LI^NI PODATOCI

Primena na Zakonot za za{tita

na li~nite podatoci

Vo “Slu`ben Vesnik na RSM” 42/20 od 16.02.2020 godina, be{e

objaven noviot Zakon za za{tita na li~nite podatoci (vo
ponatamo{niot tekst: Zakonot) i istiot stapi na sila na 24
fevruari 2020 godina.
Soglasno Zakonot, se ostavi rok od 18 meseci t.n period na
usoglasuvawe vo koj soglasno novite odredbi potrebno e da
se usoglasi raboteweto na kontrolorite i obrabotuva~ite na
? li~nite podatoci.
SUZANA Spored navedenoto, usoglasuvaweto treba da se sprovede naj-
ZELOVSKA docna do 24 avgust ovaa godina.

Predmet na Zakonot Podzakonski propisi

So usvojuvaweto na noviot Zakon se vr{i
usoglasuvawe na na{ata so evropskata regu-
lativa vo oblasta na za{titata na li~nite
podatoci.
So noviot Zakon se definiraat zakonskite
ramki pri vr{ewe na obrabotka na li~nite
podatoci, so ograni~uvawe na celite za koi
mo`e da se koristat podatocite i ograni~u-
vawe na neophodnite podatoci. Se ograni~u-
vaat i rokovite za koristewe, so prevzemawe
na soodvetni merki za navremeno bri{ewe
ili koregirawe na podatocite {to se neto~ni
ili necelosni i so obrabotka na na~in koj
obezbeduva soodvetno nivo na bezbednost
vklu~uvaj}i za{tita od neovlastena ili ne-
zakonska obrabotka, kako i nivno slu~ajno
gubewe, uni{tuvawe ili o{tetuvawe.
Soglasno Zakonot, se garantira za{tita na
li~nite podatoci na sekoe fizi~ko lice bez
diskriminacija zasnovana vrz negovata nacio-
nalnost, rasa, boja na ko`ata, verski uveru-
vawa, etni~ka pripadnost, pol, jazik, politi~ki
ili drugi veruvawa, materijalna polo`ba,
poteklo po ra|awe, obrazovanie, socijalno po-
teklo, dr`avjanstvo, mesto ili vid na prestoj
ili koi bilo drugi li~ni karakteristiki.
Vrz osnova na ovoj zakon se donesoa slednive
podzakonski propisi i istite se objavija vo
“Slu`ben vesnik na RSM” br. 122/20:
1 . Pravilnik za bezbednost na obrabotkata
na li~nite podatoci;
2 . Pravilnik za sodr`inata i formata na
aktot za na~inot na vr{ewe
na videonadzor;
3 . Pravilnik za sodr`inata na analizata
na celta, odnosno celite za koja se
postavuva videonadzorot i izve{tajot od
izvr{ena periodi~na ocenka na
postignatite rezultati od sistemot
za vr{ewe videonadzor;
4 . Pravilnik za na~inot na vr{ewe
na supervizija;
5 . Pravilnik za prenos na li~ni podatoci;
6 . Pravilnik za obuka za za{tita
na li~nite podatoci;
7 . Pravilnik za formata i sodr`inata na
slu`benata legitimacija i za na~inot na
nejzinoto izdavawe i odzemawe;
8 . Pravilnik za procesot na procenka na vli-
janieto na za{titata na li~nite podatoci;

BILTEN AVGUST 2021 1

LI^NI PODATOCI
9 . Pravilnik za formata i sodr`inata na
baraweto za utvrduvawe na prekr{uvawe
na odredbite od Zakonot za za{tita na
li~nite podatoci;
10. Pravilnik za na~inot na izvestuvawe za
naru{uvawe na bezbednosta na li~nite
podatoci;
11. Pravilnik za izvestuvawe za obrabotka
na li~ni podatoci so visok rizik;
12. Lista na vidovite operacii na obrabotka
za koi se bara procenka na vlijanieto vrz
za{titata na li~nite podatoci;
13. Lista na vidovite operacii na obrabotka
za koi ne se bara procenka na vlijanieto
vrz za{titata na li~nite podatoci.
Su{tinski poimi i definicii
(~len 4 od Zakonot)
Li~en podatok
Li~en podatok e sekoja informacija koja se
odnesuva na identifikuvano fizi~ko lice
ili fizi~ko lice koe mo`e da se identifi-
kuva (subjekt na li~ni podatoci). Fizi~ko
lice koe mo`e da se identifikuva e lice ~ij
identitet mo`e da se utvrdi direktno ili
indirektno, posebno vrz osnova na identifi-
kator kako {to se ime i prezime, mati~en broj
na gra|aninot, podatoci za lokacija, identi-
fikator preku internet, ili vrz osnova na
edno ili pove}e obele`ja specifi~ni za
negoviot fizi~ki, fiziolo{ki, genetski,
mentalen, ekonomski, kulturen ili socijalen
identitet na toa fizi~ko lice.
Informacija so koja se identifikuva nekoe
fizi~ko lice i dobiva status na li~en poda-
tok, mo`e da bide, brojot na transakciska
smetka, telefonskiot broj, e-mail adresa,
adresa na `iveewe, fotografija, obrazova-
ni, semeen status na fizi~koto lice, genet-
ski podatoci i drugi sli~ni podatoci.
Obrabotka na podatocite
Obrabotka na li~nite podatoci e sekoja
operacija ili zbir na operacii koi se izvr{u-
vaat vrz li~nite podatoci, ili grupa na li~-
ni podatoci, avtomatski ili na drug na~in,
2 KONSALTING
kako {to se: sobirawe, evidentirawe, organ-
izirawe, strukturirawe, ~uvawe, prisposo-
buvawe ili promena, povlekuvawe, konsul-
tirawe, uvid, upotreba, otkrivawe preku pre-
nesuvawe, objavuvawe ili na drug na~in pra-
vewe dostapni, usoglasuvawe ili kombinira-
we, ograni~uvawe, bri{ewe ili uni{tuvawe.
Ograni~uvawe na obrabotkata na li~nite po-
datoci pretstavuva ozna~uvawe na li~nite
podatoci koi se ~uvaat, a so cel ograni~u-
vawe na nivnata obrabotka vo idnina.
Profilirawe i psevdonimizacija
Sekoja forma na avtomatska obrabotka na
li~ni podatoci, koja se sostoi od koristewe
na li~ni podatoci za ocenuvawe na odredeni
li~ni aspekti povrzani so fizi~koto lice, a
osobeno za analiza ili predviduvawe na as-
pekti koi se odnesuvaat na izvr{uvawe na
profesionalnite obvrski na toa fizi~ko
lice, negovata ekonomska sostojba, zdravje,
li~ni preferencii, interesi, doverlivost,
odnesuvawe, lokacija ili dvi`ewe pretsta-
vuva profilirawe.
Obrabotkata na li~nite podatoci na takov
na~in {to istite ne mo`at pove}e da se po-
vrzat so odreden subjekt na li~ni podatoci
bez da se koristat dopolnitelni informacii,
pod uslov takvite informacii da se ~uvaat
oddelno i da podle`at na tehni~ki i organ-
izaciski merki so koi }e se obezbedi deka
li~nite podatoci ne se povrzani so identi-
fikuvano fizi~ko lice ili fizi~ko lice
koe mo`e da se identifikuva e psevdoni-
mizacija.
Kontrolor, obrabotuva~ i korisnik
Kontrolor e fizi~ko ili pravno lice, organ
na dr`avnata vlast, dr`aven organ ili pravno
lice osnovano od dr`avata za vr{ewe na javni
ovlastuvawa, agencija ili drugo telo, koe
samostojno ili zaedno so drugi gi utvrduva
celite i na~inot na obrabotka na li~nite
podatoci, a koga celite i na~inot na obra-
botka na li~nite podatoci se utvrdeni so
zakon, so istiot zakon se opredeluvaat kont-
rolorot ili posebnite kriteriumi za negovo
opredeluvawe.

