‫امراض سرخی گندم‬ ‫ورق خالصه‬

‫دانه های نبات مصاب رطوبت‬ ‫معرفی امراض سرخی گندم (‪-:)Rusts‬‬
‫خود را از اثر تبخیر زیاد از دست‬ ‫سرخی در گندم از امراض مهم محسوب میگردد عامل سرخی گندم‬
‫داده ازنقطه نظر جسامت کوچک‬ ‫یک نوع قارچ میباشد که بواسطه باد انتقال یافته ‪ 80‬فیصد حاصالت‬
‫مانده و مقدار پروتین آن تقلیل میابد‪.‬‬ ‫گندم را تخریب میکند در صورت که شرایط اقلیمی ( رطوبت ‪ ،‬باران‬
‫عالیم مرض سرخی برگ گندم‪-:‬‬ ‫مداوم و درجه حرارت) برای رشد سریع عامل مرض ( قارچ)‬
‫بنام های سرخی نارنجی و سرخی‬ ‫موجود باشد باعث خسارات سنگین در مزارع گندم شده میتواند‪ .‬این‬
‫نصواری رنگ یاد گردیده ‪ .‬در‬ ‫مرض نخست برگ و ساقه‪ ،‬بعد تمام حصص گندم را مصاب می‬
‫مناطق که کشت گندم بهاری مروج‬ ‫سازد‪.‬‬
‫سه نوع سرخی در گندم شناخته شده است‪:‬‬
‫‪ .1‬سرخی ساقه گندم (‪)stem rust‬‬
‫شکل ‪ 2‬سرخی مخطط‬ ‫‪ .2‬سرخی مخطط )‪)Strip Rust‬‬
‫‪ .3‬سرخی برگ (‪)leaf Rust‬‬
‫است راپور داده شده است خساره‬
‫عالیم مرض سرخی ساقه گندم‪ -:‬قارچ عامل سرخی ساقه گندم دوران‬
‫وارده در حاصل از اثر کوچک‬
‫حیات خود را باالی دو نبات مختلف یعنی گندم و بته زرشک تکمیل‬
‫ماندن دانه ها و تقلیل تعداد آنها‬
‫میکند باالی گندم بعد از ‪ 15 -7‬روز اولین عالیم مرض در سطح‬
‫به ‪ 70‬فیصد میرسد‪ .‬عالیم‬
‫بیرونی انساج ساقه و برگ بشکل داغک های بیضوی شکل سرخ‬
‫مرض معموالَ باالی برگ به قسم‬
‫رنگ به مشاهده میرسد‪ .‬جسامت شکل و تعداد داغکها نظر به شرایط‬
‫خالک های کوچک برجسته و‬
‫اقلیمی و درجه مقاومت ارثی نباتات میزبان متفاوت است ‪ .‬درانواع‬
‫مدور که دارای رنگ سرخ‬
‫حساس رنگ آنها سرخ تا نصواری بلوطی بوده و در انواع فوق العاده‬
‫نارنجی میباشند بمشاهده میرسد ‪.‬‬ ‫شکل ‪ 3‬سرخی برگ‬
‫مقاوم بشکل لکه های کوچک سفید مایل به زرد کاهی انکشاف‬
‫هنگامیکه نبات گندم به پختگی‬
‫مینماید‪.‬عالیم متذکره عمدتا َ باالی برگ و ساقه ها ظاهر میگردد و در‬
‫تقرب میکند نقاط سیاه باالی قسمت های مختلف نبات ظاهر میگردد‪.‬‬
‫صورت شدت مرض باالی خوشه ها هم به مالحظه میرسد‪ .‬این مرحله‬
‫کنترول امراض سرخی گندم‪:‬‬
‫مرض تا زمان نزدیک به پخته‬
‫‪ .1‬از بین بردن بته زرشک‪ ،‬گیاهان هرزه و نباتات فامیل‬
‫شدن کامل نبات ادامه یافته و‬
‫‪ 64‬ملیون‬ ‫گندمیان‪ -:‬یک بته زرشک به تنهائی میتواند‬
‫ذریعه باد از فاصله های دور از‬
‫سپور تولید نماید بنا َ با از بین بردن بته زرشک منبع اولیه‬
‫نبات مریض به نبات سالم انتقال‬
‫مواد تلقیحی از بین میرود از بین بردن بته زرشک تنوع‬
‫میکند در صورت مساعد بودن‬
‫ارثی را در قارچ عامل مرض به نسبت عدم تکمیل دوران‬
‫شرایط اقلیمی به شدت انتشار‬
‫زوجی کاهش میدهد همچنان شکل وباهی مرض را بتعویق‬
‫یافته و شکل وباهی را بخود‬
‫می اندازد‪.‬‬
‫میگیرد‪ .‬در اخیر فصل‬
‫‪ .2‬تناوب زراعتی‪ -:‬با نباتات غیر میزبان مانند رشقه ‪ ،‬شبدر ‪،‬‬
‫نموهنگامیکه نبات میزبان به‬
‫سبزیها و غیره‪.‬‬
‫پختگی میرسد داغکها رنگ‬
‫‪ .3‬عملیات زراعتی‪ -:‬موجودیت رطوبت باالی برگها و ازدیاد‬
‫نصواری سیاه را بخود اختیار‬
‫کود نایتروجن دار شرایط مساعد برای مرض سرخی ساقه‬
‫میکند‪.‬‬
‫گندم محسوب میشود‪ .‬دهاقین باید این موضوعات را در‬ ‫شکل ‪ 1‬سرخی ساقه گندم‬ ‫عالیم مرض سرخی مخطط‪ -:‬معموالَ‬
‫فاصله بین قطارها ‪ ،‬سمت قطار ها و پروگرام عالوه کردن‬
‫قبل از سرخی ساقه و سرخی برگ‬
‫کود درنظر بگیرند ‪ .‬بذر انواع زود رس گندم خساره‬
‫ظاهرمیشود داغکهای تولید شده آن به شکل خطوط طویل وباریک‬
‫مرض را کاهش میدهد‪.‬‬
‫پهلوی هم ظاهر میگردد‪ .‬طول این خطوط مساوی نبوده و عمدتا َ‬
‫‪ .4‬کشت انواع مقاوم نبات‪ -:‬کشت انواع مقاوم در مقابل‬
‫باالی تیغه برگ و غالف برگ بمالحظه میرسد رنگ خطوط مذکور‬
‫سرخی مانند گندم ورایتی مقاوم ‪، 09‬روشان ‪ 09‬و غیره ‪.‬‬
‫معموالَ زرد بوده و از این سبب بنام سرخی زرد نیز یاد میگردد‪.‬‬
‫کنترول کمیاوی به نسبت غیر اقتصادی بودن سفارش نمیگردد‬

‫تیه کننده‪ :‬شاه محمود رسولی مدیر عمومی توسعه گندم‬ ‫وزارت زراعت‬
‫منبع ‪ :‬امریت تولید و تکثیر ریاست توسعه غله جات و نباتات صنعتی‬
‫سال‪1393 :‬‬
‫آبیاری و مالداری‬