आर्थिक सर्वेक्षण २०७८ - ७९

आर्थिक सर्वेक्षण २०७8/७9
नेपाल सरकार
अथि मन्त्रालय
र्सिं हदरबार, काठमाडौं
प्राक्कथन
कोर्िड-19 महामारीको प्रिार्व न्त्यून िई आर्थिक-सामाजिक िीर्वन क्रमश: सामान्त्य बन्त्दै गएको छ।
चालु आर्थिक र्वर्िमा आर्थिक र्वृद्धिदर 5.84 प्रर्िशि हुने अनुमान रहेको छ। बेमौसमी बर्ािको कारण
धानर्वालीमा हुन गएको क्षर्ि एर्विं कोर्िड-19 को ओर्मक्रोन िाइरसको प्रिार्वले गदाि लक्ष्यअनुसारको
आर्थिक र्वृद्धि दर हार्सल हुन िने सकेन। यद्यद्धप, बाह्य क्षेर बाहेकका आर्थिक पररसूचकहरू
सन्त्िोर्िनक नै रहेका छन्।
अथििन्त्र पुनरूत्थान सँगै आन्त्िररक मागको र्वृद्धि र बाह्य क्षेरको दबाबको कारण मूल्यमा चाप परे को
छ। आन्त्िररक माग पूर्ििका लार्ग आयािमा बढोत्तरी हुँदा र्वस्िु व्यापार घाटा बढे को छ िसका कारण
चालु खािा घाटा र शोधनान्त्िर घाटा पर्न बढे को छ। अन्त्िरािद्धिय रूपमा आपूर्िि श्रृङ्खलामा आएको
ू िएको छ। सरकारले बाह्य क्षेरमा परे को चाप
अर्वरोधको असर आन्त्िररक बिारमा पर्न अनुिि
सम्बोधन गनि अर्वलम्बन गरे का नीर्िहरूबाट केही हदसम्म सकारात्मक नर्ििा प्राप्त हुँदै गएको छ।
द्धर्वगिदे जख नै कुल गाहिस््य उत्पादनमा कृद्धर् क्षेरको योगदान घट्दै गएको छ िने सेर्वा क्षेरको
योगदान बढ्दै गएको छ। उद्योग क्षेरको योगदान िने कररब जस्थर रहे को छ। दुई दशक अजघ कुल
गाहिस््य उत्पादनमा कृद्धर्, उद्योग र सेर्वा क्षेरको योगदान क्रमश: ३७.४ प्रर्िशि, १७.५ प्रर्िशि र
४५.१ प्रर्िशि रहेकोमा चालु आर्थिक र्वर्िमा यस्िो योगदान क्रमश: २३.९ प्रर्िशि, १४.३ प्रर्िशि
र ६१.८ प्रर्िशि रहने अनुमान छ। यसले अथििन्त्रको सिं रचनामा पररर्वििन िई नेपालको अथििन्त्र
क्रमश: कृद्धर्प्रधान अथििन्त्रबाट सेर्वाप्रधान अथििन्त्रमा रूपान्त्िरण हुँदै गएको दे खाउँ छ। यद्यद्धप, कुल
गाहिस््य उत्पादनमा उद्योग क्षेरको योगदान र्वृद्धि गरी उत्पादनशील रोिगारी र्सििना गनि थप प्रयास
गनुप
ि ने अर्वस्था छ।
चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म सरकारको नीर्ि िथा कायिक्रम र र्वाद्धर्क

ि बिेटको कायािन्त्र्वयनबाट
हार्सल िएका उपलजधध, ि्याङ्कको सङ्कलन र द्धर्वश्लेर्ण गरी आर्थिक सर्वेक्षण 2078/79 प्रकाशन
गररएको छ। यस आर्थिक सर्वेक्षणमा समद्धिगि आर्थिक पररसूचकहरू, िौर्िक पूर्वािधार िथा सामाजिक
क्षेरका सूचकहरूको साथै प्रदे श र स्थानीय िहका आर्थिक-सामाजिक अर्वस्था समेिको द्धर्वर्वेचना
गररएको छ। त्यस्िै , यस सर्वेक्षणमा दीघिकालीन द्धर्वकास लक्ष्य, आकजस्मक दाद्धयत्र्व, िलर्वायु पररर्वििन
िथा र्निी क्षेरसँग सम्बजन्त्धि द्धर्वर्यलाई समेि समार्वेश गररएको छ।
प्रस्िुि आर्थिक सर्वेक्षण अथिशास्त्री, अनुसन्त्धानकिाि, उद्योगपर्ि, व्यर्वसायी, जशक्षक, द्धर्वद्याथीलगायि सबै
सरोकारर्वालाहरूलाई उपयोगी हुने द्धर्वश्वास र्लएको छु । अन्त्त्यमा, आर्थिक सर्वेक्षण 2078/79 ियार
पानि आर्वश्यक द्धर्वर्वरण र ि्याङ्क उपलधध गराउनु हुने सबै र्नकाय र पदार्धकारी िथा ियारीमा
सिं लग्न हुने कमिचारीहरूलाई धन्त्यर्वाद ददन चाहन्त्छु ।
िेठ, 2079 िनादिन शमाि "प्रिाकर"

अथि मन्त्री
द्धर्वर्य सूची
प्राक्कथन
िार्लका सूची
चाटि सूची
छोटकरी रूप
कायिकारी सारािंश
१. समग्र आर्थिक जस्थर्ि 1
2. सार्वििर्नक द्धर्वत्त 28
3. मूल्य 62
4. द्धर्वत्तीय क्षेर 64
5. बाह्य क्षेर 80
6. गररबी र्नर्वारण र रोिगारी 85
7. कृद्धर्, र्वन िथा िूर्मसुधार 95
8. उद्योग, र्वाजणज्य, आपूर्िि, पयिटन र सिं स्कृर्ि 121
9. शहरी द्धर्वकास, आर्वास िथा ऊिाि 139
10. िौर्िक पूर्वािधार, यािायाि िथा सञ्चार 144
11. सामाजिक क्षेर 157
१2. िूकम्पपर्छको पुन:र्नमािण 184
13. सुशासन र प्रशासन 187
14. कोर्िड-19 बाट प्रिाद्धर्वि अथििन्त्रको पुनरूत्थानका प्रयासहरू 192
15. प्रादे जशक आर्थिक िथा सामाजिक जस्थर्ि 196
16. िलर्वायु पररर्वििन 220
17. दीघिकालीन द्धर्वकास लक्ष्य 225
समद्धिगि आर्थिक पररसूचकहरू
अनुसूचीहरू
िार्लका सूची
िार्लका 1(क) : द्धर्वश्व आर्थिक र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा) 2
िार्लका 1(ख) ु िथा चीनको आर्थिक र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा)
: दजक्षण एजशयाली मुलक 3
िार्लका १(ग) : द्धर्वश्वको मुद्रास्फीर्ि (उपिोक्ता मूल्यमा आधाररि, प्रर्िशि) 4
िार्लका १(घ) ु िथा चीनको मुद्रास्फीर्ि
िार्लका १(ङ) : द्धर्वश्व व्यापारको प्रर्वृजत्त (र्वाद्धर्क
ि प्रर्िशि पररर्वििन) 6
िार्लका १(च) ु िथा चीनको चालु खािा सन्त्िुलन (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा)
िार्लका २(क) : सिं घ, प्रदे श र स्थानीय िहको एकीकृि खचि द्धर्वर्वरण (रू. करोडमा) 29
िार्लका २(ख) : सङ्घीय सरकारको द्धर्वत्तको जस्थर्ि 31
िार्लका २(ग) : सङ्घीय सजिि कोर्को अर्वस्था (रू. करोडमा) 32
िार्लका २(घ) : सार्वििर्नक द्धर्वत्तका सूचक (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा) 33
िार्लका २(ङ) : सङ्घीय सरकारको चालु खचिको कायाित्मक सिं रचना (प्रर्िशिमा) 39
िार्लका २(च) ँ ीगि खचिको कायाित्मक द्धर्वर्वरण (प्रर्िशिमा)
: सङ्घीय सरकारको पुि 40
िार्लका २(छ) : व्यजक्तगि िथा व्यार्वसाद्धयक स्थायी लेखा नम्बर र्लएका करदािाको द्धर्वर्वरण 46
िार्लका २(ि) : सरकारी आय सरिं चना (रू.करोडमा) 46
िार्लका २(झ) : सङ्घीय आय सिं रचना (रू. करोडमा) 47
िार्लका २(ञ) : सङ्घीय सरकारी खचिमा आय, रािस्र्व, अनुदान र ऋणको अनुपाि 47
िार्लका २(ट) : द्धर्वगि ३ र्वर्िको सङ्घीय रािस्र्वको सिं रचना (कुल रािस्र्वको प्रर्िशिमा) 48
िार्लका २(ठ) : आन्त्िररक कर रािस्र्व र आयािमा आधाररि कर रािस्र्व सिं रचना (रू. करोडमा) 49
िार्लका २(ड) : सङ्घीय द्धर्विाज्य कोर् र सङ्घीय सजिि कोर्मा सङ्कलन िएको रािस्र्व द्धर्वर्वरण (रू. करोडमा) 49
िार्लका २(ढ) : बाँडफाँट पर्छको रािस्र्व द्धर्वर्वरण (रू. करोडमा) 50
िार्लका २(ण) : रोयल्टी सङ्कलनको द्धर्वर्वरण (रू. करोडमा) 50
िार्लका २(ि) ु ानी गनि बाँकी सार्वििर्नक ऋण िथा साँर्वा द्धफिाि र धयाि खचि (रू. करोडमा)
: िक्त 54
िार्लका २(थ) : अन्त्िर सरकारी द्धर्वत्त हस्िान्त्िरण (रू. करोडमा) 57
िार्लका २(द) : िूकम्प पश्चािको पुन:र्नमािण िथा पुनस्थािपनासम्बन्त्धी कायिको खचि र दाद्धयत्र्व 60
िार्लका ४(क) : द्धर्वत्तीय क्षेर सबलिाका प्रमुख सू चकहरू 65
िार्लका ४(ख) ु ानी कारोबार
: द्धर्वद्युिीय िक्त 67
िार्लका ४(ग) : प्रमुख मौदद्रक योगाङ्कहरूको र्वाद्धर्क
ि द्धर्वन्त्दुगि पररर्वििन (प्रर्िशिमा) 68
िार्लका ४(घ) : बैकदर, पुनकििाि दर र अर्नर्वायि नगद अनुपाि (प्रर्िशिमा) 69
िार्लका ४(ङ) : धयािदरको प्रर्वृजत्त (प्रर्िशिमा) 70
िार्लका ४(च) : सहुर्लयिपूणि किाि (रू.करोडमा) 73
िार्लका ४(छ) : र्धिोपर अिौर्िकीकरणको अर्वस्था 77
िार्लका ४(ि) : िीर्वन िथा र्निीर्वन बीमा क्षेरको लगानीयोग्य साधन (रू. करोडमा) 78
िार्लका ४(झ) : र्नक्षेप िथा किाि सुरक्षण कोर्ले प्रदान गरे को सुरक्षणको अर्वस्था 79
िार्लका ५(क) : द्धर्वप्रेर्ण आप्रर्वाहको अर्वस्था 83
िार्लका ५(ख) ु ानीको अर्वस्था
: लािािंश िक्त 84
i
िार्लका ६(क) : श्रम स्र्वीकृर्ि र्लने द्धर्वदे शी नागररकको सङ््या 86
िार्लका ६(ख) : प्रधानमन्त्री रोिगार कायिक्रमबाट र्सजििि रोिगारीको द्धर्वर्वरण 87
िार्लका ६(ग) : िराई मधेश समृद्धि कायिक्रमको कायािन्त्र्वयन अर्वस्था 88
िार्लका ६(घ) : श्रम स्र्वीकृर्ि र्लई र्वैदेजशक रोिगारीमा गएका कामदारको द्धर्वर्वरण (सङ््यामा) 89
िार्लका ६(ङ) : दे शगि र्वैदेजशक रोिगारीको जस्थर्ि (सङ््या) 91
िार्लका ६(च) : र्वैदेजशक रोिगारीको क्रममा मृत्यु हुनेहरूको सङ््या र आर्थिक सहायिाको द्धर्वर्वरण 91
िार्लका ६(छ) : र्वैदेजशक रोिगारीसम्बन्त्धी से र्वा र्लनेहरूको द्धर्वर्वरण (सङ््यामा) 92
िार्लका ६(ि) : सामाजिक सुरक्षा कोर्मा आबि िएका रोिगारदािा िथा योगदानकिािसम्बन्त्धी द्धर्वर्वरण 93
िार्लका ६(झ) ु ानीसम्बन्त्धी द्धर्वर्वरण
: योगदानमा आधाररि सामाजिक सुरक्षा कायिक्रम अन्त्िगिि दार्वी िक्त 94
िार्लका ७(क) : न्त्यूनिम समथिन मूल्य िोद्धकएका र्वस्िुहरू 96
िार्लका ७(ख) : कृद्धर् बालीको उत्पादन जस्थर्ि 99
िार्लका ७(ग) : प्रर्िव्यजक्त दूध र अण्डा उपलधधिा 105
िार्लका ७(घ) : द्धर्वगि १० आर्थिक र्वर्िको स्रोि बीऊ उत्पादन िथा बालीको िाि उन्त्मोचन द्धर्वर्वरण (सङ््या) 111
िार्लका ७(ङ) : पशुपालन र िरकारी खेिी किािको जस्थर्ि 113
िार्लका ७(च) ु हरूको र्वन क्षेरको जस्थर्ि
: र्छमेकी मुलक 115
िार्लका ७(छ) : आर्थिक र्वर्ि 207७/7८ को अन्त्त्यसम्ममा र्वनहरूको द्धर्वर्वरण 116
िार्लका ७(ि) : र्वन्त्यिन्त्िुको सङ््याको जस्थर्ि 116
िार्लका ७(झ) : नमूना परीक्षणको सङ््या 117
िार्लका ७(ञ) : सिं रजक्षि क्षेर भ्रमण गने पयिटक सङ््या र सिं रजक्षि क्षेरबाट सङ्कर्लि रािस्र्व 119
िार्लका ८(क) : उद्योग दिाि द्धर्वर्वरण (लगानी रू. करोडमा) 122
िार्लका ८(ख) : उद्योग र्वगीकरण अनुसार दिाि र लगानी (रू.करोडमा) 122
िार्लका ८(ग) : र्वगीकरणका आधारमा द्धर्वदे शी लगानी स्र्वीकृि िएका उद्योगहरूको द्धर्वर्वरण 124
िार्लका ८(घ) : दे शगि रूपमा द्धर्वदे शी लगानी 125
िार्लका ८(ङ) : औद्योर्गक बौद्धिक सम्पजत्तको द्धर्वर्वरण 128
िार्लका ८(च) : पेट्रोर्लयम पदाथिको आयाि एर्विं द्धर्वक्री द्धर्वर्वरण 131
िार्लका ८(छ) : क्षेर अनुसार प्रर्िष्ठान र सिं लग्न िनशजत्त (सङ््यामा) 132
िार्लका ८(ि) : प्रदे शगिरूपमा रहे का प्रर्िष्ठान (सङ््यामा) 133
िार्लका ८(झ) : प्रदे श अनुसार सिं लग्न िनशजक्त 133
िार्लका ८(ञ) : व्यर्वसाय शुरू गरे को र्वर्ि, प्रर्िष्ठानहरूको सङ््या र सिं लग्न िनशजक्त 134
िार्लका ९(क) : क्षेरगि द्धर्वद्युि खपि (र्गगार्वाट घण्टामा) 143
िार्लका १०(क) : सिं घबाट गररएको सडक द्धर्वस्िार (द्धकलोर्मटरमा) 144
िार्लका १०(ख) : पर्छल्लो पाँच र्वर्िको सडक सञ्िालको जस्थर्ि 145
िार्लका १०(ग) : प्रादे जशक र स्थानीय सडक सञ्िालको सडक द्धर्वर्वरण 145
िार्लका १०(घ) : िौगोर्लक क्षेर अनुसार स्थानीय सडक द्धर्वस्िार (द्धकलोर्मटरमा) 146
िार्लका १०(ङ) : रे लमागि र ट्रयाक बेडको द्धर्वर्वरण (द्धकलोर्मटर) 148
िार्लका १०(च) : ब्रोडधयाण्ड ईन्त्टरनेट सेर्वा पुगेको द्धर्वर्वरण 149
ii
िार्लका १०(छ) : द्धर्वर्िन्न जिल्लाहरूमा दिाि िएका परपर्रकाको द्धर्वर्वरण 152
िार्लका १०(ि) : िार्ागि रूपमा दिाि िएका परपर्रकाको द्धर्वर्वरण 152
िार्लका १०(झ) : श्रव्य-दृष्यसम्बन्त्धी इिािि सङ््या 153
िार्लका १०(ञ) : सूचना, सञ्चार िथा प्रद्धर्वर्धका क्षेरमा उल्ले्य प्रगर्ि 154
िार्लका १०(ट) : टे र्लफोन सेर्वा द्धर्वस्िार 156
िार्लका १०(ठ) : डाटा/इन्त्टरनेट सेर्वा प्रयोगकिािको सङ््या 156
िार्लका ११(क) : सामाजिक क्षेर द्धर्वकासका पररसूचक 157
िार्लका ११(ख) : नेपालको पर्छल्लो ३ दशकको मानर्व द्धर्वकासको अर्वस्था 158
िार्लका ११(ग) : शैजक्षक सूचकमा आधाररि उपलजधधहरू 160
िार्लका ११(घ) : द्धर्वद्यालय प्रकार अनुसारका द्धर्वद्यालयको द्धर्वर्वरण 161
िार्लका ११(ङ) : सामुदाद्धयक र सिं स्थागि द्धर्वद्यालयमा कायिरि जशक्षक द्धर्वर्वरण २०७8 162
िार्लका ११(च) : द्धर्वद्यालयगि र िहगि जशक्षकको लैं द्धिक द्धर्वर्वरण 162
िार्लका ११(छ) : द्धर्वद्यालय िहमा द्धर्वद्याथी िनािको अर्वस्था 163
िार्लका ११(ि) : शैजक्षक र्वर्ि २०७8 मा िहगि द्धर्वद्याथी िनािको अर्वस्था 164
िार्लका ११(झ) : िहगि द्धर्वद्याथी िनािदरसम्बन्त्धी द्धर्वर्वरण (शैजक्षक र्वर्ि 207८) 164
िार्लका ११(ञ) : SEE (साद्धर्वक एस.एल.सी.) २०७७ परीक्षाको द्धर्वर्वरण 165
िार्लका ११(ट) : माध्यर्मक जशक्षा उत्तीणि परीक्षा (कक्षा १२), 2078 165
िार्लका ११(ठ) : स्र्वास््यसम्बन्त्धी सूचकहरू (2078 फागुन) 170
िार्लका ११(ड) : कोर्िड-19 को परीक्षण सिं क्रमण र मृत्युसम्बन्त्धी द्धर्वर्वरण 170
िार्लका ११(ढ) : स्र्वास््य सिं स्था, शैय्या र िनशजक्तको द्धर्वर्वरण 172
िार्लका ११(ण) : द्धर्वस्िाररि खोप एर्विं राद्धिय पोर्लयो खोप (सङ््यामा) 173
िार्लका ११(ि) : द्धर्वपन्न नागररक और्धी उपचार (सङ््यामा) 175
िार्लका ११(थ) : आधारिूि खानेपानी िथा सरसफाइको जस्थर्ि 175
िार्लका ११(द) : खानेपानी िथा सरसफाइबाट लािाजन्त्र्वि व्यजक्त (सङ््यामा) 176
िार्लका ११(ध) : पुनस्थािपना केन्त्द्रबाट सेर्वा र्लनेको द्धर्वर्वरण 178
िार्लका ११(न) : हराएका बालबार्लकाको सङ््या 179
िार्लका ११(प) : सडक बालबार्लका उद्वार सिं रक्षण िथा व्यर्वस्थापनसम्बन्त्धी द्धर्वर्वरण 180
िार्लका ११(फ) : बालगृहबाट उद्वार गररएका बालबार्लकाको द्धर्वर्वरण 180
िार्लका ११(ब) : प्रत्यक्ष लैद्धिक उत्तरदायी बिेट 181
िार्लका ११(ि) : व्यजक्तगि घटना दिाि गने सङ््या (गि र्वर्िहरूको ि्याङ्क अफलाइन सद्धहि कुल सङ््या र यस
र्वर्िको फागुन मसान्त्िको अनलाईन दिाि िएको मार) 182
िार्लका ११(म) : सामाजिक सुरक्षा ित्ता प्राप्त गने लािग्राहीको द्धर्वर्वरण 183
िार्लका १२(क) : र्निी आर्वास पुन:र्नमािणको अर्वस्था (सङ््यामा) 184
िार्लका १२(ख) : क्षर्ि िएका सार्वििर्नक सिं रचना पुन:र्नमािणको अर्वस्था (सङ््यामा) 185
िार्लका १३(क) : हालसम्मको सेर्वागि सङ्घीय दरर्वन्त्दी द्धर्वर्वरण 188
िार्लका १३(ख) : सेर्वाको आधारमा मद्धहला/पुरुर् र्निामिी कमिचारी* द्धर्वर्वरण 189
iii
िार्लका १३(ग) : समार्वेशी िथा खुला द्धर्वज्ञापनबाट र्सफाररस िएका उम्मेदर्वारको अनुपाि 190
िार्लका १५(क) : प्रदे शगि आर्थिक िथा सामाजिक पररसूचक 200
िार्लका १५(ख) ँ ीगि खचिको प्रर्वृजत्त
: प्रदे श सरकारको पुि 202
िार्लका १५(ग) : आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा प्रदे श सजिि कोर्को अर्वस्था (रू. करोडमा) 203
िार्लका १५(घ) : प्रदे श सरकारको खचि अर्वस्था *
(रू.करोडमा) 204
िार्लका १५(ङ) : स्थानीय िहको खचि अर्वस्था (रू. करोडमा) 205
िार्लका १५(च) : प्रदे शगि रूपमा बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाका शाखा (२०७८ फागुन मसान्त्ि) 205
िार्लका १५(छ) : िीर्वन िथा र्निीर्वन बीमकको शाखा सिं ्या 206
िार्लका १५(ि) : प्रधानमन्त्री रोिगार कायिक्रमबाट र्सजििि रोिगारीको द्धर्वर्वरण 206
िार्लका १५(झ) : चालु आर्थिक र्वर्िमा प्रमुख खाद्यान्न बालीको प्रदे शगि उत्पादन अनुपाि 207
िार्लका १५(ञ) : प्रदे शगि र्वन क्षेरको जस्थर्ि 208
िार्लका १५(ट) : द्धर्वदे शी लगानी स्र्वीकृर्ि पाएका उद्योगहरूको प्रदे शगि द्धर्वर्वरण (सिं ्या) 209
िार्लका १५(ठ) : लघु, घरे ल ु िथा साना उद्योगहरूको प्रदे शगि द्धर्वर्वरण 209
िार्लका १५(ड) : प्रदे शगिरूपमा दिाि िएका कम्पनीहरूको द्धर्वर्वरण 210
िार्लका १५(ढ) : राद्धिय प्रशारण र्ग्रडबाट द्धर्वद्युि पहुँच प्राप्त प्रदे शगि िनसङ््या (प्रर्िशिमा) 210
िार्लका १५(ण) : प्रदे शगि द्धर्वद्युि उत्पादन क्षमिा 211
िार्लका १५(ि) : द्धर्वद्युिीकरणको अर्वस्था 211
िार्लका १५(थ) : प्रादे जशक र स्थानीय सडक सञ्जालको प्रदे शगि सडकको द्धर्वर्वरण (द्धकलोर्मटर) 212
िार्लका १५(द) : प्रादे जशक र स्थानीय सडक द्धर्वर्वरण (द्धकलोर्मटर) 213
िार्लका १५(ध) : स्थानीय िहको केन्त्द्रसम्म सडक पहुँच अर्वस्था 213
िार्लका १५(न) : प्रदे शअनुसार द्धर्वर्िन्न िहका द्धर्वद्यालयको द्धर्वर्वरण 214
िार्लका १५(प) : सामुदाद्धयक द्धर्वद्यालयमा िहगि द्धर्वद्यालय, द्धर्वद्याथी र जशक्षक अनुपाि 214
िार्लका १५(फ) : सामुदाद्धयक द्धर्वद्यालयमा कायिरि जशक्षकको प्रदे शगि द्धर्वर्वरण 215
िार्लका १५(ब) : प्रदे शगि रूपमा द्धर्वद्याथी िनािको द्धर्वर्वरण 216
िार्लका १५(ि) : प्रदे शगि रूपमा द्धर्वद्याथी खुद िनािदर (शैजक्षक सर 2078) 217
िार्लका १५(म) : अस्पिाल सुद्धर्वधा र्लएको प्रदे शगि द्धर्वर्वरण 218
िार्लका १५(य) : उिार गररएका गििर्विी िथा सुत्केरी मद्धहलाको द्धर्वर्वरण 218
िार्लका १५(र) : ज्येष्ठ नागररक आश्रम र आजश्रिको प्रदे शगि द्धर्वर्वरण 219
िार्लका १५(ल) : प्रदे शगि बिेटमा लै द्धिक उत्तरदायी बिेटको अिंश (प्रर्िशि) 219
िार्लक 16(क) : द्धर्वश्वमा सबैिन्त्दा बढी हररि गृह ग्यास उत्सििन गने दे शहरू (र्वाद्धर्क
ि ग्यास उत्सििन दश लाख
मेद्धट्रक टनमा) 221
िार्लका १7(क) ु मा स्िरोन्नर्िको मापदण्ड र नेपालको अर्वस्था
: द्धर्वकासशील मुलक 225
िार्लका १7(ख) : ददगो द्धर्वकास लक्ष्य सूचक 227
iv
चाटि सूची
चाटि 1(क) : द्धर्वश्व आर्थिक र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा) 3
चाटि १(ख) : नेपाल, िारि र चीनको मुद्रास्फीर्िको िुलनात्मक द्धर्वर्वरण (प्रर्िशिमा) 5
चाटि १(ग) : कुल गाहिस््य उत्पादन र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा) 8
चाटि १(घ) : कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा कृद्धर् क्षेरको योगदान (प्रर्िशिमा) 8
चाटि १(ङ) : उपिोगको प्रर्वृजत्त (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा) 9
चाटि १(च) : र्निी, सरकारी िथा गैरनाफामूलक सिं स्थाको उपिोग (कुल उपिोगको प्रर्िशिमा) 10
चाटि १(छ) : आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा र्निी क्षेरको उपिोग सिं रचना* (प्रर्िशिमा) 10
चाटि १(ि) : कुल गाहिस््य बचि र कुल राद्धिय बचि (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा) 11
चाटि १(झ) ँ ी र्नमािण) को प्रर्वृजत्त (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा)
: लगानी (कुल पुि 12
चाटि १(ञ) ँ ी र्नमािण (जस्थर लगानी) सिं रचना (प्रर्िशिमा)
: कुल जस्थर पुि 12
चाटि १(ट) : कुल गाहिस््य बचि-लगानी अन्त्िर (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा) 13
चाटि १(ठ) : कुल राद्धिय बचि-लगानी अन्त्िर (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा) 14
चाटि १(ड) : प्रचर्लि मूल्यमा प्रर्िव्यजक्त आयको र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा) 14
चाटि १(ढ) : प्रर्िव्यजक्त राद्धिय खचियोग्य आय (अमेररकी डलरमा) 15
चाटि १(ण) : कुल गाहिस््य उत्पादनको क्षेरगि र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा) 16
चाटि १(ि) : कुल गाहिस््य उत्पादनमा प्राथर्मक, दद्विीयक र सेर्वा क्षेरको योगदान (प्रर्िशिमा) 16
चाटि १(थ) : कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा उद्योग क्षेरको योगदान र र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा) 17
चाटि १(द) : कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा र्नमािण क्षेरको योगदान र र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा) 18
चाटि १(ध) : कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा द्धर्वद्युि, ग्यास िथा र्वाष्प र र्वािानुकुर्लि आपूर्िि सेर्वाको योगदान र र्वृद्धिदर
(प्रर्िशिमा) 19
चाटि १(न) : कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा पानी आपूर्िि, ढल व्यर्वस्थापन िथा पुन:उत्पादनका द्धक्रयाकलाप क्षेरको
योगदान र र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा) 19
चाटि १(प) : कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा थोक, खुद्रा व्यापार, गाडी िथा मोटरसाइकल ममिि सेर्वा क्षेरको योगदान र
र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा) 20
चाटि १(फ) : कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा आर्वास िथा िोिन सेर्वा क्षेरको योगदान र र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा) 21
चाटि १(ब) : कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा यािायाि िथा िण्डारण क्षेरको योगदान र र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा) 22
चाटि १(ि) : कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा द्धर्वत्तीय मध्यस्थिा क्षेरको योगदान र र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा) 22
चाटि १(म) : कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा घरिग्गा कारोर्वार क्षेरको योगदान र र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा) 23
चाटि १(य) : कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा सूचना िथा सिार क्षेरको योगदान र र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा) 23
चाटि १(र) : कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा पेशागि र्वैज्ञार्नक िथा प्राद्धर्वर्धक क्षेरको योगदान र र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा) 24
चाटि १(ल) : कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा प्रशासर्नक िथा सहयोगी सेर्वाका क्षेरको योगदान र र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा) 24
चाटि १(र्व) : कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा प्रशासन, रक्षा र अर्नर्वायि सामाजिक सुरक्षा क्षेरको योगदान र र्वृद्धिदर
(प्रर्िशिमा) 25
चाटि १(श) : कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा जशक्षा क्षेरको योगदान र र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा) 26
चाटि १(र्) : कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा मानर्व स्र्वास््य िथा सामाजिक कायि क्षेरको योगदान र र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा) 26
चाटि २(क) : िीन िहका सरकारको एकीकृि खचिको जस्थर्ि (प्रर्िशिमा) 30
चाटि २(ख) : आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को एकीकृि खचि सिं रचना 30
चाटि २(ग) : सङ्घीय सरकारको बिेट िथा रािस्र्व सन्त्िुलन (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा) 32
चाटि २(घ) : सङ्घीय सरकारको खचिको प्रर्वृजत्त (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा) 34
चाटि २(ङ) : रािस्र्वको प्रर्वृजत्त (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा) 35
v
चाटि २(च) : खुद सार्वििर्नक ऋणको प्रर्वृजत्त (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा) 35
चाटि २(छ) : आन्त्िररक ऋण पररचालनको प्रर्वृजत्त (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा) 36
चाटि २(ि) : ऋण सेर्वा खचिको प्रर्वृजत्त (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा) 36
चाटि २(झ) : अन्त्िरािद्धिय आर्थिक सहायिा पररचालन (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा) 37
चाटि २(ञ) : अन्त्िरािद्धिय द्धर्वकास सहायिा उपयोगको जस्थर्ि 37
चाटि २(ट) : सङ्घीय सरकारी खचिको सिं रचना (कुल सङ्घीय सरकारी खचिको प्रर्िशिमा) 38
चाटि २(ठ) ँ ीगि खचिको प्रर्वृजत्त (प्रर्िशिमा)
: सङ्घीय पुि 41
चाटि २(ड) ँ ीगि खचिको िक्त
: पुि ु ानी प्रर्वृजत्त (प्रर्िशिमा) 42
चाटि २(ढ) ँ ीगि खचि अर्वस्था
: एकीकृि पुि 43
चाटि २(ण) ँ ीगि बिेटको अिंश (प्रर्िशिमा)
: बिेट द्धर्वर्नयोिनमा पुि 43
चाटि २(ि) ँ ीगि बिेटमा पुि
: पुि ँ ीगि खचिको अिंश (प्रर्िशिमा) 44
चाटि २(थ) ँ ीगि खचिको अिंश (प्रर्िशि)
: कुल खचिमा पुि 44
चाटि २(द) : र्वैदेजशक अनुदान िथा ऋण प्रर्िबििा (कुल प्रर्िबििाको प्रर्िशिमा) 51
चाटि २(ध) : सङ्घीय सरकारी खचि बेहोने स्रोि 52
चाटि २(न) : अन्त्िरािद्धिय द्धर्वकास सहायिा पररचालनको सिं रचना 53
चाटि २(प) : द्धर्वर्नमय दर उिारचढार्वको कारण र्वैदेजशक ऋण दाद्धयत्र्वमा परे को प्रिार्व (रू.करोडमा) 55
चाटि २(फ) : र्वैदेजशक ऋण प्रार्प्तको प्रर्वृजत्त (बिेटले र्लएको लक्ष्यको प्रर्िशिमा) 56
चाटि २(ब) : द्धर्वपिका मु्य घटनाहरूबाट िएको अनुमार्नि क्षर्ि (रू. करोडमा) 61
चाटि ३(क) : समग्र िथा क्षेरगि उपिोक्ता मुद्राजस्फर्ि दर (प्रर्िशिमा) 62
चाटि ४(क) : २०७8 पुस मसान्त्िमा द्धर्वत्तीय प्रणालीको सम्पजत्त र दाद्धयत्र्वको सिं रचना 64
चाटि ४(ख) : धयािदरको प्रर्वृजत्त (प्रर्िशिमा) 70
चाटि ४(ग) : बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाहरूको र्नक्षेप पररचालन सिं रचना प्रर्िशि (२०७८ फागुन) 71
चाटि ४(घ) : बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाबाट प्रर्वाद्धहि क्षेरगि किाि सिं रचना प्रर्िशि (२०७८ फागुन) 71
चाटि ४(ङ) : नेप्से सूचकाङ्क र नेप्से फ्लोट सूचकाङ्क (द्धर्वन्त्दुमा) 76
चाटि ५(क) : कुल व्यापारमा र्नयािि/आयािको अिंश (प्रर्िशिमा) 80
चाटि ५(ख) : बाह्य क्षेरका प्रमुख पररसूचकहरू (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा) 81
चाटि ५(ग) : र्नयािि र आयाि एकाइ मूल्य सूचकाङ्क (प्रर्िशि पररर्वििन) 82
चाटि ६(क) : २०७८ असारसम्म र्वैदेजशक रोिगारीमा गएका कामदारको दे शगि द्धर्वर्वरण (प्रर्िशिमा) 90
चाटि ७(क) : चालु आर्थिक र्वर्िमा खाद्यान्न बालीको उत्पादकत्र्व (मेद्धट्रक टन प्रर्ि हे क्टरमा) 100
चाटि ७(ख) : चालु आर्थिक र्वर्िमा दलहन बालीको उत्पादन सिं रचना 101
चाटि ७(ग) : उखुको उत्पादन र र्वृद्धिदर (उत्पादन लाख मेद्धट्रक टनमा) 102
चाटि ७(घ) : जचयाको उत्पादन र र्वृद्धिदर (उत्पादन हिार मेद्धट्रक टनमा) 103
चाटि ७(ङ) : पर्छल्लो ५ र्वर्िको माछाको उत्पादन (मे.ट. हिारमा) 104
चाटि ७(च) : पर्छल्लो ५ र्वर्िको मासुको उत्पादन (मे.ट. हिारमा) 106
चाटि ७(छ) : पर्छल्लो ५ र्वर्िको ऊनको उत्पादन (के.िी. हिारमा) 106
चाटि ७(ि) : पर्छल्लो ५ र्वर्िको रासायर्नक मल आयाि (हिार मेद्धट्रक टन) 109
चाटि ८(क) ि रूपमा स्र्वीकृिी प्राप्त उद्योगमा िएको लगानी प्रर्िबििा (रू. करोडमा) 123
: द्धर्वगि १० र्वर्िमा र्वाद्धर्क
चाटि ८(ख) ि रूपमा कुल प्रस्िाद्धर्वि द्धर्वदे शी लगानी (रू. करोडमा)
: र्वाद्धर्क 124
चाटि ८(ग) : कम्पनी दिािको सङ््या 126
चाटि ८(घ) : पयिटक आगमन सङ््या (हिारमा) र र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा) 135
चाटि ८(ङ) : भ्रमणको उद्देश्यअनुसार पयिटक आगमन 135
vi
चाटि ८(च) : दे शगि रूपमा पयिटक आगमन सङ््या (सन् २०२१ मा) 136
चाटि १०(क) : रे र्डयो नेपालको प्रशारण पहुँचको अर्वस्था 153
चाटि ११(क) : पर्छल्लो दशकको जशक्षा क्षेरको र्वृद्धिदर र योगदान 159
चाटि ११(ख) : पर्छल्लो ५ र्वर्िको कुल द्धर्वद्याथी सङ््या र र्वृद्धिदर 163
चाटि ११(ग) : कक्षा १ मा नयाँ िनाि िएका बालबार्लका मध्ये बालद्धर्वकास केन्त्द्रको अनुिर्व र्लई आएका
बालबार्लकाको द्धर्वर्वरण (प्रर्िशिमा) 167
चाटि ११(घ) : पर्छल्लो दशकको स्र्वास््य िथा सामाजिक क्षेरको र्वृद्धिदर र योगदान 169
चाटि ११(ङ) : बाल हे ल्पलाइन (१०९८) बाट लािाजन्त्र्वि बालबार्लका (सङ््यामा) 179
चाटि १२(क) : सार्वििर्नक सिं रचना पुन:र्नमािणको अर्वस्था* 186
चाटि १५(क) : राद्धिय कुल गाहिस््य उत्पादनमा प्रदे शगि योगदान (प्रर्िशिमा) 196
चाटि १५(ख) : उपिोक्ताको मूल्यमा प्रदे शगि कुल गाहिस््य उत्पादनको र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा) 197
चाटि १५(ग) : आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा प्रदे शगि कुल गाहिस््य उत्पादनको सिं रचना 197
चाटि १५(घ) : कृद्धर् र उत्पादनमूलक उद्योगको उत्पादनमा प्रदे शगि अिंश (प्रर्िशिमा) 198
चाटि १५(ङ) : चालु आर्थिक र्वर्िको प्रदे शगि प्रर्िव्यजक्त कुल गाहिस््य उत्पादन (अमेररकी डलरमा) 199
चाटि १५(च) : प्रदे शगि रािस्र्व र खचिको आकार (सम्बजन्त्धि प्रदे शको कुल गाहिस््य उत्पादनको अनुपािमा) 201
चाटि १५(छ) : स्थानीय िहको खचि सिं रचना (स्थानीय िहको खचिको प्रर्िशिमा) 203
चाटि १५(ि) : स्थानीय िहको खचिको प्रर्वृजत्त (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा) 204
चाटि १५(झ) : प्रदे शगि रूपमा उद्योगमा लगानीको अर्वस्था (रू. करोडमा) 208
चाटि १५(ञ) : प्रदे शगि सडकको जस्थर्ि (द्धकलोर्मटरमा) 212
चाटि 16(क) : द्धर्वश्वको हररि गृह ग्यास उत्सििनको प्रर्वृजत्त (सन् 1990 दे जख 2018) 220
चाटि १6(ख) : र्वाद्धर्क
ि बिेटमा िलर्वायु पररर्वििन बिेटको अनुपाि (प्रर्िशिमा) 222
vii
छोटकरी रूप
AML Anti Money Laundering
ARV Anti-Retro Viral
COPOMIS Co-oprative and Poverty Related Management Information System
COVID 19 Corona Virus Diseases of 2019
CAFS Climate Change Adaptation for Food Security in Karnali Region
CCS Clean Cooking Solutions
CCU Critical Care Unit
DPR Detailed Project Report.
EFT Electronic Fund Transfer
EIA Environmental Impact Assessment
EMIS Employment Management Information System
EMI/EQI Equated Monthly Installment/ Equated Quarterly Installment
FTTH Fiber to the Home
GBTIMIS Geographic Based Telecommunication Infrastructure Management
Information System
GEA Government Enterprise Audit
GFS Government Finance Statistics
GGGI Global Green Growth Initiatives
GIDC Government Integrated Data Center
GNDI Gross National Disposable Income
IFC International Financial Cooperation
IMF International Monetary Fund
ICU Intensive Care Unit
ICT Information and Communication Technology
IFAD International Fund for Agriculture Development
MoU Memorandum of Understanding
MFS Mobile Financial Services
NCERT National Cyber Emergency Response Team
NAMA Nationally Appropriate Mitigation Actions
OAS Office Automation System
LMBIS Line Ministry Budgetary Information System
LEAF Lowering Emission by Accelerating Forest Finance
LRIMS Land Records Information Management System
PMTCT Prevention of Mother and Child Transmission
RMIS Revenue Management Information System
RTGS Real Time Gross Settlement
SEE Secondary Education Examination
SMSDC Spectrum Management System for Developing Countries
SuTRA Sub-National Treasury Regulatory Application
TSA Treasury Single Account
TBM Tunnel Boring Machine
UPU Universal Postal Union
viii
कायिकारी सािंराश
1. द्धर्वश्वव्यापी रुपमा फैर्लएको कोर्िड-19 महामारीका कारण सन् 2020 मा प्रायः सबै
ु हरुको अथििन्त्र सद्धहि द्धर्वश्व अथििन्त्र सङ्कुजचि हुन पुग्यो। द्धर्वश्व व्यापार र आर्थिक
मुलक
गर्िद्धर्वर्धमा आएको जशर्थलिाले रोिगारीका अर्वसरहरु न्त्यून हुन पुगे। िसका कारण कम
आय र्वगिका मार्नसको दै र्नक िीर्वन यापन समेि किकर हुन पुग्यो। रोिगारी र आयमा
आएको कमीसँगै गररबी र असमानिा पर्न बढे र गयो।
2. कोर्िड-१९ को उत्पररर्वििनले द्धर्वश्वलाई आक्रान्त्ि बनाइ रहेको िएिापर्न यस द्धर्वरुिको खोपको

उपलधधिासँगै आर्थिक-सामाजिक गर्िद्धर्वर्ध सामान्त्य बन्त्दै गएका छन्। आगामी ददनमा
अथििन्त्रमा कोर्िड-19 को प्रिार्व कम हुँदै िाने पूर्वािनम
ु ान रहेपर्न रर्सया-युक्रेन युि लजम्बन
सक्ने, रर्सयामार्थ थप प्रर्िबन्त्ध लाग्न सक्ने र पेट्रोर्लयम पदाथिको मूल्यमा थप र्वृद्धि हुनसक्ने
अनुमानका आधारमा सन् 2022 मा द्धर्वश्व अथििन्त्र 3.6 प्रर्िशिले मार द्धर्वस्िार हुने प्रक्षेपण
अन्त्िरािद्धिय मुद्रा कोर्ले गरे को छ।
3. कोर्िड-19 महामारीको प्रिार्व क्रमश: न्त्यून हुँदै गएको िथा उिाि क्षेरको द्धर्वस्िार उत्साहप्रद
रहेको कारण आर्थिक र्वर्ि 2078/79 मा नेपालको अथििन्त्र 5.84 प्रर्िशिले द्धर्वस्िार हुने
अनुमान रहेको छ। गि आर्थिक र्वर्िमा यस्िो द्धर्वस्िार ४.२५ प्रर्िशि रहेको र्थयो।
4. चालु आर्थिक र्वर्ि 2078/79 मा कृद्धर्, उद्योग र सेर्वा क्षेरको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धि क्रमशः
2.3 प्रर्िशि, 8.1 प्रर्िशि, र 6.6 प्रर्िशिले र्वृद्धि हुने अनुमान रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि
2078/79 को कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा कृद्धर्, उद्योग र सेर्वा क्षेरको योगदान क्रमशः 23.9
प्रर्िशि, 1४.३ प्रर्िशि र 6१.८ प्रर्िशि रहेको छ।
5. आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 को कुल गाहिस््य उत्पादन (उपिोक्ताको मूल्यमा) रू.४८ खबि ५१
अबि ६२ करोडमा बागमिी प्रदे शको अिंश सबैिन्त्दा बढी 3६.९ प्रर्िशि र कणािली प्रदे शको
सबैिन्त्दा कम ४.१ प्रर्िशि रहने अनुमान छ।
6. आर्थिक र्वर्ि 2078/79 मा प्रदे शगि कुल गाहिस््य उत्पादनको र्वृद्धिदर प्रदे श निं. १ मा
5.41 प्रर्िशि, मधेश प्रदे शमा 4.82 प्रर्िशि, बागमिी प्रदे शमा 6.74 प्रर्िशि, गण्डकी
प्रदे शमा 6.17 प्रर्िशि, लुजम्बनी प्रदे शमा 5.36 प्रर्िशि, कणािली प्रदे शमा 5.47 प्रर्िशि र
सुदूरपजश्चम प्रदे शमा ४.९२ प्रर्िशि हुने अनुमान रहेको छ।
7. आर्थिक र्वर्ि २०7७/7८ मा कुल गाहिस््य उत्पादनमा उपिोगको अिंश 92.3 प्रर्िशि रहेकोमा
आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 मा केही कमी िई 90.7 प्रर्िशि रहने अनुमान छ। आर्थिक र्वर्ि
2076/7७ मा कुल लगानी 25.9 प्रर्िशिले सिं कुचन िएकोमा पर्छल्ला दुई र्वर्िमा यस्िो
लगानी बढे को छ। आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8 मा 29.3 प्रर्िशिले र्वृद्धि िएको कुल लगानी
चालु आर्थिक र्वर्िमा 18.1 प्रर्िशिले र्वृद्धि िई रू. 18 खबि 7 अबि 29 करोड पुग्ने अनुमान
ix
छ। आर्थिक र्वर्ि 207७/7८ मा कुल गाहिस््य उत्पादनसँग कुल लगानीको अनुपाि 35.8
प्रर्िशि रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा यस्िो अनुपािमा र्वृद्धि िई 37.3 प्रर्िशि पुग्ने
अनुमान छ।
8. आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 मा प्रचर्लि मूल्यको प्रर्िव्यजक्त कुल गाहिस््य उत्पादन 12.3
प्रर्िशिले बढे र रू.१ लाख 64 हिार 5 सय 98 पुग्ने अनुमान छ। आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8
मा यस्िो यस्िो प्रर्िव्यजक्त कुल गाहिस््य उत्पादन रू.१ लाख 46 हिार 5 सय 21 रहेको
र्थयो।
9. आर्थिक र्वर्ि 2078/79 मा प्रर्िव्यजक्त कुल राद्धिय आयको र्वृद्धिदर दोहोरो अिंकको रहेको
छ। आर्थिक र्वर्ि 2077/78 मा प्रचर्लि मूल्यको प्रर्िव्यजक्त कुल राद्धिय आय 1,246
अमेररकी डलर रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 मा यस्िो आय 10.8 प्रर्िशिले बढे र
1,381 अमेररकी डलर पुग्ने अनुमान छ। चालु आर्थिक र्वर्िमा प्रर्िव्यजक्त राद्धिय खचियोग्य
आय 1,683 अमेररकी डलर पुग्ने अनुमान छ।
10. पेट्रोर्लयम पदाथिमा िएको मूल्यर्वृद्धि, ढुर्वानी खचिमा िएको र्वृद्धि, खाद्य पदाथि िथा आयार्िि
कच्चा पदाथि लगायि अन्त्य र्वस्िु िथा सेर्वाहरूमा िएको मूल्यर्वृद्धिका कारण मुद्रास्फीर्िमा चाप
परे को छ। आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म औसि उपिोक्ता मुद्रास्फीर्ि ५.४
प्रर्िशि रहेको छ। गि आर्थिक र्वर्िको सोही अर्वर्धमा यस्िो मुद्रास्फीर्ि ३.५ प्रर्िशि रहेको
र्थयो। र्वाद्धर्क
ि द्धर्वन्त्दुगि आधारमा २०७८ फागुनमा उपिोक्ता मुद्रास्फीर्ि ७.१ प्रर्िशि रहेको
छ। २०७७ फागुनमा यस्िो मुद्रास्फीर्ि ३.० प्रर्िशि रहेको र्थयो।
11. आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा सिं घ, प्रदे श र स्थानीय िहको एकीकृि खचि १४.४ प्रर्िशिले
बढे र रू.१३ खबि ६२ अबि १८ करोड पुगेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा कुल एकीकृि
ँ ीगि खचि र द्धर्वत्तीय व्यर्वस्थािफिको खचिको द्धहस्सा क्रमश: ५४.४ प्रर्िशि,
खचिमा चालु खचि, पुि
३६.५ प्रर्िशि र ९.१ प्रर्िशि रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा यस्िो द्धहस्सा क्रमश:
५६.० प्रर्िशि, ३४.१ प्रर्िशि र ९.९ प्रर्िशि रहेको र्थयो।
12. चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म सिं घीय रािस्र्व गि आर्थिक र्वर्िको सोही अर्वर्धको िुलनामा
19.6 प्रर्िशिले बढे र रु. ६ अबि 57 करोड पुगेको छ। सिं घीय खचि १८.० प्रर्िशिले र्वृद्धि
ँ ीगि खचि र
िई रु. ६ खबि ७४ अबि ६१ करोड पुगेको छ। सिं घीय खचिमा चालु खचि, पुि
द्धर्वत्तीय व्यर्वस्था िफिको खचि अनुपाि क्रमश: ७९.९ प्रर्िशि, ११.४ प्रर्िशि र ८.७ प्रर्िशि
रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को सोही अर्वर्धमा यस्िो अनुपाि क्रमश: ७९.७ प्रर्िशि,
१४.० प्रर्िशि र ६.३ प्रर्िशि रहेको र्थयो।
13. आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म सिं घीय सरकारको बिेट घाटा रू.२१ अबि ३१ करोड
रहेको छ। गि आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म यस्िो घाटा रू.२९ अबि २६ करोड रहेको र्थयो।
x
14. आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा सिं घीय सरकारको बिेट घाटा कुल गाहिस््य उत्पादनको ८.२
प्रर्िशि रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा यस्िो घाटा ७.१ प्रर्िशि रहेको छ।
15. आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा कुल गाहिस््य उत्पादनमा सिं घीय खचिको अनुपाि २८.१ प्रर्िशि
रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा यस्िो अनुपाि २८.० प्रर्िशि रहेको छ। यस अर्वर्धमा
ँ ीगि खचि र द्धर्वत्तीय व्यर्वस्था िफिको खचिको अनुपाि
कुल गाहिस््य उत्पादनसँग चालु खचि, पुि
क्रमशः १९.८ प्रर्िशि, ५.४ प्रर्िशि र २.८ प्रर्िशि रहेको छ।
16. आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा कुल गाहिस््य उत्पादनमा सिं घीय सरकारले सङ्कलन गरे को
रािस्र्वको अनुपाि 20.4 प्रर्िशि रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि 2077/78 मा यस्िो अनुपाि 21.9
प्रर्िशि पुगेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा कुल गाहिस््य उत्पादनमा कर रािस्र्व र
गैरकर रािस्र्वको अनुपाि क्रमश: २०.४ प्रर्िशि र १.५ प्रर्िशि रहेको छ।
17. २०७८ फागुनसम्म आन्त्िररक ऋण रू.८ खबि ६३ अबि १९ करोड र बाह्य ऋण रू.९ खबि
८४ अबि ९९ करोड गरी सिं घीय सरकारको सार्वििर्नक ऋण दाद्धयत्र्व रू. १८ खबि ४८ अबि
१९ करोड पुगक
े ो छ। २०७८ असारसम्म सार्वििर्नक ऋण दाद्धयत्र्व रू.१७ खबि ३७ अबि
६४ करोड रहेको र्थयो। आर्थिक र्वर्ि 2078/79 को फागुनसम्म रू.८९ अबि ५० करोड
आन्त्िररक ऋण पररचालन िएको छ।
18. आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म अनुदान रू.९ अबि ४६ करोड र ऋण रू. १ खबि
१६ अबि ६१ करोड गरी कुल रू.१ खबि २६ अबि ७ करोड र्वैदेजशक सहयोग प्रर्िबििा
रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म अनुदान र ऋण गरी रू.४७ अबि ९४
करोड बराबरको अन्त्िरािद्धिय द्धर्वकास सहायिा उपयोग िएको छ।
19. द्धर्वत्तीय कारोबारमा द्धर्वद्युिीय ि ुक्तानी माध्यमको प्रयोग बढ्दै गएको छ। मििर िथा प्रार्प्तमा
प्रदान गररएको प्रोत्साहनका कारण बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाको सङ््यामा कमी आएको
छ।२०७८ फागुनसम्म बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाको सिं ्या १28 रहेको छ।
20. २०७८ फागुनसम्म बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाको शाखा सङ््या (लघुद्धर्वत्त समेि) का आधारमा
प्रर्ि शाखा िनसिं ्या औसि २,५७२ पुगेको छ, २०७७ फागुनसम्म प्रर्ि शाखा िनसिं ्या
औसि २,९१३ रहेको र्थयो। प्रदे शगि रुपमा प्रर्ि शाखा िनसङ््या कणािली प्रदे शमा सबैिन्त्दा
बढी र गण्डकीमा सबैिन्त्दा कम रहेको छ।
21. पर्छल्ला र्वर्िहरुमा द्धर्वत्तीय पहुँचमा सुधार हुँदै गएको छ। २०७८ फागुनसम्म ७५० स्थानीय
िहमा र्वाजणज्य बैङ्कको शाखा द्धर्वस्िार िएको छ। त्यसैगरी, २०७८ फागुनमा बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय
सिं स्थाहरुमा र्नक्षेप खािा ४ करोड २४ लाख ५१ हिार, किाि खािा १८ लाख ३७ हिार,
मोबाइल बैंद्धकि प्रयोगकिाि १ करोड ६८ लाख ४८ हिार र इन्त्टरनेट बैंद्धकि सेर्वाका
xi
प्रयोगकिाि १६ लाख ९ हिार रहेका छन्। चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म १ लाख ३५
हिार किाि खािा र ४६ लाख ८० हिार र्नक्षेप खािा थप िएका छन्।
22. आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म खुलाबिार कारोर्वारका द्धर्वर्िन्न उपकरणमाफिि रु.६०
अबि िरलिा प्रशोचन िएको छ। गि आर्थिक र्वर्िको सोही अर्वर्धमा रु.३ खबि ३ अबि २९
करोड िरलिा प्रशोचन िएको र्थयो। आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म रु.५० खबि
७० अबि ७६ करोड िरलिा प्रर्वाह िएको छ। गि आर्थिक र्वर्िको सोही अर्वर्धमा रु.२ अबि
िरलिा प्रर्वाह िएको र्थयो।
23. २०७८ फागुनसम्म बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाको र्नक्षेप ४.१ प्रर्िशिले र्वृद्धि िई रु.४८ खबि
५४ अबि ८५ करोड पुगेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७८÷७९ को फागुनसम्ममा बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय
सिं स्थाबाट र्निी क्षेरमा प्रर्वाद्धहि किाि १२.८ प्रर्िशिले र्वृद्धि िई रु.४६ खबि ७ अबि ३०
करोड पुगेको छ।
24. र्नजष्क्रय किािमा सुधार आएको छ। बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाको र्नजष्क्रय किािको औसि अनुपाि
२०७७ पुसमा 1.८ प्रर्िशि रहेकोमा २०७८ पुसमा १.३ प्रर्िशि रहेको छ ।
25. आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म २४ हिार २ सय ६८ ऋणीको कुल रु.१ खबि ६
अबि ११ करोड पुनकििाि स्र्वीकृि िएको छ। २०७८ फागुनसम्म रु.१ खबि ३४ अबि ११
करोड पुनकििाि लगानीमा रहेको छ।
26. आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुन मसान्त्िसम्म १ लाख ४४ हिार ६ सय २० ऋणीलाई

सहुर्लयिपूणि किाि प्रर्वाह िई रु.२ खबि १५ अबि ७६ करोड किाि लगानीमा रहेको छ।
27. २०७७ फागुन मसान्त्िमा २,४५८.५ र्बन्त्दुमा रहेको नेप्से सूचकाङ्क २०७८ फागुन मसान्त्िमा
२,६६८.१ र्बन्त्द ु कायम िएको छ। २०७८ असार मसान्त्िमा नेप्से सूचकाङ्क २,८८३.४ र्बन्त्द ु
पुगेको र्थयो। 2078 िाद्र 2 गिे नेप्से सूचकाङ्क हालसम्मकै उच्च 3,199.0 र्बन्त्दुमा पुगेको
र्थयो।
28. ँ ीकरण गि र्वर्िको सोही अर्वर्धको िुलनामा ११.७

२०७८ फागुन मसान्त्िमा र्धिोपर बिार पुि
प्रर्िशिले र्वृद्धि िई रु.३७ खबि ८२ अबि ७९ करोड पुगेको छ। कुल गाहिस््य उत्पादनसँग
ँ ीकरणको अनुपाि ७८.० प्रर्िशि रहेको छ ।
बिार पुि
29. २०७8 फागुनसम्म र्बमा व्यर्वसायको कुल द्धर्वत्तीय स्रोि िथा उपयोग गि आर्थिक र्वर्िको सोही
अर्वर्धको िुलनामा 11.3 प्रर्िशिले र्वृद्धि िई रु.६ खबि ४ अबि ३ करोड पुगेको छ। िसमध्ये
िीर्वन र्बमा व्यर्वसाय गने र्बमकको रु.५ खबि २१ अबि ६ करोड र र्निीर्वन र्बमा व्यर्वसाय
गने र्बमकको रु.८२ अबि ९७ करोड रहेको छ।
xii
30. २०७८ असारसम्म र्बमाको दायरामा आएको िनसङ््या २७.० प्रर्िशि रहेकोमा २०७८
फागुनसम्म यस्िो िनसङ््या २९.0 प्रर्िशि पुगेको छ। २०७८ फागुनसम्म र्वैदेजशक रोिगार
म्यादी िीर्वन र्बमा समेि गरी र्बमाको दायरामा आएको िनसङ््या 35.४ प्रर्िशि पुगक
े ो
छ।
31. २०७८ फागुनमा सहकारी सिं स्थाहरुको सङ््या ३० हिार ८ सय ७९, शेयर सदस्य सङ््या
ँ ी रु. ९४ अबि १२ करोड रहेको छ । सोही
७३ लाख ३७ हिार २ सय ५२ र शेयर पुि
अर्वर्धसम्म सहकारी क्षेरमा रु.४ खबि ७७ अबि ९९ करोड बचि पररचालन िई रु.४ खबि
२६ अबि ३१ करोड किाि प्रर्वाह िएको छ।
32. आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म कुल र्वस्िु र्नयािि ८२.9 प्रर्िशिले र्वृद्धि िइि
रू.१४७ अबि ७५ करोड पुगक
े ो छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को सोही अर्वर्धमा र्वस्िु
र्नयािि ७.८ प्रर्िशिले बढे र रू.८० अबि ७८ करोड पुगेको र्थयो। आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९
को फागुनसम्म पाम िेल, सोयाद्धर्वन िेल, द्धपना, धागो (पोर्लस्टर िथा अन्त्य), ऊनी गलैँ चा
लगायिका र्वस्िुको र्नयािि बढे को छ िने अलैँ ची, जचया, िडीबुटी, िार, िामाको िार लगायिका
र्वस्िुको र्नयािि घटे को छ।
33. आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म कुल र्वस्िु आयाि ३8.6 प्रर्िशिले बढे र रू.१३
खबि ८ अबि ७३ करोड पुगेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को सोही अर्वर्धमा यस्िो
आयाि २.१ प्रर्िशिले बढे र रू. ९ खबि ४३ अबि ९९ करोड पुगेको र्थयो। आर्थिक र्वर्ि
२०७८/७९ को फागुनसम्म पेट्रोर्लयम पदाथि, और्धी, कच्चा पाम िेल, कच्चा सोयाद्धर्वन िेल,
सुन लगायिका र्वस्िुको आयाि बढे को छ िने एम.एस.र्बलेट, र्समेन्त्ट, रासायर्नक मल, दाल,
मोलार्सस सुगर लगायिका र्वस्िुको आयाि घटे को छ।
34. आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म कुल र्वस्िु व्यापार घाटा ३४.५ प्रर्िशिले र्वृद्धि िइि
रू.११ खबि ६० अबि ९९ करोड पुगेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को सोही अर्वर्धमा
यस्िो घाटा १.६ प्रर्िशिले बढे र रू.८ खबि ६३ अबि २१ करोड पुगेको र्थयो।
35. ँ ीगि खािा र र्वैदजशक

बढ्दो व्यापार घाटा, खुद सेर्वा आय र खुद ट्रान्त्सफरमा आएको कमी, पुि
ऋण िथा अनुदान आप्रर्वाहमा आएको कमीका कारण आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 को फागुनसम्म
शोधनान्त्िर जस्थर्ि रु.2 खबि 58 अबि 64 करोडले घाटामा रहेको छ। यस अर्वर्धमा चालु
खािा रु.४ खबि ६२ अबि ९३ करोडले घाटामा रहेको छ।
36. 207८ फागुनसम्म र्वैदेजशक रोिगारीमा िान श्रम स्र्वीकृर्ि र्लनेको सङ््या 56 लाख 62
हिार 2 सय 26 पुगेको छ। आर्थिक र्वर्ि 207८/7९ को फागुनसम्म र्वैदेजशक रोिगारीमा
िान थप नयाँ िथा पुनःश्रम स्र्वीकृर्ि र्लनेको सङ््या ४ लाख १२ हिार ७ सय ८७ रहेको
छ।
xiii
37. आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म द्धर्वप्रेर्ण आप्रर्वाह १.७ प्रर्िशिले सङ्कुचन िई रु.६
खबि ३१ अबि १९ करोड पुगक
े ो छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को सोही अर्वर्धमा द्धर्वप्रेर्ण
आप्रर्वाह रु.६ खबि ४२ अबि ३३ करोड रहेको र्थयो।
38. २०७८ असार मसान्त्िमा कुल द्धर्वदे शी द्धर्वर्नमय सजिर्ि रु.१३ खबि ९९ अबि ३ करोड रहेकोमा
२०७८ फागुन मसान्त्िमा रु.११ खबि ७१ अबि कायम िएको छ। यस्िो सजिर्ि ७.४
मद्धहनाको र्वस्िु आयाि र ६.७ मद्धहनाको र्वस्िु िथा सेर्वा आयाि धान्न पयािप्त रहेको छ।
39. आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म खुद प्रत्यक्ष र्वैदेजशक लगानी ६०.० प्रर्िशिले र्वृद्धि
िई रु.१६ अबि ३० करोड पुगेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को सोही अर्वर्धमा खुद
प्रत्यक्ष र्वैदेजशक लगानी रु.१० अबि १८ करोड रहेको र्थयो।
40. आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म प्रधानमन्त्री रोिगार कायिक्रम अन्त्िगिि 7 लाख 8
हिार 2 सय 87 सूचीकृि बेरोिगारमध्ये ७१ हिार 3 सय 24 िनाले रोिगारी प्राप्त गरे का
छन्। आर्थिक र्वर्ि 207७/7८ मा 7 लाख 52 हिार 4 सय 50 सूचीकृि बेरोिगारमध्ये
1 लाख 81 हिार 5 सय 77 ले रोिगारी प्राप्त गरे का र्थए।
41. प्रधानमन्त्री कृद्धर् आधुर्नकीकरण पररयोिना अन्त्िगिि सिार्लि द्धर्वर्िन्न रोिगार लजक्षि
कायिक्रमबाट २०७८ फागुनसम्म 4 लाख 43 हिार 4 सय 67 व्यजक्तले आिंजशक र 48
हिार 7 सय 81 व्यजक्तले पूणि रोिगारी प्राप्त गरे का छन्।
42. सामाजिक सुरक्षा कायिक्रमलाई प्रिार्वकारी बनाउन सामाजिक सुरक्षा सूचना प्रणाली ियार गरी
कायािन्त्र्वयनमा ल्याईएको छ। चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म 16 हिार 8 सय 87
रोिगारदािा र ३ लाख 20 हिार 7 सय 44 श्रर्मक सामाजिक सुरक्षा कोर्मा आर्वि िएका
छन्। आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म कोर्मा रु.7 अबि 49 करोड 55 लाख 52
हिार 7 सय 44 रकम थप िई हालसम्म कोर्मा रु.14 अबि 38 करोड 2 लाख 21
हिार 4 सय १५ रकम िम्मा िएको छ।
43. २०७८ फागुनसम्ममा पशुपन्त्छी िथा मत्स्य र्बमािफि र्बमा द्धप्रर्मयममा 80.० प्रर्िशि अनुदान
बापि २४ करोड ि ुक्तानी गरी रु.३९ अबि रकम बराबरको पशुपन्त्छी िथा मत्स्य र्वस्िुको
सुरक्षण गररएको छ।
44. आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 को फागुनसम्म दूध 17 लाख 39 हिार मेद्धट्रक टन र मासु ३
लाख ८१ हिार मेद्धट्रक टन उत्पादन िएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 फागुनसम्म 1
अबि ८ करोड ३२ लाख गोटा अण्डा उत्पादन िएको छ।
45. आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म सिं घ अन्त्िगिि सिार्लि सिह र्सिं चाइ र िूर्मगि
र्सिं चाइ कायिक्रमबाट क्रमशः 2,895 हेक्टर र ११० हेक्टर गरी कूल ३,००५ हेक्टर र्सिं जचि
xiv
क्षेर थप िई २०७८ फागुनसम्म १५ लाख १२ हिार ४ सय ३२ हेक्टर िर्मनमा र्सिं चाइ
सुद्धर्वधा पुगेको छ। २०७८ असारसम्म िम्मा १५ लाख ९ हिार ४ सय २७ हेक्टर िर्मनमा
र्सिं चाइ सुद्धर्वधा पुगेको र्थयो।
46. कूल िू-िागको ४०.४ प्रर्िशि र्वन र ४.४ प्रर्िशि झाडी िथा बुट्यान क्षेर गरी कुल र्वन
क्षेर ४४.८ प्रर्िशि पुगेको छ। नेपालको िू-धरािलीय आधारमा सबैिन्त्दा बढी र्वन क्षेर
मध्य-पहाडमा छ िने सबैिन्त्दा कम िराईमा रहेको छ।
47. आर्थिक र्वर्ि 2078 फागुनसम्म बाँकी रहेका 221 स्थानीय िहको िू-उपयोग नक्सा/डाटा
ियार िई सबै स्थानीय िहलाई नक्सा/डाटा हस्िान्त्िरण गररएको छ।
48. आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म रु.२ खबि २८ अबि लगानी स्र्वीकृि िएको छ।
२०७८ फागुनसम्म लगानी बोडि माफिि रु.१० खबि ८९ अबि १२ करोड ८९ लाख र उद्योग
द्धर्विाग माफिि रु.३ खबि ९६ अबि ५३ करोड लगानी स्र्वीकृि िएको छ।
49. २०७८ फागुनसम्म दिाि िएका कम्पनीको सङ््या २ लाख ८३ हिार ३ सय ५८ रहेको
छ। प्रदे शगि रुपमा बागमिी प्रदे शमा सबैिन्त्दा बढी ७०.७ प्रर्िशि कम्पनी दिाि िएका छन्
िने सबैिन्त्दा कम कणािली प्रदे शमा १.२ प्रर्िशि कम्पनी दिाि िएका छन्।
50. २०७८ फागुनसम्म राद्धिय खाद्य सुरक्षा िण्डारमा 21 हिार 3 सय 39 मेद्धट्रक टन र साकि
खाद्य सुरक्षा बैंङ्कमा 8 हिार मेद्धट्रक टन खाद्यान्न मौज्दाि रहेको छ।
51. सन् २०२० मा २ लाख ३० हिार ८५ पयिटक नेपाल र्िर्रएकोमा सन् २०२१ मा यस्िो
सङ््या ३४.३ प्रर्िशिले घटे र १ लाख ५० हिार ९ सय ६२ रहेको छ। सन् २०२१ मा
नेपाल भ्रमणमा आएका द्धर्वदे शी पयिटकबाट रु.१३ अबि ५० करोड ११ लाख द्धर्वदे शी मुद्रा
आििन िएको छ।
52. २०७८ फागुनसम्म र्वैकजल्पक उिाि सद्धहि ९४.० प्रर्िशि िनसङ््यामा द्धर्वद्युिको पहुँच पुगेको
छ। २०७८ फागुनसम्म कुल िर्डि द्धर्वद्युि क्षमिा २०७8 असारको िुलनामा 30.9 प्रर्िशिले
े ो छ। २०७८ असारसम्म कुल िर्डि द्धर्वद्युि क्षमिा १,६८५
र्वृद्धि िइि २,205 मेगार्वाट पुगक
मेगार्वट रहेको र्थयो। प्रर्िव्यजक्त द्धर्वद्युि खपि 270 द्धकलोर्वाट घण्टा पुगेको छ।
53. २०७८ फागुनसम्म १६ हिार ९ सय ३९ द्धकलोर्मटर कालोपरे, ८ हिार १ सय ११
द्धकलोर्मटर खण्डाजस्मि र ८ हिार ८ सय २१ द्धकलोर्मटर कच्ची सडक गरी राद्धियस्िरका
सडकको लम्बाई ३३ हिार ८ सय ७१ द्धकलोर्मटर पुगेको छ। २०७८ फागुनसम्म प्रादे जशक
िथा स्थानीय स्िरका कच्ची, खण्डजस्मि र कालोपरे गरी ६४ हिार ६ सय १७ द्धकलोर्मटर
सडक सञ्जाल पुगेको छ। २०७८ फागुनसम्म ७३२ स्थानीय िह राद्धिय सडक सञ्िालसँग
िोर्डएका छन्।
xv
54. ियनगर-िनकपुर-कुथाि-द्धर्विलपुरा-बददिबास िथा बथनाहा-द्धर्वराटनगर रे लमागिको नेपाल िफिको
७९ द्धक.र्म. मध्ये २०७८ असारसम्म ५६ द्धकलोर्मटर रे लमागि र्नमािण सम्पन्न िएको छ।
चालु आर्थिक र्वर्िमा ियनगर-कुथाि खण्डमा रे ल सेर्वा सञ्चालनमा आएको छ।
55. सूचना िथा सिारको पहुँचमा र्नरन्त्िर र्वृद्धि हुँदै गएको छ। २०७८ फागुनसम्म ७३८ स्थानीय
िहका कायािलय, ६,१९० र्वडा कायािलय, ५१९६ माध्यर्मक द्धर्वद्यालय र ४,१४७ स्र्वास््य
केन्त्द्रमा ब्रोडव्याण्ड इन्त्टरनेट िडान कायि सम्पन्त्न िएको छ।
56. २०७८ फागुनसम्म टे र्लफोन घनत्र्व १३९.८६ प्रर्िशि र ईन्त्टरनेट ग्राहक घनत्र्व १16.9
प्रर्िशि पुगेको छ। २०७७ फागुनसम्म यस्िो घनत्र्व क्रमशः १३०.३ प्रर्िशि र ८२.८
प्रर्िशि रहेको र्थयो।
57. शैजक्षक सर २०७८ मा प्राथर्मक िह (कक्षा १-५), आधारिूि िह (कक्षा १-८) र माध्यर्मक
िह (कक्षा ९-१२) िनािदर क्रमशः ९६.9 प्रर्िशि, 95.1 प्रर्िशि र ५4.3 प्रर्िशि रहेको
छ। शैजक्षक सर 2078 मा कक्षा 1 मा खुद प्रर्वेश दर (िनाि हुने उमेर 5 र्वर्ि पुरा िएका)
96.3 प्रर्िशि रहेको छ। त्यसैगरी, कक्षा 8 सम्मको द्धटकाउ दर 85.1 प्रर्िशि, कक्षा 10
सम्मको द्धटकाउ दर 66.1 प्रर्िशि र कक्षा 12 सम्मको द्धटकाउ दर 33.1 प्रर्िशि रहेको
छ ।
58. आर्थिक र्वर्ि 2078/79 को फागुनसम्म सरकारी, र्निी र सामुदाद्धयक स्र्वास््य सिं स्थाबाट
अन्त्िरिमा 10 लाख 92 हिार 9 सय 69, बद्धहरिमा 1 करोड 92 लाख 40 हिार 7
सय 22 र आकजस्मक कक्षमा 22 लाख 97 हिार 4 सय 20 र्बरामीलाई सेर्वा प्रर्वाह
िएको छ।
59. 2078 फागुनसम्म कोर्िड-19 द्धर्वरुिको पद्धहलो मारा खोप लगाउनेको सङ््या 1 करोड
86 लाख 24 हिार 1 सय 46, दोस्रो मारा/पूणि मारा खोप लगाउनेको सङ््या 1 करोड
85 लाख 2 हिार 1 सय १९ र अर्िररक्त खोप लगाउनेको सङ््या 17 लाख 5 सय 80
पुगेको छ।
60. २०७8 फागुनसम्म आधारिूि खानेपानीको पहुँच पुगेको िनसङ््या 93.४ प्रर्िशि र उच्च
िथा मध्यमस्िरको गुणस्िरीय खानेपानी सेर्वाको पहुँच पुगेको िनसङ््या 24.८ प्रर्िशि रहेको
छ। आर्थिक र्वर्ि 207८/7९ को फागुनसम्म थप 42 हिार 8 सय 57 िनसङ््या
आधारिूि खानेपानीको सुद्धर्वधाबाट लािाजन्त्र्वि िएका छन्।
61. २०७८ फागुनसम्म २८ लाखिन्त्दा बढी लािग्राहीहरु सामाजिक सुरक्षाको अनलाइन प्रणालीमा
आबि िएका छन्। चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म िेष्ठ नागररक, एकल मद्धहला, अपाि िएका
व्यजक्त, लोपोन्त्मुख िार्ि, बालबार्लका समेि गरी िम्मा 34 लाख 50 हिार 8 सय 9
xvi
लािग्राहीलाई रु.४६ अबि 42 करोड 35 लाख 40 हिार 3 सय 10 सामाजिक सुरक्षा ित्ता
द्धर्विरण गररएको छ।
62. अन्त्िमा, कोर्िड-१९ को असर क्रमश: न्त्यून िएसँगै आर्थिक गर्िद्धर्वर्ध द्धर्वस्िार हुँदै गएको छ।
ँ ै र्वस्िु
सिं घ, प्रदे श र स्थानीय िहको एकीकृि खचिमा बढोत्तरी िएको छ। समद्धिगि माग बढे सग
आयािमा र्नरन्त्िर र्वृद्धि हुँदै गएको छ। आयािमा उल्ले्य र्वृद्धि िएको कारण शोधानान्त्िर
जस्थर्ि र चालु खािा दुबै उच्च घाटामा रहेका छन्। द्धर्वदे शी द्धर्वर्नमय सजिर्ि घटे को छ।
फलस्र्वरूप, बाह्य क्षेरमा दबाब र्सििना िएको छ। रर्सया र युक्रेन बीचको युिका कारण
द्धर्वश्वबिारमा पेट्रोर्लयम पदाथिको मूल्य र्नरन्त्िर बढ्दै गएको कारण उपिोक्ता मुद्रास्फीर्िमा थप
चाप परे को छ।
63. कोर्िड-19 पश्चाि अथििन्त्रलाई पूर्वरु ँ ीको सहि उपलधधिा

ि पमा पुनरुत्थान गनि लगानीयोग्य पूि
सुर्नजश्चि गनु,ि उपिोक्ता मुद्रास्फीर्िलाई र्वाजञ्छि सीमामा राख्नु, बढ्दो चालु खािा घाटालाई
र्नयन्त्रण गरी शोधनान्त्िर जस्थर्िमा सुधार गनुि िथा सार्वििर्नक खचिमा र्मिव्यद्धयिा र
प्रिार्वकारीिा कायम गनुि आर्वश्यक छ। द्धर्वत्तीय क्षेरको सबलीकरण र सुदृढीकरण माफिि
द्धर्वत्तीय स्थाद्धयत्र्व हार्सल गने र अथििन्त्रको आन्त्िररक िथा र्वाह्य स्थाद्धयत्र्व कायम गने िफि
आर्थिक नीर्ि र्नदे जशि हुनपु ने दे जखन्त्छ।
xvii
xviii
१. समग्र आर्थिक जस्थर्ि
द्धर्वश्व अथििन्त्र
1.1 द्धर्वश्वव्यापी रूपमा फैर्लएको कोर्िड-19 महामारीले मानर्व िनिीर्वन र आर्थिक गर्िद्धर्वर्धमा
प्रर्िकुल प्रिार्व पारे को छ। फलस्र्वरूप, सन् 2020 मा प्रायश: द्धर्वकर्सि दे जख न्त्यून आय
ु हरूको अथििन्त्रसद्धहि द्धर्वश्व अथििन्त्र सङ्कुजचि हुन पुग्यो। द्धर्वश्व व्यापार
िएका सबै मुलक
र आर्थिक गर्िद्धर्वर्धमा आएको जशर्थलिाले रोिगारीका अर्वसरहरू न्त्यून हुन पुगे। िसका
कारण कम आय र्वगिका मार्नसको दै र्नक िीर्वन यापन समेि थप किकर हुन पुग्यो।
रोिगारी र आयमा आएको कमीसँगै गररबी र असमानिा पर्न बढे र गयो।
1.2 कोर्िड िाइरसमा िएको उत्पररर्वििनले द्धर्वश्वलाई आक्रान्त्ि बनाइ रहेको िएिापर्न कोर्िड-
19 द्धर्वरुिको खोपको उपलधधिासँगै यसको िोजखम न्त्यून हुँदै मार्नसको िीर्वनयापन सामान्त्य
बन्त्दै गएको छ। िथाद्धप, रुस र युक्रेनबीचको युिका कारण द्धर्वश्वव्यापी रूपमा आपुिी
श्रृङ्खलामा आएको अर्वरोधले ईन्त्धन िथा खाद्यान्न लगायिका र्वस्िुहरूको मूल्य र्वृद्धि हुँदा
कोर्िड-19 महामारीपर्छको अथििन्त्रको पुनरूत्थान थप च ुनौिीपूणि हुन गएको छ। उल्लेजखि
कारणले द्धर्वश्व आर्थिक गर्िद्धर्वर्धमा सुस्ििा आई सन् 2022 मा द्धर्वश्व अथििन्त्रको द्धर्वस्िार
दर न्त्यून हुने दे जखन्त्छ।
1.3 कोर्िड-19 महामारी रोकथाम र र्नयन्त्रणका लार्ग गररएको खचि र स्र्वास््य पूर्वािधार र्नमािण
ु मा द्धर्वत्तीय दबाब र्सििना हुन पुगेको
िथा आर्थिक पुनरूत्थानका कायिक्रमबाट अर्धकािंश मुलक
छ। आर्थिक गर्िद्धर्वर्धलाई सामान्त्यीकरण गरी मानर्व िीर्वनलाई सहि बनाउनका लार्ग प्रदान
गररएको राहि, अनुदान र कर छु ट सुद्धर्वधा िथा स्र्वास््य प्रणाली सुधारका लार्ग बढाइएको
सार्वििर्नक खचिका कारण बिेट घाटा (Fiscal Deficit) बढ्न गई सार्वििर्नक ऋणमा थप
चाप पनि गएको छ। यसबाट सार्वििर्नक लगानीको प्राथर्मकिा समेि पररर्वििन हुन पुगेको
छ।
द्धर्वश्व आर्थिक र्वृद्धिदर

1.4 आगामी ददनमा मानर्व स्र्वास््य एर्विं अथििन्त्रमा कोर्िड-19 को प्रिार्व न्त्यून हुँदै िाने पूर्वािनम
ु ान
रहेपर्न रर्सया-युक्रेन युि लजम्बन सक्ने, रर्सयामार्थ थप प्रर्िबन्त्ध लाग्न सक्ने र पेट्रोर्लयम
पदाथिको मूल्यमा थप र्वृद्धि हुनसक्ने अनुमानका आधारमा सन् 2022 मा द्धर्वश्व अथििन्त्र
3.6 प्रर्िशिले मार द्धर्वस्िार हुने प्रक्षेपण अन्त्िरािद्धिय मुद्रा कोर्ले गरे को छ। सन् 2020
मा द्धर्वश्व आर्थिक र्वृद्धि ३.१ प्रर्िशिले ऋणात्मक रहेकोमा कोर्िड-१९ ले अथििन्त्रमा पारे को
असर न्त्यूनीकरण गदै आर्थिक पुनरूत्थानलाई सघाउन द्धर्वश्वव्यापी रूपमा अर्धकािंश मुलक
ु हरूले
अर्वलम्र्वन गरे को लजचलो नीर्िगि व्यर्वस्थाहरूसँगै कोर्िड-१९ द्धर्वरुि खोपको उपलधधिा र
1
समद्धिगि मागमा र्वृद्धि लगायिका कारण सन् २०२१ मा द्धर्वश्व अथििन्त्र ६.१ प्रर्िशिले
द्धर्वस्िार िएको र्थयो।
िार्लका 1(क): द्धर्वश्व आर्थिक र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा)
2017 2018 2019 2020 2021 2022*

अथििन्त्र
द्धर्वश्व अथििन्त्र 3.7 3.6 2.9 -3.1 6.1 3.6
द्धर्वकर्सि अथििन्त्र 2.5 2.3 1.7 -4.5 5.2 3.3
उदीयमान िथा द्धर्वकासशील अथििन्त्र 4.7 4.6 3.7 -2.0 6.8 3.8
उदीयमान िथा द्धर्वकासशील एजशया 6.6 6.4 5.3 -0.8 7.3 5.4
ु
मध्यपूर्व ि िथा उत्तर अद्धिकी मुलक 1.8 2.0 1.7 -3.3 5.8 5.0
उदीयमान िथा द्धर्वकासशील युरोप 4.1 3.4 2.5 -1.8 6.7 -2.9
ु
यूरोद्धपयन युर्नयनका मुलक 3.0 2.2 2.0 -5.9 5.4 2.9
न्त्यून आय िएका द्धर्वकासशील अथििन्त्र 4.9 5.1 5.3 0.2 4.0 4.6
स्रोिः अन्त्िरािद्धिय मुद्रा कोर्, अद्धप्रल, 202२ *प्रक्षेपण
1.5 ु को अथििन्त्र सन्

सन् 2021 मा 5.4 प्रर्िशिले द्धर्वस्िार िएको युरोद्धपयन युर्नयनका मुलक
ु े घटे र 2.9 प्रर्िशिले मार द्धर्वस्िार हुने प्रक्षेपण रहेको
2022 मा 2.5 प्रर्िशि द्धर्वन्त्दल
छ। द्धर्वकर्सि अथििन्त्र 3.3 प्रर्िशिले द्धर्वस्िार हुने प्रक्षेर्ण रहेको छ। यसैगरी, सन् 2021
मा उदीयमान िथा द्धर्वकासशील अथििन्त्र पर्छ सबैिन्त्दा उच्च दरमा द्धर्वस्िार िएको उदीयमान
िथा द्धर्वकासशील युरोपको अथििन्त्र सन् 2022 मा 2.9 प्रर्िशिले सिं कुचन हुने अनुमान
रहेको छ। खासगरी रर्सयाको आर्थिक र्वृद्धि 8.5 प्रर्िशिले घट्ने प्रक्षेपण रहेको छ।
द्धर्वकर्सि अथििन्त्र, उदीयमान िथा द्धर्वकासशील अथििन्त्र, उदीयमान िथा द्धर्वकासशील एजशया,
ु , उदीयमान र द्धर्वकासशील यूरोप एर्विं यूरोद्धपयन यूर्नयनका
मध्यपूर्व ि िथा उत्तर अद्धिकी मुलक
ु हरूको आर्थिक र्वृद्धि सन् 2021 को िुलनामा सन् 2022 मा न्त्यून हुने िर न्त्यून
मुलक
आय िएका द्धर्वकासशील अथििन्त्रको आर्थिक र्वृद्धि 0.6 प्रर्िशि द्धर्वन्त्दुले बढ्ने अन्त्िरािद्धिय
मुद्रा कोर्को प्रक्षेपण रहेको छ।
1.6 पर्छल्लो ५ र्वर्िमा द्धर्वश्व अथििन्त्रको औसि र्वृद्धिदर 2.6 प्रर्िशि र द्धर्वकर्सि अथििन्त्रको
1.4 प्रर्िशि रहेको छ। सन् २०२३ मा द्धर्वश्वका द्धर्वर्िन्न दे शहरूको आर्थिक र्वृद्धिदर र्मजश्रि
रहने प्रक्षेपण रहेको छ। िथाद्धप, सन् 2023 मा द्धर्वकर्सि अथििन्त्र बाहेक अन्त्य अथििन्त्रको
र्वृद्धिदर अजघल्लो र्वर्िको िुलनामा उच्च रहने अनुमान रहेको छ ।
2
चाटि 1(क): द्धर्वश्व आर्थिक र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा)
6.0 5.4 5.6 5.4
5.0
4.4 4.3
3.9
4.0 3.6 3.6 3.6 3.8
3.3
2.6 2.4
2.0 1.4
0.0
द्धर्वश्व अथििन्त्र द्धर्वकर्सि अथििन्त्र उदीयमान िथा उदीयमान िथा न्त्यूनआय िएका
द्धर्वकासशील अथििन्त्र द्धर्वकासशील एजशया द्धर्वकासशील अथििन्त्र
2017-2021 औसि 2022 2023
स्रोि: अन्त्िरािद्धिय मुद्रा कोर्, अद्धप्रल, २०2२
1.7 ु हरूको आर्थिक र्वृद्धिमा सामान्त्य उिारचढार्व हुने

सन् 2022 मा दजक्षण एजशयाली मुलक
प्रक्षेपण अन्त्िरािद्धिय मुद्रा कोर्ले गरे को छ। बिंगलादे श, ि ुटान र नेपालको आर्थिक र्वृद्धिदर
बढ्ने र िारि, माजल्दभ्स, श्रीलङ्का र पाद्धकस्िानको आर्थिक र्वृद्धिदर घट्ने प्रक्षेपण रहेको छ।
सन् 2021 मा 2.7 प्रर्िशिले द्धर्वस्िार िएको नेपालको अथििन्त्र सन् 2022 मा 4.1 ले
र्वृद्धि हुने प्रक्षेपण रहेको छ। यसैगरी िारिीय अथििन्त्रको र्वृद्धिदर सन् 2022 मा 8.2
प्रर्िशि हुने प्रक्षेपण रहेको छ। सन् 2022 को माचिमा दे जखएको कोर्िड-19 को नयाँ
िेररयन्त्टको सिं क्रमण र्नयन्त्रणका लार्ग केही ठू ला औद्योर्गक शहरमा गररएको बन्त्दाबन्त्दीको
कारण चीनको आर्थिक र्वृद्धि दर घट्ने प्रक्षेपण रहेको छ।
ु िथा चीनको आर्थिक र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा)

िार्लका 1(ख): दजक्षण एजशयाली मुलक
ु
मुलक २०१७ २०१८ २०१९ २०२० २०२१ 2022*
बिं गलादे श 7.3 7.9 8.2 3.5 5 6.4

ु ान
िट 6.3 3.8 4.4 -2.4 -3.7 4.4
िारि 6.8 6.5 3.7 -6.6 8.9 8.2
माजल्दभ्स 7.2 8.1 6.9 -33.5 33.4 6.1
नेपाल 9 7.6 6.7 -2.1 2.7 4.1
श्रीलङ्का 3.6 3.3 2.3 -3.6 3.6 2.6
पाद्धकस्िान 4.6 6.1 3.1 -1.0 5.6 4.0
अफगार्नस्िान 2.6 1.2 3.9 -2.4 4.0
चीन 6.9 6.8 6.0 2.2 8.1 4.4

स्रोि: अन्त्िरािद्धिय मुद्रा कोर्, अद्धप्रल, २०2२ नोटः अफगार्नस्िानको सन् 2022 को IMF ले प्रक्षेपण नगरे को।
*
प्रक्षेपण
3
मूल्य जस्थर्ि
1.8 रर्सया-युक्रेन युिका कारण पेट्रोर्लयम पदाथि र खाद्य र्वस्िुको मूल्यमा िएको र्वृद्धिले द्धर्वश्व
ु हरू बाहेक अन्त्य
मुद्रास्फीर्ि बढे को छ। सन् २०२२ मा मध्यपूर्व ि िथा उत्तर अद्धिकी मुलक
अथििन्त्रको मुद्रास्फीर्ि बढ्ने प्रक्षेपण रहेको छ। सन् 2021 मा 3.1 प्रर्िशिले बढे को
ु को मुद्रास्फीर्ि सन् 2022 मा 2.6 प्रर्िशि द्धर्वन्त्दुले बढे र 5.7 प्रर्िशि
द्धर्वकर्सि मुलक
हुने प्रक्षेपण रहेको छ।
1.9 रर्सया-युक्रेन युिको सबैिन्त्दा बढी प्रिार्व उदीयमान िथा द्धर्वकासशील युरोपमा परे को छ।
ु हरूको मुद्रास्फीर्ि सन् 2021 मा 9.5 प्रर्िशिमा रहेकोमा सन् 2022 मा उच्च
यी मुलक
र्वृद्धि िई 27.1 प्रर्िशि हुने प्रक्षेपण रहेको छ। रर्सया-युक्रेन युि लजम्बने, रर्सयामार्थको
आर्थिक प्रर्िबन्त्ध कायम रहने, ऊिाि र र्वस्िुको मूल्यमा र्नरन्त्िर र्वृद्धि हुने र चीनको शुन्त्य
कोर्िड रणनीर्िका कारण आपूर्िि श्रृङ्खला खलबर्लने कारण द्धर्वश्व मुद्रास्फीर्िमा थप दबाब
र्सििना हुने प्रक्षेपण अन्त्िरािद्धिय मुद्रा कोर्ले गरे को छ।
िार्लका १(ग): द्धर्वश्वको मुद्रास्फीर्ि (उपिोक्ता मूल्यमा आधाररि, प्रर्िशि)

अथििन्त्र २०१७ २०१८ २०१९ २०२० २०२१ 2022*
द्धर्वकर्सि अथििन्त्र १.७ २.० १.४ ०.७ ३.१ ५.७
उदीयमान िथा द्धर्वकासशील अथििन्त्र ४.४ ४.९ ५.१ ५.२ ५.९ ८.७
उदीयमान िथा द्धर्वकासशील एर्सया २.४ २.७ ३.३ ३.१ २.२ ३.५
उदीयमान िथा द्धर्वकासशील युरोप 5.6 ६.४ ६.६ ५.३ ९.५ २७.१
ु हरू
मध्यपूर्व ि िथा उत्तर अद्धिकी मुलक ७.0 ११.१ ८.२ ११.२ १४.६ १३.४
न्त्यून आय िएका द्धर्वकासशील अथििन्त्र ९.२ ८.८ ८.३ ११.४ १३.३ १३.९
स्रोि: अन्त्िरािद्धिय मुद्रा कोर्, अद्धप्रल, २०2२ *
1.10 ु मध्ये श्रीलिं काको मुद्रास्फीर्ि सबैिन्त्दा बढी र

सन् 2022 मा दजक्षण एजशयाली मुलक
माजल्दभ्सको सबैिन्त्दा कम हुने प्रक्षेपण रहेको छ। सन् 2021 मा 6.० प्रर्िशि रहेको
श्रीलिं काको मुद्रास्फीर्ि सन् 2022 मा 17.6 प्रर्िशि पुग्ने प्रक्षेपण रहेको छ। ि ुटान
ु हरूको मुद्रास्फीर्ि सन् 2022 मा बढ्ने प्रक्षेपण रहेको
बाहेक अन्त्य दजक्षण एजशयाली मुलक
छ। नेपालको मुद्रास्फीर्ि सन् 2021 मा 3.6 प्रर्िशि रहेकोमा सन् 2022 मा 2.2
प्रर्िशि द्धर्वन्त्दुले बढे र 5.8 प्रर्िशि पुग्ने प्रक्षेपण अन्त्िरािद्धिय मुद्रा कोर्ले गरे को छ। सन्
2021 मा १.० प्रर्िशििन्त्दा कम रहेको चीनको मुद्रास्फीर्ि सन् 2022 मा 2.1 प्रर्िशि
पुग्ने प्रक्षेपण रहेको छ।
4
ु िथा चीनको मुद्रास्फीर्ि
िार्लका १(घ): दजक्षण एजशयाली मुलक
(उपिोक्ता मूल्यमा आधाररि, प्रर्िशि)
ु
मुलक 2017 2018 2019 2020 2021 202२*
बिलादे श 5.4 5.8 5.5 5.6 5.6 6.0
ु ान
िट 4.3 3.7 2.8 4.2 8.1 7.9
िारि 3.6 3.4 4.8 6.2 5.5 6.1
माजल्दभ्स 2.3 1.4 1.3 -1.6 0.2 2.3
नेपाल 4.5 4.1 4.6 6.1 3.6 5.8
श्रीलिं का 6.6 4.3 4.3 4.6 6.० 17.6
अफगार्नस्िान 5.० 0.6 2.3 5.6 # #
पाद्धकस्िान 4.1 3.9 6.7 10.7 8.9 11.2
चीन 1.6 2.1 2.9 2.4 0.9 2.1
स्रोि: अन्त्िरािद्धिय मुद्रा कोर्, अद्धप्रल, २०2२ *
#IMF ले प्रक्षेपण नगरे को
1.11 नेपालको सन् 201६ दे जख 202१ सम्मको औसि मुद्रास्फीर्ि 5.5 प्रर्िशि रहेको छ।
यस अर्वर्धमा चीन र िारिको औसि मुद्रास्फीर्ि क्रमशः 2.0 प्रर्िशि र 4.7 प्रर्िशि
रहेको छ। सन् 202२ मा नेपाल, िारि र चीनको मुद्रास्फीर्ि क्रमशः 5.8 प्रर्िशि, 6.1
प्रर्िशि र 2.1 प्रर्िशि रहने प्रक्षेपण अन्त्िरािद्धिय मुद्रा कोर्को रहेको छ।
चाटि १(ख): नेपाल, िारि र चीनको मुद्रास्फीर्िको िुलनात्मक द्धर्वर्वरण (प्रर्िशिमा)

8.0
5.8 6.1
5.5
6.0 4.7
4.0
2.0 2.1
2.0
0.0
नेपाल िारि चीन
और्ि 2016-2021 2022
स्रोि : अन्त्िरािद्धिय मुद्रा कोर्, अद्धप्रल, २०2२
द्धर्वश्व व्यापार
1.12 सन् 2020 मा कोर्िड-19 का कारण द्धर्वश्व व्यापार ८.० प्रर्िशिले घटे कोमा कोर्िड-19
द्धर्वरुिको खोपको उपलधधिा सहि िएसँगै सन् 2021 मा 10.1 प्रर्िशिले र्वृद्धि िएको
छ। रर्सया-युक्रेन युि र रर्सयामार्थको आर्थिक प्रर्िबन्त्ध लगायिका कारणहरूले गदाि सन्
2022 मा द्धर्वश्व व्यापारको र्वृद्धि 5.० प्रर्िशिमा सीर्मि हुने प्रक्षेपण अन्त्िरािद्धिय मुद्रा कोर्ले
5
गरे को छ। सन् 2022 मा द्धर्वकर्सि र उदीयमान िथा द्धर्वकासशील अथििन्त्रको र्नकासी र
पैंठारीमा उच्च सिं कुचन हुने प्रक्षेपण रहेको छ। सन् 2021 मा 8.6 प्रर्िशिले र्वृद्धि िएको
द्धर्वकर्सि अथििन्त्रको र्नकासी 3.5 प्रर्िशि द्धर्वन्त्दुले घटे र सन् 2022 मा 5.० प्रर्िशि
रहने प्रक्षेपण रहेको छ। यसैगरी, उदीयमान िथा द्धर्वकासशील अथििन्त्रको र्नकासी सन्
2021 मा 12.3 प्रर्िशिले र्वृद्धि िएकोमा सन् 2022 मा यस्िो र्वृद्धिदर 4.1 प्रर्िशिमा
सीर्मि हुने प्रक्षेपण रहेको छ।
िार्लका १(ङ): द्धर्वश्व व्यापारको प्रर्वृजत्त (र्वाद्धर्क

ि प्रर्िशि पररर्वििन)
द्धर्वर्वरण 2017 2018 2019 2020 2021 2022*
द्धर्वश्व व्यापार 5.6 4.० 0.9 -7.9 10.1 5.०
र्नकासी
द्धर्वकर्सि अथििन्त्र 4.9 3.6 1.3 -9.1 8.6 5.०
उदीयमान िथा द्धर्वकासशील
6.5 4.1 0.4 -4.8 12.3 4.1
पैंठारी
द्धर्वकर्सि अथििन्त्र 4.8 3.8 2.1 -8.7 9.5 6.1
उदीयमान िथा द्धर्वकासशील
7.5 5.1 -1.1 -7.9 11.8 3.9
*
स्रोि : अन्त्िरािद्धिय मुद्रा कोर्, अद्धप्रल, २०2२ प्रक्षेपण
चालु खािा सन्त्िुलन

1.13 सन् २०२१ र सन् 2022 मा दजक्षण एर्सयाका सबै दे शको चालु खािा घाटामा रहेका
छन्। सन् 2022 मा बिंगलादे शको चालु खािा घाटा कुल गाहिस््य उत्पादनको 3.2
प्रर्िशि हुने प्रक्षेपण अन्त्िरािद्धिय मुद्रा कोर्ले गरे को छ । यसैगरी, ि ुटानको 10.6 प्रर्िशि,
िारिको 3.1 प्रर्िशि, माजल्दभ्सको 24.2 प्रर्िशि, नेपालको 11.4 प्रर्िशि, श्रीलिं काको
7.1 प्रर्िशि र पाद्धकस्िानको 5.3 प्रर्िशि चालु खािा घाटा हुने प्रक्षेपण रहेको छ। यो
अर्वर्धमा चीनको चालु खािा 1.1 प्रर्िशिले बचिमा रहने अनुमान रहेको छ। द्धर्वगि ८
र्वर्िको औसि चालु खािा घाटा ि ुटानको सबैिन्त्दा बढी र बिंगलादे शको सबैिन्त्दा कम रहेको
छ।
6
ु िथा चीनको चालु खािा सन्त्िुलन (कुल गाहिस््य उत्पादनको
िार्लका १(च): दजक्षण एजशयाली मुलक
प्रर्िशिमा)
ु
मुलक 2017 2018 2019 2020 2021 2022*
बिं गलादे श -0.5 -3.5 -1.5 -1.7 -1.3 -3.2
ु ान
िट -23.6 -18.4 -20.5 -12.4 -11.8 -10.6
िारि -1.8 -2.1 -0.9 0.9 -1.6 -3.1
माजल्दभ्स -21.6 -28.4 -26.6 -35.5 -15.6 -24.2
नेपाल -0.3 -7.1 -6.9 -1.0 -8.2 -11.4
श्रीलङ्का -2.6 -3.2 -2.2 -1.3 -4.3 -7.1
पाद्धकस्िान -3.6 -5.4 -4.2 -1.5 -0.6 -5.3
अफगार्नस्िान 7.6 12.2 11.7 11.2
चीन 1.5 0.2 0.7 1.7 1.8 1.1
*
स्रोि : अन्त्िरािद्धिय मुद्रा कोर्, अद्धप्रल, २०2२ प्रक्षेपण
राद्धिय अथििन्त्र
आर्थिक र्वृद्धि
1.14 द्धर्वगि दुई र्वर्िदेजख कोर्िड-19 महामारीबाट प्रिाद्धर्वि अथििन्त्र सामान्त्यीकरणको ददशामा
अगार्ड बढे को छ। औद्योर्गक उत्पादन, व्यापार व्यर्वसाय लगायि समग्र आर्थिक
द्धक्रयाकलापहरू क्रमशः लयमा फकिदै छन्। आन्त्िररक मागका साथै र्वस्िु र्नकासी र पैठारी
दुबैमा उच्चदरको र्वृद्धि िएको छ। िथाद्धप, असोि मद्धहनामा प्रर्िस्थापन द्धर्वधेयक पाररि हुन,ु
कार्ििक मद्धहनाको बेमौसमी र्वर्ािले धानबालीमा क्षर्ि पुग्नु, पेट्रोर्लयम पदाथिको मूल्यर्वृद्धि हुन,ु
द्धर्वत्तीय क्षेरमा िरलिाको चाप पनुि र द्धर्वदे शी मुद्रा सजिर्ि कम हुँदै िानुले अथििन्त्र थप
च ुनौिीपूणि हुँदै गएको छ। बाह्य क्षेरमा दे जखएको प्रर्िकुल अर्वस्थाका र्वार्विुद उद्योग र सेर्वा
क्षेरको द्धर्वस्िार सन्त्िोर्िनक रहने अनुमान छ ।
1.15 कोर्िड-19 महामारीको प्रिार्व क्रमश: न्त्यून हुँदै आर्थिक-सामाजिक गर्िद्धर्वर्ध सामान्त्य हुँदै
गएको िथा ऊिाि क्षेरको द्धर्वस्िार उत्साहप्रद रहेको कारण आर्थिक र्वर्ि 2078/79 मा
नेपालको अथििन्त्र 5.84 प्रर्िशिले द्धर्वस्िार हुने अनुमान रहेको छ। साथै, आधारि ुि मूल्यमा
नेपालको आर्थिक र्वृद्धि ५.४९ प्रर्िशि हुने अनुमान छ। आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा आर्थिक
र्वृद्धि २.३७ प्रर्िशिले ऋणात्मक रहेकोमा गि आर्थिक र्वर्िमा यस्िो र्वृद्धि ४.२5 प्रर्िशि
रहेको र्थयो।
1.16 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा कृद्धर् र गैरकृद्धर् क्षेरको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धि क्रमशः 2.30
प्रर्िशि र 6.88 प्रर्िशिले बढ्ने अनुमान छ। गि आर्थिक र्वर्िमा कृद्धर् क्षेरको कुल मूल्य
अर्िर्वृद्धि 2.85 प्रर्िशिले र्वृद्धि िएको र्थयो िने गैरकृद्धर् क्षेरको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धि 4.25
प्रर्िशिले बढे को र्थयो। आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 मा धान उत्पादनमा 8.7 प्रर्िशिले कर्म
7
आएिा पर्न मत्स्यपालनको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिदर बढे कोले कृद्धर् क्षेरको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धि
बढ्ने अनुमान रहेको छ। गैरकृद्धर् क्षेरिफि द्धर्वद्युि िथा ग्यास, आर्वास िथा िोिन, र्नमािण,
उद्योग, खानी र स्र्वास््य क्षेर लगायि अर्धकािंश क्षेरको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिको र्वृद्धिदर गि
आर्थिक र्वर्िको िुलनामा बढी रहने अनुमान छ।
चाटि १(ग): कुल गाहिस््य उत्पादन र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा)

15.0
10.0
5.0
0.0
-5.0
-10.0
कृद्धर् गैरकृद्धर् कुल गाहिस््य उत्पादन
स्रोिः केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विाग,२०७९ * अनुमार्नि
1.17 कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा गैरकृद्धर् क्षेरको योगदान बढ्दै गएको छ िने कृद्धर् क्षेरको योगदान
घट्दै गएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७8/७९ मा कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा कृद्धर् क्षेरको योगदान
2३.9 प्रर्िशि र गैरकृद्धर् क्षेरको योगदान 7६.1 प्रर्िशि रहने अनुमान छ। आर्थिक र्वर्ि
२०७७/७८ मा यस्िो योगदान क्रमश: 2४.९ प्रर्िशि र 7५.१ प्रर्िशि रहेको र्थयो।
द्धर्वगि दश र्वर्िको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा कृद्धर् क्षेरको औसि योगदान 27.1 प्रर्िशि रहेको
छ।
चाटि १(घ): कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा कृद्धर् क्षेरको योगदान (प्रर्िशिमा)

35.0 32.7 31.4 30.3 29.4 28.4
30.0 26.8 25.6 24.9 25.2 24.9 23.9
25.0
20.0
15.0
10.0
5.0
0.0
स्रोिः केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विाग, २०७९ * अनुमार्नि
8
उपिोग
1.18 आर्थिक र्वर्ि २०7७/7८ मा कुल गाहिस््य उत्पादनमा उपिोगको अिंश 92.3 प्रर्िशि
रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 मा केही कमी िई 90.7 प्रर्िशि रहने अनुमान छ।
पर्छल्लो दशकमा उपिोग र कुल गाहिस््य उत्पादनको औसि अनुपाि 90.5 प्रर्िशि रहेको
छ। गि आर्थिक र्वर्िमा 7.7 प्रर्िशिले बढे को उपिोग चालु आर्थिक र्वर्िमा िने 11.5
प्रर्िशिले बढे को छ ।
चाटि १(ङ): उपिोगको प्रर्वृजत्त (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा)

100.0 10.0
80.0 8.0
60.0 6.0
40.0 4.0
20.0 2.0
0.0 0.0
कुल उपिोग र्निी क्षेर

सरकारी क्षेर (दायाँ अक्ष) गैर नाफामुलक सिं स्था (दायाँ अक्ष)
स्रोिः केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विाग, २०७९ *अनुमार्नि
1.19 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा कुल गाहिस््य उत्पादनमा सरकारी क्षेर, र्निी क्षेर र गैर
नाफामूलक सिं स्थाको उपिोगको अनुपाि क्रमश: 8.2 प्रर्िशि, 80.8 प्रर्िशि र १.७
प्रर्िशि रहने अनुमान छ। आर्थिक र्वर्ि 2077/7८ मा यस्िो अनुपाि क्रमशः 8.4
प्रर्िशि, 82.2 प्रर्िशि र 1.7 प्रर्िशि रहेको र्थयो।द्धर्वगि दश र्वर्िको यस्िो औसि
अनुपाि क्रमशः 8.3 प्रर्िशि, 80.7 प्रर्िशि र 1.6 प्रर्िशि रहेको छ ।
1.20 आर्थिक र्वर्ि २०७8/७९ मा कुल उपिोगमा सरकारी र र्निी क्षेरको उपिोगको अिंश
क्रमश: 9.08 प्रर्िशि र ८९.02 प्रर्िशि रहने अनुमान छ िने गैर-नाफामूलक सिं स्थाको
उपिोगको अिंश 1.89 प्रर्िशि रहने अनुमान छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा यस्िो अिंश
क्रमश: 9.10 प्रर्िशि, 89.03 प्रर्िशि र 1.87 प्रर्िशि रहेको र्थयो। पर्छल्लो दशकमा
कुल उपिोगमा सरकारी र र्निी क्षेरको उपिोगको औसि अिंश 9.14 प्रर्िशि र 89.14
प्रर्िशि रहेको छ।
9
चाटि १(च): र्निी, सरकारी िथा गैरनाफामूलक सिं स्थाको उपिोग (कुल उपिोगको प्रर्िशिमा)
100.0
80.0
60.0
40.0
20.0
0.0
सरकारी क्षेर र्निी क्षेर गैर नाफामुलक सिं स्था
स्रोिः केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विाग, २०७९ *अनुमार्नि
1.21 कुल र्निी उपिोगमा खाद्यान्न उपिोगको अिंश अझै पर्न बढी छ। र्निी उपिोगमा गैर-
खाद्यर्वस्िुको अिंश दोधबर िन्त्दा बढी रहेको छ। द्धर्वगि दश र्वर्िमा कुल र्निी उपिोगमा
खाद्यान्न, गैर खाद्यान्न र सेर्वा उपिोगको औसि अिंश क्रमशः 48.86 प्रर्िशि, 18.37
प्रर्िशि र 32.77 प्रर्िशि रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा कुल र्निी उपिोगमा
खाद्यर्वस्िु, गैर-खाद्यर्वस्िु र सेर्वाको अिंश क्रमशः 49.05 प्रर्िशि, 18.59 प्रर्िशि र
3२.36 प्रर्िशि रहने अनुमान छ। गि आर्थिक र्वर्िमा यस्िो अिंश 49.36 प्रर्िशि,
18.76 प्रर्िशि र 31.88 प्रर्िशि रहेको र्थयो।
चाटि १(छ): आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा र्निी क्षेरको उपिोग सिं रचना* (प्रर्िशिमा)
सेर्वा , 32.4
खाद्य र्वस्िु, 49.1
गैर खाद्य र्वस्िु ,

18.6
स्रोिः केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विाग, २०७९ * अनुमार्नि
10
बचि
1.22 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा कुल गाहिस््य उत्पादनसँग कुल गाहिस््य बचिको अनुपाि
७.७ प्रर्िशि रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा यस्िो अनुपािमा 1.6 प्रर्िशि द्धर्वन्त्दुले
र्वृद्धि िई 9.3 प्रर्िशि हुने अनुमान छ। द्धर्वगि दश र्वर्िको कुल गाहिस््य उत्पादनसँग कुल
गाहिस््य बचिको अनुपाि औसि 9.5 प्रर्िशि रहेको छ ।
चाटि १(ि): कुल गाहिस््य बचि र कुल राद्धिय बचि (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा)
50.0
41.7 42.1
39.1 40.5
38.3
40.0 34.4 34.8
32.2 33.3 32.0
30.0
कुल गाहिस््य बचि कुल राद्धिय बचि
20.0 14.8 15.3
13.0
8.2 9.4 9.3
7.6 7.7
10.0 5.7
3.6
0.0
स्रोिः केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विाग, 2079 * अनुमार्नि
1.23 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा कुल गाहिस््य उत्पादनसँग कुल राद्धिय बचिको अनुपाि 32.0
प्रर्िशि रहने अनुमान छ।आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा यस्िो अनुपाि 33.3 प्रर्िशि रहेको
र्थयो। पर्छल्लो दश र्वर्िमा कुल गाहिस््य उत्पादनसँग कुल गाहिस््य बचि र कुल राद्धिय
बचिको औसि अनुपाि क्रमश: 9.5 प्रर्िशि र 36.8 प्रर्िशि रहेको छ। खासगरी आर्थिक
र्वर्ि 2075/76 पर्छ कुल राद्धिय बचि घट्दो प्रर्वृजत्तमा रहेकोले कोर्िड-19 पूर्वक
ि ो
अर्वस्थामा पुग्न अझै केही समय लाग्ने दे जखन्त्छ ।
लगानी
1.24 आर्थिक र्वर्ि 2076/7७ मा कुल लगानी 25.9 प्रर्िशिले सिं कुचन िएकोमा पर्छल्ला दुई
र्वर्िमा यस्िो लगानी बढे को छ । आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8 मा 29.3 प्रर्िशिले र्वृद्धि
िएको यस्िो लगानी चालु आर्थिक र्वर्िमा 18.1 प्रर्िशिले र्वृद्धि िई रू. 18 खबि 7 अबि
29 करोड पुग्ने अनुमान छ। कोर्िड-19 महामारीको सिं क्रमण घट्दै गई आर्थिक गर्िद्धर्वर्ध
सामान्त्य हुँदै गएकोले सार्वििर्नक एर्विं र्निी क्षेरको खचिमा बढोत्तरी हुने अपेक्षा रहेकोमा बैङ्क
11
ँ ीगि खचिका कारण चालु आर्थिक
िथा द्धर्वत्तीय बिारमा दे जखएको िरलिाको चाप र न्त्यून पुि
र्वर्िमा कुल लगानीको र्वृद्धि सामान्त्य हुने अनुमान रहेको छ ।
ँ ी र्नमािण) को प्रर्वृजत्त (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा)

चाटि १(झ): लगानी (कुल पुि
50.0 ँ ी र्नमािण
कुल पुि ँ ी र्नमािण
कुल जस्थर पुि
40.0
30.0
20.0
10.0
0.0
1.25 आर्थिक र्वर्ि 207७/7८ मा कुल गाहिस््य उत्पादनसँग कुल लगानीको अनुपाि 35.8
प्रर्िशि रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा यस्िो अनुपािमा र्वृद्धि िई 37.3 प्रर्िशि
ँ ी
पुग्ने अनुमान छ।आर्थिक र्वर्ि २०7८/७९ मा कुल गाहिस््य उत्पादनसँग कुल जस्थर पुि
र्नमािणको अनुपाि आर्थिक र्वर्ि २०७6/७7 को 29.9 प्रर्िशिबाट घटे र 29.4 प्रर्िशि
ँ ी
रहने अनुमान छ। द्धर्वगि दश र्वर्िको कुल गाहिस््य उत्पादनसँग कुल लगानी र जस्थर पुि
र्नमािणको औसि अनुपाि क्रमशः 34.2 प्रर्िशि र 29.3 प्रर्िशि रहेको छ।
ँ ी र्नमािण (जस्थर लगानी) सिं रचना (प्रर्िशिमा)

चाटि १(ञ): कुल जस्थर पुि
120.0
100.0
80.0
60.0
40.0
20.0
0.0
र्निी क्षेर सरकारी क्षेर सार्वििर्नक सिं स्थान

1.26 ँ ी र्नमािण गि आर्थिक र्वर्िको िुलनामा 11.6

आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा कुल जस्थर पुि
प्रर्िशिले र्वृद्धि िई रू. 1४ खबि २५ अबि 7 करोड रहने अनुमान छ िसमध्ये सरकारी र
12
ँ ी र्नमािण 1.8 प्रर्िशि र १६.0 प्रर्िशिले बढे को छ िने
र्निी क्षेरको कुल जस्थर पुि
ँ ी र्नमािण 4.4 प्रर्िशिले
सरकारी स्र्वार्मत्र्वमा रहेका सार्वििर्नक सिं स्थानको कुल जस्थर पुि
ँ ी र्नमािणमा र्निी क्षेर, सरकारी
घटे को छ। आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा कुल जस्थर पुि
क्षेर र सरकारी स्र्वार्मत्र्वका सार्वििर्नक सिं स्थानको अिंश क्रमश: 74.7 प्रर्िशि, 19.3
प्रर्िशि र 6.0 प्रर्िशि रहने अनुमान छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा यस्िो अिंश क्रमशः
71.8 प्रर्िशि, 21.2 प्रर्िशि र 7.0 प्रर्िशि रहेको र्थयो। पर्छल्लो दश र्वर्िको कुल
ँ ी र्नमािणमा र्निी क्षेर, सरकारी क्षेर र सार्वििर्नक सिं स्थानको औसि अिंश 71.6
जस्थर पुि
प्रर्िशि, 19.1 प्रर्िशि र 9.3 प्रर्िशि रहेको छ।
बचि र लगानीको अन्त्िर

1.27 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा बचि र लगानीको अन्त्िर २8.1 प्रर्िशि रहेकोमा आर्थिक
र्वर्ि २०७8/79 मा यस्िो अन्त्िरमा सीमान्त्ि कमी िई 28.0 प्रर्िशि रहने अनुमान छ।
गि र्वर्िको िुलनामा चालु आर्थिक र्वर्िमा कुल लगानी िन्त्दा कुल गाहिस््य बचि बढी दरमा
र्वृद्धि िएकोले बचि र लगानी अन्त्िरमा केही कम िएको हो।
चाटि १(ट): कुल गाहिस््य बचि-लगानी अन्त्िर (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा)
0.0
-5.0
-10.0
-15.0
-20.0
-25.0 -21.5 -21.6

-23.7 -24.6 -24.3 -24.8 -24.7
-26.1
-30.0 -28.1 -28.0
1.28 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा कुल राद्धिय बचि र कुल गाहिस््य उत्पादनको अनुपाि 33.3
प्रर्िशि रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि 2078/79 मा यस्िो अनुपािमा केही कमी आई 32.0
प्रर्िशि रहने अनुमान छ।
1.29 कोर्िड-19 को कारण उल्ले्य रूपमा घटे को पयिटक आगमन सन् २०२२ को शुरूर्वािदे जख
नै बढदै गएकोले भ्रमण आय बढ्न थालेको छ। र्वैदेजशक रोिगारमा िाने नेपाली कामदारको
सिं ्या बढ्दै गएपर्न सो को प्रिार्व द्धर्वप्रेर्ण आप्रर्वाहमा दे जखएको छै न। आर्थिक र्वर्ि
२०७7/७8 मा कुल गाहिस््य उत्पादनसँग स्रोि अन्त्िर (राद्धिय बचि र लगानी अन्त्िर)
13
को अनुपाि 2.5 प्रर्िशिले ऋणात्मक रहेकोमा चालु आर्थिक र्वर्िमा यस्िो अन्त्िर 5.3
प्रर्िशिले ऋणात्मक हुने अनुमान रहेको छ।
चाटि १(ठ): कुल राद्धिय बचि-लगानी अन्त्िर (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा)
10.0 8.1
7.1
8.0 6.5
6.0 4.7 4.3

4.0
1.7
2.0 0.9 0.7
0.0
-2.0 -2.5
-4.0 -5.3
-6.0
प्रर्िव्यजक्त आय
1.30 प्रर्िव्यजक्त कुल गाहिस््य उत्पादनको र्वृद्धिदर कोर्िड पूर्वक
ि ो अर्वस्थामा पुगक
े ो छ। आर्थिक
र्वर्ि 2076/77 मा 0.2 प्रर्िशिले घटे को प्रर्ि व्यजक्त कुल गाहिस््य उत्पादन (प्रचर्लि
मूल्यमा) पर्छल्ला दुई र्वर्िमा िने क्रमशः 8.9 प्रर्िशि र 12.3 प्रर्िशिले बढे को छ।
आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 मा प्रर्िव्यजक्त कुल गाहिस््य उत्पादन (प्रचर्लि मूल्यमा) 12.3
प्रर्िशिले बढे र रू.१ लाख 64 हिार 5 सय 98 रहने अनुमान छ। आर्थिक र्वर्ि
२०७7/७8 मा यस्िो आय रू. १ लाख 46 हिार 5 सय 21 रहेको र्थयो। पर्छल्लो
दश र्वर्िको प्रर्िव्यजक्त कुल गाहिस््य उत्पादनको औसि र्वृद्धि ९.7 प्रर्िशि रहेको छ।
चाटि १(ड): प्रचर्लि मूल्यमा प्रर्िव्यजक्त आयको र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा)

20.0 16.8
16.0 13.0 12.3
11.2 10.6
12.0 9.4 8.9
8.1
7.1
8.0
4.0
-0.2
0.0
-4.0
14
1.31 आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 मा प्रर्िव्यजक्त कुल गाहिस््य उत्पादन (जस्थर मूल्यमा) 4.8
प्रर्िशिले र्वृद्धि िई रू. 85 हिार 5 सय 5 पुग्ने अनुमान छ। आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8
मा यस्िो आय ३.2 प्रर्िशिले र्वृद्धि िई रू. 81 हिार 5 सय 73 रहेको र्थयो। द्धर्वगि
दश र्वर्िमा प्रर्िव्यजक्त कुल गाहिस््य उत्पादन (जस्थर मूल्यमा) को औसि र्वृद्धिदर 3.5
चाटि १(ढ): प्रर्िव्यजक्त राद्धिय खचियोग्य आय (अमेररकी डलरमा)

1800 1683
1514 1557
1467 1462
1500 1327
1139 1156
1200 1028 1069
900
600
300
0
1.32 आर्थिक र्वर्ि 2078/79 मा प्रर्िव्यजक्त कुल राद्धिय आय दोहोरो अिंकले बढे को छ। आर्थिक
र्वर्ि 2077/78 मा प्रर्िव्यजक्त कुल राद्धिय आय (प्रचर्लि मूल्यमा) अमेररकी डलर 1
हिार 2 सय 46 रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 मा यस्िो आय 10.8 प्रर्िशिले बढे र
अमेररकी डलर 1 हिार 3 सय 81 रहने अनुमान छ। चालु आर्थिक र्वर्िमा प्रर्िव्यजक्त
राद्धिय खचियोग्य आय अमेररकी डलर 1 हिार 6 सय 83 पुगेको छ। आर्थिक र्वर्ि
२०७7/७8 मा यस्िो आय अमेररकी डलर 1 हिार 5 सय 57 रहेको र्थयो।
कुल गाहिस््य उत्पादनको क्षेरगि सिं रचना

1.33 आर्थिक र्वर्ि 2078/79 मा प्राथर्मक क्षेर, दद्विीयक क्षेर र सेर्वा क्षेरको र्वृद्धिदर क्रमश:
2.4 प्रर्िशि, 10.3 प्रर्िशि र 5.9 प्रर्िशि रहने अनुमान छ। आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8
मा यस्िो र्वृद्धिदर क्रमशः 3.0 प्रर्िशि, ४.४ प्रर्िशि र 4.2 प्रर्िशि रहेको र्थयो।
पर्छल्लो दशकमा प्राथर्मक क्षेर, दद्विीयक क्षेर र सेर्वा क्षेरको औसि र्वृद्धिदर क्रमश: 2.8
प्रर्िशि, 5.3 प्रर्िशि र 4.7 प्रर्िशि रहेको छ।िूकम्पपर्छका ६ र्वर्िको औसि र्वृद्धिदर
िने पर्छल्लो दश र्वर्िको िुलनामा बढी रहेको छ।
15
चाटि १(ण): कुल गाहिस््य उत्पादनको क्षेरगि र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा)
20.0
15.0
10.0
5.0
0.0
-5.0
-10.0
प्राथर्मक क्षेर दद्विीयक क्षेर सेर्वा क्षेर
1.34 कुल गाहिस््य उत्पादनको सिं रचनामा क्रर्मक रूपमा पररर्वििन हुँदै गएको छ। प्राथर्मक
क्षेरको योगदान हरे क र्वर्ि घट्दै गएको छ िने सेर्वा क्षेरको योगदान बढ्दै गएको छ।
आर्थिक र्वर्ि 207७/7८ मा आधारिूि मूल्यको कुल गाहिस््य उत्पादन (कुल मूल्य
अर्िर्वृद्धि) मा प्राथर्मक, दद्विीयक र सेर्वा क्षेरको योगदान क्रमश: 25.5 प्रर्िशि, 13.1
प्रर्िशि र 61.4 प्रर्िशि रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 मा यस्िो योगदान क्रमशः
24.5 प्रर्िशि, 13.7 प्रर्िशि र 61.8 प्रर्िशि रहने अनुमान छ। गि र्वर्िको िुलनामा
चालु आर्थिक र्वर्िमा कुल गाहिस््य उत्पादनमा प्राथर्मक क्षेरको योगदान घटे को छ िने
दद्विीयक र सेर्वा क्षेरको योगदान बढे को छ।
चाटि १(ि): कुल गाहिस््य उत्पादनमा प्राथर्मक, दद्विीयक र सेर्वा क्षेरको योगदान (प्रर्िशिमा)
सेर्वा क्षेर 2078/79*

2077/78
2076/77
2075/76
दद्विीयक क्षेर 2074/75
2073/74
2072/73
2071/72
प्राथर्मक क्षेर 2070/71
2069/70
0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0 60.0 70.0
16
औद्योर्गक र्वगीकरणअनुसार कुल मूल्य अर्िर्वृद्धि
प्राथर्मक क्षेर
1.35 आर्थिक र्वर्ि २०७8/७९ को कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा कृद्धर् क्षेर (कृद्धर्, र्वन िथा मत्स्यपालन)
को योगदान 23.9 प्रर्िशि रहने अनुमान छ। गि आर्थिक र्वर्िमा यस्िो योगदान 24.9
प्रर्िशि रहेको र्थयो। आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 मा कृद्धर्, र्वन िथा मत्स्यपालन क्षेरको
कुल मूल्य अर्िर्वृद्धि 2.30 प्रर्िशिले र्वृद्धि हुने अनुमान छ। बेमौसमी र्वर्ाि र यसबाट
आएको बाढी पद्धहरोले धानको उत्पादनमा कमी आएको िएिापर्न मत्स्यपालनका लार्ग
सरकारले अर्वलम्बन गरे का नीर्ि िथा कायिक्रमहरूको प्रिार्वकाररिाका कारण आर्थिक र्वर्ि
२०७8/७9 मा यस क्षेरको र्वृद्धि सामान्त्य रहने अनुमान छ।
1.36 आर्थिक र्वर्ि 207७/7८ मा खानी िथा उत्खनन् क्षेरको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिको र्वृद्धिदर
7.5 प्रर्िशि रहेकोमा चालु आर्थिक र्वर्िमा यस्िो र्वृद्धिदर 8.15 प्रर्िशि रहने अनुमान छ।
कोर्िडको प्रिार्व कम हुँदै गएसँगै र्नमािणका काममा आएको िीव्रिाका कारण यस क्षेरमा
सकारात्मक प्रिार्व परे को छ। फलस्र्वरूप, आर्थिक र्वर्ि 2078/79 को कुल मूल्य
अर्िर्वृद्धिमा यस क्षेरको योगदान ०.6 प्रर्िशि रहने अनुमान छ।
दद्विीयक क्षेर
1.37 कोर्िड-19 महामारीका कारण आर्थिक र्वर्ि 2076/77 मा उद्योग क्षेरको कुल मूल्य
अर्िर्वृद्धि घटे को िएिापर्न त्यसपर्छका आर्थिक र्वर्िमा िने बढ्ने अनुमान छ। आर्थिक र्वर्ि
२०७8/७9 मा उत्पादनमूलक उद्योगको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धि 6.14 प्रर्िशिले बढ्ने
अनुमान छ। पर्छल्लो १० र्वर्िमा उद्योग क्षेरको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धि र्वृद्धिदर र्वाद्धर्क
ि औसि
3.3 प्रर्िशि रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8 मा कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा उत्पादनमूलक
उद्योगको योगदान 5.45 प्रर्िशि रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 मा यस्िो योगदानमा
सीमान्त्ि र्वृद्धि िई ५.65 प्रर्िशि पुग्ने अनुमान छ।
चाटि १(थ): कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा उद्योग क्षेरको योगदान र र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा)
20.00
10.00
0.00
-10.00
-20.00
कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा उद्योगको योगदान उद्योग क्षेरको र्वृद्धि दर
17
1.38 र्नमािणाधीन िथा नयाँ पररयोिनाका लार्ग आर्वश्यक सामाग्रीहरूको आयाि बढे को र स्थानीय
कच्चा पदाथिमा आधाररि उत्पादनमा समेि उल्ले्य र्वृद्धि िएकोले चालु आर्थिक र्वर्िमा
र्नमािण क्षेरको द्धर्वस्िार उच्च रहने अनुमान छ। आर्थिक र्वर्ि 2077/7८ मा र्नमािण क्षेर
५.19 प्रर्िशिले द्धर्वस्िार िएकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७8/७९ मा यस क्षेरको द्धर्वस्िार 9.51
प्रर्िशिले हुने अनुमान छ। यसैगरी, आर्थिक र्वर्ि २०७8/७९ मा कुल गाहिस््य उत्पादनमा
र्नमािण क्षेरको योगदान 6.17 प्रर्िशि रहने अनुमान छ। गि आर्थिक र्वर्ि यस्िो योगदान
५.1९ प्रर्िशि रहेको र्थयो। र्नमािण क्षेरमा द्धर्वक्रम सम्र्वि् 2072 को िूकम्पको िन्त्दा
कोर्िड-19 महामारीको प्रिार्व बढी परे को छ।
चाटि १(द): कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा र्नमािण क्षेरको योगदान र र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा)
20.0
15.0
10.0
5.0
0.0
-5.0
-10.0
कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा र्नमािण क्षेरको योगदान र्नमािण क्षेरको र्वृद्धि दर
1.39 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा द्धर्वद्युि, ग्यास िथा र्वाष्प र र्वािानुकूर्लि आपूर्िि सेर्वाको कुल
मूल्य अर्िर्वृद्धि 2.57 प्रर्िशिले बढे कोमा आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा यस्िो र्वृद्धि 36.67
प्रर्िशि रहने अनुमान छ। मार्थल्लो िामाकोशी िलद्धर्वद्युि आयोिना सम्पन्न िई गि आर्थिक
र्वर्िबाट द्धर्वद्युि उत्पादन शुरू िएकोले यस क्षेरको र्वृद्धिदर उच्च रहने अनुमान छ। आर्थिक
र्वर्ि २०७८/७९ मा कुल गाहिस््य उत्पादनमा यस क्षेरको योगदान १.37 प्रर्िशि रहने
अनुमान छ। गि आर्थिक र्वर्िमा यस क्षेरको योगदान १.14 प्रर्िशि रहेको र्थयो।
18
चाटि १(ध): कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा द्धर्वद्युि, ग्यास िथा र्वाष्प र र्वािानुकुर्लि आपूर्िि सेर्वाको योगदान र
र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा)
1.4 40.0
1.2 30.0
1.0 20.0
0.8
10.0
0.6
0.4 0.0
0.2 -10.0
0.0 -20.0
कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा द्धर्वद्युि, ग्यास िथा र्वाष्प िथा र्वािानुकूर्लि आपूर्िि सेर्वाको योगदान
द्धर्वद्युि, ग्यास िथा र्वाष्प िथा र्वािानुकूर्लि आपूर्िि सेर्वाको र्वृद्धि दर (दायाँ अक्ष)
1.40 पानी आपूर्िि, ढल व्यर्वस्थापन िथा पुन:उत्पादनका द्धक्रयाकलाप क्षेरको कुल मूल्य
अर्िर्वृद्धिको र्वृद्धिदर घट्दै गएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा यस क्षेरको कुल मूल्य
अर्िर्वृद्धि 1.49 प्रर्िशिले बढे कोमा आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा यस्िो र्वृद्धिमा केही कमी
आई 0.72 प्रर्िशि हुने अनुमान छ। आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा
यस क्षेरको योगदान ०.५१ प्रर्िशि रहने अनुमान छ। गि आर्थिक र्वर्िमा यस्िो योगदान
०.5६ प्रर्िशि रहेको र्थयो।
चाटि १(न): कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा पानी आपूर्िि, ढल व्यर्वस्थापन िथा पुन:उत्पादनका द्धक्रयाकलाप
क्षेरको योगदान र र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा)
1.0 12.0
0.8 10.0
8.0
0.6
6.0
0.4
4.0
0.2 2.0
0.0 0.0
कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा पानी आपूर्िि,ढल व्यर्वस्थापन िथा पुनःउत्पादनका द्धक्रयाकलापहरुको योगदान
पानी आपूर्िि,ढल व्यर्वस्थापन िथा पुनःउत्पादनका द्धक्रयाकलापहरुको र्वृद्धि दर (दायाँ अक्ष)
19
सेर्वा क्षेर
1.41 कोर्िड-१९ महामारीबाट अर्ि प्रिाद्धर्वि थोक िथा खुद्रा व्यापार क्षेरले चालु आर्थिक र्वर्िमा
गर्ि र्लएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा थोक, खुद्रा व्यापार, गाडी िथा मोटरसाइकल
ममिि सेर्वा क्षेरको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धि ५.74 प्रर्िशिले द्धर्वस्िार िएकोमा आर्थिक र्वर्ि
2078/79 मा 9.12 प्रर्िशिले द्धर्वस्िार हुने अनुमान छ। आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा
िने यस्िो द्धर्वस्िार 11.79 प्रर्िशिले घटे को र्थयो। कोर्िड-१९ को सिं क्रमण र्नयन्त्रण
िथा रोकथामका लार्ग चार्लएका कदमहरूका कारण खल्बर्लएको आपूर्िि श्रृङ्खलामा सुधार
िई आर्थिक गर्िद्धर्वर्धहरू र्नयर्मिरूपमा सिालन िएकोले यस क्षेरको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा
सकारात्मक प्रिार्व परे को छ।
चाटि १(प): कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा थोक, खुद्रा व्यापार, गाडी िथा मोटरसाइकल ममिि सेर्वा क्षेरको
योगदान र र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा)
20.0
15.0
10.0
5.0
0.0
-5.0
-10.0
-15.0
कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा थोक िथा खुद्रा व्यापार, गार्ड िथा मोटरसाइकल ममिि सेर्वाको योगदान
थोक िथा खुद्रा व्यापार, गार्ड िथा मोटरसाइकल ममिि सेर्वाको र्वृद्धिदर

1.42 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा थोक िथा खुद्रा व्यापार, गाडी िथा
मोटरसाइकल ममिि सेर्वा क्षेरको योगदान 16.40 प्रर्िशि रहने अनुमान छ। गि आर्थिक
र्वर्िमा यस्िो योगदान १५.96 प्रर्िशि रहेको र्थयो। पर्छल्लो दश र्वर्िमा यस क्षेरको औसि
र्वृद्धिदर 5.0 प्रर्िशि िथा कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा यस क्षेरको औसि योगदान १५.56
1.43 चालु आर्थिक र्वर्िको शुरूदे जख नै आर्थिक द्धक्रयाकलापहरू सामान्त्य िएसँगै आर्वास िथा िोिन
सेर्वा क्षेरमा उल्ले्य सुधार हुन गएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा यस क्षेरको कुल
मूल्य अर्िर्वृद्धि उच्च दरले घटे कोमा त्यसपर्छका आर्थिक र्वर्िमा िने सुधार िएको छ।
आर्थिक र्वर्ि 2077/78 मा आर्वास िथा िोिन सेर्वा क्षेरको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धि 10.73
20
प्रर्िशिले र्वृद्धि िएकोमा चालु आर्थिक र्वर्िमा यस क्षेरको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धि 11.42
प्रर्िशिले बढ्ने अनुमान छ। आर्थिक र्वर्िको मध्यर्िर फैर्लएको कोर्िडको नयाँ प्रारूप
ओर्मक्रोनको प्रिार्व न्त्यून रहेका कारण यो क्षेरको द्धर्वस्िारले गर्ि र्लएको छ ।
चाटि १(फ): कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा आर्वास िथा िोिन सेर्वा क्षेरको योगदान र र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा)
2.5 20.0
2.0 10.0
0.0
1.5
-10.0
1.0
-20.0
0.5 -30.0
0.0 -40.0
कुल मूल्य अर्िर्वृिमा आर्वास िथा िोिन सेर्वाको योगदान

आर्वास िथा िण्डारण क्षेरको र्वृद्धि दर (दायाँ अक्ष)

1.44 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा आर्वास िथा िोिन सेर्वा क्षेरको योगदान
1.60 प्रर्िशि रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि 2078/79 मा यस्िो योगदान 1.६5 प्रर्िशि पुग्ने
अनुमान छ। द्धर्वगि दश र्वर्िको यस क्षेरको औसि योगदान 1.93 प्रर्िशि र र्वृद्धिदर 2.67
रहेको छ।
1.45 कोर्िड-19 द्धर्वरुिको खोप लगाउने िनसङ््या बढ्दै गएसँगै मार्नसको आर्वििार्वि र
मालर्वस्िुको ढुर्वानी सेर्वा सहि हुँदै गएपर्न यािायाि िथा िण्डारण क्षेरको मूल्य अर्िर्वृद्धि
गि र्वर्िको िुलनामा सामान्त्य नै रहने अनुमान छ। आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा यािायाि
िथा िण्डारण क्षेरको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धि 11.79 प्रर्िशिले घटे कोमा पर्छल्ला दुई आर्थिक
र्वर्िमा यस क्षेरको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धि क्रमशः 4.43 प्रर्िशि र 4.54 प्रर्िशिले बढ्ने
1.46 आर्थिक र्वर्ि 2077/78 मा कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा यस क्षेरको योगदान 5.36 प्रर्िशि
रहेकोमा चालु आर्थिक र्वर्िमा िने यस्िो योगदान 5.98 प्रर्िशि हुने अनुमान छ। द्धर्वगि दश
र्वर्िको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा यस क्षेरको औसि योगदान 6.09 प्रर्िशि छ िने कुल मूल्य
अर्िर्वृद्धिको औसि र्वृद्धिदर 4.28 प्रर्िशि छ।
21
चाटि १(ब): कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा यािायाि िथा िण्डारण क्षेरको योगदान र र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा)
15.0
12.0
9.0
6.0
3.0
0.0
-3.0
-6.0
-9.0
-12.0
-15.0
कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा यािायाि िथा िण्डारण क्षेरको योगदान यािायाि िथा िण्डारण क्षेरको र्वृद्धि दर
1.47 बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय क्षेरको कारोबारमा र्वृद्धि हुँदै गएको कारण चालु आर्थिक र्वर्िमा द्धर्वत्तीय
मध्यस्थिा क्षेरको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिको र्वृद्धिदर बढ्ने दे जखन्त्छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८
मा यस क्षेरको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिको र्वृद्धिदर ४.05 प्रर्िशि रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि
207८/7९ मा यस्िो र्वृद्धिदर 6.06 प्रर्िशि हुने अनुमान छ। यसैगरी, आर्थिक र्वर्ि
२०७७/७८ को कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा यस क्षेरको योगदान 7.01 प्रर्िशि रहेकोमा
आर्थिक र्वर्ि 207८/7९ मा यस्िो योगदानमा केही कमी आई 6.86 प्रर्िशि हुने अनुमान
छ। द्धर्वगि दश र्वर्िको यस क्षेरको औसि योगदान 5.86 प्रर्िशि र र्वृद्धिदर 5.96 प्रर्िशि
चाटि १(ि): कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा द्धर्वत्तीय मध्यस्थिा क्षेरको योगदान र र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा)
10.0
8.0
6.0
4.0
2.0
0.0
-2.0
कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा द्धर्वत्तीय मध्यस्ििा क्षेरको योगदान द्धर्वत्तीय मध्यस्ििा क्षेरको र्वृद्धिदर
22
1.48 पर्छल्लो समयमा घर िग्गा कारोर्वारमा र्वृद्धि िएको छ। िग्गा र घरको खररद र्बक्री सेर्वा
र िाडा सेर्वा द्धक्रयाकलापहरू बढ्दै गएकाले यस क्षेरको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धि बढ्ने दे जखन्त्छ।
आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा घरिग्गा कारोबार क्षेरको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धि 3.82 प्रर्िशिले
बढ्ने अनुमान छ। आर्थिक र्वर्ि 207७/7८ मा यस्िो र्वृद्धिदर २.25 प्रर्िशि रहेको
र्थयो। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा यस क्षेरको योगदान ९.09
प्रर्िशि रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि 207८/7९ मा 8.76 प्रर्िशि रहने अनुमान छ। द्धर्वगि
दश र्वर्िको यस क्षेरको औसि योगदान 9.09 प्रर्िशि र औसि र्वृद्धिदर 2.29 प्रर्िशि
चाटि १(म): कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा घरिग्गा कारोबार क्षेरको योगदान र र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा)
10.0
8.0
6.0
4.0
2.0
0.0
2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79*
कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा घरिग्गा कारोर्वार क्षेरको योगदान घरिग्गा कारोर्वार क्षेरको र्वृद्धिदर

1.49 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा सूचना िथा सिार क्षेरको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धि 1.77 प्रर्िशिले
र्वृद्धि िएकोमा चालु आर्थिक र्वर्िमा यस्िो र्वृद्धिदर 3.58 प्रर्िशि रहने अनुमान छ। कोर्िड-
19 महामारीका कारण अर्धकािंश सेर्वा िथा सुद्धर्वधा िचअ ँ ै
ुि ल माध्यमबाट प्रर्वाह हुन थालेसग
ईन्त्टरनेट प्रयोगकिािको सिं ्या बढ्दै गएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को कुल मूल्य
अर्िर्वृद्धिमा यस क्षेरको योगदान २.२2 प्रर्िशि रहेकोमा चालु आर्थिक र्वर्िमा यसको योगदान
२.09 प्रर्िशि रहने अनुमान छ।
चाटि १(य): कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा सूचना िथा सिार क्षेरको योगदान र र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा)
3.0 30.0
2.5
2.0 20.0
1.5
1.0 10.0
0.5
0.0 0.0
2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79*
कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा सूचना िथा सिार क्षेरको योगदान सूचना िथा सिार क्षेरको र्वृद्धिदर (दायाँ अक्ष)
23
1.50 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा पेशागि र्वैज्ञार्नक िथा प्राद्धर्वर्धक क्षेरको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धि
2.37 प्रर्िशिले र्वृद्धि िएकोमा चालु आर्थिक र्वर्िमा यस्िो र्वृद्धिदर 3.78 प्रर्िशि रहने
अनुमान छ। यसैगरी, आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा यस क्षेरको
योगदान 1.01 प्रर्िशि रहेकोमा चालु आर्थिक र्वर्िमा यसको योगदान 0.99 प्रर्िशि रहने
अनुमान छ। द्धर्वगि दश र्वर्िको यस क्षेरको औसि योगदान 0.98 प्रर्िशि र र्वृद्धिदर
4.78 रहेको छ।
चाटि १(र): कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा पेशागि र्वैज्ञार्नक िथा प्राद्धर्वर्धक क्षेरको योगदान र र्वृद्धिदर
(प्रर्िशिमा)
10.0 1.2
8.0 1.0
0.8
6.0
0.6
4.0
0.4
2.0 0.2
0.0 0.0
2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79*
कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा पेशागि,र्वैज्ञार्नक िथा प्राद्धर्वर्धक क्षेरको योगदान (दायाँ अक्ष)
पेशागि, र्वैज्ञार्नक िथा प्राद्धर्वर्धक क्षेरको र्वृद्धि दर

1.51 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा प्रशासर्नक िथा सहयोगी सेर्वाका क्षेरको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धि
२.30 प्रर्िशिले र्वृद्धि िएकोमा चालु आर्थिक र्वर्िमा पर्न यस्िो र्वृद्धिदर 4.40 प्रर्िशि हुने
अनुमान छ। कोर्िड-१९ को असरबाट यो क्षेर कमै प्रिाद्धर्वि िएको दे जखन्त्छ। आर्थिक र्वर्ि
२०७७/७८ को कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा यस क्षेरको योगदान ०.80 प्रर्िशि रहेकोमा चालु
आर्थिक र्वर्िमा यसको योगदान ०.७8 प्रर्िशि हुने अनुमान छ। द्धर्वगि दश र्वर्िको यस
क्षेरको औसि योगदान 0.66 प्रर्िशि र औसि र्वृद्धिदर 10.38 रहेको छ ।
चाटि १(ल): कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा प्रशासर्नक िथा सहयोगी सेर्वाका क्षेरको योगदान र र्वृद्धिदर
1.0 20.0
0.8 16.0
0.6 12.0
0.4 8.0
0.2 4.0
0.0 0.0
2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79*
कुल मूल्य अर्िर्वृिमा प्रशासर्नक िथा सहयोगी सेर्वाका क्षेरको योगदान
प्रशासर्नक िथा सहयोगी सेर्वा क्षेरको र्वृद्धिदर (दायाँ अक्ष)
24
1.52 चालु आर्थिक र्वर्िमा सङ्घीय सरकारको रक्षा खचि र िीन िहको सरकारको प्रशासर्नक खचि
बढे को कारण प्रशासन, रक्षा र अर्नर्वायि सामाजिक सुरक्षा क्षेरको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिको
र्वृद्धिदर िुलनात्मकरूपमा बढ्ने दे जखन्त्छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा सार्वििर्नक प्रशासन,
रक्षा र अर्नर्वायि सामाजिक सुरक्षा क्षेरको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धि 3.38 प्रर्िशिले र्वृद्धि िएकोमा
आर्थिक र्वर्ि 207८/7९ मा यस क्षेरको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धि 4.05 प्रर्िशिले र्वृद्धि हुने
अनुमान छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा यस क्षेरको योगदान
7.85 प्रर्िशि रहेकोमा चालु आर्थिक र्वर्िमा यस्िो योगदान ७.७3 प्रर्िशि रहने अनुमान
छ। द्धर्वगि दश र्वर्िको यस क्षेरको औसि योगदान 6.57 प्रर्िशि र औसि र्वृद्धिदर 5.17
चाटि १(र्व): कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा प्रशासन, रक्षा र अर्नर्वायि सामाजिक सुरक्षा क्षेरको योगदान र र्वृद्धिदर
10.0
8.0
6.0
4.0
2.0
0.0
2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79*
कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा सार्वििर्नक प्रशासन, रक्षा र अर्नर्वायि सामाजिक सुरक्षा क्षेरको योगदान
सार्वििर्नक प्रशासन, रक्षा र अर्नर्वायि सामाजिक सुरक्षा क्षेरको र्वृद्धिदर

1.53 द्धर्वगि र्वर्िहरूको िुलनामा द्धर्वद्याथी सिं ्या बढ्न नसकेकोले चालु आर्थिक र्वर्िको यस क्षेरको
कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा सामान्त्य र्वृद्धि हुने दे जखन्त्छ। आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा जशक्षा
क्षेरको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिको र्वृद्धिदर 4.08 प्रर्िशि रहने अनुमान छ। गि आर्थिक र्वर्ि
यस्िो र्वृद्धिदर ३.92 प्रर्िशि रहेको र्थयो। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को कुल मूल्य
अर्िर्वृद्धिमा यस क्षेरको योगदान ८.10 प्रर्िशि रहेकोमा चालु आर्थिक र्वर्िमा पर्न यस्िो
योगदान ८.1० प्रर्िशि नै रहने अनुमान छ। द्धर्वगि दश र्वर्िको यस क्षेरको औसि
योगदान 7.21 प्रर्िशि र औसि र्वृद्धिदर 5.36 प्रर्िशि रहेको छ ।
25
चाटि १(श): कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा जशक्षा क्षेरको योगदान र र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा)
10.0
8.0
6.0
4.0
2.0
0.0
2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79*
कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा जशक्षा क्षेरको योगदान जशक्षा क्षेरको र्वृद्धिदर

1.54 स्र्वास््य सेर्वाको पहुँच द्धर्वस्िार, स्र्वास््यसम्बन्त्धी चेिना अर्िर्वृद्धि िथा र्निी स्र्वास््य सिं स्थाको
आयमा िएको र्वृद्धिका साथै कोर्िड-19 सिं क्रमण रोकथाम, र्नयन्त्रण िथा उपचार र स्र्वास््य
पूर्वािधार र्नमािणमा खचि बढे को कारण मानर्व स्र्वास््य िथा सामाजिक कायि क्षेरको मूल्य
अर्िर्वृद्धिमा सकारात्मक प्रिार्व परे को छ। आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा मानर्व स्र्वास््य िथा
सामाजिक कायि क्षेरको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिको र्वृद्धिदर ६.91 प्रर्िशि रहने अनुमान छ।
गि आर्थिक र्वर्ि यस्िो र्वृद्धिदर 6.60 प्रर्िशि रहेको र्थयो। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को
कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा यस क्षेरको योगदान १.७8 प्रर्िशि रहेकोमा चालु आर्थिक र्वर्िमा
सीमान्त्ि र्वृद्धि िई यस्िो योगदान १.७9 प्रर्िशि रहने अनुमान छ। द्धर्वगि दश र्वर्िको कुल
गाहिस््य उत्पादनमा यस क्षेरको औसि योगदान 1.52 प्रर्िशि र औसि र्वृद्धिदर 5.92
प्रर्िशि रहेको छ ।
चाटि १(र्): कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा मानर्व स्र्वास््य िथा सामाजिक कायि क्षेरको योगदान र र्वृद्धिदर
11.0
9.0
7.0
5.0
3.0
1.0
-1.0 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79*
कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा मानर्व स्र्वास््य िथा सामाजिक कायि क्षेरको योगदान
मानर्व स्र्वास््य िथा सामाजिक कायि क्षेरको र्वृद्धिदर
26
1.55 अन्त्य सेर्वाका क्षेर (कला, मनोरञ्जन, िथा अन्त्य रोिगारदािा घरपररर्वारका द्धक्रयाकलाप र
आफ्नो उपयोगको लार्ग घरपररर्वारको र्वस्िु िथा सेर्वा उत्पादनका द्धक्रयाकलापहरू) को कुल
मूल्य अर्िर्वृद्धिको र्वृद्धिदर आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8 मा 3.38 प्रर्िशि रहेकोमा आर्थिक
र्वर्ि २०७8/७9 मा यस्िो र्वृद्धिदर ३.79 प्रर्िशि रहने अनुमान छ। आर्थिक र्वर्ि
207७/7८ को कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा यस क्षेरको योगदान ०.६3 प्रर्िशि रहेकोमा
आर्थिक र्वर्ि 2078/79 मा केही कमी आई ०.६१ प्रर्िशि रहने अनुमान छ। द्धर्वगि दश
र्वर्िको यस क्षेरको औसि योगदान 0.55 प्रर्िशि र औसि र्वृद्धिदर 4.46 प्रर्िशि रहेको
छ ।
27
2. सार्वििर्नक द्धर्वत्त
2.1 कोर्िड-१९ को प्रिार्व क्रमश: न्त्यून हुन गएसँगै सार्वििर्नक द्धर्वत्तका पररसूचकहरू सकारात्मक
ँ ीगि खचि न्त्यून रहेको छ। यद्यद्धप,
बन्त्दै गएका छन्। कुल सङ्घीय खचिको िुलनामा पुि
ँ ीगि खचिको
सङ्घीयिा लागू िएपश्चाि एकीकृि खचि र कुल गाहिस््य उत्पादन दुबैमा पुि
ँ ीगि खचि गने क्षमिाको साथै खचिको
अनुपाि बढ्दै गएको छ। िीनै िहको सरकारको पुि
गुणस्िररयिा िथा प्रिार्वकाररिामा समेि अर्िर्वृद्धि गनुप
ि ने दे जखन्त्छ।
2.2 कुल रािस्र्व पररचालनमा पैठारीमा आधाररि कर रािस्र्वको द्धहस्सा उच्च रहेको कारण
आन्त्िररक रािस्र्वको द्धहस्सालाई बढाउँ दै रािस्र्व पररचालनलाई ददगो बनाउने च ुनौिी रहेको
छ। कोर्िड-१९ को कारण पर्छल्ला दुई आर्थिक र्वर्िमा रािस्र्व पररचालनमा दबाब र्सििना
िएकोले सार्वििर्नक ऋण दाद्धयत्र्व बढ्दै गएको छ।
2.3 बिेट व्यर्वस्थापनका लार्ग द्धर्वकास गररएको मन्त्रालयगि बिेट सूचना प्रणाली (LMBIS),
खचि व्यर्वस्थापनका लार्ग द्धर्वकास गररएको कम्प्युटरमा आधाररि सरकारी लेखा प्रणाली
(CGAS) िथा ि ुक्तानी व्यर्वस्थापनको लार्ग द्धर्वकास गररएको एकल खािा कोर् (TSA) बीच
अन्त्िर-आबििा गने कायि सम्पन्न िएको छ। द्धर्वत्तीय प्रर्िर्वेदन प्रणालीलाई अन्त्िरािद्धिय
मानदण्ड अनुकुल बनाउन नेपाल सार्वििर्नक क्षेर लेखामानमा आधाररि अनलाइन पोटिल
सिालनमा ल्याइएको छ। GFS 2014 बमोजिम अन्त्िरािद्धिय मानदण्ड अनुकुल खािा सूची
पररमाििन िई लागू िएको छ। सुधारका प्रयासहरूबाट सार्वििर्नक द्धर्वत्त व्यर्वस्थापन सबल
र सुदृढ बन्त्दै गएको छ।
2.4 स्थानीय िहमा प्रयोग िइरहेको सूर (SuTRA) प्रणालीलाई राद्धिय ि ुक्तानी इन्त्टरफेस
(Interface) मा आबि गरी स्थानीय िहको ि ुक्तानी द्धर्वद्युिीय कोर् हस्िान्त्िरण माफिि गने
कायि शुरू िएको छ। यसबाट सार्वििर्नक खचिको प्रिार्वकाररिा अर्िर्वृद्धि गनि िथा द्धर्वत्तीय
अनुशासन कायम गनि सहयोग पुग्ने दे जखन्त्छ।
सिं घ, प्रदे श र स्थानीय िहको एकीकृि खचि

2.5 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा सिं घ, प्रदे श र स्थानीय िहको एकीकृि खचि आर्थिक र्वर्ि
२०७६/७७ को रू.११ खबि ९१ अबि ६ करोडको िुलनामा १४.४ प्रर्िशिले बढे र रू.१३
े ो छ। एकीकृि खचिमध्ये खुद चालु खचि (अनुदान हस्िान्त्िरण
खबि ६२ अबि १८ करोड पुगक
ँ ीगि खचि रू.४ खबि ९७ अबि १९ करोड र
बाहेक) रू.७ खबि ४१ अबि ७१ करोड, पुि
द्धर्वत्तीय व्यर्वस्था रू.१ खबि २३ अबि २९ करोड रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा
िीन िहको एकीकृि खचि ०.०५ प्रर्िशिले सङ्कुचन िएको र्थयो।
28
िार्लका २ (क) : सिं घ, प्रदे श र स्थानीय िहको एकीकृि खचि द्धर्वर्वरण (रू. करोडमा)
आर्थिक र्वर्ि खचि द्धर्वर्वरण सिं घ प्रदे श स्थानीय िह एकीकृि खचि
खुद चालु खचि 39523.52 3493.92 24363.57 67381.02
अनुदान हस्िान्त्िरण 32118.24 1615.50 0.00 33733.74
ँ ीगि खचि
पुि 24156.25 6099.56 6277.73 36533.54
२०७५/७६
द्धर्वत्तीय व्यर्वस्था 15247.67 0.00 0.00 15247.67
िम्मा (अनुदान हस्िान्त्िरण सद्धहि) 111045.68 11208.99 30641.30 -
िम्मा (अनुदान हस्िान्त्िरण बाहे क) 78927.44 9593.49 30641.30 119162.23
खुद चालु खचि 43114.99 4359.22 19271.95 66746.16
पुि 18908.47 8931.55 12715.54 40555.56
२०७६/७७
खुद चालु खचि 45167.06 5518.94 23485.02 74171.02
पुि 22883.61 11205.16 15629.99 49718.76
२०७७/७८
स्रोि: महालेखा र्नयन्त्रक कायािलय, २०७८
2.6 पर्छल्ला ३ र्वर्िमा िीन िहका सरकारको एकीकृि खचिमा सङ्घीय खचिको अनुपाि क्रमश:
घट्दै गएको छ िने प्रदे श र स्थानीय िहको खचि अनुपाि क्रमश: बढ्दै गएको छ। आर्थिक
र्वर्ि २०७७/७८ मा एकीकृि खचिमा सङ्घीय सरकारको खचि ५८.९ प्रर्िशि, प्रदे श सरकारको
खचि १२.४ प्रर्िशि र स्थानीय िहको खचि २८.७ प्रर्िशि रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि
२०७६/७७ मा यस्िो खचि क्रमश: ६२.० प्रर्िशि, ११.२ प्रर्िशि र २६.९ प्रर्िशि
29
चाटि २ (क): िीन िहका सरकारको एकीकृि खचिको जस्थर्ि (प्रर्िशिमा)
70.0 66.2
62.0
58.9
60.0
50.0
40.0
26.9 28.7
30.0 25.7
20.0
11.2 12.4
8.1
10.0
0.0
2075/76 2076/77 2077/78
सिं घ प्रदे श स्थानीय िह
2.7 ँ ीगि खचि र द्धर्वत्तीय

आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा कुल एकीकृि खचिमा चालु खचि, पुि
व्यर्वस्थािफिको द्धहस्सा क्रमश: ५४.५ प्रर्िशि, ३६.५ प्रर्िशि र ९.१ प्रर्िशि रहेको छ।
आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा यस्िो खचि क्रमश: ५६.० प्रर्िशि, ३४.१ प्रर्िशि र ९.९
चाटि २ (ख): आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को एकीकृि खचि सिं रचना
द्धर्वत्तीय व्यर्वस्था
9.१%
पुि चालु खचि
3६.५% 54.५%
30
सरकारी द्धर्वत्तको िुलनात्मक जस्थर्ि
2.8 चालु आर्थिक र्वर्िमा सङ्घीय चालु खचि र द्धर्वत्तीय व्यर्वस्थािफिको खचि र्वृद्धि िएको छ।
२०७८ असोिमा प्रर्िस्थापन द्धर्वधेयक सङ्घीय सिं सदबाट स्र्वीकृि िई बिेट प्रार्प्त द्धढला िएका
ँ ीगि खचि िने केही सङ्कुचन िएको छ।
कारण पुि
2.9 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म सङ्घीय खचि गि आर्थिक र्वर्िको सोही अर्वर्धको
िुलनामा १८.० प्रर्िशिले र्वृद्धि िई रू.६ खबि ७४ अबि ६१ करोड पुगक
े ो छ। सङ्घीय
आय २०.४ प्रर्िशिले र्वृद्धि िई रू.६ खबि ५३ अबि ३० करोड पुगेको छ। यस अर्वर्धमा
ँ ीगि खचिमा कमी आएको िथा सङ्घीय आयमा र्वृद्धि हुँदा बिेट घाटा
सङ्घीय सरकारको पुि
न्त्यून िई रू.२१ अबि ३१ करोड रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को फागुनसम्म
बिेट घाटा रू.२९ अबि 2७ करोड रहेको र्थयो।
2.10 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म सङ्घीय सरकारको रािस्र्व बचि गि आर्थिक र्वर्िको
सोही अर्वर्धको िुलनामा ३४.86 प्रर्िशिले र्वृद्धि िई रू.६२ अबि पुगेको छ। आर्थिक र्वर्ि
२०७७/७८ को फागुनसम्ममा यस्िो बचि रू.४५ अबि ९८ करोड रहेको र्थयो।
िार्लका २ (ख): सङ्घीय सरकारको द्धर्वत्तको जस्थर्ि

फागुनसम्मको
द्धर्वर्वरण रू. करोडमा प्रर्िशि पररर्वििन
2076/77 2077/78 207८/7९ 2077/78 207८/7९
कुल सरकारी खचि 61068.07 57187.83 67461.11 -6.35 17.96
चालु खचि 45078.18 45599.93 53856.96 1.16 18.11
पुि 9647.89 7988.52 7714.83 -17.20 -3.43
द्धर्वत्तीय व्यर्वस्था 6342.00 3599.38 5889.31 -43.25 63.62
सङ्घीय रािस्र्व 47970.79 50197.52 60057.08 4.64 19.64
र्वैदेजशक अनुदान 1049.24 747.83 1388.33 -28.73 85.65
आन्त्िररक ऋण लगानीको
64.83 43.05 79.75 -33.60 85.24
साँर्वा द्धफिाि
नगद मौज्दाि र बेरुिु 3537.61 3272.62 3804.61 -7.49 16.26
सङ्घीय आय 52622.47 54261.02 65329.77 3.11 20.40
बिेट घाटा/बचि -8445.60 -2926.81 -2131.34 -65.35 -27.18
रािस्र्व बचि 2892.61 4597.59 6200.12 58.94 34.86
सङ्घीय सजिि कोर्

2.11 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा सङ्घीय सरकारको सजिि कोर् रू.१ खबि ४ अबि ३४ करोडले
बचिमा रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा सङ्घीय सजिि कोर् रू.७ अबि ४४ करोडले
घाटामा रहेको र्थयो।
31
2.12 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा सङ्घीय सजिि कोर्मा प्राप्त िएको रकम आर्थिक र्वर्ि
२०७६/७७ को िुलनामा २०.१ प्रर्िशिले बढे र रू.१३ खबि १ अबि १ करोड पुगक
े ो
छ।
िार्लका २(ग): सङ्घीय सजिि कोर्को अर्वस्था (रू. करोडमा)

द्धर्वर्वरण २०७६/७७ २०७७/७८
सङ्घीय प्रार्प्त 108364.74 130101.27
सङ्घीय रािस्र्व 70549.82 ८२४९४.६४
र्वैदेजशक अनुदान १९१९.१८ ३५४४.७६
बेरुिु र नगद मौज्दाि 4756.58 ४०४३.३०
आन्त्िररक ऋण लगानीको साँर्वा द्धफिाि 0.00 ३२२.३५
आन्त्िररक ऋण प्रार्प्त १९४९०.२८ २२२७७.८७
र्वैदेजशक ऋण प्रार्प्त ११६४८.८८ १७४१८.३५
सङ्घीय खचि 109108.51 119667.60
चालु खचि ७८४१४.८९ 84621.73
पुि १८९०८.४७ 22883.61
द्धर्वत्तीय व्यर्वस्थापन ११७८५.१५ 12162.26
सङ्घीय सजिि कोर्को अर्वस्था बचि(-)/न्त्यू न(+) 743.77 -10433.68
स्रोि: आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ र २०७७/७८ को नेपाल सरकारको आय र व्ययको र्वाद्धर्क
ि द्धर्वर्वरण,
महालेखा र्नयन्त्रक कायािलय, २०७७/२०७८
सार्वििर्नक द्धर्वत्तको आकार र प्रर्वृजत्त

2.13 आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा सङ्घीय सरकारको बिेट घाटा कुल गाहिस््य उत्पादनको ८.17
प्रर्िशि रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा यस्िो घाटा ७.05 प्रर्िशि रहेको छ।
ु न कुल गाहिस््य उत्पादनको
आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा सङ्घीय सरकारको रािस्र्व सन्त्िल
०.५0 प्रर्िशिले ऋणात्मक रहेको छ। द्धर्वगि ५ आर्थिक र्वर्िमध्ये पर्छल्ला २ आर्थिक
ु न ऋणात्मक
र्वर्ि रािस्र्व सङ्कलनमा कोर्िड-१९ को प्रिार्व परे को कारण रािस्र्व सन्त्िल
चाटि २ (ग): सङ्घीय सरकारको बिेट िथा रािस्र्व सन्त्िुलन (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा)
5.00 2.94
0.86 0.39
0.00
२०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८
-0.50
-2.04
-5.00 -6.17
-7.05
-8.72 -8.17
-9.18
-10.00
बिेट सन्त्िुलन रािस्र्व सन्त्िुलन

स्रोिः अथि मन्त्रालय/महालेखा र्नयन्त्रक कायािलय, २०७८
32
2.14 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा सङ्घीय सरकारको कुल आय १५.८ प्रर्िशिले र्वृद्धि िई रू.८
खबि ९५ अबि ३९ करोड रहेको छ। यस अर्वर्धमा कुल सङ्घीय सरकारी खचि ९.७ प्रर्िशिले
र्वृद्धि िई रू.११ खबि ९६ अबि ७८ करोड रहेको छ।
िार्लका २(घ): सार्वििर्नक द्धर्वत्तका सूचक (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा)

पररसूचकहरू २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८
सङ्घीय खचि 23.01 27.21 31.46 28.78 28.06 27.98

चालु खचि 14.24 16.85 20.17 18.57 20.16 19.79
पुि 4.73 6.78 7.83 6.26 4.86 5.35
द्धर्वत्तीय व्यर्वस्था 4.05 3.57 3.46 3.95 3.03 2.84
*
कुल रािस्र्व 18.48 19.80 21.03 21.50 20.41 21.88
कर 16.15 18.00 19.08 19.14 18.00 20.34
गैरकर 2.33 1.80 1.95 2.36 2.41 1.54
सङ्घीय रािस्र्व 18.95 18.12 19.29
कर 16.67 15.77 17.79
गैरकर 2.28 2.35 1.49
सङ्घीय रािस्र्व र अनुदान 19.85 20.95 22.19 19.98 19.84 20.86
सङ्घीय आय 20.37 21.04 22.29 20.06 19.89 20.93
सङ्घीय बिेट घाटा 2.64 6.17 9.18 8.72 8.17 7.05
सङ्घीय रािस्र्व बचि 4.24 2.94 0.86 0.39 -2.04 -0.50
र्िनि बाँकी सार्वििर्नक ऋण 24.07 22.67 26.54 27.16 36.86 40.62
ऋण सेर्वा खचि (धयाि र साँर्वा) 2.94 2.32 2.08 1.95 2.15 2.22
स्रोि: महालेखा र्नयन्त्रक कायािलय, २०७८ * सङ्घीय सजिि कोर् र द्धर्विाज्य कोर्मा सङ्कलन िएको रािस्र्व
2.15 आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा सङ्घीय सरकारको बिेट घाटा रू.३ खबि १७ अबि ८० करोड
रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा यस्िो घाटा ५.२ प्रर्िशिले सङ्कुचन िई रू.३ खबि १
अबि ३८ करोड रहेको छ।
2.16 आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा कुल गाहिस््य उत्पादनमा सङ्घीय खचि २८.06 प्रर्िशि रहेकोमा
आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा यस्िो खचि २7.98 प्रर्िशि रहेको छ। यस अर्वर्धमा कुल
ँ ीगि खचि र द्धर्वत्तीय व्यर्वस्थाको अनुपाि क्रमशः १९.79
गाहिस््य उत्पादनसँग चालु खचि, पुि
प्रर्िशि, ५.35 प्रर्िशि र २.८4 प्रर्िशि रहेको छ।
33
चाटि २ (घ): सङ्घीय सरकारको खचिको प्रर्वृजत्त (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा)
35.0
30.0 3.5
4.0 3.0 2.8
25.0 3.6
7.8
6.3 4.9 5.4
20.0 6.8
15.0
10.0 20.2 18.6 20.2 19.8

16.9
5.0
0.0
२०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८
चालु खचि ँ ीगि खचि

पुि द्धर्वत्तीय व्यर्वस्था
2.17 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा कुल गाहिस््य उत्पादनमा सङ्घीय सरकारले सङ्कलन गरे को
रािस्र्वको अनुपाि २१.88 प्रर्िशि रहेकोमा सङ्घीय सरकारले उपयोग गने रािस्र्वको अनुपाि
१९.29 प्रर्िशि रहेको छ। यस अर्वर्धमा प्रदे श र स्थानीय िहमा बाँडफाँट हुने रािस्र्व
कुल गाहिस््य उत्पादनको २.59 प्रर्िशि रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा यस्िो
रािस्र्व कुल गाहिस््य उत्पादनको २.29 प्रर्िशि रहेको र्थयो।
2.18 कुल रािस्र्व सङ्कलनमध्ये कर रािस्र्वको द्धहस्सा उच्च रहँदै आएको छ। आर्थिक र्वर्ि
२०७७/७८ मा कुल गाहिस््य उत्पादनमा कर रािस्र्व र गैरकर रािस्र्वको अनुपाि क्रमश:
२०.३4 प्रर्िशि र १.५4 प्रर्िशि रहेको छ।
34
चाटि २(ङ) : रािस्र्वको प्रर्वृजत्त (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा)
25.0
21.0 21.5 21.9
19.8 20.4
20.0
19.3
15.0 19.0
18.1
10.0
5.0
0.0
२०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८
कुल रािस्र्व सिं घीय रािस्र्व कर रािस्र्व गैरकर रािस्र्व
स्रोि: महालेखा र्नयन्त्रक कायािलय, २०७७
2.19 २०७८ असारसम्म सार्वििर्नक ऋण दाद्धयत्र्व कुल गाहिस््य उत्पादनको ४०.६ प्रर्िशि
रहेकोमा २०७८ फागुनसम्म यस्िो ऋण दाद्धयत्र्व कुल गाहिस््य उत्पादनको ३८.१ प्रर्िशि
रहेको छ। बाह्य र आन्त्िररक ऋण दाद्धयत्र्व कुल गाहिस््य उत्पादनको क्रमश: २०.३
प्रर्िशि र १७.८ प्रर्िशि रहेको छ।
चाटि २ (च): खुद सार्वििर्नक ऋणको प्रर्वृजत्त (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा)
45.0
40.6
40.0 36.9 38.1
35.0
30.0 26.5 27.2
25.0 21.1 21.9

20.3
20.0 15.2 15.4
15.0 18.8 17.8
15.8
10.0
11.3 11.7
5.0
0.0
२०७५ असार २०७६ असार २०७७ असार २०७८ असार २०७८ फागुन
सार्वििर्नक ऋण आन्त्िररक बाह्य
स्रोि: महालेखा र्नयन्त्रक कायािलय, २०७८ *

फागुनसम्म
2.20 पर्छल्ला र्वर्िहरूमा सरकारको आन्त्िररक ऋण पररचालन र्वृद्धि हुँदै गएको छ। आर्थिक र्वर्ि
२०७७/७८ मा आन्त्िररक ऋण पररचालन कुल गाहिस््य उत्पादनको 5.२4 प्रर्िशि रहेकोमा
आर्थिक र्वर्ि २०७8/79 को फागुनसम्म यस्िो अनुपाि १.८4 प्रर्िशि रहेको छ। आर्थिक
35
र्वर्ि 2078/79 को फागुनसम्म सङ्घीय सरकारले रू.८९ अबि ५० करोड आन्त्िररक ऋण
पररचालन गरे को छ।
चाटि २(छ) : आन्त्िररक ऋण पररचालनको प्रर्वृजत्त (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा)

6.00 5.24
5.00
5.01
4.00
2.87 4.19
3.00 2.50
2.00 1.84
1.00
0.00
२०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८ २०७८/७९*
स्रोि: सार्वििर्नक ऋण व्यर्वस्थापन कायािलय, २०७८ *
2.21 पर्छल्ला ३ र्वर्िमा सरकारको ऋण सेर्वा खचि कुल गाहिस््य उत्पादनको अनुपािमा क्रमश:
बढ्दै गएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा कुल ऋण सेर्वा खचि (ऋणको साँर्वा िथा
धयाि ि ुक्तानी) कुल गाहिस््य उत्पादनको २.१५ प्रर्िशि रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८
मा यस्िो खचि कुल गाहिस््य उत्पादनको २.२२ प्रर्िशि पुगेको छ। यस अर्वर्धमा साँर्वा र
धयाि खचि कुल गाहिस््य उत्पादनको क्रमश: १.४१ प्रर्िशि र ०.८१ प्रर्िशि रहेको छ।
चाटि २(ि) : ऋण सेर्वा खचिको प्रर्वृजत्त (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा)

2.50 2.32
2.15 2.22
2.08
1.95
2.00
1.99
1.50
1.61
1.41 1.48
1.41
1.00
0.50 0.81
0.67
0.47 0.54
0.33
0.00
२०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८
ऋण सेर्वा खचि सार्वाँ धयाि
2.22 अन्त्िरािद्धिय आर्थिक सहायिा पररचालनमा अनुदानको अिंश न्त्यून रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि
२०७७/७८ मा अन्त्िरािद्धिय द्धर्वकास सहायिा पररचालन कुल गाहिस््य उत्पादनको ३.69
36
प्रर्िशि रहेको छ। कुल गाहिस््य उत्पादनमा र्वैदेजशक ऋण र अनुदानको अनुपाि क्रमश:
३.१ प्रर्िशि र ०.६ प्रर्िशि रहेको छ।
चाटि २(झ) : अन्त्िरािद्धिय आर्थिक सहायिा पररचालन (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा)
5.00 4.68
4.18
3.87
4.00 3.69
3.21 3.06
2.92 2.86
3.00 2.45
1.89
2.00
1.00
1.04 1.00 0.77 0.49 0.63
0.00
२०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८
ऋण अनुदान कुल पररचालन
स्रोि: महालेखा र्नयन्त्रक कायािलय/सार्वििर्नक ऋण व्यर्वस्थापन कायािलय, २०७८
2.23 अन्त्िरािद्धिय द्धर्वकास सहायिा उपयोगमा समेि र्वैदेजशक ऋणको द्धहस्सा उच्च रहेको छ।
आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा अन्त्िरािद्धिय द्धर्वकास सहायिा उपयोग कुल गाहिस््य उत्पादनको
४.९० प्रर्िशि रहेको छ। अजघल्लो आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा यस्िो अनुपाि ३.५९
चाटि २(ञ) : अन्त्िरािद्धिय द्धर्वकास सहायिा उपयोगको जस्थर्ि

6.00 20000.0
4.90 18000.0
5.00
कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा
16000.0
3.81 3.82 14000.0
4.00 3.59
3.24 12000.0
रू. करोडमा
3.00 10000.0
8000.0
2.00 6000.0
4000.0
1.00
2000.0
0.00 0.0
२०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८
अनुदान (दायाँ अक्ष) ऋण (दायाँ अक्ष) र्वैदेजशक सहायिा उपयोग
37
सङ्घीय सरकारी खचिको सिं रचना
2.24 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म सङ्घीय खचि गि आर्थिक र्वर्िको सोही अर्वर्धको
िुलनामा १८.० प्रर्िशिले र्वृद्धि िई रू. ६ खबि ७४ अबि ६१ करोड रहेको छ। कुल खचि
ँ ीगि खचि रू.7७ अबि १५ करोड र
मध्ये चालु खचि रू.५ खबि ३८ अबि ९७ करोड, पुि
द्धर्वत्तीय व्यर्वस्था िफि रू.५८ अबि ८९ करोड रहेको छ। यस अर्वर्धमा चालु खचि र द्धर्वत्तीय
व्यर्वस्थािफि क्रमश: १८.१ प्रर्िशि र ६३.६ प्रर्िशिले र्वृद्धि िएको छ िने पुि
३.४ प्रर्िशिले घटे को छ।
2.25 ँ ीगि खचि र द्धर्वत्तीय

आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म सङ्घीय खचिमा चालु खचि, पुि
व्यर्वस्थाको अनुपाि क्रमश: ७९.९ प्रर्िशि, ११.४ प्रर्िशि र ८.७ प्रर्िशि रहेको छ।
आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को सोही अर्वर्धमा यस्िो अनुपाि क्रमश: ७९.७ प्रर्िशि, १४.०
प्रर्िशि र ६.३ प्रर्िशि रहेको र्थयो।
चाटि २ (ट) : सङ्घीय सरकारी खचिको सिं रचना (कुल सङ्घीय सरकारी खचिको प्रर्िशिमा)
100.0
79.9
80.0 71.9 70.7
61.9 64.1 64.5
60.0
40.0
24.9 24.9 21.8
17.3 19.1 11.4
20.0 13.1 11.0 13.7 10.8 10.2 8.7
0.0
२०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८ २०७८/७९*
चालु ँ ीगि
पुि द्धर्वत्तीय व्यर्वस्था
स्रोि: महालेखा र्नयन्त्रक कायािलय, २०७८ *

2.26 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म सार्वििर्नक सिं स्थानमा ऋण िथा शेयर लगानी र
र्वैदेजशक शेयर लगानी गि आर्थिक र्वर्िको सोही अर्वर्धको िुलनामा ०.८ प्रर्िशिले र्वृद्धि िई
रू.१५ अबि ९८ करोड पुगेको छ। गि आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म यस्िो लगानी रू.१५
अबि ८५ करोड रहेको र्थयो। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा यस्िो लगानी रू. ६१ अबि
३९ करोड रहेको र्थयो।
2.27 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म सङ्घीय खचिमा शेयर िथा ऋण लगानीको अनुपाि
२.४ प्रर्िशि रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को फागुनसम्म यस्िो अनुपाि २.८
प्रर्िशि रहेको र्थयो। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा यस्िो अनुपाि ५.१ प्रर्िशि रहेको
र्थयो।
38
2.28 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म आन्त्िररक एर्विं र्वैदेजशक ऋणको साँर्वा ि ुक्तानी
आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को सोही अर्वर्धको िुलनामा ११३.१ प्रर्िशिले र्वृद्धि िई रू.४२
अबि ९१ करोड रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को फागुनसम्म यस्िो ि ुक्तानी ३७.९
प्रर्िशिले कमी िई रू.२० अबि १४ करोड रहेको र्थयो। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा
यस्िो ि ुक्तानी ४.७ प्रर्िशिले र्वृद्धि िई रू.६० अबि २३ करोड रहेको र्थयो।
कायाित्मक र्वगीकरणअनुसारको चालु खचि द्धर्वर्वरण
2.29 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म सङ्घीय सरकारको चालु खचि आर्थिक र्वर्ि
२०७७/७८ को सोही अर्वर्धको िुलनामा १८.१ प्रर्िशिले र्वृद्धि िई रू.५ खबि ३८ अबि
५७ करोड रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को सोही अर्वर्धमा यस्िो खचि रू.४ खबि
५६ अबि रहेको र्थयो।
2.30 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा सङ्घीय सरकारको कुल चालु खचि (अनुदान हस्िान्त्िरण सद्धहि)
७.९ प्रर्िशिले र्वृद्धि िई रू.८ खबि ४६ अबि २२ करोड पुगेको र्थयो। सोही अर्वर्धमा
सङ्घीय सरकारको खुद चालु खचि (अनुदान हस्िान्त्िरण बाहेक) ४.८ प्रर्िशिले र्वृद्धि िई
रू.४ खबि ५१ अबि ६७ करोड रहेको र्थयो। आर्थिक र्वर्ि २०७७७/७८ मा कुल सङ्घीय
चालु खचिमा प्रदे श र स्थानीय िहमा हस्िान्त्िरण िएको अनुदानको अिंश ४६.६ प्रर्िशि
रहेको र्थयो। आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा यस्िो अिंश ४५.० प्रर्िशि रहेको र्थयो।
िार्लका २ (ङ) : सङ्घीय सरकारको चालु खचिको कायाित्मक सिं रचना (प्रर्िशिमा)
आर्थिक र्वर्ि फागुनसम्म

द्धर्वर्वरण
2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2077/78 2078/79
सामान्त्य सार्वििर्नक सेर्वा 25.17 48.22 60.73 58.37 57.44 56.37 53.42
रक्षा 6.85 5.47 5.60 5.50 5.18 6.15 5.65
सार्वििर्नक शाजन्त्ि सुरक्षा 9.96 6.80 5.87 5.91 5.59 6.66 6.84
आर्थिक मार्मला 19.72 21.10 15.80 11.21 7.23 6.53 5.57
र्वािार्वरण सिं रक्षण 0.57 0.37 0.34 0.18 0.12 0.06 0.07
आर्वास िथा सामुदाद्धयक
0.95 1.14 0.78 0.58 0.39 0.48 0.20
सुद्धर्वधा
स्र्वास््य 7.58 4.17 4.42 4.17 4.92 4.39 5.07
मनोरञ्िन, सिं स्कृर्ि िथा
0.97 0.67 0.30 0.55 0.37 0.48 0.35
धमि
जशक्षा 20.89 6.42 0.36 5.01 4.35 4.99 5.44
सामाजिक सुरक्षा 7.33 5.64 5.79 8.52 14.42 13.90 17.38
िम्मा 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
नोटः द्धर्वत्तीय सङ्घीयिा लागू िए पश्चाि धेरै कायिक्रमहरू प्रदे श र स्थानीय िहमा हस्िान्त्िरण िई गएकाले आर्थिक र्वर्ि
2074/75 अजघका ि्याङ्कहरू त्यसपर्छका र्वर्िसँग प्रत्यक्ष िुलनायोग्य छै नन्।
39
2.31 आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 को फागुनसम्म चालु खचि मध्ये सामान्त्य सार्वििर्नक सेर्वा शीर्िकमा
िएको खचिको अनुपाि सबैिन्त्दा उच्च ५३.४2 प्रर्िशि र र्वािार्वरण सिं रक्षण शीर्िकमा िएको
खचिको अनुपाि सबैिन्त्दा न्त्यून 0.०७ प्रर्िशि रहेको छ।
2.32 चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म सामान्त्य सार्वििर्नक सेर्वा अन्त्िगििको द्धर्वर्िन्न िहका
सरकारहरू बीच हुने सामान्त्य प्रकृर्िको हस्िान्त्िरण उपशीर्िकको खचि गि आर्थिक र्वर्िको
सोही अर्वर्धको िुलनामा १२.३ प्रर्िशिले र्वृद्धि िई रू.२ खबि ३४ अबि ४३ करोड पुगेको
छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा यस्िो खचि १२.६ प्रर्िशिले बढे र रू.३ खबि ९५ अबि
४५ करोड रहेको र्थयो।
ँ ीगि खचि द्धर्वर्वरण
कायाित्मक र्वगीकरणअनुसारको पुि
2.33 ँ ीगि खचिमा अजघल्लो आर्थिक
आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म सङ्घीय सरकारको पुि
र्वर्िको सोही अर्वर्धको िुलनामा ३.४ प्रर्िशिले सङ्कुचन आई रू.७७ अबि १५ करोड रहेको
छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को सोही अर्वर्धमा यस्िो खचि रू.७९ अबि ८९ करोड रहेको
र्थयो। चालु आर्थिक र्वर्िको बिेट प्रर्िस्थापन द्धर्वधेयकमाफिि २०७८ असोिमा मार पाररि
िएको हुँदा खचि प्रद्धक्रया केही द्धढला हुन गएको र सोको असर पुि
ँ ीगि खचिमा समेि परे को
छ।
2.34 ँ ीगि खचि २१.० प्रर्िशिले बढे र रू.२
आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा सङ्घीय सरकारको पुि
ँ ीगि खचिमध्ये आर्थिक मार्मला
े ो र्थयो। सो अर्वर्धमा कुल पुि
खबि २८ अबि ८४ करोड पुगक
शीर्िकमा िएको खचि मार ५७.३ प्रर्िशि रहेको र्थयो।
ँ ीगि खचिको कायाित्मक द्धर्वर्वरण (प्रर्िशिमा)
िार्लका २(च): सङ्घीय सरकारको पुि
2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2077/78 2078/79
सामान्त्य सार्वििर्नक सेर्वा 2.37 1.89 4.44 2.55 14.31 15.44 9.25
रक्षा 3.63 3.65 5.00 3.53 3.55 3.39 2.39
सार्वििर्नक शाजन्त्ि सुरक्षा 2.55 2.41 3.40 2.91 4.27 3.02 5.73
आर्थिक मार्मला 70.19 71.23 67.92 67.55 57.28 59.39 59.64
र्वािार्वरण सिं रक्षण 1.35 2.75 3.41 3.72 1.90 1.50 1.96
आर्वास िथा सामुदाद्धयक
16.03 15.14 12.26 14.38 14.65 14.85 14.67
सुद्धर्वधा
स्र्वास््य 2.90 2.53 2.51 3.95 3.46 2.16 6.20
मनोरञ्िन,सिं स्कृर्ि िथा
0.70 0.22 0.92 1.32 0.40 0.09 0.09
धमि
जशक्षा 0.11 0.09 0.07 0.08 0.15 0.14 0.04
सामाजिक सुरक्षा 0.17 0.10 0.06 0.02 0.04 0.02 0.02
िम्मा 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
नोटः द्धर्वत्तीय सङ्घीयिा लागू िए पश्चाि धेरै कायिक्रमहरू प्रदे श र स्थानीय िहमा हस्िान्त्िरण िई गएकाले आर्थिक र्वर्ि 2074/75 अजघका
ि्याङ्कहरू त्यसपर्छका र्वर्िसँग प्रत्यक्ष िुलनायोग्य छै नन्।
40
2.35 ँ ीगि खचिमध्ये आर्थिक मार्मला
आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्मको सङ्घीय पुि
शीर्िकमा िएको खचि सबैिन्त्दा बढी ५९.६4 प्रर्िशि छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को
सोही अर्वर्धमा यस शीर्िकमा िएको खचि ५९.39 प्रर्िशि रहेको र्थयो।
2.36 ँ ीगि खचिमध्ये सामाजिक सुरक्षा शीर्िक

आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्मको सङ्घीय पुि
अन्त्िगिि िएको खचि सबैिन्त्दा कम ०.०२ प्रर्िशि रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८
को सोही अर्वर्धमा पर्न यस शीर्िकमा िएको खचि ०.०२ प्रर्िशि रहेको र्थयो।
ँ ीगि खचिको जस्थर्ि द्धर्वश्लेर्ण

पुि
2.37 ँ ीगि बिेटको ठू लो द्धहस्सा
कोर्िड-१९ को कारण पर्छल्ला २ आर्थिक र्वर्िमा द्धर्वर्नयोजिि पुि
ँ ीगि खचि न्त्यून रहन गयो। आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा द्धर्वर्नयोजिि
खचि हुन नसकी पुि
ँ ीगि बिेटको ४६.२ प्रर्िशि मार खचि िएकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा यस्िो
पुि
खचि बढे र ६४.८ प्रर्िशि पुगक
े ो र्थयो।
2.38 द्धर्वत्तीय सङ्घीयिाको कायािन्त्र्वयनसँगै द्धर्वत्तीय हस्िान्त्िरण माफिि प्रदे श र स्थानीय िहमा समेि
ँ ीगि खचि हुने िएकोले सङ्घीय बिेटमा पुि
पुि ँ ीगि बिेटको द्धहस्सा द्धर्वत्तीय सङ्घीयिा कायािन्त्र्वयन
हुन ु पूर्वक ँ ीगि बिेटको
ि ो िुलनामा न्त्यून रहेको छ। सङ्घीय सरकारको कुल बिेटमा पुि
द्धहस्सा कररब एक चौथाइ रहँदै आएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा कुल सङ्घीय
ँ ीगि बिेटको द्धहस्सा आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ को २६.७ प्रर्िशिबाट २.८
बिेटमा पुि
प्रर्िशि द्धर्वन्त्दुले कमी िई २३.९ प्रर्िशि रहेको र्थयो। चालु आर्थिक र्वर्िमा यस्िो द्धहस्सा
२३.२ प्रर्िशि रहेको छ।
ँ ीगि खचिको प्रर्वृजत्त (प्रर्िशिमा)

चाटि २(ठ): सङ्घीय पुि
90.0 35.0
29.7
80.0
26.2 23.9 30.0
26.7
70.0 23.9
25.0
60.0
50.0 20.0
40.0 80.8 64.8 15.0

66.9 76.9
30.0
10.0
20.0
46.2
5.0
10.0
0.0 0.0
२०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८
ँ ीगि बिेटमा सिं घीय पुि

सिं घीय पुि ँ ीगि खचिको प्रर्िशि ँ ीगि बिेटको प्रर्िशि (दायाँ अक्ष)
सिं घीय बिेटमा पुि
*
स्रोि: अथि मन्त्रालय/महालेखा र्नयन्त्रक कायािलय, 207८ फागुनसम्मको।
41
2.39 ँ ीगि खचिको प्रर्वृजत्तको आधारमा द्धर्वश्लेर्ण गदाि आर्थिक र्वर्िको अन्त्त्यर्िर मार पुि
पुि ँ ीगि
खचिको ि ुक्तानी अर्धकेजन्त्द्रि िएको दे जखन्त्छ। द्धर्वकास आयोिना सम्र्वि र्नमािणका कायि
अगार्ड नै सम्पन्न िएपर्न असार मद्धहनामा गएर ि ुक्तानी गने प्रर्वृजत्त बढ्दो दे जखन्त्छ। यसबाट
आर्थिक र्वर्िको अन्त्त्यर्िर सङ्घीय सजिि कोर्मा बढी दबाब र्सििना हुने गरे को छ। फलस्र्वरूप,
सङ्घीय सरकारले आन्त्िररक ऋणको ठू लो द्धहस्सा हरे क आर्थिक र्वर्िको अन्त्त्यर्िर पररचालन
ँ ीगि खचिको ३७.५ प्रर्िशि असार
गरे को दे जखन्त्छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा कुल पुि
मद्धहनामा ि ुक्तानी िएको र्थयो।
ँ ीगि खचिको िुक्तानी प्रर्वृजत्त (प्रर्िशिमा)

