partia polityczna – dobrowolna organizacja, występująca pod określoną nazwą, stawiająca sobie za

cel udział w życiu publicznym poprzez wywieranie metodami demokratycznymi wpływu na

kształtowanie polityki państwa lub sprawowanie władzy publicznej.

marketing polityczny –  zbiór teorii, środków i technik stosowanych, aby wykreować atrakcyjny dla
elektoratu wizerunek partii i jej członków. Głównym celem marketingu jest zwycięstwo w wyborach,
zdobycie władzy i jej utrzymanie przez jak najdłuższy okres czasu.

system partyjny – system tworzony przez wszystkie partie funkcjonujące w danym państwie, w

którym bardzo istotne są relacje i zależności zachodzące między partiami, normy, które regulują
stosunki między partiami, a także zadania jakie muszą spełnić poszczególne partie, by zmobilizować
elektorat.

legitymizacja – uprawnienie rządzących do podejmowania wiążących decyzji, przy równoczesnej

aprobacie rządzonych

kampania pozytywna – kampania podczas której każdy kandydat gra wyłącznie na siebie, czyli walczy
o głosy pokazując głównie swoje walory, a nie obnażając wady rywali.

kampania negatywna – kampania, w której partie zamiast skupiać się na przedstawianiu własnego
programu wyborczego, atakują się nawzajem, wytykając sobie błędy i stawiając partie przeciwne w
złym świetle.

kodeks wyborczy – dokument zawierający przepisy dotyczące przeprowadzania wyborów

parlamentarnych, wyborów prezydenckich, wyborów samorządowych i wyborów do Parlamentu
Europejskiego, przepisy o warunkach ich ważności i przepisy karne za wykroczenia i niektóre
przestępstwa popełnione przeciwko wyborom.

ordynacja wyborcza – zbiór przepisów wchodzących w skład prawa wyborczego regulujących sposób
przeprowadzenia wyborów, a w szczególności zasady wyłaniania ich zwycięzców i podziału
mandatów.

funkcje partii politycznych:

-kształtowanie opinii publicznej

 -prowadzenie propagandy, szerzenie ideologii

 -wywieranie wpływu na frekwencję wyborczą
 -pozyskiwanie niezdecydowanych wyborców

-wyborcza

 -uczestniczenie w wyborach
 -tworzenie programu, dostosowywanie doktryny do zaistniałych możliwości i potrzeb
 -wskazywanie kandydatów na listy wyborcze

-rządzenia

 -kontrolowanie władzy w państwie

 -obsadzenie najważniejszych stanowisk w rządzie i samorządzie
 -realizacja programu, wyznaczanie priorytetów politycznych
cechy partii politycznych:

- ma zorganizowany charakter, który przejawia się w tworzeniu odpowiednich struktur na szczeblu

centralnych i lokalnym;
- tworzy własny program polityczny będący wyznacznikiem działania;
- na jej czele stoi lider partii;
- ma na celu zdobycie i utrzymanie władzy;
- członkostwo partii przysługuje osobie, która spełni warunki przyjęcia do organizacji.

Przedstaw proces kształtowania się partii politycznych.

Według Maksa Webera zachodzi on w 3 etapach:

-etap kokieterii arystokratycznej

Przypada na XVII i XVIII wiek, kiedy powstawały ugrupowania kierowane przez potężne rody (np.
Czartoryscy, czy Habsburgowie) , mające na celu zdobycie władzy poprzez poparcie klienteli
politycznej, która była od nich zależna.

-etap klubów politycznych

Powstawanie ugrupowań składających się ze zwolenników pewnego programu politycznego o

strukturze organizacyjnej i sprecyzowanym programie.

-okres partii masowych

Uwarunkowany rozwojem parlamentaryzmu i demokratyzacją instytucji państwowych, jak i

narastającymi konfliktami. Powstawały partie robotnicze, które miały przywdców, program polityczny
i zwolenników je popierających.

Do rozwoju partii wg. Webera często dodaje się czwarty etap:

-etap partii wyborczych

Wynikający ze zmian pod koniec XX wieku, kiedy stare podziały społeczne zanikły i rozpoczęło się
staranie się partii o jak największe poparcie.

2 wybrane systemy wielopartyjne.

System kooperacji partii

W tym systemie wszystkie partie polityczne prowadzą odrębną kampanię wyborczą do parlamentu, a
kiedy kończy się kampania rozpoczynają współpracę. Kluczowe decyzje polityczne podejmuje rząd
koalicyjny lub poprzez uzgodnienia międzypartyjne. Taki system funkcjonuje m.in. w Szwajcarii.

