Professional Documents
Culture Documents
J.hiszpaå Ski-Lekcje Od Podstaw
J.hiszpaå Ski-Lekcje Od Podstaw
Lekcja numer 1
uno
¡Hola! Cześć!
(1)
¡Buenos días!
Dzień dobry!
¡Buenas tardes!
Dzień dobry! (popołudniu)
¡Buenas noches!
Dobry wieczór! / Dobranoc!
¡Hasta el lunes!
Do poniedziałku!
Mam na imię Monika. Jestem z Polski, ale Me llamo Mónica. Soy de Polonia, pero
mieszkam w Barcelonie. vivo en Barcelona.
- ¡Hola! Soy Manuel. ¿Cómo te llamas? - Cześć! Jestem Manuel. Jak masz na
- Me llamo Mónica. imię?
- Mucho gusto. - Mam na imię Monika.
- Encantada.(4) - Miło mi. (dosł. duża przyjemność)
- Mnie również. (dosł. zachwycona)
4. Mężczyzna powiedziałby encantado.
Observaciones Obserwacje
Jak łatwo zauważyć, w języku hiszpańskim - podobnie jak w polskim - nie trzeba
używać zaimków osobowych (ja, ty, etc.)
Istnieją w języku hiszpańskim dwa czasowniki o znaczeniu być. W lekcji 1 pojawił się
czasownik estar, nastomiast w tej - czasownik ser. Najprostsze ich rozróżnienie jest
takie, że estar znaczy być w sensie fizycznym (znajdować się), natomiast ser ma
pozostałe znaczenia.
Lección número
Lekcja numer 3
tres
Este chico se llama Manuel. Ten chłopak ma na imię Manuel. On jest Hiszpanem i
Él es español y vive en mieszka w Madrycie.
Madrid.
Observaciones Obserwacje
Observaciones Obserwacje
W tej lekcji pojawiły się również różnego rodzaju czasowniki. Warto je trochę
usystematyzować. W języku hiszpańskim istnieją trzy grupy czasowników: kończące się na -
ar (np. hablar), -er (np. correr) oraz -ir (np. vivir). Ich regularną odmianę można znaleźć w
opisie gramatyki (czasownik). Istnieją również czasowniki zwrotne (np. llamarse), ale one
także zaliczają się do jednej z trzech wyżej wymienionych grup, np. llamarse - po odcięciu
końcówki se (która wskazuje na zwrotność czasownika) widać, że jest to czasownik I grupy
(czyli -ar).
Lección número
Lekcja numer 6
seis
Observaciones Obserwacje
Pojawiło się też w dialogach tajemnicze hay, przetłumaczone na jest lub są. Hay to swoista
trzecia forma (poza czasownikami ser i estar) wyrażenia idei być. Nie jest to jednak zwykły
czasownik. Jest to froma bezosobowa, pochodząca od czasownika haber (używany głównie
jako czasownik posiłkowy w jednym z czasów przeszłych). Należy pamiętać, że ser, estar
oraz hay nie są formami wymiennymi - każde z nich ma odmienne zastosowania. Jeśli chodzi
o hay, to jest to głównie być w sensie znajdować się (podobnie jak estar), używa się go
jednak w innego typu strukturach. Można powiedzieć, że jest to coś w rodzaju angielskiego
there is oraz there are. Po hay używa się zwykle rodzajnika nieokreślonego lub też całkowicie
się go pomija.
Można też zaobserwować zasady tworzenia liczby mnogiej. Zwykle robi się to przez dodanie
litery -s (gdy wyraz kończy się na samogłoskę) lub -es (gdy wyraz kończy się na spółgłoskę).
Należy też pamiętać o uzgadnianiu liczby oraz rodzaju przymiotników z rzeczownikami!
Szczegóły na ten temat zawarte są w opisie gramatyki (rzeczownik oraz przymiotnik).
Lección número
Lekcja numer 7
siete
Sergio y Elena son novios(1). Viven juntos en Sevilla y Sergio i Elena są parą (dosł.
trabajan en una agencia de viajes(2). Ellos(3) mismos(4) narzeczonymi). Mieszkają razem w
hacen muchos viajes. Cada(5) verano(6) visitan(7) un país Sewilli i pracują w biurze podróży.
diferente: Estados Unidos, Japón, India, Australia... Oni sami dużo podróżują (dosł.
Durante sus vacaciones(8) descansan poco porque se robią dużo podróży). Każdego lata
levantan pronto por la mañana e intentan ver(9) muchos odwiedzają inny kraj (dosł. kraj
monumentos. Hablan mucho con la gente(10) y así inny): Stany Zjednoczone, Japonię,
aprenden(11) idiomas extranjeros. Ya hablan muy bien Indie, Australię... W ciągu swoich
inglés, francés y sueco, pero también estudian árabe. wakacji odpoczywają mało,
ponieważ wstają wcześnie rano i
1. el novio/la novia to zarówno starają się zobaczyć dużo
chłopak/dziewczyna, z którym/-ą się chodzi, zabytków. Rozmawiają dużo z
ludźmi i w ten sposób uczą się
jak też narzeczony/narzeczona; nieformalnie języków obcych. Już mówią bardzo
używa się też w tym sensie mi chico/mi chica dobrze (po) angielsku, francusku i
(mój chłopak/moja dziewczyna), zwłaszcza szwedzku, ale też uczą się
jeśli związek nie jest jeszcze zbyt poważny arabskiego.
2. el viaje - podróż
3. istnieje również słowo ellas - one
4. mismo znaczy zwykle taki sam, jednakowy; w
tym znaczeniu służy jednak jedynie jako
wzmocnienie, podkreślenie słowa
towarzyszącego i tutaj tłumaczy się jako oni
sami; analogicznie można powiedzieć: yo
misma, tú mismo, itd. (zmieniając końcówkę w
zależności od rodzaju)
5. cada to forma nieodmienna; przyjmuje taką
samą postać niezależnie od rodzaju
rzeczownika, który po niej następuje
6. el verano - lato
7. czasownik regularny I grupy visitar -
odwiedzać, zwiedzać
8. las vacaciones - wakacje; w hiszpańskim
również zwykle używane jedynie w liczbie
mnogiej
9. czasownik nieregularny II grupy ver - widzieć,
zobaczyć (odmiana pokazana w kolejnych
lekcjach)
10. ludzie to po hiszpańsku liczba pojedyncza
11. czasownik regularny II grupy aprender -
nauczyć się; należy odróżnić od czasownika
estudiar (uczyć się, studiować), który oznacza
raczej sam akt uczenia się, podczas gdy
aprender znaczy bardziej przyswajać
Observaciones Obserwacje
Grupa I -ar
hablar (mówić, rozmawiać)
yo hablo
tú hablas
él/ella habla
nosotros/nosotras hablamos
vosotros/vosotras habláis
ellos/ellas hablan
Grupa II -er
correr (biegać)
yo corro
tú corres
él/ella corre
nosotros/nosotras corremos
vosotros/vosotras corréis
ellos/ellas corren
Lección número
Lekcja numer 9
nueve
En un hotel: W hotelu:
- Hola, buenos días. - Dzień dobry.
