
tñt.
Töi vûâa lônh moán tiïìn cöng àêìu tiïn. "Tiïìn cuãa töi". Ba tiïëng êëy
vang lïn nhû tiïëng keân chiïën thùæng. Töi chaåy nhû bay vïì nhaâ. Meå
àang coå caái vaåi muöëi dûa. Töi nhêîn naåi chúâ meå xong viïåc, meå thong
thaã lau tay, nhòn töi chúâ àúåi. Töi im lùång chòa nùæm tiïìn, nhòn thùèng
vaâo mùåt meå, ngaåo nghïî, kiïu haänh hún caã khi töi àûúåc giaãi hoåc sinh
gioãi cêëp tónh, hún caã khi àûúåc nhêån hoåc böíng loaåi A. Meå cûúâi ài, meå
ngaåc nhiïn ài, meå noái vúái töi möåt lúâi êu yïëm ài... Nhûng khöng, meå
kheä gaåt tay töi, kheä quay ài, cuái nhòn xuöëng àêët.
Sûå àùæc thùæng cuãa töi trúã nïn löë bõch. Töi nhòn baân chên dõ daång
cuãa meå, chúåt hiïíu, vaâ khoác. Meå böîng keáo töi vaâo loâng, vuöët toác töi.
Töi thêëy meå móm cûúâi, nhûng tûâ mùæt meå lùn ra möåt gioåt trong vùæt,
rúi xuöëng maá töi, noáng höíi.
9/1997
TRÙNG QUÏ
Khiïëu Thõ Hoaâi
Cho àïën bêy giúâ töi vêîn khöng sao quïn àûúåc nhûäng ngaây thú
êëu söëng bïn ngoaåi, dûúái nhûäng àïm trùng troân trùng khuyïët, trong
cùn nhaâ nhoã ven söng. Ngaây êëy, ngoaåi thûúâng tûå haâo vïì töi, möåt beá
gaái xinh xùæn àaáng yïu vaâ rêët... àaáo àïí. Möîi khi ngöìi uöëng nûúác cheâ
cuâng caác cuå dûúái aánh trùng, ngoaåi thûúâng xoa àêìu töi, baão:
- Chaáu gaái höm rùçm cuãa töi àêëy. Quyá hoáa lùæm àêy.
Meå sinh töi àuáng vaâo höm rùçm thaáng Taám. Coá phaãi búãi vêåy maâ
töi trúã thaânh ngûúâi coá duyïn núå vúái aánh trùng quï?
Bêy giúâ töi àaä lïn thaânh phöë hoåc. So vúái luä baån úã lúáp, töi coá möåt
niïìm tûå haâo duy nhêët àoá laâ tuöíi thú cuãa mònh àûúåc tùæm maát bùçng
aánh trùng quï.
Höìi coân beá xñu, töi thûúâng coá nhûäng yá nghô rêët ngöå nghônh.
Trong trñ tûúãng tûúång cuãa töi, trùng laâ chiïëc àeân löìng lúán cuãa laâng.
Chiïëc àeân löìng êëy chó xuêët hiïån vaâ thûåc sûå toãa saáng khi nhûäng àûáa
treã chuáng töi biïët nghe lúâi vaâ ngoan ngoaän.
Trong töi, trùng chñnh laâ phêìn thûúãng daânh cho nhûäng àûáa treã
ngoan. Tûâ khi chûa hoåc chûä, töi àaä thuöåc loâng nhûäng cêu vùn vêìn
baâ truyïìn miïång trong nhûäng àïm trùng:
Möìng möåt lûúäi trai
Möìng hai laá luáa
Möìng ba cêu liïm
Möìng böën lûúäi liïìm
Möìng nùm liïìm giêåt
Möìng saáu thêåt trùng...
Buöìi chiïìu, töi cuâng luä treã ra caánh àöìng thaã diïìu, têm höìn töi
bay böíng cuâng caánh diïìu trïn cao. Coân buöíi töëi, töi ngöìi trong loâng
ngoaåi, têm höìn bay böíng cuâng aánh trùng huyïìn thoaåi. Töi quïn
sao àûúåc maãnh sên nho nhoã cuãa hai baâ chaáu töi, maãnh sên àûúåc laát
bùçng thûá gaåch thêët, truyïìn thöëng cuãa laâng. Möîi àïm trùng, töi
thûúâng traãi chiïëu ra chñnh giûäa maãnh sên êëy vaâ nùçm goån trong loâng
ngoaåi nhû möåt chuá meâo ngoan ngoaän, àaáng yïu. Trùng dõu daâng
buöng thaã nhûäng aánh vaâng tûúi, trong vaâ maãnh deã xuöëng sên nhaâ.
Bao giúâ ngoaåi töi cuäng bùæt àêìu chuöîi truyïån cöí tñch cuãa mònh bùçng
chuyïån "Sûå tñch mùåt trùng". Sûå tñch naây töi àaä nghe nhiïìu, nghe
nhiïìu àïën thuöåc loâng. Nhûng khöng hiïíu sao, àïm trùng naâo töi
cuäng muöën nghe ngoaåi kïí laåi. Trong trñ tûúãng tûúång ngöå nghônh cuãa
töi, trùng cuäng nhû möåt àûáa treã. Nhòn vêìng trùng, nhòn bêìu trúâi
àêìy sao, ngoaåi baão:
- Chaáu xem kòa, chöî coá ngöi sao saáng maâu xanh laâ choáp noán cuãa
öng Thêìn Nöng. Chaáu coá tröng thêëy con trêu hay khöng? Hai caái
sûâng cong cong... Chöî naây laâ baâ ài cêëy, xa xa kia laâ daãi söng Ngên
Haâ, trïn àoá coá hai con võt àang búi, chaáu coá nhòn thêëy khöng?
Töi nhòn theo ngoán tay chó gêìy guöåc cuãa ngoaåi vaâ ngêy thú hoãi:
- Ngoaåi úi, trïn trúâi cuäng coá ngûúâi, coá söng, coá caã nhûäng con
trêu, con võt haã ngoaåi.
Ngoaåi töi cûúâi:
- ÛÂ, khi naâo lúán chaáu seä hiïíu thïm.
Röìi töi nguã thiïëp ài trong aánh saáng huyïìn diïåu cuãa trùng. Töi
thêëy höìn mònh nheå nheå lêng lêng. Hònh nhû töi àang bay? Àuáng
röìi, thoùæt chöëc töi àaä àang úã trïn mêy, xung quanh töi laâ nhûäng vò
tinh tuá lêëp laánh. Töi àûáng caånh öng Thêìn Nöng, töi chaâo öng vaâ
theo öng ài caây trïn maãnh ruöång àêìy sao. Öng Thêìn Nöng lêëy ngöi
sao saáng nhêët, ngöi sao maâu xanh trïn choáp noán cuãa mònh tùång töi.
Àùåt ngöi sao xanh vaâo loâng baân tay, kheáp nùm ngoán tay laåi, töi chaâo
öng Thêìn Nöng vaâ laåi thêëy mònh nheå nheå lêng lêng... Töi laåi bay
trong aánh saáng huyïìn diïåu cuãa trùng, giûäa nhûäng vò tinh tuá...
Khi tónh laåi, töi thêëy mònh àang nùçm trïn chiïëc choäng tre, àùåt
caånh ö cûãa söí hònh chûä àiïìn. Ngoaåi àang ngöìi bïn töi duâng chiïëc
quaåt mo cau xua muöîi cho töi. Khöng biïët ngoaåi àaä bïë töi vaâo nhaâ
tûâ khi naâo? Töi hoãi:
- Ngoaåi úi, sao ngoaåi chûa ài nguã?

Nhúâ aánh trùng loåt qua song cûãa hònh chûä àiïìn, töi thêëy nuå cûúâi
cuãa ngoaåi, nuå cûúâi moám meám vaâ thêåt hiïìn:
- Ngoaåi àöët muöîi xong seä ài nguã. Mêëy con muöîi naây hû quaá cûá
rònh àöët chaáu gaái ngoaåi.
Töi xoâe tay ra nhûng laå chûa, trong tay töi khöng phaãi möåt ngöi
sao xanh maâ laâ möåt chiïëc laá, qua aánh trùng, töi nhêån ra àoá laâ chiïëc
laá dêu non.
Maäi sau naây, khi lúán lïn töi múái biïët ngoaåi thûúâng àùåt vaâo tay
töi chiïëc laá dêu vaâ buöåc vaâo cöí tay töi möåt àoaån voã dêu àïí traánh ma
taâ, àïí cho giêëc nguã cuãa töi àûúåc ngon, àûúåc sêu khöng bõ nhûäng aác
möång aám aãnh.
Trong giêëc nguã cuãa töi bao giúâ cuäng chêåp chúân aánh trùng maãnh
khaãnh, nheå nhaâng vaâ duyïn daáng. Töi thûúâng mú thêëy vêìng trùng
àïën bïn mònh. Vaâ cho àïën bêy giúâ töi vêîn khöng sao quïn àûúåc möåt
kyã niïåm vïì trùng vaâ vïì ngoaåi. Àêëy laâ lêìn àêìu tiïn vaâ cuäng laâ lêìn
duy nhêët töi mú thêëy trùng nhûng khöng phaãi aánh trùng thanh
thaãn nhû moåi khi. Höm àoá, töi nùçm mú thêëy aánh trùng àïën bïn
choäng tre, núi ngoaåi chaáu töi nguã. Vêìng trùng nheå nhaâng saâ àïën bïn
töi röìi khoác... Nhûäng gioåt nûúác mùæt trong vaâ vaâng.
Töi tónh dêåy. öì khöng, trùng àang úã ngoaâi kia vaâ trïn cao. Bïn
caånh töi laâ ngoaåi, ngoaåi àang kheä khaâng lêëy vaåt aáo chêëm khoáe mùæt.
Ngoaåi khoác? Chao öi! Töi chó maãi mï theo àuöíi cuâng aánh trùng, töi
àaä khöng hiïíu ngoaåi buöìn chuyïån gò. Töi coân quaá nhoã hay töi quaá vö
têm?
Maäi àïën bêy giúâ khi àaä khön lúán, töi múái hiïíu nhûäng gioåt nûúác
mùæt lùång leä êëy cuãa ngoaåi trong nhûäng àïm trùng... Khi xûa cêåu töi
àaä tröën nhaâ ài cuäng vaâo caái àïm trùng saáng nhû thïë. Höm àoá, cêåu
töi noái döëi laâ ài cêu àïm cuâng mêëy anh baån trong xoám. Höm sau
ngoaåi töi múái biïët, ngûúâi con trai duy nhêët cuãa ngoaåi àaä tònh
nguyïån ài böå àöåi. Cêåu töi ài vaâ àaä khöng bao giúâ trúã vïì. Ngoaåi àaä
ngöìi bïn giêëy baáo tûã cuãa cêåu töi suöët àïm, dûúái aánh trùng giaân
giuåa...
Bêy giúâ thò ngoaåi töi khöng coân nûäa, chó coân cùn nhaâ àùæp àêët
vúái khung cûãa chûä àiïìn, chiïëc choäng che... vaâ töi cuäng khöng úã quï
nûäa. Töi àaä lïn thaânh phöë hoåc vaâ úã vúái böë meå töi. Haâng ngaây, töi
tiïëp xuác vúái àuã loaåi aánh saáng cuãa àeân àiïån: aánh saáng cuãa àiïån boáng
troân, aánh saáng cuãa àiïån boáng tuyáp, aánh saáng nhêëp nhaáy baãy mêìu úã
caác nhaâ haâng giaãi khaát vaâ aánh saáng xanh tûâ chuâm àeân nguã trong
phoâng... Nhûng töi luön caãm thêëy hònh nhû mònh vêîn thiïëu möåt caái
gò àoá. Coá phaãi vò töi nhúá aánh trùng quï?
Àöi luác töi cuäng daânh thúâi gian ài lang thang dûúái trùng.
Nhûng dûúái chên töi khöng phaãi aánh saáng cuãa trùng maâ laâ aánh
saáng cuãa daäy àeân cao aáp hai bïn àûúâng. Töi ngûãa mùåt nhòn lïn cao.
Kòa, vêìng trùng cuãa töi kia, vêîn laâ vêìng trùng troân trùng khuyïët
nhûng hònh nhû noá múâ nhaåt hún. Töi thûúng cho aánh trùng cuãa töi
vaâ töi cuäng thûúng töi búãi giûäa chöën thõ thaânh naây, töi khöng thïí
ngùæm trùm vúái veã àeåp chiïëm lônh, troân àêìy cuãa noá nhû thuúã êëu thú.
Mêëy lêìn töi noái vúái baån töi:
- Chó khi naâo toaân thaânh phöë mêët àiïån, mònh múái thêëy trùng,
maâ àiïìu àoá ñt xaãy ra lùæm.
Baån töi khöng hiïíu. Baån töi àûúåc sinh ra vaâ lúán lïn úã thaânh
phöë.
Thónh thoaãng töi thûúâng daânh thúâi gian àaåp xe vïì ngoaåi thaânh,
núi coân laåi cùn nhaâ nhoã cuãa ngoaåi töi, coân laåi maãnh sên vuöng laát
bùçng thûá gaåch thêët àïí àûúåc nguã laåi möåt àïm trïn chiïëc choäng tre
àùåt caånh cûãa söí hònh chûä àiïìn, ngêåp chòm vaâ vuâng vêîy trong aánh
trùng quï...
Coá phaãi taåi meå sinh töi vaâo àuáng höm rùçm thaáng Taám maâ töi coá
duyïn núå vúái aánh trùng khöng?
NGÛÚÂI GÙÅP VÊÅN MAY
Nguyïîn Quöëc Huâng
- Caái cên laâng xuöëng! Xuöëng nûäa!

- Chñnh caái chùén röìi, chùèng nheä... àaánh leã.
- Baán chùén!
- Múã baát! Mûúâi caái chùén!
Gêìn hai chuåc con baåc àang saát phaåt nhau. Gêìn hai chuåc con
baåc "coâ con", tiïìn baåc laâ nhûäng àöìng tiïìn lûúng coâm. Chùèng ai xa laå,
cöng nhên cuâng töí vúái nhau caã. Têët caã cuâng xuám quanh caái àôa nhoã,
trïn uáp caái cheán vaâ bïn trong laâ böën maãnh voã haåt dûa. Ngûúâi voâng
trong thò ngöìi xöím nhêëp nhöím, keã voâng ngoaâi thò àûáng lom khom
cùæm àêìu vaâo, möì höi ngûúâi trïn nhoã gioåt xuöëng ngûúâi dûúái, möì höi
ngûúâi dûúái nhoã gioåt xuöëng nhûäng túâ giêëy baåc nhaâu naát. Caã àaân baâ
cuäng tham gia, toác bïët möì höi. Àaân öng àïìu trêìn truâng truåc, ngûúâi
gêìy khö, da saåm nùæng. Àang trong giúâ nghó trûa. Trúâi noáng quaá. Caái
nùæng nung chaãy nhûåa trïn àûúâng, sùæt theáp tûúãng chûâng cuäng phaãi
oùçn laåi hêìm hêåp noáng. Gêìn hai mûúi con ngûúâi tûå nguyïån giam
mònh trong cùn phoâng mûúâi lùm meát vuöng cûãa àoáng kñn vò súå baão
vïå, quaåt trêìn khöng daám bêåt súå bay tiïìn. Têët caã àïìu daán mùæt vaâo
vêån may úã bïn trong caái cheán con con. Têët caã àïìu muöën thaânh tiïn
tri àïí àoaán àûúåc nhûäng voã haåt dûa kia uáp theo chiïìu naâo. Nhûäng voã
haåt dûa àaä àûúåc thöíi linh höìn vaâo.
Coân töi, caái noáng trong cùn phoâng àang huát hïët sinh khñ trong
ngûúâi.
Töi nùm nay ba mûúi lùm tuöíi, chûa vúå. Khöng ngûúâi con gaái
naâo daám àùåt söë phêån mònh vaâo gia caãnh töi, söëng trong gian hêìm
cuãa cùn nhaâ Têy, thïë maâ vêîn bõ döåt, meå thò giaâ laåi coá cö em gaái dúã
ngûúâi. Khöng biïët töi coá duyïn vúái cúâ baåc hay khöng, chûa lêìn naâo
daám thûã möåt lêìn xem àoã hay àen, thêåm chñ cuäng chûa lêìn naâo àaánh
baâi cho vui. Töi tûå giaãi thñch xem ngûúâi ta maáu mï baâi baåc laâ
nguyïn nhên naâo. Chùèng phaãi laâ thuá vui. Àïí giaãi buöìn trong giúâ
nghó trûa ngùæn nguãi sao, nïëu bõ thua thò coân buöìn nhiïìu hún. Phiïu
lûu. Töåi löîi. Hoå tin vaâo sûå may ruãi. Nïëu gùåp may, thùæng baåc, thò
phaãi khao, phaãi ùn uöëng cuäng hïët. Chùèng ai nïn ngûúâi vïì cúâ baåc caã.
Töi ngêîm caái cêu "cuãa thiïn laåi traã àõa" thêåt àuáng. Töi khöng daám
thaã cöng sûác cuãa mònh vaâo may ruãi, coân nhiïìu viïåc khaác phaãi lo.
Khöng rûúåu, khöng traâ, khöng cúâ baåc, laâm töët traách nhiïåm cuãa
mònh, troân trônh nhû quaã boáng, úã phên xûúãng naây, boån hoå goåi töi laâ
quan hoaån.
Möì höi trïn ngûúâi töi chaãy thaânh doâng, ûúát àêîm caã caåp quêìn.
Noáng quaá. Cùn phoâng nghó mûúâi lùm meát vuöng, maái tön sùæt, tûúâng
quêy cuäng bùçng sùæt, àïën caái ghïë ngöìi cuäng bùçng sùæt. Töi khöng biïët
tröën vaâo àêu àïí traánh caái noáng trong cùn phoâng nhû caái hoãa loâ. Giúâ
nghó trûa, vïì nhaâ thò quaá xa, dûúái nhaâ xûúãng tuy bùçng sùæt, coá
thoaáng hún nhûng bûâa böån dêìu múä khöng coá chöî ngaã lûng, quanh
phên xûúãng duy nhêët coá möåt boáng cêy nhûng chùèng leä laåi lùn ra
àêët, töi phaãi chui vaâo caái hoãa loâ naây àïí cho caái noáng haânh haå. Töi
ûúác ao luác naây coá caái voäng àïí mùæc lïn chöî caái cêy úã cuöëi phên xûúãng
thò töët quaá.
Àêìu oác töi cùng ra nhû coá lûãa àöët trong àoá, húi thúã nùång nhoåc.
Töi cöë taåo cho mònh möåt aão giaác àïí àaánh lûâa caái noáng bùçng caách cöë
tònh nghô rùçng bêy giúâ àang laâ muâa àöng trïn biïn giúái phña Bùæc núi
töi àaä laâ ngûúâi lñnh giûä chöët, tûâng phaãi àùæp àïën ba caái chùn trêën
thuã, mùåc aáo böng, àöåi muä böng maâ vêîn coân thêëy reát. Tiïëng ngûúâi
cêìm caái baåc vêîn khö laånh, àïìu àïìu, ma quaái: "Caái cên laâng xuöëng
nûäa!". Boån hoå àêu coá thêëy noáng.
Möåt caái ruâng mònh thoaáng chaåy qua cú thïí, coá möåt caãm giaác ghï
ghï àang tûâ bïn trong xûúng tuãy lan toãa ra ngoaâi, lïn cún söët reát
röìi, kinh nghiïåm cuãa ngûúâi àaä tûâng traãi qua nhiïìu trêån söët reát
rûâng maách baão töi. Möåt bïn höng laåi bùæt àêìu buöët nhoái. Caái maãnh
phaáo bùçng haåt ngö coân nùçm laåi trong möng bïn phaãi nay laåi cûåa
quêåy. Töi muöën ngaã lûng cho àúä mïåt moãi, nhûác nhöëi nhûng chùèng
coân coá chöî naâo coá thïí, àaám cúâ baåc àaä chiïëm hïët. Töi cöë gheá nhúâ möåt
bïn möng laânh lùån lïn àêìu ghïë.
Caái maãnh phaáo coãn con nùçm laåi trong cú thïí laâ caái khöng may
cuöëi cuâng trong quaäng àúâi ngûúâi lñnh giûä chöët cuãa töi. Lêìn thûá ba
töi cuâng àaåi àöåi haânh quên lïn thay chöët. Lñnh traáng tû trang goån
nheå, ba lö röîng tuïëch, àïën caái aáo mûa cuäng chùèng coân, chó coá nhûäng
thùçng liïn laåc cho caác sô quan laâ vêët vaã, chuáng phaãi mang vaác tû
trang cho cêëp trïn nhiïìu quaá. Chñnh thùçng liïn laåc àaåi àöåi gêy nïn
hêåu quaã. Caái phñch trïn lûng cuãa noá cûá lêëp loa lêëp loáa trong nùæng
chiïìu, laâm muåc tiïu cho phaáo àõch giaä gioâ. Chuáng töi nùçm beåp
xuöëng, àêët àaá thi nhau truâm lïn ngûúâi. Àõch khöng hïì tiïëc àaån khi
chuáng phaát hiïån trong àöåi hònh coá sô quan. Caái phñch lùn loác giûäa
àûúâng, mùåc cho àêët àaá cûá tung lïn, noá vêîn ngang nhiïn phaãn chiïëu
nùæng chiïìu. Töi nùçm caách caái phñch gêìn chuåc meát. Phaán àoaán yá àöì
cuãa phaáo àõch muöën dêåp tùæt caái aánh saáng kia, töi cúãi aáo, àúåi cho möåt
àúåt phaáo vûâa ngúát, lao lïn truâm vaâo caái phñch. Möåt loaåt phaáo tiïëp
theo döåi xuöëng. Ruãi thay, caái möng cuãa töi nùçm àuáng vaâo mö àêët
cao àïí cho möåt loaåt maãnh gùm vaâo. Phaáo àõch thöi bùæn khi khöng
coân thêëy muåc tiïu. Töi phaãi nùçm àiïìu trõ taåi traåm quên y ba thaáng
àïí lêëy nhûäng maãnh phaáo ra. Chó bõ úã phêìn mïìm, baác sô lêëy ra àûúåc
ba maãnh, coân möåt maãnh con con chûa lêëy ra àûúåc. Àaä phaãi möí doåc
möng töi àïën ba mûúi phên nhûng maãnh phaáo cûá lêín sang võ trñ
khaác khöng khúáp vúái phim chuåp. Baác sô khêu vïët möí laåi, cho töi biïët
rùçng noá seä tûå àuân ra.
Coá thùçng naâo àoá töi chùèng nhêån ra, mua àûúåc tiïëng baåc to,
sûúáng quaá nhao ngûúâi vaâo vú tiïìn, chên àaåp caã vaâo àêìu töi àau
àiïëng. Töi khöng noái gò chó gaåt chên noá ra. Coá leä boån ngûúâi àang
àam mï kia thñch töi vò tñnh àoá, dïî daâng boã qua sai soát cuãa ngûúâi
khaác nïëu àoá chó laâ vö tònh. Töi biïët con ngûúâi ai cuäng coá tñnh ñch kyã
caá nhên nhêët laâ trong thúâi buöíi khoá khùn naây, cho nïn töi khöng
tranh chêëp, àuång chaåm àïën quyïìn lúåi riïng tû cuãa ai, thêåm chñ coân
thûúâng xuyïn giuáp àúä trong cöng viïåc cuãa moåi ngûúâi möåt caách vö tû
vaâ thöng minh. Phên xûúãng chuáng töi coá hún möåt trùm ngûúâi thò chó
duy nhêët mònh töi traãi qua chiïën trêån. Nhûäng mêíu chuyïån vïì chiïën
tranh cuãa töi laâ àïì taâi hêëp dêîn, phiïu lûu cuãa moåi ngûúâi vaâo nhûäng
ngaây cuöëi kyâ lûúng. Coá nhûäng cö gaái treã, àam mï vúái baâi baåc, vúái
tiïíu thuyïët tònh aái, khi nghe chuyïån chiïën tranh, chuyïån àúâi söëng
cuãa ngûúâi dên töåc, chuyïån chúå tònh cuäng say sûa khöng keám gò khi
ngöìi quanh chiïëu baåc. Nhûäng cö gaái êëy toã ra thûúng haåi töi. Hoå
thûúng haåi thûåc loâng, nhûng thûúng haåi vaâ tònh yïu laâ möåt ranh
giúái àaä àûúåc xaác àõnh roä raâng trong yá nghô cuãa caác cö êëy. Töi cuäng
giûä àuáng khoaãng caách thûúng haåi vaâ tònh yïu êëy, chûa lêìn naâo thûã
nhñch laåi gêìn. Cuäng búãi töi mùåc caãm vúái thên phêån.
Coân bêy giúâ, chó laâ vö tònh thöi, àaám ngûúâi cúâ baåc, trong àoá coá
caã nhûäng cö gaái thûåc sûå thûúng haåi töi àang dêìn dêìn àêíy töi ra khoãi
ghïë. Töi cöë gheá ngûúâi àang àau ï êím, dûåa vaâo möåt thên hònh gêìy
coâm nhúáp nhaáp möì höi cuãa keã ngöìi trïn. Thónh thoaãng àûáa naâo laåi
vêíy möì höi bùæn caã vaâo ngûúâi töi. Gioåt möì höi laånh buöët, nhúáp nhaáp
khiïën töi ruâng mònh.
Böîng nhiïn caánh cûãa phoâng bõ giêåt maånh möåt caách thö baåo,
tung hïët têët caã caác chöët bïn trong. Àaám cúâ baåc giêåt mònh, têët caã caái
àêìu àïìu àöìng loaåt quay ra phña cûãa, aánh mùæt sûäng súâ, khöng hiïíu
nguyïn nhên gò. Nùm nhên viïn baão vïå bûúác nhanh vaâo àêíy veåt
àaám ngûúâi trêìn truåc, nhúáp nhaáp möì höi ra röìi vú lêëy bùçng chûáng.
Moåi ngûúâi nhêån ra möëi nguy hiïím thò àaä muöån. Töi àïí yá thêëy mêëy
ngûúâi lónh ra phña ngoaâi cûãa möåt caách dïî daâng, coân laåi àïìu bõ möåt
nhên viïn baão vïå àûáng giûäa cûãa chùån laåi. Töi khöng coá töåi gò, chùèng
phaãi súå ai. Caái ghïë luác naây khöng coân ai ngöìi, töi cöë àùåt ngûúâi xuöëng
cho àúä mïåt, yá nghô tï daåi ài röìi luác sau thiïm thiïëp trong tònh traång
cú thïí ï êím àau, möåt bïn möng vêîn coân nhûác nhöëi.
Khöng biïët töi thiïëp ài nhû vêåy trong bao lêu thò böîng dûng bõ
dûång ngûúåc dêåy búãi möåt nhên viïn baão vïå nùæm toác töi giêåt maånh
möåt caách thö baåo nhû caái giêåt cûãa khi naäy cuãa anh ta. Töi tï daåi hïët
caã möåt vuâng àêìu. Khöng kiïìm chïë nöíi, töi lao túái, àêëm thùèng vaâo
mùåt anh ta, khöng nghô túái röìi hêåu quaã seä ra sao. Mêëy nhên viïn
baão vïå àûáng xung quanh lêåp tûác lao vaâo töi. Töi khöng phên biïåt
àûúåc hoå àaä laâm gò búãi töi khöng coân àuã tónh taáo àïí nhêån biïët sûå viïåc.
Caánh tay phaãi bõ vùån ngûúåc ra phña sau àau buöët baã vai, töi khuyåu
xuöëng. Hoå keáo töi àûáng dêåy, tuám toác, beã ngûúåc tay löi ài. Caái nùæng
gay gùæt giûäa trûa truâm lêëy töi khi bûúác ra khoãi cûãa khiïën töi tónh
hùèn. Hûng coâm tay cêìm thanh sùæt àûáng giûäa àûúâng chùån têët caã laåi:
- Boã ngay anh êëy ra, anh êëy khöng coá töåi gò caã!
- Boån cúâ baåc chuáng maây coân thñch gêy chuyïån haã. Lïn maâ choåc
böë maây àang ngöìi úã trïn kia kòa.
- Àûâng àöång chaåm àïën böë tao. Boã ngay anh êëy ra àïí anh êëy ài
tûã tïë!
Mêëy nhên viïn baão vïå möåt phêìn cuäng thêëy caái sai, möåt phêìn
phaãi leáp vïë trûúác thùçng con öng giaám àöëc nïn buöng töi ra. Töi laão
àaão gêìn ngaä do mêët thùng bùçng röìi chêåp chûäng bûúác ài möåt caách
khoá nhoåc. Thêëy vêåy, mêëy thanh niïn xuám vaâo àúä töi, röìi Hûng gheá
lûng bùæt töi phaãi baám vaâo àïí cho noá coäng. Chùæc laâ chuáng biïët khi töi
bõ söët reát seä mïåt moãi nhû thïë naâo. Theo sau laâ möåt àoaân ngûúâi cuãa
phên xûúãng. Khöng biïët hoå ài theo muöën laâm nhên chûáng àïí baão vïå
töi hay vò hiïëu kyâ.
Nùçm trïn lûng Hûng, töi thêëy húi thúã cuãa noá gêëp gaáp. Hûng
bûúác ài khöng coân vûäng. Töi nùång hún noá àïën mûúâi lùm cên. Àaä möåt
lêìn töi àûúåc nghe thêëy húi thúã nhû thïë naây, suöët àúâi khöng thïí naâo
quïn àûúåc.
... Trêån söët reát haânh haå suöët möåt tuêìn liïìn khiïën sûác lûåc cuãa töi
kiïåt quïå. Chiïìu höm àoá nhiïåt àöå cú thïí töi lïn túái böën möët àöå, cêìn
phaãi àûa ài cêëp cûáu ngay. Tûâ àiïím chöët xuöëng traåm quên y trung
àoaân xa gêìn chuåc cêy söë, böën chiïën sô trong àún võ coäng töi ài. Ài
àûúåc chûâng non àûúâng thò böîng nhiïn chiïëc voäng bõ raách xoaåc khiïën
töi lùn xuöëng àaá àau àiïëng. Töi yïëu quaá khöng thïí ngöìi dêåy àûúåc.
Moåi ngûúâi buöåc tuám voäng laåi, àùåt töi lïn vai tiïëp tuåc khïnh. Vûâa
nhêëc lïn thò àoân khiïng gaäy àöi.
- Àiïìm xêëu àêy. - Moåi ngûúâi thò thaâo vúái nhau. Töi biïët hoå aám
chó töi.
Khöng coá dao àïí chùåt cêy laâm àoân khïnh, moåi ngûúâi phaãi thay
nhau coäng töi ài tiïëp. Bûúác chên cuãa moåi ngûúâi muöën quyå xuöëng búãi
àûúâng döëc laåi mang töi trïn lûng, húi thúã döìn dêåp nhiïìu khi ngheån
nêëc lïn. Töi thûúng anh em quaá, àoâi xuöëng tûå ài. Nhûng duâ coá hai
ngûúâi xöëc naách hai bïn, töi cuäng khöng thïí àûáng vûäng, àöi chên
mïìm nhuän ra, caác cú bùæp khöng coân khaã nùng hoaåt àöång.
Möåt loaåt àaån phaáo lao túái, tiïëng rñt ruâng rúån. Chuáng töi lùn
xuöëng vïå àûúâng. Khi phaáo thöi bùæn, töi cöë chöëng tay ngöìi dêåy.
Thùçng Àaåo àaä hy sinh caånh töi, ngûúâi noá àêîm maáu. Thùçng Trûúâng
àang öm àuâi, thùçng Phûúång, thùçng Cû àang bùng laåi cho noá...
Trong phoâng Phoá Giaám àöëc nöåi chñnh, töi àaä tónh taáo laåi hùèn
sau mêëy nguåm nûúác laånh.
- Öng maâ cuäng cúâ baåc aâ? Coân chöëng laåi baão vïå nûäa chûá. Töi húi
ngaåc nhiïn àêëy. - Doanh, Phoá Giaám àöëc noái vúái töi.
- Sao laåi gaán cho töi lùæm töåi thïë. Öng haäy ngùn chùån caái thoái
haách dõch cuãa baão vïå laåi ngay. - Töi xûng hö ngang haâng phaãi lûáa
vúái Doanh búãi trûúác àêy chuáng töi cuâng hoåc möåt khoáa vúái nhau vaâ
luác naây chó coá hai ngûúâi trong phoâng.
- Töåi chûáng quaá roä raâng nhû vêåy öng coân caäi gò nûäa naâo.
- Liïåu öng coá eáp töåi töi nhû ngaây xûa öng laâm vúái thùçng Toaân
khöng àêëy? - Töi nghi ngúâ hoãi Doanh.
Doanh cûúâi móa, tiïëng cûúâi giêåt cuåc rêët húåp vúái khuön mùåt
moãng vaâ gaäy. Anh ta ài ài laåi laåi trong phoâng coá veã bïì trïn, daáng ài
cöë taåo veã nghiïm nghõ bùçng caái ûúän ngûåc trõnh troång nhûng khöng
giêëu àûúåc möîi bûúác chên khi bûúác ài nhêëp nhöím nhû thùm doâ xem
àêët núi êëy coá bõ luán khöng.
Töi nhùæc laåi sûå viïåc naây vúái Doanh búãi vuå lêåt àöí lúáp trûúãng àïën
nay chó coá töi vaâ Doanh biïët. Höìi êëy töi vaâ Doanh hoåc cuâng möåt lúáp
trong trûúâng daåy nghïì. Toaân laâ lúáp trûúãng, coân töi vaâ Doanh laâ lúáp
phoá. Quy àõnh cuãa trûúâng laâ lúáp trûúãng khöng phaãi tham gia möåt söë
kyâ thi àïí buâ laåi cho cöng taác töí chûác lúáp. Möåt dõp lúáp chuáng töi àûúåc
nhaâ maáy töí chûác xuöëng lao àöång thûåc tïë dûúái caác phên xûúãng. Sau
khi kïët thuác àúåt lao àöång, caác phên xûúãng trñch möåt khoaãn tiïìn nhoã
traã cöng cho chuáng töi. Khöng ai quan têm mònh àûúåc bao nhiïu
tiïìn, búãi khi êëy chuáng töi coân treã chûa biïët lo toan tñnh àïën thu
nhêåp cuãa mònh. Coân Doanh thò laåi biïët rêët roä. Sau khi phaát tiïìn cho
caã lúáp xong, Toaân vaâ töi àûúåc Doanh goåi ra möåt chöî kñn àaáo gùåp
riïng. Anh ta àûa ra nhûäng chûáng cûá buöåc töåi Toaân àaä búát xeán tiïìn
cuãa anh em, mùåc duâ söë tiïìn àoá chó àuã tiïìn thuöëc nûúác lùåt vùåt. Toaân
lêëy lyá do laâ àaä biïëu laåi caác phên xûúãng möåt ñt nhûng quïn khöng noái
roä cho caã lúáp biïët. Doanh bùæt Toaân phaãi ài xin xaác nhêån cuãa ngûúâi
nhêån. Toaân khöng àöìng yá búãi chùèng àaáng laâ bao, laâm thïë súå mêët
mùåt ngûúâi nhêån. Doanh keáo töi vaâo cuöåc, lêåp biïn baãn vúái nöåi dung:
Toaân búát xeán tiïìn cöng cuãa lúáp. Khi êëy töi quaá khúâ daåi vaâo huâa vúái
Doanh. Biïn baãn àûúåc gûãi lïn cho nhaâ trûúâng. Caã lúáp laâm baãn kiïën
nghõ coá àêìy àuã chûä kyá trûâ töi vaâ Doanh, xin cho Toaân khöng bõ àuöíi
hoåc. Baãn kiïën nghõ êëy bõ Doanh óm ài khöng àûa lïn cho nhaâ
trûúâng. Mêëy höm sau Doanh laåi àûa baãn kiïën nghõ êëy cho töi gûãi.
Sau naây, töi múái nhêån ra mûu mö cuãa Doanh muöën àöí töåi cho töi.
Toaân bõ àuöíi hoåc, Doanh nghiïîm nhiïn lïn chûác lúáp trûúãng vaâ
khöng phaãi tham gia möåt söë kyâ thi cuãa lúáp.
Doanh ngöìi xuöëng caånh töi cöë taåo ra veã thên tònh. Khöng biïët
anh ta coá suy tñnh gò. Vûâa khi êëy, Cûúng quaãn àöëc phên xûúãng cuäng
laâ baån cuâng lúáp cuãa töi vaâ Doanh, sêìm sêåp bûúác vaâo.
- Naây, öng nhêån laåi cöng nhên cuãa öng ài. Caã phên xûúãng cuãa
öng àang phaãn àöëi töi ngoaâi kia. Öng êëy coá dñnh daáng gò àïën cúâ baåc
àêu. Maâ öng cuäng phaãi biïët têån duång möåt thúå gioãi, möåt ngûúâi coá àaåo
àûác töët cho phên xûúãng chûá. - Doanh noái vúái Cûúng.
- Töi biïët, anh ta laâ thúå gioãi, laâ ngûúâi coá àaåo àûác, nhûng luác naây
töi khöng muöën nhêån. Gioãi nhûng khöng biïët phaát huy caái gioãi, chó
kïí chuyïån àaánh nhau laâ khöng ai bùçng. Àaåo àûác gò, àaåo àûác giaã thò
coá.
Cûúng àoã mùåt, trúån mùæt, xó vaã töi röìi vaâo nhû thïë naâo, ra cuäng
thïë. Töi khöng ngaåc nhiïn khi bõ tiïëp nhêån nhûäng lúâi xó vaã êëy.
Doanh àöíi gioång thên mêåt, baão töi:
- Möåt con choá àûúåc chuã cûng chiïìu. Noá coá nïí nang gò baån beâ
àêu. Gêåy cuãa noá cûáng lùæm cho nïn vïnh vaác. Khöng cuâng höåi cúâ baåc
vúái noá phaãi khöng? Öng daåi lùæm, öng thûâa cú höåi àïí tiïën thên cú maâ,
thaânh tñch chiïën àêëu cuãa öng coá ai saánh kõp àêu, sao khöng biïët têån
duång?
- Chñnh öng múái chêåm hiïíu thúâi cuöåc thò coá, bêy giúâ laâm gò coân
coá ai àùåt thaânh tñch cuãa ngûúâi khaác lïn baân àïí xeát nûäa àêu.
Doanh cûúâi to móa mai cho sûå keám coãi cuãa töi. Doanh heån laåi
cuöëi giúâ lïn gùåp laåi anh ta.
Cuöëi giúâ chiïìu töi lïn phoâng gùåp Doanh.
- Ngöìi xuöëng àêy, töi goåi mêëy tay baão vïå lïn àaánh baâi cho vui.
- Àaánh àuâa hay àaánh tiïìn àêëy. Töi laâm gò coá tiïìn àïí chúi.
- Cúâ baåc khöng coá tiïìn chaán boã meå, cêìm lêëy tiïìn cuãa töi chúi...
Thöi, ngöìi noái chuyïån vúái nhau cuäng àûúåc, töi chaán vïì nhaâ lùæm röìi.
Töi ngaåc nhiïn:
- Öng laâ ngûúâi kyá quyïët àõnh ngùn cêëm cúâ baåc laåi coân thïë nûäa,
noái àûúåc ai.
- Khöng hiïíu sao cûá luác buöìn phiïìn töi laåi ham muöën àûúåc cêìm
quên baâi, noá laâm töi khuêy khoãa ài rêët nhiïìu. Cuöåc àúâi cûá tröi ài
bònh bònh nhû öng thò buöìn lùæm. Haäy àùåt mònh vaâo chiïëu baåc ài,
öng seä coá nhûäng phuát lo lùæng àïën chaáy loâng nhûng röìi coá nhûäng luác
seä àûúåc hûúãng niïìm vui túái töåt cuâng. Haäy tñnh toaán cho tûâng bûúác ài
cuãa mònh, thaâ nùçm xuöëng coân hún laâ cuöåc àúâi chùèng coá nghôa lyá gò.
- Coá phaãi vúå öng àaä ngoaåi tònh vúái chñnh ngûúâi àaä àûa öng lïn
àõa võ naây phaãi khöng. Öng ruã töi àaánh baåc laâ vò vêåy. Töi khöng
thñch nûúác baâi naây cuãa öng.
Doanh thúã daâi:
- Caái giaá phaãi traã cuãa töi laâ thïë. Töi chêëp nhêån nhûng àau loâng
lùæm. Töi àaä dêng vúå töi cho noá àïí röìi vúå töi cöng khai öm êëp noá, vïì
nhaâ coân xó vaã töi nûäa. Nhuåc lùæm! Thöi àaânh vêåy, maâ töi àêu coá thûåc
sûå yïu cö ta. Öng coá biïët tònh yïu cuãa töi daânh cho ai khöng? Cho
Têm, ngûúâi maâ töi vúái öng thêìm yïu tûâ thuúã hoåc sinh êëy. Cö êëy àeåp
lùæm, àöi mùæt troân, àen sêu thùèm, chûáa àûång möåt tònh caãm maänh
liïåt. Nïëu öng khöng phaãi ài böå àöåi chùæc àaä giaânh àûúåc cö êëy. Sao öng
daåi thïë, viïët thû vïì tûâ chöëi tònh caãm vúái cö êëy. Haäy giuáp töi ài, öng
bêy giúâ vêîn laâ trai tên, thiïëu gò nhûäng em treã àeåp, coân cö êëy àaä goaá
chöìng ba nùm nay röìi, khöng xûáng vúái öng. Chó cêìn öng khuyïn cö
êëy tûâ boã caái phên xûúãng noáng bûác vaâ cöng viïåc nùång nhoåc êëy, lïn
àêy laâm viïåc, töi seä giuáp.
- Thiïëu gò em treã àeåp tònh nguyïån lïn àêy. Haäy buöng tha cö êëy
ra, cö êëy khöng chêëp nhêån àêu. - Töi ghen vúái yá àöì cuãa Doanh.
- Öng ngu lùæm, gaái möåt con tröng moân con mùæt, öng chûa coá vúå,
chûa biïët àûúåc caái thuá vui cuãa gaái möåt con. Noái vui vêåy thöi, töi
muöën cûáu cö êëy ra khoãi caái miïång soái cuãa thùçng Cûúng, caái thùçng àöì
tïí êëy. May maâ vuå àaánh baåc trûa nay khöng coá noá. Öng vúái Têm coân
söëng vúái noá ngaây naâo thò noá seä "àò" chïët ngaây êëy. Ai cho öng gioãi hún
noá. Àûâng khoe taâi hún ngûúâi khaác. Àúâi laâ vêåy, con ngûúâi cûá chêëp
nhùåt, ganh gheát nhau tûâng tñ möåt, khöng ai chõu cöng nhêån mònh
ngu hún ngûúâi khaác. Öng giuáp töi ài, mai trúã vïì phên xûúãng tiïëp tuåc
laâm viïåc, thïë naâo noá cuäng böåc löå àiïím sai cuãa noá vúái öng. Naây, chên
quaãn àöëc daânh cho öng àêëy. Tin töi ài, töi vúái öng hiïíu nhau quaá roä,
dïî laâm viïåc vúái nhau.
Töi nghi ngúâ lúâi noái töët àeåp cuãa Doanh. Duâ muöën hay khöng
höm sau töi vêîn phaãi vïì phên xûúãng laâm viïåc. Àiïìu töi bêån têm
nhêët bêy giúâ laâ Têm. Noái vúái cö êëy thïë naâo àêy khöng kheáo mònh trúã
thaânh tïn ma cö maåt haång nhêët. Tònh baån giûäa ba ngûúâi khöng cho
pheáp töi laâm chuyïån naây. Töët nhêët laâ quïn nhûäng lúâi töët àeåp cuãa
Doanh ài. Coân tònh yïu nûäa, suöët àúâi töi khöng quïn àûúåc tònh caãm
cuãa cö êëy. Töi khöng daám noái ra tònh caãm cuãa töi, cho duâ àiïìu êëy
bêy giúâ rêët thuêån tiïån, yá tûá cuãa cö êëy vêîn daânh cho töi. Töi laâ keã
nhuát nhaát chùng? Khöng phaãi, töi khöng muöën cö êëy cuâng chõu
hoaân caãnh khùæc khöí cuãa töi vaâ töi vêîn thêëy tön troång tònh caãm cuãa
cö êëy vúái ngûúâi chöìng quaá cöë.
Töi àïën phoâng quaãn àöëc gùåp Cûúng àïí tiïëp tuåc laâm viïåc. Cûúng
khöng àûúåc vui lùæm. Anh ta chó baão töi vïì võ trñ cuä laâm viïåc röìi rêìm
rêåp ài ra àïí töi àûáng laåi möåt mònh trong phoâng. Vûâa luác êëy Têm ài
vaâo. Töi ngûúång nguâng nhòn, caãm thêëy mònh àang mùæc löîi vúái cö êëy.
Têm àûa cho töi túâ giêëy múâi:
- Em coá giêëy múâi lïn phoâng phoá giaám àöëc, anh biïët coá viïåc gò
khöng?
- Anh biïët, Doanh muöën em giuáp thöëng kï vaâi viïåc gò àoá.
- Khöng phaãi àêu anh aå, em biïët anh êëy muöën gò röìi. Theo anh,
em coá nïn ài hay khöng?
- Anh biïët, em lïn àêëy seä coá nhiïìu àiïìu tiïëng khöng hay. Khöng
sao àêu, cûá lïn àêëy laâm viïåc, röìi mònh söëng nhû thïë naâo cho phaãi seä
deåp àûúåc caái àiïìu tiïëng êëy ài.
- Vêng, em nghe anh. Em mua cho anh caái voäng. Buöíi trûa anh
ra göëc cêy maâ nghó, àúä noáng bûác vaâ traánh àûúåc phiïìn toaái.
Töi trúã vïì bïn cöî maáy quen thuöåc, loâng khöng khoãi day dûát khi
khöng coá Têm laâm viïåc bïn caånh. Taåi sao khi naäy mònh khöng noái
àûúåc cêu naâo thêåt tònh caãm vúái Têm, àïí röìi khöng biïët àïën bao giúâ
múái coá dõp àûúåc gêìn guäi nûäa. Töi ghen tûác vúái Doanh. Lo lùæng cho
tûâng haânh àöång cuãa Têm.
Buöìn phiïìn. Mïåt moãi. Noáng bûác. Töi nguã thiïëp ài trïn voäng
trong giúâ nghó trûa. Chúåp mùæt khöng àûúåc bao lêu, töi trúã ngûúâi, caác
bùæp thõt nhûác moãi, àêìu vaáng rêët àau. Cún söët reát êåp àïën àuáng nhû
dûå tñnh. Ngûúâi töi nùçm co quùæp, hai baân tay, baân chên laånh buöët,
khöng biïët giêëu vaâo àêu cho hïët run. Khöng gian xung quanh moãng
maãnh vaâ khö gioân, töi chó muöën nhao ra nùæng àïí àöët noáng caái laånh
bïn trong xûúng tuãy àang traân ra. Cûá àïí töi nùçm yïn tônh nhû thïë
naây, chó möåt luác nûäa thöi laâ cún söët reát seä qua ài àïí röìi ngaây mai
cuäng giúâ naây seä laåi gùåp. Töi biïët thïë, cöë gùæng chõu àûång àïí cho cún
söët haânh haå.
Töi àêu coá àûúåc nùçm yïn, ngay luác àoá ngûúâi ta goåi töi lïn phoâng
quaãn àöëc. Mêëy nhên viïn baão vïå àang chúâ töi.
- Anh coá biïët chuyïån gò xaãy ra trong phên xûúãng khöng?
- Coá chuyïån gò thïë? - Töi ngaåc nhiïn hoãi laåi. Gioång noái cuãa töi
run run, mùåt xaám ngùæt, möi thêm laåi búãi söët reát.
- Àûâng giaã böå nûäa. Phên xûúãng mêët hai mûúi meát caáp àiïån, öng
coá biïët khöng? Coá ngûúâi maách, chñnh öng nùçm gaác cho boån tröåm
neám qua tûúâng ra ngoaâi. Bêy giúâ thò ài lïn öng Doanh maâ chöëi.
Hoå dong töi nhû möåt keã töåi phaåm. Moåi ngûúâi uâa ra nhòn töi
thûúng haåi. Lêìn thûá hai töi bõ dong ài, hai bïn laâ nhûäng khêíu suáng
àêìy saát khñ.
... Khi êëy, töi laâ khêíu àöåi trûúãng cöëi taám mûúi ly, phoâng ngûå
trïn àiïím cao nghòn möët. Quên àõch tiïën lïn ngaây möåt àöng, quyïët
têm chiïëm àûúåc àiïím cao. Lêìn thûá ba töi goåi àiïån cho tiïíu àoaân böí
sung quên. Böën àöìng àöåi töi nùçm bêët àöång xung quanh khêíu phaáo,
coân töi thò vêîn trú trú. Hai ngûúâi khaác vûâa böí sung lïn cuäng ngaä
xuöëng. Chó coân mònh töi xoay xúã, vûâa chuyïín àaån, vûâa lêëy toaå àöå,
vûâa bùæn. Töi laâ möåt khêíu àöåi trûúãng coá taâi cho nïn nhûäng quaã àaån
cuãa töi roát rêët àuáng chöî. Àõch vêîn coân lïn, töi goåi böí sung quên. Möåt
quaã phaáo nöí gêìn hêët töi vùng ra xa, lûãa taáp vaâo mùåt töi raát raåt. Töi
ngêët ài khöng biïët bao lêu. Khi tónh dêåy, khöng gian xung quanh
yïn ùæng nhû chûa tûâng xaãy ra trêån àaánh naâo. Khöng biïët trêån àõa
ra sao röìi, töi cöë laách mònh qua khe àaá khi naäy bõ vùng vaâo. Vûâa
chui ra khoãi, ngûúâi àêìu tiïn töi gùåp laâ trung àoaân trûúãng. Töi bõ kïët
töåi súå chïët tröën traánh trong khe àaá. Ai coá thïí thanh minh àûúåc cho
töi. Saáu chiïën sô cuãa töi nùçm àoá khöng thïí noái àûúåc, khöng thïí cöng
nhêån àûúåc nhûäng quaã àaån chñnh xaác êëy laâ cuãa töi. Taåi sao khöng coá
maãnh naâo vùng vaâo töi àïí cho töi àûúåc nùçm xuöëng. Khi êëy chùæc rùçng
moåi ngûúâi seä ca ngúåi töi, seä phong töi thaânh anh huâng. Coân bêy giúâ
töi ài giûäa hai vïå binh aáp giaãi vïì trung àoaân chõu kyã luêåt.
Hai ngûúâi baão vïå àêíy töi vaâo phoâng cuãa Doanh nhû àêíy phaåm
nhên. Têm àang viïët bïn baân vöåi àûáng dêåy laåi gêìn töi:
- Sao thïë naây, coá chuyïån gò thïë anh? Anh bõ söët reát röìi, taái thêm
mùåt muäi laåi àêy naây, em ài goåi y taá, anh ngöìi xuöëng àêy.
Töi ngöìi xuöëng ghïë, chûa kõp nghe hïët ngûúâi baão vïå trònh baây
vúái Doanh, caãm thêëy caác cú tay, chên vaâ buång co thùæt laåi. Töi xoaâi
ngûúâi trïn ghïë, cöí tùæc ngheån laåi, rñt lïn vò khöng thúã àûúåc. Têm goåi
xe cêëp cûáu. Khöng biïët ai àaä dòu töi lïn xe.
Nhiïåt àöå cú thïí töi lïn àïën böën mûúi hai àöå. Mêëy ngûúâi giûä chùåt
töi cho khoãi vêåt vaä vò tònh traång co thùæt caác cú àïí cho baác sô tiïm
can-xi vaâo cú thïí.
- Àaä thêëy noáng àñt chûa? - Baác sô hoãi töi.
Töi gêåt àêìu, caãm nhêån àûúåc húi noáng chaåy tûâ hêåu mön lan toãa
dêìn dêìn trong cú thïí röìi böëc lïn àêìu. Töi dïî thúã hún, tònh traång co
thùæt àaä giaãm búát. Xung quanh rêët àöng ngûúâi. Tiïëng Têm gùæt goãng:
- Taåi chuáng maây, chñnh chuáng maây khiïën anh êëy bõ nhû thïë
naây. Nhêån töåi ài, àûâng àïí tao töë caáo, tao biïët caã röìi. Chuáng maây haäy
thöi ngay cúâ baåc ài, haäy thöi ngay ài!
- Àûúåc röìi, luác naây khöng phaãi luác noái chuyïån êëy. Lo cho anh êëy
khoeã hùèn àaä.
Yïn lùång. Coá ai àeâ lïn ngûúâi töi. Bõ söët reát maâ àûúåc ngûúâi khaác
àeâ lïn mònh seä thêåt dïî chõu. Töi nguã thiïëp ài.
Töi tónh dêåy, cú thïí rïåu raä. Ngûúâi nùçm àeâ lïn töi laâ Têm. Taåi
sao cö êëy biïët ngûúâi bõ söët reát àûúåc nhû vêåy seä dïî chõu hún nhó. Moåi
ngûúâi vêîn àûáng xung quanh töi. Mêëy ngûúâi àûa tay quïåt nûúác mùæt,
coá caã mêëy cö gaái treã hay cúâ baåc. Coá leä hoå thûúng haåi cho tònh caãnh
cuãa töi. Haånh phuác lùæm röìi, töi chó cêìn coá thïë.
- Maãnh phaáo úã möng anh rúi ra röìi. - Têm vûâa khoác vûâa noái vúái
töi.
Möåt gioåt nûúác mùæt rúi xuöëng möi töi. Mùån mùån hay ngoåt ngaâo,
töi khöng biïët duâng tûâ naâo caã. Lêìn àêìu tiïn töi caãm nhêån àûúåc
hûúng võ cuãa cú thïí ngûúâi phuå nûä truyïìn sang mònh.
1997
LAÁ THUÖËC DÊËU
Haâ Nguyïn Huyïën
Hoåc àaä khoá, ra trûúâng kiïëm àûúåc viïåc laâm laåi caâng khoá hún, êëy
thïë maâ Nghi chó mêët coá mêëy thaáng chúâ àúåi. Moåi ngûúâi baão: "Cêåu êëy
coá söë sûúáng", chùèng biïët coá àuáng khöng, coá möåt àiïìu khöng phuã
nhêån àûúåc laâ Nghi hoåc rêët gioãi, ai ai nhòn thêëy caái lyá lõch sinh viïn
sau mêëy nùm hoåc àaåi hoåc, keâm theo nhûäng lúâi nhêån xeát töët àeåp cuãa
nhaâ trûúâng cuäng àïìu bõ thuyïët phuåc. Nhiïìu luác ngöìi trong phoâng
laâm viïåc cuãa bïånh viïån, Nghi vêîn khöng tin àiïìu may mùæn àoá coá
thêåt. Anh yïn têm vúái cöng viïåc.
Nghi bûúác vaâo cuöåc àúâi vúái loâng hùm húã, haáo hûác, moåi thûá àïìu
àûúåc chuêín bõ kyä cho "trêån àaánh" vöën àûúåc chúâ àúåi tûâ lêu. Cuäng
àuáng thöi, nhaâ Nghi ngheâo vaâ "hoaân caãnh" lùæm! Àïën höm nay trúã
thaânh baác sô, àûúåc laâm viïåc taåi möåt bïånh viïån trung têm thaânh phöë,
baån beâ Nghi ai cuäng mûâng vaâ toã thaái àöå caãm thöng.
Suöët caã möåt thaáng trúâi Nghi àïën cú quan khöng muöån möåt
phuát, àuáng giúâ bûúác vaâo phoâng laâm viïåc, aáo búâ-lu trùæng toaát khöng
möåt vïët öë, caái muä ngay ngùæn trïn àêìu, caã khuön mùåt chó coân húã coá
àöi mùæt, àöi mùæt àïën laå, luác naâo cuäng múã to nghiïm nghõ, luác naâo
cuäng nhû muöën noái vúái bïånh nhên: "Coá töi àêy, moåi ngûúâi yïn têm,
têët caã seä àêu vaâo àêëy, seä öín thoãa".
Thaái àöå nghiïm tuác cuâng vúái loâng nhiïåt tònh cuãa möåt baác sô treã
múái ra trûúâng laåi úã möåt bïånh viïån lúán, àiïìu kiïån tiïëp xuác vúái bïånh
nhên nhiïìu, nïn Nghi nhanh choáng trúã thaânh ngûúâi coá nhiïìu kinh
nghiïåm vaâ nùng lûåc trong nghïì. Nghi laâm viïåc cêåt lûåc, nhiïìu nùm
khöng nghó pheáp, khöng chúi búâi, thêåm chñ caã àïm, bêët cûá luác naâo,
hïî cêìn goåi laâ àûúåc... Miïîn sao böìi dûúäng thuâ lao cho thoãa àaáng. Vaâo
àïën khoa xûúng cuãa bïånh viïån ngûúâi ta nhùæc àïën Nghi nhû möåt lúâi
thuêån miïång: "Múâi baác sô Nghi, cho goåi baác sô Nghi, trûúâng húåp naây
phaãi baác sô Nghi...". Anh ngêåp chòm trong cöng viïåc, àöi luác vùæng veã,
trong phoâng chó coân duy nhêët tiïëng maáy laånh chaåy seâ seâ, Nghi cö
àún nhû laåc vaâo möåt haânh tinh khaác. Anh phoáng mùæt nhòn xuöëng
phöë, loâng xuêët hiïån möåt nöîi buöìn mú höì. Nghi chùm chuá nhòn con
àûúâng cao töëc chaåy ngang qua mùåt tiïìn toâa nhaâ bïånh viïån, caã ngaây
lêîn àïm, xe cöå nûúâm nûúåp tröi ài nhû doâng söng cêm lùång, búãi noá
caách biïåt vúái anh caã möåt lúáp kñnh daây. Cuäng nhû cùn phoâng naây,
Nghi àoán nhêån tûâ phña cûãa caái xe lùn baánh cao su ài ïm nhû tröi,
àûa bïånh nhên vaâo phoâng cêëp cûáu. Hïët "ca" naây àïën "ca" khaác, àuã
moåi loaåi gêîy xûúng, trûúác mùæt Nghi laâ nhûäng thên thïí biïën daång.
Luác àêìu caãm giaác ghï súå xuêët hiïån úã nhûäng trûúâng húåp khöng bònh
thûúâng... Lêu röìi thaânh quen, anh möí cùæt, sùæp xïëp, àoáng àinh... Anh
coi àoá laâ möåt cöng viïåc maâ möîi ngûúâi cêìn phaãi coá àïí kiïëm söëng. Anh
thao taác chñnh xaác nhû möåt rö-böët. Giaá nhû àûúåc biïët caái phoâng naây
tûâ höìi anh coân nhoã, thò coá leä Nghi àúä dùçn vùåt, àau khöí hún hai chuåc
nùm trúâi. Àaä bao lêìn cêåu beá Nghi öm mùåt maâ khoác nûác núã vaâ tûå hoãi
mònh: "Sao caã laâng bao nhiïu ngûúâi maâ riïng mònh meå gaäy chên?".
Nïëu caái chên meå laânh lùån thò tuöíi thú cuãa anh vúåi búát bao tuãi húân.
Meå lï caái chên taân têåt trïn mùåt àêët ài moát nhûäng mêíu khoai, mêíu
sùæn, nhûäng gieá luáa vûúng vaäi nuöi Nghi vúái àiïìu têm niïåm, möåt mai
Nghi nïn ngûúâi.
Möîi lêìn nghô àïën meå, Nghi laåi nhúá àïën ngöi nhaâ cuãa mònh
chïnh vïnh núi àêìu baäi, loâng anh se sùæt möåt nöîi buöìn. Seä phaãi kiïëm
tiïìn, thêåt nhiïìu tiïìn àïí àûa meå vïì thaânh phöë, àïí nhûäng nùm thaáng
coân laåi meå àúä vêët vaã hún. Anh laâm viïåc vúái möåt àöång cú roä rïåt nhûng
laåi giêëu vúái têët thaãy moåi ngûúâi. Thêëy anh nhiïåt tònh, nùng nöí, möåt
höm öng giaám àöëc bïånh viïån múâi anh lïn, noái:
- Mêëy nùm qua cêåu laâm viïåc rêët töët, töí chûác àõnh gûãi cêåu ài àaâo
taåo nûúác ngoaâi, àïí sau naây coá nhûäng caán böå coá kiïën thûác, kinh
nghiïåm trong nghïì. Vaã laåi, khoa xûúng hiïån nay vêîn coân nhiïìu vêën
àïì chûa giaãi quyïët àûúåc.
- Thûa giaáo sû viïån trûúãng – Nghi beã nhûäng àöët tay rùng rùæc,
àoá laâ möåt thoái quen múái hònh thaânh úã Nghi möîi khi phaãi suy tñnh
viïåc gò - Xin giaáo sû cho lui laåi àúåt sau, töi coân meå giaâ taân têåt úã quï,
vúå con chûa coá... vaã laåi trong khoa coân nhiïìu caán böå, hoå chúâ àúåi àaä
tûâ lêu.
Thûåc ra thêm têm Nghi khöng muöën ài hoåc, biïët àêu ài laåi laâ
möåt hònh thûác chuyïín cöng taác kheáo, hoåc xong laåi chên nêng, cú höåi
kiïëm tiïìn àang coá, anh phaãi tranh thuã àïí buâ vaâo nhûäng nùm thaáng
gian khöí, laåi nghô: "Hay coá keã naâo ghen ùn tûác úã choä muäi vaâo?...
Cuöåc àúâi muöën yïn thên cuäng khoá".
Anh caâng chùm chó hún, moåi caái qua tay anh laâ xong. Nhûng
Nghi laâm viïåc mang nùång tñnh "cöng viïåc". Bïånh nhên laâ treã con
hay ngûúâi giaâ, laâ àaân baâ hay àaân öng vúái Nghi àïìu thïë hïët. Trûúác
mùæt Nghi chó laâ sûå bêët húåp lyá cuãa nhûäng àöët xûúng.
Nhûng con ngûúâi vöën chó laâ con ngûúâi chûá khöng phaãi laâ cöî
maáy. Vaâo möåt chiïìu cùng thùèng sau nhiïìu nùm laâm viïåc, Nghi
quùng con dao möí khoãi baân tay vö caãm cuãa mònh. Anh hoaãng súå vò
àaä raåch noá vaâo thên thïí con ngûúâi khöng maãy may rung caãm. Ca
möí khöng thaânh, lêìn àêìu tiïn Nghi thêëy löîi àoá úã phña mònh. Anh
xin nghó pheáp vaâ àoá cuäng laâ lêìn àêìu tiïn kïí tûâ khi ra trûúâng. Nghi
vïì quï, mong tòm thêëy úã àêëy nhûäng tònh caãm múái meã, giuáp anh
thoaát khoãi hiïån traång naây.
Vïì quï, vïì möåt laâng nhoã ven söng àêìy ùæp nhûäng kyã niïåm vui
buöìn. Xin pheáp meå, Nghi haå con thuyïìn nan boã khöng tûâ lêu úã chaái
nhaâ xuöëng. Anh laâm chuyïën pñch-nñch ngûúåc doâng, anh muöën àïën
möåt núi xa xöi vùæng veã àïí tônh têm, mong thoaát khoãi traång thaái tònh
caãm "cú giúái" cuãa mònh. Sau mêëy ngaây, Nghi dûâng chên taåi möåt bïën
söng thûúång nguöìn. Goåi laâ bïën nhûng suöët ngaây khöng möåt chuyïën
àoâ ngang, búâ bïn kia laâ möåt baäi böìi non, lau laách chen lêîn coã ba cheä,
coã chên võt chaåy tñt tùæp têån chên trúâi coá daäy nuái múâ xanh. Bïn naây
xaác xú vaâi xoám vùæng, Nghi neo thuyïìn cùæm traåi úã möåt traåm thuãy
vùn boã khöng sau muâa luä.
Chiïìu, caái bïën nhoã lao xao vúái nhûäng laá thuyïìn nan cuãa vaån
chaâi cêåp bïën. Nghi xuöëng xem, anh thñch thuá múá caá nhoã vaâ trùæng
muöët nhû löng caánh coâ, ruöåt àen nhû súåi chó, lùçn lûng trong veo nhû
thuãy tinh. Nghi nhúá àïën moán caá kho tûúng cuãa meå, kho cho àïën caån
khö, àaáy nöìi loát riïìng giaâ, trïn rùæc haåt tiïu, ùn vúái cúm gaåo dñ thaáng
taám. Öi, bûäa cúm nhaâ ngheâo... Caã àúâi Nghi khöng bao giúâ quïn
àûúåc. Maãi xem, anh laåi gêìn möåt con thuyïìn baán chim. Chuã thuyïìn
laâ möåt öng giaâ rêët àùåc biïåt, toác hoa rêm buái toá cuã haânh sau gaáy, böå
rêu daây chuâm lïn gûúng mùåt phong trêìn. Trong loâng thuyïìn laâ mêëy
cùåp võt giúâi múã mùæt thao laáo, chuáng hoaãng súå khi thêëy ngûúâi laå gêìn.
Trïn tay öng laäo cêìm àöi chim coá böå löng maâu àêët, miïång öng rao:
- Cuöëc, cuöëc... ai chim cuöëc naâo... "Thõt cuöëc thúm tho, thõt coâ
tanh ngùæt" naâo!
Thò ra laâ chim cuöëc, lêu lùæm röìi Nghi múái laåi nhòn thêëy. Con
chim trong thú cuãa Baâ Huyïån Thanh Quan. Àöång loâng trùæc êín,
Nghi mua möåt con àem vïì. Con chim vuâng vêîy trong tay Nghi tòm
caách thoaát ra, noá coá böå löng xêëu xñ, buâ laåi caái moã vaâ àöi chên rêët
àeåp, xanh maâu xanh laá maå, baân chên xoâe ra nhû möåt nhaánh coã ba
cheä. Nghi phaát hiïån ra con cuöëc bõ cuåt möåt ngoán chên. aám aãnh búãi
tñnh nghïì nghiïåp, Nghi xem xeát kyä caâng, vïët thûúng àaä laânh tûâ lêu.
Bêët àöì anh thaã con chim coá baân chên dõ têåt. Noá ngúä ngaâng giêy laát
röìi nhaãy lïn cûãa söí, xoâe caánh bay vaâo nhûäng luâm cêy luáp xuáp. Nghi
thiïëp ài nheå nhaâng sau möåt ngaây nghó ngúi.
Höm sau, khi tiïëng lao xao dûúái bïën baáo hiïåu caái chúå chiïìu búâ
baäi nhoám hoåp, Nghi khöng thïí nùçm yïn àûúåc. Hònh aãnh öng laäo
haâng chim cuöën huát anh. Nghi xuöëng bïën tòm öng laäo. Höm nay
trong thuyïìn cuãa öng coá mêëy chuá ruâa to nhû caái nöìi àöìng àiïëu nêëu
hïët hai àêëu gaåo lêåt uáp. Thónh thoaãng, thêëy im lùång caác chuá thoâ àêìu
ra ngú ngaác nhòn, thêëy àöång laåi ruát cöí vaâo nùçm im thin thñt, tröng
nhû nhûäng taãng àaá suöëi rïu möëc. Trïn tay öng laäo vêîn cêìm àöi
chim cuöëc, miïång öng vêîn rao nhûäng lúâi quen thuöåc. Nghi laåi mua,
chùèng biïët vö tònh hay hûäu yá, anh laåi mua phaãi con chim coá baân
chên dõ têåt, Nghi laåi thaã noá ra. Àïën chiïìu thûá ba anh khöng thïí
kiïn nhêîn àûúåc nûäa. Anh hoãi àïí thoaã chñ toâ moâ, öng laäo traã lúâi:
- Caã vuâng naây cuöëc àïìu thñch tiïëng "saáo" cuãa töi. Nïëu coá bùæt
trûúåt hay àaánh söíng ra, höm sau töi laåi bùæt àûúåc liïìn.
- "Saáo cuöëc" nghôa laâ thïë naâo, thûa cuå?
- Coá leä cêåu khöng phaãi ngûúâi vuâng naây - Öng laäo nhòn Nghi tûâ
àêìu àïën chên – Nïëu raãnh cêåu ài vúái töi möåt chuyïën khùæc biïët!
Àïm àoá, Nghi chûáng kiïën taâi nghïå cuãa öng laäo, cùæm laá quanh
ngûúâi, nhòn öng laäo nhû möåt luâm cêy. Trûúác khi lêín vaâo àïm töëi öng
laäo quay laåi baão Nghi: "Töi söëng giûäa àêët trúâi àaä nhiïìu nùm, húi cuãa
töi nheå nhû cêy coã, boån cuöëc tinh lùæm, thoaãng möåt tyá laâ chuáng biïët
liïìn". Öng boã Nghi möåt mònh trong lïìu, giûäa thiïn nhiïn bao la,
Nghi quïn hùèn caái bïånh viïån, maâ nïëu cûá dñnh vaâo noá, chûa biïët
chûâng Nghi biïën thaânh möåt caái maáy thûåc sûå.
Böîng tiïëng "cuöëc, cuöëc..." tûâ miïång öng laäo tñt têån ngoaâi meáp
nûúác phaát ra, tiïëng kïu àïìu àïìu nhû roát vaâo àïm, luác xa nao loâng
raát ruöåt, luác gêìn thêëu suöët têm can. Tiïëng cuöëc goåi baån tònh trong
àïm thiïët tha khêín khoaãn, luác nhanh, luác chêåm baãng laãng neám vaâo
khöng gian mïnh mang nhûäng tiïëng kïu da diïët chaáy loâng... Tiïëng
vöî caánh tûâ xa xuám laåi gêìn. Möåt laát öng laäo quay laåi lïìu, trïn tay öng
laâ con cuöëc coá baân chên dõ têåt...
Khi àaä vïì àïën quï, möîi lêìn chúåt nghô àïën öng laäo, Nghi vêîn
caãm nhêån àûúåc sûå thuá võ cuãa chuyïën ài. Öng laäo haâng chim àïí laåi
trong loâng anh möåt êën tûúång khoá quïn. Thúâi gian sau Nghi lêëy vúå,
vúå anh laâ möåt giaáo viïn daåy úã trûúâng laâng. Cùn nhaâ núi àêìu baäi êëm
aáp vaâ chan chûáa tònh ngûúâi sau mêëy chuåc nùm trúâi múái coá àûúåc.
Ngûúâi mûâng nhêët laâ meå Nghi, baâ phêìn naâo nguöi ngoai àûúåc nöîi ai
oaán têåt nguyïìn... Nghi laâm viïåc trong bïånh viïån rêët cêìn cuâ, anh baão
vúái baån beâ: "Cú höåi trong àúâi ngûúâi ta chó thoaãng qua möåt àöi lêìn,
nïëu khöng nhanh laâ lúä!".
Vöën chó coi mònh laâ möåt ngûúâi thúå kheáo, nïn moåi viïåc Nghi laâm
chó laâ hïët traách nhiïåm, anh khöng àùåt möåt tònh caãm naâo vaâo àoá. Taåo
hoáa kheáo baây àùåt mang àïën nhûäng nghõch caãnh oaái oùm thûã loâng
ngûúâi... Khi phaãi cêìm con dao möí raåch vaâo bùæp chên vúå mònh, Nghi
múái yá thûác àûúåc sûå àau àúán cuãa con ngûúâi. Vúå anh trïn àûúâng ài
daåy vïì, bõ xe maáy àuång phaãi, thùçng oùæt con laái xe chaåy mêët, boã laåi
chõ nùçm trïn àûúâng vúái caái thai ba thaáng trong buång. Vúå Nghi àûúåc
àûa vaâo bïånh viïån àõa phûúng. Biïët tin, Nghi àûa vúå vaâo thùèng
bïånh viïån trung têm thaânh phöë, núi coá khoa xûúng nöíi tiïëng cuãa
mònh àïí coá àiïìu kiïån chaåy chûäa. Anh tröí hïët taâi nghïå laâm laânh vïët
gaäy chên cuãa vúå. Meå Nghi baão: "May quaá, nhúâ con biïët nghïì, meå yïn
têm".
Meå Nghi cuäng bõ gaäy chên vaâo luác coá "mang" anh ba thaáng!
Àïm àïm chùm soác vúå. Cêu chuyïån meå kïí luác Nghi coân beá, anh
muöën quïn ài giúâ coá dõp öìn aâo thûác dêåy.
Höìi coân treã, meå Nghi laâ möåt cö gaái laâng xinh àeåp nöíi tiïëng möåt
vuâng. Trai laâng bao ngûúâi ngêëp ngheá, nhiïìu nhaâ ûúám hoãi nhûng
chûa àêåu ai. Nùm 18 tuöíi cö àem loâng yïu möåt chaâng trai cuâng laâng
con möåt nhaâ laâm thuöëc. Àöi trai gaái yïu nhau thùæm thiïët nhûng àoá
cuäng laâ möëi tònh ngang traái, àïí laåi cho meå Nghi möåt nöîi hêån suöët
àúâi. Böë meå cö àem gaã cho möåt gia àònh coá nghïì buön beâ. Luác àêìu cö
vö cuâng àau khöí... Nhûng "cha meå àùåt àêu con ngöìi àêëy", röìi àïí yïn
loâng cha meå vaâ yïn bïì duyïn phêån, cö gaái möåt mûåc thuãy chung vúái
chöìng. Hai ngûúâi àûúåc chia maãnh àêët núi àêìu baäi, hoå cêët ngöi nhaâ
nhoã chïnh vïnh soi boáng xuöëng doâng söng ùm ùæp nûúác. Möåt höm,
ngûúâi chöìng baão: "Töi ngûúåc chuyïën naây khoaãng nûãa nùm thò vïì, cöë
ài möåt chuyïën lêëy vöën laâm, vöën ùn, lêëy tiïìn cêët cho mònh ngöi nhaâ
thêåt àeåp... úã nhaâ mònh ùn úã giûä gòn moåi bïì cho töi àûúåc yïn loâng". –
Ngûúâi vúå baão: "Anh ài chên cûáng àaá mïìm..." Hoå lûu luyïën chia tay
nhau, ngûúâi chöìng khùn goái theo baån ngûúåc doâng àoáng beâ, tröí thaác.
Àuáng heån anh vïì, beâ göî to lúán dïình daâng tröi kñn caã mùåt nûúác
doâng söng. Neám maái cheâo, mïåt moãi anh lï bûúác vöåi vaä vïì sau bao
ngaây xa vùæng. Àïën àêìu bïën nûúác chúåt thêëy vúå mònh cûúâi cûúâi noái noái
vúái möåt ngûúâi àaân öng. Laåi gêìn múái nhêån ra con trai möåt nhaâ laâm
thuöëc, baån tònh cuãa vúå ngaây naâo. Baãn tñnh dên söng nûúác cöång vúái
sûác khoãe cuãa ngûúâi laâm beâ, maáu ghen trong loâng ngûúâi chöìng söi
lïn... Con trai nhaâ laâm thuöëc bõ möåt trêån àoân ï êím. Ngûúâi vúå gaâo
lïn thanh minh, nhûng tiïëng cö loåt thoãm vaâo giûäa hai ngûúâi àaân
öng. Chuyïån êíu àaã lêu röìi cuäng bõ laäng quïn búãi cuöåc söëng bao àiïìu
phaãi nhúá.
Möåt thúâi gian sau, meå Nghi xuöëng beâ múã cöën giuáp chöìng thaáo
göî, khöng may göî keåp vaâo chên, gúä ra àûúåc, öëng chên bõ gaäy, vïët gaäy
nùång, maáu chaãy àêìm àòa... Böë Nghi lo lùæm, àùæn ào maäi öng múái daám
àïën nhaâ thuöëc noå baão:
- Chuyïån cuä mong anh boã qua ài cho, êu cuäng do töi noáng vöåi
khöng kõp suy xeát... Mong anh hïët loâng cûáu giuáp vúå töi, cö êëy àang
coá mang.
- Anh yïn têm, töi seä cöë gùæng hïët sûác, vaã laåi àêy cuäng laâ nghïì
gia truyïìn cuãa nhaâ töi, nhêët àõnh moåi viïåc seä töët àeåp.
Sau khi boá xong möåt thúâi gian, chên meå Nghi xûúng àaä liïìn, ài
laåi nheå nhaâng àûúåc, nhûng úã miïång vïët thûúng nûúác vaâng cûá liïn
tuåc ró ra, maâ khöng cêìm àûúåc. Böë Nghi chaåy àïën nhaâ thêìy thuöëc
trònh baây. Sau khi xem xeát vaâ suy nghô kyä caâng thêìy thuöëc baão:
"Anh cêìm lêëy goái thuöëc naây, àêy laâ "miïëng" gia baão cuãa nhaâ töi, luác
sùæp tùæt húi öng cuå thên sinh ra töi múái truyïìn laåi cho. Anh mang vïì
àùæp trong hai mûúi möët ngaây seä khoãi!".
Böë Nghi mang thuöëc vïì nhaâ buöåc vaâo vïët gaäy úã chên meå Nghi,
luác àêìu vïët thûúng khö, caã nhaâ mûâng lùæm. Mêëy ngaây sau, tònh hònh
ngûúåc laåi, meå Nghi khöng laâm sao maâ àùåt chên xuöëng àêët àûúåc.
Nhûäng ngaây gêìn hïët haån thêìy lang cho, caái chên meå Nghi biïën
daång kyâ dõ, cú höì mang têåt suöët àúâi.
Böë Nghi löìng lïn: "Thùçng àïíu caáng!" Öng phùm phùm xaách caái
rûåa phaát búâ ài tòm nhaâ lang noå. Àïën cöíng, thêëy mêëy chûä viïët bùçng
vöi àêåp vaâo mùæt mònh: "Ài sûu têìm dûúåc liïåu"... Nhûng coá ài maâ
chùèng thêëy vïì. Dên laâng baão: "Nhaâ lang traã thuâ trêån àoân xûa, thêm
thïë!". Laåi baão: "Coá leä súå bõ rêìy raâ, lang ta tröën biïåt tùm".
Khöng khñ nùång nïì aão naäo truâm lïn ngöi nhaâ nhoã cuãa àöi vúå
chöìng treã. Saáng saáng nhòn vúå àêìu toác buâ xuâ ngöìi úã têån cûãa ngoá
möng lung ra mùåt söng, mùæt ngên ngêën lïå... böë Nghi caâng thïm àau
àúán. Múái thuúã naâo nhòn vúå hong toác trûúác sên nhaâ, maái toác daâi oáng
aã, vúái nhûäng súåi toác mai quùn tûå nhiïn, khiïën khuön mùåt traái xoan
caâng thïm phêìn duyïn daáng... "Àêìu tùæt mùåt töëi, àêìu röëi toác quùn...
Ra cö êëy coá tûúáng vêët vaã!". Luác sùæp sinh Nghi, meå anh rêët khöí vò caái
chên taân têåt. Möåt höm, böë Nghi noái vúái meå anh rùçng: "Ài ngûúåc beâ".
Röìi khöng thêëy vïì nûäa. Nùm Nghi lïn saáu, coá ngûúâi baão gùåp öng úã
têån trong Thanh. Öng noái bùæn tin vïì laâng rùçng: "Nïëu úã laâng thò caã
àúâi phaãi cùæm mùåt xuöëng àêët vò nhuåc".
Nghi lúán lïn thuâ gheát caã hai ngûúâi àaân öng. Möåt laâ böë mònh,
öng nhêîn têm boã hai meå con Nghi vaâo nhûäng ngaây gian khöí nhêët.
Coân nhaâ lang noå, chó vò möåt möëi tònh khöng thaânh maâ àïí laåi cho meå
anh nöîi ai oaán suöët àúâi.
Sûå àúâi thêåt eáo le, vïët gaäy cuãa vúå Nghi sau khi phêîu thuêåt, sùæp
xïëp, boá böåt, chuåp phim, xûúng àaä "can" liïìn nhûng miïång vïët
thûúng khöng liïìn, nûúác vaâng liïn tuåc chaãy ra. Nghi lo lùæm, anh vêån
duång hïët taâi nghïå maâ vêîn chùèng ùn thua gò. Nghi cêìu cûáu àïën caác
giaáo sû bêåc thêìy cuãa anh, caác öng àïìu lùæc àêìu. Nghi nhúâ caác baác sô
phûúng Têy can thiïåp, hoå baão: "Trûúâng húåp naây möåt thúâi gian nûäa
caái chên seä bõ hoaåi thû. Nïëu khöng kõp thúâi cùæt boã seä nguy hiïím àïën
tñnh maång. Y hoåc hiïån nay khöng coá khaã nùng naâo hún". Nghi phaãi
chêëp nhêån àoá laâ möåt thûåc tïë, möåt giúái haån khoa hoåc, anh vaâ caác
àöìng nghiïåp chûa thïí vûúåt qua. Nghi vêìn voâ mònh caã àïm vò nhûäng
uêín khuác cuãa gia àònh mònh bùæc cêìu qua hai thïë hïå, nguyïn nhên
chùèng biïët tûâ àêu? Hay maãnh àêët nhaâ anh "phong thuãy" chûa
thuêìn nïn múái àïën nöng nöîi naây... Anh tiïëc cho mònh, nïëu nhû anh
ài hoåc, àûâng tiïëc möåt chöî laâm, àûâng ham kiïëm tiïìn biïët àêu giúâ naây
seä chûäa àûúåc cho vúå? Boã bïånh viïån Nghi vïì nhaâ, anh cuäng àûáng
trûúác möåt nöîi àau nhû cha anh, nhûng cha anh coân coá möåt con
ngûúâi cuå thïí maâ "hêån".
Buöìn chaán vaâ bêët lûåc, Nghi laåi rong thuyïìn ài tòm öng laäo haâng
chim.
Chaång vaång, thuyïìn cuãa öng laäo gheá búâ, nhêån ra Nghi, öng hoãi:
- Cêåu chúâ töi aâ, lêu chûa? Höm nay töi coá ngûúâi heån lêëy böå "nguä
xaâ". Khaách àïën laå, möîi con nhêët àõnh phaãi tûâ ba kyá trúã lïn, con chuã
phaãi laâ höí mang "baânh" chûá khöng phaãi "chò", saânh quaá!
Nghi xuöëng thuyïìn, hai ngûúâi sang söng, khi àïën lïìu maãnh
trùng thûúång huyïìn toãa xuöëng baäi böìi hoang vu möåt thûá aánh saáng
ma quaái, Nghi rúân rúån. Nhûäng nhaánh coã ba cheä in trïn nïìn trúâi,
nhûäng nhaánh bõ sêu nhòn nhû baân chên con chim dõ têåt caâo cêëu vaâo
khöng gian... Nhúá àïën vúå, Nghi mong tòm ra caách àïí chûäa laânh chên
cho cö, anh hoãi öng laäo:
- Nghe noái ngûúâi Maán laâm thuöëc coá nhûäng võ hay lùæm, chùèng
biïët hoå chûäa xûúng coá gioãi khöng?
- Hoå nhû mònh. - Öng laäo traã lúâi. – vaâi moán laá gia truyïìn coá
saáng taåo gò àêu. Cêåu aå chñnh thiïn nhiïn múái laâ ngûúâi thêìy mêîu
mûåc! Loaâi vêåt biïët tòm ra thuöëc tûå chûäa bïånh cho mònh... Nghe noái,
ngûúâi bõ choá daåi cùæn khi phaát cún, y hoåc hiïån àaåi boá tay, nhûng cho
rùæn höí mang cùæn thò khoãi, töi nghô coá leä laâ pheáp "lêëy àöåc trõ àöåc".
Nhûng chùèng ai daám thûã búãi chùèng coá ai coá loâng duäng caãm, mang caã
tñnh maång cuãa mònh ra àïí vò möåt muåc àñch khoa hoåc.
Nghi ngaåc nhiïn khi nghe öng laäo noái, anh nghô: "Nhûäng ngûúâi
coá cuöåc àúâi kyâ quùåc thûúâng laâ nhûäng ngûúâi coá biïåt taâi".
- Cêåu coá àiïìu gò bêån têm? - Öng laäo hoãi gioång deâ dùåt.
- Sao cuå biïët?
Nghi kïí cho öng laäo nghe vïì hoaân caãnh cuãa nhaâ mònh, öng laäo
thoaáng giêåt mònh nhòn Nghi chùçm chùçm, röìi trêën tônh laåi veã mùåt löå
roä sûå thöng caãm. Hai ngûúâi im lùång, chó coân tiïëng bûúác chên cuãa con
chim gò löåi doâ dêîm trong nûúác, thêëy ngûúâi vöåi laãng xa dêìn. Möåt luác
lêu, Nghi noái, phaá tan bêìu khöng khñ im lùång àang bao boåc hai
ngûúâi:
- Chaáu muöën vaâo laâng Maán, cuå chó cho chaáu!
- Vö ñch thöi. - Öng laäo noái tröëng khöng röìi boã ài.
Möåt laát sau quay laåi, trïn tay cêìm möåt nùæm laá, laäo baão:
- Cêåu cêìm lêëy caái naây, àêy laâ ba miïëng thuöëc dêëu töi vûâa tòm ra
àûúåc, phaãi buöåc vaâo vïët thûúng trong möåt "cûä", nhúá lêëy ba caánh beâo
caái laâm thang, nïëu coá gò khaác thò quay lïn àêy ngay.
Nghi cêìm lêëy nùæm laá àaä voâ nhêìu muâi hùng hùng trong tay maâ
thêëy chaán quaá. Anh laâ con ngûúâi cuãa lyá trñ, cuãa khoa hoåc hiïån àaåi,
anh khöng tin vaâo mêëy caái laá rûâng, nhûng Nghi vêîn cêín thêån cho
vaâo tuái nghô: "Chuöng khaánh coân chùèng ùn ai, biïët àêu maãnh
chônh... coân nûúác coân taát..." Chaâo öng laäo, Nghi sang söng, veã mùåt
buöìn rûúâi rûúåi.
Vïì nhaâ vúái nùæm laá trïn tay, meå Nghi nhòn thêëy kïu lïn: "Con
úi, con àõnh haåi vúå con nhû möåt àúâi meå tûâng phaãi chõu vò caái moán laá
vúá vêín àoá sao! Àûâng tin vaâo boån lang bùm". Meå anh coá lyá cuãa baâ
nhûng cêu chuyïån cuãa öng laäo: "Àêy laâ moán thuöëc laá maâ töi mêët caã
àúâi tòm ra àûúåc. Töi àaä mêëy chuåc lêìn taân nhêîn beã gêîy chên àaám
bòm bõp non, beã hïët con naây àïën con khaác, chim meå vïì thûúng con
kïu loaån caã mùåt nûúác àêìm. Nhûng chó qua möåt ngaây laâ chên luä
chim non àaä laânh. Töi rònh maäi múái tòm ra caái laá chim meå tha vïì
àùæp cho con. Giöëng naây tinh lùæm phaãi rêët kyâ cöng, nïëu bõ phaát hiïån
chuáng ùn mêët liïìn... Cêåu haäy mang vïì, töi àaä giuáp cho möåt vaâi
ngûúâi, cöng hiïåu lùæm! Coân caái laá chûäa rùæn cùæn töi seä tòm ra...".
Nghi buöåc thuöëc vaâo chên vúå maâ giaân giuåa nûúác mùæt: "Em haäy
thöng caãm cho anh, khoa hoåc àaä phaãi dûâng laåi, nïëu coá mïånh hïå
gò...". Hai vúå chöìng cuâng khoác, meå Nghi cuäng khoác. Chùèng biïët coá
phaãi laâ do duyïn núå truyïìn kiïëp àïí laåi?
Sau mûúâi hai ngaây buöåc thuöëc, vïët thûúng úã chên vúå Nghi thöi
chaãy nûúác, miïång àaä liïìn, coá chiïìu lïn da non, cö ài laåi nheå nhaâng,
caái thai trong buång àaä luâm luâm dûúái aáo. Nghi phêåp phöìng nhòn vúå
vaâ hy voång.
Ngûúâi mûâng nhêët laâ meå Nghi, baâ thöët lïn: "Thêåt laâ bïånh quyã coá
thuöëc tiïn". Röìi baâ höëi haã giuåc con: "Mau ài tòm öng laäo ài con, àoán
öng vïì maâ caãm caái ún taái sinh".
Nùm ngaây sau Nghi vaâ öng laäo àïën nhaâ, meå Nghi bùæt con dêu
dòu ra têån búâ söng àoán khaách. Gioá thöíi löìng löång, baåt caã rêu toác öng
laäo haâng chim àïí löå ra gûúng mùåt phong trêìn. Möåt thoaáng sûäng súâ
khi meå Nghi giaáp mùåt öng laäo coá taâi laâm thuöëc, song baâ trêën tônh vaâ
höëi haã giuåc con laâm cúm. Trûúác khi vaâo mêm, meå Nghi bùæt caác con
thùæp hûúng trïn baân röìi laåy nhêån öng laäo laâm ên nhên caã àúâi, "Söëng
tïët, chïët giöî". Öng laäo haâng chim, chùèng biïët laâm sao cûá àûáng ngêy
ngûúâi.
Bûäa tiïåc diïîn ra thên mêåt vaâ vui veã. Meå Nghi eáp hai ngûúâi àaân
öng uöëng nhiïìu, baâ baão: "Uöëng àïí giaãi haån". Nghi cuäng phaãi ngaåc
nhiïn trûúác sûå phêën khñch cuãa meå mònh.
Nghi baão öng laäo: "Thûa baác, baác coá tuöíi röìi, baác vïì vúái chuáng
chaáu, baác múã möåt "phoâng maåch" úã nhaâ hay úã bïånh viïån cuäng àûúåc.
Vúái caái taâi cuãa baác thò cûá xùæn tay aáo thu tiïìn, töåi gò phaãi söëng àaây
thên àoåa thïí, phaãi kham khöí... Nhû thïë! Chuáng chaáu cuäng coá àiïìu
kiïån àïí baáo àïìn caái ún baác àaä ban phaát cho gia àònh chaáu".
Öng laäo möåt mûåc chöëi tûâ. Öng noái: "Töi söëng thïë quen röìi. Vaã
laåi möåt vaâi viïåc dang dúã, àïí thúâi gian nûäa tñnh cuäng chûa muöån...
Caám ún têëm loâng cêåu".
Saáng höm sau, caã nhaâ Nghi tónh dêåy baâng hoaâng khi biïët öng
laäo àaä ra ài. Trïn baân àïí laåi phong thû.
"Baâ Nuå, mong baâ haäy thöng caãm vaâ tha thûá cho töi. Miïëng
thuöëc ngaây xûa khiïën baâ taân têåt khöng phaãi sûå hùçn thuâ, thûåc chêët
àoá chó laâ mön thuöëc gia truyïìn, töi cûá theo tiïìn nhên àïí laåi maâ laâm,
khöng coá chuát nhoåc nhùçn saáng taåo. Sûå viïåc xaãy ra töi vö cuâng ên
hêån. Töi boã ài lang thang mong tòm ra caách chûäa múái, khùæp thiïn
haå àïìu boá tay khi mùæc phaãi chûáng naây... Chaán naãn töi laåc vaâo baäi
lêìy hoang vu, loâng voâ xeá nöîi àau lúä tay laâm hoãng möåt àúâi ngûúâi. Töi
úã laåi núi heo huát àïí quïn ài cuöåc àúâi, söëng nöët nhûäng thaáng ngaây
taân taå.
Möåt höm ài àaánh chim vïì, thêëy möåt con bòm bõp ùn möåt con rùæn
luåc rêët ngon laânh. Nùm êëy ngûúâi Maán baão: "Trúâi trai", rùæn nhiïìu vö
kïí, rùæn úã chung caã vúái ngûúâi. Vúái tay treo caái gioã lïn caânh, maãi àïí yá
àïën con chim kyâ laå, möåt con rùæn luåc úã trïn cêy cao lao xuöëng cùæn
vaâo àuáng cöí. Nïëu vaâo tay hay chên töi daám chùåt boã thò múái coá hy
voång söëng. Àùçng naây laåi vaâo cöí, töi cêìm chùæc caái chïët, trong àêìu coân
tónh taáo nghô: "Nghiïåp baáo!". Chûa àêìy möåt phuát, mùåt àêët chao àaão,
noåc àöåc bùæt àêìu laâm töi tï daåi chên tay. Trûúác khi bêët tónh töi coân
kõp nhêån ra con bòm bõp àang ùn möåt caânh laá laå. Theo kinh nghiïåm
dên gian, töi vúái tay ra xung quanh, gùåp bêët cûá laá gò cuäng cho vaâo
miïång nhai naát. Töi nhai phaãi caái laá cûúáp àûúåc cuãa con chim. Khi
tónh dêåy biïët mònh thoaát chïët laâ nhúâ con bòm bõp, nhûng tòm thò
chùèng biïët laâ thûá laá gò nûäa. Töi àïí têm theo doäi bêìy chim, àïën bêy
giúâ tòm ra baâi thuöëc chûäa xûúng. Nhiïìu khi nhúá àïën baâ biïët laâ àaä
muöån... Höm nay Trúâi Phêåt cho töi traã àûúåc moán núå ngaây xûa, loâng
töi phêìn naâo thanh thaãn. Höm qua úã bïën nûúác, thêëy baâ coá veã thaãng
thöët, nghô rùçng baâ nhêån ra töi... Nay töi vöåi vaä ra ài àïí laâm nöët viïåc
lûu têm mêëy chuåc nùm trúâi. Khi naâo xong, töi seä vïì truyïìn cho chaáu
Nghi, mong noá laâm phuác cûáu ngûúâi, thò töi múái yïn öín tuöíi giaâ àûúåc.
Töi àïí laåi giêëy naây mong baâ thöng caãm vaâ xaá löîi cho". Meå Nghi nûúác
mùæt nhaåt nhoâa baão: "Thïë maâ meå àaä suöët àúâi oaán thaán öng êëy, hai
meå con röìi phaãi ài tòm öng laäo".
Chúâ cho vúå Nghi "meå troân con vuöng" anh múái àûa meå lïn
àûúâng. Ài àïën caái bïën ngaây xûa Nghi dûâng chên cùæm traåi, hai meå
con sang àoâ. Nghi àûa meå vaâo têån caái baäi böìi mïnh möng vaâ hoang
vu... Maái lïìu cuãa öng laäo bõ mûa gioá àaánh sêåp tûå bao giúâ, coã moåc
truâm lïn nhû muöën xoaá ài dêëu vïët. Anh coäng meå vaâo têån sêu trong
chên nuái, caâng hoang vùæng. Gùåp mêëy ngûúâi Maán ài tòm cuã haái laá,
hoãi thùm, hoå baão: "Öng laäo haâng chim chïët röìi, chïët vò bõ rùæn cùæn,
chùèng biïët rùæn gò, chuyïn söëng trong àêìm nûúác. Mònh noá nhû con caá
chuöëi nhûng khöng coá vêy, hai meáp vaâng nhû meáp chim seã non".
- Àoá laâ loaåi rùæn höí chuöëi, noåc cuãa noá àöåc vö cuâng. – Meå Nghi
noái, ngheån ngaâo giêëu nhûäng gioåt nûúác mùæt. Nghi àûa meå sang söng.
Súám tinh mú höm sau, meå Nghi ra chúå mua sùæm vaâng maä. Baâ
àùåt lïî ngay úã bïën nûúác, lùång leä nhòn sang bïn kia, luác lêu baâ chùæp
tay laåy voång sang búâ bïn êëy ba laåy. Röìi, baâ goåi rêët to:
- Haânh Lúåi...! – Tiïëng baâ vang voång bïën söng. - Töi giaãi cho öng
nöîi oan naây. Thêåt ra caã möåt àúâi öng khöí vò töi, nay öng söëng khön,
thaác thiïng, höìn öng tòm vïì quï cuä cho chaáu Nghi àûúåc nhêån laâm
"nghôa phuå" thò töi chïët múái yïn loâng.
Àoaån, baâ khoác, tiïëng khoác thöëng thiïët, moåi ngûúâi chûáng kiïën
höm àoá khöng ai cêìm àûúåc nûúác mùæt...
Meå Nghi nhêët àõnh khöng ài thuyïìn, Nghi phaãi thuï xe ngûåa
àûa meå vïì quï. Baâ chêët möåt xe àêìy vaâng thoi rùæc doåc àûúâng vïì.
Nghi ngoaãnh àêìu nhòn laåi, nhûäng thoi vaâng theo tay meå anh rùæc
xuöëng, lêëp laánh trïn àûúâng, Nghi caãm thêëy nhû dêëu chên ngûúâi ài
trûúác in hùçn trïn mùåt àêët, nùång nhoåc vaâ gian nan...
LÚÂI NGUYÏÅN CÊÌU CUÃA MEÅ
Ngö Vùn Hûng
- Àöì àõa chuã!

- Àöì ùn baám!
- Àöì viïåt gian baán nûúác!
Chuáng töi àûáa àêëm, àûáa àaá vúái têët caã loâng cùm thuâ söi suåc.
Trûúác mùæt chuáng töi khöng chó laâ thùçng Sún gêìy coâm yïëu úát, maâ laâ
tïn viïåt gian cûåc kyâ lúåi haåi. Trñ tûúãng tûúång àêíy loâng cùm thuâ cuãa
chuáng töi lïn cûåc àiïím. Thùçng Sún chó coân biïët öm àêìu, cuöån troân
thu lu nhû con choá.
- Dûâng tay!... Trúâi úi! Con töi...
Tiïëng theát nhoái vaâo maâng nhô laâm chuáng töi giêåt naãy mònh.
Öng Tuêën nhû tûâ dûúái àêët chui lïn, lao vaâo öm lêëy con.
- Chaåy ài! - "Àaåi tûúáng Gooâng" ra lïånh.
- Àöì àõa chuã!
- Àöì ùn baám!
- Àöì viïåt gian baán nûúác!
Chuáng töi chaåy luãi vaâo vûúân ûúm. Tiïëng gioá thöíi vuâ vuâ, haâng
phi lao loang loaáng... khiïën chuáng töi cûá ngúä mònh laâ chiïën sô du
kñch thuúã naâo.
- Ö naây! Laäo ta coá àuöíi theo àêu! - Töi vûâa thúã vûâa noái.
- Àûáng laåi! - "Àaåi tûúáng Gooâng" laåi ra lïånh.
Chuáng töi men theo búâ mûúng roán reán luâi vïì phña sau. Phaãi hïët
sûác cêín thêån, boån "àõa chuã" naây laâ cûåc kyâ xaão quyïåt. Böë con laäo
àang laâm gò kia nhó? Tûúãng gò, hoaá ra thùçng Sún àang uáp mùåt vaâo
ngûåc böë noá khoác ti tó nhû con gaái. Àuáng laâ àöì...
- Böë úi! - Thùçng Sún nûác núã - Àõa chuã... laâ gò... haã böë?...
Öng Tuêën böîng giêåt mònh, röìi àúâ àêîn, thên hònh öng suåm
xuöëng nhû doåc muâng nhuáng vaâo nûúác noáng.
- Ta vïì thöi con!
Böë con öng thêët thïíu bûúác ài, chuáng töi múái àúá ngûúâi ra khöng
hiïíu mònh àaä laâm gò.
Tûâ àoá chuáng töi ñt choåc gheåo noá hún, nhûng cuäng chùèng àûáa naâo
chúi vúái noá. Giúâ ra chúi, noá luãi thuãi neáp vaâo möåt truå xi mùng naâo àoá
nhòn ra sên trûúâng, buöìn rûúâi rûúåi. Thêëy noá töåi nghiïåp, àöi khi töi
muöën ruã noá cuâng chúi, nhûng khöng daám. Trong lúáp, nïëu khöng coá
caác giúâ kiïím tra thò coá leä cuäng chùèng ai cêìn àïën noá. Cuäng coá luác noá
tûác khöng chõu cho nhòn baâi, nhûng röìi chuáng töi vêîn nhòn àûúåc vaâ
têët nhiïn laâ sau àoá noá laåi ùn no nhûäng lúâi thoaá maå. Noá hoåc gioãi, caã
lúáp biïët, caác thêìy cö àïìu biïët, nhûng chùèng ai theâm khen noá, thêåm
chñ möåt nuå cûúâi ûu aái daânh cho noá cuäng rêët hiïëm hoi. Möîi cuöåc hoåp
phuå huynh, cö chuã nhiïåm chó noái qua "hoåc àûúåc nhûng lêìm lò, khoá
hiïíu". Àûúåc tuyïn dûúng nhiïìu nhêët bao giúâ cuäng laâ con öng chuã
tõch xaä - "Àaåi tûúáng Gooâng".
Möåt höm vûâa bûúác vaâo lúáp, noá àaä húán ha húán húã khoe:
- Böë tao sùæp ài böå àöåi röìi.
- Àöì àõa chuã maâ àoâi. - "Àaåi tûúáng" bôu möi.
- Böë tao baão àöåi caãi caách qui sai, nhaâ tao àaä xuöëng thaânh phêìn
röìi maâ.
- Àöåi caãi caách maâ sai àûúåc aâ?
Röìi böë noá ài böå àöåi thêåt, maâ vûâa ài àaä àeo quên haâm hai sao
möåt gaåch múái laå chûá? Laåi coân "àuâi choá" luãng lùèng bïn höng, tröng
thêåt oaách. "Böë tao laâ böå àöåi chöëng Phaáp, bêy giúâ taái nguä, ngûúâi ta
phuåc nguyïn chûác cuä". - Thùçng Sún tñ túãn giaãi thñch. Chuáng töi
chùèng hiïíu mö tï gò caã, nhûng àûáa naâo àûáa êëy cuäng phaãi nïí nang
noá hún. Khöng ñt àûáa thêìm ûúác ao coá àûúåc böë nhû böë noá. Caái tûâ "àõa
chuã" cuäng biïën luön khoãi miïång chuáng töi. "Àaåi tûúáng Gooâng" cêët
nhùæc cho noá ngöìi bïn caånh àïí giuáp "Àaåi tûúáng" caác baâi kiïím tra.
Àûáa naâo àuång àïën noá "Àaåi tûúáng" seä nghiïm trõ.
Chiïën tranh biïën söë phêån möîi con ngûúâi thaânh àöì chúi con treã.
Tûâ chiïën trûúâng B, ngûúâi ta liïn tiïëp baáo vïì xaä caác chiïën cöng cuãa
öng Tuêën. Naâo khi àaánh thaânh Quaãng Trõ, khi àûúâng Chñn Nam
Laâo. Naâo khi Pleicu, khi Daklak... Huên chûúng, huy chûúng, danh
hiïåu "duäng sô diïåt Myä" treo kñn caã möåt bïn tûúâng. Thùçng Sún nhúâ
vêåy möåt bûúác lïn tiïn. Bùæt àêìu laâ cö chuã nhiïåm, röìi thêìy toaán, thêìy
vùn, röìi têët caã caác thêìy cö àïìu khen noá hïët lúâi. Tïn noá ran ran dûúái
cúâ möîi buöíi saáng thûá hai chaâo cúâ àêìu tuêìn. Thûåc ra thò xûa nay noá
hoåc vêîn thïë. Vaâo lúáp chùm chuá nghe giaãng, giú tay phaát biïíu vaâ chòa
baâi cho chuáng töi coi möîi giúâ kiïím tra. Chùèng coá gò khaác caã. Coá
chùng laâ thêìy cö chuá yá túái noá hún.
Baâ Hoa - meå thùçng Sún - ngûúâi àaân baâ lêìm luäi trong sûå gheã
laånh cuãa xoám giïìng bêëy lêu, nay múái àûúåc múã mùåt, múã maây, ngêíng
cao àêìu lïn nhòn thiïn haå. Ngöi nhaâ tranh oåp eåp, cûãa àoáng im óm
böën muâa nay múái daám múã ra àoán ngûúâi noå, ngûúâi kia vaâo thùm. Dô
nhiïn laâ quan viïn ài trûúác, laâng nûúác theo sau. Bùæt àêìu laâ caác võ
chûác sùæc trong laâng xaä, Höåi Phuå nûä xaä röìi àïën baâ con choâm xoám.
Chuáng töi nhúâ vêåy cuäng chaåy túái chaåy lui. Vúái baãn tñnh dõu daâng
àön hêåu, baâ àaä nhanh choáng thu àûúåc tònh caãm cuãa moåi ngûúâi. Boån
nhoã chuáng töi thò àûúåc baâ cûng chiïìu hún caã. Baâ thûúâng chia cho
nhûäng cuã khoai noáng höíi sau khi chuáng töi àaä nö àuâa thoaã thñch túái
àïm khuya. Vûúân nhaâ thùçng Sún giúâ trúã thaânh tuå àiïím vui chúi
cuãa boån nhoã xoám töi. Xoám nhoã giúâ àêy ïm àïìm hún, êëm cuáng hún.
"Gaái möåt con tröng moân con mùæt". Mêëy ngûúâi àaân öng ñt oãi coân
laåi trong xoám thûúâng xò xaâo baân taán möîi khi baâ ài qua, baâ laåi núã
möåt nuå cûúâi tûúi tùæn khiïën caác böë giaâ cûá ngêín toâ te ra. Xoám töi àaân
baâ con gaái thiïëu gò, nhûng nhòn ai cuäng "quï möåt cuåc". Riïng baâ nhû
möåt àoaá höìng nhung bêëy lêu bõ phuã buân khöng ai nhòn thêëy, nay
múái àûúåc nhûäng gioåt mûa ruä saåch ñt nhiïìu vaâ bùæt àêìu toaã hûúng
phúi sùæc khiïën nhûäng keã vö tònh phaãi böëi röëi ngúä ngaâng. Baâ àeåp
lùæm, àaä ngoát böën mûúi nhûng baâ vêîn giûä àûúåc veã rùæn roãi cuãa cö thön
nûä rêët mûåc àoan trang, thoaáng chuát mú maâng cuãa tiïíu thû chöën lêìu
son, àûúåm chuát u hoaâi cuãa ngûúâi àaä qua nhiïìu khöí haånh. Vêìng traán
thanh tao, àöi mùæt nhu mò thùm thùèm, thêëp thoaáng veã suy tû cuãa
ngûúâi thêëu triïåt leä àúâi. Baâ chaã laâ con cuå àöì nho maâ, nghe àêu baâ
cuäng àûúåc theo hoåc àïën àip-löm thúâi Têy thò phaãi. Vaâ leä dô nhiïn veã
àeåp êëy naâo qua àûúåc caác võ tai to mùåt lúán trong laâng xaä.
Möåt töëi muâa thu, maãnh trùng thûúång tuêìn àaä lïn quaá ngoån tre.
Khöng gian yïn tônh laå luâng, khöng tiïëng maáy bay, khöng tiïëng treã
con khoác, khöng caã tiïëng dïë kïu nûäa. Têët caã àaä àùæm mònh trong
giêëc nguã thanh bònh. Chó coân laåi mêëy àûáa nhoã chuáng töi chúi bùæn
buân trong maãnh vûúân àêìu ngoä. Töi neáp saát mònh vaâo chên àöëng rúm
trûúân nheå chúâ xem coá àûáa naâo loá àêìu ra laâ "bùæn". Böîng töi huác àêìu
vaâo àñt thùçng Teâo, töi chûa kõp hö lïn "maây chïët" thò noá àaä quay laåi
bõt chùåt lêëy miïång töi thò thaâo "im naâo, nhòn kòa!" Töi nhòn theo tay
noá chó. Möåt boáng àaân öng leãn vaâo trong nhaâ. "Tröåm" - töi nghô buång
röìi keáo thùçng Teâo roán reán neáp vaâo àêìu höìi nghe ngoáng. "Ai?" - Tiïëng
meå thùçng Sún. "Töi àêy, Duåc àêy maâ". "öì! Hoaá ra laâ öng chuã tõch!
Öng vaâo àêy laâm gò?" "êëy àûâng! Àûâng! Haäy nghe anh noái àaä. Bao
nùm röìi tònh caãm trong anh khöng hïì phai nhaåt, khöng luác naâo anh
khöng nghô túái em. Anh cùm thuâ keã àaä chiïëm giûä em... Anh..." "Cêm
möìm!" böëp... böëp... "Vò thïë maâ öng àaä laâm gia àònh ngûúâi ta khöën
khöí khöën naån chûá gò? Àöì àï tiïån! Cuát!... Cuát ài!..." "Em cûá mùæng moã
anh ài, cûá àaánh anh ài! Têët caã cuäng chó vò anh yïu em maâ thöi, anh
muöën..." im lùång. Maãnh trùng ruác vaâo àaám mêy, nhûäng cêy tre
quêën quñt kheä rïn trong húi thúã àï mï, maái nhaâ tranh nhû run run
trong tiïëng nêëc goåi duåc tònh. Khöng gian sùåc muâi ên aái, laâm traái úát
tñ ti cuãa hai àûáa treã cuäng êåm eâ cûåa quêåy. "Naây, hoå xò löì tò nhau
àêëy". Thùçng Teâo thò thaâo laâm töi suyát bêåt cûúâi: "Laåi sau buöìng ài!"
"ûâ! Töëi quaá". Hai thùçng nhoán chên roán reán ïm ru nhû con meâo rònh
chuöåt, tai doãng lïn nghe ngoáng, àïën möåt êm thanh nhoã nhêët cuäng
khoá loâng thoaát khoãi. Böîng "Phõch!"... Ai àoá bõ dùçn maånh xuöëng
giûúâng. Röìi tiïëng giaäy àaåp, tiïëng xeá vaãi lêîn trong húi thúã höín haâ
höín hïín, tiïëng uá úá trong miïång. "Naây! Laâm gò bêy giúâ?" - Töi hoãi.
"Im àaä, chúâ xem". "Nhúä baâ êëy bõ boáp cöí chïët thò sao?" "Khöng àêu,
chó bõ êëy thöi" - Thùçng Teâo ra veã saânh soãi. Töi bùn khoùn khöng biïët
coá nïn kïu lïn hay khöng. Böîng nghe àaánh "rêìm... úå úå... úå... úå...". Ai
àoá bõ àaåp bêåt vaâo cûãa chùæc laâ àau lùæm. Chuáng töi voâng ra àaâng
trûúác, thêëy öng chuã tõch lom khom öm haå böå ài ra miïång lêím bêím
"Àûúåc röìi, maây seä biïët tay öng". Chuáng töi bõt miïång cûúâi khuác
khñch. "Thêåt àaáng àúâi!" "Tiïëc thêåt!" - Thùçng Teâo têëm tùæc. Böîng laåi
nghe àaánh "Veâo..." - möåt cuã àêåu bay tûâ göëc cêy öíi neám ra. Öng Duåc
cùæm àêìu chaåy thuåc maång. Möåt caái boáng beá loùæt choùæt àuöíi theo -
Thùçng Sún - Tûâ naäy giúâ chuáng töi quïn nghô túái noá, khöng biïët noá
nêëp úã chöî naâo.
- Sún con!
Chuáng töi àûáng laåi, thùçng Sún coân àuöíi theo möåt àoaån nûäa röìi
múái lêìm luäi quay vïì, àêìu cuái guåc. Baâ Hoa àûáng lùång höìi lêu röìi keáo
noá vaâo loâng. Baâ khoác, thùçng Sún cuäng khoác, chuáng töi khöng hiïíu
sao cuäng thêëy ngheân ngheån núi cöí hoång, nûúác mùæt lûng troâng.
- Thöi nñn ài con! Töåi nghiïåp con töi, böë thùçng Sún àêu, sao laåi
àïí meå con töi cöi cuát thïë naây? - Baâ döî noá maâ gioång ngheån ngaâo. -
Thöi nñn ài con! Töåi nghiïåp con töi. Meå khöng sao maâ... Con àûâng
noái cho ai biïët chuyïån naây, keão laäo ta khöng àïí meå con mònh yïn
àêu, laäo laâm haåi con mêët, laäo coá thïí laâm moåi chuyïån. Trúâi úi! Khöí
meå con töi.
Chiïën tranh!... Ngûúâi hêåu phûúng khùæc khoaãi mong chúâ. Möîi
mêíu tin, möîi laá thû àïìu truyïìn tûâ nhaâ naây qua nhaâ khaác. Böë thùçng
Sún tûå dûng bùåt vö êm tñn. Baâ Hoa àoáng cûãa khoác thêìm. Öng chuã
tõch laåi cöë gùæng àïën àöång viïn an uãi. Thùçng Sún thò àûáng neáp vaâo
goác nhaâ vúái caái nhòn naãy lûãa y hïåt nhû böë noá. Trong àêìu noá nung
nêëu nhûäng gò coá trúâi maâ biïët! Coân chuáng töi laåi chúâ xem coá chuyïån
gò seä xaãy ra? Àöi khi mêëy baâ "vaáy khai" röå lïn vaâi lúâi àaâm tiïëu, röìi
laåi ùæng ài. "Öng êëy laâ laäo thaânh caách maång maâ", "Öng êëy àûác cao
voång troång", "Öng êëy mûu lûúåc hún ngûúâi", "Ngûúâi ta àïën laâ àïí thûåc
hiïån chñnh saách hêåu phûúng quên àöåi chûá ai maâ theâm...", "Coá chùng
laâ ngûúâi àaân baâ kia ngûáa ngaáy lùng loaân...", "Choâng chaânh nhû noán
khöng quai, nhû trai chûa vúå, nhû ai "vùæng" chöìng...".
Chiïën tranh! Con ngûúâi ta àa nghi nhû Taâo Thaáo, nhûng laåi caã
tin hún möåt cö beá daåi khúâ. Cûá thïë moåi chuyïån röìi cuäng chòm vaâo
quïn laäng vaâ bõ phuã lêëp ài búãi nhûäng mêíu tin chiïën trêån.
Thùçng Sún "lïn tiïn" nhanh nhû thïë naâo, thò khi bõ nhêën xuöëng
buân coân nhanh mûúâi lêìn hún thïë.
Höm àoá laâ saáng thûá nùm. Möåt àoaân ngûúâi tiïën vaâo ngoä nhaâ
thùçng Sún. Ài àêìu laâ öng Chuã tõch, Phoá Chuã tõch, röìi àïën Bñ thû chi
böå, xaä àöåi, cöng an xaä,... Thöi thò têët têåt, laåi coá caã mêëy cö du kñch
nûäa. Coá chuyïån gò thïë nhó? Chùæc laâ böë noá vûâa lêåp àûúåc chiïën cöng gò
àêy? Hay öng êëy àûúåc phong anh huâng? Coá thïí lùæm! Öng êëy taâi nhû
thïë cú maâ. Thùçng Sún bûäa nay thò muäi cûá phöíng bùçng "quaã àêëm".
Àöë àûáa naâo coân daám bùæt naåt noá nûäa. Nhûng khöng phaãi! Sao meå
con noá laåi öm nhau nûúác mùæt daâi ngùæn thïë kia? Hay öng hy sinh
röìi?... Thïë laâ mûúâi... Nhûng cuäng khöng phaãi!... Sao caác öng uãy ban
mùåt laåi hêìm hêìm thïë nhó?... Öng chuã tõch cùæp tay sau àñt ài ài laåi
laåi, mùåt thò vïnh lïn bñ hiïím. Töi chúåt ruâng mònh nghô túái lúâi àe doaå
àïm naâo... Hoå coân laâm gò kia?... Öng xaä àöåi giêåt tung têëm "baãng gia
àònh veã vang" laâm kñnh rúi xuöëng nïìn àaánh "xoaãng...". Mêëy cö du
kñch löåt nhûäng têëm huên chûúng, huy chûúng, danh hiïåu "duäng sô
diïåt myä" vo viïn vûát xuöëng nïìn nhaâ. "Àöët noá ài!". Öng Duåc ra lïånh.
Thêåt khöng thïí naâo taã àûúåc. Nhûng taåi sao laåi nhû vêåy chûá?...
Trong sên möîi luác möåt àöng. Ngûúâi ta im lùång tröë mùæt nhòn röìi
thêìm thò to nhoã. "Àöì àõa chuã thò súám muöån gò chaã baán nûúác...",
"Àem bùæn hïët chuáng noá ài! Àïí chó töí laâm haåi dên, haåi nûúác...",
"ngûúâi ta cuäng àaä bùæt hùæn röìi. Giúâ thò muåc xûúng con aå...", "Chöìng
thò baán nûúác, vúå thò laâm àô... Daám àuá àúãn caã vúái Chuã tõch cú àêëy...",
"Caái mùæt êëy... caái miïång êëy...", "Àuáng laâ meâo maã gaâ àöìng...". Lúâi baân
taán tûúãng chûâng nhû khöng bao giúâ chêëm dûát, möîi ngûúâi cöë goáp möåt
cêu, dûúâng nhû àoá laâ traách nhiïåm cuãa hoå thò phaãi.
Khi àoaân ngûúâi àaä ài röìi thò ngöi nhaâ vöën àaä oåp eåp, giúâ tan
hoang khöng thïí goåi laâ nhaâ àûúåc nûäa. Baâ Hoa kiïåt sûác xóu dêìn, röìi
vêåt xuöëng nïìn nhaâ. Thùçng Sún cuöëng quñt lay goåi "Meå úi!... Meå
úi!...". Noá goåi maâ chùèng ai nghe, laâng xoám àaä àiïëc àùåc caã röìi...
Tiïëng maáy bay ò ò tûâ xa, röìi gêìm theát laâm rung chuyïín caã bêìu
trúâi oi aã.
Keng keng keng... Keng keng keng... Keng keng keng...
Nhûäng ngaây tûúi àeåp nhêët trong tuöíi êëu thú cuãa chuáng töi àaä
kïët thuác nhû vêåy àoá. Boån treã chuáng töi àaä hoåc hïët cêëp II. Àa söë phaãi
nghó ài laâm, möåt phêìn thi trûúåt, chó coân töi vaâ thùçng Sún hoåc lïn
cêëp III. Nhúâ vêåy maâ chuáng töi gêìn guäi nhau hún.
Khi hïët cêëp III töi vaâo àaåi hoåc vò nhaâ con trai àöåc nhêët, böë töi
laåi àang úã chiïën trûúâng xa. Coân thùçng Sún dô nhiïn khöng àûúåc ài
àêu kïí caã ài böå àöåi, thanh niïn xung phong hay cöng nhên hoãa
tuyïën - Khöng ai tin àûúåc con cuãa möåt tïn giaán àiïåp. Cöng taác àoaân
thïí thò laåi caâng khöng àûúåc, cho noá vaâo àïí noá tuyïn truyïìn tû tûúãng
phaãn àöång û? Roä raâng khöng thïí nhû thïë àûúåc. Ài khöng xong, úã
cuäng khöng yïn. Noái chung cuöåc söëng cuãa noá chùèng khaác gò möåt
thùçng tuâ giam loãng. Thïë vêåy maâ nùm naâo noá cuäng tñ túãn thi àaåi
hoåc. Nhûng thi thò cuäng chó àïí maâ thi thöi, chûá thi àûúåc thò ai cho
ài?
Ngaây miïìn Nam hoaân toaân giaãi phoáng, caã àêët nûúác tûng bûâng
nhöån nhõp cúâ hoa. Ai ai cuäng hñt cùng àêìy löìng ngûåc khöng khñ tûå do
vaâ chúâ àoán möåt ngaây mai tûúi saáng. Nhûng luöìng gioá àoá khöng thïí
loåt vaâo cûãa nhaâ thùçng Sún - Ngöi nhaâ cuãa nhûäng keã laåc loaâi.
Giaãi phoáng miïìn Nam àûúåc ba thaáng thò böë töi trúã vïì mang
quên haâm trung taá. Nhaâ töi laâm cöî ùn mûâng to hún caã ngaây tïët. Meå
töi sai ngûúâi thõt con heo hún nùm mûúi kyá maâ meå àaä vöî beáo gêìn
möåt nùm trúâi àïí chúâ ngaây höm nay. Baâ con choâm xoám àïën thùm hoãi
àïìu àûúåc giûä laåi. Têët nhiïn laâ khöng thïí thiïëu àûúåc caác võ trong uãy
ban xaä. Khi tiïåc àaä taân, böë töi cöë giûä caác võ êëy laåi àïí haân huyïn tònh
nghôa hêåu phûúng tiïìn tuyïën. Rûúåu laåi àûúåc roát ra, nhûäng trêån
àaánh oai huâng laåi lêìn lûúåt diïîn ra qua lúâi kïí cuãa böë töi.
- AÂ naây! - Àöåt nhiïn böë töi hoãi - Nghe noái laäo Tuêën hoaåt àöång
giaán àiïåp phaãi khöng?
- Vêng! Sao baác cuäng biïët aâ? - Öng Chuã tõch baão.
- Töi cuäng coá nghe qua, nhûng töi thêëy laå laâ taåi sao ngûúâi úã tiïìn
tuyïën laåi hoaåt àöång úã àõa phûúng àûúåc nhó? Vêåy thò phaãi liïn laåc vúái
ai? Laâm nhûäng gò?
Öng Bñ thû nhòn öng Chuã tõch, öng Chuã tõch nhòn öng Xaä àöåi,
öng Xaä àöåi nhòn öng Cöng an. Caác võ cûá lêëm leát nhòn nhau, mùåt
àang bûâng bûâng sùæc àoã chúåt taái dêìn, êåm eâ cho qua chuyïån röìi caáo
lui.
- Quên choá àïíu! - Böë töi lêím bêím.
- Böë úi! Coá phaãi öng Duåc ve vaän cö Hoa khöng àûúåc röìi viïët àún
töë caáo chuá Tuêën khöng?
- Coá chuyïån àoá thêåt sao?
- Thò chñnh chuáng con tröng thêëy maâ.
Töi kïí laåi buöíi töëi chúi bùæn buân höm naâo. Böë töi nghe möîi luác
möåt àùm chiïu, àöi mùæt cûá quùæc lïn nhû hai ngoån lûãa. Nghe xong böë
töi thúã hùæt ra, khöng noái khöng rùçng ài sang nhaâ Sún.
Hoáa ra àaä coá thúâi öng Tuêën cuâng àún võ vúái böë töi. Daåo àoá öng
àaä lïn àaåi uáy tiïíu àoaân trûúãng. Trong möåt cuöåc haânh quên àaánh
vaâo àûúâng chñn Nam-Laâo, tiïíu àoaân öng bõ rúi vaâo öí phuåc kñch cuãa
àõch. Tiïíu àoaân gêìn nhû bõ tiïu diïåt. Sùén coá nhûäng àún töë caáo tûâ àõa
phûúng gûãi vaâo, öng bõ tònh nghi laâm giaán àiïåp. Öng bõ bùæt vaâ bõ
giam cêìm tûâ bêëy àïën nay.
Ngaây böë töi trúã laåi àún võ, baâ Hoa sang chia tay khoác loác.
- Thöi thò "trùm sûå nhúâ baác". Baác cöë minh oan giuâm cho nhaâ
em. Khöng phaãi vò em hay vò anh êëy, maâ vò thùçng Sún. Noá cuäng nhû
con baác, noá cêìn coá möåt tûúng lai. Nïëu noá khöng àûúåc hûúãng vinh
quang cuãa böë noá thò chñ ñt cuäng phaãi cho noá caái quyïìn nhû moåi àûáa
treã khaác. Àúâi chuáng em coi nhû àaä hïët röìi, chó coân coá chaáu, mong
baác thûúng giuâm.
Böë töi ài àûúåc gêìn möåt nùm thò öng Tuêën trúã vïì vúái chiïëc ba lö
súân raách, böå quên phuåc baåc maâu khöng quên haâm, khöng sao trïn
muä. Toác öng àaä baåc quaá nûãa. Múái ngoaâi böën mûúi maâ nhòn öng cûá
tûúãng möåt öng giaâ.
Öng vïì, hoaân caãnh gia àònh öng cuäng chùèng caãi thiïån àûúåc laâ
bao. Ngûúâi ta vêîn xò xaâo búái moác. Vaâo tuâ cûãa trûúác, ra tuâ cûãa sau
maâ. Ai maâ ài thanh minh àûúåc vúái baân dên thiïn haå. Maâ coá thanh
minh ngûúâi ta laåi cûúâi hó muäi. "Hûâ! Khöng coá lûãa laâm sao coá khoái.
Chñnh phuã àaä múã lûúång khoan höìng cho vïì laâ phuác bêíy mûúi àúâi röìi
coân àoâi gò nûäa...". Öng laåi tiïëp tuåc cuöåc àúâi lêìm luäi nhû xûa.
Laåi möåt muâa thu nûäa ài qua, thùçng Sún vêîn àaåt àiïím cao lùæm.
Noá vêîn trung thaânh vúái trûúâng Àaåi hoåc Baách khoa àïí coá thïí trúã
thaânh kyä sû vö tuyïën àiïån nhû noá hùçng mong ûúác. Thêëp thoãm chúâ
giêëy "goåi" vïì, noá vêîn bõ xaä giûä laåi. Têët nhiïn laâ vêîn vò thaânh phêìn lyá
lõch röìi, mùåc duâ öng Tuêën àaä àûúåc minh oan. Nhûng khöng laâ
khöng. Baâ Hoa chó coân thiïëu nûúác cùæn coã laåy öng Duåc. Chùèng coá lyá
do gò khaã dô caã. Bêy giúâ xuên sùæc baâ àaä taân phai, möng toáp, maá hoáp,
da möìi meâo múä chi! Laåi möåt lêìn nuöët hêån úã nhaâ nùm sau thi laåi,
may ra chñnh saách coá gò àöíi khaác khöng. Nghe àêu noá vêîn àaåt àiïím
cao lùæm, nhûng vêîn khöng thïí naâo vûúåt qua "biïn aãi". Öng Duåc coân
trúâ trúâ ra àêëy, maâ nghe chûâng coân lêu öng múái rúâi khoãi caái ghïë chuã
tõch. Uêët chñ noá xung phong ài böå àöåi, may maâ vêîn coân chiïën tranh
biïn giúái Têy nam, chûá khöng thò chûa chùæc. "Nhêët xanh coã, nhò àoã
ngûåc. Khöng thïí chõu nöíi nûäa röìi..." - Noá noái. "Con haäy ra ài laâm
nhûäng gò maâ böë chûa laâm àûúåc. Böë coá löîi vúái con..." - Öng Tuêën dùån.
Baâ Hoa guåc àêìu vaâo ngûåc con nûác núã "Meå àaä gêìn hïët möåt àúâi chúâ àúåi
böë con, nay laåi àïën lûúåt con. Thöi con cûá ài, meå cuäng chùèng giûä nöíi
con. Nhúá giûä gòn sûác khoeã nghe con...". Nhaâ cûãa thu veán àûúåc bao
nhiïu baâ döìn cho noá hïët. Nùm àoá nûúác nhaâ coân àoái lùæm, öng baâ úã
nhaâ chaáo rau lêìn lûäa qua ngaây. Laåi nhûäng thaáng ngaây voâ voä chúâ
mong, laåi nhûäng cuá seát àaánh ngang tai möîi khi coá tin chiïën trêån.
Hïët chiïën trûúâng Cùm- pu-chia laåi quaânh ra phña Bùæc. Toác hoå àaä
baåc ài theo nhûäng àïm daâi àùçng àùéng cö liïu.
Röìi möåt ngaây noá trúã vïì mang theo têëm bùçng "Duäng syä". Öng baâ
àoán noá nhû àoán möåt võ anh huâng. Gioá laânh múái bùæt àêìu thöíi àïën núi
àêy... bêy giúâ thò khöng ai ngùn àûúåc noá vaâo àaåi hoåc.
Nùm nùm nhû möåt giêëc nguã trûa heâ. Ra trûúâng noá nhêån cöng
taác ngay taåi Haâ Nöåi. Ngûúâi yïu con öng thûá trûúãng gò àoá. Cuöåc àúâi
nheå bûúác thang mêy, àûúâng danh voång sùén coá ngûúâi àoán rûúác. Àúâi
thïë múái goåi laâ àúâi chûá. "Coá chñ thò nïn. Àêëy! Cûá xem thùçng Sún con
öng Tuêën àêëy." Caác bêåc phuå huynh trong laâng thûúâng daåy con nhû
thïë. "Àêëy! Noá ra ài nïn têëm, nïn àêîn chûá nhû maây êëy. Cuäng ùn hïët
cúm hïët gaåo múái kiïëm àûúåc tñ àaåi hoåc maâ vïì cuäng chó biïët baán phöíi
nuöi daå daây, vùæt muäi chùèng àuã àuát miïång, thò laâm nöíi troâ tröëng gò?"
Töi nghe mûâng cho baån maâ àùæng caã loâng mònh. Àaä roä töi laâ keã bêët
taâi vö tûúáng, àïën nhaâ noá chúi töi chaã daám ngöìi lêu. Àaä qua röìi caái
thúâi maâ töi tûå àùåt cho mònh traách nhiïåm àïën àöång viïn an uãi öng
baâ. Àaä qua röìi "àõa chuã", àaä qua röìi "viïåt gian". Bêy giúâ öng baâ laâ
song thên cuãa möåt võ "anh huâng". Ngûúâi ta gùåp öng baâ tay bùæt mùåt
mûâng. Ngûúâi ta muöën gûãi gùæm con mònh cho "anh Sún" daåy döî.
Khöng ñt cö gaái laâng xinh àeåp nhòn theo "anh Sún" caái nhòn àùæm
àuöëi. Àúâi thïë múái àaáng goåi laâ àúâi chûá.
"Sao lêu nay chaáu khöng laåi nhaâ chúi?" - Gùåp töi baâ traách.
"Daâ..." "Xûa nay, chaáu vêîn laâ ngûúâi thên thiïët cuãa cö chuá kia maâ.
Chuá nhùæc chaáu luön, coá êëm traâ ngon cûá mong chaáu maäi..." Töi böëi
röëi khöng biïët cû xûã ra sao. Baâ nhòn töi thùm thùèm. "Cö biïët! Thùçng
Sún... Thêëy noá thaânh àaåt cö cuäng mûâng, nhûng àöëi vúái chaáu noá coá
buång daå naâo khaác àêu. Coá àiïìu noá nöng nöíi quaá, cö cuäng thêëy lo,
cêy naâo chaã coá caânh cong...", "Laâm ngûúâi cöët giûä lêëy caái tònh chaáu aå,
cö chuá mang ún chaáu vò leä àoá". Baâ bûúác ài, vêîn caái aáo nêu baåc maâu,
vêîn caái khùn moã quaå vaãi taám thö súân cuä ngaây naâo... Xûúng vai nhö
lïn, baâ àaä bùæt àêìu coâng. Töi caãm thêëy aáy naáy vö cuâng.
- Chaâ, mûa to quaá!

