PERPAUS

BAKUNA
Ordena markatua
Ordena neutroa

PERPAUSA ordena eta

esanahia duen hitz katea
da.
PERPAUS BAKUNAK aditz
bakarra duten perpausak
dira. Lau motatakoak izan
daitezke:

                          
 * Adierazpen-perpausak
 *   Galde-perpausak
 * Aginte-perpausak
 * Harridura-perpausak

ADIERAZPEN-
PERPAUSAK
Gertakariei buruzko
informazioa ematen dute. Bi
motatakoak izan daitezke:
 Baiezko perpausak
       
            SUBJEKTUA +
OSAGARRIAK + ADITZA

            Adibidez: 
                  Ikaslea ikastetxera
goizero autobusez dator.                   
Ikaslea autobusez goizero ikastetxera
dator.                    Goizero autobusez
ikastetxera ikaslea dator.
              Ikaslea autobusez
ikastetxera goizero dator. 
      
            Ohartu zaitez
aurreko lau adibideetan,
nahiz eta osagai berdinak
erabili, ordena
aldatzerakoan ez dela
informazio berdina ematen.
Eta hori zergatik?

 Perpaus bakoitzak
informazio esanguratsu bat
ematen du eta hori 
aditzaren aurretik jartzen
den  osagaiak adierazten
du. Ikus dezagun aurreko
adibideetan:
        Ikaslea ikastetxera goizero
autobusez dator.                                 
                            (Nola dator?)
         Ikaslea autobusez goizero
ikastetxera dator.
                                                 (Nora
dator?)  

 
        Goizero autobusez ikastetxera
ikaslea dator.
                                                     (Nor
dator?)

        Ikaslea autobusez ikastetxera

goizero dator.
                           (Noiz
dator?)

 Perpausaren osagairik
garrantzitsuena   aditzaren
aurretik adierazten da eta 
   GALDEGAIA izenez
ezagutzen da.

Hona hemen beste adibide

batzuk:
         Ikasleak etxetik motxilan
gosaria ekarri du.                 
 Ikasleak motxilan gosaria etxetik
ekarri du.                    Ikasleak
gosaria etxetik motxilan ekarri du.
          Etxetik motxilan gosaria
ikasleak ekarri du.

 Ezezko perpausak
 
       SUBJEKTUA + EZ   +
ADITZA +  OSAGARRIAK

        Jar ditzagun aurreko

adibideak ezezko eran:
          Ikaslea ez dator autobusez
ikastetxera goizero.               Ikaslea
ez dator ikastetxera
autobusez goizero.                Goizero
ez dator ikaslea autobusez
ikastetxera.
            Ikaslea ez dator goizero
autobusez ikastetxera.

          Ikasleak ez du gosaria ekarri

motxilan etxetik.                Ikasleak
ez du etxetik ekarri gosaria motxilan. 
               Ikasleak ez du motxilan
ekarri gosaria etxetik.
          Etxetik ez du ikasleak
ekarri motxilan gosaria.
          Ikasleak ez du ekarri gosaria
motxilan etxetik.

GALDE-
PERPAUSAK

Galderak egiteko erabiltzen

dira. Galde -marka (?) dute
amaieran  bakarrik . 
Galdetzen den informazioa
adierazten duen osagaia
aditzaren aurretik kokatzen
da. Hiru motatakoak izan
daitezke:
 Zati-galderak : informazio
jakin bati buruz
galdetzeko erabiltzen
dira. Horretarako
galdetzaile bat
erabiltzen da.

              NOR da hori?  Hori ENEKO da.

                      NON dago liburua? Liburua
MOTXILAN dago.
                      NORK ekarri du gaur aterkia? Gaur
aterkia ANDERREK ekarri du.
  Aukera-galderak :
solaskideari aukera
egiteko eskatzen zaio
galdera mota honekin.
Horretarako ALA
juntagailua erabili behar
da.
                 NOR da hori, ENEKO ala IÑAKI? 
Hori ENEKO da.                               ZER nahi
duzu, KAFEA ala TEA? KAFEA nahiago dut.

 Bai-ez   erako galderak :

BAI edo EZ erantzuna
duten galderak dira:
                       Zurea da, ezta?  Bai, nirea da.
                    Ikusi al duzu nire koadernoa? Ez,
ez dut koadernorik ikusi