चाटि २ (ड): पुि
साउन 0.04 0.13 0.51 0.32 0.06 1.21
िदौ 0.92 1.45 1.87 2.40 1.58 2.17
असोि 4.15 4.17 6.97 7.00 4.94 15.92
कार्ििक 2.00 2.23 3.00 3.42 6.29 7.65
मिंर्सर 3.85 3.81 3.83 6.84 2.84 9.87
पौर् 5.92 6.08 6.79 13.22 6.50 29.04
माघ 8.11 6.56 6.27 7.47 5.33 12.94
फागुन 7.58 10.34 8.13 10.36 7.36 21.20
चैर 6.85 9.21 7.94 4.54 11.35
र्वैशाख 7.95 5.95 8.02 4.79 8.76
िेठ 10.29 10.01 9.36 6.31 7.52
असार 42.34 40.05 37.30 33.33 37.47
िम्मा 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00 100.00
2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79

2.40 ँ ीगि खचि िुलनात्मक रूपमा न्त्यून

द्धर्वत्तीय सङ्घीयिा लागू िएसँगै सङ्घीय सरकारको पुि
ँ ीगि खचि क्रमश: बढ्दै गएको छ। आर्थिक र्वर्ि
दे जखएपर्न िीन िहको एकीकृि पुि
ँ ीगि खचिको अिंश ३४.१ प्रर्िशि रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि
२०७६/७७ को एकीकृि खचिमा पुि
२०७७/७८ मा ३६.५ प्रर्िशि पुगेको छ।
2.41 पर्छल्लो ३ र्वर्िको खचिको आधारमा कुल एकीकृि खचिमा प्रदे श र स्थानीय िहबाट िएको
ँ ीगि खचिको द्धहस्सा बढ्दै गएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को एकीकृि खचिमा सिं घ,
पुि
ँ ीगि खचिको द्धहस्सा क्रमश: १६.८ प्रर्िशि, ८.२ प्रर्िशि
प्रदे श र स्थानीय िहबाट िएको पुि
र ११.५ प्रर्िशि रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा यस्िो द्धहस्सा क्रमश: १५.९
प्रर्िशि, ७.५ प्रर्िशि र १०.७ प्रर्िशि रहेको र्थयो।
42
2.42 ँ ीगि खचिको अनुपाि बढ्दै गएको छ। आर्थिक र्वर्ि
कुल गाहिस््य उत्पादनमा एकीकृि पुि
२०७६/७७ मा यस्िो अनुपाि १०.४ प्रर्िशि रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा ११.६
प्रर्िशि पुगेको छ।
ँ ीगि खचि अर्वस्था

चाटि २(ढ): एकीकृि पुि
40.0 11.6 12.0
10.4

35.0 9.5
कुल एकीकृि खचिको प्रर्िशिमा
10.0
30.0 11.5
5.3 10.7
8.0
25.0
5.1
20.0 7.5 8.2 6.0
३६.५%
15.0 ३४.१%
३०.७% 4.0
10.0 20.3
15.9 16.8
2.0
5.0
0.0 0.0
२०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८
सिं घ प्रदे श स्थानीय िह ँ ीगि खचि - दायाँ अक्ष

एद्धककृि पुि
2.43 ँ ीगि बिेटको द्धहस्सा ४० प्रर्िशि िन्त्दा बढी

िीन िहका सरकारको एकीकृि बिेटमा पुि
ँ ीगि बिेटको द्धहस्सा उच्च र सिं घमा न्त्यून रहेको
रहेको छ। िुलनात्मक रूपमा प्रदे शमा पुि
ँ ीगि बिेटको
छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा सिं घ, प्रदे श र स्थानीय िहको बिेटमा पुि
द्धहस्सा क्रमश: २३.९ प्रर्िशि, ५३.० प्रर्िशि र ४५.८ प्रर्िशि रहेको छ।
ँ ीगि बिेटको अिंश (प्रर्िशिमा)

चाटि २ (ण): बिेट द्धर्वर्नयोिनमा पुि
60.0 53.0
48.4 48.0
50.0 45.8
40.8 40.3
40.0
30.0 26.7
23.9
20.0
10.0
0.0
सिं घ प्रदे श स्थानीय िह िम्मा
२०७६/७७ २०७७/७८

नोट: यहाँ समार्वेश गररएको एकीकृि बिेट िीन िहका सरकारको खुद बिेट हो िसमा िीन िहमा िएको द्धर्वत्तीय हस्िान्त्िरणको रकमलाई िीन िहका
सरकारको कुल बिेटको रकमबाट घटाएर राजखएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा द्धर्वत्तीय हस्िान्त्िरणको रकम रू.३ खबि ९६ अबि ४६ करोड
रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा यस्िो रकम रू.४ खबि २९ अबि ६६ करोड पुगेको छ।
43
2.44 ँ ीगि बिेटको
कोर्िड-१९ को कारण पर्छल्लो दुई आर्थिक र्वर्िमा िीन िहका सरकारको पुि
ठू लो द्धहस्सा खचि हुन सकेन। फलस्र्वरूप, आर्थिक र्वर्ि 2076/77 र २०७७/७८ मा
यस्िो खचि क्रमशः 52.6 प्रर्िशि र ६५.७ प्रर्िशि रहेको छ। िुलनात्मक रूपमा आर्थिक
ँ ीगि बिेटमा पुि
र्वर्ि २०७७/७८ मा पुि ँ ीगि खचिको द्धहस्सा प्रदे शमा उच्च र स्थानीय िहमा
न्त्यून रहेको छ।
ँ ीगि बिेटमा पुि
चाटि २ (ि): पुि ँ ीगि खचिको अिंश (प्रर्िशिमा)
80.0 70.4
64.8 64.5 64.0 65.7
56.6
60.0 52.6
46.2
40.0
20.0
0.0
सिं घ प्रदे श स्थानीय िह िम्मा
२०७६/७७ २०७७/७८
2.45 आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ को िुलनामा आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा िीन िहको कुल खचि
ँ ीगि खचिको द्धहस्सा बढे को छ। आर्थिक र्वर्ि 2076/77
(द्धर्वत्तीय हस्िान्त्िरणसद्धहि) मा पुि
ँ ीगि खचिको द्धहस्सा १७.३ प्रर्िशि रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि
मा कुल सङ्घीय खचिमा पुि
2077/78 मा १९.१ प्रर्िशि पुगेको छ। त्यसैगरी, सो अर्वर्धमा कुल प्रादे जशक खचिमा
ँ ीगि खचिको अिंश ५७.२ प्रर्िशिबाट बढे र ५९.३ प्रर्िशि पुगेको छ। साथै,
प्रादे जशक पुि
ँ ीगि खचिको अिंश आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा ३९.७
स्थानीय िहको कुल खचिमा पुि
प्रर्िशि रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा सीमान्त्ि र्वृद्धि िई ३९.९ प्रर्िशि पुगेको छ।
ँ ीगि खचिको अिंश (प्रर्िशि)
चाटि २ (थ): कुल खचिमा पुि
80.0
57.2 59.3
60.0
39.7 39.9
40.0
17.3 19.1
20.0
0.0
२०७६/७७ २०७७/७८
सिं घ प्रदे श स्थानीय िह

ँ ीगि खचिको अनुपाि िीन िहका सरकारको आ-आफ्नो द्धर्वत्तीय हस्िान्त्िरणसद्धहिको कुल
नोट: यहाँ समार्वेश गररएको कुल खचिमा पुि
खचिलाई आधार मानी गणना गररएको छ।
44
2.46 ँ ीगि खचिको पररमाणमा क्रमश: र्वृद्धि हुँदै िानु सकारात्मक रहेपर्न खचिको गुणस्िर र
पुि
ँ ीगि बिेट खचि
प्रिार्वकाररिा बढ्न सकेको छै न। द्धर्वकास र्नमािणका कायिमा द्धर्वर्नयोजिि पुि
हुन नसक्नु िर बिेट खचि गनि सहि हुने अन्त्य शीर्िकमा रकमान्त्िर र स्रोिान्त्िर गने/गराउने
प्रर्वृजत्तले खचिको प्रिार्वकाररिा अर्िर्वृद्धि गने ददशामा च ुनौिी थद्धपएको छ।
2.47 हाल प्रचलनमा रहेको खचिको कायाित्मक र्वगीकरणमा समय सान्त्दर्ििक सुधार गनुि आर्वश्यक
ँ ी र्नमािणमा सहयोग नगने द्धक्रयाकलापलाई समेि पुि
रहेको छ। पुि ँ ीगि खचिमा राजखएको र
ँ ी र्नमािणमा सहयोगी द्धक्रयाकलापलाई समार्वेश गररएको हुँदा यसबाट
चालु खचिमा समेि पुि
ँ ीगि खचि यद्धकन गनि कदठनाइ रहेको छ। अि: द्धक्रयाकलाप सूची (Chart of
र्वास्िद्धर्वक पुि
ँ ी र्नमािणमा
Activities) को आधारमा सरकारी खचिको र्वगीकरण गरी िौर्िक िथा मानर्व पुि
ँ ीगि खचिमा राख्नुपने आर्वश्यकिा रहेको छ।
सहयोग गने द्धक्रयाकलापलाई पुि
करको दायरा द्धर्वस्िार

2.48 करको आधार िथा दायरामा क्रमश: द्धर्वस्िार हुँदै गएको छ। व्यार्वसाद्धयक, व्यजक्तगि र
करकट्टी गने र्नकायले र्लएको स्थायी लेखा नम्बर समेि गरी २०७८ असारसम्म स्थायी
लेखा नम्बर र्लने करदािाहरूको सङ््या ४० लाख ६६ हिार १ सय ३१ रहेकोमा
२०७८ फागुनसम्म यस्िो सङ््यामा १३.७ प्रर्िशिले र्वृद्धि िई ४६ लाख २४ हिार ४
सय ६१ पुगेको छ। चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म थप स्थायी लेखा नम्बर र्लनेको
सङ््या ५ लाख ५८ हिार ३ सय ३० रहेको छ। २०७७ असारसम्म स्थायी लेखा नम्बर
र्लने करदािाहरूको सङ््या ३३ लाख ३७ हिार ४ सय ९२ रहेको र्थयो।
2.49 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म २३ हिार ३ सय ६२ नयाँ करदािाहरू थप िई

मूल्य अर्िर्वृद्धि करमा दिाि िएका करदािाको सङ््या ३ लाख १४ हिार ७६ पुगेको छ।
२०७८ फागुनसम्म अन्त्ि:शुल्कमा दिाि हुने करदािाको सङ््या १ लाख १६ हिार ५ सय
६० पुगेको छ।
45
िार्लका २(छ) : व्यजक्तगि िथा व्यार्वसाद्धयक स्थायी लेखा नम्बर र्लएका करदािाको द्धर्वर्वरण
आर्थिक र्वर्ि
२०७६ 2077 207८ २०७८
दिािको प्रकार २०७८/७९
असारसम्म असारसम्म असारसम्म फागुनसम्म
फागुनसम्म थप
िम्मा स्थायी लेखा नम्बर २१७१५२४ ३३३७४९२ ४०६६१३१ ५५८३३० ४६२४४६१
व्यार्वसाद्धयक स्थायी लेखा
११७७९०७ १३५८९३४ १५८०३८० १७२२९४ १७५२६७४
नम्बर
व्यजक्तगि स्थायी ले खा नम्बर ९९२८८० १९७३४५२ २४७५७५३ ३८०८३६ २८५६५८९
करकट्टी गने र्नकायले र्लएको
७३७ ५१०६ ९९९८ ५२०० १५१९८
स्थायी लेखा नम्र्वर
मूल्य अर्िर्वृद्धि कर २१४१०९ २५५९६३ २९०७१४ २३३६२ ३१४०७६
अन्त्ि:शुल्क ७८८०७ ९४२९२ १०४१८२ १२३७८ ११६५६०
स्रोि: अथि मन्त्रालय, 207८
सरकारी आय िथा रािस्र्व सिं रचना (बाँडफाँट अजघको)

2.50 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म कुल सरकारी आय आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को
सोही अर्वर्धको िुलनामा २०.० प्रर्िशिले र्वृद्धि िई रू.७ खबि ३४ अबि १७ करोड पुगेको
छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को सोही अर्वर्धमा यस्िो आय ३.१ प्रर्िशिले बढे र रू. ६
खबि ११ अबि ८४ करोड रहेको र्थयो।
िार्लका २(ि) : सरकारी आय सरिं चना (रू.करोडमा)

फागुनसम्म प्रर्िशि पररर्वििन
२०७६/७७ 2077/78 207८/7९ २०७७/७८ 207८/7९
कर रािस्र्व 49754.44 52766.92 62790.47 6.1 19.0
गैरकर रािस्र्व 4924.94 4353.42 5433.34 -11.6 24.8
कुल रािस्र्व 54679.38 57120.34 68223.81 4.5 19.4
र्वैदेजशक अनुदान प्रार्प्त 1049.24 747.83 1388.33 -28.7 85.6
आन्त्िररक ऋण लगानीको साँर्वा द्धफिाि 64.83 43.05 0.00 -33.6 -100.0
कुल सरकारी आय 59331.06 61183.84 73416.75 3.1 20.0
स्रोि: अथि मन्त्रालय/महालेखा र्नयन्त्रक कायािलय, 207८
2.51 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म कुल रािस्र्व गि आर्थिक र्वर्िको सोही अर्वर्धको
िुलनामा १९.४ प्रर्िशिले र्वृद्धि िएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को सोही अर्वर्धमा
यस्िो र्वृद्धि ४.५ प्रर्िशि रहेको र्थयो।
46
सङ्घीय आय िथा रािस्र्व (बाँडफाँट पर्छको)
2.52 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म सङ्घीय आय गि आर्थिक र्वर्िको सोही अर्वर्धको
िुलनामा २०.३ प्रर्िशिले बढे र रू. ६ खबि २५ अबि ५० करोड पुगेको छ। आर्थिक र्वर्ि
२०७७/७८ को फागुनसम्म यस्िो आय ३.१ प्रर्िशिले बढे को र्थयो। आर्थिक र्वर्ि
२०७८/७९ को फागुनसम्म सङ्घीय रािस्र्व गि र्वर्िको सोही अर्वर्धको िुलनामा १९.६
प्रर्िशिले बढे र रू.६ खबि ६ करोड पुगेको छ।
िार्लका २(झ): सङ्घीय आय सिं रचना (रू. करोडमा)
फागुनसम्म प्रर्िशि पररर्वििन

२०७६/७७ 2077/78 2078/79 २०७7/७8 2078/79
कर रािस्र्व 43294.20 46007.25 54811.43 6.3 19.1
गैरकर रािस्र्व 4676.58 4190.27 5245.66 -10.4 25.2
कुल सङ्घीय रािस्र्व 47970.79 50197.52 60057.08 4.6 19.6
र्वैदेजशक अनुदान प्रार्प्त 1049.24 747.83 1388.33 -28.7 85.6
आन्त्िररक ऋण लगानीको साँर्वा
64.83 43.05 0.00 -33.6 -
द्धफिाि
कुल सङ्घीय आय 52622.47 54261.02 65250.02 3.1 20.3
स्रोिः महालेखा र्नयन्त्रक कायािलय, 207८
2.53 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्मको कुल सङ्घीय खचिमा कुल सङ्घीय आयको अनुपाि
९६.७ प्रर्िशि र सङ्घीय रािस्र्वको अनुपाि ८९.० प्रर्िशि रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि
२०७७/७८ को सोही अर्वर्धमा यस्िो अनुपाि क्रमश: ९४.९ प्रर्िशि र ८७.८ प्रर्िशि
र्थयो। आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्मको कुल सङ्घीय खचिमा र्वैदेजशक ऋण
प्रार्प्तको अनुपाि ९.७ प्रर्िशि रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को सोही अर्वर्धमा यस्िो
अनुपाि १४.९ प्रर्िशि र्थयो।
िार्लका २(ञ) : सङ्घीय सरकारी खचिमा आय, रािस्र्व, अनुदान र ऋणको अनुपाि
द्धर्वर्वरण रू. करोडमा कुल सरकारी खचिको प्रर्िशिमा
२०७६/७७ 2077/78 207८/7९ २०७६/७७ 2077/78 207८/7९
सङ्घीय आय 52622.47 54261.02 65250.02 86.2 94.9 96.7
सङ्घीय रािस्र्व 47970.79 50197.52 60057.08 78.6 87.8 89.0
र्वैदेजशक अनुदान प्रार्प्त 1049.24 747.83 1388.33 1.7 1.3 2.1
आन्त्िररक ऋण
0.40 11251.53 8950.00 0.0 19.7 13.3
पररचालन
र्वैदेजशक ऋण प्रार्प्त 6207.56 8501.79 6521.42 10.2 14.9 9.7
सङ्घीय सरकारी खचि 61068.07 57187.83 67461.11 100.0 100.0 100.0
स्रोि: महालेखा र्नयन्त्रक कायािलय, 207८
नोट: फागुनसम्मको सरकारी आय/ रािस्र्वमा रोयल्टी बाँडफाँट समार्वेश गररएको छै न।
47
2.54 कुल रािस्र्व पररचालनमा मूल्य अर्िर्वृद्धि करको द्धहस्सा उच्च रहेपर्न सङ्घीय रािस्र्वमध्ये
आयकरको द्धहस्सा उच्च रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म सङ्घीय रािस्र्व
सिं रचनामा मूल्य अर्िर्वृद्धि करको अनुपाि २३.७ प्रर्िशि रहेको छ िने आयकर र िन्त्सार
महसुलको अनुपाि क्रमश: २४.८ प्रर्िशि र 2२.९ प्रर्िशि रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि
२०७७/७८ को फागुनसम्म यस्िो अनुपाि क्रमश: २४.४ प्रर्िशि, 2५.३ प्रर्िशि र 2२.५
प्रर्िशि र्थयो।
िार्लका २ (ट): द्धर्वगि ३ र्वर्िको सङ्घीय रािस्र्वको सिं रचना (कुल रािस्र्वको प्रर्िशिमा)
रािस्र्वको द्धर्वर्वरण रू. करोडमा सङ्घीय रािस्र्वको प्रर्िशिमा
२०७६/७७ 2077/78 2078/79 २०७६/७७ 2077/78 2078/79
मूल्य अर्िर्वृद्धि कर 11646.68 12255.61 14249.28 24.3 24.4 23.7
अन्त्ि:शुल्क 6509.15 7048.72 8900.26 13.6 14.0 14.8
आयकर 13619.38 12702.88 14922.43 28.4 25.3 24.8
िन्त्सार महसुल 10137.31 11275.42 13756.08 21.1 22.5 22.9
गैरकर 4676.58 4190.27 5245.66 9.7 8.3 8.7
अन्त्य 1381.69 2724.62 2983.36 2.9 5.4 5.0
सङ्घीय रािस्र्व 47970.79 50197.52 60057.08 100.0 100.0 100.0
स्रोि: अथि मन्त्रालय/महालेखा र्नयन्त्रक कायािलय, 207८
आन्त्िररक र आयािमा आधाररि कर रािस्र्वको सिं रचना

2.55 चालु आर्थिक र्वर्िमा समद्धिगि मागमा िएको र्वृद्धिसँगै पैठारीमा र्वृद्धि हुँदा त्यसको प्रिार्व
रािस्र्व सङ्कलनमा समेि दे जखएको छ। आयािमा आधाररि कर रािस्र्वको र्वृद्धिदर आन्त्िररक
कर रािस्र्वको र्वृद्धिदरिन्त्दा उच्च रहेको कारण समग्रमा आयािमा आधाररि कर रािस्र्वको
द्धहस्सा बढे को छ।
2.56 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म कर रािस्र्वमा पैठारीमा आधाररि कर रािस्र्व र

आन्त्िररकिफिको कर रािस्र्वको अिंश क्रमश: ५४.३ प्रर्िशि र ४५.७ प्रर्िशि रहेको छ।
गि आर्थिक र्वर्िको सोही अर्वर्धमा यस्िो अिंश क्रमश: ४९.३ प्रर्िशि र ५०.७ प्रर्िशि
2.57 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा कुल कर रािस्र्व पररचालनमा आयािमा आधाररि करको अिंश
४८.१ प्रर्िशि र आन्त्िररकिफिको करको अिंश ५१.९ प्रर्िशि रहेको र्थयो।
48
िार्लका २(ठ): आन्त्िररक कर रािस्र्व र आयािमा आधाररि कर रािस्र्व सिं रचना (रू. करोडमा)
द्धर्वर्वरण २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ 207७/7८ 207८/7९*
कर रािस्र्व 65949.15 73860.40 70005.55 87010.66 62790.47
आयािमा आधाररि कर 31039.93 35528.57 29938.24 41880.40 34070.30
िन्त्सार महशुल (र्नकासी कर
13768.28 15512.84 13787.80 20110.29 16649.79
र्वाहे क)
मूल्य अर्िर्वृद्धि कर (पैठारी) 13064.46 15205.66 12580.68 16548.40 13291.65
अन्त्ि: शुल्क (पैठारी) 4207.19 4810.07 3569.76 5221.71 4128.86
कुल कर रािस्र्वमा आयािमा
आधाररि करको द्धहस्सा 47.1 48.1 42.8 48.1 54.3
आन्त्िररक कर रािस्र्व 34909.22 38331.83 40067.31 45130.27 28720.17
आयकर 15988.78 19441.98 21974.55 22836.71 14922.43
मूल्य अर्िर्वृद्धि कर 7616.52 8806.47 9820.97 11653.51 7062.75
अन्त्ि: शुल्क 6050.73 7375.28 6823.01 8559.35 6645.33
र्नकासीमा लाग्ने कर 10.25 23.76 11.24 28.71 36.26
अन्त्य कर 5242.94 2684.34 1437.55 2051.99 53.40
कर रािस्र्वमा आन्त्िररकिफिको
52.9 51.9 57.2 51.9 45.7
कर रािस्र्वको द्धहस्सा (प्रर्िशिमा)
स्रोि: महालेखा र्नयन्त्रक कायािलयको ि्याङ्कका आधारमा गणना गररएको। *फागुनसम्मको
रािस्र्व बाँडफाँटको जस्थर्ि

2.58 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म सङ्घीय द्धर्विाज्य िथा सजिि कोर्मा दाजखला िएको
कुल रािस्र्व रू.६ खबि ८२ अबि 2४ करोड रहेको छ िुन गि आर्थिक र्वर्िको सोही
अर्वर्धको िुलनामा १९.४ प्रर्िशिले बढी हो।
िार्लका २(ड): सङ्घीय द्धर्विाज्य कोर् र सङ्घीय सजिि कोर्मा सङ्कलन िएको रािस्र्व द्धर्वर्वरण (रू. करोडमा)
सङ्घीय द्धर्विाज्य/सजिि कोर्मा फागुनसम्म
2075/76 2076/77 2077/78
दाजखला िएको रािस्र्व 2077/78 2078/79
कुल रािस्र्व 82963.37 79374.67 93588.79 57120.34 68223.81
कर रािस्र्व 73860.40 70005.55 87010.66 52766.92 62790.47
गैरकर रािस्र्व 9102.97 9369.12 6578.13 4353.42 5433.34
बाँडफाँट नहुने रािस्र्व 50907.30 50028.22 56788.27 34424.96 41439.33
कर रािस्र्व 42349.10 41117.22 50660.66 30234.69 36193.67
गैरकर रािस्र्व 8558.20 8911.00 6127.61 4190.27 5245.66
बाँडफाँट हुने रािस्र्व 31932.16 29346.44 36800.53 22695.38 26784.48
मूल्य अर्िर्वृद्धि कर 24012.10 22390.34 28191.45 17496.21 20350.39
अन्त्िःशुल्क (आयािबाहे क) 7375.30 6497.98 8158.55 5036.01 6246.40
रोयल्टी 544.76 458.12 450.52 163.16 187.69
सङ्घीय सजििकोर्मा दाजखला
123.90 0.00 0.00 0.00 0.00
िएको अन्त्य रािस्र्व
49
2.59 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म सङ्घीय सजिि कोर्मा िम्मा िएको िर बाँडफाँट
नहुने रािस्र्व रू.४ खबि १४ अबि ३९ करोड रहेको छ। यस अर्वर्धमा मूल्य अर्िर्वृद्धि कर,
अन्त्ि:शुल्क (आयािबाहेक) र बाँडफाँट हुने रोयल्टी सद्धहि िीन िहका सरकारमा बाँडफाँट
हुने रािस्र्व रू.२ खबि ६७ अबि ८४ करोड रहेको छ।
िार्लका २(ढ) : बाँडफाँट पर्छको रािस्र्व द्धर्वर्वरण (रू. करोडमा)

द्धर्वर्वरण 2075/76 2076/77 2077/78
2077/78 2078/79
सिं घ 73136.61 70479.11 82494.64 50197.52 60057.08
कर रािस्र्व 64320.63 61339.05 76105.663 46007.25 54811.43
गैरकर रािस्र्व 8815.98 9140.06 6388.98 4190.27 5245.66
प्रदे श र स्थानीय िह 9702.91 8895.56 11094.15 6759.67 7979.04
कर रािस्र्व 9415.93 8666.5 10905.00 6759.67 7979.04
गैरकर रािस्र्व (रोयल्टी) 286.99 229.06 189.15 0.00 0.00
सङ्घीय सजिि कोर्मा दाजखला
123.86 0.00 0.00 0.00 0.00
िएको अन्त्य रकम
बाँडफाँट हुने रोयल्टी 0.00 0.00 0.00 163.16 187.69
2.60 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म सङ्घीय सरकारले उपयोग गने रािस्र्व रू.६ खबि
६ करोड रहेको छ। त्यसैगरी, मूल्य अर्िर्वृद्धि कर र अन्त्ि:शुल्क (आयािबाहेक) को
बाँडफाँटबाट प्रदे श र स्थानीय िहलाई प्राप्त हुने रािस्र्व रू.७९ अबि ७९ करोड रहेको छ।
साथै, यस अर्वर्धमा िीन िहमा बाँडफाँट हुने रोयल्टी रू.१ अबि ८८ करोड रहेको छ।
िार्लका २(ण) : रोयल्टी सङ्कलनको द्धर्वर्वरण (रू. करोडमा)

रोयल्टीको जशर्िक २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८
2077/78 2078/79
पर्वििारोहण 58.28 44.82 56.00 11.13 4.75
द्धर्वद्युि 0.00 287.95 282.69 63.65 60.57
र्वन 170.68 34.59 17.29 84.61 27.18
खानी िथा खर्नि 77.16 85.01 93.81 0.60 94.68
पानी िथा अन्त्य प्राकृर्िक स्रोि 326.66 5.75 0.73 3.18 0.50
िम्मा रोयल्टी 632.78 458.12 450.52 163.16 187.69
2.61 चालु आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म द्धर्वर्िन्न शीर्िकमा सङ्कर्लि कुल रोयल्टी
(बाँडफाँट हुने) रू.१ अबि ८८ करोड रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को सोही
अर्वर्धमा यस्िो सङ्कलन रू. १ अबि ६३ करोड रहेको र्थयो।
50
अन्त्िरािद्धिय द्धर्वकास सहायिा प्रर्िबििा
2.62 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म अनुदान रू.९ अबि ४६ करोड र ऋण रू. १
खबि १६ अबि ६१ करोड गरी कुल रू.१ खबि २६ अबि ७ करोड र्वैदेजशक सहयोग प्रर्िबििा
रहेको छ। यस अर्वर्धको र्वैदेजशक सहयोग प्रर्िबििा मध्ये अनुदान र ऋणको अनुपाि
क्रमश: ७.५ प्रर्िशि र ९२.५ प्रर्िशि रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को सोही
अर्वर्धमा यस्िो अनुपाि क्रमश: ९.७ प्रर्िशि र ९०.३ प्रर्िशि रहेको र्थयो। आर्थिक र्वर्ि
२०७७/७८ को सोही अर्वर्धमा रू.१ खबि ८७ अबि ४४ करोड बराबरको र्वैदेजशक सहयोग
प्रर्िबििा रहेको र्थयो।
2.63 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा अन्त्िरािद्धिय द्धर्वकास सहायिा प्रर्िबििा रू.२ खबि २५ अबि ३७
करोड रहेको र्थयो। यस्िो प्रर्िबििामध्ये अनुदान र ऋणको अनुपाि क्रमश: १२.१ प्रर्िशि
र ८७.९ प्रर्िशि रहेको र्थयो।
2.64 पर्छल्ला र्वर्िहरूमा अन्त्िरािद्धिय द्धर्वकास सहायिा प्रर्िबििामा अनुदानको द्धहस्सा घट्दै गएको
छ। द्धर्वकास सहायिामा दद्वपक्षीय सहायिाको द्धहस्सा बढ्दै िानु र नेपालको ऋण उपयोग
क्षमिामा र्वृद्धि हुँदै गएको कारण अनुदान घट्दै गएको छ।
चाटि २(द) : र्वैदेजशक अनुदान िथा ऋण प्रर्िबििा (कुल प्रर्िबििाको प्रर्िशिमा)

100.0 92.5
86.3 87.8
75.8
80.0
61.0 58.0
60.0
42.0
39.0
40.0
24.2
20.0 13.7 12.2
7.5
0.0
2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79*
अनुदान ऋण
स्रोि: अथि मन्त्रालय, २०७८ *

अन्त्िरािद्धिय द्धर्वकास सहायिा उपयोग

2.65 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म अनुदान र ऋण गरी रू.४७ अबि ९९ करोड
बराबरको अन्त्िरािद्धिय द्धर्वकास सहायिा उपयोग िएको छ। िसमध्ये अनुदान र ऋणको अिंश
51
क्रमश: १९.० प्रर्िशि र ८१.० प्रर्िशि रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को सोही
अर्वर्धमा कुल रू.६० अबि ९ करोड बराबरको द्धर्वकास सहायिा उपयोग िएको र्थयो।
2.66 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७७८ मा अनुदान र ऋण गरी रू.२ खबि ९ अबि ४३ करोड बराबरको
द्धर्वकास सहायिा उपयोग िएको र्थयो। सो अर्वर्धमा कुल द्धर्वकास सहायिा उपयोगमा अनुदान
र ऋणको अनुपाि क्रमश: १७.४ प्रर्िशि र ८२.६ प्रर्िशि रहेको र्थयो।
2.67 पर्छल्ला ५ र्वर्िको खचि स्रोिको आधारमा कुल सरकारी खचि बेहोने स्रोिमा आन्त्िररक
स्रोिको द्धहस्सा ८० प्रर्िशि िन्त्दा बढी रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा सङ्घीय
सरकारको खचिमध्ये ८२.५ प्रर्िशि आन्त्िररक स्रोि र १७.५ प्रर्िशि बाह्य स्रोिको द्धहस्सा
चाटि २(ध) : सङ्घीय सरकारी खचि बेहोने स्रोि

100.0 6.0
88.1 87.9 86.7 87.2
82.5

सिं घीय सरकारी खचिको प्रर्िशिमा
5.0
80.0
4.9
4.0
60.0
3.8 3.8 3.6 3.0
3.2
40.0
2.0
17.5
20.0 11.9 12.1 13.3 12.8
1.0
0.0 0.0
२०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८
आन्त्िररक स्रोि बाह्य स्रोि द्धर्वकास सहायिा उपयोग (दायाँ अक्ष)
स्रोि:महालेखा र्नयन्त्रक कायािलय, २०७७ * फागुनसम्मको
2.68 कुल गाहिस््य उत्पादनमा बाह्य स्रोि उपयोगको अनुपाि आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ को ३.६
प्रर्िशिबाट बढे र आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा ४.९ प्रर्िशि पुगेको छ। पर्छल्लो ५ र्वर्िमा
यस्िो अनुपाि र्वाद्धर्क
ि औसि ३.९ प्रर्िशि रहेको छ।
अन्त्िरािद्धिय द्धर्वकास सहायिा पररचालन

2.69 पर्छल्ला र्वर्िहरूमा अन्त्िरािद्धिय द्धर्वकास सहायिा पररचालन बढ्दै गएकोमा गि आर्थिक र्वर्िमा
यस्िो पररचालन घटे को छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा अनुदान रू.२६ अबि ७९ करोड
र ऋण रू.१ खबि ३० अबि ८७ करोड गरी रू.१ खबि ५७ अबि ६६ करोड बरार्वरको
अन्त्िरािद्धिय द्धर्वकास सहायिा पररचालन िएको छ। यस्िो पररचालन आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७
को रू.१ खबि ९२ अबि २२ करोडको िुलनामा १८.0 प्रर्िशिले न्त्यून रहेको छ।
52
चाटि २ (न): अन्त्िरािद्धिय द्धर्वकास सहायिा पररचालनको सिं रचना
100.0 90.0 20000
अन्त्िरािद्धिय द्धर्वकास सहायिा पररचालनको प्रर्िशिमा 90.0 83.0 82.4 18000
74.0 76.1
80.0 16000
19222
64.5
70.0 14000
रू. करोडमा
15766
12399
60.0 12000
50.0 10000
13362
7910
35.5
8994
40.0 8000
30.0 6000
23.9
20.0 26.0 10.0 17.0 17.6 4000
10.0 2000
0.0 0
२०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८ २०७८/७९*
द्धर्वकास सहायिा पररचालन (दाँया अक्ष) ऋण अनुदान
स्रोि: महालेखा र्नयन्त्रक कायािलय/सार्वििर्नक ऋण व्यर्वस्थापन कायािलय, २०७८ *

2.70 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म ऋण रू.६५ अबि २२ करोड र अनुदान रू.१३
अबि ८८ करोड गरी रू. ७९ अबि १० करोड अन्त्िरािद्धिय द्धर्वकास सहायिा पररचालन िएको
छ िुन गि आर्थिक र्वर्िको सोही अर्वर्धको िुलनामा १४.५ प्रर्िशिले न्त्यून हो। यस
अर्वर्धको कुल सहायिा पररचालन मध्ये ऋण र अनुदानको अिंश क्रमश: ८२.४ प्रर्िशि र
१७.६ प्रर्िशि रहेको छ।
सार्वििर्नक ऋण
2.71 २०७८ फागुनसम्म आन्त्िररक ऋण रू.८ खबि ६३ अबि १९ करोड र बाह्य ऋण रू.९
खबि ८४ अबि ९९ करोड गरी सङ्घीय सरकारको सार्वििर्नक ऋण दाद्धयत्र्व रू. १८ खबि ४८
अबि १९ करोड पुगेको छ। २०७८ असारसम्म सार्वििर्नक ऋण दाद्धयत्र्व रू.१७ खबि ३७
अबि ६४ करोड रहेको र्थयो।
2.72 पर्छल्ला र्वर्िहरूमा सार्वििर्नक ऋण दाद्धयत्र्वमा आन्त्िररक ऋणको द्धहस्सा बढ्दै गएको छ।
२०७८ फागुनसम्मको सार्वििर्नक ऋण दाद्धयत्र्वमा आन्त्िररक र बाह्य ऋणको अनुपाि क्रमशः
४६.७ प्रर्िशि र ५३.३ प्रर्िशि रहेको छ। २०७७ फागुनसम्म यस्िो अनुपाि क्रमश:
४४.८ प्रर्िशि र ५५.२ प्रर्िशि रहेको र्थयो। २०७८ असारसम्मको सार्वििर्नक ऋण
दाद्धयत्र्वमा आन्त्िररक ऋण र बाह्य ऋणको अनुपाि क्रमश: ४६.२ प्रर्िशि र ५३.८ प्रर्िशि
2.73 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म आन्त्िररक ऋण िफि रू.२९ अबि २५ करोड र
बाह्य ऋण िफि रू.१३ अबि ६६ करोड गरी कुल रू.४२ अबि ९१ करोड साँर्वा ि ुक्तानी
53
िएको छ। गि आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म यस्िो ि ुक्तानी रू.२० अबि १४ करोड रहेको
र्थयो।
2.74 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को फागुनसम्म आन्त्िररक ऋण िफि रू.१९ अबि ५१ करोड र
बाह्य ऋण िफि रू.४ अबि ५ करोड गरी रू.२३ अबि ५५ करोड बराबर धयाि ि ुक्तानी
िएको छ। गि आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म यस्िो ि ुक्तानी रू.१८ अबि ८३ करोड र्थयो।
िार्लका २(ि): िुक्तानी गनि बाँकी सार्वििर्नक ऋण िथा साँर्वा द्धफिाि र धयाि खचि (रू. करोडमा)
२०७४/७५ २०७५/७६ 2076/77 2077/78 2077/78 2078/79
ु ानी गनि बाँकी ऋणको द्धर्वर्वरण
िक्त
खुद र्वैदेजशक ऋण 52615.4 59492.6 81966.7 93469.5 88547.8 98499.1
खुद आन्त्िररक ऋण 39116.2 45323.1 61373.6 80294.2 71750.4 86319.5
खुद सार्वििर्नक ऋण # 91731.6 104815.7 143340.3 173763.7 160298.2 184818.6
साँर्वा द्धफिािको खचिको द्धर्वर्वरण
र्वैदेजशक ऋण १८५८.९ २००३.९ २३५६.० २३२६.९ ११९१.६ १३६६.६
आन्त्िररक ऋण ३७०८.५ ३४३१.३ ३३९७.७ ३६९०.१ ८२२.४ २९२४.७
िम्मा साँर्वा द्धफिाि खचि ५५६७.४ ५४३५.२ ५७५३.७ ६०१७.० २०१४.० ४२९१.२
धयाि खचिको द्धर्वर्वरण
र्वैदेजशक ऋण ३८६.० ४५०.५ ५२३.८ ६२७.५ ३३२.२ ४०४.६
आन्त्िररक ऋण १२३८.७ १६२०.९ २०८२.३ २८५६.८ १५५०.९ १९५०.७
िम्मा धयाि खचि १६२४.७ २०७१.५ २६०६.० ३४८४.३ १८८३.१ २३५५.३
ऋण से र्वा खचि (साँर्वा र
७१९२.१ ७५०६.७ ८३५९.८ ९५०१.२ ३८९७.२ ६६४६.५
धयाि)
सङ्घीय खचिमा ऋण
६.६१ ६.७६ ७.६६ ७.९४ ६.८१ ९.८५
ु ानी खचि (प्रर्िशिमा)
िक्त
स्रोि : महालेखा र्नयन्त्रक कायािलय र नेपाल राि बैङ्क, २०७७
# खुद सार्वििर्नक ऋण सार्वििर्नक ऋण व्यर्वस्थापन कायािलयको ि्याङ्कमा आधाररि िएको हुँदा नेपाल राि बैङ्क र महालेखा
र्नयन्त्रक कायािलयको ि्याङ्कसँग केही फरक पनि सक्नेछ।
2.75 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म साँर्वा र धयाि गरी ऋण सेर्वा खचि रू. ६६ अबि
४७ करोड रहेको छ। यस अर्वर्धको कुल सङ्घीय खचिमा ऋण सेर्वा खचिको अनुपाि ९.८५
प्रर्िशि रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को सोही अर्वर्धमा यस्िो अनुपाि ६.८१
54
चाटि २(प): द्धर्वर्नमय दर उिारचढार्वको कारण र्वैदेजशक ऋण दाद्धयत्र्वमा परे को प्रिार्व (रू.करोडमा)
2000.0 1009.3
559.0
0.0
2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78
-2000.0 -743.0
-4000.0 -3186.0
-6000.0
-8000.0
-7527.8
स्रोि: महालेखा र्नयन्त्रक कायािलय, २०७७
2.76 सरकारले र्वैदेजशक ऋण फरक फरक मुद्रामा र्लने िएकोले िी मुद्राको द्धर्वर्नमय दरमा हुने
पररर्वििनले र्वैदेजशक ऋण दाद्धयत्र्वमा पर्न घटबढ हुने गरे को छ। २०७६ असारमसान्त्िको
िुलनामा २०७७ असारमसान्त्िमा द्धर्वर्नमय दर औसिमा ९.६९ प्रर्िशिले बढे को कारण
आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा रू.७५अबि २८ करोड बराबरको र्वैदेजशक द्धर्वर्नमय घाटा
(Foreign Exchange Loss) िएको र्थयो। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा यस्िो घाटा रू.७
अबि ४३ करोड रहेको र्थयो। यद्यद्धप चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म िने रू.१ अबि १८
करोड बराबरको र्वैदेजशक द्धर्वर्नमय नाफा (Foreign Exchange Gain) िएको छ।
2.77 र्वैदेजशक द्धर्वर्नमय दरमा आउने उिारचढार्वको कारण पर्छल्ला ५ आर्थिक र्वर्िमध्ये ३ आर्थिक
र्वर्िमा र्वैदेजशक ऋण दाद्धयत्र्व बढ्न गएको छ। िसथि, द्धर्वर्नमय दरको िोजखम कम गनि
हेजिि लगायिका द्धर्वर्ध अर्वलम्बन गनुप
र्वैदेजशक ऋणको लक्ष्य र प्रार्प्त बीचको अन्त्िर द्धर्वश्लेर्ण

2.78 सङ्घीय सरकारले र्वाद्धर्क
ि बिेटमा उल्लेख गरे को र्वैदेजशक ऋण प्रार्प्त हरे क आर्थिक र्वर्िमा
लक्ष्य िन्त्दा न्त्यून रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा लक्ष्यको िुलनामा र्वैदेजशक ऋण
४३.७ प्रर्िशि मार प्राप्त िएको छ। पर्छल्लो ५ आर्थिक र्वर्िमध्ये आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७
मा सबैिन्त्दा धेरै ५७.९० प्रर्िशि र आर्थिक र्वर्ि २०७३/७४ मा सबैिन्त्दा कम २९.६४
प्रर्िशि र्वैदेजशक ऋण प्राप्त िएको छ।
2.79 र्वैदेजशक ऋणको लक्ष्य र्नधािरण र्वस्िुर्नष्ठ हुन नसक्नु र अर्धकािंश खचि आर्थिक र्वर्िको
अन्त्त्यमा हुँदा खचिको शोधिनाि सोही आर्थिक र्वर्िमा हुन नसक्नुले र्वैदेजशक ऋण प्रार्प्त लक्ष्यको
िुलनामा न्त्यून रहेको छ। त्यसैगरी, ऋण उपयोग क्षमिा सुदृढ िइनसकेको र आयोिना
ियारी परीक्षण (Project Readiness Filter) पूणि नहुँदै कायािन्त्र्वयनमा िानु लगायिका कारण
समेि र्वैदेजशक ऋण प्रार्प्त कमिोर रहेको छ। ऋण सम्झौिाबमोजिम र्वैदेजशक ऋण
55
उपयोगलाई प्रिार्वकारी बनाउन सकेमा ऋणको लक्ष्य र प्रार्प्त बीच दे जखएको अन्त्िर
न्त्यूनीकरण गनि सहयोग पुग्ने दे जखन्त्छ।
चाटि २(फ): र्वैदेजशक ऋण प्रार्प्तको प्रर्वृजत्त (बिेटले र्लएको लक्ष्यको प्रर्िशिमा)

60.00 57.90
50.00 46.21
43.70
40.00 37.31
29.64
30.00
20.00
10.00
0.00
2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78
स्रोि: अथि मन्त्रालय/सार्वििर्नक ऋण व्यर्वस्थापन कायािलय, २०७८
अन्त्िर-सरकारी द्धर्वत्त हस्िान्त्िरण
द्धर्वत्त हस्िान्त्िरण
2.80 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म प्रदे श र स्थानीय िहलाई द्धर्वत्तीय समानीकरण,
सशिि अनुदान, समपुरक अनुदान र द्धर्वशेर् अनुदान गरी कुल रू.२ खबि ३३ अबि ८७ करोड
हस्िान्त्िरण िएको छ।
2.81 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म सङ्घीय सरकारबाट प्रदे श र स्थानीय िहलाई रू.७९
अबि ७९ करोड रािस्र्व बाँडफाँट िएको छ।
2.82 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा सङ्घीय सरकारबाट प्रदे श िथा स्थानीय िहमा अनुदान, रािस्र्व
बाँडफाँट र रोयल्टी बाँडफाँट समेिबाट रू.५ खबि २७ अबि ८४ करोड द्धर्वत्तीय हस्िान्त्िरण
िएको र्थयो। यस्िो हस्िान्त्िरणमध्ये प्रदे श िथा स्थानीय िहले क्रमश: ३१.९ प्रर्िशि र
६८.९ प्रर्िशि प्राप्त गरे का र्थए।
56
िार्लका २(थ) : अन्त्िर सरकारी द्धर्वत्त हस्िान्त्िरण (रू. करोडमा)
२०७६/७७ २०७७/७८ २०७८/७९*
प्रदे श स्थानीय िह प्रदे श स्थानीय िह प्रदे श स्थानीय िह
अनुदान १०७४०.९१ २५०५८.१२ १०८३०.३२ ३०८०२.८२ ५६६१.३३ १७७२५.१८
द्धर्वत्तीय समानीकरण
५५२९.८६ ८९९६.५२ ५५१९.५० ९६२२.४६ ३७१०.८१ ६१६४.६८
अनुदान
सशिि अनुदान ४३९३.१९ १५१००.५५ ४४८०.९५ १९१०५.७८ १६४९.९३ १०९८७.९२
समपुरक अनुदान ४२२.८४ ४८४.३४ ४४०.५८ १२०८.१६ २१४.७१ २६७.८८
द्धर्वशेर् अनुदान ३९५.०२ ४७६.७१ ३८९.२९ ८६६.४३ ८५.८८ ३०४.७०
रािस्र्व बाँडफाँट ४४५५.२१ ४४५५.२१ ५५७५.५७ ५५७५.५७ ३९८९.५२ ३९८९.५२
मूल्य अर्िर्वृद्धि कर ३३५८.५५ ३३५८.५५ ४२२८.७२ ४२२८.७२ ३०५२.५६ ३०५२.५६
अन्त्िशुल्क (आ.) ९७५.०० ९७५.०० १२२३.७८ १२२३.७८ ९३६.९६ ९३६.९६
रोयल्टी बाँडफाँट १२१.६६ १२१.६६ १२३.०७ १२३.०७ - -
िम्मा १५१९६.१२ २९५१३.३३ १६४०५.८९ ३६३७८.३९ ९६५०.८५ २१७१४.७०
स्रोिः महालेखा र्नयन्त्रकको कायािलय, २०७८ *
नोट: र्नकासा िएको रकमलाई हस्िान्त्िरण मार्नएको।
सार्वििर्नक सिं स्थान

2.83 २०७8 फागुनसम्म नेपाल सरकारको पूणि िथा अर्धकािंश स्र्वार्मत्र्व िएका सार्वििर्नक
सिं स्थानको सङ््या ४४ रहेको छ। २०७8 असारसम्म सार्वििर्नक सिं स्थानहरूमा नेपाल
सरकारको शेयर लगानी रू. 3 खबि 14 अबि ६५ करोड 7 लाख र ऋण लगानी रू. २
खर्वि 52 अबि 63 करोड 79 लाख गरी कुल रू. ५ खर्वि 67 अबि 28 करोड 8६ लाख
रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8 मा शेयर र ऋण लगानी गि आर्थिक र्वर्िको िुलनामा
क्रमशः 9.00 प्रर्िशि र 9.42 प्रर्िशिले र्वृद्धि िएको छ।
2.84 आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8 मा सिालनमा रहेका सार्वििर्नक सिं स्थानहरूमध्ये २2 नाफामा र
१9 नोक्सानीमा सिार्लि छन्। नाफामा सिालन िएका सिं स्थानहरूबाट आर्थिक र्वर्ि
२०७7/७8 मा नेपाल सरकारले रू. 6 अबि 72 करोड 14 लाख लािािंश प्राप्त गरे को
छ। आर्थिक र्वर्ि २०७6/७7 को लािािंश रू. 14 अबि 9 करोड 95 लाखको िुलनामा
आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8 मा लािािंश 52.33 प्रर्िशिले घट्न गएको छ।
2.85 आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8 मा सार्वििर्नक सिं स्थानको कुल सिालन आयमा 1.51 प्रर्िशिले
र्वृद्धि िई रू. ४ खबि 35 अबि 1७ करोड ३9 लाख पुगेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8
को कुल गाहिस््य उत्पादन र कुल सिालन आयको अनुपाि 10.17 प्रर्िशि रहेको छ।
आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8 मा सार्वििर्नक सिं स्थानबाट रू. १4 अबि ८2 करोड ९ लाख
आयकर प्राप्त/सङ्कलन िएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8 मा सङ्कलन िएको सङ्घीय
सरकारको कुल आयकरमा सार्वििर्नक सिं स्थानबाट सङ्कर्लि आयकरको योगदान 6.49
57
प्रर्िशि रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७6/७7 मा यस्िो योगदान 8.82 प्रर्िशि रहेको
र्थयो।
2.86 आर्थिक र्वर्ि २०७6/७7 सम्म सार्वििर्नक सिं स्थानको कोर्मा व्यर्वस्था निएको दाद्धयत्र्व रू.
57 अबि 7० करोड 93 लाख रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8 मा यस्िो दाद्धयत्र्व रू.
५9 अबि 39 करोड 1९ लाख रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8 मा कोर्मा व्यर्वस्था
निएको दाद्धयत्र्व गि र्वर्िको िुलनामा 2.9२ प्रर्िशिले बढे को छ। आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8
मा सार्वििर्नक सिं स्थानमा २८ हिार 2 िना कमिचारी कायिरि रहेका छन् िने आर्थिक र्वर्ि
२०७6/७7 मा कायिरि कमिचारीको सङ््या २८ हिार 3 सय 64 रहेको र्थयो।
2.87 आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8 मा नाफामा सिार्लि सिं स्थानहरूको कुल नाफा रू. ३2 अबि 1९
करोड 36 लाख रहेको छ िने नोक्सानीमा रहेका सिं स्थानहरूको कुल नोक्सान रू. ५ अबि
8३ करोड 48 लाख रहेको छ। फलस्र्वरूप, आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8 मा एकीकृि खुद
नाफा रू. 26 अबि 35 करोड ८8 लाख रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७6/७7 मा यस्िो
खुद नाफा रू. ४८ अबि 2९ करोड 82 लाख रहेको र्थयो।
आकजस्मक दाद्धयत्र्व
2.88 प्राकृर्िक प्रकोप, दै र्वी प्रकोप लगायिका द्धर्वपिका घटनाहरू एर्विं र्वाह्य िथा आन्त्िररक
अर्नजश्चििाका कारणहरूबाट र्सजििि दाद्धयत्र्व, अदालिको फैसलाबाट र्सििना हुन सक्ने थप
व्ययिार, नेपाल सरकारबाट िमानि ददएको ऋणबाट र्सििना हुन सक्ने थप दाद्धयत्र्व, नेपाली
मुद्राको अर्वमूल्यनबाट िद्धर्वष्यमा थद्धपने र्वाह्य ऋणको िार लगायिका कारणहरूबाट
सरकारमार्थ आर्थिक िार बढ्दै गएको छ।
2.89 नेपाल कमिोर िौगर्ििक िथा िू-धरािलीय बनोट, मौसमी द्धर्वर्मिा िथा िलर्वायू पररर्वििन,
ु ान नगरी
दोहोररने बहु-प्रकोपका घटनाहरू, अव्यर्वजस्थि पूर्वािधार द्धर्वकास एर्विं िोजखमको पुर्वािनम
ु हरू मध्येमा
सिालन हुने द्धर्वकास र्नमािणका कारण द्धर्वपद्को िोजखम उच्च िएको मुलक
पदिछ। सन् २०२१ को िमिन र्वाचको Long Term Climate Risk Index (CRI), का
अनुसार द्धर्वर्म मौसमी घटनाहरू (Extreme Weather events) को असरसम्बन्त्धी सूचकमा
नेपाल १० औ स्थानमा रहेको छ। साथै, नेपाल ि ुकम्पीय िोजखमको द्धहसार्वले एघारौ स्थानमा
ु को सूजचमा रहेको छ।
िथा बाढी पद्धहरोको दृद्धिकोणबाट िीसौं अर्ि िोजखमयुक्त मुलक
2.90 सन् २०१२ दे जख २०२० सम्म नेपाल सरकारले द्धर्वपद्सम्बन्त्धी कायिका लार्ग रू. ४ खबि
५१ अबि ४५ करोड खचि िएको र्थयो। यसको आधारमा र्वाद्धर्क
ि बिेटको १ दे जख ३
प्रर्िशिसम्म सरकारको अर्नर्वायि दाद्धयत्र्वको रूपमा खचि हुने दे जखन्त्छ।
58
2.91 द्धर्वपद् िोजखम न्त्यूनीकरणका क्षेरमा न्त्यून लगानी, बीमा कायिक्रमको न्त्यून प्रिार्वकाररिा, खोि
िथा उिार कायिमा द्धढलासुजस्ि, उच्च िोजखमका क्षेरहरूको पद्धहचान एर्विं द्धर्वश्लेर्ण र बस्िी
स्थानान्त्िरण िस्िा पक्षहरूमा प्रिार्वकारी रूपमा कायिक्रमहरू सिालन गनि सद्धकएको छै न।
2.92 नेपालमा द्धर्वपद् िोजखम न्त्यूनीकरण िथा व्यर्वस्थापन ऐन, २०७४ र र्नयमार्वली, २०७६ को
अधीनमा रही द्धर्वपद् िोजखमका लार्ग द्धर्वत्तीय व्यर्वस्थापन राद्धिय रणनीर्ि, २०७८
कायािन्त्र्वयनमा आएको छ। उक्त रणनीर्िले िोजखमको द्धर्वश्लेर्ण गने, िोजखमको नक्साङ्कन
गने र िीन िहका सरकारहरूमा द्धर्वपद् सूचना प्रणालीको स्थापना गने, द्धर्वपद् न्त्यूनीकरणका
लार्ग क्षमिा द्धर्वकास गने, द्धर्वपद्बाट र्सजििि िोजखम न्त्यूनीकरणका लार्ग द्धर्वत्तीय
उपकरणहरूको व्यर्वस्था गदै आकजस्मक कोर्को सबै िहका सरकार माफिि प्रिार्वकारी
उपयोग गने व्यर्वस्था गरे को छ।
2.93 बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाले किाि लगानीको िोजखम न्त्यूनीकरण गनि र्वािार्वरणीय िथा सामाजिक
ि ने, ऊिाि र कृद्धर् बचि पर िारी गने व्यर्वस्था
िोजखम सम्बन्त्धमा कायिद्धर्वर्ध बनाई लागू गनुप
रहेको छ। बीमा सर्मर्िबाट सम्पूणि सरकारी सम्पजत्त िथा द्धर्वकास आयोिना समेिको बीमा
गने कायिलाई प्रोत्साहन गररएको छ।
2.94 र्वैदेजशक ऋणको साँर्वा िथा व्याि ि ुक्तानी गदाि द्धर्वर्नमय दरको फरकका कारण आर्थिक र्वर्ि
२०७७/७८ मा रू. ७ अबि ४२ करोड ९६ लाख दाद्धयत्र्व थप िएको र्थयो।
2.95 नेपाल सरकारको िमानिमा कमिचारी सियकोर्ले नेपाल र्वायुसेर्वा र्नगमलाई ददएको ऋणको
साँर्वा र धयाि २०७८ आजश्वन मसान्त्िसम्म रू. 26 अबि 50 करोड ४९ लाख पुगेको छ।
यसैगरी नागररक लगानी कोर्मा िमानि बसी र्नगमलाई ददएको ऋणको 2078 चैरसम्मको
साँर्वा र धयाि रू. 17 अबि 78 करोड 63 लाख पुगेको छ।
2.96 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा बेमौसमी र्वर्ािको कारणले कृद्धर्बालीमा पुगेको क्षर्िको राहि
स्र्वरूप कररर्व रू.१ अबि द्धर्विरण गररएको छ।
2.97 िूकम्प पर्छको पुन:र्नमािण िथा पुनस्थािपनासम्बन्त्धी कायिको लार्ग रू. ४ खबि ६९ अबि ९३
करोड ५३ लाख बिेट आर्वश्यकिा रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ सम्म ३ खबि ७१
अबि ५३ करोड ६७ लाख खचि िएको छ। आगामी आर्थिक र्वर्िमा िूकम्प पश्चािको
पुन:र्नमािण अन्त्िगिि द्धर्वद्यालय र द्धर्वश्वद्धर्वद्यालय, स्र्वास््य सिं स्थाहरू, सरकारी िर्वन र
पूरािाजत्र्वक सम्पदाहरूको पुन:र्नमािण गने बाँकी कायिको लार्ग रू. ४८ अबि ७ करोड ८७
लाख खचि हुने अनुमान रहेको छ।
59
िार्लका २(द): िूकम्प पश्चािको पुन:र्नमािण िथा पुनस्थािपनासम्बन्त्धी कायिको खचि र दाद्धयत्र्व
(रकम रू. लाखमा)
आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९
कुल २०७८/७९ बाँकी
क्षेरगि २०७७/७८ मा
आर्वश्यकिा मा आर्वश्यकिा
सम्मको खचि आर्वश्य पने
द्धर्वर्नयोजिि
थप बिेट
र्निी आर्वास अनुदान 2315537 2223279 11681 80577 0
एकीकृि र्वजस्ि, र्वस्िी

14620 10474 4146 0 0
सिं रक्षण, र्वजस्ि स्थानान्त्िरण
द्धर्वद्यालय िर्वन, द्धर्वश्वद्धर्वद्यालय
एर्विं आद्धिक क्याम्पसको 1101652 737226 132209 13383 218834
पुन:र्नमािण
स्र्वास््य सिं स्थाहरूको
156391 25351 59806 39780 31454
पुन:र्नमािण
सरकारी िर्वन एर्विं सुरक्षा
409310 290231 38580 0 80499
र्नकाय िर्वन
पूरािाजत्र्वक सम्पदा, गुम्बा,
500268 240180 78642 31446 150000
शहरी सम्पदा
सडक, खानेपानी िथा
169849 163550 3799 2500 0
स्थानीय पुर्वािधार
र्सँचाइ, पद्धहरो, कृद्धर्, आय
17531 17531 0 0 0
आििन
िूकम्प स्मृर्ि स्मारक पाकि
1256 63 1193 0 0
र्नमािण हस्िान्त्िरण
EHRP (PMU)- NRA 12939 7482 5457 0 0
िम्मा 4699353 3715367 335513 167686 480787
स्रोि: राद्धिय पुन:र्नमािण प्रार्धकरण, र्वाद्धर्क
ि प्रर्िर्वेदन ( पेि निं २०६)
2.98 ु िर आगलागी र डढे लोबाट रू. ४ अबि ९८ करोड १३

आर्थिक र्वर्ि २०७५/७६ मा मुलक
लाख र बाढी, पद्धहरो र अर्िर्वृद्धिबाट रू.१ अबि ५१ करोड ७ लाखको क्षर्ि िएको अनुमान
छ। त्यसपर्छका र्वर्िहरूमा यस्िा घटनाहरूबाट िएको क्षर्िमा क्रमश: कर्म हुँदै गएको
दे जखन्त्छ। िथाद्धप, आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म यस्िा घटनाहरूबाट िएको क्षर्ि
अजघल्लो आर्थिक र्वर्िको सोही अर्वर्धको िुलनामा ४० प्रर्िशिले बढे को अनुमान छ।
60
चाटि २(ब): द्धर्वपिका मु्य घटनाहरूबाट िएको अनुमार्नि क्षर्ि (रू. करोडमा)
600
498.13
500
400
300
186.23
200 151.07 168.76 162.53
116.03
100
20.40 21.06
15.11 3.01 3.86 10.15 1.45 16.99
0.83
0
२०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८ २०७७/७८ फागुन २०७८/७९ फागुन
मसान्त्ि सम्म मसान्त्ि सम्म
आगलागी/ डढे लो बाढी/पद्धहरो/अर्िर्वृजष्ट अन्त्य
स्रोि: राद्धिय आपिकालीन कायि सिालन केन्त्द्रको पोटिल, गृह मन्त्रालय, २०७८
2.99 नेपाल सरकारले र्नमािणसम्बन्त्धी ठे क्कामा बीमाको सुर्नजश्चििा, कृद्धर् िथा पशुपिंक्षी बीमाको
द्धप्रर्मयममा ८० प्रर्िशि अनुदान र सहुर्लयिपूणि किािमा ८५ प्रर्िशि ऋण रकमको बीमाको
दाद्धयत्र्व ग्रहण गरे को छ।
2.100 सरकारको स्रोिबाट मार बढ्दो द्धर्वपद्का घटनाहरूबाट र्सजििि दाद्धयत्र्व पूरा गनि कदठन हुने
िएकोले द्धर्वपद िोजखम व्यर्वस्थापन पूर्वािधार सिं यन्त्रको द्धर्वकास र सम्िाव्य लगानीका
औिारहरूको प्रयोगलाई बढार्वा ददँ दै िोजखम व्यर्वस्थापन (Contingent Liability) को बढ्दो
िार कम गनुि अपररहायि रहेको छ।
61
3. मूल्य
3.1 कोर्िड–१९ र्नयन्त्रण हुँदै िाँदा समद्धिगि मागमा िएको र्वृद्धिले मुद्रास्फीर्िमा चाप परे कोमा
रुस युक्रेन युिका कारण अन्त्िरािद्धिय आपूर्िि श्रृङ्खलामा र्सजििि अर्वरोधले अर्धकािंश
ु हरूमा मुद्रास्फीर्ि मु्य च ुनौिीको रूपमा दे खा परे को छ। पेट्रोर्लयम पदाथिमा िएको
मुलक
मूल्यर्वृद्धि, ढुर्वानी खचिमा िएको र्वृद्धि, खाद्य पदाथि िथा आयार्िि कच्चा पदाथि लगायि अन्त्य
र्वस्िु िथा सेर्वाहरूमा िएको मूल्य र्वृद्धिका कारण नेपालमा पर्न मुद्रास्फीर्िमा चाप परे को छ।
उपिोक्ता मूल्य जस्थर्ि

3.2 आर्थिक र्वर्ि २०७८÷७९ को फागुनसम्म औसि उपिोक्ता मुद्रास्फीर्ि ५.४ प्रर्िशि रहेको
छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७÷७८ को सोही अर्वर्धमा यस्िो मुद्रास्फीर्ि ३.५ प्रर्िशि रहेको
र्थयो। र्वाद्धर्क
ि द्धर्वन्त्दुगि आधारमा २०७८ फागुनमा उपिोक्ता मुद्रास्फीर्ि ७.१ प्रर्िशि
रहेको छ। २०७७ फागुनमा यस्िो मुद्रास्फीर्ि ३.० प्रर्िशि रहेको र्थयो।
3.3 २०७८ फागुनमा र्वाद्धर्क

ि द्धर्वन्त्दुगि आधारमा खाद्य िथा पेय पदाथि समूहको मुद्रास्फीर्ि ७.५
प्रर्िशि रहेको छ। २०७७ फागुनमा यस्िो मुद्रास्फीर्ि ३.८ प्रर्िशि रहेको र्थयो। खाद्य
िथा पेय पदाथि समूह अन्त्िगिि घ्यू िथा िेल, िरकारी, दुग्ध पदाथि िथा अण्डा र दाल िथा
गेडागुडीको मूल्य दोहोरो अङ्कले र्वृद्धि िएको छ।
चाटि ३(क): समग्र िथा क्षेरगि उपिोक्ता मुद्राजस्फर्ि दर (प्रर्िशिमा)

9.0
मुद्रास्फीर्ि दर (प्रर्िशि)
6.0 6.2
5.4
4.5 4.6
4.2
3.6
3.0
0.0
2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79*
समग्र मुद्रास्फीर्ि खाद्य िथा पेय पदाथि मुद्रास्फीर्ि गैर–खाद्य िथा सेर्वा मुद्रास्फीर्ि
स्रोिः नेपाल राि बैङ्क, २०७८ *207८ फागुनसम्म
62
3.4 २०७८ फागुनमा र्वाद्धर्क ु ि आधारमा गैर–खाद्य िथा सेर्वा समूहको मुद्रास्फीर्ि ६.८
ि द्धर्वन्त्दग
प्रर्िशि रहेको छ। २०७७ फागुनमा यस्िो मुद्रास्फीर्ि २.४ प्रर्िशि रहेको र्थयो। गैर
खाद्य िथा सेर्वा समूह अन्त्िगिि यािायाि सेर्वाको मूल्य दोहोरो अङ्कले र्वृद्धि िएको छ।
3.5 २०७८ फागुनमा काठमाडौँ उपत्यकामा ६.३ प्रर्िशि, िराईमा ७.४ प्रर्िशि, पहाडमा ७.७
प्रर्िशि र द्धहमालमा ७.६ प्रर्िशि मुद्रास्फीर्ि रहेको छ। २०७७ फागुनमा यी क्षेरहरूमा
क्रमशः २.५ प्रर्िशि, ३.3 प्रर्िशि, ३.४ प्रर्िशि र १.३ प्रर्िशि मुद्रास्फीर्ि रहेको र्थयो।
थोक मूल्य, राद्धिय िलब िथा ज्यालादर सूचकाङ्क

3.6 २०७८ फागुनमा र्वाद्धर्क ु ि थोक मुद्रास्फीर्ि १३.१ प्रर्िशि रहेको छ। २०७७
फागुनमा यस्िो मुद्रास्फीर्ि ६.३ प्रर्िशि रहेको र्थयो। २०७८ फागुनमा थोक मूल्य
अन्त्िगिि प्राथर्मक र्वस्िुहरूको मूल्य १३.७ प्रर्िशि र उत्पाददि र्वस्िुहरूको मूल्य १२.०
प्रर्िशिले र्वृद्धि िएको छ िने ईन्त्धन िथा ऊिािको मूल्य १८.६ प्रर्िशिले बढे को छ ।
२०७७ फागुनमा प्राथर्मक र्वस्िुहरूको मूल्य ५.६ प्रर्िशि र उत्पाददि र्वस्िुहरूको मूल्य
८.० प्रर्िशिले र्वृद्धि िएको र्थयो। सो अर्वर्धमा ईन्त्धन िथा ऊिािको मूल्य १.५ प्रर्िशिले
घटे को र्थयो।
3.7 २०७८ फागुनमा र्वाद्धर्क ु ि िलब िथा ज्यालादर सूचकाङ्क ७.३ प्रर्िशिले बढे को
छ। २०७७ फागुनमा यस्िो सूचकाङ्क १.९ प्रर्िशिले बढे को र्थयो। २०७८ फागुनमा
र्वाद्धर्क
ि द्धर्वन्त्दुगि िलब सूचकाङ्क ९.४ प्रर्िशि र ज्यालादर सूचकाङ्क ६.६ प्रर्िशिले बढे को
छ।
पेट्रोर्लयम पदाथिको मूल्य

3.8 स्र्वदे शी बिारमा २०७८ असार मसान्त्िमा प्रर्िर्लटर रू.१२८।- रहेको पेट्रोलको खुद्रा
मूल्य २०७८ फागुन मसान्त्िसम्म १७.२ प्रर्िशिले र्वृद्धि िई प्रर्िर्लटर रू.१५०।- कायम
िएको छ। यसैगरी, २०७८ असार मसान्त्िमा प्रर्िर्लटर रू.१११।- रहेको र्डिेलको खुद्रा
मूल्य २०७८ फागुन मसान्त्िसम्म १९.८ प्रर्िशिले र्वृद्धि िई प्रर्िर्लटर रू.१३३।- पुगेको
छ।
63
4. द्धर्वत्तीय क्षेर
4.1 पर्छल्ला र्वर्िहरूमा द्धर्वत्तीय पहुँचमा सुधार हुँदै गएको छ। द्धर्वत्तीय कारोबारमा द्धर्वद्युिीय ि ुक्तानी
माध्यमको प्रयोग बढ्दै गएको छ। कोर्िड–१९ पश्चाि अथििन्त्र पुनरूत्थानको प्रद्धक्रयाले गर्ि
र्लएसँगै समद्धिगि मागमा िएको र्वृद्धिले बैंद्धकि प्रणालीको िरलिामा दबाब दे जखएको छ।
फलस्र्वरूप, धयािदर केही बढे को छ। बैंद्धकि प्रणालीमा किािको र्वृद्धिदर र्नक्षेपको र्वृद्धिदर
ँ ीकरण गि आर्थिक र्वर्िको िन्त्दा केही
िन्त्दा उच्च रहेको छ। नेप्से पररसूचक र बिार पुि
घटे को छ।
द्धर्वत्तीय सिं रचना
4.2 २०७८ फागुन मसान्त्िमा २७ र्वाजणज्य बैङ्क, १७ द्धर्वकास बैङ्क, १७ द्धर्वत्त कम्पनी, ६६ लघुद्धर्वत्त
द्धर्वत्तीय सिं स्था र एक पूर्वािधार द्धर्वकास बैङ्क गरी कुल १28 बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्था सिालनमा
रहेका छन्। मििर िथा प्रार्प्तमा प्रदान गररएको प्रोत्साहनका कारण बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाको
सङ््यामा कमी आएको छ। यसैगरी, द्धर्वत्तीय प्रणालीमा 39 बीमा कम्पनी, 2 पुनबीमा
कम्पनी, ३० हिार बढी सहकारी सिं स्था, कमिचारी सिय कोर्, नागररक लगानी कोर्, र्नक्षेप
िथा किाि सुरक्षण कोर्, सामाजिक सुरक्षा कोर् र हुलाक बचि बैङ्क समेि सिालनमा रहेका
छन्।
4.3 नेपालको द्धर्वत्तीय प्रणालीको सम्पजत्त दाद्धयत्र्व सिं रचनामा बैंद्धकि क्षेरको द्धहस्सा उच्च रहँदै
आएको छ। २०७८ पुस मसान्त्िमा द्धर्वत्तीय क्षेरको कुल सम्पजत्त िथा दाद्धयत्र्व सिं रचनामा बैङ्क
िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाको अिंश ८७.2 प्रर्िशि रहेको छ।
चाटि ४ (क): २०७8 पुस मसान्त्िमा द्धर्वत्तीय प्रणालीको सम्पजत्त र दाद्धयत्र्वको सिं रचना
(अिंश प्रर्िशिमा)
0.2
2.0 नेपाल राि बैंक
0.3
4.7 5.9 र्वाजणज्य बैंकहरु
4.5 16.3
द्धर्वकास बैंकहरु
1.4
द्धर्वत्त कम्पनीहरु
5.9
लघुद्धर्वत्त द्धर्वत्तीय सिं स्थाहरु
नेपाल पूर्वािधार द्धर्वकास बैंक
कमिचारी सिं चयकोर्
नागररक लगानी कोर्
58.9
र्वीमा कम्पनी
हुलाक बचि बैंक
स्रोिः नेपाल राि« बैङ्क, कमिचारी सञ्चय कोर्, नागररक लगानी कोर्, बीमा सर्मर्ि र केन्त्द्रीय धनादे श कायािलय, 2078
64
4.4 द्धर्वत्तीय क्षेर अन्त्िगिि नेपाल राि बैङ्कको अिंश १6.3 प्रर्िशि र र्वाजणज्य बैङ्कको अिंश ५8.9
प्रर्िशि रहेको छ। बैंद्धकि िथा बीमा क्षेर र सम्झौर्िि बचि पररचालन गने सिं स्थाहरूको
कुल सम्पजत्त िथा दाद्धयत्र्व कुल गाहिस््य उत्पादनको 199.0 प्रर्िशि रहेको छ।
द्धर्वत्तीय स्थाद्धयत्र्व
4.5 आर्थिक र्वर्ि २०७८/7९ को फागुनसम्म द्धर्वत्तीय स्थाद्धयत्र्वका सूचकहरू समग्रमा सन्त्िोर्िनक
नै रहेका छन्। यस अर्वर्धमा र्नजष्क्रय किािमा सुधार आएको छ। बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाको
र्नजष्क्रय किािको औसि अनुपाि २०७७ पुसमा 1.८ प्रर्िशि रहेकोमा २०७८ पुसमा १.३
प्रर्िशि रहेको छ ।
4.6 २०७८ फागुन मसान्त्िमा बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाको कुल र्नक्षेपमा िरल सम्पजत्तको अिंश
२३.४ प्रर्िशि, नगद िथा बैङ्क मौज्दािको अिंश ७.० प्रर्िशि र कुल र्नक्षेप िथा किािको
ँ ी र कुल
अिंश 90.५ प्रर्िशि रहेको छ। िोजखम िाररि सम्पजत्तको िुलनामा प्राथर्मक पुि
ँ ीको अनुपाि क्रमशः १०.५ प्रर्िशि र 13.४ प्रर्िशि रहेको छ।
पुि
िार्लका ४(क): द्धर्वत्तीय क्षेर सबलिाका प्रमुख सूचकहरू

२०७४ २०७५ २०७६ २०७७ २०७८ २०७८
सू चकहरू
असार असार असार असार असार फागुन
ँ ी/िोजखम िाररि सम्पजत्त अनुपाि

प्राथर्मक पुि १४.१ १३.९ १२.८ १२.० 11.1 10.5
ँ ीकोर्/िोजखम िाररि सम्पजत्त अनुपाि

पुि १५.४ १५.२ १४.३ १४.२ 14.2 13.4
ँ ी
कुल किाि/कुल र्नक्षेप िथा प्राथर्मक पुि
७९.२ ७६.८ ७५.२ ६९.६ 76.3 90.5#
अनुपाि
र्नजष्क्रय किाि अनुपाि १.८ १.६ १.५ १.९ 1.5 1.3@
र्वाजणज्य बैङ्क १.५ १.४ १.४ १.८ 1.4 1.2
द्धर्वकास बैङ्क १.४ १.१ ०.९ १.५ 1.3 1.4
द्धर्वत्त कम्पनी १३.४ १0.8 8.८ ६.२ 6.2 7.1
कुल िरल सम्पजत्त/कुल र्नक्षेप अनुपाि 26.7 २5.9 २५.1 २७.९ 26.2 23.4
नगद िथा बैङ्क मौज्दाि/कुल र्नक्षेप अनुपाि १५.6 १3.2 १1.6 १२.२ 9.4 7.0
स्रोिः नेपाल राि« बैङ्क २०७8 # कुल किाि/कुल र्नक्षेप अनुपाि @ पुस मसान्त्ि
4.7 बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाहरू गाभ्ने/गार्िने र्वा प्रार्प्त हुने प्रद्धक्रया िारी रहेको छ। बैङ्क िथा
द्धर्वत्तीय सिं स्था गाभ्ने/गार्िने िथा प्रार्प्त हुनेसम्बन्त्धी प्रद्धक्रया शुरू िएपश्चाि् २०७८ फागुन
मसान्त्िसम्म कुल २३९ बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्था यस प्रद्धक्रयामा सामेल िएका छन्। सोमध्ये
१७७ सिं स्थाको इिािि खारे ि िई ६२ सिं स्था कायम िएका छन् ।
65
द्धर्वत्तीय प्रगाढिा एर्विं पहुँच
4.8 अथििन्त्रमा द्धर्वत्तीय प्रगाढिा र्नरन्त्िर बढ्दै गएको छ। द्धर्वस्िृि मुद्राप्रदाय, र्निी क्षेरिफि
प्रर्वाद्धहि किाि िथा कुल र्नक्षेपको कुल गाहिस््य उत्पादनसँगको अनुपाि क्रर्मक रूपमा
बढे को छ। कोर्िड-१९ को प्रिार्व न्त्यून िएसँगै आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8 मा र्निी क्षेरिफि
प्रर्वाद्धहि किािमा उल्ले्य र्वृद्धि िएकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म यस्िो
अनुपाि १३.९ प्रर्िशिले र्वृद्धि िएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8 मा कुल गाहिस््य
उत्पादनसँग द्धर्वस्िृि मुद्राप्रदायको अनुपाि 120.5 प्रर्िशि, र्निी क्षेरिफि प्रर्वाद्धहि किािको
अनुपाि 96.8 प्रर्िशि र कुल र्नक्षेपको अनुपाि 109.0 प्रर्िशि रहेको छ।
4.9 बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाको शाखा सञ्जाल द्धर्वस्िार िएको कारण द्धर्वत्तीय पहुँच र्वृद्धि हुँदै गएको
छ। शाखा द्धर्वस्िारसँगै बैंद्धकि कारोबार गने िनसङ््या उल्ले्य र्वढे को छ। २०७८
फागुनमा बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाहरूमा र्नक्षेप खािा ४ करोड २४ लाख ५१ हिार, किाि
खािा १८ लाख ३७ हिार, मोबाइल बैंद्धकि प्रयोगकिाि १ करोड ६८ लाख ४८ हिार र
इन्त्टरनेट बैंद्धकि सेर्वाका प्रयोगकिाि १६ लाख ९ हिार रहेको छ। चालु आर्थिक र्वर्िको
फागुनसम्म १ लाख ३५ हिार किाि खािा र ४६ लाख ८० हिार र्नक्षेप खािा थप िएका
छन्।
4.10 २०७८ फागुनमा बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाको शाखा सङ््या (लघुद्धर्वत्त समेि) का आधारमा
प्रर्ि शाखा औसि २ हिार ५ सय ७२ िनसङ््यामा सेर्वा पुगेको छ, यस्िो औसि २०७७
फागुनमा २ हिार ९ सय १३ रहेको र्थयो। प्रदे शगि रूपमा प्रर्ि शाखा िनसङ््या कणािली
प्रदे शमा सबैिन्त्दा बढी र गण्डकीमा सबैिन्त्दा कम रहेको छ।
द्धर्वद्युिीय ि ुक्तानी कारोबार
4.11 द्धर्वद्युिीय ि ुक्तानी पूर्वािधारमा र्नरन्त्िर िएको द्धर्वकास, द्धर्वद्युिीय कारोबारका लार्ग गररएको
प्रोत्साहन र द्धर्वद्युिीय उपकरणमा सर्विसाधारणको पहुँचका कारण द्धर्वद्युिीय ि ुक्तानी कारोबार
उल्ले्य रूपमा बढे को छ।
4.12 २०७८ फागुनसम्म द्धर्वद्युिीय कारोबारमा सहििाको लार्ग बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाहरूबाहेक
१० ि ुक्तानी प्रणाली सिालक र २७ ि ुक्तानी सेर्वा प्रदायक सिं स्थाहरू सिालनमा रहेका
छन्।
66
िार्लका ४(ख): द्धर्वद्युिीय िुक्तानी कारोबार
कारोबार सङ््या कारोबार रकम (रू. दश लाखमा)
द्धर्वर्वरण असार असार फागुन असार असार फागुन
@)&& @)&* @)&* @)&& @)&* @)&*
आर.एस.जि.द्धट. 37297 59655 60573 1567959 3502057 3692983
एद्धटएम 6302846 6919199 8572620 54763 64389 69616
इर्सर्स 1260169 1440472 1201363 792007 987788 698349
आइद्धपएस 596538 1164481 925202 223651 299059 165340
कनेक्ट आइद्धपएस 696447 3204845 3339554 51306 237758 273858
डेद्धर्वट काडि 3316554 7465439 9319884 25894 66417 72599
क्रेर्डट काडि 119610 124243 195878 584 859 1148
द्धप्रपेड काडि 5249 17231 45651 36 73 302
इन्त्टरनेट बैद्धकि 653459 329523 273699 19048 13832 13739
मोर्वाइल बैद्धकि 5817681 13700993 15559970 18839 73729 107119
शाखारद्धहि बैद्धकि 83249 59783 67311 1338 1309 1469
र्वालेट 10179557 12515904 14033490 10222 12790 16599
#क्युमा.आर. आधाररि - 855566 2307904 - 3651 7762
#द्धपओएस - 635599 924476 - 2665 4083
#ई कमसि** - 52115 62817 - 296 348
स्रोिः नेपाल राि बैङ्क, २०७८
# २०७७ साउनदे जख ि्याङ्क सङ्कलन गनि शुरू गररएको
ु ानी कारोबार
**काडिको प्रयोग गरी अनलाइनमाफिि िएको िक्त
मौदद्रक क्षेर
मौदद्रक नीर्िको लक्ष्य र जस्थर्ि
4.13 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को मौदद्रक नीर्िले र्वाद्धर्क

ि औसि मुद्रास्फीर्ि ६.५ प्रर्िशिर्िर
सीर्मि राख्ने लक्ष्य र्लएकोमा फागुनसम्म औसि मुद्रास्फीर्ि ५.४ प्रर्िशि रहेको छ। कजम्िमा
७ मद्धहनाको र्वस्िु िथा सेर्वा आयाि धान्न पयािप्त हुने द्धर्वदे शी द्धर्वर्नमय सजिर्ि कायम गने
लक्ष्य रहेकोमा २०७८ फागुनमा ६.७ मद्धहनाको र्वस्िु िथा सेर्वाको आयाि धान्न पुग्ने द्धर्वदे शी
द्धर्वर्नमय सजिर्ि रहेको छ।
4.14 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा द्धर्वस्िृि मुद्राप्रदायको द्धर्वस्िार १८ प्रर्िशि हुने प्रक्षेपण रहेकोमा
चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म यस्िो द्धर्वस्िार ३.१ प्रर्िशि रहेको छ। गि आर्थिक र्वर्िको
सोही अर्वर्धमा द्धर्वस्िृि मुद्राप्रदाय ११.४ प्रर्िशिले बढे को र्थयो। र्वाद्धर्क
ि द्धर्वन्त्दुगि आधारमा
२०७८ फागुन मसान्त्िमा द्धर्वस्िृि मुद्राप्रदाय १२.७ प्रर्िशिले बढे को छ।
4.15 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनमा सङ्कुजचि मुद्राप्रदाय १०.७ प्रर्िशिले घटे को छ।
गि आर्थिक र्वर्िको सोही अर्वर्धमा यस्िो मुद्राप्रदाय २.७ प्रर्िशिले बढे को र्थयो। र्वाद्धर्क
ि
67
द्धर्वन्त्दुगि आधारमा २०७८ फागुन मसान्त्िमा सङ्कुजचि मुद्राप्रदाय ६.६ प्रर्िशिले बढे को
छ।
4.16 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा र्निी क्षेरिफिको किािको र्वृद्धि १९.0 प्रर्िशि हुने प्रक्षेपण
रहेकोमा २०७८ फागुनसम्म यस्िो किािको र्वृद्धिदर १३.९ प्रर्िशि रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि
२०७७/७८ को फागुनसम्म यस्िो र्वृद्धिदर १७.५ प्रर्िशि रहेको र्थयो। र्वाद्धर्क
ि द्धर्वन्त्दुगि
आधारमा २०७८ फागुन मसान्त्िमा यस्िो किाि २२.५ प्रर्िशिले बढे को छ।
िार्लका ४(ग) : प्रमुख मौदद्रक योगाङ्कहरूको र्वाद्धर्क

ि द्धर्वन्त्दुगि पररर्वििन (प्रर्िशिमा)
2077 @)&*
lzif{s २०७5/७6 २०७6/७7 @)&&÷&*
फागुन फागुन
चलन चल्िीमा रहे को मुद्रा १.७ १५.९ 16.6 19.5 0.9
सजिि मुद्रा -१.५ २६.७ 5.2 13.6 0.6
चल्िी र्नक्षेप १९.७ २0.6 30.5 27.0 15.3

आर्वर्धक र्नक्षेप २२.४ २5.1 17.6 19.0 30.6
बचि िथा कल र्नक्षेप १३.० 10.6 26.6 27.4 -5.2
कुल आन्त्िररक किाि २१.४ १३.६ 26.8 22.0 24.3
र्निी क्षेरिफिको किाि १९.१ १२.६ 26.3 18.9 22.5
सङ्कुजचि मुद्राप्रदाय ८.६ १७.८ 22.6 2२.4 6.6
द्धर्वस्िृि मुद्राप्रदाय १५.८ १८.१ 21.8 22.6 12.7
4.17 आर्थिक र्वर्ि २०७८÷७९ को मौदद्रक नीर्िले धयािदर कररडोरअन्त्िगिि नीर्िगि दर (Policy
Rate) लाई द्धर्वद्यमान ३ प्रर्िशिबाट ३.५ प्रर्िशि र र्नक्षेप सङ्कलन दरलाई १ प्रर्िशिबाट
२ प्रर्िशि कायम गरे को र्थयो। मौदद्रक नीर्िको अधिर्वाद्धर्क
ि समीक्षाबाट कररडोरको मार्थल्लो
सीमाको रूपमा स्थायी िरलिा सुद्धर्वधा दर ७.० प्रर्िशि, नीर्िगि दरको रूपमा ररपो दर
५.५ प्रर्िशि र िल्लो सीमाको र्नक्षेप सङ्कलन दर ४.० प्रर्िशि कायम िएको छ।
त्यसैगरी, पुनकििािसम्बन्त्धी व्यर्वस्थामा पररमाििन िई नेपाल राि बैङ्कले प्रदान गने पुनकििाि
सुद्धर्वधामा बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाले सम्बजन्त्धि ग्राहकबाट र्लन पाउने अर्धकिम धयािदर ७
68
िार्लका ४(घ) : बैकदर, पुनकििाि दर र अर्नर्वायि नगद अनुपाि (प्रर्िशिमा)
२०७6/७ @)&*÷&(
उपकरण २०७४/७५ २०७5/७6 २०७7/७8 *
7
बैङ्कदर ७.० ६.५ ५.० 5.0 7.0
पुनकििाि दर
द्धर्वशेर् पुनकििाि 1.0 1.0 1.0 1.0 1.0
साधारण पुनकििाि 4.0 4.0 3.0 3.0 3.0
लघु, घरे ल ु िथा साना
- - - २.० २.०
उद्यम
र्नयाििकिाि# 0.25 0.25 0.25 0.25 0.75
अर्नर्वायि नगद अनुपाि
र्वाजणज्य बैङ्क 6.0 4.0 3.0 3.0 3.0
द्धर्वकास बैङ्क 5.0 4.0 3.0 3.0 3.0
द्धर्वत्त कम्पनी 4.0 4.0 3.0 3.0 3.0
स्थायी िरलिा सुद्धर्वधा दर 7.0 6.5 5.0 5.0 7.0
स्रोिः नेपाल राि बैङ्क #द्धर्वदे शी मुद्रामा #LIBOR मा िोड्ने . २०७८/७९ को फागुनमा
One Year Benchmark Interest rate मा िोड्ने *फागुन
4.18 कोर्िड-१९ को असर कम हुँदै गएसँगै अथििन्त्रले गर्ि र्लएकोले आयाि द्धर्वस्िार उल्ले्य
िएको छ। यद्यद्धप द्धर्वदे शी द्धर्वर्नमय आििनको प्रमुख स्रोिको रूपमा रहेको द्धर्वप्रेर्ण आप्रर्वाहमा
कमी िई बाह्य क्षेरमा केही दबाब र्सििना िएको छ। उक्त अर्वस्थालाई दृद्धिगि गरी आयाि
प्रर्ििपर खोल्दा िोद्धकएका र्वस्िुहरूमा ५० दे जख १०० प्रर्िशिसम्म नगद माजििन राख्नुपने
व्यर्वस्था गररएको छ। साथै, गैरआर्वासीय नेपालीलाई नेपालमा र्नक्षेप खािा खोल्न थप सहि
बनाइएको छ।
4.19 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुन मद्धहनासम्म खुलाबिार कारोर्वारका द्धर्वर्िन्न
उपकरणमाफिि रू.६० अबि िरलिा प्रशोचन िएको छ। गि आर्थिक र्वर्िको सोही अर्वर्धमा
रू.३ खबि ३ अबि २९ करोड िरलिा प्रशोचन िएको र्थयो। आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को
फागुन मद्धहनासम्ममा सोझै खररद बोलकबोलमाफिि रू.५५ अबि ९२ करोड, ररपोमाफिि रू.३
खबि ९३ अबि ३७ करोड र स्थायी िरलिा सुद्धर्वधामाफिि रू.४६ खबि २१ अबि ४८ करोड
गरी कुल रू.५० खबि ७० अबि ७६ करोड िरलिा प्रर्वाह िएको छ। गि आर्थिक र्वर्िको
सोही अर्वर्धमा रू.२ अबि िरलिा प्रर्वाह िएको र्थयो।
धयािदर जस्थर्ि
4.20 बैंद्धकि प्रणालीको िरलिामा चाप परे का कारण आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा अल्पकालीन
धयािदरमा र्वृद्धि िएको छ। २०७७ फागुनमा ९१–ददने ट्रेिरी र्बलको िाररि औसि
धयािदर २.०३ प्रर्िशि रहेकोमा २०७८ फागुनमा ६.८२ प्रर्िशि पुगेको छ । र्वाजणज्य
69
बैङ्कहरूबीचको अन्त्िर–बैङ्क कारोबारको िाररि औसि धयािदर २०७७ फागुनको १.२६
प्रर्िशिको िुलनामा २०७८ फागुनमा ६.५६ प्रर्िशि कायम िएको छ।
िार्लका ४(ङ) : धयािदरको प्रर्वृजत्त (प्रर्िशिमा)

lzif{s 2074 2075 2076 2077 2078 2078*
efl/t cf};t lgIf]kb/ 6.15 6.49 6.60 6.01 4.65 6.93
efl/t cf};t shf{b/ 11.33 12.47 12.13 10.11 8.46 10.60
cfwf/ b/ 9.89 10.47 9.57 8.50 6.66 8.98
cGt/a}+s b/ 0.64 2.96 4.52 0.35 4.12 6.56
स्रोिः नेपाल राि बैङ्क, २०७८ *फागुन
चाटि ४(ख) : धयािदरको प्रर्वृजत्त (प्रर्िशिमा)

14
12
10
8
6
4
2
0
2074 2075 2076 2077 2078 2078*
lgIf]k b/ shf{ b/ cfwf/ b/ cGt/a}+s b/
स्रोिः नेपाल राि बैङ्क, फागुन २०७८ * फागुन
4.21 २०७८ फागुनमा र्वाजणज्य बैङ्कहरूले र्नक्षेपमा प्रदान गने िाररि औसि धयािदर ६.९३
प्रर्िशि िथा किािमा र्लने िाररि औसि धयािदर १०.६० प्रर्िशि रहेको छ। २०७७
फागुनमा यस्िो धयािदर क्रमशः ४.७६ प्रर्िशि र ८.७३ प्रर्िशि रहेको र्थयो। २०७७
फागुनमा र्वाजणज्य बैङ्कको औसि आधार दर ६.८४ प्रर्िशि रहेकोमा २०७८ फागुनमा
८.९८ प्रर्िशि रहेको छ।
र्नक्षेप पररचालन र किाि प्रर्वाह
4.22 २०७८ फागुनसम्म बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाको र्नक्षेप ४.१ प्रर्िशिले र्वृद्धि िई रू.४८ खबि
५४ अबि ८५ करोड पुगेको छ। गि र्वर्िको सोही अर्वर्धमा यस्िो र्वृद्धिदर ११.० प्रर्िशि
70
4.23 २०७८ फागुनसम्म बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाबाट र्निी क्षेरमा प्रर्वाद्धहि किाि १२.८ प्रर्िशिले
र्वृद्धि िई रू.४६ खबि ७ अबि ३० करोड पुगेको छ। गि र्वर्िको सोही अर्वर्धमा यस्िो
किािको र्वृद्धिदर १७.४ प्रर्िशि रहेको र्थयो ।
4.24 २०७८ फागुनसम्म कुल र्नक्षेपमा मुद्दिी र्नक्षेप ५५.५ प्रर्िशि, बचि र्नक्षेप २९.१ प्रर्िशि,
चल्िी र्नक्षेप ८.४ प्रर्िशि र अन्त्य र्नक्षेपको अिंश ६.९ प्रर्िशि रहेको छ ।
चाटि ४(ग): बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाहरूको र्नक्षेप पररचालन सिं रचना प्रर्िशि (२०७८ फागुन)
6.9 8.4
29.1
55.5
rNtL lgIf]k art lgIf]k d'2tL lgIf]k cGo lgIf]k
4.25 २०७८ फागुनसम्म लगानीमा रहे को किािमध्ये थोक िथा खुद्रा व्यापारको अिंश २०.४ प्रर्िशि,
उपिोग्य किािको अिंश १७.७ प्रर्िशि, औद्योर्गक उत्पादनको अिंश १५.0 प्रर्िशि, सेर्वा
उद्योगको अिंश ८.३ प्रर्िशि, कृद्धर्को अिंश ८.0 प्रर्िशि, यािायाि, सञ्चार िथा सार्वििर्नक
सेर्वाको अिंश ५.९ प्रर्िशि र र्नमािणको अिंश ४.४ प्रर्िशि रहेको छ।
चाटि ४(घ): बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाबाट प्रर्वाद्धहि क्षेरगि किाि सिं रचना प्रर्िशि (२०७८ फागुन)
20.4 20.4
4.4
5.9
17.7
8.0
8.3 15.0
yf]s tyf v'›f Jofkf/ pkef]Uo shf{ cf}Bf]lus pTkfbg

;]jf pBf]u s[lif ;+rf/ tyf ;fj{hlgs ;]jf
lgdf{0f cGo
71
पुनकििाि, सहुर्लयिपूणि किाि र व्यर्वसाय र्नरन्त्िरिा किाि
4.26 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म २४ हिार २ सय ६८ ऋणीको कुल रू.१ खबि
६ अबि ११ करोड पुनकििाि स्र्वीकृि िएको छ। २०७८ फागुन मसान्त्िसम्म रू.१ खबि
३४ अबि ११ करोड पुनकििाि लगानीमा रहेको छ।
4.27 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुन मसान्त्िसम्म १ लाख ४४ हिार ६२० ऋणीलाई
सहुर्लयिपूणि किाि प्रर्वाह िई रू.२ खबि १५ अबि ७६ करोड किाि लगानीमा रहेको छ।सो
मध्ये २०७८ फागुन मसान्त्िसम्म र्वाजणज्य बैङ्कहरूको १ लाख २३ हिार ८७ ऋणीहरूलाई
प्रर्वाह िएको रू.१ खबि ८६ अबि ८८ करोड सहुर्लयिपूणि किाि लगानीमा रहेको छ।त्यसैगरी
द्धर्वकास बैङ्कहरूको १९ हिार ६ सय ६७ ऋणीहरूलाई रू.२५ अबि ९४ करोड, द्धर्वत्त
कम्पनीहरूको १७५९ ऋणीहरूलाई रू.२ अबि ८६ करोड र लघुद्धर्वत्त द्धर्वत्तीय सिं स्थाहरूको
१०७ ऋणीहरूलाई रू.८ करोड ७६ लाख सहुर्लयिपूणि किाि लगानीमा रहेको छ।
4.28 २०७८ फागुन मसान्त्िसम्म प्रर्वाद्धहि सहुर्लयिपूणि किािमध्ये सबैिन्त्दा बढी व्यार्वसाद्धयक कृद्धर्
िथा पशुपन्त्छीिफि रू.१ खबि ३७ अबि ७९ करोड किाि लगानीमा रहेको छ िने व्यार्वसाद्धयक
कृद्धर् िथा पशुपन्त्छी, र्धिोसद्धहिको र मद्धहला उद्यमशीलिािफिको किाि उल्ले्य रूपमा
बढे को छ।
4.29 कोर्िड-१९ प्रिाद्धर्वि पयिटन र घरे ल,ु साना िथा मझौला, उद्यम क्षेरमा कायिरि श्रर्मक िथा
कमिचारीको पाररश्रर्मक ि ुक्तानीमा सहयोगका लार्ग कायािन्त्र्वयनमा ल्याइएको व्यार्वसाद्धयक
र्नरन्त्िरिा किाि २०७८ फागुन मसान्त्िसम्म रू.१ अबि १० करोड स्र्वीकृि िएको छ।
72
िार्लका ४(च) : सहुर्लयिपूणि किाि (रू.करोडमा)
ऋणी सङ््या लगानीमा रहे को किाि
किाि प्रकार
2077 2078 2078 2077 2078 2078
असार असार फागुन असार असार फागुन

व्यार्वसाद्धयक कृद्धर् िथा
24763 46057 59560 5411.4 10697.8 13779.0
पशुपन्त्छी किाि
जशजक्षि युर्वा स्र्वरोिगार
65 140 153 3.5 6.4 5.9
किाि
द्धर्वदे शर्वाट फकेका युर्वा
221 839 959 15.2 59.8 61.8
पररयोिना किाि
मद्धहला उद्यमशील किाि 6682 55551 82197 435.4 5098.4 7417.3
दर्लि समुदाय व्यर्वसाय

351 965 1109 18.5 57.3 61.7
द्धर्वकास किाि
उच्च र प्राद्धर्वर्धक िथा
84 111 142 2.0 2.5 3.5
व्यार्वसाद्धयक जशक्षा किाि
िूकम्प पीर्डिहरूको
221 231 216 5.5 4.9 3.8
र्निी आर्वास र्नमािण किाि
कपडा उद्योग सिालन 61 210 257 64.8 216.2 242.2
र्सद्धटईर्िटीबाट मान्त्यिा
प्राप्त सदस्यबाट र्लइने - 2 2 - - -
िार्लम
युर्वा स्र्वरोिगार किाि - 3 25 - 0.1 0.8
िम्मा 32448 104109 144620 5956.3 16143.6 21576.3
4.30 लघु, घरे ल ु िथा साना उद्यम लगायिका प्रत्यक्ष रोिगारी र्सििना गने उत्पादनशील क्षेरलाई
प्राथर्मकिामा राखी किाि द्धर्वस्िार हुँदै आएको छ। र्वाजणज्य बैङ्कहरूले आफ्नो कुल किाि
लगानीको न्त्यूनिम १५.० प्रर्िशि कृद्धर्, ऊिाि र लघु, घरे ल,ु साना िथा मझौला उद्यमका
क्षेरमा रू.१ करोड िन्त्दा कम रकमको किाि प्रर्वाह गनुप
ि ने व्यर्वस्थाबमोजिम २०७८
पुससम्ममा यस्िो किाि अनुपाि ११.५ प्रर्िशि रहेको छ।
4.31 कोर्िड-१९ को कारण पयिटन क्षेरमा रोिगारी गुमाएका व्यजक्त स्र्वरोिगार हुनेगरी व्यर्वसाय
सिालन गनि प्रर्वाह हुने रू.१५ लाखसम्मको किाि, ऋणी स्र्वयम् रोिगार हुने उद्देश्यले
सर्वारी साधन खररद गनि प्रर्वाह हुने रू.२५ लाखसम्मको किाि, मद्धहला उद्यमीद्वारा लघु उद्यम
िथा स्र्वरोिगारमूलक व्यर्वसाय सिालन गनि पररयोिनाको र्धिोमा प्रर्वाह हुने रू.२०
लाखसम्मको किाि र र्वास्िद्धर्वक कृद्धर् व्यर्वसायीलाई कृद्धर् व्यर्वसाय सिालन गनि पररयोिनाको
73
र्धिोमा प्रर्वाह हुने रू.२० लाखसम्मको किािलाई द्धर्वपन्न र्वगि किािमा गणना हुने व्यर्वस्था
गररएको छ।
4.32 नेपाल राि बैङ्क र अन्त्िरािद्धिय द्धर्वत्त र्नगम (IFC) बीच नेपालको द्धर्वत्तीय क्षेरमा व्यजक्तगि
क्षमिा, व्यर्वहार, शैली र योग्यिा मापनमा आधाररि रही सम्िाद्धर्वि ऋणीको मूल्याङ्कन गने
द्धर्वर्ध (Psychometric Scoring Solution) को परीक्षणका लार्ग सम्झौिा िएको छ। लघुद्धर्वत्त
सेर्वा प्रदान गने द्धर्वत्तीय सिं स्थाबाट यस्िो परीक्षण शुरू गने व्यर्वस्था गररएको छ।
र्नयामकीय व्यर्वस्था
4.33 ँ ीगि द्धहसाबले सबल रहुन ् िन्ने

बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाहरू कोर्िड–१९ पर्छ पर्न पुि
अर्िप्रायले इिाििपरप्राप्त बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाले आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को खुद
द्धर्विरणयोग्य मुनाफाको बढीमा ३० प्रर्िशिसम्म मार नगद लािािंश घोर्णा िथा द्धर्विरण
गनि पाउने व्यर्वस्था गररएको छ।
4.34 कोर्िड–१९ महामारीको कारणले बैंद्धकङ सम्पजत्तको गुणस्िरमा परे को प्रिार्वलाई दृद्धिगि
गरी समग्र द्धर्वत्तीय स्थाद्धयत्र्व प्रर्वधिन गनि असल र्वगिमा र्वगीकरण िएका किािको हकमा
इिाििपरप्राप्त बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाले आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को र्वाद्धर्क
ि द्धर्वत्तीय
द्धर्वर्वरण ियार गदाि साधारण किाि नोक्सानी व्यर्वस्था एक प्रर्िशिको अर्िररक्त ०.३ प्रर्िशि
थप गरी कुल १.३ प्रर्िशि किाि नोक्सानी व्यर्वस्था गनुप
ि ने व्यर्वस्था गररएको छ।
4.35 माजििन प्रकृर्िको सेयर र्धिो किािको एकल ग्राहक किाि सीमा एउटा इिाििपर प्राप्त
सिं स्थाबाट अर्धकिम रू.४ करोड र सबै इिाििपरप्राप्त सिं स्थाबाट अर्धकिम रू.१२ करोड
कायम िएको छ।
4.36 बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाको िरलिासम्बन्त्धी िोजखमलाई न्त्यूनीकरण गने उद्देश्यले किाि
र्नक्षेपको अनुपाि (Credit to Deposit Ratio) २०७९ असारमा ९० प्रर्िशि रहनु पने गरी
सीमा िोद्धकएको छ।
4.37 ट्रि ररर्सप्ट किाि, र्बल्स र्डस्काउजन्त्टङ र्वा त्यस्िै प्रकृर्िका आयाि किाि प्रदान गदाि अर्धकिम
९० ददनसम्मको अर्वर्धका लार्ग मार किाि प्रर्वाह गनि पाइने व्यर्वस्था गररएको छ। आर्वर्धक
प्रकृर्िका किािमा पररर्वििनीय िथा जस्थर धयािदरको व्यर्वस्था गररएको छ।
4.38 इिाििपरप्राप्त बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाका लार्ग Financial Literacy Framework िारी िएको
सन्त्दििमा इिाििपरप्राप्त सिं स्थाका गर्िद्धर्वर्ध सोही ढाँचाअनुरूप र्नयर्मि र व्यर्वजस्थि बनाउने
उद्देश्यले "द्धर्वत्तीय साक्षरिा मागिदशिन, २०७८" िारी िएको छ।
4.39 ँ ीकरणका लार्ग नेपाल राि बैङ्कबाट स्र्वीकृर्ि प्राप्त गररसकेका द्धर्वद्युि ् पररयोिनाको
धयाि पुि
Required Commercial Operation Date पररर्वििन िएमा पररर्वर्ििि अर्वर्धसम्मको धयाि
ँ ीकरण गनि स्र्वीकृर्ि आर्वश्यक नपने व्यर्वस्था गररएको छ।
पुि
74
4.40 राद्धिय महत्त्र्वका आद्धर्वष्कार केन्त्द्र िथा मानर्व सेर्वा िस्िा परोपकारी कायि गने सिं स्थालाई
प्रदान गरे को रकम एर्विं महामारीको द्धर्वर्म पररजस्थर्िलाई दृद्धिगि गरी बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय
सिं स्थाले अजक्सिन र्सर्लण्डर, अजक्सिन कन्त्सन्त्टे टर, िीर्वन रक्षक भ्याजक्सन, और्र्ध आददको
सहि आपूर्ििको लार्ग गरे को खचिलाई बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाले सिं स्थागि सामाजिक
उत्तरदाद्धयत्र्व खचि िनाउन सक्ने व्यर्वस्था गररएको छ।
4.41 सर्विसाधारणमा सेयर र्बक्री गरी र्धिोपर द्धर्वर्नमय बिारमा सूचीकृि िइसकेको सिदठि
सिं स्थाको सेयर िथा र्डबेिरमा बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाले एक र्वर्ििन्त्दा बढी अर्वर्धको लार्ग
ि ने र कुनै पर्न द्धकर्समको प्रबन्त्धबाट सिदठि सिं स्थाको सेयरमा अल्पकालीन
मार लगानी गनुप
लगानी गनि नपाउने व्यर्वस्था गररएको छ। बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाले खररद गरे को एक र्वर्ि
ँ ीको एक प्रर्िशि रकमसम्मको
व्यिीि िएका लगानीमध्येबाट प्रत्येक र्वर्ि प्राथर्मक पुि
लगानी मार र्बक्री गनि सक्ने व्यर्वस्था गररएको छ।
4.42 दै र्नक िरलिा सुद्धर्वधासम्बन्त्धी कायिद्धर्वर्ध, २०७६ (प्रथम सिं शोधन २०७८) िारी िएको छ,
िसबाट Real Time Gross Settlement (RTGS) प्रणालीमा आबि बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थालाई
िरलिा सुद्धर्वधा प्राप्त गने व्यर्वस्था थप सरलीकृि हुन गई ठू लो मूल्यका ि ुक्तानी कारोबार
राफसाफमा सहि अर्वस्था बनेको छ।
ँ ीबिार
पुि
4.43 २०७७ फागुन मसान्त्िमा २,४५८.५ द्धर्वन्त्दुमा रहेको नेप्से सूचकाङ्क २०७८ फागुन मसान्त्िमा
२६६८.१ द्धर्वन्त्द ु कायम िएको छ।२०७८ असार मसान्त्िमा नेप्से सूचकाङ्क २८८३.४ द्धर्वन्त्द ु
पुगेको र्थयो। 2078 िाद्र 2 गिे नेप्से सूचकाङ्क 3199.0 द्धर्वन्त्दुमा पुगेको र्थयो िुन
हालसम्मकै उच्च हो।
4.44 २०७८ फागुनसम्म नेपाल स्टक एक्सचेन्त्ि र्लर्मटे डमा सूचीकृि शेयरको च ुक्ता मूल्य रू.६
खबि ५१ अबि २१ करोड पुगक
े ो छ । २०७७ फागुनसम्म यस्िो मूल्य रू.५ खबि ५१
अबि ६8 करोड रहेको र्थयो ।
4.45 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म प्राथर्मक बिार माफिि रू.२१ अबि ४५ करोड
ँ ी पररचालन िएको छ। यस अर्वर्धमा साधारण शेयरको प्राथर्मक र्नष्काशन
बराबरको पुि
माफिि रू.२ अबि ८४ करोड, हकप्रद शेयर र्नष्काशन माफिि रू.३ अबि ११ करोड, ऋणपर
ँ ी पररचालन िएको
माफिि रू.१२ अबि र म्युच ुअल फन्त्ड माफिि रू.३ अबि ५० करोड पुि
ँ ी
छ। गि आर्थिक र्वर्िको सोही अर्वर्धमा प्राथर्मक बिार माफिि रू.४६ अबि ९७ करोड पुि
पररचालन िएको र्थयो।
4.46 २०७७ फागुन मसान्त्िमा नेपाल स्टक एक्सचेन्त्िमा सूचीकृि कम्पनीको सङ््या २१७
रहेकोमा २०७८ फागुन मसान्त्िमा २२८ पुगक
े ो छ ।
75
चाटि ४(ङ) : नेप्से सूचकाङ्क र नेप्से फ्लोट सूचकाङ्क (द्धर्वन्त्दुमा)
2883.41
3000 250
2668.12
नेप्से सूचकाङ्क नेप्से फ्लोट सूचकाङ्क
2500
200
200.34
2000 1718.15 180.87
1582.67 150
1362.35
1500 1212.36 1259.02
1036.11 125.41
961.23 116.14 100
1000
92.43 95.47
87.15
518.33
389.74 68.47 50
500 64.1
35.8
30.56
0 0
स्रोि: नेपाल स्टक एक्सचेञ्ि र्लर्मटे ड, 2078 *फागुन
4.47 ँ ीकरण २०७७ फागुन मसान्त्िको िुलनामा

२०७८ फागुन मसान्त्िमा र्धिोपर बिार पुि
११.७ प्रर्िशिले र्वृद्धि िई रू.३७ खबि ८२ अबि ७९ करोड पुगेको छ । कुल गाहिस््य
ँ ीकरणको अनुपाि 78.0 प्रर्िशि रहेको छ ।
उत्पादनसँग बिार पुि
4.48 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म र्धिोपर कारोबार रकम रू.१० खबि ५३ अबि
9८ करोड रहेको छ । गि आर्थिक र्वर्िको सोही अर्वर्धमा र्धिोपर कारोबार रकम रू.७
खबि १६ अबि ९३ करोड रहेको र्थयो ।
4.49 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म र्धिोपर र्नक्षेप िथा राफसाफको सेर्वा प्रदान
गरररहेको र्सर्डएससीमा दिाि िएका कम्पनीको सङ््या २१७ पुगेको छ। आर्थिक र्वर्ि
२०७८/७९ को फागुनसम्म र्सर्डएससीमा दिाि िएका र्नक्षेप सदस्यहरूको सङ््या ८२
पुगेको छ र र्नक्षेप सदस्यहरूले ७७ जिल्लाबाट नै र्नक्षेप सेर्वा उपलधध गराउँ दै आएका
छन्।
4.50 २०७८ फागुन मसान्त्िसम्म अिौर्िकृि र्धिोपरको सङ््या ८ अबि ३९ करोड ८ लाख
पुगेको छ। २०७७ फागुन मसान्त्िमा यस्िो सङ््या ६ अबि २६ करोड २४ लाख रहेको
र्थयो।
4.51 ँ ै द्धहिग्राही खािा खोल्नेको सङ््या
प्राथर्मक र्नष्काशनमा द्धहिग्राही खािा अर्नर्वायि गरे सग
उल्ले्य रूपमा र्वृद्धि िएको छ। २०७८ फागुनसम्म द्धहिग्राही खािाको सङ््या ५० लाख
९६ हिार पुगक
े ो छ । २०७७ फागुन मसान्त्िमा यस्िो सङ््या ३१ लाख ९४ हिार
76
िार्लका ४ (छ) : र्धिोपर अिौर्िकीकरणको अर्वस्था
पद्धहलो आठ मद्धहना
द्धर्वर्वरण २०७५/७६ २०७६/७7 २०७7÷७8
२०७7/७८ २०७8/७९
दिाि कम्पनीको सङ््या १९८ 198 207 207 २१७

र्नक्षेप सदस्यको सङ््या ७२ ७6 78 ७7 ८२
द्धहिग्राही खािाको सङ््या
१५७०.५ १753.0 3789.0 3193.7 5096.0
(हिारमा)
अिौर्िकृि र्धिोपरको
420.3 ५07.0 701.6 626.2 839.1
सङ््या (करोडमा)
स्रोिः र्सर्डएस एण्ड जक्लयरीि र्ल., २०७८
बीमा
4.52 २०७८ फागुनसम्म िीर्वन बीमा कम्पनी १९, र्निीर्वन बीमा कम्पनी २० र पुनबीमा कम्पनी
२ गरी िम्मा बीमा कम्पनीको सङ््या ४१ रहेको छ ।
4.53 २०७8 फागुनसम्म बीमा व्यर्वसायको कुल द्धर्वत्तीय स्रोि िथा उपयोग रू.६ खबि ४ अबि ३
करोड रहेको छ । यस मध्ये िीर्वन बीमा व्यर्वसाय गने बीमकको रू.५ खबि २१ अबि ६
करोड र र्निीर्वन बीमा व्यर्वसाय गने बीमकको रू.८२ अबि ९७ करोड रहेको छ। यस्िो
द्धर्वत्तीय स्रोि िथा उपयोग गि र्वर्िको सोही अर्वर्धको िुलनामा ११.३ प्रर्िशिले बढी हो ।
4.54 बीमा कम्पनीले आििन गने बीमा शुल्क िीब्र रूपले र्वृद्धि हुँदै गएको दे जखन्त्छ। आर्थिक र्वर्ि
२०७०÷७१ मा बीमा शुल्क रू. ३० अबि ४३ करोड रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८
मा रू. १ खबि ५२ अबि ६५ करोड रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 को फागुनसम्म
िीर्वन र र्निीर्वन गरी िम्मा बीमा शुल्क रू. १ खबि १७ अबि ५० करोड सङ्कलन िएको
छ।
4.55 िीर्वन िथा र्निीर्वन बीमा व्यर्वसाय गने बीमकको लगानी योग्य रकम क्रमशः र्वृद्धि हुँदै
गएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुन मसान्त्िमा यस्िो रकम रू.६ खबि ८२
अबि ४८ करोड पुगेको छ। िसमा िीर्वन र र्निीर्वन बीमाको अिंश क्रमशः ८4.7 प्रर्िशि
र १5.3 प्रर्िशि रहेको छ ।
77
िार्लका ४ (ि) : िीर्वन िथा र्निीर्वन बीमा क्षेरको लगानीयोग्य साधन (रू. करोडमा)
बीमा
आर्थिक र्वर्ि िम्मा
िीर्वन र्निीर्वन
२०७३⁄७४ १3883.9 २242.5 १6126.४
२०७४⁄७५ १7781.5 २745.0 20526.५
२०७५⁄७६ 22517.9 ३667.8 २6185.7
२०७6⁄७7 28467.5 5844.1 34311.६
२०७7⁄७8 34337.6 6339.4 40677.0
२०७८⁄७९* 57832.4 10415.5 68247.9
स्रोिः बीमा सर्मर्ि, २०७८ *
4.56 २०७८ असारसम्म बीमाको दायरामा आएको िनसङ््या २७ प्रर्िशि रहेकोमा २०७८
फागुनसम्म यस्िो िनसङ््या २९ प्रर्िशि पुगेको छ। र्वैदेजशक रोिगार म्यादी िीर्वन बीमा
समेि गणना गदाि २०७८ फागुनसम्म बीमाको दायरामा आएको िनसङ््या 35.४ प्रर्िशि
4.57 िीर्वन बीमािफि २,२९२ र र्निीर्वन बीमािफि १,०३७ गरी २०७८ फागुनसम्म बीमकको
शाखा सङ््या कुल ३,३२९ रहेको छ।
4.58 २०६९ सालदे जख कृद्धर् बीमा कायिक्रम कायािन्त्र्वयनमा ल्याइएको छ। आर्थिक र्वर्ि
2071/72 दे जख कृद्धर् बीमा अन्त्िगिि पशुपन्त्छी बीमालाई पर्न समार्वेश गररएको छ। कृद्धर्
िथा पशुपन्त्छी बीमा शुल्कको ७५.० प्रर्िशि अनुदान ददने व्यर्वस्था रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि
2078/79 दे जख 80.० प्रर्िशि अनुदान ददने व्यर्वस्था छ।
4.59 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म सरकारले १९ अबि २ करोड ७५ लाख २३
हिार बीमाङ्क रकमको रू. ८४ करोड ८९ लाख ९ हिार बीमाशुल्क मध्ये अनुदान रकम
६० करोड ५० लाख ५१ हिार रहेको छ। उक्त अनुदान रकम मध्ये दाबी ि ुक्तानी रकम
रू.१३ करोड ३५ लाख १७ हिार रहेको छ।
गैर-बैङ्क द्धर्वत्तीय सिं स्थाहरू
4.60 २०७८ पुससम्म कमिचारी सिय कोर्को सम्पर्ि िथा दाद्धयत्र्व रू.४ खबि ५४ अबि ३४
करोड पुगेको छ। यस अर्वर्धमा सियकिािहरूको सजिि रकम रू.४ खबि ८ अबि ४५ करोड
4.61 २०७८ पुससम्म नागररक लगानी कोर्को सम्पजत्त िथा दाद्धयत्र्व रू.१ खबि ९५ अबि ५५
करोड पुगेको छ। द्धर्वर्िन्न क्षेरमा गरी कोर्को रू.१ खबि ८३ अबि ९१ करोड किाि
लगानीमा रहेको छ।
4.62 २०७८ फागुनसम्म हुलाक बचि बैङ्कको कुल र्नक्षेप रू.१ अबि ६१ करोड ६५ लाख रहेको
छ िने किाि लगानी रू. ३८ करोड ७१ लाख िएको छ। यो बैङ्कमा कुल बचि खािा
सङ््या ५८ हिार ४ सय ५३ पुगक
े ो छ।
78
4.63 २०७८ असारसम्म रू.१ खबि २५ अबि १५ करोड किाि सुरक्षण रहेकोमा २०७८ पुससम्म
रू.१ खबि ६१ अबि ७१ करोड किाि सुरक्षण िएको छ। द्धर्वर्िन्न ६३ बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय
सिं स्थाको रू.८ खबि ६४ अबि ४८ करोड र्नक्षेप सुरक्षण िएको छ।
िार्लका ४ (झ) : र्नक्षेप िथा किाि सुरक्षण कोर्ले प्रदान गरे को सुरक्षणको अर्वस्था
द्धर्वर्वरण २०७7 असार २०७7 पुस २०७8 असार २०७8 पुस
किाि सुरक्षण रकम (रू.
6214.5 7544.७ 12515.4 16171.4
करोडमा)
र्नक्षेप सुरक्षण रकम (रू.
६८948.9 757५8.7 81161.6 86447.9
करोडमा)
सुरक्षण गररएका किाि र्नक्षेप/
प्रदान गने बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय 73 ६8 66 63
सिं स्थाको सङ््या
र्नक्षेप खािा सङ््या २६026442 27397308 30107244 32911013
स्रोिः र्नक्षेप िथा किाि सुरक्षण कोर्, २०७8
4.64 किाि सूचना केन्त्द्रले २०७८ चैिसम्म बैक िथा द्धर्विीय सिं स्थाहरूका १२ लाख ७८ हिार
६२० िना र लघुद्धर्वि द्धर्विीय सिं स्थाहरूका ४२ लाख ६८ हिार ७२८ िना ऋणीहरूको
सूचना सङ्कलन गरे को छ। २०७८ चैिसम्म द्धर्वर्िन्न बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाका िम्मा २४
हिार ५९४ ऋणी किाि सूचना केन्त्द्र र्लर्मटे डको कालो सूचीमा राजखएका छन्। सो अर्वर्धमा
९८३४ ऋणी कालो सूचीमा समार्वेश िएका छन् िने २२२७ ऋणी कालो सूचीबाट
बाद्धहररएका छन्।
सहकारी सिं स्था
4.65 २०७८ फागुनमा सहकारी सिं स्थाहरूको सङ््या ३० हिार ८ सय ७९, शेयर सदस्य सङ््या
ँ ी रू. ९४ अबि १२ करोड रहेको छ । सोही
७३ लाख ३७ हिार २ सय ५२ र शेयर पुि
अर्वर्धमा सहकारी क्षेरमा रू. ४ खबि ७७ अबि ९९ करोड बचि पररचालन िई रू. ४ खबि
२६ अबि ३१ करोड किाि प्रर्वाह िएको छ।
4.66 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा सहकारी क्षेरमा ८८ हिार ३ सय ९ प्रत्यक्ष रोिगारी र्सििना
िएकोमा चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म ९१ हिार ३ सय १ प्रत्यक्ष रोिगारी र्सििना
िएको छ।
4.67 सहकारी गर्िद्धर्वर्धलाई द्धर्वश्वसनीय र पारदशी िुल्याउन एर्विं एकीकृि ि्याङ्कको लार्ग द्धर्वकास
गररएको अनलाइन प्रद्धर्वर्धमा आधाररि सहकारी िथा गररबी सूचना व्यर्वस्थापन प्रणाली -Co-
operative and Poverty-related Management Information System- COPOMIS) मा ८ हिार
७ सय ६५ सहकारी सिं स्थाहरूलाई आबि गररएको छ।
79
5. बाह्य क्षेर
5.1 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को शुरूदे जख नै बाह्य क्षेरमा दबाब पदै { गएको छ। अन्त्िरािद्धिय
बिारमा पेट्ररोर्लयम पदाथि िथा खाद्यान्नको मूल्य र्वृद्धिका साथै उपिोग्य िथा र्नमािणिन्त्य
सामाग्रीको उच्च आयाि, पयिटन आय र र्बप्रेपण आप्रर्वाहमा सङ्कुचन लगायिका कारण
पर्छल्लो समयमा समग्र शोधनान्त्िर जस्थर्ि उच्च घाटामा रहेको छ र अजघल्ला र्वर्िहरूको
िुलनामा यस्िो घाटा फराद्धकलो हुँदै गएको छ। पर्छल्लो समय द्धर्वदे शी मुद्रा सजिर्ि समेि
घटे को छ।
र्वैदेजशक व्यापार
5.2 कोर्िड-१९ को सङ्क्रमण क्रमशः कम िएपश्चाि् र्वैदेजशक व्यापारको र्वृद्धिदर उच्च दे जखएको
छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा र्नयािि ४४.४ प्रर्िशि र आयाि २८.७ प्रर्िशिले र्वृद्धि
िएको र्थयो।
5.3 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म कुल र्वस्िु व्यापारमा र्नयािि अिंश १०.१ प्रर्िशि
पुगेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ फागुनसम्म यस्िो अिंश ७.९ प्रर्िशि रहेको र्थयो।
चाटि ५(क): कुल व्यापारमा र्नयािि/आयािको अिं श (प्रर्िशिमा)
100.0
80.0
60.0
40.0
20.0
0.0
र्नयाििको अिंश आयािको अिंश
स्रोि: नेपाल राि बैङ्क ,२०७८
5.4 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म कुल र्वस्िु र्नयािि ८२.9 प्रर्िशिले र्वृद्धि िइि
रू.१४७ अबि ७५ करोड पुगक
े ो छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को सोही अर्वर्धमा र्वस्िु
80
र्नयािि ७.८ प्रर्िशिले बढे र रू.८० अबि ७८ करोड पुगेको र्थयो। आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९
ु िफि २९.१ प्रर्िशिले र्नयािि
को फागुनसम्म िारििफि १०४.२ प्रर्िशि र अन्त्य मुलक
बढे को छ िने चीनिफि ११.० प्रर्िशिले घटे को छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को सोही
ु िफि २.० प्रर्िशिले र्नयािि बढे को र्थयो
अर्वर्धमा िारििफि ११.३ प्रर्िशि र अन्त्य मुलक
िने चीनिफिको र्नयािि ४३.७ प्रर्िशिले घटे को र्थयो।
5.5 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म पाम िेल, सोयाद्धर्वन िेल, द्धपना, धागो (पोर्लस्टर
िथा अन्त्य), ऊनी गलैँ चा लगायिका र्वस्िुको र्नयािि बढे को छ िने अलैँ ची, जचया, िडीबुटी,
िार, िामाको िार लगायिका र्वस्िुको र्नयािि घटे को छ।
5.6 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म कुल र्वस्िु आयाि ३8.6 प्रर्िशिले बढे र रू.१३
खबि ८ अबि ७३ करोड पुगक
े ो छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को सोही अर्वर्धमा यस्िो
आयाि २.१ प्रर्िशिले बढे र रू. ९ खबि ४३ अबि ९९ करोड पुगेको र्थयो। आर्थिक र्वर्ि
२०७८/७९ को फागुनसम्म िारिबाट िएको आयाि २८.१ प्रर्िशि, चीनबाट िएको
ु बाट िएको आयाि ७५.४ प्रर्िशिले र्वृद्धि िएको छ ।
आयाि ३६.७ प्रर्िशि र अन्त्य मुलक
5.7 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म पेट्रोर्लयम पदाथि, और्धी, कच्चा पाम िेल, कच्चा
सोयाद्धर्वन िेल, सुन लगायिका र्वस्िुको आयाि बढे को छ िने एम.एस.र्बलेट, र्समेन्त्ट,
रासायर्नक मल, दाल, मोलार्सस सुगर लगायिका र्वस्िुको आयाि घटे को छ।
5.8 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म कुल र्वैदेजशक व्यापार ४२.१ प्रर्िशिले बढे र
रू.१४ खबि ५६ अबि ४८ करोड पुगक
े ो छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को सोही अर्वर्धमा
कुल व्यापार २.६ प्रर्िशिले बढे र रू.१० खबि २४ अबि 77 करोड पुगेको र्थयो।
चाटि ५(ख): बाह्य क्षेरका प्रमुख पररसूचकहरू (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा)
50.0
40.0
30.0
20.0
10.0
0.0
-10.0
-20.0
-30.0
-40.0 र्नयािि आयाि व्यापार सन्त्ि ुलन
कु ल र्वैदेज शक व्यापार द्धर्वप्रेर्ण
स्रोि: नेपाल राि बैङ्क, २०७८
81
र्नयािि-आयाि मूल्य सूचकाङ्क
5.9 र्वाद्धर्क
ि द्धर्वन्त्दुगि आधारमा २०७८ फागुनमा र्नयािि एकाइ मूल्य सूचकाङ्क ११.३ प्रर्िशिले
बढे को छ िने आयाि एकाइ मूल्य सूचकाङ्क १३.८ प्रर्िशिले बढे को छ।२०७८ फागुन
मद्धहनामा र्वाद्धर्क
ि द्धर्वन्त्दुगि आधारमा व्यापारको शिि २.२ प्रर्िशिले घटे को छ। अजघल्लो
र्वर्ि सोही अर्वर्धमा व्यापारको शिि १.२ प्रर्िशिले घटे को र्थयो ।
चाटि ५(ग): र्नयािि र आयाि एकाइ मूल्य सू चकाङ्क (प्रर्िशि पररर्वििन)

20.0
15.0
10.0
5.0
0.0
2075/76 2076/77 207७/7८ 207८/7९
-5.0
-10.0 र्नयािि एकाइ मूल्य सूचकाङ्क आयाि एकाइ मूल्य सूचकाङ्क
स्रोि: नेपाल राि बैङ्क, २०७८
व्यापार सन्त्िुलन, शोधनान्त्िर र द्धर्वप्रेर्ण

5.10 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म कुल र्वस्िु व्यापार घाटा ३४.५ प्रर्िशिले र्वृद्धि
िइि रू.११ खबि ६० अबि ९९ करोड पुगक
े ो छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को सोही
अर्वर्धमा यस्िो घाटा १.६ प्रर्िशिले बढे र रू.८ खबि ६३ अबि २१ करोड पुगक
े ो र्थयो।
5.11 आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 को फागुनसम्म शोधनान्त्िर जस्थर्ि रू.2 खबि 58 अबि 64
करोडले घाटामा रहेको छ। बढ्दो व्यापार घाटा, खुद सेर्वा आय र खुद ट्रान्त्सफरमा आएको
ँ ीगि खािा र र्वैदेजशक ऋण िथा अनुदान आप्रर्वाहमा आएको कमी लगायिका
कमी, पुि
कारण शोधनान्त्िर जस्थर्ि उच्च घाटामा रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को सोही
अर्वर्धमा शोधनान्त्िर जस्थर्ि रू.६८ अबि १ करोडले बचिमा रहेको र्थयो।
5.12 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को फागुनसम्म रू.१ खबि ५१ अबि ४२ करोडले घाटामा रहेको
चालु खािा आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म रू.४ खबि ६२ अबि ९३ करोडले
घाटामा रहेको छ।
82
5.13 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म द्धर्वप्रेर्ण आप्रर्वाह १.७ प्रर्िशिले सङ्कुचन िई
रू.६ खबि ३१ अबि १९ करोड पुगेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को सोही अर्वर्धमा
द्धर्वप्रेर्ण आप्रर्वाह रू.६ खबि ४२ अबि ३३ करोड रहेको र्थयो।
5.14 आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा द्धर्वप्रेर्ण आप्रर्वाह कुल गाहिस््य उत्पादनको २२.५० प्रर्िशि
रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा २२.४७ प्रर्िशि रहेको र्थयो।
िार्लका ५(क): द्धर्वप्रेर्ण आप्रर्वाहको अर्वस्था

द्धर्वर्वरण २०७३/७४ २०७४/७५ 207५/७६ 207६/७७ 2077/78 207८/7९*
द्धर्वप्रेर्ण आप्रर्वाह
695.5 755.1 879.4 875.0 961.1 631.2
(रू.अबि)
प्रर्िशि
4.6 8.6 16.5 -0.5 9.8 -1.7
पररर्वििन
द्धर्वप्रेर्णको कुल
गाहिस््य
22.6 21.8 22.8 22.5 22.5 -
उत्पादनसँगको
अनुपाि
चालु खािा
प्रार्प्तमा द्धर्वप्रेर्ण 60.6 62.4 63.7 66.3 70.6 65.6
आप्रर्वाहको अिंश
चालु ट्रान्त्सफर
आयमा द्धर्वप्रेर्ण 81.3 86.7 87.4 88.6 89.2 89.0
आप्रर्वाहको अिंश
स्रोि: नेपाल राि बैङ्क, २०७८ *फागुनसम्म
द्धर्वदे शी द्धर्वर्नमय सजिर्ि

5.15 २०७८ असार मसान्त्िमा कुल द्धर्वदे शी द्धर्वर्नमय सजिर्ि रू.१३ खबि ९९ अबि ३ करोड
रहेकोमा २०७८ फागुन मसान्त्िमा रू.११ खबि ७१ अबि पुगक
े ो छ। द्धर्वदे शी द्धर्वर्नमय सजिर्ि
२०७८ असार मसान्त्िमा अमेररकी डलरमा ११ अबि ७५ करोड रहेकोमा २०७८ फागुन
मसान्त्िमा ९ अबि ५८ करोड पुगेको छ।
5.16 २०७८ फागुन मसान्त्िमा कायम रहेको कुल द्धर्वदे शी द्धर्वर्नमय सजिर्िमा नेपाल राि बैङ्कमा
रहेको सजिर्िको अिंश ८६.९ प्रर्िशि रहेको छ। कुल द्धर्वदे शी द्धर्वर्नमय सजिर्िमा िारिीय
मुद्रा सजिर्िको अिंश २४.२ प्रर्िशि रहेको छ।
5.17 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्मको आयािलाई आधार मान्त्दा बैद्धकि क्षेरसँग रहेको
द्धर्वदे शी द्धर्वर्नमय सजिर्िले ७.४ मद्धहनाको र्वस्िु आयाि र ६.७ मद्धहनाको र्वस्िु िथा सेर्वा
आयाि धान्न पयािप्त रहने दे जखन्त्छ।
83
प्रत्यक्ष र्वैदेजशक लगानी
5.18 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म खुद प्रत्यक्ष र्वैदेजशक लगानी ६०.० प्रर्िशिले
र्वृद्धि िई रू. १६ अबि ३० करोड पुगेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को सोही अर्वर्धमा
खुद प्रत्यक्ष र्वैदेजशक लगानी रू.१० अबि १८ करोड रहेको र्थयो।
5.19 २०७७ असार मसान्त्िमा प्रत्यक्ष र्वैदेजशक लगानी दाद्धयत्र्व रू.१ खबि 98 अबि 5२ करोड
रहेकोमा २०७८ असार मसान्त्िमा यस्िो दाद्धयत्र्व रू. २ खबि 18 अबि 3 करोड कायम
िएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 को फागुनसम्म र्वैदेजशक लगानी बापि रू. ८ अबि
६८ करोड लािािंश ि ुक्तानीको लार्ग स्र्वीकृर्ि प्रदान गररएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८
को सोही अर्वर्धमा यस्िो स्र्वीकृर्ि रू.२५ अबि ३५ करोड रहेको र्थयो।
िार्लका ५(ख) :लािािंश िुक्तानीको अर्वस्था
ु ानी
िक्त २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ 207६/7७ 207७/7८ 2078/79*
ु ानी स्र्वीकृर्ि
लािािंश िक्त
17.24 39.53 27.78 १२.९० २६.०८ ८.६८
(रू. अबिमा)
ु ानीमा
चालु खािा िक्त
1.5 2.7 1.7 1.0 १.५ १.०
लािािंशको अिंश
स्रोि: नेपाल राि बैङ्क ,२०७८ *
द्धर्वर्नमय दर
5.20 २०७८ असार मसान्त्िको िुलनामा २०७८ फागुन मसान्त्िमा नेपाली रुपैयाँ अमेररकी डलरसँग
2.63 प्रर्िशिले अर्वमूल्यन िएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8 को सोही अर्वर्धमा नेपाली
रुपैयाँ 3.62 प्रर्िशिले अर्धमूल्यन िएको र्थयो। २०७८ फागुन मसान्त्िमा अमेररकी डलर
एकको खररद द्धर्वर्नमय दर रू.122.25 रहेको छ। २०७७ फागुन मसान्त्िमा उक्त द्धर्वर्नमय
दर रू.१16.16 रहेको र्थयो।
84
6. गररबी र्नर्वारण र रोिगारी
गररबी र्नर्वारण
6.1 ु को ददगो, समार्वेशी आर्थिक द्धर्वकास िथा ददगोपनाको दीघिकालीन सोच हार्सल गनि
मुलक
नागररकलाई गररबीको चक्रबाट मुक्त गराउन आर्वश्यक छ। गररबी र्नर्वारण गदै समिामूलक
समाि र्नमािण गने दीघिकालीन सोचअनुरूप आर्थिक असमानिा न्त्यूनीकरण गने राद्धिय लक्ष्य
िय गररएको छ। िीनै िहको सरकारका साथै र्निी, सहकारी र गैरसरकारी क्षेरको समन्त्र्वय
र सहकायिबाट गररबी र्नर्वारणको राद्धिय लक्ष्य प्राप्त गने गरी राद्धिय द्धर्वकास रणनीर्ि अर्वलम्र्वन
गररएको छ। गररबीको फैलार्वट, द्धर्वर्मिा र गहनिालाई द्धर्वश्लेर्ण गरी लजक्षि कायिक्रम
सिालनमा प्रिार्वकाररिा ल्याउन गररब घरपररर्वार पद्धहचान िथा पररचयपर द्धर्विरण कायिक्रम
सिालनमा छ।
6.2 आर्थिक र्वर्ि 2077/78 बाट सिं कर्लि 23 जिल्लाका २१४ स्थानीय िहको ि्याङ्क
प्रशोधन गरी २ लाख 27 हिार गररब घरपररर्वार पद्धहचान गररएको छ। त्यसैगरी आर्थिक
र्वर्ि 2078/79 को फागुनसम्म 15 जिल्लाका १८३ स्थानीय िहका 11 लाख 50
हिार ि्याङ्क प्रशोधन कायि शुरु िएको छ। यसबाट सम्बजन्त्धि जिल्लामा गररब लजक्षि
कायिक्रम सिालन गने आधार िय िएको छ।
6.3 सामाजिक आर्थिक क्षेरमा द्धर्वर्नयोिन हुनपु ने बिेट कोरोना रोकथाम िथा र्नयन्त्रणका लार्ग
खचि गनुि पदाि यस क्षेरको बिेट कम हुन गई समग्र द्धर्वकास प्रिाद्धर्वि हुन पुगेको छ िसले
गदाि पन्त्रौँ योिनाको अन्त्त्यसम्ममा र्नरपेक्ष गररबीलाई ९.५ प्रर्िशि र बहुआयार्मक गररबी
11.5 प्रर्िशिमा झाने लक्ष्य हार्सल गनुि थप च ुनौिीपूणि बनेको छ।
6.4 स्र्वास््य र जशक्षा क्षेरमा कुल लगानी द्धर्वस्िार हुँदै गएको छ। फलस्र्वरूप, पोर्ण, बालमृत्युदर
द्धर्वद्यालय जशक्षासम्बन्त्धी सामाजिक क्षेरका सूचकहरूमा र्नरन्त्िर सुधार िएको छ। गररब
द्धर्वपन्न र िूकम्प प्रिाद्धर्वि पररर्वार लजक्षि आर्वास कायिक्रमको प्रिार्वकाररिा, फुस्को छानोलाई
िस्िापािाले द्धर्वस्थाद्धपि गने अर्ियानको सफलिा िथा स्र्वच्छ ऊिाि र द्धपउने पानीको पहुँचमा
द्धर्वस्िार िएको छ। उसले गररबी र्नर्वारण गनि उल्ले्य योगदान गरे को छ।
6.5 ु
सिं यक्त राि सङ्घीय द्धर्वकास कायिक्रमको सन् २०२० को प्रर्िर्वेदनअनुसार नेपालको मानर्व
द्धर्वकास सूचकाङ्क अजघल्लो र्वर्ि 0.579 को िुलनामा सुधार िई ०.६०२ पुगेको छ।
85
श्रम र रोिगार
6.6 सबै नागररकलाई मयािददि र उत्पादनशील रोिगारीका अर्वसर उपलधध गराउने दीघिकालीन
सोचअनुरूप स्थानीय िहमा रहेका बेरोिगारलाई सूचीकृि गरी न्त्यूनिम रोिगारीको प्रत्यािूर्ि
गनि सबै स्थानीय िहमा प्रधानमन्त्री रोिगार कायिक्रम सिालनमा रहेको छ।
6.7 प्रधानमन्त्री रोिगार कायिक्रम सिालन र्नदे जशका, २०७५ मा सिं शोधन िएको छ िसअनुसार
श्रर्मकको काम बापिको पाररश्रर्मक र्नधािरण गदाि नेपाल सरकारले िोकेको न्त्यूनिम
पाररश्रर्मक र्वा स्थानीय िहमा कायम िएको अदक्ष कामदारको ज्याला दररे टको 80
प्रर्िशिले कायम हुन आउने रकम मध्ये िुन बढी हुन्त्छ सोही दर कायम हुने व्यर्वस्था
6.8 बालश्रममुक्त स्थानीय िह घोर्णा कायिद्धर्वर्ध, 2077 बमोजिम चालु आर्थिक र्वर्िमा 50
स्थानीय िहलाई बालश्रममुक्त स्थानीय िह घोर्णा गने लक्ष्य रहेकोमा चालु आर्थिक र्वर्िको
फागुनसम्म 38 स्थानीय िहलाई बालश्रम मुक्त घोर्णा गररएको छ।
6.9 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म 686 गैर नेपाली नागररकलाई श्रम स्र्वीकृर्ि
प्रदान गररएको र 606 गैर नेपाली नागररकको श्रम स्र्वीकृर्ि नर्वीकरण गररएको छ। गि
आर्थिक र्वर्िमा 1,090 गैर नेपाली नागररकलाई श्रम स्र्वीकृर्ि प्रदान गररएको र 1300
गैर नेपाली नागररकको श्रम स्र्वीकृर्ि नर्वीकरण गररएको र्थयो।
िार्लका ६(क): श्रम स्र्वीकृर्ि र्लने द्धर्वदे शी नागररकको सङ््या

श्रम स्र्वीकृर्िको द्धर्वर्वरण 2073/74 2074/75 2075/76 २०७६/७७ २०७७/७८ 207८/7९*
नयाँ श्रम स्र्वीकृर्ि 1245 1608 1119 1126 1090 686
श्रम स्र्वीकृर्ि नर्वीकरण 571 962 862 960 1300 606
स्रोि: श्रम, रोिगार िथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालय, 207८ *

फागुनसम्मको।
6.10 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म 1,622 श्रम प्रर्िष्ठानको र्नरीक्षण गररएको छ।
यस अर्वर्धमा 62 श्रम प्रर्िष्ठानलाई श्रर्मक आपूर्ििकिािको इिाििपर प्रदान गररएको र
287 इिाििपरको नर्वीकरण गररएको छ।चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्ममा 1,622
श्रम प्रर्िष्ठानको न्त्यूनिम पाररश्रर्मक कायािन्त्र्वयनको अनुगमन गररएको छ।
6.11 आर्थिक र्वर्ि 2077/78 को फागुनसम्म 410 र्वटा (औद्योर्गक/व्यर्वसाद्धयक) श्रम द्धर्वर्वाद
समाधान गररएको छ।
86
गररबी र्नर्वारण र रोिगारी लजक्षि कायिक्रम
6.12 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म प्रधानमन्त्री रोिगार कायिक्रम अन्त्िगिि 7 लाख
8 हिार 2 सय 87 सूचीकृि बेरोिगारमध्ये ७१ हिार 3 सय 24 िनाले रोिगारी प्राप्त
गरे का छन्। आर्थिक र्वर्ि 207७/7८ मा 7 लाख 52 हिार 4 सय 50 सूचीकृि
बेरोिगारमध्ये 1 लाख 81 हिार 5 सय 77 ले रोिगारी प्राप्त गरे का र्थए। आर्थिक र्वर्ि
207७/7८ मा 753 स्थानीय िह मध्ये 708 स्थानीय िहमा प्रधानमन्त्री रोिगार कायिक्रम
सिालन िएको र्थयो। और्ि ददनको द्धहसाबले बढी मारामा रोिगारी प्रदान गने प्रदे शहरूमा
क्रमश: कणािली प्रदे श, सुदूरपजश्चम प्रदे श, प्रदे श निं. 1, लुजम्बनी प्रदे श, गण्डकी प्रदे श, बागमिी
प्रदे श र मधेश प्रदे श रहेका र्थए।
6.13 रोिगार व्यर्वस्थापन सूचना प्रणाली (EMIS) को अर्िलेखअनुसार २०७८ फागुनसम्म रोिगार
सिं योिक 699 र प्राद्धर्वर्धक सहायक 673 गरी िम्मा 1,372 िना रोिगार सेर्वा केन्त्द्रमा
कायिरि छन्।
6.14 प्रधानमन्त्री रोिगार कायिक्रम अन्त्िगिि सूचीकृि बेरोिगारमध्ये चालु आर्थिक र्वर्िमा रोिगारी
उपलधध गराउन प्रस्िार्व गररएको २ लाख व्यजक्तको २०७8 साल माघ १6 दे जख २०७९
असार मसान्त्िसम्मका लार्ग काममा खद्धटएको १०० ददनको लार्ग सामुद्धहक दुघट
ि ना बीमा
िार्लका ६(ख): प्रधानमन्त्री रोिगार कायिक्रमबाट र्सजििि रोिगारीको द्धर्वर्वरण
कायिक्रम रोिगारीमा
सञ्चालन रोिगार
स्थानीय सञ्चालन आयोिना सिं लग्न िम्मा रोिगार
प्रदे श नगरे का औसि
िह गरे का सङ््या व्यजक्तको ददन
स्थानीय िह ददन
स्थानीय िह सङ््या
प्रदे श निं. १ १३७ 135 2 2948 29152 75 2190606
मधेश १३६ 111 25 1498 16793 62 1049097
बागमिी ११९ 112 7 2658 26199 72 1890191
गण्डकी ८५ 81 4 1614 14274 73 1045075
लुजम्बनी १०९ 107 2 2772 २7864 74 2063196
कणािली ७९ 76 3 2079 29482 88 2593885
सुदूरपजश्चम ८८ 86 2 2650 37813 77 2922341
िम्मा ७५३ 708 45 16219 181577 76 13754391
स्रोिः श्रम, रोिगार िथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालय, 207८
6.15 चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म 6,630 व्यजक्तलाई व्यार्वसाद्धयक िथा सीप द्धर्वकास िार्लम
प्रर्िष्ठान माफिि सीपमूलक िार्लम प्रदान गररएको छ।
6.16 रूपान्त्िरणकारी आयोिनाको रूपमा कायािन्त्र्वयनमा रहेको प्रधानमन्त्री कृद्धर् आधुर्नकीकरण

पररयोिना अन्त्िगिि सिार्लि द्धर्वर्िन्न रोिगार लजक्षि कायिक्रमबाट २०७८ फागुनसम्म 30
87
हिार 48 व्यजक्तले आिंजशक रोिगारी र 11 हिार 4 सय 20 व्यजक्तले पूणि रोिगारी
प्राप्त गरे का छन्। सो कायिक्रमबाट आर्थिक र्वर्ि 2077/78 मा 3 लाख 83 हिार 38
व्यजक्तले आिंजशक रोिगारी र 23 हिार 5 सय 72 व्यजक्तले पूणि रोिगारी प्राप्त गरे का
र्थए। प्रधानमन्त्री कृद्धर् आधुर्नकीकरण पररयोिना अन्त्िगिि सिार्लि द्धर्वर्िन्न रोिगार लजक्षि
कायिक्रमबाट हालसम्म 8 लाख 56 हिार 5 सय 53 िनाले आिंजशक रोिगारी प्राप्त गरे का
छन् िने 83 हिार 7 सय 73 िनाले पूणि रोिगारी प्राप्त गरे का छन्।
6.17 िराई-मधेश समृद्धि कायिक्रम अन्त्िगिि चालु आ.र्व ०७८/७९ को लार्ग द्धर्वर्नयोजिि रू.१
अबि ५१ करोड द्धर्वत्तीय हस्िान्त्िरण माफिि ५१८ आयोिना/कायिक्रमहरू कायािन्त्र्वयनको
चरणमा रहेका छन्।
िार्लका ६(ग): िराई मधे श समृद्धि कायिक्रमको कायािन्त्र्वयन अर्वस्था

शुरुदे जख आ.र्व
2075/76 2076/77 2077/78
कायिक्रम कायािन्त्र्वयनका क्षेरहरू इकाई 2077/78 सम्मको
लक्ष्य प्रगर्ि लक्ष्य प्रगर्ि लक्ष्य प्रगर्ि लक्ष्य प्रगर्ि
सामुद्धहक आर्वास िर्वन घर 528 450 750 630 385 364 1663 1444
साना सडक स्िरोन्नर्ि द्धक.मी 60 44 9.3 8.36 24.7 23 94 75.36
र्वटा/
सामुदाद्धयक पूर्वािधार 187 181 284 259 259 237 730 677
िल्ला
कृद्धर् द्धर्वकास र्वटा 22 20 26 22 20 18 68 60
खानेपानी िथा सरसफाइ र्वटा 13 10 3 3 13 11 29 24
र्सँचाइ िथा नदी र्नयन्त्रण द्धक.मी 2.4 2 24 22 4.5 4.2 30.9 28.2
ऊिाि र्वटा 2 2 2 2 0 0 4 4
द्धर्वपद िोजखम न्त्यूनीकरण र्वटा 1 1 1 1 5 5 7 7
पारम्पाररक पेशा प्रर्वििन एर्विं
आय आििन िथा िीर्वनस्िर र्वटा 0 0 0 0 103 61 103 61
सुधार कायिक्रम
स्रोिः सङ्घीय मार्मला िथा सामान्त्य प्रशासन मन्त्रालय, 207८
6.18 चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म ग्रामीण उद्यम िथा द्धर्वप्रेर्ण आयोिना (समृद्धि) लागू िएका
१६ जिल्लाहरूमा सिार्लि मयािददि रोिगारी सद्धहिको सीपमूलक िार्लम कायिक्रमबाट १०
हिार युर्वा लािाजन्त्र्वि िएका छन्। िार्लम पश्चाि् ३ मद्धहनामा गररने आय र रोिगारी
प्रमाजणकरणबाट त्यसरी प्रजशक्षण र्लएकाहरूमध्ये ८० प्रर्िशि युर्वा स्र्वदे शमै
रोिगार/स्र्वरोिगार रहेको पाइएको छ। आयोिनाबाट २०७८ फागुनसम्म १९ हिार 5
सय युर्वाले प्रजशक्षण र्लएकोमा १६ हिार युर्वा रोिगार/स्र्वरोिगार िएका छन्।
6.19 चालु आर्थिक र्वर्िर्िर थप ५ हिार व्यजक्तलाई द्धर्वत्तीय जशक्षा िथा व्यर्वसाद्धयक साक्षरिा
िार्लम प्रदान गररएको छ। आर्थिक र्वर्ि 2077/78 मा आयोिनाबाट हालसम्म यस्िो
प्रजशक्षण र्लने व्यजक्तको सङ््या 7 हिार 5 सय रहेको र्थयो। आयोिनाबाट हालसम्म
यस्िो प्रजशक्षण र्लने व्यजक्तको सङ््या ३० हिार पुगेको छ।
88
6.20 चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म सामूद्धहक लगानीको माध्यमबाट आपूर्िि श्रृङ्खलामा आबि
१६ जिल्लाका २ हिार ४ सय कृर्क घरधुरी प्रत्यक्ष लािाजन्त्र्वि िएका छन्। आर्थिक र्वर्ि
2077/78 मा आयोिनाबाट लािाजन्त्र्वि िनसङ््या 4 हिार 4 सय रहेको र्थयो।
आयोिनाबाट २०७८ फागुनसम्म कुल ११ हिार कृर्क घरधुरी लािाजन्त्र्वि िएका छन्।
र्वैदेजशक रोिगार
6.21 207८ फागुनसम्म र्वैदेजशक रोिगारीमा िान नयाँ िथा पुनः श्रम स्र्वीकृर्ि र्लनेको सङ््या
56 लाख 65 हिार 2 सय 26 पुगेको छ िसमध्ये पुरुर्को सङ््या 53 लाख 48 हिार
८ सय 14 रहेको छ िने मद्धहलाको सङ््या 3 लाख 16 हिार 4 सय 12 रहेको छ।
आर्थिक र्वर्ि 207८/7९ को फागुनसम्म थप 4 लाख 12 हिार 7 सय 87 िनाले
र्वैदेजशक रोिगारीमा िान नयाँ िथा पुनः श्रम स्र्वीकृर्ि र्लएका छन्।
िार्लका ६(घ): श्रम स्र्वीकृर्ि र्लई र्वैदेजशक रोिगारीमा गएका कामदारको द्धर्वर्वरण (सङ््यामा)
आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को
२०७८ असारसम्म २०७८ फागुनसम्म
दे श पद्धहलो ८ मद्धहना
पुरुर् मद्धहला िम्मा पुरुर् मद्धहला िम्मा पुरुर् मद्धहला िम्मा
किार 1201003 18979 1219982 55416 2609 58025 1256419 21588 1278007
मलेर्सया 1231273 27454 1258727 154 7 161 1231427 27461 1258888
साउदी अरब 940955 7719 948674 100195 118 100313 1041150 7837 1048987
युएई 575698 63003 638701 28462 8410 36872 604160 71413 675573
कुर्वेि 106778 42403 149181 6790 1221 8011 113568 43624 157192
बहराईन 53372 4747 58119 4721 341 5062 58093 5088 63181
ओमान 32565 5821 38386 2158 398 2556 34723 6219 40942
द. कोररया
36744 2032 38776 78 1 79 36822 2033 38855
(अन्त्य)
द. कोररया
55740 3417 59157 338 64 402 56078 3481 59559
(ईद्धपएस)
लेबनान 1218 11541 12759 2 1 3 1220 11542 12762
ईिरायल 2292 4422 6714 102 197 299 2394 4619 7013
अफगार्नस्िान 14353 56 14409 125 0 125 14478 56 14534
िापान 18910 1181 20091 80 15 95 18990 1196 20186
अन्त्य 693097 95666 788763 186195 14589 200784 879292 110255 989547
िम्मा 4963998 288441 5252439 384816 27971 412787 5348814 316412 5665226
स्रोिः र्वैदेजशक रोिगार द्धर्विाग, 207८
6.22 र्वैदेजशक रोिगारीमा गएका नेपाली आप्रर्वासी कामदार र र्िनका पररर्वारलाई लजक्षि गरी
द्धर्वर्िन्न कल्याणकारी कायिक्रम सिालन हुँदै आएको छ। यसबाट चालु आर्थिक र्वर्िको
फागुनसम्म 58 मद्धहला र 1 हिार 4 सय 64 पुरुर् गरी िम्मा 1 हिार 5 सय 22
कामदार िथा र्िनका पररर्वार लािाजन्त्र्वि िएका छन्।
89
6.23 र्वैदेजशक रोिगारीको प्रमुख गन्त्िव्यको रूपमा रहेका मलेजशया, किार, साउदी अरब र यूएईमा
मार र्वैदेजशक रोिगारीमा गएका नेपालीमध्ये कररब ९० प्रर्िशि कामदार कायिरि छन्।
चाटि ६(क): २०७८ असारसम्म र्वैदेजशक रोिगारीमा गएका कामदारको दे शगि द्धर्वर्वरण (प्रर्िशिमा)
0.8%
3.3% 1.3% 5.5%

किार
26.7% मलेजशया
14.0%
साउदी अरब
यूएई
20.8%
27.6% कुर्वेि
बहराईन
ओमान
अन्त्य
6.24 २०७८ फागुनसम्म 8७8 म्यानपार्वर कम्पनीले र्वैदेजशक रोिगारीमा श्रर्मक पठाउने इिािि
पर प्राप्त गरे का छन्। सरकारले र्वैदेजशक रोिगारीको लार्ग सिं स्थागि रूपमा ११० र
व्यजक्तगि रूपमा १७8 दे शलाई खुला गरे को छ।
90
िार्लका ६(ङ): दे शगि र्वैदेजशक रोिगारीको जस्थर्ि (सङ््या)
दे श पुरुर् मद्धहला िम्मा
किार 55416 2609 58025
मलेर्सया 154 7 161
साउदी अरब 100195 118 100313
यूएई 28462 8410 36872
कुर्वेि 6790 1221 8011
बहराइन 4721 341 5062
ओमान 2158 398 2556
द. कोररया (अन्त्य) 78 1 79
द. कोररया (ईद्धपएस) 338 64 402
लेबनान 2 1 3
इिरायल 102 197 299
अफगार्नस्िान 125 0 125
िापान 80 15 95
अन्त्य 10340 4759 15099
िम्मा 208961 18141 227102
6.25 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म र्वैदेजशक रोिगारीको र्सलर्सलामा 1,138 पुरूर्
र 33 मद्धहला गरी 1,171 नेपाली नागररकको मृत्यु िएको छ। चालु आर्थिक र्वर्िको
फागुनसम्म मृिक पररर्वारलाई क्षर्िपूर्िि बापि रू. 57 करोड 9६ लाख प्रदान गररएको छ।
र्वैदेजशक रोिगारीको क्रममा मृत्यु हुने कामदारको नजिकको हकदारलाई र्वैदेजशक रोिगार
बोडिले आर्थिक सहायिा स्र्वरूप रू. ७ लाख उपलधध गराउँ दै आएको छ। द्धर्वदे शमा अलपर
परे का 46 िना श्रर्मकलाई कल्याणकारी कोर्को रकमको उपयोग गरी उिार गररएको
छ।
िार्लका ६(च): र्वैदेजशक रोिगारीको क्रममा मृत्यु हुनेहरूको सङ््या र आर्थिक सहायिाको द्धर्वर्वरण
आर्थिक र्वर्ि पुरुर् मद्धहला कुल आर्थिक सहायिा रकम रू. करोडमा
२०७०/७१ ८५३ २४ ८७७ १२.०६

२०७१/७२ १००० ६ १००६ २१.७४
२०७२/७३ ७९२ २४ ८१६ २२.१६
२०७३/७४ ७३८ १८ ७५६ २२.६३
२०७४/७५ ८०१ २० ८२१ ४५.६५
२०७५/७६ ७३१ २३ ७५४ 50.02
2076/77 645 १6 ६6१ 41.54
2077/7८ 1213 29 1242 73.77
2078/79 *
1138 33 1171 57.96
कुल िम्मा ७९११ १९३ ८१०4 ३४७.५३
स्रोिः र्वैदेजशक रोिगार बोडिको सजचर्वालय, 207८ *
91
6.26 र्वैदेजशक रोिगारमा सिं लग्न नेपाली श्रर्मक िथा र्निका पररर्वारलाई र्वैदेजशक रोिगार बोडिबाट
प्रदान गररने उिार, राहि, क्षर्िपूर्िि लगायिका कल्याणकारी सेर्वाहरू अनलाईन माफिि
उपलधध गराउन "र्वैदेजशक रोिगार कल्याणकारी व्यर्वस्थापन प्रणाली (सिालन िथा
व्यर्वस्थापन) कायिद्धर्वर्ध,२०७८" स्र्वीकृि गरी कायािन्त्र्वयनमा ल्याइएको छ।
6.27 र्वैदेजशक रोिगारीमा िाने व्यजक्तहरूलाई आर्वश्यक परामशि प्रदान गनि द्धर्वर्िन्न जिल्लामा रहेका
आप्रर्वासी स्रोि केन्त्द्रहरू िथा केन्त्द्रमा रहेको राद्धिय आप्रर्वासी स्रोि केन्त्द्रको व्यर्वस्थापनका
लार्ग "आप्रर्वासी स्रोि केन्त्द्र (सिालन िथा व्यर्वस्थापन) कायिद्धर्वर्ध २०७८" स्र्वीकृि गरी
कायािन्त्र्वयनमा ल्याइएको छ।
6.28 स्थानीय िहको व्यर्वस्थापन िथा कायािन्त्र्वयनमा सिालन हुने सुरजक्षि आप्रर्वासन पररयोिना
(िेस्रो चरण) 39 जिल्लामा द्धर्वस्िार िएको छ।उक्त कायिक्रमबाट चालु आर्थिक र्वर्िको
फागुनसम्म 1 लाख 53 हिार 93 व्यजक्तले सेर्वा प्राप्त गरे का छन्। साथै, कायिक्रमबाट
मनोसामाजिक परामशि सेर्वा प्राप्त गने व्यजक्त 3,630 रहेका छन्।
िार्लका ६ (छ): र्वैदेजशक रोिगारीसम्बन्त्धी सेर्वा र्लनेहरूको द्धर्वर्वरण (सङ््यामा)
आर्थिक र्वर्ि २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७7/७8 २०७८/७९*
आप्रर्वासी स्रोि
केन्त्द्रमा
११८१८१ ११३७६६ 87377 78936 108803 132315
सेर्वार्लन आएका
सेर्वाग्राही
कानुनी सहायिा
२०९१ २९०५ 3398 3641 5393 3433
िथा परामशि
सीप द्धर्वकास ३०६१ १२६३ 1229 1071 950 532

मनोसामाजिक
२८०५ ३३०४ 2117 15676 23745 3630
परामशि सेर्वा
द्धर्विीय साक्षरिा १५७१ १७८० 717 3180 13949 13183
कुल १27709 १23018 94455 102064 105332 153093
स्रोि: श्रम, रोिगार िथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालय, 207८* फागुनसम्म
6.29 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म र्वैदेजशक रोिगारसम्बन्त्धी द्धर्वर्िन्न द्धर्वर्यका सिं स्थागि
568 र व्यजक्तगि 400 गरी 968 उिुरी दिाि िएका छन्।सो बापिको क्षर्िपूर्िि दाबी
रकम रू.34 करोड 70 लाख 45 हिार 1 सय 60 रहेको छ।
92
योगदानमा आधाररि सामाजिक सुरक्षा
6.30 श्रर्मकको योगदानमा आधाररि सामाजिक सुरक्षाको हक सुर्नजश्चि गदै योगदानकिािलाई
सामाजिक सुरक्षा प्रदान गनि योगदानमा आधाररि सामाजिक सुरक्षा कायिक्रम सिालन गररएको
छ। सामाजिक सुरक्षा कायिक्रमलाई प्रिार्वकारी बनाउन सामाजिक सुरक्षा सूचना प्रणाली
(SOSYS) सफ्टर्वयेर ियार गरी कायािन्त्र्वयनमा ल्याइएको छ। चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म
16 हिार 8 सय 87 रोिगारदािा र ३ लाख 20 हिार 7 सय 44 श्रर्मक सामाजिक
सुरक्षा कोर्मा आबि िएका छन्।सङ््याको द्धहसाबले बागमिी प्रदे शमा सबैिन्त्दा बढी र
कणािली प्रदे शमा सबैिन्त्दा न्त्यून रोिगारदािा िथा योगदानकिाि सूचीकृि िएका छन्।
िार्लका ६ (ि): सामाजिक सुरक्षा कोर्मा आबि िएका रोिगारदािा िथा योगदानकिािसम्बन्त्धी द्धर्वर्वरण
प्रदे श निं .
द्धर्वर्वरण/प्रदे श मधे श बागमिी गण्डकी लुजम्बनी कणािली सुदूरपजश्चम िम्मा
१
सू चीकृि रोिगारदािा
2075/76 207 199 2474 140 162 29 50 3261
2076/77 1584 298 5977 436 728 95 84 9202
2077/78 69 129 1694 104 388 51 73 2508
2078/79 *
135 134 1300 96 166 49 36 1916
कुल िम्मा 1995 760 11445 776 1444 224 243 16887
सू चीकृि योगदानकिाि
2075/76 1046 1977 19750 693 790 74 0 24330
2076/77 15450 9552 96959 5533 4390 246 592 132722
2077/78 12345 5346 87543 5287 5140 488 519 116668
2078/79* 3548 1749 38240 1459 1692 206 130 47024
कुल िम्मा 32389 18624 242492 12972 12012 1014 1241 320744
स्रोि: श्रम, रोिगार िथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालय,२०७८ *फागुनसम्मको
सामाजिक सुरक्षा कोर्मा योगदान

6.31 योगदानमा आधाररि सामाजिक सुरक्षा योिनाअनुसार मार्सक पाररश्रर्मक ि ुक्तानी गदाि
आधारिूि पाररश्रर्मकको ३१ प्रर्िशि मध्ये रोिगारदािाको िफिबाट २० प्रर्िशि र श्रर्मकको
िफिबाट ११ प्रर्िशि योगदान गनुप
ि ने व्यर्वस्था छ। आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म
कोर्मा रू.7 अबि 49 करोड 55 लाख 52 हिार 7 सय 44 रकम सङ्कलन िएको
छ।२०७८ फागुनसम्म कोर्मा रू.14 अबि 38 करोड 2 लाख 21 हिार 4 सय १५
रकम सङ्कलन िएको छ।
93
6.32 योगदानमा आधाररि सामाजिक सुरक्षा कायिक्रम अन्त्िगिि द्धर्वर्िन्न कल्याणकारी योिना माफिि
दार्वी ि ुक्तानी हुने गरे को छ। यस अन्त्िगिि और्धी उपचार, स्र्वास््य िथा मािृत्र्व सुरक्षा
योिना, दुघट
ि ना िथा अशक्तिा सुरक्षा योिना, आजश्रि पररर्वार सुरक्षा योिना र र्वृिार्वस्था
सुरक्षा योिना रहेका छन्। आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ फागुनसम्म २४ हिार २ सय १८
योगदानकिािको रू. 89 करोड 61 लाख 97 हिार 1 सय 8४ दाबी ि ुक्तानी िएको छ।
िार्लका ६ (झ): योगदानमा आधाररि सामाजिक सुरक्षा कायिक्रम अन्त्िगिि दार्वी िुक्तानीसम्बन्त्धी द्धर्वर्वरण
(रकम रु लाखमा)
और्र्ध, उपचार, स्र्वास््य
दुघट
ि ना िथा अशक्तिा आजश्रि पररर्वार सुरक्षा
िथा मािृत्र्व सुरक्षा र्वृिार्वस्था सुरक्षा योिना कुल
सुरक्षा योिना योिना
आ.र्व योिना
सङ््या रकम सङ््या रकम सङ््या रकम सङ््या रकम सङ््या रकम
2076/77 315 44.46 24 1.68 63 8.47 17 5.16 419 0.60
2077/78 3496 397.78 115 27.84 405 42.81 1174 896.61 5190 13.65
2078/79 *
9573 1090.35 353 115.64 1907 192.53 12385 7563.46 24218 89.62
िम्मा कुल 13384 1532.59 492 145.16 2375 243.80 13576 8465.23 29827 103.87
*
स्रोि: श्रम, रोिगार िथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालय, फागुनसम्मको
94
7. कृद्धर्, र्वन िथा िूर्मसुधार
7.1 कृद्धर्लाई उत्थानशील अथििन्त्रको प्रमुख आधारको रूपमा द्धर्वकास गनि िू-उपयोग नीर्िको
कायािन्त्र्वयन र र्वैज्ञार्नक िूर्मसुधारबाट उपलधध कृद्धर्योग्य िर्मनको अर्धकिम उपयोग गने
नीर्ि र्लइएको छ। आधुर्नक, द्धर्वद्धर्वधिायुक्त र व्यार्वसाद्धयक कृद्धर् प्रणालीबाट उत्पादन र
उत्पादकत्र्व र्वृद्धि, खाद्य सुरक्षा र रोिगारी र्सििना गने कायिक्रमहरू कायािन्त्र्वयन िइरहेका
छन्। रािको पुनसंरचनाबमोजिम सिं घ, प्रदे श िथा स्थानीय िहको एकल अर्धकार िथा साझा
अर्धकार क्षेरमा कृद्धर् समेद्धटएकोले कृद्धर् प्रणालीमा रहेका कृद्धर् िथा पशुपन्त्छी क्षेरको द्धर्वकासका
लार्ग िीनै िहबीच समन्त्र्वय, सहकायि र सहअजस्ित्र्वको र्सिान्त्िमा कायिक्रम सिालन िइरहेको
छ। यसका लार्ग सङ्घीय, प्रादे जशक र स्थानीय िहमा सिं रचनाहरू स्थापना िई िीनै िहबाट
कायिक्रमहरू सिालन िइरहेका छन्।
7.2 पशुपालन क्षेरको समग्र द्धर्वकासका लार्ग कृद्धर् द्धर्वकास रणनीर्ि िथा राद्धिय कृद्धर् नीर्ि २०६१,
पन्त्छीपालन नीर्ि २०६८, खकि नीर्ि २०६८, कृद्धर् व्यर्वसाय प्रर्वििन नीर्ि २०६३, कृद्धर्
िैद्धर्वक द्धर्वद्धर्वधिा नीर्ि २०६३, एक स्र्वास््य रणनीर्ि २०७६, राद्धिय दुग्ध द्धर्वकास नीर्ि
२०७८, राद्धिय पशु प्रिनन नीर्ि २०७८, राद्धिय पशु स्र्वास््य नीर्ि २०७८ कायािन्त्र्वयनमा
छन्।
7.3 सरकारदे जख सरकारसम्म (G to G) द्धर्वर्धबाट िारि सरकारसँग आगामी ५ र्वर्िका लार्ग र्वाद्धर्क
ि
कररब १ लाख 50 हिार मे.टन दे जख २ लाख १० हिार मे.टन सम्म मल आपूर्ििका लार्ग
२०७८ फागुन १६ गिे (MoU) मा हस्िाक्षर िएको छ।
7.4 सामुदाद्धयक र्वन उपिोक्ता समूह माफिि र्वन क्षेरको प्रिार्वकारी व्यर्वस्थापनबाट र्वन सिं रक्षणमा
टे र्वा पुगेको छ िने गररबीको रे खामुर्न रहेका समुदायको िीद्धर्वकोपाििनमा सुधार िएको छ।
र्वन क्षेरको द्धर्वस्िारसँगै यसबाट प्राप्त हुने र्वनपैदार्वार, िर्डबुटी लगायिका र्वस्िुको आपूर्िि एर्विं
र्वनको बहुउपयोगमा र्वृद्धि िएको छ। साथै, र्वनबाट प्राप्त हुने िर्डबुटी र र्वनपैदार्वार र्बक्रीबाट
आयआििनमा समेि बढोत्तरी आएको छ।
7.5 िग्गा प्रशासनसम्बन्त्धी कायिलाई च ुस्ि, दुरुस्ि र सहि बनाउने उद्देश्यले मालपोि कायािलयमा
द्धर्वद्युिीय िू-अर्िलेख सूचना एर्विं व्यर्वस्थापन प्रणाली (LRIMS) लागू गररएको छ। िू-अर्िलेख
व्यर्वस्थापन सूचना प्रणाली र सेर्वा प्रर्वाहसम्बन्त्धी अनलाइन प्रणालीबीच अन्त्िर आबििा कायम
गरी िूर्म प्रशासनसँग सम्बजन्त्धि सेर्वा प्रर्वाहलाई छररिो, पारदशी र सरल बनाउँ दै लर्गएको
छ।
कृद्धर्
7.6 कुल गाहिस््य उत्पादनमा कृद्धर् क्षेर (कृद्धर्, र्वन र मत्स्यपालन) को योगदान क्रमशः घट्दै गएको
छ। आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा यस क्षेरको योगदान २३.९ प्रर्िशि रहने अनुमान
95
छ।नेपाल श्रमशजक्त सर्वेक्षणअनुसार कृद्धर् क्षेरमा आबि िनसङ््या सन् २००८ मा ७३.९
प्रर्िशि रहेकोमा सन् २०१८ मा ६०.४ प्रर्िशि रहेको छ।
7.7 उच्च पहाडी जिल्लाहरू मुस्िाि र मनािमा स्याउको क्षेर द्धर्वस्िार, उत्पादन र उत्पादकत्र्व
र्वृद्धि गनि उच्च घनत्र्व (High Density Planting) को बगैँचा स्थापनाका लार्ग उत्पादकहरूलाई
प्राद्धर्वर्धक मापदण्ड उपलधध गराइएको छ। िुम्लामा स्याउको क्षेर द्धर्वस्िार, उत्पादन र
उत्पादकत्र्व र्वृद्धि गनि स्याउको उच्च घनत्र्व (High Density Planting) को बगैचा स्थापनाका
लार्ग “िुम्ला जिल्लामा स्याउ बगैँचा स्थापना िथा सिालन मापदण्ड” समेि लागू गररएको
छ।
न्त्यूनिम समथिन मूल्य
7.8 कृद्धर् व्यर्वसाय प्रर्ि आम नागररकको आकर्िण बढाउन कृर्कलाई उत्पादन लागिको आधारमा
कृद्धर् उपिको उजचि मूल्य प्राप्त गने सुर्नजश्चििा गररएको छ। कृद्धर् क्षेरमा र्बचौर्लयाको
प्रिार्व र्नरुत्साद्धहि गने उद्देश्यले प्रमुख खाद्यान्न बालीमध्ये धान, गहुँ र उखुको न्त्यूनिम
समथिन मूल्य िोद्धकँदै आएको छ।
िार्लका ७(क): न्त्यूनिम समथिन मूल्य िोद्धकएका र्वस्िुहरू

न्त्यूनिम समथिन मूल्य
बाली मूल्य प्रर्ि इकाइ
2075/76 2076/77 2077/78 2078/79
उखु रुपैया प्रर्ि क्र्वीन्त्टल ५३६.५६ ५३६.५६ ५४४.३३ ५९०.००
मोटा धान रुपैया प्रर्ि क्र्वीन्त्टल २३३१.२२ २५३२.८० २७३५.०० २७५२.००
मध्यम धान रुपैया प्रर्ि क्र्वीन्त्टल २४६०.५७ २६७३.१६ २८८५.०० २९०२.००
गहुँ रुपैया प्रर्ि क्र्वीन्त्टल - ३०१५.00 ३१११.00 ३१६५.००

स्रोिः उद्योग र्वाजणज्य िथा आपूर्िि मन्त्रालय, 2078
7.9 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म समथिन मूल्यबमोजिम मोटा र मध्यम गरी कुल
८ हिार १ सय ९१.२५ मेद्धट्रक टन धान द्धकसानसँग सम्झौिा िई खररद गररएको छ।
7.10 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुन मसान्त्िसम्म द्धर्वर्िन्न ८ जिल्लाका उखु कृर्कलाई प्रर्ि
क्र्वीन्त्टल रू. ७० का दरले रू. ७८ करोड ९ लाख ६१ हिार रुपैया अनुदान उपलधध
गराइएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा रू. ९७ करोड १८ लाख २३ हिार १९०
रुपैयाँ अनुदान उपलधध गराइएको र्थयो।
96
कृद्धर् बीमा
7.11 २०७८ फागुनसम्ममा पशुपन्त्छी िथा मत्स्य बीमािफि बीमा द्धप्रर्मयममा 80 प्रर्िशि अनुदान
बापि २४ करोड ि ुक्तानी गरी रू. ३९ अबि रकम बराबरको पशुपन्त्छी िथा मत्स्य र्वस्िुको
सुरक्षण गररएको छ। यस र्वर्ि बाली बीमा िफि रकम ि ुक्तानी िएको छै न।
7.12 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को असार मसान्त्िसम्म कृद्धर् िथा पशुपन्त्छी बीमा अन्त्िगिि कुल
रू.४३ अबि ३० करोड बीमा गररएको र्थयो। यसको बीमा शुल्क बापि रू.१ अबि ९३
करोड रहेको र्थयो। द्धप्रर्मयमको ७५ प्रर्िशि अनुदान िफि आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा
बाली बीमा िफि रू. ११ करोड ५३ लाख ८९ हिार ४९ र पशुपन्त्छी िथा मत्स्य बीमािफि
रू. 1 अबि ३३ करोड ९५ लाख ९ हिार ६१५ गरी िम्मा रू. 1 अबि ४५ करोड ४८
लाख ९८ हिार ६६४ ि ुक्तानी गररएको र्थयो। बाली िथा पशुपन्त्छी बीमा अन्त्िगिि बाली
बीमामा अपेक्षाकृि प्रगर्ि निए पर्न पशुपन्त्छी बीमामा उल्ले्य प्रगर्ि िएको दे जखन्त्छ।
कृद्धर् क्षेरका कायिक्रमहरू
प्रधानमन्त्री कृद्धर् आधुर्नकीकरण पररयोिना
7.13 प्रधानमन्त्री कृद्धर् आधुर्नकीकरण पररयोिना अन्त्िगिि आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा ५८

पररयोिना कायािन्त्र्वयन एकाइ माफिि ७७ जिल्लामा १७७ िोन र १६ सुपर िोन सिालनमा
रहेका छन्।
7.14 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ दे जख पकेट द्धर्वकास कायिक्रम स्थानीय िह र धलक द्धर्वकास
कायिक्रम प्रदे श सरकार अन्त्िगिि सिालनमा रहे का छन्। चालु आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९
मा पकेट 3,264 र धलक ९९९ र्वटा कायािन्त्र्वयनमा रहेका छन् ।
7.15 आर्थिक र्वर्ि २०७८/89 को फागुनसम्म कृद्धर् याजन्त्रद्धककरण प्रर्वििनका लार्ग प्रधानमन्त्री
कृद्धर् आधुर्नकीकरण पररयोिना अन्त्िगिि सुपर िोन िथा िोनहरूमा 5७५ किम हायररि
सेन्त्टर स्थापना गररएको छ िसबाट कृद्धर् कमिमा लाग्ने लागि न्त्यूनीकरण, श्रर्मकको अिार्व
पूर्िि, लैद्धिक मैरी र युर्वाहरूलाई कृद्धर् पेशािफि आकद्धर्ि
ि गनि उत्प्रेररि गरे को छ। यस
अर्वर्धमा पोि हािेि सेन्त्टर ३६८ पुगेको छ िसबाट उत्पादक कृर्कको द्धहि अनुकुल मूल्य
श्रृङ्खला कायम गनि सहयोग पुगेको छ।
7.16 पररयोिना अन्त्िगिि २०७८ को फागुनसम्म १ हिार ५ सय १४ साना र्सँचाइ र्नमािण
सम्पन्न िई कुल ३ हिार २८ हेक्टर िूर्ममा र्सँचाइ सुद्धर्वधा पुगेको छ िने १० र्वटा सौयि
र्सँचाइबाट २५.१९ हेक्टरमा थप र्सँचाइ सेर्वा पुगेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा
कुल ३ हिार १ सय ५३ र्वटा साना र्सँचाइ र्नमािण िई ६ हिार १ सय ४ हेक्टरमा
र्सँचाइ सुद्धर्वधा पुगेको र्थयो िने ७ र्वटा सौयि र्सँचाइबाट २९ हेक्टर क्षेरफलमा र्सँचाइ
सुद्धर्वधा पुगेको र्थयो। पररयोिनाको शुरुदे जख हालसम्म ७ हिार ९ सय ७८ साना र्सँचाइ
97
र्नमािण िई कुल १२ हिार ४ सय ४ हेक्टर मा र्सँचाइ सुद्धर्वधा पुगेको छ। त्यसैगरी सौयि
र्सँचाइ ७९ स्थानमा र्नमािण िई ३ सय ४ हेक्टरमा र्सँचाइ सेर्वा पुगेको छ।
7.17 कृद्धर् आधुर्नकीकरण पररयोिना अन्त्िगिि हालसम्म 2 हिार ३ सय ७९ हेक्टर मत्स्य पोखरी
र्नमािण िएको छ। हाईटे क फलफूल नसिरीको सङ््या २६ पुगेको छ िने सेमी हाईटे क
र्ग्रनहाउसको सङ््या ९५ पुगेको छ। हाईटे क फलफूल नसिरी र सेमी हाईटे क ग्रीन
हाउसबाट स्र्वच्छ र रोगमुक्त र्बरुर्वा उत्पादनमा सहयोग पुग्नुको साथै नर्वीनिम प्रद्धर्वर्धको
बढ्दो प्रयोगले कृद्धर् बालीको उत्पादन र उत्पादकत्र्व र्वृद्धि िएको छ।
7.18 207८ को फागुनसम्म कृद्धर् प्रसार कायिक्रमलाई कृर्कसम्म पुर्याउन र कृद्धर् स्नािकलाई
व्यार्वहाररक ज्ञान ददन ४ सय ४२ कृद्धर् स्नािक इन्त्टनि पररयोिना अन्त्िगििका िोन र सुपर
िोनमा पररचालन गररएको छ। आर्थिक र्वर्ि 207७/7८ मा कुल २७८ िना कृद्धर् इन्त्टनि
पररचालन गररएको र्थयो। पररयोिनाको शुरुदे जख हालसम्म कुल १,३९१ इन्त्टनिलाई
पररयोिना अन्त्िगििका िोन र सुपर िोनमा पररचालन गररएको छ।
चक्लाबन्त्दी खेिी
7.19 आर्थिक र्वर्ि 207८/7९ को फागुनसम्म िर्मनको चक्लाबन्त्दीलाई प्रोत्साहन गरी करार
िथा व्यार्वसाद्धयक खेिी, सहकारी खेिी र सामुद्धहक खेिी गनि थप 5५० हेक्टर िमीनमा
चक्लाबन्त्दी खेिी गररएको छ। आर्थिक र्वर्ि 207७/7८ मा कुल २,११५ हेक्टरमा
चक्लाबन्त्दी खेिी गररएको र्थयो। पररयोिनाको शुरूदे जख हालसम्म चक्लाबन्त्दी माफिि
३,0६५ हेक्टरमा सामूद्धहक खेिीको शुरूर्वाि िएको छ।
कृद्धर् क्षेरको उत्पादन जस्थर्ि
7.20 कृद्धर् बालीको उत्पादनमा खाद्यान्न बालीको द्धहस्सा उच्च रहँदै आएको छ। चालु आर्थिक
र्वर्िको कुल कृद्धर् उत्पादनको पररमाणमा खाद्यान्न बालीको अिंश 44.३ प्रर्िशि, िरकारीको
१7.1 प्रर्िशि, नगदे बालीको 1५.3 प्रर्िशि, औद्योर्गक बालीको १३.2 प्रर्िशि, फलफूल
बालीको ५.८ प्रर्िशि, र अन्त्यको ४.3 प्रर्िशि रहने अनुमान छ। यस अर्वर्धमा मह,
मसलाबाली, फलफूल, िरकारी, नगदे बाली, र दलहनबालीको उत्पादन बढे को छ िने
खाद्यान्नबाली र औद्योर्गकबालीको उत्पादन घटे को छ। कृद्धर् बालीमा िरकारी बालीको
उत्पादकत्र्व उच्च रहेको छ िने खाद्यान्न बालीको उत्पादकत्र्व सबैिन्त्दा न्त्यून रहेको छ।
मह उत्पादनमा समेि उच्च र्वृद्धिदर दे जखएको छ।
98
िार्लका ७(ख): कृद्धर् बालीको उत्पादन जस्थर्ि
२०७८/७९* प्रर्िशि पररर्वििन
उत्पादकत्र्व उत्पादन उत्पादकत्र्व
बालीको नाम क्षेरफल उत्पादन क्षेरफल
मेद्धट्रक टन मेद्धट्रक मेद्धट्रक टन
हे क्टर मेद्धट्रक टन हे क्टर
प्रर्ि हे क्टर टन प्रर्ि हे क्टर
खाद्यान्न बाली 3486249 10772498 3.1 0.6 -3.1 -3.7
नगदे बाली 457898 3731524 8.1 0.0 3.3 3.3

औद्योर्गक
90817 3198766 35.2 -1.2 -0.6 0.5
बाली
दलहन बाली 334550 408371 1.2 -0.5 2.8 3.4
मसला बाली 76382 626722 8.2 4.5 7.0 2.4
फलफूल 129532 1416750 10.9 0.1 4.1 4.0
िरकारी 281735 4153157 14.7 -0.8 4.0 4.9
मह (घार) 248995 5168 0.0 1.8 27.2 25.0

स्रोि: कृद्धर् िथा पशुपन्त्छी द्धर्वकास मन्त्रालय, २०७८ *
अनुमार्नि
द्रिव्य: खाद्यान्न बालीमा धान, गहुँ, मकै, कोदो, िौ र फापर समार्वेश गररएको छ। नगदे बालीमा आलु र
िेलहनलाई समार्वेश गररएको छ। औद्योर्गक बालीमा उखु, िुट, जचया, कफी र कपासलाई समार्वेश
गररएको छ िने दलहन बालीमा मसुरो, चना, अरहर, मास, िटमास, ग्रास पी, गहि र अन्त्य दलहनबाली
समार्वेश गररएको छ। मसला बालीमा अलैँ ची, अदुर्वा, लसुन, बेसार र खुसािनी समार्वेश गररएको छ।
खाद्यान्न बाली उत्पादन जस्थर्ि
7.21 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा खाद्यान्न बाली लगाइएको क्षेरफल अजघल्लो आर्थिक र्वर्िको
िुलनामा ०.६ प्रर्िशिले र्वृद्धि िएको छ। चालु आर्थिक र्वर्िमा िएको बेमौसमी र्वर्ािको
कारण धान बालीको उत्पादन ८.७ प्रर्िशि र उत्पादकत्र्व 9.0 प्रर्िशिले सङ्कुचन िएको
अनुमान छ। धानबालीको उत्पादन घटे कोले समग्र खाद्यान्न उत्पादन र उत्पादकत्र्वमा क्रमश
३.१ र ३.७ प्रर्िशिले सङ्कुचन हुने अनुमान छ। त्यसैगरी औद्योर्गक बालीको उत्पादन 0.6
प्रर्िशिले कमी आउने अनुमान छ।
7.22 चालु आर्थिक र्वर्िमा मह, मसला बाली, फलफूल, िरकारी, नगदे बाली र दलहन बालीको
उत्पादनमा क्रमशः 27.2 प्रर्िशि, 7.0 प्रर्िशि, 4.1 प्रर्िशि, 4.0 प्रर्िशि 3.3 प्रर्िशि
र 2.8 प्रर्िशिले र्वृद्धि हुने अनुमान छ।
99
चाटि ७(क): चालु आर्थिक र्वर्िमा खाद्यान्न बालीको उत्पादकत्र्व (मेद्धट्रक टन प्रर्ि हे क्टरमा)
4.00
3.47
3.50
3.15
2.99
3.00
2.50
2.00
1.39
1.50 1.27 1.20
1.00
0.50
0.00
धान मकै गहुँ िौ कोदो फापर
स्रोि: कृद्धर् िथा पशुपन्त्छी द्धर्वकास मन्त्रालय, २०७८ * अनुमार्नि
7.23 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा धानबाली लगाइएको क्षेरफल ०.२ प्रर्िशिले र्वृद्धि हुने अनुमान
छ। आर्थिक र्वर्ि 207७/7८ मा धानबाली लगाइएको क्षेरफल १.० प्रर्िशिले, उत्पादन
१.२८ प्रर्िशिले र उत्पादकत्र्व ०.४ प्रर्िशिले र्वृद्धि िएको र्थयो।
7.24 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा ९ लाख ८5 हिार ५ सय ६५ हेक्टर िर्मनमा मकैबाली
लगाइएको छ। यस र्वर्ि मकैबाली लगाइएको क्षेरफल 0.6 प्रर्िशिले र्वृद्धि िएको छ।
मकैको उत्पादन र उत्पादकत्र्व क्रमशः 3.6 प्रर्िशि र 3.0 प्रर्िशिले र्वृद्धि िएको अनुमान
छ।
7.25 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा ७ लाख १६ हिार ९ सय ७८ हेक्टर िर्मनमा गहुँबाली
लगाइएको छ। यस र्वर्ि गहुँबालीको उत्पादकत्र्व 0.8 प्रर्िशिले र्वृद्धि हुने अनुमान छ।
7.26 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा कोदो, फापर र िौको उत्पादन अर्वस्था सामान्त्य र्वृद्धि हुने
दलहन बाली
7.27 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा मसुरो, चना, अरहर, गहि, मास, िटमास लगायिका दलहन
बाली लगाइएको क्षेरफल गि आर्थिक र्वर्िको िुलनामा ०.5 प्रर्िशिले सङ्कुचन आएको छ
िने उत्पादन एर्विं उत्पादकत्र्व सामान्त्य र्वृद्धि हुने अनुमान छ।
100
चाटि ७(ख): चालु आर्थिक र्वर्िमा दलहन बालीको उत्पादन सिं रचना
िटमास
मास
9% अन्त्य
6% अरहर
10%
4% हसि ग्राम
3%
अन्त्य
16%
मसुरो
ग्रास पी
62%
3% चना
3%
स्रोि: कृद्धर् िथा पशुपन्त्छी द्धर्वकास मन्त्रालय, २०७8