- Nghe àêu coá baäo àêëy öng aå! Laåi àaä àïën muâa mûa baäo röìi. Höìi
öng vùæng nhaâ, cûá möîi lêìn mûa baäo nhû thïë naây laâ hai meå con laåi súå
ruám roá. Nhaâ tranh, vaách àêët, möîi khi gioá giêåt laåi rung lïn àuâng
àuâng. Nghô maâ kinh. - Baâ vûâa boãm beãm nhai trêìu vûâa kïí.
Gioá bùæt àêìu thöíi maånh, mûa to hún. Nhûng dûúâng nhû noá múái
chó àuã àïí xua ài caái noáng nûåc cuãa nhûäng ngaây qua. Khñ trúâi trúã nïn
maát meã, con ngûúâi nhû àûúåc giaãi toaã khoãi sûå bûác böëi khoá chõu do möì
höi vaâ röm saãy vaâ trùm ngaân caái vö lyá khaác. Têm höìn möîi ngûúâi
nhû dõu laåi, cúãi múã, gêìn guäi hún.
Mûa vêîn rúi àïìu àïìu luác nhùåt, luác khoan. Gioá luác cöìn lïn öìn aâo,
luác mïìm maåi luöìn laách qua nhûäng súåi chó trùæng cùng àêìy trúâi, nheå
nhaâng xoa lïn nhûäng caânh cêy, nhûäng maái nhaâ, laách qua cûãa, hön
lïn nhûäng àöi maá böì quên cuãa nhûäng cö gaái, nhûäng chaâng trai, cuãa
ngûúâi giaâ ngûúâi treã. Caã khöng gian truâm trong tiïëng nhaåc trêìm
huâng xa vùæng, àûa con ngûúâi trúã vïì vuâng kyá ûác xa xöi. Öng Tuêën
ngöìi boá göëi gêåt guâ lim dim àöi mùæt. Öng nhúá laåi nhûäng trêån mûa
rûâng, nhûäng con thaác luä. Caã möåt thúâi huâng traáng maâ bi thûúng hiïån
vïì. Caác hònh aãnh cûá lêåt ài lêåt laåi, röìi noá dûâng laåi úã miïìn àöìng trùæng
mïnh möng. Möåt caái laâng beá nhoã loåt thoãm nhû möåt chêëm àen trïn
túâ giêëy lúán. Ngöín ngang cêy cöëi gaåch ngoái, nhûäng maái nhaâ àöí uåp, coá
caái bõ lêåt ngûãa lïn tïnh hïnh chú choãng, nhûäng bûác tûúâng saåt lúã...
Möåt ngûúâi thiïëu phuå, möåt àûáa beá co ro trong tay meå noá. Caã hai àïìu
ûúát suäng chú vú giûäa trúâi... Àoá laâ caái höìi öng chûa ài B, khi nghe tin
baäo öng tranh thuã vïì thùm nhaâ. Caái hònh aãnh êëy àaä tûâng cho öng
thïm sûác maånh àïí vûúåt qua hïët thaãy moåi khoá khùn, àïí öng söëng,
chiïën àêëu vaâ vûúåt qua caã chñnh mònh... nhûng giúâ àêy noá laåi nhû
möåt caái gò àoá nhoái vaâo traái tim öng, noá thöi thuác öng phaãi laâm möåt
caái gò àoá, caái maâ öng àaä khöng laâm àûúåc hay àuáng hún laâ àaä khöng
àûúåc laâm trong quaá khûá. Noá nhû nhùæc nhúã túái moán núå ên tònh maâ
öng àaä tûâng mang...
- ... Höìi àoá chùæc hai meå con cûåc lùæm... Ngûúâi lñnh chuáng töi tuy
rùçng úã tiïìn tuyïën nhûng suy cho cuâng thò chó möîi viïåc àaánh nhau.
Dô nhiïn laâ laâm thïë naâo àïí àaánh thùæng. Vêët vaã àêëy, gian khöí, nguy
hiïím àêëy, nhûng caác baâ úã nhaâ naâo coá keám gò. Laåi coân thiïn tai..., sûå
traáo trúã cuãa loâng ngûúâi... - Öng truát möåt tiïëng thúã daâi.
- Thöi maâ öng! êëy laâ töi cuäng vui miïång kïí vêåy. Öng nghô ngúåi
maâ laâm gò! Moåi chuyïån àaä qua röìi. Bêy giúâ nhaâ xêy, baäo thïë chûá baäo
nûäa cuäng chùèng sao...
- Baâ noái phaãi... Noái daåi chûá bêy giúâ töi coá nùçm xuöëng cuäng
nhùæm mùæt àûúåc röìi... Chó coân möåt àiïìu töi cûá canh caánh bïn loâng laâ
sao söë phêån laåi cay nghiïåt vúái töi àïën thïë àïí laâm khöí luyå túái hai meå
con biïët bao nhiïu. Mònh thò muöën laâm möåt caái gò coá ñch cho àúâi, cho
àêët nûúác. Nhûng sao àúâi laåi chöëi boã...
- Ö hay. Öng lêín thêín mêët röìi. Öng cuäng àaä tûâng ài chiïën àêëu
cuäng duäng caãm nhû ai, cuäng àaä xaã thên vò àêët nûúác chûá coá laâm gò
traái vúái lûúng têm àêu. Öng bõ haâm oan thò àaä roä. êëy cuäng taåi caái söë
mònh noá vêåy, öng nghô ngúåi laâm gò?
- Àaânh rùçng vêåy, nhûng suy cho cuâng thò cuäng taåi mònh ngu
döët, chûá ngûúâi khön ai bõ bao giúâ...
-...
Baâ muöën noái möåt cêu gò àoá, nhûng quaã thêåt baâ khöng coân àuã lyá
leä àïí keáo öng ra khoãi caái sûå aám aãnh cuãa quaá khûá. Caái quaá khûá naäo
nïì luác naâo cuäng àeâ nùång lïn traái tim öng. Nhûäng luác nhû thïë naây baâ
chó coân biïët im lùång vaâ nhòn àùm àùæm vaâo khuön mùåt öng, àïí àau
àúán cuâng öng.
Mûa möîi ngaây möåt to, gioá caâng ngaây caâng maånh. Baäo àaä rêët
gêìn.
Gioá giêåt tûâng cún, vùån caânh cêy rùng rùæc, toång caã raác rûúãi qua
khe ngoái, khiïën ngûúâi ngöìi trong nhaâ cuäng chùèng àûúåc yïn. Mûa
rêìm rêåp, saân saåt nhû ngûúâi rùån àeã. Mûa quêët vaâo maái ngoái raâo raâo.
Nûúác hùæt tûâng àúåt qua khe, loân vaâo cöí aáo khiïën öng ruâng mònh úán
laånh. Ngoaâi sên nûúác chaãy aâo aâo. Dûúâng nhû bêy giúâ thiïn nhiïn
múái toã roä sûác maånh cuãa mònh.
- Mûa maäi thïë naây thò àï söng Àaáy àïën vúä mêët thöi! - Höìi lêu
öng laåi thúã daâi - Caái chöî hoå àõnh xêy àêåp êëy, leä ra phaãi hoaân thaânh
trûúác muâa mûa baäo. Nhûng hoå chó xêy àûúåc caái moáng, coân vêåt liïåu
thò mang vïì xêy nhaâ, xêy cûãa. Röìi mûa àïën hoå àùæp àêët voâng qua.
Chöî àoá chûa chùæc àaä chõu nöíi. Muâa maâng laåi mêët trùæng caã thöi.
- Phaãi...! Nhûng öng lo viïåc àoá laâm gò. Mònh giaâ röìi coá muöën lo
cuäng chùèng àûúåc, ngûúâi ta laåi baão mònh soi moái, laåi sinh thuâ sinh
oaán thò khöí.
- Phaãi...
Öng thúã daâi nhòn vö àõnh vaâo bûác tûúâng trûúác mùåt. Baâ aái ngaåi
nhòn öng, baâ biïët traái tim öng àang àïí ngoaâi kia. Baäo töë vêîn gêìm
gaâo vaâ ngaây caâng trúã nïn dûä döåi. Coá leä gioá giêåt túái cêëp mûúâi möåt,
mûúâi hai chûá chaã chúi. Böîng möåt traâng sêëm nöí rïìn nhû möåt trêån
bom B.52, röìi möåt tiïëng seát long trúâi lúã àêët, laâm ngöi nhaâ rung lïn
bêìn bêåt. aánh chúáp xanh leát hùæt vaâo têån núi töëi tùm nhêët. Öng baâ
giêåt bùæn ngûúâi àöí döìn laåi vúái nhau. Gioá gêìm lïn dûä döåi, mûa xöëi xaã
êìm êìm. Àêët trúâi trong cún thõnh nöå...
Tuâng Tuâng Tuâng!... Tuâng Tuâng Tuâng!... Tuâng Tuâng Tuâng!...
Tröëng nguä liïn böîng vang lïn, möîi luác möåt maånh hún, döìn dêåp
hún, àua nhau cuâng tiïëng theát gaâo cuãa vuä truå. Tiïëng tröëng nhû
thuác giuåc bïn tai, luác xa xùm huyïìn bñ. Khöng gian höîn àöån nhûäng
êm thanh. Röìi vùèng àêu àêy tiïëng loa phoáng thanh "vúä àï röìi öìi...
öìi... baâ... con... úi úi... úi...!...", "Húäi... baâ... con... Ra... höå... àï ï ï...",
"vúä... àï... röìi... öìi... öìi...".
Öng Tuêën doãng tai nghe röìi bêåt dêåy nhanh nhû ngûúâi lñnh thuúã
naâo.
- Baâ vúái giuâm töi caái aáo mûa vúái, mau lïn.
- Öng ài àêu? - Baâ thùæc mùæc.
- Ài höå àï chûá coân ài àêu nûäa! Mau lïn!
- Öng àiïn röìi hay sao? - Baâ kinh ngaåc - Sûác öng chûa ra àïën
cûãa thò gioá àaä quêåt ngaä öng röìi..
- ...
Khöng àúåi baâ noái hïët cêu, öng vöåi giêåt aáo mûa bùng ra ngoaâi
cûãa mùåc cho baâ theát goåi... Baâ chó biïët giêåm chên kïu trúâi nhòn theo
boáng öng chòm dêìn trong maân nûúác mïnh möng...
"Baâ úi! Töi ài nheá. Kiïëp naây töi mang núå baâ nhiïìu quaá. Kiïëp
sau töi seä nguyïån àaáp àïìn... Cuöëi cuâng, thò töi cuäng àûúåc hy sinh
cho maãnh àêët naây. Baâ úi! Baâ haäy tha thûá cho töi. Gêìn caã cuöåc àúâi töi
ài chinh chiïën, àïën khi vïì coân hún möåt keã têåt nguyïìn töi khöng laâm
troân nghôa vuå ngûúâi chöìng, ngûúâi cha. Àaä khöng mang vïì sûå vinh
quang, laåi coân keáo theo sûå ö nhuåc. Àaânh vêåy, bêy giúâ töi ài rûãa nöîi
nhuåc àoá àêy. Baâ haäy úã laåi vúái con. Coân töi àaä àïën luác phaãi ài röìi. Baâ
haäy tha thûá cho töi. Vônh biïåt baâ...".
Baâ giêåt mònh choaâng dêåy, quúâ quaång xung quanh. "öëi öng úi..."
öng ài thêåt röìi! Khöng thöët àûúåc lúâi naâo, baâ lêåp cêåp lao ra khoãi cûãa
nhû khöng biïët coá trêån baäo àïm qua, khöng biïët rùçng àï söng Àaáy
àaä vúä, xoám laâng àang böìng bïình trïn biïín nûúác mïnh möng. Khöng!
Baâ khöng biïët gò caã vaâ baâ cuäng khöng cêìn biïët, baâ àang àuöíi theo
öng, phaãi giûä öng laåi. Boáng öng chêåp chúân êín hiïån trong coäi cö tõch u
linh.
Haâng xoám vúát àûúåc baâ lïn thò baâ àaä mï man. Ngûúâi ta laâm àuã
moåi caách, cuöëi cuâng cuäng cûáu àûúåc baâ. "Öng úi! Öng àûâng ài!..." Baâ
öm chùåt lêëy tay böë töi "Töi ùn úã vúái öng chûa hïët tònh hïët nghôa hay
sao? Leä naâo öng laåi ruä aáo ra ài? Leä naâo öng laåi àïí töi úã laåi möåt
mònh!... Söëng vúái nhau àaä gêìn troån cuöåc àúâi röìi maâ sao öng vêîn
chûa hiïíu loâng töi... hu... hu...". Böë töi biïët baâ mï saãng, nïn cûá àïí
yïn tay öng trong ta baâ, khiïën meå töi phaãi nguyát daâi "Giaâ coá noä àñt
röìi coân thöëi chuyïån". Böë töi nghiïm nghõ nhòn meå töi, mùæt öng buöìn
vö haån. "Cuäng taåi luä àaân öng caác ngûúâi khöng biïët söëng yïn öín - meå
töi lûúâm laåi - maâ chó theo àuöíi nhûäng danh voång haäo huyïìn". Bïn
ngoaâi trúâi nûúác mïnh möng, nhaâ cao thò nûúác cuäng mêëp meá nïìn
nhaâ, chöî thêëp thò cuäng têìm ngang ngang maái, ngûúâi ta phaãi baám
lïn caânh cêy, treâo lïn maái nhaâ traánh luä. Cho àïën giúâ trong xoám ai
coân ai mêët cuäng chûa thïí biïët àûúåc. Lo thên mònh chûa xong, sao
tòm àûúåc öng Tuêën àêy! Sau möåt tuêìn thò nûúác ruát. Thùçng Sún biïët
tin vïì thuï thuyïìn chaâi moâ khùæp caác ngaã söng cuäng chùèng thêëy tùm
húi. Noá laâm tïë öng to lùæm, êu cuäng laâ dõp àïìn àaáp cöng sinh thaânh
vaâ an uãi öng núi chñn suöëi. Noá muöën àoán baâ Hoa lïn Haâ Nöåi, nhûng
baâ nhêët àõnh khöng ài. Baâ baão baâ coân úã nhaâ àúåi öng, keão öng ài laâm
vïì khöng coá ngûúâi cúm nûúác.
Töëi höm ài, thùçng Sún àïën gùåp töi, mùæt noá hoùæm sêu u uêín
"Thêåt khöí cho böë mònh. Caã möåt àúâi toaân gùåp traái ngang, àïën luác
chïët thò...". "Sún úi! Maây cûá khoác ài, khoác àûúåc seä nheå nhaâng hún" -
Töi öm lêëy noá vöî vïì, phaãi bêy giúâ töi múái àûúåc nhòn laåi thùçng baån
nöëi khöë thuúã naâo, cuäng yïëu àuöëi vaâ àêìy loâng trùæc êín chûá khöng phaãi
võ "anh huâng" trong aánh mùæt cuãa moåi ngûúâi bêëy lêu nay. "Cuöåc söëng
vö thûúâng - Töi vöî vaâo lûng noá - möîi con ngûúâi cuäng chó laâ con töët
àen trong baân cúâ taåo hoaá". "Thöi chuá ra ài cuäng laâ thoãa theo têm
nguyïån cuãa chuá röìi... àûâng quaá àau loâng nûäa". Noá khoác, nhûäng gioåt
nûúác mùæt lùång leä chaãy daâi trïn maá. "... Mònh muöën nhúâ cêåu chùm
soác meå mònh, cuå êëy...", "Àûúåc röìi, àûúåc röìi!... Cêåu cûá yïn têm ài". Noá
ài. Coân baâ, chiïìu chiïìu baâ ra ngöìi göëc cêy àa àêìu laâng hûúáng vïì
caánh àöìng xa. Baâ ngöìi im lùång, mùåc cho keã qua ngûúâi laåi, mùåc cho
nhûäng treã ngöî nghõch neám caã phên trêu vaâo ngûúâi baâ, àöi mùæt baâ
khöng chúáp. Cûá thïë cho àïën nhoå mùåt ngûúâi baâ múái chõu àûáng dêåy ra
vïì miïång lêím bêím "Cúm canh nguöåi hïët caã". Ngaây naây qua ngaây
khaác baâ vêîn ngöìi y nguyïn chöî êëy. Möåt höm, ngûúâi ta haå cêy àa
xuöëng àïí thay vaâo àoá möåt cêy xùng, baâ laåi ài xa hún cho àïën chöî
naâo coá boáng maát àïí ngöìi. Nhiïìu nùm àaä tröi qua, cuöåc söëng biïën
chuyïín khöng ngûâng, xoám nhoã quï töi àaä trúã thaânh phöë xaá. Nhiïìu
ngûúâi àaä ra ài vaâo thïë giúái vônh hùçng. Nhaâ cûãa cûá thi nhau moåc lïn
san saát. Xe maáy àêìy àûúâng àêìy ngoä. Thùçng Sún àaä lïn giaám àöëc tûâ
nùm naão, nùm naâo, nghe àêu laâm ùn vúái nûúác ngoaâi phêët lùæm.
Riïng chó coá baâ, baâ vêîn söëng úã caái nùm naâo àoá xa xöi, hay úã thïë giúái
hoaân toaân khaác laå, khöng coá khöng gian, khöng coá thúâi gian. Phöë
vûún ra àïën àêu thò baâ laåi ài xa thïm chûâng êëy. Vaâ khi thêëy tiïëng
gêåy loåc coåc goä àïìu àùån àêìu ngoä thò mêëy àûáa treã laåi reo lïn "Baâ Hoa
vïì röìi, bêåt ti-vi ài".
Cöng cuöåc chúâ àúåi cuãa baâ àöåt nhiïn chêëm dûát khi vúå thùçng Sún
mang àûáa con saáu thaáng tuöíi quùèng úã nhaâ. Nghe àêu thùçng Sún bõ
bùæt vò töåi tham ö gò gò àoá. Cuäng coá ngûúâi noái rùçng noá "ngûåa non haáu
àaá", daám chöëng laåi chñnh caã böë vúå mònh, thò coá khaác naâo tûå chui àêìu
vaâo thoâng loång. Coá ö maâ laåi tûå xeá ö ài thò vaâo tuâ laâ phaãi.
Khöng hiïíu tûâ àêu baâ Hoa laåi coá sûác maånh laå thûúâng. Cûá nghô
tònh caãnh naây thò hai baâ chaáu... nghô maâ aái ngaåi. Nhûng baâ laåi tiïëp
nhêån àûáa beá möåt caách hùm húã, cûá nhû laâ vúá àûúåc vaâng vêåy. Haâng
ngaây, cöng viïåc múái cuãa baâ laâ tha àûáa beá ài dong khùæp phöë nhû meâo
tha chuöåt. Baâ àïën bêët cûá ngûúâi meå naâo maâ bêìu vuá coân cùng. Khi
àûáa beá àaä no nï thò baâ ngöìi phõch xuöëng bêët cûá chöî naâo coá thïí, miïîn
laâ chöî àoá khöng àe doaå àïën sûå an toaân cuãa àûáa beá. Àöi tay baâ run
run cöë àùåt thùçng beá lïn hai àêìu göëi chó coân laâ xûúng maâ nûång maâ
cûng, maâ êìu ú, àuâa giúän. Thùçng beá toeát caái miïång xinh xinh cûúâi
nhû nùæc neã. Tiïëng cûúâi höìn nhiïn trong treão laâm sao, laãnh loát lïn
giûäa phöë xaá öìn aâo höîn àöån.
Saáu thaáng sau, thùçng Sún àûúåc tha vïì. Cuöåc trúã vïì cuãa noá cuäng
khöng vui veã gò. Khöng ngûúâi ài àoán, khöng lúâi chuác tuång, nhûng noá
vêîn àiïìm nhiïn nhû chùèng coá chuyïån gò xaãy ra. Nghe àêu toaâ xûã
trùæng aán. Chûa vïì àïën nhaâ, noá àaä vöåi ài tòm hai baâ chaáu.
Noá quò xuöëng trûúác mùåt meå noá maâ khoác.
- Meå úi! Con àaä vïì àêy!
Baâ vöåi giùçng àûáa beá ra nhû súå ngûúâi ta cûúáp mêët.
- Öng!... Öng laâ ai? - Baâ thêët thêìn súå haäi.
- Trúâi úi! Con àêy maâ! Sún cuãa meå àêy maâ!
- Khöng! Khöng!... Khöng biïët! Khöng biïët... baâ cûá luön möìm
lêím bêím, bïë àûáa beá quay ài lêëm leát.
- Trúâi úi! Sao trúâi haânh haå meå töi thïë naây? Meå úi! Con àaä laâm gò
khiïën meå khöng nhêån ra con. Meå úi! Meå coân nhúá khöng caái vïët seåo
nùm xûa con ngaä àêy naây. - Noá cêìm lêëy tay baâ àùåt lïn vïët seåo bïn
thaái dûúng - Coân nûäa! Meå vêîn thûúâng daåy con "Laâm ngûúâi cöët
khöng höí theån vúái lûúng têm..." Trúâi úi, meå nhúá laåi ài, hay meå khöng
muöën nhêån con vò con laâ möåt thùçng tuâ töåi. Nïëu con laâm sai meå cûá
mùæng con ài, chûãi con ài, meå cûá àaánh con ài, meå àûâng laâm con súå...
Meå! Meå úi!
Khuön mùåt baâ àöåt nhiïn trúã nïn cùng thùèng cûåc àöå, röìi tûâ tûâ
giaän ra, hai gioåt nûúác mùæt lùång leä lùn trïn maá. Baâ hûúáng àöi mùæt
keâm nheâm múâ àuåc nhòn noá, àûa tay rúâ rêîm lïn khuön mùåt noá àïí
tòm laåi dêëu êën thúâi gian, röìi baâ öm chêìm lêëy noá.
- Con!... Con... - Àöi möi baâ run rêíy - Con cuãa meå àêy röìi...
Meå con, baâ chaáu öm nhau trong nhûäng gioåt nûúác mùæt ngêåm
nguâi, baâ nhû vûâa tónh laåi sau möåt giêëc mú daâi. Àûáa beá bêët chúåt cêët
lïn tiïëng cûúâi gioân tan àûa hai ngûúâi vïì thûåc taåi.
CHUYÏÅN TREÃ CON
Àinh Hûúng
Cho K
Tiïët thûá nùm, chiïìu vaâng àïën khoá taã. Quaá mïåt moãi vúái chêët
gioång àïìu àïìu, vö caãm nhû döî daânh con ngûúâi ta vaâo giêëc nguã cuãa
thêìy, em khoaác ba lö lïn vai, tay cêìm theo mêëy quyïín saách, lùång leä
"buâng". Baâ giûä xe cûúâi àe doaå: "Laåi tröën hoåc nhaá!". Em cûúâi toe,
khöng thanh minh, ài thùèng.
Lao chiïëc xe cuöëc ra khoãi cöíng trûúâng, em múái chúåt nhúá ra laâ
chùèng biïët ài àêu, àaânh... mùåc kïå vêåy!
5 giúâ 05 phuát. Chiïìu chûa tùæt nùæng nïn vêîn coân vûúng laåi mêëy
vïåt vaâng sêîm trïn bêìu trúâi. Bêy giúâ trúâi àaä sang thu, caái nùæng
khöng coân gay gùæt, oi aã nhû muâa heâ maâ dòu dõu ngoåt ngaâo, thoaãng
chuát hanh hao. Em àaåp xe möåt caách chêåm chaåp, thaã nhûäng voâng
quay hûäng húâ hïët ngoaái àùçng sau laåi quay phaãi, quay traái... Moåi
ngûúâi nhòn em bùçng aánh mùæt "laâ laå" nhûng em chùèng àïí yá àïën àiïìu
êëy, caái em cêìn laâ "cêu giúâ" cú...
5 giúâ 15 phuát. Àeân àoã. Reä phaãi? Reä traái? Ài thùèng? - Ài thùèng
laâ... vïì nhaâ (àiïìu naây àöìng nghôa vúái lúâi tûå thuá: "Con tröën hoåc"). Reä
phaãi... öi la la... em chùèng thñch vaâo cöng viïn (nïëu khöng muöën noái
laâ em gheát nhêët). Chó coân möåt con àûúâng laâ: reä traái. Vêåy thò reä ài,
muöën... àïën àêu thò àïën...
Thónh thoaãng coá möåt vaâi thùçng con trai àaåp xe vûúåt lïn, ngoaái
laåi nhòn em röìi móm cûúâi vu vú, khoá hiïíu. Em nhïëch meáp cûúâi, nuå
cûúâi mang veã bêët cêìn vaâ haâm nghôa: "Chûa nhòn thêëy con gaái àïí toác
daâi ài xe cuöëc bao giúâ sao?" Maái toác daâi cuãa em bay bay trong gioá,
nûãa nhû laâm duyïn, nûãa nhû ngöí ngaáo, khiïu khñch... Ngaä ba. Ài
àêu bêy giúâ? Hai giêy suy nghô tröi nhanh trong àêìu em, vaâ giúâ
thò... laâm ún beã tay laái sang phaãi.
5 giúâ 22 phuát. Caái ngoä nhoã quen thuöåc hiïån ra trûúác mùæt em. Reä
traái, röìi, reä phaãi vaâ... dûâng laåi. "Quaán cuãa em" nùçm yïn aã trong löëi
ngoä - thêåt khoá tòm nïëu khöng phaãi laâ khaách quen. Em cêët xe xong,
àûa mùæt möåt voâng troân tòm kiïëm röìi tûâ tûâ bûúác àïën chöî ngöìi quen
thuöåc. Quaán khaá àöng vaâ öìn aâo nïn em caãm thêëy ngaåc nhiïn vò chöî
ngöìi "lyá tûúãng" khöng bõ chiïëm lônh nhû moåi lêìn. Chiïëc baân nhoã naây
nùçm khuêët trong goác, ngöìi trong àoá coá thïí quan saát àûúåc têët caã maâ
khöng bõ cho laâ "soi moái". Khöng dûúái hai lêìn em bõ... mêët chöî, phaãi
ngêåm nguâi ngöìi chöî khaác àïí sau àoá thêëy ly caâ phï cuãa mònh... trúã
nïn vö võ(!). "Cöng viïåc" cuãa em bêy giúâ laâ nhòn quanh ngoá quêín
xem tònh hònh "thúâi sûå" ra sao... Baân bïn naây coá "möåt àöi", bïn kia
vaâ... bïn kia cuäng thïë (chiïìu thûá baãy maâ!). Goác bïn phaãi coá hai
thùçng con trai àang thaã khoái thuöëc laá, "soi" em nhû thïí em laâm
giaãm ài sûå hûáng thuá cuãa chuáng vêåy(!) Em lûúát mùæt qua tûâng thùçng
röìi cuái xuöëng; caâ phï àùåc nhû thïë naây, àïm nay em laåi mêët nguã àïën
saáng mêët thöi(!)...
6 giúâ keám 15 phuát. Chùæc giúâ naây thùçng baån cuãa em àang àûáng
àúåi em trûúác cöíng trûúâng nhû moåi lêìn. Em giêåt mònh, nhúá: khöng
chaåy qua lúáp noá baão àûâng àúåi... aâ, maâ noái laâm gò chûá, noá chùèng toaân
baão em "Khöng àûúåc lú laâ viïåc hoåc" laâ gò? Nghe cûá nhû öng cuå non.
Khiïëp! Em móm cûúâi, nhúá luác naäy anh chuã quaán hoãi: "Möåt mònh aâ?
Phong àêu?" Em nhùn mùåt nhùn muäi khöí súã: "Em khöng biïët. Em-
àûúåc-nghó-tiïët- cuöëi". Hûâ, cûá laâm nhû khöng coá Phong thò em khöng
xuöëng quaán, khöng uöëng caâ phï chùæc! Maâ noá coá "laâ gò" cuãa em chûá,
chó laâ baån - húi - thên thöi maâ... Coá tiïëng cûúâi phaá lïn: "Anh thua
röìi nheá!". Em quay sang, nhòn... khoá chõu, lêím bêím: "Vö duyïn" (?).
Àöi trai gaái êëy àang chúi cúâ ca-rö; chaâng trai ài cuâng coá caái àêìu...
gêìn giöëng möåt nhaâ sû vaâ daáng veã buåi bùåm kheä quay àêìu vïì phña em
nheå nhaâng: "Xin löîi baån!"... Em troân mùæt khoá hiïíu, quay ài, thùæc
mùæc: "Sao coá keã lõch sûå thïë nhó?" maâ khöng hïì traách mònh àiïìu gò(!)
leán nhòn cö gaái, em nghô thêìm: "Bao giúâ thò mònh coá ngûúâi yïu nhû
thïë?... Em quaá "dúã húi", cöång laånh luâng àïí coá thïí nghiïm tuác trong
chuyïån tònh caãm. Khöng ñt lêìn Phong kïu "ngûúâi lúán cho thiïn haå
nhúâ", coân anh Nguyïn em thò nùång nheå "Sùæp àêìu hai röìi àêëy, chùèng
treã con gò nûäa àêu... Röìi "ïë" thöi cö aå!" Em chó ngïnh mùåt lïn cong
cúán: "Khöng aãnh hûúãng gò àïën ai...".
Möåt lêìn, Phong dêîn àïën nhaâ em möåt thùçng con trai, giúái thiïåu:
"Anh hoå Phong...". Coá vêåy maâ em giêån noá haâng thaáng trúâi, maäi múái
chõu laâm laânh. Noá kïu: "Hai anh em maây laâ Thi maâ sao chùèng "hiïìn
nhû... thú" gò caã. Anh Nguyïn coân àûúåc, chûá maây... nhû möåt muå giaâ
khoá tñnh (?). Thïë maâ cuäng laâ Khaánh Thi...i...i". Noá daâi gioång ra trïu
em, tûác... chó biïët cöëc àêìu noá. Duâ sao thò em vêîn cho mònh laâ keã
"ngoan àaåo" nhêët trïn àúâi...
6 giúâ keám 5 phuát. Giúâ naây úã nhaâ böë àang àoåc baáo hoùåc xem ti-vi,
meå luái huái nêëu nêëu xaâo xaâo trong bïëp, anh Nguyïn thò... dô nhiïn,
anh êëy chùèng vïì trûúác em bao giúâ. Ú... coân Phong thò sao nhó?!... Noá
àúåi em lêu khöng thêëy chùæc cuäng vïì thöi, mai gùåp... cûúâi vúái nhau laâ
hïët moåi chuyïån chûá gò? Em lêëy buát, àõnh... veä, song ngoán tay cûáng
queâo. Túâ giêëy nguïåch ngoaåc nhûäng neát chò vö nghôa, khaã nùng höåi
hoaå cuãa em tröën ài àêu mêët. Em truát giêån vaâo túâ giêëy, vo troân noá
trong tay, chiïëc buát rúi "caåch" xuöëng mùåt baân vang lïn möåt tiïëng
khö khöëc.
- Àûâng noáng! Giaãm 10% sùæc àeåp àêëy!
Ngúä ngaâng... nhûng khöng cêìn quay ra thò em cuäng biïët laâ ai.
"Noá" - Thùçng baån cuãa em àêëy! Phong àûáng caách em mêëy bûúác chên,
cûúâi cûúâi, mùæt nhaáy nheå möåt caách "àïíu àïíu" nhû caái veã àeåp trai cuãa
noá. Em lùång im, khöng noái gò. Noá àûáng àoá àïën böën giêy, giêy thûá
nùm, noá àõnh ngöìi xuöëng baân em thò... gioång em vuåt trúã nïn laånh
luâng:
- "Biïën " ài cho töi nhúâ!
Noá nhòn sûäng em, dêëu hoãi to àuâng hiïån lïn trong mùæt, sau àoá
lùèng lùång xaách cùåp sang baân àïí tröëng tûâ luác naäy. aánh mùæt noá nhòn
em nhû baão: "Àöì hêm!". (Noá rêët khoaái duâng cêu naây!). Em kheä móm
cûúâi thñch thuá vúái caái troâ haânh haå ngûúâi khaác cuãa mònh. Vò sao aâ?
Em cuäng chùèng biïët nûäa, chó biïët tûâ luác gùåp Thuáy, cö baån cuä maâ coá
lêìn em baây troâ "laâm möëi" cho Phong, Thuáy baão: "Lúáp tao ài Huïë ba
ngaây, tao seä ruã Phong". Em hêåm hûåc caái gò àêy?
Phong vêîn ngöìi bïn kia nhòn em... Mùåc kïå!
Em giú tay nhòn àöìng höì. 6 giúâ 30 phuát – chñnh xaác laâ 6 giúâ 33
phuát. Em xïëp saách, xaách ba lö àûáng lïn. Phong nhanh hún em möåt
phuát, noá ra quêìy vaâ biïën mêët. Anh chuã nhòn em cûúâi ranh maänh:
"Giêån nhau haã?... Phong traã röìi...". Em lùæc àêìu, quaây quaã bûúác ài.
Em ra chöî lêëy xe, chùèng thêëy Phong àêu; thêëy trong loâng húi coá
caãm giaác huåt hêîng. Ra khoãi ngoä thò laåi thêëy Phong àang chöëng chên
trïn xe cuöëc àúåi mònh, em laâm thinh, nhêën pï-àan. Noá ài caånh em,
hêët àêìu:
- Sao vêåy?
Em khöng traã lúâi. Noá coá veã tûác töëi thûåc sûå.
- Töi laâm gò maâ giêån vúái döîi? Coá gò phaãi noái chûá?...
Vaâi ngûúâi ài àûúâng quay sang nhòn em vúái noá, veã laå lêîm, toâ
moâ... Gioång em nheå bêîng:
- Khöng ài Huïë cuâng Thuáy aâ?
Noá nhòn em laâ laå:
- Khöng!... Khöng coá Thi... töi ài laâm gò?...
Röìi noá thêìm thò:
- Vêåy maâ... laâm ngûúâi ta hïët höìn...(?)
Em cûúâi. Thêëy mònh (hònh nhû) "khöng bònh thûúâng"... Àïën
trûúác cöíng nhaâ em, Phong baão:
- Chúâ chuát... noái caái naây...
- Gò thïë?
- ... Thi coá tin laâ: khöng bao giúâ coá möåt tònh baån vö tû giûäa möåt
àûáa con trai vaâ möåt àûáa con gaái khöng?
aánh mùæt noá laâm em luáng tuáng. Em thoaáng hiïíu.
- YÁ Phong laâ... – Phong ngêåp ngûâng.
- Thöi! Vïì ài! Sau naây muöën noái vêîn chûa muöån! Maâ... khöng
noái thò töët hún!
Em nhaáy mùæt tinh nghõch vaâ quay ài. Phong cûúâi, nuå cûúâi
khöng coân "àïíu àïíu" nhû trûúác. Noá leo lïn xe röìi coân quay laåi doåa
em: "Lêìn sau coân tröën hoåc nûäa thò liïåu höìn àêëy!".
Em múã cûãa vaâo nhaâ, miïång kheä cûúâi nhûng trong àêìu àang
"phaác thaão" möåt lúâi noái döëi khi vïì muöån...
NGÖI NHAÂ COÁ MÖÅT NGÛÚÂI ÀAÂN BAÂ
Mai Hûúng
Trúâi laåi muâ mõt, chùèng mêëy chöëc taåo thaânh tûâng lúáp khñ àùåc
quaánh trùng trùæng. Lïå khöng nhòn thêëy caái gò roä raâng. Têët caã nhúâ
nhúâ, aãm àaåm àïën rúån ngûúâi. Cö bûúác vöåi vaâo ngöi nhaâ vaách nûáa, keáo
caánh cûãa kïu keäo keåt.
Möåt mònh ngöìi thu lu trïn giûúâng, Lïå khöng biïët phaãi laâm gò
trong khöng gian röång lúán vaâ êm u naây. Têåp giaáo aán bao giúâ cuäng
àûúåc soaån trûúác haâng chuåc baâi àïí trïî naãi trïn baân. Haâng ngaây, Lïå
àïìu giaãng cho hoåc sinh bùçng têåp giaáo aán àoá, nhiïìu luác phaãi chûäng
laåi vò bùæt gùåp nhûäng àöi mùæt múã troân ngú ngaác. Khi lïn daåy hoåc úã
baãn ngûúâi Dao naây, Lïå troân 20 tuöíi, treã trung, duyïn daáng. Ngûúâi ta
baão giaáo viïn daåy nghôa vuå úã vuâng cao, vuâng sêu tûâ 3-5 nùm. Nùm
àêìu tiïn, cö vêåt vaä vò buöìn, vò khöí vaâ nhúá ngûúâi yïu. Anh laâ kyä sû
laâm viïåc úã möåt cú quan dûúái thaânh phöë. Höìi biïët Lïå nhêån cöng taác úã
àêy, anh thò thêìm an uãi: "Bao giúâ cuäng thïë em aå! Àêëy chñnh laâ cú súã
thùng tiïën sau naây". Anh haâi loâng vúái yá kiïën cuãa mònh trûúác sûå ngú
ngaác cuãa Lïå. Nhûng röìi Lïå tin anh noái àuáng vaâ khêëp khïính ra ài
vúái têm traång êu lo lêîn tin tûúãng. Núi cöng taác caách xa trung têm caã
ngaây ài böå, chó coá rûâng nuái, thoaãng lùæm múái coá tûâng nhuám noác nhaâ
lêëp loá sau nhûäng taán cêy. Lúáp hoåc vaâ ngöi nhaâ cö úã àùåt giûäa nhuám
noác nhaâ êëy. Nhûäng àûáa treã lem luöëc, ruåt reâ àûúåc àûa àïën lú laáo nhòn
Lïå. Àïm àêìu tiïn Lïå khoác. Möåt mònh trong cùn nhaâ tröëng hoùæc, àen
ngoâm. Thónh thoaãng tûâng àúåt gioá nuái laåi rñt lïn loåt qua khe liïëp
thêëm vaâo thên thïí cö laånh buöët.
Lïå nhêån àûúåc thû ngûúâi yïu: "Gùæng lïn em, cö giaáo cuãa anh!
Anh tûå haâo coá àûúåc möåt cö gaái duäng caãm". Cö móm cûúâi mïëu maáo
khi àoåc nhûäng doâng àoá vaâ tiïëp tuåc cuöåc söëng cuãa mònh. Cûá hai
thaáng möåt lêìn, nhûäng laá thû ngûúâi yïu xêy dûång trong loâng Lïå
niïìm tin vaâo viïîn caãnh tûúng lai, vaâo tònh yïu chung thuãy cuãa anh.
Qua möåt nùm, sang nùm thûá hai röìi thûá ba, Lïå khùæc khoaãi trong sûå
mong àúåi ngaây hïët haån nghôa vuå giaáo duåc. Sûå khùæc khoaãi àoá caâng
taåo cho cuöåc söëng cuãa cö thaânh möåt àiïåp khuác cuä rñch. Ngaây lïn lúáp,
chiïìu chùm vûúân rau, töëi chêåp chúân bïn aánh àeân dêìu soaån giaáo aán,
8 giúâ töëi Lïå àaä lïn giûúâng ài nguã. Thanh niïn baãn ngaåi khöng daám
vaâo chúi vúái cö giaáo, hoå thêëy cö cûá laânh laånh. Coân Lïå, biïët bao àïm
cö nguã bùçng nhûäng tûúãng tûúång. Giêëc mú bao giúâ cuäng traân àêìy
haånh phuác möång mõ. Trong àoá luön coá möåt ngûúâi àaân öng, nhûng
khöng hùèn laâ ngûúâi yïu cuãa cö. Thúâi haån nghôa vuå àaä hïët, nhûng
chûa coá ngûúâi lïn thay. Hoå baão cö: "Caã tónh vêîn àang thiïëu giaáo
viïn, cö daåy thïm möåt nùm nûäa têët coá ngûúâi lïn daåy, phoâng Giaáo
duåc seä lûu yá cho cö sau naây". Lïå khöng noái gò chó khoác. Cö hiïíu hún
ai hïët cuöåc söëng núi àêy. Nhûäng laá thû ngûúâi yïu thûa thúát dêìn.
Anh noái gò cuäng chung chung. Thïm hai nùm nûäa, luác naây Lïå àaä
chai ài vò sûå àúåi chúâ. Vêîn chûa coá ngûúâi lïn thay cö. Möîi lêìn ngûúâi
ta e ngaåi noái àiïìu àoá, Lïå àïìu im lùång. Cö àaä quen vúái khung caãnh
àêët trúâi quanh nùm muâ mõt, nhûäng con ngûúâi giaãn dõ, vêët vaã àoái
ngheâo, nhûäng àûáa treã súå sïåt. Cö quen caã caãm giaác cö àún vaâ caái àiïìu
khöng coân nhêån àûúåc thû anh hai thaáng möåt lêìn.
Möåt buöíi chiïìu, coá àoaân thûåc àõa ài qua cöng taác. Hoå àöng túái
hai chuåc ngûúâi, öìn aâo nhû möåt cún löëc. Toaân àaân öng, têët caã àïìu vui
veã, maånh meä. Àoá laâ àiïìu àêìu tiïn Lïå nhêån thêëy. Ngöi nhaâ vaâ lúáp
hoåc cuãa cö trúã thaânh núi truá nguå cuãa àoaân. Lïå luöëng cuöëng giuáp àúä
moåi ngûúâi. Sûå phêën chêën laâm maá cö luön rûåc lïn. Coá leä àaä lêu lùæm,
Lïå múái tiïëp xuác vúái nhiïìu ngûúâi àaân öng miïìn xuöi àïën vêåy. Lúáp hoåc
cuãa cö cuäng tûâng coá caán böå ài cöng taác gheá qua, nhûng chó trong
thoaáng chöëc, röìi laåi ài, khöng àuã àïí cö ghi nhúá möåt caái tïn. Trong
suöët chuåc ngaây àoaân thûåc àõa cöng taác, Lïå söëng nhû ngûúâi möång du.
Cö thêëy mònh treã laåi haâng chuåc tuöíi, höìn nhiïn lñu lo nhû treã con.
Hònh nhû coá möåt ngûúâi àaân öng trong àoaân nhòn thêëy àiïìu àoá. Anh
àïí mùæt túái cö bêët cûá luác naâo coá thïí nhûng khöng bao giúâ buöng möåt
lúâi böng àuâa. Lïå run rêíy trûúác aánh mùæt êëy, vûâa mong laåi vûâa muöën
lêín tröën.
Àïm cuöëi cuâng, àoaân thûåc àõa uöëng rûúåu cuâng caán böå xaä, baãn.
Hoå haát hoâ vui veã nhû trong möåt cuöåc ài chúi daä ngoaåi. Lïå ngêy ngêët
ngùæm nhòn nhûäng gûúng mùåt raång rúä khöng chuát ûu phiïìn. Böîng
möåt baân tay keáo cö ài. Lïå nhêån ra aánh mùæt ngûúâi àaân öng êëy. Möåt
thoaáng sung sûúáng vaâ súå haäi. Anh àûa cö ra khoãi cuöåc vui, túái möåt
con suöëi nhoã. Lïå thêëy anh noái nhiïìu lùæm, hònh nhû laâ sûå caãm thöng.
Tûâ luác naâo cö àaä trong voâng tay maånh meä cuãa anh. Sûå cûúng cûáng
bao nùm bõ bêåt tung vúä oaâ. Lïå thêëy mònh tan ra noáng höíi duâ caái reát
cùm cùm àang buãa vêy xung quanh. Cö khöng nhúá gò vïì quaá khûá –
nhûäng chuöîi ngaây cö àún buöìn tuãi. Sau caãm giaác haånh phuác töåi löîi,
Lïå bûâng tónh, cö bêåt khoác nhû mûa chaåy aâo vïì cùn nhaâ coá têëm liïëp
thûa. Àïm àaä rêët khuya, tiïëng haát cuãa nhûäng ngûúâi àaân öng tùæt tûâ
lêu. Lïå laåi nhêån ra nhûäng gò quen thuöåc vúái cö haâng ngaây. Sûå êm u
vaâ cö àún. Têët caã nhû möåt giêëc mú. Röìi hoå seä ra ài vaâ coá leä chùèng
bao giúâ quay laåi. Ngûúâi àaân öng êëy cuäng vêåy. Lïå biïët anh àaä coá möåt
töí êëm nhû bao con ngûúâi àaä trûúãng thaânh khaác. Cö caãm thêëy mònh
vö duyïn vaâ bêët haånh. Trong têm khaãm, Lïå thêìm caãm ún anh àaä
cho cö thêëy laåi voâng tay xiïët chùåt cuãa möåt ngûúâi àaân öng. Ngûúâi yïu
cö àaä lêëy vúå sau haâng loaåt nhûäng lúâi hoa myä xêy àùæp niïìm tin trong
cö. Anh ta khöng àïí cö tûå xêy dûång niïìm tin cho chñnh mònh. Àiïìu
àoá coân taân nhêîn hún laâ anh ta daám noái lúâi chia tay khi biïët cö nhêån
cöng taác úã möåt núi xa lùæc. Anh àöí töåi cho sûå trò trïå cuãa cö vaâ vui veã
xêy dûång haånh phuác múái vúái lyá do àoá. Cö coá töåi khöng? Cêu hoãi àêåp
vaâo oác cö. Lïå lao vaâo rûâng vò thêëy cùn phoâng khöng che nöíi nöîi àau
àúán àang giùçng xeá. Lïå súå phaãi nhòn thêëy cuöåc chia tay. Nhûäng
gûúng mùåt vöåi vaä cûúâi chia buöìn, chia vui nöìng nhiïåt vaâ húâ hûäng.
Saáng baãnh, Lïå múái trúã vïì. Vùæng tanh nhû thïí têët caã coá pheáp taâng
hònh. Chó coân laåi möåt vaâi mêíu thuöëc laá vêët vûúng vaäi, dêëu giêìy trïn
àêët vaâ húi hûúáng thoang thoaãng muâi àaân öng nöìng naân. Lïå ruâng
mònh búãi caái muâi êëy. Cö khoá nhoåc bûúác ra khoãi àoá, trúã vïì thïë giúái
cuãa mònh. Coá leä höm nay cö khöng thïí lïn lúáp àûúåc. Têåp giaáo aán
loãng leão trïn tay rúi xoaâ xuöëng àêët, Lïå nhêån thêëy möåt maãnh giêëy laå:
"Lïå! Anh biïët coá thïí em seä khöí. Tha löîi cho anh! Nïëu chuáng ta coá
con, em haäy gùæng nuöi. Maãnh àêët naây seä bao boåc meå con em. Röìi
àïën luác moåi ngûúâi hiïíu rùçng nhûäng ngûúâi con gaái nhû em coá quyïìn
hûúãng haånh phuác...".
Lïå hoaãng höët, mùæt cö nhoâa ài, tûå nhiïn cö aâo theo hûúáng bûúác
chên cuãa nhûäng ngûúâi àaân öng. Chó coá tiïëng chim hoát rñu ran vaâ cêy
rûâng im lòm choaán lêëy thên thïí nhoã beá cuãa cö. Tiïëng hoåc sinh àaä öìn
aä noái cûúâi úã àêìu lúáp keáo Lïå vïì thûåc taåi. Laåi möåt ngaây múái bùæt àêìu.
Coá thïí ngaây höm nay seä khaác ngaây höm qua vò caãm giaác múái laå
àang traân ngêåp trong cú thïí cuãa ngûúâi àaân baâ. Cö bùæt àêìu tin caái
àiïìu ngûúâi àaân öng noái cuäng nhû tin rùçng tònh yïu àöëi vúái maãnh àêët
thêëu hiïíu nhûäng àau khöí vaâ haånh phuác cuãa cö àang lúán dêìn.
NÙÆNG
Minh Hûúng
1.
Anh vaâ töi quen nhau qua thû. Thuãy, möåt con beá töi chúi thên,
chùèng ûa viïåc àoá. Noá trïì möi baão: "Öi daâo, baån beâ qua thû töí töën
thúâi giúâ, töën giêëy mûåc vúái tiïìn tem". Töi ngaåi tranh luêån, chó cûúâi
cûúâi, tuy nhiïn trong loâng cûá thùæc mùæc maäi. Chaã leä noá hoaân toaân
khöng biïët nhûäng laá thû rêët tuyïåt diïåu hay sao? Töi thò töi cho laâ
nhûäng laá thû coá thïí giuáp ngûúâi ta nghe möåt gioång noái khaác, caãm
nhêån húi thúã cuãa möåt cuöåc söëng khaác, xa xöi vaâ khöng àún àiïåu,
khöng nhaâm chaán nhû têët caã nhûäng gò duâ àaáng yïu àïën mêëy nhûng
vêîn ngaây ngaây xaãy ra xung quanh ngûúâi ta. Cuäng nhûäng laá thû, àöi
khi, laåi coá thïí giuáp chñnh ngûúâi ta mang möåt gûúng mùåt múái duyïn
daáng hún, treã thú hún caái gûúng mùåt thêåt haâng ngaây.
Thónh thoaãng, vaâo möåt buöíi chiïìu, töi tûâ trûúâng trúã vïì nhaâ vaâ
meå töi, nhûäng ngoán tay gêìy guöåc mïåt moãi, chòa ra laá thû in dêëu bûu
àiïån Saâi Goân. aánh mùæt meå thûúâng dûâng laåi úã caái goác nhoã phong bò
trïn cuâng bïn traái, doâ doâ hoãi hoãi:
- Baån beâ thïë naâo vêåy?
- Baån beâ maâ, meå úi!
Meå laâm töi böëi röëi. Töi chaåy aâo lïn gaác, tröën nöîi giêåt mònh.
Nhûng lêu lêu, töi laåi thêëy thiïu thiïëu, vùng vùæng nïëu buöíi chiïìu
trúã vïì meå töi cûá bònh thaãn núi cùn bïëp nêëu nûúáng, giùåt giuä, hoùåc
ngöìi àùçng sau chiïëc baân àoáng bùçng göî thöng kï gêìn cûãa söí, luái huái
àan.
Anh àoåc nhûäng laá thû töi viïët, hònh dung vïì möåt con beá trêìm
trêìm, hiïìn hiïìn. Ai ngúâ töi vöën gioãi baây àùåt caác troâ nghõch ngúåm.
Möåt lêìn, nhêím àïën ngaây thû àïën thû ài, töi bùæt àêìu mong
ngoáng. Möåt yá nghô bêët chúåt vuåt qua, töi quaã coá do dûå chuát ñt röìi röët
cuöåc àaä quyïët àõnh nhêëc maáy àiïån thoaåi, quay söë, goåi cho anh.
- Lï An úi, em múái túái Saâi Goân!
- Túái Saâi Goân?
- Vêng, em theo böë em vaâo àêëy cöng taác.
Töi im bùåt. Àaáng leä noái laâ vaâo àêy, töi laåi noái laâ vaâo àêëy múái
chïët chûá.
- Bêët ngúâ quaá! Em àang úã àêu?
- Em àang úã...úã trûúâng Y. Böë em vaâo dûå höåi nghõ taåi trûúâng Y
maâ.
- Bêy giúâ, Haâ Nöåi naây, em àûâng giêån nha. Anh àang mùæc tiïëp
khaách. Nhûng nïëu em chûa coá kïë hoaåch gò thò laát nûäa tan súã anh seä
gheá àoán em ài ùn vaâ ài thùm thaânh phöë.
- Öi chao, tuyïåt vúâi quaá!
Anh àang vöåi, thaão naâo chùèng nhêån ra sai soát cuãa töi. Töi ûúác
chiïìu nay töi coá thïí bay vaâo caái thaânh phöë phûúng Nam xa xöi êëy.
- Em seä mùåc - Töi sûåc nhúá túái möåt chiïëc vaáy muâa heâ- Em seä mùåc
möåt chiïëc vaáy ngùæn trùæng caâi möåt caânh cuác nhoã.
Àêìu dêy àùçng kia böîng dûng yïn lùång möåt thoaáng.
- Coân anh... anh seä mùåc möåt chiïëc aáo laånh maâu dûúng.
AÁo laånh û? Múái cuöëi thaáng mûúâi, Haâ Nöåi vêîn nùæng, töi àinh
ninh rùçng Saâi Goân àang nùæng choái chang cú. Thöi kïå, thùæc mùæc anh
nghi ngúâ mêët.
- Em goåi cho anh khiïën anh mûâng quaá. Giaá luác khaác anh em
mònh coá thïí chuyïån troâ nhiïìu.
- Àùçng naâo chiïìu nay anh em mònh chaã gùåp nhau.
- AÂ... úâ, chiïìu nay...
- Vêåy nheá, nùm giúâ úã cöíng trûúâng Y, em chúâ. Anh nhêët àõnh seä
àïën nheá.
- ÛÂ, anh nhêët àõnh seä àïën.
- Taåm biïåt anh.
- Taåm biïåt em.

Töi àùåt maáy, hoan hó vò thaânh tñch lûâa ngûúâi. Chaâ, caái cöíng
trûúâng Y êëy tröng thïë naâo nhó?
Röìi töi nhêån àûúåc möåt laá thû. Anh viïët: "Haâ Nöåi ngöëc nghïëch,
anh biïët em chó àuâa cho vui. Bûäa em goåi cho anh, Saâi Goân bõ baäo
rúát. Anh bêån mêëy lúáp aáo gioá, aáo mûa, phoáng xe ngoaâi àûúâng vêîn
thêëy laånh lùæm. Em bêån vaáy ngùæn chùæc... khoãe dûä?"
Voång bïn tai töi tiïëng caách cuãa öëng maáy gaác xuöëng giaá maáy vaâ
tiïëng anh cûúâi.
2.
Thaáng mûúâi hai, Haâ Nöåi vêîn nùæng. Möåt ngaây, nùæng böîng vaâng
hún, laá böîng vaâng hún, vaâ gioá êëm aáp thöíi qua phöë phûúâng. Töi ruã
Thuãy àaåp xe lang thang. Töi mùåc chiïëc vaáy trùæng, caâi möåt caânh cuác,
coá leä laâ dõp cuöëi cuâng trong nùm. Trúâi àêët trúã noáng àöåt ngöåt, coá
nghôa nhûäng cún giaá reát baåo liïåt sùæp sûãa keáo vïì.
Hai àûáa dûång xe dûúái quaán caâ phï sinh viïn, yïn têm ài böå vïì
khu vûåc Traâng Tiïìn. Nhûäng doâng xe àaåp, xe maáy bêët têån lûúát bïn
caånh. Àöi chöî, loâng àûúâng múái löå ra möåt khoaãng tröëng xaám nhaåt,
saåch seä, vaâ laá khö xaâo xaåc àuöíi nhau tûâ bïn naây àûúâng sang bïn kia
àûúâng. Hai àûáa taåt vaâo têët caã caác cûãa hiïåu baán tuái, baán muä, saách
baáo vaâ àöì lûu niïåm, ngoá nghiïng tòm kiïëm, röët cuöåc chùèng mua thûá
gò. Ruác vaâo caái ngoä chêåt heåp baán thiïåp, luåc trong haâng àöëng thiïåp,
choån àûúåc mêëy têëm thiïåp hoa khaá àeåp àïí daânh àïën dõp Nö - en. Daåo
quanh gian gaác baây baán àöì göëm vúái nhûäng chiïëc bònh troân hoùåc daâi,
àaáy beåt, nhûäng chiïëc chên àeân àuã hònh daáng, trang nhaä hoùåc sùåc súä,
nhûäng cöëc taách, buáp bï möåt mûåc cêm lùång. Hai àûáa nhanh choáng
quay xuöëng àûúâng, caãm thêëy thñch thuá hún khi xung quanh têëp
nêåp, nhöån nhõp tiïëng coâi xe, tiïëng phanh xe, nhûäng ngûúâi ài böå vöåi
vaä vaâ nùæng lao xao nhaãy nhoát trïn nhûäng viïn àaá laát vóa heâ.
Chuáng töi bùng tùæt qua möåt phoâng tranh sang möåt con àûúâng
khaác. Töi bêët giaác tröng thêëy nhûäng caânh hoa muâi núã röå trïn mêëy
bûác veä treo liïìn nhau. Töi chûa bao giúâ tröng thêëy nhûäng caânh hoa
muâi cùæm trong bònh nhû thïë vaâ àeåp nhû thïë. Nhûäng thên hoa xanh
xanh mïìm maåi phuã goác chiïëc baân àïí möîi saáng bûâng nhûäng böng
hoa khöng lúán hún khuy aáo, trùæng múâ. Töi àûáng sûäng, kïu lïn:
- Trúâi, àeåp quaá!

Möåt gûúng mùåt quay laåi. Chùæc hùèn töi àaä kïu húi to quaá vaâ coá
veã treã con quaá. Anh ta úã àoá trûúác töi, daáng cao cao gêìy gêìy, da nêu.
Anh ta xem chûâng cuäng thñch thuá vúái nhûäng caânh hoa muâi, quay laåi
móm cûúâi nhû thay cho lúâi chaâo. Thuãy àang àûáng trïn vóa heâ chúâ àúåi
vaâ goåi töi giuåc giaä. aánh mùæt anh vuåt ngaåc nhiïn röìi trúã nïn raång rúä.
Khi töi chaåy aâo xuöëng bêåc thïìm cuöëi cuâng thò töi nghe thêëy tiïëng
anh, gioång con trai miïìn Nam trêìm êëm:
- Haâ Nöåi!
Töi caãm giaác khöng phaãi laâ töi àoaán ra, maâ laâ töi nhêån ra anh,
ngay lêåp tûác. Nhûng töi laåi hoãi anh, böëi röëi vaâ vui sûúáng:
- Sao anh nhêån ra em?
- Quïn sao? Em heån anh bêån chiïëc vaáy trùæng caâi möåt caânh
cuác...
Anh móm cûúâi, vaâ truâm trïn mi mùæt anh laâ nùæng xön xao...
12/1994
MÖËI TÒNH ÀÊÌU
Nguyïn Hûúng
Khi ngûúâi mònh yïu trúã thaânh chõ dêu cuãa mònh thò cuöåc àúâi seä
ra sao?
Chùèng sao caã. Mêy vêîn cûá bay vaâ raáng chiïìu vêîn àoã ûãng cuöëi
chên trúâi. Trùng mûúâi ba vêîn huyïìn hoùåc vúân trïn cêy coã vaâ bûúám
àïm thónh thoaãng vêîn laåc vaâo nhaâ. Em töi vêîn ài hoåc vaâ meå töi vêîn
baán cheâ úã àêìu ngoä haâng ngaây. Trïn baân thúâ, khuön mùåt ba töi vêîn
lung linh sau laân khoái nhang bay.
Chùèng coá gò àöíi thay.
Àöì con nñt!
Cêu noái löì löå trong mùæt Haâ möîi khi töi àõnh laâm àiïìu gò hay
hay. Nhû luác töi laång xe möåt àûúâng laã lûúát trûúác cöíng trûúâng, boån
con gaái nghiïng vaâo nhau coân Haâ thò bôu möi. Nhû khi töi moác hïët
tiïìn trong tuái ra truát vaâo muä cuãa àûáa beá ùn xin trûúác mùåt Haâ, mùæt
Haâ lûúâm lûúâm. Nhû khi àúåi Haâ uöëng xong ly nûúác mña, töi phoáng túái
traã tiïìn...
- "Sún chó laâ àöì con nñt!"- Mùæt Haâ khöng khaác möåt maãy may.
Haâ àïën nhaâ töi àïí cuâng laâm baâi. Trúâi mûa vaâ Haâ bõ ûúát. Töi coân
àang loáng ngoáng thò anh töi àaä àûa cho Haâ möåt caái khùn, chûa àuã,
coân thïm ly traâ noáng thoaãng muâi gûâng êëm caã maân mûa trùæng xoáa.
- Cö beá tïn gò vêåy? Anh töi hoãi khi Haâ àaä vïì.
Con nhoã àoá haã? - Noá tïn Haâ! Töi traã lúâi vúái gioång àiïåu coi
thûúâng "con nhoã" döët toaán nhêët lúáp.
Röìi caái xe àaåp cuãa Haâ àöí ra hû, trong khi töi cùæn buát tòm caách
naâo dïî hiïíu nhêët àïí giaãng cho Haâ baâi toaán khoá thò anh töi vaác cúâ-lï
moã-lïët ra...
Xong baâi toaán Haâ leo lïn xe àaåp thûã. Chiïëc xe ïm ru. Àuöi toác
Haâ nhöíng nhöíng theo nhõp chên:
- Trúâi úi... Anh taâi ghï! Xe ïm ru aâ!
Cûá vêåy. Luác thïë naây luác thïë kia... Anh laâ möåt ngûúâi àaân öng
biïët laâm moåi viïåc möåt caách àuáng núi, àuáng luác. Coân töi vêîn laâ àöì con
nñt trong mùæt Haâ.
Töi àêåu àaåi hoåc. Haâ rúát. Töi chaåy àïën àïí tòm caách an uãi Haâ thò
àaä thêëy xe anh töi dûång trûúác cûãa nhaâ Haâ.
Ai cuäng khen cö dêu chuá rïí xûáng àöi. Vai anh töi röång vûäng
chaäi; Haâ nhoã beá e lïå kïë bïn.
Töi móm cûúâi bï thûác ùn lïn baân tiïåc, töi móm cûúâi chuåp hònh
chung vúái anh chõ, töi cûúâi troâ chuyïån vúái khaách khûáa, hoå haâng...
Àïën töëi, khi ruác vaâo caái giûúâng cuãa mònh, töi khoác. Töi cùæn nghiïën
möi laåi ghòm tiïëng nêëc vaâ nûúác mùæt traâo tuön.
Anh yïu em, Haâ úi! Töi goåi tïn Haâ suöët haânh lang àaåi hoåc. Töi
chïët sûäng giûäa sên trûúâng khi chúåt nhúá àïën caái lûúâm daâi haâng cêy
söë. Baâi vúã biïën khoãi àêìu oác khi cö sinh viïn cuâng tïn Haâ nguác ngoùæc
àuöi toác nhöíng ài ngang qua lúáp vaâ àûáa baån tinh nghõch heát to:
"Biïn cûúng laá rúi Thu Haâ em úi..."
Suöët hai nùm trúâi töi chó vïì nhaâ vaâo ngaây giöî ba töi vaâ ngaây tïët.
Lêëy lñ do têåp trung thúâi gian cho viïåc hoåc, töi úã lò trong kyá tuác xaá.
Töi tröën!
Maâ mònh tröën ai àêy?
Cêu hoãi chúåt xeåt ngang têm trñ vaâ töi böîng nhû giêåt mònh tónh
giêëc. Töi ài chêìm chêåm trïn àûúâng chiïìu. Gioá àung àûa nhûäng
chuâm laá biïëc trïn cao. Cuäng trïn con àûúâng naây töi ngöìi thêîn thúâ
suyát bõ xe töng. Töi móm cûúâi nhúá laåi khuön mùåt öng taâi xïë thoâ ra
cûãa kiïëng:
- Ùn vaå haã?
Cuâng vúái khuön mùåt quaâu quaåu cuãa öng laâ khuön mùåt Haâ ngaây
naâo "Àöì con nñt!"
Tûå nhiïn töi bêåt cûúâi. Vaâ töi böîng thêëy nhúá nhaâ nhû àaä ài àêu
haâng trùm nùm. Vêîy möåt chiïëc xe lam, töi àu lïn vaâ ba mûúi phuát
sau töi àaä bûúác vaâo nhaâ.
- Sún àoá haã con? - Meå mûâng rúä.

- Nhaâ ài àêu hïët röìi haã meå? - Töi hoãi meå. Möåt caãm giaác lêng
lêng kyâ laå dêng àêìy trong töi.
- Anh con ài laâm, em con ài hoåc. Meå mïåt quaá nïn vïì súám àïí bûäa
nay chõ con baán.
"Àïí chõ con baán". Chõ cuãa töi! Chõ cuãa töi! Töi buöåt miïång huyát
gioá. Meå nhùn mùåt. Töi vöåi ngêåm miïång laåi.
- Con ra ùn möåt ly cheâ cho maát ài.
- Daå.
Tûâng bûúác quaã quyïët töi ài ra àêìu ngoä. Töi muöën àöëi diïån vúái
Haâ möåt lêìn. Haâ ngöìi sau khay ly thuãy tinh trong suöët, móm cûúâi khi
nhòn thêëy töi vaâ tiïëp tuåc muác cheâ cho khaách.
Töi khûång laåi.
Haâ àoá sao? Maái toác uöën cao vaâ nuå cûúâi thêëp thoaáng vïët múâ bïn
khoáe möi. Khuön mùåt troân hún xûa, lêëm chêëm vaâi vïët naám nêu nêu.
Àöi baân tay àêìy vïët nûát coá leä do tiïëp xuác vúái àaá laånh nhiïìu, vaâ laåy
trúâi, hònh nhû Haâ coá bêìu...
Caái gò àoá vúä ra trong töi vaâ àöìng thúâi caái gò àoá dêng lïn nhû
niïìm thûúng caãm. Coân àêu cö beá bôu möi vúái caái lûúâm daâi ngoùçng
khiïën cêåu ngaây xûa chïët sûäng. Coân àêu àöi mùæt trong veo ngaây naâo
töi haáo hûác àúåi möåt aánh nhòn...
Bêët giaác töi nhùæm mùæt laåi. Töi chó muöën nhúá vïì cö beá toác nhöíng
àuöi gaâ thöi...
THOÁI QUEN
Thanh Hûúng
Àïën luác naây thò töi hiïíu rùçng moåi chuyïån seä phaãi kïët thuác. Nhû
sûå lûåa choån cuöëi cuâng. Thêåt ra töi muöën mònh coá têët caã. Quên baão
töi: "Baâ tham lam quaá...". Nùm nùm trong trûúâng àaåi hoåc vúái möåt
möëi tònh àêìu, àuã biïën töi thaânh möåt ngûúâi àaân baâ haänh tiïën. Thùæng,
gaä àaân öng hoåc cuâng lúáp, bùåm trúån vaâ nhaâu naát nhêån xeát: "Em laâ
ngûúâi nhiïìu tham voång vaâ khöng thiïëu thuã àoaån".
Töi ba mûúi tuöíi, tûâng laâm úã ba cú quan nhaâ nûúác. Vaâ dûâng laåi
úã möåt dûå àõnh töët àeåp vúái chuát danh voång hû vö nhû sûúng khoái. Töi
biïët mònh àaä laâm àûúåc nhiïìu àiïìu maâ khöëi keã phaãi ao ûúác. Nhûng
nhûäng caái àoá cuäng chó àûúåc cêëu thaânh bùçng quyïët têm vaâ nghõ lûåc,
thûá töi àûúåc di truyïìn tûâ cha. Töi khöng quen duâng thuã àoaån, ngoaåi
trûâ viïåc lêëy chöìng. Anh hiïìn laânh, ngaä vaâo quyïët àõnh cuãa töi, trong
niïìm haånh phuác. Giaá töi coá thïí cöë gùæng àún giaãn àïí yïu anh, anh
chùèng coá gò maâ noái. Töi tuyïn böë: "Em seä ài hoåc cao hoåc! Anh im
lùång sùæp xïëp cho töi moåi àöì duâng cêìn thiïët, àûa töi lïn têìu. Cêín
troång buöåc nuát ba lö vaâo giaá haâng, röìi xuöëng öm con gaái dûúái sên ga
nhòn theo têìu chaåy. Àûáa con laâ chiïëc cêìu nöëi àïí ba tuêìn töi laåi nhaãy
lïn têìu, vûúåt möåt trùm taám mûúi cêy söë vïì vúái anh, vöåi vaâng nhû
möåt baâ buön chuyïën röìi tûác töëc ra ài.
Töi quen Thõnh trong quaán caâ phï. Àïm sau coá tiïëng goä cûãa.
Thõnh vúái ba böng höìng àoã thùæm àûáng trûúác cûãa phoâng. Töi quaá
quen nhûäng cuöåc viïëng thùm àöåt ngöåt nhû thïë, thaãn nhiïn nhêån boá
hoa, sûãa soaån, nuå cûúâi hïët sûác dõu daâng. Muâa àöng nùm êëy laånh
thêëu xûúng. Töi rêët thñch xuöëng phöë vaâo nhûäng àïm laånh cùæt thõt
da. Quên cûá nùçng nùåc bùæt töi phaãi ài böå tûâ trûúâng ra toaâ soaån baáo,
núi chuáng töi thûúâng tuå têåp. Nhûäng àïm lang thang trúã nïn tuyïåt
diïåu. Töi kïí cho Quên nghe vïì Thõnh. Quên baão: "Giai nhoã chïët chõ
röìi. Baâ yïu töi coân hún..." Quên àa tònh giöëng nhaâ ngoaåi caãm, tûúãng
thöi miïn àûúåc têët caã caác cö gaái trúã thaânh ngûúâi tònh. Vaâi höm noá laåi
thò thaâo vaâo tai töi: "Coá möåt em ûa lùæm". Khuön mùåt bûâng saáng,
höìn nhiïn àïën laå. Àaä hai nùm nay, boån töi bao giúâ cuäng coá böën àûáa.
Huâng vûâa ài Phaáp àûúåc hai thaáng. Lûu Ngoåc, sau nhûäng lúâi yïu
àûúng tûúãng nhû rêët chên thaânh vúái töi, gaä cuäng boã chaåy khoãi nhoám
theo möåt ngûúâi àaân baâ khaác. Chó coân töi vaâ Quên. Thùçng beá thûúng
töi nhû baáu vêåt. Ài caånh Quên, bao giúâ noá cuäng lo súå nhûäng chiïëc ö
tö àang phoáng nhû bay trïn àûúâng kia coá thïí àeâ nghiïën lïn töi bêët
cûá luác naâo. Tûâ khi töi coá Thõnh, Quên yá tûá hún. Noá mong töi tòm
àûúåc niïìm an uãi. Thi thoaãng noá nhùæc töi ên cêìn vïì sûå kñn àaáo.
Àïm naâo Thõnh cuäng túái phoâng töi, lùång leä vúái Richard
Clayderman qua nhûäng baãn nhaåc khöng lúâi phaát ra tûâ chiïëc casset
oåp eåp. Töi lêín traánh aánh mùæt àùæm àuöëi cuãa Thõnh, che giêëu böëi röëi
trong troâ àuâa tinh quaái. Töi yïu Thõnh bùçng têm höìn cö beá múái lúán
mang hònh haâi möåt aã àaân baâ tûâng traãi. Thõnh baão: "Töi súå em coi töi
nhû troâ àuâa". Phaãi röìi, nïëu coá thïí coi têët caã laâ troâ àuâa thò seä àún
giaãn hún nhiïìu. Töi mong àiïìu àoá, nhûng luön khöën khöí vò nhûäng
buöíi chiïìu muâa àöng hiu quaånh, huöëng chi têëm chên tònh cuãa
Thõnh.
Töi bõ cuöën theo cún löëc yïu àûúng cuãa Thõnh vaâ sûãng söët nhêån
ra nhûäng gioåt nûúác mùæt nhúá nhung vaâo àïm àêìu tiïn Thõnh ài cöng
taác vùæng. Töi ruã Quên xuöëng phöë. Àïm khöng coân thuá võ nûäa. Töi
biïët, töi àaä yïu Thõnh thêåt mêët röìi. Dû luêån bùæt àêìu xò xaâo. Thõnh
tuyïn böë: "Töi seä cûúái em". Töi höët hoaãng hïåt lêìn nghe tin em gaái töi
bõ bùng huyïët. Thõnh àaánh thûác niïìm àam mï trong traái tim tûúãng
chûâng chai cûáng cuãa töi bao nùm qua. Duâ thïë, töi cuäng khöng thïí
vûát boã hiïån taåi àïí coá Thõnh. Con gaái töi nùm tuöíi. Àoá laâ khoaãng thúâi
gian daâi dùçng dùåc biïën chuyïín möåt con beá ngöng cuöìng dûúái hònh
haâi möåt ngûúâi àaân baâ mêåp maåp vúái nhûäng tû duy chñnh xaác laâ töi
bêy giúâ. Àúâi laâ möåt àûúâng thùèng tùæp, daâi bêët têån. Thõnh laâ ngûúâi lûä
haânh quêìn aáo xöëc xïëch löi töi àïën trûúác ngaä ba àûúâng, vaâ baão haäy
lûåa choån ài. Töi öìn aâo ài tûâ àûúâng thùèng êëy àïën trûúác mïnh möng
ngaä ba maâ khöng biïët bûúác sang ngaã naâo. Töi cuöëng quyát vaâ àau
àúán khi phaãi lûåa choån. Töi muöën coá Thõnh, vaâ quen cêu hoãi: "Em
coân tiïìn tiïu khöng?" cuãa chöìng qua àiïån thoaåi möîi ngaây. Chöìng töi
tin tûúãng tuyïåt àöëi vaâo loâng chung thuãy cuãa töi nhû pheáp nhên cuãa
nhûäng àöìng tiïìn anh kiïëm àûúåc. Töi thûúng anh. Giaá hy sinh quaäng
thúâi gian lúán lao vaâ moåi thûá vêåt chêët khaác àïí laâm anh vui loâng, töi
cuäng chùèng tûâ àêu. Lêëy töi, anh thiïåt thua àuã àiïìu. Töi quyïët àoaán
coân anh thò nhêîn nhõn. Meå töi lo súå: "Chùèng biïët chuáng maây coá úã
àûúåc vúái nhau khöng?" Nhiïìu lêìn caäi löån vúái chöìng, yá muöën nöíi loaån
bõ àeâ beåp khi con gaái töi thoã theã: "Con thûúng böë, thûúng meå lùæm..."
Cêu noái êëy coá àuã sûác khöng àûa chên töi trúã laåi con àûúâng cuä giûäa
ngaä ba naây? Gùåp con gaái töi, Thõnh tuyïåt voång: "Khoaãng caách giûäa
chuáng mònh sêu quaá". Quên baão: "Baâ dûâng laåi thöi. Töi lo lùæm".
Àaä lêu, töi khöng biïët khoác. Nûúác mùæt tröën biïåt maâ tûå dûng cûá
àêìy ùm ùæp. Sau höm gûãi con gaái vïì baâ ngoaåi, chiïìu naâo töi cuäng
khoác. Töi hònh dung gûúng mùåt con vúái cùåp maá phuáng phñnh àoã nhû
traái taáo chñn. Töi hön vaâo àoá, noá cheáp miïång: "Meå thêåt veä vúâi!". Söë
phêån con gaái töi gùæn chùåt cuâng sûå lûåa choån cuãa töi bêy giúâ. Nûúác
mùæt phûác taåp giöëng yá nghô. Khi töi khoác vò thûúng con. Luác töi khoác
cho möëi tònh vúái Thõnh. Nûúác mùæt hiïån hònh möåt muâa àöng nùm
sau, traái tim töi co ro reát khi khöng coân coá Thõnh. Têm traång bêët öín.
Töi khoác nhû mûa gioá. Töi cûúâi sùçng sùåc. Quên bûåc böåi: "Baâ giöëng
con àiïn". Chao öi, giaá töi àiïn àûúåc àïí vö thûác xeáo naát hoùåc nêng
niu bêët cûá caái gò coá trïn tay.
Töi vêîn nhòn cuöåc söëng bùçng con mùæt baâng quan cuãa nhûäng
nhêån thûác, xem chûâng khêåp khiïîng. Töi gom têët caã luä meâo, choá
bùçng sûá Thõnh mua tùång, neám tûâ têìng tû xuöëng. Tiïëng sûá vúä vúåi búát
chùng dùçn vùåt trong töi? Chiïìu nay, töi phoáng xe möåt mònh xuöëng
chuâa Haâ. Bao giúâ bïë tùæc vaâ àau khöí, töi cuäng ài lïî chuâa. Muâi trêìm
ngan ngaát, veã u tõch vaâ thêm nghiïm cuãa nhaâ chuâa laâm töi bònh
tônh laåi. Töi muöën mònh thaânh kñnh àûúåc nhû nhûäng ni cö kia vúái
niïìm tin bêët diïåt vaâo chöën khöng cuâng. Moåi hêån thuâ, yïu àûúng,
àau khöí seä thaânh vö nghôa. Töi cöë gùæng tòm laåi àûác tin cho mònh úã
tiïëng rò rêìm cêìu nguyïån. Nhûng khi vïì, vêîn nguyïn veån laâ töi àêìy
ham muöën. Thõnh noái rùçng, töi laâ tònh yïu maâ anh tòm kiïëm. Töi
caäi: "Tònh yïu laâ thoái quen". Thoái quen bao giúâ cuäng khoá boã. Töi
quen coá Thõnh hùçng àïm cuäng nhû quen coá möåt chöën trúã vïì sau möîi
lêìn mïåt moãi. Töi nghô, gia àònh laâ taâi saãn cöë àõnh. Thõnh bõ xuác
phaåm nïn cûúng quyïët. Lêìn àêìu tiïn, töi hiïíu khöng phaãi moåi caái
trong têìm tay laâ àïìu giûä àûúåc.
Àïm nay, töi têåp xa Thõnh, àaánh vêåt vúái thoái quen möåt caách
khoá nhoåc. Nhòn àêu cuäng thêëy húi hûúáng cuãa anh. Goác baân hoåc, bûác
kyá hoåa trïn tûúâng, túái chùn àïåm cuäng sûåc hònh boáng Thõnh. Töi rïn
xiïët. Thõnh úi, ngûúâi ta coá thïí lêëp àêìy khoaãng tröëng naây thay vò möåt
thoái quen khaác coá àûúåc khöng? Töi caãm thêëy hoang mang cho lêåp
luêån cuãa mònh. Töi khöng thïí àùåt lïn vai Thõnh caã gaánh nùång dô
vaäng cuãa töi, duâ Thõnh sùén saâng chêëp nhêån. Thõnh tòm töi: "Töi
muöën giúái thiïåu em vúái gia àònh". Töi lùæc àêìu, Thõnh thúã daâi. Bûúác
chên anh nùång nhoåc xa dêìn. Anh àaä ài röìi, mang theo caã tònh yïu
cuöìng nhiïåt daânh cho töi. Nhòn boáng anh lêìm luåi ài dûúái laân mûa
buåi, töi muöën chaåy theo goåi anh trúã laåi. Taåi sao Thõnh khöng thïí coi
töi nhû möåt ngûúâi tònh? Anh vêîn lêëy vúå vaâ töi giûä àûúåc gia àònh.
Nhûng Thõnh khöng giöëng nhûäng ngûúâi àaân öng töi gùåp. Anh àam
mï vaâ quyïët liïåt quaá. Töi súå, duâ hún àa söë àaân baâ úã tñnh caách maånh
meä vaâ têm höìn laäng àaäng, töi vêîn khöng thïí ài quaá caái hûäu haån cuãa
möåt àúâi ngûúâi. Möåt nûãa thúâi tuöíi treã cuãa töi àaä tröi qua cuâng nhûäng
quyïët àõnh vöåi vaä. Àeo àùèng, giam haäm töi laâ caã múá luên thûúâng,
àaåo lyá. Töi chêëp nhêån mêët Thõnh höm nay àïí giûä laåi hai àiïìu: Nuå
cûúâi cuãa con gaái töi vaâ cuöåc àúâi cuãa Thõnh.
Àïën möåt ngaây naâo àoá Thõnh seä quïn töi, quïn möåt thoái quen
cuäng tûå nhiïn nhû khi noá àïën. Biïët àêu anh seä caãm ún töi vò sûå lûåa
choån naây.
Töi laåi cuâng Quên xuöëng phöë haâng àïm. Muâa àöng böîng daâi
hún, khùæc nghiïåt vaâ laånh leäo quaá chûâng.
Haâ Nöåi, ngaây 19/5/1995
NHÛÄNG LAÁ THÛ
Nguyïîn Thõ Thu Hûúng
HP, ngaây... thaáng... nùm...

Baâ kñnh yïu cuãa chaáu!
Bûäa cúm trûa nay, meå laåi caäi nhau vúái böë. Bùæt àêìu búãi moán
canh rau caãi baâ aå. Meå chï noá luöåc chùèng ra luöåc, canh chùèng ra
canh, nhaåt theâo theâo. Böë trúån mùæt, quùèng àuäa xoaåch xuöëng mêm,
quaát: "Möìm chuáng maây laâ caái möìm gò?". Meå baão: "Öng baão ai vúái ai
laâ chuáng maây? Vaâi bûäa laåi giúã troâ". Böë quay ra àay àaã: "Thöi, thua
röìi, thua têët. Thúâi buöíi naây con chûãi cha, vúå chûãi chöìng, thua laâ
xong". Meå baão: "Öng ài laâm thay töi, töi úã nhaâ nêëu nûúáng hêìu haå
öng". Böë khöng ùn nûäa, löi chai rûúåu ra uöëng tûâng cöëc möåt, böë noái:
"Khöng vò mêëy àûáa treã tao vïì quï cho sûúáng. Mùåc meå chuáng maây
muöën xuöi thò xuöi, muöën ngûúåc thò ngûúåc. Nhûäng thïë naây thò lêëy
quaách möåt con meå buön caá laâng Khúi cho xong. Àeã ra thùçng Cûát,
con Àaái cho ài bïí, buön caá. Böë maây uöëng rûúåu tò tò".
Baâ aå, múã àêìu luön luön laâ möåt moán canh, moán caá naâo àoá vaâ sau
cuâng bao giúâ cuäng coá nhûäng cêu nhû thïë. Chaáu xêëu höí vö cuâng vúái
Vùn. Cêåu êëy nghe thêëy hïët maâ laâm nhû khöng biïët gò. Baác Nga gaái
coá lêìn buöåt miïång, cûúâi baão: "Tao khöng hiïíu bûäa cúm nhaâ maây laâ
kiïíu gò". Nhaâ cêåu êëy ai noái nùng cuäng nhoã nheå. Baác Nga gaái dõu
hiïìn lùæm baâ aå. Meå chaáu noái to kinh khuãng. Chùèng cûá nhaâ Vùn saát
vaách maâ caã xoám cuäng nghe thêëy böë meå chaáu noái gò...
HP, ngaây... thaáng... nùm...

Baâ úi!
Chaáu sung sûúáng quaá. Chaáu vaâo thùèng àaåi hoåc nheá! Böë meå
chaáu vui mûâng ghï lùæm. Ngaây naâo cuäng noái chuyïån tûúng lai. Meå
thñch chaáu vaâo Sû phaåm: "Vaâo Sû phaåm con aå! Laâm giaáo viïn cho dïî
lêëy chöìng giaâu. Röìi meå nhúâ cêåu Quang giúái thiïåu cho mêëy thùçng taâu
àaánh thuï Nhêåt. Maâ daåy gioãi cuäng kiïëm töët. Cö Àaâo kia kòa, daåy coá
ra gò maâ hoåc sinh cûá phaãi hoåc, khöng thò chïët, thaáng hún triïåu ngon
ú". Meå baão vêåy. Chaáu phaát bûác böëi lïn vò böë suöët ngaây nhùæc nhuã:
"Laâm nghïì choá gò maâ chùèng thïë, mú möång vûâa thöi, laâm gò thò laâm
àûâng àïí vïì hûu non, baám àñt vúå nhû tao thò laâm. Phaãi kiïëm nhiïìu
tiïìn con aå. Coá tiïìn thò múái múã maây múã mùåt àûúåc. Chûá thúâi buöíi naây
con chûãi cha, vúå chûãi chöìng, àûáa khöng coá tiïìn ngûúâi ta khinh cho".
Thïë laâ laåi caäi nhau. Maâ bao giúâ cuäng vaâo bûäa cúm. Coân coá luác
naâo caã nhaâ ngöìi àöng àuã hún àêu, baâ! Bûäa cúm nhaâ chaáu laâ möåt
moán tröån kyâ quaái. Ai cuäng cöë traánh khöng va chaåm. Nhûng gai
ngaånh úã àêu cûá bêët ngúâ loá ra choåc lung tung vaâo têët caã moåi ngûúâi.
Chaáu àaä trùm lêìn tûå nhuã: Khöng àûúåc caáu bùèn lïn, khöng àûúåc gay
gùæt vúái bêët kyâ chuyïån caäi coå naâo cuãa böë meå. Baâ úi, baâ coá buâa naâo
linh hún khöng? Chaáu luön khöng kòm àûúåc nöîi tùæc ngheån, muöën
caáu, muöën gùæt, muöën sa sêìm mùåt. Duâ chaáu biïët sûå dõu daâng, khuön
mùåt cúãi múã, nhûäng lúâi mïìm maåi cuãa möåt àûáa con gaái coá ñch nhû thïë
naâo möîi khi coá chuyïån nhû vêåy.
Chaáu laåi than phiïìn, duâ luác àêìu coá baáo tin vui vúái baâ. Chaáu laâm
baâ buöìn lùæm phaãi khöng baâ?
HP, ngaây... thaáng... nùm

Baâ kñnh yïu!
Chaáu cuãa baâ àaä thaânh ngûúâi lúán thûåc sûå röìi aå. Höm nay, Vùn
ngoã lúâi vaâ chaáu àaä nhêån. Chaáu tûå hoãi hoaâi taåi sao Vùn laåi yïu chaáu
chûá khöng phaãi ai khaác? Chaáu coá gò àïí Vùn thñch thuá àêu. Hay Vùn
thûúng chaáu haã baâ.Vùn laâ chaâng trai cao thûúång - baâ àaä tûâng nhêån
xeát nhû vêåy. Vùn thêëy cêìn buâ àùæp cho chaáu nhûäng thua thiïåt, àoá
khöng phaãi laâ tònh yïu thöng thûúâng, noá coá caái gò àoá giöëng nhû sûå
xoát thûúng cuãa ngûúâi lúán vúái treã con bêët haånh phaãi khöng baâ? Vùn
hay khuyïën khñch chaáu bùçng sûå trïu choåc hoám hónh riïng biïåt cuãa
anh. Chaáu caãm thêëy xêëu xñ, vö duyïn vaâ ngaåi àïí ngûúâi khaác soi
thêëy mònh. Vùn quay chaáu àuã mêëy voâng troân ngùæm nghña vúái àöi
mùæt nêu saáng nhñu nhñu tuyïåt vúâi, döî daânh chaáu nhû baâ meå vöî vïì
àûáa beá, röång tay goåi noá maånh daån têåp ài. Chaáu nhû möåt baâ giaâ àau
khöí, nhû möåt con öëc sïn, nhû möåt cö gaái quï muâa. Coân Vùn tûå tin,
haâo hoa. Coá caái gò àêíy anh àïën vúái chaáu? Chaáu cùm thuâ, súå haäi loâng
thûúng haåi. Vùn khöng bao giúâ nghô anh thûúng haåi chaáu àêu, chaáu
biïët, búãi vò anh cao thûúång vaâ thûåc tïë, vûâa àuã thöi àïí hiïíu rùçng
nêng àúä, hy sinh vò loâng thûúng khöng thay thïë àûúåc tònh yïu.
Coá möåt lêìn, Vùn heån chaáu túái giaãng àûúâng chúâ anh. Luác chaáu
túái, thêëy Vùn noái chuyïån cuâng mêëy cö cuâng lúáp, veã trong treão ngúâi
ngúâi lïn, mêëy cö kia tröng ngûúäng möå anh lùæm. Tûå nhiïn chaáu ngaåi
löå diïån, súå coá möåt sûå so saánh trong mùæt nhûäng ngûúâi xa laå kia. Chaáu
buöìn quaá boã ài. Nhû thïë laâ heân nhaát, laâ yïëu thïë, chaáu biïët thïë, chaáu
biïët nhûng chaáu vêîn khöng thùæng àûúåc loâng tûå ti cuãa mònh. Chaáu
sùén saâng ruát lui nïëu Vùn coá ngûúâi khaác. Chaáu mong moãi anh luön
haånh phuác. Baâ úi, chaáu súå cuöåc söëng gia àònh nhû böë vaâ meå. Khöng
biïët böë vaâ meå coá yïu nhau khöng? Chaáu caãm giaác böë khöng yïu meå
hoùåc ngaây xûa coá coá möåt thúâi thò bêy giúâ cuäng nguöåi laånh röìi. Nïëu laâ
meå, chaáu seä boã böë. Meå yïu böë, bêy giúâ vêîn yïu, baâ aå. Meå giûä böë bùçng
sûå cay nghiïåt. Böë tûå troái mònh bùçng böín phêån con caái. Baâ aå, thaâ
chaáu phaãi nuöëi tiïëc, nhúá nhung möåt trong hai ngûúâi coân hún coá caã
hai dûúái möåt maái nhaâ maâ phaãi chõu àûång nöîi giaây voâ, thêëp thoãm, sûå
hoaâi nghi, chaán ngaán möëi quan hïå bêët an, sûå nñu keáo ngêëp ngheá búâ
vûåc naây.
HP, ngaây... thaáng... nùm

Baâ kñnh yïu!
Vùn mùæng chaáu nhûäng lúâi gêìn giöëng cuãa baâ. Vùn baão chaáu ngöëc
nghïëch vaâ anh hoãi coá biïët vò sao anh yïu em khöng, búãi vò em ngöëc
nghïëch...
Töi laâ nhaâ baáo queân thñch cuöåc söëng chöëc laát úã thön quï. Cûá sau
möåt chuyïën ài töi laåi vïì ngöi nhaâ nhoã thön daä êëy. Ngaây naâo cuäng
àoåc lêìn lûúåt nhûäng doâng chûä nhoã mïìm maåi trïn giêëy hoåc troâ hoùåc
sau möåt têëm bûu aãnh. Àuáng hún laâ àöëi thoaåi vúái noá. Möîi doâng chûä
múã ra möåt cêu chuyïån giûäa Em vaâ töi. Coá luác em laâ Huïå cuãa töi, coá
luác chñnh laâ Em: toác ngùæn, mùæt troân mú maâng, voác ngûúâi nhoã nhùæn,
khöng àeåp nhûng xinh, dïî thûúng vaâ mïìm maåi nhû möåt buáp sen.
Em laâ ngûúâi con gaái töi chûa hïì gùåp mùåt coá nhûäng laá thû àûúåc xïëp
goån trong höåp trêìu vaâng nhaåt.
Ngaây xûa töi cuäng toã tònh vúái möåt ngûúâi con gaái. Em coá biïët vò
sao anh yïu em khöng, vò em ngöëc nghïëch... Röìi Huïå boã töi ài, tröën
traánh töi, Huïå cuäng vñ mònh laâ con sïn, nhùn nhoá nhû baâ giaâ àau
khöí. Huïå baão khöng coá khaã nùng laâm cho töi haånh phuác trong khi
chó cêìn Huïå úã bïn töi àaä laâ haånh phuác troån veån röìi.
Muâa heâ nùm êëy, töi chaán àúâi boã vïì quï. Mêëy öng chuá baâ baác
mûâng quaá têåu nhaâ, àõnh "cûúái liïìn tay" cho töi. Nïëu khöng coá nhûäng
laá thû trong höåp trêìu chùæc töi àaä lêëy möåt cö thön nûä xinh xinh naâo
röìi. Ngöi nhaâ baâ Em thaânh nhaâ töi. Töi böîng coá thoái quen chòm àùæm
trong muâi laá muåc thoaãng sêu tûâ möîi göëc cêy trôu quaã xanh tûúi àûa
àïën tûâ vûúân nhaâ, caái muâi ngai ngaái buöìn vaâ mú höì nghe tiïëng chên
möåt ngûúâi con gaái ài vïì...
SÊN BOÁNG
Nguyïîn Vinh Huyânh
Trúâi trong veo, xanh thùèm. Nùæng, nùæng, nùæng nhû thiïu nhû
àöët, nùæng àïën tan vaâng, naát àaá. Caâng vïì chiïìu nùæng caâng choái
chang, gay gùæt dûä döåi. Laäo mùåt trúâi trûúác khi chõu nhûúâng cho boáng
hoaâng hön àang cöë giaäy giuåa truát nhûäng chuâm lûãa cuöëi cuâng xuöëng
mùåt àêët.
Haâng cêy lùång túâ, im phùæc. Khöng khñ oi bûác àïën ngöåt thúã. Húi
nûúác böëc lïn nguân nguåt tröng xa loang loaáng nhû nhòn qua kñnh ö tö
trúâi mûa.
Àûúâng caái vùæng tanh, nhûäng ngûúâi ài àûúâng àaä daåt hïët vaâo
nhûäng boáng cêy bïn àûúâng, ngöìi phanh ngûåc phe phêíy taâ aáo, thúã
haâo hïín. Thoaáng coá vaâi ba anh cuái raåp ngûúâi phoáng xe chaåy veâo qua.
Mêëy con trêu àùçm trong vuäng buân nûúác bïn àûúâng, ghïëch moäm
choáp cheáp suâi boåt trùæng xoáa thúã phò phoâ nhû loâ bïî. Chuá vïån lùåc leâ,
lùåc leâ, thúã döëc, nûúác boåt chaãy daâi.
Moåi vêåt dûúâng nhû àïìu quaá taãi trûúác caái noáng nhû nung cuãa
thaáng saáu. Thïë maâ phña bïn kia àûúâng trïn baäi coã cuãa kho thiïët bõ
vêåt tû - caái kho àay bõ thanh lyá gêìn hïët - Mùåc noáng, hún chuåc àûáa
treã, àûáa naâo àûáa nêëy trêìn truâng truåc, àêìu àöåi giúâi chên àaåp àêët,
àang haâo hûáng quêìn möåt traái boáng cao su. Mùåt maây chuáng àoã gay,
möì höi roâng roâng. Mùåc kïå, trúâi caâng noáng chuáng caâng àaá hùng.
Chuáng quïn hïët moåi chuyïån, chó chùm chùm vaâo möåt quaã boáng,
thónh thoaãng laåi coá àûáa ngaä huyânh huyåch, ngaä lùn quay cu lú nhû
choá con - chùèng hïì gò chuáng laåi löìm cöìm boâ dêåy möìm coân khöng ngúát
hoâ la:
- "Cao Cûúâng" úi chuyïín tao ài.
- Kia kòa "Phûúng Fal Cao" coi chûâng keâm chùåt thùçng "Prati
Nam" vaâo, khöng noá suát thuãng lûúái thò boã xûâ bêy giúâ. Àöåi trûúãng
"Zico Lï" cuãa "caánh taã" röëi rñt tñt muâ khi thêëy àöëi phûúng chuêín bõ
cho pha àaánh àêìu.
- Kòa Nam úi lêåt caánh leå lïn ài trúâi úi àeåp quaá! - Thùçng "Pe Lï
Long cuãa "caánh hûäu" giuåc túái têëp.
- Giúâi úi tuyïåt quaá "Pe Lï Long" suát... suát ài... i.
Túâ ruyt... túâ ru...uyt... möåt höìi coâi lanh laãnh vang lïn khiïën caã
boån nhúán nhaác nhòn nhau, tûå nhuã: "Coá bao giúâ chuáng mònh cêìn àïën
troång taâi àêu nhó? Duâ coá ngaáng chên, huyách khuyãu. Poaâng... thò
cuâng lùæm chó caäi vaä möåt chêåp röìi àêu laåi vaâo àêëy - chûá troång taâi maâ
laâm gò".
Àöåi thùçng "Pe Lï Long" àang thùæng thïë nghe thêëy tiïëng coâi
thêìm nghô:
- Hùèn coá thùçng naâo úã "caánh taã" thêëy boáng sùæp vaâo laåi chúi troâ
khùm àêy.
Mùæt chuáng thoaáng veã nghi ngúâ.
Nhûng chuáng àaä lêìm, chùèng thùçng naâo chúi khùm caã, maâ àoá laâ
tiïëng coâi cuãa laäo Böåc baão vïå múái cuãa kho thiïët bõ. Laäo huyânh huyåch
vaác caái thên hònh phò löån chaåy ra, vûâa chaåy ò aåch vûâa lïn gioång haách
dõch quaát thaáo tuåc tôu.
- Ï mêëy thùçng ranh kia, ra mau, khöng öng oaánh boã meå bêy
giúâ.
Àïën giúâ caã boån múái muåc kñch thêëy chên dung laäo. Àoá laâ möåt böå
mùåt àoã gay, bûâng bûâng nhû keã say rûúåu, hai bïn maá nung nuác thõt
xïå xuöëng chaãy daâi nhoang nhoaáng múä. Caái muäi cuãa laäo múái tuyïåt
chûá: Noá beân beåt nhû caái moã võt nhûng laåi àoã lûång nhû traái úát àang
phêåp phöìng thúã phò phoâ nhû con lúån. Mùæt laäo trúån lïn veã soi moái
nhòn caã boån, dûúái con mùæt cuá voå cuãa laäo, hònh nhû chuáng àïìu laâ lûu
manh caã.
Thêëy caã boån àûáng ngêín ngú nhòn, laäo beân cêët gioång àêìy uy
quyïìn.
- Tao baão cuát ngay - chuáng maây àiïëc aâ - àêy laâ khu "quöëc cêëm"
"bêët khaã xêm phaåm" khöng phaãi chöî cho chuáng maây chúi búâi, àuá
àúãn roä chûa - cuát - laäo khoaát tay veã cûúng quyïët.
Sau mêëy phuát chûång laåi, giúâ caã boån àaä hiïíu, àûáa naâo cuäng
ngêåm nguâi tiïëc reã. Möåt vaâi àûáa àõnh dêíu möi caäi laåi, nhûng lêåp tûác
chuáng dûâng laåi ngay, vò chuáng biïët coá noái vúái nhûäng ngûúâi nhû laäo
êu cuäng bùçng khöng, khöng cêín thêån coân ùn caái taát nhû búän. Nïn
chuáng chó gûúâm gûúâm nhòn laäo, trong àöi mùæt loáe lïn veã hùçn hoåc.
Khi àaä caách xa möåt vaâi àûáa coân ngoaái laåi nhöí nûúác boåt phò, laäo thêëy
vêåy thò löån ruöåt lùæm, nhûng ngûúâi nhû laäo thò laâm sao maâ rûúåt àwcj
mêëy thùçng oùæt con kia. Khöng laâm gò àûúåc laäo hêåm hoåe noái vúái theo:
- "Lêìn sau maâ coân vaâo, öng raãi thuãy tinh cho chuáng maây queâ cùèng
hïët tñ túãn.
Tûúãng doåa chúi, khöng ngúâ laäo laâm thêåt. Höm trûúác thaãm coã
xanh mûúåt àeåp laâ thïë maâ höm nay àaä löín nhöín àêìy nhûäng maãnh
thuãy tinh sùæc leåm àïën rúån ngûúâi. Àïí yïn têm hún laäo coân lêëy dêy
theáp gai giùng nhùçng nhõt quanh sên. Tiïëp àoá laäo goåi mêëy tay coá xe
boâ keáo àïën cho thuï chöî chùn trêu boâ vúái giaá thoãa thuêån laâ 10.000
àöìng 1 thaáng.
Bêy giúâ chiïìu chiïìu àêu coân tiïëng reo hoâ huyïn naáo nûäa. Khöng
khñ quanh khu têåp thïí vùæng lùång àïën ghï ngûúâi, caái oi nùæng cuãa
ngaây heâ nhû àûúåc nhên lïn gêëp böåi. Xa vùæng sên coã, boån treã àûáa
naâo mùåt cuäng buöìn rûúâi rûúåi. Möîi chiïìu àïën chuáng chó coân biïët öm
boáng thêìm tiïëc reã, maâ xoát xa nhòn àaân boâ àang gùåm coã rau raáu möåt
caách taân nhêîn.
Caái thaãm coã mûúåt maâ àêu coân laâ thaãm coã nûäa. Giúâ àêy trïn sên
àêìy nhûäng vïët do boâ gùåm loang löí, nham nhúã, tñm bêìm, sên baäi
vûúng vaäi àêìy nhûäng baäi phên trêu boâ àen xò böëc muâi khùæm lùåm
àïën lúåm gioång. Chöî cuöëi sên núi gön boáng giúâ laâ möåt vuäng trêu àêìm,
ruöìi nhùång bêu àêìy böëc muâi tanh tûúãi.
Ai ai nhòn thêëy caãnh êëy cuäng thêëy nao loâng, coá leä chó mònh laäo
Böåc laâ thêëy thoãa maän haã hï. Búãi tûâ nay trúã ài ngoaâi lûúng rau möîi
thaáng laäo coân thu nhêåp thïm àûúåc 10.000 àöìng tiïìn cho thuï baäi.
Thúâi gian cûá lùång tröi. Cho túái höm nay, chuá thùçng Huy úã Àûác
vûâa gûãi vïì cho noá möåt quaã boáng VECXI cuãa haäng ADIDAS (àuáng
tiïu chuêín quöëc tïë). Thïë laâ caã boån húán húã keáo nhau ra àaá úã doåc vóa
heâ àêìu thõ trêën. Sau caã thaáng tuâ chên, bñ cùèng àïën höm nay múái
àûúåc thaã phanh nïn caã boån say sûa quïn caã mïåt.
Trêån àêëu diïîn ra hïët sûác haâo hûáng söi nöíi àêìy hêëp dêîn gay cêën.
Vaâo luác giûäa hiïåp 1 "Cao Cûúâng" trong khi maãi mï chaåy vúái theo
quaã boáng lùn ra àûúâng thò bêët ngúâ möåt chiïëc xe con lao túái, chöìm
lïn, nghiïìn naát àöi chên Cûúâng àang gaåt gaåt boáng. Noá ruá lïn möåt
tiïëng khuãng khiïëp, quùçn quaåi trïn vuäng maáu lïnh laáng lêìy nhêìy
nhûäng maãnh chên bõ nghiïìn naát. Noá chó uá úã àïëm àûúåc vaâi tiïëng röìi
ngêët lõm. Khi chiïëc xe cêëp cûáu kõp túái thò Cûúâng àaä hoaân toaân bêët
tónh nhên sûå vò mêët quaá nhiïìu maáu.
Tin naây lan nhanh khùæp khu têåp thïí, ngûúâi ta tuám tuåm baân
taán xön xao, ai ai cuäng caãm thûúng cho söë phêån chuá beá.
Mêëy nhaâ coá con ài àaá boáng thò àe neåt con:
- Àêëy boáng vúái caã baánh, xem thùçng Cûúâng àêëy, giúâ thò àeo têåt
caã àúâi.
Laäo Böåc cuäng biïët chuyïån êëy. Saáng höm sau tûâ tõt muâ ngûúâi ta
àaä thêëy laäo dúä hïët haâng dêy theáp gai vaâ cùåm cuåi ngöìi nhùåt nhûäng
maãnh thuãy tinh vúä - nhûäng maãnh thuãy tinh maâ trûúác àêy möåt
thaáng chñnh laäo àaä hùm húã rùæc àêìy sên.
NGÛÚÂI BAÅN MUÖÅN MAÂNG
Vônh Hûäu
Lêìn naâo cuäng vêåy, möîi khi vaâo ngöi nhaâ söë 69, anh chaâng Têën
cuäng àïìu xuêët nhêåp chúáp nhoaáng, thònh lònh nhû àïí muöën bùæt quaã
tang möåt töåi löîi naâo vêåy. Khi thò múái saáng baãnh mùæt, khi thò trûa
àûáng boáng, khi thò trúâi vûâa sêåp töëi. Anh chaâng lûåa toaân giúâ giêëc linh
hiïín àïí gheá thùm möåt àöëi tûúång nguy hiïím cuãa khu phöë.
Ngöi nhaâ söë 69 àoá laâ möåt caái gai àöåc khoá chõu àöëi vúái anh chaâng
Têën, cöng an khu vûåc, ngûúâi chõu traách nhiïåm theo doäi vaâ baão vïå an
ninh cho baâ con phûúâng phöë. Ngöi nhaâ àêìy nghi ngaåi àoá vöën laâ cú
ngúi cuãa möåt cöng chûác cao cêëp nguåy quyïìn. Mùåc duâ öng chuã höå "coá
töåi vúái nhên dên" àaä tûâ giaä coäi àúâi hún ba nùm nay, nhûng caái àaám
con öng ta coân súâ súâ ra àoá chñnh laâ möåt möëi lo ngaåi cho an ninh
chung cuãa khu phöë. Hoåp haânh khöng bao giúâ coá mùåt. Nghôa vuå quên
sûå thò tröën traánh khöng ài àùng kyá, nghôa vuå lao àöång thò luön luön
chêåm trïî, miïîn cûúäng. Caác mùåt phong traâo cuãa thanh niïn cuäng
khöng hïì tham gia. Nhaâ coá ba, böën àûáa con trai maâ chùèng coá tïn
naâo coi cho ra àûúåc. Anh chaâng Têën rêët lûu têm àïën hang öí àêìy "vi
truâng nguåy" naây. Höìi múái vïì nhêåm chûác "thöí àõa trung thêìn" cuãa
khu phöë naây, anh chaâng Têën àûúåc nghe noái nhiïìu vïì anh em trai
nhaâ söë 69. Nghe àêu anh em nhaâ àoá rêët àa taâi, cêìm kyâ thi hoåa böën
moán taâi tûã àïìu raânh roäi àiïu luyïån. Taâi thò taâi, taâi phaãi luön coá àûác
ài keâm múái laâ àaáng nïí phuåc. Àùçng naây, anh em nhaâ taâi tûã àoá,
khöng hïì àoáng goáp möåt chuát taâi nùng naâo, cöng lao naâo cho phöë
phûúâng. Àïën nhaâ, chaâng cöng an khu vûåc chó thêëy mêëy "mïå" öm
àaân ca haát ba thûá nhaåc vaâng, nhaåc ngoaåi. Trïn tûúâng thò treo vaâ
daán àêìy nhûäng tranh aãnh mang yá nghôa viïín vöng xa vúâi. Tûúáng taá
"mïå" naâo "mïå" nêëy àïìu ra veã cöng tûã böåt, xanh xao nhu nhûúåc.
Nguyïn möåt àaám, chùèng coá "mïå" naâo coá àûúåc möåt nghïì nghiïåp cho
àaâng hoaâng àûáng àùæn. Chaâng Têën thûúâng thùm ngöi nhaâ naây vúái
möåt aác caãm. Thaáng 8 nùm 1986, àuâng möåt caái ba "mïå" em biïën mêët
tiïu, chó coân "mïå" to àêìu truå laåi úã nhaâ. Hoãi ra múái biïët mêëy "mïå" ruã
nhau ài theo caác àoaân ca nhaåc, caãi lûúng naâo àoá röìi. "Roä laâ thûá
ngûúâi biïëng nhaác lao àöång múái àeo àuöíi caái nghiïåp xûúáng ca vö loaâi
kia!", chaâng cöng an khu vûåc suy nghô heåp hoâi nhû vêåy, nïn vöën àaä
gheát nay caâng gheát thïm. "Mïå" lúán àêìu coân soát laåi úã nhaâ laänh àuã caái
gheát nguy hiïím àoá cho caã mêëy anh em. "Mïå" àoá tïn laâ Thiïån. Àöëi
vúái anh chaâng Têën, gaä Thiïån laâ möëi nghi ngaåi haâng àêìu, laâ thaânh
phêìn àaáng àûúåc àöi mùæt chuyïn nghiïåp cuãa cöng an chiïëu cöë caã
ngaây lêîn àïm.
Gaä Thiïån laâ möåt nguyå quên, cêëp bêåc haå sô. Gaä rêët khaá thú vùn,
veä àeåp, àaân gioãi, haát hay. Nhûng gaä àaä àem caái taâi nùng tuyïåt vúâi
cuãa mònh àùåt khöng àuáng chöî. Vò vêåy gaä múái coá tiïìn aán mûúâi taám
thaáng caãi taåo sau Giaãi phoáng vò töåi saáng taác vùn thú phaãn àöång.
Àûúåc traã vïì laåi cho àõa phûúng quaãn lyá, àûúng nhiïn gaä Thiïån trúã
thaânh caái gai nhûác nhöëi cho chaâng cöng an Têën. Anh chaâng Têën àa
nghi naây àaä nhiïìu lêìn àöåt xuêët gheá thùm goåi laâ kiïím tra haânh vi gaä
Thiïån aám chûúáng. Coá möåt lêìn taåt vaâo doâ thùm, khöng bùæt àûúåc tang
chûáng löîi lêìm naâo, chaâng cöng an giaã vúâ chaâo ài vïì. Anh chaâng qua
nhaâ kïë bïn ngöìi chúi. Nûãa giúâ sau, anh chaâng laåi cêín thêån quay laåi
thùm àöåt xuêët gaä Thiïån möåt lêìn nûäa. Caái kiïíu thi haânh phêån sûå àoá
khiïën cho gaä Thiïån phaãi toaát möì höi laånh, thêëp thoãm lo êu. Möåt lêìn
vaâo buöíi trûa im ùæng, chaâng cöng an àaáng ngaåi kia àaä ài söìng söåc
vaâo ngöi nhaâ söë 69 maâ khöng nghe àûúåc tiïëng bûúác chên. Bùæt gùåp gaä
Thiïån ngöìi say sûa viïët, anh chaâng Têën quaát hoãi: "Anh viïët thûá gò
àoá?" Röìi khöng àúåi gaä Thiïån traã lúâi, chaâng cöng an nghiïm nghõ giêåt
lêëy quyïín vúã xem. Àoá laâ tuyïín têåp thú. Thú vïì meå, thú vïì vêìng
trùng, thú vïì voâng tay nuöi nêëng, vaâ thú vïì nöîi loâng cuãa àûáa con bêët
hiïëu. yá tûá ngön tûâ khöng coá gò sai traái löîi lêìm, nhûng gaä Thiïån vêîn
bõ bùæt löîi: "Ùn xong ngöìi laâm thú chûá chùèng biïët laâm luång gò nûäa aâ?
Lêëy gò maâ ùn, maâ söëng? Khöng biïët xêëu höí aâ?". Chaâng Têën hoãi vêåy,
gaä Thiïån àiïìm nhiïn àaáp: "Meå töi nuöi töi söëng àïí töi laâm thú dêng
meå. Coá gò laâ xêëu höí?" Lêìn khaác, luác töëi trúâi, anh chaâng Têën nheå
nhaâng tûâng bûúác chên ài vaâo, gheá mùæt qua cûãa söí nhòn vaâo thêëy gaä
Thiïån àang cùæm cuái viïët laách. Chùæc mêím kyâ naây thïë naâo cuäng nùæm
àûúåc tang chûáng, chaâng cöng an oai vïå bûúác vaâo. Kiïím tra kyä lûúäng
tûâng doâng chûä trïn caác saách vúã, chaâng Têën thêët voång vò chó àûúåc àoåc
toaân laâ thú tònh yïu - vùn tònh caãm. Anh chaâng bûåc doåc noái: "Ba thûá
lùng nhùng uãy mõ!". Gaä Thiïån chó biïët ngöìi móm cûúâi. Nuå cûúâi cuãa
gaä thêåt thaãm haåi. Lêìn khaác nûäa, chaâng cöng an hung thêìn cuãa gaä
Thiïån laåi mêët cöng àûáng àoåc mêëy baâi thú cuãa caác bùçng hûäu cheáp
tùång. Thú sùåc muâi rûúåu. Vò chuáng àûúåc saáng taác ngêîu hûáng ngay
trong caác tûãu höåi tûng bûâng. Lêìn àoá, anh chaâng Têën hoãi vúái gioång
keã caã: "Sao cûá thêëy anh ngöìi úã nhaâ maâ viïët viïët maäi vêåy? Sao chùèng
chõu kiïëm cöng viïåc gò àïí laâm?" Gaä Thiïån mên mï mêëy súå rêu luán
phuán núi cùçm, tónh bú àaáp: "Viïët, àoá cuäng laâ cöng viïåc, àöìng chñ aå!".
Nghe vêåy, anh chaâng Têën khöng thïí bònh tônh àûúåc, beân quaát lïn
giêån dûä: "Viïët? Viïët caái gò? Viïët cho ai? Töi laâ àöìng chñ cuãa anh aâ?
Anh maâ laâ àöìng chñ cuãa töi aâ?" Gaä Thiïån vêîn thaãn nhiïn noái:
"Khöng phaãi thò thöi. Khöng nhêån thò thöi". Anh chaâng Têën liïång
traã laåi têåp thú lïn baân, hùçn hoåc noái: "Anh nïn suy nghô vaâ chêën
chónh laåi lúâi noái, tû tûúãng vaâ cöng viïåc cuãa mònh ài. Töi seä thûúâng
xuyïn giaám saát anh àêëy!". Noái xong laâ chaâng Têën ài ra liïìn möåt
maåch bùçng nhûäng bûúác chên oai nghiïm huâng höí. Gaä Thiïån ngöìi
nhòn theo vúái möåt nuå cûúâi chua chaát thêëm trïn àöi möi khö möëc
thêm xò...
Sau caái Tïët Kyã Tyå... Vaâo möåt súám tinh mú ngaây chuã nhêåt, anh
chaâng Têën àaä vöåi vaâng gheá thùm ngöi nhaâ söë 69. Gaä Thiïån ngöìi bïn
baân. Gaä àang trêìm tû vúái khoái thuöëc bay muâ mõt, nïn gaä khöng biïët
coá võ khaách quyá cuãa mònh haå cöë gheá thùm. "Chaâo anh Thiïån!". Lúâi
chaâo cuãa anh chaâng Têën àaä laâm cho gaä Thiïån giêåt bùæn ngûúâi lïn. Gaä
quay laåi nhòn anh cöng an vúái àöi mùæt khoá chõu. Nhûng chúáp nhaáy,
caái nhòn cuãa gaä liïìn dõu xuöëng àöíi thaânh ngaåc nhiïn thùæc mùæc. Gaä
vûâa bùæt thêëy veã khaác laå núi aánh mùæt vaâ nuå cûúâi cuãa võ "thöí àõa hung
thêìn". Nuå cûúâi vaâ aánh mùæt cuãa anh chaâng Têën saáng àoá sao maâ hiïìn
dõu vaâ thên thiïån quaá chûâng. Chuã chûa kõp múã lúâi, thò khaách àaä tûå
àöång ngöìi xuöëng chiïëc ghïë kïì bïn. Anh chaâng Têën hoãi nheå nhaâng:
"Anh àang àõnh viïët àoá phaãi khöng? Viïët súám quaá haã? ". Gaä Thiïån
noái: "Buöíi saáng, àêìu oác laâm viïåc rêët saáng suöët minh mêîn, nhêët laâ
khi coá àuã caâ phï - thuöëc laá". Chaâng cöng an queát aánh mùæt nhòn
nhûäng thûá baây biïån trïn baân. Buát, vúã àang nùçm vúái tû thïë "sùén
saâng chiïën àêëu". Bõch thuöëc rï. Höåp queåt diïm. Ly caâ phï phin àang
nhoã tûâng gioåt. "Nhûäng luác khöng coá mêëy thûá naây thò sao?" - Chaâng
Têën hoãi. Gaä Thiïån nhoeãn cûúâi noái: "Khöng coá thò khöng caách gò rùån
ra àûúåc yá tûá chûä nghôa". Chaâng cöng an laåi hoãi tiïëp: "Coá nhûäng luác
khöng coá khöng? Hay luác naâo cuäng àêìy àuã nhû vêåy?" Gaä Thiïån cau
maây. Gaä bùæt àêìu chöåt daå, buång thêìm nöíi möëi nghi ngúâ. Gaä àoaán
chûâng chùæc anh chaâng cöng ùn hùæc aám kia àang tiïën haânh möåt cuöåc
àiïìu tra vïì "vêën àïì" naâo àoá. Vêën xong àiïëu thuöëc rï, gaä múái thuãng
thùèng noái: "Thûúâng thò nhõn theâm hoaâi. Luác àoá chó biïët nùçm àoåc
truyïån, àoåc baáo!". Chaâng cöng an gêåt guâ caái àêìu, bêët chúåt hoãi àöåp
möåt cêu: "Anh laâ Thiïn Kiïëm?" Gaä Thiïån nghe hoãi liïìn sûäng súâ giêy
laát. Gaä khöng traã lúâi maâ hoãi laåi: "uãa, sao biïët?". Chaâng Têën móm
cûúâi, àoaån múã cùåp xaách lêëy ra mêëy túâ baáo, àùåt lïn baân noái: "Lêu
nay, theo doäi thûúâng xuyïn caác baáo töi rêët thñch àoåc caác tiïíu phêím,
caác baâi thú chêm biïëm vaâ nhûäng biïëm hoåa cuãa taác giaã coá tïn Thiïn
Kiïëm. Töi rêët caãm mïën öng Thiïn Kiïëm êëy, mùåc duâ chûa àûúåc thêëy
mùåt. Cûá nghô àoá laâ möåt ngûúâi xa laå, úã möåt xûá naâo xa xùm. Túâ baáo
höm qua coá giúái thiïåu vúái baån àoåc böën phûúng tïn thêåt cuãa cêy buát
tiïm kñch Thiïn Kiïëm. Nhúâ vêåy, töi múái biïët àûúåc ngûúâi maâ mònh
khêm phuåc bêëy lêu nay laåi chñnh laâ anh. Löîi taåi anh àêëy nheá. Anh
chûa hïì baáo cho töi biïët vïì hoaåt àöång vùn chûúng trïn baáo chñ cuãa
anh bao giúâ!". Gaä Thiïån toe toeát cûúâi, noái: "Chûa biïët röìi seä biïët, vaâ
àaä biïët röìi àoá!" Chaâng cöng an cuäng cûúâi theo, laåi hoãi: "Dûúâng nhû...
qua nhûäng tranh vaâ baâi àùng trïn caác baáo, àöëi tûúång haâng àêìu, bêët
haånh nhêët àûúåc ngoâi buát cuãa Thiïn Kiïëm chôa vaâo laâ quan tham
ö?". Gaä Thiïån gêåt àêìu àaáp: "Àuáng vêåy. Àoá laâ têëm bia gúám guöëc cho
töi bùæn àaån vaâo!" Chaâng Têën cûúâi nheå: "Töi cuäng chuáa gheát haång
ngûúâi àoá, nhûng cuäng xin hoãi anh, vò sao öng Thiïn Kiïëm kïët mêëy
võ quan tham quaá xaá vêåy?" Gaä Thiïån vûâa khuêëy ly caâ phï vûâa trêìm
gioång noái: "Vò ba töi, tuy laâ möåt viïn chûác cao cêëp cuãa nguåy quyïìn,
nhûng öng nöíi tiïëng laâ möåt cöng chûác thanh liïm, söëng möåt àúâi
thanh baåch. Trong khi caác viïn chûác dûúái quyïìn, nhûäng haång àaân
em cuãa öng ngûúâi naâo cuäng nhaâ cao cûãa röång, ài xe húi, söëng àúâi
vûúng giaã thò öng quanh nùm suöët thaáng khom lûng vúái chiïëc xe
àaåp coåc caåch. Ba töi laâ niïìm tûå haâo chung cuãa caã àaåi gia àònh, vaâ laâ
têëm gûúng saåch saáng cho anh em töi noi theo maâ söëng vúái ngûúâi, vúái
àúâi. Nhûäng gò nghõch laåi vúái têëm gûúng àoá laâ nhûäng àiïìu töi cùm
gheát nhêët vêåy!".
Hai ngûúâi ngöìi chuyïån troâ trao àöíi vúái nhau rêët lêu. Cêu
chuyïån caâng daâi, caã hai caâng cúãi múã thên thiïët. Àïën luác ly caâ phï àaä
caån, vaâ chiïëc gaåt taân thuöëc àaä àêìy ùæp "dïë nhuäi" thò chaâng cöng an
múái chõu àûáng dêåy chaâo taåm biïåt. Hoå chia tay nhau coá möåt chuát lûu
luyïën. Vò dûúâng nhû, sêu lùæng têån àaáy loâng cuãa hai ngûúâi coân chûáa
cêët nhûäng nöîi niïìm, maâ cuöåc chuyïån troâ ngùæn nguãi kia khöng àuã àïí
hoå truát ra hïët àûúåc. Sau àoá möåt ngaây, súám mai thûác dêåy, gaä Thiïån
ngaåc nhiïn khi thêëy trïn chiïëc baân con àùåt bïn cûãa söí àang múã, coá
hai goái thuöëc Àaâ Laåt, möåt bõch caâ phï böåt vaâ goái àûúâng caát. Nhûäng
vêåt naây àeâ lïn möåt mêíu giêëy nhoã. Gaä Thiïån vöåi cêìm lïn àoåc: "Anh
Thiïån, coá chuát ñt goåi laâ xùng chïë vaâo cho xe chaåy bon bon. Thên aái,
Têën".
Kïí tûâ àoá, mùåc duâ laâ húi muöån maâng, hoå laâ àöi baån têm àùæc, saát
caánh thên thiïët bïn nhau. Muöån maâng, nhûng cuäng coân lùæm chuyïån
múái meã. Vaâ cuäng coân rêët súám suãa àïí cuâng chung bûúác trûúác thúâi
cuöåc àang chuyïín mònh. Muöån nhûng khöng hïì muöån...
BIÏÍN GOÅI
Trêìn Hoaâng Thiïn Kim
Chiïìu hùæt nùæng hoaâng hön tûâ daãi mêy phña xa xa núi chên biïín.
Tûâng con soáng vöî vaâo búâ lêîn trong êm thanh reáo rùæt cuãa gioá len loãi
trong haâng phi lao, nhûäng con coâng gioá phùng phùng lao ra biïín nöíi
tröi, dêåp dïình. Möåt vaâi ngûúâi ûa caãm giaác böìng bïình, thaã phao vaâ
nùçm loåt thoãm trong àoá àïí mùåc caái võ mùån moâi ngêëm dêìn vaâo thõt da.
Noá ngöìi öm göëi mùæt mú maâng nhòn hoaâng hön rúi khöng chúáp mùæt.
Quï ngoaåi noá gêìn biïín. Tuöíi thú cuãa noá gùæn vúái biïín nhû möåt
dêëu tñch khöng thïí múâ phai. Coá ai àaä noái rùçng: "Caái gò coá úã tuöíi thú
thò luön coân maäi". Noá móm cûúâi chiïm nghiïåm. Luä treã con àêìu toác
hoe vaâng, phúi trêìn àen thuãi thui nghõch soáng, vö tû vaâ bònh yïn.
Chuáng teá taát hùæt nûúác vaâo mùåt nhau, cûúâi nùæc neã àuâa giúän vúái
nhûäng àúåt soáng cöìn lïn dûä döåi, ngêåp gêìn àïën cöí. Thùçng Huâng, chaáu
baâ Ngaát baá vai chõ noá, nhaãy lïn röìi ngaä nhoaâi trïn nûúác, caã boån cûúâi
thi vúái tiïëng soáng biïín, vuöët nhûäng gioåt nûúác mùån coân traân trïn mi
mùæt. Thùçng Luåc "ö" - vò caái quêìn naâo cuãa noá cuäng coá möåt miïëng vaá,
thò heát tûúáng lïn: "Chuáng maây úi, con soáng to àang sùæp túái kia kòa,
thi xem àûáa naâo nhaãy cao nhêët nhaá!" Caã boån àöìng thanh "2 - 3" röìi
nhaãy cêîng lïn vaâ rúi buâm buåp xuöëng, lêëy baân tay beá boãng àêåp loäm
toäm trïn mùåt nûúác.
Nhûäng con soáng dêng cao, thuãy triïìu sùæp lïn, biïín bùæt àêìu dûä
döåi. Boån treã àuöíi nhau thaânh tûâng voâng nhû vêy caá. Noá theâm caái
caãm giaác êëu thú êëy biïët chûâng naâo. Noá theâm àûúåc trúã laåi nhûäng
ngaây cuâng boån baån xoám chaâi nö giúän vúái biïín, ngêåm nûúác biïín phun
thaânh nhûäng tia cêìu vöìng dûúái aánh mùåt trúâi giûäa trûa nùæng àöët. Noá
nhúá Thùæng - nhúá hoa muöëng biïín caâi àêìu trong ngaây sinh nhêåt, noá
vêîn nhúá àiïìu ûúác Thùæng daânh tùång noá trong buöíi chiïìu xa caách êëy
"Böëng seä luön nhúá vïì sûå tñch hoa muöëng biïín chûá? Ûúác gò ngaây trúã
vïì Thùæng seä khöng phaãi thú thêín möåt mònh nhùåt nhûäng con phuâ du
àûång vaâo voã trai gûãi tùång cö laáng giïìng... úã phöë!" Bêy giúâ Thùæng àaä úã
rêët xa, Saâi Goân têëp nêåp, öìn aä, Thùæng vuâi àêìu vaâo cöng viïåc coá khi
naâo Thùæng nhúá biïín vaâ luä baån thuúã xûa, khi àûáa naâo àûáa nêëy maãi
chúi àïí sûáa baám vaâo ngûúâi sêín raát, caái Nhõ sùåc nûúác biïín ho àïën
chaãy nûúác mùæt maâ vêîn coân toe toeát cûúâi búãi caái võ mùån moâi êëy àaä
ngêëm sêu vaâo tûâng tia lûúäi. Noá ài doåc baäi biïín, nhùåt nhûäng voã öëc
àang nghiïng ngaã theo tûâng lúáp soáng. Biïín àaä nuöi dûúäng tuöíi thú
noá bùçng nhûäng con soâ, con öëc... êëy, loaâi öëc gai àêìy gai nhoån àaä mêëy
lêìn àêm vaâo chên noá chaãy maáu, ùn vaâo àùæng nhaám ngùæt, loaåi öëc maâ
chó nhûäng ngûúâi miïìn biïín ùn múái caãm thêëy ngon vaâ caãm nhêån
àûúåc tûâng võ ngoåt cuãa thaáng nùm lùæng àoång vaâo thên öëc...
Nhûäng tia nùæng cuöëi ngaây àaä bùæt àêìu thu mònh vaâo biïín.
Hoaâng hön xuyïn qua nhûäng khöëi mêy tûúång hònh hùçn lïn chon
choát trïn nïìn trúâi. Caác sùæc maâu cuãa buöíi chiïìu muöån lêîn hoâa vaâo
nhau phaãn chiïëu xuöëng mùåt biïín taåo nïn nhûäng chuâm aánh saáng lêëp
loáa, cuöån troân... möåt khung caãnh thêìn tiïn noá nhûäng tûúãng chùèng úã
àêu coá thïí àeåp hún thïë. Tûâ àùçng xa mêëy chiïëc thuyïìn àaánh caá trúã
vïì giong buöìm trùæng xoáa. Boån treã con uâa àïën doâm ngoá, chó troã,
chuáng xuám xñt quanh nhûäng taãi caá, töm, mûåc... àïëm nhûäng con caá
to àang giaäy àaânh àaåch, hùæt nûúác tûá tung. Nhûäng ngûúâi buön caá
àïën cên keáo, choån lûåa, mùåc caã om soâm... Têët caã öìn aä, naáo nhiïåt,
tiïëng goåi nhau lanh laãnh, tiïëng la löëi chñu chñt... Dên biïín dûä döåi
nhû soáng maâ cuäng hiïìn hoâa, mùån maâ nhû muöëi biïín. Loâng noá chúåt
röån vui vò caãm giaác êëm aáp chúã che cuãa biïín bao la àang döåi vïì, noá tûå
nhuã nïëu àûúåc sinh ra möåt lêìn nûäa noá vêîn seä choån maãnh àêët naây.
Noá laách khoãi àaám àöng ài ra baäi dûa àoã moång quaã úã Baäi Trûúác.
Nhûäng tuáp lïìu cuãa ngûúâi tröng dûa luåp xuåp, cuä kyä nùçm tônh lùång
nhoã nhoi trïn caát. Ngaây xûa, öng ngoaåi noá cuäng dûång möåt tuáp lïìu
nhû thïë ngay caånh baäi dûa àïí canh tröåm vaâ luä chuöåt phaá phaách.
Àïm àïm öng ra nguã úã àoá, luác naâo theâm thuöëc laâo vaâ nûúác cheâ xanh
öng laåi vïì nhaâ. Noá thûúng öng lùæm, noá thûúâng àïí sùén nûúác, thuöëc
laâo, àiïëu vaâ caã cêy àoám àïí öng khöng phaãi luåc suåc ài tòm trong àïm
khi trúã vïì...
Noá öm thûã möåt quaã dûa to ngay úã phña dûúái chên, phuãi lúáp caát
dñnh trïn thên dûa, caái kyã niïåm khöng bao giúâ noá quïn àûúåc trong
suöët nhûäng thaáng nùm qua, vaâ coá leä caã trong suöët cuöåc àúâi laåi voång
vïì trong têm tûúãng. Àïm trùng rùçm thaáng baãy nùm êëy...
Sau khi keáo nhau ra biïín nghõch caát vaâ chúi troâ xêy dûång nhaâ
dûúái trùng mïåt lûã ngûúâi, Thùæng àûa ra àïì nghõ ài haái tröåm dûa. Noá
vaâ Nhõ coá nhiïåm vuå canh ngûúâi, coân Thùæng, Haãi, Huâng vaâo baäi haái.
Chó trong voâng mêëy phuát möîi àûáa àaä öm möåt quaã dûa to àuâng
àoaâng húát hú húát haãi chaåy xuöëng búâ biïín. Thùæng treâo lïn beã möåt
caânh phi lao thay dao böí dûa. Caã boån ngöìi ùn nhai söìn söåt. Àûáa naâo,
àûáa nêëy phöìng möìm nuöët ûâng ûåc, thónh thoaãng nhai luön caã höåt rau
raáu. Cöë gùæng lùæm maâ mêëy àûáa vêîn khöng ùn hïët chöî dûa, hûáng chñ
lêëy dûa neám nhau xoeân xoeåt röìi vaác caái buång loäng boäng nûúác uâa ra
biïín nghõch soáng. Biïín àïm rùçm thêåt thanh khiïët. Con soáng baåc
àêìu lêëp loáa maãnh trùng cong cong nhû daát baåc uâa vaâo búâ. Coá möåt
quêìng saáng trïn mùåt trùng taåo thaânh möåt voâng troân múâ aão, baáo
hiïåu möåt ngaây nùæng gùæt chaáy da. Nhûäng con daä traâng vêîn miïåt maâi
xe caát, höëi haã nhû chùèng bao giúâ hïët viïåc, chùèng bao giúâ mïåt moãi...
Khi àaä thêëm mïåt caã mêëy àûáa tung têíy trúã vïì nhaâ. Nûãa àïm noá
àang ngon giêëc thò bõ baâ ngoaåi lay dêåy: "Con Böëng, höm nay maây coá
thêëy àûáa naâo rònh rêåp ngoaâi baäi dûa nhaâ mònh khöng? Chuáng noá coá
hiïíu cöng lao cuãa ngûúâi ta àêu, noá cûá tûúãng dûa cuãa trúâi tûå lúán
àêëy!". "Thöi, baâ to tiïëng cuäng ñch gò, àïí cho laâng xoám nguã. Taåi töi
maâ, töi chuã quan, höm nay trùng saáng, tûúãng boån tröåm khöng daám
laâm liïìu, ai deâ..." Öng noá àúä lúâi trong khi noá àang ngaái nguã vaâ
chùèng hiïíu coá chuyïån gò xaãy ra. Múå noá rúm rúám nûúác mùæt vò bõ baâ
mùæng, baâ baão múå ài tröng dûa cho öng vïì ùn cúm thò laåi mang thùçng
Sam ài tùæm "tùæm taáp gò, saåch caã àúâi cú maâ, bêín möåt höm thò àaä
sao?". Cêåu khöng noái gò chó thúã daâi. Noá tónh nguã hùèn. Noá giêåt mònh,
thöi chïët röìi, töëi höm qua boån noá..., noá höëi hêån kinh khuãng nhûng
chó im lùång thao thûác suöët möåt àïm roâng. Noá khoác möåt mònh trong
boáng töëi, nûúác mùæt mùçn mùån thêëm vaâo möi, chan chaát nhû võ biïín.
... Noá mang caái bñ mêåt àoá ra thaânh phöë. Ngaây ba vïì àoán meå con
noá ài noá àõnh thuá töåi vúái öng baâ nhûng chùèng hiïíu sao noá àaä khöng
àuã can àaãm àïí noái ra sûå thêåt. Xa quï bao nhiïu nùm, noá nhúá quï,
nhúá öng baâ, nhúá luä baån, nhúá biïín vúái nhûäng troâ nghõch ngúåm, nhúá
àïën caån kiïåt têm höìn. Noá ñt àûúåc vïì quï, noá phaãi hoåc nhû möåt cöî
maáy àïí buâ laåi kiïën thûác cho nhûäng thaáng nùm êëu thú chó suöët ngaây
rong chúi lïu löíng cuâng luä baån xoám chaâi. Cuöåc söëng múái núi thaânh
phöë nhöån nhõp vaâ àöng àuác khöng daânh cho noá nhiïìu thúâi gian àïí
nghô vïì biïín nhûng nhûäng kyã niïåm thò vêîn veån nguyïn trong nöîi
nhúá. Möîi lêìn vïì quï noá laåi àûáng trûúác biïín rêët lêu àïí taå töåi cuâng öng
baâ giúâ àaä hoáa thên vaâo biïín bao la. Chia niïìm haånh phuác nhoã nhoi
vúái nhûäng àûáa baån xûa giúâ àaä tay böìng, tay bïë, gûãi chuát gioá Laâo caát
trùæng hanh hao vaâo Saâi Goân cho Thùæng vaâ ûúác mong biïín sau àïm
seä gûãi vïì àêët liïìn nhûäng con thuyïìn àêìy ùæp caá, töm...
Noá lêëy tay vun àêët vaâo göëc dûa coá mêëy quaã non àang vûún
mònh lúán lïn vaâ lêåt nhûäng chiïëc laá giaâ bõ gêåp dûúái thên dûa bïët àêët,
nghe lúâi biïín bao dung lêîn hoâa trong tiïëng soáng öìm oaåp vöî vaâo búâ...
NHÛÄNG DOÂNG SÖNG CUÂNG CHAÃY
Tùång baån beâ vaâ töi
Phaåm Thõ Phong Lan
... Lúáp 10.

