‫کارت گرافیک‬

‫كارت گرافیک اطالعات دیجیتال تولید شده توسط كامپیوتر را اخذ و آنها را به گونه ای تبدیل می نماید كه برای انسان‬
‫قابل مشاهده باشند‪.‬‬

‫در اغلب كامپیوترها‪ ،‬كارت های گرافیك اطالعات دیجیتال را برای نمایش توسط نمایشگر‪ ،‬به اطالعات آنالوگ تبدیل‬
‫می كنند‪ .‬در ‪ Laptop‬اطالعات‪ ،‬همچنان دیجیتال باقی خواهند ماند زیرا اطالعات را بصورت دیجیتال نمایش می دهند‪.‬‬
‫به بیان ساده کارت گرافیک قطعه ای است که اطالعات تصویر دیجیتال را به آنالوگ برای ‪ LCD‬تبدیل می کند‪.‬‬

‫یك كارت گرافیك پیشرفته‪ ،‬یك برد مدار چاپی به همراه حافظه و یك پردازنده اختصاصی است‪ .‬پردازنده با هدف انجام‬
‫محاسبات مورد نیاز گرافیكی‪ ،‬طراحی شده است‪ .‬اكثر پردازنده های فوق دارای دستورات اختصاصی بوده كه به كمك‬
‫آنها می توان عملیات گرافیك را انجام داد‪.‬‬

‫استاندارد های كارت گرافیك‬

‫اولین كارت گرافیك در سال ‪ 1981‬توسط شركت ‪ IBM‬عرضه گردید‪ .‬كارت فوق بصورت تک رنگ و با‬
‫نام ‪ Monochrome Display Adapters‬یا ‪ MDAs‬ارائه گردید‪ .‬صفحات نمایشگری كه از كارت فوق استفاده می‬
‫كردند‪ ،‬متنی بودند‪ .‬رنگ نوشته سفید یا سبز و زمینه سیاه بود‪ .‬در ادامه كارت های چهار رنگ ‪Hercules Graphic‬‬
‫‪ Catd‬یا ‪ HGC‬ارائه گردیدند‪ .‬سپس كارت های هشت رنگ ‪ Color Graphic Adapter‬یا ‪ CGA‬و كارت های شانزده‬
‫رنگ ‪ Enhanced Graphic Adapter‬یا ‪ EGA‬ارائه گردیدند‪ .‬تولیدكنندگانی دیگر‪ ،‬نظیر كمودور كامپیوترهائی را‬
‫معرفی كردند كه دارای كارت های گرافیك از قبل تعبیه شده و ساخته شده در سیستم بودند‪ .‬كارت های فوق قادر به نمایش‬
‫تعداد زیادی رنگ بودند‪ .‬زمانیكه شركت ‪ IBM‬در سال ‪ 1987‬كارت ‪ Video Graphic Array‬یا ‪ VGA‬را معرفی‬
‫كرد‪ ،‬استاندارد جدیدی در این راستا مطرح گردید‪ .‬نمایشگرهای ‪ VGA‬قادر به ارائه ‪ 256‬رنگ و وضوح تصویر ‪400‬‬
‫*‪ 720‬پیکسل بودند‪ .‬یك سال بعد استاندارد ‪ Super Video Graphic Array‬یا ‪ SVGA‬مطرح گردید‪ .‬استاندارد فوق‬
‫قادر به ارائه ‪ 8/16‬میلیون رنگ با وضوح تصویر ‪ 1280* 1024‬پیکسل است ‪.‬‬

‫كارت های گرافیك از استانداردهای متفاوتی پیروی می نمایند‪ .‬تولیدكنندگان كارت گرافیك همواره سعی در افزایش تعداد‬
‫رنگ و وضوح تصویر با توجه به راهكارهای اختصاصی خود دارند‪ .‬كارت های گرافیك می بایست قادر به اتصال به‬
‫سیستم باشند‪ .‬كارت های گرافیك قدیمی اغلب از طریق اسالت های ‪ ISA‬و یا ‪ PCI‬به سیستم متصل می شوند‪ .‬اغلب كارت‬
‫های گرافیك جدیدتر از پورت ‪ AGP‬برای اتصال به كامپیوتر استفاده می نمایند‪ .‬در حال حاظر اسالت های ‪ AGP‬منسوخ‬
‫و جای خود را به ‪ PCI Express‬داده اند‪.‬‬

‫در شکل زیر عملکرد کارت گرافیک با ‪ CPU‬و ‪ Ram‬نشان داده شده است‪.‬‬
‫در اینجا چیپ ‪ Intel 440BX‬همان چیپ شمالی می باشد‪.‬‬

‫اجزای کارت گرافیک (به ترتیب عملکرد)‬

‫به شکل زیر توجه کنید‪.‬‬

 ‫‪ Slot‬یا گذرگاه کارت گرافیک‬

‫از ‪ Slot‬برای اتصال کارت گرافیک به باس ها (گذرگاه) مادربورد استفاده می شود‪ .‬اغلب گذرگاه فوق از‬
‫نوع ‪ AGP‬مخفف ‪( Accelerated Graphic Port‬قدیمی) و ‪ PCI Express‬یا ‪Peripheral Component‬‬
‫‪( Interconnect‬ج دید) است‪ .‬پورت فوق امكان دستیابی مستقیم كارت گرافیك به حافظه یا ‪ Ram‬کامپیوتر‬
‫(تکنولوژی ‪ )DMA‬یا به ‪ CPU‬را فراهم می آورد‪ .‬بدین ترتیب پردازنده اصلی سیستم قادر به انجام فعالیت های خود بوده‬
‫و تراشه موجود بر روی كارت گرافیك امكان دستیابی مستقیم به حافظه را خواهد داشت‪.‬‬