- Buenos días. ¿Les(1) puedo(2) ayudar(3)? - Dzień dobry. Mogę Państwu (w
- Sí. Tenemos(4) una habitación reservada(5) en este czymś) pomóc?
hotel. - Tak. Mamy pokój zarezerwowany
- ¿Cómo se llaman ustedes(6)? w tym hotelu.
- Pilar y Antonio Sánchez. - Jak się Państwo nazywają?
- Un momento, por favor. Sí. Aquí tienen la llave. - Pilar i Antonio Sánchez.
Habitación número siete. Bienvenidos(7). - Chwileczkę, proszę. Tak. Oto
- Gracias. Hasta luego. (dosł. tutaj mają) klucz. Pokój
- Adiós. numer siedem. Witamy.
- Dziękujemy. Do widzenia.
1. les nie znaczy Państwo, a jest jedynie - Do widzenia.
zaimkiem wskazującym na trzecią osobę liczby
mnogiej; to zagadnienie będzie dokładniej
omawiane w kolejnych lekcjach
2. czasownik nieregularny II grupy poder - móc
(patrz: Obserwacje na dole lekcji)
3. czasownik regularny I grupy ayudar - pomagać
4. czasownik nieregularny II grupy tener - mieć
(patrz: Obserwacje na dole lekcji)
5. reservado/-a to imiesłów utworzony od
czasownika regularnego I grupy reservar -
rezerwować; odmienia się przez rodzaj i liczbę
tak jak zwykły przymiotnik
6. ustedes - Państwo; czasownik odmienia się jak
w trzeciej osobie liczby mnogiej
7. słowo to funkcjonuje na tych samych zasadach
co każdy przymiotnik, a więc końcówka
zmienia się w zależności od liczby i rodzaju:
bienvenido/-a/-os/-as
- Przepraszam (Pana), czy to Pan - Perdone, ¿es usted(8) Alonso Martínez?
(dosł. jest Pan) Alonso Martínez? - Sí, soy yo.
- Tak, to ja (dosł. jestem ja).
8. usted - Pan/Pani; czasownik odmienia się jak w
trzeciej osobie liczby pojedynczej
- ¿Quieres(9) ir(10) al(11) cine esta noche? - Chcesz iść do kina dziś
- Perdona, no tengo tiempo(12). wieczorem (dosł. tego wieczoru)?
- Przepraszam (cię), (ale) nie mam
9. czasownik nieregularny II grupy querer - czasu.
chcieć; kochać (patrz: Obserwacje na dole
lekcji)
10. czasownik nieregularny III grupy ir - iść,
jechać; (odmiana pojawi się w kolejnych
lekcjach)
11. ir a - iść do; al to połączenie przyimka a z
rodzajnikiem el (a + el = al); takie połączenie
występuje jedynie z rodzajnikiem el; mając do
czynienia z wszystkimi pozostałymi
rodzajnikami mówi się po prostu: a la, a los, a
las, a un, etc.
12. el tiempo - czas; pogoda
- Możesz porozmawiać z Inés, żeby - ¿Puedes hablar con Inés para ver qué quiere hacer
zobaczyć co chce robić dziś esta tarde?
popołudniu (dosł. tego - Está bien. Ahora mismo(13) puedo ir a su casa y hablar
popołudnia)? con ella.
- Dobrze (dosł. jest dobrze). Już
teraz mogę iść do niej do domu 13. mismo występuje tu jedynie jako wzmocnienie
(dosł. do jej domu) i porozmawiać słowa, któremu towarzyszy (podobnie jak w
z nią. poprzedniej lekcji)
Observaciones Obserwacje
W Hiszpanii panują stosunki bardzo bezpośrednie i formy usted/ustedes używa się generalnie
dosyć rzadko. Per Pan/Pani zwraca się do osób w podeszłym wieku lub też gdy chce się
wyrazić szczególny szacunek (np. rozmawiając z rodzicami swojego kolegi). Jak łatwo
zauważyć, Pan/Pani oraz Państwo to tak jak w języku polskim trzecia osoba (odpowiednio
liczby pojedynczej oraz mnogiej), a więc czasownik odmienia się tak jak przy osobach on/ona
oraz oni/one. Odnośnie bezpośrednich stosunków panujących w Hiszpanii warto też
skomentować, iż hiszpańskie hola (cześć) można powiedzieć praktycznie do każdego
(czasami łącząc je z innym powitaniem, np. z buenos días jak w pierwszym dialogu tej
lekcji). Bardzo często trzeba wobec tego przetłumaczyć hola na polskie dzień dobry, bo
przecież nie jest w Polsce do pomyślenia powiedzenie cześć wchodząc np. do sklepu.
Warto pamiętać, że w Ameryce Łacińskiej nie istnieje w ogóle forma vosotros. Zamiast tego
używa się formy ustedes wraz z odmianą czasownika w trzeciej osobie liczby mnogiej.
Ustedes znaczy tam wobec tego zarówno Państwo, jak też po prostu wy. Generalnie używa
się tam też częściej formy usted zamiast tú.
Na koniec należy też wspomnieć o czasownikach nieregularnych, które pojawiły się w tej
lekcji: querer (chcieć, kochać), poder (móc) oraz tener (mieć). Nieregularność, która się tu
pojawia ma pewien konkretny wzór.
1) Querer - nieregularność polega na wymianie litery e na ie (od teraz będzie to oznaczane w
następujący sposób - e:ie). Wymiana ta nie występuje jednak we wszystkich osobach -
pierwsza i druga osoba liczby mnogiej odmieniają się zupełnie regularnie. Tak więc mówimy:
yo quiero, tú quieres, él quiere, ellos quieren, ale nosotros queremos, vosotros queréis. Należy
pamiętać, że ten wzór odmiany pojawia się we wszystkich czasownikach tego typu. Tak więc
gdy w kolejnych lekcjach pojawi się nowy czasownik z oznaczeniem (e:ie), wystarczy to do
prawidłowej odmiany tego czasownika przez osoby, według tego samego wzoru co
czasownik querer.