Noá laâ möåt con beá tónh leã, vaâo lúáp coân mang theo nguyïn caái veã
khúâ khúâ, ngöì ngöå, caái veã êëy vûâa nhû laåc loäng laåi vûâa nhû nöíi lïn
trong lúáp.
Ngöìi baân 4, àêìu baân, àûáa baân trïn cao hún noá nûãa caái àêìu nïn
võ trñ cuãa noá böîng trúã thaânh muåc tiïu "nghi ngúâ" cuãa giaáo viïn. Coá
thïí laâ möåt cuöën truyïån trinh thaám, möåt túâ baáo hay... möåt goái muöëi
úát!
Giúâ toaán, thêìy giaáo giaâ vaâ dïî tñnh, noá löi chiïëc gûúng gùæn sau
cuåc têíy ra... ngùæm thiïn haå. Daäy bïn kia, cuäng baân 4, ngöìi phña
trong cuâng laâ möåt keã àaáng àûúåc chuá yá. Coá nghôa laâ phaãi àïí gûúng
nghiïng sang phña bïn phaãi. Chaâ! Cuäng àaáng giaá "tiïíu thû con nhaâ"
àêëy chûá! Toác daâi, tïët hai bïn, àùåc biïåt laâ àöi mùæt biïët noái, ngöìi hoåc
nghiïm tuác àïën "laånh luâng". Thöi, stop! Thêìy nhòn...
Nùæng lêëp loaáng ngoaâi cûãa söí, noá laåi löi caái gûúng ra, ngöìi phña
sau cö beá êëy cuäng laâ möåt tiïíu nûä nûäa. Coá thïí laâ khaá dïî thûúng, toác
daâi (laåi toác daâi, noá vuöët maái toác ngang... tai cuãa mònh vaâ thùæc mùæc:
sao con gaái lúáp naây toác daâi thïë!), veã mùåt ngêy thú, ngöìi ghi cheáp
chùm chuá nhû möåt hoåc troâ ngoan. Hïët giúâ! Noá cêët caái gûúng vaâo tuái,
khöng quïn quay laåi nhòn hai cö baån cuâng lúáp vaâ noá chúåt bùæt gùåp
nhûäng aánh mùæt cuäng nhòn noá. Vöåi vaä, noá quay ài nhû cöë tònh che
giêëu àiïìu gò àoá.
Lúáp 11.
Khai giaãng, noá ài súám hún caác anh chõ lúáp 12 nhûng vêîn muöån
hún tuåi lúáp 10. Sên trûúâng àaä khaá àöng, tòm möåt laát noá múái túái àûúåc
chöî lúáp noá ngöìi, tuåi baån àang lao xao hoãi nhau vïì kyâ nghó heâ...
- Maây thïë naâo? - Nhñm hoãi noá.
- Tao? - Noá cûúâi khêíy - Têët caã vö võ vúái caái tay boá böåt möåt thaáng!
- Tiïëp theo?
- Laâ höm nay ài khai giaãng! - Noá vêîn tónh khö.
Lïn lúáp, vêîn chöî ngöìi cuä, nhûng hònh nhû khoaãng caách cuãa caái
nhòn tûâ baân noá sang daäy bïn kia múái hún, coá nghôa laâ khöng cêìn
khuác xaå qua gûúng.
Tûâ trûúâng vïì nhaâ noá gêìn nhêët, vûúåt qua möåt con döëc thò túái nhaâ
Haâ, thïm möåt quaäng àûúâng gêëp 4 lêìn nhû thïë laâ nhaâ Nhñm. Tan
hoåc, con àûúâng àoá nhû khöng thïí thiïëu sûå hiïån diïån cuãa 1 trong 3
àûáa. Nhñm sêu sùæc vaâ lùæt leáo vúái nhûäng cêu noái gêìn nhû "àõnh lyá".
Haâ hiïìn thuåc nhû möåt chuá meâo con quen àûúåc cûng chiïìu, àöi khi
khöng àöìng yá vúái nhûäng quan àiïím àöëi lêåp nhau cuãa noá vaâ Nhñm
nhûng cuäng khöng hïì toã phaãn ûáng. Coân noá, theo nhû lúâi chuác Tïët
cuãa Nhñm ghi sau têëm thiïåp: haäy laâ nhûäng caái gai biïët troân! Nhû
vêåy, bêy giúâ thò noá vêîn laâ nhûäng caái gai... sùæc nhoån!
Tònh baån cuãa tuåi noá laâ sûå húåp thaânh búãi 3 maãnh vúä nhúã nham
maâ nïëu àem gheáp laåi, seä àûúåc möåt hònh tam giaác cên. Nhñm vêîn
thûúâng tung ra nhûäng cêu noái goác caånh, noá laåi hay loâng voâng dêîn duå
ngûúâi ta röìi cho sêåp bêîy "suåp" möåt caái, àïí röìi àùæc thùæng cûúâi ngêìm
trong caái veã ngö ngöë. Àaä coá luác Haâ thöët lïn I "can you", taân nhêîn
vûâa thöi..." Möåt lêìn, sau khi cay cuá vò möåt lúâi thaách àöë, noá boåc möåt
höåp quaâ thêåt àeåp röìi tùång Nhñm vúái lúâi àe doåa: "Chûa vïì túái nhaâ maâ
múã seä gùåp chuyïån khöng hay !" Vïì nhaâ, Nhñm múã ra, bêët ngúâ vò àoá
laâ caái höåp röîng. Höm sau, Haâ nhêån àûúåc maãnh giêëy tûâ baân trïn:
"Maây nghô sao khi ngûúâi ta tùång mònh möåt túâ giêëy tinh khöi?" Haâ
khöng hiïíu liïìn neám qua chöî noá. Noá viïët laåi: "Àoá laâ khi ngûúâi ta
khöng àuã lúâi leä àïí diïîn taã tònh caãm cuãa mònh!" Lêåp tûác coá möåt "viïn
àaån" tûâ baân Nhñm: "Yïu thûúng vaâ cùm thuâ?". "Khöng hùèn thïë, coá
thïí laâ möåt caái gò àoá múái hún haånh phuác..." Haâ: "Coá nghôa laâ... Tao
khöng hiïíu!". Noá nhúá túái moán quaâ cuãa mònh vaâ laáu caá höìi êm: "Cuäng
nhû khi ngûúâi ta tùång quaâ maâ khöng tùång gò caã, coá nghôa laâ muöën
dêng caã thïë giúái naây cho... you!".
Ra chúi, Nhñm vêîy noá sang: "Maây quaã laâ "xaão traá" àêëy!" Noá
nhòn Nhñm vaâ Haâ: "Boån maây coá nghô túái möåt tònh yïu trong tònh baån
khöng? Àoá laâ cêu traã lúâi!"
Lúáp 12.
Nhñm chuyïín trûúâng, xuöëng Haâ Nöåi thi vaâo möåt trûúâng dên lêåp
coá tiïëng. Noá biïët, àuáng hún laâ caãm nhêån àûúåc àiïìu naây tûâ nùm
trûúác. Haâ àûa noá laá thû cuãa Nhñm höm chia tay khöng gùåp, lúâi leä
vêîn sùæc saão nhûng pha chuát buöìn buöìn. Noá hiïíu, nhû thïë laâ Nhñm
àaä choån àûúåc löëi reä, àûúåc doâng chaãy cho mònh.
Nùm cuöëi cêëp vúái böån bïì lo toan, noá vaâ Haâ lao àêìu vaâo hoåc, hai
àûáa thi khöëi C nïn thúâi gian dûúâng nhû luác naâo cuäng khöng àuã cho
viïåc hoåc chûá àûâng noái àïën chuyïån khaác. Thû Nhñm viïët vïì mau -
thûa khöng àïìu tuây thuöåc vaâo thúâi gian raãnh röîi haäy bêån röån. Haâ
lûúâi viïët thû nïn baão noá: "Thò maây cûá viïët luön cho caã tao ài!"
Giûäa nùm hoåc dûúâng nhû àûáa naâo cuäng caãm thêëy mïåt moãi, caái
cêìn qua thò chûa qua, caái mong thò chûa túái. Sûå lûng chûâng àoá cuäng
coá àöi lêìn laâm noá chaán naãn, thêët voång. Haâ hay coá veã mïåt moãi, trong
lúáp khöng coân giûä àûúåc tû thïë "khoanh tay lïn baân, mùæt nhòn lïn
baãng" nûäa.
Nhûäng luác êëy, túâ giêëy nho nhoã cuãa noá laåi bùæn sang vúái cêu thùm
hoãi cuãa möåt keã khöng thïí ngöìi yïn quaá 45 phuát trong möåt buöíi hoåc:
"Töëi qua mú thêëy gò? Thiïn thêìn hay aác quyã?" Haâ höìi êm: "Thiïn
thêìn bõ aác quyã bùæt coác!" Noá móm cûúâi: "Nïn bêy giúâ àõnh mú tiïëp àïí
cûáu thiïn thêìn aâ?" "Bûác thû" tûâ túâ giêëy nhaáp cuãa noá cuäng àuã sûác
dûång lïn möåt thïë ngöìi ngay ngùæn àïën cuöëi buöíi hoåc.
Thaáng nùm, khöng coá möåt doâng chûä naâo liïn laåc giûäa ba àûáa, kïí
caã nhûäng laá thû mi-ni trong giúâ hoåc. Haâ hoåc nhû khöng thïí laâm gò
khaác, coân noá, luác naâo cuäng ngú ngaác vúái cêu hoãi: "Thiïn haå hoåc àïën
àêu vaâ mònh hoåc àûúåc gò?" Cuöëi thaáng, chûúng trònh hoåc trïn lúáp
kïët thuác, tuåi noá àûúåc nghó mêëy ngaây àïí chúâ thi töët nghiïåp. Sau lïî bïë
giaãng, noá àõnh ruã Haâ loâng voâng àêu àoá cho vui, song thêëy veã vöåi vaä
vaâ mïåt moãi sau caái daáng thanh maãnh êëy, noá cöë neán möåt tiïëng thúã
daâi, thöi vêåy! Tuåi noá coân nhiïìu thúâi gian khaác maâ!
Nùæng àêìu muâa laâm noá choái mùæt, vúái noá, nùm nay nùæng nhû gùæt
gao hún, cûá nhû möåt cö beá hay húân maát, ûa nhêån maâ chùèng thñch
cho. Loâng noá cuäng xön xao khi bùæt gùåp aánh lûãa phûúång àêìu tiïn lêëp
loá trong taán laá xanh, nhû moåi ngûúâi, coá leä vúã cuãa noá cuäng coá àöi
caánh phûúång coân tûúi múái. Nhûng tûå dûng noá caãm thêëy töåi löîi thïë
naâo trûúác nhûäng àöëm lûãa nhoã nhoi chûa kõp chaáy hïët mònh êëy!
Khöng phaãi vö tònh song noá àaä quay ài khi nhêån thêëy àöi mùæt cuãa
Haâ ngêåp traân nöîi buöìn trûúác chuâm bùçng lùng ngan ngaát tñm. Seä
khoác mêët khi ngùæm nhòn maäi - caái maâu da diïët êëy... Noá ruä maånh
maái toác àaä cùæt ngùæn vaâ nghô túái böå àïì thi àaåi hoåc.
Àêìu thaáng saáu, thû Nhñm bay vïì vúái nhûäng doâng vöåi vaä: "Haäy
hoåc vaâ luön cöë àïí mònh seä àöî vaâo möåt trûúâng". Thi töët nghiïåp xong,
noá vaâ Haâ àïìu xuöëng Haâ Nöåi ön, noá thi khoa Baáo trûúâng Töíng húåp vaâ
Tuyïn giaáo, Haâ nöåp àún vaâo Viïån Àaåi hoåc Múã Haâ Nöåi, coân Nhñm
ûáng thñ vaâo khoa Àöng Phûúng (Àaåi hoåc Töíng húåp).
Thaáng baãy, kyâ thi àaåi hoåc tröi qua möåt caách cùng thùèng vaâ gêëp
gaáp, thi xong, möîi àûáa àïìu coá kïë hoaåch riïng àïí thûåc hiïån nïn chûa
coá dõp gùåp nhau. Thaáng heâ cuöëi cuâng cuãa thúâi phöí thöng trung hoåc
dûúâng nhû chûäng laåi röìi lûâ lûâ tröi ài möåt caách chêåm chaåp, laâm cho
sûå chúâ àúåi kïët quaã thi cûá daâi thïm ra.
Vaâ thïë laâ cuäng kïët thuác thúâi phöí thöng.
Sau bao ngaây vêët vaã hoåc vaâ thi, àûáa naâo cuäng phúâ caã ngûúâi. Coá
luác nghô laåi nhûäng ngaây cuãa nùm cuöëi cêëp, noá tûúãng chûâng bêy giúâ
cho söëng laåi, khöng chùæc noá àaä àuã nghõ lûåc àïí vûúåt qua. Lúáp 12,
cuäng coi nhû nùm hoåc àùåt dêëu chêëm hïët cho caái thúâi goåi laâ "bao cêëp
tûâ vêåt chêët àïën tinh thêìn". Nhûng vúái noá, àoá khöng thïí laâ têët caã,
cuäng laâ khoaãng thúâi gian nhû thïë maâ con ngûúâi nhû söëng gêëp hún,
vöåi vaä vaâ lo toan bïì böån. Thêåm chñ khöng coân àuã àïí quan têm vaâ
söëng cho mònh, cho ngûúâi nûäa. Phaãi chùng, khi con ngûúâi ta lúán thò
cuäng tó lïå thuêån vúái nhûäng phûác taåp àúâi thûúâng?
Thaáng chñn, Nhñm "phone" vïì baáo cho noá laâ àaä àöî khoa Àöng
Phûúng, Haâ àöî Viïån Àaåi hoåc Múã, noá laâ àûáa cuöëi cuâng nhêån àûúåc
giêëy baáo cuãa trûúâng Töíng húåp. Noá thúã phaâo, vui vaâ thanh thaãn, cuöëi
cuâng thò moåi sûå cöë gùæng cuãa tuåi noá àêu phaãi laâ vö nghôa. Vaâ noá, vaâ
Haâ cuäng choån àûúåc cho mònh doâng chaãy riïng, doâng chaãy cuöåc àúâi
cuãa möîi àûáa, hùèn khöng giöëng àûúåc nhau vaâ coá leä laâ bêët cêåp.
Nùm thûá I.
Trung thu, tuåi noá nhêåp trûúâng àûúåc 10 ngaây, vêîn chó laâ nhûäng
suy àoaán vïì nhau, chûa coá dõp gùåp. Chiïìu, noá àang loay hoay vúái
bûäa cúm töëi, Nhñm "phone" àïën múâi dûå Trung thu. Noá ngêìn ngaåi,
chûa daám nhêån lúâi vò chûa xin pheáp baác, nhûng hûáa seä cöë gùæng.
Nhñm noái thïm laâ coá caã Haâ, dêîu sao cuäng laâ möåt buöíi gùåp mùåt, nïëu
vùæng... Laát sau, baác noá goåi àiïån vïì baáo töëi seä vïì muöån, luön tiïån noá
xin pheáp ài chúi vaâ àûúåc àöìng yá.
Töëi, öng baác uát ñt trong gia àònh ài laâm vïì súám hún moåi khi,
nghe noá gaå gêîm, naâi nó, öng baác (hún tuåi noá 7 tuöíi) gêåt àêìu. Nhñm
àoán baác chaáu noá bùçng thaái àöå "khöng liïn kïët" khiïën noá bêët chúåt
nghô àïën viïåc "baão toaân" cho öng baác àïën taân cuöåc.
- Chaâo maây! - Haâ àang trong tiïët muåc "kheáo tay hay laâm" vúái
chöìng baát àôa.
Nhñm múâi baác noá "nhêåp baân", caác moán ùn do hai àûáa hò huåc laâm
caã buöíi chiïìu àûúåc baây lïn. Hai àûáa naây quaã laâ nöìng naân, thïí hiïån
trong sûå "àêåm àaâ" cuãa moán canh mùng. Noá dûå caãm möåt àiïìu laâ töëi
nay tuåi noá vaâ öng baác seä phaãi chûáa thïm nûãa lñt nûúác nûäa vaâo daå
daây. Cuäng khöng sao, uöëng nhiïìu nûúác laâ möåt trong nhûäng phûúng
caách chöëng laåi beáo rêët hiïåu quaã. Noá kñn àaáo liïëc nhòn hai àûáa kia vaâ
àùåt cêu hoãi vïì sûå chöëng beáo cho nhûäng keã khöng nhiïìu li-pñt?
9 giúâ, noá hiïíu yá öng baác nïn àaânh caáo lui khi chûa kõp noái gò vïì
têët caã nhûäng àiïìu muöën noái, cêìn noái, hònh nhû Nhñm vaâ Haâ cuäng
vêåy. Trïn àûúâng vïì, trong noá böîng traâo lïn nöîi chaán chûúâng töåt àöå,
noá chùèng noái gò mùåc cho öng baác liïn tuåc ra àïì taâi. Coá möåt caái gò àoá
chùån lïn ngûåc noá, tûác tûúãi. Noá muöën khoác thêåt àaä àúâi, muöën àêåp
tung têët caã, chûa bao giúâ noá coá caãm giaác êëy. Khöng phaãi vò lyá do gò
caã, khöng vò sûå thay àöíi naâo hïët. Tûå dûng noá thêëy coá löîi, muöën xin
löîi nhûng chùèng biïët löîi gò vaâ xin löîi ai???
Thïë giúái têm höìn noá bùæt àêìu coá sûå suåt lúã vaâ biïën àöíi àïí hònh
thaânh nhûäng hònh thaái roä rïåt hún, öín àõnh hún nhûng chûa phaãi laâ
bêët biïën!
Giúâ àêy, ba àûáa tuåi noá nhû ba doâng söng gùåp nhau úã cûãa biïín,
hoaâ vaâo võ mùån moâi cuãa muöëi, thïë laâ böîng nhiïn chuyïín thaânh lúâ lúå,
khoá hiïíu, khoá chiïìu vaâ... khoá ûa. Nhûng röìi têët caã seä tröi ài theo
quy luêåt thúâi gian, tuåi noá biïët thïë, vò moåi sûå àïìu vêån àöång vaâ luön
hûúáng vïì caái cao caã hún, hoaân thiïån hún. Tuåi noá seä lúán dêìn theo
cuâng nùm thaáng vúái nhûäng haânh trang cuãa hoåc thûác vaâ baãn lônh àïí
búi giûäa biïín àúâi mïnh möng. Biïín bao la thûã thaách nhûng daåt daâo
tònh yïu thûúng vaâ hy voång, luön múã loâng àoán àúåi nhûäng doâng
söng... Maâ trïn àúâi naây, coá doâng söng naâo khöng chaãy vïì biïín lúán?
Haâ Nöåi, 23-9-1997
CÊËP SÙÆC
Maä Anh Lêm
Böë töi laâ möåt thêìy cuáng coá tiïëng trong vuâng. Trong hai anh em
töi, öng choån töi kïë nghiïåp öng, tûác laâ töi seä hoåc àïí trúã thaânh möåt
thêìy cao tay êën, troâ chuyïån àûúåc caã vúái thiïn thêìn vaâ quyã sûá.
Böë töi coá caã möåt kho taâng truyïån ma quyã linh thiïng. Thûúâng
ngaây öng rêët àaåo maåo, ài àûáng chêåm raäi, noái nùng tûâ töën. Nhûng
möîi khi rûúåu vaâo, bïn aánh lûãa bïëp bêåp buâng, laâ böë töi trúã nïn linh
hoaåt, noái àuáng hún laâ vûâa cöí kñnh vûâa linh hoaåt. Böë töi kïí möåt cêu
chuyïån maâ töi nhúá maäi. Chuyïån rùçng: "Möåt höm öng nöåi sai böë ài
mua rûúåu. Nhaâ ngûúâi coá rûúåu baán úã tñt bïn kia nuái. Trúâi àaä xêím töëi.
Böë vaác chai ài, vûâa ài vûâa phuång phõu vò lo cuã khoai vuâi trong bïëp
chaáy mêët, chñnh vò thïë nïn khöng thêëy súå. Luác vïì, trúâi àaä töëi hùèn.
Dûúái trùng lúâ múâ, böë vûâa ài vûâa moâ àûúâng, nïn múái nhòn thêëy
nhûäng buåi cêy àen àen múâ múâ kyâ quaái. Böë hoaãng quaá. Àang luác êëy
thò coá tiïëng treã con khoác "ngoa...ngoa..." - Böë töi bùæt chûúác y nhû
thêåt bùçng gioång muäi, laâm töi laånh toaát ngûúâi, vöåi nhaãy böí vaâo loâng
öng nöåi. Öng nöåi öm chùåt töi, gùæt: "Múái coá möåt chai maâ àaä doåa thùçng
beá vaäi teâ ra thïë naây. Thïm chai nûäa chùæc giïët tûúi noá mêët". Böë töi
àiïìm nhiïn noái tiïëp: "Àêëy àuáng laâ chöî coá caái baäi tha ma treã con laâng
ta, böë súå quaá..." Luác naây töi àaä hoaân höìn, tûâ trong loâng öng nöåi hoãi
voång ra: "Thïë böë chaåy chûá gò?". "Khöng" - böë töi baão - "böë hoaãng lùæm
chûá, nhûng khöng chaåy, maâ..." - Böë töi liïëc nhòn öng nöåi, tuãm tóm
cûúâi. Öng nöåi kïët thuác cêu chuyïån: "Thïë laâ chai rûúåu cuãa öng chó
coân möåt nûãa, chaáu aå!". Töi bêåt cûúâi phe pheá, chui ra khoãi loâng öng
nöåi, xoâe baân tay ra, àùåt ngoán caái vaâo àêìu muäi àïí "lïu lïu" böë. Böë töi
trêìm gioång xuöëng: "Thïë con coá biïët taåi sao laâng mònh laåi coá baäi tha
ma treã con khöng?" Töi noái: "Vò chuáng noá bõ chïët". Böë nhòn töi: "Sao
laåi bõ chïët?", röìi öng noái luön möåt maåch: "Thiïëu sûäa, thiïëu cúm,
thiïëu thõt, ngheâo quaá. Àeã maâ khöng nuöi àûúåc thò hoãng. Àaä ngheâo
laåi khöng biïët ngûâng àeã. Ngûúâi muöën ngûâng thò laåi xêëu höí, hoùåc súå
con ma nhaâ, khöng àïën thêìy lang. Caái baát thuöëc cuãa thêìy lang tuy
laâ viïåc aác, nhûng laâ viïåc aác nhoã àïí ngùn khöng cho viïåc aác lúán xaãy
ra, laâm cho caái thiïån lúán lïn. Coân caái thiïån laåi nhiïìu khi laâm cho
mêìm aác àûúåc nuöi..." Hònh nhû öng nöåi baão böë töi laâ: "Àûâng coá leâm
beâm chuyïån êëy vúái treã con, noá coân beá tñ thïë naây..." Böë töi coân noái
nhiïìu nûäa, nhûng töi àaä nguã luác naâo khöng biïët. Saáng tónh dêåy, töi
àaä thêëy mònh nùçm goån trong öí rúm êëm, mùåt trúâi lïn quaá ngoån cêy.
Öng nöåi tûâ cöëi ngaân ài vaâo, tay xaách àõu gaåo. Öng baão: "Höm nay böë
maây ài cuáng giuáp àaám "cêëp sùæc" laâng bïn, thñch ài thò ài, úã nhaâ baâ
Piïët êëy. Khöng thñch thò ra nûúng laâm coã ngö vúái anh maây". Töi
muöën chia mònh ra laâm hai, vò àùçng naâo cuäng khoaái ài. Cuöëi cuâng
töi quyïët àõnh ra nûúng vúái anh trai töi, vûâa ài vûâa cöë khöng nghô
àïën caái coâng gaâ beáo mêîm möîi khi theo böë ài cuáng, maâ nghô àïën
nhûäng bùæp ngö non thúm lûâng maâ anh trai töi nûúáng cho. Töi laâ uát,
nïn coá tñnh ùn sùén. Àaä coá lêìn böë töi nûãa àuâa nûãa thêåt: "Muöën ùn
sùén thò chó laâm nghïì thêìy cuáng thöi con aå!" Àïën nûúng, töi goåi to.
Anh töi xuêët hiïån tûâ àaám ngö xanh mûúát. Anh cûúâi cûúâi: "Ra laâm coã
vúái anh haã?" Nhaâ töi coá böën chõ em. Chõ caã ài lêëy chöìng laâm caán böå,
chõ thûá hai ài hoåc úã trûúâng dên töåc nöåi truá àïìu úã huyïån. Anh trai töi
phaãi úã nhaâ giuáp böë meå laâm ruöång, laâm nûúng, chùn trêu, cùæt coã
ngûåa. Höm naâo cao hûáng töi múái giuáp anh möåt viïåc gò àoá. Töi laåi coá
maáu tûúáng quên nïn hïî ài chùn trêu hay thaã ngûåa, laåi tuå hoåp boån
treã cuâng lûáa chia phe àaánh nhau. Lêìn naâo phe töi cuäng thùæng do
àñch thên töi laâm tûúáng àöëc chiïën. Coá mêëy lêìn töi àêëm toáe maáu muäi
con nhaâ ngûúâi ta, anh töi phaãi haái laá thuöëc àïí rõt, röìi àûa tïn baåi
tûúáng vïì têån nhaâ, thay mùåt böë meå töi xin löîi böë meå hùæn. Cuäng vò töi
"baách chiïën baách thùæng", nïn boån treã con súå töi, dêìn dêìn xa laánh töi.
Bêy giúâ chó coân anh vúái böë laâ baån thên, coân öng nöåi ngaây caâng giaâ
laäo, hay noái chuyïån möåt mònh. Anh töi luác naâo cuäng cûúâi cûúâi vúái
töi, khöng bao giúâ taát hoùåc beáo tai, beáo maá nhû hai chõ cuãa töi. Coá
lêìn meå baão böë: "Sao öng khöng cho thùçng Ba ài hoåc úã trûúâng dên töåc
nöåi truá êëy, cho noá saáng loâng saáng daå, coá khi àûúåc laâm caán böå cuäng
nïn". Böë töi baão: "Nhaâ mònh coá möåt tiïu chuêín thò con Mêíy ài röìi,
coân tiïu chuêín khaác àïí xem trong laâng coá nhaâ naâo cho con ài nûäa
chûá. Phaãi nghô àïën ngûúâi khaác nûäa meå noá aå! Lêëy têët vaâo nhaâ mònh
thò caã caái laâng naây khöng saáng àûúåc àêu. Saáng möåt mònh laâ töåi aác
àêëy". Meå töi khöng noái gò nûäa. Thïë laâ anh töi úã nhaâ.
Töi laâm coã ngö vúái anh àïën quaá trûa thò vïì. Anh töi bùæt àûúåc
möåt nùæm chêu chêëu ngö àûa cho töi cêìm. Vïì àïën nhaâ, thêëy thõt gaâ,
thõt lúån àaä baây sùén - àoá laâ phêìn cuãa thêìy cuáng, maâ nhaâ baâ Piïët cho
ngûúâi mang sang. Töi thaã ngay nùæm chêu chêëu, saâ vaâo mêm. Öng
nöåi roát rûúåu uöëng. Chúåt anh töi hoãi: "Chêu chêëu àêu àïí anh àem
nûúáng naâo?". Töi vûâa cûúâi vûâa baão: "Em thaã noá bay ài röìi anh aå!".
"Noái döëi" - anh nhòn thùèng vaâo töi: "Anh àaä vùåt caánh, vùåt cùèng röìi
maâ". Töi àaáp: "öìi, em vûát ài mêët röìi". Anh töi buöìn hùèn, veã buöìn töi
chûa tûâng thêëy bao giúâ. Töi böîng nhúá túái moán chêu chêëu nûúáng
thúm dêìm muöëi úát maâ anh töi vêîn thûúâng laâm möîi khi ài nûúng ngö
vïì. Röìi anh laåi vui veã ngöìi vaâo mêm, cuâng öng nöåi, meå vaâ töi ngöìi ùn
cúm. Anh coân uöëng möåt húáp rûúåu úã cheán cuãa öng, luác sau mùåt muäi
àoã bûâng.
Höm sau nûäa böë töi múái vïì. Trong luác ngöìi sûúãi lûãa khuya
khuya, thêëy anh töi coá veã àaä nguã say, töi hoãi böë: "Böë úi, vùåt caánh,
vùåt chên con chêu chêëu coá phaãi laâ aác khöng böë?" Böë baão: "Nïëu laâ con
chêu chêëu ma thò àûâng haânh haå noá, vò coá thïí coá nhûäng linh höìn nhúâ
noá coäng; coân laâ chêu chêëu ngö thò vùåt àûúåc caâng nhiïìu caâng töët, vò
noá cùæn hoãng cêy ngö, ngö seä khöng ra bùæp, ngûúâi tröìng ngö seä chïët
àoái". Böë trêìm ngêm möåt luác röìi baão töi: "Con biïët hoãi thïë laâ sùæp
thaânh ngûúâi lúán röìi àêëy!"
Àïm nguã, töi thûúng anh töi lùæm. Saáng ra, töi möåt mònh vaác caâo
bûúám ra nûúng ngö, raäy nöët maãng coã coân laåi. Àang laâm thò anh töi
àïën, cûúâi cûúâi baão töi: "Em lúán bùçng anh röìi coân gò". Luác vïì, töi cöë
bùæt möåt nùæm chêu chêëu. Nhûäng con chêu chêëu ngö khön lùæm. Noá coá
maâu nhû laá ngö, lêîn vaâo laá ngö. Töi buöåt miïång: "Boån naây múái àaáng
goåi laâ chêu chêëu ma". Töi noái vêåy laâ vò rêët gheát ma, mùåc duâ trong
töi, caái khaái niïåm ma rêët mú höì. Anh töi bêåt cûúâi: "Em thaânh ngûúâi
lúán röìi àêëy!" Tûác laâ àïm qua, luác töi noái chuyïån vúái böë thò anh chûa
nguã. Töi àõnh àêëm möåt quaã vaâo ngûåc anh cho àúä ngûúång, thò chúåt
nghô: "úâ, cuäng coá khi mònh laâ ngûúâi lúán thêåt, ngûúâi lúán coá ai àêëm
nhau àêu?" Thïë laâ thöi, khöng àêëm anh nûäa.
Röìi cuäng àïën luác böë laâm lïî "cêëp sùæc" cho töi. Böë cêëp sùæc cho caã
laâng, bêy giúâ khi laâm cho ngûúâi nhaâ mònh lêìn thûá hai (sau anh töi),
thò böë phaãi múâi öng thêìy cuáng laâng bïn, do ngûúâi nhaâ khöng àûúåc
cuáng lïî naây cho nhau. Vò laâ ngûúâi coá uy tñn, àûúåc troång nïí, nïn böë
töi coá bao nhiïu laâ khaách. Khaách tûâ têån xaä bïn sang, khaách tûâ
nhiïìu laâng khuêët sau nhûäng quaã nuái àïën. Sên nhaâ töi chêåt nhûäng
gaâ, võt bõ troái vaâ nhûäng con lúån nùçm trong roå. Öng nöåi töi rêët vui,
ngöìi tiïëp chuyïån caác cuå giaâ. Meå töi têët taã nhúâ mêëy baån cuâng laâng
àïën, lùæp thïm ba, böën caái bïëp, nöìi niïu xoong chaão inh om caã lïn.
Anh töi ài khïnh rûúåu vïì, ra saân nûúác sùæn tay aáo möí gaâ, luác naâo
cuäng cûúâi cûúâi. Caác chõ quanh laâng rêët hay liïëc tröåm anh, búãi vò anh
rêët àeåp giai. Coân töi, khöng biïët töi coá àeåp giai khöng (?)
Lïî cuáng linh àònh suöët mêëy ngaây, trong nhaâ, hûúng àeân àoã suöët
ngaây àïm. Töi àûúåc mùåc chiïëc aáo coá dêëu triïån vuöng úã lûng. Moåi
ngûúâi ai cuäng vui veã. Caác baác, caác chuá uöëng rûúåu, chuác nhau bùçng
baát, chûa xong bûäa àaä chaåy ra àêìu nhaâ àïí nön. Mêëy con choá cuãa töi
ùn nhûäng àöëng nön êëy xong bûúác ài xiïu veåo. Möåt luác, chuáng nùçm
vêåt, ngaáy khoâ khoâ. Caác baác, caác chuá uöëng rûúåu liïn miïn tûâ saáng
àïën töëi, röìi tiïëp tuåc tûâ töëi àïën saáng.
Sau lïî cêëp sùæc cho töi, meå ngöìi tñnh ra nïëu khöng laâm linh àònh
mêëy ngaây nhû thïë naây, thò giaá trõ chöî rûúåu thõt coá thïí mua àûúåc ba
con trêu loaåi beáo khoãe. Böë gaåt ài: "Phong tuåc thïë röìi, khöng laâm
ngûúâi ta cûúâi vaâo mùåt, quïn ài!".
Chõ caã töi vïì àûúåc mêëy ngaây. Anh rïí khöng vïì àûúåc vò laâm caán
böå phaãi ài hoåp. Chõ thûá hai nhaâ trûúâng khöng cho nghó. Chõ viïët thû
vïì: "Böë meå aå! Con xin pheáp nhaâ trûúâng cho nghó ba ngaây vïì nhaâ
giuáp böë meå laâm lïî cêëp sùæc cho em. Thêìy giaáo baão: "Bêy giúâ chó coá
cêëp nûúác, cêëp àiïån, cêëp phaát, cêëp trïn vúái cêëp dûúái chûá laâm gò coá cêëp
sùæc, cö àõnh lûâa töi phoãng?" Con khöng daám tröën hoåc, böë meå baão em
laâ con nhúá em lùæm, em lúán röìi con khöng beáo maá nûäa àêu..." Thû
naây anh töi àoåc cho nghe, vò anh àaä àûúåc hoåc úã lúáp xoáa muâ chûä, chûá
töi thò chûa biïët chûä. Höm chuêín bõ ài, chõ caã töi noái vúái böë meå bïn
bïëp lûãa, tûúãng laâ töi àaä nguã say: "Böë meå aå, àïí con àwa thùçng uát lïn
huyïån cho noá ài hoåc. Con àaä noái chuyïån vúái nhaâ con röìi". Böë trêìm
ngêm röìi noái: "Thùçng uát maâ ài hoåc thò ai kïë caái nghiïåp naây? Thöi, àïí
noá úã nhaâ, chûa hoåc röìi seä àûúåc hoåc. Trûúâng lúáp, thêìy cö giaáo cuäng
sùæp vïì àïën laâng ta röìi. Noá hoåc úã trûúâng laâng thò seä hoåc àûúåc viïåc
luön, coá chñ thò nïn. Tñnh khñ noá thïë, ra huyïån úã vúái anh chõ, noá laåi
nöíi maáu tûúáng quên thò ai ài xin löîi cho noá?" Töi ûác khöng chõu
àûúåc, vò àaä cêëp sùæc röìi maâ böë vêîn coi töi nhû möåt thùçng treã con haám
àaánh nhau. Meå cuäng muöën cho töi ài hoåc lùæm. Qua têëm phïn liïëp,
töi nhòn thêëy trong mùæt meå àiïìu àoá. Nhûng, yá cuãa böë thò ai cuäng
phaãi têm phuåc, khêíu phuåc (têët nhiïn laâ trûâ töi), nïn meå im lùång.
Chõ caã noái: "Vêåy con àûa chuá Ba ài". Anh töi baão khöng ài, vò coân
ruöång, coân nûúng úã nhaâ. Töi bêåt dêåy ài ra, ngöìi xuöëng caånh böë, bùæt
chûúác kiïíu cuãa böë, nhòn anh möåt luác, múái noái: "Anh cûá ài, úã nhaâ em
laâm àûúåc!" Caã nhaâ im lùång, röìi böîng meå xoa àêìu töi, vûâa cûúâi vûâa
khoác: "Öi thùçng cu cuãa meå...!"
Anh töi theo chõ caã lïn huyïån hoåc tûâ àoá. úã nhaâ àïm vïì, bïn bïëp
lûãa höìng, böë daåy töi nhûäng baâi haát cuáng. Nhûäng baâi naây nïëu töi biïët
chûä, töi seä cheáp ra daâi bùçng mêëy quyïín saách cuãa öng kiïím lêm. Töi
àûúåc hoåc tung àöìng xeâng muöën sêëp àûúåc sêëp, muöën ngûãa àûúåc
ngûãa. Töi àûúåc hoå veä buâa, niïåm chuá, caách thûác böë trñ caác bûác tranh
thúâ, caách thûác laâm àaám tang, caách thûác cuáng cêëp sùæc, caã baâi cuáng
xua àuöíi taâ ma coá muáa kiïëm. Riïng mön muáa kiïëm thò töi laâ möåt
hoåc troâ xuêët sùæc, àûúåc böë khen laâ àêìy duäng khñ, nhanh maâ àeåp. Töi
biïët rùçng böë khöng muöën nhùæc àïën hai chûä "tûúáng quên" nûäa.
Töi àûúåc ài hoåc chûä. Trûúâng múã ngay dûúái chên nuái laâng töi, coá
laá cúâ àoã sao vaâng tung bay phêëp phúái, nhaâ naâo cuäng nhòn thêëy. Töi
laâ hoåc sinh "cöì" nhêët trong àaám hoåc sinh trûúâng laâng, nhûng khöng
bùæt naåt ai, vò böë vaâ thêìy giaáo àaä daåy phaãi yïu thûúng baån beâ, khöng
laâm àiïìu gò quaái aác. Öng nöåi töi àaä yïëu lùæm, böë meå töi cuäng àaä giaâ.
Anh Ba ài hoåc vïì laâm caán böå xaä. Chõ Mêíy àûúåc ài hoåc àaåi hoåc úã têån
Trung ûúng.
Bêy giúâ, töi laåi ài cuáng cho moåi nhaâ, nhûng khöng cho pheáp nhaâ
ai möí nhiïìu lúån gaâ, uöëng quaá nhiïìu rûúåu. Töi baão rùçng thêìn linh
thêëy ùn uöëng linh àònh, thûâa mûáa laâ thêìn seä phaåt, vò bao nhiïu
cöng lao àem phung phñ ài laâ töåi aác, trong khi nhiïìu ngûúâi vêîn àang
lo giaáp haåt, thiïëu thöën. Khi laâm lïî cuáng ma ngûúâi chïët, chó cêìn möåt
vaâi con gaâ, nïëu àöng anh em hoå haâng thò möåt con lúån nhúä nûäa laâ àuã.
Nhûäng baâi haát vêîn phaãi àûúåc haát, nhûng töi khöng laâm ma thuêåt
trong luác haát àïí doåa nhaâ chuã nûäa, chó laâm àuã nghi lïî cöí truyïìn, àûa
höìn ngûúâi chïët vïì vúái tiïn töí cho thoãa loâng ngûúâi söëng laâ àûúåc röìi.
Möåt àïm nùçm maäi khöng nguã àûúåc, töi tûå hoãi sao mònh chûa
bao giúâ thêëy ma quyã gò caã. Sau khi boâ dêåy tûå "búm" hïët nûãa chai
rûúåu, töi sûåc nghô ra: "Chó coá con ma ngheâo àoái, vúái con ma döët naát
maâ thöi..."
Biïët thaåo chûä phöí thöng röìi, töi seä ghi chuyïån cuãa töi thaânh
saách, àïí nhiïìu ngûúâi cuâng biïët chuyïån cuãa thêìy cuáng ngûúâi Dao úã
nuái Myá Tyã naây.
GA XEÁP CHIÏÌU MÛA
Nguyïîn Phûúng Liïn
Caái ga xeáp buöìn tïnh nhû loâng töi.

Nhûäng chiïìu khöng coá chuyïën taâu naâo qua, con beá àêíy caái baân
coá böën baánh lùn loåc xoåc qua àûúâng taâu moân laâm nhûäng chiïëc cöëc
thuãy tinh caáu bêín nûúác cheâ va nhau lanh canh vaâ mêëy bao thuöëc reã
rung rinh. Noá sang àûúâng àïën trûúác quêìy saách baáo cuãa töi röìi dûâng
laåi, mûúån mêëy túâ baáo àoåc nghiïìn ngêëu. Coá nhûäng luác buöìn, noá
chùèng àoåc gò maâ ngöìi phïåt ngay xuöëng bêåc cûãa, dûåa lûng vaâo tûúâng,
mùæt nhòn xa xùm vaâ haát. Àúâi töi nghe haát cuäng nhiïìu röìi, tûâ caái
thuúã khùn àoã tröëng ïëch phêåp phuâng. êëy vêåy maâ qua bao du dûúng
tiïëng haát cuöåc àúâi, töi laåi vïì àêy àùæm mònh trong tiïëng haát cuãa Nhi.
Noá haát hay möåt caách laå luâng. Gioång trong vùæt, dõu ngoåt vaâ coá nhûäng
sùæc àiïåu buöìn diïåu vúåi. Töi quïn ài têët thaãy, nhûäng chaán ngaán moãi
moân cuãa söë kiïëp gaä trai ngheâo, taâi heân, nöîi tuãi húân vö voång trong
tònh duyïn... Töi thaã höìn theo nhûäng doâng söng, con thuyïìn, nùæng
haå rûåc vaâng cuâng laá àöng túi taã, haånh phuác ngoåt ngaâo lêîn sêìu muöån
thiïn thu...
... Töi yïu Hoa maâ naâng húâ hûäng. Àúâi sinh viïn ngheâo - giêëy
trùæng, mûåc àen. Möåt chiïìu nùæng xûa giûäa sên kyá tuác xaá ngêåp traân
tiïëng ve, naâng ra ài cuâng ngûúâi êëy. "Em ra biïín mêëy höm... àûâng
àúåi". Töi khöng àúåi vò biïët naâng seä chùèng trúã vïì. Naâng mang caã muâa
haå hoaâ cuâng biïín khúi... Töi úã laåi, gùåm nhêëm nöîi buöìn trong khoái
thuöëc, tûâng àïm...
Mùæt con beá nêu, khi lung linh rûåc rúä, luác sêîm laåi dõu buöìn. Maái
toác mïìm hoe hoe nùæng, nhûäng ngoán tay gêìy àan húâ hûäng vaâo nhau.
Töi biïët noá hai nùm trúâi nay, tûâ khi töët nghiïåp àaåi hoåc trúã vïì, trêìy
trêåt maäi múái xin àûúåc chên baán saách cho Hiïåu saách nhên dên cuãa
huyïån. Nhaâ con beá cuöëi phöë huyïån - goåi laâ phöë, nhûng chó veãn veån
hai daäy nhaâ chaåy daâi chûâng vaâi trùm meát, möåt ga xeáp nhoã, möåt
doâng söng tröi lùång leä dûúái chên cêìu, ài sêu vaâo laâ nhûäng laâng xoám.
Töi biïët cùn nhaâ êëy vò chiïìu naâo cuäng àaåp xe qua àïí laâm cuöåc haânh
trònh 13 km trúã vïì laâng vúái meå. Cùn nhaâ thuöåc loaåi töìi taân nhêët phöë
huyïån, vaách traát àêët, giêëy dêìu lúåp. Trûúác cûãa, dûúái göëc dêu da giaâ,
öng nöåi con beá ngöìi luåi cuåi àan röí, nhûäng ngoán tay nhùn nheo àen
àuáa chuöët trïn laåt tre xanh...
Nhi mú möång lùæm, coá lêìn noá hoãi töi giûäa nhûäng giêy phuát trêìm
tû:
- Anh Phong naây, anh baão khi ngûúâi ta mú ûúác hoaâi maäi vïì möåt
àiïìu gò àoá thò liïåu noá coá àïën khöng?
Töi cûúâi:
- Àïën chûá, miïîn laâ nhûäng mú ûúác coá cú súã hiïån thûåc möåt chuát.
Con beá cûúâi tin tûúãng:
- Em haát àûúåc, muáa àûúåc. Vaâ em mú ûúác trúã thaânh diïîn viïn.
Thïë laâ hiïån thûåc röìi coân gò?
Töi im lùång, loâng se buöìn. Nhi úi, biïët bao giúâ em múái àaåt àûúåc
ûúác mú cuãa mònh. Möì cöi, nhaâ ngheâo, múái hoåc hïët cêëp II àaä phaãi ra
àûúâng kiïëm söëng. Cuöåc àúâi em vaâ töi cuäng chùèng mêëy hún nhau.
Mang tiïëng 5 nùm àaåi hoåc, röët cuöåc - vêîn may mùæn hún khöëi baån beâ
- töi cuäng chó trúã thaânh caái thùçng baán saách queân núi huyïån lyå, xoá ga
xeáp Chúå Cêím buöìn tïnh vúái vaâi àöìng lûúng hoi, chó àuã àïí chùm soác
cho caái xe àaåp caâ khöí möîi thaáng gêìn 800 km àûúâng laâng vaâ huát
thuöëc vùåt. Hai lùm tuöíi àêìu, töi àaä laâm àûúåc gò cho meå vaâ caác em.
Gaåt taân möîi àïm àêìy mêíu thuöëc, nhûäng baãn thaão gûãi ài nhû rúi vaâo
chöën hû khöng, möång vùn sô cuäng vúi dêìn theo ngaây thaáng...
Nhi vêîn xêy trûúác mùæt töi bao nhiïu laâ möång àeåp:
- Em seä nöíi tiïëng nhû Baão Yïën, Nhaä Phûúng... Em seä ài haát
khùæp núi, tûâ nhûäng miïìn xa xöi heão laánh túái nhûäng hoân àaão ngoaâi
khúi, núi coá nhûäng anh böå àöåi troåc àêìu vò nûúác mùån nhû anh Trêìn
Àùng Khoa vaâ àöìng àöåi tûâng söëng... Em seä gûãi tiïìn vïì nuöi öng, coân
em chùèng cêìn gò caã, em chó thñch ài àoá àêy vaâ haát...
Con beá ngöìi haâng giúâ, haát röìi tû lûå. Coá khi coâi taâu vïì giuåc inh oãi
vaâi höìi, töi nhùæc, noá múái húát haãi nhöím dêåy, khöng kõp phuãi buåi núi
àñt quêìn baåc phïëch, têët taã àêíy xe qua àûúâng taâu sang ga. Nhûäng
chiïëc cöëc thuãy tinh va nhau lanh canh, lanh canh, vaâ gioång noá trong
vùæt vang lïn giûäa caái nhöån nhaåo cuãa keã lïn ngûúâi xuöëng:
- Ai nûúác cheâ, thuöëc laá àú... ú...úi!
Mêëy höm nay khöng thêëy Nhi ài baán haâng. Töi ngöìi buöìn àïëm
nhûäng àöìng tiïìn leã caáu bêín cuãa mêëy thùçng nhoác mua baáo Thiïëu
niïn, ngaáp vùåt vaâ ngùæm nhòn nhûäng con taâu lùång leä ài qua, dûâng laåi
ga nhoã.
Mong maäi chùèng thêëy con beá àêu. Àïën mêëy höm sau, töi múái
nghe caã phöë Chúå Cêím àöìn êìm lïn rùçng: "Nhi àaä lïn thaânh phöë. Möåt
öng khaách ngöìi chúâ taâu tònh cúâ phaát hiïån ra gioång ca vaâng cuãa con
beá àaä vïì xin pheáp öng nöåi cho Nhi ra nhêåp vaâo àoaân ca nhaåc nheå do
öng ta laâm phoá trûúãng àoaân. Thïë laâ Nhi ài àïí thûåc hiïån ûúác mú cuãa
mònh, 16 tuöíi àúâi têëm thên maãnh deã, khuön mùåt xinh tûúi vaâ gioång
haát ngoåt ngaâo diïåu vúåi. Nhi ài, àïí laåi phöë huyïån buöìn teã, ga xeáp leã
loi vaâ töi - lùång leä moãi moân, vúái nhûäng cuöën saách trïn giaá vûúng lúáp
buåi dêìy thïm cuâng tiïëng moåt nghiïën göî coåt keåt, coåt keåt ngaây ngaây...
Nhûäng ngaây àêìu, töi buöìn kinh khuãng. Mûâng cho Nhi, nhûng
töi cuäng hiïíu ra möåt àiïìu rùçng Nhi ra ài laâ möåt khoaãng tröëng lúán
trong cuöåc àúâi buöìn baä àún àiïåu cuãa töi. Töi nhúá gioång haát con beá
möîi chiïìu, aánh àeân dêìu leã loi töëi töëi núi chên cêìu Nhi ngöìi baán
thuöëc, nhúá nuå cûúâi dõu daâng cuâng aánh mùæt xa xùm mú maâng, nhúá
thên hònh maãnh mai maâ àêìy àùån cho àïën bêy giúâ tûúãng tûúång ra
múái thêëy rùçng Nhi àaä laâ thiïëu nûä. Töi thêìm hoãi khöng hiïíu rùçng coá
phaãi laâ mònh àaä yïu Nhi khöng? Àiïìu àoá thêåt mú höì... Song con beá
thûåc sûå àaä trúã thaânh cuöåc söëng tinh thêìn cuãa töi, àem laåi cho töi
nhûäng niïìm vui nhoã nhoi bònh dõ, thöíi vaâo cuöåc àúâi thiïëu sinh khñ
cuãa töi nhûäng cún gioá ngoåt laânh.
Töi söëng bêng khuêng vaâ buöìn teã suöët möåt thúâi gian daâi sau àoá.
Nhûäng buöíi chiïìu buöìn töi ngöìi lùång nghe tiïëng coâi taâu vaâo ga, nhòn
nhûäng ngûúâi gaánh göìng vïì chúå, nghe öng Nùm moám cùæt toác hoãi vïì
tònh hònh chñnh trõ thúâi sûå qua mêëy doâng tin trïn baáo Quên Àöåi,
Nhên Dên... Nhiïìu töëi töi khöng vïì maâ úã laåi qua àïm núi hiïåu saách.
Töi vaác àaân ra chên cêìu bïn doâng söng nhoã. Töi àaân maâ khöng haát.
Töi tûúãng nhúá laåi gioång haát vaâ khuön mùåt cuãa Nhi. (Ngaây xûa, thi
thoaãng töi vêîn àaân cho Nhi haát). Töi caãm giaác nhû gioång haát cuãa
con beá àang vùng vùèng theo tiïëng àaân cuãa töi vêåy, nhûäng lúâi ca dõu
buöìn soáng saánh söng, trùng...
"Em coá nghe doâng söng haát cung bêåc trêìm loâng anh say àùæm.
Con nûúác mang phuâ sa vêîn tröi thaânh doâng böìi àùæp ven búâ..."
Röìi töi nhêån àûúåc möåt vaâi laá thû cuãa Nhi. Nhi xin löîi vò ra ài
àöåt ngöåt vöåi vaâng quaá khöng kõp gùåp chaâo töi. Nhi kïí vïì nhûäng àiïìu
múái meã hêëp dêîn cuãa cuöåc söëng múái, nhûäng vêët vaã khoá khùn trong
têåp luyïån, nöîi nhúá nhaâ, öng nöåi cuâng ga xeáp, quaán saách nhoã cuãa töi.
Nhi nhùæc hoaâi àïën nhûäng kyã niïåm hai nùm trúâi núi phöë huyïån cuâng
töi, khiïën töi chúåt baâng hoaâng nhêån ra rùçng Nhi àaä cho töi rêët
nhiïìu. Töi ngêåp ngûâng khöng muöën viïët cho Nhi, töi súå töi seä noái ra
nhûäng àiïìu mònh phaãi traãi qua, nöîi niïìm chöëng chïënh khi Nhi ra
ài. Töi súå mònh seä quaá àaâ trïn nhûäng trang thû vò caái maáu vùn sô
chúåt nöíi, nhû vêåy seä quêëy àöång cuöåc àúâi àang tiïën triïín àeåp àeä cuãa
Nhi vaâ biïët àêu Nhi seä hiïíu lêìm... maâ chñnh baãn thên töi cuäng
khöng tûå hiïíu roä nhûäng tònh caãm cuãa mònh.
Möåt nùm sau, Nhi bùæt àêìu nöíi tiïëng. Àoá cuäng laâ luác töi lêëy vúå
theo nguyïån voång cuãa gia àònh - möåt cö giaáo cêëp II trûúâng laâng treã
trung, hiïìn laânh.
Àoåc möåt söë baáo giúái thiïåu gûúng mùåt ca sô treã, töi thêëy coá tïn
Thuây Nhi - taâi nùng treã, gioång ca vaâng cuãa àoaân nhaåc khöng
chuyïn. Caã aãnh nûäa, aãnh thêåt àeåp.
Töi lùång leä hön lïn gûúng mùåt êëy, nhûäng dêëu yïu bònh dõ cuãa
möåt thúâi...
Röìi Nhi cuäng vïì huyïån, Nhi haát trong bùng Video cuãa nhaâ Buán
Huâng - nöíi tiïëng giaâu nhêët huyïån lyå. Thùçng Lêm "leá" - con àöåc nhêët
cuãa vúå chöìng laäo Huâng beáo, thùçng quyã sûá phöë huyïån ngaây xûa, hay
bùæt naåt Nhi cuâng boån treã baán haâng rong, sau ba nùm ài xuêët khêíu
lao àöång úã Àûác vïì trúã thaânh "ngûúâi huâng" phöë huyïån, laâm kinh
thiïn àöång àõa àaám thanh niïn, con gaái moåi nhaâ - laâ ngûúâi nhêån ra
Nhi àêìu tiïn. Noá vöî tay reo to thïë laâ caã phöë àöí xö àïën, chen chuác àïí
àûúåc nhòn thêëy Nhi. Nhi mùåc vaáy àêìm xanh, haát bïn búâ biïín, soáng
biïín xanh vaâ nhûäng lúâi ca xanh... Caã phöë huyïån ngêët ngû, trêìm tröì
thaán phuåc. Thùçng Lêm leá viïët liïìn mêëy caánh thû höìng gûãi túái cho
Nhi.
Nhi coân vïì phöë Chúå Cêím nhiïìu nûäa. Luác haát trïn chûúng trònh
truyïìn hònh, khi àûúåc thu bùng Video, luác dûúái rùång cêy bïn búâ
biïín, khi dûúái aánh àeân maâu rûåc rúä cuãa sên khêëu. Nhi àeåp hún xûa,
lúán phöíng lïn xinh àeåp rûåc rúä vaâ gioång haát cuäng mûúåt maâ troân trõa
hún. Chó riïng töi laâ thêëy naâng vêîn nhû xûa, búãi toác naâng vêîn àen
mïìm, mùæt naâng vêîn nêu soáng vaâ lung linh dõu hiïìn... Nghe noái Nhi
gûãi vïì cho öng nhiïìu tiïìn lùæm. Öng cuå bêy giúâ khöng coân phaãi àan
röí raá nûäa. Thi thoaãng öng lûäng thûäng ra chöî töi than thúã Nhi bêån
quaá maäi khöng vïì, giûúng àöi muåc kónh chêåm raäi àoåc tûâng chûä, àöi
baân tay gêìy run rêíy... Coá höm öng ra, àem cho töi hùèn möåt cêy Hï-
rö baão: "Àïm qua chaáu noá theo àoaân biïíu diïîn gheá qua nhaâ vöåi lùæm
gûãi cho anh ñt thuöëc vaâ chaâo anh..."
Loâng töi buöìn mú höì. "Em haát, vò cuöåc söëng cuãa em, cuãa anh
buöìn quaá! Mùæt anh buöìn vaâ ga xeáp nhûäng chiïìu mûa...Vò thïë maâ
tiïëng haát cuãa em mang nhûäng sùæc maâu riïng..." Nhi àaä tûâng viïët
thïë. Coân töi, vêîn im lùång gêìn hai nùm trúâi nay. Giúâ àêy töi chó
muöën biïën mònh thaânh loaâi öëc. Vúå töi àeã con trai, cuöåc söëng gia àònh
thûåc quaã laâ möåt gaánh nùång. Khaát voång trúã thaânh vùn sô luåi tùæt
trong töi. Nhi laâ dô vaäng...xa xùm...
Röìi cuäng coá ngaây Nhi trúã vïì.

Möåt chiïìu mûa nhû bao chiïìu mûa cuä, töi ngöìi nhòn con àûúâng
loäm boäm mûa rúi, nhûäng xe àaåp nùång nïì xiïu veåo trong mûa, möåt
vaâi chiïëc ö tö höëi haã lao ài. Ga xeáp buöìn aãm àaåm, àaám ngûúâi baán
haâng rong luáp xuáp dûúái haâng hiïn nhaâ ga döåt naát chúâ taâu, ngûúâi gaác
ghi vúái maãnh ny-lon cöåc túán trïn mònh, àûa àöi tay àen nheãm buåi
than vaâ nùæng gioá vuöët gûúng mùåt ûúát nhoeân nûúác mûa...
- Huá... xõch xõch ! Taâu vaâo ga, àaám ngûúâi nhúán nhaác nhûäng
chiïëc mï noán tûúáp xú, gaánh göìng lónh kónh. Thêëp thoaáng giûäa boáng
ngûúâi lïn xuöëng, nöíi bêåt möåt chiïëc ö duâ xanh.
Nhi vïì lùång leä. Möåt chuyïën taâu thûúâng. Ga mûa àòu hiu vaâ töi
aãm àaåm. Naâng bûúác àïën trûúác töi. Vêîn nhû xûa, chó nhónh hún vò
kñch cúä vaâ sùæc maâu quêìn aáo, duy coá àöi mùæt buöìn hún.
- Anh vêîn baán haâng?
Töi gêåt. Naâng gêåp ö, lùæc lùæc vaâi gioåt nûúác li ti vûúng trïn laân
toác. Töi roát cho Nhi möåt cöëc traâ noáng (ngaây xûa, Nhi vêîn roát cho
töi), naâng uöëng chêåm raäi mùæt múã to nhòn töi chùm chùm, nhòn
nhûäng cuöën saách vûúng lúáp buåi thúâi gian, nhòn mûa rúi röìi thúã daâi:
- Hai nùm röìi. Em vêîn thïë thöi... Vêîn thïë. Chó coá àiïìu gioång haát
thò khöng...
Töi baâng hoaâng, sùæc gioång Nhi dõu êëm maâ khaân khaân. Töi hiïíu
rùçng naâng khöng bao giúâ coân coá thïí haát àûúåc nûäa.
- Em öëm, cùæt a-mi-àan. Röìi sau àoá... caác baác sô, vaâ baån beâ àöång
viïn hoaâi, nhûng em hiïíu nhû thïë laâ hïët! Em xuöëng laâm chên phuå
vùåt trong àoaân vúái àöìng lûúng chïët àoái, em khöng thïí...
Nhi guåc àêìu, nûúác mùæt lùn qua keä nhûäng ngoán tay gêìy maãnh
deã. Töi ruâng mònh. Mûa laånh...
Nhi laåi baán haâng ngay trûúác cûãa nhaâ. Chiïìu chiïìu töi àaåp xe
ngang thêëy Nhi ngöìi boá göëi buöìn xo (chiïëc DD àoã choát cuãa Lêm "leá"
bao giúâ cuäng chùçng chùçng bïn göëc dêu da). Cùn nhaâ vêîn nhû xûa,
bònh dõ. Hoa dêu da thúm nöìng, tiïëng nhaåc dõu nheå. Toaân bùng Nhi
haát, bao giúâ cuäng vêîn nhûäng khuác àiïåp buöìn.
Vaâ Nhi ngöìi àoá toác xoäa mïìm vai haåc, cùåp mùæt sêîm laåi lùång buöìn
xa xöi. Töi hiïíu rùçng naâng àau...
Möåt àöi lêìn töi gheá laåi. Nhi cuâng uöëng vúái töi. Nhi nhen nhûäng
hy voång múái giûäa àùæng chaát võ caâ phï.
- Lêm "leá" muöën lêëy em cuäng nhû trûúác àoá bao ngûúâi khaác
muöën àïën cuâng em. Nhûng em àêu cêìn baåc tiïìn húã anh? Em chó
muöën haát thöi, cho àïën luác taân húi caån sûác. Mêët gioång röìi, em vêîn
muöën vaâ vêîn mú coá möåt ngaây mònh seä laâm àûúåc möåt caái gò àoá - diïîn
viïn muáa hoùåc àiïån aãnh chùèng haån. Em caãm thêëy nhûåa söëng traân
àêìy vaâ nhiïåt tònh daâo daåt trong tim...
Nhi lùæc maái toác mïìm, vûún àöi caánh tay troân àeåp voâng qua
chiïëc cöí cao maãnh deã, ngûãa khuön mùåt xinh tûúi dõu daâng. Naâng
cûúâi, buöìn nhûng àêìy tin tûúãng, cùåp mùæt lung linh êín chûáa nhûäng
hy voång múái, maâu nêu...
... Töi àaåp xe bïn caánh àöìng múái gùåt trú göëc raå. Muâi àêët nöìng,
raå múái xoùæn xuyát trïn àûúâng ài. Vúå töi daåo naây daåy thïm nhiïìu, gêìy
quaá. Àïm nay vûâa mûa xong, phaãi xaách gioã ài laâm möåt meã "gaâ
àöìng" múái àûúåc!
Vaâ ngaây mai, ùæt laâ mêët nguã. Laåi seä ngöìi gêåt guâ nhòn ga xeáp
buöìn tïnh!
Nam Àõnh 6/1992
CÖ TÖI
Vuä Cêím Linh
Vaâo möîi dõp nghó heâ, töi laåi nhöí toác sêu cho cö mùåc duâ cö khöng
khiïën. Vûâa nhöí töi vûâa kïí cho cö töi nghe nhûäng chuyïån úã trûúâng úã
lúáp, chuã yïëu laâ nhûäng chuyïån mang tñnh chêët gêy cûúâi. Thêåm chñ töi
coân bõa chuyïån hoùåc thïm thùæt àêìu àuöi laâm cho cö vui vaâ àûúåc
nghe cö mùæng yïu "Cha tiïn nhên nhaâ chõ". Cö thûúâng hay hoãi úã
trûúâng töi ùn coá khöí khöng. Töi traã lúâi:
- Caái tuöíi chuáng chaáu ùn bao nhiïu cho noá àuã haã cö. Naây nheá
àêìu thaáng laâ bûäa ùn cuãa vua, giûäa thaáng laâ bûäa ùn cuãa hoaâng tûã,
coân cuöëi thaáng laâ bûäa ùn cuãa ngûúâi nöng dên. Thïë múái àuáng chêët
sinh viïn àêëy cö aå.
Caã cö vaâ töi cuâng cûúâi. Röìi cö kïí cho töi nghe nhûäng chuyïån
ngaây xûa, caái ngaây cö 15 tuöíi. Öng nöåi töi gaã cö cho möåt gia àònh àõa
chuã. Hoå cûúái cö vïì chó laâ àïí coá thïm ngûúâi laâm, ài àêu àïìu phaãi cuái
àêìu thêåm chñ caã chöìng cuäng khöng daám nhòn thùèng mùåt. Röìi tai hoåa
êåp àïën, böë chöìng cö nghiïån thuöëc phiïån nïn baán hïët caã ruöång vûúân.
Luác êëy coá chaáo ùn laâ töët lùæm röìi, maâ laâm gò coá nöìi nhöm nhû bêy giúâ
chó toaân nêëu bùçng nöìi àêët. Saáng saáng cö dêåy nêëu chaáo cho caã nhaâ
ùn. Coá höm àoái quaá nïn chaáo söi luác naâo laâ cö muác ra ùn luön mùåc
duâ rêët noáng nhûng vêîn phaãi ùn thêåt nhanh súå ngûúâi nhaâ dêåy.
- Bêy giúâ vêîn sûúáng hún cö nhó? - Töi cùæt ngang lúâi cö - Thïë taåi
sao cö laåi boã chöìng? aánh mùæt cö trúã nïn xa vùæng, gioång lùæng xuöëng.
Cö khöng traã lúâi cêu hoãi cuãa töi maâ kïí tiïëp: Sau àoá coá cuöåc caãi caách
ruöång àêët, vò súå cö bõ liïn luåy nïn böë chaáu àaä dêîn cö ra thõ xaä. Höìi
àoá böë chaáu laâ ngûúâi töët, söëng coá tònh coá nghôa thïë maâ bêy giúâ thò...
Töi hiïíu cêu "Thïë maâ bêy giúâ thò..." cuãa cö. Töi coân nhúá maäi caái ngaây
êëy, ngaây maâ töi coân beá lùæm chûa biïët gò. Töi thêëy böë xaách va ly ài ra
khoãi nhaâ bêët chêëp sûå can ngùn cuãa cö. Cö noái vúái töi rùçng, böë ài maäi
vaâ seä khöng quay trúã laåi. Àïën bêy giúâ töi múái hiïíu sûå ra ài cuãa böë laâ
coá nhiïìu nguyïn nhên vïì phña meå nhûng duâ sao cö vêîn khöng chêëp
nhêån sûå ra ài naây. Tûâ àoá cö àoán töi vïì úã cuâng cö vúái niïìm yïu
thûúng vö haån.
Röìi töi ài. Cö tiïîn àïën têån bïën xe. Khi xe chaåy röìi töi ngoaái laåi
vêîn thêëy cö àûáng àoá boáng àöí xuöëng àûúâng trong aánh chiïìu taâ.
Thïë röìi töi sùæp ra trûúâng. Höm nay laâ buöíi liïn hoan cuöëi cuâng
cuãa lúáp, nhòn àaám baån chuác tuång nhau maâ töi caãm thêëy buöìn vui
lêîn löån, vui vò sùæp àûúåc trúã vïì vúái cö, buöìn vò phaãi xa baån beâ xa
nhûäng kyã niïåm úã giaãng àûúâng. Bêët giaác nûúác mùæt töi ûáa ra. Töi
khöng muöën moåi ngûúâi buöìn theo nïn nheå nhaâng bûúác ra khoãi
phoâng. Töi àêu coá biïët möåt aánh mùæt àang hûúáng theo.
Töi cûá ài ài maäi trïn con àûúâng àêìy hoa phûúång. úã àêy khöng
khñ thêåt dïî chõu. Töi miïn man suy nghô nhûäng chuyïån chùèng ra
àêu vaâo àêu. Böîng möåt baân tay àùåt lïn vai töi vaâ möåt gioång noái phaá
tan bêìu khöng khñ tônh lùång.
- Sao Lan laåi ra àêy möåt mònh?
- ÚÃ phoâng noáng quaá mònh ra àêy daåo möåt luác.
- Hònh nhû Lan àang khoác... Vò sao?
- Mònh khöng traã lúâi àûúåc thò Minh cuäng biïët chuáng ta seä khöng
àûúåc ài trïn con àûúâng naây nûäa.
Minh bûúác túái nùæm lêëy tay töi. Trong boáng àïm töi thêëy aánh
mùæt Minh long lanh àïën kyâ laå - aánh mùæt cuãa keã àang yïu. Minh noái
gioång run run:
- Mònh muöën noái vúái Lan àiïìu naây. Minh àaä àõnh noái tûâ lêu
nhûng vò... Nhûng vò...
- Minh khöng phaãi noái nûäa àêu. Chuáng mònh möîi ngûúâi möåt
núi. Mònh vïì quï coân Minh úã Haâ Nöåi. Mònh seä luön nhúá àïën Minh
nhû nhúá möåt ngûúâi baån töët.
- Nïëu Lan àöìng yá mònh seä lo cöng viïåc cho Lan, mònh thûâa sûác
laâm àiïìu àoá maâ.
Lúâi noái cuãa Minh chòm vaâo khoaãng khöng. Minh khöng thïí hiïíu
nöíi nhûäng suy nghô cuãa töi luác naây. Töi chó cho Minh nhûäng vò sao
nhoã múâ múâ nhû sùæp tùæt úã phña chên trúâi. Núi êëy coá cö töi àang àúåi.
Chiïìu nay ài laâm vïì, töi vui veã thöng baáo cho cö biïët laâ coá "sïëp"
cuãa töi ngaây mai seä àïën duâng bûäa cúm thên mêåt vúái gia àònh. Töi
coân thöng baáo thïm rùçng "sïëp" cuäng thñch ùn canh riïu caá nhû cö
chaáu mònh. Cö khöng noái gò maâ chó gêåt àêìu. Àïm nguã töi gaác chên
lïn ngûúâi vaâ öm lêëy cö. Cö àêíy ra vaâ noái: "Con gaái bùçng êëy tuöíi àêìu
maâ chûa lêëy chöìng". "Cö úi chaáu khöng lêëy chöìng àêu. Chaáu muöën úã
vúái cö. Thïë cö àõnh àuöíi chaáu àêëy aâ?". "Cö maây sùæp gêìn àêët xa trúâi
röìi chaáu aå". Thuá thûåc laâ töi chûa bao giúâ nghô àïën àiïìu êëy búãi lêëy
chöìng töi seä phaãi vïì nhaâ chöìng vaâ cö laåi coâm coäi möåt mònh vúái cùn
nhaâ tröëng vùæng. Cö àaä hy sinh caã cuöåc àúâi daânh cho töi thïë maâ töi
laåi boã ài. Àiïìu àoá àöëi vúái töi thêåt khuãng khiïëp. Vêåy maâ mêëy höm
nay cö cûá ra raã nhû ve naâo laâ "Caái anh maâ chaáu goåi laâ sïëp àoá coá veã
rêët töët vúái chaáu. Coá phaãi anh ta yïu chaáu khöng?". Vêng. Àöëi vúái töi,
anh êëy laâ ngûúâi mêîu mûåc trong caách söëng vaâ trong cöng viïåc töi
thêìm phuåc anh. Anh seä laâ ngûúâi chöìng ngûúâi cha töët nhûng hïî anh
ngoã lúâi cêìu hön vúái töi thò trûúác mùæt töi laåi hiïån ra hònh aãnh ngûúâi
cö ngöìi möåt mònh nhöí nhûäng súåi toác baåc trùæng trïn àêìu.
Daåo naây töi thêëy cö buöìn. Töi àaä kïí biïët bao chuyïån vui nhûäng
mong nghe àûúåc tiïëng cö cûúâi nhûng sûå cöë gùæng cuãa töi caâng laâm cö
buöìn hún, gùång hoãi maäi cuöëi cuâng cö múái noái nghiïm tuác:
- Nïëu chaáu khöng nhêån nhûäng haånh phuác maâ cuöåc àúâi ban cho
thò cö seä laâ ngûúâi coá töåi vúái chaáu. Vò cö maâ chaáu tûâ boã haånh phuác cuãa
mònh.
Töi muöën heát vaâo tai cö rùçng: "Chaáu söëng vúái cö thïë naây laâ
haånh phuác lùæm röìi. Chñnh cö múái laâ ngûúâi hy sinh têët caã vò chaáu. Cö
úi! Chaáu yïu cö biïët nhûúâng naâo." Song töi khöng daám cùæt ngang lúâi
cö búãi khuön mùåt cuãa cö luác naây khöng cho pheáp töi laâm àiïìu àoá. Cö
vêîn chêåm raäi noái: "Khi lêëy chöìng röìi thûá baãy chuã nhêåt nhúá àïën
thùm cö, àûúåc nhû thïë laâ cö vui lùæm röìi". Cuöëi cuâng cö àuác kïët möåt
cêu "Thuyïìn ài àïën àêu chùèng coá bïën coá búâ".
Vaâ bêy giúâ töi àaä coá hai àûáa con. Chuáng luön quêën quñt vúái baâ.
QUAÃ TIM CON RÖËI
Trêìn Phûúng Linh
Töi vaâ Thaão àang cùæn haåt dûa ngon trúán thò nhoã Thuáy chen
vaâo:
- Loan naây! Mi coá tin rùçng: Con gaái maâ "dûä túån" quaá thò mêët hïët
veã àeåp cuãa ngûúâi con gaái khöng?
- Chûá sao - Töi gêåt àêìu àöìng yá.
- Thïë sao mi dûä nhû sû tûã Haâ Àöng vêåy?
Trúâi àêët ! Teá ra noá àêm höng töi bùçng möåt cêu coân cay hún úát.
Thêëy töi bùåm möi, trúån mùæt, nhoã Haånh coân chïë thïm dêìu vaâo lûãa:
- Ï Loan! Coá ngûúâi baão: Mi chua hún khïë nûäa àoá. Mi laâ möåt con
röëi, bõ keã khaác giûåt dêy.
Töi quaát thaáo êìm ô. Baân tay nhoån vûún ra nhû moáng vuöët möåt
chuá meâo:
- Ai! Ai daám phaát biïíu linh tinh quaá vêåy? Nïëu biïët tïn hùæn tao
seä cho hùæn "xi caâ que" lêåp tûác. Hùæn laâ ai? Noái!
- Hoaâng baão àêëy. Maâ àuáng vêåy khöng Loan?
Chao öi! Thò ra cêu noái "choaáng oác, moác tim" êëy àûúåc phaát ra tûâ
vaânh möi cuãa anh chaâng hiïìn laânh nhêët lúáp.
Hoaâng chûáng minh huâng höìn:
- Ngoaâi giúâ hoåc, Loan ài thu baåc goáp, khi coá ngûúâi giûåt dêy Loan
cûá suöët ngaây nhaãy nhoát, coá khaác naâo möåt con röëi.
Hoaâng gioãi vùn nïn àuã lyá leä buöåc töåi. Bïn caånh chùèng möåt àöìng
minh, töi caäi tuöët luöët:
- ÚÂ! Àoá laâ mïånh lïånh cuãa maá nuöi töi thöi. Khöng ài thu baåc
goáp, ai cho ùn cúm? Tiïìn àêu ùn quaâ baánh lai rai? Hoaâng coá cho
khöng? Nhoã Thuáy coá cho khöng?
- Nhûng àoá khöng phaãi laâ möåt caái nghïì.
- Thöi im! - Töi àêåp cêy thûúác àaánh böëp xuöëng mùåt baân, caã boån
chaåy buáa xua. Rêët may töi laåi toám àûúåc àöëi thuã chêåm chên nhêët
boån. Súå töi giùçng co laâm raách aáo Hoaâng, nhoã Yïën la oai oaãi:
- Khöng àûúåc, Hoaâng ngheâo hún "Chûã Àöìng Tûã" nûäa àoá, àûâng
loaån traâo nûäa röëi úi!
Thuáy cêët gioång öì öì, nhaåi gioång ngûúâi baán ve chai, löng võt, laâm
töi tûác phaát àiïn:
- Ai coá aáo cuä, "àöíi" aáo múái höng?
Thêëy nguy cho Hoaâng, Tuêën chöåp nhanh möåt con thùçn lùçn,
thaãy vaâo chên töi. Thïë laâ Hoaâng thoaát naån. Cuöëi giúâ toaán, cêy buát
laåi trúã chûáng, töi àang xeát nghiïåm thò Hoaâng ài ngang. Thaánh thêìn
úi! Caái aáo Hoaâng àaä nhuöåm hún mûúâi gioåt mûåc àen thui. Súå Hoaâng
bõ ùn àoân, töi leäo àeäo theo Hoaâng vïì têån nhaâ.
Meå Hoaâng phaåt thêåt. Bûäa cúm trûa, Hoaâng phaãi cuái àêìu ùn cho
xong möåt cheán cúm laåt. Luác meå Hoaâng bêån xay böåt, sùén trong tuái
coân mêëy viïn keåo, boác voã, töi cho keåo vaâo cheán cúm cuãa Hoaâng.
Hoaâng ùn ngon laânh, chöëc chöëc laåi coân xin meå àûúåc xúái thïm cúm.
... Nhûäng ngaây cêån tïët, maá nuöi töi bêån röån vïì mêëy ngûúâi núå
cuöëi nùm. Töi laåi bõ giûåt dêy liïn tuåc. Coá lêìn nhên nhûúång khöng
àoâi àûúåc núå, töi lêåp tûác bõ möåt trêån àoân vaâo chiïìu 30 tïët.
Lêìn naây, töi toaát möì höi vò phaãi àïën nhaâ baác Saáu, meå Hoaâng.
Söë tiïìn vay nùång laäi, baác khöng hïì heá möi than vaän vúái con trai.
Hoaâng bõ caãm nùång hai ngaây nay, àang ùn dúã cheán chaáo. Hoaâng
cûúâi vui veã khi thêëy töi bûúác vaâo. Töi tùång Hoaâng höåp sûäa Öng Thoå,
möåt ñt baánh ngoåt. Hoaâng xuác àöång nhòn töi bùçng aánh mùæt haâm ún.
Hoaâng khöng thïí hiïíu rùçng: Töi sùæp laâm khöí meå anh vò söë núå cuöëi
nùm.
Baác Saáu keáo töi ra cûãa gñ vaâo tay töi hai xêëp baåc. Gioång baác
ngheân ngheån:
- Chaáu cho baác giûä laåi mûúâi ngaân, àïí coân mua thuöëc cho thùçng
Hoaâng. Àêëy chaáu xem, nhaâ baác coân gò àïí baán nûäa àêu!
Nghe leán àûúåc cêu chuyïån, Hoaâng buöng rúi cheán chaáo, huåt
hêîng bûúác khoãi giûúâng, öm lêëy vai meå:
- Meå úi! Caã lúâi laäi laâ bao nhiïu thïë? Sao meå khöng cho con thöi
hoåc, laâm mûúán nuöi meå. Con laâ möåt gaánh nùång, laåi coân nay öëm, mai
àau.
Hoaâng chöåp goái thuöëc vûát ra sên, bûng mùåt khoác tûác tûúãi:
- Deåp têët! Meå khöng cêìn phaãi van xin ai hïët! Con chùèng cêìn
uöëng gioåt thuöëc naâo nûäa àêu.
Hoaâng öm ngûåc, chao àaão trong cún ho keáo daâi, àöi tay xanh
xao baám vaâo song cûãa cho khoãi ngaä...
Hoaâng nön thöëc thaáo, vúái mêëy tiïëng raä rúâi:
- Sao maâ... Con khoá thúã. Meå àûa con vïì giûúâng!
Nhû coá baân tay vö hònh naâo àoá àang boáp ngheån quaã tim töi.
Biïët mònh chó laâ möåt con röëi khi àûáng trûúác mùåt Hoaâng, töi àêu coá
quyïìn àûúåc khoác.
... Vûâa búát bïånh, 30 tïët, Hoaâng àaä vïì cuâ lao taão möå cho cha. Ai
ngúâ àêu, àoá laåi laâ chuyïën ài cuöëi cuâng cuãa Hoaâng.
Sang söng vúái Hoaâng coá ba em hoåc sinh cêëp I, mang baánh mûát
ài tïët thêìy cö giaáo. Àang xuöi cheâo, böîng möåt cún giöng êåp túái, chiïëc
xuöìng bõ àaánh uáp. Vêët vaã, mïåt nhoaâi Hoaâng àûa àûúåc hai em vaâo
búâ... Coân chuyïën cuöëi cuâng, anh àuöëi sûác, doâng nûúác àõnh mïånh àaä
cuöën Hoaâng vïì coäi xa xùm.
Möå Hoaâng laâ nùæm àêët àún sú chûa cùæm bia möå. Töi vêån àöång
tûâng gia àònh trong xoám, xin cho àöåi lên cuãa Hoaâng àûúåc muáa giuáp
vui ba ngaây tïët, nhùçm kiïëm möåt ngên khoaãn xêy möå cho Hoaâng.
Múái maân àêìu àöåi lên àaä gùåp möåt gia chuã "hùæc aám", treo giaãi
thûúãng thêåt cao àïí thaách àöë. "Duäng mùæt nheo", sau ba lêìn "àúáp" huåt
tiïìn thûúãng, àöi chên mêët thùng bùçng cûá run lïn bêìn bêåt.
Töi cêìm caânh dêm buåt "phêët cúâ nûúng tûã" cöí vuä bùçng àuã lúâi leä.
Khöng chõu nöíi cêy thõt hún nùm mûúi kyá àang àûáng trïn vai,
thùçng Sún phaát caáu:
- Thöi! Khöng coá cúm, thò huáp chaáo. Xuöëng giuâm con ài cha!
Thïm laäo àõa noáng tñnh, cêìm caái quaåt mo, àêåp buáa xua lïn àêìu
Duäng:
- Mêìy khöng bùçng goát chên thùçng Hoaâng. Àöì ùn "ruöåt cuâng
ruâa".
Thïë àêëy! Chùèng muáa maáy ra troâ gò, nhûng caã xoám àïìu thûúng
Hoaâng, nïn sau ba ngaây lûu diïîn coá àûúåc söë tiïìn kha khaá àuã xêy
cho Hoaâng möåt ngöi möå khang trang. Hûúng höìn cuãa Hoaâng chùæc seä
vui lùæm khi àûúåc biïët rùçng: Töi, khöng coân laâ möåt con röëi bõ ngûúâi
àúâi giûåt dêy nûäa.
Xin caám ún naâng xuên àaä traã laåi cho töi quaã tim thêåt sûå. Möåt
quaã tim maâ bêët cûá con röëi naâo cuäng khöng hïì coá àûúåc.
BÏËN CHIÏÌU
Phaåm Thõ Thuây Linh
Khöng biïët lêìn naây laâ lêìn thûá bao nhiïu öng Chón ra àûáng úã búâ
biïín doäi xa xa núi ngaân con soáng nhêëp nhö goåi tïn Saáng.
Saáng, con trai öng, laâ möåt chaâng trai khoãe maånh, tûâ beá àaä theo
nghïì chaâi lûúái cuãa öng. Maâ cuäng khöng chó coá gia àònh öng theo
nghïì naây, caã doâng hoå öng, caã laâng ven biïín naây àïìu theo nghïì chaâi
lûúái. Laâng chaâi nùçm ngay búâ biïín Àöì Sún ngaây ngaây chûáng kiïën bao
nhiïu con taâu ra khúi vaâo túâ múâ saáng vaâ vïì bïën vaâo chiïìu têåm tõch.
Gia àònh öng Chón coá möåt con taâu nhoã duâng vaâo viïåc àaánh bùæt
caá, tûâ lêu àaä laâ baån thên thiïët cuãa hai cha con. Nhaâ coá nùm ngûúâi,
vúå öng - baâ Suá thò úã nhaâ laâm muöëi vaâ phúi caá khö, Saáng - con caã röìi
àïën hai cö con gaái giuáp böë àan lûúái vaâ laâm mùæm. Caã sên nhaâ öng coá
hún chuåc chum chûúåp mùæm, àïën thúâi kyâ mùæm ngêëu, thoaãng thoaãng
àêåm àaâ muâi biïín ngaâo ngaåt len vaâo tûâng ngoä ngaách cuãa cùn nhaâ
gêìn trùm thûúác vuöng àêët.
Haâng ngaây vaâo túâ múâ saáng, hai cha con àaä luåc tuåc trúã dêåy vùæt
lûúái lïn vai xaách cùåp löìng cúm baâ Suá chuêín bõ sùén tûâ töëi höm trûúác
bûúác xuöëng taâu. Höm súám thò 4 - 5 giúâ chiïìu, höm muöån cuäng 8 - 9
giúâ töëi laâ hai böë con coá mùåt úã nhaâ. Hònh nhû caá biïín coá duyïn vúái
hai cha con nïn höm naâo vïì, khoang cuäng ùm ùæp caá. Höm ñt cuäng
lûng lûãng khoang.
Baâ Suá lûåa nhûäng con caá to àem baán buön cho dên chúå caá,
nhûäng con nhoã hún àem phúi khö, söë coân laåi thò laâm mùæm. Cö Song -
19 tuöíi giuáp meå caâo muöëi, muác nûúác biïín ùm ùæp tûâng ö. Cö Thu múái
15 tuöíi thi thoaãng cuäng nhùåt vaâi con töm, cua trong khoang taâu böë
mang ra chúå baán. Cuöåc söëng gia àònh öng Chón cûá dêìn tröi, noái laâ
khaá thò khöng nhûng cuäng no àuã vaâ coá chuát vöën daânh duåm phoâng
khi traái gioá trúã giúâi. Öng daânh tiïìn mua àûúåc caái ti vi Sam Sung caã
xoám haâng töëi cûá àïën giúâ keáo nhau sang xem chêåt nhaâ. Cùn nhaâ nhoã
cuãa öng baâ luác naâo cuäng ùm ùæp tiïëng cûúâi noái, àûúåc caái öng baâ tñnh
tònh cúãi múã nïn dïî gêy thiïån caãm cho baâ con trong xoám. Öng mua
thïm möåt chiïëc xe àúâi 79 cuä àïí Saáng chúã caá ra chúå giuáp meå, nïëu röîi
raäi thò öng baâ laåi lai nhau ài daåo loâng voâng quanh thõ xaä. Cö Song
hoåc xong cêëp ba úã nhaâ phuå meå. Thu vêîn coân ài hoåc, àûúåc böë meå mua
cho chiïëc xe àaåp mi ni Trung Quöëc giaá ngoát möåt triïåu. Caã nhaâ tuy
khöng sung tuác nhûng böë meå con caái luác naâo cuäng hoâa thuêån.
Möåt buöíi sau khi ài biïín vïì, lûåa caá cho vúå baán xong, öng Chón
tùæm rûãa röìi vaâo nhaâ ngöìi xem ti vi. Saáng ngöìi xuöëng caånh böë, nhòn
öng röìi ngêåp ngûâng:
- Böë! Mai böë nghó möåt buöíi, con mûúån taâu ài àaánh caá xa vúái boån
thùçng Vi böë nheá!
- Caái gò? - Öng Chón nhöím hùèn ngûúâi dêåy nhòn chùçm chùçm vaâo
anh con trai - Maây noái caái gò?
- Con mûúån taâu böë ài àaánh caá xa. - Saáng lùåp laåi.
- Xa laâ úã àêu? Maây vêîn ài vúái tao cú maâ. Baäi caá khöng àuã caá
àaánh hay sao maâ phaãi...
- Nhûng boån noá baão ra xa múái nhiïìu caá lúán maâ caá laåi chûa dúån
húi lûúái. Coá ngûúâi laâng bïn bùæt àûúåc con caá keáp, riïng boáng cuãa noá
àaä àûúåc caã trùm triïåu.
- Khöng ài theo caái boån mêët daåy êëy! Maây coá biïët anh trai thùçng
Vi laâ truâm cúâ baåc nghiïån huát khöng haã? Keáp vúái chùèng keáp!
- Nhûng böë...
- Khöng nhûng nhõ gò hïët! Ùn cúm röìi ài nguã, mai coân dêåy súám!
Saáng àûáng dêåy ài vaâo trong buöìng, öng Chón nhòn theo röìi ngaã
ngûúâi xuöëng chiïëc ghïë daâi, thiïëp ài luác naâo.
Ba giúâ saáng öng giêåt mònh tónh giêëc, vêîn nùçm trïn ghïë öng
nghe roä tiïëng thúã nheâ nheå cuãa vúå vaâ hai cö con gaái, thùçng Saáng àêu
röìi nhó? Öng veán maânh nhòn vaâo buöìng, giûúâng tröëng khöng! Nhòn
àöìng höì, coân súám maâ sao noá ài àêu khöng thêëy, ngoaâi sên töëi moâ
moâ. Quaái thêåt! Khöng biïët noá ài àêu. Thûúâng thò giúâ naây hai böë con
àaä chuêín bõ cuöån lûúái, xaách cúm ra taâu röìi. Thöi chïët! Nghô àïën taâu
öng múái nhúá, töëi qua noá hoãi mûúån àïí ài cuâng boån thùçng Vi. Öng
cuöëng cuöìng chaåy ra chöî neo taâu. Vùæng tanh vùæng ngùæt. Öng sûäng
súâ, taâu öng khöng coân úã àoá nûäa, chó coá laân nûúác biïín àuâng àuåc àen
liïëm dêìn vaâo caát. Thùçng con trúâi àaánh, öng chûa kõp cho pheáp maâ
noá daám. Dêåm chên thònh thõch, öng tûác töëi chûãi thêìm. Quay vïì nhaâ,
baâ Suá àaä dêåy. Hai cö con gaái cuäng luåc cuåc chuêín bõ àöët bïëp. Öng
bûúác vaâo nhaâ ngöìi phõch xuöëng ghïë.
- Thùçng mêët daåy!
Nghe tiïëng chöìng, baâ Suá bûúác vaâo nhòn öng ngaåc nhiïn:
- Ú! Töi tûúãng böë con öng ài röìi!
- Ài caái gò maâ ài! Taâu àêu maâ ài?! - Öng gùæt lïn.
- Taâu... mêët aâ? Baâ höët hoaãng.
- Mêët caái gò maâ mêët! Thùçng con cuãa baâ êëy! Noá ài àaánh caá vúái luä
baån mêët daåy cuãa noá. Noái khöng nghe röìi maâ chïët caã luä.
- Öng baão caái gò? Noá ài vúái ai?
- Boån thùçng Vi chûá ai!
Baâ Suá ngöìi múám xuöëng meáp giûúâng nhòn chöìng.
- Chùæc chiïìu noá vïì!
Öng liïëc baâ röìi thúã daâi ài vaâo trong buöìng: "Con vúái chùèng caái!"
Suöët caã ngaây höm àêëy öng Chón hïët ra laåi vaâo, hïët àûáng laåi
ngöìi khöng maâng àïën cúm nûúác. Bïën neo taâu vêîn vùæng boáng taâu
öng. Àïën têån chiïìu muöån, khi hêìu hïët caác taâu àaä neo bïën vêîn chûa
thêëy tùm húi con trai öng àêu. Loâng öng böìn chöìn nhû maách baão
àiïìu gò nghiïm troång àaä xaãy ra. Thêëy öng ài ài laåi laåi, chöëc chöëc laåi
ngùæm ra biïín tòm khùæp caác con taâu àaä vïì moåi ngûúâi xuám laåi hoãi:
- Öng Chón höm nay khöng ài biïín aâ?
- Coá caá baán khöng öng Chón úi!
Röìi.
- Cêåu Saáng àêu röìi, sao khöng thêëy ài cuâng öng?
Laáo nhaáo laâm öng caâng söët hïët caã ruöåt. Töëi muöån cuäng chûa
thêëy gò, caã nhaâ öng bùæt àêìu lo lùæng. Mêm cúm nguöåi laånh khöng ai
maâng túái. Ti-vi cuäng khöng buöìn bêåt lïn xem. Baâ Suá ngöìi hoáng ra
cûãa suåt suâi chêëm nûúác mùæt, hai cö con gaái ngöìi duám vaâo möåt goác
nhòn böë àang ài ra vaâo, mùåt àoã phûâng phûâng. Chúåt coá tiïëng ngûúâi
àêíy cöíng coåt keåt, caã nhaâ bêåt dêåy lao ra sên. Khöng phaãi Saáng!
- Vên! - Öng Chón thöët lïn röìi ngöìi phõch xuöëng hiïn thêët voång.
- Baác! Anh Saáng baão chaáu àûa giêëy naây cho hai baác.
- Caái gò?
Öng Chón nhöím dêåy giêåt lêëy túâ giêëy múã vöåi ra xem. Baâ Suá vaâ
hai cö con gaái cuäng saát mùåt vaâo túâ giêëy.
"Böë meå kñnh yïu!
Con thaânh thêåt xin löîi böë vò chûa coá sûå àöìng yá cuãa böë àaä àûúâng
àöåt lêëy taâu ài. Nhûng con cêìn ài chuyïën naây nïëu kköng seä khöng
coân cú höåi naâo nûäa. úã nhaâ con seä khöng coá cú may laâm giaâu, seä
khöng múã maây múã mùåt àûúåc vúái moåi ngûúâi xung quanh, chó chuái
àêìu vaâo mêëy chum mùæm.
Böë àaä tûâng baão laâ àaân öng phaãi coá chñ nhûng khöng phaãi chó laâ
àaánh caá. Duâ coá àûúåc nhiïìu caá hún con cuäng khöng haâi loâng. Ûúác
muöën cuãa con lúán lùæm vaâ con quyïët thûåc hiïån àïën cuâng. Con mûúån
taâu böë vaâi nùm, khi naâo trúã laåi con seä traã böë con taâu khaác. Gia àònh
ta seä söëng sung tuác hún vaâ con cuäng múã maây múã mùåt vúái chuáng baån
hún.
Böë meå döìn cho con Thu noá hoåc röìi lo cho con Song. Con ài àêy!"
Öng Chón buöng túâ giêëy, bêìn thêìn nhòn vaâo khoaãng töëi sêåm.
"Saáng úi! Sao con nöng caån thïë! Ai boã buâa mï con röìi". Baâ Suá öm lêëy
vai Vên nûúác mùæt giaân giuåa hoãi döìn dêåp:
- Noá ài luác naâo haã chaáu? Noá coá noái gò khöng?
Vên böëi röëi:
- Daå khöng! Anh êëy khöng noái laâ ài àêu. Chó dùån laâ àûa giêëy
cho hai baác. Chaáu cuäng khöng biïët laâ giêëy noái gò.
Baâ Suá chó kõp thöët lïn: "Trúâi úi!" röìi ngêët lõm. Vên cuöëng cuöìng
öm lêëy baâ lay goåi:
- Baác! Baác! Baác sao thïë naây?
Àaä ba thaáng kïí tûâ luác Saáng gûãi giêëy cho böë meå, vûúåt biïn cuâng
mêëy àûáa baån. Baâ Suá öëm nùång, àïm nùçm luön mï saãng goåi tïn con.
Öng Chón hïët ngöìi laåi àûáng, laåi ra bïën taâu àïëm nhûäng con taâu neo
trïn bïën. Nhaâ cûãa luác naâo cuäng êm êm nghe roä tiïëng suåt suâi cuãa baâ
Suá. Lûúái röëi muâ nheát vaâo möåt xoá, caá mùæm ngêìu thúm lûâng khöng
àûa vaâo nêëu chùæt nïn luác nhuác roâi boå. Muöëi trùæng xoaá tûâng ö khöng
ai caâo, chaåt laåi tan theo tûâng àúåt mûa, àúåt nùæng. Hai cö con gaái chó
biïët chùm soác meå öëm, lo cúm chaáo cho böë, ngoaâi ra khöng biïët laâm
gò. Thónh thoaãng hai chõ em laåi öm nhau khoác. Cûá nhû vêåy cho túái
khi nhaâ khöng coân chuát gaåo, khöng coân con caá khö naâo àïí ùn nûäa
thò öng Chón múái thöi. Öng an uãi baâ vaâ tûå an uãi mònh cuâng caác con
rùçng con trai öng baâ bònh yïn, khoãe maånh. Röìi noá seä vïì! Öng taåm
gaác nöîi lo lùæng sang möåt bïn, thuï xuöìng àaánh caá. Khöng coá con trai
ài cuâng, öng ruã thïm hai öng baån cuâng ài vúái mònh. Caá àaánh àûúåc vò
phaãi chia ba nïn khöng nhiïìu nhûng cuäng taåm àuã cho böën miïång
ùn. Baâ Suá vêîn öëm lay lùæt nïn khöng lo laâm mùæm nûäa, hún chuåc caái
chum àûúåc rûãa saåch xïëp goån vaâo goác sên. Hai chõ em Song, Thu
thay phiïn nhau àûáa thò caâo muöëi, chaåt nûúác, àûáa àan lûúái ài baán.
Cuöåc söëng dêìn dêìn trúã laåi bònh thûúâng nhûng khöng khñ gia àònh
vêîn nùång nïì. Haâng xoám vaâi nhaâ àaä mua àûúåc ti vi nïn khöng coân
caãnh àöng vui trong nhaâ öng Chón nûäa. Gia àònh öng cuäng khöng ai
buöìn xem. Hai cö con gaái ùn cúm xong laâ ài nguã súám àïí coân lo àem
lûúái ài giao, àem caá ra chúå baán. Baâ Suá öëm nùçm liïåt trïn giûúâng, öng
Chón ngöìi huát thuöëc laâo hïët möìi naây àïën möìi khaác, khöng biïët bao
nhiïu maâ kïí.
Möåt buöíi cö Song ài chúå caá, àang loay hoay tòm chöî ngöìi cö böîng
va maånh vaâo möåt chaâng trai rêët baãnh àang luái huái choån caá úã haâng
bïn. Cö böëi röëi xin löîi röìi àêíy saão caá vaâo chöî cuãa mònh. Chaâng trai
móm cûúâi àûa tay àêíy cuâng cö.
- Caám ún anh!
- Khöng phaãi caám ún, töi mua caá cú maâ. Caá cö baán bao nhiïu?
Chaâng trai cûúâi khoe haâm rùng saáng boáng.
- Anh mua con naâo aå?
- Con naây! - Chaâng trai chó vaâo möåt con caá höìng.
- Hai nghòn anh aå! Caá nhaâ àaánh àûúåc nïn em baán...
Cö ngêíng àêìu lïn bùæt gùåp aánh mùæt long lanh àang nhòn cö. Cö
theån thuâng cuái àêìu boã nhanh con caá vaâo tuái röìi àûa cho anh. Tay
anh chaåm nheå vaâo tay cö laâm cö vöåi vaâng ruåt tay laåi.
- Tiïìn àêy! Khoãi cêìn traã laåi!

- Caám ún anh! Àïí em...
Song chûa kõp ruát tiïìn leã ra traã laåi thò anh àaä ài lêîn vaâo àaám
ngûúâi ài chúå. Cö nhòn theo maâ quïn mêët mònh àang baán caá cho àïën
khi chõ baán haâng bïn caånh àêåp vaâo vai cö:
- Naây, baán haâng kiïíu gò thïë haã em?
- Ú... Cö giêåt mònh àoã mùåt röìi cuái xuöëng xïëp xïëp laåi mêëy con caá.
Töëi àoá cö àang ngöìi nhêím laåi tiïìn chúå thò coá tiïëng goåi cöíng. Cö
bêåt àeân bûúác ra.
- Ai àêëy?
Möåt ngûúâi con trai àûáng úã cöíng tröng daáng quen maâ laâ laå. Töëi
khöng nhòn roä mùåt nïn Song chûa nhêån ra ai, coân àang àoaán giaâ
àoaán non thò anh chaâng àaä móm cûúâi.
- Thöi chïët! - Cö giêåt mònh luáng tuáng - Anh! Sao anh biïët nhaâ
em?
- Bñ mêåt! Maâ em khöng múâi khaách vaâo nhaâ hay sao?
- Chïët, em quïn ! Múâi anh!
Caã hai cuâng bûúác vaâo nhaâ. Öng Chón nhòn con beá kheä gêåt àêìu
chaâo chaâng trai röìi ài vaâo buöìng. Thu xuöëng bïëp xïëp caá coân baâ Suá
nùçm trïn giûúâng thónh thoaãng kheä ho khan. Ngöìi chúi möåt luác maâ
caã hai chûa ai noái chuyïån gò, maäi Song múái daám cêët tiïëng:
- Anh úã gêìn àêy aå?
Chaâng trai naäy giúâ maãi nhòn loå hoa cuác àïí trïn baân giêåt mònh:
- ÛÂ! Maâ tïn em laâ gò vêåy?
Song che miïång cûúâi:
- Chûa biïët tïn àaä àïën nhaâ röìi! Em tûúãng anh àïën lêëy laåi tiïìn
thûâa. Tïn em laâ Song.
- Anh laâ Phûúng, nhaâ múái chuyïín vïì àêy. Ngay àêìu ngoä caách
nhaâ em vaâi nhaâ thöi. Saáng àïí yá anh múái biïët em úã ngay gêìn àêy
mûâng quaá nïn chûa kõp hoãi tïn.
- Anh laâm gò úã àêy vêåy?
Phûúng cûúâi:
- Anh laâm kyä sû àiïån cho nhaâ maáy nûúác trong thaânh, giúâ àang
nghó pheáp.
- Thïë ra anh úã möåt mònh trong àoá aâ?
- ÛÂ!
Cêu chuyïån tiïëp tuåc àûa àêíy cho túái khi Phûúng nhòn àöìng höì
röìi xin pheáp ra vïì. Tiïîn anh ra cöíng, Song böëi röëi cuái àêìu e theån. Tûâ
beá túái giúâ chûa biïët noái chuyïån riïng vúái baån trai laâ nhû thïë naâo nïn
cö chó súå "ngûúâi" cûúâi cho. Vaâ àïm àoá cuäng laâ àïm àêìu tiïn trong àúâi
cö mêët nguã. Nùçm maäi cö bêåt dêåy lêëy gûúng soi, vuöët laåi maái toác, veán
qua tai cö múái nhêån ra rùçng mònh coá khuön mùåt khaã aái maâ bêëy lêu
nay khöng àïí yá - Thaão naâo möîi lêìn cö ài ra àûúâng, moåi ngûúâi nhêët
laâ thanh niïn con trai cûá nhòn cö. Àöi maây thêîm neát uöën cong trïn
àöi mùæt àen to àûúåc phuã búãi àöi mi mïìm maåi. Söëng muäi thùèng vaâ
thon, àöi möi nho nhoã húi cong, àoã ûãng nhû traái úát àêìu muâa. Nûúác
da raám nùæng mang chêët khoãe khoùæn cuãa ngûúâi con gaái miïìn biïín.
Nhúá laåi aánh mùæt ngûúâi con trai nhòn mònh, mùåt cö ûãng àoã. Caãm giaác
êëm noáng tûâ àöi baân tay anh truyïìn sang laâm cö thêåt khoá taã. Cö àûa
tay noå êëp nheå vaâo tay kia nhû cöë giûä gòn húi êëm cuãa baân tay êëy. Thu
nghe tiïëng àöång múã mùæt ngöìi dêåy nhòn chõ ngaåc nhiïn:
- Chõ laâm sao thïë?
- Khöng!
- Sao khöng nguã?
- Chõ khöng buöìn nguã!
Thu àûa tay súâ traán chõ röìi lùæc àêìu khoá hiïíu, nùçm xuöëng nguã
tiïëp. Song nhòn em röìi cuäng khe kheä nùçm xuöëng. Coá àiïìu cö khöng
sao nguã àûúåc, nhúá àïën aánh mùæt êëy, nuå cûúâi êëy, baân tay êëy cö laåi
thêëy böìn chöìn. Caã àïm cö trùçn troåc nhúá àïën tûâng cêu noái cuãa anh.
Saáng höm sau, chûa tónh giêëc nguã hùèn Song àaä nghe tiïëng böë
goåi:
- Höm nay khöng baán caá nûäa con aå! Caá beá, àïí maâ phúi!
- Vêng!
Song nhoã nheå röìi bï saão caá ra sau bïëp. Thu theo doäi moåi haânh
àöång cuãa chõ, cûá buåm miïång cûúâi. Noá roán reán ra phña sau àêåp vaâo
vai aáo chõ.
- Oaâ!
Song naãy ngûúâi lïn laâm trûúåt con caá xuöëng chêåu nûúác, nûúác bùæn
tung toáe. Thu öm buång cûúâi ngùåt ngeäo.
- Con khó! Laâm tao hïët caã höìn.
- Chõ àang mú möång gò àêëy àïën nöîi em àïën maâ cuäng khöng
biïët?
- Mú gò mùåc tao! Viïåc gò àïën maây.
- Sao laåi khöng, chùæc laåi nhúá àïën anh chaâng töëi qua chûá gò? Em
biïët thûâa!
- Nhöë nhùng! Maây àûâng coá beáp xeáp caái möìm, tao àaánh cho àêëy!
- Song lûúâm em - Ài nêëu cúm ài!
Thu bôu möi daâi thûúåt. Tröëng ngûåc Song àaánh thònh thònh, "sao
con beá noá biïët àûúåc nhó".
Töëi àoá, nhûäng töëi sau Phûúng àïìu àïën chúi. Anh dêìn dêìn lêëy
àûúåc caãm tònh cuãa moåi ngûúâi trong gia àònh Song, ngay caã baâ Suá
cuäng dêìn dêìn nguöi nöîi nhúá con, bïånh tònh coá phêìn thuyïn giaãm.
Baâ khöng coân ho möîi luác trúã trúâi, khöng coân àau nhûác möîi cún gioá
möìm hay gioá hanh keáo túái. Öng Chón cuäng vui veã ngöìi tiïëp chuyïån
Phûúng. Riïng àöëi vúái Song, anh àaä khùæc vaâo trong cö möåt nöîi nhúá
thûúng maâ khi vùæng anh khöng laâm sao cö chõu nöíi, nhûng chûa
bao giúâ hai ngûúâi coá dõp ngöìi riïng vúái nhau. Möîi luác nhaâ coá viïåc
anh sang giuáp, tûâ phúi lûúái, xeã caá hay chaåt muöëi anh àïìu laâm rêët
thaåo khiïën moåi ngûúâi ngaåc nhiïn. Anh raânh viïåc chaâi lûúái cuãa con
nhaâ biïín nhû àaä tûâng laâ ngûúâi ài biïín. Öng Chón haâi loâng lùæm.
Tiïëng cûúâi dêìn dêìn àaä trúã laåi trong ngöi nhaâ. Töëi töëi moåi ngûúâi quêy
quêìn ngöìi xem ti vi noái chuyïån vui. Phûúng rêët coá khiïëu kïí chuyïån,
möîi cêu chuyïån anh kïí àïìu laâm moåi ngûúâi vui veã.
Böîng möåt höm, àang àïm coá tiïëng àêåp cöíng döìn dêåp, öng Chón
chaåy ra múã cöíng vaâ sûäng súâ trûúác caãnh tûúång trûúác mùæt, thùçng Vi -
quêìn aáo taã túi, mùåt muäi sûát saát, bï bïët buân caát àang thúã höín hïín,
mùåt taái nhúåt, nhòn guåc xuöëng. Öng Chón dòu Vi vaâo nhaâ, öng linh
caãm dûúâng nhû coá chuyïån chùèng laânh xaãy ra vúái taâu cuãa con mònh
nhûng vò Vi vêîn coân thúã khöng ra húi, mùåt maây nhúåt nhaåt nïn öng
chûa hoãi àûúåc. Trong luác moåi ngûúâi chùm soác Vi, öng Chón ài ài laåi
laåi, ruöåt gan noáng nhû lûãa àöët. Thùçng Vi vïì àêy röìi coân con öng
àêu? Thùçng Saáng con öng laâm sao röìi? Bao nhiïu nöîi lo döìn neán bêëy
lêu nay laåi buâng lïn trong oác öng. Thùçng Vi vêîn chûa tónh. Baâ Suá
mùåt taái meát lay goåi Vi, nûúác mùæt Song àaä nhoâe.
Thu dêëp nûúác noáng vaâo khùn mùåt lau cho Vi, cö cuäng khöng
cêìm nöíi nûúác mùæt. Dûúâng nhû têët caã moåi ngûúâi trong gia àònh àïìu
linh caãm möåt tai hoåa khuãng khiïëp giaáng xuöëng àêìu hoå. Böîng khöng
khñ trong nhaâ trúã nïn u aám hún bao giúâ hïët.
Maäi àïën nûãa àïm Vi múái tónh, thïìu thaâo:
- Anh Saáng...
Öng Chón tuám lêëy vai Vi giêåt maånh:
- Thùçng Saáng! Thùçng Saáng laâm sao? Noái ài ! Noá sao röìi?
- Anh Saáng... - Vi bêåt khoác - anh Saáng chïët röìi!
- Haã?
Öng Chón buöng vai Vi ra, thêìn ngûúâi, ngöìi phõch xuöëng
giûúâng. Baâ Suá ngêët lõm. Song heát lïn nûác núã chaåy laåi àúä meå, coân
Thu mùåt guåc xuöëng giûúâng nêëc lïn tûâng tiïëng. Vi nhòn caã gia àònh
Saáng, loâng anh quùån àau.
- Chó vò chaáu, vò chaáu ruã rï nïn múái coá cú sûå naây! Baác Chón úi,
baác giïët chaáu ài! Chaáu van baác, baác úi! Baác àûâng im lùång nhû thïë!
Vûâa gaâo khoác Vi vûâa lay goåi öng Chón. Öng nhû ngûúâi mêët höìn,
giûúng àöi mùæt àúâ àêîn nhòn anh röìi àöåt ngöåt chöåp lêëy ngûåc aáo anh
rñt lïn, mùæt vùçn àoã:
- Maây, maây giïët con tao!
Nhûng röìi öng öm chùåt Vi vaâo loâng, nûác núã:
- Öi con trai töi, Saáng úi! Con vïì chaâo böë haã con? Böë àaä baão maâ
sao con khöng nghe? - Öng böîng buöng vai Vi, bêåt chaåy ra ngoaâi.
Àïm töëi àen nhû mûåc, gioá tûâ biïín thöíi vaâo laånh buöët. Thu vaâ Vi
chaåy theo nñu öng quay laåi nhûng öng cûá chaåy. Öng chaåy ra bïën, núi
con taâu öng vêîn thûúâng neo, núi hai böë con öng ngaây ngaây vaác lûúái
ra ài vaâo túâ múâ saáng vaâ vïì bïën vaâo chaång vaång chiïìu vúái khoang taâu
àêìy caá. Öng gaâo goåi tïn con trai, tay öng vûún ra biïín. Chó coá soáng
vaâ gioá xö vaâo búâ àaá döåi laåi tiïëng öng. Vi vaâ Thu sûäng súâ àûáng laåi
nhòn öng, mùæt nhoâa ài. Tiïëng gaâo cuãa öng Chón vêîn vang lïn trong
àïm thanh vùæng.
- Saáng úi! Saáng úi...

Suöët caã àïm höm àoá cho àïën têån saáng höm sau öng Chón cûá ài
doåc búâ biïín goåi tïn con àïën khaãn caã tiïëng. Kiïåt sûác, öng ngöìi xuöëng
baäi caát boá göëi nhòn ra ngoaâi khúi mong nhòn thêëy boáng con giûäa biïín
caã mïnh möng.
Baâ Suá trúã bïånh nùång nùçm liïåt giûúâng. Öng Chón vêîn cûá ra biïín
tha thêín goåi tïn con. Song vaâ Thu bêy giúâ vêët vaã hún vò têët caã moåi
cöng viïåc àïìu döìn lïn vai hai cö. Tuycoá sûå giuáp àúä cuãa Phûúng vaâ Vi
nhûng moåi sûå vêët vaã khöën àöën dûúâng nhû ngaây caâng nùång nïì hún.
Coá höm öng Chón khöng vïì nhaâ, úã baäi biïín caã ngaây lêîn àïm, Song
vaâ Thu phaãi cùæt phiïn nhau mang cúm döî öng ùn, boán chaáo cho meå
öëm. Khi naâo döî ngon ngoåt àûúåc öng Chón vïì nhaâ, cuäng chó àûúåc möåt
luác. Nhòn thêëy aãnh con trïn baân thúâ laâ öng laåi cûúâi cûúâi khoác khoác
vaâ lêìn ra búâ biïín.
Ngaây nöëi ngaây cûá nhû thïë, bïånh baâ Suá ngaây möåt trêìm troång.
Phûúng gêìn nhû úã hùèn bïn nhaâ àïí giuáp àúä Song vaâ Thu cho àïën khi
anh hïët kyâ nghó pheáp. Anh biïët vùæng anh luác naây Song vaâ Thu seä
vêët vaã. Öng Chón dúã àiïn dúã daåi, baâ Suá öëm thêåp tûã nhêët sinh. Vi coá
giuáp àúä cuäng chó chuát ñt vò cûá nhòn thêëy anh laâ öng Chón laåi heát lïn
röìi lao ra baäi biïín. Boã cúm chiïìu, Phûúng ra búâ àaá ngöìi nhòn biïín,
loâng nùång trôu. Coá tiïëng bûúác chên khe kheä sau lûng, anh quay laåi
vaâ nhêån ra Song àang ài vïì phña mònh. Khuön mùåt cö àûúåm buöìn,
àöi mùæt àen nhû phuã möåt maân sûúng àuåc. Anh cùæn chùåt möi cuái
xuöëng nhòn soáng vöî dûúái chên. Song khöng noái gò, chó lùèng lùång ngöìi
xuöëng bïn anh... Phûúng caãm thêëy thûúng Song hún bao giúâ hïët.
Chûa bao giúâ anh böåc löå àûúåc loâng mònh, anh caãm thêëy mònh nhuát
nhaát quaá. Song nhòn anh, nhoâe nûúác mùæt:
- Caám ún anh! - Gioång cö ngheân ngheån.
- Caám ún vò caái gò? - Phûúng nhñu maây.
- Vò anh àaä giuáp àúä gia àònh em bêëy lêu nay.
Phûúng àùåt tay lïn vai Song.
- Àûâng noái thïë em! Em coá biïët anh thûúng em àïën mûác naâo
khöng?
Song oâa khoác guåc àêìu vaâo vai Phûúng nûác núã. Chûa bao giúâ cö
caãm thêëy cö àún nhû luác naây duâ coá Phûúng úã bïn caånh. Anh xiïët
nheå cö vaâo loâng thò thêìm:
- Anh seä lïn cú quan xin chuyïín cöng taác vïì àêy àïí àûúåc gêìn
em. Àûâng buöìn em nheá! Vaâi höm thöi maâ!
Song vêîn khoác. Gioá biïín mùån thöíi toác cö quêën vaâo cöí Phûúng.
Phûúng thêëy töåi nghiïåp Song quaá vaâ muöën àûúåc úã maäi bïn cö nhû
luác naây, trûúác biïín khúi löìng löång.
Phûúng ài àûúåc vaâi höm thò baâ Suá trúã bïånh nùång. Song vaâ Thu
vöåi vaâng goåi xe cêëp cûáu àûa baâ àïën bïånh viïån nhûng khöng kõp. Baâ
Suá mêët trïn àûúâng ài àïën bïånh viïån. Song ngêët lõm trong tay Vi,
Thu gaâo theát bïn xaác meå. Tûâ giúâ trúã ài, trong nhaâ chó coân hai chõ
em, öng Chón vêîn suöët ngaây lang thang ngoaâi baäi biïín, bïën taâu. Ai
coá hoãi öng chó cûúâi khanh khaách röìi chó ra biïín noái:
- Con trai töi ngoaâi àoá, noá ài àaánh caá xa. Töi úã àêy àúåi noá vïì!
Trïn tuã thúâ, bïn trïn aãnh anh Saáng xuêët hiïån têëm aãnh baâ Suá.
Töëi töëi thûác bïn baân thúâ ngùæm aãnh meå vaâ anh, hai chõ em Song laåi
öm nhau khoác. Coá nhûäng àïm, giûäa cùn nhaâ tröëng traãi laånh leäo chó
coá hai chõ em bïn baát hûúng nghi nguát khoái. Tiïëng böë goåi anh tûâ
ngoaâi biïín voång vaâo nghe u aám vaâ naäo nïì. Tûâ àoá hai chõ em àêm súå
maân àïm, súå phaãi àöëi àêìu vúái boáng töëi. Cûá möîi luác nghe böë goåi anh
laâ hoå laåi nûác núã khoác goåi meå.
Möåt thaáng sau ngaây baâ Suá chïët, Phûúng àûúåc chuyïín cöng taác.
Vûâa baân giao cöng viïåc xong anh vöåi vaâng àïën nhaâ Song. Bûúác qua
ngûúäng cûãa nhaâ anh khûång ngûúâi sûäng súâ nhòn têëm aãnh baâ Suá coân
múái àïí trïn aãnh Saáng. Anh bêìn thêìn hïët caã ngûúâi. Song ngêíng àöi
mùæt ûúát rûúåt quêìng thêm àúâ àêîn nhòn anh röìi guåc xuöëng, vai cö
rung lïn. Phûúng öm chùåt cö vaâo loâng, gioång anh ngheån laåi:
- Sao khöng baáo cho anh? Anh coá töåi vúái baác.
Song nhòn anh röìi khoác, cö khöng noái lïn àûúåc lúâi naâo chó buöåt
möìm goåi: "Anh!" röìi nêëc lïn ngheån ngaâo.
- Böë àêu em? - Phûúng hoãi vaâ tim àau nhoái.
- Ngoaâi biïín!
Song chó noái vêåy röìi nùæm tay Phûúng keáo ra biïín. Boáng öng
Chón roä dêìn trong maân sûúng, tiïëng huá goåi höìn con vang lïn trong
chiïìu àöng laånh.
Haãi Phoâng, 24-10-1998
NGAÂY SINH NHÊÅT
Nguyïîn Hoaâng Lûúåc
Töi tónh giêëc vò tiïëng àöång núi àêìu giûúâng. Chùæc meå àang sùæp
gaánh haâng khö ài chúå? Trúâi húi laånh. Töi vûún vai ngaáp daâi röìi quú
chên tòm àöi deáp. Mùæt vêîn coân dñp laåi vò muöën nguã nûäa. Lêåt göëi lêëy
chiïëc àöìng höì àiïån tûã àeo vaâo tay töi laåi nùçm xuöëng giûúâng àõnh
nguã thïm vò coân súám. Lyá trñ thuác giuåc: "Dêåy ài luön laâ vûâa, lúä doåc
àûúâng coá hoãng xe thò cuäng khöng àïën muöån". Baãn nùng gan lyâ: "Cûá
nguã. Muöën ra sao thò ra..." Sau nûãa phuát tranh àêëu, baãn nùng àêìu
haâng. Töi boâ dêåy thay quêìn aáo röìi bï "cuå" xe àaåp ra sên. "Cuå" àaä giaâ
lùæm röìi nïn coá quaá nhiïìu bïånh têåt. Kiïím tra tûâ àêìu àïën chên "cuå"
tûúãng ngon laânh ai deâ hai baánh àïìu non húi. Töi vaâo lêëy búm thêëy
thùçng em mûúâi tuöíi cuäng àaä tûå giaác dêåy bêåt àiïån hoåc baâi. aánh saáng
hùæt qua cûãa in trïn nïìn sên ûúát möåt hònh chûä nhêåt lúán maâu baåc.
"Hûng, ra giûä búm giuáp chõ" - Töi noái kheä. Thùçng em ngoan ngoaän
theo ra. Chiïëc búm rñt lïn àïìu àïìu, khoá nhoåc. "Bao - giúâ - chõ - mua -
xe - múái?". Em töi hoãi, tiïëng noá roä raâng nhûng chêåm chaåp. Töi nghô
àïën ûúác mú cuãa mònh - chiïëc xe mi-ni maâu xanh ngoåc - móm cûúâi:
"Sùæp röìi. Höm nay chõ lônh lûúng vay thïm chõ Lan ñt nûäa laâ mua
luön. Röìi chõ cho em chiïëc xe naây, tha höì maâ têåp". Thùçng em cûúâi,
möåt bïn möi sûát löå ra dûúái aánh àiïån nom ngöì ngöå. "Thñch quaá! Röìi -
em - cuäng - biïët - ài - xe". "Àûúåc röìi. Cêët búm ài! úã nhaâ chõu khoá àêëm
boáp cho böë töëi chõ vïì mua cho em goái bim bim". Thùçng Hûng vaâo
nhaâ, töi nghe tiïëng meå "mang cho chõ maây mêëy àöìng leã maâ ùn
saáng". Cêìm nhûäng àöìng tiïìn coân êëm húi meå trïn tay thùçng em, loâng
töi chuâng xuöëng. "Con ài laâm àêy!" Khöng thêëy meå noái gò. Chùæc meå
khöng nghe thêëy tiïëng töi.
"Höm nay laâ ngaây may mùæn". Töi nghô thêìm khi àaä àïën cöíng xñ
nghiïåp maâ xe àaåp khöng tuöåt xñch hay trûúåt caá möåt lêìn naâo. Baác
baão vïå àang têåp thïí duåc nheo mùæt nhòn töi cûúâi: "Chaâ! Con dêu böë
höm nay àïën súám gúám nhêíy". "Höm nay laâ ngaây cuöëi thaáng maâ böë".
Töi cûúâi theo röìi beã àöi chiïëc baánh myâ coân noáng: "Böë ùn vúái con cho
vui". "Thöi ùn ài lêëy sûác maâ laâm viïåc". Baác baão vïå tûâ chöëi nhûng
thêëy töi cöë naâi nïn laåi cêìm. "aâ, böë quïn, höm qua thùçng Long vïì
mua biïëu böë chuåc baánh gai. Böë phêìn con mêëy caái trong kia". Töi vûâa
nhai baánh myâ vûâa àuâa: "Daåo naây "nhaâ con" thïë naâo haã böë?". "úâ, noá
khoeã, vêîn hoåc böíng loaåi A". Töi thêëy vui vui khi ngöìi nghe baác baão
vïå haâo hûáng kïí vïì cêåu con quyá tûã. Nïëu ài hoåc thò töi cuäng àaä laâ Sinh
Viïn nùm thûá hai nhû anh.
"Daåo naây vïët thûúng cuãa böë chaáu coá hay taái phaát khöng? Tûâ
ngaây öng êëy nghó, baác buöìn quaá". "Böë chaáu cuäng nhùæc àïën baác luön.
Höm naâo baác àïën chúi ngöìi ön chuyïån chiïën trûúâng vúái böë chaáu!".
"ûâ, phaãi caái cöng viïåc khöng bêån nhûng boá buöåc. A, cu Sûát chùæc lúán
lùæm röìi nhó? Baão böë meå chaáu cho noá ài bïånh viïån laâm phêîu thuêåt.
Caâng àïí lúán caâng khoá". "Nghe noái töën tiïìn lùæm baác?". "Coá baão hiïím
thò khöng töën lùæm àêu. Möåt hai triïåu gò àêëy. Gêìn nhaâ baác coá con beá
bõ húã haâm ïëch cuäng múái ài bïånh viïn vaá möi. Giúâ tröng xinh ra
phïët". "Thùçng Hûng maâ khöng sûát thò chùæc noá cuäng khaá àeåp trai" -
Töi nghô thêìm. Cêu chuyïån cuãa baác baão vïå gúåi lïn trong loâng töi
möåt chuát bùn khoùn, suy tñnh.
Gêìn hïët ca thò maáy may cuãa töi bõ hoãng. Loay hoay möåt höìi
khöng sûãa àûúåc töi kïu töí trûúãng: "Chõ Bònh úi! Maáy cuãa em hoãng,
chõ goåi anh Khoa àïën sûãa ài!". Gûúng mùåt quùæt queo cuãa töí trûúãng
gheá saát vaâo töi xem xeát chiïëc maáy. Gioång chõ laånh luâng: "Thùçng
Khoa höm nay khöng ài laâm. Mai noá àïën sûãa. Cö laâm hoãng thò ca
chiïìu nay cö nghó". "Nghó thò nghó". Töi àaáp vúái caãm giaác bûåc böåi khi
mêët toi mûúâi nghòn àöìng
Tûâ phoâng haânh chñnh ra, töi bùn khoùn vò nuå cûúâi cûåc kyâ khoá
hiïíu cuãa anh chaâng kïë toaán khoá tñnh. Lan chaåy theo: "Nùm trùm
mêëy?". "Rûúäi. Trûâ mêët trùm ba tiïìn ùn". "Sao ñt thïë? Nghó mêëy
buöíi?". "Nghó ca chiïìu nay vaâ trûâ phêìn trùm saáu buöíi ài muöån".
"Tao àaä baão maâ. Maây khöng thay xe thò coân ài muöån. Mua xe ài, tao
cho vay nùm trùm. Bao giúâ coá thò traã". Töi cêìm xêëp tiïìn trïn tay
Lan cêët vaâo tuái. Cöång vúái söë tiïìn tiïët kiïåm nhûäng thaáng trûúác vaâ
lûúng thaáng naây, töi àaä coá thïí mua àûúåc giêëc mú maâu xanh ngoåc. Tûå
nhiïn trong àêìu cöåm lïn mêëy chûä: Tiïìn - Xe àaåp - Bïånh viïån. Do dûå
mêëy giêy, töi baão Lan: "Tao àang nghô xem nïn mua xe trûúác hay
àûa em tao ài bïånh viïån trûúác". Lan trúån mùæt: "Maây àiïn aâ? Con
öng baâ êëy thò öng baâ êëy lo chûá. Maây chó laâ con nuöi viïåc quaái gò phaãi
coá traách nhiïåm nhiïìu thïë!" Töi boã ài sau cêu noái thaânh thêåt àïën phuä
phaâng cuãa Lan. Noá chûa bao giúâ phaãi söëng lang thang nhû töi nïn
khöng hiïíu àûúåc niïìm haånh phuác khi coá möåt gia àònh.
Vêët vaã lùæm töi múái löi àûúåc xe cuãa mònh ra khoãi chöî àïí xe. Laåi
tuöåt xñch. Nhòn àöi baân tay lem luöëc cuãa töi, chuá coi xe cûúâi cûúâi:
"Caái xe naây coá thêm niïn trong xñ nghiïåp lêu hún caã tao. Höìi tao bùæt
àêìu coi xe úã àêy àaä thêëy böë maây ài noá röìi". Töi gêåt àêìu cûúâi, nuå cûúâi
chùèng lêëy laâm tûúi lùæm.
Baác baão vïå ngaåc nhiïn. "Ài àêy àêëy?". "Daå chiïìu nay con nghó".
"ûâ, thónh thoaãng cuäng nïn nghó möåt buöíi maâ nguã cho laåi sûác. Cûá cöë
maäi khöng kheáo laåi öëm thò khöí". Töi chaâo baác röìi àaåp xe ài. Àûúâng
phöë àöng ngûúâi. Thiïn haå hònh nhû chùèng phaãi laâm gò hay sao maâ
lùæm ngûúâi ài laåi thïë khöng biïët. Tûâ ngaây xin àûúåc laâm hai ca, ca
möåt tûâ 5 giúâ saáng àïën möåt giúâ chiïìu, ca hai laåi thöng àïën chñn giúâ
töëi, töi khöng coân thúâi gian "ài xem thiïn haå söëng nhû thïë naâo" nhû
trûúác nûäa. Nhêåt kyá trong ngaây goái goån trong ba tûâ ùn - nguã vaâ laâm
viïåc. Cuöëi möîi thaáng caãm thêëy mònh gêìn nhû kiïåt sûác nhûng lônh
lûúng xong laâ laåi tranh nhau àùng kyá laâm hai ca. Nhiïìu luác nghô
khöng hiïíu mònh laâm vò caái gò? Vò gia àònh? Vò miïëng cúm manh aáo?
Hay vò ûúác mú maâu xanh? Lûúng thaáng töi giûä laåi möåt ñt coân àûa meå
chi tiïu trong nhaâ. Meå töi laånh luâng vaâ khö khan nïn coá leä vò thïë
maâ sau taám nùm chung söëng töi vêîn khöng yïu meå bùçng meå Têm -
ngûúâi maâ töi phaãi goåi laâ meå trong hai nùm söëng úã traåi treã möì cöi.
Cho xe reä vaâo àûúâng bao phña nam àïí àïën traåi treã möì cöi thùm
meå Têm, töi buöìn buöìn àïí trñ nhúá tröi vïì quaá khûá. Gûúng mùåt nhùn
nheo cuãa baâ nöåi. Nhûäng thaáng ngaây lang thang. Möåt traåi treã vaâ sau
àoá laâ möåt gia àònh. Trong kyá ûác tuöíi thú múâ nhaåt, töi khöng nhúá
àûúåc gûúng mùåt cuãa nhûäng ngûúâi àaä sinh ra mònh. "Hoå laâ ai? Taåi
sao hoå boã rúi töi? Giúâ àêy hoå coân söëng hay àaä chïët? Nïëu hoå trúã vïì
nhêån töi laâ con, töi coá nïn nhêån laåi? Nhûäng cêu hoãi àoá àaä nhiïìu lêìn
xoaáy troân trong àêìu töi tûâ khi töi lúán lïn vaâ biïët suy nghô, nhûng
chûa bao giúâ chuáng àûúåc traã lúâi.
"Naây cö kia, ài àêu àêëy?". Àang dùæt xe vaâo cöíng töi giêåt mònh
quay ra êëp uáng: "Töi thùm ngûúâi nhaâ". "Àïì nghõ cho xem chûáng
minh thû". Möåt anh treã mùng bûúác ra tûâ nhaâ baão vïå. Töi sûãng söët
"Öi! Anh Quang. Anh Quang "ruöìi". "Cö laâ... ". "Em àêy maâ. Thuãy
"haåt mñt" anh khöng nhúá sao?". "Thuãy aâ! Mêëy nùm röìi khöng gùåp
em coân gò? ". "Em vêîn àïën àêy luön. Nghe noái anh laâm úã xûúãng möåc
cú maâ". "ûâ. Nhûng bõ maáy cûa "xin" mêët ba ngoán tay nïn vïì àêy laâm
baão vïå cho traåi treã". Töi nhòn baân tay anh thaãng thöët... "Thöi vaâo
àêy caái àaä. Em vêîn laâm úã xñ nghiïåp may Thûúng binh àêëy chûá? Mêëy
lêìn coá ài qua àõnh vaâo thùm em, nhûng..." Töi vêîn trên tröëi nhòn
baân tay anh. Quang laâ con caã cuãa meå Têm vò anh lúán nhêët. Höìi àoá,
töi laâ con thûá ba trong söë mûúâi àûáa treã möì cöi goåi cö Têm bùçng meå.
Quang duâng hai ngoán tay coân laåi cuãa baân tay phaãi beáo maá töi. "Laåi
sùæp "nheâ" àêëy aâ? Ngaây xûa em húi möåt tyá laâ nheâ nïn múái bõ àùåt biïåt
danh "Mñt ûúát". - Quang pha troâ. Töi cûúâi, mùæt rúm rúám. "Coân anh
thò nöíi tiïëng vò thaânh tñch àêåp ruöìi nïn múái coá tïn Quang "ruöìi".
"Em söëng thïë naâo? Böë meå nuöi töët khöng?". "Noái chung laâ töët!" - Töi
traã lúâi röìi àûa mùæt nhòn khùæp phoâng. Nhûäng con vêåt nhoã laâm bùçng
göî xïëp àêìy trïn chiïëc baân núi goác phoâng. Töi nhòn baân tay Quang
ngaåc nhiïn: "Anh laâm àêëy aâ?". "Röîi raäi nïn anh laâm cho boån treã coá
àöì chúi thöi maâ". Töi cêìm möåt con gaâ maâ coá leä anh àang goåt dúã lïn
ngùæm nghña. "Öi, giöëng quaá. Ngaây xûa chuáng mònh coá nùçm mú cuäng
khöng coá nhûäng moán àöì chúi àeåp thïë naây. Anh cho em möåt con
nheá?". "Em cuäng thñch aâ?". "Em thñch lùæm. Cho em hai con àïí em vïì
cho thùçng Hûng nûäa". Quang nhòn töi giêy lêu röìi ài vïì cûãa söí. "Cho
em cö buáp bï naây. Coân àêy laâ con ngûåa cho thùçng em". "Öi, sao anh
sún toác noá maâu xanh? Trïn àúâi naây coá toác ai maâu xanh àêu?".
"Ngûúâi khaác, buáp bï khaác". "Khaác gò?'. "Khaác vò noá khöng biïët caäi
nhû em". Quang cûúâi vaâ lùæc àêìu "thöi vaâo thùm meå Têm ài. Meå
nhùæc em luön àêëy". "Vêng" töi àaáp röìi keáo tai Quang trûúác khi bûúác
ra. Ngaây xûa töi hay beáo tai anh vaâ baão "Tai to múái laâm quan àûúåc".
Töi àaåp xe vïì nhaâ khi trúâi àaä töëi àen. Àïën sên nghe tiïëng meå
quaát thùçng em: "Sao maây ùn vaäi quaá thïí thïë. Kiïëm àûúåc haåt gaåo coá
phaãi dïî àêu". Chùæc caã nhaâ àang ùn cúm. Hònh nhû lêu lùæm röìi töi
khöng àûúåc ùn cúm töëi vúái gia àònh. Böë nhòn töi, ên cêìn "vïì súám thïë
con?". Thùçng em lùèng lùång lêëy thïm baát àuäa. Meå àöí cúm tûâ cùåp löìng
vaâo nöìi. Töi cêët xe röìi mang laång chaã quïë vûâa mua truát ra àôa. Mêm
cúm búát àaåm baåc. Mùæt thùçng em saáng lïn. Meå caâu nhaâu "Mua laâm
gò cho töën tiïìn". "Höm nay con lônh lûúng". Töi àaáp, khöng roä laâ àïí
giaãi thñch hay thanh minh. Böë nhoã nheå: " Àïí daânh tiïìn maâ mua xe
con aâ". Töi noái caái yá nghô àaä àûúåc quyïët àõnh dûát khoaát tûâ sau cuöåc
noái chuyïån vúái meå Têm: "Con àõnh mua xe sau, tiïìn àïí àûa em
Hûng ài bïånh viïån laâm phêîu thuêåt trûúác àaä". Böë meå töi nhòn nhau.
Miïëng chaã tûâ miïång thùçng Hûng rúi xuöëng baát cúm. "Con khöng ài -
bïånh - viïån. Con - súå - àau". Töi dõu daâng. "Khöng àau tyá naâo. Ài
bïånh viïån vïì em seä hïët sûát möi. Khöng ai goåi em laâ thùçng Sûát nûäa".
Thêëy noá im lùång töi noái tiïëp: "Maâ em seä noái àûúåc dïî hún, ùn cúm
khöng vaäi nhiïìu nûäa". Noá nghi ngúâ: "Chõ - noái - thêåt - chûá?". "Coá bao
giúâ chõ noái döëi em àêu?"
Bûäa cúm tröi qua trong im lùång. Thùçng em àûáng lïn, súâ buång:
"No quaá!" Meå lùång leä gaåt nhûäng haåt cúm vaäi vaâo baát. Töi bï mêm ài
rûãa, xong quay vaâo nhaâ. "Coá ai gûãi thû cho con, böë àïí àêìu giûúâng".
Töi ngaåc nhiïn boác phong thû daây cöåm. Möåt têëm thiïëp rúi ra Happy
Birthday. Töi giêåt mònh: chùèng leä höm nay laâ sinh nhêåt töi sao?
"Mong em bûúác vaâo tuöíi 19 tûå tin vaâ yïu àúâi hún". Neát chûä quen
quaá. Ai maâ nhúá ngaây sinh cuãa töi thïë? Maâ thêåt ra ngaây höm nay àaä
chùæc gò laâ ngaây sinh cuãa töi? Trong kyá ûác tuöíi thú lú mú möåt cuöåc àöëi
thoaåi. "Con mêëy tuöíi röìi?". "Chaáu khöng nhúá. Baâ chaáu baão chaáu tuöíi
Dêìn". "aâ thïë laâ chaáu taám tuöíi. Chaáu coá nhúá ngaây sinh khöng?".
"Khöng". "Thöi àûúåc, chuá seä lêëy ngaây höm nay cuãa taám nùm vïì
trûúác àïí laâm giêëy khai sinh cho chaáu". Vaâ tûâ àoá ngaây sinh cuãa töi
truâng vúái ngaây àêìu tiïn töi bûúác chên vaâo traåi treã möì cöi.
Têëm thiïëp chuác mûâng vêîn lêëp laánh trïn tay. Töi chûa bao giúâ
töí chûác sinh nhêåt cho mònh nïn cuäng khöng nhúá. Nhûäng gûúng mùåt
thên quen hiïån ra. Böë, meå, em Hûng? Khöng! Vúái hoå hai tûâ "sinh
nhêåt" laâ quaá xa laå. Meå Têm, anh Quang? Caã hai àïìu quyá töi nhûng
khöng ai laäng maån àïën mûác gûãi quaâ cho töi theo àûúâng bûu àiïån.
Coân nïëu laâ caái Lan, caái Haå thò viïåc gò tuåi noá phaãi giêëu tïn? Suy
àoaán möåt höìi khöng ra, töi cêët têëm thiïëp röìi buöng maân ài nguã vúái yá
nghô "Duâ thïë naâo thò ngûúâi gûãi thiïëp cho mònh cuäng laâ möåt ngûúâi
töët".
18/6/1993
CON ÀÛÚÂNG NHOÃ
Hoaâng Töë Mai
Trúâi mûa lêët phêët, con àûúâng vaâo laâng nhêìy nhuåa. Baâ baán haâng
rong lï tûâng bûúác, chiïëc aáo túi dñnh àêìy buân che kñn röí baánh beá nhoã.
Baâ giaâ lùång leä ài trong mûa. Chöëc chöëc baâ baán haâng laåi cêët lïn tiïëng
rao, êm thanh naäo nuâng vang xa nhûng khöng ai nghe thêëy. Baâ biïët
rùçng chùèng ai theâm ùn baánh trong caái thúâi tiïët naây nhûng nhúä àêu
coá ngûúâi cêìn mua thò sao, coá khi laåi mua nhiïìu, mua luön caã röí
baánh cuãa baâ. Tûâ phña xa, coá möåt boáng beá nhoã tiïën laåi, àoá laâ möåt
thùçng beá khoaãng nùm tuöíi. Noá tiïën laåi gêìn baâ vaâ dûâng laåi nhòn.
Thùçng nhoã coá nûúác da xanh xao, àöi mùæt àen ngêy thú. Noá bêån möåt
chiïëc aáo nhung àen, chiïëc quêìn àöng xuên trùæng boá lêëy hai öëng
chên gêìy goâ, àöi baân tay beá nhoã àuát vaâo tuái aáo. Thùçng beá chùm chuá
nhòn baâ röìi laåi haå aánh mùæt xuöëng röí baánh raán, hònh nhû noá àoái.
- Chaáu coá mua baánh khöng? Baâ giaâ kheä hoãi.
- Chaáu khöng coá tiïìn, nhûng meå chaáu coá tiïìn.
- Meå àêu?
- ÚÃ nhaâ.
- Thïë nhaâ chöî naâo?
- Àùçng xa kia - thùçng beá thò thaâo.
Àùçng xa, chöî naâo cuäng mõt muâ, nhûäng laân mûa buåi àaä che phuã
têët caã. Baâ giaâ lûúäng lûå nhûng röìi cuäng bûúác theo thùçng beá. Con
àûúâng lêìy löåi àaä hïët, thùçng beá quùåt traái vaâ àûa baâ vaâo möåt löëi moân
beá nhoã chó àùåt vûâa baân chên. Con àûúâng naây búát lêìy löåi hún nhûng
caãnh vêåt hoang vu, xung quanh toaân coã daåi cùçn cöîi. Thónh thoaãng
laåi gùåp möåt buåi dûáa daåi baåc phïëch, xung quanh coá nhûäng böng hoa
trùæng nhúåt nhaåt caánh àêîm nûúác mûa, khöng gian im lùång laå
thûúâng, húi laånh leäo thêëm vaâo da thõt.
- Àûúâng vaâo nhaâ chaáu àêy aâ? Nhû laâ vaâo nghôa àõa.
Baâ giêåt mònh nhòn xung quanh, xa xa nhûäng nêëm möì to nhoã
nùçm raãi raác, khöng coá bia möå gò caã, chó coá nhûäng cuåc gaåch vúä àùåt lïn
laâm dêëu. Chuáng àûúåc phuã nhûäng lúáp coã dêìy vaâng voåt. Thêåt laå luâng,
baán haâng úã àêy àaä lêu sao baâ khöng biïët chöî naây, con àûúâng nhû
hiïån ra dûúái chên thùçng beá, noá àûa baâ ài maäi, ài maäi daâi hun huát.
Túái möåt ngöi nhaâ cuä kyä, thùçng beá dûâng laåi, noá kheä baão baâ giaâ:
- Àêy laâ nhaâ.
Àoá laâ möåt cùn nhaâ àöí naát nùçm trïn möåt khoaãng àêët tröëng,
tröng giöëng nhû nhaâ hoang, gioá tûâ nghôa àõa hun huát thöíi vaâo laånh
buöët. Thùçng beá kheä múã caánh cûãa xiïu veåo, trong nhaâ coá thûá aánh
saáng múâ múâ cuãa ngoån àeân dêìu tûå taåo. Àöì àaåc chó coá chiïëc giûúâng àöi
vaâ caái baân cuä naát. Möåt thiïëu phuå treã àang chöëng cùçm ngöìi, chõ ta
cuäng coá nûúác da xanh xao nhû thùçng beá, gûúng mùåt thanh tuá nhûng
höëc haác, úã khoeá mùæt coá nhûäng vïët nhùn múâ. Chõ ta nhùæm nghiïìn
mùæt, tay phaãi öm lêëy vêìng traán. Chõ ngöìi nhû thïí tûâ àïm trûúác, trïn
ngûúâi phong phanh möåt chiïëc aáo moãng àaä súân. Thùçng beá nhòn meå
möåt luác röìi goåi:
- Meå úi! Con muöën ùn baánh, baâ haâng baánh kia kòa.
Ngûúâi thiïëu phuå vêîn ngöìi nhû cuä, möåt luác sau chõ múái mïåt nhoåc
traã lúâi:
- Meå moãi lùæm, àûâng quêëy rêìy nûäa, con vûâa ài phaãi khöng?
Thùçng beá quay laåi nhòn baâ giaâ, hònh nhû noá ngûúång, chöëc chöëc
laåi àûa tay lïn xoa muäi. Baâ giaâ thúã daâi, röí baánh trôu trïn tay. Chêìn
chûâ möåt laát baâ thoâ tay vaâo röí lêëy ra chiïëc baánh beá nhêët, chiïëc baánh
meáo nhûng àoång nhiïìu mêåt. Baâ kheä baão noá:
- Thöi, cho chaáu àêëy.
Thùçng beá thêîn thúâ trúã vaâo vúái chiïëc baánh cêìm tay. Meå noá luác
naây vêîn nhùæm nghiïìn nhûng baân tay phaãi tûâ tûâ buöng xuöëng, chõ ta
vúái lêëy chiïëc vñ treo trïn tûúâng vaâ ruát ra möåt túâ baåc nhaâu naát:
- Haäy cêìm lêëy vaâ traã cho baâ cuå.
Noái xong chõ ta uáp nhûäng ngoán tay gêìy cuãa mònh vaâo àöi mùæt
àaä thêm quêìng. Ngûúâi àaân baâ laåi guåc àêìu xuöëng.
Coân thùçng beá sau khi cêìm tiïìn noá loác coác chaåy theo baâ giaâ, sau
khi tuám àûúåc vaåt aáo cuãa baâ noá hñ hûãng àûa cho baâ cuå tiïìn vaâ thò
thêìm:
- Àïm naâo meå cuäng ài suöët, khi trúã vïì bao giúâ cuäng mïåt moãi
nhû vêåy. Meå yïu chaáu lùæm àêëy.
Baâ giaâ lúâ múâ hiïíu ngûúâi phuå nûä àoá laâ ai, sau khi cêët tiïìn vaâo tuái
baâ liïìn lêëy ra möåt chiïëc baánh to nhêët nheát vaâo tay thùçng beá, noá
sung sûúáng chaåy biïën vaâo nhaâ.
Höm sau baâ giaâ tòm maäi nhûng khöng thïí thêëy con àûúâng heo
huát àoá, sau möåt àïm mûa coã moåc xanh rò lêëp hïët löëi ài.
TIÏËC NUÖËI
Nguyïîn Thõ Tuyïët Mai
Àïm. Lam cöë vöî vïì tòm giêëc nguã bònh yïn. Ngoaâi trúâi mûa àang
rúi. Gioá rñt qua maái nhaâ, len nheå vaâo loâng Lam tûâng cún reát laånh.
Kyá ûác tûúãng àaä nguöi quïn vúái nhûäng lo toan vêët vaã giúâ chúåt hiïån vïì
dêîu Lam khöng muöën nhúá. Lam khöng muöën nhòn laåi nhûäng nùm
thaáng àaä tröi qua. Nhûäng kyã niïåm ngoåt ngaâo, nhûäng àau khöí töåt
cuâng... Têët caã chùèng coân yá nghôa gò vúái Lam nûäa. Lam nhû ngûúâi
àûáng ngoaâi voâng tuåc luyå, nhòn chñnh mònh chòm nöíi trong cuöåc àúâi.
Tûúng lai cuãa Lam laâ caác con, nhûäng àûáa treã dïî thûúng xinh xùæn
àang say nguã bïn Lam... Nhûng àïm nay böîng nhiïn traái tim Lam
chúåt mïìm ài vúái nhûäng xao àöång laå kyâ? Lam nghe theâm möåt voâng
tay êëm, möåt lúâi noái dõu daâng, möåt nuå hön kheä khaâng lïn maá, lïn
möi. Àaä lêu lùæm röìi, lêu lùæm phaãi khöng Huy? Àaä taân nhêîn vúái em
nhû thïë thò anh coân àïën àïí laâm gò? Sûå tônh lùång trong em giúâ àêy
khöng coân nûäa. Em phaãi laâm sao àêy? Nûúác mùæt ûáa traân mi, chaãy
daâi ûúát àêîm vaåt toác xoaä trïn nïìn göëi trùæng. Toác em coân xanh lùæm,
mûúåt maâ lùæm. Huy úi, em chó múái ba mûúi tuöíi! Anh coân nhúá hay
khöng, ngaây mai laâ ngaây em troân ba mûúi tuöíi...
Coá möåt thúâi Lam ngùæm nhòn haånh phuác thùng hoa. Cuöåc söëng
gia àònh Lam giöëng nhû möåt thiïn àûúâng. Huy, chöìng Lam cuäng laâ
ngûúâi yïu cuãa Lam suöët nhûäng nùm àaåi hoåc hïët sûác dõu daâng vaâ yïu
thûúng Lam. Cha meå Huy thuöåc gia àònh nïìn nïëp giaâu coá truyïìn
àúâi. Öng baâ coá böën ngûúâi con, hai trai hai gaái. Hai chõ Huy àaä lêëy
chöìng, ngûúâi anh caã mêët luác chûa troân hai mûúi tuöíi vaâ Huy laâ con
uát. Àêëy chñnh laâ nguyïn nhên khiïën haånh phuác khöng coân móm cûúâi
vúái Lam nûäa.
Sau ngaây cûúái Lam vïì chung söëng vúái gia àònh chöìng. Huy laâm
viïåc úã thõ xaä caách xa nhaâ taám cêy söë saáng ài chiïìu vïì. Lam daåy hoåc
úã trûúâng caách nhaâ khöng xa. Àûúåc möåt nùm, Lam phaãi xin nghó daåy
khöng hûúãng lûúng vò cha meå chöìng e ngaåi caái thai trong buång Lam
bõ aãnh hûúãng do ài laåi vaâ àûáng lúáp giaãng daåy. Haånh phuác ngúä troân
àêìy khi beá Haånh Dung vaâ Thao Dung ra àúâi trong vaânh nöi àêìy mêåt
ngoåt. Öng baâ nöåi vui nhû tïët khi lêìn àêìu coá chaáu nöåi, hai cö beá song
sinh xinh xùæn vaâ kheáo nõnh öng baâ. Hai nùm sau, öng baâ laåi giuåc
Lam sinh thïm àûáa nûäa.
- Hai chaáu coân nhoã, vaã laåi vúå chöìng con àuã tiïu chuêín hai àûáa
röìi. Con àaä kïë hoaåch sau khi sinh hai thaáng. Con nghô con gaái con
trai gò cuäng töët, nhiïìu chaáu, ba meå thïm vêët vaã. Con vúái anh Huy coá
giuáp gò cho ba meå àêu?
Öng baâ nùång mùåt khi nghe Lam traã lúâi. Sau àoá möåt tuêìn, chùèng
biïët öng baâ noái gò vúái Huy maâ anh buöåc Lam phaãi àïën bïånh viïån
thaáo voâng.
- Tiïìn baåc àaä coá ba meå lo. Em cûá sanh. Coá ngûúâi chùm soác chu
àaáo. Cùæt tiïn tiïën, giaãm nêng lûúng nhùçm nhoâ gò, bêët quaá em nghó
luön úã nhaâ chùm soác con, tröng coi nhaâ cûãa cuäng töët.
Àoá laâ lêìn xñch mñch àêìu tiïn giûäa hai vúå chöìng. Lam mú höì
nhêån ra àiïìu gò àoá úã Huy laâm Lam thêët voång vaâ huåt hêîng. Nhûng
röìi Lam cuäng chiïìu anh, nïí cha meå chöìng mang thai lêìn nûäa. Lam
tûå an uãi, duâ gò mònh cuäng khöng vêët vaã cûåc khöí lùæm. aáo quêìn, sûäa
böåt àaä coá öng baâ cho, ài daåy, àïí con úã nhaâ öng baâ chùm soác. Tuöíi treã
vöën höìn nhiïn vaâ vö tû, Lam chùèng suy nghô gò thïm maâ coân vui vui
khi thêëy cha meå chöìng chùm chuát cho Huy naâo thuöëc nam thuöëc
bùæc, tiïët canh, cêåt hêëp... Võ thuöëc naâo nghe noái traáng dûúng, moán ùn
naâo àûúåc cho laâ böí thêån, öng baâ àïìu cöë tòm vïì böìi böí cho Huy. Caái
thai trong buång Lam ngaây möåt lúán. Öng baâ nûång nõu hai beá Dung
bùçng mêëy cêu maâ Lam àaä thuöåc loâng:
- Chaáu cûng, chaáu ngoan sùæp coá em trai röìi nheá, àûâng hoâng maâ
nhoäng nheäo. Chaâ chùæc chùæn thùçng cu khaáu khónh tröng nhû thïë naây
naây.
Öng cho doån khoaãng sên tröìng coã mïìm "cho thùçng chaáu nöåi
àñch tön cuãa töi àaá banh". Suöët ngaây, öng baâ luön noái túái "thùçng beá"
sùæp sinh vaâ buöåc Lam kiïng kyå àuã àiïìu: khöng àûúåc ngöìi trïn àaá
(thùçng nhoác seä lò), khöng ùn bùçng tö àôa (noá seä haáu ùn miïång röång),
theâm caái gò cûá ùn cho thoaã (àïí thùçng nhoã khöng bõ nhïíu) vên vên vaâ
vên vên. Lam vui veã àoán nhêån sûå quan têm cuãa öng baâ vaâ coá caãm
tûúãng àûáa beá trong buång cö nhêët àõnh phaãi laâ con trai thöi. Hy voång
ùæp àêìy àïí röìi thêët voång sêu sùæc hún. Öng baâ sûäng ngûúâi hoãi cö y taá
"cö coá löån vúái ai hön?" röìi lùång leä rúâi bïånh viïån khi nghe baáo tin Lam
sinh con gaái. Lam mang mùåc caãm cuãa keã coá löîi. Cö àêm súå haäi khi
nhòn thêëy nöîi thêët voång hùçn sêu trong mùæt cha meå chöìng. Lam caãm
thêëy töåi nghiïåp cho mònh, töåi nghiïåp cho àûáa beá múái sinh. Noá khöng
hïì biïët nöîi khöí têm cuãa meå cuäng nhû sûå ra àúâi khöng àûúåc mong
àúåi cuãa mònh. Lam chó biïët khoác vaâ tòm sûå caãm thöng an uãi cuãa
chöìng, nhûng tûâ höm àoán beá Xuên Dung vïì nhaâ, Huy coá thaái àöå laå
lêîm hùèn. Hïët giúâ laâm viïåc anh rûúåu cheâ, caâ phï gò àoá vúái baån beâ àïën
töëi mõt múái vïì. Chûa àêìy thaáng Lam phaãi tûå tay giùåt giuä vaâ traánh
nhúâ vaã ngûúâi khaác àïën mûác töëi thiïíu. Lam coá töåi tònh gò àêu, beá
Xuên Dung coá töåi tònh gò àêu? Lam cuäng muöën sinh con trai àïí vûâa
loâng àeåp daå nhûäng ngûúâi thên cú maâ. Do thúâi gian úã cûä phaãi khoác
nhiïìu, buöìn phiïìn lo lùæng, mùæt Lam sûng moång, mùåt nùång nhû bõ
phuâ. Beá Xuên Dung àûúåc ba thaáng Lam öm con àïën trûúâng xin daåy
laåi. Lam khöng chõu àûúåc khöng khñ ngöåt ngaåt vaâ thaái àöå gheã laånh
cuãa gia àònh chöìng. Ngaây thöi nöi beá Dung, Huy vïì nhaâ thêåt muöån
vaâ say meâm. Àïm êëy, anh eáp Lam sinh thïm cho anh möåt thùçng cu
tñ.
- Nïëu con gaái nûäa thò sao? Mònh àaä ba àûáa röìi, àûáa naâo cuäng
xinh xùæn ngoan ngoaän. Em phaãi nghó höå saãn khöng chïë àöå, khöng
lûúng böíng, khöng xeát thi àua. Löîi do em sinh con gaái? Cha meå anh
vaâ anh àaä àöëi xûã vúái em ra sao? Em quyïët àõnh röìi, khöng sinh
thïm nûäa.
Cûúng quyïët vêåy, nhûng loâng Lam mïìm nhû nûúác. Cö hy voång
àûáa beá naây seä laâ con trai àïí cuöåc söëng gia àònh ïm êëm nhû xûa. Têët
caã nhûäng chuyïån trûúác àêy laåi taái diïîn. Huy àûúåc chùm chuát khöng
thiïëu thûá gò.
Khi caái thai àûúåc nùm thaáng, Huy àûa vúå àïën bïånh viïån siïu
êm. Khi nghe baáo caái thai laâ gaái, Huy quay lûng ài vïì möåt mònh boã
Lam àûáng bú vú trûúác cöíng bïånh viïån ngheån ngaâo vúái bao tuãi cûåc
trong loâng. Àïm êëy Huy àïì nghõ cö phaá thai. Vúái Lam khöng phaãi laâ
sûå ngaåc nhiïn maâ laâ nöîi kinh hoaâng. Àïën nûúác naây thò Lam khöng
thïí chõu àûång àûúåc nûäa röìi. Huy taân nhêîn àïën mûác khöng thïí ngúâ.
Anh khöng nghô àïën taánh maång cuãa Lam cuâng con anh. Chuyïån
àïën ùæt phaãi àïën. Sûå nhêîn têm cuãa Huy cöång hûúãng nöîi khöí têm
giaây voâ àaä àêíy Lam àïën mûác vúä búâ - Ly dõ! Lam nhû möåt ngûúâi naâo
khaác, laå lêîm vúái bao caãm xuác àöng cûáng trong loâng. Sao haånh phuác
móm cûúâi vúái cö röìi laåi quay ngoùæt möåt caách choáng vaánh? Sao tònh
yïu nöìng thùæm, tònh nghôa vúå chöìng mùån nöìng laåi dïî daâng tuön boã
àïën nhû vêåy? Lam dêîn ba àûáa con mang buång bêìu vïì nhaâ ba meå
ruöåt. Cö xin daåy húåp àöìng, may gia cöng àïí coá thïm thu nhêåp. Luêåt
phaáp baão vïå àïí meå con cö khöng bõ chia cùæt. Ly dõ àûúåc hai thaáng,
Lam nghe tin Huy cûúái vúå. Ngûúâi vúå naây do cha meå anh choån lûåa,
möåt cö gaái quï troân trônh, phöëp phaáp àuáng nghôa...
Hai thaáng sau àoá Lam sinh con. Möåt beá trai buå bêîm giöëng Huy
nhû khuön àuác. Söë phêån quaã trïu àuâa vúái meå con Lam.
Nùm nùm tröi qua. Beá Thaão Dung, Haånh Dung hoåc xong lúáp ba,
beá Xuên Dung vaâo lúáp möåt, beá Hoaâng vaâo lúáp chöìi. Nùm meå con
söëng trong cùn höå mua traã goáp. Cuöåc söëng tuáng thiïëu nhûng Lam
kiïn quyïët khöng nhêån trúå cêëp cuãa chöìng. Nhoåc nhùçn phiïìn muöån
nhûng loâng Lam êëm laåi khi thêëy caác con phöíng phao xinh xùæn, hoåc
gioãi, ngoan ngoaän vaâ rêët yïu thûúng meå. Nghe àêu Huy àaä coá ba
con gaái vúái ngûúâi vúå sau. Laåi con gaái! Lam töåi nghiïåp cho ngûúâi phuå
nûä khöng quen biïët àoá.
... Lam chêåm raäi dêîn xe ra cöíng trûúâng. Hoåc sinh àaä vïì hïët.
Trúâi chiïìu àeåp quaá. Lam ngêín ngú nhòn raáng àoã mùåt trúâi chòm
khuêët dêìn trong maân mêy tñm hoaâng hön. Möåt ngûúâi àaân öng àûáng
chùån ngang cöíng trûúâng. Traái tim Lam nhoái àau chuâng xuöëng nùång
trôu. Lam khöng thïí boã ài hay tröën chaåy! Huy àûáng àoá rûng rûng
nûúác mùæt, ngheån ngaâo nhòn ngûúâi yïu dêëu möåt thuúã. Lam gêìy thêåt
nhiïìu vaâ xanh xao quaá. Anh mêëp maáy möi maäi maâ noái chùèng nïn
lúâi "Tha thûá cho anh Lam úi! Anh àaä sai mêët röìi. Anh àaáng töåi! Trúâi
àaä phaåt anh àïí anh mêët em vaâ caác con...".
Huy khoác. Lam khoác. Chiïìu sêîm maâu, giûäa hai ngûúâi chó coá
tiïëng gioá lao xao.
BÏËN ÀÚÅI
Phan Àònh Minh
Nhaâ maáy núi Tuyïìn laâm viïåc kïì bïn möåt con söng nûúác luác naâo
cuäng ngêìu àoã vaâ chaãy döëc. Mêëy àûáa con gaái úã têåp thïí cûá saáng vaâo ca
tñu tñt röìng rùæn nhau theo triïìn àï àïí ài laâm, ài nhiïìu, lêu dêìn coã
daåt thaânh àûúâng, thaânh raänh.
Phên xûúãng tiïån coá ba mûúi ngûúâi toaân nûä, chó coá möåt mònh
Sinh laâ nam, quaãn àöëc kiïm töí trûúãng cöng àoaân. Laâ kyä sû cú khñ
maâ tröng anh nhû möåt thêìy giaáo: nûúác da trùæng treão, daáng ngûúâi
cao, maái toác luác naâo cuäng vaâo nïëp. Khöng hiïíu noá tûå nhiïn hay anh
thûúâng chùm chuát, maâ tûâng súåi luön lïì löëi nhû tñnh tònh cuãa anh
vêåy.
Têåp thïí nûä nhiïìu cö xinh, àeåp ngûúâi àeåp nïët, sao Sinh chùèng
maâng ai maâ cûá theo àuöíi cö gaái coá maá luám àöìng tiïìn möåt bïn, haâm
rùng khi cûúâi trùæng loaá laâ Tuyïìn. Tuyïìn cuäng khöng biïët tònh caãm
cuãa mònh nûäa. Ngûúâi nhû anh thò ûng quaá ài röìi. Nhûng khi gêìn
Sinh, Tuyïìn chùèng thêëy gò, khöng thêëy coá caái caãm giaác maâ mêëy àûáa
àaä coá ngûúâi yïu kïí laåi. Tûâ khi cö coân laâ cöng nhên hoåc viïåc múái ra
trûúâng cú. Sinh chùm chuát keâm cùåp tûâng ly tûâng tñ, chó baão cùån keä
nhû möåt ngûúâi thêìy, ngûúâi anh vaâ nhûäng ngaây àoá Tuyïìn luön xem
Sinh nhû vêåy. Coá luác Sinh coân bõ cö bùæt naåt. Nghô laåi Tuyïìn thêëy
mònh quaá àaáng, quaá àaáng kiïíu con gaái biïët coá chuát nhan sùæc muöën
laâm khöí ngûúâi khaác möåt tyá vaâ toã ra vö tònh vúái nhûäng gò mònh coá
àûúåc. Cö lyá lùæc, treã trung maâ àêu coá àïí yá túái tònh caãm cuãa anh. Caác
buöíi töëi Sinh thûúâng àïën phoâng Tuyïìn chúi. Anh cuäng úã têåp thïí.
Mêëy cö gaái goåi anh laâ höå àöåc thên vò Sinh àaä ngoaâi ba mûúi tuöíi, caái
tuöíi àaáng nheä yïn bïì gia thêët lêu röìi... vêåy maâ. Nhûäng höm trùng
saáng, Sinh cuâng moåi ngûúâi keáo nhau lïn àï hoáng maát, röìi nhòn
xuöëng doâng söng trùæng baåc. Mùåt söng aánh lïn àeåp vö cuâng. Caác cö
gaái... tha höì maâ mú möång.
Yïu, Sinh ûúám hoãi nhûng Tuyïìn chûa nhêån lúâi. Cuäng chùèng
hiïíu vò sao nûäa. úã anh caái gò cuäng hoaân haão, hoaân haão tûâ cöng viïåc
àïën tñnh caách, hoaân haão tûâng cêu noái. Giaá kïí anh thiïëu huåt àiïìu gò,
giaá kïí anh xêëu ngûúâi möåt tyá thò coá leä Tuyïìn àaä bùçng loâng ngay maâ
khöng phaãi àïí anh theo àuöíi ba böën nùm trúâi.
Vaâo möåt ngaây thûá bêíy khi taåo àiïìu kiïån àïí cho caái Mêån, caái
Oanh vïì quï thùm meå, Sinh chñnh thûác àùåt vêën àïì vúái Tuyïìn: "Anh
khöng noái chùæc em cuäng hiïíu. Mong em suy nghô kyä, chûa traã lúâi
anh vöåi. Anh yïu em vaâ àõnh choån em laâm vúå". Tuyïìn nghe roä tûâng
lúâi cuãa Sinh maâ khöng hiïíu sao noá chùèng àoång laåi àiïìu gò. Cö
mûúâng tûúång àïën caái maáng hûáng nûúác mûa cuãa thêìy cö úã quï. Nûúác
roát vaâo miïång maáng röìi rúi ngay xuöëng bïí, chùèng kõp àoång laåi thaânh
doâng. Cö bêåt cûúâi vúái yá nghô cuãa mònh. Röìi lùång im, Tuyïìn keáo tay
Sinh sang höåi trûúâng nhaâ maáy àïí xem phim.
Lêìn thûá hai cuäng vêåy, cö tòm caách khoaã lêëp vaâ traánh neá. Tuyïìn
chùèng biïët noái sao cho anh hiïíu, tûâ chöëi thò khöng muöën, bùçng loâng
cuäng chùèng xong. Thïë röìi ngaây thaáng qua ài. Boån con gaái úã têåp thïí
dêìn dêìn àûáa naâo cuäng coá ngûúâi yïu vaâ lêìn lûúåt lêëy chöìng. Caái Mêån
caái Oanh töí chûác àaám cûúái cuâng möåt thaáng. Gian phoâng ba àûáa giúâ
coân laåi mònh Tuyïìn. Möîi lêìn tïì tõu... ruác rñch vúái nhau, xong, caái
Mêån, caái Oanh laåi traách cö: "Chùèng hiïíu maây coân mong gò hún nûäa.
Chuáng tao nùçm mú cuäng khöng coá àûúåc ngûúâi nhû öng Sinh. Cêín
thêån röìi giaâ keán keån hom". Tuyïìn coá giaâ keán gò àêu, cö chó nghô:
chûa gùåp àûúåc ngûúâi mònh mong muöën maâ thöi. Meå Tuyïìn cuäng lo
lùæng, möîi lêìn vïì nhaâ baâ laåi rêìu rô "Con gaái coá thò. Con xem con caái
Dung (em gaái Tuyïìn) àaä lúán thïë maâ maây vêîn chûa coá chöën coá núi".
Thaây thò tùåc lûúäi, baão: "Noá cao söë".
Sinh vêîn kiïn trò chúâ àúåi vaâ quan têm chùm soác Tuyïìn nhû
xûa. Caái tñnh àoãng àaãnh lñ lùæc cuãa cö cuäng giaãm dêìn. Röìi, Tuyïìn
cuäng phaãi nghiïm tuác nghô laåi tònh caãm cuãa mònh àöëi vúái anh. Cö cûá
muöën bùçng loâng nhûng moåi àiïìu trong cö dûúâng nhû chùèng roä raâng.
Caái Mêån, caái Oanh chûâng cuäng hiïíu. Chuáng noá baão: "Maây thûã ài xa
möåt chuyïën xem coá nhúá öng êëy khöng, nïëu coá thò vïì àöìng yá phùæt cho
röìi". Tuyïìn nghô: Cuäng coá khi phaãi laâm nhû vêåy?
Thïë laâ cö xin nghó pheáp, cuâng meå vaâo Àaâ Laåt thùm baâ thñm vúái
yá àõnh möåt cöng... àöi viïåc.
Khöng thïí ngúâ àûúåc lêìn ài xa àoá laåi àem àïën cho cö nhiïìu möëi
tú voâ, laåi laâ bûúác ngoùåt tònh caãm cuãa cuöåc àúâi cö. Bùæt àêìu tûâ chuyïën
taâu. Chuyïën taâu cho Tuyïìn nhiïìu niïìm vui, nöîi buöìn... khöng dûát.
Khoang ghïë cö ngöìi, hai bïn toaân laâ phuå nûä. Möåt chõ coá chaáu
nhoã, cêåu beá Quyânh nghõch luön tay. Anh böå àöåi tïn Nam, treã trung,
rùæn roãi, ngöìi úã ghïë bïn coá àöi mùæt thêåt laâ àeåp, trong, sêu thùèm, aánh
nhòn maånh meä nhû nhûäng con soáng. Lêìn àêìu bùæt gùåp aánh mùæt anh,
cö thêëy mònh böëi röëi. Cûá nghô, coá leä vò gùåp chaâng trai laå. Nhûng sau
naây, möîi khi Nam nhòn cö chùm chuá, cö laåi coá caãm giaác nhû vêåy. Caã
khi nghô àïën anh thò àöi mùæt êëy cuäng laâm cö nhöåt nhaåt vaâ böëi röëi.
Cêìm quyïìn saách: "Àïën bïën búâ múái" cuãa nhaâ vùn Nga maâ caã
ngaây Tuyïìn chó àoåc àûúåc vaâi trang. Thónh thoaãng liïëc nhòn sang, cö
laåi bùæt gùåp anh nhòn mònh. Töëi àïën anh khöng nguã vò phaãi tröng àöì
àaåc cho moåi ngûúâi, coân Tuyïìn muöën meå nghó trïn ghïë nïn cö thûác,
ngöìi thu lu bïn caånh.
Anh chuã àöång bùæt chuyïån.
- Meå em noái em nhoã hún anh hai tuöíi.
(Leám lónh thêåt, khöng biïët hoãi meå cö luác naâo? Chùæc anh chaâng
naây úã miïìn Nam lêu nïn ngön tûâ pha lêîn löån).
- Meå em noái àuâa àêëy. Anh vaâo Saâi Goân röìi coân ài àêu nûäa?
- Coân phaãi ài hai trùm cêy söë. Anh laâ böå àöåi tònh nguyïån maâ.
- Tònh nguyïån mêëy nùm hay tònh nguyïån... úã luön!
- Sao maâ luön àûúåc, anh nghiïìn dên ca quan hoå Bùæc Ninh nïn
khöng thïí naâo... xa àûúåc.
(Khiïëp, lûúäi thêåt laâ nhoån). Quï Tuyïìn úã Bùæc Ninh. Anh chaâng
naây laáu thêåt.
Khuya. Moåi ngûúâi nguã hïët. Trong toa thêåt im ùæng. Con taâu vêîn
miïåt maâi lao ài trong àïm, thónh thoaãng laåi vùån mònh rùng rùæc...
Anh kïí cho cö nghe nhiïìu chuyïån. Chuyïån quï anh, chuyïån
thúâi chùn trêu cuãa anh. Chuyïån chiïën trûúâng aác liïåt vúái nhûäng trêån
àaánh chöëng quên phiïën loaån, àïën chuyïån nguã rûâng göëi àêìu lïn lûng
con trùn àêët maâ khöng biïët. Chuyïån söët reát vúái nhûäng ngaây buöìn
nhúá nhaâ da diïët. Chuyïån saáu thaáng muâa mûa, mûa àöí cêy, mûa
thöëi àêët. Gioång anh êëm, àïìu àïìu. Cö chùm chuá nghe, chöëc chöëc laåi
veán mêëy loån toác xoaâ xuöëng bïn maá luám àöìng tiïìn. Chuyïån vïì anh,
chuyïån àúâi thûúâng maâ cö nhû nhû àùæm chòm, ngú ngêín. Àïm dûúâng
nhû... ngùæn laåi.
Quï Nam úã möåt vuâng chiïm truäng, quanh laâng laâ nùm baãy caái
àêìm sen nöëi nhau ngaát hûúng thúm. Baâ meå hiïìn têìn taão. Öng böë laâ
thûúng binh, quanh nùm quanh quêín vúái caái voá beâ. Mêëy àûáa em
ngoan hoåc gioãi. Anh laâ con lúán trong nhaâ, siïng nùng vêët vaã nhûng
cuäng nghõch ngúåm nhêët laâng. Höìi beá coá lêìn ài xem vùn cöng vïì
khuya anh giaã laâm tiïëng gaâ gaáy thïë laâ gaâ tröëng caã laâng thi nhau
gaáu. Moåi ngûúâi luåc tuåc dêåy, chêëp cúm chuêín bõ ra àöìng... maäi trúâi
khöng saáng. Meå baão chùn trêu thò giêëu nhaâ quêën ba caái thûâng vaâo
buång, nöëi vúái nhau buöåc giûäa baäi. Con trêu cûá ùn voâng troân tûâ saáng
àïën trûa, no cùng, coân mònh thò nguåp vaâo luyä cöë rònh bêîy bùçng àûúåc
con saáo àaá àïí cho con cö giaáo. Nhaâ anh ngheâo maäi, àïën khi anh lúán
laâm àöìng àúä àûúåc thêìy meå thò laåi ài böå àöåi. Anh noái sau naây xuêët
nguä seä vïì quï àoáng gaåch xêy cho thêìy meå anh möåt caái nhaâ thêåt to
röìi múái tñnh chuyïån vúå con.
Ngoaâi trúâi, àïm trùng saáng vùçng vùåc. Nhûäng triïìn àöìi troân
xoay, nhûäng cêy thöng luáp xuáp àeåp nhû trong tranh cûá nöëi tiïëp tröi
qua. Nam vaâ Tuyïìn lùång im ngùæm nhòn. Thónh thoaãng möåt vaâi àoån
toác cuãa Tuyïìn taåt sang vûúng vaâo maá anh. Cö thêëy anh ruâng mònh.
Chùæc anh chûa gêìn con gaái bao giúâ. Nam buöåt miïång noái nhoã dûúâng
nhû chó àïí mònh Tuyïìn nghe thêëy: "Ûúác gò cûá maäi thïë naây". Chùèng
hiïíu sao luác àoá Tuyïìn cuäng... mong nhû vêåy. Cö tûåa àêìu vaâo vai
anh, mùæt nhùæm maâ khöng hïì biïët mònh àang laâm gò. Bêët giaác Nam
hön nheå lïn traán cö. Tuyïìn giêåt mònh so ngûúâi laåi. Caãm giaác chêng
nêng nhû muöën tan ài, loaäng ra...
Saáng, hoå khöng daám nhòn nhau, khöng daám noái vúái nhau cêu
naâo. Tuyïìn muöën ài xa àïí tòm möåt àiïìu roä raâng, àïí cöë nhúá möåt
ngûúâi thò laåi gùåp Nam. Nïëu nhû trïn chuyïën taâu êëy, Tuyïìn khöng
gùåp anh thò coá leä nhûäng ngaây xa nhaâ naây cö seä... nhúá Sinh?
Tuyïìn xuöëng ga Nha Trang àïí ài ö tö lïn Àaâ Laåt. Luác chia tay,
cö bõn rõn chùèng biïët noái gò vaâ böîng buöìn. Cö nghô chùæc chùèng coân
gùåp laåi àûúåc anh!. Thúâi gian gêëp gaáp vaâ ngùæn nguãi. Têìu chuyïín
baánh. Nam noái vöåi: "Anh ài... nheá, khi naâo vïì anh seä tòm em".
Tuyïìn quaáng quaâng chaåy theo. Vûâa chaåy vûâa heát to: "Nhaâ maáy em úã
bïn Cêìu Àuöëng". Khöng biïët anh coá nghe àûúåc? Cö cûá tûå traách, sao
mònh laåi quïn chûa noái àõa chó cho anh. Caã chuyïën ài Àaâ Laåt,
Tuyïìn chùèng vui. Cö thêîn thúâ, luön nhúá Nam vaâ khöng hiïíu sao,
cö... khöng maãy may nghô àïën Sinh. Tuyïìn chó mong choáng vïì nhaâ.
Vïì nhaâ àïí... mung lung, mung lung chúâ àúåi!.
Röìi hún möåt nùm sau Nam vïì thêåt. Anh xuêët hiïån àöåt ngöåt laâm
cho tim cö nhû muöën nhaãy ra ngoaâi. Vêîn àöi mùæt biïët noái, daáng
ngûúâi rùæn roãi. Àùåt chiïëc ba lö xuöëng, Nam àûa cho Tuyïìn chiïëc bònh
cùæm hoa goåt thêåt kheáo bùçng göî hûúng thúm phûác. Chiïëc bònh nhoã
xinh. Nam noái vúái Tuyïìn:
- Tùång em. úã bïn àoá thaáng naâo anh cuäng viïët thû nhûng khöng
gûãi àûúåc. Khöng coá leä àïì laâ: "Gûãi Tuyïìn, nhaâ maáy gêìn Cêìu Àuöëng".
Cö bêåt cûúâi. Khöng hiïíu vò cêu noái cuãa anh, hay vò vui nhû tòm
laåi àûúåc àiïìu mònh mong ngoáng.
- Anh hoãi em coá khoá khöng?
- Anh laâ lñnh trinh saát maâ.
Caái Mêån, caái Oanh cuäng àïën chúi. Chuáng cöët àïí xem anh böå àöåi
naây thïë naâo maâ laâm cho Tuyïìn nhúá àûáng, nhúá ngöìi bêëy lêu nay. Caái
chêët lñnh cúãi múã, dïî gêìn cuäng laâm hai àûáa caãm tònh. Vúái caái Oanh
suy nghô chó laâ nhû vêåy. Coân caái Mêån, noái ngay: "Nïëu so saánh sú sú
thò anh chaâng böå àöåi khöng thïí bùçng Sinh àûúåc. Nhûng... tònh caãm
thò coá trúâi maâ biïët. Tuyâ maây". Töëi höm àoá, Tuyïìn cuäng tïë nhõ múâi
Sinh àïën phoâng cö chúi vò tûâ trûúác túái nay Sinh vaâ mêëy àûáa con gaái
trong phên xûúãng àaä laâ baån, moåi àiïìu trong sinh hoaåt hoå àïìu coá
nhau. Tuyïìn ngöìi nghe hai ngûúâi àaân öng noái chuyïån maâ têm traång
thêåt laâ khoá taã. Sinh noái nhiïìu. Anh nhû cöë chûáng toã mònh hiïíu biïët.
Coân Nam chó chùm chuá ngöìi nghe, thónh thoaãng laåi goáp vaâi cêu
nhêån xeát. Anh laâ böå àöåi, chuyïån àúâi thûúâng, chuyïån xaä höåi anh
chùèng raânh nhiïìu. Thïë röìi töëi muöån, Sinh baão vúái Tuyïìn àïí Nam
sang phoâng mònh nghó, vò saáng mai Nam phaãi vïì quï súám (khöng
biïët anh thêåt loâng hay kheáo leáo khöng muöën Tuyïìn vaâ Nam coá thúâi
gian têm sûå).
Caã àïm Tuyïìn trùçn troåc. Saáng dêåy cö ài sùæm mêëy thûá cho Nam
mang vïì quï laâm quaâ vò cö biïët böå àöåi thûúâng àún giaãn.
Luác àûa anh ra bïën xe, Tuyïìn ûúám hoãi:
- Höm qua anh coá nguã àûúåc khöng?