‫در شکل زیر تمام ‪ Slot‬های کامپیوتری نشان داده شده است‪.‬‬
‫برای مثال در اسالت های ‪ PCI_E‬اطالعات بصورت ‪ 2‬و ‪ 4‬و ‪ 8‬و ‪ 16‬و ‪ 32‬بیتی به حافظه کارت گرافیک منتقل و‬
‫ذخیره یا خوانده می شود‪ .‬با ابن تعریف کارت گرافیک ‪ 32‬بیتی دارای ‪ 32‬باس می باشد یعنی در یک پالس ‪ 32‬بیت‬
‫اطالعات از طریق ‪ 32‬باس به حافظه منتقل می شود‪ .‬دقت کنید با تکنیک هایی توسط شرکت سازنده در فناوری ساخت‬
‫حافظه مانند ‪ DDR‬و ‪ DDR2‬و ‪ DDR3‬سرعت گذرگاه (فرکانس) چند برابر می شود بنابراین در یک پهنای باند ثابت‬
‫‪ 32‬بیتی با داشتن سرعت (فرکانس) بیشتر می توان کارت گرافیکی سریعتری داشت‪.‬‬

‫در شکل زیر محل ‪ Slot‬های مذکور روی مادربورد نشان داده شده است‪.‬‬

‫در شکل زیر ‪ Slot‬های کامپیوتری در حالت واقعی نشان داده شده است‪.‬‬
 ‫نکته‬

‫اسالت ‪ AGP‬در حالت های مختلف (شیار) دارای ولتاژ های متفاوتی است‪.‬‬
 ‫‪ Computer (Bus) Connector‬یا اینترفیس کارت گرافیک‬

‫روشی به منظور تغییر محتویات حافظه كارت گرافیك است‪ .‬امكان فوق با اتصال كارت گرافیك به گذرگاه‬
‫مربوطه (‪ )Slot‬بر روی برد اصلی تحقق پیدا خواهد كرد‪ .‬كامپیوتر قادر به ارسال سیگنال از طریق گذرگاه مربوطه‬
‫برای تغییر محتویات حافظه خواهد بود‪.‬‬
 ‫حافظه یا ‪ Ram‬کارت گرافیک‬

‫حافظه کارت گرافیک‪ ،‬حافظه ای است که اطالعات ارسال شده تصویر از ‪ Ram‬کامپیوتر در آن ذخیره و بافر می شود‬
‫و بعد از پردازش توسط ‪ GPU‬کارت گرافیک و تبدیل به اطالعات آنالوگ به مانیتور ارسال می شوند‪ .‬اولین قطعه ای‬
‫از کارت گرافیک که اطالعات از حافظه اصلی کامپیوتر (‪ )Ram‬به آن ارسال می شود حافظه (‪ )Ram‬کارت گرافیک‬
‫می باشد‪ .‬این کار از طریق اینترفیس کارت گرافیک و ‪ Slot‬مادربورد انجام می شود‪ .‬حافظه‪ ،‬رنگ مربوط به هر پیكسل‬
‫را در خود نگهداری می نماید‪ .‬اگر یک نمایشگر با وضوح تصویر ‪ 480*640‬داشته باشیم‪ ،‬در ساده ترین حالت (هر‬
‫پیكسل سیاه و سفید باشد) به یك بیت برای ذخیره سازی رنگ هر پیكسل نیاز خواهد بود‪ .‬با توجه به اینكه هر بایت شامل‬
‫هشت بیت است‪ ،‬نیاز به هشتاد بایت (حاصل تقسیم ‪ 640‬بر ‪ ) 8‬برای ذخیره سازی رنگ مربوط به پیكسل های موجود‬
‫در یك سطر بر روی صفحه نمایشگر و ‪ 38400‬بایت (حاصلضرب ‪ 480‬در ‪ )80‬حافظه به منظور نگهداری تمام‬
‫پیكسل های قابل مشاهده بر روی صفحه‪ ،‬خواهد بود‪.‬‬

‫نکته‬

‫نوع حافظه استفاده شده روی كارت های گرافیك متغیر است‪ .‬متداولترین نوع‪ ،‬از پیكربندی – ‪Dual‬‬ ‫•‬
‫‪ Ported‬استفاده می نماید‪ .‬در كارت های فوق امكان نوشتن در یك بخش حافظه و امكان خواندن از‬
‫بخش دیگر حافظه بصورت همزمان امكان پذیر خواهد بود‪ .‬بدین ترتیب مدت زمان الزم برای‬
‫بازخوانی‪ /‬بازنویسی یك تصویر كاهش خواهد یافت‪.‬‬
‫حافظه کارت گرافیک بصورت ‪ On Board‬روی کارت گرافیک وجود دارد‪.‬‬ ‫•‬

‫پردازشگر یا ‪ GPU‬کارت گرافیک‬

‫مخفف ‪ Graphic Processor Unit‬می باشد‪ .‬اطالعات تصویر مانند شدت نور‪ ،‬رنگ‪ ،‬موقعیت پیکسل و … را‬
‫پردازش می کند‪ .‬کارت گرافیک از سه بخش اصلی تشکیل شده است‪.‬‬

‫پردازنده کارت گرافیک یا ‪GPU‬‬ ‫•‬

‫آی سی بایوس کارت گرافیک‬ ‫•‬
‫مدار ‪PWM‬‬ ‫•‬
‫‪DAC‬‬ ‫•‬
‫‪Display Connector‬‬ ‫•‬
‫حافظه کارت گرافیک‬ ‫•‬
 ‫پردازنده یا ‪ GPU‬کارت گرافیک‬

‫از انواع پردازنده های کارت گرافیک می توان به موارد زیر اشاره کرد‪.‬‬

‫‪Graphic Co-Processor‬‬ ‫•‬

‫• كارت هائی از این نوع قادر به انجام هر نوع عملیات گرافیكی بدون كمك گرفتن‬
‫از پردازنده اصلی كامپیوتر می باشند‪.‬‬
‫‪Graphics Accelerator‬‬ ‫•‬
‫تراشه موجود بر روی این نوع كارت ها‪ ،‬عملیات گرافیكی را بر اساس دستورات صادره شده توسط‬ ‫•‬
‫پردازنده اصلی كامپیوتر انجام خواهند داد‪.‬‬
‫ت راشه فوق‪ ،‬حافظه موجود بر روی كارت را كنترل و اطالعاتی را برای مبدل دیجیتال به‬ ‫•‬
‫آنالوگ (‪ )DAC‬ارسال خواهد كرد‪ .‬عمال پردازشی توسط تراشه فوق انجام نخواهد شد‪.‬‬
‫‪Frame Buffer‬‬ ‫•‬

‫نکته‬

‫‪ GPU‬دارای یک اسالتور (کریستال) می باشد که با یک فرکانس کاری مشخص برای عملکرد‬ ‫•‬
‫پردازشگر پالس هایی تولید می کند‪ .‬معموال عدد حک شده روی اسیالتور در کارت گرافیک برابر‬
‫‪ 27000‬می باشد‪.‬‬
‫با توجه به عملکرد ‪ GPU‬در درجه حرارت باال برای خنک کردن آن از فن استفاده می شود‪ .‬معموال‬ ‫•‬
‫کنار فن از یک سلف برای ذخیره انرژی فن و محافظت از آن وجود دارد‪.‬‬

‫‪Graphic BIOS‬‬

‫كارت های گرافیك دارای یك تراشه كوچك ‪ BIOS‬می باشند‪ .‬اطالعات موجود در این تراشه به سایر عناصر كارت نحوه‬
‫انجام عملیات مرتبط به یكدیگر را تعیین خواهد كرد‪ BIOS .‬همچنین مسئولیت تست كارت گرافیك (حافظه مربوطه و‬
‫عملیات ورودی و خروجی) را بر عهده خواهد داشت‪ .‬معموال ‪ IC‬بایوس یک آی سی دو طرفه ‪ 8‬پایه می باشد‪.‬‬

‫نکته‬

‫برای پیدا کردن ‪ IC‬بایوس باید به دیتا شیت قطعه دسترسی داشته باشید یا در اینترنت جستجو کنید‪.‬‬

‫مدار ‪PWM‬‬

‫مداری است که ولتاژ ‪ GPU‬و تراشه های (‪ )IC‬کارت گرافیک را ثابت نگه می دارد‪ .‬قطعات حساسی‬
‫مانند ‪ CPU‬و ‪ GPU‬نیاز به یک ولتاژ ثابت برای عملکرد دارند‪ .‬فرض کنید که پردازشگر با ولتاژ ‪ 3.5‬ولت کار می‬
‫کند‪ .‬مدار ‪ PWM‬باعث می شود که ولتاژ مذکور هیچ گاه کم و زیاد نشود و مقداری ثابت بماند‪.‬‬

‫به مدار زیر توجه کنید‪.‬‬

‫در این مدار در ابتدا ولتاژ ‪ 12‬ولت وارد سلف شده و سپس از پایه ‪ Drain‬وارد فت ‪ Q1‬می شود‪ .‬پایه ‪ Gate‬فت ‪ Q1‬به‬
‫آی سی ‪ PWM‬وصل است‪ .‬آی سی ‪ PWM‬با استفاده از پایه ‪ Gate‬ولتاژ خارج شده از ‪ Source‬را کنترل می کند و‬
‫در حالت ثابت نگه می دارد‪ .‬ولتاژ خارج شده از سورس چیزی در حدود ‪ 6‬ولت (ولتاژ موثر) می باشد‪ .‬آی سی ‪ PWM‬از‬
‫طریق پایه ‪ Gate‬ولتاژ پایه ‪ Source‬فت ‪ Q1‬را ثابت نگه می دارد‪.‬‬

‫فرض کنید ولتاژ پایه ‪ Source‬برابر ‪ 3.5‬ولت باشد‪ ،‬اگر ولتاژ پایه ‪ Source‬به دالیلی برابر ‪ 4‬ولت‬ ‫•‬
‫شد در نتیجه آی سی ‪ PWM‬با استفاده از پایه ‪ Gate‬زمان مربوط به زمان پالس ‪ 0‬را بیشتر می کند‬
‫در نتیجه ولتاژ پایه سورس از ‪ 4‬به ‪ 3.5‬ولت بر می گردد‪.‬‬
‫فرض کنید ولتاژ پایه ‪ Source‬برابر ‪ 3.5‬ولت باشد‪ ،‬اگر ولتاژ پایه ‪ Source‬به دالیلی برابر ‪ 3‬ولت‬ ‫•‬
‫شد در نتیجه آی سی ‪ PWM‬با استفاده از پایه ‪ Gate‬زمان مربوط به زمان پالس ‪ 1‬را بیشتر می کند‬
‫در نتیجه ولتاژ پایه سورس از ‪ 3‬به ‪ 3.5‬ولت بر می گردد‪.‬‬