द्रिव्य: अन्त्य अन्त्िगिि मस्याङ, गहि, र्समी दाल लगायिका दलहन बाली समार्वेश गररएको छ।
7.28 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा दलहन बालीको उत्पादकत्र्व 3.4 प्रर्िशिले र्वृद्धि िई कुल
उत्पादन ४ लाख ८ हिार ३ सय ७१ मेद्धट्रक टन हुने अनुमान छ। आर्थिक र्वर्ि
२०७७/७८ मा यस्िो उत्पादन ०.५ प्रर्िशिले सङ्कुचन हुँदा ३ लाख ९७ हिार १ सय
४३ मेद्धट्रक टन रहेको र्थयो।
7.29 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा दलहन बालीको कुल उत्पादनमा मसुरो बालीको द्धहस्सा ६२.०
प्रर्िशि हुने अनुमान छ। यस अर्वर्धमा मसुरो बालीको उत्पादन र उत्पादकत्र्व क्रमश: २.५
प्रर्िशि र ४.६ प्रर्िशिले र्वृद्धि हुने अनुमान छ। यस अर्वर्धमा िटमास र मासको उत्पादन
क्रमश: १४.7 प्रर्िशि र २०.७ प्रर्िशिले बढे को अनुमान छ। चालु आर्थिक र्वर्िमा दलहन
बाली मध्ये सबैिन्त्दा बढी उत्पादकत्र्व िटमासको १.४ मेद्धट्रक टन प्रर्ि हेक्टर रहेको छ
िने समग्रमा दलहन बालीको उत्पादकत्र्व ३.४ प्रर्िशिले र्वृद्धि हुने अनुमान छ।
नगदे बाली
7.30 चालु आर्थिक र्वर्िमा २०७८/७९ मा नगदे बाली अन्त्िगिि आलुको उत्पादन आर्थिक र्वर्ि
207७/7८ को िुलनामा ३.9 प्रर्िशिले बढे र ३४ लाख ५४ हिार मेद्धट्रक टन हुने
अनुमान छ िने िेलहन बालीको उत्पादन ३.4 प्रर्िशिले घटे र २ लाख ७७ हिार मेद्धट्रक
टन हुने अनुमान छ। यस अर्वर्धमा आलु र िेलहनको उत्पादकत्र्व प्रर्ि हेक्टर क्रमश:
१७.६ मेद्धट्रक टन र 1.1 मेद्धट्रक टन रहने अनुमान छ।
101
िरकारी बाली
7.31 आर्थिक र्वर्ि 207८/7९ मा िरकारीको उत्पादन आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को िुलनामा
४.० प्रर्िशिले र्वृद्धि िई ४१ लाख ५३ हिार मेद्धट्रक टन रहने अनुमान छ। आर्थिक र्वर्ि
२०७७/७८ मा यस्िो उत्पादन ०.८ प्रर्िशिले कमी आएको र्थयो।
फलफूल
7.32 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा फलफूलको उत्पादन अजघल्लो आर्थिक र्वर्िको िुलनामा ४.१
प्रर्िशिले र्वृद्धि िई १४ लाख १६ हिार मेद्धट्रक टन पुग्ने अनुमान छ। आर्थिक र्वर्ि
२०७७/७८ मा यस्िो उत्पादन ८.९ प्रर्िशिले बढे को र्थयो।
औद्योर्गक बाली
7.33 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा उखु र िुट बाहेकका औद्योर्गक बाली लगाइएको क्षेरफल र
उत्पादन बढ्ने अनुमान छ। चालु आर्थिक र्वर्िमा कपासको उत्पादन 17.0 प्रर्िशिले र्वृद्धि
िएको अनुमान छ। यस र्वर्ि जचया, कपास, कफी र िुटको उत्पादकत्र्व क्रमशः 12.1
प्रर्िशि, ७.२ प्रर्िशि, ३३.३ प्रर्िशि र 0.8 प्रर्िशिले र्वृद्धि हुने अनुमान छ। कफी फुल
फुल्ने बेलामा राम्रो र्वर्ाि िएको र क्षेर द्धर्वस्िार समेि िएका कारण चालु आर्थिक र्वर्िमा
कफी उत्पादनमा कररब ६० प्रर्िशिले र्वृद्धि हुने अनुमान छ ।
चाटि ७(ग): उखुको उत्पादन र र्वृद्धिदर (उत्पादन लाख मेद्धट्रक टनमा)
४०.० ३५.६ ३५.६ ३४.०

३१.८ ३१.६
३०.०
२०.०
१२.७
१०.०
०.० -0.76
०.०
2074/75 207५/7६ 2076/77 2077/78 2078/79*
-१०.० -४.४ -6.36
उत्पादन प्रर्िशि पररर्वििन
7.34 चालु आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा औद्योर्गक बाली मध्ये उखुको उत्पादकत्र्व सबैिन्त्दा बढी
५०.५ मेद्धट्रक टन प्रर्ि हेक्टर रहेको छ िने क्षेरफल र उत्पादनमा िने सामान्त्य कमी
आउने अनुमान छ। गि आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा पर्न क्षेरफल र उत्पादन ६ प्रर्िशिले
कमी आएको र्थयो।
102
चाटि ७(घ): जचयाको उत्पादन र र्वृद्धिदर (उत्पादन हिार मेद्धट्रक टनमा)
30.0 28.2
24.7 25.2 24.3 23.8
25.0
18.7
20.0
15.0
10.0
2.2
5.0
-3.7 -2.0
0.0 -0.2
2074/75 207५/7६ 2076/77 2077/78 2078/79*
-5.0
-10.0
उत्पादन र्वृद्धिदर
7.35 जचयाको बगैँचा व्यर्वस्थापन र जचया बगानको क्षेर द्धर्वस्िार िएका कारण चालु आर्थिक र्वर्ि
207८/7९ मा जचयाको उत्पादनमा कररब १9.0 प्रर्िशिले र्वृद्धि िई 2८ हिार २ सय
मेद्धट्रक टन हुने अनुमान छ । आर्थिक र्वर्ि 2077/78 मा जचयाको उत्पादनमा कररब
२.० प्रर्िशिले सङ्कचन हुँदा उत्पादन २३ हिार 8 सय मेद्धट्रक टन िएको र्थयो ।
मसला बाली उत्पादन जस्थर्ि
7.36 आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 मा अलैँ ची, अदुर्वा, लसुन, बेसार, खुसािनी लगायिका मसला
बालीको उत्पादन र्वृद्धिदर 8.2 प्रर्िशि रहने अनुमान छ। यस र्वर्ि मसला बाली लगाएको
क्षेरफल, उत्पादन र उत्पादकत्र्व समेि र्वृद्धि िई कुल उत्पादन 6 लाख 26 हिार 7 सय
मेद्धट्रक टन रहने अनुमान छ। गि आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा यस्िो उत्पादन ५ लाख
८५ हिार ४ सय मेद्धट्रक टन रहेको र्थयो।
माछाको उत्पादन
7.37 पर्छल्ला र्वर्िहरूमा व्यार्वसाद्धयक माछापालन प्रर्ि कृर्कको आकर्िण बढे को कारण माछाको
उत्पादनमा र्वृद्धि हुँदै गएको छ। मत्स्यपालनमा सिं लग्न कृर्कहरूलाई द्धर्वर्िन्न प्रकारका
मत्स्यबीिहरू (ह्याचर्लि, िाई िथा द्धफिंगरर्लिं ग) उत्पादन गरी द्धर्विरण िएको छ। साथै,
माछा पालनसम्बन्त्धी िार्लमहरू सिालन गरी प्राद्धर्वर्धक सेर्वा प्रदान गररँ दै आएको छ।
7.38 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म माछाको उत्पादन ६९ हिार ७ सय मेद्धट्रक टन
रहेकोमा चालु आर्थिक र्वर्िको अन्त्त्यसम्ममा माछाको उत्पादन १ लाख १७ हिार मेद्धट्रक
103
टन पुग्ने अनुमान छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा माछाको उत्पादन १ लाख ४ हिार
६ सय मेद्धट्रक टन रहेको र्थयो।
चाटि ७ (ङ): पर्छल्लो ५ र्वर्िको माछाको उत्पादन (मे.ट. हिारमा)
१४०.०
117.00
१२०.० 99.43 104.62
८६.५ ९१.८
१००.०
८०.०
६०.०
४०.०
२०.० 6.1 8.3 5.2
3.2 11.8
०.०
२०७4/७5 २०७५/७६ २०७६/७७ 2077/78 2078/79*
माछा र्वृद्धिदर
स्रोि: कृद्धर् िथा पशुपन्त्छी द्धर्वकास मन्त्रालय,२०७८ * अनुमार्नि
पशुपन्त्छीिन्त्य उत्पादन जस्थर्ि

7.39 पर्छल्ला र्वर्िहरूमा रै थाने पशुको िुलनामा उन्नि नश्ल र बढी उत्पादन क्षमिाका गाई िैंसीको
सङ््यामा र्वृद्धि िई दूध उत्पादनमा उल्लेखनीय र्वृद्धि िएको छ। बाख्रा र बिुरको सङ््यामा
पर्न र्वृद्धि िएको छ। व्यार्वसाद्धयक बाख्रापालनमा युर्वाको बढ्दो आकर्िण, बोयर लगायिका
उन्नि िािको बाख्रा आयाि िथा स्थानीय िािको बाख्राको नश्ल सुधारबाट बाख्राको सङ््यामा
र्वृद्धि िएको छ। त्यस्िै चालु आर्थिक र्वर्िमा सुँगरु /बिुरको सङ््यामा कररब ४.६ प्रर्िशिले
र्वृद्धि हुने अनुमान छ। कुल बिुर मध्ये कररब १९ प्रर्िशि उन्नि िािका बिुरहरू रहेका
छन्।
7.40 कोर्िड-१९ को कारण पशुपन्त्छी व्यर्वसायमा प्रर्िकुल प्रिार्व परे को छ। आर्थिक र्वर्ि
२०७७/७८ मा कुखुराको उत्पादन सङ््यामा ११.१ प्रर्िशिले सङ्कुचन आएको छ। िैँ सी
र िेडाको सङ््या समेि घटे को छ। यद्यद्धप बाख्राको सङ््या ४.९ प्रर्िशिले र्वृद्धि िएको
छ। आर्थिक र्वर्ि २०७6/७7 मा िैँ सी बाहेक सबै पशुपन्त्छीहरूको सङ््यामा र्वृद्धि िएकोमा
सबै िन्त्दा बढी कुखुरामा ९.१ प्रर्िशि र बाख्रामा ४.३ प्रर्िशिले र्वृद्धि िएको र्थयो ।
दूधको उत्पादन
7.41 कृद्धर् द्धर्वकास रणनीर्ि (२०१५-३५) ले दुग्ध क्षेरलाई दोस्रो महत्त्र्वपूणि मूल्य श्रृङ्खलाको
र्वस्िुको रूपमा पद्धहचान गरे को छ। पन्त्रौँ पिर्वर्ीय योिनाको अजन्त्िम र्वर्ि २०८०/८१
सम्ममा प्रर्ि दुधालु पशुको उत्पादकत्र्व १,०४५ र्लटर प्रर्ि र्वेिबाट १,४८७ र्लटर प्रर्ि
104
र्वेि र र्वाद्धर्क
ि उत्पादन २,०९२ मे.ट. बाट २,७११ लाख मे.ट. पुर्याउने लक्ष्य राजखएको
छ।
7.42 द्धर्वगि िीन दशकदे जख उन्नि नश्लको प्रयोग गरी सिालन गररएका प्राकृर्िक िथा कृर्रम
गिािधान कायिक्रमको प्रिार्वले उन्नि नश्लको गाई र िैँ सीको सङ््यामा उल्ले्य र्वृद्धि िई
दूध उत्पादन िथा उत्पादकत्र्वमा क्रमशः र्वृद्धि हुँदै गएको छ।
िार्लका ७(ग): प्रर्िव्यजक्त दूध र अण्डा उपलधधिा

प्रर्ि व्यजक्त दू धको
दू ध फुल (अण्डा) प्रर्ि व्यजक्त अण्डाको
आर्थिक र्वर्ि उपलधधिा
उपलधधिा
(हिार मेद्धट्रक टन) द्धकलोग्राममा करोडमा
२०७१/७२ 1725 62 89.95 32
२०७२/७३ 1854 65 120.81 43
२०७३/७४ 1911 67 135.23 47
२०७४/७५ 2085 72 151.23 52
२०७५/७६ 2168 74 154.97 53
2076/77 2301 79 162.00 55
2077/78 2480 85 149.36 51
स्रोि: कृद्धर् िथा पशुपन्त्छी द्धर्वकास मन्त्रालयको ि्याङ्कबाट गणना गररएको।
7.43 आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 को फागुनसम्म दूधको उत्पादन 17 लाख 39 हिार मेद्धट्रक टन
पुगेको छ। आर्थिक र्वर्ि 2077/78 मा त्यस्िो उत्पादन 24 लाख 80 हिार मेद्धट्रक टन
7.44 आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 फागुनसम्म 1 अबि ८ करोड ३२ लाख गोटा अण्डा उत्पादन
िएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा बडिफ्लु लगायिका कारण अण्डाको उत्पादन ७.८
प्रर्िशिले सङ्कुचन हुँदा उत्पादन १ अबि ४९ करोड ३६ लाख गोटा पुगेको र्थयो।
मासु उत्पादन
7.45 आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 फागुनसम्म मासुको उत्पादन ३ लाख ८१ हिार मेद्धट्रक टन
िएको छ। आर्थिक र्वर्ि 2077/78 मा मासुको उत्पादनमा 5.7 प्रर्िशिले सङ्कुचन आई
कुल ५ लाख 20 हिार 7 सय मेद्धट्रक टन रहेको र्थयो। आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा
नश्ल सुधार, कृर्रम गिािधान र व्यर्वसाद्धयक पशुपन्त्छी पालन कायिक्रमको प्रिार्वकाररिा अर्िर्वृद्धि
िई मासुको उत्पादन 54.6 प्रर्िशिले र्वृद्धि िएको र्थयो।
105
चाटि ७(च): पर्छल्लो ५ र्वर्िको मासुको उत्पादन (मे.ट. हिारमा)
600.0 552.2 60.0
520.7
500.0 ५४.६ 50.0
40.0
400.0 347.4 357.1
332.5
30.0
300.0
20.0
200.0
10.0
४.५
100.0 २.८ 0.0
३.९
-५.७
0.0 -10.0
२०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८
मासु उत्पादन (हिारमा मे.ट.) बृद्धि प्रर्िशि
स्रोि: कृद्धर् िथा पशुपन्त्छी द्धर्वकास मन्त्रालय, २०७८

द्रिव्य: खुद मासु उत्पादनमा राँगो, िेँडा, खर्स, बोका, सुँगरु /बँगरु , कुखुरा र हाँसको मासुको उत्पादनलाई समार्वेश गररएको छ।
ऊन उत्पादन
7.46 िेडाको सङ््या र ऊन उत्पादन क्रमशः घट्दो अर्वस्थामा रहेको दे जखन्त्छ। नेपालमा बरुर्वाल
िािका िेडाको बाहुल्यिा छ। यसको उत्पादकत्र्व उन्नि िेडाको िन्त्दा िुलनात्मक रूपले
कम हुँदा ऊन उत्पादन पर्न कम दे जखएको छ।
चाटि ७ (छ): पर्छल्लो ५ र्वर्िको ऊनको उत्पादन (के.िी. हिारमा)

५९६.०० ५९४.३० ५९४.६ 1.5
५९४.०० 1.0
592.7
1.0
५९२.००
५८९.७ 0.5 0.5
५९०.००
५८८.०० 0.1 0.0
५८६.०० -0.5
584.0
५८४.०० -0.8
-1.0
५८२.००
-1.5 -1.5
५८०.००
५७८.०० -2.0
२०७3/७4 २०७4/७5 २०७५/७६ २०७६/७७ 2077/78
ऊन उत्पादन र्वृद्धिदर
स्रोि: कृद्धर् िथा पशुपन्त्छी द्धर्वकास मन्त्रालय, २०७८

7.47 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म ऊनको उत्पादन ३ लाख ९५ हिार द्धकलो ग्राम
िएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा ऊनको उत्पादन ५ लाख ९२ हिार ७ सय
106
द्धकलोग्राम िएकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा यस्िो उत्पादन १.४७ प्रर्िशिले सङ्कुचन
िई ५ लाख ८४ हिार द्धकलोग्राम उत्पादन िएको र्थयो।
र्सँचाइ
7.48 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म सिं घ अन्त्िगिि सिार्लि कायिक्रमबाट सिह र्सँचाइ
2,895 हेक्टर िथा िूर्मगि र्सँचाइ ११० हेक्टर गरी कुल ३,००५ हेक्टर र्सजञ्चि क्षेर
थप िई २०७८ फागुनसम्म १५ लाख १२ हिार ४ सय ३२ हेक्टर िर्मनमा र्सँचाइ
सुद्धर्वधा पुगेको छ। २०७८ असारसम्म कुल १५ लाख ९ हिार ४ सय २७ हेक्टर िर्मनमा
र्सँचाइ सुद्धर्वधा पुगेको र्थयो।
7.49 िलउत्पन्न प्रकोप र्नयन्त्रणको लार्ग आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा ७७ द्धक.र्म. िटबन्त्ध
र्नमािण िई ८५३ हेक्टर िग्गा उकास गररएको र्थयो िने आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को
प्रथम आठ मद्धहना सम्ममा ३१.६७ द्धक.र्म. िटबन्त्ध र्नमािण िथा ५३ हेक्टर िग्गा उकास
िएको छ। हालसम्म कुल १,२४१ द्धक.र्म. िटबन्त्ध र्नमािण र १२ हिार ५८ हेक्टर िग्गा
उकास गररएको छ।
7.50 कृद्धर्योग्य िर्मनमा र्सँचाइ सुद्धर्वधाको द्धर्वस्िारबाट कृद्धर् उत्पादनमा र्वृद्धि ल्याउन हाल सिं घ
अन्त्िगिि 16 र्वटा र्सँचाइ आयोिना सिालनमा छन्।
मञ्िुर्ा बक्स ८(क): राद्धिय गौरर्वका र्सँचाइ आयोिनाको उपलजधध
1. र्सक्टा र्सँचाइ आयोिना : आर्थिक र्वर्ि २०७1/७2 मा सम्पन्न हुने लक्ष्य राजखएको यस आयोिनाको म्याद
थप गरी आर्थिक र्वर्ि 2078/79 पुर्याइएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 सम्मको िौर्िक प्रगर्ि ६९
प्रर्िशि रहेको छ। यस आयोिना अन्त्िगिि चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म पजश्चम मूल नहरको समस्याग्रस्ि
खण्डको ४ द्धक.र्म. मा द्धर्वर्िन्न स्थानमा आकजस्मक ममिि सम्िार गरी पानी सिालन गने कायि िइरहेको छ।
पूर्वी मूल नहरको बाँकी ३७ द्धक.र्म. मध्ये १० द्धक.र्म. माटोको कायि सम्पन्न िएको छ िने ५ द्धक.र्म. लाईर्निंग
िथा १६ ओटा सिं रचना र्नमािण सम्पन्न िएको छ। ६ ओटा शाखा नहरको र्नमािण कायि िइरहेको छ। यस
आयोिनाबाट ४२ हिार ७ सय ६६ हेक्टर क्षेरफलमा र्सँचाइ सुद्धर्वधा पुर्याउने लक्ष्य रहेको छ।
2. रानी िमरा कुलेररया र्सँचाइ आयोिना: आर्थिक र्वर्ि २०८०/८१ मा सम्पन्न गने लक्ष्य र्लइएको यस
आयोिनाले कैलाली जिल्लाको २० हिार ३ सय हेक्टर क्षेरफलमा र्सँचाइ सुद्धर्वधा पुर्याउने लक्ष्य रहेको छ।
२०७८ असारसम्म ५२ प्रर्िशि र्नमािण कायि सम्पन्न िएको छ। चालु आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को
फागुनसम्म इन्त्टे कको र्नमािण कायि सम्पन्न िएको छ। पार्वर हाउस र्नमािण कायि ९३ प्रर्िशि सम्पन्न िएको
छ। आयोिना अन्त्िगििको लम्की द्धर्वस्िार नहरको (१४.६५ द्धक.र्म.) कायि मध्ये ६.६ द्धक.र्म. माटोको कायि,
६ द्धक.र्म. लाईर्नि िथा ५९ सिं रचना र्नमािण सम्पन्न िएको छ। त्यस्िै यस आयोिनाको आधुर्नकीकरण
कायििफि २१ सिं रचनाहरूको र्नमािण सम्पन्न िइसकेको छ िने पथरै या नदीमा १.६ द्धक.मी. र्सजञ्चि क्षेर
बचार्वट कायि सम्पन्न िएको छ।
107
3. िेरी-बबई डाइिसिन बहुउद्देश्यीय आयोिना: आर्थिक र्वर्ि २०७९/८० मा सम्पन गने लक्ष्य र्लइएको यस
आयोिनाले बािंके र बददिया जिल्लाको कररब ५१ हिार हेक्टर िूर्ममा बाह्रै मद्धहना र्सिं चाइ िल उपलधध गराउने
र ४६.८ मेगार्वाट िलद्धर्वद्युि उत्पादन गराउने लक्ष्य राखेको छ। २०७८ असारसम्म यस आयोिनाको ४८
प्रर्िशि र्नमािण कायि सम्पन्न िएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म यस आयोिना अन्त्िगिि र्डएस
जस्टर्लिं ग बेर्सन (D/S Stilling Basin) को िग खन्ने, आर. र्स. र्स. ढलान गने कायि, सेटर्लि बेर्सन (Settling
Basin) को लार्ग िग खन्ने, प्लम कजङ्क्रद्धटि िथा आर. र्स. र्स. ढलान गने कायिहरू सुचारु रहेका छन्। बाँध
र्नमािण क्षेर जचप्लेमा पथान्त्िरण सडक (Diversion Road) सम्पन्न िएको िथा खोल्सी पथान्त्िरण (Drain
Diversion) को कायि सुचारु रहेको, पार्वरहाउस र्नमािण स्थानमा िग खन्ने, स्लोप स्टाद्धर्वलाईिेसन (Slope
Stabilization) गने कायि िइरहेको छ। हाइड्रोमेकार्नकल कायिको सम्झौिा िई कायि शुरु िइसकेको र
ईलेक्ट्रोमेकार्नकल कायिको बोलपर आव्हान िइसकेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म यस
आयोिनाको कुल िौर्िक प्रगर्ि ५६ प्रर्िशि रहेको छ।
4. महाकाली र्सिं चाइ आयोिना (िेस्रो चरण): आर्थिक र्वर्ि २०८७/८८ मा सम्पन्न गने लक्ष्य रहेको यस आयोिनाको
आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ सम्मको िौर्िक प्रगर्ि १२.८२ प्रर्िशि रहेको र्थयो। २०७८/७९ को फागुनसम्म
यस आयोिना अन्त्िगिि 12.6 द्धक.र्म. मुल नहर िथा १५ ओटा नहर सिं रचनाको र्नमािण कायि सम्पन्न िएको
छ।
5. सुनकोशी मररन डाइिसिन बहुउद्देश्यीय आयोिना: आर्थिक र्वर्ि २०८२/८३ मा सम्पन्न गने लक्ष्य रहेको यस
आयोिनाको आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ सम्मको िौर्िक प्रगर्ि ३.५ प्रर्िशि रहेको र्थयो। आर्थिक र्वर्ि
२०७८/७९ को फागुनसम्म यस आयोिनाले ५.४ प्रर्िशि िौर्िक प्रगर्ि हार्सल गरे को छ। यस आयोिनाको
रामेछाप जिल्ला अन्त्िगिि अर्धग्रहण गनुप
ि ने िग्गाको मूल्य र्नधािरण िई मुआधिा पाउने नामार्वलीसम्बन्त्धी सूचना
प्रकाशन िएको, सुरुङ र्नमािण अन्त्िगिि TBM Inlet Portal, Segment plant, Crushing plant, TBM Platform,
Batching Plant र्नमािण कायि िथा TBM Re-engineering कायि अजन्त्िम चरणमा पुगेको छ। साथै, हेडर्वक्सि र्नमािण
कायि, र्वािार्वरणीय व्यर्वस्थापन योिनासम्बन्त्धी कायि र नदी र्नयन्त्रण कायिको लागि अनुमान ियार गने कायि
अजन्त्िम चरणमा रहेको छ।
6. बबई र्सिं चाइ आयोिना: आर्थिक र्वर्ि 2082/83 मा र्नमािण सम्पन्न गने लक्ष्य रहेको यस आयोिनाको आ.र्व.
२०७7/७8 सम्मको िौर्िक प्रगर्ि: ५6.38 प्रर्िशि रहेको छ। आयोिना अन्त्िगिि हेडर्वक्सिको कायि सम्पन्न
िएको छ। आयोिनाको मूल नहर 79.9 द्धक.र्म र शाखा/उपशाखा नहर 222.08 द्धक.र्म. र्नमािण कायि
सम्पन्न िएको छ।
ु ान
मौसम पूर्वािनम
7.51 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा द्धर्वपद्बाट हुनसक्ने िनधन िथा पूर्वािधारहरूमा हुने क्षर्िको
िोजखमलाई न्त्यून गनिका ३२ स्थानमा स्र्वचार्लि िलमापन केन्त्द्र िथा ३६ स्थानमा स्र्वचार्लि
मौसम मापनकेन्त्द्रको अपग्रेर्डङ िथा स्थापना गने कायि सम्पन्न िएको छ ।
7.52 कुल 133 र्वटा मौसम मापन केन्त्द्र िथा 122 र्वटा िल मापन केन्त्द्र स्िरोन्नर्ि गरी स्र्वचार्लि
केन्त्द्र स्थापना िएको छ। िल िथा मौसमसम्बन्त्धी सूचना प्रर्वाहका लार्ग द्धट.िी. स्टुर्डयो ियार
िएको छ।
7.53 िल उत्पन्न प्रकोप व्यर्वस्थापन गनि आर्थिक र्वर्ि 2077/78 सम्म कुल 1,209 द्धक.र्म.
िटबन्त्ध र्नमािण कायि सम्पन्न िएको छ।
108
मलखाद व्यर्वस्थापन
7.54 आर्थिक र्वर्ि २०७८/7९ फागुनसम्म २ लाख ९७ हिार मेद्धट्रक टन रासायर्नक मल खररद
प्रद्धक्रयामा रहेकोमा १ लाख २२ हिार मेद्धट्रक टन मल आयाि िएको छ। गि र्वर्िको
मौज्दाि समेि गरी चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म १ लाख ८३ हिार मेद्धट्रक टन
रासायर्नक मल अनुदानमा र्बक्री द्धर्विरण िएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को
फागुनसम्म 2 लाख 98 हिार मे.टन मल आयाि िएको र्थयो िने 2 लाख मे.टन
रासायर्नक मल अनुदानमा र्बक्री द्धर्विरण िएको र्थयो । आर्थिक र्वर्ि 207७/7८ मा
िम्मा 3 लाख ७६ हिार ६२३ मे.टन रासायर्नक मल लागि सहिार्गिाको आधारमा
कृर्कलाई र्बक्री द्धर्विरण गररएको र्थयो।
7.55 सरकार-सरकारबीच हुने खररद द्धर्वर्ध (G to G) बाट िारि सरकारसँग आगामी ५ र्वर्िका
लार्ग र्वाद्धर्क
ि १ लाख 50 हिार मे.टन दे जख २ लाख १० हिार मे.टन सम्म मल आपूर्ििका
लार्ग समझदारीपरमा हस्िाक्षर िएको छ।
चाटि ७ (ि): पर्छल्लो ५ र्वर्िको रासायर्नक मल आयाि (हिार मेद्धट्रक टन)

900
800
700
600
500
400
300
200
100
0
२०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८
युररया र्डएद्धप पोटास िम्मा
स्रोि: कृद्धर् िथा पशुपन्त्छी द्धर्वकास मन्त्रालय,२०७८
प्रयोगशाला सेर्वा
7.56 आर्थिक र्वर्ि २०७८/7९ को फागुनसम्म केन्त्द्रीय कृद्धर् प्रयोगशालाबाट परीक्षण द्धर्वर्धको
एकरूपिा िथा स्िरीयिाको लार्ग बीउ र्बिन प्रयोगशालमा ३७८ बीउ द्धर्वश्लेर्ण गरी प्रादे जशक
प्रयोगशालालाई प्राद्धर्वर्धक पृष्ठपोर्ण ददइएको छ। ऐन, र्नयम िथा प्रमाणीकरण प्रयोिनको
लार्ग द्धर्वर्िन्न सरोकारर्वालाबाट प्राप्त ७४ बीउ नमूनाहरू परीक्षण गररएको छ। १६० माटोको
109
नमूना परीक्षण र १९ रासायर्नक िथा प्रािाररक मल परीक्षण गररएको छ। बीउ द्धर्विन
प्रयोगशालाबाट २4८ नमूनाको छड्के परीक्षण (Cross Check) नमूना परीक्षण कायि सम्पन्न
िएको छ।
कृद्धर् अनुसन्त्धान
7.57 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म स्रोि बीउ (खाद्यान्न, दलहन र िेलहन) ४,००९
मेद्धट्रक टन र उन्नि बीउ १३,८०८ मेद्धट्रक टन उत्पादन िएको छ। आर्थिक र्वर्ि
२०७७/७८ मा स्रोि बीउ र उन्नि बीउ क्रमशः २,७७१ मेद्धट्रक टन र ३२,९११ मेद्धट्रक
टन उत्पादन िएको र्थयो।
7.58 आर्थिक र्वर्ि २०७८/7९ को फागुनसम्म पशु नश्ल सुधारको लार्ग ५ लाख 8 हिार ९ सय
७० डोि साँढे र राँगोको र्वीयि उत्पादन, 4 लाख ८५ हिार ८ सय ३० पशुमा कृर्रम
गिािधान, 1 लाख ३३ हिार ४ सय र्लटर िरल नाइट्रोिन खररद गरी द्धर्विरण गररएको
छ। आर्थिक र्वर्ि 207७/7८ मा पशु नश्ल सुधारका लार्ग ७ लाख १ हिार ४ सय ३०
र्वटा गाइि, िैँ सी र बाख्रामा कृर्रम गिािधान, 2 लाख ६६ हिार र्लटर िरल नाइट्रोिन
उत्पादन िथा द्धर्विरण साथै राँगो, साँढे र बोकाको 7 लाख ८३ हिार ४ सय ६० डोि
िमेको द्धर्वयि उत्पादन िथा द्धर्विरण िएको र्थयो।
7.59 माछापालनलाई व्यर्वसाद्धयकरणमा सहयोग पुर्याउन आर्थिक र्वर्ि २०७८/7९ फागुनसम्मको
सरकारी क्षेरबाट ३ करोड ९३ लाख ५१ हिार र र्निी क्षेरबाट १५ करोड ७४ लाख
३ हिार गरी िम्मा १९ करोड ६७ लाख ५४ हिार िाई उत्पादन िई द्धर्विरण िएको
छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा मत्स्य बीि उत्पादनमा सरकारी क्षेरबाट ११ करोड
५१ लाख ७२ हिार र र्निी क्षेरबाट ४० करोड १२ लाख ९४ हिार गरी िम्मा ५१
करोड ६४ लाख ६६ हिार िाई उत्पादन िएको र्थयो।
110
िार्लका ७(घ): द्धर्वगि १० आर्थिक र्वर्िको स्रोि बीऊ उत्पादन िथा बालीको िाि उन्त्मोचन द्धर्वर्वरण
(सङ््या)
स्रोि बीऊ बाली-र्वागर्वानी र

आर्थिक र्वर्ि कैद्धफयि
उत्पादन (मे.ट.) घाँसको िाि उन्त्मोचन
२०६८/६९ ९११.८० ८
२०६९/७० १००९.४० १
२०७०/७१ १००२.८३ १२
२०७१/७२ ९७५.४० १५ धान, मकै, गहुँ, दलहन,

िेलहन, पहार्डबाली
२०७२/७३ ९७०.६७ १०
(िौ, कोदो, फापर)
२०७३/७४ १०११.८५ ११ आलु, उखु, िुट,
२०७४/७५ ९०७.२९ १३ िरकारी, फलफूल,

अदुर्वा, ढैं चा, घाँसबीऊ
२०७५/७६ ९५०.६० ११
२०७६/७७ ९७६.८९ ०
२०७७/७८ १००३.६२ २१
२०७८/७९* १४५.५८ ०
स्रोिः नेपाल कृद्धर् अनुसन्त्धान पररर्द, २०७८ *
फागुन मसान्त्िसम्म
खोप उत्पादन िथा राद्धिय पशुपन्त्छी रोग र्नयन्त्रण

7.60 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म िम्मा ४ करोड ९७ लाख ०३ हिार डोि
पशुपन्त्छीको सङ्क्रामक रोग द्धर्वरुिको द्धर्वर्िन्न द्धकर्समका खोप उत्पादन िएको छ। सबै
प्रदे शमा खोप र्नःशुल्क द्धर्विरणको लार्ग पठाइएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा िम्मा
४ करोड ४५ लाख ८४ हिार डोि पशुपन्त्छीको सङ्क्रामक रोग द्धर्वरुिको द्धर्वर्िन्न द्धकर्समका
खोप उत्पादन िएको र्थयो।
कृद्धर् किाि िथा साना द्धकसानका लार्ग लगानी
7.61 २०७8 फागुनसम्म कुल 76 जिल्लाका ५३८ (७१ प्रर्िशि) स्थानीय िहमा साना द्धकसान
द्धर्वत्तीय सिं स्थाको सेर्वा पुगेको छ। यस अर्वर्धमा ग्रामीण स्र्वार्वलम्बन कोर् िफिका ३०३ र साना
द्धकसान िफिका ९७२ गरी कुल १२७५ सहकारी सिं स्थाहरू आबि छन् । यी सिं स्थाहरूमा सेर्वा
प्राप्त पररर्वार सङ््यामा २०७८ फागुनसम्म १० लाख १० हिार ८४३ पुगेको छ। साना
द्धकसान सहकारी अनुशरणका माध्यमबाट स्थापना हुने क्रममा रहेका थप १६७ सिं स्था र
सोमा सिं लग्न सदस्यहरू समेि िोड्दा झण्डै ११ लाख पररर्वारमा साना द्धकसान सहकारी
सिं स्थाको सेर्वा पुगेको छ। यसबाट 50 लाख िनसङ््या लािाजन्त्र्वि िएको अनुमान छ ।
111
7.62 २०७८ को फागुनसम्म साना द्धकसान द्धर्वकास कायिक्रम अन्त्िगिि सहकारी सिं स्थाहरूबाट साना
द्धकसानहरूलाई गरे को किाि लगानी २०७७ फागुनको िुलनामा 26.0 प्रर्िशिले र्वृद्धि िई
रू. 79 अबि 31 करोड 12 लाख पुगेको छ। साना द्धकसान सदस्यहरूको शेयर, बचि र
िगेडा कोर्मा २०७७ फागुनको िुलनामा २०७८ फागुन मसान्त्िमा 24.0 प्रर्िशिले र्वृद्धि
िई कुल रू. 58 अबि 63 करोड 64 लाख पुगेको छ।
7.63 207८ फागुनसम्म साना द्धकसान द्धर्वत्तीय सिं स्थाबाट रू. 28 अबि 2५ करोड 51 लाख
बराबरको कृद्धर् किाि प्रर्वाह िएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा अजघल्लो आर्थिक र्वर्िको
िुलनामा कृद्धर् किाि प्रर्वाहमा २७.९ प्रर्िशिले र्वृद्धि िएको दे जखन्त्छ। आर्थिक र्वर्ि
2076/77 मा कृद्धर् किाि प्रर्वाहमा २०.६ प्रर्िशिले मार र्वृद्धि िएको र्थयो ।
7.64 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म ६३ जिल्लाका ६४५ र्वटा साना द्धकसान कृद्धर्
सहकारी सिं स्था र्ल. का १ लाख ९३ हिार ७८६ पशुपालक साना द्धकसानलाई रू. २६
अबि १३ करोड 43 लाख मासु र दूधिन्त्य पशुर्वस्िु पालन किाि प्रर्वाह िएको छ ।
7.65 आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 को फागुनसम्म बैँ क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाले कुल रू.२ खबि ९० अबि
७५ करोड कृद्धर् किाि प्रर्वाह गरे का छन्। यसमध्ये पशुपालन र पशुपालनसम्बन्त्धी सेर्वामा
36.7 प्रर्िशि, खेिीपािीसम्बन्त्धी सेर्वामा 17.1 प्रर्िशि र अन्त्य कृद्धर् िथा कृद्धर्िन्त्य सेर्वामा
43.9 प्रर्िशि किाि प्रर्वाह िएको छ। जचया र र्वन, माछापालन िथा र्वधशाला क्षेरमा
िएको किाि प्रर्वाह क्रमशः 1.4 प्रर्िशि र 1.0 प्रर्िशि रहेको छ।
7.66 आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8 दे खी िरकारी खेिीका लार्ग समेि सहुर्लयि किाि उपलधध गराउने
व्यर्वस्था िएकोमा २०७8 फागुनसम्ममा ६,९४७ िना साना द्धकसानलाई २,७१३ हेक्टरमा
िरकारी खेिी गनि रू. १ अबि १४ करोड ५६ लाख किाि लगानी िएको छ ।
7.67 एजशयाली द्धर्वकास बैङ्कको ऋण सहयोगमा आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ दे जख शुरु िएको “ग्रामीण
उद्यम लगानी पररयोिना” अन्त्िगिि आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ फागुनसम्म 265 पररयोिनामा
रू. 84 करोड 6 लाख किाि लगानी िएको छ।
112
िार्लका ७(ङ): पशुपालन र िरकारी खेिी किािको जस्थर्ि
प्रथम आठ मद्धहनाको
द्धर्वर्वरण प्रगर्ि
०७3/७4 ०७४/७५ ०७५/७६ ०७6/७7 ०७7/७8 ०७7/७8 ०७८/७९
किाि कारोबार गने
405 ४४६ ४७६ ४९० 596 503 645
सिं स्था सङ््या
किाि र्लने द्धकसान
83242 १०२७४६ १२५०८७ १४५०३६ 174349 १६३५९५ 193786
सङ््या
स्र्वीकृि पशुपालन किाि
122330 162930 217490 265550 321355 310360 358280
(रु= लाखमा)
पशुपालन किाि लगानी
77250 १०३५०५ १३७२६० १७०१५८ 223239 २०३१२७ २६१३४३
(रू. लाखमा)
पशु सङ््या 449939 ५५०८३३ ६७७१३८ ८०४४९९ 997960 ९२५७५८ 1291824
बाख्रा 304193 ३६७४०० ४४६०३४ ५२७१२७ 649539 ६०३४८५ 740061
बिुर 56669 ६७२६३ ८०४८८ ९३२९८ 115279 १०६३५१ 139117
पाडापाडी 22609 २५९७९ ३०११६ ३३८७४ 40884 ३७८७८ 45348
िैं सी 56346 ७२१३९ ९२३८४ ११२४४१ 141808 १३२०१५ 161690
गाई 10122 १८०५२ २८११६ ३७७५९ 50450 ४६०२९ 58676
िरकारी खेिी किाि
1226 7084 4824 1145571
लगानी (रू.लाखमा)
क्षेरफल (हे क्टर) 522 1745 1051 2713
ग्रामीण कृद्धर् उद्यम किाि
३३७१ २२७४ 8406
लगानी (रू.लाखमा)
उद्यमी सङ््या 84 ५० 265
स्रोि: साना द्धकसान द्धर्वकास लघुद्धर्वत्त द्धर्वत्तीय सिं स्था र्लर्मटे ड, २०७8 *
7.68 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ फागुनसम्म साना द्धकसान द्धर्वकास लघुद्धर्वत्त द्धर्वत्तीय सिं स्थासँग आबि
सहकारी सिं स्थाहरूबाट सिार्लि द्धर्वर्िन्न कायिक्रमबाट 51 हिार 7 सय 75 साना द्धकसान
पररर्वार लािाजन्त्र्वि िएका छन्।
7.69 २० दे जख ३० र्वर्ि उमेर समूहका कम्िीमा १२ कक्षा पास गरे का साना द्धकसान सदस्यका
३,१६२ िना छोराछोरीलाई इिरायलमा कृद्धर्सम्बन्त्धी सैिाजन्त्िक र व्यार्वहाररक िार्लमको
अर्वसर प्रदान गररएको छ। िसमध्ये ३,१४५ िना िार्लम र्लई नेपाल फद्धकिएका छन्।
7.70 बाग्मिी प्रदे श सरकारको सहकायिमा उत्पादन िथा रोिगारी र्सििनाका लार्ग रू.१ अबि ६० करोड
बराबरीको सहुर्लयिपूणि ऋण कायिक्रम सिालनमा छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ दे जख शुरू
िएको यो कायिक्रममा, २०७८ फागुनसम्म रू. १ अबि ६ करोड ७२ लाख लगानी िएको छ।
7.71 २०७८ असार मसान्त्िसम्म कोर्िड-१९ बाट मृत्यु िएका साना द्धकसान पररर्वारलाई द्धर्वत्तीय
सिं स्थाको ग्राहक सिं रक्षण कोर्र्वाट प्रर्ि मृिक रू. १० हिार राहि सहयोग उपलधध गराउने
113
व्यर्वस्था रहेको छ। यस अन्त्िगिि १,०२१ सदस्यको मृत्यु िई रू. १ करोड २ लाख १०
हिार राहि रकम ि ुक्तानी गररएको छ।
कृद्धर् उत्पादनको व्यापार
7.72 आर्थिक र्वर्ि 207८/7९ को फागुनसम्म रू.2 खबि 88 अबि 67 करोड बराबरको कृद्धर्
िथा पशुिन्त्य उत्पादन आयाि िएको छ। आर्थिक र्वर्ि 207७/7८ मा यस्िो आयाि रू.2
खबि १2 अबि ८१ करोड रहेको र्थयो। त्यसैगरी चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म रू.१
खबि ५ अबि 14 करोडको कृद्धर् िथा पशुिन्त्य उत्पादन र्नयािि िएको छ। गि आर्थिक
र्वर्िको सोद्धह अर्वर्धमा त्यस्िो र्नयािि रू.४६ अबि ३० करोड रहेको र्थयो।
7.73 आर्थिक र्वर्ि 207७/7८ को फागुनसम्म रू.5५ अबि 90 करोड बराबरको खाद्यान्न आयाि
िएकोमा चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म यस्िो आयाि रू.5८ अबि ४२ करोड रहेको छ।
अजघल्लो आर्थिक र्वर्िमा सोही अर्वर्धमा रू. ५ करोड ५ लाख बराबरको खाद्यान्न र्नयािि
िएको र्थयो िर चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्मको खाद्यान्न र्नयािि लगिग 1 करोड रहेको
छ।
7.74 आर्थिक र्वर्ि 2078/79 को फागुनसम्म रू.26 अबि 74 करोड मूल्यको िरकारी िथा
दलहन आयाि िएको छ िने रू.62 करोड बराबरको र्नयािि िएको छ। गि आर्थिक
र्वर्िको फागुनसम्म रू.25 अबि मूल्यको िरकारी िथा दलहन आयाि िएको र्थयो िने रू.43
करोड मूल्यको र्नयािि िएको र्थयो।
7.75 आर्थिक र्वर्ि 207८/7९ को फागुनसम्म रू.1 अबि २6 करोड बराबरको मासु, माछा र
ियारी माछामासु आयाि िएको छ। अजघल्लो आर्थिक र्वर्िमा यस्िो आयाि रू.1 अबि २४
करोड रहेको र्थयो।
7.76 चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म जचयाको र्नयािि रू.२ अबि २2 करोड र कफीको र्नयािि
रू.४ करोड ८२ लाख रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा यस्िो र्नयािि क्रमशः रू.३
अबि र रू.५ करोड ५२ लाख रहेको र्थयो।
7.77 आर्थिक र्वर्ि 207८/7९ को फागुनसम्म रू.1 अबि 47 करोड बराबरको दुग्ध पदाथि िथा
पशुिन्त्य खाद्य उत्पादन आयाि िएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा यस्िो आयाि
रू.1 अबि 36 करोड बराबरको रहेको र्थयो।
र्वन िथा िू-सिं रक्षण
7.78 द्धर्वश्वको कुल िूिागको ३०.८ प्रर्िशि र्वन क्षेरले ओगेटेको छ। िनसङ््याको आधारमा
प्रर्ि व्यजक्त 0.6 हेक्टर र्वन क्षेर र ४२२ र्वटा रुखहरू पदिछन्। र्छमेकी राि चीनको कुल
िू-िागको २२.१ प्रर्िशि र्वन क्षेर रहेको छ। दजक्षण एर्सयाली रािहरूमध्ये सबैिन्त्दा बढी
र्वन क्षेर िूटानको ७२.5 प्रर्िशि रहेको छ िने सबैिन्त्दा कम पाद्धकस्िानको १.9 प्रर्िशि
114
रहेको छ। नेपालमा झाडी िथा बुट्यान बाहेक ४०.4 प्रर्िशि र्वन क्षेर रहेको छ िने प्रर्ि
व्यजक्त 0.2 हेक्टर र्वन क्षेर र 111 र्वटा रुखहरू पदिछन्।
ु हरूको र्वन क्षेरको जस्थर्ि

िार्लका ७(च): र्छमेकी मुलक
राि र्वन क्षेर (प्रर्िशि)
ु ान
िट ७२.5
नेपाल ४०.4
श्रीलङ्का ३३.०
चीन २२.१
िारि २१.५
बिलादे श 11.0
अफगार्नस्िान २.१
पाद्धकस्िान १.9
स्रोिः र्वन िथा र्वािार्वरण मन्त्रालय, 2078
7.79 नेपालमा र्वन क्षेरले ५९ लाख ६२ हिार हेक्टर र अन्त्य झाडी िथा बुट्यान क्षेरले ६ लाख
४८ हिार हेक्टर िू-िाग ओगटे को छ। कुल िू-िागको ४०.४ प्रर्िशि र्वन र ४.४ प्रर्िशि
झाडी िथा बुट्यान क्षेर गरी कुल र्वन क्षेर ४४.८ प्रर्िशि रहेको छ। नेपालको िू-धरािलीय
आधारमा सबैिन्त्दा बढी र्वन क्षेर मध्य-पहाडमा छ िने सबैिन्त्दा कम िराईमा रहेको छ।
7.80 हालसम्म १२ राद्धिय र्नकुञ्ज, १ र्वन्त्यिन्त्िु आरक्ष, १ र्सकार आरक्ष र ६ सिं रक्षण क्षेर समेि
२० सिं रजक्षि क्षेरहरू रहेका छन्। नेपालको कुल ३४ हिार ४ सय 20 र्वगि द्धक.र्म.
अथािि ् २३.४ प्रर्िशि िू–िाग सिं रजक्षि क्षेर प्रणालीको रूपमा रहेको छ। साथै १० र्वन
सिं रक्षण क्षेर अन्त्िगिि १ लाख ९२ हिार 27.४३ हेक्टर र्वन क्षेर व्यर्वस्थापन गररएको
छ।
7.81 ु िर 1१ र्वनस्पर्ि उद्यानहरू
र्वनस्पर्िहरूको स्र्वस्थानीय र परस्थानीय सिं रक्षण गनि मुलक
स्थापना िई 683 हेक्टरमा 1 हिार 22 र्वनस्पर्ि प्रिार्िहरूको परस्थानीय सिं रक्षण िएको
छ िसमध्ये 10 र्वनस्पर्ि प्रिार्ि सिं कटापन्न एर्विं लोपोन्त्मुख प्रिार्ि रहेका छन्।
7.82 २०७८ असारसम्ममा २२ हिार 6 सय 82 सामुदाद्धयक र्वन उपिोक्ता समूह माफिि २4
लाख 90 हिार 1 सय 94 हेक्टर र्वन क्षेरको व्यर्वस्थापन िएको छ। गररबीको रे खामुर्न
रहेका समुदायको िीद्धर्वकोपाििनमा सुधार र र्वन सिं रक्षणमा समेि टे र्वा पुर्याउन ७ हिार 7
सय 31 समूहलाई ४4 हिार 3 सय ९९ हेक्टर र्वन कर्वुर्लयर्ि र्वनको रूपमा हस्िान्त्िरण
िएको छ।
7.83 २०७८ फागुनसम्म १ हिार 37 मध्यर्विी िथा सिं रजक्षि क्षेरमा सामुदाद्धयक र्वन गठन
गररएको छ। सो क्षेरले कररब 2 लाख 11 हिार 2 सय 13.० हेक्टर क्षेरफल ओगटे को
छ। त्यसैगरी, 88 मध्यर्विी कर्वुर्लयर्ि र्वन माफिि 440.७ हेक्टर र्वन क्षेर व्यर्वस्थापन
115
गररएको छ। सिं रजक्षि क्षेर व्यर्वस्थापनबाट मध्यर्विी क्षेर िथा सिं रक्षण क्षेरमा बस्ने ११
लाख ४२ हिार ५ सय ९९ िनसङ््या लािाजन्त्र्वि िएका छन् ।
िार्लका ७(छ): आर्थिक र्वर्ि 207७/7८ को अन्त्त्यसम्ममा र्वनहरूको द्धर्वर्वरण

कुल र्वन क्षेर सिं रजक्षि क्षेर र्वाद्धहरको र्वन क्षेर सिं रजक्षि क्षेर
र्वन व्यर्वस्थापन
क्षेरफल क्षेरफल क्षेरफल
पिर्ि सङ््या सङ््या सङ््या
(हे क्टर) (हे क्टर) (हे क्टर)
सामुदाद्धयक र्वन 22682 2490194 22645 2278981 1037 211213.02
साझेदारी र्वन 31 75614 31 75614 0 0
कर्वुर्लयर्ि र्वन 7976 45841.74 7888 45401 88 440.74
गररबमूखी
7731 44398.74 7643 43958 88 440.74
कर्वुर्लयर्ि र्वन
व्यर्वसाद्धयक
245 1443 245 1443 0 0
कर्वुर्लयर्ि र्वन
धार्मिक र्वन 186 2896.57 179 2809.14 7 87.43
र्निी र्वन 5460 4451 5460 4451 0 0
र्वन सिं रक्षण
10 192027.43 10 192027.43 0 0
क्षेर
स्रोि: र्वन िथा र्वािार्वरण मन्त्रालय, २०७8
7.84 फेर्वािाल सिं रक्षणको लार्ग १२३ र्वगि द्धकलोर्मटर क्षेरलाई सिं रजक्षि िलाधार क्षेर घोर्णा
िार्लका ७(ि): र्वन्त्यिन्त्िुको सङ््याको जस्थर्ि

र्वन्त्यिन्त्िु र्वर्ि (सन् मा)
द्धर्वर्वरण २००५ २००९ २०११ २०१२ २०१३ २०१४ २०१५ २०१६ २०१८
बाघ - १२१ - - १९८ - - - २३५
अनाि - - २३७ २५९ - ३५७ - ४३२ ४४१
गैंडा ४१० - ४३४ - - ६४५ - - -
कृष्णासार - - - २८५ ३०० २७४ २३० २५२ ३२६

स्रोि: र्वन िथा र्वािार्वरण मन्त्रालय, २०७८
पुनश्च: कोष्ठकमा ररक्त रहेको र्वर्ि सो र्वन्त्यिन्त्िुको गणना निएको अर्वर्ध हो।
7.85 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म कुल १३ र्वटा आयोिनालाइि र्वन क्षेरको कुल
61७ हेक्टर िग्गा उपलधध गराइएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा 33 र्वटा द्धर्वकास
आयोिनालाई र्वन क्षेरको 1,215 हेक्टर िग्गा उपलधध गराइएको र्थयो। २०७८
फागुनसम्म द्धर्वर्िन्न द्धर्वकास आयोिनालाई र्वन क्षेरको 18 हिार 5 सय 2३ हेक्टर िग्गा
उपलधध गराइएको छ।
116
7.86 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्ममा 1५ लाख ४० हिार श्रमददन रोिगारी र्सििना
िएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा र्वन क्षेरका द्धर्वर्िन्न द्धक्रयाकलापहरूबाट 5१ लाख
९७ हिार श्रमददन रोिगारी र्सििना िएको र्थयो।
7.87 िर्डबुटी उत्पादन िथा प्रशोधन कम्पनी र्लर्मटे डद्वारा चालु आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को
फागुनसम्म 7.8 टन सुगजन्त्धि िेल र 30 लाख 50 हिार 9 सय 68 थान हर्विल केयर
उत्पादन िएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा ४६.६ टन सुगजन्त्धि िेल र 64 लाख
74 हिार 6 सय 13 थान हर्विल केयर उत्पादन िएको र्थयो।
7.88 चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म राद्धिय हर्वेररयम िथा र्वनस्पर्ि प्रयोगशालामा ५,308
र्वनस्पर्ि प्रिार्िका १ लाख ७० हिार हर्वेररयमका नमूनाहरूको सिं रक्षण गरी र्नयर्मि
व्यर्वस्थापन गररएको छ।आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8 मा 93 हिार 3 सय 37 हर्वेररयम
नमूनाहरूको र्डजिटाइिेशन कायि सम्पन्न िएको छ।आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8 को फागुनसम्म
20 हिार ५ सय ५ र्वटा हर्वेररयम नमूनाहरूको र्डजिटाइिेशन गररएको र्थयो। हाल सम्म
1 लाख 15 हिार 7 सय 17 हर्वेररयम नमूनाहरूको र्डजिटाइिेशन िएको छ। आर्थिक
र्वर्ि 2077/78 सम्म 63 हिार 5 सय 88 र्डजिटाइज्ड हर्वेररयम नमूना अनलाइन
अपलोड गररएको छ।
िार्लका ७(झ): नमूना परीक्षणको सङ््या

द्धर्वर्वरण २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७7/78 2078/79*
हर्वेररयम नमूनाको
५९४७ १२५७७ 30070 30005 22380
र्डिीटाइिेसन सङ््या
द्धर्वश्लेर्ण, प्रमाणीकरण िथा
र्सफाररस गररएका १६६७ १६१८ 1507 1265 937
िर्डबुटी नमूनाको सङ््या
स्रोि: र्वन िथा र्वािार्वरण मन्त्रालय, २०७८ *फागुनसम्म
7.89 आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 को फागुनसम्म 937 र्वटा िर्डबुटीिन्त्य नमूनाको द्धर्वश्लेर्ण,
प्रमाणीकरण िथा र्सफाररस गररएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७7/०७8 मा १,721 र्वटा
िर्डबुटीिन्त्य नमूना र सारित्र्वको द्धर्वश्लेर्ण, प्रमाणीकरण गरी र्नयाििका लार्ग सहिीकरण
गररएको र्थयो।
7.90 र्वनस्पर्ि स्रोिको र्नरन्त्िर अध्ययन, अनुसन्त्धान िथा सर्वेक्षण माफिि प्राप्त ि्याङ्कअनुसार
२०७८ फागुनसम्म नेपालको रै थाने र्वनस्पर्िको 293 प्रिार्ि अर्िलेजखकरण िएको छ।
यसैगरी नेपालमा 5,3०9 प्रिार्ि फूलफुल्ने र 6,०83 प्रिार्ि फूल नफुल्ने र्वनस्पर्ि रहेको
छ।
7.91 आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 को फागुनसम्म रािपर्ि च ुरे िराई मधेस सिं रक्षण कायिक्रम अन्त्िगिि
98 र्वटा गल्छी/पद्धहरो र्नयन्त्रण, 38 र्वटा िूर्मगि िल पुनििरण र सिहमुर्नको पानी
उपयोग, 14.59 द्धक.मी नदी िथा खोला द्धकनारा जस्थरीकरण/व्यर्वस्थापन, 20 स्थानमा
117
िालिलैया/र्समसार सिं रक्षण िथा व्यर्वस्थापन र 10 स्थानमा पयािपयिटन प्रर्वििनका लार्ग
सिं रचना र्नमािण िएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8 मा रािपर्ि च ुरे िराई मधेस सिं रक्षण
कायिक्रम अन्त्िगिि ३७ जिल्लाका २९ र्वटा मु्य नदी प्रणालीमा 138 र्वटा गल्छी पद्धहरो
र खहरे र्नयन्त्रण 23.69 द्धक.र्म. नदी खोला द्धकनारा व्यर्वस्थापन , 56 र्वटा िूर्मगि िल
पुनििरण िथा सिहमुर्नको पानी उपयोग र 90.20 हेक्टर कृद्धर् र्वन प्रणाली प्रर्वििन गररएको
र्थयो।
काठको आयाि र उत्पादन
7.92 आर्थिक र्वर्ि २०७8/७९ को फागुनसम्म १ करोड ४३ लाख क्यूर्बक द्धफट काठ उत्पादन
िएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा र्निी र राद्धिय र्वन गरी कुल १ करोड ९४ लाख
२४ हिार क्यूर्बक द्धफट गोर्लया काठ उत्पादन िएको र्थयो।
7.93 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म १0 हिार ६ सय ७७ चट्टा दाउरा उत्पादन
उत्पादन िएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा राद्धिय र्वनबाट १0 हिार 5 सय ८2
चट्टा दाउरा उत्पादन िएको र्थयो।
सिं रजक्षि क्षेरबाट प्राप्त आम्दानी
7.94 चालु आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुन मसान्त्िसम्म 2 अबि 26 करोड 33 लाख
रािश्व सङ्कलन िएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा रू. 4 अबि 6 करोड रािश्व सङ्कलन
िएको र्थयो। सो रािश्व सिं रजक्षि क्षेरको प्रर्वेश शुल्क, सरकारद्वारा व्यर्वजस्थि र्वनको काठ
दाउरा िथा िर्डबुटी एर्विं अन्त्य गैरकाष्ठ र्वन पैदार्वार र्बक्रीबाट प्राप्त रािश्व, प्रदुर्ण र्नयन्त्रण
शुल्क, िररर्वानाबाट प्राप्त रािश्व र प्रदुर्ण शुल्क आददबाट सङ्कलन िएको हो।
118
िार्लका ७(ञ): सिं रजक्षि क्षेर भ्रमण गने पयिटक सङ््या र सिं रजक्षि क्षेरबाट सङ्कर्लि रािस्र्व
भ्रमण गने पयिटकको सङ््या सिं रजक्षि क्षेरबाट सङ्कलन िएको
(आन्त्िररक/बाह्य) रािस्र्व (रू.हिारमा)
२०७८/७९*
२०७7/७8 134054 3257
२०७६/७७ 500537 378300
२०७५/७६ ७०६१११ ७३९८९६
२०७४/७५ ३४९१९३ ३५०५४४
२०७३/७४ ६०४०९१ ५५२७३६
२०७२/७३ ३८९२२३ ३५०२०३
२०७१/७२ ५१७०९५ ५३८७१०
२०७०/७१ ५५८५७७ ५३०८५२
२०६९/७० ५१०२०५ ४७१३३८
२०६८/६९ ५०२०९२ १८६९७४
२०६७/६८ ४५५२३७ २४८५०४
२०६६/६७ ३८१७८९ १४०३८३
२०६५/६६ ३४९१९५ १३५४२८
२०६४/६५ २९१०४० ११७८९८

२०६३/६४ २४५९१० ९४५५७
स्रोि: र्वन िथा र्वािार्वरण मन्त्रालय, 2078
िूर्मसुधार
7.95 आर्थिक र्वर्ि 2078 फागुनसम्म बाँकी रहेका 221 स्थानीय िहको िू-उपयोग नक्सा/डाटा
ियार िई सबै स्थानीय िहलाई नक्सा/डाटा हस्िान्त्िरण गररएको छ।
7.96 र्निी स्र्वार्मत्र्वको िग्गाको र्लखि ७ लाख ८४ हिार पाना स्क्यार्नि िएको छ। िूर्म
सुधार िथा सूचना व्यर्वस्थापन प्रणाली र नागररक एप एकीकृि िई िग्गाधनी स्र्वयिंले आफ्नो
िग्गा र रोक्काको द्धर्वर्वरण हेन ि सद्धकने प्रद्धर्वर्ध द्धर्वकास गररएको छ। यसबाट िग्गा
प्रशासनसम्बन्त्धी सेर्वा अनलाइन प्रद्धर्वर्धबाट सरल सहल र पारदशी ढिं गबाट प्राप्त गनि सद्धकने
व्यर्वस्था लागू िएको छ।
7.97 207८ फागुनसम्म 35 नापी कायािलयहरूमा “मेरो द्धकत्ता” प्रणाली र नेपाल िू-सूचना प्रणाली
लागू गररएको छ। यसबाट सेर्वाग्राहीले अनलाइन प्रद्धर्वर्धबाट नापनक्सासम्बन्त्धी सेर्वा प्राप्त
गनि र घरमै बसी द्धकत्ता नापी नक्सा प्राप्त गनि सक्ने छन् ।
119
7.98 आर्थिक र्वर्ि 2078/79 को फागुनसम्म द्धर्वशेर् नापी 10 हिार 9 सय 33 हेक्टर,
गाउँ धलक नापी 3०८ हेक्टर, पुन: नापी 1,11१ हेक्टर गरी िम्मा 12 हिार 3 सय ५2
हेक्टर नापनक्सा सम्पन्न िएको छ। साथै, पुिाि द्धर्विरणिफि पुनः नापीबाट ६०१, गाउँ
धलकबाट ११ हिार १ सय ४१, द्धर्वशेर् नापीबाट ७,९२३ गरी िम्मा १९ हिार ६ सय
६५ िग्गाधनी पूिाि द्धर्विरण गररएको छ।
7.99 आर्थिक र्वर्ि 2078/79 मा िूर्मसम्बन्त्धी समस्या समाधान आयोग द्धर्वघटन िई राद्धिय िूर्म
आयोग गठन िएको छ। सो आयोगबाट िूर्मद्धहन दर्लि, िूर्महीन सुकुम्बासी र अव्यर्वजस्थि
बसोबासीहरूको व्यर्वस्थापन गनि ४१९ स्थानीय िहसँग सम्झौिा िएको छ िने ६८ स्थानीय
िहमा नापनक्साङ्कन कायि िएको छ। साथै, र्सन्त्धुली, जचिर्वन र झापामा १५२ िग्गाधनी
पूिाि द्धर्विरण समेि गररएको छ। द्धर्वगिको आयोगबाट पूणि हुन नसकेका 50 अधुरा कायि
सम्पन्न गरी िग्गाधनी पूिाि द्धर्विरण गररएको छ।
120
8. उद्योग, र्वाजणज्य, आपूर्िि, पयिटन र सिं स्कृर्ि
8.1 ु को उद्योग, र्वाजणज्य र आपूर्िि क्षेरलाई सबल र सुदृढ िुल्याउँ दै औद्योर्गक द्धर्वकासका
मुलक
लार्ग औद्योर्गक र्वािार्वरण र्नमािण गनि नीर्िगि, कानुनी, सिं रचनागि सुधार र प्रद्धक्रयागि
सरलीकरण गनुक
ि ा साथै एकल द्धर्वन्त्दु सेर्वा शुरूर्वाि गररएको छ। औद्योर्गक उत्पादन र्वृद्धि
गरी आयाि प्रर्िस्थापन िथा र्नयािि र्वृद्धि गनि र आपूर्िि प्रणालीलाइि थप व्यर्वजस्थि गनि
द्धर्वर्िन्न कायिक्रमहरू सिालन िइरहेका छन्।
उद्योग क्षेर
8.2 गि आर्थिक र्वर्िको िुलनामा आर्थिक र्वर्ि 207८/7९ मा उत्पादनशील उद्योगको कुल
मूल्य अर्िर्वृद्धि ६.१४ प्रर्िशिले र्वृद्धि हुने अनुमान छ। चालु आर्थिक र्वर्िको कुल गाहिस््य
उत्पादनमा उत्पादनशील उद्योग क्षेरको योगदान 5.६५ प्रर्िशि हुने अनुमान छ। कुल
गाहिस््य उत्पादनमा औद्योर्गक उत्पादनको योगदान गि पाँच आर्थिक र्वर्िमा र्वाद्धर्क
ि और्ि
५.५३ प्रर्िशि रहेको छ।
8.3 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म ८,६५६ उद्योग मध्ये ठू ला, मझौला र साना
उद्योगको द्धहस्सा क्रमशः 1४.७ प्रर्िशि, २२.९ प्रर्िशि र 6२.४ प्रर्िशि रहेको छ। त्यसैगरी
२०७८ फागुनसम्मको कुल लगानी रू. २२ खबि ८४ अबि मध्ये ठू ला, मझौला र साना
उद्योगको द्धहस्सा क्रमशः ८५.२ प्रर्िशि, ९.६ प्रर्िशि र 5.२ प्रर्िशि रहेको छ।
8.4 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा कोर्िड-१९ सङ्क्रमण िोजखम कम हुदै गएकोले कुल लगानी
प्रर्िबििामा र्वृद्धि िएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा लगानी प्रर्िबििा रू.१ खबि
५६ अबि ६४ करोड रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुन मसान्त्िसम्ममा उक्त
प्रर्िबििा ४६.० प्रर्िशिले बढे र रू. २ खबि २८ अबि पुगक
े ो छ।
8.5 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ सम्म स्थाद्धपि ठु ला, मझौला र साना उद्योगमा कुल लगानी रू.
२२ खबि ८४ अबि र कुल रोिगारी ६ लाख २८ हिार ९ सय ८० रहेको र्थयो। आर्थिक
र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म यस्िा उद्योगमा कुल लगानी रू. 2५ खबि १२ अबि र
कुल रोिगारी ६ लाख ४८ हिार ३५ रहेको अनुमान छ। प्रर्ि उद्योग औसि रोिगारी ७५
हुने अनुमान छ।
8.6 गि आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्मको िुलनामा यस आर्थिक र्वर्िको सोही अर्वर्धमा कुल र्वैदेजशक
लगानी प्रर्िबििामा २४.८ प्रर्िशिले र्वृद्धि िई रू. ३१ अबि ८३ करोड पुगेको छ।
पर्छल्लो दश र्वर्िमा रू. ३ खबि २० अबि िन्त्दा बढी र्वैदेजशक लगानी प्रर्िबििा प्राप्त िएको
छ।
121
िार्लका ८(क): उद्योग दिाि द्धर्वर्वरण (लगानी रू. करोडमा)
* प्रस्िाद्धर्वि
उद्योगको प्रर्ि उद्योग
स्केल कुल लगानी ँ ी
जस्थर पुि ँ ी
चालु पुि रोिगारी
सङ््या रोिगारी
(िना)
ठू ला
1272 214116.700 200748.258 13368.442 174953 138
उद्योग
मझौला
1983 24149.248 16930.365 7267.033 177214 89
उद्योग
साना
5401 12940.064 7473.014 5481.740 295868 55
उद्योग
िम्मा 8656 251206.012 225151.638 26117.214 648035 75
स्रोिः उद्योग द्धर्विाग, 207८ * आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ फागुनसम्ममा
8.7 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म दिाि िएका उद्योगको सङ््याको आधारमा
उत्पादनमूलक उद्योग ३७.४ प्रर्िशि, सेर्वामूलक उद्योग २6.६ प्रर्िशि र पयिटन उद्योग
२१.९ प्रर्िशि, ऊिािमूलक उद्योग ५.५ प्रर्िशि रहेका छन् िने अन्त्य उद्योग ८.६ प्रर्िशि
रहेका छन्।
िार्लका ८(ख) : उद्योग र्वगीकरणअनुसार दिाि र लगानी (रू.करोडमा)

उद्योगको र्वर्गिकरण सङ््या कुल लगानी ँ ी
जस्थर पुि ँ ी
चालु पुि * रोिगारी
कृद्धर् िथा र्वनिन्त्य 514 3716.39 3139.36 588.83 39071
पूर्वािधार 62 5235.85 5080.13 155.72 3963
ऊिािमूलक 481 147742.42 144983.01 2759.42 38292
सूचना प्रशारण िथा

88 726.89 583.22 143.675 5511
सिार
उत्पादनमूलक 3243 53773.37 40635.80 13184.63 342989
खर्नि 70 700.71 587.83 113.09 7296
सेर्वा 2299 19909.45 12475.14 7438.91 133877
पयिटन 1899 19400.94 17667.16 1732.96 77036
िम्मा 8656 251206.01 225151.64 26117.21 648035
स्रोिः उद्योग द्धर्विाग, २०७८ *आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ फागुनसम्म

8.8 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ फागुनसम्म ऊिािमूलक उद्योगमा सबैिन्त्दा बढी ५८.८ प्रर्िशि
लगानी प्रर्िबििा प्राप्त िएको छ। उत्पादनमूलक उद्योगमा यस्िो प्रर्िबििा 21.4 प्रर्िशि
रहेको छ िने सूचना, प्रसारण िथा सिार एर्विं खर्नि क्षेर दुबैमा गरी लगानी प्रर्िबििा ०.3
प्रर्िशि मार रहेको छ।
122
8.9 पर्छल्लो दश आर्थिक र्वर्िमध्ये आर्थिक र्वर्ि 2074/75 मा सबैिन्त्दा बढी र आर्थिक र्वर्ि
20७३/७४ मा सबैिन्त्दा कम लगानी प्रर्िबििा प्राप्त िएको छ।
ि रूपमा स्र्वीकृिी प्राप्त उद्योगमा िएको लगानी प्रर्िबििा

चाटि ८(क): द्धर्वगि १० र्वर्िमा र्वाद्धर्क
(रू. करोडमा)
४००००
३५०५९
३५०००
२८७८१ २८३३५
३००००
२५००० २२८३६
२०००० १६३१७ १५२६३ १५६६४

१३८७५
१५००० ११९६० १२१०१
१००००
५०००
स्रोिः उद्योग द्धर्विाग, २०७८ * २०७८/७९ को फागुनसम्म
द्धर्वदे शी लगानी
8.10 २०७८ फागुनसम्म लगानी बोडि नेपालबाट ३२ ठू ला पूर्वािधार पररयोिनामा रू. ११ खबि
71 अबि बराबरको लगानी स्र्वीकृि िएको छ। आर्थिक र्वर्ि 2077/78 मा ५ र्वटा
पररयोिनामा कुल रू. 1 खबि ३५ अबि ८१ करोड बराबरको लगानी स्र्वीकृर्ि िएकोमा
चालु आर्थिक र्वर्िको प्रथम आठ मद्धहनामा ३ र्वटा पररयोिनाको लार्ग कुल ८२ अबि ४७
करोड ९३ लाखको लगानी स्र्वीकृर्ि प्राप्त िएको छ।
8.11 २०७८/७९ फागुनसम्म उद्योग द्धर्विागमा ५ हिार ३ सय ८४ उद्योगमा रू. ३ खबि ९६
अबि ५३ करोड बराबरको द्धर्वदे शी लगानी स्र्वीकृर्ि िएको छ िसबाट २ लाख ७८ हिार
९ सय ७५ रोिगारी र्सििना हुने अनुमान छ।
8.12 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा उद्योग द्धर्विागबाट 1८५ उद्योगहरूमा रू. ३२ अबि १७
करोडको द्धर्वदे शी लगानी प्रर्िबििा प्राप्त िएको र्थयो। चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनमसम्म
उद्योग द्धर्विागबाट 1४९ उद्योगहरूमा रू. ३१ अबि ८३ करोडको द्धर्वदे शी लगानी प्रर्िबििा
प्राप्त िएको छ। िसबाट ९ हिार ५ रोिगारी र्सििना हुने अनुमान रहेको छ।
123
ि रूपमा कुल प्रस्िाद्धर्वि द्धर्वदे शी लगानी (रू. करोडमा)
चाटि ८(ख): र्वाद्धर्क
४००००
३५०५९
३५०००
२८७८१ २८३३५
३००००
२२८३६
२५०००
२०००० १६३१७ १५२६३ १५६६४

१३८७५
१५००० ११९६० १२१०१
१००००
५०००
स्रोिः उद्योग द्धर्विाग, 2078 *आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ फागुनसम्म
8.13 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म उद्योग द्धर्विागमा दिाि िएका र्वैदेजशक लगानीको
स्र्वीकृर्ि पाएका उद्योगहरूमध्ये ऊिािमूलक उद्योग ३२.९ प्रर्िशि, सेर्वामूलक उद्योग २२.४
प्रर्िशि, पयिटन उद्योग २०.५ प्रर्िशि र उत्पादनमूलक उद्योग 1६.३ प्रर्िशि रहेका छन्।
र्नमािण उद्योगमा एक प्रर्िशि िन्त्दा कम लगानी स्र्वीकृर्ि िएको छ। रोिगारी र्सििनाको
प्रर्िबििा उत्पादनमूलक उद्योगमा सबैिन्त्दा बढी छ िने पूर्वािधार उद्योगमा सबै िन्त्दा कम
िार्लका ८(ग): र्वगीकरणका आधारमा द्धर्वदे शी लगानी स्र्वीकृि िएका उद्योगहरूको द्धर्वर्वरण
कुल द्धर्वदे शी लगानी

र्वगीकरण सङ््या प्रस्िाद्धर्वि रोिगारी
(रू.करोडमा)
कृद्धर् िथा र्वनिन्त्य 295 819 10846
र्नमािण 46 298 3226
ऊिािमूलक ९१ 13040 11890
सूचना, प्रसारण िथा सिार प्रद्धर्वर्धमा आधाररि 119 1194 6299
उत्पादनमूलक 1239 6478 104885
खर्नि 72 798 8786
सेर्वा 1770 8892 75616
पयिटन 1752 8134 62427
कुल 5384 39653 283975

स्रोिः उद्योग द्धर्विाग, 207८ *आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ फागुनसम्ममा
124
8.14 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म स्र्वीकृि र्वैदेजशक लगानी मध्ये ऊिािमूलक क्षेरमा
३२.९ प्रर्िशि, सेर्वा क्षेरमा २२.४ प्रर्िशि, पयिटन क्षेरमा २०.५ प्रर्िशि र उत्पादनमूलक
क्षेरमा १६.3 प्रर्िशि रहेको छ। पूर्वािधार क्षेरका उद्योगमा सबैिन्त्दा कम र्वैदेजशक लगानी
प्राप्त िएको छ।
8.15 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म द्धर्वदे शी लगानीको स्र्वीकृर्ि पाएका उद्योगमध्ये
कुल लगानीको आधारमा सबैिन्त्दा बढी चीनको 4९.७ प्रर्िशि र त्यसपर्छ िारिको २५.०
प्रर्िशि रहेको छ। उद्योग सङ््याको आधारमा समेि सबैिन्त्दा बढी चीनको 3६.६ प्रर्िशि
र िारिको १५.१ प्रर्िशि रहेको छ।
िार्लका ८(घ): दे शगि रूपमा द्धर्वदे शी लगानी

कुल द्धर्वदे शी लगानी
दे श सङ््या प्रस्िाद्धर्वि रोिगारी
चीन 1971 1970 93649
िारि 815 991 74075
यु.एस.ए 433 154 19469
दजक्षण कोररया 362 128 12094
र्ब्रद्धटश िजििन टापु 17 111 2326
यु.के. 191 77 11193
र्सिं गापुर 56 75 3816
क्यानाडा 47 33 2478
िापान 277 33 10485
स्र्वीिरल्याण्ड 61 30 1600
अन्त्य ११५५ ३६४ ५२९३०
िम्मा ५३८५ ३९६६ २८४११५
स्रोिः उद्योग द्धर्विाग, 207८ *आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ फागुनसम्म
8.16 स्थानीयस्िरमा उद्यमशीलिाको द्धर्वकासको लार्ग सिार्लि लघु उद्यम द्धर्वकास कायिक्रमबाट
आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म ५० हिार ४३ िना सम्िाद्धर्वि लघु उद्यमी
पद्धहचान िएको छ। यसमध्ये ४९ हिार १ सय १३ िना सम्िाद्धर्वि लघु उद्यमी छनौट िइि
२१ हिार ७ सय ७५ िनाले उद्यमशीलिा द्धर्वकास िार्लम प्राप्त गरे का छन्।उद्यमशीलिा
िार्लम र्लएकामध्ये १४ हिार ५ सय १८ िना लघु उद्यमी बनेका छन्। यस कायिक्रम
अन्त्िगिि लघु उद्योग स्थापना िथा स्िरोन्नर्िका लार्ग ७४६ स्थानीय िहमा १,२६८ िना
उद्यम द्धर्वकास सहिकिािहरू पररचार्लि िएका छन्।
8.17 २०७८ फागुनसम्म ५ लाख ५५ हिार ७ सय ७६ लघु, घरे ल ु िथा साना उद्योगहरू दिाि
िई ३० लाख ८ हिार ३ सय ६९ को रोिगारी र्सििना िएको िथा प्रर्ि उद्योग प्रस्िाद्धर्वि
रोिगारी कररब ५.४ िना रहेको अनुमान छ।
125
8.18 २०७८ फागुनसम्म दिाि िएका कम्पनीको सङ््या २ लाख ८३ हिार ३ सय ५८ रहेको
छ।
8.19 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म थप २१ हिार ९ सय २ कम्पनीहरू दिाि िएका
छन्। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को सोही अर्वर्धमा १८ हिार ६ सय ३८ कम्पनीहरू दिाि
िएका र्थए। आर्थिक र्वर्ि 2077/78 मा २६ हिार ५ सय ५ कम्पनीहरू दिाि िएका
र्थए। कोर्िड-१९ को कारण आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा कम्पनी दिाि सङ््यामा उल्ले्य
कमी आएकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ दे जख कम्पनी दिाि सङ््या बढ्दै गएको छ।
चाटि ८(ग) : कम्पनी दिािको सङ््या
26505
25486
30000
22278
21902
25000
18638
18663
20000 14818
12475
10530
10040
10092
15000
10000
5000
स्रोिः कम्पनी रजििारको कायािलय, २०७८ *आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ फागुनसम्म
औद्योर्गक क्षेर
8.20 लगानीमैरी र्वािार्वरण र्सििना गनि, उद्योगको द्धर्वकास र द्धर्वस्िार गनि, उपलधध स्रोि साधनको
महत्तम पररचालन गनि, उत्पादन र उत्पादकत्र्वमा र्वृद्धि गनि र रोिगारीका अर्वसरहरूको
र्सििना गनि सक्षम र सबल औद्योर्गक पूर्वािधार आर्वश्यक छ। साथै, औद्योर्गक लागि कम
गनि औद्योर्गक पूर्वािधारले महत्त्र्वपूणि िूर्मका र्नर्वािह गदिछ।
8.21 २०७८ फागुनसम्म १० औद्योर्गक क्षेरर्िर स्थाद्धपि ६९१ उद्योगमध्ये ६३६ उद्योग
सिालनमा रहेका छन् िने ३२ र्नमािणाधीन र २३ बन्त्द अर्वस्थामा रहेका छन् । सिालनमा
रहेका उद्योगहरूबाट १९ हिार १ सय ५३ िनाले प्रत्यक्ष रोिगारी प्राप्त गरे का छन्।
8.22 २०७८ फागुनसम्म १० र्वटा औद्योर्गक क्षेरमा नेपाल सरकारको िफिबाट कररब रू.2 अबि
७५ करोड ९० लाख र र्निी क्षेरको कररब रू.५७ अबि २३ करोड गरी रू.५९ अबि ९८
करोड ९० लाख लगानी िएको छ l
126
8.23 हरे क प्रदे शमा औद्योर्गक क्षेर स्थापना गने नीर्िअनुसार प्रदे श निं. १ को दमक-झापा, बागमिी
प्रदे शको मयूरधाप-हेटौंडा र शजक्तखोर-जचिर्वन, लुजम्बनी प्रदे शको मोर्िपुर-बुटर्वल, लक्ष्मीपुर-
दाङ र नौबस्िा-बाँके िथा सुदूरपजश्चम प्रदे शको किनपुर-दै िी गरी ७ औद्योर्गक क्षेर घोर्णा
िई प्रारजम्िक कायि अगार्ड बढे को छ।
औद्योर्गक ग्राम
8.24 ग्रामीण क्षेरमा उद्यम र्सििनामा टे र्वा पुर्याउन औद्योर्गक ग्रामलाई रुपान्त्िरणकारी आयोिनाको
रूपमा आत्मसाि गररएको छ। सबै स्थानीय िहमा औद्योर्गक ग्राम स्थापना गने लक्ष्य
रहेकोमा २०७८ फागुनसम्म १०५ स्थानीय िहमा औद्योर्गक ग्राम घोर्णा िएका छन्।
8.25 औद्योर्गक ग्रामको कुल र्नमािण लागिको ४० प्रर्िशि र्वा ३ करोड मध्ये िुन रकम कम
हुन्त्छ सो रकम नेपाल सरकारको िफिबाट औद्योर्गक ग्राम घोर्णा िएका स्थानीय िहलाई
अनुदान उपलधध गराउने व्यर्वस्था रहेको छ।
द्धर्वशेर् आर्थिक क्षेर
8.26 र्नयाििमूलक उद्योगलाइि एकै स्थानबाट पूर्वािधार लगायिका सेर्वाहरू उपलधध गराउन
ु का ५ स्थानमा द्धर्वशेर् आर्थिक क्षेर स्थापना गने लक्ष्य रहेको छ। २०७८ फागुनसम्म
मुलक
िैरहर्वा र र्समरामा द्धर्वशेर् आर्थिक क्षेर स्थापना िएका छन् िने पाँचखालमा पूर्वािधार र्नमािणको
कायि अगार्ड बढे को छ। िैरहर्वा द्धर्वशेर् आर्थिक क्षेरमा २०७८ फागुनसम्म ७ उद्योग
सिालनमा आएका छन्।
बौद्धिक सम्पजत्त
8.27 २०७८ फागुनसम्ममा उद्योग द्धर्विागमा औद्योर्गक बौद्धिक सम्पजत्तका रूपमा ५७ हिार ८
सय ३१ ट्रेडमाकि, ८२ पेटेन्त्ट र २७९ र्डिाइन दिाि िएका छन्। दिाि िएका कुल
ट्रेडमाकिको सङ््या मध्ये स्र्वदे शी र द्धर्वदे शी ट्रेडमाकिको सङ््या क्रमश: ५२.७ प्रर्िशि र
४७.३ प्रर्िशि रहेको छ।
127
िार्लका ८(ङ): औद्योर्गक बौद्धिक सम्पजत्तको द्धर्वर्वरण
ट्रेडमाकि सङ््या पेटेन्त्ट सङ््या र्डिाइन सङ््या
स्र्वदे शी द्धर्वदे शी कुल स्र्वदे शी द्धर्वदे शी कुल स्र्वदे शी द्धर्वदे शी कुल
2065/66 सम्म 16662 12715 29377 31 39 70 38 43 81

2066/67 889 675 1564 1 0 1 0 0 0
2067/68 850 657 1507 1 0 1 0 0 0
2068/69 456 1230 1686 1 0 1 4 3 7
2069/70 1473 1089 2562 1 0 1 13 1 14
2070/71 1084 920 2004 0 0 0 1 0 1
2071/72 1080 992 2072 1 0 1 6 5 11
2072/73 1032 1366 2398 0 0 0 8 3 11
2073/74 1020 1260 2280 0 0 0 5 16 21
2074/75 1047 1224 2271 2 0 2 4 4 8
2075/76 1256 1175 2431 2 0 2 21 7 28
2076/77 1552 1511 3063 0 0 0 7 15 22
2077/78 1042 1361 2403 3 0 3 7 49 56
2078/79* 1024 1189 2213 0 0 0 13 6 19
िम्मा 30467 27364 57831 43 39 82 127 152 279
स्रोिः उद्योग द्धर्विाग, २०७८ *आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ फागुनसम्म
खानी िथा उत्खनन

8.28 दे शर्िर रहेका खानी यद्धकन गनि नक्साङ्कन, अन्त्र्वेर्ण र उत्खननको कायि अगार्ड बढे को छ।
द्धर्वगिमा गररएको खर्निको अध्ययन र अन्त्र्वेर्णबाट १४ जिल्लामा कररब ७० करोड टन
प्रमाजणि, २० करोड टन अधिप्रमाजणि िथा ३७ करोड टन सम्िाव्य गरी कररब १ अबि २७
करोड टन च ुनढु िा अन्त्र्वेर्ण िएको छ। हाल १५ लाख टन प्रर्ि र्वर्ि क्षमिाको २६ र्समेन्त्ट
उद्योग सिालनमा छन्। ५ र्समेन्त्ट उद्योगहरू र्नमािणाधीन अर्वस्थामा रहेका छन् । हाल
ि ४५ लाख टन (मागको ९० प्रर्िशि) र्समेन्त्ट स्र्वदे शमै उत्पादन िई र्समेन्त्टमा नेपाल
आत्मर्नििर बन्त्दै गएको छ।
8.29 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा च ुनढु िा-२, माबिल-१, साधारण र्नमािणमुखी खर्नि बालुर्वा-१,
िामा-१ र काओर्लन क्ले-१ गरर ६ खर्निहरूको उत्खनन् प्रस्िार्व स्र्वीकृि िई अनुमर्ि
प्रदान गररएको छ|
8.30 व्यर्वजस्थि शहरी द्धर्वकास र फोहर मैला व्यर्वस्थापनका लार्ग िू-इजन्त्िर्नयररि िथा िू-
र्वािार्वरणीय अनुसन्त्धान कायि अन्त्िगिि काठमाडौं उपत्यका, पोखरा, र्वुटर्वल, िैरहर्वा, हेटौंडा,
धरान, द्धर्वराटनगर, सुखेि, नेपालगञ्ज, िनकपुर, धनगढी, महेन्त्द्रनगर, िरिपुर, द्धर्वदुर, िलेश्वर,
दमक, दमौलीको सर्वेक्षण कायि सम्पन्न िएको छ। बददियाको गुलररयामा १०० र्वगि द्धक.मी.
128
क्षेरमा व्यर्वजस्थि शहरी द्धर्वकास र फोहर मैला व्यर्वस्थापनका लार्ग िू-ईजञ्जर्नयररि िथा िू-
र्वािार्वरणीय अध्ययन कायि सम्पन्न िएको छ।
8.31 पेट्रोर्लयम पदाथि अन्त्र्वेर्ण अन्त्िगिि हाल दै लेखमा टोपो जियोलोजिकल सिे, जियोकेर्मकल
सिे, म्याग्नेटोटे लररक सिे िथा साईजस्मक सिे कायि सम्पन्न िएका छन्।
8.32 द्धहमाली श्रृङ्खलाको िूकम्पीय अध्ययन गनि र्सजस्मक स्टे सन स्थापना गने कायि शुरू िएको
छ। त्यसैगरी िूकम्पको अर्िलेखन गरी ि्याङ्क सङ्कलन गने र सोको द्धर्वश्लेर्ण गरी िद्धर्वष्यमा
आउन सक्ने िूकम्पहरूको पुनरार्वृजत्त समय र द्धहमालयको बनोटबारे ज्ञान हार्सल गने कायि
शुरू िएको छ। यसबाट िूकम्पीय सूचनाहरूको गुणस्िर अर्िर्वृद्धि िई िूकम्पको स्थान,
समय र गद्धहराइको सूचना यकीन गनि िथा प्रिार्वकारी रूपमा सूजचि गने क्षमिा हार्सल
िएको छ। साथै, ४ रे क्टर स्केल िन्त्दा मार्थका िूकम्पीय िरिहरूको सिार माध्यमबाट
र्नयर्मि रूपमा सूचना प्रेद्धर्ि गने गररएको छ।
गुणस्िर िथा नापिौल

8.33 उपिोग्य र्वस्िु िथा सेर्वाको गुणस्िरमा उपिोक्तालाइि आश्वस्ि पानि िथा गुणस्िरीय र्वस्िु
उपलधध गराउन द्धर्वर्िन्न द्धक्रयाकलापहरू सिालन गररएका छन्।हाल िी.आइ.र्सट, र्बिुलीको
िार, ग्यास च ुल्होको पाइप र र्समेन्त्टको लार्ग ग्रेर्डिं ङसम्बन्त्धी नेपाल गुणस्िर अर्नर्वायि गररएको
छ। आर्थिक र्वर्ि 207८/7९ को फागुनसम्म १0 नेपाल गुणस्िरहरू प्राद्धर्वर्धक सर्मर्िबाट
पाररि िएको छ िने 48 र्वस्िुमा नेपाल गुणस्िर प्रमाण जचन्त्ह प्रदान गररएको छ। त्यसैगरी,
नेपाल गुणस्िर प्रमाण जचन्त्ह प्राप्त गरे का उद्योगहरूबाट ३८१ नमूनाहरू सङ्कलन गररएको
छ। २084 द्धर्वर्िन्न नमूनाहरूको रासायर्नक िथा िौर्िक परीक्षण िथा द्धर्वश्लेक्षण गररएको
छ। 9७6 नापिौल यन्त्रहरूको क्यार्लब्रे सन गररएको छ।
8.34 उपिोक्ता हक द्धहि सिं रक्षण गनि आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म 3,224 पेट्रोर्लयम
द्धर्विरण पम्प िाँच, 5,465 ट्याक्सीको र्मटर िाँच िथा 699 ट्याङ्कर िाँच गररएको
छ।साथै, 15 हिार 8 सय 94 व्यापारी/व्यर्वसायीको नापिौल िथा नाप्ने िौलने यन्त्र
िाँच गररएको छ िने 11 हिार 8 सय 3 लाई अर्नयर्मि नापिौल िथा नाप्ने िौलने
यन्त्र प्रयोग गरे र्वापि् कारर्वाही गररएको छ।
8.35 र्वैज्ञार्नक नापिौल प्रयोगशाला र िौर्िक िथा रसायर्नक द्धर्वश्लेर्ण प्रयोगशालाको द्धर्वस्िार
िएको छ। गुणस्िर प्रयोगशाला, क्यार्लब्रे सन प्रयोगशाला, प्रणाली प्रमाणीकरण िथा र्वस्िु
प्रमाणीकरणको अन्त्िरािद्धिय मान्त्यिाले र्नरन्त्िरिा पाएको छ। नेपाल गुणस्िर जचन्त्ह अद्धङ्कि
र्वस्िु उत्पादन गनि अनुमर्ि र्लएको उद्योगहरूको गुणस्िरीय र्वस्िु उत्पादन क्षमिा अर्िर्वृद्धि
िएको छ।
129
र्वाजणज्य क्षेर
8.36 काठमाडौंको चोिारमा सुक्खा बन्त्दरगाह र्नमािणकायि सम्पन्न िई सिालनमा आएको छ।
यसबाट व्यापार सहिीकरणमा थप टे र्वा पुग्ने अपेक्षा छ।
8.37 िारिसँग सन् २००४ मा िएको रे ल सेर्वा सम्झौिाको सन् २०२१ िुन २९ मा लेटर अफ
एक्सचेन्त्ि (Letter of Exchange) द्वारा नेपाल िारि रे ल सम्झौिामा सिं शोधन गररएको छ।
यसबाट मालर्वस्िु ढु र्वानीमा नेपाललाई लाि पुग्ने दे जखन्त्छ।
8.38 कोरला सुक्खा बन्त्दरगाह र्नमािणको लार्ग सम्िाव्यिा अध्ययन (Prefeasibility study) सम्पन्न
िई द्धर्वस्िृि आयोिना प्रर्िर्वेदन (DPR) र र्वािार्वरणीय असर मूल्याङ्कन (EIA) को कायि अगार्ड
बढे को छ।
8.39 २०७८ फागुनसम्म िम्मा १८ हिार ७ सय ५१ व्यापाररक फमि दिाि िथा नद्धर्वकरण
गररएको छ। यसमध्ये प्राइिेट फमि १६ हिार ४ सय ६४, साझेदारी ९ सय ८, एिेन्त्सी
९८ र कम्पनी १२ सय ८१ रहेका छन् । अजघल्लो आर्थिक र्वर्िको सोही अर्वर्धमा २०
हिार ६ सय ३९ फमि दिाि िथा नर्वीकरण िएका र्थए।
8.40 िारिको रािधानी नयाँ ददल्लीमा आयोिना िएको “िारि अन्त्िरािद्धिय व्यापार मेला, २०२१”
२०७८ कार्ििक २७ दे जख मिंर्सर ११ मा ६ नेपाली फमि/कम्पनीहरूको सहिार्गिा रहेको
र्थयो।
आपूर्िि िथा उपिोक्ता सिं रक्षण

8.41 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म दुगम
ि द्धहमाली िथा पहाडी २४ दुगम
ि जिल्लाहरूका
िोद्धकएका स्थानहरूमा 16 हिार 6 सय 5८ मेद्धट्रक टन खाद्यान्न ढुर्वानी गरी र्बक्री
द्धर्विरणको व्यर्वस्था गररएको छ।
8.42 २०७८ फागुनसम्ममा खाद्य व्यर्वस्था िथा व्यापार कम्पनी र्लर्मटे डले नेपाल सरकारले िारी
गरे को र्नर्ेधाज्ञा अर्वर्धिर खाद्यान्न र्बक्रीमा 20 प्रर्िशि छु ट ददएको र यस अर्वर्धमा 1,61७
मेद्धट्रक टन खाद्यान्न र्बक्रीबाट ५१ हिार ७ सय ६७ उपिोक्ता लािाजन्त्र्वि िएका छन्।
8.43 राद्धिय खाद्य सुरक्षा िण्डारमा २०७८ फागुनसम्म 21 हिार 3 सय 39 मेद्धट्रक टन र
साकि खाद्य सुरक्षा बैंङ्कमा 8 हिार मेद्धट्रक टन खाद्यान्न मौज्दाि रहेको छ।
8.44 दशै, र्िहार र छठलाई लजक्षि गरी खाद्य व्यर्वस्था िथा व्यापार कम्पनी र्लर्मटे डका दे शिरका
कायािलय र 25 द्धर्वर्िन्न स्थानका र्बक्री केन्त्द्रहरूबाट सहुर्लयि मूल्यका पसलहरू सिालन
8.45 नेपाल सरकारको नीर्िबमोजिम कणािली प्रदे शमा िन्त्म र मरणमा 20 के.िी. चामल र्नःशुल्क
द्धर्विरण हुँदै आएको छ।
8.46 नेपाल सरकारद्वारा िोकेको २२ दुगम
ि जिल्लामध्ये २०७८ फागुनसम्म १७ जिल्लाको ६१
स्थानमा आयोर्डनयुक्त नुन ढुर्वानी गररएको छ।
130
8.47 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा पेट्रोर्लयम पदाथिको कुल आयाि मध्ये ५९ प्रर्िशि र्डिेल,
२१ प्रर्िशि पेट्रोल, १७ प्रर्िशि एल.द्धप.िी. रहेको छ। सबैिन्त्दा कम मद्धट्टिेल एक प्रर्िशि
र हर्वाई इन्त्धन पाँच प्रर्िशि आयाि िएको छ।
8.48 नेपालगञ्जमा नेपाल आयल र्नगम र्लर्मटे डले अत्याधुर्नक पेट्रोल पम्प र्नमािण गरी सिालनमा
ल्याएको छ।
8.49 दे शिरका ६० एल.द्धप.ग्यास उद्योगहरूको िण्डारण क्षमिा कररर्व ८,१२३ मेद्धट्रक टन रहेको
ु को कररर्व ५ ददनको खपि धान्न सक्ने अर्वस्था छ। सबैिन्त्दा बढी
छ। यसबाट मुलक
बागमिी प्रदे शमा ४,५३९ मेद्धट्रक टन िण्डारण क्षमिा रहेको छ।
8.50 प्रादे जशक सिं रचनाबमोजिम प्रत्येक प्रदे शमा कम्िीमा एक एक र्वटा अन्त्िरािजष्ट्रय स्िरको ९०
ददनको माग धान्त्न सक्ने िण्डारण गृह र्नमािण गने कायि अगार्ड बढे को छ। पोखरामा
र्डिलको 10 हिार द्धकलोर्लटर क्षमिाको िण्डारण गृह र्नमािण कायि सम्पन्न िएकोछ।
िैरहर्वामा 350 द्धकलोर्लटर क्षमिाको हर्वाई इन्त्धन िण्डारण गृह र्नमािण कायि सम्पन्न िएको
छ। यसैगरी िद्रपुर, िनकपुर र दाङ एयरपोटिमा ६०/६० द्धकलो र्लटर क्षमिाको हर्वाई
ईन्त्धन िण्डारण गृह र्नमािण कायि सम्पन्न िएको छ।
िार्लका ८ (च): पेट्रोर्लयम पदाथिको आयाि एर्विं द्धर्वक्री द्धर्वर्वरण

आयािीि
२०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८ २०७८/७९
पररमाण
पेट्रोल
253381 316195 238755 407270 488675 566827 512128 591700 486072
(द्धक.र्ल.)
र्डिेल 1696202
808567 956719 789922 1319873 1588869 1714905 1473536 1134360
मद्धट्टिेल 23584
18409 20439 14203 20082 22337 25004 18924 10848
एद्धटफ 72264
125678 142373 78680 164976 197220 200108 137424 101172
एलपीिी
232660 258299 217579 312644 370560 429609 449063 477752 352090
(मे.टन)
र्बक्री
२०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८ २०७८/७९
पररमाण
पेट्रोल
251451 314857 239434 402278 484781 562866 507786 587677 481687
र्डिेल
811100 940558 784196 1297066 1597551 1702157 1453592 1698427 1137368
मद्धट्टिेल
19064 19481 14891 19855 22311 25086 19212 23427 11215
एद्धटफ
123527 141675 80207 162875 194358 200137 138680 70400 98012
एलपीिी
232660 258299 217579 312644 370560 429609 449063 477752 352090
(मे.टन)
स्रोिः उद्योग, र्वाजणज्य िथा आपूर्िि मन्त्रालय, २०७८
र्निी क्षेर द्धर्वकास

8.51 ु को द्धर्वकासमा र्निी क्षेरको अग्रणी िूर्मका रहेको छ। सन् 1990 को शुरुदे जख
मुलक
अर्वलम्र्वन गररएको उदार आर्थिक नीर्िका कारण नेपालमा र्निी क्षेरको द्धर्वकासले िीब्रिा
पाएको हो। नेपालको सिं द्धर्वधानले अर्वलम्र्वन गरे को िीन खम्र्वे अथि नीर्ि िथा आर्वर्धक
131
योिनाहरूले समेि र्निी क्षेरलाई आर्थिक द्धर्वकासको मूल सिं र्वाहकको रूपमा स्र्वीकार गरे को
छ। र्निी क्षेरका द्धक्रयाकलाप बढ्दै गएको कारण नेपालको अथििन्त्र र रोिगारी
क्रर्मकरूपमा द्धर्वस्िार हुँदै गएको छ।
8.52 कुल जस्थर लगानीमा र्निी क्षेरको लगानी दुई र्िहाई िन्त्दा बढी रहेको छ। पर्छल्लो १०
आर्थिक र्वर्िमा र्निी क्षेरको जस्थर लगानी कुल जस्थर लगानीको र्वाद्धर्क
ि औसि ७१.६
8.53 र्निी क्षेरबाट सिार्लि उद्योगमध्ये सिं ्याको आधारमा ६२.४ प्रर्िशि द्धहस्सा साना उद्योग,
२२.९ प्रर्िशि द्धहस्सा मझौला उद्योग र १४.७ प्रर्िशि द्धहस्सा ठू ला उद्योगले ओगटे का
छन्।
8.54 द्धर्वक्रम सम्र्वि् 2044 साल िन्त्दा अजघ 28 हिार 6 सय 60 प्रर्िष्ठानहरू रहेकोमा िीन
दशकपछी यस्िो सिं ्या बढे र ९ लाख २३ हिार ३ सय ५६ पुगेको छ। सबैिन्त्दा बढी
प्रर्िष्ठान सेर्वा क्षेरमा ८५.५ प्रर्िशि, दििीय क्षेरमा ११.९ प्रर्िशि र प्राथर्मक क्षेरमा २.७
प्रर्िशि प्रर्िष्ठान रहेका छन्।
िार्लका ८(छ): क्षेरअनुसार प्रर्िष्ठान र सिं लग्न िनशजक्त (सङ््यामा)

क्षेर प्रर्िष्ठान सिं लग्न िनशजक्त
प्राथर्मक क्षेर 24892 114136
दद्विीयक क्षेर 109433 560755
सेर्वा क्षेर 789031 2553566
िम्मा 923356 3228457
स्रोि: राद्धिय आर्थिक गणना-२०७५
8.55 द्धर्वक्रम सम्र्वि् 2044 साल िन्त्दा अजघ प्रर्िष्ठानहरूमा 3 लाख 38 हिार 6 सय 39
िनशजक्त सिं लग्न रहेकोमा िीन दशकपर्छ यस्िो सङ््या बढे र ३२ लाख २८ हिार ४ सय
५७ पुगेको छ। कुल रोिगारीमध्ये ७९.१ प्रर्िशि सेर्वा क्षेर, १७.४ प्रर्िशि दद्विीय क्षेर
र ३.५ प्रर्िशि प्राथर्मक क्षेरले ओगटे को छ।
8.56 कुल प्रर्िष्ठानमध्ये सबैिन्त्दा धेरै बागमिी प्रदे शमा ३०.६ प्रर्िशि र सबैिन्त्दा कम कणािली
प्रदे शमा ६.६ प्रर्िशि रहेका छन् ।
132
िार्लका ८(ि): प्रदे शगिरूपमा रहे का प्रर्िष्ठान (सङ््यामा)
प्रदे श प्रर्िष्ठान प्रदे शगि द्धहस्सा (प्रर्िशिमा)
प्रदे श निं. 1 168518 18.25
मधेश 117670 12.74
बागमिी 282920 30.64
गण्डकी 100684 10.90
लुजम्बनी 147789 16.01
कणािली 42807 4.64
सुदूरपजश्चम 62968 6.82
नेपाल 923356 १००.००
8.57 र्निी क्षेरका प्रर्िष्ठानमा आबि िनशजक्त मध्ये पुरुर्को सिं ्या उच्च रहेको छ। कुल
रोिगारीमा ६२.३ प्रर्िशि पुरूर् र ३७.७ प्रर्िशि मद्धहला िनशजक्त आबि रहेका छन्।
िार्लका ८ (झ): प्रदे शअनुसार सिं लग्न िनशजक्त

प्रदे श पुरुर् मद्धहला िम्मा
प्रदे श निं. १ 324037 220042 544079
मधेश 268279 86715 354994
बागमिी 731783 486714 1218497
गण्डकी 185400 147072 332472
लुजम्बनी 306892 167372 474264
कणािली 70814 48137 118951
सुदूरपजश्चम 125032 60168 185200
िम्मा 2012237 1216220 3228457
8.58 प्रदे शगिरूपमा प्रर्िष्ठानमा सिं लग्न िनशजक्तमध्ये बागमिी प्रदे शमा सबैिन्त्दा बढी ३७.७
प्रर्िशि र कणािली प्रदे शमा सबैिन्त्दा कम ३.७ प्रर्िशि िनशजक्त रोिगारीमा आबि रहेका
छन्। उद्योग प्रर्िष्ठानहरू बागमिी प्रदे शमा अर्धकेजन्त्द्रि िएको कारणले यस्िो रोिगारी
बागमिी प्रदे शमा उच्च रहेको छ।
133
िार्लका ८ (ञ): व्यर्वसाय शुरू गरे को र्वर्ि, प्रर्िष्ठानहरूको सङ््या र सिं लग्न िनशजक्त
व्यर्वसाय शुरू गरे को र्वर्ि प्रर्िष्ठान सिं लग्न िनशजक्त
र्वर्ि नखुलेको 25748 93465
2044 साल िन्त्दा अगाडी 28660 338639
2045-2049 15269 105426
2050-2054 31387 212874
2055-2059 39872 225869
2060-2064 80484 343577
2065-2069 168029 620074
2070 78482 208914
2071 61206 169129
2072 86412 220989
2073 109365 261647
2074-2075 198442 427854
िम्मा 923356 3228457
8.59 र्निीकरण िथा आर्थिक उदारीकरणको अर्वलम्बनसँगै र्निी क्षेरबाट सिार्लि प्रर्िष्ठानको
सिं ङ््यामा समेि उल्ले्य र्वृद्धि िएको दे जखन्त्छ। द्धर्वक्रम सम्र्वि् २०४५ दे जख २०४९
सम्मको अर्वर्धमा १५ हिार २ सय ६९ प्रर्िष्ठान स्थापना िएका र्थए। २०५० सालमा
र्निीकरण ऐन िारी िएपर्छ प्रर्िष्ठानहरूको सिालनमा र्निी क्षेरको सहिार्गिा द्धर्वक्रम
सम्र्वि् २०५० दे जख २०५४ सम्मको अर्वर्धमा १०५.५ प्रर्िशिले र्वृदि िई ३१ हिार ३
सय ८७ पुगेको दे जखन्त्छ।
पयिटन िथा सिं स्कृर्ि
पयिटन
8.60 कोर्िड-१९ महामारीको कारण अजघल्लो र्वर्िको िुलनामा सन् २०२० मा पयिटक आगमन
कररर्व ८१.० प्रर्िशिले घटे र २ लाख ३० हिार ८५ मार रह्यो। साथै, सन् २०२१ मा
यस्िो सङ््या ३४.३ प्रर्िशिले घटे र १ लाख ५० हिार ९ सय ६२ रहेको छ। यो सङ््या
सन् १९७७ पर्छकै सबैिन्त्दा न्त्यून हो।
134
चाटि ८(घ): पयिटक आगमन सङ््या (हिारमा) र र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा)
(सन् २०२१ सम्ममा)
१२०० ६०.०
१००० ४०.०
२०.०
८००
सिं ्या (हिारमा) ०.०
६०० -२०.०
४०० -४०.०
-६०.०
२०० -८०.०
० -१००.०
हर्वाई मागि स्थलमागि र्वृद्धिदर (दायाँ अक्ष)
स्रोिः सिं स्कृर्ि, पयिटन िथा नागररक उड्डयन मन्त्रालय, 2078
8.61 सन् २०२१ मा द्धर्वदे शी पयिटकबाट प्राप्त िएको द्धर्वदे शी मुद्रा आििन ४६.० प्रर्िशिले घटे र
रू.१३ अबि ५० करोड ११ लाख रहेको छ। सन् २०२१ मा प्रर्ि पयिटकको औसि बसाइ
१५.५ ददन र प्रर्िददन प्रर्ि पयिटक खचि ४८ डलर रहेको छ। यस्िो खचि सन् २०२० को
िुलनामा २६.१ प्रर्िशि न्त्यून हो।
8.62 सन् २०२१ मा नेपाल र्िर्रएका पयिटक मध्ये ६६.८ प्रर्िशि र्बदा, मनोरञ्जन, यारा, १०.३
प्रर्िशि पर्वििारोहण/साहर्सक यारा/पदयारा, ७.४ प्रर्िशि िीथियारा र १५.५ प्रर्िशि अन्त्य
द्धर्वर्िन्न उद्देश्यले नेपाल भ्रमण गरे का छन्। यारा उद्देश्यको आधारमा द्धर्वगि १० र्वर्िमा र्बदा,
मनोरञ्जन, यारा, पदयारा, पर्वििारोहण िथा िीथियारासम्बन्त्धी उद्देश्यले आउने पयिटकको
अनुपाि सबैिन्त्दा उच्च रहेको छ ।
चाटि ८(ङ): भ्रमणको उद्देश्यअनुसार पयिटक आगमन

(सन् २०२१)
11.5%
15.6%
12.4%
66.8%
मनोरन्त्िन पदयारा र पर्वििारोहण िीथियारी अन्त्य
स्रोिः सिं स्कृर्ि, पयिटन िथा नागररक उड्डयन मन्त्रालय, 2078
135
8.63 कुल पयिटक आगमनको सङ््याको आधारमा सन् २०२१ मा सबैिन्त्दा बढी पयिटक आउने
ु मा क्रमशः िारि ४२.८३ प्रर्िशि, सिं यक्त
५ मुलक ु राज्य अमेररका अमेररका १५.१३
प्रर्िशि, बेलायि ५.७४ प्रर्िशि, चीन ४.१० प्रर्िशि र बिलादे श ३.३४ प्रर्िशि रहेका
ु बाट आएका पयिटकको सङ््या कुल पयिटकको ७१ प्रर्िशि रहेको
छन्। यी पाँच मुलक
छ। नेपाल भ्रमण गने पयिटकहरूमा िारिीय पयिटकहरूको सङ््या सबैिन्त्दा बढी रहेको
छ।
चाटि ८(च): दे शगि रूपमा पयिटक आगमन सङ््या (सन् २०२१ मा)
िारि ६४६७२
अन्त्य २६०१३
म्यानमार २४४
थाईल्याड ५७६
चीन ६१९८
अमेररका २२८५४
श्रीलिं का ४६३
बेलायि ८६८०
द कोररया १२६३
अिेर्लया २४७७
िमिन २९२९
िापान ७८४
बिं गलादे श ५०४४
िान्त्स २८२९
मलेर्सया ३३१
क्यानाडा २४३८
नेदरल्याड १३०३
स्पेन ११५१
इटाली ६१३
० १०००० २०००० ३०००० ४०००० ५०००० ६०००० ७००००
स्रोिः सिं स्कृर्ि, पयिटन िथा नागररक उड्डययन मन्त्रालय, २०७८
8.64 बाह्य िथा आन्त्िररक पयिटकमध्ये अर्धकािंश पयिटकको भ्रमण गन्त्िव्य गौिमबुिको िन्त्मस्थल
लुजम्र्वनी हुने गरे को छ। सन् २०२१ मा लुजम्बनी भ्रमण गनेमा नेपाली 4 लाख 63 हिार
9 सय 63, िारिीय 43 हिार 7 सय 32 (स्थल मागि र हर्वाई मागि समेि गरी) र अन्त्य
ु का 1 हिार 1 सय 97 िना रहेका छन्। सन् २०२० मा लुजम्बनी भ्रमण गनेमा
मुलक
ु का
नेपाली १ लाख ९७ हिार २ सय ५२, िारिीय ३७ हिार २ सय ६ र अन्त्य मुलक
४५ हिार ४ सय ६९ िना रहेका र्थए। सन् २०२१ मा आन्त्िररक पयिटकहरूको लुजम्बनी
भ्रमण उत्साहिनक रहेको र िारिीय पयिटकको सङ््या 1७.५ प्रर्िशिले र्वृद्धि िएको छ।
ु बाट लुजम्बनी आउने पयिटकको सङ््या न्त्यून रहेको छ।
िथाद्धप, सन् २०२१ मा िेस्रो मुलक
8.65 चालु आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म होटल व्यर्वस्थापनिफि नेपाल पयिटन िथा
होटल व्यर्वस्थापन प्रर्िष्ठानबाट 221 िनशजक्त उत्पादन िएका छन्। २०७८ फागुनसम्म
यस सिं स्थाबाट पयिटन क्षेरसम्बन्त्धी िार्लम प्राप्त गने िनशजक्त ५7 हिार ७ सय ३९ पुगेको
136
छ। नेपाल पर्वििीय प्रजशक्षण प्रर्िष्ठानले २०७८ फागुनसम्ममा ३ हिार ३४ िनालाई द्धर्वर्िन्न
द्धर्वधामा पर्वििीय पयिटनसम्बन्त्धी िार्लम ददएको छ। द्धर्वक्रम सम्र्वि २०७४ बाट शुरु िएको
शैजक्षक कोर्ििफि 192 िना अध्ययनरि रहेका छन्।
8.66 द्धहमाल आरोहण गने पर्वििारोहण दलको सङ््या सन् २०२१ मा ७६२ रहेको छ। सन्
२०२० मा यस्िो सङ््या १५३ रहेको र्थयो। त्यसैगरी पर्वििारोहीको सङ््या सन् २०२०
को ४४७ बाट बढे र सन् २०२१ मा ३,४४६ पुगेको छ। कोर्िड-१९ को कारण
पर्वििारोहीको सङ््यामा िएको कमी सँगै पर्वििारोहणबाट प्राप्त हुने रोयल्टी सन् २०२० मा
रू.१ करोड ४९ लाख ७९ हिार मार सिं कलन िएकोमा सन् २०२१ पर्वििारोहीको
उत्तसाहिनक अगमनसँगै पर्वििारोहणबाट प्राप्त हुने रोयल्टीमा धयापक र्वृद्धिसँगै िई रू.६३
करोड ५२ लाख ४९ हिार सिं कलन िएको छ।
8.67 २०७७ फागुनसम्म िारे स्िरका होटल १४२ रहेकोमा २०७८ फागुनसम्म १६२ पुगक
े ो
छ। िारे स्िर बाहेकको पयिटकस्िरीय होटल, लि िथा ररसोटिको सङ््या २०७७ फागुनसम्म
१,१७१ रहेकोमा २०७८ फागुनसम्म १,१८३ पुगेको छ। यस अर्वर्धमा िारे स्िरका
होटलको शैया सङ््या १,८7५ थप िई 1५ हिार ७ सय ७५ पुगेको छ। त्यसैगरी,
िारे होटल बाहेक पयिटकस्िरीय होटल, लि िथा ररसोटिको शैया सङ््या ६८७ थप िई
३२ हिार ६ सय ३७ पुगेको छ। कुल शैया सङ््या २०७७ फागुनको िुलनामा ५.८
प्रर्िशिले र्वृद्धि िई २०७८ फागुनमा ४८ हिार ४ सय १२ पुगेको छ।
8.68 २०७८ फागुनसम्म दे शिरमा २४ र्वटा क्यार्सनो दिाि िई सिालनमा रहेका छन्। आर्थिक
र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म क्यार्सनोबाट रू.९१ करोड ६० लाख रोयल्टी प्राप्त िएको
छ।
8.69 २०७८ फागुनसम्म ५८ ट्रािल एिेन्त्सीहरू थप िई ३,८०१ पुगेको छ। २०७७ फागुनसम्म

यस्िो सङ््या ३,७४३ रहेको र्थयो। २०७७ फागुनसम्म २,७९७ ट्रेद्धकङ एिेन्त्सी दिाि
िएकोमा २०७८ फागुनसम्म २४ थप िई २,८२१ पुगक
े ो छ। चालु आर्थिक र्वर्िको
फागुनसम्म पाँच र्याजफ्टि एिेन्त्सी थप िइि २०७८ फागुनसम्म ८७ पुगेको छ। २०७८
फागुनसम्म पयिटक यािायाि सेर्वा व्यर्वसायीको सङ््या ८५ पुगेको छ।
8.70 २०७७ असारसम्म पयिटन द्धर्विाग र प्रदे श पयिटन कायािलयबाट समेि गरी ४,२४१ लाइि
टुर गाईड अनुमर्िपर िारी िएकोमा २०७८ फागुनसम्म यस्िो सङ््या ४,५५७ पुगेको
छ। २०७८ फागुनसम्म १७ हिार ७ सय ६६ ट्रेद्धकि गाईड अनुर्मिपर िारी िएकोमा
यस्िो सङ््या बढे र २०७८ फागनुसम्म १९ हिार १ सय ६६ पुगेको छ। आर्थिक र्वर्ि
२०७८/७९ को फागुनसम्ममा थप ४४ ररिर गाइडको अनुमर्िपर िारी िई २०७८
फागुनसम्म ३२४ अनुमर्िपर िारी िएको छ।
137
8.71 २०७८ फागुनसम्म नेपालमा अन्त्िरािद्धिय उडान िने र्वायुसेर्वाको सङ््या २२ रहेको छ।
त्यसैगरी, दिपक्षीय हर्वाई सेर्वा सम्झौिा िएका दे शहरूको सङ््या ४१ पुगेको छ िने दुइिफि
हर्वाई र्सट सङ््या कररब र्वाद्धर्क
ि ८० लाख र्सट रहेको छ। आन्त्िररकिफि उडान िने
र्वायुसेर्वाको सङ््या २० रहेको छ। र्नमािण सम्पन्न िएका द्धर्वमानस्थलको सङ््या ५३
रहेको छ। सबै मौसममा सिालन हुन सक्ने कालोपरे िएका द्धर्वमानस्थलको सङ््या ३७
पुगेको छ। यी मध्ये ३२ द्धर्वमानस्थल र्नयर्मि सिालनमा रहेका छन् ।
8.72 गौिम बुि अन्त्िरािद्धिय द्धर्वमानस्थलको र्नमािण कायि र अन्त्िरािद्धिय उडान सेर्वा सिालन गनि
क्यार्लब्रे शन (Calibration) लगायिका कायि सम्पन्न िएको छ। पोखरा अन्त्िरािद्धिय
द्धर्वमानस्थलको अर्धकािंश कायि सम्पन्न िई नेपाल सरकारलाई पोखरा अन्त्िरािद्धिय द्धर्वमानस्थल
हस्िान्त्िरण िएको छ।
8.73 अन्त्िर प्रदे श उडान अन्त्िगिि पोखरा-िरिपुर, पोखरा-धनगढी, पोखरा-नेपालगञ्ि, पोखरा-

िैरहर्वा, पोखरा-र्समरा हर्वाई उडान सिालन िई ५ प्रदे शसँग हर्वाई उडान सम्पकि द्धर्वस्िार
िएको छ।
8.74 सन् २०२० मा र्रि ुर्वन अन्त्िरािद्धिय द्धर्वमानस्थलमा आन्त्िररक उडानिफि यारु आर्वागमनको
सङ््या ११ लाख ५ हिार ८ सय ५८ रहेकोमा सन् २०२१ मा यस्िो सङ््या ६१
प्रर्िशिले बढे र १७ लाख ७९ हिार ५ सय ३९ पुगेको छ।
सिं स्कृर्ि
8.75 द्धर्वक्रम सम्र्वि् २०७२ को द्धर्वनाशकारी िूकम्पबाट उपत्यकाका ३ जिल्ला लगायि २५
जिल्लामा क्षर्िग्रस्ि िएका ९२० पूरािाजत्र्वक िथा सािंस्कृर्िक सम्पदाहरूको पुन:र्नमािण
िइरहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा १३८ सम्पदाको पुन:र्नमािण सम्पन्न िएको छ
िने आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म थप ५१ को पुन:र्नमािण िई हालसम्म ६४०
पूरािाजत्र्वक सम्पदा पुन:र्नमािण िएको छ।
8.76 हालसम्म उत्खनन् िथा अध्ययन कायि िफि ६ उत्खनन् िथा सिं रक्षण कायि मध्ये मोरिको
िेर्डयारी र रौिहटको पिौरा गरी २ र्वटाको उत्खनन कायि सम्पन्न िएको छ ।
138
9. शहरी द्धर्वकास, आर्वास िथा ऊिाि
9.1 शहरी द्धर्वकासिफि सघन शहरी द्धर्वकास कायिक्रम, नयाँ शहर आयोिना, स्माटि शहर, एक
शहर एक पद्धहचान, िनिा आर्वासका कायिक्रम िथा िर्वन र्नमािणका द्धर्वर्िन्न कायिक्रमहरू
सञ्चालन हुँदै आएका छन्। शहर एर्विं मानर्व बस्िीलाई समार्वेशी, सुरजक्षि, उत्थानशील एर्विं
ददगो बनाई द्धर्वपद् िोजखम न्त्यूनीकरणका लार्ग द्धर्वपद्को आर्थिक, मानर्वीय एर्विं पूर्वािधारको
क्षर्ि सारिूि रूपमा घटाउने र आधारिूि सेर्वा प्रर्वाहमा अर्वरोध घटाउने कायिलाई प्राथर्मकिा
ददइएको छ। िलद्धर्वद्युि द्धर्वकासमा सरकारी, सार्वििर्नक, र्निी साझेदारी िथा र्निी लगानी
प्रर्वििन गररएको छ।
9.2 िलद्धर्वद्युि आर्थिक द्धर्वकासको महत्त्र्वपूणि साधन हो। िलद्धर्वद्युि उत्पादनको उच्च सम्िाव्यिा
िएपर्न यस क्षेरमा िएको न्त्यून लगानीको कारण द्धर्वद्युि उत्पादन न्त्यून नै रहेको छ। आर्थिक
र्वर्ि 2078/79 को फागुनसम्म कुल िलद्धर्वद्युि िडान क्षमिा 2,205 मेगार्वाट पुगेको
छ। द्धर्वद्युि ग्रीडमा 94.० प्रर्िशि िनसङ््याको पहुँच पुगक
े ो छ। द्धर्वद्युि प्रशारण लाइन
(66 के.र्ि.र्वा सो िन्त्दा मार्थ) को कुल लम्बाई 4,795 सद्धकिट द्धक.र्म.पुगक
े ो छ।
शहरी द्धर्वकास
9.3 सघन शहरी द्धर्वकास कायिक्रम अन्त्िगिि िराई-मधेशका जिल्ला सदरमुकामहरूका पूर्वािधार
कायिक्रम अन्त्िगिि आर्थिक र्वर्ि 2078/79 को फागुनसम्म ९० द्धक.र्म. सडक स्िरोन्नर्ि
र ११५ द्धक.र्म. ड्रेन र्नमािण सम्पन्न िएको छ।
9.4 काठमाडौं उपत्यका र्िरका नदीहरूको सफाइ िथा सौन्त्दयीकरण कायिक्रममध्ये बागमिी
नदीमा २.३ द्धक.र्म. नदी र्नयन्त्रण कायि सम्पन्न िएको छ। टे कु जस्थि बागमिी नदी
द्धकनारमा अर्वजस्थि २८ धार्मिक, सािंस्कृर्िक िथा पूरािाजत्र्वक महत्त्र्वका धरोहरहरूको
पुन:र्नमािण कायि ६०.0 प्रर्िशि सम्पन्न िएको छ। बागमिी नदीमा सु्खायाममा समेि
न्त्यूनिम बहार्व कायम राख्ने उद्देश्यले र्नमािण शुरू गररएको धाप ड्याम र्नमािण कायि कररब
सम्पन्न िएको छ। आगामी आर्थिक र्वर्ि ड्याममा पानी िम्मा गरी द्धहउँ दमा पानी छोर्डने
व्यर्वस्था गररएको छ।
9.5 दे शिर २७ नयाँ शहर र १३ स्माटि शहरको पूर्वािधार र्नमािण कायि शुरू िएको छ।
शहरहरूको योिनाबि रूपमा एकीकृि द्धर्वकास गनि १८५ नगरपार्लकाहरूको एकीकृि शहरी
द्धर्वकास योिना ियार गररएको छ।
9.6 पुष्पलाल रािमागि र हुलाकी रािमागिका २७ स्थानमा नयाँ शहर द्धर्वकास कायिक्रम अन्त्िगिि
आर्थिक र्वर्ि 2078/79 को फागुनसम्म ३५ द्धक.र्म. सडक ट्रयाक खोल्ने/स्िरोन्नर्ि/ग्रािेल
139
गने कायि सम्पन्न िएको छ िने १८ द्धक.र्म. सडक कालो परे िएको छ। त्यसैगरी, २३
द्धक.र्म. सिह नालाको र्नमािणको कायि सम्पन्न िएको छ।
9.7 काठमाडौं उपत्यकामा उत्सििन हुने फोहरमैला व्यर्वस्थापनसम्बन्त्धी समस्याको स्थायी

समाधानको लार्ग र्नमािणाधीन बञ्चरे डाडाँ ल्यान्त्डद्धफल साईटको पद्धहलो चरणको ८०.0
प्रर्िशि र दोस्रो चरणको ९०.0 प्रर्िशि र्नमािण सम्पन्न िएको छ।
9.8 नर्वलपरासी पूर्व ि र रुकुम पूर्व ि जिल्ला सदरमूकामको पूर्वािधार द्धर्वकास गने कायिक्रममध्ये
नर्वलपरासी पूर्व ि सदरमुकामको पूर्वािधार र्नमािणको कायि ६५.0 प्रर्िशि सम्पन्न िएको छ।
साथै, सो क्षेरको मास्टर प्लान िथा िर्वनहरूको र्डिाईनको कायि अजन्त्िम चरणमा रहेको
छ।
9.9 काठमाडौंको साँखु मूलपानी क्षेर र िक्तपुरको खररपाटी र्सन्त्टीटार क्षेर (काठमाडौं इशान)
को एकलाख रोपनी, िक्तपुरको कटुञ्जे गुण्डु क्षेर (काठमाडौं आग्नेह) मा १० हिार रोपनी र
काठमाडौंको टोखा िारकेश्वर क्षेर (काठमाडौं उत्तर) क्षेरमा १० हिार रोपनीमा नयाँ उप-
शहर र्नमािणका लार्ग सम्िाव्यिा अध्ययन सम्पन्न िएको छ।
9.10 शहरी सडक मापदण्ड नेपाल सरकार मजन्त्रपररर्द्बाट स्र्वीकृि िई नेपाल रािपरमा प्रकाशन
िएको छ।
9.11 सघन शहरी द्धर्वकास कायिक्रम, क्षेरीय शहरी द्धर्वकास आयोिना, बागमिी सुधार आयोिना,
काठमाडौं उपत्यका द्धर्वकास प्रार्धकरण माफिि चालु आर्थिक र्वर्ि 2078/79 को
फागुनसम्ममा १३० द्धक.र्म. सडक कालो परे, १.२ द्धक.मी. ढल र्नमािण िथा १६२ द्धक.र्म.
सिह नाला र्नमािण सम्पन्न िएको छ।
आर्वास
9.12 िनिा आर्वास कायिक्रम अन्त्िगिि आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म ७३८
आर्वासहरूको र्नमािण सम्पन्न िएको छ।
9.13 जशक्षा, स्र्वास््य, पूर्वािधार र रोिगारीका अर्वसरसद्धहिको एकीकृि आधुर्नक सुरजक्षि बस्िी
ु ा ३५ पररर्वारको आर्वास र्नमािण कायि सम्पन्न िएको छ।
द्धर्वकास कायिक्रम अन्त्िगिि मुगम
डडेलधुराको परशुराम नगरपार्लकाका ३२ पररर्वारको लार्ग एकीकृि बस्िी र्नमािण कायि
िईरहेको छ।
9.14 2078 फागुनसम्म सुरजक्षि नागररक आर्वास कायिक्रम अन्त्िगिि ७५३ स्थानीय िहका १
लाख ८९ हिार २ सय ३० फुसका छानालाई िस्िापािाले द्धर्वस्थापन गनि आर्वास सङ््या
र्नधािरण िएको छ। यस अर्वर्धमा १ लाख ३७ हिार १५ लािग्राही छनौट िइसकेका छन्
140
िने १ लाख २६ हिार ६ सय ९८ लािग्राहीसँग सम्झौिा िएको छ। त्यसैगरी, २४ हिार
५ सय ९७ आर्वास इकाईहरूको र्नमािण सम्पन्न िएको छ।
िर्वन र्नमािण
9.15 २०७८ फागुनसम्म सङ्घीय सिं सद िर्वनको ४२.० प्रर्िशि, मन्त्री आर्वासको ७७.० प्रर्िशि,
प्रदे श प्रमुख िथा मु्यमन्त्री आर्वासको ७६.0 प्रर्िशि र प्रधानमन्त्री आर्वासको ९३.0
प्रर्िशि र्नमािण कायि सम्पन्न िएको छ। त्यसैगरी, मन्त्री र्नर्वास (दोस्रो चरणको) ३.0
प्रर्िशि र चण्डी दल िर्वनको ३.0 प्रर्िशि र्नमािण कायि सम्पन्न िएको छ।
9.16 लर्लिपुरको गोदार्वरीमा ३ हिार र रूपन्त्दे हीको बुटर्वलमा १ हिार २ सय व्यजक्त क्षमिाको
अन्त्िरािद्धिय सिाहलको र्नमािण कायि अजन्त्िम चरणमा पुगेको छ। यसैगरी, द्धर्वर्िन्न जिल्लामा
२६ सिाहल र्नमािणाधीन रहेका छन्।
9.17 शहरी द्धर्वकास, िर्वन र्नमािण र आर्वास अन्त्िगििका कायिक्रमको कायािन्त्र्वयनबाट आर्थिक र्वर्ि
२०७८/७९ को फागुनसम्ममा ३२ हिार ६ सय थप रोिगारी र्सििना िएको छ।
ऊिाि
9.18 २०७८ फागुनसम्म ९४ प्रर्िशि िनसङ््यामा द्धर्वद्युिको पहुँच पुगेको छ। २०७८
असारसम्म ९३ प्रर्िशि िनसङ््यामा द्धर्वद्युिको पहुँच पुगेको र्थयो।
9.19 २०७८ फागुनसम्म कुल िर्डि द्धर्वद्युि क्षमिा २०७8 असारको िुलनामा 30.9 प्रर्िशिले
े ो छ। २०७८ असारसम्म कुल िर्डि द्धर्वद्युि
र्वृद्धि िइि २ हिार 2 सय 5 मेगार्वाट पुगक
क्षमिा १ हिार ६ सय ८५ मेगार्वट रहेको र्थयो।
9.20 २०७८ फागुनसम्म कुल िर्डि द्धर्वद्युि क्षमिा २ हिार 2 सय 5 मेगार्वाटमध्ये िलद्धर्वद्युिबाट
2 हिार 22 मेगार्वाट, सौयि प्लान्त्टबाट 49.76 मेगार्वाट, थमिल प्लान्त्टबाट उत्पाददि
द्धर्वद्युि ५३.४ मेगार्वाट, र्वैकजल्पक ऊिाि प्रर्वििन केन्त्द्रद्वारा ७4 मेगार्वाट िथा जचनी र्मलबाट
सह-उत्पादन प्रद्धर्वर्ध माफिि 6 मेगार्वाट द्धर्वद्युि उत्पादन िएको छ। त्यसैगरी, नेपाल द्धर्वद्युि
प्रार्धकरणको स्र्वार्मत्र्वमा सञ्चार्लि द्धर्वद्युि पररयोिनाबाट 581 मेगार्वाट र र्निी क्षेरबाट
सञ्चार्लि द्धर्वद्युि पररयोिनाबाट 1 हिार 4 सय 40 मेगार्वाट राद्धिय ग्रीडमा िडान गररएको
छ।
9.21 २०७8 फागुनसम्म द्धर्वद्युि उपयोग गने ग्राहकको सङ््या 52 लाख 28 हिार (सामुदाद्धयक
सिं स्था बाहेक) पुगेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8 मा द्धर्वद्युि उपयोग गने ग्राहकको
सङ््या ४9 लाख 93 हिार (सामुदाद्धयक सिं स्थाबाहेक) रहेको र्थयो। सामुदाद्धयक सिं स्था
अन्त्िगिि द्धर्वद्युि उपयोग गने ग्राहकको सङ््या कररर्व ५ लाख 80 हिार रहेको छ।
141
9.22 २०७८ फागुनसम्म राद्धिय प्रसारण लाइन (६६ के.िी. र सो िन्त्दा मार्थ) ४ हिार ७ सय
९५ सद्धकिट द्धकलोर्मटर पुगेको छ िने द्धर्विरण लाइन (३३ के.िी. र सो िन्त्दा कम) १
लाख ६3 हिार 2 सय 2 द्धकलोर्मटर पुगेको छ। २०७७ फागुनसम्म प्रसारण लाइन (६६
के.िी. र सो िन्त्दा मार्थ) ४ हिार ५ सय ७३ सद्धकिट द्धकलोर्मटर िथा द्धर्विरण लाइन १
लाख ६७ हिार १९१ द्धकलोर्मटर रहेको र्थयो।
9.23 चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म िारिबाट 757 र्गगार्वाटघण्टा द्धर्वद्युि आयाि िएको छ
िने 183 र्गगार्वाटघण्टा बराबरको द्धर्वद्युि र्नयािि िएको छ। गि आर्थिक र्वर्िमा द्धर्वद्युिको
माग पूर्ििको लार्ग िारिबाट कुल २ हिार ८ सय २६ र्गगार्वाटघण्टा द्धर्वद्युि आयाि िएको
र्थयो। साथै, गि आर्थिक र्वर्ि 44 र्गगार्वाटघण्टा द्धर्वद्युि र्नयािि िएको र्थयो।
9.24 २०७८ असारसम्म १ हिार ३ सय ८8 मेगार्वाट द्धर्वद्युि उत्पादन क्षमिा रहेकोमा २०७८
फागुनसम्म २ हिार २३ मेगार्वाट द्धर्वद्युि क्षमिा रहेको छ।
9.25 २०७८ फागुनसम्ममा 26 जिल्लामा द्धर्वद्युिीकरण पुगेको छ। 2079 असारसम्ममा थप 8

जिल्ला समेि गरी ३४ जिल्लामा द्धर्वद्युिीकरणको कायि सम्पन्न हुनेछ।
9.26 नेपाल सरकारको समृि नेपाल सुखी नेपाली अर्ियानको प्रिार्वकारी कायािन्त्र्वयन गनि द्धर्वक्रम
सम्र्वि्२०७५-८५ को अर्वर्धलाई ऊिाि िथा िलस्रोि दशकको रूपमा मनाउन मागिजचर
िारी गरी कायािन्त्र्वयनमा ल्याइएको छ।
9.27 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ र २०७८/७९ को फागुनसम्मको ि्याङ्क द्धर्वश्लेर्ण गदाि द्धर्वद्युिको
माग र आपूर्ििबीच सन्त्िुलन कायम िएको दे जखन्त्छ।
9.28 चालु आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को अन्त्त्यसम्म 18 र्वटा द्धर्वद्युि आयोिनाहरू सम्पन्न िई
कुल 843 मेगार्वाट थप िलद्धर्वद्युि उत्पादन हुनेछ। आगामी आर्थिक र्वर्ि २०७९/८० मा
सम्पन्न हुने 43 र्वटा आयोिनाहरूबाट थप 713 मेगार्वाट िलद्धर्वद्युि उत्पादन हुने अनुमान
छ।
9.29 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म ४०० के.िी., २२० के.िी. िथा १३२ के.िी.
िोल्टे िस्िरका प्रसारण लाइन द्धर्वस्िारिफि ९ र्वटा आयोिनाहरूको िम्मा 593 सद्धकिट
द्धक.र्म. मध्ये 154.87 सद्धकिट द्धक.र्म. र्नमािण कायि सम्पन्न िएको छ।
9.30 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ फागुनसम्म र्निी क्षेरका िलद्धर्वद्युि कम्पनीहरूलाई थप 318.४
मेगार्वाट िर्डि क्षमिा बराबरको िम्मा १७ र्वटा िलद्धर्वद्युि आयोिनाहरूको द्धर्वद्युि
उत्पादनको सर्वेक्षण अनुमर्िपर िारी िएको छ। २०७८ फागुनसम्म २२९ आयोिनाहरूको
१ हिार 2 सय 42 मेगार्वाट िर्डि क्षमिा बराबरको द्धर्वद्युि उत्पादनको सर्वेक्षण अनुमर्िपर
िारी िएको छ।
142
9.31 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म 5 हिार 7 सय 72 र्गगार्वाट घण्टा बराबर
द्धर्वद्युि खपि िएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा यस्िो खपि 7 हिार 2 सय 68
र्गगार्वाट घण्टा रहेको र्थयो।
9.32 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म गाहिस््य, औद्योर्गक, व्यापाररक र अन्त्य क्षेरमा
द्धर्वद्युि खपि क्रमशः 41 प्रर्िशि, 38 प्रर्िशि, 7 प्रर्िशि, 10 प्रर्िशि रहेको छ।
िार्लका ९(क): क्षेरगि द्धर्वद्युि खपि (र्गगार्वाट घण्टामा)

२०७8/७9
क्षेर/आ.र्व. २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८
ग्राहस्थ २१६४ २४४२ २६६६ २८६७ 3138 2383
औद्योर्गक १७१९ २०७४ २४२२ २२८६ 2816 2164
व्यापाररक ३५१ ४०८ ४६६ ४८८ 511 408

अन्त्य ५४० ६३३ ७४९ ७८१ 803 617
कुल ४७७४ ५५५७ ६३०३ ६४२२ ७२६८ ५५७२
स्रोि: ऊिाि, िलस्रोि िथा र्सँचाइ मन्त्रालय, २०७८
नर्वीकरणीय ऊिाि
9.33 २०७८ फागुनसम्म नर्वीकरणीय ऊिाि स्रोिबाट द्धर्वद्युिको पहुँच पुगेको िनसङ््या 6.९
प्रर्िशि रहेको छ। २०७७ फागुनसम्म यस्िो िनसङ््या ३.२ प्रर्िशि रहेको र्थयो।
9.34 आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 को फागुनसम्म र्वैकजल्पक ऊिाि अन्त्िगििका लघु िथा साना
िलद्धर्वद्युि आयोिनाबाट 398 द्धकलोर्वाट द्धर्वद्युि उत्पादन िएको छ। आर्थिक र्वर्ि
२०७7/७8 मा यस्िो उत्पादन 955 द्धकलोर्वाट रहेको र्थयो। त्यस्िै , आर्थिक र्वर्ि
२०७7/७8 मा सौयि िथा र्वायु ऊिािबाट 284 द्धकलोर्वाट द्धर्वद्युि उत्पादन िएकोमा चालु
आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म २0० द्धकलोर्वाट द्धर्वद्युि उत्पादन िएको छ।
9.35 चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म 1 हिार ७ सय 33 बायोग्यास प्लान्त्ट िडान िएको छ।
आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8 मा यस्िो सङ््या 3 हिार 9 सय 75 रहेको र्थयो। यसैगरी,
चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म 11 हिार 9 सय 56 र्वटा सौयि घरे ल ु द्धर्वद्युि प्रणाली
िडान िएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8 मा यस्िो सङ््या 12 हिार 5 सय 67
रहेको र्थयो। साथै, उक्त आर्थिक र्वर्िमा १३ हिार ४ सय ५५ र्वटा सुधाररएको च ुल्हो
िडान िएको र्थयो।
9.36 २०७८ फागुनसम्म नर्वीकरणीय ऊिाि कायिक्रमहरूबाट प्रत्यक्ष/अप्रत्यक्ष गरी 4० हिार

रोिगारी र्सििना िएको छ।
143
10. िौर्िक पूर्वािधार, यािायाि िथा सञ्चार
10.1 ् यी क्षेरको
िौर्िक पूर्वािधार, यािायाि िथा सञ्चार अथििन्त्रका प्रमुख आधारजशला हुन।
गुणस्िर र दायराका आधारमा दे शको िुलनात्मक लािको उपयोग क्षमिा र्नधािरण हुन्त्छ।
यसबाट अथििन्त्रको अग्र िथा पृष्ठ अन्त्िरआबििा र सह-सम्बन्त्ध प्रर्वििन िई दीघिकालीन
राद्धिय लक्ष्य हार्सल गने ददशामा टे र्वा पुग्ने दे जखन्त्छ।
10.2 सार्वििर्नक यािायािलाई सुरजक्षि, िरपदो र र्नयर्मि बनाउने प्रयास स्र्वरूप द्धर्वर्िन्न नीर्िगि,
प्रशासर्नक एर्विं प्राद्धर्वर्धक पक्षमा र्नरन्त्िर सुधारको प्रयास हुँदै आएको छ। िीन िहका
सरकारको समन्त्र्वय एर्विं सहकायिमा राद्धिय, प्रादे जशक िथा स्थानीय सडक सञ्िालबीच अन्त्िर-
आबििा कायम गने कायिले क्रर्मक रूपमा गर्ि र्लएको छ। पर्छल्ला र्वर्िमा सूचना िथा
प्रद्धर्वर्ध क्षेरको पहुँच िथा गुणस्िरमा अर्िर्वृद्धि िएको छ।
िौर्िक पूर्वािधार र यािायाि

10.3 २०७८ फागुनसम्म १६ हिार ९ सय ३९ द्धकलोर्मटर कालोपरे, ८ हिार १ सय ११
द्धकलोर्मटर खण्डाजस्मि र ८ हिार ८ सय २१ द्धकलोर्मटर कच्ची सडक गरी सडकको
लम्बाई ३३ हिार ८ सय ७१ द्धकलोर्मटर पुगेको छ। २०७८ असारसम्म १६ हिार ६
सय १४ द्धकलोर्मटर कालोपरे, ८ हिार १ सय ७१ द्धकलोर्मटर खण्डाजस्मि र ८ हिार ९
सय ३१ द्धकलोर्मटर कच्ची सडक गरी ३३ हिार ७ सय १६ द्धकलोर्मटर कच्ची सडक
सडक रहेको र्थयो।
िार्लका १०(क) : सिं घबाट गररएको सडक द्धर्वस्िार (द्धकलोर्मटरमा)

द्धर्वर्वरण २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ 2076/77 2077/78 २०७८/७९*
कालोपरे 12803 १३७०७ १४६९५ 15424 १६६१४ १६९३९
ग्रार्वेल 6822 ७२३१ ८५९४ 8622 ८१७१ ८१११

कच्ची सडक 9492 ९१५० ९५९० 9198 ८९३१ ८८२१
िम्मा 29117 ३००८८ ३२८७९ 33244 ३३७१६ ३३८७१

स्रोि: िौर्िक पूर्वािधार िथा यािायाि मन्त्रालय, 207८ *
10.4 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा ४७२ द्धकलोर्मटर माटे सडक (नयाँ सडक) र्नमािण िएको
छ। त्यसैगरी, यस अर्वर्धमा ७३९ द्धकलोर्मटर खण्डाजस्मि स्िरमा र १ हिार १ सय ९०
द्धकलोर्मटर कालोपरे स्िरमा सडक स्िरोन्नर्ि िएको छ। साथै, ७ हिार १ सय ८७
द्धकलोर्मटर सडक र्नयर्मि िथा पटके ममिि िएको छ िने ४२४ द्धकलोर्मटर आर्वर्धक
ममिि सम्पन्न िएको छ। यस अर्वर्धमा १९२ पुल र्नमािण िएका छन्।
10.5 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म १५५ द्धकलोर्मटर नयाँ सडक र्नमािण िएको छ।
यस अर्वर्धमा २६५ द्धकलोर्मटर खण्डाजस्मि स्िरमा र ३२५ द्धकलोर्मटर कालोपरे स्िरमा
144
सडक स्िरोन्नर्ि िएको छ। त्यसैगरी, आर्वर्धक ममिि ९५ द्धकलोर्मटर िएको छ। साथै,
८० पुलको र्नमािण सम्पन्न िएको छ।
िार्लका १०(ख) : पर्छल्लो पाँच र्वर्िको सडक सञ्िालको जस्थर्ि

2073/ 2074/ 2075/ 2०७६/ 2०७7/ 2०७८/
द्धर्वर्वरण इकाई
74 75 76 ७७ ७8 ७९*
नयाँ सडक र्नमािण द्धक.मी. 809 ९७१ ४४० 365 ४७२ १५५
खण्डाजस्मि स्िरमा स्िरोन्नर्ि द्धक.मी. 992 १३१३ १३६३ ७५७ ७३९ २६५
कालोपरे स्िरमा स्िरोन्नर्ि द्धक.मी. 630 ९०४ ९८८ ७२९ ११९० ३२५
सडक ममिि (र्नयर्मि) िथा

द्धक.मी. 9500 9500 १४७१९ ७२०० ७१८७ ७८००
पटके)
आर्वर्धक ममिि द्धक.मी. 214 ३३२ ३३२ 360 ४२४ ९५
पुल र्नमािण र्वटा ७२ ८२ २३० २१० १९२ ८०

स्रोि: िौर्िक पूर्वािधार िथा यािायाि मन्त्रालय, 207८ *
10.6 २०७८ असारसम्म प्रादे जशक र स्थानीयस्िरका कच्ची, ग्रार्वेल र कालोपरे गरी िम्मा 63
हिार ६ सय ९६ द्धकलोर्मटर सडक र्नमािण िएकोमा चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म थप
९२१ द्धकलोर्मटर सडक र्नमािण िई ६४ हिार ६ सय १७ द्धकलोर्मटर सडक र्नमािण
िएको छ। र्नर्मिि सडकमध्ये कालोपरे, ग्रार्वेल र कच्ची सडकको अिंश क्रमशः 7.०
प्रर्िशि, २१.० प्रर्िशि र ७२.० प्रर्िशि रहेको छ। गुणस्िरीय सडकको पहुँच अर्िर्वृद्धि
गनि र्नमािण िएका अर्धकािंश कच्ची सडकहरूलाई क्रर्मक रूपमा स्िरोन्नर्ि गनुप
ि ने र द्धर्वद्यमान
सडक चौडा गनुप
िार्लका १०(ग) : प्रादे जशक र स्थानीय सडक सञ्िालको सडक द्धर्वर्वरण (द्धकलोर्मटरमा)
सडकको द्धर्वर्वरण ०७३/७४ ०७४/७५ ०७५/७६ ०७६/७७ ०७७/७८ ०७८/७९*
धुलो/ कच्ची 42840 43190 43950 456९३ ४५९५९ 46441

ग्रार्वेल 12830 13160 13560 13४१६ १३३९२ 13629
कालोपरे 2269 2735 3963 ४२१२ ४३४५ 4547
िम्मा 57939 59085 61473 63३२१ 63696 64617
स्रोि : सङ्घीय मार्मला िथा सामान्त्य प्रशासन मन्त्रालय, २०७८ * फागुनसम्म
10.7 २०७८ फागुन मसान्त्िसम्म प्रदे श र स्थानीय सडकको द्धहमाली क्षेरमा १६ प्रर्िशि, पहाडमा
५५ प्रर्िशि र िराईमा २९ प्रर्िशि रहेको छ।
145
िार्लका १०(घ) : िौगोर्लक क्षेरअनुसार स्थानीय सडक द्धर्वस्िार (द्धकलोर्मटरमा)
िौगोर्लक प्रादे जशक सडक स्थानीय सडक िम्मा
द्धहमाल 5070 5149 10219
पहाड 17936 17654 35590
िराई 9484 9324 18808
िम्मा 32490 32127 64617
स्रोि : सङ्घीय मार्मला िथा सामान्त्य प्रशासन मन्त्रालय, २०७८
10.8 स्थानीय पूर्वािधार अन्त्िगिि २०७८ असारसम्म ९१७३ झोलुिे पुल र ६२३ सडकपुल र्नमािण
ु र ४ सडकपुल र्नमािण
िएको छ। चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म थप २१५ झोलुिेपल
सम्पन्न िएको छ। २०७८ फागुनसम्म ९,३८८ झोलुिे पुल र ६२७ सडकपुल र्नमािण
िइसकेको छ। पद्धहचान िएका १४३ िुईन मध्ये २०७८ फागुनसम्म १३४ िुइन झोलुिे
पुलद्वारा द्धर्वस्थाद्धपि िएका छन्।
राद्धिय गौरर्वका िथा अन्त्य सडक आयोिनाहरू
10.9 मध्यपहाडी (पुष्पलाल) लोकमागिको कुल लम्बाई 1 हिार 8 सय 79 द्धकलोर्मटर मध्ये

207८ असारसम्म १ हिार १ सय १३ द्धकलोर्मटर कालोपरे सम्पन्न िएकोमा चालु आर्थिक
र्वर्िको फागुनसम्म थप ४४ द्धकलोर्मटर सडक कालोपरे िई १ हिार १ सय ५७ द्धकलोर्मटर
पुगेको छ। लोकमागिका १२९ पुल मध्ये २०७८ फागुनसम्म ९२ पुलको र्नमािण सम्पन्न
िएको छ।
10.10 हुलाकी लोकमागिको कुल लम्बाई १ हिार ७ सय ९२ द्धकलोर्मटर मध्ये 207८ असारसम्म
७३७ द्धकलोर्मटर (र्लङ्क सडक सद्धहि) कालोपरे सम्पन्न िएकोमा चालु आर्थिक र्वर्िको
फागुनसम्म थप ८१ द्धकलोर्मटर सडक कालोपरे िई ८१८ द्धकलोर्मटर पुगेको छ।
लोकमागिका २१९ पुलमध्ये 207८ असारसम्म १०० पुल र्नमािण सम्पन्न िएकोमा चालु
आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म थप ५ पुलको र्नमािण सम्पन्न िएको छ।
10.11 उत्तर दजक्षण लोकमागि कालीगण्डकी कोररडोर (444 द्धकलोर्मटर) को गैडाकोट-राम्दी-

मालढु िा खण्ड २४५ द्धकलोर्मटरमध्ये आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म ६४
द्धकलोर्मटर सडक कालोपरे सम्पन्न िएको छ। 207८ असारसम्म मालढुिंगा-बेनी-िोमसोम-
कोरला खण्डको १९९ द्धकलोर्मटर मध्ये १३२ द्धकलोर्मटर ग्रार्वेल िएकोमा चालु आर्थिक
र्वर्िको फागुनसम्म १३२ द्धकलोर्मटर सडक ग्रार्वेल िएको र २५ द्धकलोर्मटर सडक कालोपरे
िएको छ।
10.12 कणािली कोररडोर (२६९ द्धकलोर्मटर) अन्त्िगिि द्धहल्सा-र्समकोट-सरीसल्ला खण्डमा २07८

असारसम्म १३५ द्धकलोर्मटर र खुलालु - सरीसल्ला खण्डमा १२३ द्धकलोर्मटर गरी िम्मा
146
2५८ द्धकलोर्मटर ट्रयाक र्नमािण िएको छ। चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म र्समकोट-
सरीसल्ला खण्डमा ३ द्धकलोर्मटर थप ट्रयाक र्नमािण िई हालसम्म २६१ द्धकलोर्मटर ट्रयाक
र्नमािण िएको छ।
10.13 कोशी कोररडोर १६२ द्धकलोर्मटरमध्ये २०७८ असारसम्म ६८ द्धकलोर्मटर ग्रार्वेल िएकोमा
चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म थप ४ द्धकलोर्मटर ग्रार्वेल िई िम्मा ७२ द्धकलोर्मटर सडक
ग्रार्वेल िएको छ।
10.14 िराई मधेशका जिल्ला सदरमुकाम हुँदै िारिीय सीमासँग िोड्ने प्रमुख व्यापाररक नाकाहरूलाई
ँ िोड्ने सडकमध्ये चालु आर्थिक र्वर्िको प्रथम आठ मद्धहनामा रानी-
पूर्व-ि पजश्चम रािमागिसग
द्धर्वराटनगर-इटहरी-धरान खण्डमा २.0 द्धकलोर्मटर सडक कालोपरे िएको छ। त्यसैगरी,
िटही-िनकपुर-ढल्केर्वर खण्डमा १.२ द्धकलोर्मटर, र्वीरगञ्ज-पथलैया खण्डमा २.२
द्धकलोर्मटर र मोहना-अत्तररया खण्डमा ५०० र्मटर सडक कालोपरे सम्पन्न िएको छ।
10.15 मदन िण्डारी रािमागिको कुल लम्बाई १३९० द्धकलोर्मटरमा आयोिनाको कायिक्षेर र्िर
पने ७४० द्धकलोर्मटर मध्ये २०७८ असारसम्म २३९ द्धकलोर्मटर कालोपरे सम्पन्न िएको
छ। चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म थप दुई द्धकलोर्मटर सडक कालोपरे िई हालसम्म
२४१ द्धकलोर्मटर सडक कालोपरे सम्पन्न िएको छ। यस रािमागिमा पने १८५ पुलमध्ये
२०७८ फागुनसम्म ७७ पुलको र्नमािण सम्पन्न िएको छ।
यािायाि क्षेर
10.16 सर्वारी साधनमा ईम्बोस्ड नम्बर प्लेट िडान गने कायि अन्त्िगिि २०७८ असारसम्ममा ३८
हिार ३ सय ३ ईम्बोस्ड नम्बर प्लेट उत्पादन िई ९ हिार ५१ सर्वारी साधनमा िडान
गररएको छ। चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म १ लाख ३५ हिार ३ सय ४१ ईम्बोस्ड
नम्बर प्लेट उत्पादन िई ८ हिार ३ सय ६७ सर्वारी साधनमा िडान गररएको छ।
२०७८ फागुनसम्म १७ हिार ४ सय १८ सर्वारी साधनमा ईम्बोस्ड नम्बर प्लेट िडान
िएको छ।
10.17 चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म थप 2 लाख ४६ हिार ६ सय ५2 सर्वारी चालक अनुमर्ि
पर (ईलेक्ट्रोर्नक स्माटि काडि) द्धर्विरण िई हालसम्म 2३ लाख ३7 हिार ५ सय २ सर्वारी
चालक अनुमर्िपर द्धर्विरण िएको छ। 207८ असारसम्म २० लाख ९० हिार ८ सय
५० सर्वारी चालक अनुमर्ि पर द्धर्विरण िएको र्थयो।
10.18 सार्वििर्नक यािायािमा जिद्धपएस िेइकल ट्रर्याद्धकि प्रणाली लागू गनिका लार्ग यससँग
सम्बजन्त्धि प्रणाली द्धर्वकास गररएको छ। चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म ३५ सार्वििर्नक
147
सर्वारी साधनमा उक्त प्रणाली िडान िएको छ। साथै, सार्वििर्नक यािायाि सेर्वामा अनलाइन
द्धटकट खररद-द्धर्वक्री शुरूर्वाि िएको छ।
रे ल यािायाि
10.19 ियनगर-िनकपुर-कुथाि-द्धर्विलपूरा-बददिबास िथा बथनाहा-द्धर्वराटनगर रे लमागिको नेपाल
िफिको ७९ द्धक.र्म. मध्ये २०७८ असारसम्म ५६ द्धकलोर्मटर रे लमागि र्नमािण सम्पन्न िएको
छ। चालु आर्थिक र्वर्िमा ियनगर-कुथाि खण्डमा रे ल सेर्वा सञ्चालनमा आएको छ।
10.20 पूर्व ि पजश्चम द्धर्वद्युिीय रे लमागि अन्त्िगिि बददिबास-र्निगढ खण्डमा 207८ असारसम्म ४९.०
द्धकलोर्मटर ट्रयाक बेड र्नमािण िएकोमा चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म १.५ द्धकलोर्मटर
थप ट्रयाक बेड र्नमािण िई हालसम्म ५०.५ द्धकलोर्मटर ट्रयाक बेड र्नमािण िएको छ।
10.21 राद्धिय गौरर्वका आयोिनाको रूपमा रहे को मेची-महाकाली द्धर्वद्युिीय रे लमागि ९४५ द्धकलोर्मटर
(र्लङ्कसद्धहि १,०५६ द्धकलोर्मटर) को द्धर्वस्िृि अध्ययन प्रर्िर्वेदन ियार िएको छ।
िार्लका १०(ङ) : रे लमागि र ट्रयाक बेडको द्धर्वर्वरण (द्धकलोर्मटर)

द्धर्वर्वरण २०७६ असार २०७७ असार २०७८ असार २०७८ फागुन
रे लमागि र्नमािण ४० ५६ ५६ ५६
ट्रयाकबेड र्नमािण २८ ३३.५ ४९ ५०.५
स्रोि: िौर्िक पूर्वािधार िथा यािायाि मन्त्रालय, 207८
10.22 र्वीरगञ्ज-काठमाडौँ रे लमागिको द्धर्वस्िृि पररयोिना प्रर्िर्वेदन ियार गनि िारि सरकारसँग
सम्झौिा ज्ञापन पर (MOU) सम्पन्न िएको छ।
िल यािायाि
10.23 कणािली नदी (खक्रौला-जखमडी, ११५ द्धकलोर्मटर), कालीगण्डकी (राम्दी-दे र्वघाट, ९५

द्धकलोर्मटर), कोशी नदी (चिरा-िुजम्लिटार, ७५ द्धकलोर्मटर), नारायणी नदी (दे र्वघाट-
गण्डक, ८५ द्धकलोर्मटर), र्रशुली नदी (दे र्वघाट-मुजग्लि, २२ द्धकलोर्मटर), सुनकोशी नदी
(अरुण दोिानबाट मार्थ, २२ द्धकलोर्मटर) मा आन्त्िररक िलमागिमा िलयान
सञ्चालनसम्बन्त्धी सम्िाव्यिा अध्ययन सम्पन्न िएको छ।
सूचना िथा सञ्चार

10.24 सूचना िथा सञ्चार क्षेरको समग्र द्धर्वकासको लार्ग नीर्िगि, कानूनी र सिं रचनात्मक सुधारलाई
र्नरन्त्िरिा ददइएको छ। राद्धिय साइबर सुरक्षा रणनीर्ि, 2078, राद्धिय प्रसारण (एघारौँ
सिं शोधन) र्नयमार्वली, २०७८, रे र्डयो सञ्चार (लाइसेन्त्स)(पाँचौँ सिं शोधन) र्नयमार्वली, २०७८,
चलजचर (र्नमािण, प्रदशिन िथा द्धर्विरण) (सािौँ सिं शोधन) र्नयमार्वली, २०७८, नेपाल सरकार
148
मजन्त्रपररर्द्बाट स्र्वीकृि िई कायािन्त्र्वयनमा आएका छन्।यसका अर्िररक्त राद्धिय सूचना
प्रद्धर्वर्ध द्धर्वकास सर्मर्ि (गठन) (िेस्रो सिं शोधन) आदे श, 207८, सरकारी कायािलयको र्वेबसाईट
र्नमािण िथा व्यर्वस्थापनसम्बन्त्धी र्नदे जशका, २०७८ स्र्वीकृि िएका िथा नागररक एप
(सञ्चालन िथा व्यर्वस्थापन) र्नदे जशका, २०७८, फाइि िी लगायि नयाँ प्रद्धर्वर्धसम्बन्त्धी
कायिद्धर्वर्ध, २०७८ िारी िई कायािन्त्र्वयनमा आएका छन्।
10.25 सूचना िथा सञ्चारको पहुँचमा र्नरन्त्िर र्वृद्धि हुँदै गएको छ। २०७८ फागुनसम्म २५
स्थानीय िहका कायािलय, १५० र्वडा कायािलय, १२० सामुदाद्धयक द्धर्वद्यालय र २२२ स्र्वास््य
केन्त्द्र गरी हालसम्म ७३८ स्थानीय िहका कायािलय, ६,१९० र्वडा कायािलय, 5 हिार 2
सय 99 सामुदाद्धयक द्धर्वद्यालय र ४ हिार 2 सय 37 स्र्वास््य केन्त्द्रमा ब्रोडव्याण्ड इन्त्टरनेट
िडान कायि सम्पन्त्न िएको छ।
िार्लका १०(च): ब्रोडधयाण्ड ईन्त्टरनेट सेर्वा पुगेको द्धर्वर्वरण

स्थान ईकाइ लक्ष्य 2076/77 2077/78 207८/7९* िम्मा
स्थानीय िहको
सङ््या ७५३ ४३१ ७१३ २५ ७३८
केन्त्द्र
र्वडा कायािलय सङ््या ६७४३ ३६१२ ६०४० १५० ६१९०
स्र्वास््य केन्त्द्र सङ््या ४५०४ २५४६ ४०१५ 222 ४237
सामुदाद्धयक
सङ््या ५८०१ २९४८ ५१७९ १20 ५299
द्धर्वद्यालय
स्रोिः सञ्चार िथा सूचना प्रद्धर्वर्ध मन्त्रालय, 207८ फागुनसम्म
*
10.26 नेपाल टे र्लकम माफिि प्रारम्ि गररएको फोरिी सेर्वाको पहुँच चालु आर्थिक र्वर्िको प्रथम
आठ मद्धहनामा ४७ स्थानीय िहमा द्धर्वस्िार िएको छ। २०७८ फागुनसम्म यस्िो सेर्वा
७३२ स्थानीय िहमा द्धर्वस्िार िई ४५.6 प्रर्िशि पुगेको छ। अजप्टकल फाइबरमा आधाररि
ु का २०९ मु्य-मु्य शहर
फाइर्वर टु द होम सेर्वा द्धर्वस्िार िई २०७८ फागुनसम्म मुलक
र शहरोन्त्मुख स्थानमा द्धर्वस्िार िएको छ।
10.27 मध्यपहाडी लोकमागि र आसपासका जिल्ला सदरमुकामहरू िोड्ने गरी अजप्टकल फाईर्वर
द्धर्वच्याई सूचना महामागि र्नमािण गने कायि िइरहेको छ। २०७८ फागुनसम्म १५५७
द्धकलोर्मटर अजप्टकल फाईर्वर र्बच्याउने कायि सम्पन्न िई हालसम्म १२१३९ द्धकलोर्मटर
अजप्टकल फाईर्वर र्बच्याइएको छ।
10.28 मुजक्तनाथ मजन्त्दर र अन्नपूणि सद्धकिट अन्त्िगििका स्थानमा सार्वििर्नक र्वाइफाइ हटस्पटहरू
सञ्चालनमा आएका छन्।
10.29 मोबाइल र्डिाइस व्यर्वस्थापन प्रणाली राद्धिय सूचना प्रद्धर्वर्ध केन्त्द्रमा िडान गरी प्रारजम्िक
रूपमा सञ्चालनमा आएको छ। यसबाट रािस्र्व च ुहार्वट र्नयन्त्रण गनि र मोबाइलको
माध्यमबाट हुने अपरार्धक द्धक्रयाकलापहरू र्नयन्त्रण गनि सघाउ पुग्नेछ।
149
10.30 चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म द्धर्वद्याथी सङ््याका आधारमा न्त्यूनिम12 र अर्धकिम30
डेक्सटप कम्प्यूटर िथा मजल्टर्मर्डया, ल्यापटप र जस्क्रनसद्धहिको सूचना प्रद्धर्वर्ध प्रयोगशाला
185 सामुदाद्धयक माध्यर्मक द्धर्वद्यालयहरूमा स्थापना गररएको छ। सूचना प्रद्धर्वर्ध प्रयोगशाला
स्थापना िएका सामुदाद्धयक माध्यर्मक द्धर्वद्यालयहरूको सङ््या एक हिार पुगक
े ो छ।
10.31 राद्धिय द्धिक्र्वेन्त्सी र्नधािरण योिना र रणनीर्ि ियार गरर द्धिक्र्वेन्त्सी द्धर्विरण प्रणालीलाई पारदशी
र व्यर्वजस्थि गनि राद्धिय स्पेक्टमि रणनीर्ि ियार गररएको छ।
10.32 मोर्वाइल द्धर्वत्त सेर्वा (MFS) परीक्षणको रूपमा सञ्चालनमा आएको छ।
10.33 र्डजिटल टान्त्सफमेशनको आधारजशलाको रूपमा रहे को "फाइर्वर टु होम" (FTTH ) सेर्वा चालु
आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म ८२ शहर/सहरोन्त्मुख क्षेरमा द्धर्वस्िार िई हालसम्म ६४ जिल्लाका
२०९ शहर/सहरोन्त्मुख क्षेरमा द्धर्वस्िार िएको छ।
10.34 “स्थानीय िहहरूका लार्ग कमन टे म्प्लेटमा र्नर्मिि मोबाइल एप्स” को स्िरोन्नर्ि गरी स्थानीय
िहहरूले प्रयोग गरररहेका र्वेबसाइटसँग अन्त्िरआबििा गररएको छ। साथै, सेर्वा
प्रदायकहरूको पेमेन्त्ट गेटर्वे (Payment gate way) सँग समेि अन्त्िर-आबि हुने गरी र्डजिटल
र्वालेट (Digital Wallet) को स्िरोन्नर्ि गररएको छ। यो एप्स ६६४ स्थानीय िहमा प्रयोगमा
आएको छ। यसलाई हाल नागररक एप्ससँग अन्त्िर-आबििा गने कायि समेि िइरहेको छ।
10.35 द्धर्वद्युिीय ि ुक्तानीलाई महालेखा र्नयन्त्रकको कायािलयको द्धर्वद्युिीय कोर् हस्िान्त्िरण

(Electronic Fund Transfer; EFT) प्रणालीसँग आबि गररएको छ। यसका साथै एकीकृि
एसएमएस गेटर्वे (SMS Gateway) सञ्चालनमा आएको छ। हाल महान्त्यायार्धर्वक्ताको
कायािलय, यािायाि व्यर्वस्था द्धर्विाग र िौर्िक पूर्वािधार द्धर्वकास मन्त्रालय र बागमिी प्रदे शमा
यो प्रणाली प्रयोगमा रहेको छ।
10.36 सरकारी र्नकायका सूचना प्रद्धर्वर्ध प्रणालीलाई थप िरपदो र एक आपसमा अन्त्िर-आबि हुने
गरी र्नमािण र सञ्चालनको व्यर्वस्थापन गनि सरकारी उद्यम परीक्षण (GEA) को मापदण्ड,
र्नदे जशका र आटी फैक्टर रे जस्परे टर (Arty factory Respirator) ियार िई कायािन्त्र्वयनमा
आएको छ।
10.37 सरकारी र्नकायका सूचना प्रद्धर्वर्ध प्रणालीलाई सुरजक्षि, िरपदो बनाउन र साइबर सुरक्षाको
च ुनौिी न्त्यूनीकरण गनि 44 सरकारी र्नकायका सूचना प्रद्धर्वर्ध प्रणालीको सूचना प्रद्धर्वर्ध सुरक्षण
पररक्षण (IT Security Audit) गररएको छ।
10.38 राद्धिय साइबर आपिकालीन उिार टोली (NCERT) सदस्य िथा साइबर सुरक्षा सम्पकि
व्याजक्तको क्षमिा अर्िर्वृद्धि अन्त्िगिि आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा NCERT सदस्य िथा सूचना
प्रद्धर्वर्धका ३० कमिचारीलाई र्वेर्बनार माफिि साइर्वर र्ड्रलको िार्लम प्रदान गररएको छ।
150
10.39 द्धर्वदे शमा दिाि िएका र्वायुयानहरूमा नेपालको आकाश (१०,००० द्धफट िन्त्दा मार्थ) मा
दूरसञ्चार सेर्वा प्रदान गनि इनफ्लाइट/एरोनद्धटकल दूरसञ्चार सेर्वा खुल्ला गररएको छ। यसका
साथै द्धर्वकासशील दे शहरूको लार्ग स्पेक्ट्रम व्यर्वस्थापन प्रणाली (SMSDC) िथा नेपाल
दूरसञ्चार प्रार्धकरणको जिर्बद्धटआइएमएस (GBTIMIS) लगायिका उच्च गणना
आर्वश्यकिा िएका प्रणालीहरू सञ्चालन गनि कायिस्टे सन प्रयोगमा आएको छ।
10.40 द्धर्वद्युिीय सुशासनको कर्डको रूपमा रहेको सरकारी द्धर्वद्युिीय (अनलाइन) सेर्वाहरूलाई
एकीकृि प्रणाली माफिि सर्विसाधारण समक्ष पुर्याउन िथा सेर्वा प्रर्वाहलाई सरल र प्रिार्वकारी
बनाउन नागररक एप्सको अजन्त्िम सिं स्करण (Final Version) सञ्चालनमा आएको छ।
10.41 साझा पूर्वािधार माफिि सरकारी र्नकायहरूलाई कम लागिमा सििर, मेमोरी, स्टोरे ि र नेटर्वकि
उपलधध गराउँ दै आइएको सरकारी क्लाउडमा हालसम्म २95 सरकारी र्नकायहरूका लार्ग
उक्त र्नकायका सूचना प्रद्धर्वर्ध प्रणाली सञ्चालन गनि स्रोि उपलधध गराइएको छ।
10.42 २०७८ फागुनसम्म ७५१ सरकारी र्नकायहरूलाई द्धर्वद्युिीय हाजिरी यन्त्र द्धर्विरण गररएकोमा
हाल ५८७ र्नकायहरूमा सञ्चालनमा रहेको छ। त्यस्िै , ४८२ स्थानीय िहहरूमा सफ्ट्र्वेयर
द्धर्विरण िएकोमा ३५७ स्थानीय िहहरूमा सञ्चालनमा रहेको छ।
10.43 द्धर्वज्ञापन (र्नयमन गने) ऐन, २०७६ बमोजिम द्धर्वज्ञापन (र्नयमन गने) र्नयमार्वली, २०७७
स्र्वीकृि िई द्धर्वदे शी टे र्लर्ििन च्यानलको प्रसारणमा २०७७ कार्ििक ८ गिे दे जख
द्धर्वज्ञापनरद्धहि नीर्ि कायािन्त्र्वयनमा आएको छ। द्धर्वज्ञापन एिेन्त्सी सूचीकरणको कायि पद्धहलो
पटक गररएको छ।
10.44 सरकारी र्नकायहरूमा दिाि िएका सञ्चारमाध्यममा कायिरि श्रमिीर्वी परकार, सञ्िालक,
व्यर्वस्थापकहरूले प्रेस प्रर्िर्नर्ध प्रमाणपर र पररचयपरका लार्ग अनलाइनबाटै र्लन सक्ने
व्यर्वस्थाको शुरूर्वाि िएको छ। यस्िो सेर्वा सम्बजन्त्धि जिल्लामा रहेको जिल्ला हुलाक
कायािलय/र्नदे शनालयबाट बुजझर्लने व्यर्वस्था र्मलाईएको छ।
10.45 गोरखापरबाट द्धर्वर्िन्त्न 38 िार्ामा साप्ताद्धहक रूपमा समाचार/लेख रचना प्रकाशन गने
कायिको शुरूर्वाि िएको छ। गोरखापरको पजश्चम सिं स्करणको प्रकाशन बाँकेको कोहलपुरबाट
शुरू िएको छ। गोरखापर सिं स्थान काठमाडौंमा अत्याधुर्नक र्सडफेड मेजशन िडान गरी
छपाइ कायि स्र्वचार्लि बनाइएको छ। गोरखापरको अनलाइन न्त्यूि पोटिल सञ्चालनमा
आएको छ।
10.46 २०७८ फागुनसम्म नेपालमा 7४5 दै र्नक, 40 अधि साप्ताद्धहक, 2,९71 साप्ताद्धहक लगायि
७,८79 परपर्रका दिाि िएका छन्।
151
िार्लका १०(छ): द्धर्वर्िन्न जिल्लाहरूमा दिाि िएका परपर्रकाको द्धर्वर्वरण
द्धकर्सम २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/०७६ २०७६/७७ २०७७/७८ २०७८/७९*
दै र्नक ६९८ ७०५ ७३३ ७३९ ७४५ ७४५
अधि
३६ ३७ ३९ ३८ ४० ४०
साप्ताद्धहक
साप्ताद्धहक २८७२ २८७५ २९४३ २९५१ २९६६ २९७१
पाजक्षक ४६७ ४७० ४७३ ४७६ ४८० ४८०
मार्सक २२६० २२७१ २३३३ २३४४ २३५० २३५२
द्वै मार्सक ३७० ३७५ ३८२ ३८१ ३८५ ३८६
रैमार्सक ६१५ ६१६ ६४१ ६४५ ६५१ ६५१
चौमार्सक ३७ ३८ ३८ ३९ ४० ४०
अधि र्वाद्धर्क
ि ८३ ८४ ८८ ८७ ८७ ८७
ि ९० ९० ८९ ९० ९८ ९८
अन्त्य - - - - - 29
िम्मा ७५२८ ७५६१ ७७५९ ७७९० ७८४२ ७८७९
स्रोिः सूचना िथा प्रसारण द्धर्विाग, २०७८
10.47 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुन मसान्त्िसम्म कुल ७,८79 परपर्रका िार्ागि रूपमा
दिाि िएका छन्। िी मध्ये सबैिन्त्दा बढी नेपाली िार्ामा ५,३०७ र सबैिन्त्दा कम राई
िार्ामा २ परपर्रका दिाि िएका छन्।
िार्लका १०(ि): िार्ागि रूपमा दिाि िएका परपर्रकाको द्धर्वर्वरण
िार्ा 2०७३/७४ 2०७४/७५ 2०७५/७६ 2076/77 २०७७/७8 २०७८/७९ *
नेपाली ५०१७ ५१४१ 5290 5304 5304 ५३०७
अिंग्रि
े ी ४९५ ५०८ 514 516 516 ५१५
नेपाली/अिंग्रि
े ी १३१० १३५३ 1385 1403 1403 १४०५
नेर्वारी ४६ ४६ 47 48 48 ४८
सिं स्कृि ५ ५ 5 5 5 ५
द्धहन्त्दी २४ 2४ 24 24 24 २४
मैर्थली ४६ ४६ 46 46 46 ४६
िोिपूरी ८ ८ 8 8 8 ८
उदूि ८ ८ 9 9 9 ९
र्िधबिी ३ ३ 3 3 3 ३
थारु १३ १४ 14 15 15 १५
र्लम्बु ३ ३ 3 3 3 ३
डोटे ली ५ ५ 5 5 5 ५
िामाि १० १० 14 7 7 ७
राई २ २ 2 2 2 २
अन्त्य** ३६५ ३८३ 396 427 4२७ ४७७
कुल ७३६० ७५५९ 77६5 7825 ७८२५ ७८७९
स्रोिः सञ्चार िथा सूचना प्रद्धर्वर्ध मन्त्रालय, 207८ *207८ फागुनसम्म
**नोटः अन्त्य िार्ा
152
10.48 नेपाल टे र्लर्ििनको प्रसारणलाई र्डजिटल रुपान्त्िरण गनि पाल्पा, हे टौडा र बुढीिोलामा टार्वर
र्नमािण कायि सम्पन्त्न िएको छ। त्यसैगरी पर्विि, रुकुम र डडेल्धुरामा टार्वर र्नमािणको कायि
शुरू गररएको छ।
10.49 रे र्डयो नेपालको केन्त्द्रीय र प्रादे जशक प्रसारण माफिि द्धर्वर्िन्त्न 21 िार्ामा र्नयर्मि समाचार
र २० िार्ामा कायिक्रम प्रसारण हुँदै आएको छ। २०७८ फागुनसम्म रे र्डयो नेपालको
प्रसारण पँहच
ु ९१.० प्रर्िशि पुगेको छ।
चाटि १०(क) : रे र्डयो नेपालको प्रशारण पहुँचको अर्वस्था
92 ९१
90 ८९
88 87
86
86 85
84
84
82
80
2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79*
स्रोिः सञ्चार िथा सूचना प्रद्धर्वर्ध मन्त्रालय, 207८ 207८ फागुनसम्म

*
10.50 2078 फागुनसम्म ७०१ एफ.एम. र ७१ टे र्लर्ििन र्नयर्मि प्रसारणमा रहे का छन्।
िार्लका १०(झ): श्रव्य-दृष्यसम्बन्त्धी इिािि सङ््या
द्धर्वर्वरण 2०७३/७४ 2०७४/७५ 2०७५/७६ 2076/77 २०७७/७8 २०७८/७९*
एफ. एम. रे र्डयो र्नयर्मि
६०७ ६३३ ६७२ ६८४ ६८९ १२
प्रसारण
टे र्लर्ििन लाईसेन्त्स 23 8 १३६ 170 १९३ ६
टे र्लर्ििन र्नयर्मि प्रसारण 30 37 ५१ 5८ ६२ ९
केबुल टे र्लर्ििन 853 853 853 8७८ ८५३ -
र्ड. द्धट. एच. २ २ ३ ३ ३ -
डाउनर्लङ्कको इिािि 30 16 १५३ 154 134 4
VHF/UHF र्वाकीटकी ६३६ ७३७ ७८ १५१ १०२० ३१
रे र्डयो यन्त्र र्बक्री द्धर्विरण 99 १९ २३१ २४९ २७३ १४
कथानक चलजचर िाँच
२१६ २०० २११ - २९ ५६
पास सङ््या
द्धर्वज्ञापन चलजचर िाँचपास
115 ८६ ९७ - १८ ४५
सङ््या
द्धर्वदे शी चलजचर छायाङ्कन 103 ७० ८९ ३३ २८
आइ.पी. टे र्लर्ििन ४ ४ ९ १२ १४ २
स्रोिः सञ्चार िथा सूचना प्रद्धर्वर्ध मन्त्रालय, 2078 *
आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म
10.51 श्रमिीर्वी परकारको लार्ग रू.7 लाखसम्मको दुघट

ि ना बीमा गने कायि प्रारम्ि िएको छ।
153
10.52 हर्वाई डाँक ढु र्वानीिफि कणािलीका चार जिल्ला (िुम्ला, हुम्ला, मुग ु र डोल्पा) मा र सङ्खुर्वासिा
जिल्लामा हर्वाईिहाि माफिि डाँक ढु र्वानी सेर्वा सञ्चालनमा आएको छ।
10.53 अन्त्िरािजष्ट्रय हुलाक र्वस्िुहरूको ढु र्वानीको लार्ग नेपाल एयरलाईन्त्ससँग २०७८ असार १५
मा सम्झौिा िई किार, मलेजशया, युनाइटे ड अरब इर्मरे ट्समा डाँक ढु र्वानी शुरू गररएको छ।
एयर इजण्डया माफिि िारि िाने डाँकहरूको ढु र्वानी कायि हुँदै आएको छ।
10.54 सिही डाँकअन्त्िगिि गोश्र्वारा हुलाक कायािलयबाट ११, हुलाक र्नदे शनालय द्धर्वराटनगरबाट
६, हुलाक र्नदे शनालय पोखराबाट ११, हुलाक र्नदे शनालय सुखेिबाट ११ र हुलाक
र्नदे शनालय ददपायलबाट १७ गरी िम्मा५६ र्वटा सम्झौिा िई डाँक ढु र्वानी कायि िइरहेको छ।
10.55 नेपालको पासिलको दे शगि द्धहसार्व र्मलानमा मूल्य र्नधािरण गनि UPU ले िारी गने दररे टमा
प्राप्ि गनि सद्धकने ४० प्रर्िशि बोनस मध्ये पासिल ढु र्वानी मापदण्ड (Parcel delivery
Standard) को भ्यार्लडेशन युद्धपयु (validation UPU) लाई पेश गररएको छ। यस माफिि
ढु र्वानी मापदण्डले ५ प्रर्िशि र्वोनस सुर्नजश्चि िएको छ।
10.56 हुलाक सेर्वा द्धर्विागमा दिाि चलानीको कायिलाई कायािलय स्र्वचालन प्रणाली (Office
Automation System) नामक र्वेि बेस्ड सफ्टर्वेयर (Web base Software) मा सञ्चालन
गरी र्डजिटल दिाि चलानीको शुरूर्वाि गररएको छ।
10.57 २०७८ फागुनसम्म इन्त्टरनेट ग्राहक घनत्र्व प्रर्िशिमा ११६.९१ प्रर्िशि र रे र्डयोको राद्धिय
पहुँच र्वृद्धि ९१ प्रर्िशि पुगेको छ।
िार्लका १०(ञ): सूचना, सञ्चार िथा प्रद्धर्वर्धका क्षेरमा उल्ले्य प्रगर्ि
आ.र्व.2077/78 आ.र्व.2078/79
उपक्षेरगि कायिक्रम इकाई आ.र्व.2078/79*
सम्मको अर्वस्था को लक्ष्य
इन्त्टरनेट ग्राहकको घनत्र्व प्रर्िशि ९०.५६ ९४.00 116.91
रे र्डयोको राद्धिय पहुँच र्वृद्धि प्रर्िशि 87 9६ 91
िना
मोबाइल टे र्लफोनको ग्राहक सङ््या ३८० ४०० 422.82
(लाखमा)
हुलाक सेर्वामा अनलाइन ट्रयाद्धकि
जिल्ला ७३ 7५ 73
प्रणाली
स्थानीय िहको केन्त्द्रमा ब्रोडधयाण्ड
सङ््या ७१३ 753 738
इन्त्टरनेट पहुँच
अजप्टकल फाइबर द्धर्वस्िार द्धक.मी. १०५२७ 1९१७० १2139
द्धफक्स्ड ब्रोडव्याण्ड सेर्वा द्धर्वस्िार प्रर्िशि २५.०९ २८.00 29.66
मोबाइल ब्रोडव्याण्ड सेर्वा द्धर्वस्िार प्रर्िशि ६५.४७ ७२.00 90.90
घरधुरी
र्डजिटल टे र्लर्ििन पहुँच 72 ९२ 72
सरकारी सेर्वालाई अनलाइन माफिि
र्नकाय २२ ४२ 42
प्रर्वाह गने
स्रोिः सञ्चार िथा सूचना प्रद्धर्वर्ध मन्त्रालय, 207८ *
आर्थिक र्वर्ि २०७८/०७९ को फागुनसम्म
154
10.58 द्धर्वद्धर्वध िार्ा, सिं स्कृर्ि, रहनसहन, परम्परा, मानर्वीय र प्रद्धर्वर्धको रचनात्मक प्रयोगसद्धहि राद्धिय
रूपमा योगदान पुर्याउन सक्ने नेपालको कला र सिं स्कृर्ि झजल्कने मौर्लक र ऐर्िहार्सक
चलजचर छनौट गरी सर्वटाइटर्लङसद्धहि अन्त्िरािद्धिय चलजचर महोत्सर्वमा सहिार्गिाका लार्ग
पठाइएको छ। छाँयाङ्कन र्वेब पोटिल र्नमािण िई र्वेब पोटिल माफिि नेपालका उत्कृि छाँयाकिंन
गन्त्िव्य स्थलको बारे मा प्रचार प्रसार िएको छ।
10.59 सािर्वटै प्रदे शमा चलजचर छायाङ्कनस्थल द्धर्वकास गने उद्देश्यले सबै प्रदे शमा छायाङ्कनस्थल
द्धर्वकास गनि उपयुक्त हुने स्थान पद्धहचान िएको छ। प्रदे श निं.1 मा सुनसरीको "श्रीलङ्का
टापु", मधेस प्रदे शमा सलािहीको "बागमिी िाल", बागमिी प्रदे शमा मकर्वानपुरको
"उत्तरपानी", गण्डकी प्रदे शमा कास्कीको "कास्की कोट", लुजम्बनी प्रदे शमा पाल्पाको "बिासे
डाँडा", कणािली प्रदे शमा कार्लकोट र दै लेखको सिममा रहेको "महार्वु लेक (धाम)" िथा
सुदूरपजश्चम प्रदे शमा कैलालीको "जचर्डया िाल" लाई चलजचर छाँयाङ्कनस्थलको रूपमा द्धर्वकास
गनि पद्धहचान गररएको छ।
10.60 उत्कृि चलजचर र्नमािणका लार्ग स्टोरी बैङ्कको अर्वधारणा कायािन्त्र्वयन गनि मौर्लक कथाहरूको
सङ्कलन गरी स्टोरी बैङ्क ियार िएको छ। चलजचर र्नमािणमा सहलगानी गनि दुई लघु-
चलजचर िथा िीन कथानक चलजचरको र्नमािण सोद्धह अर्वधारणाअनुरूप अगार्ड बढे को छ।
साथै, चलजचरसम्बन्त्धी पूरािाजत्र्वक सामग्रीहरू, द्धर्वदे शी र्नमाििाले नेपालमा छाँयाङ्कन गरे का
चलजचर िथा र्वृत्तजचरहरू र महत्त्र्वपूणि चलजचरका र्स.र्ड., र्ि.र्स.र्ड., र्डस्क सङ्कलन गरी
अकािइर्िङ गररएको छ।
10.61 दे शर्िर नै सुरजक्षि मुद्रण कायि आरम्ि गनि सुरक्षण मुद्रणका लार्ग आर्वश्यक यन्त्र/उपकरण
िथा सफ्टर्वेयरसद्धहिको सुरक्षण मुद्रण मेजशन खररद गरी िडान प्रद्धक्रया अगार्ड बढे को
छ।साथै, सुरक्षण मुद्रण छापाखानाको लार्ग आर्वश्यक पने ३ लाख र्लटर क्षमिाको फ्युल
टैं क (Fuel Tank) को आपूर्िि िथा िडान कायि सम्पन्त्न िएको छ।
10.62 नेपाल रािपरको सङ््या ४४ को २,४०० प्रर्िका दरले १ लाख ५ हिार ६०० प्रर्ि र
अर्िररक्तािंक ७९ को २,४०० प्रर्िका दरले १ लाख ८९ हिार ६०० गरी िम्मा २ लाख
९५ हिार २०० थान रािपर र्नयर्मि प्रकाशन िएको छ।
10.63 २०७८ फागुनसम्म ४ करोड १४ लाख ५४ हिार ७ सय ४८ मोबाइल फोन प्रयोगमा

रहेका छन्। २०७८ असारसम्म यो सङ््या ३ करोड ८९ लाख ५२ हिार ७० रहेको
र्थयो। मोबाइल सेर्वाको द्धर्वस्िारसँगै आधारिूि (द्धफक्स्ड) टे र्लफोनको सङ््या कम हुँदै
गएको छ।
155
िार्लका १०(ट): टे र्लफोन सेर्वा द्धर्वस्िार
सेर्वा २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ 2०७६/७७ २०७७/७8 २०७८/७९ *
आधारिूि
८५९४६९ ८६१२७३ ७९७७१३ 783429 ८०८५२७ ८२४९२४
(द्धफक्स्ड)
मोबाइल ३४१७२०५८ ३८३३९५३९ ४०५९६२५९ 37073662 3८९५२०७० ४१४५४७४८
अन्त्य ८४७३१६ १७४२ १७४२ 2905 29८६ २९८६
िम्मा ३५८७८८४३ ३९२०२५५४ ४१३९५७१४ 4493700 3९७६३५८३ ४२२८२६५८
स्रोिः सञ्चार िथा सूचना प्रद्धर्वर्ध मन्त्रालय, 2078 *

आर्थिक र्वर्ि २०७८/०७९ को फागुनसम्म
10.64 २०७८ फागुनसम्म टे र्लफोन घनत्र्व १३९.८६ प्रर्िशि र ईन्त्टरनेट ग्राहक घनत्र्व १16.91
प्रर्िशि पुगेको छ। गि आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म टे र्लफोन घनत्र्व १३०.३ प्रर्िशि र
ईन्त्टरनेट ग्राहक घनत्र्व ८२.८ प्रर्िशि र्थयो।
िार्लका १०(ठ): डाटा/इन्त्टरनेट सेर्वा प्रयोगकिािको सङ््या

से र्वा
२०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ 2०७६/७७ २०७७/७8 २०७८/७९ *
प्रदायक
नेपाल
दूरसञ्चार
८४२०६५३ ६५४०७५३ ९४१२४६७ 10825854 १६७२९२२९ २०४५५३६३
कम्पनी
र्लर्मटे ड
एनसे ल
६९५४२३६ ६१०९८०८ ६७६९०९६ 6710488 ७५०५५९४ ८२२३६८२
प्रा.र्ल.
युनाइटे ड
टे र्लकम ६३२०३ ६३२०३ - - - -
र्लर्मटे ड
स्माटि
टे र्लकम १७१०३३ ४१३०१ २१३२४५ 203148 १६६७४६ १६४८४८
प्रा.र्ल.
इन्त्टरनेट
सेर्वा २५०२४४ २२२६५१५ ३०४६९०२ 4498077 ६६८२१०१ ८०४५८४८
प्रदायकहरू
िम्मा १५८५९३६९ १४९८१५८० १९४४१७१० 22237567 ३१०८३६७० ३६८८९७४१
स्रोिः सञ्चार िथा सूचना प्रद्धर्वर्ध मन्त्रालय, २०७८ *२०७८ फागुनसम्म।
156
11. सामाजिक क्षेर
11.1 सरकारी नीर्ि िथा कायिक्रमको प्रिार्वकारी कायिन्त्र्वयन एर्विं सामाजिक क्षेरमा र्निी क्षेरको
लगानी समेि बढ्दै गएकोले सामाजिक क्षेरका पररसूचकहरूमा सुधार हुँदै गएको छ।
आधारिूि खानेपानीको पहुँचमा र्वृद्धि िएको छ। मािृमत्ृ युदर, जशशुमत्ृ युदर र बालमृत्युदरमा
कमी आएको छ। साक्षरिा दर र द्धर्वद्यालयमा द्धर्वद्याथी िनाि दर र्वृद्धि िएको छ िने द्धर्वद्यालय
जशक्षामा लैद्धिक समानिा हार्सल िएको छ।
िार्लका ११(क): सामाजिक क्षेर द्धर्वकासका पररसूचक