2) Poder - nieregularność polega na wymianie litery o na oe (o:ue). I znowu nieregularność ta
nie dotyczy pierwszej i drugiej osoby liczby mnogiej. Tak więc mówimy: yo puedo, tú
puedes, él puede, ellos pueden, ale nosotros podemos, vosotros podéis. I podobnie,
nieregularność tego typu również pojawia się w wielu innych czasownikach.
3) Tener - jest to czasownik, w którym dwa typy nieregularności nakładają się na siebie
(zdarza się to również w innych czasownikach). Pojawia się tu nieregularność tego samego
typu co w czasowniku hacer (yo hago), ale równocześnie też wymiana e:ie. W tej sytuacji
odmiana wygląda następująco: yo tengo, ale potem tú tienes, él tiene, ellos tienen, i
oczywiście odmiana regularna nosotros tenemos, vosotros tenéis. Tego typu nieregularność
będzie w kolejnych lekcjach oznaczana następująco: np. tener (yo tengo, e:ie)
- Chcecie iść się czegoś napić - ¿Queréis ir a tomar(3) algo(4) esta noche?
(dosł. wziąć coś) dziś wieczorem - Vale, de acuerdo.
(dosł. tego wieczoru)?
- Dobrze, zgoda. 3. czasownik regularny I grupy tomar - wziąć,
brać; używany też często w sensie jeść lub pić
4. algo - coś
Jaime ma tylko (dosł. tylko ma) Jaime sólo tiene dos botellas(5) de vino(6), pero sus
dwie butelki wina, ale jego goście invitados(7) quieren más.
chcą więcej.
5. la botella - butelka
6. el vino - wino
7. el invitado/la invitada - gość
- mañana podéis levantaros(8) tarde porque es sábado y - Jutro możecie wstać późno,
no tenéis que ir al colegio. ponieważ jest sobota i nie musicie
iść do szkoły.
8. jest to czasownik zwrotny levantarse w
bezokoliczniku z odpowiednio odmienioną
końcówką zwrotną (szczegóły patrz:
Obserwacje na dole lekcji)
- Dzień dobry, chcemy cztery - Hola, queremos cuatro entradas(9) para El Señor de
bilety na Władcę Pierścieni. los Anillos.
- Przykro mi, (ale) mam tylko - Lo siento, sólo tengo tres.
(dosł. tylko mam) trzy.
9. la entrada - bilet; dotyczy wszelkiego rodzaju
spektakli, koncertów, etc., natomiast nie
transportu (taki bilet to el billete)
Observaciones Obserwacje
W Hiszpanii panują stosunki bardzo bezpośrednie i formy usted/ustedes używa się generalnie
dosyć rzadko. Per Pan/Pani zwraca się do osób w podeszłym wieku lub też gdy chce się
wyrazić szczególny szacunek (np. rozmawiając z rodzicami swojego kolegi). Jak łatwo
zauważyć, Pan/Pani oraz Państwo to tak jak w języku polskim trzecia osoba (odpowiednio
liczby pojedynczej oraz mnogiej), a więc czasownik odmienia się tak jak przy osobach on/ona
oraz oni/one. Odnośnie bezpośrednich stosunków panujących w Hiszpanii warto też
skomentować, iż hiszpańskie hola (cześć) można powiedzieć praktycznie do każdego
(czasami łącząc je z innym powitaniem, np. z buenos días jak w pierwszym dialogu tej
lekcji). Bardzo często trzeba wobec tego przetłumaczyć hola na polskie dzień dobry, bo
przecież nie jest w Polsce do pomyślenia powiedzenie cześć wchodząc np. do sklepu.
Warto pamiętać, że w Ameryce Łacińskiej nie istnieje w ogóle forma vosotros. Zamiast tego
używa się formy ustedes wraz z odmianą czasownika w trzeciej osobie liczby mnogiej.
Ustedes znaczy tam wobec tego zarówno Państwo, jak też po prostu wy. Generalnie używa
się tam też częściej formy usted zamiast tú.
Na koniec należy też wspomnieć o czasownikach nieregularnych, które pojawiły się w tej
lekcji: querer (chcieć, kochać), poder (móc) oraz tener (mieć). Nieregularność, która się tu
pojawia ma pewien konkretny wzór.
1) Querer - nieregularność polega na wymianie litery e na ie (od teraz będzie to oznaczane w
następujący sposób - e:ie). Wymiana ta nie występuje jednak we wszystkich osobach -
pierwsza i druga osoba liczby mnogiej odmieniają się zupełnie regularnie. Tak więc mówimy:
yo quiero, tú quieres, él quiere, ellos quieren, ale nosotros queremos, vosotros queréis. Należy
pamiętać, że ten wzór odmiany pojawia się we wszystkich czasownikach tego typu. Tak więc
gdy w kolejnych lekcjach pojawi się nowy czasownik z oznaczeniem (e:ie), wystarczy to do
prawidłowej odmiany tego czasownika przez osoby, według tego samego wzoru co
czasownik querer.
2) Poder - nieregularność polega na wymianie litery o na oe (o:ue). I znowu nieregularność ta
nie dotyczy pierwszej i drugiej osoby liczby mnogiej. Tak więc mówimy: yo puedo, tú
puedes, él puede, ellos pueden, ale nosotros podemos, vosotros podéis. I podobnie,
nieregularność tego typu również pojawia się w wielu innych czasownikach.
3) Tener - jest to czasownik, w którym dwa typy nieregularności nakładają się na siebie
(zdarza się to również w innych czasownikach). Pojawia się tu nieregularność tego samego
typu co w czasowniku hacer (yo hago), ale równocześnie też wymiana e:ie. W tej sytuacji
odmiana wygląda następująco: yo tengo, ale potem tú tienes, él tiene, ellos tienen, i
oczywiście odmiana regularna nosotros tenemos, vosotros tenéis. Tego typu nieregularność
będzie w kolejnych lekcjach oznaczana następująco: np. tener (yo tengo, e:ie)
Lección número
Lekcja numer 11
once
- Wiesz, że już mogę mówić dosyć - ¿Sabes que ya puedo hablar bastante bien francés?
dobrze (po) francusku? - ¡Qué bien! Entonces ya puedes ir a(9) vivir a Francia.