Obrabotuva~ na zbirka na li~ni podato-
ci e fizi~ko ili pravno lice, organ na dr`av-
nata vlast, dr`aven organ ili pravno lice
osnovano od dr`avata za vr{ewe na javni
ovlastuvawa, agencija ili drugo telo koe gi
obrabotuva li~nite podatoci vo ime na kon-
trolorot.
Korisnik e fizi~ko ili pravno lice, organ
na dr`avnata vlast, dr`aven organ ili prav-
no lice osnovano od dr`avata za vr{ewe na
javni ovlastuvawa, agencija ili drugo telo
na koe mu se otkrivaat li~nite podatoci bez
razlika dali e toa treto lice ili ne.
Organite na dr`avnata vlast i dr`avnite
organi na koi im se otkrivaat li~nite poda-
toci vo ramkite na posebna istraga vo soglas-
nost so zakon, ne se smetaat za korisnici,
pri {to obrabotkata na ovie podatoci od
ovie organi mora da bide vo soglasnost so
va`e~kite pravila za za{tita na li~nite
podatoci spored celite na taa obrabotka.
Zakonska obrabotka
na li~nite podatoci
Obrabotkata na li~nite podatoci e zakoni-
ta, samo ako i do onoj stepen dokolku e ispol-
net najmalku eden od slednite uslovi:
— subjektot na li~ni podatoci dal so-
glasnost za obrabotka na negovite li~ni
podatoci za edna ili pove}e konkretni celi,
— obrabotkata e potrebna za ispolnuvawe
na dogovor kade subjektot na li~ni podato-
ci e dogovorna strana, ili za da se prezemat
aktivnosti na barawe na subjektot na li~ni
podatoci pred negovoto pristapuvawe kon
dogovorot,
— obrabotkata e potrebna za ispolnuvawe
na zakonska obvrska na kontrolorot,
— obrabotkata e potrebna za za{tita na
su{tinskite interesi na subjektot na
li~ni podatoci ili na drugo fizi~ko lice,
— obrabotkata e potrebna za izvr{uvawe
na raboti od javen interes ili pri vr{e-
we na javno ovlastuvawe na kontrolorot
utvrdeno so zakon,
— obrabotkata e potrebna za celite na le-
gitimnite interesi na kontrolorot ili na
LI^NI PODATOCI
treto lice, osven koga takvite interesi ne
preovladuvaat nad interesite ili osnovnite
prava i slobodi na subjektot na li~ni poda-
toci koi{to baraat za{tita na li~nite po-
datoci, osobeno koga subjektot na li~nite
podatoci e dete.
Uslovi za soglasnost
Soglasno ~len 11 od Zakonot, koga obrabot-
kata se vr{i vrz osnova na soglasnost, kon-
trolorot e dol`en da demonstrira deka sub-
jektot na li~nite podatoci dal soglasnost
za obrabotka na negovite li~ni podatoci.
Ako soglasnosta na subjektot na li~ni poda-
toci e dadena vo forma na pismena izjava
koja se odnesuva i na drugi pra{awa, barawe-
to za soglasnost mora da se prezentira na
na~in koj jasno mo`e da se razlikuva od dru-
gite pra{awa, vo razbirliva i lesno dostap-
na forma, koristej}i jasni i ednostavni sred-
stva. Sekoj del od takvata izjava koj pretsta-
vuva povreda na odredbite od ovoj zakon, ne e
obvrzuva~ki.
Subjektot na li~ni podatoci ima pravo da ja
povle~e soglasnosta vo sekoe vreme. Povle-
kuvaweto na soglasnosta ne vlijae na zakon-
itosta na obrabotkata, zasnovana na dadena
soglasnost pred nejzinoto povlekuvawe. Pred
da dade soglasnost, subjektot na li~ni poda-
toci se informira za toa, a povlekuvaweto
na soglasnosta mora da bide ednakvo ednos-
tavno, kako i nejzinoto davawe.
Prava na subjektot
na li~nite podatoci
Pravo na pristap
Soglasno ~len 19 od Zakonot, subjektot na
li~nite podatoci ima pravo da dobie potvr-
da od kontrolorot dali se obrabotuvaat ne-
govi li~ni podatoci ili li~ni podatoci za
nego i dokolku se obrabotuvaat, da dobie
pristap do li~nite podatoci i do slednite
informacii:
1 ) celite na obrabotkata;
2 ) kategoriite na li~ni podatoci koi se
obrabotuvaat;
BILTEN AVGUST 2021 3
LI^NI PODATOCI
3 ) korisnicite ili kategoriite na korisni-
ci na koi se otkrieni ili }e bidat otkrieni
li~nite podatoci, osobeno korisnicite vo
treti zemji ili me|unarodni organizacii;
4 ) predvideniot rok za koj }e se ~uvaat li~-
nite podatoci, a ako toa ne e vozmo`no, kri-
teriumite {to se koristat za odreduvawe
na toj period;
5 ) postoeweto na pravo da se bara od strana
na kontrolorot ispravka ili bri{ewe na
li~nite podatoci ili ograni~uvawe na obra-
botkata na li~nite podatoci povrzani so
subjektot na li~nite podatoci, ili pravo na
prigovor protiv takvata obrabotka;
6 ) pravoto na podnesuvawe na barawe do
Agencijata soglasno so ~lenot 97 od Zakonot;
7 ) koga li~nite podatoci ne se sobiraat od
subjektot na li~nite podatoci, site dostap-
ni informacii za nivniot izvor;
8 ) postoeweto na avtomatiziran proces na
odlu~uvawe, vklu~uvaj}i go i profiliraweto;
9 ) koga li~nite podatoci se prenesuvaat vo
treta zemja ili me|unarodna organizacija,
subjektot na li~nite podatoci ima pravo da
bide informiran za soodvetnite za{titni
merki koi se odnesuvaat na prenosot;
10) kontrolorot e dol`en da obezbedi kopi-
ja od li~nite podatoci {to se obrabotuvaat.
Pravo na ispravka i bri{ewe
Subjektot na li~nite podatoci ima pravo da
pobara i da dobie od kontrolorot vo rok od
15 dena od denot na podnesuvawe na baraweto,
ispravka na negovite neto~ni li~ni podato-
ci. Zemaj}i gi predvid celite na obrabotka-
ta, subjektot na li~nite podatoci ima pravo
da gi dopolni necelosnite li~ni podatoci,
so davawe na dopolnitelna izjava.
Isto taka subjektot na li~nite podatoci ima
pravo: da pobara od kontrolorot da gi izbri-
{e negovite li~ni podatoci pri {to kon-
trolorot ima obvrska da gi izbri{e li~nite
podatoci vo rok od 30 dena od denot na pod-
nesuvawe na baraweto za bri{ewe, ako e
ispolnet eden od slednite uslovi:
4 KONSALTING
1) li~nite podatoci pove}e ne se potrebni za
celite za koi bile sobrani ili obraboteni
na drug na~in;
2) subjektot na li~nite podatoci ja povleku-
va svojata soglasnost vrz koja se zasnova
obrabotkata na podatocite, ako ne postoi
druga zakonska osnova za obrabotka;
3) subjektot na li~nite podatoci podnese
prigovor na obrabotkata;
4) li~nite podatoci bile nezakonski obra-
boteni;
5) li~nite podatoci treba da bidat izbri-
{ani so cel po~ituvawe na obvrska utvrdena
so zakon koja se odnesuva na kontrolorot;
6) li~nite podatoci bile sobrani vo vrska so
ponuda na uslugi na informati~ko op{testvo.
Pravo na ograni~uvawe na obrabotkata
Subjektot na li~nite podatoci ima pravo da
pobara ograni~uvawe na obrabotkata od kon-
trolorot, ako e ispolnet eden od uslovite
utvrden so ~len 22, kako na primer koga se
osporuva to~nosta na li~nite podatoci.
Koga obrabotkata e ograni~ena, takvite li~ni
podatoci mo`e da se obrabotuvaat, samo so
soglasnost na subjektot na li~nite podatoci
so isklu~ok na nivnoto ~uvawe, ili za vos-
postavuvawe, ostvaruvawe ili odbrana na
negovite pravni barawa ili za za{tita na
pravata na drugo fizi~ko ili pravno lice
ili poradi va`ni pri~ini od javen interes.
Zabele{ka: Kontrolorot e dol`en da gi pri-
javuva site ispravki ili bri{ewa na li~nite
podatoci ili ograni~uvawa na obrabotkata,
za sekoj korisnik na kogo li~nite podatoci
bile otkrieni, osven ako toa e nevozmo`no
ili bara nesrazmerno golemi napori. Ako sub-
jektot na li~nite podatoci pobara, toga{
kontrolorot go informira subjektot na li~-
nite podatoci za tie korisnici.
Pravo na prenoslivost na podatocite
Subjektot na li~nite podatoci ima pravo da
gi dobie negovite li~ni podatoci, a koi toj gi
ima dadeno na kontrolorot vo strukturiran,
voobi~aeno koristen, ma{inski ~itliv for-
mat pri {to ima pravo da gi prenese tie po-

datoci na drug kontrolor bez popre~uvawe
od strana na kontrolorot na kogo li~nite
podatoci se dadeni, ako:
a) obrabotkata e zasnovana vrz osnova na
soglasnost i
b) obrabotkata se vr{i na avtomatiziran
na~in.
Pravo na prigovor
Subjektot na li~nite podatoci vrz osnova na
konkretna situacija povrzana so nego ima
pravo da podnese prigovor do kontrolorot vo
sekoe vreme, protiv obrabotkata na negovite
li~ni podatoci, vklu~uvaj}i i profilirawe.
Dokolku li~nite podatoci se obrabotuvaat
za celi na direkten marketing, subjektot na
li~nite podatoci ima pravo vo sekoe vreme
da podnese prigovor na obrabotkata na nego-
vite li~ni podatoci povrzani so ovoj vid na
marketing, koj vklu~uva i profilirawe do
onoj stepen do koj istoto e povrzano so di-
rektniot marketing.
Koga subjektot na li~nite podatoci prigov-
ara na obrabotkata na negovite li~ni poda-
toci za celi na direkten marketing, kon-
trolorot ja zapira natamo{nata obrabotka
na li~nite podatoci za tie celi.
Kontrolori
Definicijata za kontrolor gi opfa}a: prav-
nite lica od privatniot sektor (trgovski
dru{tva, privatni ustanovi i sl.), pravni
lica od buxetski i javen sektor (dr`avni
organi, edinici na lokalnata samouprava,
javni pretprijatija, bolnici, u~ili{ta, gra-
dinki), pravni lica od neprofiten sektor
(zdru`enija na gra|ani, sindikati, politi~ki
partii), lica koi samostojno vr{at dej-
nost (advokati, notari, izvr{iteli i dr.).
Zakonot ne va`i za fizi~kite lica, dokolku
sobiraweto i obrabotkata na li~nite poda-
toci se vr{i isklu~ivo zaradi li~ni aktiv-
nosti ili aktivnosti vo domot.
Ako dva ili pove}e kontrolori zaedno gi ut-
vrdat celite i na~inite na obrabotka, toga{
tie se zaedni~ki kontrolori. Zaedni~kite
LI^NI PODATOCI
kontrolori na transparenten na~in se dol`-
ni da ja opredelat nivnata soodvetna odgov-
ornost za ispolnuvawe na obvrskite od ovoj
zakon, osobeno vo odnos na ostvaruvaweto na
pravata na subjektot na li~nite podatoci i
nivnite obvrski za obezbeduvawe na infor-
maciite, so niven me|useben dogovor, osven
vo slu~aj koga odgovornostite na kontrolor-
ite se utvrdeni so zakon koj{to se primenu-
va na tie kontrolori. Vo dogovorot mo`e da
se utvrdi i lice koe }e bide kontakt to~ka
so subjektite na li~nite podatoci.
Kontrolorot e dol`en da primeni soodvetni
tehni~ki i organizaciski merki za da obez-
bedi deka integrirano se obrabotuvaat samo
onie li~ni podatoci koi se neophodni za se-
koja posebna cel na obrabotkata. Ovaa obvrs-
ka se odnesuva na koli~estvoto na sobrani
li~ni podatoci, opsegot na nivnata obrabot-
ka, rokot na ~uvawe i nivnata dostapnost.
Takvite merki osobeno treba da obezbedat
deka li~nite podatoci bez soglasnost na sub-
jektot na li~nite podatoci ne se avtomatski
dostapni za neograni~en broj na fizi~ki lica.
Soglasno Informacijata objavena na veb
stranata na Agencijata za za{tita na li~ni
podatoci, kontrolorot }e treba da izvr{i
dlabinska analiza na postojniot vosposta-
ven sistem za za{tita na li~nite podatoci
vo korelacija so odredbite od Zakonot za
za{tita na li~nite podatoci koi se primen-
livi na operaciite na sobirawe, obrabotka i
~uvawe na li~nite podatoci.
Po zavr{uvawe na dlabinskata analiza, kon-
trolorot }e treba da donese i primeni Akci-
ski plan so predvideni aktivnosti i merki
po prioritet, kako i dinamika za postignu-
vawe na soodvetna usoglasenost so odredbite
od Zakonot za za{tita na li~nite podatoci.
Po realizirawe na predvidenite aktivnos-
ti i merki od Akciskiot plan, kontrolorot
}e treba kontinuirano da go sledi i proveru-
va primenuvaweto na usoglaseniot sistem
za za{tita na li~nite podatoci, kako i da gi
koordinira aktivnostite i dejstvijata po-
me|u vrabotenite i rakovodstvoto vo funk-
cija na odr`uvawe na sistemot.
BILTEN AVGUST 2021 5
LI^NI PODATOCI
Obrabotuva~ na zbirka
na li~ni podatoci
Kontrolorot mo`e da bide istovremeno i ob-
rabotuva~ ili da anga`ira vo negovo ime ob-
rabotkata da ja vr{i anga`iran obrabotu-
va~. Ako obrabotkata se vr{i vo ime na kon-
trolorot, toga{ kontrolorot koristi samo
obrabotuva~i koi obezbeduvaat dovolna ga-
rancija za primena na soodvetni tehni~ki i
organizaciski merki na takov na~in na koj
obrabotkata }e se odviva soglasnost so bara-
wata od ovoj zakon i }e obezbeduva za{tita
na pravata na subjektot na li~nite podatoci.
Kontrolorot i obrabotuva~ot sklu~uvaat do-
govor ili drug praven akt vo soglasnost so
zakon, koj {to e obvrzuva~ki za obrabotuva-
~ot vo odnos na kontrolorot i so koj se regu-
lira predmetot i vremetraeweto na obrabot-
kata, prirodata i celta na obrabotkata, vi-
dot na li~nite podatoci i kategoriite na
subjekti na li~nite podatoci, kako i obvr-
skite i pravata na kontrolorot.
Zabele{ka
Zabele{ka: Od definiciite vo Zakonot
proizleguva deka site pravni i fizi~ki lica
koi imaat zakonska obvrska za vodewe na
delovni knigi i izgotvuvawe godi{na smetka i
finansiski izve{tai imaat status na kon-
trolori.
Vr{itelite na smetkovodstveni raboti -
trgovci poedinci i dru{tva za vr{ewe smet-
kovodstveni raboti koi so dogovor se anga-
`iraat kako nadvore{ni vr{iteli na smetk-
ovodstveni raboti imaat status na obrabo-
tuva~i na li~ni podatoci.
Vr{itelite na smetkovodstveni raboti pri
sekojdnevnoto vr{ewe na smetkovodstvenite
raboti i davawe na drugi dopolnitelni us-
lugi nadvor od smetkovodstvenite, doa|aat vo
kontakt so li~ni podatoci za fizi~kite lica.
Toa se slu~uva pri prijavuvawe i odjavuvawe
na rabotnici vo Agencijata za vrabotuvawe
na RSM, presmetka na platite, prijavuvawe
podatoci vo Registarot na vistinski sopst-
venici i sli~no.
Zatoa soglasno odredbite od Zakonot, vr{i-
telite na smetkovodstveni raboti i obvrzni-
cite za vodewe smetkovodstvo treba da sklu-
6 KONSALTING
~at nov dogovor ili aneks na postoe~kiot
dogovor ili druga forma na akt vo koj }e
bidat sodr`ani elementite definirani so
~len 32 stav 3 od Zakonot.
Soglasno ~len 32 stav 3 od Zakonot, vo ovoj
dogovor ili drug praven akt se regulira oso-
beno deka obrabotuva~ot:
(a) gi obrabotuva li~nite podatoci samo
spored dokumentirani upatstva od kontro-
lorot, vklu~uvaj}i i prenos na li~ni podato-
ci vo treta zemja ili me|unarodna organiza-
cija, osven koga e dol`en da go stori toa spo-
red barawata na zakon {to se primenuva vo
odnos na obrabotuva~ot, vo takov slu~aj,
obrabotuva~ot go informira kontrolorot za
toa pravno barawe pred obrabotkata, osven
ako toj zakon zabranuva takvo informirawe
zaradi va`ni pri~ini od javen interes;
(b) obezbeduva deka ovlastenite lica za
obrabotka na li~nite podatoci se obvrzani
da ja po~ituvaat doverlivosta ili podle`at
na zakonska obvrska za po~ituvawe na dover-
livosta;
(v) gi prezema site neophodni merki za bez-
bednost na obrabotkata soglasno so ~lenot
36 od Zakonot;
(g) gi po~ituva uslovite od Zakonot za anga-
`irawe na drug obrabotuva~;
(d) zemaj}i ja predvid prirodata na obrabot-
kata, mu pomaga na kontrolorot, preku prime-
na na soodvetni tehni~ki i organizaciski
merki, kolku {to e mo`no, da gi ispolni ob-
vrskite na kontrolorot da odgovori na bara-
wata za ostvaruvawe na pravata na subjektot
na li~nite podatoci utvrdeni vo Zakonot;
(|) mu pomaga na kontrolorot da obezbedi
usoglasuvawe na obvrskite soglasno ~leno-
vite od 36 do 40 od ovoj zakon, zemaj}i gi pred-
vid prirodata na obrabotkata i informaci-
ite koi mu se dostapni na obrabotuva~ot;
(e) po izbor na kontrolorot, gi bri{e ili gi
vra}a site li~ni podatoci na kontrolorot po
zavr{uvaweto na uslugite povrzani so obra-
botkata na li~nite podatoci i gi bri{e pos-
tojnite kopii, osven ako so zakon ne postoi
obvrska za ~uvawe na li~nite podatoci;
(`) mu obezbeduva pristap na kontrolorot
do site informacii potrebni za doka`uvawe

na ispolnuvaweto na obvrskite utvrdeni vo
Zakonot, kako i ovozmo`uva i pridonesuva
za izvr{uvawe na revizii, vklu~uvaj}i in-
spekcii od strana na kontrolorot ili drug
revizor ovlasten od strana na kontrolorot.
Obrabotuva~ot vedna{ go izvestuva kontro-
lorot, ako spored negovo mislewe odredeni
upatstva dadeni od kontrolorot go prekr{u-
vaat ovoj zakon ili drugi propisi koi se odne-
suvaat na za{titata na li~nite podatoci.
Ako obrabotuva~ot ne mo`e samostojno da ja
sprovede obvrskata po dogovorot so kontro-
lorot za koja e anga`iran, istiot toj mo`e da
anga`ira drug obrabotuva~ so prethodno po-
sebno ili generalno pismeno ovlastuvawe
od kontrolorot. Pravata i obvrskite me|u
kontrolorot i obrabotuva~ot se reguliraat so
dogovor ili so drug praven akt soglasno zakon.
Kako osnovni stavki vo dogovorot se predme-
tot i vremetraeweto na obrabotkata, priro-
data i celta na obrabotkata, vidot na li~ni-
te podatoci i kategoriite na subjekti na
li~nite podatoci, kako i obvrskite i prava-
ta na kontrolorot.
Koga obrabotuva~ot anga`ira drug obrabotu-
va~ za izvr{uvawe na specifi~ni aktivnos-
ti za obrabotka vo ime na kontrolorot, toga{
obvrskite za za{tita na li~nite podatoci
predvideni vo dogovorot ili drug praven akt
me|u kontrolorot i obrabotuva~ot, se obvr-
zuva~ki i za drugiot obrabotuva~ preku dogo-
vor ili drug praven akt, osobeno obvrskata
za garancija za primena na soodvetni tehni~-
ki i organizaciski merki soglasno Zakonot.
Prvi~niot obrabotuva~ e celosno odgovoren
pred kontrolorot za ispolnuvawe na obvr-
skite na anga`iraniot obrabotuva~,, ako se
slu~i anga`iraniot obrabotuva~ da ne ja is-
polnuva svojata obvrska za za{tita na li~nite
podatoci.
Obrabotuva~ot i sekoe lice koe dejstvuva so
ovlastuvawe od strana na kontrolorot ili
obrabotuva~ot, a koe {to ima pristap do
li~nite podatoci, ne treba da gi obrabotuva
tie podatoci ako ne se dadeni upatstva od
kontrolorot, osven ako obrabotkata ne se
bara so ovoj ili drug zakon.
LI^NI PODATOCI
Evidencija na aktivnostite
za obrabotka
Soglasno Zakonot, sekoj kontrolor i nego-
viot ovlasten pretstavnik vodi eviden-
cija na operaciite za obrabotka, a za koi e
odgovoren. I obrabotuva~ot i negoviot ov-
lasten pretstavnik, vodi evi dencija na
evidencija
site kategorii na operacii na obrabotka, iz-
vr{eni vo ime na kontrolorot. Ovie eviden-
cii, osobeno gi sodr`i slednite informacii:
— nazivot, odnosno imeto i prezimeto i kon-
takt podatoci na kontrolorot i na site zaed-
ni~ki kontrolori, na ovlasteniot pretstav-
nik na kontrolorot i na oficerot za za{tita
na li~nite podatoci (i kaj kontrolorot i
kaj obrabotuva~ot);
— celite na obrabotkata, (kaj kontrolorot),
— opis na kategoriite na subjektite na li~-
nite podatoci i na kategoriite na li~nite
podatoci (i kaj kontrolorot i kaj obrabo-
tuva~ot);
— kategoriite na korisnici na koi se otkrie-
ni ili }e bidat otkrieni li~nite podatoci,
vklu~uvaj}i korisnici vo treti zemji ili
me|unarodni organizacii (kaj kontrolorot);
— prenosot na li~ni podatoci vo treta zemja
ili me|unarodna organizacija, vklu~uvaj}i
identifikacija na taa treta zemja ili me|u-
narodna organizacija, a vo slu~aj na prenos
na li~ni podatoci, dokumentacija za sood-
vetni za{titni merki (i kaj kontrolorot i
kaj obrabotuva~ot);
— predvidenite rokovi za bri{ewe na raz-
li~nite kategorii na li~ni podatoci (kaj
kontrolorot);
— op{t opis na tehni~kite i organizaciskite
merki za bezbednost od ~lenot 36 stav (1) od
Zakonot (i kaj kontrolorot i kaj obrabo-
tuva~ot).
Prethodno spomenatite evidencii se vodat
vo pismena forma, odnosno i vo elektronska
forma, soglasno so zakon.
Kontrolorot i obrabotuva~ot i nivnite ov-
lasteni pretstavnici, na barawe na Agenci-
jata za za{tita na li~ni podatoci - Agenci-
jata i obezbeduvaat pristap do evidenciite
BILTEN AVGUST 2021 7
LI^NI PODATOCI
i na barawe na Agencijata sorabotuvaat so
nea, pri ispolnuvawe na nejzinite zada~i.
Zabele{ka
Zabele{ka: Obvrskite za evidencija NE se
primenuvaat na trgovsko dru{tvo ili
orga nizacija so pomalku od 50 vrabote-
organizacija
ni, osven ako postoi verojatnost obrabotka-
ta koja {to ja vr{at da pretstavuva rizik za
pravata i slobodite na subjektite na li~nite
podatoci, ako obrabotkata ne e povremena
ili obrabotkata vklu~uva posebni kategorii
na li~ni podatoci ili li~ni podatoci povr-
zani so kazneni osudi i kazneni dela od
~lenot 14 od Zakonot.
Davawe na li~ni podatoci
na korisnici
Kontrolorot }e gi dade li~nite podatoci na
koristewe na korisnik za konkreten slu~aj,
koga e primenlivo, a vrz osnova na pismeno
barawe od korisnikot, dokolku toj korisnik
soglasno so zakon e ovlasten da gi obrabotuva
tie li~ni podatoci.
Ako obvrskata za davawe na li~ni podatoci
na korisnik e utvrdena so zakon i istata se
vr{i so predvidena dinamika, korisnikot ne
podnesuva pismeno barawe do kontrolorot.
Pismenoto barawe mora da sodr`i pri~ini,
zakonska osnova za koristewe na li~nite po-
datoci, kategorija na subjekti na li~ni poda-
toci i kategorija na li~nite podatoci koi se
baraat. Baraweto mo`e da se podnese i po
elektronski pat soglasno so zakon.
Zabraneto e davawe na li~ni podatoci na
koristewe na korisnik dokolku celta zara-
di koja se baraat li~nite podatoci e vo spro-
tivnost so Zakonot.
Kontrolorot e dol`en da vodi posebna evi-
dencija za kategoriite na li~ni podatoci da-
deni na koristewe, korisnikot na li~nite
podatoci, kategorijata na subjekti na li~ni
podatoci, zakonskiot osnov i pri~inata za koja
ovie li~ni podatoci se dadeni na korisnikot.
Li~nite podatoci mo`at da se koristat samo
vo vreme koe e neophodno za ostvaruvaweto
na konkretnata cel predvidena so zakon. Po
istek na vremeto mora da se bri{at, osven
ako so zakon poinaku ne e predvideno.
8 KONSALTING
Bezbednost na obrabotkata
i izvestuvawa vo slu~aj
na naru{ena bezbednost
Soglasno Zakonot, kontrolorot i obrabotuva-
~ot se dol`ni pri obrabotkata na li~nite
podatoci da primenat soodvetni tehni~ki i
organizaciski merki za da obezbedat nivo na
bezbednost soodvetno na rizikot, vklu~u-
vaj}i, spored potrebata:
— psevdonimizacija i kriptirawe na li~nite
podatoci;
— obezbeduvawe na kontinuirana doverli-
vost, integritet, dostapnost i otpornost na
sistemite i uslugite za obrabotka;
— navremeno, povtorno vospostavuvawe na
dostapnosta do li~nite podatoci i prista-
pot do niv vo slu~aj na fizi~ki ili tehni~ki
incident;
— redovno testirawe, ocenuvawe i evaluaci-
ja na efektivnosta na tehni~kite i organiza-
ciskite merki so cel da se garantira bezbed-
nosta na obrabotkata.
Pri procena na soodvetno nivo na bezbed-
nost se zemaat vo predvid osobeno rizicite
koi se povrzani so obrabotkata, osobeno od
slu~ajno ili nezakonsko uni{tuvawe, gube-
we, menuvawe, neovlasteno otkrivawe na
li~nite podatoci ili neovlasten pristap do
prenesenite, za~uvanite ili na drug na~in
obraboteni li~ni podatoci.
Kontrolorot i obrabotuva~ot prezemaat merki
za da obezbedat deka sekoe fizi~ko lice koe
dejstvuva po ovlastuvawe na kontrolorot
ili na obrabotuva~ot, a koe {to ima pristap
do li~nite podatoci, nema da gi obrabotuva
ovie podatoci, ako ne mu se dadeni upatstva
od kontrolorot, osven ako e obvrzan da gi
obrabotuva spored zakon.
Izvestuvawe na Agencijata
za naru{uvawe na bezbednosta
na li~nite podatoci
Vo slu~aj na naru{uvawe na bezbednosta na
li~nite podatoci, kontrolorot vedna{ i ne
podocna od 72 ~asa otkako doznal za istoto e
dol`en da ja izvesti Agencijata za naru{u-
vaweto na bezbednosta na li~nite podatoci,

osven ako ne postoi verojatnost naru{uvawe-
to na bezbednosta na li~nite podatoci da
sozdade rizik za pravata i slobodite na
fizi~kite lica.
Koga izvestuvaweto do Agencijata ne e pod-
neseno vo rok od 72 ~asa, zaedno so izvestu-
vaweto treba da bide dostaveno i obrazlo-
`enie za pri~inite za docneweto.
Obrabotuva~ot e dol`en i da go izvesti kont-
rolorot vedna{, otkako doznal za naru{uva-
we na bezbednosta na li~nite podatoci.
Izvestuvaweto mora da go sodr`i najmalku
slednoto:
(a) opis na prirodata na naru{uvaweto na
bezbednosta, vklu~uvaj}i kategorii i pri-
bli`en broj na zasegnati subjekti na li~nite
podatoci, kako i kategorii i pribli`en broj
na zasegnati evidentirani li~ni podatoci;
(b) imeto, prezimeto i kontakt podatoci na
oficerot za za{tita na li~nite podatoci
ili na drugo lice za kontakt, od koe mo`e da
se dobijat pove}e informacii;
(v) opis na mo`nite posledici od naru{uva-
weto na bezbednosta na li~nite podatoci;
(g) opis na prezemenite ili predlo`enite
merki od strana na kontrolorot za spravu-
vawe so naru{uvaweto na bezbednosta, vklu-
~uvaj}i soodvetni merki za namaluvawe na
mo`nite negativni efekti.
Kontrolorot e dol`en da gi dokumentira
site naru{uvawa na bezbednosta na li~nite
podatoci, vklu~uvaj}i gi faktite povrzani
so naru{uvaweto na bezbednosta na li~nite
podatoci, nivnite posledici i prezemenite
aktivnosti za spravuvawe so naru{uvaweto,
a so cel da i ovozmo`i na Agencijata da ja
proveri usoglasenosta so ovoj ~len.
Izvestuvawe na subjektot
na li~nite podatoci za naru{uvawe
na bezbednosta na li~nite podatoci
Vo slu~aj na naru{uvawe na bezbednosta na
li~nite podatoci, za koe postoi verojatnost
da predizvika visok rizik za pravata i slo-
bodite na fizi~kite lica, kontrolorot, ved-
na{ go izvestuva subjektot na li~nite poda-
LI^NI PODATOCI
toci za naru{uvaweto na bezbednosta na
li~nite podatoci.
Vo izvestuvawet na jasen i ednostaven jazik
se opi{uva prirodata na naru{uvaweto na
bezbednosta na li~nite podatoci.
Izvestuvaweto do subjektot na li~nite po-
datoci ne e zadol`itelno, dokolku e ispol-
net eden od slednite uslovi:
(a) kontrolorot primenil soodvetni tehni~ki
i organizaciski merki za za{tita na li~nite
podatoci zasegnati od naru{uvaweto na bez-
bednosta kako {to e kriptiraweto;
(b) kontrolorot primenil dopolnitelni merki
koi garantiraat deka ve}e ne postoi verojat-
nost za visok rizik za pravata i slobodite
na subjektite na li~nite podatoci;
(v) ako izvestuvaweto bara nesrazmeren na-
por. Vo takov slu~aj, se vr{i javno izvestu-
vawe ili se primenuva druga sli~na merka
so koja subjektite na li~nite podatoci }e
bidat podednakvo informirani na efikasen
na~in.
Ako kontrolorot ne go izvestil subjektot na
li~nite podatoci za naru{uvaweto na bez-
bednosta na li~nite podatoci, Agencijata po
konstatirawe na verojatnosta deka naru{u-
vaweto na bezbednosta na li~nite podatoci
predizvikuva visok rizik, mo`e da pobara
od kontrolorot da izvesti za naru{uvaweto
ili da odlu~i deka izvestuvaweto ne e za-
dol`itelno.
Procenka na vlijanieto na za{titata
na li~nite podatoci - PVZLP
Soglasno ~len 39 od Zakonot, koga pri koris-
tewe na novi tehnologii za nekoj vid na obra-
botka, zemaj}i gi predvid prirodata, obemot,
kontekstot i celite na obrabotkata, postoi
verojatnost istata da predizvika visok
rizik za pravata i slobodite na fizi~-
kite lica pred da bide izvr{ena obrabot-
kata, kontrolorot e dol`en da izvr{i pro-
cenka na vlijanieto na predvidenite opera-
cii za obrabotka na za{titata na li~nite
podatoci.
Procenka na vlijanieto soglasno ~len 39 se
bara vo slu~aj na:
BILTEN AVGUST 2021 9
LI^NI PODATOCI
— sistematska i seopfatna ocenka na li~ni-
te aspekti koi se povrzani so fizi~ki lica,
koja se zasnova na avtomatska obrabotka,
vklu~uvaj}i i profilirawe, a vrz osnova na
koja se donesuvaat odluki koi proizveduvaat
pravno dejstvo vo vrska so fizi~koto lice
ili zna~itelno vlijaat na fizi~koto lice;
— obemna obrabotka na posebnite kategorii
na li~ni podatoci ili na li~ni podatoci pov-
rzani so kazneni osudi i kazneni dela; ili
— sistematsko nabquduvawe na javno dostap-
ni prostori vo golemi razmeri.
Listata na vidovite operacii na obrabotka
za koi se bara procenka na vlijanieto vrz
za{titata na li~nite podatoci i Listata na
vidovite operacii na obrabotka za koi ne se
bara procenka na vlijanieto vrz za{titata
na li~nite podatoci se objaveni vo “Slu`ben
vesnik na RSM” br. 122/20 i na veb stranica-
ta na Agencijata (www.dzlp.mk)
Prethodna konsultacija
Kontrolorot e dol`en da se konsultira so
Agencijata pred obrabotkata, ako PVZLP po-
ka`e deka ako kontrolorot ne prevzeme merki
za ubla`uvawe na rizikot, obrabotkata mo`e
da predizvika visok rizik. Ako Agencijata
smeta deka planiranata obrabotka go prekr-
{uva ovoj zakon, osobeno koga kontrolorot ne
go identifikuval ili namalil rizikot vo
dovolna mera, toga{ Agencijata vo rok ne po-
dolg od 60 dena od denot na priemot na bara-
weto za konsultacija, dava mislewe vo pis-
mena forma na kontrolorot ili koga e pri-
menlivo na obrabotuva~ot. Ovoj rok mo`e da
bide prodol`en za dopolnitelni 40 dena,
imaj}i ja predvid kompleksnosta na planira-
nata obrabotka. Agencijata vo rok od 30 dena
od denot na priemot na baraweto za kon-
sultacija go informira kontrolorot i obrabo-
tuva~ot za prodol`uvawe na rokot, vklu~uvaj-
}i gi i pri~inite za odlo`uvaweto na rokot.
Oficer za za{tita
na li~nite podatoci
Kontrolorot i obrabotuva~ot se dol`ni da
opredelat ovlasteno lice za za{tita na
10 KONSALTING
li~nite podatoci ili t.n oficer za za{tita
na li~nite podatoci (vo natamo{niot tekst:
oficerot) vo sekoj slu~aj koga:
— obrabotkata se vr{i od strana na or-
gan na dr`avna vlast, osven za sudovi-
te koga postapuvaat vo ramkite na nivnite
nadle`nosti, a koi }e opredelat oficer za
druga obrabotka na li~nite podatoci koja se
vr{i soglasno so zakon;
— osnovnite aktivnosti na kontrolorot
ili obrabotuva~ot se sostojat od opera-
cii za obrabotka, koi poradi svojata priro-
da, opseg i/ili celi, baraat vo golema mera
redovno i sistematsko sledewe na sub-
jektite na li~ni podatoci ili
— osnovnite aktivnosti na kontrolorot ili
obrabotuva~ot se sostojat od obemna obrabot-
ka na posebni kategorii na li~ni podatoci
ili li~ni podatoci povrzani so kazneni
osudi i kazneni dela
dela.
Osven ovie tri grupi, ostanatite kontrolori
ili obrabotuva~i mo`e da nazna~at oficer,
ako dobrovolno odlu~at za toa i toga{ za niv
}e va`at istite obvrski kako i za drugite koi
imaat zakonska obvrska da nazna~at oficer.
Novina vo Zakonot e mo`nosta edna grupa na
pravni lica da mo`e da opredelat eden
oficer za za{tita na li~nite podatoci, pod
uslov oficerot da bide lesno dostapen za
sekoe pravno lice vo grupata.
Koga kontrolorot ili obrabotuva~ot e organ
na dr`avna uprava, eden oficer za za{tita
na li~nite podatoci mo`e da bide opredelen
za nekolku organi vo sostav, zemaj}i ja predvid
nivnata organizaciska struktura i golemina.
Kontrolorot ili obrabotuva~ot ili zdru`e-
nija i drugi tela {to gi pretstavuvaat kate-
goriite na kontrolori ili obrabotuva~i, mo-
`e da opredelat oficer za za{tita na li~nite
podatoci. Oficerot mo`e da gi izvr{uva za-
da~ite za toa zdru`enie ili drugo telo koe
gi pretstavuva kontrolorite i obrabotuva~ite.
Druga novina koja e predvidena vo zakonot e
oficerot da se opredeli vrz osnova na nego-
vite stru~ni kvalifikaci, stru~ni znaewa
za zakonodavstvoto od ovaa oblast i prakti-
kite. Oficerot mo`e da bide vraboten kaj

kontrolorot (kako i vo stariot zakon), no so
noviot zakon e predvideno deka mo`e da gi
izvr{uva rabotite vrz osnova na dogovor za
uslugi.
So ogled deka e potrebno oficerot da ima
odredeni poznavawa od ovaa oblast, Agencija-
ta treba da organizira obuki za oficeri kako
bi mo`elo da se obezbedi deka tie lica }e gi
imaat neophodnite ve{tini i ekspertiza.
Kontrolorot ili obrabotuva~ot javno gi ob-
javuva kontakt podatocite za oficerot za
za{tita na li~nite podatoci i ja izvestuva
Agencijata (~len 41 od Zakonot).
Obvrska na kontrolorot i obrabotuva~ot na
li~ni podatoci e da obezbedat oficerot za
za{tita na li~nite podatoci da bide vklu-
~en vo site pra{awa povrzani so za{titata
na li~nite podatoci. Tie se dol`ni da mu
obezbedat poddr{ka na oficerot pri izvr-
{uvaweto na rabotite, obezbeduvaj}i mu re-
sursi neophodni za izvr{uvawe na tie rabo-
ti i pristap do li~nite podatoci i operacii-
te na obrabotka, kako i negovoto stru~no os-
posobuvawe.
Dol`nost e na kontrolorot i obrabotuva~ot
da garantiraat deka oficerot nema da dobi-
va nikakvi upatstva od najvisokoto rakovod-
no nivo na kontrolorot ili obrabotuva~ot vo
odnos na izvr{uvaweto na negovite raboti.
Za svojata rabota, oficerot direktno e odgo-
voren pred najvisokoto rakovodno nivo na
kontrolorot ili obrabotuva~ot. Kontrolorot
ili obrabotuva~ot ne mo`at da go smenat
ili kaznat oficerot za izvr{uvaweto na
svoite raboti.
Subjektite na li~nite podatoci za site pra{a-
wa povrzani so obrabotkata na nivnite li~ni
podatoci i za ostvaruvaweto na nivnite prava
mo`e da go kontaktiraat oficerot.
Oficerot e dol`en da ja po~ituva tajnosta
ili doverlivosta vo odnos na izvr{uvaweto
na svoite raboti soglasno zakon. Oficerot
mo`e da vr{i i drugi zada~i i dol`nosti
koi ne doveduvaat do sudir na interesi (~len
42 od Zakonot).
Zabele{ka: Primer na re{enie za oprede-
luvawe na oficer za za{tita na li~nite
LI^NI PODATOCI
podatoci mo`e da prevzemete od bazata so
podatoci od na{ata veb strana. Ova re{enie
zaedno so izvestuvaweto za negovo nazna~u-
vawe (Konfirmacisko pismo koe go izrabotu-
va i ispra}a Agencijata) treba da se dostavi
do Agencijata za za{tita na li~ni podatoci
vo hartiena forma ili elektronski na e-
mailot na Agencijata info@privacy.mk.
Od na{ata veb strana }e mo`ete da prevze-
mete i drugi akti koi treba da bidat izrabo-
teni soglasno noviot Zakon za za{tita na
li~nite podatoci.
Obrabotka vo kontekst
na vrabotuvaweto
So zakon ili so kolektivni dogovori mo`e
da se predvidat pove}e specifi~ni pravila
za da se obezbedi za{tita na pravata i slo-
bodite vo odnos na obrabotkata na li~nite
podatoci vo kontekst na vrabotuvaweto, oso-
beno za celite na vrabotuvawe, ispolnuvawe-
to na dogovorot za vrabotuvawe, vklu~uvaj}i
izvr{uvawe na obvrskite utvrdeni so zakon
ili so kolektivni dogovori, upravuvaweto,
planiraweto i organizacijata na rabotata,
ednakvosta i razli~nosta na rabotnoto mes-
to, zdravjeto i bezbednosta pri rabota, za{-
tita na imotot na rabotodava~ot ili na
potro{uva~ite za celite na ostvaruvawe i
koristewe na individualna ili kolektivna
osnova na pravata i beneficiite od vrabotu-
vaweto, a isto taka i za celite na prestano-
kot na rabotniot odnos.
Agencijata dava mislewe dali specifi~nite
pravila predvideni vo zakonot ili kolektiv-
nite dogovori se usoglaseni so ovoj zakon.
Pri oglasuvawe na slobodni rabotni mesta,
rabotodava~ite dobivaat golem broj na li~ni
podatoci, voobi~aeno sodr`ani vo biogra-
fiite na aplikantite kako i pri zasnovawe
na rabotniot odnos. Soglasno Zakonot za
za{tita na li~nite podatoci, po sprovedu-
vaweto na postapkata za izbor na kandidati
za vrabotuvawe, biografiite so li~ni poda-
toci na odbienite kandidati treba vedna{
da im bidat vrateni. Ovie li~ni podatoci ne
smee da se zadr`uvaat bez izre~na pismena
soglasnost od aplikantite.
BILTEN AVGUST 2021 11
LI^NI PODATOCI
Molbite za rabota i biografiite treba da se
~uvaat na mesto koe nema da bide dostapno
za site vraboteni i pristap do istite }e
imaat samo onie vraboteni koi se zadol`eni
za izbor na kandidatite. Vrabotenite koi
rabotat so li~ni podatoci da potpi{at iz-
java za doverlivost i tajnost na li~nite po-
datoci ili vo dogovorite za vrabotuvawe da
se vmetne vakva odredba.
Dol`nost na rabotodava~ot e da vodi eviden-
cija za vrabotenite rabotnici so denot na
zasnovaweto na rabotniot odnos, a prestanuva
so denot na prestanokot na rabotniot odnos.
Za sekoja promena na li~nite podatoci, rab-
otnikot e dol`en da go izvesti rabotodava-
~ot vo rok od 15 dena od nastanatata promena.
Li~nite podatoci so koi raspolaga, raboto-
dava~ot mo`e da gi obrabotuva se dodeka
postoi zakonska obvrska, bidej}i Zakonot za
rabotni odnosi utvrduva obvrska rabotoda-
va~ite da gi izbri{at i da prestanat da gi
upotrebuvaat li~nite podatoci za ~ie sobi-
rawe ve}e ne postoi zakonska osnova (~len
44 stav 3 od ZRO).
Rabotodava~ot ima obvrska da go izvesti
rabotnikot za koi celi }e se koristat nego-
vite li~ni podatoci i pri toa samo so soglas-
nost na vrabotenoto lice e mo`no otkrivawe
na li~nite podatoci na vraboteniot. Rabot-
nikot vo sekoe vreme koga }e pobara treba da
mu se dozvoli uvid vo negovoto dosie so li~ni
podatoci i ima pravo da bara ispravka i do-
kumentirawe na podatocite.
Direkten marketing
Obrabotkata na li~ni podatoci za celi na
direkten marketing koj vklu~uva i profili-
rawe do onoj stepen do koj istoto e povrzano
so direktniot marketing e dozvolena samo
dokolku li~nite podatoci se obrabotuvaat
po prethodna izre~na soglasnost na subjek-
tot na li~nite podatoci soglasno so ~lenot
11 od Zakonot.
Direktniot marketing naj~esto se definira
kako ispra}awe na promotivni materijali po
po{ta ili telefon do poedine~ni doma}in-
stva ili pretprijatija ili ispra}awe na pro-
12 KONSALTING
motivni poraki direktno do potro{uva~ite,
namesto toa da se pravi preku nekoj masoven
medium, vklu~uvaj}i gi metodite kako direkt-
no ispra}awe na po{ta ili tele-marketing.
Pri koristewe na direktniot marketing kako
sredstvo za reklamirawe treba da se vnimava
da ne se povredi privatnosta na gra|anite.
Naj~esto toa se slu~uva so formirawe na zbir-
ki na li~ni podatoci koi sodr`at odredeni
karakteristiki na licata, kako {to se vozras-
ta, polot, imotnata sostojba, potro{uva~kite
naviki. Poseduvaweto na li~ni podatoci za
licata bez nivna soglasnost i nivno koris-
tewe za komercijalni celi e sprotivno na
Zakonot za za{tita na li~ni podatoci (t.n.
„opt-in„ princip). Pri koristewe na li~nite
podatoci za komercijalni celi, subjektot na
li~nite podatoci ima pravo vo sekoe vreme
da ja povle~e svojata soglasnost za koristewe
na istite (t.n. „opt-out„ princip), so koristewe
na ednostavni sredstva. Dokolku se stapi vo
kontakt so nekoj potencijalen klient treba
da se ostavi mo`nost da se izjasni dali saka
ili ne saka da ja primi va{ata ponuda.
Obrabotka na mati~niot broj
na gra|aninot
Mati~niot broj na gra|aninot mo`e da se
obrabotuva samo:
— po prethodna izre~na soglasnost na subjek-
tot na li~ni podatoci soglasno so ~lenot 11
od Zakonot,
— za ostvaruvawe na so zakon utvrdeni prava
ili obvrski na subjektot na li~ni podatoci
ili kontrolorot i
— vo drugi slu~ai utvrdeni so zakon.
Po prethodna izre~na soglasnost na subjek-
tot na li~ni podatoci mo`e da se vr{i sis-
temska i obemna obrabotka na mati~niot broj
na gra|aninot samo po prethodno dobieno
odobrenie od strana na Agencijata.
Kontrolorot ili obrabotuva~ot e dol`en da
vodi smetka mati~niot broj na gra|aninot da
ne bide nepotrebno vidliv, pe~aten ili
prezemen od zbirka na li~ni podatoci.

Prethodno odobrenie od Agencijata
Samo po prethodno dobieno odobrenie od
strana na Agencijata se vr{i obrabotka na
slednive li~ni podatoci:
—podatoci {to se odnesuvaat na zdravjeto na
lu|eto,
— genetski podatoci, osven ako obrabotkata
na podatocite ne se vr{i od strana na stru~-
ni lica za potrebite na preventivna medici-
na, medicinska dijagnoza ili nega i terapija
na subjektot na li~ni podatoci i
— biometriski podatoci ( dobieni preku
specifi~na tehni~ka obrabotka na fizi~ki-
te i fiziolo{kite karakteristiki na fizi~-
koto lice ili karakteristiki na negovoto
odnesuvawe, a preku koi se ovozmo`uva ili
potvrduva edinstvenata identifikacija).
Odobrenieto e potrebno i vo slu~aj koga
obrabotkata na li~nite podatoci se vr{i po
prethodna izre~na soglasnost na subjektot
na li~nite podatoci za obrabotka za edna
ili pove}e konkretni celi.
Odobrenieto ne e potrebno vo slu~aj koga
obrabotkata na li~nite podatoci e utvrdena
so zakon vo koj se sodr`ani za{titni merki
i drugi merki za za{tita na pravata i slo-
bodite na subjektite na li~nite podatoci vo
soglasnost so odredbite od Zakonot.
Video nadzor
Soglasno ~len 90 od Zakonot, kontrolorot mo-
`e da vr{i video nadzor vo negovite slu`beni
ili delovni prostorii ako toa e potrebno za:
— za{tita na `ivotot i zdravjeto na lu|eto,
— za{tita na sopstvenosta,
— za{tita na `ivotot i zdravjeto na vrabo-
tenite poradi prirodata na rabotata, ili
— obezbeduvawe na kontrola nad vleguvawe-
to i izleguvaweto od slu`benite ili delov-
nite prostorii samo za bezbednosni celi.
Subjektot na li~nite podatoci treba da bide
informiran koga i koi podatoci se obrabo-
tuvaat za nego. Spored toa, na objektite {to
se pod video nadzor treba da bide istaknato
izvestuvawe deka se vr{i video nadzor.
LI^NI PODATOCI
Izvestuvaweto treba da bide jasno, posta-
veno na vidlivo mesto i istaknato na na~in
{to }e im ovozmo`i na subjektite na li~nite
podatoci da se zapoznaat deka se vr{i video
nadzor.
Izvestuvaweto treba da sodr`i informacii
i toa:
— deka se vr{i video nadzor,
— koj go vr{i video nadzorot (nazivot na kont-
rolorot),
— na~inot na koj mo`e da se dobijat informa-
cii za toa kade i kolku vreme se ~uvaat
snimkite od sistemot za video nadzor.
Video nadzor kontrolorot mo`e da vr{i samo
na prostorot koj e dovolen za ispolnuvawe
na celite za koi e postaven. Ako se postavu-
va video nadzor zaradi za{tita na sopstven-
osta ili kontrola nad vleguvaweto i izlegu-
vaweto od slu`benite ili delovnite pros-
torii samo za bezbednosni celi, kamerite
treba da se postavat samo na vlezovite od
objektot, a ne i vo hodnicite, salite za sos-
tanoci, kancelariite, u~ilnicite/predaval-
nite, holovite i sli~no.
Snimkite napraveni pri vr{ewe na video
nadzor se ~uvaat do ispolnuvawe na celite
za koi se vr{i, no ne podolgo od 30 dena,
osven ako so drug zakon ne e predviden podolg
rok vo koj se sodr`ani za{titni merki i
drugi merki za za{tita na pravata i slobod-
ite na subjektite na li~nite podatoci vo so-
glasnost so odredbite od ovoj zakon.
Zabraneto e vr{ewe na video nadzor vo
garderobi, soblekuvalni, sanitarni jazli
i drugi sli~ni prostorii.
Sertifikacija
So cel da se ispolni obvrskata za ”accounta-
bility”, odnosno usoglasenost ili ot~etnost,
zakonot predvidel edna opciona mo`nost,, koja
pretstavuva novina, a toa e sertifikacija..
Spored ~len 46 stav 1 od Zakonot, soglasno
specifi~nite karakteristiki na razli~nite
sektori na obrabotka na li~ni podatoci i
specifi~nite potrebi na mikro, malite i
srednite trgovski dru{tva, za da se prido-
nese za pravilna primena od ovoj zakon, Agen-
BILTEN AVGUST 2021 13
LI^NI PODATOCI
cijata pottiknuva vospostavuvawe na serti-
fikacija za za{tita na li~nite podatoci, kako
i pe~ati i oznaki za za{tita na li~nite po-
datoci so cel da se demonstrira usoglase-
nost so ovoj zakon pri operaciite na obrabotka
od strana na kontrolorite i obrabotuva~ite.
Sertifikacijata e dobrovolna i javna i ne ja
namaluva odgovornosta na kontrolorot ili
obrabotuva~ot za usoglasuvawe so Zakonot.
Sertifikacijata se vr{i od strana na Agen-
cijata ili pak od sertifikacioni tela.
Sertifikatot se izdava na kontrolorot ili
obrabotuva~ot za period ne podolg od 3 godi-
ni i mo`e da bide obnoven pod istite uslovi.
Obuka za za{tita
na li~nite podatoci
Agencijata podgotvuva i sproveduva obuka za
vrabotenite vo kontrolorite, odnosno obra-
botuva~ite, kako i za oficeri za za{tita na
li~nite podatoci pri {to izdava sertifika-
ti, za {to vodi evidencija.
Tro{ocite za obuka pa|aat na tovar na kon-
trolorot, obrabotuva~ot, odnosno fizi~koto
lice. Na vraboteniot vo kontrolorot, obra-
botuva~ot, odnosno fizi~koto lice, kako i
za oficerot za za{tita na li~nite podatoci
koi u~estvuvale na obuka, Agencijata im iz-
dava sertifikat so va`nost od tri godini
od denot na negovoto izdavawe.
Pravo na nadomestok na {teta
i odgovornost
Spored ~len 101 od Zakonot, sekoe lice koe
pretrpelo materijalna ili nematerijalna
{teta kako rezultat na prekr{uvawe od Za-
konot, ima pravo da dobie nadomestok od kont-
rolorot ili obrabotuva~ot za pretrpenata
{teta.
Sekoj kontrolor koj e vklu~en vo obrabotkata
na li~ni podatoci e odgovoren za {tetata
predizvikana od taa obrabotka koja gi pre-
kr{uva odredbite od Zakonot. Obrabotuva-
~ot e odgovoren za {tetata koja e predizvi-
kana od obrabotkata, samo dokolku ne gi po~i-
tuval obvrskite od Zakonot koi se posebno
nameneti za obrabotuva~ite ili koga dejst-
14 KONSALTING
vuval nadvor od zakonskite upatstva na kon-
trolorot ili vo sprotivnost so niv.
Postapkata za ostvaruvawe na pravoto na
nadomestok na {teta se vodi pred nadle`en
sud soglasno so zakon.
Prekr{o~ni odredbi
Vo ~lenovite od 110 do 116 od Zakonot se
sodr`ani prekr{o~nite odredbi. Ovie odred-
bi se podeleni vo dve kategorii zavisno od
te`inata na prekr{okot i plus posebno pre-
kr{o~ni odredbi za video nadzor.
Za prekr{ocite od prva kategorija e pred-
videna globa vo iznos do 2% od vkupniot go-
di{en prihod na kontrolorot ili obrabotuva-
~ot - pravno lice, (izrazena vo apsoluten
iznos) ostvaren vo delovnata godina {to i
prethodi na godinata koga e storen prekr{o-
kot ili od vkupniot prihod ostvaren za po-
kratok period od godinata {to mu prethodi na
prekr{okot, dokolku vo taa godina pravnoto
lice, zapo~nalo da raboti.
Vakva globa }e se izre~e za nepo~ituvawe na
odredeni ~lenovi od Zakonot, na primer, ako
kontrolorot ili obrabotuva~ot:
— ne primenuva tehni~ka i integrirana
za{tita na li~nite podatoci spored odred-
bite na ~lenot 29 od Zakonot;
— vr{i obrabotka bez dadeni upatstva od
strana na kontrolorot sprotivno na odred-
bite na ~lenot 33 od Zakonot;
— ne ja ispolnuva obvrskata za bezbednost na
obrabotkata spored odredbite na ~lenot 36
od Zakonot;
— ne ja ispolnuva obvrskata za izvestuvawe za
naru{uvawe na bezbednosta na li~nite poda-
toci spored odredbite na ~len 37 od Zakonot;
— ne gi ispolnuva obvrskite za izvestuvawe
na subjektot na li~nite podatoci za naru{u-
vawe na bezbednosta na li~nite podatoci
spored odredbite na ~lenot 38 od Zakonot;
— ne vr{i procenka na vlijanieto na za{-
titata na li~nite podatoci spored odred-
bite na ~lenot 39 od Zakonot;
— ne ja ispolnuva obvrskata za opredeluvawe
oficer za za{tita na li~nite podatoci spo-
red odredbite na ~lenot 41 od Zakonot;