- Sang àêëy hai ngûúâi coân noái chuyïån maäi. Anh Sinh baão: "Nïëu
muöën laâm rïí nhaâ maáy anh êëy giúái thiïåu cho. Nhaâ maáy coân khöëi cö
xinh àaáo àïí".
Nam khöng hïì hay biïët chuyïån giûäa Sinh vaâ Tuyïìn, vaã laåi cuäng
khöng hiïíu àûúåc nguyïn cúá chuyïën ài xa cuãa cö. Chuyïën ài anh àaä
gùåp cö. Anh khen Sinh coá taâi vaâ hiïíu biïët. Maâ cûá thùæc mùæc: "Sao
nhiïìu tuöíi, anh êëy vêîn chûa coá vúå". Tuyïìn tuãm tóm cûúâi: àaân öng
con trai thêåt laâ... hay, coá leä hoå chó böåc löå mònh khi àûáng trûúác khoá
khùn. Bònh thûúâng thò ai cuäng giöëng ai, àïìu dïî gêìn... dïî gheát.
Nam vïì quï àûúåc nùm ngaây thò Tuyïìn bïånh nùång. Tuyïìn sang
Haâ Nöåi àiïìu trõ. Cö phaãi möí àïí lêëy khöëi u. Baác sô noái coân phaãi theo
doäi xem u laânh hay u aác. (Thúâi bêëy giúâ bïånh viïån chûa àuã àiïìu kiïån
xeát nghiïåm biïët kïët quaã ngay). Nam lïn chúi khöng gùåp, têët bêåt túái
bïånh viïån, tòm caã tiïëng àöìng höì múái thêëy. Tuyïìn gêìy röåc vaâ xanh.
Nhaâ xa maâ cuäng chùèng coân ai nïn úã bïånh viïån Tuyïìn thûúâng xuyïn
chó coá möåt mònh. Cûá ba ngaây Nam laåi ài taâu lïn thùm. Anh mang
nhiïìu hoa quaã, toaân haái úã vûúân nhaâ, quaã thò quaá chñn, quaã thò haäy
coân ûúng. Höm naâo Nam cuäng noái möåt cêu: "Em coá phên cöng gò
anh laâm cho". Tuyïìn phò cûúâi: "Àuáng laâ böå àöåi chùm ngûúâi öëm".
Sinh thò ngûúåc laåi, anh biïët Tuyïìn cêìn gò, thiïëu gò. Lêìn naâo sang,
anh cuäng xaách lónh kónh àuã thûá àùæt tiïìn: naâo sûäa nûúác ngoaâi, pa-tï
gan àoáng höåp, pho-maát Liïn Xö... Anh thêåt chu àaáo vaâ tûå tin mònh
vûúåt tröåi anh chaâng böå àöåi. Thïí naâo Tuyïìn cuäng nghô laåi maâ daânh
choån tònh caãm cho mònh. Nhûng thêåt trúá trïu. Anh nhû bõ gaáo nûúác
laånh khi baác syä cho biïët: "Nhûäng trûúâng húåp nhû cö Tuyïìn, chó möåt
phêìn trùm laâ sinh àeã bònh thûúâng". Tûâ höm àoá Sinh ñt sang thùm.
Coân Nam, möåt vaâi lêìn chûáng kiïën nhûäng cûã chó ên cêìn, röìi caã sûå
chu àaáo cuãa Sinh, nghô mònh àaä àïën muöån, anh thêåt buöìn nhûng
chùèng biïët laâm sao àûúåc. Pheáp sùæp hïët, anh sùæp trúã laåi chiïën trûúâng.
Tuyïìn dêìn bònh phuåc vaâ khoeã laåi. Thúâi gian nùçm viïån, cö hiïíu
thïm vïì Sinh, hiïíu àuáng vïì con ngûúâi thêåt cuãa anh. Àöëi vúái Nam,
cö dûúâng nhû caãm thêëy khöng thïí xa anh, khöng thïí thiïëu àûúåc
anh. Cö tûå hoãi: "Sao anh êëy chûa noái gò". Thúâi bêëy giúâ trai gaái dêîu
biïët phaãi loâng nhau maâ chûa noái thò cuäng coi nhû chùèng coá gò. Cö
àõnh lêìn naây ra viïån, nïëu Nam khöng ngoã lúâi thò cö seä chuã àöång. Cö
thûåc sûå yïu anh, thûá tònh yïu àaä chñn trong nhúá mong chúâ àúåi.
Sau khi raâo trûúác àoán sau, têìn ngêìn maäi caái Oanh múái noái:
"Anh Nam lïn taâu höm qua röìi. Anh êëy buöìn lùæm. Trûúác khi ài anh
àûa cho tao laá thû àïí chuyïín cho maây". Tuyïìn biïët chuyïån chùèng
laânh xaãy ra. Mùæt cö hoa lïn. Cö vö thûác múã phong bò. Mêëy doâng chûä
nhû àang nhêíy muáa trûúác mùæt cö: "... Chùæc khi Tuyïìn nhêån àûúåc
mêëy doâng naây thò anh àaä ài xa. Anh xin löîi. Anh thêåt höì àöì vaâ
khöng tûå biïët mònh, mong em thöng caãm. Chuác em haånh phuác. Cêìu
mong moåi àiïìu töët laânh àïën vúái Tuyïìn. Ngûúâi àïën muöån...!
Tuyïìn caãm thêëy àêët trúâi dûúái chên mònh àang suåt lúã. Moåi àiïìu
dûúâng nhû chêëm dûát. Cö khöng thïí, khöng laâm gò àûúåc nûäa. Tuyïìn
chùèng coá àõa chó cuãa Nam àïí viïët thû. Chiïën trûúâng xa xöi vaâ aác
liïåt... Traái tim Tuyïìn nhû vúä vuån. Cö khoác roâng mêëy ngaây. Caái Mêån,
caái Oanh thò chó biïët àöång viïn: "Nïëu àaä yïu anh êëy nhû thïë thò
gùæng maâ chúâ, khöng coá leä sau naây vïì, öng êëy tûâ chöëi maây".
Töëi töëi Sinh khöng àïën thùm Tuyïìn nûäa, nïëu coá chó qua loa
chiïëu lïå. Tuyïìn tûå hiïíu chuyïån àoá cuäng bònh thûúâng. Röìi möåt thúâi
gian sau nghe àêu anh coá ngûúâi yïu ngoaâi phöë, nhaâ mùåt àûúâng.
Nûãa nùm kïí tûâ khi Tuyïìn khoãi bïånh, cö àûúåc nhaâ maáy choån
cuâng taám ngûúâi sang Àûác hoåc. Cö cûá phên vên, röìi hoãi yá kiïën baån
beâ. Tuyïìn quyïët àõnh. Trûúác khi ài, cö vïì quï Nam chúi vaâ tûå giúái
thiïåu mònh laâ baån. Cö cuäng chùèng biïët noái chuyïån gò vúái böë meå anh
vò öng baâ cuå àêu coá biïët Tuyïìn laâ ai.
Ngaây Tuyïìn lïn àûúâng vui buöìn lêîn löån. Vui vò tûâ nay sûå
nghiïåp àaä múã ra trûúác mùæt, buöìn vò chuyïån tònh duyïn laåi chim trúâi
caá bïí. Tuyïìn mang theo caái bònh cùæm hoa Nam tùång, luác naâo cuäng
coá vaâi böng hoa tûúi. Chùèng biïët cö nghiïån muâi thúm cuãa noá, hay vò
nöîi nhúá Nam khöng thïí naâo nguöi. Nhûäng ngaây thaáng hoåc têåp úã xa
Tuyïìn döìn têm trñ vaâo viïåc àeân saách mong sao choáng xong àïí àûúåc
vïì nhaâ. Kïët thuác khoaá hoåc cö àaåt loaåi ûu vaâ nhaâ trûúâng giûä laåi laâm
nghiïn cûáu sinh, hoaân thaânh chûúng trònh trïn àaåi hoåc. Nhûäng
nùm thaáng êëy, nhiïìu ngûúâi àïën vúái cö vaâ nhiïìu ngûúâi trong söë hoå,
nhû baån cö baão, thêåt laâ lyá tûúãng, khöng hiïíu sao Tuyïìn chùèng thïí
yïu ai. Trong loâng cö chó coá möåt ngûúâi. Chó coá àöi mùæt vúái nhûäng con
soáng xanh. Vaâ cö àúåi... Ngaây vïì, nhaâ maáy, gia àònh, baån beâ ra àoán
thêåt laâ àöng, àuã, nhûng cö vêîn caãm thêëy thiïëu. Bêy giúâ Tuyïìn àaä
trúã thaânh möåt phuå nûä chûäng chaåc vaâ hiïíu biïët. Cö àûúåc bêìu laâm phoá
giaám àöëc kiïm quaãn àöëc phên xûúãng tiïån.
Coân Sinh àaä cûúái vúå, vêîn cö gaái böë meå coá nhaâ mùåt phöë. Öng baâ
cho hai vúå chöìng caã têìng möåt àïí kinh doanh. Anh àaä xin nghó viïåc úã
nhaâ giuáp vúå. Anh noái: lûúng kyä sû khöng àuã tiïu vùåt vaâ ùn quaâ
saáng. Tiïëp xuác vúái ai anh cuäng luön tûå haâo cho mònh laâ thûác thúâi, vñ
mònh laâ con chim, con chim khön biïët choån haåt!.
Cöng viïåc böån bïì, nhaâ maáy múã röång vúái quy mö lúán. Tuyïìn bêån
lùæm, nhûäng ngaây nghó cuãa cö dûúâng nhû khöng coá. Nhûng caái yá nghô
vïì quï thùm thêìy meå Nam hay cuäng muöën tòm laåi boáng hònh xûa
trong cö cûá thöi thuác àau àaáu, dêîu biïët phong phanh Nam hïët
nghôa vuå vaâ àaä yïn bïì gia thêët.
Nhaâ anh vùæng teo, ngöi nhaâ anh vaâ mêëy anh chõ em xêy cho böë
meå. Meå Nam àaä yïëu, àang lêìn súâ haái mêëy thûá rau têåp taâng ngoaâi
vûúân, bïn caånh laâ cö chaáu gaái hún hai tuöíi, lêîm chêîm, ngoång lñu lö.
Sau khi giúái thiïåu, Tuyïìn hoãi tin tûác cuãa Nam. Meå anh kïí:
"... ÚÃ chiïën trûúâng vïì, àõnh xuêët nguä nhûng àún võ thêëy noá coá
triïín voång nïn giûä laåi laâm sô quan chuyïn nghiïåp. Sau àoá Nam
chuyïín vïì thõ xaä Hoaâ bònh, röìi cûúái vúå. Nghe àêu noá yïu möåt cö trïn
Haâ Nöåi, nhûng chuyïån tònh duyïn lúä dúã. Nhaâ vúå noá giaâu coá, böë laâ
thuã trûúãng cuä. Öng baâ êëy thûúng cho úã rïí. Cûúái nhau röìi sinh con.
Röìi khöng hiïíu sao vúå noá àöëc tñnh, coi thûúâng, chï traách noá khöng
thûác thúâi, khöng biïët laâm kinh tïë. Va chaåm, giaãi quyïët maäi khöng
àûúåc. Chuáng noá ly dõ vaâ àûa con vïì àêy gûãi öng baâ. Töåi nghiïåp con
beá, ngoan, giöëng böë y àùåt".
Loâng Tuyïìn quùån àau, buöìn se sùæt. Cö caãm thêëy möåt phêìn
nhûäng ngang traái àïën vúái anh cuäng coá löîi cuãa cö. úã chúi vúái beá Nga
möåt buöíi, Tuyïìn xin meå Nam àõa chó núi anh àoáng quên. Cö trúã vïì
nhaâ maáy.
Lêìn àêìu tiïn úã tuöíi ba mûúi, Tuyïìn cêìm buát viïët thû cho möåt
ngûúâi con trai maâ khöng biïët bùæt àêìu tûâ àêu. Chùèng leä bùæt àêìu tûâ
tònh yïu cuãa cö vúái beá Nga, caái con beá neát naâo úã noá cuäng gúåi cho cö
nöîi nhúá anh. Hay bùæt àêìu tûâ nöîi nhúá àöi mùæt maånh meä thuãa xa xûa,
hoùåc sûå chúâ àúåi thêåt lêu lùæm röìi àïí mong manh hy voång coá anh...?
Têët caã caãm xuác aâo aåt dêng lïn àêìu cêy buát. Khi cö bùæt àêìu viïët àûúåc
tiïëng anh ngoåt ngaâo thò cuäng laâ luác tûâ nhaâ maáy cuãa cö coá thïí nhòn
thêëy aánh höìng buöíi súám bûâng lïn, toaã röång, baáo hiïåu möåt ngaây
nùæng àeåp.
Haâ Nöåi, 10-1998
THAÁO ÀAÁY
Tùång Tònh yïu, giêëc mú Nghïå thuêåt vaâ Tuöíi treã
Nguyïîn Hûäu Höìng Minh
Viïn quaãn lyá nhaâ haâng con taâu nöíi hoaân toaân khöng coá daáng veã
gò cên xûáng vúái võ trñ quyïìn lûåc cao quyá cuãa gaä. Ban àêìu nhòn vaâo
töi coá caãm tûúãng nhû vêåy, sau àoá thò traã möåt caái giaá ï chïì. Vúái
khuön mùåt thoaã maän no nï bia rûúåu gaä ngûúác nhòn boån töi bùçng caái
nhòn lúâ àúâ cuãa möåt keã traãi àúâi, thöi thò bêy giúâ chùèng coân ùn thua
chung àuã gò nûäa. Àïí traánh àún àiïåu vúái caái nhòn he heá, gaä duâng
ngoán uát khêíy nheå vaâo meáp traái, gaäi haâng ria àûúåc chùm boán tóa toát
cêín thêån vaâ böå ria chun laåi nhû con sêu, run rêíy vaâ dêm àaäng:
- Chúi nhaåc haã? úã àêy àang cêìn tuyïín thïm möåt tay ghi-ta. Nïëu
àûúåc thò nhêån viïåc ài! Coá thïí bùæt àêìu ngay töëi nay...
Phan run lïn trong aánh mùæt. Töi nhòn ngoån lûãa nhaãy nhoát
trong àoá. Hùæn cùng hïët ngûúâi ghòm caãm xuác ngöåt ngaåt nhû ghòm
möåt cún ho vaâ biïët àêu laåi bêåt ra vaâi gioåt maáu tûúi. Con taâu choâng
chaânh búãi nhûäng laân soáng nheå taáp vaâo. Giûäa caãm giaác böìng bïình töi
phaát hiïån ra muâi quyïën ruä cuãa thõt nûúáng. Nhû coá nghòn con ong
chñch trong cöí hoång. Böîng nhiïn hiïån sûâng sûäng trûúác mùæt töi möåt
loâ than höìng, nhûäng caái xeo bùçng sùæt daâi cùæm ngêåp qua nhûäng àuâi
thõt vaâng oáng. Múä reáo chaãy oáng aánh, nhoã tûâng gioåt khiïu khñch vaâo
mùæt lûãa. Ngoån lûãa söi suåc buâng lïn. Mùæt töi múâ ài. Muâi thúm coá thïí
laâm töi chïët vò theâm thuöìng. Töi nhòn qua Phan nhû cuâng vúái trñ
tûúãng tûúång cuãa töi, töi thêëy hùæn theâ lûúäi liïëm quanh vaânh möi khö
boáng. Bêët ngúâ caái àêìu uã ruä gúâ gêåt nhû àang cöë neán cún buöìn nguã
cuãa viïn quaãn lyá lùæc maånh möåt caái. Hai àûáa giêåt mònh. Thò ra con
mùæt êëy khöng nguã nhû töi vaâ Phan tûúãng. Noá àaä tinh quaái nhòn
thêëy têët caã. Bêy giúâ noá nhû cùåp àeân pha chong vaâo chuáng töi. Viïn
quaãn lyá dùçn nheå tûâng tiïëng, doâ dêîm ra àoân möåt caách liïìu lûúång hiïåu
quaã vaâ thêån troång:
- Nhûng chúi nhaåc trïn boong taâu naây seä khöng àûúåc traã tiïìn,
roä chûa? - mùåc chuáng töi ngú ngaác, gaä gêåt guâ caái àêìu nhùén thñn tûåa
nhû quaã dûa têy khöíng löì xaác minh àiïìu àoá hoaân toaân àuáng, chùèng
coá gò phaãi phiïìn traách ngaåc nhiïn caã: - Caác anh seä hûúãng tiïìn boa
cuãa khaách, nïëu coá - Gaä dûâng hùèn laåi chùm chuá àöi mùæt laåc thêìn cuãa
Phan, soi moái vaâo àöi möi àang àoái khaát cuãa töi, röìi nhû àaä nùæm
chùæc phêìn thùæng trong tay, gaä haå guåc àöëi phûúng bùçng möåt àoân
chêåm raäi: - Laâm hay khöng tuyâ caác anh!
- Töi laâm, töi laâm - Phan kïu lïn the theá nhû súå cú höåi laåi tuöåt
mêët. Chùèng coân sûå choån lûåa naâo khaác. Trïn cöí hùæn möì höi rûúái ra
nhû tùæm. Coá leä trong nghïì chúi nhaåc chûa lêìn naâo Phan coá quyïët
àõnh dûát khoaát àïën vêåy.
Hai chuáng töi bûúác ra boong. Buöíi saáng biïín trong xanh, coá thïí
nhòn thêëy luä caá àuöíi nhau tung tùng, lêëp laánh tûâng caái vaãy nhoã.
Con taâu nhû khöëi àún àöåc khöíng löì coân ngaái nguã. Mêëy cöåt buöìm
choåc lïn trúâi li ti nhûäng daãi cúâ sùåc súä phêìn phêåt buöìn baä. Cûá nhû
daãi cúâ goáp möåt tiïëng noái vaâ tiïëng noái àoá chùèng nhùçm nhoâ gò so vúái
tiïëng nhûäng ngoån gioá mêët daåy vaâ böî baä. Noá xoaáy vaâo caánh cûãa cuãa
buöìng vïå sinh cho möåt muâi höi thöëi thöí taã böëc lïn röìi chñnh noá phaãi
cuöëng cuöìng boã chaåy. Phan phêën chêën hùèn. Hùæn mú maâng thaã cùåp
mùæt löìi vò thûác àïm vaâ rûúåu vaâo nhûäng boáng haãi êu àang vúân trïn
soáng nûúác:
- Coá viïåc röìi! Duâ sao thò cuäng taåm coá viïåc röìi! - Hùæn thêìm thò -
Hy voång moåi àiïìu seä töët laânh...
Àoá laâ giai àoaån khoá khùn nhêët cuãa chuáng töi. Liïn tuåc trong àúâi
söëng töi nhêån nhûäng bi kõch. Meå töi mêët àöåt ngöåt. Coân ngûúâi chõ thò
hoaá àiïn úã bïånh viïån. Töi thaã daâi nhiïìu ngaây vaâ rêët nhiïìu ngaây. Töi
kiïåt sûác vò nhûäng con giaán búãi suöët nhiïìu àïm khöng nguã, töi lùæng
nghe boån giaán bay laåo xaåo trïn noác tuã vaâ gùåm nhùæm vaâo tûúng lai
töi. Moåi caái chïët vaâ hoaån naån àïìu phi lyá, noá khöng tha thûá cho möåt
caá thïí naâo nhûng sao luác naây toaân triïåt vaâo töi khöng àïí cho töi möåt
löëi thoaát? Töi thêëy chó coân nghïå thuêåt laâ coá yá nghôa. Moåi thûá röìi seä
taân phai tröëng röîng nhû möåt caái chïët, chùèng cêìn phaãi bùçng moåi giaá
nñu giûä cuöåc àúâi naây maâ laâm gò. Töi nghô rùçng cêìn phaãi laâm caái gò àoá
cho nhûäng baâi thú cuãa töi. Töi viïët suöët àïm. Sau àoá nguã lúâ phúâ giêëc
àêìy möång mõ. Ngay trong giêëc nguã huåt húi àoá töi vêîn mú thêëy mònh
laâ nhaâ thú lúán vúái nhûäng caách tên vô àaåi. Töi sung sûúáng haâi loâng
cho phaát hiïån têìm cúä tûúng lai, khoaã quïn ài nöîi buöìn chaán cuãa
mònh vaâ caái buång luön reáo àoâi cöìn caâo oác aách nûúác laä. Töi àoái daâi
ngaây nhûng phaãi ùn tuên thuã theo chïë àöå khêíu phêìn nghiïm ngùåt.
Khêíu phêìn êëy kinh hoaâng àïën àöîi coá bûäa chó coân laâ khuác baánh mò
vaâ muöëi trùæng. Vò vêåy, nhûäng cuöën saách yïu quyá nhêët cuãa töi àaä ra
ài. Töi baán Lachute, Ngûúâi dûng, Dõch haåch cuãa Albert Camus;
LaNauseáe, Bûác tûúâng cuãa Sartre; caác saách cuãa KoboAbe, Maria
Rilke, Shopenhauer, Faulkner, Trêìn Àûác Thaão, Nguyïîn Huy Thiïåp,
Dûúng Thu Hûúng, Phan Thõ Vaâng Anh... vaâ möåt lêìn vò quaá àoái töi
tha luön Zarathustra àaä noái nhû thïë cuãa Nietzsche ài àûúåc nûãa
àûúâng thò dûâng laåi. Thûåc ra Zarathustra coá noái gò ài nûäa cuäng
khöng lêëp àêìy caái buång àoái söi àöång theâm ùn nhû coá thïí cheán saåch
têët caã nhûäng gò àang coá úã möåt caái chúå. Nhûng töi cùm thuâ hùæn, gaä
àaân öng ngöìi úã tiïåm saách cuä êëy. Gaä hoái àêìu, toác nhuöåm, ngûúâi gên
guöëc, buång phïå, chên gêìy nhoùéng, möìm röång. Gaä àaä traã cho töi möåt
söë tiïìn reã maåt hoaân toaân khöng xûáng àaáng vaâ töi laâ möåt con möìi beáo
búã àïën nöîi möîi lêìn thêëy töi xuêët hiïån gaä ngûãa mùåt lïn trúâi cûúâi hñ
lïn nhû ngûåa. Nhûng gaä àêu coân cûúâi vaâo töi maâ àaä cûúâi vaâo
Mallarmeá, Bonnefoy, Rimbaud, Apollinaire, Lï Àaåt, Àùång Àònh
Hûng, Hoaâng Hûng, Nguyïîn Quöëc Chaánh, Nguyïîn Quang Thiïìu,...
vúái caác thi phaáp tûúång trûng, siïu thûåc, àöìng hiïån, taåo sinh cuãa caác
öng trûúác khi coá thïí trúã nïn phong caách tiïu biïíu cho thúâi àaåi khöng
ngúâ àaä phaãi têåp ài vaâo ài ra úã tiïåm cêìm àöì àïën àöå nhùén boáng. Vaâ àoá
laâ cuöën saách cuöëi cuâng cuãa Niezsche maâ töi giûä laåi àûúåc. Àïí giûä
àûúåc cuöën saách naây töi phaãi nhõn àoái gêìn tuêìn lïî. Khi tûúãng chûâng
sùæp laã, àöi mùæt khöng coân nhòn thêëy gò nûäa thò töi xoaáy àûúåc möåt ñt
tiïìn tûâ Phan.
Qua möåt ngûúâi quen töi àûúåc giúái thiïåu vúái Phan. Töi chûa gùåp
gaä àaân öng naâo laå luâng nhû thïë. Ngûúâi thò cao lúán, tay chên daâi
ngoùéng. Chó coá gûúng mùåt cuãa hùæn roä raâng laâ gûúng mùåt cuãa thêìn
chïët àang ngûå trõ. Coá caái gò aám trïn gûúng mùåt êëy vûâa buöìn baä, vûâa
xa xùm, vûâa triïët gia, vûâa huã lêåu, vûâa nhêîn nhuåc, vûâa theâm khaát.
Vaâ têët caã nhû vûâa nhuáng vaâo möåt cún kinh hoaâng àïí laåi thûá nûúác da
trùæng bïåch, höë mùæt truäng sêu, rêu toác trú truåi. Phan vûâa thoaát chïët.
Hùæn bõ lao phöíi. Bêy giúâ thò hùæn heáo hon, taân taå àïën mûác coá thïí bõ
vûát vaâo soåt raác. Hùæn troå trong möåt cùn nhaâ töìi taân, nùçm beåp gñ giûäa
àöëng saách vúã hiïån sinh phi lyá hïåt möåt con giaán. Xung quanh toaân
mêíu thuöëc laá huát dúã neám tung toeá têån nhûäng xoá xónh naâo maâ hùæn
thñch. Hùæn vûún mònh trïn caái nïåm bêín nhû möåt con sêu Gregor
Samsa(1) cuãa Kafka. Dûúái lúáp nïåm böëc ra muâi höi thöëi chua leâ cuãa
àöi bñt têët xoã hïët mùåt naây àûúåc lêåt qua mùåt khaác chûa buöìn giùåt.
Phan laâ nhaåc cöng chúi guitare haâng àïm cho vuä trûúâng. Hùæn coân coá
möång seä viïët saách àïí trúã thaânh nhaâ vùn nöíi tiïëng. Trong cùn nhaâ
aám khñ, thiïëu aánh saáng ghï súå nhû caái nhaâ hoang vö chuã êëy chuáng
töi thïu dïåt tûúng lai bùçng nhiïìu ngêîu tûúång. Phan hêm noáng töi
bùçng thûá rûúåu coá maâu vaâng kheâ, möîi khi roát traân ra ngoaâi hùæn la
lïn nhû bõ cùæt cöí. Hai àûáa la heát phêën khñch, kiïåt lûåc röìi nùçm nguã.
Phan thúã phò phoâ khoá nhoåc nhû con ngûåa leo döëc. Töi raä ra hïët tûâng
böå phêån cöî maáy dïåt thú caách tên. Caã hai chòm vaâo àaáy giêëc nguã
phùèng lò khi lûãa cuãa thûá rûúåu cùån thoaát húi yïëu dêìn, chó coân àuã sûác
laâm mï mêín nhûäng con vi khuêín lao àùæc thùæng chiïëm giûä man rúå
nhaãy muáa.
Phan si tònh vaâ yïu àûúng àïën tuyïåt voång. úã con ngûúâi hùæn traân
àêìy nhûäng uêín khuác hêìu nhû khöng thïí thaáo gúä nöíi. Hùæn mú coá
tònh yïu vûâa mú àûúåc triïët lyá vúái ngûúâi yïu múá kiïën thûác pha taåp
nûãa hoang tûúãng nûãa suy àöìi ba lang bùm cuãa mònh. Búãi vêåy khi úã
bïn naâng hùæn luön coá böå mùåt vûâa húán húã vûâa rêìu rô. Naâng laâ ca sô
haång ba úã vuä trûúâng chuyïn haát nhûäng baâi haát àöët lûãa lùæc möng,
xoeâ vaáy noái chung laâ tûâ phêìn àuâi trúã xuöëng. Khi naâng haát moåi thûá
trïn ngûúâi naâng chuyïín àöång. Naâng laâm khöng khñ vuä trûúâng chao
àaão nhû möåt con thuyïìn ài trïn soáng dûä. Àïí röìi vaâi gaä àaân öng tñm
taái, buång phïå, xöng thùèng ra saân nhaãy vûâa huá lïn möåt caách kñch
àöång vûâa nhoaáy nhoaáy túi búâi dûúái aánh àeân maâu möåt khuön mùåt,
möåt cùåp chên, möåt cöí hoång. Naâng khöng hiïíu baâi lïn lúáp cao siïu
cuãa Phan. Naâng chûa bao giúâ àoåc troån veån baâi thú huöëng höì bùæt
naâng thanh toaán möåt truyïån ngùæn. Búãi thïë khi naâng nghe hùæn kïí vïì
giêëc mú seä trúã thaânh nhaâ vùn, döìn hïët têm lûåc àïí viïët böå saách daây
vaâi ngaân trang noái vïì cuöåc àúâi traân ngêåp hoaån naån vaâ gheã lúã cuãa
mònh, naâng vûâa kñnh phuåc vûâa buöìn nguã. Böå tiïíu thuyïët chûa bùæt
àêìu àûúåc trang naâo thò Phan àaä ho ra maáu búãi caách söëng quaá û
buöng tuöìng. Tûâ lêu hùæn àaä nghi ngúâ mònh nhiïîm lao nhûng hùæn cûá
trêën an, tñch cûåc chûäa trõ bùçng thuöëc laá vaâ rûúåu maånh. Àïën luác naây
moåi viïåc àaä quaá muöån maâng, khöng coân cêìm cûå àûúåc nûäa. Phöíi hùæn
àaä bõ phaá naát, haâng triïåu con vi khuêín bêu xeá. Möîi lêìn cún ho ài
qua nhû möåt cún baäo lúán àêåp vaâo keä húã. Lêu ngaây keä húã lúán dêìn.
Bêy giúâ thò noá phaá sêåp hoaân toaân, baäo gioá tha höì cuöën vaâo neám thöëc
thaáo ra ngoaâi nhûäng gò nhû coân coá àûúåc trong cùn phoâng. Phan mêët
viïåc. Hùæn boã vïì quï chûäa trõ, söëng nhúâ vaâo baâ chõ súám goaá chöìng ngúá
ngêín, bõ truyå tim. Bùçng cöë gùæng phi thûúâng, lúán lao sau möåt nùm baâ
chõ laåi traã hùæn vïì thaânh phöë vúái hai laá phöíi tûúng àöëi bònh phuåc.
Baác sô cêëm huát thuöëc, uöëng rûúåu, thûác khuya thò noái chung àïìu
ngûúåc laåi vúái nghïì keân tröëng cuãa hùæn. Vaâ hùæn muöën chûäa trõ ra troâ
thò phaãi giaãi nghïå kiïëp àaân ca. Àiïìu naây thò Phan hoaân toaân khöng
muöën tñ naâo. Söëng maâ khöng öm möåt giêëc möång lúán thò söëng laâm gò.
Hùæn phaãi laâ cêy ghi-ta ngoaåi haång vúái nhûäng cuá luyát, rö-tï, cu-lï
àêìy ngêîu hûáng dûúái aánh àeân maâu quay cuöìng cuãa saân nhaãy. Hùæn
phaãi söëng thaáo àaáy àïí coá thïí thaânh möåt nhaâ vùn hiïån thûåc têìm cúä
nhû töi vêîn thûúâng mú tûúãng thaáo àûúåc nhûäng caái höåp röîng vö hònh
àang chuåp lïn àêìu möîi baâi thú thiïëu sinh lûåc nhñ nhaách vaâ yïëu
thêån. Maâ laâm sao hùæn laåi khöng trúã thaânh möåt nhaâ vùn lúán kia chûá?
Khi luác naây tònh yïu àaä boã Phan ài. Hùæn mêët viïåc, thên xaác vaâng
voåt heáo uáa búãi dêëu tñch hung baåo cuãa thêìn chïët àïí laåi vûâa qua thúâi
kyâ àêìu têåp dûúåt. Trûúác àêy tònh yïu giuáp Phan hy voång bao nhiïu
thò giúâ àêy laâm hùæn tuyïåt voång bêëy nhiïu. Trong möîi cún say hùæn
chòm vaâo möåt haãi löå àêìy àaá ngêìm vaâ soáng lûâng. Maâ laâm sao naâng laåi
khöng chaåy tröën hùæn khi giêëc mú mong muöën trúã thaânh nhaâ vùn
möîi luác caâng thiïu àöët Phan khiïën hùæn trúã nïn phi thûúâng, ùn noái
búåm baäi, höí löën vaâ buöng xaã hún bao giúâ hïët. Cún bïånh àang mon
men trúã laåi, möîi luác hùæn thúã vaâo khöng trung nhiïìu vi truâng hún.
Phan kiïåt sûác khaáng cûå. Hùæn quay trúã vïì vúái thuöëc laá vaâ rûúåu
maånh. Chuáng töi uöëng nghiïng àïm cho nhûäng phaác thaão ngöín
ngang cuãa mònh. Thûá rûúåu pha nhiïìu cöìn ngêëm vaâo daå daây caâo xeá,
trong àïm töëi coá thïí àöët lïn tûâ àoá ngoån lûãa mùæt meâo xanh.
Möåt muâa àöng daâi dùçng dùåc buöìn teã àaä túái. Tiïìn baåc hoaân toaân
khaánh kiïåt. Phan vêîn liïn tuåc tûâ chöëi nhûäng sö diïîn maâ hùæn cho laâ
reã tiïìn, haå thêëp danh dûå cuãa hùæn. Thûúâng thò nhaåc cöng vêîn àûúåc
phên loaåi thaânh nhiïìu àùèng cêëp. Phan thuöåc àùèng cêëp cao chuyïn
àaánh úã caác vuä trûúâng lúán vúái caác loaåi Rock, Jazz têìm cúä, khöng phaãi
àöëi tûúång naâo cuäng coá thïí thûúãng thûác. Phan rêët tûå haâo vïì àiïìu naây.
Nùçm giûäa nhûäng haåt rûúåu hùæn chúâ chûåc möåt cú höåi lúán hún. Töi thò
chùèng biïët ài àêu vïì àêu? Nhûäng baâi thú caách tên àaä gúãi àïën caác toaâ
soaån bùåt vö tùm tñch. Coá leä hoå cho töi laâ möåt thùçng àiïn. Thónh
thoaãng möåt túâ baáo reã tiïìn vò loâng thûúng haåi in cho möåt baâi vö
thûúãng vö phaåt thò töi vaâ Phan cuöëng cuöìng chaåy ài lêëy nhuêån buát.
Vúái söë tiïìn coâm coäi, chuáng töi cuäng say àûúåc vaâi chêìu vaâ tranh thuã
ngúåi ca taâi nùng nhau. Phan baão bêy giúâ thò chûa nhûng röìi hùæn seä
viïët, khöng chó viïët cho möåt thûåc taåi ung nhoåt maâ phaãi viïët vúái caái
nhòn tiïn tri thêëu thõ cho thïë kyã túái. Hùæn seä giaãi maä tònh yïu, tòm ra
möåt mêîu söë chung cho nhûäng cuöåc tònh baäo taáp. Coân cuöåc tònh dúã
dang nhiïìu vi khuêín lao cuãa hùæn thò coá thêëm thaáp gò. Hùæn seä say
sûa nghiïìn ngêîm, nïëm naáp möåt caách àau buöìn àïí biïën noá thaânh
chêët liïåu saáng taác cho nhûäng cuöën saách hoaân myä coá giaá trõ vônh cûãu.
Giêëc möång vùn chûúng laâm töi vaâ Phan suyát chïët àoái trong
nhûäng ngaây gioá mûa êím ûúát. Caâng thaã daâi chuáng töi caâng chòm
ngêåp vaâo biïín chaán chûúâng mïnh möng, thiïëu thöën khuãng khiïëp
khöng dïî gò ruát ra àûúåc. Rûúåu cùån cuäng khöng coân möåt gioåt trong
chai, nhûäng mêíu thuöëc huát dúã vûát ngöín ngang khùæp phoâng, chuáng
töi thay nhau boâ vaâo caác xoá xónh tòm laåi tûâng caái àïí huát cho àúä theâm
vaâ chöëng laånh. Phan ho löìi caã mùæt, co gêåp hai àêìu göëi, nhûäng haåt
maáu tûúi bùæn löëm àöëm trïn nïåm. Trong giêëc nguã lúâ phúâ tröi daåt töi
mú thêëy boáng ma vùn chûúng ài lúãn vúãn àêìu giûúâng chaåm nhûäng
ngoán tay laånh leäo phaát lïn tûâng chuâm tia saáng. Boáng ma súâ sêîm
khùæp ngûúâi töi. Con ma bêåt lïn tûâng traâng cûúâi khoaái traá röìi biïën
mêët. Töi àang heáo taân. Chuáng töi seä tiïëp tuåc söëng nhû thïë naây û?
Trêån gioá cuöìng huá lïn khoaãng tröëng cuãa möåt khung kñnh àaä vúä.
Chuáng seä huá nhû vêåy bao lêu? Àïën khi naâo múái múã àûúåc boáng töëi
dùçng dùåc thiïn thu àïí thùæp lïn möåt aánh bònh minh nhúåt nhaåt?
Khöng, caã hai àûáa bõ phên loaåi, caån kiïåt hïët sûác lûåc röìi. Vùn chûúng
àang töìn taåi trong chuáng töi hay vùn chûúng àang reáo cûúâi trong caái
chïët? Àêy laâ cûãa ngoä àïí taåo dûång möåt nhaâ vùn têìm cúä vaâ phúi múã
biïn àöå khöng troång lûúång cuãa möåt nhaâ thú caách tên àoá sao? Rûúåu
cùån, bao tûã cöìn caâo vaâ phöíi luãng.
Vúái cùn phoâng töìi taân laånh giaá naây vaâ nöîi hoang vu gheã laånh
gúám ghiïëc àang traân lan trïn gûúng mùåt ngûúâi baån àöìng haânh cuãa
töi kia, chuáng töi seä phaãi trao traã cho lûúäi haái thêìn chïët vúái thúâi haån
khöng coân bao lêu. Chuáng töi seä chïët trûúác ngaây múái huy hoaâng
àang àïën. Vaâ nhûäng con giaán nhúáp nhaáp bêín thóu seä àaánh cheán möåt
caách ngon laânh taân nhêîn trïn nhûäng trang giêëy trùæng tinh coân êëp uã
bao ûúác mú kò diïåu vïì khaát voång söëng vaâ nghïå thuêåt viïët cuãa chuáng
töi.
Taâu àaä nhöí neo. Hai àûáa töi chaåy doåc trïn boong taâu traân ngêåp
aánh saáng cuãa nhûäng ngoån àeân cao aáp rûåc rúä. Töi nghe tiïëng va àêåp
loaãng xoaãng cuãa chiïëc moã neo àang àûúåc nhûäng nhên viïn àiïìu
khiïín taâu keáo lïn. Tiïëng nûúác ò oaåp tröîi boåt trùæng xoaá. Con taâu êìm ò
chuyïín àöång. Phan nùæn laåi dêy cuãa cêy ghi-ta. Nhûäng nöët nhaåc ïm
dõu chaãy traân xuöëng mùåt biïín laâm nhûäng con soáng bûâng tónh vaâ rò
raâo mún trúán tröîi dêåy. Chuáng lao xao nhuán nhêíy. Mùæt Phan rûng lïå
chòm àùæm. Hùæn thaã höìn lang thang tòm möåt vò sao àõnh mïånh àún
àöåc trïn nïìn trúâi thùm thùèm. Vò sao chiïëu mïånh giêëc mú nghïå thuêåt
naâo laâ cuãa hùæn vaâ cuãa töi? Àêu thïí biïët àûúåc. Trïn nïìn trúâi lêëp laánh
muön ngaân vò sao àêëy chûá?
Viïn quaãn lyá quaã laâ tay chõu chúi. Trong boáng töëi hùæn löå nguyïn
hònh laâ con ngûúâi cuãa cöng viïåc, khöng coân vúâ võt uã ruä nûäa. – Vaâo ài
- Gaä chó tay vïì phña phoâng ùn cuãa caác nhaåc cöng vaâ ca sô: - Coá khêíu
phêìn loát nheå cho caác cêåu trûúác khi laâm viïåc. Giúâ ra saân diïîn cuäng
sùæp bùæt àêìu röìi!
Àûúåc ùn û?
Chó nghe hai tiïëng thên yïu àoá toaân thên töi àaä run rêíy. Töi
nhòn Phan, böå ria xaác xú taân uáa cuãa hùæn àaánh húi àûúc muâi thúm
ngoå nguêåy liïn tuåc mêëy caái. Duâ cöë trêën tônh Phan vêîn theâ lûúäi liïëm
vöåi hai vaânh möi khö neã àang boáng dêìn lïn cuãa mònh. Sùæp àûúåc ùn
û? Hònh nhû chuáng töi chúâ àúåi hai tiïëng àoá tûâ lêu röìi. Chúâ àúåi nhû
chúâ àúåi cuöën tiïíu thuyïët ài xuyïn thúâi àaåi vaâ nhûäng baâi thú àêåp höåp
röîng vûún lïn hïët chiïìu kñch cuãa noá coá.
Con taâu vêîn ò êìm chuyïín àöång möîi luác möîi xuyïn thuãng qua
boáng töëi daây àùåc. Chuáng töi àaä ra khúi.
Söng Saâi Goân, muâa àöng 12-1990
BÏËN TRÊÌN GIAN
Lûu Sún Minh
“Dúã dang naâo coá hay gò

Àaä tu tu troát, qua thò thò thöi".
(Kiïìu)
Anh àaä ài mêëy chuåc nùm, vûúåt qua bao nhiïu khuön mùåt chó àïí
àïm nay túái àêy vaâ goåi "Àoâ úi".
Doâng söng khöng hiïíu laâ àang chaãy hay àaä ngûâng chaãy tûâ lêu.
Chó coá aánh trùng ruåt reâ saáng möåt nûãa söng phña bïn kia khöng bõ
boáng cêy si che lêëp. Anh chúåt thoaáng ruâng mònh, ngaây xûa, chöî naây
coá möåt ngûúâi con gaái chïët àuöëi. Anh vêîn nhúá kyä ngûúâi ta àaä khïnh
cö êëy lïn vaâ àïí cö êëy nùçm ngay àêy, göëi àêìu lïn göëc si giaâ. Anh vöåi
liïëc nhanh vaâo göëc cêy si töëi sêîm. Chùèng thêëy gò caã ngoaâi möåt hoäm
àen lúâ múâ, chöî ngaây xûa nûúác luåt xoaáy vaâo. Anh laåi goåi to lïn "Àoâ
úi", tiïëng goåi àoâ khêín thiïët. Höìi coân beá, baâ hay kïí cho anh nghe
ngoaâi söng àïm coá tiïëng ma goåi àoâ, tiïëng goåi nhû möåt lúâi khêín cêìu
coá sûác huát huyïìn bñ àïën laå luâng. Bao nhiïu cö gaái àaä chaåy ra bïën vaâ
cheâo möåt maåch qua söng röìi laåi cheâo vïì, cûá thïë cho àïën saáng. Sau àoá
chùèng ai daám lêëy nhûäng cö gaái àoá nûäa.
Boáng anh tröi nheâ nheå ven söng, àöí lïn nhûäng thên cêy àêîm
sûúng. Mêëy chuåc nùm, coã cêy vêîn thïë. Anh cûá tröi, tröi maäi... vaâ cêët
tiïëng goåi "Àoâ... úi, àoâ...".
Baâ cuå Lùng loåm khoåm ài ra sau vûúân. Àïm nay trùng saáng quaá,
baâ khöng sao nguã àûúåc. Baâ nhúá laåi àïm trûúác ngaây thùçng Lùng ài böå
àöåi. Sau khi dûå höåi diïîn úã ngoaâi àònh trúã vïì, noá lùång leä ngöìi àêìu heâ
thöíi saáo. Baâ thò ngöìi trong nhaâ ngùæm nhòn àûáa con trai duy nhêët.
Boáng noá àöí xuöëng sên lûâng lûäng. Baâ thêëy mùæt mònh nhoâa ài, hònh
nhû baâ khoác... Caái boáng cûá tûå nhiïn múâ dêìn dûúái chên Lùng.
"Chïët... mêët boáng thò maây thaânh ma haã Lùng?"... Baâ vöåi giuåi mùæt,
khöng, caái boáng Lùng vêîn coân nguyïn úã dûúái sên. Àuáng, baâ nhúá
lùæm, noá quay laåi cûúâi vúái baâ: "U ài nguã ài, con ngöìi thïm chuát nûäa
röìi con cuäng ài nguã. Àïm nay trùng saáng quaá"...
Ngoaâi vûúân, cêy nhaâi lùång leä thúm. Höìi thùçng Lùng ài röìi con
Thuây mang cêy nhaâi sang tröìng úã vûúân. Noá baão baâ "Con chúâ anh
Lùng suöët àúâi". Chiïìu chiïìu, noá sang nhaâ nêëu cúm queát tûúác giuáp
baâ. Thïë maâ con beá bêy giúâ àaä möåt naách nùm àûáa con. Lêëy nhau
mûúâi nùm thò chñn nùm mûúâi möåt thaáng bõ chöìng àaánh. Baâ biïët con
beá vêîn thónh thoaãng leãn ra ngoaâi búâ söng khoác. Baâ lêåp cêåp múã caánh
cöíng ra ngoaâi búâ söng, trùng àaä lïn cao tñt trïn kia.
Anh àaä ài mêëy chuåc nùm maâ vêîn luêín quêín trong rûâng. Cho túái
möåt höm, trong cuöåc viïîn du vö àõnh, anh gùåp möåt öng giaâ rêu toác
baåc phú. Öng baão: "Laåi àêy con, ta biïët con lang thang àaä lêu lùæm
röìi. Ta cho con caái laá naây, con haäy gaâi vaâo vaânh tai. Caái laá seä giûä cho
linh höìn con khöng tan ra khi quay vïì chöën cuä. Tûâ giúâ con seä bay
àûúåc. Lïn àûúâng ài con. Haäy tòm vïì núi con àaä ra ài...".
Vaâ suöët mêëy chuåc ngaây trúâi, anh tröi nheå nhaâng qua nhûäng
laâng maåc, nhûäng caánh àöìng khö cùçn vaâ phò nhiïu, nhûäng con söng
vaâ nuái àöìi. Anh tröi qua têët caã, vêåy maâ àïën con söng naây thò anh
khöng thïí vûúåt qua àûúåc nûäa. Phaãi coá möåt con àoâ àoán anh qua söng.
Vaâ thïë laâ anh goåi "Àoâ... úi, àoâ".
Thuây ngöìi trïn bïën söng khoác. Àaä lêu chõ múái laåi àûúåc ngöìi möåt
mònh úã àêy. Chõ mong àïm nay baâ cuå Lùng nguã yïn. Moåi khi àïm
naâo chõ khoác ngoaâi naây baâ cuäng ra an uãi. Thûúng chõ baâ múái ra, thïë
nhûng baâ khöng biïët baâ àaä ngùn Thuây àûúåc söëng laåi nhûäng ngaây
Lùng coân söëng, nhûäng ngaây chûa coá tin anh mêët tñch. "Lùng úi, vïì
vúái em...". Thuây àaä coá luác ûúác mú Lùng trúã vïì àoán chõ ài. Nhûng khi
nhòn mêëy àûáa nhoã thò chõ khöng cêìm loâng àûúåc. "Mònh cûá nghô daåi,
nhúä ra... boån treã con söëng vúái ai...". Chiïìu nay anh ta laåi àaánh Thuây.
Khöng, àuáng hún anh ta taát Thuây möåt caái. Ài laâm vïì mïåt nhoåc thêëy
vúå ngöìi viïët laách gò àoá, anh noái nùång lúâi. Chõ caäi laåi vaâ thïë laâ thaânh
ra chuyïån chùèng hay ho gò...
Thuây àûáng phùæt dêåy, chõ cêìn phaãi qua söng, chõ cêìn phaãi rúâi boã
cuöåc söëng naây ài tòm Lùng cuãa chõ. Khöng cêìn suy nghô gò nûäa, chõ
vúá lêëy cheâo vaâ cheâo cùæm cuái. Gioá thöíi nheå vaâo toác chõ, vaâo gaáy chõ.
Thuây nhû thêëy àang quay vïì thúâi con gaái...
Àuáng röìi... coá möåt con thuyïìn nhoã. Thïë laâ cöng anh goåi àoâ
khöng uöíng phñ. Nhanh lïn cö laái úi.
Anh khöng nhòn xuöëng doâng söng nûäa, anh nhòn sang bïn kia
söng, núi anh seä trúã vïì, u, u úi... Mêëy chuåc nùm röìi, nhanh lïn töi
khöng thïí àûáng àêy àûúåc nûäa töi phaãi vïì vúái u töi. Tûå nhiïn anh
liïëc vöåi vaâo göëc si. Chùèng hiïíu coá ma khöng nhûng anh cûá thêëy rúân
rúån, nhanh lïn cö laái úi...
Thuây thoaáng giêåt mònh: "Bêy giúâ maâ coá ai nhòn thêëy mònh thò
mang tiïëng quaá". Chõ thaáo caái khùn vuöng trïn vai che kñn khuön
mùåt vaâ cheâo tiïëp. Giúâ thò chõ laåi cheâo rêët chêåm. Coá leä àuáng ra laâ chõ
khöng cheâo maâ àïí mùåc con thuyïìn tröi tûâ tûâ. Cûá nhû thïë, gioá seä àûa
chõ àïën möåt bïën búâ, khöng thúâi gian, khöng coân raâng buöåc. Lùng seä
àoán chõ úã àoá. Maâ..., cuäng coá thïí anh khöng coân úã núi êëy nûäa, nhûng
chõ cûá ài, con thuyïìn seä tröi theo nhûäng xoaáy nûúác cuãa àõnh mïånh.
Gioá àïm nay thöíi maånh vaâ con thuyïìn tröi tûâ búâ naây sang búâ kia
thùèng bùng nhû theo möåt con àûúâng àõnh sùén. Àuöi thuyïìn dêìn dêìn
khuêët hùèn trong boáng töëi cuãa cêy si cöí thuå... Bïën naâo àêëy úi!...
Anh lûúån ài lûúån laåi trïn búâ möåt caách söët ruöåt: "Sao cö ta laåi
cheâo chêåm nhû thïë?". Maâ hònh nhû cö ta khöng cheâo nhûng con
thuyïìn vêîn tûâ tûâ tröi vïì phña anh. Nöîi aám aãnh àeâ nùång lïn anh...
Ngaây xûa caái cö chïët àuöëi göëi àêìu lïn caái rïî cêy gêìn anh nhêët...
khöng phaãi, hònh nhû caái rïî bïn kia. Anh laåi phaãi liïëc vaâo göëc cêy
möåt caái. Laá si ruång nheâ nheå vaâ àöi luác coá möåt quaã si ruång xuöëng maái
caái miïëu thúâ phña bïn kia àaánh böåp.
Con thuyïìn cûá chêìm chêåm tröi.
Vaâ cuöëi cuâng thò noá cuäng chaåm vaâo búâ àêët. Anh hêëp têëp nhaãy
xuöëng àoâ. Trúâi úi, cö laái bõt kñn mùåt bùçng möåt caái khùn vuöng. Àöi
mùæt quen lùæm, hay laâ... Anh khöng daám nghô nûäa..., coá caái gò giöëng
aánh nhòn vö caãm cuãa cö gaái chïët àuöëi ngaây xûa. Thöi chïët, kheáo àêy
àuáng laâ con àoâ ma röìi. Anh ngöìi ruám laåi phña cuöëi thuyïìn, gioång
ngheân ngheån: "Cö cho töi qua". Dûúâng nhû khöng nghe thêëy, cö laái
àoâ quay muäi thuyïìn vaâ laåi chêåm chaåp cheâo vïì. Anh miïn man nhòn
lïn nhûäng rùång cêy quen thuöåc...
Thuây vûâa thêëy muäi thuyïìn chaåm vaâo bïën thò nghe tiïëng goåi:
"Thuây úi, vïì ài con". Laåi baâ cuå Lùng röìi. U khöng cho con ài tòm anh
Lùng û, bao giúâ cuäng thïë khi naâo con muöën vïì vúái Lùng thò u laåi nñu
con laåi vúái xoám laâng. "U úi"..., Thuây bêåt khoác, chõ quay muäi thuyïìn
vaâ cheâo vïì. Chõ biïët rùçng thïë naây coá nghôa laâ laåi söëng nhûäng ngaây
nhû vûâa röìi. Thuây quúâ tay lïn muäi thuyïìn ruát mêëy que hûúng. Chõ
vûâa chêm hûúng vûâa lêìm rêìm khêën: "Lùng úi, em khöng thïí ài vúái
anh àûúåc, em coân phaãi tröng nom u, vúái caã... coân anh êëy vaâ caác con
em...".
Anh vêîn ngöìi nuáp phña cuöëi thuyïìn. Cö laái àoâ hònh nhû àang
lêím bêím àiïìu gò àoá. Anh chó coá thïí nhòn thêëy nhûäng chêëm àoã êín
hiïån úã phña trûúác. Anh muöën nhaãy xuöëng söng àïí chaåy tröën. Àuáng
cö ta laâ ma röìi, chó coá ma múái khoác khöng ra tiïëng vaâ noái khöng ra
tiïëng. Nhûng dûúâng nhû chên anh cûáng laåi, dñnh chùåt vaâo thuyïìn.
Muâi khoái hûúng thúm nheâ nheå àûa vïì phña anh. Bêët giaác anh súâ lïn
vaânh tai, chiïëc laá vêîn coân. Sùæp hïët khoaãng töëi cuãa boáng cêy, anh
kheä xoay ngûúâi cho àúä moãi nhûng khöng àûúåc. Chùèng biïët röìi con
thuyïìn ma naây seä àûa anh vïì àêu. Anh heát lïn: "Haäy buöng tha töi
ra, xin àûâng àûa töi vïì xûá cuãa ma, töi coân phaãi vïì thùm u, mêëy chuåc
nùm röìi...".
Nhûng khöng hïì coá möåt tiïëng àöång naâo phaát ra nöíi, ngay caã
lûúäi anh cuäng nhû hoáa àaá. Anh cuöëng cuöìng nhòn sang hai bïn,
nhêët àõnh chó vò khoái hûúng cuãa loaâi ma mõ naây maâ anh bõ dñnh
chùåt úã àêy...
Thuây cêåp con thuyïìn vaâo búâ. Baâ cuå Lùng thò thaâo: "Meå cha
maây, maây àõnh boã maâ ài haã con? Laâm thên con gaái thò phaãi chõu,
maây tröën sao nöíi...".
Thuây saâ vaâo loâng baâ vaâ khoác. Baâ cuå lêåp cêåp quúâ tòm tay Thuây:
"Thöi con, vïì nhaâ ài. Boån treã noá dêåy maâ khöng thêëy maây laåi khoác
hïët nûúác mùæt. U hiïíu maây, thùçng Lùng noá biïët thïë naây cuäng maát
ruöåt con aå. Vïì ài...".
Thuây neo thuyïìn vaâo caái cêy ven söng vaâ lêìm luäi biïën dêìn vaâo
boáng àïm.
Coân laåi möåt mònh baâ cuå Lùng thúã daâi chêåm chaåp trúã vïì nhaâ,
vûâa ài vûâa àêëm lûng: "Roä khöí con beá, thùçng chöìng phaãi caái noáng
tñnh. Àeã lùæm thò nuöi nhiïìu, khöí súã quaá röìi hay caáu, mai laåi phaãi
sang baão noá möåt nhúâi...".
Con àoâ vûâa cêåp bïën, anh ngaåc nhiïn thêëy cö laái nhaãy lïn búâ vaâ
khoác trong loâng möåt baâ cuå rêët lêu. Thïë röìi cö êëy biïën mêët vaâo nhûäng
rùång cêy ven söng. Coân baâ cuå thò lêåp cêåp chöëng gêåy quay vïì. Caái
daáng ài quen thuöåc cuãa nhûäng ngûúâi quanh nùm coâng lûng vò haåt
luáa. Bao nhiïu muâa luáa coâng xuöëng vò thoác thò caái daáng ngûúâi cuäng
coâng xuöëng bêëy nhiïu. Ú, nhûng maâ... ai tröng nhû laâ u êëy nhó?
Thöi kheáo àuáng laâ u röìi. U vêîn cêìm caái gêåy àaánh choá ngaây xûa, caái
gêåy con chùåt úã buåi truác sau nhaâ. Àuáng röìi, u úi, con bõ troái ngoaâi
naây... Anh khöng hïì caãm thêëy rùçng neán hûúng àêìu thuyïìn àaä luåi...
Hònh nhû coá tiïëng ai goåi dûúái söng, maâ laåi gioång ngûúâi laâng
naây. Laå nhó, àaä vïì àïën àêy, khöng lïn búâ coân ngöìi dûúái êëy maâ goåi.
Baâ cuå Lùng laåi quay ra bïën söng: "Ai... àúá... úá... úái?".
- Con àêy maâ u!
Ú kòa, àuáng thùçng Lùng ngöìi úã trïn thuyïìn... Baâ àaánh rúi caái
gêåy khoãi tay vaâ lêåt bêåt chaåy xuöëng bïën...
- Sao maây ngöìi àêëy haã Lùng, lïn vúái u ài.
Lùng ngêíng àêìu lïn – Con bõ ngûãi hûúng ma nïn hoaá àaá úã àêy
röìi.
- Àêu, laâm gò coá ma?
- Caái cö laái àoâ luác naäy laâ ma àêëy u úi!
- Maây kheáo mú nguã röìi con aå, noá laâ caái Thuây àêëy maâ.
- Thuây haã u? – Anh cuöëng cuöìng vuâng dêåy – U, bêy giúâ cö êëy
àêu röìi, u keáo con lïn vúái!
Baâ cuå àûa tay ra. Lùng cêìm vöåi vaâo tay meå. Chúåt baâ cuå thaãng
thöët kïu lïn: - Sao tay maây laånh thïë, Lùng?
Vaâ Lùng àöåt nhiïn thêëy lúâ múâ trong trñ nhúá rùçng anh àaä chïët.
Anh àaä truáng àaån tûâ lêu röìi, mêëy chuåc nùm trûúác höìn anh cûá luêín
quêín trong rûâng cho àïën ngaây gùåp öng giaâ toác baåc. Anh kïu lïn:
- U úi, thïë ngûúâi chïët laâ ma haã u?
- ÛÂ, chïët röìi phaãi thaânh ma chûá coân gò nûäa! Thïë ai rùæc vaâng cho
maây maâ maây biïët neão vïì àêy?
Vaâ Lùng kïí cho meå nghe nhûäng thaáng ngaây, nhûäng nùm, mêëy
chuåc nùm phiïu baåt, chuyïån öng giaâ vaâ chiïëc laá...
Baâ cuå lùång ngûúâi ài. Àêu àêy coá tiïëng choá nhaâ ai suãa nhau
nhaãu nghe laâ laå...
- Ngûúâi chïët thò phaãi ài thöi con aå, àûâng luêín quêín trêìn gian
laâm gò nûäa. Bêy giúâ maây chó laâm ngûúâi ta súå thöi!
- U úi, u àïí cho con àïën thùm Thuây àaä.
Baâ cuå keáo vöåi daãi yïëm lïn chuâi mùæt:
- Khöng àûúåc, maây maâ àïën thò noá cuäng súå maây. Vúái caã coân
chöìng con noá nûäa. Lùng, quay vïì xûá ma ài, maây khöng àûúåc úã laåi àïí
laâm haåi ngûúâi söëng – Baâ xua àuöíi àûáa con vúái möåt veã quyïët têm ghï
gúám "U thûúng maây lùæm Lùng aå, nhûng khöng thïí àïí maây úã laåi
àûúåc, u coân mùåt muäi naâo nhòn thêëy xoám laâng nûäa...".
Lùng dêåt dúâ mêëy voâng. Chùèng roä anh coá khoác khöng búãi àïm
nay sûúng rúi nhiïìu quaá. Baäi coã ven söng ûúát àêîm.
- U, u coá nhúá con khöng?
Baâ cuå Lùng quay mùåt ài.
- Khöng, ài nhanh lïn con, mùåt trúâi sùæp lïn röìi. Caái laá êëy seä laâm
maây trúã thaânh keã bõ moåi ngûúâi thuâ gheát. Bao giúâ giöî thò u laåi khêën
maây vïì vúái u, thïë röìi tïët nhêët laåi vïì. Con xuöëng dûúái êëy cuäng coá anh
coá em, caã thêìy maây nûäa...
Lùng tûâ tûâ gúä chiïëc laá ra khoãi vaânh tai.
- U úi, u cöë ùn uöëng cho khoeã, u nhúá...
Caã möåt àoaån söng töëi hùèn laåi, hònh nhû coá nhûäng àaám mêy vûâa
keáo ngang bêìu trúâi. Baâ cuå Lùng suåm xuöëng...
Buöíi saáng ngaây mûúâi saáu laâ möåt buöíi saáng àeåp trúâi. Thuây chaåy
sang nhaâ baâ cuå Lùng tûâ súám. Luác chõ cùæm mêëy neán hûúng lïn baân
thúâ thò nhòn thêëy trong khung aãnh Lùng coá möåt chiïëc laá maâu xaám,
kiïíu maâu cuãa laá ruång àaä lêu. Thuây chaåy vöåi vaâo nhaâ trong tòm baâ
cuå.
- U úi, u khoác húã u?
- Àêu, tao coá khoác àêu – baâ cuå chöëi àêy àêíy.
- Àuáng u khoác, u laåi nhúá anh Lùng húã u?
- Meå cha maây, baâ cuå giuåi mùæt – tao àang lo vúå chöìng maây caäi
nhau, chöëc tao àõnh sang baão noá möåt nhúâi.
- Saáng nay anh êëy xin löîi con röìi u aå.
- Roä kheáo treã con, coá vúái nhau nùm mùåt con röìi maâ cûá nhû laâ...
Thuây kheä kïu lïn: "U..." röìi giêëu mùåt vaâo loâng baâ, "Thïë maâ laåi
sùæp giöî anh Lùng röìi u nhó...".
Baâ cuå Lùng khöng noái gò, baâ maãi nhòn ra vûúân. Ngoaâi êëy, cêy öíi
thùçng Lùng tröìng àang xaâo xaåc. Chöëc baâ phaãi ra vûúân haái mêëy quaã
vaâo thùæp hûúng noá. "Töåi nghiïåp thùçng beá, u nhúá maây lùæm, Lùng úi".
Hai gioåt nûúác mùæt chêåm chêåm lùn trïn goâ maá rùn reo röìi rúi xuöëng
toác Thuây.
... Hònh nhû ngoaâi söng ngûúâi ta baão àïm qua coá ai löi thuyïìn
nhaâ chõ Thuây ra ngoaâi naây röìi laåi thùæp hûúng trïn muäi thuyïìn maâ
chõ êëy khöng biïët... Nùæng lïn...
Thaáng Tû nùm Quyá Dêåu
HUYÏÌN THOAÅI BIÏÍN
Nguyïîn Möåt
Caác ca... c...a...a. Caác... ca... ca... a. Con chim baáo baäo bay ngang
sûúân nuái Chuáa, vuåt quay àêìu hûúáng thùèng lïn bêìu trúâi phaát ra
traâng tiïëng kïu khaân àuåc, baáo hiïåu cún baäo sùæp traân vïì àaão. Phña
hoân Cau mùåt trúâi àang chòm dêìn xuöëng biïín àïí laåi nhûäng vïåt saáng
àoã rûåc trïn mùåt biïín. Hûúáng àöng vaânh trùng toaã lïn bêìu trúâi thûá
aánh saáng múâ múâ. Giêy phuát giao hoaâ ngaây vaâ àïm àaä taåo cho biïín
khöng gian huyïìn aão laå luâng.
Chiïëc thuyïìn cêu mûåc àang tûâ tûâ têëp vaâo baäi, bïn caånh cêìu taâu
chñn trùm mûúâi böën. Nguyïåt chaåy chên trêìn trïn caát, maái toác bay
ngûúåc ra sau, höìn nhiïn nhû treã nhoã, cö reo lïn:
- A... chuá àaä vïì.
Ngûúâi àaân öng traåc ngoaâi nguä tuêìn àûáng daång chên treâo trïn
thuyïìn, sûå tûâng traãi biïín caã hiïån roä trïn khuön mùåt rùæn roãi, kheä
móm cûúâi.
Nguyïåt aâo xuöëng nûúác phuå öng löi vaâo búâ gioã mûåc lúán, coá con
daâi hún nûãa thûúác têy. Cö ngûúác nhòn öng:
- Nghe chim caác ca kïu chaáu súå quaá. Tûúãng töëi nay chuá khöng
vïì seä gùåp baäo.
- Tiïëc quaá, àang gùåp chöî coá nhiïìu mûåc nhûng àaânh phaãi vïì
súám.
Nhûäng con soáng traân vaâo búâ vúái veã öìn aâo vöåi vaä àaä xua nhûäng
àoaân taâu àaánh caá têëp vaâo cêìu caãng bïën Àêìm. Àaám ngû dên àêët liïìn
àöí böå lïn búâ phaá tan sûå yïn tônh vöën coá cuãa thõ trêën Cön Àaão. Möåt
söë trong boån hoå àang ngöìi nhêåu trong cöng quaán toâ moâ nhòn hai
ngûúâi. Hoå khöng thïí àoaán nöíi hai cû dên àaão naây coá quan hïå nhû
thïë naâo vúái nhau. Öng giaâ cêu mûåc coá veã trêìm lùång bïn caånh cö gaái
treã àang liïën thoùæng vúái nhûäng ngûúâi mua mûåc. Thi thoaãng cö quay
qua nhòn öng bùçng aánh mùæt êu yïëm.
- Hai ngûúâi êëy laâ vúå chöìng hay laâ gò vêåy?
- Hoå laâ baån.
- Laâ baån û?
Nhûäng ngûúâi àang nhêåu àïìu ngûãng lïn tröë mùæt nhòn cö phuåc
vuå.
- Öng ta laâ cûåu tuâ Cön Àaão trûúác àêy. Sau ngaây giaãi phoáng öng
trúã vïì Cön Àaão söëng bùçng nghïì cêu mûåc. Öng söëng möåt mònh khöng
baâ con thên thuöåc. Coân cö gaái úã àêët liïìn múái ra àaão ba nùm nay.
Nhûäng võ khaách úã cöng quaán àïìu ngûãng lïn lùæng nghe cö gaái
baán quaán kïí cêu chuyïån kyâ laå, gúåi trñ toâ moâ cuãa hoå.
- Caách àêy ba nùm cöng an Cön Àaão tuêìn tra bùæt gùåp möåt con
taâu giaã daång taâu àaánh caá úã caãng bïën Àêìm. Trïn taâu coá mûúâi lùm cö
gaái haânh nghïì "nhaãy taâu" gheá àaão laâm ùn. Caác chuá cuäng biïët, Cön
Àaão laâ xûá súã khöng coá loaåi tïå naån naâo töìn taåi nïn viïåc êëy dïî daâng bõ
phaát hiïån. Cöng an àaä ra lïånh truåc xuêët hoå. Saáng höm sau, ngûúâi
àaân öng cêu mûåc höåc töëc àûa vaâo búâ möåt cö gaái trong tònh traång hön
mï. Moåi ngûúâi nhêån ra cö ta laâ möåt trong mûúâi lùm cö gaái trïn taâu
bõ truåc xuêët tûâ chiïìu höm trûúác. Ngûúâi àaân öng kïí rùçng: Öng nhòn
cö ta lao tûâ con taâu xuöëng biïín vaâ öng àaä vúát cö úã khu vûåc biïín gêìn
hoân Cau. Khi àûúåc cûáu tónh cö xin àûúåc úã àaão àïí laâm laåi cuöåc àúâi.
Cön Àaão múã röång voâng tay àoán nhêån cö. Öng cêët thïm caái chaái bïn
nhaâ cho cö gaái vaâ hoå thaânh baån cuãa nhau tûâ àoá.
Nghe xong cêu chuyïån, gaä thanh niïn coá böå rêu quai noán guåc
gùåc pha troâ:
- Nïëu chó laâm baån thò laäng phñ quaá.
Cö gaái baán quaán àoã mùåt àûáng lïn. Caã boån cûúâi öì röìi öìn aâo nêng
cöëc cuång ly ngûãa cöí àöí rûúåu vaâo miïång ûâng ûåc. Àöëi vúái hoå cêu
chuyïån trïn bêët quaá cuäng giöëng nhû böå phim tònh caãm maâ hoå tûâng
coi trong àêët liïìn.
Àïm nay, öng laåi khöng nguã àûúåc. Di chûáng cuãa nhûäng àoân tra
têën khi coân úã tuâ cûá haânh haå öng möîi khi trúã trúâi. aánh trùng nhû
nhûäng caái que soi qua maái nhaâ xuyïn xuöëng nïìn àêët taåo ra thûá aánh
saáng trong xaâ lim "chuöìng coåp kiïíu Myä" laâm cho öng höìi tûúãng laåi
quaá khûá. Möîi lêìn khöng nguã àûúåc àiïìu êëy laåi hiïån vïì haânh haå öng.
Noá àau buöët àïën daåi ngûúâi, àau àúán hún caã nhûäng vïët thûúng trong
cú thïí öng döìn laåi.
...Trong söë tuâ chñnh trõ bõ àaây ra Cön Àaão trong thúâi gian àêìu
cuãa nïìn "àïå nhõ Cöång hoâa", ngûúâi ta chuá yá àïën ngûúâi tuâ treã coá thên
hònh rùæn chùæc khoeã maånh vaâ khuön mùåt àeåp trai cuãa anh. Àaám vúå
giaám thõ toâ moâ nhòn nhûäng tuâ binh múái. Muå vúå cuãa cai nguåc traåi
Phuá Haãi kïì tai noái nhoã àiïìu gò vaâo tai vúå giaám thõ Sung. Caã hai àêëm
nhau cûúâi rûng rûác.
Hún nûãa thaáng bõ giam trong xaâ lim, ngûúâi tuâ àeåp trai àûúåc chó
àõnh laâm "cöng nhên tû gia" phuåc vuå cho gia àònh cai nguåc. Chûa
nhêån àûúåc tñn hiïåu cuãa baån tuâ, anh àaânh chêëp nhêån mïånh lïånh cuãa
cai nguåc. Anh khöng ngúâ neát àeåp trúâi phuá cho anh laåi laâ àõnh mïånh
khùæc nghiïåt cuãa luêåt buâ trûâ. Muå vúå cai nguåc àöëi xûã anh tûã tïë hún so
vúái nhûäng ngûúâi tuâ phuåc vuå khaác. Hai tuêìn sau anh àûúåc nguã laåi
trong nhaâ bïëp cuãa dinh thûå cai nguåc. Vaâo àïm trùng saáng nhû àïm
nay. Àang thao thûác vúái nöîi nhúá àêët liïìn, böîng muâi nûúác hoa hùng
hùæc thoaãng qua, röìi thên hònh nhêìy nhuåa nhû sûáa biïín àöí êåp lïn
ngûúâi anh. Lêìn àêìu tiïn trong àúâi anh biïët thïë naâo laâ nöîi nhuåc nhaä
cuãa möåt ngûúâi àaân öng "bõ hiïëp dêm". Cöng viïåc êëy keáo daâi nhiïìu
ngaây cho àïën khi tïn cai nguåc löi muå vúå cuãa mònh ra vaâ phang vaâo
àêìu anh cêy ba toong hùæn thûúâng mang bïn ngûúâi. Anh ngêët ài, khi
tónh dêåy anh thêëy mònh nùçm trong xaâ lim tùm töëi vúái àêìu àêìy maáu.
Tûâ àêëy anh söëng nhûäng chuöîi ngaây buöìn baä búãi sûå gheã laånh cuãa baån
tuâ.
Àïën ngaây giaãi phoáng trúã vïì àêët liïìn, anh àûúåc àoán tiïëp bùçng
nhiïìu nghi vêën vaâ cuöëi cuâng laâ sûå im lùång àaáng súå. Khöng kyã luêåt,
khöng cha meå, vúå con. Sau nhiïìu ngaây lang thang anh quyïët àõnh
trúã laåi Cön Àaão vaâ trúã thaânh ngû dên...
Nhûäng suy tûúãng keáo öng dêìn vaâo giêëc nguã. Mùåt trùng ngaã vïì
hûúáng hoân Cau. Nhûäng con sûáa biïín vêy quanh öng trong cún aác
möång.
Nguyïåt khöng nguã àûúåc, kïì tai vaâo vaách cö nghe roä húi thúã
nùång nhoåc cuãa öng. Nhiïìu lêìn trong giêëc mú cö thêëy mònh tan vaâo
biïín caã mïnh möng. Caách àêy ba nùm khi cö sùæp hoaá thên thò öng
giaânh cö laåi tûâ tay meå biïín. Cö quyïët àõnh úã laåi àaão àïí tûâ boã cuöåc
àúâi truyå laåc. Khöng biïët vò cö bõ mï hoùåc búãi veã hoang sú cuãa thiïn
nhiïn hay vò nhûäng gioåt nûúác mùæt cuãa meå cö. Cö nhúá ngûúâi meå bêët
lûåc àaä öm cö khoác nhû mûa. Baâ duái vaâo tay cö boá tiïìn khi cö ra ài.
Nhûng ngaây êëy cö khöng maãy may xuác àöång, cö neám boá tiïìn laåi vaâ
khinh khónh noái:
- Haäy àïí maâ phuåc vuå cho öng êëy.
Baâ chúái vúái àûa àöi tay gêìy guöåc vïì phña con gaái. Sau àoá baâ àaä
chïët vò sûå àau buöìn vaâ nhûäng trêån àoân haânh haå cuãa laäo chöìng húâ
bêët nhên. Cö trúã vïì tiïîn baâ ra nghôa trang, àöi mùæt cö raáo hoaãnh.
Súåi dêy cuöëi cuâng vúái quï nhaâ àaä bõ cùæt àûát. Suöët àúâi giang höì
nhûäng gioåt nûúác mùæt cuãa baâ cûá àeo àuöíi cö. Hònh nhû ngaây êëy coá vaâi
gioåt nûúác mùæt rúát trïn tay cö, cö ruåt laåi vò caãm giaác noáng raát. Nhû
möåt vïåt boãng khöng laânh miïång, möîi lêìn nhúá meå cö laåi nghe caãm
giaác ran raát trïn tay mònh.
Ú... ú... úá...
Tiïëng rïn ró vaâ húi thúã khoá nhoåc phaát ra phña bïn kia vaách.
Öng laâ ngûúâi àaân öng àêìu tiïn maâ cö thûúng àïën quùån thùæt ruöåt
gan. Àaä ba nùm röìi öng cûu mang cö, öng söëng nhû chiïëc boáng,
chùèng maâng àïën veã àeåp quyïën ruä cuãa cö. Caâng ngaây cö caâng yïu öng
hún. Nhúá hònh aãnh sûâng sûäng cuãa öng úã baäi biïín chiïìu nay, cö àûa
tay xoa búâ vai trêìn cuãa mònh. Cú thïí noáng bûâng lïn theo sûå vuöët ve
cuãa chñnh cö. Caãm giaác naây cûá lêåp ài lêåp laåi vaâo möîi àïm trùng
saáng, tûâ hún nûãa nùm nay. Cö cuäng khöng hiïíu nöíi chñnh mònh.
Ngaây xûa cö àaä tûâng nùçm trong voâng tay cuãa bao gaä trai treã nhûng
cö chûa bao giúâ coá àûúåc caãm giaác êëy.
Ken... keát... k... et... öng àang trúã mònh. Cö hònh dung thên
hònh rùæn chùæc cuãa öng àang co laåi vò cún gioá biïín uâa vaâo nhaâ. Cö rúâi
giûúâng ài vïì phña phoâng öng. Öng khöng nùçm nghiïng nhû cö nghô.
Öng nùçm ngûãa, böå ngûåc vaåm vúä phêåp phöìng. Cö nheå nhaâng àùåt tay
lïn ngûåc öng. Nhûäng con sûáa biïín baám vaâo ngûúâi öng. Möåt con hai
con... nhiïìu con vêy chùåt keáo öng vaâo loâng biïín. Con sûáa biïín lúán
nhêët coá gûúng mùåt cuãa muå vúå tïn cai nguåc kïì saát mùåt öng - Öng
vuâng vêîy bêåt dêåy, àöi mùæt múã trûâng, nhòn cö toeá lûãa. Cö höët hoaãng
luâi dêìn ra cûãa. Ngûúâi vêîn cûá noáng ran, cö ài vïì phña búâ biïín. Cún
gioá biïín thöíi böìng maái toác cö. Dûúái aánh trùng, biïín tung nhûäng con
soáng baåc àêìu múâi goåi. Nhû keã möång du cö ruä boã nhûäng thûá raâng
buöåc trïn ngûúâi. Cö cêët tiïëng haát, tiïëng haát du dûúng àaä tûâng ru
nguã haâng trùm gaä àaân öng...
Trong tû thïë hoang sú, cö ài dêìn vaâo loâng biïín cuâng vúái tiïëng
haát cuãa mònh. Biïín múã röång voâng tay vuöët ve thên thïí ngoåc ngaâ cuãa
cö...
Saáng höm sau, nhûäng cû dên úã búâ biïín Cön Àaão loan baáo möåt
huyïìn thoaåi múái böí sung vaâo kho taâng huyïìn thoaåi àêìy ùæp cuãa xûá
àaão. Hoå khùèng àõnh rùçng àïm qua hoå àaä chûáng kiïën möåt nûä nhên
ngû hiïån lïn. Naâng cêët tiïëng haát liïu trai mï hoùåc. Thên hònh cuãa
naâng trong suöët lêëp laánh dûúái aánh trùng. Vò sûå xuêët hiïån cuãa naâng
maâ cún baäo sùæp keáo vïì àaä bõ àêíy luâi traã laåi sûå yïn bònh cho biïín caã.
SUÖËI ÀÖÍ VÏÌ BIÏÍN MÙÅN
Àöî Viïët Nghiïåm
Nùçm trïn truåc àûúâng 19, caách biïn giúái Viïåt Nam – Campuchia
khöng xa vïì phña phaãi coá möåt khu nghôa àõa. Goåi laâ nghôa àõa coá
phêìn xuác phaåm túái danh dûå nhûäng ngûúâi àaä khuêët, nhûäng ngûúâi hy
sinh vò Töí quöëc úã chiïën trûúâng giuáp baån Campuchia, nhûng chûa coá
caách naâo goåi khaác hún, nghôa trang liïåt sô chùèng haån. Song hoaân
toaân khöng öín, nghôa trang thûúâng coá möåt biïíu tûúång gò àoá gúåi nïn
sûå thiïng liïng kiïu haänh. Töí quöëc ghi cöng nhûäng ngûúâi hy sinh vò
sûå nghiïåp cao caã.
Nghôa àõa àûúåc àùåt taåi àêy tûâ nùm 1970, nùçm löì löå giûäa cao
nguyïn phúi mònh dûúái aánh nùæng oi aã cuãa muâa khö vaâ têìm taä cuãa
muâa mûa, nûúác tuön êìm êìm tûúãng àêët trúâi coá thïí suåt lúã, nûúác cuöën
theo vö söë hùçng haâ àêët àoã ngêìu ngêìu, nûúác nhû con trùn khöíng löì
vûâa löåt xaác quùçn quaåi quêët àêåp tûá tung, bêët trõ àïën khuãng khiïëp.
Nghôa àõa luác àêìu coân thûa thúát vaâi ba nêëm möå, coá luác núi àêy
àûúåc xaác àõnh nhû möåt traåm trung chuyïín vïì xuöi àïí röìi chia vïì caác
tónh, liïåt sô seä àûúåc an taáng êëm aáp hún, bïn caånh nhûäng ngûúâi thên
ngaây ngaây chùm lo hûúng khoái. Nhûng cuâng vúái chiïìu daâi cuãa cuöåc
chiïën, sûå mêët maát hy sinh cuäng tùng dêìn, nghôa àõa bêy giúâ àaä coá
haâng ngaân ngöi möå, sûå chuyïín tiïëp trúã nïn khoá khùn, vò thïë khöng
thïí àïí maäi sûå trêìn truåi laånh leäo àöëi vúái nhûäng ngûúâi àaä chïët, möå
cuãa caác liïåt sô àaä àûúåc àêìu tû xêy cêët. Vúái ngûúâi chïët, möå laâ nhaâ cuãa
hoå vaâ ngöi nhaâ naâo cuäng àûúåc kiïën truác nhû nhau, chêët liïåu nhû
nhau, gaåch caát xi-mùng vöi vûäa, chiïìu daâi àöå möåt meát, chiïìu röång
khoaãng saáu mûúi phên.
Àïm nghôa àõa úã Têy Nguyïn caâng vïì khuya coá nhûäng cún löëc
rêët laå àïën kyâ bñ, gioá uâ uâ nöíi lïn àöåt ngöåt, gioá xoùæn xuyát quêën vaâo
ngaân cêy hang höëc taåo nïn nhûäng êm thanh hñ lïn nhû bêìy ngûåa
chiïën àang phi nûúác àaåi; röìi khoaãnh khùæc, àoaân chiïën binh biïën
mêët, khöng gian trúã nïn huåt hêîng, sûå tônh mõch ngûå trõ; möåt caãm
giaác laå luâng nùçng nùång cûá cheân lêën àeâ lïn böå naäo con ngûúâi, böå maáy
tinh vi tuyïåt haão do taåo hoaá sinh ra bùæt àêìu vêån haânh vaâ möåt thïë
giúái têm linh, thïë giúái khöng thïí nhòn bùçng mùæt àûúåc nûäa xuêët hiïån.
Trñ tuïå giuáp ta nhòn thêëy cuöåc söëng cuãa nhûäng ngûúâi êm, nhûäng cêu
chuyïån cuãa hoå thêåm chñ coân nghe rêët roä, nhòn rêët roä úã taåi caái nghôa
àõa naây.
Ngûúâi êm coi nghôa àõa hoå àang úã nhû laâ möåt thaânh phöë cao
nguyïn àaä àûúåc hiïën phaáp, phaáp luêåt cuãa ngûúâi êm cöng nhêån. Möåt
thaânh phöë maâ lõch sûã coân rêët treã, con ngûúâi cuãa ngûúâi êm cuäng coân
rêët treã, hoå laâ ngûúâi tûá xûá Bùæc – Trung – Nam goáp mùåt taåi àêy.
Nhûng hoaân caãnh cuãa hoå rêët giöëng nhau, chïët cuâng möåt chiïën
trûúâng, haânh trang thêåt àún giaãn, ngoaâi böå àöì àang mùåc, caái giûúâng
hoå àang nguã vaâ vaâi ba thûá àöì duâng lùåt vùåt khöng àaáng giaá thò hoå
chùèng coân gò.
Tûâ mùåt trêån vïì, sau nhûäng nghi thûác vônh biïåt trang nghiïm
vaâ ngùæn goån, nhûäng boá hoa rûâng àûúåc haái vöåi nhûng coân tûúi
nguyïn, ûúát àêîm gioåt sûúng àùåt trïn möîi chiïëc quan taâi möåc maåc
giûäa ngûúâi êm vaâ ngûúâi dûúng, hoå àûúåc ài trïn möåt chuyïën xe töëc
haânh coá phuâ hiïåu chûä thêåp àoã maâu sún aánh lïn nhû maáu. Hoå söëng
riïng biïåt möîi ngûúâi möåt nhaâ, kiïëp hoå bêy giúâ àaä khaác, chùèng ai
nghô àïën chuyïån lêëy vúå maâ coá lêëy thò úã àêy cuäng chùèng coá möëng àaân
baâ naâo, hoå cho rùçng àöåc thên laâ sûå tûå do bêåc nhêët, laâ vùn minh
tuyïåt àónh.
Noái vêåy àïí thêëy rùçng ngûúâi êm úã thaânh phöë naây ùn úã vúái nhau
rêët hoaâ thuêån coá nïìn nïëp, coá töí chûác, ngaây hoå nguã, àïm hoå thûác laâ
qui luêåt kïí tûâ khi sinh ra thïë giúái cuãa ngûúâi êm.
Nhûng möåt ngaây kia sûå yïn tônh àaä bõ phaá vúä khi caã thaânh phöë
àang chòm trong giêëc nguã say, nhûäng ngöi nhaâ kïu rùng rùæc, rung
giêåt tiïëng àöång coá luác quaá maånh àïën bêët ngúâ. Àuáng laâ möåt lûåc naâo
àoá ghï gúám taác àöång liïn höìi döåi xuöëng. Bêìu trúâi àang hûâng hûåc
nùæng böîng chöëc mêy àen cuöìn cuöån giùng àêìy, mêy giöëng nhû möåt
têëm khùn choaâng khöíng löì cuãa muå phuâ thuãy ngaây möåt thêîm laåi xñt
dêìn xuöëng, aám khñ xöng lïn têëm khùn tûúãng chûâng coá thïí goái goån
caã thaânh phöë mang ài.
Àöëi vúái ngûúâi êm coá möåt àiïìu rêët laå, hoå hoaân toaân nhêån biïët
àiïìu gò àaä xaãy ra, thñnh giaác con mùæt cuãa hoå nhaåy, maånh àïën mûác
coá thïí nhòn xuyïn suöët bêët cûá möåt khöëi chêët àöng àùåc naâo dêîu sûå
viïåc êëy coá thïí xaãy ra caách àêy haâng ngaân cêy söë. Sûå chêën àöång bêët
thûúâng kia hoå nhêån biïët àûúåc nhûng khöën nöîi thïë giúái cuãa ngûúâi êm
luön bõ raâng buöåc búãi möåt àiïìu luêåt "thoaát xaác". Böå luêåt ghi rùçng:
"Khi coá ngûúâi àang nguã muöën àûúåc thoaát xaác phaãi àöët lïn ba neán
hûúng trêìm, miïång goåi àuáng tïn, giúâ thaáng nùm sinh, quï hûúng,
baãn quaán". Vò thïë, hoå àaânh nùçm im chúâ àúåi, khi mùåt trúâi tùæt laâ luác
sûác maånh tûå nhiïn àïën vúái hoå, laâ sûå thoaát xaác àöìng loaåt tûå do ngûå
trõ. Maân àïm buöng xuöëng, khöng gian phuã möåt lúáp sûúng moãng múâ
nhû khoái, caã thaânh phöë bêåt dêåy, hoå àöìng loaåt vuåt lïn khöng trung
möîi ngûúâi keáo theo möåt vïåt saáng maâu xanh leát, àoá laâ thûá aánh saáng
àûúåc phaát ra tûâ chñnh baãn thên hoå, chêëp chúái, vêåt vúâ bay lûúån,
chùèng lêu la gò hoå àaä nhêån ra núi àêy mùåt àêët vûâa bõ xúái tung coân
cay nöìng rïî coã, möåt ngûúâi naâo àoá ngöìi kia laå hoùæc àaä nhêåp cû traái
pheáp. Nhûäng tiïëng kïu löëc cöëc va chaåm giûäa nhûäng hònh haâi khö
khöëc vaâ sûå coå xaát keân keåt àïën böëc lûãa, nhûäng haâm rùng trùæng àïën
rúån ngûúâi. Hoå vêy quanh thaânh têìng thaânh lúáp, coá ngûúâi ngöìi, keã
àûáng, söë khaác vêîn bay lú lûãng trong khöng trung. Ngûúâi laå mùåt loåt
thoãm giûäa nhûäng ngûúâi, giöëng nhû möåt caái löìng àeân uáp goån, khöng
coân keä húã àïí tòm àûúâng têíu thoaát.
Vöën laâ thaânh phöë söëng coá kyã luêåt, hoå luön cùm gheát nhûäng keã
liïìu lônh laâm möåt àiïìu gò àoá xuác phaåm àïën caã cöång àöìng. Hoå vö cuâng
taâi hoa biïët caách ûáng xûã lõch laäm hoùåc thö baåo khi biïët thûåc keã àoá laâ
ai. Võ khaách khöng múâi maâ àïën trúã thaânh trung têm toâ moâ maâ hoå
cêìn biïët öng ta úã àêu, muöën gò? Coá leä lõch sûã coá möåt khöng hai núi
àêy múái xaãy ra sûå kiïån nhû vêåy.
Öng ta ngöìi ngay trïn noác nhaâ mònh, quêìn aáo öng ta mùåc chùèng
nguyïn veån, nhûng àoá laâ möåt thûá vaãi töët, thûá vaãi àûúåc con ngûúâi dïåt
rêët cöng phu coá maâu nêu vaâng nhû àêët. Thúâi gian àaä laâm vaãi raách
taã túi chöî coân chöî mêët, hai baã vai öng loâi ra xïå xuöëng, caái àêìu öng
giöëng nhû möåt con sû tûã giaâ, toác moåc daâi chêëm lûng, rêu daâi túái
buång, hai mùæt öng to vaâ sêu, búãi caãm giaác giaã taåo lûâa döëi cuãa hai
haâng löng maây rêåm raåp keáo chaãy daâi túái hai mang tai, hai haâm rùng
khuyïët ài vaâi chiïëc nhûng vêîn coân giûä àûúåc veã àïìu àùån, maâu rùng
trùæng ngaâ ngaâ. Öng ngêíng cao àêìu, suöëi toác àöí vïì phña sau tröng
öng thêåt tuyïåt vúâi. Sûå àûúâng bïå toaát ra tûâ chñnh baãn thên öng. Roä
raâng thúâi trai treã öng laâ möåt chaâng trai tuêën tuá cûâ khöi. Öng ngú
ngaác nhòn luä ngûúâi quanh mònh khöng möåt chuát súå haäi, öng chó thêëy
laå taåi sao luä ngûúâi naây coân rêët treã nhûng hònh haâi chùèng àûáa naâo
nguyïn veån, ngûúâi cuåt chên, keã cuåt tay, coá ngûúâi laåi muâ caã hai mùæt.
Chuáng laâm gò vêåy, voâng vêy möîi luác möåt thñt laåi gêìn, chuáng nhaãy
nhoát maâ chên khöng bao giúâ chaåm àêët, nhêån ra luä ngûúâi naây cêìn gò
úã öng, hoå muöën öng traã lúâi cöng khai ngay lêåp tûác vïì sûå coá mùåt cuãa
öng úã àêy, ai cho pheáp öng xêm phaåm laänh àõa möåt caách bêët húåp
phaáp? Vaâ öng àaä noái, tiïëng öng khaân àùåc kheát leåt muâi thuöëc suáng.
- Xin chaâo caác chaâng trai treã.
Àaám ngûúâi khûång laåi nghe öng noái, hoå nhòn nhau giêy laát, möåt
laân gioá àïm aâo qua laâm rung nhûäng thên hònh chêëp chúái, tiïëng möåt
ngûúâi naâo àoá nhêån xeát:
- Öng ta laâ ngûúâi xûá Bùæc, vò sao öng ta laåi àïën nöîi thïë naây?
Khöng khñ nùång nïì bao phuã, nhiïìu tiïëng thò thêìm khaác nöíi lïn,
nhûäng chiïëc àêìu chuåm laåi ngêíng lïn nhúán nhaác trong möåt vuâng
saáng múâ múâ.
- Coá thïí laâ möåt tïn cûúáp. Tïn cûúáp àaä bõ àöìng boån hùæn bùæn haå
saát?
- Vêåy thò haäy xeá xaác noá ra cho àaân rùæn ùn thõt. - Möåt ngûúâi naâo
àoá thöët lïn thêåt taân baåo, laåi coá ai àoá chen vaâo quaã quyïët.
- Chùæc chùæn laâ tïn buön lêåu qua biïn giúái àaä bõ thuã tiïu!
- Buön lêåu, cûúáp giêåt cuäng laâ möåt töåi hònh cêìn nghiïm trõ, àem
noá ra thuã tiïu trïn giaân lûãa. Ngûúâi vûâa noái dûát lúâi vûâa lao vaâo ngûúâi
khaách laå nhû con höí, nhûng anh ta àaä phaãi luâi laåi khi gùåp möåt
luöìng saáng trùæng xanh xoaáy troân öëc phoáng ra tûâ mùæt öng. Laåi möåt
ngûúâi tûâ àaám àöng voåt lïn laånh luâng bûúác laåi gêìn öng, aánh saáng
phaát ra tûâ xûúng cöët cuãa anh ta saáng lïn thaânh ngoån lûúån qua lûúån
laåi quan saát, ngoán tay daâi khoùçng giöëng nhû möåt tuám àanh nhoån
hoùæt cûá thuác vaâo chên tay öng, ngûåc öng, nhûäng caái lûúäi lûãa chaåm
nhau tûúãng nhû dung hoaâ nhûng laåi khaáng nhau toeá lïn nöí leáp beáp.
Àöåt nhiïn anh ta cuái xuöëng röìi ngêíng lïn cûúâi, tiïëng cûúâi raáo hoaãnh
gên guöëc:
- Caác ngûúâi thêëy caái gò àêy khöng? Têët caã im lùång hoaâi nghi.
Anh ta cuái xuöëng lêìn nûäa röìi cêìm lïn möåt vêåt gò àen sò giú cao quaá
àêìu mònh, ai àoá nhanh nhaãu:
- A... ha... Chiïëc deáp cao su!
- Coân àêy caánh tay vêîn coân vïët chaâm: Vaâo Nam ngaây 28-9-
1968.
Thay sûå im lùång laâ tiïëng öìn aâo rêm ran àaâm tiïëu, ngûúâi voâng
ngoaâi vûúåt qua àêìu ngûúâi àûáng trûúác, ngûúâi àûáng trûúác lêën dêìn laåi
gêìn öng hún, hoå súâ moá, ngùæm nghña. Möåt khöng gian phêën chêën hêëp
dêîn rung àöång caã phöë phûúâng cuãa ngûúâi êm chûa bao giúâ coá.
- Öng ta laâ chiïën sô giaãi phoáng, öng ta vaâo Nam chiïën àêëu vaâ
chïët trêån.
- Coá thïí lùæm, nhûng àaä mûúâi baãy nùm röìi, öng ta chûa vïì núi
öng sinh ra? Ñt ra öng cuäng àûúåc vaâo möåt núi naâo àoá àaâng hoaâng
hún.
- Àuáng vêåy, haäy khoan tin àiïìu àoá. Haäy àïí öng ta noái ài. Laåi
thïm nhûäng vïåt saáng vuát qua àêìu öng chao lûúån, àoá laâ ngûúâi êm tûâ
nhûäng phöë xa àïën muöån.
Öng khaách laå ngêíng cao àêìu hún, möåt caái àêìu thêåt kyâ vô, àêìy
toác vaâ rêu, tröng xa nhû möåt khöëi àaá cêím thaåch vúái nhûäng àûúâng
vên trùæng ngaâ nhû saáp, öng ta nghe têët caã, öng nhû laåc vaâo thïë giúái
xa laå àêìy nhûäng thöng tin cuäng xa laå, nhûäng aánh mùæt, cûã chó cuãa
hoå, öng biïët hoå àang muöën öng noái gò. Öng hiïíu öng cêìn phaãi noái àïí
hoå biïët vïì öng, möåt söë phêån, möåt linh höìn bõ laäng quïn, àang dêìn
dêìn bõ àêíy vaâo quaá khûá, àiïìu maâ chñnh baãn thên öng cuäng khöng
giaãi thñch nöíi.
Öng vêîn ngöìi àêëy, caái maâu àêët badan vúái öng quaá àöîi quen
thuöåc, noá thêm thêím nhû maâu maáu khö àöng cûáng. Öng àûa hai
tay vïì phña trûúác giú lïn quaá àêìu, lùåp ài lùåp laåi túái vaâi lêìn nhû thïë,
nhûäng àöët xûúng kïu lùæc cùæc, sûác lûåc öng nhû döìn laåi trong voâng
ngûåc, öng vuöët ve nheå choâm rêu röìi bùæt àêìu lïn tiïëng:
- Húäi caác chaâng trai.
- Thêåt tuyïåt – möåt ai àoá àaä nhêån xeát - öng ta coá caái gioång cuãa
möåt nhaâ tû tûúãng.
- Ta àïën xûá súã caác baån, möåt xûá súã hoa lïå chó laâ möåt sûå tònh cúâ.
- A... ha... tònh cúâ...

Chùèng ai baão ai moåi ngûúâi cuâng cûúâi, tiïëng cûúâi pha chuát móa
mai lan goä vaâo ngaân cêy êm u rûâng khuya buöët giaá... Möåt ngûúâi coá
caái muäi khoùçm nhû moã quaå nhaãy toát trûúác mùåt öng, söî saâng vûâa chó
vûâa noái gioång khaân khaân nhû ngûúâi khöng muäi.
- Taåi sao laåi coá chuyïån tònh cúâ, öng khöng nghô rùçng öng àaä laâm
möåt viïåc xuác phaåm àïën caã thaânh phöë naây sao, töåi cuãa öng àaáng àïí
quyã dûä xeá xaác thaânh trùm maãnh.
- Ta khöng noái döëi caác ngûúâi laâm gò, hoaân toaân ta àïën àêy laâ
möåt sûå tònh cúâ.
- Haäy cûá àïí öng ta noái.
- Caác ngûúâi cho ta möåt ñt nûúác, ta khaát lùæm.
Möåt ngûúâi bï ra möåt töå nûúác, loaåi töå do ngûúâi êm chïë taåo, chêët
liïåu laâm bùçng àêët seát tröån vúái xûúng àûúâi ûúi sêëy khö nghiïìn mõn
àûúåc phúi nùæng chñn trùm ngaây treo lú lûãng trong khöng trung, nûúác
cuãa ngûúâi êm cuäng rêët tinh khiïët àûúåc hûáng tûâ caác gioåt sûúng buöíi
saáng. Öng àúä töå nûúác maát rûúåi tu möåt húi hïët saåch. Nûúác laâm öng
tónh taáo hùèn laåi, röìi öng noái tiïëp:
- Nïëu nhû ngaây êëy ta coá vúå thò con ta bêy giúâ cuäng bùçng caác
ngûúi. Nhûng ta laâ ngûúâi khñ phaách vaâ chñnh àiïìu àoá laåi laâ àiïìu
hay, ta coá vúå vaâ coá con, vúå ta seä àau khöí biïët chûâng naâo, khi biïët
rùçng ta maäi maäi khöng vïì. Ta boã dúã dang cuöåc àúâi hoåc troâ àïí lïn
àûúâng ài àaánh Myä, vûúåt Trûúâng Sún hún baãy chuåc ngaây àïí àûúåc vaâo
Nam. Àûúâng haânh quên laâ möåt chuöîi daâi gian khöí, laâ thiïn anh
huâng ca cuãa àúâi ta, coân gêëp nhiïìu lêìn sûå nhoåc nhùçn nguy khöën so
vúái Àûúâng Tam Taång ngaây xûa ài thónh kinh Têy Truác. Àoái khaát
bïånh têåt cûá àeo àùèng giaây voâ triïìn miïn, coá luác ta muöën quïn ài
nhûng sûå cö àún laåi löi kyá ûác ta dêåy bao nhiïu àöìng àöåi – nhûäng
chaâng trai trong trùæng nhû tia nùæng buöíi saáng, àeåp nhû thiïn thêìn
àaä maäi maäi khöng vïì nûäa, hoå àaä tan biïën vaâo coäi hû vö cuãa Trûúâng
Sún.
Chiïën trûúâng, öi möåt khaái niïåm muön thuúã àêîm maáu, ta àaä
chiïën àêëu biïët bao nhiïu trêån. Kyá ûác ta khöng àuã chöî àïí nhúá, chó
biïët ta tûâng chiïën àêëu nhû möåt maänh höí, chiïën àêëu vò möåt àiïìu gò
àoá thiïng liïng, vinh quang phuã àêìy ngûåc aáo ta, keã thuâ khiïëp súå möîi
khi nghe túái tïn ta, àún võ ta.
Nhûng bêët haånh àaä àïën vúái ta, gioång öng chuâng xuöëng, öng
ngûâng kïí, àêìu húi guåc, toác phuã àêìy mùåt, moåi ngûúâi khöng coân nhêån
ra öng nûäa, öng ruâng mònh kïí tiïëp:
Möåt àïm ta àang chêåp chúân trong giêëc nguã, caánh voäng àûa ta,
ta möång thêëy möåt con thuyïìn nhûng khöng phaãi laâ con thuyïìn bònh
thûúâng vêîn neo àêåu úã caác bïën àoâ coá cêy si giaâ chúâ khaách sang söng,
con thuyïìn ta thêëy laâm bùçng da cuãa loaâi boâ saát ùn thõt ngûúâi, àêìu
noá nhû àêìu caá sêëu, nhûäng chiïëc rùng chòa ra nhoån hoùæt, hoång àoã
loâm nhû maáu, àuöi thuyïìn cong lïn nhûäng chiïëc vaãy cûáng àen sò,
thuyïìn lao vun vuát tiïën ra biïín khúi vö àõnh, soáng gioá gaâo theát tung
boåt trùæng xoaá maâu khùn tang. Àaåi dûúng mïnh möng, thuyïìn nhoã
nhoi nhû voã trêëu. Ta höët hoaãng chöëng cheâo, cöë tòm phûúng hûúáng
nhûng möåt àúåt soáng nhû traái nuái nûúác bêët thêìn êåp àïën. Vûâa luác àoá
ta nghe tiïëng àöìng àöåi goåi giêåt truyïìn lïånh haânh quên. Ta bêåt dêåy
chûa hïët baâng hoaâng vöåi thaáo voäng nheát vaâo ba lö khoaác suáng lïn
àûúâng, tûâ àoá àêìu oác ta cûá aám aãnh giêëc mú kinh dõ.
Ta khöng ngúâ trêån àaánh àoá laâ trêån cuöëi cuâng cuãa àúâi ta, vônh
biïåt dûúng thïë. Trêån àaánh vaâo cùn cûá Àûác Cú do möåt tiïíu àoaân
nguåy chöët giûä thêåt choáng vaánh. Àún võ ta têën cöng bêët ngúâ vaâo luác
nûãa àïm, nhûäng tïn chó huy nguåy chûa kõp buöng khoãi voâng tay
nhûäng con àô da deã trùæng höìng nhû trûáng. Chuáng trúã tay khöng kõp,
nhöën nhaáo àeâ lïn nhau maâ chïët. Àún võ ta hoaân toaân laâm chuã cùn
cûá. Nhûng tai hoaå êåp túái ngay lêåp tûác. Têët caã caác cùn cûá gêìn àêëy cuãa
àõch têåp trung hoãa lûåc phaãn cöng quyïët liïåt. Möåt trêån mûa phaáo àuã
caác cúä uâng oaâng kinh dûä, nhûäng cöåt lûãa saáng loeá, nhûäng nuái khoái
àen kõt, tiïëng rñt haäi huâng liïn tiïëp vaâo trñ naäo ta.
Hònh nhû àõnh mïånh àúâi ta àaä àïën, ta chaåm túái àêu lûãa liïëm
theo túái àoá, lûãa baám vaâo chên, lûãa leo lïn ngûúâi... Tiïëng rñt xeá trúâi
bay ngay trïn àêìu ta raát raåt, ta chó coân nhêån ra möåt khoaãnh khùæc,
möåt tiïëng nöí vaâ möåt vuâng lûãa cuöån lïn saáng choái àïën nöîi con ngûúi
cuãa ta muöën nöí tung, ta ngaä guåc, möåt tñch tùæc thêåt laâ laå luâng, àau
àúán, quaái dõ, möåt ngùn caách moãng nhû laân khoái àuã àïí chia hai thïë
giúái, möåt thïë giúái cuãa mùåt trúâi vaâ möåt thïë giúái cuãa àïm àen. Ta àaä
maäi maäi laâm ngûúâi cuãa thïë giúái coäi êm.
Gioång öng laåc ài röìi tùæt lõm àöåt ngöåt, thay vaâo àoá laâ sûå tônh
mõch àïën laå luâng, quaá khûá chiïën tranh laåi àûúåc öng dûång dêåy trong
kyá ûác caã ngûúâi kïí vaâ ngûúâi nghe. Öng giú caánh tay vïì phña moåi
ngûúâi, ai àoá im lòm àùåt vaâo tay öng thïm möåt töå nûúác, öng àúä lêëy vaâ
tu möåt húi àïën caån kiïåt, mùæt öng nhû saáng thïm ra.
- Xaác ta nùçm àoá, àöìng àöåi chûa kõp chuyïín ài, möåt quaã bom laåi
nöí, mùåt àêët chao àaão àung àûa, möåt trêån mûa àêët àaá êåp xuöëng vuâi
luön caã ta. Ta àaä chïët laåi thïm möåt maãnh bom nûäa cùæm phêåp vaâo
ngûåc. Öng vaåch aáo bïn traái lïn, löå ra möåt caái höë àen ngoâm – Chiïën
trûúâng trúã thaânh nghôa àõa, nhûäng ngûúâi lñnh cuãa àöëi phûúng bïn
kia tûã trêån nhiïìu lùæm. Trêån àaánh múái töëi qua thöi hoå coân nùçm àêëy,
höm nay ta àaä úã kïì bïn hoå.
- Laåi thïë nûäa kia aâ? – Ai àoá thúã daâi hùæt ra cêu noái êëy.
- Khi coân söëng hai ngûúâi lñnh, hai keã thuâ àöëi nghõch nhau, ta xaã
suáng vò loâng cùm giêån. Nhûng caã hoå vaâ ta khi àaä vïì vúái àêët, thïí xaác
ta àaä laâ caát buåi, ta chùèng coân lyá do gò àïí khinh bó, bêy giúâ hoå laåi laâ
nhûäng ngûúâi haâng xoám cuãa ta, söë phêån àaä keáo gêìn chuáng ta laåi.
- Coân àöìng àöåi cuãa öng?
- Khöng coân caách naâo khaác, àún võ ta phaãi taåm ruát lui, ta tin
àöìng àöåi ta nhêët àõnh trúã laåi tòm ta. Trêån phaãn kñch aác liïåt quaá, coá
thïí hoå nghô ta àaä bõ tan xaác hoùåc vuâi quaá sêu dûúái loâng àêët laâm sao
coá thïí xaác àõnh àûúåc ta chïët úã àiïím naâo. Ta hoãi caác ngûúi - öng àöåt
ngöåt noái vúái nhûäng ngûúâi xung quanh, möåt voâng saáng luâi dêìn àung
àûa chuyïín àöång – Chiïën tranh àaä kïët thuác chûa? Saâi Goân àaä giaãi
phoáng chûa? Con ngûúâi coân àöí maáu vò bom àaån nûäa khöng? - Moåi
ngûúâi nhòn nhau ngú ngaác, bêng khuêng möåt nöîi buöìn, chiïën tranh
àaä kïët thuác tûâ lêu röìi, vêåy maâ öng ta khöng biïët.
- Chiïën tranh àaä kïët thuác, kïët thuác sau trêån àaánh cuãa öng
khöng lêu.
Öng nhaãy tûng lïn nhû möåt àûáa treã sung sûúáng, àêìu öng lùæc lû,
toác öng chúân vúân, moåi ngûúâi nhòn öng àêìy thöng caãm, hoå hiïíu têm
traång öng. Vûún hai tay vïì phña trûúác loâng baân tay ngûãa lïn trúâi,
öng muöën gò ngoaâi nhûäng gioåt sûúng li ti vö tònh rúi vaâo tay öng,
öng caãm khoaái caái thanh baåch cuãa tûå do maâ öng phaãi traã giaá röìi öng
móm cûúâi, öng khoác, nûúác mùæt chaãy thaânh doâng vö têån kïët liïìn nhû
nhûäng súåi thuãy tinh trong suöët.
- Chiïën tranh kïët thuác röìi nhûng taåi sao ta vêîn khöí. Ta vêîn àoái
vêîn khaát, ta vêîn lang thang xoá xónh àïí kiïëm ùn. Coá luác ta bõ luä phuâ
thuãy xua àuöíi nhû möåt con vêåt. Ta muöën vïì thùm töí tiïn ta, chùèng
ai thùæp cho ta neán nhang àïí ta biïët àûúâng vïì. Ngay caã böë meå anh
chõ em ta cuäng quïn ta mêët röìi.
Nhûäng thên hònh bay lú lûãng khöng coân nûäa, trong àaám àöng
nhiïìu tiïëng suåt suâi buâi nguâi thûúng cho söë phêån cuãa öng.
- Thöi öng haäy cho chuáng töi biïët vò sao öng àïën àûúåc thaânh phöë
naây? Àïën bùçng caách naâo?
- Caác ngûúâi biïët cuöåc àúâi ta röìi àoá. Ta chùèng phaãi laâ loaåi ngûúâi
nhû caác ngûúâi lêìm tûúãng. Ta àïën thaânh phöë naây thêåt bêët ngúâ. Höm
êëy ta àang nguã sau möåt ngaây mïåt nhoåc kiïëm ùn, tiïëng àöång cuãa
cuöëc xeãng choái chaát laâm ta bûâng tónh, ta chûa hiïíu chuyïån gò xaãy ra
thò hai ngûúâi laå mùåt àaä löi ta bêåt dêåy. Chuáng im lòm laâm viïåc nhû
nhûäng thùçng cêm, chuáng nheát ta vaâo möåt bao taãi, chuáng tiïëp tuåc
àaâo búái luåc loåi vaâ keáo thïm àûúåc anh haâng xoám cuãa ta laâ ngûúâi lñnh
Viïåt Nam cöång hoaâ, chuáng boã vaâo chiïëc bao taãi khaác. Chuáng vöåi
vaâng chêët hai ta lïn xe àaåp àem ra möåt con suöëi gêìn àêëy tùæm rûãa
kyâ coå cho ta, boån hùæn ngùæm nghña xem tûâng àöët xûúng, lêëy thûúác ra
ào vaâ ghi cheáp vaâo söí, chuáng caåo vaâo öëng xûúng chên cuãa ta laâm ta
àau buöët, röìi duâng thûá nûúác gò àoá nhoã tûâng gioåt vaâo böåt xûúng vûâa
caåo àïí trong caái loå thuãy tinh, boån hùæn lùæc lùæc nghiïng ngoá rêët lêu
tûúãng àïën löìi caã con mùæt àïí tòm kiïëm möåt àiïìu gò. Laâm xong têët caã
àiïìu boån hùæn cêìn laâm, ta thêëy mùåt boån hùæn buöìn thiu uã ruä.
Haânh àöång cuãa chuáng laâm ta hoaâi nghi, chùèng leä àêy laâ àöìng
àöåi cuãa ta àïën tòm ta, phaãi laâm nhû vêåy àïí khoãi nhêìm ta vúái ngûúâi
khaác. Anh baån ta cuäng bõ laâm nhû thïë, boån hùæn cuäng thêët voång, mïåt
moãi, möì höi ûúát àêìm mùåt maây. Chuáng ngöìi phõch xuöëng tûåa lûng
vaâo göëc cêy thò thaâo vúái nhau àiïìu gò rêët quan troång, röìi möåt trong
hai tïn àaä lïn tiïëng:
- Caác ngaâi khöng phaãi laâ ngûúâi Myä, - hùæn chó ta: ngaâi laâ chiïën sô
Giaãi phoáng nhûng khöng hiïíu sao ngaâi vêîn coân nùçm àêy, àöi deáp
cao su cuãa ngaâi xin haäy mang theo laâm kyã niïåm. Hùæn laåi chó anh
baån ta: coân ngaâi naây nûäa, ngaâi laâ lñnh Viïåt Nam cöång hoaâ tûã trêån, cöí
ngaâi vêîn àeo möåt têëm theã baâi bùçng theáp trùæng, chuáng con àaä coá löîi
vúái caác ngaâi, mong caác ngaâi àöå trò tha thûá, àûâng haânh haå bùæt búá
chuáng con, chuáng con chó vò kïë sinh nhai laâm àiïìu bêåy baå. Laåy caác
ngaâi.
Noái röìi caã hai àûáa khuám nuám cuái gêåp ngûúâi xuöëng vaái laåy liïn
höìi. Ta ngúä ngaâng trûúác haânh àöång cuãa chuáng. Thêåt laâ möåt giêy
phuát tuyïåt vúâi, chua chaát. Lêìn àêìu tiïn trong àúâi coá keã àaä haå mònh
laåy ta nhû möåt võ chuáa. Möåt tïn laåi noái vúái ta: chuáng con seä àûa caác
ngaâi àïën núi gêìn nhêët coá nhiïìu àöìng àöåi cuãa caác ngaâi àaä hy sinh.
Nhûng sau vaâi phuát suy nghô, möåt tïn khaác trong boån chó baån ta noái
gioång run run:
- Ngaâi kia, chuáng con khöng thïí àem ngaâi ài àûúåc, úã caái nghôa
àõa êëy toaân laâ nhûäng ngûúâi khöng thuöåc vïì phña ngaâi. Ta nghe hùæn
khêín cêìu maâ hai tai noáng ran nhû coá ai àöët lûãa. Ta muöën noái vúái
boån hùæn: luä bay khöng coá caách gò töët hún hay sao? Chuáng tao úã bïn
naây hay bïn kia giúâ àêy khöng coá gò quan troång, àïìu laâ keã vö danh
möåt khi nêëm möì êëy khöng coá tïn tuöíi, haäy àïí anh êëy cuâng ài vúái ta.
Nhûng tai chuáng cûá choãng lïn nhû tai lûâa, chuáng chùèng hiïíu gò caã.
Ta àaä duâng àïën pheáp thuêåt cuãa ta, thöíi möåt luöìng gioá laånh chaåy
suöët xûúng söëng cuãa chuáng, chuáng ruâng mònh, vêåy maâ chuáng cuäng
chùèng nhêån ra. Anh baån nhòn sang ta mùåt buöìn rûúâi rûúåi muöën ta
cêìu cûáu, nûúác mùæt anh ta tuön raâo raâo lùn traân trïn mùåt àêët.
Àoá laâ nguyïn nhên taåi sao ta coá mùåt úã àêy àiïìu maâ caác ngûúâi
cêìn biïët ta àaä noái hïët, bêy giúâ tuây caác ngûúâi, caác ngûúâi muöën laâm gò
ta thò laâm, bùæt ta thò bùæt.
Nhûäng tiïëng xò xaâo baân taán röå lïn, sûå kiïån öng kïí hoaân toaân
khuêët phuåc àûúåc hoå, sûå hoaâi nghi biïën ài nhûúâng cho sûå thaán phuåc.
Öng chùèng phaãi ai xa laå, chñnh laâ àöìng àöåi cuãa hoå. Öng thuöåc thïë hïå
thûá hai, thïë hïå àaä laâm cho nhên loaåi khêm phuåc, àïën caã thûúång àïë
anh minh nhû chuáa cuäng phaãi ngaã muä kñnh chaâo. Caã thaânh phöë êm
rung chuyïín búãi sûå huyïn naáo àïën töåt cuâng, hoå caãm thêëy vinh dûå
cho thaânh phöë coá möåt ngûúâi nhû öng. Ngay lêåp tûác öng àûúåc tön
suâng laâ möåt võ tûúáng àêìu tiïn cuãa thaânh phöë. Hoå aâo túái thên thïí böëc
lûãa bêåp buâng, hoå öm lêëy öng, tung öng lïn reo hoâ nhaãy nhoát, la heát
àïën cuöìng loaån. Möåt ban nhaåc àûúåc huy àöång àïën ngay – ban nhaåc
chûa tûâng coá trïn thïë gian. Saáo laâm bùçng xûúng sûúân cuãa loaâi
khuãng long cöí àaåi, nhõ höì àûúåc chïë taåo bùçng soå cuãa loaâi vûúån cöí caách
àêy haâng chuåc vaån nùm, keân laâm bùçng xûúng söëng cuãa loaâi thùçn lùçn
sêëm àaä tiïåt chuãng tûâ lêu úã caác sa maåc chêu Phi. Böå goä múái thêåt àöåc
àaáo, àoá laâ thûá àaá maâu àen oáng aánh àûúåc khai quêåt úã àaáy àaåi dûúng
chêu Nam Cûåc, khi goä lïn, êm thanh cûá roác raách nhû nûúác chaãy, goä
liïn tuåc nhû tiïëng ngûåa phi, lûúát nheå trïn àaá nghe nhû gioá thöíi. Caác
loaåi nhaåc cuå naây laâ baáu vêåt cuãa ngûúâi êm. Hoå chó àûúåc quyïìn sûã
duång trong nhûäng ngaây lïî troång àaåi. Sûå phêën khñch cuãa moåi ngûúâi
chùèng laâm öng vui thïm chuát naâo, sùæc thaái vêîn buöìn aão naäo, ngûúâi
ta deâ dùåt cung kñnh noái vúái öng:
- Öng vêîn buöìn, thûa öng, chuáng töi coá àiïìu gò khöng phaãi
mong öng tha thûá.
- ÖÌ khöng, caác ngûúâi laâ möåt cöång àöìng tuyïåt diïåu.
- Vêåy öng àang nghô gò?
- Ta àang nghô vïì hai thùçng khöën khöí êëy.
- Hñ... hñ... tûúãng gò, öng nghô vïì boån choá maá êëy laâm gò. Haäy boáp
chïët noá hoùåc dùçn vùåt thïí xaác noá trong bïånh hoaån.
- Ta khöng thïí laâm àiïìu àoá àûúåc, chuáng coá löîi, coân ta gùåp may,
nhúâ noá nïn ta múái àïën àûúåc vúái caác ngûúâi. Tûâ àêy ta coá cú höåi tòm vïì
quï hûúng. Ta chó thùæc mùæc möåt àiïìu, chuáng àaâo búái tòm kiïëm
nhûäng böå xûúng àïí laâm gò. Luác ta chïët ta coá gò àêu. Ta khöng phaãi
laâ tïn bêín thóu, heân haå ài ùn cùæp cuãa ngûúâi khaác. Chuáng tòm vaâng,
àaá quyá û? Trúâi úi, ta cuäng nhû caác ngûúâi, àúâi lñnh laâm gò coá thûá àoá,
vö tû trong saáng nhû gioåt nùæng. Hai thùçng khöën khöí kia tòm nhûäng
böå xûúng khöng biïët àïí laâm gò?
- Daå thûa öng, thúâi gian àaä xoaá nhoaâ trñ nhúá cuãa öng mêët röìi,
khoái vaâ thuöëc suáng àaä phuã àêìy böå oác cuãa öng. Chuáng cêìn nhûäng böå
xûúng êëy àïí àöíi lêëy àö-la.
- Àö-la laâ caái gò vêåy?
- Laâ tiïìn cuãa nûúác Myä.
- Ta hiïíu röìi. - Öng gaâo lïn thêåt bêët ngúâ, haäi huâng hún bêët cûá
tiïëng theát naâo trïn thïë gian naây, tiïëng theát cheám vaâo khöng gian
ngang doåc laâm vuån vúä khñ trúâi taåo nïn nhûäng cún löëc cuöìn cuöån.
Phêån ta ta chõu, nhûng coân haâng ngaân àöìng àöåi cuãa ta chûa ai tòm
kiïëm, biïët àïën bao giúâ hoå àûúåc trúã vïì quï hûúng... Öi xûá súã cuãa ta
nöíi tiïëng lúâi ca quan hoå, ö hö... - Nûúác mùæt öng laåi tuön chaãy –
Khöng biïët bêy giúâ quï ta coân töí chûác Höåi Lim nûäa khöng? Ngaây
xûa böë ta, meå ta gùåp nhau úã Höåi Lim maâ nïn vúå nïn chöìng.
- Vêîn coá àêëy öng aå, nhûng hoå coân tiïën böå hún nhiïìu ngaây trûúác,
lïî Höåi Lim hoå coân töí chûác caã hoa hêåu.
- Hoa hêåu aâ?