- Jak dobrze! W takim razie już
możesz jechać zamieszkać we 9. niektóre czasowniki nie mogą stać
Francji. bezpośrednio obok siebie, oddziela się je wtedy
odpowiednim przyimkiem; czasownik ir
zawsze oddziela się od innych czasowników
przyimkiem a
Marta wierzy w
Boga i w każdą
Marta cree en Dios y cada domingo va a la iglesia. Allí ve a
niedzielę chodzi do
muchas personas que también creen en Él y vienen a rezar(10).
kościoła. Tam widzi
dużo osób, które
10. czasownik regularny I grupy rezar - modlić się
również wierzą w
Niego i przychodzą
się modlić.
- Patrz, to (dosł. ta) jest zdjęcie - Mira(10), ésta es la foto de mi familia. ¿Reconoces(11) a
mojej rodziny. Rozpoznajesz alguien?
kogoś? - A ver... Creo que el niño gordito con gafas(12) y
- Zobaczmy (dosł. do zobaczenia)... camiseta roja eres tú.
Sądzę, że (to) grubiutkie dziecko w - ¡No, hombre(13)! Ése es mi hermano menor David. Yo
okularach i czerwonym soy el(14) de pantalones(15) negros y camisa azul.
podkoszulku (to) jesteś ty. - Es verdad. Pero en la foto pareces mucho más rubio.
- Ależ nie (dosł. Nie, człowkieku)! - Ahí(16) sólo tengo nueve años(17). Ahora mi pelo(18) es
To (dosł. ten) jest mój młodszy brat mucho más moreno.
(dosł. brat młodszy) David. Ja - ¿Y quién es esa chica tan guapa del vestido verde?
jestem tym w (dosł. tym od) - ¿No reconoces a María Luisa?
czarnych spodniach i niebieskiej - ¡No puede ser! ¿Ésa es tu hermana? Parece muy
koszuli. joven...
- To prawda. Ale na zdjęciu - Bueno, es diez años mayor que yo, pues en la foto
wydajesz się dużo bardziej blond. aparece(19) bastante joven.
- Tam mam tylko dziewięć lat. - ¿Y ese hombre de camiseta amarilla es tu padre?
Teraz moje włosy są dużo - Sí, exactamente. Y la mujer con sombrero blanco es
ciemniejsze (dosł. badziej ciemne). mi madre.
- A kim jest ta dziewczyna tak - Tus padres parecen hacer muy buena pareja.
ładna w (dosł. od) zielonej - Sí, todo el mundo(20) dice(21) lo mismo. Y es verdad.
sukience? Mis padres son una pareja perfecta.
- Nie poznajesz Marii Luisy?
- Nie może być! To (dosł. ta) jest 10. czasownik regularny I grupy mirar - patrzeć
twoja siostra? Wydaje się bardzo 11. czasownik nieregularny II grupy reconocer
młoda... (odmiana jak conocer) - rozpoznawać
- No cóż (dosł. dobrze), jest 12. las gafas - okulary
dziesięć lat starsze ode mnie, więc 13. słowo hombre jest bardzo często używane jako
na zdjęciu jest (dosł. pojawia się) wykrzyknik i wtedy trudno jest o jakiekolwiek
dosyć młoda. tłumaczenie
- A ten mężczyzna w (dosł. od) 14. ponownie rodzajnik jest używany bez
żółtym podkoszulku (to) jest twój rzeczownika i tłumaczy się jako ten
ojciec? 15. los pantalones - spodnie
- Tak, dokładnie. A kobieta w 16. aquí (tutaj) - ahí (tam trochę dalej) - allí (tam
białym kapeluszu (to) jest moja daleko)
matka. 17. el año - rok
- Twoi rodzice wydają się tworzyć 18. el pelo - włosy (w hiszpańskim jest to liczba
(dosł. robić) bardzo dobrą parę. pojedyncza)
- Tak, wszyscy mówią to samo. I 19. czasownik nieregularny II grupy aparecer
(to) jest prawda. Moi rodzice są (odmiana jak parecer) - pojawiać się
doskonałą parą. 20. todo el mundo - wszyscy (dosł. cały świat);
polskie wyrażenie cały świat tłumaczy się na el
mundo entero
21. czasownik nieregularny III grupy decir (yo
digo, e: i) - mówić, powiedzieć
Observaciones Obserwacje
W tej lekcji pojawił się kolejny typ czasowników nieregularnych: conocer, parecer.
Nieregularność dotyczy jedynie pierwszej osoby liczby pojedynczej i polega na
wprowadzeniu końcówki -zco. Widać też, że czasowniki, które zawierają w sobie inny
czasownik nieregularny (jak np. reconocer, aparecer) odmieniają się dokładnie tak samo jak
ten czasownik nieregularny.
Lección número
Lekcja numer 14
catorce
Observaciones Obserwacje
Chyba jest już zupełnie jasne jak tworzy się zaimki dzierżawcze (mój, moja, moje, itd.). W
języku hiszpańskim uzgadnia się te zaimki z rzeczownikiem po nich następującym (czyli
dokładnie tak jak w języku polskim). Większość z nich odmienia się jedynie przez liczbę.
Tylko pierwsza i druga osoba liczby mnogiej odmieniają się zarówno przez liczbę jak i
rodzaj. Trzecia osoba liczby pojedynczej oraz mnogiej są identyczne Tak więc mówimy np.:
Lección número
Lekcja numer 15
quince
- Merche, ¿las llaves que están en la mesa son las(1) - Merche, klucze które są na stole
tuyas(2)? (to) są te twoje?
- No, las mías están en mi bolso(3). - Nie, (te) moje są w mojej torebce.
- ¿Estás segura? - Jesteś pewna?
- ¡Sí, hombre! Las que están en la mesa tienen que ser - Ależ tak! Te, które są na stole
las de Felipe. muszą być (tymi) Felipe.
- No, las suyas están en su habitación. - Nie, (te) jego są w jego pokoju.
- Pues no sé... A lo mejor son las de Laura. Ella - No to nie wiem... Może (to) są
siempre deja sus cosas por toda la casa. (te) Laury. Ona zawsze zostawia
- Puede ser. swoje rzeczy po całym domu.
- Możliwe.