सामाजिक क्षेर पररसूचक 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78
जशक्षा अपेजक्षि द्धर्वद्यालय अध्ययन र्वर्ि* 12.6 12.8 12.8 -
औसि द्धर्वद्यालय अध्ययन र्वर्ि *
4.7 4.9 5 -
खुद िनािदर (प्राथर्मक िह-कक्षा 1
97.2 96.5 97.1 97.4
दे जख 5 सम्म)
खुद िनािदर (आधारिूि िह-कक्षा 1
92.3 92.7 93.4 94.7
खुद िनािदर (माध्यर्मक िह-कक्षा 9
43.9 46.4 47.6 51.2
साक्षरिा दर (15 र्वर्ि मार्थ) - 58 58 58
स्र्वास््य औसि आयु (िन्त्मेको अर्वस्थामा) 70.2 70.5 70.8 71.17
कुल प्रिनन दर* (सङ््या प्रर्ि
2.3 2.3 2 2
मद्धहला)
नर्विाि जशशु मृत्युदर* (प्रर्ि १०००
17 21 16 16
िीद्धर्वि िन्त्ममा, िन्त्मेको 28 ददनर्िर
जशशु मृत्युदर (प्रर्ि १००० िीद्धर्वि
26 26 25 25
िन्त्ममा, िन्त्मेको 1 र्वर्िर्िर)
स्र्वास््य सिं स्था 4513 5717 7154 7566
स्र्वास््य िनशजक्त 90803 90946 90946 97449
खानेपानी िथा
आधारिूि खानेपानी सेर्वा 88 89 91 93.23
सरसफाइ
आधारिूि सरसफाइ 98.6 99.7 100 100
उच्च मध्यमस्िरको खानेपानी 19 21 23 24.65
मानर्व द्धर्वकास
मानर्व द्धर्वकास सूचकाङ्क* 0.588 0.596 0.602 -
सूचकाङ्क
लैद्धिक द्धर्वकास
लैद्धिक द्धर्वकास सूचकाङ्क* 0.925 0.897 0.886 -
लैद्धिक
असमानिा लैद्धिक असमानिा सू चकाङ्क* 0.48 0.476 0.479 -
स्रोि: स्र्वास््य िथा िनसङ््या मन्त्रालय, जशक्षा, द्धर्वज्ञान िथा प्रद्धर्वर्ध मन्त्रालय, खानेपानी िथा सरसफाइ मन्त्रालय, 2078
157
11.2 ु रािसङ्घीय द्धर्वकास कायिक्रमद्वारा प्रकाजशि मानर्व द्धर्वकास प्रर्िर्वेदन, 2020 का अनुसार
सिं यक्त
नेपालको मानर्व द्धर्वकास सूचकाङ्क 0.602 रहेको छ। मानर्व द्धर्वकास सूचकाङ्कका आधारमा
ु हरूमध्ये 142 औ ँ स्थानमा रहेको छ, िुन मध्यम मानर्व
नेपाल सिं सारका 189 मुलक
ु को औसि 0.641 िन्त्दा कम रहेको छ।
द्धर्वकास समूहको औसि 0.631 र साकि मुलक
सन् 199० मा नेपालको मानर्व द्धर्वकास सूचकाङ्क 0.387 रहेकोमा सन् २०१९ मा यस्िो
सूचकाङ्क 0.602 पुगेको छ। सामाजिक क्षेरमा गररएको लगानीको प्रर्िफलस्र्वरूप नेपालको
मानर्व द्धर्वकासको अर्वस्थामा क्रर्मक सुधार हुँदै गएको छ। िथाद्धप, आगामी ददनमा यस क्षेरमा
थप लगानी गनुप
िार्लका ११(ख): नेपालको पर्छल्लो ३ दशकको मानर्व द्धर्वकासको अर्वस्था

औसि आयु अपेजक्षि प्रर्ि व्यजक्त कुल
औसि द्धर्वद्यालय मानर्व द्धर्वकास
र्वर्ि (िन्त्मेको द्धर्वद्यालय राद्धिय आय
अध्ययन र्वर्ि सू चकाङ्क
अर्वस्थामा) अध्ययन र्वर्ि ($-PPP)
1990 54.4 7.5 2.0 1372 0.387
1995 58.6 8.1 2.2 1553 0.419
2000 62.3 9.0 2.4 1793 0.453
2005 65.3 9.5 2.8 1993 0.482
2010 67.6 11.9 3.3 2372 0.537
2015 69.5 12.7 4.7 2957 0.583
2016 69.8 12.6 4.9 2946 0.586
2017 70.2 12.6 4.7 3135 0.588
2018 70.5 12.8 4.9 3276 0.596
2019 70.8 12.8 5.0 3457 0.602
ु राि सङ्घीय द्धर्वकास कायिक्रम, २०२०
स्रोि: सिं यक्त
जशक्षा
11.3 चालु आर्थिक र्वर्ि 2078/79 को कुल गाहिस््य उत्पादनमा जशक्षा क्षेरको ८.1 प्रर्िशि
योगदान रहने प्रारजम्िक अनुमान गररएको छ। यस क्षेरमा अजघल्लो आर्थिक र्वर्िको िुलनामा
चालु आर्थिक र्वर्िमा कुल मूल्य अर्िर्वृद्धि 4.08 प्रर्िशिले र्वृद्धि हुने अनुमान रहेको छ।
आर्थिक र्वर्ि 2077/78 को कुल गाहिस््य उत्पादनमा यस क्षेरको योगदान 8.1 प्रर्िशि
र कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिको र्वृद्धिदर 3.92 प्रर्िशि रहेको र्थयो।
158
चाटि ११(क): पर्छल्लो दशकको जशक्षा क्षेरको र्वृद्धिदर र योगदान
10.0
8.0
6.0
4.0
2.0
0.0
कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा जशक्षा क्षेरको योगदान जशक्षा क्षेरको र्वृद्धिदर
स्रोि: केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विाग, २०७8 *

प्रारजम्िक अनुमान
11.4 शैजक्षक सर २०७८ मा प्राथर्मक िह (कक्षा १-५), आधारिूि िह (कक्षा १-८) र

माध्यर्मक िह (कक्षा ९-१२) िनािदर क्रमशः ९६.9 प्रर्िशि, 95.1 प्रर्िशि र ५4.3
प्रर्िशि पुगेको छ। यस शैजक्षक सरमा आधारिूि िह (१-५) को खुद िनािदरमा 0.5
प्रर्िशिले कमी आए पर्न अन्त्य िहहरूको खुद िनाि दर र्वृद्धि िएको छ।
11.5 शैजक्षक सर 2078 मा कक्षा 1 मा खुद िनाि दर (िनाि हुने उमेर 5 र्वर्ि पूरा िएका)
96.3 प्रर्िशि रहेको छ िने कक्षा 8 सम्मको द्धटकाउ दर 85.1 प्रर्िशि, कक्षा 10
सम्मको द्धटकाउ दर 66.1 प्रर्िशि र कक्षा 12 सम्मको द्धटकाउ दर 33.1 प्रर्िशि रहेको
छ । कोर्िड-19 ले जशक्षा क्षेरमा नकरात्मक असर पारे पर्न कक्षा 10 र 12 को द्धटकाउ
दरमा सन्त्िोर्िनक र्वृद्धि िएको दे जखन्त्छ ।
11.6 शैजक्षक सर 2078 मा कक्षा ३ मा द्धर्वद्याथीको पठन सक्षमिा 43.71 प्रर्िशि पुगेको
छ। गि शैजक्षक सरमा द्धर्वद्याथीको पठन सक्षमिा १४.6 प्रर्िशि रहेको र्थयो।
11.7 पर्छल्ला र्वर्िहरूमा कुल जशक्षकमा मद्धहला जशक्षकको अनुपाि बढ्दै गएको िए पर्न माध्यर्मक
िहमा यस्िो अनुपाि िुलनात्मक रूपमा न्त्यून रहेको छ। आधारिूि िहमा कुल जशक्षकमध्ये
मद्धहला जशक्षकको अनुपाि शैजक्षक सर 2077 मा ४६.६ प्रर्िशि रहेकोमा शैजक्षक सर
2078 मा 0.1 प्रर्िशिले कमी आई 46.5 प्रर्िशि रहेको छ । माध्यर्मक िहमा यस्िो
159
अनुपाि शैजक्षक सर 2077 मा २०.७ प्रर्िशि रहेकोमा शैजक्षक सर 2078 मा 0.3
प्रर्िशिले कमी आई 20.4 प्रर्िशि रहेको छ ।
िार्लका ११(ग): शैजक्षक सूचकमा आधाररि उपलजधधहरू

सूचकहरू 2070 २०७१ २०७२ २०७३ २०७४ २०७५ २०७६ २०७७ २०७८
१. आधारिूि जशक्षा (प्रारजम्िक बालद्धर्वकास/पूर्वप्र

ि ाथर्मक जशक्षा समेि)
1.1 ि ाथर्मक जशक्षामा कुल िनािदर

पूर्वप्र 76.7 ७७.७ ८१ ८२.९ ८४.१ ८४.७ 86.2 87.6 ८९.६
पूर्वप्र
ि ाथर्मक जशक्षामा अनुिर्व िई
1.2 ५९.६ ६२.४ ६४.७ ६६.३ 68.6 ७४.९
कक्षा १ मा नर्वप्रर्वेशीको प्रर्िशि 56.9 ६६.९ 70.2
1.3 कक्षा १ मा कुल प्रर्वेशदर 141.8 १३७ १३६.७ १३३.५ १२८.६ १२३.९ 121.9 120.7 १२७.०
1.४ कक्षा १ मा खुद प्रर्वेशदर 91.6 ९३ ९३.९ ९५.२ ९५.९ ९६.३ 96.9 97.3 ९६.३
1.५ कुल िनािदर (कक्षा १–५) १३५.४ १३४ १३२.३ ११८.८ 119.2 118.2 १२२.०
1.६ खुद िनािदर (कक्षा १–५) 95.6 ९६.२ ९६.६ ९६.९ ९७.२ ९६.५ 97.1 97.4 ९६.९
1.७ कुल िनािदर (कक्षा १–८) 115.7 ११७.१ १२०.१ १२२ १२०.२ १०९.३ 110.4 113.2 ११८.०
1.८ खुद िनािदर (कक्षा १–८) 86.3 ८७.६ ८९.४ ९१. ९२.३ ९२.७ 93.4 94.7 ९५.१
कक्षा १–८ को खुद िनािदरमा

1.९ १.०० १.०० १.०० ०.९९
लैं र्गक समिा सूचकािंक ०.९८ ०.९८ 0.99
1.१० कक्षा ८ मा द्धटकाउ दर ७६.६ ७५.९ ७७.४ ७७.९ 79.3 82.2 85.1
आधारिूि जशक्षाको िह पूरा गनेको
1.११ ६९.६ ६८.४ ७०.७ ७१.३ 72.7 75.3 ७६.२
दर
५-१२ र्वर्ि उमेरका द्धर्वद्यालय
1.१२ बाद्धहर रहे का १०.६ ९.० ८.७ ४.९
७.३ 6.7 5.4
बालबार्लकाको प्रर्िशि
कक्षा ३ मा द्धर्वद्याथीको पठन
1.1३ १२.८ - - - 14.6 14.6 ४३.७१
सक्षमिा प्रर्िशि
२. माध्यर्मक जशक्षा (कक्षा ९–१२)
2.1 कक्षा ९–१० को खुद िनािदर ५०.४ ५१.६ ५७.७ ५९.६ ६०.६ ६६.२ ७१.४ 75.7 ७६.१
2.2 कक्षा ९–१२ को खुद िनािदर ३३.२ ३४.७ ३७.७ ३८.९ ४३.९ ४६.४ ४७.६ ५१.२ 54.3
2.3 कक्षा १० सम्मको द्धटकाउ दर ३७.९ ४५.२ ५७.१ ५८.५ ६०.३ ६४=६ 66.1
2.४ कक्षा १२ सम्मको द्धटकाउ दर ११.५ - १७.२ २२.२ २४.० २९=२ 33.1
कक्षा ९–१२ मा लैं र्गक समिा

2.५ ०.९९ ०.९८ ०.९९ १.०१ १.०१ १.०१ 1.01
सूचकािंकका आधारमा खुद िनािदर
३. साक्षरिा दर
3.1 साक्षरिा दर ६+र्वर्ि ६५.९ ६५.९ ६५.९ ७८ ७८ ७८ ७८ ७८ 78
3.2 साक्षरिा दर १५-२४ र्वर्ि ८४.७ ८४.७ ८४.७ ८८.६ ८८.६ ८८.६ ८८.६ ८८.६ 88.6
3.3 साक्षरिा दर १५+ र्वर्ि ५६.५ ५६.५ ५७ ५७ ५७ ५७ ५8 ५8 58
४. जशक्षक व्यर्वस्थापन
आधारिूि िहमा मद्धहला जशक्षक

4.1 ३८.८ ४०.७ ४१.२ 43.1 ४३.७ 46.6 ४६=५
माध्यर्मक िहमा मद्धहला जशक्षक

4.2 १४.१ १४.८ १६.१३ १७.४ १९.८ 20.7 २०=४
स्रोि: जशक्षा, द्धर्वज्ञान िथा प्रद्धर्वर्ध मन्त्रालय, 2078
160
द्धर्वद्यालय, द्धर्वद्याथी र जशक्षकको द्धर्वर्वरण र अनुपाि
11.8 शैजक्षक सर २०७७ को कुल द्धर्वद्यालय सङ््या ३५ हिार ६ सय ७४ रहेकोमा १ हिार
३ सय ६ द्धर्वद्यालय घट्न गई शैजक्षक सर 2078 मा कुल द्धर्वद्यालयको सङ््या ३४ हिार
३ सय ६८ पुगेको छ। द्धर्वद्यालय बन्त्द िथा समायोिन िई यो सङ््या घट्न गएको हो।
11.9 िसमध्ये आधारिूि (१-५) सिार्लि द्धर्वद्यालय ३४ हिार १ सय ३८, आधारिूि (६-८)
सिार्लि द्धर्वद्यालय १७ हिार २ सय २८ र आधारिूि (१-८) सिार्लि द्धर्वद्यालय ३४
हिार ३ सय ६ रहेका छन्। यसैगरी माध्यर्मक िह (९-१२) सिार्लि १० हिार ९ सय
६२ द्धर्वद्यालय मध्ये ४ हिार ३ सय १० द्धर्वद्यालयमा कक्षा ११-१२ सिालन िएको छ ।
11.10 शैजक्षक सर २०७८ मा द्धर्वद्यमान ३४ हिार ३ सय ६८ द्धर्वद्यालयमध्ये सामुदाद्धयक द्धर्वद्यालय

२६ हिार ४ सय ५४, सिं स्थागि द्धर्वद्यालय ६ हिार ७ सय ६० र धार्मिक द्धर्वद्यालय १
हिार १ सय ५४ रहेका छन्।
िार्लका ११(घ): द्धर्वद्यालय प्रकार अनुसारका द्धर्वद्यालयको द्धर्वर्वरण

िह र प्रकार अनुसारका द्धर्वद्यालय सामुदाद्धयक सिं स्थागि धार्मिक िम्मा
आधारिूि िह (कक्षा १-५) २६३३५ ६६८४ ९६७ ३४१३८
आधारिूि िह (कक्षा ६-८) ११६५२ ५३८८ १३३ १७२२८
आधारिूि िह (कक्षा १-८) २६४२९ ६७२४ ११०० ३४३०६
माध्यर्मक िह (कक्षा ९-१०) ६८६२ ३९८५ ४३ १०९०२
माध्यर्मक िह (कक्षा ११-१२) ३४१२ ८७७ २१ ४३१०
माध्यर्मक िह (कक्षा ९-१२) ६८८५ ४०२० ५४ १०९६२
िम्मा २६४५४ ६७६० ११५४ ३४३६८

जशक्षक द्धर्वर्वरण र अनुपाि

11.11 शैजक्षक सर 2077 मा सामुदाद्धयक र सिं स्थागि द्धर्वद्यालयमा गरी कुल 3 लाख 20 हिार
5 सय 76 जशक्षक रहेकोमा शैजक्षक सर २०७८ मा यस्िो सङ््या २ लाख ८० हिार
७ सय ६५ रहेको छ। सो मध्ये पुरुर् र मद्धहला जशक्षकको अनुपाि क्रमशः 61.02
प्रर्िशि र 38.98 प्रर्िशि रहेको छ। शैजक्षक सर २०७७ मा यस्िो अनुपाि क्रमश:
60.5 प्रर्िशि र 39.5 प्रर्िशि रहेको र्थयो।
161
िार्लका ११(ङ): सामुदाद्धयक र सिं स्थागि द्धर्वद्यालयमा कायिरि जशक्षक द्धर्वर्वरण २०७8
सामुदाद्धयक द्धर्वद्यालय सिं स्थागि द्धर्वद्यालय कुल
िह
मद्धहला पुरुर् मद्धहला पुरुर् मद्धहला पुरुर् िम्मा
52904 63244 26225 19420 79129 82664 161793
(कक्षा १-५)
10064 26469 9525 11302 19589 37771 57360
(कक्षा ६-८)
माध्यर्मक
4668 23094 4329 17480 8,997 40574 49571
(कक्षा ९-१०)
903 6080 831 4227 1734 10307 12041
(कक्षा ११-१२)
िम्मा 68539 118887 40910 52429 109449 171316 280765
11.12 शैजक्षक सर, २०७८ मा प्रर्ि िह द्धर्वद्यालय-द्धर्वद्याथी अनुपाि आधारिूि िह (कक्षा १-५),
आधारिूि िह (कक्षा ६-८), माध्यर्मक िह (९–१०) र माध्यर्मक िह (कक्षा ११-१२)
मा क्रमश: १०४, १०३, ९९ र १६० रहेको छ िने जशक्षक द्धर्वद्याथी अनुपाि आधारिूि
िह (कक्षा १-५), आधारिूि िह (कक्षा ६-८), माध्यर्मक िह (९–१०) र माध्यर्मक िह
(कक्षा ११-१२) मा क्रमश: 21, 31, 22 र 57 रहेको छ।
11.13 माध्यर्मक िह (9-12) मा सबै प्रकारका द्धर्वद्यालयमा कायिरि कुल जशक्षकमध्ये मद्धहला
जशक्षक अनुपाि १७.4 प्रर्िशि रहेको छ। उक्त अनुपाि सामुदाद्धयक र सिं स्थागि द्धर्वद्यालयमा
क्रमशः १६.० र १९.२ प्रर्िशि रहेको छ। त्यसैगरी, आधारिूि िह (1-8) मा सबै
प्रकारका द्धर्वद्यालयमा कायिरि कुल जशक्षकमध्ये मद्धहला जशक्षक 45.० प्रर्िशि रहेको छ।
यस्िो अनुपाि सामुदाद्धयक र सिं स्थागि द्धर्वद्यालयमा क्रमशः 41.2 र 53.8 प्रर्िशि रहेको
छ।
िार्लका ११(च): द्धर्वद्यालयगि र िहगि जशक्षकको लैं द्धिक द्धर्वर्वरण

सामुदाद्धयक द्धर्वद्यालयमा जशक्षक सिं स्थागि द्धर्वद्यालयमा जशक्षक द्धर्वद्यालयमा जशक्षक लैं द्धिक
लैं द्धिक समिा सूचकाङ्क लैं द्धिक समिा सूचकाङ्क समिा सूचकाङ्क
द्धर्वद्यालय िह लैं द्धिक लैं द्धिक लैं द्धिक
मद्धहला पुरूर् मद्धहला पुरूर् मद्धहला पुरूर्
समिा समिा समिा
प्रर्िशि प्रर्िशि प्रर्िशि प्रर्िशि प्रर्िशि प्रर्िशि
सूचकाङ्क सूचकाङ्क सूचकाङ्क
cfwf/e"t tx -!—%_ 45.5 54.5 0.84 57.4 42.5 1.35 48.9 51.1 0.95
cfwf/e"t tx -^—*_ 27.5 72.5 0.38 45.7 54.3 0.84 34.2 65.8 0.52
cfwf/e"t tx -!—*_ 41.2 58.8 0.70 53.8 46.2 1.16 45.0 55.0 0.82
dfWolds tx -(—!)_ 16.8 83.2 0.20 19.8 80.2 0.25 18.1 81.9 0.22
dfWolds tx -!!—!@_ 12.9 87.1 0.15 16.4 83.6 0.20 14.4 85.6 0.17
dfWolds tx -(—!@_ 16.0 84.0 0.19 19.2 80.8 0.24 17.4 82.6 0.21
162
द्धर्वद्याथी द्धर्वर्वरण
11.14 शैजक्षक सर २०७८ मा द्धर्वद्यालय िहमा अध्ययनरि कुल 70 लाख 92 हिार 9 सय 59
द्धर्वद्याथीमध्ये आधारिूि िह (कक्षा १-८) मा ५३ लाख २५ हिार ९ सय ८० र माध्यर्मक
िह (कक्षा ९-१2) मा १7 लाख 66 हिार 9 सय 79 द्धर्वद्याथी रहेका छन्। आधारिूि
िह र माध्यर्मक िहमा कुल द्धर्वद्याथी सङ््याको क्रमशः 75.09 र 24.91 प्रर्िशि रहेको
छ।
िार्लका ११(छ): द्धर्वद्यालय िहमा द्धर्वद्याथी िनािको अर्वस्था

िह\शैजक्षक सर २०७१ २०७२ २०७३ २०७४ २०७५ 2076 2077 2078
आधारिूि (१-५) ४३३५३५५ ४२६४९४२ ४१३५२५३ ३९७००१६ ३७३०६०२ 3543862 3520922 3548636
आधारिूि (६-८) १८३५३१३ १८६२८७३ १८५९३५९ १८६६७१६ १८२४७७७ 1775142 1816772 1777344
आधारिूि (१-८) ६१७०६६८ ६१२७८१५ ५९९४६१२ ५८३६७३२ ५५५५३७९ 5319004 5337694 5325980
माध्यर्मक (९-
९००५८५ ९३८८९७ ९५८५०२ ९७०७२० १०२७५१२ 1040976 1064744 1079363
१०)
माध्यर्मक (११-
४१६९९५ ४५०७५३ ४९२९८४ ५८४०७२ ६३१६३४ 661642 679941 687616
१२)
माध्यर्मक (९-
१३१७५८० १३८९६५० १४५१४८६ १५५४७९२ १६५९१४६ 1702618 1744685 1766979
१२)
कक्षा (१-१२) ७४८८२४८ ७५१७४६५ ७४४६०९८ ७३९१५२४ ७२१४५२५ ७०२१६२२ ७०८२३७९ ७०९२९५९
स्रोि : जशक्षा, द्धर्वज्ञान िथा प्रद्धर्वर्ध मन्त्रालय, 2078
11.15 शैजक्षक र्वर्ि 2077 को िुलनामा चालु शैजक्षक र्वर्िमा आधारिूि िहमा द्धर्वद्याथी सङ््या र्वृद्धि िएको
छ। शैजक्षक र्वर्ि 2077 मा कोर्िड-19 को प्रिार्वले द्धर्वद्याथी सङ््यामा कमी आएको र्थयो।
चाटि ११(ख): पर्छल्लो ५ र्वर्िको कुल द्धर्वद्याथी सङ््या र र्वृद्धिदर
७५०० १.५
७३९२ १.०
७४०० ०.९
०.५
७३०० ०.१ ०.०
७२१५
७२०० -०.५
-०.७
७०८२ ७०९३ -१.०
७१०० ७०२२ -१.५
७००० -२.०
-२.४ -२.५
६९०० -२.७
-३.०
६८०० -३.५
२०७४ २०७५ २०७६ २०७७ २०७८
द्धर्वद्याथी सङ््या (हिारमा) र्वृद्धिदर (दायाँ अक्ष)
163
11.16 शैजक्षक सर २०७८ मा सामुदाद्धयक िथा सिं स्थागि द्धर्वद्यालयको कक्षा (१-१२) मा अध्ययनरि
कुल द्धर्वद्याथी सङ््या ७० लाख ९२ हिार ९ सय ५९ रहेको छ। अजघल्लो शैजक्षक सरमा
यस्िो सङ््या ७० लाख ८२ हिार ३ सय ७९ र्थयो।
िार्लका ११(ि): शैजक्षक र्वर्ि २०७8 मा िहगि द्धर्वद्याथी िनािको अर्वस्था

िह छारा छार िम्मा
आधारिूि (१–५) 1716971 1831665 3548636
आधारिूि (६–८) 867691 909653 1777344
आधारिूि (१–८) 2584662 2741318 5325980
माध्यर्मक (९–१०) 533061 546302 1079363
माध्यर्मक (११–१२) 355366 332250 687616
माध्यर्मक (९–१२) 888427 878552 1766979
कक्षा १-१२ सम्मको िम्मा 3473089 3619870 7092959
11.17 शैजक्षक सर २०७८ मा आधारिूि िह कक्षा १ दे जख ५ (५-९र्वर्ि) को खुद िनािदर ९६.९

प्रर्िशि, आधारिूि िह कक्षा १ दे जख ८(५-१२र्वर्ि) को ९५.१ प्रर्िशि र माध्यर्मक िह
(कक्षा ९-१०) र (कक्षा९-१२) को खुद िनाि दर क्रमशः ७६.१ र ५६.० प्रर्िशि रहेको
छ।
िार्लका ११(झ): िहगि द्धर्वद्याथी िनािदरसम्बन्त्धी द्धर्वर्वरण (शैजक्षक र्वर्ि 207८)

कुल िनाि दर खुद िनाि दर
द्धर्वद्यालय िह
छारा छार िम्मा छारा छार िम्मा
आधारिूि (कक्षा १-५) 120.8 123.1 122.0 96.5 97.2 96.9
आधारिूि(कक्षा ६-८) 110.4 111.0 110.7 93.0 93.6 93.3
आधारिूि (कक्षा १-८) 117.1 118.8 118.0 94.4 95.7 95.1
माध्यर्मक (कक्षा ९-१०) 98.5 97.2 97.9 76.5 75.6 76.1
माध्यर्मक (कक्षा ११-१२) 69.4 59.3 64.1 34.6 37.1 35.8
माध्यर्मक (कक्षा 9-१२) 84.0 78.3 81.0 55.6 56.4 56.0
माध्यर्मक जशक्षा परीक्षा (SEE)

11.18 शैजक्षक सर २०७७ को माध्यर्मक जशक्षा परीक्षामा कुल ४ लाख ८४ हिार २ सय ७८
िना द्धर्वद्याथीहरू सहिागी िएका र्थए।
164
िार्लका ११(ञ): SEE (साद्धर्वक एस.एल.सी.) २०७७ परीक्षाको द्धर्वर्वरण
प्रदे श १ मधेश बागमिी गण्डकी लुजम्बनी कणािली सुदूरपजश्चम िम्मा
Appeared STD 86432 79120 106468 47832 87306 38406 60069 505633
Grade Change 82760 75836 105629 46243 82170 36342 55298 484278
STD
Grade Group िम्मा िम्मा िम्मा िम्मा िम्मा िम्मा िम्मा िम्मा
GPA 0.80 T0 < 2 0 1 0 0 0 0 3
1.20
GPA 1.20 To < 1 0 6 2 2 0 2 13
1.60
GPA 1.60 To < 204 2 99 76 107 13 119 620
2.00
GPA 2.00 To < 4328 1584 2981 1929 3657 1229 3675 19383
2.40
GPA 2.40 To < 22132 12170 17582 10729 22493 9294 18617 113017
2.80
GPA 2.80 To < 26531 28424 28884 13887 28085 15417 18420 159648
3.20
GPA 3.20 To < 17923 21775 27786 10916 16290 7005 7895 109590
3.60
GPA 3.60 To <= 10788 10308 27391 8276 10250 2141 3718 72872
4.00
NA 851 1573 899 428 1286 1243 2852 9132
िम्मा 82760 75836 105629 46243 82170 36342 55298 484278
11.19 शैजक्षक सर २०७८ मा कक्षा १२ को परीक्षामा १ लाख ६५ हिार ७ सय ३५ छार र

१ लाख ७२ हिार ९ सय ५३ छारा गरी कुल ३ लाख ३८ हिार ६ सय ८८ द्धर्वद्याथी
सहिागी िएका र्थए।
िार्लका ११(ट) माध्यर्मक जशक्षा उत्तीणि परीक्षा (कक्षा १२), 2078

औसि स्िरीकृि अङ्क (GPA) िम्मा
० दे जख ०.८० सम्म १००७४
०.८१ दे जख १.२० सम्म २९६
१.२१ दे जख १.६० सम्म ३८७५
१.६१ दे जख २.०० सम्म २४५१५
२.०१ दे जख २.४० सम्म ७५०८८
२.४१ दे जख २.८० सम्म ९९५३७
२.८१ दे जख ३.२० सम्म ७०००१
३.२१ दे जख ३.६० सम्म ४८२३९
३.६१ दे जख ४.०० सम्म ७०६३
िम्मा ३३८६८८
उच्च जशक्षा
11.20 आर्थिक ु र्िर सिालनमा रहेका द्धर्वर्िन्न द्धर्वश्वद्धर्वद्यालय र
र्वर्ि २०७७/७८ मा मुलक
अन्त्िगििका क्याम्पसमा अध्ययन गरररहेका द्धर्वद्याथीको सङ््या अजघल्लो आर्थिक र्वर्िको
165
िुलनामा १.८ प्रर्िशिले बढे र ५ लाख 56 हिार ७ सय ९७ पुगेको छ। आर्थिक र्वर्ि
२०७6/77 मा यो सड््या 5 लाख 47 हिार र्थयो।
11.21 ु
मुलक र्िर सिार्लि द्धर्वर्िन्न ११ र्वटा द्धर्वश्वद्धर्वद्यालय र अन्त्िरगिका क्याम्पसहरूमा
अध्ययनरि कुल 5 लाख 56 हिार 7 सय 97 द्धर्वद्याथीहरू मध्ये र्रि ुर्वन द्धर्वश्वद्धर्वद्यालयमा
4 लाख 22 हिार 653‚ काठमाडौं द्धर्वश्वद्धर्वद्यालयमा 16 हिार 8 सय 47‚ पूर्वाििल
द्धर्वजश्वद्धर्वद्यालयमा 48 हिार 8 साय 58‚ पोखरा द्धर्वश्वद्धर्वद्यालयमा 32 हिार 4 सय 84‚
मध्यपजश्चमािल द्धर्वश्वद्धर्वद्यालयमा 8 हिार 6 सय 56‚ नेपाल सिं स्कृि द्धर्वश्वद्धर्वद्यालयमा 3 हिार
49‚ सुदरु पजश्चमािल द्धर्वश्वद्धर्वद्यालयमा 13 हिार 8 सय 73‚ कृद्धर् िथा र्वन द्धर्वज्ञान
द्धर्वश्वद्धर्वद्यालयमा 4 हिार 4 सय 27, खुल्ला द्धर्वश्वद्धर्वद्यालय 9 सय 69, रािद्धर् ि िनक
द्धर्वश्वद्धर्वद्यालयमा 3 सय 99 र लुजम्बनी बौि द्धर्वश्वद्धर्वद्यालयमा 1 हिार 11 द्धर्वद्याथी अध्ययनरि
छन्। यसैगरी 5 र्वटा स्र्वास््य द्धर्वज्ञान प्रर्िष्ठानमा 3 हिार 5 सय 71 िना द्धर्वद्याथी
अध्ययनरि छन् । उच्च जशक्षामा अध्ययनरि द्धर्वद्याथीमध्ये र्रि ुर्वन द्धर्वश्वद्धर्वद्यालय र अन्त्य
द्धर्वश्वद्धर्वद्यालयमा अध्ययनरि द्धर्वद्याथीको सङ््या क्रमशः 76.9 प्रर्िशि र 23.1 प्रर्िशि रहेको
छ।
11.22 द्धर्वश्वद्धर्वद्यालय अनुदान आयोगबाट २०७८ फागुनसम्म 64 उच्च शैजक्षक सिं स्थालाई गुणस्िर
सुर्नजश्चििा िथा प्रत्यायन प्रमाणपर प्रदान गररएको छ।
प्रारजम्िक बालद्धर्वकास जशक्षा

11.23 शैजक्षक सर 2078 मा ३० हिार ७ सय १८ सामुदाद्धयक र ५ हिार ८ सय १३
सिं स्थागि गरी िम्मा ३६ हिार ५ सय ३१ बालद्धर्वकास केन्त्द्र िथा पूर्व ि प्राथर्मक कक्षाहरू
सिालनमा रहेका छन् । चालु शैजक्षक सरमा ६ सय ७९ बालद्धर्वकास केन्त्द्र थप िएका
छन्। सिं स्थागि रूपमा सिार्लि बालद्धर्वकास केन्त्द्र/पूर्वप्र
ि ाथर्मक कक्षाको सङ््या िने ५ सय
९८ ले घटे को छ।
11.24 सरकारी एर्विं र्निीस्िरबाट गररएका प्रयासको फलस्र्वरूप प्रारजम्िक बालद्धर्वकासको कुल
िनािदर ८९.६ प्रर्िशि पुगेको छ। शैजक्षक सर २०७७ मा कक्षा १ मा िनाि िएका
बालबार्लकामध्ये बालद्धर्वकास केन्त्द्रको अनुिर्व र्लएका बालबार्लकाको सङ््या ७०.२ प्रर्िशि
रहेकोमा शैजक्षक सर २०७८ मा ७४.९ प्रर्िशि पुगेको छ।
166
चाटि ११ (ग): कक्षा १ मा नयाँ िनाि िएका बालबार्लकामध्ये बालद्धर्वकास केन्त्द्रको अनुिर्व र्लई आएका
बालबार्लकाको द्धर्वर्वरण (प्रर्िशिमा)
८०. ७४.९
६८.६ ७०.२
६४.७ ६६.३ ६६.९
६२.४
६०.
४०.
२०.
०.
०७२/७३ ०७३/७४ ०७४/७५ ०७५/७६ ०७6/७7 ०७७/७८ ०७८/७९
*स्रोिः जशक्षा, द्धर्वज्ञान िथा प्रद्धर्वर्ध मन्त्रालय 2078
द्धर्वद्यालय क्षेर द्धर्वकास कायिक्रम

11.25 शैजक्षक सर २०७८ को फागुनसम्म द्धर्वद्यालय क्षेर द्धर्वकास कायिक्रम र रािपर्ि शैजक्षक
सुधार कायिक्रमबाट ६ हिार ९ सय ७६ नयाँ कक्षाकोठा र्नमािण िएको छ। त्यसैगरी,
४२२ नमूना द्धर्वद्यालयको िौर्िक पूर्वािधार द्धर्वकास कायिक्रम र जशक्षण सहयोग अनुदान
कायिक्रमबाट ६२ हिार ५ सय ६२ रोिगारी र्सििना िएको छ ।
रािपर्ि शैजक्षक सुधार कायिक्रम

11.26 शैजक्षक सर 2078 मा द्धर्वद्यालयहरूको िौर्िक सुद्धर्वधा द्धर्वस्िार, आइर्सटी प्रयोगशाला
व्यर्वस्थापन िथा प्राद्धर्वर्धक धार सिालनमा रहेका द्धर्वद्यालयहरूको प्रयोगशाला सुदृढीकरणका
लार्ग ४ हिार १ सय ७२ सामुदाद्धयक द्धर्वद्यालयले अनुदान प्राप्त गरे का छन्।
पाठ्यक्रम, पाठ्यपुस्िक र र्सकाइ सामग्री उत्पादन र प्रसारणसम्बन्त्धी

11.27 शैजक्षक सर २०७८ सम्म कक्षा १ दे जख कक्षा ८ सम्मका सबै बालर्वार्लकाका लार्ग रिं र्गन
पाठ्यपुस्िकको व्यर्वस्था गररएको छ।
11.28 श्रव्यदृश्य पाठ उत्पादनका लार्ग द्धर्वर्यहरूको नक्साङ्कन गने कायि सम्पन्न िएको छ।
श्रव्यपाठको लार्ग जस्क्रप्ट द्धर्वकास गररएको छ। कक्षा १-१० सम्मका ५९० ओटा श्रव्यदृश्य
पाठ उत्पादन िएको छ।
11.29 श्रव्यदृष्य पाठ NTV+, Dishhome, Max TV, Mero TV, NET TV र Clear TV को School
Education च्यानलबाट र्नयर्मि रूपमा प्रसारण िइरहेको छ।
167
प्राद्धर्वर्धक िथा व्यर्वसाद्धयक जशक्षा
11.30 शैजक्षक सर २०७८ सम्म उद्यमी युर्वाहरूलाई लजक्षि गरी ८ आजङ्गक जशक्षालयहरू माफिि
उद्यमशीलिा र व्यार्वसाद्धयक द्धर्वकासका लार्ग इन्त्कुर्वेसन सेन्त्टर सिालनमा ल्याइएको छ।
11.31 प्रयोगात्मक अभ्यासलाई उत्पादनमा आबि गने कायिक्रम अन्त्िगिि ८० िना प्रजशक्षाथीहरू
इन्त्टनिको रूपमा आजङ्गक जशक्षालयहरूका उत्पादन इकाईमा कायिरि रहेका छन् ।
11.32 प्राद्धर्वर्धक िथा व्यार्वसाद्धयक जशक्षािफि १ हिार ६ सय ८८ प्रजशक्षकहरूको पेशागि र

व्यार्वसाद्धयक क्षमिा द्धर्वकास गररएको छ। द्धर्वर्िन्न पेशासँग सम्बजन्त्धि १७ हिार ८ सय ६३
िनाको सीप परीक्षण कायि सम्पन्न िएको छ। साथै, १९ हिार िनालाई छोटो अर्वर्धको
सीपमूलक िार्लम प्रदान गररएको छ।
11.33 साि नमूना पोर्लटे जक्नक इजन्त्स्टच्यूटहरू मध्ये ५ र्वटामा शैजक्षक िर्वन र २ र्वटामा कमिचारी
आर्वास िर्वन र्नमािण कायि सम्पन्न िएको छ ।
11.34 द्धप्र र्डप्लोमा िहका ३ ओटा र छोटो अर्वर्धका १ ओटा पाठ्यक्रम र्नमािण िथा र्डप्लोमा
िहका 14 र्वटा र द्धप्र र्डप्लोमा िहका ५ र्वटा पाठ्यक्रमहरू पररमाििन िएका छन्।
National Competence Standard (NCS) ५ र्वटा र National Occupation Skill Standard
(NOSS) १ र्वटा र्नमािण िएको छ ।
साक्षरिा िथा र्नरन्त्िर जशक्षा

11.35 २०७८ असार मसान्त्िसम्म ५३ जिल्ला साक्षर घोर्णा िएकोमा चालु आर्थिक र्वर्िको
ु जिल्ला थप िई ५६ जिल्ला साक्षर घोर्णा िएका
फागुनसम्म अछाम, काठमाण्डौ र िाप्लेिङ
छन्। हालसम्म गण्डकी र बागमिी प्रदे श साक्षर प्रदे श घोर्णा िएका छन्।
द्धर्वद्यालय ददर्वा खािा कायिक्रम

11.36 चालु शैजक्षक सरमा द्धर्वद्यालय ददर्वा खािा कायिक्रमबाट दे शिरका २९ लाख ९३ हिार ९
सय ३३ द्धर्वद्याथी प्रत्यक्षरूपमा लािाजन्त्र्वि िएका छन्। यस्िो कायिक्रमबाट गि शैजक्षक
सरमा 29 लाख 9 हिार 5 सय 37 हिार द्धर्वद्याथी लािजन्त्र्वि िएका र्थए।
11.37 द्धर्वश्व खाद्य कायिक्रमको सहयोगमा र्वस्िुगि सहायिामा आधाररि ददर्वा खािा कायिक्रमबाट
िािरकोट, दै लेख, डोटी, अछाम, बझाङ र दाचलुि ाका गरी २ लाख ४६ हिार ७ सय ५५
द्धर्वद्याथीहरू लािाजन्त्र्वि िएका छन् ।
“पढ्दै कमाउँदै” कायिक्रम

11.38 आर्थिक र्वर्ि 207८/7९ को फागुनसम्म “पढ्दै कमाउँ दै” िन्ने उद्देश्यका साथ प्राद्धर्वर्धक
168
जशक्षालयहरूको साझेदारीमा ३८ जशक्षालयसँग सम्झौिा सम्पन्न िई ९८८ द्धर्वद्याथीहरू
लािाजन्त्र्वि िएका छन्। आर्थिक र्वर्ि 207७/7८ मा सोही कायिक्रममा ८० प्राद्धर्वर्धक
जशक्षालयहरू सहिागी िई २,०८० द्धर्वद्याथीहरू कायिक्रमबाट लािाजन्त्र्वि िएका र्थए।
हालसम्म पररयोिना अन्त्िगिि “पढ्दै कमाउँ दै” कायिक्रममा ११८ प्रद्धर्वर्धक जशक्षालयहरू
सहिागी िई ३,०६८ द्धर्वद्याथीहरू प्रत्यक्ष रूपमा लािाजन्त्र्वि िएका छन्।
द्धर्वज्ञान िथा सूचना प्रद्धर्वर्ध

ु िर सिार्लि २6 हिार 4 सय 54 सामुदाद्धयक द्धर्वद्यालय मध्ये २०७८ फागुनसम्म
11.39 मुलक
१३ हिार ५ सय ५९ अथािि 51.३ प्रर्िशि द्धर्वद्यालयहरूमा कम्प्युटर सुद्धर्वधा पुगेको छ।
उक्त द्धर्वद्यालयमध्ये ८,६७६ द्धर्वद्यालयहरूले जशक्षण र्सकाइ द्धक्रयाकलापमा सूचना प्रद्धर्वर्धको
प्रयोग गदै आएका छन्।
11.40 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा द्धर्वद्यालय क्षेर द्धर्वकास कायिक्रम र रािपर्ि शैजक्षक सुधार
कायिक्रम अन्त्िगिि ३ हिार १ सय ९३ माध्यर्मक द्धर्वद्यालयमा सूचना प्रद्धर्वर्ध प्रयोगशाला
(ICT Lab) स्थापना िथा स्िरोन्नर्ि गररएको छ।
स्र्वास््य क्षेर
11.41 चालु आर्थिक र्वर्ि 2078/79 को कुल गाहिस््य उत्पादनमा स्र्वास््य िथा सामाजिक क्षेरको
योगदान 1.79 प्रर्िशि रहने प्रारजम्िक अनुमान रहेको छ । आर्थिक र्वर्ि 2077/78 को
िुलनामा चालु र्वर्िमा यस क्षेरको कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा 6.91 प्रर्िशिले र्वृद्धि हुने प्रारजम्िक
अनुमान रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि 2077/78 को कुल गाहिस््य उत्पादनमा यस क्षेरको
योगदान 1.78 प्रर्िशि र कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिको र्वृद्धिदर 6.60 प्रर्िशि रहेको र्थयो।
चाटि ११(घ): पर्छल्लो दशकको स्र्वास््य िथा सामाजिक क्षेरको र्वृद्धिदर र योगदान
11.0
9.0
7.0
5.0
3.0
1.0
-1.0
कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा मानर्व स्र्वास््य िथा सामाजिक कायि क्षेरको योगदान
मानर्व स्र्वास््य िथा सामाजिक कायि क्षेरको र्वृद्धिदर
स्रोि: केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विाग, २०७8 प्रारजम्िक अनुमान

*
169
11.42 स्र्वास््य क्षेरका सूचकमा उल्ले्य सुधार हुँदै गएको छ। ददगो द्धर्वकासको लक्ष्यअनुसार सन्
2030 सम्म कुल प्रिनन् दर 2.1 पुर्याउने लक्ष्य रहेकोमा हाल २ रहेको छ। त्यस्िै ५
र्वर्ि मुर्नको बाल मृत्युदर र नर्विाि जशशु मृत्यु दर पर्न ददगो द्धर्वकास लक्ष्यअनुसार घटाउन
सफल िएको दे जखन्त्छ। मािृ स्र्वास््यसम्बन्त्धी अन्त्य सूचकहरूको चालु आर्थिक र्वर्िको
फागुनसम्मको उपलजधधको अनुपािले आर्थिक र्वर्िको अन्त्त्यसम्म ददगो द्धर्वकास लक्ष्यले िोकेको
लक्ष्य पूरा हुने प्रारजम्िक अनुमान छ।
िार्लका ११(ठ): स्र्वास््यसम्बन्त्धी सूचकहरू (2078 फागुन)

सू चक मान
कुल प्रिनन दर (सङ््या प्रर्ि मद्धहला) 2.0
पररर्वार र्नयोिनका साधन प्रयोगकिाि दर (मोडिन िररका, प्रर्िशि) 44.2
नर्विाि जशशु मृत्युदर (प्रर्ि १००० िीद्धर्वि िन्त्ममा, िन्त्मेको 28 ददनर्िर) 16.0
जशशु मृत्युदर (प्रर्ि १००० िीद्धर्वि िन्त्ममा, िन्त्मेको 1 र्वर्िर्िर) 25.0
५ र्वर्िमर्ु नको बाल मृत्युदर (प्रर्ि १००० िीद्धर्वि िन्त्ममा) 28.0
कम्िीमा ४ पटक गिि िाँच गराउने गििर्विी मद्धहलाको प्रर्िशि 50.4
दक्ष प्रसुिीकमीबाट प्रसूर्ि गराउने गििर्विी मद्धहलाको प्रर्िशि 49.5
स्र्वास््य सिं स्थामा प्रसूिी गराउने गििर्विी मद्धहलाको प्रर्िशि 52.2
पूणि रूपमा सबै प्रकारका खोप लगाउने बालबार्लकाको प्रर्िशि 59.7
स्रोिः स्र्वास््य िथा िनसङ््या मन्त्रालय, 2078
कोर्िड-१९ रोकथाम, र्नयन्त्रण र उपचार

11.43 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा द्धप.र्स.आर. र एन्त्टीिेन गरी 36 लाख 98 हिार 6 सय
40 व्यजक्तको कोर्िड परीक्षण गररएकोमा 7 लाख 9 हिार 4 सय 46 िना कोर्िड-१९
बाट सङ्क्रर्मि िई 9 हिार 4 सय 63 िनाको मृत्यु िएको र्थयो। चालु आर्थिक र्वर्िको
फागुनसम्म कुल ६5 लाख 8३ हिार 8 सय 47 िनाको कोर्िड परीक्षण गररएकोमा ११
लाख १7 हिार 9 सय 37 िना सङ्क्रर्मि िई ११ हिार ९ सय ५0 िनाको मृत्यु
िएको छ।
िार्लका ११(ड): कोर्िड-19 को परीक्षण सिं क्रमण र मृत्युसम्बन्त्धी द्धर्वर्वरण

सुचक २०७६/७७ २०७७/७८ २०७८/७९*
िम्मा परीक्षण २९८८३० ३६९८6४० ६५८३८४७
द्धप.र्स.आर. २९८८३० ३४४६५८६ ५४८७२८५
एन्त्टीिेन - २५२०५४ १०९६५६२
द्धप.र्स.आर. सङ्क्रर्मि ६६२५७० ९७७९८७
१७१७७
एन्त्टीिेन सङ्क्रर्मि ४६८७६ १३९९५०
कुल सङ्क्रर्मि १७१७७ ७०९४४६ १११७९३७
कुल मृत्यु ३९ ९४६३ ११९५०
स्रोिः स्र्वास््य िथा िनसङ््या मन्त्रालय, 2078 *फागुनसम्म
170
11.44 कोर्िड-19 बाट सङ्क्रर्मि व्यजक्तको परीक्षण, उपचार िथा व्यर्वस्थापनको लार्ग 2078
फागुनसम्म दे शिर ८ हिार २ सय २ र्वटा आइसोलेशन बेड, ३ हिार ८ सय ४६ र्वटा
हाई र्डपेन्त्डेन्त्सी युर्नट बेड, २ हिार ७ सय ९७ र्वटा आई.र्स.यु.बेड, १ हिार ८ र्वटा
िेन्त्टीलेटर, ६९३ र्वटा अजक्सिन कन्त्सनट्रेटर र ९८ र्वटा अजक्सिन प्लान्त्ट रहेका छन्।
हाल कुल ९८ र्वटा अस्पिालहरूले कोर्िड १९ केयर युर्नट सिालन गरररहेका छन् ।
11.45 २०७८/७९ को फागुन मसान्त्िसम्म कोर्िड-१९ को व्यर्वस्थापनको लार्ग Essential

critical care training for doctors and nurses -१८१ िनालाई, ICU/ CCU for nurses-
५१ िनालाई र COVID-19 psychosocial counseling- ४१ िनालाइि प्रदान गररएको छ।
11.46 कोर्िड-19 महामारी व्यर्वस्थापनको लार्ग आर्थिक र्वर्ि 2077/78 मा रू.10 अबि 73
करोड 17 लाख 73 हिार खचि िएकोमा आर्थिक र्वर्ि 2078/79 मा फागुनसम्म यस्िो
खचि रू.15 अबि 68 करोड 12 लाख 62 हिार रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि 2076/77
मा यस्िो खचि रू.2 अबि 17 करोड 95 लाख 7 हिार रहेको र्थयो।
11.47 आर्थिक र्वर्ि 2077/78 दे जख प्राथर्मकिाको आधारमा दे शिरर नै कोर्िड-१९ द्धर्वरूिको
खोप लगाउन शुरू िएको र्थयो। आर्थिक र्वर्ि २०७७/78 मा पद्धहलो मारा खोप लगाउनेको
सङ््या 2६ लाख 21 हिार 4 सय 76 रहेकोमा 2078 फागुनसम्म पद्धहलो मारा खोप
लगाउनेको सङ््या 1 करोड 86 लाख 24 हिार 1 सय 46, दोस्रोमारा/पूणि मारा खोप
लगाउनेको सङ््या 1 करोड 85 लाख 2 हिार 1 सय १९ र अर्िररक्त खोप लगाउनेको
सङ््या 17 लाख 5 सय 80 पुगेको छ।
स्र्वास््य सेर्वा
11.48 २०७८ असारसम्म 125 अस्पिाल, 205 प्राथर्मक स्र्वास््य केन्त्द्र, 3 हिार 8 सय 70
स्र्वास््य चौकी, 395 आयुर्वेददक अस्पिाल र 2 हिार 9 सय 71 आधारिूि स्र्वास््य केन्त्द्र
गरी 7 हिार 5 सय 66 स्र्वास््य सिं स्थाहरू सिालनमा रहेकोमा २०७8 फागुनसम्म यस्िो
सङ््या 7 हिार 5 सय 98 पुगेको छ।
171
िार्लका ११(ढ): स्र्वास््य सिं स्था, शैय्या र िनशजक्तको द्धर्वर्वरण
2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2078
असार असार असार असार असार असार असार असार फागुन
१. िम्मा स्र्वास््य सिं स्था ४४८५ ४५०५ ४५99 4503 4513 5717 7154 7566 7598
क) अस्पिाल १०७ ११६ १16 116 123 125 125 125 154*
ख) प्राथर्मक स्र्वास््य २१५ २१५ २1६ 200 203 203 203 205 196
केन्त्द्र
ग) स्र्वास््य चौकी २१७५ ३७९० ३8८३ 3803 3803 3805 3805 3870 3853
घ) आयुर्वेददक और्धालय २९३ ३८४ ३८४ 384 384 384 395 395 424
ङ) उपस्र्वास््य चौकी/
1695 - - - - 1200 2626 2971** 2971**
आधारिूि स्र्वास््य सेर्वा केन्त्द्र
् ा
२. अस्पिाल शैयय ७५५० ७६४० ७७४८ 8172 8172 8172 8172 11640 15790
३. िम्मा िनशजक्त 87320 76894 77258 88882 9080 90946 9094 90369 97449
0 3 6
क) डाक्टर २१५४ २४५७ २५50 2550 2640 2640 2640 2640 4660
ख) नसि/अ.न.मी. ९५३५ २०३४6 २०४२ २०51 20653 2065 20653 24693

ग) कद्धर्वराि ३९४ ४८५ ६ 570 ३ 570 2 613 0 613 613 3 613 613
घ) र्वैद्य ३६० ४५१ ४५१ 693 0 693 693 693 693 693
ङ) स्र्वास््य सहायक 4 1434
११५५१ ११५५ १2६४ 12646 14347 14347 14347 15367
(हे.अ., अ.हे.ब.) 2 7
3
च) मद्धहला स्र्वास््य ५२०० 5200
६३३२६ ५२००0 ५२000 ५२००० 52000 51423 51423
स्र्वयिं सेद्धर्वका ० 0

*अन्त्य मन्त्रालय अन्त्िगिि सिार्लि अस्पिाल समेि
** गि द्धर्वगि आर्थिक र्वर्िमा आधारिूि स्र्वास््य केन्त्द्रको मार ि्याङ्क समार्वेश गररएकोमा चालु आर्थिक र्वर्िमा नगर स्र्वास््य केन्त्द्र र सामुदाद्धयक स्र्वास््य एकाइसमेि
थप गररएको।
11.49 २०७8 फागुनसम्म डाक्टर, नसि/अ.न.मी., कद्धर्वराि, र्वैद्य, स्र्वास््य सहायक र मद्धहला
स्र्वास््य स्र्वयिंसेद्धर्वका गरी िम्मा स्र्वास््य िनशजक्त 97 हिार 4 सय 49 रहेको छ। यस्िो
सङ््या 2077 फागुनसम्म 90 हिार 3 सय 69 रहेको र्थयो।
राद्धिय खोप कायिक्रम

11.50 राद्धिय खोप कायिक्रम अन्त्िगिि र्ब.र्स.जि., डी.पी.द्धट., हे पाटाईद्धटस र्ब., पोर्लयो, दादुरा र
गििर्विी मद्धहलाहरूको लार्ग द्धटटानस र्डप्थेररया द्धर्वरूिको खोप लगायि १३ प्रकारका रोग
द्धर्वरुि खोपहरू उपलव्ध गराइएको छ।
172
िार्लका ११(ण): द्धर्वस्िाररि खोप एर्विं राद्धिय पोर्लयो खोप (सङ््यामा)
सुचकाङ्क २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८ २०७८/७९*
द्धर्व.र्स.जि.
५६९७५१ ५७३७९६ ५६५०२९ ५३३६७३ ५६२६९८ 476290
भ्याजक्सन
र्ड.द्धप.टी,
हेपाटाइद्धटस र्ब ५३९६९८ ५०९९७९ ५३७१६८ ४८३३३७ ५४१६१२ 440099
(िेस्रो मारा)
पोर्लयो (िेस्रो
५३६१९१ ४९७१२६ ५१९२४७ ४७७३०१ ५०६२४३ 431746
मारा)
दादुरा रूबेला
५२४३३२ ४०९७७१ ४४५२२१ ४२६८३८ ४८२१४७ 423032
(दोस्रो मारा)
रोटा दोस्रो मारा 343010 411304
द्धप.र्स.र्ि. िेस्रो
७९.७ ८१.१ - ४९७६८६ ३३१२४३
मारा
द्धटटानस ४८६२२७ ४७२०६९ ४८६२२९ ४४७४९९ ४५२१२९ 194765
दादुरा, रुर्वेला
२५६३८१०
खोप अर्ियान
11.51 चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म पररर्वार र्नयोिनका अस्थायी साधनको नयाँ प्रयोगकिािको
सङ््या 5 लाख 14 हिार ६३ रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि 2077/78 मा यस्िो सङ््या
7 लाख 38 हिार 8 सय 49 रहेको र्थयो।
11.52 आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9 फागुनसम्म 23 हिार 2 सय 5७ क्षयरोगका र्बरामीले स्र्वास््य

सिं स्थाबाट सेर्वा र्लएका छन्। आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8 मा यस्िो सङ््या २8 हिार 1
सय 8६ रहेको र्थयो।
11.53 नेपालमा औलो रोग क्रमश: र्नयन्त्रण हुँदै गएको छ। चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म कुल
नमूना परीक्षण सङ््या १ लाख ८ हिार ३ सय ८८ िएको दे जखन्त्छ िसमध्ये ३५६
औलोका केसहरू दे जखएकोमा प्लाज्मोर्डयम िाईभ्याक्सका २४२ र फ्याजल्सप्यारमका ११४
केस रहेका छन्। अजघल्ला र्वर्िहरूको िुलनामा औलोका र्बरामीहरू केही घटे को दे जखन्त्छ।
11.54 चालु आर्थिक र्वर्ि २०७8/7९ को फागुनसम्म १० जिल्लामा हात्तीपाइले रोग द्धर्वरुिको
और्धी खुर्वाउने अर्ियान सिालन गररएको छ। सो अर्ियानमा 44 लाख २ हिार िनालाइि
हात्तीपाइले रोग द्धर्वरुिको और्धी खुर्वाइएको छ। गि आर्थिक र्वर्िमा यस्िो अर्ियान १२
जिल्लामा सिालन गरी ५३ लाख ५७ हिार ४५ िनालाइि और्धी खुर्वाइएको र्थयो।
11.55 आर्थिक र्वर्ि २०७८/7९ को फागुनसम्म आमाबाट बच्चामा सने एच.आई.िी. को रोकथाम
(PMTCT) कायिक्रममा आबि 4२ गििर्विी मद्धहला सद्धहि 19 हिार 5 सय 65 एच.आई.िी.
सङ्क्रर्मिलाइि एन्त्टी रे ट्रो िाइरल (ARV) और्धी द्धर्विरण गररएको छ। आर्थिक र्वर्ि
173
२०७७/७८ मा 137 गििर्विी मद्धहला सद्धहि 18 हिार ८ सय 92 एच.आई.िी.
सङ्क्रर्मिलाइि एन्त्टी रे ट्रो िाइरल और्धी द्धर्विरण गररएको र्थयो।
11.56 शहीद धमििक्त राद्धिय प्रत्यारोपण केन्त्द्रमा आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8 सम्म 740 र्बरामीको
मृगौला र 6 र्बरामीको कलेिो प्रत्यारोपण गररएको र्थयो। चालु आर्थिक र्वर्ि २०७8/७9
फागुनसम्म थप 82 र्बरामीको मृगौला प्रत्यारोपण गररएको छ।
11.57 आर्थिक र्वर्ि 2078/79 फागुनसम्म 373 र्बरामीको मुटुको िल्िको र्नःशुल्क शल्यद्धक्रया
र 885 र्बरामीको द्धर्वर्िन्न प्रकारको मुटुको शल्यद्धक्रया गररएको छ। साथै, ६ हिार ३
सय 59 र्बरामीले क्याथल्याब सेर्वा प्राप्त गरे का छन्। आर्थिक र्वर्ि 2077/78 मा यस्िो
सङ््या क्रमशः 372, 862 र 6993 रहेको र्थयो।
11.58 २०७८ सालको पुर् मसान्त्िसम्म २६ हिार ५२ मेर्डकल जचद्धकत्सक, ४ हिार ८१ दन्त्ि
जचद्धकत्सक र ८ हिार ८ सय ६२ िना द्धर्वशेर्ज्ञ जचद्धकत्सक नेपाल मेर्डकल काउजन्त्सलमा
दिाि िएका छन् । त्यसैगरी, नेपाल नर्सिङ काउजन्त्सल अन्त्िगिि ५९८ नसि द्धर्वशेर्ज्ञ, ६८
हिार ३ सय १६ नसि र ३६ हिार ४ सय ४६ अ.न.मी. दिाि िएका छन् ।
11.59 २०७८ असारसम्म 75 जिल्लाका 736 स्थानीय िहमा स्र्वास््य बीमा कायिक्रम द्धर्वस्िार
िएकोमा २०७८ फागुनसम्म यस्िो कायिक्रम 77 जिल्लाका 742 स्थानीय िहमा द्धर्वस्िार
िएको छ। यस कायिक्रमबाट 2078 फागुनसम्म 52 लाख 64 हिार 9 सय 51 बीर्मि
लािाजन्त्र्वि िएका छन्। आर्थिक र्वर्ि 2077/78 मा यस कायिक्रमबाट लािजन्त्र्वि बीर्मिको
सङ््या 42 लाख 14 हिार 7 सय ७३ र्थयो ।
द्धर्वपन्न नागररक और्धी उपचार

11.60 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फाल्गुनसम्म १३ हिार ८ सय २० ले क्यान्त्सर, ३ हिार ९
सय ४७ ले मुटु, ४ हिार ९ सय ८४ ले हेमोडायलार्सस, १७२ ले पेररटोर्नयल डायलार्सस
र ४०० ले मृगौला प्रत्यारोपण लगायिका ठू ला रोगहरूमा २६ हिार ३ सय ३१ द्धर्वपन्न
नागररकले और्धी उपचार सेर्वा प्राप्त गरे का छन्।
174
िार्लका ११(ि): द्धर्वपन्न नागररक और्धी उपचार (सङ््यामा)
द्धर्वर्वरण २०७३/७४ २०७४/७५ 2075/76 २०७6/७7 2077/78 2078/79*
क्यान्त्सर 8643 10608 37121 34667 15187 13820
मुटु 3342 4276 6828 5761 4418 3947
मृगौलाको उपचार
हेमोडायलार्सस 2197 4110 4574 5657 5797 4984
पेररटोर्नयल
88 188 221 191 198 172
डायलार्सस
प्रत्यारोपण 142 252 76 1031 121 400*
और्धी उपचार 198 936 1293 550 736 603
सेरो पोिेद्धटि 49 137 119
पाद्धकिन्त्सन्त्स 17 77 377 364 93 43
अल्िाईमर 9 24 121 117 32 5
हेड इन्त्िुरी 67 521 761 840 606 356
स्पाइनल इन्त्िुरी 182 539 1547 1856 881 758
र्सकलसेल एर्नर्मया 500 1114 1026 3803 1140 1124
िम्मा 15385 22675 53945 54886 29346 26331
खानेपानी िथा सरसफाइ

11.61 २०७८ असारसम्म आधारिूि खानेपानीको पहुँच पुगेको िनसङ््या 93.21 प्रर्िशि
रहेकोमा २०७8 फागुनसम्म यस्िो िनसङ््या 93.35 प्रर्िशि पुगेको छ। आर्थिक र्वर्ि
207८/7९ को फागुनसम्म थप 42 हिार 8 सय 57 िनसङ््या आधारिूि खानेपानीको
सुद्धर्वधाबाट लािाजन्त्र्वि िएका छन्।
िार्लका ११(थ): आधारिूि खानेपानी िथा सरसफाइको जस्थर्ि

(कुल लािाजन्त्र्वि िनसङ््याको प्रर्िशि)
सू चकहरू २०७८ असारसम्म २०७७ फागुनसम्म 207८ फागुनसम्म
आधारिूि खानेपानी सेर्वा 93.21 ९१.52 93.3५

आधारिूि सरसफाइ 100.०0 100.०0 100.०0
उच्च मध्यमस्िरको खानेपानी २४.65 23.82 24.८२
प्रशोधनसद्धहिको ढल प्रणाली 2.10 2.10 2.10
स्रोिः खानेपानी मन्त्रालय, 2078
11.62 २०७8 असारसम्म 24.65 प्रर्िशि िनसङ््यामा उच्च िथा मध्यमस्िरको गुणस्िरीय
खानेपानी सेर्वाको पहुँच पुगक
े ोमा २०७8 फागुनसम्म यस्िो िनसङ््या 24.८2 प्रर्िशि
11.63 “एक घर एक शौचालय” को अर्वधारणा बमोजिम शि प्रर्िशि िनसङ््यामा आधारिूिस्िरको

सरसफाइको पहुँच पुगेको छ।
175
11.64 आर्थिक र्वर्ि 2078/79 को फागुनसम्म द्धर्वर्िन्न खानेपानी िथा सरसफाइ
कायिक्रम/आयोिना अन्त्िगिि थप ९२ हिार ५ सय ५ व्यजक्त खानेपानी िथा सरसफाइ
सेर्वाबाट लािाजन्त्र्वि िएका छन्। आर्थिक र्वर्ि २०७7/७8 मा थप २ लाख ४७ हिार ३
सय २5 व्यजक्त यस्िो सेर्वाबाट लािाजन्त्र्वि िएका र्थए।
िार्लका ११(द): खानेपानी िथा सरसफाइबाट लािाजन्त्र्वि व्यजक्त (सङ््यामा)
आयोिना/कायिक्रम २०७7/७8 २०७8/७9*
शहरी खानेपानी आयोिना ३१३३९ १००४७
सहलगानी खानेपानी िथा सरसफाइ कायिक्रम ८८४८१ १३६१२
खानेपानी गुणस्िर सुधार कायिक्रम २०३९० -
िलर्वायु अनुकूर्लि बृहि खानेपानी आयोिना 7115 २५९८९
मेलम्ची खानेपानी आयोिना 100000 -
प्रदे श सरकार िफि सशिि अनुदानमा सिार्लि आयोिनाहरू - ४२८५७
िम्मा लािाजन्त्र्वि िनसङ््या 247325 ९२५०५
स्रोि: खानेपानी मन्त्रालय, २०७८ *फागुनसम्म
11.65 आर्थिक र्वर्ि 2078/79 को फागुनसम्म ३८२ नगरपार्लका/गाउँ पार्लकाका ११ हिार ४

सय २५ खानेपानी प्रणालीहरूको ि्याङ्क सङ्कलन िएको छ। ि्याङ्कमा प्रणालीको
सिं रचनागि अर्वस्था, खानेपानी पहुँचमा नपुगक
े ो समुदाय, सरसफाइको अर्वस्था, द्धर्वद्यालयको
खानेपानी िथा सरसफाइको अर्वस्था िस्िा (Cluster) हरूको पद्धहचान िएको छ।
11.66 खानेपानीसम्बन्त्धी द्धर्वकास आयोिनाहरू अन्त्िगिि आर्थिक, सामाजिक िथा प्राद्धर्वर्धक क्षेरहरूमा
दक्ष र अदक्ष गरी कररब २० हिार िनशजक्तले रोिगारी पाएका छन्।
11.67 मेलम्ची नदीमा आएको बाढीको कारण अर्वरूि मेलम्ची खानेपानी आयोिनाको क्षर्िग्रस्ि
सिं रचनाको ममिि गने कायि िइरहेको छ।
11.68 िलर्वायु अनुकूर्लि बृहि् खानेपानी आयोिना अन्त्िगिि आर्थिक र्वर्ि 207८/7९ फागुनसम्म
ँ ेखोला बृहि पजम्पङ िथा आङ्ना मौर्वा सम्पन्न िई थप २५
गोखाि-दरौदी, हरे -टुर्नबोटे डुड
हिार ९ सय ८९ िनसङ््या मध्यमस्िरको खानेपानी सेर्वाबाट लािाजन्त्र्वि िएका छन्।
11.69 खानेपानी िथा ढल व्यर्वस्थापन द्धर्विाग अन्त्िगिि नारायणी सहलगानी खानेपानी आयोिना,
नर्वलपुर िथा िरिपुर सहलगानी खानेपानी आयोिना, दाङ आयोिना सम्पन्न िई थप १३
हिार ६ सय १२ िना लािाजन्त्र्वि िनसङ््यालाई उच्चस्िरको गुणस्िरीय पानी उपलधध
िएको छ।
11.70 २०७८ असारसम्म काठमाडौं उपत्यका खानेपानी सुधार आयोिना अन्त्िगिि १० मध्ये ९
पानीपोखरी (SRT) र्नमािण सम्पन्न िएकोमा २०७8 फागुनसम्म बाँकी एक पानीपोखरीको
र्नमािण सम्पन्न िएको छ।
176
11.71 २०७८ फागुनसम्म काठमाडौं उपत्यका खानेपानी सुधार आयोिना अन्त्िगिि ७७ द्धक.र्म. को
थोक द्धर्विरण प्रणाली पूणरू
ि पमा सम्पन्न िएको िथा द्धर्विरण सञ्जाल सुधार १ हिार १०
द्धक.र्म. मध्ये १ हिार द्धक.र्म. सम्पन्न िएको छ।
11.72 गुह्येश्वरी ढल प्रशोधन केन्त्द्र (३२.४० र्मर्लयन र्लटर प्रर्िददन) र्नमािण सम्पन्न िइि प्रशोर्धि
पानी बागमिीमा प्रर्वाह गररएको छ।
11.73 र्वर्ाििको पानी सङ्कलनसम्बन्त्धी कायिक्रम अन्त्िगिि चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म
काठमाडौँ उपत्यका र्िरका १६ स्थानमा र्वर्ाििको पानी सङ्कलन प्रद्धर्वर्ध िडानबाट थप ४
हिार ८ सय िनसङ््या लािाजन्त्र्वि िएका छन्।
11.74 २०७८ असारसम्म काठमाडौं उपत्यकाका द्धर्वर्िन्न १६ स्थानमा र्वाटर एद्धटएम िडान कायि
सम्पन्न िएकोमा २०७8 फागुनसम्म थप ६ स्थानमा र्वाटर एद्धटएम िडान गररएको छ।
युर्वा िथा खेलकुद

11.75 युर्वा िथा साना व्यर्वसायी स्र्वरोिगार कोर् अन्त्िगिि िएको किाि लगानीबाट आर्थिक र्वर्ि
२०७७/७८ मा ५ हिार ७ सय 66 िना स्र्वरोिगार िएकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९
को फागुनसम्म थप ४ हिार ८ सय ३३ िना स्र्वरोिगार िएका छन्। उक्त कायिक्रमबाट
हालसम्म 84 हिार 2 सय 37 व्यजक्त स्र्वरोिगार िएका छन्।
11.76 युर्वा िथा साना व्यर्वसायी स्र्वरोिगार कोर् माफिि किाि र्लई सिार्लि व्यर्वसायमध्ये आर्थिक
र्वर्ि २०७७/७८ मा २ हिार ३ सय १४ बीर्मि िएकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को
फागुनसम्म बीर्मिको सङ््या 3 हिार 7 सय 90 पुगेको छ।
11.77 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा राद्धियस्िरका द्धर्वर्िन्न १९ प्रर्ियोर्गिा र अन्त्िरािद्धियस्िरको २

प्रर्ियोर्गिा आयोिना गररएकोमा आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म राद्धियस्िरका
३६ प्रर्ियोर्गिा र अन्त्िरािद्धियस्िरको 4 प्रर्ियोर्गिा आयोिना गररएको छ। यस अर्वर्धमा
२३ र्वटा अन्त्िरािद्धियस्िरको प्रर्ियोर्गिामा नेपालले सहिार्गिा िनाएको छ।
11.78 आर्थिक र्वर्ि 2077/78 मा बङ्गलादे शमा आयोजिि बङ्गबन्त्धु अन्त्िरािद्धिय म्याराथन
प्रर्ियोर्गिामा नेपालले १ स्र्वणि पदक प्राप्त गरे को र्थयो। चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म
नेपालले िाग र्लएका द्धर्वर्िन्न अन्त्िरािद्धिय प्रर्ियोर्गिामा 9 स्र्वणि, ५ रिि र १० काँस्य पदक
हार्सल िएको छ।
11.79 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा स्थानीय िहसँगको सह-लगानीमा सबै पार्लकामा खेलग्राम
र्नमािण गने नीर्िअनुरूप १४० खेलग्राम र्नमािण शुरू गररएको र्थयो। आर्थिक र्वर्ि
२०७८/७९ फागुनसम्म ५९ पूराना खेलग्राम र्नमािणलाई र्नरन्त्िरिा ददँ दै थप ९५ र्वटा
खेलग्राम र्नमािण शुरू िएको छ।
177
मद्धहला, बालबार्लका िथा ज्येष्ठ नागररक
11.80 आर्थिक र्वर्ि 2075/76 दे जख 2077/78 सम्म रािपर्ि मद्धहला उत्थान कायिक्रम अन्त्िगिि
द्धर्वर्िन्न प्रदे शका दुगम
ि िथा पहाडी क्षेरका 216 गििर्विी िथा सुत्केरी मद्धहलालाई हर्वाई
उद्वार गररएको र्थयो। चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म यस्िो सङ््या 119 रहेको छ।
11.81 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म 10 जिल्लामा सञ्चार्लि अल्पकालीन पुनस्थािपना

केन्त्द्रबाट मानर्व द्धर्वकास सूचकाङ्कमा पछार्ड परे का जिल्लाका ५५7 द्धर्वपन्न र द्धहिंसामा परे का
मद्धहला िथा द्धकशोरीलाई उद्वार गररएको छ। गि आर्थिक र्वर्िमा यस्िो सङ््या ५७३ रहेको
र्थयो।
िार्लका ११(ध): पुनस्थािपना केन्त्द्रबाट सेर्वा र्लनेको द्धर्वर्वरण
जिल्ला ०७३/७४ ०७४/७५ ०७५/७६ ०७६/७७ ०७७/७८ ०७८/७९*

जचिर्वन 36 212 १६५ २४९ २७ -
रूपन्त्दे ही 157 332 ३०३ १४८ १३५ २१४
र्सन्त्धुपाल्चोक 61 31 ३३ ३९ ४३ १९
कैलाली 27 267 २९ - - -
पसाि 121 264 १७२ २१७ ९४ २००
बाँके 67 42 १२३ ९४ ३० ०६
काठमाडौं 46 220 २५ २५ १७ -
झापा 290 32 २३७ १५५ ५८ ५६
कास्की - 35199 ६० ५५ ३३ २२
सुखेि - - ३२८ २६७ ५८ ४०
मन्त्रालय - - २०२ ११६ ७८ -
िम्मा 805 १६३४ १६७७ १३६५ ५७३ ५५७
स्रोिः मद्धहला, बालबार्लका िथा ज्येष्ठ नागररक मन्त्रालय, 207८ *फागुनसम्म
िोजखममा परे का बालबार्लका र द्धकशोर द्धकशोरी

11.82 आर्थिक र्वर्ि 207८/7९ को फागुनसम्म बाल हे ल्पलाइन सेर्वा (१०९८) लाई 1७ जिल्लामा
द्धर्वस्िार गररएको छ।
178
चाटि ११(ङ): बाल हे ल्पलाइन (१०९८) बाट लािाजन्त्र्वि बालबार्लका (सङ््यामा)
१२०००
१०३६८
बालक बार्लका िम्मा
१००००
८७४४
८०००
६६३३
६२३१
६०००
४६९७
४१३७
४०६९
४०३४
४०४७
३७११
३५०१
३३८५
४०००
२५९९
२४१०
२२२६
२१८४
१८१९
१८९२
१८८५
१६६४
१८३७
१५८२
१८०३
१५२०
११५३
१२८५
११२५
१०७३
२०००
८४०
६८०
०
२०६९/७०२०७०/७१२०७१/७२२०७२/७३२०७३/७४२०७४/७५२०७५/७६२०७६/७७२०७७/७८२०७८/७९
(पद्धहलो ८ मद्धहना)
स्रोिः राद्धिय बाल अर्धकार पररर्द्, 2078
11.83 आर्थिक र्वर्ि 2078/79 को फागुनसम्म बालबार्लका खोििलास समन्त्र्वय केन्त्द्र निं. १०४
बाट हालसम्म हराएर दिाि िएका कुल २ हिार ७ सय ७ बालबार्लकामध्ये २ हिार १
सय ९७ बालबार्लकाको खोिी गरी पररर्वारमा पुनर्मिलन गररएको छ। त्यसैगरी, बेर्वाररसे
फेला परे का २१२ बालबार्लकामध्ये ११५ लाइि पररर्वारमा पुनर्मिलन गररएको छ। साथै,
९४ बालबार्लकालाइि अस्थायी सिं रक्षण सेर्वामा राजखएको छ।
िार्लका ११(न): हराएका बालबार्लकाको सङ््या

द्धर्वर्वरण २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७7/७8 2078÷79*
बालक ९२३ १०५१ 831 849 688

हराएका
बार्लका १४०७ २३७१ 1898 2809 2019
िम्मा २३३० ३४२२ 2729 3658 2707
हराएकामध्ये बालक ४०७ ८२५ 690 712 571
फेला परे का बार्लका ६१० १७१५ 1529 2297 1626
िम्मा १०१७ २५४० 2219 3009 2197
बेर्वाररस बालक २८६ ३४० 242 106 135
फेला परे का बार्लका १५६ १७१ 95 91 77
िम्मा ४४२ ५११ ३३७ 197 212
स्रोिः मद्धहला, बालबार्लका िथा ज्येष्ठ नागररक मन्त्रालय, 2078 *फागुनसम्म
179
11.84 सडक बालबार्लका मुक्त राि अर्ियान अन्त्िगिि २०७८ फागुनसम्म १ हिार ९ सय ३७
सडक बालबार्लकाको उद्वार गरी सिं रक्षण व्यर्वस्थापन गररएको छ। यसमध्ये १ हिार ९
बालबार्लकालाई पाररर्वाररक पुनर्मिलन गराइएको छ र २२४ बालबार्लकालाई द्धर्वर्िन्न
सीपमूलक िार्लममा पठाइएको छ। ७७ बालबार्लकाले िार्लम पूरा गरी सीपमूलक कायिमा
सिं लग्न रहेका छन् र अन्त्यलाई अस्थायी सिं रक्षण केन्त्द्र िथा दीघिकालीन सिं रक्षण केन्त्द्रमा
सिं रक्षण व्यर्वस्थापन गररएको छ ।
11.85 चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म सडक बालबार्लका उद्दार अर्ियान सिालन गरी १0६
सडक बालबार्लकाको उद्वार, सिं रक्षण िथा व्यर्वस्थापन गररएको छ। उद्वार गररएकामध्ये
७४ लाई पाररर्वाररक पुनर्मिलन गररएको छ िने बाँकी ८३ लाई अस्थायी सिं रक्षणमा राजखएको
छ।
िार्लका ११(प): सडक बालबार्लका उद्वार सिं रक्षण िथा व्यर्वस्थापनसम्बन्त्धी द्धर्वर्वरण
पाररर्वाररक सीपमूलक अस्थायी
उद्वार गररएका िार्लममा
आ.र्व. पुनर्मिलन कायिमा सिं रक्षणमा
कुल बालबार्लका पठाइएका
गररएका सिं लग्न रहे का
२०७२/०७३
दे जख
१४३३ ८१० १८४ ५९ ३८०
२०७६/०७७
सम्म
२०७७/०७८ ३५५ ११ ० ० १७७
२०७८/०७९ को
१०६ ७४ ४० १८ ८३
फागुन मसान्त्िसम्म
स्रोिः राद्धिय बाल पररर्द्, 2078
11.86 आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म ९ बालगृहबाट ३४ बालक र ३५ बार्लका गरी िम्मा ६६ िना
बालबार्लकाको उद्दार गररएको छ।
िार्लका ११(फ): बालगृहबाट उद्वार गररएका बालबार्लकाको द्धर्वर्वरण

आ.र्व. बालगृहको सङ््या बालक बार्लका िम्मा
२०७३/७४ १२ ५४ ६० ११४
२०७४/७५ ९ ८१ ६६ १४७
२०७५/७६ ५ ११६ ७६ १९२
२०७६/७७ ६ ३६ १९ ५५
२०७७/७८ ६ ३५ ३८ ७३
२०७८/७९* ९ ३४ ३२ ६६
स्रोिः राद्धिय बाल अर्धकार पररर्द्,२०७८ *फागुनसम्म
180
नेपालमा लै द्धिक उत्तरदायी बिेट
11.87 आर्थिक र्वर्ि २०६४/६५ दे जख नेपाल सरकारका सबै मन्त्रालयहरूले लै द्धिक उत्तरदायी बिेट
प्रणालीको अर्वलम्बन गदै आएका छन्। आर्थिक र्वर्ि 2064/65 मा कुल बिेटमा प्रत्यक्ष
लैद्धिक उत्तरदायी बिेटको द्धहस्सा ११.34 प्रर्िशि रहेकोमा आर्थिक र्वर्ि 2078/79 मा
यस्िो द्धहस्सा 39.49 प्रर्िशि पुगेको छ।
िार्लका ११(ब): प्रत्यक्ष लै द्धिक उत्तरदायी बिेट

प्रत्यक्ष लै द्धिक उत्तरदायी बिेटको
आ.र्व.
२०६४/६५ ११.३०
२०६५/६६ १३.९४
२०६६/६७ १७.३०
२०६७/६८ १७.९४
२०६८/६९ १९.०५
२०६९/७० २१.५१
२०७०/७१ २१.७५
२०७१/७२ २१.९३
२०७२/७३ २२.२७
२०७३/७४ २३.१०
२०७४/७५ ३७.४२
२०७५/७६ ३८.६५
२०७६/७७ ३८.१७
२०७७/७८ ३८.१६
२०७८/७९ ३९.४९
स्रोिः अथि मन्त्रालय, २०७८
11.88 २०७८ फागुनसम्म नेपालमा कायिरि अन्त्िरािद्धिय गैरसरकारी सिं स्थाको सङ््या २३६ रहे को
छ। साथै, समाि कल्याण पररर्द्मा आबि िई अजस्ित्र्वमा रहेका राद्धिय गैरसरकारी सिं स्थाको
सङ््या 5३ हिार 7 सय ४३ रहेको छ।
11.89 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म समाि कल्याण पररर्दबाट स्र्वीकृर्ि प्राप्त गरे का
अन्त्िरािद्धिय गैर-सरकारी सिं स्थाका ८१ र्वटा पररयोिना माफिि रू.३३ अबि ९४ करोड र
181
राद्धिय गैरसरकारी सिं स्थाका १ हिार १४ र्वटा पररयोिना माफिि रू. २४ अबि ४१ करोड
पररचालन गरी कायिक्रम सिालन गररएको छ।
व्यजक्तगि घटना दिाि

11.90 २०७८ फागुनसम्म अनलाइिन सूचना प्रणाली माफिि स्थानीय िहका ५ हिार ८ सय ९४
र्वडाबाट ३१ लाख 7१ हिार १ सय ५५ व्यजक्तगि घटना दिाि िएको छ।
11.91 २०७८ फागुनसम्म द्धर्वद्युिीय प्रणाली माफिि 12 लाख 48 हिार 9 सय १५ व्यजक्तगि

घटना दिाि िएको छ।
िार्लका ११(ि): व्यजक्तगि घटना दिाि गने सङ््या (गि र्वर्िहरूको ि्याङ्क अफलाइन सद्धहि कुल
सङ््या र यस र्वर्िको फागुन मसान्त्िको अनलाईन दिाि िएको मार)
२०7८*
व्यजक्तगि घटना (द्धर्वद्युिीय
२०73 २०74 २०75 २०76 २०7७
द्धर्वर्वरण प्रणाली माफिि
अनलाईन दिाि)
िन्त्म दिाि 721326 665909 409354 925322 977319 656508
मृत्यु दिाि 11806० 65835 94620 170643 204274 182127
द्धर्वर्वाह दिाि 184323 220669 179957 273963 263393 269494
सम्बन्त्ध द्धर्वच्छे द
2283 2776 3935 5846 6644 9307
दिाि
बसाइसराइ दिाि 68863 75098 94159 92293 147059 131479
कुल िम्मा दिाि 109485५ 1030287 782025 1468067 1598689 1248915
स्रोि: राद्धिय पररचय पर िथा पञ्जीकरण द्धर्विाग, 20७८ *फागुनसम्म
राद्धिय पररचयपर कायिक्रम

11.92 २०७८ फागुनसम्म 62 लाख ८५ हिार ५ सय ४३ नागररकको द्धर्वर्वरण सङ्कलनको कायि
सम्पन्न िएको छ। 2078 फागुनसम्म १ लाख १७ हिार थान राद्धिय पररचयपर द्धर्विरण
सामाजिक सुरक्षा
11.93 २०७८ फागुन मसान्त्िसम्म २८ लाखिन्त्दा बढी लािग्राहीहरू सामाजिक सुरक्षाको अनलाइन
प्रणालीमा आबि िएका छन्। चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म 34 लाख 50 हिार 8
सय 9 लािग्राहीलाई रू. ४६ अबि 42 करोड 35 लाख 40 हिार 3 सय 10 सामाजिक
सुरक्षा ित्ता द्धर्विरण गररएको छ।
182
िार्लका ११(म): सामाजिक सुरक्षा ित्ता प्राप्त गने लािग्राहीको द्धर्वर्वरण
आ.र्व. २०७८/७९
लजक्षि समूह मा कायम रहे को २०७4/७५ 2075/76 2076/77 २०७७/78 २०७८/7९*
मार्सक दर (रू.)
िेष्ठ नागररक (७० र्वर्ि
4००० 990307 993524 1057376 1314201 1257108
मार्थ)
िेष्ठ नागररक
2660 241279 २८७६०३ 300394 206309 212228
(दर्लि)/क्षेर िोद्धकएका)
एकल मद्धहला 2660 105480 ११४९५६ 94880 280648 275933
द्धर्वधर्वा 2660 569005 ६०५२३१ 658736 350436 358286
पूणि अशक्त अपाििा 3990 39508 ४३५४० 48387 55059 60927
अर्ि अशक्त अपाििा 2128 65292 ७४२९९ 83755 105051 121179
लोपोन्त्मूख
३990 24761 24207 24478 22544 22138
आददर्वासी/िनिार्ि
बालबार्लका (दर्लि)/क्षेर
532 524507 ६८४१५८ 794221 1121198 1143010
िोद्धकएका र लोपोन्त्मुख)
कुल िम्मा 2560139 2827518 3062227 3455446 3450809
स्रोि: राद्धिय पररचय पर िथा पञ्जीकरण द्धर्विाग, 20७८ *फागुनसम्म
11.94 बैंद्धकि प्रणाली माफिि सामाजिक सुरक्षा ित्ता द्धर्विरणका लार्ग ७२८ स्थानीय िहले बैङ्कसँग
सम्झौिा गरी बैङ्क खािामा रकम ि ुक्तानी शुरूर्वाि गररएको छ।
183
१2. िूकम्पपर्छको पुन:र्नमािण
12.1 २०७२ साल बैशाख १२ गिेको द्धर्वनाशकारी िूकम्प िथा ित्पश्चािका पराकम्पका कारण
पूर्वी िथा मध्य नेपालका १४ जिल्ला गम्िीर र १८ जिल्ला आिंजशक रूपमा प्रिाद्धर्वि िई
ठू लो पररमाणमा धनिनको क्षर्ि हुन पुगक
े ो र्थयो।उक्त िूकम्पका क्षर्िग्रस्ि िौर्िक
सिं रचनाको पुन:र्नमािण गनि गराउन राद्धिय पुन:र्नमािण प्रार्धकरण गठन िएको र्थयो। िूकम्प
पर्छको पुन:र्नमािण योिना (PDRF) ियार गरी सोही आधारमा क्षर्िग्रस्ि सरकारी सिं रचना, र्निी
आर्वास, सामुदाद्धयक द्धर्वद्यालय र ऐर्िहार्सक एर्विं पूरािाजत्र्वक सम्पदाको पुन:र्नमािण, िोजखयुक्त
र्वस्िी स्थानान्त्िरण, एकीकृि बस्िी द्धर्वकास र आर्थिक सामाजिक पुनस्थािपनासम्बन्त्धी कायि
सिालन गररएको छ।राद्धिय पुन:र्नमािण प्रार्धकरण खारे ि िई पुन:र्नमािणको बाँकी रहेका
कायि मन्त्रालयहरूबाट सम्पादन हुने गरी जिम्मेर्वारी प्रदान गररएको छ।
र्निी आर्वास अनुदान द्धर्विरण
12.2 २०७8 फागुनसम्म ८ लाख 68 हिार 1 सय 40 िूकम्प पीर्डि लािग्राहीको पद्धहचान
िई र्निी आर्वास पुन:र्नमािण अनुदान द्धर्विरणको लार्ग ९5.4 प्रर्िशिसँग अनुदान सम्झौिा
िएको छ।
िार्लका १२(क): र्निी आर्वास पुन:र्नमािणको अर्वस्था (सङ््यामा)

द्धर्वर्वरण २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८ 2078/79* िम्मा प्रर्िशि
िम्मा लािग्राही 531964 215520 60002 18634 8243 20803 12974 868140
अनुदान सम्झौिा 278880 350733 92406 46450 21981 19977 17986 828413 95.4
प्रथम द्धकस्िा िुक्तानी 35145 562432 116316 49862 21067 22845 5064 805626 97.2
र्नमािण कायि शुरु िएका घर सिं ्या 96722 417724 126060 70196 40664 28160 779526 94.1
माग 78380 408557 120798 59977 51389 50180 769281 92.9
दोस्रो द्धकस्िा प्रमाणीकरण 65981 409989 129403 58863 45837 45330 755403 91.2
िुक्तानी 55055 409336 127047 79536 25249 37887 734110 88.6
माग 7031 249809 223581 112192 63123 69920 725656 87.4
िेस्रो द्धकस्िा प्रमाणीकरण 4474 240624 233933 109046 60917 75246 724240 87.4
िुक्तानी 2734 219042 234496 145129 34463 68460 704364 85.0
पुन:र्नमािण सम्पन्न िएका र्निी
44927 204166 169671 89377 84445 67200 659786 79.6
आर्वास सिं ्या
लािग्राही 52054 19379 6566 47863
सम्झौिा 8833 13417 32717 35504 74.2
प्रर्वलीकरण
प्रथम द्धकस्िा िुक्तानी 7431 14369 32609 33207 93.5
दोस्रो द्धकस्िा िुक्तानी 0 45 257 113 1811 2226 6.3
नोटः प्रथम द्धकस्िाको ि ुक्तानीको हकमा 7105 िना लािग्राहीको रकम द्धफिाि िएको (dummy account) िसले गदाि अजघल्लो आ.र्व िन्त्दा कम लािग्राहीले पद्धहलो
द्धकस्िा प्राप्त गरे को िर्न ि्यािंकमा दे जखएको।
*
स्रोि: शहरी द्धर्वकास िथा िर्वन र्नमािण द्धर्विाग, २०७८ २०७8 फाल्गुनसम्म
12.3 अनुदान सम्झौिा िएका मध्ये ९7.2 प्रर्िशिले पद्धहलो द्धकस्िा, 88.6 प्रर्िशिले दोस्रो
द्धकस्िा र 85 प्रर्िशिले िेस्रो द्धकस्िाको रकम प्राप्त गरे का छन्। अनुदान सम्झौिा गरे का
िूकम्प पीर्डि मध्ये 79.6 प्रर्िशिको घर र्नमािण सम्पन्न िएको छ।
12.4 र्निी आर्वास प्रबलीकरणको लार्ग रू.१ लाख अनुदान २ द्धकस्िामा उपलधध गराउने
व्यर्वस्थाअनुसार पद्धहलो र दोस्रो द्धकस्िामा रू. ५०/५० हिारका दरले अनुदान द्धर्विरण कायि
184
सम्पन्न िएको छ। २०७8 फागुनसम्म 32 हिार 2 सय 93 प्रबलीकरण लािग्राही
पुन:र्नमािण लािग्राहीमा रूपान्त्िरण िएका छन्।
12.5 कुल 77 हिार 9 सय 99 प्रबलीकरण लािग्राही मध्ये २०७8 फागुनसम्म 65 हिार 2
सय 31 ले पद्धहलो द्धकस्िा र्वापिको रू. ५० हिार अनुदान प्राप्त गरे का छन्। प्रबलीकरण
सम्पन्न गरी दोस्रो द्धकस्िा प्राप्त गने प्रबलीकरण लािग्राही िम्मा 2 हिार 2 सय 26 रहेका
छन्।
12.6 िोजखमयुक्त बस्िी स्थानान्त्िरण गरी एकीकृि बस्िी द्धर्वकासका लार्ग स्र्वीकृि िएका ६४
मध्ये 46 एकीकृि बस्िीको र्नमािण कायि सम्पन्न िएको छ। िोजखमयुक्त १९ बस्िीको
बस्िी सुधार, सिं रक्षण एर्विं बस्िी द्धर्वकास कायि सम्पन्न िएको छ।
क्षर्िग्रस्ि सार्वििर्नक सिं रचनाको पुन:र्नमािण
12.7 २०७8 फागुनसम्म िूकम्पबाट क्षर्ि िएका कुल 7 हिार 5 सय 83 सार्वििर्नक
द्धर्वद्यालयमध्ये 7 हिार 52 द्धर्वद्यालयको पुन:र्नमािण सम्पन्न िएको छ । त्यसैगरी 920
पूरािाजत्र्वक सम्पदामध्ये 640 सम्पदा, १ हिार १ सय ६४ स्र्वास््य सिं स्थामध्ये 105
सिं स्थाको पुन:र्नमािण सम्पन्न िएको छ। क्षर्िग्रस्ि ४१५ सरकारी िर्वनमध्ये 408 र सुरक्षा
र्नकायका 216 िर्वनहरूको र्नमािण सम्पन्न िएको छ।
िार्लका १२(ख): क्षर्ि िएका सार्वििर्नक सिं रचना पुन:र्नमािणको अर्वस्था (सङ््यामा)
पुन:र्नमाि
२०७२/ २०७३/ २०७४/ २०७५/ २०७६/ २०७७/ २०७8/ िम्मा
द्धर्वर्वरण ण गनुप
ि ने र्नमािणाधीन
७३ ७४ ७५ ७६ ७७ ७८ ७9* सम्पन्न
सिं ्या
सरकारी िर्वन 415 0 182 66 55 50 35 20 408 7
द्धर्वद्यालय िर्वन 7583 0 2456 1360 1247 995 556 438 7052 531
स्र्वास््य सिं स्था

1164 83 296 264 22 33 53 354 1105 59
िर्वन
पूरािाजत्र्वक
920 3 32 114 195 107 138 51 640 280
सम्पदा
सुरक्षा
र्नकायका 216 0 18 75 90 24 0 9 216
िर्वन
स्रोिः शहरी द्धर्वकास िथा िर्वन र्नमािण द्धर्विाग, जशक्षा मन्त्रालय िथा पयिटन सिं स्कृर्ि मन्त्रालय, २०७८ *2078 फागुनसम्म
185
चाटि १२(क): सार्वििर्नक सिं रचना पुन:र्नमािणको अर्वस्था*
100% 1.69 7.01 5.07

90% 20.4
30.44
80%
70%
60%
50% 98.31 100
92.99 94.93
40% 79.6
69.56
30%
20%
10%
0%
र्निी आर्वास सरकारी िर्वन द्धर्वद्यालय िर्वन स्र्वास््य सिं स्था पुरािाजत्र्वक सुरक्षा र्नकायका
िर्वन सम्पदा िर्वन
सम्पन्न र्नमािणाधीन
स्रोि: शहरी द्धर्वकास िथा िर्वन र्नमािण द्धर्विाग, जशक्षा मन्त्रालय र पयिटन िथा सिं स्कृर्ि मन्त्रालय *2078 फागुनसम्म
12.8 2078 फागुनसम्म िूकम्पबाट क्षर्ि िएका र्निी आर्वास लगायि अन्त्य सिं रचनाको
पुन:र्नमािणको लार्ग आर्वश्यक र्नमािण सामाग्री ढु र्वानी गने उद्देश्यले र्नमािण िथा स्िरोन्नर्ि
गररने ६६२ द्धक.मी. सडक मध्ये 630 द्धक.मी. सडकको र्नमािण िथा स्िरोन्नर्ि सम्पन्न
िएको छ। िी सडकमा पने १५ सडक पुलमध्ये 14 पुलको र्नमािण कायि सम्पन्न िएको
छ।
186
13. सुशासन र प्रशासन
13.1 सार्वििर्नक सेर्वा प्रर्वाहलाइि सरल, सहि र छररिो बनाउन आर्वश्यक कानून र्नमािण, सिं स्थागि
सिं रचनाको व्यर्वस्था, कायिसिंस्कृर्िमा सुधार र सूचना प्रर्वर्धको अर्धकिम उपयोग हुँदै आएको
छ। आधुर्नक प्रद्धर्वर्धको प्रयोगबाट शाजन्त्ि, सुरक्षा र अपराधिन्त्य द्धक्रयाकलाप र्नयन्त्रणमा
सघाउ पुगी शाजन्त्ि सुरक्षामा क्रर्मक सुधार िएको छ। सम्पजत्त शुिीकरण िथा आिङ्कर्वादी
द्धक्रयाकलाप र्नयन्त्रणका लार्ग र्लइएका रणनीर्ि िथा कायियोिना कायािन्त्र्वयनले िीव्रिा
पाएको छ।
सुशासन
13.2 सार्वििर्नक कोर्को पररपालना एर्विं उपयोगमा पारदजशििा, र्मिव्यद्धयिा एर्विं प्रिार्वकाररिाका
लार्ग सार्वििर्नक खचिलाई र्मिव्ययी िथा प्रिार्वकारी बनाउनेसम्बन्त्धी मापदण्ड, 2078
कायािन्त्र्वयनमा ल्याइएको छ।
13.3 कोरोना सङ्क्रमण रोकथाम र्नयन्त्रण िथा उपचार कोर् सिालन र्नदे जशका, 2078 िारी
िई कायािन्त्र्वयनमा आएको छ।
13.4 आर्थिक र्वर्ि 2078/79 को फागुनसम्म हेलो सरकार कक्षमा दिाि िएका 7 हिार 7 सय
70 गुनासो मध्ये 50.० प्रर्िशि गुनासो फयौट िएको छ।
13.5 आर्थिक र्वर्ि 2078/79 को फागुनसम्म राद्धिय गौरर्वका आयोिना िथा प्राथर्मकिा प्राप्त
48 र्वटा आयोिनाको प्राद्धर्वर्धक परीक्षण कायि िइरहेको छ। आर्थिक र्वर्ि 2077/78 मा
राद्धिय प्राथर्मकिा प्राप्त 24 आयोिनाको प्राद्धर्वर्धक परीक्षण सम्पन्न गररएको र्थयो।
13.6 आर्थिक र्वर्ि 2078/79 को फागुनसम्म अज्ियार दुरूपयोग अनुसन्त्धान आयोगमा प्राप्त
उिुरीका सङ््या 18 हिार ७ सय 59 (अजघल्लो आर्थिक र्वर्िबाट सरे र आएका ८ हिार
९३ उिुरी समेि गरी) रहेको छ। यस मध्ये ५४.32 प्रर्िशि उिुरी फयौट िएका छन्।
गि आर्थिक र्वर्िको सोही अर्वर्धमा यस्िो उिुरी सङ््या 18 हिार 60 र उिुरीको फयौट
46.47 प्रर्िशि रहेको र्थयो।
13.7 सार्वििर्नक र्नकायबाट हुने अर्नयर्मििा, द्धढलासुस्िी र भ्रिाचार सम्बन्त्धमा राद्धिय सिकििा
केन्त्द्रमा परे का आर्थिक र्वर्ि 2077/78 को 250 र आर्थिक र्वर्ि 2078/79 को
फागुनसम्मका 446 गरी िम्मा 696 उिुरी मध्ये 383 उिुरी फयौट िएको छ।
13.8 सरकार र्वादी मुद्दाको कारबाही प्रद्धक्रया एर्विं द्धर्वद्यमान कानूनी व्यर्वस्थाको प्रचारप्रसार गनुक
ि ा
साथै कानून कायािन्त्र्वयन र अपराधको रोकथाममा समुदायको िूर्मकाको बारे मा िानकारी ददन
"समुदायमा सरकारी र्वकील" कायिक्रमलाई अर्ियानको रूपमा सिालन गररएको छ।
187
प्रशासन
13.9 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुन मसान्त्िसम्म १० र्वटा र्नकायको व्यर्वस्थापन परीक्षण
सम्पन्न गररएको छ। गि आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा िम्मा ६ र्वटा र्नकायमा व्यर्वस्थापन
परीक्षण गररएको र्थयो।
13.10 चालु आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुन मसान्त्िसम्म नुर्वाकोट, धाददङ, रूपन्त्दे ही र
नर्वलपरासी जिल्लाका जिल्ला प्रशासन कायािलय, मालपोि कायािलय र नापी कायािलय
लगायिका १२ र्वटा र्नकायमा सेर्वाग्राही सन्त्िुद्धि सर्वेक्षण सम्पन्न गररएको छ।
13.11 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म सिं घका द्धर्वर्िन्न र्नकायमा द्धर्वर्िन्न सेर्वा समूह र
श्रे णीका 3 हिार 8 सय 4 दरर्वन्त्दी थप िई 52 हिार 9 सय 26 कायम िएको छ।
िार्लका १३(क): हालसम्मको सेर्वागि सङ्घीय दरर्वन्त्दी द्धर्वर्वरण

२०७८ थप/घट
क्र. सिं . से र्वा २०७८ असारसम्म
फागुनसम्म दरर्वन्त्दी
क र्निामिी सेर्वा िफि
१ नेपाल आर्थिक योिना िथा ि्यािंक ३५४ ३२८ -२६
२ नेपाल इजन्त्िर्नयररि ८११० ९५२५ १४१५
३ नेपाल कृद्धर् ११८७ ११९७ १०
४ नेपाल न्त्याय ५३१६ ५३१४ -२
५ नेपाल परराि २९५ ३५८ ६३
६ नेपाल प्रशासन २५६०५ २६९११ १३०६
७ नेपाल लेखापरीक्षण ५०१ ५३४ ३३
८ नेपाल र्वन १८५५ १९५० ९५
९ नेपाल द्धर्वद्धर्वध २३३९ २७४८ ४०९
१० नेपाल जशक्षा ९७३ १०२४ ५१
११ नेपाल व्यर्वस्थाद्धपका सिं सद ३३५ ३८२ ४७
र्निामिी िफिको िम्मा ४६८७० ५०२७१ ३४०१
ख नेपाल स्र्वास््य से र्वा २२५२ २६५५ ४०३
कुल िम्मा ४९१२२ ५२९२६ ३८०४
स्रोिः सङ्घीय मार्मला िथा सामान्त्य प्रशासन मन्त्रालय, २०७८
13.12 सरकारी सेर्वामा मद्धहला कमिचारीको सङ््या र्वृद्धि हुँदै गएको छ। २०६५ असारसम्म
र्निामिी सेर्वामा मद्धहलाको सहिार्गिा 12.0 प्रर्िशि रहेकोमा 2078 फागुनसम्म 27.२
प्रर्िशि पुगेको छ। सिं र्वैधार्नक पदार्धकारीिफि मद्धहलाको सहिार्गिा ७.८ प्रर्िशि रहेको
छ।
188
िार्लका १३(ख): सेर्वाको आधारमा मद्धहला/पुरुर् र्निामिी कमिचारी* द्धर्वर्वरण
सङ््यामा प्रर्िशिमा से र्वागि
से र्वा
पुरूर् मद्धहला िम्मा पुरूर् मद्धहला प्रर्िशि
नेपाल आर्थिक योिना
३२७ ४९ ३७६ 86.97 13.03 0.43
िथा ि्याङ्क सेर्वा
नेपाल कृद्धर् से र्वा ३१८२ ७१४ ३८९६ 81.67 18.33 4.50
नेपाल प्रशासन से र्वा २५५५७ ५०६३ ३०६२० 83.47 16.53 35.37
नेपाल र्वन सेर्वा ४४०४ ६१२ ५०१६ 87.80 12.20 5.79
नेपाल जशक्षा से र्वा १५३९ ४४८ १९८७ 77.45 22.55 2.29
नेपाल स्र्वास््य से र्वा १३२४१ १२५८९ २५८३० 51.26 48.74 29.83

नेपाल द्धर्वद्धर्वध से र्वा २०७५ १५५८ ३६३३ 57.12 42.88 4.20
नेपाल ईजन्त्िर्नयररि सेर्वा ८८३८ १५७१ १०४०९ 84.91 15.09 12.02
नेपाल न्त्याय से र्वा ३१०८ ८०६ ३९१४ 79.41 20.59 4.52
नेपाल परराि सेर्वा २१९ ६४ २८३ 77.39 22.61 0.33
नेपाल लेखा परीक्षण सेर्वा ३१७ ६५ ३८२ 82.98 17.02 0.44
व्यर्वस्थाद्धपका-सिं सद सेर्वा १९३ ४३ २३६ 81.78 18.22 0.27
िम्मा ६३००० 23582 86582 72.76 27.24 100
सिं र्वैधार्नक पदार्धकारी ३२१ २७ ३४८ 92.24 7.76
कुल सङ््या ६३३२१ २३६०९ ८६९३० 72.84 27.16
स्रोि: सङ्घीय मार्मला िथा सामान्त्य प्रशासन मन्त्रालय,2078 *सङ्घमा र समायोिन िई प्रदे श िथा स्थानीय िहमा कायिरि समेि
13.13 आर्थिक र्वर्ि 2077/78 मा समार्वेशी समूहबाट 20 व्यजक्तले र्निामिी सेर्वा प्रर्वेश गरे का
छन्।
189
िार्लका १३(ग): समार्वेशी िथा खुला द्धर्वज्ञापनबाट र्सफाररस िएका उम्मेदर्वारको अनुपाि
;dfj]zL lj1fkgaf6 l;kmfl/; v'nf v'nfM
cfly{s jif{ lj1fkgaf6 ;dfj]zL
dlxnf cf=h= dw];L blnt ckf· lk=If]]= hDdf l;kmfl/;* cg'kft
@)&&÷)&* 9 6 2 1 2 0 20 28 1:0.71
@)&^÷)&& 39 26 24 7 3 4 103 130 1:0.79
@)&%÷)&^ 625 509 409 168 95 77 1883 2394 1:0.79
@)&$÷)&% 1088 858 711 292 163 132 3244 4007 1:0.81
@)&#÷)&$ 1383 1026 901 385 189 142 4026 5273 1:0.76
@)&@÷)&# 797 629 503 213 101 95 2338 3300 1:0.71
@)&!÷)&@ 639 547 454 168 95 76 1979 2783 1:0.71
@)&)÷)&! 626 509 384 173 91 71 1854 2767 1:0.67
@)^(÷)&) 372 318 254 106 51 35 1136 1707 1:0.67
@)^*÷)^( 352 280 212 99 40 30 1013 1805 1:0.56
@)^&÷)^* 471 371 300 105 59 43 1349 2487 1:0.54
@)^^÷)^& 495 368 319 142 64 43 1431 2080 1:0.69
@)^%÷)^^ 117 94 91 36 15 12 365 840 1:0.43
@)^$÷)^% 366 245 183 84 33 17 928 2228 1:0.42
s'n hDdf 7379 5786 4747 1979 1001 777 21669 31829
* cfGtl/s k|ltof]lutfTds lj1fkg tkm{sf] l;kmfl/; ;ª\Vof ;dfj]z gePsf]
स्रोिः लोक सेर्वा आयोग, २०७७
शाजन्त्ि, सुरक्षा र द्धर्वपद् व्यर्वस्थापन

13.14 समुदाय प्रहरी साझेदारी कायिक्रम ३२ हिार ४ सय ८० स्थानमा सिालन िई यसबाट ३०
लाख ३८ हिार ३ सय ९५ िना लािाजन्त्र्वि िएका छन्।
13.15 २०७८ असारसम्म सर्वारी दुघट

ि ना न्त्यूनीकरण िथा सुरजक्षि याराको लार्ग ट्राद्धफक सिार
एप्स र्नमािण गरी 19 ट्राद्धफक प्रहरी चेकप्र्वाइिन्त्ट प्रयोगमा ल्याइएको छ।
13.16 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म सीमा व्यर्वस्थापन कायिलाई प्रिार्वकारी बनाउन
िारििफि थप ३ र्वटा सीमा सुरक्षा पोि (BOP) स्थापना िएका छन्। हालसम्म नेपाल-
िारििफि २२० र नेपाल-चीन सीमा इलाकामा ८ गरी िम्मा २२८ सीमा सुरक्षा पोि
स्थापना िएको छ।
13.17 नेपाल र्िर्रने र बाद्धहररने सबै द्धर्वदे शीको िैद्धर्वक सूचना सद्धहिको (Biometric) द्धर्वर्वरण रा्न
नेपाली पोटि नामक अध्यागमन सूचना प्रणाली कायािन्त्र्वयनमा ल्याइएको छ। द्धर्वदे शजस्थि सबै
कूटनीर्िक नेपाली र्नयोगबाट समेि नेपाली पोटि माफिि र्िसा िारी गनि शुरू गररएको छ।
190
13.18 आर्थिक र्वर्ि 2078/79 को फागुनसम्म २,००४ िनाले व्यर्वसाद्धयक र्िसा र्लएका छन्।
आर्थिक र्वर्ि 207७/7८ मा यस्िो सङ््या १,९२३ रहेको र्थयो।
13.19 द्धर्वपद् पूर्व ि ियारी िथा प्रर्िकायिको सुदृढीकरणका लार्ग आर्थिक र्वर्ि 2077/78 मा थप
१७ स्थानमा स्थापना गरी ७० आपिकालीन कायि सिालन केन्त्द्र सिालनमा ल्याइएको छ।
सम्पजत्त शुिीकरण र्नर्वारण

13.20 सम्पजत्त शुिीकरण िथा आिङ्कर्वादी द्धक्रयाकलापमा द्धर्वत्तीय लगानी र्नर्वारणसम्बन्त्धी राद्धिय
रणनीर्ि िथा कायियोिना (२०७६-२०८१) र पूरक कायियोिना, २०७७ को कायािन्त्र्वयनमा
र्नकायगि सद्धक्रयिा बढे को छ। कसुरिन्त्य सम्पजत्त व्यर्वस्थापन द्धर्विागको सिठन सिं रचना
पाररि िई स्थापना िएको छ।
13.21 आर्थिक र्वर्ि 2078/79 को फागुनसम्म द्धर्वत्तीय िानकारी इकाईमा १,५५६ र्वटा शङ्कास्पद
कारोबार/गर्िद्धर्वर्ध प्रर्िर्वेदन प्राप्त िएकोमा ४६४ र्वटा प्रर्िर्वेदन उपर द्धर्वश्लेर्ण िएको छ।
यसमध्ये २ सय ६५ र्वटा अर्िलेखीकरण गरे को र १ सय ९९ र्वटा द्धर्वश्लेर्ण प्रर्िर्वेदन
अनुसन्त्धानका लार्ग द्धर्वर्िन्न अनुसन्त्धानकारी र्नकायमा सम्प्रेर्ण िएको छ।
13.22 द्धर्वत्तीय िानकारी इकाईमा रहेका सूचनालाई सम्िाद्धर्वि िोजखमबाट बचाउन डाटा ररकिरी
प्रणालीलाई सरकारी एकीकृि ि्याङ्क केन्त्द्र (GIDC) मा आबि गररएको छ। goAML
Production Environment मा थप १२ िीर्वन बीमा कम्पनीलाई आबि गररएको छ। साथै,
goAML Test Environment मा बीमा कम्पनी, र्धिोपर व्यर्वसायी, द्धर्वप्रेर्ण कम्पनी, सहकारी,
लघुद्धर्वत्त कम्पनीलाई आबि गररएको छ।
13.23 आर्थिक र्वर्ि 2078/79 को फागुनसम्म सम्पजत्त शुिीकरण अनुसन्त्धान द्धर्विागमा 95

उिुरी दिाि िएकोमा 12 िना प्रर्िर्वादी उपर रू.25 करोड 83 लाख र्बगो दाबी र रू.51
करोड 66 लाख ६ हिार ६ सय िररर्वाना मागदार्वी र्बगो कायम गरी द्धर्वशेर् अदालिमा २
र्वटा मुद्दा दायर गररएको छ।
रािस्र्व च ुहार्वट र्नयन्त्रण

13.24 रािस्र्व अनुसन्त्धान द्धर्विागबाट आर्थिक र्वर्ि 2078/79 को फागुनसम्म रािस्र्व
च ुहार्वटसम्बन्त्धी 1,००९ उिुरी दिाि िएकोमा २०२ र्वटा उिुरी उपर द्धर्वस्िृि अनुसन्त्धान
िई 8 अबि ८४ करोड ७ लाख र्बगो कायम गरी मुद्दा दायर गररएको छ।
13.25 आर्थिक र्वर्ि 2077/78 को फागुनसम्म द्धर्वदे शी मुद्रा अपचलनिफि 60 उिुरी दिाि िएकोमा
39 उिुरी उपर द्धर्वस्िृि अनुसन्त्धान िई ३१ उिुरी उपर रू. 32 करोड ३७ लाख र्बगो
कायम गरी मुद्दा दायर गररएको छ।
191
14. कोर्िड-19 बाट प्रिाद्धर्वि अथििन्त्रको पुनरूत्थानका प्रयासहरू
14.1 कोर्िड-१९ को कारण पर्छल्ला २ र्वर्िमा अथििन्त्र प्रिाद्धर्वि बन्न पुगेकोमा कोर्िड-१९ को
प्रिार्व क्रमश: घट्दै गएसँगै चालु आर्थिक र्वर्िमा िने आर्थिक गर्िद्धर्वर्ध द्धर्वस्िार हुँदै गएका
छन्। फलस्र्वरूप, चालु आर्थिक र्वर्िमा नेपालको अथििन्त्र ५.८४ प्रर्िशिले द्धर्वस्िार हुने
ँ ै िनिीर्वन सहि बनेको छ। उद्योग
अनुमान रहेको छ। कोर्िड-१९ को प्रिार्व घटे सग
व्यर्वसायहरू पूणि रूपमा सिालनमा आएका छन्। शैजक्षक सिं स्थामा पठनपाठन पूणरू
ि पमा
सिालनमा आएको छ। यािायाि क्षेरमा रहेको अर्वरोध हटे को छ िने पयिटक आगमनमा
समेि र्वृद्धि हुँदै गएको छ। र्वैदेजशक रोिगारमा िाने नेपाली कामदारको सङ््यामा र्वृद्धि
िएको छ। र्वस्िु िथा सेर्वाको मागमा र्वृद्धि िएको छ। समद्धिगि माग बढे सँगै र्वस्िु
आयािमा र्नरन्त्िर र्वृद्धि हुँदै गएको छ। आयािमा िएको उच्च र्वृद्धिको कारण चालु खािा
घाटा हालसम्मकै उच्च रहेको छ िने शोधनान्त्िर जस्थर्ि समेि उच्च घाटामा रहेको छ।
द्धर्वदे शी द्धर्वर्नमय सजिर्ि घटे को छ। फलस्र्वरूप, बाह्य क्षेरमा थप दबाब र्सििना हुँदै गएको
छ।
कर छु ट
14.2 बीस लाख रूपैयाँसम्मको कारोबार र्वा दुई लाख रूपैयाँसम्म आय िई आयकर ऐन, २०५८
को दफा ४ को उपदफा (४) बमोजिम कर लाग्ने करदािालाई आय र्वर्ि २०७७/७८ मा
लाग्ने करमा नधबे प्रर्िशि छु ट प्रदान गररएको।
14.3 आयकर ऐन, २०५८ को दफा ४ को उपदफा (४क) बमोजिम कारोबारको आधारमा कर
बुझाउने बीस लाख रूपैयाँदेजख पचास लाख रूपैयाँसम्मको कारोबार िएका करदािालाई आय
र्वर्ि २०७७/७८ मा लाग्ने करमा पचहत्तर प्रर्िशि छु ट ददइएको।
14.4 एक करोड रूपैयाँसम्मको व्यार्वसाद्धयक कारोबार िएका व्यजक्तलाई आय र्वर्ि २०७७/७८

मा आयकर ऐन, २०५८ बमोजिम लाग्ने करमा पचास प्रर्िशिले छु ट प्रदान गररएको।
14.5 होटल‚ ट्रािल‚ ट्रेद्धकि‚ चलजचर व्यर्वसाय (र्नमािण, द्धर्विरण िथा प्रदशिन), पाटी प्यालेस‚ सिार
गृह (र्मर्डया हाउस), यािायाि र्वा हर्वाई सेर्वाको एक करोड रूपैयाँिन्त्दा बढी कारोबार गने
व्यजक्तलाई आय र्वर्ि २०७७/७८ मा आयकर ऐन, २०५८ बमोजिमको करयोग्य आयमा
एक प्रर्िशि मार कर लाग्ने व्यर्वस्था गररएको।
14.6 उपदफा (४) बमोजिमको व्यर्वसायमा आय र्वर्ि २०७६/७७ र २०७७/७८ मा नोक्सानी

िएको रहेछ िने आयकर ऐन, २०५८ को दफा २० को उपदफा (१) बमोजिम त्यस्िो
नोक्सानी कट्टी गनि पाउने अर्वर्धमा िीन र्वर्ि थप हुने व्यर्वस्था गररएको।
192
14.7 और्धी उद्योगलाई आर्वश्यक पने कच्चा पदाथिको पैठारीमा मूल्य अर्िर्वृद्धि कर छु ट ददई
त्यस्िो र्वस्िु स्र्वदे शी उद्योगर्वाट खररद गदाि र्िरे को मूल्य अर्िर्वृद्धि कर द्धफिाि ददने व्यर्वस्था
गररएको।
14.8 सेर्नटाइिरको कच्चा पदाथिको रूपमा प्रयोग हुने आन्त्िररक उत्पादनको इथानोलमा छु ट
ददइएको।
14.9 व्यार्वसाद्धयक कारोबारमा लाग्ने आयकरमा कर छु ट उपलधध गराइएको।
14.10 नेपाल सरकार, प्रदे श र्वा स्थानीय िहले स्थापना गरे को कोर्िड-१९ सङ्क्रमण रोकथाम,
र्नयन्त्रण िथा उपचार कोर्मा योगदान गरे को रकम कर योग्य आय गणना गदाि खचि कट्टी
गनि पाउने व्यर्वस्था गररएको।
िन्त्सार छु ट
14.11 कोर्िड-१९ को रोकथाम िथा र्नयन्त्रण र उपचारको लार्ग स्र्वीकृि मापदण्ड अनुसार
सूचीकृि और्धी, स्र्वास््य सामग्री र स्र्वास््य उपकरण पैठारी गदाि लाग्ने सम्पूणि महसुल छु ट
14.12 लघु, घरे ल ु िथा साना उद्योग, कृद्धर्, पशुपन्त्छी पालन, पशु उपचार र मास्क बनाउने उद्योगले
पैठारी गने मेजशनरी िथा कच्चा पदाथि एर्विं कृद्धर् फमि िथा कम्पनीले पैठारी गने कृद्धर् यन्त्र
उपकरण िथा धान, मकै, गहुँ र िरकारीको बीउ पैठारी गदाि लाग्ने िन्त्सार महसुल छु ट
शुल्क र्मनाहा िथा छु ट

14.13 सार्वििर्नक सिं स्थानबाट द्धर्वर्िन्त्न सेर्वाको शुल्कमा छु ट िथा र्मनाहा िस्िै , गाहिस्थ उपिोक्तालाई
द्धर्विरण हुने मार्सक २० हिार र्लटरसम्मको खानेपानी महसुल छु ट, र्नर्ेधाज्ञा अर्वर्धिर
खाद्य व्यर्वस्था िथा व्यापार कम्पनी र साल्ट ट्रेर्डि कम्पनीबाट र्बक्री हुने चामल, द्धपठो,
दाल, नुन, खाने िेल, जचनी िथा खाना पकाउने ग्याँसको र्बक्री मूल्यमा २० प्रर्िशि छु ट
14.14 र्नर्ेधाज्ञा अर्वर्धिर घरायसी िथा साना द्धर्वद्युि उपिोक्ताहरूलाई द्धर्वद्युि उपिोगको आधारमा
छु ट ददइएको।
14.15 उत्पादनमूलक उद्योग, होटल िथा चलजचर उद्योगलाई र्नर्ेधाज्ञा अर्वर्धिरको द्धर्वद्युि र्डमाण्ड
शुल्क छु ट ददइएको।
14.16 कोर्िड-१९ र्वाट प्रिाद्धर्वि द्धर्वर्िन्त्न व्यर्वसायले र्िनुप

ि ने इिािि िथा नर्वीकरण दस्िुर छु ट
ददई स्र्वि: नर्वीकरण हुने व्यर्वस्था गररएको छ।
193
किाि सुद्धर्वधा
14.17 कोर्िड-१९ प्रिाद्धर्वि व्यर्वसायीलाई नेपाल राि बैङ्क माफिि पाँच प्रर्िशि धयािदरमा पुनकििाि
सुद्धर्वधा प्रदान गररएको छ िसका लार्ग नेपाल सरकारले धयाि अनुदान उपलधध गराएको र
यो कायिक्रमलाई र्नरन्त्िरिा ददइएको।
14.18 कोर्िड-१९ बाट प्रिाद्धर्वि घरे ल ु िथा साना मझौला एर्विं पयिटन व्यर्वसायका श्रर्मक र
कमिचारीको पाररश्रर्मक ि ुक्तानी िथा व्यर्वसाय सिालनमा र्नरन्त्िरिाको लार्ग नेपाल राि
बैङ्क माफिि प्रर्वाह गररएको व्यार्वसाद्धयक र्नरन्त्िरिा किािमा नेपाल सरकारले धयाि अनुदान
प्रदान गरे को र यो कायिक्रमलाई र्नरन्त्िरिा ददइएको।
ित्ता सुद्धर्वधा
14.19 कोर्िड-१९ को पद्धहचान, र्नदान र उपचार, एम्बुलेन्त्स सेर्वा सिालन, शर्व व्यर्वस्थापनमा
प्रत्यक्ष रूपमा सिं लग्न जचद्धकत्सक, स्र्वास््यकमी, कमिचारी, सरसफाइकमी र सुरक्षाकमीलाई ६
मद्धहनासम्म शुरू िलबस्केलको ५० प्रर्िशि िोजखम ित्ता प्रदान गररएको।
14.20 कोर्िड-१९ को उपचार, रोकथाम र र्नयन्त्रणका लार्ग खद्धटएका सुरक्षाकमी, स्र्वास््यकमी

र अन्त्य व्यजक्तहरूको कोरोना बीमाको दाद्धयत्र्व शुल्क (premium) सरकारले व्यहोरे को।
किाि पुनिािर्लकीकरण र पुनसरँ चना

14.21 कोर्िड-१९ महामारीबाट अर्ि प्रिाद्धर्वि क्षेरमा प्रर्वाह गररएको किािको हकमा ऋणीको
पररयोिना र्वा व्यर्वसायमा परे को प्रिार्व िथा द्धर्वत्तीय अर्वस्थाको मूल्याङ्कन गरी किािको
पुनिािर्लकीकरण र पुनसिं रचना गनि सद्धकने व्यर्वस्था गररएको।
14.22 कोर्िड-१९ र्वाट अर्ि प्रिाद्धर्वि उद्योग व्यर्वसायलाई सुचारू गनि ऋणीको आर्वश्यकिा र
ँ ी किाि प्रर्वाह गनि सद्धकने
उद्योग व्यर्वसायको सम्िाव्यिाको द्धर्वश्लेर्णको आधारमा थप चालु पुि
व्यर्वस्था गररएको।
14.23 र्नर्ेधाज्ञा अर्वर्धको २०७८ असारसम्म ि ुक्तानी गनुप

ि ने EMI/EQI र्वा अन्त्य साँर्वा धयाि
ि ुक्तानी गनि नसकेका ग्राहकहरूको द्धर्वत्तीय जस्थर्ि मूल्याङ्कन गरी २०७८ पुर् मसान्त्िसम्म
ि ुक्तानी म्याद थप गनि सक्ने व्यर्वस्था गररएको।
14.24 कोर्िड-१९ को र्वाट अर्ि प्रिाद्धर्विमध्ये होटल, ट्रािल, ट्रेद्धकङ र हर्वाई सेर्वा लगायि बाह्य
पयिटकमा र्नििर रहनुपने व्यर्वसायी ऋणीको हकमा २०७९ असार मसान्त्िसम्म पाक्ने धयाि
छु ट्टै द्धहसाबमा राख्ने व्यर्वस्था र यस्िो रकममा थप हिािना र पेनाल धयाि नलाग्ने व्यर्वस्था
गररएको।
194
14.25 बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाहरूले किाि प्रदान गरे को ऋणी फमि कम्पनी र्वा सिं स्था लगािार २
र्वर्िसम्म खुद नोक्सानीमा रहेमा सुक्ष्म र्नगरानी र्वगिमा र्वगीकरण गनुप
ि ने व्यर्वस्थालाई पररर्वििन
गरी लगािार ३ र्वर्िसम्म खुद नोक्सानीमा रहेमा मार सूक्ष्म र्नगरानी र्वगिमा र्वगीकरण गनुप
ि ने
व्यर्वस्था गररएको।
14.26 बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाहरूले किाि प्रर्वाह गरे का ऋणीहरूमध्ये कोर्िड-१९ को कारण द्धर्वत्तीय
अर्वस्था िथा नगद प्रर्वाहमा नकारात्मक असर परे का ऋणीहरूलाई बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्था
स्र्वयिंले द्धर्वश्लेर्ण गरी द्धकस्िा रकम घटाई ि ुक्तानी अर्वर्ध थप गनि सद्धकने व्यर्वस्था गररएको।
द्धर्वपन्न र्वगि किाि गणनामा लचकिा

14.27 कोर्िड-१९ को कारण पयिटन क्षेरमा रोिगारी गुमाएका व्यजक्त स्र्वरोिगार हुनेगरी व्यर्वसाय
सिालन गनि प्रर्वाह हुने रू.१५ लाखसम्मको किाि ददने व्यर्वस्था गररएको।
14.28 ऋणी स्र्वयिं रोिगार हुने उद्देश्यले सर्वारी साधन खररद गनि प्रर्वाह हुने रू.२५ लाखसम्मको
किाि ददने व्यर्वस्था गररएको।
14.29 मद्धहला उद्यमीद्वारा लघु उद्यम िथा स्र्वरोिगारमूलक व्यर्वसाय सिालन गनि पररयोिनाहरूको
र्धिोमा प्रर्वाह हुने रू.२० लाखसम्मको किाि ददने व्यर्वस्था गररएको।
14.30 कृद्धर् व्यर्वसाय सिालन गनि पररयोिनाको र्धिोमा र्वास्िद्धर्वक कृद्धर् व्यर्वसायीलाई प्रर्वाह हुने
रू.२० लाखसम्मको किाि ददने व्यर्वस्था गररएको।
अन्त्य सुद्धर्वधा
14.31 कुनै व्यजक्तले आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा नेपाल सरकार‚ प्रदे श सरकार र्वा स्थानीय िहले
स्थापना गरे को कोरोना सङ्क्रमण रोकथाम‚ र्नयन्त्रण िथा उपचार कोर्मा योगदान गरे को
रकम उक्त र्वर्िको करयोग्य आय गणना गदाि खचि कट्टी गनि पाउने व्यर्वस्था गररएको।
14.32 होटल िथा पयिटन क्षेरलाई उद्योग सरहको सुद्धर्वधा पाउने व्यर्वस्था गररएको।
14.33 सामाजिक सुरक्षा कोर्मा आबि श्रर्मक िथा रोिगारदािाले िम्मा गनुप
ि ने रकममध्ये र्नर्ेधाज्ञा
अर्वर्धको रकम नेपाल सरकारबाट ि ुक्तानी गने व्यर्वस्था गररएको।
14.34 सार्वििर्नक खररद सम्झौिाको हिािना नलाग्ने गरी म्याद थप गररएको र बैङ्क ग्यारे न्त्टीको
अर्वर्ध बढाउँ दा थप दस्िुर नलाग्ने व्यर्वस्था गररएको।
14.35 पाँच लाख अर्ि द्धर्वपन्न पररर्वारलाई रू. १० हिारका दरले नगद अनुदान द्धर्विरण गररएको।
195
15. प्रादे जशक आर्थिक िथा सामाजिक जस्थर्ि
15.1 चालु आर्थिक र्वर्ि कोर्िड-१९ को प्रिार्व क्रमश: घट्दै गएकोले प्रदे श र स्थानीय िहका
आर्थिक सामाजिक गर्िद्धर्वर्ध द्धर्वस्िार हुँदै गएका छन्। फलस्र्वरूप, चालु आर्थिक र्वर्ि सबै
प्रदे शको आर्थिक र्वृद्धिदर गि आर्थिक र्वर्िको िुलनामा बढ्ने अनुमान रहेको छ।
आर्थिक र्वृद्धि
15.2 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को अनुमार्नि कुल गाहिस््य उत्पादन (उपिोक्ताको मूल्यमा) रू.
४८ खबि ५१ अबि ६2 करोड मध्ये बागमिी प्रदे शको अिंश सबैिन्त्दा बढी 3६.९ प्रर्िशि
र कणािली प्रदे शको सबैिन्त्दा कम 4.1 प्रर्िशि रहने अनुमान छ।
चाटि १५(क): राद्धिय कुल गाहिस््य उत्पादनमा प्रदे शगि योगदान (प्रर्िशिमा)
3.9
कणािली
4.1
6.8
सुदूरपजश्चम
7.0
8.8
गण्डकी
8.9
13.0
मधेश
13.3
14.0
लुजम्बनी
14.1
15.5
प्रदे श निं. १
15.7
37.9
बागमिी
36.9
0.0 10.0 20.0 30.0 40.0
2075/76 2076/77 2077/78 2078/79*
स्रोि: केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विाग, २०७८ * अनुमार्नि
15.3 चालु आर्थिक र्वर्ि प्राय: आर्थिक गर्िद्धर्वर्धहरू कोर्िड-१९ पूर्वक

ि ै अर्वस्थामा सिालन िएकोले
सबै प्रदे शको आर्थिक र्वृद्धिदर आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को िुलनामा बढ्ने अनुमान छ।
कुल गाहिस््य उत्पादनको र्वृद्धिदर ५.८४ प्रर्िशि हुँदा प्रदे शगि रूपमा आर्थिक र्वृद्धिदर
सबैिन्त्दा बढी बागमिी प्रदे शको ६.७४ प्रर्िशि र सबैिन्त्दा कम मधेश प्रदे शको ४.८२
प्रर्िशि रहने अनुमान छ।
196
चाटि १५(ख): उपिोक्ताको मूल्यमा प्रदे शगि कुल गाहिस््य उत्पादनको र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा)
10.0
8.0
6.0
4.0
2.0
0.0
-2.0
-4.0
-6.0
-8.0
प्रदे श निं. १ मधेश बागमिी गण्डकी लुजम्बनी कणािली सुदूरपजश्चम नेपाल
2075/76 7.10 8.00 5.59 6.93 6.89 8.42 6.73 6.66
2076/77 0.03 -2.03 -5.69 -0.71 -0.84 1.39 2.00 -2.37
2077/78 4.34 3.77 4.58 3.73 4.06 4.34 4.24 4.25
2078/79* 5.41 4.82 6.74 6.17 5.36 5.47 4.93 5.84
2075/76 2076/77 2077/78 2078/79*
स्रोि: केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विाग, २०७८ *

अनुमार्नि
15.4 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा प्रदे शगि कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा कृद्धर् क्षेरको योगदान सबैिन्त्दा
बढी मधेश प्रदे शमा ३४.३ प्रर्िशि रहेको छ िने सबैिन्त्दा कम बागमिी प्रदे शमा ११.१
प्रर्िशि रहेको छ। त्यसैगरी प्रदे शगि मूल्य अर्िर्वृद्धिमा उद्योग िथा सेर्वा क्षेरको योगदान
सबैिन्त्दा बढी बागमिी प्रदे शमा 76.7 प्रर्िशि र सबैिन्त्दा कम 49.1 प्रर्िशि प्रदे श निं.1
मा रहेको छ।
चाटि १५(ग): आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा प्रदे शगि कुल गाहिस््य उत्पादनको सिं रचना
100%
11.1 12.2
31.5 11.1
23.9 14.3
14.6
12.1
29.4 16.0
26.0 18.4
17.8
80%
33.5
34.3
33.1
60%
40%
76.7
57.4
61.8
54.5
55.6
51.8
53.6
49.1
20%
0%
सेबा क्षेर कृद्धर् उद्योग
स्रोि: केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विाग, २०७८
15.5 कृद्धर् क्षेरको उत्पादनमा प्रदे श निं.१ को योगदान सबैिन्त्दा बढी र कणािली प्रदे शको सबैिन्त्दा
कम रहेको छ। त्यसैगरी, उत्पादनमूलक उद्योगको उत्पादन बागमिी प्रदे शको अिंश सबैिन्त्दा
बढी र कणािली प्रदे शको अिंश सबैिन्त्दा कम रहेको छ।
197
चाटि १५(घ): कृद्धर् र उत्पादनमूलक उद्योगको उत्पादनमा प्रदे शगि अिं श (प्रर्िशिमा)
कृद्धर् क्षेर
कणािली 5.4
गण्डकी 9.6
सुदूरपजश्चम 9.8
बागमिी 17.1
लुजम्बनी 18.7
मधेश 19.0
प्रदे श निं. १ 21.8
0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0
कणािली 0.8
उत्पादनमूलक उद्योग
सुदूरपजश्चम 5.4
गण्डकी 5.8
मधेश 14.2
लुजम्बनी 18.7
प्रदे श निं . १ 21.8
बागमिी 35.9
0.0 10.0 20.0 30.0 40.0
स्रोि: केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विाग, २०७८
15.6 चालु आर्थिक र्वर्िमा बागमिी प्रदे शको प्रर्िव्यजक्त आय (प्रर्िव्यजक्त कुल गाहिस््य उत्पादन)
सबैिन्त्दा बढी २४३० अमेररकी डलर र मधेश प्रदे शको प्रर्िव्यजक्त आय सबैिन्त्दा न्त्यून
८६८ अमेररकी डलर रहने अनुमान छ। बागमिी र गण्डकी प्रदे शको प्रर्िव्यजक्त आय राद्धिय
198
औसि १३७२ अमेररकी डलर िन्त्दा मार्थ रहेकोमा अन्त्य सबै प्रदे शको प्रर्िव्यजक्त आय
राद्धिय औसि िन्त्दा न्त्यून रहने अनुमान छ।
चाटि १५(ङ) : चालु आर्थिक र्वर्िको प्रदे शगि प्रर्िव्यजक्त कुल गाहिस््य उत्पादन (अमेररकी डलरमा)
3000
2430
2500
2000
1437 1372
1500 1267
1103
964 1031
1000 868
500
स्रोि: केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विागको ि्याङ्क प्रयोग गरी गणना गररएको।
199
िार्लका १५(क) : प्रदे शगि आर्थिक िथा सामाजिक पररसूचक
प्रदे श निं.
पररसूचक नेपाल मधेश बागमिी गण्डकी लुजम्बनी कणािली सुदूरपजश्चम
१
प्रशासर्नक र िनसाँज्यक जस्थर्ि१
स्थानीय िहको सङ््या ७५३ १३७ १३६ ११९ ८५ १०९ ७९ ८८

िनसङ््या (प्रर्िशिमा) १०० 17.03 20.99 20.84 8.49 17.55 5.81 9.29
क्षेरफल (प्रर्िशिमा) १०० १७.६ ६.६ १३.८ १५.३ ११.८ २१.६ १३.३
आर्थिक िथा सामाजिक क्षेर
आर्थिक र्वृद्धिदर
(उपिोक्ताको मूल्यमा) ५.८४ 5.41 4.82 6.74 6.17 5.36 5.47 4.93
प्रर्िशिमा१
गाहिस््य उत्पादनमा
प्रदे शगि योगदान १०० 15.7 13.3 36.9 8.9 14.1 4.1 7.0
(उपिोक्ताको मूल्यमा) १
प्रर्िव्यजक्त िीर्डपी
१३७२ १२६७ ८६८ २४३० १४३७ ११०३ ९६४ १०३१
(अमेररकी डलरमा)१
उद्योगको दिाि सङ््या२ 8६५६ ८०७ ५७२ ५६१४ ७९८ ६५६ 7९ १३०
लघु, घरे ल ु िथा साना२
५५५७७६ ७६०५९ ७८२०४ १७६६८९ ५९९८० ९४१३८ २९२४८ ४१४५८
उद्योगको सिं ्या
उद्योगमा लगानी
२५१२.१ ५५५.६ १४१.७ ९१२.७ ५४८.७ १७१.१ १३५.२ ४७.२
(रू.अबिमा)२
कम्पनी दिाि सिं ्या३ २८३३५८ २०८३७ १७५६२ २००२६२ १५७२४ १८७१३ ३५२६ ५६७७
िलद्धर्वद्युि उत्पादन
२०२३ 327 21 1016 565 31 11 52
(मेगार्वाट)४
र्वन क्षेर (प्रर्िशिमा)५ १०० १७.१६ ३.९९ १६.५० १२.३६ १४.७४ १७.९० १७.३४
स्थानीय सडक सञ्जाल

64617 13129 6002 16001 11570 9139 3301 5475
(द्धक.मी.)६
द्धर्वद्यालय सङ््या७ 34368 6759 4258 6569 3987 5622 3112 4061
द्धर्वत्तीय क्षेरः८
बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाको
११३४९ १८२८ १७२५ २९२६ १४०५ २१८६ ४५१ ८२८
शाखा सङ््या
प्रर्िशाखा िनसङ््या २५७२ २७२० ३५५१ २०७९ १७६५ २३४४ ३७५८ ३२७४
बीमकको शाखा सिं ्या ९

२९०५ ५०६ ३८४ ८०७ ३२१ ४२१ १८७ २७९
प्रदे शगि खचि
१८८८३ 2795 2255 3559 2562 3210 2204 2297
(रू.करोडमा)१०
प्रदे शगि रािस्र्व
8794 1241 1226 2563 973 1212 767 812
(रू.करोडमा)१०
स्रोिः १. केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विाग, 207९ २.उद्योग, र्वाजणज्य िथा आपूर्िि मन्त्रालय, 207८ ३.कम्पनी रजििारको कायािलय, २०७८(स्रोि नखुलेको १०५७ कम्पनीलाई
कुल सिं ्यामा समार्वेश गररए पर्न प्रदे शगि कम्पनी सिं ्यामा समार्वेश गररएको छै न) ४.ऊिाि, िलस्रोि िथा र्सँचाइ मन्त्रालय, 207८ ५.र्वन िथा र्वािार्वरण
मन्त्रालय, २०७८ ६.सङ्घीय मार्मला िथा सामान्त्य प्रशासन मन्त्रालय, 207८ ७.जशक्षा, द्धर्वज्ञान िथा प्रद्धर्वधी मन्त्रालय, 207८ ८.नेपाल राि बैङ्क, 207८,
९.बीमा सर्मर्ि, २०७८ १०.महालेखा र्नयन्त्रक कायिलय, २०७८ (खचि र रािस्र्वको ि्याङ्क आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ को र्वाद्धर्क
ि ि्याङ्कमा आधाररि)
200
प्रदे शगि सार्वििर्नक द्धर्वत्तको आकार
15.7 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा प्रदे शगि कुल गाहिस््य उत्पादनमा कणािली प्रदे शले गरे को
खचिको अनुपाि सबैिन्त्दा बढी १२.५६ प्रर्िशि र बागमिी प्रदे शले गरे को खचिको अनुपाि
सबैिन्त्दा न्त्यून २.२७ प्रर्िशि रहेको छ। कुल गाहिस््य उत्पादनमध्ये कणािली प्रदे शको
योगदान सबैिन्त्दा न्त्यून रहेको र उक्त प्रदे शले गरे को खचि िुलनात्मकरूपमा उच्च रहेकोले
कणािली प्रदे शको कुल गाहिस््य उत्पादनमा खचिको अनुपाि सबैिन्त्दा उच्च रहेको हो।
15.8 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा प्रदे शगि कुल गाहिस््य उत्पादनमा कणािली प्रदे शको रािस्र्वको
अनुपाि सबैिन्त्दा बढी ४.३७ प्रर्िशि र बागमिी प्रदे शको रािस्र्वको अनुपाि सबैिन्त्दा न्त्यून
१.६३ प्रर्िशि रहेको छ।
चाटि १५ (च) : प्रदे शगि रािस्र्व र खचिको आकार (सम्बजन्त्धि प्रदे शको कुल गाहिस््य उत्पादनको
अनुपािमा)
14.00
12.56
12.00
10.00
7.63
8.00 6.73
6.00 5.31
4.14 4.37
3.94
4.00 2.70
2.27 2.56
1.84 2.14 2.01
1.63
2.00
0.00
खचि रािस्र्व
स्रोि: महालेखा र्नयन्त्रक कायािलय/केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विाग, २०७८
प्रदे श र स्थानीय िहमा द्धर्वत्तीय स्रोिको उपयोग

15.9 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा प्रदे शको कुल खचि 21.0 प्रर्िशिले र्वृद्धि िई रू.१ खबि ८८
अबि ८३ करोड पुगेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा यस्िो खचि रू.१ खबि ५६ अबि
११ करोड रहेको र्थयो। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा प्रदे शको कुल खचिमध्ये चालु खचि,
ँ ीगि खचि र द्धर्वत्तीय व्यर्वस्थािफिको खचि क्रमश: ३९.९ प्रर्िशि, ५९.३ प्रर्िशि र ०.७
पुि
ँ ीगि खचि क्रमश: बढ्दै गएको छ। त्यसैगरी, प्रदे शगि खचिमा पुि
15.10 प्रदे श सरकारको पुि ँ ीगि
खचिको अिंश समेि बढ्दै गएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा कुल प्रदे शगि खचि मध्ये
201
ँ ीगि खचिको औसि अिंश ५९.३४ प्रर्िशि रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा यस्िो
पुि
अिंश ५७.२१ प्रर्िशि रहेको र्थयो।
ँ ीगि खचिको प्रर्वृजत्त

िार्लका १५(ख): प्रदे श सरकारको पुि
२०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८
ँ ीगि
पुि
द्धर्वर्वरण खचि खचि खचि
कुल खचि खचिको कुल खचि खचिको कुल खचि खचिको
िार िार िार
अिंश अिंश अिंश
2120.29 0.19 53.95 2983.32 0.19 59.89 2795.13 0.15 56.76
१
मधेश 1509.24 0.13 56.09 1801.72 0.12 45.71 2254.58 0.12 61.67
बागमिी 2065.27 0.18 46.26 2795.09 0.18 56.11 3559.48 0.19 56.21
गण्डकी 1392.80 0.12 62.59 2041.36 0.13 68.52 2562.34 0.14 68.67
लुजम्बनी 1703.41 0.15 59.72 2540.71 0.16 57.94 3210.30 0.17 57.64
कणािली 1001.63 0.09 54.06 1688.02 0.11 56.49 2204.20 0.12 61.57
सुदूरपजश्चम 1416.34 0.13 51.07 1761.20 0.11 52.74 2296.83 0.12 54.87
िम्मा 11208.99 1.00 54.42 15611.40 1.00 57.21 18882.86 1.00 59.34
स्रोिः महालेखा र्नयन्त्रक कायािलय, २०७8
ँ ीगि
15.11 पर्छल्ला ३ आर्थिक र्वर्िमा आ-आफ्नो प्रदे शको कुल खचिमध्ये गण्डकी प्रदे शको पुि
ँ ीगि
खचिको अिंश सबैिन्त्दा बढी रहेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७५/76 र २०७६/77 मा पुि
खचि सबैिन्त्दा कम क्रमशः बागमिी प्रदे श र मधेश प्रदे शको रहेको छ िने आर्थिक र्वर्ि
ँ ीगि खचिको अिंश सबैिन्त्दा कम सुदूरपजश्चम प्रदे शमा रहेको छ।
२०७७/७८ मा पुि
15.12 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा प्रदे शको सजिि कोर् रू.७६ अबि ४१ करोडले र्वचिमा रहे को
छ। यस अर्वर्धमा सबै प्रदे शको सजिि कोर् बचिमा रहेको छ। गण्डकी प्रदे शको
सजििकोर्को बचि िुलनात्मकरूपमा सबैिन्त्दा न्त्यून र बागमिी प्रदे शको सबैिन्त्दा उच्च
202
िार्लका १५(ग) : आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा प्रदे श सजिि कोर्को अर्वस्था (रू. करोडमा)
द्धर्वर्वरण प्रदे श निं.१ मधेश बागमिी गण्डकी लुजम्बनी कणािली सुदूरपजश्चम िम्मा
प्रादे जशक खचि 2795.13 2254.58 3559.48 2562.34 3210.30 2204.20 2296.83 18882.86
रािस्र्व 1241.11 1226.06 2563.18 973.30 1211.84 766.69 812.22 8794.40
कर 1122.44 1139.36 2078.18 841.98 984.19 753.84 780.87 7700.85
अन्त्य 118.67 86.70 485.00 131.33 227.64 12.85 31.36 1093.55
बेरुिु लगायि 203.60 1093.48 1861.10 625.91 966.30 1096.27 794.35 6641.01
अन्त्य प्रार्प्त
अनुदान प्रार्प्त 1761.03 1443.28 1691.46 1396.85 1737.66 1464.14 1540.39 11034.81
ऋण लगानी द्धफिाि 27.06 0.00 27.06 0.00 0.00 0.00 0.00 54.13
िम्मा प्रार्प्त 3232.80 3762.82 6142.81 2996.06 3915.79 3327.09 3146.96 26524.34
प्रदे श सजिि कोर् -437.67 -1508.24 -2583.33 -433.72 -705.49 -1122.90 -850.14 -7641.48
न्त्यून(-)बचि/(+)
स्रोिः महालेखा र्नयन्त्रक कायािलय, २०७8
15.13 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा स्थानीय िहको खचि २२.३ प्रर्िशिले र्वृद्धि िई रू.३ खबि
९१ अबि ४४ करोड पुगेको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७६/७७ मा यस्िो खचि रू.३ खबि २०
अबि ६ करोड रहेको र्थयो। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा स्थानीय िहको कुल खचि मध्ये
ँ ीगि खचि र द्धर्वत्तीय व्यर्वस्थािफिको खचि क्रमश: ६० प्रर्िशि, ३९.९ प्रर्िशि
चालु खचि, पुि
र ०.१ प्रर्िशि रहेको छ।
चाटि १५(छ): स्थानीय िहको खचि सिं रचना (स्थानीय िहको खचिको प्रर्िशिमा)
90.0
79.5
80.0
70.0
60.3 60.1
60.0
50.0
39.7 39.9
40.0
30.0 20.5
20.0
10.0
0.0
2075/76 2076/77 2077/78
चालु खचि ँ ीगि खचि

पूि

नोट: द्धर्वत्तीय व्यर्वस्थािफिको खचि अत्यार्धक न्त्यून िएकोले चालु खचिमा समार्वेश गररएको छ।
15.14 कुल गाहिस््य उत्पादनमा स्थानीय िहले गरे को खचिको अनुपाि क्रमश: बढ्दै गएको छ।
आर्थिक र्वर्ि 2075/76 मा 7.94 प्रर्िशि रहेको यस्िो अनुपाि २०७७/७८ मा ९.१५
प्रर्िशि पुगेको छ।
203
चाटि १५ (ि): स्थानीय िहको खचिको प्रर्वृजत्त (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा)
9.50 9.15
9.00
8.50 8.23
7.94
8.00
7.50
7.00
2075/76 2076/77 2077/78
15.15 आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा स्थानीय िहको आन्त्िररक रािस्र्व रू.३५ अबि ६२ करोड ७३
लाख र रािस्र्व बाँडफाँटबाट प्राप्त रािस्र्व रू.७३ अबि ४० करोड गरी कुल रािस्र्व पररचालन
रू.१ खबि ९ अबि ३ करोड रहेको छ। यस अर्वर्धमा स्थानीय िहमा गि आर्थिक र्वर्िको
नगद मौज्दाि र बेरुिु रू. ७५ अबि ६२ करोड ५३ लाख रहेको छ।
15.16 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म प्रदे श सरकारको कुल खचि रू.६५ अबि ४ करोड
ँ ीगि खचि र द्धर्वत्तीय व्यर्वस्थािफिको खचिको अनुपाि
रहेको छ। कुल खचिमध्ये चालु खचि, पुि
क्रमश: ५५.५ प्रर्िशि, ४४.० प्रर्िशि र १.५ प्रर्िशि रहेको छ।
15.17 चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म प्रदे शको कुल खचिमध्ये सबैिन्त्दा बढी खचििार (कुल खचि
१ मान्त्दा) बागमिी प्रदे शको ०.२२७ र सबैिन्त्दा कम खचििार कणािली प्रदे शको ०.०९१
*
िार्लका १५ (घ): प्रदे श सरकारको खचि अर्वस्था (रू.करोडमा)
प्रदे श चालु खचि ँ ीगि खचि
पुि द्धर्वत्तीय व्यर्वस्था कुल खचि खचि िार
प्रदे श निं. १ 730.57 527.70 0.00 1258.27 0.193
मधेश 394.04 219.85 0.00 613.90 0.094
बागमिी 816.91 559.34 100.00 1476.25 0.227
गण्डकी 347.09 429.83 0.00 776.92 0.119
लुजम्बनी 542.66 539.53 0.00 1082.19 0.166
कणािली 321.81 270.93 0.00 592.74 0.091
सुदूरपजश्चम 391.86 311.93 0.00 703.79 0.108
िम्मा 3544.94 2859.11 100.00 6504.05 1.000
स्रोिः महालेखा र्नयन्त्रक कायािलय, २०७8 फागुनसम्म
*
15.18 चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म स्थानीय िहको कुल खचि गि आर्थिक र्वर्िको सोही अर्वर्धको
िुलनामा २१.५ प्रर्िशिले बढे र रू.१ खबि ८९ अबि ३७ करोड पुगेको छ। कुल खचिमध्ये
204
ँ ीगि खचि र द्धर्वत्तीय व्यर्वस्थािफिको अिंश क्रमश: ६९.६ प्रर्िशि, ३०.३
चालु खचि, पुि
प्रर्िशि र ०.१ प्रर्िशि रहेको छ।
िार्लका १५(ङ): स्थानीय िहको खचि अर्वस्था (रू. करोडमा)

स्थानीय िह चालु खचि ँ ीगि खचि
पुि द्धर्वत्तीय व्यर्वस्था कुल खचि खचि िार
प्रदे श निं. १ 2330.42 1031.88 2.75 3365.05 0.178
मधेश प्रदे श 2275.32 998.40 2.04 3275.77 0.173
बागमिी प्रदे श 2633.50 1732.38 9.49 4375.37 0.231
गण्डकी प्रदे श 1436.61 473.51 0.35 1910.46 0.101
लुजम्बनी प्रदे श 1967.62 775.06 2.37 2745.05 0.145
कणािली प्रदे श 1112.97 307.78 0.24 1420.99 0.075
सुदूरपजश्चम प्रदे श 1433.48 410.15 0.66 1844.29 0.097
िम्मा 13189.92 5729.16 17.90 18936.98 1.000
15.19 कुल खचिमध्ये बागमिी प्रदे शमा रहे का स्थानीय िहको खचििार सबैिन्त्दा बढी ०.२३१ (कुल
खचि १ मान्त्दा) रहेको छ िने सबैिन्त्दा कम खचििार कणािली प्रदे शमा रहेका स्थानीय िहको
०.०७५ रहेको छ।
द्धर्वत्तीय पहुँच
15.20 बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाको शाखा (लघुद्धर्वत्त द्धर्वत्तीय सिं स्था समेि) 1१ हिार ३ सय ४९ मध्ये
सबैिन्त्दा बढी बागमिी प्रदे शमा २ हिार ९ सय २६ र सबैिन्त्दा कम कणािली प्रदे शमा
4५१ रहेका छन्। प्रदे शगि रूपमा प्रर्ि शाखा िनसङ््या कणािली प्रदे शमा सबैिन्त्दा बढी
र गण्डकीमा सबैिन्त्दा कम रहेको छ।
िार्लका १५(च) : प्रदे शगि रूपमा बैङ्क िथा द्धर्वत्तीय सिं स्थाका शाखा (२०७८ फागुन मसान्त्ि)
र्वाजणज्य द्धर्वकास द्धर्वत्त अशिं िनसङ््या**

प्रदे श लघुद्धर्वत्त िम्मा
बैङ्क बैङ्क कम्पनी (प्रर्िशि) (प्रर्िशाखा)
प्रदे श निं १ 752 188 31 857 1828 16.1 2720
मधेश 564 84 36 1041 1725 १५.2 3551
बागमिी 1767 309 103 747 २926 २५.8 2079
गण्डकी 593 186 35 ५91 १405 १२.4 1765
लुजम्बनी 730 250 43 १163 २186 १९.3 2344
कणािली 197 21 3 230 451 4.0 3758
सुदूरपजश्चम 327 48 ६ 447 828 ७.3 3274
िम्मा 4930 1086 257 5076 १1349 १००.० 2572
स्रोिः नेपाल राि बैङ्क, 2078 **केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विाग।
205
बीमा
15.21 बीमकको कुल शाखामध्ये २०७८ फागुनसम्म बागमिी प्रदे शमा सबैिन्त्दा बढी ९१० र
कणािली प्रदे शमा सबैिन्त्दा कम १९१ रहेको छ।
िार्लका १५(छ) : िीर्वन िथा र्निीर्वन बीमकको शाखा सिं ्या

प्रदे श िीर्वन बीमा र्निीर्वन बीमा िम्मा
प्रदे श निं. १ 376 165 541
मधेश 321 127 448
बागमिी 597 313 910
गण्डकी 231 137 368
लुजम्बनी 365 176 541
कणािली 145 46 191
सुदूरपजश्चम 257 73 330
िम्मा 2292 1037 3329
स्रोिः बीमा सर्मर्ि, २०७८
रोिगारी
15.22 प्रधानमन्त्री रोिगार कायिक्रमबाट 2078 फागनुसम्म १ लाख ८१ हिार ५ सय ७७
िनाले रोिगार पाएका छन्। यसमध्ये सबैिन्त्दा बढी रोिगारी पाउनेको सिं ्या सुदूरपजश्चम
प्रदे शमा रहेको छ िने सबैिन्त्दा कम गण्डकी प्रदे शमा रहेको छ ।
िार्लका १५(ि): प्रधानमन्त्री रोिगार कायिक्रमबाट र्सजििि रोिगारीको द्धर्वर्वरण
कायिक्रम रोिगारीमा
सञ्चालन रोिगार
स्थानीय सञ्चालन आयोिना सिं लग्न िम्मा रोिगार
प्रदे श नगरे का औसि
िह गरे का सङ््या व्यजक्तको ददन
स्थानीय िह ददन
स्थानीय िह सङ््या
प्रदे श निं. १ १३७ 135 2 2948 29152 75 2190606

मधेश १३६ 111 25 1498 16793 62 1049097
बागमिी ११९ 112 7 2658 26199 72 1890191
गण्डकी ८५ 81 4 1614 14274 73 1045075
लुजम्बनी १०९ 107 2 2772 २7864 74 2063196
कणािली ७९ 76 3 2079 29482 88 2593885
सुदूरपजश्चम ८८ 86 2 2650 37813 77 2922341
िम्मा ७५३ 708 45 16219 181577 76 13754391
स्रोिः श्रम, रोिगार िथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालय, 207८
206
कृद्धर् र र्वन
खाद्यान्न बालीको प्रदे शगि उत्पादन जस्थर्ि
15.23 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा धान बालीको कुल उत्पादन ५१ लाख ३० हिार ६ सय
२५ मेद्धट्रक टनमध्ये सबैिन्त्दा बढी मधेस प्रदे शमा २७.०२ प्रर्िशि हुने अनुमान छ। प्रदे श
निं. १ र लुजम्बनी प्रदे शमा क्रमशः २४.६३ प्रर्िशि र १९.४८ प्रर्िशि हुने अनुमान रहेको
छ। कणािली प्रदे शमा सबैिन्त्दा कम (कुल उत्पादनको २.४४ प्रर्िशि) धान उत्पादन हुने
दे जखन्त्छ।
िार्लका १५(झ): चालु आर्थिक र्वर्िमा प्रमुख खाद्यान्न बालीको प्रदे शगि उत्पादन अनुपाि
बाली/प्रदे श धान मकै गहुँ कोदो िौ फापर
प्रदे श निं.१ २४.६३ 29.६३ ६.८७ २७.८१ ५.९२ १९.२२
मधेस २७.०२ ५.८२ २९.१४ 0.४९ ०.५३ 0.०
बागमिी ९.९० 22.४२ 8.०९ २०.८१ ७.९७ २५.३२
गण्डकी ७.९२ १४.९५ 4.६२ 32.४५ ९.८५ १५.२०
लुजम्बनी १९.४८ १४.७६ 24.८६ ४.०४ ११.१७ २४.७२
कणािली 2.४4 ८.०५ ९.११ ७.६२ ४१.५७ १४.५९
सुदूरपजश्चम ८.६१ ४.३८ 17.३२ ६.७८ २२.९८ ०.९५
कुल उत्पादन# ५१३०६२५ ३१०६३९७ २१४४५६८ ३३९४६२ ३२१५६ १९२९०
स्रोि: कृद्धर् िथा पशुपन्त्छी द्धर्वकास मन्त्रालय, २०७८ # मेद्धट्रक टनमा
15.24 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा मकै सबैिन्त्दा बढी प्रदे श निं. १ मा २९.६३ प्रर्िशि उत्पादन
हुने अनुमान छ। त्यसैगरी गहुँको उत्पादन सबैिन्त्दा बढी मधेश प्रदे शमा २९.१४ प्रर्िशि
र कोदोको उत्पादन सबैिन्त्दा बढी गण्डकी प्रदे शमा ३२.४५ प्रर्िशि हुने अनुमान रहेको
छ। कणािली प्रदे शमा िौको उत्पादन सबैिन्त्दा बढी (कुल उत्पादनको ४१.५७ प्रर्िशि)
हुने दे जखएको छ।
15.25 प्रदे शगि रूपमा नेपालको सबैिन्त्दा बढी र्वन क्षेर कणािली प्रदे शमा १७.9 प्रर्िशि रहे को छ
िने सबैिन्त्दा कम मधेश प्रदे शमा 4.0 प्रर्िशि रहेको छ। प्रदे शको कुल िू-िागको िुलनामा
सबैिन्त्दा बढी र्वन क्षेर सुदूरपजश्चम प्रदे शमा छ िने सबैिन्त्दा कम मधेश प्रदे शमा रहेको छ।
207
िार्लका १५(ञ) : प्रदे शगि र्वन क्षेरको जस्थर्ि
प्रदे श प्रदे शको र्वन क्षेर नेपालको कुल र्वन प्रदे शको कुल िूिागको
क्षेरफल (हे क्टर) (हे क्टर) क्षेरको द्धहस्सा (प्रर्िशि) िुलनामा र्वनको क्षेरफल
(प्रर्िशि)
प्रदे श निं. १ २५९०५०० ११३४२५० १७.१६ ४३.७८
मधेश ९६६१०० २६३६३० ३.९९ २७.२९
बागमिी २०३०००० १०९०८८० १६.५० ५३.७४
गण्डकी २१५०४०० ८१७२९० १२.३६ ३८.०१
लुजम्बनी २२२८८०० ९७४३८० १४.७४ ४३.७२
कणािली २७९८४०० ११८३४०० १७.९० ४२.२९
सुदूरपजश्चम १९८७४०० ११४६११० १७.३४ ५८.६६
नेपाल १४७५१६०० ६६०९९४० १००.00 ४४.७४

स्रोिः र्वन िथा र्वािार्वरण मन्त्रालय, 2078
15.26 मधेश प्रदे शमा ८४, प्रदे श निं. १ मा १३ र प्रदे श निं ५ मा ९ गरी कुल १०६ स्थानीय
िहमा र्वन क्षेर रहेको छै न।स्थानीय िहहरूमा गाँउपार्लकाको िुलनामा समग्रमा
नगरपार्लकाहरूमा र्वन क्षेर बढी रहेको छ। प्रदे शगि रूपमा कणािली प्रदे शको
गाउँ पार्लकाहरूमा र्वन क्षेर सबिन्त्दा बढी र मधेश प्रदे शमा सबैिन्त्दा कम रहेको छ।
उद्योग क्षेर
15.27 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म उद्योगमा िएको लगानीको आधारमा सबैिन्त्दा
बढी लगानी बागमिी र सबैिन्त्दा कम सुदूरपजश्चम प्रदे शमा रहेको छ।
चाटि १५(झ) : प्रदे शगि रूपमा उद्योगमा लगानीको अर्वस्था (रू. करोडमा)
(आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ फागुनसम्म)
100000 91271
80000
55559 54875
60000
40000
14165 17109
20000 13521
4721
0
प्रदे श निं. १ मधेश बागमिी प्रदे श गण्डकी प्रदे श लुजम्बनी कणािली प्रदे श सुदूरपजश्चम
प्रदे श
स्रोिः उद्योग द्धर्विाग, २०७८
208
15.28 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ फागुनसम्म दिाि िएका थप उद्योग मध्ये बागमिी प्रदे शमा मार
कररब दुई र्िहाई उद्योग रहेका छन् िने कणािली प्रदे शमा सबैिन्त्दा कम उद्योग रहेका छन्।
यस अर्वर्धमा बागमिी प्रदे शमा ५ हिार ६ सय १४ र कणािली प्रदे शमा ७९ उद्योग दिाि
िएका छन्।
15.29 आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुनसम्म द्धर्वदे शी लगानी स्र्वीकृर्ि पाएका उद्योग सबैिन्त्दा
बढी बागमिी प्रदे शमा ८२.० प्रर्िशि र सबैिन्त्दा कम सुदूरपजश्चम प्रदे शमा ०.९ प्रर्िशि
िार्लका १५(ट): द्धर्वदे शी लगानी स्र्वीकृर्ि पाएका उद्योगहरूको प्रदे शगि द्धर्वर्वरण (सिं ्या)
प्रदे श साना मझौला ठू ला *िम्मा
प्रदे श निं. १ ६६ ४३ २५ १३४
मधेश ८७ ३७ ४२ १६६
बागमिी ३८१२ ४२६ १७९ ४४१७
गण्डकी ३७७ २९ ४६ ४५२
लुजम्बनी ४० १८ १९ ७७
कणािली 73 12 4 ८९
सुदूरपजश्चम 4४ 1 5 ५०
िम्मा ४४९९ ५६६ ३२० ५३८५
स्रोिः उद्योग द्धर्विाग, 207८ *शुरु दे जख आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ फागुनसम्म
15.30 लघु, घरे ल ु िथा साना उद्योग सबैिन्त्दा बढी बागमिी प्रदे शमा ३२.० प्रर्िशि र सबैिन्त्दा
कम कणािली प्रदे शमा ५.० प्रर्िशि दिाि िएको छ। उल्लेजखि उद्योगबाट सबैिन्त्दा बढी
बागमिी प्रदे शमा र सबैिन्त्दा कम कणािली प्रदे शमा रोिगारी र्सििना िएको अनुमान छ।
िार्लका १५(ठ): लघु, घरे ल ु िथा साना उद्योगहरूको प्रदे शगि द्धर्वर्वरण
उद्योगहरू दिािको
सिं ्या प्रस्िाद्धर्वि रोिगारी उद्योग सिं ्या रोिगारी
प्रदे श
(लघु, घरे ल ु िथा (सिं ्या) (प्रर्िशिमा) (प्रर्िशिमा)
साना)
प्रदे श निं. १ ७६०५९ ४२३७७९ १४ १४
मधेश ७८२०४ ४१३३२५ १४ १४
बागमिी १७६६८९ १०५२६८७ ३२ ३५
गण्डकी ५९९८० २९५६१० ११ १०
लुजम्बनी ९४१३८ ४९३६८६ १७ १६
कणािली २९२४८ १३३९६५ ५ ४
सुदूरपजश्चम ४१४५८ १९५३१७ ७ ६
िम्मा ५५५७७६ ३००८३६९
स्रोिः उद्योग, र्वाजणज्य िथा आपूर्िि मन्त्रालय, २०७८ *आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ फागुनसम्म
209
15.31 प्रदे शगि रूपमा बागमिी प्रदे शमा सबैिन्त्दा बढी ७1.1 प्रर्िशि र सबैिन्त्दा कम कणािली
प्रदे शमा १.२ प्रर्िशि कम्पनी दिाि िएका छन्।
िार्लका १५(ड): प्रदे शगिरूपमा दिाि िएका कम्पनीहरूको द्धर्वर्वरण

प्रदे श कम्पनी सिं ्या अिंश (प्रर्िशि)
प्रदे श निं. १ २०८३७ ७.४
मधेश १७५६२ ६.२
बागमिी २०1319 ७1.1
गण्डकी १५७२४ ५.५
लुजम्बनी १८७१३ ६.६
कणािली ३५२६ १.२
सुदूरपजश्चम ५६७७ २.0
िम्मा २८३३५८ १००.0
स्रोिः कम्पनी रजििारको कायािलय, २०७८
15.32 घोर्णा िएका १०५ औद्योर्गक ग्राममध्ये २०७८ फागुनसम्म प्रदे श निं. १ मा ११, मधेश
प्रदे शमा ९, बागमिी प्रदे शमा १६, गण्डकी प्रदे शमा २८, लुजम्बनी प्रदे शमा २०, कणािली
प्रदे शमा ६ र सुदूरपजश्चम प्रदे शमा १५ रहेका छन्। बागमिी, गण्डकी, लुजम्बनी र सुदूरपजश्चम
प्रदे शमा ८० औद्योर्गक ग्रामको सम्िाव्यिा अध्ययनको पूर्व ि ियारी सम्पन्न िएको छ ।
ऊिािमा पहुँच
15.33 2078 फागुनसम्म कणािली र सुदूरपजश्चम प्रदे श र्वाहे क अन्त्य सबै प्रदे शका ९० प्रर्िशि
िन्त्दा बढी िनस्यामा द्धर्वद्युिको पहुँच पुगेको छ। यो अर्वर्धसम्म मधेश प्रदे शका 99.66
प्रर्िशि िनसङ््यामा द्धर्वद्युिको पहुँच पुगेको छ। यसैगरी कणािली प्रदे शमा केर्वल 43.87
प्रर्िशि िनसङ््यामा मार द्धर्वद्युि पहुँच पुगक
े ो छ।
िार्लका १५ (ढ): राद्धिय प्रशारण र्ग्रडबाट द्धर्वद्युि पहुँच प्राप्त प्रदे शगि िनसङ््या (प्रर्िशिमा)
प्रदे श 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79*
प्रदे श निं. १ 75.9 86.3 82.43 96.95
मधेश 79.77 87.25 99.05 99.66
बागमिी 90.3 95.83 94.44 95.91
गण्डकी 87.39 87.48 92.79 95.68
लुजम्बनी 81.03 89.07 91 94.91
कणािली 27.03 27.74 34.75 43.87
सुदूरपजश्चम 58.9 67.33 64.69 71.07
नेपाल (र्वैकजल्पक ऊिािसद्धहि) 88.० 90.० 93.० 94.0
स्रोिः नेपाल द्धर्वद्युि प्रार्धकरण, 2078 *फागुनसम्म
210
15.34 प्रदे शगि रूपमा २०७८ फागुनसम्म बागमिी प्रदे शमा सबैिन्त्दा बद्धढ १,०१६ मेगार्वाट
क्षमिाका आयोिनाहरू र कणािली प्रदे शमा सबैिन्त्दा कम १1 मेगार्वाट क्षमिाका आयोिनाहरू
सञ्चालनमा रहेका छन्।
िार्लका १५(ण): प्रदे शगि द्धर्वद्युि उत्पादन क्षमिा

(र्वैकजल्पक ऊिाि प्रर्वििन केन्त्द्रबाट उत्पाददि द्धर्वद्युि बाहे क)
आर्थिक र्वर्ि आर्थिक र्वर्ि
आर्थिक र्वर्ि आर्थिक र्वर्ि
प्रदे श २०७5/७6 २०७८/७९
२०७6/७7 सम्म २०७७/७८ सम्म
सम्म फागुनसम्म
प्रदे श निं. १ 136.2 237.59 280 327
मधेश 0 0 13 21
बागमिी 400.9 456 472 1016
गण्डकी 519.8 511 529 565
लुजम्बनी 22.1 22 31 31
कणािली 6.3 11 11 11
सुदूरपजश्चम 43.4 52 52 52
िम्मा 1128.7 1289.59 1388 2023
15.35 २०७८ फागुनसम्म 26 जिल्लामा द्धर्वद्युर्िकरण िएको छ। 2079 असारसम्ममा थप 8

जिल्ला समेि गरी ३४ जिल्लामा द्धर्वद्युर्िकरणको कायि सम्पन्न हुनेछ।
िार्लका १५(ि): द्धर्वद्युिीकरणको अर्वस्था

द्धर्वद्युिीकरण चालु आ.र्व. मा आगामी आ.र्व.मा
प्रदे श
िइसकेको द्धर्वद्युिीकरण हुने द्धर्वद्युिीकरण हुने
प्रदे श निं.१ 4 1 9
मधेश 8 0 0
बागमिी ५ ३ ५
गण्डकी 4 2 ५
लुजम्बनी 5 1 ६
कणािली ० ० १०
सुदूरपजश्चम ० 1 8
सडक पहुँच
15.36 २०७८ फागुनसम्म प्रादे जशक िथा स्थानीयस्िरमा कच्ची, खण्डजस्मि र कालोपरे गरी ६४
हिार ६ सय १७ द्धकलोर्मटर सडक पुगक
े ो छ। र्नर्मिि सडकमध्ये बागमिी प्रदे शमा
सबैिन्त्दा बढी २४.७६ प्रर्िशि र कणािली प्रदे शमा सबैिन्त्दा कम ५.११ प्रर्िशि रहेको
211
छ। सडक घनत्र्व बागमिी प्रदे शमा सबैिन्त्दा बढी (०.७९ द्धक.र्म. प्रर्ि र्वगि द्धक.र्म) र
कणािली प्रदे शमा सबैिन्त्दा कम (०.१२ द्धक.र्म. प्रर्ि र्वगि द्धक.र्म) रहेको छ।
िार्लका १५(थ) : प्रादे जशक र स्थानीय सडक सञ्जालको प्रदे शगि सडकको द्धर्वर्वरण (द्धकलोर्मटर)
प्रदे शको सडक घनत्र्व
प्रदे श धुलो/कच्ची ग्रार्वेल कालोपरे िम्मा सडक अिंश (द्धक.मी. प्रर्ि र्वगि
(प्रर्िशि) द्धक.मी)
प्रदे श निं. १ 9695 2588 846 13129 20.32 0.51
मधेश 2742 2874 386 6002 9.29 0.62
बागमिी 11845 2765 1391 16001 24.76 0.79
गण्डकी 9632 1258 680 11570 17.91 0.54
लुजम्बनी 5468 2739 932 9139 14.14 0.41
कणािली 3002 209 90 3301 5.11 0.12
सुदूरपजश्चम 4057 1196 222 5475 8.47 0.27
िम्मा 46441 13629 4547 64617 100.०० 0.44
15.37 2078 फागुनसम्म बागमिी प्रदे शमा १ हिार ३ सय ९१ द्धकलोर्मटर सडक कालोपरे
रहेको छ। कणािली प्रदे शमा र्नमािण िएको सडक मध्ये 90 द्धकलोर्मटर मार कालोपरे
रहेको छ। धुलो/कच्ची सडक बागमिी प्रदे शमा बढी छ िने मधेश प्रदे शमा कम रहेको
छ।
चाटि १५(ञ) : प्रदे शगि सडकको जस्थर्ि (द्धकलोर्मटरमा)

18000
16000
14000
12000
10000
8000
6000
4000
2000
0
प्रदे श १ मधे श प्रदे श बागमिी प्रदे श गण्डकी प्रदे श लुजम्बनी प्रदे श कणािली प्रदे श सुदूरपजश्चम
प्रदे श
धुलो/कच्ची ग्रार्वेल कालोपरे
15.38 र्नमािण िएका सडकमध्ये प्रादे जशक र स्थानीय सडकको अिंश कररर्व र्वरार्वर रहे को छ।
प्रदे शगि द्धहसार्वले लुजम्र्वनी, सुदूरपजश्चम र मधेश प्रदे शमा स्थानीय सडक िन्त्दा प्रादे जशक
212
सडक बढी छ िने बागमिी, गण्डकी, कणािली र प्रदे श १ मा स्थानीय सडकको अिंश बढी
िार्लका १५(द): प्रादे जशक र स्थानीय सडक द्धर्वर्वरण (द्धकलोर्मटर)

सडक/प्रदे श मधे श बागमिी गण्डकी लुजम्बनी कणािली सुदूरपजश्चम िम्मा
१
प्रादे जशक 6350 3354 6520 4383 6296 1163 4163 32229
स्थानीय 6779 2648 9481 7187 2843 2138 1312 32388
िम्मा 13129 6002 16001 11570 9139 3301 5475 64617
15.39 २०७८ फागुनसम्म ७३२ स्थानीय िह राद्धिय सडक सञ्जालसँग िोर्डएको छ। २१ स्थानीय
िह अझैपर्न राद्धिय सडक सञ्जालसँग िोर्डन सकेका छै नन्।
िार्लका १५(ध) : स्थानीय िहको केन्त्द्रसम्म सडक पहुँच अर्वस्था

सडक पुगेको िर पक्की हुन
सडकको पहुँच नपुगेको
स्थानीय बाँकी िम्मा सडक
प्रदे श
िह स्थानीय सडकको लम्बाई स्थानीय सडकको लम्बाई (द्धक.र्म)
िह (द्धक.र्म) िह (द्धक.र्म)
प्रदे श न. १ १३७ २ ४० ५४ 1079 1119
मधेश १३६ ० ० २५ 139 139
बागमिी ११९ १ १३ ३२ 509 522
गण्डकी ८५ २ ६१ ११ 187 248
लुजम्बनी १०९ ० ० ३० 253 253
कणािली ७९ १० २४७ २२ 297 544
सुदूरपजश्चम ८८ ६ ८६ २६ 472 558
िम्मा ७५३ २१ ४४७ २०० 2936 3383
सामाजिक क्षेर
जशक्षा
15.40 प्रदे शगि रूपमा सबैिन्त्दा बढी द्धर्वद्यालय प्रदे श निं १ मा १९.७ प्रर्िशि र सबैिन्त्दा कम
कणािली प्रदे शमा ९.१ प्रर्िशि रहेको छ। यसैगरी मधेश, बागमिी, गण्डकी, लुजम्बनी र
सुदूरपजश्चम प्रदे शमा क्रमशः 12.४ प्रर्िशि, १९.१ प्रर्िशि, ११.६ प्रर्िशि, १६.४ प्रर्िशि
र ११.८ प्रर्िशि द्धर्वद्यालय रहेका छन्।
213
िार्लका १५(न): प्रदे शअनुसार द्धर्वर्िन्न िहका द्धर्वद्यालयको द्धर्वर्वरण
िम्मा सिार्लि िहअनुसार द्धर्वद्यालय द्धर्वर्वरण
प्रदे श द्धर्वद्यालय आधारिूि आधारिूि आधारिूि माध्यर्मक माध्यर्मक माध्यर्मक
(एकाइि) (१-५) (६-८) (१-८) (९-१०) (११-१२) (९-१२)
प्रदे श १ 6759 6736 3381 6750 2057 778 2066
मधेश 4258 4244 1951 4256 1109 436 1111
बागमिी 6569 6499 3879 6534 2886 1023 2915
गण्डकी 3987 3948 1913 3981 1299 606 1307
लुजम्बनी 5622 5597 2798 5616 1719 703 1729
कणािली 3112 3073 1285 3108 714 312 716
सुदूरपजश्चम 4061 4041 2021 4061 1118 452 1118
िम्मा 34368 34138 17228 34306 10902 4310 10962
15.41 आधारिूि िह (१-५) मा द्धर्वद्यालय द्धर्वद्याथी अनुपाि सबैिन्त्दा बढी मधेश प्रदे शमा रहे को छ
िने यस्िो अनुपाि सबैिन्त्दा कम प्रदे श निं. १ मा रहेको छ। यसैगरी माध्यार्मक िह (९-
१०) मा यस्िो अनुपाि पर्न मधेश प्रदे शमा सबैिन्त्दा बढी छ िने सबैिन्त्दा कम गण्डकी
प्रदे शमा रहेको छ।
िार्लका १५(प): सामुदाद्धयक द्धर्वद्यालयमा िहगि द्धर्वद्यालय, द्धर्वद्याथी र जशक्षक अनुपाि

(शैजक्षक र्वर्ि २०७८)
द्धर्वद्यालय द्धर्वद्याथी अनुपाि जशक्षक द्धर्वद्याथी अनुपाि
प्रदे श आधारिूि आधारिूि माध्यर्मक माध्यर्मक आधारिूि आधारिूि माध्यर्मक माध्यर्मक
(१-५) (६-८) (९-१०) (११-१२) (१-५) (६-८) (९-१०) (११-१२)
प्रदे श निं.१ 82 84 88 158 19 27 21 67
मधेश 195 175 169 172 49 67 44 85
बागमिी 92 88 76 166 18 24 14 50
गण्डकी 63 76 73 117 13 21 15 39
लुजम्बनी 118 114 111 176 24 33 24 73
कणािली 88 107 118 167 26 35 33 75
सुदूरपजश्चम 96 102 111 162 24 31 27 56
िम्मा 104 103 99 160 21 31 22 57
15.42 सामुदाद्धयक द्धर्वद्यालयमा कायिरि जशक्षकहरूमध्ये सबैिन्त्दा बढी प्रदे श निं. १ मा १९.७५
प्रर्िशि र सबैिन्त्दा कम कणािली प्रदे शमा 8.06 प्रर्िशि रहेको छ।
214
िार्लका १५(फ): सामुदाद्धयक द्धर्वद्यालयमा कायिरि जशक्षकको प्रदे शगि द्धर्वर्वरण
प्रदे श निं
िह/प्रदे श मधे श बागमिी गण्डकी लुजम्बनी कणािली सुदूरपजश्चम िम्मा
१
आधारिूि स्थायी 14153 8320 13200 10662 10464 5033 6039 67871
(कक्षा १- अस्थायी 2351 1427 2508 2035 1727 1136 1121 12305
५) राहि 3429 3663 3997 1615 3610 2244 3313 21871
आधारिूि स्थायी 3310 1753 1947 2441 2124 973 1332 13881
(कक्षा ६- अस्थायी 500 302 401 381 310 200 250 2344
८) राहि 1757 750 2216 1073 1478 989 1346 9609
माध्यर्मक स्थायी 2528 1657 2785 2209 1991 758 1079 13007
(कक्षा ९- अस्थायी 348 258 315 196 353 89 168 1727
१०) राहि 1299 566 1473 879 1003 551 987 6758
माध्यर्मक स्थायी 0 0 0 0 0 0 0
(कक्षा११- अस्थायी 255 229 423 257 334 198 304 2000
१२)
राहि 921 551 867 637 764 419 645 4804
स्थायी 19991 11730 17932 15312 14579 6764 8450 94758

अस्थायी 3454 2216 3647 2869 2724 1623 1843 18376
कुल
राहि 7406 5530 8553 4204 6855 4203 6291 43042
िम्मा 30851 19476 30132 22385 24158 12590 16584 156176
नोटः माध्यर्मक िहको अस्थायी जशक्षक दरबन्त्दीमा प्राद्धर्वर्धक धार िफिका प्रजशक्षकहरूको सङ््या समेि गणना गररएको। नेपाल सरकारबाट
िलब ित्ता उपलधध गराइएका जशक्षकहरूको सङ््या मार समार्वेश गररएको।
15.43 शैजक्षक सर २०७८ मा सबैिन्त्दा बढी द्धर्वद्याथी मधेश प्रदे शमा र सबै िन्त्दा कम द्धर्वद्याथी
कणािली प्रदे शमा रहेका छन्। द्धर्वद्यालय िहमा अध्ययनरि छारा सिं ्या सबैिन्त्दा बढी मधेश
प्रदे शमा र सबिन्त्दा कम गण्डकी प्रदे शमा रहेको छ।
215
िार्लका १५(ब): प्रदे शगि रूपमा द्धर्वद्याथी िनािको द्धर्वर्वरण
िह\प्रदे श प्रदे श निं १ मधेश बागमिी गण्डकी लुजम्बनी कणािली सुदूरपजश्चम िम्मा
आधारिूि छारा 265702 411852 281261 116539 314450 135230 191937 1716971
िह
(कक्षा छार 284297 416195 319285 132403 346404 135962 197119 1831665
१-५)
आधारिूि छारा 139906 168260 163914 69612 153905 69099 102995 867691
िह
(कक्षा छार 145208 172215 178838 74974 166000 69024 103394 909653
६-८)
आधारिूि छारा 405608 580112 445175 186151 468355 204329 294932 2584662
िह
(कक्षा छार 429505 588410 498123 207377 512404 204986 300513 2741318
१-८)
माध्यर्मक छारा 90027 88382 107580 47030 94545 42563 62934 533061
िह
(कक्षा छार 90222 99061 111196 47629 95872 41688 60634 546302
९-१०)
माध्यर्मक छारा 65974 39520 78483 37681 65117 27238 41353 355366
िह कक्षा
(११- छार 59566 38539 76505 36483 61569 24778 34810 332250
१२)
माध्यर्मक छारा 156001 127902 186063 84711 159662 69801 104287 888427
िह
(कक्षा छार 149788 137600 187701 84112 157441 66466 95444 878552
९-१२)
छारा 561609 708014 631238 270862 628017 274130 399219 3473089
कुल छार 579293 726010 685824 291489 669845 271452 395957 3619870
िम्मा 1140902 1434024 1317062 562351 1297862 545582 795176 7092959
स्रोिः जशक्षा, द्धर्वज्ञान िथा प्रद्धर्वर्ध मन्त्रालय, 2078
15.44 प्रदे शगि रूपमा आधारिूि िह (कक्षा १-५) को खुद िनाि दर सबैिन्त्दा बढी कणािली प्रदे श
र सबैिन्त्दा कम मधेश प्रदे शमा रहेको छ। आधारिूि िह (कक्षा ६-८) को खुद िनाि दर
सबैिन्त्दा बढी सुदूरपजश्चम प्रदे श र कणािली प्रदे शमा रहेकोमा सबैिन्त्दा कम प्रदे श निं. १ मा
रहेको छ। माध्यर्मक िह कक्षा (कक्षा ९-१२) को खुद िनाि दर सबैिन्त्दा बढी बागमिी
प्रदे शमा र सबैिन्त्दा कम मधेश प्रदे शमा रहेको छ।
216
िार्लका १५(ि): प्रदे शगि रूपमा द्धर्वद्याथी खुद िनािदर (शैजक्षक सर 2078)
सुदूरपजश्च
िह\प्रदे श प्रदे श निं १ मधेश बागमिी गण्डकी लुजम्बनी कणािली िम्मा
म
छारा 96.47 96.43 96.41 96.42 96.41 96.38 96.50 96.5

(कक्षा १- छार 97.34 97.28 97.33 97.46 97.35 97.58 97.24 97.2
५)
िम्मा 96.90 96.85 96.88 96.94 96.88 96.98 96.87 96.9
छारा 81.84 89.34 94.96 97.18 98.20 98.38 98.22 93.0

(कक्षा ६- छार 84.05 91.32 96.44 96.95 97.35 97.23 97.38 93.6
८)
िम्मा 82.95 90.33 95.70 97.07 97.77 97.80 97.80 95.1
छारा 89.15 92.89 95.70 96.80 97.31 97.38 97.36 94.4

(कक्षा १- छार 90.70 94.30 96.89 97.21 97.35 97.40 97.31 95.7
८)
िम्मा 89.92 93.59 96.29 97.00 97.33 97.39 97.34 95.1
छारा 82.46 66.02 82.23 79.72 74.43 73.52 77.59 76.5

(कक्षा ९- छार 79.79 71.15 78.49 79.61 71.66 70.75 77.64 75.6
१०)
िम्मा 81.13 68.58 80.36 79.66 73.05 72.13 77.61 76.1
छारा 35.85 33.08 37.97 34.59 32.64 32.63 34.88 34.6

(कक्षा छार 37.29 35.23 37.44 35.72 35.28 38.75 40.97 37.1
११-१२)
िम्मा 36.57 34.15 37.70 35.16 33.96 35.69 37.93 35.8
छारा 59.2 49.6 60.1 57.2 53.5 53.1 56.2 55.6

(कक्षा ९- छार 58.5 53.2 58.0 57.7 53.5 54.8 59.3 56.4
१२)
िम्मा 58.9 51.4 59.0 57.4 53.5 53.9 57.8 56.0
स्रोिः जशक्षा, द्धर्वज्ञान िथा प्रद्धर्वर्ध मन्त्रालय, 2078
स्र्वास््य क्षेर
15.45 आर्थिक र्वर्ि 2078/79 फागुनसम्म अन्त्िरि सेर्वा र्लनेको सिं ्या १० लाख ९२ हिार ९
सय ६९ मध्ये बागमिी प्रदे शमा सबेिन्त्दा बढी ३ लाख ६६ हिार ३ सय ५५ रहेको छ।
यसैगरी यस्िो सेर्वा र्लनेको सिं ्या कणािली प्रदे शमा सबैिन्त्दा कम ४५ हिार ५ सय २०
रहेको छ ।र्वद्धहरि र आकजस्मक सेर्वा र्लनेको सिं ्या पर्न बागमिी प्रदे शमा सबैिन्त्दा बढी
रहेको छ िने कणािली प्रदे शमा सबैिन्त्दा कम रहेको छ।
217
िार्लका १५(म) : अस्पिाल सुद्धर्वधा र्लएको प्रदे शगि द्धर्वर्वरण
प्रदे श/ २०७६/७७ २०७७/७८ २०७८/७९ (फागुनसम्म)
आ.र्व. अन्त्िरि बद्धहरि आकजस्मक अन्त्िरि बद्धहरि आकजस्मक अन्त्िरि बद्धहरि आकजस्मक
प्रदे श निं.१ २८४४६८ ४९०५९१० ३७०७४६ २८४५१९ ४५५९६४४ ३४७६०३ 314247 5821082 501187
मधेश १५२९८८ ४५९१२९८ २१६२०६ ८३१२८ ४१३०६२६ १८७४२७ 75313 3959166 197190
बाग्मिी ४८०२४३ ७३०६४२० ९९५३८२ ३४४५४८ ६०००३०९ ८१४२५९ 366355 6888356 1041334
गण्डकी ११५४१७ २६६५६५९ २४८२४६ ९७४८८ २४४००२४ २०२७४६ 88375 2572118 236452
लुजम्बनी २४३७६३ ५३६६९५६ ३४९४६५ १७४००२ ४९८८०५७ ३२६८४४ 156619 ५१००९५६ 321257
कणािली ४२३४३ १९५०६२८ ५६९३२ ४२९७७ १९९८४७३ ५७६९९ 45520 १८६६४६१ ६९४६९
सुदूरपजश्चम २९९८० २४६३६४९ १४०५९९ ४९८४२ २७२६२३३ १५०३८१ 46540 २७६६६९६ १६२६७१
कुल १३४९२०२ २९२५०५१९ २३७७५७६ १०७६५०४ २६८४३३६६ २०८६९५९ 1092969 19240722 2297420
मद्धहला, बालबार्लका िथा ज्येष्ठ नागररक