— ne gi ispolnuva obvrskite za obezbeduvawe
na polo`bata na oficerot za za{tita na li~-
nite podatoci spored odredbite na ~lenot
42 od Zakonot;
— ne obezbeduva uslovi za vr{ewe na rabo-
tite na oficerot za za{tita na li~nite po-
datoci spored odredbite na ~lenot 43 od
Zakonot i sli~no.
Ako se napravi nekoj od navedenite prekr{oci
sledi globa vo iznos od 300 do 500 evra vo
denarska protivvrednost za odgovornoto lice
vo pravnoto lice, globa vo iznos od 100 do
500 evra vo denarska protivvrednost za slu`-
beno lice vo organite na dr`avnata vlast i
globa vo iznos od 100 do 250 evra vo denarska
protivvrednost za fizi~ko lice - kontrolor
ili obrabotuva~ (~len 110 od Zakonot).
Za prekr{ocite od vtora kategorija e pred-
videna globa vo iznos do 4% od vkupniot godi-
{en prihod na kontrolorot ili obrabotuva-
~ot - pravno lice, (izrazena vo apsoluten
iznos) ostvaren vo delovnata godina {to i
prethodi na godinata koga e storen prekr{o-
kot ili od vkupniot prihod ostvaren za pokra-
tok period od godinata {to mu prethodi na
prekr{okot, dokolku vo taa godina pravnoto
lice, zapo~nalo da raboti.
Vakva globa }e se izre~e za nepo~ituvawe na
odredeni ~lenovi od Zakonot, na primer, ako
kontrolorot ili obrabotuva~ot:
— ne gi obezbeduva uslovite za soglasnost
spored odredbite na ~lenot 11 od Zakonot;
— ne ovozmo`uva pristap na subjektot na
li~nite podatoci spored odredbite na ~len
19 od Zakonot;
— ne vr{i ispravka na li~nite podatoci spo-
red odredbite na ~lenot 20 od Zakonot;
— ne gi ispolnuva obvrskite za pravoto na
bri{ewe (pravo da se bide zaboraven) spored
odredbite na ~lenot 21 od Zakonot;
— ne ja ispolnuva obvrskata za izvestuvawe
pri ispravka ili bri{ewe na li~nite podato-
ci ili ograni~uvawe na obrabotkata spored
odredbite na ~lenot 23 od Zakonot;
— ne postapuva po podnesen prigovor spored
odredbite na ~lenot 25 od Zakonot;
LI^NI PODATOCI
— ne primenuva soodvetni tehni~ki i organ-
izaciski merki spored odredbite na ~lenot
28 od Zakonot;
— vr{i obrabotka na mati~en broj na gra|a-
ninot sprotivno na odredbite na ~lenot 83
od Zakonot;
— vr{i obrabotka na li~ni podatoci bez pre-
thodno dobieno odobrenie od Agencijata spo-
red odredbite na ~lenot 84 stav (1) od Za-
konot i sli~no.
Ako se napravi nekoj od navedenite prekr-
{oci, sledi globa vo iznos od 300 do 500
evra vo denarska protivvrednost za odgovor-
noto lice vo pravnoto lice, globa vo iznos
od 100 do 500 evra vo denarska protivvred-
nost za slu`beno lice vo organite na dr`av-
nata vlast, i globa vo iznos od 100 do 250
evra vo denarska protivvrednost za fizi~ko
lice - kontrolor ili obrabotuva~.
Globa vo iznos od 1.000 do 10.000 evra vo
denarska protivvrednost }e mu se izre~e za
prekr{ok na pravno lice - kontrolor, ako ne
gi po~ituva odredbite od Zakonot za video
nadzor. Globa vo iznos od 300 do 500 evra vo
denarska protivvrednost sledi za odgovor-
noto lice vo pravnoto lice, globa vo iznos
od 100 do 500 evra vo denarska protivvred-
nost za slu`beno lice vo organite na dr`av-
nata vlast, i globa vo iznos od 100 do 250
evra vo denarska protivvrednost za fizi~ko
lice - kontrolor ili obrabotuva~.
Postapka koja zadol`itelno
mora da se sprovede do 24 avgust
Sekoj obrabotuva~ na li~ni podatoci koj obra-
botuva li~ni podatoci od visok rizik (ime i
prezime, EMBG, transakciska smetka, zdrav-
stvena sostojba, verska i nacionalna pripad-
nost i sl.) mora da se registrira na stranata
na Agencijata za za{tita na li~nite podatoci
na slednava veb strana: https://dzlp.mk/, vo
delot dole desno - evidencija na zbirki
so visok rizik
rizik.
Potoa se klika kop~eto Najava i se klika na
kop~eto ovde kaj tekstot Registriraj se ovde.
BILTEN AVGUST 2021 15
LI^NI PODATOCI

Ovde se vnesuva Korisni~ko ime (toa e nekoe kratko ime so koe }e se vodi firmata - obrabotuva~
na li~nite podatoci), a vo poleto E-mail: se vnesuva validnata e-mail adresa na obrabotuva~ot.

Potoa }e vi se otvori prozorec vo koj e potrebno da gi potpolnite site zadol`itelni poliwa

(istite se ozna~eni so *) i na kraj da go potvrdite baraweto za registracija.

16 KONSALTING
 LI^NI PODATOCI

Po ispra}awe na registracijata, na meilot koj e prijaven za registracija (od slika br.2), }e

stigne meil za potvrda za registracija. So klikawe na kop~eto Potvrdi }e vi se otvori stranata
na Agencijata, kade }e treba da gi vnesete korisni~koto ime (Kratkiot naziv koj go kreirate na
sam po~etok) i lozinkata (koja ja vnesuvate i potvrduvate pri popolnuvawe na site podatoci).

Po najavata treba da go ispe~atite Konfirmaciskoto pismo od stranata i istoto da go potpi{ete

i zaverite so pe~at i zaedno so Re{enieto za nazna~uvawe na oficer (potpi{ano i zavereno so
pe~at), da se dostavat po po{ta na bul. “Goce
Goce Del~ev
Del~ev” br.18, 1000 Skopje ili elektronski
na e-mail adresata info@privacy.mk.

Napomena: Site drugi akti, izvestuvawa, pravilnici i podzakonski akti koi treba da se izgotvat
od strana na kontrolorite i obrabotuva~ite se postaveni na na{ata veb strana https://fvkon-
salting.com.mk.

BILTEN AVGUST 2021 17