1. po raz kolejny rodzajnik określony jest
używany samodzielnie, tutaj w znaczeniu "te"
2. jest to długa forma zaimka dzierżawczego,
używana gdy występuje on samodzielnie
(patrz: Obserwacje na dole lekcji)
3. el bolso - torebka (damska); należy odróżnić od
la bolsa - torba (wszystkie inne znaczenia)
- O której godzinie zwykle wracasz - ¿A qué hora vuelves(11) normalmente a casa a comer?
do domu na obiad (dosł. żeby zjeść - Normalmente como a la una y luego vuelvo a mi
obiad)? trabajo.
- Zwykle jem obiad o pierwszej, a
później wracam do mojej pracy. 11. czasownik nieregularny II grupy volver (o:ue) -
wracać
Observaciones Obserwacje
Jak łatwo zauważyć, zaimki nuestro oraz vuestro wyglądają tak samo zarówno w długiej jak i
krótkiej formie
Lección número
Lekcja numer 16
dieciséis
- Mañana no voy a(1) estar en casa. - Jutro nie będzie mnie (dosł. nie
- ¿Por qué no? będę) w domu.
- Es que tengo que ir al médico. - Dlaczego nie?
- ¿A qué hora vas a volver? - Chodzi o to, że muszę iść do
- No sé... Creo que a eso de(2) las cuatro de la tarde. lekarza.
- O której godzinie wrócisz?
1. ir a + infinitivo (bezokolicznik) - jest to - Nie wiem... Sądzę, że około
struktura używana dla wyrażenia czasu czwartej popołudniu.
przyszłego (analogiczna do angielskiego going
to), np. vamos a trabajar (będziemy pracować)
2. a eso de - około
- Przepraszam (cię), masz godzinę?
- Perdona, ¿tienes hora?
- Tak, jest (dosł. są) dokładnie
- Sí, son las doce en punto.
dwunasta.
- Gracias.
- Dziękuję.
Lección número
Lekcja numer 17
diecisiete
- Oiga, por favor, ¿sabe dónde está la Puerta del Sol(6)? - Przepraszam (dosł. proszę
- Sí, tiene que seguir(7) todo recto por esta calle. słuchać), wie (Pan/Pani) gdzie jest
Puerta del Sol (Drzwi Słońca)?
6. zabytkowy budynek w Madrycie - Tak, musi (Pan/Pani) iść dalej
7. czasownik nieregularny III grupy seguir (e:i) - (dosł. kontynuować) cały (czas)
kontynuować, robić coś dalej (uwaga na prosto tą ulicą.
pisownię: yo sigo; w tej osobie znika
niepotrzebna tu litera u, która we wszystkich
innych osobach jest konieczna do oddzielenia
liter g oraz i/e)
- Bardzo źle cię słyszę (dosł. cię - Te oigo muy mal. ¿Puedes bajar(8) un poco la música?
słyszę bardzo źle). Możesz - ¿Cómo?
przyciszyć (dosł. obniżyć) trochę - La música está muy alta. ¡No te oigo!
muzykę? - Ah, que no me oyes. Espera(9), voy a bajar un poquito
- Słucham (dosł. jak)? la radio.
- Muzyka jest bardzo głośna (dosł.
wysoka). Nie słyszę cię! 8. czasownik regularny I grupy bajar - obniżać,
- Aha, że mnie nie słyszysz. schodzić
Poczekaj, przyciszę troszeczkę 9. czasownik regularny I grupy esperar - czekać;
radio. mieć nadzieję
- ¿Conocéis(10) Andalucía? - Znacie Andaluzję?
- No, pero el verano que viene vamos a ir a Sevilla. - Nie, ale w przyszłe lato (dosł.
Conocemos a mucha gente que vive allí y queremos lato, które nadchodzi) pojedziemy
ver qué tal están. do Sewilli. Znamy dużo ludzi,
- Yo no conozco Sevilla, pero sé que es una ciudad którzy tam mieszkają i chcemy
muy bonita. zobaczyć co u nich słychać (dosł.
jak tam są).
10. mówi się conocer algo (znać coś), ale - Ja nie znam Sewilli, ale wiem,
conocer a alguien (znać kogoś) że to bardzo ładne miasto.
Lección número
Lekcja numer 18
dieciocho
- Oye, perdona, ¿me puedes decir cómo llegar(6) a la - (Słuchaj) przepraszam, możesz mi
estación de metro? powiedzieć jak dojść do stacji
- Sí, claro. Es muy fácil. Tienes que seguir todo recto y metra?
luego coger(7) la primera calle a la derecha. La estación - Tak, oczywiście. (To) jest bardzo
de metro está al final de la calle a la izquierda. łatwe. Musisz iść dalej cały (czas)
prosto, a potem skręcić w (dosł.
6. czasownik regularny I grupy llegar - wziąć) pierwszą ulicę w prawo.
przybywać, przychodzić, przyjeżdżać Stacja metra jest na końcu ulicy na
7. czasownik nieregularny II grupy coger - brać; lewo.
nieregularność polega jedynie na zmianie
pisowni pierwszej osoby liczby pojedynczej:
yo cojo; zmiana jest konieczna, gdyż cogo
trzeba by było przeczytać jak kogo
- Zadzwonię do Luisa, żeby - Voy a llamar(8) a Luis para ver si quiere venir a cenar
zobaczyć czy chce przyjść dzisiaj esta noche.
wieczorem na kolację (dosł. zjeść - ¡Me parece una idea buenísima! A lo mejor podemos
kolację). invitar también a su hermana Concha. Es una chica
- (To) mi się wydaje bardzo dobry muy maja.
pomysł! Może możemy też - Sí, es verdad. Voy a preguntar(9) por ella.
zaprosić jego siostrę Conchę. (To)
jest bardzo miła dziewczyna. 8. czasownik regularny I grupy llamar - wołać,
- Tak, (to) jest prawda. Zapytam o dzwonić
nią. 9. czasownik regularny I grupy preguntar - pytać
- (Słuchaj) Teresa, mam coś dla - Oye, Teresa, tengo algo para ti.
ciebie. - ¿Para mí?
- Dla mnie? - Sí, toma. Es un regalo por tu cumpleaños(5).
- Tak, proszę (dosł. weź). (To) jest Felicidades.
prezent na twoje urodziny. - Muchas gracias Pepe.
Wszystkiego najlepszego (dosł, - Y esta botella de vino es de parte de(6) mis padres.
szczęśliwości).