- Vêng caã hoa hêåu mùåc àöì tùæm, àöì tùæm hai maãnh.
- Gúám ghiïëc quaá nhó, thïë thò hoå quïn ta laâ àuáng röìi, ta àaä chïët
laåi tiïëp tuåc hy sinh, coân caác ngûúâi, caác ngûúâi àaä chïët vò caái gò khi
chiïën tranh àaä kïët thuác tûâ lêu. Caác ngûúâi àaä chïët vò ganh gheát, àõa
võ, men rûúåu hay vò nhûäng cùåp àuâi àaân baâ, haäy noái cho ta nghe.
- Thûa öng vò chiïën tranh.
- Vò chiïën tranh. - Öng öm àêìu khuyåu xuöëng, öng khöng hiïíu
nöíi sûå rùæc röëi àïën mûác nhû thïë. - Chñnh caác ngûúâi àaä noái vúái ta
chiïën tranh àaä kïët thuác.
- Cuöåc chiïën tranh maâ öng tham gia àuáng àaä kïët thuác, nhûng
khöng lêu trïn àêët nûúác naây laåi xaãy ra cuöåc chiïën tranh múái.
- Vêåy laâ caác ngûúâi cuäng hy sinh vò chiïën tranh. Öi caác ngûúâi
cuâng chung söë phêån cuãa ta. Nhûng caác ngûúâi coân sûúáng hún ta, coá
tïn coá tuöíi, coá hûúng khoái goåi vïì, àûúåc ùn nhûäng moán ùn maâ caác
ngûúâi ûa thñch...
Mùåt àêët böîng nhiïn rung nheå, coá tiïëng rñt tûâ trïn cao döåi xuöëng
nhû coá baân tay ai àêíy cûãa, möåt laân khoái moãng maãnh trùæng nhû ngaâ
bay xuöëng lûúån voâng quanh thaânh phöë, moåi ngûúâi ngêíng mùåt lïn
nhòn, laân khoái àoá tuå vïì ngay trïn àónh àêìu hoå, muâi hûúng trêìm toaã
lan ngêy ngêët, trùng khuya àaä chïëch vïì phña nuái, trùng troân nhû
chiïëc baánh maâu vaâng saáp ong, mêy trúâi laäng àaäng lûúát qua chêåm
chaåp, khöng gian luác toã luác múâ, sûúng giùng trùæng trïn nhûäng ngoån
cêy xa xa, tiïëng giun dïë kïu luác ngùæn luác daâi, tiïëng vûúån huá tûâ rûâng
sêu voång túái laånh luâng, tiïëng cûåa mònh cuãa nhûäng ngoån coã non nùång
mònh vò nhûäng gioåt sûúng lùn troân kïu tñ taách.
Höm nay laâ ngaây rùçm! Moåi ngûúâi àaä nhêån ra àiïìu êëy, cûãa
khöng gian àaä múã, hoå hoaá thên thaânh möåt vïåt saáng khöíng löì vuát lïn
úã àöå cao ngaân meát. Thïë giúái trêìn gian baây ra trûúác mùæt hoå nhûäng
doâng söng uöën lûúån maâu baâng baåc loáng laánh nhû ngoåc, nhûäng caánh
àöìng nguát ngaát öm lêëy nhûäng laâng quï daáng gêìy möåc maåc, nhûäng
àöëm lûãa lêåp loâe trïn nuái cao núi úã cuãa àöìng baâo Thûúång. Kia nûäa
nhûäng thaânh phöë giöëng nhû thoãi sùæt khöíng löì àûúåc nung àoã toaã
saáng lung linh, nhûäng xa löå xe lao vun vuát, phöë phûúâng ngûúâi ài
daây àùåc, nhûäng nuå hön nöìng naân cuãa nhûäng cùåp tònh nhên ngöìi
trïn ghïë àaá cöng viïn dûúái boáng cêy phûúång vô bïn búâ höì. Thiïn
nhiïn kyâ vô löång lêîy quaá - Öi cuöåc söëng dûúng thïë àaáng giaá biïët
nhûúâng naâo!
Thaânh phöë chó coân laåi mònh öng, võ tûúáng vûâa àûúåc caã thaânh
phöë têën phong, nhûng chùèng coân ai goåi tïn öng àïí öng biïët àûúâng
vïì. Nöîi buöìn xêm chiïëm, loâng öng laånh buöët, giêy phuát cö àún öng
chúåt nhúá túái ngûúâi haâng xoám vêîn nùçm bïn búâ suöëi têån rûâng sêu, öng
vuát bay lïn vïì hûúáng êëy. Hai ngûúâi gùåp nhau khön xiïët mûâng.
- Öi! Söë phêån töi àaä àaânh, coân anh...
- Hoå àaä quïn ta mêët röìi, ta àaä trúã thaânh vö danh, maäi maäi laâ vö
danh.
- Coá thïí möåt ngaây naâo àoá hoå seä tòm ra anh.
- Ta vêîn hy voång àiïìu àoá.
Ngûúâi àúâi bêy giúâ noái rùçng: Thúâi tiïët nhûäng nùm gêìn àêy thay
àöíi thêët thûúâng. Coá luác àang nùæng thò mûa, àang mûa thò nùæng,
nûúác trïn nguöìn tûå nhiïn àöí vïì xuöi cuöën theo àêët àaá àoã ngêìu cuöìn
cuöån, nûúác reáo êìm êìm, nûúác tuön ra biïín hoaá thaânh soáng thêìn,
nhûäng ngûúâi dên nghïì muöëi àûúåc muâa vò àöå mùån cuãa nûúác tùng lïn.
Möåt ngaây naâo àêëy, nöîi buöìn seä khöng coân. Caác anh seä àûúåc trúã
vïì núi caác anh sinh ra.
PHO TÛÚÅNG
Baão Ngoåc
Ngûúâi àaân öng ngoaåi quöëc vaâo àöå trung niïn, coá thên hònh phöëp
phaáp àûáng nhòn pho tûúång thiïëu nûä, àêìy veã say mï, thñch thuá.
Àûáng phña sau lûng öng ta laâ hoaå sô Hoaâi Minh vaâ nhaâ àiïu khùæc
Hoaâng Phong - chuã cùn höå gheáp vaán saân nùçm sêu trong daäy phöë cöí
kñnh. Àöi baån treã lùång yïn àïí khaách chiïm ngûúäng veã àeåp thuêìn
tuyá cuãa myä thuêåt.
- Öi! Möåt tuyïåt taác siïu phaâm! Xin chuác mûâng nhaâ àiïu khùæc
taâi hoa!- Ngûúâi àaân öng ngoaåi quöëc thöët lïn möåt cêu bùçng tiïëng Viïåt
khaá chuêín êm. Öng ta öm chêìm lêëy nhaâ àiïu khùæc hön thùæm thiïët.
- Daå, khöng daám! Öng quaá khen. Múâi öng vaâ Minh sang phoâng
bïn caånh duâng caâ phï. - Hoaâng Phong söët sùæng dêîn löëi.
- Töi rêët quyá àûác tñnh khiïm töën cuãa öng Phong vaâ thaânh thêåt
muöën kïët baån vúái öng, öng Phong coá vui loâng chùng? - Khaách cúãi múã
vaâ chên tònh.
- Thûa öng! Töi rêët hên haånh coá möåt ngûúâi baån am hiïíu myä
thuêåt nhû öng, öng Giön aå! - Nhaâ àiïu khùæc siïët chùåt baân tay cuãa võ
khaách nûúác ngoaâi, möi anh thoaáng núã nuå cûúâi yá nhõ. Ba ngûúâi cuâng
ngöìi trïn böå xa-löng cuä kyä àùåt úã giûäa phoâng khaách. Hoaâng Phong
quay sang ngûúâi baån hoaå sô.
- Cêåu Minh naây! Cêåu xem nhoám tûúång meå böìng con cuãa mònh
coá àaåt khöng?
- ÖÌ! Túá khöng ngúâ chó trong möåt khoaãng thúâi gian ngùæn maâ cêåu
hoaân thaânh caã hai taác phêím tuyïåt vúâi! - Hoaâi Minh nhòn baån vö
cuâng hoan hó.
- Naây, öng Phong! Töi xin pheáp hoãi öng möåt àiïìu coá àûúåc
khöng?
Ngûúâi ngoaåi quöëc thên thiïån àùåt baân tay höå phaáp àêìy löng cuãa
mònh lïn vai nhaâ àiïu khùæc noái chêåm raäi.
- Thûa öng! Coá àiïìu chi xin öng cûá tûå nhiïn - Hoaâng Phong tûúi
tónh nhòn khaách tûå tin, chúâ àúåi.
- Baãn tñnh cuãa baån töi nhên hêåu vaâ chên thûåc lùæm, cêåu àûâng coá
ngaåi! - Hoaâi Minh phuå hoaå.
- Öng Phong! Coá bao giúâ öng baán taác phêím cuãa mònh khöng? -
Khaách àùåt thùèng vêën àïì khöng chuát uáp múã.
- Coá chûá öng! Nhûng thónh thoaãng thöi. Töi chó baán möåt söë ñt àïí
coá vöën taái saãn xuêët, nhùçm theo àuöíi sûå nghiïåp àiïu khùæc cuãa mònh,
chûá hoaân toaân khöng phaãi laâ mûu sinh. Têët nhiïn cuäng coá nhûäng
nghïå sô nhúâ taâi nùng cuãa mònh maâ trúã nïn giaâu coá, song chùæc chùæn
rùçng muöën laâm giaâu, khöng ai laåi ài choån con àûúâng nghïå sô -
Hoaâng Phong àaáp raânh roåt.
- ÖÌ! Töi hiïíu! Töi hiïíu! Thuá thêåt töi rêët thñch pho tûúång thiïëu
nûä cuãa öng, öng Phong aå! Nïëu öng vui loâng tùång töi pho tûúång êëy,
töi xin gûãi trûúác cho öng 20.000USD öng thêëy thïë naâo? - Ngûúâi àaân
öng ngoaåi quöëc böåc baåch yá àõnh cuãa mònh. Öng ta noái xong, àûa tay
gaäi àêìu, nhòn nhaâ àiïìu khùæc thùm doâ.
- Thûa öng! Töi khöng thïí naâo laâm vûâa loâng öng àûúåc, xin öng
haäy thöng caãm. Vò pho tûúång êëy töi àaä döìn caã têm huyïët vaâ cöng sûác
cuãa mònh taåo nïn. Àoá laâ kyã niïåm vö cuâng quyá giaá àöëi vúái töi. - Nhaâ
àiïu khùæc phên trêìn bùçng caã sûå quyïët têm cuãa mònh.
- Thêåt àaáng tiïëc! Töi àaä hiïíu vò sao öng nhêët àõnh khöng baán
pho tûúång êëy cho töi, coá phaãi pho tûúång thiïëu nûä êëy chñnh laâ chên
dung ngûúâi yïu cuãa öng? Àuáng khöng naâo? - Võ khaách cêìm chiïëc
muöîng caâ phï goä goä vaâo thaânh chiïëc cöëc thuyã tinh phaát ra tiïëng kïu
lanh canh, nhòn nhaâ àiïu khùæc doâ xeát.
- Vêng! Àuáng nhû lúâi nhêån xeát cuãa öng, öng Giön aå! - Nhaâ àiïu
khùæc haå gioång trêìm ngêm, àöi mùæt àûúåm neát u buöìn cuãa anh nhòn
àùm àùm mêëy viïn àaá laånh nöíi soáng saánh trong ly caâ phï maâu höí
phaách.
- Xin löîi. Töi vö tònh laâm phiïìn loâng öng, xin öng Phong àûâng
giêån töi nheá! - Khaách coá veã höëi hêån.
- Khöng sao! Öng àûâng bêån têm nhû thïë - Nhaâ àiïu khùæc xua
tay trêën an. Ngay luác êëy hoaå sô Hoaâi Minh gúåi chuyïån nhùçm xoaá búát
khöng khñ nùång nïì àang chuâm xuöëng gian phoâng.
- Thûa öng Giön! Theo öng thò pho tûúång êëy hêëp dêîn vïì àûúâng
neát hay nöåi dung?
- Coá thïí noái caã hai mùåt àïìu àöåc àaáo nhû nhau, anh baån treã aå! -
Khaách chöìm hùèn ngûúâi vïì phña trûúác, khua tay diïîn taã, tröng öng
àêìy veã linh hoaåt, söi nöíi. Khöng àïí cho ngûúâi àöëi thoaåi tiïëp lúâi, öng
bònh phêím:
- Àûúâng neát vûâa sùæc saão, vûâa mïìm maåi, sinh àöång. Nhòn cö gaái
mùåc chiïëc aáo daâi, toác buöng xoaä hai bïn búâ vai möåt tay öm ngûåc, tay
coân laåi gaåt lïå vûúng trïn maá, àöi mùæt àeåp naäo nuâng, u uêët àuã thêëy
cö ta àang coá möåt nöîi àau töåt cuâng... - Ngûúâi àaân öng ngoaåi quöëc
ngûâng lúâi, nhòn nhaâ àiïu khùæc bùçng caái nhòn khêm phuåc vaâ ngûúäng
möå. Öng ta cêët gioång àïìu àïìu:
- Öng Phong! Töi rêët vinh dûå àûúåc öng xem nhû laâ möåt ngûúâi
baån. Xin öng cho pheáp töi chuåp mêëy pö aãnh lûu niïåm. - Võ khaách múã
tuái xaách lêëy chiïëc maáy aãnh chuåp àöi baån Hoaâng Phong, Hoaâi Minh
vaâ pho tûúång thiïëu nûä hún chuåc kiïíu, röìi nhû nhúá ra àiïìu gò, öng ta
vöåi kïu lïn:
- AÂ! Coân viïåc naây, töi húi laâm phiïìn öng àêëy, öng Phong aå!
Mong öng haäy giuáp töi nheá! Töi muöën gùåp cö gaái maâ öng àaä taåo nïn
pho tûúång tuyïåt myä êëy.
- ÖÌ! Cö ta àaä lêëy chöìng vaâ chuyïín chöî úã möåt núi rêët xa, öng aå!...
Hoaâng Phong luái huái hoaân thaânh phêìn cuöëi cuâng cuãa nhoám
tûúång meå böìng con. Anh laâm viïåc say mï àïën nöîi quïn caã bûäa chiïìu,
bùçng chûáng laâ chiïëc baánh mò keåp thõt saáng vêîn coân nùçm trú lò trïn
chiïëc àôa Trung Quöëc traáng men trùæng. Bïn caånh àoá, möåt chai rûúåu
vang coân phên nûãa àùåt giûäa chiïëc baân vuöng vûác bùçng göî hûúng lêu
nùm lïn nûúác àen boáng. Nïëu nhû àöìng höì treo tûúâng khöng àïí
chuöng baáo giúâ, thò coá leä cûá nhòn aánh àiïån nï-öng luác naâo cuäng saáng
rûåc caã gian phoâng, Hoaâng Phong khöng hay trúâi àaä bùæt àêìu töëi.
Ngoaâi trúâi mûa raã rñch. Cún mûa cuöëi thu daâi lï thï, gieo vaâo loâng
ngûúâi nghïå sô nhûäng gioåt buöìn mú höì, khiïën anh nhúá ngûúâi yïu
bùçng nöîi nhúá cöìn caâo, da diïët. Vaâ ngay luác êëy, naâng hiïån ra sau
caánh cûãa kheáp húâ nhû möåt naâng tiïn trong truyïån cöí tñch. Nhûäng
gioåt mûa coân àoång trïn toác, vûúng trïn mùæt, trïn möi em... Mûa laâm
ûúát caã chiïëc aáo daâi trùæng tinh khiïët, duyïn daáng, moãng dñnh trïn
ngûúâi, löì löå nhûäng àûúâng neát cong vúái laân da mõn maâng cuãa ngûúâi
con gaái àang àöå ngoåt ngaâo nhû traái chñn àêìu muâa, traân àêìy nhûåa
söëng. Hoaâng Phong lao àïën vaâ thöët lïn trong niïìm xuác caãm vö búâ:
- Öi! Töåi nghiïåp ngûúâi yïu beá nhoã cuãa anh! Em coá laånh lùæm
khöng? Vaâo nhanh ài em! Keão caãm laånh bêy giúâ. Hoaâng Phong êu
yïëm dòu ngûúâi yïu vaâo phoâng, àïí naâng ngöìi trïn chiïëc giûúâng caá
nhên cuãa anh miïång khöng ngúát xuyát xoa, tay anh cêìm khùn lau lia
lõa lïn toác, lïn mùåt, lïn da thõt trùæng muöët cuãa naâng. Cö gaái baá cöí
ngûúâi yïu, gioång nhoäng nheäo:
- Anh úi! Coá nhúá em khöng?
- Nhúá lùæm! Nhúá lùæm chûá! Anh àang nhúá em muöën phaát àiïn,
khöng ngúâ giúâ naây em coân àïën thùm anh - Hoaâng Phong noái trong
húi thúã döìn dêåp. Anh àùåt lïn möi ngûúâi yïu nuå hön thêåt daâi. Cö gaái
thò thêìm bïn tai anh:
- Àïm nay em úã laåi àêy vúái anh!
- Ï! Àûâng coá noái bêåy. Caác baån anh úã phoâng bïn caånh nghe àûúåc,
chuáng noá cûúâi cho. - Hoaâng Phong êu yïëm cöëc nheå vaâo traán ngûúâi
yïu.
- Anh àuöíi em àêëy aâ? - Cö gaái toã veã húân döîi.
- öì! Sao em laåi nhû thïë? Höm nay anh thêëy em khang khaác laâm
sao êëy - Chaâng trai nhòn ngûúâi yïu hïët sûác ngaåc nhiïn.
- Anh Phong! Em noái thêåt àêëy. Àïm nay em muöën úã laåi vúái
anh... vaâ chó àïm nay thöi... anh coá biïët khöng? - Cö gaái bùæt àêìu
khoác rêëm rûát. Hoaâng Phong thûåc sûå hoaãng höët trûúác sûå àöíi khaác
cuãa ngûúâi yïu. Anh linh caãm nhû coá àiïìu gò chùèng laânh àaä xaãy ra
nïn nheå nhaâng vöî vïì ngûúâi yïu.
- Em... sùæp... lêëy... chöìng... röìi... anh úi!
- Khöng! Khöng thïí naâo... anh khöng tin. - Hoaâng Phong voâ
àêìu, bûát tai tröng rêët thaãm haåi.
- Trúâi úi! Àïën nöng nöîi naây, anh chûa tin lúâi em hay sao? Em
khöí quaá anh úi! - Cö gaái tiïëp tuåc khoác. Hoaâng Phong lêëy laåi sûå bònh
tônh, àêíy nheå ngûúâi yïu ra xa. Anh nhòn thêåt sêu vaâo mùæt cö gaái:
- Àûúåc röìi! Anh tin lúâi em noái, nhûng chöìng em laâ ai? Em noái ài!
- Anh Têm... Baác sô Têm... - Cö gaái guåc àêìu xuöëng göëi suåt suâi
nuöët lïå tûâng cún.
- Trúâi úi! Thïë laâ hïët... Trang úi! Vò sao em lêëy hùæn laâm chöìng?
Coá phaãi vò... - Hoaâng Phong noái trong tiïëng nêëc ai oaán.
- Thöi. Thöi, anh úi! Anh àûâng vöåi nghô em ham caái gia taâi cuãa
anh Têm maâ phuå tònh anh. Anh haäy bònh tônh nghe em noái àêy.
Ngaây ba em bõ àau daå daây phaãi àûa vaâo bïånh viïån àïí giaãi phêîu,
anh coá biïët khöng? Söë tiïìn cuãa anh vaâ em daânh duåm àêu coá àuã chaåy
chûäa cho ba. Ngay caái luác thêåp tûã nhêët sinh êëy, anh ta àïën nhû võ
cûáu tinh. Anh êëy toã ra haâo hiïåp cûáu ngûúâi vaâ chùm soác ba nhû àöëi
vúái möåt ngûúâi ruöåt thõt, àïí röìi khi ba em laânh bïånh, anh êëy ngoã lúâi
yïu em. Trúâi úi! Trûúác caái caãnh bõ döìn vaâo ngoä cuåt, em chó coân caách
laâ nhùæm mùæt àûa chên àïí traã ún cho ngûúâi ta, traã hiïëu cho ba. Anh
úi! Anh haäy hiïíu: Maá em qua àúâi tûâ luác em múái lïn nùm, vò em maâ
ba em phaãi hy sinh caã tuöíi thanh xuên, úã vêåy àïí nuöi em ùn hoåc cho
àïën bêy giúâ. Em khöng thïí naâo laâm khaác àûúåc, dêîu rùçng ba rêët
thûúng em, thûúng caã anh. Ngûúâi hiïíu rùçng mêët em röìi anh seä khöí.
Mêëy höm nay ba buöìn lùæm, luön nhùæc àïën anh. Phong úi! Anh haäy
tha thûá cho em - Cö gaái tiïëp tuåc kïí hïët sûå tònh vúái gioåt lïå chûáa chan.
- Phong úi! Àïm nay em seä dêng hiïën cho anh têët caã. Bêëy lêu
em giûä gòn caái quyá giaá nhêët cuãa àúâi con gaái àïí laâm quaâ tùång anh
trong ngaây cûúái cuãa chuáng ta, nhûng söë phêån àaä an baâi, mong anh
haäy hiïíu cho em.
- Trang úi! Anh ngaân lêìn caám ún tònh em sêu nùång àöëi vúái anh.
Tuy nhiïn, anh khöng thïí laâm thïë àûúåc. Anh muöën hònh aãnh cuãa
anh maäi ngûå trõ trong traái tim em àeåp àeä, cao quyá nhû thuúã ban
àêìu. - Hoaâng Phong phên trêìn vúái caã têëm chên tònh.
- Em biïët, em àêu coá xûáng àaáng kïì cêån bïn anh... vônh biïåt
anh!!! Cö gaái vuâng dêåy chaåy vïì phña cûãa. Trûúác khi bûúác hùèn ra
ngoaâi, cö coân quay àêìu nhòn laåi ngûúâi yïu bùçng caái nhòn àau àúán,
uêín khuác. Möåt tay öm ngûåc, tay kia gaåt nûúác mùæt àang tuön traâo.
Ngoaâi trúâi mûa bùæt àêìu xöëi xaã...
SÙÆC TÑM
Buâi Ngoåc
"Nöîi niïìm chi rûáa Huïë úi..."
1.
Gaä àeåp trai vaâ kiïu. Àiïìu àoá àûúåc khùèng àõnh chùæc nõch trong
loâng hai mûúi mêëy àûáa con gaái trong lúáp. Dêîu vêåy, möîi khi tuám tuåm
núi haânh lang nhûäng cêu noái vúâ vônh vêîn tuön ra: "Ngûúâi gò àêu
maâ kiïu"; "ûâ, thêåt ra hùæn coá àeåp trai lùæm àêu"; "Öi daâo, cûá laâm nhû
kiïíu...".
Noá khaác: Khöng àeåp, khöng xinh cuäng chùèng dïî thûúng nhûng
laåi rêët kiïu (ai cuäng baão thïë). Nïn hiïín nhiïn laâ moåi ngûúâi khöng
ûa noá. Coá àiïìu gheát àûúåc boåc kyä trong loâng, möîi khi gùåp vêîn daânh
tùång cho nhau nhûäng cêu noái thên thiïån. Noá biïët têët thaãy song
khöng chuát bêån têm. Tûâ beá noá àaä lyâ àoân trong sûå cö àöåc nïn nhûäng
àiïìu vêín vú kia hoaá vö nghôa.
Gaä laâ dên thaânh phöë, ài hoåc bùçng xe maáy xõn, ùn mùåc rêët phuãi,
thi vaâo trûúâng àiïím khaá cao nïn viïåc gaä àûúåc bêìu laâm lúáp trûúãng
cuäng hiïín nhiïn nhû gaä àeåp trai vêåy. Gaä nhêån viïåc khöng chuát vöì
vêåp nhûng laåi rêët nùng nöí duâ vêîn chûáng naâo têåt nêëy: kiïu ngaåo vaâ
laånh bùng. Sûå vúâ vônh chó mònh haânh lang biïët, nïn niïìm ao ûúác cûá
thïë maâ nhen lïn trong loâng nhiïìu àûáa con gaái trong lúáp. Riïng mònh
noá khöng thêëy (hay khöng thûâa nhêån) nhûäng àiïìu hay ho úã gaä.
2.
Chöî noá úã laâ möåt khu nhaâ troå nhöën nhaáo ngûúâi. úã àoá möîi ngaây
vaâo giúâ cao àiïím laåi ngên lïn múá êm thanh höí löën cuãa àuã thûá gioång
àõa phûúng. Trong múá êm thanh vui tai êëy hiïëm khi ngûúâi ta nghe
gioång noá. Khöng khaác úã lúáp, noá vêîn laâ keã ài ngoaâi ròa trong khu nhaâ
troå. Ban àêìu ngûúâi ta coân vui veã goåi noá laâ "Muâa àöng", vïì sau chó goåi
"Quaái àaãn". Cuäng chùèng giöëng moåi ngûúâi, noá khöng coá chöën àïí vïì
möîi dõp nghó heâ hay nghó tïët. Àuáng ra, úã möåt thõ xaä xa lú xa lùæc noá
vêîn coá möåt ngöi nhaâ beá tñ nùçm co ro trong con heãm nhoã. Ngöi nhaâ àoá
tûâ lêu lùæm chó duâng vaâo hai viïåc: chùng maång nhïån vaâ ûúáp nöîi
buöìn.
Meå boã ài tûâ khi múái bêåp beå biïët noái, coân nhoã xñu, noá àaä nghe
haâng xoám xêìm xò: "Cö êëy boã ài theo nhên tònh...". Chûa bao giúâ noá
hoãi cha vïì meå, cuäng chùèng mêëy khi öng chuyïån troâ vúái noá. Hêån tònh,
öng lao vaâo chuyïån baán buön vaâ nhûäng cuöåc nhêåu lu buâ. Cuöåc söëng
luãi thuãi tûåa con nhïån àöåc thaãn nhiïn nhaã tú xaám laänh àaåm vaâo noá.
Mûúâi saáu tuöíi noá mêët luön chöî dûåa khêåp khiïîng cuöëi cuâng. Ngûúâi
cha khi àaä chaåm àïën ngoä tuöíi giaâ böîng nhêån ra mònh coân coá khaã
nùng yïu àûúng daâo daåt. Thïë laâ öng boã têët. Boã cöng viïåc, boã nhûäng
tay baån nhêåu vui tñnh lêîn àûáa con gaái duy nhêët àïí lao theo ngûúâi
àaân baâ êëy vaâo Nam. Khi àoåc laá thû muâi mêîn cuãa öng àïí laåi, noá
khöng khoác. Lùång leä, noá tùæt hïët àeân trong nhaâ vaâ ngöìi bêët àöång suöët
àïm.
Tú àöåc quêën röëi trong yá nghô, trong tònh caãm... laâm khö quùæt sûå
cúãi múã höìn nhiïn vöën dô cuãa möåt àûáa con gaái múái lúán.
3.
Thoái quen cuãa noá laâ ngöìi quaán vúái ngûúâi baån cöë hûäu: Nöîi Buöìn.
Soi vaâo àaáy ly caâ phï noá gùåp nöîi buöìn àang giûúng mùæt chùçm chùåp
nhòn noá. Ngoá vaâo chiïëc ghïë tröëng bïn caånh: nöîi buöìn àang chïîm chïå
ngöìi àoá. Àïën nöîi ngùæm doâng söng Hûúng thú möång noá chùèng thêëy gò
hïët ngoaâi nöîi buöìn àang ûá laåi, àùåc dêìn thaânh bùng.
Möåt lêìn, trong quaán Gioá, khi àang chong mùæt nhòn nhûäng súåi
mûa quêët vaâo dêîy àeân trïn cêìu Múái, noá giêåt bùæn vò möåt baân tay bêëu
chùåt vaâo vai. Quay phùæt laåi, noá sûäng ngûúâi búãi möåt àûáa beá àeåp nhû
thiïn thêìn àang àûáng trûúác mùåt. Cö beá coá maái toác àoã quaåch, loùn
xoùn öm lêëy àöi maá bêìu bônh lem nhem buân àêët, coân àöi mùæt àen
laánh cûá múã troân vo nhòn noá. "Ö, àûáa treã naây quen quaá! Roä raâng laâ
mònh àaä gùåp nhiïìu röìi, nhûng úã àêu nhó?...". Hai viïn bi àen vêîn
daán vaâo noá, nùm ngoán tay nhoã nhùæn xoeâ ra.
- Beá thñch xin gò naâo?
- Khöng biïët (lùæc àêìu).
- Sao laåi khöng biïët? Nhaâ beá ngheâo lùæm haã?
- Khöng biïët (laåi lùæc àêìu).
Noá phò cûúâi, nùæm tay beá con keáo xuöëng. Thiïn thêìn nhoã nhoeãn
cûúâi, gioång lñu lo: - Beá khöng coá baån chúi. Thêëy tuåi noá lïn àêy xin, beá
cuäng lïn theo.
- AÂ... Thïë ba meå beá àêu?
- Khöng coá ba meå. Chó coá öng. Ban ngaây öng coân chúi vúái beá chûá
àïm öng chó chúi vúái chai rûúåu thöi aâ. Chaán lùæm!
Noá aáp tay lïn àöi maá bêìu bônh cuãa beá con, gioång run rêíy:
- Chõ cuäng khöng coá baån chúi. Mònh chúi vúái nhau nheá!
Beá gêåt àêìu, ngoùæc ngoán tay muäm môm vaâo tay noá, giao keâo: -
Thiïåt nghe! Noá àêu biïët gaä ngöìi phña sau vúái àaám baån àaä thêëy hïët,
nghe hïët. Gaä hïët nhòn noá laåi nhòn beá con bùçng cùåp mùæt quaá àöîi ngúä
ngaâng.
Àïm êëy, noá trúã vïì phoâng troå vúái caãm giaác lêng lêng. "A" - trñ
nhúá reo lïn, noá aâo ngay vaâo giaá veä:
"Trùng. Trùng saáng lùæm. Trùng rûúái mêåt xuöëng triïìn caãi ven
söng, rûúái caã buåi vaâng oáng aánh xuöëng khuön mùåt treã thú àang nguã
yïn bònh... Ngûúâi cha cùm giêån vung ròu chùåt àûát maái toác mïìm
mûúåt cuãa con gaái. Gioá laâm múá toác röëi buâ, khiïën noá quùçn quaåi maäi
trïn khöng... Chaâng trai vúái cùåp mùæt bêën loaån chaåy doåc búâ söng tòm
ngûúâi yïu vaâ con gaái... Cuöëi cuâng laâ biïín. Biïín vêîn vö têm xanh
lùång nhû khöng theâm biïët àïën nöîi àau khön xiïët cuãa con ngûúâi".
Cö Chinh coân söëng nûäa khöng? Giúâ anh Thao úã chöën naâo? Sao
laåi boã mùåc beá con?...(*) .
Veä xong, mïåt raä, noá öm göëi vaâo loâng, oaâ khoác. Tûâ beá túái giúâ chûa
khi naâo noá khoác nhû thïë. Dô nhiïn caã khu troå khöng ai nghe búãi
àïm àoá mûa nhû truát.
Àïm êëy, gaä vaâo phoâng, ngaã mònh xuöëng têëm nïåm ïm aái röìi bêåt
dêåy ngöìi vaâo baân hoåc, möåt luác sau laåi leãn ra ngoaâi ban cöng huát
thuöëc. Gaä ñt bêån têm àïën boån con gaái (tûâ beá gaä àaä àuã àêìy moåi thûá
nïn ñt bêån têm vúái nhiïìu àiïìu). Laå thay, khöng hiïíu sao cêu chuyïån
giûäa noá vaâ beá con cûá lúãn vúãn maäi trong gaä. Gaä àaä nhêån ra noá, caã beá
con nûäa... Nhûng nhêån ra caái gò nhó? Gaä chûa biïët, chûa hiïíu nïn
cûá àïí nöîi bùn khoùn ngöìi àöët thuöëc vúái mûa.
4.
Beá con laâ ngûúâi baån àêìu àúâi noá coá. Noá yïu beá con bùçng tònh caãm
vuång vïì, quêën quyát nhû tú nhïån. aánh mùæt thiïn thêìn cuãa beá con roåi
vaâo taãng bùng cö àöåc trong noá laâm tan ra nhûäng gioåt yïu thûúng
àêìu tiïn loáng laánh nhû pha lï. Noá têåp taânh nêëu nhiïìu moán ùn röìi
àoán beá con vïì phoâng. Noá chúã beá con long rong trïn phöë, kiïn nhêîn
traã lúâi nhûäng cêu hoãi ngúâ nghïåch treã thú.
Lêìn àêìu theo beá con xuöëng thuyïìn gùåp öng laäo noá chuân mònh vò
súå. Àoá laâ möåt ngûúâi gêìy quùæt, mùåt cuäng quùæt nöët, mùæt thò xïëch
ngûúåc. Laäo àang uöëng rûúåu, àöåt nhiïn ngûãa mùåt lïn trúâi cûúâi vang,
múá toác baåc thïëch bay ú höì trong gioá. Tiïëng cûúâi cuãa ngûúâi say chao
rúån caã khuác söng:
- Buöìn úi, buöìn húäi, buöìn húâi... Ta biïët tuåi bay gùåp nhau röìi...
Laåi àêy... Ha... ha...
Laäo chûa thêëy sûå hiïån diïån cuãa noá cú maâ? Sao thïë nhó? Súå haäi
khiïën noá co mònh laåi. Böîng, noá thêëy mònh loåt thoãm trong möåt voâng
tay - voâng tay êëm noáng cuãa beá con.
Nhûäng chuã nhêåt noá thöi khöng àïën quaán vúái nöîi buöìn nûäa maâ
xuöëng thuyïìn vúái hai öng chaáu. Con thuyïìn xuöi ngûúåc doâng
Hûúng, noá ngaã giaá veä truát vaâo àoá têët thaãy moåi caãm xuác: Nhûäng caãnh
an nhiïn cuãa Huïë, tiïëng cûúâi trong vùæt cuãa beá con, aánh nhòn huát
hoùæm cuãa öng laäo, vaâ caã nöîi niïìm cuãa chñnh mònh. Têët caã nhoaâ
quyïån vaâo nhau, xoaáy vaâo tranh.
Möîi ngaây aám aãnh vïì beá con laåi nhên lïn trong noá. yá nghô laå kyâ
vïì àûáa treã naây vöën àaä baám riïët trong noá caâng baám riïët hún khi nghe
öng laäo kïí rùçng: Buöíi saáng êëy caách àêy àaä ba nùm, laäo thaã cú thïí
nùång trõch vò cuá söëc mêët maát xuöëng thuyïìn mùåc noá cuöën tröi. Chúåt
coá tiïëng khoác treã thú. Laäo bêåt dêåy, cheâo thuyïìn túái gêìn, gùåp möåt àûáa
beá nùçm khoác trong chiïëc thuyïìn khöng. Àûáa beá àaä nhoeãn cûúâi khi
laäo àûa tay ra bïë. "Luä luåt àaä cûúáp mêët ngûúâi vúå vaâ nhûäng àûáa con,
cuäng chñnh luä luåt àaä trao cho töi mêìm söëng naây...". Kïí xong, laäo guåc
xuöëng, tûâ khoeá mùæt xïëch ngûúåc tûáa ra nhûäng gioåt àuåc ngêìu nhû
nûúác luä. Khoaãnh khùæc êëy, noá thêëy mònh àûúåc nêng lïn tûâ vûåc sêu,
àûúåc chúã che, àûúåc vúåi búát nöîi àau. Khöng hiïíu sao noá linh caãm rùçng
àoá laâ nhûäng gioåt nûúác mùæt cuöëi cuâng trong cú thïí caån sûác êëy.
5.
Bêëy giúâ trïn khuön mùåt noá maâu xaám àang nhoaâ dêìn. Gaä laâ keã
duy nhêët trong lúáp nhêån thêëy. Tûâ àïm trong quaán, gaä hay quan saát
noá, aánh mùæt döìn nhiïìu vïì noá möîi lêìn túái lúáp. Luác àêìu chó laâ toâ moâ,
sau chñnh gaä cuäng khöng ngúâ mònh bõ huát vaâo. Àiïìu naây thò moåi
ngûúâi àïìu nhòn thêëy vaâ baân taán xön xao. Gaä tòm àïën phoâng troå khi
noá àang chúi vúái beá con. Àêåp vaâo mùæt gaä trûúác hïët laâ nhûäng bûác
tranh. Tranh nhiïìu quaá! Tranh treo àùåc trïn tûúâng, dûång àêìy vaâo
goác... nhiïìu àïën nöîi gaä thêëy chuáng nhoaâ laåi, quêën quyïån thaânh
söng, trïn doâng chaãy mïnh mang àoá nöîi buöìn baám phuã nhû sûúng.
Gaä doäi mùæt khùæp cùn phoâng röìi dûâng laåi úã noá vaâ beá con. Luác naây gaä
múái nhêån ra mùæt noá coá maâu rêët laå. Àoá khöng hùèn laâ àen, khöng hùèn
laâ nêu maâ laâ maâu hùæt hiu pha lêîn sùæc tñm - tñm man maác nhû caánh
hoa thaåch thaão.
Noá nghïëch mùåt, hoãi: - Baån túái àêy laâm gò?
- AÂ... - gaä luáng tuáng, böîng dûng gaä bõ tûúác mêët lúáp voã laånh luâng
cöë hûäu mònh... mònh chó àïën xem baån söëng thïë naâo?
Noá khoá chõu ra mùåt, chùèng ngúâ beá con laåi chaåy aâo ra nùæm tay
gaä, nhoeãn cûúâi, keáo vaâo.
Àïm àoá, gaä laåi leãn lïn ban cöng àöët thuöëc. Nhiïìu caãm xuác vêën
vñt trong gaä. Lêìn àêìu tiïn trong àúâi möåt keã àuã àêìy moåi thûá nhû gaä
nhoái lïn thûá tònh caãm diïåu kyâ: gaä thûúng àïën quay quùæt sùæc tñm
thaåch thaão trong àöi mùæt noá. Tòm àïën trang giêëy vúái yá nghô seä viïët
thû cho noá, song khi cêìm buát gaä laåi nghô àïën beá con. "ÖÌ! Phaãi röìi...
mònh àaä nhêån ra". Vaâ gaä viïët cho noá - chó möåt doâng: "Naây baån, coá
phaãi beá con laâ tònh yïu cuãa hoa caãi?".
6.
Mûa... Mûa... Mûa...
Mûa maäi.
Bêìu trúâi xaám thêm laåi. Baäo êåp túái. Gioá quêåt tung vaâo cêy cöëi
khiïën chuáng oùån mònh vêåt vaä.
Nûúác söng dêng cao, traân caác àûúâng phöë, êåp vaâo caã phoâng troå.
Nöîi bêën loaån cuãa noá tùng lïn theo möîi baãn tin thúâi tiïët vêåy maâ nûúác
luåt vêîn thaãn nhiïn dêng. Noá kï baân lïn giûúâng, ngöìi loåt thoãm giûäa
cùn phoâng ngêåp nûúác. Nhaâ döåt, mûa xoái vaâo tranh, nhoã xuöëng
nhûäng gioåt quaánh àoã nhû maáu. Súå haäi àiïëng àùåc trong noá.
Vaâi ngaây sau, nûúác ruát búát, mùåc moåi ngûúâi caãn ngùn, noá lao
giûäa doâng nûúác, aâo ra söng. Söng Hûúng àuåc ngêìu, cuöìn cuöån.
Khöng thêëy boáng daáng möåt con thuyïìn.
Möåt ngaây... Hai ngaây...
Nûúác ruát hùèn. Thaânh phöë luán suåt xuöëng trong buân. Nöîi kinh
hoaâng coân lùçn dêëu nguyïn veån trïn möîi khuön mùåt ngûúâi. Trïn
nhûäng daäy phöë hoang hoaãi, cêy cöëi guåc àêìu chïët lùång nghe gioá than
vïì nhûäng söë phêån bi thûúng. Núi bïën söng, thuyïìn beâ bùæt àêìu tuå laåi.
Noá kiïëm, kiïëm hoaâi song chó tòm àûúåc nhûäng caái lùæc àêìu. Sûác noá
kiïåt ài nhûng vêîn bûún baã àaåp xe túái trûúâng Quöëc hoåc. Cú thïí nheå
tïnh cuãa noá chaåy liïu xiïu doåc haâng quan taâi àûång xaác ngûúâi xêëu söë
múái àûúåc vúát lïn. Vêîn chùèng tòm ra. Noá theâm àûúåc ra biïín. Ngay
bêy giúâ! Nöîi àau quêåt maånh hún haâng trùm lêìn àïm noá àoåc thû cha.
Noá ngaä nhaâo xuöëng buân, hiïíu rùçng: seä chùèng bao giúâ coân àûúåc xuöi
ngûúåc doâng Hûúng cuâng öng laäo vaâ thiïn thêìn nhoã. Àúán àau cöåm
lïn, döìn lïn, ûá àêìy trong mùæt. Hònh nhû coá ai àoá quyâ xuöëng, quaâng
tay qua vai noá êëm noáng, àúä dêåy. "Beá con". Noá reo lïn. Khöng phaãi.
Laâ gaä. Toác gaä ûúát bïåt, mùåt bú phúâ, xanh meát, gioång rñu ài:
- Mònh àaä tòm... tòm maäi...
Laã ngûúâi, noá àöí guåc vaâo caánh tay gaä. aánh nhòn xoát xa cuãa gaä
gùåp mùæt noá chúåt baâng hoaâng: Nöîi àau khöng bêåt ra nöíi khiïën sùæc
tñm trong mùæt noá àoã bêìm laåi. Noá sûäng súâ khi nhêån ra trong cùåp mùæt
no àêìy haånh phuác cuãa gaä böîng ûá oaâ nöîi àúán àau. Mùæt gùåp mùæt. Àúán
àau quyïån vaâo nhau. Nûúác mùæt noá luác àêìu ró ra, sau thò xöëi nhû
mûa, buöët xoát caánh tay gaä.
7.
Tûâ àoá, sùæc thaåch thaão ngaây möîi tñm sêîm thïm trong mùæt noá.
Gioá tònh yïu nöìng naân thöíi tung caái voã kiïu ngaåo cuãa gaä.
Núi haânh lang lúáp hoåc, ngûúâi ta chó coân nghe nhûäng lúâi noái caãm
thöng.
GIÊËC MÚ TUÖÍI THÚ
Vuä Thaão Ngoåc
Àïm.
Àïm thu dõu ngoåt!
Àïm tên hön cuãa vúå chöìng öng Nghôa.
Tiïëng öng thúã nùång nhoåc, miïång uá úá: "Con xin dò, con laåy dò, con
chûâa röìi. Öi àau quaá meå úi! Öi öëi öëi, gêîy chên con röìi!".
Loan - vúå öng, cöë lay vai öng, maäi möåt laát sau cùåp mùæt nùång nïì
cuãa öng múái múã ra àûúåc. Öng hoãi vúå maâ vêîn nhû trong mú.
- Loan àêëy û, em?
Loan vöåi vaâng.
- Öi, anh, anh tónh laåi chûa, em àêy. Loan àêy, anh mú gò thïë?
Öng Nghôa nùång nhoåc baão:
- Trúâi úi, khuãng khiïëp quaá, giêëc mú tuöíi thú.
Caái ngaây coá leä xa lùæm röìi, höìi Nghôa múái mûúâi tuöíi àêìu. Meå
mêët, cha lêëy vúå röìi ài kiïëm ùn xa, àïí Nghôa úã nhaâ vúái meå kïë vaâ hai
àûáa con khaác meå cuâng cha. Chùn trêu cùæt coã, xay luáa, giaä gaåo...
Nghôa laâm hïët. Vò thêëp beá quaá, thêëp khöng vúái túái caái traâng xay (caái
tay cêìm àêíy cöëi xay luáa) nïn Nghôa phaãi kï hai hoân gaåch maâ àûáng,
àïí tay vúái túái traâng xay maâ àêíy cuâng àöi vai dò. Coá bûäa vûâa do
choáng mùåt, vûâa do àoái, Nghôa àaä guåc ngaä. Dò baão: "Noá giaã vúâ àêëy, caái
giöëng lûúâi nhaác quen thên. Chó kheáo tröën viïåc nhaâ".
Möåt höm, dò cuâng hai em sang ngoaåi ùn giöî, khi vïì, thùçng Cûã
coân cêìm möåt miïëng xöi to, úã nhaâ, Nghôa chó àûúåc ùn khoai lang luöåc.
Nhòn thùçng Cûã cêìm nùæm xöi Nghôa theâm quaá. Dò coân àêëy thò tñnh
sao àïí cu Cûã cho mònh nhó? Chúâ dò vaâo khuêët trong nhaâ, cu Cûã
àang nhêín nha quanh göëc bûúãi, Nghôa nhaáy mùæt thò thêìm.
- Cûã úi, cho anh miïëng xöi, mai anh ài chùn trêu anh bùæt cho
Cûã möåt töí chim.
Thùçng Cûã saáng mùæt lïn:
- Thêåt nheá, em cho anh caã, em ùn no bïn ngoaåi röìi, cho em chim
thêåt nheá.
Nghôa hñ hûãng cêìm nùæm xöi, cùæn möåt miïëng nuöët vöåi röìi baão:
- ÛÂ, anh seä bùæt cho em hai töí chim hùèn hoi cú, chim baåc maá mêëy
maâu àeåp cûåc, úã cêy àa cêìu öng Traång àêëy.
Böîng "veâo veâo", cuâng vúái nhûäng lúâi nguyïìn ruãa cuãa dò.
- A, thùçng naây gioãi, naây thò tranh ùn, naây thò tham ùn, naây thò
tham ùn, naây thò...
Möîi lúâi noái laâ möåt ngoån roi vuåt vaâo thên thïí Nghôa, àau àúán töåt
àöå, Nghôa gaâo khoác, Cûã cuäng khoác theo... Trêån roi êëy cuäng laâ trêån
roi laâm Nghôa suöët àúâi mang têåt vúái caái tïn Nghôa thoåt. Vaâ trêån roi
êëy cuäng bùæt Nghôa phaãi tûâ giaä quï hûúng. Khi trong àêìu cêåu beá
mûúâi tuöíi chó lûu giûä àûúåc hònh aãnh quï hûúng mònh vúái möåt maái
nhaâ lúåp raå, möåt rùång tre giaâ bïn ngoä nhoã vúái ao beâo têy tñm möåt
maâu hoa maâ thöi.
Lang thang, cêìu bú, cêìu bêët, nguã àûúâng, nguã chúå, Nghôa cûá
lang thang qua bao vuâng quï röìi lêìn moâ vaâo vuâng moã luác naâo khöng
roä. Cêåu theo boån treã ài laâm "nhau" cuâng xuác than, cuâng àêíy gooâng.
Mïåt thêåt, nhûng miïëng cúm thêåt ngon, búãi miïëng cúm êëy coá möì höi
mònh àöí ra, chûá khöng phaãi miïëng cúm nhuåc nhaä cuãa keã ài khêët
thûåc, ùn cuãa böë thñ cuãa ngûúâi ta. Nùm thaáng tröi qua, Nghôa trúã
thaânh anh thanh niïn thûåc thuå, lúán lïn giûäa sûå àuâm boåc, yïu
thûúng cuãa xoám thúå, cuãa gia àònh baác An.
Hoaâ bònh, Nghôa àûúåc laâm cöng nhên moã, nhû con chim àûúåc
tung caánh bay giûäa bêìu trúâi bao la, baác An, ngûúâi thúå chöëng cuöëc úã
moã gêìn hïët cuöåc àúâi, ngûúâi àaä cûu mang Nghôa trong möåt buöíi tan
ca. Cêåu co ruám vò reát úã ngay àöëng than ron, vûâa reát run vûâa búái.
Nhòn caãnh êëy, baác An àaä khöng cêìm loâng bûúác ài. Bêy giúâ baác An vö
cuâng tûå haâo vò Nghôa. Tûå haâo vò cêåu con trai nuöi coá àuã nhûäng àûác
tñnh cêìn thiïët trong cuöåc söëng, nhû caái tïn, nhû caách söëng cuãa cêåu.
Cêåu laâm àûúåc nhiïìu viïåc maâ ngûúâi khaác chûa laâm àûúåc. Nhûng baác
laåi lo cho Nghôa chuyïån khaác. Baác baão baác gaái:
- Xem thïë naâo, laâm möëi cho cu Nghôa möåt àaám àïí noá yïn bïì gia
thêët. Àûúåc vêåy, dêîu coá vïì vúái töí tiïn töi cuäng yïn loâng.
Baác An gaái baão:
- ÚÂ, töi cuäng àang muöën cho noá ài xem mùåt mêëy àaám, khöng
biïët noá coá ûng khöng?
Nhûng khöí quaá, bêy giúâ àúâi söëng múái, trai gaái tûå tòm hiïíu
nhau, ai laåi laâm möëi. úã caái xoám thúå naây, öëi con gaái xinh, chuáng quyá
anh Nghôa thêåt, khen anh gioãi thêåt, nhûng... laåi laâ, "Nghôa thoåt,
Nghôa cêìu bú cêìu bêët". Chó vò lúâi àaâm tiïëu êëy, maâ coá cö yïu thêìm
Nghôa àaä phaãi ài lêëy chöìng. Biïët vêåy, Nghôa buöìn lùæm. Coá àïm têëm
tûác möåt mònh, giaá nhû mònh cuäng coá cha, coá meå, coá laâng quï nhû
hoå... Anh thêìm ûúác ao vaâ àùåt ra cho mònh möåt con àûúâng àïën ngaây
mai. Quyïët têm êëy àaä cho Nghôa vûúåt qua moåi cûãa aãi cuöåc àúâi.
Nghôa thêìm lùång hoåc haânh, cöng taác. Noái àïën chuyïån vúå con, Nghôa
chó cûúâi. Hai baác An cuäng chó biïët thúã daâi, baác An gaái àöi khi coân
chêëm nûúác mùæt khi thêëy Nghôa cûá möîi nùm laåi giaâ hún. Hai baác An
khuêët nuái, Nghôa thaânh truå cöåt cho saáu àûáa em con baác. Röìi Nghôa
cuäng dûång vúå, gaã chöìng, vun veán cho chuáng àêìy àuã. Cùn nhaâ cuãa
baác An laåi chó coân mònh Nghôa. Cùn nhaâ àûúåc trang hoaâng àuáng vúái
cûúng võ cuãa anh. Hònh aãnh xûa nhû chaã coân mêëy úã xoám thúå naây.
Nhûng Nghôa laåi thêëy mònh coân lêìm luåi, cö àún hún thuúã êëu thú
khöën khoá.
Thïë maâ àaä qua mêëy chuåc nùm, bêy giúâ àaä laâ öng, laâ baác Nghôa,
nhûng vêîn coân quùæc thûúác vaâ traáng kiïån. Gùåp öng, ai cuäng baão, öng
phoá giaám àöëc Nghôa thêåt sung maän. Baâ trûúãng ban nûä cöng moã aái
ngaåi cho tuöíi giaâ cuãa öng. Mêëy lêìn àõnh mai möëi, nhûng nghe thïë,
öng laåi baão:
- Thöi, töi giaâ röìi, lêëy vúå laâm gò, laâm khöí thïm cho ngûúâi ta.
Nghe öng noái, ai cuäng muãi loâng. Khi ngûúâi ta giaâ, chöî dûåa duy
nhêët laâ gia àònh, coân öng, àïën caã tïn quï hûúng chùèng coá. Daåo naây
coá tuöíi, öng laåi coá hûáng laâm thú, laâm thú tònh hùèn hoi. Dùm ba cêu
trong luác chúâ hoåp giao ban. Coá lêìn öng coân àoåc thú úã àaám cûúái cêåu
cöng nhên treã trong xoám.
"Ngûúâi ta cûúái hïët caã röìi
Em töi àún leã coân ngöìi àúåi ai

Àûâng nhû töi söëng döng daâi
Thú thú thêín thêín phñ hoaâi tuöíi xoan!".
Àaåi khaái thïë, ai ngúâ laåi coá ngûúâi caãm nhêån àûúåc nöîi loâng öng
trong nhûäng cêu thú nhû "hoâ veâ... êëy". Nhûng öng kiïn quyïët tûâ
chöëi. Öng baão, chùæc gò naâng thûúng töi thêåt. Song öng àaä phaãi nghô
laåi.
Tuöíi treã cuãa Loan cuäng nhû bao ngûúâi cuâng thïë hïå, cuäng khoaác
ba lö trïn vai nhû bao chaâng trai ài khaáng chiïën. Rúâi chiïën khu
nhûng biïët vïì àêu khi quï hûúng tan taác vò goát giêìy boån cûúáp nûúác.
Loan àaä úã laåi vúái caánh rûâng baåt ngaân xanh, maâu xanh che àaån thuâ
cho cö, bêy giúâ nhû voâng tay nhên aái bao boåc cö cuâng nhûäng ngûúâi
àöìng àöåi múái. Bêy giúâ Loan cuäng laâm laänh àaåo chuã chöët, cö coân laâ
ngûúâi àúä àêìu cho nhûäng chaáu beá thiïëu böë cuãa mêëy cö lêm sinh. Cö
laâ chõ, laâ meå, cö coân laâ niïìm tin yïu trong àõa haåt cuãa àöìng àöåi
mònh. Rûâng àaä che chúã cho tònh yïu àêìu àúâi cuãa cö, tònh yïu trong
trùæng êëy cö daânh têët caã cho nhûäng mêìm cêy, cho nhûäng löåc chöìi cuãa
daãi rûâng thên yïu naây. Búãi tònh yïu àêìu àúâi êëy, àaån thuâ àaä cùæt chia
giûäa cö vaâ ngûúâi êëy... Tûâng êëy thöi, àuã àïí öng Nghôa hiïíu thêåt sûå cö
laâ möåt thiïn thêìn maâ taåo hoaá chó ban tùång cho öng. Möåt möëi tònh
maâ öng hùçng khao khaát kiïëm tòm, àöìng caãm vaâ chia seã. Duâ muöån
maâng, song nhûäng niïìm haånh phuác nhoã nhoi cuãa öng vaâ Loan seä
maäi àúm àêìy nhû daãi rûâng xanh kia maâ nhûäng àöìng nghiïåp cuãa
Loan luön vun xúái gieo tröìng. Vaâ àïm nay, àïm seä coá bao chöìi cêy
nhuá löåc àúm cho nhûäng muâa hoa traái, àïm cuãa riïng öng vaâ Loan,
àïm ngoåt ngaâo, dêîu pha chuát àùæng cay...
Öng Nghôa quay sang baão vúå:
- Anh ûúác mong nhûäng àûáa treã khöng bõ nhûäng giêëc mú aám aãnh
nhû anh.
Àïm thu dêìn qua vaâ hoå nhû bay maäi vaâo bao la cuãa àêët trúâi.
12-1992
VAÂNG
Hoaâng oanh
Ngûúâi ta baão: "Thaánh nhên àaäi keã khuâ khúâ". Àuáng thïë thêåt. Caã
luä ranh nhû caáo loä mùæt chuöåt ra nhòn vêîn khöng nhêån ra àoá laâ
vaâng. Möåt khöëi vaâng hùèn hoi. Chaã biïët cuå töí naâo ngaây xûa lo xa lùæc
xa lú. Luác söëng giùæt caåp quêìn lûng vöën phoâng thên àaä àaânh luác chïët
vêîn yïím cho mònh ngêìn êëy vaâng lo chuyïån hêåu sûå thò quaã laâ "aác"
thêåt. Àïí röìi caái thùçng Thaåo dúã dúã ngêy ngêy trong doâng hoå rinh
àûúåc. Caái thùçng möì cöi laâm thuï gaánh mûúán êëy. Cuäng coân may. Chûá
vaâo tay laäo Duå thò...
Àoá laâ lúâi cuãa öng Chûúng oang oang trong buöíi hoåp hoå, úã laâng
naây coá vaâi ngaân dên thò doâng hoå Nguyïîn Àònh àaä chiïëm gêìn möåt
nûãa. Ngûúâi ài xa nïn àònh nïn àaám. Ngûúâi úã nhaâ cuäng nhaâ bùçng
nhaâ löìi. Chó möîi caái thùçng Thaåo dúã húi coân ngheâo. Nhaâ caái thùçng
Thaåo úã saát bïën söng. Caái bïën söng laát àaá àeåp nhêët laâng. Muâa heâ
dûúái boáng cêy si cöí thuå maát rûúåi, caái bïën khöng luác naâo ngúát tiïëng
ngûúâi. Boån treã ài hoåc vïì cúãi phùng quêìn aáo töìng ngöìng nguåp lùån.
Buöìi chiïìu nhûäng cö gaái quï sau buöíi àöìng aáng thaã xuöëng laân nûúác
xanh vùn vùæt nhûäng thên hònh chùæc lùèn, nhûäng búâ vai nhûäng khuön
ngûåc àêìy àùån. Tiïëng cûúâi tiïëng troâ chuyïån trong khöng keám doâng
nûúác kia khiïën cêy si giaâ cuäng rung rung nhûäng chuâm rïî buöng
thoäng nhû choâm rêu. Luác àoá thùçng Thaåo doån quanh quêín trïn sên,
lêím bêím haát:
Laâng ta mûúâi taám öng Ngheâ
Öng cûúäi ngûåa tña öng che taán vaâng"
Luä con gaái laâng àaä quen tiïëng haát êëy cuäng nhû thùçng Thaåo àaä
quen caãnh caác cö gaái tùæm söng möîi chiïìu. Trong söë caác cö gaái àoá coá
cö Xuyïën nöíi tiïëng laâ taáo túån. Cö Xuyïën nhúá vanh vaách tûâng laân
àiïåu hoâ söng Maä, hay bö bö nhûäng chuyïån trúâi úi àêët húäi. Mêëy cö gaái
múái lúán nghe chuyïån cö Xuyïën kïí vûâa àoã mùåt vûâa thñch thuá "Laäo
Thaåo laå lùæm chuáng maây aå, àaân öng àaân ang gò maâ ngêy nhû ngöîng.
Nom to khoãe thïë nhûng coá khi coá bïånh gò khöng chûâng. Nhiïìu höm
tao tùæm tao cöë tònh cho laäo xem phim "ngheâo" möåt tñ. Mùåt laäo dûãng
dûng nhû khöng..."
Luä con gaái maát: "A thò ra maây traã cöng laäo gaánh hïën cho maây
àêy hûã. Coi chûâng... têím ngêím têìm ngêìm maâ àêëm maây nùçm ngûãa
ra àêëy".
Cö Xuyïën cûúâi teá: "ûâ traã cöng àêëy. Buöìn cûúâi. Laäo gaánh hïën lïn
chúå cho tao, tao hoãi: Anh Thaåo úi lêëy tiïìn cöng hay lêëy em àêy? Laäo
êëp a êëp uáng mùåt nghïåt ra nhû kñnh àöíi maâu...". Coá cö cheáp miïång
"Töåi thêåt, ngûúâi nom thïë laåi dúã húi. Àûúåc caái thêåt thaâ. Ai nhúâ laâm gò
cuäng giuáp".
Chaã thïë höm quy möå töí hoå Nguyïîn Àònh thùçng Thaåo àûúåc phên
cöng viïåc nhùåt cöët àêìu tiïn. Öng Duå baão:
- Nhaâ anh Thaåo sa suát nhêët trong hoå phaãi chõu khoá laâm viïåc êëy.
Biïët àêu caác cuå ngoaãnh mùåt laåi cho.
Nghe öng Duå noái thùçng Thaåo gaäi gaäi caái àêìu hoãi ngêy ngö:
- Caác cuå chïët röìi vêîn ngoaãnh àûúåc mùåt aå?
Àïm àöng giaáp tïët gioá bêëc löìng löång giöëng hïåt muå àiïn. Mûa
thêm dêëm da dêëm dùèng nhû xaát àaá laånh vaâo ngûúâi. úã khu nghôa
trang àöìng khöng möng quaånh caái gioá caái mûa caâng nhiïìu lïn gêëp
böåi. Öng Duå lêím bêím:
- Tûâ chiïìu àïën giúâ mêm naâo mêm nêëy chêåt cûáng. Ùn khoãe, baân
khoãe, nöëc khoãe, hö haâo cuäng khoãe, cuöëi cuâng ài ra àêy àûúåc vaâi
thùçng, àaä reát laåi coân mûa. Nghôa trang thò choån chöî cao raáo khöng
choån laåi nheâ vaâo chöî truäng, lêìn naây thò biïët nheá. Vûâa moâ xûúng vûâa
bùæt caá àêëy.
Thùçng Thaåo cûúâi hò hò:
- Thïë thò caâng hay. Àûa cuå sang nhaâ múái xong, laåi toám àûúåc vaâi
chuá caá nêëu nöìi chaáo thò coân gò bùçng.
Caái thùçng dúã húi noái kinh thïë. Dêîu coá caá thêåt thò ai daám bùæt.
Möåt mònh noá loäm boäm dûúái caái höë chïët ngûúâi àoá. Möîi khi moâ lïn möåt
caái thò noá laåi hö:
- Xûúng öëng nhaá, xûúng sûúân nhaá, xûúng àöët ngoán tay nhaá.
Múâi caác cuå dêåy doån nhaâ.
Öng Duå àaä cêín thêån rùæc túái ba loå nûúác hoa, àöët àïën gêìn chuåc
cêy chöíi rïî xua taâ xua khñ, caái húi hûúáng vêîn lêín quêët àêu àêy. aánh
lûãa tûâ mêëy ngoån àuöëc chêåp chúân nhuán nhêíy. Öng Duå cuâng caã boån
ngöìi thu lu úã trïn nhòn thùçng Thaåo laâm. Luác caái tiïíu múái àêìy cöm
cöëp thò thùçng Thaåo giú lïn möåt cuåc nom nhû cuåc buân àen xò.
- Vaâng naây. Coá ai muöën chung phêìn khöng?
Chùèng ai àïí yá àïën cêu noái cuãa thùçng dúã húi. Moåi ngûúâi àang vöåi
vaä àêåy nùæp tiïíu, thu doån cuöëc xeãng. Öng Duå coân àuâa:
- Cho maây caã àêëy. Vïì baán lêëy tiïìn cûúái vúå.
Chó àïën buöíi chiïìu mùåt trúâi àang tûng tûãng boáng, öng Duå goåi
thùçng Thaåo ra àaâo moáng xêy möå thò thùçng Thaåo múái thuãng thùèng:
- Öng aå, chaáu àem maâi thûã thêëy "noá" vaâng choáe ra. Àuáng vaâng
thêåt àêëy. Lêìn naây thò hoå ta xêy caái nhaâ thúâ töí thêåt to. Khoãi phaãi hö
haâo àoáng goáp maäi.
Öng Duå bêåt cûúâi:
- Caái thùçng... rûãa mùåt muäi ài röìi coân ài laâm.
- Öng khöng tin aâ. Àêy naây, öng xem coá àuáng laâ vaâng khöng?
Khi caái thoãi àen sò êëy àaä trïn tay, nhòn vïët maâi öng Duå hiïíu
ngay àuáng laâ vaâng. Nhûäng nùm àûúng chûác giaám àöëc öng àaä quaá
quen thuöåc vúái maâu sùæc quyïën ruä ghï gúám àoá. Thêåt khöng thïí ngúâ
àûúåc. Caã möåt àöëng tiïìn. Caã möåt gia taâi. Xe Dream àêy. Daân vi tñnh
àúâi múái àêy. Chêën chónh nhanh cún baâng hoaâng öng Duå trúã laåi caái
tónh taáo vöën sùén coá trong con ngûúâi öng. Neám caái thoãi àen sò êëy
xuöëng àêët veã böå thúâ ú, öng baão thùçng Thaåo:
- Àïí tao àem ài xem thûã sao. Coân maây ra laâm ngay, nghe
khöng, keão hoå chúâ. Chiïìu nay coá thõt gaâ àaäi chuáng maây àêëy.
Thùçng Thaåo "vêng aå" ngon laânh, xùm xùm vaác caái xeãng ra khoãi
nhaâ. Caái thùçng dúã húi laâ thïë. Maäi àïën khi àang cuöëc, àang àaâo thêëy
moåi ngûúâi nhùæc: "Öng Duå ài àêu nhó, chùèng ra xem hûúáng ngûúåc
hûúáng xuöi thïë naâo àïí con chaáu biïët àûúâng laâm", thùçng Thaåo múái
nhaát gûâng nhaát nghïå:
- Öng êëy ài thûã vaâng röìi. Cuåc vaâng töëi höm qua töi moâ úã möå töí
êëy.
- Hûã. Maây baão sao? Ài thûã vaâng aâ?
- Sao maây biïët laâ vaâng?
- Coá khi àuáng àêëy nheá. Cuå töí nhaâ ta ngaây xûa giaâu lùæm. Vaâng
haâng chum.
- Naây caác öng vïì ngay xem öng Duå thïë naâo.
- ÛÂ phaãi àêëy. Chùèng tin àûúåc ai tuöët.
Moåi ngûúâi hö haâo, quùèng cuöëc quùèng xeãng ruâng ruâng keáo vïì
nhaâ öng Duå. Trúâi àaä sêìm sêåp töëi. Muâa àöng, daãi mêy nhoã phña têy
tûå nhiïn röì lïn àoã tña. Trong laâng àaä thao laáo nhûäng boáng àeân àiïån.
Thùçng Thaåo chó vïì nhaâ luác ngûúâi ta nhúán nhaác ài tòm noá. Sûåc nhúá
túái noá vêîn àang cuöëc cuöëc àaâo àaâo úã chöî xêy möå töí. Àûa tay quïåt möì
höi noá ngúá ngêín hoãi laåi ngûúâi ra goåi noá:
- Öng Duå vïì röìi aâ. Vaâng thêåt aâ. Töi biïët. Töi biïët ngay maâ.
Töëi nay doâng hoå Nguyïîn Àònh coá cuöåc hoåp bêët thûúâng. Chùèng
cêìn öng Chûúng àïën tûâng nhaâ úi úái "ài hoåp nhaá" nhû moåi lêìn. Nùm
gian nhaâ öng trûúãng hoå àaä ùm ùæp ngûúâi. Caã nhûäng ngûúâi khöng
phaãi hoå Nguyïîn Àònh cuäng thêåp thoâ ngoaâi ngoä nhòn vaâo. Tin thùçng
Thaåo àûúåc vaâng nhanh choáng lïnh laáng khùæp laâng. Coá ngûúâi quaã
quyïët "khöëi vaâng to bùçng caái chaây giaä cua, thùçng Thaåo saái tay múái
àûa àûúåc vïì". Cö Xuyïën thò thöët lïn: "Chïët töi röìi ngûúâi ta àûúåc
vaâng thò ngûúâi ta giaâu coá lêëy ai gaánh hïën cho töi bêy giúâ". Mêëy cö
gaái xuyát xoa: "Con Xuyïën ngaây trûúác lêëy quaách öng Thaåo coá phaãi
bêy giúâ sûúáng khöng. Khoãi phaãi ài chúå baán hïën nûäa nheá. Laåi cûúäi
Dream phoáng vuâ vuâ êëy chûá". Trong cuöåc hoåp ngûúâi ta cuäng àang
baân taán àuã thûá chuyïån. Naâo laâ chuyïån ngaây xûa hoå Nguyïîn Àònh ta
laâm to lùæm. Àöî nhûäng Baãng Baãng, Thaám Thaám gò àêëy. Con gaái toaân
khùn nhung vaáy lônh diïån ngêët trúâi. Naâo laâ laâng coá nùm öng ngheâ
ngöìi cuâng möåt chiïëu thò hai öng mang hoå Nguyïîn Àònh. Naâo laâ bêy
giúâ hoå ta cuäng öëi ngûúâi àöî àïën chûác... tiïën syä. Thúâi nay nhaâ nûúác ta
boã lïå "vinh quy baái töí" chûá khöng thò... Möåt baâ hoãi daåo naây giaá vaâng
tùng hay giaãm nïëu àem baán "luä êëy" coá cên àiïu khöng. Möåt luác
thùçng Thaåo múái àïën. Caái daáng lûâ àûâ ngêy ngêy roä khöí. Moåi lêìn hoåp
moåi ngûúâi chùèng theâm àïí yá túái noá, chùèng phaãi chúâ noá. Coá cöng coá
viïåc chó cêìn sai noá möåt cêu laâ noá rùm rùæp laâm ngay. Nhûng höm
nay noá laâ nhên vêåt quan troång. Moåi ngûúâi chûa kõp yïn võ öng
Chûúng àaä söìn söìn: "Thoãi vaâng coá dêëu chùåt múái". Mùåc duâ öng Duå àaä
thanh minh laâ öng chó caåo ra àïí thûã . Thêëy thùçng Thaåo, ngûúâi ta löi
tuöåt noá vaâo àûáng bïn caái baân giûäa nhaâ. Xung quanh toaân nhûäng
ngûúâi vai vïë trong hoå. Àûúåc hoãi thoãi vaâng luác trûúác thïë naâo, thùçng
Thaåo gaäi gaäi caái àêìu nhe rùng cûúâi:
- Chaáu chùèng biïët. Hònh nhû giöëng... giöëng...
Öng trûúãng hoå àêåp baân àaánh rêìm:
- Viïåc quan troång thïë naây anh coân cûúâi àûúåc. Vaâng àêy laâ cuãa
caã hoå nghe chûa. Giöëng giöëng caái gò. Giöëng caái... àêìu cuãa anh êëy...
Ngûúâi ta phaãi xuám laåi döî daânh noá: "Chaáu thûã nhúá laåi xem giöëng
caái gò, daâi ngùæn thïë naâo? Coá dêëu chùåt gò khöng? Hai àêìu thoãi troân
hay bùçng?". Döìn möåt chêåp thùçng Thaåo gaäi gaäi àêìu xin pheáp caác cuå
cho xem laåi thoãi vaâng. Ngûúâi ta nñn thúã nhòn noá boã thoãi vaâng vaâo tuái
aáo ngûåc. Noá gêåp caái àêìu buâ xuâ xuöëng. Chùèng ai hiïíu noá laâm gò.
Tiïëng rò rêìm im bùåt. Noá nhòn lïn, miïång vêîn àeo caái cûúâi ngêy
ngêy:
- Trûúác chaáu boã vaâo tuái naây naây - Noá vöî vöî vaâo tuái aáo ngûåc,
chaáu cuái xuöëng cùçm àuång phaãi àau àiïëng...
Moåi ngûúâi öì lïn. Roä raâng bõ chùåt búát röìi. Àïën möåt nûãa chûá
khöng ñt. Öng trûúãng hoå bùæt noá àûáng im. Ào laåi khoaãng caách trïn
ngûåc noá öng tuyïn böë:
- Thûa caã hoå thïë laâ mêët möåt trùm nùm mûúi mi li àïën möåt trùm
baãy mûúi mi li.
Moåi ngûúâi öì lïn. Tiïëng möåt ngûúâi heát toaáng:
- Chó öng Duå chùåt búát thöi. Xûa nay öng êëy búát xeán nhaâ nûúác
quen röìi.
"Choang" "êìm". Tiïëng phñch nûúác bõ àêåp xuöëng nïìn nhaâ keáo
theo tiïëng vúä loaãng xoaãng cuãa cöëc cheán. Tiïëng öng Duå gaâo:
- Thùçng naâo vûâa noái àêëy, tao theâm búát xeán aâ. Thùçng Chiïën àêu,
thùçng Cûúâng àêu àaánh boã meå noá cho tao.
Mêëy caái boáng àen xö liïìn ra. Huyåch, huyåch. Vuát. Tiïëng la àau
àúán: "Öi öng trúâi úi töi bõ vúä àêìu röìi". Tiïëng theát thaãng thöët: "Búá
laâng nûúác úi, búá baâ con úi, böë con öng Duå àaánh chïët con töi röìi". Caã
nùm gian nhaâ öng trûúãng hoå nhaáo nhaác. Baân ghïë àïí troãng goång.
Tiïëng chên. Tiïëng chên ngoaâi sên, ngoaâi ngoä chaåy thònh thõch.
Tiïëng la heát, tiïëng choá suãa êìm ô. Luác nùm gian nhaâ àaä veåt tröëng
nhûäng caái àêìu ngûúâi ta vêîn thêëy thùçng Thaåo àûáng im trong nhaâ.
Dûúái chên noá öng Duå nùçm soäng soaâi, mùåt bï bïët maáu. Thùçng Thaåo
cuái xuöëng vûâa lay vûâa goåi:
- Öng Duå úi... öng Duå úi.
Röìi noá àûa tay gaäi gaäi caái àêìu quanh nùm röëi buâ cuãa noá.
Nhaâ öng giaáo Lûåu úã cuöëi laâng. Giûäa nhûäng ngöi nhaâ ngêët nga
ngêët ngûúãng, loâe loeåt vöi ve, khu nhaâ cuãa öng quanh nùm vêîn xanh
rò cêy traái. Haâng raâo rêm buåt àûúåc xeán tóa thùèng tùæp vêîn ûãng höìng
nhûäng hoa sûúãi êëm caã caái ngoä sêu. Vïì hûu, öng Lûåu döìn thúâi gian
vaâo thuá tröìng hoa nuöi chim caãnh. Saáng nay con yïíng àang huyát gioá
böîng nhanh nhêíu àöíi gioång:
- Chaâo khaách, chaâo khaách.
Thùçng Thaåo àïën. Noá têìn ngêìn àûáng bïn cöíng, àöi mùæt möng
lung aánh aánh buöìn.
- Anh Thaåo àêëy aâ, vaâo nhaâ uöëng nûúác àaä.
Öng giaáo àon àaã múâi. Àöåt nhiïn thùçng Thaåo khoác hu hu:
- Öng giaáo úi, hïët caã röìi... hïët caã röìi. Ngûúâi vaâo viïån, ngûúâi bõ
cöng an bùæt. Doâng hoå Nguyïîn Àònh hoãng hïët röìi...
- Bêåy naâo - Öng Lûåu trêën an noá - Coân anh, coân nhiïìu ngûúâi
khöng hoãng. Cûá vaâo uöëng nûúác àaä. Mêëy höm nay hoa nhaâi núã töi
ûúáp traâ, thúm lùæm. Naâo vaâo ài.
Thùçng Thaåo vaâo nhaâ, thêîn thúâ àúä cheán traâ nghi nguát khoái
"chaáu xin öng giaáo", röìi trêìm trêìm:
- Biïët thïë chaáu chùèng mang thoãi vaâng lïn laâm gò, tûúãng xêy
àûúåc caái nhaâ thúâ hoå àïí con chaáu thúâ cuáng haâng nùm. Ai deâ... chùæc úã
dûúái àoá caác cuå buöìn lùæm öng nhó.
- ÛÂ ngûúâi söëng cuäng buöìn, maâ ngûúâi chïët cuäng buöìn. Taåi sao hoå
cûá phaãi söi suâng suåc lïn nhû nöìi nûúác söi êëy. Caái àêìu caâng söi thò
caâng nhanh böëc húi. Chùèng coá vaâng naâo mua laåi àûúåc tònh caãm sêu
nùång cuãa con ngûúâi. Töi nghe noái trong hoå anh coân àõnh viïët àún
kiïån lêîn nhau àoâi laåi vaâng nûäa, coá àuáng khöng?
- Chaáu chùèng biïët gò sêët. Mêëy höm nay chaáu khöng ài laâm giuáp
àûúåc cho ai. Mêët cöng mêët viïåc chaáu chùèng thñch àêu.
- Thïë laåi hay - Öng Lûåu gêåt guâ - Nhû anh àêëy ai cuäng thûúng,
cuäng mïën, laâng ta ai cuäng mang núå anh.
- Núå chaáu? - Thùçng Thaåo dûúán mùæt ngaåc nhiïn.
- Àuáng, núå anh chûá sao. Ngay caã nhaâ töi àêy naây, anh àaä giuáp
töi mûúâi hai cöng. Nïëu anh nhêån tiïìn cöng töi phaãi gûãi anh töëi
thiïíu laâ möåt trùm hai mûúi ngaân. Tñnh ra anh phaãi giuáp ngûúâi laâng
haâng ngaân cöng, vêåy laâ mùæc núå vúái anh. Baâ nhaâ töi dùån hïî khi naâo
anh cûúái vúå seä "traã núå" cho anh àêëy.
Nghe "cûúái vúå" thùçng Thaåo vuåt nhúá túái cö Xuyïën. Noá mú maâng
nhúá laåi nhûäng ngaây heâ bïn bïën söng, thaáng nùm hai muâa nûúác caån.
Baäi caát böìi giûäa söng göì lïn, chi chñt löî hïën löî ngao, laâng nhöån nhõp
vaâo muâa. Caác gaánh hïën kôu kõt vïì bïën söng. Cö Xuyïën tay chöëng
àoân gaánh, mùæt luáng liïëng úäm úâ goåi:
- Anh Thaåo úi, xuöëng gaánh giuáp em naâo, xuöëng gaánh em lïn
naâo...
Bêët giaác thùçng Thaåo muöën haát quaá. Haát baâi "Laâng ta mûúâi taám
öng ngheâ, öng cûúäi ngûåa tña öng che taán vaâng". Noá muöën hoãi öng
giaáo àöi cêu vïì nhûäng caái àêìu àang söi suâng suåc lïn vò sûác noáng
vaâng baåc kia. Liïåu coá chaáy thuãng àñt nhû caái nöìi caån khö nûúác coá
lêìn boã quïn trïn bïëp. Ngêíng lïn thêëy khuön mùåt öng giaáo veã trêìm
ngêm noá laåi thöi.
ÚÃ LAÂNG
Nguyïîn Bònh Phûúng
- Em buöìn lùæm!
Cö gaái lñ nhñ, anh gêåt guâ àöìng tònh. Chñnh anh cuäng àang buöìn
vò suöët ngaây phaãi quanh quêín úã nhaâ. Ngûúâi laâng àaä ra àöìng hïët,
chùèng coân ai àïí noái chuyïån, vaã laåi nïëu anh coá noái hoå cuäng chùèng
hiïíu. Sau böën nùm anh múái trúã vïì thùm vêåy maâ con ngûúâi, caãnh vêåt
cuãa laâng Thaåch Khuyïín khöng thay àöíi mêëy. Vêîn quaã nuái hònh con
choá nùçm phuã phuåc, vêîn nhûäng rùång cêy uã ruä, gêìy guöåc, nhûäng boáng
ngûúâi lêìm lò, lûu cûäu vaâ xöåc xïåch. Àoaån àûúâng ray chaåy qua laâng
hêìu nhû khöng suy chuyïín, noá khöng boáng thïm nhûng chùèng gó ài,
luác naâo cuäng phuã möåt lúáp buåi vaâng múâ. Àoaån ray naây ngaây beá anh
cuâng luä baån thûúâng dang hai tay ài trïn àoá. Bao nhiïu chuyïën taâu
àaä qua àêy nhó? Anh hoãi thêìm vaâ móm cûúâi xa xùm.
Coá möåt con têìu chúã nhûäng ngûúâi àaân baâ àiïn ngaây naâo cuäng
chaåy qua laâng töi, con têìu êëy khúãi haânh tûâ àêu, kïët thuác úã ga naâo
khöng ai biïët. Vaâo nhûäng àïm trùng vùæng laånh, con têìu huá coâi,
tiïëng huá thï thaãm man daåi keâm theo tiïëng cûúâi thoang thoaãng, laånh
leäo cuãa caác haânh khaách ngöìi trong toa...
Anh nhêím laåi àoaån múã àêìu cuöën saách àang viïët röìi bêët giaác
nhòn thùèng vaâo cö haâng xoám ngöìi trûúác mùåt mònh. Ngaây trûúác cö ta
cao ngoãng lem luöëc, giúâ phöíng phao hùèn, mùæt to hún, vai röång hún,
caánh muäi dêìy vaâ àoã hún. Caái gò úã cö ta cuäng hún trûúác, ngay caã múá
toác kheát nùæng thuúã xûa cuäng daâi thïm, buöng xú xaác nhû chuâm rïî
tre sau lûng.
Cö gaái nhùæc laåi, mùæt cuåp xuöëng, nhûäng ngoán chên thö di di trïn
nïìn nhaâ. Anh thúâ ú ngùæm caái cheán da lûún trong tay. Ngoaâi àöìng
tiïëng vùæt diïåt àïìu àïìu voång àïën. Anh cuái xuöëng tòm êëm nûúác dûúái
gêìm baân. Coá tiïëng coâi têìu. Mêët àûát buöíi saáng. Anh caâu caåu nghô.
Chuyïën taâu àêìu tiïn qua laâng vaâo luác mûúâi rûúäi, chuyïën thûá hai
àuáng mûúâi möåt giúâ keám nùm. úã àoaån àûúâng ray naây têìu luön chñnh
xaác möåt caách quaái àaãn. Cö gaái doãng tai nghe, höìi höåp bûát rûát.
- Em vïì àêy!
Cö gaái àûáng dêåy chêåm chaåp. Tiïëng coâi taâu möîi luác möåt roä. Anh
uïí oaãi võn thaânh baân núã nuå cûúâi xaä giao. Cö gaái ngêåp ngûâng, mùåt
thoaáng taái, öm àêìu nêëc lïn. Anh nhòn cö ta boã ài, thúã húi daâi nheå
nhoäm. Tiïëng maáy êìm êìm vuåt qua röìi traã laåi sûå yïn tônh cho laâng.
Anh tûåa cûãa ngùæm laân khoái lúâ vúâ rúát laåi trïn àoaån ray, loâng raåo rûåc
vïì hònh aãnh nhûäng ngûúâi àaân baâ àiïn vaâ con taâu chaåy êìm ò dûúái
aánh trùng. Àõnh quay vaâo giûúâng ngaã lûng anh laåi thêëy cö gaái thêët
thïíu bûúác vaâo. Anh liïëc nhanh vïì phña löëc lõch, caãm thêëy thúâi gian
bõ giïët chïët möåt caách vö nghôa.
Cö gaái laåi ngöìi àöëi diïån anh.
Anh nheo mùæt ngúâ ngúå: con naây têm thêìn chùæc? Möìm huyát saáo
anh söî saâng quan saát khuön mùåt daâi daåi coá hai chiïëc rùng vöí nhû
hai mêìm tre moåc ngûúåc cuãa cö gaái. úã cú quan coá lêìn anh mú thêëy
möåt cö gaái laâng mònh bï caám cho lúån ùn, con lúån àang àoái, thïë maâ
khi tröng thêëy khuön mùåt xêëu xñ cuãa chuã noá ngoaãnh ài, lùèng lùång
vaâo nùçm nhõn àoái trong goác chuöìng. Giêëc mú êëy anh giêëu kñn nhû
möåt bñ mêåt khöí àau cuãa laâng. Im lùång keáo daâi. Con thaåch suâng rñt
lûúäi. Coá tiïëng ò êìm mú höì. Mûúâi möåt giúâ keám ba phuát. Laåi têìu. Cö
gaái cuöëng cuöìng keáo ghïë vïì gêìn anh, nhûäng ngoán tay run bêìn bêåt.
Anh naãy ra troâ chúi, keáo ghïë luâi xa cö gaái. Tiïëng coâi to dêìn. Cö gaái
caâng xñch vaâo gêìn anh hún. Con taâu ònh õch trûúân àïën. Khi cö gaái
àõnh neáp hùèn vaâo anh thò anh nhanh nheån àûáng dêåy vúâ roát nûúác cho
cö ta. Cö ta hoaãng loaån cûåc àöå, nhòn anh chùçm chùçm röìi nhòn
khoaãng tröëng quanh mònh. Coá vïåt gò thoùæt saáng trong àöi àöìng tûã
nêu daåi.
U hu hu hu u...
Con têìu rñt coâi, àêët laâng rung lïn. Anh ngoá ra haâng cêy, thöët
nhiïn ruâng mònh vò tiïëng thúã daâi. Cö gaái vuåt ra cûãa. Noá ngûúång.
Àöìng thúâi vúái yá nghô khoaái traá àoá, anh caãm giaác ngûúâi mònh nheå
bêîng ài. Anh loaång choaång baám meáp cûãa nhòn theo cö gaái vaâ haá
möìm kinh ngaåc khi phaát hiïån ra möåt boáng lúâ múâ cêìm tay cö ta höåc
töëc chaåy lao vïì àûúâng ray. Àêìu têìu hiïån ra àen àuáa vúái luöìng khoái
hêët qua àùçng sau nhû múá toác trùæng. Möåt múá toác huyïìn aão rúân rúån.
Àêìu anh buöët nhoái. Trûúác khi ngaä vêåt xuöëng nïìn nhaâ anh coân kõp
thêëy àöi chên mònh àûát vùng ra, giaäy giuåa.
TIÏÅM MAY QUÊÌN AÁO
Mai Phûúng
Nùæng nhuãng nhónh baám trïî naãi vaâo nhûäng vaåt aáo àuã maâu cuãa
nhûäng cö gaái qua àûúâng. Töi coá caãm giaác mùåt àûúâng giaän ra, oáng
lïn, cùng phöìng nhû têëm luåa. Tiïåm may bïn kia àûúâng khaá àöng
khaách. Nhûäng cêy saâo vùæt vaãi àong àûa, thoäng thûúåt. Nhûäng khuön
mùåt ma-nú- canh tûúi hún húán. Töi dûâng mùæt trûúác möåt ma-nú-
canh mùæt xanh, toác ngùæn vaâ xoùn tñt. Giöëng khuön mùåt cuãa möåt ai
àoá, ñt ra laâ cuäng trïn truyïìn hònh. Töi laåi nhúá lúâi cuãa möåt ngûúâi baån
baão "Chó coá nhûäng ma-nú-canh xinh àeåp laâ khöng bao giúâ nguã". Vaâ
cuäng thêåt laå lêîm khi töi cöë doâ xeát lêëy möåt vïåt thêm quêìng trïn àöi
mùæt cuãa nhûäng naâng ngûúâi mêîu êëy. "Nhòn gò maâ khiïëp thïë, coá thñch
thò ra àêy". Töi chöåt daå. May sao tiïëp àoá laâ tiïëng cûúâi khuác khñch
cuãa möåt àaám con gaái mùåt non choeåt ài àûúâng àang cûa keáo hai anh
chaâng dûåa lûng vaâo cûãa söí úã nhaâ bïn. Möåt may mùæn nûäa laâ nhûäng
naâng ma-nú-canh vêîn khöng chúáp mùæt, möi vêîn àoã choát chaâo múâi.
Töi bûúác vaâo trong tiïåm vúái möåt gaä con trai. Ngûúâi dùæt xe àïí vaâo
möåt goác vaâ gheá saát tai töi baão "Em bõ mïåt aâ". "Khöng!". Mïåt laâm sao
àûúåc. Töi àaä chùèng tûâng mú ûúác mònh àûúåc ngûúâi khaác goåi laâ "em"
ngoåt ngaâo nhû thïë. Vaâ cuäng àûúåc giöëng nhû bao cö gaái khaác ài may
sùæm vaâ cuäng nhaãy nhoát tung tùng trïn àûúâng, chñ ñt laâ àïí khoe möåt
caái aáo múái.
"Thïë bao giúâ cho chuáng töi ùn cöî". Biïët bao nhiïu ngûúâi àaä
khöng yá tûá maâ hoãi trûúác mùåt hai àûáa töi nhû thïë. Cûúâi thöi, biïët noái
thïë naâo nhó. Chaâng trai cuãa töi àûa tay gaäi gaäi àêìu - y hïåt cûã chó
cuãa nhûäng chaâng noái döëi trong phim haâi. Töi böîng thêëy khöng tin
tûúãng. Coá ai lyá giaãi àûúåc àiïìu gò trûúác àêu. "Chó coá Chuáa múái biïët".
Ngûúâi cûúâi baão thïë vaâ nhêët àõnh sau kyâ nghó laâm luêån vùn töët
nghiïåp seä àûa töi ài may sùæm möåt caái gò àoá. "Xêëu höí thò thöi" - Töi
gheát nhêët caái kiïíu noái àoá cuãa ngûúâi, nhûng töi vêîn ài vò töi biïët anh
ûa caái mùåt nhún nhún cuãa töi hún àaám baån cuä cuãa anh.
Ngûúâi chuã tiïåm may múâi rêët kheáo: "Anh chõ vaâo trong naây, choån
may gò naâo? Àöì cûúái chûá?" Töi suyát bêåt cûúâi vaâ cêìm tay anh chó vaâo
möåt ma-nú-canh. Ngûúâi so vai "Súå nhó, nïëu nhû em maâ cuäng giöëng
nhû thïë". Giöëng laâm sao àûúåc, traái tim töi àang sùæp nhaãy ra khoãi
löìng ngûåc àêy vò thñch thuá, vò àaä möåt lêìn mònh àûúåc ùn chúi, möåt
lêìn mònh thñch may gò thò may, khöng giöëng nhû bao nhiïu lêìn
trûúác ra chúå lûåa vaãi naâo reã nhêët, vïì thûác caã àïm cùæt lêëy röìi ài maáy
nhúâ. Coá àûáa naâo lõch sûå múâi ài thò khêët "àau buång", "àau chên",
"bêån viïåc" àïí khoãi xuêët hiïån trûúác boån noá trong böå quêìn aáo cûáng
queâo, chên laåi ài deáp nhûåa, cuäng khöng biïët nhaãy Val nûäa chûá. Öi,
quï muâa àuã thûá. Nhûng höm nay seä khaác. Ngûúâi cuãa töi im lùång
ngöìi ghïë xem taåp chñ - loaåi baáo maâ nhaâ chuã may cho mûúån. Töi dûâng
laåi trûúác têëm vaãi maâu ngaâ, àõnh may möåt chiïëc aáo khoaác muâa àöng.
Mùæt hoa ài vò nhiïìu maâu sùæc quaá. "Em may gò thò choån ài". Möåt
gioång àaân öng vang lïn. Ngûúâi cuãa töi vêîn ngöìi im. Töi nuáp mùåt vaâo
sêëp vaãi vaâ àïí yá àïën cêu chuyïån cuãa hai ngûúâi khaách múái. "Nhûng
maâ anh phaãi choån höå em cú". - Ngûúâi phuå nûä ài cuâng ngûúâi àaân öng
nuäng nõu. Maâ laå nhó, caái nuäng nõu cuãa möåt ngûúâi lúán sao noá cûá thïë
naâo êëy. Töi chó súå ngûúâi phuå nûä tröng thêëy töi thöi, vò töi àaä kõp
nhêån ra chõ laâ möåt ngûúâi quen àaä coá chöìng vaâ hai con gaái. Nhûng
ngûúâi ài cuâng chõ laâ khaách quen hay ùn cúm vúái gia àònh chõ. "Em
choån caái aáo naây anh nheá! Ngùæm cho em xem naâo". Chõ ta cêìm lêëy
chiïëc aáo dïåt kim may boá saát ngûúâi, cöí traái tim, maâu mêån chñn ûúám
vaâo ngûúâi. "ÛÂ, àûúåc àêëy, em mùåc vaâo xem naâo". Ngûúâi àaân öng nheo
nheo mùæt nhòn ngûúâi àaân baâ. Cuäng khaá àeåp, öëng tay ngùæn, cöí trïî àïí
húã ra nhûäng khoaãng da thõt mõn maâng. Töi suyát kïu lïn khi ngûúâi
àaân öng thêåt tûå nhiïn àûa tay lïn cöí ngûúâi àaân baâ àeo laåi súåi dêy
chuyïìn "Cûng cuãa anh àeåp lùæm", vaâ coân vuöët maá chõ ta möåt caái.
Töi troân xoe mùæt, laåi coá möåt kiïíu ngön ngûä coân ngoåt ngaâo hún
tiïëng "anh" vaâ "em" maâ töi àaä biïët. Chuã tiïåm may phuå hoaå "Cöng
nhêån laâ àeåp thêåt".
"Anh traã tiïìn ài", vêîn caái gioång nuäng nõu êëy cêët lïn. Ngûúâi àaân
öng ruát vñ lêëy ra hai túâ 50 ngaân àöìng múái cûáng àûa cho baâ chuã. Töi
cöë nhòn mùåt öng ta cho roä hún, nïëu khöng nhêìm thò ngûúâi àaân öng
êëy cuäng laâ böë cuãa hai àûáa con, laâ chöìng cuãa möåt cö vúå nhaâ quï
quanh nùm "baán mùåt cho àêët, baán lûng cho trúâi".
Chó coá thïë thöi cuäng laâ àuã röìi, "lûãa gêìn rúm lêu ngaây cuäng beán"
- caác cuå hay noái thïë. Ngûúâi àaân öng laåi chùèng laâ chöî laâm ùn thên
thiïët vúái ngûúâi àaân baâ kia...
Töi khöng buöìn nhúá tïn chõ ta nûäa duâ nhaâ töi caách nhaâ chõ
cuäng chùèng xa. Töi chui vaâo trong phoâng thûã quêìn aáo àïí thûã möåt caái
aáo may sùén. Vûâa mùåc aáo xong thò ngûúâi àaân baâ êëy bûúác vaâo. Töi böëi
röëi y nhû chõ ta àoåc hïët yá nghô trong àêìu töi. "Cö ài chúå aå?" - Töi hoãi.
"AÂ... ûâ... maâ chaáu ài may quêìn aáo aâ? Ngoaâi kia laâ ngûúâi yïu aâ?
Baãnh trai ghï! Cö cuäng ài chúå, phaãi nhúâ chuá ngûúâi nhaâ àeâo ài, vaâo
àêy mua möåt caái aáo, chaáu thêëy maâu naây àûúåc khöng?"
"Àeåp, àeåp cö aå" - Töi traã lúâi lia lõa khöng cêìn suy nghô. Ngûúâi
àaân baâ coá yá luáng tuáng àöi chuát röìi laåi nhû khöng, chùæc chõ ta khöng
biïët töi cuäng vûâa chui vaâo phoâng thay quêìn aáo naây mêëy phuát.
Vïåt khoái xe cuãa hoå vêín lïn trong nùæng, töi cöë nhòn maäi khi hoå
khuêët. Ngûúâi cuãa töi söët ruöåt "Sao lêu thïë?", "Chùèng choån àûúåc caái
naâo", "Khoá tñnh thïë cú aâ?", "Chûá sao!". Chõ chuã tiïåm may thùæc mùæc:
"Da em trùæng choån maâu naâo chùèng àûúåc, thoaáng thoaáng lïn möåt
chuát cho chõ may mùæn", "ûâ thò thoaáng..." - Töi böîng khöng haâo hûáng
gò vúái viïåc may sùæm naây nûäa, cûá nghô àïën àöång taác ruát tiïìn thaânh
thaåo vaâ caái vuöët maá cuãa ngûúâi àaân öng noå laåi thêëy chúân chúån. Cuöëi
cuâng thò töi cuäng choån àûúåc möåt têëm vaãi maâu mú àïí may möåt caái aáo
khoaác muâa àöng.
Ngûúâi cuãa töi lêëy laâm laå lùæm: "Sao thñch thò thñch thïë maâ choån
àûúåc möåt thûá, mùåt laåi óu xòu, lêìn sau khöng vaâo tiïåm may nûäa, qua
siïu thõ thñch gò thò mua". Chó àúåi coá thïë, töi àöìng yá ngay.
Töi cuäng súå lùæm, súå nhûäng àiïìu maâ mònh àaä chûáng kiïën úã tiïåm
may naây. Ai biïët àûúåc phña sau hai ngûúâi khaách vûâa ài khoãi coá hai
gia àònh chùèng bònh yïn. "Vêng, maâ anh cuäng àûâng ài may sùæm vúái
ai, phiïìn phûác lùæm". Töi buöåt möìm nhùæc anh nhû thïë. Anh thoaáng
ngaåc nhiïn, chõ chuã tiïåm may cûá che miïång cûúâi yá nhõ. Trïn àûúâng
vïì, töi chúåt nhúá ra laâ böë rêët hay ài mua quêìn aáo cho töi khi sùæp vaâo
nùm hoåc. Nhêët àõnh töi seä baão vúái böë rùçng: "Böë ài möåt mònh thöi,
hoùåc ài vúái meå thò mua baán nhanh hún".
Ngûúâi cuãa töi bêåt cûúâi thaânh tiïëng khi nghe laåi cêu chuyïån cuãa
töi vaâ luác êëy múái thuá thêåt, anh àaä cûá suy nghô vïì thaái àöå àiïn àiïn
khuâng khuâng cuãa töi luác úã tiïåm may.
Töi nhòn laåi caái tiïåm may coá cêu chuyïån êëy vaâ möåt lêìn biïët rùçng
töi àang ài trong thïë giúái cuãa nhûäng ngûúâi lúán. Nùæng ngoaâi àûúâng
huåt húåt, xa dêìn nhû suy nghô cuãa töi.
CÖ GAÁI NÙÇM DAÂI
Nguyïîn Töë Quyïn
- Chaâo àùçng êëy nheá. Tïn túá laâ Mai - Sûúng Mai. Töi nghiïng
mònh hùèn hoi.
- Xin chaâo baån. Coân túá, túá laâ cö gaái nùçm daâi. Laân gioá thoaãng qua
khiïën ngûúâi cö àung àûa nhû chaâo töi vaâ gioá mang àïën cho töi lúâi
chaâo êëy. Thêåt ra, àoá laâ rûâng cêy mang daáng dêëp möåt cö gaái nùçm
nghiïng, àêìu göëi trïn hai tay, nùçm traãi daâi theo nhûäng ngoån àöìi
trûúác mùåt nhaâ töi. Rûâng cêy - cö gaái nùçm daâi thanh thaãn, coá eo lûng
hùèn hoi vaâ cùåp chên daâi thon thaã.
- Thïë böë meå àùçng êëy laâ ai?
- Meå túá laâ mùåt àêët, coân böë túá laâ bêìu trúâi.
- Öi! Sao laå thïë? Töi troân xoe mùæt ngaåc nhiïn.
- Coá gò maâ laå? Meå túá sinh ra túá, nuöi túá khön lúán. Coân böë cho túá
aánh nùæng, khñ trúâi, nhûäng trêån mûa vaâ töi luyïån túá vûäng vaâng trûúác
moåi thûã thaách.
- Thûã thaách gò vêåy?
- Chùèng haån nhû mûa giöng, baäo töë. Gioá maånh hún laâm ngûúâi
cö chao àaão. Cún mûa àang êåp àïën. Coá tiïëng meå goåi vaâ töi chaåy vaâo
nhaâ. Àêëy laâ buöíi noái chuyïån àêìu tiïn cuãa chuáng töi.
Cö gaái nùçm daâi - rûâng cêy - chöî dûåa tinh thêìn cuãa töi. Laâ búãi vò
töi coá têån saáu àûáa em. Sûå coá mùåt cuãa cö gaái nùçm daâi bao giúâ cuäng
laâm töi thanh thaãn, laâm töi quïn ài nöîi nhoåc nhùçn, vaâ laâm töi muöën
vûún túái möåt caái gò àoá thêåt töët àeåp. Tuöíi thú cuãa töi qua ài cuâng
nhûäng cuöåc troâ chuyïån vúái cö gaái nùçm daâi - rûâng cêy - thiïn thêìn
xanh cuãa töi.
Nùm lïn mûúâi tuöíi, töi àaä laâ chõ cuãa böën àûáa em: ba gaái möåt
trai. Böë töi laâ thêìy giaáo nhûng öng daåy hoåc úã xa lùæm, maäi têån möåt
vuâng cao heão laánh, meå töi ài laâm caã ngaây, do vêåy moåi viïåc àïìu döìn
lïn àöi vai nhoã beá cuãa töi. Sau naây, khi àaä lúán, thûåc tònh töi khöng
hiïíu bùçng caách naâo àoá töi vûâa hoåc baâi, tröng em, nêëu cúm, doån deåp
nhaâ cûãa... maâ vêîn coá thúâi gian chaåy nhaãy vúái chuáng baån. ñt lêu sau,
töi nhêån thêëy buång meå àang lúán dêìn. Àiïìu àoá laâm töi bûåc böåi. Töi
noái vúái meå:
- Meå maâ àeã thïm em beá nûäa laâ con khöng tröng em cho meå nûäa
àêu.
Chùæc hùèn khi àoá neát mùåt töi coá veã giaâ dùån lùæm nïn meå phò cûúâi
öm töi vaâo loâng, vuöët ve caái múá toác buöåc vïính lïn nhû àuöi gaâ cuãa
töi vaâ baão: - Meå cuäng chùèng muöën àeã thïm laâm gò nûäa con aå. Nhûng
böë con laåi cûá muöën nhaâ mònh coá thïm em trai nûäa.
- Nhaâ mònh àaä coá em Phong röìi coân gò haã meå?
- ÛÂ, nhûng maâ böë con muöën em con coá anh, coá em cho vui chûá
toaân caác chõ khöng noá cuäng buöìn.
Töi thúã daâi (nhû ngûúâi lúán) vaâ nhêån thêëy tuy meå cûúâi, nhûng
trong khoeá mùæt laåi long lanh nhûäng gioåt nûúác. Noái vêåy thöi chûá khi
meå sinh em, lêìn naây khöng phaãi möåt maâ hùèn hai em trai töi vêîn
yïu quyá chuáng. Vaâ dô nhiïn sûå bêån röån cuãa töi cuäng tùng lïn gêëp
àöi. Coân böë töi rêët àöîi phêën khúãi vò àaä thoaã loâng mong ûúác. Tuöíi thú
cuãa töi khöng àûúåc vö tû nhû chuáng baån. Búãi trong böën mûúi àûáa
cuâng lúáp töi laâ àûáa coá àöng em nhêët. Möîi khi tan hoåc laâ töi laåi raão
cùèng nhû ma àuöíi boã mùåc àùçng sau nhûäng lúâi àuâa tïëu cuãa chuáng
baån. Töi lo cho con Höìng coá biïët àûúâng thöíi cúm khöng, hay laåi maãi
chúi àïí cúm chaáy? Lo noá coá tröng em khöng hay laåi àïí chuáng chúi
gêìn cêìu ao? Töi àaä "lïn lúáp" cho noá nhiïìu lêìn nhûng xem chûâng noá
chó loåt tai möåt nûãa. Cho àïën têån sau naây, khi àaä bûúác vaâo ngûúäng
cûãa cuãa trûúâng àaåi hoåc, töi luön mang trong mònh möåt nöîi lo canh
caánh cho caác em. Chao öi! Vai troâ ngûúâi chõ caã múái quan troång laâm
sao. Noá àaä reân giuäa cho töi nhûäng àûác tñnh cêìn thiïët àïí àûáng vûäng
trûúác baäo töë cuãa cuöåc àúâi. Giöëng nhû thiïn thêìn xanh cuãa töi - cö gaái
nùçm daâi. Ngay tûâ nùm mûúâi hai tuöíi, töi àaä biïët moác khùn, àan aáo
giuáp meå laâm thïm. Vûâa hoåc, vûâa laâm vò vêåy töi chùèng coá thúâi gian
chúi búâi nhû chuáng baån. Vaâo nhûäng phuát raãnh röîi hiïëm hoi, thûúâng
laâ luác chiïìu taâ, töi rêët thñch àùæm mònh trong hoaâng hön nhuöåm àoã
chên mêy, vúái nhûäng àaám mêy maâu chò mang caác hònh thuâ kyâ quaái.
Trïn caái nïìn trúâi êëy, nöíi bêåt lïn cö gaái nùçm daâi xanh thùèm. Khi àoá
töi troâ chuyïån cuâng cö, tòm sûå caãm thöng vaâ lêëy laåi sûå thanh thaãn
cuãa chñnh mònh. Duâ töi biïët - sûå töìn taåi cuãa cö - chñnh laâ sûå tûúãng
tûúång cuãa töi. Phaãi chùng trong töi laâ hai nûãa con ngûúâi.
Cuäng búãi vò nhaâ töi coá têån baãy "caái taâu haá möìm", böë töi lûúng
giaáo viïn coá laâ bao? Meå töi - möåt cöng nhên bònh thûúâng. Vò vêåy vaâo
nhûäng dõp heâ böë töi thûúâng tranh thuã "chaåy ngoaâi" theo chuá töi. Caái
thúâi êëy buön baán laâ viïåc rêët khoá khùn vaâ caái daång nho nhaä nhû böë
töi quaã laâ rêët àûúåc viïåc. Cuäng vò caái chuyïån chaåy ngoaâi êëy maâ böë töi
khöng muöën chuyïín vïì xuöi. Öng khöng muöën hoåc sinh cuãa öng biïët
chuyïån àoá, rùçng öng - ngûúâi thêìy cuãa chuáng thûåc ra cuäng laâ dên phe
phêíy nhû ai. Vaâ töi hiïíu: öng muöën giûä phêím giaá cuãa mònh. Nhûng
vò caái gia àònh nhaâ töi quaá àöng àuác - sûå àöng àuác êëy do chñnh öng
taåo nïn vaâ bùæt buöåc öng phaãi laâm caái viïåc maâ öng khöng muöën. Hún
thïë nûäa noá àaä cûúáp ài cuöåc söëng cuãa chñnh böë töi. Öng àaä tûâ giaä coäi
àúâi trong möåt tai naån bêët ngúâ, àïí laåi ngûúâi vúå vaâ baãy àûáa con thú
daåi. Meå töi chïët ngêët trong àau àúán. Coân töi, luác àoá quyâ bïn möå böë,
múã to àöi mùæt nûúác ngûúác nhòn qua nhûäng nêëm möì mêëp mö. Xa xa
vûúåt lïn caã nhûäng buái tre, xoám laâng, laâ daäy àöìi mang hònh cö gaái
nùçm daâi thanh thaãn, àung àûa: "Naâo! Àûáng dêåy ài cö beá. Cuöåc àúâi úã
phña trûúác kia maâ?". Coá tiïëng thò thêìm vaâ töi àûáng dêåy. Nùm êëy töi
troân mûúâi lùm tuöíi.
Sau khi böë töi mêët, cuöåc söëng vöën khoá khùn nay caâng khoá khùn
hún. Nhiïìu lêìn töi àaä àõnh boã hoåc, nhûng meå töi khöng cho. Baâ baão
rùçng töi laâm thïë hùèn böë seä rêët buöìn. Vò vêåy töi caâng cöë gùæng hoåc
hún. Àûúåc caái chõ em töi àûáa naâo cuäng ngoan ngoaän, chõu khoá, chùm
chó hoåc haânh. Meå töi sau àoá cuäng àaânh xin vïì mêët sûác súám àïí lo
chaåy chúå nuöi chõ em töi ùn hoåc. Nhûng röìi tai hoaå laåi êåp àïën, bêët
chêëp sûå cöë gùæng cuãa con ngûúâi laâ chöëng traã laåi noá. Búãi gia àònh, con
caái, cuöåc söëng chêåt vêåt, àau thûúng, àaä huát kiïåt dêìn sûác lûåc cuãa meå
töi. Ba nùm sau khi böë qua àúâi, meå töi cuäng lêm bïånh nùång. Ngöìi
trong giaãng àûúâng maâ ruöåt töi nhû coá lûãa àöët. Tuy vêåy, töi vêîn cöë
dùçn loâng vò biïët rùçng nïëu töi boã vïì meå töi seä öëm thïm. Möåt ngaây,
khi töi chuêín bõ vïì nghó heâ thò öng chuá phoáng xe àïën baão töi vïì ngay
vò meå àang hêëp höëi. Töi kïu lïn àau àúán. Vûát hïët caác thûá töi lao
xuöëng cêìu thang theo chuá töi vïì nhaâ.
Nhûng töi àaä khöng kõp. Trûúác khi nhùæm mùæt meå töi àaä goåi tïn
töi nhiïìu lêìn. Töi hiïíu. Meå àaä àùåt caã hy voång vaâo töi - chöî dûåa cuöëi
cuâng cuãa caác em töi. Töi chó coân biïët phuã phuåc bïn thi thïí meå vaâ thïì
vúái vong linh böë meå rùçng: "Duâ thïë naâo töi cuäng laâm àuáng yá nguyïån
cuãa böë meå, rùçng phaãi nuöi daåy caác em nïn ngûúâi". Lêìn naây töi
khöng hïì khoác. Töi àûáng lùång nhû hoaá àaá giûäa tiïëng khoác xeá ruöåt
cuãa mêëy àûáa em. Moåi ngûúâi baão töi thi gan vúái trúâi. Nhûng töi biïët
nûúác mùæt mònh àaä chaãy ngûúåc vaâo trong. Töi thûúng caác em töi. Vaâ
töi thûúng caã töi. Chuáng töi baãy chõ em: àûáa lúán nhêët laâ töi - mûúâi
taám tuöíi, àûáa beá nhêët lïn taám. Giúâ àêy chuáng töi laâ nhûäng àûáa treã
bú vú khöng böë, khöng meå. Àau àúán quaá. Sau àaám tang laâ cuöåc hoåp
nöåi töåc baân xem chõ em töi seä söëng ra sao. Caái chïët àaä cûúáp ài cuöåc
söëng cuãa böë meå töi, vaâ töi khöng muöën cuöåc söëng laåi chia lòa chõ em
töi, vò vêåy töi noái rùçng toaân thïí hoå haâng giuáp àúä thò töi xin nhêån,
coân nuöi thò töi nhêët quyïët khöng, rùçng tûå töi seä laâm àiïìu àoá. Vaâ
moåi ngûúâi im lùång. Vêng. Nghôa laâ têët caã àïìu rêët tin töi - möåt àûáa
con gaái daám thi gan vúái trúâi. Nhûng coá ai biïët rùçng: àïm àoá töi àaä
khoác nhû chûa bao giúâ àûúåc khoác trûúác ngûúâi baån thên thiïët - cö gaái
nùçm daâi. Töi àaä khoác sau bao ngaây chõu àûång. Vaâ gioá. Gioá laåi mang
àïën cho töi nhûäng lúâi noái dõu daâng: "Haäy cam àaãm lïn cö gaái. Baån laâ
ngûúâi coá nghõ lûåc lùæm kia maâ? Naâo haäy àûáng thùèng lïn, haäy nhòn
thùèng vaâo cuöåc söëng sùæp túái. úã àoá laâ tûúng lai cuãa baån vaâ caác em
baån. Cuöåc söëng cuãa baån bêy giúâ laâ vò nhûäng àûáa em êëy. Baån haäy
nhòn túá àêy naây: baäo àaä vùåt truåi àöi chên cuãa túá, coân thêìn seát thò
cheám ngang bùæp chên. Nhûng khöng sao. Thúâi gian seä xoaá nhoaâ caác
vïët thûúng. Nïëu ta luác naâo cuäng nghô àïën chöî àau thò noá seä àau
hún. Nïëu ta khöng nghô àïën noá nûäa thò noá seä mau laânh hún rêët
nhiïìu".
- Laâm thïë naâo àïí khöng nghô àïën noá àûúåc? Töi ngûâng khoác vaâ
nhòn lïn cö gaái nùçm daâi. Quaã thêåt àöi chên cuãa cö bêy giúâ truåi luãi vaâ
ngang bùæp chên laâ möåt chöî truäng. Cö coân àen thêîm hún caã boáng
àïm.
- ÖÌ! Chñnh laâ aánh nùæng ban mai. Laâ niïìm tin vaâo cuöåc söëng.
Vêng! Töi tin vaâo àiïìu àoá. Búãi aánh nùæng ban mai àaä göåt rûãa caái
maâu àen thêîm cuãa boáng töëi, traã laåi cho cö gaái nùçm daâi maâu xanh
bêët têån cuãa rûâng cêy, vúái töi - àoá laâ maâu xanh cuãa hy voång. Töi noái
vúái caác em töi rùçng: Hoåc têåp seä laâm ta nïn ngûúâi, lao àöång àem laåi
cho ta cúm no aáo êëm. Vaâ chõ em ta seä söëng nhû vêåy. Caác em töi
khöng phaãn àöëi àiïìu àoá. Dô nhiïn, töi phaãi tûâ giaä giaãng àûúâng àïí lao
vaâo cuöåc söëng thûåc taåi. Biïët laâm thïë naâo khi töi phaãi hoaân thaânh ba
nhiïåm vuå: nhiïåm vuå cuãa ngûúâi böë, ngûúâi meå vaâ ngûúâi chõ.
Mûúâi nùm tröi qua tûâ ngaây êëy. Töi rêët tûå haâo vaâ vui mûâng vò
cöng sûác cuãa mònh boã ra khöng vö ñch. Caác em töi àïìu àaä khön lúán
trûúãng thaânh. Ba àûáa em gaái àïìu nöëi nghiïåp böë töi laâm cö giaáo. Hai
àûáa àaä ài lêëy chöìng, coân möåt àûáa àang hoåc têåp úã nûúác baån. Thùçng
Phong sau ba nùm laâm nghôa vuå, noá àaä thi àöî àaåi hoåc quên y. Coân
hai àûáa uát àang hoåc lúáp mûúâi möåt. Chùæc hùèn dûúái suöëi vaâng vong
linh böë meå töi cuäng haâi loâng vïì nhûäng àûáa con cuãa mònh.
Nïëu têët caã chó coá vêåy, thò chùæc hùèn chùèng bao giúâ töi cêìm buát
viïët laåi nhûäng doâng chûä naây vïì cuöåc àúâi àêìy baäo taáp cuãa chõ em töi.
Phaãi! Búãi cuöåc àúâi àaä ai hoåc àûúåc chûä ngúâ? Vaâ töi chûa bao giúâ
tin vaâo àiïìu àoá. Töi cho rùçng: chñnh baãn thên mònh quyïët àõnh cuöåc
söëng chûá khöng phaãi söë phêån quyïët àõnh cuöåc söëng cuãa mònh. Chñnh
vò quan niïåm àoá töi àaä cöë gùæng vûún lïn khoãi voâng tay cuãa àõnh
mïånh vaâ moåi ngûúâi baão töi laâ cö gaái coá baãn lônh. Coá ai biïët àûúåc
rùçng töi àaä mang trong mònh suöët bao nùm lúâi thò thêìm cuãa gioá: "öì!
Àoá chñnh laâ ban mai. Laâ niïìm tin vaâo cuöåc söëng".
Vêåy maâ giúâ àêy töi laåi tin vaâo àiïìu àoá. Rùçng: cuöåc àúâi khöng ai
hoåc àûúåc chûä ngúâ. Cuäng búãi vò töi khöng thïí hiïíu nöíi möåt con ngûúâi
coá hoåc thûác nhû anh - möåt kyä sû kinh tïë - möåt ngûúâi àaä yïu töi hïët
loâng, cuâng töi chùm lo cho caác em, laåi muöën coá möåt cêåu con trai "nöëi
doäi töng àûúâng" hún laâ cö con gaái. Möåt yá muöën giöëng böë töi y hïåt.
Mùåc duâ, giûäa böë töi vaâ chuáng töi coá khoaãng caách laâ möåt thïë hïå. Cuöåc
àúâi khöng ai hoåc àûúåc chûä ngúâ. Duâ töi khöng tin. Nhûng àoá laåi laâ sûå
thêåt. Búãi anh àaä kiïn nhêîn chúâ àúåi töi suöët bao nùm roâng vò töi àaä
noái: Em seä laâm vúå anh khi naâo caác em cuãa em àaä khön lúán trûúãng
thaânh. Caái ngaây êëy àang àïën gêìn thò böîng dûng laåi xaãy ra cuöåc noái
chuyïån êëy: - Mai kia chuáng mònh seä coá möåt àûáa con thöi anh nhó?
- ÛÂ! Möåt àûáa thöi. Vûâa àúä vêët vaã, maâ chuáng mònh coá àiïìu kiïån
àïí chùm soác con chu àaáo caã vïì vêåt chêët lêîn tinh thêìn. Anh luâa tay
vaâo maái toác cuãa töi.
- Thïë anh thñch coá con trai hay con gaái hún?
- Con trai chûá! Coá con trai bao giúâ chaã thñch hún.
- Caái gò? Töi nhoaâi ngûúâi khoãi voâng tay cuãa anh. Sûãng söët. Vaâ
kyá ûác laåi hiïån vïì. Kyá ûác àau thûúng. Caái chïët cuãa böë. Caái chïët cuãa
meå. Thêåt laâ möåt yá thñch àiïn röì, möåt àõnh kiïën nghòn àúâi nay khöng
thay àöíi. Töi khöng coân bònh tônh nûäa: - Anh ài ài! Trúâi úi. Loâng
traân àêìy giêån dûä, töi chùèng coân nhòn thêëy gûúng mùåt cuãa anh àêu
nûäa. Töi vêîn heát lïn nhû möåt con àiïn: - Anh ài ài! Ài ài. Vaâ anh ài
thêåt. Àêìu cuái gùçm. Àau khöí. Coân töi àûáng lùång möåt mònh röìi oaâ
khoác. Àïm àaä khuya. aánh trùng lùång leä chui qua cûãa söí, loåt vaâo
giûúâng khiïën töi caâng trùçn troåc khöng nguã àûúåc. Töi thúã daâi trúã dêåy
vaâ bûúác ra ngoaâi hiïn. úã àoá, dûúái aánh trùng saáng vùçng vùåc laâ cö gaái
nùçm daâi àen thêîm. Lêu lùæm röìi, höm nay töi múái coá dõp àûáng trûúác
cö. Nhûng caái gò thïë naây? Töi khöng tin vaâo mùæt mònh nûäa. Cö gaái
nùçm daâi cuãa töi khöng coân nguyïn veån. Khùæp ngûúâi cö loang löí
nhûäng vïåt saáng cuãa bêìu trúâi àïm: - Baån khöng biïët gò sao? ûâ! Baån
khöng biïët cuäng phaãi vò baån bêån röån quaá maâ. Ngûúâi ta bùæt àêìu chùåt
phaá thên hònh töi röìi àêëy. Töi chó coá thïí chöëng choåi laåi baäo töë àûúåc
thöi, chûá vúái con ngûúâi thò töi bêët lûåc. Hoå àaâo àïën têån göëc do vêåy töi
chùèng coân cú höåi àïí söëng nûäa.
Chûa bao giúâ töi laåi mong trúâi mau saáng nhû àïm nay. Ngaây
mai. Ngaây mai, töi seä noái vúái anh têët caã. Cuöåc chia tay cuãa chuáng töi
coá laâ cêìn thiïët khöng khi anh àaä thêëy roä sai lêìm cuãa mònh? Khi tònh
yïu cuãa chuáng töi laâ bêët diïåt? Giöëng nhû maâu xanh cuãa rûâng cêy -
cö gaái nùçm daâi - thiïn thêìn cuãa töi. Duâ giúâ àêy ngûúâi cö àêìy vïët
loang löí. Vaâ töi. Töi seä tòm caách khöng àïí cho vïët loang êëy röång
thïm ra nûäa. Bùçng caách naâo û? "öì! Àoá chñnh laâ aánh nùæng ban mai.
Laâ niïìm tin vaâo cuöåc söëng".
Bùæc Ninh, 24-6-1991
DOÂNG CHÛÄ TAI QUAÁI
Trêìn Viïåt Quyânh
Tiïët Anh vùn cuãa lúáp töi bao giúâ cuäng laâ tiïët hoåc maâ chuáng töi
thñch nhêët. Búãi vò cö Haånh chùèng nhûäng daåy gioãi laåi rêët treã, vui
tñnh. Vò thïë, sau nhûäng giúâ "röëi nhû Lyá, bñ nhû Hònh, linh tinh nhû
Àaåi" maâ àûúåc hoåc nhûäng giúâ Anh vùn chuáng töi thêëy haâo hûáng hùèn
lïn.
Giúâ Anh vùn höm êëy cuäng nhû caác buöíi hoåc khaác, cö Haånh chaâo
laåi chuáng töi vúái nuå cûúâi thêåt tûúi "Good morning" röìi cö bùæt àêìu baâi
hoåc múái. Hoaâ "bûå", möåt hoåc sinh hoåc Anh vùn dúã eåc àûúåc múâi lïn àoåc
cêu vùn "He thought you could go together". Hùæn ta veã tûå tin àoåc roä
to:
- Hi - Thoåt - ju - cuåt...
Nghe caách àoåc nûãa têy nûãa ta êëy caã lúáp cûúâi röå lïn. Cö Haånh
cuäng phaãi quay lïn baãng giêëu nuå cûúâi. Chñnh luác êëy, coá möåt tïn naâo
khoaái chñ phi lïn trêìn nhaâ möåt chiïëc maáy bay. Sau vaâi voâng lûúån,
chiïëc maáy bay àêåu sang daäy baân bïn kia vûâa luác cö Haånh quay
xuöëng.
- Em naâo kïí vïì giêëc mú cuãa mònh bùçng tiïëng Anh àûúåc khöng?
Caã lúáp lùång thinh.
- Khöng coá ai kïí thò töi kïí vêåy. Caác em chuá yá caác tûâ múái...
Cö cêìm phêën quay lïn baãng. Àuáng luác cö àang viïët thò "bõch"
chiïëc maáy bay bêët ngúâ lao truáng àêìu töi. Töi àiïn tiïët àõnh quùng
ài, nhûng thêëy chiïëc maáy bay trònh baây àeåp beân cêìm lïn xem. Trïn
thên maáy bay coá ghi doâng chûä nùæn noát: "Ai khöng neám tiïëp laâ con
võt". Laâ hoåc sinh khaá ngoan trong lúáp song töi khöng muöën mònh laâ
con võt. Vò vêåy, töi beân phi chiïëc maáy bay truáng öng lúáp trûúãng, möåt
tïn cûåc kyâ gûúng mêîu cuãa lúáp. Töi cûúâi thêìm, phi vaâo öng êëy chùèng
khaác gò cho maáy bay àêm vaâo nuái Everert.
Cö Haånh quay xuöëng, töi chùm chuá lùæng nghe gioång àoåc tiïëng
Anh rêët tuyïåt cuãa cö. Quaã tònh töi hiïíu cêu chuyïån cö kïí.
Cö Haånh laåi quay lïn baãng ghi cêëu truác möåt mêîu cêu maâ cö kïí
trong giêëc mú cuãa mònh. Àuáng luác êëy, chiïëc maáy bay laåi lao vuát lïn
"bêìu trúâi" cuãa lúáp.
Töi hiïíu võ lúáp trûúãng cuäng khöng chõu nöíi doâng chûä quaái aác àoá.
Chúåt, tim töi nhaãy dûång lïn, tûâ àêu àoá, chiïëc maáy bay nhùçm thùèng
àêìu cö Haånh lao túái...
Cö Haånh cêìm chiïëc maáy bay nghiïm gioång hoãi:
- Ai neám chiïëc maáy bay naây?
Im lùång, cö Haånh gêìn nhû phaát khoác:
- Töi yïu quñ caác em maâ caác em núä àöëi xûã vúái töi nhû vêåy? Nïëu
khöng ai nhêån, töi seä múâi thêìy hiïåu phoá xuöëng.
Khöng khñ trong lúáp cùng thùèng döìn neán laåi nhû muöën nöí tung.
Cö Haånh khöng kòm àûúåc nûäa, mùæt cö àoã hoe. Àuáng luác êëy, tûâ
cuöëi lúáp, daäy bïn traái, coá möåt gioång noái nhoã nhûng raânh roåt.
- Thûa cö, em neám maáy bay aå!
Chuáng töi xoay ngûúâi laåi phña tïn nhêån töåi. Haånh Quyïn aâ? Coá
leä khöng riïng gò töi maâ caã lúáp cuâng kinh ngaåc... Búãi naâng laâ möåt
hoåc troâ xinh xùæn, hoåc khaá vaâ àiïìm tônh, sao höm nay laåi nghõch àïën
vêåy? Boån töi chûa hïët ngaåc nhiïn, cö Haånh chûa kõp noái gò thò úã daäy
bïn phaãi, möåt baån nûäa àûáng hùèn lïn:
- Thûa cö, em neám maáy bay aå!
Boån töi "Mùæt chûä O, möìm chûä A" vò àoá laâ Kiïn, hoåc sinh ngoan
cuãa lúáp. Sao laåi laå thïë nhó? aâ! Töi hiïíu röìi, doâng chûä quaái aác trïn
thên maáy bay àaä laâm cho ngay caã caác hoåc sinh ngoan cuäng khöng
chõu nöíi, nhû töi, nhû lúáp trûúãng.
Cö Haånh sau phuát bûåc mònh böîng dõu gioång;
- Thûåc ra ai laâ ngûúâi neám maáy bay?
- Thûa cö, em! - Kiïn khùèng àõnh. Röìi hùæn böîng dõu gioång:
- Thûa cö, xin cö tha löîi cho em.
Cö Haånh im lùång khaá lêu röìi nhòn Haånh Quyïn:

- Sao em cuäng nhêån mònh neám?
Naâng ngûúác cùåp mùæt àen laáy nhòn cö noái:
- Thûa cö, em khöng muöën cö buöìn aå!
Cö Haånh khöng kòm àûúåc nûúác mùæt:
- Möåt söë em trai nghõch trong lúáp laâ khöng hay, nhûng caác em
cû xûã thêåt laâ àeåp.
NGÛÚÂI ÛÚM RÛÂNG TRUÁC
A Saáng
Àïm àaä khuya, trong laán töi vaâ laäo Nhên vêîn ngöìi àoá. Chai
rûúåu thûá hai àaä gêìn caån. Caái thûá rûúåu naây tuy nhaåt nhûng àaä say
thò thêåt thêëm. Töi thêëy àêìu húi choaáng vaáng. Húi rûúåu bùæt àêìu böëc
lïn hûâng hûåc. Mùåc duâ vêåy hai chuáng töi khöng ai noái lêëy möåt cêu.
Laäo ngöìi im, khuön mùåt rùæn roãi cuãa laäo trûúác aánh saáng cuãa chiïëc
àeân dêìu hùçn lïn nhûäng maãng khöëi thêåt roä neát, toaân thên laäo ngöìi
nhû möåt khöëi vuöng vûäng chùæc, caánh tay cuöìn cuöån àêìy nhûäng cú
bùæp thi thoaãng laåi giêåt giêåt tröng nhû cêy lim giaâ xoùæn xñt àêìy
nhûäng thúá. Laäo coá böå toác thêåt àeåp, àen vaâ daâi buái vïì phña sau. Nhòn
laäo luác naây khoá maâ biïët àûúåc laäo àaä gêìn saáu mûúi tuöíi.
Bïn ngoaâi laán, gioá vêîn rñt tûâng cún êìm êìm uâ uâ àêåp vaâo vaách àaá,
töi coá caãm giaác nhûäng phiïën àaá nhû co laåi sùæc nham nhúã vò caái laånh
tûâ moã nûúác "Nooång Mò". Bïn caånh laán cuãa laäo lêu lêu laåi vuát lïn
nhûäng êm thanh huyïìn bñ.
Thûúâng thò vêîn thïë, cûá àïm àïën, nïëu khöng coá viïåc gò bêån lùæm
töi laåi àïën laán uöëng rûúåu vúái laäo, möåt giaâ möåt treã nhûng xem ra húåp
nhau lùæm. Búãi töi vaâ laäo àïìu laâ nhûäng ngûúâi xûá khaác àïën laâng Paác
Thay naây, bêët chúåt laäo lïn tiïëng:
- Xem ra cûá àaâ naây, laåi haån haán keáo daâi mêët, töi söëng úã àêy àaä
gêìn nùm chuåc nùm röìi, cûá nghe tiïëng gioá nhû thïë laâ seä coá haån haán
àêëy!
Töi cûá gêåt guâ nhêëm rûúåu maâ chùèng noái gò thïm.
Ngaây àêìu khi múái vïì tùng cûúâng cho xaä Ngoåc Khï naây theo
chûúng trònh 135 cuãa tónh, töi thêåt sûå búä ngúä vúái cöng viïåc àûúåc
giao. Töi vöën laâ möåt kyä sû kinh tïë nöng lêm, êëy vêåy maâ laåi àûúåc
giao cöng viïåc chuyïín àöíi giöëng múái vaâ hûúáng dêîn kyä thuêåt canh taác
cho baâ con úã àêy, vò thïë töi phaãi tûå mêìy moâ caác loaåi saách kyä thuêåt,
röìi khoá khùn hún nûäa laâ phaãi chuyïín taãi àïën baâ con bùçng vöën tiïëng
Taây rêët ñt oãi cuãa mònh. Cho nïn nhûäng ngaây àêìu thêåt khoá khùn, töi
phaãi nhúâ anh bñ thû xaä laâm "phiïn dõch" nhûng laâ bñ thû xaä nïn anh
ta cuäng rêët bêån. Vò vêåy chûúng trònh cuãa töi cûá buöíi àûåc buöíi caái.
Truå súã cuãa xaä nùçm ngay gêìn laâng naây nïn anh bñ thû àaä giúái thiïåu
laäo vúái töi àïí giuáp viïåc. Anh ta noái:
- Nïëu àûúåc laäo Nhên giuáp thò cöng viïåc cuãa anh seä rêët thuêån lúåi
vò dên vuâng naây vêîn coi laäo nhû trûúãng baãn vêåy!
Trûúác khi gùåp laäo, töi àaä nghe bao nhiïu chuyïån thêåt ly kyâ vïì
laäo.
Ngûúâi laâng Paác Thay àöìn rùçng, laäo Nhên khöng phaãi ngûúâi Taây
maâ laâ ngûúâi úã dûúái xuöi lïn. Khi êëy laäo laâ böå àöåi biïn phoâng, àaä àem
loâng yïu cö Mò úã laâng naây. Sau khi xuêët nguä laäo àûa cö êëy vïì dûúái
xuöi, nhûng ngûúâi nhaâ cuãa laäo khöng chêëp nhêån vò cho cö Mò laâ
ngûúâi dên töåc khöng húåp vúái cuöåc söëng úã dûúái êëy. Khöng àûúåc gia
àònh chêëp nhêån laäo àûa cö Mò trúã laåi àêy, àõnh ñt lêu sau seä tñnh
chuyïån cûúái xin. Laäo noái vúái cö Mò cûá àúåi laäo vïì dûúái xuöi tòm caách
thuyïët phuåc gia àònh. Nhûng khöí nöîi cö Mò àaä coá thai, àúåi maäi
khöng thêëy laäo quay lïn laåi bõ böë meå, laâng baãn deâm pha khinh bó.
Quêîn trñ cö nhaãy xuöëng moã nûúác caånh laâng. Ba ngaây sau boån treã
chùn trêu múái thêëy xaác cö nöíi böìng bïình úã àoá. Tûâ àoá caái moã nûúác
naây ngûúâi laâng goåi laâ "Bo Nooång Mò" vaâ khöng ai coân daám ra àêy
lêëy nûúác nûäa.
Nghe tin ngûúâi yïu chïët, laäo lïn àêy dûång laán bïn caånh "Bo
Nooång Mò" vaâ söëng luön úã àoá. Ban àêìu ngûúâi laâng gheát laäo lùæm,
nhûng dêìn dêìn laäo chiïëm àûúåc loâng tin cuãa moåi ngûúâi bùçng sûå cêìn
cuâ chùm chó, luön sùén loâng giuáp àúä moåi ngûúâi trong laâng. Laäo daåy
cho ngûúâi laâng Paác Thay biïët laâm luáa nûúác, röìi lùån löåi xuöëng têån
dûúái xuöi àem vïì nhûäng giöëng ngö bùæp to nhû öëng bûúng truyïìn daåy
cho dên tröìng. Coá bêån nûúác luä lïn coá àûáa treã chùn trêu bõ nûúác cuöën
ài, laäo lao mònh xuöëng doâng nûúác dûä reä soáng cùæp lêëy thùçng beá àûa
lïn búâ trûúác sûå kinh ngaåc cuãa àaám trai laâng. Nghe àöìn laäo coân laâ
tay voä cöng thêm hêåu, àaám trai laâng thûúâng tuå têåp trûúác sên laán
cuãa laäo àïí luyïån têåp voä nghïå. Nhòn laäo muáa quyïìn àoân ra loang
loaáng chùæc nhû cêy nghiïën cùæm vaâo thên nuái vaâ vûäng vaâng nhû
nhûäng phiïën àaá. Bïn caånh àoá laäo coân nhiïìu baâi thuöëc nam rêët cöng
hiïåu cho viïåc cai nghiïån thuöëc phiïån. Ngaây maâ nhaâ nûúác cêëm khöng
cho tröìng vaâ huát thuöëc phiïån trong laâng coá túái saáu ngûúâi nghiïån
nùång, laäo àïën sùæc thuöëc röìi xoa boáp cho möåt thúâi gian, caã saáu ngûúâi
àïìu boã àûúåc vaâ khöng mùæc möåt chûáng bïånh naâo.
Vò vêåy bêy giúâ ngûúâi laâng Paác Thay quyá laäo lùæm, nhêët laâ àaám
treã chùn trêu, khöng ngaây naâo laán cuãa laäo ngúát tiïëng cûúâi cuãa
chuáng. Laäo daåy chuáng caách àoåc caách viïët. Khi chuáng chaán, laäo laåi
nhaãy ra sên muáa quyïìn, bêåt löån nhû laâm xiïëc, khiïën chuáng hoâ reo
êìm ô. Möîi khi trong laâng coá nhaâ naâo thõt con võt hay con gaâ àïìu múâi
laäo àïën cuâng xúi, nïëu laäo khöng àïën cuäng sai con mang böå cöí caánh
àïën cho laäo nhùæm rûúåu. Àïën nay tûúãng nhû caái laâng Paác Thay naây
söëng khöng thïí thiïëu laäo àûúåc.
Gùåp àûúåc laäo töi nhû vúá àûúåc vaâng, cöng viïåc nhaân ài möåt nûãa
maâ hiïåu quaã vö cuâng. Töi trao àöíi vúái laäo vïì kyä thuêåt canh taác cuãa
caác giöëng cêy, röìi laäo duâng chiïëc baân hoãng laâm baãng, têåp húåp baâ con
trong laâng laåi vaâ say sûa giaãng giaãi. Moåi ngûúâi ngöìi dûúái cûá haá höëc
möìm maâ nghe, ngay caã töi cuäng thñch ngöìi lúáp àïí nghe laäo "giaãng
baâi". Nhûäng luác nhû vêåy nhòn laäo thêåt hiïìn chùèng khaác naâo möåt
"giaáo sû" àang trònh baây baâi giaãng cuãa mònh.
Töi vaâ laäo thên nhau tûâ êëy. Laäo quyá töi lùæm, laäo thûúâng baão:
Töi khöng höëng haách nhû nhûäng anh caán böå úã tónh xuöëng. Nhòn töi
laäo nhúá laåi thúâi trai traáng cuãa mònh, laäo coân nhùæc thïm töi cuäng coá
neát giöëng laäo thúâi trûúác. Nghe vêåy töi laåi giêåt mònh "Nhúä coá ngaây töi
laåi phaãi loâng möåt cö naâo úã àêy röìi..." cûá nghô nhû vêåy töi laåi thêëy súâ
súå. Vaâ dêìn dêìn dên úã àêy cuäng quyá töi. Töi cuäng quïn dêìn ài caách
söëng öìn aä mûu toan úã phöë tónh.
Möåt buöíi chiïìu laäo àïën tòm töi úã truå súã xaä tay xaách theo con gaâ
luöåc, sau vaâi tuêìn rûúåu laäo têm sûå:
- Anh Tuêën aå! Töi nghô kyä röìi, nïëu chuáng ta cûá chó thêm canh
nhûäng cêy giöëng múái naây thò dên úã àêy chó àuã ùn thöi! Bêy giúâ phaãi
tòm nhûäng cêy cöng nghiïåp coá giaá trõ cao, àêìu tû vaâo. Nhû vêåy múái
coá khaã nùng laâm giaâu cho dên àûúåc!
- Nghe laäo noái töi cuäng àöìng tònh uãng höå. Nhûng laäo àûâng quïn,
töi laâ möåt kyä sû kinh tïë nöng lêm, nhûäng viïåc naây töi quaá raânh vaâ
töi cuäng àaä tñnh àïën. Àïí laâm àûúåc àiïìu naây cuäng khöng phaãi dïî
chuát naâo, vò àêìu tû vaâo loaåi cêy naây àoâi hoãi phaãi coá vöën kyä thuêåt
cao, cuäng nhû thúâi gian... Nghe töi giaãi thñch laäo laåi noái tiïëp:
- Anh coá thêëy mêëy quaã àöìi úã trûúác baãn khöng? Hiïån nay àïìu boã
khöng caã! Coá àïën mêëy chuåc ha àêëy, töi nghe noái trïn tónh coá xñ
nghiïåp chuyïn saãn xuêët truác tre xuêët khêíu, nïëu hoå chõu àêìu tû
giöëng vaâo àêy biïën nhûäng quaã àöìi naây thaânh rûâng truác thò laâng
giaâu to anh aå! Nhêëp cheán rûúåu laäo hùng haái noái tiïëp:
- Dên úã àêy chõu laâm nïëu nhû hoå nhòn thêëy ngûúâi khaác laâm
trûúác maâ coá hiïåu quaã. Töi seä laâm. Viïåc cuãa anh chó àïën xñ nghiïåp xin
giöëng.
Thïë röìi chuáng töi say sûa baân vúái nhau vïì rûâng truác tûúng lai.
Luác rûúåu àaä ngaâ ngaâ, töi nhòn xuöëng quaã àöìi maâ cûá nhû thêëy truác
àaä hiïån ra baåt ngaân xanh töët.
Cûá tûúãng chuyïån naây laâ nhên luác rûúåu say maâ noái. Nhûng ngaây
höm sau töi vûâa tûâ laâng bïn vïì àaä thêëy laäo ngöìi àúåi úã trong phoâng
coá veã söët ruöåt:
- Thïë naâo? Anh àõnh noái suöng aâ! Laâm ài chûá, hay àõnh àïí öng
giaâ naây tûå ài.
Tñnh laäo laâ vêåy, àaä noái laâ phaãi laâm, nïn töi phaãi xin hùèn möåt
chuyïën cöng taác lïn tónh. Quaã nhiïn xñ nghiïåp cuäng àang cêìn gêy
dûång vuâng truác nguyïn liïåu, nïn khi nghe töi trònh baây anh giaám
àöëc kyá ngay cho töi hún nùm ngaân cêy giöëng vaâ hai triïåu àöìng ban
àêìu, coân laâm húåp àöìng bao tiïu saãn phêím hùèn hoi.
Vêåy laâ laäo Nhên bùæt tay vaâo laâm viïåc, möåt mònh laäo cúãi trêìn
trong giaá reát cuâng cêy rûåa trïn tay laäo laâm quêìn quêåt. Mùåc duâ àaä
gêìn saáu mûúi tuöíi nhûng cêy rûåa cuãa laäo phaåt àïën àêu coã gianh vaâ
cêy guöåt cûá saåch àïën àoá. Ngûúâi laâng hoãi laäo laâm thïë àïí laâm gò laäo
chó cûúâi àaáp:
- Cûá chúâ röìi seä biïët!
Cûá thïë gêìn hai thaáng laäo say sûa phaát quang quaã àöìi röìi àaâo
höëc, àaâo raänh thoaát nûúác. Quaã àöìi bêy giúâ àaä àûúåc thay möåt lúáp àêët
múái aánh lïn möåt maâu àoã tûúi. Sau khi àaä tra giöëng xuöëng höëc laäo
coân cêín thêån vaâo têån sau nuái gêìn thûúång nguöìn lêëy gai raâo quanh
chên àöìi. Chó sau vaâi lêìn mûa ngêu, nhûäng giöëng cêy bùæt àêìu àêm
chöìi, toaân böå quaã àöìi rûåc lïn maâu xanh non tröng thêåt àeåp mùæt. Àïën
luác naây dên laâng bùæt àêìu laâm theo. Chó vaâi thaáng sau, khi tiïët xuên
àang àïën thò toaân böå khu àöìi àaä biïën thaânh möåt rûâng truác non baåt
ngaân xanh mún múãn. Àñch thên Giaám àöëc xñ nghiïåp àïën kyá húåp
àöìng vúái tûâng höå trong baãn cêëp khöng phên boán. Giaám àöëc tûúi cûúâi
vöî vai töi noái:
- Cêåu khaá lùæm! Rûâng truác nhû vêåy hai nùm nûäa xñ nghiïåp töi
àaä lo àûúåc möåt nûãa nguyïn liïåu röìi àêëy!
Töi hûáng chñ chó sang laäo Nhên:
- Anh phaãi caám ún keá Nhên àêy múái phaãi.
Laäo khiïm töën àaáp:
- Coá gò àêu! Bêy giúâ phaãi chùm soác laâm sao cho noá töët vaâ giûä cho
muâa àöng sang nùm khöng cho lûãa beán laâ thùæng to!
Vaâ thúâi gian cûá thïë bònh lùång tröi qua, rûâng truác möîi ngaây möåt
lúán thïm. Vaâo muâa àöng laäo Nhên cuâng dên baãn doån hïët söë laá ruång
àïì phoâng lûãa chaáy. Nhòn nhûäng cêy truác thùèng tùæp àaä cao quaá àêìu
ngûúâi vi vu haát trûúác gioá, luác naâo laäo cuäng cûúâi. Moåi ngûúâi baão tûâ
ngaây laäo gùåp töi laäo thay àöíi nhiïìu, khöng lêìm lò ñt noái nhû luác
trûúác, hai mùæt cuãa laäo luác naâo cuäng xanh vaâ trong nhû nûúác moã "Bo
Nooång Mò".
Àïm nay ngöìi vúái laäo nghe gioá rñt bïn ngoaâi maâ ngûúâi töi laåi
àang noáng lïn. Töi thêëy mònh böìng bïình trong húi men, röìi bêët chúåt
àûúåc giûä laåi búãi thên hònh chùæc chùæn cuãa laäo. Khi rûúåu vaâo ngûúâi ta
hay noái thêåt vaâ têm sûå nhûäng àiïìu maâ ngaây thûúâng khöng bao giúâ
noái ra. Höm nay laäo Nhên laâ thïë. Laäo lûúäng lûå röìi noái, gioång cuãa laäo
ngheân ngheån:
- Anh Tuêën naây! Töi múái nhêån àûúåc thû cuãa con trai...
Luác naây töi bêåt ra khoãi cún böìng bïình cuãa men rûúåu vaâ tónh
hùèn. Bêëy lêu nay laäo coá noái gò vïì gia àònh úã dûúái xuöi àêu? Maâ coá
nghe laäo coá vúå con gò àêu? Sao laåi coá con àûúåc nhó. Thêëy sûå kinh
ngaåc cuãa töi laäo chêåm raäi kïí:
- Khi töi àûa cö Mò vïì dûúái àoá thò gia àònh àaä chuêín bõ cûúái cho
töi möåt cö haâng xoám röìi. Nhûng töi nhêët quyïët khöng chêëp nhêån vaâ
àûa cö êëy trúã laåi àêy chúâ töi giaãi quyïët viïåc úã dûúái xuöi. Luác êëy
khöng hiïíu thïë naâo, cûá nhòn meå töi khoác thò sûå quyïët têm cuãa töi laåi
dõu xuöëng vaâ àöìng yá cûúái cö ta. Röìi cö êëy cuäng mang bêìu. Khi töi
nhêån àûúåc tin cö Mò tûå tûã maâ luác êëy töi coá biïët cö êëy coá thai àêu
chûá! Töi hêån töi lùæm! Vaâ thêëy mònh coá töåi vúái cö êëy! Nïn töi boã têët caã
lïn àêy söëng vaâ cöë quïn ài moåi thûá trïn àúâi. Nhûng bêy giúâ thò
thùçng con töi noá àaä lúán vaâ viïët thû cho töi khuyïn töi vïì vúái meå cuãa
noá, baâ êëy vêîn úã vêåy. Töi... laäo àõnh noái tiïëp nhûng nûúác mùæt cuãa laäo
lung linh chaãy xuöëng khiïën khuön mùåt cuãa laäo laåi chai saån hún. Luác
naây tröng laäo thêåt töåi nghiïåp, töi muöën noái gò àoá àïí an uãi laäo nhûng
khöng taâi naâo noái àûúåc. Cuöëi cuâng chó àûa cheán chaåm vúái laäo vaâ tu
möåt húi thêåt sêu, luác àoá trúâi cuäng vûâa hûãng saáng.
Hai nùm tröi qua àaä gêìn hïët thúâi kyâ cöng taác cuãa töi, cêu
chuyïån cuãa laäo Nhên dêìn dêìn töi cuäng quïn ài. Rûâng truác bêy giúâ
àaä chuêín bõ thu hoaåch, chó coân laåi vaâi thaáng nûäa laâ töi laåi vïì cöng
taác úã tónh.
Daåo naây dên úã quanh vuâng vaâ caác xaä lên cêån bùæt àêìu chùåt phaá
rûâng xuöi göî theo suöëi àem baán cho dên buön, riïng laâng Paác Thay
vaâ xaä cuãa töi phuå traách laâ khöng chùåt phaá vò vêåy rûâng vêîn xanh töët.
Möåt höm töi vaâ laäo àang phaát giöëng cho baâ con thò nhêån àûúåc tin coá
mêëy keã laå àang àõnh chùåt cêy nghiïën lêu nùm úã gêìn "Bo Nooång
Mò". Chuáng töi lêåp tûác àïën núi thò thêëy khoaãng nùm tïn àang dao
buáa chuêín bõ haå cêy. Chuáng dûâng laåi mùæt gûúâm gûúâm nhòn chuáng
töi khöng noái cêu gò. Töi nhêån ra trong nhoám coá tïn Thaâo con cuãa
laäo Paãu thoåt laâm nghïì thêìy mo cuãa laâng bïn. Tïn naây nöíi tiïëng laâ
cön àöì àaä tûâng vaâo tuâ vò töåi buön thuöëc phiïån vaâ hùæn vêîn huyïnh
hoang laâ coá buâa ngaãi gò àoá, nïn ngûúâi laâng vêîn súå hùæn lùæm. Tïn
Thaâo cêët gioång reâ reâ noái:
- Keá Nhên vúái caán böå aâ! Töi lêëy göî cuäng chó vò cúm chaáo thöi!
Maâ göî coá phaãi cuãa caác öng tröìng àêu maâ giûä.
Laäo Nhên nhoã nheå àaáp:
- Khöng giûä àïën àúâi con chaáu chuáng maây lêëy àêu rûâng nûäa.
- Töi chùèng cêìn biïët! Bêy giúâ con töi khöng coá gaåo ùn thò töi
phaãi chùåt. Tïn Thaâo noái vêåy röìi ra hiïåu cho mêëy tïn kia tiïëp tuåc haå
cêy. Laäo Nhên lao àïën giùçng buáa trïn tay möåt tïn àang chuêín bõ
chùåt àêíy hùæn sang möåt bïn röìi thaách thûác:
- Tao àöë thùçng naâo chùåt àêëy!
Hai mùæt laäo ngêìu lïn cú mùåt cuãa laäo nöíi cuöìn cuöån, nhòn laäo luác
naây khöng khaác gò cêy nghiïën giaâ vûäng vaâng vaâ àanh theáp:
- EÁm me mûâ! Tao àaä noái tûã tïë chuáng maây khöng cho chùåt thò
bêy giúâ tao chùåt chuáng maây vêåy.
Tïn Thaâo phùm phùm tiïën vïì phña laäo Nhên, cêy rûåa trïn tay
cuãa hùæn lao thùèng vaâo laäo. Laäo nghiïng mònh sang möåt bïn traánh
àoân röìi chên traái cuãa laäo àaá vuát lïn truáng ngay vaâo haå böå tïn Thaâo
laâm hùæn ngaä vùng ra möåt bïn, mêëy tïn kia thêëy vêåy nhêët loaåt lao
vaâo. Chó thêëy laäo xoay ngûúâi röìi ra àoân, nhûäng cuá àêëm nhû trúâi
giaáng bay túái têëp vaâo boån chuáng, chûa àêìy möåt phuát caã mêëy tïn kia
àaä nùçm soäng soaâi dûúái chên laäo. Tïn Thaâo sau cuá àaá xem chûâng àaä
höìi sûác. Hùæn nghiïën rùng lao túái duâng cêy rûåa àêm thêåt maånh vaâo
buång laäo. Gêåp ngûúâi traánh cuá àoân hiïím laäo chöåp chùåt cöí tay tïn
Thaâo röìi quùng hùæn thêåt maånh, laâm hùæn bay lïn röìi rúi toäm xuöëng
"Bo Nooång Mò". Àuáng luác êëy àaám thanh niïn laâng cuâng rêìm rêìm
chaåy àïën. Tïn Thaâo vaâ àöìng boån loáp ngoáp boâ dêåy luãi dêìn, hùæn coân
quay laåi chûãi tuåc:
- Kha hi nò. Keá Nhên maây nhúá lêëy!
Laäo Nhên chùèng theâm noái gò laäo chó vöî vöî vaâo thên cêy nghiïën
röìi baão luä trai laâng ra vïì.
Àïm höm sau àang luác uöëng rûúåu vúái töi taåi truå súã uãy ban xaä,
tûå nhiïn laäo thêëy söët ruöåt röìi àoâi vïì. Töi giêåt mònh thûác dêåy luác nûãa
àïm búãi tiïëng khua moä, tiïëng la heát inh oãi voång ra tûâ rûâng truác. Töi
lao nhanh vïì phña êëy. Caã rûâng truác àang rûåc lïn aánh lûãa, àaám trai
laâng vaác nhûäng boá cêy tûúi lao vaâo lûãa. Khung caãnh thêåt khuãng
khiïëp, ngûúâi vaâ lûãa vêåt löån vúái nhau, nhûäng cêy truác nöí löëp böëp,
muâi khoái, húi noáng cuãa lûãa vaâ nhûäng têëm thên ngûúâi quyïån vaâo
nhau. Cuäng rêët may àïm êëy trúâi khöng coá gioá nïn vaâi tiïëng sau lûãa
cuäng àûúåc dêåp tùæt, caã rûâng truác chaáy non möåt nûãa, phêìn cuãa laäo
Nhên thò àaä chaáy hïët. Töi àûa mùæt tòm laäo Nhên. Nhûng chùèng
thêëy laäo àêu. Khi nghe töi hoãi caã laâng àïìu cuöëng cuöìng nhaáo nhaác
tòm laäo. Hoå tòm thêëy laäo nùçm úã phña búâ raâo gai bïn caånh laâ tïn Thaâo
nùçm co quùæp vúái möåt chên àaä bõ gaäy. Coân laäo Nhên thò boãng nùång
chaáy chuåi caã rêu toác, dûúái buång cuãa laäo coá möåt vïët dao khaá sêu. Khi
àûa àïën traåm xaá laäo múái tónh laåi vaâ thïìu thaâo noái vúái töi:
- Coá leä... Töi khöng qua khoãi! Anh haäy baão dên laâng chön töi
caånh "Bo Nooång Mò" coân phêìn truác nïëu coá moåc laåi töi àïí caã cho
laâng... Röìi laäo tûâ tûâ nhùæm mùæt. Töi khoác, caã laâng Paác Thay khoác,
nhêët laâ àaám treã chuáng thi nhau gaâo tïn laäo.
Khi mai taáng laäo xong cuäng laâ töi nhêån àûúåc giêëy triïåu têåp cuãa
súã, kïët thuác àúåt tùng cûúâng xoáa àoái giaãm ngheâo àïí trúã vïì cöng taác
taåi tónh. Töi uïí oaãi gêëp tû trang, vaâ nhòn sang phña rûâng truác núi
nhûäng khoaãng chaáy àang àûúåc höìi sinh. Quaã àöìi cuãa laäo Nhên cuäng
àang nhuá nhûäng mêìm non àêìu tiïn. Sau khi chia tay dên baãn töi
lùång leä ài vïì phña möå cuãa laäo. Túái núi töi thêëy möåt thanh niïn àang
thùæp hûúng taåi àoá. Khi anh ta quay laåi töi giêåt mònh vò anh ta giöëng
laäo quaá chó coá nûúác da laâ trùæng hún. Qua hoãi chuyïån töi múái biïët
anh ta laâ con trai cuãa laäo vûâa tûâ dûúái xuöi lïn. Anh ta chêåm raäi noái:
- Em àõnh àûa haâi cöët cuãa ba em vïì dûúái kia nhûng caã laâng
khöng àöìng yá. Nghe noái anh coá uy tñn vúái hoå lùæm anh giuáp em àûúåc
khöng?
Töi khöng ngêìn ngaåi noái thùèng:
- Khöng àûúåc em aå! Khi ba em mêët coá nhùæn anh phaãi chön cêët
cuå úã àêy, vaã laåi caã àúâi cuå àaä gùæn boá vúái miïìn àêët naây. Cuå coá duyïn
núå vúái noá, nïn cûá àïí cuå yïn nghó úã àêy! Coân hûúng khoái seä coá ngûúâi
laâng lo. Anh tin laâ ba em cuäng khöng muöën xa núi naây.
Anh ta khöng noái gò thïm chó xin töi möåt têëm aãnh cuãa laäo röìi
àûa mùæt nhòn xuöëng "Bo Nooång Mò". Nûúác luác naây àaä gêìn caån
nhûng trong lùæm.
ÀAÁNH CUÖÅC
Haãi Sún
ÙÉm goån 1,2 tyã àöìng Lêm Sinh biïën mêët. Cêìm têëm aãnh vaâ lïånh
truy naä boã vaâo tuái aáo Ca àùæn ào, àùm chiïu, nhuán vai, buöng tay röìi
lùæc àêìu bêët lûåc.
- Thûa thuã trûúãng khöng möåt àêìu möëi, khöng möåt vïët tñch - ta
moâ kim àaáy biïín aâ?
- Àoá múái laâ àiïìu àaáng noái, khöng phaãi moåi viïåc cûá chúâ sùén mêm
cöî cho ta àaánh cheán, coá nhûäng viïåc phaãi ài tûâ con söë khöng - cêåu
hiïíu chûá!
- Daå hiïíu! Nhûng...
- Khöng nhûng nhõ gò caã - haäy chûáng toã súã trûúâng cuãa mònh ài!
- Vêng! Ca nùång nïì rúâi goát - quïn luön chaâo thuã trûúãng...
Xoám Cêím Thoå nùçm dûúái chên àöìi Vên Hoâa, nhaâ raãi raác lûa
thûa, bao boåc xung quanh naâo baåch àaân, mña, caâ phï nguát ngaân, sûác
söëng maâu xanh úã àêy àang tröîi dêåy. Trúâi ngaã vïì chiïìu vaâng rûåc,
khöng gian chêåt chöåi vúái sûác noáng hêìm hêåp cuãa muâa haå böëc lïn. aáo
àêîm möì höi, Ca dûâng trûúác ngöi nhaâ ngoái ba gian, tùæt xe maáy vuöët
mùåt bûúác vaâo. Chuã nhên laâ ngûúâi àaân öng traåc tuöíi 40 xuêët hiïån:
- Chaâo anh! Xin chaâo - múâi anh vaâo nhaâ!
- Xin löîi! Töi chûa möåt lêìn quen biïët - ngûúâi àaân öng lõch thiïåp
keáo ghïë.
- AÂ! Töi úã maäi têån Gaânh Àoã baån múái quen cuãa Lêm Sinh - nghe
noái anh ta àïën xoám naây laâm ùn, tiïån àûúâng gheá hoãi thùm coá chuát
viïåc. AÃnh coân àêy khöng anh nhó?
- Lêm Sinh coá haâm rêu quai noán phaãi khöng? Vêng! Con ngûúâi
giaâu coá, haâo phoáng chõu chúi söë möåt, anh ta coá àïën nhaâ töi chúi àöi
lêìn nhûng àaä ài tûâ saáng höm qua röìi!
- Thïë anh coá biïët Sinh àïën núi naâo khöng?
- Chõu! Coá trúâi maâ biïët, hay laâ anh àïën nhaâ chõ Sim cuöëi xoám
naây, ngûúâi baâ con cuãa Sinh hoãi xem sao!
- Caám ún anh! Ca àûáng dêåy àêíy chiïëc ghïë vaâo gêìm baân, lûäng
thûäng ra sên quay xe nöí maáy...
Chiïëc Win 100 lao nhanh vuân vuåt, buåi àûúâng böëc lïn baám vaâo
quêìn aáo, phaã vaâo mùåt ngöåt ngaåt. Ca thêìm nghô: Roä khöí! Laåi phaãi
moå mêîm nûäa röìi. Xuên Haãi vuâng trúâi nûúác bao la, laâm sao biïët nhó?
Lúâi chõ Sim coá àuáng khöng? Thöi! Cûá ài khùæc roä.
Hoaâng hön buöng dêìn, nhûäng vaåt nùæng cuöëi cuâng vïì non- gioá !
Löìng löång gioá! Khöng biïët úã àêu maâ gioá nhiïìu àïën thïë! Traã tiïìn cöng
cho öng laái àoâ Ca hò haåch cuâng chiïëc xe qua vuâng caát thò àuång phaãi
àaám thanh niïn àang ca haát êìm ô. Tiïëng thòa, muöîng - xoong nöìi va
chaåm höîn àöån, hoaâ vúái tiïëng àöìng ca baâi "Ngoån lûãa cao nguyïn"
nùång muâi nûúác biïín, nghe cûá tûúãng chûâng nhû lïî höåi cuãa möåt dên
töåc naâo àoá voång laåi vúä àêët trúâi. Anh tò tay vaâo ghi àöng xe khaá lêu,
móm cûúâi têm höìn àêìy phêën chêën. Coá möåt cêåu thanh niïn nhòn thêëy
Ca nhanh nhaãu: Múâi anh hai vaâo laâm vúái tuåi em vaâi ly cho vui! Àêy
trúâi àêët cuãa chuáng ta coá gò àêu maâ vöåi! Ca gêåt àêìu saâ vaâo, àaám
thanh niïn coi chûâng uöëng àaä, coá cêåu leâ nheâ nùçm beåp ra caát. Anh
roát liïìn hai ly, nhêëm miïëng khö mûåc ngoát cöí vaâo àïì:
- Caác anh àïìu laâ dên àòa töm caã sao!
- ÖÌ! Öng anh quaã laâ ngûúâi tinh àúâi, chó coá dên àòa töm múái bõ
"xiïìng xñch" thïë naây, chó cêìn chuát sú húã laâ ài toang haâng trùm triïåu
coá nûúác "böëc mùæm" ùn, laâm sao rúâi àûúåc! Möåt cêåu lúán nhêët ngaán
ngêím pha troâ.
- Thïë coá ai biïët ngûúâi coá haâm rêu quai noán laâm àòa töm àêy
khöng? Ca doâ hoãi.
- "Laäo Sinh"dên thõ xaä àeåp trai ài chiïëc Dream II ai coân laå gò!
Hùæn laâm chung vúái àòa öng Saáu caách àêy 300 meát, anh ài tòm Sinh
aâ? Cuäng cêåu giaâ nhêët liïën thoùæng.
- Vêng! Huân vöën vúái anh ta, nhûng bêån nhiïìu cöng viïåc ài maäi
chùèng gùåp àûúåc.
- Thöi! Yïn chñ dzö ài, töi múái gùåp "laäo ta" saáng nay, giúâ coá leä
hùæn àaánh giêëc úã ngoaâi choâi!
Möåt cêåu coân treã àïí haâm ria caá trï noái to: Thöi cha nöåi, töi múái
gùåp anh ta chiïìu nay úã bïën àoâ, tröng quêìn aáo baãnh bao lùæm!
Ca bêëm buång sûäng súâ, huåt hêîng, thêìm tûå traách mònh: Thùçng
cha quyã quyïåt thêåt! Khöng leä hùæn àaánh muâi röìi chùng, hay laâ möåt
sûå ngêîu nhiïn naâo àoá? Phñ thêåt!
Uöëng tiïëp hai ly nûäa anh vúái cêåu thanh niïn treã tuöíi cuöëc böå
vaâo àòa öng Saáu phuát chöëc quay ra giaä tûâ àaám thanh niïn phi
thùèng...
Phöëi húåp vúái hai àöìng nghiïåp tónh baån Ca luâng suåc khùæp hang
cuâng ngoä heãm cuãa Àùæc Lùæc. Vö ñch! Lêm Sinh êín hiïån nhû ma quaái.
Gêìn thïm thaáng nûäa, anh chûa hïì naãn chñ tiïëp tuåc àaåp qua Gia Lai
- Kon Tum luöìn sêu vaâo miïåt rûâng caác buön laâng vuâng àöìng baâo
dên töåc ñt ngûúâi. Sinh vêîn laâ con êín söë? Nguöìn tin chùæc chùæn hùæn ài
Têy Nguyïn laâm göî cú maâ!... Ca thaãm haåi quay vïì, trùæng tay taåm
thúâi cay àùæng chêëp nhêån thua vúái tyã söë 0-3...
ÚÃ nhaâ vúái vúå con hai ngaây Ca chùèng giuáp gò gia àònh, cûá nghô
maäi vïì sûå biïåt êm vö tñn cuãa Sinh. Àêìu oác anh luác naâo cuäng bêån röån
vúái àïì aán truy tòm tûâ "phûúng trònh vö àõnh". Hoa vúå anh hiïíu yá
chöìng, yá chiïìu chuöång, khöng laâm phiïìn ! Thúâi gian luâi laåi, xa dêìn,
khöng coân caách naâo khaác laâ phaãi chúâ àúåi! Chúâ...
Caánh cûãa àang dêìn heá múã, thöng baáo tónh baån, Lêm Sinh vaâ ba
àöìng sûå cuãa hùæn cuâng luác phaåm thïm hai troång töåi úã rûâng Àùæc Min
röìi lêín tröën chaåy vïì hûúáng bùæc coá khaã nùng mai danh êín tñch núi
naâo àoá? Möåt nguöìn tin cú súã truâng húåp vúái sûå xuêët hiïån cuãa Sinh
kiïím tra àuáng sûå thêåt, hùæn cuâng àöìng boån úã phña têy rûâng cêëm
Kröng Trai àang khai thaác göî lêåu nhûng luön thay àöíi àõa hònh. Bùæt
Sinh û? Dïî nhû trúã baân tay, coân àöìng boån? Ca phên vên do dûå
quyïët àõnh lêåp phûúng aán chi tiïët caách àaánh troån öí boån Lêm Sinh
trònh thuã trûúãng. Öng ta nghiïn cûáu gêåt guâ àöìng yá caách àaánh lêu
daâi, taáo baåo cuãa Ca àöìng thúâi nhùæc nhúã ngûúâi caán böå cuãa mònh trûúác
khi rúâi khoãi thõ xaä phaãi tûâ giaä vúå con cho àêìm êëm.
Nhaâ haâng Hoaâng Trang àïm naâo cuäng vêåy, khaách vaâo ra têëp
nêåp nhûng khöng öìn aâo. Têët caã ài vaâo chiïìu sêu cuãa huyïìn bñ. Caâng
vïì khuya sûå raã rñch cuãa bia boåt - em uát caâng tùng thïm kñch thñch,
toâ moâ àöëi vúái giúái traác taáng, ùn chúi. Hiïëu àïën möåt mònh! Uöëng! Ra
vïì möåt mònh, nghiïng ngaã! Nhiïìu àïm nhû thïë, àïm nay anh laåi
àïën:
- Xin löîi! Anh duâng chi?
- Töi cêìn em Loan! - Hiïëu khua tay cö tiïëp viïn mún trúán.
- Anh thöng caãm, Loan àang coá khaách.
- Thïë aâ! Àang úã àêu? Cho töi gùåp àûúåc khöng?
- Àûúåc! Nïëu cêìn.
- Xin löîi vïì sûå àûúâng àöåt naây! - Hiïëu phaá vúä "cuöåc vui" hai
ngûúâi.
- Anh cêìn gò? Ngûúâi àaân öng buöng Loan bûåc böåi.
- Cho Loan thuöåc vïì töi möåt giúâ, coá àûúåc khöng? Hiïëu chúâ àúåi.
Hùæn phaá lïn cûúâi ngaåo nghïî. Möåt giúâ vöåi vaä ñt quaá, laâm ùn àûúåc
gò? Rêët hên haånh àûúåc laâm quen vïì sûå trêìn truåi naây. Hùæn àûáng dêåy
bùæt tay Hiïëu tûå giúái thiïåu - Bònh dên "göî lêåu". Hiïëu thaãn nhiïn,
saânh soãi vúái maác dên laâm vaâng vuâng Traâ Kï, Phûúác Tên, Caâ Luái...
Caã hai ngêìm hiïíu. Bònh duâng tay chuâi boåt bia trïn meáp möi kñch
baác: Muöën noái àïën Loan, töi vaâ anh phaãi chaâo nhau bùçng húi cay
xem sao àaä! Loan giaã vúâ moãi mïåt ïm thêëm ruát lui.
Àïm dêìn taân, Hiïëu chöëng chïënh, quúâ quaång nhû sùæp quyå àïën
núi. Bònh lúâ àúâ àöi mùæt. Tûãu lûúång cuãa hùæn quaã khöng ngoa vúái lúâi
àöìn àaåi. Nhaâ haâng vùæng tanh chó coân hai ngûúâi àang àöëi choåi vúái
möåt mûu cêìu gò àoá! Cuöëi cuâng Hiïëu ngaä guåc, say meâm... tónh dêåy
trúâi gêìn saáng, têët caã bònh yïn vö sûå.
Ngaây ài... àïm cuãa nuái rûâng hun huát sêu thùèm. Bònh, Hiïëu
khiïm töën vúái ly bia giaãi nghïå. Bònh chuã àöång àïì àaåt: Töi - anh cuâng
muåc àñch, cuöåc chúi naâo cuäng phaãi coá giaá cuãa noá. Loan laâ cuãa chung
khöng thuöåc vïì ai, tuy nhiïn duâ gaái gò chùng nûäa cuäng laâ con ngûúâi
phaãi biïët yïu, biïët gheát, hai ta thûã xem sao.
- Àïí laâm gò? Hiïëu thaách thûác!
- ÖÌ! Àïí thûã thaách àûúâng àúâi! Bònh thaãn nhiïn. Hònh thûác vaâ
àiïìu kiïån thïë naâo! Anh möåt àïm, töi möåt àïm, anh ngaây chùén, töi
ngaây leã trong voâng möåt thaáng Loan yïu ai ngûúâi àoá thùæng cuöåc!
Bònh rñt thuöëc, nhaã khoái.
- Ngûúâi thùæng cuöåc, àûúåc quyïìn yïu cêìu gò? Hiïëu nhïëch meáp! -
Töi thùæng aâ!... Anh phaãi giïët ngûúâi!!! Giïët ngûúâi? Hiïëu ngaåc nhiïn
ruáng àöång - ai?
- Vúå töi! ÚÃ àêu? Thõ xaä !Lyá do? Ngoaåi tònh!
- Coân ngûúåc laåi? Hiïëu vaâo cuöåc! Tuây anh! Bònh tûå tin. Hiïëu
àûáng dêåy rúâi ghïë cêìm ly bia chêåm raäi: Töi thùæng, anh chó cêìn laâm
"cu li" cho töi laâ àuã. Bònh cûúâi nhaåt móa mai.
Dên àaân àiïëm haão haán coá khaác, chó cêìn lúâi noái, khöng giêëy buát,
khöng ngûúâi laâm chûáng thïë maâ húåp àöìng àûúåc kyá kïët chùåt cheä trong
tiïìm thûác. Àuáng thaáng sau kïët quaã traã lúâi bùçng haânh àöång cuãa
Loan trûúác sûå chûáng kiïën cuãa Bònh- Hiïëu vaâ àöìng sûå cuãa àöi bïn.
Thúâi gian khöng àúåi ai! Nùm ngaây nûäa hïët haån, Hiïëu caån kiïåt
moåi tûâ ngûä, vùn hoáa vöën coá cuãa mònh àïí chinh phuåc ngûúâi àeåp Loan,
nhûng àaáp laåi chó laâ lúâi leä tïë nhõ xa vúâi. Loaåi ngûúâi naây phaãi duâng
àïën tiïìn, vaâng múái coá sûác thuyïët phuåc chùng? Khöng! Thùçng cha
Bònh cung phuång cho noá quaá nhiïìu röìi, ta phaãi duâng thûá khaác.
Trong têån cuâng cuãa khöëi oác - Hiïëu saáng suöët nhòn nhêån, loeá lïn tia
saáng hiïím hoác tuyïåt vúâi.
Vùæng tiïëp ba àïm liïìn, Loan cho rùçng Hiïëu àaä boã cuöåc cao chaåy
xa bay, lùæm luác Loan nghiïìn ngêîm: Hiïëu laâ ngûúâi mònh àaáng trên
troång, nêng niu, gúãi gùæm, nhûng thêåt nghiïåt ngaä cö àaä luán sêu vaâo
àöìng tiïìn cuãa Bònh khoá loâng thay àöíi. Traái tim Loan àang àöíi chiïìu,
bïn vûåc thùèm... Àïm thûá 28 Hiïëu àöåt ngöåt xuêët hiïån. Loan giêåt
mònh thoaáng chuát höìi höåp ngúä ngaâng. Hiïëu chúâ àúåi, mûúâi giúâ Loan
múái röîi tiïëp anh. Anh àöåt phaá ngay vaâo àïì: Tuyïìn! Em coá giuáp anh
chiïën thùæng Bònh khöng? Loan giêåt thoát ngûúâi, hai tay àan vaâo
nhau run run thûâa thaäi. Hiïëu ruát trong tuái aáo ra möåt têëm aãnh àen
trùæng trao Loan. Cö vöåi vaä lûúát nhòn hoaãng höët: Meå em! Sao anh coá
têëm aãnh naây? Hiïëu nhòn Loan lú àaäng. Anh döëi vúái meå em lêëy têëm
aãnh naây cho em àïí àúä nhúá khi xa nhaâ. Anh laâ baån cuâng àún võ nhên
tiïån gheá thùm. Anh biïët têët caã vïì em röìi Tuyïìn aå!... Sao em laåi lûâa
meå haã Tuyïìn? Caã möåt àúâi gia àònh gia phong nïìn nïëp em ài baán reã
nhên phêím àïí... Thöi! Em van anh, àûâng noái nûäa, Tuyïìn heát lïn,
thöín thûác! Hiïëu gai ngûúâi àùåt tay lïn vai Tuyïìn an uãi, vöî vïì: Em
yïn têm anh chûa tiïët löå chuyïån gò vïì cuöåc söëng, cöng viïåc cuãa em
cho meå biïët àêu, chó tòm hiïíu thöi - Hiïëu lùæc àêìu thúã daâi, khöng
gian im lòm, xa vùæng. Tuyïìn ngûúác nhòn anh mùæt aánh lïn niïìm tin
yïu vö haån: Biïët noái vúái anh thïë naâo cho phaãi! Têët caã àïìu giaã taåo,
giaã taåo vúái böå mùåt ghï túãm, gúám ghiïëc. Giúâ muöën gò úã em tuây anh cûá
laâm, chó mong sao anh àûâng tiïët löå cöng viïåc cuãa em cho meå biïët.
Nïëu biïët em khöng coân àûúâng söëng! Tuyïìn ruä xuöëng nhû taâu chuöëi
laá. Hiïëu xa xùm thoaáng àaäng, mú höì lêím nhêím: Àêy laâ àiïím yïëu
cuãa Tuyïìn cêìn khai thaác.
Ngaây àiïím cuöåc chúi àaä àïën, Loan àún sú trong böå baâ ba maâu
thiïn thanh, khöng cêìu kyâ nhûng löång lêîy, quyïën ruä. Hai mûúi hai
giúâ nhaâ haâng nûãa khuya "àeân múâ hiu hùæt" vaän khaách nhòn xa vaâo
boáng àïm daây àùåc. Bònh vúái ba tïn àaân em àuáng heån àêìy khñ phaách.
Hiïëu cuâng ngûúâi baån ung dung vaâo baân tiïåc. Coá hai chiïëc ghïë àïí
tröëng möåt caånh Hiïëu, möåt caånh Bònh - hai ghïë naây cho Loan thïí
hiïån tònh caãm mònh thuöåc vïì ai.
Hiïëu - Bònh àûa mùæt nhòn quan saát, doâ xeát tûâng cûã àöång sùæc
thaái lêîn nhau. Hiïëu cêìm lon bia giú cao phaá tan bêìu khöng khñ
thanh tao cuãa àïm rûâng doäng daåc tuyïn böë nghe àïën khoá hiïíu: Höm
nay laâ ngaây àêìu cuãa thaáng ta haäy cuâng nhau xem bïì mùåt traái cuãa
troâ chúi uá tim vïì tònh caãm - troâ chúi àûúåc ghi nhêån trong tñnh toaán
mï cung cuãa ngûúâi àeåp! Naâo ! Caån! Im lùång khoaãnh khùæc, tiïëng
nuöët bia nghe ûâng ûåc, lêìn lûúåt êm thanh lon bia röîng khöng khöëc
nöëi tiïëp rúi trong àïm daâi nghe nùång nïì u aám, ngoaâi kia trúâi cuäng
bùæt àêìu trúã gioá. Bònh tranh thuã àöi lúâi vúái Hiïëu trûúác khi Loan nhêåp
cuöåc.
- Anh coá ên hêån gò trûúác giúâ phuát quyïët àõnh naây?
Hiïëu buáng chiïëc àêìu loåc thuöëc ra xa khöng traã lúâi maâ hoãi ngûúåc
laåi: Anh tin rùçng mònh thùæng cuöåc û?
- Àûúng nhiïn! Bònh quaã quyïët.
- Anh chinh phuåc Loan bùçng gò? Hiïëu vúâ vônh - vö tû.
- Tiïìn, vaâng, àö la, xe maáy... Bònh àùæc yá! Coân anh?
- Thûá maâ anh khöng bao giúâ coá àûúåc! Mú höì.
Böå baâ ba maâu thiïn thanh àûúåc thay thïë, Loan hiïín hiïån nheå
nhaâng, khïu gúåi vúái böå vaáy trùæng khoe cùåp àuâi noän naâ, thon thaã. Cö
àïën bïn baân moåi ngûúâi àöí döìn mùæt, nñn thúã theo doäi. Loan cêìm ly
bia ài voâng quanh cuång tûâng ngûúâi möåt hïët sûác ngoaån muåc. Tiïëng
vöî tay taán thûúãng löåp böåp, rúâi raåc. Loan dûâng laåi bïn Hiïëu nhòn
anh móm cûúâi röìi ngöìi xuöëng chiïëc ghïë ngaä vaâo loâng anh tuyïåt àeåp.
Cö voâng tay qua cöí Hiïëu àùåt chiïëc hön êëm aáp, ngoåt ngaâo. Tia mùæt
Bònh xoaáy vaâo Loan àêìy saát khñ, cùm húân, möi anh ta co giêåt liïn
höìi, nhûng àaä kiïìm chïë àûúåc nöîi loâng.
Hiïëu àêíy Loan khoãi loâng mònh kïët thuác chuyïn àïì tònh caãm:
Anh Bònh coá yá kiïën gò khi mònh thua cuöåc? Bònh cay cuá, söi ngûúâi,
laåc gioång: Cûá thûåc hiïån theo àiïìu kiïån cuãa ngûúâi thùæng cuöåc! Hiïëu
àûáng dêåy rúâi khoãi baân, ngûúâi baån keáo chiïëc ghïë ra xa, anh thoåc tay
vaâo tuái quêìn gùçn gioång: Bònh! Anh khöng cêìn phaãi laâm "cu li" cho
töi nhû àaä giao ûúác, nhûng anh phaãi laâm "cu li" cho nhaâ nûúác, cho
töåi löîi gêy ra vò àaä coá haânh vi lûâa àaão chiïëm àoaåt taâi saãn XHCN,
haânh vi hiïëp dêm, giïët ngûúâi... Ba tïn àaân em cuãa Bònh chöìm dêåy,
hùæn àeâ xuöëng. Hiïëu ruát khêíu K59 àaån àaä lïn noâng tiïëp tuåc tuyïn
aán: Nhên danh lûåc lûúång cöng an vaâ phaáp luêåt töi Phuâng Thïë Ca
caãnh saát hònh sûå. Trêìn Lêm Sinh anh àaä bõ bùæt! Nhû bêìy thuá döìn
àïën àûúâng cuâng boån töåi phaåm àïìu àûa dao àöëi phoá.
Hiïëu xoay ngûúâi phêët tay, keáo bûác reâm chùæn lêåp tûác xuêët hiïån
nhiïìu àöìng àöåi cuãa anh. Bònh nhòn caác chiïën sô cöng an röìi ruä xuöëng
ngoan ngoaän àûa hai tay vaâo coâng söë 8 do ngûúâi baån cuãa Hiïëu thûåc
hiïån - lêìn lûúåt ba tïn àaân em cuãa hùæn buöng dao àûa tay vaâo coâng
söë 8. Loan sûäng súâ luâi laåi thaãng thöët: Anh Ca! Röìi oâa lïn nûác núã! Têët
caã lùång leä rúâi xa. Ca vuöët maái toác Tuyïìn thuyïët phuåc: Phaãi vïì thöi
em aå! Vïì laâm laåi tûâ àêìu, söë tiïìn, vaâng, taâi saãn do Sinh taåm phaãi traã
laåi cho nhaâ nûúác nghe em! Tuyïìn gêåt àêìu quïåt nûúác mùæt, phuát chöëc
chó coân laåi khöng gian yïn tônh laå thûúâng - caái yïn tônh muön thuúã
cuãa nuái rûâng, nhûng àïm nay àêìy xön xao bùæt àêìu cho ngaây múái...
CON ÀÛÚÂNG BÊËT HAÅNH
Vuä Haãi Sún
Suöët nhûäng thaáng nùm dùçng dùåc con àûúâng nùçm phúi mònh
trong mûa nùæng. Haâng ngaây, noá phaãi göìng mònh lïn maâ hûáng chõu
nhûäng bûúác chên dêîm àaåp, sûác nùång cuãa ngûúâi, xe, cuãa nghòn triïåu
têën rêìm rêåp êìm êìm diïîu trïn lûng.
Noá mú ûúác: giaá mònh àûúåc nhû caái khaách saån kia, ung dung,
ngaåo nghïî giûäa trúâi. Haâng nùm coân àûúåc thay aáo múái, nhûäng chiïëc
aáo vaâng, xanh löång lêîy vaâ thúm tho chûá khöng nhû noá, kheát leåt muâi
nhûåa. Àïm àïm, trong aánh àeân rûåc rúä coân àûúåc nghe tiïëng nhaåc,
tiïëng cöëc lanh canh vaâ nhûäng lúâi chuác tuång.
Giaá nhû mònh àûúåc nhû caái sên kia nêng niu nhûäng goát chên
nheå nhaâng, öm êëp nhûäng chêåu hoa rung rinh thúm ngaát.
Hay cuâng lùæm thò cuäng àûúåc nhû con taâu kia vêët vaã, long àong
búãi nhûäng chuyïën tha phûúng cuäng coân àûúåc thêëy àûúåc biïët vaâ bêy
giúâ coân àûúåc lùång yïn trong giêëc nguã giûäa sên ga.
Röìi con àûúâng quyïët àõnh boã tröën. Noá tröën vaâo têån trong rûâng
xanh tòm boáng maát.
Caã thïë gian sûãng söët vò möåt con àûúâng böîng nhiïn biïën mêët.
Nhûäng keã nhòn têån mùæt vêîn cûá tûúãng mònh hoáa àiïn:
- Höm qua töi coân ài qua dêy, con àûúâng vêîn coân súâ súâ ra àêëy!
Gaä laái xe taãi khöng tin cûá thïë röì maáy phoáng caã ngûúâi vaâ xe rúi
xuöëng möåt caái höë töëi tùm núi trûúác kia coá con àûúâng.
Caãnh saát àûúåc huy àöång truy luâng thuã phaåm, nhêët àõnh phaãi coá
möåt baân tay phaá hoaåi naâo àoá. Song, caác nhaâ khoa hoåc thò laåi cho
rùçng: caái viïåc kyâ dõ êëy chó coá thïí laâ cöng trònh kyã niïåm cuãa ngûúâi
ngoaâi traái àêët. Hoå chôa nhûäng öëng kñnh khöíng löì vaâo khöng gian vuä
truå àïí tòm kiïëm.
Trong khi àoá, con àûúâng nùçm thaãnh thúi trong rûâng. Trong
khöng gian tônh mõch noá nghe tiïëng chim hoát laãnh loát, nghe tiïëng laá
xaåc xaâo vaâ noá cöë lùæng nghe. Sûå yïn ùæng kyâ laå vang lïn tiïëng gioåt möì
höi cuãa baâ laäo nöng dên rúi trïn caánh àöìng. Noá nghe thêëy tûâng bûúác
chên nùång nhoåc cuãa ngûúâi phu khuên vaác trïn taâu vaâ caã tiïëng loäm
boäm cuãa chuá coâ kiïëm ùn lùån löåi trong àïm. Nhûäng gioåt nûúác mùæt
àem àuáa cuãa noá ngêåm nguâi rúi laä chaä.
Noá nhúá tiïëng ngûúâi xe öìn aâo, nhöån nhõp. Noá nhúá mûa, nhúá
nùæng. Noá hiïíu: Nùçm àêy nghôa laâ chïët. Duâ trong loâng noá vêîn chûa
nguöi ngoai nöîi oaán giêån thûúång àïë chùèng cöng bùçng nhûng loâng
khaát khao àûúåc söëng giûäa cuöåc àúâi khiïën noá quyïët àõnh trúã vïì.
Bêy giúâ ngûúâi ta laåi thêëy con àûúâng phúi mònh trong mûa
nùæng, sûác nùång cuãa ngaân triïåu têën rêìm rêåp, êìm êìm diïîu trïn lûng.
Noá oùçn lûng chõu àûång vaâ cöë uöën thên mònh möåt dêëu hoãi lúán cho
thûúång àïë trïn cao nhòn thêëy. Song, noá vêîn caãm thêëy haånh phuác,
nhêët laâ vaâo ban àïm khi nhaát chöíi cuãa chõ lao cöng lia trïn mònh
noá.
ÀIÏÅP VAÂNG
Nguyïîn vùn Têm
Töi ngêåp ngûâng trûúác caánh cöíng coân kheáp kñn, loâng ngêåp traân
möåt nöîi niïìm khoá taã. Kyâ laå thay, sau mûúâi mêëy nùm xuöi ngûúåc
khùæp núi, söë phêån laåi àûa bûúác chên töi trúã vïì vúái maái trûúâng xûa,
núi töi àaä söëng nhûäng thaáng ngaây cuöëi cuâng cuãa quaäng àúâi êëu thú vö
cuâng àeåp àeä.
Nùm 1972.
Luác àoá ngöi trûúâng naây chó laâ möåt trûúâng tiïíu hoåc nhoã vúái mûúâi
lúáp hoåc. Muâa heâ nùm êëy, do vuâng quï töi trúã thaânh núi bom àaån aác
liïåt, gia àònh töi di taãn vaâo thaânh phöë xa laå naây. Ba töi xin cho töi
vaâo hoåc úã àêy. Lúáp chuáng töi laâ lúáp 5A. Thêìy giaáo daåy chuáng töi laâ
möåt ngûúâi nghiïm khùæc nhûng vui tñnh, tuöíi ngoaåi ba mûúi, daáng
ngûúâi cao vaâ khoãe. Do chiïën tranh vaâ cuöåc àúâi laâm thúå möåc cuãa ba
töi, öng àaä dêîn meå con töi ài khùæp núi. Sûå hoåc cuãa töi cuäng theo àoá
maâ chùæp vaá, coá khi chûúng trònh cuãa möåt lúáp töi phaãi hoåc úã hai
trûúâng khaác nhau. Phaãi chùng vò thïë maâ biïët bao hònh aãnh thên
thûúng cuãa thêìy cö àaä khöng kõp àõnh hònh trong trñ nhúá non núát
cuãa töi.
Thïë nhûng coá möåt àiïìu töi nhúá rêët roä, àoá laâ nhûäng giúâ hoåc cuãa
Thêìy. Thêìy àaä hoaân toaân chinh phuåc àûúåc chuáng töi. Nùm mûúi böën
caái àêìu nhoã beá bêët àöång, mùæt xoe troân, miïång hïëch lïn, ngêín ngú
ngöìi nghe Thêìy giaãng baâi. Höìi àoá töi hoåc dúã vaâo loaåi nhêët lúáp (àùåc
biïåt laâ mön Toaán). Coá leä do coá quaá nhiïìu löî höíng kiïën thûác, kïët quaã
cuãa möåt sûå hoåc chùæp vaá, maâ töi khöng theo kõp baån beâ úã àêy. Buâ laåi,
töi coá möåt trñ tûúãng tûúång phong phuá vïì àöìng quï maâ khöng àûáa
baån naâo coá thïí saánh kõp. Nghe thêìy giaãng vïì baâi têåp àoåc "Muâa gùåt"
töi liïìn nghô ngay àïën caãnh baâ töi, meå töi, cuâng dò Ba, chuá Saáu àang
khom lûng trïn caánh àöìng luáa chñn vaâng, vung lûúäi haái lïn möåt
caách nhõp nhaâng. Coân töi leäo àeäo theo sau töëp thúå gùåt, tay xaách gioã
àûång caá vaâ caái núm àûa cao, höìi höåp chúâ àúåi coá chuá caá naâo bõ àaánh
àöång chaåy vïì phña sau khoaãnh ruöång vûâa gùåt xong laâ töi lao theo,
haâo hûáng àuöíi bùæt. Vaâ thïë laâ àöi nghi ngêín toâ te vúái chuá caá loác bùæt
trûúåt trïn doâng liïn tûúãng, töi buöåt miïång la lïn trong giúâ hoåc, hoùåc
trñ tûúãng tûúång àûa töi vïì vúái vuâng quï àêìy ùæp kyã niïåm tuöíi thú nïn
töi khöng taâi naâo nghe tiïëp baâi giaãng cuãa Thêìy. Àoá laâ lyá do khiïën töi
luön bõ Thêìy quúã traách vò caái töåi lú àïînh trong giúâ hoåc.
Cuäng coân möåt "thuã phaåm" khaác laâm töi hay bõ mùæng laâ cêy àiïåp
vaâng. Àoá laâ cêy àiïåp duy nhêët trong sên trûúâng. Trong giúâ chúi,
chuáng töi thi nhau treâo lïn cêy àiïåp, hoùåc àaánh bi, àuöíi bùæt vaâ chúi
àuã troâ nghõch ngúåm dûúái boáng maát cuãa cêy àiïåp êëy.
Thïë röìi muâa xuên àïën. Möåt buöíi saáng àïën trûúâng, töi laå lêîm
nhòn nhûäng chuâm hoa vaâng trïn taán laá xanh mûúát. Maâu hoa vaâng
trïn nïìn xanh laá êëy àaä laâm dõu caái nùæng sên trûúâng, dõu khöng khñ
cùng thùèng cuãa muâa thi cuöëi cêëp vaâ dõu maát têm höìn thú treã cuãa
töi. Vaâ cuäng tûâ thaáng ba êëy, möîi saáng dûúái göëc àiïåp, hoa rúi xuöëng
thaânh möåt voâng troân àïìu àùån möåt caách kyâ laå nhû nhûäng voâng troân
maâ chuáng töi vêîn veä bùçng com-pa. Töi mï mêín trûúác têëm thaãm
vaâng rûåc rúä. Saáng saáng, töi ài hoåc thêåt súám àïí ngùæm thaãm hoa, röìi
ngûãa cöí nhòn cêy àiïåp, nghe hûúng thúm hoa àiïåp nhû thêëm nheå
vaâo húi thúã vaâ töi hñt àïën cùng löìng ngûåc bêìu khöng khñ trong laânh
buöíi saáng quyïån lêîn muâi hûúng hoaâng àiïåp.
Niïìm vui cuãa töi keáo daâi chùèng àûúåc bao lêu. Trúâi úi, khi nhûäng
chiïëc xe àaåp bùæt àêìu vaâo cöíng trûúâng, tiïën àïën khu nhaâ àïí xe laâ luác
nhûäng baân chên vö tònh taân nhêîn giêîm naát têëm thaãm vaâng rûåc
cuãa töi. Töi ngêín ngú vaâ àau xoát tûåa höì nhû moåi ngûúâi àang giêîm
lïn chñnh cú thïí mònh.
Trong giúâ hoåc, möîi lêìn nghe tiïëng gioá xaâo xaåc laâ töi ngûúác nhòn
ra cûãa lúáp, say sûa ngùæm nhûäng caánh hoa nheå nhaâng rúi xuöëng têëm
thaãm vaâng. Töi khöng hïì biïët rùçng chñnh Thêìy cuäng say mï göëc
àiïåp vaâng chùèng keám gò töi. Töi quïn möåt àiïìu laâ xûa nay, saáng naâo
Thêìy cuäng tròu mïën múã cöíng trûúâng cho töi vaâo (Thêìy úã trong cùn
phoâng nhoã phña sau daäy lúáp hoåc), vaâ khi töi say sûa àûáng dûúái göëc
àiïåp vaâng thò Thêìy lùång leä ngùæm töi tûâ phña vùn phoâng, coá leä Thêìy
khöng muöën àaánh àöång giêy phuát say mï cuãa töi. aánh mùæt giêån dûä
cuãa töi nhòn nhûäng baân chên dùæt xe àaåp cuäng nhû àûúåc sûå caãm
thöng cuãa Thêìy, vaâ hònh nhû möîi laân gioá nheå laâm bao caánh hoa
vaâng rúi xuöëng cuäng lay àöång têm höìn Thêìy. Nhûäng luác àoá töi liïëc
nhanh lïn buåc giaãng, chúåt thêëy gûúng mùåt Thêìy nhû bêët àöång, sûäng
laåi trong giêy laát.
Thêëm thoaát nùm hoåc àaä tröi qua cuâng nhûäng lo êu, vui buöìn.
Chuáng töi buöìn baä nghô àïën ngaây chia tay. Thêìy hûúáng dêîn tûâng
àûáa laâm höì sú thi vaâo lúáp àïå thêët. Chûa bao giúâ töi thêëy thûúng
Thêìy nhû nhûäng ngaây êëy. Trong suöët quaäng àúâi mûúâi mêëy nùm cùæp
saách ài hoåc qua nhiïìu maái trûúâng vúái bao nhiïu thêìy cö giaáo, trong
töi vêîn àoång laåi vaâ vuåt lúán lïn hònh aãnh àeåp àeä cuãa Thêìy. Gûúng
mùåt Thêìy trong kyá ûác töi khöng coân cuå thïí nhûäng àûúâng neát maâ lêîn
vaâo nhûäng kyã niïåm àeåp, nhûäng baâi giaãng hay vaâ tònh thûúng yïu vö
búâ maâ Thêìy àaä daânh cho luä chuáng töi.
Buöíi hoåp mùåt cuöëi cuâng, Thêìy daåy chuáng töi haát möåt baâi haát do
Thêìy saáng taác. Sau àoá, Thêìy dêîn caã lúáp ra àûáng dûúái voâm laá xanh
maát rûúåi cuãa göëc àiïåp chuåp möåt têëm hònh kyã niïåm.
Anh em lúáp 5A!
Mai anh nhúá chùng ngöi trûúâng.
Laâ núi anh àaä söëng bao ngaây qua
Röìi mai àêy xa caách nhû bêìy chim lòa àaân...
Tiïëng haát Thêìy vang lïn, bay khùæp sên trûúâng. Töi nhúá maäi baâi
haát êëy, gioång haát êëy. Gioång haát vang lïn nhû tûâ àêu àoá sêu thùèm
trong traái tim, trong têm höìn cuãa möåt ngûúâi thêìy, êëm aáp nhû lúâi
giaãng baâi, tha thiïët nhû àöi mùæt tròu mïën cuãa Thêìy nhòn chuáng töi
möîi súám àïën trûúâng. Chuáng töi haát theo Thêìy. Nhûäng gioång haát nhñ
nhaãnh, vö tû naâo àêu hiïíu àûúåc têm sûå Thêìy gûãi gùæm trong baâi haát
êëy. Nhûäng àoaån lïn cao chuáng töi khöng haát theo nöíi, töi nghe thêëy
gioång Thêìy vuát lïn nêng chuáng töi haát tiïëp. Vaâ khi caã lúáp àaä ra vïì,
töi bùæt gùåp Thêìy möåt mònh quay laåi bïn göëc àiïåp vaâng vúái àöi mùæt
àoã hoe...
Thêåt laâ bêët ngúâ khi töi àûúåc phên cöng vaâo daåy chñnh lúáp 11B,
lúáp àang hoåc úã phoâng hoåc ngaây xûa cuãa töi. Mûúâi mêëy nùm àaä tröi
qua. Trûúâng tiïíu hoåc nhoã beá cuãa chuáng töi ngaây xûa bêy giúâ àaä àûúåc
múã röång, nêng cêëp thaânh möåt trûúâng cêëp ba lúán cuãa thaânh phöë. Tuy
nhiïn, trong caái laå lêîm cuãa ngöi trûúâng múái, töi vêîn dïî daâng nhêån
ra nhûäng gò àaä möåt thúâi gùæn boá vúái mònh. Naây nheá, caánh cöíng sùæt
nùång nïì cöí xûa maâ höìi àoá saáng naâo Thêìy cuäng múã cho töi vaâo, kia laâ
mûúâi hai göëc baâng quen thuöåc, bûác tûúång baán thên cuãa nhaâ chñ sô
yïu nûúác maâ trûúâng mang tïn sûâng sûäng giûäa sên trûúâng, caånh cöåt
cúâ. Vaâ duâ daäy phoâng hoåc ngaây xûa coá phêìn àöíi khaác - àûúåc nêng
thïm möåt têìng, nhûng bïn caånh àoá, caái maâ töi yïu quyá vêîn coân àoá!
Noá vêîn àûáng àoá nhû biïíu tûúång cuãa loâng chung thuãy, vêîn xanh rúân
nhû cuöåc söëng vônh hùçng vaâ nhûäng caánh hoa vaâng tûúi vêîn nöíi trïn
voâm laá, rûåc rúä nhû thúâi hoåc sinh àêìy thú möång. Vêng, göëc àiïåp vaâng
cuãa töi vêîn coân àoá, têët nhiïn laâ àaä giaâ, vaâ giúâ àêy saáng saáng vêîn toãa
laân hûúng nheâ nheå thêëm vaâo húi thúã töi.
Giúâ daåy àêìu tiïn cuãa töi úã lúáp 11B khöng thaânh cöng mêëy. Noái
àuáng ra laâ do töi xuác àöång, xuác àöång thêåt sûå khi trúã laåi lúáp hoåc ngaây
xûa. Laâm sao traánh khoãi böìi höìi khi giúâ àêy töi khöng coân àûúåc ngöìi
dûúái lúáp àïí nghe Thêìy giaãng baâi? Töi laåi nhúá àïën Thêìy, nhúá nhû in
tûâng giúâ hoåc, tûâng lúâi giaãng vaâ cûã chó cuãa Thêìy. Möåt cún gioá vuåt túái,
nhû möåt phaãn xaå tûå lêu àúâi, töi ngûâng lúâi giaãng quay nhòn göëc àiïåp.
Nhûäng caánh hoa vaâng thùæm nheâ nheå rúi xuöëng toác, xuöëng lûng aáo
baác Tû coi trûúâng àang lom khom sùæp laåi mêëy chiïëc xe. Thêìy úi! Giúâ
naây Thêìy úã àêu? Thêìy coá biïët rùçng em àang trúã laåi àêy, àang àûáng
núi maâ Thêìy àaä àûáng nùm xûa vaâ laâm cöng viïåc maâ Thêìy hùçng yïu
quyá? Lùæm luác töi tûúãng mònh àang söëng trong giêëc mú, vaâ caác em
hoåc sinh laåi im lùång ngú ngaác nhòn töi, tûåa höì trong àöi mùæt töi laâ
möåt àiïìu gò àoá àïën tûâ xa thùèm.
Höm nay laâ ngaây cuöëi cuâng cuãa àúåt thûåc têåp sû phaåm. Ngaây
mai töi seä xa maái trûúâng àêìy ùæp nhûäng kyã niïåm cuãa tuöíi thú. Töi kïí
cho caác em nghe vïì lúáp 5A, vïì göëc àiïåp vaâ baâi haát cuãa Thêìy. Vêng,
àaä mûúâi saáu nùm tröi qua, töi tûâng àûúåc ài nhiïìu núi, coá thïm nhiïìu
baån beâ, àöìng àöåi. Vaâ duâ úã àêu, giûäa àaám àöng, töi vêîn thûúâng haát
lïn baâi haát nùm xûa bïn göëc àiïåp vaâng, loâng thêìm mong rùçng giai
àiïåu thên quen cuãa noá seä giuáp töi tòm laåi àûúåc bêìy chim non cuãa töí
êëm 5A ngaây xûa, vaâ biïët àêu, qua àoá töi coá thïí tòm gùåp àûúåc ngûúâi
Thêìy maâ töi hùçng yïu quyá. Giúâ àêy gioång haát töi laåi vang lïn giûäa
khung caãnh ngaây xûa. Caã lúáp hoâa gioång theo töi rêët nhõp nhaâng, ùn
yá. Dûúâng nhû caác em bêy giúâ àaä àuã lúán khön àïí hiïíu nhûäng têm sûå
maâ Thêìy àaä gûãi gùæm trong baâi haát hún chuáng töi ngaây xûa.
Vêîn lúáp hoåc naây, vêîn göëc àiïåp êëy..., duy chó coá thúâi gian laâ khaác-
thúâi gian cuãa thïë hïå chuáng töi. Töi thêìm caãm ún Thêìy. Thïë maâ töi
cûá ngúä rùçng mònh àaä quïn hïët nhûäng gò Thêìy àaä daåy ngaây xûa. Traái
tim böîng rung lïn vaâ àöi möi thò thêìm: "Thêìy úi!..."
Töi bûúác ra khoãi lúáp hoåc. Giai àiïåu baâi haát nhû vêîn coân voång
laåi, êm vang trïn maái ngoái, xön xao trong voâm laá sên trûúâng. Kòa,
caác em lúáp 11B àang tûúi cûúâi vêîy goåi töi tûâ göëc àiïåp. Gioá chúåt uâa
àïën. Nhûäng caánh hoa vaâng rúi vaâ têëm thaãm vaâng rûåc rúä hoaâ lêîn vaâo
nhûäng taâ aáo trùæng thên thûúng nhoâa ài trûúác mùæt töi. Töi ngûúác
nhòn lïn vaâ nhû thêëy voâm laá troân xoe cuãa cêy àiïåp vuåt bay lïn bêìu
trúâi xanh biïëc thaânh chiïëc ö khöíng löì che maát cuöåc àúâi töi...
1990
MÙÆT PHÛÚÅNG
Quï töi bïn búâ söng, möåt doâng söng hiïìn hoaâ coá lau laách ven búâ
vúái nhûäng cuåm tre la àaâ núi bïën nûúác. Tûâ xûa, laâng töi nöíi tiïëng búãi
coá nhiïìu cö gaái àeåp. Meå töi sinh ra, lúán lïn tûâ àoá, àûúng nhiïn laâ
àeåp. Nhûng neát àeåp cuãa baâ qua hònh aãnh àïí laåi laâ cö gaái quï chên
chêët, coá maái toác daâi àen mûúåt búái goån sau gaáy vúái aáo baâ ba, quêìn
lônh ài vaâo höåi laâng. Àêu coá noán quai thao, yïëm thùæm, haâi coã maâ chó
coá chiïëc noán laá vúái àöi guöëc möåc trùæng khöng sún son thïëp vaâng
àûúåc baây baán nhan nhaãn úã chúå quï luác bêëy giúâ. Töi tûâng hoãi, baâ vêîn
cûúâi, laân möi cùæn chó coân àoång trïn khuön mùåt mang nhiïìu nïëp gêëp
thúâi dô vaäng: “Laâng meå nöíi tiïëng, nhêët gaái L.H maâ”. Cuäng chùèng
hiïíu vò sao, vuâng meå àêu phaãi gaåo trùæng nûúác trong. Cuäng àêu phaãi
núi xuêët xûá cuãa laân àiïåu coâ laã miïìn Trung. Möîi lêìn noái xong, baâ laåi
im lùång, mùæt doäi nhòn lïn hònh cha töi àûúåc àùåt trang troång giûäa
nhaâ àïí mú maâng möåt chuát, àïí chúáp àöi mùæt àen troân nay àaä suâm
suåp dûúái laân mi möåt chuát. Töi thoaáng nhêån àöi mùæt cuãa meå aánh lïn
sûå êëm aáp möåt thúâi. Thúâi nhûäng cö thön nûä tûâng tiïîn caác chaâng trai,
trong àoá coá cha töi lïn àûúâng khaáng chiïën vaâo chiïìu àêìu thu núi búâ
söng voång tiïëng bòm bõp goåi con nûúác roâng vaâ dûúái chên nhõp cêìu sùæt
àöí gaäy. Meå tûâng àûáng àoá trong hoaâng hön tñm sêîm vúái tûâng cún gioá
laånh ruá rñt thöíi vïì àïí meå thaãng thöët nhúá ra gioåt maáu trong mònh
àang giaäy cûåa vaâ ra vïì bùçn bùåt tin chöìng. Röìi meå cuäng rúâi laâng quï,
dêîn theo àûáa con vûâa bêåp beå, ra phöë sinh söëng. Töi àaä tûâng àuâa meå:
“Con seä vïì kiïëm vúå núi meå sinh ra”. Baâ cûúâi. Àïí bao lêìn vïì quï
ngoaåi vúái con taâu chúå baánh sùæt rung lùæc tûâng àúåt, phun khoái mõt muâ,
bêín nhúáp nhaáp, röìi dûâng laåi úã sên ga cö quaånh núi àêìu nuái vaâ
nhûäng chuyïën xe ngûåa cöìm cöåp goä moáng àïìu àïìu trïn mùåt àûúâng
caái quan. Thùm quï thùm ngoaåi, thùm baån beâ cuãa meå. Àïí chúåt nhêån
ra hoå àaä giaâ, neát àeåp thanh xuên coân phaãng phêët qua aánh mùæt, laân
möi bïët baä trêìu. Hoå cuäng lùång leä nhû meå, bïn con , caånh chaáu vaâ
mùæt hûúáng vïì àêìu non, tai lùæng nghe tiïëng tu huá goåi muâa.
Möåt muâa thi qua ài, boã laåi dû êm tiïëng tröëng trûúâng vaâ haâng
phûúång vô tröí hoa. Àïí lang thang khùæp nûúng rêîy, núi àaám mña tröí
cúâ, soi dûa chi chñt traái, vaâ thïm nûäa, tònh caãm chúåt àïën tûâ bïën söng
quï nhaâ. Mêåt. Cö con gaái chuã àoâ coá cùåp mùæt phûúång àen daâi, sêu
thùèm luön êín hiïån dûúái laân mi vaâ che chùæn búãi chiïëc noán laá. Chuyïën
àoâ höm êëy khöng phaãi mònh töi, coân khaách qua söng rêm ran
chuyïån troâ. Töi ngöìi ngùæm Mêåt, nhòn doâng nûúác chaãy vaâ nhûäng
bong boáng vúä àïìu khi maái cheâo nheå nhaâng thaã xuöëng. Mêåt cuäng
tröåm nhòn qua vaânh noán laá, àïí quan saát ngûúâi khaách laå. Thên hònh
thon thaã, mïìm maåi, uyïín chuyïín úã möîi nhõp cheâo khua nûúác, vúái
laân da nêu, àen gioân höìng lïn trong raáng chiïìu mùåt söng. Chúâ moåi
ngûúâi rúâi bïën, töi ài sau vaâ choån túâ baåc coá giaá trõ lúán nhêët àûa Mêåt.
Cö laái àoâ kheä lùæc àêìu, noái nhoã: “Àïí khi khaác”. Töi laåi nhòn cùåp mùæt
phûúång àang cuåp xuöëng dûúái vaânh noán khuêët, baân tay thoùn thoùæt
cuöån dêy vaâo coåc, thoaáng ngêín: “Öng chûa vïì?”. Höm sau, chiïìu
höm sau nûäa töi laåi ài trïn chuyïën àoâ êëy, àïí thaânh khaách quen, àïí
nhêån ra veã àeåp cuãa buöíi hoaâng hön trïn bïën vùæng, coá raáng höìn úã
bêìu trúâi xa, coá laân gioá thöíi nheå, nhûäng con soáng lêëp liïëm bïën búâ vaâ
coá caã nhûäng rung caãm búãi nuå cûúâi e theån, tia mùæt nhû aánh chúáp trúâi
chiïìu. Mêåt bïn caånh, gêìn maâ xa, nhû nhûäng caánh chim nhêëp nhö
trïn mùåt soáng, vuåt àïën vaâ chao ài vöåi vaä vaâ cuäng nhû àöi mùæt
phûúång thoaáng ngêíng röìi quay ài lùång leä.
Töi àïën nhaâ Mêåt caách bïën söng quaäng àûúâng. Ngûúâi cha coá
quen biïët meå töi, cö gaái nùm xûa cuâng laâng vaâ cuäng coá möåt thúâi hoâ
heån naâo àoá: “Töi chïët vò cùåp mùæt meå cêåu nhûng thua anh Vïå Quöëc
Àoaân khoaác aáo trêën thuã”. Öng cûúâi, nuå cûúâi söng nûúác vang xa. Töi
hoãi cha töi, duâ nghòn lêìn meå kïí. Öng laãng traánh, chó traã lúâi: “Töi lêëy
meå noá, ngûúâi baån baâ êëy”. Baån meå töi, ngûúâi laâng, hùèn àeåp. Ngöìi
uöëng rûúåu cuâng öng, möåt giaâ, möåt treã trong aánh trùng êín hiïån vaâ
êm thanh cöìm cöåp cuãa baån chaâi goä vaán maån thuyïìn luâa caá mùåt söng
voång vïì. Öng giaãng giaãi thi ca, thú phuá. Töi muâ tõt chó êåm ûâ, doäi mùæt
tòm Mêåt àang lêëp loá núi cûãa. Khuya, töi vïì. Mêåt tiïîn. Hai ngûúâi ài
daåo trong trùng quï coá àom àoám lêåp loeâ mùåt söng, tiïëng caá quêîy vaâ
húi nûúác thoaãng qua. Ài bïn caånh, töi baåo daån nùæm tay Mêåt, baân
tay thon mïìm, êëm noáng àang cöë giùçng: “Àûâng anh!”. Mêåt nhû coá caái
gò löi cuöën, caâng laãng traánh thò töi caâng muöën lao vaâo. Mêåt kheä chúáp
mùæt lùæc àêìu trong húi thúã döìn dêåp, muâi hûúng thiïëu nûä nheå thoaãng.
Töi ra vïì, luác quay ngûúâi sang ngoä reä, vêîn thêëy Mêåt bïn cöíng tröng
theo. Töi ngûúác nhòn voâm tre lao xao thoaáng nghô coá phaãi bêy giúâ
tònh yïu thú treã àaä giöëng möåt thúâi cuãa cha trïn àêët meå. Möåt àïm
trúâi noáng, töi tòm ruã Mêåt ra vïå söng àoán gioá. Vaâo nhaâ khöng coá ai,
töi ra sau nhaâ. Mêåt àang tùæm, cú thïí thiïëu nûä phö baây trûúác mùæt
trong ngaân tia nûúác lêëp laánh aánh sao. Mêåt troân trõa vaâ tûâng àûúâng
cong hiïån dêìn qua lúáp vaãi. Töi thúã döëc baâng hoaâng, ngûúâi chuái vaâo
àöëng rúm êím muåc, hùng nöìng. Mêåt vö tònh haát, vö tònh thoaát y, vö
tònh phö diïîn nhûäng baãn nùng thúâi meå sinh ra núi thïìm giïëng àaá
gaâu rúi cöìm cöåp. Röìi Mêåt vaâo nhaâ. Töi len leán trúã ra. Ngöìi núi vïå
söng cuâng Mêåt, hònh aãnh Mêåt tùæm quay ngûúåc vaâo àöi mùæt thùèm,
laân möi ûúát moång, maái toác maát rûúåi trûúác mùæt laâm töi cuöìng tñnh.
Töi öm lêëy Mêåt xiïët chùåt, naâng run rêíy khi töi thö baåo kiïëm tòm.
Laân cuác aáo vûâa bêåt, töi nhêån lêëy caái taát trúâi giaáng cöång hûúãng vúái
ngaân sao lêëp laánh trïn cao vaâ tûâng bêìy àom àoám nhêëp nhaáy dûúái
chên. Mêåt nûác núã boã vïì trong aánh trùng suöng vaâ gioá rò raâo len loãi
qua tûâng àaám lau laách.
Cêy cêìu àöí gaäy vaâo thúâi Nhêåt àûúåc dûång lïn cho hoaã xa Phaáp ài
qua maâ vêîn töìn taåi àïí thanh niïn thõ trêën vaâ caác laâng qua laåi heån
hoâ dûúái chên cêìu. Töi giêån Mêåt, khöng ài àoâ, löåi böå qua cêìu sùæt, lïn
phöë àïën nhaâ baâ con. Tuöíi treã vúái baån beâ hoaâ trong tiïëng cûúâi röån raä.
Töi coá dõp laâm quen Haånh, cö gaái vuâng thõ trêën caách nhaâ ngoaåi mùåt
söng. Haånh àeåp, noái chuyïån coá duyïn, nöíi bêåt trong àaám baån vúái
maái toác húåp thúâi thaânh thõ, mùæt sùæc caånh, luáng liïëng khi nhòn moåi
ngûúâi. Haånh thñch töi, chaâng trai quï nhaâ, àang söëng thaânh phöë.
Töi thûúâng àïën nhaâ Haånh, cûãa hiïåu may mùåc lúán nhêët phöë huyïån
vaâ cuäng laâ núi têåp trung caã boån. Nhûng töi vêîn khöng quïn àûúåc
Mêåt. Nhêët laâ höm thêëy Mêåt lïn chúå mua haâng. Mêåt chó àûa mùæt
nhòn röìi quay ài khi töi bûúác vaâo cûãa hiïåu. Mêåt yïn lùång, khua cheâo
trong nûúác, kheä chao nghiïng khi va phaãi nhûäng àaám luåc bònh tröi
nöíi vaâ vêëp nhõp trong tiïëng cûúâi àuâa, xö àêíy, la reá vuåt lïn. Töi kïu
thêìm khi Haånh ngöìi saát caånh àïí baån beâ chêm choåc. Töi nhòn Mêåt,
khuön mùåt nhû sêu hún dûúái vaânh noán laá, baân tay khua khoùæng
maái cheâo vöåi vaä. Luác àûa tiïìn, khi chó coân töi vúái Mêåt, töi nhêån àöi
mùæt thoaáng nhòn hai àuöi con mùæt thêìm ûúác vaâ caái lùæc àêìu nheâ nheå.
Töi duái vöåi, Mêåt vûát nhanh vaâo röí caá dûúái maån thuyïìn. Chiïìu àoá,
bïën söng vùæng àoâ ngûúåc bïën. Cuäng ngay chiïìu àoá, Haånh hön töi
dûúái nhõp cêìu sùæt, núi baäi caát thoai thoaãi bïn doâng nûúác caån. Nuå hön
keáo daâi. Haånh öm chùåt lêëy töi, thò thêìm vaâ chúâ àúåi. Töi múã to mùæt
nhòn Haånh, nhêån ra Haånh cuäng nheo mùæt nhòn töi, laân mi khöng
che hïët cùåp mùæt sùæc caånh. Kheä quay ngûúâi, töi doäi mùæt nhòn vïì bïën
söng múâ sûúng mong thêëy chiïëc àoâ vùæng trong hoaâng hön nhaåt nhoaâ
àïí nhúá möåt àöi mùæt thùæm dûúái vaânh noán laá vaâ cuäng vùæng lùång têët
caã.
Meå vïì ngoaåi. Gùåp ngay töi úã nhaâ Haånh. Baâ cûúâi vúái chuyïën
thùm quï quïn thúâi gian cuãa àûáa con trai. Haånh vaâ gia àònh vöìn vaä
chaâo múâi nhûng meå khûúác tûâ. Röìi cuäng trïn chuyïën àoâ ngang baâ
thêëy Mêåt vúái nhûäng cûã chó luáng tuáng cuãa töi. Baâ hiïíu, im lùång, doäi
mùæt nhòn mùåt söng gúån soáng.
Nùm sau, núi búâ söng Seine luác trúâi nhaåt nùæng, töi àoåc thû meå
gûãi sang: “Mêåt lêëy chöìng, möåt chaâng trai laâm nghïì chaâi lûúái bïn kia
söng, noá seä coá haånh phuác”. Tõnh khöng möåt doâng vïì Haånh.
Chuöng nhaâ thúâ sau lûng gioáng höìi chuöng ngên vang bêìy chim
cêu chao caánh vöåi vaä. Keáo vöåi cöí aáo traánh reát, töi thêîn thúâ nhõp goát
trïn tûâng bêåc àaá. Vêåy laâ Mêåt khöng tha thûá cho töi duâ nhûäng bûác
thû gûãi vïì àïìu àùån, caã meå cuäng yïn lùång cuâng Mêåt. Sûúng muâ dêng
lïn daây àùåc mùåt söng, coâi taâu huá goåi xa xa, nhûäng ghïë àaá dêìn vùæng
ngûúâi, töi vêîn àïëm bûúác, mùåt vêîn nhòn doâng söng vaâ bêìu trúâi Êu mú
vïì àöi mùæt phûúång coá haâng mi sêu thùèm núi quï nhaâ maäi maäi kheáp
chùåt trong loâng töi.
Àïm êëy, töi thûác nghe gioá vaâ tuyïët rúi trïn thïìm vùæng, khöng
biïët muâa naây úã quï nhaâ bïn doâng söng vaâ bïën cuä coá cún mûa nhoã
naâo khöng? Ngoaâi trúâi tuyïët àaä rúi trùæng xoaá, chúåt nghô vïì nhûäng
böng lau bay dêåp dúân theo gioá...
CHÚÂ ÀÚÅI
Lï Minh Thùæng
Hùæn nùçm àoá cuäng nhû cuöån muát nùçm àoá, trong caái phên xûúãng
röång thïnh thang naây thò caái goác cuãa hùæn coá thêëm vaâo àêu, naâo ai
àïí yá àïën hùæn, naâo ai theâm noái gò. Hoaå may coá ngûúâi vö tònh nhòn
thêëy thò cuäng àïí nguyïn caái vö tònh êëy maâ quay ài. Hùæn mïåt hùæn
nguã, núi cöng xûúãng khöng coá giûúâng thò hùæn nùçm àoá cuäng laâ
chuyïån thûúâng tònh.
Vêåy maâ cö ta àïí yá àïën hùæn, trûúác hïët cö ta nhêån ra àêy laâ möåt
hiïån tûúång múái meã, möåt cöng nhên vûâa àûúåc tuyïín duång. Cö ta linh
caãm thêëy úã hùæn, trong con ngûúâi hùæn coá nhûäng caái nhû laâ cuãa mònh.
Cuäng caái daáng àùm àùm, caái muäi nhoâm möìm, caái möìm thò choáp
cheáp sao maâ quen thïë. Trong cö xuêët hiïån möåt caãm giaác múái, noá nön
nao, noá khoá taã, caái caãm giaác noá laå lêîm, noá... Tònh caãm laå luâng àoá
trong cuöåc àúâi cö chûa hïì tûâng gùåp, cö khöng hiïíu nöíi. Cöng viïåc maâ
cö àang laâm àûúng nhiïn phaãi ài chêåm laåi, chó vò àöi luác cö maãi mï
ngùæm caái khuön mùåt cuãa hùæn, ngùæm giêëc nguã cuãa hùæn maâ hai tay cö
quúâ quaång, vuång vïì xïëp nhêìm mêëy lö haâng. Chuát xñu nûäa thò hai
caái giêìy cuâng chiïìu àûúåc gùæn vúái nhau thaânh möåt cùåp. Laå thêåt! Caái
anh chaâng kia, nhû caái cuöån muát lùn loác úã goác xûúãng kia!
Àöi mùæt hùæn bêåt múã, “hai con sêu roám” àöåt ngöåt rûúán lïn,
khöng hiïíu vò giêëc mú quaái gúã naâo àoá hay vò caái hïå thöng tin tinh vi
trong têm àõa hùæn maâ mùæt hùæn múã nhanh àïën thïë. Maâ khi vûâa múã
ra, aánh mùæt hùæn àaä nhòn vaâo àuáng chöî êëy, vaâo caái chöî coá àöi mùæt laå
luâng àang nhòn hùæn àùm àùm. Hùæn lûu yá ngay àïën àiïìu naây vaâ coi
nhû àêy laâ möåt sûå kiïån àaáng ghi nhúá maâ hùæn coá nghôa vuå cho noá
tiïëp diïîn. Hai àöi mùæt àuång nhau, khöng bïn naâo chõu chúáp, khöng
bïn naâo chõu nhûúång böå, caã hai àïìu lò lúåm. Cö gaái thêìm thaán phuåc:
“Vûâa múái ngaái nguã maâ sao hùæn nhòn àûúåc dai thïë khöng biïët”. Cö ta
àaânh chõu thua, cö ta nhòn sang hûúáng khaác, cö ta liïëc nhanh laåi
“Hùæn vêîn vêåy”. Cö ta nhòn xuöëng, böëi röëi, luöëng cuöëng, khöng biïët
giêëu àöi mùæt vaâo àêu nûäa. Hai chiïëc giêìy cuâng chiïìu chuát xñu nûäa
laåi àûúåc gùæn vúái nhau thaânh möåt cùåp.
“Cuäng àûúåc àêëy”, hùæn móm cûúâi nghô, caái ngaáp àûúåc thïí bung
ra, hùæn vöåi vöì lêëy, caã baân tay gên guöëc taát vaâo mùåt àaánh “böëp”, hai
haâm rùng rung chuyïín. Cö ta liïëc sang, cö ta bêåt cûúâi, caái cûúâi àûúåc
àem vïì phña bïn kia, hùæn àoaán thïë. Hùæn thêëy tiïëc giêëc nguã, hùæn
nhòn cuöån muát tû lûå, hùæn ngêíng lïn, laåi gùåp àöi mùæt, hùæn xöën xang
vò thêëy tiïëc àöi mùæt kia hún. Hùæn àûáng dêåy, dûát khoaát, hùæn sûãa laåi
quêìn aáo, àöåi caái muä lïn àêìu vaâ nhòn laåi cö gaái lêìn nûäa röìi múái ài ra
ngoaâi. Hùæn cho rùçng haânh àöång êëy laâ àuáng àùæn nhêët, laâ thöng minh
nhêët, laâ baão àaãm nhêët cho caái sô diïån cuãa hùæn, cho caái tònh caãm cuãa
hùæn vaâ cho caái nhên caách cuãa hùæn.
Hùæn lûäng thûäng ài ra bïí nûúác, àöi mùæt cuãa cö ta ài theo hùæn,
hùæn coá möåt sûå aám aãnh dïî chõu, hùæn nhû bõ sa vaâo coäi vö hònh, trêìm
mùåc, suy tû, möång mú, ài trong gioá, vïì trong mêy, trùng, sao, khöng
gian lêng lêng, lêng lêng, lêng lêng...
Xoaåch! Möåt vïët trûúåt daâi trïn àaám rïu xanh nhú nhúáp dûúái
chên bïí. Hùæn bûâng tónh, hai tay hùæn, möåt bïn möng hùæn ûúát aát, bêín
thóu.
...
Phên xûúãng hùæn úã bïn naây, phên xûúãng cö ta úã bïn kia, hai
caánh cöíng röång lúán àöëi diïån nhau. Tûác laâ biïn giúái cuãa hai caánh
cöíng röång lúán êëy laâ möåt khoaãng tröëng, vûâa laâm löëi ài, vûâa laâm sên
chúi, vûâa laâm núi têåp kïët böëc dúä haâng hoaá. Kïí tûâ buöíi chiïìu höm êëy,
khoaãng biïn giúái naây àûúåc nhêån thïm möåt nhiïåm vuå quan troång. êëy
laâ viïåc chûáa chêëp nhûäng cuöåc ngoaån du vö cúá, khi thò cuãa hùæn, khi
thò cuãa cö ta, nhûäng haåt soãi quùçn lïn chõu àûång, nhûäng haåt buåi löån
nhaâo sau goát deáp.
ÊËy laâ cö ta àang laâm viïåc, böîng cö ta thêëy böìn chöìn, röìi cö ta
tòm ra duyïn cúá cuãa sûå böìn chöìn àoá. Lö haâng bõ boã dúã, nhûäng àöi
giaây bõ vûát trú choãng. Cö ta ài ra ngoaâi, cö ta bûúác qua khoaãng biïn
giúái êëy, tim cö ta àêåp maånh, chên thò bûúác, mùæt thò nhòn vaâo trong
naây rêët lêu, rêët kyä, röìi laåi ngoaãnh ài, röìi liïëc laåi, röìi laåi ngoaãnh ài.
Phêìn sô diïån coân laåi àuã àïí laâm cho cö ta giaã taãng ài khuêët vaâo möåt
chöî naâo àoá (ra bïí nûúác hay ra nhaâ vïå sinh chùèng haån). Röìi laåi quay
trúã laåi, laåi thïë, laåi thïë, vaâ laåi thïë.
ÊËy laâ hùæn àang laâm viïåc, caái maáy caán cao su sung sûúáng chaåy
êìm êìm, böîng nhiïn hùæn caãm thêëy böìn chöìn, röìi hùæn tòm ra duyïn cúá
cuãa sûå böìn chöìn àoá. Nuát àiïån bõ tùæt, caái maáy êëm ûác cöë quay thïm
mêëy voâng nûäa röìi dûâng laåi, noá tûác töëi lêìm bêìm “Thïë maâ baão lao
àöång laâ vinh quang”. Thêy kïå! Hùæn ài ra ngoaâi, hùæn bûúác qua
khoaãng biïn giúái àoá, tim hùæn àêåp maånh, chên thò bûúác ài maâ mùæt
thò nhòn sang bïn kia, rêët lêu, rêët kyä, röìi ngoaãnh ài röìi liïëc laåi, röìi
laåi ngoaãnh ài. Phêìn sô diïån coân laåi àuã laâm cho hùæn giaã taãng ài khuêët
vaâo möåt chöî naâo àoá (ra bïí nûúác hay vaâo nhaâ vïå sinh chùèng haån). Röìi
hùæn laåi quay trúã laåi, laåi thïë, laåi thïë, vaâ laåi thïë.
Cuäng coá vaâi lêìn, hêåu quaã cuãa hai sûå böìn chöìn gùåp nhau, tûác laâ
caã hai àïìu ài ra khoaãng biïn giúái êëy cuâng möåt luác. Nhûng lêìn naây,
caã hai nhû bõ chûång laåi, röìi laåi ài, ra caái veã hiïn ngang, ra caái veã
khöng ai thiïët àïën ai, möåt trong hai àûáa cöë bûúác nhanh lïn, möåt
trong hai àûáa cöë ài chêåm laåi, röìi keã trûúác ngûúâi sau, möîi àûáa ài
khuêët sang möåt phña (sau khi àûáng yïn lùång chùèng laâm gò trong
àaám khuêët). Chöëc nûäa laåi quay laåi, laåi coá àûáa cöë bûúác nhanh hún, laåi
coá àûáa cöë ài chêåm laåi, keã trûúác ngûúâi sau, taách nhau vaâo tûâng phên
xûúãng.
Thûúâng thò hoå chó noái vúái nhau bùçng mùæt, hai cùåp mùæt gùåp
nhau rêët lêu, lêu àïën chaãy nûúác mùæt. Nhûäng luác àùm àùm êëy hoå
muöën noái vúái nhau laâ:
- “Naây, àùçng êëy nhòn gò maâ kyä thïë”.
- “Àùçng êëy cuäng thïë coân noái gò, maâ thñch thò nhòn àaä laâm sao?”
- “Thñch haã, mònh cuäng thñch, thñch àöi mùæt cuãa àùçng êëy lùæm”.
- “Tûâ bao giúâ nhó, coá phaãi tûâ buöíi chiïìu höm àoá khöng?”
- “Àuáng röìi, tûâ höm êëy, möîi lêìn gùåp nhau mònh cûá raåo rûåc nhû
thïë naâo êëy. Luác naâo mònh cuäng nghô túái àùçng êëy, mònh chó mong
àûúåc gùåp, duâ chùèng àïí laâm gò caã”.
- “Rêët caám ún! Mònh cuäng thïë, nhûäng luác thiïëu àùçng êëy mònh
thêëy tröëng vùæng hùèn ài, khöng coá caái gò lêëp àûúåc khoaãng tröëng êëy!”.
- “Coân mònh, nhûäng ngaây khöng gùåp nhau, mònh laâm viïåc
chùèng ra sao caã, noá cûá buöìn sao êëy, thêåt khöng thïí hiïíu nöíi”.
- “Àuáng laâ khöng hiïíu nöíi, mònh cuäng vêåy, nhûng àoá laâ caái gò
nhó?”
- “Mònh... mònh khöng hiïíu, aâ, khöng! Mònh biïët, nhûng...
Mònh khöng... Khöng noái àûúåc àêu, ngûúång lùæm”.
- “Sao khöng noái àûúåc, sao laåi ngûúång?”
- “Sao laåi khöng ngûúång, chuáng mònh àaä quen nhau àêu?”
- “ûâ nhó! Laâm thïë naâo bêy giúâ, sao àùçng êëy khöng laâm quen vúái
mònh ài”.
- “Khoá quaá, chùèng coá cúá gò caã, coân àùçng êëy?”
- “Mònh cuäng thïë, chùèng leä tûå nhiïn ra chùån àûúâng röìi noái - Cho
töi àûúåc laâm quen - Öi vö duyïn quaá!”.
(Nhûäng luác àoá töi luön úã àêy, nhûng töi khön ngoan nêëp giûäa
hai ngûúâi, töi bõt muäi maâ cûúâi khi hoå hiïíu vúái nhau nhû thïë, töi
thêìm nhuã: “Chùèng phaãi àúåi lêu, chùèng phaãi chúâ, luác noá àïën laåi
khöng kõp àúä cho maâ xem”).
Quaã vêåy! Lúâi töi tiïn àoaán ñt khi sai.
Möåt buöíi chiïìu höm nûäa, hùæn rúâi phên xûúãng eáp àïë cao su ài
qua caái khoaãng êëy, hùæn ài lûäng thûäng, muä, hai tay, quêìn aáo hùæn
trùæng möëc meo maâu böåt nheå, muâi hoaá chêët kheát leåt toaát ra tûâ thên
thïí hùæn nhiïîm vaâo khoaãng khöng.
Hùæn ài ra bïí, caái bïí luác naâo cuäng traân trïì nûúác nhaây nhuåa. Hùæn
ài, mùæt hùæn laåi tòm kiïëm caái khöng hiïíu àûúåc úã bïn kia, àaão ài àaão
laåi maâ luöìng mùæt cûá chaåy suöët àïën núi múâ aão. Khöng thêëy àûúåc
“khöng hiïíu àûúåc” àêu caã, hùæn húá hïnh, hùæn lú àaäng. Hai chên hùæn
khöng coá caái gò laái cûá bûúác, bûúác àïën nöîi, xoaåch! Möåt vïët trûúåt daâi
trïn àaám rïu xanh nhú nhúáp, möåt bïn tay hùæn, möåt bïn möng hùæn
ûúát aát bêín thóu. Tay coân laåi hùæn vöåi baám vaâo möåt chöî naâo àoá maâ hùæn
thêëy mïìm maåi, rêët thon thaã nhûng yïëu àuöëi, chêëp chúái...
Hùæn quay laåi, hùæn coá veã sûäng súâ, cö ta àang àûáng trûúác mùåt
hùæn, tay hùæn àang baám chùåt vaâo vai cö ta. Coân cö ta thò cöë baám tay
laåi vaâo thaânh bïí, nhû nñu hùæn vaâo, giûä lêëy hùæn. Caã hai àûáa ngêy ra,
hai àöi mùæt laåi àuång nhau, hai àûáa àïìu böëi röëi, hoå àang nghô vïì buöíi
chiïìu höm naâo, nghô vïì cuöån muát vêët lùn loác úã goác xûúãng, nghô vïì
hai chiïëc giaây cuâng chiïìu chuát xñu nûäa thò àûúåc gùæn vúái nhau thaânh
möåt cùåp, nghô vïì khoaãng biïn giúái êëy, nghô vïì nhûäng cuöåc ngoaån du
vö cúá...
Nhûäng àaám böåt nheå bay muâ mõt, toaân thên cö ta àûúåc chia lêëm
têëm maâu trùæng möëc meo, hùæn ngûúång nguâng êëp uáng:
- Töi vö yá quaá, cho töi... Töi xin löîi chõ... aâ vêng, xin löîi baån...
mong...
Cö gaái nhòn xuöëng röìi laåi nhòn lïn, “mong caái gò?”.
Chaâng trai nhòn sêu vaâo thùm thùèm àöi mùæt êëy vaâ hiïíu cö gaái
muöën noái vúái anh rùçng “vêng, em cuäng àang mong!”.
Caã hai cuâng móm cûúâi.
(Luác àoá töi cuäng coá úã àêëy, nhûng töi khön ngoan nêëp giûäa hai
ngûúâi, hoå maãi mï ngùæm nhau trong niïìm sung sûúáng bêët ngúâ nïn
khöng ai àïí yá àïën töi. Trûúác niïìm vui cuãa hoå, töi tûå haâo thêìm nhuã
“àaä baão maâ, cûá àúåi cûá chúâ maäi, röìi khöng kõp àúä cho maâ xem. Àêëy!
Noá àïën caã röìi àêëy!”).
Haãi Phoâng, 5-1990
TIÏËNG LOÂNG
Nguyïîn Thõ Lïå Thu
Trúã laåi Trûúâng trung hoåc Sû phaåm lêìn naây töi böîng gùåp laåi em.
Cö hoåc troâ beá nhoã àaä súám ngûå trõ trong töi nhû möåt lúâi nhùæc nhúã,
möåt goái haânh trang tiïëp thïm sûác maånh, giuáp töi vûúåt qua moåi khoá
khùn vaâ caâng thêëy yïu hún caái nghïì mònh àaä choån.
Höìi êëy, töët nghiïåp sû phaåm xong, töi ûúác mú àûúåc vïì daåy taåi
quï nhaâ, möåt thõ trêën nhoã nùçm doåc theo con àûúâng söë Möåt. Núi àêy,
töi àaä lúán lïn vaâ hûúãng troån veån tuöíi êëu thú ïm àïìm trong voâng tay
cuãa nhûäng ngûúâi ruöåt thõt. Nhûng töi àaä khöng toaåi nguyïån. Cêìm
quyïët àõnh phên cöng vïì An Laäo - möåt huyïån miïìn nuái xa xöi cuãa
tónh Bònh Àõnh, töi nghe àêët dûúái chên mònh suåp xuöëng. An Laäo -
caái xûá súã múái chó nghe àaä laâ nöîi khiïëp súå cuãa bao ngûúâi thò coân noái
gò àïën chuyïån gúãi thên vaâ gùæn boá. Höm tiïîn töi úã bïën xe, meå ngheån
ngaâo:
- Con lïn trïn êëy xem tònh thïë ra sao, nïëu khöng öín àõnh thò vïì
ngay chûá ham gò caái nghïì giaáo, lûúng ba coåc ba àöìng maâ boã xaác núi
xoá nuái haã con.
Töi cöë vui cho meå an têm, nhûng hònh boáng meå cûá nhoaâ dêìn vò
mùæt töi àaä êìng êång nûúác. Vêng! Chùæc töi seä quay vïì sau chuyïën
tham quan bêët àùæc dô naây.
Sau hún saáu giúâ àöìng höì ngöìi nhû dñnh trong chiïëc xe haâng
ngöåt ngaåt haânh khaách ken àêìy, khöng thïí kïí hïët àaä bao lêìn töi nuöët
ûåc nûúác mùæt vaâo trong, vò con àûúâng xe qua cûá huát dêìn, huát dêìn
giûäa êm u àöìi nuái. Möåt khung caãnh maâ úã quï coá nùçm mú töi cuäng
chùèng thêëy bao giúâ...
Höm sau, töi chñnh thûác nhêån lúáp taåi trûúâng tiïíu hoåc An Tên.
Möåt ngöi trûúâng nhoã, thêëp, nïìn àêët vöìng lïn nhûäng lúáp buåi daây,
nùçm trïn mö àêët cao caånh con àûúâng àaá dùm chen nhûác mùæt. Töi
àûáng têìn ngêìn trûúác khu nöåi truá. Nhòn chiïëc giûúâng oåp eåp nùçm neáp
mònh sau vaách àêët raách loang, nöîi buöìn tuãi traâo lïn trong töi ngheån
àùæng. Öi! “Cö giaáo” - caái thiïn chûác maâ töi tûâng trên troång ûúác ao
vaâ àaä truát vaâo àoá têët caã bêìu nhiïåt huyïët laåi bùæt àêìu tûâ chöën naây û?
Töi cûá àûáng chön chên nhû vêåy thêåt lêu maâ chùèng theâm nghe tuái
haânh lñ trïn tay mònh àang trôu nùång. Luác naây, aánh mùæt moãi moân lo
lùæng vaâ cêu noái “Vïì ngay!" cuãa meå vang lïn trong töi nghe rêët roä.
Töi quyïët àõnh quay lûng, nhûng kõp dûâng laåi búãi möåt gioång noái
thêåt êëm vaâ trong:
- Cö giaáo múái vïì daåy phaãi khöng!
- Daå - Töi traã lúâi nhû ngûúâi àang mú trúã vïì thûåc taåi.
- Thïë thò haäy qua nhaâ chõ nghó ài, vaâi höm phuå huynh sûãa
phoâng úã, chûâng êëy, nïëu khöng thñch cö giaáo laåi sang, chûá bêy giúâ úã
àêy möåt mònh buöìn vaâ khöng tiïån lùæm àêu.
Vûâa noái chõ phuå nûä treã vûâa àoán tuái haânh lñ maâ chùèng chúâ töi
àöìng yá. Töi miïîn cûúäng bûúác theo. Têëm loâng cúãi múã, chên tònh vaâ
hiïëu khaách cuãa gia àònh chõ, àaä phêìn naâo xoa dõu trong töi nöîi nhúá
quï nhúá meå nhûng khöng thïí xoaá ài doâng tû tûúãng nùång nïì vïì vuâng
quï heão laánh naây. Töi lïn lúáp vúái têm traång gûúång eáp, thaái àöå àöëi
phoá àïí giïët chïët thúâi gian àúåi chúâ àïën ngaây coá àuã àiïìu kiïån xin
thuyïn chuyïín. Töi nghô - coá leä àoá laâ ngaây töi àûúåc vaâo biïn chïë.
Cho àïën möåt buöíi saáng cuöëi àöng, trúâi se laånh. Tröëng vaâo lúáp
lêu röìi maâ àoá àêy trïn khùæp ngaã àûúâng sûúng muâ vêîn coân baãng
laãng. Khñ hêåu miïìn nuái buöíi giao muâa laâm töi thêëy khoá úã trong
ngûúâi. Chên tay moãi ruä, cöí hoång khö cûáng vaâ àau buöët. Àang mïåt
nhoåc vúái baâi toaán mêîu töi chúåt nghe phña àêìu heâ nhûäng bûúác chên
vöåi vaä. Laåi laâ em...
- Thûa cö... em ài trïî, xin cö cho em vaâo lúáp....
Tiïëng em ngêåp ngûâng súå haäi trong húi thúã gêëp khöng che giêëu
àûúåc. Töi chùèng buöìn quay laåi, vò àêy àêu phaãi lêìn àêìu tiïn em ài
hoåc muöån. Chûa kïí nhûäng lêìn trïn lúáp nguã mï, baâi têåp laâm khöng
xong búãi lñ do buát hû, mûåc hïët. Töi cho rùçng têët caã nhûäng lñ do êëy
àïìu bùæt nguöìn tûâ sûå lûúâi nhaác, ham chúi, ham nguã vaâ àõnh buång seä
trõ möåt trêån àïën núi àïën chöën àïí laâm gûúng. Khi baâi giaãng kïët thuác,
ngoaãnh àêìu laåi töi khöng coân thêëy em àêu nûäa. Em boã vïì laâm cún
bûåc tûác trong töi nhû coá dõp nhên lïn.
Möåt höm, hai höm röìi ba höm sau àoá em vêîn khöng ài hoåc.
Khoaãng tröëng núi cuöëi lúáp nhû möåt dêëu hoãi lúán àêåp vaâo mùæt töi.
Phaãi chùng em boã hoåc laâ do töi? yá nghô àoá cûá baám riïët vaâ giaây voâ töi
suöët buöíi. Töi quyïët àõnh àïën nhaâ em ngay sau khi tan hoåc. Theo sûå
chó dêîn cuãa nhûäng hoåc sinh trong lúáp töi dïî daâng tòm àûúåc nhaâ em.
Möåt ngöi nhaâ tranh vaách àêët nùçm leã loi têån cuöëi thön. Núi coá baäi böìi
phuâ sa maâu múä àûúåc tùæm maát búãi doâng söng An Laäo ïm tröi miïåt
maâi nùm thaáng - Vuâng àêët hûáa heån möåt maâu xanh... Bûúác vaâo sên
töi thêëy em àang gaánh nûúác tûúái rau. Thêëy töi em khûång laåi, sûå
hoaãng súå nhiïìu hún laâ mûâng rúä, röìi lñ nhñ khöng thaânh tiïëng:
- Em... chaâo cö...
Nhòn àöi thuâng nûúác oùçn nùång trïn vai em, töi khöng tin úã mùæt
mònh. Vò àêu trong thên hònh beá nhoã khùèng khiu cuãa em laåi coá möåt
sûác maånh ngoaâi sûå tûúãng tûúång cuãa töi? Töi àïën bïn em, nheå nhaâng
veán nhûäng súåi toác xú cûáng chaáy vaâng loaâ xoaâ che gêìn hïët vêìng traán
röång àêîm möì höi hoãi nhoã:
- Mêëy höm raây sao em khöng àïën lúáp?
Coá leä quaá bêët ngúâ trûúác sûå ên cêìn cuãa töi, em ngú ngaác àïën laâ
töåi nghiïåp. Nhûäng gioåt nûúác mùæt trong veo bùæt àêìu chaãy daâi tûâ àöi
mùæt truäng sêu leä ra chûa coá trïn khuön mùåt cuãa möåt em beá mûúâi
hai tuöíi. Em khoác. Khoác tûác tûúãi. Khoác oa oa nhû chûa bao giúâ àûúåc
khoác. Tiïëng khoác xeá loâng töi. Töi thêåt sûå böëi röëi vaâ nghe cay cay núi
khoeá mùæt. Töi döî daânh:
- Em nñn ài vaâ haäy cho cö biïët vò sao em khöng ài hoåc. Cö coá thïí
giuáp àûúåc gò cho em khöng?
Höìi lêu, sau khi lau vöåi doâng nûúác mùæt, em kïí cho töi nghe
chuyïån gia àònh em. Tuy lúâi em khöng roä raâng, khuác chiïët, song töi
vêîn hònh dung àûúåc caái khöí tûâ àêu àïën àeâ nùång lïn àöi vai gêìy beá
nhoã cuãa em... Gia àònh em laâ möåt trong nhûäng gia àònh àïën àêy xêy
dûång vuâng kinh tïë múái. Sau hai nùm, thúâi gian chûa àuã àïí têån duång
nhûäng tiïìm nùng tûâ àêët thò meå em àaä ra ài vônh viïîn trong lêìn sinh
thûá böën. Böë ngaä bïånh trûúác nöîi àau mêët maát, thïë laâ söë cuãa caãi ñt oãi
trong gia àònh cuäng lêìn lûúåt ài theo. Mûúâi tuöíi àêìu em àaä phaãi àaãm
àang moåi viïåc. Tûâ cúm nûúác doån deåp, chùm soác àaân em àïën àoán võt
thuï cho haâng xoám möîi heâ vïì. Röìi gaánh rau xuöëng chúå haâng ngaây.
Thay meå kiïëm thïm con cua, caái öëc cho bûäa cúm cuãa caác em àúä phêìn
nhaåt nheäo. Em khaát khao àûúåc xuáng xñnh trong böå quêìn aáo múái, àu
àûa chiïëc cùåp àeåp àïën trûúâng. Nhûng àïën cêy viïët hai chõ em cuäng
chó duâng coá möåt thò hoãi coân daám ûúác mú gò? Múái àêy, em thûúâng ài
hoåc muöån búãi vò saáng naâo cuäng phaãi dêåy nêëu caám cho con lúån giöëng
vûâa nùçm öí. Noá laâ taâi saãn lúán nhêët, niïìm hy voång cuãa gia àònh em...
Caãnh khöí cuãa em àaä laâm thûác dêåy trong töi nguöìn tònh caãm tûúãng
àaä nguöåi laånh ài vò nhûäng suy nghô ñch kyã nhoã nhen vaâ toan tñnh.
Giúâ thò töi àaä roä, chùèng nhûäng em khöng biïëng lûúâi nhû töi
nghô maâ em coân biïët söëng vò nhûäng ngûúâi thên xung quanh em, biïët
hy sinh vaâ chêëp nhêån. Àiïìu maâ luác êëy töi rêët mú höì khi nghô àïën.
Chùèng buâ cho töi chó nghô coá riïng mònh. Muöën àûúåc daåy gêìn nhaâ àïí
àûúåc àoán àûa, hûúãng thuå vaâ uã êëm trong voâng tay cuãa meå khi àaä
trûúãng thaânh. Coân em, coá ai àêu lo bûäa ùn giêëc nguã cho em, khi
chñnh em cuäng phaãi búái vaâo cuöåc àúâi múái coá caái ùn. Öi! Hoaân caãnh,
hoaân caãnh àaä vö tònh löi tuöíi êëu thú cuãa em quùèng vaâo cuöåc àúâi quaá
súám. Tûå nhiïn töi thêëy xêëu höí vaâ beá nhoã trûúác sûå vûúåt khoá vûún lïn
cuãa em... Khi biïët töi àaä khöng giêån maâ coân àöång viïn em àïën lúáp,
em hûáa nhêët àõnh seä vêng theo duâ khoá khùn àïën mêëy. Töi nhû àûúåc
vúi ài gaánh nùång vaâ tûå hûáa vúái chñnh mònh, seä laâm têët caã nhûäng gò
coá thïí laâm àûúåc cho em vaâ cho loâng thanh thaãn vò àaä troát vö têm.
Nùm êëy, àûúåc sûå giuáp àúä, chó baão têån tònh cuãa töi vaâ têåp thïí
lúáp, em àaä vûúåt qua lúáp cuöëi cêëp vúái têëm bùçng loaåi khaá. Höm chia
tay cuöëi nùm em khoe vúái töi lúån nhaâ em vûâa cho lûáa nûäa vaâ böë con
em àaä tröìng àûúåc àaám rau thêåt töët doåc baäi söng, em laåi coá tiïìn ài
hoåc tiïëp. Em mûâng lùæm. Sau lêìn êëy töi ñt coá dõp gùåp em, vò xung
quanh töi coá rêët nhiïìu hoåc sinh khaác àang cêìn chó daåy. Töi nghô röìi
em seä gùåp möåt cö giaáo múái. Cö cuäng seä hiïíu vaâ yïu thûúng em nhû
töi. yá nghô êëy laâm töi yïn têm. Hònh aãnh cuãa em thûúâng trúã vïì trong
töi möîi khi töi gùåp phaãi khoá khùn, bûåc tûác àöëi vúái baãn thên cuäng
nhû àöëi vúái hoåc sinh nhû möåt lúâi nhùæc nhúã.
Nùm nùm sau töi coá gia àònh ngay trïn maãnh àêët maâ töi tûúãng
chûâng khöng bao giúâ gùæn boá. Tònh caãm cuãa töi àöëi vúái xûá súã naây lúán
dêìn lïn qua tûâng lúáp hoåc sinh trong àoá coá em. Thúâi gian cûá tröi
nhanh tröi nhanh theo caãm giaác, vò ngoaâi cöng taác xaä höåi ra coân bao
nhiïu nöîi lo toan cuãa àúâi thûúâng. Giúâ quay laåi trûúâng àïí hoaân chónh
chuyïn mön, töi thêåt sûå ngúä ngaâng khi gùåp laåi em. Möåt giaáo sinh
duyïn daáng thûúát tha trong taâ aáo trùæng tinh. Hònh aãnh cuãa töi mûúâi
nùm vïì tûúác. Mai àêy em seä laâ möåt cö giaáo, song töi biïët chùæc rùçng
em seä khöng ñch kyã, vö têm nhû cö giaáo cuãa em ngaây êëy.
NGÛÚÂI VÏÌ CÊËT NÛÚÁC SÖNG GIANH
Àöî Tiïën Thuåy
Thêëy töi têët bêåt chuêín bõ cho möåt chuyïën ài xa, Xuên toã veã
ngaåc nhiïn:
- Em àõnh laâm möåt cuöåc vaån lyá trûúâng chinh hay sao maâ àöì àaåc
lónh kónh vêåy?
Àïën khi biïët roä muåc àñch cuãa töi, Xuên nhuán vai noái rêët kõch:
- Öi! Con chim Sún Ca beá nhoã cuãa anh! Em cûá úã taåi àêy maâ hoát.
Àïí anh "phön" cho thùçng baån anh úã bïn Töíng Cöng ty xêy dûång cêìu
Thùng Long, cêìn bao nhiïu söë liïåu àïìu coá caã, khoãi phaãi nhoåc cöng
vaâo têån núi.
Khöng, töi phaãi ài. Ngoaâi yïu cêìu cuãa öng Töíng biïn têåp muöën
töi múã röång têìm buát ra ngoaâi mêëy vuå aán hònh sûå, "chuyïån trong nhaâ
ngoaâi phöë", töi coân coá muåc àñch cuãa riïng mònh. Thêëy töi cûúng
quyïët, Xuên söët sùæng lo toan cho töi nhû möåt baâ baão mêîu. Tûâ viïn
thuöëc chöëng say xe, loå dêìu gioá, àöi têët tay..., Xuên bùæt töi phaãi mang
àuã.
Töi laâ möåt phoáng viïn khöng yïu nghïì. Öng Töíng biïn têåp cuãa
töi nhêån xeát vêåy vaâ töi cuäng thêëy àuáng. Khi maâ caác àöìng nghiïåp cuãa
töi lùn löån ài caác núi viïët baâi thò töi chó quêín quanh Haâ Nöåi. Möîi
thaáng töi chó viïët hai baâi, ba tin, àuã àiïím quy àõnh laâ thöi. Thu
nhêåp tûâ nghïì baáo àöëi vúái töi khöng quan troång. Möåt caái nghïì àûúåc
coi laâ danh giaá, möåt võ trñ öín àõnh trong biïn chïë Nhaâ nûúác, töi coi
àoá nhû möåt thûá àiïím trang cao cêëp cho möåt ngûúâi con gaái nhû töi,
thïë laâ àuã.
Lêìn naây, baáo yïu cêìu möåt phoáng viïn vaâo Quaãng Bònh àïí dûå lïî
khaánh thaânh cêìu Gianh. Töi xung phong nhêån. Öng Töíng biïn têåp
ngaåc nhiïn gúä cùåp kñnh ra khoãi mùæt, nhòn töi: "Caái gò àaä laâm thay
àöíi gioång hoát cuãa Sún Ca thïë?". "Chaáu muöën chûáng toã cho chuá biïët
rùçng, chaáu khöng chó viïët hay úã maãng "gai goác" àêu nheá". "Töët, töët
lùæm!". Àûa giêëy cöng taác cho töi, öng coân dùån thïm: "Baâi viïët vïì cêìu
Gianh, chaáu nhúá "phùæc" vïì ngay. Cöë gùæng thêm nhêåp viïët thïm vaâi
baâi úã vuâng àoá nûäa nheá!".
Thûåc ra, àöång cú àïí töi xung phong ài Quaãng Bònh khöng phaãi
àïí viïët baâi, maâ laâ nhên cú höåi naây àïí vïì quï Gianh, ngûúâi yïu cuä
cuãa töi. Noái laâ ngûúâi yïu cuä cuäng chûa àuáng, búãi chuáng töi chûa hïì
noái lúâi chia tay. Chuáng töi xa nhau do bêët àöìng quan àiïím.
Töi quen vaâ yïu Gianh bùæt àêìu tûâ möåt sûå tònh cúâ thuá võ úã nùm
cuöëi àaåi hoåc cuãa töi. Höm àoá thûá baãy. Böë töi goåi àiïån vïì nhaâ noái
rùçng phaãi bêån tiïëp khaách nûúác ngoaâi, khöng vïì àûúåc. Anh trai töi àaä
ài chúi vúái baån gaái tûâ chiïìu. Nhaâ chó coân hai meå con. Meå thò àaä quaá
quen vúái caãnh naây nïn bònh thaãn nhû khöng. Töi buöìn thú thêín
khöng biïët laâm gò àaânh àoáng cûãa phoâng nghe nhaåc. Baãn nhaåc tûâ àôa
CD naäo ruöåt khiïën töi caâng buöìn thïm. Töi chuyïín sang nuát Radio
doâ soáng FM àïí nghe dên ca. Khöng thêëy. Thay vaâo àoá möåt baãn tin
vïì baäo luåt. Chùèng coá gò thuá võ. Töi tùæt phuåt maáy röìi gieo phõch ngûúâi
xuöëng nïåm, vúái tay lêëy cuöën "Lõch sûã triïët hoåc" múái mûúån úã thû viïån
thaânh phöë, lú àaäng múã ra. Cuöën saách daây àïën phaát khiïëp, nïëu
khöng vò kyâ thi töët nghiïåp chùæc töi khöng coá àuã can àaãm àïí súâ àïën
noá.
Sûå thuá võ nùçm trong cuöën saách. Khöng phaãi laâ nhûäng con chûä,
búãi töi coá àoåc àêu, chó giúã lûúát xem qua maâ thöi. Àiïìu thuá võ laâ noá -
möåt túâ giêëy múâi lônh tiïìn! Túâ giêëy múâi lônh tiïìn lêìn thûá 3, thúâi haån
sùæp hïët maâ chuã nhên cuãa noá laåi bêët haånh boã quïn trong cuöën saách
naây. Töi ngùæm nghña túâ giêëy coá mïånh giaá 500.000 àöìng vaâ böîng naãy
ra möåt yá àõnh laäng maån. Hoaâng Söng Gianh, chuã nhên cuãa túâ giêëy
"cúm gaåo" naây hùèn àang cuöëng cuöìng luåc tòm noá. Töi àaä tûâng chûáng
kiïën caái Thoa, baån cuâng lúáp vúái töi khöën khöí nhû thïë naâo khi ài
thûåc têåp vïì nhêån liïìn möåt luác 3 giêëy múâi lônh tiïìn. Ra bûu àiïån hoãi
thò múái ruång rúâi chên tay búãi tiïìn àaä quay trúã vïì ngûúâi gûãi do quaá
thúâi haån maâ caái Thoa khöng ra nhêån. Thaáng àoá, caái Thoa phaãi caåy
cuåc vay tiïìn töi àïí àoáng tiïìn ùn, tiïìn hoåc.
Töi móm cûúâi hònh dung. Caái anh chaâng Gianh naây hùèn laâ möåt
con moåt saách, vúái cùåp kñnh daây cöåp, maái toác mïìm ûúát bïët möì höi,
nûúác da trùæng buãng do cúám nùæng... Chùæc hùèn anh ta seä nhaãy cêîng
lïn khi nhêån àûúåc túâ giêëy "cúm gaåo" tûâ tay töi. Röìi thò röëi rñt caám
ún, röëi rñt laâm quen... Múái chó nghô túái àoá töi àaä caãm thêëy lêng lêng
khoaái caãm. Töi quyïët àõnh tòm Gianh theo àõa chó ghi trïn giêëy vúái
möåt niïìm tûå haâo cuãa keã ài ban phaát ún huïå.
Trûúâng Àaåi hoåc Xêy dûång, núi töi tòm àïën, öìn aâo khöng khñ thûá
baãy. Tûâng cùåp tûâng cùåp ruâ rò úã ghïë àaá sên trûúâng. "Gianh xúâ - lúâ haã?
Noá àang tu trïn têìng 4 êëy". Phaãi qua mêëy lêìn hoãi thùm, traã lúâi bao
cêu chêët vêën "baån laâ gò cuãa noá", töi múái tòm àûúåc ngûúâi cêìn gùåp. Hoáa
ra moåi tûúãng tûúång cuãa töi vïì Gianh àïìu sai beát. Gianh àang ngöìi
hoåc maâ khöng àeo kñnh cêån. Maái toác loâa xoâa buöng trïn vêìng traán
röång. Khuön mùåt rùæn roãi, khöng àeåp trai nhûng saáng suãa. Àiïìu laâm
töi chuá yá laâ Gianh coá veã húi... giaâ. Coá leä búãi böå quên phuåc Gianh mùåc
chùng? Möåt ngûúâi baån àïën àêåp vaâo vai Gianh vaâ chó töi. Gianh miïîn
cûúäng ngêíng lïn, miïîn cûúäng thaáo hai cuåc giêëy úã tai ra, laå lêîm nhòn
nhû thïí töi laâ ngûúâi cuãa haânh tinh naâo khöng bùçng: "Xin löîi, baån
cêìn gò?". Töi kiïu haänh hêët maái toác daâi mûúåt ra àùçng sau, chòa túâ
giêëy baáo lônh tiïìn ra trûúác mùåt Gianh, chúâ àúåi möåt tiïëng reo. Nhûng
khöng. Gianh chó kheä "a" lïn möåt tiïëng röìi noái "caám ún" nheå nhaâng
nhû khi xin möåt túâ giêëy trùæng trong giúâ kiïím tra. Khöng möåt cûã chó
vöì vêåp, khöng möåt cêu thùm hoãi xaä giao. "Caãm ún!" - Gianh nhùæc laåi
nhû thïí muöën noái: "Àûúåc röìi, cö ài ài àïí töi coân hoåc!". Bao nhiïu uêët
ûác trong töi buâng lïn dûä döåi. Gianh àaä xuác phaåm loâng töët cuãa töi. Àöì
vö ún! Töi ruãa thêìm vaâ quay ngoùæt xuöëng cêìu thang, boã laåi sau lûng
nhûäng traâng cûúâi chïë giïîu: "Àeåp nhû em maâ khöng laâm ùn gò àûúåc
aâ? Thùçng Gianh laâ pï-àï àêëy em úi!"...
Caã tuêìn sau, nöîi êëm ûác trong töi chûa chõu nguöi ngoai. Vaâo
àuáng caái höm maâ töi taåm quïn caái kyã niïåm chua chaát àoá thò töi laåi
bêët ngúâ gùåp Gianh. Tûâ trïn ban cöng nhòn xuöëng àûúâng, trong doâng
xe cöå têëp nêåp töi böîng nhêån ra Gianh àang àaåp xñch lö! Vêîn böå quên
phuåc höm töi gùåp, khöng lêîn vaâo àêu àûúåc. Thò ra biïåt danh "xúâ-lúâ"
laâ àêy. Nhûäng tûúãng anh ta laâ keã lùæm tiïìn cao ngaåo, hoáa ra cuäng chó
laâ möåt gaä Sinh Viïn ngheâo kiïët xaác nhûng laåi cöë laâm ra veã ta àêy
maâ thöi. Cú höåi cho töi traã thuâ àaä àïën. "Xñch lö!". Gianh phanh kñt
xe sau tiïëng goåi cuãa töi. "Cö ài àêu?" - Gianh hoãi khi töi àaä ngöìi vaâo
xe vúái veã vïnh vang tûå àùæc. "Cûá ài!". Töi phêíy tay bùçng àöång taác cuãa
möåt thûúång àïë àêìy uy quyïìn. Phaãi laâm cho anh ta nhuåc nhaä, bùæt
anh ta phaãi traã giaá vò àaä daám reã ruáng loâng töët cuãa töi. Haânh trònh
theo tay töi chó ngûúåc àï söng Höìng, qua cêìu Chûúng Dûúng. Toaân
àûúâng nhiïìu döëc. Nhiïìu döëc cao, Gianh phaãi xuöëng àêíy xe, húi thúã
nñn nhõn, mùåt vêîn laånh bùng duâ aáo ûúát àêîm möì höi. Mùåc! Thïë cuäng
chûa àaáng so vúái cöng töi leo böën têìng kyá tuác xaá àïí àöíi lêëy möåt cêu
caám ún nhaåt nheäo. Ài chaán, töi chó Gianh àaåp vïì Búâ Höì, baão àúåi, röìi
möåt mònh töi vaâo quaán ùn kem. Trong luác töi nhêëm nhaáp tûâng thòa
kem maát laånh, têån hûúãng caãm giaác loâng tûå aái àûúåc vuöët ve thò
Gianh giúã saách ra àoåc, nhûng daáng veã söët ruöåt lùæm. Húäi chaâng trai
ngaåo maån kia úi, haäy cûá ngöìi àoá maâ gùåm nhêëm nöîi buöìn!
Töi cöë yá keáo daâi thúâi gian, nhûng chó khoaãng 30 phuát sau,
Gianh àaä öm chiïëc muä cöëi bûúác vaâo: "Cö coân ài àêu nûäa khöng? 6
giúâ töi phaãi traã xe àïí vïì...". Thúâi cú àïí töi ruä boã àiïìu êëm ûác àaä àïën,
töi hoãi khêíy: "Nùm trùm ngaân höm noå anh àaä tiïu hïët röìi hay sao
maâ phaãi ài àaåp xñch lö?!". Gianh böëi röëi möåt luác, cuöëi cuâng hiïíu aác yá
cuãa töi nïn àaä chuã àöång keáo ghïë ngöìi: "Cö thöng caãm. Àoá laâ tiïìn meå
töi gûãi. Töi khöng muöën nhêån ...Quï töi àang bõ baäo...". Trúâi úi! Cêu
noái cuãa anh nhû gaáo nûúác döåi vaâo ngoån lûãa kiïu kyâ, hiïëu thùæng cuãa
töi. Töi xêëu höí tûúãng chûâng nhû hoáa àaá, maäi sau múái lñ nhñ xin löîi
búãi sûå vö têm àïën taân nhêîn cuãa mònh...
Gianh hún töi ba tuöíi, thi àaåi hoåc lêìn thûá hai múái àöî sau khi àaä
ài böå àöåi vïì. "Thùçng àoá khaá àêëy!" - Böë töi nhêån xeát vïì Gianh nhû
vêåy. "Maây phaãi lêëy àûúåc thùçng chöìng nhû noá cho búát tñnh àoãng
àaãnh ài". - Meå töi giaán tiïëp khen Gianh. Duy chó coá anh trai töi laâ
húâ hûäng: "Möåt tònh yïu àeåp, laäng maån, nhûng khöng coá cú súã bïìn
vûäng!". "Anh chuã quan quaá àêëy" - Töi phaãn àöëi anh trai, anh goä vaâo
traán töi: "Àïí röìi xem, cö tiïíu thû lûúâi biïëng aå!".
Chuáng töi ra trûúâng cuâng nùm. Gianh nhêët quyïët khöng chõu úã
laåi Haâ Nöåi theo sûå sùæp àùåt cuãa böë töi, maâ àoâi vïì quï tòm viïåc khiïën
böë meå töi phêåt yá. Töi, mùåc duâ rêët yïu anh nhûng cuäng khöng thïí rúâi
boã caái thaáp ngaâ àïí theo anh vïì quï àûúåc. Anh thuyïët phuåc maäi, töi
nöíi àoaá: "Boã Haâ Nöåi àïí theo anh vïì caái xûá "khoai khoai toaân khoai"
êëy aâ? Khöng bao giúâ!". Gianh tûå aái boã vïì quï maâ khöng chaâo töi.
Gianh ài, Xuên lêåp tûác nhaãy vaâo têën cöng töi. Xuên laâ caán böå
cöng ty böë töi. Trong daáng veã sùn àoán cuãa Xuên, töi àoåc thêëy caã
niïìm si mï cuâng àöång cú truåc lúåi. "Anh yïu em, con chim Sún Ca beá
nhoã cuãa anh!". "Biïët thïë àaä". Töi dûãng dûng trûúác lúâi toã tònh uöën eáo
cuãa Xuên nhûng laåi àïí Xuên hön. Möi Xuên mïìm, laånh vaâ nhaåt
thïëch. Khoaãng tröëng Gianh àïí laåi trong töi quaá lúán, töi cêìn khoãa lêëp
àïí lêëy laåi cên bùçng. Nhûäng caái hön töi haâo phoáng ban cho Xuên coi
nhû thuâ lao traã cho nhûäng cuöåc rong chúi...
Lïî khaánh thaânh cêìu Gianh àûúåc töí chûác long troång. Ngûúâi àïën
dûå, àïën xem àöng nghõt caã hai bïn àêìu cêìu. Haâng trùm phoáng viïn
cuãa caác baáo thi nhau quay phim, chuåp aãnh. Töi cuäng cöë len loãi àïí
ghi êm nhûäng baâi diïîn vùn, chuåp aãnh caãnh xe thöng cêìu, phoãng vêën
möåt vaâi àaåi diïån theo kõch baãn dûång sùén... nghôa laâ àuã tû liïåu cho
möåt baâi phoáng sûå, sau àoá lùång leä ruát khoãi hiïån trûúâng, tûác töëc vïì
Àöìng Húái thuï möåt phoâng coá maáy laånh úã möåt khaách saån bïn búâ
Nhêåt Lïå.
Nûúác cuãa xûá naây àïën laå. Khöng tùæm thò caãm thêëy bûác böëi, maâ
tùæm xong röìi laåi thêëy khùæp ngûúâi dêëp dñnh, khoá chõu vö cuâng. Thöi
kïå, phaãi khêín trûúng viïët baâi gûãi vïì cho xong traách nhiïåm àïí coân
tòm Gianh. Töi múã maáy ghi êm. Tiïëng caác võ àaåi biïíu, tiïëng vöî tay,
tiïëng àöång cú, tiïëng coâi xe vang lïn. Caãm hûáng àaä coá nguöìn, töi bùæt
àêìu viïët: "Töi àïën Quaãng Bònh vaâo möåt buöíi àeåp trúâi...".
Chûâng möåt tiïëng sau, baâi phoáng sûå àaä hoaân thaânh. Xen giûäa
nhûäng söë liïåu vïì kñch cúä cêy cêìu, söë tiïìn àêìu tû, thúâi gian thi cöng"
laâ nhûäng lúâi bònh sùæc saão: "... Lêìn àêìu tiïn úã Viïåt Nam, cöng nghïå
àuác hêîng àûúåc àûa vaâo aáp duång, chinh phuåc àûúåc khoaãng caách àöi
búâ con söng àûúåc coi laâ khöng coá àaáy... Cêìu Gianh hoaân thaânh àaáp
ûáng àûúåc loâng mong moãi cuãa nhên dên caã nûúác, goáp phêìn to lúán
trong viïåc thuác àêíy kinh tïë, xaä höåi nûúác nhaâ... Bïën phaâ Gianh giúâ
àaä luâi vaâo dô vaäng theo quy luêåt têët yïëu cuãa lõch sûã. Nhûäng chiïëc
phaâ möåt thúâi cûãa quyïìn trïn bïën söng Gianh giúâ àang nùçm chú vú,
hoen gó nhû möåt dêëu chêëm hïët cho möåt thúâi kyâ caách trúã giao thöng".
Lêìn naây thò öng Töíng biïn têåp seä haâi loâng vúái baâi viïët cuãa töi, khöng
coân chï oãng chï eo vïì àïì taâi nûäa nheá. Trong loâng lêng lêng nhû vûâa
cêët xong möåt gaánh nùång, töi nhaãy chên saáo qua mêëy chuåc bêåc cêìu
thang, xuöëng phoâng lïî tên nhúâ Fax baâi viïët vïì toâa soaån. Lïn phoâng,
töi buöng mònh xuöëng nïåm, mú maâng trong niïìm vui traân ngêåp.
Nhû vêåy laâ nhiïåm vuå chñnh àaä hoaân thaânh. Quyä thúâi gian coân
nhûäng 7 ngaây, töi seä tha höì vúái nhûäng dûå àõnh ban àêìu. Àiïån thoaåi
reo. Chùæc laâ cuãa Xuên! Töi hûáng thuá cêìm maáy: "Hï-lö!". Gioång nhñ
nhaãnh cuãa töi lêåp tûác im bùåt khi nhêån ra gioång cuãa öng Töíng biïn
têåp: "Nhûäng gò chaáu viïët ngûúâi ta àaä noái caã röìi, khöng nïn "nhai laåi"
nûäa, Sún Ca". Töi sêìm mùåt, buöng maáy. Nhû vêåy laâ öng Töíng biïn
têåp àaä xïëp töi vaâo hoå nhaâ boâ. ÚÃ toâa soaån, thónh thoaãng öng vêîn noái
trong nhûäng cuöåc hoåp: "Chó coá hoå nhaâ boâ múái úå ra nhai laåi thûác ùn
nhûäng luác chùèng biïët laâm gò!". Rêët bûåc mònh nhûng töi cuäng bònh
tônh àoåc laåi baâi viïët cuãa mònh. Baâi viïët àêìy ùæp söë liïåu vaâ chi tiïët
cuâng nhûäng myä tûâ boáng löån, maâ sao àoåc lïn vêîn thêëy saáo röîng, vö
höìn? Töi àoåc laåi lêìn nûäa, lêìn nûäa, caâng àoåc caâng thêëy saáo. Baâi viïët
thiïëu caái gò nhó? Chõu, töi chûa nghô ra. Phaãi sûãa laåi baâi viïët! Töi
cùåm cuåi. Baâi viïët àaä naát beát búãi dêëu gaåch xoáa. Vêîn khöng öín. Töi
caâng cöë gùæng lùæp gheáp nhûäng chi tiïët vaâo vúái nhau, chuáng laåi caâng
rúâi raåc. Tiïëng maáy laånh chaåy ro ro maâ àêìu töi noáng nhû muöën vúä
tung ra. Thöi boã, muöën àïën àêu thò àïën! Viïåc bêy giúâ laâ tòm Gianh,
muåc àñch chñnh cuãa chuyïën ài laâ àêëy cú maâ...
Àaä 3 giúâ chiïìu. Chiïëc xe Min-khú chúã töi vun vuát trïn àûúâng.
Nùæng àïën nhûác caã mùæt, mùåt àûúâng muöën söi lïn, kheát leåt. Hai bïn
àûúâng cûãa nhaâ thûa thúát, caát trùæng mïnh möng. Anh laái xe öm toã veã
thaåo àûúâng nïn chó 30 phuát sau töi àaä àïën laâng cuãa Gianh. Möåt chuá
beá àen nheãm dêîn töi àïën trûúác möåt ngöi nhaâ nhoã. Tröëng ngûåc töi
àêåp thònh thõch. Gianh coá nhaâ khöng nhó?
- Chõ hoãi ai?
Töi giêåt mònh. Möåt phuå nûä rêët khoá àoaán tuöíi tûâ trong nhaâ bûúác
ra.
- Daå, chaáu hoãi nhaâ anh Gianh. Anh Gianh kyä sû xêy dûång aå.
- Chõ laâ?...
Töi luáng tuáng:
- Chaáu laâ... baån, aâ, laâ nhaâ baáo úã ngoaâi Haâ Nöåi vaâo, muöën gùåp
anh Gianh...
- AÂ. Tui laâ meå hùæn àêy.
Meå Gianh àûa töi ra giïëng, muác nûúác cho töi rûãa mùåt. Töi yá tûá
quan saát xung quanh. Nhaâ vùæng, chó coá mònh meå úã nhaâ? Khu vûúân
xú xaác mêëy luöëng rau khoai lang. Maâ laå thêåt, àïën cêy khoai lang úã
àêy laá cuäng nhoã hún úã núi khaác.
Trong nhaâ meå Gianh ngöín ngang nhûäng àöëng noán àang chaâm
dúã. Àöì àaåc baây biïån giaãn tiïån àún sú. Thêëy töi cûá chùm chuá nhòn
têëm aãnh trïn baân thúâ, meå noái:
- Cha thùçng Gianh àoá. Öng nhaâ tui hy sinh luác tui mang thai
thùçng Gianh ba thaáng.
Àiïìu naây thò töi àaä biïët qua Gianh tûâ ngaây múái yïu nhau. Àiïìu
maâ töi noáng loâng muöën biïët bêy giúâ laâ Gianh úã àêu, laâm gò, cuöåc
söëng cuãa anh ra sao, chûá khöng coá yá vaâo àêy àïí tòm hiïíu gia caãnh
cuãa Gianh. Gianh khöng coá nhaâ khiïën töi khoá xûã vúái meå Gianh.
Ngoaâi lúâi giúái thiïåu laâ baån cuãa Gianh ra, töi biïët noái thïë naâo vïì möëi
quan hïå giûäa töi vaâ Gianh. Cuäng may laâ meå khöng hoãi, nhûng töi
biïët, meå àaä roä têët caã.
- Thùçng Gianh àang laâm trïn Àöìng Húái. Chõ cûá ngöìi chúi, tui
sang kïu chõ noá goåi àiïån cho noá vïì.
Meå quaây quaã bûúác ài, laát sau vïì cuâng möåt phuå nûä chûâng ngoaâi
ba mûúi tuöíi bïë àûáa nhoã bïn sûúân. Chõ söìn saä tûâ ngoaâi ngoä:
- Àêu, xem baån cuãa cêåu Gianh úã Haâ Nöåi àeåp chûâng mö maâ vö
trong ni cêåu nhêët quyïët khöng chõu lêëy vúå!
Töi àiïëng ngûúâi trûúác cêu noái böî baä êëy. Meå lûâ mùæt:
- Mi àûa con tau böìng. Ra goåi àiïån cho cêåu noá vïì. Mau!
Chõ cuãa Gianh trao àûáa beá cho meå, te taái àõnh ài. Töi chúåt nhúá:
- Chõ àoåc söë maáy cuãa anh Gianh, em coá maáy di àöång àêy.
- Ui cha, hiïån àaåi hó!
Töi bêëm maáy mêëy lêìn nhûng coá leä hïët giúâ laâm viïåc, khöng coá ai
trûåc maáy. Thêëy veã thêët voång cuãa töi, meå ûúám hoãi:
- Nïëu chõ khöng chï nhaâ tui ngheâo thò cûá úã àêy chúi. Ngaây möët
laâ giöî cha thùçng Gianh. Àûúâng mö hùæn cuäng phaãi vïì lêëy nûúác thúâ.
Sao cuáng giöî maâ laåi phaãi ài lêëy nûúác thúâ? Möåt phong tuåc laå?
Theo nhû Gianh kïí thò böë Gianh hy sinh, chõ gaái àaä lêëy chöìng, nhaâ
chó coân mònh meå nïn Gianh khöng thïí úã laåi Haâ Nöåi cuâng töi, chûá
Gianh chûa hïì kïí vïì phong tuåc lêëy nûúác thúâ. Töi hoãi meå, meå suåt suâi:
- Phong tuåc chi mö. Caái ni laâ chó riïng nhaâ tui thöi.
Maáu nghïì nghiïåp trong töi nöíi lïn. Töi gùång hoãi. Meå coá yá khöng
muöën kïí. Chõ Dinh - chõ cuãa Gianh - nhòn töi nhû van lún:
- Cö àûâng bùæt maå tui kïí, maå maâ kïí laâ laåi khoác cho coi.
Muãi loâng trûúác lúâi àïì nghõ êëy, töi tûâ boã yá àõnh gúåi chuyïån vaâ xin
pheáp ra ài. Meå Gianh nhû chúåt tónh, vöåi vaâng giûä töi úã laåi. Nùæng
chiïìu àaä tùæt. Chõ Dinh xuöëng bïëp laâm cúm. Meå ngöìi chùçm noán bùçng
töi tay gêìy guöåc. Thùçng beá con chõ Dinh ngöìi trong loâng töi nhûng
aánh mùæt nhòn töi xa laå. Meå thuãng thùèng:
- Chuyïån ni úã àêy ai cuäng biïët, nhûng chõ muöën nghe thò tui
kïí... Nùm àoá maáy bay noá àaánh Quaãng Bònh dûä lùæm. Tan hoang hïët
caã. ÚÃ phaâ Gianh, tuåi noá neám thûá bom chi maâ cûá nùçm ònh dûúái söng,
chúâ phaâ ài túái múái nöí. Phaâ tùæc, xe ta khöng qua àûúåc, uân laåi, bõ maáy
bay vaâ phaáo ngoaâi biïín bùæn chaáy nhiïìu lùæm. Öng nhaâ tui luác êëy laâ
tûå vïå bïën phaâ, coân tui laâ dên quên tiïëp àaån cho mêëy trêån àõa phoâng
khöng baão vïå phaâ. Tui nhúá höm êëy tui àang úã trïn trêån àõa thò coá
ngûúâi nhùæn xuöëng gùåp nhaâ tui. Tûúãng öng êëy bõ laâm sao, tui vûâa
chaåy vûâa khoác. Túái núi, tui thêëy öng êëy vêîn cûúâi, laåi coân mùæng tui:
"Vö duyïn chûa heâ, mêìn rùng maâ khoác?". Röìi öng êëy àuöíi tui vïì.
Luác êëy tui múái biïët, anh Haåm, chó huy bïën phaâ nhùæn tui. Tui hoãi,
anh êëy cûúâi: "Thò... cho tuåi bêy gùåp nhau chuát cho àúä nhúá". Mùåc duâ
anh Haåm cöë giêëu, nhûng tui linh caãm nhaâ tui sùæp nhêån nhiïåm vuå
chi àoá quan troång lùæm. Quaã àuáng nhû vêåy. Öng nhaâ tui xung phong
lùån xuöëng söng thaáo bom!"
Meå dûâng tay, hó muäi reân reåt, röìi laåi lui cui chùçm noán dûúái aánh
àeân nhêåp nhoaång. Töi ngöìi im chúâ àúåi. Laát lêu sau, chûâng nhû cún
xuác àöång vûâa lùæng xuöëng, meå laåi kïí bùçng gioång höín hïín:
- Chó coá öng nhaâ tui cuâng anh Haåm búi thuyïìn ra giûäa söng.
Anh Haåm úã trïn thuyïìn coân nhaâ tui thò lùån xuöëng. Khöng biïët öng
êëy lùån coá lo khöng, chûá tui úã trïn búâ maâ lo thùæt ruöåt. Öng nhaâ tui
lùån xuöëng, ngoi lïn mêëy bêån, möîi lêìn vêåy laåi àoåc cho anh Haåm ghi
ghi cheáp cheáp thûá chi àoá. Thïë röìi, thuyïìn búi vö búâ. Tui mûâng tûúãng
vûâa chïët ài söëng laåi. Cûá ngúä àaä thaáo xong bom, ai ngúâ, öng nhaâ tui
lïn búâ bùæt tay hïët thaãy moåi ngûúâi, röìi nùæm tay tui. Öng êëy noái bùçng
thûá gioång chi laå lùæm: "Nïëu tui coá bïì chi, nhaâ gùæng nuöi con. Àûáa
trong buång duâ trai hay gaái gò cuäng àùåt tïn laâ Gianh. Söng Gianh".
Chõ úi, chõ coá biïët khöng, luác êëy tui nhû àiïn nhû daåi öm chùåt lêëy
chöìng tui, nhêët quyïët khöng cho öng êëy lùån. Tui khoác, öng êëy khoác,
anh em àïìu khoác. Chõ thöng caãm cho tui. Coá ai biïët chöìng mònh sùæp
ài vö chöî chïët maâ bònh tônh cho àûúåc? Anh Haåm thêëy vêåy gaåt nûúác
mùæt noái: "Thöi, phaãi tòm caách khaác"- Thïë röìi maáy bay laåi àïën. Phaáo
phoâng khöng bùæn traã dûä lùæm, thïë maâ noá vêîn cùæt àûúåc bom trûúác khi
bay ra biïín. Chõ biïët khöng, vêîn laâ thûá bom chïët tiïåt êëy. Noá neám
xuöëng thò nhiïìu maâ chó coá möåt vaâi quaã nöí. Öng nhaâ tui cùæn rùng
chûãi: "Quên choá chïët!" röìi giùçng tay tui ra. Öng êëy búi thuyïìn möåt
mònh ra giûäa söng, lùån xuöëng... Chõ úi!... Bom nöí maâ tui coá nghe
thêëy chi mö... Chó thêëy nûúác dûång cao nhû nuái, röìi tui cuäng noã biïët
chi...
Meå dûâng tay chùçm noán, ngöìi lùång phùæc nhû pho tûúång, àöi mùæt
nheo nhoâe nûúác nhòn huát vaâo möng lung. Chúåt nhúá ra cêu hoãi cuãa
töi, meå àûa vaåt aáo lïn chuâi mùæt, giú tay chó lïn baân thúâ...
- Öng nhaâ tui chïët mêët xaác, coá tòm thêëy chuát chi mö. Thaânh thûã
haâng nùm àïën ngaây giöî, nhaâ tui phaãi túái chöî öng chïët muác nûúác vïì
thúâ...
Theo tay meå, töi thêëy möåt chiïëc loå thuãy tinh trong suöët, nûúác àaä
caån gêìn hïët, maâ luác àêìu töi cûá tûúãng laâ bònh cùæm hoa.
- Moåi nùm, thùçng Gianh ngöìi phaâ ra giûäa söng thò muác nûúác.
Chûâ phaâ khöng coân, biïët tñnh caách chi àêy... Maâ... chõ ghi thûá chi
rûáa?
Töi khöng traã lúâi meå. Töi viïët. Lêìn àêìu tiïn töi khoác khi viïët
baâi. Töi viïët maâ khöng yá thûác thïí loaåi. Ghi cheáp? Phoáng sûå? Buát kyá?
Töi cuäng khöng xaác àõnh. Chó biïët rùçng, yá tûúãng vûâa hònh thaânh
trong àêìu töi àûúåc nhaâo nùån bùçng nûúác mùæt cuãa meå, cuãa töi, röìi
tuön chaãy ra ngoâi buát, maåch laåc vaâ trún tru khöng möåt chuát vêëp
vaáp. Baâi viïët vïì chiïëc cêìu múái hoaân thaânh hay vïì bïën phaâ ngaây xûa,
töi cuäng chûa roä. Chó biïët rùçng, trong baâi viïët cuãa töi coá tiïëng maáy
bay gêìm ruá, coá tiïëng phaáo phoâng khöng, coá tiïëng theát cuãa ngûúâi vúå
mêët chöìng, coá tiïëng vöî tay vaâ caã tiïëng haát nûäa. Têët caã nhûäng thûá
àoá: cuä, múái, buöìn, vui àan xen, xoùæn bïån vaâo nhau. Khi töi àùåt dêëu
chêëm cuöëi cuâng cho baâi viïët, ngêíng lïn àaä thêëy mêm cúm meå doån tûå
luác naâo. Ngûúâi töi baãi hoaãi nhû vûâa traãi qua möåt cún söët nùång,
nhûng loâng laåi thêëy thû thaái, nheå nhaâng.
Cúm nhaâ meå Gianh coá rau khoai lang luöåc, coá caá biïín kho, töi
ùn caãm thêëy ngon miïång hún bao giúâ hïët.
- Con gaái Haâ Nöåi sung sûúáng quen röìi, chûâ ùn nhûäng thûá ni
chùæc khoá vö?
Meå noái thûåc loâng maâ töi ngúä nhû möåt lúâi traách cûá. Cöí töi ngheån
ûá laåi. Meå vaâ chõ Dinh luön miïång giuåc: "Gùæng ùn cho no", coân mêëy
àûáa con chõ Dinh chöëng àuäa nhòn töi chùm chùm.
Hún 8 giúâ töëi, töi bùæt xe quay vïì thõ xaä. Trong àêìu aám aãnh maäi
cêu noái cuãa meå Gianh: "Chõ chï nhaâ tui ngheâo hay sao maâ phaãi vïì
khaách saån?". Mùåc duâ töi àaä giaãi thñch, töi vïì thõ xaä laâ àïí gûãi baâi viïët
naây cho kõp, nhûng trong mùæt meå vêîn aánh lïn nhûäng tia mùåc caãm.
Àïm àoá töi mêët nguã, chó mong trúâi mau saáng àïí goåi àiïån cho
Gianh.
6 giúâ saáng. Möåt gioång con gaái xûá Quaãng traã lúâi töi trong maáy:
"Anh Gianh vûâa ra cöng trûúâng ñt phuát. Chõ coá nhùæn chi khöng?".
Töi nhùæn: Coá ngûúâi muöën gùåp Gianh úã khaách saån Nhêåt Lïå, têìng 3,
phoâng söë..., àiïån thoaåi...
Töi söëng laåi caãm giaác àúåi chúâ nhû höìi múái yïu Gianh.
Cûãa söng Nhêåt Lïå buöíi saáng têëp nêåp thuyïìn vïì quêìn tuå bïn
nhau. Nhûäng têëm lûúái cùng lïn àûa hûúng võ mùån moâi cuãa biïín
khúi dêng theo nùæng gioá ban mai löìng löång. Töi caãm thêëy nao nao.
Trûa. Gianh khöng àïën. Chùæc Gianh bêån viïåc - Töi tûå an uãi.
Àiïån thoaåi cuãa Xuên tûâ Haâ Nöåi: "Anh nhúá em kinh khuãng. Möåt
ngaây daâi nhû möåt thïë kyã". Vêîn caái gioång uöën eáo caãi lûúng. "Em àang
viïët baâi, anh thöng caãm". Töi noái vaâ cuáp maáy.
Chiïìu. Töi àaä hïët kiïn nhêîn chúâ. Tiïëng traã lúâi bïn kia àêìu dêy:
"Töi àaä noái lúâi chõ nhùæn, nhûng anh Gianh baão: "Chùæc ai àuâa" ...Anh
Gianh àaä vïì quï caách àêy ñt phuát".
Töi gieo mònh xuöëng nïåm, mùåc cho nûúác mùæt lùn daâi trïn maá.
Muåc àñch cuãa chuyïën ài coi nhû khöng thaânh. Gianh vêîn laâ con
ngûúâi cuãa mêëy nùm vïì trûúác. Cao ngaåo. Khoá gêìn. Loâng tûå troång
khöng cho pheáp töi möåt lêìn nûäa quay laåi nhaâ Gianh. Möåt caái gò àoá
trong töi àang raä dêìn. Túi taã. Àiïån thoaåi reo. Töi vöì lêëy maáy run rêíy
aáp vaâo tai. Gianh? Khöng phaãi! Laåi gioång Xuên: "Vïì ài em! Haâ Nöåi
vúái nhûäng con àûúâng thúm lûâng hoa sûäa àang chúâ em àoá...". Töi àïí
mùåc cho Xuên laãi nhaãi möåt mònh trong maáy. Maäi àïën khi Xuên hoãi:
"Thïë naâo, vïì chûá em?", töi múái traã lúâi: "Mai em vïì, nhúá àoán em. Anh
nheá!". Töi nhêån ra, lêìn àêìu tiïn noái lúâi dõu daâng àöëi vúái Xuên.
Saáng súám, töi àaä traã phoâng, ra quöëc löå bùæt xe trúã vïì Haâ Nöåi.
Ngöìi trïn xe khaách àöng ngûúâi nhûng möåt mònh töi àuöíi theo möåt yá
nghô. Vônh biïåt nheá möåt vuâng àêët, möåt con ngûúâi àaä àem àïën cho töi
nhiïìu kyã niïåm buöìn. Haâ Nöåi àang chúâ töi. Xuên vaâ nhûäng cuöåc rong
chúi àang chúâ töi.
- Dûâng laåi! - Töi heát lïn.
Anh lú xe ngaåc nhiïn:
- Chõ àaánh rúi caái gò aâ?
Khöng, töi khöng àaánh rúi gò caã, maâ laâ khi xe àang qua cêìu
Gianh töi bêët chúåt nhòn xuöëng doâng söng. Núi bïën phaâ cuä coá boáng
hai ngûúâi àang àûáng trïn búâ.
Töi tûåa vaâo lan can cêìu nhòn kyä. Gianh! Àuáng laâ Gianh vaâ meå!
Gianh cúãi aáo, àoán chiïëc bònh tûâ tay meå röìi lao xuöëng doâng söng
xanh ngùçn ngùåt. Nhûäng saãi tay cuãa Gianh khoãa lïn muön aánh mùåt
trúâi lêëp loáa...
Àiïån thoaåi reo. Chùæc laåi cuãa Xuên? Sao Xuên laåi goåi vö duyïn
vaâo àuáng luác naây? Chuöng àöí mêëy lêìn, töi miïîn cûúäng nghe. Tiïëng
öng Töíng biïn têåp: "Khaá lùæm, chuá àaä cho in baâi viïët cuãa chaáu. Sêu
sùæc. Caãm àöång. Thúâi gian coân laåi, chaáu cöë gùæng thêm nhêåp viïët
thïm vaâi baâi nûäa nheá! Chaáu coá veã húåp vúái vuâng àêët àoá àêëy. Hay laâ...
chaáu laâm phoáng viïn thûúâng truá ài!". Töi noáng bûâng mùåt trûúác cêu
noái nûãa àuâa nûãa thêåt êëy. Dûúái söng, Gianh àaä búi àïën giûäa doâng...
- Ài thöi chõ úi, dûâng trïn cêìu lêu, cöng an phaåt cho nhûác ngûúâi
bêy giúâ!
Töi giêåt mònh quay laåi, cûúâi ngûúång ngêåp. Anh lú xe ngú ngaác
chùèng hiïíu gò, buöng möåt cêu goån loãn:
- Àiïn!
Chiïëc xe röì ga, xõt khoái lao ài, boã laåi mònh töi àûáng trïn cêìu.
Toác töi röëi búâi búãi gioá biïín khúi. Loâng töi lao xao nhû coá trùm ngaân
con soáng vöî...
CHUÖÎI HAÅT CÛÚÂM MAÂU XAÁM
Àöî Bñch Thuáy
Mùæt noá roä raâng laâ maâu àen, nhûng töi laåi cûá thñch nghô rùçng
mùæt noá maâu xaám, nhû àöi mùæt cuãa möåt cö beá toác nêu trong cêu
chuyïån naâo àoá.
- Maâu àen chûá! - Noá phuång phõu.
- Maâu xaám! Maâu xaám maâ lõ.
- Maâu àen!
- Maâu xaám!
- Maâu àen cú! - Noá heát lïn möåt caách yïëu àuöëi, nûúác mùæt giaân
giuåa.
Ûúng bûúáng, ngöî ngûúåc, ñch kyã, töi khoaái chñ leâ lûúäi trïu noá. Maâ
khöng hiïíu taåi sao töi hay choåc cho noá khoác nheâ nhû thïë, nhûng noá
vêîn cûá chúi vúái töi. Coá leä coân thên nûäa êëy chûá.
Na laâ möåt àûáa con gaái nhoã xñu nhû con chim chñch, mùåt troân
bêìu bônh vaâ möåt nöët ruöìi dûúái mùæt traái. Töi vêîn nghe ngûúâi lúán noái
rùçng àoá laâ nöët ruöìi àoán lïå. Coá leä àuáng thêåt. Caái Na rêët hay khoác, duâ
chó vò con meâo mûúáp cuãa noá bõ boãng do gñ möng vaâo bïëp, hay gùåp
phaãi möåt con sêu khoai to tûúáng, xanh leâ...
Hai öng chaáu caái Na ngheâo lùæm, coá khi ngheâo nhêët laâng. Töi
khöng roä böë meå noá ài àêu maâ chó coá hai öng chaáu töëi ngaây luâa võt ra
àêìm röìi luâa vïì. Möîi saáng, sûúng mai vûâa tan laâ caái Na àöåi chiïëc noán
mï luãi thuãi ra àêìm canh võt. Con àêìm nùçm bïn kia caánh rûâng nhoã,
röång mïnh möng, nhiïìu lau laách vaâ tanh tûúãi. Töi ài hoåc buöíi saáng,
caã buöíi chiïìu chúi vúái noá, hai àûáa ruác vaâo buåi mua rêåm rò haái quaã,
ùn no cùng, möìm meáp àen nheãm nhû ngêåm mûåc. Nhaâ noá ngheâo nïn
khöng àûúåc ài hoåc. Töi biïët noá theâm khaát lùæm khi thêëy möîi saáng
chuáng töi ñ úái goåi nhau àïën lúáp. Àöi luác hûáng chñ lïn töi mang giêëy
buát ra àoâi daåy noá, bùæt noá nhòn quaã trûáng võt maâ veä baão rùçng àêëy laâ
chûä o.
Rùçm thaáng Baãy laâ caái tïët thûá hai trong nùm cuãa chuáng töi.
Ngaây àoá, treã con àûúåc mùåc quêìn aáo múái, nhaâ nhaâ goái baánh röm raã
lùæm. Nhaâ caái Na coá ñt ngûúâi, noá thûúâng àem gaåo, laá àïën goáp chung
vúái nhaâ töi. Tröng vêåy maâ noá kheáo tay ra phïët, nhûäng chiïëc baánh guâ
guâ nhû lûng öng laäo àïìu chùçn chùån nhû nhau. Nhûng bao giúâ caái
Na cuäng nhúá goái riïng vaâi caái nhoã xñu àïí hai àûáa nïëm trûúác.
Meå töi rêët thûúng caái Na, phêìn vò nhaâ töi khöng coá con gaái,
phêìn vò hoaân caãnh cuãa noá. Meå töi thûúâng chaãi maái toác röëi buâ kheát
nùæng cuãa noá vaâ buöåc thaânh hai tuám vïính lïn, daåy noá laâm baánh, dïåt
thöí cêím... röìi nhûäng gó nhûäng gò cuãa con gaái.
- Anh Di úi! - Noá ruåt reâ.
- Caái gò?
- Haái cho em chuâm phong lan kia vúái.
Töi nhòn theo tay noá chó. Chaâ ! Àeåp thêåt. Chuâm phong lan
vaâng rûåc ruã xuöëng trïn ngoån cêy treåo cao choát voát.
- Àûúåc! Nhûng tñ nûäa maây phaãi chúi cuâ vúái tao àêëy nhaá. Töi treâo
lïn thoùn thoùæt, úã dûúái caái Na luön miïång nhùæc: Cêín thêån àêëy anh
Di aå. Chêåc! Àuáng laâ àöì con gaái. Nheå nhaâng gúä maãng phong lan ra
khoãi caânh, töi tuåt xuöëng, gêìn túái núi töi thaã kheä xuöëng cho noá àúä vaâ
giaã vúâ rúi bõch. Nùçm thùèng àuöåt. Caái Na quùng caã chuâm hoa chaåy
túái, cuöëng quyát lay goåi, mïëu maáo, súâ nùæn khùæp ngûúâi töi. “Anh Di úi!
Anh àûâng chïët nhaá”. Töi buöìn quaá nñn khöng àûúåc phaá lïn cûúâi
sùçng sùåc, noá tuám lêëy töi àêëm thuâm thuåp.
Nùm hoåc cuöëi cêëp hai töi chùèng coân thúâi gian ài chúi vúái caái Na
nûäa. Thi thoaãng àïën nhaâ töi noá kheä khaâng ruác vaâo bïëp vúái meå àïí
yïn cho töi hoåc baâi. Möåt höm thêëy noá thêåp thoâ ngoaâi cûãa, töi goåi:
- Vaâo àêy Na. Maây laâm caái gò maâ cûá thêåp thêåp thoâ thoâ thïë?
- AÂ... - Noá ngûúång nghõu - Em coá caái naây cho anh.
Noái röìi noá xoeâ tay ra, chòa cho töi möåt chuöîi haåt cûúâm cûúâm,
mùæt lêëp laánh:
- Höm nay laâ ngaây sinh cuãa anh maâ. Anh mûúâi böën tuöíi röìi àêëy.
- Thïë aâ? Maây khöng nhùæc thò tao cuäng chaã nhúá.
- Thïë anh coá thñch khöng, caái voâng naây yá? Noá àeo vaâo cöí töi.
- AÂ... úâ... thñch chûá!
- Höm qua em haái tñt Baäi Bùçng àêëy.
Thi xong, töi quyïët àõnh xaã húi vaâi ngaây. Muâa naây mùng àang
moåc, hoùéng vïì nhiïìu lùæm àêy. Töi àõnh dùæt con vïå ài àùåt bêîy. Chúåt
nhòn thêëy chuöîi haåt cûúâm cûúâm trong ngùn keáo, töi lêëy ra cùæt búát ài
röìi àeo vaâo cöí con vïån. Tröng cuäng hay hay, laâ laå.
ÚÃ laâng khöng coá trûúâng cêëp ba, töi àûúåc öng baác úã thaânh phöë vïì
àoán ra úã vúái baác àïí hoåc tiïëp. Nghe töi baáo tin naây caái Na lùång ài
khöng noái gò. Töëi höm êëy caã xoám àïën chúi, baån beâ cuâng lúáp cuäng àïën
àïí chia tay. Caái Na àïën súám, cuâng vúái meå töi nhùåt àuã thûá nheát vaâo
möåt caái bõ roä to. Con vïån nùçm dûúái phaãn thoâ cöí ra trïu con meâo
mûúáp. Vaâ caái Na... noá nhòn thêëy chuöîi haåt cûúâm. Noá àïën gêìn, nhòn
töi àùm àùm, hai baân tay beá xñu vùån veåo, mùæt êång nûúác, röìi noá oaâ
lïn khoác nûác núã. “Sao anh aác thïë? Anh aác lùæm!”. Noá run rêíy thò
thêìm röìi vuåt chaåy. Töi chúåt hiïíu, röëi rñt goåi noá nhûng Na khöng trúã
laåi. Vaâ töi ài.
Múái àoá maâ àaä böën nùm trúâi. Töi hoåc xong phöí thöng, vaâo àaåi
hoåc. Bêy giúâ möîi lêìn vïì thùm nhaâ töi chó vaâo àêìm möåt mònh. Öng
caái Na àaä mêët, möåt ngûúâi baâ con xa àïën àoán Na ài. Töi luåc tung caã
cùn phoâng cuä, tòm laåi nhûäng haåt cûúâm cûúâm rúi vaäi, cöë xêu laåi
nhûng noá khöng thïí daâi nhû cuä. Nhûäng haåt cûúâm maâu xaám boáng
lïn theo thúâi gian nhû aánh mùæt Na nhòn töi dùçn vùåt, traách moác. Töi
àaä àöåc aác vúái Na, àaä chaâ àaåp lïn kó niïåm beá boãng cuãa em. Tuöíi mûúâi
böën àaä qua röìi, àaä trúã thaânh ngaây xûa. Laâm sao töi taå löîi àûúåc vúái
em, vúái tuöíi mûúâi taám cuãa töi bêy giúâ?
Haâng ngaây töi àïën giaãng àûúâng, nghe nhûäng baâi thuyïët giaáo vïì
àaåo lyá, vïì nhên sinh. Luác naâo cuäng cöë tòm trong àaám aáo daâi túái
trûúâng bùçng Chaly, Dream möåt chuát gò àoá cuãa Na. Nhûng laâm gò coá
nûúác da raám nùæng, maái toác vaâng hoe khen kheát vaâ àöi mùæt xaám
buöìn mïnh mang. Em úã núi naâo Na úi!
Võ Xuyïn, 1-1994
CHUYÏÅN LAÂNG CHAÂY
Ngoåc Thuãy
Nhûäng cêu chuyïån tïëu taáo cuãa àaám con gaái bao giúâ cuäng bùæt
àêìu bùçng tiïíu phêím laâng Chaây. Caái laâng naây cuäng töåi thêåt. Con trai
mang chêìy bön ba baán khùæp núi, caái maáu ham cuãa nïn cûá ài quanh
nùm. Thúâi kyâ àöì àöìng àöì àaá laâ laâng naây vaâo haång nhêët. Hoå laâm ra
vaâ baán àuã kiïíu naâo chêìy giaä cua, giaä beâo, giaä gaåo vaâ giaä gioâ chaã... úã
àúâi thõnh nhiïìu röìi ùæt suy lùæm. Ngûúâi ta khöng duâng cöng cuå thö sú
nûäa, àaám con trai boã laâng ài laâm thúå cuäng vò miïëng cúm manh aáo.
Giöëng ài xa lêu ngaây quïn àûúâng cuä. Chuáng chùèng vïì àïí cho tuåi con
gaái phêëp phoãng chúâ àúåi vaâ cuöëi cuâng laâ caã möåt luä ïë xïì. Cêu vaâo àïì
àïm àïm cûá thuãng thùèng úã nhaâ meå Phú laâ vêåy.
Ngöi nhaâ meå Phú úã cuöëi xoám, meå vöën laâ ngûúâi núi khaác àïën.
Nghe noái chöìng meå hy sinh thúâi gian chöëng Phaáp, meå cuäng laâ caán böå
giao liïn. Khi àïën laâng laâm nhiïåm vuå, meå àang buång mang daå chûãa.
Luác bêëy giúâ khu vûåc naây chûa coá y taá. Meå úã laåi xêy dûång cú súã, chùm
soác caán böå vaâ sinh con. Cêåu con trai ra àúâi àûúåc meå cho ùn hoåc, cho
àïën khi chiïën tranh chöëng Myä buâng lïn. Anh xin meå boã dúã hoåc lúáp
10 àïí vaâo chiïën trûúâng. Chûa àêìy 1 nùm thò anh hy sinh. Meå söëng
cùåm cuåi bïn laâng xoám, êm thêìm thúâ chöìng, thúâ con. Tûâng lúáp meå
tiïîn àaám con trai, con gaái lïn àûúâng ra trêån vaâ giúâ àêy nhaâ meå laâ
caái bïën cuãa gaái lúä thò. Nïëu tñnh trïn baân tay cuäng khöng àuã. Àaám
thanh niïn xung phong thúâi tiïìn chiïën àûúâng moân Höì Chñ Minh àaä
im húi, nhûúâng àûúâng cho cö ba, cö baãy tuyïën phña bùæc nùm 1978,
têåp trung úã nhaâ meå vaâo buöíi töëi. Möîi ngûúâi möåt hoaân caãnh nhûng
àïìu chung möåt caãnh ngöå vaâ ai àoá àaä àùåt cho nhoám cuãa hoå caái tïn
nghe àau àaáu “nhoám khöng chöìng” röìi phaát triïín thaânh “tiïíu àöåi
khöng chöìng”, sau möåt thúâi gian, boån treã con nêng cêëp lïn thaânh
“phi àöåi khöng chöìng”. Nhaâ meå chó coá möåt chiïëc phaãn röång bùçng caã
gian nhaâ. Coá nhû thïë múái àuã sûác chõu àûång cuãa 7 chiïëc maáy xay giaâ.
Chuáng luác naâo cuäng rñu ra rñu rñt, xoùæn xñt baá àêìu baá cöí. Meå baão:
“Chuáng bay àûáa naâo cuäng bùm nùång röìi àêëy. Coân àoâi cûa sûâng laâm
ngheá”. Chuáng laåi doãng lïn “Vêng aå! Nhûng àaä vúä caái naâo àêu”.
Chuáng cûúâi röå. Meå nghô noá vui nhû thïë cuäng àûúåc, caái tuöíi êëy maâ úã
nhaâ nghe tiïëng thúã daâi thò noá coân traái tñnh hún nhiïìu. Ban ngaây
chuáng noá têåp trung cuâng nhau laâm hïët viïåc nhaâ àûáa naây sang nhaâ
àûáa khaác. Ài àïën àêu laâ hö höë “nöíi lûãa lïn em” úã chöî àoá. Huïå vúái
tñnh caách àiïìm àaåm àang àûúåc chuáng tön laâ “Phi àöåi trûúãng”. Cuäng
coá quy àõnh roä raâng: Baãy ngûúâi nhû möåt, nhêët nhêët thi àua, trûåc
tiïëp tham gia moåi phong traâo. Àöìng loâng quyïët têm khöng lêëy
chöìng àui, chöìng sûát, laâm vúå leä, vúå húâ vaâ xin con rúi, con vaäi.
Chuáng êm thêìm taán thaânh nhêët trñ.
- Chuáng bay im cho meå nhúâ. Baão ban nhau laâm ùn. Bûâng bûâng
caái möìm toang toaác coá ngaây rêìy raâ to. Àaä nñn àïën ngêìn naây röìi thò
nñn luön möåt thïí. Àûâng caånh khoeá àuång chaåm túái ai. Mònh àeân dêìu
sao saáng hún aánh àiïån nhaâ hoå.
- Öi! Meå noái thïë laâ thïë naâo? Boån con coân boã caã tuöíi xuên úã chiïën
trûúâng khöng tiïëc nûäa laâ... Meå kïå tuåi con ài meå, caã àaám nheo nheáo
aâo lïn.
- Ö naây. Con Lïå, suy tû gò vêåy? Coá chuyïån gò noái ra ngay - Hoa
nhòn Lïå bùçng con mùæt nhaåy caãm soi moái. - Laåi caái thùçng maáu dï noá
taán tónh chûá gò? Maây àïí cho boån tao.
- ÊËy... êëy - Lïå xua tay. Noá trïu vaâi cêu cuäng chùèng sao. Àïí noá
lúåp laåi cho tao caái maái nhaâ àaä.
- Öi! Chuyïån vùåt. Boån naây laâm gò chaã àûúåc, chó coá laâm cho buång
maây to thò chõu thöi.
Súám höm sau caã luä ñ úái bïn nhaâ Lïå, ba caái àêìu nhêëp nhö àúä
tûâng àon raå, möìm nùm miïång mûúâi. Trïn choä xuöëng, dûúái choãng
lïn. Caánh thúå àaâo àêët ngang qua cêët gioång gheåo:
- Naây... Mêëy em úi. Àïí anh úã trïn cho...
- ÛÂ! Àúåi chõ tyá, chõ löi lïn - Hoa àoãng àaãnh reáo rùæt röìi cúãi phùng
chiïëc aáo ngoaâi àêîm möì höi vêët xuöëng àêët. Noá bay àïën veâo möåt caái
dñnh àöåp vaâo mùåt àen sò tïn vûâa cao hûáng. Caã luä cûúâi ngùåt ngheäo,
ruâng rònh ba gian nhaâ.
Böîng coá tiïëng kïu gaâo giûäa laâng, möåt cöåt khoái xaám xõt böëc cao
röìi ngoån lûãa uân uân leo theo.
- Chaáy nhaâ chuáng maây úi - Hoa heát to, nhaãy phöëc xuöëng àöëng
rúm, hoâ nhau chaåy thêåt nhanh.
Àaám àöng vêy quanh àûáng nhòn ngoån lûãa böëc chaáy. Hoa gaåt
moåi ngûúâi sang hai bïn.
- Dûâng laåi. Àiïån àêëy - Tiïëng öng thön trûúãng vaâ àaám dên quên
chùån löëi vaâo.
- Àiïån thò cuäng phaãi dêåp. Cûá àûáng tröë mùæt caã luä ra àêëy aâ? Hoa
lao tòm thang cùæt àûát dêy àiïån - nûúác àêu. Moåi ngûúâi döåi nûúác vaâo -
Hoa heát to.
Lan vaâ Huïå xöng vaâo trong nhaâ xöëc àûúåc baâ Khaã àang öëm liïåt
giûúâng ra vaâ coân bï àûúåc caã thuáng gaåo cuâng mêëy àöëng quêìn aáo. Luác
sau ngoån lûãa ngûâng hùèn. Caác chõ mùåt nhem nhuöëc, quêìn aáo bï bïët
àêët. Hoa thoâ tay xeá luön möåt bïn gêëu quêìn raách luãng lùèng àïën àêìu
göëi cho bùçng bïn kia. Hoå têåp trung doån deåp, lêìn höìi nhùåt nhaånh,
muâi kheát leåt lêîn húi oi nöìng cuãa nùæng vaâ möì höi ngûúâi phaã ra.
Maân àïm truäng sûúng rúi, laåch caånh tiïëng gêåy ngoaâi sên. Meå
Phú àêíy cûãa nhòn thêëy cuå Phaã. Meå vöåi vaâng:
- Coá chuyïån gò cuå àïën töëi thïë?
- Con Huïå àêu röìi. Töi nhúâ noá viïët cho caái àún kiïån gûãi àïën
Trung ûúng. Khöng huyïån khöng xaä nûäa. Caác öng êëy hûáa haäo noái laâ
bùæt thùçng Thaái phaãi traã laåi ba saâo ao cho töi. Vêåy maâ maäi chûa
thêëy. Töi ài vùæng mêëy nùm vïì noá tûå nhiïn chiïëm àoaåt àêët hûúng
hoaã, mùåc duâ laâ chaáu nhûng phaãi coá chûä kyá àöìng yá chuyïín nhûúång
cuãa töi múái àûúåc chûá.
- Àöìng tiïìn ài liïìn khuác ruöåt. Kiïån cuã khoai cuå aå - Hoa úã àêu
xùm xùm bûúác vaâo, vûâa noái vûâa nhòn quanh quêín. Cuå yïn têm àúåi
boån chaáu vïì àöng àuã cuâng keáo lïn xaä, bùæt xaä phaãi giaãi quyïët ngay,
nïëu khöng thò àïën nhaâ trõ cho thùçng Thaái möåt trêån laâ phaãi toâi ra.
Hoa vuåt nhanh qua caánh àöìng, men theo vïå luáa. Caã phi àöåi nñn
thúã - sao khöng thêëy chuáng noá àïën nhó - hay con Lïå nghe noá phaãn
mònh röìi. Àûâng nghô thïë. Thùçng naây noá caáo giaâ lùæm, con Lïå ruã ra
àêy ùæt noá sinh nghi. Bêy giúâ mònh tûâ tûâ ruát vïì phuã. Con Lïå laâm sao
laâ do boån mònh gêy nïn àêëy. Sau giêy phuát baân taán caã phi àöåi quyïët
àõnh chuyïín hûúáng. Àïën phuã, caánh cöíng khoaá traái, Hoa vûúåt tûúâng
trûúác, cûá thïë tiïëp nöëi àuöi. Hoa phên cöng chöët löëi thoaát coân mònh
cêìm cuöëc àïën saát cûãa. Trong nhaâ huyânh huyåch tiïëng giùçng co: Gúám!
Coân treã trung gò maâ giûä. Nghe anh ài àûâng àïí anh thö baåo. Lúâi noái
cuãa Chuã tõch xaä naây coá uy tñn lùæm àêëy. Boån anh thiïëu gò tiïìn, lïn
tónh coá maâ vú haâng àöëng, úã nhaâ haâng àûúåc chiïìu chuöång tûã tïë anh
laåi khöng muöën. Caái chñnh laâ anh yïu em thûåc sûå maâ.
Lan giêåt tay Hoa ra hiïåu haânh àöång. - Im cho tao nghe noá taán
möåt chuát àaä - Hoa gheá tai thò thaâo.
- Khöng! Khöng àûúåc àöång vaâo töi. Lïå luâi laåi. Hùæn chöìm túái.
Böîng caánh cûãa bêåt múã, saáu boáng àen êåp àïën giú gêåy vuåt liïn tiïëp
vaâo ngûúâi hùæn vaâ troái hùæn laåi röìi bùæt hùæn khai moåi töåi löîi, lúåi duång
chûác quyïìn laâm bêåy, kïí caã viïåc tham ö cöng quyä. Khi chûä kyá cuãa
hùæn kïët thuác, têët caã xó vaã, caâo xeá cho chûâa, löåt caã quêìn aáo daâi buöåc
hùæn vaâo chên cöåt. Chûa hïët, àïën àêìu laâng Hoa chaåy vaâo nhaâ cuå Baãn
goåi:
- Cuå Baãn úi! Ngoaâi phuã coá keã ùn cùæp tûúång.
Cuå Baãn nùçm nguã nghe thêëy tiïëng choaáng choaâng múã cûãa àûáng
giûäa sên kïu la, àaánh keãng. Moåi ngûúâi bêåt dêåy chaåy êìm êìm ài bùæt
tröåm. Coân “phi àöåi khöng chöìng” khuác khñch cûúâi bñ mêåt quay vïì...
Meå Phú chöëng gêåy khua khùæp laâng, cuöåc söëng àaä coá dû daã àöi
chuát thò suöët ngaây rêìm rêìm bao chuyïån. Nhòn luä treã lñt nhñt àaä lêëy
chöìng, nghô thêåt töåi. Khöng lêëy súám laåi ïë, maâ ïë thò nhaâ meå caâng vui,
vui nhiïìu laåi khoác nhiïìu. Khoác maäi vò toaân sinh con möåt bïì thaânh
ra caác cêåu phaãi moâ mêîm tòm núi gûãi, gûãi röìi úã luön. Caái voâng luêín
quêín cûá quanh co nöëi tiïëp. Nhûng tûâ khi “phi àöåi khöng chöìng”
thaânh lêåp moåi viïåc trúã nïn dòu dõu hún. Ngay caã thùçng Tûá úã tuâ vïì
ngöî ngûúåc laâ thïë maâ chuáng noá cuäng trõ àûúåc, bùæt phaãi thuêìn phuåc
theo chuáng. Meå Phú laâ ngûúâi hiïíu loâng hoå, hiïíu àûúåc nöîi àau àúán
sau tiïëng cûúâi êëy.
- Con chaâo meå. - Meå Phú ngöìi trêìm ngêm nhai trêìu giêåt mònh
ngêíng lïn: chuá Nùm àêëy aâ. Vaâo uöëng nûúác.
Nùm laâ caán böå cöng an huyïån vûâa àûúåc phên cöng phuå traách
khu vûåc xaä naây. Anh coá voác daáng to cao, nûúác da baánh mêåt, maái toác
xoùn xuâ xò, àöi mùæt trûâng trûâng hïî nhòn ai laâ lêëy hïët höìn ngûúâi ta.
Àaám treã con úã laâng súå anh lùæm lùæm, thoaáng thêëy boáng laâ chuáng àaä
chaåy thuåc maång vaâo núi êín nêëp. Khoá khùn nhiïìu anh múái nhúâ meå
duå döî chuáng àïën gêìn anh.
Huïå mang êëm nûúác cheâ xanh vûâa roát vûâa múâi khaách. Anh àûa
àöi baân tay thö raáp àúä lêëy baát nûúác vaâ noái:
- Caác cuå baão con gaái uöëng nûúác cheâ xanh da seä mõn maâng trùæng
treão. Vêåy töi nùng úã àêy nhúâ Huïå laâm àeåp àïí coân coá cö theo.
- Anh noái cêu nûäa chuáng noá xñch chên anh lêåp tûác, liïåu anh
chõu nöíi baãy naâng baåch tuyïët?
- Khöng daám! Töi àang toaát möì höi àêy.
Anh vûâa dûát cêu thò àöåi quên luä lûúåt keáo vïì tay caây, tay cuöëc,
trêu boâ dùæt sau. Hoå vêët àöì àaåc loaãng xoaãng, öì aåt uâa vaâo.
- Laâng naây lùæm bom nöí chêåm lùæm anh aå. Em maâ biïët gúä thò em
ài laâm luön. Caái thûá sùæt êëy baán cuäng àùæt ra phïët - Hoa eo eão noái tiïëp
- Cuãa ïình ïình trûúác mùåt xong khöng dïî àêu, luáng nhuáng nöí ngay
chûá chaã gò. Anh trai gúä nhiïìu chûa. Thöi boån em xin caáo, anh chõ cûá
tûå nhiïn.
Nhûäng caái boáng nhêëp nhö khuêët sau luyä tre, tiïëng cûúâi coân
vùng vùèng voång laåi hùæt vïì lêëp vaâo khoaãng tröëng cuãa hai ngûúâi...
- Huïå cûá suy nghô kyä - Anh noái gioång trêìm trêìm, nïëu àöìng yá, töi
àûa chaáu àïën nay mai.
Nöîi bùn khoùn tiïu töën mêët möåt giúâ àöìng höì. Ngûúâi phuå nûä
haånh phuác biïët bao khi coá nhûäng àûáa con. Àoá laâ sûå khaát voång, niïìm
ao ûúác cuãa ngûúâi meå khöng àûúåc laâm meå, khöng thêëy caái àau àúán
cuãa ngûúâi àaân baâ. Thïë giúái àaân öng quaã aác nghiïåt, quyïìn quyïët àõnh
vêîn laâ hoå. Mònh coá nïn nhêån? Sûå buöìn chaán bêëy lêu àaä àaâo sêu
chön chùåt, khúi dêåy coá khaác naâo tûå mònh lêëy dao khûáa vaâo tim. Bao
gian nan cay àùæng àïìu vûúåt qua, nhùæm mùæt röìi coi nhû àiïëc. Nhûng
àûáa treã coá töåi gò, boã rúi sao àaânh...
Anh nùæm chùåt àöi baân tay cuãa Huïå - Anh hiïíu. Thöi anh xin
löîi. Anh vïì àêy.
Lêìn àêìu tiïn coá möåt caãm giaác êëm aáp laå thûúâng dûúâng nhû tiïëp
thïm sûác cho Huïå.
- Em xin nhêån - Huïå êëp uáng - Cho em àoán chaáu.
Àöi mùæt anh saáng rûåc mûâng rúä - Caãm ún em rêët nhiïìu...
Sûå coá mùåt cuãa thùçng beá phaá tan khöng khñ vui nhöån haâng ngaây.
Hoa luön miïång ca cêím. Biïët àêu kheáo nuöi höå con öng êëy kyá gûãi. Ai
tin àûúåc, thiïëu gò núi laåi àïën àêy. Chõ Huïå hay muãi loâng, noá rêìu rô
coá khi löi caã ruöåt àem cho. Khöng chöìng àêëy nhûng khöng khaát àêu.
- Àaä noái thöi. Con Hoa cûá “cöë àêëm ùn xöi” giaãi quyïët àûúåc gò. -
Meå Phú ön töìn can ngùn - àùçng naâo cuäng nhêån röìi. Bao nhiïu con
Huïå noá chõu traách nhiïåm. Gia àònh chaáu beá lêm naån, àöìng àöåi ngûúâi
ta day dûát lùæm chûá. Khöng coân caách naâo hún thò nûúác cuöëi hoå múái
cêët lúâi nhúâ mònh. Chuáng bay chöìng höíng caã luä coá möåt àûáa beá maâ
chùèng chõu. Thöi vïì hïët àïí mònh tao nuöi. Sûå hy sinh trong chiïën
tranh àaä thêëy cao àeåp nhûng thúâi bònh naây vêîn coân ngûúâi ngaä
xuöëng giûä gòn cuöåc söëng bònh yïn vaâ àïën caái chïët hoå cuäng khöng suy
tñnh, miïîn sao hoaân thaânh nhiïåm vuå. Khöng riïng gò caác con thiïåt
thoâi, àûáa treã kia múái mêët maát quaá lúán. Cúá naâo khöng buâ àùæp cho noá.
Nhû dêy àaân bõ chuâng, chùèng ai ngên lïn àûúåc cêu gò. Thùçng beá
buå bêîm höìng haâo, caái miïång cûúâi toe toeát chaã ai àaáp laåi. Tiïëng tñch
tùæc keäo keåt cuãa chiïëc àöìng höì kïu àïìu àïìu. Lùång thinh... Khùåc.
Khùåc. Thùçng beá ruác àêìu vaâo ngûåc Huïå cho caái miïång túâm túåp muát
vaâo hai nuám luâm luâm dñnh saát àaám xûúng sûúân khö khöëc, noá chöíng
möng ra sûác huác. Huïå cöë nhõn àau mùåc noá laâm. Chùèng coá sûäa, noá
khoác reá lïn. Cö vöåi vaâng cho noá ngêåm chai sûäa boâ. Noá laâm möåt húi
röìi buöng ra boâ löìm ngöìm qua caác cö. Noá caâo, cêëu, öm mùåt, dûát
toác... Saáu caái àêìu bêåt dêåy khöng thïí chõu àûång nöíi sûå quêåy phaá cuãa
thùçng beá. Noá àaä ngêåm miïång laåi nhû chúâ coá tiïëng quaát laâ khoác.
Nhûng khöng. Nhûäng àöi tay àaä múã ra öm chêìm lêëy noá. Thêåt töåi
nghiïåp...
Tiïëng tùm cuãa “phi àöåi khöng chöìng” ngaây möåt nöíi nhû cöìn. Hoå
thïí hiïån àuáng chêët ngûúâi lñnh, bùçng chûáng chùèng thïí noái ra ngoaâi
sûå thùng trêìm maâ thúâi gian baâo moân, phai nhaåt maâu xanh tûúi
àang dêìn dêìn hoen öë.
Meå Phú àang lo lùæng, mêëy àûáa con gaái lêëy chöìng súám cuäng dúã
chûáng àïën àoâi xin nhêåp phi àöåi, laåi coân nhûäng loaåi choai choai hùm
àoaån cuöëi cuäng àoâi liïn kïët nûäa. Quaã vêåy, thêåt thò àêëy laâ möëi nguy
cú lúán àe doaå àïën sûå buâng nöí keám phaát triïín cuãa giöëng noâi. Caác cuå
trong laâng khöng tñnh chuyïån khai thöng con thuãy úã giûäa xoám trïn
ngay, coân chêìn chûâ nûäa... thò con gaái laâng naây coân ïë...
Nùm bûúác àïën cùæt ngang doâng suy nghô cuãa meå. Theo sau anh
laâ öng chuã tõch.
- Àúåt naây laâng ta àûúåc nhêån bùçng khen vïì phong traâo thön xoám
bònh yïn - Cöng lúán naây thuöåc vïì nhûäng ngûúâi con cuãa meå. Töi àïën
àïí... öng chuã tõch noái deâ dùåt: nhúâ meå thuyïët phuåc caác cö êëy tham gia
cuâng vúái chuáng töi trong cöng taác àoaân thïí.
- Thöi! Chaã daám àêu - Hoa lúán tiïëng röìi àöåi aáo xanh loá mùåt ra
ngoaâi cûãa.
- Nheå nhaâng möåt chuát. - Nùm vûâa ài vûâa noái - Chûa gò àaä nhû
“àóa phaãi vöi”.
Hoa àõnh dûúán cöí lïn, Huïå liïìn êën noá ngöìi xuöëng - Maây coá im
cho tao nhúâ. Cöë nhõn möåt tñ khöng àûúåc aâ?
- Àuáng àêëy. Caã boån leo leão liïn tiïëp. Nghe chûâng anh Nùm coá
saáng kiïën giaãi phoáng öí naây àêy, úã traåi coá nhiïìu tuâ chûa vúå lùæm haã
anh?
- Trêåt tûå naâo. Ai noái hïët phêìn àêu maâ tranh lúâi. Caác cö biïët àoá:
lêu nay nghïì laâm chêìy cuãa laâng ta thêët nghiïåp búãi cú chïë thõ trûúâng
phaát triïín àûa cú giúái hoaá vaâo saãn xuêët, döi dû ra nhiïìu nhên lûåc.
Nhûng àúâi laâ vêåy “lúåi bêët cêåp haåi”, caác loaåi gioâ, chaã, baánh dêìy... sau
möåt thúâi gian laâm bùçng maáy, ngûúâi ta quay laåi vúái caái chêìy thuã cöng
vò duâng maáy noá khöng coá àöå kïët dñnh cao vaâ ngon nhû giaä bùçng
chaây. Cuöåc söëng bêy giúâ dû daã, ngûúâi ta rêët saânh vaâ kyä tñnh trong
viïåc choån lûåa. Tûâ nhaâ haâng, khaách saån, àaám cûúái, àaám ma, hoå àïìu
duâng gioâ chaã vaâ nhu cêìu ngaây caâng nhiïìu, coân xuêët khêíu sang caác
nûúác Têy vaâ Àöng Êu nïn rêët cêìn nhiïìu chêìy. Anh nùæm bùæt àûúåc
thöng tin naây qua anh baån, anh ta àang coá nhu cêìu mua. Anh chúåt
nghô chó coá laâng mònh àaáp ûáng àûúåc, anh àaä baân vúái öng chuã tõch
vaâ...
- Vêng! Töi àaä kyá luön húåp àöìng saãn xuêët möåt nghòn chiïëc chaây
- Öng chuã tõch tûâ naäy àïën giúâ haá miïång chûåc sùén, maäi múái xen vaâo
àûúåc. Boån con trai boã nghïì phên taán khùæp núi, àûáa thò laâm ùn xa,
àûáa thò ài hoåc, coân toaân con gaái úã nhaâ. Töi thiïët nghô chó coá phi àöåi
caác cö laâm àûúåc nïn töi quyïët àõnh giao cho caác cö.
- ÖÌ. Ra thïë - liïåu coá chùæc ùn khöng hay laåi àïí cho chuáng töi ïë
chöíng kïình àêëy? Ba gian nhaâ laåi rêìm röå rònh rònh.
Mêëy ngaây sau ngûúâi ta thêëy nhaâ meå Phú têëp nêåp ngûúâi vaâo ra,
nhñ nhaáu tiïëng àöåi tiïån, àöåi baâo, hñ hûãng chêìy tao troân, chêìy maây
meáo... Caác cuå giaâ nhêëp nhöím. Phaãi truyïìn nghïì cho con chaáu chùèng
nïn giûä maäi trong loâng, coá khi àaâo sêu chön chùåt coân moi lïn nûäa
laâ...
Thïë röìi giaâ treã cuâng nö nûác laâm. Chuyïën ö tö àêìu tiïn àïën nhêån
haâng. Tay taâi xïë cêìm hai chiïëc chaây goä vaâo nhau, nêng lïn àùåt
xuöëng ngùæm nghña.
- Coá töët khöng chõ - Hùæn hoãi Hoaâi khi cö àang luái huái goåt goåt
àeäo àeäo, hai buái toác cuöån troân trïn àêìu. Möì höi thaã sûác rúi.
- Töët chûá. Nhaâ töi coá möåt caái duâng phaãi àïën mûúâi nùm vêîn coân
nguyïn.
Hùæn cûúâi nhòn cö. Cö tûúãng hùæn baão mònh noái döëi.
- Khöng tin, anh cûá thûã duâng maâ xem.
Luác naây khöng nhûäng hùæn cûúâi maâ caã boån uâng uåc haá ngoaác
möìm trêåt rùng khoe lúåi. Cö àoã mùåt - caái boån naây - Tao noái khöng
àuáng aâ?
- Hoaâi úi. Anh êëy coá loaåi töët hún àêëy. Hoãi anh, mûúån vïì lêëy mêîu
maâ laâm - Hoa ngöìi úã àùçng xa vêîn choä moäm laåi àûúåc vaâ bao giúâ cuäng
cho àöåi nhûäng cún àau buång quùån thùæt loâng.
Ñt lêu sau, quy mö laâng nghïì àûúåc khöi phuåc vaâ phaát triïín lúán
maånh thaânh “Töí húåp saãn xuêët chaây caác loaåi” vaâ caái “Phi àöåi khöng
chöìng” vêîn laâ quên chuã lûåc. Àïm ngaây tiïëng laách caách àïìu àùån
vang lïn tûâ laâng Chêìy.
HÖÌI ÛÁC ÀAU BUÖÌN
Trêìn Khaãi Thanh Thuãy
Noá àaä tûâng xem nhiïìu àaám tang: giaâ coá, treã coá, quen thuöåc coá,
thên, sú cuäng coá... Nhûng chûa thêëy àaám tang naâo àöng nhû cuãa böë
noá höm nay. Caã khu têåp thïí vaâ caác cú quan lên cêån - núi gia àònh noá
sinh söëng, àöí ra àûúâng. Ngûúâi naâo cuäng cöë ài theo xe tang möåt
quaäng daâi. Nhiïìu ngûúâi, àang dúã viïåc nghe tin àûa tang tûâ trïn gaác
chaåy xuöëng - khöng coân chöî àïí chen chên vaâo àoaân ngûúâi nöëi àuöi
nhau àöng nhû kiïën trong nhûäng ngaây rúát baäo, àaânh phaãi àûáng laåi
bïn lïì àûúâng, doäi àöi mùæt buöìn baä tröng theo.
Vïì àõa võ, chûác tûúác öng khöng phaãi laâ tûúáng taá, cuäng chùèng
phaãi baác hoåc, thiïn taâi. Dûúái sûå nhòn nhêån cuãa àaám àöng coá leä duâng
tûâ lêåp dõ, gaân dúã chñnh xaác nhêët. Caái gaân dúã cuãa con ngûúâi söëng
thoaát ly hiïån thûåc, suöët ngaây thaã àêìu oác phiïu diïu trong coäi cao
siïu cuãa lyá thuyïët saách vúã muâ mõt, khoá coá khaã nùng thûåc hiïån ngoaâi
àúâi. Vò vêåy cuöåc àúâi öng laâ möåt chuöîi thêët baåi keáo daâi. Nghôa tûã laâ
nghôa têån. Hoå àûa öng ài - möåt phêìn biïíu thõ möëi àöìng caãm sêu sùæc
vúái ngûúâi vúå bêët haånh - ngûúâi àaä gaánh chõu gêìn caã cuöåc àúâi nöîi vêët
vaã cuãa gia àònh do caách söëng gaân dúã, lêåp dõ cuãa öng àûa laåi. Cuäng laâ
thûúng xoát cho söë phêån àêìy taâi nùng, saáng taåo maâ lúä dúã khöng
thaânh cuãa öng. Phêìn naâo cuäng coân do loâng trùæc êín cuãa ngûúâi àúâi...
Àaám tang nhñch dêìn tûâng bûúác nùång nïì. Möåt àaám tang àöng
àuác maâ khöng öìn aâo. Noái chñnh xaác hún, hêìu nhû khöng coá tiïëng
khoác. Ngûúâi vúå treã suåt suâi lêëy lïå, hai àûáa con chñt khùn tang, mùæt
raáo hoaãnh, chó coá daáng ài húi cuái vaâ aánh mùæt buöìn thûúng êm thêìm
laâ chûáng toã sûå tön troång vúái ngûúâi àaä khuêët. Böën cö em gaái than
nhiïìu hún khoác. Àaám àöng coân laåi lùång leä, êm thêìm. Tuöíi 60 laåi
mùæc bïånh cao huyïët aáp, gùåp tai biïën àûát maåch maáu naäo gêy liïåt nûãa
ngûúâi tûâ nhiïìu thaáng qua. Hònh nhû moåi ngûúâi àïìu cho rùçng viïåc
öng “tùæt” ài nhû thïë laâ têët yïëu. Con ngûúâi duâ cao caã, thêëp heân, coá ai
traánh àûúåc caái chïët têët yïëu do bïånh têåt vaâ tuöíi giaâ àûa laåi.
Qua cöíng khu têåp thïí, àaám tang lùång leä giaãi toaã. Nhûäng ngûúâi
àûa tiïîn trúã vïì. Söë coân laåi chia laâm hai xe. Gia àònh hoå haâng lïn xe
tang. Baån beâ, chñnh quyïìn cöng àoaân ngöìi xe khaách. Xe tùng töëc àöå
hûúáng vïì nghôa trang Vùn Àiïín - núi yïn nghó vônh hùçng cuãa ngûúâi
quaá cöë.
Sau phêìn nhêån àêët, quan taâi àûúåc àùåt xuöëng. Phuát mùåc niïåm
bùæt àêìu. Àaám àaân baâ con gaái khoác reá lïn nhû muöën gúãi gùæm nhûäng
lúâi ên nghôa sau cuâng, àaám àöng suåt suâi nhoã gioåt lïå... Ai àoá duái vaâo
tay con beá möåt hoân àêët: “Khoác ài, khoác to lïn! Böë úi sao boã con maâ
ài... Kòa, röìi neám àêët xuöëng möå. Chöî àêìu quan taâi êëy”... Con beá nùæm
chùåt hoân àêët trong tay, àêìy veã biïët ún nhûng mùæt vêîn raáo hoaãnh.
Noá muöën laâm vûâa loâng caã ngûúâi àang söëng lêîn ngûúâi àaä khuêët - tuy
biïët àiïìu àoá laâ têm linh song khöng thïí naâo khoác àûúåc. Duâ chó laâ
nhûäng gioåt nûúác mùæt húâi húåt.
Sau viïn àêët àêìu tiïn cuãa con beá neám xuöëng, àêët raâo raâo döåi
xuöëng. Moåi ngûúâi taãn dêìn ra cho gia quyïën vaâ nhûäng ngûúâi phu möå
sûãa sang laåi phêìn àêët. Tiïëng xò xaâo cuãa vaâi ngûúâi laå tûâ nhûäng àaám
tang voång àïën tai con beá:
- Múái chïët aâ? Sao thïë?
- Bïånh!
- Thïë aâ? Gia àònh àêu?
- Àêëy, chó coá vúå vaâ hai àûáa. Möåt trai, möåt gaái.
- Caái àûáa con gaái mùåc aáo trùæng àûáng phña àêìu phêìn möå êëy aâ?
- Vêng, chaáu noá àêëy!
- Trúâi, sao noá khöng khoác? Caác cuå baão: “Khoác nhû cha chïët”
nghôa laâ àau khöí, linh thiïng lùæm... sao con beá naây lò lúåm thïë?
Vaâi chuåc nùm sau nghô laåi con beá coân ên hêån vò sûå trú laånh cuãa
mònh. Quaã thêåt luác êëy noá rêët muöën khoác nhûng àïí nghô ra àûúåc cúá
àïí khoác duâ chó laâ gioåt chêu lïå ngoåc thöi, noá vêîn tin laâ khöng thïí laâm
àûúåc. Giûäa caãnh àau thûúng tang toác, vêåt löån, than vaän, ú húâ cuãa
haâng trùm anh em hoå haâng thên töåc tûâ khùæp caác àaám tang nghôa
trang chiïìu höm àoá - nhû muöën keáo nñu laåi sûå söëng tûâ thêy ma giaá
laånh - con beá àûáng àoá, àöi mùæt tröëng röîng, raáo hoaãnh, vaânh khùn
tang àùåt ú húâ trïn laân toác röëi.
Trúã laåi ngöi nhaâ - cuöåc söëng vêîn bònh thûúâng theo nïëp cuä nhû
bao ngaây àaä qua. Baâ meå ngaây ngaây laâm viïåc núi cú quan nhaâ nûúác,
töëi vïì lo böìi bòa, xeán giêëy laâm thïm. Cö gaái têët bêåt sûãa soaån cho viïåc
thi vaâo àaåi hoåc, cêåu hai tên binh taåi nguä - àiïån àaánh lïn, àaám tang
böë cuäng khöng vïì kõp. Cêåu uát chuêín bõ tiïën haânh ön thi vaâo taám...
Têët caã vêîn tiïëp tuåc töìn taåi nhû chùèng coá gò àöíi khaác. Cuäng chùèng ai
quaá bêån têm àïën sûå viïåc bêët haånh naây. Moåi thaânh viïn trong gia
àònh àaä quen vúái suy nghô àún giaãn cuãa baâ meå: “Öi daâo, cûúäng sao
àûúåc söë mïånh... leä ra öng êëy coân phaãi ài súám hún cú. Caã gia töåc öng
êëy àúâi naây sang àúâi khaác àïìu laâ doâng hoå àöåc àinh. Kyå nöåi lêëy hai vúå,
àeã dùm baãy bêån cuäng chó duy nhêët möåt ngûúâi con trai. Cuå nöåi àeã
suyát soaát chuåc àûáa, cuäng chó coá ba möëng con trai. Möåt öng chïët tûâ
beá vò bïånh súãi, öng thûá hai chïët nùm 19 tuöíi vò tai naån ö tö. Öng caã
thoå nhêët chïët nùm 39 tuöíi. Ngûúâi cao tuöíi nhêët trong doâng hoå laâ 49.
Khi sùæp 49 öng êëy cuäng phaân naân lo lùæng cho söë phêån cuãa mònh
lùæm. May maâ coá hai anh em, öng anh laåi sang têån Phaáp nïn söë kiïëp
öng êëy àûúåc giaãi toãa. Söëng thoå nhêët hoå coân gò”.
Cö con gaái lúán, vöën laâ ngûúâi cuãa duy vêåt, tin möåt caách coá cú súã
khoa hoåc hún vaâo quy luêåt cuãa muön àúâi, quy luêåt cuãa tûå nhiïn:
“Röìi caát buåi laåi trúã vïì caát buåi”. Coá ai söëng àúâi àêu? Hún nûäa noái ra
súå mang tiïëng vúái vong linh ngûúâi chïët, vúái loâng thaânh kñnh cuãa meå.
Duâ sao sûå giaãi thoaát naây cuäng coá yá nghôa gêëp àöi - vûâa traánh khoãi
nöîi àau àúán, khöí súã vò bïånh tònh cuãa böë vûâa giaãi thoaát cho gaánh
nùång cuãa caã nhaâ - nhêët laâ meå. Coá ngûúâi öëm trong nhaâ nhû neám tiïìn
qua cûãa söí, khuãng hoaãng caã vïì vêåt chêët lêîn tinh thêìn. Maâ àùçng naâo
chaã thïë. Nhû ngoån àeân leo leát vò ruöîng bêëc, hïët dêìu, chó le loái chuát
aánh saáng cuöëi cuâng, khöng àuã toãa saáng cho chñnh baãn thên thò àïën
möåt luác naâo àêëy seä tûå lõm tùæt.
Chöî öng böë nùçm àûúåc queát doån saåch seä. Chiïëc phaãn muåc cheã
thaânh cuãi àun. Göëi vaâ chiïëu thaã tröi söng caái. Quêìn aáo, chùn maân
cho nhûäng ngûúâi ùn xin töåi nghiïåp, chiïëc ba- toong öng vêîn lêìn
giûúâng têåp ài nhûäng ngaây àau öëm giúâ gaác trïn maái bïëp. Riïng saách
vúã àûúåc gom laåi thaânh àöëng vaâ phaát chêín vö töåi vaå...
Thêëm thoùæt àaä àïën ngaây giöî lêìn thûá nùm. Theo phong tuåc
ngûúâi Viïåt Nam, meå cö laâm mêm cúm, múâi baån beâ hoå haâng xa gêìn
cuâng thùæp neán nhang àïí tûúãng nhúá ngûúâi àaä khuêët. Vúái moåi ngûúâi,
öng chó coân laâ möåt nùæm xûúng taân trong loâng àêët. Caâng ngaây theo
thúâi gian, hònh aãnh öng trong kyá ûác hoå caâng múâ nhaåt nhoã nhoi. Öng
söëng maâ khöng hïì hùæt boáng... Riïng vúái cö con gaái - luác naây àaä töët
nghiïåp Àaåi hoåc Sû phaåm - caâng ngaây trñ oác caâng lûu giûä nhûäng
hònh aãnh àêåm neát vïì öng. Moåi dêëu vïët cuãa öng àïí laåi trong cùn nhaâ
naây dêîu bõ thúâi gian taân phaá, xoáa nhoâa ài rêët nhiïìu nhûng vêîn gúåi
nhúá túái sûå coá mùåt cuãa öng trûúác àoá. Öng söëng chûa kõp toãa saáng,
nhûng vúái noá vêîn hùæt boáng. Àïm àïm öng hiïån vïì trong giêëc mú vaâ
ban ngaây söëng àöång trong trñ oác - hònh aãnh möåt con ngûúâi àam mï
töåi nghiïåp, suöët àúâi àeo àuöíi sûå nghiïåp khoa hoåc, luön thêët baåi maâ
khöng hïì naãn loâng. Nhû cêy khö moåc trïn maãnh àêët hoang cùçn, dêîu
bõ àöën hïët lêìn naây lêìn khaác nhûng tûâ göëc vêîn bêåt lïn nhûäng mêìm
chöìi tûúi non, traân cùng sûác söëng...
- “Thöi thöi cö aå. Cö noái töi laâm quaái gò?... Phaãi, trong nhaâ naây
töi laâ caái thùçng vö tñch sûå...”. Vûâa lêåt giúã tûâng trang saách, böë noá vûâa
hûúáng caái nhòn buöìn baä, xoa dõu vïì phña meå noá qua àöi mùæt kñnh.
Böîng nhiïn noá thêëy vûâa thûúng, laåi vûâa giêån con ngûúâi naây. ÚÃ
“öng ta” coá möåt caái gò àïën laå. Vûâa quaát thaáo êìm ô, naáo àöång caã khu
têåp thïí lïn, laåi coá thïí daân hoâa ngay àûúåc. Suöët caã ngaây chó biïët chuái
muäi vaâo saách. Saách ngöín ngang àêìu giûúâng, cuöëi giûúâng, chöìng lúán,
chöìng nhoã trïn mùåt baân, mùåt ghïë, kñn böën xung quanh tûúâng chöî
öng nùçm... Ngoaâi hai bûäa ùn ra, dûúâng nhû niïìm vui àñch thûåc
trong cuöåc àúâi öng laâ saách.
- Thaâ laâ thùçng keáo xe, xuác than, laåi nuöi nöíi vúå con: Àùçng naây
cûá nûãa thùçng, nûãa öng... suöët àúâi söëng baáo cö... hïåt miïëng gieã raách
vùæt trïn vai vúå, laâm khöí caã nhaâ.
Trong luác caäi nhau meå noá thûúâng noái nhûäng cêu êëy vaâ nhûäng
àûáa treã àûáng vïì phña meå, cuäng nhêåp têm khaá dïî daâng, nhûäng khêíu
ngûä cuãa ngûúâi meå töåi nghiïåp.
Àûáa con gaái lúán, coá trònh àöå hún, cùçn nhùçn:
- Sao böë cûá chuái muäi vaâo saách suöët ngaây thïë? Àïí laâm gò?... Cûá
tñch luyä maâ khöng sûã duång... Hïåt con lûâa chúã àêìy saách trïn lûng, coá
ai goåi noá laâ nhaâ baác hoåc, hay hiïìn triïët àêu?
Nhûäng luác êëy öng ngûúác àöi mùæt buöìn baä lïn nhòn con:
- Kïå tao con aå. Maây maâ cuäng khöng hiïíu böë thò úã nhaâ coân ai
hiïíu böë nûäa haã con? - Cêu traách cuãa öng giöëng nhû möåt lúâi than.
Biïët saáu ngoaåi ngûä vaâ thöng hiïíu nhiïìu lônh vûåc khoa hoåc kinh
tïë, xaä höåi, song kiïën thûác öng laâ möåt múá höîn àöån, höí löën. Vaâo öì aåt
vaâ ra cuäng öì aåt. Nhû möåt cùn phoâng chêåt heåp àïí bûâa baäi ngöín
ngang khöng hïì àûúåc sùæp àùåt hoùåc phên riïng tûâng loaåi àuáng võ trñ,
thûá tûå. Àöång chaåm àïën bêët kyâ vêën àïì naâo öng cuäng löi ra traâng
giang, àaåi haãi khoa hoåc, vùn hoåc, y hoåc... dûúâng nhû caã möåt suöëi
nguöìn tri thûác aâo ra theo öng.
Nhiïìu tham voång, nhiïìu mú ûúác, hoaâi baäo lúán lao nhûng têët caã
àïìu àaä boã öng maâ ài. Möåt phêìn do öng thêu naåp kiïën thûác möåt caách
aâo aåt, thiïëu sûå choån loåc cú baãn. Phêìn khaác do taâi ngoaåi giao keám.
Nhûng chuã yïëu do tñnh caách öng noáng naãy, cûúng trûåc vaâ baão thuã.
Ngaây beá, hai cuå àeã ra öng àïìu laâ nhûäng öng thöng, baâ phaán. Cuå öng
laâm thöng ngön cho Phaáp. Cuå baâ buön baán vaãi, gaåo têëm, möîi lêìn
buön tûâ vaâi ba chuyïën xe haâng lêëy tûâ caác tónh vïì... Mûúâi böën lêìn
sinh núã, chó àêåu coá saáu con, hai trai vaâ böën gaái, búãi sinh xong cuå baâ
boá buång, boá ngûåc quùèng con cho vuá em vaâ ngûúâi úã nuöi... Quan àiïím
cuãa hai cuå vêîn laâ troång nam, khinh nûä. Vò vêåy hai cêåu êëm àûúåc
chiïìu chuöång àùåc biïåt, coá con sen thùçng úã hêìu haå riïng. Hai anh em
giöëng hïåt nhau vïì khuön mùåt, voác daáng nhûng tñnh nïët hoaân toaân
traái ngûúåc. Suöët ngaây keân cûåa àêëm àaá nhau nhû hai con gaâ troåi, vò
thïë cûá dùæt xe ra khoãi cöíng laâ hai cuå phaãi sai thùçng úã ài theo àïí xem:
“Hïî hai cêåu coá àaánh nhau phaãi can ngay”, “coá vûát xe, vûát cùåp úã àêu
thò nhùåt vïì”. Àêët nûúác àang loaån laåc. Àïí baão vïå an toaân tñnh maång
con, cuå öng coân thuï riïng möåt thêìy daåy voä cho hai àûáa. Con sen,
thùçng hêìu röìi caã böën cö em gaái àïìu laâ nhûäng thñ vêåt àêìu tiïn cho cuá
luyïån têåp voä nghïå cuãa hai cêåu. Hïî àuâ àúâ, chêåm chaåp hoùåc laâm viïåc
gò khöng vûâa yá cêåu chuã laâ lêåp tûác ùn baåt tai, quaã àêëm hoùåc möåt cuá
àaá moác löån nhaâo tûâ trïn cêìu thang xuöëng... Baãn tñnh öng khöng
phaãi laâ hung dûä nhûng lúán lïn trong möåt böëi caãnh àùåc biïåt vaâ àûúåc
chiïìu chuöång nhû vêåy, tñnh caách öng tûå do phaát triïín vaâ dêìn dêìn
trúã thaânh möëi hiïím hoaå cho möi trûúâng xung quanh vaâ cho chñnh
baãn thên öng. Sau naây khi öng tham gia quên àöåi, trong àiïìu kiïån
söëng múái, dûúái aáp lûåc cuãa chïë àöå xaä höåi múái töët àeåp, öng àaä cöë gùæng
kiïìm chïë vaâ ñt nhiïìu thay àöíi. Nhûng neát hung haän, hay khuâng, dïî
nöíi loaån vêîn rúi rúát vaâ baám chùåt lêëy öng nhû lúáp rïu xanh baám chùåt
vaâo taãng àaá... suöët nhûäng ngaây tham gia khaáng chiïën. Tûâ têëm bùçng
Àñp-löm úã trûúâng Bûúãi öng tiïëp tuåc hoaân thiïån thïm vöën hiïíu biïët
cuãa mònh bùçng con àûúâng tûå hoåc. Caã khi vïì hûu cuäng vêåy, öng luön
coi troång tri thûác vaâ sûå hiïíu biïët. Suöët ngaây öng vuâi caái àêìu àam mï
cuãa mònh vaâo coäi mïnh möng cuãa khoa hoåc. Kiïën thûác àöëi vúái öng laâ
caái thang khöng coá nêëc têån cuâng. Caâng leo cao, caâng thêëy mònh phaãi
vûúåt lïn nêëc cao hún, caâng khöng thoaã maän vúái nhûäng thûá mònh vûâa
gùåt haái àûúåc... Coá leä vò thïë maâ öng ñt chõu phuåc thiïån, luön tûå haâo
thaái quaá vïì baãn thên: “Thùçng êëy mang tiïëng laâ kyä sû nhûng khöng
àaáng xaách deáp cho tao!... Hoåc haânh ba chûä lem nhem, thêëy gaái thò
theâm nhû chûãa theâm chua”... “Kyä sû gò hoãi kiïën thûác chuyïn sêu
cuäng lùæc: “Em chõu”. Möåt chûä ngoaåi ngûä beã laâm àöi khöng biïët...”.
Bònh thûúâng öng rêët ön töìn, noái chuyïån súãi lúãi vui veã, cúãi boã gan
ruöåt mònh, trñch dêîn tiïëng Taâu, tiïëng Têy. Vúái ngûúâi hiïíu öng, phuåc
taâi öng, öng sùén saâng àùåt lïn bïå cao cuãa tûúång àaâi, nhûúâng cúm seã
aáo... Nhûng luác noáng, öng trúã thaânh phi lyá, chûãi tuöët luöët, khöng trûâ
möåt ai. Baån beâ súå xanh mùæt, baão nhau: “Thùçng êëy àûúåc chuáa ban
cho trñ tuïå hún ngûúâi, nhûng tñnh caách quaá cao ngaåo, laâm sao thñch
húåp vúái coäi trêìn tuåc àûúåc”.
Suöët ngaây chuái muäi vaâo saách vúã, ngoaåi ngûä, öng thoaát ly hiïån
thûåc quaá xa... Böå baân ghïë gêìn chuåc nghòn öng àoaán taám chñn trùm
gò àoá. Cêìm 170 àöìng baåc lûúng hûu vïì, öng àûa vúå 100, giûä laåi 70
àöìng tiïu riïng - coi nhû öng àaä àoáng goáp àêìy àuã dû dêåt caã phêìn
mònh, phêìn con. Mûác söëng tûâ lêu àöëi vúái öng laâ 18 àöìng möåt ngûúâi.
Huöëng höì möåt ngûúâi coá nhu cêìu àún giaãn nhû öng, möîi thaáng chó
cêìn 40 àöìng tiïìn gaåo, 40 àöìng tiïìn rau - thò dêîu àöìng tiïìn coá mêët
giaá haâng chuåc lêìn chùng nûäa, öng vêîn söëng khoeã... Vúái sûå suy nghô
êëy, hïët nùm naây sang nùm khaác mùåc vúå con vêåt löån mûu sinh, öng
baão thuã yá kiïën cuãa mònh vaâ tröën sêu vaâo saách vúã vúái mú tûúãng cao
xa, bay böíng têån àêu àêu.
Böën àûáa con, àûáa àêìu chïët àuöëi trong àúåt theo öng ài sú taán...
Ài cöng taác vïì, öng vuâi àêìu nguã mï mïåt. Tónh dêåy, tòm con thò xaác
àaä àûúåc dên laâng vúát lïn búâ röìi... Ba àûáa coân laåi, öng chó thónh
thoaãng ngoá àïën viïåc hoåc haânh cuãa chuáng möîi khi chuáng coá yïu cêìu,
coân öng phoá mùåc vúå. Ba àûáa lúán lïn giaãn àún nhû cêy khoai, cêy
chuöëi, nhû con lúån, con gaâ, nhû nhûäng cêy moåc hoang trïn maãnh
àêët khö cùçn, thiïëu hùèn baân tay sùn soác, vun veán cuãa con ngûúâi, thaã
sûác xum xuï caânh laá vïì phña naâo tuây thñch. Baâ vúå ngoaâi taám tiïëng
nhaâ nûúác ra coân maãi lao àêìu vaâo xoay xoaã, lo lùæng vïì kinh tïë vaâ
trùm nghòn cöng viïåc vö danh khaác. Phêìn öng vuâi àêìu vaâo saách vúã.
Ba àûáa chó coá àûáa con gaái àêìu thûâa hûúãng chuát ñt trñ thöng minh vaâ
sûå cêìn cuâ, saáng taåo cuãa öng coân toã ra ham hoåc, yïu thñch saách vúã.
Hai thùçng con trai, ham chúi hún ham hoåc... Söëng trong àiïìu kiïån
khoá khùn, quy luêåt giaá trõ chi phöëi, xaä höåi bon chen, phûác taåp, àêìy
rêîy nhûäng tiïu cûåc... caã nhaâ coi cöng viïåc öng laâm laâ lêín thêín, dõ
moå, hêm hêëp vaâ ra sûác gaân quaãi röìi ngùn cêëm öng. Nhûäng luác êëy
bao giúâ trong nhaâ cuäng xaãy ra chuyïån caäi vaä, quùng quêåt, àêåp phaá,
tiïëng bêëc, tiïëng chò.
Möåt àiïìu öng chûa bao giúâ phuã nhêån laâ caã ba àûáa, tûâ nhûäng
nùm thú êëu àïën khi trûúãng thaânh, hoaân toaân àûúåc nhúâ vaâo àöi baân
tay têìn taão, thaáo vaát, lêìn höìi xoay xoaã cuãa vúå. Vò chöìng, vò con, baâ
khöng ngaåi möåt viïåc gò: may vaá, cêëp dûúäng, queát doån vïå sinh trong
khu têåp thïí, miïîn coá thïm ñt tiïìn buâ vaâo khoaãn thu nhêåp ñt oãi haâng
ngaây... Vúái öng böë, kyá ûác chuáng chó àûúåc ghi nhêån vaâi hònh aãnh vaâo
kyâ lûúng trong nhûäng nùm coân thú êëu, öng dêîn chuáng ài ùn hiïåu,
mua saách vúã, àöì chúi, thêåt laâ thoaãi maái. Sau chuáng lúán lïn, nhu cêìu
tùng mêu thuêîn vúái àöìng lûúng eo heåp, möîi ngaây möåt mêët giaá, öng
àïí daânh söë tiïìn êëy cho viïåc mua saách vúã “ngêm cûáu”.
Ngaây öng mêët, khi nhêåp quan, möåt ngûúâi baån thên tûâ höìi coân úã
trûúâng luåc quên khoaá böën, bùçng thaái àöå trên troång àaä àùåt cuöën tûâ
àiïín vaâo tay öng vaâ vaâi ba cuöën khaác kï göëi àêìu... Öng baån giaâ lêåp
tûác bõ caã hoå haâng phaãn àöëi gay gùæt:
- Khöng thïí àûúåc. Baác chaáu luác söëng suöët àúâi khöí vò àam mï
saách vúã röìi, giúâ xuöëng dûúái suöëi vaâng haäy àïí cho àêìu oác baác chaáu
cûåc kyâ thaãnh thúi... Thay vaâo cuöën tûâ àiïín, cö em gaái àùåt vaâo tay
öng cöî töí töm vaâ haâng xêëp tiïìn êm phuã...
Baån beâ hoå haâng khaách khûáa àaä àïën àöng àuã. Cöî baây chêåt trïn
baân, baân thúâ khoái nhang nghi nguát. Moåi ngûúâi kñnh cêín quêy troân
laåi thùæp neán hûúng àïí cuáng tûúãng nhúá túái ngûúâi àaä khuêët. Cho àïën
têån luác naây hoå vêîn khöng hiïíu nöíi baãn thên öng cuâng toaân böå caách
söëng, nïëp nghô cuãa öng luác sinh thúâi. Öng nhû laåc giûäa muön ngûúâi,
kïí caã vúå con. Ngay caã ba àûáa treã cuäng khöng hiïíu vaâ tön troång öng.
Giûäa öng vaâ vúå - hêåu quaã cuãa cuöåc eáp gaã giûäa hai gia àònh - keám
öng 18 tuöíi laâ caã möåt sûå traái ngûúåc. Giöëng nhû hai àûáa àêìu cuãa möåt
sûå vúi, àêìy, noáng, laånh. Öng coi troång tri thûác, coi troång sûå hiïíu biïët
vaâ löëi söëng vùn hoaá. Coân baâ tuy thuöåc göëc thaânh thõ thêåt nhûng laâ
saãn phêím cuãa chïë àöå phong kiïën chó àûúåc ùn hoåc àïën lúáp ba. Hai
con ngûúâi “tònh cúâ” phaãi chung söëng vúái nhau nhû trong möåt caái
löìng chêåt heåp, tuy cuâng noái tiïëng noái cuãa loaâi ngûúâi, cuãa dên töåc
nhûng khaác nhau vïì mùåt bùçng trònh àöå nïn khöng cuâng chung caách
hiïíu. Söëng vúái nhau moân moãi gêìn ba chuåc nùm trúâi vêîn chó hiïíu vïì
nhau möåt caách lúâ múâ, mú höì, thiïëu chñnh xaác. Luön luön gùçn hùæt,
xuác phaåm vaâ laâm töín thûúng túái danh dûå cuãa nhau. Àaä nhiïìu lêìn,
öng vúái tû caách ngûúâi baån àúâi, suy ngêîm, nghô ngúåi àïí tòm ra caách
caãm hoaá, taác àöång baâ, truyïìn cho baâ caã kho baáu cuãa loâng mònh.
Thêåt tiïëc vúái trònh àöå vùn hoaá lúáp ba baâ khöng àuã khaã nùng thu
nhêån. Àöìng thúâi vöën àêìu oác chêåt heåp, gheát nhûäng caái trûâu tûúång, baâ
chó tòm moåi caách àïí nhöët caái tû tûúãng - cûá luön chu du vaâo coäi mïnh
möng, cao siïu khoa hoåc cuãa öng vaâo voâng vêy cuãa cuöën söí chi tiïu
gia àònh... Nhûäng luác xoát ruöåt, baâ ngöìi haâng ngaây, haâng buöíi kïí lïí
cho öng nghe vïì söë tiïìn mua àöì duâng, thûác ùn trong caã tuêìn, cùçn
nhùçn chò chiïët öng vïì lûúång tiïìn àoáng goáp ñt oãi. Àïí chêëm dûát nhûäng
lúâi kïí lïí daâi doâng êëy, thay vò àöång viïn an uãi vúå, mùåt öng nhùn
nhuám àïën töåi nghiïåp: “Mùåc kïå caái troâ tñnh toaán chi ly vúái cuöën söí chi
tiïu chêåt heåp cuãa cö. Nhu cêìu cuãa töi àún giaãn lùæm: böën mûúi àöìng
tiïìn gaåo, böën mûúi àöìng tiïìn rau laâ àuã. Hiïíu chûa? Haäy àïí cho töi
yïn”... Tiïëp theo àoá laâ nhûäng cuöåc caäi vaä khöng tiïìn khoaáng hêåu...
Hai con ngûúâi söëng quay lûng laåi nhau, vö tònh taân phaá cuöåc àúâi
nhau, laâm aãnh hûúãng khöng ñt túái bêìu khöng khñ trong laânh cuãa ba
àûáa treã. Hai àûáa àêìu giöëng böë nhû hïåt, böåc trûåc, thùèng thùæn vaâ àïìu
coá tñnh khuâng, thñch gêy sûå, ûa bûát phaá nöíi loaån. Thùçng thûá hai
tñnh caách coân hung dûä hún, möåt phêìn do aãnh hûúãng trûåc hïå - thûâa
hûúãng troån veån tñnh di truyïìn cuãa böë. Vò khöng thñch nghi nöíi àïí
laâm ngûúâi töët, cuäng khöng xêëu hùèn àïí biïën thaânh keã tha hoaá, sa
àoaå; noá àaä duâng caái chïët àöåt ngöåt àïí xoaá nhoaâ moåi nöîi àau khöí, àïí
laåi nöîi àau àúán - nhû möåt sûå trûâng phaåt, möåt chên lyá söëng cho baâ
meå giaâ thïí nghiïåm: “Doâng hoå àöåc àinh”... Niïìm hy voång cuãa baâ bêy
giúâ gûãi gùæm têët caã vaâo cêåu uát, giöëng meå nhû taåc, àûúåc coi laâ “quaã
laânh”. Caã cêy laânh chó sinh àöåc möåt quaã laânh... Àûáa con gaái, caâng
lúán caâng xa laå vúái baâ... Vaâ möåt nöîi mú höì höët hoaãng boáp ngheåt lêëy
traái tim baâ khi thêëy noá bùæt àêìu say sûa vúái viïët laách, saách vúã.
Luác coân söëng, öng yïu àûáa con gaái nhêët. Bùçng vaâo sûå nhaåy caãm
cuãa ngûúâi cha, öng vûâa quyá laåi vûâa ngaåi noá. Tñ tuöíi àêìu, lûúäi noá àaä
moåc àêìy gai. Noá phaán xeát öng nhû quan toaâ phaán xeát töåi phaåm.
Cuäng aánh mùæt gay gùæt, veã mùåt caâu caåu êëy. Ngay caái cûúâi cuãa noá vúái
öng cuäng mang yá móa mai, bao dung. Thêåt may giûäa öng vaâ noá chó
va chaåm vïì mùåt kinh tïë, xuêët phaát tûâ loâng thûúng meå thaái quaá gêy
nïn... Dûúái con mùæt noá, hònh nhû öng múái chó laâm troân böín phêån maâ
taåo hoaá vöën daânh cho nhûäng ngûúâi àûúåc coi laâ àaân öng, nghôa laâ àaä
sinh ra chuáng noá trïn àúâi. Coân moåi mùåt cêìn quan têm sùn soác öng
phoá mùåc meå noá. Nhûäng nùm cuöëi àúâi àöìng tiïìn mêët giaá, öng coân vö
tònh truát thïm gaánh nùång lïn vai meå noá. Gioång lûúäi nghiïåt ngaä cuãa
noá caâng vïì sau caâng hay kïët töåi öng laâ nguöìn göëc cuãa moåi nöîi bêët
haånh trong gia àònh.
Tuy vêåy tûâ sêu trong coäi loâng öng vêîn êëm lïn möåt tia hy voång
rùçng: trong ba àûáa con cuãa öng, noá laâ ngûúâi thaânh àaåt hún caã, noá
ham hoåc, toã ra hiïíu biïët, thñch saách vúã hay lyá luêån... Noá seä laâ ngûúâi
hiïíu öng vaâ minh oan cho kiïëp söëng lêìm laåc cuãa öng nhûäng nùm
thaáng qua. Têët caã nhûäng gò öng chûa kõp laâm trïn coäi àúâi trêìn tuåc
naây thò noá seä kïë tiïëp vaâ hoaân thiïån. Bao thêët baåi, thêët voång cuãa öng
cuäng laâm nhùçm cho noá möåt sûå buâ àùæp, thaânh cöng úã àúâi.
Àaám giöî tan, moåi ngûúâi taãn maát ra vïì, öìn aâo, chöån röån, thêåt
chùèng coá khöng khñ cuãa ngaây giöî tñ naâo. Linh thêëy bûâng bûåc trûúác
sûå vö têm, vö tñnh cuãa nhûäng ngûúâi àûúåc coi laâ “lúán” naây. Sau nghi
lïî xaä giao thöng thûúâng: thùæp hûúng, khêën khûáa... hònh nhû laâ möåt
dõp àïí caánh àaân öng nhêåu nheåt, chuyïån troâ lai rai, caánh àaân baâ
chuyïån phiïëm: “Giaá àöìng àö höm nay àaä tùng gêìn 40 röìi àêëy. Ghï
khöng?” "aâ, thõt boâ höm nay coá 55 thöi nhúá. Ngon vaâ núã hún thõt lúån
nhiïìu”... Cûá thïë, têët bêåt öìn aâo... chùèng coân chaånh nhúá túái hûúng höìn
ngûúâi àaä khuêët. Vúái hoå caái chïët thêåt giaãn àún: “Thöíi möåt nhuám tro
taân trong loâng baân tay. Thïë laâ hïët”.
Hoå haâng vïì röìi, meå cö quyïën luyïën tiïîn nöët hai böë con ngûúâi
khaách ra têån cöíng khu têåp thïí, coân laåi möåt mònh trong ngöi nhaâ
vùæng veã, thùæp thïm möåt chêìu hûúng, cö ngûúác àöi mùæt thaânh kñnh
lïn têëm aãnh böë, àêìu miïn man bao yá nghô: “Yïu thûúng, ên hêån,
tiïëc nuöëi...”
- Con Linh àêu röìi?