System dwublokowy

System ten obserwuje się w państwach demokratycznych. Może w nich działać nawet kilka partii o
zupełnie odmiennych poglądach społecznych i politycznych, które oscylują jednak wokół dwóch
biegunów. Oznacza to, że większość partii funkcjonujących w danym kraju przyporządkować do
dwóch różnych bloków, na przykład prawica i lewica, liberalizm i konserwatyzm. Nie jest zawsze tak,
że partie z jednego bloku we wszystkim się zgadzają i mają wspólne cele, obserwuje się jednak liczne
ich związki i elementy je łączące. 

Partie polityczne w świetle przepisów prawa obowiązującego w Polsce.

-konstytucja RP z 1997 roku zakazuje funkcjonowania partii, które w swoim programie zawierają
nawiązania do totalitaryzmu, głoszą hasła komunistyczne oraz szerzą rasizm i nienawiść religijną.

-członami partii politycznej mogą zostać obywatele RP, którzy ukończyli 18 lat. Nie mogą do niej
należeć m.in. sędziowie, funkcjonariusze policji, prezydent RP, prezes NBP i prezes NIK-u.

-rejestracja partii wymaga pisemnych deklaracji co najmniej tysiąca obywateli. Rejestr partii prowadzi
sąd okręgowy w Warszawie.

-finansowanie partii jest jawne.

-partie polityczne nie mogą mieć swoich jednostek organizacyjnych w zakładach pracy.

Rozwój systemu partyjnego w RP po 1989 roku.

System partyjny jednego wybranego państwa demokratycznego.

Republika Francuska

W Republice Francuskiej występuje system wielopartyjny blokowy, co wynika z podziału kraju na 577
jednomandatowych okręgów wyborczych. Wybory odbywają się w dwóch turach. W pierwszej trzeba
zdobyć bezwzględną większość, w drugiej zaś poszczególne partie łączą się w bloki i wystawiają
poszczególnego kandydata. PW2016 roku na scenie politycznej pojawiła się partia La Republique en
marche, założona przez Emmanuela Macrona i w 2017 roku wygrała wybory parlamentarne. Na
listach wyborczych tego bloku znaleźli się przedstawiciele zarówno lewicy, jak i prawicy.

Cechy systemu jednopartyjnego i dwupartyjnego + przykłady państw.

System jednopartyjny:

 oprócz partii rządzącej działają w niej inne mniejsze ugrupowania polityczne, których nie
można nazwać partiami
 stwarza dozory demokracji i pluralizmu politycznego, jednak gwarantuje władzę partii
hegemonicznej

Przykłady państw, w których występuje/występował: III Rzesza Niemiecka, ZSRR, Kuba

System dwupartyjny:

 działa w nim wiele partii, ale tylko dwie mają szansę na zdobycie władzy
 obserwuje się go w państwach demokratycznych
 dwa dominujące ugrupowania cały czas są przy władzy, ale zazwyczaj odbywa się to
naprzemiennie
Przykłady państw, w których występuje/występował: USA, Wielka Brytania, Japonia

Wady i zalety ordynacji:

-ordynacja większościowa:

-zalety:

 Większy związek kandydatów z wyborcami

 Stabilność polityczna państwa w sytuacji sprawowania władzy
 Obywatel oddaje głos na konkretną osobę, a nie na listę partyjną
 Partia, która wygra wybory zazwyczaj uzyskuje większość w parlamencie
 Przejrzysta dla ogółu wyborców
 Obniża koszty organizacji wyborów

-wady:

 Pozbawienie części elektoratu możliwości posiadania swojego przedstawiciela w parlamencie

 Podział mandatów nie odzwierciedla rzeczywistej woli wyborców
 Mandat otrzymuje tylko jeden spośród wszystkich kandydatów w okręgu
 Promuje silniejsze partie

-ordynacja proporcjonalna:

-zalety:

 W wyborach startuje więcej środowisk politycznych

 Zapewnia podział mandatów odzwierciedlający preferencje polityczne wyborców.
 Większa reprezentatywność poglądów politycznych społeczeństwa
 Mniejsze partie mają szansę na wejście do parlamentu

-wady:

 Rozbicie polityczne parlamentu

 Powstanie systemu wielopartyjnego
 Utworzenie stabilnego rządu jest utrudnione. Powstała koalicja może być niespójna pod
względem programowym.
 Podział mandatów jest z wynikami całych list wyborczych, a nie z poparciem uzyskanym przez
poszczególnych kandydatów

-ordynacja mieszana:

-zalety:

 Najsilniejsze partie stabilizują parlament

 Umorzliwia wyborcy zagłosowanie na swojego kandydata wg zasady większościowej, a na
partie/komitet wyborczy wg. procedury proporcjonalnej
 Zachowanie reprezentatywności legislatywy
 Połączenie systemu większościowego z proporcjonalnym
 Stabilizuje rządy
 Celem jest uzyskanie wyniku jak najbardziej odzwierciedlającego preferencje wyborcze
-wady:

 Utrudniony sposób głosowania

 Zniechęcenie do wyborów, oddawania głosów z powodu niejasnego funkcjonowania