- Bardzo dziękuję, Pepe. 5. el cumpleaños - urodziny (pomimo końcówki -
- A ta butelka wina jest od moich s jest to rzeczownik liczby pojedynczej)
rodziców. 6. de parte de alguien - od kogoś, np. de mi parte
(ode mnie); de su parte (od niej/niego/nich); de
parte de Ana (od Anny)
Observaciones Obserwacje
Podsumowując, tak oto przedstawia się odmiana zaimków osobowych (typu mnie, tobie, itd.)
na przykładzie czasownika gustar (podobać się).
Czyli mówimy np. me gusta ese chico (podoba mi się ten chłopak); a mi madre no le gustan
esos chicos (mojej mamie nie podobają się ci chłopcy).
Warto również podsumować informacje dotyczące podawania godziny. Mówimy więc:
¿Qué hora es? (Która jest godzina?)
Es la una (1:00)
Son las dos (2:00)
Son las tres y cinco (3:05)
Son las cuatro y cuarto (4:15)
Son las cinco y media (5:30)
Son las seis menos cuarto (5:45)
Son las siete menos diez (6:50)
Lección número
Lekcja numer 20
veinte
- Sabes, no tengo muchas ganas(1) de salir hoy. Pero tú - Wiesz, nie mam dużej ochoty na
no tienes por qué quedarte en casa. Puedes ir al wyjście dzisiaj. Ale ty nie musisz
concierto sin mí. (dosł. nie masz dlaczego) zostawać
- ¡Ni hablar! Sin ti no voy a ir a ninguna parte. w domu. Możesz iść na koncert
beze mnie.
1. la gana - ochota (zwykle w liczbie mnogiej); - Nie ma mowy (dosł. ani mówić)!
tener ganas de hacer algo - mieć ochotę na Bez ciebie nie pójdę nigdzie (dosł.
zrobienie czegoś do żadnej części).
- Macie ochotę na deser? Mam - ¿Os apetece(2) postre(3)? Tengo helados de vainilla y
lody waniliowe i czekoladowe. de chocolate.
- Nie, dziękuję. Nie bardzo mam - No, gracias. A mí no me apetece mucho helado. Pero
ochotę na loda. Ale (tak) mam sí me apetece un café.
ochotę na kawę. - Vale, pues te preparo(4) un café. Y tú Jaime, ¿qué me
- Dobrze, więc przygotuję ci kawę. dices?
A ty Jaime, co mi powiesz (dosł. - Yo sí que te voy a pedir(5) un poco de helado.
mówisz)?
- A ja (dosł. ja tak, że) cię poproszę 2. czasownik nieregularny II grupy apetecer (yo
o trochę loda. apetezco) - chcieć, pragnąć, mieć ochotę;
zwykle używany w konstrukcjach typu: me
apetece algo dulce (mam ochotę na coś
słodkiego); ¿qué te apetece hacer? (co masz
ochotę robić); jest to więc dokładnie taka sama
konstrukcja jak w przypadku czasownika
gustar; znaczenie jest podobne do pokazanego
wyżej wyrażenia tener ganas
3. el postre - deser
4. czasownik regularny I grupy preparar -
przygotowywać
5. czasownik nieregularny III grupy pedir (e:i) -
prosić
- ¿Qué estás haciendo(1)? ¡Aquí no se puede fumar(2)! - Co robisz (dosł. jesteś robiący)?
- Tranquila(3), nadie nos está mirando(4). Tutaj nie można palić!
- Spokojnie (dosł. spokojna), nikt
1. estar + gerundio - to konstrukcja wyrażająca na nas nie patrzy.
czynność wykonywaną w tym właśnie
momencie (analogiczna do angielskiego to be
doing sth); patrz: Obserwacje na dole lekcji
2. czasownik regularny I grupy fumar - palić (np.
papierosy)
3. jest to przymiotnik, a więc zwracając się do
mężczyzny trzeba by było powiedzieć tranquilo
4. czasownik regularny I grupy mirar - patrzeć
- Przepraszam, szukam ulicy - Perdone, estoy buscando(5) la calle Alcalá. ¿Me puede
Alcalá. Może mi (Pan/Pani) decir dónde está?
powiedzieć gdzie jest? - Lo siento, no soy de aquí.
- Przykro mi, nie jestem stąd.
5. czasownik regularny I grupy buscar - szukać
Zwykle wstaję o wpół do
dziewiątej. Czasami jestem bardzo
Normalmente me levanto a las ocho y media. A veces śpiący (dosł. mam dużo snu) i śpię
tengo mucho sueño y duermo unos quince minutos jakieś piętnaście minut więcej.
más. Luego desayuno y me ducho. Ahora mismo son Potem jem śniadanie i biorę
las nueve y diez y me estoy duchando. prysznic. Teraz właśnie jest
dziesięć po dziewiątej i (właśnie)
biorę prysznic.
- Co się dzieje? Kto robi ten hałas? - ¿Qué está pasando(6)? ¿Quién está haciendo este
- Bawimy się, mamo. ruido?
- I nie musicie się uczyć? - Estamos jugando(7), mamá.
- Nie. No bo nasza nauczycielka - ¿Y no tenéis que estudiar?
jest chora i jutro nie idziemy do - No. Es que nuestra profesora está enferma y mañana
szkoły. no vamos al colegio.
- Słuchaj, twój dom jest gdzieś tutaj - Oye, ¿tu casa está por aquí cerca?
blisko? - No, está bastante lejos. Al otro lado de la ciudad.
- Nie, jest dosyć daleko. Po drugiej
stronie miasta.
Observaciones Obserwacje
Jak już było wspomniane, konstrukcja estar + gerundio pozwala na opis czynności ciągłej,
wykonywanej w danym momencie, np. ahora no puedo jugar contigo porque estoy hablando
por teléfono (teraz nie mogę się z tobą bawić, bo rozmawiam przez telefon).
Lección número
Lekcja numer 22
veintidós
- Álvaro, możesz mi proszę podać - ¿Álvaro, me puedes pasar el pan, por favor?
chleb? - Bueno, yo tampoco llego(2).
- No cóż, ja też nie dosięgam. - Ya te lo paso yo.
- Już ja ci go podam.