- Daå... Linh ngú ngaác trûúác gioång àiïåu böîng dûng gay gùæt cuãa
meå. Vûâa cuáng giöî xong... ñt nhêët höm nay cuäng laâ möåt ngaây linh
thiïng... Nhaâ laåi chó coân hai meå con.
- Khiïëp quaá... baâ meå chun muäi - .. Liïåu maâ töëng tiïîn nöët àöëng
saách vúã trïn gaác cuãa öng böë vö tñch sûå chuáng maây ài chûá... ai àïën
cuäng kïu.
Linh baâng hoaâng, khöng muöën tin vaâo tai mònh. Àaânh rùçng
thúâi gian gêìn àêy, meå cö coá àiïìu gò khöng bùçng loâng vaâ hay bùæt cö
phaãi thu xïëp, doån deåp, baán nöët àöëng saách vúã ài... nhûng chûa bao
giúâ meå phaán xeát bùçng caái gioång laånh leäo, cay nghiïåt àïën nhû thïë.
Öng böë vö tñch sûå chuáng maây... Chaã leä caã cuöåc àúâi phêën àêëu êm
thêìm, bïìn bó cuãa böë chó àûúåc goái trong ba chûä “vö tñch sûå” möåt caách
baåc beäo, trùæng trúån nhû vêåy sao?
Àeân phuåt tùæt. Khu têåp thïí chòm ngêåp trong boáng töëi. Linh chao
àaão, hêîng huåt trûúác àöëng baãn thaão ngöín ngang, loâng cuäng ngöín
ngang bao yá nghô... Phaãi! Duâ cöë tònh khöng ài theo con àûúâng lêìm
laåc cuãa öng, cöë tònh khöng dêîm chên lïn mö àêët maâ caã cuöåc àúâi öng
àaä tûâng vêëp. Cö nöåp àún thi vaâo khoa Hoaá trûúâng Àaåi hoåc Sû phaåm
I Haâ Nöåi. Nhûäng muöën yïn phêån nhû meå - laâm möåt ngûúâi nöåi trúå,
hoùåc möåt giaáo viïn - cöng chûác nhaâ nûúác bònh thûúâng... naâo ai ngúâ
caái hïå di truyïìn ADN, caái baãn nùng saáng taåo cuãa böë laåi baám rïî chùæc
vaâ sêu trong têm höìn cö àïën thïë. Duâ bõ hoaân caãnh söëng che lêëp, bõ
caác em laãng traánh vaâ baâ meå nghiïåt ngaä, àaánh chûãi, chò chiïët “Tam
àaåi dúã húi” lêìn naây, lêìn khaác, caái baãn nùng khao khaát saáng taåo êëy
vêîn lúán lïn khöng ngûâng vaâ kiïn cûúâng phaát triïín giöëng nhû bïånh
ung thû lúán lïn trong caác tïë baâo söëng, lan traân ra khùæp cú thïí, buöåc
cö phaãi haânh àöång, khöng sao cûúäng laåi àûúåc.
Bùæt àêìu nhûäng giúâ phuát thaã höìn lïn mêy gioá, vuâi àêìu vaâo saách
vúã, tröën sêu vaâo coäi phiïu diïu tûúãng tûúång àïí röìi “tûå mònh ùn thõt
mònh”, thûác àïm höm, chùæt loåc, ghi cheáp, gaåch xoaá, àïí viïët ra nhûäng
àiïìu têm huyïët - thêåt nhêët vúái loâng mònh.
Cùn gaác xeáp beá nhoã, núi lûu giûä saách vúã, baãn thaão giêëy túâ cuãa böë
trúã thaânh núi thiïng liïng, thaânh kñnh, yïn tônh riïng cuãa cö... Sau
têët caã nhûäng cöng viïåc àúâi thûúâng, cö laåi kiïëm cúá treâo lïn - nhû con
öëc chui vaâo voã cuãa mònh. Cûá leo hïët caác bêåc cêìu thang, ngöìi xuöëng
chiïëc baân göî cuä kyä quen thuöåc, cêìm lïn chiïëc buát maáy cuãa ngûúâi cha
àïí laåi cö lêåp tûác chòm àùæm trong tû tûúãng cuãa mònh... Nhûäng luác êëy
têët caã nhûäng gò laâm cö àau àúán, lo êu trong sûå töìn taåi trïn mùåt àêët
àïìu bõ rúi xuöëng tûåa chiïëc laá khö gùåp gioá, chó coân laåi àónh cao àêìy
sûác quyïën ruä cuãa tû tûúãng vaâ khoa hoåc... Möîi lêìn rúâi caán buát, cö nhû
nhêån thêëy aánh mùæt lêëp laánh, tinh anh cuãa böë vêy boåc cö, nuå cûúâi
hiïìn dõu toaã saáng àöång viïn khñch lïå cö, nhû muöën noái vúái cö rùçng:
“Khaá lùæm, con gaái cuãa böë. Trïn àúâi naây khöng coân àiïìu gò àeåp hún
vaâ coá thïí laâm cho con ngûúâi trúã thaânh thêìn thaánh hún thïë nûäa àêu
con aå. Àoá laâ haånh phuác chên chñnh, laâ niïìm vui àñch thûåc”.
Chöìng baãn thaão cuãa cö cûá möîi ngaây möåt cao bïn caånh chöìng
baãn thaão dúã dang, chùæp vaá, àûát àoaån cuãa böë, biïët bao nhiïu yá tûúãng,
chi tiïët, söë liïåu cö nhêån àûúåc tûâ trong nhûäng trang baãn thaão chùæp vaá
tûúãng chûâng vö nghôa êëy... Cuäng biïët bao lêìn cö gêìn nhû hoaãng loaån
phaát àiïn lïn khi phaát hiïån ra vaâi chuåc trang trong àöëng baãn thaão
àaä xïëp sùæp laåi goån gheä cuãa böë, bõ thùçng em àem ra cuöën phaáo, vaâ baâ
meå lêëy xuöëng àïí loát nöìi, nhoám bïëp.
- Linh, con Linh àêu röìi? Tiïëng baâ meå voång tûâ dûúái nhaâ.
- Daå...
- Öi giúâi úi con naây àiïn aâ? Noáng nûåc thïë naây, maây chui lïn àêëy
laâm gò? Con naây dúã húi thêåt röìi.
Gioång noái gay gùæt, nghi hoùåc, muâi êím möëc tûâ nhûäng trang saách
öë vaâng cuä kyä, nhûäng gioåt möì höi lùn tùn trïn traán, nhúáp nhaáp núi
baân tay giuáp cö nhêån ra sûå vö lyá cuãa mònh trong thúâi àiïím hiïån taåi.
Cö loâ doâ xuöëng gaác. Gioång sai cuãa meå, nñu chên cö laåi:
- Ö kòa, tiïån thïí quùèng têët caã nhûäng cuãa núå xuöëng àêy cho töi
chûá. Cö khöng biïët töi vûâa phaãi ài goåi baâ Hiïín àöìng naát àïën àêy
mua têët têåt àêëy aâ? Xem coá àûúåc ba chuåc cên khöng?... Vaâ baâ thúã
phaâo ra möåt húi nheå nhoäm:
- Thöi, tûâ nay thïë laâ thoaát núå!
Linh laånh ngûúâi. Söëng vúái meå gêìn ba chuåc nùm trúâi cö vêîn
khöng thïí naâo giaãi thñch nöíi vò sao meå laåi cùm gheát saách vúã vaâ
nhûäng gò liïn quan àïën hoaåt àöång trñ oác àïën thïë? Laâ ngûúâi àaân baâ
àún giaãn, dûúâng nhû baâ cho rùçng: nhûäng thûá “cuãa núå” àoá chó laâm
àêìu àöåc cuöåc àúâi chöìng baâ, aãnh hûúãng caã àïën àúâi baâ, vaâ nïëu bêy giúâ
khöng queát saåch, baán saåch, phi tang saåch thò àûáa con gaái baâ cuäng seä
bõ àöëng saách vúã ngöìn ngöån kia laâm haåi. Baâ thûåc sûå muöën cûáu noá.
- Nhanh lïn. Tiïëng baâ giuåc.
Trong tû thïë khöën khöí nûãa nùçm, nûãa boâ trïn caác bêåc thang,
Linh oaâ khoác. Baân tay nùæm chùåt nhûäng trang baãn thaão nhû höm
naâo cö nùæm chùåt hoân àêët trïn tay. Chó coá àiïìu ngaây êëy cö khöng thïí
naâo khoác àûúåc.
- Ö kòa - baâ giêåm chên thònh thõch.
- Muöën khoác böë sao khöng biïët khoác trong àaám tang, àaám giöî.
Chúâ xong xuöi röìi, chui lïn àêëy maâ ùn vaå aâ?
1987
KIM CHÓ NAM
Nguyïîn Toaân
Nhû nhûäng àïm trûúác, àïm nay khi vûâa chòm trong giêëc nguã
chêåp chúân, hùæn laåi rúi vaâo cún aác möång. Möåt cún aác möång thêåt dûä
döåi, kinh hoaâng. Thoaåt àêìu hùæn thêëy mònh laåc vaâo möåt cung àiïån
nguy nga traáng lïå, löång lêîy sùæc maâu. Êm nhaåc reáo rùæt núi núi vaâ hùæn
ngêët ngêy trong khöng gian dõu ngoåt hûúng hoa. Dêåp dòu quanh
hùæn àuã moåi lúáp ngûúâi giaâ treã gaái trai, ai cuäng raång rúä xiïm y, höìng
höìng da phêën. Rûúåu trong maâu höí phaách ngoåt ngaâo, soáng saánh ly
pha lï. Tûâng àoaân myä nûä lûúån lúâ quanh hùæn, tay aáp vai kïì, soáng
tònh lúáp lúáp, lúâi chuác tuång nhû chuöng ngên. Hùæn nhû mï lõm trong
coäi hoan ca, khöng coân biïët mònh laâ ai, úã núi chöën naâo. Röìi thoùæt
nhiïn, caãnh vêåt quanh hùæn tûâ tûâ tan biïën, nhû vûâa bõ quyïìn pheáp
cuãa möåt chiïëc àuäa thêìn. Cung àiïån biïën mêët, nhûúâng chöî cho hoang
maåc mïnh möng, ngöín ngang goâ àöëng. Àêët àai xaám xõt dûúái chên
hùæn vaâ mùåt trúâi choái loâa döåi lûãa trïn àêìu. Khöng gian cêm lùång,
khöng möåt tiïëng àöång hïåt nhû möåt cuöën phim cêm. Raãi raác quanh
hùæn nhûäng thên cêy chaáy àen chêåm chaåp tröìi lïn tûâ loâng àêët, vûún
nhûäng caánh tay khùèng khiu lïn cao nhû cêìu cûáu. Tûâ chên trúâi,
haâng àaân maáy bay àen truäi àang sêìm sêåp lao àïën. Nhûäng loaåt bom
thi nhau truát xuöëng. Khöng coá tiïëng gêìm theát cuãa maáy moác, khöng
coá nhûäng tiïëng nöí xeá trúâi nhûng mùåt àêët cuäng rung lïn chao àaão,
àêët àaá cuâng nhûäng àuån khoái cuöìn cuöån böëc lïn. Hùæn chaåy cuöëng
cuöìng trong nöîi súå haäi töåt cuâng, khöng kïí phûúng hûúáng. Röìi bêët
chúåt hùæn vêëp teá. Nhòn xuöëng, hùæn kinh hoaâng khi nhêån ra xaác cuãa
Mêy, thùçng baån chiïën àêëu cuâng àún võ àaä chïët trong chiïën dõch 72 úã
Kon Tum. Mêy nùçm àoá vúái möåt löî àaån sêu huát giûäa ngûåc, nhûng
gûúng mùåt laåi thanh thaãn, treã trung vaâ àeåp àïën laå luâng. Bêët giaác
hùæn luâi laåi, sûäng ngûúâi. Búãi caái xaác àang tûâ tûâ àûáng dêåy. Trûúác mùåt
hùæn khöng coân laâ Mêy, maâ laâ möåt cö gaái coân rêët treã. Liïn! Hùæn kïu
lïn thaãng thöët. Phaãi, chñnh laâ Liïn! Cö àûáng àoá, toác xoaä daâi trong
mõt muâ buåi khoái, àöi mùæt múã to nhòn hùæn àùm àùm, nûãa dõu daâng,
nûãa oaán hêån. Röìi cö quay lûng bûúác ài, thoùæt àaä xa nguát. Hùæn vuâng
chaåy theo, vûâa chaåy vûâa goåi tïn cö, mùåc cho tûâng àaân maáy bay quêìn
àaão trïn àêìu, nhûng boáng cö àaä chòm dêìn vaâo mïnh möng khoái lûãa.
Hùæn bûúác loaång choaång trong ï chïì ruä rûúåi vaâ nûúác mùæt tûå dûng ûáa
ra. Röìi àöåt ngöåt bêìu trúâi böîng trúã nïn àen kõt, vêìn vuä mêy àen, saáng
loaâ aánh chúáp. Hùæn laåi thêëy mònh àang úã giûäa biïín döng trïn möåt
con thuyïìn moãng manh nhû chiïëc laá. Con thuyïìn cûá xoay troân trong
sûå cheâo chöëng tuyïåt voång cuãa hùæn. Khöng coân biïët àêu laâ bïën búâ.
Chó coân boáng àïm. Chó coân quanh hùæn àúåt àúåt soáng lûâng vêy buãa
dêng nhûäng ngoån nûúác cao ngêët trùæng lêëp laánh trong chúáp loeá.
Dûúâng nhû nûúác cuãa caã àêët trúâi àang cuöìn cuöån àöí vïì àêy, xêy
thaânh àùæp nuái bao quanh, chûåc chúâ nhêån chòm hùæn. Röìi hùæn nhû bõ
huát vaâo möåt xoaáy nûúác khöíng löì, sêu thùèm. Hùæn thêëy mònh rúi maäi
rúi maäi, huåt hêîng trong khoaãng khöng. Hùæn theát lïn, nhûäng tiïëng
theát khöng thaânh lúâi. Hùæn bêëu vñu, dêîm àaåp trong nöîi hoaãng loaån
khuãng khiïëp.
Vaâ caãm giaác nhoái àau úã chên àaä laâm hùæn thoaát khoãi cún aác
möång. Trong cún mï, hùæn àaä àaåp nhû giaä vaâo bïå tûúâng. Cöí hoång khö
khöëc, möì höi tuáa ra ûúát àêìm caã lûng aáo nhûng tay chên hùæn laåi laånh
run. Coân nûãa tónh nûãa mï, hùæn àûa baân tay lïn quïåt nûúác mùæt.
Àuáng luác êëy, hùæn nhêån ra mònh àang nùæm trong tay möåt vêåt troân
nhoã, maát laånh. Caái la baân. Hùæn nhúá ra. Àêy laâ caái la baân cuãa cö gúãi
tùång, hùæn vûâa nhêån àûúåc tûâ chiïìu. Vaâ caái thûåc taåi cay nghiïåt laåi giú
nhûäng nanh vuöët gúám ghiïëc ra, quùæp chùåt lêëy hùæn möåt caách taân
nhêîn, laånh luâng.
Coá tiïëng chuöåt ruác tûâng chùåp úã goác phoâng. Caái con vêåt àaáng
gheát êëy hoáa ra laåi laâ baån cuãa hùæn mêëy bûäa nay. Thoaåt àêìu noá coân
nghi ngaåi neáp trïn trêìn nhaâ, chó lêëp loá àêìu vaâ toâ moâ giûúng cùåp mùæt
troân xoe. Sau dêìn quen noá àaä daám àûáng trïn bêåu cûãa chùm chuá
nhòn hùæn vúái böå ria meáp rung rung. Caái nhòn nhû muöën hoãi: Sao gaä
ngûúâi naây laåi coá mùåt úã àêy? Vaâ àïën höm nay noá àaä ung dung chaåy
qua laåi trïn nïìn phoâng àïí liïëm laáp nhûäng vuån àöì ùn rúi vaäi.
Laåi nhûäng tiïëng ruác cuãa con chuöåt êëy. Tiïëng chuöåt. Caách àêy
mûúâi nùm, vaâo möåt buöíi trûa vùæng ngûúâi, taåi cùn phoâng nhoã cuãa
hùæn phña sau truå súã xaä, cö àaä àöåt ngöåt hoãi hùæn vúái veã súå haäi:
- Anh coá nghe gò khöng?

Hùæn ngú ngaác:
- Khöng, gò vêåy?
- Àoá, múái vûâa àoá. Tiïëng chuöåt.
Hùæn chuá yá lùæng tai:
- ÚÂ, àuáng röìi. Vêåy laâ úã àêy cuäng coá chuöåt.
Cö chun muäi:
- Ghï quaá haâ. Anh biïët khöng, em súå nhêët laâ luä chuöåt.
Röìi cö hoãi thêåt höìn nhiïn:
- Böå anh khöng súå chuöåt aâ?
Hùæn phò cûúâi:
- Khöng.
- Möåt mònh úã àêy, khöng súå ma, khöng súå chuöåt. Vêåy anh súå gò
nhêët?
Möåt thoaáng suy nghô röìi hùæn traã lúâi cö:
- Phuå nûä.
Thoaåt àêìu cö chûa hiïíu. Nhûng röìi möåt maâu höìng phúát àaä hiïån
dêìn trïn khuön mùåt thanh tuá coá neát möi cong cong nhû húân döîi. Àöi
mùæt to troân kheä cuåp xuöëng. Cö phuång phõu bùçng gioång Huïë pha tröån
thêåt dïî thûúng:
- Thöi ài, àûâng coá xaåo.
Hùæn bêåt cûúâi trûúác veã höìn nhiïn, àaáng yïu cuãa cö. Nhûng àöëi
vúái hùæn, àoá laâ sûå thêåt. Möåt sûå thêåt maâ hùæn chûa bao giúâ thöí löå cuâng
cö, duâ hùæn àaä kïí cö nghe vïì chuyïån àúâi cuãa hùæn. Vúái möåt ngûúâi cha
liïåt syä, möåt quaäng àúâi sinh viïn dang dúã vò nhaãy nuái ài R, nhûäng
nùm thaáng hoåc quên sûå taåi miïìn Bùæc, nhûäng trêån àaánh nöíi tiïëng
hùæn tûâng tham gia trïn cûúng võ Àaåi àöåi trûúãng cho àïën ngaây giaãi
phoáng toaân miïìn.
Hùæn kïí vaâ cö ngöìi nghe mï maãi. Àöi mùæt aánh lïn caái nhòn suâng
tñn, ngûúäng möå nhû möåt con chiïn trûúác Chuáa Giï-su. Sinh trûúãng
trong gia àònh vúái ngûúâi cha coá ñt nhiïìu dñnh lñu àïën chïë àöå Saâi Goân
cuä, cö chó thêåt sûå biïët vïì Caách maång tûâ nùm 75 giaãi phoáng, noái àuáng
hún laâ tûâ khi cö theo gia àònh ài kinh tïë múái úã trïn naây, möåt vuâng
àêët Têy Nguyïn àiïåp truâng, xa huát. Nhû àa söë baån beâ cuâng trang
lûáa, caái laäng maån, nhaåy caãm cuãa tuöíi treã núi cö àaä bùæt gùåp vaâ hoaâ
nhêåp möåt caách tûå nhiïn, haâo hûáng vaâo doâng chaãy chung, trong vùæt,
maånh meä cuãa nhûäng nùm àêìu giaãi phoáng. Chñnh vò vêåy, cuäng thêåt
tûå nhiïn, hùæn àaä trúã thaânh biïíu tûúång trong suy nghô cuãa cö.
Sau khi töët nghiïåp cêëp 3, cö thi àaåi hoåc nhûng khöng àêåu. Vïì
laåi àõa phûúng cö lao vaâo cöng taác Àoaân trong thúâi gian chúâ àúåi kyâ
thi múái. Coân hùæn, khi biïët rùçng caái xaä eâo uöåt cuãa cö àang cêìn möåt
ngûúâi laänh àaåo biïët töí chûác, quaãn lyá vaâ quyïët àoaán àïí vûåc dêåy, hùæn
àaä xin tùng cûúâng vïì àêëy vúái baãn tñnh cöë hûäu maâ baån beâ hùæn thûúâng
goåi laâ khöng biïët súå laâ gò. Vïì tuöíi àúâi, hùæn hún cö àïën mûúâi mêëy
tuöíi, nhûng qua thúâi gian, ngoaâi nhûäng luác cuâng laâm viïåc, coân laåi
trong àúâi thûúâng - caã hai àïìu xem nhau nhû anh em. úã cö, hùæn tòm
thêëy möåt têm höìn nhaåy caãm, ham hiïíu biïët, chên thaânh vaâ yïëu
àuöëi. Coân trong mùæt cö, hùæn laâ ngûúâi àaân öng baãn lônh, tûâng traãi,
àêìy ùæp nhûäng vöën söëng, nhûäng tri thûác múái maâ cö hùçng khaát khao
tòm toâi, hoåc hoãi. Röìi dêìn dêìn, caâng vïì sau, bùçng trûåc giaác cuãa mònh,
hùæn nhêån thêëy nhûäng tònh caãm khaác laå núi cö, nhûäng tònh caãm têët
yïëu seä naãy sinh vò sûå gêìn guäi thûúâng ngaây cöång vúái sûå aái möå sùén coá,
duâ cö vêîn biïët hùæn àaä coá vúå con hiïån úã Àaâ Nùéng, núi hùæn sinh ra vaâ
lúán lïn. Hún ai hïët, hùæn hiïíu roä sûå hêëp dêîn cuãa baãn thên mònh àöëi
vúái phuå nûä. Nhûäng nùm thaáng phong sûúng trêån maåc khöng baâo
moân nöíi neát lõch laäm êín dêëu chuát duyïn ngêìm vöën coá núi hùæn. Cöång
vúái maãnh bùçng àaåi hoåc quaãn lyá kinh tïë hùæn töët nghiïåp sau chiïën
tranh vaâ khaã nùng lyá luêån, hùæn thûúâng àûúåc àaánh giaá laâ möåt caán böå
nhiïìu triïín voång. Cho nïn, duâ thoái trùng hoa laâ möåt têåt xêëu hoaân
toaân xa laå vúái baãn chêët cuãa hùæn, hùæn vêîn coá nùm, baãy möëi tònh
maänh liïåt, say mï vúái nhûäng ngûúâi con gaái tûå nguyïån àïën vúái hùæn,
têët caã àïìu phaát sinh tûâ loâng aái möå nhiïåt thaânh. Àoá laâ àiïím maånh,
àöìng thúâi cuäng laâ àiïím yïëu cuãa hùæn, maâ àöi lêìn hùæn àaä phaãi traã giaá
trong thúâi gian hùæn ra Bùæc hoåc vaâ khi úã chiïën trûúâng. Seä laâ caái giaá
rêët àùæt nïëu nhû hùæn khöng àûúåc chiïëu cöë, nûúng nheå vò nhûäng nöî
lûåc baãn thên. Hùæn súå phuå nûä, noái àuáng hún, súå sûå gêìn guäi thaái quaá
laâ vò thïë.
Àïm muâa haå oi nöìng, bûác böëi. Hùæn uïí oaãi ngöìi dêåy, quúâ tay tòm
ca nûúác uöëng. Hùæn àaä úã trong naây mêëy àïm röìi nhó? Baãy àïm, hay
mûúâi àïm? Tûå dûng hùæn nhïëch meáp cûúâi, caái cûúâi meáo moá. Thêåt ra,
thúâi gian hiïån taåi coân coá yá nghôa gò àöëi vúái hùæn àêu. Vùèng coá tiïëng
gaâ gaáy eo oác tûâ xa. Hùæn bêåt lûãa nhòn àöìng höì. Àaä ba giúâ saáng. Hïët
àïm laåi ngaây, hïët ngaây laåi àïm. Hùæn nùçm xuöëng, nhùæm mùæt cöë döî
giêëc nguã nhûng khöng sao chúåp nguã àûúåc. Caái quaäng àúâi quaá khûá
laåi chêåm chaåp quay vïì trong vö thûác.
Möåt lêìn, khi hùæn vûâa nêëu cúm xong vaâ chuêín bõ doån bûäa chiïìu
thò Liïn túái. Nhòn hùæn luái huái trong bïëp, cö cûúâi:
- Cho em ùn cúm vúái.
- Àûúåc thöi. Nhûng coá sao ùn vêåy nghe.
Hùæn lêëy thïm cheán àuäa vaâ doån lïn baân. Thûác ùn chó veãn veån coá
nûãa caái trûáng luöåc dêìm nûúác mùæm maâ hùæn ùn daânh tûâ bûäa trûúác vaâ
tö canh mûúáp. Cö ngú ngaác:
- Chó coá vêåy thöi sao?
Hùæn thaãn nhiïn:
- Àaä noái coá sao ùn vêåy maâ - Ngûâng giêy laát, hùæn tiïëp - Tröìng
rau, nuöi gaâ laâ àïí tûå caãi thiïån, nhûng cuäng laâ möåt caách àïí taåo niïìm
vui, àuáng khöng naâo?
- Nhûng maâ - Gioång cö nhû ngheån laåi. Nhûäng ngoán tay thon
nhoã cûá mên mï möåt caách töåi nghiïåp àöi àuäa trïn baân. Phaãi àúåi hùæn
giuåc mêëy lêìn, cö múái ùn hïët cheán cúm. Cho àïën cuöëi bûäa, cö khöng
noái thïm gò nûäa.
Trûa höm sau vûâa ài thùm àöìng trúã vïì, bûúác chên vaâo bïëp hùæn
àaä thêëy bûäa ùn àûúåc chuêín bõ chu àaáo. Bïn caånh nöìi cúm vûâa chñn
laâ xoong thõt kho vaâ nöìi canh chua nêëu caá. Giêy laát ngaåc nhiïn
thoaáng qua vaâ hùæn hiïíu ngay ai laâ àaåo diïîn, laâ cö Têëm nhû ngaây
xûa trong quaã thõ. Àuáng nhû hùæn nghô, cö Têëm Liïn àang ngöìi cho
àaân gaâ con ùn phña sau bïëp. Vûâa rùæc gaåo, cö vûâa ruã ró troâ chuyïån vúái
luä gaâ bùçng nhûäng lúâi nûång nõu, êu yïëm. Tuy thêëy vui vui, hùæn vêîn
laâm mùåt nghiïm vaâ laånh nhaåt hoãi cö:
- Ai cho pheáp cö baây troâ úã àêy? - Hùæn chó tay vaâo bïëp.
Àöi mùæt àen troân húi cuåp xuöëng, nhûng gioång cö laåi bûúáng bónh:
- Anh khöng cho, nhûng em thñch thïë. Bûäa trûúác anh múâi em,
bûäa nay em múâi laåi. Coi nhû huïì.
Hùæn ngùæc ngûá trûúác caái lêåp luêån khön ngoan coân húi hûúáng treã
con cuãa cö. Thêëy hùæn im lùång, cö tiïëp:
- Anh phaãi chuá yá giûä sûác khoeã. Lúä àau nùçm xuöëng lêëy ai lo?
- Töi seä tûå lo. Liïn coá bao giúâ thêëy töi phaãi uöëng viïn thuöëc
chûa?
- Chûa túái luác àoá thöi. Cûá ùn uöëng kiïíu nhû anh röìi biïët.
Hùæn nhûúång böå:
- Thöi àûúåc. Khöng baân caäi nûäa. Mònh cuâng ùn - Hùæn noái vaâ
ngöìi vaâo baân. Caã hai cuâng ùn möåt caách ngon laânh. Suöët bûäa ùn, hùæn
chó noái toaân chuyïån trïn trúâi dûúái biïín vò khöng muöën laâm mêët ài
sûå vui veã, haâo hûáng cuãa cö. Àúåi àïën khi xong bûäa, hùæn múái nheå
nhaâng hoãi:
- Liïn coá khi naâo ùn cúm chan nûúác mûa chûa?
Cö kheä luác lùæc àêìu, veã ngaåc nhiïn:
- Chûa. Nhûng laâm gò coá kiïíu ùn kyâ cuåc vêåy?
- Coá àoá. Trong nhûäng tònh huöëng bùæt buöåc. Trong chiïën tranh
coá nhûäng trêån àaánh aác liïåt àïën mûác cùn hêìm daä chiïën seä trúã thaânh
àiïìu kiïån söëng coân cuãa möîi ngûúâi lñnh. Vaâ àöi luác vûâa àaâo xong
hêìm, gùåp phaãi nhûäng trêån mûa rûâng aâo aåt trùæng trúâi thò dô nhiïn
chuyïån àûáng dêìm chên trong buân àïí ùn cúm dûúái cún mûa àöí nhû
truát laâ chuyïån thûúâng tònh. Töi àaä nhiïìu lêìn lêm vaâo hoaân caãnh êëy.
- Nhûng àoá laâ thúâi chiïën - Cö noái chöëng chïë.
- Àuáng. Thúâi chiïën coá caách söëng cuãa thúâi chiïën. Hoaâ bònh lêåp
laåi, moåi ngûúâi, nhêët laâ nhûäng ngûúâi lñnh àïìu coá quyïìn mú vïì möåt
cuöåc söëng àêìy àuã, töët àeåp hún. Nhûng khöng àûúåc quyïìn quïn ài
quaá khûá, tïå haåi hún laâ phaãn böåi laåi nhûäng gian khöí hy sinh maâ biïët
bao ngûúâi àaä tûâng chõu àûång suöët chiïìu daâi cuãa cuöåc chiïën. Chñnh vò
vêåy maâ töi cùm gheát thoái cêìu kyâ giaã döëi.
- Em chó muöën àûúåc giuáp anh phêìn naâo trong luác naây - Gioång cö
nheå nhaâng, mùæt nhòn lú àaäng vaâo taách traâ àang nùçm goån trong loâng
baân tay.
- Töi hiïíu suy nghô cuãa Liïn. Nhûng... hùæn dûâng laåi, àùæn ào röìi
quyïët àõnh noái roä hún - Nïn coá giúái haån roä rïåt. Sûå hiïíu lêìm cuãa dû
luêån àöi khi seä vö cuâng tai haåi. Liïn hiïíu khöng?
Veã höìn nhiïn dêìn tan biïën trïn gûúng mùåt cuãa cö, thay vaâo àoá
laâ thoaáng ruâng mònh loang nheå. Gioång cö nhû trêìm laåi: - Chuyïån àoá
thò em hiïíu.
Leä ra, mònh khöng nïn noái thùèng nhû thïë. - Hùæn nghô thêìm khi
nhòn daáng dêëp êm thêìm chõu àûång cuãa cö. Vaâ trong loâng hùæn böîng
gúân gúån möåt niïìm thûúng xoát tröån lêîn nöîi súå haäi mú höì. Nöîi súå haäi
cuãa möåt con chim àaä àöi lêìn bõ truáng tïn, chúåt nhêån thêëy mònh
àang àûáng chïnh vïnh trïn nhaánh cêy cong.
Tñnh caách hùæn laâ nhû vêåy. Khöng maâu meâ giaã taåo. Hùæn cùm
gheát thoái lêåp lúâ àen trùæng, nûãa naåc nûãa múä vúái quan niïåm töët xêëu
phaãi phên àõnh raåch roâi, khöng thoaã hiïåp. Tûâ ngaây vïì àêy, hùæn lao
vaâo cöng viïåc, tûâ nhûäng viïåc quan troång àïën nhûäng viïåc coãn con vaâ
khi àaä xaác àõnh viïåc gò cêìn laâm thò kiïn trò laâm bùçng àûúåc. Chó
trong voâng nûãa nùm, caái xaä nhoã cuãa cö àaä àûúåc höìi sinh dûúái sûå chó
àaåo cuãa hùæn. Hùæn mùåc kïå nhûäng caái miïång àöåc àõa thûúâng xêìm xò
thïu dïåt rùçng hùæn theo chuã nghôa anh huâng caá nhên, hoùåc nhûäng
keã ra veã khön ngoan hay nhêån xeát hùæn laâ àöì ngu daåi khi cûá ài mua
dêy buöåc mònh.
Chó riïng hùæn, hùæn tûå biïët mònh phaãi laâm gò. Maãnh àêët vúái
nhûäng con ngûúâi dên töåc Xï-àùng núi àêy àaä tûâng chúã che hùæn bao
phen trong nhûäng nùm thaáng chiïën tranh. Vaâ hùæn caãm nhêån sêu
sùæc cêu noái cuãa Macxim Gorky: Àúâi laâ trûúâng àaåi hoåc lúán nhêët. Vò
vêåy, hùæn khöng boã lúä bêët kyâ cú höåi naâo àïí àûúåc coå xaát vúái thûåc tïë, àïí
àûúåc múã röång hiïíu biïët vaâ tñch luyä kinh nghiïåm. Vaâ hùæn àaä tònh
nguyïån vïì àêy, tònh nguyïån gaánh vaác möåt cöng viïåc nùång nïì, khö
khan khöng chuát e ngaåi.
Tûâ höm àoá, ngoaâi nhûäng giúâ laâm viïåc, Liïn àaä thûa àïën chöî hùæn
vaâ àiïìu naây laâm hùæn phêìn naâo yïn têm. Nhûng àöi luác, khi hoaâng
hön dêìn buöng, ngöìi möåt mònh trong cùn phoâng nhoã vùæng veã, hùæn
thêëy mònh cö àún hún bao giúâ hïët. Nhûäng laá thû mang theo tònh
caãm mùån nöìng cuãa vúå àïìu àùån gúãi vaâo khöng sao lêëp àêìy nöîi hiu
quaånh trong hùæn. Àöìng thúâi, bùçng linh caãm, hùæn biïët cö cuäng àang
coá cuâng têm traång qua caái nhòn àùm àùæm, neát buöìn êín hiïån trïn
gûúng mùåt trong nhûäng lêìn gùåp thoaáng qua. Biïët thïë nhûng hùæn
vêîn coá àuã lyá trñ àïí kòm chïë caái baãn nùng tûå nhiïn cuãa tònh caãm, vaâ
tûå taåo cho mònh möåt veã ngoaâi khö khan, laänh àaåm möîi lêìn gùåp cö.
Öi caái baãn nùng tûå nhiïn khöën naån. Hùæn muöën kïu lïn trong
boáng àïm, trong cún phêîn nöå tuyïåt voång. Teá ra ngûúi khöng dïî bõ
khöëng chïë nhû ta tûúãng. Taåi sao ngûúi laåi vûâa taåo cho loaâi ngûúâi caái
sûác maånh kyâ diïåu àïí sinh töìn, àêëu tranh vaâ tiïën hoaá, nhûng àöìng
thúâi laåi luön luön rònh rêåp àïí huãy diïåt hoå vò nhûäng nhu cêìu thêëp
heân cêìn thoaã maän cuãa ngûúi. Ta àaä chaåy tröën ngûúi nhû chaåy tröën
loaâi thuá dûä, àïí röìi laåi sa vaâo nanh vuöët cuãa ngûúi tûâ luác naâo khöng
roä. Ngûúi sêu hiïím àïën thïë kia û?
Hùæn àaä chaåy tröën khoãi núi êëy, chaåy tröën Liïn vaâ àuáng hún laâ
chaåy tröën caái baãn nùng àang ngaân lêìn coá cú chiïën thùæng. Hùæn hiïíu
ra àiïìu àoá vaâo möåt buöíi trûa, khi moåi ngûúâi àaä ra vïì, chó coân mònh
cö ngöìi naán laåi vùn phoâng àïí viïët cho xong baãn baáo caáo theo hûúáng
dêîn cuãa hùæn. Àöåt nhiïn, hùæn khûång laåi. Àûáng sau lûng cö, möåt caách
tònh cúâ, aánh mùæt hùæn àaä chaåm phaãi khuön ngûåc thanh tên cuãa cö,
núi cöí aáo àaä vö tònh heá múã neát cong troân con gaái. Hùæn ruâng mònh,
möåt luöìng àiïån chaåy doåc khùæp cú thïí. Löì löå khuön ngûåc mùng non
àêìy àùån, nhõp thúã phêåp phöìng àang rung nheå nhû tú trïn laân da
mõn trùæng, àûúåc mêìu xanh noän chuöëi cuãa chiïëc aáo phuã phêët thïm
böåi phêìn veã mú maâng quyïën ruä. Ngûúâi hùæn bûâng bûâng nhû coá lûãa,
àêìu oác quay cuöìng trong súåi chó àaåo lyá àang raâng buöåc moãng manh.
Hùæn biïët, chó cêìn àùåt nheå baân tay lïn búâ vai yïëu mïìm kia thöi, cö seä
ngaä vaâo loâng hùæn, seä thuöåc vïì hùæn vaâ seä dêng hiïën têët caã maâ khöng
àoâi hoãi möåt àiïìu kiïån naâo, khöng cêìn biïët hêåu quaã ra sao. Cö trong
trùæng, trinh baåch vaâ troån veån quaá. Hùæn chúåt thêëy gai ngûúâi khi nghô
àïën àoá. Vaâ cuäng chñnh àiïìu àoá àaä giuáp hùæn coá àuã sûác maånh àïí chïë
ngûå con quyã dûä baãn nùng trong khoaãnh khùæc êëy. Caái khoaãnh khùæc
chó riïng mònh hùæn biïët.
Taåm thúâi. Chó taåm thúâi thöi vò hùæn hiïíu rêët roä àiïím yïëu cuãa
mònh, nhêët laâ khi hiïån giúâ, hùæn laâ thùçng àaân öng àùçng àùéng caã nùm
trúâi xa vúå. Chó möåt lêìn nûäa trong tònh huöëng nhû vêåy, caái thaânh trò
maâ hùæn daây cöng vun àùæp bêëy lêu nay seä suåp àöí tan taânh khöng coân
dêëu vïët. Hêåu quaã àïën vúái mònh, hùæn khöng súå nhûng vúái cö? Möåt cö
gaái àang úã vaâo lûáa tuöíi àöi mûúi, lûáa tuöíi àeåp nhêët cuãa àúâi ngûúâi. Bõ
chi phöëi búãi tònh caãm nhêët thúâi, cö àaä khöng lûúâng hïët nhûäng gò seä
àïën vúái mònh vaâ kïët cuåc seä ra sao. Khöng, hùæn khöng thïí àïí chuyïån
êëy xaãy ra. Qua möåt àïm trùçn troåc suy nghô, hùæn ài àïën quyïët àõnh,
phaãi chuyïín thöi, phaãi rúâi xa caái möi trûúâng àang rònh rêåp biïën hùæn
thaânh möåt keã khöën naån vúái naån nhên tònh nguyïån laâ cö trûúác möåt
ngoä cuåt khöng löëi thoaát. Mêëy höm sau, hùæn laâm àún xin chuyïín
cöng taác vïì thaânh phöë quï hûúng, núi vúå hùæn hiïån àang laâ cö giaáo
cêëp 2.
Sau thúâi gian ngùæn, nguyïån voång cuãa hùæn àaä àûúåc töí chûác chêëp
thuêån. Viïåc hùæn àöåt ngöåt ra ài àaä gêy sûãng söët cho biïët bao ngûúâi,
trong àoá coá cö. Hùæn khöng giaãi thñch daâi doâng, chó noái vùæn tùæt lyá do
xin chuyïín àïí àûúåc gêìn gia àònh, vúå con. Thêëm thoaát àaä àïën ngaây
hùæn phaãi chia tay vúái maãnh àêët bao nùm gùæn boá. Ngaây mai, hùæn seä
vïì xuöi, vïì laåi vúái cuöåc söëng naáo nhhiïåt, öìn aä thõ thaânh. Haânh trang
àaä goån gaâng, moåi viïåc àïìu àûúåc sùæp xïëp chu àaáo, nhûng tûâ chiïìu,
hùæn khöng sao traánh khoãi nöîi böìn chöìn ngoáng àúåi. Caã tuêìn nay, hùæn
khöng gùåp cö. Leä naâo cö núä àaây àoåa hùæn, àaây àoaå mònh vaâ laåi húân
giêån hùæn àïën thïë? Leä naâo hùæn khöng àûúåc gùåp mùåt cö trong àïm
cuöëi cuâng? Hùæn quay quùæt trong bao nöîi böìi höìi tröng ngoáng tûâng
phuát tûâng giêy.
Vaâ röìi cö àaä àïën, trong trang phuåc giaãn dõ thûúâng ngaây, thoang
thoaãng muâi hûúng böì kïët cuãa maái toác múái göåi vúái chuát phêën nheå
trïn gûúng mùåt. Lêëy àôa baây baánh in ra baân, cö noái: - Baánh em laâm
khi chiïìu àoá, àïí anh em mònh san seã buöíi chia tay. - Hùæn kï chiïëc
baân nhoã ra sên, dûúái taán laá xum xuï cuãa cêy àiïåp vaâng vaâ ngöìi bïn
cö. Àïm cao nguyïn trong treão, tônh mõch àïën huyïìn hoùåc. Hûúng
hoa caâ phï dòu dõu thoaãng trong sûúng vaâ muön vaân vò sao toaã saáng
lêëp laánh trïn nïìn trúâi sêu thùèm. Coá phaãi vò àïm nay laâ àïm cuöëi
cuâng hùæn àûúåc úã bïn cö, trïn maãnh àêët naây nïn duâ àaä söëng biïët bao
àïm núi àêy, chûa bao giúâ hùæn caãm thêëy àïm Têy Nguyïn àeåp múâ
aão àïën thïë. Caã àêët trúâi àùæm mònh trong thinh lùång, trong húi giaá
dõu ngoåt cuãa buöíi àêìu àöng. Vaâ gioång noái cuãa cö thoaãng nheå bïn
hùæn:
- Vïì laåi dûúái xuöi, vúái phöë phûúâng nhöån nhõp, chùæc anh seä mau
quïn maãnh àêët naây.
- Khöng hùèn vêåy. Thûúâng thûúâng, nhûäng kyã niïåm buöìn hoùåc
nhûäng quaäng àúâi cay àùæng, gian khöí laåi laâm cho ta khoá quïn. Hùæn
ngûâng lúâi vaâ àöåt nhiïn thay àöíi caách xûng hö - Theo anh nghô, duâ
trong bêët kyâ möi trûúâng, hoaân caãnh naâo cuäng vêåy, mònh vêîn phaãi laâ
mònh chûá khöng thïí laâ ai khaác. Noái cho dïî hiïíu hún. Hùæn ngûâng lúâi
àïí tòm caách diïîn àaåt vaâ àuáng luác êëy, möåt hònh aãnh böîng loeá lïn
trong doâng suy nghô nhû möåt tia chúáp - Liïn coá hay nghe àïën tûâ
Kim chó nam khöng? Hùæn hoãi.
- Coá. Àoá laâ tûâ hay àûúåc sûã duång trong nhûäng baâi chñnh trõ - Cö
àaáp, veã húi ngaåc nhiïn.
- Vêåy Liïn coá biïët taåi sao trong lyá luêån, ngûúâi ta hay duâng àïën
noá nhû möåt àõnh àïì bêët biïën khöng?
- Búãi vò tñnh khöng àöíi cuãa noá.
- Àuáng vêåy. Trong moåi hoaân caãnh, trong moåi trûúâng húåp, àùåt
taåi truå súã naây, trong nhaâ tuâ, úã chiïën trûúâng hoùåc úã quaán muå Tû beáo,
noá vêîn luön luön chó hûúáng nam. Chuáng ta cuäng vêåy, nïëu coá àuã baãn
lônh vaâ nghõ lûåc, chuáng ta seä giûä àûúåc baãn chêët, bêët kyâ úã núi àêu. Vò
vêåy, anh seä khöng dïî quïn maãnh àêët, con ngûúâi núi àêy. Phaãi vêåy
khöng?
Cö kheä gêåt àêìu. Caái nhòn trúã nïn êëm aáp, tin cêåy pha tröån möåt
nöîi buöìn kñn àaáo khoá taã. Hùæn noái nheå nhaâng:
- Haäy luön hoåc hoãi, duâ àöëi vúái nhûäng àiïìu tûúãng nhû vuån vùåt, seä
coá luác cêìn àïën. Liïn coân giûä yá àõnh thi vaâo àaåi hoåc?
- Daå coân - Cö àaáp, veã tû lûå - Em seä cöë gùæng àïí thi laåi vaâo àaåi hoåc
Y.
- Àiïìu quan troång laâ cêìn coá sûå nöî lûåc vaâ loâng kiïn trò. Anh tin
Liïn seä àaåt àûúåc ûúác mú cuãa mònh.
AÁnh mùæt cö trúã nïn xa xöi vaâ gioång noái böîng laåc ài:
- Em àaä hoåc àûúåc nhiïìu àiïìu khi úã bïn anh. Chó tiïëc laâ quaäng
thúâi gian êëy ngùæn nguãi quaá.
- Àûâng quan troång hoaá vêën àïì nhû vêåy. Vò anh cuäng chó laâ möåt
con ngûúâi bònh thûúâng. Thêåt ra, Liïn cuäng chûa hiïíu hïët vïì anh
àêu.
- Khöng, em hiïíu. Em hiïíu anh. Nhûng ngûúåc laåi, anh chùèng
hiïíu gò em hïët. Anh biïët khöng? Anh chùèng hiïíu gò em hïët - Cö
nhùæc laåi bùçng gioång run rêíy vaâ quay mùåt ài, àöi vai kheä rung lïn.
Trúâi úi, trong luác naây, hùæn ngaân lêìn muöën öm choaâng lêëy búâ vai
beá nhoã maãnh deã kia, àïí àûúåc vuâi mùåt vaâo suöëi toác loaä xoaä hûúng
àïm vaâ àùåt nuå hön chaáy boãng khaát khao bêëy lêu trïn búâ möi coân
veån nguyïn neát ngoåt ngaâo mùng nhuåy. Caã húi thúã cuãa cö àang nöìng
naân phaãng phêët caånh bïn, caã àêët trúâi àïm nay mú maâng, nhû múâi
goåi, nhû caám döî têm höìn hùæn àang chúi vúi chao àaão. Hùæn nhùæm
mùæt laåi vaâ kheä rïn lïn trong loâng. Khöng, mònh khöng thïí. Haäy
nghô àïën ngaây mai. Ngaây mai... Àûâng heân yïëu nhû vêåy. Hùæn chïë
ngûå möåt caách khoá khùn caái caãm xuác tûå nhiïn àang dêåy soáng maänh
liïåt vaâ cöë lêëy laåi bònh tônh. Röìi caái caãm giaác êëy cuäng dêìn dêìn qua ài.
Vêìng trùng haå tuêìn àang tûâ tûâ nhö lïn trïn àónh rùång nuái xa.
Moåi vêåt trúã nïn múâ aão trong maân sûúng laäng àaäng, laånh giaá. Àïm
àaä khuya. Hùæn tiïîn cö ra àïën àoaån àûúâng raãi soãi, vaâ lêìn àêìu tiïn
nùæm lêëy baân tay nhoã nhùæn, mïìm maåi cuãa cö:
- Thöi Liïn vïì. Cêìu chuác em moåi àiïìu töët àeåp.
- Anh ài vui veã. Àûâng vöåi quïn. Em seä luön nhúá àïën anh.
- Anh seä khöng quïn. Haäy hiïíu cho anh.
Hùæn nhòn sêu vaâo àaáy mùæt cö, núi êëy àang chaáy lêëp laánh möåt
nöîi buöìn dõu daâng, u êín. Röìi cö lùång im quay goát. Àûáng doäi mùæt
nhòn theo boáng daáng nhoã beá, àún cöi cuãa cö bûúác trong sûúng laånh,
trïn con àûúâng rúåp boáng cêy trùng soi loang löí, hùæn caãm thêëy àau
nhoái. Möåt caãm giaác mêët maát lúán dêìn laâm hùæn thêëy loâng mònh trúã
nïn tröëng röîng vaâ buöìn hiu hùæt. Hùæn àaä thûác gêìn trùæng àïm trong
têm traång nhû vêåy, têm traång cuãa keã vûâa bõ mêët ài möåt vêåt baáu
khöng dïî tòm laåi àûúåc trong àúâi.
Saáng höm sau, khi trúâi coân múâ sûúng, hùæn àaä lïn àûúâng. Boã laåi
sau lûng miïìn àêët àoã ba-zan mûa rûâng gioá nuái thên thiïët bao nùm.
Vïì laåi thaânh phöë quï hûúng, vúái bïì daây lyá lõch gia àònh vaâ baãn thên,
hùæn àûúåc böë trñ cöng taác taåi möåt cöng ty kinh doanh xuêët nhêåp
khêíu. Hùæn thùng tiïën rêët nhanh trïn bûúác àûúâng cöng danh, möi
trûúâng thuêån lúåi cho hùæn thoaã sûác thi thöë nùng lûåc vaâ nhiïåt tònh.
Thúâi gian àêìu, hùæn vêîn mang trong ngûúâi chêët cûúng trûåc cuãa ngûúâi
lñnh vúái phong caách söëng mêîu mûåc vaâ chùåt cheä, thêån troång trong
cöng viïåc. Bïn caånh vúå con, hùæn àaä tòm laåi cho mònh möåt cuöåc söëng
gia àònh àêìm êëm, an bònh qua bao nùm daâi caách xa.
Bùéng ài möåt thúâi gian, hùæn múái nhêån àûúåc thû cuãa cö. Ngoaâi
nhûäng doâng hoãi thùm cùån keä vïì gia àònh, cöng taác hiïån taåi cuãa hùæn,
cö baáo tin mûâng laâ cö àaä truáng tuyïín vaâo trûúâng Àaåi hoåc Y Dûúåc
thaânh phöë Höì Chñ Minh. Hùæn gúãi thû chia vui; àöìng thúâi kïí sú vïì
chuyïån gia àònh cuâng cöng viïåc. Thûåc têm, hùæn mûâng cho cö àaä àaåt
àûúåc yá nguyïån buöíi chia tay, nhûng kïí tûâ àoá, hùæn khöng viïët cho cö
laá thû naâo nûäa, mùåc duâ thónh thoaãng vêîn nhêån àûúåc thû cö vúái neát
chûä nghiïng quen thuöåc. Möåt phêìn vò hùæn luön bêån röån vúái nhõp
söëng höëi haã, söi àöång, möåt phêìn hùæn khöng muöën cö bõ raâng buöåc
quaá nhiïìu vúái quaá khûá, àïí cö khöng bõ chi phöëi trong hoåc têåp. Hùæn
muöën cö seä dêìn quïn hùæn qua thúâi gian.
Öi thúâi gian. Thúâi gian vö tònh vúái quyïìn pheáp vö biïn àaä rùæc
lúáp buåi múâ phuã daây nùm thaáng, che lêëp caã quaäng àúâi ngùæn nguãi hùæn
àaä söëng núi êëy, núi cuöåc söëng coân àaåm baåc, khùæc khöí nhûng coá
nhûäng con ngûúâi nùång nghôa, nùång tònh, coá ngûúâi con gaái möåt thúâi
laäng maån, yïu hùæn si mï. Nhûäng kyã niïåm xûa dêìn nhaåt phai, chó
thónh thoaãng múái trúã vïì trong têm tûúãng hùæn vaâo nhûäng àïm vïì
saáng chúåt thûác giêëc, nghe tiïëng gioá uâa uâa xaâo xaåc trong cêy, hoùåc
nhûäng töëi nùçm hoáng maát trïn sên thûúång cuãa toaâ nhaâ riïng àeåp àeä,
chúåt bùæt gùåp möåt vêìng trùng gêìy, laåc loäng buöìn trïn bêìu trúâi phöë
phûúâng nhöån nhõp, ngêåp traân aánh saáng muön maâu sùæc. Hùæn dêìn
quïn trong phöë xaá thõ thaânh, trong doâng chaãy naáo nhiïåt haâng ngaây
àïën choáng mùåt maâ hùæn buöåc phaãi thñch ûáng àïí töìn taåi. Cöng viïåc bïì
böån cuãa ngûúâi quaãn lyá kinh doanh cûá cuöën hùæn ài, nhûäng möëi quan
hïå laâm ùn ngaây caâng múã röång vúái bao sûå phûác taåp êín giêëu ngêëm
ngêìm. Trong möi trûúâng êëy coá àuã àiïìu kiïån, cú höåi cho ûúác mú, taâi
nùng cêët caánh, nhûng àöìng thúâi cuäng àêìy rêîy nhûäng höë sêu caåm
bêîy àûúåc che àêåy kheáo leáo bùçng nhûäng têëm thaãm nhung rûåc rúä,
mûúåt maâ. Hùæn àaä àaánh mêët sûå caãnh giaác cêìn thiïët, àaä àïí mònh bõ
ru nguã bùçng nhûäng lúâi tung hö, xûng tuång cuãa àaám thuöåc haå tay
chên, maâ trong söë àoá coá khöng ñt keã liïìu lônh cú höåi giaã daång trung
thêìn. Hùæn vö cuâng chuã quan khi nghô mònh àaä àûúåc miïîn dõch úã moåi
möi trûúâng söëng. Cûá thïë, nguöìn tiïìn haâng vö cuâng lúán nùçm trong
phaåm vi quaãn lyá cuãa hùæn dêìn tan nhû boåt nûúác trong nhûäng cuöåc
vui thêu àïm suöët saáng, nhûäng chuyïën du lõch tham quan vúái cung
caách hoaâng gia, nhûäng tiïån nghi vêåt chêët dû thûâa cho cuöåc söëng gia
àònh. Têët caã àïìu phuåc vuå àùæc lûåc cho caái nhu cêìu cuãa baãn nùng tûå
nhiïn, caái baãn nùng maâ trong nhûäng nùm thaáng chiïën tranh aác liïåt,
cho àïën caái àïm cuöëi cuâng úã bïn cö, hùæn àaä chïë ngûå àûúåc. Nhûng giúâ
àêy, hùæn àaä bõ noá quêåt ngaä möåt caách khöng thûúng xoát.
Coân cö? Nhû trong thû hùæn àûúåc chuyïín ban chiïìu, cö viïët rùçng
sau hai nùm ra trûúâng nhêån cöng taác trïn êëy, hiïån nay cö laâ phoá
giaám àöëc cuãa möåt bïånh viïån tuyïën huyïån. Con chim nhoã ngaây naâo
giúâ àêy àaä vûäng vaâng àöi caánh àïí bay lûúån trïn bêìu trúâi xanh. Cö
vêîn nghô vïì hùæn vúái bao tònh caãm töët àeåp ban àêìu vaâ trong luác naây
àêy, vêîn tûúãng hùæn àang trïn àaâ thùng tiïën, khöng chuát nghi ngúâ
hùæn àang phaãi laâm baån vúái luä chuöåt khöën kiïëp maâ cö hùçng kinh súå.
Öi caái la baân. Lúâi nhùæn nhuã maâ hùæn hiïíu cö khöng daânh riïng cho
hùæn maâ caã cho cö. Haäy luön chó hûúáng nam. Chao öi, lúâi nhùæn nhuã
múái cay nghiïåt laâm sao trong hoaân caãnh àaáng nguyïìn ruãa hiïån nay
cuãa hùæn, khi noái vïì möåt nghôa naâo àoá, hùæn àaä chïët. Möåt caái chïët
khöng vò suáng àaån, gûúm àao. Hùæn thêëy àau àúán àïën quùån loâng. Vaâ
bêy giúâ hùæn chó coá möåt ûúác muöën chaáy rûåc duy nhêët laâ ngay luác naây
àêy, caã thïë gian naây haäy biïën thaânh tro buåi ài nhû ngaây têån thïë, àïí
hùæn, àïí cö khöng coân hiïån hûäu trïn coäi àúâi naây, àïí khöng bao giúâ
àïën caái ngaây cö biïët roä têët caã vaâ hùæn seä trúã thaânh keã phaãn böåi trong
aánh mùæt cuãa cö. Cho cö khoãi bõ àöí vúä möåt niïìm tin trong ngêìn,
thaánh thiïån maâ cö àaä bao nùm trúâi gòn giûä, nêng niu. Cho hùæn àûúåc
vônh viïîn trúã vïì vúái quaäng àúâi ïm êëm êëy.
Bònh minh àang àïën gêìn trong maân sûúng loaäng, trùæng nhúâ,
luöìn qua ö cûãa nhûäng vïåt saáng múâ, nhúåt nhaåt. Trong caãnh tranh töëi,
tranh saáng hiïån lïn daáng ngöìi nhêîn nhuåc, bêët àöång cuãa ngûúâi tuâ,
nguyïn laâ giaám àöëc cuãa möåt Cöng ty Xuêët nhêåp khêíu thaânh phöë.
Dûúâng nhû vûâa coá möåt tiïëng nêëc trêìm sêu, àau àúán vûâa bêåt lïn
giûäa böën bûác vaách phoâng giam chêåt heåp.
CHUYÏËN TAÂU THÚÂI GIAN
Bònh Nguyïn Trang
Möåt súám muâa xuên Bònh chaâo àúâi. Khöng cha, chó meå àoán Bònh
trong cún àau riïng leã vaâ ngoåt ngaâo. Bònh khöng khoác, cho túái khi cö
y taá taát nheå möåt caái. Lúán lïn Bònh bûúáng bónh vaâ laånh luâng nhû àaá.
Baån beâ goåi cö laâ buáp bï. Khöng àeåp nhûng kiïu. Vaâ tiïët kiïåm nûúác
mùæt möåt caách triïåt àïí. Meå cuãa Bònh laåi rêët êu sêìu. Meå luön chûãi
mùæng quaá khûá vaâ dû thûâa tònh thûúng. Nûúác mùæt meå khoác suöët
mûúâi baãy nùm, nïëu cöång laåi, coá leä cuäng bùçng möåt caái höì. Bònh búi
hïët caái höì êëy thò qua tuöíi thú. Cö hoåc gioãi vaâ ngang taâng. Cö hay soi
gûúng vaâ thûúâng tûå nhêån xeát: mònh àuáng laâ möåt con võt xêëu xñ.
Thûúng lùæm. ûâ, may laâ meå àùåt cho caái tïn Bònh, chûá Höìng hay Cuác
laâ hoãng. Bònh veä. Cö coá khiïëu höåi hoåa. Tranh cö veä rêët kyâ quaái. Thïë
maâ noá laåi mang cho ngûúâi ta nhûäng caãm nhêån múái meã. Bònh veä àûúåc
caã giêëc mú cuãa mònh bùçng nhûäng ö maâu gêy êën tûúång.
Nhûng chùèng veä àûúåc nöîi buöìn cuãa meå bao giúâ.
Coá nhiïìu ngûúâi àaân öng àïën vúái meå. Khöng ai roä raâng gûúng
mùåt. Nhûng Bònh baão meå söëng vúái möåt ngûúâi naâo àoá ài. Con nghô
nguã möåt mònh qua muâa àöng rêët khoá. Meå oaâ lïn khoác. Bònh chùèng
an uãi meå, chó nghô, nûúác mùæt thò laâm àûúåc gò. Ngûúâi ta coá thïí sai
lêìm vaâ vò thïë maâ coá thïí sûãa àöíi. Thïë múái laâ cuöåc söëng. Maâ meå thêåt
buöìn cûúâi. Haånh phuác laâ phaãi tòm kiïëm. Meå khöng chõu ài tòm.
Nûúác mùæt chó giaãm thoå thöi.
Nghô vêåy maâ àöi khi Bònh vêîn dùçn loâng trûúác cún àau cuãa meå.
Meå nguyïìn ruãa quaá khûá. Meå chön cha xuöëng möåt nêëm möì phña quaá
khûá. Meå baão àúâi naây laâm gò coá tònh yïu. Tònh yïu laâ thûá aão giaác
àaánh lûâa con ngûúâi. Bònh baão, meå nhêìm àêëy. Tònh yïu laâ thûá coá
thûåc. Noá hiïån hûäu hùèn hoi. Nhûng noá khöng phaãi möåt quaã taáo chñn.
Noá chùèng laâ gò caã maâ laåi laâ têët caã. Noá cûáu röîi con ngûúâi. Con seä veä
Tònh yïu cho meå xem. Röìi Bònh veä möåt àöi mùæt. Cuäng chùèng phaãi
möåt àöi mùæt. Noá laâ nhûäng aánh nhòn rêët trong maâ àoåc thêëy úã àoá coá
nghi ngúâ, coá hoaâi voång, coá mêët maát, coá yïu thûúng vaâ rêët nhiïìu thûá
caãm giaác khaác. Meå nhòn, khöng hiïíu. Öi daâo, noá giöëng hïåt möåt con
rùæn. Vêåy Tònh yïu laâ con rùæn. Noá cùæn vaâo ai ngûúâi êëy chïët. Röìi meå
cêìm tay Bònh àùåt vaâo bêìu ngûåc coân rêët chùæc cuãa mònh thò thêìm
rùçng, con àûâng veä nûäa. Con nïn chuá yá àïën hònh thûác cuãa con. Phaãi
hoåc caách trang àiïím. Phaãi ùn mùåc àeåp lïn, àïí kiïëm möåt thùçng con
trai giaâu cho àúä khöí. Khöng bõ rùæn cuöën khöng chïët. Nhûng àoái ùn
laâ chïët àêëy.
Bònh cûúâi ngaåo nghïî vaâ xoã tay vaâo tuái quêìn, vaåch möåt voâng
troân maâu xaám lïn khung vaãi.
Muâa xuên naâo àêëy, rêët múái àêy thöi, cha vïì. Chùèng biïët tûâ ngoä
ngaách naâo cha vïì. Cha giaâ khoåm. Cha quyâ dûúái chên meå xin tha töåi.
Meå nhòn cha, aánh nhòn quùçn quaåi nhû möåt con rùæn àang kiïåt sûác.
Cha öm Bònh, êëm aáp. Bònh thúm maá cha röìi noái cha chó coá löîi vúái meå
chûá khöng coá löîi vúái con. Con coân phaãi ún cha vò cha sinh ra con.
Nïëu khöng con laâm sao àûúåc ài du ngoaån qua coäi àúâi naây.
Meå khöng tha thûá. Vò meå khöng thïí àaánh àöíi tuöíi treã mònh cho
möåt cêu tha thûá. Meå baão chó cêìn coá Bònh laâ àuã. Coá Bònh meå khöng
cö àún vaâ àûúåc lïn chuyïën taâu tuöíi giaâ yïn öín. Meå cêìn yïn öín.
Bònh chuêín bõ àöì àaåc vaâo möåt caái tuái, noái vúái meå:
- Meå tha thûá cho cha ài. Chó coá Chuáa laâ khöng sai lêìm. Coân laåi,
phaâm àaä laâ con ngûúâi thò coá sai lêìm vaâ sûãa àöíi. Khi cha sûãa àöíi, thò
meå hy sinh ài. Ngûúâi ta cûá àûúåc möåt caái naây laåi phaãi mêët ài möåt caái
khaác. Con phaãi ài àêy, duâ con yïu meå. Nïëu khöng, chùèng sinh ra àöi
chên laâm gò caã.
Meå keáo aáo Bònh, van xin sûå ngang taâng cuãa cö. Cha uã ruä phña
töëi cùn nhaâ. Bònh cêìm tay meå àùåt vaâo tay cha:
- Meå mêët maát nhiïìu quaá, cha aå. Cha ài moãi chên thò quay laåi.
Coân meå khöng ài. Vò con nñu keáo. Nhûng meå nhên hêåu lùæm. Cha vïì,
cha gùæng búi qua höì nûúác mùæt cuãa meå vaâ uöëng caån noá ài. Cha tröìng
laåi hoa trûúác cûãa nhaâ mònh cha nheá. Con ài, khi naâo moãi chên thò
dûâng laåi. Nhûng àuáng luác chûá khöng muöån mùçn nhû cha àêu.
Vaâ Bònh vïì úã vúái baâ ngoaåi, mùåc cho meå can ngùn thïë naâo. Nhaâ
baâ ngoaåi úã caånh ga taâu thaânh phöë. Bònh vïì àoá àïí veä nhûäng chuyïën
ài. Muâa àöng, baâ chùèng mêëy khi ra ngoaâi, vò laånh. Baâ àöåi chiïëc
khùn maâu sûúng khoái. Nhûäng suy nghô àaä maâu nêu vaâ múâ nhaåt.
Bònh àöët bïëp loâ vaâ traãi àïåm cho baâ, baão baâ nùçm nguã cho Bònh veä.
Bònh veä baâ luác nguã, trong muâa bùng giaá. Veä thïë naâo laåi ra möåt àoaân
taâu. Coá leä laâ baâ sùæp sûãa ài xa. Sùæp xong möåt chuyïën viïîn du cuãa baâ
röìi.
Bònh khöng nguã chung vúái baâ. Vò Bònh súå seä phaãi chaåm vaâo tuöíi
giaâ haâng àïm. Maâ tuöíi giaâ thò haânh trang rêët nheå, laåi khöng àûúåc
nhaãy nhoát trïn caác ga taâu. Trong khi Bònh muöën ài.
Mûa phuân gioá bêëc. Ngoaåi baão laånh thêëu xûúng. Àïm qua baâ mú
thêëy möåt con taâu trùæng coá hai caánh nhû chim. Bònh baão, chaáu cuäng
veä àûúåc con taâu êëy. Nhûng khöng phaãi bêy giúâ. Baâ ho luå suå vaâ noái
bònh thaãn lùæm, coá leä muâa àöng naây àaä laâ cuöëi cuâng röìi. Bònh thöíi
bïëp loâ dûúái àêët, rûúán cöí lïn maâ rùçng, baâ úi, khöng bao giúâ coá muâa
àöng cuöëi cuâng àêu. Vò thúâi gian laâ thûá vônh hùçng. Nhûng thúâi gian
laâ thûá ài theo chiïìu kim àöìng höì, coân chuáng ta, àöi khi, laåi ài ngûúåc
chiïìu kim àöìng höì. Röìi baâ cûá lêím bêím, möåt ngaây úã àêëy daâi lùæm, daâi
bùçng möåt trùm ngaây úã àêy, höm naâo öng vïì baão baâ vêåy. úã àêëy khöng
coá nhûäng troâ phûác taåp nhû cha meå maây, con aå. úã àêëy àún giaãn hún
nhiïìu. Nïëu khöng, sao laåi goåi laâ thiïn àûúâng?
Coâi taâu huá ngoaâi ga, daâi thï thaãm. Bònh nghô phaãi ài thöi, coân
vïì keão khöng kõp mêët. Bònh keáo chùn cho baâ, boã thïm than vaâo bïëp
loâ röìi khoaác tuái lïn vai lao ra ga. Taâu sùæp chuyïín baánh, sùæp coá möåt
chuyïën ài. Bònh nhaãy kõp lïn toa cuöëi cuâng. Thïë laâ ruöång àöìng, söng
suöëi, cêy coã, hoa bûúám, bêìu trúâi, mùåt àêët, cûá vun vuát lao qua. Chñnh
nhûäng thûá êëy chaåy qua, coân con taâu àang àûáng im. Trúâi laånh thïë
maâ nhûäng ö cûãa con taâu khöng àoáng. Gioá löång oác mêët. ñt khaách quaá!
Muâa àöng trïn nhûäng chuyïën ài àïìu rêët buöët. Bònh veä àêy. Bònh veä
nhûäng thiïn thêìn lûúån trïn noác con têìu. Caã nhûäng vò sao núã giûäa
muâa àöng. Mùåt àêët chñnh laâ thiïn àûúâng cuãa nöîi thöëng khöí. Phaãi ài
qua thiïn àûúâng mùåt àêët naây múái túái àûúåc thiïn àûúâng cuãa niïìm vui
bao la. Röìi Bònh ngùæm nhòn moåi ngûúâi trïn taâu. Möîi ghïë hai ngûúâi.
Hoå tûåa vaâo nhau. ûâ nhó, hoå tûåa vaâo nhau. Laâm sao con ngûúâi söëng
àûúåc nïëu khöng tûåa vaâo nhau. Cuöåc söëng laâ nhûäng chuyïën ài moãi.
Bònh chó coá möåt mònh. Bònh cuäng phaãi tûåa. Bònh tûåa vaâo ai àêy?
Bònh khöng biïët! Bònh khöng thïí tûåa vaâo nhûäng bûác veä naây àûúåc.
Chó coá cuöåc söëng laâ àûúåc quyïìn tûåa vaâo nhûäng bûác hoåa naây thöi.
Bònh ài tòm möåt àiïím tûåa. Bònh phaát hiïån ra möåt ngûúâi àaân
öng àang ngöìi möåt mònh. Hònh nhû öng êëy àang nguã. Cuäng khöng
hùèn. Àêëy laâ ngûúâi àaân öng nûãa thûác nûãa nguã vò àöi mùæt öng êëy
khöng nhòn vaâo àêu caã. Öng êëy ngaä mêët. Caái ghïë naâo cuäng laâm khöí
con ngûúâi. Bònh ài àïën caånh öng ta, khöng tiïëng àöång, thò thêìm àïì
nghõ:
- Chuá chaáu mònh tûåa vaâo nhau ài, nïëu khöng laâ ngaä àêëy.
Khöng noái, nhûng ngûúâi àaân öng tûåa vaâo cö ngay lêåp tûác, nhû
möåt àiïìu hiïín nhiïn. Bònh nhuã thêìm, roä raâng öng êëy àang cêìn möåt
àiïím tûåa. Caâng vïì giaâ ngûúâi ta caâng cêìn coá àiïím tûåa. Thïë laâ phaãi.
Röìi Bònh nguã. Chùèng lo êu gò caã. Gioá gêìm gûâ ngoaâi cûãa söí con taâu
nghe haäi huâng lùæm. Bònh mú thêëy hai con ngûúâi àaánh nhau. Ngûúâi
noå thoåc dao vaâo ngûåc ngûúâi kia. Vaâ maáu chaãy roâng roâng. Thïë maâ
coân cûúâi. Sao coá nhûäng cún mú con ngûúâi laåi kyâ dõ thïë?
Taâu vaâo ga X. Öng khaách ngöìi caånh khöng nhòn Bònh, cuäng
khöng àöång àêåy, vaâ hoãi cö bùçng gioång noái rêët xa xöi:
- Chaáu coá xuöëng ga naây khöng? Nïëu khöng thò tòm möåt àiïím
tûåa khaác ài, keão ngaä.
- Chaáu xuöëng àêy - Bònh baão, röìi khoaác tuái. Bònh chûa àïën
vuâng naây bao giúâ. Bònh nhúá laåi xem trûúác luác lïn taâu Bònh àõnh ài
àêu. Chùèng ài àêu caã. Bònh chó nghô laâ cêìn ài cho kõp chuyïën taâu
thöi. Àêy roä raâng khöng phaãi laâ thiïn àûúâng. Àêy vêîn laâ mùåt àêët vò
gûúng mùåt con ngûúâi chûa àûúåc giaãi thoaát. Laåi coá tiïëng cuãa ngûúâi
nûãa thûác nûãa nguã hoãi:
- Bêy giúâ chaáu dûåa vaâo àêu?
- Chaáu tûåa vaâo baâ ngoaåi.
Vaâ Bònh sûåc nhúá túái baâ. Bònh hoaãng höët. Con taâu khöng quay
laåi maâ ruác coâi ài tiïëp. Chó coá sên ga laâ úã laåi. Bònh úã trïn sên ga. Laâm
sao àûúåc bêy giúâ? Luác ài, Bònh khöng chaâo baâ. Maâ con taâu thò ài xa
quaá röìi. Noá ài xa nhû vûâa moåc caánh ra. Bònh quay maáy, goåi vïì cho
meå: "Meå úi, saáng nay baâ mú thêëy con taâu trùæng coá caánh. Meå vïì vúái
baâ ài". "Con úã àêu àêëy?". "Trïn sên ga, núi con vûâa dûâng laåi". "Thïë
coân baâ?". "Meå vïì ngay ài. Baâ seä àúåi meå. Baâ cêìn möåt àiïím tûåa trûúác
luác ài xa. Con coá leä khöng kõp röìi. Meå noái vúái baâ laâ con chaâo baâ
nheá!".
Bònh thêëy ngûúâi tröëng röîng. Thò ra, chùèng mêëy ai biïët dûâng laåi
àuáng luác. Hoùåc laâ súám. Hoùåc laâ muöån. Luön luön thïë.
Bònh trúã vïì trong cún mï man muâa àöng. Baâ vêîn nùçm chöî cuä,
caånh bïëp loâ khöng chaáy nûäa. Baâ lïn taâu röìi, con taâu trùæng coá caánh
êëy. Meå khoác rûng rûác. Meå khöng biïët kòm haäm caãm xuác trong mònh.
Meå khoác vò cûá tûúãng cuöåc àúâi naây ñt nûúác mùæt lùæm. Nïëu chó khoác maâ
coá àûúåc moåi àiïìu thò con ngûúâi khöng töìn taåi. Con ngûúâi chïët àuöëi
mêët.
Cha ngöìi trïn ghïë, giaâ nua, àêìu guåc xuöëng chaåm vaâo nhûäng
àûúâng viïìn haånh phuác. Baâ bêy giúâ àaä thanh thaãn hún cha meå cuãa
Bònh, hún têët caã nhûäng ngûúâi úã laåi.
Bònh lo khöng biïët sau naây Bònh coá veä àûúåc con taâu trùæng coá
caánh cho cha meå cuãa mònh khöng. Öi con taâu chó xuêët hiïån úã chuyïën
ài cuöëi cuâng trong cuöåc viïîn du.
1997
CHIM QUYÁ VÏÌ TRÚÂI
Nguyïîn Àònh Tuá
Caách àêy khaá lêu, dên laâng Hûúng thêëy Phi guâ mang úã àêu vïì
möåt àöi chim laå rêët àeåp. Nuöi thên chûa xong laåi coân nuöi chim.
Ngûúâi laâng ruãa thêìm nhû vêåy vaâ tröng chúâ vaâo caái ngaây àöi chim
phaãi vaâo nöìi hay àûúåc trao tay àïí àöíi lêëy vaâi bú gaåo. Phi guâ laâ gaä
trai khöng cha, khöng meå, khöng hoå haâng, ngûúâi thên. Hùæn laâ àûáa
treã möì cöi cuãa laâng Hûúng, lay lùæt söëng cho àïën khi trúã thaânh möåt
taá àiïìn àuã sûác vêåt ngaä caã trêu. Phi guâ vaåm vúä nhû cêy àa giûäa laâng,
daáng húi guâ, traán ngùæn, toác xoùn, mùæt ti hñ, vûâa tinh ranh, vûâa àêìn
àöån. Ban ngaây, Phi guâ tay cuöëc, tay caây, huâng huåc laâm theo nhûäng
gò ngûúâi ta yïu cêìu. Àïm àïën, trong cùn lïìu laá coå töìi taân àïën mûác
sùæp uåp xuöëng, hùæn nùçm thùèng cùèng, ngaáy vang trúâi.
Hùæn vö tû laâm viïåc, ùn, nguã. Vö tû vúái thên phêån cuãa möåt taá
àiïìn vaâ ngûúâi laâng àaä quaá quen vúái caái vö tû êëy cuãa hùæn. Nhûng
höm nay hùæn àem àöi chim kia vïì thò ngûúâi ta thêëy caái sûå vö tû cuãa
hùæn hònh nhû coá khaác ài möåt tñ. Quaã coá khaác thêåt. Hùæn rêët quyá àöi
chim, quyá àïën mûác chùèng bao giúâ àïí cho chim àoái duâ vêîn biïët sûác ùn
cuãa chim chùèng boä beân gò.
Laäo Trûúâng giaâ, haâng xoám cuãa Phi guâ lên la hoãi chuyïån thò
àûúåc biïët àöi chim êëy laâ tiïìn cöng möåt ngaây laâm thuï cuãa hùæn úã
laâng bïn. Cuäng tûâ miïång laäo, ngûúâi laâng coân biïët thïm rùçng àöi
chim êëy coá gioång hoát rêët hay vaâ nïëu coá ài àêu xa, Phi guâ àïìu mang
chuáng ài theo, súå boã àoái.
Röìi chuyïån àöi chim cuãa Phi guâ cuäng thaânh chuyïån cuä. Laâng
Hûúng thanh bònh, laâng Hûúng coá nhûäng taá àiïìn khoãe maånh, böîng
chöëc bõ trúâi phaåt. Haån haán keáo daâi khiïën laâng liïn tuåc bõ mêët muâa.
Caái noáng khuãng khiïëp khöng chûâa möåt ai, noá taân phaá laâng quï beá
nhoã, giaáng tai hoåa xuöëng moåi ngûúâi dên. Khùæp laâng nhû maâu töm
luöåc, laá khö truát xuöëng phuã möåt lúáp daây. Qua trùm ngaây nùæng haån,
gùåp lûãa laâng Hûúng böëc chaáy àuâng àuâng, caã möåt vuâng röång lúán phuát
chöëc thaânh tro than. Sau vuå chaáy, ruöång àöìng khö caån, dên tònh
nhúán nhaác, coá àïën nûãa laâng dùæt dñu nhau ài ùn maây. Nùæng thiïu àöët
triïìn miïn laâm ngöi laâng trúã nïn trú truåi, nhûäng maái nhaâ xiïu veåo,
khùèng khiu. Dên laâng kiïåt quïå vò àoái khaát vêîn ngaây ngaây gaåt nöîi
buöìn phiïìn, ra àöìng caây xúái vaâ gieo haåt. Àûúâng caây sêu nhû nhûäng
höëc mùæt khùæc khöí nhûng khöng coá nûúác nïn nhûäng haåt giöëng beá
nhoã rúâi khoãi keä tay rúi vaâo loâng àêët chùèng bêåt lïn àûúåc mêìm xanh.
Àêët cuäng khöng theâm chûáa haåt giöëng nûäa, ngoaâi àöìng, luä quaå àoái
àua nhau nhaâo xuöëng ruöång búái àêët tòm haåt ùn. Mêët muâa, taá àiïìn laâ
ngûúâi àoái trûúác. Phi guâ nùçm liïåt ba ngaây, mùæt hoa, göëi moãi, húi thúã
ngùæn dêìn. Àöi chim cuäng ruä caánh chùèng coân ca hoát gò nûäa. Laäo
Trûúâng giaâ coân ñt gaåo, möîi ngaây nêëu möåt nöìi chaáo ngöìi xò xuåp möåt
mònh, hïî thêëy boáng Phi guâ laãng vaãng laâ laåi cêët baát lïn giûúâng nùçm
im thin thñt. Phi guâ àoái quaá, nïëu cûá nùçm maäi thò röìi cuäng chïët mêët,
hùæn àaânh mang àöi chim xuöëng chúå huyïån baán. Ài nûãa ngaây múái
àïën chúå, Phi guâ laão àaão àöí guåc xuöëng. Böîng möåt ngûúâi vöî vai hùæn gaå
mua chim. Hùæn chûa kõp ra giaá, ngûúâi kia àaä vöåi giuái vaâo tay hùæn
10 quan tiïìn röìi cêìm àöi chim boã ài nhû chaåy. Töëi mõt höm êëy, Phi
guâ múái vïì àïën nhaâ, hùæn lùn àuâng ra nguã sau ba ngaây thoi thoáp àoái.
Saáng höm sau Phi guâ tónh dêåy vúái tiïëng hoát lñu lo quen thuöåc. Phi
guâ ra sau nhaâ vaâ hùæn khöng coân tin vaâo mùæt mònh nûäa. Àöi chim
cuãa hùæn àang àêåu trïn lu nûúác say sûa hoát. Thêëy àöång, chuáng bay
lïn röìi laåi saâ xuöëng. Sau mêëy lêìn nhû vêåy, chuáng àêåu lïn vai Phi
guâ, vûâa möí toác hùæn vûâa hoát. Phi guâ biïët laâ chim nhúá àûúâng bay vïì
vúái mònh nïn vui lùæm. Nhûng röìi 10 quan tiïìn cuäng hïët. Phi guâ laåi
phaãi mang chim ài baán. Laå thay, cûá tûâ chúå huyïån vïì àïën nhaâ Phi àaä
laåi thêëy àöi chim àêåu úã lu nûúác röìi. Luác àêìu Phi guâ nghô cuäng töåi
cho ngûúâi boã tiïìn ra mua chim nhûng trûúác caái àoái àang àe doåa
nghiïm troång, hùæn àaânh phaãi taåm gaác loâng töët sang möåt bïn.
Khoaãng mûúi lêìn àem chim ài baán, Phi guâ cuäng qua àûúåc caái àêån
àoái nùm êëy.
Chùèng coá sûác maånh naâo vônh cûãu vúái thúâi gian. Mùåt trúâi dûúâng
cuäng thêëm mïåt sau chuöîi ngaây noáng boãng nïn aánh saáng ngaây möåt
nhaåt nhoâa hún. Khöng gian dõu laåi, tûâng àaám mêy xaám keáo vïì
giùng kñn bêìu trúâi. Gioá nheâ nheå thöíi. Vaâ sau cuâng àiïìu mong chúâ àaä
àïën vúái xoám laâng. Trúâi bùæt àêìu mûa, tûâng haåt mûa nhoã rò raâo traãi
niïìm vui run rêíy lïn khùæp laâng Hûúng.
Sau trêån haån haán khuãng khiïëp, hònh nhû öng trúâi cuäng thûúng
caái laâng àaä coá àïën möåt phêìn tû ngûúâi chïët vò àoái nïn àaä cho laâng
Hûúng ba nùm liïìn àûúåc muâa liïn tiïëp. Maâu xanh laåi phuã lïn
nhûäng maái nhaâ laá coå, höåi laâng nùm sau àöng vui hún nùm trûúác vaâ
Phi guâ chùèng coân lo chuyïån thiïëu viïåc laâm nûäa. Chó múái coá ba nùm
àûúåc muâa thöi, laâng Hûúng àaä saãn sinh ra möåt lúáp ngûúâi giaâu coá,
nhûäng cêåu quyá tûã con nhaâ phuá nöng tuå têåp laåi vúái nhau nghô ra àuã
caác troâ chúi àïí tiïu tiïìn cha meå. Chuáng mûúån caái tuáp lïìu cuãa Phi guâ
laâm núi gùåp gúä vaâ baây àùåt caác chuyïån ùn chúi. Uöëng rûúåu vúái caá
nûúáng chêëm tûúng ngö chaán, chuáng ruã nhau lïn huyïån nghe haát aã
àaâo. Luác àêìu Phi guâ chó tham gia möåt caách khiïm töën. Àöi ba lêìn luä
cöng tûã nhaâ quï hûáng chñ ruã Phi cuâng lïn huyïån nghe haát. Möåt lêìn
chuáng bõ boån cöng tûã phöë huyïån chùån laåi xin àïíu. Àang luác àûáa naâo
àûáa êëy mùåt xanh nhû daãi yïëm cö àêìu thò Phi guâ beã möåt cêy tre gêìn
àêëy, taã xung hûäu àöåt, àaánh cho boån kia möåt trêån túi búâi. Tûâ àêëy caác
chaâng quyá tûã laâng Hûúng ài àêu cuäng ruã Phi guâ theo. Nhûng thên
taá àiïìn tay laâm haâm nhai, tay quai thò miïång trïî, Phi theo chuáng
laâm sao nöíi. Vùæng Phi, luä quyá tûã laâng Hûúng khöng daám lïn phöë
huyïån, maâ khöng lïn àoá thò chùèng tòm àêu àûúåc nhûäng cuöåc vui
thêu àïm suöët saáng. Thïë laâ chuáng thay nhau bao Phi ùn chúi cuâng
chuáng. Àïën luác Phi guâ quen thoái ùn chúi röìi thò khöng muöën bõ phuå
thuöåc nûäa. Caái thên taá àiïìn ùn theo chuã nöng vûâa nhuåc vûâa nhõn.
Trong khi caác cêåu vaâo phoâng riïng cho aã àêìu àêëm lûng vaâ nhöìi
thuöëc phiïån thò Phi guâ cûá phaãi ngöìi úã ngoaâi nghe haát maäi cuäng
chaán. Chó cêìn möåt quan tiïìn thöi Phi guâ cuäng seä àûúåc phuåc vuå àêìy
àuã nhû thïë, chùèng leä Phi vò thiïëu möåt quan tiïìn maâ cûá phaãi chõu
nhõn maäi sao? Höm sau Phi guâ laåi àem chim ài baán. Bêy giúâ thò Phi
àaä biïët àoá laâ chim quyá röìi nïn baán rêët àûúåc giaá. Coá tiïìn, Phi lao vaâo
caác kiïíu ùn chúi, quyïët khöng chõu thua keám caác cêåu quyá tûã laâng
Hûúng. Ùn chúi àûúåc hún möåt nùm thò Phi guâ trúã nïn nghiïån ngêåp,
sûác voác giaãm ài, cûá nghô àïën cêìm caái caây caái cuöëc laâ laåi súå. Möåt lêìn
Phi guâ baán chim cho möåt ngûúâi giaâu nhêët phöë huyïån. Cêìm tuái tiïìn
vïì Phi sung sûúáng nghô àïën möåt tuêìn ùn chúi sùæp túái maâ móm cûúâi
maän nguyïån, nhûng röìi möåt tuêìn tröi qua Phi guâ khöng thêëy chim
vïì. Chúâ tiïëp möåt tuêìn sau nûäa cuäng khöng thêëy chim àêu. Phi guâ
vöåi tòm àïën nhaâ ngûúâi mua chim thò àûúåc biïët ngûúâi ta àaä laâm thõt
chim àïí àaäi khaách quyá. Phi guâ laão àaão chûåc ngaä trûúác tin seát àaánh
naây. Àûáng lùång möåt höìi röìi Phi guâ tòm caách xin laåi chöî löng chim
àem vïì chön úã sau nhaâ. Phi guâ buöìn thûúng mêët mêëy ngaây röìi laåi
cêìm caây cuöëc tiïëp tuåc ài caây mûúán. Nhûng caái thên thïí cûúâng traáng
xûa kia nay àaä bõ thuöëc phiïån vaâ nhûäng tiïëng haát àïm thêu boân ruát
hïët caã röìi. Phi khöng laâm àûúåc viïåc nïn caác phuá nöng khöng muöën
thuï Phi nûäa. Trûúác àêy Phi guâ no trong khi caã laâng àoái, coân bêy giúâ
Phi guâ àoái giûäa luác caã laâng no. Àaä thïë cún nghiïån coân bùæt töåi Phi vêåt
vaä haânh haå Phi. Àïm àïm caâo cêëu, gùåm nhêëm cú thïí Phi.
Àïm nay laäo Trûúâng sang thùm Phi, laäo baão sùæp túái laäo phaãi
chuyïín nhaâ sang laâng khaác. Laäo nghiïåm ra röìi, cûá 60 nùm laâng
Hûúng seä gùåp möåt àaåi haån, 65 nùm gùåp möåt tiïíu haån. Hai caái haån
êëy lûu chuyïín trong voâng 5 nùm. Cûá theo tñnh toaán cuãa laäo thò sùæp
àïën seä túái caái tiïíu haån. Laäo phaãi taåm traánh ài, khi naâo hïët haån laäo
seä vïì ung dung söëng nöët 60 nùm coân laåi. Laäo Trûúâng ra vïì boã Phi
nùçm laåi vúái sûå hoaãng loaån. Hïët viïåc laâ Phi chïët àoái, hïët sûác lûåc Phi
cuäng chïët àoái, nay laåi tiïíu haån vúái àaåi haån nûäa thò söë Phi chùæc chêëm
hïët röìi. Àïm nay trùng mïìm quaá, trùng moân moãi trong tiïëng choá ñ úái
àuöíi ma. Trùng cuâng cùn nhaâ nöìng nùåc muâi giaán vúái tiïëng ruác rñt
cuãa bêìy chuöåt gúåi nhúá àïën nhûäng thaáng ngaây àaä qua. Phi guâ moâ ra
mö àêët chön àaám löng chim, chim vaâng, chim baåc nay chó coân laâ
nhuám löng vuâi sêu dûúái ba têëc àêët. Caái ngaây Phi àem chim vïì sao
cuöåc àúâi noá vö tû thïë coân bêy giúâ ngaây cuäng nhû àïm chó duy nhêët
möåt aánh trùng moân moãi. Àöi chim àaä bay vïì trúâi, boã Phi lùn loác úã laåi
vúái möåt thên thïí heáo taân giûäa coäi àúâi, luä quyá tûã laâng Hûúng cuäng
chïët dùåt, chïët deåo hïët caã röìi. Laâng Hûúng naây laåi sùæp phaãi chõu möåt
caái haån nûäa nïëu lúâi laäo Trûúâng noái laâ àuáng. Khöng! Phi khöng muöën
chïët, khöng muöën chïët möåt tñ naâo caã. Phi seä laåi coá chim. Phi laåi ài
xa laâng àïí laâm thuï vaâ ngûúâi ta seä laåi traã cöng cho Phi bùçng möåt àöi
chim quyá. Phi ngêíng àêìu nhòn aánh trùng àang saáng dêìn röìi ngaã
ngûúâi xuöëng, vuâi mònh vaâo giêëc nguã chêåp chúân àêìy mïåt nhoåc vaâ hy
voång.
Saáng höm sau, laäo Trûúâng sang chaâo Phi. Laäo thêëy Phi guâ nùçm
chïët bïn lu nûúác, caånh möåt mö àêët múái àùæp. Bïn ngûúâi hùæn, laäo coân
thêëy möåt chiïëc tay naãi àêìy àùån nhû àûúåc chuêín bõ cho möåt chuyïën
ài xa. Phi guâ àaä ài rêët xa ngay trong chñnh ngöi nhaâ cuãa hùæn, bïn
nhûäng chiïëc löng chim quyá.
5-1995
GIAÂN BÊÌU TRÛÚÁC NGOÄ
Nguyïîn Ngoåc Tû
Töi khöng thñch khi cûúäi xe vaâo têån thïìm nhaâ laåi phaãi raåp mònh
dûúái giaân bêìu êëy. Chõ vaâ meå töi laåi ngaåi toác röëi. Cha töi khoá chõu khi
phaãi dùæt quan khaách len loãi bïn mêëy traái bêìu àïí vaâo cùn nhaâ sang
troång. Nhûng khöng ai daám chùåt phaá giaân bêìu búãi noá cuãa baâ nöåi töi.
Baâ tröìng noá tûâ höìi trong quï ra. Thoaåt àêìu, chõ em chuáng töi thñch
lùæm, chiïìu chiïìu lon ton xaách thuâng ra tûúái. Chuáng töi tûúái nhû tûúái
hoa. Nöåi cûúâi - "Bay tûúái nhû thùçn lùçn àaái". Röìi baâ àöí nûúác soaân
soaåt. Chuáng töi nghe theo, àöí nûúác soaân soaåt. Dêy bêìu lúán. Trong
caái naách mêåp maåp luá ra mêëy traái con xanh xanh. Traái bùçng àêìu
àuäa, bùçng ngoán tay, cûúâm tay röìi to to maäi. Bûäa canh àêìu tiïn caã
nhaâ haáo hûác, nuöët tuöìn tuöåt tûâng miïëng bêìu trong veo, ngoåt lõm. Ba
gêåt gêåt khen ngon, day sang traách meå: "Sao trûúác giúâ khöng mua
bêìu maâ nêëu ùn, baâ ha?".
Möåt lêìn, hai lêìn röìi ba lêìn, chuáng töi ngaán têån cöí. Maâ, chïët
thêåt, nöåi töi cûá tröìng maäi, tröìng maäi, giaân bêìu ngaây caâng röång ra
choaán hïët khoaãng sên kiïíng cuãa cha, xanh rêåm rò. Traái giaâ àïën
vaâng khö, khöng ai ùn, baâ mang cho haâng xoám. Haâng xoám chuáng töi
cuäng giaâu coá, hoå chï nhûng cuäng nhêån búãi hoå nïí cha töi. Nhiïìu quaá,
súám súám, chiïìu chiïìu, nöåi mang ra ngoä, naây cho chõ xöi cheâ möåt quaã
"ùn lêëy thaão", naây cho baác xñch lö traái bêìu "vïì nêëu cho sùæp nhoã". Röìi
baâ laåi tröìng. Chõ Lan nhùn nhoá:
- Nöåi úi, tröìng chi nhiïìu vêåy?
Baâ nöåi cûúâi, buöìn buöìn:
- Nöåi laâm lùåt vùåt quen röìi. Tröìng troåt àïí àúä nhúá quï.
Öi caái quï cuãa nöåi. Caái quï heo huát muöën vïì phaãi ài mêëy chùång
xe, taâu. Caái quï maâ möîi lêìn vïì, vaâo cuöëi muâa mûa, àêët buân quïën
vaâo moáng chên töi, eám chùåt thöëi àen. Caái quï àeân cêìy, àeân coác, àïm
nhoác nhen kïu buöìn nêîu ruöåt, muâa luä, lú phú chó thêëy mêëy noác nhaâ.
Ba töi noái "Laâm ngûúâi àûâng suy nghô heåp hoâi, àûâng tûúãng núi mònh
sinh ra, núi coá möì maã öng cha laâ quï hûúng, khùæp àêët nûúác naây chöî
naâo cuäng laâ quï caã". Cha töi noái àuáng vaâ öng rûúác baâ nöåi lïn thaânh
phöë. Trûúác, öng chuã tõch àïën nhaâ chúi, uöëng bia khaâ khaâ röìi nhùæc:
"Lêu quaá khöng gùåp maá, höm naâo chuá maây rûúác maá lïn, töåi nghiïåp
baâ giaâ... Cha bûng lû hûúng öng ài trûúác, baâ nöåi luái huái bûng lû
hûúng chuá uát theo sau. úã nhaâ töi, cöng viïåc nhaân àïën mûác baâ thú
thêín vaâo röìi laåi thú thêín ra. Nhaâ cao cûãa röång, kheáo ài, caã ngaây
chùèng ai gùåp mùåt ai. Chõ töi hoåc caã ngaây, meå töi àïën súã. Baâ ra cûãa
trûúác, töi vaâo cûãa sau, baâ lïn lêìu, cha ài xuöëng, gùåp nhau úã löëi ngoä
cêìu thang, nöåi ngoá cha, nhùæc: "Luác naây bay bêån röån, àïën khöng ùn
cúm úã nhaâ, kheáo ngaä bïånh nghen con". Cha cûúâi "maá khoãi lo". Röìi
möîi ngûúâi möîi ngaã. Baâ nùng xuöëng bïëp, quêën quyát úã àêëy. Chõ bïëp
khoe:
- Baác úi, con laâm baánh töí naây, baác chaáu mònh cuâng ùn nghen.
Baâ töi gêåt guâ khen ngon. Töi toâ moâ nhoán lêëy möåt miïëng ùn thûã,
noá ngoân ngoåt dai dai. Thûá baánh nhaâ quï naây xem ra coá khaác vúái
Sanwich, chocolate. Baâ laâm nhiïìu thûá baánh lùæm, khöng kïí hïët àûúåc,
naâo laâ baánh khoåt, baánh uá... toaân laâ baánh nhaâ quï, maâ, hònh nhû chó
töi, ba meå ùn, chõ Lan traánh xa xa hoãi "Baánh àoá ùn ra laâm sao?". Töi
khoe "Saáng naây nöåi laâm baánh khoåt ngon lùæm". Chõ Lan troân mùæt:
"Baánh gò tïn ngöå vêåy?".
ûâ, ngöå, ngöå chûá. Nöåi mua vïì caái loâ àêët khoái tuâ muâ. Cha töi chï.
Nöåi mang ra ngoaâi heâ àïí àúä aám khoái tûúâng nhaâ. Baâ baão: "Laâm baánh
khoåt thò phaãi àöët bùçng loâ àêët, noá múái ngon". Baâ àöët lûãa, mùæt giaâ tem
nhem nûúác mùæt, muâi khoái thúm thúm, cay nöìng. Muâa naây nhiïìu traái
bêìu khö, nöåi haái vaâo moác ruöåt ra, lêëy caái voã mùçn mò goåt. Lêu lêu nöåi
àûa lïn nhòn, nheo nheo mùæt. Töi hoãi, nöåi goåt gò. Nöåi cûúâi, àûa cho
töi maãnh voã bêìu hònh traái tim nhoã xñu.
- Mùåt dêy chuyïìn cho tuåi nhoã àeo.
Töi khöng neán àûúåc xuyâ möåt tiïëng.
- Thúâi naây ai àeo mêëy thûá naây, nöåi laâm chi mêët cöng.
Trong àöi mùæt àuâng àuåc cuãa baâ, töi thêëy möåt nöîi buöìn sêu kñn.
Con chõ bïëp dûúái quï lïn, baâ goái duái vaâo tay noá mêëy maãnh bêìu. Con
nhoã húán húã, vui thiïåt laâ vui. Cuäng niïìm vui êëy, con beá baán veá söë loãn
leãn cûúâi - "Baâ àeäo àeåp ghï ha". Höm sau töi thêëy noá xuáng xñnh xoã
coång chó vaâo, àeo toân ten trûúác cöí, laå lùæm. Hònh nhû töi ngùæm vaâng
roâng, cêím thaåch quen röìi. Töi xin, baâ moám meám cûúâi - "Nöåi àïí daânh
cho bay caái àeåp nhêët neâ".
Töi goái traái tim xiu xñu kia boã vaâo ngùn tuã, chõ Lan tröng thêëy
giaânh - "cho chõ ài". Töi lùæc àêìu. Chõ giùçn baão: "Chõ coác cêìn, úã chúå
baán haâng khöëi". Nhûng röìi chõ laåi quay vïì naâi nó töi. Lêìn àêìu tiïn,
töi thêëy moán quaâ cuãa nöåi dïî thûúng àïën thïë.
Giaân bêìu vêîn trûúác ngoä. Cha töi àaä thöi khoá chõu, hay bûåc doåc
riïët röìi chai ài, chùèng biïët bûåc laâ gò nûäa. Nhûng khaách àïën nhaâ, ai
cuäng khen "Anh Ba coá giaân bêìu àeåp thiïåt". Hoå sùm soi, tûâng maãng
laá cuöëng hoa. Khaách nûúác ngoaâi coân kïì maá bïn traái bêìu xanh luán
phuán löng tú maâ chuåp hònh kyã niïåm. Mêëy anh chõ Sinh Viïn àaåp xe
ngang dûâng laåi nhòn àau àaáu qua raâo röìi khaáo nhau: "Nhúá nhaâ quaá,
tuåi maây úi!". Chiïìu chiïìu, töi ra giaân bêìu xanh rûúåi, mú maâng nghe
con ong vo ve trïn tûâng phiïën laá, chúáp mùæt nhòn chim sêu lñch rñch
chuyïìn caânh, chuöìn chuöìn röìi bûúám röìi hoa thi nhau núã chêëp chúái.
Baâ nöåi töi yïëu hún trûúác, muâa mûa bùæt àêìu lûúát sûúát ài qua. Öng
chuã tõch àïën chúi nhaâ, öm chêìm lêëy nöåi, lùæc lùæc: "Luác naây, maá khoãe
khöng?". Nöåi cûúâi xoâa maâ nghe ngheån ngheån "khoãe, maá khoãe". Cha
töi sai chõ bïëp mang rûúåu thõt ra, öng chuã tõch khoãa tay:
- Thöi, chuá kïu chõ êëy nêëu canh bêìu ùn.
Cha hêíng mùåt. Chõ bïëp luái huái goåt bêìu, muâi nûúác canh xöng
vaâo muäi thúm lûâng. Öng chuã tõch day qua baâ nöåi khoe: "Lêu quaá
khöng ùn canh bêìu röìi, maá". Nöåi cûúâi: "Maá nhúá bay thñch nhêët laâ ùn
bêìu nêëu àêìu teáp baåc". Cha töi dúåm mònh: "Àïí con ài mua töm". Chuã
tõch êën vai, baão "Thöi, chuá cûá ngöìi xuöëng, baây veä laâm gò, anh theâm
lùæm röìi, khöng chúâ chuá àûúåc àêu". Höm êëy caã nhaâ töi ùn laåi nöìi canh
bêìu, nghe ngoåt lòm lõm lûúäi. Chõ bïëp ngoá nöåi, khoaái chñ cûúâi àêìy
haâm yá. Hònh nhû nöåi töi vui.
Giaân bêìu thûa hùèn ài. Caái giöëng laå thêåt. Nùæng bao lêu vêîn
xanh töët, múái mûa dêìm laåi heáo dêy. Töi àêåp vúä traái bêìu khö, lêëy haåt
ra ûúm. Muâa mûa dûä döåi, nöåi töi bïånh, baâ bõ chûáng tai biïën naäo. Nöåi
lú ngú, àaä cûúâi àaä khoác thò khöng sao dûâng àûúåc, tay run rêíy cêìm ca
nûúác, cheán cúm cuäng khoá. Trúâi àöí mûa, sêëm giêåt êìm êìm, nöåi thïìu
thaâo nhùæc:
- Sùæp nhoã àûâng hûáng nûúác mûa àêìu muâa, höíng töët. Chaâ, mûa
vêìy ngêåp àöìng röìi, ngêm giöëng gieo maå ài thöi.
Baâ nöåi lêín thú lêín thêín röìi, maâ hònh nhû baâ chó nhúá vïì quaá
khûá. Nöåi hay ra ngoaâi hiïn, chùm chùm nhòn giaân bêìu àang run rêíy
trong gioá. Baâ ngöìi àêëy lùång leä, thêîn thúâ, nhû chúâ möåt tiïëng vaåc
saânh, möåt tiïëng ïëch kïu. Tay baâ laånh ngùæt, töi chaåy vaâo phoâng lêëy
loå dêìu thoa, vêîn thêëy maãnh bêìu traái tim maâu vaâng trong ngùn keáo,
caái maâu vaâng nhû cuãa raå cuãa luáa, nhû cuãa maái nhaâ laá nhoã lú phú
dûúái nùæng chiïìu. Giaân bêìu vêîn trûúác ngoä, coá keã ài qua kïu lïn "töi
nhúá nhaâ". Cha töi baão: "Coá thïí bûát ngûúâi ta ra khoãi quï hûúng
nhûng khöng thïí taách quï hûúng ra khoãi traái tim con ngûúâi". Vaâ
cha töi laåi noái àuáng.
29-5-1997
COÁ MÖÅT NÖÎI NIÏÌM
Quyânh Vên
Töi àaáp chuyïën taâu àïm tûâ ga Thaáp Chaâm vïì Haâ Nöåi. Àïm cuöëi
thu trúâi se laånh, gioá thöíi hun huát, mûa lêy rêy khiïën sên ga caâng
trúã nïn chêåt chöåi vaâ ûúát aát. Ài trong doâng ngûúâi höëi haã chen lêën xö
àêíy nhau, treâo caã vaâo caác khung cûãa söí, töi chúåt theâm caái caãm giaác
êëm cuáng trong cùn phoâng nhoã. Tiïëng cûúâi gioân tan cuãa con gaái,
tiïëng àoåc baâi vang vang cuãa thùçng con lúán vaâ thên quen laâm sao caái
daáng anh ngöìi keã veä dûúái aánh àeân nï-öng xanh dõu. Haånh phuác thêåt
bònh dõ maâ chó khi xa noá ta múái caãm nhêån hïët giaá trõ. Con taâu heát
lïn möåt höìi coâi röìi ruâng mònh lao vaâo àïm töëi, boã laåi sên ga thûa
vùæng boáng ngûúâi. Àang tröi theo doâng suy tûúãng, chúåt coá ai xö maånh
vaâo töi laâm vùng caã gioã xaách àang cêìm.
- Xin löîi chõ, töi vö yá quaá!
Gioång noái quen quen khiïën töi toâ moâ ngêíng àêìu lïn. Trong aánh
àiïån chêåp chúân, möåt daáng ngûúâi thon nhoã, coá àöi mùæt saáng àang
nhòn sûäng vaâo töi röìi cuöëng quyát:
- Trúâi úi, Vi! Huyïìn Vi àêy maâ!
Töi ngúä ngaâng röìi bêåt dêåy:
- Phaãi Ngên "Nûä hoaâng" àoá khöng?
Chuáng töi öm chùåt lêëy nhau, miïång cûúâi maâ nûúác mùæt cûá traâo
ra. Gioåt nûúác mùæt nhúá thûúng bao nùm trúâi gùåp laåi.
Phaãi chùng laâ do söë phêån sùæp àùåt? Chuáng töi ngöìi bïn nhau,
àïm nhû daâi vaâ sêu hún. Bêìu trúâi àen àùåc lûúát qua vuâng saáng le loái
cuãa caác sên ga. Töi vaâ Ngên quay laåi hún 10 nùm vïì trûúác, khi êëy
chuáng töi coân laâ nhûäng thiïëu nûä höìn nhiïn thú ngêy chêåp chûäng
bûúác nhûäng bûúác chên àêìu tiïn vaâo con àûúâng binh nghiïåp, boã
ngoaâi tai moåi lúâi àaâm tiïëu vïì cuöåc àúâi cuãa nhûäng cö lñnh nûä khöng
maãy may toan tñnh hay do dûå. Àoá laâ nhûäng thaáng nùm gian khöí, söi
àöång vaâ àeåp àeä nhêët maâ chuáng töi àaä söëng.
- Vi úi! Vi coá haånh phuác khöng?
Tiïëng Ngên nhû tûâ núi rêët xa vùèng laåi, töi öm lêëy búâ vai nhoã
chúåt thêëy thûúng baån àïën nao loâng.
- Coân Ngên? Ngên söëng ra sao?
- Buöìn lùæm Vi aå! Mònh rêët mûâng khi thêëy Vi haånh phuác. Àoá
chñnh laâ niïìm an uãi duy nhêët àïí Ngên quïn ài mùåc caãm töåi löîi.
Khöng ai coá hai lêìn tònh yïu, caâng khöng thïí coá hai lêìn tuöíi treã.
Ngaây êëy chuáng mònh söëng àeåp àeä vaâ trong saáng thïë! Nïëu bêy giúâ
cho boån mònh quay laåi quaá khûá Vi coá söëng nhû trûúác nûäa khöng?
- Àûúng nhiïn röìi!
- Vi noái mònh laåi nhúá àïën anh Haãi, caâng thêëy löîi cuãa mònh
khöng thïí tha thûá àûúåc...
- Àûâng tûå dùçn vùåt mònh nûäa, caái gò qua phaãi àïí noá qua. Haäy
chêëp thuêån thûåc tïë Ngên aå, baån quïn triïët lyá söëng cuãa caánh thöng
tin chuáng mònh röìi sao? "Àúâi rêët dúã àöi khi vêîn phaãi niïìm núã".
Ngên phò cûúâi:
- Vi vêîn thïë, chùèng thay àöíi chuát naâo caã, vêîn laâ Vi "cuå non".
- Coân Ngên "Nûä hoaâng"? Xuöëng ngöi tûâ bao giúâ vêåy?
Hai àûáa phaá lïn cûúâi trong sûå toâ moâ ngú ngaác cuãa moåi ngûúâi
xung quanh...
Ngaây êëy caách àêy àaä 14 nùm. Sau khi kïët thuác khoáa huêën
luyïån, möåt chuyïën xe taãi khöng mui, khöng ghïë àaä àûa chuáng töi
vaâo vúái sên bay thuöåc khu vûåc miïìn Trung sau cuöåc chia tay àêîm
nûúác mùæt. Con àûúâng àöìi àêìy döëc vaâ buåi, loaáng thoaáng hai bïn laâ
nhûäng haâng dûâa xaác xú chaáy nùæng vaâ àoã quaåch buåi chùèng hûáa heån
àiïìu gò töët àeåp. Trïn xe sau khi khoác caån nûúác mùæt, chuáng töi thi
nhau nön mûãa àïën caã mêåt xanh, mêåt vaâng. Sûå haáo hûác ban àêìu xeåp
xuöëng nhû bong boáng xò húi. Suöët möåt ngaây vêåt vaä trïn xe, buåi bùåm,
nhúáp nhaáp. Àïën àún võ tiïëp nhêån, nhòn nhûäng daäy nhaâ tranh lúåp
nûáa sûát seåo aãm àaåm trong boáng chiïìu chêåp choaång, töi chúåt thêëy höëi
tiïëc cho sûå böìng böåt cuãa chñnh mònh.
Àoán chuáng töi laâ möåt sô quan chûâng 30 tuöíi mang quên haâm
thûúång uáy, daáng ngûúâi khùæc khöí, nûúác da mai maái, chùæc do söët reát
nhiïìu, chó coá gioång noái laâ nhoã nheå àïën khöng ngúâ.
- Mïåt lùæm phaãi khöng caác àöìng chñ? Rêët vui khi àûúåc àoán caác
àöìng chñ tûâ miïìn Bùæc vaâo. Núi naây nùæng, noáng, àêët àai khö cùçn,
cuöåc söëng ban àêìu chùæc chùèng dïî daâng, nhûng töi tin caác àöìng chñ
seä nhanh choáng hoâa nhêåp vaâ truå laåi àêët naây. Töi laâ Vuä Haãi - àaåi phoá
phuå traách kyä thuêåt - Anh quay sang ngûúâi sô quan coá àöi mùæt luác
naâo cuäng nheo nheo nhû muöën cûúâi - Àêy laâ anh Lûúng - àaåi phoá
hêåu cêìn. Bêy giúâ ai laâ àoaân trûúãng xuöëng höåi trûúâng gùåp töi, coân têët
caã theo àöìng chñ Long ài nhêån phoâng, tùæm rûãa coân ùn cúm. Giaãi taán!
Anh vûâa quay ài, lêåp tûác caác ra-ài-ö thi nhau phaát:
- Öng naây dïî chõu ra phïët chuáng maây nhó? - Caái Höìng thò thêìm.
- Goåi anh hay chuá àêy! Têët caã höåi yá!
- Theo tao, öng naây chùæc chûa vúå! Biïíu quyïët goåi bùçng anh!
- Ai baão maây öng êëy chûa vúå? Bùçng êëy chûa vúå chùæc chúâ maây haã
Hûúng?
- ÛÂ àêëy! Chuáng maây seä phaãi goåi bùçng cö thñch phaãi biïët.
- Thöi! Thöi - Ngên daân xïëp - Ài tùæm rûãa ùn cúm coân ài nguã.
Mïåt baä caã ngûúâi coân úã àêëy maâ lyá sûå.
Chêëm dûát buöíi tranh luêån, chuáng töi luåc tuåc tay xaách naách
mang cûá nhû ài chaåy giùåc.
Tuêìn àêìu tiïn chuáng töi cuãng cöë núi ùn chöën úã, phên ngaânh hoåc
vaâ chuã yïëu laâm quen vúái àún võ. Phaãi noái sûå coá mùåt cuãa chuáng töi àaä
laâm thay àöíi hoaân toaân nhõp söëng teã nhaåt cuãa möåt sên bay chiïën
àêëu. Chuáng töi laâ trung têm cuãa moåi sûå quan têm, laâ vuä truå cuãa
moåi aánh mùæt. Tûâ ngaây coá chuáng töi àún võ nhöån nhõp khaác thûúâng,
ngoaâi giúâ cöng taác, trûåc ban trïn súã chó huy, chuáng töi cuâng nhau
tùng gia àoáng gaåch chùåt nûáa. Cuöåc söëng tuy vêët vaã, ùn uöëng kham
khöí, khñ hêåu khùæc nghiïåt nhûng àûáa naâo cuäng nhû mêìm cêy múái
nhuá, khoãe treã vaâ àêìy ùæp tiïëng cûúâi. Vui nhêët laâ nhûäng töëi thûá baãy.
Àún võ àöng chêåt nhûäng sô quan treã, hoå àïën laâm quen, nhêån àöìng
hûúng cûá röëi caã lïn, khiïën Ban chó huy muöën àiïn caái àêìu. Coá leä
trïn àúâi naây khöng coá gò phûác taåp hún laâ phaãi phuå traách möåt àún võ
toaân nhûäng cö nhêìng nhêìng, nhúä nhúä, dúã dúã, ûúng ûúng nhû boån töi.
Húã chuát khoác, húã chuát cûúâi. Con gaái coá möåt trùm àûác tñnh töët thò
cuäng xêëp xó möåt trùm nïët xêëu, luác nùæng, luác mûa chùèng biïët àêu maâ
lêìn.
Töi nhúá lêìn àêìu tiïn khi múái vïì àún võ.
Buöíi trûa, xïëp haâng ùn cúm, saáu ngûúâi möåt mêm cûá thïë maâ vaâo
nhûng anh Long C phoá hêåu cêìn cûá àûáng úã cûãa àiïìu haânh:
- Cêåu Thõnh lïn àêy, cêåu Hoaâng xuöëng, cêåu Tûá vaâo àêy, caã cö
Tú nûäa.
Àïën haâng cuãa töi may mùæn àûúåc giûä nguyïn.
Vûâa bûng baát cúm chûa kõp ùn, laåi thêëy caã nhaâ ùn cûúâi nghiïng
ngaã nhúán nhaác nhòn quanh, chúåt phaát hiïån: Mêm cúm giûäa nhaâ coá
saáu ngûúâi thò caã saáu àïìu coá haâm rùng "Tûúi böën muâa". Laåi möåt troâ
àuâa tai aác cuãa C phoá hêåu cêìn. Buöng baát cúm coân nguyïn, töi lûäng
thûäng ài ra meá àöìi ngöìi, khöng khoác maâ nûúác mùæt cûá traâo ra. Caán
böå gò maâ coi thûúâng danh dûå cuãa chiïën sô àïën vêåy? Nhêët àõnh mònh
phaãi laâm möåt àiïìu gò àoá àïí thay àöíi tònh traång naây.
- Khöng tuyïåt thûåc vò tûác àûúåc àêu cö beá aå!
Tiïëng ai nhû tiïëng anh Haãi:
- ÚÃ àêy lêu coá leä em seä hiïíu vò sao boån anh thñch àuâa àïën thïë!
Cuöåc söëng kham khöí, khñ hêåu khùæc nghiïåt, nïëu khöng coá tiïëng cûúâi
thò khoá söëng lùæm Vi aå!
Buöìn cûúâi nhêët vêîn laâ chuyïån cuãa Ngên. Ngên nhoã nhùæn,
duyïn daáng quï úã Haãi Hûng, coá àöi mùæt trong veo vaâ nuå cûúâi àeåp
àïën mï höìn. Höm êëy chuáng töi têåp baáo àöång haânh quên daä ngoaåi, do
coá baáo trûúác nïn àïm êëy khöng àûáa naâo nguã ngon giêëc, giêìy xoã sùén
vaâo chên, quêìn aáo chùn maân vaâ têët caã xïëp sùén vaâo ba lö. Nghe
tiïëng coâi toeát toeát laâ vú lêëy suáng, khoaác ba lö chaåy vöåi ra sên, sau
khi chaåy khúãi àöång quanh sên, nhûäng gò rúi laâ àún võ thu hïët tñnh
àiïím thi àua, sau àoá chuáng töi chaåy theo löå trònh àaä àûúåc phên
cöng. Trúâi muâ sûúng, húi laånh thêëm vaâo ngûúâi khiïën àûáa naâo àûáa
nêëy xuyát xoa, men theo sûúân àöìi, voâng qua khu chúå, qua laâng vaâ têåp
kïët taåi sên àaåi àöåi. Têët caã àoaån àûúâng daâi gêìn ba cêy söë, chuáng töi
cùng mùæt ra nhòn, àïm àen àùåc bûng bñt lêëy mùæt, chó nghe thêëy
tiïëng va chaåm xoong nöìi cuãa töí nuöi quên cuöëi àoaân quên vaâ nhûäng
bûúác chên chaåy döìn dêåp, taãng saáng vïì àïën núi têåp kïët, möìm miïång
tranh nhau thúã, hai öëng quêìn àoã buåi. Sau khi àiïím danh phaát hiïån
thiïëu Ngên, caã àún võ xön xao, neát mùåt C trûúãng cùng thùèng àïën
àaáng súå. Chúåt Ngên tûâ quaã àöìi phña trûúác chui ra vúái möåt öm hoa
rûâng, caã àún võ àûúåc trêån cûúâi vúä buång. C trûúãng cuäng buöìn cûúâi
song vöåi laâm nghiïm bùæt Ngên àûáng dûúái cöåt cúâ. Töåi nghiïåp con
nhoã, noá im lùång nghe C trûúãng lïn lúáp, chên di di nhûäng voâng troân
liïn tiïëp dûúái sên, chaán noá laåi vï vï vaåt aáo, hai baân tay nhû thûâa
thaäi cûá xoùæn vaâo nhau laåi thaã ra. Baâi giaãng chûa kïët thuác, Ngên
thaáo cùåp ba laá thaã tung maái toác vaâ... ngoaáy tai. Lêìn naây thò C
trûúãng giêån thûåc sûå:
- Àöìng chñ Ngên!
- Coá! - Ngên giêåt mònh àûáng nghiïm.
- Àöìng chñ coá nghe töi noái gò khöng?
- Daå, coá aå!
- Coá chöî naâo sai khöng?
- Daå khöng aå!
- Àöìng chñ ngûáa tai lùæm haã? Hay àöìng chñ coi thûúâng töi?
Ngên súå sïåt nhòn quanh cêìu cûáu. Thûúng noá quaá töi liïìu lônh
bûúác ra khoãi haâng.
- Baáo caáo C trûúãng, àöìng chñ Ngên khöng coá yá coi thûúâng C
trûúãng àêu aå! Àoá chó laâ thoái quen cuãa phuå nûä thöi aå!
- Thêåt vúá vêín!
Caã àún võ öm buång cûúâi nghiïng ngaã. Tiïëng cûúâi êëy àaä xoáa ài
caái khöng khñ ngöåt ngaåt do Ngên gêy ra. Riïng Ngên noá chúåt oâa lïn
khoác tûác tûúãi.
Àaåi àöåi phoá Haãi raão bûúác ài voâng quanh àún võ, chiïëc àeân pin
soi loang loaáng, tûâng caánh cûãa kheáp húâ hùæt ra aánh saáng vaâng múâ
cuãa àeân àiïån lïåch pha, kheä nhòn vaâo baãng cùæt trûåc, sùæp àïën giúâ àöíi
ca anh luâi laåi chuát nûäa xö vaâo àöëng tranh cao ngêët ngûúãng. Caác cö
khaá thêåt, chó trong möåt ngaây maâ àan àûúåc bùçng naây tranh nûáa, coá
leä tuêìn naây phaãi tiïën haânh lúåp laåi traåm keão muâa mûa sùæp túái...
Anh reä vaâo con àûúâng moân ài tùæt lïn súã chó huy. Ngoaâi 30 tuöíi,
tñnh anh trêìm lùæng ñt noái, quï anh úã vuâng Nöng Cöëng, Thanh Hoáa.
Àún võ coá àïën ba anh tïn Haãi, boån con gaái tai aác nhiïìu luác cûá ngêm
nga:
Haãi àen, Haãi trùæng, Haãi nêu
Trong ba Haãi êëy em bêu Haãi naâo?
Em bêu anh Haãi böën sao!
Anh coá biïåt hiïåu laâ Haãi nêu, luác àêìu hoå goåi anh laâ chuá, sau àöíi
chuá sang anh. Riïng anh luác naâo cuäng giûä thaái àöå àuáng mûåc, ngoaâi
luác nghiïm tuác ra anh goåi têët caã boån töi laâ em xûng töi nghe thêåt
gêìn guäi. Töi nhúá maäi möåt lêìn do bêët cêín, traåm phaát àiïån böëc chaáy
dûä döåi, chuáng töi àang àoáng gaåch boã chaåy laåi cûáu chûäa, töi nhanh
chên chaåy vïì öm chiïëc chùn coân ûúát trïn dêy phúi phuã kñn maáy phaát
vaâ luác êëy töi naâo coá kõp nghô gò cao siïu àêu, chó nghô àún giaãn laâ
laâm sao cûáu àûúåc maáy, thïë thöi, vêåy vaâ tuyïn huêën cûã ngûúâi sang
viïët baâi ca ngúåi, bïn quên trang laåi phaát cho töi möåt caái chùn múái
tinh. Riïng anh Haãi thò nhòn töi bùçng caái nhòn êëm aáp tin cêåy, cûá
nhû töi laâ võ anh huâng vêåy. Anh Huâng traåm trûúãng thò cûá cêìm tay
töi lùæc tñt caã lïn:
- Öi! Vi! Em gioãi quaá! Höm nay khöng coá em chùæc laâ anh bõ tûúác
quên tõch àuöíi vïì àõa phûúng mêët. Àêu! Caái chên boãng cuãa em àêu?
Àûúåc röìi, tñ nûäa anh seä lïn bïånh xaá haái laá boãng vïì cho em. Riïng söë
gaåch cuãa töí coân thiïëu boån anh seä àaãm nhiïåm, em àöìng yá khöng?
Töi xuác àöång àïën ûáa nûúác mùæt trûúác sûå quan têm cuãa moåi
ngûúâi. Nhêët àõnh töi seä söëng töët hún àïí xûáng àaáng vúái tònh caãm cuãa
moåi ngûúâi daânh cho...
Möåt chuã nhêåt nûäa laåi àïën! Nùæng thaáng nùm nhû xöëi lûãa xuöëng
mùåt àêët, caã vûúân chuöëi xanh tûúi laâ thïë maâ cûá heáo khö ài, mùåt àêët
noáng boãng àöí caã thuâng nûúác nghe àïën "xeâo", laåi khö nhû trûúác, töi
cöë gùæng goâ lûng muác tûâng gaâu nûúác vaáng pheân tûúái cho mêëy luöëng
rau thò nghe Ngên goåi:
- Vi úi! Xong chûa! Ài chúå ài!
Con "Nûä hoaâng" àaä thay ban vïì röìi, con beá àïën laå, trûåc caã àïm
vêîn tûúi nhû hoa.
- Vûâa lônh phuå cêëp àõnh khao chõ maây haã?