15.46 आर्थिक र्वर्ि 2075/76 दे जख 2077/78 सम्म रािपर्ि मद्धहला उत्थान कायिक्रम अन्त्िगिि
समेद्धटएका द्धर्वर्िन्न प्रदे शका दुगम
ि िथा पहाडी क्षेरका 216 गििर्विी िथा सुत्केरी मद्धहलालाई
हर्वाई उिार गररएको र्थयो। चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म यस्िो सिं ्या 119 रहेको
छ।
िार्लका १५(य): उिार गररएका गििर्विी िथा सुत्केरी मद्धहलाको द्धर्वर्वरण

प्रदे श २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८ २०७८/७९*
प्रदे श निं.१ ५ १० २८ ३९
बागमिी ३ १२ २७ २०
गण्डकी ३ ५ ५ ६
लुजम्बनी १ २ २ २
कणािली १३ ३६ २८ ३८
सुदूरपजश्चम १ २२ १३ १४
िम्मा २६ ८७ १०३ ११९
15.47 सबै प्रदे शमा गरी आर्थिक र्वर्ि 2078/79 को फागुन मसान्त्िसम्म ९३ र्वृिाश्रम सिालनमा
रहेका छन्। िी र्वृिाश्रममा मद्धहला 1 हिार 3 सय ९८ र पुरुर् 1 हिार १ सय ६३
गरी िम्मा 2 हिार ५ सय ६1 ज्येष्ठ नागररकले आश्रय र्लएका छन्।
218
िार्लका १५(र): ज्येष्ठ नागररक आश्रम र आजश्रिको प्रदे शगि द्धर्वर्वरण
ज्येष्ठ नागररक आजश्रि िनसङ््या

प्रदे श
आश्रमको सिं ्या
मद्धहला पुरुर् िम्मा
प्रदे श निं. १ ११ ११३ ७४ १८७
मधेश ६ ८१ १२८ २०९
बागमिी ४० ६५७ ६३८ १२९५
गण्डकी १६ ३०६ १५१ ४५७
लुजम्बनी ११ १५४ ११२ २६६
कणािली ५ ३३ २८ ६१
सुदूरपजश्चम ४ ५४ ३२ ८६
िम्मा ९३ १३९८ ११६३ २५६१
लै द्धिक उत्तरदायी बिेट

15.48 आर्थिक र्वर्ि २०६४/६५ दे जख नेपाल सरकारका सबै मन्त्रालयहरूले लै द्धिक उत्तरदायी बिेट
प्रणालीको अभ्यास गदै आएका छन्। पन्त्रौं योिनाले राज्यका िीनै िहको सरकारमा लैद्धिक
उत्तरदायी बिेट द्धर्वर्नयोिन पिर्िलाई सिं स्थागि गने रणनीर्ि र्लएबमोजिम प्रदे शमा पर्न यो
प्रणाली अर्वलम्बन गररएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा प्रत्यक्ष लैद्धिक उत्तरदायी
बिेट द्धर्वर्नयोिन गदाि गण्डकी प्रदे शले सबैिन्त्दा बद्धढ 54.27 प्रर्िशि िथा सबैिन्त्दा कम
प्रदे श निं.1 ले 14.72 प्रर्िशि द्धर्वर्नयोिन गरे को छ। यसैगरी आर्थिक र्वर्ि 2078/79
मा सबैिन्त्दा बद्धढ गण्डकी प्रदे शले 58.22 प्रर्िशि र सबैिन्त्दा कम बागमिी प्रदे शले
27.85 प्रर्िशि द्धर्वर्नयोिन गरे को छ।
िार्लका १५(ल): प्रदे शगि बिेटमा लै द्धिक उत्तरदायी बिेटको अिंश (प्रर्िशि)
प्रत्यक्ष लै द्धिक उत्तरदायी बिेट
प्रदे श
आर्थिक र्वर्ि 2077/78 आर्थिक र्वर्ि 2078/79
प्रदे श निं.१ 14.72 29.62
मधेश 40.06 51.40
बागमिी 23.74 27.85
गण्डकी 54.27 58.22
लुजम्बनी 21.46 38.60
कणािली 36.90 42.41
सुदूरपजश्चम 47.43 51.58
स्रोिः प्रदे श सरकारको बिेट र्वक्तव्य
219
16. िलर्वायु पररर्वििन
16.1 िलर्वायु पररर्वििन मानर्व समुदायका लार्ग ठू लो च ुनौर्िका रूपमा रहेको छ। िलर्वायु
ु हरू समेि प्रिाद्धर्वि िएका छन्। िलर्वायु
पररर्वििनबाट द्धर्वकर्सि साथै द्धर्वकाशील मुलक
पररर्वििन अन्त्िरसम्बजन्त्धि मुिा िएकोले यसका लार्ग द्धर्वश्वव्यापी साझेदारी र सहकायि
अपररहायि रहेको छ।
16.2 सन् 1992 मा ररयो दद िेर्नररयोमा सम्पन्न िएको पृ्र्वी सम्मेलनदे जख सन् 2022 मा
ु अर्धराज्यको ग्लास्गोमा िएको पक्ष रािहरूको सम्मेलन (कोप-२६) को अर्वर्धसम्म
िलर्वायु पररर्वििनको असर न्त्यूनीकरण र अनुकुलनका क्षेरहरूमा धेरै काम िएका छन्।
ु ले आफ्नो नीर्ि,
िलर्वायु पररर्वििनका लार्ग गररएका अन्त्िरािद्धिय प्रर्िबििाअनुसार हरे क मुलक
कानून, योिना िथा बिेटमा िलर्वायु पररर्वििन न्त्यूनीकरण र अनुकुलनका कायिक्रमहरू
समार्वेश गरी कायािन्त्र्वयन गदै आएका छन्।
16.3 द्धर्वश्वको हररि गृह ग्यास उत्सििन सन् 1990 मा 32 अबि ६४ करोड ५९ लाख मेद्धट्रक
टन रहेकोमा सन् 2018 मा यस्िो उत्सििन 48 अबि 93 करोड 97 लाख मेद्धट्रक टन
पुगेको छ। सन् 1990 दे जख 2018 सम्मको अर्वर्धमा द्धर्वश्वको हररि गृह ग्यास उत्सििन
और्ि 1.6644 प्रर्िशिले र्वृद्धि िएको छ ।
चाटि 16(क): द्धर्वश्वको हररि गृह ग्यास उत्सििनको प्रर्वृजत्त (सन् 1990 दे जख 2018)
60000
50000
दश लाख मेद्धट्रक टनमा
40000
30000
20000
10000
र्वर्ि
स्रोिः िलर्वायु पररर्वििन ि्याङ्क एक्सप्लोर,2022
16.4 क्लाइमेट र्वाच (Climate Watch) को ि्याङ्कअनुसार द्धर्वश्वमा सबैिन्त्दा बढी हररि गृह ग्यास
उत्सििन गने दे शहरूमा चीन, अमेररका, िारि, यूरोद्धपयन यूर्नयन, रर्सया, इन्त्डोर्नर्सया,
ब्राजिल, िापान, इरान, िमिनी र क्यानाडा पदिछन् । द्धर्वश्व कुल हररि गृह ग्यास उत्सििनमा
ु राज्य अमेररकाको अिंश 11.84 प्रर्िशि
चीनको अिंश २3.92 प्रर्िशि रहेको छ िने सिं यक्त
रहेको छ।सन् 2013 दे जख 2018 सम्म यी दे शहरूको र्वाद्धर्क
ि हररि गृह ग्यास उत्सििनमा
220
उिार चढार्व दे जखएको छ। क्यानाडाको र्वाद्धर्क
ि हररि गृह ग्यास उत्सििन द्धर्वगि केही र्वर्िदेजख
न्त्यून हुँदै आएको छ।
िार्लक 16(क): द्धर्वश्वमा सबैिन्त्दा बढी हररि गृह ग्यास उत्सििन गने दे शहरू (र्वाद्धर्क
ि ग्यास उत्सििन
दश लाख मेद्धट्रक टनमा)
दे श/र्वर्ि 2013 2014 2015 2016 2017 2018
चीन 11144.76 11155.76 11149.68 11207.66 11408.26 11705.81
अमेररका 5690.79 5711.15 5586.69 5676.92 5613.64 5794.35
िारि 2816.49 2988.34 3002.17 3073.24 3202.82 3346.63
यूरोद्धपयन यूर्नयन 3136.34 2990.49 3046.38 3387.97 3401.95 3333.16
रर्सया 1844.48 1841.26 1791.21 1918.26 1939.26 1992.08
इन्त्डोर्नर्सया 1636.17 2016.28 2070.24 1453.23 1466.05 1703.86
ब्राजिल 1335.02 1372.79 1354.28 1443.98 1461.43 1420.58
िापान 1289 1251.32 1215.33 1225.67 1203.32 1154.72
इरान 781.95 794.19 786.5 796.03 814.79 828.34
िमिनी 854.7 814.43 818.22 820.7 803.18 776.61
क्यानाडा 841.21 848.12 844.67 731.11 745.74 763.44
स्रोिः िलर्वायु पररर्वििन ि्याङ्क एक्सप्लोर,2022
16.5 िूबनोट िथा िौर्गिक द्धर्वजशििाका कारण िलर्वायु पररर्वििनको दृद्धिकोणबाट नेपाल अत्यन्त्ि
िोजखम अर्वस्थामा रहेको छ। द्धर्वगि २० र्वर्िको द्धर्वर्म मौसम घटनाका आधारमा नेपाल
द्धर्वश्वका अर्ि िोजखमयुक्त दश दे शहरूमा पदिछ। द्धर्वश्वको और्ि िापक्रमका िुलनामा नेपालको
और्ि िापक्रमको र्वृद्धि उच्च छ। िथाद्धप, द्धर्वश्वको कुल कार्विन उत्सििनमा नेपालले उत्सििन
गने कार्विनको अिंश अत्यन्त्ि न्त्यून रहेको छ।
16.6 बाढी पद्धहरो, हार्वाहुरी, अर्सना पानी लगायिका िलर्वायुिन्त्य प्राकृर्िक प्रकोपिन्त्य घटनाहरू
द्धर्वगिको िुलनामा बढ्दै गएका छन्। सन् २०११ मा यस्िा 255 घटना घटे कोमा सन्
2021 को िुनसम्म यस्िोको सिं ्या 1,025 पुगेको छ।
16.7 िलर्वायु पररर्वििन िथा र्वािार्वरण सिं रक्षणका लार्ग नेपाल सरकारले नीर्िगि, कानूनी,
सिं रचनागि एर्विं प्रद्धक्रयागि व्यर्वस्था गदै आएको छ। र्वािार्वरण सिं रक्षण ऐन िथा र्नयामर्वली,
राद्धिय िलर्वायु पररर्वििन नीर्ि, राद्धिय र्वािार्वरण नीर्ि र १५ औ ँ राद्धिय योिनाका साथै पेरीस
सम्झौिामा उजल्लजखि अन्त्िरािद्धिय प्रर्िबििाहरू बमोजिम राद्धिय नीर्ि, रणनीर्ि र योिना
ििुम
ि ा गरी कायािन्त्र्वयनमा ल्याइएको छ।
16.8 साथै, राद्धिय हानी र नोक्सानीको ढाँचा, िेस्रो राद्धिय सिार, खुद-शून्त्य हररि गृह ग्यास
उत्सििनको लार्ग दीघिकालीन रणनीर्ि, राद्धिय र्नधािररि योगदानको कायािन्त्र्वयन योिना, राद्धिय
अनुकुलन योिना र िलर्वायु द्धर्वत्तीय रणनीर्ि िथा कायि योिना हाल कायािन्त्र्वयनमा रहेका
छन् ।
221
16.9 िलर्वायु पररर्वििनको असर न्त्यूनीकरण िथा अनुकुलनका लार्ग द्धर्वर्िन्न सिं स्थागि व्यर्वस्था
गररएको छ। क्षमिा द्धर्वकास िथा िनचेिना अर्िर्वृद्धि गनि र द्धर्वर्िन्न र्नकायहरूसँग उजचि
समन्त्र्वय िथा सहकायि गनिका लार्ग सङ्घीय स्िरमा अन्त्िर-मन्त्रालय िलर्वायु पररर्वििन समन्त्र्वय
सर्मर्ि र प्रदे शस्िरमा प्रादे जशक िलर्वायु पररर्वििन समन्त्र्वय सर्मर्ि स्थापना िएको छ। साथै,
नौ र्वटा महत्त्र्वपूणि क्षेरहरूमा िलर्वायु पररर्वििनसम्बन्त्धी प्राद्धर्वर्धक कायिहरूको मूल्याङ्कन गनि,
नीर्ि र योिना ििुम
ि ा गनि द्धर्वर्यगि कायि समूहहरू गठन िएका छन्।
16.10 आर्थिक र्वर्ि 2069/70 दे जख िलर्वायु पररर्वििन क्षेरमा िएको खचिको लेखािोखा गनि
िलर्वायु पररर्वििन बिेट कोड शुरु िएको छ। र्वाद्धर्क
ि बिेट द्धर्वर्नयोिनमा िलर्वायु पररर्वििन
सम्बि बिेटको अिंश क्रमशः बढ्दै गएको छ। आर्थिक र्वर्ि 2069/70 को बिेटमा
िलर्वायु पररर्वििनलाई प्रत्यक्ष लाि पुग्ने क्षेरमा गररएको द्धर्वर्नयोिन 4.45 प्रर्िशि रहेकोमा
यस्िो द्धर्वर्नयोिन आर्थिक र्वर्ि 2078/79 मा 39.78 प्रर्िशि पुगेको छ ।
चाटि १6 (ख) : र्वाद्धर्क

ि बिेटमा िलर्वायु पररर्वििन बिेटको अनुपाि (प्रर्िशिमा)
100.0
प्रत्यक्ष लाि अप्रत्यक्ष लाि िटस्थ
80.0
60.0
39.78
40.0
20.0 4.45
0.0
स्रोिः अथि मन्त्रालय, 2078
16.11 आर्थिक र्वर्ि 2078/79 मा उल्ले्य मारामा अन्त्िरािद्धिय िलर्वायु द्धर्वत्त प्राप्त िएको छ।
हररि िलर्वायु कोर्ले समकालीन, प्रिार्वकारी र िलर्वायुमैरी सफा खाना पकाउने समाधान
(CCS) माफिि हररिगृह ग्यास उत्सििन न्त्यूनीकरण गने उद्देश्यले र्वैकजल्पक ऊिाि प्रर्वििन
केन्त्द्रलाई ४९.२ र्मर्लयन डलर अनुदान स्र्वीकृि गरे को छ। त्यसैगरी, सरकारले नेपालको
गण्डकी नदी िलाधार क्षेरमा रहेका सिं कटासन्न समुदाय र पाररजस्थर्िकीय प्रणालीको िलर्वायु
उत्थानशीलिा सुधार गनि अन्त्िरािद्धिय प्रकृर्ि सिं रक्षण सिं घबाट ३२.७ र्मर्लयन डलर सहयोग
प्राप्त िएको छ।
16.12 उत्सििन घटाउन मद्दि गनि २०२५ सम्ममा ४५ र्मर्लयन डलरसम्म उपलधध हुने गरी
नेपाल सरकारले द्धर्वश्व बैंकको र्वन काबिन साझेदारी सुद्धर्वधासँग सम्झौिा गरे को छ। दद्वपक्षीय
दािाहरूले हररि, उत्थानशील र समार्वेशी द्धर्वकासलाई प्रर्वििन गनि ४.३ र्बर्लयन डलरको
222
प्रर्िबििा गरे का छन्। साथै, हररि िलर्वायु कोर् मान्त्यिा प्राप्त १०३ सिं स्थाहरूको सूचीमा
राद्धिय प्रकृर्ि सिं रक्षण कोर् थप िएको छ।
16.13 ु
सिं यक्त अर्धराज्यको ग्लास्गोमा िएको पक्ष रािहरू (कोप) को २६औ ँ सम्मेलनमा नेपाल
प्रर्िर्नर्धमण्डलको नेित्ृ र्व गदै सम्माननीय प्रधानमन्त्री सहिागी हुन ु िएको छ। साथै, कोप-
२६ मा नेपालले सन् २०४५ सम्म काबिन-नेगेद्धटि हुन,े सन् २०३० सम्ममा र्वन फँडानी
शुन्त्यमा राख्ने, कुल क्षेरफलको ४५.0 प्रर्िशिमा र्वन क्षेर द्धर्वस्िार गने र सन् २०३० सम्ममा
सिं कटासन्निामा रहेका सबै मार्नसहरूलाई िलर्वायु पररर्वििनबाट सुरजक्षि गने प्रर्िबििा गरे को
छ।
16.14 उक्त सम्मेलनमा आयोिना िएका अनुकुलन कायि गठबन्त्धन, Lowering Emission by Accelerating
Forest Finance (LEAF) र्लफ गठबन्त्धन, र्वन साझेदारी गठबन्त्धन र उच्च महत्त्र्वाकािंक्षा गठबन्त्धन
लगायिका धेरै िलर्वायुसम्बन्त्धी गठबन्त्धनहरूमा नेपालको सहिार्गिा रहेको र्थयो। नेपाल
अनुकुलन कायि गठबन्त्धनको सजचर्वालयमा सदस्यका रूपमा रहेको छ।
16.15 कोप-२६ सम्मेलनमा अन्त्िरािद्धिय द्धर्वकास साझेदारहरूले नेपाललाई िलर्वायु पररर्वििनका लार्ग
सहयोग गनि आर्थिक प्रर्िबििा समेि गरे का छन्। Nationally Appropriate Mitigation Actions
(NAMA) नामा सुद्धर्वधाले द्धर्वद्युिीय गर्िशीलिाका लार्ग Global Green Growth Initiatives (GGGI) माफिि
१९ र्मर्लयन डलरको सहयोग गनि प्रर्िबििा गरे को छ। िलर्वायू अनुकूर्लि कृद्धर् क्षेर
कायिक्रमका लार्ग International Fund for Agriculture Development (IFAD) इफाडले कृद्धर् क्षेरमा रू.१
करोड ७० लाख अनुदान ददने सहमर्ि गरे को छ।
16.16 नेपाल सरकार, द्धर्वकास साझेदार, र्निी क्षेर, अन्त्िरािद्धिय िथा राद्धिय गैरसरकारी सिं स्थाहरू र
नागररक समािको सहयोगमा अनुकुलन र न्त्यूनीकरण पररयोिनाहरू कायािन्त्र्वयन गररएका
छन्। िौगोर्लक सन्त्िुलन र सिं कटासन्निाको अर्वस्थाका आधारमा थप नौ नगरपार्लकालाई
िलर्वायु नमूना गाउँ को रूपमा छनौट गररएको छ ।
16.17 ु िरका २६
आर्थिक र्वर्ि 2078/79 मा नेपाल िलर्वायु पररर्वििन सहयोग कायिक्रमले मुलक
स्थानीय िहमा िलर्वायु सिं कटासन्निामा रहेका नौ लाख मार्नसहरूलाई सहयोग गरे को छ।
16.18 सबै नगरपार्लकाहरूले साि-चरणको स्थानीय द्धर्वकास योिनाको सिं योिनमा स्थार्नय अनुकुलन
कायि योिना ढाँचा प्रयोग गरी कायािन्त्र्वयन गनि १७२ िलर्वायु उथानशील गर्िद्धर्वर्धहरू
पद्धहचान गरे का छन्।
16.19 कणािली प्रदे शका िीन जिल्लाका साि नगरपार्लकामा कायािन्त्र्वयन िइरहेको Climate Change
Adaptation for Food Security in Karnali Region (CAFS) कणािली पररयोिनाको िलर्वायु अनुकुलन
कायिक्रमहरूका द्धर्वर्िन्न गर्िद्धर्वर्धहरू माफिि िलर्वायु सिं कटासन्निामा रहेका कररब १० हिार
223
८ सय ५० गरीब घरपररर्वारका अनुमार्नि ६५ हिार ८ सय व्यजक्त लािाजन्त्र्वि िएका
छन्।
16.20 उक्त पररयोिना अन्त्िगििका र्सँचाइ योिनाहरूबाट िुम्ला र मुग ु जिल्लाका ६०५ घरधुरीले
लाि प्राप्त गरे का छन् िने खानेपानी सहयोगबाट कार्लकोट जिल्लाका १२० घरधुरी प्रत्यक्ष
लािाजन्त्र्वि िएका छन्। त्यसैगरी, कार्लकोट र िुम्ला जिल्लामा ६० हिार स्याउको र्बरुर्वा
रोद्धपएको छ।
16.21 अनुकुलन कोर्बाट सिार्लि पहाडी क्षेरका साना द्धकसानका लार्ग अनुकुलन पररयोिना
िलर्वायु पररर्वििनको सिं कटासन्निामा रहेका दै लेख, कार्लकोट, सल्यान, पूर्वी रुकुम, पजश्चम रुकुम,
िािरकोट र रोल्पा जिल्लामा सिालनमा रहेको छ। यस कायिक्रमबाट कररब एक लाख
घरधुरी प्रत्यक्ष लािाजन्त्र्वि िएका छन्। यो कायिक्रमको कायिन्त्र्वयनबाट ५ लाख ६० हिार
टन काबिन डाइअक्साइड उत्सििन कमी िएको छ ।
16.22 पर्वििीय पाररजस्थर्िकीय-क्षेरमा िलाधारहरूको िलर्वायु उत्थानशीलिा र्नमािण गने

पररयोिनाको कायािन्त्र्वयनबाट ५१ हिार २ सय ७८ मार्नसहरू प्रत्यक्ष रूपमा लािाजन्त्र्वि
िएका छन् । आर्थिक र्वर्ि 2078/79 मा यस आयोिनाले १९ स्थानीय अनुकुलन योिना
र आठ एकीकृि उप-िलाधार व्यर्वस्थापन योिना माफिि २३ हिार ९ सय ३४ पररर्वार
लािाजन्त्र्वि िएका छन्। आयोिना अन्त्िगिि एक हिार ४६ थप खानेपानीको धारा, ६१९
र्वटा िलाशययुक्त ट्याङ्की र ४ सय ६३ र्सँचाइ पोखरी र्नमािण िएका छन्।
16.23 एकीकृि िलाधार व्यर्वस्थापन कायािन्त्र्वयनबाट ८४४ र्वगि द्धकलोर्मटर िलाधार द्धर्वस्िार िएको
छ िने १ लाख २१ हिार ६०६ सिं कटासन्न मार्नसहरू लािाजन्त्र्वि िएका छन्।
16.24 मध्य र उच्च पहाडी क्षेरहरूमा र्वन र चरण क्षेरहरू बढाउन िलर्वायु पररर्वििन अनुकूर्लि
कायिक्रम सिालन गनि सरकार र स्थानीय समुदायको क्षमिामा सुधार पररयोिना शुरू िएको
छ। अछाम, सल्यान र दोलखामा लागू िएको यस पररयोिनाबाट २ हिार ६ सय २५
पररर्वारका ५ हिार २ सय ४० मद्धहला िथा सिं कटासन्निामा परे का समूह लािाजन्त्र्वि िएका
छन्। रे ड कायािन्त्र्वयन केन्त्द्र माफिि िलर्वायु पररर्वििनको िोजखम र सिं कटासन्निा न्त्यून गनि
अनुकुलन र द्धर्वपद् िोजखम न्त्यूनीकरणमा केजन्त्द्रि २० िूउपयोग योिना ििुम
ि ा गररएको छ।
16.25 पाररजस्थर्िक र सामुदाद्धयक उत्थानशीलिालाई बढार्वा ददन जचिर्वन अन्नपूणि ल्याण्डस्केप

अन्त्िगिि मुस्िाङ, कास्की, स्याङ्िा, िनहुँ, लमिुङ, गोरखा, जचिर्वन र नर्वलपरासीमा िथा
िराई आकि ल्यान्त्डस्केपमा अन्त्िगिि डडेल्धुरा, किनपुर, कैलाली, बददिया, सल्यान, सुखेि, बाँके,
दाङ, अघािखाँची, कद्धपलर्वस्िु, रूपन्त्दे ही, पाल्पा, नर्वलपरासी, जचिर्वन, मकर्वानपुर, बारा, पसाि र
रौिहटमा कायिक्रम सिालन िएका छन्।
224
17. दीघिकालीन द्धर्वकास लक्ष्य
ु बाट स्िरोन्नर्ि
अर्िकम द्धर्वकर्सि मुलक
17.1 नेपाल सन् १९७१ दे जख अर्िकम द्धर्वकर्सि रािको सूचीमा रहदैं आएकोमा उक्त सूचीबाट
स्िरोन्नर्िका लार्ग िेर्हौं योिना अर्वर्धदे जख नै प्रयास हुँदै आएको र्थयो। अर्िकम द्धर्वकर्सि
ु को श्रे णीबाट द्धर्वकासशील रािमा स्िरोन्नर्ि हुन आर्वश्यक िीन मापदण्डमध्ये सन्
मुलक
२०१५, सन् २०१८ र सन् २०२१ मा िएका र्रर्वर्ीय समीक्षामा दुईर्वटा मापदण्ड पूरा
गरी स्िरोन्नर्िका लार्ग नेपाल योग्य िएको र्थयो।
17.2 ु
सिं यक्त रािसिं घको सन् २०२१ नोिेम्र्वर २४ को र्नणियअनुसार पाँच र्वर्िको ियारी अर्वर्ध
ु को श्रे णीबाट द्धर्वकासशील
(ग्रेस द्धपररयड) सद्धहि सन् २०२६ मा नेपाल अर्िकम द्धर्वकर्सि मुलक
ु मा स्िरोन्नर्ि हुनेछ।
मुलक
17.3 स्िरोन्नर्िका लार्ग र्नधािररि िीन मापदण्ड मध्ये नेपालले मानर्व सम्पजत्त सूचकाङ्क र आर्थिक
िोजखम सूचकाङ्कको मापदण्ड पूरा गरे को छ। पूरा िएका मापदण्डमा ददगोपन कायम गदै
प्रर्िव्यजक्त आय मापदण्ड पूरा गनि थप प्रयास आर्वश्यक छ।
17.4 ु र्नधािररि अर्वर्धमा स्िरोन्नर्ि हुने िएपर्छ अर्िकम द्धर्वकर्सि राष्ट्रको है र्सयिले हाल
मुलक
पाइरहेको सुद्धर्वधा अन्त्त्य हुँदा सोबाट पने असर न्त्यूनीकरणका लार्ग व्यापार द्धर्वद्धर्वर्धकरण र
आन्त्िररक क्षमिा अर्िर्वृद्धिका रणनीर्ि िथा कायिक्रम ियार गनुप
ि नेछ। साथै, र्निी क्षेरको
प्रर्िस्पधाित्मक क्षमिा र उत्पादकत्र्व र्वृद्धि हुने कायिक्रमहरूमा िोड ददनुका साथै लगानीमैरी
र्वािार्वरण र्सििना गनि थप प्रयास गनुप
ि नेछ।
ु मा स्िरोन्नर्िको मापदण्ड र नेपालको अर्वस्था

िार्लका १7(क): द्धर्वकासशील मुलक
सू चक सीमा (थ्रेसहोल्ड) नेपालको अर्वस्था
प्रर्िव्यजक्त आय (अमेररकी डलर) 1222 1027
मानर्व सम्पजत्त सूचकाङ्क ६६ िन्त्दा र्वढी 74.9
आर्थिक िोजखम सू चकाङ्क 32 िन्त्दा कम २४.७
ु राि सिं घ, 20२१
स्रोिः सिं यक्त
नोट: आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ मा नेपालको प्रर्िव्यजक्त आय १३७२ अमेररकी डलर पुगेको अनुमान छ। यद्यद्धप,
ु रािसिं घले प्रर्िव्यजक्त आय गणना गने द्धर्वर्ध फरक िएकोले मार्थको िार्लकामा राजखएको प्रर्िव्यजक्त
आयमा केही फरक पनि सक्नेछ।
ददगो द्धर्वकास लक्ष्य

17.5 ु रािसिं घको महासिाले सन् २०१६ दे जख २०३० सम्म सदस्य रािहरूको रूपान्त्िरण
र द्धर्वकासका हरे क आयाममा कसैलाई पर्न पछार्ड नछोड्ने प्रर्िबििाका साथ सन् २०१५
225
सेप्टे म्बरमा ददगो द्धर्वकास लक्ष्य घोर्णा गरे को र्थयो। उक्त घोर्णा बमोजिम ददगो द्धर्वकासका
१७ लक्ष्य, १६९ पररमाणात्मक लक्ष्य र २३२ द्धर्वश्वव्यापी सूचक र्नधािरण गररएका छन् ।
17.6 ददगो द्धर्वकास लक्ष्यमा द्धर्वश्वका सबै रािमा सहिार्गिामूलक र समिामूलक द्धर्वकास गरी गररबी
र िोकमरी अन्त्त्य गने, सबैलाइि स्र्वास््य र जशक्षा पुर्याउने लगायिका द्धर्वर्य समेद्धटएका
छन् । यसैगरी, लैद्धिक समानिा, सबैका लार्ग स्र्वच्छ पानी, सबैमा स्र्वच्छ ऊिािको पहुँच,
रोिगारी प्रर्वििन, आर्थिक र्वृद्धि, औद्योर्गक द्धर्वकास, पूर्वािधार द्धर्वकास र ददगो शहरीकरण,
सुशासन िथा साझेदारी िस्िा द्धर्वर्य समेि समार्वेश छन्। समग्रमा ददगो द्धर्वकास लक्ष्यर्िर
सामाजिक, आर्थिक र पयािर्वरणीय गरी मु्यिः िीन आयाम रहेका छन्।
17.7 र्वाद्धर्क
ि बिेट िथा कायिक्रम ििुम
ि ा गदाि कायिक्रम िथा आयोिनालाई ददगो द्धर्वकास
लक्ष्यअनुसार बिेट साङ्केिीकरण गने व्यर्वस्था गररएको छ । आर्थिक र्वर्ि २०७४/७५ दे जख
मध्यमकालीन खचि सिं रचनामा समेि ददगो द्धर्वकासका लक्ष्य हार्सल गनि सहयोग पुर्याउने
आयोिनालाई उच्च प्राथर्मकिा ददइएको छ ।
17.8 ददगो द्धर्वकास लक्ष्य सम्बन्त्धमा द्धर्वर्िन्न रणनीर्ि िथा प्रर्िर्वेदन ियार िएका छन्। द्धर्व.सिं
२०७२ सालमा ददगो द्धर्वकास लक्ष्यको प्रारजम्िक राद्धिय प्रर्िर्वेदन प्रकाशन गररएको र्थयो।
उक्त प्रर्िर्वेदनलाई अद्यार्वर्धक गरी २०७४ सालमा "नेपालमा ददगो द्धर्वकास लक्ष्यको र्वििमान
अर्वस्था र िार्वी कायियोिनाः २०१६-२०३०" प्रकाशन गररएको र्थयो । यस दस्िार्वेिले
नेपालसँग सम्बजन्त्धि १६ लक्ष्यअन्त्िगिि ४७९ सूचक र्नधािरण गरी उक्त लक्ष्य हार्सल गने
मागि जचर प्रस्िुि गरे को छ।
17.9 ददगो द्धर्वकास लक्ष्य कायािन्त्र्वयनको आर्वर्धक समीक्षा गने कायि हुँदै आएको छ। सन् २०१७
ु
मा पद्धहलो र सन् २०२० मा दोस्रो ऐजच्छक राद्धिय समीक्षा प्रर्िर्वेदन ियार गरी सिं यक्त
रािसङ्घीय उच्चस्िरीय रािनीर्िक मिमा प्रस्िुि गररएको र्थयो। सन् २०१९ सम्मको
उपलजधध समेद्धटएको ददगो द्धर्वकास लक्ष्यको पद्धहलो प्रगर्ि प्रर्िर्वेदन सन् २०२० मा प्रकाशन
गररएको र्थयो।
17.10 नेपालमा ददगो द्धर्वकास लक्ष्यको आर्वश्यकिा पद्धहचान, लागि अनुमान िथा द्धर्वत्तीय रणनीर्ि
ियार गरी ददगो द्धर्वकास लक्ष्य कायािन्त्र्वयन गनि नेपाललाई चाद्धहने द्धर्वत्तीय स्रोिको आँकलन
र स्रोिका सम्िाव्य क्षेर पद्धहचान गररएको छ। यस अनुसार ददगो द्धर्वकास लक्ष्य कायािन्त्र्वयन
गनि र्वाद्धर्क
ि औसि रू.२० खबि २५ अबि रकम आर्वश्यक पने अनुमान रहेको छ। उक्त
ि औसि रकममध्ये रू.११ खबि ११ अबि सरकारी क्षेरबाट, रू.७ खबि ३९ अबि र्निी
क्षेरबाट, रू.८७ अबि सहकारी िथा गैरसरकारी क्षेरबाट र रू.८८ अबि घर-पररर्वार क्षेरबाट
लगानी हुनपु ने अनुमान छ। सरकारी र र्निी क्षेरबाट हुने लगानीमा क्रमश: रू.२ खबि १८
अबि र रू.३ खबि ६७ अबि गरी र्वाद्धर्क
ि औसि रू.५ खबि ८५ अबि नपुग हुने दे जखएको छ।
226
17.11 ददगो द्धर्वकास लक्ष्य कायािन्त्र्वयनलाई प्रिार्वकारी र व्यर्वजस्थि बनाउन नीर्िगि, कानूनी िथा
सिं स्थागि सिं रचना ियार गररएका छन् । द्धर्वश्वसनीय र सुदृढ ि्याङ्क प्रणालीको द्धर्वकास गनि
ि्याङ्क ऐनको मस्यौदा ियार िएको र ि्याङ्क प्रणालीसम्बन्त्धी राद्धिय रणनीर्ि ियार िई
कायािन्त्र्वयनमा आएको छ। त्यस्िै, राद्धिय िथा प्रादे जशक अनुगमन िथा मूल्याङ्कन ददग्दशिन
र प्रादे जशक िहका ददगो द्धर्वकास लक्ष्य सूचकको पद्धहचान गरी कायािन्त्र्वयनमा ल्याइएको छ।
17.12 ददगो द्धर्वकास लक्ष्य कायािन्त्र्वयन िथा अनुगमनको लार्ग प्रधानमन्त्रीको अध्यक्षिामा उच्चस्िरीय
केन्त्द्रीय र्नदे शक सर्मर्ि, राद्धिय योिना आयोगका उपाध्यक्षको सिं योिकत्र्वमा ददगो द्धर्वकास
लक्ष्य कायािन्त्र्वयन िथा अनुगमन सर्मर्ि िथा राद्धिय योिना आयोगका सदस्यको
सिं योिकत्र्वमा द्धर्वर्यगि कायि सर्मर्ि गठन िएका छन्। कायािन्त्र्वयन र अनुगमन प्रिार्वकारी
बनाउने उद्देश्यले गररने सहिीकरण र र्नयमनका लार्ग आर्वश्यक ऐन कानूनको र्नमािण र
सुधार गनि सङ्घीय सिं सदमा ददगो द्धर्वकास िथा सुशासन सर्मर्ि द्धक्रयाशील रहेको छ।
िार्लका १7 (ख) : ददगो द्धर्वकास लक्ष्य सूचक

सू चक सिं ्या
लक्ष्य ददगो द्धर्वकास लक्ष्य नेपालका
लक्ष्य द्धर्वश्वव्यापी कुल
थप
१ हरे क क्षेरमा रहे को सबै स्र्वरूपहरूको गररबीको अन्त्त्य गने 7 13 17 30
िोखमरी अन्त्त्य गने, खाद्य सुरक्षा र उन्नि पोर्ण प्राप्त गने र
२ 8 14 18 32
ददगो कृद्धर्को प्रर्वििन गने
सबै उमेर समूहका व्यजक्तका लार्ग स्र्वस्थ िीर्वनको सुर्नजश्चििा
३ 13 28 32 60
गदै समृि िीर्वनस्िर प्रर्वििन गने
समार्वेशी िथा गुणात्मक जशक्षा सुर्नजश्चि गदै सबैका लार्ग
४ 10 12 32 44
िीर्वनपयिन्त्ि र्सकाइका अर्वसरहरू प्रर्वििन गने
लैद्धिक समानिा कायम गने र सबै मद्धहला र द्धकशोरीलाई सशक्त
५ 9 14 22 36
बनाउने
सबैको र्नजम्ि खानेपानी र सरसफाइको उपलधधिाका साथै
६ 8 11 14 25
यसको ददगो व्यर्वस्थापन सुर्नजश्चि गने
धान्न/बेहोनि सद्धकने, िरपदो, ददगो र आधुर्नक ऊिािमा सबैको
७ 5 6 9 15
पहुँच सुर्नजश्चि गने
जस्थर, समार्वेशी र ददगो आर्थिक र्वृद्धि, पूणि िथा उत्पादनशील
८ 12 16 14 30
रोिगारी र मयािददि कामलाई प्रर्वििन गने
समानुकूर्लि/उत्थानशील पूर्वािधारहरू र्नमािण गने, समार्वेशी िथा
९ 8 12 8 20
ददगो औद्योगीकरणको प्रर्वििन गने र नर्वप्रर्वििनलाई प्रेररि गने
१० दे शर्िर िथा दे शहरूबीचको असमानिा हटाउने 10 14 13 27
शहरहरू र मानर्व बस्िीहरूलाई समार्वेशी, सुरजक्षि,
११ 10 14 16 30
समानुकूर्लि/उत्थानशील र ददगो बनाउने
१२ ददगो उपिोग र उत्पादन ढाँचाहरू सुर्नजश्चि गने 11 13 14 27
227
सू चक सिं ्या
लक्ष्य ददगो द्धर्वकास लक्ष्य नेपालका
लक्ष्य द्धर्वश्वव्यापी कुल
थप
िलर्वायु पररर्वििन र यसका असरहरूसँग िुझ्न कायि अजघ
१३ 5 6 16 24
बढाउने
ददगो द्धर्वकासको र्नजम्ि महासागरहरू, समुन्त्द्रहरू र सामुजन्त्द्रक
१४ 10 10 0 10
स्रोिहरू सिं रक्षण गने र ददगो रूपमा प्रयोग गने
पृ्र्वीको िूपररर्धस्िरीय पररजस्थर्िकीय प्रणालीहरूको ददगो
उपयोग, रक्षा र पुनस्थािपन गने, र्वनििलको ददगो रूपमा
१५ व्यर्वस्थापन गने, र्वनििलको द्धर्वनासलाई रोक्ने र िर्मनको 12 14 17 31
क्षयीकरण रोक्नुका साथै यसलाई उल्ट्याउने र िैद्धर्वक
द्धर्वद्धर्वधिाको ह्रासलाई रोक्ने
ददगो द्धर्वकासको र्नजम्ि शाजन्त्िपूणि र समार्वेशी समािहरूको
१६ प्रर्वििन गने, न्त्यायमा सबैको पहुँच स्थाद्धपि गने र सबै िहहरूमा 12 24 7 31
प्रिार्वकारी, िबाफदे ही र समार्वेशी सिं स्थाहरू र्नमािण गने
ददगो द्धर्वकासका लार्ग कायािन्त्र्वयनका उपायहरू/साधनहरूलाई
१७ 19 24 8 32
सुढृढ गने र अन्त्िरािद्धिय साझेदारीलाई पुनःिीर्वन्त्ि िुल्याउने
स्रोिः राद्धिय योिना आयोग, २०७८
ददगो द्धर्वकास लक्ष्यको उपलजधध समीक्षा

17.13 ु रहेको दे जखन्त्छ।
ददगो द्धर्वकासका लक्ष्यका अर्धकािंश सूचक हार्सल हुने मागििफि नेपाल उन्त्मख
कर्िपय लक्ष्यहरू हार्सल गनि थप प्रयास गनुप
ि ने र केही लक्ष्य हार्सल गनि र्नकै कठीन हुने
अर्वस्था समेि दे जखएको छ। साथै, कोर्िड-१९ को कारण पर्छल्ला २ र्वर्िमा गररबी,
बेरोिगारी लगायिका पक्षहरूमा थप दबाब र्सििना िएकोले ददगो द्धर्वकास लक्ष्य हार्सल गनि
थप प्रयास गनुप
17.14 ददगो द्धर्वकास लक्ष्य १ अन्त्िगििको गररबी न्त्यूनीकरणमा नेपालले गरे को उपलजधध उल्लेखनीय
रहेको छ। प्रर्िददन १.९ अमेररकी डलर िन्त्दा कम आम्दानीमा िीर्वन र्नर्वािह गने िनसङ््या
१५.० प्रर्िशि रहेको छ। प्रर्िव्यजक्त कुल राद्धिय उपिोग्य आय (GNDI) अपेक्षा गरे िन्त्दा
मार्थ छ। हाल बहुआयार्मक गररबी सूचकाङ्क १७.४ प्रर्िशिमा झरे को छ र राद्धिय गररबीको
रे खामुनी रहेको िनसङ््याको अनुपाि १८.६ प्रर्िशि छ। सामाजिक सुरक्षाको दायरा र्िर
समेद्धटने िनसङ््या बढे को छ।
ु ले उच्च प्राथर्मकिा ददएको िए िापर्न

17.15 लक्ष्य २ अन्त्िगिि शून्त्य िोकमरीको क्षेरमा मुलक
उपलजधध न्त्यून छ। प्रर्िव्यजक्त खाद्यान्न उत्पादन सन्त्िोर्िनक िए पर्न खाद्य सुरक्षा
सूचकाङ्कको अङ्क ४६ छ। द्धर्वश्वव्यापी िोकमरी सूचकाङ्कले नेपालमा गम्िीर िहको िोकमरीको
सङ्केि गदिछ। पाँच र्वर्ि मुर्नका बालबार्लकामा पुड्कोपन, ्याउटे पन, कम िौल,
रक्तअल्पिाको जस्थर्ि खिरापूणि रहेकाले कुपोर्णको जस्थर्िमा पर्न अपेजक्षि सुधार हुन सकेको
228
छै न। खाद्यान्न उत्पादनको लार्ग आर्वश्यक पूर्वािधारमा अपेजक्षि उपलजव्ध हार्सल िएको
दे जखदै न।
17.16 लक्ष्य ३ को स्र्वस्थ िीर्वन र समृि िीर्वनस्िर सम्बन्त्धमा नगन्त्य उपलजधध हार्सल िएको
छ। दक्ष प्रसुिीकमीहरूको सहयोगमा िएको िन्त्मको अनुपाि सन्त्िोर्िनक छ। जशशु िथा
नर्विाि जशशु मृत्युदर क्रर्मकरूपमा घट्दै गई प्रर्ि हिार िीद्धर्वि िन्त्ममा क्रमश: २५ र १६
मा सीर्मि िएको छ। बाल मृत्युदर प्रर्ि हिार िीद्धर्वि िन्त्ममा २८ रहेको छ। नयाँ
एचआईिी सङ्क्रमणको सङ््या पर्न घटे को छ। यद्यद्धप, यस लक्ष्य अन्त्िगििका धेरै सूचकमा
ि ने दे जखएको छ। क्षयरोग, औलो, कालािार, डें गू िथा ट्रकोमाको
सुधार गनि थप प्रयास गनुप
प्रकोप अझै उच्च रहेको छ। समग्रमा प्रोटोकलअनुसार जशशुको िन्त्मपूर्व ि र िन्त्म पछार्ड
र्लनुपने प्रसुर्ि सेर्वा, सुत्केरी सेर्वा, खोप, र स्क्रीर्नि लगायिका आर्वश्यक स्र्वास््य सेर्वाहरूको
दायरा िर्ि हुनपु ने हो, त्यो दरमा द्धर्वस्िार िएको छै न। नसने रोगहरूबाट हुने मृत्यु र
आत्महत्या दर िुलनात्मकरूपमा उच्च नै छ।
17.17 लक्ष्य ४ को समार्वेशी गुणस्िरीय जशक्षामा ददगो द्धर्वकासको लक्ष्यमा महत्त्र्वपूणि उपलजधध
हार्सल िएको छ। प्राथर्मक िहको खुद िनाि दर कररब ९७.० प्रर्िशि रहेको छ। कक्षा
र्नरन्त्िरिा ददने दरमा सुधार िएको छ। फलस्र्वरूप, कक्षा ८ सम्मको द्धटकाउ दर ८५.१
प्रर्िशि र कक्षा १० सम्मको द्धटकाउ दर ६६.१ प्रर्िशि पुगेको छ। यद्यद्धप, यो सुधार
अपेक्षा गरे िन्त्दा कम छ। छाराहरूको िनाि अनुपाि र प्राद्धर्वर्धक, व्यार्वसाद्धयक र उच्च
जशक्षामा पर्न सुधार िएको छ। यद्यद्धप, व्यार्वसाद्धयक जशक्षाको दायरा अत्यन्त्ि सीर्मि रहेको
छ। रोिगारीसँग सम्बजन्त्धि सीप िएका काम गने उमेरको िनसङ््याको अनुपाि बद्धढरहेको
िए पर्न अझै न्त्यून अथािि कररब ३१ प्रर्िशि रहेको छ। द्धर्वद्यालयमा र्सकाइ उपलजधधको
अर्वस्था गजणि: ३५; नेपाली: ३४; अङ्ग्रेिी: ४१ रहेकोले यसमा थप सुधारको आर्वश्यकिा
छ। प्रारजम्िक बाल जशक्षाको कुल िनािदरमा सुधार िएपर्न अपेक्षाकृि न्त्यून छ। समग्रमा,
ददगो द्धर्वकास लक्ष्य ४ मा महत्त्र्वपूणि उपलजधध हार्सल िएको छ।
17.18 लक्ष्य ५ अन्त्िगिि लैद्धिक समानिामा उल्ले्य उपलजधध हार्सल िएिा पर्न कर्िपय लक्ष्य
हार्सल गनि थप प्रयास गनुप
ि ने दे जखन्त्छ। र्निी क्षेरको र्नणाियक िहमा समेि मद्धहलाहरूको
प्रर्िर्नर्धत्र्वमा सुधार िएको छ। मद्धहला उद्यमीहरू बद्धढरहेका छन् र एक र्िहाई मद्धहलाहरूले
सम्पजत्त मार्थको स्र्वार्मत्र्व प्राप्त गरे का छन्। र्नर्वािजचि पदहरूमा सङ्घीय सिं सददे जख स्थानीय
िहसम्म र सार्वििर्नक सेर्वाका नीर्ि र्नमािण िहमा मद्धहलाहरूको प्रर्िर्नर्धत्र्वमा उल्लेखनीय
उपलजधध हार्सल िएको छ। सशक्तीकरणका उपायहरूमा सुधार दे जखएिा पर्न ज्याला दरमा
असमानिा कायमै छ। मद्धहला र बालबार्लकाद्धर्वरुि हुने द्धहिंसा कम गने सम्बन्त्धमा न्त्यून
सुधार िएको छ। बाल द्धर्वर्वाहका घटनामा कमी आएको छ। श्रमशजक्तमा मद्धहलाको
229
सहिार्गिा पुरुर्को िुलनामा धेरै कम छ। लैद्धिक समानिामा कानुनी ढाँचा मद्धहलाको पक्षमा
छ। यद्यद्धप, घरर्िर र कायिस्थलमा यसको अर्वस्था कमिोर दे जखएको छ।
17.19 लक्ष्य ६ अन्त्िगििको स्र्वच्छ पानी र सरसफाइको पहुँचमा सामान्त्य उपलजधध हार्सल िएको
छ। २०७८ फागुनसम्म आधारिूि खानेपानीको पहुँच पुगक
े ो िनसङ््या ९३.३५ प्रर्िशि
पुगेको छ िने उच्च मध्यमस्िरको खानेपानीको पहुँच पुगेको िनसङ््या २४.८२ प्रर्िशि
पुगेको छ। कुल ८५ प्रर्िशि िनसङ््याले शौचालय प्रयोग गरररहेका छन्।
17.20 लक्ष्य ७ अन्त्िगिि सस्िो र स्र्वच्छ ऊिािका सूचकको उपलजधध सामान्त्य रहेको छ। द्धर्वद्युिमा
पहुँच पुगेको िनसङ््या ९४.० प्रर्िशि रहेको छ िने िर्डि द्धर्वद्युि ् क्षमिा २२०५ मे.र्वा.
पुगेको छ । अकोिफि प्राथर्मक ठोस इन्त्धन र िरल पेट्रोर्लयम ग्याँसको प्रयोग अझ पर्न
उच्च छ। र्वैकजल्पक/नर्वीकरणीय ऊिािको पहुँच पुगेको िनसङ््या ६.९ प्रर्िशि रहेको
छ। स्र्वच्छ ऊिािको उत्पादन र प्रयोगमा सुधार िइरहेको छ।
17.21 लक्ष्य ८ अन्त्िगिि मयािददि काम र आर्थिक र्वृद्धिका सूचकले लक्ष्य प्रार्प्तमा थप प्रयास
आर्वश्यक िएको दे खाएको छ। पर्छल्लो १० र्वर्िको प्रर्िव्यजक्त र्वास्िद्धर्वक कुल गाहिस््य
ि औसि र्वृद्धिदर ३.५२ प्रर्िशि रहेको छ। कृद्धर् क्षेरमा अनौपचाररक
उत्पादनको र्वाद्धर्क
रोिगारी ८१ प्रर्िशििन्त्दा मार्थ छ। युर्वा अल्पबेरोिगारी दर २१.० प्रर्िशिको हाराहारीमा
झरे को दे जखन्त्छ। बालश्रमको जस्थर्िमा न्त्यून मार सुधार िएको छ। पयिटक आगमन, रािश्व,
कुल गाहिस््य उत्पादन र रोिगारीमा योगदानका द्धहसाबले पयिटन क्षेरको र्वृद्धि र्नकै सुस्ि
छ। द्धर्वत्तीय सिं स्थानहरूको क्षमिा िने उल्लेखनीय रूपले बढे को छ।
17.22 लक्ष्य ९ को उद्योग, नर्वप्रर्वििन, पूर्वािधारअन्त्िगिि सडक घनत्र्व बद्धढरहेको िएिापर्न अन्त्य
दे शहरूको िुलनामा अझै कम छ। औद्योर्गक क्षेरको र्वृद्धि मन्त्द रहेको छ। कुल गाहिस््य
उत्पादनमा उद्योगको द्धहस्सा र र्नमािण क्षेरको मूल्य अर्िर्वृद्धिमा उल्लेखनीय सुधार हुन सकेको
छै न। कुल गाहिस््य उत्पादनमा अनुसन्त्धान र द्धर्वकासको द्धहस्सा १.० प्रर्िशि िन्त्दा न्त्यून
रहेको र नर्वप्रर्वििनको स्िर अत्यन्त्ि कमिोर छ। द्धर्वज्ञान र प्रद्धर्वर्ध द्धर्वर्यमा िनाि हुने दर
िने बढे को छ।
17.23 लक्ष्य १० अन्त्िगििका असमानिा कम गने सूचकले औसि उपलजधध हार्सल िएको दे जखन्त्छ।
उपिोगमा आधाररि जिनी गुणक ०.३२ रहेको छ। उपिोग र आम्दानीमा िल्लो ४०
प्रर्िशि र मार्थल्लो १० प्रर्िशिको द्धहस्सा बढे को छ। प्राथर्मक जशक्षामा जक्षर्ििीय (lateral)
असमानिा पर्न कम िएको छ। द्धर्वश्व प्रर्िष्पधी सूचकाङ्क र व्यर्वसाय सहिीकरण सूचकाङ्कको
मापनका सूचकमा पर्न सुधार िएको छ। असमानिा कम गने लक्ष्यको उपलजधध जस्थर
230
17.24 लक्ष्य ११ अन्त्िगिि ददगो शहर र समुदायका लक्ष्य हार्सल गनि थप प्रयास गनुप
ि ने दे जखएको
छ। सुकुम्बासी िथा अव्यर्वजस्थि बसोबास गने िनसङ््याको द्धहस्सा उल्लेखनीय रहेको छ।
सुरजक्षि आर्वासमा बस्ने घरपररर्वारको सङ््या बढे को छ र फुसको छानामुनी बस्नेको सङ््या
घटे को छ। शहरी र्वायु प्रदूर्ण न्त्यूनीकरणमा िने खासै सुधार हुन सकेको छै न।
17.25 लक्ष्य १२ को जिम्मेर्वारीपूणि उपिोग र उत्पादन प्रगर्ि र्मजश्रि रहेको दे जखन्त्छ। घरायसी
इन्त्धनको उपिोगमा िीर्वाश्म इन्त्धन (Fossil Fuel) को उपयोग बढे र कुल ऊिाि खपिको १५.०
प्रर्िशिमा पुगक
े ो छ। प्रर्िव्यजक्त काठको खपिमा पर्न र्वृद्धि िएको छ। उपिोग गररएका
र्वस्िुहरूको पुन:प्रशोधन र पुन:प्रयोगमा अत्यन्त्ि कम उपलजधध हार्सल िएको छ।
17.26 लक्ष्य १३ अन्त्िगिि िलर्वायुसम्बन्त्धी कायिसँग सम्बजन्त्धि ि्याङ्कीय आधार कमिोर रहेकाले
यसको उपलजधध मापनमा धेरै सूचक समार्वेश हुन सकेको छै न। अनुकुलन योिना (राद्धिय,
स्थानीय र समुदाय स्िरमा) को ियारी र कायािन्त्र्वयनमा सुधार िएको छ। समग्रमा, आर्वश्यक
िागरुकिाको अिार्वले गदाि िलर्वायु पररर्वििनलाई सबै द्धर्वकास नीर्ि र कायिक्रमहरूमा
एकीकृि गने कायिको उपलजधध न्त्यून छ। िलर्वायु पररर्वििनका प्रिार्वसम्बन्त्धी ि्याङ्क
आधारलाई सुदृढ गनुप
ि नेछ।
17.27 लक्ष्य १४ मा उल्लेजखि सामुजन्त्द्रक िीर्वनका द्धर्वर्य नेपालसँग प्रत्यक्ष सम्बजन्त्धि निएकोले
यसका सूचक ियार गररएको छै न।
17.28 लक्ष्य १५ को िर्मनमार्थको िीर्वनसम्बन्त्धी सूचकको उपलजधध सन्त्िोर्िनक दे जखएको छ।

ु को कुल िूिागको ४४.७ प्रर्िशि र्वनले ढाकेको छ र सिं रजक्षि क्षेर २३.४ प्रर्िशि
मुलक
िूिागमा फैर्लएको छ। झन्त्डै ४३.० प्रर्िशि र्वन सामुदाद्धयक व्यर्वस्थापन अन्त्िगिि रहेको
छ। पाररजस्थर्िकीय प्रणाली र र्वन व्यर्वस्थापनमा िएको प्रगर्ि उत्साहर्वििक छ। मू्य
प्रिार्िहरूको प्राकृर्िक र्वासस्थानमा सुधार िएको छ, िुन बाघ र गैंडाको बढ्दो सङ््याले
सङ्केि गछि। मरुिूर्मकरण द्धर्वरुि लड्ने र क्षयीकृि िर्मनको पुनस्थािपना गने सम्बन्त्धमा
न्त्यून मार उपलजधध हार्सल िएको छ। अर्िक्रमण र क्षयीकरणका कारण च ुरे िस्िा क्षेरको
पररजस्थर्िकीय प्रणालीहरू असुरजक्षि बन्त्दै गएका छन्।
17.29 लक्ष्य १६ अन्त्िगिि शाजन्त्ि, न्त्याय र सशक्त सिं स्थाहरूका सन्त्दििमा उपलजधधको अर्वस्था
र्मजश्रि रहेको छ। समग्रिामा द्धहिंसािन्त्य घटनाको दर कम िएको छ। बालबार्लकाको
बेचर्बखनमा कमी आएको छ। यद्यद्धप, बालबार्लका द्धर्वरुिको आक्रामकिा अझै उच्च छ।
पारदजशििा, उत्तरदाद्धयत्र्व र सुशासनसम्बन्त्धी सूचकका मानमा सुधार िएको छै न। सार्वििर्नक
सिं स्थाहरूको र्नणाियक पदमा मद्धहलाको उपजस्थर्िको अनुपािमा क्रमशः सुधार िइरहेको छ।
पाँच र्वर्िमर्ु नका बालबार्लकामध्ये ७७.२ प्रर्िशिको िन्त्म दिाि गररएको छ। मानर्व
अर्धकारसम्बन्त्धी मुद्दाहरूको र्नगरानी गनि िीन स्र्विन्त्र मानर्व अर्धकार सिं स्थाहरू द्धक्रयाशील
231
छन्। न्त्याय र कानुनको शासनको प्रत्यािूर्िका लार्ग सिं र्वैधार्नक र कानुनी व्यर्वस्थाहरू
गररएको छ ।
17.30 लक्ष्य १७ को ददगो द्धर्वकासका लार्ग साझेदारी द्धर्वर्यमा लक्ष्य हार्सल गनि प्रयास िारी
राख्नुपने दे जखएको छ। आर्थिक र्वर्ि २०७७/७८ मा कुल गाहिस््य उत्पादनमा सङ्घीय
सरकारले सिं कलन गरे को रािश्वको अनुपाि २१.९ प्रर्िशि रहेको छ। चालु आर्थिक र्वर्िमा
सङ्घीय बिेटमा लजक्षि सङ्घीय कर रािश्वको अनुपाि ५७.६ प्रर्िशि रहेको छ। द्धर्वकास
सहायिा पररचालनमा पर्न सुधार िएको छ। यद्यद्धप, प्रशोचन क्षमिा अझै कमिोर रहेकाले
थप सुधारको खाँचो छ । कुल गाहिस््य उत्पादनमा र्वैदेजशक प्रत्यक्ष लगानी आप्रर्वाहको
अनुपाि १.० प्रर्िशि िन्त्दा न्त्यून रहेको छ। गि आर्थिक र्वर्िमा यस्िो अनुपाि ०.४६
प्रर्िशि रहेको र्थयो। द्धर्वप्रेर्णमा अथििन्त्रको र्नििरिा उच्च (कुल गाहिस््य उत्पादनको
२२.५ प्रर्िशि) छ । २०७८ फागुनसम्म सार्वििर्नक ऋण दाद्धयत्र्व कुल गाहिस््य उत्पादनको
३८.१ प्रर्िशि रहेको छ।
232
समि गत आिथर्क पिरसूचक
समि गत आिथर्क पिरसू चकह
पिरसू चक 20६९/७० 20७०/७१ 20७१/७२ 20७२/७३ 20७३/७४ 20७4/७5 20७5/७६ 20७6/७7 20७7/७8 20७८/७९1
१. वाःतिवक क्षेऽ
. अबर्मा
यथाथर् कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन (आधारभूत मूल्यमा) 1553.5 1642.7 1700.4 1700.4 1846.5 1982.7 2109.3 2058.1 2137.0 2254.3
कृिष 512.3 535.3 541.8 541.3 569.3 584.2 614.3 629.2 647.1 662.0
उ ोग* 227.2 244.2 249.1 238.8 279.7 308.7 331.5 318.1 332.5 366.3
से वा 814.0 863.2 909.6 920.4 997.5 1089.8 1163.5 1110.8 1157.4 1226.0
यथाथर् कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन (उपभोक्ताको मूल्यमा) 1689.6 1791.1 1862.4 1870.4 2038.3 2193.7 2339.7 2284.3 2381.3 2520.3
ूचिलत मूल्यको कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन (उपभोक्ताको मूल्यमा) 1949.3 2232.5 2423.6 2608.2 3077.1 3455.9 3858.9 3888.7 4277.3 4851.6
ूचिलत मूल्यको कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन (आधारभूत मूल्यमा) 1777.3 2022.5 2186.6 2341.4 2720.6 3011.0 3342.5 3428.5 3662.5 4105.5
कृिष 557.9 613.1 642.7 665.6 729.3 771.9 832.9 862.5 911.9 983.2
उ ोग* 269.0 302.8 319.0 330.1 395.8 456.2 502.1 468.5 501.4 586.6
से वा 950.4 1106.5 1224.9 1345.8 1595.5 1782.9 2007.5 2097.5 2249.2 2535.7
कुल राि य आय (ूचिलत मूल्यमा) 1962.4 2265.3 2457.9 2642.2 3108.1 3478.6 3898.8 3934.8 4300.6 4882.6
कुल राि य खचर्योग्य आम्दानी (ूचिलत मूल्यमा) 2460.1 2896.8 3167.8 3420.4 3959.9 4343.2 4893.6 4917.0 5371.9 5951.8
कुल उपभोग 1789.9 2023.5 2238.8 2513.2 2677.6 2944.8 3268.4 3666.3 3947.6 4401.7
कुल लगानी 578.5 691.8 758.1 736.6 1148.5 1366.8 1596.8 1183.7 1530.5 1807.3
कुल िःथर पुँजी िनमार्ण 482.1 563.8 667.8 748.7 940.9 1120.9 1304.9 1184.9 1276.9 1425.1
सरकारी 74.9 94.2 105.4 142.8 243.5 253.2 221.9 206.8 270.7 275.7
सावर्जिनक सं ःथानह 48.3 54.7 26.7 135.2 141.6 89.2 99.7 93.0 89.0 85.1
िनजी 358.9 414.9 535.8 470.7 555.7 778.5 983.3 885.0 917.2 1064.4
मौज्दात पिरवतर्न 96.4 128.0 90.2 -12.1 207.7 245.9 291.9 -1.1 253.7 382.2
कुल गाहर्ःथ्य बचत 159.4 209.1 184.8 95.0 399.6 511.2 590.5 222.4 329.7 450.0
कुल राि य बचत 670.2 873.3 929.0 907.2 1282.4 1398.5 1625.2 1250.7 1424.3 1550.1
ूित व्यिक्त आय
नेपाली पैयाँ
कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन (िःथर मूल्यमा) 62083 64939 66621 67240 72573 77354 81711 79009 81573 85505
कुल राि य आय (िःथर मूल्यमा) 63028 66708 68374 68983 75109 80768 85923 81699 85957 90956
पिरसू चक 20६९/७० 20७०/७१ 20७१/७२ 20७२/७३ 20७३/७४ 20७4/७5 20७5/७६ 20७6/७7 20७7/७8 20७८/७९1
अमे िरकी डलर
कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन (ूचिलत मूल्यमा) 814 824 871 882 1032 1168 1194 1156 1239 1372
कुल राि य आय 820 836 884 893 1042 1175 1206 1170 1246 1381
कुल राि य खचर्योग्य आम्दानी 1028 1069 1139 1156 1327 1467 1514 1462 1557 1683
वाःतिवक क्षेऽ
ूितशत पिरवतर्न
यथाथर् कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन (आधारभूत मूल्यमा) 3.07 5.74 3.51 0.00 8.59 7.37 6.39 -2.42 3.83 5.49
कृिष 1.31 4.49 1.20 -0.08 5.17 2.61 5.16 2.43 2.85 2.30
उ ोग 2.78 7.47 2.00 -4.13 17.14 10.36 7.38 -4.02 4.51 10.19
से वा 4.30 6.05 5.37 1.19 8.38 9.25 6.76 -4.53 4.19 5.93
यथाथर् कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन (उपभोक्ताको मूल्यमा) 3.53 6.01 3.98 0.43 8.98 7.62 6.66 -2.37 4.25 5.84
ूचिलत मूल्यको कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन (उपभोक्ताको मूल्यमा) 10.86 14.53 8.56 7.61 17.98 12.31 11.66 0.77 9.99 13.43
ूचिलत मूल्यको कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन (आधारभूत मूल्यमा) 9.82 13.79 8.12 7.08 16.19 10.68 11.01 2.57 6.82 12.10
कुल राि य आय (ूचिलत मूल्यमा) 10.83 15.44 8.50 7.50 17.64 11.92 12.08 0.92 9.30 13.53
कुल राि य खचर्योग्य आम्दानी (ूचिलत मूल्यमा) 12.16 17.75 9.36 7.97 15.78 9.68 12.67 0.48 9.25 10.79
ूित व्यिक्त कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन (िःथर मूल्यमा) . 2.15 4.60 2.59 0.93 7.93 6.59 5.63 -3.31 3.25 4.82
ूित व्यिक्त कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन (ूचिलत मूल्यमा) अमेिरकी डलर 0.75 1.21 5.74 1.17 17.00 13.19 2.25 -3.14 7.18 10.70
कुल गाहर्ःथ्य उत्पादनसँ गको अनुपात

कुल उपभोग 91.8 90.6 92.4 96.4 87.0 85.2 84.7 94.3 92.3 90.7
कुल गाहर्ःथ्य बचत 8.2 9.4 7.6 3.6 13.0 14.8 15.3 5.7 7.7 9.3
कुल राि य बचत 34.4 39.1 38.3 34.8 41.7 40.5 42.1 32.2 33.3 32.0
कुल िःथर पुँजी लगानी 24.7 25.3 27.6 28.7 30.6 32.4 33.8 30.5 29.9 29.4
कुल िःथर पुँजीमा सरकारी लगानी 3.8 4.2 4.3 5.5 7.9 7.3 5.7 5.3 6.3 5.7
कुल िःथर पुँजीमा सावर्जिनक सं ःथानको लगानी 2.5 2.5 1.1 5.2 4.6 2.6 2.6 2.4 2.1 1.8
कुल िःथर पुँजीमा िनजी लगानी 18.4 18.6 22.1 18.0 18.1 22.5 25.5 22.8 21.4 21.9
मौज्दात पिरवतर्न 4.9 5.7 3.7 -0.5 6.7 7.1 7.6 0.0 5.9 7.9
कुल लगानी 29.7 31.0 31.3 28.2 37.3 39.5 41.4 30.4 35.8 37.3
पिरसू चक 20६९/७० 20७०/७१ 20७१/७२ 20७२/७३ 20७३/७४ 20७4/७5 20७5/७६ 20७6/७7 20७7/७8 20७८/७९1
जनसङ्ख्या
कुल जनसङ्ख्या(दश लाखमा) 27.2 27.6 28.0 27.8 28.1 28.4 28.6 28.9 29.2 29.5
मू ल्य िःथित, वािषर्क ूितशत पिरवतर्न

औसत उपभोक्ता मुिाःफीित दर 9.9 9.1 7.2 9.9 4.5 4.2 4.6 6.2 3.6 6.3
िज.िड.पी.को बजार मूल्यमा आधािरत मुिाःफीित दर 6.5 7.6 4.4 7.1 7.0 3.1 4.3 5.1 2.9 6.3
ूाथिमक क्षेऽ 4.1 5.1 3.6 3.8 4.1 3.3 2.6 0.9 2.7 5.3
ि तीय क्षेऽ 6.6 4.9 3.3 7.9 2.4 4.3 2.6 -2.7 2.6 6.3
से वा क्षेऽ 8.0 9.8 5.1 8.6 9.4 2.3 5.5 9.4 2.9 6.4
थोक मुिाःफीित दर 8.9 8.3 6.0 6.3 2.6 1.7 6.2 6.9 7.6 9.8
तलब तथा ज्यालादर मुिाःफीित दर 11.0 13.9 8.5 6.0 14.4 6.2 9.3 9.5 1.6 6.6
तलब 9.4 25.1 8.7 2.1 18.3 9.6 6.6 13.5 0.1 9.4
ज्यालादर 11.5 11.2 8.4 7.0 13.4 5.3 10.0 8.4 2.0 5.8
2. सावर्जिनक िव
राजःव 296.0 356.6 405.9 482.0 609.2 726.7 829.6 793.7 935.9 682.2
कर राजःव 259.2 312.4 356.0 421.1 553.9 659.5 738.6 700.1 870.1 627.9
गैरकर राजःव 36.8 44.2 49.9 60.9 55.3 67.2 91.0 93.7 65.8 54.3
सं घीय राजःव 731.4 704.8 824.9 600.6
कर राजःव 643.2 613.4 761.1 548.1
गैरकर राजःव 88.2 91.4 63.9 52.5
कुल सरकारी खचर् 358.6 435.1 531.6 600.2 837.2 1087.3 1110.5 1091.1 1196.7 674.6
चालु खचर् 247.5 303.5 339.4 371.3 518.6 696.9 716.4 784.1 846.2 538.6
पुँजीगत खचर् 54.6 66.7 88.8 123.3 208.7 270.7 241.6 189.1 228.8 77.1
िव ीय व्यवःथा 56.6 64.8 103.3 105.6 109.9 119.6 152.5 117.9 121.6 58.9
ु ानी खचर्
सावाँ भक्त 35.1 41.9 64.5 68.1 61.3 55.7 54.4 57.5 60.2 42.9
पिरसू चक 20६९/७० 20७०/७१ 20७१/७२ 20७२/७३ 20७३/७४ 20७4/७5 20७5/७६ 20७6/७7 20७7/७8 20७८/७९1
ु ानी)
ऋण से वा (सावाँ र व्याज भक्त 48.9 53.9 73.7 76.8 71.3 71.9 75.1 83.6 95.0 66.5
ितनर् बाँकी सावर्जिनक ऋण 553.8 553.5 544.9 627.8 697.7 917.3 1048.2 1433.4 1737.6 1848.2
ितनर् बाँकी आन्तिरक ऋण 220.3 206.7 201.7 239.0 283.7 391.2 453.2 613.7 802.9 863.2
ितनर् बाँकी वैदेिशक ऋण 333.4 346.8 343.3 388.8 414.0 526.2 594.9 819.7 934.7 985.0
पयामा
ूितव्यिक्त कुल ितनर् बाँकी ऋण 20325 20068 19493 22569 24841 32346 36605 49578 59523 62702
2. सावर्जिनक िव
राजःव 21.1 20.5 13.8 18.7 26.4 19.3 14.2 -4.3 17.9
कर राजःव 22.4 20.5 13.9 18.3 31.5 19.1 12.0 -5.2 24.3
गैरकर राजःव 12.7 20.0 13.0 21.9 -9.1 21.5 35.4 2.9 -29.8
कुल सरकारी खचर् 5.7 21.3 22.2 12.9 39.5 29.9 2.1 -1.7 9.7
चालु खचर् 1.6 22.7 11.8 9.4 39.7 34.4 2.8 9.5 7.9
पुँजीगत खचर् 6.2 22.2 33.2 38.7 69.4 29.7 -10.8 -21.7 21.0
िव ीय व्यवःथा 27.7 14.6 59.4 2.3 4.0 8.9 27.4 -22.7 3.2
सावाँ भक्त 74.3 19.2 53.9 5.7 -10.1 -9.1 -2.4 5.9 4.6
ु ानी)
ऋण से वा (सावाँ र व्याज भक्त 38.4 10.3 36.7 4.2 -7.2 0.9 4.4 11.4 13.7
ितनर् बाँकी सावर्जिनक ऋण 5.8 -0.1 -1.6 15.2 11.1 31.5 14.3 36.8 21.2 6.4
ितनर् बाँकी आन्तिरक ऋण 3.0 -6.2 -2.4 18.5 18.7 37.9 15.9 35.4 30.8 7.5
ितनर् बाँकी वैदेिशक ऋण 7.8 4.0 -1.0 13.3 6.5 27.1 13.1 37.8 14.0 5.4
ूितव्यिक्त कुल ितनर् बाँकी ऋण 4.3 -1.3 -2.9 15.8 10.1 30.2 13.2 35.4 20.1 5.3
कुल गाहर्ःथ्य उत्पादनसँ गको अनुपात

राजःव 15.2 16.0 16.7 18.5 19.8 21.0 21.5 20.4 21.9
कर राजःव 13.3 14.0 14.7 16.1 18.0 19.1 19.1 18.0 20.3
गैरकर राजःव 1.9 2.0 2.1 2.3 1.8 1.9 2.4 2.4 1.5
सं घीय राजःव 19.0 18.1 19.3
कर राजःव 16.7 15.8 17.8
गैरकर राजःव 2.3 2.4 1.5
कुल सरकारी खचर् 18.4 19.5 21.9 23.0 27.2 31.5 28.8 28.1 28.0
पिरसू चक 20६९/७० 20७०/७१ 20७१/७२ 20७२/७३ 20७३/७४ 20७4/७5 20७5/७६ 20७6/७7 20७7/७8 20७८/७९1
चालु खचर् 12.7 13.6 14.0 14.2 16.9 20.2 18.6 20.2 19.8
पुँजीगत खचर् 2.8 3.0 3.7 4.7 6.8 7.8 6.3 4.9 5.4
िव ीय व्यवःथा 2.9 2.9 4.3 4.1 3.6 3.5 4.0 3.0 2.8
सावाँ भक्त 1.8 1.9 2.7 2.6 2.0 1.6 1.4 1.5 1.4
ु ानी)
ऋण से वा (सावाँ र व्याज भक्त 2.5 2.4 3.0 2.9 2.3 2.1 1.9 2.1 2.2
ितनर् बाँकी सावर्जिनक ऋण 28.4 24.8 22.5 24.1 22.7 26.5 27.2 36.9 40.6 38.1
ितनर् बाँकी आन्तिरक ऋण 11.3 9.3 8.3 9.2 9.2 11.3 11.7 15.8 18.8 17.8
ितनर् बाँकी वैदेिशक ऋण 17.1 15.5 14.2 14.9 13.5 15.2 15.4 21.1 21.9 20.3
अन्यसँ गको अनुपात

ितनर् बाँकी वैदेिशक ऋण/ राजःव 112.6 97.3 84.6 80.7 68.0 72.4 71.7 103.3 99.9
ु ानी)/चालु खचर्
ऋण से वा (सावाँ र ब्याज भक्त 19.7 17.8 21.7 20.7 13.7 10.3 10.5 10.7 11.2 12.3
ितनर् बाँकी वैदेिशक ऋण/िवदे शी िविनमय सि ित 62.5 52.1 41.7 37.4 38.4 47.7 57.3 58.5 66.8 86.9
३. मुिा तथा बिकङ

आन्तिरक कजार् 1165.87 1314.30 1527.35 1805.69 2177.79 2755.89 3338.51 3897.27 4954.06 5957.93
िनजी क्षेऽतफर्को कजार् 973.0 1150.8 1373.9 1692.3 1997.2 2442.8 2910.3 3276.9 4139.6 4802.2
सरकार तफर्को खुद कजार् 167.8 142.0 127.2 87.8 149.5 272.6 375.5 461.0 587.4 927.3
सं कुिचत मुिा ूदाय (एम१) 301.6 354.8 424.7 503.3 569.4 669.4 726.6 856.3 1049.4 993.3
मुिा (चलन चिल्तको) 195.9 227.5 270.1 327.5 361.7 416.0 423.2 490.4 572.0 589.1
िवःतृत मुिा ूदाय (एम२) 1315.4 1566.0 1877.8 2244.6 2591.7 3094.5 3582.1 4231.0 5154.9 5506.6
कुल िनक्षेप 1188.1 1406.8 1688.8 2016.8 2299.8 2742.1 3235.1 3839.7 4662.7 5001.5
आन्तिरक कजार् १७.२ १२.७ १६.२ १८.२ २०.६ २६.५ २१.१ १६.७ २७.१ २०.३
िनजी क्षेऽतफर्को कजार् २०.२ १८.३ १९.४ २३.२ १८.० २२.३ १९.१ १२.६ २६.३ १६.०
सरकार तफर्को खुद कजार् ३.० -१५.४ -१०.४ -३१.० ७०.३ ८२.४ ३७.७ २२.८ २७.४ ५७.९
सं कुिचत मुिा ूदाय (एम१) १४.४ १७.७ १९.७ १८.५ १३.१ १७.६ ८.६ १७.८ २२.६ -५.३
मुिा (चलन चिल्तको) १४.९ १६.२ १८.७ २१.३ १०.५ १५.० १.७ १५.९ १६.६ ३.०
िवःतृत मुिा ूदाय (एम२) १६.४ १९.१ १९.९ १९.५ १५.५ १९.४ १५.८ १८.१ २१.८ ६.८
कुल िनक्षेप १७.४ १८.४ २०.१ १९.४ १४.० १९.२ १८.० १८.७ २१.४ ७.३
पिरसू चक 20६९/७० 20७०/७१ 20७१/७२ 20७२/७३ 20७३/७४ 20७4/७5 20७5/७६ 20७6/७7 20७7/७8 20७८/७९1
कुल गाहर्ःथ उत्पादनसँ गको अनुपात

कुल आन्तिरक कजार् ५९.८ ५८.९ ६३.० ६९.२ ७०.८ ७९.७ ८६.५ १००.२ ११५.८ १२२.८
िनजी क्षेऽतफर्को कजार् ४९.९ ५१.५ ५६.७ ६४.९ ६४.९ ७०.७ ७५.४ ८४.३ ९६.८ ९९.०
सरकारतफर्को खुद कजार् ८.६ ६.४ ५.२ ३.४ ४.९ ७.९ ९.७ ११.९ १३.७ १९.१
सं कुिचत मुिा ूदाय १५.५ १५.९ १७.५ १९.३ १८.५ १९.४ १८.८ २२.० २४.५ २०.५
मुिा (चलन चिल्तको) १०.० १०.२ ११.१ १२.६ ११.८ १२.० ११.० १२.६ १३.४ १२.१
िवःतृत मुिा ूदाय ६७.५ ७०.१ ७७.५ ८६.१ ८४.२ ८९.५ ९२.८ १०८.८ १२०.५ ११३.५
कुल िनक्षेप ६०.९ ६३.० ६९.७ ७७.३ ७४.७ ७९.३ ८३.८ ९८.७ १०९.० १०३.१
4. बा क्षेऽ
िनयार्त (वःतु) 76.9 92.0 85.3 70.1 73.0 81.4 97.1 97.7 141.1 222.6
आयात (वःतु) 556.7 714.4 774.7 773.6 990.1 1245.1 1418.5 1196.8 1539.8 1915.6
व्यापार घाटा -479.8 -622.4 -689.4 -703.5 -917.1 -1163.7 -1321.4 -1099.1 -1398.7 -1692.9
पयर्टन आय 34.2 46.4 53.4 41.8 58.5 68.5 75.1 60.9 7.3 29.8
िवूेषण आय 434.6 543.3 617.3 665.1 695.5 755.1 879.4 875.0 961.1 986.2
चालु खाता वचत (+)/(-) घाटा 57.1 89.7 108.3 140.4 -10.1 -246.8 -267.0 -33.8 -333.7 -603.4
शोधनान्तर वचत (+)/(-) घाटा 68.9 127.1 145.0 188.9 82.1 1.0 -67.4 282.4 1.2 -266.0
िवदे शी िविनमय सं िचित 533.3 665.4 824.1 1039.2 1079.4 1102.6 1038.9 1401.8 1399.0 1133.0
िनयार्त (वःतु) 3.6 19.6 -7.3 -17.8 4.2 11.4 19.4 0.6 44.4 57.8
आयात (वःतु) 20.6 28.3 8.4 -0.1 28.0 25.8 13.9 -15.6 28.7 24.4
व्यापार घाटा 23.9 29.7 10.8 2.0 30.4 26.9 13.5 -16.8 27.3 21.0
पयर्टन (ॅमण) आय 11.4 35.6 15.2 -21.8 40.1 17.1 9.7 -19.0 -88.1 309.6
िवूेषण आय 20.9 25.0 13.6 7.7 4.6 8.6 16.5 -0.5 9.8 2.6
िवदे शी िविनमय सं िचित 21.4 24.8 23.8 26.1 3.9 2.1 -5.8 34.9 -0.2 -19.0
पिरसू चक 20६९/७० 20७०/७१ 20७१/७२ 20७२/७३ 20७३/७४ 20७4/७5 20७5/७६ 20७6/७7 20७7/७8 20७८/७९1
कुल गाहर्ःथ उत्पादनसँ गको अनुपात

िनयार्त 3.9 4.1 3.5 2.7 2.4 2.4 2.5 2.5 3.3 4.6
आयात 28.6 32.0 32.0 29.7 32.2 36.0 36.8 30.8 36.0 39.5
व्यापार घाटा -24.6 -27.9 -28.4 -27.0 -29.8 -33.7 -34.2 -28.3 -32.7 -34.9
पयर्टन आय 1.8 2.1 2.2 1.6 1.9 2.0 1.9 1.6 0.2 0.6
िवूेषण आय 22.3 24.3 25.5 25.5 22.6 21.8 22.8 22.5 22.5 20.3
चालु खाता वचत (+)/(-) घाटा 2.9 4.0 4.5 5.4 -0.3 -7.1 -6.9 -0.9 -7.8 -12.4
शोधनान्तर वचत (+)/(-) घाटा 3.5 5.7 6.0 7.2 2.7 0.0 -1.7 7.3 0.0 -5.5
िवदे शी िविनमय सं िचित 27.4 29.8 34.0 39.8 35.1 31.9 26.9 36.0 32.7 23.4
िवदे शी िविनमय सं िचितको आयात धा े क्षमता

वःतु आयात (मिहना) 11.7 11.5 13.0 16.5 13.2 10.8 8.9 14.4 11.2 7.2
वःतु तथा से वा आयात (मिहना) 10.1 10.0 11.2 14.1 11.4 9.4 7.8 12.7 10.2 6.6
िनयार्त×आयात अनुपात 13.8 12.9 11.0 9.1 7.4 6.5 6.8 8.2 9.2 11.6
2
िवदे शी िविनमय दर
ूित अमेिरकी डलर . 88.0 98.2 99.5 106.4 106.2 104.4 112.9 116.3 118.2 120.0
ॐोतः अथर् मन्ऽालय/महाले खा िनयन्ऽक कायार्लय/केन्िीय तथ्या

#आिथर्क वषर् 207८/7९ को फागुनसम्म, *खानी तथा उत्खनन् समेत
िवभाग/नेपाल रा बक, 207८
१ वािषर्क ूारिम्भक अनुमान 2 केन्िीय तथ्या िवभागले ूकाशन गरे को राि य ले खा तथ्या २०७८/७९ मा आधािरत।
ि व्यः क) आिथर्क वषर् २०76/77 दे िख IMF को GFS २014 को वगीर्करणमा आधािरत ।
ख) कुल गाहर्ःथ्य उत्पादनसँगको अनुपातमा िहसाब गदार् ूचिलत मूल्यको कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन (उपभोक्ताको मूल्य) सँग गिरएको छ ।
नोट: राि य ले खा तथ्या नयाँ आधार वषर् (आिथर्क वषर् २०६७/६८) अनुसार गणना गिरएकोले िवगतका ूचिलत तथा िःथर मूल्यमा आधािरत राि य ले खा तथ्या ह तथा कुल गाहर्ःथ्य उत्पादनसँगको अनुपातह समेत पिरवतर्न भएका छन्।
ु ूचीह
अनस
अनुसूची
अनुसूची नं. िवषय पृ
1. समम आिथर्क िःथित 1-12

कुल गाहर्ःथ्य उत्पादनको वािषर्क वृि दर (औ ोिगक वगीर्करण
1.1 1
अनुसार)
1.2 कुल उत्पादन (औ ोिगक वगीर्करण अनुसार) 2
1.3 मध्यवतीर् उपभोग (औ ोिगक वगीर्करण अनुसार) 3
1.4 कुल मूल्य अिभवृि (औ ोिगक वगीर्करण अनुसार)/(ूचिलत मूल्यमा) 4
कुल मूल्य अिभवृि (औ ोिगक वगीर्करण अनुसार)/(आिथर्क वषर्
1.5 5
2067/68 को मूल्यमा)
1.6 कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन (व्यय िविध अनुसार)/(ूचिलत मूल्यमा) 6
कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन (व्यय िविध अनुसार)/(आिथर्क वषर्
1.7 7
2067/68 को िःथर मूल्यमा)
1.8 कुल राि य खचर्योग्य आम्दानी र बचत 8
1.9 समि गत आिथर्क पिरसूचकह 9
कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन, कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन वृि दर तथा मूल्य
1.10 10
सूचका (वृहत औ ोिगक वगीर्करण अनुसार)
1.11 कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन मूल्य सूचका (इिम्प्लिस ) 11
1.12 कुल गाहर्ःथ्य उत्पादनको सं रचना (औ ोिगक वगीर्करण अनुसार) 12
2. सावर्जिनक िव 13-34
2.1 सरकारी खचर् र साधनको ॐोत 13
2.1.1 सं घ, ूदे श र ःथानीय तहको एिककृत खचर् िववरण 15
2.1.2 सावर्जिनक िव का चरह 16
2.2 कर राजःव 18
सं घीय सि त कोषमा दािखला भएको कर राजःव (बाँडफाँड नहुने कर
2.2.1 19
राजःव)
2.2.2 सं घ, ूदे श र ःथानीय तहबीच बाँडफाँट हुने कर राजःवको िववरण 20
2.3 गै॑कर राजःव 21
2.4 चालु खचर्को सेवा तथा कायर्गत िववरण 22
2.5 ँ ीगत खचर्को सेवा तथा कायर्गत िववरण
पुज 24
2.6 ऋणको साँवा भुक्तानी, सं ःथानह मा ऋण तथा शेयर लगानी 26
2.7 ःवीकृत वैदेिशक सहायता रकम (ॐोत अनुसार) 27
2.8 वैदेिशक सहायता उपयोग (ॐोत अनुसार) 27
2.9 वैदेिशक अनुदानको सेवा तथा कायर्गत उपयोग िववरण ( . करोडमा) 28
2.10 वैदेिशक ऋणको उपयोग िववरण ( . करोडमा) 30

2.11 खुद वैदेिशक ऋण 31
2.12 खुद आन्तिरक ऋण िनंकाशन ( . करोडमा) 32
2.13 सरकारी ऋणपऽह र शे जरी िबलह को ःवािमत्व िववरण 33
3. मूल्य 35-51
3.1 राि य उपभोक्ता मूल्य सूचका 35
3.2 वािषर्क िवन्दुगत उपभोक्ता मुिाःफीितदर 36
समूहगत उपभोग्य वःतुह को राि य उपभोक्ता मूल्य सूचका , वािषर्क
3.3 37
(औसत)
3.4 वािषर्क िवन्दुगत राि य उपभोक्ता मुिाःफीितदर 38
समूहगत उपभोग्य वःतुह को राि य उपभोक्ता मूल्य सूचका (ूथम
3.5 39
आठ मिहना)
समूहगत उपभोग्य वःतुह को राि य उपभोक्ता मूल्य सूचका
3.6 40
(काठमाड ), ूथम आठ मिहना
समूहगत उपभोग्य वःतुह को राि य उपभोक्ता मूल्य सूचका (तराई),
3.7 41
ूथम आठ मिहना
समूहगत उपभोग्य वःतुह को राि य उपभोक्ता मूल्य सूचका (पहाड),
3.8 42
समूहगत उपभोग्य वःतुह को राि य उपभोक्ता मूल्य सूचका
3.9 43
(िहमाल), ूथम आठ मिहना
3.10 राि य थोक मूल्य सूचका (वािषर्क) 44
3.11 राि य थोक मूल्य सूचका को वािषर्क िवन्दुगत पिरवतर्न 45
3.12 राि य थोक मूल्य सूचका को (ूथम आठ मिहना) 46
3.13 राि य थोक मूल्य सूचका को (वािषर्क औसत) 47
3.14 राि य तलब तथा ज्यालादर सूचका 48
3.15 राि य तलब तथा ज्यालादर सूचका (वािषर्क औसत) 49
3.16 राि य तलब तथा ज्यालादर सूचका को वािषर्क िवन्दुगत पिरवतर्न 50
3.17 राि य तलब तथा ज्यालादर सूचका (ूथम आठ मिहना) 51
4. िव ीय क्षेऽ 52-69
4.1 मौििक सवक्षण 52
4.2 मुिा ूदायमा ूभाव पान कारकह (वािषर्क पिरवतर्न, रकममा) 53
4.3 मुिा ूदायमा ूभाव पान कारकह (वािषर्क पिरवतर्न, ूितशतमा) 54
4.4 मौििक व्यवःथापन 55
4.5 ब्याजदर सं रचना (ूितशत) 56
4.6 िनक्षेप पिरचालन तथा कजार् ूवाह 57

4.7 क्षेऽगत आधारमा कजार् ूवाहको अवःथा 58
4.8 बै तथा िव ीय सं ःथाह को सङ्ख्या 59
4.9 िव ीय पहुँचका पिरसूचकह 60
4.10 बै तथा िव ीय सं ःथाह को साधनको ॐोत र उपयोग 61
4.11 वािणज्य बै ह को साधनको ॐोत र उपयोग 62
4.12 वािणज्य बै ह बाट असुल हुन बाँकी कजार्को क्षेऽगत िववरण 63
4.13 िवकास बै ह को साधनको ॐोत र उपयोगको िववरण 64
4.14 िव कम्पनीह को साधनको ॐोत र उपयोगको िववरण 65
4.15 लघु िव िव ीय सं ःथाह को साधनको ॐोत र उपयोग 66
4.16 सहकारी सं ःथाको आधारभूत िःथित 67
4.17 ूाथिमक बजार 68
4.18 दोॐो बजार 69
5. बा क्षेऽ 70-82
5.1 वैदेिशक व्यापारको िःथित 70
5.2 वःतुगत व्यापार (एस.आइ.िट.िस.समूह) 71
5.3 भारत िनयार्त भएका केही ूमुख वःतुह 72
5.4 चीनतफर् िनयार्त भएका केही ूमुख वःतुह 74
ु तफर् िनयार्त भएका केही ूमुख
भारत र चीन बाहे कका अन्य मुलक
5.5 75
वःतुह
5.6 भारतबाट आयात भएका केही ूमुख वःतुह 76
5.7 चीनबाट आयात भएका केही ूमुख वःतुह 77
ु बाट आयात भएका केही ूमुख
5.8 78
वःतुह
5.9 पिरवत्यर् िवदे शी िविनमयको आय व्यय 79
5.10 बै ह सँग रहे को कुल वैदेिशक सम्पि 80
5.11 शोधनान्तर िःथित 81
6. गिरबी िनवारण र रोजगारी 83-85
6.1 वैदेिशक रोजगारीको लािग ौम ःवीकृित िलने कामदारको सङ्ख्या 83
6.2 ौम ःवीकृित िलई वैदेिशक रोजगारीमा गएका कामदारको िववरण 84
6.3 युवा ःवरोजगार कोषबाट भएको लगानी र असुली िववरण 85
7. कृिष, वन तथा भूिमसुधार 86-101
7.1 ूमुख खा ा बाली लगाएको क्षेऽफल, उत्पादन र उत्पादकत्व 86
7.2 ूमुख नगदे बाली लगाएको क्षेऽफल, उत्पादन र उत्पादकत्व 87
7.3 अन्य बाली उत्पादन िःथित 88

7.4 पशुजन्य उत्पादन िःथित 88
7.5 रासायिनक मलको िविब िवतरण 89
7.6 थप िसं चाइ िवःतार 89
7.7 दलहन बालीको उत्पादन िववरण 90
7.8 औ ोिगक बालीको उत्पादन िववरण 91
7.9 मसला बालीको उत्पादन िववरण 92
7.10 पशुपन्छीको सङ्ख्या 93
7.11 पशुपन्छीजन्य उत्पादनको िःथित 94
7.12 कृिष उत्पादनसँग सम्विन्धत साधनह को आपूितर् िःथित 95
7.13 ूाकृितक ूकोपबाट ूभािवत बालीह को क्षेऽफल 95
7.14 बै तथा िव ीय सं ःथाह ले ूवाह गरे को कृिष कजार्को िःथित 96
साना िकसान िवकास लघुिव िव ीय सं ःथा िलिमटे डको सदःय तथा
7.15 97
ऋण लगानी िःथित
7.16 िसँचाइको िवःतार (हे क्टरमा) 98
7.17 वन पैदावार सं कलन िःथित 99
सं रिक्षत क्षेऽमा ॅमण गन पयर्टक सङ्ख्या र राजःव आम्दानीको
7.18 100
िःथित
7.19 कृिषजन्य वःतुह को िनयार्त र आयातको अवःथा 101
8. उ ोग, वािणज्य, आपूितर्, पयर्टन र सँःकृित 102-111
8.1 ूदे शगत पमा उ ोग दतार् िवतरण 102
8.2 िवगत दश वषर्मा ःवीकृित ूा उ ोगको िववरण 103
8.3 िवगत दश वषर्मा कुल िवदे शी लगानी 104
8.4 पयर्टक आगमन र बसाई अविध 105
8.5 ु गत पयर्टक आगमन सङ्ख्या
ूमुख मुलक 106
8.6 पयर्टन क्षेऽबाट आिजर्त िवदे शी मुिा 107
8.7 होटल र होटल शैय्या 108
8.8 पवर्तारोहण दल र सङ्ख्या 109
8.9 ॅमणको उ ेँय अनुसार पयर्टक आगमन (सङ्ख्या) 110
9. आवास तथा सहरी िवकास, वातावरण र ऊजार् 112-116
9.1 ऊजार् खपतको िववरण 112
9.2 ु उत्पादन तथा खपतको िःथित
िव त 113
9.3 ऊजार् खपतको िःथित 114
9.4 ु माग, खपत, उत्पादन एवम् भौितक सं रचना
िव त 115
9.5 वैकिल्पक ऊजार् ूयोगको िःथित 116

10. भौितक पूवार्धार, यातायात तथा स ार 117-118
10.1 सवारी साधनह को सङ्ख्या 117
10.2 दूरस ार सेवाको अवःथा 118
11. सामािजक क्षेऽ 119-140
11.1 ूारिम्भक बाल िशक्षाको िःथित 119
आिथर्क वषर् 2078/79 मा िव ालयका छाऽछाऽाह लाई उपलब्ध
11.2 120
छाऽवृि सम्वन्धी िववरण
11.3 ूािविधक िशक्षा तथा व्यवसाियक तािलम कायर्बमह 121
माध्यिमक िशक्षा परीक्षा (सािवकको SLC) िनयिमत परीक्षामा सिम्मिलत
11.4 123
र उ ीणर् िव ाथीर्ह को िववरण
कक्षा 11 र १२ मा वािषर्क परीक्षामा सिम्मिलत र उ ीणर् िव ाथीर्को
11.5 124
सङ्ख्या
11.6 आधारभूत र माध्यिमक िव ालय तथा िव ाथीर्को सङ्ख्या 125
11.7 िविभ तह र िवषयमा अध्ययनाथर् मनोनयन भएका िव ाथीर्को सङ्ख्या 126
11.8 िविभ िव िव ालय अन्तगर्तका क्याम्पस र िव ाथीर् सङ्ख्या 127
शैिक्षक सऽ 2077/78 मा िव िव ालयका िविभ तहमा
11.9 128
अध्ययनरत िव ाथीर् सङ्ख्या र उत्पादन िववरण
11.10 उच्च िशक्षामा अध्ययन गन िव ाथीर् सङ्ख्या 129
11.11 िऽभुवन िव िव ालयको िव ाथीर् उत्पादन िववरण 132
11.12 ूमुख ःवाःथ्य सूचक र उपलब्धी 135
11.13 ूजनन् ःवाःथ्यको िववरण 136
2077 पुषसम्म नेपाल मेिडकल एसोिसयसनमा दतार् भएका िवशेष
11.14 137
िचिकत्सकह को िववरण
11.15 आधारभूत खानेपानी तथा सरसफाइको पहुँच 140
12. भूकम्पिछको पुनिनर्मार्ण
12 िजल्लागत पमा िनजी आवास अनुदान िवतरणको अवःथा 141
13. सुशासन र ूशासन (अनुसूची नभएको)
14. कोिभड-19 बाट ूिभिवत अथर्तन्ऽको पुन त्थानका ूयासह (अनुसूची
नभएको)
15. ूादे िशक आिथर्क तथा सामािजक िःथित 143-165
15.1 ूदे शगत कुल मूल्य अिभवृि 143
15.2 ूदे शगत कुल गाहर्ःथ्य उत्पादनको सं रचना 145
वृहत औ ोिगक वगीर्करण अनुसारको ूदे शगत कुल गाहर्ःथ्य

15.3 147
उत्पादनको सं रचना
वृहत औ ोिगक विगर्करण अनुसार ूदे शगत, कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन,
१५.४ 149
कुल गाहर्ःथ्य उत्पादनको बािषर्क बृि दर र मूल्य सूचका को सं रचना
15.5 ूदे शगत खचर् िववरण 151
15.6 आिथर्क वषर् २०७७/७८ को ःथानीय तहको बजेट तथा खचर् िःथित 152
16. जलवायु पिरवतर्न (अनुसूची नभएको)
17. दीघर्कालीन िवकास लआय (अनुसूची नभएको)
िटप्पणीः
 केही तािलकाह नयाँ थप भएका छन्। केही तािलकामा ढाँचा (Format) र तथ्या ूःतुतीकरणमा पिरवतर्न
भएकोले िवगत वषर्का तािलकाह भन्दा िभ पमा ूःतुत गिरएको छ।
 कितपय तथ्या लाई निजकको लाख वा करोडमा लै जाँदा अ ह Round Up हुने भएकोले कुल जोड निमल्न
सक्दछ।
 तािलकामा दे खाइएको खाली ठाउँ ले सामान्यतया सम्विन्धत तथ्या ूा नभएको वा तथ्या ज्यादै न्यून
(Negligible) भएको जनाउँ दछ।
 सािवकको नवलपरासी िजल्ला गण्डकी ूदे श र लुिम्बनी ूदे शमा तथा सािवकको कुम िजल्ला लुिम्बनी ूदे श
र कणार्ली ूदे श दुवैमा परे कोले यी ूदे शह का तथ्या मा केही माऽामा फरक पनर् सक्दछ।
 िव ीय सं घीयता लागु भए प ात धेरै कायर्बमह ूदे श र ःथानीयतहमा हःतान्तरण भई गएकाले आिथर्क वषर्
2074/75 अिघका तथ्या ह त्यसपिछका वषर्सँग ूत्यक्ष तुलनायोग्य छै नन्।
अनुसूची १.१: कुल गाहर्ःथ्य उत्पादनको वािषर्क वृि दर (औ ोिगक वगीर्करण अनुसार)
(िःथर मूल्यमा) (ूितशत)
औ ोिगक वगीर्करण 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79 *
कृिष, वन र मत्ःयपालन 1.31 4.49 1.20 -0.08 5.17 2.61 5.16 2.43 2.85 2.30
खानी तथा उत्खनन् 2.27 11.50 3.15 -2.69 14.60 9.40 17.62 -2.23 7.50 8.15
उत्पादनमूलक उ ोग 2.89 6.05 0.06 -9.51 16.83 9.21 6.52 -9.03 4.14 6.14
ु , ग्यास, वांप, तथा वातानुकिलत आपूितर् से वा
िव त 0.86 3.78 0.65 -8.61 22.84 10.38 9.61 19.51 2.57 36.67
पानी आपूितर्, ढल फोहोर व्यवःथापन तथा
9.87 9.20 10.10 7.33 3.03 4.57 1.22
पुन:उत्पादनका िबयाकलापह 2.15 1.49 0.72
िनमार्ण 2.30 8.96 3.07 0.12 18.68 12.10 7.48 -4.39 5.19 9.51
थोक तथा खुिा व्यापार, गािड तथा मोटरसाइकल
2.74 6.07 4.19 -2.56 10.71 17.23 8.11
ममर्त से वा -11.39 5.74 9.12
यातायात तथा भण्डारण 8.26 6.39 5.90 0.17 4.41 11.68 8.77 -11.79 4.43 4.54
आवास तथा भोजन से वा 6.92 1.50 5.41 -7.98 13.39 12.21 9.92 -36.78 10.73 11.42
सू चना तथा स ार 10.68 25.95 10.59 1.69 13.65 2.14 7.05 2.02 1.77 3.58
िव ीय तथा बीमा िबयाकलापह 1.93 6.50 6.89 8.90 9.80 9.43 6.35 -0.35 4.05 6.06
घरजग्गा कारोवारको से वा 1.88 1.61 1.50 0.39 4.05 1.56 3.75 2.08 2.25 3.82
पेशागत वै ानीक तथा ूािविधक िबयाकलापह 4.79 6.72 7.41 1.93 8.71 4.95 5.61 1.52 2.37 3.78
ूशासिनक तथा सहयोगी से वाका िबयाकलापह 14.19 15.80 11.65 11.96 16.28 18.62 6.44 2.19 2.30 4.40
सावर्जिनक ूशासन, रक्षा र अत्यावँयक सामािजक
5.11 4.91 8.15 2.05 8.03 4.71 5.12
सुरक्षा 6.16 3.38 4.05
िशक्षा 5.82 4.95 5.48 7.15 7.21 5.83 5.98 3.20 3.92 4.08
मानव ःवाःथ्य तथा सामािजक कायर् 3.57 3.04 10.62 3.34 7.40 5.87 6.69 5.20 6.60 6.91
अन्य से वाका िबयाकलापह 3.62 3.62 8.72 4.52 4.69 4.63 5.92 1.77 3.38 3.79
कृिष क्षेऽ 1.31 4.49 1.20 -0.08 5.17 2.61 5.16 2.43 2.85 2.30
गैर कृिष क्षेऽ 3.97 6.36 4.63 0.04 10.18 9.50 6.90 -4.42 4.26 6.88
कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन (आधारभूत मूल्यमा) 3.07 5.74 3.51 0.00 8.59 7.37 6.39 -2.42 3.83 5.49
उत्पािदत वःतुमा खुद कर 8.97 9.08 9.11 4.95 12.86 10.02 9.20 -1.88 8.03 8.88
कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन (उत्पादकको मू ल्यमा) 3.53 6.01 3.98 0.43 8.98 7.62 6.66 -2.37 4.25 5.84
ॐोत: केन्िीय तथ्या िवभाग, २०७9
1
अनुसूची १.२: कुल उत्पादन (औ ोिगक वगीर्करण अनुसार)
ूचिलत मूल्यमा ( . करोडमा)
औ ोिगक वगीर्करण 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79 *
कृिष, वन र मत्ःयपालन 69990 73527 80527 84657 87907 96241 101827 110221 120093 127587 138086
खानी तथा उत्खनन् 1272 1347 1542 1625 1731 1997 2352 2804 2606 2745 3054
उत्पादनमूलक उ ोग 41629 45717 51508 54000 53503 63634 72588 82201 75958 84845 101751
ु , ग्यास, वांप, तथा वातानुकिलत
िव त
3612 4471 4936 5154 5388 7665 9004 10603 12013 12699 16011
आपूितर् से वा
पानी आपूितर्, ढल फोहोर व्यवःथापन
2144 2378 3245 3596 3975 4267 4492 4590 4702 4752 4871
तथा पुन:उत्पादनका िबयाकलापह
िनमार्ण 27625 29587 33373 36237 39887 48071 56944 64979 60196 60935 68147
थोक तथा खुिा व्यापार, गािड तथा
30355 34240 39278 42954 44561 51157 60416 69059 66269 74355 86892
मोटरसाइकल ममर्त से वा
यातायात तथा भण्डारण 19711 23310 25445 27911 33215 39819 43876 46579 39280 42224 55988
आवास तथा भोजन से वा 9678 11520 12984 15234 18380 23804 26026 27873 19792 21420 26784
सू चना तथा स ार 9069 10402 12563 13892 15111 16328 16967 18345 18619 19718 20699
िव ीय तथा बीमा िबयाकलापह 10638 11436 13212 15394 18135 22086 25585 28408 32188 34266 38066
घरजग्गा कारोवारको से वा 22330 25055 26702 27504 31430 34477 37311 40683 42876 44302 47404
पेशागत वै ानीक तथा ूािविधक 2707 3200 3734 4294 4961 5797 6750 7197 7768 8227 8975
ूशासिनक तथा सहयोगी से वाका 1725 2140 2658 3142 3871 4595 5626 6585 7083 7378 8172
सावर्जिनक ूशासन, रक्षा र अत्यावँयक
10915 11523 14327 17666 17825 23042 25042 32317 38629 40984 46594
सामािजक सुरक्षा
िशक्षा 11677 13258 15874 18135 20762 24762 27786 34245 38276 39338 43532
मानव ःवाःथ्य तथा सामािजक कायर् 2888 2955 3461 4017 4195 5179 5687 7249 8982 10060 11617
अन्य से वाका िबयाकलापह 2605 2891 3362 3888 4567 5453 6509 7232 8285 8778 9017
कुल उत्पादन (आधारभूत मू ल्यमा) 280569 308956 348729 379299 409405 478372 534787 601171 603614 644614 735661
2
अनुसूची १.३: मध्यवतीर् उपभोग (औ ोिगक वगीर्करण अनुसार)
औ ोिगक वगीर्करण 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79 *
खानी तथा उत्खनन् 274 290 332 350 373 431 507 604 562 592 658
उत्पादनमूलक उ ोग 31456 34508 38978 41019 40754 48692 55632 62977 58557 64888 78573
ु , ग्यास, वांप, तथा वातानुकिलत आपूितर्

िव त
1942 2462 2868 3040 3488 4758 5906 7217 7976 8521 10373
से वा
1145 1275 1692 1893 2151 2400 2544 2618 2690 2689 2771
पुन:उत्पादनका िबयाकलापह
िनमार्ण 16888 18068 20450 22411 24711 29774 35172 41553 38843 39144 42798
6088 6813 7941 8869 9483 11008 13051 14755 14771 15916 19578
सू चना तथा स ार 5351 6369 7461 8240 9072 9481 9940 10932 10923 11601 12127
पेशागत वै ानीक तथा ूािविधक

1297 1575 1882 2201 2631 3101 3772 3924 4233 4517 4902
िबयाकलापह
ूशासिनक तथा सहयोगी से वाका
1056 1299 1619 1922 2379 2898 3656 4038 4306 4466 4955
3054 3260 2979 4161 4042 4548 5676 10460 10963 12219 14865
िशक्षा 2555 3038 3218 3825 4636 4979 5832 9087 9430 9671 10288
मध्यवतीर् उपभोग (उत्पादकको मू ल्यमा) 118727 131227 146484 160638 175264 206316 233685 266923 260762 278364 325106
3
अनुसूची १.4: कुल मूल्य अिभवृि (औ ोिगक वगीर्करण अनुसार)
औ ोिगक वगीर्क रण 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79 *
खानी तथा उत्खनन् 998 1057 1210 1275 1358 1567 1845 2200 2044 2153 2396
उत्पादनमूलक उ ोग 10173 11209 12529 12981 12749 14942 16957 19223 17401 19956 23177
िव त
ु , ग्यास, वांप, तथा वातानुकिलत आपूितर् से वा 1670 2009 2068 2114 1900 2907 3098 3386 4037 4178 5638
1000 1103 1553 1703 1824 1867 1949 1972 2012 2062 2099
िनमार्ण 10737 11519 12923 13826 15176 18298 21772 23426 21353 21791 25350
थोक तथा खुिा व्यापार, गािड तथा मोटरसाइकल
24267 27427 31336 34085 35078 40149 47365 54304 51498 58439 67314
ममर्त से वा
सूचना तथा स ार 3718 4033 5102 5651 6040 6847 7028 7412 7696 8117 8571
पेशागत वै ानीक तथा ूािविधक िबयाकलापह 1410 1626 1853 2093 2329 2696 2978 3272 3535 3710 4073
ूशासिनक तथा सहयोगी से वाका िबयाकलापह 669 840 1039 1220 1492 1697 1970 2547 2777 2912 3217
सावर्जिनक ूशासन, रक्षा र अत्यावँयक सामािजक
7861 8263 11347 13505 13783 18494 19366 21857 27666 28766
सुरक्षा 31729
िशक्षा 9122 10220 12655 14309 16126 19783 21954 25159 28846 29666 33244
कु ल गाहर्ःथ्य उत्पादन/कु ल मूल्य अिभवृि
161842 177729 202246 218661 234140 272056 301102 334248 342852 366250 410554
(आधारभूत मूल्यमा)
उत्पािदत वःतुमा खुद कर 13996 17200 21007 23703 26678 35658 44493 51645 46018 61480 74608
उत्पािदत वःतुमा कर 14110 17322 21138 23857 26814 35818 44716 51884 46263 61722 74861
उत्पािदत वःतुमा अनुदान 115 121 131 154 135 160 223 239 245 241 253
कु ल गाहर्ःथ्य उत्पादन (उत्पादकको मूल्यमा) 175838 194929 223253 242364 260818 307714 345595 385893 388870 427730 485162
ॐोत: केन्िीय तथ्या िवभाग, २०७9 * फागुन मसान्तसम्म
4
अनुसूची १.५: कुल मू ल्य अिभवृि (औ ोिगक वगीर्करण अनुसार)
िःथर मूल्यमा ( . करोडमा)
औ ोिगक वगीर्करण 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79 *
खानी तथा उत्खनन् 897 917 1022 1055 1026 1176 1287 1513 1480 1591 1720
उत्पादनमूलक उ ोग 9265 9533 10109 10115 9154 10694 11679 12440 11317 11785 12509
ु , ग्यास, वांप, तथा वातानुकिलत आपूितर् सेवा
िव त 1650 1665 1728 1739 1589 1952 2155 2362 2822 2895 3956
पानी आपूितर्, ढल फोहोर व्यवःथापन तथा पुन:उत्पादनका
1003 1102 1203 1325 1422 1465 1532 1551 1584 1608 1619
िनमार्ण 9291 9504 10356 10673 10686 12682 14217 15280 14609 15368 16829
थोक तथा खुिा व्यापार, गािड तथा मोटरसाइकल ममर्त सेवा 22687 23308 24724 25760 25101 27788 32577 35219 31208 32999 36010
आवास तथा भोजन सेवा 2605 2785 2827 2980 2742 3109 3489 3835 2425 2685 2991
सूचना तथा स ार 4008 4436 5588 6179 6284 7142 7294 7808 7966 8107 8398
घरजग्गा कारोवारको सेवा 14549 14823 15062 15288 15348 15969 16218 16827 17177 17562 18234
पेशागत वै ानीक तथा ूािविधक िबयाकलापह 1301 1363 1454 1562 1592 1731 1817 1918 1948 1994 2069
ूशासिनक तथा सहयोगी सेवाका िबयाकलापह 617 705 816 911 1020 1186 1407 1497 1530 1565 1634
सावर्जिनक ूशासन, रक्षा र अत्यावँयक सामािजक सुरक्षा 6625 6963 7305 7900 8062 8710 9120 9587 10177 10521 10947
िशक्षा 7955 8418 8835 9319 9985 10705 11329 12006 12390 12876 13401
अन्य सेवाका िबयाकलापह 696 722 748 813 850 889 931 986 1003 1037 1076
कृिष क्षेऽ 50573 51234 53533 54176 54130 56931 58417 61429 62923 64715 66201
गैरकृिष क्षेऽ 100144 104116 110738 115865 115915 127719 139849 149497 142892 148984 159231
कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन (आधारभूत मूल्यमा) 150717 155350 164271 170041 170045 184651 198265 210926 205815 213699 225431
उत्पािदत वःतुमा खुद कर 12487 13607 14843 16195 16998 19183 21105 23048 22615 24432 26601
कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन (उत्पादकको मूल्यमा) 163204 168957 179114 186236 187042 203834 219371 233974 228430 238131 252032
5
अनुसूची १.6: कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन (व्यय िविध अनुसार)
खचर्को िववरण 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79
*
अिन्तम उपभोग खचर् 159800 178986 202346 223883 251317 267759 294476 326838 366629 394760 440167
सरकारी उपभोग 13885 14687 17863 21357 20673 26213 27860 31323 35262 35926 39976
सामुिहक उपभोग 8694 9234 11225 12985 13154 16772 17508 19044 21930 22148 25478
व्यिक्तगत उपभोग 5191 5452 6637 8372 7519 9441 10352 12279 13331 13778 14498
िनजी उपभोग 143390 161470 181222 198890 226646 237059 261717 289638 324642 351460 391856
खा 67532 75956 87363 98244 113586 116549 127126 141573 158500 173486 192210
गैर-खा 25455 29098 32104 34442 40264 43855 49438 55060 62137 65934 72844
से वा 50403 56416 61754 66203 72797 76656 85153 93005 104006 112041 126802
नाफा नकमाउने सं ःथाह 2525 2830 3261 3636 3999 4487 4899 5877 6726 7374 8334
घरपिरवारको वाःतिवक अिन्तम उपभोग खचर् 151107 169752 191120 210898 238164 250986 276968 307794 344699 372613 414689
कुल पुँजी िनमार्ण (कुल लगानी) 50294 57848 69177 75805 73658 114855 136675 159678 118373 153051 180729
कुल िःथर पुँजी िनमार्ण (कुल िःथर लगानी) 42184 48207 56376 66780 74869 94085 112086 130490 118486 127686 142508
सरकारी (General Government) 6778 7490 9415 10536 14282 24354 25323 22188 20683 27068 27565
सावर्जिनक सं ःथानह (State Owned Enterprises) 7196 4826 5475 2668 13516 14164 8918 9968 9302 8896 8507
िनजी 28210 35890 41486 53577 47071 55567 77845 98335 88500 91722 106436
मौज्दातमा पिरवर्तन* 8110 9642 12801 9025 -1211 20770 24589 29187 -113 25366 38221
वःतु तथा से वाह को खुद िनयार्त -35908 -45372 -57453 -63588 -67177 -89293 -113411 -130006 -106194 -142831 -169202
आयात 51295 63490 80055 88344 88511 113332 140421 160028 132658 165112 201272
वःतु 45465 54729 69637 76177 75649 97795 122927 139869 116926 149920 182082
से वा 5829 8761 10418 12167 12862 15537 17494 20160 15731 15192 19190
िनयार्त 15386 18118 22602 24756 21334 24039 27010 30022 26464 22281 32071
वःतु 8151 8599 10096 9828 7487 8213 9347 11385 10829 14374 22257
से वा 7235 9519 12506 14929 13847 15826 17663 18637 15635 7907 9813
कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन (खचर् िविध) 174186 191463 214070 236100 257798 293320 317740 356510 378809 404981 451695
तथ्या ीय असं गित/िभ ता (Statistical Discrepancy) 1651.6 3466.7 9182.8 6263.6 3020.8 14394.1 27854.7 29383.1 10061.5 22749.3 33467.9
तथ्या ीय असं गित (कुल गाहर्ःथ्य उत्पादनको 0.9 1.8 4.3 2.7 1.2 4.9 8.8 8.2 2.7 5.6 7.4
* फागुन मसान्तसम्म
6
अनुसूची १.7: कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन (व्यय िविध अनुसार)
िःथर मूल्यमा ( . करोडमा)
खचर्को िववरण 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79 *
अिन्तम उपभोग खचर् 148924 152066 157744 163053 167340 171463 181362 196398 203501 211035 222504
सरकारी उपभोग 12886 12425 13853 15447 13599 16512 16851 18496 19201 18883 19916
सामुिहक उपभोग 8068 7813 8706 9391 8653 10565 10589 11245 11942 11641 12693
व्यिक्तगत उपभोग 4818 4613 5148 6055 4946 5947 6261 7251 7259 7242 7223
िनजी उपभोग 133694 137246 141361 144977 151111 152125 161549 174432 180637 188276 198437
खा 63295 64977 66925 68637 71541 72021 76483 82582 85520 89136 93947
गैर-खा 23447 24070 24792 25426 26502 26680 28332 30592 31680 33020 34802
से वा 46952 48199 49644 50914 53068 53424 56734 61258 63438 66120 69688
नाफा नकमाउने सं ःथाह 2344 2394 2529 2630 2630 2826 2963 3470 3662 3876 4152
घरपिरवारको वाःतिवक अिन्तम उपभोग खचर् 140855 144253 149038 153662 158687 160898 170773 185153 191559 199394 209811
कुल पुँजी िनमार्ण (कुल लगानी) 45354 49390 56757 60719 56090 87036 97641 108503 79561 103770 114711
कुल िःथर पुँजी िनमार्ण (कुल िःथर लगानी) 38117 41456 46647 53642 57068 70241 78537 87448 79639 87441 91500
सरकारी (General Government) 6125 6441 7790 8463 10886 18182 17743 14869 13902 18537 17699
सावर्जिनक सं ःथानह (State Owned Enterprises) 6502 4150 4530 2143 10302 10575 6249 6680 6253 6092 5462
िनजी 25490 30864 34327 43036 35879 41485 54545 65899 59485 62812 68339
मौज्दातमा पिरवर्तन* 7237 7934 10109 7077 -978 16796 19103 21055 -78 16329 23211
वःतु तथा से वाह को खुद िनयार्त -31145 -35721 -43750 -49358 -54989 -73714 -89783 -95057 -74227 -92755 -103960
आयात 45775 52245 63221 69279 71463 91647 109096 115440 91373 106287 122230
वःतु 40572 45036 54994 59738 61078 79083 95504 100897 80537 96508 110576
से वा 5202 7209 8227 9541 10385 12564 13591 14543 10836 9780 11654
िनयार्त 14629 16523 19471 19921 16474 17933 19312 20383 17146 13532 18270
वःतु 7750 7842 8697 7908 5781 6127 6683 7730 7016 8730 12680
से वा 6879 8681 10773 12013 10693 11806 12629 12653 10130 4802 5590
कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन (खचर् िविध) 163133 165734 170750 174414 168442 184785 189220 209844 208835 222050 233256
7
अनुसूची १.८: कुल राि य खचर्योग्य आम्दानी र बचत
(ूचिलत मूल्यमा) ( . करोडमा)
िववरण 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79 *
कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन (उत्पादकको मूल्यमा)

175838 194929 223253 242364 260818 307714 345595 385893 388870 427730 485162
कामदारको तलब 73744 80556 91600 101156 107200 122677 130277 142350 155795 161620 171781
खुद कर (उत्पादन र आयातमा िदइएको
अनुदान घटाएपिछ) 14080 17311 21136 23848 26819 35804 44658 51873 46231 61656 74826
उत्पादनमा लाग्ने खुद कर 84 111 129 145 141 145 165 228 213 176 217
तयारी वःतुमा लाग्ने खुद कर 13996 17200 21007 23703 26678 35658 44493 51645 46018 61480 74608
कुल नाफा / िमिौत आय 88014 97062 110516 117360 126799 149234 170660 191670 186845 204455 238556
ूाि योग्य ूाथिमक आय 2252 2332 3954 4283 4309 5196 6914 7992 6804 6088 5259
भूक्तानयोग्य ूाथिमक आय 1023 1024 679 859 908 2096 4653 4000 2194 3759 2161
कुल राि य आय (GNI) 177067 196237 226528 245788 264219 310814 347856 389885 393480 430059 488260
ूाि योग्य चालु हःतान्तरण 42781 50507 63485 71252 78199 85571 87048 100559 98767 107741 107607
भूक्तानयोग्य चालु हःतान्तरण 503 737 335 257 380 391 580 1080 545 606 686
कुल राि य खचर्योग्य आम्दानी (GNDI) 219344 246007 289678 316784 342038 395994 434324 489363 491703 537194 595180
अिन्तम उपभोग खचर् 159800 178986 202346 223883 251317 267759 294476 326838 366629 394760 440167
कुल गाहर्ःथ्य बचत 16038 15943 20907 18481 9501 39956 51119 59055 22241 32970 44995
कुल राि य बचत 59544 67021 87332 92901 90720 128236 139848 162525 125073 142433 155013
ँ ी िनमार्ण (कुल लगानी)
कुल पुज 50294 57848 69177 75805 73658 114855 136675 159678 118373 153051 180729
ौोतको अन्तर (बचत (+)/घाटा (-)) 9249 9173 18155 17096 17063 13381 3172 2847 6700 -10618 -25716
8
अनुसूची १.९: समि गत आिथर्क पिरसू चकह
िववरण 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79 *
ूित व्यिक्त कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन ( .) (ूचिलत मूल्यमा) 65484 71627 80941 86700 93762 109559 121863 134766 134501 146521 164598
ूित व्यिक्त कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन वृि दर (ूितशतमा) 11.29 9.38 13.00 7.11 8.15 16.85 11.23 10.59 -0.20 8.94 12.34
ूित व्यिक्त कुल राि य आय ( .) (ूचिलत मूल्यमा) 65941 72107 82129 87925 94985 110662 122661 136160 136096 147318 165649
ूित व्यिक्त कुल राि य आय वृि दर (ूितशतमा) 11.52 9.35 13.90 7.06 8.03 16.50 10.84 11.01 -0.05 8.25 12.44
ूित व्यिक्त कुल खचर्योग्य राि य आय ( .) (ूचिलत मूल्यमा) 81686 90395 105024 113321 122960 140990 153151 170901 170069 184018 201923
ूित व्यिक्त कुल खचर्योग्य राि य आय वृि दर (ूितशतमा) 15.46 10.66 16.18 7.90 8.51 14.66 8.63 11.59 -0.49 8.20 9.73
ूित व्यिक्त कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन (िःथर मूल्यमा) 60779 62083 64939 66621 67240 72573 77354 81711 79009 81573 85505
ूित व्यिक्त कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन वृि दर (ूितशतमा) 3.28 2.15 4.60 2.59 0.93 7.93 6.59 5.63 -3.31 3.25 4.82
ूित व्यिक्त कुल राि य आय (िःथर मूल्यमा) 61409 63028 66708 68374 68983 75109 80768 85923 81699 85957 90956
ूित व्यिक्त कुल राि य आय वृि दर (ूितशतमा) 3.84 2.64 5.84 2.50 0.89 8.88 7.53 6.38 -4.92 5.21 5.82
ूित व्यिक्त कुल खचर्योग्य राि य आय (िःथर मूल्यमा) 76071 79013 85304 88124 89300 95693 100845 107847 102092 107371 110874
ूित व्यिक्त कुल खचर्योग्य राि य आय वृि दर (ूितशतमा) 7.51 3.87 7.96 3.31 1.33 7.16 5.38 6.94 -5.34 5.17 3.26
ूित व्यिक्त आय (अमेिरकी डलर)
ूित व्यिक्त कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन 808 814 824 871 882 1032 1168 1194 1156 1239 1372
ूित व्यिक्त कुल राि य आय 814 820 836 884 893 1042 1175 1206 1170 1246 1381
ूित व्यिक्त कुल खचर्योग्य राि य आय 1008 1028 1069 1139 1156 1327 1467 1514 1462 1557 1683
कु ल गाहर्ःथ्य उत्पादनको ूितशतमा
कुल उपभोग खचर् 90.88 91.82 90.64 92.37 96.36 87.02 85.21 84.70 94.28 92.29 90.73
कुल गाहर्ःथ्य बचत 9.12 8.18 9.36 7.63 3.64 12.98 14.79 15.30 5.72 7.71 9.27
कुल राि य बचत 33.86 34.38 39.12 38.33 34.78 41.67 40.47 42.12 32.16 33.30 31.95
वःतु तथा सेवाको िनयार्त 8.75 9.29 10.12 10.21 8.18 7.81 7.82 7.78 6.81 5.21 6.61
वःतु तथा सेवाको आयात 29.17 32.57 35.86 36.45 33.94 36.83 40.63 41.47 34.11 38.60 41.49
कुल िःथर पुँजी िनमार्ण (कुल िःथर लगानी) 23.99 24.73 25.25 27.55 28.71 30.58 32.43 33.82 30.47 29.85 29.37
ौोत अन्तर (कुल राि य बचत-कूल लगानी) 5.26 4.71 8.13 7.05 6.54 4.35 0.92 0.74 1.72 -2.48 -5.30
िवूेषण आय 20.45 22.29 24.34 25.47 25.50 22.60 21.85 22.79 22.50 22.47 19.81
अूत्यक्ष कर (वःतु तथा सेवामा लाग्ने कर) 8.02 8.89 9.47 9.84 10.28 11.64 12.94 13.45 11.90 14.43 15.43
कुल कर राजःव 12.0 13.3 14.0 14.7 16.1 17.8 19.1 18.9 18.0 20.3 20.8
िविनमय दर (१ अमेिरकी डलर =....... पया) 81.02 87.96 98.21 99.49 106.35 106.21 104.37 112.88 116.31 118.22 119.97
जनसं ख्या (दश लाखमा) 26.85 27.21 27.58 27.95 27.82 28.09 28.36 28.63 28.91 29.19 29.48
9
अनुसूची १.१०: कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन, कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन वृि दर तथा मूल्य सूचका (वृहत् औ ोिगक वगीर्करण अनुसार)
िववरण 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79 *
आधारभूत मूल्यमा कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन (ूचिलत
161842 177729 202246 218661 234140 272056 301102 334248 342852 366250 410554
मूल्यमा) .करोडमा
ूाथिमक क्षेऽ 53883 56851 62519 65546 67914 74494 79032 85489 88296 93345 100719
ि तीयक क्षेऽ 23579 25840 29074 30624 31649 38013 43776 48007 44804 47987 56264
तृतीय क्षेऽ 84380 95038 110653 122490 134577 159549 178294 200752 209752 224917 253570
आधारभूत मूल्यमा कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन
150717 155350 164271 170041 170045 184651 198265 210926 205815 213699 225431
(िःथरमूल्यमा) . करोडमा
ूाथिमक क्षेऽ 51470 52151 54555 55230 55156 58107 59703 62943 64403 66306 67921
ि तीय क्षेऽ 21209 21803 23396 23853 22851 26794 29582 31633 30333 31656 34914
तृतीय क्षेऽ 78038 81396 86320 90958 92037 99750 108980 116351 111079 115737 122596
कुल गाहर्ःथ्य उत्पादनको वािषर्क वृि दर (आधारभूत
4.95 3.07 5.74 3.51 0.00 8.59 7.37 6.39 -2.42 3.83 5.49
मूल्यमा) (ूितशतमा)
ूाथिमक क्षेऽ 5.29 1.32 4.61 1.24 -0.13 5.35 2.75 5.43 2.32 2.95 2.44
ि तीयक क्षेऽ 5.88 2.80 7.30 1.95 -4.20 17.25 10.41 6.93 -4.11 4.36 10.29
तृतीय क्षेऽ 4.48 4.30 6.05 5.37 1.19 8.38 9.25 6.76 -4.53 4.19 5.93
107 114 123 129 138 147 152 158 167 171 182
कुल गाहर्ःथ्य उत्पादनको इिम्प्लिसट मूल्य सू चका
ूाथिमक क्षेऽ 104.7 109.0 114.6 118.7 123.1 128.2 132.4 135.8 137.1 140.8 148.3
ि तीयक क्षेऽ 111.2 118.5 124.3 128.4 138.5 141.9 148.0 151.8 147.7 151.6 161.2
तृतीय क्षेऽ 108.1 116.8 128.2 134.7 146.2 159.9 163.6 172.5 188.8 194.3 206.8
कुल गाहर्ःथ्य उत्पादनको सं रचना (ूितशतमा)
ूाथिमक क्षेऽ 33.3 32.0 30.9 30.0 29.0 27.4 26.2 25.6 25.8 25.5 24.5
ि तीयक क्षेऽ 14.6 14.5 14.4 14.0 13.5 14.0 14.5 14.4 13.1 13.1 13.7
तृतीय क्षेऽ 52.1 53.5 54.7 56.0 57.5 58.6 59.2 60.1 61.2 61.4 61.8
10
अनुसूची १.११: कुल गाहर्ःथ्य उत्पादन मूल्य सूचका (इिम्प्लिस )
(आधार वषर्: २०६७/६८ =१००)
औ ोिगक वगीर्करण 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79 *
कृिष, वन र मत्ःयपालन 104.57 108.90 114.53 118.63 122.95 128.10 132.13 135.58 137.08 140.91 148.52
खानी तथा उत्खनन् 111.31 115.24 118.31 120.86 132.34 133.21 143.39 145.36 138.16 135.37 139.27
उत्पादनमूलक उ ोग 109.80 117.59 123.94 128.33 139.28 139.72 145.19 154.52 153.76 169.33 185.28
िव त
101.19 120.69 119.69 121.57 119.59 148.93 143.79 143.37 143.05 144.33 142.50
आपूितर् से वा
99.67 100.07 129.06 128.54 128.24 127.40 127.19 127.17 127.02 128.27 129.64
िनमार्ण 115.57 121.20 124.79 129.54 142.01 144.28 153.15 153.31 146.16 141.79 150.63
106.96 117.67 126.74 132.32 139.75 144.48 145.40 154.19 165.01 177.09 186.93
यातायात तथा भण्डारण 107.09 118.58 124.38 127.23 159.28 174.90 168.32 168.77 159.89 166.73 199.32
आवास तथा भोजन से वा 110.78 124.87 138.79 154.06 168.77 180.59 192.95 197.27 208.01 218.94 227.14
सू चना तथा स ार 92.77 90.91 91.30 91.45 96.11 95.87 96.35 94.93 96.60 100.13 102.07
िव ीय तथा बीमा िबयाकलापह 106.33 114.12 122.64 132.25 144.59 163.46 176.19 183.85 215.50 219.77 227.30
घरजग्गा कारोवारको से वा 106.03 117.71 123.62 125.32 141.36 152.87 163.01 175.74 188.02 189.61 197.82
108.38 119.28 127.39 133.99 146.30 155.77 163.96 170.57 181.51 186.07 196.87
ूशासिनक तथा सहयोगी से वाका
108.38 119.28 127.39 133.99 146.30 143.11 140.04 170.12 181.51 186.07 196.87
118.67 118.67 155.34 170.95 170.95 212.34 212.34 228.00 271.85 273.41 289.83
िशक्षा 114.66 121.41 143.25 153.56 161.50 184.80 193.79 209.55 232.81 230.40 248.07
मानव ःवाःथ्य तथा सामािजक कायर् 112.89 116.31 141.84 153.43 154.00 179.12 179.82 190.40 219.36 222.67 235.01
अन्य से वाका िबयाकलापह 110.72 120.27 133.05 143.37 150.79 166.25 172.47 181.92 212.97 221.14 231.29
समम मूल्य सू चका 107.38 114.41 123.12 128.59 137.69 147.34 151.87 158.47 166.58 171.39 182.12
11
अनुसूची १.12: कुल गाहर्ःथ्य उत्पादनको सं रचना (औ ोिगक वगीर्करण अनुसार)
ूचिलत मूल्यमा ूितशतमा
औ ोिगक वगीर्करण 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79
*
कृिष, वन र मत्ःयपालन 32.68 31.39 30.31 29.39 28.43 26.81 25.63 24.92 25.16 24.90 23.95
खानी तथा उत्खनन् 0.62 0.59 0.60 0.58 0.58 0.58 0.61 0.66 0.60 0.59 0.58
उत्पादनमूलक उ ोग 6.29 6.31 6.20 5.94 5.45 5.49 5.63 5.75 5.08 5.45 5.65
िव त
आपूितर् सेवा 1.03 1.13 1.02 0.97 0.81 1.07 1.03 1.01 1.18 1.14 1.37
पानी आपूितर्, ढल फोहोर व्यवःथापन
तथा पुन:उत्पादनका िबयाकलापह 0.62 0.62 0.77 0.78 0.78 0.69 0.65 0.59 0.59 0.56 0.51
िनमार्ण 6.63 6.48 6.39 6.32 6.48 6.73 7.23 7.01 6.23 5.95 6.17
मोटरसाइकल ममर्त सेवा 14.99 15.43 15.49 15.59 14.98 14.76 15.73 16.25 15.02 15.96 16.40
यातायात तथा भण्डारण 5.46 5.96 5.84 5.86 6.86 6.77 6.57 6.46 5.26 5.36 5.98
आवास तथा भोजन सेवा 1.78 1.96 1.94 2.10 1.98 2.06 2.24 2.26 1.47 1.60 1.65
सूचना तथा स ार 2.30 2.27 2.52 2.58 2.58 2.52 2.33 2.22 2.24 2.22 2.09
िव ीय तथा बीमा िबयाकलापह 4.58 4.57 4.59 4.90 5.44 5.82 6.20 6.20 7.06 7.01 6.86
घरजग्गा कारोवारको सेवा 9.53 9.82 9.21 8.76 9.27 8.97 8.78 8.85 9.42 9.09 8.79
िबयाकलापह 0.87 0.91 0.92 0.96 0.99 0.99 0.99 0.98 1.03 1.01 0.99
ूशासिनक तथा सहयोगी सेवाका
िबयाकलापह 0.41 0.47 0.51 0.56 0.64 0.62 0.65 0.76 0.81 0.80 0.78
सामािजक सुरक्षा 4.86 4.65 5.61 6.18 5.89 6.80 6.43 6.54 8.07 7.85 7.73
िशक्षा 5.64 5.75 6.26 6.54 6.89 7.27 7.29 7.53 8.41 8.10 8.10
मानव ःवाःथ्य तथा सामािजक कायर् 1.23 1.20 1.32 1.46 1.42 1.52 1.46 1.49 1.76 1.78 1.79
अन्य सेवाका िबयाकलापह 0.48 0.49 0.49 0.53 0.55 0.54 0.53 0.54 0.62 0.63 0.61
12
अनुसर्ी २.१: सरकारी खर्च र साधनको स्रोत (रु.करोडमा)
आछथचक वर्च फागुनसम्म

िीर्चक
२०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ 2074/75 207५/7६ २०७६/७७ २०७7/७8 २०७६/७७ 2077/78 2078/79
सं घीय सरकारकोराजस्व र अनुदान (बेरुजु र
३३३१७.२२ ३९६३१.५२ ४४८३३.१२ ५१७७१.६६ ६४४५३.०१ ७६६९५.५९ ७७०९९.१५ ७७१५४.८६ ८९२१७.१० ५२५५७.६४ ५४२१७.९७ ६५२५०.०२
नगद मौज्दातसहित )
राजस्व (बााँडफााँट अघघको ) २९६०२.१२ ३५६६२.०८ ४०५८६.६५ ४८१९६.१७ ६०९१७.९९ ७२६७१.७५ ८२९६३.३८ ७९३७४.६६ ९३५८८.७९ ५४६८४.१६ ५७१२०.३४ ६८२२३.८१
सं घीय सरकारको राजस्व
२९६०२.१२ ३५६६२.०८ ४०५८६.६५ ४८१९६.१७ ६०९१७.९९ ७२६७१.७५ ७३१३६.६१ ७०४७९.११ ८२४९४.६४ ४७९७०.७९ ५०१९७.५२ ६००५७.०८
(आ.व.२०७५/७६ पछिको मात्र)#
कर २५९२१.४९ ३१२४४.१३ ३५५९५.५८ ४२१०९.६६ ५५३८६.६५ ६५९४९.१५ ६४३२०.६३ ६१३३९.०५ ७६१०५.६६ ४३२९४.२० ४६००७.२५ ५४८११.४३
अन्य राजस्व (गैरकर राजस्व) ३६८०.६२ ४४१७.९५ ४९९१.०७ ६०८६.५० ५५३१.३४ ६७२२.६० ८८१५.९८ ९१४०.०६ ६३८८.९८ ४६७६.५८ ४१९०.२७ ५२४५.६६
नगद मौज्दात र बेरुजु १९२.१२ ५७३.४२ ६०९.०५ ३२७.७४ ३४१.७९ ५५२.३८ १००४.११ ४७५६.५८ ४०४३.३० ३५३७.६१ ३२७२.६२ ३८०४.६१
वैदेघिक अनुदान प्राछि ३५२२.९८ ३३९६.०२ ३६३७.४२ ३२४७.७५ ३१९३.२४ ३४७१.४६ २९५८.४३ १९१९.१८ २६७९.१६ १०४९.२४ ७४७.८३ १३८८.३३
ाँ ीगत )
खर्च (र्ालु+पज ३०२०५.३९ ३७०२२.६५ ४२८२५.११ ४९४५४.८५४ ७२७३६.४ ९६७६३.३२ ९५७९८.०१ ९७३२३.३६ १०७५०५.३४ ५४७२६.०७ ५३५८८.४५ ६१५७१.७९
र्ालु खर्च २४७४५.५५ ३०३५३.१७ ३३९४०.७६ ३७१२९.७१ ५१८६१.६१ ६९६९१.९६ ७१६४१.७६ ७८४१४.८९ ८४६२१.७३ ४५०७८.१८ ४५५९९.९३ ५३८५६.९६
पाररश्रछमक÷सुहवधा ६६०४.६० ८४३५.६७ ८८५४.३१ ८९२६.८१ ११८८३.५४ १११४८.३८ ९९९३.५८ ११७८३.७३ ११९१२.८४ ७७५६.५० ७८७४.९८ ८८५७.८४
मालसामान तथा सेवाको उपयोग २३२८.५३ २९९५.०३ ३१८२.३७ ४४५८.५२ ५७१३.३२ ६२८५.३८ ३८४४.७६ ३४७५.२६ ३६८७.३१ २००८.५१ १८५१.७० २१०८.०५
व्याज र सेवा खर्च १३७३.६७ १२०३.७९ ९२६.३२ ८६७.३० १००२.३७ १६२४.७३ २०७१.४६ २६०६.०३ ३४७४.११ १४८५.६० १८८३.११ २५०३.२९
सिायता (सब्सीडी) ४२२.७३ ११४.५५ १०१.८७ ९४.१८ १०५.६३ १०१.७० ९१.८१ १२७.७२ १२६.७५ ५७.५१ ५४.६३ ६८.७१
अनुदान (ग्रान््स) १०२४८.९९ १३४९४.१० १५७६९.०९ १७०८४.७८ २४३९९.९४ ४०९४३.४५ ४४३१७.९० ४५४६३.३२ ४९५४३.८० २५०७७.८२ २५६२०.६३ २८०१२.६०
सामाघजक सुरक्षा ३७५४.४३ ४०८०.२४ ५०७५.७८ ५६७४.७१ ८७२८.२१ ९५६०.५६ ११३०९.९८ १४७३२.०२ १५६४९.२७ ८५५९.७३ ८१८२.८५ १२१५२.१४
अन्य खर्च १२.६० २९.७९ ३१.०१ २३.४० २८.६० २७.७५ १२.२७ २२६.८२ २२७.६५ १३२.५१ १३२.०२ १५४.३४
ाँ ीगत खर्च
पुज ५४५९.८४ ६६६९.४७ ८८८४.३५ १२३२५.१४ २०८७४.८३ २७०७१.३७ २४१५६.२५ १८९०८.४७ २२८८३.६१ ९६४७.८९ ७९८८.५२ ७७१४.८३
बजेट बर्त (-) न्यन (+) -३१११.८३ -२६०८.८७ -२००८.०१ -२३१६.८० ८२८३.४४ २००६७.७३ १८६९८.८६ २०१६८.५० १८२८८.२४ २१६८.४३ -६२९.५२ -३६७८.२३
हवत्तीय व्यवस्था (कुल) ५३४०.९९ ६४८२.५८ १०३३२.१२ १०५६४.७४ १०९८८.३३ ११९६४.६६ १५२४७.६७ ११७९०.०४ १२१६२.२५ ६३४२.०० ३५९९.३८ ५८८९.३१
हवत्तीय व्यवस्था (खुद ) १७०३.२१ २३१४.०६ २९५५.२४ -३९५९.५६ -३९४०.७४ -१२७२४.३९ -४१३७.२२ -२५१८१.३८ -२३५२४.६९ ४३.१३ -१६१९६.९९ -९६६१.८५
13
अनुसर्ी २.१: सरकारी खर्च र साधनको स्रोत (रु.करोडमा)

िीर्चक
२०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ 2074/75 207५/7६ २०७६/७७ २०७7/७8 २०७६/७७ 2077/78 2078/79
खुद ऋण लगानी ८६२.२७ १२९२.७९ २६२५.७४ १११२.२६ २५९७.०७ १५९६.०७ ३६३६.०९ ४५८४.८५ ३१२०.१५ २१२८.४० ५९९.२९ ६३२.४३
आन्तररक ऋण लगानी ९३७.८० १३४९.७७ २८३३.९० २४८१.६६ २८९१.०९ १९१९.५७ ३९४२.७० ४७६३.६७ ३४४२.५० २१९३.२३ ६४२.३४ ७१२.१८
आन्तररक ऋण लगानीको हफताच (घटाउने) ७५.५३ ५६.९८ २०८.१६ १३६९.४० २९४.०२ ३२३.५० ३०६.६१ १७८.८२ ३२२.३५ ६४.८३ ४३.०५ ७९.७५
खुद िेयर लगानी ८९०.१८ ९४५.१० १०५१.०४ १२७०.०८ १९७०.७८ ४४७७.७० ५८६९.७७ १२७२.६३ २६९६.७३ ९०३.४९ ९४२.९९ ८८५.९०
आन्तररक िेयर लगानी ५३५.६५ ९४१.२३ ८५२.४० ११९९.४० १६८७.४७ ४४६०.८९ ५८४५.७७ १२४३.७५ २६७७.५६ ८७४.५० ९२३.८२ ८६६.३५
बैदेघिक िेयर लगानी ३५४.५३ ३.८७ १९८.६४ ७०.६८ २८३.३१ १६.८२ २४.०० २८.८८ १९.१७ २८.९९ १९.१७ १९.५५
खुद बैदेघिक ऋण -२३८.९४ -४४०.७८ -१२२२.२४ -२५९७.८९ -३५३०.९३ -८०३१.५४ -७४३६.१९ -१४९४६.२८ -१०७५३.७९ -५०१५.४१ -७३१०.१५ -५१५४.८५
बैदेघिक ऋणको सााँवा भ ुक्तानी १४१९.०१ १६७२.४६ १७०४.१८ १७७९.५१ २२७०.३२ १८५८.९२ २००३.८९ २३५६.०४ २३३२.९२ ११९२.१५ ११९१.६४ १३६६.५७
बैदेघिक ऋण प्राछि (घटाउने) १६५७.९५ २११३.२४ २९२६.४२ ४३७७.४० ५८०१.२५ ९८९०.४६ ९४४०.०८ १७३०२.३२ १३०८६.७१ ६२०७.५६ ८५०१.७९ ६५२१.४२
खुद आन्तररक ऋण १८९.७१ ५१६.९५ ५००.७० -३७४४.०१ -४९७७.६६ -१०७६६.६३ -६२०६.८९ -१६०९२.५८ -१८५८७.७७ २०२६.६५ -१०४२९.१२ -६०२५.३३
आन्तररक ऋणको सााँवा भ ुक्तानी २०९४.०१ २५१५.२५ ४७४३.०० ५०३३.४९ ३८५६.१४ ३७०८.४६ ३४३१.३१ ३३९७.७० ३६९०.११ २०५३.१३ ८२२.४१ २९२४.६७
आन्तररक ऋण प्राछि (घटाउने) १९०४.३० १९९८.३० ४२४२.३० ८७७७.५० ८८३३.८० १४४७५.०९ ९६३८.२० १९४९०.२८ २२२७७.८८ २६.४८ ११२५१.५३ ८९५०.००
बर्त () न्यन (+) -१४०८.६१ -२९४.८१ ९४७.२३ -६२७६.३६ ४३४२.७० ७३४३.३४ १४५६१.६४ -५०१२.८८ -५२३६.४५ २२११.५६ -१६८२६.५१ -१३३४०.०८
स्रोत : मिालेखा छनयन्त्रक कायाचलय, 2078 नोट: वैदेघिक अनुदान प्राछितफच सोझै भ ुक्तानी माफचत आएको अनुदानलाई समावेि गररएको िै न।
14
अनुसर्ी २.१.१: सं घ, प्रदे ि र स्थानीय तिको एहककृत खर्च हववरण
आछथचक वर्च खर्च हववरण सं घ प्रदे ि स्थानीय ति एहककृत खर्च
खुद र्ालु खर्च 39523.52 3493.92 24363.57 67381.02
अनुदान िस्तान्तरण 32118.24 1615.50 0.00
पुज 24156.25 6099.56 6277.73 36533.54
२०७५/७६
हवत्तीय व्यवस्था 15247.67 0.00 0.00 15247.67
जम्मा (अनुदान िस्तान्तरण सहित) 111045.68 11208.99 30641.30 119162.23
जम्मा (अनुदान िस्तान्तरण बािेक) 78927.44 9593.49 30641.30 119162.23
खुद र्ालु खर्च 43114.99 4359.22 19271.95 66746.16
अनुदान िस्तान्तरण 35299.90 2320.65 4.37
पुज 18908.47 8931.55 12715.54 40555.56
२०७६/७७
हवत्तीय व्यवस्था 11790.04 0.00 14.09 11804.13
खुद र्ालु खर्च 45167.06 5518.94 23485.02 74171.02
अनुदान िस्तान्तरण 39454.67 2018.76 2.29
पुज 22883.61 11205.16 15629.99 49718.76
२०७7/७8
हवत्तीय व्यवस्था 12162.26 140.00 26.33 12328.59
स्रोत: मिालेखा छनयन्त्रक कायाचलय, २०७8
नोट: अनुदान िस्तान्तरणलाई तीन तिको कुल खर्चमा समावेि गररएको िै न।
15
अनुसर्ी २.१.२: सावचजछनक हवत्तका र्रिरु (रू. करोडमा)
हववरण
* *
२०68/६९ २०69/७० २०७0/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ 2074/75 207५/7६ २०७६/७७ २०७7/७८ २०७७/७८ २०७8/७9
कुल गािचस््य उत्पादन 175837.918 194929.482 223252.528 242363.85 260818.44 307714.49 345594.93 385893.04 388870.37 427730.19 427730.19 485162.47
कुल सरकारी खर्च 33916.75 35863.80 43505.23 53157.23 60019.60 83724.78 108727.98 111045.68 109113.41 119667.59 57187.83 67461.11
र्ालु खर्च 24346.00 24745.55 30353.17 33940.76 37129.71 51861.61 69691.96 71641.76 78414.89 84621.73 45599.93 53856.961
पज 5139.07 5459.84 6669.47 8884.35 12325.14 20874.83 27071.37 24156.25 18908.47 22883.61 7988.52 7714.83
हवत्तीय व्यवस्था 4431.68 5658.41 6482.58 10332.12 10564.74 10988.33 11964.66 15247.67 11790.04 12162.25 3599.38 5889.3146
कुल राजस्व 24437.41 29602.11 35662.08 40586.64 48196.16 60917.99 72671.75 82963.37 79374.66 93588.79 57120.34 68223.806
कर 21172.26 25921.49 31244.13 35595.57 42109.66 55386.65 65949.15 73860.40 70005.55 87010.66 52766.92 62790.465
गैरकर 3265.15 3680.62 4417.95 4991.07 6086.50 5531.34 6722.60 9102.97 9369.12 6578.13 4353.42 5433.341
सं घीय राजस्व # 73136.61 70479.11 82494.64 50197.52 60057.08
कर 64320.63 61339.05 76105.66 46007.25 54811.43

गैरकर 8815.98 9140.06 6388.98 4190.27 5245.6551
वैदेघिक अनुदान 4081.03 3522.98 3396.02 3637.42 3247.75 3193.24 3471.46 2958.43 1919.18 2679.16 747.83 1388.3261
बेरुजु र नगद मौज्दात 261.24 192.12 573.42 609.05 327.74 341.79 552.38 1004.11 4756.58 4043.30 3272.62 3804.6139
आन्तररक ऋण लगानी हफताच 18.70 75.53 56.98 208.16 1369.40 294.02 323.50 306.61 178.82 322.35 43.05 79.75
कुल राजस्व र अनुदान (बेरुजु र नगद मौज्दात सहित) 28779.68 33317.21 39631.52 44833.11 51771.65 64453.01 76695.59 86925.91 86050.42 100311.25 61140.79 73416.75
कुल आय 28798.38 33392.74 39688.50 45041.27 53141.05 64747.03 77019.09 87232.52 86229.24 100633.61 61183.84 73496.49
सं घीय राजस्व र अनुदान (बेरुजु र नगद मौज्दात सहित)# 77099.15 77154.86 89217.10 54217.97 65250.02
कुल सं घीय आय # 77405.76 77333.68 89539.45 54261.02 65329.77
बजेट सन्तुलन (वर्त (+)/न्यन (-) -5118.37 -2471.06 -3816.73 -8115.96 -6878.55 -18977.75 -31708.89
सं घीय बजेट सन्तुलन (वर्त (+)/न्यन (-) # -33639.92 -31779.72 -30128.14 -2926.81 -2131.34
राजस्व सन्तुलन (वर्त (+)/न्यन (-) 91.41 4856.56 5308.90 6645.88 11066.45 9056.37 2979.79
सं घीय राजस्व सन्तुलन (वर्त (+)/न्यन (-) # 1494.85 -7935.79 -2127.09 4597.59 6200.12
आन्तररक ऋण पररर्ालन 3641.87 1904.30 1998.30 4242.30 8777.50 8833.80 14475.09 9638.20 19490.28 22400.91 11251.53 8950.00
खुद सावचजछनक ऋण 52327.85 55378.87 55350.77 54491.86 62778.93 69768.94 91731.56 104815.67 143340.25 173763.69 160298.19 184818.58
वैदेघिक ऋण 30928.71 33344.15 34681.91 34326.18 38876.03 41397.88 52615.41 59492.62 81966.71 93469.52 88547.79 98499.1
आन्तररक ऋण 21399.14 22034.72 20668.86 20165.68 23902.90 28371.06 39116.15 45323.05 61373.54 80294.17 71750.40 86319.5
ऋण सेवा खर्च (ब्याज र सावााँ ) 3532.00 4886.69 5391.49 7373.50 7680.31 7128.83 7192.11 7506.66 8359.77 9501.23 3897.16 6646.52
सावााँ भ ुक्तानी 2015.93 3513.02 4187.71 6447.18 6813.00 6126.46 5567.38 5435.20 5753.74 6016.97 2014.05 4291.23
वैदेघिक ऋण 1353.24 1419.01 1672.46 1704.18 1779.51 2270.32 1858.92 2003.89 2356.04 2326.86 1191.64 1366.57
आन्तररक ऋण 662.68 2094.01 2515.25 4743.00 5033.49 3856.14 3708.46 3431.31 3397.70 3690.11 822.41 2924.67
ब्याज सेवा खर्च 1516.07 1373.67 1203.78 926.32 867.30 1002.37 1624.73 2071.46 2606.03 3484.25 1883.11 2355.28
वैदेघिक ऋण 283.08 300.32 336.52 303.61 331.09 326.35 386.04 450.51 523.77 627.45 332.24 404.59
आन्तररक ऋण 1232.99 1073.35 867.26 622.71 536.21 676.02 1238.69 1620.95 2082.26 2856.80 1550.87 1950.70
16
अनुसर्ी २.१.२: सावचजछनक हवत्तका र्रिरु (रू. करोडमा)
हववरण
* *
२०68/६९ २०69/७० २०७0/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ 2074/75 207५/7६ २०७६/७७ २०७7/७८ २०७७/७८ २०७8/७9
अन्तराचहिय हवकास सिायता उपयोग 5189.34 4719.92 6020.46 6390.16 7277.23 9984.15 13155.14 14727.12 13970.44 20942.95 6009.21 4798.6401
ऋण 1108.31 1196.94 1799.88 2561.58 3322.83 5902.22 9223.27 12437.25 11648.87 17294.82 5037.86 3887.4921
अनुदान 4081.03 3522.98 4220.58 3828.58 3954.40 4081.93 3931.87 2289.87 2321.57 3648.13 971.35 911.14797
अन्तराचहिय हवकास सिायता पररर्ालन 5651.11 5180.93 5509.26 6563.84 7625.15 8994.49 13361.92 12398.51 19221.50 15765.87 9249.62 7909.74
ऋण 1570.08 1657.95 2113.24 2926.42 4377.40 5801.25 9890.46 9440.08 17302.32 13086.71 8501.79 6521.42
अनुदान 4081.03 3522.98 3396.02 3637.42 3247.75 3193.24 3471.46 2958.43 1919.18 2679.16 747.83 1388.33
अन्तराचहिय हवकास सिायता प्रछतबद्धता 9817.87 11515.68 15242.30 22581.93 19559.87 25024.46 20199.80 13825.61 21988.32 22537.07 18743.63 12607.25
ऋण 3984.19 6125.58 7950.50 13421.62 11639.50 15256.88 11709.40 10482.71 18977.78 19798.41 1812.52 946.266
अनुदान 5833.68 5390.10 7291.80 9160.31 7920.37 9767.58 8490.40 3342.90 3010.54 2738.66 16931.10 11660.979
िेयर तथा ऋण लगानी 2415.75 1827.98 2294.87 3884.94 3751.74 4861.87 6397.28 9812.47 6036.41 6139.23 1585.33 1598.08
सं स्थानमा ऋण लगानी 1206.37 937.80 1349.77 2833.90 2481.66 2891.09 1919.57 3942.70 4763.67 3442.50 642.34 712.18
सं स्थानमा िेयर लगानी 1209.38 535.65 941.23 852.40 1199.40 1687.47 4460.89 5845.77 1243.75 2677.56 923.82 866.35
वैदेघिक िेयर लगानी 0.00 354.53 3.87 198.64 70.68 283.31 16.82 24.00 28.99 19.17 19.17 19.55
स्रोत: अथच मन्त्रालय/मिालेखा छनयन्त्रक कायाचलय/नेपाल राि बैङ्क, २०७८
# आछथचक वर्च २०७५/७६ दे घख क) मल्य अछभवृहद्ध कर तथा अन्त:िुल्क (आन्तररक उत्पादनको) ३० प्रछतित ख) रोयल्टी सं कलनको ५० प्रछतित र ग) सं घीयता पवच केन्र सरकारले सं कलन गने घरविाल कर, रघजिेिन कर र सवारी साधन कर सं वैधाछनक व्यवस्था बमोघजम िाल प्रदे ि र स्थानीय तिले सं कलन
गने िुाँदा उक्त रकम (क+ख+ग) सं घीय राजस्वमा समावेि गररएको िै न।
17
अनुसर्ी २.२: कर राजश्व
रु. करोडमा

राजश्व घिर्चक
२०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७2/७3 २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ 2077/78 2077/78 2078/79
१११०० आय, मुनाफा तथा पंजीगत लाभमा लाग्ने कर ५१३०.३० ६४१८.६७ ७५६१.३६ ८६१६.५६ ११४१३.८० १४४८४.६१ १५४७९.०० १८८४१.३६ २१३२३.७४ २२१४८.३५ १२२५९.१७ १४४४६.७०
११११० एकलौटी फमच तथा व्यघक्तगत आयमा लाग्ने कर १२२९.२८ १५५४.१५ १९४३.४० २२५५.७८ २९९६.५० ३४८५.४५ ४१४०.६९ ५५००.५० ५७९२.७८ ८३४९.१६ ५०३४.२३ ६१४९.६३
१११२० छनकायको आयमा लाग्ने कर ३०४९.४४ ३७०६.७२ ४५४२.३० ५२०३.३७ ७०९६.९० ९२६४.८४ ८७५९.६८ १०४८६.८१ १२३१५.५५ १०४६४.६७ ४७२०.८३ ५७७१.९६
१११३० लगानीको आय तथा अन्य आयमा लाग्ने कर ८५१.५८ ११५७.८० १०७५.६६ ११५७.४१ १३२०.४० १७३४.३१ २५७८.६३ २८५४.०५ ३२१५.४० ३३३४.५३ २५०४.१० २५२५.१२
११२०० पाररश्रछमकमा आधाररत कर १५५.५० १८८.०६ २४४.९९ २९२.५८ ३२६.९८ ४१३.६९ ५०९.७८ ६००.६२ ६५०.८१ ६८८.३६ ४४३.७१ ४७५.७३
११२१० पाररश्रछमकमा आधाररत सामाघजक सुरक्षा कर १५५.५० १८८.०६ २४४.९९ २९२.५८ ३२६.९८ ४१३.६९ ५०९.७८ ६००.६२ ६५०.८१ ६८८.३६ ४४३.७१ ४७५.७३
११३०० सम्पघत्त कर ३५८.८४ ५३४.०२ ६६७.११ ९३९.९४ १३१४.९४ १८२९.४० १९३३.२३ ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.००
११३१० अर्ल सम्पघत्तमा लाग्ने कर २.९४ ०.३७ २.८५ २.१९ ०.५१ १३.५९ १.०३ ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.००
ाँ ीगत कारोबारमा लाग्ने कर

११३४० हवत्तीय र पुज ३५५.९० ५३३.६४ ६६४.२६ ९३७.७५ १३१४.४३ १८१५.८१ १९३२.२० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.००
११४०० वस्तु तथा सेवामा आधाररत कर ११०५६.१० १२९२७.०५ १५७७१.८४ १८००२.५२ २०५६६.८७ २७८५६.८९ ३४८०४.९४ ३९५६४.२८ ३५६४१.२६ ४६२७८.६७ २८७८८.५९ ३४१११.९२
११४१० मल्य अछभवृहद्ध कर (म.अ.क.) ७०९३.०४ ८३४१.८४ १०११०.४६ ११२५२.१८ १२२४१.१९ १६१०६.८३ २०६८०.९८ २४०१२.१३ २२४०१.६५ २८२०१.९१ १७५०४.४७ २०३५४.४०
११४२० अन्तः िुल्क ३००१.६१ ३६२३.४७ ४५४१.२६ ५३५३.८२ ६५७७.६४ ८४८०.५५ १०२५७.९२ १२१८५.३५ १०३९२.७७ १३७८१.०५ ८५५९.५३ १०७७४.१९
११४४० हविेर् सेवामा लाग्ने कर ४९.०२ ६५.५३ ८७.३५ १०३.१९ १२८.४१ १६१.२० २०६.४५ १५२.४५ ७९.५१ ३९.५५ २६.८१ ४७.९९
११४५० पुवाचधार सेवाको उपयोग तथा सवारी साधनमा लाग्ने कर ९१२.४३ ८९६.२१ १०३२.७७ १२९३.३३ १६१९.६३ ३१०८.३२ ३६५९.५९ ३२१४.३५ २७६७.३३ ४०८५.६१ २५१८.६० २९३०.१५
११४६० वस्तु तथा सेवामा लाग्ने अन्य कर ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० १७०.५५ १७९.१९ ५.२०
११५०० वैदेघिक व्यापारमा आधाररत कर ४३३९.०६ ५६९३.१८ ६७९८.०५ ७४८४.१३ ८२१५.९१ १०३०५.८८ १२६८६.५४ १४३३१.९० १२३७९.०३ १७८९५.१९ ११२७५.४२ १३७५६.०८
११५१० आयातमा लाग्ने भंसार मिसुल ४०९०.५९ ५४३२.७९ ६४१२.५४ ७०५२.६७ ७७८२.२२ ९८४१.०३ १२१६१.४८ १३७००.८६ ११७५८.५६ १६८१८.५२ १०४९७.४३ १२८७९.७०
११५२० भं सार मिसुल छनयाचत ८६.१५ ४३.९१ १०६.६५ ३१.४६ ११.३७ १२.५१ १०.२५ २३.७६ ११.२४ २८.७१ ३४.९६ ३६.२६
११५६० वैदेघिक व्यापारमा आधाररत अन्य कर १६२.३२ २१६.४८ २७८.८६ ४००.०० ४२२.३२ ४५२.३३ ५१४.८१ ६०७.२८ ६०९.२४ १०४७.९६ ७४३.०३ ८४०.१३
११६०० अन्य कर १३२.३८ १६०.५२ २००.७७ २५९.८४ २७१.१६ ४९६.१८ ५३५.६६ ५२२.२४ १०.७१ ०.१० ०.०२ ०.०३
११६१० व्यवसायले भ ुक्तानी गने ५२.६७ ६२.३४ ८७.२२ ११८.५० ११४.१५ १५९.८५ १६०.५१ ५२२.२४
१०.७१ ०.१० ०.०२ ०.०३
११६२० व्यवसाय बािेक अन्यले भ ुक्तानी गने ७९.७१ ९८.१८ ११३.५५ १४१.३४ १५७.०१ ३३६.३३ ३७५.१५ ७३८६०.४०
कुल जम्मा २११७२.१८ २५९२१.५० ३१२४४.१२ ३५५९५.५७ ४२१०९.६६ ५५३८६.६५ ६५९४९.१५ ७३८६०.४० ७०००५.५५ ८७०१०.६६ ५२७६६.९२ ६२७९०.४७
स्रोत : मिालेखा छनयन्त्रक कायाचलय, 207८ नोट: एहककृत आछथचक सं केत तथा वगीकरणमा पररवतचन भएकोले यस अघघको कुल पररमाणमा फरक नपरे पछन उपिीर्चकिरुको पररमाणमा केिी पररवतचन भएको ि।
नोट: आछथचक वर्च २०७६/७७ दे घखको अन्तिुल्क राजस्वमा स्वास््य जोघखम कर (उत्पादन र आयात) पछन समावेि गररएको ि। कछतपय राजस्व िीर्चकमा अन्यत्र जानुपने राजस्व समेत प्रहवष्ट भएको कारण आछथचक वर्चको फागुनको तुलनामा आछथचक वर्चको अन्त्यमा केिी िीर्चकिरुमा राजस्व न्यन दे घखन
गएको ि।
18
अनुसर्ी २.२.१ : सं घीय सघ‍र्त कोर्मा दाघखला भएको कर राजस्व (बााँडफााँट निुने कर राजस्व)
आछथचक वर्च फागुनसम्मको
राजस्व सं केत राजस्व िीर्चक
२०७5/७6 2076/77 2077/78 2076/77 2077/78 2078/79
१११०० आय, मुनाफा तथा पंजीगत लाभमा लाग्ने कर १८८४१.३६ २१३२३.७४ २२१४८.३५ १३१६७.२४ १२२५९.१७ १४४४६.७०
११११० एकलौटी फमच तथा व्यघक्तगत आयमा लाग्ने कर ५५००.५० ५७९३.२२ ८३४९.१६ ४२३०.७९ ५०३४.२३ ६१४९.६३
१११२० छनकायको आयमा लाग्ने कर १०४८६.८१ १२३१५.१२ १०४६४.६७ ६४८४.०५ ४७२०.८३ ५७७१.९६
१११३० लगानीको आय तथा अन्य आयमा लाग्ने कर २८५४.०५ ३२१५.४० ३३३४.५३ २४५२.४० २५०४.१० २५२५.१२
११२०० पाररश्रछमकमा आधाररत कर ६००.६२ ६५०.८१ ६८८.३६ ४५२.४६ ४४३.७१ ४७५.७३
११२१० 11211 पाररश्रछमकमा आधाररत सामाघजक सुरक्षा कर ६००.६२ ६५०.८१ ६८८.३६ ४५२.४६ ४४३.७१ ४७५.७३
११४०० वस्तु तथा सेवामा आधाररत कर ८३३२.०३ ६७५२.९३ ९९२८.६७ ५२४५.५६ ६२५६.३७ ७५१५.१३
११४१० ११४१० बााँडफााँट िुने बािेक अन्य स्रोतबाट प्राि मु.अ.कर १५५.२० ११.३१ १०.४६ ८.५१ ८.२६ ४.०१
११४२० ११४२२ अन्त : िुल्क आयात ४८१०.०३ ३५६४.७१ ५२१९.५० ३०८१.९५ ३३६९.९१ ४१२५.४५
११४२३ स्वास््य जोघखम कर उत्पादन २०६.५६ ३२५.०३ ४००.७९ १७४.१५ १५२.११ ३९८.९२
११४२४ स्वास््य जोघखम कर आयात ०.०८ ५.०६ २.२१ ४.९७ १.४९ ३.४१
११४४० हविेर् सेवामा लाग्ने कर १५२.४५ ७९.५१ ३९.५५ ७१.३५ २६.८१ ४७.९९
११४४२ स्वास््य सेवा कर ४४.५१ २१.१२ २.७९ २०.८८ १.५६ ०.६०
११४४३ घिक्षा सेवा कर-िैघक्षक सं स्था ३१.०७ ४.६५ १.९१ ४.२३ १.१३ २.३९
११४४४ घिक्षा सेवा कर- वैदेघिक अध्ययन ७६.८७ ५३.७३ ३४.८५ ४६.२४ २४.१२ ४५.००
११४५० पुवाचधार सेवाको उपयोग तथा सवारी साधनमा लाग्ने कर ३००७.७१ २७६७.३३ ४०८५.६१ १९०४.६४ २५१८.६० २९३०.१५
सवारी साधन कर (सवारी दताच, वाहर्चक सवारी कर तथा

१६.९० ०.७३ ०.३८ ०.६५ ०.४५ ०.१८
११४५१ पटके सवारी कर)
११४५२ पवाचधार सेवाको उपयोगमा लाग्ने कर १०८.०५ ४९.९४ ६३.८३ ३९.७३ ३६.६५ ५३.८१
११४५३ सडक ममचत तथा सुधार दस्तुर ५४२.९० ७५६.२२ १०४९.६२ ५९३.९३ ६६७.१६ ७७४.४१
११४५४ सडक छनमाचण तथा सम्भार दस्तुर ११३५.२६ ५४०.४४ ७२८.०१ ४७७.३१ ४७३.६८ ५५१.२८
११४५५ पवाचधार कर १२०४.६० १४२०.०० २२४३.७८ ७९३.०२ १३४०.६५ १५५०.४७
११४६१ वस्तु तथा सेवामा लाग्ने अन्य कर ०.०० ०.०० १७०.५५ ०.०० १७९.१९ ५.२०
११५०० वैदेघिक व्यापारमा आधाररत कर १४३३१.९० १२३७९.०३ १७८९५.१९ ९३४४.२९ ११२७५.४२ १३७५६.०८
११५१० आयातमा लाग्ने भं सार मिसुल १३७००.८६ ११७५८.५६ १६८१८.५२ ८९०७.४५ १०४९७.४३ १२८७९.७०
११५२० भंसार मिसुल छनयाचत २३.७६ ११.२४ २८.७१ १०.५१ ३४.९६ ३६.२६
११५६० वैदेघिक व्यापारमा आधाररत अन्य कर ६०७.२८ ६०९.२४ १०४७.९६ ४२६.३३ ७४३.०३ ८४०.१३
११६०० अन्य कर १२७.६९ १०.७१ ०.१० १०.७८ ०.०२ ०.०३
कुल जम्मा ४२२३३.६० ४१११७.२२ ५०६६०.६६ २८२२०.३३ ३०२३४.६९ ३६१९३.६७
स्रोत : मिालेखा छनयन्त्रक कायाचलय, 207८

नोट: कछतपय राजस्व िीर्चकमा अन्यत्र जानुपने राजस्व समेत प्रहवष्ट भएको कारण आछथचक वर्चको फागुनको तुलनामा आछथचक वर्चको अन्त्यमा केिी िीर्चकिरुमा राजस्व न्यन दे घखन गएको ि।
19
अनुसर्ी २.२.२: सं घ, प्रदे ि र स्थानीय तिबीर् बााँडफााँट िुने कर राजस्वको हववरण
आथचक वर्च २०७7/७8 फागुनसम्मको

राजस्व कुल सं कछलत कुल सं कछलत
बााँडफााँट िुने कर राजस्व कुल सं कछलत बााँडफााँड भएको राजस्व सं घ प्रदे ि स्थानीय ति
सं केत राजस्व राजस्व
राजस्व
सं घ प्रदे ि स्थानीय ति २०७7/७8 2078/79 2077/78 2078/79 2077/78 2078/79 2077/78 2078/79
3311 33111-म. अ. क. -उत्पादन सं कलन 3514.80 2460.36 527.22 527.22 2231.79 2227.72 1562.26 1559.41 334.77 334.16 334.77 334.16
3311 33112-म. अ. क. -आयात सं कलन 16548.34 11583.84 2482.25 2482.25 10053.78 13291.65 7037.65 9304.15 1508.07 1993.75 1508.07 1993.75
33113-म. अ. क. -वस्तु छबक्री र

3311 2765.73 1936.01 414.86 414.86 1908.00 1905.99 1335.60 1334.19 286.20 285.90 286.20 285.90
हवतरण सं कलन
33114-म. अ. क. -परामिच तथा ठे क्का
3311 3507.35 2455.15 526.10 526.10 2051.10 1647.97 1435.77 1153.58 307.66 247.19 307.66 247.19
सं कलन
3311 33115-म. अ. क. -पयचटन सेवा सं कलन 69.75 48.83 10.46 10.46 47.69 64.22 33.39 44.95 7.15 9.63 7.15 9.63
33116-म. अ. क. -सं र्ार सेवा, हवमा,

3311 1274.19 891.93 191.13 191.13 860.50 859.99 602.35 601.99 129.08 129.00 129.08 129.00
िवाई उडान र अन्य सेवा सं कलन
33117-म. अ. क. -बेदताचवालाबाट गने
3311 511.28 357.90 76.69 76.69 343.35 352.86 240.34 247.00 51.50 52.93 51.50 52.93
सं कलन
33110 मुल्य अछभवृहद्ध कर 28191.45 19734.02 4228.72 4228.72 17496.21 20350.39 12247.35 14245.27 2624.43 3052.56 2624.43 3052.56
3313 33131-सुछतचजन्य पदाथच - सं कलन 2032.90 1423.03 304.93 304.93 1215.82 1577.35 851.08 1104.15 182.37 236.60 182.37 236.60
3313 33132-मददरा - सं कलन 2436.66 1705.66 365.50 365.50 1515.34 1814.16 1060.74 1269.91 227.30 272.12 227.30 272.12
3313 33133-हवयर - सं कलन 2098.53 1468.97 314.78 314.78 1298.97 1817.85 909.28 1272.49 194.85 272.68 194.85 272.68
33134-अन्य औद्योछगक उत्पादन -

3313 1590.47 1113.33 238.57 238.57 1005.89 1037.05 704.12 725.93 150.88 155.56 150.88 155.56
सं कलन
33130 अन्तःिुल्क 8158.55 5710.99 1223.78 1223.78 5036.02 6246.41 3525.21 4372.48 755.40 936.96 755.40 936.96
जम्मा (३३११०+३३१३०) 36350.01 25445.00 5452.50 5452.50 22532.23 26596.79 15772.56 18617.76 3379.83 3989.52 3379.83 3989.52
स्रोत: मिालेखा छनयन्त्रक कायाचलय, 2078
20
अनुसर्ी २.३: गैह्रकर राजस्व

राजश्व घिर्चक
२०६९/७० २०७०/७१ २०७1/७2 2072/73 २०७3/७4 २०७४/७५ २०७5/७6 2076/77 2078/79 २०७७/७८ २०७8/७९
१४१०० सम्पघत्तबाट प्राि आय १७६०.८५ २०६७.५१ २२७०.८७ २६१५.८९ २७२०.३७ ३३०४.६५ ४५६२.०९ ३३८८.७१ २५८९.५४ १६९५.७३ ११३०.४९
१४११० व्याज ५२.७९ १६५.५५ १९३.०० ३११.०१ २२०.७८ ३५३.७८ १७१८.०३ ५४१.९३ ८४१.०३ ४२४.६० ६६.६१
१४१२० लाभांि १०८४.३७ १२९९.२१ १३७३.१७ १४९८.३१ १५१५.८८ १७४२.९६ २०५१.१९ २३४६.४१ १२९८.१५ ५९९.२० ५७७.४४
14150-90 भाडा र रोयल्टी तथा पयचटन िुल्क/घरजग्गा रघजिे िन ६२३.६९ ६०२.७५ ७०४.७० ८०६.५७ ९८३.७१ १२०७.९१ ७९२.८७ ५००.३७ ४५०.३७ ६७१.९३ ४८६.४४
१४२०० वस्तु तथा सेवा हवक्रीबाट प्राि रकम/प्रिासछनक िुल्क र दस्तुर १८०१.१२ २२१७.३३ २४६६.५४ २५९९.४५ २२०९.१७ २४८७.४६ २४६२.६६ २६०९.०२ २५२०.९९ १७५२.३६ २२०६.६९
१४२१० वस्तु तथा हवक्रीबाट प्राि रकम ५३७.४१ ६२९.७९ ७२९.५२ ८३८.६८ ८५७.२३ ९००.७० ११८७.९२ ११०२.३७ १११३.०३ ७२१.१४ ७८६.९४
14220-६० प्रिासछनक सेवा िुल्क र दस्तुर १२६३.७१ १५८७.५४ १७३७.०२ १७६०.७७ १३५१.९३ १५८६.७६ १२७४.७४ १५०६.६५ १४०७.९६ १०३१.२२ १४१९.७५
१४३०० दण्ड जररवाना र जफत ३३.८२ ४५.२८ १२५.४३ ७८.८९ ७४.५७ ९७.३४ २९०.३४ २३४.४८ २६५.३२ १७१.५३ १७६.२१
१४४०० अनुदान बािेक स्वेघछिक िस्तान्तरण ०.५१ ०.२४ ०.५० ०.३० ०.०९ ०.११ ०.०७ ०.०५ ०.०६ ०.०५ ०.०१
१४५०० हवहवध राजस्व ८४.३२ ८७.६० १२७.७३ ७९१.९७ ५२७.१५ ८३३.०४ १२४३.०५ २६७८.७३ ७५१.७० ५७०.६० १७३२.२६
१४५१० बीमादावी प्राछि ०.१२ ०.९६ ०.०४ ०.०२
१४५२० अन्य राजस्व र प्रदुर्ण छनयन्त्रण िुल्क ८४.३२ ८७.६ १२७.७३ ७९१.९७ ५२७.१५ ८३३.०४ १२४३.०५ २६७८.०७ ७४८.८४ ५६८.९२ १७३१.८६
१४५३० सरकारीघर, जग्गा, गुडवील छबक्रीबाट प्राि रकम ०.५३ १.८९ १.६४ ०.३८
जम्मा गैरकर राजस्व -बााँडफााँट निुने ३६८०.६२ ४४१७.९६ ४९९१.०७ ६०८६.५० ५५३१.३४ ६७२२.६० ८५५८.२० ८९११.०० ६१२७.६१ ४१९०.२७ ५२४५.६६
३३१५० बााँडफााँट िुने रोयल्टी (सं घीय सरकारले मात्र सं कलन गरे को) 544.76 458.12 ४५०.५२ १६३.१६ १८७.६९
गैरकर राजस्व (रोयल्टी समेत ) ९१०२.९७ ९३६९.१२ ६५७८.१३ ४३५३.४२ ५४३३.३४
सं घीय सरकारले प्राि गरे को रोयल्टी २५७.७७ २२९.०६ २६१.३७ बााँडफााँट नभएको
सं घीय सरकारको गैरकर राजस्व ८८१५.९८ ९१४०.०६ ६३८८.९८ ४१९०.२७ ५२४५.६६
स्रोत : मिालेखा छनयन्त्रक कायाचलय, २०७८ नोट: एहककृत आछथचक सं केत तथा वगीकरणमा पररवतचन भएकोले यस अघघको कुल पररमाणमा फरक नपरे पछन उपिीर्चकिरुको पररमाणमा केिी पररवतचन भएको ि।
रष्टव्य: आछथचक वर्च २०७७/७८ मा प्रदे ि सरकारले सं कलन गरे को कुल रोयल्टी (बााँडफााँट िुने) रू. ५६ करोड ९८ लाख ५६ िजार ९ सय ४८ समेत गरी कुल रोयल्टी सं कलन (बााँडफााँट िुने) रू. ५ अबच ७ करोड ५० लाख ६५ िजार १६ रिेको छथयो।
नोट: कछतपय राजस्व िीर्चकमा अन्यत्र जानुपने राजस्व समेत प्रहवष्ट भएको कारण आछथचक वर्चको फागुनको तुलनामा आछथचक वर्चको अन्त्यमा केिी िीर्चकिरुमा राजस्व न्यन दे घखन गएको ि।
21
अनुसर्ी २.४: र्ालु खर्चको सेवा तथा कायचगत हववरण

हववरण
2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2077/78 2078/79
०१ सामान्य सावचजछनक सेवा 5455.04 6052.36 6268.55 9978.58 9416.16 13052.25 33603.11 41124.87 45767.97 48607.67 25706.45 28769.44
01.1 कायचकारी र हवधाहयकाको छनकाय, हवघत्तय र वैदेघिक माछमला 2667.17 3745.88 3720.41 6118.28 5111.83 5097.43 5454.80 5657.50 6496.16 1318.56 794.15 899.49
01.2 बाह्रय आछथचक सिायता 0.00 0.00 0.00 0.00 0.12 0.23 0.26 0.75 0.92 0.00 0.00 1.14
01.3 सामान्य सेवा 174.61 162.44 188.06 1219.58 1341.96 2394.32 1726.98 1548.90 1866.89 4695.74 2398.17 1938.58
01.4 सामान्य आधारभत सेवा 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.15 0.30 0.35 1.25 0.00 0.00 0.00
01.5 सामान्य अनुसन्धान तथा हवकास सेवा 0.00 0.00 1.86 1.26 1.01 0.38 0.35 8.08 41.88 80.23 25.86 222.20
01.6 अन्य सामान्य सेवा 37.16 38.42 39.62 373.45 518.54 1562.69 882.04 89.71 154.46 120.33 67.28 169.54
01.7 सावचजछनक ऋण कारोवार 1233.00 1073.35 867.27 622.90 536.22 676.02 1238.69 1621.86 2083.75 2848.22 1548.69 2095.62
01.8 हवछभन्न तिका सरकारिरु बीर् िुने सामान्य प्रकृछतको िस्तान्तरण 1343.10 1032.27 1451.33 1643.10 1906.48 3321.04 24299.71 32197.72 35122.66 39544.59 20872.30 23442.87
02 रक्षा 2077.98 1847.69 2577.82 2807.31 2916.45 3553.15 3813.52 3793.54 4310.93 4379.90 2805.22 3045.54
02.1 सैछनक सुरक्षा 2077.91 1846.72 2577.49 2806.89 2915.36 3552.14 3812.32 3785.14 4310.09 4343.12 2803.45 3038.86
02.2 नागररक सुरक्षा 0.00 0.00 0.00 0.00 1.04 0.74 1.04 8.27 0.71 36.57 1.62 6.60
02.5 रक्षा - अन्यत्र वछगचकृत नभएको 0.07 0.96 0.33 0.43 0.06 0.27 0.15 0.13 0.13 0.21 0.16 0.07
03 सावचजछनक िाघन्त सुरक्षा 3607.53 3483.20 3985.41 3004.20 3033.24 5166.25 4740.27 3976.05 4636.25 4727.95 3039.09 3682.81
03.1 प्रिरी सेवा 2167.43 1969.95 3173.17 2221.87 2317.61 3534.29 3692.61 3035.41 3600.72 3685.19 2396.63 2862.73
03.2 अग्नी छनयन्त्रण सेवा 0.41 0.44 0.53 1.15 0.66 0.90 1.12 1.09 1.26 1.29 0.80 0.83
03.3 न्यायालय 174.93 180.72 266.24 316.86 329.67 428.65 455.74 482.77 524.05 514.04 320.09 357.01
03.4 कारागार 64.27 69.70 82.79 104.26 100.29 112.92 130.27 144.52 170.20 177.23 105.58 112.58
03.5 अनुसन्धान तथा हवकास- सावचजछनक िाघन्त सुरक्षा 0.00 7.50 3.40 3.31
03.6 सावचजछनक िाघन्त सुरक्षा - अन्यत्र वछगचकृत नभएको 1200.49 1262.39 462.69 360.07 285.01 1089.49 460.53 312.25 340.02 342.70 212.59 346.34
04 आछथचक माछमला 3473.68 3596.49 5068.08 5260.59 6765.60 10229.65 14703.88 10699.75 8790.96 6121.84 2976.17 3002.45
04.1 सामान्य आछथचक , व्यापाररक र श्रम 670.52 721.17 815.76 771.36 614.13 4481.94 9464.00 5424.63 2858.72 373.21 272.57 135.46
04.2 कृहर्, वन , मत्स्यपालन तथा घिकार 1604.51 1718.38 2549.91 2840.66 3013.89 3793.04 3458.79 3116.40 3127.84 3239.53 1541.89 1637.31
04.3 इन्धन तथा उजाच 171.75 175.12 335.27 411.64 418.50 430.11 420.65 239.63 281.89 231.42 53.55 76.98
04.4 खानी , उत्पादन तथा छनमाचण 5.16 4.61 6.19 6.34 7.03 15.98 10.10 9.73 12.31 903.22 647.88 666.73
04.5 यातायात 623.63 580.05 810.74 579.81 615.83 764.17 711.22 732.15 1011.97 15.50 7.44 29.51
04.6 सं र्ार 267.16 241.95 314.76 344.34 340.89 391.00 409.57 382.73 434.45 427.87 257.67 256.71
04.7 अन्य उद्योगिरु 91.40 121.56 181.74 164.69 175.88 285.42 214.82 152.05 142.80 172.37 105.17 98.37
04.8 अनुसन्धान तथा हवकास - आछथचक माछमला 37.63 32.08 50.57 137.19 1573.50 61.52 8.54 1.58 39.89 30.74 12.39 33.67
04.9 आछथचक मामीला - अन्यत्र वछगचकृत नभएको 1.93 1.57 3.13 4.56 5.96 6.48 6.20 640.85 881.09 727.97 77.60 67.73
05 वातावरण सं रक्षण 46.51 29.16 152.14 281.49 250.48 296.71 256.41 232.96 140.41 101.84 26.96 35.95
05.1 फोिोर मैला व्यवस्थापन 0.54 1.56 8.71 3.73 5.60 24.47 32.28 0.22 0.00 0.00 0.00 0.00
05.2 ढल व्यवस्थापन 0.32 0.33 1.85 5.23 10.09 1.53 1.82 2.56 3.11 0.76 0.44 0.49
05.3 प्रदुर्ण न्यछनकरण 0.00 0.00 0.00 0.00
05.4 जैहवक हवहवधता र भ-सं रक्षण 0.02 0.61 2.63 0.00 0.00 0.00 0.00 1.28 0.18 0.55 0.10 0.73
05.5 अनुसन्धान तथा हवकास पयाचवरण सं रक्षण 0.00 0.00 0.00 0.00 1.94 1.98 1.97 228.90 1.17 4.36 2.32 2.04
05.6 वातावरण सं रक्षण - अन्यत्र वछगचकृत नभएको 45.62 26.66 138.95 272.52 232.85 268.73 220.34 617.26 135.95 96.17 24.09 32.69
22
अनुसर्ी २.४: र्ालु खर्चको सेवा तथा कायचगत हववरण

हववरण
2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2077/78 2078/79
06 आवास तथा सामुदाहयक सुहवधा 323.41 230.65 604.64 238.94 312.47 494.99 792.30 525.73 451.28 325.84 216.88 109.53
06.1 आवास हवकास 24.54 16.29 110.68 98.52 125.60 200.65 551.29 35.09 360.79 228.15 164.91 54.04
06.2 सामुदाहयक हवकास 6.21 9.60 0.00 25.22 67.95 152.58 77.33 49.51 26.95 27.69 9.54 9.63
06.3 खानेपानी 261.84 174.52 465.94 107.11 111.30 133.63 153.16 6.93 55.93 61.26 37.17 40.41
06.5 अनुसन्धान तथा हवकास- आवास तथा सामुदाहयक सुहवधा 0.00 0.00 0.00 0.00
06.6 आवास तथा सामुदाहयक सुहवधा - अन्यत्र उल्लेख नभएको 30.82 30.24 28.02 8.09 7.62 8.13 10.52 2993.07 7.61 8.74 5.27 5.45
07 स्वास््य 1949.54 1891.83 2336.20 2618.84 3043.36 3931.24 2906.69 2993.07 3272.98 4160.00 2001.84 2729.49
07.1 और्धी उत्पादन,उपकरण तथा औजार 49.92 59.16 47.80 15.79 13.07 21.54 19.62 299.54 14.28 17.75 7.98 7.78
07.2 वहिरं ङ्ग सेवा 226.32 251.75 189.92 168.12 410.14 326.38 256.89 1916.57 579.87 1167.92 336.38 786.39
07.3 अस्पताल सेवा 636.88 624.35 859.47 1128.19 1160.61 1533.40 1584.65 394.41 1720.65 1739.74 994.12 1232.63
07.4 सावचजछनक स्वास््य सेवा 875.22 778.21 1010.65 1077.31 1159.53 1536.91 614.31 365.48 789.43 1053.74 511.91 536.36
07.5 अनुसन्धान सेवा 161.21 178.35 228.36 229.42 300.00 463.01 332.36 382.70 135.03 152.26 83.42 146.35
07.6 स्वास््य - अन्यत्र वछगचकृत नभएको 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 50.00 98.87 150.10 33.72 28.59 68.03 19.97
08 मनोरं जन ,सं स्कृछत तथा धमच 186.42 225.59 360.64 298.71 355.78 501.77 467.55 202.83 435.16 314.70 217.28 189.30
08.1 मनोरं जनात्मक र खेलकुद सेवािरु 81.85 65.52 118.25 142.60 186.17 215.83 214.18 24.37 233.64 81.32 46.37 43.19
08.2 सांस्कृछतक सेवा 85.61 143.09 221.31 131.51 147.36 256.43 218.99 5.40 171.31 210.63 157.74 131.60
08.3 प्रसारण तथा प्रकािन सेवा 18.95 16.99 21.08 24.60 22.25 29.51 27.75 3605.20 25.57 17.32 10.65 12.02
08.4 धाछमचक तथा अन्य सामाघजक सेवा 0.00 0.00 0.00 0.00
08.5 अनुसन्धान तथा हवकास ,सं स्कृछतक र धाछमचक 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 6.64 2.46 4.63 5.43 2.52 2.49
09 घिक्षा 6191.42 6229.07 7769.93 7974.48 9045.62 10835.29 4477.52 244.12 3925.53 3681.02 2273.70 2929.70
09.1 पवच प्राथछमक र प्राथछमक घिक्षा 2085.57 2181.34 2540.06 2836.24 2845.62 4426.78 35.42 3177.22 42.29 44.16 13.52 12.23
09.2 माध्यछमक घिक्षा 1034.69 1081.73 1296.79 1424.91 1437.51 1158.80 0.00 1.50 0.00 0.00 0.00 0.00
09.4 उछर् घिक्षा 0.00 0.00 0.00 0.00
09.5 तिमा वछगचकृत निुने घिक्षा (अनौपर्ाररक घिक्षा) 1973.36 1697.99 2168.91 2037.00 2745.76 2854.71 1999.34 179.89 168.82 135.16 71.42 46.59
09.6 घिक्षाको लाछग सिायक सेवािरु 1087.89 1239.56 1676.13 1546.95 1830.40 2256.53 2401.77 4216.36 3363.32 3267.58 2116.45 2831.40
09.7 घिक्षा अनुसन्धान हवकास 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 27.48 1.68 1.80 1.22 1.25
09.8 घिक्षा अन्यत्र वछगचकृत नभएको 9.92 28.45 88.04 129.38 186.33 138.47 40.99 228.25 349.41 232.31 71.08 38.24
10 सामाघजक सुरक्षा 1034.47 1159.50 1229.77 1477.63 1990.54 3800.33 3930.71 3919.45 6683.42 12200.97 6336.34 9362.75
10.4 वृद्ध वृद्धा 0.00 0.00 0.00 0.00
10.4 पररवार र घििु कल्याण 72.44 14.72 33.81 73.24 173.53 106.61 35.14 8.17 1.36 0.00 0.00 0.00
10.5 बेरोजगार 33.01 0.00 4.04 4.54 2.29
10.7 सामाघजक असमावेिी 861.62 1046.81 1063.46 1253.59 1642.07 3495.02 3760.29 3920.21 4.74 3.80 1.98 2.75
10.8 सामाघजक सुरक्षा - अनुसन्धान तथा हवकास 10.75 26.21 6.50 5.53 5.68 4.19 7.44 8.27 25.63 3.43 1.95 2.81
10.9 सामाघजक सुरक्षा - अन्यत्र वछगचकृत नभएको 89.67 71.76 125.99 145.27 169.26 194.51 127.85 34.52 6651.69 12189.69 6327.86 9354.91
जम्मा 24346.00 24745.55 30353.17 33940.76 37129.71 51861.61 69691.96 67712.37 78414.89 84621.73 45599.93 53856.96
स्रोत : मिालेखा छनयन्त्रक कायाचलय, 2078
23
ाँ ीगत खर्चको सेवा तथा कायचगत हववरण
अनुसर्ी २.५: पुज

हववरण
2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 207६/7७ 2077/78 2077/78 2078/79
01 सामान्य सावचजछनक सेवा 125.44 209.63 151.86 313.07 400.79 493.80 511.00 1072.60 481.63 3275.24 1233.68 713.90
01.1 कायचकारी र हवधाहयकाको छनकाय, हवघत्तय र वैदेघिक माछमला 84.40 169.32 117.56 140.20 222.64 212.88 314.66 897.03 131.54 148.79 20.87 30.81
01.3 सामान्य सेवा 18.91 9.53 11.53 85.97 79.36 160.56 102.91 160.59 190.68 3075.02 1184.67 660.82
01.4 सामान्य आधारभत सेवा 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.13 1.34 1.38 23.46 0.00 0.00 0.00
01.5 सामान्य अनुसन्धान तथा हवकास सेवा 0.00 0.00 0.38 0.01 0.04 0.00 0.00 5.07 5.51 19.82 7.70 3.97
01.6 अन्य सामान्य सेवा 22.03 30.69 22.38 55.50 58.85 75.79 49.41 6.84 127.32 31.03 20.07 18.07
01.7 सावचजछनक ऋण कारोवार 0.00 0.95 0.93 0.57 0.38 0.22
01.8 हवछभन्न तिका सरकारिरु बीर् िुने सामान्य प्रकृछतको िस्तान्तरण 0.10 0.09 0.01 31.39 39.55 37.41 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
02 रक्षा 187.77 242.23 526.36 453.38 418.49 758.40 987.15 1207.92 668.20 811.48 270.71 184.10
02.1 सैछनक सुरक्षा 174.42 230.40 520.58 451.94 408.91 745.25 975.82 1199.68 656.76 798.50 266.58 183.30
02.2 नागररक सुरक्षा 0.00 0.00 0.00 0.00 7.91 9.20 8.15 6.99 6.08 12.05 3.73 0.75
02.5 रक्षा - अन्यत्र वछगचकृत नभएको 13.35 11.84 5.79 1.44 1.67 3.95 3.19 1.26 5.37 0.93 0.39 0.05
03 सावचजछनक िाघन्त सुरक्षा 319.04 293.09 511.42 392.70 446.23 532.91 651.85 822.45 550.12 976.35 241.49 442.42
03.1 प्रिरी सेवा 139.15 119.60 226.08 143.85 137.64 182.65 290.33 588.13 340.43 417.07 138.40 157.79
03.2 अग्नी छनयन्त्रण सेवा 0.02 0.00 0.03 0.02 0.02 0.03 0.04 0.05 0.05 0.05 0.00 0.01
03.3 न्यायालय 44.84 40.29 81.39 58.93 97.36 120.61 129.54 88.82 88.51 308.27 66.22 122.07
03.4 कारागार 12.12 8.91 11.86 13.44 11.50 18.48 43.19 26.87 23.74 39.05 15.03 20.47
03.5 अनुसन्धान तथा हवकास- सावचजछनक िाघन्त सुरक्षा 0.00 0.00 0.00 0.70
03.6 सावचजछनक िाघन्त सुरक्षा - अन्यत्र वछगचकृत नभएको 122.90 124.29 192.05 176.45 199.72 211.13 188.75 118.58 97.40 211.90 21.84 141.38
04 आछथचक माछमला 3387.92 3629.10 4343.92 5877.42 8643.27 14651.40 19282.55 16407.70 12773.28 13106.98 4744.62 4600.93
04.1 सामान्य आछथचक , व्यापाररक र श्रम 30.67 25.62 43.50 187.61 480.10 1409.65 2473.35 3702.16 2592.99 119.79 35.01 41.27
04.2 कृहर्, वन , मत्स्यपालन तथा घिकार 1056.22 1167.01 1446.37 1775.14 2531.25 3831.93 3610.43 1676.92 1425.81 2323.69 745.51 918.58
04.3 इन्धन तथा उजाच 18.23 22.44 64.86 81.55 58.43 605.99 2065.92 1060.03 679.88 237.66 167.44 51.22
04.4 खानी , उत्पादन तथा छनमाचण 0.83 148.02 136.58 180.48 231.84 278.26 234.31 270.94 269.27 9780.17 3613.51 3388.19
04.5 यातायात 2184.76 2179.49 2512.29 3524.85 4403.25 8247.17 10559.07 9316.48 7483.43 20.70 4.24 32.18
04.6 सं र्ार 25.74 28.92 27.73 40.42 36.66 69.62 89.07 104.14 105.83 187.56 9.16 20.62
04.7 अन्य उद्योगिरु 70.41 53.67 99.50 78.31 135.28 195.27 219.18 256.38 194.61 95.54 23.69 47.00
04.8 अनुसन्धान तथा हवकास - आछथचक माछमला 0.03 3.64 11.80 8.51 765.78 11.19 29.23 17.80 18.62 9.38 0.13 3.56
04.9 आछथचक मामीला - अन्यत्र वछगचकृत नभएको 1.02 0.29 1.28 0.55 0.68 2.34 1.97 2.85 2.84 332.47 145.92 98.30
05 वातावरण सं रक्षण 45.21 32.94 48.08 160.48 178.84 282.54 744.72 823.73 702.49 435.75 119.78 150.97
05.1 फोिोर मैला व्यवस्थापन 5.54 3.43 8.94 7.42 12.37 26.92 19.12 0.00 223.25 0.00 0.00 0.00
05.2 ढल व्यवस्थापन 6.93 5.00 4.78 99.13 84.89 61.47 493.38 393.17 0.00 49.57 25.83 31.95
5.3 प्रदुर्ण न्यनीकरण 0.00 0.00 0.00 0.00
05.4 जैहवक हवहवधता र भ-सं रक्षण 0.00 0.14 0.18 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.74 0.00 0.10
05.5 अनुसन्धान तथा हवकास पयाचवरण सं रक्षण 0.00 0.00 0.00 0.00 0.66 0.48 0.51 0.52 0.38 5.84 1.05 1.05
05.6 वातावरण सं रक्षण - अन्यत्र वछगचकृत नभएको 32.74 24.38 34.18 53.93 80.93 193.67 231.70 430.04 478.86 379.60 92.90 117.86
24
ाँ ीगत खर्चको सेवा तथा कायचगत हववरण
अनुसर्ी २.५: पुज

हववरण
2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 207६/7७ 2077/78 2077/78 2078/79
06 आवास तथा सामुदाहयक सुहवधा 678.45 708.51 705.30 1292.49 1794.23 3346.04 4099.60 2961.85 2718.61 3351.64 1185.97 1132.09
06.1 आवास हवकास 113.01 94.04 109.87 198.63 352.01 762.27 1702.22 1598.03 1406.25 1622.75 621.90 543.85
06.2 सामुदाहयक हवकास 0.66 0.00 0.00 4.84 52.13 139.18 169.86 196.58 30.95 53.53 18.11 20.39
06.3 खानेपानी 290.10 362.46 528.19 1031.33 1295.71 2318.48 2025.28 874.67 825.23 1132.17 323.98 385.48
06.5 अनुसन्धान तथा हवकास- आवास तथा सामुदाहयक सुहवधा 0.00 0.00 0.00 0.00
06.6 आवास तथा सामुदाहयक सुहवधा - अन्यत्र उल्लेख नभएको 274.69 252.00 67.23 57.69 94.39 126.11 202.25 292.57 456.18 543.19 221.98 182.36
07 स्वास््य 337.47 295.34 315.64 327.99 357.55 604.51 685.42 606.85 746.59 791.31 172.69 478.70
07.1 और्धी उत्पादन,उपकरण तथा औजार 4.12 29.72 30.40 58.85 16.71 53.66 27.40 18.29 9.54 5.13 1.30 1.26
07.2 वहिरं ङ्ग सेवा 4.22 4.46 13.72 16.14 20.63 30.36 36.08 9.70 260.01 64.79 4.42 84.83
07.3 अस्पताल सेवा 25.04 30.81 39.78 37.94 31.48 36.97 40.55 53.96 79.36 83.92 14.77 38.81
07.4 सावचजछनक स्वास््य सेवा 294.09 224.83 204.51 203.67 273.34 464.16 570.64 499.69 392.72 620.85 147.80 346.67
07.5 अनुसन्धान सेवा 10.01 5.51 27.24 11.39 15.39 19.36 10.74 25.21 4.96 16.23 4.41 7.12
7.6स्वास््य अन्यत्र वछगचकृत नभएको 0.00 0.40 0.00 0.00
08 मनोरं जन ,सं स्कृछत तथा धमच 20.19 15.60 30.59 36.37 41.09 146.89 58.96 221.51 249.74 91.33 7.38 6.72
08.1 मनोरं जनात्मक र खेलकुद सेवािरु 4.99 0.08 0.25 1.18 1.04 80.49 1.46 183.16 223.31 45.82 2.87 0.84
08.2 सांस्कृछतक सेवा 12.24 10.55 17.86 25.64 34.49 53.55 55.01 36.99 25.38 44.86 4.44 5.79
08.3 प्रसारण तथा प्रकािन सेवा 2.96 4.97 12.48 9.55 5.57 12.85 1.86 1.23 0.43 0.53 0.00 0.03
08.5 अनुसन्धान तथा हवकास ,सं स्कृछतक र धाछमचक 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.62 0.14 0.62 0.12 0.07 0.06
09 घिक्षा 13.88 13.91 12.64 9.60 23.33 23.72 24.38 16.58 14.57 33.55 10.93 3.26
09.1 पवच प्राथछमक र प्राथछमक घिक्षा 0.09 0.22 0.15 0.16 0.12 0.15 0.15 0.06 0.17 0.09 0.02 0.00
09.4 उछर् घिक्षा 0.00 0.00 0.00 0.00
09.5 तिमा वछगचकृत निुने घिक्षा (अनौपर्ाररक घिक्षा) 8.03 8.89 10.28 5.36 11.00 14.12 18.01 0.05 0.30 0.17 0.10 0.09
09.6 घिक्षाको लाछग सिायक सेवािरु 4.26 3.45 1.88 3.35 11.25 9.30 6.16 16.47 9.49 24.83 5.50 1.91
09.7 घिक्षा हवकास कायचक्रम 0.00 0.00 0.00 0.00
09.8 घिक्षा अन्यत्र वछगचकृत नभएको 1.51 1.35 0.33 0.74 0.96 0.15 0.06 0.00 4.61 8.46 5.31 1.26
10 सामाघजक सुरक्षा 23.69 19.50 23.65 20.84 21.32 34.61 25.73 15.06 3.23 9.99 1.27 1.75
10.4 पररवार र घििु कल्याण 0.00 0.00 2.56 1.81 0.23 0.20 0.00 12.47 0.00 0.00 0.00 0.00
10.5 बेरोजगार 0.22 0.00 0.00 0.00 0.00
10.7 सामाघजक असमावेिी 0.00 0.00 1.14 6.53 3.17 3.64 3.13 0.76 0.49 0.62 0.02 0.12
10.8 सामाघजक सुरक्षा - अनुसन्धान तथा हवकास 0.29 0.28 1.93 1.10 0.18 0.16 0.55 0.10 1.60 1.56 0.63 0.00
10.9 सामाघजक सुरक्षा - अन्यत्र वछगचकृत नभएको 23.40 19.22 18.02 11.40 17.74 30.60 22.05 1.51 1.14 7.82 0.63 1.64
जम्मा 5139.07 5459.84 6669.47 8884.35 12325.14 20874.83 27071.37 24156.25 18908.47 22883.61 7988.52 7714.83
स्रोत : मिालेखा छनयन्त्रक कायाचलय, 2078 # आछथचक वर्च २०७५/७६ / 076/77 को खर्च तफच सोझै भ ुक्तानी रकम समावेि गररएको ि।
25
अनुसर्ी २.६: ऋणको सााँवा भ ुक्तानी, सं स्थानिरुमा ऋण तथा िेयर लगानी
खर्च िीर्चक आछथचक वर्च फागुनसम्मको

घिर्चक
नं . 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 207६/7७ 2077/78 2075/76 207६/7७ 207७/7८ 2078/79
३११११७ सं स्थानमा ऋण लगानी १२०६.३७ ९३७.८० १३४९.७७२ २८३३.९० २४८१.६६ २८९१.०९ १९१९.५७ ३९४२.७० ४७६३.६७ ३४४२.५० ३४२.५८ २१९३.२३ ६४२.३४ ७१२.१८
३१२११७ सं स्थानमा िेयर लगानी १२०९.३८ ५३५.६५ ९४१.२२७ ८५२.४० ११९९.४० १६८७.४७ ४४६०.८९ ५८४५.७७ १२४३.७५ २६७७.५६ २१७३.३३ ८७४.५० ९२३.८२ ८६६.३५
३१२२१७ वैदेघिक िेयर लगानी ०.०० ३५४.५३ ३.८७४ १९८.६४ ७०.६८ २८३.३१ १६.८२ २४.०० २८.९९ १९.१७ २४.०३ २८.९९ १९.१७ १९.५५
जम्मा २४१५.७५ १८२७.९८ २२९४.८७ ३८८४.९४ ३७५१.७४ ४८६१.८७ ६३९७.२८ ९८१२.४७ ६०३६.४१ ६१३९.२३ २५३९.९४ ३०९६.७२ १५८५.३३ १५९८.०८
३२११११० वैदेघिक ऋणको सााँवा भ ुक्तानी १३५३.२४ १४१९.०१ १६७२.४६ १७०४.१८ १७७९.५१ २२७०.३२ १८५८.९२ २००३.८९ २३५६.०४ २३३२.९२ ९२२.२४ ११९२.१५ ११९१.६४ १३६६.५७
३२२१११० आन्तररक ऋणको सााँवा भ ुक्तानी ६६२.६८ २०९४.०१ २५१५.२५ ४७४३.०० ५०३३.४९ ३८५६.१४ ३७०८.४६ ३४३१.३१ ३३९७.७० ३६९०.११ ७५७.३१ २०५३.१३ ८२२.४१ २९२४.६७
जम्मा २०१५.९३ ३५१३.०२ ४१८७.७१ ६४४७.१८ ६८१३.०० ६१२६.४६ ५५६७.३८ ५४३५.२० ५७५३.७४ ६०२३.०३ १६७९.५५ ३२४५.२८ २०१४.०५ ४२९१.२३
स्रोत : मिालेखा छनयन्त्रक कायाचलय, 2078
26
अनुसर्ी २.७: स्वीकृत वैदेघिक सिायता रकम (स्रोत अनुसार)

िीर्चक
२०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७4/७5 २०७5/७6 २०७६/७७ 2077/78 २०७६/७७ 2077/78 2078/79
१. दिपक्षीय २७१९.६५ ३६९०.०० ३१८२.०० ५२९१.३० ३८५१.९९ ५५२७.२० १७८३६.९० ९१०६.९० १४६१९.२४ ७०३८.७० २६८०.७० २१९७.९५ १८८३.७८ १६७७.४९ ६२५.५६ १५९९.६८
अनुदान २३६५.५० ३६९०.०० २४८२.०० ३१४६.०० २३३०.९९ ४८६८.५० ८०३४.०० ४६३१.२० ९४९०.५० ७०३८.७० २६८०.७० १८६४.९५ १८८३.७८ १३४४.४९ ६२५.५६ ५५२.६८
ऋण ३५४.१५ ०.०० ७००.०० २१४५.३० १५२१.०० ६५८.७० ९८०२.९० ४४७५.७० ५१२८.७४ ०.०० ०.०० ३३३.०० ०.०० ३३३.०० ०.०० १०४७.००
२. बिुपक्षीय २०७७.८८ ५९७०.९० ७४२७.६७ ४५२६.५७ ७६६३.६९ ७८१७.२० ४७४५.०३ १०४५२.९७ १०४०५.२२ १३१६१.१० १११४४.९० १९७९०.३७ २०६५३.२९ ९२५०.५२ १८११८.०६ ११००७.५७
अनुदान १९४४.०८ ३३३५.७८ ३९९१.३८ २६८७.६८ ३०५९.११ २४२३.३० ११२६.३१ ३२८९.१७ २७७.०८ १४५१.७० ६६२.२० ११४५.५९ ८५४.८८ २७४.७५ ११८६.९६ ३९३.५९
ऋण १३३.८० २६३५.१२ ३४३६.२९ १८३८.८९ ४६०४.५८ ५३९३.९० ३६१८.७२ ७१६३.८० १०१२८.१४ ११७०९.४० १०४८२.७१ १८६४४.७८ १९७९८.४१ ८९७५.७७ १६९३१.१० १०६१३.९८
३. जम्मा ४७९७.५२ ९६६०.९० १०६०९.६७ ९८१७.८७ ११५१५.६८ १३३४४.५० २२५८१.९३ १९५५९.८७ २५०२४.४६ २०१९९.८० १३८२५.६० २१९८८.३२ २२५३७.०७ १०९२८.०१ १८७४३.६३ १२६०७.२५
अनुदान ४३०९.५७ ७०२५.७८ ६४७३.३८ ५८३३.६८ ५३९०.१० ७२९१.८० ९१६०.३१ ७९२०.३७ ९७६७.५८ ८४९०.४० ३३४२.९० ३०१०.५४ २७३८.६६ १६१९.२४ १८१२.५२ ९४६.२७
ऋण ४८७.९५ २६३५.१२ ४१३६.२९ ३९८४.१९ ६१२५.५८ ७९५०.५० १३४२१.६२ ११६३९.५० १५२५६.८८ ११७०९.४० १०४८२.७१ १८९७७.७८ १९७९८.४१ ९३०८.७७ १६९३१.१० ११६६०.९८
स्रोत : अथच मन्त्रालय, 2078
अनुसर्ी २.८: वैदेघिक सिायता उपयोग (स्रोत अनुसार)

छस.नं .
२०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७1/७२ २०७२/७३ 2073/74 207४/7५ २०७५/७६ २०७६/७७ 2077/78 2077/78 2078/79
१. दिपक्षीय २२९०.१५ २५८५.०४ २२७७.०२ १८३७.६६ २३२४.५३ २१९५.३२ २०९०.४६ १६५६.०० ३०७९.४३ २३८३.८३ २७३७.३९ २६८६.७७ ११७३.३३ ५८४.६७
अनुदान १८३५.०९ २१७३.८० 2024.08 1678.35 2071.83 1852.55 1770.32 1046.12 2030.45 551.90 764.04 896.63 318.88 255.24
ऋण ४५५.०६ ४११.२४ 252.94 159.31 252.69 342.77 320.14 609.88 1048.99 1831.93 1973.35 1790.14 854.45 329.43
२. बिुपक्षीय २६८६.७९ ३२१४.७३ १९८०.५७ २११८.९६ ३०७९.७४ ३३९०.०८ ४५४४.२८ ७४४८.५५ ९४७४.५१ ९१९१.९० ११२३३.०५ १८२५६.१८ ४८३५.८८ ४२१३.९७
अनुदान २०१९.५१ २४१८.४१ 1197.70 1179.46 1603.91 1341.56 1541.59 2156.21 1545.80 1583.75 1557.53 2751.50 652.47 655.91
ऋण ६६७.२८ ७९६.३२ 782.87 939.49 1475.83 2048.52 3002.69 5292.34 7928.70 7608.15 9675.52 15504.68 4183.41 3558.07
३. अन्य 0 0 931.75 763.31 616.19 804.76 642.49 879.59 601.20 3151.39 0.00 0.00 0.00 0.00
अनुदान 0 0 859.25 665.17 544.84 634.46 642.49 879.59 355.62 154.22 0.00 0.00 0.00 0.00
ऋण 0 0 72.50 98.14 71.36 170.29 0.00 0.00 245.58 2997.17 0.00 0.00 0.00 0.00
जम्मा ४९७६.९४ ५७९९.७७ ५१८९.३४ ४७१९.९२ ६०२०.४६ ६३९०.१६ ७२७७.२३ ९९८४.१५ १३१५५.१४ १४७२७.१२ १३९७०.४४ २०९४२.९५ ६००९.२१ 4,798.64
अनुदान ३८५४.६० ४५९२.२१ ४०८१.०३ ३५२२.९८ ४२२०.५८ ३८२८.५८ ३९५४.४० ४०८१.९३ ३९३१.८७ २२८९.८७ २३२१.५७ ३६४८.१३ ९७१.३५ 911.15
ऋण ११२२.३४ १२०७.५६ ११०८.३१ ११९६.९४ १७९९.८८ २५६१.५८ ३३२२.८३ ५९०२.२२ ९२२३.२७ १२४३७.२५ ११६४८.८७ १७२९४.८२ ५०३७.८६ 3,887.49
स्रोत: मिालेखा छनयन्त्रक कायाचलय, 2078
27
अनुसर्ी २.९: वैदेघिक अनुदानको सेवा तथा कायचगत उपयोग हववरण (रू. करोडमा)
िीर्चक
२०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ 2071/72 2072/73 २०७३/७४ २०७४/७५ २०७5/७6 २०७६/७७ 2077/78 २०७६/७७ २०७७/७८ 2078/79
01 सामान्य सावचजछनक सेवा 589.45 300.94 360.37 397.67 318.20 363.71 150.85 776.94 677.01 1261.91 233.67 428.83 532.14
01.1 कायचकारी र हवधाहयकाको छनकाय, हवघत्तय र वैदेघिक माछमला 380.28 279.12 304.07 235.19 257.10 273.20 113.63 29.83 46.70 3.00 38.99 1.41 0.00
01.3 सामान्य सेवा 14.17 21.75 18.67 51.37 60.63 90.25 37.21 92.24 57.20 228.19 10.44 80.58 165.01
01.5 सामान्य अनुसन्धान तथा हवकास सेवा 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 4.11 25.96 38.11 0.40 18.78 13.72
01.6 सामान्य सेवा - अन्यत्र वछगचकृत नभएको 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 24.76 0.00 0.00 0.03 0.00 0.00
01.8 हवछभन्न तिका सरकारिरु बीर् िुने सामान्य प्रकृछतको िस्तान्तरण 195.00 0.07 37.63 111.12 0.46 0.26 0.00 625.99 547.15 992.61 183.81 328.06 352.27
02 रक्षा 0.00 0.00 19.22 17.46 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 4.21 0.00 0.00 0.37
02.2 नागररक सुरक्षा 0.00 0.00 19.22 17.46 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 4.21 0.00 0.00 0.37
03 सावचजछनक िाघन्त सुरक्षा 260.99 230.25 209.82 130.29 28.90 27.24 51.86 33.44 0.00 0.00 0.05 0.00 0.00
03.1 प्रिरी सेवा 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
03.3 न्यायालय 3.05 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
03.6 सावचजछनक िाघन्त सुरक्षा - अन्यत्र वछगचकृत नभएको 257.95 230.25 209.82 130.29 28.90 27.24 51.86 33.44 0.00 0.00 0.05 0.00 0.00
04 आछथचक माछमला 1140.11 1073.16 1542.04 1670.20 1522.74 2128.70 2775.31 904.71 782.02 1331.59 341.16 391.56 218.00
04.1 सामान्य आछथचक, व्यापाररक र श्रम 270.11 254.46 183.12 376.48 344.53 755.36 1899.29 154.29 104.43 56.37 55.59 6.14 28.84
04.2 कृहर्, वन , मत्स्यपालन तथा घिकार 248.29 270.56 481.81 447.78 528.39 525.36 373.32 165.59 148.90 651.10 30.11 85.23 84.74
04.3 इन्धन तथा उजाच 180.20 215.79 312.49 294.49 168.80 206.82 185.79 220.70 227.18 249.99 99.20 11.14 18.67
04.4 खानी , उत्पादन तथा छनमाचण 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 29.35
04.5 यातायात 441.51 329.19 553.03 519.22 447.43 583.85 288.93 289.82 241.62 257.60 146.18 134.08 0.00
04.6 सं र्ार 0.00 0.00 0.79 9.34 2.07 0.58 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
04.7 अन्य उद्योगिरु 0.00 0.00 0.00 14.46 0.00 44.69 0.00 52.21 12.64 2.91 0.00 0.00 0.00
04.8 अनुसन्धान तथा हवकास - आछथचक माछमला 0.00 3.17 10.81 8.42 31.52 12.03 27.86 15.57 33.17 24.53 2.87 9.71 30.07
04.9 आछथचक मामीला - अन्यत्र वछगचकृत नभएको 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.12 6.53 14.08 89.09 7.21 145.26 26.33
05 वातावरण सं रक्षण 4.05 1.83 46.62 94.74 179.51 127.74 153.74 155.96 120.33 117.09 129.13 17.13 28.36
05.1 फोिोर मैला व्यवस्थापन 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 13.91 46.27 0.00 0.00 0.00 63.89 0.00 0.00
05.2 ढल व्यवस्थापन 0.00 0.00 0.98 4.25 38.57 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
05.4 जैहवक हवहवधता र भ-सं रक्षण 0.02 0.75 2.81 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.95 0.00 0.00 0.22
05.5अनुसन्धान तथा हवकास पयाचवरण सं रक्षण 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 24.34 0.00 0.00
05.6 वातावरण सं रक्षण - अन्यत्र वछगचकृत नभएको 4.03 1.09 42.83 90.49 140.94 113.83 107.47 155.96 120.33 116.14 40.90 17.13 28.14
06 आवास तथा सामुदाहयक सुहवधा 291.27 205.11 218.01 152.34 157.24 242.63 198.46 74.55 185.62 36.43 38.22 10.82 0.22
06.1 आवास हवकास 10.48 8.89 16.16 17.69 10.87 15.06 29.40 37.58 36.58 15.36 17.56 0.00 0.00
06.2 सामुदाहयक हवकास 0.00 0.00 0.00 19.70 54.92 114.22 42.36 11.36 8.12 0.00 4.57 0.00 0.00
06.3 खानेपानी 102.40 61.99 138.48 110.00 86.89 113.35 126.70 25.61 140.92 21.07 16.09 10.82 0.22
06.6 आवास तथा सामुदाहयक सुहवधा - अन्यत्र उल्लेख नभएको 178.40 134.23 63.37 4.95 4.56 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
28
अनुसर्ी २.९: वैदेघिक अनुदानको सेवा तथा कायचगत उपयोग हववरण (रू. करोडमा)
िीर्चक
२०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ 2071/72 2072/73 २०७३/७४ २०७४/७५ २०७5/७6 २०७६/७७ 2077/78 २०७६/७७ २०७७/७८ 2078/79
07 स्वास््य 570.03 568.28 503.72 403.74 494.79 745.57 294.55 291.42 445.01 791.43 164.16 103.45 112.52
07.1 और्धी उत्पादन,उपकरण तथा औजार 45.12 25.90 56.09 32.58 2.80 18.02 21.69 13.87 2.22 4.13 1.81 2.59 1.75
07.2 वहिरं ङ्ग सेवा 155.48 148.01 108.15 92.20 320.73 221.33 117.62 160.27 172.94 434.42 20.62 40.62 0.53
07.3 अस्पताल सेवा 36.14 52.05 25.27 22.54 17.93 39.86 26.40 67.54 43.10 158.23 8.81 23.00 3.74
07.4 सावचजछनक स्वास््य सेवा 301.60 325.02 290.14 229.59 146.46 451.55 115.60 45.98 223.95 187.02 131.85 33.79 104.96
07.5 अनुसन्धान सेवा 31.68 17.29 24.07 26.83 6.86 14.81 13.24 3.76 2.80 7.63 1.07 3.45 1.51
07.6 स्वास््य- अन्यत्र वगीकृत नभएको 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.03
08 मनोरं जन ,सं स्कृछत तथा धमच 1.24 4.45 12.37 11.48 5.32 6.82 0.02 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
08.1 मनोरं जनात्मक र खेलकुद सेवािरु 0.25 0.02 0.46 0.53 0.36 0.34 0.02 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
08.3 प्रसारण तथा प्रकािन सेवा 0.99 4.43 11.91 10.95 4.96 6.48 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
09 घिक्षा 1223.60 1137.28 1285.43 890.26 1149.79 394.91 292.60 46.29 109.40 99.44 16.25 14.00 9.59
09.1 पवच प्राथछमक र प्राथछमक घिक्षा 4.65 33.56 18.41 26.46 27.74 37.62 24.35 0.71 33.18 35.28 14.47 10.93 8.69
09.5 तिमा वछगचकृत निुने घिक्षा (अनौपर्ाररक घिक्षा) 1119.45 947.83 973.53 835.39 1088.40 348.37 257.72 43.96 74.09 37.51 0.79 3.07 0.90
09.6 घिक्षाको लाछग सिायक सेवािरु 88.28 126.23 210.91 12.41 25.17 1.73 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
09.8 घिक्षा अन्यत्र वछगचकृत नभएको 11.22 29.65 82.58 16.00 8.47 7.20 10.53 1.62 2.13 26.65 0.98 0.00 0.00
10 सामाघजक सुरक्षा 0.28 1.69 22.98 60.40 97.91 44.60 14.49 6.56 2.18 5.99 1.45 5.56 9.91
10.4 पररवार र घििु कल्याण 0.00 0.05 15.55 45.59 71.45 5.42 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
10.7 सामाघजक असमावेिी 0.00 0.43 1.35 2.32 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
10.9 सामाघजक सुरक्षा - अन्यत्र वछगचकृत नभएको 0.28 1.20 6.08 12.49 26.47 39.18 14.49 6.56 2.18 5.99 1.45 5.56 9.91
जम्मा 4081.03 3522.98 4220.58 3828.58 3954.40 4081.93 3931.87 2289.87 2321.57 3648.09 924.09 971.35 910.74
वैदेघिक अनुदानबाट भएको हवत्तीय व्यवस्थातफचको खर्च 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.04 0.00 0.00 0.41
कुल जम्मा 4081.03 3522.98 4220.58 3828.58 3954.40 4081.93 3931.87 2289.87 2321.57 3648.13 924.09 971.35 911.15
स्रोत : मिालेखा छनयन्त्रक कायाचलय 2078
# आछथचक वर्च 2075/76 दे घख खर्चतफच सोझै भ ुक्तानी रकम समावेि गररएको ि।
29
अनुसर्ी 2.१०: वैदेघिक ऋणको उपयोग हववरण (रू. करोडमा )
िीर्चक
२०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७5/७6 २०७6/७7 2077/78 २०७6/७7 2077/78 2078/79
01 सामान्य सावचजछनक सेवा 93.36 3.62 5.69 23.42 126.69 8.27 96.24 935.64 819.31 5229.99 324.87 1934.86 694.01
01.1 कायचकारी र हवधाहयकाको छनकाय, हवघत्तय र वैदेघिक माछमला 89.82 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 50.00 7.38 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
01.2 बाह्रय आछथचक सिायता 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 5.18 31.98 0.30 2.00 9.20 0.88 0.19 0.00
01.3 सामान्य सेवा 3.54 2.42 5.69 5.58 21.48 3.08 14.26 61.25 24.72 1952.53 6.85 1082.31 362.06
01.4 सामान्य आधारभत सेवा 97.16 0.00 0.00 0.00
01.6 सामान्य सेवा अन्य वछगचकृत नभएको 0.00 1.19 0.00 17.84 5.86 0.00 0.00 0.00 82.53 4.38 26.37 2.19 9.73
01.8 हवछभन्न तिका सरकारिरु बीर् िुने सामान्य प्रकृछतको िस्तान्तरण 0.00 0.00 0.00 0.00 99.35 0.00 0.00 866.70 710.06 3166.72 290.77 850.17 322.22
02 रक्षा 0.00 0.00 113.21 37.41 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 20.27 0.00 0.00 3.90
02.2 नागररक सुरक्षा 0.00 0.00 113.21 37.41 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 20.27 0.00 0.00 3.90
03 सावचजछनक िाघन्त सुरक्षा 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 237.85 0.00 0.00 0.00
03.3 न्यायालय 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 88.36 0.00 0.00 0.00
03.6 सावचजछनक िाघत्त सुरक्षा अन्यत्र वगीकृत नभएको 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 149.49 0.00 0.00 0.00
04 आछथचक माछमला 766.48 893.10 1266.08 1505.29 1761.04 3850.43 6297.66 8590.66 8831.87 8433.44 3779.28 1691.01 2163.84
04.1 सामान्य आछथचक , व्यापाररक र श्रम 50.59 145.84 211.12 122.86 136.84 1535.97 3168.59 3059.63 1957.30 81.34 1246.00 28.01 26.84
04.2 कृहर्, वन , मत्स्यपालन तथा घिकार 106.26 76.64 175.32 199.63 288.77 437.47 794.59 203.02 1020.96 1309.22 40.21 570.11 489.90
04.3 इन्धन तथा उजाच 501.04 423.19 376.90 792.98 479.86 652.40 937.84 1616.59 2196.74 2734.07 824.57 350.25 54.31
04.4 खानी , उत्पादन तथा छनमाचण 0.00 53.31 40.34 67.65 73.56 129.18 225.47 224.96 124.57 177.43 57.04 55.74 1591.09
04.5 यातायात 108.60 185.62 446.31 233.51 587.06 1038.33 1138.72 3053.86 3239.27 4010.95 1545.16 686.59 0.39
04.7 अन्य उद्योगिरु 0.00 0.00 0.00 55.66 0.00 45.39 18.65 410.10 271.58 95.71 46.33 0.00 0.00
04.8 अनुसन्धान तथा हवकास - आछथचक माछमला 0.00 0.00 0.00 0.00 180.55 1.69 3.80 0.00 15.45 7.60 13.97 0.31 1.31
04.9 आछथचक मामीला - अन्यत्र वछगचकृत नभएको 0.00 8.50 16.08 33.00 14.41 10.00 10.00 22.50 6.00 17.12 6.00 0.00 0.00
05 वातावरण सं रक्षण 26.95 88.07 72.57 405.14 735.60 211.97 589.98 636.32 405.83 115.48 221.69 14.91 108.42
05.1 फोिोर मैला व्यवस्थापन 12.00 79.47 0.00 155.42 475.12 0.00 272.18 157.58 164.15 19.66 86.48 9.34 55.57
05.2 ढल व्यवस्थापन 0.00 0.00 0.00 45.52 0.00 0.00 0.00 135.00 0.00 0.00 0.00 0.00 28.08
05.5 अनुसन्धान तथा हवकास पयाचवरण सं रक्षण 0.00 0.00 10.00 59.85 175.00 0.00 122.11 149.79 137.61 0.00 87.29 0.00 0.00
05.6 वातावरण सं रक्षण - अन्यत्र वछगचकृत नभएको 14.95 8.60 62.57 144.35 85.48 211.97 195.69 193.94 104.07 95.82 47.92 5.57 24.77
06 आवास तथा सामुदाहयक सुहवधा 80.61 108.19 238.48 302.11 445.85 1271.25 1513.16 1617.82 867.97 1131.11 524.24 422.38 562.80
06.1 आवास हवकास 0.00 0.00 0.33 46.65 90.97 349.79 1094.10 1143.48 240.78 230.23 241.06 122.90 159.97
06.2 सामुदाहयक हवकास 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 27.40 0.00 0.00 0.00
06.3 खानेपानी 45.40 90.00 238.15 255.46 354.88 921.46 359.23 280.93 259.82 446.22 130.01 130.64 281.27
06.6 आवास तथा सामुदाहयक सुहवधा - अन्यत्र उल्लेख नभएको 35.20 18.19 0.00 0.00 0.00 0.00 59.83 193.41 367.37 427.26 153.17 168.84 121.56
07 स्वास््य 72.50 98.14 71.36 170.29 0.00 0.00 311.32 469.00 389.96 1656.14 100.87 500.00 323.10
07.1 और्धी उत्पादन,उपकरण तथा औजार 3.80 42.56 12.39 29.73 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
07.2 वहिरं ङ्ग सेवा 41.17 42.29 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 125.34 322.96 0.00 51.89 36.70
07.3 अस्पताल सेवा 14.69 0.02 9.17 0.00 0.00 0.00 0.00 7.08 0.00 158.86 0.00 18.95 35.07
07.4 सावचजछनक स्वास््य सेवा 12.85 13.28 49.80 140.56 0.00 0.00 311.32 461.92 264.62 1167.32 100.87 429.16 240.34
07.5 अनुसन्धान सेवा 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 7.00 0.00 0.00 10.99
08 मनोरञ्जन सं स्कृछत र धमच 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.80 0.00 0.00 0.00
08.1 मनोरञ्जनात्मक र खेलकुद सेवािरू 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.80 0.00 0.00 0.00
09 घिक्षा 56.18 0.00 29.74 113.58 178.27 492.59 414.91 187.82 333.93 226.66 127.80 66.78 31.36
09.5 तिमा वछगचकृत निुने घिक्षा (अनौपर्ाररक घिक्षा) 56.18 0.00 24.29 0.00 0.00 361.79 386.20 10.53 5.49 7.68 1.56 3.69 0.04
09.6 घिक्षाको लाछग सिायक सेवािरु 0.00 0.00 0.02 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 30.00 126.25 0.00 0.00
09.8 घिक्षा अन्यत्र वछगचकृत नभएको 0.00 0.00 5.43 113.58 178.27 130.80 28.71 177.29 328.44 188.98 0.00 63.09 31.32
10 सामाघजक सुरक्षा 12.22 5.82 2.76 4.33 75.38 67.71 0.00 0.00 0.00 242.03 0.00 407.92 0.00
10.4 पररवार र घििु कल्याण 0.00 0.01 2.76 4.33 75.38 67.71 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
10.5 बेरोजगारी 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 1.57 2.47 0.00
10.9 सामाघजक सुरक्षा - अन्यत्र वछगचकृत नभएको 12.22 5.81 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 240.46 0.00 405.45 0.00
जम्मा 1108.31 1196.94 1799.88 2561.58 3322.83 5902.22 9223.27 12437.25 11648.87 17294.77 5078.75 5037.86 3883.53
वैदेघिक ऋणबाट भएको हवत्तीय व्यवस्थातफचको खर्च 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.05 0.00 0.00 3.96
कुल जम्मा 1108.31 1196.94 1799.88 2561.58 3322.83 5902.22 9223.27 12437.25 11648.87 17294.82 5078.75 5037.86 3887.49
स्रोतः- मिालेखा छनयन्त्रक कायाचलय, 2078
आछथचक वर्च 2075/76 दे घख खर्चतफच सोझै भ ुक्तानी रकम समावेि गररएको ि।
30
अनुसर्ी २.११: खुद वैदेघिक ऋण (PDMO) (रू. करोडमा )

छस.नं . िीर्चक
२०६८/६९ 2069/70 2070/71 2071/72 207२/7३ 2073/74 207४/7५ 2075/76 2076/77 2077/78 2076/77 207७/78 2078/79
१ अघघल्लो वर्चसम्मको बााँकी २५९५५.१८ ३०९२८.७१ ३३३४४.१५ ३४६८१.९१ ३४३२६.१८ ३८८७६.२८ ४१३९७.८८ ५२६१५.४१ ५९४९२.६२ ८१९६६.७१ ५९४९२.६२ ८१९६६.७१ ९३४६९.५३
२ यो वर्च प्राि भएको १५७०.०८ १६५७.९५ २११३.२४ २९२६.४२ ४३७७.४ ५८०१.२५ ९८९०.४६ ९४४०.०८ १७३०२.३२ १३०८६.७२ ६२०७.५६ ८५०१.७९ ६५२८.३८
३ यो वर्च सााँवा छतरे को १३५३.२४ १४१९.०१ १६७२.४६ १७०४.१८ १७७९.५१ २२७०.३२ १८५८.९२ २००३.८९ २३५६.०४ २३२६.८६ ११९२.१५ ११९१.६४ १३६६.५७
४ कुल छतनच बााँकी ऋण २६१७२.०२ ३११६७.६५ ३३७८४.९३ ३५९०४.१५ ३६९२४.०७ ४२४०७.२१ ४९४२९.४२ ६००५१.६० ७४४३८.९० ९२७२६.५७ ६४५०८.०३ ८९२७६.८६ ९८६३१.३४
५ हवछनमय दरको फरकले घट/बढ भएको ४७५६.६९ -२१७६.५० -८९६.९८ १५७७.९७ -१९५२.२१ १००९.३३ -३१८५.९९ ५५८.९८ -७५२७.८१ -७४२.९६ -५४६६.८७ ७२९.०७ ११८.२८
६ खद छतनच बााँकी ऋण ३०९२८.७१ ३३३४४.१५ ३४६८१.९१ ३४३२६.१८ ३८८७६.२८ ४१३९७.८८ ५२६१५.४१ ५९४९२.६२ ८१९६६.७१ ९३४६९.५३ ६९९७४.९० ८८५४७.७९ ९८५१३.०७
७ यो वर्च व्याज छतरे को २८३.०८ ३००.३२ ३३६.५२ ३०३.६१ ३३१.०९ ३२६.३५ ३८६.०४ ४५०.५१ ५२३.७७ ६२७.४५ २४९.७६ ३३२.२४ ३९८.१९
अप्रत्यक्ष
१ अघघल्लो वर्चसम्मको बााँकी ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.००
२ यो वर्च प्राि भएको ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.००
३ यो वर्च सााँवा छतरे को ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.००
४ यो वर्च व्याज छतरे को ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.००
५ खद छतनच बााँकी ऋण ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.००
जम्मा बैदेघिक ऋण
१ अघघल्लो वर्चसम्मको बााँकी २५९५५.१८ ३०९२८.७१ ३३३४४.१५ ३४६८१.९१ ३४३२६.१८ ३८८७६.२८ ४१३९७.८८ ५२६१५.४१ ५९४९२.६२ ८१९६६.७१ ५९४९२.६२ ८१९६६.७१ ९३४६९.५३
२ हवछनमय दरको फरकले घट/बढ भएको ४७५६.६९ -२१७६.५ -८९६.९८ १५७७.९७ -१९५२.२१ १००९.३३ -३१८५.९९ ५५८.९८ -७५२७.८१ -७४२.९६ -५४६६.८७ ७२९.०७ ११८.२८
३ यो वर्च प्राि भएको १५७०.०८ १६५७.९५ २११३.२४ २९२६.४२ ४३७७.४ ५८०१.२५ ९८९०.४६ ९४४०.०८ १७३०२.३२ १३०८६.७२ ६२०७.५६ ८५०१.७९ ६५२८.३८
४ यो वर्च सााँवा छतरे को १३५३.२४ १४१९.०१ १६७२.४६ १७०४.१८ १७७९.५१ २२७०.३२ १८५८.९२ २००३.८९ २३५६.०४ २३२६.८६ ११९२.१५ ११९१.६४ १३६६.५७
५ यो वर्च व्याज छतरे को २८३.०८ ३००.३२ ३३६.५२ ३०३.६१ ३३१.०९ ३२६.३५ ३८६.०४ ४५०.५१ ५२३.७७ ६२७.४५ २४९.७६ ३३२.२४ ३९८.१९
खुद छतनच बााँकी ऋण ३०९२८.७१ ३३३४४.१५ ३४६८१.९१ ३४३२६.१८ ३८८७६.२८ ४१३९७.८८ ५२६१५.४१ ५९४९२.६२ ८१९६६.७१ ९३४६९.५३ ६९९७४.९० ८८५४७.७९ ९८५१३.०७
स्रोत : मिालेखा छनयन्त्रक कायाचलय र सावचजछनक ऋण व्यवस्थापन कायाचलय, 2078
नोट: हवदे िी हवछनमय दरको फरकले गदाच प्रत्येक आछथचक वर्चको छतनच बााँकी ऋण रकममा फरक पनच सक्दि। गत वर्च कारोबार भई प्रहवष्ट िुन बााँकी रिेका रकमिरू र्ालु आछथचक वर्चमा प्रहवहष्ट गररएकोले अघघल्लो वर्चसम्मको बााँकी रकम फरक पनच गएको िो।
31
अनुसर्ी २.१२: खुद आन्तररक ऋण छनष्कािन (रू. करोडमा)

हववरण २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७5/७6 2076/77 2077/78 2076/77 2077/78 2078/79
कुल छनष्कािन १९०४.३ १९९८.३ ४२४२.३ ८७७७.५ ८८३३.८ १४४७५.१ ९६३८.२ १९४६४.२ २२४००.९ ०.४२ ११२५१.५ ८९५०.०
ट्रेजरी हवल १९००.० १०००.० १०००.० २०५०.० ३३००.० ७१९५.९ २६४३.५ ९३००.० ९०००.० ०.० २०५०.० ३५००.०
हवकास ऋणपत्र ०.० ९००.० ३०००.० ६२००.० ५५००.० ७२००.० ६९९४.७ १००००.० १३०००.० ०.० ९०००.० ५४५०.०
राहिय वर्तपत्र ०.० ९०.७ ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०
नागररक वर्तपत्र ०.० ०.० २३३.९ ५००.० २८.६ ७५.१ ०.० १६०.५ ३९५.४ ०.० २००.० ०.०
वैदेघिक रोजगार वर्तपत्र ४.३ ७.६ ८.४ २७.५ ५.२ ४.१ ०.० ३.७ ५.५ ०.४२ १.५ ०.०
कुल भ ुक्तानी २११६.१ २५१६.७ ४७४५.५ ५०४०.२ ३८७८.५ ३७५६.३ ३४३१.३ ३४३९.८ ३६९०.१ १२९२.५ ८२२.४ २९२४.७
ट्रेजरी हवल १४१५.६ १०००.० २६६१.० २४२९.९ ३८६५.० ३७५२.० २४४९.० २४५७.५ २५६२.७ १०५२.५ २२२.४ २९००.०
हवकास ऋणपत्र ५९०.९ १३५०.० २००४.१ १०१७.० ०.० ०.० ८५०.० ७४०.० ६००.० २४०.० ६००.० ०.०
राहिय वर्तपत्र ०.० ०.० ०.० १५६८.० ०.० ०.० ९०.७ ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०
नागररक वर्तपत्र ९३.९ १६६.७ ८०.० २५.० १२.७ ०.० ३४.०२ २३३.९४ ५००.० ०.०० ०.०० २०.४
वैदेघिक रोजगार वर्तपत्र ०.० ०.० ०.४ ०.३ ०.९ ४.३ ७.६ ८.४ २७.५ ०.० ०.० ४.२
हविेर् ऋणपत्र १५.८ ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०
खुद छनष्कािन -२११.९ -५१८.४ -५०३.२ ३७३७.२ ४९५५.३ १०७१८.८ ६२०६.९ १६०२४.४ १८७१०.८ -१२९२.१ १०४२९.१ ६०२५.३
ट्रेजरी हवल ४८४.४ ०.० -१६६१.० -३७९.९ -५६५.० ३४४३.९ १९४.५ ६८४२.५ ६४३७.३ -१०५२.५ १८२७.६ ६००.०
हवकास ऋणपत्र -५९०.९ -४५०.० ९९५.९ ५१८३.० ५५००.० ७२००.० ६१४४.७ ९२६०.० १२४००.० -२४०.० ८४००.० ५४५०.०
राहिय वर्तपत्र ०.० ९०.७ ०.० -१५६८.० ०.० ०.० -९०.७ ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०
नागररक वर्तपत्र -९३.९ -१६६.७ १५३.९ ४७५.० १५.९ ७५.१ -३४.० -७३.४ -१०४.६ ०.० २००.० -२०.४
वैदेघिक रोजगार वर्तपत्र ४.३ ७.६ ८.० २७.१ ४.३ -०.२ -७.६ -४.७ -२१.९ ०.४ १.५ -४.२
हविेर् ऋणपत्र -१५.८ ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०
स्रोत: नेपाल राि बैंक, 2078
# नेपाल राि बैंकको त्यांक प्रयोग गररएकोले म.ले.छन.का. को त्यांकसाँग फरक पनच सक्नेि।
32
अनुसर्ी २.१३: सरकारी ऋणपत्रिरू र ट्रेजरी हवलिरूको स्वाछमत्वको हववरण

हववरण
२०६३/६४ २०६४/६५ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ 2073/74 2074/75 2075/76 २०७६/७७ २०७7/७८ २०७६/७७ 2077/78 2078/79
१. ट्रेजरी हवल
क. नेपाल राि बैंक १३७६.८८ १७५७.९० २८१७.८९ २५०७.२९ १२९६.८९ २२०४.८९ १७९६.८९ १६०९.९९ ३०४५.७४ २६११.९९ १८४७.३१ २१३१.९९ १५४७.३३ 1633.49 १८५५.५९ ६३८७.४२
ख. वाघणज्य बैंकिरु ५८६१.१५ ६४९६.६३ ८६४६.११ १०२०४.९२ १२१४९.१४ ११३३६.०३ १००७२.९२ ९७८९.९५ ७९५३.८७ ११८१५.३ १२५०९.४९ १८३३२.६९ २३५२८.२१ 11766.8 १९७७७.२७ २०२९६.३४
ग. अन्य २०६.५० २४८.७७ ५७०.०७ ४५०.२० २००.७८ १०५.८९ ११६. २०५.९७ ४१.३१ ५७.५ ३२२.४९ १०५७.१३ २८८३.६१ २२६.५ १७१६.५६ १८७५.३९
जम्मा ७४४४.५३ ८५०३.३० १२०३४.०७ १३१६२.४१ १३६४६.८१ १३६४६.८१ ११९८५.८१ ११६०५.९१ ११०४०.९२ १४४८४.७९ १४६७९.२९ २१५२१.८१ २७९५९.१५ १३६२६.७९ २३३४९.४२ २८५५९.१५
२. हवकास ऋणपत्र
क. नेपाल राि बैंक १५१.८६ २९.६५ ३४.८२ ३८.२० ३१.९२ ०.०० ०.०० ०.०० ८९४.२० ४५२८.७० ४४०३.२५ ४३५५.६५ ४११२.९० ४४०३.२५ ४११२.९० ४११२.९०
ख. वाघणज्य बैंकिरु ६२८.०३ ७०१.६७ १९३२.२२ २६७८.०६ २५७३.८७ २३००.६८ ३५६३.३९ ७९०६.३५ १२३५२.३० १५७७१.०५ २२९७९.३३ ३०८०५.५३ ४१६३५.९६ २२८४९.०२ ३८५२६.५२ ४६२२३.३७
ग. हवत्तीय सं स्थािरु ४६३.६५ ६६०.८१ १२२७.९७ १६०२.१५ १३३६.२६ ६७७.२९ ७१०.६७ १४६०.८५ १६१९.२१ १७६६.६६ १८३७.५१ ३४३२.०० ५१७८.३२ १८३२.७१ ४३२७.७७ ६०३०.९१
घ. कमचर्ारी सं र्य कोर् ४०५.६४ ४९६.५४ ६५३.९१ ७८१.९८ ६६६.९८ ७१९.०९ ८३६.८६ १३९०.००३ १३९०.०० १४४३.९४ ५२.५३ ३२.०० ३२.०० ३२.०० ३२.०० ३२.००
ङ. सरकारी व्यावसाहयक सं स्थानिरु १.२५ ९.१० १८८.३३ २४०.३८ २३९.१३ ७६१.२८ ५३४.१७ 0.00 0.00 0.00 0.00 ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.००
र्. छनजी क्षेत्रका ब्यावसाहयक सं स्थािरू ३४.२५ २१८.९८ २६२.१६ २६२.१६ १८५.७५ १५७.९१ ५०.७१ ९९.७२ ९९.७२ 0.00 ४०४.९८ २७३.४२ २३८.४२ ३२०.६३ २३८.४२ २३८.४२
ि. छनजी क्षेत्र ५९.४५ १०.७५ ९.६६ ९.६६ १.४७ ०.३१ ०.३१ ०.३ ०.३ 0.00 0.00 ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.००
ज. सेवामुलक सं स्थािरू १७३.५९ ४६.०५ ४२.८८ १३९.३६ १२५.७२ ९४.५३ १०.८९ ३२.७८ ३४.२८ ७९.६५ ५७.१० ९६.१० १९७.१० ५७.१० १५७.१० २०७.१०
जम्मा १९१७.७२ २१७३.५५ ४३५१.९५ ५७५१.९५ ५१६१.०९ ४७११.०९ 5707.00 10890.00 १६३९०.०१ 23590.0 29734.7 ३८९९४.७० ५१३९४.७० २९४९४.७१ ४७३९४.७१ ५६८४४.७०
३. राहिय बर्तपत्र
क. नेपाल राि बैंक २७.९५ ४४.७२ ०.७६ १.५० १.७४ १.८७ २.१४ ०.१३ १८.२४ २६.२२ 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
ख. वाघणज्य बैंकिरु 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
ग. हवत्तीय सं स्थािरु 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
घ. राहिय वीमा सं स्थान 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
ङ. कमचर्ारी सं र्य कोर् 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
र्. सरकारी व्यावसाहयक सं स्थानिरु 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
ि. छनजी क्षेत्रका व्यावसाहयक सं स्थािरू 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
ज. सेवामुलक सं स्थािरु 0.00 0.00 1002.06 1471.63 1471.63 1491.63 1491.63 20.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
झ. छनजी क्षेत्र १२३.७४ ६६.९८ ६५.१८ ९४.८८ ९४.६४ १६५.१६ १६४.८९ ७०.५२ ७२.४१ ६४.४२ 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
जम्मा १५१.६९ १११.६९ १०६८.०० १५६८.०१ १५६८.०० १६५८.६५ १६५८.६५ ९०.६५ ९०.६५ ९०.६५ 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
33
अनुसर्ी २.१३: सरकारी ऋणपत्रिरू र ट्रेजरी हवलिरूको स्वाछमत्वको हववरण

हववरण
२०६३/६४ २०६४/६५ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ 2073/74 2074/75 2075/76 २०७६/७७ २०७7/७८ २०७६/७७ 2077/78 2078/79
४. नागररक बर्त पत्र
क. नेपाल राि बैक (दोस्रो बजार) ६.२७ ५६.२७ ३१३.५५ २७५.३३ २४१.१२ १२६.५४ ५०.७६ ३०.७६ २२७.४७ २९०.७५ २७९.४९ १९४.५६ १८.१२ २८१.८८ १९५.९६ ८८.२१
ख. छनजी क्षेत्र १३२.८३ २४५.१६ १४९.३६ १३६.९७ ७७.२६ २५.१४ २५४.८६ ७४९.८६ ५६९.०५ ५८०.८८ ५५८.१२ ५६९.६३ ६४१.४८ ५५५.७४ ७६८.२३ ५५०.९४
ग. वैदेघिक रोजगार ऋणपत्र ०.०० ०.०० ०.७४ १.६० ५.८९ १३.५३ २१.५ ४८.६२ ५२.९७ ५२.८ ४५.४५ ४०.५ १८.५७ ४५.५८ ४२.०३ १४.३४
जम्मा १३९.१० ३०१.४४ ४६३.६५ ४१३.९० ३२४.२७ १६५.२ ३२७.१२ ८२९.२३ ८४९.४९ ९२४.४३ ८८३.०६ ८०४.६९ ६७८.१७ ८८३.२ १००६.२२ ६५३.४९
५. हविेर् ऋणपत्र
क. २५ वर्े हविेर् ऋणपत्र (ने.रा.बैंक) 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
ख. आई एम.एफ. प्रछमसरी नोट (ने.रा.वैंक) 447.22 480.04 487.11 487.11 1334.55 487.11 487.11 487.11 487.11 26.28 0.00 0.00 262.16 0.00 0.00 262.16
ग. अन्य ऋणपत्र *
277.35 33.94 15.80 15.76 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
१. नेपाल राि बैंक 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
२. वाघणज्य बैंकिरु 94.46 15.76 15.76 15.76 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
३. कमचर्ारी सं र्य कोर् 147.35 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
४. ब्यघक्त 35.54 18.18 0.04 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
जम्मा ७२४.५७ ५१३.९८ ५०२.९१ ५०२.८७ १३३४.५५ ४८७.११ ४८७.११ ४८७.११ ४८७.११ २६.२८ 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
ि. कल ट्रेजरी हवल तथा ऋणपत्रिरू
नेपाल राि बैंक २०१०.१८ २३६८.५८ ३६५४.१३ ३३०९.४३ २९०६.२२ २८२०.४ २३३६.९ २१२७.९९ ४६७२.७६ ७४८३.९५ ६५३०.०५ ६६८२.२ ५६७८.३५ ६३१८.६२ ६१६४.४५ १०५८८.५३
वाघणज्य बैंकिरू ६५८३.६४ ७२१४.०६ १०५९४.०९ १२८९८.७४ १४७२३.०२ १३६३६.७ १३६३६.३१ १७६९६.३ २०३०६.१७ २७५८६.३५ ३५४८८.८२ ४९१३८.२२ ६५१६४.१७ ३४६१५.८२ ५८३०३.७९ ६६५१९.७१
अन्य १७८३.७९ २०२१.३२ ४१७२.३६ ५१९०.९७ ४४०५.४८ ४२११.७५ ४१९२.४८ ४०७८.६१ ३८७९.२५ ४०४५.८६ ३२७८.१८ ५४९९.७१ ९१८९.५ ३०७०.२६ ७२८२.११ ९२११.२६
जम्मा (आई एम.एफ. प्रछमसरी नोटबािेक ) ९९३०.३९ १११२३.९२ १७९३३.४७ २०९१२.०३ २०७००.१७ २०१८१.७५ १९६७८.५८ २३४१५.७९ २८३७१.०७ ३९०८९.८७ ४५२९७.०५ ६१३२१.२ ८००३२.०२ ४४००४.७ ७१७५०.३५ ८६०५७.३४
कुल जम्मा १०३७७.६१ ११६०३.९६ १८४२०.५८ २१३९९.१४ २२०३४.७२ २०६६८.८६ २०१६५.६८ २३९०२.९ २८८५८.१८ ३९११६.१५ ४५२९७.०५ ६१३२१.२ ८०२९४.१८ ४४००४.७ ७१७५०.३५ ८६३१९.५
स्रोत : नेपाल राि बैंक, 2078 * छस.हव.पास, २० बर्े हविेर् ऋणपत्र र वन क्षछतपुछतच हविेर् ऋणपत्र समावेि ि।
नोट: मिालेखा छनयन्त्रक कायाचलयको त्याङ्कसाँग केहि फरक पनच सक्नेि।
34
अनुसूची ३.१: राि य उपभोक्ता मूल्य सूचका
(आधार वषर् २०71/72 = १००)
आिथर्क वषर्
मिहना
2067/68 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79*
साउन 71.4 76.8 85.9 92.7 99.6 106.5 115.7 118.3 123.3 131.9 136.5 142.4
भदौ 71.3 77.3 86.0 92.8 99.9 107.1 115.5 119.4 124.0 131.7 137.6 142.4
असोज 71.4 77.8 85.9 93.2 100.2 108.4 115.7 119.2 124.8 132.6 137.6 143.4
काितर्क 71.1 77.1 85.2 93.7 100.4 110.9 116.1 120.6 125.6 132.8 138.2 145.5
मं सीर 70.9 76.3 84.2 92.8 99.4 110.9 115.1 119.9 124.4 132.5 136.4 146.1
पुस 71.7 76.5 84.1 92.2 98.6 110.5 113.9 118.5 123.9 132.4 137.1 144.8
माघ 71.9 77.0 84.8 92.2 98.7 109.8 113.4 119.0 124.2 132.8 136.3 144.5
फागुन 72.1 77.1 85.0 92.6 99.0 109.2 112.4 119.1 124.1 132.4 136.4 146.2
चैत 72.4 77.9 85.2 93.3 99.7 १०९.४ 113.5 119.5 124.8 133.2 137.4
वैशाख 72.9 79.3 86.2 94.6 101.3 १११.५ 115.2 120.0 126.3 133.7 138.5
जेठ 72.3 79.5 86.1 94.2 101.2 ११२.४ 115.6 120.3 127.7 133.5 139.1
असार 73.2 81.6 87.9 95.0 102.2 ११२.९ 115.9 121.3 128.6 134.7 140.3
वािषर्क ७१.९ ७७.९ ८५.५ ९३.३ १००.० 109.9 114.8 119.6 125.1 132.8 137.6 144.4
वािषर्क वृि दर ूितशत 9.6 8.3 9.9 9.1 7.2 ९.९ ४.५ ४.२ 4.6 6.2 3.6 5.4
* अपिरंकृत
ॐोत : नेपाल रा बक, 2078
35
अनुसूची ३.२: वािषर्क िवन्दुगत उपभोक्ता मुिाःफीितदर
(आधार वषर् २०71/72 = १००)
(ूितशत पिरवतर्न)
मिहना
२०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७7/७8 2078/79
साउन ९.५ ७.७ ११.९ ७.९ ७.५ ६.९ ८.६ २.३ ४.२ ७.० ३.५ ४.४
भदौ ८.६ ८.५ ११.२ ८.० ७.६ ७.२ ७.९ ३.४ ३.९ ६.२ ४.५ ३.५
असोज ८.९ ८.९ १०.५ ८.४ ७.५ ८.२ ६.७ ३.१ ४.७ ६.२ ३.८ ४.२
काितर्क ८.४ ८.५ १०.५ १०.० ७.२ १०.४ ४.८ ३.९ ४.२ ५.८ ४.१ ५.३
मंसीर ९.६ ७.५ १०.४ १०.३ ७.० ११.६ ३.८ ४.२ ३.७ ६.६ २.९ ७.१
पुस ११.३ ६.८ ९.८ ९.७ ६.८ १२.१ ३.२ ४.० ४.६ ६.८ ३.६ ५.७
माघ १०.२ ७.० १०.१ ८.८ ७.० ११.३ ३.३ ५.० ४.४ ६.९ २.७ ६.०
फागुन १०.७ ७.० १०.२ ८.९ ७.० १०.२ २.९ ६.० ४.२ ६.७ ३.० ७.१
चै त १०.६ ७.५ ९.५ ९.४ ६.९ ९.७ ३.८ ५.३ ४.४ ६.७ ३.१
वैशाख ९.५ ८.७ ८.७ ९.७ ७.१ १०.० ३.४ ४.१ ५.३ ५.८ ३.७
जेठ ८.८ ९.९ ८.२ ९.५ ७.४ ११.१ २.८ ४.१ ६.२ ४.५ ४.२
असार ९.६ ११.५ ७.८ ८.१ ७.६ १०.४ २.७ ४.६ ६.० ४.८ ४.२
औसत ९.६ ८.३ ९.९ ९.१ ७.२ ९.९ ४.५ ४.२ ४.६ ६.२ ३.६ ५.४
36
अनुसूची ३.३: समू हगत उपभोग्य वःतुह को राि य उपभोक्ता मू ल्य सू चका , वािषर्क (औसत)
(आधार वषर् २०71/72 = १००)
ूथम आठ मिहनाको औषत
उपभोग्य वःतुह भार ूितशत 2067/68 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 ूितशत
2077/78 2078/79
पिरवतर्न
कुल सू चका 100 71.9 77.8 85.5 93.3 100.0 109.9 114.8 119.6 125.1 132.8 137.6 137.0 144.4 5.4
खा तथा पे य पदाथर् 43.91 69.3 74.6 81.7 91.2 100.0 110.9 113.0 116.1 119.7 129.5 136.0 135.5 142.0 4.9
अ तथा अ बाट बनेका पिरकार 11.33 74.4 74.6 81.4 90.4 100.0 109.2 111.1 113.8 119.9 124.7 128.3 127.6 130.3 2.1
दाल 1.84 72.1 72.1 81.1 85.0 100.0 132.7 125.4 95.2 89.1 98.1 108.6 107.0 117.5 9.9
तरकारी 5.52 59.6 74.0 78.3 94.3 100.0 110.3 107.5 119.7 116.3 143.0 149.3 162.9 154.2 -5.3
मासु तथा माछा 6.75 64.6 69.4 79.4 93.9 100.0 109.8 112.4 114.9 120.0 129.5 137.2 134.2 142.6 6.3
दुग्ध पदाथर् तथा अन्डा 5.24 67.0 76.2 82.7 88.6 100.0 110.0 114.0 121.9 124.9 131.9 134.3 133.8 140.1 4.6
घ्यू तथा तेल 2.95 75.9 86.9 98.8 99.7 100.0 119.5 112.3 115.1 122.4 127.5 149.9 142.2 180.3 26.8
फलफूल 2.08 62.3 72.8 77.4 87.9 100.0 106.5 110.6 114.7 121.9 135.9 145.2 142.3 151.1 6.1
िचनी तथा िमठाई 1.74 83.7 91.4 103.9 100.0 100.0 107.3 123.2 122.3 118.2 124.1 130.4 129.4 136.3 5.3
मसला 1.21 86.9 79.0 83.0 90.9 100.0 113.5 119.9 114.0 120.4 137.2 131.6 133.1 130.6 -1.9
हल्का पेय पदाथर् 1.24 81.1 84.7 94.1 96.4 100.0 104.7 108.5 111.7 116.0 120.9 129.2 127.0 138.3 8.9
मिदरा 0.68 63.1 66.0 71.3 83.3 100.0 112.9 126.1 135.8 150.6 165.6 173.7 172.3 186.4 8.1
सुितर्जन्य पदाथर् 0.41 53.1 58.9 67.0 79.6 100.0 107.6 111.6 117.5 129.8 143.0 157.1 155.1 170.7 10.1
रे ु रा तथा होटल 2.92 65.2 72.9 81.6 90.2 100.0 109.3 117.1 122.8 128.7 134.8 139.9 138.8 145.8 5.1
गैर खा बःतु तथा से व ा 56.09 74.3 80.9 89.1 95.1 100.0 109.2 116.3 122.4 129.6 135.5 138.9 138.3 146.3 5.8
ल ा कपडा तथा जु ा 7.19 63.6 73.0 81.9 91.0 100.0 114.2 124.7 132.1 141.0 148.7 152.8 151.9 159.2 4.8
घरायसी सामान तथा सेवा 20.30 79.8 84.7 93.7 98.5 100.0 112.7 122.0 130.3 140.3 147.0 148.4 147.9 154.7 4.6
फिनर्चर तथा घरायसी उपकरण 4.30 65.9 74.7 84.7 92.4 100.0 106.3 112.9 117.2 123.9 129.5 134.2 133.1 141.9 6.7
ःवाःथ्य 3.47 79.1 82.7 88.3 94.8 100.0 102.6 105.3 107.7 110.1 114.9 119.2 118.5 124.1 4.8
यातायात 5.34 73.1 84.5 93.7 98.7 100.0 102.0 100.9 102.9 109.3 111.0 118.1 116.7 131.7 12.8
सं चार 2.82 110.5 101.5 99.4 99.9 100.0 105.1 104.9 105.4 103.8 105.6 109.5 109.3 111.6 2.2
मनोरं जन तथा सं ःकृित 2.46 75.7 81.5 88.3 94.1 100.0 104.3 107.5 111.9 116.9 119.4 123.7 122.8 130.5 6.2
िशक्षा 7.41 71.5 78.5 88.0 94.7 100.0 110.1 120.9 130.6 137.2 144.4 143.6 143.7 154.5 7.6
अन्य वःतु तथा सेवाह 2.81 71.4 78.4 86.3 92.6 100.0 104.5 113.8 118.1 124.4 138.5 150.8 150.4 155.6 3.5
37
अनुसूची ३.४: वािषर्क िवन्दुगत राि य उपभोक्ता मुिाःफीितदर
(आधार वषर् २०71/72 = १००)
आिथर्क वषर् / फागुन मिहना

उपभोग्य वःतुह भार ूितशत
२०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८ 2078/79
कुल (क+ख) १००.० १०.७ ७.० १०.२ ८.९ ७.० १०.२ २.९ ६.० ४.२ ६.७ ३.० ७.१
क. खा तथा पेय पदाथर् ४३.९ १७.३ ४.२ ११.३ १०.८ ९.५ १०.३ -०.४ ५.६ २.२ ९.३ ३.८ ७.५
अ तथा अ बाट बनेका पिरकार ११.३ १३.४ -२.४ १२.९ ११.७ ७.८ ९.२ -०.१ ३.१ ६.० ३.४ ३.१ १.९
दाल १.८ -८.१ -१.८ १२.६ ६.८ १६.७ ३१.६ -११.२ -२२.५ -२.५ ११.५ १०.२ १०.३
तरकारी ५.५ ७३.१ ५.१ ९.४ १३.९ ४.८ ६.८ -८.३ २८.४ -१०.७ २९.५ -६.३ १४.०
मासु तथा माछा ६.८ ७.७ ५.८ १७.१ १३.५ ९.९ ६.५ ०.० ४.९ ३.२ १०.३ ५.२ ४.०
दुग्ध पदाथर् तथा अण्डा ५.२ १०.५ १७.४ ७.३ ६.७ १६.८ ११.९ ३.९ ७.९ १.२ ६.७ १.२ ११.३
घ्यू तथा तेल ३.० ३.१ १३.३ १३.९ ०.३ -०.४ १८.८ -५.८ २.६ ७.८ ४.१ २०.० २६.३
फलफूल २.१ ३३.४ ९.८ ५.२ १४.१ १०.४ ९.२ ०.९ ५.६ ६.१ ९.५ १३.७ ६.८
िचनी तथा िमठाई १.७ ७.० ५.९ १२.० -३.५ -०.१ ६.७ १५.२ -२.४ -१.८ ४.१ ४.३ ७.३
मसला १.२ २२.१ -१२.१ ५.५ १०.५ १२.० १६.६ २.४ -३.७ ५.७ १९.४ -७.९ -३.१
हल्का पेय पदाथर् १.२ ८.९ ६.० १२.० २.४ ४.२ ४.७ ३.१ ३.१ ४.१ ४.५ ८.७ ६.०
मिदरा ०.७ २.१ ९.२ ४.४ २२.५ २१.१ १४.५ १०.७ ७.८ १०.५ १०.४ ५.४ ७.२
सुितर्जन्य पदाथर् ०.४ १७.१ ९.० ११.४ २५.३ २६.६ ७.९ ४.६ ५.६ ९.६ १०.३ १०.४ ८.९
रे ु राँ तथा होटल २.९ १५.५ ११.४ १२.२ ९.५ ११.३ ९.९ ५.१ ५.७ ४.९ ५.३ ३.७ ६.३
ख. गै र खा वःतु तथा से वा ५६.१ ५.३ ९.४ ९.३ ७.१ ४.९ १०.२ ५.६ ६.३ ५.८ ४.७ २.४ ६.८
ल ा कपडा तथा जु ा ७.२ १३.७ १५.२ ११.५ १२.२ १०.० १५.३ ७.४ ७.१ ७.० ५.२ २.८ ५.५
घरायसी सामान तथा सेवा २०.३ ६.४ ६.३ ९.७ ५.१ ०.९ १३.१ ७.७ ८.३ ७.४ ४.६ ०.९ ५.३
फिनर्चर तथा घरायसी उपकरण ४.३ ७.३ १३.४ १२.७ ९.४ ८.९ ६.८ ४.७ ४.७ ५.६ ४.७ ४.२ ६.६
ःवाःथ्य ३.५ २.९ ६.४ ६.५ ९.१ ४.३ २.५ २.२ २.८ २.१ ५.५ ३.६ ४.७
यातायात ५.३ ११.३ १७.० ८.४ ४.९ ०.५ ३.४ -१.३ १.९ ७.१ १.४ ५.९ १६.३
सं चार २.८ -१०.४ -८.२ -२.१ ०.१ ०.३ ५.७ ०.० ०.१ -१.७ १.८ ४.० १.७
मनोर न तथा सं ःकृित २.५ -२.० ८.८ ६.२ ७.५ ६.२ ४.८ १.७ ५.१ ४.४ २.३ ४.८ ५.४
िशक्षा ७.४ ४.७ ८.९ १२.५ ७.८ ५.५ १२.४ ८.९ ९.३ ५.० ५.८ -०.५ ८.८
अन्य वःतु तथा सेवाह २.८ ५.४ ९.९ १०.८ ६.५ ८.३ ८.१ ५.७ ४.६ ५.५ ११.९ ६.२ ९.०
38
अनसूची ३.५ : समू हगत उपभोग्य वःतुह को राि य उपभोक्ता मू ल्य सूचका (ूथम आठ मिहना)
(आधार वषर् 2071 /72 = 100)

भार २०७1/७2 २०७2/७3 २०७2/७3 २०७3/७4 २०७3/७4 २०७4/७5 २०७4/७5 २०७5/७6 २०७5/७6 २०७6/77 २०७6/77 २०७7/78 2077/78 2078/79 ूितशत पिरवतर्न *
उपभोग्य वःतुह
ूितशत असार फागुन असार फागुन असार फागुन असार फागुन असार फागुन असार फागुन असार फागुन २०७7/७8 २०७8/79
१००.०
कुल सू चका १०२.२ १०९.२ ११२.९ ११२.४ ११५.९ ११९.१ १२१.३ १२४.१ १२८.६ १३२.४ १३४.७ १३६.४ १४०.३ १४६.२ ३.० ७.१
४३.९
खा तथा पेय पदाथर् १०३.५ १०८.५ ११४.० १०८.२ ११३.० ११४.२ ११७.४ ११६.६ १२४.८ १२७.५ १३१.९ १३२.४ १३९.६ १४२.३ ३.८ ७.५
अ तथा अ बाट बनेका पिरकार ११.३ १०२.७ ११०.२ १११.३ ११०.१ १११.८ ११३.५ ११७.५ १२०.३ १२२.४ १२४.४ १२७.८ १२८.३ १३०.६ १३०.७ ३.१ १.९
१.८
दाल ११२.४ १३२.५ १३७.७ ११७.६ १०८.६ ९१.१ ८७.५ ८८.८ ९२.५ ९९.० १०५.४ १०९.१ ११४.१ १२०.३ १०.२ १०.३
५.५
तरकारी १०१.७ ८९.७ ११७.९ ८२.२ १०१.८ १०५.६ १२०.१ ९४.३ १२८.९ १२२.२ १२५.९ ११४.५ १४७.५ १३०.५ -६.३ १४.०
६.८
मासु तथा माछा १०५.२ ११२.२ ११२.४ ११२.२ ११५.८ ११७.७ ११५.२ १२१.४ १२५.५ १३३.९ १४४.४ १४०.९ १४१.५ १४६.५ ५.२ ४.०
५.२
दुग्ध पदाथर् तथा अन्डा १०५.७ १०९.८ ११२.२ ११४.१ ११५.५ १२३.१ १२३.८ १२४.५ १२५.४ १३२.९ १३४.८ १३४.५ १३६.० १४९.७ १.२ ११.३
३.०
घ्यू तथा तेल १०१.० ११८.४ ११३.१ १११.५ ११३.४ ११४.५ ११७.७ १२३.४ १२३.७ १२८.४ १३२.० १५४.१ १७१.७ १९४.७ २०.० २६.३
२.१
फलफूल १०८.७ १०१.९ ११२.५ १०२.८ ११६.४ १०८.५ ११७.४ ११५.२ १४५.० १२६.१ १३५.४ १४३.३ १५१.६ १५३.० १३.७ ६.८
१.७
िचनी तथा िमठाई ९८.९ १०७.४ ११५.८ १२३.७ १२५.० १२०.७ ११७.८ ११८.६ १२१.५ १२३.४ १२८.७ १२८.८ १३४.२ १३८.२ ४.४ ७.३
१.२
मसला १०२.४ ११५.२ ११८.५ ११७.९ ११६.९ ११३.५ ११५.२ ११९.९ १३०.४ १४३.२ १३८.४ १३१.९ १३०.५ १२७.८ -७.९ -३.१
१.२
हल्का पेय पदाथर् १००.५ १०५.० १०६.५ १०८.२ ११०.२ १११.५ ११३.४ ११६.१ ११७.७ १२१.३ १२३.१ १३१.८ १३४.७ १३९.८ ८.७ ६.०
०.७
मिदरा १००.२ ११४.६ ११६.० १२६.९ १२८.६ १३६.८ १३९.६ १५१.२ १५२.६ १६७.० १६८.७ १७६.१ १७६.७ १८८.७ ५.४ ७.२
०.४
सुितर्जन्य पदाथर् १००.३ १०८.० १०८.५ ११२.९ ११२.३ ११९.२ १२०.३ १३०.६ १३२.२ १४४.१ १४७.२ १५९.१ १६१.७ १७३.३ १०.४ ८.९
२.९
रे ु रा तथा होटल १०१.६ ११०.८ ११३.५ ११६.५ ११९.५ १२३.१ १२५.४ १२९.१ १३१.१ १३६.० १३७.६ १४१.० १४२.६ १५०.० ३.७ ६.३
गैर खा बःतु तथा से वा ५६.१ १०१.२ १०९.७ ११२.० ११५.८ ११८.३ १२३.१ १२४.३ १३०.३ १३१.६ १३६.४ १३६.९ १३९.७ १४०.९ १४९.२ २.४ ६.८
ल ा कपडा तथा जु ा ७.२ १००.९ ११५.९ ११८.० १२४.४ १२७.२ १३३.२ १३४.४ १४२.५ १४३.८ १४९.९ १५०.० १५४.१ १५४.७ १६२.६ २.८ ५.५
घरायसी सामान तथा सेवा २०.३ १००.४ ११३.१ ११६.८ १२१.८ १२४.९ १३१.९ १३२.८ १४१.६ १४२.१ १४८.१ १४८.१ १४९.४ १४९.७ १५७.३ ०.९ ५.३
फिनर्चर तथा घरायसी उपकरण ४.३ १००.८ १०७.५ १०९.० ११२.५ ११४.७ ११७.८ ११९.३ १२४.५ १२५.८ १३०.३ १३०.८ १३५.८ १३७.० १४४.८ ४.२ ६.६
३.५
ःवाःथ्य १००.३ १०२.५ १०५.१ १०४.८ १०५.६ १०७.७ १०८.७ १०९.९ १११.५ ११६.० ११६.३ १२०.२ १२१.० १२५.८ ३.६ ४.७
यातायात ५.३ ९७.३ १०२.३ १००.२ १०१.० १०१.३ १०२.९ १०४.७ ११०.२ ११०.२ १११.८ १११.४ ११८.४ १२५.३ १३७.७ ५.९ १६.३
सं चार २.८ १००.४ १०५.६ १०५.६ १०५.७ १०४.४ १०५.८ १०३.१ १०४.० १०४.२ १०५.९ १०५.९ ११०.१ १०९.९ १११.९ ३.९ १.७
२.५
मनोरं जन तथा सं ःकृित १००.२ १०४.८ १०६.० १०६.६ ११०.० ११२.० ११३.७ ११७.० ११८.१ ११९.६ १२०.३ १२५.४ १२५.६ १३२.१ ४.८ ५.४
७.४
िशक्षा १०९.१ १०९.२ ११२.७ ११८.९ १२४.६ १२९.९ १३३.३ १३६.४ १४०.८ १४४.३ १४४.९ १४३.५ १४३.५ १५६.१ -०.५ ८.८
२.८
अन्य वःतु तथा सेवाह ९९.५ १०७.४ ११०.४ ११३.४ ११३.५ ११८.६ ११९.७ १२५.१ १२८.४ १४०.० १४७.८ १४८.७ १५२.७ १६२.१ ६.२ ९.०
* फागुनÑफागुनको िवन्दुगत पिरवतर्न
39
अनुसूची ३.६: समूहगत उपभोग्य वःतुह को उपभोक्ता मूल्य सू चका (काठमाड ), ूथम आठ मिहना
(आधार वषर् 2071 /72 = 100)
२०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79 ूितशत पिरवतर्न *
फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन 2077/78 2078/79
कुल सूचका 72.6 76.7 85.0 92.4 98.9 111.5 113.5 118.7 124.1 133.6 136.9 145.6 2.5 6.3
खा तथा पे य पदाथर् 68.3 70.6 79.3 88.9 98.0 112.1 111.0 117.5 119.7 131.6 137.6 146.3 4.6 6.3
अ तथा अ बाट बनेका पिरकार 72.3 72.0 81.6 92.1 100.9 111.2 111.3 114.3 122.4 126.1 137.0 137.0 8.7 0.0
दाल 72.5 73.1 81.2 87.6 100.7 137.4 118.5 86.8 86.2 102.0 115.1 123.4 12.9 7.2
तरकारी 58.5 58.2 65.2 76.2 84.7 99.8 89.8 116.4 105.1 133.8 120.2 135.1 -10.2 12.5
मासु तथा माछा 69.0 72.3 83.9 97.4 104.5 115.0 114.2 124.2 125.0 139.9 146.7 149.4 4.9 1.8
दुग्ध पदाथर् तथा अन्डा 63.2 74.7 79.6 83.8 97.9 109.2 114.7 124.9 123.3 132.8 136.2 152.9 2.6 12.3
घ्यू तथा तेल 80.0 89.4 101.0 99.6 99.1 130.0 111.8 114.3 121.8 129.7 165.0 205.6 27.2 24.6
फलफूल 56.4 60.8 64.3 80.9 90.3 118.2 117.2 119.2 130.7 141.3 156.8 169.6 11.0 8.2
िचनी तथा िमठाई 86.3 89.6 100.0 98.6 100.9 110.1 125.0 123.2 120.3 127.4 134.4 145.2 5.5 8.0
मसला 85.7 71.6 80.4 87.3 97.7 114.8 125.3 117.6 128.8 157.0 140.1 131.0 -10.7 -6.5
हल्का पेय पदाथर् 78.4 82.6 95.2 96.8 100.4 104.3 105.6 107.0 110.3 113.5 122.7 130.3 8.1 6.2
मिदरा 62.3 68.5 74.7 82.1 100.1 111.5 119.7 125.0 145.1 159.9 165.3 176.3 3.4 6.6
सुितर्जन्य पदाथर् 54.2 56.9 68.0 87.0 100.0 107.4 117.8 123.8 134.1 158.0 175.0 190.8 10.8 9.0
रे ु रा तथा होटल 66.8 73.3 80.8 88.8 100.2 113.8 117.6 123.3 128.7 135.9 139.4 147.6 2.6 5.9
गैर खा बःतु तथा से वा 77.0 83.0 90.7 95.6 99.5 111.0 115.2 119.4 127.1 134.9 136.5 145.0 1.1 6.3
ल ा कपडा तथा जु ा 66.8 74.7 84.2 92.8 100.4 113.1 120.1 122.3 129.3 138.8 140.0 147.5 0.9 5.3
घरायसी सामान तथा सेवा 77.8 80.1 91.6 96.5 100.1 117.0 122.7 127.6 138.2 147.7 147.0 153.5 -0.5 4.4
फिनर्चर तथा घरायसी उपकरण 68.8 75.8 87.1 93.2 100.3 107.0 112.4 114.9 119.3 127.2 134.8 143.6 6.0 6.5
ःवाःथ्य 76.3 80.3 84.9 94.6 99.8 103.9 103.2 103.7 107.5 117.5 121.1 126.0 3.1 4.1
यातायात 85.9 98.9 107.6 102.4 98.8 100.6 101.4 102.8 111.1 112.0 120.2 142.3 7.3 18.4
सं चार 107.5 100.2 99.2 98.7 100.0 103.6 103.5 103.1 100.4 101.6 107.4 106.1 5.7 -1.2
मनोरं जन तथा सं ःकृित 74.5 83.7 88.1 95.7 100.1 104.8 107.6 110.0 115.3 118.8 126.1 134.3 6.2 6.5
िशक्षा 78.2 83.4 86.9 92.7 96.7 109.4 112.6 123.4 130.9 139.2 133.6 144.6 -4.1 8.3
अन्य वःतु तथा सेवाह 73.1 80.3 90.5 93.1 99.3 106.0 112.4 115.4 122.5 135.8 141.6 151.2 4.3 6.8
* फागुन - फागुनको िवन्दुगत पिरव
40
अनुसूची ३.७: समू हगत उपभोग्य वःतुह को उपभोक्ता मू ल्य सू चका (तराई), ूथम आठ मिहना
(आधार वषर् 2071/72 = 100)
२०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७2/७3 २०७3/७4 २०७4/७5 २०७5/७6 २०७6/७7 २०७7/७8 2078/79 ूितशत पिरवतर्न*
फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन २०७7/७8 २०७8/७9
कुल सू चका 71.7 76.7 84.5 92.6 99.0 107.5 110.5 117.4 121.7 130.0 134.2 144.1 ३.२ 7.4
खा तथा पे य पदाथर् 69.6 72.3 80.3 89.2 98.1 106.3 105.8 111.5 112.7 123.5 128.1 138.6 ३.७ 8.2
अ तथा अ बाट बनेका पिरकार 77.2 73.6 83.4 94.4 101.0 110.9 109.9 112.8 119.0 122.9 125.2 127.7 १.८ 2.0
दाल 72.8 69.8 79.8 85.8 101.0 131.2 114.7 89.7 87.1 94.0 103.1 115.7 ९.७ 12.1
तरकारी 60.9 65.5 69.8 78.8 82.0 80.4 76.3 97.0 83.5 112.1 105.4 122.4 -६.० 16.1
मासु तथा माछा 67.6 71.1 85.1 95.2 106.1 110.9 111.0 116.0 119.8 132.1 139.8 147.1 ५.९ 5.2
दुग्ध पदाथर् तथा अन्डा 59.4 70.2 75.3 81.1 98.4 110.9 114.0 122.9 124.0 132.0 133.7 148.0 १.३ 10.7
घ्यू तथा तेल 76.1 87.7 100.0 101.1 99.9 119.4 111.2 114.9 122.8 127.2 150.1 194.3 १८.० 29.5
फलफूल 67.8 74.7 78.9 86.4 94.2 95.9 98.6 102.2 107.0 116.4 135.9 142.7 १६.७ 5.0
िचनी तथा िमठाई 85.8 92.1 103.8 99.6 100.4 106.3 122.2 119.0 117.1 120.9 124.9 131.8 ३.३ 5.5
मसला 87.3 77.9 79.3 90.0 99.3 112.5 111.6 106.5 111.5 130.5 122.7 119.9 -६.० -2.3
हल्का पेय पदाथर् 79.2 83.3 92.6 94.1 100.4 106.0 109.4 115.6 121.1 127.7 137.5 146.5 ७.७ 6.5
मिदरा 56.8 60.8 62.2 84.6 100.0 113.3 124.7 136.6 146.8 163.9 174.9 191.1 ६.७ 9.3
सुितर्जन्य पदाथर् 53.7 59.4 64.4 76.1 100.0 109.8 113.6 118.8 125.3 132.9 147.0 159.3 १०.६ 8.4
रे ु रा तथा होटल 65.2 71.2 79.3 89.1 101.3 106.9 111.5 118.3 122.8 129.0 136.3 144.0 ५.६ 5.7
गैर खा बःतु तथा से वा 73.2 80.2 87.9 95.1 99.6 108.4 114.3 122.3 129.2 135.3 139.2 148.5 २.९ 6.7
ल ा कपडा तथा जु ा 62.7 71.5 79.5 90.8 100.5 115.1 123.5 134.7 144.7 150.2 153.7 161.7 २.३ 5.2
घरायसी सामान तथा से वा 84.6 92.0 99.1 102.8 99.9 110.6 119.6 130.7 141.5 149.7 153.0 162.2 २.२ 6.0
फिनर्चर तथा घरायसी उपकरण 66.7 76.1 85.7 92.3 100.6 106.5 110.8 116.3 121.9 125.9 129.2 138.1 २.६ 6.9
ःवाःथ्य 80.5 83.7 90.0 97.3 100.1 101.5 104.3 107.5 108.4 114.3 118.3 124.1 ३.६ 4.8
यातायात 67.7 79.5 86.0 96.2 98.8 102.2 99.8 102.0 108.3 110.1 116.5 134.0 ५.९ 15.0
सं चार 107.9 102.1 99.8 100.2 99.9 106.4 106.2 106.6 104.9 107.1 110.4 113.6 ३.१ 2.9
मनोरं जन तथा सं ःकृित 72.9 79.0 85.6 93.5 100.0 103.8 104.9 111.1 115.3 116.9 121.2 126.3 ३.७ 4.2
िशक्षा 66.2 71.4 83.6 92.1 97.3 109.3 118.3 130.9 136.0 142.5 144.0 153.0 १.१ 6.2
अन्य वःतु तथा से वाह 70.9 77.8 85.9 90.5 99.3 106.1 112.6 117.8 123.5 138.1 147.4 160.5 ६.७ 8.9
* फागुन - फागुनको िवन्दुगत पिरवतर्न
41
अनुसूची ३.८: समूहगत उपभोग्य वःतुह को उपभोक्ता मूल्य सूचका (पहाड), ूथम आठ मिहना
(आधार वषर् 2071/72 = 100)

२०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७2/७3 २०७3/७4 २०७4/७5 २०७5/७6 २०७6/७7 २०७7/७8 2078/79 ूितशत पिरवतर्न*
फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन* फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन 2077/78 2078/79
कुल सू चका 72.2 78.3 85.9 92.7 99.3 109.6 116.1 122.7 128.4 135.5 140.1 150.8 ३.४ ७.७
खा तथा पे य पदाथर् 72.4 76.6 84.7 91.9 98.9 108.9 111.1 115.3 120.0 130.3 134.9 144.8 ३.५ ७.३
अ तथा अ बाट बनेका पिरकार 79.1 78.3 87.5 94.3 100.7 108.5 109.8 113.3 120.4 125.0 127.0 130.3 १.६ २.६
दाल 73.9 73.1 81.8 85.3 100.0 130.5 123.3 96.0 92.4 103.7 112.7 123.7 ८.७ ९.७
तरकारी 64.2 69.6 77.4 86.7 85.8 98.2 91.9 112.1 105.2 130.3 125.9 141.1 -३.३ १२.१
मासु तथा माछा 68.5 74.0 84.6 95.6 105.5 111.9 112.8 114.8 121.1 132.3 138.5 143.1 ४.७ ३.३
दुग्ध पदाथर् तथा अन्डा 67.0 77.3 83.5 89.3 97.9 109.4 113.9 122.7 128.6 137.4 137.2 153.1 -०.१ ११.६
घ्यू तथा तेल 76.2 85.2 97.7 98.9 99.7 109.9 111.5 113.5 125.7 129.4 153.8 190.2 १८.९ २३.७
फलफूल 67.7 75.8 78.8 85.3 94.9 97.2 100.2 109.5 114.8 129.1 143.4 155.4 ११.१ ८.३
िचनी तथा िमठाई 94.2 99.8 111.1 105.5 100.9 106.3 126.0 120.7 118.8 123.4 129.6 141.4 ५.१ ९.१
मसला 84.2 76.6 79.6 85.9 98.7 119.4 125.6 121.0 125.3 151.2 139.5 136.6 -७.७ -२.०
हल्का पेय पदाथर् 80.0 86.7 95.0 99.1 100.1 104.4 109.1 110.9 115.7 121.9 135.5 141.7 ११.२ ४.६
मिदरा 59.5 66.7 68.4 80.2 100.2 116.9 133.3 142.8 155.9 170.1 180.4 189.7 ६.१ ५.१
सुितर्जन्य पदाथर् 46.8 52.1 55.7 75.0 100.3 106.2 107.3 114.3 131.7 146.9 157.4 175.0 ७.२ ११.१
रे ु रा तथा होटल 67.1 78.8 91.6 95.4 101.0 113.4 127.8 131.2 140.3 147.8 151.0 163.1 २.२ ८.०
गैर खा बःतु तथा से वा 72.0 80.1 87.1 93.6 99.6 110.3 120.8 129.5 136.2 140.1 144.8 156.3 ३.३ ८.०
ल ा कपडा तथा जु ा 60.4 73.5 81.4 90.7 100.7 119.9 131.0 140.4 150.9 159.6 168.8 179.4 ५.८ ६.३
घरायसी सामान तथा सेवा 78.5 83.5 89.9 96.1 99.7 111.2 126.7 142.3 147.8 146.2 147.5 155.5 ०.९ ५.५
फिनर्चर तथा घरायसी उपकरण 61.9 71.9 79.4 91.5 101.0 110.1 117.0 123.2 134.7 142.0 150.0 159.6 ५.६ ६.४
ःवाःथ्य 74.7 83.6 88.4 95.5 100.3 103.3 108.6 113.3 116.8 118.5 123.6 129.8 ४.३ ५.०
यातायात 71.6 85.0 92.0 97.4 99.3 104.8 103.8 105.3 113.0 115.1 120.5 139.5 ४.७ १५.७
सं चार 119.3 102.5 99.5 99.9 99.7 106.2 106.8 106.5 105.6 108.0 112.4 115.1 ४.१ २.५
मनोरं जन तथा सं ःकृित 82.5 87.2 90.6 93.7 100.3 107.1 109.4 115.5 121.1 124.6 131.0 139.2 ५.२ ६.३
िशक्षा 66.1 74.9 86.7 91.3 97.3 108.7 130.3 138.4 145.7 155.4 158.0 181.1 १.७ १४.६
अन्य वःतु तथा सेवाह 67.5 74.6 81.4 92.1 99.5 111.4 117.1 123.4 130.8 147.9 158.2 176.7 ७.० ११.७
* फागुन-फागुनको िवन्दुगत पिरवतर्न

42
अनुसूची ३.९: समूहगत उपभोग्य वःतुह को उपभोक्ता मूल्य सूचका (िहमाल), ूथम आठ मिहना
(आधार वषर् 2071/72 = 100)
२०७१/७२ २०७2/७3 २०७3/७4 २०७4/७5 २०७5/७6 २०७6/७7 २०७7/७8 2078/79 ूितशत पिरवतर्न*
फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन २०७7/७8 २०७8/७9
कुल सू चका 100.0 108.5 112.5 119.2 125.7 132.6 134.3 144.4 १.३ ७.६
खा तथा पे य पदाथर् 100.1 107.6 110.0 115.9 119.8 128.2 129.8 141.2 १.३ ८.८
अ तथा अ बाट बनेका पिरकार 101.0 108.9 108.1 119.1 122.5 126.9 121.7 130.6 -४.१ ७.३
दाल 100.0 130.5 122.2 104.4 102.4 109.0 118.9 134.8 ९.१ १३.४
तरकारी 97.5 92.7 89.4 103.7 102.3 124.8 128.4 140.1 २.९ ९.१
मासु तथा माछा 101.4 109.3 110.7 113.2 116.9 125.4 129.5 144.8 ३.२ ११.९
दुग्ध पदाथर् तथा अन्डा 99.3 101.8 110.2 111.0 112.5 114.1 112.0 120.9 -१.८ ७.९
घ्यू तथा तेल 99.8 111.2 118.4 117.2 122.3 130.3 148.4 171.8 १३.९ १५.८
फलफूल 96.8 98.8 95.3 108.4 117.3 124.9 143.2 155.1 १४.६ ८.३
िचनी तथा िमठाई 99.7 108.0 124.7 122.1 122.5 124.2 126.4 141.5 १.८ ११.९
मसला 100.0 121.7 135.9 128.7 142.9 178.5 154.0 154.4 -१३.७ ०.२
हल्का पेय पदाथर् 100.0 103.5 109.1 115.6 119.6 123.9 134.2 147.1 ८.३ ९.६
मिदरा 100.0 128.4 148.9 169.9 199.4 220.4 223.3 238.3 १.३ ६.७
सुितर्जन्य पदाथर् 100.0 107.2 119.4 134.5 155.6 164.5 210.5 210.6 २७.९ ०.०
रे ु रा तथा होटल 100.5 109.5 115.0 119.9 133.5 140.1 145.4 153.6 ३.८ ५.६
गैर खा बःतु तथा से वा 100.0 109.8 116.3 124.3 135.0 139.3 141.2 149.3 १.४ ५.८
ल ा कपडा तथा जु ा 100.3 117.6 128.3 149.0 159.0 165.9 170.0 179.4 २.४ ५.६
घरायसी सामान तथा सेवा 100.3 113.5 120.2 123.5 141.9 143.7 142.2 148.3 -१.१ ४.३
फिनर्चर तथा घरायसी उपकरण 100.6 106.3 119.1 132.5 139.6 144.8 150.1 157.5 ३.७ ४.९
ःवाःथ्य 100.0 99.6 103.0 105.8 105.1 110.3 113.5 118.5 २.९ ४.४
यातायात 99.4 95.2 93.2 91.1 99.2 98.9 100.7 125.0 १.८ २४.१
सं चार 100.0 108.2 105.2 114.6 112.7 110.4 110.3 114.5 -०.१ ३.८
मनोरं जन तथा सं ःकृित 99.9 102.1 110.6 125.1 133.4 138.9 145.3 149.6 ४.७ २.९
िशक्षा 98.0 106.4 115.3 120.2 125.3 137.7 140.1 143.2 १.७ २.२
अन्य वःतु तथा सेवाह 98.8 106.5 110.3 120.9 127.4 145.5 158.6 171.4 ९.० ८.०
43
अनुसूची ३.१०: राि य थोक मूल्य सू चका (वािषर्क)
(आधार वषर् 2074/७5 = 100)
मिहना २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७2/७3 २०७3/७4 २०७4/७5 २०७5/७6 २०७६/७७ २०७7/७8 २०७8/७9
साउन 65.3 69.0 77.1 81.7 87.7 92.5 98.0 99.1 105.5 114.2 122.6 127.8
भदौ 64.5 69.1 76.2 82.0 88.0 92.4 97.3 98.8 107.4 114.2 124.3 128.2
असोज 64.7 68.7 75.8 81.5 87.3 92.5 97.2 98.7 107.8 115.6 125.2 130.0
काितर्क 65.8 69.3 76.1 83.0 88.6 94.9 98.7 99.5 106.4 114.5 125.3 133.6
मंसीर 66.0 68.9 74.6 81.5 86.8 93.7 96.2 97.9 105.0 114.4 122.9 131.8
पुस 68.2 70.5 76.9 83.8 88.3 95.0 96.7 98.6 104.6 112.8 119.8 129.5
माघ 68.3 71.5 78.3 84.6 89.3 95.4 97.0 99.1 104.3 111.7 118.5 130.8
फागुन 69.2 73.6 80.2 86.9 91.6 96.6 97.6 99.9 104.8 111.7 118.8 134.3
चैत 69.3 73.9 80.1 87.4 92.0 97.1 98.3 100.5 104.9 113.0 119.9
वैशाख 69.2 74.8 81.0 88.3 92.8 98.2 99.6 101.6 106.9 112.4 121.4
जेठ 70.4 76.9 82.1 89.6 94.4 100.5 101.2 102.5 107.9 112.2 122.3
असार 70.8 78.2 83.5 90.0 94.8 100.7 101.6 103.8 109.4 115.5 125.0
वािषर्क 67.7 72.0 78.5 85.0 90.1 95.8 98.3 100.0 106.2 113.5 122.2 130.7
वािषर्क वृि दर (ूितशत) ९.८ ६.५ ८.९ ८.३ 6.0 6.3 २.६ १.७ ६.२ ६.९ ७.६ ७.१
44
अनुसूची ३.११ : राि य थोक मूल्य सू चका को वािषर्क िवन्दुगत
(आधार वषर् २०74/७5=१००)
आिथर्क वषर् / फागुन मिहना*

समुह भार ूितशत
२०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७3/७4 २०७4/७५ २०७5/७6 २०७6/७७ २०७7/७8 2078/79
कुल १००.० १२.३ ६.४ ९.० ८.३ ५.५ ५.५ १.० २.३ ५.० ६.६ ६.३ १३.१
ूाथिमक वःतु ३३.६ १६.० ३.७ १४.५ १०.३ ७.५ ११.१ ०.२ -०.८ ३.५ ११.२ ५.६ १३.७
इन्धन तथा ऊजार् ८.८ १७.९ २३.४ १५.४ ५.५ -१२.१ -१३.३ -१.२ ६.३ १२.२ २.४ -१.५ १८.६
उत्पािदत वःतु ५७.७ ८.३ ५.६ २.८ ७.१ ७.७ ३.६ २.४ ४.९ ४.७ ४.७ ८.० १२.०
*फागुन-फागुनको िबन्दुगत पिरवतर्न
45
अनुसूची ३.१२ : राि य थोक मू ल्य सूचका (ूथम आठ मिहना)
(आधार वषर् 2074/75 = 100)
२०७१/७२ २०७2/७3 २०७2/७3 २०७3/७4 २०७3/७4 २०७4/७5 २०७4/७5 २०७5/७6 २०७5/७6 २०७6/77 २०७6/77 २०७7/78 2077/78 2078/79 ूितशत पिरवतर्न*
समूह / उपसमूह भार ूितशत
असार फागुन असार फागुन असार फागुन असार फागुन असार फागुन असार फागुन असार फागुन २०७७/७८ २०७८/7९
कू ल सूचका 100.0 94.8 96.6 100.7 97.6 101.6 99.9 103.8 104.8 109.4 111.7 115.5 118.8 125.0 134.3 6.3 13.1
ूाथिमक वःतुह 33.6 97.2 98.7 109.0 98.9 107.6 98.1 104.6 101.6 113.5 112.9 123.8 119.3 130.2 135.5 5.6 13.7
खा 31.3 97.1 98.5 109.1 98.5 107.6 97.9 104.6 101.3 114.1 113.2 124.8 118.7 130.0 135.6 4.9 14.2
गैर खा 2.3 97.1 100.7 104.5 106.2 107.1 100.9 105.0 105.4 105.5 109.3 110.2 126.3 132.4 135.3 15.6 7.1
इन्धन तथा ऊजार् 8.8 105.7 96.4 90.8 95.2 86.7 101.2 107.5 113.5 113.3 116.3 109.6 114.5 122.6 135.8 (1.5) 18.6
इन्धन तथा ऊजार् 5.7 109.8 97.0 94.3 95.8 90.1 101.8 111.6 121.0 120.5 125.2 114.9 122.4 135.0 155.4 (2.2) 26.9
िव ूत ् 3.1 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 - -
उत्पािदत वःतुह 57.6 91.0 93.8 94.3 96.0 98.4 100.7 102.7 105.4 106.4 110.3 111.5 119.1 122.3 133.4 8.0 12.0
खा , पेय पदाथर् र सूतीर्जन्य उत्पादन 15.2 89.0 93.2 92.4 95.3 98.4 100.0 100.9 105.2 106.9 118.0 119.9 128.6 133.6 142.8 9.0 11.0
तयारी पोशाक तथा सम्ब वःतु 1.0 97.6 102.0 100.8 99.4 98.8 99.4 106.3 117.4 117.5 121.0 121.0 128.1 133.6 143.2 5.9 11.8
छाला तथा छालाजन्य उत्पादन 0.3 86.3 94.9 95.6 97.7 105.6 97.9 100.8 104.9 104.8 110.2 110.3 112.3 114.9 118.0 1.9 5.1
फिनर्चर 2.1 99.4 103.0 107.4 115.1 114.5 114.5 120.2 121.1 143.4 4.9 19.3
कागज तथा कागजजन्य उत्पादन 1.1 98.7 117.7 100.4 119.2 101.1 100.6 102.8 101.1 101.7 103.5 103.9 116.3 117.0 124.0 12.4 6.6
रसायन तथा औषिधजन्य उत्पादन 6.5 100.2 100.3 99.2 97.3 95.6 100.0 100.0 100.4 101.4 107.0 107.2 125.0 125.5 137.1 16.9 9.7
रबर तथा प्लाि क 1.9 89.3 95.4 89.9 99.0 93.6 99.8 100.4 105.6 106.9 107.9 107.9 108.3 109.0 117.4 0.4 8.4
अन्य गैर (धातूजन्य उत्पादन) 4.5 86.5 92.7 89.3 90.6 92.7 103.3 102.5 101.0 101.9 100.0 99.3 99.0 102.2 104.4 (1.0) 5.5
आधारभ ुत धातू तथा धातूजन्य उत्पादन 12.6 91.8 91.4 86.7 90.3 89.9 102.4 108.4 108.6 109.1 108.2 111.7 120.0 126.3 146.5 10.9 22.1
िबजूली तथा िबजूलीजन्य उत्पादन 4.5 91.4 92.7 94.1 94.8 96.4 99.8 99.8 100.0 98.5 98.4 98.4 98.4 98.5 100.5 (0.0) 2.2
मेिशन तथा उपकरण 3.2 76.1 81.8 88.6 99.9 100.9 100.6 100.7 104.4 104.5 107.7 107.7 113.5 113.7 122.9 5.4 8.3
सवारी साधन तथा सम्ब उत्पादन 3.8 85.3 86.6 89.2 85.7 88.7 99.1 101.5 113.7 113.7 118.3 118.3 124.6 124.7 134.9 5.4 8.2
अन्य उत्पादन 1.1 92.9 94.9 96.1 97.4 96.7 100.0 100.2 104.7 105.0 111.6 112.0 119.2 120.4 123.5 6.8 3.6
िवःतृत आिथर्क वगीर्करण 100.0 104.8 109.4 111.7 115.5 118.8 125.0 134.3 6.3 13.1
उपभोग्य वःतूह 32.9 103.5 112.1 109.5 113.7 118.8 126.0 136.6 8.5 15.0
मध्यवतीर् वःतूह 56.3 105.9 109.1 114.1 118.1 120.5 127.1 136.1 5.6 13.0
पूंजीगत वःतूह 10.8 103.1 102.6 106.0 107.5 109.7 110.5 118.0 3.5 7.6
िनमार्ण साममी 14.0 92.6 92.2 91.0 91.0 95.1 102.9 108.2 107.2 108.7 103.1 102.5 108.2 114.1 134.4 4.9 24.2
* फागुनÑफागुनको िवन्दुगत पिरवतर्न
46
अनुसूची ३.१३: राि य थोक मूल्य सूचका (वािषर्क औसत)
(आधार वषर् 2074/75 = 100)
समू ह/उपसमू ह भार ूितशत 2067/68 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78
2076/77 2077/78
कूल सू चका 100.0 67.7 72.0 78.5 85.0 90.1 95.8 98.3 100.0 106.2 113.5 122.2 6.9 7.6
ूाथिमक वःतूह 33.6 61.8 65.0 72.7 80.8 87.3 98.2 101.3 100.0 106.1 118.9 131.3 12.0 10.5
खा 31.3 61.6 64.7 72.4 80.7 87.3 98.2 101.3 100.0 106.1 119.6 131.9 12.7 10.3
गैर खा 2.3 69.5 76.8 81.0 84.2 87.1 96.1 101.6 100.0 106.3 109.1 123.4 2.7 13.1
इन्धन तथा ऊजार् 8.8 82.7 100.2 119.2 127.1 119.1 101.6 94.5 100.0 112.7 113.8 114.6 1.0 0.7
इन्धन तथा ऊजार् 5.7 82.7 100.2 119.0 126.9 118.7 101.3 94.3 100.0 119.6 121.3 122.6 1.5 1.1
ु
िव त 3.1 100.0 100.0 100.0 100.0 0.0 (0.0)
उत्पािदत वःतूह 57.6 71.5 75.2 78.4 83.0 88.9 92.6 95.8 100.0 105.3 110.4 118.0 4.8 6.9
खा , पेय पदाथर् र सूतीर्जन्य उत्पादन 15.2 68.6 70.3 74.1 80.6 87.8 91.9 95.9 100.0 105.3 118.8 127.1 12.8 7.0
तयारी पोशाक तथा सम्ब वःतु 1.0 64.2 82.2 84.2 87.8 95.2 99.9 100.9 100.0 115.1 120.2 127.4 4.4 6.0
छाला तथा छालाजन्य उत्पादन 0.3 57.5 72.0 76.3 80.4 85.0 93.6 103.0 100.0 104.0 113.0 113.1 8.7 0.1
फिनर्चर 2.1 100.0 109.4 113.6 117.6 3.9 3.5
कागज तथा कागजजन्य उत्पादन 1.1 84.3 89.9 99.9 98.8 99.2 99.6 100.7 100.0 101.1 103.3 114.1 2.1 10.5
रसायन तथा औषिधजन्य उत्पादन 6.5 80.8 84.9 89.4 91.4 99.1 100.1 97.3 100.0 100.2 105.9 121.3 5.7 14.6
रबर तथा प्लाि क 1.9 100.3 97.7 89.7 90.7 93.6 94.9 98.0 100.0 105.2 108.5 108.7 3.1 0.2
अन्य गैर धातूजन्य उत्पादन 4.5 69.2 67.8 71.9 77.9 83.4 90.8 91.7 100.0 101.2 99.9 100.0 (1.3) 0.2
आधारभ ुत धातू तथा धातूजन्य उत्पादन 12.6 76.6 87.5 90.8 92.5 93.7 91.7 87.9 100.0 108.7 108.5 119.5 (0.2) 10.2
िबजूली तथा िबजूलीजन्य उत्पादन 4.5 74.1 81.6 80.5 87.8 91.8 92.3 96.2 100.0 99.9 98.3 97.7 (1.6) (0.6)
मेिशन तथा उपकरण 3.2 68.4 76.1 77.0 75.8 76.6 83.0 97.8 100.0 103.8 107.5 113.0 3.5 5.2
सवारी साधन तथा सम्ब उत्पादन 3.8 78.0 79.9 80.2 82.9 85.4 88.9 89.5 100.0 112.3 118.3 123.7 5.3 4.6
अन्य उत्पादन 1.1 76.7 81.4 83.5 87.2 92.8 96.4 98.7 100.0 104.0 109.6 117.8 5.4 7.5
िवःतृत आिथर्क वगीर्करण 100.0 106.2 113.5 122.2 6.9 7.6
उपभोग्य वःतूह 32.9 105.5 114.5 123.3 8.4 7.7
मध्यवतीर् वःतूह 56.3 107.3 114.5 124.0 6.7 8.3
ँ ीगत वःतूह
पूज 10.8 102.9 105.8 109.3 2.9 3.3
िनमार्ण साममी 14.0 73.4 78.0 80.7 85.8 89.2 91.1 90.8 100.0 108.0 103.8 107.7 (3.8) 3.7
47
अनुसूची ३.१४: राि य तलब तथा ज्यालादर सूचका
(आधार वषर् २०६१/६२ = १००)
मिहना २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७1/७2 २०72/७3 २०73/७4 २०74/७5 २०75/७6 २०76/७7 २०7७/७८ २०78/७9*
साउन 185.4 241.9 276.1 301.0 340.2 361.5 415.1 438.4 470.9 534.2 541.3 568.7
भदौ 187.9 245.3 278.4 311.2 340.4 362.7 417.5 438.4 474.8 536.0 542.5 568.7
असोज 190.2 247.0 279.0 311.2 340.4 368.4 421.4 441.1 479.6 537.5 542.5 569.2
काितर्क 190.6 247.0 280.5 311.2 340.4 368.5 421.4 447.2 487.0 537.9 542.5 569.8
मं सीर 190.6 249.7 280.5 314.1 346.6 369.0 421.4 447.2 488.9 538.0 543.3 578.8
पुस 190.6 251.7 282.2 329.6 353.0 369.5 421.6 447.3 488.9 538.0 547.2 578.8
माघ 197.5 256.9 282.2 330.4 353.0 369.5 421.8 449.5 500.4 538.0 547.5 578.8
फागुन 202.0 257.7 282.4 330.4 353.0 369.7 421.8 454.9 500.4 538.0 548.1 587.9
चैत 214.3 259.9 283.7 330.4 354.0 372.8 427.6 456.5 500.5 538.0 548.1
वैशाख 214.3 262.8 286.1 330.4 354.4 373.7 429.5 456.9 500.5 538.0 548.1
जेठ 216.6 262.8 286.8 330.4 355.3 373.7 429.7 456.9 500.5 538.0 548.2
असार 216.6 270.4 292.5 330.8 356.9 378.8 429.7 458.8 500.5 538.0 552.4
वािषर्क 199.7 254.4 282.5 321.8 349.0 369.8 423.2 449.4 491.1 537.4 546.0 575.1
वािषर्क वृि दर (ूितशत) 18.0 27.4 11.0 13.9 8.5 6.0 14.4 6.2 9.3 9.4 1.6 5.6
* अपिरंकृत
48
अनुसूची ३.१५ : राि य तलब तथा ज्यालादर सू चका (वािषर्क औसत)
(आधार वषर् २०६१/६२ = १००)
िस.नं . समूह / उपसमूह भार ूितशत 2067/68 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78
2076/77 2077/78
कूल सू चका १००.० १९९.७ २५४.४ २८२.५ ३२१.८ ३४९.० ३६९.८ ४२३.२ ४४९.४ 491.1 537.5 546.0 ९.४ १.६
१ तलब सू चका २७.० १५७.० १८७.३ २०४.९ २५६.३ २७८.६ २८४.४ ३३६.४ ३६८.६ 393.1 446.0 446.4 १३.५ ०.१
१.१ िनजामती सेवा २.८ १९९.३ २३६.५ २३६.५ ३०९.६ ३४०.७ ३४०.७ ४२३.२ ४२३.२ 454.4 541.8 541.8 १९.२ ०.०
१.२ सावर्जिनक सं ःथानह १.१ १६४.१ २०८.६ २१०.० २६३.४ २८७.३ २९०.१ ३५०.६ ३५३.१ 373.5 442.0 442.1 १८.३ ०.०
बक तथा िव ीय
१.३
सं ःथाह ०.६ २०४.१ २९०.६ २९०.६ ४१७.६ ४४६.२ ४५७.७ ४९४.९ ५२३.२ 529.2 653.5 663.9 २३.५ १.६
१.४ सै िनक तथा ूहरी सेवा ४.० १८०.२ २२७.९ २२७.९ ३०४.९ ३३२.४ ३३२.४ ४१०.८ ४१०.८ 443.9 483.8 483.8 ९.० ०.०
१.५ िशक्षा १०.६ १७४.५ २०७.८ २०७.८ २६८.१ २९५.८ ३००.२ ३६२.४ ३८३.४ 422.7 466.9 467.3 १०.५ ०.१
१.६ िनजी सं गठनह * ७.९ १०२.५ १११.३ १७१.२ १८४.४ १९३.३ २०६.० २१९.७ २९९.४ 299.4 351.0 351.0 १७.२ ०.०
२ ज्यालादर सू चका ७३.० २१५.५ २७९.२ ३११.२ ३४५.९ ३७४.९ ४०१.३ ४५५.३ ४७९.३ 527.3 571.2 582.8 ८.३ २.०
२.१ कृिष मजदूर ३९.५ २४७.८ ३२०.० ३६०.६ ३९२.४ ४२२.७ ४५७.५ ५१७.३ ५४६.३ 609.0 654.3 668.7 ७.४ २.२
पु ष २०.५ २५१.८ ३२२.४ ३५४.४ ३७७.८ ४१६.१ ४५१.० ४९८.० ५२३.० 580.1 633.1 649.5 ९.१ २.६
मिहला १९.० २४३.४ ३१७.४ ३६७.२ ४०८.१ ४२९.८ ४६४.६ ५३८.२ ५७१.४ 640.1 677.1 689.3 ५.८ १.८
२.२ औ ोिगक मजदूर २५.३ १७३.३ २२५.० २४८.२ २९३.१ ३१७.४ ३२९.० ३७४.६ ३९१.८ 419.1 464.9 472.8 १०.९ १.७
उच्च दक्ष ६.३ १६९.५ २१४.० २३३.८ २७२.६ ३००.४ ३१९.८ ३५६.९ ३६०.१ 392.8 444.4 450.7 १३.१ १.४
दक्ष ६.३ १६८.६ २२०.४ २४२.२ २९०.० ३१४.३ ३२६.९ ३७०.१ ३७२.९ 400.2 442.9 451.6 १०.७ २.०
अधर्दक्ष ६.३ १६९.५ २२१.८ २४६.९ २९०.१ ३१५.८ ३२३.३ ३६३.८ ३६६.६ 398.8 446.4 454.6 ११.९ १.८
अदक्ष ६.३ १८५.६ २४३.७ २६९.८ ३१९.७ ३३९.३ ३४५.८ ४०७.६ ४६७.४ 484.3 525.7 534.3 ८.६ १.६
२.३ िनमार्ण मजदूर ८.३ १८९.९ २५०.३ २६८.१ २८५.९ ३२२.९ ३५४.१ ४०५.७ ४२६.७ 467.4 498.5 508.2 ६.७ १.९
डकमीर् २.८ १७९.२ २३५.३ २४८.८ २६४.१ ३००.९ ३२९.६ ३७९.२ ३९८.९ 432.3 464.2 468.2 ७.४ ०.९
दक्ष १.४ १७७.० २२६.१ २४०.५ २५५.७ २९१.१ ३१८.४ ३६८.९ ३८९.८ 424.0 452.0 458.4 ६.६ १.४
अदक्ष १.४ १८१.३ २४४.५ २५७.१ २७२.६ ३१०.८ ३४०.९ ३८९.४ ४०८.१ 440.7 476.4 478.0 ८.१ ०.३
िसकमीर् २.८ १६९.८ २२७.५ २४३.५ २५२.६ २८४.३ ३१६.८ ३७१.९ ३८६.५ 419.3 453.5 460.1 ८.२ १.४
दक्ष १.४ १६७.० २१७.७ २३४.९ २४४.२ २७६.७ ३१०.९ ३५९.४ ३७४.१ 409.4 436.5 443.8 ६.६ १.७
अदक्ष १.४ १७२.७ २३७.२ २५२.२ २६१.० २९१.९ ३२२.८ ३८४.४ ३९८.९ 429.2 470.6 476.5 ९.७ १.२
ज्यामी २.८ २२०.६ २८८.१ ३११.८ ३४०.७ ३८३.३ ४१५.७ ४६६.० ४९४.६ 550.5 577.7 596.2 ४.९ ३.२
पु ष १.४ २२१.७ २९२.२ ३१५.२ ३४५.६ ३९२.५ ४२२.० ४५७.१ ४८०.४ 541.2 581.5 595.9 ७.४ २.५
मिहला १.४ २१९.५ २८३.९ ३०८.४ ३३५.८ ३७४.१ ४०९.५ ४७४.९ ५०८.७ 559.6 573.9 596.5 २.५ ३.९

*आिथर्क वषर् 2069/70 दे िखको िनजी सं गठनह को तथ्यांक अध्याविधक गिरएको ।
49
अनुसूची ३.१६ : राि य तलब तथा ज्यालादर सू चका को वािषर्क िवन्दुगत पिरवतर्न
(आधार वषर् २०६१/६२=१००)
आिथर्क वषर् / फागुन मिहना

उपभोग्य वःतुह भार ूितशत
२०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७3/७४ २०७4/७५ २०७5/७6 २०७6/७७ २०७7/७8 2078/79
कु ल सू चका १००.० १९.१ २७.६ ९.६ १७.० ६.८ ४.७ १४.१ ७.८ १०.० ७.५ १.९ ७.३
१. तलव सू चका २७.० ०.० १९.३ ९.४ २६.२ ७.८ २.० १८.५ ९.४ ६.६ १३.६ ०.० ९.४
१.१ िनजामती से वा २.८ ०.० १८.७ ०.० ३१.३ ९.७ ०.० २४.२ ०.० ७.४ १९.२ ०.० ७.१
१.२ सावर्जिनक सं ःथानह १.१ ०.० २८.० ०.० २७.६ ७.५ ०.७ २१.७ ०.० ५.८ १८.४ ०.० १०.१
१.३ बक तथा िव ीय सं ःथाह ०.६ ०.० ४२.४ ०.० ४७.७ ४.३ २.३ १२.९ १.३ १.२ २५.४ ०.० २८.२
१.४ से ना तथा ूहरीबल ४.० ०.० २६.५ ०.० ३४.५ ८.५ ०.० २३.६ ०.० ८.१ ९.० ०.० १६.१
१.५ िशक्षा १०.६ ०.० १९.१ ०.० ३०.५ ९.१ १.५ २०.७ ५.८ १०.३ १०.६ ०.० ९.१
१.६ िनजी ूित ानह * ७.९ ०.० ८.६ ५३.८ ८.४ ४.१ ६.६ ६.७ ३६.३ ०.० १७.२ ०.० ४.१
२.ज्यालादर सू चका ७३.० २५.५ २९.८ ९.६ १४.८ ६.६ ५.५ १३.० ७.४ ११.० ५.९ २.४ ६.६
२.१ कृिष मजदू र ३९.५ ३४.६ २७.१ १२.५ ११.१ ७.९ ५.६ १३.५ ७.७ १२.१ ४.७ २.७ ४.६
२.२ औधोिगक मजदू र २५.२ १०.४ ३४.३ ४.७ २४.८ २.७ ३.६ ११.६ ६.६ ९.२ ८.९ १.७ १२.३
२.३ िनमार्ण मजदू र ८.३ २०.४ ३४.१ ६.३ १०.० १०.४ १०.२ १३.० ८.१ ८.५ ५.५ २.७ ३.६
* आिथर्क वषर् 2069/70 दे िखको िनजी सं गठनह को तथ्यांक अध्याविधक गिरएको।
50
अनुसू ची ३.१७: राि य तलब तथा ज्यालादर सू चका (ूथम आठ मिहना)
(आधार वषर् २०६१/६२ = १००)
2071/72 2072/73 2072/73 2073/74 2073/74 2074/75 2074/75 2075/76 2075/76 २०७6/77 २०७6/77 २०७7/78 २०७7/78 २०७8/79 ूितशत पिरवतर्न*
िस.नं . समू ह / उपसमू ह भार ूितशत
असार फागुन असार फागुन असार फागुन असार फागुन असार फागुन असार फागुन असार फागुन २०७7/७8 २०७8/79
कूल सू चका १००.० ३५६.९ ३६९.७ ३७८.८ ४२१.८ ४२९.७ ४५४.९ ४५८.८ ५००.४ 500.5 538.0 538.0 548.1 552.4 587.9 1.9 7.3
१ तलब सू चका २७.० २७८.७ २८४.४ २८४.४ ३३६.९ ३३६.९ ३६८.६ ३६८.६ ३९३.१ 393.1 446.4 446.4 446.4 446.4 488.6 0.0 9.4
१.१ िनजामती सेवा २.८ ३४०.७ ३४०.७ ३४०.७ ४२३.२ ४२३.२ ४२३.२ ४२३.२ ४५४.४ 454.4 541.8 541.8 541.8 541.8 580.1 0.0 7.1
१.२ सावर्जिनक सं ःथानह १.१ २८८.१ २९०.१ २९०.१ ३५३.१ ३५३.१ ३५३.१ ३५३.१ ३७३.५ 373.5 442.1 442.1 442.1 442.1 486.7 0.0 10.1
बक तथा िव ीय
१.३ ०.६ ४५७.७ ४५७.७ ५१६.६ ५१६.६ ५२३.२ ५२३.२ ५२९.२ 0.0 28.2
सं ःथाह ४४७.५ 529.2 663.8 663.8 663.8 663.8 851.4
१.४ सैिनक तथा ूहरी सेवा ४.० ३३२.४ ३३२.४ ३३२.४ ४१०.८ ४१०.८ ४१०.८ ४१०.८ ४४३.९ 443.9 483.8 483.8 483.8 483.8 561.7 0.0 16.1
१.५ िशक्षा १०.६ २९५.८ ३००.२ ३००.२ ३६२.४ ३६२.४ ३८३.४ ३८३.४ ४२२.७ 422.7 467.3 467.3 467.3 467.3 510.0 0.0 9.1
१.६ िनजी सं गठनह ** ७.९ १९३.३ २०६.० २०६.० २१९.७ २१९.७ २९९.४ २९९.४ २९९.४ 299.4 351.0 351.0 351.0 351.0 365.2 0.0 4.1
२ ज्यालादर सू चका ७३.० ३८५.८ ४०१.२ ४१३.६ ४५३.२ ४६४.० ४८६.७ ४९२.१ ५४०.० 540.2 571.8 571.8 585.7 591.6 624.6 2.4 6.6
२.१ कृिष मजदू र ३९.५ ४४१.० ४५६.१ ४७३.६ ५१७.९ ५२२.१ ५५७.६ ५६५.८ ६२५.३ 625.3 654.4 654.4 672.1 680.3 702.8 2.7 4.6
पु ष २०.५ ४३९.१ ४४९.४ ४६३.७ ४९७.० ५०१.१ ५३३.३ ५४१.५ ५९४.२ 594.2 633.1 633.1 652.3 660.5 660.5 3.0 1.3
मिहला १९.० ४४३.१ ४६३.४ ४८४.२ ५४०.६ ५४४.७ ५८३.८ ५९२.० ६५८.८ 658.8 677.3 677.3 693.4 701.7 748.4 2.4 7.9
२.२ औ ोिगक मजदू र २५.३ ३१८.२ ३२९.६ ३३४.१ ३६७.८ ३९०.४ ३९२.१ ३९२.१ ४२८.० 428.0 465.9 465.9 473.9 475.6 532.3 1.7 12.3
उच्च दक्ष ६.३ ३०२.१ ३२१.७ ३२५.५ ३५७.१ ३५८.० ३६०.३ ३६०.३ ४०४.२ 404.2 445.2 445.2 451.7 452.5 502.2 1.5 11.2
दक्ष ६.३ ३१४.५ ३२६.९ ३३२.७ ३७०.० ३७१.९ ३७३.१ ३७३.१ ४१०.४ 410.4 444.1 444.1 452.9 453.8 506.7 2.0 11.9
अधर्दक्ष ६.३ ३१५.९ ३२२.१ ३२७.८ ३६४.३ ३६५.५ ३६६.९ ३६६.९ ४०७.७ 407.7 447.5 447.5 455.4 456.3 521.1 1.8 14.4
अदक्ष ६.३ ३४०.५ ३४७.५ ३५०.४ ३७९.७ ४६६.१ ४६७.८ ४६७.८ ४८९.५ 489.5 526.7 526.7 535.5 539.7 599.0 1.7 11.9
२.३ िनमार्ण मजदू र ८.३ ३२९.० ३५८.१ ३६९.७ ४०४.८ ४११.६ ४३७.४ ४४५.९ ४७४.७ 476.6 500.8 496.0 514.5 522.0 533.1 2.7 3.6
डकमीर् २.८ ३०५.४ ३३३.५ ३४५.३ ३७७.८ ३८२.४ ४०७.४ ४१९.१ ४३९.४ 439.4 467.2 460.1 472.0 476.8 489.4 1.0 3.7
दक्ष १.४ २९५.२ ३२०.१ ३३९.७ ३६८.३ ३७०.५ ३९२.९ ४१०.३ ४३२.० 432.0 452.0 452.0 461.0 465.4 481.5 2.0 4.4
अदक्ष १.४ ३१५.६ ३४६.९ ३५१.० ३८७.२ ३९४.२ ४२१.९ ४२८.० ४४६.७ 446.7 482.4 468.3 482.9 488.2 497.2 0.1 3.0
िसकमीर् २.८ २८८.५ ३१९.१ ३३६.२ ३७२.० ३७४.३ ३९५.२ ३९९.८ ४२६.७ 427.5 457.4 450.3 466.9 470.8 473.2 2.1 1.4
दक्ष १.४ २८०.३ ३१३.८ ३३०.३ ३५८.८ ३६१.० ३७९.० ३८३.० ४१८.५ 418.5 438.1 438.1 447.1 451.4 457.9 2.0 2.4
अदक्ष १.४ २९६.७ ३२४.४ ३४२.२ ३८५.३ ३८७.६ ४११.३ ४१६.६ ४३४.८ 436.6 476.6 462.5 486.6 490.1 488.6 2.1 0.4
ज्यामी २.८ ३९२.८ ४२१.४ ४२७.४ ४६४.५ ४७८.० ५०९.५ ५१८.५ ५५८.० 562.6 577.8 577.2 604.5 618.1 636.4 4.6 5.3
पु ष १.४ ४०२.८ ४२८.१ ४२८.१ ४५५.१ ४६५.४ ४९४.३ ५०३.३ ५४७.३ 556.4 581.6 580.6 602.2 611.8 626.9 3.5 4.1
मिहला १.४ ३८२.९ ४१४.८ ४२६.६ ४७३.९ ४९०.५ ५२४.७ ५३३.७ ५६८.७ 568.7 573.9 573.9 606.8 624.3 645.9 5.7 6.4
**आिथर्क वषर् 2069/70 दे िखको िनजी सं गठनह को तथ्यांक अध्याविधक गिरएको ।
ॐोत : ने पाल रा बक, 2078
51
अनुसूची ४.१ : मौद्रिक सवेक्षण
(रु. करोडमा)
असार मसान्त प्रिम आठ मविना

क्र.सं . िीर्ाक
२०६९ २०७० २०७१ २०७२ २०७३ २०७४ २०७५ २०७६ २०७७ २०७८ २०७6/७7 २०७7/७8 २०७8/७9*
१ खुद बैदेशिक सम्पशि 38377.21 46823.80 59921.97 74728.72 95598.09 101463.49 105429.17 98478.31 132834.90 133562.01 106822.84 138314.09 109874.20
२ खुद आन्तररक सम्पशि 74653.02 84713.83 96674.74 113051.44 128859.77 157706.71 204017.49 259735.45 290262.07 381923.31 277506.18 332954.38 421422.58
३ कुल आन्तररक कर्ाा 99469.15 116586.63 131430.50 152734.59 180573.60 217779.20 275589.30 333850.98 389726.81 495405.96 350613.11 440496.95 547534.95
४ सरकारलाई गएको खुद कर्ाा 16288.21 16778.83 14198.95 12721.14 8775.94 14948.90 27263.03 3825.56 46104.43 58744.93 21253.34 34914.56 51356.27
क. सरकारमाथिको दावी 16525.48 16797.28 16549.03 16102.45 20277.78 25576.11 36212.81 44119.95 60221.61 78762.75 42647.92 70369.19 84889.83
ख. सरकारी बचत 237.28 18.45 2350.08 3381.31 11501.85 10627.21 8949.78 6565.37 14117.18 20017.82 21394.58 35454.63 33533.56
५ सरकारी सं स्िानलाई गएको कर्ाा 1137.54 1270.65 1190.49 1336.15 1164.13 1351.21 1386.15 1130.04 1026.31 912.83 1292.82 1235.97 593.05
(क) वविीय 127.60 131.74 148.76 326.07 341.43 428.62 382.72 160.72 156.04 161.57 156.08 127.85 158.51
(ख) गैर–वविीय 1009.94 1138.91 1041.73 1010.08 822.70 922.59 1003.43 969.31 870.26 751.26 1136.73 1108.11 434.54
गैर–सरकारी वविीय सं स्िालाई
६ 1060.82 1234.55 958.59 1282.79 1402.93 1763.09 2661.73 12086.08 14906.87 21792.66 14599.78 19348.30 24052.35
गएको कर्ाा
७ थनर्ी क्षेत्रलाई गएको कर्ाा 80982.58 97302.61 115082.46 137394.51 169230.61 199716.00 244278.40 291027.59 327689.20 413955.54 323836.69 384998.12 471533.28
८ खुद अमौद्रिक दावयत्व 24816.13 31872.80 34755.75 39683.15 51713.83 60072.49 71571.81 74115.53 99464.73 113482.65 83476.44 9399.61 10453.70
९ ववस्तृत मुिा प्रदाय, एम२ (१०+११) 113030.23 131537.63 156596.71 187780.15 224457.86 259170.20 309446.66 358213.77 423096.98 515485.32 384329.02 471268.47 531296.78
१० मुिा प्रदाय, एम१ 26370.57 30159.02 35483.00 42474.46 50328.71 56940.23 66939.50 72664.28 85626.08 104941.02 71850.83 87925.56 93740.63
(क) मुिा 17049.17 19587.42 22753.74 27008.04 32748.27 36174.59 41598.54 42320.43 49039.64 57197.18 44449.15 53136.48 53636.74
(ख) चल्ती थनक्षेप 9321.40 10571.59 12729.26 15466.42 17580.44 20765.64 25340.95 30343.84 36586.44 47743.84 27401.69 34789.08 40103.89
११ मुद्दती, बचत र कल थनक्षेप 86659.66 101378.61 121113.71 145305.69 174129.15 202229.96 242507.17 285549.49 337470.89 410544.30 312478.19 383342.91 437556.15
स्रोत : नेपाल राष्ट्र बैंक , 2078
* अपररष्कृत।
52
अनुसूची ४.२: मुिा प्रदायमा प्रभाव पाने कारकिरू
(वावर्ाक पररवतान , रकममा) (रु. करोडमा)
प्रिम आठ मविना
क्र.सं . िीर्ाक २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७5/७6 २०७6/७7 २०७7/७८ *
२०७6/७7 २०७7/७8 २०७8/७9
१ खुद बैदेशिक सम्पशि @ 13162.66 6893.96 12712.71 14503.60 18891.23 8210.61 96.02 -6740.05 28240.95 122.67 3784.07 6800.97 -25863.83
२ खुद आन्तररक सम्पशि @ 7735.56 11613.44 12346.38 16679.84 17786.48 26501.73 50180.45 55507.15 36642.26 92265.67 22331.19 41370.52 41675.29
३ कुल आन्तररक कर्ाा 8446.66 17117.48 14843.87 21304.07 27839.01 37205.61 57810.10 58962.71 47928.51 105679.15 19184.33 50770.14 52128.99
४ सरकारलाई गएको खुद कर्ाा -55.73 490.62 -2579.88 -1477.81 -3945.21 6172.96 12314.13 10992.58 8549.85 12640.50 -16301.24 -11189.87 -7388.66
क. सरकारमाथिको दावी 181.55 271.79 -248.24 -446.58 4175.33 5298.33 10636.70 7907.14 16101.66 18541.14 -1472.03 10147.58 6127.08
ख. सरकारी बचत 237.28 -218.83 2331.63 1031.23 8120.54 -874.64 -1677.43 -3085.44 -7551.81 5900.64 14829.21 21337.45 13515.74
५ सं स्िानतर्ा गएको कर्ाा 277.27 133.11 -80.15 145.65 -172.02 187.08 34.94 -256.11 -103.73 -113.47 162.78 209.66 -319.78
(क) वविीय -95.03 4.14 17.02 177.31 15.36 87.19 -45.91 -221.99 -4.68 5.53 -4.64 -28.19 -3.06
(ख) गैर–वविीय 372.30 128.97 -97.18 -31.66 -187.38 99.89 80.84 -34.12 -99.05 -119.00 167.42 237.85 -316.73
६ गैर सरकारी थबिीय सं स्िालाई गएको कर्ाा -25.22 173.73 -275.95 324.20 120.14 360.17 898.63 1477.04 2820.79 6885.79 2513.70 4441.43 2259.70
७ थनर्ी क्षेत्रलाई गएको कर्ाा 8250.34 16320.02 17779.85 22312.03 31836.09 30485.39 44562.40 46749.20 36661.60 86266.34 32809.09 57308.92 57577.74
८ खुद अमौद्रिक दावयत्व @ 711.10 5504.04 2497.49 4624.23 10052.53 10703.88 7629.66 3455.56 11286.25 13413.49 -3146.86 9399.61 10453.70
९ मुिा प्रदाय, एम २ (१०+११) 20898.22 18507.40 25059.09 31183.44 36677.71 34712.34 50276.46 48767.10 64883.21 92388.34 26115.26 48171.49 15811.46
१० मुिा प्रदाय, एम १ (क+ख) 4135.44 3788.45 5323.99 6991.46 7854.25 6611.52 9999.26 5724.78 12961.81 19314.93 -813.44 2299.47 -11200.39
(क) मुिा 2856.02 2538.25 3166.32 4254.30 5740.23 3426.32 5423.95 721.89 6719.21 8157.54 2128.71 4096.83 -3560.44
(ख) चल्ती थनक्षेप 1279.42 1250.19 2157.67 2737.16 2114.02 3185.20 4575.31 5002.89 6242.60 11157.40 -2942.16 -1797.36 -7639.95
११ मुद्दती, बचत र कल थनक्षेप 16762.79 14718.95 19735.10 24191.98 28823.46 28100.82 40277.21 43042.32 51921.40 73073.40 26928.70 45872.02 27011.85
१२ ववदे िी ववथनमय नार्ा (+) नोक्सान (-) 3088.00 1552.63 385.46 303.17 1978.14 -2345.21 3869.66 -210.81 6115.64 604.43 4560.46 -1321.78 2176.02
@ ववथनमय नार्ा/नोक्सान समायोर्न गररएको।
53
अनुसूची ४.३: मुिा प्रदायमा प्रभाव पाने कारकिरू
(वावर्ाक पररवतान प्रथतितमा)
क्र.सं . िीर्ाक २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७5/७6 २०७6/७7 २०७7/७८
२०७6/७7 २०७7/७8 २०७8/७9*
१ खुद बैदेशिक सम्पशि @ १७.९६ २७.२० २४.२० २५.२९ ८.५९ ०.०९ -६.३९ २८.६८ ०.०९ ३.८४ ५.१२ -१९.३६
२ खुद आन्तररक सम्पशि @ १५.५६ १४.६० १७.२५ १५.७३ २०.५७ ३१.८२ २७.२१ १४.११ ३१.७९ ८.६० १४.२५ १०.९१
३ कुल आन्तररक कर्ाा १७.२१ १२.७३ १६.२१ १८.२२ २०.६० २६.५५ २१.४० १४.३६ २७.१२ ५.७५ १३.०३ १०.५२
४ सरकारलाई गएको खुद कर्ाा ३.०१ -१५.३८ -१०.४१ -३१.०१ ७०.३४ ८२.३७ ४०.३२ २२३.४९ २७.४२ -४२६.११ -२४.२७ -१२.५८
क. सरकारमाथिको दावी १.६४ -१.५० -२.७० २५.९३ २६.१३ ४१.५९ २१.८४ ३६.५० ३०.७९ -३.३४ १६.८५ ७.७८
ख. सरकारी बचत -९२.२२ १२६३६.५४ ४३.८८ २४०.१६ -७.६० -१५.७८ -३४.४८ -११५.०२ ४१.८० २२५.८७ १५१.१५ ६७.५२
५ सं स्िानततर्ा गएको कर्ाा ११.७० -६.३१ १२.२३ -१२.८७ १६.०७ २.५९ -१८.४८ -९.१८ -११.०६ १४.४० २०.४३ -३५.०३
(क) वविीय ३.२४ १२.९२ ११९.१९ ४.७१ २५.५४ -१०.७१ -५८.०० -२.९१ ३.५४ -२.८९ -१८.०७ -१.८९
(ख) गैर–वविीय १२.७७ -८.५३ -३.०४ -१८.५५ १२.१४ ८.७६ -३.४० -१०.२२ -१३.६७ १७.२७ २७.३३ -४२.१६
६ गैर सरकारी थबिीय सं स्िालाई गएको कर्ाा १६.३८ -२२.४० ३३.८२ ९.३७ २५.६७ ५०.९७ ५५.४९ २३.३४ ४६.१९ २०.८० २९.७९ १०.३७
७ थनर्ी क्षेत्रलाई गएको कर्ाा २०.१५ १८.३० १९.३९ २३.१७ १८.०१ २२.३१ १९.१४ १२.६० २६.३३ ११.२७ १७.४९ १३.९१
८ खुद अमौद्रिक दावयत्व @ २२.१८ ७.८० १३.३० २५.३३ २०.७० १२.७० ४.८३ १५.२३ १३.४९ -४.२५ ९.४५ ९.२१
९ मुिा प्रदाय, एम २ (१०+११) १६.३७ १९.१० १९.९१ १९.५३ १५.४६ १९.४० १५.७६ १८.११ २१.८४ ७.२९ ११.३९ ३.०७
१० मुिा प्रदाय, एम १ (क+ख) १४.३७ १७.६५ १९.७० १८.४९ १३.१४ १७.५६ ८.५५ १७.८४ २२.५६ -१.१२ २.६९ -१०.६७
(क) मुिा १४.८९ १६.१७ १८.७० २१.२५ १०.४६ १४.९९ १.७४ १५.८८ १६.६३ ५.०३ ८.३५ -६.२२
(ख) चल्ती थनक्षेप १३.४१ २०.४१ २१.५० १३.६७ १८.१२ २२.०३ १९.७४ २०.५७ ३०.५० -९.७० -४.९१ -१६.००
११ मुद्दती, बचत र कल थनक्षेप १६.९८ १९.९७ ४३.७७ १९.८४ १६.१४ १९.९२ १७.७५ १८.१८ २१.६५ ९.४३ १३.५९ ६.५८
@ ववथनमय नार्ा/नोक्सान समायोर्न गररएको।
54
अनुसूची ४.४: मौद्रिक व्यवस्िापन
वववरण २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७5/७6 २०७6/७7 २०७7/७८
२०७7/७8 २०७8/७9
क तरलता प्रवाि 1031.00 1403.00 12338.88 14566.50 32248.90 21915.50 43827.71 200.00 507076.42
ररपो 0.00 0.00 2781.00 0.00 16246.00 10855.00 5000.00 0.00 27000.00
सोझै खरीद 0.00 0.00 2778.78 3762.00 0.00 0.00 0.00 0.00 5591.59
* 0.00 0.00 540.00 6972.00 570.00 732.20 1793.71 0.00 12336.50

ररपो बोलकबोल
स्िायी तरलता सुववधा 1031.00 1403.00 6239.10 3832.50 15432.90 10328.30 37034.00 200.00 462148.33
ख तरलता प्रिोचन 47680.00 54255.00 12445.00 19500.00 10035.00 7800.00 30329.00 30329.00 6000.00
ररभसा ररपो 31580.00 23595.00 6425.00 8475.00 2070.00 4800.00 10954.00 10954.00 2835.00
सोझै थबक्री 600.00 910.00 0.00 840.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
थनक्षेप सं कलन बोलकबोल 15500.00 29750.00 1645.00 5590.00 7965.00 3000.00 19375.00 19375.00 3165.00
* 0.00 0.00 4375.00 4595.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

थनक्षेप सं कलन बोलकबोल
ग खुद तरलता प्रवाि (क-ख) -46649.00 -52852.00 -106.12 -4933.50 22213.90 14115.50 13498.71 -30129.00 501076.42
* ब्यार्दर कररडोर अन्तगात ।

स्रोत : नेपाल राष्ट्र बैंक, 2078
55
अनुसूची ४.५: ब्यार्दर सं रचना (प्रथतित)
भाररत औसत ब्यार्दर २०७7 असार २०७7 असोर् 2077 पुस 2077 र्ागुन २०७8 असार २०७8 असोर् 2078 पुस 2078 र्ागुन
९१ द्रदने ट्रेर्री ववल १.२७ ०.६३ ०.८७ २.०३ ४.५५ ४.८६ ५.०७ ६.८२
भाररत औसत अन्तर–बैंक दर
वाशणज्य बैंक ०.३५ ०.११ ०.१ १.२६ ४.१२ ४.९५ ४.७६ ६.५६
अन्य वविीय सं स्िा १.०१ ०.२५ ०.२६ १.२७ ४.३ ४.९१ ४.८९ 6.56
बैंक तिा वविीय सं स्िा ०.१७ ०.१८ १.२६ ४.१४ ४.९५ ४.७७ 6.56
वाशणज्य बैंकिरुको भाररत औसत थनक्षेप , कर्ाा तिा आधार ब्यार्दर
थनक्षेप ६.०१ ५.४५ ५. ४.७६ ४.६५ ५.४३ ६.३७ ६.९३
कर्ाा १०.११ ९.८३ ९.०९ ८.७३ ८.४६ ८.६९ ९.४४ १०.६
आधार ब्यार्दर ८.५ ७.७३ ७.१८ ६.८४ ६.६६ ७.५७ ८.४२ ८.९८
56
अनुसूची ४.६: थनक्षेप पररचालन तिा कर्ाा प्रवाि (रु.करोडमा)
२०७६ असार २०७६ र्ागुन २०७7 असार २०७7 र्ागुन २०७8 असार २०७8 र्ागुन आठ मविनामा प्रथतित पररवतान
िीर्ाक
मसान्त मसान्त मसान्त मसान्त मसान्त मसान्त* २०७7/७8 २०७8/७9
थनक्षेप पररचालन
वाशणज्य बैंक 284306 310489 346515 379947 416746 431745 9.65 3.60
ववकास बैंक 37819 37525 35196 41229 44146 46267 17.14 4.81
ववि कम्पनी 7479 8115 8684 10005 8726 9426 15.21 8.02
बैंक तिा वविीय सं स्िा + 323507 349421 383973 426047 466273 485485 10.96 4.12
कर्ाा प्रबाि (थनर्ी क्षेत्रमा)
वाशणज्य बैंक 245659 275012 285013 334302 364235 409533 17.29 12.44
ववकास बैंक 34211 33410 28680 34936 37418 42648 21.81 13.98
ववि कम्पनी 6749 7240 7286 7729 6828 8549 6.08 25.20
बैंक तिा वविीय सं स्िा+ 286619 315661 320979 376967 408481 460730 17.44 12.79
+ बैक तिा वविीय सं स्िािरू बीच एक आपसको थनक्षेप समायोर्न गररएको ।
57
अनुसूची ४.७: क्षेत्रगत आधारमा कर्ाा प्रवािको अवस्िा (रु.करोडमा)
प्रथतित पररवतान कुल कर्ाामा अंि
क्षेत्र 2076 असार 2077 असार २०७7 र्ागुन 2078 असार 2078 र्ागुन २०७7 २०७8
(२०७7 र्ागुन ) (२०७8 र्ागुन )
(असार –र्ागुन ) (असार –र्ागुन )
कृवर् 19345.7 22577.2 29075.0 32420.1 37647.9 28.8 16.1 7.6 8.0
खानी 731.3 645.4 778.1 865.5 875.7 20.6 1.2 0.2 0.2
उत्पादन 47856.1 53366.8 60387.4 64354.0 70646.0 13.2 9.8 15.7 15.0
थनमााण 30941.7 34742.0 38503.7 41132.8 20681.0 10.8 -49.7 10.0 4.4
धातु उत्पादन, मेशिनरी र ववद्युतीय

3707.5 4607.3 5678.2 6199.0 7462.0 23.2 20.4 1.5 1.6
उपकरण
यातायातका सामान उत्पादन र वर्विङ 4290.9 4982.2 5199.1 5295.1 5699.8 4.4 7.6 1.4 1.2
यातायात, सञ्चार र सावार्थनक सेवा 17681.4 20975.3 23074.8 25246.3 27558.1 10.0 9.2 6.0 5.9
िोक तिा खुिा व्यापार 61545.0 66282.8 76166.9 83674.2 95948.2 14.9 14.7 19.8 20.4
वविीय, वीमा र स्िीर सम्पथि 23384.7 25263.8 30509.1 33719.8 36826.1 20.8 9.2 7.9 7.8
सेवा उद्योग 24502.3 29927.7 34487.3 36186.3 38880.5 15.2 7.4 9.0 8.3
उपभोग्य ऋण$ 9010.5 9134.8 12866.0 15236.7 83073.0 40.8 445.2 3.3 17.7
स्िानीय सरकार 156.9 158.3 146.6 154.0 134.5 -7.4 -12.7 0.0 0.0
अन्य 48035.7 53937.5 67746.8 72794.5 44676.7 25.6 -38.6 17.6 9.5
र्म्मा 291189.7 326601.2 384618.8 417278.5 470109.3 17.8 12.7 100.0 100.0
स्रोतः नेपाल राष्ट्र बैंक, 2078
$ चालु आथिाक वर्ामा िायर पचेर् (व्यशिगत उपभोग) कर्ाा, िैशक्षक कर्ाा, व्यशिगत आवासीय घर कर्ाा (रु. १ करोड ५० लाखसम्म) र व्यशिगत कर्ाा (प्रयोर्न नखुलेका रु. ५० लाखसम्मका) समावेि गररएको ।
58
अनुसूची ४.८: बैंक तिा वविीय सं स्िािरूको सं ख्या
वविीय सं स्िा २०७० २०७१ २०७२ २०७३ २०७४ २०७५ २०७६ २०७७ २०७८ २०७8*
वाशणज्य बैंक 31 30 30 28 28 28 28 27 27 27
ववकास बैंक 86 84 76 67 40 33 29 20 15 17
ववि कम्पनी 59 53 48 42 28 25 23 22 17 17
लघु ववि वविीय सं स्िा 31 33 38 42 53 65 90 85 70 66
पूवााधार ववकास बैक - - - - - - 1 1 1 1
बीमा कम्पनी 25 25 26 26 28 28 40 40 40 41
कमाचारी सञ्चय कोर् 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
नागररक लगानी कोर् 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
िुलाक बचत बैंक 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
िुलाक बचत बैंकका कायाालयिरू 117 117 68 68 68 68 68 68 68 68
*र्ागुन मसान्त।
59
अनुसूची ४.९: वविीय पिुँचका पररसूचकिरु
वविीय पँिच
ु का सूचक २०७१ असार २०७२ असार २०७३ असार २०७४ असार २०७5 असार २०७६ असार २०७7 असार २०७8 असार २०७8 र्ागुन
बैंक तिा वविीय सं स्िाको िाखा सं ख्या
वाशणज्य बैंक 1547 1672 1869 2274 3023 3585 4436 4753 4930
ववकास बैंक 818 808 852 769 993 1267 1029 1023 1086
ववि कम्पनी 239 242 175 130 186 204 243 222 257
प्रथत बैंक िाखा र्नसं ख्या 7666 7206 6562 5610 4334 3363 3072 2844 2572
थनक्षेप खाताको सं ख्या 13129574 14934618 16836017 19677005 23544859 27866505 32454204 37770985 42451071
ऋण खाताको सं ख्या 940005 1033383 1096570 1216091 1301010 1439648 1544059 1702195 1837050
िाखारवित बैंवकङ्ग केन्ि 504 504 812 1008 1285 1530 1574 1706 1553
मोबाइल बैंवकङ्ग सेवा प्रयोगकताा 768424 1068303 1754566 2669732 5086069 8347187 11306797 14194839 16848434
इन्िरनेि बैंवकङ्ग सेवा प्रयोगकताा 328434 415462 515465 783751 834302 917344 1031227 1160321 1609209
एविमको सं ख्या 1652 1721 1908 2081 2791 3316 4106 4325 4464
डेथबिकाडाको सं ख्या 3988779 4531787 4512979 4980958 5544253 6708521 7329202 8839855 10238473
क्रेथडि काडाको सं ख्या 57898 43895 52014 68966 104721 123146 160297 192370 219946
प्रथत १00,000 वयस्क र्नसं ख्यामा थनक्षेप खाता सं ख्या 73553 82510 91747 105790 81701 95400 151768 225820 264300
प्रथत १00,000 वयस्क र्नसं ख्यामा एविम सं ख्या 9 10 10 11 10 11 19 26 28
प्रथत १00,000 वयस्क र्नसं ख्यामा िाखा सं ख्या 15 15 16 17 15 17 14 17 16
प्रथत १00,000 वयस्क र्नसं ख्यामा डेथबि काडा सं ख्या 22346 25037 24593 26779 19239 22966 34277 52850 63745
प्रथत १00,000 वयस्क र्नसं ख्यामा क्रेथडि काडा सं ख्या 324 243 283 371 363 422 750 1150 1369
स्रोत : नेपाल राष्ट्र बैंक 2078
*र्नसं ख्याको तथ्याङ्क केन्िीय तथ्याङ्क ववभागको र्नसं ख्या प्रक्षेपण (मध्यमस्तर) बाि थलइएको।
60
अनुसूची ४.१० : बैंक तिा वविीय सं स्िािरूको साधनको स्रोत र उपयोग

२०७१ २०७२ २०७३ २०७४ २०७५ २०७६ २०७७ २०७८ २०७६/७७ २०७7/७8 २०७8/७9*
१ कुल थनक्षेप 140676.95 168882.99 201681.62 229980.76 274210.29 323506.68 383972.74 466272.93 349420.65 426047.25 485484.58
२ चल्ती 12968.92 15929.00 18346.03 19904.72 25629.84 31260.15 38583.79 48619.26 29105.65 35821.17 40987.36
३ बचत 58970.59 71247.12 87367.96 81415.30 94682.19 106033.47 122445.49 159300.83 109857.74 146785.08 141167.14
४ मुद्दती 45294.19 50920.11 61586.14 99342.58 122805.65 149755.37 186783.88 218991.45 174324.29 206965.33 269597.62
५ कल 22338.14 29571.74 32787.81 27234.20 28859.35 34108.03 33770.13 36078.65 33513.61 33291.48 29235.54
६ माशर्ान 1105.11 1215.02 1593.68 2083.96 2233.26 2349.66 2389.45 3282.75 2619.37 3184.20 4496.92
७ नेपाल राष्ट्र बैंकबाि सापिी 193.30 326.15 671.02 693.73 1223.03 2290.48 748.75 12270.39 1837.68 9085.67 31101.44
८ अन्य वैदेशिक दावयत्व 0.41 0.00 0.00 0.00 0.00 329.85 1477.57 2574.80 792.96 1582.62 3957.10
९ खुद अन्य साधनिरू 19145.31 20391.65 23598.07 35467.74 40237.86 84702.85 97533.06 118500.06 94527.42 117512.23 126819.15
१० कुल साधनको स्रोत = उपयोग 160015.97 189600.78 225950.70 266142.23 315671.19 410829.85 483732.12 599618.18 446578.71 554227.78 647362.26
११ नगद तिा बैंक मौज्दात 28682.63 35337.29 35674.75 42043.14 39342.37 37566.69 56364.39 50205.59 39925.12 42088.12 40380.33
१२ नगद मौज्दात 4112.99 4729.20 5590.11 6308.25 7220.74 7223.50 9139.37 9962.92 7701.13 8108.61 9658.16
१३ नेपाल राष्ट्र बैंकमा रिेको मौज्दात 15621.40 19223.92 15400.61 21159.31 20813.51 16589.71 29653.66 24804.38 16821.01 16859.60 15369.61
१४ ववदे िी मुिा मौज्दात 78.87 133.69 99.99 109.28 268.50 255.20 468.67 273.61 484.28 296.86 362.16
१५ ववदे िमा रिेको मौज्दात 8869.38 11250.48 14584.04 14466.31 11039.63 13498.29 17102.69 15164.69 14918.70 16823.05 14990.40
१६ कर्ाा तिा सापिी 131333.34 154263.49 190275.94 224099.08 276328.82 288495.44 396750.89 509340.32 375642.56 469362.50 569815.84
१७ सरकारमाथिको दावी 14215.77 14249.79 18636.91 21389.46 28754.06 35488.82 53539.36 73084.10 36328.03 64203.62 74301.01
१८ सरकारी सं स्िानिरुमाथिको दावी 1138.30 1092.27 920.25 1004.85 1105.08 1069.16 965.43 845.10 1231.94 1175.09 525.32
वविीय 99.66 85.29 100.66 85.37 104.75 102.95 98.27 97.20 98.31 70.08 94.14
गैर-वविीय 1038.63 1006.98 819.60 919.49 1000.33 966.21 867.16 747.90 1133.63 1105.01 431.17
१९ गैर सरकारी वविीय सं स्िािरु माथिको दावी 956.99 1281.19 1401.33 1761.49 2660.13 12086.08 14906.87 21792.66 14599.78 19348.30 24052.35
२० थनर्ी क्षेत्रमाथिको दावी 114669.92 136924.91 168785.63 199302.29 243798.79 248756.12 327337.63 413616.04 323479.24 384630.72 470934.87
२१ ववदे िी ववल खररद 352.36 715.34 531.83 640.99 10.77 10.10 1.59 2.42 3.57 4.76 2.29
२२ कर्ाा तिा सापिी /थनक्षेप अनुपात (%)# 83.25 82.90 85.10 88.14 90.29 91.46 89.38 93.56 97.10 95.10 102.07
# सरकारमाथि दावी समावेि नभएको।
61
अनुसूची ४.११: वाशणज्य बैंकिरूको साधनको स्रोत र उपयोग

२०७१ २०७२ २०७३ २०७४ २०७५ २०७६ २०७७ २०७८ २०७६/७७ २०७7/७8 २०७8/७9*
१ कुल थनक्षेप 119647.94 145274.88 175343.06 208038.57 245921.90 284305.51 346515.10 416746.33 310489.01 379947.23 431744.57
२ चल्ती 12254.48 15044.29 17508.72 19170.23 24804.56 30161.06 38844.59 47464.14 28229.78 34993.56 40173.91
३ बचत 45076.91 55935.10 69869.12 70302.81 81166.70 90129.61 108751.68 142635.41 95263.12 129983.44 127018.20
४ मुद्दती 36554.97 41735.51 52323.07 87982.18 106886.15 128045.95 163337.42 189615.85 150160.17 179406.22 232476.04
५ कल 24688.44 31379.89 34070.78 28522.87 30847.90 33643.72 33208.69 33768.42 34235.55 32397.74 27600.80
६ माशर्ान 1073.13 1180.09 1571.37 2060.48 2216.59 2325.17 2372.73 3262.50 2600.39 3166.26 4475.62
७ नेपाल राष्ट्र बैंकवाि सापिी 193.30 326.15 651.63 624.36 1177.69 2130.42 730.58 11336.55 1815.60 8481.14 27801.32
८ अन्य बैदेशिक दावयत्व 0.41 0.00 0.00 0.00 0.00 329.85 1477.57 2574.80 792.96 1582.62 3957.10
९ खुद अन्य साधनिरु 13553.46 13885.55 16325.34 27895.25 32485.71 74426.80 88235.64 108594.99 83826.94 106924.45 115212.29
१० कुल साधनको श्रोत = उपयोग 133395.11 159486.58 192320.03 236558.18 279588.82 361192.58 436958.89 539252.66 396924.51 496935.45 578715.27
११ नगद मौज्दात र बैंक बैलेन्स 26702.46 32785.90 32827.29 39545.94 36774.65 37566.69 53219.42 47405.86 36733.14 39451.30 37594.64
१२ नगद मौज्दात 3394.22 3938.34 4706.06 5547.20 6374.14 7223.50 8174.68 9013.29 6739.04 7317.12 8733.78
१३ राष्ट्र बैंकमा रिेको मौज्दात 14348.14 17493.98 13471.59 19442.59 19108.06 16589.71 27490.73 22968.19 14618.01 15106.24 13522.86
१४ थबदे िी मुिा मौज्दात 69.99 125.21 92.81 99.67 250.05 255.20 453.40 266.02 457.98 286.09 348.09
१५ थबदे िमा रिेको मौज्दात 8890.11 11228.36 14556.83 14456.48 11038.89 13498.29 17102.11 15158.36 14918.11 16822.36 14989.91
१६ कर्ाा तिा सापिी 106692.65 126700.68 159492.75 197012.23 242814.17 288495.44 354052.00 453686.89 330896.85 416900.52 506111.41
१७ सरकारमाथि दाबी 13636.71 13636.31 17696.30 20306.18 27586.35 35488.82 49138.23 65164.16 34615.82 58303.79 66519.71
१८ सरकारी सं स्िानिरुमाथि दाबी 1104.39 1062.74 888.24 972.80 1067.90 924.41 890.20 830.50 1180.44 1116.04 481.01
१९ गैर सरकारी थबिीय सं स्िा िरुमाथिको दाबी 914.00 1104.83 1430.46 1584.77 2152.97 3315.99 13955.74 19434.11 13570.16 16903.11 20963.94
२० थनर्ी क्षेत्रमाथि दाबी 90685.19 110181.47 138945.92 173507.49 211996.17 248756.12 290066.24 368255.70 281526.85 340572.81 418144.45
२१ थबदे िी थबल खरीद 352.36 715.34 531.83 640.99 10.77 10.10 1.59 2.42 3.57 4.76 2.29
२२ कर्ाा तिा सापिी /थनक्षेप अनुपात (%) 77.80 77.80 80.87 84.94 87.52 88.99 84.98 93.23 95.42 90.95 101.82
62
अनुसूची ४.१२: वाशणज्य बैंकिरूबाि लगानीमा रिेको कर्ााको क्षेत्रगत वववरण
क्षेत्र २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७6/७7 २०७7/७8
२०७६/७७ २०७7/७8 २०७8/७9 *
कृवर् 4027.01 5070.62 6112.51 7534.99 11643.59 16603.83 20175.84 29097.64 19249.32 25895.01 33456.88
खानी 325.47 306.41 297.07 346.78 442.03 688.69 621.79 822.78 556.65 737.78 835.01
उत्पादन क्षेत्र 20742.82 23972.28 27830.42 31594.22 38056.36 45245.15 50996.01 61893.58 50816.78 57952.75 67734.12
थनमााण 8874.06 11517.57 14230.35 17877.72 21248.81 25136.55 29511.70 35288.41 28610.19 32847.15 16762.20
धातु उत्पादन, मेथसनरी र ववद्युतीय उपकरण तिा र्डान 1092.94 1240.22 1632.75 2263.35 2980.29 3223.47 4290.63 5925.02 3739.77 5403.71 7195.81
यातायात, उपकरण उत्पादन तिा र्डान 1548.86 1437.72 2151.99 2420.59 2719.17 3193.88 4082.71 4552.06 3926.11 4326.24 4911.97
सं चार र सावार्थनक सेवा 3141.11 4128.95 6382.85 8761.02 11225.73 15132.10 19128.12 23590.32 17293.36 21388.50 25768.01
िोक ववक्रेता र खुिा ववक्रेता 20541.50 25625.25 33088.68 39794.52 48392.74 55098.48 60515.52 76283.73 59522.95 69473.70 87677.00
ववि, वीमा र शस्िर सम्पशि 7281.39 8922.03 11451.79 14858.92 17984.31 20056.50 22251.46 28783.10 21837.96 25480.75 30879.74
सेवा उद्योग 6862.95 8843.80 10395.38 13717.75 17462.86 21527.69 27116.50 32958.27 24983.47 31216.82 35006.78
उपभोग्य कर्ाा 3936.64 4303.57 5032.45 7002.25 7005.45 7038.03 7557.80 12885.71 7308.70 10967.44 73290.32
स्िानीय सरकार 109.62 162.18 157.62 150.69 149.99 151.28 153.89 149.35 150.84 142.13 129.78
अन्य 11616.49 14783.68 20486.40 27267.08 31921.70 36703.67 43956.85 59467.90 42412.22 54899.61 33520.95
र्म्मा 90100.86 110314.29 139250.25 173589.87 211233.05 249799.32 290358.82 371697.88 280408.32 340731.60 417168.57
63
अनुसूची ४.१३: ववकास बैंकिरूको साधनको स्रोत र उपयोगको वववरण

२०७१ २०७२ २०७३ २०७४ २०७५ २०७६ २०७७ २०७८ २०७६/७७ २०७7/७8 २०७8/७9*
१ कुल थनक्षेप 20032.89 23072.53 26889.54 22102.81 28834.60 37819.30 35196.02 44146.05 37525.25 41229.23 46267.27
२ चल्ती 422.83 553.94 723.83 558.85 730.40 912.34 917.86 1358.98 694.44 958.14 745.07
३ बचत 10835.75 12064.08 14341.93 9278.81 11473.59 13536.58 11312.30 14072.02 12277.16 13740.85 12009.68
४ मुद्दती 5539.51 6221.27 6822.21 8867.30 12481.62 17887.96 18741.59 24340.90 19790.79 22412.62 30712.67
५ कल 3204.05 4199.70 4980.74 3375.72 4137.11 5463.51 4207.75 4355.17 4744.38 4100.86 2779.69
६ माशर्ान 30.75 33.54 20.83 22.12 11.88 18.91 16.52 18.97 18.48 16.76 20.16
९ खुद अन्य साधनिरू 3765.24 4154.98 4772.27 4967.00 5500.68 7806.10 6004.77 6929.83 7515.60 6999.57 8186.80
१२ नगद मौज्दात 612.57 689.41 781.97 651.92 716.16 852.14 776.50 805.87 815.55 715.52 772.77
१६ कर्ाा तिा सापिी 22333.97 25359.18 29470.00 25180.10 32337.68 41874.45 37897.08 48122.98 41330.30 45057.53 53356.11
१९ गैर सरकारी वविीय सं स्िानिरुमाथिको दावी 5051.45 5404.17 5416.73 4199.99 6153.50 5858.82 5671.97 4765.05 5997.72 5366.21 4039.72
२१ ववदे िी ववल खररद 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
64
अनुसूची ४.१४: ववि कम्पनीिरुको साधनको श्रोत र उपयोगको वववरण

क्र.सं . िीर्ाक *
२०७१ २०७२ २०७३ २०७४ २०७५ २०७६ २०७७ २०७८ २०७६/७७ २०७7/७8 २०७8/७9
१ कुल थनक्षेप 7208.08 7163.62 6302.79 5176.80 6294.69 7479.33 8683.70 8726.13 8115.30 10004.69 9425.91
२ चल्ती 582.49 542.64 454.24 437.18 397.48 615.53 425.32 286.71 663.26 263.92 226.26
३ बचत 3118.47 3375.50 3204.69 1844.46 2042.54 2368.08 2381.61 2593.45 2317.58 3060.88 2139.27
४ मुद्दती 3395.27 3155.00 2498.58 2519.79 3451.26 3967.13 4976.64 5052.89 4493.46 5697.18 6420.61
५ कल 110.63 89.08 143.79 374.02 398.62 523.01 899.93 791.80 640.50 981.54 638.64
६ माशर्ान 1.23 1.39 1.48 1.35 4.79 5.58 0.20 1.27 0.50 1.17 1.13
९ खुद अन्य साधनिरू 2688.56 2891.02 3166.32 2669.47 2928.86 3502.61 3750.35 3700.59 3649.47 3774.87 3823.94
१२ नगद मौज्दात 106.19 101.45 102.08 109.13 130.44 143.47 189.69 143.76 146.54 156.48 151.62
१६ कर्ाा तिा सापिी 9339.27 9371.57 8830.53 7308.07 8695.27 10098.49 11681.58 11601.38 10526.18 12725.00 12705.37
१९ गैर सरकारी वविीय सं स्िानिरुमाथिको दावी 2024.09 1940.13 2071.46 1378.06 1871.94 2064.84 2158.94 1664.43 2142.65 2399.54 1405.74
२१ ववदे िी ववल खररद 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
65
अनुसूची ४.१५: लघु ववि वविीय सं स्िािरुको साधनको स्रोत र उपयोग
असार मसान्त पुस मसान्त
वववरण
२०७१ २०७२ २०७३ २०७४ २०७५ २०७६ २०७७ २०७८ २०७६ २०७७ २०७८
दावयत्व
ँ ी कोर्
पूर् 580.97 620.35 867.37 1276.36 1744.36 2550.34 3342.35 3909.23 3259.67 3950.49 5021.24
थनक्षेप 1119.99 1605.80 2409.53 3440.12 4954.88 8560.62 10615.02 13042.54 9879.63 12008.55 14606.74
ऋण / सापिी 2858.13 3849.70 5243.14 6695.30 8768.37 12637.81 14209.46 20734.91 14493.97 17775.46 23555.22
अन्य दावयत्व 385.36 526.81 720.01 1017.21 1690.69 2893.19 3808.09 5679.18 3149.51 4957.78 6126.51
नार्ा नोक्सान विसाव 114.00 260.41 330.63 371.89 402.71 660.82 541.94 1183.86 428.82 525.95 673.09
सम्पशि = दावयत्व 5058.45 6863.07 9570.67 12800.88 17561.01 27302.79 32516.87 44549.72 31211.60 39218.23 49982.81
सम्पशि
तरल सम्पशि 979.38 682.47 1107.32 1274.10 1638.31 1924.63 3038.16 2828.84 2691.24 2252.18 1922.74
लगानी 47.03 247.81 284.35 275.31 249.55 257.36 1019.94 1471.25 1136.50 1737.95 991.42
कर्ाा तिा सापिी 3642.60 5532.73 7723.29 10651.52 14595.15 23510.15 26273.23 36555.40 25631.94 32215.43 43067.94
अन्य सम्पशि 374.92 395.45 454.62 592.99 1071.85 1606.18 2176.74 3692.97 1748.14 3002.94 3997.04
नार्ा नोक्सान विसाव 14.52 4.62 1.09 6.96 6.14 4.47 8.80 1.25 3.78 9.73 3.66
66
अनुसूची ४.१६: सिकारी सं स्िाको आधारभूत शस्िथत
(रकम रु. करोडमा)
आथिाक वर्ा सं स्िा सं ख्या सदस्य सं ख्या ँ ी

िेयर पुर् बचत पररचालन ऋण लगानी प्रत्यक्ष रोर्गारी सं ख्या
२०६९/७० २७९१४ ४१०४०२५ २८८२ १४७०७ १३७०८ ५२०००
२०७०/७१ ३११७७ ४५५५२८६ ६११९ १७२५३ १५४६३ ५४०००
२०७१/७२ ३२६६३ ५१००३७० ६३०६ २०२४२ १८८०८ ५७८५४
२०७२/७३ ३३५९९ ६०३०८५७ ७१३६ २९५७३ २८९८३ ५६४७५
२०७३/७४ ३४५१२ ६३०५५८१ ७३१८ ३०२१६ २७३७१ ६०५१७
२०७४/७५ ३४५१२ ६४५१३३३ ७६०९ ३११२३ २७३७१ ६११२२

2075/76 ३४७३७ ६५१२३४० ७६३४ ३४५५८ ३३२७१ ६३५००
2076/77 ३४८३७ ६५१५४६० ७७२४ ३५०५८ ३४१७१ ६८४००
2077/78 २९८८६ ७३०७४६२ ९४१० ४७७९६ ४२६२६ ८८३०९
2078/79* ३०८७९ ७३३७२५२ ९४१२ ४७७९९ ४२६३१ ९१३०१
स्रोतः सिकारी ववभाग, 2078
* र्ागुन मसान्तसम्म।
67
अनुसूची ४.१७: प्रािथमक बर्ार
आथिाक वर्ा प्रिम आठ मविना
वववरण
२०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ 2073/74 207४/7५ 207५/76 2076/77 2077/78 2076/77 2077/78 2078/79
१ ँ ी पररचालन
पूर् 295.0 1,185.1 826.7 1,443.5 1,899.9 5,939.0 5,330.0 4,976.0 3,365.0 10,874.0 3,041.0 4,697.0 2,145.0
क) साधारण सेयर 129.9 311.2 157.4 697.7 859.4 950.0 1,980.0 735.0 399.0 1,519.0 275.0 1,159.0 284.0
ख) िकप्रद सेयर 45.2 393.9 424.3 230.8 940.4 4,564.0 2,570.0 588.0 441.0 1,405.0 441.0 248.0 311.0
ग) अग्राथधकार सेयर - - - - - - - - - - - -
घ) थडवेञ्चर 120.0 355.0 145.0 290.0 - - 300.0 2,998.0 2,345.0 6,960.0 2,145.0 2,960.0 1,200.0
ङ) नागररक एकांक योर्ना 32.7 – - - - - - - - - -
च) म्यूच्युअल र्ण्ड - 125.0 100.0 225.0 100.0 425.0 480.0 655.0 180.0 990.0 180.0 330.0 350.0
२ ँ ी पररचालनकताा सं गद्रठत सं स्िािरुको सं ख्या
पूर् 25 36 45 48 52 101 87 65 34 61 29 31 25
स्रोतः नेपाल थधतोपत्र बोडा, नेपाल स्िक एक्सचेञ्ज थल. तिा केन्िीय तथ्यांक ववभाग, 2078
68
अनुसूची ४.१८: दोस्रो बर्ार
आथिाक वर्ा प्रिम आठ मविना
वववरण
२०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ 2073/74 207४/75 207५/7६ 2076/77 2077/78 2076/77 2077/78 2078/79
थधतोपत्र कारोवार रकम 7729.9 6533.2 16395.8 20478.8 12130.0 11006.7 15003.9 145444.4 13035.6 71692.6 105398.0
कारोवार भएको थधतोपत्रको सं ख्या (िर्ारमा) 214143.6 159717.5 302021.0 392598.2 293694.6 387465.8 42522.0 3404513.5 375082.5 1710911.4 2114936.0
कारोवार सं ख्या 566389.0 477278.0 836902.0 1355585.0 1310090.0 1422791.0 1848773.0 15417668.0 1577805.0 7514414.0 11955252.0
ँ ीकरण
बर्ार पुर् 105716.0 98940.4 189013.0 185682.9 143513.8 156749.9 179276.3 401095.8 176092.7 338733.6 378279.2
ँ ीकरणमा कारोवारको प्रथतित

बर्ार पुर् 7.3 6.6 8.7 11.0 8.5 7.0 8.4 36.3 11.1 31.7 41.8
ँ ीकरणको
कुल गािास्थ्य उत्पादनमा बर्ार पुर् 40.8 72.5 60.3 41.5 40.6 46.1 93.8 45.3 79.2 78.0
47.4
प्रथतित
सूचीकृत थधतोपत्रको च ुिा मूल्य 14754.0 21058.9 20402.0 28959.0 35209.5 41288.1 47339.0 57323.6 45849.0 55167.6 65120.9
सूचीकृत सं गद्रठत सं स्िािरुको सं ख्या 233.0 232.0 229.0 208.0 196.0 215.0 212.0 219.0 212.0 217.0 228.0
थधतोपत्र कारोवारको प्रकार (Script Traded) 269.0 271.0 274.0 270.0 259.0 278.0 268.0 332.0 260.0 300.0 336.0
नेप्से पररसूचक (ववन्दुमा)* 1036.1 961.2 1718.2 1582.7 1212.4 1259.0 1362.4 2883.4 1377.2 2458.5 2668.1
स्रोतः नेपाल थधतोपत्र बोडा, नेपाल स्िक एक्सचेञ्ज थल. तिा केन्िीय तथ्यांक ववभाग, 2078
* आधार वर्ा २०५०, ववन्दु १००
69
अनुसूची ५.१: बैदेिशक व्यापारको िःथित
( . करोडमा)
िववरण २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७7/७8
२०७७/७८ २०७८/७9
िनयार्त एफ.ओ.बी. ६४३३.९ ७४२६.१ ७६९१.७ ९१९९.१ ८५३१.९ ७०११.७ ७३०४.९ ८१३६.० ९७११.० ९७७०.९ १४११२.४ ८०७७.९ १४७७४.६
भारत ४३३६.० ४९६१.६ ५१००.० ५९६१.४ ५५८६.५ ३९४९.४ ४१४४.९ ४६७२.० ६२७३.२ ७०१०.९ १०६३७.२ ५८१९.५ ११८८३.८
चीन - - २०८.६ २८४.१ २२३.० १६८.२ १७०.१ २४३.८ २११.० ११९.१ १०१.६ ६१.३ ५४.६
ु ह
अन्य मुलक २०९७.८ २४६४.५ २३८३.२ २९५३.७ २७२२.५ २८९४.२ २९८९.८ ३२२०.२ ३२२६.८ २६४०.९ ३३७३.६ २१९७.१ २८३६.३
आयात सी.आइ.एफ. ३९६१७.६ ४६१६६.८ ५५६७४.० ७१४३६.६ ७७४६८.४ ७७३५९.९ ९९०११.३ १२४५१०.३ १४१८५३.५ ११९६७९.९ १५३९८३.७ ९४३९८.८ १३०८७३.५
भारत २६१९२.५ २९९३९.० ३६७०३.१ ४७७९४.७ ४९१६५.६ ४७७२१.३ ६३३६७.० ८१४१०.२ ९१७९२.२ ७३५२९.५ ९७१६०.४ ६२२३०.३ ७९७२४.२
चीन - - ६२४५.१ ७३३१.९ १००१६.६ ११५६९.४ १२७२४.५ १५९९८.७ २०५५१.९ १८१९२.० २३३९२.३ १३६१९.६ १८६१५.९
ु ह
अन्य मुलक १३४२५.० १६२२७.८ १२७२५.८ १६३१०.० १८२८६.२ १८०६९.२ २२९१९.९ २७१०१.४ २९५०९.४ २७९५८.४ ३३४३१.० १८५४९.० ३२५३३.४
व्यापार सन्तुल न -३३१८३.७ -३८७४०.७ -४७९८२.३ -६२२३७.५ -६८९३६.५ -७०३४८.२ -९१७०६.४ -११६३७४.३ -१३२१४२.६ -१०९९०९.० -१३९८७१.३ -८६३२०.९ -११६०९८.९
भारत -२१८५६.५ -२४९७७.३ -३१६०३.१ -४१८३३.३ -४३५७९.१ -४३७७१.९ -५९२२२.० -७६७३८.२ -८५५१९.० -६६५१८.६ -८६५२३.२ -५६४१०.८ -६७८४०.४
चीन - - -६०३६.६ -७०४७.८ -९७९३.७ -११४०१.३ -१२५५४.४ -१५७५४.९ -२०३४०.९ -१८०७२.९ -२३२९०.७ -१३५५८.२ -१८५६१.३
ु ह
अन्य मुलक -११३२७.२ -१३७६३.३ -१०३४२.६ -१३३५६.३ -१५५६३.७ -१५१७५.० -१९९३०.० -२३८८१.२ -२६२८२.७ -२५३१७.५ -३००५७.४ -१६३५१.९ -२९६९७.२
कु ल व्यापार ४६०५१.४ ५३५९२.९ ६३३६५.८ ८०६३५.७ ८६०००.३ ८४३७१.६ १०६३१६.२ १३२६४६.३ १५१५६४.५ १२९४५०.८ १६८०९६.१ १०२४७६.७ १४५६४८.१
भारत ३०५२८.६ ३४९००.६ ४१८०३.१ ५३७५६.१ ५४७५२.१ ५१६७०.६ ६७५११.९ ८६०८२.१ ९८०६५.४ ८०५४०.४ १०७७९७.६ ६८०४९.७ ९१६०७.९
चीन - - ६४५३.७ ७६१५.९ १०२३९.६ ११७३७.६ १२८९४.७ १६२४२.५ २०७६२.८ १८३११.१ २३४९३.९ १३६८०.९ १८६७०.५
ु ह
अन्य मुलक १५५२२.८ १८६९२.३ १५१०८.९ १९२६३.७ २१००८.७ २०९६३.४ २५९०९.७ ३०३२१.७ ३२७३६.२ ३०५९९.३ ३६८०४.६ २०७४६.१ ३५३६९.७
कु ल व्यापारमा अं श (ूितशत) १००.० १००.० १००.० १००.० १००.० १००.० १००.० १००.० १००.० १००.० १००.० १००.० १००.०
भारत ६६.३ ६५.१ ६६.० ६६.७ ६३.७ ६१.२ ६३.५ ६४.९ ६४.७ ६२.२ ६४.१ ६६.४ ६२.९
चीन - - १०.२ ९.४ ११.९ १३.९ १२.१ १२.२ १३.७ १४.१ १४.० १३.४ १२.८
ु ह
अन्य मुलक ३३.७ ३४.९ २३.८ २३.९ २४.४ २४.८ २४.४ २२.९ २१.६ २३.६ २१.९ २०.२ २४.३
आिथर्क वषर् २०६९/७० भन्दा अिघको चीनको तथ्या ु मा समावेश भएको ।

अन्य मुलक
ॐोतः नेपाल रा बक, २०७८
70
अनुसूची ५.२: वःतुगत व्यापार (एस.आइ.टी.सी. समूह)
एस.आइ.टी.सी. समू ह २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ सं
२०७७/७8 सं
२०७७/७८ सं २०७८/७९
िनयार्त ६४३३.९ ७४२६.१ ७६९१.७ ९१९९.१ ८५३१.९ ७०११.७ ७३०४.९ ८१३६.० ९७११.० ९७७०.९ १४११२.४ ८०७७.९ १४७७४.६
खा वःतु तथा जीवजन्तु १४५३.२ १५९३.० १८०८.९ २१६६.७ २०२०.९ १६४२.१ १८३०.६ २०५९.० १९९५.० १८४४.६ २५९०.४ १७३३.० १८१३.२
सुितर् तथा पेय पदाथर् ०.२ १०.२ २१.४ १९९.१ २३४.७ ४७.८ २५.० २४.८ २५.४ १८.५ २४.८ ११.९ २१.६
अूशोिधत पदाथर् र अखा वःतुह १९२.३ २५८.७ ३२७.९ ४९९.२ ३२७.४ २२१.८ २९९.३ ३१५.८ ४५१.७ १८९.२ २७५.३ १६२.८ १७५.८
खिनज इन्धन र िचल्लो पदाथर्ह ०.० ०.० ०.८ ०.६ ०.० ०.१ ०.० १.४ ०.१ ०.० ०.० ०.० ०.०
जीवजन्तु तथा वनःपितको तेल तथा बोसो ४०.९ ३३.२ १५.६ २४.३ ११.१ १०.७ १५.९ ४०.६ १२९४.९ ३११९.७ ५५९५.९ २४१२.६ ८०३८.४
रसायन तथा औषिध २६८.० २७३.७ ३८५.२ ४६९.१ ४८७.३ ४६१.८ ४४२.१ ४५२.८ ४३५.६ ४०१.९ ५८८.१ ३६५.५ ४३६.४
विगर्कृत तयारी वःतुह ३३४९.७ ३९००.९ ३९८५.८ ४३७७.३ ४१०७.८ ३२६६.६ ३४४५.३ ३७२०.४ ४०४७.० ३१०२.६ ३७२५.९ २४६०.३ ३२०९.६
यातायात तथा यािन्ऽक उपकरण ३८.० २७.८ ५१.९ ६८.१ ३८.६ ४०.० २०.५ १४५.२ ८२.४ ९३.७ ८४.२ ६६.० २४.३
िविवध तयारी वःतुह १०९१.१ १३२८.४ १०९३.८ १३९४.३ १३०४.१ १३२०.५ १२२६.१ १३५९.१ १३७८.३ १०००.८ १२२७.७ ८६५.७ १०५४.८
वगीर्कृत नभएका वःतुह ०.६ ०.३ ०.३ ०.४ ०.० ०.३ ०.० १६.९ ०.६ ०.० ०.१ ०.१ ०.४
आयात ३९६१७.६ ४६१६६.८ ५५६७४.० ७१४३६.६ ७७४६८.४ ७७३५९.९ ९९०११.३ १२४५१०.३ १४१८५३.५ ११९६७९.९ १५३९८३.७ ९४३९८.८ १३०८७३.५
खा वःतु तथा जीवजन्तु २९२६.३ ४०७८.३ ६१११.९ ८९६५.४ ९९६२.० १०९७५.६ १३०६२.३ १५१११.२ १६१५८.६ १६६३८.७ २१३७९.१ १४२६०.८ १५६९९.२
सुितर् तथा पेय पदाथर् २१६.७ ३०८.२ ४४४.९ ४८३.० ५०४.१ ६४१.३ ८०१.१ ८२८.५ ८७४.१ ६४१.१ ५५१.८ ३०८.१ ४२८.२
अूशोिधत पदाथर् र अखा वःतुह १९४८.० १७७७.३ २१३६.५ ३१८१.० ३२३३.२ ३३३९.२ ३६६५.५ ४१९८.४ ५०९७.० ४४४६.६ ५२८५.१ ३३०९.० ४४५१.३
खिनज इन्धन र िचल्लो पदाथर्ह ८१२३.५ १०२७७.१ ११९४७.१ १४७८२.७ १२६९५.१ ८४०८.८ १४१३७.९ १९७८३.६ २५३९६.७ १९४७७.२ २१४३८.८ १२१६०.७ २१७२९.७
जीवजन्तु तथा वनःपितको तेल तथा बोसो १४७३.४ १७९१.८ १७५५.२ २२३३.७ २२५०.४ २११५.३ ३०१५.६ २८६१.२ ३६०८.६ ४९३४.३ ८१५९.५ ४१२७.४ ९३९५.४
रसायन तथा औषिध ४५२७.२ ४९०१.७ ६४२४.३ ८४१८.१ ९१५५.५ १०३९६.२ १०२८५.६ १२५५७.७ १४२३८.४ १३४१७.६ १७९८०.९ १०८७६.२ १५५३६.६
विगर्कृत तयारी वःतुह ९१३३.८ ११४७८.२ १०९५६.६ १४००३.८ १७५७६.२ १६३१३.२ २१०८९.९ २७९८९.२ ३१११०.४ २४१६४.६ ३२७२०.६ २०२९२.० २५४३४.१
यातायात तथा यािन्ऽक उपकरण ८५३३.२ ८२४१.४ १००२०.३ १२४९०.१ १७२३७.८ १८९७६.४ २४७००.७ ३१४००.३ ३२४३२.९ २६४३४.३ ३३५३५.४ २११६७.२ २६८३६.९
िविवध तयारी वःतुह २७२३.५ ३२९७.२ ३२६५.९ ४३९९.४ ४२१५.१ ४५८६.४ ५५०९.५ ६३३२.२ ९४७३.१ ८१६१.६ १०१८३.९ ६२६१.१ ८०६२.०
वगीर्कृत नभएका वःतुह १२.० १५.५ २६११.४ २४७९.४ ६३९.० १६०७.४ २७४३.२ ३४४८.० ३४६३.८ १३६४.० २७४८.६ १६३६.३ ३३००.२
ॐोतः नेपाल रा बक,२०७८।

सं :सं शोिधत
71
अनुसूची ५.३: भारत िनयार्त भएका केही ूमुख वःतुह
ब.स. िववरण २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ सं
२०७७/७8 सं
सं
२०७७/७८ २०७८/७९
१ तोरी र सःयूर्ँ २.६ ०.६ ०.३ १.७ ४.७ ६.४ २.८ ३.२ ३.० 2.6 1.5 0.9 0.7
२ जडीबुटी १७.२ ९.० ३१.३ २४.५ ५०.० ३७.३ ६०.४ ७२.९ ७२.३ 92.7 124.9 91.6 45.2
३ घ्यू ३२.२ ३७.१ १३.६ १५.६ १५.५ १३.८ १४.५ ११.९ ८.३ 0.2 0.0 0.0 0.0
४ सुठो ०.३ ०.२ १.२ ०.४ ०.० ०.९ ०.८ ०.२ ०.१ 0.0 0.0 0.0 0.0
५ दाल ०.९ २०.३ ०.१ ०.४ १२.७ २७.९ ०.० ०.० ०.० 0.0 0.0 0.0 0.0
६ जीिवत जनावर ६.६ २४.९ ४१.० २३.४ २०.५ १०.५ १२.७ ६.९ १.० 0.9 0.0 0.0 0.0
७ अदुवा ३०.२ ३८.७ १३१.२ ४६.९ ४६.१ ५२.२ २३.२ ७०.१ ४९.७ 40.0 37.5 30.0 23.4
८ पीना ५१.० ६४.३ ६३.८ ७०.६ ६१.३ १००.१ १४६.० १४८.१ १६०.८ 156.6 226.6 137.3 282.4
९ खयर १११.४ १००.३ ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० 0.0 0.0 0.0 0.0
१० चामलको ढु टोको ते ल ७.७ १९.१ १३.४ १९.५ ७.२ ६.३ २.४ १.२ ०.० 0.0 1.3 0.0 0.2
११ जुटका सामान ३९९.८ ४०६.५ ४१०.८ ४३०.२ ४२७.३ ४२४.६ ४४६.० ४६४.४ ५८१.१ 526.2 670.5 451.1 539.8
क. च ी ८९.४ १०९.५ ०.० ०.६ १.१ ८.६ १३.८ २२.० ३१.८ 31.3 40.7 27.8 32.1
ख. बोरा १८६.६ २१०.२ ३६७.३ ३५७.९ ३७४.६ ३७८.७ ३६१.३ ४४१.९ ५४९.३ 494.9 629.8 423.3 507.8
ग. डोरी १२३.८ ८६.८ ४३.५ ७१.८ ५१.६ ३७.३ ७०.९ ०.४ ०.० 0.0 0.0 0.0 0.0
72
अनुसूची ५.३: भारत िनयार्त भएका केही ूमुख वःतुह
ब.स. िववरण २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७
सं
२०७७/७8 सं
सं
२०७७/७८ २०७८/७९
१२ अलची १९१.५ ३२७.६ ३८५.० ४२६.७ ३८४.० ४६३.३ ३९०.६ ४८४.६ ४२८.४ 400.7 693.6 491.5 323.7
१३ चाउचाउ ५१.८ ४५.८ ३५.७ ५२.२ ६२.१ ४५.६ ६५.६ ५३.७ ७९.२ 78.9 140.1 86.5 93.0
१४ गाइवःतुको दाना ६.४ ८.३ २.७ २६.७ ६१.७ ३८.३ ५५.५ ४६.८ ४९.३ 19.5 3.1 2.5 18.7
१५ टु थपे ९७.३ १०९.९ ९३.६ ११३.३ ९८.५ १०१.३ ६४.९ ७६.३ ८१.६ 73.3 92.7 62.6 53.7
१६ पोिल र धागो २६४.१ ३६५.७ ४७४.२ ५१५.३ ५०१.८ ३२५.३ २८१.७ ३६६.५ ६१६.० 442.6 577.4 378.4 471.2
१७ च्यवनूाश र हाजमोला ५७.६ ८४.८ ६७.१ ८९.५ ९०.७ ७३.१ ६८.१ ७४.३ ७३.४ 97.6 159.2 97.8 94.8
१८ साबुन ३७.२ २४.४ ६.२ २.६ २.२ १.० ०.२ ०.१ ०.१ 0.1 0.0 0.0 0.0
१९ पिँमना ४.७ ४.२ ५.५ ६.८ ५.० ७.२ ७.२ ८.० ११.३ 8.8 16.1 15.5 2.0
२० धागो ३३५.१ २६२.८ १०.५ १८.० १८.० ५.० ३.४ ६३.६ ७५.५ 101.5 157.1 93.4 143.5
२१ कपर वायर, रड ३०.३ १२१.३ ११८.४ १४२.७ १२६.१ ८९.२ ७९.४ ९५.० ९७.१ 48.8 44.3 35.0 22.5
२२ एम.एस. पाइप ९४.३ ७९.८ ०.० २१.३ १७.४ ५.२ ४.७ ०.८ ०.० 0.2 0.0 0.0 0.0
२३ प्लाि कका सामान ६१.० ७२.१ ९८.६ ३५.८ ३४.४ २१.२ १७.० २.२ ०.३ 2.3 6.1 5.6 2.4
२४ ककर्टपाता ३८९.५ ३३४.३ ४९४.८ ६१७.७ ४३८.८ १९३.६ २०३.० २७८.० २९५.१ 102.6 69.0 57.9 76.8
२५ जी.आई. पाइप ८०.७ १५९.३ ३५६.३ ३०३.१ २९९.४ ९३.९ १०२.६ २४.६ २१.० 9.4 4.9 3.9 4.3
२६ कपडा ३७३.४ ५१३.० ५६१.८ ५७७.९ ५१२.९ ३४३.९ ३२४.१ ३२०.४ ३४२.० 287.4 329.6 228.1 228.1
२७ जुस २३६.३ ३०२.७ ३८०.२ ४४३.२ ४७७.३ ३२४.८ ५०५.८ ४७३.८ ४५५.० 343.0 421.6 238.2 339.6
२८ रसायन १४.८ ०.९ ०.० ०.० १.७ ०.७ १.० ०.७ ०.५ 0.0 0.1 0.1 0.1
क. जम्मा २९८५.७ ३५३७.९ ३७९७.३ ४०२६.२ ३७७७.३ २८१२.४ २८८३.५ ३१४८.४ 3502.0 2836.0 3777.3 2508.0 2766.6
२९ ख. अन्य १३५०.४ १४२३.७ १३०१.७ १९३५.१ १८०९.२ ११३७.० १२६१.४ १५२३.६ 2771.2 4174.8 6859.9 3311.5 9117.2
जम्मा (क+ख) ४३३६.० ४९६१.६ ५०९९.० ५९६१.४ ५५८६.५ ३९४९.४ ४१४४.९ ४६७२.० ६२७३.२ 7010.9 10637.2 5819.5 11883.8

सं : सं शोिधत
73
अनुसूची ५.४: चीनतफर् िनयार्त भएका केही ूमुख वःतुह
आिथर्क वषर् ूथम आठ मिहना

ब.सं . िववरण
सं सं सं
२०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८ २०७७/७८ २०७८/७९
अगरब ी 3.1 4.3 1.4 0.6 1.0 1.3 0.7 0.6 0.3 0.3 0.3
1
एलमुिनयम, तामा र ोासका भाँडाकुडा 12.8 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
2
हःतकलाका सामान (धातु तथा काठ) 13.1 26.1 20.2 42.9 37.3 31.9 29.3 8.8 14.2 10.4 7.4
3
मािनसको कपाल 0.1 1.1 1.7 1.3 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
4
चाउचाउ 5.5 4.9 4.7 1.3 2.8 8.8 14.9 0.3 0.0 0.0 0.3
5
अन्य हःतकलाका सामानह 2.7 2.0 5.7 5.2 8.6 14.4 20.0 15.2 16.6 9.5 5.5
6
पिँमना 3.0 4.0 2.8 5.0 2.6 7.8 4.2 1.3 1.6 1.4 1.9
7
तयारी पोशाक 8.9 2.8 4.4 1.7 5.9 10.8 10.0 1.9 5.0 3.2 1.5
8
तयारी छालाका सामानह 0.1 0.2 0.0 0.0 0.1 0.0 0.1 0.1 0.1 0.1 0.0
9
चाँदीका सामान तथा गरगहनाह 0.1 0.7 0.4 0.1 0.3 0.1 0.1 0.0 0.0 0.0 0.0
10
ूशोिधत छाला 40.8 24.8 30.7 17.1 13.8 10.1 8.6 0.1 2.2 0.9 1.8
11
िचया 0.5 0.8 1.3 1.2 0.9 2.9 1.6 0.4 0.0 0.0 0.0
12
तरकारी 0.2 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
13
गहुँको िपठो 10.7 11.0 2.2 0.6 0.6 2.5 1.4 0.3 0.0 0.0 0.0
14
ऊनी गलैचा 8.5 12.0 14.9 23.2 21.9 25.9 19.5 13.7 22.3 14.7 17.4
15
क. जम्मा 110.0 94.7 90.7 100.3 95.6 116.5 110.3 42.7 62.4 40.5 36.0
ख. अन्य 97.5 189.3 131.3 67.9 74.5 127.2 100.7 76.4 39.2 20.8 18.5
जम्मा (क+ख) 207.6 284.1 222.0 168.2 170.1 243.8 211.0 119.1 101.6 61.3 54.6
ॐोतः ने पाल रा बक, २०७८
74
अनुसूची ५.५: भारत र चीन बाहे कका अन्य मुलक
ु तफर् िनयार्त भएका केही ूमुख वःतुह
िववरण २०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८
२०७७/७८ २०७८/७९
१४५.८ ६२४.७ ३९५.२ ३३५.८ २४९.७ २६७.१ २०४.४ ११३.२ ८८.३ ९७.० ८९.६ १२७.४ 94.9 56.8 30.1 43.0
१ दाल
९.८ ४१.२ २३.९ १२.६ १९.८ ०.९ १९.७ ६.१ २२.० १४.८ २९.६ ५९.३ 58.3 37.2 26.2 43.8
२ जडीबुटी
नेपाली कागज र
३४.७ ३६.१ ५५.३ ३९.९ ५८.७ २४.३ २८.९ २१.८ ३२.४ ३८.० ३१.३ २८.२ 31.3 41.7 27.7 37.0
३ कागजबाट बनेका सामान
२४.९ ५.८ ३०.७ ४३.४ ७२.४ ४९.१ ७५.२ ६४.७ ४२.४ ३८.३ ४४.० २४.४ 9.9 6.5 3.7 6.3
४ छाला
५०४.८ ५७३.६ ४०७.९ ४८६.० ६९३.८ ५९८.८ ७२८.० ६७६.० ७८४.८ ७१५.६ ६८६.२ ७१६.४ 601.8 702.1 460.2 571.9
५ ऊनी कापट
४७५.६ ४९०.५ ३८९.१ ३०६.३ ४००.६ ३०७.८ ४२२.३ ३९६.० ४४८.२ ४००.६ ४३६.८ ३९१.१ 261.1 331.9 225.3 297.4
६ तयारी पोशाक
१९.४ १०७.८ १०८.३ ४५.८ ५१.० ८.१ ११.० ८.५ ९.७ १५.३ ८.९ १४.६ 11.5 20.5 13.0 26.5
७ हःतकलाका सामान
२६.९ २६.२ १२.७ ९.१ ११.० ७.५ २७.० १०.३ २१.५ २५.४ ३५.० ५१.० 38.6 76.2 46.4 78.7
८ गरगहना
९ ६४.३ १५२.७ १२६.८ २२७.३ ३२३.० १६२.५ २७२.४ २११.८ २६३.६ २३५.४ २१२.४ १७५.४ 166.2 236.8 168.9 180.9
पिँमना
१३१२.८ २०६५.० १५४९.८ १५०६.१ १८८०.० १४२६.२ १७८९.० १५०८.१ १७१२.९ १५८०.४ १५७३.८ १५८८.० 1273.7 1509.6 1001.6 1285.7
क.जम्मा
७५८.३ ६०४.२ ५३३.२ ५९१.७ ५८४.५ ९५७.० ११६४.७ १२१४.३ ११८१.३ १४०९.४ १६४६.४ १६३८.८ 1367.2 1864.0 1195.5 1550.6
ख.अन्य
२०७१.१ २६६९.२ २०८३.० २०९७.८ २४६४.५ २३८३.२ २९५३.७ २७२२.५ २८९४.२ २९८९.८ ३२२०.२ ३२२६.८ 2640.9 3373.6 2197.1 2836.3
जम्मा
# २०६९/७० दे िख चीनतफर्को िनयार्त समावे श नभएको

75
अनुसूची ५.६: भारतबाट आयात भएका केही ूमुख वःतुह
सं सं
ब.स िववरण २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७8
२०७७/७८सं २०७८/७९
१ इलेक्शीकल सामान ७०१.० ६५७.४ ७६६.६ १०७२.० १२२१.४ १३८६.६ १५९४.७ २१२३.६ 1891.0 2658.8 1723.3 2254.2
२ धागो ४१३.३ ३८८.८ ९५९.४ ७२१.० ६६५.५ ६४१.८ ९३८.२ ११२९.७ 753.9 1263.6 863.4 1218.6
३ सुतीर् १९१.७ २०६.८ २१३.४ २०३.८ २७६.६ २८०.५ २६४.१ २३५.६ 268.8 258.3 147.3 171.7
४ यातायातका सामान १७०५.१ २६२९.८ ३२९८.३ ४४१२.६ ६२९४.० ७७८४.४ १०५९७.४ ९७५२.० 6381.4 10055.2 6631.3 7503.9
५ औषिध १०३८.३ १३३३.७ १५२९.६ १७८४.७ १९१६.४ २१४८.४ २४०७.७ २५५१.८ 2619.8 2948.5 1784.0 2441.0
६ रसायिनक मल ४५०.७ ८४८.६ ८०३.५ ५९५.५ १५९.९ १०८.३ १८६.२ ९०.० 89.7 108.9 87.6 90.5
७ कपडा (सुती तथा अन्य) २४१.१ २९०.० ३८१.० ३८१.७ ४१६.७ ४२०.४ ४८४.४ ७८८.१ 678.5 1079.5 775.3 871.2
८ तरकारी २५९.० ४५४.९ ६९६.९ ७९८.९ ७७२.६ १०६४.५ ११०३.९ १४६०.९ 1358.2 1527.8 1014.6 1249.0
९ िसमेन्ट ३३०.० ९४२.५ ९७१.८ १०१२.५ ११६८.९ २४०३.३ ३११७.८ १२९७.१ 486.6 398.2 352.6 56.3
१० कागज २२७.८ ३६७.८ ४८१.८ ५१४.० ५५४.२ ५८७.७ ६४१.८ ६६७.३ 630.8 666.8 415.8 523.8
११ हिलर्क्स र दुग्ध पदाथर् ९७.९ ३६०.० ४८३.३ ४६६.० ४६८.६ ५९०.४ ६७१.१ ६६७.६ 607.0 709.4 515.8 533.6
१२ रसायिनक पदाथर् ४०७.३ २५५.९ ३०२.३ ३०९.५ ३३३.९ ३९४.३ ६११.३ ७०६.५ 636.8 917.7 573.8 787.0
१३ कृिषयन्ऽ तथा पाटर्स ् ४१४.६ ७३८.० ८५८.२ ९४०.७ ९४९.४ १५२०.२ ४५५.३ ५४५.७ 443.1 659.3 393.4 466.8
१४ एम.एस.वायर रड ६७६.१ ४०९.० ६४८.० ५३९.२ ७८८.९ ९२५.९ १४२८.६ १७१७.९ 1114.3 1747.8 1101.1 1432.5
१५ एम.एस.िवलेट १९४३.७ २२३०.४ २४६७.५ २६३३.६ २२६५.७ ४६५०.९ ५७९४.३ ६६८९.४ 4223.7 7152.8 4445.8 3377.4
१६ ःटील पाता ०.९ २.० ४.५ ५.३ ३१.७ २४.७ १२५.१ १४९.० 163.8 855.4 335.9 895.7
१७ एल्मुिनयम इनगोट १२९.० १६१.६ १९६.० ३१९.८ ३१७.४ ३६६.६ ४९८.७ ५३५.१ 405.1 524.7 322.7 507.4
१८ हट रोल िशट (क्वाईलमा) ५५४.३ ५६८.९ ११६८.२ १३२५.९ १३४२.१ १६१९.१ २४४२.७ २३३५.४ 2390.6 2561.5 1787.4 2620.5
१९ कोल्ड रोल िशट (क्वाईलमा) ७४६.८ २६९.२ ६५२.५ ७१५.३ ६९६.५ ५०२.७ १०२६.४ ९८४.८ 651.4 344.4 284.2 351.0
२० अन्य मेिशनरी तथा पाटर्स ् ८३४.२ १२०१.४ १५९६.७ १८८९.३ १९३२.३ २६५२.७ ३९२७.७ ४८४२.४ 3985.9 4554.5 2893.7 3805.8
२१ पेशोिलयम पदाथर् ९२२५.६ १०७१३.९ १३१७३.६ ११००५.८ ६५६०.८ ११८९२.० १७०१३.४ २१३३५.६ 16161.5 17268.6 9546.5 18281.3
क. जम्मा २०५८८.१ २५०३०.४ ३१६५३.२ ३१६४७.० २९१३३.३ ४१९६५.५ ५५३३०.७ ६०६०५.७ 45942.0 58261.7 35995.7 49438.9
२२ ख. अन्य ९३५०.९ ११६७२.७ १६१४१.५ १७५१८.६ १८५८७.९ २१४०१.४ २६०७९.५ ३११८६.५ २७५८७.५ ३८८९८.७ २६२३४.६ ३०२८५.२
जम्मा २९९३९.० ३६७०३.१ ४७७९४.७ ४९१६५.६ ४७७२१.३ ६३३६७.० ८१४१०.२ ९१७९२.२ 73529.5 97160.4 62230.3 79724.2
76
अनुसूची ५.७: चीनबाट आयात भएका केही ूमुख वःतुह

ब.सं . िववरण सं सं सं
२०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८ २०७७/७८ २०७८/७९
1 आलमुिनयम ःबाफ, फ्लेक, फोइल, वासर् र रड 78.2 107.6 143.8 170.5 145.1 162.3 229.9 212.9 185.3 121.3 97.5
2 रासायिनक पदाथर् 94.6 100.8 118.7 136.7 119.1 167.6 179.0 151.1 231.6 131.9 188.8
3 रासायिनक मल 234.6 470.0 762.0 1612.0 874.6 872.1 832.2 929.1 902.5 567.7 697.4
4 िव ु ीय उपकरण 544.4 654.8 909.1 896.1 893.0 1095.2 2032.5 1642.6 1670.9 1038.0 1274.8
5 ु ार्
मेिडकलका सामान तथा पाटर्पज 57.6 79.5 159.8 128.2 102.8 158.4 162.0 335.2 782.1 276.8 349.6
6 औषिध 46.7 41.1 47.6 56.2 56.7 91.5 129.2 113.4 450.3 69.7 642.1
7 धातु तथा काठका सामान 51.3 65.1 70.4 83.5 126.0 120.2 164.4 165.7 81.0 41.4 117.3
8 अिफसका सामान तथा ःटे सनरी 56.7 64.4 75.1 64.8 86.8 110.3 133.9 113.8 78.5 47.1 121.9
9 अन्य मेिशनरी तथा पाट्सर् 470.6 504.0 832.3 791.8 1047.6 1886.3 1892.7 1901.4 2118.7 1249.4 1756.6
10 पाइप तथा पाइप िफिटं ग 268.9 15.4 49.3 27.0 66.6 73.6 109.7 84.8 57.3 40.4 38.4
11 प्लाईउड तथा पािटर्कल वोडर् 20.3 24.9 35.5 29.5 38.1 36.0 45.3 35.5 37.4 20.1 31.1
12 प्लाि कका भाँडाकँ ु डा 1.8 13.5 5.0 0.0 0.0 2.4 18.4 57.1 58.5 28.9 41.1
13 कच्चा रे सम 42.1 148.6 153.8 133.7 75.5 169.6 192.1 152.8 191.3 120.3 164.4
14 कच्चा ऊन 44.0 54.4 51.8 75.1 72.0 37.2 36.2 18.8 17.1 10.7 24.9
15 तयारी पोशाक 478.1 608.8 408.0 561.8 556.0 876.4 2098.3 1468.3 1796.8 1149.2 1528.2
16 चाउचाउका लािग पाउडर 3.3 5.8 5.1 4.9 7.1 7.8 8.2 9.3 10.5 7.0 11.8
17 जु ा तथा चप्पल 194.2 222.0 168.6 240.9 217.6 299.9 648.6 466.9 555.5 364.1 505.5
18 ःमार्टर् काडर् 17.1 24.5 22.5 20.2 14.8 36.8 19.0 16.9 7.3 5.0 7.9
19 सोलार प्यानेल 32.4 82.6 70.9 82.0 83.2 48.1 106.5 166.3 120.4 71.7 51.9
20 िःटल रड तथा िसट 3.6 3.5 54.8 17.3 63.3 121.5 124.2 64.4 56.6 26.7 34.3
21 ःटोरे ज व्याशी 52.8 56.6 104.7 45.8 83.8 74.2 76.3 108.7 46.4 23.2 25.7
22 दुरस ारका उपकरण 1189.6 1120.5 1539.7 1799.0 2423.1 2682.5 2284.4 1933.2 3155.2 2125.1 2629.1
23 पोिल र धागो 10.2 28.3 34.9 31.4 33.2 30.3 47.0 48.1 27.4 16.8 28.3
24 खेलौना 36.6 43.8 51.1 61.7 73.5 79.9 145.4 121.1 175.9 122.8 121.1
25 यातायातका साधन तथा पाटपुजार् 79.6 119.4 132.2 158.3 278.7 411.0 431.2 493.4 560.7 308.9 486.1
26 टायर, ुव तथा फ्लेप 29.3 16.7 19.8 13.6 15.9 17.9 24.1 33.2 63.0 39.9 30.1
27 िभडीयो टे िलिभजन तथा पाटर्स 254.4 327.0 444.1 368.5 714.6 899.3 1028.9 788.8 520.1 332.7 348.8
क. जम्मा 4392.9 5003.3 6470.6 7610.6 8268.7 10568.1 13199.4 11632.6 13958.2 8356.8 11354.8
ख. अन्य 1852.2 2328.6 3546.0 3958.9 4455.8 5430.6 7352.4 6559.4 9434.1 5262.7 7261.1
कु ल जम्मा 6245.1 7331.9 10016.6 11569.4 12724.5 15998.7 20551.9 18192.0 23392.3 13619.6 18615.9
77
अनुसूची ५.८ : ु बाट आयात भएका केही ूमुख वःतुह
ब.सं . िववरण २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७
सं
२०७७/७8
सं
सं
२०७७/७८ २०७८/७९
१ सुन ११३५.८ २५७७.० २६११.४ २४७९.४ ६३९.० १६०७.४ २७४३.२ ३२२०.४ ३४६३.४ १३६३.७ २७४८.६ १६३६.३ 3267.3
२ चांदी ३७२.६ ४३७.१ ८७८.३ १२७१.१ २४६९.९ ७२४.३ ९८७.३ १३३५.४ १३३०.५ ९४९.२ ८५९.५ ३७३.३ 1334.5
३ पेशोिलयम पदाथर् १६६.० १६८.२ २२५.३ १८२.८ २०३.५ ३११.६ २४९.४ २१०.९ २४०.४ २५४.२ २९३.२ १४०.२ 236.0
४ अन्य मेिशनरी तथा पाटर्स ् ६४०.९ ७१९.८ ३७१.९ ५७२.९ ५९५.६ ६६७.० ६४७.४ १०९४.४ ११०७.३ ८२२.२ १३९९.४ ५९९.४ 674.0
५ इलेक्शीकल समान ६५०.६ ७३१.२ १२४.७ १५५.६ १९१.३ १७७.१ १६६.३ २१०.१ २१९.३ १५६.७ २४८.३ १६५.१ 156.3
६ धागो १९४.३ १८८.७ १४९.५ २६०.९ २६४.१ २९४.१ २१४.६ ३४७.३ ४८५.५ ३६२.२ ३५७.० २१५.६ 346.9
७ कच्चा ऊन ९१.३ ६५.७ ६१.० १००.४ ९४.१ ९०.९ ८३.३ ७५.३ ९०.९ ७७.१ ८९.२ ६०.१ 90.3
८ यातायातका सामान ४२१.५ २८५.९ २८६.९ ४९६.७ ४७७.२ ५८७.७ ७६१.८ १०७७.९ ८५१.८ ६८७.३ ६२४.४ ३६४.१ 629.8
९ औषिध २१३.५ १९७.६ २१८.५ २८१.२ ५३१.३ ९०३.० ३४०.६ ४७९.४ ६२६.० ३८९.५ ५९८.८ २७८.३ 2427.7
१० रासायिनक मल २३६.८ २२९.१ २४९.३ १३८.३ ९५.७ १६८.७ ३३०.० ४६२.५ ६९३.० ८७१.६ १२७०.७ ९००.३ 486.1
११ कागज १७८.९ १७५.८ १३३.८ १७२.६ १८७.७ १८५.५ २७३.० २२८.५ २५४.२ २२२.७ १२१.२ ४८.२ 105.0
१२ कम्प्यूटर पाटर्स ् ६१७.८ ६१५.० १२९.१ १३४.४ १३६.० १३४.६ २५३.६ १८५.४ २२८.१ ४२२.२ ४१२.१ २३६.२ 192.9
१३ हवाईजहाजका पाटर्स ् २४७.२ १४०.६ २०६.३ २१७.९ १६९८.४ ७६७.९ १७२७.७ २२३५.७ २३११.० २१३६.९ ३७५.९ २१८.५ 479.6
१४ दुरसं चारका सामान ९४९.३ ८४५.९ २५०.० ३३८.४ ३८५.६ ५४८.८ ६९०.२ ६०५.७ ३२३.६ २५०.८ २९७.८ २०३.७ 219.4
१५ कपडा (सुती तथा अन्य) २६०.९ १२७.५ ६३.८ ९०.२ ८६.९ ७१.० ७०.८ ७४.३ ७२.५ ५३.८ ७९.५ ४९.८ 65.0
१६ पोिलिथन मान्युअल्स् ४७०.१ ५७८.७ ४५०.२ ७७९.१ ६५८.० ९१२.२ ८९०.५ १३८९.६ १२१६.८ १००५.८ १०७९.६ ५९५.८ 726.6
१७ कच्चा पाम तेल ६०९.७ ४२१.१ ३३९.१ ४१३.४ ५१०.४ ३११.९ ५७७.३ ४६८.९ ११८२.७ १७९९.१ ७२३.५ ४२४.० 3082.1
१८ कच्चा भटमासको तेल ६५०.८ ९९६.२ १०६२.८ १४७७.८ १२८४.४ १२७२.० १३५२.९ १५०५.४ १३४५.१ १८७४.१ ५३३६.४ २५००.० 4381.4
१९ तामाको तार तथा ःबयाँप्स १३१.३ १८७.५ ११६.८ २९९.३ २५३.१ १७१.८ १७५.६ २३०.५ ४३८.१ ४५१.४ ५१६.९ २९५.६ 485.0
२० कच्चा रे शम ०.० ०.० १.२ ०.७ १.७ ०.२ ०.० ०.१ ०.० ०.० ०.० ०.० 0.0
क. जम्मा ८२३९.२ ९६८८.७ ७९२९.८ ९८६३.२ १०७६४.१ ९९०७.६ १२५३५.७ १५४३७.८ १६४८०.२ १४१५०.५ १७४३१.९ ९३०४.५ १९३८५.८
२१ ख. अन्य ५१८५.८ ६५३९.१ ४७९६.० ६४४६.८ ७५२२.१ ८१६१.६ १०३८४.१ ११६६३.७ १३०२९.२ १३८०७.८ १५९९९.१ ९२४४.५ १३१४७.६
कु ल जम्मा १३४२५.० १६२२७.८ १२७२५.८ १६३१०.० १८२८६.२ १८०६९.२ २२९१९.९ २७१०१.५ २९५०९.४ २७९५८.४ ३३४३१.० १८५४९.० ३२५३३.४
# २०६९/७० दे िख चीनबाटको आयात समावेश नभएको

78
अनुसूची ५.९: पिरवत्यर् िवदे शी िविनमयको आय व्यय*
िववरण २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७7/७8
२०७7/७8 २०७8/७9
आय ३८०३०.१ ५३६९१.० ६२९६५.६ ७७०७५.१ ८७२१२.४ ९२६८६.४ ९३४९०.९ १०६८६२.६ ११४७२५.६ १२०००६.१ १२००१३.१ ८०५४२.१ ७८६५२.१
१. सेवा २५५९४.३ ३६८४२.२ ४३२७२.१ ५४३२३.५ ६२५८९.८ ६४४१६.० ६६५४५.७ ७३६७०.८ ८४२०१.४ ८३११९.८ ८५७२२.७ ५७४२५.८ ५४९३२.१
(क) रे िमटान्स २२५९०.९ ३३३३६.७ ३९४३४.९ ४९०३०.३ ५४००५.३ ५९४५८.८ ६०२४९.७ ६५४००.३ ७५०६९.० ७५४४७.१ ८४१४८.६ ५६३६४.२ ५३१७०.७
(ख) पयर्टकको खचर् २५४०.९ ३१८०.१ ३४२०.५ ४६११.५ ७७२९.९ ४१११.५ ५१९७.७ ६५६६.० ७४२०.२ ६०५३.६ ६३९.१ ३७७.७ ११४४.४
(ग) बैदेिशक लगानीमा ब्याज ४६२.५ ३२५.४ ४१६.७ ६८१.८ ८५४.६ ८४५.६ १०९८.२ १७०४.५ १७१२.२ १६१९.१ ९३५.० ६८३.८ ६१७.०
२. वःतुह को िनयार्त ३९८५.३ ५२९८.३ ६४३२.५ ७४८२.२ ७३५४.५ ५७६८.४ ६१२०.६ ५७१४.६ ६३१२.३ ४९८७.५ ४७५६.७ ३०८३.५ ३९५०.४
३. कुटनैितक िनयोग ५४८.१ ९३६.९ १८३९.० २६३४.८ ३२४८.१ ३९९७.८ २६७२.८ २०९६.१ २११९.९ १२३३.८ ६३३.२ ४२१.६ ५५२.७
४. बैदेिशक सहायता २९६६.५ ४१००.७ ३५६६.७ ४०५३.३ २४८५.४ ७०८३.९ ५५४२.२ ९५७६.५ ६६७५.६ १६६७४.२ १५०४२.५ १०७६६.५ ९९८४.३
५. िविवध ४९३५.९ ६५१२.८ ७८५५.३ ८५८१.३ ११५३४.५ ११४२०.२ १२६०९.६ १५८०४.५ १५४१६.३ १३९९०.८ १३८५८.० ८८४४.७ ९२३२.७
व्यय १७४९१.७ १९३९९.४ २४१९६.७ २९५९५.४ ३१५४१.६ ३७५६५.२ ४४०७०.६ ६०९५५.७ ७३९३७.८ ५८७०८.४ ७२७३७.२ ४५०७३.३ ५९३७२.६
१. सेवा ३७९३.२ ३२६५.७ ४५२६.२ ५९५१.२ ६७५०.८ ८०४९.६ १०७३७.९ १४२६६.१ १५२५६.२ ९९१२.३ ९६०८.८ ६७३६.४ ७५११.३
(क) साँवा ब्याज भ ुक्तानी १५४७.२ १६३१.७ १९३६.९ २०६८.९ २१२३.३ २३८३.१ ३३८४.७ ६०९३.५ ५२८७.३ ३४७३.२ ५१६८.२ ३७८५.१ २२८८.३
(ख) अन्य २२४६.० १६३४.० २५८९.३ ३८८२.३ ४६२७.५ ५६६६.५ ७३५३.२ ८१७२.६ ९९६८.८ ६४३९.१ ४४४०.७ २९५१.३ ५२२३.०
२. वःतुह को आयात १३२७५.० १५६७५.० १९०३१.२ २२७२४.५ २४०६०.२ २८४२४.५ ३२४९४.७ ४५८४५.० ५७१४०.३ ४८१९८.२ ६२४५९.६ ३७८७२.१ ५१३०५.०
३. कुटनैितक िनयोग १६८.८ १६५.० ८५.४ १५८.९ १८८.८ २११.० ११२.८ २४८.३ ४७०.४ २४०.८ ३६७.४ २५५.७ १२४.२
४. िविवध २५४.६ २९३.७ ५५३.९ ७६०.८ ५४१.८ ८८०.१ ७२५.२ ५९६.३ १०७०.९ ३५७.२ ३०१.४ २०९.२ ४३२.०
बचत वा घाटा (Ñ) २०५३८.४ ३४२९१.६ ३८७६८.९ ४७४७९.७ ५५६७०.८ ५५१२१.२ ४९४२०.३ ४५९०६.९ ४०७८७.८ ६१२९७.७ ४७२७५.९ ३५४६८.८ १९२७९.५

*भारतीय मुिा बाहे क अन्य पिरवत्यर् िवदे शी मुिा माऽ।
79
अनुसूची ५.१०: बकह सँग रहे को कुल वैदेिशक सम्पि
नेपाल रा बक वािणज्य बक
कूल जम्मा
वषर् जम्मा आई.एम.एफ.गोल्ड ःपेशल सइ िवदे शी िविनमय िवदे शी िविनमय
सुन पिरवत्यर् मुिा अपिरवत्यर् मुिा पिरवत्यर् मुिा अपिरवत्यर् मुिा (१+८)
(२+३+४+५) शन्चे राइट्स (६+७) (9+10)
१ २ ३ ४ ५ ६ ७ ८ ९ १० ११
२०६८ असार २२५०५.२ ५२२.६ ०.० ६७३.१ २१३०९.५ १६५२५.८ ४७८३.८ ५९०५.८ ५५५०.३ ३५५.५ २७८८८.४
२०६९ असार ३९२०४.५ ९१५.२ ०.० ७३६.८ ३७५५२.५ २८५६८.२ ८९८४.३ ६३९३.२ ५७१४.४ ६७८.८ ४५५९७.७
२०७० असार ४७३७९.१ १४२०.२ ०.० ६५९.५ ४५२९९.५ ३३९९४.० ११३०५.४ ८०३०.३ ७४०८.० ६२२.३ ५५४०९.४
२०७१ असार ५९३७५.३ १५८८.३ ०.० ५४६.९ ५७२४०.१ ४२६१३.३ १४६२६.८ ९३००.६ ८७३७.२ ५६३.४ ६८६७५.९
२०७२ असार ७२६६८.४ १९५२.७ ०.० ४०९.६ ७०३०६.१ ५१७४५.७ १८५६०.४ १२०९९.५ ११४८४.३ ६१५.२ ८४७६७.९
२०७३ असार ९१७६३.१ २८२०.६ २३८.४ ३.० ८८७०१.१ ६७२४५.८ २१४५५.३ १५२२०.० १४४००.६ ८१९.४ १०६९८३.१
२०७४ असार ९५५६५.८ २५९२.९ २२९.१ १७.१ ९२७२६.६ ६८३८७.० २४३३९.६ १५२१६.६ १४४४१.८ ७७४.८ ११०७८२.४
२०७५ असार १०२०१०.६ २८०७.९ २४६.६ १६.५ ९८९३९.६ ७३७६३.२ २५१७६.४ ११३१८.९ १०२००.७ १११८.२ ११३३२९.५
२०७६ असार ९३७०५.२ ३१८३.७ २४२.१ ३५.० ९०२४४.४ ६६७९०.२ २३४५४.२ १३६४७.५ १२५५१.५ १०९६.० १०७३५२.७
२०७७ असार १२७४२१.४ ४४९९.७ २६७.४ ४२.० १२२६१२.२ ९२१००.१ ३०५१२.२ १७५७१.४ १६१२८.६ १४४२.८ १४४९९२.८
२०७8 असार १२९८९०.३ ५११३.३ २७१.७ ४२.० १२४४६३.४ ९२५९१.९ ३१८७१.४ १५४३९.२ १३७९३.९ १६४५.३ १४५३२९.५
२०७8 फागुन १११११४.२ ६४५८.३ २६९.९ २५८०.९ १०१८०५.१ ७४४४८.१ २७३५७.० १५२९४.६ १४३१४.९ ९७९.७ १२६४०८.८
80
अनुसूची ५.११: शोधनान्तर िःथित
( .करोडमा)
िववरण 2067/68 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78
2077/78 2078/79
(क) चालु खाता -1293.64 7597.9 5706.1 8972.2 10832.0 14041.8 -1013.1 -24682.2 -26697.0 -3376.3 -33367.2 -15141.9 -46293.1
िनयार्त, एफ.ओ.बी. 6870.15 8151.2 8599.0 10096.1 9827.6 7486.6 8212.7 9347.4 11368.6 10828.8 14374.5 8247.6 15211.5
तेल 0.00 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 1213.4 1598.6 959.0 222.7 131.3 358.5
अन्य 6870.15 8151.2 8599.0 10096.1 9827.6 7486.6 8212.7 8133.9 9770.0 9869.8 14151.7 8116.3 14853.0
आयात, एफ.ओ.बी. -38837.14 -45465.3 -54729.4 -69637.3 -76177.3 -75648.8 -97794.6 -122927.2 -139887.6 -116926.1 -149920.2 -91902.5 -126964.9
तेल -7507.62 -9225.6 -10713.9 -13297.6 -11204.5 -6872.4 -12141.4 -17306.7 -21553.9 -16692.9 -17632.0 -9731.6 -18007.0
अन्य -31329.52 -36239.8 -44015.5 -56339.7 -64972.8 -68776.3 -85653.2 -105620.5 -118333.7 -100233.3 -132288.1 -82170.8 -108957.9
व्यापार सन्तुलन -31966.99 -37314.1 -46130.5 -59541.3 -66349.7 -68162.2 -89581.8 -113579.9 -128518.9 -106097.3 -135545.7 -83654.9 -111753.5
खुद सेवा आय -867.46 1405.7 758.6 2088.2 2761.8 984.9 289.1 169.1 -1435.7 -96.5 -7285.3 -4335.9 -6701.7
सेवा आय 5301.25 7235.2 9519.1 12506.1 14928.8 13847.2 15826.5 17663.1 18573.9 15635.0 7907.0 5168.6 6800.9
याऽा 2461.07 3070.4 3421.1 4637.5 5342.9 4176.5 5852.7 6852.2 7514.3 6088.5 726.6 446.8 1449.3
अन्यऽ नपरे को सरकारी आय 553.46 1007.1 1839.0 2435.3 3248.1 3833.1 2553.4 2246.1 2184.2 1233.8 633.2 421.6 552.7
अन्य 2286.72 3157.6 4259.1 5433.4 6337.9 5837.6 7420.4 8564.8 8875.4 8312.6 6547.2 4300.2 4798.9
सेवा भ ुक्तानी -6168.71 -5829.5 -8760.5 -10417.9 -12167.1 -12862.3 -15537.4 -17494.0 -20009.6 -15731.4 -15192.2 -9504.5 -13502.6
यातायात -1860.47 -2229.2 -3327.7 -3982.2 -4399.6 -4403.0 -4688.5 -6282.8 -6574.7 -6834.0 -8097.4 -4900.1 -6371.6
ॅमण -2764.29 -2577.0 -3961.2 -4217.6 -5319.0 -5641.8 -7992.7 -7959.7 -8908.0 -5313.7 -3280.0 -2271.4 -4684.7
अन्यऽ नपरे को सरकारी व्यय -115.46 -156.6 -117.8 -162.6 -197.5 -210.0 -133.2 -248.3 -470.4 -240.8 -367.4 -255.7 -124.2
अन्य -1428.49 -866.6 -1353.9 -2055.6 -2251.0 -2607.4 -2723.0 -3003.2 -4056.6 -3342.8 -3447.5 -2077.3 -2322.1
व्यापार तथा सेवा क्षेऽको सन्तुलन -32834.45 -35908.4 -45371.9 -57453.1 -63587.9 -67177.3 -89292.7 -113410.8 -129954.7 -106193.8 -142830.9 -87990.8 -118455.2
खुद आय 754.94 1229.1 1307.9 3275.2 3424.3 3400.4 3099.5 2261.5 3582.2 4595.4 2328.6 960.0 1728.7
आय ूा ी 1750.40 2252.1 2332.0 3954.0 4283.2 4308.5 5195.9 6914.3 7570.4 6805.5 6087.9 4112.8 3283.6
आय भ ुक्तानी -995.46 -1023.0 -1024.1 -678.8 -858.9 -908.1 -2096.4 -4652.8 -3988.2 -2210.2 -3759.3 -3152.8 -1554.8
व्यापार, सेवा तथा आय सन्तुलन -32079.51 -34679.3 -44064.0 -54177.9 -60163.7 -63776.8 -86193.2 -111149.3 -126372.5 -101598.4 -140502.4 -87030.8 -116726.4
खुद शान्सफर 30785.87 42277.2 49770.1 63150.0 70995.7 77818.7 85180.1 86467.1 99675.4 98222.1 107135.2 71888.8 70433.4
शान्सफर आय 31115.67 42780.6 50506.8 63485.5 71252.2 78199.0 85570.9 87047.6 100569.3 98767.4 107741.4 72299.1 70923.9
अनुदान 2578.00 3622.7 3418.1 4852.0 5285.5 7041.2 11466.4 6099.5 6463.1 5192.6 5734.1 4006.7 3612.5
िनजी क्षेऽको िवूेषण 25355.16 35955.4 43458.2 54329.4 61727.9 66506.4 69545.2 75505.9 87936.7 87502.7 96105.5 64233.2 63119.0
पेन्सन 2899.34 2834.4 3532.7 4137.3 4238.8 4651.4 4559.3 5415.5 6152.8 5781.8 5859.5 4048.1 4170.3
अन्य 283.17 368.1 97.9 166.8 0.0 0.0 0.0 26.8 16.7 290.3 42.4 11.1 22.0
शान्सफर भ ुक्तानी -329.80 -503.4 -736.8 -335.5 -256.6 -380.3 -390.8 -580.5 -893.9 -545.2 -606.2 -410.3 -490.5
(ख) पुँज ी खाता (पुँज ी शान्सफर) 1590.61 1824.2 1034.8 1706.4 1481.1 1698.7 1336.3 1772.2 1545.9 1421.3 1526.4 1190.9 699.9
जम्मा (क + ख) 296.97 9422.1 6740.9 10678.5 12313.1 15740.6 323.2 -22910.0 -25151.2 -1955.0 -31840.8 -13951.0 -45593.1
(ग) िव ीय खाता (समूह ङ बाहे क) 321.25 2891.3 1249.6 1114.8 1772.1 2963.8 2664.0 10283.4 9708.9 27874.8 23067.2 11670.4 17555.3
ूत्यक्ष वैदेिशक लगानी आूवाह 643.71 919.5 908.2 319.5 438.3 592.1 1350.4 1750.5 1306.5 1947.9 1951.3 1018.4 1629.6
पोटर् फोिलयो लगानी 0.00 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0
अन्य लगानी सम्पि -2576.22 -1572.0 -2284.6 -2133.2 -3458.5 -3093.6 -4869.1 -4029.0 -2747.4 -630.4 -1583.8 -3939.1 -2197.9
81
अनुसूची ५.११: शोधनान्तर िःथित
िववरण 2067/68 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 2076/77 2077/78
2077/78 2078/79
व्यापािरक साख -613.34 -513.7 -514.7 -162.0 -223.4 -33.9 -900.5 419.4 1057.0 -608.3 -1588.2 -3942.6 -2215.0
अन्य -1962.88 -1058.2 -1769.9 -1971.2 -3235.0 -3059.7 -3968.5 -4448.3 -3804.4 -22.1 4.4 3.4 17.1
अन्य लगानी दाियत्व 2253.76 3543.7 2626.1 2928.5 4792.3 5465.4 6182.6 12561.9 11149.8 26557.4 22699.7 14591.2 18123.6
व्यापािरक साख 1829.25 2644.2 1443.5 2368.6 2291.2 1639.7 2438.1 5453.5 3710.7 8223.8 11685.3 8822.5 7562.5
ऋण 261.20 103.7 -128.2 419.2 1185.7 2734.2 5610.9 8444.1 6356.2 14959.9 11405.4 7268.0 5794.1
सरकार 263.16 104.8 -121.9 440.8 1191.9 2597.9 4478.7 8117.9 6143.8 13901.6 10390.8 6745.0 4557.3
ऋण ूा ी 1384.92 1344.5 1370.1 2113.2 2896.1 4377.4 6260.2 9976.8 8147.7 16257.6 12717.6 7944.2 5336.4
साँवा भ ुक्तानी -1121.76 -1239.8 -1492.0 -1672.5 -1704.2 -1779.5 -1781.5 -1858.9 -2003.9 -2356.0 -2326.9 -1199.2 -779.0
अन्य क्षेऽ -1.96 -1.1 -6.3 -21.5 -6.2 136.3 1132.2 326.3 212.4 1058.3 1014.7 523.0 1236.7
करे न्सी तथा िडपोिजट 123.17 844.6 1430.1 273.3 1431.9 1498.2 -1881.2 -1334.0 1063.8 3370.6 -390.4 -1498.7 1077.5
रा बक -0.78 3.7 -1.2 -3.7 -2.0 -0.6 23.2 -17.9 2.7 2.6 2.3 6.9 -2.6
वािणज्य बक 123.95 840.9 1431.3 277.0 1433.9 1498.8 -1904.4 -1316.1 1061.0 3368.0 -392.6 -1505.6 1080.1
अन्य दाियत्व 40.14 -48.8 -119.3 -132.7 -116.6 -406.8 14.8 -1.7 19.1 3.0 -0.7 -0.5 3689.6
जम्मा (क+ख+ग) 618.22 12313.4 7990.5 11793.3 14085.2 18704.4 2987.2 -12626.6 -15442.2 25919.9 -8773.6 -2280.6 -28037.8
(घ) िविवध पुँज ी तथा भल
ु च ुक -86.08 1693.9 333.5 1192.8 1850.3 1685.0 3342.2 11388.7 9765.9 5691.7 8505.9 7582.8 6941.1
जम्मा (क+ख+ग+घ) 532.14 14007.3 8324.1 12986.1 15935.5 20389.5 6329.4 -1238.0 -5676.3 31611.6 -267.7 5302.2 -21096.8
(ङ) िरजभर् तथा सम्बिन्धत
-532.14 -14007.3 -8324.1 -12986.1 -15935.5 -20389.5 -6329.4 1238.0 5676.3 -31611.6 267.7 -5302.2 21096.8
िशषर्क
िरजभर् सम्पि -491.87 -13958.8 -8204.9 -12853.6 -15819.2 -20389.5 -6159.2 1335.0 5764.4 -31524.5 267.7 -5302.2 21096.8
नेपाल रा बक -943.84 -13478.7 -6576.3 -11599.2 -13035.3 -17288.7 -6187.9 -2578.2 8085.8 -27622.1 -1888.9 -5853.9 20934.3
वािणज्य बक 451.97 -480.1 -1628.6 -1254.4 -2783.9 -3100.8 28.7 3913.2 -2321.3 -3902.4 2156.6 551.6 162.4
आई.एम.एफ. कजार् उपयोग -40.27 -48.5 -119.2 -132.4 -116.3 0.0 -170.2 -97.1 -88.1 -87.1 0.0 0.0 0.0
खुद वैदेि शक सम्पि मा पिरवतर्न (Ñवृि )
-408.97 -13162.7 -6894.0 -12712.7 -14503.6 -18891.2 -8210.6 -96.0 6740.0 -28241.0 -122.7 -6801.0 25863.8
नोट: (-) शोधनान्तरले बचत बुझाउँदछ ।

82
अनुसूची ६.१: वैदेिशक रोजगारीको लािग ौम ःवीकृित िलने कामदारको सङ्ख्या
आिथर्क वषर् पु ष मिहला जम्मा

२०६६/६७ २८४०३८ 10056 २९४०९४
२०६७/६८ ३४४३०० 10416 ३५४७१६
२०६८/६९ ३६१७०७ 22958 ३८४६६५
२०६९/७० ४२५८३० 27713 ४५३५४३
२०७०/७१ ४९८८४८ 28966 ५२७८१४
२०७१/७२ ४९०८५९ 30528 ५२१३८७
२०७२/७३ ३९९४०६ 19307 ४१८७१३
२०७३/७४ ६०९३४१ 33519 ६४२८६०
२०७४/७५ ५७७७२२ 32966 ६१०६८८
२०७५/७६ ४७६७०५ 32123 ५०८८२८
२०७६/७७ ३४०००० 28433 ३६८४३३
२०७7/७8 १५५२४२ 11456 १६६६९८
2078/79* ३८४८१६ 27971 ४१२७८७
जम्मा ५३४८८१४ ३१६४१२ ५६६५२२६
ॐोतः ौम रोजगार तथा सामािजक सुरक्षा मन्ऽालय, 207८
*
फागुनसम्मको।
83
अनुसूची ६.२: ौम ःवीकृित िलई वैदेिशक रोजगारीमा गएका कामदारको िववरण
आिथर्क वषर् 2063/64 दे ि ख 207५/7६

आिथर्क वषर् २०७५/७६ आिथर्क वषर् २०७६/७७ आिथर्क वषर् २०७7/७8 आिथर्क वषर् २०७८/७९* हालसम्मको जम्मा
दे श सम्म
पु ष मिहला जम्मा पु ष मिहला जम्मा पु ष मिहला जम्मा पु ष मिहला जम्मा पु ष मिहला जम्मा पु ष मिहला जम्मा
कतार 1152474 15542 1168016 71322 3702 75024 27452 2383 29835 1201003 18979 1219982 55416 2609 58025 2436345 39513 2475858
मलेिशया 1192403 27050 1219453 9828 171 9999 38767 400 39167 1231273 27454 1258727 154 7 161 2462597 54911 2517508
साउदी अरब 878685 7386 886071 44493 1587 46080 39031 248 39279 940955 7719 948674 100195 118 100313 1958866 15471 1974337
यूएई 521717 53288 575005 55444 7332 62776 44722 7363 52085 575698 63003 638701 28462 8410 36872 1170599 132064 1302663
कुवेत 99009 41196 140205 14417 1578 15995 7767 1207 8974 106778 42403 149181 6790 1221 8011 220344 86027 306371
बहराईन 47507 4161 51668 4198 435 4633 2893 412 3305 53372 4747 58119 4721 341 5062 108493 9661 118154
ओमान 29459 5375 34834 2401 321 2722 1705 291 1996 32565 5821 38386 2158 398 2556 65887 11885 77772
द. कोिरया 33326 1792 35118 165 1 166 3403 239 3642 36744 2032 38776 78 1 79 73551 4064 77615
दिक्षण कोिरया#
(ईपीएस ूणाली 55740 3417 59157 338 64 402 56078 3481 59559
माफर्त)
लेबनान 1214 11538 12752 10 1 11 2 3 5 1218 11541 12759 2 1 3 2436 23083 25519
ईजरायल 2289 4410 6699 14 44 58 3 11 14 2292 4422 6714 102 197 299 4686 9040 13726
अफगािनःतान 12360 52 12412 1824 6 1830 923 1 924 14353 56 14409 125 0 125 27761 109 27870
जापान 17634 965 18599 870 89 959 808 131 939 18910 1181 20091 80 15 95 37432 2292 39724
अन्य 55810 23125 78935 10729 5311 16040 8124 5756 13880 69229 32145 101374 10340 4759 15099 143503 65785 209288
जम्मा 4043887 195880 4239767 215715 20578 236293 175600 18445 194045 4340130 224920 4565050 208961 18141 227102 8768578 457386 9225964
ॐोतः ौम, रोजगार तथा सामािजक सुरक्षा मन्ऽालय, 2078 *फागुन मसान्तसम्म। #2077/78 सम्मको कुल।
84
अनुसूची ६.३: युवा ःवरोजगार कोषबाट भएको लगानी र असुली िववरण
(रकम . हजारमा)
वािषर्क जम्मा सहकारी लगानी रकम
जम्मा असुली लगानीमा रहेको
आिथर्क वषर् ःवरोजगार ःवरोजगार सं ःथाह को सहकारी बक/िव ीय
कुल लगानी रकम रकम
सं ख्या (जना) सं ख्या (जना) सं ख्या सं घ/सं ःथा सं ःथा
२०७०/७१ सम्मको 25206 1929790.00 1315250.00 3228840.00 778836.00 2450004.08
2071/72 2896 28102 99 214245.00 1350.00 215595.00 858793.70 1940933.85
2072/73 2597 30699 181 364715.00 1350.00 366065.00 935881.60 1492631.55
2073/74 7595 38294 447 1091815.00 1800.00 1093615.00 630035.96 2155425.36
2074/75 17039 55333 462 2350810.00 0.00 2350810.00 754968.20 3887610.39
2075/76 12840 68173 251 1521700.00 0.00 1521700.00 1322186.80 4087123.59
2076/77 5202 73375 163 724860.00 0.00 724860.00 1435556.30 3376427.21
2077/78 4557 77932 63 395250.00 0.00 387750.00 1281329.05 2480792.49
2078/79* 4833 82765 240 725250.00 0.00 725250.00 446644.74 2759397.75
ॐोतः युवा ःवरोजगार कोष, 2078 *फागुनसम्मको।
85
अनुसूची 7.१: ूमुख खा ा बाली लगाएको क्षेऽफल, उत्पादन र उत्पादकत्व
क्षेऽफलः हजार हे क्टरमा
उत्पादनः हजार मे.टनमा
उत्पादकत्वः मे. टन ूित हे क्टरमा
खा ा बालीह
२०७१/७२ २०७२/७३ २०७3/७४ २०७४/७५ २०७5/७6 २०७6/७7 २०७७/78 २०७8/79*
क्षेऽफल 1425.35 1362.91 1552.47 1469.54 1491.74 1458.92 1473.47 1477.38
धान उत्पादन 4788.61 4299.08 5230.33 5151.92 5610.01 5550.88 5621.71 5130.62
उत्पादकत्व 3.36 3.15 3.40 3.50 3.76 3.80 3.82 3.47
क्षेऽफल 882.40 891.58 924.32 954.18 956.45 957.65 979.78 985.57

मकै उत्पादन 2145.29 2231.52 2336.68 2555.84 2713.63 2835.67 2999.73 3106.40
उत्पादकत्व 2.43 2.50 2.60 2.70 2.84 2.96 3.06 3.15
क्षेऽफल 762.37 745.82 740.15 706.84 703.99 707.51 711.07 716.98
गहुँ उत्पादन 1975.63 1736.85 1856.19 1949.00 2005.67 2185.29 2127.28 2144.57
उत्पादकत्व 2.59 2.33 2.50 2.80 2.85 2.92 2.99 2.99
क्षेऽफल 28.05 28.37 27.39 24.65 24.41 24.40 21.86 23.13
जौ उत्पादन 37.35 32.81 30.51 27.15 30.55 31.15 29.43 32.16
उत्पादकत्व 1.33 1.16 1.10 1.10 1.25 1.28 1.35 1.39
क्षेऽफल 268.05 266.80 263.60 263.50 263.26 262.55 265.40 267.07
कोदो उत्पादन 308.49 302.40 306.70 313.99 314.23 320.95 326.44 339.46
उत्पादकत्व 1.15 1.13 1.20 1.20 1.19 1.22 1.23 1.27
क्षेऽफल 10.82 10.84 11.07 10.30 10.31 10.37 13.87 16.12
फापर उत्पादन 10.87 11.64 12.02 11.47 11.46 11.72 15.92 19.29
उत्पादकत्व 1.00 1.07 1.10 1.10 1.11 1.13 1.15 1.20
जम्मा क्षेऽफल 3377.04 3306.32 3518.99 3429.00 3450.16 3421.39 3465.45 3486.25
जम्मा उत्पादन 9266.24 8614.29 9772.42 10009.37 10685.55 10935.66 11120.51 10772.50
उत्पादकत्व 2.74 2.61 2.78 2.92 3.10 3.20 3.21 3.09
ॐोतः कृिष तथा पशुपन्छी िवकास मन्ऽालय, २०७8
* ूारिम्भक अनुमान।
86
अनुसूची 7.२: ूमुख नगदे बाली लगाएको क्षेऽफल, उत्पादन र उत्पादकत्व
क्षेऽफलः हजार हेक्टरमा
उत्पादनः हजार मे.टनमा
उत्पादकत्वः मे.टन ूित हेक्टरमा
नगदे बाली
२०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७2/७३ २०७3/७4 २०७4/७5 २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/78 २०७8/79**
क्षेऽफल 215.00 216.40 233.05 234.11 234.56 224.59 262.13 258.14 259.10 261.65
ते लहन उत्पादन 179.00 184.00 209.63 211.14 211.73 245.86 282.23 278.33 287.04 277.34
उत्पादकत्व 0.83 0.85 0.90 0.90 0.90 1.09 1.08 1.15 1.11 1.06
क्षेऽफल 188.00 205.72 197.04 190.90 202.30 195.26 194.00 188.10 198.79 196.25
आलु उत्पादन 2753.00 2817.51 2586.29 2551.74 2755.88 2881.29 3112.95 3131.83 3,325.23 3,454.18
उत्पादकत्व 14.64 13.70 13.13 13.37 13.62 14.76 16.05 16.65 16.73 17.60
जम्मा क्षेऽ फल ४०३.०० ४२२.१२ ४३०.०९ ४२५.०१ ४३६.८६ ४१९.८५ ४५६.१३ ४४६.२४ ४५७.८९ ४५७.९०
जम्मा उत्पादन २९३२.०० ३००१.५१ २७९५.९२ २७६२.८८ २९६७.६१ ३१२७.१५ ३३९५.१८ ३४१०.१६ ३६१२.२७ ३७३१.५२
उत्पादकत्व ७.२८ ७.११ ६.५० ६.५० ६.७९ ७.४५ ७.४४ ७.६४ ७.८९ ८.१५
घार सङ्ख्या - - - २२५.०० २३२.०० २४०.०० २४२.०० २४२.५६ 244.68 249.00
मह* उत्पादन - - - ३.०० ३.५० ३.९५ ३.९८ ३.८० 4.06 5.17
उत्पादकत्व - - - ०.०१ ०.०२ ०.०२ ०.०२ ०.०२ 0.02 0.02
* मह वाली २०७२/७३ दे िख माऽ समावेश भएको।
** ूारिम्भक अनुमान।
87
अनुसूची 7.३: अन्य बाली उत्पादन िःथित
(हजार मे.टनमा)
अन्य बालीह
२०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७3/७4 २०७4/७5 २०७५/७६ २०७६/७७ 2077/78 2078/79*
दलहन ३५६.७० २८१.७५ ३५३.८५ ३५१.९० ३५३.१५ ३६८.७४ ३८१.९९ ४०४.२१ ३९७.१४ ३९७.१४
फलफूल १०८६.८५ ९६५.०४ ९९१.९८ ९९२.५५ १०२५.२८ १०१०.२२ ११७८.३५ १२४९.७६ १३६०.८३ १४१६.७५
तरकारी ३४०९.७ ३४७२.०६ ३५८०.०९ ३८१९.८१ ४१६३.५९ ४०९९.३५ ४२७१.२७ ३९६२.३८ ३९९३.१७ 4,153.16
ॐोतः कृिष तथा पशुपन्छी िवकास मन्ऽालय, २०७8।
* ूारिम्भक अनुमान।
अनुसूची 7.४: पशुजन्य उत्पादन िःथित

(हजार मे.टनमा)
िववरण
२०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७3/७4 २०७4/७5 २०७५/७६ २०७६/७७ 2077/78 2078/79*
मासु २९५.५ २९८.२४ ३००.९ ३१७.८५ २३२.५४ ३४७.० ३५७.१ ५५२.१६ ५२०.७४ ३८१.४७
दू ध र दुग्ध पदाथर् १६८१.१ १७००.० १७२४.८२ १८५३.८८ १९११.२४ २०८५.० २१६८.४ २३०१.०० २४७९.९० १७३९.६६
फुल (गोटा दश लाखमा) ८३८.९ ८७२.९२ ८९९.५ १२०८.७२ १३५२.३ १५१२.३ १५४९.७ १६२०.०० १४९३.५५ १०८३.२०
माछा ५३.९६ ६५.७७ ६९.४ ७७.०० ८३.९० ८६.५ ९१.८ 99.43 104.62 69.70
ॐोतः कृिष तथा पशुपन्छी िवकास मन्ऽालय, २०७8।
*फागुनसम्मको
88
अनुसूची 7.५: रासायिनक मलको िबबी िवतरण
आिथर्क वषर् फागुनसम्मको

िववरण
२०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७4/७5 २०७५/७६ २०७6/७7 2077/78 2077/78* 2078/79*
रासायिनक मल
क. युिरया (मेिशक टन) ९९१९६.० १०८५५३.० १४५६३२.० १९०१६३.० १६४८०३.८ २०५२८१.२ २१४९७९.६ २१५७३३.४ २२२८३५.०३ २२३३५८.८५ १६२१७०.०० १३२०६४.६०
ख. िड.ए.पी. (मेिशक टन) ४३७२४.० ६५७२२.० ८२५२०.० १०१७९७.० ८७५३२.२५ १११७०८.४० १२०००९.०५ १२२११६.४ १६०७५६.५० १४०१६६.६३ १२०५१०.०० ४७१०७.३२
ग. पोटास (मेिशक टन) २७३३.० २६८८.० ५०४६.० ६७१७.० ६५७७.८५ ७९८७.८ ५१५६.३ ७३७७.२ १६९४९.५० १३०९७.२० १५३७०.०० ४५६४.३०
जम्मा १४५६५३.० १७६९६३.० २३३१९८.० २९८६७७.० २५८९१३.९ ३२४९७७.४ ३४०१४४.९५ ३४५२२७.०० ४००५४१.०३ ३७६६२२.६८ २९८०५०.०० १८३७३६.२२
ॐोतः कृिष तथा पशुपन्छी िवकास मन्ऽालय, २०७७
अनुसूची 7.६: थप िसं चाइ िबःतार

(क्षेऽफल हजार हेक्टरमा)

िसं िचतको ूकार
२०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७3/७4 २०७4/७5 २०७५/७६# २०७6/७७ 2077/78 2077/78* 2078/79*
कुलिसि त क्षेऽ िवःतार ३२५६५ १९५६१ १९३१० १८०८३ २३२६३ ४११८० ३९६६९ ३७०५ ५५६७ २९६०१ १५५०८ ३००५
१. सतह िसं चाइ ९३९५ २०१६ ३५१४ १५८६ ४७७२ 4475 4230 ३३६५ ५५५९ १८६८३ १०८४३ २८९५
२. भूिमगत िसं चाइ २२५६० १७१८० १५१३५ १५९३९ १७४६३ 35272 34739 ३४० ८ १०९१८ ४६६५ ११०
३. नयाँ ूिवधीमा आधािरत िसं चाइ ६१० ३६५ ६६१ ५५८ १०२८ 1433 700 - - -
ॐोतः ऊजार्, जलॐोत तथा िसं चाइ मन्ऽालय, २०७७ # आिथर्क वषर् २०७५/76 दे िख सं घबाट थप भएको िसं चाइ िवःतार माऽ समावेश गिरएको छ।
* फागुनसम्मको तथ्या ॐोतः उजार्, जलॐोत तथा िसं चाइ मन्ऽालय, २०७8
89
अनुसूची 7.७: दलहन बालीको उत्पादन िववरण
क्षेऽफल: हेक्टरमा
उत्पादन: मेिशक टनमा
उत्पादकत्व: मेिशक टन ूित हेक्टरमा
बालीको नाम २०७४/७५ २०७५/७६ २०७6/७7 २०७7/७8 २०७8/७9*
क्षेऽफल उत्पादन उत्पादकत्व क्षेऽफल उत्पादन उत्पादकत्व क्षेऽफल उत्पादन उत्पादकत्व क्षेऽफल उत्पादन उत्पादकत्व क्षेऽफल उत्पादन उत्पादकत्व
197750 248409 1.26 208766 251185 1.20 212876 262835 1.23 202,416 246,092 1.22 198,454 252,283 1.27
मसुरो
-3.37 8.92 12.72 5.57 1.12 -4.22 1.97 4.64 2.62 -4.91 -6.37 -1.53 -1.96 2.52 4.56
8933 9111.7 1.02 9653 10675 1.11 9982 11285 1.13 9,840 11,065 1.12 10,793 12,196 1.13
चना
-4.97 -4.69 0.00 8.06 17.16 8.42 3.41 5.71 2.23 -1.43 -1.95 -0.53 9.69 10.22 0.49
15101 15524 1.03 16753 16538 0.99 16895 17063 1.01 16,591 16,649 1.00 15,512 15,977 1.03
अरहर
-10.27 -7.04 3.60 10.94 6.53 -3.97 0.85 3.17 2.31 -1.80 -2.43 -0.64 -6.50 -4.03 2.64
21196 18016 0.85 23492 19928 0.85 23056 20440 0.89 24,500 21,633 0.88 28,383 26,114 0.92
मास
-8.64 -7.61 1.13 10.83 10.61 -0.20 -1.86 2.57 4.51 6.26 5.84 -0.40 15.85 20.72 4.20
22602 28253 1.25 25179 31567 1.25 26775 34544 1.29 23,030 30,648 1.33 24,921 35,138 1.41
भटमास
-4.33 -0.59 4.17 11.40 11.73 0.30 6.34 9.43 2.91 -13.99 -11.28 3.15 8.21 14.65 5.95
7712 9120 1.18 7952 9329 1.17 7997 9504 1.19 10,456 11,965 1.14 10,407 12,072 1.16
मास पी
-33.06 -37.10 -6.05 3.11 2.29 -0.80 0.57 1.88 1.30 30.75 25.89 -3.72 -0.47 0.89 1.37
5575 5686.7 1.02 6119 5754 0.94 6326 6865 1.09 13,311 15,453 1.16 12,248 14,330 1.17
हसर् माम
-2.59 -1.95 0.65 9.76 1.18 -7.81 3.38 19.31 15.40 110.43 125.10 6.98 -7.99 -7.27 0.78
27203 27476 1.01 33826 37011 1.09 36785 41674 1.13 34,998 40,850 1.17 33,832 40,260 1.19
अन्य
-10.88 -10.21 1.00 24.35 34.71 8.33 8.75 12.60 3.54 -4.86 -1.98 3.03 -3.33 -1.44 1.95
दलहन बाली 306072 361596 1.18 331740 381987 1.15 340692 404210 1.19 336,474 397,143 1.18 334,550 408,371 1.22
जम्मा -5.96 2.39 8.88 8.39 5.64 -2.53 2.70 5.82 3.04 -1.24 -1.75 -0.52 -0.47 2.83 3.42
ॐोतः कृिष तथा पशुपन्छी िवकास मन्ऽालय, २०७8 *ूार
पुन : ूत्येक बालीको तथ्या भन्दा तल्ला लाइनमा अिघल्लो आिथर्क वषर्को तुलनामा भएको वृि दरलाई ूितशतमा जनाउँ छ।
90
अनुसूची 7.८: औ ोिगक बालीको उत्पादन िववरण
क्षेऽफल: हे क्टरमा
उत्पादन: मे िशक टनमा
उत्पादकत्व: मे िशक टन ूित हे क्टरमा
बाली/बृि दर 2074/75 207५/7६ 2076/77 2077/78 2078/79*
क्षेऽफल उत्पादन उत्पादकत्व क्षेऽफल उत्पादन उत्पादकत्व क्षेऽफल उत्पादन उत्पादकत्व क्षेऽफल उत्पादन उत्पादकत्व क्षेऽफल उत्पादन उत्पादकत्व
७८६०९.३ ३५५८१८२.१ ४५.२६ ७१६२४.५ ३५५७९३४.१ ४९.६७ ६८५६५.० ३४००१७६.० ४९.५९ 64,354 3,183,943 49.48 62,567 3,159,634 50.50
उखु
१४.९ १२.७ -१.९ -८.९ ०.० ९.७ -४.३ -४.४ -०.२ -6.14 -6.36 -0.23 -2.78 -0.76 2.07
७६०७.० १११५९.० १.५ ७२८५.० १०५८५.० १.५ ७५५५.० १०१६५.० १.३ 7,415.0 10,451 1.41 7,195 10,217 1.42
जुट
१.४ १४.६ १३.० -४.२ -५.१ -१.० ३.७ -४.० -७.४ -1.85 2.81 4.75 -2.97 -2.24 0.75
२८५२३.० २४६५३.० ०.९ २८७३२.० २५२०६.० ०.९ २८१५७.४ २४२७०.४ ०.९ 16,917 23,796 1.43 17,500 28,240 1.60
िचया
३४.१ -०.२ -२५.६ ०.७ २.२ १.५ -२.० -३.७ -२१.६ -39.92 -1.95 65.55 3.45 18.68 12.12
२६९९.० ४७५.० ०.२० २७६१.० ५३०.० ०.२२ २७१३.५ ५०५.१ ०.१९ 3,052 315 0.30 3,400 504 0.40
कफी
-१०.० -१८.० ३.६ २.३ ११.६ १०.० -१.७ -४.७ -१५.४ १२.४७ -३७.७४ ६१.१५ 11.40 60.25 33.33
१२०.० १२५.० १.०४ ९७.० ९९.० १.०२ १३५.० १४०.० १.०४ 142 147 1.04 155 172 1.11
कपास
-१५.८ -१.५ १५.६ -१९.२ -२०.८ -१.९ ३९.२ ४१.४ १.६ 5.19 5.00 -0.18 9.15 17.04 7.22
११८९५.० ८६५४४.० ४.९१ १२७४९.० ९१८३२.० ४.९३ ९९४३४.० ४.९० 104,623 5.30 117,000 5.50
माछा*
४.४ ३.२ ०.२ ७.२ ६.१ ०.४ ८.३ -०.४ 5.22 8.16 11.83 3.77
ॐोतः कृिष तथा पशुपन्छी िवकास मन्ऽालय, २०78 *ूारिम्भक अनुमान
पुन : ूत्येक बालीको तथ्या भन्दा तल्ला लाइनमा अिघल्लो आिथर्क वषर्को तुलनामा भएको वृि दरलाई ूितशतमा जनाउँ छ।
*माछाको क्षेऽफल र उत्पादकत्वले पोखरीमा माछापालन गदार्को माऽ समे ट्दछ तर उत्पादनले ूाकृितक जलाशय ब्यबःथापनबाट र पोखरी मत्ःय पालन ब्यबःथापनबाट दुवैलाइ समे ट्दछ ।
91
अनुसूची 7.९: मसला बालीको उत्पादन िववरण
क्षेऽफल: हेक्टरमा
उत्पादन: मेिशक टनमा
उत्पादकत्व: मेिशक टन ूित हेक्टरमा
बालीको आिथर्क वषर्
नाम / 207४/7५ 207५/7६ 2076/77 2077/78 2078/79*

क्षेऽफल उत्पादन उत्पादकत्व
बृि दर क्षेऽफल उत्पादन उत्पादकत्व क्षेऽफल उत्पादन उत्पादकत्व क्षेऽफल हे . उत्पादन उत्पादकत्व क्षेऽफल हे . उत्पादन उत्पादकत्व
अलै ची 18000.0 6500.0 0.36 15055.0 7954.1 0.53 16565.0 9545.0 0.58 15,668 8,289 0.53 17,015 11,621 ०.६८
8.2 -49.4 -53.2 -16.4 22.4 46.3 10.0 20.0 9.1 -5.41 -13.16 -8.19 8.60 40.21 29.11
अदूवा 23000.0 284000.0 12.35 22132.1 297512.0 13.4 23500.0 298945.0 12.7 21,912 279,206 12.74 24,359 313,476 १२.८७
-5.3 -2.1 3.5 -3.8 4.8 8.9 6.2 0.5 1.0 -6.76 -6.60 0.17 11.17 12.27 0.99
लसुन 8500.0 59500.0 7.00 10106.8 71902.3 7.11 10185.0 73859.0 7.25 9,784 72,490 7.41 11,829 89,388 ७.५६
16.1 26.1 8.6 18.9 20.8 1.6 0.8 2.7 3.3 -3.93 -1.85 2.17 20.90 23.31 1.99
बेसार 7300.0 71500.0 9.79 10160.2 98904.5 9.73 9795.0 99907.0 10.20 10,340 105,719 10.22 11,669 124,440 १०.६६
-8.6 -2.5 6.8 39.2 38.3 -0.6 -3.6 1.0 4.8 5.57 5.82 0.24 12.85 17.71 4.30
खुसार्नी 10500.0 52500.0 5.00 10692.4 67166.8 6.28 10276.0 68025.0 6.62 12,525 87,731 7.00 11,509 87,797 ७.६३
35.5 23.2 -9.1 1.8 27.9 25.6 -3.9 1.3 5.4 21.89 28.97 5.81 -8.12 0.08 8.91
मसलाबाली 67300.0 474000.0 7.04 72398.5 502765.5 6.94 70321.0 550281.0 7.83 73,086 585,479 8.01 76,382 626,722 8.21
5.2 1.7 -3.3 7.6 6.1 -1.4 -2.9 9.5 12.8 3.93 6.40 2.37 4.51 7.04 2.43
ॐोतः कृिष तथा पशुपन्छी िवकास मन्ऽालय, २०७8 *ू
पुन : ूत्ये क बालीको तथ्या भन्दा तल्ला लाइनमा अिघल्लो आिथर्क वषर्को तुलनामा भएको वृि दरलाई ूितशतमा जनाउँ छ।
92
अनुसूची 7.१०: पशुपन्छीको सं ख्या
पशुपन्छीको िकिसम/वृि आिथर्क वषर् फागुनसम्मको
दर २०७4/७5 २०७५/७६ २०७6/७7 २०७7/७8 २०७7/७8* २०७8/७9*
7377605 7385035 7458885 7466841 5121768 7497030
गाई/गो
0.41 0.10 1.00 0.11 3.00 0.40
5184166 5308664 5257591 5159931 3470010 5155966
भसी/राँगो
0.12 2.40 -0.96 -1.86 -1.00 -0.08
802859 798889 806079 793725 537332 791705
भेडा/भेडी
0.11 -0.49 0.90 -1.53 -0.01 -0.25
11286973 12283752 12811953 13442614 8626715 14081328
बाभा/बोका/खसी
1.09 8.83 4.30 4.92 3.00 4.75
1353344 1488338 1519593 1588838 1063715 1662040
सुं गरु /ब ुर
1.9 9.97 2.10 4.56 5.00 4.61
70947912 75709330 82598879 73418077 58369874 74515111
कुखुरा
1.34 6.71 9.10 -11.11 6.00 1.49
396474 416400 427226 432226 289090 435776
हाँस
0.43 5.03 2.60 1.17 1.50 0.82
1031811 1078775 1166156 1209041 792986 1258986
दुधालु गाई
0.22 4.55 8.10 3.68 2.00 4.13
1624520 1560584 1635492 1630642 1112135 1662679
दुधालु भसी
7.62 -3.94 4.80 -0.30 2.00 1.96
12412657 12526979 12927842 11374011 9049489 11154908
फुल िदने कुखुरा
0.19 0.92 3.20 -12.02 5.00 -1.93
185992 190747 191701 220532 126523 231122
फुल िदने हाँस
1.12 2.56 0.50 15.04 -1.00 4.80
71690 69588 70005 65406 46203 64488
याक/नाक/च री
3.38 -2.93 0.60 -6.57 -1.00 -1.40
34487 34645 34610 44531 22612 54696
खरायो
0.00 0.46 -53.63 28.67 -2.00 22.83
68711 59822 59762 54864 39801 52015
घोडा/खच्चड/गधा
0.00 -12.94 -0.10 -8.20 -0.10 -5.19
पुन : पशुपन्छीको तथ्या भन्दा तल्लो लाइनमा अिघल्लो आिथर्क वषर्को तुलनामा भएको वृि दरलाई ूितशतमा जनाउँ छ।
93
अनुसूची 7.११: पशुपन्क्षीजन्य उत्पादनको िःथित
उत्पादन िकिसम / आिथर्क वषर् फागुन सम्मको
वृि दर
२०७१/७२ २०७२/७३ २०७3/७4 २०७४/७५ २०७५/७६ २०७6/७7 २०७7/७8 २०७७/७८* २०७8/७9*
दूध उत्पादन (मेिशक 1724823 1853885 1911239 2085000 2168434 2301000 2,479,899 1,622,972 1,739,663
टन)
1.50 7.48 3.09 9.09 4.00 6.11 7.77 5.80 7.19
557669 639590 665285 721090 795530 920400 1,060,487 649,189 768,217

(गाई)
4.80 14.69 4.02 8.39 10.32 15.70 15.22 0.06 18.33
1167154 1214295 1249954 1363910 1372905 1380600 1,419,412 973,783 971,446
(भसी)
-0.05 4.04 2.94 9.12 0.66 6.11 6.11 5.80 (0.24)
खुद मासु उत्पादन 300901 317854 332544 347000 357082 552156 520,742 384,647 381,469
(मेिशक टन) 0.90 5.63 4.62 4.35 2.91 54.63 -5.69 (0.83)
4.49
174012 179110 180080 185200 188574 189517 188,172 124,597 127167
राँगो
0.10 2.93 0.54 2.84 1.82 0.50 -0.71 -1.38 2.06
2658 2785 2714 2800 2763 2735 2,964 1,897 1,994

भेडा
0.10 4.78 -2.55 3.17 -1.33 -1.00 8.36 0.04 5.11
60906 63807 67706 70800 73914 75023 70,755 52,364 48,722

खसी बोका
3.10 4.76 6.11 4.57 4.40 1.50 -5.69 4.70 (6.95)
20135 21094 24535 28200 28579 29493 31,450 21,810 22,189

सुंगर ब ुर
4.50 4.76 16.31 14.94 1.34 3.20 6.64 10.92 1.74
45458 50815 57268 60100 62899 255001 226,959 183,714 181,083

कुखुरा
5.40 11.78 12.70 4.95 4.66 305.41 -11.00 8.07 (1.43)
232 243 241 300 352 387 442 266 314

हाँस
2.20 4.74 -0.82 24.48 17.43 9.85 14.16 3.10 18.09
899501 1208072 1352296 1512265 1549689 1620000 1,493,550 1,213,333 1,083,200

फुल गोटा (हजारमा)
3.10 34.30 11.94 11.83 2.47 4.54 -7.81 12.35 (10.73)
885947 1194166 1338312 1498024 1534680 1603800 1,475,620 1,201,200 1,071,000

कुखुरा
3.10 34.79 12.07 11.93 2.45 4.50 -8.03 12.35 (10.84)
13554 13906 13984 14241 15009 15474 17,930 12,133 12,200

हाँस
1.10 2.60 0.56 1.84 5.39 3.10 15.90 17.62 0.55
586729 588348 594312 594639 589738 592687 584,000 399,076 395,000

ऊन (के. जी.)
-0.02 0.28 1.01 0.06 -0.82 0.50 -1.47 1.00 (1.02)
पुन :पशुपन्छीको तथ्या भन्दा तल्लो लाइनमा अिघल्लो आिथर्क वषर्को तुलनामा भएको वृि दरलाई ूितशतमा जनाउँ छ।
94
अनुसूची 7.१२: कृिष उत्पादनसँग सम्बिन्धत साधनह को आपू ितर् िःथित
आिथर्क बषर् फागुनसम्म
िववरण
२०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७5/७6 २०७6/७7 2077/78 2077/78 2078/79
रासायिनक मल मे. टन २९८६७७ २५८९१४ ३२४९७७ ३५८६३४ 345227 400541 376623 २९८०५० 183718.2
उ त बीउ िवजन मे. टन ९१५१ १२४८० ८७८५ ४३६६ 34614 3906 32911 १९३० 19808
िसं चाई थप हे क्टर १८०८३ २४२९१ ४११८० ३९६६९ ३७०५ १११२८ 29601 १५५०८ 3005
मत्ःय भुरा/बीज हजारमा # १९१३४५ २१२३५५ २४४८९७ २९२००० 66124 154309 516466 ३४४३११ 196754
बक तथा िव ीय सं ःथाह बाट

ूवाह भएको कृिष कजार् ६५१६ ७८७९ ९००४ १३५७६ १९३४६ 22577 32420 २९०७५ 37648
ॐोत : कृिष तथा पशुपन्छी िवकास मन्ऽालय, २०७8, ऊजार्, जलॐोत तथा िसं चाईं मन्ऽालय, २०७8, नेपाल रा बक, २०७8 #आिथर्क वषर्
2075/76 दे िखिनजी क्षेऽसमेत समावेश गिरएको।
अनुसूची 7.१३: ूाकृितक ूकोपबाट ूभािवत बालीह को क्षेऽफल (हे क्टर)

ूाकृितक ूकोपबाट ूभािवत
बाली (बाढी, पिहरो, डुवान, २०६८ २०६९ २०७० २०७१ 2072 2073 २०७४ २०७५ २०७६ २०७७ 2078*
कटान)
धान 859 110450 13500 23900 55000 55713 १२६२८२ १९६०० ७९१७१ ९०८०० १११६०९
मकै 656 21801 95 1900 5500 12877 २५६७ १०८३ १५०२३ ११०० २१४००
अन्य खा ा , तरकारी फलफुल
2 3691 5 11 20 58568 १५८७५ १८५५६ १४३५०
माछा पोखरी आदी १४३०० ४०५००
पशुपन्छी (लेयसर्, ॄोईलर,
लोकल कुखुरा, गाई, बाभा,
सुँगरु ब ुर) सङ्ख्यामा # ६२९७१
जम्मा 1517 135942 13600 25811 60520 127158 १४४७२४ ३९२३९ १०८५४४ १०६२०० २३६४८०
ॐोतः कृिष तथा पशुपन्छी िवकास मन्ऽालय, २०७8 *फागुनसम्मको। #नयाँ थप गिरएको।
95
अनुसूची 7.१४: बक तथा िव ीय सं ःथाह ले ूवाह गरे को कृिष कजार्को िःथित
आिथर्क वषर् फागुन मसान्तसम्म

कजार्को िकिसम
२०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ 2075/७6 2076/७7 2077/78 2077/78 2078/79
खेतीपाती सम्बन्धी सेवा ६६८.७ ७९९.८ १०३४.८ ११४४.४ १५७७.९ २९९०.७ ३६७०.५ ६९४२.७ ४९५७.८ ८१४०.४
िचया ३२०.८ ३४८.० ३४२.२ २९५.९ ३१३.९ ३४६.० ३७४.२ ४२८.९ ४०३.३ ४९५.९
पशुपालन र पशुपालनसम्बन्धी सेवा १५४४.२ २०७३.० २८७६.२ ३२३२.५ ४७४८.९ ६६६४.३ ८५६०.३ ११६४६.१ १०६६१.३ १४११७.१
वन, माछापालन तथा वधशाला ५७९.१ १७६.९ २०१.० १८२.७ २५५.० ३०८.४ २२६.० २५९.३ २८९.३ ३०७.४
अन्य कृिष तथा कृिषजन्य सेवा १९७८.२ ३११८.२ ३४२५.० ४१४८.६ ६६८०.० ९०३६.३ ९७४६.२ १३१४३.१ १२७६३.४ १४५८७.०
जम्मा ५०९१.० ६५१६.० ७८७९.१ ९००४.१ १३५७५.७ १९३४५.७ २२५७७.२ ३२४२०.१ २९०७५.० ३७६४७.९
ॐोतः नेपाल रा बक, २०७8
96
अनुसूची 7.१५: साना िकसान िवकास लघुिव िव ीय सं ःथा िलिमटे डको सदःय तथा ऋण लगानी िःथित

िववरण
२०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७5/७6 2076/77 2077/78 2077/78 2078/79
समेिटएको िजल्ला सङ्ख्या ५५ ५७ ६५ ६७ ६८ ६९ ७० ७४ ७३ ७६
समेिटएको ःथानीय तह (पािलका)

४२० ४४० ५३० ५२८ ५३८
सङ्ख्या
आव सहकारी सं ःथा सङ्ख्या ४२८ ५१० ६०२ ६५५ ६८० ७५० ८३७ १२३५ ८८४ १२७५
साना िकसान समुह सङ्ख्या ४५७३८ ६०३३४ ७७३७८ ८६७३१ ९७७२२ १०६९१८ १२०३३७ १३२०५१ १२५१२५ १३८०१५
साना िकसान सदःय पिरवार सङ्ख्या ३७६९५७ ४६०५९० ५४१६५२ ६४९७१९ ६७०८६६ ७२८८९३ ८२७९३४ ८९४३९३ ८७३९९२ १०१०८४३
ँ ी ( . लाखमा)
कुल ःथानीय पुज ९१२०८ १३२४६६ १६२९५७ २२९४२७ २७९३१४ ३२८५११ ४०६०१८ ५१२१२७ ४७३१३३ ५८६३६४
ःवीकृत ऋण ( . लाखमा) ५१३५५ ७४८३४ १०५५९२ १३१९९० १५९२३१ १८६०३२ २०६९१५ २४१२३७ १५४५६४ १८२२५७
ऋण लगानी ( . लाखमा) ५१३५५ ७४८३४ ९७९७९ ११९७५० १५००५१ १७७२४९ १७२४२९ २०६०१६ १२८८०३ १५६४२०
ऋण असुली ( . लाखमा) ३४०१९ ४७५२९ ६८६०५ ९०१२६९ १२१०८८ १४१५९० १६३२७७ १७२२५१ ११७९८५ ११९२३९
लगानीमा रहे को ऋण
५३६६२ ८०९६७ ११०३४१ १३९९४९ १६८९१२ २०४५७१ २१३७२३ २४५३७० २२२४१३ २८२५५१
( . लाखमा)
सहकारीको ऋण रकम
२०७५१५ २७७२७४ ३४८२१४ ४३५१२८ ४९८०९२ ५६३४२८ ६८५९६६ ६२७०१६ ७९३११२
( . लाखमा)
ॐोत: साना िकसान िवकास लघुिव िव ीय सं ःथा िलिमटे ड, २०७8
97
अनुसूची 7.१६: िसँ चाईको िवःतार (हे क्टरमा)
िसं िचतको ूकार
२०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ 2077/78 2078/79*
कुल िसं िचत क्षेऽ िवःतार १२७९३९५ १३११९६० १३३१५२१ १३५०८३१ १३६८९१४ १३९२१७७ १४३३३५७ १४६४९९३ १४६८६९८ १४७९८२६ १५०९४२७ १५१२४३२
सतह िसं चाई ९५६९०१ ९६६२९६ ९६८३१२ ९७१८२६ ९७३४१२ ९७८१८४ ९८२६५९ ९८६८८९ ९९०२५४ ९९५८१३ १०१४४९६ १०१७३९१
भूिमगत िसं चाई ३१९८१६ ३४२३७६ ३५९५५६ ३७४६९१ ३९०६३० ४०८०९३ ४४३३६५ ४७८१०४ ४७८४४४ ४८४०१३ ४९४९३१ ४९५०४१
नया ूिविधमा आधािरत िसं चाई २६७८ ३२८८ ३६५३ ४३१४ ४८७२ ५९०० ७३३३ - - - - -
*
ॐोतः ऊजार्, जलॐोत तथा िसंचाइ मन्ऽालय, २०७8 फागुन सम्म
संघीयता लागु भए प ात् नयाँ ूिविधमा आधािरत िसंचाई कायर्बम ःथानीय तहमा हःतान्तरण भएको।
98
अनुसूची 7.१७: वन पैदावार सं कलन िःथित
आिथर्क वषर् काठ (क्यूिवक िफट) दाउरा (च ा) आठ मिहनाको
2078/79* 14300000 10677
2077/78 19424000 १७१३२
२०७६/७७ 14300000 १३२८०
२०७५/७६ १९४००००० ४७९६८
२०७४/७५ १७५५२७३३ १०५२८
२०७३/७४ ८९७५१८१ ८०५९
२०७२/७३ ८१००३८९ ३६६८
२०७१/७२ ९८५९७४३ ८६०६
२०७०/७१ ९८७९५८४ ८५५०
२०६९/७० १५८२८३७ ६६१
२०६८/६९ १३४७५५९ ४३७
२०६७/६८ २६३६८८ ४०९
२०६६/६७ २३९६७०७ १४०८
२०६५/६६ ३९७३१६३ १९३९
२०६४/६५ १२७१३५७ १७१०

*
ॐोत: वन तथा वातावरण मन्ऽालय, २०७8 फागुनसम्मको
99
अनुसूची 7.१८: सं रिक्षत क्षेऽमा ॅमण गन पयर्टक सङ्ख्या र राजःव आम्दानीको िःथित
ॅमण गन पयर्टकको सङ्ख्या सं रिक्षत क्षेऽबाट सं कलन भएको राजःव ( .

(आन्तिरक र वा ) करोडमा)
2078/79* 252775 13.19
2077/78 244214 15.07
२०७६/७७ ५००५३७ 37.83
२०७५/७६ ७०६१११ ७३.९९
२०७४/७५ ६९९५५९ ७०.५९
२०७३/७४ ६०४०९१ ५५.२७
२०७२/७३ ३८९२२३ ३५.०२
२०७१/७२ ५१७०९५ ५३.८७
२०७०/७१ ५५८५७७ ५३.०९
२०६९/७० ५१०२०५ ४७.१३
२०६८/६९ ५०२०९२ १८.७
२०६७/६८ ४५५२३७ २४.८५
२०६६/६७ ३८१७८९ १४.०३

*
ॐोत: वन तथा वातावरण मन्ऽालय, २०७8 फागुनसम्म
100
तािलका 7.19: कृिषजन्य वःतुह को िनयार्त र आयातको अवःथा
करोडमा
फागुन सम्म
२०७५/७६ २०७6/७7 2077/78
वःतुको नाम 2077/78 2078/79
पैठारी िनकासी पैठारी िनकासी पैठारी िनकासी पैठारी िनकासी पैठारी िनकासी
जीिवत जन्तु 409.9 1.0 95.6 0.9 160.8 0.0 110.6 0.0 146.3 0.0
मासु 16.0 21.8 6.0 4.2 3.1 1.1 1.9 0.5 4.2 1.8
माछा तथा अन्य जलचर 189.4 0.1 176.5 0.0 169.8 0.0 117.5 0.0 112.0 0.0
तयारी माछा मासु 10.5 0.0 10.8 0.0 7.6 0.0 4.3 0.0 9.5 0.0
दुग्ध पदाथर् तथा पशुजन्य खा उत्पादनह 196.5 26.9 226.0 3.8 206.7 14.7 136.4 11.0 146.6 5.3
जीिवत वोट िव वाह तथा फुलह 20.9 0.5 26.9 0.5 38.5 0.5 17.5 0.5 17.8 0.3
तरकारी तथा दलहन 2866.5 143.3 3305.7 107.3 3850.1 70.0 2500.2 42.7 2673.7 62.3
नट्स तथा फलफुल 1810.6 0.9 2074.6 0.9 2134.4 2.1 1231.4 1.3 1631.2 17.9
िचया 11.8 320.4 7.7 278.3 15.1 379.7 12.2 300.2 7.2 221.5
कफी 9.8 10.0 11.9 5.8 10.7 9.6 7.6 5.5 8.6 4.8
मसला 1142.4 504.4 1137.8 468.2 923.4 787.5 600.1 553.1 604.7 380.6
धान चामल 3259.5 0.4 3365.1 0.9 5078.7 0.3 3515.3 0.0 3676.6 0.0
मकै 1294.7 0.0 1475.3 0.0 1602.0 0.0 1112.7 0.0 1429.9 0.0
गहुँ 580.7 0.0 790.8 0.0 1197.7 0.0 785.9 0.0 536.9 0.0
अन्य खा ा 45.4 2.1 57.2 0.8 80.8 0.3 55.6 0.1 50.0 0.1
िपठो, मैदा, सुजी, च्याँख्ला आिद 168.4 5.2 137.5 6.4 187.8 6.4 120.0 5.0 148.7 0.9
पशुपन्छीको आहारा 1664.6 345.9 1512.6 319.5 2203.9 479.6 1472.4 290.6 2013.9 512.8
सुितर् तथा सुितर्जन्य उत्पादन 289.7 16.3 328.4 11.6 318.7 11.0 189.9 6.6 220.8 3.5
छाला 6.9 52.0 6.3 17.8 5.8 15.7 3.9 7.8 5.2 37.0
व सो तथा तेल 3712.0 1295.2 5024.8 3119.7 8290.7 5595.9 4202.6 2412.6 9515.7 8038.4
िचनी 92.6 0.2 245.7 0.0 1018.6 0.0 800.5 0.0 482.2 0.0
िचनीजन्य उत्पादन 220.1 11.3 181.8 9.2 207.7 1.3 144.5 1.1 70.9 3.6
रे शम 45.8 0.0 41.3 0.1 43.6 0.0 29.8 0.0 48.4 0.0
उन 412.5 1.9 314.1 0.7 350.7 1.7 225.8 1.4 323.4 0.9
कपास 786.6 0.4 683.4 0.1 1041.5 0.2 707.3 0.2 758.9 0.6
जुट तथा अन्य वनःपित रे शा 316.5 331.0 290.4 351.2 438.5 477.3 388.0 324.0 423.8 474.6
अन्य कृिषजन्य वःतु 3713.5 944.5 3754.3 811.6 4352.9 1031.8 2787.2 665.6 3800.9 746.9
कुल जम्मा 23293.6 4035.7 25288.7 5519.5 33940.0 8886.6 21281.2 4629.8 28867.8 10513.9
ॐोतः भन्सार िवभाग, २०७8 को तथ्या बाट गणना गिरएको।
101
अनुसूची ८.१ : ूदे शगत पमा उ ोग दतार् िववरण
कृिष तथा उजार् उत्पादन उ ोगको कुल लगानी

ूदे श पूवार्धार सूचना* खिनज सेवा पयर्टन रोजगारी
वनजन्य मूलक मूलक सं ख्या ( करोडमा)
ूदे श नं. १ 126 4 116 1 418 3 78 61 807 55559 ८३०४३

मधेश 25 २ 7 474 2 46 16 572 14165 ६०२३५
बागमती 290 47 165 85 १७३२ 10 १८२० १४६५ 5614 91270 ३८०९३८
गण्डकी 45 5 140 1 183 10 138 276 798 54875 ३८५०२
लुिम्बनी 18 २ 12 ३४५ 21 188 70 656 17109 ६५०५२
कणार्ली 1 2 20 18 5 28 5 79 13521 ८४५०
सुदूरपि म 5 20 1 54 19 19 12 130 4721 11815
जम्मा 510 62 480 88 3224 70 2317 1905 8656 251220 648035
ॐोत: उ ोग िवभाग, २०७८
सु दे िख आिथर्क वषर् २०७८/७९ को फागुनसम्म
102
अनुसूची ८.२ : िवगत दश वषर्मा ःवीकृित ूा उ ोगको िववरण (रकम .करोडमा)
कुल लगानी ( . ँ ी
िःथर पूज ( . ँ ी
चालु पूज
आिथर्क वषर् सं ख्या रोजगारी
करोडमा) करोडमा) ( . करोडमा)
२०६८/६९ 279 8,443 7,936 507 16,960
2069/70 446 11,960 10,798 1,162 28,535
2070/71 370 28,781 27,522 1,259 21,448
2071/72 466 13,875 12,860 1,015 22,785
2072/73 409 12,101 10,397 1,704 18,760
2073/74 510 16,317 14,512 1,805 26,530
2074/75 496 35,059 32,926 2,133 27,339
2075/76 439 28,335 26,417 1,918 23,043
2076/ 77 277 15,263 14,039 1,223 17,388
2077/ 78 203 15,664 14,294 1,370 11,833
2078/79* 201 22,836 18,871 3,964 19,055
ॐोत : उ ोग िवभाग, २०७८
* आिथर्क वषर् २०७८/७९ को फागुन सम्म
103
अनुसूची ८.३ : िवगत दश वषर्मा कुल िवदे शी लगानी
(रकम . करोडमा)
आिथर्क वषर् सं ख्या कुल िवदे शी लगानी रोजगारीको सं ख्या
२०६८/ ६९ 226 714 ९०३५
2069/ 67 317 १९८२ १६५६९
2070/ 71 307 २०१३ ११७९०
2071/ 72 370 ६७४६ १३१६७
2072/ 73 348 १५२५ ११६६३
2073/ 74 400 १५२१ ११८४२
2074/ 75 399 ५५७६ १३९४०
2075/ 76 345 २५४८ १४५९४
2076/ 77 222 ३७७६ १०८१३
2077/ 78 185 ३२१७ ५९४३
2078/79* 149 ३१८३ ९००५
ॐोत : उ ोग िवभाग, २०७८
* शु दे िख आिथर्क वषर् २०७७/७८ फागुनसम्म
104
अनुसूची ८.४ : पयर्टक आगमन र बसाई अविध
हवाई मागर्वाट पयर्टकको ःथलमागर्बाट पयर्टकको ूित पयर्टकको सरदर पयर्टक सं ख्याको वािषर्क

वषर् पयर्टक सं ख्या
आगमन आगमन (सं ख्यामा) बसाइ अविध (िदनमा) बृि दर (ूितशतमा)
२०६० पुष ३३८१३२ २७५४२८ ६२७०४ ९.६ २२.७
२०६१ पुष ३८५२९७ २९७३३५ ८७९६२ १३.५ १३.९
२०६२ पुष ३७५३९८ २७७३४६ ९८०५२ ९.१ -२.६
२०६३ पुष ३८३९२६ २८३८१९ १००१०७ १०.२ २.३
२०६४ पुष ५२६७०५ ३६०७१३ १६५९९२ १२.० ३७.२
२०६५ पुष ५००२७७ ३७४६६१ १२५६१६ ११.८ -५.०
२०६६ पुष ५०९९५६ ३७९३२२ १३०६३४ ११.६ १.९
२०६७ पुष ६०२८६७ ४४८८०० १५४०६७ १२.७ १८.३
२०६८ पुष ७३६२१५ ५४५२२१ १९०९९४ १३.१ २२.१
२०६९ पुष ८०३०९२ ५९८२५८ २०४८३४ १२.९ ९.१
२०७० पुष ७९७६१६ ५९४८४८ २०२७६८ १२.५ -०.७
२०७१ पुष ७९०११८ ५८५९८१ २०४१३७ १२.४ -०.९
२०७२ पुष ५३८९७० ४०७४१२ १३१५५८ १२.८ -३१.८
२०७३ पुष ७५३००२ ५७२५६३ १८०४३९ १३.४ ३९.७
२०७४ पुष ९४०२१८ ७६०५७७ १७९६४१ १२.६ २४.९
२०७५ पुष ११७३०७२ ९६९२८७ २०३७८५ १२.४ २४.८
२०७६ पुष ११९७१९१ ९९५८८४ २०१३०७ १२.७ २.१
२०७७ पुष २३००८५ १८३१३० ४६९५५ १५.१ -८०.७
२०७८ पुष १५०९६२ १५०६२५ ३३७ १५.५ -३४.३
ॐोतः अध्यागमन िवभाग, २०७८
105
अनुसूची ८.५ : ु गत पयर्टक आगमन सङ्ख्या
ूमुख मुलक
ु
मुलक २०६४ पौष २०६५ पौष २०६६ पौष २०६७ पौष २०६८ पौष २०६९ पौष २०७० पौष २०७१ पौष २०७२ पौष २०७३ पौष २०७४ पौष २०७५ पौष २०७६ पौष २०७7 पौष २०७8 पौष
अ े िलया १२३६९ १३८४६ १५४६१ १६२४३ १९९४९ २२०३० २०२४६९ २४५१६ १८६१९ २५५०७ ३३३७१ ३८४२९ ३८९७२ ६७९३ २४७७
बं गलादे श २२४१० २१८५१ १४८३१ २३४४० २९०६० २६३५५ २५८४९ ४९१७ ५०४४
क्यानाडा ७३९९ ८१३२ ८९६५ ९३२२ १०७०५ १३५०७ १२१३२ ११६१० ८३९८ १२४९१ १५१०५ १७३१७ १७१०२ ३१०२ २४३८
चीन २८६१८ ३५१६६ ३२२७२ ४६३६० ६१९१७ ७१८६१ ११३१७३ १२३८०५ ६६९८४ १०४००५ १०४६६४ १५३६३३ १६९५४३ १९२५७ ६१९८
ृान्स २०२५० २२४०२ २२१५४ २४५५० २६१३१ २८८०५ २१८४२ २४०९७ १६४०५ २०८६३ २६१४० ३१८१० ३०६४६ ४५४० २८२९
जमर्न २१३२३ १८५५२ १९२४६ २२५८३ २६८६६ ३०४०९ २२२६३ १८०२८ १२७२८ २३८१२ २९९१८ ३६८७९ ३६६४१ ५८९६ २९२९
भारत ९६०१० ९११७७ ९३८८४ १२०८९८ १४७०३७ १६५८१५ १८०९७४ १३५३४३ ७५१२४ ११८२४९ १६०८३२ १९४३२३ २५४१५० ४०३३६ ६४६७२
इटाली ११२४३ ७९१४ ७९८२ १०२२६ १२२५७ १४६१४ ९९७४ १०३४७ ५६०९ ९९११ ११८४० १५३४२ १५६७६ १५९९ ६१३
जापान २७०५८ २३३८३ २२४४५ २३३३२ २५८५६ २८६४२ २६६९४ २५८२९ १७६१६ २२९७९ २७३२६ २९८१७ ३०५३४ ५५९९ ७८४
द कोिरया १९७१४ २३२०५ १८११२ २५१७१ ३४३०१ ३७२१८ २९६८० ६९४४ १२६३
म्यानमार २५७६९ ३०८५२ ४१४०२ ३६२७४ २०९११ ३४४
मलेिसया १८२८४ २२८३३ २१३२९ ३४६० ३३१
नेदरल्याड १०५८९ १०९०० १११४७ १३४७१ १६३४३ १५४४५ १०५१६ १२३२० ७५१५ ११४५३ १३३९३ १५३५३ १५०३२ २५६३ १३०३
ःपेन १५६७२ १३८५१ १३००६ १३७१२ १५५९३ १४५४९ १०४१२ १३११० ६७१४ १२२५५ १५९५३ २०२१४ १९०५७ १६२५ ११५१
थाईल्याड ० २६७२२ ३९१५४ ५२४२९ ४१६५३ २०७७८ ५७६
ौीलं का ४९९४७ ३७८१७ ३६३६२ ४५५३१ ५९७८५ ६९४७६ ३२७३६ ३७५४६ ४४३६७ ५७५२१ ४५३६१ ६९६४० ५५८६९ १३३२८ ४६३
अमेिरका २९७८३ ३००७६ ३२०४३ ३६४२५ ४१९७१ ४८९८५ ४७३५५ ४९८३० ४२६८७ ५३६४५ ७९१४६ ९१८९५ ९३२१८ १७७६७ २२८५४
बेलायत ३२३६७ ३३६५८ ३५३८२ ३५०९१ ३६९८१ ४१२९४ ३५६६८ ३६७५९ २९७३० ४६२९५ ५१०५८ ६३४६६ ६११४४ ११७६२ ८६८०
अन्य १६४०७७ १५३४०३ १५९६०७ १८५१२३ २३४८२४ २३७६६० २९२८४ २२१९२२ १५३३५१ १३२९१४ १७४४६० २१४७१७ २०४८२२ ३८९०८ २६०१३
जम्मा ५२६७०५ ५००२७७ ५०९९५६ ६०२८६७ ७३६२१५ ८०३०९२ ७९७६१६ ७९०११८ ५३८७९० ७५३००२ ९४०२१८ ११७३०७२ ११९७१९१ २३००८५ १५०९६२
ॐोतः सं ःकृित, पयर्टन तथा नागिरक उ यन मन्ऽालय, २०७८
106
अनुसूची ८.६ : पयर्टन क्षेऽबाट आिजर्त िवदे शी मुिा
कुल वःतु िनयार्त तथा

पयर्टन क्षेऽबाट आजर्न भएको ूा िवदे शी मुिा आिजर्त कुल िवदे शी कुल गाहर्ःथ्य
सेवाबाट ूा िवदे शी मुिा
आिथर्क वषर् िवदे शी िवदे शी मुिा ( . आजर्नको अनुपातमा मुिाको अनुपातमा उत्पादनको अनुपातमा
आजर्नको अनुपातमा
करोडमा) (ूितशत) (ूितशत) (ूितशत)
(ूितशत)
२०६४/६५ 1865.3 ३०.१ १७.९ 6 2.3
२०६५/६६ 2796 ४०. २२.८ 6.9 २.८
२०६६/६७ 2813.9 ४४.५ २४.६ 6.6 २.४
२०६७/६८ 2461.1 ३५.८ २०.२ 5.3 1.6
२०६८/६९ 3070.4 ३७.७ २०. 4.9 १.७
२०६९/७० 3421.1 ३९.८ १८.९ 4.8 १.८
२०७०/७१ 4637.5 ४५.९ २०.५ 5.1 २.१
२०७१/७२ 5342.9 ५४.४ २१.६ 5.2 २.२
२०७२/७३ 4176.5 ५५.८ १९.६ 4 1.6
२०७३/७४ 5852.7 ७१.३ २४.३ 5 १.९
२०७४/७५ 6852.2 ७३.३ २५.४ 5.6 २.

२०७५/७६ 7537.4 66.3 25.1 5.4 2
२०७६/७७ ६०८८५. 56.2 23 4.6 1.5
46
२०७७/७८ 7266.3 5.1 3.3 0.5 0.2
२०७८/७९* 7874.4 7.5 5.4 1.3 -
ॐोत: नेपाल रा बै , २०७८
*ूथम पाँच मिहनाको
107
अनुसूची ८.७ : होटल र होटल शैय्या
तारे ःतरका तारे बाहेकका जम्मा
िस.नं. वषर्
होटल शैय्या सं ख्या होटल शैय्या सं ख्या होटल शैय्या सं ख्या
१ २०६१ पुस ११० १०७१५ ८८६ २८३९२ ९९६ ३९१०७

२ २०६२ पुस ११० १०७१५ ८९६ २८६६९ १००६ ३९३८४
३ २०६३ पुस १०५ ९७६३ ५०२ १४४९७ ६०७ २४२६०
४ २०६४ पुस १०५ ९७६३ ५१२ १४८९७ ६१७ २४६६०
५ २०६५ पुस ९६ ९३२० ५७३ १६७४३ ६६९ २६०६३
६ २०६६ पुस ९७ ९३६९ ६४७ १९१२४ ७४४ २८४९३
७ २०६७ पुस १०३ ९१२५ ६८६ २०२१७ ७८९ २९३४२
८ २०६८ पुस १०६ ९३२३ ७२१ २१४५७ ८२७ ३०७८०
९ २०६९ पुस १०७ ९३७१ ७४६ २२२८६ ८५३ ३१६५७
१० २०७० पुस ११७ ९५०६ ९०९ २५०१७ १०२६ ३४५२३
११ २०७१ पुस ११८ ९५५४ ९५७ २६६२५ १०७५ ३६१७९
१२ २०७२ पुस ११६ ९७१० ९६० २७२४० १०७३ ३६९५०
१३ २०७३ पुस १२० १००७१ ९४२ २८१७१ १०६२ ३८२४२
१४ २०७४ पुस १२५ १०६९७ ९७७ २९१३६ ११०१ ३९८३३
१५ २०७५ पुस १२९ १११४६ ११२५ २९७१० १२५४ ४०८५६
१६ २०७६ पुस १३८ १३२०० ११५१ ३०७९९ १२८९ ४३९९९
१७ २०७७ पुस १४२ १३९०० ११७१ ३१९५० १३१३ ४५८५०
१८ २०७८ पुस १६२ 15775 1183 32637 १३४५ ४८४१२
ॐोतः पयर्टन िवभाग / ूदे श पयर्टन कायार्लय, २०७८ ।
108
अनुसूची ८.८ : पवर्तारोहण दल र सङ्ख्या
सरकारलाई ूा रोयल्टी
वषर् (सन्) पवर्तारोही दल सं ख्या पवर्तारोहीको सं ख्या
रकम . '०००'
२००४ १२८ ९४० 1562.40
२००५ १३३ ९८६ 1456.12
२००६ १६२ ११२८ 1698.30
२००७ २०२ - 2394.26
२००८ १६२ १००९ 354.26
२००९ २३६ १५१९ 284123.00
२०१० २६९ १९४२ 216560.00
२०११ २५९ १९५१ 232532.00
२०१२ ३०० २५६६ 345161.00
२०१३ २९६ २२६६ 340821.00
२०१४ ३२० २५०० 390180.56
२०१५ ३८० ४००३ 336745.75
२०१६ २७८ १९८१ 255744.70
२०१७# १७९८ ८२०६ 490191.00
२०१८# १९१० ८६४१ 581443.88
२०१९# १९२१ ८२५४ 686013.00
२०२०# १५३ ४४७ 14979.00
२०२१# 762 3446 635249.46
ॐोतः पयर्टन िवभाग, २०७८
#नेपाल पवर्तारोहण सं घ तफर्को समेत समावेश गिरएको ।
109
अनुसूची ८.९ : ॅमणको उ ेँय अनुसार पयर्टक आगमन (सङ्ख्या)
औपचािरक
पदयाऽा र सभा/ अध्ययन/
वषर् मनोरन्जन व्यापार कायार्लय तीथर्याऽी र्याफिटगं अन्य नखुलेको जम्मा
पवर्तारोहण सेिमनार रोजगार
सम्बन्धी
पुष ९७९०४ ६५७२१ १९३८७ २१९६७ २१३९५ १११७५८ ३३८१३२

२०६०
ूितशत २९ १९ ६ ६.५ ६.३ ३३.१ १००
पुष १६७२६२ ६९४४२ १३९४८ १७०८८ ४५६६४ ७१८९३ ३८५२९७

२०६१
ूितशत ४३.४ १८ ३.६ ४.४ ११.९ १८.७ १००
पुष १६०२५९ ६१४८८ २१९९२ १६८५९ ४७६२१ ६७१७९ ३७५३९८

२०६२
ूितशत ४२.७ १६.४ ५.९ ४.५ १२.७ १७.९ १००
पुष १४५८०२ ६६९३१ २१०६६ १८०६३ ५९२९८ ७२७६६ ३८३९२६

२०६३
ूितशत ३८ १७.४ ५.५ ४.७ १५.४ १९ १००
पुष २१७८१५ १०१३२० २४४८७ २१६७० ५२५९४ ८०१९ ६५ ७८५७९ २२१५६ ५२६७०५
२०६४
ूितशत ४१.४ १९.२ ४.६ ४.१ १० १.५ १४.९ ४.२ १००
पुस १४८१८० १०४८२२ २३०३९ ४३०४४ ४५०९१ ६९३८ २४३ ९९३९१ २९५२९ ५००२७७
२०६५
ूितशत २९.६ २१ ४.६ ८.६ ९ १.४ १९.९ ५.९ १००
पुस १४०९९२↑ १३२९२९ २२७५८ २४५१८ ५१५४२ ९९८५ २८५ १८६८४९ ४००९८ ५०९९५६
२०६६
ूितशत २७.६ २६.१ ४.५ ४.८ १०.१ २ ०.१ ३६.६ ७.९ १००
पुस २६३९३८↑ ७०२१८ २१३७७ २६३७४ १०१३३५ ९६२७ ७३० ५१०१ ४६५१६ ५७६५१ ६०२८६७
२०६७
ूितशत ४३.८ ११.६ ३.५ ४.४ १६.८ १.६ ०.१ ०.८ ७.७ ९.६ १००
पुस ४२५७२१↑ ८६२६० १७८५९ २४०५४ ६३७८३ १०८३६ २१८१ ५२३५ २९८९५ ७०३९१ ७३६२१५
२०६८
ूितशत ५७.८ ११.७ २.४ ३.३ ८.७ १.५ ०.३ ०.७ ४.१ ९.६ १००
110
अनुसूची ८.९ : ॅमणको उ ेँय अनुसार पयर्टक आगमन (सङ्ख्या)
औपचािरक
पदयाऽा र सभा/ अध्ययन/
वषर् मनोरन्जन व्यापार कायार्लय तीथर्याऽी र्याफिटगं अन्य नखुलेको जम्मा
पवर्तारोहण सेिमनार रोजगार
सम्बन्धी
पुस ३७९६२७↑ १०५०१५ २४७८५ ३०४६० १०९८५४ १३६४६ १७५० १८९७५ २७८१५ ९११६५ ८०३०९२
२०६९
ूितशत ४७.३ १३.१ ३.१ ३.८ १३.७ १.७ ०.२ २.४ ३.५ ११.४ १००
पुस ४१०९३४ १०२००१ २८१८३ ३७३८६ ७१६१० १५५५२ १३९६ १०३६९ ५४३२६ ६५८५८ ७९७६१६
२०७०
ूितशत ५१.५ १२.८ ३.५ ४.७ ९ २ ०.२ १.३ ६.८ ८.३ १००
पुस ३९५८४९ ९७१८५ २४४९४ ३२३९५ ९८७६५ १३४३२ १५८० १०२७२ ४१८७६ ७४२७१ ७९०११८
२०७१
ूितशत ५०.१ १२.३ ३.१ ४.१ १२.५ १.७ ०.२ १.३ ५.३ ९.४ १००
पुस ३८६०६५ १२०८७ २०८७६ २१४७९ १४९९६ ९१६२ ९०३८ १४९२८ ५०३३९ ५३८९७०
२०७२
ूितशत ७१.६ २.२ ३.९ ४ २.८ १.७ १.७२ २.८ ९.३ १००
पुस ४८९४५१ ६६४९० २४३२२ २१३१० ८२८३० १२८०१ ५५७९७ ५३८९७०

२०७३
ूितशत ६५ ८.८३ ३.२३ २.८३ ११ १.७ ७.४१ १००
पुस ६५८१५३ ७५२१७ १४१०३३ ६५८१५ ९४०२१८

२०७४
ूितशत ७० ८ १५ ७ १००
पुस ७०३८४३ १८७६९२ १६९१८० ११२३५७ ११७३०७२

२०७५
ूितशत ६० १६ १४.४ ९.६ १००
पुस ७७८१७३ १९७७८६ १७१९३७ ४९३०१ ११९७१९१

२०७६
ूितशत ६५ १६.५२ १४.३६ ४.१२ १००
पुस 139202 28530 35893 26460 230085

२०७७
ूितशत 60.5 12.4 15.6 11.5 100
पुस 100843 15549 11172 23398 150962

२०७८
ूितशत 66.8 10.3 7.4 15.5 100
ॐोतः सं ःकृित, पयर्टन तथा नागिरक उ यन मन्ऽालय, २०७८
111
अनुसूची ९.१: ऊजार् खपतको िववरण
ॐोत २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८ २०७8/७9*
००० ToE ००० ToE ००० ToE ००० ToE ००० ToE ००० ToE ००० ToE ००० ToE ००० ToE ००० ToE ००० ToE
परम्परागत ७०३२ ८०१७ ८९८३ ९१०४ ९२२७ ९३१९ ९४७३ ९६०१ ९६२४ ९९०१ ६७७६
दाउरा ६२७४ ७१५३ ८१५४ ८२६४ ८३७६ ८४५९ ८६०४ ८७२० ८७६२ ९०२३ ६१६५
कृिष अवशेष ३१० ३५३ ४०३ ४०८ ४१४ ४१८ ४२५ ४३१ ४३६ ४४९ ३०४
गुइँठा ४४८ ५११ ४२६ ४३२ ४३८ ४४२ ४४४ ४५० ४२७ ४२९ ३०७
व्यपािरक १६७९ १८५४ १९५९ २३३१ २२४८ ३२५३ ३७१५ ४११५ ४४८८ ४७१९ ३३३७
कोइला ३४८ ४१५ ३२० ४६५ ५३६ ६६४ ७६२ ९७० १०४६ १४३६ ९६१
पेशोिलयम पदाथर् १०८३ ११८२ १२६४ १४६९ १२७५ २०८८ २३८८ २६३३ २८९५ २६५८ १८९६
ु
िव त २४८ २५७ ३७५ ३९७ ४२७ ५०१ ५६५ ५१२ ५४७ ६२६ ४७९
निवकरणीय १०९ १६६ २९१ २९२ २९२ २९४ २९६ २९९ ३५२ ३०७ ३११
कुल जम्मा ८८२० १००३७ ११२३३ ११७२८ ११७६८ १२८६६ १३४८४ १४०१४ १४४६४ १४९२७ १०४२४
ॐोत: ऊजार्, जलॐोत तथा िसँ चाइ मन्ऽालय, २०७८ ूथम आठ मिहनाको
*
ToE: Tones of Oil Equivalent
112
अनुसूची ९.२ : िव त
ु उत्पादन तथा खपतको िःथित
(दश लाख िकलो वाट घण्टामा)
उत्पादन तथा आदान ूदान सम्झौता अन्तगर्त

उत्पादन र उच्चतम भार
खपत गाहर्ःथ्य औ ोिगक व्यापािरक िनयार्त अन्य जम्मा ु ॑ास
िव त
आयात (मेगावाट)
आिथर्क वषर् आयात िनयार्त
२०६०/६१ 676.40 689.80 108.10 141.20 196.70 1812.20 569.30 2381.50 515.20 185.60 141.20
२०६१/६२ 758.20 764.00 109.30 110.70 222.20 1964.40 678.40 2642.80 557.50 241.40 110.70
२०६२/६३ 805.70 785.60 120.30 96.60 224.40 2032.60 748.30 2780.90 603.28 266.22 96.60
२०६३/६४ 893.30 849.10 141.70 76.90 292.10 2253.10 798.70 3051.80 648.40 328.80 76.90
२०६४/६५ 931.35 901.09 154.40 60.38 263.40 2310.62 875.63 3185.95 721.73 425.22 60.10
२०६५/६६ 908.67 845.68 146.29 46.38 257.57 2204.59 926.20 3130.79 812.50 356.46 46.38
२०६६/६७ 1109.29 1008.37 193.12 74.48 292.57 2677.83 1011.44 3689.27 885.28 612.58 74.48
२०६७/६८ 1169.00 1002.00 204.00 31.00 322.00 2728.00 1130.00 3858.00 946.00 694.00 31.00
२०६८/६९ 1343.00 1124.00 241.00 4.00 333.00 3045.00 1134.00 4179.00 1027.00 746.00 4.00
२०६९/७० 1402.00 1141.00 257.00 4.00 352.00 3156.00 1102.00 4258.00 1095.00 790.00 4.00
२०७०/७१ 1571.00 1252.00 285.00 3.00 385.00 3496.00 1191.00 4687.00 1201.00 1319.00 3.00
२०७१/७२ 1679.00 1352.00 300.00 3.00 410.00 3744.00 1263.00 5007.00 1291.00 1370.00 3.00
2072/73 1797.00 1206.00 286.00 3.00 427.00 3719.00 1358.00 5077.00 1385.00 1778.00 3.00
207३/7४ 2164.00 1719.00 351.00 3.00 540.00 4777.00 1481.00 6258.00 1444.00 2175.00 3.00
2074/75 2442.00 2074.00 408.00 3.00 633.00 5560.00 1498.00 7058.00 1508.00 2582.00 3.00
2075/76 2666.00 2422.00 466.00 35.00 749.00 6338.00 1213.00 7551.00 1320.00 2813.00 35.00
2076/77 2852.00 2301.00 487.00 107.00 781.00 6529.00 1212.00 7741.00 1408.00 1729.00 107.00
2077/78 3138.00 2816.00 511.00 44.00 809.00 7318.00 1560.00 8878.00 1482.00 2826.00 44.00
2078/79* 2383.00 2164.00 408.00 183.42 617.00 5755.42 710.84 6466.26 1710.00 757.29 183.42
* k|yd cf7 dlxgfsf]
ु ूािधकरण, २०७८
ॐोतः नेपाल िव त
113
अनुसूची ९.३: ऊजार् खपतको िःथित
ॐोत २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८ २०७8/७9*
अं श ूितशत अं श ूितशत अं श ूितशत अं श ूितशत अं श ूितशत अं श ूितशत अं श ूितशत अं श ूितशत
००० ToE ००० ToE ००० ToE ००० ToE ००० ToE ००० ToE ००० ToE ००० ToE
परम्परागत ९१०४.०० ७७.६० ९२२७.०० ७८.४० ९३१९.४५ ७२.४३ ९४७३.०० ७०.२५ ९६०१.०० ६८.५१ ९६२४.०९ ६६.५४ ६५८७.०० ६८.६३ ६७७५.७४ ७०.६०
दाउरा ८२६४.०० ७०.५० ८३७६.०० ७१.२० ८४५९.४० ६५.७५ ८६०४.०० ६३.८१ ८७२०.०० ६२.२२ ८७६१.९७ ६०.५८ ५९८६.४० ६२.३८ ६१६४.९७ ६४.२४
कृिष अवशेष ४०८.०० ३.५० ४१४.०० ३.५० ४१८.०९ ३.२४ ४२५.०० ३.१५ ४३१.०० ३.०८ ४३५.५७ ३.०१ २९५.३० ३.०८ ३०३.८४ ३.१७
गुइँठा ४३२.०० ३.७० ४३८.०० ३.७० ४४१.९६ ३.४४ ४४४.०० ३.२९ ४५०.०० ३.२१ ४२६.५५ २.९५ ३०५.४० ३.१८ ३०६.९३ ३.२०
व्यपािरक २३३४.४४ १९.९९ २२४८.२० १९.१० ३२५२.५९ २५.२८ ३७१४.९२ २७.५५ ४११५.०० २९.३६ ४४८८.३२ ३१.०३ २७०४.९० २८.१८ ३३३६.७३ ३४.७७
कोइला ४६५.०० ४.०० ५३६.२५ ४.६० ६६३.९७ ५.१६ ७६१.८७ ५.६५ ९७०.०० ६.९२ १०४६.३५ ७.२३ ६३६.४० ६.६३ ९६१.३९ १०.०२
पेशोिलयम पदाथर् १४६९.१६ १२.५० १२७५.३९ १०.८० २०८८.०० १६.२३ २३८८.४१ १७.७१ २६३३.०० १८.७९ २८९४.५३ २०.०१ १७०७.२० १७.७९ १८९६.२४ १९.७६
िव त
ु ३९७.२८ ३.४० ४३६.५६ ३.७० ५००.६२ ३.८९ ५६४.६३ ४.१९ ५११.५० ३.६५ ५४७.४५ ३.७८ ३६१.३० ३.७६ ४७९.१० ४.९९
निवकरणीय २९२.१२ २.५० २९२.४९ २.५० २९४.०० २.२९ २९६.३१ २.२० २९८.६० २.१३ ३५१.६४ २.४३ ३०५.३२ ३.१८ ३११.४५ ३.२५
कुल जम्मा ११७२७.५६ १००.०० ११७६७.६९ १००.०० १२८६६.०४ १००.०० १३४८३.९० १००.०० १४०१४.१३ १००.०० १४४६४.०५ १००.०० ९५९७.२२ १००.०० १०४२३.९२ १०८.६१
ॐोत: उजार्, जलॐोत तथा िसं चाई मन्ऽालय,२०७८
ToE: Tones of Oil Equivalent
114
अनुसूची ९.४: िव त
ु माग, खपत, उत्पादन एवं भौितक सं रचना
२०७8/७९ को २०७8/७९
िववरण ूथम आठ सम्मको २०७९/८० को
२०६९/७० २०७०/७१ २०७1/७2 २०७2/७३ २०७3/७4 2074/75 २०७5/७6 २०७6/७७ २०७7/७८
मिहना सम्मको अनुमािनत लक्षय
उपलब्धी उपलब्धी
उत्पादन* (मे.वा.) ७४६ ७४६ ८२९.१९ 855.89 972.49 1074.135 1182.21 1332.585 1451.33 2086.62 2300.62 3015.62
ूसारण लाइन (िकलोिमटर) १९८७.३६ १९८७.३६ २८४८.८६ ३००६ 3483 ३५३८ 3990.00 4269.46 4639.6 4794.47 4939.6 5532.6
माहक सं ख्या (हजारमा)** २५९९ २७१२ २८३३ 2969 3257 3574 3909 4217 5078 5228 5428 5828
िवतरण लाइन (िकलोिमटर) ११४१६०.४ ११६०६६.६४ १२३८२७.७८ 124115 124976 139825 145245 164401 176650 179150 180650 184450
उपलब्ध उजार् (िग.वा.आ.) ४२५८. ४६८७. ५००७. 5077.18 6257.73 7057.93 7551.23 7741 8878 6466.26 10038 12584.2
उच्चतम माग (मे.वा.) १०९५ १२००.९८ १२९१.१ १३८५. 1444.06 १५०८.१६ 1320.28 1408 1482 1710 1710 1977
भारतबाट िव त
ु आयात (िगगा ७९०.१४ १३१८.७५ १३६९.८९ १७७८. 2175 २५८१.८ 2813.07 1729 2826 757.29 1490 754
वाट घण्टा)
िव त
ु च ुहावट (ूितशतमा) २५.११ २४.६४ २४.४४ २५.७८ 22.90 २०.४५ 15.32 15.27 17.18 15.75 15.5 14.50
ूित व्यिक्त िव त
ु खपत 115.38 123.98 132.65 130.78 164.32 198.00 233 240 *** 270.00 285 350
246.4
ु मा पहुँच ूा
िव त जनसं ख्या ५७.८१ ५९.६६ ६१.९४ ६३.१९ 68.30 ७४.४६ 78 86.44 89.70 92.46 93 98
*Independent Power Producer(IPP sf]) ljB't pTkfbg ;d]t ;dfj]; ul/Psf] 5 .
**;fd"bflos ;+:yf cGt{ut /x]sf] sl/j % nfv *) xhf/ u|fxs ;dfj]; ul/Psf] 5 .
*** ljB't r'xfj6 afx]ssf] k|ltJoQmL ljB't vkt lgsflnPsf] .
;|f]t M g]kfn ljB't k|flws/0f, २०७८
115
अनुसूची ९.५: वैकिल्पक ऊजार् ूयोगको िःथित

मुख्य मुख्य कायर्बमह
इकाई २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८ २०७७/७८ २०७८/७९
ु आयोजनावाट
लघु तथा साना जलिव त
िक.वा. 2453 3258 3366 3288 3646 1910 1245 1249 1453 870 955 801 398
ु उत्पादन
िव त
सौयर् घरे ल ु िव त
ु ूणाली जडान सं ख्या 57059 35627 96495 87038 103161 56770 16084 109147 75454 29816 12567 6329 11956
सौयर् खानेपानी तथा िसं चाइ पम्प जडान सं ख्या - - - - - - - 51 878 728 1131 355 16
वायोग्यास जडान सं ख्या 17907 18979 17635 31512 30078 16706 20536 16988 11803 1766 3975 2255 1733
सुधािरएको पानीघ जडान सं ख्या 353 971 1256 341 641 673 160 203 161 4 0 0
सुधािरएको च ुलो जडान सं ख्या 84168 118461 120364 140662 310281 51211 60555 37788 43015 13455 26810 0 1943
वायु/सौयर् ऊजार् िमिौत ूणालीबाट

िक.वा. - - - 25 54 75 - 200 305 50 284 250 200
िव िु तकरण
सं ःथागत, शहरी र व्यवसाियक वायोग्यास

सं ख्या - - - - 15 5 55 101 58 52 35 5 10
प्लान्ट जडान
ॐोत: ऊजार्, जलॐोत तथा िसंचाइ मन्ऽालय, २०७८
116
अनुसूची १०.१: सवारी साधनह को सं ख्या
िकिसम आ.व. २०४६/४७ हालसम्मको जम्मा
२०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८ २०७८/७९*
दे िख २०७१/७२ सम्म
बस 36651 4353 5342 2972 3722 2282 3400 2142 60864
िमिनबस/िमिनशक 16989 4625 2008 1973 2409 998 3078 2640 34720
बेन/डोजर/एःकाभेटर/शक 57217 8328 12712 12154 13425 4112 6339 5651 119938
कार/जीप/भ्यान 163667 28361 21292 24338 23019 11211 19140 17081 308109
िपकअप 29896 5060 10675 10342 9759 4347 9317 5956 85352
माइबो बस 3746 1137 841 1934 2330 393 563 474 11418
टे म्पो 9068 2613 17782 16209 11025 5764 14944 9710 87115
मोटरसाईकल 1567589 267439 354071 341623 282997 209671 556819 360249 3940458
टे क्टर/पावर िटलर 103695 9786 17085 13396 12220 5160 11549 7319 180210
ई-िरक्सा - 11894 2247 12325 8952 1068 3512 4748 44746
अन्य 6886 169 204 348 380 216 678 456 9337
जम्मा 1995404 343765 444259 437614 370238 245222 629339 416426 4882267
आिथर्क वषर् सम्मको
1995404 2339169 2783428 3221042 3591280 3836502 4465841
जम्मा
ॐोत : भौितक पूवार्धार तथा यातायात मन्ऽालय, २०७८, ूदे शिःथत यातायात व्यवःथा सेवा कायार्लयह तथा सम्विन्धत ूादे िशक मन्ऽालयह , २०७८
* आिथर्क वषर् २०७८/०७९ को फागुन मसान्तसम्म
117
अनुसूची १०.२ : दुरसञ्चार सेवाको अवःथा
से वाको िकिसम ०७८/७९ को फागुन

०७१/७२ ०७२/७३ ०७३/७४ ०७४/७५ ०७५/७६ ०७६/७७ 077/78
सम्म
कुल टे िलफोन सं ख्या २८१०५९७१ ३१४६१३७८ ३५८७८८४३ ३९२०२५५४ ४१३९५७१४ 37,859,996 ३,९७,६३,५८३ ४२२८२६५८
टे िलफोन घनत्व १०६.०८ ११८.८५ १३५.४२ १३३.८३ १४०.२४ 126.72* १२८.८५ १३९.८७
िपएसिटएन ८४५०२८ ८५२०६९ ६८४८४८ 860673 ६७७१२८ 783,429 ५६३४६५ ५२४६८५
मोबाइल २६४२०६४५ २९७६२१५५ ३४१७२०५८ 37297727 ४०५९६२५९ 37073662 ३८९५२०७० ४१४५४७४८
िलिमटे ड मोिबिलटी ८३८५५६ ८४५४१२ ८४७३१६ – – - - -
िजएमिपिसएस १७४२ १७४२ १७४२ १७४२ १७४२ 2905 २९८६ २९८६
कुल इन्टनट माहक ११५६९२९४ १३७८४६१८ १६१८६७५९ 13378001 १९४४१७१० 22,237,567 ३१०८३६७० ३७०३५८४९
कुल इन्टनट घनत्व ४३.६७ ५२.०३ ६१.०९ 45.67 ६६ 74.43 १०२.८२ १२२.५१
एडीएसल इन्टनट १३४७२९ १७७९७२ १८१५८२ 968621 १०४११०४ 946,559 ७२८८३७ ६१२७९७
िजिपआरएस ११०८८२७५ १३२२७७८१ १५५३९९५२ – – - - -
CDMA 1x , EVDO १९८५५६ १९९७२० १९९७७६ १९९७७६ १३६५७३ 136573 136573 136573
Wi Max १३३०६ १६३९२ १६७२२ 84458 8809 90,237 ९०५७८ ९०६०३
Dialup (PSTN+ISDN) १०२९४ ८१२५ १५२ – – - - -

Wireless Modem Optical
52132 47942 ५४८८२ 242648 243547 223,807 २११३१९ २१०२४६
Fiber Ethernet
Cable Modem ७१९८९ १०६६७३ १९३६८० 1635039 3957629 5482449 ७१५७२५७ ८७३३०३३
VSAT Based Internet १३ १३ १३ – – - -
ॐोत: सञ्चार तथा सू चना ूिविध मन्ऽालय, २०७८
118
अनुसूची ११.१ : ूारिम्भक बाल िशक्षाको िःथित
ूारिम्भक बालिशक्षाको अनुभव

थप भएका बालिवकास जम्मा बालिवकास लाभािन्वत बालबािलका ूारिम्भक बालिवकासको
आिथर्क वषर् सिहत कक्षा १ मा नयाँ भनार् हुन
केन्ि (सं ख्या) केन्ि (सं ख्या) (सं ख्या) कूल भनार्दर
आएका िव ाथीर्ह को ूितशत
०६६/६७ २००० २६७७२ ९४७२७८ 66.0 49.9
०६७/६८ २००० २८७७५ १०१८५४३ 70.0 52.1
०६८/६९ ५०० २९२७३ १०५६४३० 72.9 54.3
०६९/७० २६२ २९५३५ १०५३०५४ 73.7 55.6
०७०/७१ ५०० ३००३५ १०४७१२३ 76.7 56.9
०७१/७२ ५०० ३०४४८ १०१४३३९ 77.7 59.6
०७२/७३ - ३०४४८ ९७७३६५ 81.0 62.4
०७३/७४ - ३०४४८ ९७३,४१३ 82.9 64.7
०७४/७५ - ३६५३८ ९५७,०८७ 84.1 66.3
०७५/७६ - ३५९९३ ९७३९०० 84.7 66.9
०७6/७7 527 ३६४५० ११०५५६१ 86.2 68.6
०७7/७8 262 ३६७१२ १११३५९६ 87.6 70.2
078/079 36531* १०१०१९५ 89.6 74.9
ॐोत: िशक्षा तथा मानव ॐोत िवकास केन्ि।
* आिथर्क वषर् २०७८/०७९ मा ३० हजार ७ सय १८ सामुदाियक र ५ हजार ८ सय १३ सं ःथागत गरी जम्मा ३६ हजार ५ सय ३१ वाल िवकास केन्ि तथा पूव र् ूाथिमक कक्षाह सन्चालनमा रहेको
119
अनुसूची ११.२ : आिथर्क वषर् २०७८/७९ मा िव ालयका छाऽछाऽाह लाई उपलब्ध गराइएको छाऽवृि सम्बन्धी िववरण
िस.नं. िबयाकलाप भौितक लआय एकाई लागत वजेट हजारमा कैिफयत

1 छाऽा छाऽबृ ी कक्षा १-८ कणार्ली प्याकेज समेत (गैर आविसय) 1965804 0 786322
2 दिलत छाऽबृ ी (कक्षा १-८) (गैर आविसय) 1076821 0 430728
आधारभूत तहमा अध्ययनरत लिक्षत समुह (२२ जनजाित तथा िसमान्तकृत समूह, मुक्त
3
कमैया, वादी, हिलया, च वाका सन्तित समेत)का िव ाथीर्का लािग छाऽवृि 52639 1 26320
4 अपांग छाऽवृि (कक्षा १-१२) आवािसय 8139 40 325560
न् पीिडत,
5 अपांग छाऽवृि (कक्षा १-१२) गैर आवासीय 54565 4 190978
सहीदका
6 न् िपिडत छाऽवृि गैर अवासीय 1879 12 22548
छोराछोरी र
मुक्त कम्लहरी, िहमाली छाऽावास, िफडर छाऽावास, सावर्जिनक िनजी साझेदारीमा स ािलत 3174 40 126960
िवप लिक्षत
नमुना िव ालयमा अध्ययनरत िव ाथीर्का लािग छाऽवृित (६ वटा) आवासीय, िहमाली
7 वाहेकका
आवािसय, अित िसमान्तकृत समुदायका लािग स ािलत आवािसय बालबािलकाह लाइ
छाऽवृि
आवािसय छाऽबृ ी, सडक वालवािलका तथा वालौिमकको लािग आवासीय शैिक्षक
ःथानीय
ूवन्धका लािग छाऽवृित
8 मुक्त कम्लहरीका लािग छाऽवृि (गैर आविसय) 290 4 1160 तहमा
9 सहीदका छोराछारीह का लािग छाऽवृि 21 18 378 हःतान्तरण
कक्षा ९-१० मा अध्यनरत दिलत लगायतका छाऽछाऽाह लाइ िवप लिक्षत छाऽबृि 87051 6 522306 भएको
10
(Pro-PoorTarget Scholarship)
कक्षा ११-१२ मा िव ान िवषय वाहेकका अन्य िवषय अध्ययनरत दिलत लगायतका 29836 18 537008
11
छाऽछाऽाह लाइ िवप लिक्षत छाऽबृि (Pro-PoorTarget Scholarship)
कक्षा ११-१२ मा िव ान िवषय अध्यनरत दिलत लगायतका छाऽछाऽाह लाइ िवप 8705 24 208886
12
लिक्षत छाऽबृि (Pro-PoorTarget Scholarship)
जम्मा 3288924 3179154
ॐोत: िशक्षा तथा मानव ॐोत िवकास केन्ि
120
अनुसूची ११.३: ूािविधक िशक्षा तथा व्यावसाियक तािलम कायर्बमह
ब.सं . कायर्बम सू चक इकाई
२०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८ २०७८/७९*
१ िनयिमत अध्ययन
क आि कतफर्
िू-िडप्लोमा तह भनार् जना १०८४ ११५० ९५९ १२७३ १८५६ १७५६ 1650 १५०५ १२९८
उत्पादन जना ९०७ ३७२ २५३ ३३६ १२५२ १२०३ 980
िडप्लोमा ूमाणपऽ तह भनार् जना १२७५ १५४९ १२०२ १७८४ २३७२ ४७२० 5032 6338 6812
उत्पादन जना ६८५ ५०५ ३१० ४६१ ७०० १००१ १३०९
ख सामुदाियक िव ालयतफर्
िू-िडप्लोमा तह भनार् जना २४२१ ३०६७ ३३३४ २९२८ ५०२० १२३२० 8376 9050 5478
उत्पादन जना १६०३ १६०३ १७४२ १७०० ३२०० ३४०५ 3505
िडप्लोमा ूमाणपऽ तह भनार् जना ५०७५ १०६९३ 9450 11485 9191
उत्पादन जना ३१२३ 2507
ग िनजी क्षेऽतफर्
िू-िडप्लोमा तहतह भनार् जना १२८८० १३२५८ १५१६७ १८५०० १९०३८ १७२५९ 11578 13007 3278
उत्पादन जना ४५१४ ७१४३ ७१४३ ८७१२ ११०४२ १३९८१ 9357
िडप्लोमा र ूमाणपऽ तह भनार् जना ११२४० १२२११ १४४३२ १४७३३ १७२७५ १५२६७ 11505 15334 9893
उत्पादन जना ७७७२ ५४४७ ६९१३ ७०५७ १०७२३ १०००३ 8934
२ ूािविधक िशक्षालय/पोिलटे िक्नक िवःतार
१) लामो अवधीको ूिशक्षण सम्बन्धन
क आि कतफर् िशक्षालय वटा १३ १६ २५ ३२ ४५ 59 61 63
ख सामुदाियक िव ालयतफर् ि
िशक्षालय वटा ७३ ७३ ७६ १८५ ३९७ 534 572 572
ग साझेदारी तफर् ि
िशक्षालय वटा ६ ६ ६ ६ ६ 26 38 42
घ िनजी सं ःथा तफर् ि

िशक्षालय वटा - - ६२ ४२९ ४२९ 429 429 429
२) छोटो अविधको सम्बन्धन ि

सीपिवकास गन वटा ४४ ११८ ४१२ ५९६ ७३९ १०८१ ११४० 1140 1370
र ःवीकृित िदने
121
अनुसूची ११.३: ूािविधक िशक्षा तथा व्यावसाियक तािलम कायर्बमह
ब.सं . कायर्बम सू चक इकाई
२०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८ २०७८/७९*
३ व्यावसाियक तािलम स ालन

क छोटो अविधको तािलम ूदान सीपिवकास गन जना ३१०० ३०६० १०० १२०० १५०७५ ४२००० 19000
४ लिक्षत वगर् र समू हका लािग छाऽवृि (िनवार्ह छाऽवृि )

क िू-िडप्लोमा तहतह छाऽवृि जना
ख िडप्लोमा/ूमाणपऽ तह छाऽवृि जना ७५ ७५ ७५ ७५ ७५ ७५ - - -
५ लिक्षत वगर् र समू हका लािग (िनशुल्क बगीर्कृत छाऽवृि )

क िू-िडप्लोमा तहतह छाऽवृि जना ८१९ ८७३ ९७३ ११३५ १३१० ३१३३ 2067 557
ख िडप्लोमा/ूमाणपऽ तह छाऽवृि जना १२५१ १३७६ १३९० १४१२ १४५१ २०४६ 3335 2356
६ ूािविधक िशक्षामा िवशेष छाऽवृि

क िडप्लोमा तह छाऽवृि जना ४५३ ४०० 1300** ४०० ४०० २८० 280 280 280
ख ूािविधक एसएलसी तह छाऽवृि जना २८९ २८० 280 280 280
७ सामुदाियक से वा
क ूािविधक एसएलसी तहमा से वा पटक ७ ७ ७ ७ ७ ७ 7 ९ -
बा ूयोगात्मक अभ्यास
माफर्त समुदायमा मानव

ख ूािविधक एसएलसी तहमा से वा पटक ११ १२ १२ १२ १२ ९ 9 10 -
बा ूयोगात्मक अभ्यास
माफर्त समदायमा पश ःवाःथ

८ सीप परीक्षण एवं ूमाणीकरण ूमाणीकरण जना ५५४९१ ५९९९६ १३९४० ९५५६ ४१३६६ ५३५९१ 51733 14500 17863
९ ूािविधक ूिशक्षकह लाई तालीम जना ३३८२ ३२९६ ८८३ १३३४ १४३० २६७१ 529 1373 1688
तािलम
*ूथम आठ मिहनासम्म।
**िडप्लोमा तहमा भुकम्प िपिडत लिक्षत छाऽवृि समेत समावेश गिरएको।
ॐोत: ूिविधक िशक्षा तथा व्यवसाियक तािलम पिरष सानोिठमी, भक्तपुर।
122
अनुसूची ११.४: माध्यिमक िशक्षा परीक्षा-SEE (सािवकको एस.एल.सी. परीक्षा)
िनयिमत परीक्षामा सिम्मिलत र उ ीणर् िव ाथीर्ह को िववरण
वषर् सिम्मिलत सं ख्या उ ीणर् सं ख्या उ ीणर् ूितशत
२०६० १७५४१८ ८१००८ ४६.१८
२०६१ २१६३०३ ८३७४७ ३८.७२
२०६२ २२५०३१ १०४६५३ ४६.५१
२०६३ २७४२१० १६०८०२ ५८.६४
२०६४ ३०७०७८ १९५६८९ ६३.७३
२०६५ ३४२६३२ २३४६०२ ६८.४७
२०६६ ३८५१४६ २४७६८९ ६४.३१
२०६७ ३९७७५९ २२०७६६ ५५.५०
२०६८ ४१९१२१ १९९७१४ ४७.६५
२०६९ ४०३९३६ १६७९३५ ४१.५७
२०७० ३९४९३३ १७३४३६ ४३.९२
२०७१ ४०५३३८ १९२२६७ ४७.४३
2072* ४३७३२६ ४३३५९१ *
2073* ४४५५६४ साधारण र ूािबिधक धारको नितजा अक्षरांकन प ितमा
२०७४ ४६३७०० साधारण र ूािबिधक धारको नितजा अक्षरांकन प ितमा
२०७५ ४७५००३ साधारण र ूािबिधक धारको नितजा अक्षरांकन प ितमा
२०७६ ४८२९८३ साधारण र ूािबिधक धारको नितजा अक्षरांकन प ितमा
२०७७ ४८४२७८ साधारण र ूािबिधक धारको नितजा अक्षरांकन प ितमा
ॐोत: राि य परीक्षा वोडर्
*शैिक्षक सऽ २०७२ दे िख ूािबिधक धारको नितजा अक्षरांकन प ितमा शु वात भएको ।
123
अनुसूची ११.५: कक्षा ११ र १२ मा वािषर्क परीक्षामा सिम्मिलत र उ ीणर् िव ाथीर्को सं ख्या
कक्षा ११ कक्षा १२
वषर् सिम्मिलत उ ीणर् सिम्मिलत उ ीणर्
छाऽ छाऽा जम्मा छाऽ छाऽा जम्मा छाऽ छाऽा जम्मा छाऽ छाऽा जम्मा
५७२४० ४४७९३ १०२०३३ ४७८०३ ३९४०५ ८७२०८

२०६६ १३२१५८ १२२६१३ २५४७७१ ९४८१२ ९२००५ १८६८१७
43.30% 36.50% 40.00% 50.40% 42.80% 47.70%
६५५९५ ५१४३३ ११७०२८ ५५०५८ ४५७८८ १००८४६

२०६७ १५५९८९ १४२०६२ २९८०५१ ११७०९३ ११२६५२ २२९७१५
42.10% 36.20% 39.30% 47.00% 40.60% 44.00%
६४९०८ ५१५०८ ११५९२२ ६७००५ ५८५१८ १२५५२३

२०६८ १६१९८४ १४१८७० ३०३८५४ १३५०८७ १२८८९२ २६३९७९
40.00% 36.30% 38.20% 49.60% 45.40% 48.00%
६२१६३ ५१७९० ११३९५३ ६०३५८ ५०६०८ ११०९६६

२०६९ १५१२३३ १३४०४४ २८५२७७ १३५६६४ १२६११२ २६१७७६
41.10% 38.60% 40.00% 44.50% 40.10% 42.40%
५८५९६ ४६७८७ १०५३८३ ५९३११ ४९९७१ १११३५४

२०७० १३९८८५ १२४८६६ २६४७५१ १२८२८८ ११८७९६ २५१४१५
41.89% 37.47% 39.80% 46.23% 42.06% 44.29%
५८३१५ ४८२०२ १०६५१७ ५२९५१ ४७६७९ १००६३०

२०७१ १२१०३५ १०४३३८ २२५३७३ ११६५८१ १११६४३ २२८२२४
48.18% 46.20% 47.26% 45.42% 42.71% 44.09%
८२८४२ ८९९४५ १६३८४७ ८२८१३ ६१९७९ १३९५६२

२०७२ १८५६४४ १८७८४६ ३७३४९० २२३५०३ १६०१८५ ३८३६८८
44.62% 47.88% 43.87% 37.05% 38.69% 36.37%
७११५६ ६४९३७ १३६०९३ ५९०५६ ५५१०९ ११४१६५

२०७३ १३८४३० १२७९१४ २६६३४४ ११०५७८ १०६००० २१६१९८
51.40% 50.80% 51.10% 53.41% 51.99% 52.81%
६२१६९ ५५१५८ ११७३२७

२०७४ १६३९६६ १८३७८२ ३४७७४८ १२०५०० ११७०८१ २३७५८१
51.59% 47.11% 49.38%
मेडमा रािखएको
२०७५ १६१७०० १७११९१ ३३२८९१ १३९७४३ १५९९३२ २९९६७५
२०७६ १७०२७७ १७९३२६ ३४९६०३ १३८७७७ १५३३७६ २९२१५३
मेडमा रािखएको
२०७७ सम्बिन्धत िव ालयबाट सं चालन भएको १४८४०० १६१९१६ ३१०३१६
२०७८ सम्बिन्धत िव ालयबाट सं चालन भएको १६५७३५ १७२९५३ ३३८६८८
ॐोतः राि य परीक्षा बोडर्।
124
अनुसूची ११.६: ूाथिमक, िनम्न माध्यिमक र माध्यिमक िव ालय तथा िव ाथीर्ह को सं ख्या
िव ाथीर् सं ख्या हजारमा
आधारभूत तह (१-५) आधारभूत तह (६-८) माध्यिमक (९-१०) माध्यिमक (11-१२)

शैिक्षक सऽ
िव ालय िव ाथीर् िव ालय िव ाथीर् िव ालय िव ाथीर् िव ालय िव ाथीर् *
२०६० २७२६८ ४०२५ ८२४९ १२१० ४७४१ ५११
२०६१ २४७४६ ४०३० ७४३६ १४४५ ४५४७ ५८८
२०६२ २७५२५ ४५०२ ८४७१ १३७५ ५०३९ ५८७
२०६३ २७९०१ ४५१५ ८८८० १३०१ ५३२९ ६७९
२०६४ २९२२० ४४१९ ९७३९ १४४४ ५८९४ ६७१
२०६५ ३०९२४ ४७८२ १०६३६ १४६७ ६५१६ ७१५
२०६६ ३१६५५ ४९०१ ११३४१ १६०४ ६९२८ ७९०
२०६७ ३२६८४ ४९५२ ११९३९ १७०० ७५५९ ८१२
२०६७ ३२६८४ ४९५२ ११९३९ १७०० ७५५९ ८१२
२०६८ ३३८८१ ४७८३ १३७९१ १८१३ ८२३३ ८४९ ३३८३ ५६८
२०६९ ३४२९८ ४५७७ १४४४७ १८२३ ८४१६ ८७८ ३५९६ ५४७
२०७० ३४७४३ ४४०२ १४८६७ १८२८ ८७२६ ८९७ ३५९६ ५१६
२०७१ ३४३३५ ४३३५ १४९५२ १८३५ ८८२५ ९०१ ३६५९ ४५४
२०७२ ३४३६२ ४२६५ १५०९१ १८६३ ८९६८ ९३९ ३६६९ ७५७
२०७३ ३४७३६ ४१३५ १५१७० १८५९ ९०८४ ९५९ ३७६१ ४८३
२०७४ ३५२११ ३९७० १५६३२ १८६७ ९१७१ ९७१ ३७८१ ५८४
२०७५ ३४८४५ ३७३० १६०६३ १८२५ ९९०५ १०२७ ३८०६ ६३२
२०७६ ३५०६३ ३५४४ १६७७० १७७५ १०६४४ १०४१ ४१८७ ६६२
२०७७ ३५२०९ ३५४४ १६८४७ १८१७ १०८६३ १०६५ ४१८७ ६८०
२०७८ ३४१३८ ३५४८ १७२२८ १७७७ १०९०२ १०७९ ४३१० ६८७
ॐोत: िशक्षा तथा मानव ॐोत िवकास केन्ि
125
अनुसूची ११.७: िविभ तह र िवषयमा छाऽवृि मा अध्ययनाथर् मनोनयन भएका िव ाथीर्को सं ख्या
िवषय
२०७१/७२ 2072/73 2073/74 2074/75 2075/76 २०७६/७७ २०७७/७८ २०७८/७९* दे श
एमिविवएस २२५ १९६ २०३ १६९ १७० ३५६ ४१७ ० नेपाल
िविडएस ५४ ४३ ४३ ५० ४६ ९५ १०८ ० नेपाल
िवएएमएस ८ - ८ १२ ० ३६ ३८ ० नेपाल
िवएन एस १२ १८ २१ १५ २५ ११६ ३२१ ० नेपाल
िविपएच ४ ८ ९ १५ १४ ४५ ९३ ० नेपाल
वी फमार् १९ ११ १६ १९ २१ ४६ ८५ ० नेपाल
िवएःसी फरे ःशी ५ ५ ५ ५ ५ १० ५ #5 नेपाल
िवएःसी निसर् २४ २१ २१ ३४ ३६ १०० १७६ ० नेपाल
िवएमआइटी - २ ३ ० ० ८ १५ ० नेपाल
िवएमएलटी - ६ ५ १० १० १७ ३६ ० नेपाल
िवअप्टोमेशी ७ ३५ ० नेपाल
परफ्यूजन २ २ ० नेपाल
िवएएसएलपी ४ ४ ० नेपाल
िवएससीएजी ३३ ४५ #30 नेपाल
एमएससी फरे ःशी - २ - - ० ० २ ० नेपाल
एमिविवएस १५ १० १९ १० १० ९ १० १० पािकःतान
िविडएस १ - १ १ १ १ ० ० िवदे श
िबफामर् - ४ २ ० ० ० ० िवदे श
िपिज मेिडिसन - - - १० ० ६ ० चीन
िब.एःसी इन्जीिनयिरङ - - ८ १ ६ ० ० िवदे श
िपएचडी - - ४ ५ ८ ५ ४ २ चीन
िब.फमार् - 4 २ - ० ० ० िवदे श
Master Engi. २५ २६ २३ ० २६ चीन
Master MGT १ ० ० िवदे श
Master in forestry ४ १ १ ० िवदे श
Master Agriculture & Plant Science ६ १ २ २ चीन
Master in Microbiology १ ० ० िवदे श
Master in Bio technology २ ० ० िवदे श
Master in Geology २ ० ० िवदे श
Master International relation १ ० ० िवदे श
िड. फामसी - - ८ ३ ० ० १ पािकःतान

ॐोत: िशक्षा, िव ान तथा ूिविध मन्ऽालय र िचिकत्सा िशक्षा आयोग
नोटः #िसफािरसको ूिबया आरम्भ भएको
*फागुन मसान्तसम्म
126
अनुसूची ११.8 : िविभ िव िव ालय अन्तगर्तका क्याम्पस र िव ाथीर् सं ख्या
िव ाथीर् सड्ख्या
क्याम्पसह
िव िव ालय आिथर्क वषर् २०७5/७6 आिथर्क वषर् २०७6/७7 आिथर्क वषर् २०७7/७8
आि क सं म्बन्धन आि क सम्बन्धन जम्मा आि क सम्बन्धन जम्मा आि क सम्बन्धन जम्मा

िऽभुवन िव िव ालय ६२ १०६० 157169 258313 415482 145947 269830 415777 161341 261312 422653
काठमाडौ िव िव ालय ७ १७ 9971 8465 18436 9100 9760 18860 7522 9325 16847
पूवार् ल िव िव ालय ८ ११५ 2896 43294 46190 3539 45721 49260 3898 44960 48858
नेपाल सं ःकृत िव िव ालय १४ ११ 2261 530 2791 2363 278 2641 2895 154 3049
पोखरा िव िव ालय ९ ५८ 2499 28250 30749 3143 29441 32584 3311 29173 32484
लुिम्बनी बौ िव िव ालय २ ८ 354 359 713 345 181 526 482 529 1011
कृिष तथा वन िव ान िव िव ालय ९ 7 369 3502 3871 2904 419 3323 3814 613 4427
सुदरु पि मा ल िव िव ालय १५ - 10113 0 10113 8912 0 8912 13873 0 13873
म य पि मा चल िव िवद्यालय १६ 1 5431 290 5721 9274 461 9735 7860 796 8656
खुला िव िव ालय 1 - 680 0 680 1659 0 1659 969 0 969
राजिषर् जनक िव िव ालय 1 - 191 0 191 174 0 174 399 0 399
मदन भण्डारी िव ान तथा ूिविध 0 0 0
मदन भण्डारी ूौ ोिगक िव िव ालय 0 0 0
िवदुषी योगमाया िव िव ालय पूवार्धार 0 0 0
नेपाल िव िव ालय पूवार्धार िवकास सिमित 0 0 0
िवपी कोइराला ःवाःथ्य िव ान ूित ान १ - 998 0 998 852 0 852 1334 0 1334
कणार्ली ःवाःथ्य िव ान ूित ान १ – 377 0 377 355 0 355 267 0 267
िचित्कसा िव ान राि य ूित ान १ - 1124 0 1124 888 0 888 971 0 971
पाटन ःवाःथ्य िव ान ूित ान १ - 748 0 748 733 0 733 924 0 924
पोखरा वा य िवज्ञान प्रित ान १ 0 0 0 0 0 75 0 75
रा ी वा य िवज्ञान प्रित ान १ 0 0 0 0 0 0 0 0 0
जम्मा १५० १२७७ १९५१८१ ३४३००३ ५३८१८४ १९०१८८ ३५६०९१ ५४६२७९ २०९९३५ ३४६८६२ ५५६७९७
ॐोत: िशक्षा मन्ऽालय, िऽभ ुवन िव िव ालय, महे न्ि सं ःकृत िव िव ालय, काठमाड िव िव ालय, पूवार् ल िव िव ालय, पोखरा िव िव ालय र िव िव ालय अनुदान आयोग ।
127
अनुसूची ११.९: आिथर्क वषर् २०७7/७8 मा िव िव ालयका िबिभ तहमा अध्ययनरत
िव ाथीर् सं ख्या र उत्पादन िववरण

सं ख्यामा
तह िववरण िऽभुवन काठमाड पू वार् ल पोखरा लुिम्बनी बौ मध्य पि मा ल नेपाल सं ःकृत कुल
भनार् ४८० ८० ० ० ० ७३ ६३३
ूमाणपऽ
उत्पादन ४७० ३९ ० ० ० २५७ ७६६
भनार् ३७२३७६ १३७०३ ४४४०३ २८७७० ४७४ ७०८० २५४४ ४६९३५०

ःनातक
उत्पादन १८९६६ २७१३ १८९९ ४०२८ ० २८० ११५६ २९०४२
भनार् ४९३३० २५०८ ४४२१ ३६५१ ३४९ १५३६ १३७ ६१९३२
ःनातको र
उत्पादन १०४९९ ४२९ ५६० १५३७ १२५ ३६ १४७ १३३३३
भनार् ३१४ १३८ ० ० ० ० ० ४५२
िपिजडी
उत्पादन २३ ३० ० ० ० ० ० ५३
भनार् १५३ ३८० ३४ २६ ० ३८ ० ६३१
एम.िफल.
उत्पादन १५९ ४३ ० ४२ ० ० ० २४४
भनार् ३८ ० १३ १८८ २ २३५ ४७६
िप.एच.डी.
उत्पादन ८२ १९ ० ० २ ० १६ ११९
भनार् ० ० ० ० ० ६० ६०
अन्य
उत्पादन ० ० ० ० ० ० ०
भनार् ४२२६५३ १६८४७ ४८८५८ ३२४८४ १०११ ८६५६ ३०४९ ५३३५५८
कुल
उत्पादन ३०१९९ ३२७३ ६३२० ५६०७ १२७ ३१६ १५७४ ४७४१६
कृिष तथा वन िव िव ालय(अध्ययनरत) ४४२७ ० ४४२७
सुदरु पि मा ल िव िव ालय(अध्ययनरत) १३८७३ ० १३८७३
नेपाल खुला िव िव ालय (अध्ययनरत) ९६९ ० ९६९
राजिषर् जनक िव िव ालय (अध्ययनरत) ३९९ ० ३९९
मदन भण्डारी िव ान तथा ूिविध िव िव ालय पूवार्धार िवकास सिमित (अध्ययनरत) ० ० ०
मदन भण्डारी ूौ ोिगक िव िव ालय पूवार्धार िवकास सिमित (अध्ययनरत) ० ० ०
िवदुषी योगमाया िव िव ालय पूवार्धार िवकास सिमित (अध्ययनरत) ० ० ०
नेपाल िव िव ालय पूवार्धार िवकास सिमित (अध्ययनरत) ० ० ०
वी.पी. कोइराला ःवाःथ्य िव ान ूित ान (अध्ययनरत) १३३४ ० १३३४
कणार्ली ःवाःथ्य िव ान ूित ान (अध्ययनरत) २६७ ० २६७
िचिकत्सा िव ान राि य ूित ान (अध्ययनरत) ९७१ ० ९७१
पाटन ःवाःथ्य िव ान ूित ान (अध्ययनरत) ९२४ ० ९२४
पोखरा ःवाःथ्य िव ान ूित ान (अध्ययनरत) ७५ ० ७५
रा ी ःवाःथ्य िव ान ूित ान (अध्ययनरत) ० ० ०
जम्मा अध्ययनरत ५५६७९७

ॐोतः िव िव ालय अनुदान आयोग
128
अनुसूची ११.१० : उच्च िशक्षामा अध्ययन गन िव ाथीर् सं ख्या
अध्ययन सं ःथान/सं क ाय
२०६३/६४ २०६४/६५ २०६५/६६ २०७3/७४ २०७4/७5 2075/76 2076/77 2077/78
क. िऽभव
ु न िव िव ालय
१ इिन्जिरयिर ५०९८ ५०१७ ५५१३ 13206 13586 26256 27577 32488
२ कृिष र पशु िव ान ६७६ ८१७ ८६० 1824 1965 2798 1662 4236
३ िचिकत्सा शा १७१९ १८८८ १९५५ 9402 5034 10885 7519 8889
४ वन िव ान ८८९ ४८२ ४८४ 900 1828 1993 1142 1476
५ िव ान तथा ूिविध १४१२० १५२२९ १७०६६ 22093 27567 37446 35018 27147
ूािविधकको जम्मा २२५०२ २३४३३ २५८७८ 47425 49980 79378 72918 74236
६ कानून सं काय १०५२ १६०९ २३४७ 12216 9795 15776 8544 19461
७ व्यवःथापन सं काय ३३३११ ४४८५४ ३९१९४ 166113 177537 184457 194608 179871
८ िशक्षा शा सं काय २४१६५ ४२२०४ ४३५०८ 68895 76992 74310 82516 88469
९ मानिवकी र सामािजक शा सं काय ४९६३२ ५९५२१ ६०६६७ 72778 78096 61561 57191 60616
साधारणको जम्मा १०८१६० १४८१८८ १४५७१६ 320002 342420 336104 342859 348417
आंिगक तफर्को जम्मा - - - 138521 146513 157169 145947 161341
कुल जम्मा १३०६६२ १७१६२१ १७१५९४ ३६७४२७ ३९२४०० 415482 415777 422653
ख. नेपाल सं ःकृत िव िव ालय ३७७४ ३३३९ ५४४६ 3731 3765 2791 2641 3049
ग. काठमाड िव िव ालय
१ ःकूल अफ साइन्स ६१२ ६७६ ६९७ 1250 1289 1307 1354 1395
२ ःकूल अफ इि िनयिरङ ५३३ ५६९ ६३२ 1284 1665 1784 1897 2060
३ ःकूल अफ मेनेज्मेण्ट ११२७ १३०५ १३५५ 2266 2269 2398 2481 2581
४ ःकूल अफ एजुकेशन ३५१ ३८७ ३८१ 953 1013 1001 1078 983
५ ःकूल अफ आटर्स् ६६५ ७२५ ७२८ 1408 1508 1561 1667 1556
६ ःकूल अफ मेिडकल साइन्स ३८१९ ४४६० ४९४४ 9784 10341 10172 10170 8059
७ कानुन 122 168 213 213 213
जम्मा ७१०७ ८१२२ ८७३७ 17067 18253 18436 18860 16847
129
२०६३/६४ २०६४/६५ २०६५/६६ २०७3/७४ २०७4/७5 2075/76 2076/77 2077/78
घ. पूवार् ल िव िव ालय
१ मानिवकी १३१९ १२२८ ७१९ 571 567 941 1122 669
२ व्यवःथापन ३६८४ ४०२६ ४०७८ 8712 8702 15950 15928 16895
३ िशक्षाशा २२९३ ३०१३ ३४६९ 2769 2483 2263 2970 835
४ िव ान तथा ूिविध (इिन्जिनयिर सिहत) ३९५८ ४५७५ ४६४६ 5735 6506 14753 14132 16623
५ कानून ३९९ ३७७ ३४३ 1032 1119 1285 1522 1877
६ कृिष - - - 1105 1294 270 1791
७ मेिडकल (निसर् , िव.िप.एच.) ११५८ १६५९ २२८६ 7347 7751 10728 11795 11959
जम्मा १२८११ १४८७८ १५५४१ 27271 28422 46190 49260 48858
ङ. पोखरा िव िव ालय
१ िव ान तथा ूिविध (इिन्जिनयिर ) २३५३ १७२७ ३४१६ 8618 9886 10411 11090 11022
२ व्यवःथापन २६९० ३७२२ ४१२७ 15636 16831 17329 17959 17925
३ ःवाःथ्य िव ान - - - 2162 2377 2610 3135 3151
४ मानिवकी र सामािजक शा १०० १२० ९५ 301 331 399 400 386

जम्मा ५१४३ ५५६९ ७६३८ 26717 29425 30749 32584 32484
च. लुिम्बिन बौ िव िव ालय - - - 528 714 713 526 1011
छ. वी.पी.ःवाःथ्य िव ान ूित ान - - - 331 353 998 852 1334
ज. िचिकत्सा िव ान राि य ूित ान (वीर अःपताल) - - - 410 1136 1124 888 971
झ. पाटन ःवाःथ्य िव ान ूित ान - - - 468 630 748 733 924
ञ. कणार्ली ःवाःथ्य िव ान ूित ान 220 286 377 355 267
ट. पोखरा वा य िवज्ञान प्रित ान 0 0 75

ठ. रा ी वा य िवज्ञान प्रित ान 0 0 0
130
२०६३/६४ २०६४/६५ २०६५/६६ २०७3/७४ २०७4/७5 2075/76 2076/77 2077/78
8= मध्यपि मा ल िव िव ालय
1 मानिवकी र सामािजक शा - - - 699 913 1181 2687 1062
2 व्यवःथापन - - - 886 1032 1818 3667 3025
3 िव ान तथा ूिविध - - - 311 255 372 333 292
4 इिन्जिनयिर - - - 478 478 564 615 501
5 िशक्षाशा - - - 501 590 1742 2345 3658
6 कानुन 44 88 118
जम्मा 2875 3268 5721 9735 8656

9= कृिष तथा वन िव िव ालय - - - 2056 3091 3871 3323 4427
0f= सुदरु पि मा ल िव िव ालय
1 मािनवकी र समाजशा 471 1384 1040 2842
2 यव थापन 1949 4204 3700 5210
3 िवज्ञान तथा प्रिविध 256 340 286 350

4 इि जिनयिरª 191 191 191 237
5 िशक्षा शा 1528 3894 3501 4935
6 कृ िष 100 194 299
ज मा 4395 10113 8912 13873

t= - - - -
नेपाल खुला िव िव ालय
1 सामािजक शा तथा िशक्षा सकाय 385 774 199
2 िवज्ञान, वा य तथा प्रिविध सकाय 169 373 230
3 यव थापन तथा कानून सकाय 126 512 540
ज मा 405 680 1659 969

y= - - - - ८० 191 174 399
राजिषर् जनक िव िव ालय
b= 0
मदन भण्डारी िव ान तथा ूिविध िव िव ालय पूवार्धार
w= 0
मदन भण्डारी ूौ ोिगक िव िव ालय पूवार्धार िवकास सिमित
g= 0
िवदुषी योगमाया िव िव ालय पूवार्धार िवकास सिमित
k= 0
नेपाल िव िव ालय पूवार्धार िवकास सिमित
जम्मा(क+ख+ग+घ+ङ+च+छ+ज+झ+ञ+ट+ठ+ड+ढ+ण+त+थ+द+ध १५९४९७ २०३५२९ २०८९५६ 453092 486623 538184 546279 556797
ॐोतः िव िव ालय अनुदान आयोग, 2078
131
अनुसूची ११.११ : िऽभुवन िव िव ालयको िव ाथीर् उत्पादन िववरण
अध्ययन अनुसन्धान– अन्वेषण आिथर्क वषर्
कायर्बम सू चक २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७3/७४ २०७4/७5 2075/76 2076/77 2077/78
१. इिन्जिनयिरं ग अध्ययन सं ःथान

(क) ूमाण पऽ ६२४ ५५४ ६५० - - - - 0
(ख) ःनातक १०२२ १०८९ १६५५ १९२४ 2036 2177 2481 2567 2528 450
(ग) ःनातको र १३० ११३ १८१ १६० 172 215 284 399 313 370
(घ) िप.एच.डी. - - ४ ४ - 1 2 6 2 6
जम्मा १७७६ १७५६ २४९० २०८८ 2208 2393 2767 2972 2843 826
२. कृिष र पशु िव ान अध्ययन सं ःथान

(क) ूमाण पऽ - - - - - - 0
(ख) ःनातक १७२ २९२ १४४ १८३ 226 364 285 442 369 401
(ग) ःनातको र ८१ ९७ ११६ ८१ 26 62 36 62 17 58
(घ) िप.एच.डी. २ २ ३ ५ 6 5 9 1 3 3
जम्मा २५५ ३९१ २६३ २६९ 258 431 330 505 389 462
३. िचिकत्सा शा अध्ययन सं ःथान

(क) िनम्न ःतर - - - - - - 0
(ख) ूमाण पऽ ३०३ २६३ २८९ २८६ - 283 504 437 470 470
(ग) ःनातक ४०० ९२० ८९० ८४६ 1174 885 1500 1519 1229 432
(घ) ःनातको र १६४ १२८ १५३ १८८ 270 1057 371 198 153 905
(ङ) एम.िफल - - ३ 3 40 2 0 3 3
(च) िप.एच.डी. - - - - - 5 5 21 67
जम्मा ८६७ १३११ १३३२ १३२३ 1447 2270 2382 2175 1992 1810
४. वन िव ान अध्ययन सं ःथान
(क) ूमाण पऽ ८७ - ५१ - - -
(ख) ःनातक ५६ ९६ ८४ १२२ 217 204 208 200 214 214
(ग) ःनातको र २९ २६ ४१ १० - 34 2 63 16 62
(घ) िप.एच.डी. २ २ - १ - 2 1 3
जम्मा १७४ १२४ १७६ १३३ 217 240 210 264 230 279
132
कायर्बम सू चक २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७3/७४ २०७4/७5 2075/76 2076/77 2077/78
५. िव ान तथा ूिविध अध्ययन सं ःथान

(क) ूमाण पऽ १७८१ ९२९ - - - - 0
(ख) ःनातक २५३२ २९४७ २४२९ ३८६९ 2534 3052 4678 4807 4644 2078
(ग) ःनातको र ७६४ ९९३ ११८३ १२०६ 1343 1278 1402 1614 1466 874
(घ) एम. िफल. - - - - - 16 1 0 6
(घ) िप.एच.डी. ४ - ३ ११ 18 8 15 12 11 22
जम्मा ५०८१ ४८६९ ३६१५ ५०८६ 3895 4354 6096 6433 6127 2974
६. कानून सं काय
(क) ूमाण पऽ - - - - - -
(ख) ःनातक २२३ ४७७ ४४५ ५२३ 797 1051 1292 1577 1871 779
(ग) ःनातको र २३ ४७ ३५ ४६ 47 54 56 80 41 98
(घ) िप.एच.डी. - - ३ १ 3 3 2 9 3 3
जम्मा २४६ ५२४ ४८३ ५७० ८४७ ११०८ १३५० 1666 1915 880
७. व्यवःथापन सं काय
(क) ूमाण पऽ १३८६ १५०४ - - - -
(ख) ःनातक १४२७६ १४९७६ ११५७६ १३३६९ 23620 14843 18743 17601 14731 6435
(ग) ःनातको र १२८८ ४००४ २८७५ २६०१ 3603 3216 3965 5183 4556 1853
(घ) एम.िफल १६ २८ ५२ १० 46 66 38 47 36 45
(ङ) िप.lh.डी. 7
(r) िप.एच.डी. ४ ७ ५ ५ 7 28 11 14 7 3
जम्मा १६९७० २०५१९ १४५०८ १५९८५ २७२७६ १८१५३ २२७२७ 22845 19330 8343
८. िशक्षा शा सं काय
(क) ूमाण पऽ ३७९३ २७९८ - - - -
(ख) ःनातक २२४२७ २१०७३ १६७०८ २०९४१ 24750 19401 17965 14026 10787 4486
(ग) ःनातको र १९३१ ५२७२ ३५२९ ३६९९ 6644 6937 6722 5948 3998 2606
(घ) एम.िफल ११ १२ २४ ९ 10 48 14 25 17 13
(ङ) िप.एच.डी. ४ २ २ ६ 5 4 2 7 10 13
जम्मा २८१६६ २९१५७ २०२६३ २४६५५ ३१४०९ २६३९० २४७०३ 20006 14812 7118
133
कायर्बम सू चक २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७3/७४ २०७4/७5 2075/76 2076/77 2077/78
९. मानिवकी र सामाज शा सं काय

(क) अन्य - - ३२ - - -
(ख) ूमाण पऽ ५६९७ ४६५४ - - - -
(ग) ःनातक ९६०५ ८४९१ ६५४७ ७५५८ 10089 7275 7335 6886 4494 3691
(घ) ःनातको र २३६१ ६४७१ ४३३७ ४१६२ 5636 5760 6741 6663 5039 3673
(घ) एम.िफल. - - ९१ ६४ 103 89 111 112 68 98
(ङ) िप.िज.डी. 16
(च) िप.एच.डी. ३२ - ४५ ४३ 43 112 36 34 14 29
१०. अन्य २४६ - -

जम्मा १७६९५ १९६१६ ११०५२ १२०७३ १५८७१ १३२३६ १४२२३ 13695 9615 7507
कूल जम्मा उत्पादन ७१२३० ७८२६७ ५४१८२ ६२४२८ ८३४२८ ६८५७५ ७४७८८ 70561 57188 30199
ॐोतः िव िव ालय अनुदान आयोग, 2079
134
अनुसूची ११.१२: ूमुख ःवाःथ्य सूचक र उपलब्धी
उपलब्धी
िदगो िवकास लआय सू चक इकाइ
२०११ २०१५ २०१६ २०१७ २०१८ २०१९ २०२० २०२१
मातृ मृत्यु दर जना २५० १९० १९० २३९ २३९ २३९ २३९ २३९
कूल ूजनन् दर ूित मिहला जना २.६ २.३ २.३ २.३ २.३ २ २ २
पिरवार िनयोजन साधन ूयोग दर

ूितशत ४३ ४७ ४३ ४४ ४० ४६.७ ४६.७ ४४.२
(Modern methods)
पांच वषर् मुिनको बाल मृत्यु दर ूित

जना ५४ ३८ ३९ ३० ३९ २८ २८ २८
हजार
िशशु मृत्यु दर ूित हजार जना ४६ ३३ ३२ ३२ ३२ २५ २५ २५
नवजात िशशु मृत्यु दर ूित हजार जना ३३ २३ २१ १७ २१ १६ १६ १६
१ बषर् मुिनका बालबािलकालाई दादुरा
िव िदईएको खोपको अनुपात (पिहलो ूितशत - ८८ ८८ ८४ ८१ ८३.६ ७९.६ ८२.३
माऽा)
नयाँ एच.आइ.भी. सं बमणका सं ख्या जना - १४८३ १३३१ ९४२ २०१३ १९२८ २७०९ २९४४
गभर्वती मिहलाह मध्ये PMTCT सेवा

ूितशत - ३० ३५ ५३ ५० ४७.६ ३८ ५८
पाएको
नयाँ टी.बी. प ा लागेको ूितशत ७५ ८२ ८२ ८२ ११२*** १००*** ९३*** ९४***
नयाँ टी.बी. प ा लागेका िवरामी मध्ये

ूितशत ८९ ९० ९० ९० ९१ ८४ ९० ९१
उपचार पुरा भएको
वािषर्क औलो रोग प ा लागेको जम्मा

जना - १३८० १२६० ११३४ ११८७ १०६५ ६१९ ३७३
सं ख्या
दक्षूसुितकतार्को सहयोगमा सुत्करी भएका ूितशत ३६ ५५ ५८ ५६ ५२ ५९.८ ६२.२ ६०.९
ॐोत: ःवाःथ्य मन्ऽालय, २०७8, नेपाल जनसांिख्यक एवम् ःवाःथ्य सवक्षण। *** ूित १ लाख जनसं ख्या
135
अनुसूची ११.१३: ूजनन् ःवाःथ्यको िववरण
सूचक एकाइ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५ २०७५/७६ २०७६/७७ २०७७/७८ २०७८/७९*
पिरवार िनयोजनको नया ूयोगकतार् (अःथाई

जना ६९६५३५ ७७२८७९ ७४८८३९ ७५३७५५ ६८२५५२ ७३८८४९ ५१४०६३
साधन)
पिरवार िनयोजनको नया ूयोगकतार् (ःथाई

जना २८३८१ ३०२३३ २५९१८ २६९९४ २१३५२ १६४०४ २००५८
बन्ध्याकरण)
पिरवार िनयोजनकको लगातार ूयोगकतार् जना २६४०७८१ २७०७५५३ २५३२८४८ २५७२८४३ २४१०६१८ २६११५८९ २४९३०४७
दुगम
र् क्षेऽबाट जिटलतायुक्त ूसूित
जना ८ १६ १२ २६ NA NA NA
सेवाकालािग ूेषण गिरएको
चौथो पटक गभर्वती जांच गरे का गभर्वती

जना ३२७८१८ ३३९१४७ ३२०६४३ ३५८४८७ ३३६५०१ ३२१६१५
मिहला
गभर्वती उत्ूेरणा रकम ूा गन

१६१४९५ १२३०३१ २०९९१३ १४५५८२ १५०८६३ १७४४५७ १५२४२०
मिहलाकोसं ख्या
आमा सुरक्षा कयर्बमबाट िनःशुल्क ूसूित

जना ५३५००८ ४४८१७५ ३१२४९४ ४७६०२१ ३८८३८४ ४१३९९२ २८६१२६
सेवाूदान
चौिबसै घण्टा अत्यावःयक ूसूित सेवा

जना ६९ ७३ ७४ ७७ ७२ ७२ ७३
ूदानगिरएका िजल्लाह *
पाठे घर खःने रोगको ःबीिनंग तथा िरं ग
र् नको लगत
पेसरी लगाउने र अूेसन गनुप जना १४८३९ १४६०० १९९२५ २९८९७ १५८३८ १२६८७ १२०५२
तयार गन
पाठे घर खःने रोग को उपचार तथा अपरे सन जना १६८१ २०५६ १३०८ २६७ २७६ १३३ NA
ॐोत: ःवाःथ्य तथा जनसं ख्या मन्ऽालय, २०७8, ःवाःथ्य व्यवःथापन सूचना * ूथम आठ मिहनाको।
136
अनुसूची ११.१४: २०७८ फागुन सम्ममा नेपाल मेिडकल
एशोिशयसनमा दतार्भएका िवशेष िचिकत्सकह को िववरण

ब. स. िवधा/ िविश क्षेऽ पु ष मिहला जम्मा
Basic Medicine
1 Anatomy 30 28 58
2 Biochemistry 24 31 55
3 Community Medicine & Public Health 97 70 167
4 Forensic Medicine 35 13 48
5 Hospital Administration 2 1 3
6 Microbiology 25 42 67
7 Pathology 126 179 305
8 Pharmacology 48 26 74
9 Physiology 36 31 67
Medicine and allied
1 Internal Medicine 850 98 948

2 Endocrinology 19 6 25
3 Cardiology 115 8 123
4 Clinical Genetics 1 1 2
5 Critical care medicine 1 1 2
6 Physical medicine & rehabilitation 2 0 2
7 Gastroenterology 43 1 44
8 Hematology 2 0 2
9 Hepatology 1 0 1
10 Nephrology 21 4 25
11 Neurology 23 3 26
12 Rheumatology 2 2 4
13 Respiratory and TB 25 6 31
14 Transfusion medicine & Tissue typing 2 0 2

15 Tropical medicine 1 0 1
137

Surgery and allied

1 General Surgery 729 39 841
2 Cardiothoracic & Vascular Surgery 14 2 16
3 Cardic surgery 5 1 7
4 Gastrosurgery 1 1 2
5 Hepatobilary surgery 3 1 4
6 Neurosurgery 54 0 54
7 Pediatrics Surgery 13 3 18
8 Plastic surgery 7 2 9
9 Surgical Oncology 22 0 21
10 Urology 42 1 47
Dentistry
1 MDS 144 87 231
2 Community dentistry 3 2 5
3 Conservative Dentistry & Endodontics 19 35 58
4 Oral & Maxillofacial surgery 57 15 77
5 Oral medicine & radiology 2 7 9
6 Oral Pathology 3 9 12
7 Oral Science 1 1 2
8 Orthodontics 54 49 114
9 Pedodontics 3 23 27
10 Periodontics 13 23 43
11 Prosthondtics 41 29 76
12 Public health dentistry 3 0 4

13 Forensic Odontology 1 0 1
138

Specialities
1 Anaesthesiology 417 136 592

2 Dermatology & Venerology 143 131 288
3 ENT 197 67 283
4 Emergency medicine 6 2 10
5 General Practice 299 68 400
6 Geriatric Medicine 3 0 5
7 Neonatology 1 1 4
8 Nuclear Medicine 11 2 15
9 Obst & Gyne 245 588 876
10 Oncology 7 0 8
11 Ophthalmology 196 179 398
12 Orthopaedic 649 6 699
13 Pediatrics 478 191 697
14 Pediatric hemato-oncology 0 1 1
15 Pediatric nephrology 1 0 1
16 Psychiatry 137 62 207

17 Radiotherapy 14 10 26
18 Radiology & Imaging 444 103 590
19 Pediatrics Hematology 0 1 1
20 Pediatrics Gastroentrology 0 1 1
जम्मा 6009 2430 8862
ॐोत: ःवाःथ्य तथा जनसं ख्यामन्ऽालय, २०७8
139
अनुसूची ११.१५: आधारभूत खानेपानी तथा सरसफाइको पहुँच
आधारभूत खानेपानीमा पहुँच आधारभूत सरसफाईमा पहुँच
ब.सं . आिथर्क वषर्
(ूितशत) (ूितशत)
1 २०६६/६७ ८०.४ ४६.१
2 २०६७/६८ ८५.८ ६१.०
3 २०६८/६९ ८२.४ ४५.९
4 २०६९/७० ८२.९ ६४.३
5 २०७०/७१ ८३.६ ७०.३
6 २०७१/७२ ८६.५ ८२.०
7 २०७२/७३ ८७.० ८७.१
8 २०७३/७४ ८७.४ ९६.६
9 २०७४/७५ ८८.० ९८.६
10 २०७५/७६ ८९.० ९९.७
11 २०७६/७७ ९०.० १००.०
12 2077/78 ९१.५ १००.०
13 2078/79* ९३.४ १००.०
ॐोतः खानेपानी तथा सरसफाइँ मन्ऽालय, 2078
* आिथर्क वषर् 2078/79 को फागुनसम्मको
140
अनुसूची १2: िजल्लागत पमा िनजी आवास अनुदान िवतरणको सं ख्या
जम्मा लाभमाही सं ख्या (RTB +

ते ॐो
दोॐो िकःताको RCB) कुल
िकःताको िनमार्ण कायर्
(RTB + RCB) िनमार्ण दोॐो िकःता लािग लाभमाही ते ॐो िकःता ते ॐो िकःता
लािग सु भएका
कुल लाभमाही कायर् सु ु ानीको
भक्त ूमाणीकरण मध्य दोॐो ु ािनको
भक्त ूा गन
िस.नं. िजल्ला ूमाणीकरण मध्ये सम्प
मध्य ूथम भएका घर लािग िनवेदन भएका िकःता ूा लािग िनवेदन लाभमाहीको
RCB RTB Total
भएका भएका घर
िकःता िवतरण सं ख्या िदनेको सं ख्या लाभमाहीको गन िदनेको सं ख्या सं ख्या
लाभमाहीको सं ख्या
सं ख्या लाभमाहीको
सं ख्या
सं ख्या
१ अघार्खाँची 1270 165 1435 1271 1050 911 911 890 890 890 849 770
२ बागलु 2586 122 2708 2478 2392 2105 2090 2059 2059 2059 2028 1965
३ भक्तपुर 28080 649 28729 25546 16500 16032 15890 13642 13323 13300 13260 11599
४ भोजपुर 6746 811 7557 6702 6500 6305 6013 5764 4528 5500 5337 3456
५ िचतवन 8544 724 9268 8845 8100 8015 7988 7789 7780 7750 7323 6401
६ धािद 82693 2262 84955 81604 78648 79079 79005 77361 75262 75262 73426 66321
७ धनकुटा 3476 297 3773 3377 3100 3097 3050 2966 2900 2850 2756 1896
८ दोलखा 72503 960 73463 67977 66900 66250 66200 65743 65600 65450 65175 66791
९ गोरखा 70447 2324 72771 69005 67000 66594 66500 66036 65800 65250 63901 59251
१० गुल्मी 4799 322 5121 4590 4400 4108 3998 3862 3850 3750 3738 3309
११ काःकी 6650 747 7397 6501 5514 4905 4900 4790 4490 4480 4215 4322
१२ काठमाण्डौ 48209 1047 49256 44146 38900 37704 31380 28123 28000 27900 25968 19227
१३ काॅेपला ोक 80849 3773 84622 76910 70050 69425 68050 66873 66500 66500 64026 55014
१४ खोटा 10222 711 10933 10388 10100 9600 9500 9179 9150 8950 8824 6056
१५ लिलतपुर 29504 1085 30589 26863 18600 17850 16335 15956 14550 14500 14159 10392
१६ लमजु 14899 709 15608 14569 13744 13108 12550 12175 12100 12050 11478 8030
१७ मकवानपुर 38519 9465 47984 42445 33001 33000 32456 30343 28562 28562 26102 27585
141
अनुसूची १2: िजल्लागत पमा िनजी आवास अनुदान िवतरणको सं ख्या
जम्मा लाभमाही सं ख्या (RTB +

ते ॐो
दोॐो िकःताको RCB) कुल
िकःताको िनमार्ण कायर्
(RTB + RCB) िनमार्ण दोॐो िकःता लािग लाभमाही ते ॐो िकःता ते ॐो िकःता
लािग सु भएका
कुल लाभमाही कायर् सु ु ानीको
भक्त ूमाणीकरण मध्य दोॐो ु ािनको
भक्त ूा गन
िस.नं. िजल्ला ूमाणीकरण मध्ये सम्प
मध्य ूथम भएका घर लािग िनवेदन भएका िकःता ूा लािग िनवेदन लाभमाहीको
RCB RTB Total
भएका भएका घर
िकःता िवतरण सं ख्या िदनेको सं ख्या लाभमाहीको गन िदनेको सं ख्या सं ख्या
लाभमाहीको सं ख्या
सं ख्या लाभमाहीको
सं ख्या
सं ख्या
१८ म्याग्दी 1019 51 1070 990 900 835 825 798 798 798 792 723
१९ नवलपरासी 1120 66 1186 1153 1100 1095 1092 1054 1050 1050 1035 1009
२० नुवाकोट 78577 599 79176 74231 74075 73191 72388 72132 72000 71990 70283 68536
२१ ओखलढु ा 26677 1271 27948 26151 25465 25200 25108 24545 24500 24500 23906 24555
२२ पाल्पा 5154 650 5804 4897 3725 3701 3600 3459 3450 3450 3301 2889
२३ पवर्त 5981 340 6321 5968 5200 5180 5100 4876 4800 4780 4495 4185
२४ रामेछाप 55766 2357 58123 54294 54200 53018 52214 51116 50195 50195 49221 51202
२५ रसुवा 12948 115 13063 11372 11285 11205 11200 11105 11090 11050 10924 10905
२६ ु ासभा
सं खव 2233 334 2567 2343 2000 1900 1850 1848 1805 1800 1785 968
२७ िसन्धुली 40402 12604 53006 48847 39220 39208 39150 37758 37074 37074 34708 28508
२८ िसन्धुपाल्चोक 90779 422 91201 84023 84020 83010 83000 81973 81500 80800 80351 85050
२९ सोलुखम्ु बु 12994 906 13900 13299 12500 12600 12560 12247 12200 12100 12058 11334
३० ःया जा 9594 847 10441 9914 7980 7800 7300 7074 7050 6850 6661 5170
३१ तनहुँ 14900 1128 16028 15045 13357 13250 13200 12800 12800 12800 12239 12367
कुल जम्मा 868140 47863 916003 845744 779526 769281 755403 736336 725656 724240 704324 659786
ॐोत: राि य पुनिनर्मार्ण ूािधकरण, 2078
कैिफयत: ूथम र दोॐो िकःता ूा गनको तथ्या कुल लाभमाही (पुनिनर्मार्ण र ूबिलकरण दुवै) को आधारमा रहेको
तेॐो िकःता ूा गनको तथ्या पुनिनर्मार्ण लाभमाही माऽ रहेको ।
142
अनुसूची 15.१: प्रदे शगत कुल मूल्य अलभवृषि (औद्योलगक वगीकरण अनुसार)
(प्रचललत मूल्यमा )
प्रदे श नं . १ मिेस वागमती गण्िकी
औद्योलगक वगीकरण
2075/76 2076/77 2077/78 2078/79* 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79* 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79* 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79*
कृषि, वन र मत्स्यपालन 17786 18761 19828.698 21386.8249 16449 16498 17423 18692 14043 14730 15620 16830 8133 8354 8774 9479
खानी तथा उत्सखनन् 300 258 271 302 313 86 90 101 740 1010 1064 1184 270 266 280 311
उत्सपादनमूलक उद्योग 4223 3785 4366 5055 2731 2476 2842 3283 6888 6213 7091 8322 1112 1008 1157 1337
षवद्युत , ग्यास, वाष्प, तथा वातानुकललत आपूलति सेवा 632 790 862 1128 203 232 260 299 1080 1247 1270 2075 1040 1243 1226 1470
पानी आपूलति , ढल फोहोर व्यव्थापन तथा

333 340 348 355 374 382 391 398 459 469 480 489 162 165 169 173
पुन:उत्सपादनका षियाकलापहरु
लनमािण 4314 3916 3996 4649 2318 2121 2164 2517 6048 5434 5545 6451 3202 2886 2945 3426
थोक तथा खुद्रा व्यापार, गालि तथा मोटरसाइकल

5700 5334 6053 6972 6658 6285 7132 8215 30456 29100 33023 38038 2810 2622 2976 3427
ममित सेवा
यातायात तथा भण्िारण 2745 2293 2497 3121 2783 2326 2532 3165 10195 8519 9277 11594 1540 1287 1402 1752
आवास तथा भोजन सेवा 1123 749 873 1009 362 242 281 325 3007 2005 2337 2701 1326 884 1031 1191
सूचना तथा सञ्चार 1239 1287 1357 1433 1257 1305 1377 1454 2315 2404 2535 2677 808 838 884 934
षवत्तीय तथा बीमा षियाकलापहरु 1864 2202 2336 2563 1340 1609 1797 2014 13175 14972 15596 17037 1595 1960 2182 2394
घरजग्गा कारोवारको सेवा 3712 4054 4180 4530 1243 1358 1400 1532 19998 21841 22519 24313 1563 1707 1760 1920
पेशागत वैज्ञानीक तथा प्राषवलिक षियाकलापहरु 309 334 351 385 177 191 201 220 2179 2354 2471 2713 201 217 227 250
प्रशासलनक तथा सहयोगी सेवाका षियाकलापहरु 181 197 207 228 174 190 199 220 1859 2026 2125 2347 101 110 116 128
साविजलनक प्रशासन, रक्षा र अत्सयावश्यक सामाजजक
3281 4153 4318 4763 3128 3960 4117 4541 3936 4982 5180 5714 2640 3342 3474 3832
जशक्षा 3935 4510 4638 5197 4143 4745 4880 5468 5324 6121 6296 7055 2410 2762 2841 3183
मानव ्वा््य तथा सामाजजक कायि 856 1037 1122 1266 624 757 819 924 1281 1553 1680 1896 571 692 748 844
अन्य सेवाका षियाकलापहरु 317 209 225 244 176 955 1025 1113 802 178 191 207 149 377 405 439
कुल गाहि््य उत्सपादन (आिारभूत मूल्यमा ) 52850 54208 57829 64587 44455 45716 48931 54482 123785 125156 134300 151641 29632 30721 32598 36493
उत्सपाददत व्तुमा खुद कर 7075 7258 9733 11740 5899 6175 8263 9946 22504 16567 22542 27427 4450 4233 5447 6687
कुल गाहि््य उत्सपादन (उत्सपादकको मूल्यमा ) 59924 61467 67561 76327 50354 51890 57195 64428 146289 141722 156842 179068 34083 34954 38045 43180
143
अनुसूची 15.१: प्रदे शगत कुल मूल्य अलभवृषि (औद्योलगक वगीकरण अनुसार)
(प्रचललत मूल्यमा ) रू. करोिमा
लुजभबनी कणािली सुदूरपजिम कुल मूल्य अलभवृषि
2075/76 2076/77 2077/78 2078/79* 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79* 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79* 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79*
कृषि, वन र मत्स्यपालन 14493 14877 15786 17048 4398 4587 4833 5273 7987 8445 8927 9614 83289 86252 91192 98323
खानी तथा उत्सखनन् 353 323 340 379 79 31 32 36 145 72 75 84 2200 2044 2153 2396
उत्सपादनमूलक उद्योग 3101 2811 3227 3728 157 153 173 197 1009 956 1100 1255 19223 17401 19956 23177
षवद्युत, ग्यास, वाष्प, तथा वातानुकललत आपूलति सेवा 247 292 302 374 40 46 48 54 144 187 209 237 3386 4037 4178 5638
पानी आपूलति, ढल फोहोर व्यव्थापन तथा पुन :उत्सपादनका

362 369 378 385 111 113 116 118 171 175 179 182 1972 2012 2062 2099
षियाकलापहरु
लनमािण 4110 3730 3807 4429 1287 1221 1246 1450 2147 2045 2087 2428 23426 21353 21791 25350
थोक तथा खुद्रा व्यापार, गालि तथा मोटरसाइकल ममित सेवा 5527 5202 5903 6800 941 880 999 1151 2212 2074 2354 2711 54304 51498 58439 67314
यातायात तथा भण्िारण 3220 2691 2930 3662 342 285 311 389 755 631 687 859 21580 18032 19637 24541
आवास तथा भोजन सेवा 898 598 697 806 425 283 330 381 424 282 329 381 7565 5043 5878 6795
सूचना तथा सञ्चार 1164 1208 1274 1346 211 219 231 244 419 435 459 484 7412 7696 8117 8571
षवत्तीय तथा बीमा षियाकलापहरु 2049 2589 2798 3078 192 259 295 329 499 605 667 746 20713 24194 25672 28161
घरजग्गा कारोवारको सेवा 2185 2386 2460 2675 249 272 280 324 622 679 700 777 29571 32296 33299 36070
पेशागत वैज्ञानीक तथा प्राषवलिक षियाकलापहरु 258 278 292 321 48 51 54 59 101 109 114 126 3272 3535 3710 4074
प्रशासलनक तथा सहयोगी सेवाका षियाकलापहरु 175 190 200 221 26 28 29 32 32 35 36 40 2547 2777 2912 3217
साविजलनक प्रशासन, रक्षा र अत्सयावश्यक सामाजजक सुरक्षा 3670 4645 4830 5327 2429 3074 3197 3526 2773 3510 3650 4026 21857 27666 28766 31729
जशक्षा 4432 5079 5223 5853 1968 2254 2318 2598 2947 3375 3471 3890 25159 28846 29666 33244
मानव ्वा््य तथा सामाजजक कायि 836 1013 1096 1237 336 407 440 497 474 575 622 702 4978 6033 6528 7366
अन्य सेवाका षियाकलापहरु 206 245 263 286 61 72 78 84 83 99 107 116 1793 2136 2293 2489
कुल गाहि््य उत्सपादन (आिारभूत मूल्यमा ) 47286 48528 51808 57955 13298 14236 15010 16741 22943 24288 25774 28656 334248 342852 366250 410554
उत्सपाददत व्तुमा खुद कर 6715 6604 8606 10533 1891 1917 2546 3059 3111 3264 4343 5216 51645 46018 61480 74608
कुल गाहि््य उत्सपादन (उत्सपादकको मूल्यमा ) 54000 55132 60414 68488 15189 16153 17556 19800 26054 27552 30117 33872 385893 388870 427730 485162
स्रोत: केन्द्रीय त्याङ्क षवभाग, २०७८
* प्रारजभभक
144
अनुसूची 15.2: प्रदे शगत कुल गाहि््य उत्सपादनको सं रचना (प्रलतशतमा)
(प्रचललत मूल्यमा)
2075/76 2076/77 2077/78 2078/79* 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79* 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79* 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79*
कृषि, वन र मत्स्यपालन 21.4 21.8 21.7 21.8 19.7 19.1 19.1 19.0 16.9 17.1 17.1 17.1 9.8 9.7 9.6 9.6
खानी तथा उत्सखनन् 13.7 12.6 12.6 12.6 14.2 4.2 4.2 4.2 33.6 49.4 49.4 49.4 12.3 13.0 13.0 13.0
उत्सपादनमूलक उद्योग 22.0 21.8 21.9 21.8 14.2 14.2 14.2 14.2 35.8 35.7 35.5 35.9 5.8 5.8 5.8 5.8
षवद्युत, ग्यास, वाष्प, तथा वातानुकललत आपूलति सेवा 18.7 19.6 20.6 20.0 6.0 5.8 6.2 5.3 31.9 30.9 30.4 36.8 30.7 30.8 29.3 26.1
पानी आपूलति, ढल फोहोर व्यव्थापन तथा

16.9 16.9 16.9 16.9 19.0 19.0 19.0 19.0 23.3 23.3 23.3 23.3 8.2 8.2 8.2 8.2
लनमािण 18.4 18.3 18.3 18.3 9.9 9.9 9.9 9.9 25.8 25.4 25.4 25.4 13.7 13.5 13.5 13.5

10.5 10.4 10.4 10.4 12.3 12.2 12.2 12.2 56.1 56.5 56.5 56.5 5.2 5.1 5.1 5.1
यातायात तथा भण्िारण 12.7 12.7 12.7 12.7 12.9 12.9 12.9 12.9 47.2 47.2 47.2 47.2 7.1 7.1 7.1 7.1
आवास तथा भोजन सेवा 14.8 14.8 14.8 14.8 4.8 4.8 4.8 4.8 39.8 39.8 39.8 39.8 17.5 17.5 17.5 17.5
सूचना तथा सञ्चार 16.7 16.7 16.7 16.7 17.0 17.0 17.0 17.0 31.2 31.2 31.2 31.2 10.9 10.9 10.9 10.9
षवत्तीय तथा बीमा षियाकलापहरु 9.0 9.1 9.1 9.1 6.5 6.6 7.0 7.2 63.6 61.9 60.7 60.5 7.7 8.1 8.5 8.5
घरजग्गा कारोवारको सेवा 12.6 12.6 12.6 12.6 4.2 4.2 4.2 4.2 67.6 67.6 67.6 67.4 5.3 5.3 5.3 5.3
पेशागत वैज्ञानीक तथा प्राषवलिक षियाकलापहरु 9.4 9.4 9.4 9.4 5.4 5.4 5.4 5.4 66.6 66.6 66.6 66.6 6.1 6.1 6.1 6.1
प्रशासलनक तथा सहयोगी सेवाका षियाकलापहरु 7.1 7.1 7.1 7.1 6.9 6.9 6.9 6.9 73.0 73.0 73.0 73.0 4.0 4.0 4.0 4.0

15.0 15.0 15.0 15.0 14.3 14.3 14.3 14.3 18.0 18.0 18.0 18.0 12.1 12.1 12.1 12.1
जशक्षा 15.6 15.6 15.6 15.6 16.5 16.4 16.4 16.4 21.2 21.2 21.2 21.2 9.6 9.6 9.6 9.6
मानव ्वा््य तथा सामाजजक कायि 17.2 17.2 17.2 17.2 12.5 12.5 12.5 12.5 25.7 25.7 25.7 25.7 11.5 11.5 11.5 11.5
अन्य सेवाका षियाकलापहरु 17.7 9.8 9.8 9.8 9.8 44.7 44.7 44.7 44.7 8.3 8.3 8.3 8.3 17.7 17.7 17.7
औसत योगदान 15.5 15.8 15.8 15.7 13.0 13.3 13.4 13.3 37.9 36.4 36.7 36.9 8.8 9.0 8.9 8.9
145
अनुसूची 15.2: प्रदे शगत कुल गाहि््य उत्सपादनको सं रचना (प्रलतशतमा)
2075/76 2076/77 2077/78 2078/79* 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79* 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79* 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79*
खानी तथा उत्सखनन् 16.0 15.8 15.8 17.6 3.6 1.5 1.5 1.5 6.6 3.5 3.5 3.5 100.0 100.0 100.0 100.0
पानी आपूलति, ढल फोहोर व्यव्थापन तथा

18.3 18.3 18.3 18.7 5.6 5.6 5.6 5.6 8.7 8.7 8.7 8.7 100.0 100.0 100.0 100.0
लनमािण 17.5 17.5 17.5 20.3 5.5 5.7 5.7 5.7 9.2 9.6 9.6 9.6 100.0 100.0 100.0 100.0

10.2 10.1 10.1 11.6 1.7 1.7 1.7 1.7 4.1 4.0 4.0 4.0 100.0 100.0 100.0 100.0
सूचना तथा सञ्चार 15.7 15.7 15.7 16.6 2.8 2.8 2.8 2.8 5.7 5.7 5.7 5.7 100.0 100.0 100.0 100.0

16.8 16.8 16.8 18.5 11.1 11.1 11.1 11.1 12.7 12.7 12.7 12.7 100.0 100.0 100.0 100.0
जशक्षा 17.6 17.6 17.6 19.7 7.8 7.8 7.8 7.8 11.7 11.7 11.7 11.7 100.0 100.0 100.0 100.0
औसत योगदान 14.0 14.2 14.1 14.1 3.9 4.2 4.1 4.1 6.8 7.1 7.0 7.0 100.0 100.0 100.0 100.0

नोट: चालु आलथिक विि २०७७/७८ दे जख राषिय लेखा त्याङ्क "राषिय लेखा प्रणाली, २००८" मा आिाररत रही तयार गररएको र यस अजघको आिार विि (आलथिक विि २०५७/५८) लाई प्रलत्थापन गरी नयााँ आिार विि (आलथिक विि २०६७/६८) अनुसार आलथिक विि
२०६७/६८ दे जख आलथिक विि २०७७/७८ सभमका राषिय लेखा त्याङ्कहरु तयार गररएकोले यस अवलिका षवगतका प्रचललत तथा ज्थर मूल्यमा आिाररत राषिय लेखा त्याङ्कहरु समेत पररवतिन भएका छन्।
146
अनुसूची 15.3: वृहत औद्योलगक वगीकरण अनुसारको प्रदे शगत कुल गाहि््य उत्सपादनको सं रचना (प्रलतशतमा)
2075/76 2076/77 2077/78 2078/79* 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79* 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79* 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79*
कृषि, वन र मत्स्यपालन 33.7 35 34.3 33.1 37.0 36.1 35.6 34.3 11.3 11.8 11.6 11.1 27.4 27.2 26.9 26.0
खानी तथा उत्सखनन् 0.6 0.5 0.5 0.5 0.7 0.2 0.2 0.2 0.6 0.8 0.8 0.8 0.9 0.9 0.9 0.9
पानी आपूलति, ढल फोहोर व्यव्थापन तथा पुन :उत्सपादनका षियाकलापहरु 0.6 0.6 0.6 0.5 0.8 0.8 0.8 0.7 0.4 0.4 0.4 0.3 0.5 0.5 0.5 0.5
लनमािण 8.2 7.2 6.9 7.2 5.2 4.6 4.4 4.6 4.9 4.3 4.1 4.3 10.8 9.4 9.0 9.4
थोक तथा खुद्रा व्यापार, गालि तथा मोटरसाइकल ममित सेवा 10.8 9.8 10.5 10.8 15.0 13.7 14.6 15.1 24.6 23.3 24.6 25.1 9.5 8.5 9.1 9.4
सूचना तथा सञ्चार 2.3 2.4 2.3 2.2 2.8 2.9 2.8 2.7 1.9 1.9 1.9 1.8 2.7 2.7 2.7 2.6
साविजलनक प्रशासन, रक्षा र अत्सयावश्यक सामाजजक सुरक्षा 6.2 7.7 7.5 7.4 7.0 8.7 8.4 8.3 3.2 4.0 3.9 3.8 8.9 10.9 10.7 10.5
जशक्षा 7.4 8.3 8.0 8.0 9.3 10.4 10.0 10.0 4.3 4.9 4.7 4.7 8.1 9.0 8.7 8.7
कुल जभमा 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0
प्रदे शगत आलथिक वृषिदर (प्रलतशतमा )
आिारभूत मल्यमा 7.1 -1.5 3.9 5.1 7.9 -3.8 3.4 4.5 5.1 -3.8 4.1 6.4 6.7 -1.2 3.6 5.7
उत्सपादकको मूल्यमा 7.2 0.0 4.3 5.4 8.0 -2.0 3.8 4.8 5.6 -5.7 4.6 6.7 6.9 -0.7 3.7 6.2
147
अनुसूची 15.3: वृहत औद्योलगक वगीकरण अनुसारको प्रदे शगत कुल गाहि््य उत्सपादनको सं रचना (प्रलतशतमा)
(प्रचललत मूल्यमा )
2075/76 2076/77 2077/78 2078/79* 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79* 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79* 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79*
खानी तथा उत्सखनन् 0.7 0.7 0.7 0.7 0.6 0.2 0.2 0.2 0.6 0.3 0.3 0.3 0.7 0.6 0.6 0.6
षवद्युत , ग्यास, वाष्प, तथा वातानुकललत आपूलति सेवा 0.5 0.6 0.6 0.6 0.3 0.3 0.3 0.3 0.6 0.8 0.8 0.8 1.0 1.2 1.1 1.4
पानी आपूलति , ढल फोहोर व्यव्थापन तथा पुन:उत्सपादनका षियाकलापहरु 0.8 0.8 0.7 0.7 0.8 0.8 0.8 0.7 0.7 0.7 0.7 0.6 0.6 0.6 0.6 0.5
लनमािण 8.7 7.7 7.3 7.6 9.7 8.6 8.3 8.7 9.4 8.4 8.1 8.5 7.0 6.2 5.9 6.2
थोक तथा खुद्रा व्यापार, गालि तथा मोटरसाइकल ममित सेवा 11.7 10.7 11.4 11.7 7.1 6.2 6.7 6.9 9.6 8.5 9.1 9.5 16.2 15.0 16.0 16.4
सूचना तथा सञ्चार 2.5 2.5 2.5 2.3 1.6 1.5 1.5 1.5 1.8 1.8 1.8 1.7 2.2 2.2 2.2 2.1
साविजलनक प्रशासन, रक्षा र अत्सयावश्यक सामाजजक सुरक्षा 7.8 9.6 9.3 9.2 18.3 21.6 21.3 21.1 12.1 14.5 14.2 14.0 6.5 8.1 7.9 7.7
जशक्षा 9.4 10.5 10.1 10.1 14.8 15.8 15.4 15.5 12.8 13.9 13.5 13.6 7.5 8.4 8.1 8.1
कुल जभमा 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0
प्रदे शगत आलथिक वृषिदर (प्रलतशतमा )
आिारभूत मल्यमा 6.7 -1.8 3.8 4.9 8.3 0.9 3.9 5.2 6.5 0.8 3.8 4.6 6.4 -2.4 3.8 5.5
उत्सपादकको मूल्यमा 6.9 -0.8 4.1 5.4 8.4 1.4 4.3 5.5 6.7 2.0 4.2 4.9 6.7 -2.4 4.2 5.8
148
अनुसूची 15.4: वृहत औद्योलगक वलगिकरण अनुसार प्रदे शगत , कुल गाहि््य उत्सपादन , कुल गाहि््य उत्सपादनको बाषििक बृदिदर र मूल्य सूचकाङ्कको सं रचना
षववरण
2075/76 2076/77 2077/78 2078/79* 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79* 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79* 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79*
प्रचललत मूल्यमा कुल गाहि््य उत्सपादन

52850 54208 57829 64587 44455 45716 48931 54482 123785 125156 134300 151641 29632 30721 32598 36493
(आिारभ ुत मूल्यमा )(रु करोिमा )
प्राथलमक क्षेत्र 18086 19019 20100 21689 16763 16584 17513 18793 14782 15740 16684 18014 8402 8620 9054 9791
दितीय क्षेत्र 9501 8831 9573 11187 5627 5210 5657 6498 14476 13362 14387 17336 5517 5303 5498 6407
सेवा क्षेत्र 25262 26358 28156 31711 22065 23921 25760 29191 94527 96054 103229 116291 15713 16799 18046 20295
ज्थर मूल्यमा कुल गाहि््य उत्सपादन

34185 33661 34968 36747 29081 27981 28920 30216 76501 73616 76601 81532 18666 18437 19094 20185
(आिारभ ुत मूल्यमा ) (रु करोिमा )
प्राथलमक क्षेत्र 13419 13878 14299 14628 12473 12144 12448 12663 10897 11438 11787 12148 6137 6273 6436 6607
दितीय क्षेत्र 6233 5968 6227 6848 3709 3484 3645 3938 9542 9033 9450 10654 3643 3627 3751 4176
सेवा क्षेत्र 14533 13815 14442 15270 12900 12353 12826 13615 56062 53145 55364 58729 8886 8537 8907 9402
कुल गाहि््य उत्सपादनको बाषििक बृदिदर (प्रलतशतमा )
प्राथलमक क्षेत्र 3.4 3.0 2.3 6.0 -2.6 2.5 1.7 3.3 5.0 3.1 3.1 5.2 2.2 2.6 2.7
दितीय क्षेत्र -4.3 4.3 10.0 7.2 -6.1 4.6 8.0 6.4 -5.3 4.6 12.7 6.7 -0.4 3.4 11.3
सेवा क्षेत्र -4.9 4.5 5.7 10.0 -4.2 3.8 6.2 5.3 -5.2 4.2 6.1 7.8 -3.9 4.3 5.6
कुल गाहि््य उत्सपादन मूल्य सूचकाङ्क (इजभलललसट् )
प्राथलमक क्षेत्र 134.8 137.0 140.6 148.3 134.4 136.6 140.7 148.4 135.7 137.6 141.5 148.3 136.9 137.4 140.7 148.2
दितीय क्षेत्र 152.4 148.0 153.7 163.3 151.7 149.6 155.2 165.0 151.7 147.9 152.2 162.7 151.4 146.2 146.6 153.4
सेवा क्षेत्र 173.8 190.8 195.0 207.7 171.1 193.6 214.4 168.6 180.7 186.5 198.0 176.8 196.8 202.6 215.9
कुल गाहि््य उत्सपादनको सं रचना (प्रलतशत )
प्राथलमक क्षेत्र 35.1 34.8 33.6 37.7 36.3 35.8 34.5 11.9 12.6 12.4 11.9 28.4 28.1 27.8 26.8
दितीय क्षेत्र 16.3 16.6 17.3 12.7 11.4 11.6 11.9 11.7 10.7 10.7 11.4 18.6 17.3 16.9 17.6
सेवा क्षेत्र 48.6 48.7 49.1 49.6 52.3 52.6 53.6 76.4 76.7 76.9 76.7 53.0 54.7 55.4 55.6
149
अनुसूची 15.4: वृहत औद्योलगक वलगिकरण अनुसार प्रदे शगत , कुल गाहि््य उत्सपादन , कुल गाहि््य उत्सपादनको बाषििक बृदिदर र मूल्य सूचकाङ्कको सं रचना
षववरण
2075/76 2076/77 2077/78 2078/79* 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79* 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79* 2075/76 2076/77 2077/78 2078/79*
प्रचललत मूल्यमा कुल गाहि््य उत्सपादन (आिारभ ुत

47286 48528 51808 57955 13298 14236 15010 16741 22943 24288 25774 28656 334248 342852 366250 410554
मूल्यमा )(रु करोिमा )
प्राथलमक क्षेत्र 14846 15200 16126 17427 4477 4618 4865 5309 8132 8516 9002 9698 85489 88296 93345 100719
दितीय क्षेत्र 7821 7202 7714 8917 1595 1533 1584 1818 3472 3363 3575 4102 48007 44804 47987 56264
सेवा क्षेत्र 24619 26125 27968 31611 7226 8085 8562 9614 11340 12410 13197 14857 200752 209752 224917 253571
ज्थर मूल्यमा कुल गाहि््य उत्सपादन (आिारभ ुत

30049 29494 30625 32133 8050 8123 8437 8872 14393 14503 15055 15747 210926 205815 213699 225431
मूल्यमा ) (रु करोिमा )
प्राथलमक क्षेत्र 10842 11101 11461 11751 3229 3355 3472 3585 5946 6214 6403 6538 62943 64403 66306 67921
दितीय क्षेत्र 5137 4856 5065 5491 1076 1074 1118 1211 2293 2292 2400 2596 31633 30333 31656 34914
सेवा क्षेत्र 14069 13538 14100 14890 3745 3694 3847 4076 6155 5998 6252 6613 116351 111079 115737 122596
कुल गाहि््य उत्सपादनको बाषििक बृदिदर (प्रलतशतमा )
प्राथलमक क्षेत्र 4.4 2.4 3.2 2.5 11.3 3.9 3.5 3.3 5.2 4.5 3.0 2.1 5.4 2.3 3.0 2.4
दितीय क्षेत्र 7.0 -5.5 4.3 8.4 6.1 -0.2 4.1 8.3 6.8 -0.1 4.7 8.2 6.9 -4.1 4.4 10.3
सेवा क्षेत्र 8.4 -3.8 4.2 5.6 6.6 -1.4 4.1 6.0 7.6 -2.6 4.2 5.8 6.8 -4.5 4.2 5.9
कुल गाहि््य उत्सपादन मूल्य सूचकाङ्क (इजभलललसट् )
प्राथलमक क्षेत्र 136.9 136.9 140.7 148.3 138.6 137.6 140.1 148.1 136.8 137.1 140.6 148.3 135.8 137.1 140.8 148.3
दितीय क्षेत्र 152.2 148.3 152.3 162.4 148.2 142.7 141.6 150.1 151.4 146.7 148.9 158.0 151.8 147.7 151.6 161.2
सेवा क्षेत्र 175.0 193.0 198.4 212.3 192.9 218.9 222.6 235.9 184.2 206.9 211.1 224.6 172.5 188.8 194.3 206.8
कुल गाहि््य उत्सपादनको सं रचना (प्रलतशत )
प्राथलमक क्षेत्र 31.4 31.3 31.1 30.1 33.7 32.4 32.4 31.7 35.4 35.1 34.9 33.8 25.6 25.8 25.5 24.5
दितीय क्षेत्र 16.5 14.8 14.9 15.4 12.0 10.8 10.5 10.9 15.1 13.8 13.9 14.3 14.4 13.1 13.1 13.7
सेवा क्षेत्र 52.1 53.8 54.0 54.5 54.3 56.8 57.0 57.4 49.4 51.1 51.2 51.8 60.1 61.2 61.4 61.8
स्रोत: केन्द्रीय त्याङ्क षवभाग, 2079
150
अनुसूची 15.5: प्रदे शगत खचि षववरण
(रू. करोिमा)
2074/75 2075/76 2076/77
प्रदे श
चालु खचि पूंजीगत खचि कुल खचि चालु खचि पूंजीगत खचि कुल खचि चालु खचि पूंजीगत खचि कुल खचि
प्रदे श नं १ 43.51 21.78 65.28 976.43 1143.87 2120.29 1196.66 1786.66 2983.32
मिेस 26.60 25.73 52.34 662.75 846.49 1509.24 978.20 823.52 1801.72
वागमती 14.51 12.44 26.95 1109.83 955.44 2065.27 1226.88 1568.20 2795.09
गण्िकी 10.34 12.77 23.11 521.10 871.70 1392.80 642.69 1398.67 2041.36
लुजभबनी 12.53 6.55 19.08 686.13 1017.28 1703.41 1068.58 1472.13 2540.71
कणािली 12.27 11.16 23.43 460.11 541.52 1001.63 734.49 953.53 1688.02
सुदरु पजिम 16.58 9.40 25.98 693.08 723.26 1416.34 832.36 928.83 1761.20
जभमा 136.33 99.84 236.17 5109.43 6099.56 11208.99 6679.87 8931.55 15611.42
2077/78 207८/79*
प्रदे श
चालु खचि पूंजीगत खचि कुल खचि चालु खचि पूंजीगत खचि षवत्तीय व्यव्था कुल खचि
प्रदे श नं १ 1208.53 1586.60 2795.13 730.57 527.70 0.00 1258.27
मिेस 864.07 1390.51 2254.58 394.04 219.85 0.00 613.90
वागमती 1558.66 2000.82 3559.48 816.91 559.34 100.00 1476.25
गण्िकी 802.78 1759.56 2562.34 347.09 429.83 0.00 776.92
लुजभबनी 1359.88 1850.42 3210.30 542.66 539.53 0.00 1082.19
कणािली 847.15 1357.05 2204.20 321.81 270.93 0.00 592.74
सुदरु पजिम 1036.63 1260.20 2296.83 391.86 311.93 0.00 703.79
जभमा 7677.70 11205.16 18882.86 3544.94 2859.11 100.00 6504.05
स्रोतः महालेखा लनयन्त्रक कायािलय, 2078 *फागुनसभम
151
अनुसूची १५.६ : आलथिक विि २०७७/७८ को ्थानीय तहको बजेट तथा खचि ज्थलत (रू. करोिमा)
बजेट (रू. करोिमा ) खचि (रू. करोिमा )
लस.नं . ्थानीय तह नगद मौज्दात
चालु पूंजीगत षवत्तीय जभमा चालु पूंजीगत षवत्तीय जभमा
प्रदे श नं . १
१ फुजललङ नगरपाललका,ताललेजङ
ु ३८.५५ २६.१४ ०.०० ६४.६९ ३४.१० २४.५१ ०.०० ५८.६२ ७.६७
ु
२ आठराई लत्रवेणी गाउाँ पाललका,ताललेजङ २६.७९ २२.७१ ०.०० ४९.५० २१.७३ १३.३४ ०.०० ३५.०६ १२.८६
ु
३ फक्त्त्ताङलुङ गाउाँ पाललका,ताललेजङ ३०.८६ १५.२३ ०.०० ४६.१० २४.०७ १२.५९ ०.०० ३६.६६ ७.१८
ु
४ लमक्त्वाखोला गाउाँ पाललका,ताललेजङ २०.७३ ११.०१ ०.०० ३१.७५ १६.३५ ८.५८ ०.०० २४.९३ ६.७२
ु
५ मेररङदे न गाउाँ पाललका,ताललेजङ २६.५२ १६.१६ ०.०० ४२.६७ २३.५९ १५.१९ ०.०० ३८.७८ २.८८
ु
६ मैवाखोला गाउाँ पाललका,ताललेजङ २१.४७ १४.५५ ०.०० ३६.०२ १८.१६ १३.०६ ०.०० ३१.२३ ४.३३
ु
७ पालथभरा याङवरक गाउाँ पाललका,ताललेजङ २७.३७ २१.०३ ०.०० ४८.४० २३.४० १३.३७ ०.०० ३६.७७ ६.६९
ु
८ लसददलवा गाउाँ पाललका,ताललेजङ ३०.८६ १२.०२ ०.०० ४२.८८ २४.४७ ९.६६ ०.०० ३४.१३ ५.३९
ु
९ लसरीजङ्घा गाउाँ पाललका,ताललेजङ ३४.९७ १६.८५ ०.०० ५१.८२ २९.९४ १२.५५ ०.०० ४२.४९ ५.०९
१० षफददम नगरपाललका,पााँचथर ८०.२० १६.५४ ०.०० ९६.७३ ६३.११ ११.७५ ०.०० ७४.८६ ७.६८
११ कुभमायक गाउाँ पाललका,पााँचथर २९.७४ ११.५५ ०.०० ४१.२९ २३.६२ ६.४९ ०.०० ३०.१० ७.४९
१२ तुभवेवा गाउाँ पाललका,पााँचथर २७.६२ ८.५९ ०.०० ३६.२१ २१.६० ७.३१ ०.०० २८.९१ १.८९
ु गाउाँ पाललका,पााँचथर
१३ फालेलङ ३३.०९ २०.७४ ०.०० ५३.८३ २८.१३ १८.०७ ०.०० ४६.२० १.८५
१४ फाल्गुनन्द गाउाँ पाललका,पााँचथर ४४.०५ १६.३९ ०.०० ६०.४४ ३५.४६ १२.६० ०.०० ४८.०६ ६.९०
१५ लमक्त्लाजुङ गाउाँ पाललका,पााँचथर २९.८७ २९.३८ ०.०० ५९.२५ २५.८१ २२.९६ ०.०० ४८.७७ ७.३०
१६ याङवरक गाउाँ पाललका,पााँचथर ३०.९० १३.३७ ०.०० ४४.२७ २४.१० ९.८१ ०.०० ३३.९१ ५.०७
१७ षहललहाङ गाउाँ पाललका,पााँचथर ३६.९७ १५.३५ ०.०० ५२.३२ ३१.९५ ११.४९ ०.०० ४३.४४ २.८७
१८ ईलाम नगरपाललका,इलाम ४६.५१ ५४.१३ ०.०० १००.६४ ४२.२२ ४६.१२ ०.०० ८८.३४ ६.५१
१९ दे उमाई नगरपाललका,इलाम ४४.६३ ३३.७३ ०.०० ७८.३६ ३९.०० १९.२७ ०.०० ५८.२७ ८.९०
२० माई नगरपाललका,इलाम ३०.३५ २९.०५ ०.०० ५९.४० २५.७४ २०.८४ ०.०० ४६.५८ ९.८७
२१ सूयोदय नगरपाललका,इलाम ६२.०४ ६५.११ ०.०० १२७.१५ ४७.१८ ३३.०७ ०.०० ८०.२५ १९.७७
२२ च ुलाच ुली गाउाँ पाललका,इलाम २७.६६ १६.९९ ०.०० ४४.६५ २४.४७ १४.२० ०.०० ३८.६८ १.६६
२३ फाकफोकथुम गाउाँ पाललका,इलाम ३२.५६ १४.५२ ०.०० ४७.०८ २०.०१ ४.६९ ०.०० २४.७० २६.२७
२४ माईजोगमाई गाउाँ पाललका,इलाम २९.९२ २२.३५ ०.०० ५२.२७ २३.३८ १९.०४ ०.०० ४२.४२ ९.७६
ु गाउाँ पाललका,इलाम
२५ माङसेबङ २९.३७ १५.५३ ०.०० ४४.९० २४.०९ ११.४७ ०.०० ३५.५५ ७.३०
२६ रोङ गाउाँ पाललका,इलाम २७.१८ २२.१६ ०.०० ४९.३४ २२.२९ १५.८६ ०.०० ३८.१५ ७.५६
२७ सन्दकपुर गाउाँ पाललका,इलाम २५.८४ १५.८८ ०.०० ४१.७२ २२.८८ १३.८० ०.०० ३६.६८ २.९२
ु ासभा
२८ खााँदवारी नगरपाललका,सं खव ४५.५७ ३३.०१ ०.०० ७८.५८ ३९.०२ २५.३१ ०.०० ६४.३३ ९.०९
ु ासभा
२९ चैनपुर नगरपाललका,सं खव ४५.७७ २६.०९ ०.०० ७१.८६ ३५.२२ २०.२० ०.०० ५५.४२ ७.३६
ु ासभा
३० िमिदेवी नगरपाललका,सं खव ३५.९९ १९.७७ ०.०० ५५.७७ २७.३७ १३.५२ ०.०० ४०.८९ ११.३७
ु ासभा
३१ पााँचखपन नगरपाललका,सं खव २६.७१ २१.८४ ०.०० ४८.५४ २२.८४ १६.८१ ०.०० ३९.६५ ५.७१
ु ासभा
३२ मादी नगरपाललका,सं खव २७.६२ १९.३९ ०.०० ४७.०१ २१.६९ ११.३४ ०.०० ३३.०३ ११.९९
ु ासभा
३३ जचजचला गाउाँ पाललका,सं खव १६.९० १३.६४ ०.०० ३०.५४ १३.७६ ११.२८ ०.०० २५.०३ ४.६८
ु ासभा
३४ भोटखोला गाउाँ पाललका,सं खव १९.३२ १०.११ ०.०० २९.४३ १५.७४ ८.३० ०.०० २४.०४ ३.६८
ु ासभा
३५ मकालु गाउाँ पाललका,सं खव २७.२४ १८.७२ ०.०० ४५.९६ २०.२८ १२.३६ ०.०० ३२.६४ ११.७५
ु ासभा
३६ सभापोखरी गाउाँ पाललका,सं खव २३.१८ २३.६६ ०.०० ४६.८४ १७.८० १४.४० ०.०० ३२.२० १०.७९
ु ासभा
३७ लसलीचोङ गाउाँ पाललका,सं खव २२.८५ १८.८८ ०.०० ४१.७४ १६.३७ १४.८४ ०.०० ३१.२२ ४.०४
३८ भयाङलुङ नगरपाललका,तेह्रथुम २५.३१ २२.६० ०.०० ४७.९१ २३.३८ १७.९७ ०.०० ४१.३५ २.०६
३९ लालीगुरााँस नगरपाललका,तेह्रथुम २५.८७ २४.१२ ०.०० ४९.९९ २२.०१ १५.९९ ०.०० ३८.०० ५.८४
४० आठराई गाउाँ पाललका,तेह्रथुम ४४.३९ २०.९१ ०.०० ६५.३० ३२.०६ ८.४४ ०.०० ४०.५० २०.८६
४१ छथर गाउाँ पाललका,तेह्रथुम २९.८६ १२.२९ ०.०० ४२.१६ २५.३९ ९.२९ ०.०० ३४.६८ १.५२
४२ फेदाप गाउाँ पाललका,तेह्रथुम ३१.७६ ११.२१ ०.०० ४२.९६ २५.२९ ७.७६ ०.०० ३३.०४ २३.८४
४३ मेन्छयायेम गाउाँ पाललका,तेह्रथुम २०.५८ ८.८९ ०.०० २९.४७ १७.८६ ८.५६ ०.०० २६.४२ २.००
४४ िनकुटा नगरपाललका,िनकुटा ४६.२४ २६.५० ०.३० ७३.०३ ४०.३८ २४.०५ ०.२० ६४.६३ ७.१९
४५ पाजिवास नगरपाललका,िनकुटा ३१.६४ १६.१० ०.०० ४७.७४ २६.५२ १२.५३ ०.०० ३९.०५ ७.२५
४६ महालक्ष्मी नगरपाललका,िनकुटा ४२.९३ १९.८५ ०.०० ६२.७८ ३६.८५ १६.०० ०.०० ५२.८५ ५.३७
४७ सषहदभूलम गाउाँ पाललका,िनकुटा २८.९२ १५.५६ ०.०० ४४.४८ २२.३० ११.९८ ०.०० ३४.२८ ९.०२
४८ चौलबसे गाउाँ पाललका,िनकुटा ३५.६३ १७.२६ ०.०० ५२.८९ २९.९४ १०.५१ ०.०० ४०.४५ १२.४३
४९ छथर जोरपाटी गाउाँ पाललका,िनकुटा २६.१५ १८.५९ ०.०० ४४.७४ २२.५३ १४.९२ ०.०० ३७.४५ ४.७६
५० सााँगरु ीगढी गाउाँ पाललका,िनकुटा ३३.०३ ११.८० ०.०० ४४.८३ २७.३९ ९.४५ ०.०० ३६.८३ ६.५३
५१ भोजपुर नगरपाललका,भोजपुर ४२.७१ २२.९८ ०.०० ६५.६९ ३८.२४ १७.५९ ०.०० ५५.८२ ४.५७
५२ ििानन्द नगरपाललका,भोजपुर ४३.५८ २१.०३ ०.०० ६४.६१ ३६.८६ १५.०८ ०.०० ५१.९४ १०.८१
५३ अरुण गाउाँ पाललका,भोजपुर २९.७८ १७.८८ ०.०० ४७.६६ २३.३४ १२.४१ ०.०० ३५.७५ १२.९७
152
५४ आमचोक गाउाँ पाललका,भोजपुर २६.९१ १३.५४ ०.०० ४०.४५ २२.५० १०.०८ ०.०० ३२.५८ ६.०७
ु गाउाँ पाललका,भोजपुर
५५ ट्याभकेमैयङ २८.०१ २१.६३ ०.०० ४९.६४ २२.९७ १६.७१ ०.०० ३९.६७ ९.१०
५६ पौवादुङमा गाउाँ पाललका,भोजपुर २६.१७ १३.१० ०.०० ३९.२८ २२.०० ११.१४ ०.०० ३३.१५ ६.५२
५७ रामप्रसादराई गाउाँ पाललका,भोजपुर २८.९७ १९.३४ ०.०० ४८.३१ २१.२४ १२.८० ०.०० ३४.०४ १३.८८
५८ साल्पालसललछो गाउाँ पाललका,भोजपुर २६.७५ १०.७६ ०.०० ३७.५२ २२.०७ ८.६७ ०.०० ३०.७४ ५.५२
५९ हतुवागढी गाउाँ पाललका,भोजपुर ३३.३२ १४.७९ ०.०० ४८.११ २५.१२ ९.७५ ०.०० ३४.८७ १२.१७
६० ददक्तेल रुपाकोट मझुवागढी नगरपाललका,खोटांग ५५.८२ ३७.६४ ०.०० ९३.४७ ५०.०८ ३०.५४ ०.०० ८०.६२ ९.४०
६१ हलेसीतुवाच ुङ नगरपाललका,खोटांग ४०.७८ २३.३९ ०.०० ६४.१७ ३४.९८ १७.०९ ०.०० ५२.०७ १५.१८
ु कि गाउाँ पाललका,खोटांग
६२ ऐसेलख २३.९३ २०.८१ ०.५० ४५.२४ १९.३७ १२.६३ ०.२२ ३२.२२ ५.५८
६३ केषपलासगढी गाउाँ पाललका,खोटांग २४.६० १४.९७ ०.०० ३९.५७ २०.०८ १०.७१ ०.०० ३०.७९ ६.२१
६४ खोटे हाङ गाउाँ पाललका,खोटांग ३२.४२ १८.०७ ०.०० ५०.४९ २७.२८ १३.८३ ०.०० ४१.१० ८.२६
६५ जन्तेढुङ्गा गाउाँ पाललका,खोटांग २६.२५ १२.६९ ०.०० ३८.९४ २१.९२ १०.३२ ०.०० ३२.२४ ५.१५
६६ ददप्र ुङ च ुइच ुभमा गाउाँ पाललका,खोटांग २६.३३ २३.७५ ०.०० ५०.०८ २२.४७ १४.८३ ०.०० ३७.३० ९.९५
६७ बराहपोखरी गाउाँ पाललका,खोटांग २६.१८ १२.३२ ०.०० ३८.५० २०.३९ १०.३४ ०.०० ३०.७३ ६.४१
६८ रावा वेसी गाउाँ पाललका,खोटांग २३.६५ १३.६३ ०.०० ३७.२७ २०.४८ १०.७१ ०.०० ३१.१९ ७.८७
६९ साकेला गाउाँ पाललका,खोटांग १८.५० १४.३८ ०.०० ३२.८७ १६.३५ १२.४७ ०.०० २८.८१ २.६९
ु कुण्ि नगरपाललका,सोलुखभु बु
७० सोलुदि ३६.५५ २४.७५ ०.०० ६१.३० ३३.७८ २१.१० ०.०० ५४.८८ ४.९९
७१ खुभबु पासाङल्हामु गाउाँ पाललका,सोलुखभु बु १८.१३ १४.८६ ०.०० ३२.९९ १५.१९ १२.२३ ०.०० २७.४२ ४.४७
७२ मालय दुिकोशी गाउाँ पाललका,सोलुखभु बु १७.६७ १८.८१ ०.०० ३६.४८ १५.४२ १२.७३ ०.०० २८.१५ ५.५१
ु दुिकोशी गाउाँ पाललका,सोलुखभु बु
७३ थुलङ ३२.५२ १६.७८ ०.०० ४९.३० २९.३० १३.८३ ०.०० ४३.१३ ४.६३
७४ नेचासल्यान गाउाँ पाललका,सोलुखभु बु २३.०६ २४.३८ ०.०० ४७.४४ २१.१३ १५.७५ ०.०० ३६.८९ ५.६३
७५ महाकुलुङ गाउाँ पाललका,सोलुखभु बु १९.९७ १३.५४ ०.०० ३३.५१ १६.५० १०.६६ ०.०० २७.१६ ३.८८
७६ ललखु षपके गाउाँ पाललका,सोलुखभु बु १५.७८ ८.७१ ०.०० २४.५० १२.७६ ७.२२ ०.०० १९.९८ २.३५
७७ सोताङ गाउाँ पाललका,सोलुखभु बु १९.१० १३.३८ ०.०० ३२.४८ १६.५१ ९.११ ०.०० २५.६२ ५.९२
७८ लसषिचरण नगरपाललका,ओखलढुं गा ४५.३६ २१.४७ ०.०० ६६.८२ ३७.९५ १३.४१ ०.०० ५१.३६ १२.९९
७९ जखजीदे भवा गाउाँ पाललका,ओखलढुं गा २६.६० २५.८१ ०.०० ५२.४१ २३.६२ २१.३९ ०.०० ४५.०१ ०.१५
८० चभपादे वी गाउाँ पाललका,ओखलढुं गा २६.२९ १८.०४ ०.०० ४४.३३ २२.८४ १०.७९ ०.०० ३३.६३ ६.१५
ु ढी गाउाँ पाललका,ओखलढुं गा
८१ जचशंखग ३१.७७ १०.६६ ०.०० ४२.४३ २७.०७ ८.५० ०.०० ३५.५७ ३.९८
८२ मानेभञ्ज्याङ गाउाँ पाललका,ओखलढुं गा ३०.८६ १९.६५ ०.०० ५०.५१ २३.२० ९.२६ ०.०० ३२.४५ १७.०४
८३ मोलुङ गाउाँ पाललका,ओखलढुं गा ३०.८४ १२.३८ ०.०० ४३.२१ २४.४० ८.०५ ०.०० ३२.४५ ८.६५
८४ ललखु गाउाँ पाललका,ओखलढुं गा २६.४४ १३.४५ ०.०० ३९.८९ २३.५४ ८.९६ ०.०० ३२.४९ ३.१९
८५ सुनकोशी गाउाँ पाललका,ओखलढुं गा ३०.५५ २१.१६ ०.०० ५१.७० २७.७७ १२.३० ०.०० ४०.०७ १०.३७
८६ कटारी नगरपाललका,उदयपुर ५२.१५ ३०.९१ ०.०० ८३.०६ ४६.६४ २७.५२ ०.०० ७४.१७ १.०३
८७ चौदण्िीगढी नगरपाललका,उदयपुर ५०.६० ३०.२७ ०.०० ८०.८७ ४३.२९ २२.२७ ०.०० ६५.५६ ५.२७
८८ लत्रयुगा नगरपाललका,उदयपुर ७५.४५ ३२.३९ ०.०० १०७.८४ ६५.५४ २३.०३ ०.०० ८८.५७ १३.९५
८९ वेलका नगरपाललका,उदयपुर ४५.३१ २७.५६ ०.०० ७२.८७ ३८.७९ २०.९७ ०.०० ५९.७६ ३.०६
९० उदयपुरगढी गाउाँ पाललका,उदयपुर ३७.०६ २४.६५ ०.०० ६१.७० २९.१० १७.३९ ०.०० ४६.५० १२.०१
९१ तालली गाउाँ पाललका,उदयपुर २०.७२ १५.५० ०.०० ३६.२३ १७.७७ १३.१७ ०.०० ३०.९४ १.८४
९२ रौतामाई गाउाँ पाललका,उदयपुर ३४.१६ २१.२९ ०.०० ५५.४५ २८.९८ १७.३९ ०.०० ४६.३७ ५.५८
९३ ललभच ुलबुङ गाउाँ पाललका,उदयपुर २२.३७ १५.९४ ०.०० ३८.३१ १७.१५ १०.०४ ०.०० २७.१९ ७.७०
९४ अजुन
ि िारा नगरपाललका,झापा ४७.०६ ३५.९७ ०.१५ ८३.१८ ३५.३४ २०.३२ ०.१५ ५५.८१ २५.३८
९५ कन्काई नगरपाललका,झापा २८.९८ ५३.३६ ०.०० ८२.३४ २८.४३ २८.८३ ०.०० ५७.२६ १३.८४
९६ गौरादह नगरपाललका,झापा ४६.३० ५६.५१ ०.०० १०२.८१ ३९.९९ ३९.५६ ०.०० ७९.५५ ५.८७
९७ दमक नगरपाललका,झापा ८१.५२ ८८.८३ ०.०० १७०.३५ ५५.९२ ५६.४० ०.०० ११२.३२ १०.९२
९८ षवतािमोि नगरपाललका,झापा ६३.६१ ८२.१३ ०.०० १४५.७४ ३९.४६ ५७.६९ ०.०० ९७.१५ ५.३८
९९ भद्रपुर नगरपाललका,झापा ४२.८० ४५.३३ ०.१५ ८८.२८ ३६.९५ २६.४४ ०.१५ ६३.५४ २९.२१
१०० मेचीनगर नगरपाललका,झापा ६९.५३ ८१.१० ०.०० १५०.६३ ५६.२२ ३७.१७ ०.०० ९३.३९ ५१.६३
१०१ जशवसताक्षी नगरपाललका,झापा ४९.३६ ३६.३६ ०.०० ८५.७२ ४२.१२ २८.२५ ०.०० ७०.३७ १४.३२
१०२ कचनकवल गाउाँ पाललका,झापा ३०.२६ ३३.८७ ०.०० ६४.१३ २४.६२ १६.४५ ०.०० ४१.०७ ५.७४
१०३ कमल गाउाँ पाललका,झापा ४३.३४ ३३.७८ ०.०० ७७.१३ ३२.२४ २३.९३ ०.०० ५६.१७ १२.७८
१०४ गौररगंज गाउाँ पाललका,झापा २९.७२ ३०.७१ ०.०० ६०.४३ २३.९७ २३.६६ ०.०० ४७.६२ ७.०५
१०५ झापा गाउाँ पाललका,झापा २७.२४ २८.८८ ०.०० ५६.१२ २३.१० २१.१७ ०.०० ४४.२७ १०.८९
153
१०६ बाह्रदशी गाउाँ पाललका,झापा २६.०७ २८.४० ०.०० ५४.४७ २२.६७ १८.५७ ०.०० ४१.२४ १०.७५
१०७ बुिशाजन्त गाउाँ पाललका,झापा ३९.३७ २२.१३ ०.०० ६१.५० ३५.९२ १७.९७ ०.०० ५३.८९ ०.३९
१०८ हल्दीबारी गाउाँ पाललका,झापा २७.३९ २५.४४ ०.०० ५२.८३ २३.५९ १७.८५ ०.०० ४१.४४ १.२६
१०९ षवराटनगर महानगरपाललका ,मोरङ १७४.६५ २४४.४९ ६.०० ४२५.१५ १०६.३३ ८६.१९ ४.३० १९६.८२ ४६.१३
११० उलािबारी नगरपाललका,मोरङ ५२.१९ ३९.२१ ०.०० ९१.४१ ३५.२१ २३.६५ ०.०० ५८.८६ २३.४४
१११ पथरी शलनिरे नगरपाललका,मोरङ ४४.५२ ३५.७१ ०.०० ८०.२३ ३७.११ २३.७० ०.०० ६०.८१ १८.७७
११२ बेलवारी नगरपाललका,मोरङ ५३.८६ ५०.८८ ०.०० १०४.७३ ४५.७६ ३०.०६ ०.०० ७५.८२ १७.०४
११३ रं गेली नगरपाललका,मोरङ ५५.९१ ३७.०४ ०.०० ९२.९५ ४२.२३ २८.२८ ०.०० ७०.५१ १६.१३
११४ रतुवामाई नगरपाललका,मोरङ ४६.२५ ३४.६९ ०.०० ८०.९४ ३७.०८ २२.२४ ०.०० ५९.३२ १३.०६
११५ लेटाङ नगरपाललका,मोरङ ३८.५० ४०.७९ ०.०० ७९.२९ ३१.५८ २४.९१ ०.०० ५६.४९ १९.८१
११६ सुनविी नगरपाललका,मोरङ ३६.५६ ३९.८९ ०.०० ७६.४५ २९.५८ २९.१६ ०.०० ५८.७४ ५.८१
११७ सुन्दरहरैं चा नगरपाललका,मोरङ ७५.१२ ८९.२९ ०.०० १६४.४१ ५५.७२ ५६.१६ ०.०० १११.८८ २२.७९
११८ कटहरी गाउाँ पाललका,मोरङ २५.३१ २५.१३ ०.०० ५०.४३ २२.०४ १७.४० ०.०० ३९.४४ १२.६६
११९ कानेपोखरी गाउाँ पाललका,मोरङ ४२.१५ ३१.१० ०.०० ७३.२६ ३४.३४ २२.६४ ०.०० ५६.९८ ९.७७
१२० केराबारी गाउाँ पाललका,मोरङ ३७.७९ ३८.५३ ०.०० ७६.३२ २९.९० १९.३५ ०.०० ४९.२५ २४.८५
१२१ ग्रामथान गाउाँ पाललका,मोरङ ३४.९१ १७.८७ ०.०० ५२.७८ २९.८६ १४.०८ ०.०० ४३.९३ ११.५४
१२२ जहदा गाउाँ पाललका,मोरङ ३१.०७ २१.१४ ०.०० ५२.२१ २५.५९ १५.३७ ०.०० ४०.९६ १०.८४
१२३ िनपालथान गाउाँ पाललका,मोरङ ३७.८० ३०.६७ ०.०० ६८.४८ २६.७७ १७.०२ ०.०० ४३.७९ २५.२५
१२४ बुढीगंगा गाउाँ पाललका,मोरङ ३७.१० ३२.७१ ०.०० ६९.८१ ३२.३७ २४.३३ ०.०० ५६.७० १०.५४
१२५ लमक्त्लाजुङ गाउाँ पाललका,मोरङ ३०.७४ ३६.०० ०.०० ६६.७३ २३.७४ २२.६९ ०.०० ४६.४४ २४.२१
१२६ ईटहरी उप महानगरपाललका ,सुनसरी १०१.८९ १०८.४० ०.०० २१०.२८ ८३.१२ ५१.५८ ०.०० १३४.७० ४८.०४
१२७ िरान उप महानगरपाललका ,सुनसरी १०२.७५ ८४.६७ २.९५ १९०.३६ ८१.४३ ४९.०६ २.९५ १३३.४३ २९.८९
१२८ इनरुवा नगरपाललका,सुनसरी ६४.९९ ६७.७१ ०.०० १३२.७० ४८.६३ ३१.३३ ०.०० ७९.९६ -२.९०
१२९ दुहवी नगरपाललका,सुनसरी ४७.१२ ३३.५२ ०.०० ८०.६४ ३९.८७ २७.०५ ०.०० ६६.९२ ७.६४
१३० बराहक्षेत्र नगरपाललका,सुनसरी ५४.४० ४७.६८ ०.०० १०२.०९ ४८.९८ ३४.८८ ०.०० ८३.८६ २०.६१
१३१ रामिुनी नगरपाललका,सुनसरी ३८.४२ २९.९६ ०.०० ६८.३८ ३०.३६ १९.४५ ०.०० ४९.८१ १३.१६
१३२ कोशी गाउाँ पाललका,सुनसरी ३०.९२ १९.९६ ०.०० ५०.८८ २६.८३ १६.१५ ०.०० ४२.९८ ४.६३
१३३ गढी गाउाँ पाललका,सुनसरी २४.२६ २९.२६ ०.०० ५३.५२ २१.७७ २४.६४ ०.०० ४६.४१ ६.२९
१३४ दे वानगञ्ज गाउाँ पाललका,सुनसरी २८.२९ ३१.१७ ०.०० ५९.४६ २०.५३ २०.३३ ०.०० ४०.८६ १७.२२
१३५ बजुि गाउाँ पाललका,सुनसरी ३४.४२ १३.१२ ०.०० ४७.५४ २७.४४ ८.१४ ०.०० ३५.५८ ११.३६
१३६ भोिाहा नरलसं ह गाउाँ पाललका,सुनसरी २६.७१ २१.८७ ०.०० ४८.५७ २३.०० १७.९५ ०.०० ४०.९६ २.६५
१३७ हररनगर गाउाँ पाललका,सुनसरी २६.६६ २८.०३ ०.०० ५४.६९ २२.०२ २०.१२ ०.०० ४२.१४ १२.२५
प्रदे श नं . १ का ्थानीय तह जभमा ५०८१.८३ ३८७४.२२ १०.०५ ८९६६.१० ४१२८.५४ २५७४.४३ ७.९७ ६७१०.९४ १३८७.०४
मिेश प्रदे श
१३८ कञ्चनरुप नगरपाललका,सप्तरी ७२.४८ १३.१७ ०.०० ८५.६५ ५७.२३ ८.५८ ०.०० ६५.८१ १५.४९
१३९ खिक नगरपाललका,सप्तरी ४१.५८ २९.१४ ०.०० ७०.७२ ३५.३९ २१.४३ ०.०० ५६.८२ २९.८८
१४० िाक्त्नेश्वरी नगरपाललका,सप्तरी ४५.१५ २६.२८ ०.०१ ७१.४४ ३४.५१ १२.१५ ०.०० ४६.६६ १७.७०
१४१ बोदे बरसाइन नगरपाललका,सप्तरी ४३.२७ ३०.८२ ०.०० ७४.०८ ३१.९५ २२.५१ ०.०० ५४.४६ ११.७२
१४२ राजलबराज नगरपाललका,सप्तरी ५६.८५ २७.९१ ०.०० ८४.७६ ४४.१५ १८.०६ ०.०० ६२.२१ १९.६०
१४३ शभभ ुनाथ नगरपाललका,सप्तरी ३३.७५ २५.३१ ०.०० ५९.०५ २८.९४ १३.०१ ०.०० ४१.९५ ७.७६
१४४ सप्तकोशी नगरपाललका,सप्तरी २५.३९ १९.८३ ०.०० ४५.२२ २०.१३ १२.५१ ०.०० ३२.६३ १५.६९
१४५ सुरुङ्गा नगरपाललका,सप्तरी ४१.३९ ३०.४८ ०.०० ७१.८७ ३४.५९ २३.७४ ०.०० ५८.३२ १०.३८
१४६ हनुमाननगर कंकाललनी नगरपाललका,सप्तरी ३५.०३ २१.४२ ०.०० ५६.४५ ३०.१० १७.१४ ०.०० ४७.२४ ८.८८
१४७ अग्नीसाइर कृष्णासवरन गाउाँ पाललका,सप्तरी २८.६८ २५.१९ ०.०० ५३.८७ २५.०६ १७.५१ ०.०० ४२.५८ १०.५०
१४८ लछन्नम्ता गाउाँ पाललका,सप्तरी ४९.९६ १.४२ ०.०० ५१.३८ ९.२३ ०.०० ०.०० ९.२३ २.४०
१४९ लतरहुत गाउाँ पाललका,सप्तरी २६.०९ २२.७६ ०.०० ४८.८५ १८.४० ५.०७ ०.०० २३.४७ ३५.२५
१५० लतलाठी कोईलािी गाउाँ पाललका,सप्तरी ३३.४४ १९.८५ ०.०० ५३.२९ ३०.०० १३.९२ ०.०० ४३.९१ ६.२२
१५१ बलान-षवहुल गाउाँ पाललका,सप्तरी २२.२५ १५.१३ ०.०० ३७.३७ १९.८५ १२.६४ ०.०० ३२.४९ ४.६८
१५२ लबष्णुपरु गाउाँ पाललका,सप्तरी ३०.९१ १३.७९ ०.०० ४४.७० २६.६६ ९.८६ ०.०० ३६.५२ ५.१७
१५३ राजगढ गाउाँ पाललका,सप्तरी २६.७५ ३०.५५ ०.०० ५७.३० २३.३८ १७.९८ ०.०० ४१.३६ १३.१७
१५४ महादे वा गाउाँ पाललका,सप्तरी २३.९१ १३.३१ ०.०० ३७.२१ १९.८३ १०.७७ ०.०० ३०.६० ४.७२
१५५ रुपनी गाउाँ पाललका,सप्तरी ३२.२७ १०.७३ ०.०० ४३.०० २२.६६ ५.७३ ०.०० २८.३९ ११.८६
१५६ कजिन्हा नगरपाललका,लसराहा २४.८२ २५.६० ०.०० ५०.४१ १८.५१ १६.४६ ०.०० ३४.९६ १३.३७
१५७ कल्याणपुर नगरपाललका,लसराहा ३४.२१ ३३.५५ ०.०० ६७.७६ २१.८३ २४.६४ ०.०० ४६.४७ २३.३७
१५८ गोलबजार नगरपाललका,लसराहा ४०.१९ ४७.६० ०.०० ८७.८० ३१.७५ ३१.६२ ०.०० ६३.३८ २१.१३
१५९ िनगढीमाई नगरपाललका,लसराहा ३८.३६ ३५.५५ ०.०० ७३.९१ २८.८२ २२.८२ ०.०० ५१.६४ १४.२७
१६० लमचै या नगरपाललका,लसराहा ५३.२२ ३७.३५ ०.०२ ९०.५९ ३६.६५ २४.५२ ०.०० ६१.१६ १९.६६
१६१ लहान नगरपाललका,लसराहा ६३.२६ १७८.७१ ०.०० २४१.९७ ४९.०३ ३८.४७ ०.०० ८७.५० २९.९८
१६२ लसरहा नगरपाललका,लसराहा ७३.८७ ४९.३७ ०.०० १२३.२४ ६२.४० ३४.९६ ०.०० ९७.३५ १३.७०
154
१६३ सुखीपुर नगरपाललका,लसराहा ३१.३२ २५.३३ ०.०० ५६.६५ २५.१४ १८.२५ ०.०० ४३.३९ ८.१६
१६४ अनिमा गाउाँ पाललका,लसराहा २१.४७ २३.७३ ०.०० ४५.२० १५.९० १४.४९ ०.०० ३०.३९ ११.३८
१६५ औरही गाउाँ पाललका,लसराहा २५.३६ ३९.०६ ०.०० ६४.४२ १४.७९ २१.१३ ०.०० ३५.९२ १६.५१
१६६ नरहा गाउाँ पाललका,लसराहा १८.४३ २१.५१ ०.०० ३९.९५ ११.८३ १२.३३ ०.०० २४.१६ १२.६३
१६७ नवराजपुर गाउाँ पाललका,लसराहा २३.८७ १०.०८ ०.०० ३३.९५ १५.७८ ७.२४ ०.०० २३.०३ ८.९३
१६८ बररयारपट्टी गाउाँ पाललका,लसराहा २४.६५ ३५.६४ ०.०० ६०.२९ १८.२९ १६.५० ०.०० ३४.७९ १५.२५
१६९ लबष्णुपरु गाउाँ पाललका,लसराहा २४.१६ १३.४५ ०.०० ३७.६१ १७.३१ १०.३७ ०.०० २७.६८ २.२४
१७० भगवानपुर गाउाँ पाललका,लसराहा २३.७६ २२.४० ०.०० ४६.१६ १६.६८ १०.५६ ०.०० २७.२४ १६.६९
१७१ लक्ष्मीपुर पतारी गाउाँ पाललका,लसराहा २७.८१ २४.८३ ०.०० ५२.६४ २३.१४ २०.५८ ०.०० ४३.७३ ६.४०
१७२ सखुवानान्कारकट्टी गाउाँ पाललका,लसराहा १८.४८ १५.९९ ०.०० ३४.४७ १५.४४ १२.७५ ०.०० २८.१९ ४.०५
१७३ जनकपुरिाम उप महानगरपाललका ,िनुिा १११.४५ ६०.३८ ०.०० १७१.८३ ८५.५५ ४०.४३ ०.०० १२५.९८ ४४.८६
१७४ कमला नगरपाललका,िनुिा ३०.७३ ३२.४३ ०.०० ६३.१७ २४.१९ २२.०८ ०.०० ४६.२६ ११.७०
१७५ जक्षरे श्वरनाथ नगरपाललका,िनुिा ३०.९३ २७.१८ ०.०० ५८.१२ २६.०० २१.५७ ०.०० ४७.५७ ४.४२
१७६ गणेशमान चारनाथ नगरपाललका,िनुिा ३४.९४ २६.९० ०.०० ६१.८४ २५.४५ २१.१६ ०.०० ४६.६० ११.१५
१७७ िनुिािाम नगरपाललका,िनुिा ३९.४८ ३१.७४ ०.०० ७१.२२ २६.६६ २२.५४ ०.०० ४९.२० १६.७६
१७८ नगराइन नगरपाललका,िनुिा २९.१९ २७.९० ०.०० ५७.०९ २१.७४ १४.३५ ०.०० ३६.०९ १९.५४
१७९ लमलथला नगरपाललका,िनुिा ४३.२१ ३५.२८ ०.०० ७८.४९ ३५.०५ २९.३० ०.०० ६४.३५ ७.०३
१८० षवदे ह नगरपाललका,िनुिा २९.७१ २६.९१ ०.०० ५६.६२ २६.५५ १८.७३ ०.०० ४५.२८ ५.१६
१८१ शषहदनगर नगरपाललका,िनुिा ३७.२७ २२.५७ ०.०० ५९.८५ ३०.१३ १८.३७ ०.०० ४८.५० ९.२६
१८२ सबैला नगरपाललका,िनुिा ३५.४६ ४८.१८ ०.०० ८३.६४ ३०.०२ ३१.३२ ०.०० ६१.३४ २५.५७
१८३ हं सपुर नगरपाललका,िनुिा ३४.४६ ५३.१९ ०.०० ८७.६४ २७.७५ ३६.५७ ०.०० ६४.३२ १४.५२
१८४ औरषह गाउाँ पाललका,िनुिा २२.८२ २२.६८ ०.०० ४५.५० १७.३७ १५.०५ ०.०० ३२.४२ १३.२१
१८५ जनकनजन्दनी गाउाँ पाललका,िनुिा २८.८९ १८.४० ०.०० ४७.२९ १९.४१ ११.१९ ०.०० ३०.६० १३.९७
१८६ िनाैैजी गाउाँ पाललका,िनुिा २२.१४ १९.४४ ०.०० ४१.५८ १८.५४ १३.४१ ०.०० ३१.९५ ६.२२
१८७ बटे श्वर गाउाँ पाललका,िनुिा २४.९५ २४.६३ ०.०० ४९.५९ १८.९१ ११.९६ ०.०० ३०.८७ १३.४५
१८८ लमलथला लबहारी नगरपाललका,िनुिा ३२.९६ २२.८४ ०.०० ५५.८० २६.७१ १४.३४ ०.०० ४१.०५ १२.४१
१८९ मुजखयापट्टी मुसहरलमया गाउाँ पाललका,िनुिा २६.२२ १८.५६ ०.०० ४४.७८ १८.८५ २.४३ ०.०० २१.२८ १५.९०
१९० लजक्ष्मलनया गाउाँ पाललका,िनुिा २८.८९ १४.७४ ०.०० ४३.६३ २५.२७ १२.७३ ०.०० ३८.०० ४.०३
१९१ गौशाला नगरपाललका,महोत्तरी ४३.४९ ४३.०० ०.०० ८६.४९ २९.८१ २६.३८ ०.०० ५६.१९ ३४.६२
१९२ जलेश्वर नगरपाललका,महोत्तरी ४५.९४ ४३.९४ ०.०० ८९.८८ ४०.५९ ३५.५२ ०.०० ७६.११ २.७९
१९३ बददिबास नगरपाललका,महोत्तरी ४७.९१ १०८.३० ०.०० १५६.२१ ४०.४४ ४१.३५ ०.०० ८१.७९ ३७.४९
१९४ बलवा नगरपाललका,महोत्तरी ३५.५५ २९.९८ ०.०० ६५.५३ ३०.११ १८.६९ ०.०० ४८.८० ६.५०
१९५ भाँगाहा नगरपाललका,महोत्तरी २८.४५ २७.३१ ०.०० ५५.७६ २१.८९ २३.८१ ०.०० ४५.७० ६.७८
१९६ मषटहानी नगरपाललका,महोत्तरी ३१.४७ २९.५२ ०.०० ६०.९९ २१.१६ १९.०३ ०.०० ४०.१८ १८.५४
१९७ मनरा जशसवा नगरपाललका,महोत्तरी ३८.५७ २४.९७ ०.०० ६३.५३ ३३.३५ २०.५० ०.०० ५३.८४ ५.२७
१९८ रामगोपालपुर नगरपाललका,महोत्तरी २६.८२ २२.१९ ०.०० ४९.०१ २१.१९ १७.६३ ०.०० ३८.८२ ८.७१
१९९ लोहरपट्टी नगरपाललका,महोत्तरी ३७.०६ २४.५८ ०.०० ६१.६४ २८.२० १५.४७ ०.०० ४३.६७ १४.३२
२०० एकिारा गाउाँ पाललका,महोत्तरी २७.९५ ३५.०६ ०.०० ६३.०२ २३.७५ २५.१९ ०.०० ४८.९४ ५.८०
२०१ औरही नगरपाललका,महोत्तरी २८.१७ २५.७९ ०.०० ५३.९६ २०.९३ १७.५५ ०.०० ३८.४८ १२.८५
२०२ षपपरा गाउाँ पाललका,महोत्तरी ४०.०७ ३५.५२ ०.०० ७५.५८ २७.२५ १५.७२ ०.०० ४२.९७ १२.१५
२०३ महोत्तरी गाउाँ पाललका,महोत्तरी २२.२२ २२.२१ ०.०० ४४.४४ १८.५६ १६.७४ ०.०० ३५.३० १०.८७
२०४ साभसी गाउाँ पाललका,महोत्तरी २८.३४ २४.५९ ०.०० ५२.९३ २२.०१ १५.६१ ०.०० ३७.६३ १४.४८
२०५ सोनमा गाउाँ पाललका,महोत्तरी ४०.८८ २६.८८ ०.०० ६७.७७ ३२.७१ १४.६२ ०.०० ४७.३३ १६.६४
२०६ ईश्वरपुर नगरपाललका,सलािही ५२.४० ५५.७२ ०.०० १०८.१२ ३९.५४ २७.०६ ०.०० ६६.६१ ३७.८२
२०७ कषवलासी नगरपाललका,सलािही ३७.५९ २४.४९ ०.०० ६२.०९ ३१.१४ १८.९९ ०.०० ५०.१३ ७.७२
२०८ गोिैटा नगरपाललका,सलािही ४१.३७ २३.५३ ०.०० ६४.९० ३७.६७ २१.२५ ०.०० ५८.९२ ४.८०
२०९ बरहथवा नगरपाललका,सलािही ५४.०८ ४७.३१ ०.०० १०१.४० ४२.७७ २१.५४ ०.०० ६४.३१ १८.१८
२१० बलरा नगरपाललका,सलािही ३४.३० २२.७० ०.१० ५७.१० २७.५० २०.४६ ०.०० ४७.९६ ७.१८
२११ बागमती नगरपाललका,सलािही २५.६३ ८८.२६ ०.०० ११३.९० २२.२० ३३.४० ०.०० ५५.५९ -८.२६
२१२ मलं गवा नगरपाललका,सलािही ३८.८७ १५.३९ ०.०० ५४.२६ ३४.५४ ११.८८ ०.०० ४६.४२ ५.५६
२१३ लालबन्दी नगरपाललका,सलािही ५०.१९ ५७.६७ ०.३३ १०८.१९ ३७.६० ३३.१८ ०.३३ ७१.११ ११.३८
२१४ हररपुर नगरपाललका,सलािही ३६.५२ २७.४९ ०.०० ६४.०० २९.४० १५.६४ ०.०० ४५.०३ २५.२०
२१५ हररपुवाि नगरपाललका,सलािही ३३.७३ ३६.२१ ०.०० ६९.९४ २४.०७ २०.४३ ०.०० ४४.५० २२.११
२१६ हररवन नगरपाललका,सलािही ४४.३१ ५७.८३ ०.८० १०२.९४ ३४.२६ ३७.९६ ०.०० ७२.२२ ९.२०
२१७ कौिेना गाउाँ पाललका,सलािही २३.३३ १६.३८ ०.०० ३९.७१ २१.१२ १०.७३ ०.०० ३१.८५ ६.४४
२१८ चिघट्टा गाउाँ पाललका,सलािही २६.३६ २५.०६ ०.०० ५१.४२ १९.७७ ७.०९ ०.०० २६.८६ १७.१६
२१९ चन्द्रनगर गाउाँ पाललका,सलािही २५.९७ ३२.९० ०.०० ५८.८६ १९.१५ १८.२० ०.०० ३७.३५ १९.९२
155
२२० िनकौल गाउाँ पाललका,सलािही २०.२१ १८.३८ ०.०० ३८.५८ १३.३८ १२.७७ ०.०० २६.१५ १०.५९
२२१ पसाि गाउाँ पाललका,सलािही २१.१२ १३.७९ ०.०० ३४.९१ १४.४० ९.६१ ०.०० २४.०१ ९.९०
२२२ बसबररया गाउाँ पाललका,सलािही २०.८८ २६.३१ ०.०० ४७.१९ १७.७२ २२.०८ ०.०० ३९.८१ ५.६६
२२३ ब्रह्मपुरी गाउाँ पाललका,सलािही २२.३७ १८.३२ ०.०० ४०.६९ २१.३३ १७.८९ ०.०० ३९.२२ -०.४७
२२४ रामनगर गाउाँ पाललका,सलािही २४.२२ १७.४० ०.०० ४१.६१ १९.०७ १२.४३ ०.०० ३१.५० १०.९८
२२५ षवष्णु गाउाँ पाललका,सलािही २२.९१ १२.९८ ०.०० ३५.८८ १९.२० ८.११ ०.०० २७.३१ ५.८८
२२६ ईशनाथ नगरपाललका,रौतहट २९.२८ १५.८३ ०.०० ४५.११ २४.३० १३.५७ ०.०० ३७.८७ ५.३४
२२७ कटहररया नगरपाललका,रौतहट २७.१९ २१.८१ ०.०० ४९.०० २४.३९ १८.३५ ०.०० ४२.७४ ४.३७
२२८ गढीमाई नगरपाललका,रौतहट ३४.१५ २०.३५ ०.०० ५४.५१ २८.९९ १९.४० ०.०० ४८.३८ २.३४
२२९ गरुिा नगरपाललका,रौतहट ४४.४५ २४.९३ ०.०० ६९.३७ ३८.३७ २३.६९ ०.०० ६२.०५ ५.७८
२३० गुजरा नगरपाललका,रौतहट ३८.५४ २४.३८ ०.०० ६२.९२ २७.७२ १९.८६ ०.०० ४७.५८ १३.४७
२३१ गौर नगरपाललका,रौतहट ३३.३० १९.०० ०.२० ५२.५० २९.१८ १५.९४ ०.२० ४५.३१ ४.०३
२३२ चन्द्रपुर नगरपाललका,रौतहट ६९.९३ ८२.४५ ०.०० १५२.३८ ५०.९६ ३१.३७ ०.०० ८२.३३ १२.९२
२३३ दे वाही गोनाही नगरपाललका,रौतहट २७.४१ २५.२७ ०.०० ५२.६८ २१.०४ १९.०६ ०.०० ४०.१० ११.४९
२३४ परोहा नगरपाललका,रौतहट २९.२२ २०.४८ ०.०० ४९.७० २३.५८ १९.२९ ०.०० ४२.८७ ४.९५
२३५ फतुबालबजयपुर नगरपाललका,रौतहट २९.८७ २४.४७ ०.०० ५४.३५ २७.३८ २१.१२ ०.०० ४८.५१ ६.८९
२३६ बृन्दावन नगरपाललका,रौतहट ३०.९३ ३३.२७ ०.०० ६४.२० २८.२५ २५.६८ ०.०० ५३.९३ १.३८
२३७ बौिीमाई नगरपाललका,रौतहट २४.४९ १८.९१ ०.०० ४३.३९ १९.२८ १७.२१ ०.०० ३६.५० ३.१२
२३८ मािव नारायण नगरपाललका,रौतहट २७.०५ १८.९५ ०.०० ४६.०० २४.२३ १७.७६ ०.०० ४२.०० २.९५
२३९ मौलापुर नगरपाललका,रौतहट २६.१४ १९.६४ ०.०० ४५.७८ २२.३३ १७.७५ ०.०० ४०.०७ ८.७१
२४० राजदे वी नगरपाललका,रौतहट २९.२८ २०.२५ ०.०० ४९.५२ २६.७९ १४.२१ ०.०० ४१.०० ४.६६
२४१ दुगाि भगवती गाउाँ पाललका,रौतहट २२.८९ १४.२८ ०.०० ३७.१८ २०.५८ १०.७५ ०.०० ३१.३३ ४.५५
२४२ यमुनामाइ गाउाँ पाललका,रौतहट २८.६९ १४.७३ ०.०० ४३.४२ १७.२९ ११.८८ ०.०० २९.१७ ६.११
२४३ राजपुर नगरपाललका,रौतहट २३.६१ १८.९९ ०.०० ४२.६० २२.२८ १८.३४ ०.०० ४०.६२ ३.४२
२४४ कलै या उप महानगरपाललका ,बारा ७१.९३ ९३.२७ ०.०० १६५.२० ६५.५६ ५५.६१ ०.०० १२१.१७ २६.२२
२४५ जीतपुरलसमरा उप महानगरपाललका ,बारा ९६.८९ ९९.७० ०.०० १९६.६० ७३.९७ ६४.०७ ०.०० १३८.०४ ५८.७४
२४६ कोल्हवी नगरपाललका,बारा ३२.०२ ४०.२३ ०.०० ७२.२६ २६.०६ २७.१९ ०.०० ५३.२५ ६.९२
२४७ लनजगढ नगरपाललका,बारा ४६.७३ ५०.४९ ०.०० ९७.२२ ३७.६७ ३५.४८ ०.०० ७३.१५ ६.८६
२४८ पचरौता नगरपाललका,बारा ३६.५२ २०.७० ०.०० ५७.२२ २९.०५ १५.९३ ०.०० ४४.९८ ४.६४
२४९ महागढीमाई नगरपाललका,बारा ४५.३२ २१.२४ ०.०० ६६.५६ ३६.२५ १६.४७ ०.०० ५२.७२ ७.५७
२५० लसम्रौनगढ नगरपाललका,बारा ३६.६९ ३७.८८ ०.०० ७४.५६ ३४.८२ १७.६५ ०.०० ५२.४६ ०.२०
२५१ आदशि कोटवाल गाउाँ पाललका,बारा १९.९२ २८.०८ ०.०० ४८.०० १५.६८ १५.०५ ०.०० ३०.७४ ११.८६
२५२ करै यामाई गाउाँ पाललका,बारा २६.९४ १७.९८ ०.०० ४४.९१ २४.७९ १३.६३ ०.०० ३८.४२ ३.७४
२५३ दे वताल गाउाँ पाललका,बारा २३.७९ १९.३८ ०.०० ४३.१७ २०.२२ १५.५१ ०.०० ३५.७२ ६.२२
२५४ परवानीपुर गाउाँ पाललका,बारा १९.७९ २५.२० ०.०० ४४.९९ १४.४१ १५.७९ ०.०० ३०.२० ८.६७
२५५ प्रसौनी गाउाँ पाललका,बारा २१.७८ २४.६५ ०.०० ४६.४२ १६.३५ १७.११ ०.०० ३३.४५ ८.२१
२५६ फेटा गाउाँ पाललका,बारा २५.९२ २०.१४ ०.०० ४६.०६ २२.०४ १६.२९ ०.०० ३८.३३ २.१७
२५७ बारागढी गाउाँ पाललका,बारा २५.२५ १५.३६ ०.०० ४०.६१ १७.६८ १०.७३ ०.०० २८.४२ १०.७०
२५८ षवश्रामपुर गाउाँ पाललका,बारा २१.५३ १८.२७ ०.०० ३९.८० १५.५८ ९.११ ०.०० २४.७० ११.४४
२५९ सुवणि गाउाँ पाललका,बारा २८.१७ २२.३० ०.०० ५०.४७ २२.२६ १५.३१ ०.०० ३७.५७ १०.७३
२६० लबरगंज महानगरपाललका ,पसाि १६७.५३ २२७.७१ ०.०० ३९५.२४ १२६.०४ ८४.९६ ०.०० २१०.९९ ५१.२३
२६१ पसािगढी नगरपाललका,पसाि ३५.३२ २७.९२ ०.०० ६३.२४ २४.५४ १२.५८ ०.०० ३७.१३ १९.९२
२६२ पोखररया नगरपाललका,पसाि ३९.१२ २३.४६ ०.०० ६२.५८ ३२.२७ ११.१४ ०.०० ४३.४२ १२.२९
२६३ बहुदरमाई नगरपाललका,पसाि २७.७४ २७.४८ ०.०० ५५.२२ २२.७६ २२.११ ०.०० ४४.८८ ७.०६
२६४ काललकामाइि गाउाँ पाललका,पसाि २०.२२ १४.२३ ०.०० ३४.४५ १५.१० १२.०६ ०.०० २७.१६ ५.३२
२६५ लछपहरमाई गाउाँ पाललका,पसाि २०.११ १७.१३ ०.०० ३७.२४ १७.४० १३.९४ ०.०० ३१.३४ ३.४३
२६६ जगरनाथपुर गाउाँ पाललका,पसाि २८.७४ १८.१८ ०.०० ४६.९३ २०.४१ १४.९९ ०.०० ३५.४० १०.९१
२६७ जजराभवानी गाउाँ पाललका,पसाि २३.३४ १८.१० ०.०० ४१.४४ १७.८२ ११.९५ ०.०० २९.७६ ९.०४
२६८ ठोरी गाउाँ पाललका,पसाि २९.२० २२.४५ ०.०० ५१.६६ २४.०५ १७.५० ०.०० ४१.५५ ५.१३
२६९ िोबीनी गाउाँ पाललका,पसाि १८.९९ १२.३४ ०.०० ३१.३३ १६.१५ ९.४० ०.०० २५.५५ ३.१७
२७० पकाहा मैनापुर गाउाँ पाललका,पसाि २१.९६ २०.६९ ०.०० ४२.६५ १३.५१ १०.०१ ०.०० २३.५२ १६.२२
२७१ पटे वाि सुगौली गाउाँ पाललका,पसाि २६.१२ १४.९९ ०.०० ४१.११ २०.०९ १२.५७ ०.०० ३२.६६ ७.१६
२७२ लबन्दबालसनी गाउाँ पाललका,पसाि २९.७३ १७.४२ ०.०० ४७.१५ २१.८० ८.८६ ०.०० ३०.६५ १३.८५
२७३ सखुवा प्रसौनी गाउाँ पाललका ,पसाि ३१.१५ २५.८२ ०.०० ५६.९७ २३.६६ १६.८१ ०.०० ४०.४८ १३.८५
मिेश प्रदे शका ्थानीय तह जभमा ४७३४.२० ४१९३.५५ १.४६ ८९२९.२१ ३७२२.२४ २५९७.३९ ०.५३ ६३२०.१५ १६२२.६१
बागमती प्रदे श
२७४ जजरी नगरपाललका,दोलखा ३२.१८ २१.८० ०.०० ५३.९७ २४.६० १८.६६ ०.०० ४३.२६ ५.२६
156
२७५ लभमेश्वर नगरपाललका,दोलखा ४०.४६ ५३.९३ ०.१५ ९४.५३ ३७.६६ ४२.७९ ०.०६ ८०.५१ ६.७४
२७६ काललन्चोक गाउाँ पाललका,दोलखा ४३.५० ३०.०१ ०.०० ७३.५० ३८.२१ २२.७६ ०.०० ६०.९७ ८.१६
२७७ गौररशंकर गाउाँ पाललका,दोलखा २९.८३ २०.८२ ०.०० ५०.६४ २५.१८ १५.१० ०.०० ४०.२८ ४.५१
२७८ तामाकोशी गाउाँ पाललका,दोलखा ४४.३४ २६.६० ०.०० ७०.९४ ३२.०१ १७.५९ ०.०० ४९.६० १७.०६
२७९ मेलङ
ु गाउाँ पाललका,दोलखा ३६.५७ ३७.६६ ०.०० ७४.२३ २७.०० २६.५० ०.०० ५३.५० ८.९९
२८० षवगु गाउाँ पाललका,दोलखा २९.३६ २३.१० ०.०० ५२.४६ २४.८७ १८.८७ ०.०० ४३.७४ ३.१०
२८१ वैतेश्वर गाउाँ पाललका,दोलखा ३०.४१ २३.६६ ०.०० ५४.०७ २७.७९ २०.१९ ०.०० ४७.९८ २.६२
२८२ शैलङ
ु गाउाँ पाललका,दोलखा ३३.५७ २९.७७ ०.०० ६३.३४ २७.०८ २१.६६ ०.०० ४८.७४ २.७३
२८३ मन्थली नगरपाललका,रामेछाप ५८.४५ ४८.४९ ०.०० १०६.९४ ५०.५८ ३४.६२ ०.०० ८५.२० ३०.१०
२८४ रामेछाप नगरपाललका,रामेछाप ३९.९७ २८.२१ ०.०० ६८.१७ ३६.६७ २१.८४ ०.०० ५८.५१ ७.६७
२८५ उमाकुण्ि गाउाँ पाललका,रामेछाप २८.६६ २२.२८ ०.०० ५०.९४ २४.२१ १४.७५ ०.०० ३८.९६ १२.३२
२८६ खााँिादे वी गाउाँ पाललका,रामेछाप ३७.६५ ४२.९५ ०.०० ८०.५९ ३३.५२ ३२.६३ ०.०० ६६.१६ २.४३
२८७ गोकुलगङ्गा गाउाँ पाललका,रामेछाप २६.६५ ३९.९४ ०.०० ६६.५९ २४.८९ ३१.०४ ०.०० ५५.९३ ४.१२
२८८ दोरभबा गाउाँ पाललका,रामेछाप ३०.५६ २७.४७ ०.०० ५८.०३ २४.२४ २४.०४ ०.०० ४८.२९ १६.९८
२८९ ललखु तामाकोशी गाउाँ पाललका,रामेछाप ३१.४५ २३.९१ ०.०० ५५.३६ २६.७४ ७.३९ ०.०० ३४.१३ १८.६२
२९० सुनापती गाउाँ पाललका,रामेछाप २९.३८ २१.८४ ०.०० ५१.२२ २४.०८ १५.४६ ०.०० ३९.५४ ८.०५
२९१ कमलामाई नगरपाललका,लसन्िुली ८०.४५ ५१.६० ०.०० १३२.०५ ६९.९९ ४०.१९ ०.०० ११०.१८ १०.८३
२९२ दुिौली नगरपाललका,लसन्िुली ६२.७४ ३६.३८ ०.०० ९९.१२ ५६.२० ३२.३६ ०.०० ८८.५६ ३.१६
२९३ गोलन्जोर गाउाँ पाललका,लसन्िुली ३५.४१ १४.७८ ०.०० ५०.१९ ३०.४२ १२.६० ०.०० ४३.०२ १.५१
२९४ घ्याङखेल गाउाँ पाललका,लसन्िुली २३.३१ १९.३५ ०.०० ४२.६५ १६.९८ ११.१० ०.०० २८.०८ ८.७०
२९५ तीनपाटन गाउाँ पाललका,लसन्िुली ५०.६९ १९.८९ ०.०० ७०.५८ ४४.५५ १७.०३ ०.०० ६१.५९ ५.११
२९६ षफक्कल गाउाँ पाललका,लसन्िुली ३३.५७ १९.२० ०.०० ५२.७७ ३०.७५ १६.०६ ०.०० ४६.८१ ४.३५
२९७ मररण गाउाँ पाललका,लसन्िुली ३८.६० १७.६१ ०.०० ५६.२२ ३०.१६ १०.८० ०.०० ४०.९६ ११.६८
२९८ सुनकोशी गाउाँ पाललका,लसन्िुली ४०.९० १३.०९ ०.०० ५३.९९ ३४.०१ ८.८० ०.०० ४२.८१ ५.६१
२९९ हररहरपुरगढी गाउाँ पाललका,लसन्िुली २८.३७ २४.१६ ०.६० ५३.१३ २२.२२ १८.९१ ०.०० ४१.१३ ११.६३
३०० िुललखेल नगरपाललका,काभ्रेपलाञ्चोक ४५.३३ ४३.५६ ०.१४ ८९.०३ ३९.१६ २७.४५ ०.१३ ६६.७४ ८.५६
३०१ नमोबुि नगरपाललका,काभ्रेपलाञ्चोक ४०.७९ ३३.५२ ०.०० ७४.३१ ३६.१० २६.८५ ०.०० ६२.९४ ३.८९
३०२ पनौती नगरपाललका,काभ्रेपलाञ्चोक ६१.८७ १०२.९५ ०.३० १६५.१२ ५२.३३ ५५.९३ ०.२९ १०८.५५ ३०.५५
३०३ पााँचखाल नगरपाललका,काभ्रेपलाञ्चोक ४०.४८ ६१.१९ ०.०० १०१.६८ ३१.४० २७.९६ ०.०० ५९.३७ ८.०१
३०४ बनेपा नगरपाललका,काभ्रेपलाञ्चोक ५४.६२ ६९.३४ ०.०० १२३.९६ ४२.०६ ३३.५३ ०.०० ७५.५९ ६४.९७
३०५ मण्िनदे उपुर नगरपाललका,काभ्रेपलाञ्चोक ४७.९७ ६३.०४ ०.०० १११.०१ ३४.४६ ३२.४५ ०.०० ६६.९१ २५.६६
३०६ खानीखोला गाउाँ पाललका,काभ्रेपलाञ्चोक २३.२० २०.०६ ०.०० ४३.२६ १४.०८ ८.१२ ०.०० २२.२० १७.३०
३०७ चौंरीदे उराली गाउाँ पाललका,काभ्रेपलाञ्चोक ३५.५२ २०.२५ ०.०० ५५.७८ २८.५३ १४.६५ ०.०० ४३.१८ १३.४०
३०८ तेमाल गाउाँ पाललका,काभ्रेपलाञ्चोक २९.३७ १९.९८ ०.०० ४९.३५ २४.६१ १५.८० ०.०० ४०.४१ ७.४६
३०९ बेथानचोक गाउाँ पाललका,काभ्रेपलाञ्चोक २९.८८ २७.०४ ०.०० ५६.९२ २६.३६ २२.२७ ०.०० ४८.६३ १.९८
३१० भ ुभलु गाउाँ पाललका,काभ्रेपलाञ्चोक ३५.८७ २७.३१ ०.०० ६३.१८ २६.१२ १६.३३ ०.०० ४२.४५ ३७.७२
३११ महाभारत गाउाँ पाललका,काभ्रेपलाञ्चोक २६.८० २४.८४ ०.०० ५१.६४ १५.९८ ११.०६ ०.०० २७.०४ २९.६२
३१२ रोशी गाउाँ पाललका,काभ्रेपलाञ्चोक ३८.३१ २८.८४ ०.०० ६७.१५ ३२.०९ २३.२५ ०.०० ५५.३४ १०.०९
३१३ चौतारा सााँगाचोकगढी नगरपाललका,लसन्िुपाल्चोक ७३.५९ ४८.२७ ०.०० १२१.८६ ६८.५६ ३३.४६ ०.०० १०२.०३ १४.५८
३१४ मेलभची नगरपाललका,लसन्िुपाल्चोक ७२.९७ ६८.७७ ०.०० १४१.७४ ५८.३७ ४१.५० ०.०० ९९.८८ २६.१६
३१५ वाह्रषवसे नगरपाललका,लसन्िुपाल्चोक ३७.०४ २७.०८ ०.०० ६४.१२ ३४.७१ २४.५० ०.०० ५९.२० ०.५५
३१६ इन्द्रावती गाउाँ पाललका,लसन्िुपाल्चोक ४२.२३ ४७.६२ ०.०० ८९.८५ ३३.९२ ३८.६५ ०.०० ७२.५७ ८.७२
३१७ जुगल गाउाँ पाललका,लसन्िुपाल्चोक ३०.२७ ३६.७३ २.०० ६९.०० २२.०८ २३.०१ ०.०० ४५.०८ १३.५३
३१८ लत्रपुरासन्दरी गाउाँ पाललका,लसन्िुपाल्चोक २५.९६ २२.१८ ०.०० ४८.१४ २१.४९ १४.८७ ०.०० ३६.३६ १०.१९
३१९ पााँचपोखरी थाङपाल गाउाँ पाललका,लसन्िुपाल्चोक ३५.५६ ३५.०४ ०.०० ७०.६० २९.०२ २७.१७ ०.०० ५६.२० ८.०५
३२० बलेफी गाउाँ पाललका,लसन्िुपाल्चोक २७.९४ २४.३९ ०.०० ५२.३२ २५.६७ १७.९५ ०.०० ४३.६२ ५.५९
३२१ भोटे कोशी गाउाँ पाललका,लसन्िुपाल्चोक २७.४१ २०.२३ ०.०० ४७.६४ १८.७९ ९.५३ ०.०० २८.३२ १९.२२
३२२ ललसं खु पाखर गाउाँ पाललका,लसन्िुपाल्चोक २७.१६ २३.७६ ०.०० ५०.९३ २१.९२ १२.९५ ०.०० ३४.८७ १०.९१
३२३ सुनकोशी गाउाँ पाललका,लसन्िुपाल्चोक ३३.७३ २१.०० ०.०० ५४.७३ ३०.२१ १८.९७ ०.०० ४९.१८ ७.५८
३२४ हेलभबु गाउाँ पाललका,लसन्िुपाल्चोक २२.२७ २७.६५ ०.१० ५०.०१ १९.२१ २२.४६ ०.०० ४१.६७ ५.७९
३२५ उत्तरगया गाउाँ पाललका,रसुवा २३.४९ १०.८७ ०.०० ३४.३६ १७.९६ ७.६१ ०.०० २५.५७ ७.७२
३२६ काललका गाउाँ पाललका,रसुवा २३.९६ १४.३३ ०.०० ३८.२९ २०.२७ ७.८८ ०.०० २८.१५ ८.६०
३२७ गोसाईकुण्ि गाउाँ पाललका,रसुवा २०.४५ २०.६५ ०.०० ४१.१० १४.३० १५.१२ ०.०० २९.४१ ७.५८
३२८ नौकुण्ि गाउाँ पाललका,रसुवा २३.६१ १२.८० ०.०० ३६.४१ १९.०१ १०.१८ ०.०० २९.२० ५.२१
३२९ आमाछोददङमो गाउाँ पाललका,रसुवा १६.३८ १२.२९ ०.०० २८.६७ ११.२३ ९.८९ ०.०० २१.१२ ८.४३
३३० बेलकोटगढी नगरपाललका,नुवाकोट ५६.२१ ५१.९९ ०.०० १०८.२० ४०.३६ २७.४७ ०.०० ६७.८४ ३९.९३
३३१ षवदुर नगरपाललका,नुवाकोट ६४.७१ ७१.९३ ०.२१ १३६.८४ ५५.१० ४४.५१ ०.०० ९९.६१ ९.६५
३३२ ककनी गाउाँ पाललका,नुवाकोट ३६.४७ २६.०४ ०.०० ६२.५१ ३२.७१ १८.४३ ०.०० ५१.१४ ७.३१
३३३ षक्पाङ गाउाँ पाललका,नुवाकोट २३.०२ २२.०६ ०.०० ४५.०९ १८.१० १६.६० ०.०० ३४.७० ८.४३
३३४ तादीगाउाँ गाउाँ पाललका,नुवाकोट २६.५६ ११.१० ०.०० ३७.६६ २२.२९ ८.५५ ०.०० ३०.८४ ५.०४
157
३३५ तारकेश्वर गाउाँ पाललका,नुवाकोट २४.०५ १८.७८ ०.०० ४२.८३ १८.९६ १६.७९ ०.०० ३५.७५ ५.७१
३३६ दुलचेश्वर गाउाँ पाललका,नुवाकोट २६.२२ ३४.३२ ०.०० ६०.५४ २०.६८ २२.७१ ०.०० ४३.३९ ५.०२
३३७ पञ्चकन्या गाउाँ पाललका,नुवाकोट २६.४१ २३.६८ ०.०० ५०.०९ २०.६२ १३.०७ ०.०० ३३.६९ ९.६६
३३८ भयगङ गाउाँ पाललका,नुवाकोट २०.३७ १७.७६ ०.०० ३८.१३ १७.१९ १२.९० ०.०० ३०.०८ ७.६९
३३९ ललखु गाउाँ पाललका,नुवाकोट २५.७४ २०.१७ ०.०० ४५.९१ २०.९३ १३.५२ ०.०० ३४.४६ ११.४७
३४० जशवपुरी गाउाँ पाललका,नुवाकोट ३१.१५ २२.८७ ०.०० ५४.०२ २६.८५ १६.९७ ०.०० ४३.८२ १३.२९
३४१ सूयग
ि ढी गाउाँ पाललका,नुवाकोट २२.६८ १८.७१ ०.०० ४१.३९ १८.८६ १४.३२ ०.०० ३३.१९ ६.९८
३४२ िुनीबेंशी नगरपाललका,िाददं ग ४१.२१ ४२.१७ ०.०० ८३.३८ ३३.८२ ३३.८४ ०.०० ६७.६६ ५.७९
३४३ नीलकण्ठ नगरपाललका,िाददं ग ७३.७३ ५७.१५ ०.०० १३०.८८ ५८.७१ ३७.७८ ०.०० ९६.४९ २६.८१
३४४ खलनयाबास गाउाँ पाललका,िाददं ग ३१.७६ २३.४२ ०.०० ५५.१८ २३.०६ १४.९८ ०.०० ३८.०३ १०.८२
३४५ गङ्गाजमुना गाउाँ पाललका,िाददं ग २८.१९ २८.६७ ०.०० ५६.८६ २४.३७ २३.७३ ०.०० ४८.०९ ७.९८
३४६ गजुरी गाउाँ पाललका,िाददं ग ३८.०३ ४२.६० ०.०० ८०.६३ ३४.२१ ३२.०३ ०.०० ६६.२४ ५.०४
३४७ गल्छी गाउाँ पाललका,िाददं ग ४१.५६ ३६.३८ ०.०० ७७.९३ २७.९७ १९.२६ ०.०० ४७.२३ २६.९२
३४८ ज्वालामूखी गाउाँ पाललका,िाददं ग ३२.४१ २१.८२ ०.०० ५४.२३ २९.३६ १७.३९ ०.०० ४६.७५ ६.७३
३४९ लत्रपुरासुन्दरी गाउाँ पाललका,िाददं ग ३७.४८ २८.८९ ०.०० ६६.३७ ३१.५० १७.४६ ०.०० ४८.९६ १०.४५
३५० थािे गाउाँ पाललका,िाददं ग ४३.८८ ५९.२४ ०.०० १०३.१२ ३५.६० ३६.४४ ०.०० ७२.०४ २१.८७
३५१ नेत्रावती िवजोङ गाउाँ पाललका,िाददं ग २८.०३ २७.७७ ०.०० ५५.८० २२.१८ १७.८६ ०.०० ४०.०४ १४.७५
३५२ बेनीघाट रोराङ्ग गाउाँ पाललका,िाददं ग ४८.६१ ४२.८४ ०.०० ९१.४६ ४०.२७ २२.६२ ०.०० ६२.८९ २.४५
३५३ रुवी भ्याली गाउाँ पाललका,िाददं ग २१.४५ १८.४९ ०.०० ३९.९३ १७.५७ १४.७१ ०.०० ३२.२८ ३.०८
३५४ लसिलेक गाउाँ पाललका,िाददं ग ३४.१९ २८.६५ ०.०० ६२.८४ २७.६४ १८.६१ ०.०० ४६.२५ ८.७३
३५५ भरतपुर महानगरपाललका ,जचतवन १९७.६९ २९२.२३ ०.०० ४८९.९२ १४७.६० १७१.५८ ०.०० ३१९.१८ १६३.४३
३५६ काललका नगरपाललका,जचतवन ४१.३५ ७९.५९ ०.०० १२०.९४ ३६.२० ५२.३७ ०.०० ८८.५७ ८.६८
३५७ खैरहनी नगरपाललका,जचतवन ५३.८० ५२.९४ ०.०० १०६.७४ ४४.५० ३७.३४ ०.०० ८१.८४ २७.१२
३५८ मािी नगरपाललका,जचतवन ५६.३९ ४६.४९ ०.०० १०२.८८ ४७.८५ २२.९३ ०.०० ७०.७७ १८.६७
३५९ रत्ननगर नगरपाललका,जचतवन ६९.९० ६०.७५ ०.०० १३०.६५ ५१.९२ ३५.३७ ०.०० ८७.२९ ४२.२१
३६० राप्ती नगरपाललका,जचतवन ५३.४७ ४३.३४ ०.०० ९६.८१ ४२.०९ ३३.३१ ०.०० ७५.४० १४.७२
३६१ इच्छाकामना गाउाँ पाललका,जचतवन ३९.३४ २८.३० ०.०० ६७.६५ ३३.७७ २०.०३ ०.०० ५३.८० ६.१९
३६२ हेटौिा उप महानगरपाललका ,मकवानपुर ११९.९९ १३३.७५ ०.६० २५४.३३ ९९.३८ ८३.८० ०.५७ १८३.७४ १०५.२८
३६३ थाहा नगरपाललका,मकवानपुर ५०.३० ४१.९३ ०.०१ ९२.२४ ४४.२९ ३६.१३ ०.०० ८०.४२ १०.८०
३६४ इन्द्रसरोवर गाउाँ पाललका,मकवानपुर २१.८४ २३.०२ ०.०० ४४.८७ १८.९५ १५.८६ ०.०० ३४.८१ ४.१०
३६५ कैलाश गाउाँ पाललका,मकवानपुर २६.८२ २८.४१ ०.०० ५५.२३ २०.९१ १९.५८ ०.०० ४०.४९ १२.३५
३६६ बकैया गाउाँ पाललका,मकवानपुर ४१.९४ ३४.५१ ०.०० ७६.४५ ३५.९४ २८.२९ ०.०० ६४.२२ ३.२३
३६७ भीमफेदी गाउाँ पाललका,मकवानपुर ३५.४६ २४.७० ०.०० ६०.१७ २४.३९ १७.८१ ०.०० ४२.२१ १२.७०
३६८ मकवानपुरगढी गाउाँ पाललका,मकवानपुर ३७.१८ ३३.५८ ०.०० ७०.७६ २९.०७ २२.८८ ०.०० ५१.९५ ५.३९
३६९ मनहरी गाउाँ पाललका,मकवानपुर ३५.७१ ५६.६६ ०.०० ९२.३७ २७.२४ ३२.६६ ०.०० ५९.९० २२.५२
३७० राजक्त्सराङ्ग गाउाँ पाललका,मकवानपुर २९.१२ ३०.५२ ०.०० ५९.६४ २२.९९ २१.४२ ०.०० ४४.४१ ८.८६
३७१ वाग्मती गाउाँ पाललका,मकवानपुर ३६.५१ २०.१४ ०.०० ५६.६६ ३१.१४ १७.३८ ०.०० ४८.५२ ६.९२
३७२ चााँगन
ु ारायण नगरपाललका,भक्तपुर ६९.९३ ९०.४६ ०.०० १६०.३९ ५६.४२ ६५.५४ ०.०० १२१.९६ ८१.१६
३७३ भक्तपुर नगरपाललका,भक्तपुर ८३.५४ ७६.७३ ३.०० १६३.२७ ६०.९५ ३२.६५ २.०० ९५.५९ १८.६७
३७४ मध्यपुर लथमी नगरपाललका,भक्तपुर ४९.९५ ११४.०९ ०.०० १६४.०४ ३५.८५ ४९.९० ०.०० ८५.७५ ३६.६९
३७५ सूयषि वनायक नगरपाललका,भक्तपुर ५५.९९ ११४.५५ ०.०० १७०.५४ ४२.६७ ८०.५७ ०.०० १२३.२४ ५५.८३
३७६ लललतपुर महानगरपाललका ,लललतपुर १४२.९३ २७३.७५ ०.०० ४१६.६८ १११.६८ १७५.०२ ०.०० २८६.७० १८१.७६
३७७ गोदावरी नगरपाललका,लललतपुर ९१.६१ ७१.६१ ०.०० १६३.२२ ६९.७४ ४९.८५ ०.०० ११९.५८ १०५.५४
३७८ महालक्ष्मी नगरपाललका,लललतपुर ५३.२० १३५.७६ ०.०० १८८.९६ ३३.९९ ४३.६८ ०.०० ७७.६७ ९२.७०
३७९ कोन्ज्योसोम गाउाँ पाललका,लललतपुर २२.७१ १५.४७ ०.०० ३८.१८ १८.७२ १०.१९ ०.०० २८.९१ ४.००
३८० महाङ्काल गाउाँ पाललका,लललतपुर ३०.१४ ११.२३ ०.०० ४१.३७ २४.६४ ७.२८ ०.०० ३१.९१ ०.७७
३८१ वाग्मती गाउाँ पाललका,लललतपुर ६६.१२ १७.१४ ०.०० ८३.२६ २६.४६ ८.१९ ०.०० ३४.६५ ८.००
३८२ काठमािौँ महानगरपाललका ,काठमािौँ ५४६.५३ ९७२.५१ ३७.११ १५५६.१५ ३५४.६६ २०७.९३ ८.५० ५७१.१० ९८३.६६
३८३ कागेश्वरी मनोहरा नगरपाललका,काठमािौँ ४७.८६ १२९.६४ ०.५० १७८.०० ४१.७८ ९९.६२ ०.४९ १४१.८९ ४४.१२
३८४ कीलतिपरु नगरपाललका,काठमािौँ ५८.४६ ७४.६५ ०.०० १३३.११ ४४.७८ ३६.५४ ०.०० ८१.३१ ४३.०३
३८५ गोकणेश्वर नगरपाललका,काठमािौँ ७३.०० १२९.७१ ०.०० २०२.७२ ६१.९५ ६८.८१ ०.०० १३०.७६ ५९.४४
३८६ चन्द्रालगरी नगरपाललका,काठमािौँ ९४.७५ १४४.६५ ०.०० २३९.४० ६२.७८ ७१.२४ ०.०० १३४.०३ १००.२४
३८७ टोखा नगरपाललका,काठमािौँ ५१.९९ १२०.५० ०.०० १७२.४९ ३७.२१ ६७.२३ ०.०० १०४.४४ ६९.९१
३८८ तारकेश्वर नगरपाललका,काठमािौँ ७०.८३ १४१.७३ ०.०० २१२.५५ ४५.२२ ८८.९३ ०.०० १३४.१५ ६०.००
३८९ दजक्षणकाली नगरपाललका,काठमािौँ ४४.७९ ४४.७९ ०.०० ८९.५८ ३२.७२ २५.४१ ०.०० ५८.१३ ३४.०५
३९० नागाजुन
ि नगरपाललका,काठमािौँ ६०.२५ १३६.७१ ०.०० १९६.९६ ४३.७६ ५१.९६ ०.०० ९५.७२ २७.७७
३९१ बुढालनलकण्ठ नगरपाललका,काठमािौँ ७७.१७ १९५.५१ ०.०० २७२.६७ ४६.७६ ७७.९० ०.०० १२४.६६ १३६.१७
३९२ शङ्खरापुर नगरपाललका,काठमािौँ ४४.७१ ५९.९५ ०.१० १०४.७६ ३०.७२ ३५.२१ ०.०० ६५.९३ १६.३२
बागमती प्रदे शका ्थानीय तह जभमा ५७३८.४२ ६६५३.५८ ४४.८२ १२४३६.८२ ४४७५.१८ ३७६०.०८ १२.०४ ८२४७.३० ३५६४.२४
गण्िकी प्रदे श
158
३९३ गोरखा नगरपाललका,गोरखा ६३.६५ ४६.२३ ०.०० १०९.८९ ५०.७७ ३२.४६ ०.०० ८३.२३ १९.१६
३९४ पालुङटार नगरपाललका,गोरखा ५१.१४ ३२.६८ ०.०० ८३.८२ ४३.३५ २१.३३ ०.०० ६४.६८ ११.५६
३९५ अजजरकोट गाउाँ पाललका,गोरखा २८.२२ २२.७४ ०.०० ५०.९६ २०.९१ १३.३३ ०.०० ३४.२३ १०.५०
३९६ आरुघाट गाउाँ पाललका,गोरखा ३२.९९ २८.३१ ०.०० ६१.३० २७.८३ १८.२७ ०.०० ४६.११ १२.९३
३९७ गण्िकी गाउाँ पाललका,गोरखा ३६.६८ २५.०० ०.०० ६१.६९ २८.८९ १३.९४ ०.०० ४२.८३ १९.६५
३९८ च ुमनुव्री गाउाँ पाललका,गोरखा २४.५४ १४.१९ ०.०० ३८.७३ १२.९२ ९.३६ ०.०० २२.२७ १४.२१
३९९ िाचे गाउाँ पाललका,गोरखा २५.४६ १७.०९ ०.०० ४२.५५ १९.११ ७.६९ ०.०० २६.८० १४.५१
४०० भीमसेनथापा गाउाँ पाललका,गोरखा ३५.८० २८.५० ०.०० ६४.२९ २८.७४ १५.२० ०.०० ४३.९४ १३.९९
४०१ शषहद लखन गाउाँ पाललका,गोरखा ४०.८१ २५.५८ ०.०० ६६.३९ ३५.३६ १५.३१ ०.०० ५०.६७ १३.०४
४०२ लसरानचोक गाउाँ पाललका,गोरखा ४३.८९ ३४.११ ०.०० ७८.०० ३२.९८ १२.४१ ०.०० ४५.३९ २९.००
४०३ बारपाक सुललकोट गाउाँ पाललका,गोरखा ३७.९७ २६.३० ०.०० ६४.२७ ३१.४८ १९.४३ ०.०० ५०.९१ १०.७३
४०४ बेसीशहर नगरपाललका,लमजुङ ४४.८२ २३.२० ०.०० ६८.०३ ३६.१० १९.०६ ०.०० ५५.१६ ७.५७
४०५ मध्यनेपाल नगरपाललका,लमजुङ ४१.४० १८.६५ ०.०० ६०.०५ ३५.७८ १४.५९ ०.०० ५०.३७ ६.५३
४०६ राइिनास नगरपाललका,लमजुङ ३८.९९ २३.०४ ०.०० ६२.०३ ३२.३० १४.८५ ०.०० ४७.१५ ५.०५
४०७ सुन्दरबजार नगरपाललका,लमजुङ ५१.६४ ११.३७ ०.०० ६३.०१ ३८.१४ ७.८५ ०.०० ४५.९९ ९.६५
४०८ क्त्होलासोथार गाउाँ पाललका,लमजुङ २४.४७ ९.९५ ०.०० ३४.४२ १९.५४ ७.६६ ०.०० २७.२० २.४१
४०९ दू िपोखरी गाउाँ पाललका,लमजुङ २२.९२ १६.०७ ०.०० ३८.९९ १६.३१ ९.२९ ०.०० २५.६० ५.५९
४१० दोदी गाउाँ पाललका,लमजुङ ३२.६४ २१.३४ ०.०० ५३.९८ २८.७६ १२.२० ०.०० ४०.९७ ६.९८
४११ म्यािङदी गाउाँ पाललका,लमजुङ ३३.०१ १८.३० ०.०० ५१.३१ २९.१८ १४.२९ ०.०० ४३.४७ १.६०
४१२ भानु नगरपाललका,तनहुाँ ५५.७५ ३१.१० ०.०० ८६.८५ ४५.५६ १३.१३ ०.०० ५८.६९ २५.८३
४१३ लभमाद नगरपाललका,तनहुाँ ३८.८१ २३.४६ ०.०० ६२.२८ ३१.६९ १७.९५ ०.०० ४९.६४ ११.५४
४१४ व्यास नगरपाललका,तनहुाँ ८४.४० ६६.७६ ०.०० १५१.१६ ७४.१९ ४१.५५ ०.०० ११५.७४ १९.६६
४१५ शुक्त्लागण्िकी नगरपाललका,तनहुाँ ५७.३५ ५५.२४ ०.०० ११२.६० ४७.६७ ३८.४५ ०.०० ८६.१२ १७.२९
४१६ आाँबख
ु ैरेनी गाउाँ पाललका,तनहुाँ ३१.२० २४.०८ ०.०० ५५.२९ २५.१२ १६.०८ ०.०० ४१.२० १५.७८
४१७ ऋषिङ गाउाँ पाललका,तनहुाँ २८.५२ २६.१२ ०.०० ५४.६४ २३.७२ २०.१५ ०.०० ४३.८७ ७.५५
४१८ जघररङ गाउाँ पाललका,तनहुाँ २४.५९ २०.४३ ०.०० ४५.०२ २०.१९ १२.६८ ०.०० ३२.८७ ८.३४
४१९ दे वघाट गाउाँ पाललका,तनहुाँ ३०.७१ १४.५४ ०.०० ४५.२५ २४.३२ ९.७८ ०.०० ३४.०९ ७.३१
४२० बजन्दपुर गाउाँ पाललका,तनहुाँ २८.९८ ३२.७२ ०.०० ६१.७० २२.८६ १४.०७ ०.०० ३६.९३ १७.३६
४२१ भयाग्दे गाउाँ पाललका,तनहुाँ २६.२३ ३४.२३ ०.०० ६०.४६ २१.९८ २१.३० ०.०० ४३.२७ १२.०५
४२२ पोखरा महानगरपाललका ,का्की २४६.९२ ३०३.९० १.०० ५५१.८३ २१५.२६ १५३.५६ ०.०० ३६८.८१ १३५.४०
४२३ अन्नपूणि गाउाँ पाललका,का्की ३६.९८ २९.४० ०.०० ६६.३८ ३०.४४ १९.८५ ०.०० ५०.२९ ६.२४
४२४ माछापुछ्रे गाउाँ पाललका,का्की ३५.२७ ३९.७५ ०.०० ७५.०२ ३०.१९ २५.८५ ०.०० ५६.०४ १०.८७
४२५ मादी गाउाँ पाललका,का्की ३९.८२ २२.२५ ०.०० ६२.०७ ३१.३२ ७.५७ ०.०० ३८.८९ १३.३८
४२६ रुपा गाउाँ पाललका,का्की ३२.०२ २२.८८ ०.०० ५४.९१ २७.४९ ११.९१ ०.०० ३९.४१ ७.८३
४२७ चामे गाउाँ पाललका,मनाङ १२.५४ १८.०३ ०.०० ३०.५७ ७.८३ ९.९४ ०.०० १७.७७ ९.०८
४२८ नापाि भूलम गाउाँ पाललका,मनाङ १०.१५ ११.७४ ०.०० २१.८८ ४.२९ ८.०३ ०.०० १२.३२ ५.६६
४२९ नासोँ गाउाँ पाललका,मनाङ २१.६८ ६.८९ ०.०० २८.५८ १४.८८ ५.२६ ०.०० २०.१४ ८.१७
४३० मनाङ षङ्याङ गाउाँ पाललका,मनाङ १७.७८ १०.२३ ०.०० २८.०१ ११.३० ४.२४ ०.०० १५.५४ ११.५६
४३१ घरपझोङ गाउाँ पाललका,मु्ताङ ३०.२३ १८.२६ ०.०० ४८.४९ २०.०६ १३.१६ ०.०० ३३.२१ १०.४५
४३२ थासाङ गाउाँ पाललका,मु्ताङ २४.६७ १२.५९ ०.०० ३७.२५ १५.२० ९.०६ ०.०० २४.२६ १२.२४
४३३ लो-घेकर दामोदरकुण्ि गाउाँ पाललका,मु्ताङ ११.४५ १४.८६ ०.०० २६.३१ ७.२३ १४.३४ ०.०० २१.५६ ३.५१
४३४ वारागुङ मुजक्तक्षेत्र गाउाँ पाललका,मु्ताङ १८.६४ १३.४३ ०.०० ३२.०६ १२.२४ ८.३७ ०.०० २०.६२ १३.२४
४३५ लोमन्थाङ गाउाँ पाललका,मु्ताङ १६.२२ १८.१६ ०.०० ३४.३८ ११.१२ ११.८१ ०.०० २२.९४ १०.८२
४३६ कुश्मा नगरपाललका,पबित ६१.९० १२.०६ ०.०० ७३.९५ ५८.५० १०.२४ ०.०० ६८.७४ ५.३८
४३७ फलेवास नगरपाललका,पबित ४१.१९ ३४.७९ ०.०० ७५.९८ ३८.१७ २०.४४ ०.०० ५८.६१ ३.२२
४३८ जलजला गाउाँ पाललका,पबित ३२.०७ १२.९८ ०.०० ४५.०५ २८.९७ ११.४७ ०.०० ४०.४४ १.४५
४३९ पैयूं गाउाँ पाललका,पबित २४.०३ १८.२२ ०.०० ४२.२५ २०.०३ १३.७३ ०.०० ३३.७६ ८.८६
४४० महाजशला गाउाँ पाललका,पबित २२.१५ १७.६१ ०.०० ३९.७६ १८.८५ ९.९५ ०.०० २८.८० ६.१०
४४१ मोदी गाउाँ पाललका,पबित ३९.८५ १८.६१ ०.०० ५८.४६ ३५.८६ १२.२७ ०.०० ४८.१३ ४.५६
४४२ षवहादी गाउाँ पाललका,पबित २५.२६ १८.८२ ०.०० ४४.०८ २०.७१ १०.९९ ०.०० ३१.७१ ५.६३
४४३ गल्याङ नगरपाललका,्यांजा ५०.०८ ३२.९१ ०.०० ८२.९९ ४५.४४ २१.३७ ०.०० ६६.८१ ११.९१
४४४ चापकोट नगरपाललका,्यांजा ४१.९५ २२.०४ ०.०१ ६४.०० ३९.३३ १५.१२ ०.०० ५४.४५ ४.०३
४४५ पुतलीबजार नगरपाललका,्यांजा ५८.१७ ३०.५७ ०.०० ८८.७४ ५२.४६ २५.९५ ०.०० ७८.४१ ८.७१
४४६ भीरकोट नगरपाललका,्यांजा ३६.२८ १३.१३ ०.०० ४९.४१ ३१.९८ ११.५८ ०.०० ४३.५६ ३.७०
४४७ वाललङ नगरपाललका,्यांजा ५५.२१ ४०.९६ १.२५ ९७.४१ ४९.४८ २६.०० ०.०० ७५.४९ १४.४२
४४८ अजुन
ि चौपारी गाउाँ पाललका,्यांजा २४.८४ १७.५१ ०.०० ४२.३५ १९.६६ १०.३९ ०.०० ३०.०४ ९.४७
४४९ आाँलिखोला गाउाँ पाललका,्यांजा ३१.९५ २०.६२ ०.०० ५२.५७ २६.७० १४.१० ०.०० ४०.८० ७.८३
159
४५० कालीगण्िकी गाउाँ पाललका,्यांजा ३७.४३ २६.४२ ०.०० ६३.८६ ३०.५३ १७.८२ ०.०० ४८.३५ १२.३७
४५१ फेदीखोला गाउाँ पाललका,्यांजा २३.०५ २१.१६ ०.०० ४४.२१ २०.५९ १५.५८ ०.०० ३६.१८ ५.६२
४५२ लबरुवा गाउाँ पाललका,्यांजा २९.५० १६.७२ ०.०० ४६.२३ २४.१६ ९.९५ ०.०० ३४.११ १४.४८
४५३ हररनास गाउाँ पाललका,्यांजा २७.०७ ११.६५ ०.०० ३८.७१ २१.६० ८.६२ ०.०० ३०.२२ ७.०९
४५४ बेनी नगरपाललका,भयाग्दी ४५.९३ २३.२७ ०.०० ६९.२० ३८.२६ १८.०० ०.०० ५६.२६ ९.९०
४५५ अन्नपूणि गाउाँ पाललका,भयाग्दी ३०.६२ १५.७६ ०.०० ४६.३८ २२.६६ ११.४५ ०.०० ३४.११ १४.६९
४५६ िवलालगरी गाउाँ पाललका,भयाग्दी २७.११ १६.८१ ०.०० ४३.९२ १९.६२ १२.९८ ०.०० ३२.६० ९.९९
४५७ मं गला गाउाँ पाललका,भयाग्दी २१.७३ २३.७८ ०.०० ४५.५१ १८.४२ १८.१४ ०.०० ३६.५६ ४.३५
४५८ माललका गाउाँ पाललका,भयाग्दी २५.५९ २१.३७ ०.०० ४६.९६ २१.१० १५.३१ ०.०० ३६.४१ ८.७८
४५९ रघुगंगा गाउाँ पाललका,भयाग्दी ३०.४४ १५.१८ ०.०० ४५.६२ २४.८८ १०.६० ०.०० ३५.४८ ७.२८
४६० गल्कोट नगरपाललका,बागलुङ ४२.९० २२.६७ ०.०० ६५.५७ ३७.०९ १७.५८ ०.०० ५४.६७ ५.४६
४६१ जैलमनी नगरपाललका,बागलुङ ४०.७३ २९.३० ०.०० ७०.०३ ३६.८६ २१.४७ ०.०० ५८.३३ १०.३५
४६२ ढोरपाटन नगरपाललका,बागलुङ ३५.६९ १४.१९ ०.०० ४९.८८ ३३.३० १२.८१ ०.०० ४६.११ ३.०१
४६३ बागलुङ नगरपाललका,बागलुङ ६८.१२ ३७.२३ ०.४५ १०५.७९ ५५.६४ २५.०० ०.४५ ८१.०९ २२.११
४६४ काठे खोला गाउाँ पाललका,बागलुङ ३६.९२ १९.२१ ०.०० ५६.१४ ३२.८६ १४.१२ ०.०० ४६.९८ ७.२९
४६५ तमानखोला गाउाँ पाललका,बागलुङ २०.०३ ११.२८ ०.०० ३१.३१ १५.३६ ९.१२ ०.०० २४.४७ ५.१२
४६६ ताराखोला गाउाँ पाललका,बागलुङ २२.८२ १४.१७ ०.०० ३६.९९ १९.९६ ११.२८ ०.०० ३१.२४ २.५४
४६७ लनसीखोला गाउाँ पाललका,बागलुङ २५.६८ २२.१७ ०.०० ४७.८५ १७.७६ १३.७९ ०.०० ३१.५५ ११.९४
४६८ वलिगाि गाउाँ पाललका,बागलुङ ४२.७४ २१.४४ ०.०० ६४.१८ ३६.७२ १३.१४ ०.०० ४९.८५ ११.४७
४६९ वरे ङ गाउाँ पाललका,बागलुङ २३.८८ १५.०३ ०.०० ३८.९१ २०.०२ १२.२७ ०.०० ३२.२९ ४.९०
४७० कावासोती नगरपाललका,नवलपुर ५०.५५ ७०.५० ०.०० १२१.०४ ४२.९५ ४४.६५ ०.०० ८७.६० २४.६९
४७१ गैंिाकोट नगरपाललका,नवलपुर ५९.६१ ३८.८८ ०.०० ९८.५० ५०.६३ २६.७३ ०.०० ७७.३६ २९.७४
४७२ दे वच ुली नगरपाललका,नवलपुर ६१.१५ १९.१७ ०.०० ८०.३२ ५०.६८ १४.५८ ०.०० ६५.२५ १८.३५
४७३ मध्यषवन्दु नगरपाललका,नवलपुर ४८.१० ४२.२५ ०.०० ९०.३६ ४१.५२ २८.११ ०.०० ६९.६४ २३.७८
४७४ बौदीकाली गाउाँ पाललका,नवलपुर २७.३२ १५.४५ ०.०० ४२.७८ १६.९९ ७.६७ ०.०० २४.६६ ९.८४
४७५ बुललङटार गाउाँ पाललका,नवलपुर २५.५१ १८.३२ ०.०० ४३.८४ १९.७० ९.७८ ०.०० २९.४९ ९.९८
४७६ लबनयी लत्रवेणी गाउाँ पाललका,नवलपुर ३७.०२ ३६.६३ ०.०० ७३.६५ ३२.४४ २२.९८ ०.०० ५५.४२ ६.५६
४७७ हुलसेकोट गाउाँ पाललका,नवलपुर ३०.०४ २३.३० ०.०० ५३.३४ २५.०१ १५.७८ ०.०० ४०.८० ६.७१
गण्िकी प्रदे शका ्थानीय तह जभमा ३२१४.२० २२८७.८५ २.७१ ५५०४.७५ २६५८.०५ १४५९.५४ ०.४५ ४११८.०५ १०१९.४९
लुजभबनी प्रदे श
४७८ बदिघाट नगरपाललका,नवलपरासी ४८.०८ ५६.५० ०.०० १०४.५८ ४१.७१ ४४.६८ ०.०० ८६.३९ ९.९८
४७९ रामग्राम नगरपाललका,नवलपरासी ५७.१५ ५९.०७ ०.०० ११६.२१ ४४.६८ ३१.२९ ०.०० ७५.९७ २१.५९
४८० सुनवल नगरपाललका,नवलपरासी ४५.५९ ६६.१६ ०.५० ११२.२५ ३७.८८ ३५.४६ ०.५० ७३.८४ २६.०५
४८१ सु्ता गाउाँ पाललका,नवलपरासी ३०.१० ३४.८८ ०.०० ६४.९८ २१.८७ २०.३२ ०.०० ४२.२० २०.७१
४८२ पाजल्हनन्दन गाउाँ पाललका,नवलपरासी ३४.३२ २४.३१ ०.०० ५८.६४ २८.५६ १६.०२ ०.०० ४४.५८ १६.८२
४८३ प्रतापपुर गाउाँ पाललका,नवलपरासी ४७.५५ ३९.९८ ०.०० ८७.५३ ३६.९४ १७.३४ ०.०० ५४.२८ ३६.८३
४८४ सरावल गाउाँ पाललका,नवलपरासी २८.१८ २६.६८ ०.०० ५४.८६ २३.२६ १८.९७ ०.०० ४२.२३ १८.१०
४८५ बुटवल उप महानगरपाललका,रुपन्दे ही ९५.०७ १४३.९६ ०.६० २३९.६३ ७१.६३ ८९.६५ ०.६० १६१.८७ ६८.७९
४८६ लतलोत्तमा नगरपाललका,रुपन्दे ही ६४.२१ १४६.८३ ०.०० २११.०४ ५४.९३ ७९.९० ०.०० १३४.८४ २८.६६
४८७ दे वदह नगरपाललका,रुपन्दे ही ५०.८४ ४७.३४ ०.०० ९८.१७ ३८.५५ २८.१० ०.०० ६६.६५ १६.८०
४८८ लुजभबनी सां्कृलतक नगरपाललका,रुपन्दे ही ५०.०६ ४१.३४ ०.०० ९१.४० ३४.५२ १९.०७ ०.०० ५३.५९ ३९.४९
४८९ लसिाथिनगर नगरपाललका,रुपन्दे ही ५७.२१ ५७.९२ ०.०० ११५.१३ ४१.९६ ३४.१३ ०.०० ७६.०८ ३२.६२
४९० सैनामैना नगरपाललका,रुपन्दे ही ४५.५६ ५७.३४ ०.०० १०२.९० ३७.३७ ३४.८२ ०.०० ७२.१९ १५.७६
४९१ ओमसलतया गाउाँ पाललका,रुपन्दे ही २७.६६ १८.५६ ०.०० ४६.२२ २२.५० १५.५८ ०.०० ३८.०८ १०.१९
४९२ कन्चन गाउाँ पाललका,रुपन्दे ही ३३.२४ ३३.९९ ०.०० ६७.२३ २६.६८ २४.१६ ०.०० ५०.८३ १६.७८
४९३ कोटहीमाइि गाउाँ पाललका,रुपन्दे ही २७.१० २३.४० ०.०० ५०.५० २१.९८ १२.६९ ०.०० ३४.६६ ९.८६
४९४ गैिहवा गाउाँ पाललका,रुपन्दे ही ३४.४८ २६.४७ ०.०० ६०.९६ २८.८८ २४.९७ ०.०० ५३.८५ ५.९१
४९५ मचिवारी गाउाँ पाललका,रुपन्दे ही २८.६७ २१.४६ ०.०० ५०.१३ २१.०६ १६.८४ ०.०० ३७.९० १०.८४
४९६ मायादे वी गाउाँ पाललका,रुपन्दे ही ३२.३८ ३४.४७ ०.०० ६६.८४ २५.७७ २७.५० ०.०० ५३.२७ १३.०१
४९७ रोषहणी गाउाँ पाललका,रुपन्दे ही ३७.७५ २१.१२ ०.०० ५८.८७ ३०.५२ १२.२० ०.०० ४२.७२ १५.७४
४९८ सभमरीमाइि गाउाँ पाललका,रुपन्दे ही २७.८८ २९.९९ ०.०० ५७.८८ १९.८६ १८.१५ ०.०० ३८.०२ १५.७५
४९९ लसयारी गाउाँ पाललका,रुपन्दे ही ३४.९५ ३५.७० ०.०० ७०.६५ ३०.०९ ३१.७१ ०.०० ६१.८० ९.५८
५०० सुिोिन गाउाँ पाललका,रुपन्दे ही ३२.०० ३२.६५ ०.०० ६४.६५ २५.५४ १८.९८ ०.०० ४४.५१ १७.६४
५०१ कषपलव्तु नगरपाललका,कषपलव्तु ६३.२२ ६६.४४ ०.०८ १२९.७३ ५०.०२ ३७.२४ ०.०५ ८७.३१ २४.८९
५०२ कृष्णनगर नगरपाललका,कषपलव्तु ५३.३७ ४६.४० ०.०० ९९.७७ ४०.३० २९.८८ ०.०० ७०.१८ २१.४६
५०३ बाणगंगा नगरपाललका,कषपलव्तु ५८.९१ ५०.३८ ०.०० १०९.२९ ५०.७० ४०.६५ ०.०० ९१.३५ २०.३८
५०४ बुिभ ुमी नगरपाललका,कषपलव्तु ५०.५४ ४६.०७ ०.२४ ९६.८५ ३९.८२ ३०.७४ ०.०० ७०.५५ २६.५४
160
५०५ महाराजगंज नगरपाललका,कषपलव्तु ४८.८७ ५२.६३ ०.०० १०१.५१ ४०.३७ ३७.१२ ०.०० ७७.४९ ६.२९
५०६ जशवराज नगरपाललका,कषपलव्तु ६६.८१ ४३.१८ ०.०० १०९.९९ ५४.५१ २९.१९ ०.०० ८३.७० ३५.९१
५०७ मायादे वी गाउाँ पाललका,कषपलव्तु ५२.८९ २२.७६ ०.०० ७५.६५ ४५.७८ २०.२७ ०.०० ६६.०५ ११.९३
५०८ यशोिरा गाउाँ पाललका,कषपलव्तु ४२.७९ २४.५० ०.०० ६७.२९ ३५.०८ १५.७७ ०.०० ५०.८५ १४.२०
५०९ षवजयनगर गाउाँ पाललका,कषपलव्तु ३९.१५ २१.७१ ०.०० ६०.८५ ३५.५७ १८.६९ ०.०० ५४.२६ ३.४५
५१० शुिोिन गाउाँ पाललका,कषपलव्तु ३४.०७ १९.८५ ०.०० ५३.९२ २९.२२ १५.३३ ०.०० ४४.५५ १२.७४
५११ तानसेन नगरपाललका,पाल्पा ५७.२९ ६४.२० ०.०० १२१.४९ ४४.५५ २६.३१ ०.०० ७०.८६ ३२.०३
५१२ रामपुर नगरपाललका,पाल्पा ५३.११ २२.०४ ०.०० ७५.१५ ४१.५६ १६.८२ ०.०० ५८.३८ १२.६२
५१३ लतनाउ गाउाँ पाललका,पाल्पा २३.२९ ३२.७२ ०.०० ५६.०१ १९.१५ २४.८८ ०.०० ४४.०३ १४.८२
५१४ लनज्द गाउाँ पाललका,पाल्पा ४१.७६ २०.२३ ०.०० ६१.९८ ३१.४० १४.४५ ०.०० ४५.८५ १८.३७
५१५ पुवख
ि ोला गाउाँ पाललका,पाल्पा ३५.०९ १६.६७ ०.०० ५१.७६ २७.७४ ११.५३ ०.०० ३९.२७ ४.८८
५१६ बगनासकाली गाउाँ पाललका,पाल्पा ३४.१३ १४.५९ ०.०० ४८.७२ २९.५१ १०.८१ ०.०० ४०.३२ ९.७७
५१७ माथागढी गाउाँ पाललका,पाल्पा ३०.९७ २४.७३ ०.०० ५५.७१ २३.९० १३.७८ ०.०० ३७.६८ १६.८५
५१८ रभभा गाउाँ पाललका,पाल्पा ३७.०१ १३.५६ ०.०० ५०.५७ ३२.०१ १२.५३ ०.०० ४४.५४ ४.७७
५१९ ररजददकोट गाउाँ पाललका,पाल्पा ३१.२५ २५.०५ ०.०० ५६.२९ २७.४५ २०.८० ०.०० ४८.२५ ९.०४
५२० रै नादे वी छहरा गाउाँ पाललका,पाल्पा ३९.७६ २३.३४ ०.०८ ६३.१८ ३३.८० १५.४४ ०.०० ४९.२४ ११.८८
५२१ भ ुलमका्थान नगरपाललका,अघािखााँची ४०.९२ २४.२५ ०.०० ६५.१७ ३३.१० १९.९६ ०.०० ५३.०६ ५.४७
५२२ जशतगंगा नगरपाललका,अघािखााँची ५४.०८ २७.२६ ०.०० ८१.३४ ४५.६८ १९.४९ ०.०० ६५.१७ ६.२६
५२३ सजन्िखकि नगरपाललका,अघािखााँची ३८.०० ५५.४८ ०.०० ९३.४८ ३४.२९ ३७.९१ ०.०० ७२.२१ ८.१६
५२४ छत्रदे व गाउाँ पाललका,अघािखााँची ३५.६७ २२.४२ ०.०० ५८.०९ २७.६३ १४.२४ ०.०० ४१.८७ १२.८९
५२५ पाजणनी गाउाँ पाललका,अघािखााँची ४३.३४ २४.२५ ०.०० ६७.५९ ३८.१३ २०.०५ ०.०० ५८.१८ १.८४
५२६ मालारानी गाउाँ पाललका,अघािखााँची ४०.९७ १९.३३ ०.०० ६०.३० ३७.८३ १८.०८ ०.०० ५५.९१ ३.०६
५२७ मुलसकोट नगरपाललका,गुल्मी ३९.३४ २९.८२ ०.०० ६९.१६ ३५.०५ २२.७७ ०.०० ५७.८२ ७.६७
५२८ रे सङ्ग
ु ा नगरपाललका,गुल्मी ४०.४६ २३.०९ ०.०० ६३.५५ ३५.२० १७.६८ ०.०० ५२.८८ ८.०४
५२९ इ्मा गाउाँ पाललका,गुल्मी २७.५० १९.९८ ०.०० ४७.४७ २३.४५ १२.१३ ०.०० ३५.५८ १०.६०
५३० कालीगण्िकी गाउाँ पाललका,गुल्मी ३२.१८ १३.८० ०.०० ४५.९८ २८.२० १२.१० ०.०० ४०.३० ४.३०
५३१ गुल्मीदरबार गाउाँ पाललका,गुल्मी ३१.५५ २१.९१ ०.०० ५३.४६ २७.७८ १५.३७ ०.०० ४३.१५ ४.७६
५३२ चन्द्रकोट गाउाँ पाललका,गुल्मी ३३.३९ १५.५९ ०.०० ४८.९७ २८.०८ १४.३० ०.०० ४२.३८ ६.०६
५३३ छत्रकोट गाउाँ पाललका,गुल्मी ३३.९४ २१.१८ ०.०० ५५.१२ २६.६२ १०.६५ ०.०० ३७.२७ २४.४९
५३४ िुकोट गाउाँ पाललका,गुल्मी ३८.२३ १७.५९ ०.०० ५५.८२ ३३.३७ १२.६९ ०.०० ४६.०६ ७.६५
५३५ मदाने गाउाँ पाललका,गुल्मी २९.४१ १९.०० ०.०० ४८.४१ २३.६० १३.४९ ०.०० ३७.१० १३.९०
५३६ माललका गाउाँ पाललका,गुल्मी ३२.३३ २२.५० ०.०० ५४.८३ २८.४७ १४.४४ ०.०० ४२.९१ ५.५८
५३७ रुरुक्षेत्र गाउाँ पाललका,गुल्मी ३०.४९ २२.३० ०.०० ५२.७९ २५.६५ १३.६८ ०.०० ३९.३३ १६.४३
५३८ सत्सयवती गाउाँ पाललका,गुल्मी ३४.९२ १९.६० ०.०० ५४.५२ ३१.२४ १५.७७ ०.०० ४७.०० ६.११
५३९ पुथा उत्तरगंगा गाउाँ पाललका,रुकुमकोट ३१.८२ १६.४० ०.०५ ४८.२७ २६.४२ १३.५२ ०.०० ३९.९३ ५.१४
५४० भूमे गाउाँ पाललका,रुकुमकोट ३१.७७ २५.२० ०.०० ५६.९७ २५.८६ १८.३८ ०.०० ४४.२५ ६.६१
५४१ लस्ने गाउाँ पाललका,रुकुमकोट ३३.६४ २४.३६ ०.०० ५७.९९ २९.१६ १९.५१ ०.०० ४८.६७ ९.३१
५४२ रोल्पा नगरपाललका,रोल्पा ३७.९३ २८.३४ ०.०० ६६.२६ ३१.७४ २१.२३ ०.०० ५२.९७ ९.२४
५४३ लत्रवेणी गाउाँ पाललका,रोल्पा ३१.९५ २३.१७ ०.०० ५५.१२ २७.७० १४.०३ ०.०० ४१.७३ ९.७९
५४४ थबाङ गाउाँ पाललका,रोल्पा १८.५० २२.०३ ०.०० ४०.५३ १४.७४ १६.६९ ०.०० ३१.४२ ६.३४
५४५ पररवतिन गाउाँ पाललका,रोल्पा २६.३४ १९.९० ०.०० ४६.२३ २१.०९ १७.६९ ०.०० ३८.७८ ७.१२
५४६ मािी गाउाँ पाललका,रोल्पा २६.५४ १२.८१ ०.०० ३९.३५ २१.३२ ९.५१ ०.०० ३०.८४ २.४६
५४७ रुन्टीगढी गाउाँ पाललका,रोल्पा ३४.९४ २१.९५ ०.०० ५६.८९ २८.०१ १९.३८ ०.०० ४७.३९ ८.८६
५४८ लुङग्री गाउाँ पाललका,रोल्पा २५.७० १७.२६ ०.०० ४२.९६ २०.३४ १४.७० ०.०० ३५.०४ ५.५४
५४९ गंगादे व गाउाँ पाललका,रोल्पा २८.०० १६.०४ ०.०० ४४.०५ २३.७६ १४.२१ ०.०० ३७.९७ ०.१९
५५० सुनछहरी गाउाँ पाललका,रोल्पा २५.६९ १२.०७ ०.०० ३७.७७ १९.२८ १०.७१ ०.०० २९.९९ ६.५२
५५१ सुलनल्मृलत गाउाँ पाललका,रोल्पा ३४.२२ २३.९३ ०.०० ५८.१५ २८.५१ १५.५१ ०.०० ४४.०३ ३.९८
५५२ लयुठान नगरपाललका,लयुठान ४९.१५ २५.६४ ०.०० ७४.७९ ४१.३७ २०.५७ ०.०० ६१.९५ ९.३९
५५३ ्वगिद्वारी नगरपाललका,लयुठान ३६.३५ २३.१० ०.०० ५९.४५ २९.४९ १९.२७ ०.०० ४८.७६ १०.०७
५५४ ऐरावती गाउाँ पाललका,लयुठान ३९.०९ १४.२१ ०.०० ५३.३० २६.७३ ९.१७ ०.०० ३५.८९ १३.७०
५५५ गौमुखी गाउाँ पाललका,लयुठान ३०.०३ १७.०० ०.०० ४७.०३ २४.३६ १५.५० ०.०० ३९.८६ ५.६५
५५६ जझमरुक गाउाँ पाललका,लयुठान ३९.४१ १९.४३ ०.०० ५८.८५ २५.८६ १७.९५ ०.०० ४३.८१ २.९४
५५७ नौबषहनी गाउाँ पाललका,लयुठान ३२.६९ २४.७२ ०.०० ५७.४१ २६.९३ १९.६५ ०.०० ४६.५८ ५.०२
५५८ मल्लरानी गाउाँ पाललका,लयुठान ३३.०६ १३.०९ ०.०० ४६.१५ २३.२२ ९.१८ ०.०० ३२.४० ६.३३
५५९ माण्िवी गाउाँ पाललका,लयुठान २६.५७ १४.२२ ०.०० ४०.७९ २१.८५ १२.९३ ०.०० ३४.७८ ४.३९
५६० सरुमारानी गाउाँ पाललका,लयुठान २७.८१ १३.७६ ०.०० ४१.५७ २२.४४ ११.३८ ०.०० ३३.८२ ६.८३
५६१ घोराही उप महानगरपाललका ,दाङ १२१.४१ १०५.४८ ०.०० २२६.९० १०७.२८ ७३.१२ ०.०० १८०.४० ३३.६४
161
५६२ तुल्सीपुर उप महानगरपाललका ,दाङ १०९.६९ १००.८९ ०.६३ २११.२१ ९५.८७ ६०.५२ ०.४८ १५६.८८ २५.४३
५६३ लमही नगरपाललका,दाङ ४४.८३ ५४.२४ ०.०० ९९.०७ २९.९८ २७.६८ ०.०० ५७.६६ ३३.१८
५६४ गढवा गाउाँ पाललका,दाङ ४२.८१ ३५.१७ ०.०० ७७.९८ ३५.११ २१.४६ ०.०० ५६.५७ १६.५५
५६५ दाँ गीशरणा गाउाँ पाललका,दाङ २७.५७ २१.६० ०.०० ४९.१७ २१.६८ १६.०७ ०.०० ३७.७५ ९.५४
५६६ बाँगलाच ुली गाउाँ पाललका,दाङ ३०.०९ २३.७५ ०.०० ५३.८४ २७.२७ २१.३१ ०.०० ४८.५८ २.९०
५६७ बबइि गाउाँ पाललका,दाङ ३१.७९ २३.१७ ०.०० ५४.९६ २६.६३ १६.९० ०.०० ४३.५२ ८.९२
५६८ राजपुर गाउाँ पाललका,दाङ ३१.६७ २४.७३ ०.०० ५६.४० २२.७५ १४.४५ ०.०० ३७.२० १५.८६
५६९ राप्ती गाउाँ पाललका,दाङ ३५.०६ २६.३२ ०.०० ६१.३९ २८.६८ २१.६५ ०.०० ५०.३३ १०.०३
५७० शाजन्तनगर गाउाँ पाललका,दाङ ३०.२८ २३.५१ ०.०० ५३.८० २६.८१ १९.९२ ०.०० ४६.७३ ५.९२
५७१ नेपालगाँज उप महानगरपाललका ,बााँके ८९.८२ ८१.३२ ३.१० १७४.२४ ७७.५९ ६३.७६ ३.१० १४४.४५ ४७.६५
५७२ कोहलपुर नगरपाललका,बााँके ५६.२९ ५९.८४ ०.०० ११६.१३ ४७.१२ ४५.३३ ०.०० ९२.४५ ९.६३
५७३ खजुरा गाउाँ पाललका,बााँके ५५.१५ ३७.२२ ०.०० ९२.३८ ४६.२४ २७.६२ ०.०० ७३.८६ १५.९२
५७४ जानकी गाउाँ पाललका,बााँके ३०.४० ३५.३३ ०.०० ६५.७३ २३.६६ २२.१६ ०.०० ४५.८२ १४.५५
५७५ िुिव
ु ा गाउाँ पाललका,बााँके ३७.३५ ३१.६५ ०.०० ६९.०० २९.६१ २०.३० ०.०० ४९.९१ १४.८९
५७६ नरै नापुर गाउाँ पाललका,बााँके ३६.७८ २४.०० ०.०० ६०.७८ ३०.१६ ११.०९ ०.०० ४१.२५ २.१०
५७७ बैजनाथ गाउाँ पाललका,बााँके ४१.७४ ४०.८९ ०.०० ८२.६४ ३३.१८ २७.७४ ०.०० ६०.९२ २३.१४
५७८ राप्तीसोनारी गाउाँ पाललका,बााँके ५७.१३ ३६.७७ ०.०० ९३.९० ४७.५० २९.४७ ०.०० ७६.९७ २१.८०
५७९ गुलररया नगरपाललका,बददिया ५८.२२ ३२.०१ ०.०० ९०.२३ ४९.२५ २७.४० ०.०० ७६.६४ १४.६५
५८० ठाकुरबाबा नगरपाललका,बददिया ४०.१८ ३९.१० ०.०० ७९.२८ ३४.८१ २१.८६ ०.०० ५६.६७ १४.१६
५८१ बााँसगढी नगरपाललका,बददिया ४५.६४ ४०.१८ ०.०० ८५.८२ ३७.७० २८.४० ०.०० ६६.१० १२.७८
५८२ बारबददिया नगरपाललका,बददिया ५८.२६ ३३.०६ ०.०० ९१.३२ ५१.४९ २२.८३ ०.०० ७४.३२ १८.४९
५८३ मिुवन नगरपाललका,बददिया ४२.०२ ३४.६५ ०.०० ७६.६७ ३५.०० २३.३९ ०.०० ५८.३९ १५.६९
५८४ राजापुर नगरपाललका,बददिया ४३.९८ ३६.३५ ०.०० ८०.३३ ३८.०३ २४.२२ ०.०० ६२.२५ १६.६७
५८५ गेरुवा गाउाँ पाललका,बददिया ३१.३९ २४.०५ ०.०० ५५.४४ २५.७७ १८.२८ ०.०० ४४.०५ ८.६२
५८६ बढै याताल गाउाँ पाललका,बददिया ४१.२७ ३६.४७ ०.०० ७७.७३ ३५.४२ २४.०० ०.०० ५९.४२ १२.८७
लुजभबनी प्रदे शका ्थानीय तह जभमा ४४९३.०४ ३६४०.९२ ५.२८ ८१३९.२४ ३६८७.३३ २४९१.१४ ४.७३ ६१८३.२० १५१४.६२
कणािली प्रदे श
५८७ आठलबसकोट नगरपाललका,रुकुम ५९.७० ४८.४७ ०.०० १०८.१७ ५३.७२ १२.८९ ०.०० ६६.६१ १.२८
५८८ चौरजहारी नगरपाललका,रुकुम ३३.४५ ३८.५९ ०.०० ७२.०५ ३१.५५ ३७.७२ ०.०० ६९.२८ १.२६
५८९ मुलसकोट नगरपाललका,रुकुम ४५.९४ ३३.७६ ०.०० ७९.७० ४०.३५ २१.९९ ०.०० ६२.३४ १५.४२
५९० लत्रवेणी गाउाँ पाललका,रुकुम ३५.६३ १८.३९ ०.०० ५४.०२ ३३.९८ १६.१४ ०.०० ५०.१२ १.२६
५९१ बााँषफकोट गाउाँ पाललका,रुकुम ३१.६८ १३.१८ ०.०३ ४४.९० २५.६९ १०.१४ ०.०० ३५.८३ ७.६६
५९२ सानीभेरी गाउाँ पाललका,रुकुम ३४.१० १३.७२ ०.५० ४८.३३ ३१.०४ १०.२७ ०.२१ ४१.५२ ५.०५
५९३ बनगाि नगरपाललका,सल्यान ३७.७७ २८.०१ ०.०० ६५.७८ २७.१० १४.९३ ०.०० ४२.०२ २०.९६
५९४ बागचौर नगरपाललका,सल्यान ४८.१५ ३०.९६ ०.०० ७९.१० ३६.९१ १५.९६ ०.०० ५२.८७ १७.९२
५९५ सारदा नगरपाललका,सल्यान ४२.७१ ३१.९९ ०.०० ७४.६९ ३०.१० १४.८३ ०.०० ४४.९२ १८.१०
५९६ कपुरकोट गाउाँ पाललका,सल्यान २३.७७ १४.९४ ०.०० ३८.७० १९.१६ ११.३३ ०.०० ३०.४९ ३.२५
५९७ कालीमाटी गाउाँ पाललका,सल्यान ३५.०५ २६.२४ ०.०० ६१.२८ २९.६५ १८.१२ ०.०० ४७.७६ ५.४७
५९८ कुमाख गाउाँ पाललका,सल्यान ३०.९५ २०.९२ ०.०० ५१.८६ २४.६६ ११.९३ ०.०० ३६.५९ १२.०८
५९९ छत्रेश्वरी गाउाँ पाललका,सल्यान २९.५४ २१.२४ ०.०० ५०.७८ २६.०६ १२.१४ ०.०० ३८.२० ९.३८
६०० लसि कुमाख गाउाँ पाललका,सल्यान २२.४२ १४.३७ ०.०० ३६.७९ १६.२९ ६.३८ ०.०० २२.६७ ९.७०
६०१ लत्रवेणी गाउाँ पाललका,सल्यान २५.३१ १८.९९ ०.०० ४४.३० २१.२३ ८.४१ ०.०० २९.६४ ५.१७
६०२ दामाि गाउाँ पाललका,सल्यान २४.७८ २५.०७ ०.०० ४९.८५ २१.७७ १९.२६ ०.०० ४१.०३ ३.८३
६०३ ठु ललभेरी नगरपाललका,िोल्पा २५.८५ १७.३७ ०.०० ४३.२२ २३.६९ १४.८२ ०.०० ३८.५१ ४.३५
६०४ लत्रपुरासुन्दरी नगरपाललका,िोल्पा २९.८६ १९.९६ ०.०० ४९.८३ २६.८५ १५.५१ ०.०० ४२.३५ २.६१
६०५ काइके गाउाँ पाललका,िोल्पा १३.५७ १३.९० ०.०० २७.४७ ११.९४ १२.४५ ०.०० २४.३९ १.३९
६०६ छाकाि ताङसोङ गाउाँ पाललका,िोल्पा १३.१७ १३.८३ ०.०० २७.०० १०.९४ १०.३८ ०.०० २१.३१ ४.३२
६०७ जगदुल्ला गाउाँ पाललका,िोल्पा १३.३५ १५.७९ ०.०० २९.१३ १२.४१ १३.९८ ०.०० २६.३९ ०.८१
६०८ िोल्पो बुि गाउाँ पाललका,िोल्पा १६.०६ १३.९० ०.०० २९.९६ ८.७९ ६.२७ ०.०० १५.०६ ९.८१
६०९ मुड्केच ुला गाउाँ पाललका,िोल्पा २०.१२ १४.९१ ०.०० ३५.०३ १५.५५ १०.७७ ०.०० २६.३२ ६.१३
६१० शे फोक्त्सुण्िो गाउाँ पाललका,िोल्पा १२.९८ १८.२८ ०.०० ३१.२५ ९.७७ १०.३२ ०.०० २०.१० ६.४४
६११ चन्दननाथ नगरपाललका,जुभला ३२.९७ २७.८८ ०.०० ६०.८५ ३०.३४ १९.५९ ०.०० ४९.९२ ९.९६
६१२ कनकासुन्दरी गाउाँ पाललका,जुभला ३१.२६ १५.४१ ०.०० ४६.६६ २३.३६ ८.३७ ०.०० ३१.७३ १०.९०
६१३ गुठीचौर गाउाँ पाललका,जुभला १९.५६ १५.३२ ०.०० ३४.८८ १६.८५ १२.८३ ०.०० २९.६८ २.७०
६१४ तातोपानी गाउाँ पाललका,जुभला २७.९४ २१.१५ ०.०० ४९.०९ २२.९७ १२.७१ ०.०० ३५.६८ ७.६९
६१५ लतला गाउाँ पाललका,जुभला ३०.४३ २२.८९ ०.०० ५३.३२ २६.२३ १३.१५ ०.०० ३९.३८ ९.६९
६१६ पातारासी गाउाँ पाललका,जुभला २६.४७ २२.३० ०.०० ४८.७७ २३.५० १५.१६ ०.०० ३८.६६ ४.८८
162
६१७ लसं जा गाउाँ पाललका,जुभला २२.२१ १७.४३ ०.०० ३९.६४ १९.७४ १६.०५ ०.०० ३५.८० २.२४
६१८ षहमा गाउाँ पाललका,जुभला २३.५३ १६.८४ ०.०० ४०.३७ २०.५५ १०.०३ ०.०० ३०.५८ ५.३५
६१९ छायानाथ रारा नगरपाललका,मुग ु ३४.६८ ३७.९८ ०.०० ७२.६६ २९.८७ २६.६३ ०.०० ५६.५० ११.१०
६२० मुगम
ु कामािरोङ गाउाँ पाललका,मुग ु २७.५४ ९.१५ ०.०० ३६.६८ २१.५२ ६.४७ ०.०० २७.९८ ५.९०
६२१ खत्सयाि गाउाँ पाललका,मुग ु ३४.५१ २०.१५ ०.०० ५४.६६ ३१.३२ १६.३७ ०.०० ४७.६९ २.९९
६२२ सोरु गाउाँ पाललका,मुग ु २२.७५ २७.०२ ०.०० ४९.७७ २०.५६ २५.४१ ०.०० ४५.९७ १४.२७
६२३ अदानच ुली गाउाँ पाललका,हुभला १८.०८ १४.९४ ०.०० ३३.०२ १५.३५ ९.८६ ०.०० २५.२१ ३.८८
६२४ खापुन
ि ाथ गाउाँ पाललका,हुभला २०.५२ २१.६८ ०.०० ४२.२१ १८.५८ १६.८६ ०.०० ३५.४५ २.३७
६२५ चं खेली गाउाँ पाललका,हुभला १७.७२ १२.१८ ०.०० २९.९० १६.९१ ८.२३ ०.०० २५.१४ ०.५५
६२६ ताजाकोट गाउाँ पाललका,हुभला १६.७७ १०.६२ ०.०० २७.३९ १४.६० १०.११ ०.०० २४.७१ ०.६६
६२७ नाभखा गाउाँ पाललका,हुभला २५.३७ ११.६६ ०.०० ३७.०३ २३.४० ९.९५ ०.०० ३३.३६ ०.१२
६२८ सकेगाि गाउाँ पाललका,हुभला २५.२६ १६.३२ ०.०० ४१.५८ २३.५६ १४.७८ ०.०० ३८.३४ ०.३०
६२९ लसमकोट गाउाँ पाललका,हुभला २४.६५ २२.१६ ०.०० ४६.८० २२.९८ १९.६६ ०.०० ४२.६४ ०.६६
६३० खािाचि नगरपाललका,काललकोट ४६.४३ १२.५६ ०.०० ५८.९९ ३९.८८ ८.७२ ०.०० ४८.६१ ४.०६
६३१ लतलागुफा नगरपाललका,काललकोट ४२.४२ १२.०६ ०.०० ५४.४८ ३७.५८ १०.२० ०.०० ४७.७८ २.१४
६३२ रा्कोट नगरपाललका,काललकोट २९.२९ २६.५० ०.०० ५५.७९ २४.७८ १९.१० ०.०० ४३.८८ ३.०५
६३३ शुभ कालीका गाउाँ पाललका,काललकोट ३१.६० ९.९७ ०.०० ४१.५७ २९.१५ ७.७२ ०.०० ३६.८७ २.१२
६३४ नरहरीनाथ गाउाँ पाललका,काललकोट ३९.३५ १८.०८ ०.०० ५७.४३ ३४.२३ १३.४३ ०.०० ४७.६६ ६.३५
६३५ पचालझरना गाउाँ पाललका,काललकोट २८.२१ १५.७९ ०.०० ४४.०० २६.४६ ११.९४ ०.०० ३८.४० ०.८१
६३६ पलता गाउाँ पाललका,काललकोट ३३.४२ १०.१० ०.०० ४३.५१ ३०.१२ ७.२८ ०.०० ३७.४० १.६०
६३७ महावै गाउाँ पाललका,काललकोट २४.०८ ९.५५ ०.०० ३३.६३ २०.८६ ८.१६ ०.०० २९.०२ -२.७२
६३८ सान्नी त्रीवेणी गाउाँ पाललका,काललकोट ३७.५६ ८.४२ ०.०० ४५.९७ ३२.३९ ७.२७ ०.०० ३९.६७ ३.१७
६३९ छे िागाि नगरपाललका,जाजरकोट ५१.११ २५.५४ ०.०० ७६.६५ ४६.०९ २१.३१ ०.०० ६७.४० ५.९२
६४० नलगाि नगरपाललका,जाजरकोट ३२.०९ ३०.८९ ०.०० ६२.९९ २७.४७ २४.५४ ०.०० ५२.०१ ९.५२
६४१ भेरी नगरपाललका,जाजरकोट ४६.१४ २७.६७ ०.०० ७३.८१ ४२.३९ १७.८३ ०.०० ६०.२२ १४.१७
६४२ कुसे गाउाँ पाललका,जाजरकोट ३०.६१ १६.६३ ०.०० ४७.२४ २६.५२ १०.८२ ०.०० ३७.३३ १.२५
६४३ जुलनचादे गाउाँ पाललका,जाजरकोट ३५.३३ २६.५६ ०.०० ६१.८९ २९.८७ १८.४२ ०.०० ४८.२८ ७.७२
६४४ बारे कोट गाउाँ पाललका,जाजरकोट २७.६२ २२.९३ ०.०० ५०.५५ २४.६८ १७.४२ ०.०० ४२.१० ३.७७
६४५ लसवालय गाउाँ पाललका,जाजरकोट २९.०७ १८.२८ ०.०० ४७.३५ २५.३० १२.९७ ०.०० ३८.२७ ४.८३
६४६ आठषवस नगरपाललका,दै लेख ३३.११ २७.३१ ०.०० ६०.४२ २६.५२ १२.८० ०.०० ३९.३२ १७.९४
६४७ चामुण्िा षवन्द्रासै नी नगरपाललका,दै लेख ३२.०७ २०.८६ ०.०० ५२.९३ २८.०१ १५.२५ ०.०० ४३.२६ ६.३५
६४८ दुल्लु नगरपाललका,दै लेख ५३.८२ २२.२३ ०.०० ७६.०५ ४५.०५ १८.०५ ०.०० ६३.१० १०.७२
६४९ नारायण नगरपाललका,दै लेख ३८.२५ २२.५३ ०.०० ६०.७७ ३३.१८ १८.८२ ०.०० ५२.०१ ६.२५
६५० गुरास गाउाँ पाललका,दै लेख ३०.४१ २०.६० ०.०० ५१.०१ २८.३१ १७.७१ ०.०० ४६.०२ २.७४
६५१ ठााँटीकाि गाउाँ पाललका,दै लेख २३.६८ २०.१५ ०.०० ४३.८३ २०.३९ १२.७१ ०.०० ३३.१० ७.३२
६५२ िुङ्गेश्वर गाउाँ पाललका,दै लेख २६.०२ १५.०६ ०.०० ४१.०८ २२.५५ ११.८३ ०.०० ३४.३८ ३.३८
६५३ नौमुले गाउाँ पाललका,दै लेख ३१.५८ १९.५० ०.०० ५१.०८ ३०.७९ १७.७६ ०.०० ४८.५५ १.८७
६५४ भगवलतमाइ गाउाँ पाललका,दै लेख २९.५६ २७.३३ ०.०० ५६.८९ २६.२४ २१.७२ ०.०० ४७.९६ ५.१३
६५५ भैरवी गाउाँ पाललका,दै लेख २८.८३ २०.४८ ०.०० ४९.३२ २१.८८ १३.५७ ०.०० ३५.४५ ११.७६
६५६ महावु गाउाँ पाललका,दै लेख २७.९२ १५.७८ ०.०० ४३.७० २५.६० १२.८० ०.०० ३८.४० ३.२८
६५७ गुभािकोट नगरपाललका,सुखेत ४१.३७ ४४.२७ ०.०३ ८५.६७ ३८.२६ २४.९३ ०.०० ६३.१९ ८.५३
६५८ पञ्चपुरी नगरपाललका,सुखेत ३३.०० ३६.३९ ०.०० ६९.३९ २७.८२ २८.६४ ०.०० ५६.४६ ७.१८
६५९ भेररगंगा नगरपाललका,सुखेत ४३.९१ २६.४४ ०.०० ७०.३५ ३५.८० १४.७१ ०.०० ५०.५२ १३.५९
६६० लेकवेशी नगरपाललका,सुखेत ४४.६४ २९.६९ ०.०० ७४.३२ ३९.७० १७.५७ ०.०० ५७.२७ १०.३२
६६१ बीरे न्द्रनगर नगरपाललका,सुखेत ९३.०२ ६०.७६ ०.०० १५३.७८ ८१.१२ ३९.२९ ०.०० १२०.४१ २७.६५
६६२ जचङ्गाि गाउाँ पाललका,सुखेत २६.८८ १२.८२ ०.०० ३९.७० २१.६३ ९.०७ ०.०० ३०.७० ५.९५
६६३ चौकुने गाउाँ पाललका,सुखेत २९.७५ ३३.१७ ०.०२ ६२.९४ २६.८३ २४.२१ ०.०० ५१.०४ ३.७४
६६४ बराहताल गाउाँ पाललका,सुखेत ३७.८१ २०.०५ ०.०० ५७.८६ २९.३७ १३.५२ ०.०० ४२.८९ ९.९७
६६५ लसभता गाउाँ पाललका,सुखेत ३५.११ २०.११ ०.०० ५५.२१ ३०.६० १६.३५ ०.०० ४६.९५ ३.१८
कणािली प्रदे शका ्थानीय तह जभमा २४९३.१६ १६९६.९१ ०.५८ ४१९०.६६ २१४८.७४ ११८७.६२ ०.२१ ३३३६.५७ ५०४.५१
सुदूरपजिम प्रदे श
६६६ लत्रवेणी नगरपाललका,बाजुरा ३१.१० २३.७७ ०.०० ५४.८७ २७.८१ २०.०५ ०.०० ४७.८५ ४.३९
६६७ बलिमाललका नगरपाललका,बाजुरा २६.८९ २४.२५ ०.०० ५१.१५ २२.२४ २२.३९ ०.०० ४४.६२ ४.९२
६६८ बुषढगंगा नगरपाललका,बाजुरा ४१.६२ २१.७३ ०.०० ६३.३४ ३३.३८ १४.१८ ०.०० ४७.५६ १२.६५
६६९ बुषढनन्दा नगरपाललका,बाजुरा २७.८८ २०.७२ ०.०० ४८.६० २३.९२ १६.३९ ०.०० ४०.३१ ५.९९
६७० गौमुल गाउाँ पाललका,बाजुरा २३.९७ १५.५९ ०.०० ३९.५६ २३.१५ ११.९७ ०.०० ३५.१३ ३.५५
६७१ खप्ति छे िेदह गाउाँ पाललका,बाजुरा ३२.८३ २२.७७ ०.०० ५५.६० २५.६४ १७.११ ०.०० ४२.७५ ११.२७
६७२ जगन्नाथ गाउाँ पाललका,बाजुरा १५.८३ १६.७२ ०.०० ३२.५६ १३.२९ १४.५१ ०.०० २७.८० ३.३३
163
६७३ ्वालमकालतिक खापर गाउाँ पाललका,बाजुरा २२.६५ १८.९३ ०.०० ४१.५८ २१.५२ १६.१७ ०.०० ३७.६९ २.००
६७४ षहमाली गाउाँ पाललका,बाजुरा १९.१७ २०.९९ ०.०० ४०.१६ १४.०८ १८.८७ ०.०० ३२.९५ ३.४२
६७५ जयपृ्वी नगरपाललका,बझाङ ३८.८४ २५.८१ ०.०० ६४.६४ ३३.७८ १७.०८ ०.०० ५०.८६ १०.३७
६७६ बुंगल नगरपाललका,बझाङ ४७.२१ २५.१० ०.०० ७२.३१ ४६.६१ २१.३१ ०.०० ६७.९३ ३.८६
६७७ साईपाल गाउाँ पाललका,बझाङ १४.५८ ११.२८ ०.०० २५.८५ १२.१८ ९.४७ ०.०० २१.६५ ०.५०
६७८ केदार्युाँ गाउाँ पाललका,बझाङ ४०.४२ १४.६७ ०.०० ५५.०८ ३६.६५ १२.३९ ०.०० ४९.०४ १.६४
६७९ खप्तिछान्ना गाउाँ पाललका,बझाङ ३१.०२ १३.३५ ०.०० ४४.३८ २७.६४ १२.९१ ०.०० ४०.५४ १.०४
६८० छषवसपालथभेरा गाउाँ पाललका,बझाङ ३१.९५ १६.०२ ०.०० ४७.९७ २७.७३ १४.८१ ०.०० ४२.५४ २.३८
६८१ तलकोट गाउाँ पाललका,बझाङ २४.३६ २०.७९ ०.०० ४५.१५ २१.३३ १९.४३ ०.०० ४०.७५ १.४५
६८२ थलारा गाउाँ पाललका,बझाङ ३२.२४ २१.४० ०.०० ५३.६५ २८.०५ १८.६५ ०.०० ४६.७० १.६३
६८३ दुगािथली गाउाँ पाललका,बझाङ २२.४२ १५.९७ ०.०० ३८.४० १९.०१ ११.४२ ०.०० ३०.४३ ४.७२
६८४ मष्टा गाउाँ पाललका,बझाङ २१.८६ १९.३८ ०.०० ४१.२४ २०.२३ १७.८० ०.०० ३८.०२ ०.६१
६८५ षवत्सथिजचर गाउाँ पाललका,बझाङ ३०.६१ १६.०६ ०.०० ४६.६७ २७.०६ १२.१४ ०.०० ३९.२० १.६२
६८६ सूमाि गाउाँ पाललका,बझाङ १७.७३ ११.८७ ०.०० २९.६० १५.०२ ९.४४ ०.०० २४.४६ १.८७
६८७ ददपायल लसलगढी नगरपाललका,िोटी ३७.८४ २३.३८ ०.०० ६१.२२ ३१.६९ १५.६९ ०.०० ४७.३९ ७.६२
६८८ जशखर नगरपाललका,िोटी ४४.९७ २१.०७ ०.०० ६६.०३ ३९.२३ १६.८१ ०.०० ५६.०४ ४.६३
६८९ आदशि गाउाँ पाललका,िोटी ३०.८३ १४.४० ०.०० ४५.२३ २४.४२ ८.९६ ०.०० ३३.३८ ५.७५
६९० के.आइ.लसं गाउाँ पाललका,िोटी २४.८१ १७.१२ ०.०० ४१.९३ २१.४७ १४.६३ ०.०० ३६.१० १.८९
६९१ जोरायल गाउाँ पाललका,िोटी ३४.९९ १८.०५ ०.०० ५३.०४ ३०.९४ १५.९९ ०.०० ४६.९३ २.१५
६९२ पुषविचौकी गाउाँ पाललका,िोटी २९.३५ १४.४० ०.०० ४३.७५ २५.४५ ९.७९ ०.०० ३५.२४ ७.१२
६९३ बलिकेदार गाउाँ पाललका,िोटी २४.२४ १८.२६ ०.०० ४२.५० २१.२७ १४.८७ ०.०० ३६.१४ २.८२
६९४ बोगटान फुिलसल गाउाँ पाललका,िोटी २७.३७ २०.८३ ०.०० ४८.२० २३.३६ १४.९१ ०.०० ३८.२७ २.३६
६९५ सायल गाउाँ पाललका,िोटी २१.७१ २६.९९ ०.०० ४८.७० १७.२१ १७.८२ ०.०० ३५.०३ २.७४
६९६ कमलबजार नगरपाललका,अछाम ३४.६० १९.०७ ०.०० ५३.६७ २९.४६ १७.२१ ०.०० ४६.६७ ५.०५
६९७ पंचदे वल षवनायक नगरपाललका,अछाम ३५.४० १७.६८ ०.०० ५३.०८ ३०.२० १४.१५ ०.०० ४४.३६ ६.०४
६९८ मं गलसेन नगरपाललका,अछाम ४४.२३ २१.१९ ०.०० ६५.४२ ३८.१९ १८.३४ ०.०० ५६.५४ ३.४५
६९९ सााँफेबगर नगरपाललका,अछाम ५७.७९ १६.२४ ०.०० ७४.०४ ५०.३४ १४.७९ ०.०० ६५.१३ ५.३७
७०० चौरपाटी गाउाँ पाललका,अछाम ३०.३४ २२.२५ ०.०० ५२.५९ २४.५४ १७.३० ०.०० ४१.८४ ४.३३
७०१ ढकारी गाउाँ पाललका,अछाम ३४.६० १४.४२ ०.०० ४९.०२ ३२.२९ १२.५८ ०.०० ४४.८८ २.७९
७०२ तुमािखाद गाउाँ पाललका,अछाम ३२.८७ २५.९४ ०.०० ५८.८० २७.१० १९.२३ ०.०० ४६.३३ ६.००
७०३ बान्नीगढी जयगढ गाउाँ पाललका,अछाम २६.९९ ९.५३ ०.०० ३६.५२ २२.२३ ७.३० ०.०० २९.५३ ३.४२
७०४ मेल्लेख गाउाँ पाललका,अछाम २९.३१ २०.०७ ०.०० ४९.३८ २५.९७ १६.९४ ०.०० ४२.९१ १.८५
७०५ रामारोशन गाउाँ पाललका,अछाम ३४.७५ २८.०६ ०.०० ६२.८१ ३१.९९ २०.४८ ०.०० ५२.४७ १.७६
७०६ महाकाली नगरपाललका,दाचलुि ा ३९.२३ २६.३६ ०.०० ६५.५९ ३४.३१ २०.७१ ०.०० ५५.०२ २.०८
७०७ शैल्यजशखर नगरपाललका,दाचलुि ा ४२.८० १३.४७ ०.०० ५६.२७ ३८.७७ १२.०० ०.०० ५०.७७ १.८३
७०८ अषपषहमाल गाउाँ पाललका,दाचलुि ा २०.२६ १७.८० ०.०० ३८.०६ १७.७९ १४.३१ ०.०० ३२.११ ०.७५
७०९ दुहाँ ु गाउाँ पाललका,दाचलुि ा २५.८५ १६.४३ ०.०० ४२.२८ २३.३३ १२.६६ ०.०० ३६.०० १.५१
७१० नौगाि गाउाँ पाललका,दाचलुि ा २९.७२ १८.०० ०.०० ४७.७२ २७.६८ १६.९२ ०.०० ४४.६० ०.१६
७११ मामाि गाउाँ पाललका,दाचलुि ा ३०.९७ २१.०३ ०.०० ५२.०० २८.११ १७.४१ ०.०० ४५.५२ ०.८८
७१२ माललकाजुन
ि गाउाँ पाललका,दाचलुि ा ३६.२६ १२.५६ ०.०० ४८.८२ ३१.८६ ९.४५ ०.०० ४१.३१ ४.८९
७१३ लेकम गाउाँ पाललका,दाचलुि ा ३२.८९ २०.०० ०.०० ५२.८९ २६.५८ १३.४२ ०.०० ४०.०० ५.५६
७१४ व्यास गाउाँ पाललका,दाचलुि ा २५.८० १४.६४ ०.०० ४०.४४ २२.०३ ११.८८ ०.०० ३३.९२ २.७१
७१५ दशरथचन्द नगरपाललका,बैतिी ४७.८७ १७.६० ०.०० ६५.४६ ४३.७५ १४.३५ ०.०० ५८.१० ६.०३
७१६ पाटन नगरपाललका,बैतिी ५३.९० १३.२२ ०.०० ६७.१२ ४६.६६ ९.६४ ०.०० ५६.३० ३.४७
७१७ पुचौिी नगरपाललका,बैतिी ४५.४१ २४.८६ ०.०० ७०.२८ ३९.६६ २१.०६ ०.०० ६०.७२ ६.४२
७१८ मेलौली नगरपाललका,बैतिी ४२.१८ २५.०९ ०.०० ६७.२७ ३७.८३ १५.७३ ०.०० ५३.५७ ७.९६
७१९ लिलासै नी गाउाँ पाललका,बैतिी ३७.२८ २१.६७ ०.०० ५८.९६ २९.३३ २०.०७ ०.०० ४९.४० ३.१२
७२० दोगिाकेदार गाउाँ पाललका,बैतिी ३२.६० १८.८० ०.०० ५१.४० २८.३५ १६.६१ ०.०० ४४.९५ ५.२८
७२१ पन्चेश्वर गाउाँ पाललका,बैतिी २७.४९ १९.३१ ०.०० ४६.८० २४.३० १५.३५ ०.०० ३९.६४ ५.६३
७२२ जशवनाथ गाउाँ पाललका,बैतिी २४.१६ २०.७३ ०.०० ४४.८९ २१.१५ १६.८७ ०.०० ३८.०२ ६.०१
७२३ लसगास गाउाँ पाललका,बैतिी २९.५३ २५.६५ ०.०० ५५.१८ २७.३८ १८.८९ ०.०० ४६.२७ ६.७४
७२४ सुनय
ि ा गाउाँ पाललका,बैतिी ३७.७० १२.३७ ०.०० ५०.०६ ३३.१६ ८.७७ ०.०० ४१.९३ ६.८८
७२५ अमरगढी नगरपाललका,ििेलिुरा ३०.७८ ३९.०६ ०.०० ६९.८४ २७.७७ २३.८० ०.०० ५१.५८ १०.७६
७२६ परशुराम नगरपाललका,ििेलिुरा ३९.८१ ३८.१५ ०.०० ७७.९६ ३५.०० ३०.९१ ०.०० ६५.९१ २.३९
७२७ अजयमेरु गाउाँ पाललका,ििेलिुरा ३२.९६ २३.०९ ०.०० ५६.०५ २८.९२ २०.२२ ०.०० ४९.१४ १.४७
७२८ आललताल गाउाँ पाललका,ििेलिुरा २९.८९ २२.७४ ०.०० ५२.६३ २६.०७ १९.७० ०.०० ४५.७८ ०.८८
७२९ गन्यापिुरा गाउाँ पाललका,ििेलिुरा २४.०८ १३.७५ ०.०० ३७.८३ २१.५७ १०.९६ ०.०० ३२.५२ ०.९९
७३० नवदुगाि गाउाँ पाललका,ििेलिुरा ३१.०९ १६.५० ०.०० ४७.६० २८.३५ १३.४३ ०.०० ४१.७८ ०.४७
७३१ भागेश्वर गाउाँ पाललका,ििेलिुरा ३०.७१ १४.८१ ०.०० ४५.५२ २७.२५ १२.५६ ०.०० ३९.८१ ४.३९
७३२ कृष्णपुर नगरपाललका,कञ्चनपुर ४०.१८ ३३.८४ ०.०० ७४.०२ ३३.४३ १९.३० ०.०० ५२.७२ २२.८९
164
७३३ पुनवािस नगरपाललका,कञ्चनपुर ३४.४१ ४५.५१ ०.०० ७९.९३ २६.७० ३०.१३ ०.०० ५६.८४ २४.२१
७३४ बेदकोट नगरपाललका,कञ्चनपुर ४२.४८ ३२.५१ ०.०० ७४.९९ ३१.१२ १७.०४ ०.०० ४८.१६ २०.४९
७३५ बेलौरी नगरपाललका,कञ्चनपुर ४२.६९ ३०.५८ ०.०० ७३.२७ ३५.६० २०.९६ ०.०० ५६.५६ १०.९०
७३६ लभमदत्त नगरपाललका,कञ्चनपुर ७३.०९ ६०.१६ ०.३५ १३३.६० ६६.६७ ५२.६५ ०.३४ ११९.६६ १२.६६
७३७ दोिारा चााँदनी नगरपाललका,कञ्चनपुर ३५.०८ २८.२५ ०.०० ६३.३३ २८.७४ १८.८० ०.०० ४७.५४ ५.६५
७३८ शुक्त्लाफााँटा नगरपाललका,कञ्चनपुर ३६.३८ १९.१६ ०.०० ५५.५५ ३२.०४ ११.७९ ०.०० ४३.८३ ११.५०
७३९ बेलिााँिी गाउाँ पाललका,कञ्चनपुर २४.५२ १२.१७ ०.०० ३६.६९ १८.७२ ९.९६ ०.०० २८.६८ ६.७०
७४० लालझािी गाउाँ पाललका,कञ्चनपुर २१.३८ २१.४१ ०.०० ४२.७९ १८.२७ १५.४७ ०.०० ३३.७४ ५.६७
७४१ िनगढी उप महानगरपाललका,कैलाली ९४.६६ ९८.२१ ०.०० १९२.८७ ८५.०४ ६६.०३ ०.०० १५१.०७ १८.३३
७४२ गोदावरी नगरपाललका,कैलाली ६२.८३ ५८.६२ ०.०० १२१.४५ ५४.५५ २८.६८ ०.०० ८३.२३ २६.२०
७४३ गौरीगंगा नगरपाललका,कैलाली ४०.८९ ३७.१० ०.०० ७७.९९ ३६.८२ २३.१३ ०.०० ५९.९४ ११.८८
७४४ घोिाघोिी नगरपाललका,कैलाली ५१.७० ४२.८७ ०.०० ९४.५७ ४४.९९ ३१.०१ ०.०० ७६.०० १७.२०
७४५ षटकापुर नगरपाललका,कैलाली ४७.१९ ४३.७० ०.०७ ९०.९६ ४१.८३ २४.१३ ०.०६ ६६.०२ २८.५३
७४६ भजनी नगरपाललका,कैलाली ३७.३१ २७.७१ ०.०० ६५.०२ ३१.५० १७.९३ ०.०० ४९.४३ १६.४०
७४७ लजभकच ुहा नगरपाललका,कैलाली ५७.१४ ५०.५४ ०.०० १०७.६८ ५३.११ ४१.०६ ०.०० ९४.१६ २.६४
७४८ कैलारी गाउाँ पाललका,कैलाली ४०.५८ २०.२२ ०.०० ६०.८० ३८.२८ १८.३३ ०.०० ५६.६१ ४.८६
७४९ च ुरे गाउाँ पाललका,कैलाली ३१.३७ १८.९९ ०.०० ५०.३५ २८.२० १४.४९ ०.०० ४२.६८ ८.१४
७५० जानकी गाउाँ पाललका,कैलाली ४१.५१ ३१.९४ ०.०० ७३.४४ ३७.६८ १९.७४ ०.०० ५७.४१ ९.०८
७५१ जोशीपुर गाउाँ पाललका,कैलाली ३२.७५ २३.८५ ०.०० ५६.५९ २७.२८ १७.४५ ०.०० ४४.७३ ८.३१
७५२ बदिगोररया गाउाँ पाललका,कैलाली २९.३० १८.०७ ०.०० ४७.३७ २४.५७ १०.६४ ०.०० ३५.२१ ८.२८
७५३ मोहन्याल गाउाँ पाललका,कैलाली ३१.३५ १९.७३ ०.०० ५१.०८ २७.४२ १७.११ ०.०० ४४.५४ ४.१५
सुदूरपजिम प्रदे शका ्थानीय तह जभमा ३०६२.१९ २०६८.९७ ०.४२ ५१३१.५८ २६६७.२२ १५५९.७८ ०.४१ ४२२७.४१ ५४४.२५
सबै ्थानीय तह जभमा २८८१७.०४ २४४१६.०० ६५.३२ ५३२९८.३७ २३४८७.३१ १५६२९.९९ २६.३३ ३९१४३.६३ १०१५६.७६
स्रोत: महालेखा लनयन्त्रक कायािलय, २०७८
165

आर्थिक सर्वेक्षण २०७८ - ७९

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

आर्थिक सर्वेक्षण २०७८ - ७९

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

आर्थिक सर्वेक्षण २०७8/७9

चालु आर्थिक र्वर्िको फागुनसम्म सरकारको नीर्ि िथा कायिक्रम र र्वाद्धर्क

िेठ, 2079 िनादिन शमाि "प्रिाकर"

2. कोर्िड-१९ को उत्पररर्वििनले द्धर्वश्वलाई आक्रान्त्ि बनाइ रहेको िएिापर्न यस द्धर्वरुिको खोपको

26. आर्थिक र्वर्ि २०७८/७९ को फागुन मसान्त्िसम्म १ लाख ४४ हिार ६ सय २० ऋणीलाई

28. ँ ीकरण गि र्वर्िको सोही अर्वर्धको िुलनामा ११.७

35. ँ ीगि खािा र र्वैदजशक

63. कोर्िड-19 पश्चाि अथििन्त्रलाई पूर्वरु ँ ीको सहि उपलधधिा

द्धर्वश्व आर्थिक र्वृद्धिदर

िार्लका 1(क): द्धर्वश्व आर्थिक र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा)

2017 2018 2019 2020 2021 2022*

1.5 ु को अथििन्त्र सन्

2017-2021 औसि 2022 2023

स्रोि: अन्त्िरािद्धिय मुद्रा कोर्, अद्धप्रल, २०2२

1.7 ु हरूको आर्थिक र्वृद्धिमा सामान्त्य उिारचढार्व हुने

ु िथा चीनको आर्थिक र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा)

बिं गलादे श 7.3 7.9 8.2 3.5 5 6.4

िारि 6.8 6.5 3.7 -6.6 8.9 8.2

माजल्दभ्स 7.2 8.1 6.9 -33.5 33.4 6.1

नेपाल 9 7.6 6.7 -2.1 2.7 4.1

श्रीलङ्का 3.6 3.3 2.3 -3.6 3.6 2.6

पाद्धकस्िान 4.6 6.1 3.1 -1.0 5.6 4.0

अफगार्नस्िान 2.6 1.2 3.9 -2.4 4.0

चीन 6.9 6.8 6.0 2.2 8.1 4.4

िार्लका १(ग): द्धर्वश्वको मुद्रास्फीर्ि (उपिोक्ता मूल्यमा आधाररि, प्रर्िशि)

1.10 ु मध्ये श्रीलिं काको मुद्रास्फीर्ि सबैिन्त्दा बढी र

चाटि १(ख): नेपाल, िारि र चीनको मुद्रास्फीर्िको िुलनात्मक द्धर्वर्वरण (प्रर्िशिमा)

और्ि 2016-2021 2022

स्रोि : अन्त्िरािद्धिय मुद्रा कोर्, अद्धप्रल, २०2२

िार्लका १(ङ): द्धर्वश्व व्यापारको प्रर्वृजत्त (र्वाद्धर्क

चालु खािा सन्त्िुलन

चाटि १(ग): कुल गाहिस््य उत्पादन र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा)

स्रोिः केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विाग,२०७९ * अनुमार्नि

चाटि १(घ): कुल मूल्य अर्िर्वृद्धिमा कृद्धर् क्षेरको योगदान (प्रर्िशिमा)

स्रोिः केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विाग, २०७९ * अनुमार्नि

चाटि १(ङ): उपिोगको प्रर्वृजत्त (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा)

कुल उपिोग र्निी क्षेर

स्रोिः केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विाग, २०७९ *अनुमार्नि

सरकारी क्षेर र्निी क्षेर गैर नाफामुलक सिं स्था

स्रोिः केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विाग, २०७९ *अनुमार्नि

खाद्य र्वस्िु, 49.1

गैर खाद्य र्वस्िु ,

स्रोिः केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विाग, २०७९ * अनुमार्नि

स्रोिः केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विाग, 2079 * अनुमार्नि

ँ ी र्नमािण) को प्रर्वृजत्त (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा)

स्रोिः केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विाग, 2079 * अनुमार्नि

ँ ी र्नमािण (जस्थर लगानी) सिं रचना (प्रर्िशिमा)

र्निी क्षेर सरकारी क्षेर सार्वििर्नक सिं स्थान

1.26 ँ ी र्नमािण गि आर्थिक र्वर्िको िुलनामा 11.6

बचि र लगानीको अन्त्िर

-25.0 -21.5 -21.6

स्रोिः केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विाग, 2079 * अनुमार्नि

6.0 4.7 4.3

स्रोिः केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विाग, 2079 * अनुमार्नि

चाटि १(ड): प्रचर्लि मूल्यमा प्रर्िव्यजक्त आयको र्वृद्धिदर (प्रर्िशिमा)

स्रोिः केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विाग, 2079 * अनुमार्नि

चाटि १(ढ): प्रर्िव्यजक्त राद्धिय खचियोग्य आय (अमेररकी डलरमा)

स्रोिः केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विाग, 2079 * अनुमार्नि

कुल गाहिस््य उत्पादनको क्षेरगि सिं रचना

प्राथर्मक क्षेर दद्विीयक क्षेर सेर्वा क्षेर

स्रोिः केन्त्द्रीय ि्याङ्क द्धर्विाग, 2079 * अनुमार्नि

सेर्वा क्षेर 2078/79*

0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0 60.0 70.0