2. llegar - przybywać, ale też dosięgać
Observaciones Obserwacje
Kolejny typ zaimków osobowych (typu mnie, ciebie, jego, itd.) wygląda na przykładzie
czasownika conocer następująco:
Lección número
Lekcja numer 23
veintitrés
- No sé qué ropa ponerme para la entrevista de - Nie wiem jakie ubranie włożyć
trabajo. na rozmowę (dosł. wywiad) o
- ¿Por qué no te pones tus pantalones negros? Son pracę.
muy elegantes. - Dlaczego nie włożysz twoich
- Es que no me siento(10) muy cómodo en ellos. czarnych spodni? Są bardzo
eleganckie.
10. czasownik nieregularny zwrotny III grupy - No bo nie czuję się w nich
sentirse (e:ie) - czuć się bardzo wygodnie.
Lección número
Lekcja numer 24
veinticuatro
- ¿Puedes decirle al Señor García que lo estoy - Możesz powiedzieć (mu) panu
esperando en mi despacho? García, że czekam na niego w
- Sí, ahora se(1) lo digo. moim gabinecie?
- Tak, zaraz mu to powiem.
1. zgodnie z tym co było dotąd powiedziane o
zaimkach, to zdanie powinno brzmieć: le lo
digo; nie jest to jednak poprawne i zamienia się
na se lo digo; wyjaśnienie patrz: Obserwacje na
dole lekcji
- Jaki jest twój chłopak? Nosi - ¿Cómo es tu novio? ¿Lleva barba(6) o bigote(7)?
brodę albo wąsy? - No. Le gusta estar afeitado.
- Nie. Lubi być ogolony. - ¿Lleva gafas?
- Nosi okulary? - Tampoco.
- Też nie.
6. la barba - broda
7. el bigote - wąsy
- Cada vez que mi hijo me pide el coche se lo dejo y al - (Za) każdym razem kiedy mój syn
final yo tengo que coger el metro. mnie prosi o samochód, daję (dosł.
- ¿Por qué no le haces coger(8) el metro a él? zostawiam) mu go i ostatecznie ja
muszę jechać (dosł. brać) metrem.
- Dlaczego nie sprawisz (dosł. jego
zrobisz), żeby to on jeździł (dosł.
8. jest to konstrukcja analogiczna do angieskiego brał) metrem?
make sb do sth (sprawić, żeby ktoś coś zrobił);
po hiszpańsku to np. mis padres me hacen
comer (moi rodzice sprawiają, że jem - w
sensie: zmuszają mnie)
Observaciones Obserwacje
W tej lekcji można było zaobserwować zachowanie dwóch zaimków osobowych stojących
obok siebie. W większości przypadków nie dzieje się nic nadzwyczajnego. Pewne zmiany
następują tylko w trzeciej osobie liczby pojedynczej oraz mnogiej. A tak to wygląda na
przykładzie czasownika decir:
Zmiana ta wynika jedynie ze względów fonetycznych, aby nie powtarzać zaraz koło siebie
litery l. Tak więc zawsze gdy obok siebie miałyby występować zaimki le lo, le la, les lo, les la
- ten pierwszy zamienia się na se.
Lección número
Lekcja numer 25
veinticinco
- Uczyliśmy się cały tydzień do - Hemos estudiado toda la semana para este exámen...
tego egzaminu... - ¿Y qué tal os ha ido?
- I jak wam poszło? - Pues bastante mal. Creo que todos lo hemos
- No więc dosyć źle. Myślę, że suspendido(1).
wszyscy go oblaliśmy.
1. czasownik regularny II grupy suspender - nie
zdać, oblać
- ¿Ya tenéis los resultados de vuestro exámen? - Macie już wyniki waszego
- Sí, desde ayer. egzaminu?
- ¿Y qué tal? ¿Lo habéis aprobado(2)? - Tak, od wczoraj.
- Sí. Hemos tenido mucha suerte. - I jak? Zdaliście (go)?
- Tak. Mieliśmy dużo szczęścia.
2. czasownik nieregularny I grupy aprobar (o:ue)
- zdać, zaliczyć
Observaciones Obserwacje
Czas przeszły przedstawiony w tej lekcji to Pretérito Perfecto. W Hiszpanii jest to chyba
najczęściej pojawiający się w języku mówionym czas, rzadziej używany w pisowni. W
Ameryce Łacińskiej raczej nie jest w ogóle używany. Więcej o zastosowaniu można się
dowiedzieć ze strony o gramatyce (Pretérito Perfecto de Indicativo).
Jeśli chodzi o tworzenie tego czasu, to łatwo zauważyć, że posługujemy się tutaj
czasownikiem posiłkowym (haber). Czasownik ten odmieniamy przez osoby, a następnie
dodajemy tzw. participio czasownika, którego chcemy użyć. Participio tworzy się przez
dodanie do tematu czasownika końcówki -ado (dla czasowników I grupy) lub -ido (dla
czasowników II oraz III grupy), np. hablar - hablado, tener - tenido, dormir - dormido.
Niektóre czasowniki mają niestety nieregularną formę participio. Szczegóły można znaleźć na
stronie gramatycznej (Participio Pasado).
Tak więc wygląda odmiana przez osoby w Pretérito Perfecto na przykładzie czasownika
conocer:
yo he conocido - ja poznałem/-am
tú has conocido - ty poznałeś/-aś
él/ella/usted ha conocido - on/ona/Pan/Pani poznał/-a
Lección número
Lekcja numer 26
veintiséis
- ¿Te has apuntado(1) a algún curso de inglés? - Zapisałeś się na jakiś kurs
- Sí, empiezo las clases la semana que viene. angielskiego?
- Tak, zaczynam lekcje w
1. wiele z poznanych już wcześniej czasowników przyszłym tygodniu.
występuje również w formie zwrotnej; np.
apuntar - zapisywać, apuntarse - zapisywać się
- Trzeba mieć 21 lat, żeby wejść do - Hay que tener 21 años para entrar en ese bar. Yo sólo
tego baru. Ja mam tylko 19. Ile ty tengo 19. ¿Cuántos años tienes tú?
masz lat? - Yo tengo justo 21(2).
- Ja mam dokładnie 21.
2. warto zaobserwować, że mówi się veintiuno,
ale veintiún años; liczba 1 (tak jak 21, 31, 41
itd.) zawsze występuje w formie skróconej, gdy
stoi tuż przed rzeczownikiem rodzaju
męskiego; np. jeden chłopiec to un chico (a nie
uno chico); natomiast jedna dziewczyna to una
chica; czyli liczba 1 jest w tym wypadku
tożsama z rodzajnikiem nieokreślonym
- Co (mu) się stało Miguelowi? - ¿Qué le ha pasado a Miguel? ¿Por qué está en el
Dlaczego jest w szpitalu? hospital?