- Vêåy baâ chõ muöën ùn gò naâo? Mñt mêåt hay sùæn luöåc?
- Àêy chaã thiïët! ñt nhêët cuäng phaãi laâ baánh gai Tûá Truå.
Ngên troân mùæt:
- Hû! Roä laâ àöì tham ùn, àêy àïën chúå Tûá Truå nhûäng böën cêy söë,
ài böå maây coá àiïn khöng?
- Ai mûúån ài böå? Xuöëng àaåi àöåi mûúån xe anh Haãi ài, ai chûá
maây laâ anh êëy gêåt ngay! Laåi coân giaã böå!
- Tao van maây Vi úi! Ai nghe thêëy hoå cûúâi cho, àûâng àuâa nhû
vêåy Ngên súå lùæm.
- Thò thöi! Yïu nhû maây thaâ úã giaâ! Chùèng daám söëng thêåt vúái
loâng mònh thaâ chïët coân hún.
- Coân thên maây àoá - Ngên àöå lûúång - Thùèng thùæn quaá chùèng ai
daám ngoã lúâi, àõnh söëng möåt mònh haã?
- Caái gò àïën tûå khùæc phaãi àïën! Tao maâ xinh àeåp nhû maây, tao
seä cho boån con trai chïët caã loaåt, hò hò hò...
- Thöi ài chúå, núäm aå!
Chuáng töi ài giûäa hai haâng baåch àaân laá xanh nhû ngoåc. Nùæng
lêëp laánh chan hoâa trïn têìng laá, tiïëng chim rñu ran laâm dõu ài caái
nùæng xiïn khoai gay gùæt. Chúåt Ngên bûúác chuïånh choaång, hai tay
öm àêìu röìi quyå xuöëng. Töi hoaãng höët àúä Ngên trong tay, mùåt noá àoã
nhûâ, möì höi xêm xêëp goåi maäi maâ noá khöng múã mùæt. Töi vûâa khoác
vûâa gaâo lïn, àoaån àûúâng vùæng quaá. Töi bùåm möi coäng Ngên ài ngûúåc
laåi, chúåt coá tiïëng xe àaåp phanh kñt bïn höng. Möåt anh sô quan treã to
cao laâ laå vûâa àïën, anh quùng vöåi chiïëc xe, vûâa àúä Ngên trïn lûng töi
vûâa giuåc höëi haã:
- Baån em sao vêåy? Àïí anh giuáp em àûa baån vïì bïånh xaá, em dùæt
giuáp anh chiïëc xe naây nheá!
Töi cûá muå ngûúâi ài, chó laâm theo lúâi anh nhû caái maáy. Sau khi
àûa Ngên vaâo phoâng cêëp cûáu, töi trúã laåi àún võ baáo caáo vaâ mang
chùn maân cho Ngên, boån con gaái cûá khoác suåt sõt maäi, Àaåi trûúãng
phaãi quaát lïn múái thöi.
Ngên bõ caãm nùæng phaãi nùçm bïånh xaá ba ngaây. Töi àûúåc phên
cöng úã laåi chùm soác Ngên vaâ anh böå àöåi daåo noå cuäng àaä quay laåi.
Anh tïn Cûúâng - Trung uyá sô quan dêîn àûúâng cuãa Trung àoaân baån.
Sau naây khi Ngên àaä vïì àún võ anh vêîn thûúâng xuyïn àïën thùm
chuáng töi vúái tuái quaâ nhoã, khi thò nhûäng quaã sim chñn moång, khi laåi
laâ tuái laåc rang. Têët caã chuáng töi àïìu quyá anh vaâ baån beâ cuãa anh. Têët
nhiïn, Ngên luác naâo cuäng laâ trung têm cuãa moåi cuöåc vui. Noá nhû
caánh hoa àöìng nöåi dõu daâng àùçm thùæm, gioång noái nhoã nheå vaâ caái
nhòn trong saáng luác naâo cuäng nhû ngúä ngaâng. Con gaái thûúâng hay
ñch kyã àöë kyå vaâ rêët ñt khi chõu khen baån gaái, song riïng vúái Ngên
àiïìu àoá khöng xaãy ra. Chuáng töi thêåt sûå yïu quyá Ngên, nhaâ Ngên
ngheâo, baãn thên sinh ra tûâ nöng thön ngheâo khoá nhoåc nhùçn nïn noá
gêìn guäi vaâ töët buång lùæm, chaã thïë maâ Ngên coá rêët nhiïìu ngûúâi sùn
àoán, theo àuöíi, song Ngên chûa hïì laâm thûúng töín àïën ai, cuäng
chûa mùån maâ vúái riïng ai. Anh Cûúâng vêîn trung thaânh vúái nhaânh
mua tñm.
Àöi lêìn töi thêëy Ngên ngöìi vaá aáo cho anh Haãi, miïëng vaá thêåt
àeåp, àûúâng chó nhoã vaâ àïìu nhû maáy. Vaá xong noá cêín thêån giùåt saåch
phúi khö gêëp cêín thêån röìi múái àem traã, chu àaáo nhû àûáa em gaái
nhoã. Röìi coá lêìn töi àoåc àûúåc trang nhêåt kyá cuãa Ngên. ÚÃ àoá hònh aãnh
anh Cûúâng thêëp thoaáng nhû tñn hiïåu vui. Trong thêm têm töi thêìm
mong Ngên haånh phuác.
"Tònh yïu coá tûâ núi àêu - Ïm ïm möåt khuác söng Cêìu...".
- Ngên!
Àang haát say sûa Ngên giêåt mònh quay laåi.
- Chaâo àaåi phoá aå!
- ÛÂ, Ngên sao giúâ naây múái thay ban?
- Daå! Leä ra em thay tûâ ca trûúác nhûng Hûúng noá mïåt nïn em
trûåc luön! Àaåi phoá ài tuêìn aå!
- ÛÂ, töi àûa Ngên vïì nheá! Vúái laåi töi muöën hoãi Ngên möåt
chuyïån.
Ngên giêåt mònh, mùåt noáng bûâng.
- Coá quan troång khöng aå? Em súå khöng tiïån, hay àïí bûäa khaác aå?
- Tuây Ngên vêåy, hay chiïìu mai sau giúâ laâm viïåc Ngên àïën
phoâng töi nheá!
- Cuäng àûúåc aå!

Ngên chaåy möåt maåch vïì phoâng, trúâi laånh maâ möì höi cûá tûáa ra,
loâng cûá lêng lêng nhû say soáng, cö giêëu kñn àiïìu hïå troång trong têëm
chùn êëm aáp. Ngaây mai! Ngaây mai...
Nhûng ngaây mai, hoå khöng gùåp àûúåc nhau búãi tònh cúâ Haãi nghe
àûúåc cêu chuyïån cuãa chuáng töi khi tùng gia úã maãnh àêët sau phoâng
anh úã.
- Hònh nhû con Ngên noá kïët anh Cûúâng chuáng maây aå!
- ÛÂ, hoå àeåp àöi quaá coân gò!
- Theo tao, nïëu kïët anh Àoaân phi cöng thò coá tûúng lai hún!
- Thïë thò chuáng maây khöng biïët röìi, anh Àoaân àang theo caái Vi
cú maâ, biïët àêu Ngên yïu anh Haãi nêu nhaâ mònh àêëy.
- Chuáng maây chó gioãi àoaán giaâ àoaán non thöi. Tao àaãm baão
Ngên chûa yïu ai, coân tao coá vêët ra búâ tre baãy ngaây kiïën cuäng
chùèng theâm bêu nûäa laâ coá phi cöng theo - Töi lïn tiïëng.
Caã boån ruác rñch cûúâi, khöng hïì biïët trong têëm vaách moãng kia coá
möåt traái tim àêåp döìn vúái bao niïìm hy voång...
Chuáng töi àùåt cho Ngên caái tïn Ngên "Nûä hoaâng" búãi noá àeåp
nïìn naä, duyïn daáng vaâ nhaãy rêët àeåp, nïëu coá cuöåc thi hoa hêåu quên
àöåi thò Ngên cuãa töi khöng laänh vûúng miïån hoa hêåu cuäng giêåt giaãi
aá hêåu. Trong voâng quay cuãa tònh yïu Ngên tûâ chöëi tònh yïu cuãa têët
caã àïí êm thêìm yïu thûúng anh Haãi. Vûâa qua Chi böå àaä hoåp àïí xeát
kïët naåp Àaãng cho Ngên, nhûng sau khi ài gùåp C phoá chñnh trõ vïì
phoâng vúái àöi mùæt sûng moång, an uãi vaâ gùång hoãi caã àïm Ngên múái
cho biïët: Nïëu Ngên muöën àûáng vaâo haâng nguä cuãa Àaãng phaãi dûát boã
riïng tû. Àoá laâ àiïìu kiïån.
- Thïë maây àõnh thïë naâo?
- Coân thïë naâo nûäa? Thaâ laâ quêìn chuáng töët coân hún laâ àaãng viïn
töìi, tao khöng thïí söëng giaã döëi, nïëu Àaãng cho rùçng sûå phêën àêëu cuãa
tao chûa àuã cêìn phaãi thûã thaách thïm tao seä söëng àuáng nhû lûúng
têm tao. Vi úi! Tao yïu anh Haãi, Vi aå!
- Coân anh Haãi! Anh êëy àaä noái gò vúái maây chûa?
- Tao khöng muöën viïåc tao vaâo Àaãng vaâ viïåc anh êëy yïu tao coá
liïn quan àïën nhau!
- Maây muöën tûå khùèng àõnh chûá gò? Traánh àûúåc laâ töët nhûng coân
chi àoaân, chi böå chûá anh êëy coá quyïìn quyïët àõnh àêu maâ maây súå!
Theo tao maây phaãi gùåp anh êëy ngay Ngên aå! Anh êëy laâ ngûúâi trung
thûåc, nhên hêåu, gùæn boá vúái anh êëy maây seä haånh phuác thêåt sûå, tao
mûâng cho maây!
Töi khöng hïì biïët cuöåc gùåp gúä cuãa hoå diïîn ra nhû thïë naâo, chó
thêëy Ngên àöåt nhiïn trêìm lùång, ñt noái cûúâi vaâ traánh caã mùåt töi.
Chûa tòm àûúåc nguyïn nhên thò töi àûúåc lïånh ra ngoaâi Quên chuãng
têåp huêën nghiïåp vuå ba thaáng. Trong suöët thúâi gian êëy, töi ghi khaá
nhiïìu thû maâ Ngên chùèng höìi êm. Khi töi trúã laåi àún võ, Ngên cuãa
töi àaä theo Sû àoaân vaâo Àaâ Nùéng. Têët nhiïn sûå phêën àêëu cuãa Ngên
àaä khöng kïët thuác töët àeåp. Töi canh caánh trong loâng nhûäng thùæc
mùæc vïì Ngên. Chùèng biïët hoãi ai töi àïën tòm anh Haãi. Anh àoán töi
vúái aánh mùæt chan chûáa niïìm vui.
- Vi khoãe chûá? Àún võ chuyïín vaâo Àaâ Nùéng hïët caã, chó coân laåi töí
àaâi cuãa em úã laåi phuåc vuå cho Trung àoaân baån. Em nghó ngúi röìi
chuyïín sang D thöng tin Ra-àa. Vi aå!
- Ngên coá àïí laåi thû cho em khöng? Chuyïån cuãa anh vaâ Ngên
ra sao? Khi naâo anh vaâo trong àoá cho em gûãi laá thû nheá!
- Vi noái gò töi khöng hiïíu? Ngên coá noái laåi vúái Vi khöng?
- Coá chuyïån gò xaãy ra vúái Ngên anh haäy cho em biïët! Em ghi
thû maâ noá khöng traã lúâi. Noá yïu anh thêåt loâng àoá! Àûâng àïí Ngên
buöìn anh Haãi nheá!
- Trúâi úi! Vi noái gò töi khöng hiïíu? Ngên yïu töi?
- Vêng! Ngên àaä gùåp anh theo lúâi anh heån cú maâ! Chùèng leä anh
khöng hïì biïët laâ Ngên yïu anh û?
- Àuáng laâ töi coá heån gùåp Ngên nhûng khöng phaãi àïí noái yïu cö
êëy maâ... Thöi! Vi vïì ài, töi muöën ngöìi laåi möåt mònh.
Ra khoãi phoâng vúái nhûäng bûúác chên àêìy têm traång, töi chùèng
biïët laâm gò àïí nhûäng thùæc mùæc trong loâng àûúåc giaãi toãa. Ngên thò àaä
ài xa khöng möåt doâng gûãi laåi. Baån beâ thên thiïët cuäng ài hïët caã. Anh
Haãi thò neá traánh vaâ coá gò nhû khoá hiïíu, sao gùåp mònh anh êëy laåi coá
veã luáng tuáng ngûúång ngêåp thïë nhó? Chùèng leä anh khöng hïì hay biïët
Ngên àaä daânh cho anh têët caã möëi tònh àêìu trong trùæng? Nhêët àõnh
mònh phaãi àiïìu tra cho roä moåi chuyïån.
Nhûng töi khöng kõp laâm nhûäng gò dûå àõnh. Vïì àún võ múái töi
àaä cöë gùæng laâm têët caã àïí khùèng àõnh mònh. Tònh yïu àïën deâ dùåt vaâ
nöìng naân. Chuáng töi cûúái nhau vaâ hai chaáu lêìn lûúåt ra àúâi. Kyã niïåm
ngaây xûa chó trúã vïì trong nhûäng giêëc mú, àöi luác loâng vêîn gúåi lïn
àiïìu day dûát khoá taã. Song cuöåc söëng luön söi àöång vaâ laåi viïåc lo toan
cúm aáo, gaåo tiïìn, cöng viïåc vaâ con caái àaä lêëy ài gêìn hïët thúâi gian ñt
oãi cuãa töi.
- Ngên! Baån noái ài! Mònh vêîn chûa hiïíu vò sao baån im lùång!
Ngaây êëy baån gùåp anh Haãi röìi sao?
- Vi aå! Mònh coá löîi vúái baån nhiïìu lùæm! Khöng biïët Vi vaâ anh Haãi
coá tha thûá cho mònh khöng?
- Coá chuyïån gò vêåy? Ngên noái ài! Bao nùm àaä qua röìi mònh vêîn
canh caánh trong loâng vïì chuyïån riïng cuãa Ngên, viïët bao nhiïu thû
cuäng khöng theâm traã lúâi ngûúâi ta nûäa. Cûá tûúãng mònh coá gò khöng
phaãi nïn Ngên giêån khöng theâm traã lúâi?
- Vi cûá traách mònh nûäa ài, Ngên xûáng àaáng vúái moåi lúâi nguyïìn
ruãa, chó xin Vi haäy coi Ngên laâ baån coân bêy giúâ thò Vi haäy nghe àêy:
Anh Haãi gùåp mònh àïí nhúâ giuáp àúä, anh êëy rêët quyá vaâ thûúng Vi,
àûâng coá troân mùæt lïn nhû thïë! Àuáng laâ anh êëy yïu Vi. Möåt tònh yïu
thêìm lùång, anh êëy rêët tin tûúãng vaâo tònh baån cuãa chuáng mònh nïn
khöng ngaåi ngêìn noái ra àiïìu hïå troång. Vi thùèng thùæn nhûng trong
saáng, baån laâ cö gaái töët nhêët maâ anh êëy àûúåc gùåp trong cuöåc àúâi. Chó
coá mònh laâ húâi húåt vaâ nöng nöíi nïn khöng hiïíu àûúåc àiïìu àoá. Anh
baão nghiïåp vuå cuãa Vi rêët vûäng, töí chûác coá yá àõnh giûä laåi àïí chuyïín
chïë àöå do vêåy múái àûa Vi dûå lúáp têåp huêën ngoaâi Quên chuãng daåo àoá.
- Mònh thêåt khöng ngúâ - Töi baâng hoaâng khi khaám phaá ra sûå
thêåt - Nhûng taåi sao Ngên im lùång?
- Öi! Caái con tûâ cung trùng rúi xuöëng kia! Haäy tûå àùåt mònh vaâo
àõa võ cuãa Ngên xem, mònh chúâ àúåi àoán nhêån lúâi thöí löå cuãa anh thò
laåi phaãi chûáng kiïën chuyïån anh yïu ngûúâi khaác maâ ngûúâi êëy laåi
chñnh laâ àûáa baån gaái thên thiïët nhêët cuãa mònh. Ngên àau khöí thêët
voång vaâ tûå dûng sinh ra ñch kyã. Ngên khöng àuã can àaãm àûáng nhòn
anh haånh phuác vúái ngûúâi con gaái khaác, mùåc duâ ngûúâi àoá laâ Vi.
Chñnh vò vêåy nïn Ngên im lùång, khöng heá möi àiïìu anh nhúâ vaã.
Nhûng Ngên khöng ngúâ vò sûå nhoã nhen ñch kyã cuãa mònh maâ maäi
maäi anh êëy khöng noái àûúåc loâng mònh vúái ngûúâi maâ anh yïu
thûúng.
Anh êëy khöng cêìn Ngên, Vi aå! Ngên àaä cöë giaânh giêåt anh êëy vïì
cho mònh song trong traái tim anh êëy khöng coá chöî daânh cho Ngên,
cho àïën maäi gêìn àêy mònh múái hiïíu ra vò sao anh Haãi choån Vi maâ
khöng choån Ngên.
- Vò sao mònh cuäng khöng hiïíu àûúåc?
Ngên tuãm tóm:
- Vò ngûúâi con gaái nhû Ngên thò nhiïìu nhûng giöëng Vi thò hiïëm
lùæm! Cûá tûúãng mònh ài xa àïí traã hai ngûúâi vïì vúái nhau, ai ngúâ laåi coá
chaâng khaác nhanh chên hún cuöîm mêët viïn kim cûúng chûa maâi
cuãa C phoá Haãi. Thïë naâo! Vi coá haånh phuác khöng?
- Mònh bùçng loâng vúái nhûäng gò àang coá Ngên aå! Anh êëy hiïìn
laânh ñt noái, thûúng con quyá vúå. Mûúâi nùm gùæn boá vúái nhau chûa möåt
lêìn nùång nheå, caác chaáu àïìu ngoan vaâ hoåc gioãi. Sau khi Ngên ài àûúåc
hai nùm chuáng mònh cûúái nhau. Àaám cûúái àúâi múái êëy maâ! Chùèng coá
mêm cao cöî àêìy, chùèng coá xe àûa xe àoán nhûng àöng chêåt baån beâ vaâ
àöìng àöåi. Coân Ngên, cuöåc söëng ra sao?
- Buöìn lùæm Vi aå! Mònh coá têët caã vaâ cuäng chùèng coá gò caã! Cuäng
taåi mònh caã thöi, mònh khöng quïn àûúåc anh Haãi, Vi aå! Anh êëy chõu
àûång vaâ chúâ àúåi maäi, loâng mònh vêîn nguöåi laånh. Caã khi chaáu Àûác ra
àúâi cuäng chùèng khaá hún. Nay thò anh êëy àaä coá töí êëm khaác coân meå
con mònh söëng vúái nhau, àûúåc caái chaáu rêët ngoan, chaáu laâ niïìm an
uãi duy nhêët cuãa Ngên àoá. Nïëu coá dõp vaâo Saâi Goân, Vi àïën vúái meå con
mònh nheá!
- Nhêët àõnh mònh seä àïën Ngên aå! Haäy quïn moåi chuyïån khöng
vui ài. Ngên coân treã àeåp, mònh tin laâ Ngên seä tòm àûúåc haånh phuác
àñch thûåc cuãa mònh. Tònh àêìu chó àún giaãn laâ möëi tònh àêìu tiïn,
chùèng ai baão noá laâ duy nhêët. Ngên hiïíu Vi noái gò khöng?
Chuáng töi chia tay nhau trong chiïìu Haâ Nöåi, gioá heo may xaåc
xaâo trong nhûäng àaám laá khö, dûúái aánh hoaâng hön Ngên cuãa töi vêîn
àùçm thùæm vaâ duyïn daáng nhû ngaây naâo. Chó coá àöi mùæt laâ khöng
coân trong veo trong vùæt maâ àêìy ùæp nhûäng ûu tû tñch tuå búãi nhûäng
thaáng nùm truên chuyïn trùæc trúã. Trïn sên ga - núi gùåp gúä vaâ cuäng
laâ núi caách chia, töi tiïîn ngûúâi baån gaái thên thiïët nhêët vúái nöîi niïìm
bêng khuêng vui buöìn lêîn löån. Vui vò cuöåc höåi ngöå bêët ngúâ laåi buöìn
cho söë phêån long àong cuãa baån.
Phan Rang, 12-1997
TRIÏÌN LAÅC TIÏN TRÏN XOÁM NUÁI
Taãn Viïn
Baâ traåi chuã thaãn nhiïn khoe vúái töi caã chöìng höì sú daây cuãa ngoát
trùm cö gaái àiïëm. Töi xoát xa lêåt tûâng trang lyá lõch. Trang naâo cuäng
coá daán aãnh. Baâ chuã vêîn tûúi cûúâi, yá nhõ boác quñt taâu múâi khaách xa.
Baâ kïí khöng thöi vïì trùm ngaân neão àûúâng dêîn khöng biïët bao nhiïu
maãnh àúâi lêìm laåc lïn chöën sún cuâng thuyã têån naây àïí khai lyá lõch vúái
baâ. Töi gùåp úã têåp höì sú traåi viïn êëy vö söë nhûäng gûúng mùåt nhiïìu
khi khöng lêëy gò laâm àeåp caã. Thêåm chñ, coá caã ngûúâi àaân baâ ngúä nhû
àaä tùæt lûãa loâng úã vaâo caái tuöíi saáu mûúi maâ vêîn cûá lïn traåi nhû
thûúâng. Thïë múái biïët ngûúâi ta bõ vaâo àêy àêu phaãi chó nhûäng keã àuá
àúãn, àua àoâi?... Trúâi úi, ai àêy? Möåt khuön mùåt gaäy, moãng, khaá
xinh, lanh lúåi, àöi mùæt buöìn hoang hoaãi nhû gioá nuái... Ai àêy? Sao
laåi tïn laâ Phaåm Lan Hûúng nhó? Têëm aãnh àaä uáa vúái nïìn phöng
xanh nhaâu nhô nhû huát gêìn laåi daán vaâo hai troâng mùæt cêån cuãa töi.
Trúâi cao àêët daây úi! Nhû coá tiïëng nhaåc sùæc leãm xeá toaåc cùn phoâng,
möåt laân khñ laånh vuöët tûâ söëng lûng dûång doåc lïn mùåt töi, ún úán. Töi
beä baâng liïëc xeáo baâ traåi chuã. May quaá, baâ vêîn thaãn nhiïn nhùçn haåt
quñt ra loâng baân tay thö chuân chuän theä thoåt kïí vïì möåt cö beá tröën
traåi naâo àoá. Àuáng em Huïå cuãa töi röìi. Töi cöë trêën tônh, tay cêìm
trang höì sú oùåt oeåo êëy, ngêíng lïn hùæng gioång cöë lêëp liïëm: "Töi muöën
biïët roä hún vïì caái cö naây, coá phaãi tïn laâ Hûúng?". Baâ ta cêìm túâ höì sú:
"Nhaâ baáo úi, àaä lêu lùæm röìi, tûâ lêìn lïn àêy àêìu tiïn noá àaä khai roä laâ
Hûúng, chûá thûåc ra, anh thöng caãm cho, cö êëy tïn laâ gò töi àêu coá
daám chùæc(?!). "Caánh" naây noá "ma" lùæm anh aâ. Noá laâm höì sú möåt lêìn,
duâng caã nhên thïí cho nhiïìu lêìn lïn traåi liïn tiïëp àêëy chûá lõ. Thaânh
thûã, töi quaá quen vúái noá röìi...". Töi huú tay xin laåi túâ giêëy coá daán
aãnh êëy: "Thïë coân gia àònh?". "Cö ta baão àaä chïët saåch röìi. Böën lêìn bõ
bùæt lïn traåi thò caã böën lêìn àïìu tröën. Nhûng maâ, töi cuäng chaã thêëy ai
thùm cö êëy bao giúâ"... Anh quaãn giaáo àuâng àuâng xuêët hiïån, mùåt húán
húã: "Bùæt àûúåc con Hûúng röìi! "Noá" chaåy vaâo nuái, lêín trong nûúng
sùæn, tröën trong luâm cêy bûúãi bung nùçm im thin thñt!". Röìi anh ta
thúã haâo hïín khoe khön veã àùæc thùæng: "Baáo caáo chõ, boån em phaãi
phuåc àïën töëi om, luác cö ta lêìn xuöëng àõnh moâ ra àûúâng múái tuám
àûúåc". "Laå thïë, noá ngöìi lêín úã àoá coân tïët àûúåc möåt chiïëc muä buâ xuâ
bùçng laá bûúãi bung tröng cûá nhû Xuyá Vên giaã daåi trïn vö tuyïën êëy".
Àuáng Huïå cuãa töi röìi, mûúâi mêëy nùm àaä tröi qua, töi chûa bao giúâ
gùåp laåi em. Ngaây êëy em vêîn thûúâng àoâi töi tïët cho nhûäng chiïëc
vûúng miïån laá rûâng caâi thïm caânh bûúãi bung thúm hùng hùæc êëy vaâo
àïí em chúi àöì haâng möåt mònh maâ... Töi noáng loâng tòm xuöëng khu
nhaâ cuãa nhûäng àoáa hoa laåc. Em àûúåc ngûúâi ta àûa vïì, vêîn tûúi nhû
hoa chaâo nhûäng ngûúâi àaân baâ cuâng höåi cuâng thuyïìn cuãa mònh. Keã
tröën traåi êëy khöng hïì bõ troái, bõ àaánh hay bõ giaãi ài möåt caách "hònh
sûå" nhû töi vêîn tûúãng. úã àêy toaân nûä giúái, caái cêu "khöng àaánh phuå
nûä duâ laâ bùçng möåt nhaânh hoa" àûa vaâo nghe cûá thêëy noá khöng húåp
thïë naâo êëy. Nhòn thêëy Hûúng, mùæt töi hoa lïn, muön ngaân em
Hûúng àang böm böëp lao vaâo mùåt töi. Töi muöën gaâo lïn rùçng: khöng
nïn àaánh phuå nûä bùçng möåt nhaânh hoa, vò nhaânh hoa khöng thïí laâm
àau hay àaánh chïët àûúåc sûå àöën maåt vaâ daä têm cuãa nhûäng cö gaái
chöën naây? Thêëy töi, möåt cö nheo mùæt: "Chaâo caán böå!", röìi cö liïëc
sang cö baån giûúâng bïn, cö naây bôu möi: "Caán böå coá nhêån ra em
khöng? Trúâi, höm êëy, höm êëy... anh "êëy" em úã chöî êëy..."... Röìi, Huïå
laåi coân nghiïng àêìu veã xoát xa: "Thöi caái troâ bûúám vúân hoa êëy maâ.
Anh êëy nhúá sao nöíi. Phêån mònh chó laâ caái êëy, laâ möåt con àiïëm!". Caã
múá caác tûâ "êëy" khiïu khñch têën cöng laâm töi kõp nhêån ra troâ trïu
troåc. Töi nhû suåp àöí, lùång leä laåi gêìn em, cöë hoãi möåt caách khoá nhoåc
nhû anh nhaâ baáo ùn khöng nïn àoåi noái chùèng nïn lúâi: "Em àõnh
tröën ài...?". "Chêåc! Thò vïì thaânh phöë ùn baát phúã cho àúä nhúá Haâ
thaânh. Luác xuöëng coá àûáa rònh àoán, luác lïn laåi coá xñt-àúâ-ca cuãa cöng
an àûa lïn? Khöng sûúáng aâ?". Em nhûúáng mùæt nhòn xeáo sang caái
thùçng töi, chûä "sûúáng" böí thùèng vaâo hai troâng kñnh cêån cuãa töi,
àaâng àiïëm. Töi kiïn trò: "Thïë em khöng nghô laâ...". "Chùèng nghô gò
hïët. Ngay nhû baâ Hûúáng, 63 tuöíi àêìu, baâ êëy lïn traåi vò tham ài
khaách vúái mêëy laäo baán xu haâo úã chúå àïm Cêìu Giêëy... Thïë maâ baâ êëy
vêîn coân coá chaáu ngoaåi àïí maâ ngûúång, maâ lo cho thïí diïån cuãa noá. Baâ
êëy àïëch daám cho ngûúâi ta chuåp aãnh, chûá nhû caái thên em thò...
thoaãi maái". "Thïë em àïí cö Höìng, àïí anh Trung, àïí àöìi baâ Hoaåt cuãa
em úã xoá naâo röìi?" Töi trúån mùæt, dùçn gioång, àaám àaân baâ xuám laåi ngú
ngaác. Töi dang tay reä nhûäng bêìu vuá nêìng nêîng êëy maâ laånh tanh trúã
vïì phoâng khaách trong nöîi buöìn cûá phaãi nuöët khan maäi khöng tröi...
Em khöng nhúá töi thò àaä àaânh möåt nheä. Nhûng maâ em àaä löåt
xaác àïí trúã thaânh möåt con Caái lï la àêìu àûúâng xoá chúå trú khêëc nhû
thïë thò töi khöng thïí naâo hònh dung àûúåc. Töi nhùæc àïën "cö Höìng,
anh Trung vaâ khu àöìi baâ Hoaåt" nhû möåt sûå traã vöë haã hï. Thò tñnh
töi noá vêîn AQ vaâ tiïíu nhên thïë. Nïëu khöng laâm AQ, khöng tûå àùæc
thùæng àûúåc, khöng biïët töi phaãi laâm gò nûäa. Cö Höìng laâ meå cuãa Huïå,
anh Trung ngaây êëy chñnh laâ töi bêy giúâ, coân khu àöìi baâ Hoaåt ma
quaái êëy laâ nhaâ cuãa Huïå, núi lûu giûä nhûäng kyã niïåm àeåp nhêët cuãa
tuöíi thú chuáng töi...
Töi coân nhúá nhû in, trong möåt àïm mûa àêìu muâa haå xûa, cuâng
vúái nhûäng thên göî bõ nûúác nguöìn maâi nhùén thñn rêìm rêìm lao tûâ nuái
Baân xuöëng, meå con cö Höìng ûúát lûúát thûúát xuêët hiïån úã caái xoám Buái
Thöng toaân dên àõnh cû êëy. Xoám töi súã dô àûúåc goåi laâ xoám Buái
Thöng búãi àún giaãn laâ vò ngoaâi àêìu xoám coá möåt buåi böën cêy thöng to
nhû caái cöåt chöëng trúâi. Möåt cêy thöng lúán àïën mûác maâ, chó riïng caái
höëc bõ sêu àuåc cuãa noá àaä àuã röång àïí möåt baâ cuå ngûúâi Mûúâng múã
quaán nûúác cho khaách sún traâng dûâng chên. Luác baâ cuå chïët, nhûåa
thöng trong höëc cêy êëy cûá suâi ra tûâng cuåc nhû bêìu vuá trong veo,
vaâng ruöåm. Coá àûáa aác àöåc naâo àoá coân quaái quyã àïën mûác daám chêm
lûãa vaâo nhûåa thöng maâ àöët. Böën göëc thöng lem leám chaáy suöët möåt
àïm, saáng höm sau baâ töi ài rêîy qua múái hö hoaán caã xoám lïn dêåp
lûãa. Tûâ bêëy giúâ, hïî cûá chui vaâo trong höëc cêy thöng laâ ngûúâi ta laåi
nghe thêëy nhûäng tiïëng treã con khoác re reá sùçng sùåc nhû àang bõ boáp
cöí. Möåt baâ Maán àõu con ài qua baão: "Cêy thöng êëy coá ma". Khu àöìi
êëy bõ boã hoang. Àûáng dûúái nhòn lïn chó thêëy baåc phïëch coã lau, tûâ àoá
cho àïën khi baâ Hoaåt liïìu lônh àöåi baát nhang vaåch löëi lïn àöìi. Àúåt êëy
baâ Hoaåt ngoång böîng lïn àöìng, baâ phaán quaâng phaán xiïn thïë naâo àïí
àïën nöîi laäo Tiïën-caâ- kheo tûác töëi chêm lûãa àöët caã nhaâ lêîn caái àiïån
thúâ àoã loâm loâm cuãa muå. Baâ Hoaåt laâm hònh nhên thïë maång, nguyïìn
ruãa laäo Tiïën röìi lêåp àiïån ngay trong höåc thöng êëy. Hùçng ngaây baâ cûá
"giang sún nhêët khoaãnh" phuã têëm vaãi àiïìu, àöåi baát nhang gaâo huá
nhû muå àiïn úã trïn àoá. Meå con cö Höìng phaát coã tranh, chùåt cêy sùåt
dûång lïìu ngay saát bïn àiïån thúâ cuãa baâ Hoaåt. Ngaây ngaây cö Höìng bïë
con vaâo xoám cêëy thuï, haái cheâ mûúán kiïëm ùn. Cö Höìng àeåp, hai
haâng mi cong túán hay nhòn xuöëng phuã möåt triïìn xanh àen kñn caã
hai troâng mùæt, cûá nhû laâ luác naâo cö cuäng àang lo lùæng hai bêìu vuá to
thêy lêíy cuãa mònh sùæp húã ra vêåy. Nhaâ töi neo àún, ruöång nûúng laåi
röång nïn hai meå con cö cûá cúm ngaây ba bûäa, úã vaâ laâm cho nhaâ töi
suöët thaáng. Meå töi traã cöng cho cö bùçng ngö sùæn hay khoai soå cö
cuäng chaã mêëy quan têm. Coá höm mûa raâo, maái tranh cuä, nhûäng gioåt
gianh chaãy öë vaâng böì hoáng, cö vaâ meå töi sao cheâ raân raåt maäi àïën
khuya, meå töi súå ma, cö cuäng hay súå ma, thïë laâ, meå con cö nguã laåi
luön úã nhaâ töi. Töi laâ con möåt, böë laåi ài xa, nïn meå vaâ cö giao hùèn
viïåc nhaâ vaâ tröng em Huïå cho töi. Chuáng töi nguã chung möåt voäng,
nuöi chung nhûäng chuá chim chaâo maâo vaâ "thêìu" chung nhûäng triïìn
laåc tiïn doåc búâ suöëi àïí chúâ àïën ngaây haái quaã. Em quay quay chuâm
quaã laåc tiïn troân nhû quaã chuöng vaâng ûãng thúm lûång trûúác muäi ï a
hoãi: "Anh Trung úi, sao laåi goåi laâ quaã laåc tiïn?". Töi sûãa laåi chiïëc muä
bùçng laá xanh ngùçn ngùåt thoâ hai caái laá maâo trïn traán em, bêng quú:
"Em vaâ anh ùn cúm vúái laåc. Àêëy laâ laåc cuãa ngûúâi. Coân suöët tûâ àêåp
Baâi naây lïn tñt àónh nuái trïn kia laâ toaân nhûäng cêy laåc cuãa tiïn. Àêy
laâ nhûäng cuã laåc daânh riïng cho nhûäng võ tiïn uöëng rûúåu. Ai nhùæm
rûúåu laåc tiïn, seä àûúåc thaânh naâng tiïn àöåi muä xanh àêëy...". "Thêåt
khöng anh Trung?". "Thêåt àêëy". Chuáng töi ài doåc nhûäng triïìn laåc
tiïn vaâo têån thaác Tiïn trong chên nuái Baân. Em baão, em phaãi haái
thêåt nhiïìu quaã laåc tiïn vïì cho meå "nhùæm rûúåu" àïí ngaây mai meå
àûúåc thaânh tiïn. Töi ài tòm àöët töí ong tay aáo lêëy nhöång vïì xaâo thay
laâm thûác ùn. Trong taán cêy thaânh ngaåch nhòn ra, mùåt trúâi lïn cao,
doâng suöëi choaá nùæng, töi buãn ruãn khi gùåp hai boáng ngûúâi trêìn
truöìng vúân nhau bïn phiïën àaá choâi ra mùåt nûúác. Con suöëi khöng coá
búâ, hoa laåc tiïn cuöëi muâa núã trùæng viïìn quanh öm lêëy nhûäng meáp
nûúác. Cö Höìng vaâ laäo Hinh àang quùæp lêëy nhau, chúân vúân trïn mùåt
nûúác, chúân vúân doåc nhûäng triïìn laåc tiïn xanh... Töi xeáo phaãi göëc cêy
nûáa chùåt vaåt öëng dêìu maáu chaãy ra noáng bûâng dêëp dñnh caác keä ngoán
chên maâ khöng daám cûåa quêåy gò. Thêëy cö Höìng trêìn truöìng ngöìi, àïí
hai tay lïn àêìu göëi, mùæt töi cûá nöíi hoa caâ hoa caãi lïn. Trúâi úi, tröng
cö nhû bûác tûúång àaá àûúåc àeäo goåt troân trônh, nhùén thñn nhûng vêîn
coân dñnh chùåt vaâo phiïën àaá trùæng bïn búâ suöëi vêåy. Töi cuäng khöng
hiïíu thûåc ra cö àaä hoaá àaá hay cö vöën vaâ vêîn baám möng vaâo phiïën
àaá nuái Baân kia àïí maäi laâ àaá, chûa bao giúâ thoaát thai laâm cö Höìng
cuãa töi? Mùæt cö buöìn naäo nïì nhòn huát lïn àónh nuái Baân. Laäo Hinh
buöng cö Höìng ra lao xuöëng nûúác, lùån àaánh ngoùèng vaâo vaách àaá.
Thónh thoaãng laäo laåi nhö lïn, tay nùæm khû khû möåt con caá boâ höìng
noän. Laäo cûúâi khaânh khaåch, haâm rùng vêíu nhû nghïåch vaâo phiïën
àaá, nhòn cö Höìng hau haáu. Cö vêîn ngöìi im nhû àaá. Töi höët hoaãng
quay ra vúái Huïå, em àaä nguã nhû chuá gaâ con giûäa möåt buåi dêy laåc
tiïn buâng nhuâng hoa trùæng. Nhûäng chiïëc laá laåc tiïn maâu vaâng
chanh nhû muöën chñn moång dêìn theo bêìy quaã.
Àûúâng vïì, töi tûác töëi thùèng chên dêîm vaâo nhûäng nhaânh hoa laåc
tiïn trùæng. Maáu töi loang àoã, tanh nöìng trïn nhûäng thaãm hoa
trùæng. Töi thêëy cùm thuâ laäo Hinh. Thaão naâo, mêëy höm nay coäng
Huïå ài chúi, töi cûá thêëy laäo Hinh lûúån lúâ quanh nhaâ cö Höìng, mùåc
nhoän coá chiïëc quêìn àuâi guå vêån lïn têån àuâi non. Vûâa ài laäo vûâa haát
"Têm höìn phaãi gioá em úi...", vûâa quúâ tay vên hai bïn àuâi xoùæn manh
quêìn êëy lïn, húã caã hai khña möng trùæng hïu hïëu... Coá höm töi nghe
roä cö Höìng baão laäo "Àöì phaãi gioá". Thïë maâ...
Laäo Hinh dan dñu vúái cö Höìng àûúåc vaâi thaáng thò leo lïn ngûåa,
huyát saáo baâi "Têm höìn phaãi gioá" theo möåt àaám buön göî àûúâng daâi,
ài mêët tùm. Töi cuäng theo gia àònh vïì Haâ Nöåi. Àïm cuöëi úã laåi xoám
Buái Thöng, töi tröën meå, thaáo boã giaây leo lïn àöìi baâ Hoaåt vúái Huïå.
Bïn song cûãa söí tre cuãa cùn nhaâ àùæp àêët lïnh laáng aánh trùng rûâng,
trong chiïëc choäng tre, cö Höìng laåi àang chêåp chúân múâ toã quùåp lêëy
ngûúâi àaân öng to nhû höå phaáp. Toác cö xoaä xûúåi àen, nhuän ra nhû
nûúác giûäa möåt choäng toaân nhûäng maâu trùæng trêìn truöìng. Töi loãn
vaâo giûúâng Huïå nhû möåt thùçng keã cùæp. Em nguã nem neáp giûäa möåt
thaãm vûúng vaäi nhûäng quaã bûúãi bung vaâng, thúm ngoân ngoåt maâ laåi
hùng hùæc. Huïå múã mùæt, chúáp chúáp: "Anh Trung, sao anh laåi lïn
àêy?". Töi nùçm sêëp, chöëng hai khuyãu tay xuöëng giûúâng, boâ nhû con
möëi daách laåi chöî Huïå, theä thoåt: "Im!". Nhûng khöng kõp, trong
buöìng, cö Höìng àaä höët hoaãng chui tûâ caái töí toâ voâ êëy ra. Ngûúâi àaân
öng loá àêìu nhòn, teá ra àoá laâ tay Sún Àöng maäi voä vêîn saáng laâm aão
thuêåt, thoåc chuöi thòa vaâo löî muäi, baán thuöëc daåo bùçng caái gioång
miïìn Nam troå treå úã ngoaâi chúå Möåc. Töi baão Huïå: "Mai anh vïì Haâ
Nöåi!", Huïå khoác hû hû bùæt àïìn cö Höìng. Cö quaâng möåt voâng tay öm
goån hai chuáng töi vaâo ngûåc mònh. Töi nñn thúã duåi àêìu vaâo bêìu vuá to,
troân cûá dö ra theo tûâng nhõp khoác nêëc cuãa cö. Bïn choäng tre, laäo baán
thuöëc cao àaä ngaáy kheâ kheâ. Töi khöng nhúá mònh àaä duåi àêìu vaâo
vêìng ngûåc trùæng nhû àaá cêím thaåch bïn suöëi Baân êëy trong bao lêu
vaâ miïång töi àaä huyïn thuyïn noái nhûäng lúâi cuöëi cuâng gò. Chó biïët,
töi êëm ûác nguyïìn ruãa cö vïì caái chuyïån cö quùçn quaåi öm laäo Hinh
bïn suöëi lùæm. Cö thaãn nhiïn nghe, thaãn nhiïn cûúâi xa xùm, röìi xoa
àêìu töi vaâ luön miïång: "Chùèng bao giúâ chaáu hiïíu àûúåc àêu!". Möîi
lêìn töi kïí thïm chuyïån gò, cö Höìng laåi dõu daâng öm töi chùåt hún.
"Chùèng bao giúâ chaáu hiïíu àûúåc àêu!". Töi caãm thêëy mùåt mònh noáng
ran, ngheân ngheån thúã. Töi hêåm hûåc coäng Huïå ài thùèng xuöëng chên
àöìi baâ Hoaåt. Cö Höìng àûáng nhòn trên tröëi, nhûng töi daám chùæc cö
chùèng nhòn töi vaâ em huïå cuãa töi àêu, chùèng bao giúâ töi hiïíu àûúåc
caái nhòn vö höìn cuãa cö...
Töi àang ngaã mònh trong phoâng nghó cuãa traåi phuåc höìi nhên
phêím êëy thò coá tiïëng goä cûãa thaãng thöët. "Vaâo ài!". Töi cöë lêëy gioång
trõch thûúång vaâ laâm veã mùåt khinh khónh. Töi biïët maâ, möåt cö gaái
bûúác vaâo, ruåt reâ àûáng, laân mi cong daâi ruåt reâ cuåp xuöëng nhû chiïëc
núm àen boáng. Töi nheo mùæt nhòn Huïå tûâ àêìu àïën chên: giöëng cö
Höìng nhû àuác. aáo Huïå khoeát cöí röång, chuöîi voâng cöí bùçng haåt cûúâm
maâ àïm cuöëi cuâng úã xoám Buái Thöng töi àaä tó mêín ngöìi trûúác ngoån
àeân dêìu leo leát, duâng kim vaâ chó trùæng cuãa meå àïí xêu thaânh chuöîi
cho em vêîn coân àoá. Àaä hún mûúâi nùm tröi qua, thûá trang sûác kyâ
diïåu cuãa tuöíi thú töi àaä trúã nïn möåt thûá àöì cöí quï kïåch àïën mûác khoá
coá thïí nhòn thêëy trong xaä höåi bêy giúâ nûäa. Thïë maâ, noá vêîn xïëp viïìn
trïn cöí Huïå, vêîn veån nguyïn caã ba haåt cûúâm àoã nhû ba gioåt maáu
tûúi kia nûäa chûá. Khöng biïët àaä bao nhiïu lêìn Huïå phaãi sêu laåi
chuöîi haåt êëy? Ngaây xûa coân beá chuáng töi sêu bùçng chó mêåu dõch cú
maâ... Chuáng töi ài doåc nhûäng triïìn cêy laåc tiïn, trúâi àïm saáng trùng
suöng nhúâ nhúâ, töi biïët mònh àang dêîm chên lïn laá hoa vaâ quaã dêy
laåc tiïn, búãi nhûäng tiïëng quaã laåc tiïn vúä loåp àoåp, baân chên töi nhún
nhúát nhûäng laá non tú... Vaâ cuäng búãi, caách àêy 15 nùm, töi cuäng àaä
xeáo lïn hoa laåc tiïn úã suöëi Baân khi thêëy cö Höìng quùæp lêëy laäo Hinh,
cuâng vúái nöîi loâng y nhû höm nay...
Huïå àûúåc laân sûúng trùæng têíy rûãa, em thaánh thiïån vúái nhûäng
kyá ûác tuöíi thú: "Triïìn nuái bïn kia laâ àöìi baâ Hoaåt. Xûa anh baão hoa
laåc tiïn cuãa chuáng mònh lan daâi khùæp caã nhûäng goâ àöìi trung du, em
khöng tin. Bêy giúâ hoaá ra laâ thêåt". Maâ anh em mònh àaä khöng coân
nhêån ra nhau nûäa. Huïå bêåt lûãa chêm thuöëc laá. Töi quay laåi nhòn
Huïå, aánh lûãa diïm bêët ngúâ xoeâ lïn veã àeåp cuãa nhûäng böng hoa
bûúám trùæng löëp dûúái aánh trùng, hai caánh moãng cuãa noá xoaâ ra nhû
chuá bûúám ngêy thú phú phêët nguã, chùæc noá khöng mú mònh hoaá
thaânh Trang tûã... Töi laåi xoát xa liïn tûúãng, tûâ tay töi bay ài, Huïå
phaãi biïën thaânh möåt caánh bûúám àïm ùn sûúng núi àêët khaách...
... Töi ài àïën raä rûúåi àöi chên, töi muöën àêåp phaá, muöën quùèng
boã têët caã nhûäng gò coá thïí thia lia ài àûúåc. Cuöëi cuâng chuáng töi nùçm
ûúân ra cho coã tranh thi nhau cûáa vaâo tai, vaâo cöí dùçm dùåm. Töi ûúác
coá möåt con höí caái tûâ traãng coã tranh bïn kia nuái gêìm lïn phi àïën, dûä
dùçn... Huïå nùçm sêëp, hai baân tay öm cùçm nhòn töi bùçng caái nhòn cuãa
cö Höìng tûâ mûúâi mêëy nùm trûúác. Em kïí, khöng àïí yá töi coá nghe hay
khöng nûäa: Khi tay maäi voä kia thöi taá tuác kiïëm ùn úã chúå Möåc thò cö
Höìng laåi nhò nhùçng vúái möåt laäo giaâ ngûúâi Maán. Tay naây laâm nghïì
thiïën lúån. Möåt nùm sau, cö Höìng sinh em gaái. Laäo chûng hûãng thuá
nhêån: Laäo vöì cö Höìng vò thûá nhêët laäo laâ möåt con ngûåa àûåc, ngaây naâo
cuäng phaãi súâ vaâo nhûäng "chöî êëy" cuãa lúån nïn laäo theâm; thûá nûäa laâ vò
mûúâi möåt àûáa con cuãa laäo khöng coá àûáa naâo laâ giöëng àûåc. Toám laåi,
laäo cêìn möåt thùçng cu biïët cêìm noã canh rêîy, chûá khöng cêìn beá My laâ
caái hôm thïë naây. Möåt höm cö ài nûúng haái cheâ thuï cho ngûúâi Maán,
nhöët Huïå vaâ beá My trong nhaâ. Ba ngaây sau cö vêîn chûa vïì, trïn
quaã àöìi hoang hiu quaånh êëy, Huïå laã ài, beá My cuäng laã ài vò àoái
khaát. Luác ngûúâi xoám Buái Thöng phaá cûãa xöng vaâo thò beá My àaä bõ
kiïën vaâng bêu àêìy, àöët sûng tuá huå vaâ söët rêët cao. Sau bûäa ùn chaáo
ngö, beá My uöëng bao nhiïu laâ nûúác. Àoái goáp no döìn, beá àaä chïët... vò
no. Möåt tuêìn sau ngûúâi ta múái thêëy cö Höìng tröi dêìn tûâng khuác vïì
àêåp Baân, caái àêìu lêu khöng coân toác tröi vïì trûúác tiïn... Coá ngûúâi baão
cö bõ boã buâa haäm haåi, coá ngûúâi baão cö bõ àaánh ghen, laåi coá anh àoaán
cö bõ tröi nûúác luä. Run ruãi thïë naâo, giûäa àún cöi bêët haånh êëy, Huïå àaä
gùåp àûúåc möåt öng baác, anh ruöåt cuãa meå mònh. Öng naây lang baåt kyâ
höì tûâ nhoã, chñnh cö Höìng cuäng tûúãng öng àaä xanh möì tûâ lêu. Bêëy
giúâ, öng laâ laái trêu qua Buái Thöng nghe chuyïån àau loâng vaâo thùæp
neán nhang vaâ kyâ laå thay, nhêån ra cö chaáu gaái. Öng naây tûâng buöng
thaã nïn khöng coá con. Öng quyá Huïå nhû con gaái mònh, nhûng phaãi
caái öng hay uöëng rûúåu. Luác say, nhûäng hònh röìng hònh coåp trïn
ngûúâi öng xanh leâ rung rinh, nïëp nhaâ laá coå dûång gaá êëy cuäng chuâng
chònh theo tiïëng nûác núã. Öng khoác nhû thïí tiïëc nuöëi möåt caái gò àúán
àau lùæm. Nhûäng luác êëy, Huïå thêëy choáp muäi àoã cuãa öng giöëng nhû
möåt quaã nhoát chñn maâ töi vaâ em àaä kyâ cöng chuâi saåch lúáp vaãy baåc.
Huïå ài cêëy thuï úã nhaâ ngûúâi baâ con xa, sau böën ngaây trúã vïì, thêëy
cùn nhaâ maái laá êëy moåc àêu ra tua tuãa nhûäng que nhang böëc khoái
cay xeâ. Öng say, truáng gioá chïët àaä ba ngaây. Nghôa tûã laâ nghôa têån,
coá bao nhiïu nhang ngûúâi ta àem têët caã ra cùæm quanh khu nhaâ goåi
laâ chuát loâng xoám maåc. Giûäa luác êëy, coá àûáa baån möi àoã, moáng chên
vaâng kheâ trïn huyïån vïì ruã Huïå ài laâm ùn. Em laâm ö-sin cho möåt
haâng ùn phöë huyïån. Viïåc cuãa em laâ ài döìn thûác ùn thûâa vaâo àïí thaái
nhoã laâm nem raán, hoùåc töëng caã vaâo nöìi canh dûa "taåp-pñ-luâ" to
tûúáng. Àûúåc möåt tuêìn thò coá öng khaách quen laâ laái xe àûúâng daâi xin
nghó laåi. Àïm êëy, hùæn xöåc vaâo maân cuãa em, theo sau laâ muå chuã. Baâ
ta trúån mùæt thaãn thiïn: "Con baån maây noá baán maây cho tao lêëy möåt
triïåu rûúäi, thïë maây khöng biïët thêåt, haã chaáu? Khöí!". Àïm êëy em
thaânh àaân baâ. Tûâ bêëy em bõ nhöët trong böën bûác tûúâng liïëp coát tre,
bêët kïí àïm ngaây hïî thêëy thoaãng muâi dûa khuá, caá ûún cuãa baâ chuã laâ
em biïët coá thûåc khaách no cúm àang moâ vaâo. Khi möåt thùçng beáo àang
vêìn em thò cöng an êåp àïën vaâ ngûúâi ta thêëy bïn ö cûãa söí göî chöî
giûúâng Huïå nùçm, söë bao cao su àaä chêët thaânh àöëng, dêîm chên lïn
thêëy buâng nhuâng nhû mùåt àêët sùæp tuåt xuöëng vêåy... Bao nhiïu àiïn
àaão coá khi cuäng tûâ caái sûå buâng nhuâng êëy?
Noái àïën àêy, Huïå ngöìi chöìm dêåy gêìm gûâ, töi nhû keã möång du,
chúåt nhúá ngûúâi mònh àaä êím ûúát sûúng àïm, nhûäng laá coã tranh àaä
oáng aánh dûúái aánh trùng taâ. Huïå nhòn töi nhû thuâ oaán: "Anh boã àöìi
baâ Hoaåt ài vaâ chaã bao giúâ trúã laåi nûäa. Giaá nhû em cuäng chïët nhû beá
My vaâ meå höìi êëy thò cuäng àaä àoaån àúâi àoaån kiïëp. Tûâ traåi vïì, em
khöng coân ai thên thñch, ài àïën àêu em cuäng thêëy ngûúâi ta nhòn
mònh nhû muöën vaã vaâo mùåt mònh êëy". Nùçm im hùçng giúâ àöìng höì,
röìi em laåi kïí tiïëp: "Vïì àöìi baâ Hoaåt, khöng ai coân nhêån ra em nûäa.
Ngûúâi ta baão anh àaä theo böë ài Têy vaâ meå em laâ möåt con àiïëm. Ai
cuäng buöìn rêìu tùåc lûúäi thûúng cho "caái nhaâ chõ êëy" lûu laåc núi àêët
khaách quï ngûúâi tñnh laåi giùng hoa. Khoaãnh àêët bïn búâ suöëi Baân
maát laânh nhûäng dêy laåc tiïn, núi maâ anh thûúâng nùçm uáp boáp àêìu
chêu chêëu, luyïån chim chaâo maâo cuâng em xûa, bêy giúâ noá àaä trúã
thaânh nghôa àõa cuãa caã xaä. Nhûäng ngöi möå múái, àêët coân àoã quaåch,
coá con choá giaâ ruång hïët rùng vaâ löng àuöi rïn û ûã nùçm bïn caånh möì
cuãa chuã. Em nhêån ra àêëy laâ con choá nhaâ baâ Hoaåt thêìy cuáng. Nhúá
xûa anh baão chó vaâo maã múái laâ ruång ngoán tay àêëy, em lùång leä boã ài.
Baâ Hoaåt cuäng vûâa chïët nöët". Àang têm sûå rò ruâ, gioång Huïå laåi gaâo
lïn: "Tûâ bêëy giúâ em khöng bao giúâ coân daám nghô trïn àúâi naây em laåi
vêîn coân coá anh. Giaá maâ em coân coá thïí hònh dung ra àûúåc rùçng: Seä coá
ngaây em phaãi gùåp laåi anh, coân phaãi chua xoát àïën nhû thïë naây, thò
moåi sûå àaä khaác. Giaá em tin àûúåc rùçng anh coân nhúá àïën em, thò em
coân caái cúá, maâ laâm laåi têët caã. Àùçng naây...". Em laåi chuâng gioång nhû
boã dúã nöîi cay xeá, thuã thó kïí chuyïån nghïì: "Anh biïët khöng? Nhûäng
ngûúâi àaân baâ úã caái traåi phuåc höìi nhên phêím naây luác naâo cuäng sùén
saâng noái: "Tao chaã coân gò àïí maâ mêët". êëy laâ vò hoå coi khinh nhûäng
caái àang töìn taåi cuãa hoå àïí maâ lùn xaã vaâo chöën nhú nhúáp. Hoå chùèng
vêîn phaãi giêëu, phaãi traánh mùåt anh em, beâ baån, thêåm chñ con chaáu
àêëy û? Coân em cûá ài khaách, bõ bùæt, tröën, laåi lïn traåi nhû möåt voâng
quùæt quay àõnh mïånh. Em múái thêåt laâ àûáa chaã coân gò àïí maâ mêët.
Thêåm chñ em thêëy àúâi mònh coân coá veã coá nghôa hún khi nùçm bïn
möåt thùçng Àûåc rûâng rûåc theâm muöën, noá vêîn coân tön thúâ cùåp möng
troân, bêìu vuá chùæc cuãa em, cho àïën khi noá nhaã em ra, baãi hoaãi. ñt ra
em cuäng coân laâ möåt moán haâng coá giaá trõ vúái noá cho àïën luác àoá. Em
khöng bõ chïët, bõ thöëi inh lïn coá leä laâ nhúâ nhûäng theâm thuöìng möåt
caách trêìn truöìng thuá vêåt nhû thïë...
Töi buöng Huïå cuãa töi ra, trong àïm trùng êëy em vêîn ngoan
ngoaän vaâ mïìm yïëu nhû xûa. Huïå vêîn thaánh thiïån, töi vêîn laâ möåt
cêåu beá tñnh rêët AQ, rêët Àöng-ki-söët. Töi trúã vïì toaâ soaån trûúng con
söë mêëy chuåc nghòn gaái maåi dêm úã ta lïn trang baáo àêìu vúái ngöín
ngang nhûäng têm sûå àúâi Huïå. Töi laåi lao vaâo, ài hïët tûâ lo toan naây
àïën tham voång khaác. Tiïån nghi vêåt chêët vúái töi nhû möåt thûá ma tuyá
keáo töi ài. Àöi khi töi nhúá àïën nhûäng triïìn laåc tiïn coá Huïå, coá cö
Höìng nhû nhúá àïën nhûäng söë phêån àaä biïët nûác núã goâ lûng giuáp töi
keáo cùng nhûäng súåi dêy coát cuãa höìn mònh möîi luác töi thêëy raä rúâi,
thêëy mònh loåt thoãm cö àún giûäa kiïëp ngûúâi. Töi vöën ñch kyã vaâ töi chó
nhúá àïën Huïå nhûäng luác töi buöìn vaâ khi em chaåm phaãi nhûäng àúán
àau. Möåt lêìn lïn thùm Huïå, töi mang cho em xem taác phêím àêìu tay
cuãa töi àùng trïn möåt túâ taåp chñ in tûâ nùm töi hoåc lúáp mûúâi. Cêu
chuyïån laâ toaân böå nhûäng maãnh kyá ûác cuãa töi vïì meå con Huïå nhûäng
ngaây úã xoám Buái Thöng rûâng ruá êëy. Nhûäng kyã niïåm buöìn buöìn êëy
chñnh Huïå cuäng chûa bao giúâ àûúåc biïët, vò höìi êëy em coân nhoã xñu,
thú ngêy. Em àoåc nhû nhêån ra coân möåt keã àoaái theo nhûäng khöën
naån cuãa thên phêån mònh. Em öm töi. Lêìn àêìu tiïn trong àúâi em öm
töi maâ laåi khöng khoác. Lêu lùæm, em múái öm möåt con ngûúâi maâ
khöng phaãi do baãn nùng thuá tñnh(?). Töi móm cûúâi. Em coân àeåp
quaá...
... Ra traåi, em xin àêët úã laåi ngay vaåt àöìi bïn kia, ngay caånh àêåp
Baân, àöìi baâ Hoaåt. Em lêëy möåt chaâng chên chó haåt böåt úã xaä bïn. Töi
lïn thùm. Vúå chöìng Huïå àang vêìn nhûäng àuåm dêy laá - hoa laåc tiïn
maâ boá laåi bùçng laåt cêy tre tûúi. Tûâng boá to laåc tiïn nhû nhûäng chiïëc
thuâng phi dûång àêìy úã àêìu chaái nhaâ. Em baão vúå chöìng trúã vïì dûúái
xuöi cho ngûúâi ta laâm thuöëc nam, laâm cheâ thanh nhiïåt. Bêy giúâ
thiïn haå maáu noáng nhiïìu, baán cuäng chaåy ra phïët. Toaân khu trang
traåi truâ phuá cuãa vúå chöìng em àûúåc tïët nïn búãi nhûäng dêy laåc tiïn caã
àêëy... hoa laåc tiïn lan daâi khùæp caã miïìn trung du naây cú. Töi móm
cûúâi nhòn lïn phiïën àaá suöëi Baân. Xûa, cö Höìng ngöìi àoá thêîn thúâ
nhòn laäo Hinh bùæt con caá boâ höìng höìng...
Xoám Buái Thöng - Haâ Nöåi
GOÄ CÛÃA, XIN VAÂ TÒM
Tön Nûä Thanh Yïn
Baâ ngùæm khuön mùåt lúâ múâ trïn maãnh gûúng nhoã phña trong
höåp phêën Lan-cö-me maâ möåt ngûúâi baån úã Phaáp gúãi vïì tùång baâ caách
àêy böën nùm. Phêën àaä hïët nhûng baâ vêîn giûä laåi chiïëc höåp, àïí coá
maãnh gûúng maâ soi. Chiïëc tuã aáo àaä baán ài, baâ chùèng coân têëm gûúng
lúán àïí ngùæm nghña toaân thên. Chöìng baâ trûúác àêy thûúâng thêìm thò
vaâo tai baâ: “Thên thïí em àeåp lùæm!”. Baâ cuäng nhêån thêëy nhû vêåy vaâ
ngêìm haänh diïån tûå ngùæm mònh khi àang tùæm. Bêy giúâ, chó möåt
mònh baâ ngöìi trïn giûúâng, nhòn laåi dung nhan trong buöíi saáng cuãa
ngaây baâ troân nùm mûúi tuöíi.
Phêën son àaä trúã thaânh thûá xa xó khöng húåp thúâi. Möåt chuát xanh
àoã trïn khuön mùåt laâ coá thïí bõ doâm ngoá xêìm xò "me Myä", "tû saãn",
"xa rúâi quêìn chuáng”... Baâ khöng trang àiïím chùèng phaãi vò e ngaåi maâ
vò trong höåp myä phêím chùèng coân thûá gò! Khöng coá tiïìn mua caái
khaác vaâ hêìu nhû chùèng ai baán chaác nhûäng thûá êëy trong thúâi buöíi
naây. Baâ chaãi toác thêåt kyä caâng, buái lïn phña sau möåt buái toác khaá to.
Toác baâ loaáng thoaáng vaâi súåi baåc trùæng. Baâ khoan thai àûáng dêåy, àïën
chöî mêëy cêy àinh to tûúáng trïn tûúâng lêëy xuöëng caái aáo daâi duy nhêët
coân laåi. Qua nhûäng ngaây thaáng khoá khùn tuáng thiïëu, hún mûúâi caái
aáo daâi cuãa baâ lêìn lûúåt bõ baán ra chúå trúâi. Caái aáo coân laåi àûúåc dïåt
bùçng thûá tú “nöåi hoáa", maâu vaâng hoa cuác. Baâ mùåc vaâo, cuái nhòn caái
aáo àaä röång ra hùèn vò baâ àaä öëm ài. Baâ bûúác ra khoãi cùn phoâng tröëng
trún cuãa mònh. Böën àûáa con cuãa baâ ngöìi quanh baân, thêëy baâ trong
caái aáo daâi, chuáng nhòn ngêín ngú. Phuång con gaái àêìu loâng, húi móm
cûúâi: "Höm nay laâ sinh nhêåt meå”. Huy, con trai uát, chöìm ngûúâi lïn
hön vaâo möåt bïn maá baâ. Caác anh chõ cuãa Huy cuäng laâm nhû vêåy.
Chuáng khöng mûâng tuöíi baâ bùçng nhûäng lúâi chuác tuång vùn hoa, vò seä
khöng húåp vúái khung caãnh ngheâo naân sú saâi thïë naây. Ùn uöëng àoái
thiïëu dûúâng nhû khiïën caác con cuãa baâ ñt noái cûúâi vaâ trúã nïn thûåc tïë
hún. Baâ cûúâi thêåt hiïìn, keáo ghïë ngöìi vaâo baân. Hûúng, cö thûá nûä, hoãi:
"Meå àõnh ài àêu maâ mùåc aáo daâi vêåy...?". Baâ noái döëi: "Meå ài chuâa, coá
thïí àïën chiïìu múái vïì. Trûa nay àûâng àïí phêìn cho meå". Baâ ra dêëu,
caác con cuãa baâ quay sang têåp trung vaâo röí khoai lang luöåc daânh cho
bûäa ùn saáng. Meå con khöng noái gò vúái nhau, cûá im lùång boác voã khoai
maâ nhai nhoã nheã. Ùn xong, baâ rûãa tay, lêëy khùn lau vaâ uöëng möåt ly
nûúác loåc. Àïën goác bïëp, baâ truát múá gaåo ñt oãi vaâo caái thau nhoã, xïëp caái
bao laåi cêìm trong tay. Baâ àöåi noán vaâo vaâ bûúác ra cöíng.
Luác àoá hún saáu giúâ rûúäi ngaây 15-8-1977.
Ngûúâi ta nhòn baâ toâ moâ nhû nhòn möåt ngûúâi nûúác ngoaâi. Chó vò
baâ mùåc aáo daâi. Trong thaânh phöë nhoã naây, taâ aáo daâi àaä khuêët xa phña
quaá khûá. Thúâi buöíi lao àöång xùæn tay aáo xùæn öëng quêìn, ai laåi thûúát
tha àiïåu àaâ laâm gò vúái aáo daâi cho vûúáng vñu! Àoá laâ cêu noái baâ nghe
tûâ nhûäng baâ baån tûâng möåt thúâi àiïåu àaâng thûúát tha cuâng baâ trïn
caác neão phöë chúå, núi sên chuâa ngaây lïî Tïët, trong tiïåc tuâng höåi heâ. Baâ
thaãn nhiïn thaã tûâng bûúác ngùæn. Àêìu húi cuái xuöëng, mùæt nhòn mùåt
àûúâng. Daáng ài cuãa möåt ngûúâi àang suy ngêîm, têåp trung vaâo nhûäng
lúâi thoaåi trong thinh lùång. Baâ hûúáng àïën àûúâng Ngö Àûác Kïë, con
àûúâng vùæng veã, xa phöë xa chúå. Nhiïìu ngûúâi quen biïët vúái vúå chöìng
baâ coá nhaâ cûãa trïn con àûúâng naây. Khùæp thaânh phöë naây coá rêët nhiïìu
ngûúâi quen hoùåc biïët vúå chöìng baâ. Haâng trùm cûãa tiïåm vaâ caác raåp
chiïëu boáng àûúåc chöìng baâ cêëp giêëy pheáp laâm ùn. Haâng ngaân giêëy
khai sinh vaâ caác loaåi giêëy túâ khaác mang chûä kyá vaâ con dêëu thõ thûåc
cuãa chöìng baâ. Trong ngaây höm nay, àaánh dêëu cho sinh nhêåt mònh,
baâ seä goä vaâo nùm mûúi caánh cûãa. Baâ àaä söëng nùm mûúi nùm, vêîn
chûa hiïíu hïët nhên tònh thïë thaái. Baâ muöën laâm möåt cuöåc thùm doâ,
khúi gúåi nhûäng quan hïå tònh caãm vaâ thaái àöå cû xûã cuãa ngûúâi àúâi.
Baâ àûáng trûúác caánh cûãa àêìu tiïn. “Chõ ài àêu maâ súám vêåy?".
"Töi ài khêët thûåc àêy. Chõ cho töi xin möåt nùæm gaåo vïì "laâm thuöëc"!".
Chuã nhaâ trûúác kia chung vai saát caánh vúái baâ trong caác chuyïën ài tûâ
thiïån. Baâ naây trên tröëi nhòn baâ, laåc gioång: "Chõ laâm sao vêåy? Coá cêìn
gò thò cûá noái vúái em". Baâ àiïìm àaåm: "Töi vêîn bònh thûúâng...". Baâ baån
keáo tay baâ: "Chõ vaâo nhaâ chúi". "öì khöng, töi coân ài àïën nhiïìu nhaâ
nûäa, súå seä khöng àuã thò giúâ...". Baâ baån aái ngaåi: "Chúâ em möåt chuát!".
Baâ ta ài vaâo nhaâ röìi trúã ra vúái möåt lon gaåo. Baâ lùæc àêìu: "Töi chó xin
chõ möåt nùæm. Laâm thuöëc maâ! Chõ àöí gaåo vaâo loâng baân tay cuãa chõ
röìi cho vaâo bao cuãa töi ài". Baâ baån laâm theo lúâi. Nùæm gaåo rúi toãm
xuöëng àaáy bao. Baâ baån quay mùåt ài chûåc khoác.
Caánh cûãa thûá hai chó caách àoá mûúi bûúác. Cûãa neão àoáng kñn. Baâ
goä cûãa. Möåt cö gaái múã cûãa söí ra, nhòn baâ qua caác chêën song: "Baác
hoãi ai aå?". "Ba maá coá nhaâ khöng chaáu?". "Daå, ba maá chaáu vö thùm
rêîy, tuêìn sau múái vïì aå". "AÂ, ba maá cuäng mua rêîy haã? Tröìng troåt
àûúåc chi nhiïìu khöng?". "Cuäng khoai cuäng mò vúái vaâi thûá xoaâi,
mñt...". "Tiïëc khöng gùåp ba maá. Chaáu noái laåi coá baác Vônh gaái àïën
thùm, nheá!". Baâ hònh dung àöi baân tay muáp mñp, lêëp laánh höåt xoaân
trang sûác cuãa baâ baån vùæng mùåt. Hay thêåt, möåt ngûúâi chó biïët xoâe tûá
sùæc nhû baâ Nhuêån maâ cuäng mua rêîy canh taác! Thúâi thïë àaä caãi taåo
nhûäng con ngûúâi nhaân röîi, hûúãng thuå thaânh nhûäng con ngûúâi biïët
lao àöång chên tay.
Baâ ài suöët con àûúâng Ngö Àûác Kïë, gheá àïën nùm cùn nhaâ nûäa.
Núi thò ngûúâi ta xeát neát miïîn cûúäng nhû thïí àang böë thñ cho möåt
ngûúâi ùn xin thûåc thuå. Núi khaác, tûâng laâ möåt chuã huåi vúä núå, mùæc
mñu cuãa baâ möåt khoaãn tiïìn lúán, nghe baâ àïën beân traánh mùåt. Coá núi
chuã nhên cuâng gia àònh vûúåt biïn luác naâo baâ chùèng hay... úã cuöëi
àûúâng laâ möåt biïåt thûå khaá àeåp cuãa öng baâ Trêìn Vyä, cûåu hiïåu trûúãng
möåt trûúâng trung hoåc tû thuåc. Baâ Trêìn Vyä laâ baån àoåc têm àùæc, tûâng
khuác khñch, thñch thuá nhûäng baâi thú cuãa baâ trïn baáo chñ miïìn Nam
àaã kñch chïë àöå àöåc taâi gia àònh trõ cuãa Diïåm-Nhu, chêm biïëm cuöåc
ûáng cûã àöåc diïîn cuãa liïn doanh Thiïåu-Hûúng... Baâ Trêìn Vyä àñch
thên ra múã cöíng: "Muå ài mö maâ àeåp rûáa!?". "Em ài xin àêy, chõ úi!
Chõ cho em möåt nùæm gaåo ài". "Àöì khó naây, bûäa ni hiïån yïu hiïån quyã
chi maâ baây caái troâ núá!". Cûúâi nheo mùæt laåi, baâ Trêìn Vyä noái: "Ài vö
chúi caái àaä, lêu röìi khöng thêëy mùåt muå, tau tûúãng "ài" röìi chúá!". "Ài
àêu chõ? Nûúác non ngaân dùåm khöng úã àûúåc sao maâ phaãi ra ài?". Baâ
Trêìn Vyä cûúâi hïì hïì: "Coi, ài vö chúi caái àaä!". "Em gheá xin chõ möåt
nùæm tònh röìi coân ài nûäa chõ aå". Baâ Trêìn Vyä haáy yïu, quay ngûúâi ài
vö; laát lêu, baâ trúã ra vúái möåt goái gaåo to nùång: "Chõ chia cho ñt gaåo vïì
maâ ùn. Tiïìn thò chõ khöng coá chûá gaåo thò khi mö thiïëu em cûá biïíu
chaáu àïën chõ maâ lêëy". Baâ khùng khùng: "Em coân àïën nhiïìu nhaâ
nûäa, chõ cho nhiïìu laâm sao em xaách nöíi! Em noái thiïåt chõ nghe,
ngûúâi ta thò cuáng sao àïí giaãi haån, em thò ài ùn xin àïí xem öng trúâi
coân bùæt phaãi ngheâo cûåc àïën khi naâo nûäa...". "Àöì khó, ài ùn xin maâ ùn
mùåc àeåp nhû rûáa, ai maâ daám cho muå". Baâ kïì tai baâ Trêìn Vyä: "Höm
nay sinh nhêåt em, phaãi diïån möåt chuát chúá!". "Rûáa aâ? Ui, àûa tau
hun möåt caái mûâng muå coi"... Hai ngûúâi vöî vai nhau, cûúâi ngêët. Tûâ
biïåt, baâ coân nghe gioång cûúâi cuãa baâ Trêìn Vyä.
Reä qua àûúâng Huyânh Thuác Khaáng, baâ àïën hai cûãa tiïåm trûúác
àêy chõu ún chöìng baâ. Möåt laâ nhaâ thuöëc têy Höìng Chêu. Caã kho
thuöëc men y cuå bõ boån höi cuãa veát saåch khi gia àònh naây chaåy vaâo
Saâi Goân trong cún hoaãng loaån. Chó coân laåi möåt daäy tuã tröëng trún, trú
khung sûúân, kñnh tuã àaä bõ àêåp tan taânh. Vúå chöìng khöí chuã giúâ àêy
baây baán möåt tuã thuöëc laá leã, hoå mûâng rúä chaâo hoãi baâ. Baâ noái muåc àñch
cuãa mònh. Baâ Höìng Chêu boã nùæm gaåo vaâo bao. Öng Höìng Chêu naâi
nó baâ nhêån möåt túâ giêëy baåc: "Baâ aå, chuáng töi mêët hïët cuãa caãi trong
buöíi loaån laåc, nïn khöng giuáp baâ àûúåc nhiïìu. Mong baâ nhêån cho, goåi
laâ chuáng töi nhúá ún öng Trûúãng ty. Baâ coá thùm öng xin cho chuáng
töi kñnh lúâi thùm". Baâ lùång ngûúâi ûáa nûúác mùæt... Cûãa tiïåm thûá hai laâ
tiïåm phúã trûúác kia thuöåc haång sang nay trûúng baãng hiïåu bònh dên.
Chuã tiïåm phúã khinh khónh neám nùæm gaåo vaâo bao. Baâ àiïìm tônh caãm
ún röìi bûúác ài. Àuöíi theo sau baâ cêu noái móa mai: "Hïët quyïìn haânh
chûác tûúác röìi, chöìng ài hoåc têåp, vúå ài ùn xin". Baâ nhïëch möi cûúâi.
Cûá thïë, baâ ài dûúái aánh nùæng hanh hanh muâa thu. Hai chên moãi
nhûâ, möì höi nhúáp nhaáp sau lûng. Baâ gheá laåi uöëng möåt ly nûúác mña
giaãi khaát. Nhûäng cùn nhaâ coân laåi trong löå trònh baâ àaä xïëp àùåt sau
nhiïìu suy tñnh, laâ nhûäng bïën búâ baâ àang xuöi ngûúåc tòm àïën.
Khoaãng mûúâi möåt giúâ, baâ àaä àïën hai mûúi chñn àõa chó, xin àûúåc
mûúâi taám nùæm gaåo vinh dûå vaâ tuãi nhuåc, hên hoan vaâ buöìn phiïìn...
Trûúác cûãa möåt quaán caâ phï, baâ àûúåc nghe laåi gioång noái vöìn vaä
nhanh nhaãu cuãa ngûúâi baån thên tûâ thúâi coân thiïëu nûä. Baâ quyïët àõnh
dûâng chên, ùn trûa vaâ nghó ngúi xong seä tiïëp tuåc haânh trònh. "Traâ
My múã quaán àûúåc bao lêu röìi?". "Múái hai thaáng nay. Ui cha, röån
chuyïån lùæm... maâ vui!". Baâ baån sai baão dùån doâ mêëy ngûúâi giuáp viïåc
röìi keáo baâ vö phoâng riïng. "Daåo naây Truác Mai laâm chi?". "Mònh vúái
mêëy àûáa con daán giêëy laâm bao bò boã möëi úã caác chúå". "Ui cha, laâm sao
àuã söëng?!". "Àuã sao àûúåc, phaãi ùn chaáo cêìm bûäa, coân lo búái xaách
haâng thaáng cho öng Vônh nûäa". "Con Phuång, thùçng Tuâng vêîn ài daåy
chúá húã?". "Khöng, vúái lyá lõch cha laâm nguåy quyïìn, tuåi noá khöng àûúåc
ài daåy". "Tónh leã laâ vêåy àoá, chûá nghe àêu trong Saâi Goân con chaáu
cuãa nguåy quyïìn, nguåy quên vêîn àûúåc nhêån vaâo laâm viïåc... Coân con
Hûúng, thùçng Huy?". "Thùçng Huy àang hoåc lúáp mûúâi hai; con
Hûúng hoåc luêåt àûúåc möåt nùm röìi cuäng chaåy vïì àêy". "Sao vêåy?".
"Coân sao nûäa, mònh àêu coân lûúng böíng gò maâ cho con ùn hoåc xa
nhaâ". Baâ Traâ My tùåc lûúäi liïn höìi, nghô ngúåi möåt luác laåi noái: "Truác
Mai cho con Phuång hoùåc con Hûúng àïën giuáp viïåc mònh ài. Mònh seä
àïí cho noá ngöìi keát, lûúng böíng hêåu hônh, laâm viïåc tûâ baãy giúâ saáng
àïën saáu giúâ chiïìu, ùn bûäa trûa vúái mònh. Con Ngoåc nhaâ mònh àang
hoåc Cao àùèng Sû phaåm, töëi àïën múái raãnh phuå giuáp mònh... Noái thiïåt
nghe, con gaái cuãa Truác Mai àûáa naâo cuäng àeåp, coá noá ngöìi keát khöng
chûâng quaán mònh àùæt khaách hún nûäa àoá!". "Liïåu coá öng naâo saâm súä,
choåc gheåo khöng? Con gaái mònh khoá chõu àiïìu àoá lùæm!". "Khöng àêu,
khaách àïën àêy toaân laâ ngûúâi àûáng àùæn. Caán böå, böå àöåi miïìn Bùæc gheá
vö cuäng nhiïìu ngûúâi lõch sûå, lïî pheáp lùæm. Truác Mai àûâng ngaåi coân coá
mònh àêy, khöng leä mònh àïí cho noá bõ xuác phaåm?". Baâ noái thêìm: "Coá
leä nïn cho con Hûúng laâm, noá coá sûác khoãe hún con Phuång, laåi quaá
chaán chûúâng caái nghïì laâm bò giêëy!". Baâ khöng xin baâ Traâ My nùæm
gaåo, cuäng khöng nhùæc nhúã gò àïën sinh nhêåt cuãa mònh. May sao baâ
baån laåi chùèng àïí yá gò àïën caái bao leáp keåp nheå hêîng cuãa baâ.
Baâ laåi nhêën bûúác möåt mònh giûäa trûa. Coá leä moåi ngûúâi àaä nghô
mònh giöëng möåt keã dúã àiïn dúã khuâng. Baâ tûå cûúâi vúái suy nghô àoá. Baâ
tiïëp tuåc múã miïång bao hûáng lêëy nhûäng nùæm gaåo. Laåi chõu àûång vaâi
aánh nhòn coi thûúâng, laånh luâng cuãa nhûäng keã baåc nghôa. Laåi thêu
nhêån sûå caãm thöng, san seã.
Ài ngang möåt àiïím baán gaåo phên phöëi, baâ nhòn theâm thuöìng
nhûäng bao gaåo nung nuác... Ûúác gò khöng coân caãnh ùn cúm àöån, ùn
chaáo cêìm bûäa. Ûúác gò nhaâ naâo cuäng coá gaåo àêìy lu àêìy huä... Baâ giêåt
nêíy ngûúâi vò caánh tay bõ ai àoá nñu laåi. "Cö! Chúá cö ài àêu maâ nùæng
nöi vêåy? Cö coân nhúá con khöng?". Xûng hö vúái baâ laâ möåt baâ giaâ thêëp
beá miïång àoã loâm nûúác trêìu. Baâ nhñu maây, cöë moi trñ nhúá. "Con laâ baâ
Tû Höi, trûúác àêy úã daäy nhaâ laá trûúác mùåt nhaâ cö... Höìi nùm saáu taám
bõ chaáy mêët nhaâ, cö àem tön vaán túái cho àoá, cö nhúá khöng?". Baâ aâ
möåt tiïëng: "Baâ coá àûáa con trai höìi àoá tröën lñnh, bõ quên caãnh rûúåt noá
chaåy vö nhaâ töi, phaãi khöng?". "Daâ, nhúâ coá thêìy can thiïåp maâ noá
múái thoaát, röìi meå con doån ài núi khaác úã, ñt lêu noá vaâo vuâng giaãi
phoáng gùåp cha noá àoá cö aå". Baâ kinh ngaåc: "Vêåy aâ?... Öng nhaâ töi àêu
coá biïët chuyïån àoá, cûá tûúãng laâ meå goáa con cöi! Vêåy, bêy giúâ noá úã
àêu?". Baâ giaâ khoe: "Thùçng Tónh nhaâ con giúâ mêìn viïåc úã phoâng Lao
àöång. Cha noá thò cöng taác úã tónh uyã. Cùn nhaâ naây laâ cuãa nhaâ nûúác
phên phöëi cho gia àònh con. Trïn thò àïí úã, dûúái múã àiïím baán gaåo,
con vúái àûáa con dêu tröng coi". Baâ gêåt guâ: "Töi mûâng cho gia àònh
baâ àûúåc àoaân tuå". "Thêìy coá àûúåc maånh khoãe khöng cö?". "Caãm ún
baâ, nhaâ töi ài hoåc têåp röìi...". "Thêìy ài hoåc têåp aâ? Trúâi úi, thêìy coá laâm
chi aác ön, töåi löîi àêu! Thêìy cö àïìu hiïìn laânh, àaåo àûác. Ún cuãa thêìy
cö nhùæm mùæt töi cuäng khöng quïn àûúåc! A, àûúåc röìi, àûúåc röìi, con seä
noái vúái cha thùçng Tónh baão laänh thêìy vïì. Con hûáa vúái cö nhû vêåy!".
Mûâng hún àûúåc vaâng, baâ kïí cho baâ Tû Höi nghe vïì gia caãnh cuãa
mònh trong gêìn ba nùm söëng vúái chïë àöå xaä höåi múái. Baâ kïí luön
chuyïån mònh xin tûâng nùæm gaåo suöët tûâ saáng àïën giúâ. Baâ Tû Höi nhöí
pheåt möåt baäi trêìu, khoác röëng lïn: "Khöng, con khöng àïí cö ài àêu
nûäa hïët. Cö nghe con, têëm loâng thaânh con noái vúái cö: "Cö vïì nhaâ ài!
Moåi chuyïån röìi cha con thùçng Tónh seä lo hïët cho gia àònh thêìy cö.
Khöng ai àïí cho gia àònh thêìy cö khöí thïm nûäa". Àûa öëng tay aáo lïn
chuâi nûúác mùæt, baâ Tû Höi ngoùæc möåt chiïëc xñch lö: "Chúã cö àêy vïì
àûúâng Lûä Gia". Chó vaâo möåt bao gaåo, baâ Tû Höi noái vúái ngûúâi phu
xñch lö bùçng gioång àêìy uy lûåc: "Vaác bao gaåo naây lïn trûúác cho cö, cö
lïn ngöìi sau...". Baâ giaâ thêëp beá êëy ngûúác cùåp mùæt tha thiïët nhòn ên
nhên ngaây xûa: "Múâi cö lïn xe. Cö nghe con maâ vïì nhaâ ài! Röìi con
seä àïën thùm cö vúái mêëy cö cêåu...".
Caác con cuãa baâ hñ hûãng lùng xùng vaâo bïëp nêëu bûäa ùn töëi. Huy
tuyïn böë: "Àïí em nêëu cúm cho, seä coá möåt nöìi ûå traã thuâ moán chaáo
thêm niïn!". Hûúng nêëu thûác ùn, Phuång nêëu nöìi cheâ traáng miïång,
Tuâng àûúåc sai vùåt. Bûäa ùn doån ra. Baâ ngöìi phña àêìu baân, nhòn mêm
cúm àùåc biïåt cho sinh nhêåt mònh. Tuâng vaâ Huy àïën hau haáu xuyát
xoa. Baâ cho caác con nïëm moán khai võ: "Meå cûá tûúãng seä kiïåt sûác búãi
cuöåc söëng khoá khùn naây, nhûng trong ngaây höm nay meå nhêån ra
cuöåc àúâi coân trûúác mùæt... Vò cuöåc söëng, meå àaä goä cûãa vaâ àûúåc cuöåc
söëng múã ra! Bùçng niïìm tin, meå àaä xin vaâ àûúåc cho niïìm tin; Vúái
tònh ngûúâi, meå àaä tòm vaâ gùåp àûúåc tònh ngûúâi! Meå con mònh coá
quyïìn àoán nhêån möåt ngaây mai töët àeåp, saáng suãa...". Baâ cêìm àuäa
lïn. Àaä lêu lùæm, mêëy meå con múái chaåm àuäa vaâo miïëng thõt, con caá.
Baâ nïëm moán caá kho: "Húi laåt, chan thïm nûúác mùæm ùn cho mùån
moâi". Huy liïëc qua Phuång: "Chõ Phuång khoãi cêìn chan thïm nûúác
mùæm!". Caã nhaâ nhòn Phuång. Cuái gùçm mùåt, nûúác mùæt Phuång rúi laä
chaä.
4-1994

Truyen Ngan Dau Tay Cua Cac Cay But Tre - 347

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Truyen Ngan Dau Tay Cua Cac Cay But Tre - 347

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Truyen Ngan Dau Tay Cua Cac Cay But Tre - 347

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TRUYÏÅN NGÙÆN ÀÊÌU TAY CUÃA CAÁC CÊY BUÁT TREÃ 1

LÚÂI VAÂO SAÁCH ...................................................................................................................... 4

TIÏËNG KHOÁC TÛÂ NÖÌI CÚM .................................................................................................. 6

QUAÃ VEÅT HÒNH TRAÁI BOM..................................................................................................10

NHÛÄNG PHIÏN BAÃN CUÃA ÀÚÂI ............................................................................................16

ÀÖÍI THAY .............................................................................................................................25

CON HÖÍ MÖÅT TAI.................................................................................................................30

TREÃ CON THÛÚÂNG THÏË ÀÊËY!.............................................................................................38

HOA BÛÚÃI ÀÊÌU MUÂA...........................................................................................................46

HÚI ÊËM CUÃA TUYÏËT ............................................................................................................59

CON CUÃA BIÏÍN ....................................................................................................................66

CON BÛÚÁM ...........................................................................................................................68

COÁ LEÄ NAÂO QUÏN NHAU ....................................................................................................69

KYÃ VÊÅT .................................................................................................................................73

HOAÂNG HÖN ........................................................................................................................76

NÛÚÁC MÙÆT CUÃA MEÅ ............................................................................................................86

TRÙNG QUÏ .........................................................................................................................90

NGÛÚÂI GÙÅP VÊÅN MAY.........................................................................................................94

LAÁ THUÖËC DÊËU ................................................................................................................. 105

LÚÂI NGUYÏÅN CÊÌU CUÃA MEÅ .............................................................................................. 117

CHUYÏÅN TREÃ CON ............................................................................................................ 132

NGÖI NHAÂ COÁ MÖÅT NGÛÚÂI ÀAÂN BAÂ ................................................................................ 136

MÖËI TÒNH ÀÊÌU................................................................................................................... 143

THOÁI QUEN ........................................................................................................................ 146

NHÛÄNG LAÁ THÛ................................................................................................................. 150

SÊN BOÁNG.......................................................................................................................... 154

NGÛÚÂI BAÅN MUÖÅN MAÂ N G ................................................................................................ 158

BIÏÍN GOÅI ............................................................................................................................ 163

NHÛÄNG DOÂNG SÖNG CUÂNG CHAÃY .................................................................................. 167

CÊËP SÙÆC ............................................................................................................................. 173

GA XEÁP CHIÏÌU MÛA.......................................................................................................... 178

CÖ TÖI ................................................................................................................................ 184

QUAÃ TIM CON RÖËI ............................................................................................................. 187

BÏËN CHIÏÌU ........................................................................................................................ 191

NGAÂY SINH NHÊÅT ............................................................................................................. 202

CON ÀÛÚÂNG NHOÃ ............................................................................................................. 207

TIÏËC NUÖËI.......................................................................................................................... 210

BÏËN ÀÚÅI ............................................................................................................................. 214

THAÁO ÀAÁY .......................................................................................................................... 222

BÏËN TRÊÌN GIAN ................................................................................................................ 229

HUYÏÌN THOAÅI BIÏÍN ......................................................................................................... 236

SUÖËI ÀÖÍ VÏÌ BIÏÍN MÙÅ N ..................................................................................................... 241

PHO TÛÚÅNG....................................................................................................................... 254

SÙÆC TÑM.............................................................................................................................. 259

GIÊËC MÚ TUÖÍI THÚ........................................................................................................... 266

VAÂNG .................................................................................................................................. 270

TIÏÅM MAY QUÊÌN AÁO ......................................................................................................... 280

CÖ GAÁI NÙÇM DAÂI................................................................................................................ 284

DOÂNG CHÛÄ TAI QUAÁI ........................................................................................................ 290

NGÛÚÂI ÛÚM RÛÂNG TRUÁC ................................................................................................ 293

ÀAÁNH CUÖÅC ....................................................................................................................... 301

CON ÀÛÚÂNG BÊËT HAÅNH ................................................................................................... 308

ÀIÏÅP VAÂNG......................................................................................................................... 310

MÙÆT PHÛÚÅNG .................................................................................................................... 315

CHÚÂ ÀÚÅI ............................................................................................................................. 319

TIÏËNG LOÂNG ...................................................................................................................... 324

NGÛÚÂI VÏÌ CÊËT NÛÚÁC SÖNG GIANH................................................................................ 329

CHUÖÎI HAÅT CÛÚÂM MAÂU XAÁM .......................................................................................... 340