‫بعد از اینکه ولتاژ پردازشگر آماده شد این ولتاژ به خازن های مسیر اعمال می شود و بعد از صاف شدن از طریق سلف‬
‫ها(فاز) وارد پردازشگر می شوند‪ .‬دقت کنید که فت ‪ Q2‬هم دقیقا به همین صورت کار می کند‪ ،‬همچنین مدار فت های‬
‫پایین هم شبیه فت های باال است‪.‬‬

‫اما فت ‪ Q1‬واقعا چگونه کار می کند؟‬

‫در ابتدا به فت زیر که پایه ‪ Source‬آن به زمین وصل شده است‪ ،‬توجه کنید‪.‬‬
 ‫در این فت دو حالت اتفاق می افتد‪.‬‬

‫اگر ولتاژ ‪ Gate‬برابر ‪ 0‬باشد در نتیجه بین دو پایه ‪ Drain‬و ‪ Source‬مدار باز ایجاد می شود و‬ ‫•‬
‫ولتاژ خروجی ‪ Vo‬برابر ‪ 12‬ولت می شود‪.‬‬
‫اگر به ‪ Gate‬ولتاژ اعمال شود در نتیجه بین دو پایه ‪ Drain‬و ‪ Source‬اتصال کوتاه می شود و ولتاژ‬ ‫•‬
‫خروجی ‪ Vo‬برابر ‪ 0‬می شود‪.‬‬

‫نکته‬

‫این مدار برای فت هایی است که پایه ‪ Source‬آن ها به زمین وصل است‪.‬‬

‫می خواهیم فت ی را بررسی کنیم (برای مثال فت ‪ )Q1‬که در مدار ‪ PWM‬کاربرد دارد ولی قبل از آن باید چند مفهوم‬
‫را یاد بگیریم‪.‬‬

‫ولتاژ موثر‬ ‫•‬

‫ولتاژ موثر ولتاژی است که مقدار آن نصف ولتاژ اعمال شدن به پایه ‪ Drain‬در‬ ‫•‬
‫فت می باشد‪.‬‬

‫یک پالس ‪ 0‬و ‪ 12‬ولت را فرض کنید‪.‬‬

‫ولتاژ موثر برابر نصف ولتاژ ‪ 12‬ولت یعنی ‪ 6‬ولت می باشد‪.‬‬

‫زمان های ‪ T1‬و ‪T2‬‬ ‫•‬

‫• زمان ‪ T1‬مدت زمان ‪ 0‬بودن پالس‬
‫• زمان ‪ T2‬مدت زمان ‪ 1‬بودن پالس‬

‫به شکل زیر توجه کنید‪.‬‬

 ‫روال کار در مدار ‪ PWM‬بدین صورت است که‬

‫اگر بخواهیم ولتاژ اعمال شده به پردازشگر در مدار ‪ PWM‬در این مثال زیر ‪ 6‬ولت (ولتاژ موثر)‬ ‫•‬
‫شود الزم است مدت زمان ‪( T1‬پالس ‪ )0‬بیشتر از مدت زمان ‪( T2‬پالس ‪ )1‬باشد‪.‬‬
‫اگر بخواهیم ولتاژ اعمال شده به پردازشگر در مدار ‪ PWM‬در این مثال باالی ‪ 6‬ولت (ولتاژ موثر)‬ ‫•‬
‫شود الزم است مدت زمان ‪( T2‬پالس ‪ )1‬بیشتر از مدت زمان ‪( T1‬پالس ‪ )0‬باشد‪.‬‬

‫بنابراین آی سی ‪ PWM‬مدار ‪ PWM‬با کم و زیاد کردن زمان ‪ 0‬و ‪ 1‬پالسی در پایه ‪ Gate‬ولتاژ پایه های دیگر فت های‬
‫مدار را کنترل و ثابت نگه می دارد‪.‬‬

‫نکته‬

‫پالس های ‪ 0‬و ‪ 1‬یک نماد می باشند‪ .‬پالس ‪ 0‬به موقعیتی اشاره می شود که ولتاژ برابر ‪ 0‬است و پالس ‪ 1‬به موقعیتی‬
‫اشاره می کند که ولتاژ داشته باشیم‪ .‬دقت کنید منظور از پالس ‪ 1‬الزاما ولتاژ ‪ 1‬ولت نیست‪.‬‬

‫‪DAC‬‬

‫مخفف ‪ Digital To Analog Converter‬می باشد و مبدل اطالعات دیجیتال به آنالوگ است‪ .‬تبدیل كننده فوق‬
‫را ‪ RAMDAC‬نیز می گویند‪ .‬این مبدل اطالعات دیجیتال را از حافظه کارت گرافیک دریافت کرده و آن را به اطالعات‬
‫آنالوگ تبدیل می کند‪ .‬سرعت تبدیل كننده فوق تاثیر مستقیمی را در ارتباط با مشاهده یك تصویر بر روی صفحه نمایشگر‬
‫خواهد داشت‪.‬‬

‫اما تبدیل اطالعات آنالوگ به دیجیتال و برعکس چگونه انجام می شود‪.‬‬

‫در ابتدا باید به دو نکته توجه کنید‪.‬‬

‫در تکنولوژی آنالوگ مقدار ولتاژ ها روی نمودار اهمیت دارد‪.‬‬ ‫•‬
‫در تکنولوژی دیجیتال (‪ 0‬و ‪ )1‬تنها این نکته اهمیت دارد که ولتاژ اعمال کنیم یا نکنیم‪.‬‬ ‫•‬

‫به نمودار ‪ DAC‬تبدیل سیگنال آنالوگ به دیجیتال زیر توجه کنید‪.‬‬

 ‫در این نمودار سه نقطه از منحنی آنالوگ (مشکی) را در یک لحظه بررسی و به دیجیتال تبدیل می کنیم‪.‬‬

‫در زمان اول (‪ )t1‬ولتاژ آنالوگ برابر ‪ 5‬ولت می باشد و این زمان معادل با پالس ‪ 1‬یعنی زمانی که‬ ‫•‬
‫ولتاژ داریم و این ولتاژ هم برابر ‪ 5‬ولت می باشد و ولتاژ ‪ 5‬ولت در سیستم باینری برابر ‪ 101‬می‬
‫باشد که یک عدد ‪ 3‬بیتی است‪.‬‬
‫در زمان اول (‪ )t2‬ولتاژ آنالوگ برابر ‪ 6‬ولت می باشد و این زمان معادل با پالس ‪ 1‬یعنی زمانی که‬ ‫•‬
‫ولتاژ داریم و این ولتاژ هم برابر ‪ 5‬ولت می باشد و ولتاژ ‪ 6‬ولت در سیستم باینری برابر ‪ 110‬می‬
‫باشد که یک عدد ‪ 3‬بیتی است‪.‬‬
‫در زمان اول (‪ )t3‬ولتاژ آنالوگ برابر ‪ 7‬ولت می باشد و این زمان معادل با پالس ‪ 1‬یعنی زمانی که‬ ‫•‬
‫ولتاژ داریم و این ولتاژ هم برابر ‪ 7‬ولت می باشد و ولتاژ ‪ 7‬ولت در سیستم باینری برابر ‪ 111‬می‬
‫باشد که یک عدد ‪ 3‬بیتی است‪.‬‬
‫پالس ‪ 0‬هم زمانی است که ولتاژ برابر صفر می باشد‪.‬‬ ‫•‬

‫در واقع مبدل آنالوگ به دیجیتال نمودار آنالوگ را در لحظه های مختلف رصد می کند و پالس های ‪ 0‬و ‪ 1‬را از طریق‬
‫ولتاژ های نمودار آنالوگ ایجاد می کند‪.‬‬

‫‪Display Connector‬‬

‫به شکل زیر توجه کنید‪.‬‬

 ‫كارت های گرافیك از كانكتورهای استاندارد زیر استفاده می کند‪.‬‬

‫‪VGA‬‬ ‫•‬
‫اغلب كارت ها از یك كانكتور پانزده پین استفاده می كنند‪ .‬كانكتورهای‬ ‫•‬
‫شوند‪.‬‬ ‫می‬ ‫‪ Video‬نامیده‬ ‫‪Graphic‬‬ ‫فوق ‪ VGA‬یا ‪Array‬‬
‫پورت ‪ VGA‬در ‪ LCD‬با کابل معروف آبی رنگ (‪ )VGA‬با پورت ‪ VGA‬کارت‬
‫گرافیک در ارتباط است و اطالعات تصویر و شدت رنگ مربوط به سه رنگ‬
‫اصلی ‪ RGB‬را از طریق پین های خود از کارت گرافیک دریافت می کند‪.‬‬
‫کابل ‪ VGA‬یک کابل ‪ 15‬پین می باشد و برای انتقال سیگنال های آنالوگ به کار‬
‫می رود‪.‬‬

‫به شکل زیر توجه کنید‪.‬‬

‫در اینجا وضعیت ‪ 15‬پین سوکت ‪ VGA‬نمایش داده شده است‪ .‬پین های ‪ 1‬و ‪ 2‬و ‪ 3‬ولتاژ های سه رنگ اصلی را مشخص‬
‫می کنند‪ .‬دقت کنید همین ولتاژ ها هستند که بوسیله آن کریستال مایع تحریک می شود‪ .‬مجموع سه‬
‫ولتاژ ‪ Red‬و ‪ Green‬و ‪ Blue‬باید برابر ‪ 5‬ولت شود‪ .‬از پین های ‪ 13‬و ‪ 14‬برای آدرس دهی پیکسل مورد نظر استفاده‬
‫می شود‪ .‬دقت کنید ولتاژ پین های ‪ 1‬و ‪ 2‬و ‪ 3‬به ساب پیکسل هایی اعمال می شود که از ترکیب رنگ آن ها رنگ ‪1‬‬
‫پیکسل مشخص می شود‪.‬‬

‫نکته‬

‫از پورت ‪ VGA‬برای ارسال اطالعات آنالوگ استفاده می شود‪.‬‬

‫‪S_Video‬‬ ‫•‬
‫مخفف ‪ Separated Video‬می باشد‪ .‬یکی از روش های معمول برای اتصال‬ ‫•‬
‫کامپیوتر به تلویزیون استفاده از کابل ‪ S-Video‬میباشد زیرا این کابل بسیار‬
‫ارزان است و بسیاری از تلویزیون ها پورت ‪ S-Video‬را پشتیبانی میکند و حتی‬
‫برخی از شرکتهای سازنده کارت گرافیک این کابل را به طور رایگان در کنار‬
‫کارت گرافیک خود قرار میدهند‪ S-Video .‬ها در دو نوع ‪ 4‬پین و ‪ 7‬پین وجود‬
‫دارند‪.‬‬

‫نکته‬

‫از پورت ‪ S_Video‬برای ارسال اطالعات آنالوگ استفاده می شود‪.‬‬

 ‫‪DVI‬‬ ‫•‬
‫مخفف ‪ Digital Visual Interface‬می باشد‪ .‬یکی از بهترین روش ها برای‬ ‫•‬
‫اتصال تلویزیونها از نوع ‪ HDTV‬به کامپیوتر است‪ .‬در تبدیل اطالعات دیجیتال‬
‫به آنالوگ کمی کیفیت تصویر افت پیدا می کند‪ .‬برای جلوگیری از این افت کیفیت‬
‫شما میتوانید از خروجی های ‪ DVI‬که خروجی دیجیتال تصویری هستند استفاده‬
‫کنید‪ .‬به شرطی که مانیتور شما هم دارای ورودی تصویر دیجیتال باشد‪ .‬به این‬
‫شکل شما هیچگونه افت کیفیت تصویر نخواهید داشت‪ .‬مانیتورهای دیجیتال دارای‬
‫شفافیت باالتری نسبت به مانیتورهای معمولی دارند عالوه بر اینکه قیمت آنها نیز‬
‫باالتر می باشد ‪.‬‬

‫‪ DVI‬یکی از رایج ترین کابلهای ویدئویی و پورت هایی است که این روزها میتوانید بر روی دسکتاپها و یا‬
‫مانیتورهای ‪ LCD‬بیابید‪ .‬از نظر ظاهری این پورت و کابل تا حدودی شبیه به کانکتورهای ‪ VGA‬هستند اما دارای ‪۲۴‬‬
‫پین می باشند و از سیگنالهای آنالوگ نیز همانند دیجیتال پشتیبانی به عمل میآورند‪ DVI .‬میتواند ویدئوهای با رزلوشن‬
‫‪ ۱۹۲۰‬در ‪ HD ۱۲۰۰‬را از ابزار مورد نظر به نمایشگر انتقال دهد و با استفاده از یک اتصال دوتایی ‪ DVI‬یا در‬
‫اصطالح ‪ Dual-Link DVI‬این رزلوشن به ‪ ۲۵۶۰‬در ‪ ۱۶۰۰‬پیکسل نیز خواهد رسید‪ .‬برخی از پورت ها و کابل‬
‫های ‪ DVI‬ممکن است تعداد پین کمتری نسبت به آنچه ذکر شد دارا باشند علتش این است که آنها برای ابزارهایی با‬
‫رزلوشن پائین تر طراحی شدهاند لذا حین خرید این مسئله را مد نظر داشته باشید‪ .‬مسلما ً اگر پورت و کابل شما ‪ ۲۴‬پینی‬
‫باشند شما در بهرهگیری از حداکثر رزلوشن مسئله ای نخواهید داشت‪ .‬اما بزرگترین اشکال وارده به ‪ DVI‬عدم پشتیبانی‬
‫از رمزنگاری ‪ HDCP‬به صورت پیشفرض است‪ ،‬بنابراین اگر سخت افزار شما فقط خروجی ‪ DVI‬دارد ممکن است‬
‫قادر به پخش ویدئوهای بلوری تمام ‪ HD‬و سایر محتویات به صورت ‪ HD‬نباشد‪.‬‬

‫از مشکالت استفاده از کابل ‪ DVI‬می توان به موارد زیر اشاره کرد‪.‬‬

‫برخی از کامپیوترها اصال این نوع کابل را پشتیبانی نمیکنند‪.‬‬ ‫•‬

‫این نوع اتصال باید توسط ‪ HDTV‬پشتیبانی شود که برخی از تلویزیونها از نوع ‪ HDTV‬این نوع‬ ‫•‬
‫اتصال را پشتیبانی نمیکنند‬
‫قیمت این کابل چندین برابر کابلهای ‪ VGA‬و ‪ S-Video‬است‪.‬‬ ‫•‬

‫نکته‬

‫از پورت ‪ DVI‬برای ارسال اطالعات دیجیتال استفاده می شود‪.‬‬

‫‪HDMI‬‬ ‫•‬
‫مخفف ‪ High Definition Multimedia Interface‬می باشد‪ .‬بهترین روش‬ ‫•‬
‫برای اتصال کامپیوتر به تلویزیون و نمایشگر است‪ HDMI .‬پورت و کابل پیش‬
‫فرض بر روی بسیاری از ‪ HDTV‬های جدید‪ ،‬پخش کنندههای بلوری‪ ،‬اپل تیوی‪،‬‬
‫بسیاری از کامپیوترهای جدید و کارت های گرافیکی و ابزارهای متنوع ویدئویی‬
‫دیگر است‪ .‬استفاده از این کابلها و پورتها بسیار آسان است و متصل کردنشان‬
‫به یکدیگر از نظر سادگی همانند متصل کردن ابزارهای ‪ USB‬به پورت مربوطه‬
‫است و خطر خمیدگی پین ها در آنها کامالً از بین رفته است‪ .‬کابلهای ‪ HDMI‬می‬
‫توانند صدا و تصویر را به صورت همزمان بر روی خود عبور دهند و به کابل‬
‫مجزایی برای انتقال صدا نیاز نیست و این کابلها قادر هستند تا محتوای ‪ HD‬با‬
‫رزلوشن ‪ ۱۹۲۰‬در ‪ ۱۲۰۰‬را به همراه ‪ ۸‬کانال صوتی ارائه نمایند‪ .‬همچنین از‬
‫شیوهء رمزنگاری ‪ HDCP‬نیز پشیتبانی به عمل میآورند و برای هر منظوری تنها‬
‫یک کابل ‪ HDMI‬نیاز است تا مثال کامپیوتر یا ابزار ویدئویی خود را به تلویزیون‬
‫یا مانیتور متصل نمائید‪.‬‬

‫نکته‬

‫از پورت ‪ HDMI‬برای ارسال اطالعات دیجیتال استفاده می شود‪.‬‬

‫‪DP‬‬ ‫•‬
‫مخفف ‪ Display Port‬می باشد‪ .‬کانکتور ویدئویی جدیدی است که بر روی‬ ‫•‬
‫ابزارهای مدرن تر و جدید تر خصوصا لپتاپها ارائه میشود و هدف از طراحی‬
‫و ارائهاش تکرار موفقیت ‪ DVI‬و ‪ VGA‬بر روی کامپیوترها است‪ ،‬اما میتوان‬
‫گفت هنوز به اندازه ‪ DVI‬و ‪ HDMI‬پذیرفته نشده است‪ .‬هر چند ناگفته نماند این‬
‫از‬ ‫زیادی‬ ‫تعداد‬ ‫جدید‬ ‫مکهای‬ ‫روی‬ ‫بر‬ ‫پورت‬
‫کامپیوترهای ‪ HP ، Dell‬و ‪ Lenovo‬در حال عرضه شدن است و عملکردش نیز‬
‫بسیار شبیه ‪ HDMI‬است‪ ،‬محتوای تصویری و صوتی ‪ HD‬بر روی یک کابل‬
‫واحد منتقل میشود و رزلوشن خروجی ‪ ۱۹۲۰‬در ‪ ۱۰۸۰‬به همراه ‪ ۸‬کانال صوتی‬
‫است‪.‬‬
‫نکته مثبت این پورت پشیتبانیش از ‪ HDCP‬است و اینکه میتوانید آن را با استفاده از یک مبدل دیجیتال به‬
‫پورتهای ‪ DVI‬و ‪ HDMI‬متصل نمائید‪ .‬نکته منفیش هم در اینجاست که مانیتورها و تلویزیونهای اندکی در بازار با‬
‫پورت ورودی ‪ Display Port‬وجود دارند لذا در اکثر مواقع وقتی مثال میخواهید لپ تاپ خود را به یک نمایشگر‬
‫بزرگتر متصل کنید مجبورید از مبدل کمک بگیرید‪.‬‬

‫نکته‬

‫از پورت ‪ DP‬برای ارسال اطالعات دیجیتال استفاده می شود‪.‬‬

‫ایرادات کارت گرافیک‬

‫تصویر نمی دهد ولی سیستم روشن می شود‪.‬‬ ‫•‬

‫• در ابتدا چک کنید که کارت گرافیک در ‪ Slot‬خودش به طور کامل قرار داشته‬
‫باشد‪ .‬اگر کارت در ‪ Slot‬بدرستی نباشد اسپیکر بایوس بوق ممتد می کشد‪.‬‬
‫• چک کردن ولتاژ در مدار ‪PWM‬‬
‫• ولتاژ مدار ‪ PWM‬معموال ‪ 1‬تا ‪ 1.5‬ولت می باشد‪ .‬برای اندازه‬
‫گیری آن‪ ،‬سلف مدار ‪ PWM‬را پیدا کنید‪ .‬سلکتور مولتی متر‬
‫را روی ولتاژ مستقیم قرار دهید و پراب قرمز را به یکی از‬
‫پایه های سلف وصل کنید و پراب مشکی را به سیم منفی یکی‬
‫از کانکتور های برق پاور (‪ )G‬وصل کنید‬
‫• اگر ولتاژ ‪ 1.5‬ولت وجود نداشت خازن ها‬
‫و فت ها و دیگر اجزای مدار ‪ PWM‬را‬
‫چک کنید و اگر مشکل پیدا نشد آی‬
‫سی ‪ PWM‬را تست حرارت کنید‪.‬‬
‫• اگر ولتاژ ‪ 1.5‬ولت وجود داشت‪ ،‬آی سی‬
‫بایوس را پروگرام کنید‪.‬‬
‫• در صورتی که مدار ‪ PWM‬مشکلی نداشت ‪ GPU‬را ‪ Heat‬کنید و اگر مشکل حل‬
‫نشد ‪ GPU‬را تعویض کنید‪.‬‬

‫نکته‬

‫در صورتی که برای اندازه گیری ولتاژ مدار ‪ PWM‬سلف وجود نداشت از خازن های مدار ‪ PWM‬برای اندازه گیری‬
‫ولتاژ مدار استفاده کنید‪.‬‬
 ‫نکته‬

‫برای ‪ Heat‬کردن ‪ GPU‬به روش زیر عمل کنید‪ .‬دقت کنید که برای ‪ Heat‬کردن از ‪ Blower‬یا ‪ Heat Gun‬استفاده‬
‫کنید‪.‬‬

‫در ابتدا روی قطعات ‪ SMD‬کنار ‪ GPU‬روی بورد و پشت بورد کارت گرافیک فلکس (با استفاده از سرنگ) بریزید‪.‬‬
‫فلکس باعث از بین رفتن اکسید قلع و احیای قلع می شود‪.‬‬

‫کناره های ‪ GPU‬و زیر آن را با چسب نسوز نگه دارید‪ .‬این کار بخاطر ثابت ماندن ‪ GPU‬انجام می شود‪.‬‬
 ‫درجه حرارت ‪ Blower‬یا ‪ Heat Gun‬را بین ‪ 300‬تا ‪ 340‬درجه قرار دهید‪.‬‬ ‫•‬
‫فاصله بین ‪ Blower‬یا ‪ Heat Gun‬و ‪ GPU‬را ‪ 3‬الی ‪ 5‬سانتی متر در نظر بگیرید‪.‬‬ ‫•‬
‫به مدت ‪ 8‬الی ‪ 12‬دقیقه ‪ GPU‬را حرارات دهید‪.‬‬ ‫•‬
‫با استفاده از تینر یا اسپری خشک محل حرارت دادن و اطراف آن را تمیز کنید‪.‬‬ ‫•‬

‫اما چرا از ‪ Heat‬کردن ‪ GPU‬استفاده می شود؟‬

‫‪ GPU‬به دلیل عملکرد در دمای باال به خاطر گرم شدن مداوم مقداری اکسید قلع در توپ های قلع زیر آن درست می شود‬
‫و بوسله ‪ Heat‬کردن این اکسید ها در قلع پخش شده و اتصال ‪ GPU‬با بورد کارت گرافیک برقرار می شود‪ .‬دقت کنید‬
‫که ‪ Heat‬کردن ‪ GPU‬یک روش موقتی می باشد و اگر چندین بار این عمل تکرار شد بهتر است ‪ GPU‬را تعویض کنید‪.‬‬

‫تصویر نمی دهد همچنین اجازه نمی دهد سیستم روشن شود‪( .‬اگر کارت گرافیک را برداریم سیستم‬ ‫•‬
‫روشن می شود)‬
‫• مدار اتصالی دارد‪.‬‬
‫• برای پیدا کردن اتصالی مدار از پایه سلف مدار ‪ PWM‬نسبت‬
‫به بدنه تست بوق می گیریم که در صورت نداشتن اتصالی‬
‫صدای بوق شنیده نخواهد شد ولی در صورت شنیدن صدای‬
‫بوق سلف را در بیاورید و کارهای زیر را انجام دهید‪.‬‬
‫• پایه طرف مدار ‪ PWM‬را تست بوق کنید‬
‫بدین صورت که سلکتور مولتی متر را روی‬
‫بازر قرار دهید سپس پراب قرمز را به پایه‬
‫خالی سلف در سمت مدار ‪ PWM‬وصل‬
‫کنید سپس پراب مشکی را به ‪ G‬یا بدنه‬
‫وصل کنید‪ ،‬اگر صدای بوق شنیده شد‬
‫مدار ‪ PWM‬اتصالی دارد‪.‬‬
‫• فت های مدار ‪ PWM‬و‬
‫خازن ها و دیگر قطعات‬
‫آن را چک کنید‪.‬‬
‫• پایه طرف ‪ GPU‬را تست بوق کنید بدین‬
‫صورت که سلکتور مولتی متر را روی‬
‫بازر قرار دهید سپس پراب قرمز را به پایه‬
 ‫خالی سلف در سمت ‪ GPU‬وصل کنید سپس‬
‫پراب مشکی را به ‪ G‬یا بدنه وصل کنید‪ ،‬اگر‬
‫صدای بوق شنیده شد ‪ GPU‬اتصالی دارد‪.‬‬
‫• ‪ GPU‬را ‪ Heat‬کنید‪.‬‬
‫سیستم روشن می شود و تصویر دارد ولی تصویر نویز (تصویر شطرنجی و حروف ناخوانا) دارد‪.‬‬ ‫•‬
‫‪ GPU‬را ‪ Heat‬کنید‪.‬‬ ‫•‬
‫چک کردن فت ها و خازن ها و دیگر قطعات مدار ‪PWM‬‬ ‫•‬
‫‪ GPU‬را ‪ Heat‬کنید‪.‬‬ ‫•‬
‫آی سی بایوس را پروگرام کنید‪.‬‬ ‫•‬
‫کابل ‪ VGA‬را چک کنید‪.‬‬ ‫•‬
‫لحیم سردی پورت های کارت گرافیک را چک کنید‪ .‬از پورت های کارت گرافیک تست بوق بگیرید‪.‬‬ ‫•‬
‫دقت کنید اگر در تست بوق خطایی مشاده نشد باز با هویه روی محل اتصال پایه های پورت بکشید تا‬
‫از لحیم سردی بصورت کامل جلوگیری شود‪.‬‬
‫‪ GPU‬را ‪ Heat‬کنید‪.‬‬ ‫•‬
‫سیستم روشن می شود و تصویر دارد ولی سیستم بعد از مدت زمانی هنگ (قفل) می کند‪.‬‬ ‫•‬
‫سیستم روشن می شود و تصویر دارد ولی رنگ ها به هم ریخته هستند‪.‬‬ ‫•‬

‫نکته‬

‫قبل از تعمیر کارت گرافیک کارهای زیر را انجام دهید‪.‬‬

‫از نداشتن ایرادات نرم افزاری در سیستم عامل مانند آپدیت درایور و دیگر کارها مطمئن شوید‪.‬‬ ‫•‬
‫مطمئن باشید کارت گرافیک بدرستی در ‪ Slot‬مربوطه قرار گرفته باشد‪.‬‬ ‫•‬
‫اینترفیس کارت گرافیک را با تینر یا اسپری خشک تمیز کنید‪.‬‬ ‫•‬
‫از سالم بودن فن مطمئن شوید‪.‬‬ ‫•‬
‫لحیم سردی پورت های خروجی کارت گرافیک را چک کنید‪.‬‬ ‫•‬
‫قطعات ‪ SMD‬روی بورد را چک کنید‪.‬‬ ‫•‬

‫منبع ‪www.bia2store.com‬‬