- No, (to) jest długa historia... - Bueno, es una larga historia...
- Możesz mi ją opowiedzieć? - ¿Puedes contármela(5)?
Observaciones Obserwacje
Nadszedł już czas, żeby usystematyzować wiadomości dotyczące liczb. Niektóre z nich
odmieniają się przez rodzaj!
0 cero
1 uno/una
2 dos
3 tres
4 cuatro
5 cinco
6 seis
7 siete
8 ocho
9 nueve
10 diez
11 once
12 doce
13 trece
14 catorce
15 quince
16 dieciséis
17 diecisiete
18 dieciocho
19 diecinueve
20 veinte
21 veintiuno/a
22 veintidós
23 veintitrés
30 treinta
31 treinta y uno/a
32 treinta y dos
40 cuarenta
41 cuarenta y uno/a
42 cuarenta y dos
50 cincuenta
60 sesenta
70 setenta
80 ochenta
90 noventa
100 cien
101 ciento uno/a
102 ciento dos
157 ciento cincuenta y siete
200 doscientos/as
300 trescientos/as
400 cuatrocientos/as
500 quinientos/as
600 seiscientos/as
700 setecientos/as
800 ochocientos/as
900 novecientos/as
1000 mil
1998 mil novecientos noventa y ocho
2000 dos mil
2003 dos mil tres
1 000 000 un millón
2 000 000 dos millones
Lección número
Lekcja numer 27
veintisiete
- ¿A qué hora has quedado(1) con tu jefe? - O której godzinie umówiłeś się z
- A las nueve y cuarto. twoim szefem?
- Ya son las nueve menos cinco. Tienes que darte - Kwadrans po dziewiątej.
prisa. - Już jest za pięć dziewiąta. Musisz
się pospieszyć (dosł. dać sobie
1. quedar to też umówić się pośpiech).
Observaciones Obserwacje
1. primero/a
2. segundo/a
3. tercero/a
4. cuarto/a
5. quinto/a
6. sexto/a
7. séptimo/a
8. octavo/a
9. noveno/a
10. décimo/a
Liczby primero oraz tercero przyjmują formę skróconą, gdy stoją tuż przed rzeczownikiem
rodzaju męskiego, np. primer piso (pierwsze piętro), tercer curso (trzeci rok studiów).
Lección número
Lekcja numer 28
veintiocho
- W którym roku skończysz studia? - ¿En qué año vas a acabar tu carrera(5)?
- W 2005. Już mi mało brakuje - En 2005. Ya me queda poco.
(dosł. zostaje).
5. la carrera - bieg, wyścig; studia
Observaciones Obserwacje
Lección número
Lekcja numer 29
veintinueve
- Robiliście coś ciekawego w ten - ¿Habéis hecho algo interesante este fin de semana?
weekend? - Hemos ido a una fiesta en casa de Enrique.
- Poszliśmy na imprezę do domu - ¿Lo habéis pasado bien?
Enrique. - Sí, nos hemos divertido(3) muchísimo.
- Dobrze się bawiliście (dosł.
spędziliście to dobrze)? 3. czasownik nieregularny zwrotny III grupy
- Tak, świetnie się bawiliśmy. divertirse (e:ie) - bawić się, rozerwać się
Brakuje wam witamin. Jedzcie Os hacen falta(4) vitaminas. Comed mucha fruta.
dużo owoców (dosł. owocu).
4. hacer falta - brakować, być potrzebnym; np. me
hace falta un buen amigo - potrzebuję dobrego
przyjaciela
- Rafa jest wyższy niż Sergio. - Rafa es más alto que Sergio.
- Tak, ale Jorge jest najwyższy ze - Sí, pero Jorge es el más alto de todos. Mide(5) 1 metro
wszystkich. Ma (dosł. mierzy) 1 98 centímetros.
metr 98 centymetrów.
5. czasownik nieregularny III grupy medir (e:i) -
mierzyć
- Podoba ci się Lola?
- ¿Te gusta Lola? - Tak, ale bardziej podoba mi się
- Sí, pero me gusta más Patricia. Es mucho más Patricia. Jest dużo bardziej
atractiva que Lola. atrakcyjna niż Lola.
- ¿Y Belén? - A Belén?
- Ella es la más guapa de todas. - Ona jest najładniejsza ze
wszystkich.
Observaciones Obserwacje
Ta lekcja rozpoczyna dłuższy temat, jakim jest tryb rozkazujący. Tu pojawiają się
podstawowe zasady jego tworzenia dla drugiej osoby liczby pojedynczej oraz mnogiej. Jeśli
chodzi o liczbę pojedynczą, to wystarczy z trybu oznajmującego obciąć końcową literę s, np.:
hablas (mówisz) - habla (mów)
bebes (pijesz) - bebe (pij)
vives (żyjesz) - vive (żyj)
Czyli forma ta wygląda identycznie jak trzecia osoba liczby pojedynczej w trybie
oznajmującym (np. él habla, ella bebe, etc.). Od tej reguły można znaleźć trochę wyjątków,
gdyż niektóre czasowniki przyjmują tu skróconą formę.
Natomiast druga osoba liczby mnogiej w trybie rozkazującym jest zawsze tworzona w sposób
regularny. Warto o tym pamiętać, gdyż nawet jeśli wszystkie inne osoby mają w tym trybie
formę nieregularną, druga osoba liczby mnogiej pozostaje regularna. A tworzy się ją poprzez
odcięcie od bezokolicznika końcowej litery r oraz zastąpienie jej literą d, np.:
contar (opowiadać) - contad (opowiedzcie)
tener (mieć) - tened (miejcie)
venir (przychodzić) - venid (przyjdźcie)
Lección número
Lekcja numer 30
treinta
- ¡Qué frío hace! Voy a cerrar(1) la ventana, ¿vale? - Ale jest (dosł. robi) zimno!
- Sí, ciérrala. Zamknę okno, dobrze?
- Tak, zamknij je.
1. czasownik nieregularny I grupy cerrar (e:ie) -
zamykać
Observaciones Obserwacje
Oto ciąg dalszy trybu rozkazującego. Gdy chcemy połączyć czasownik w trybie
rozkazującym z jakimś zaimkiem, musi on zostać umieszczony tuż za czasownikiem, np.: