‫ﺳﻴﺴﺘﻢ هﺎي اﺑﺰاردﻗﻴﻖ‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﻨﺴﻮرهﺎ و ﻳﺎ ﻣﺒﺪﻟﻬﺎ‬

‫دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي هﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺒﺪﻟﻬﺎ‬

‫ﻣﺸﺨﺼﻪ هﺎي ﻣﺒﺪل‬

‫ﻣﺸﺨﺼﻪ هﺎي اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ‬

‫ﺻﺤﺖ‬

‫ﻗﺪرت ﺗﻔﻜﻴﻚ‬

‫ﺗﻜﺮار ﭘﺬﻳﺮي‬

‫هﻴﺴﺘﺮزﻳﺲ‬

‫ﺧﻄﻲ ﺑﻮدن‬

‫ﻣﺸﺨﺼﻪ هﺎي دﻳﻨﺎﻣﻴﻚ‬

 ‫‪------------------------------------‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‪:‬‬

‫در هﻤﻪ ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي آﻨﺘﺮل ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺑﺎ هﺪف اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﻴﺎت آﻨﺘﺮل ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ‪ ,‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻧﺪازﻩﮔﻴﺮي‬
‫ﺻﺤﻴﺤﻲ از آﻤﻴﺖهﺎي ﭘﺮوﺳﻪ ﻧﻈﻴﺮ ﻓﺸﺎر‪ ،‬ﺟﺎﺑﺠﺎﻳﻲ ﺧﻄﻲ ﻳﺎ زواﻳﻪاي‪ ،‬دﻣﺎ‪ ،‬ﺷﺘﺎب‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ‪ ،‬دﺑﻲ‬
‫ﺣﺠﻤﻲ‪ ،‬رﻃﻮﺑﺖ‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﻣﺎﻳﻌﺎت‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ و اﻣﺜﺎل ﺁن وﺟﻮد دارد‪ .‬اﻧﺘﺨﺎب و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﺒﺪﻟﻲ آﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻃﺒﻘﻪ اول ﺳﻴﺴﺘﻢ آﻨﺘﺮل ﻳﺎ اﻧﺪازﻩﮔﻴﺮي هﺮﻳﻚ از ﭘﺎراﻣﺘﺮهﺎي ﻓﻮق اﻟﺬآﺮ‪ ،‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻗﺮار‬
‫ﮔﻴﺮد‪ ،‬از وﻇﺎﻳﻒ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ آﻨﺘﺮل اﺳﺖ آﻪ آﻨﺘﺮل آﻨﻨﺪﻩ ﻣﻨﺎﺳﺐ را ﺑﺮاي ﭘﺮوﺳﻪ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﺎ ﭘﻴﺎدﻩ‬
‫ﺳﺎزي ﻣﻲآﻨﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺲ از ﺗﺒﺪﻳﻞ آﻤﻴﺖ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﺳﻴﮕﻨﺎل اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ‪ ،‬اﻳﻦ ﺳﻴﮕﻨﺎل ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﭘﺮدازش آﻨﻨﺪﻩ ﻣﺜﻞ‬
‫آﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ‪ ،PLC‬آﻨﺘﺮل آﻨﻨﺪﻩ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﻳﺎ ﺁﻧﺎﻟﻮگ و ﻳﺎ ﺛﺒﺎت و ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ اﻧﺘﻘﺎل ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻜﺴﺮي ﻋﻤﻠﻴﺎت ﭘﻴﺶ ﭘﺮدازي ﺟﻬﺖ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻧﻤﻮدن ﺳﻴﮕﻨﺎل اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﺿﻌﻴﻒ ﺑﺮاي ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي‬
‫ﭘﺮدازش آﻨﻨﺪﻩ ﺿﺮوري ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻳﻚ آﻤﻴﺖ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ در ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ آﻨﺘﺮﻟﻲ را هﺮﮔﺰ ﻧﻤﻴﺘﻮان دﻗﻴﻘﺘﺮ از ﺁﻧﭽﻪ آﻪ اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮي ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫آﻨﺘﺮل ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ‪ ،‬در ﺟﺎﻳﻴﻜﻪ ﻧﻤﻴﺘﻮان ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﺴﺘﻢ آﻨﺘﺮﻟﻲ و ﻋﻤﻞ آﻨﻨﺪﻩ هﺎي ﺑﻜﺎر رﻓﺘﻪ در ﺁن‬
‫ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺑﺎ دﻗﺖ ﺑﺎﻻ را آﻨﺘﺮل ﻧﻤﻮد‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﻳﻚ ﻣﺒﺪل ﺑﺎ دﻗﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻ را ﺗﻮﺟﻴﻪ ﭘﺬﻳﺮ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﻨﺴﻮرهﺎ و ﻳﺎ ﻣﺒﺪﻟﻬﺎ‬

‫ﻋﻤﻞ اﻧﺪازﻩﮔﻴﺮي ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ﻧﺴﺒﺖ دادن ﻳﻚ ﻣﻘﺪار ﻋﺪدي ﺑﻪ ﻳﻚ آﻤﻴﺖ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ آﻪ ﺁن آﻤﻴﺖ‬
‫ﺑﻮاﺳﻂ ﻣﻘﺪار ﻋﺪدي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬

‫اﻧﺪازﻩﮔﻴﺮي ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ هﺪف ﻧﻤﺎﻳﺶ دادن ﻳﺎ ﺑﺮاي آﻨﺘﺮل و ﻳﺎ اﻧﺠﺎم ﻳﻜﺴﺮي ﺁزﻣﺎﻳﺸﺎت ﻓﻨﻲ و‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺗﺮاﻧﺴﺪﻳﻮﺳﺮ ﻳﺎ ﻣﺒﺪل وﺳﻴﻠﻪاي اﺳﺖ آﻪ ورودي ﺁن ﻳﻚ آﻤﻴﺖ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ و ﺧﺮوﺟﻲ ﺁن ﻋﻤﺪﺗًﺎ ﺳﻴﮕﻨﺎل‬
‫اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺁن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻟﺘﺮﻳﻦ آﻤﻴﺘﻬﺎﻳﻲ آﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺒﺪﻟﻬﺎ اﻧﺪازﻩﮔﻴﺮي ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از وﺿﻌﻴﺖ‪ ،‬ﻧﻴﺮو‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ‪،‬‬
‫ﺷﺘﺎب‪ ،‬ﻓﺸﺎر‪ ،‬ﺳﻄﺢ‪ ،‬دﺑﻲ و دﻣﺎ آﻪ اﻳﻦ آﻤﻴﺘﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺮاﻧﺴﺪﻳﻮﺳﺮ ﺑﻪ ﺳﻴﮕﻨﺎل اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﺑﻪ‬
‫ﻓﺮﻣﻮﻟﻬﺎي وﻟﺘﺎژ‪ ،‬ﺟﺮﻳﺎن‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬ﺧﺎزن‪ ،‬و ﻳﺎ ﻓﺮآﺎﻧﺲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺰاﻳﺎي ﺳﻴﮕﻨﺎل اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ‬

‫ﺑﺮاي هﻤﻪ آﻤﻴﺘﻬﺎي ﻏﻴﺮ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻣﻴﺘﻮان روش و ﻣﻮاد ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣﺲ آﻨﻨﺪﻩ‬ ‫‪-1‬‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮد ﺗﺎ ﺁﻧﺮا ﺑﻪ آﻤﻴﺖ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﺳﻴﮕﻨﺎل اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ ﺑﻬﺮﻩهﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻ ﺗﺎ ﻣﻴﺰان ‪ 1010‬ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫‪-2‬‬

‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از اﻧﻮاع ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻣﺪارات ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻣﻲﺗﻮان ﭘﻴﺶ ﭘﺮدازﺷﻬﺎي ﻻزم را ﺑﺮ روي‬ ‫‪-3‬‬
‫ﺳﻴﮕﻨﺎل اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ اﻧﺠﺎم داد‪.‬‬

‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ذﺧﻴﺮﻩ و ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺳﻴﮕﻨﺎل اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﺑﺼﻮرتهﺎي ﻋﺪدي‪ ،‬ﻣﺘﻨﻲ‪ ،‬ﮔﺮاف و ﻳﺎ دﻳﺎﮔﺮام‪.‬‬ ‫‪-4‬‬

‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺧﻮب اﻧﺘﻘﺎل ﺳﻴﮕﻨﺎل اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬ ‫‪-5‬‬

‫دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪيهﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺒﺪﻟﻬﺎ‬

‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻴﺎز ﻳﺎ ﻋﺪم ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺧﺎرﺟﻲ‪:‬‬ ‫‪-1‬‬

‫‪ -‬ﻏﻴﺮ ﻓﻌﺎل )‪(Passive‬‬ ‫ﻓﻌﺎل )‪(Active‬‬

‫ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻮع ﺳﻴﮕﻨﺎل ﺧﺮوﺟﻲ‪:‬‬ ‫‪-2‬‬

‫‪ -‬ﻓﺎزي )‪(Fuzzy‬‬ ‫‪-‬دﻳﺠﺘﻴﺎل )‪(Digital‬‬ ‫ﺁﻧﺎﻟﻮگ )‪(Analog‬‬

‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﻣﺘﻐﻴﺮ‪:‬‬ ‫‪-3‬‬

‫ﺳﻨﺴﻮرهﺎي ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ‬ ‫‪-‬‬

‫ﺳﻨﺴﻮرهﺎي ﺧﺎزﻧﻲ‬ ‫‪-‬‬

‫ﺳﻨﺴﻮرهﺎي اﻟﻘﺎﻳﻲ – ﺳﻠﻔﻲ‬ ‫‪-‬‬

‫ﺳﻨﺴﻮرهﺎي ﻧﻮري‬ ‫‪-‬‬

‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻣﺪل دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ؛‬ ‫‪-4‬‬

‫ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺻﻔﺮ‬ ‫‪-‬‬

 ‫ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻳﻚ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﺮﺗﺒﻪ دو‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﺸﺨﺼﻪهﺎي ﻣﺒﺪل‪:‬‬

‫ﻣﺸﺨﺼﻪهﺎي ﻣﺒﺪل را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﺳﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪ اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ‪ ،‬دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ‪ ،‬ورودي و ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ‬

‫ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫اﻟﻒ( ﻣﺸﺨﺼﻪهﺎي اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ ﻣﺒﺪﻟﻬﺎ‪:‬‬

‫راﺑﻄﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎر آﻤﻴﺖ ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ ﻣﺒﺪل را ﻣﺸﺨﺼﻪ اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ ﺁن ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬آﻪ ﺑﺎ‬
‫ﭘﺎراﻣﺘﺮهﺎي زﻳﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺻﺤﺖ )‪(Accuracy‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﻗﺪرت ﺗﻔﻜﻴﻚ )‪(Resolution‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﺗﻜﺮارﭘﺬﻳﺮي )‪(Repeatability‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﺧﻄﻲ ﺑﻮدن )‪(Linearity‬‬ ‫‪-‬‬

‫هﻴﺴﺘﺮزﻳﺲ )‪(Hysteresis‬‬ ‫‪-‬‬

‫ب( ﻣﺸﺨﺼﻪهﺎي دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ‪:‬‬

‫رﻓﺘﺎرﮔﺬاري ﺧﺮوﺟﻲ در هﻨﮕﺎم ﺗﻐﻴﻴﺮات ورودي ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ آﻤﻴﺖهﺎي زﻳﺮ آﻪ ﺗﻮﺻﻴﻒ آﻨﻨﺪﻩ‬
‫ﻣﺸﺨﺼﻪ دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﻣﺒﺪل هﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺎن ﻣﻴﮕﺮدد‪.‬‬

‫ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺒﺪل ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات آﻤﻴﺖ ورودي )‪(Rise time‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﺛﺎﺑﺖ زﻣﺎﻧﻲ )‪(Time constant‬‬ ‫‪-‬‬

‫زﻣﺎن ﻣﺮدﻩ )‪(Dead time‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﭘﺎﺳﺦ ﻓﺮآﺎﻧﺲ )‪(Frequency response‬‬ ‫‪-‬‬

‫و ﺑﺮاي ﻣﺒﺪﻟﻬﺎي درﺟﻪ دو و ﺑﺎﻻﺗﺮ‪:‬‬

‫زﻣﺎﻧﻬﺎي ﻧﺸﺴﺖ )‪(Setting time‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻴﺮاﻳﻲ )‪(Damping ratio‬‬ ‫‪-‬‬

 ‫ﻓﺮآﺎﻧﺲ ﺗﺸﺪﻳﺪ و داﻣﻨﻪ در ﺁن )‪(Resonant frequency‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﻴﺰان ﺑﺎﻻزدﮔﻲ )‪(Overshoot‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﺗﻜﺮار ﭘﺬﻳﺮي )‪(Repeatability‬‬ ‫‪-‬‬

‫ج( دﻣﺎ‪ ،‬ﻓﺸﺎر و رﻃﻮﺑﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪهﺎي ورودي و ﺗﻐﻴﻴﺮات و ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻲ‪:‬‬

‫ﻣﺸﺨﺼﻪهﺎي اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ‪:‬‬

‫ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺸﺨﺼﻪهﺎي اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ ﺳﻨﺴﻮر‪ ،‬آﺎرﺧﺎﻧﺠﺎت ﺳﺎزﻧﺪﻩ رﻓﺘﺎر ﺁﻧﻬﺎ را ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﺁزﻣﺎﻳﺸﻬﺎﻳﻲ‬
‫ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار دادﻩ و در ﻗﺎﻟﺐ ﻣﻨﺤﻨﻲهﺎي آﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن ﺑﻪ ﻣﺼﺮف آﻨﻨﺪﻩ اراﺋﻪ ﻣﻲآﻨﻨﺪ و ﺑﺎ‬
‫ﺗﻜﺮار ﺁزﻣﺎﻳﺶ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻨﺤﻨﻲهﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﻨﺴﻮر را اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﻲآﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫در ﺑﺪﺳﺖ ﺁوردن ﻣﻨﺤﻨﻲ آﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن ﺑﺎﻳﺪ‪:‬‬

‫او ًﻻ از ﻣﻘﺎدﻳﺮ دﻗﻴﻖ ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ ﻣﻄﻠﻊ ﺑﺎﺷﻴﻢ آﻪ اﻳﻦ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ اﻧﺪازﻩﮔﻴﺮي دﻗﻴﻖ و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد واﺣﺪهﺎ‪ ،‬ﻣﻴﺴﺮ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد و‬

‫ﺛﺎﻧﻴ ًﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻘﺪار ﺧﺮوﺟﻲ ﭘﺲ از ﺣﺬف ﭘﺎﺳﺦ ﮔﺬرا و از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﺛﺒﺖ ﺷﻮد ﺗﺎ‬
‫ﻣﻨﺤﻨﻲ اﺳﺘﺎﺗﻴﻚ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺻﺤﺖ‪(Accuracy) :‬‬

‫ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﺸﺨﺼﻪهﺎﻳﻲ آﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺻﺤﻴﺢ و ﻳﺎ ﻏﻠﻂ از ﺁن ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺻﺤﺖ ﻣﺒﺪل‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫در اﺻﻞ ﺻﺤﺖ ﺑﺼﻮرت درﺻﺪ ﺧﻄﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻴﮕﺮدد‪ .‬ﺧﻄﺎ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺗﻔﺎوت ﺑﻴﻦ ﺧﺮوﺟﻲ‬
‫ﺣﻘﻴﻘﻲ )ﺻﺤﻴﺢ( ﻣﺒﺪل و ﺧﺮوﺟﻲ واﻗﻌﻲ )ﻗﺮاﺋﺖ ﺷﺪﻩ(‪ .‬اﻣﺎ ﺻﺤﺖ ﺑﺼﻮرت درﺻﺪ ﺧﻄﺎ ﺑﻴﺎن‬
‫ﻣﻴﮕﺮددآﻪ اﻳﻦ درﺻﺪ ﺧﻄﺎ ﺑﻪ ﺳﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻣﻘﺪار ﺧﺮوﺟﻲ اﻧﺤﺮاف آﺎﻣﻞ ﻳﺎ ﻣﺎﮔﺰﻳﻤﻢ‬

 ‫‪% AFso‬‬ ‫=‬
‫[‬
‫‪V‬‬ ‫‪true‬‬ ‫‪− Vreading‬‬ ‫‪] ×100‬‬
‫‪VFull −scale‬‬
‫‪ -‬ﻣﻘﺪار ﺧﺮوﺟﻲ ﻗﺮاﺋﺖ ﺷﺪﻩ‬

‫‪% Areading‬‬ ‫=‬

‫[‬
‫‪V‬‬ ‫‪true‬‬ ‫‪− Vreading‬‬ ‫‪]×100‬‬
‫‪Vreading‬‬
‫‪ -‬ﻣﻘﺪار ورودي‬

‫‪% Ainput‬‬ ‫=‬

‫[‬
‫‪V‬‬ ‫‪true‬‬ ‫‪− Vreading‬‬ ‫‪] ×100‬‬
‫‪input − value‬‬

‫راﺑﻄﻪ ﺳﻮم اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﻤﺘﺮي در ﻋﻤﻞ دارد و ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮﻩ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻣﺪن ﺻﺤﺖ ﻣﺒﺪل ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻮد آﻪ‬
‫آﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺳﺎزﻧﺪﻩ ﭼﻪ ﻧﻮع ﺻﺤﺘﻲ را اراﺋﻪ ﻧﻤﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺧﻄﺎي ﻣﻄﻠﻖ )‪ (Absolute error‬را ﻣﻴﺘﻮان ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ‪ AFso‬ﺑﺪﺳﺖ ﺁورد‪.‬‬

‫ﻣﺜﺎل زﻳﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪) .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ آﻪ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺑﺎ ‪ Areading‬ﻗﺎﺑﻞ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ(‪.‬‬

‫ﻗﺪرت ﺗﻔﻜﻴﻚ‪Resolution :‬‬

‫‪ -‬آﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺪار از ﺗﻐﻴﻴﺮات ورودي ﻣﺒﺪل آﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﺤﺴﻮس در ﺧﺮوﺟﻲ ﺁن ﮔﺮدد را‬
‫ﻗﺪرت ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻣﺒﺪل ﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫) ‪Vin (max‬‬
‫ﺧﻮاهﺪ‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻳﻚ ﻣﺒﺪل ﺁﻧﺎﻟﻮگ ﺑﻪ دﻳﺠﻴﺘﺎل ‪ n‬ﺑﻴﺘﻲ ﻗﺪرت ﺗﻔﻜﻴﻜﻲ ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫‪2n‬‬
‫داﺷﺖ‪ .‬و ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﻳﻚ ﻣﺒﺪل ﻧﻮري ﺑﺎ ﭼﻬﺎر ﺳﻮراخ آﻪ ﺑﺮ روي ﻳﻚ ﻣﺤﻮر دوار ﻧﺼﺐ‬
‫ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ﻗﺪرت ﺗﻔﻜﻴﻜﻲ ﻣﻌﺎدل‪ 90°‬دارد زﻳﺮا ﻣﺤﻮر ﺑﺎﻳﺪ ‪ 90°‬درﺟﻪ ﺑﭽﺮﺧﺪ ﺗﺎ ﺧﺮوﺟﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ را‬
‫ﺣﺲ آﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻜﺮار ﭘﺬﻳﺮي )دﻗﺖ(‪Repeatability :‬‬

‫اﻳﻦ آﻤﻴﺖ ﻣﺸﺨﺺ آﻨﻨﺪﻩ ﭘﺮاآﻨﺪﮔﻲ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﺧﺮوﺟﻲ در اﻧﺪازﻩﮔﻴﺮيهﺎي ﻣﺘﻮاﻟﻲ ﻳﻚ ﻣﻘﺪار از‬
‫ورودي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻜﺮار ﭘﺬﻳﺮي ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪max − min‬‬
‫= ‪R%‬‬ ‫‪× 100%‬‬
‫‪Full − Scale‬‬
‫ﻳﺎ‬

‫‪Largest deviation − average‬‬

‫= ‪R%‬‬ ‫‪× 100%‬‬
‫‪Full − Scale‬‬
‫آﻪ در ﺁن ‪ Largest deviation‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ اﻧﺤﺮاف از ﻣﻘﺪار ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ و ﻳﺎ‬
‫آﻮﭼﻜﺘﺮ از ﺁن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫• ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ وﻗﺘﻴﻜﻪ از اﻳﻦ ﻣﺸﺨﺼﻪ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﻴﻢ دﻗﺖ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ آﻪ آﺎرﺧﺎﻧﻪ‬
‫ﺳﺎزﻧﺪﻩ ﭼﻪ ﮔﻮﻧﻪ دﻗﺖ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و اراﺋﻪ ﻧﻤﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻳﻚ ﻣﺒﺪل آﻪ داراي ﺻﺤﺖ آﺎﻓﻲ ﻧﺒﻮدﻩ وﻟﻲ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ داراي ﺗﻜﺮارﭘﺬﻳﺮي ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺑﺎﺷﺪ ﻳﻌﻨﻲ اﮔﺮ‬
‫داﻣﻨﻪ ﭘﺮداآﻨﺪﮔﻲ ﻣﺬآﻮر آﻮﭼﻚ ﺑﺎﺷﺪ اﻳﻦ ﻣﺒﺪل هﻨﻮز ﻣﻔﻴﺪ و ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎدﻩ اﺳﺖ ﭼﺮا آﻪ اﻧﺤﺮاف‬
‫ﻣﺒﺪل ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺻﻔﺮ در ﭘﻴﺶ ﭘﺮدازﻧﺪﻩهﺎي ﺳﻴﮕﻨﺎل ﺣﺬف ﺷﺪﻩ و ﻣﻘﺎدﻳﺮ واﻗﻌﻲ از‬
‫ﺳﻨﺴﻮر ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻄﻮر آﻠﻲ ﻣﺒﺪل ﺗﻜﺮار ﭘﺬﻳﺮ ﺣﺘﻲ اﮔﺮ داراي ﺻﺤﺖ آﺎﻓﻲ ﻧﺒﺎﺷﺪ هﻤﭽﻨﺎن ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻜﺮارﭘﺬﻳﺮي و دﻗﺖ ‪ Precision‬ﻣﻔﺎهﻴﻢ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ دارﻧﺪ‪.‬‬

‫هﻴﺴﺘﺮزﻳﺲ ‪Hysteresis‬‬

‫هﻴﺴﺘﺮزﻳﺲ ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺨﺼﻪ و ﻳﺎ ﻧﺸﺎن دهﻨﺪﻩ دوﺑﺎرﻩ ﺗﻜﺮارﭘﺬﻳﺮي ﺧﺮوﺟﻲ ﻳﻚ ﻣﺒﺪل اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﻘﺪار‬
‫ورودي در ﺣﺎﻟﺖ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺧﺮوﺟﻲ را ﺗﻮﻟﻴﺪ آﻨﺪ آﻪ ﺑﺎ ﺧﺮوﺟﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪﻩ از هﻤﺎن‬
‫ﻣﻘﺪار ورودي )اﻣﺎ در ﺣﺎﻟﺖ آﺎهﺸﻲ( اﺧﺘﻼف داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻻ دوﺳﺮي اﻃﻼﻋﺎت آﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن اﻓﺰاﻳﺸﻲ و آﺎهﺸﻲ را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ دﺳﺖ‬

‫ﺑﻪ هﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ آﻪ ﻣﻌﻤﻮ ً‬
‫ﺁورد‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ زﻳﺮ وﻗﺘﻲ در ﺣﺎﻟﺖ اﻓﺰاﻳﺸﻲ ‪ 55‬آﻴﻠﻮﮔﺮم‪ ،‬ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 9/85mv‬ﻣﻴﻠﻲ وﻟﺖ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ در ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺮﮔﺸﺖ )آﺎهﺸﻲ( در هﻤﻴﻦ وزن ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 11/80mv‬ﻣﻴﻠﻲ وﻟﺖ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -‬اﺑﺘﺪا ﺑﺎﻳﺪ اﺧﺘﻼف ﺑﻴﻦ ﺧﺮوﺟﻲ ﺣﺎﻟﺖ آﺎهﺸﻲ و اﻓﺰاﻳﺸﻲ را ﺑﺮاي هﺮ ﻧﻘﻄﻪ از ورودي ﺣﺴﺎب‬
‫ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ اﻳﻦ اﺧﺘﻼﻓﻬﺎ ﺑﻪ ﻓﺮم درﺻﺪي از اﻧﺤﺮاف آﺎﻣﻞ ‪ Full scale‬ﺑﺎﻳﺪ‬

‫ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻋﻠﺖ هﻴﺴﺘﺮزﻳﺲ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻣﺒﺪل ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ آﻪ ﻣﻘﺪاري از وروديهﺎي اﻋﻤﺎل ﺷﺪﻩ ﻗﺒﻠﻲ را در‬
‫ﻋﻠﺖ هﻴﺴﺘﺮزﻳﺲ ﺧﻮد ﺣﻔﻆ ﻣﻲآﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪:‬‬

‫‪ -‬ﻣﻘﺪار هﻴﺴﺘﺮزﻳﺲ ﺑﻮﺟﻮد ﺁﻣﺪﻩ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ داﻣﻨﻪ وروديهﺎي ﻗﺒﻠﻲ اﻋﻤﺎل ﺷﺪﻩ دارد‪.‬‬

‫در ﻣﻮﻗﻊ ﺗﺴﺖ ﻳﻚ ﻣﺒﺪل اﺑﺘﺪا ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﺎﻣﻲ وروديهﺎ ﺗﺎ اﻧﺤﺮاف ﻧﻬﺎﻳﻲ )ﻣﺎﮔﺰﻳﻤﻢ ورودي( را اﻋﻤﺎل‬
‫و ﺳﭙﺲ ﺷﺮوع ﺑﻪ آﺎهﺶ وروديهﺎ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻣﻘﺪار وروديهﺎي ﻳﻚ ﻣﺒﺪل را ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺪ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻧﺮﺳﺎﻧﻴﻢ و ﺷﺮوع ﺑﻪ آﺎهﺶ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ ﻣﻘﺪار‬
‫هﻴﺴﺘﺮزﻳﺲ آﻤﺘﺮي ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲﺁﻳﺪ‪.‬‬

‫اﮔﺮ ﻣﻘﺪار وروديهﺎ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮي اﻋﻤﺎل ﺷﻮد ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺪﺗﺮي ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺧﻄﻲ ﺑﻮدن ﻣﺒﺪل‪Linearity :‬‬

‫ﺑﻄﻮر اﻳﺪﻩﺁل ﻣﻨﺤﻨﻲ اﻧﺘﻘﺎل ﻳﻚ ﻣﺒﺪل )ﻧﻮع ﺻﻔﺮ( ﻳﻚ ﺧﻂ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﻳﻚ ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﻣﻘﺪار ورودي‪ ،‬ﭼﻪ ﺧﺮوﺟﻲ ‪ %25‬ﻳﺎ ‪ %75‬ﻣﻘﺪار ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﺪ اﺛﺮ ﻣﺸﺎﺑﻪاي در‬
‫ﺧﺮوﺟﻲ ﺧﻮاهﺪ داﺷﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﻴﺎن ﺷﻮد‪ .‬ﺳﻪ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻣﺘﺪاول ﺧﻄﻲ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬ﺧﻄﻲ ﺑﻮدن‬

‫‪ -‬ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻬﺎﻳﻲ ‪End point linearity‬‬

‫‪ -‬ﺧﻂ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﺴﺘﻘﻞ‬

‫‪ -‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻋﺒﻮر ‪ Best fit‬ﻳﺎ آﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﺮﺑﻌﺎت ‪Least square‬‬

‫ﺑﺮاي ﻧﻮع اول ﻳﻚ ﺧﻂ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻴﻦ اﺑﺘﺪا و اﻧﺘﻬﺎي ﻣﻨﺤﻨﻲ آﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن رﺳﻢ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬

‫اﮔﺮ ﺑﺮاي اﻳﻦ آﺎر از ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ ﺻﻔﺮ و ﻣﻘﺪار ﻧﻬﺎﻳﻲ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﺷﻮد ﺑﻪ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ‬
‫ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺗﺌﻮرﻳﻜﻲ ﺧﻄﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از رﺳﻢ اﻳﻦ ﺧﻂ‪ ،‬ﻣﺎﮔﺰﻳﻤﻢ اﻧﺤﺮاﻓﺎت ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺧﻂ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدد‪ .‬ﺷﻜﻞ زﻳﺮ ﺧﻄﻲ ﺑﻮدن ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻬﺎﻳﻲ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدهﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺧﻂ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﺴﺘﻘﻞ اﺑﺘﺪا ﺑﺎﻳﺪ دو ﺧﻂ ﻣﻮازي آﺸﻴﺪ آﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻧﻘﺎط ﻣﻨﺤﻨﻲ آﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن‬
‫را در ﺧﻮد اﺣﺎﻃﻪ آﻨﺪ‪ .‬ﺧﻂ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺧﻄﻲ اﺳﺖ آﻪ در وﺳﻂ و ﺑﻤﻮازات اﻳﻦ دو ﺧﻂ رﺳﻢ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺳﭙﺲ ﻣﺎﮔﺰﻳﻤﻢ اﻧﺤﺮاﻓﺎت ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ اﻳﻦ ﺧﻂ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺷﻜﻞ زﻳﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ رﺳﻢ ﺧﻂ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﺴﺘﻘﻞ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدهﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮاي رﺳﻢ ﺧﻂ آﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﺮﺑﻌﺎت از ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺁﻣﺎري ﺑﺮ روي ﻣﻨﺤﻨﻲ آﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﻴﮕﺮدد‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﺧﻂ ﺧﻄﻲ اﺳﺖ آﻪ ﻣﺠﻤﻮع ﻣﺮﺑﻌﺎت ﺧﻄﺎي ﺁن ﻣﻴﻨﻴﻤﻢ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺮاي اﻳﻦ آﺎر دادﻩهﺎي ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ را ﺑﺼﻮرت ﻳﻚ ﺟﻔﺖ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ )‪ (x,y‬درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ و‬
‫ﻓﺮﻣﻮﻟﻬﺎي زﻳﺮ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲآﻨﻴﻢ‪.‬‬
 ‫‪n ∑(xy ) − ∑ x ∑ y‬‬
‫=‪m‬‬
‫) ‪n ∑ x − (∑ x‬‬
‫‪2‬‬
‫) (‬
‫‪2‬‬

‫‪∑y‬‬ ‫‪∑x‬‬
‫=‪b‬‬ ‫‪−m‬‬
‫‪n‬‬ ‫‪n‬‬
‫آﻪ در ﺁن ‪ m‬ﺷﻴﺐ ﺧﻂ و ‪ b‬ﻧﻘﻄﻪ ﺗﻘﺎﻃﻊ ﺑﺎ ﻣﺤﻮر ﻋﻤﻮدي ‪ y‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺸﺨﺼﻪهﺎي دﻳﻨﺎﻣﻴﻚ‪Dynamic Specifications :‬‬

‫ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺸﺨﺼﻪهﺎﻳﻲ آﻪ ﺗﺎ آﻨﻮن ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ واﻗﻊ ﺷﺪ ﻣﺸﺨﺼﻪهﺎي اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ ﻣﺒﺪﻟﻬﺎ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﺮاي‬
‫ﺑﺪﺳﺖ ﺁوردن اﻳﻦ ﻣﺸﺨﺼﻪهﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﺧﺮوﺟﻲ ﻣﺒﺪﻟﻬﺎ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﻌﺪ از ﻋﺒﻮر از ﺣﺎﻟﺖ ﮔﺬرا و‬
‫رﺳﻴﺪن ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﺎﻳﺪاري آﺎﻣﻞ ﺑﺪﺳﺖ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬در ﻏﻴﺮ اﻳﻨﺼﻮرت اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﻏﻠﻂ و ﻧﺘﺎﻳﺞ‬
‫ﻣﺸﺨﺼﻪهﺎي اﺳﺘﺎﺗﻴﻜﻲ درﺳﺖ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎ ﺑﻨﺪرت اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ آﻪ ﻣﺒﺪﻟﻲ در ﺣﺎﻟﺖ اﻳﺴﺘﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬هﺪف از اﺳﺘﻔﺎدﻩ از‬
‫ﻣﺒﺪﻟﻬﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ آﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات در ورودي را ﺣﺲ آﻨﻨﺪ و اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات را ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ آﻨﺘﺮل آﻨﻨﺪﻩ‬
‫اﻋﻼم ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ داﻧﺴﺘﻦ ﭘﺎﺳﺦ و رﻓﺘﺎر ﻣﺒﺪل ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ورودي آﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪهﺎي دﻳﻨﺎﻣﻴﻚ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮد‪،‬‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺸﺨﺼﻪ دﻳﻨﺎﻣﻴﻚ ﻣﺒﺪﻟﻬﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ورودي ﭘﻠﻪ و ﻳﺎ ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ ﺑﺪﺳﺖ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ورودي ﭘﻠﻪ و ﺑﺪﺳﺖ ﺁوردن ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺒﺪل ﻣﺸﺨﺼﻪهﺎي زﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲﺁﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫×‪ -‬ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺒﺪل ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات آﻤﻲ ‪Rise time‬‬

‫‪Time constant‬‬ ‫×‪ -‬ﺛﺎﺑﺖ زﻣﺎﻧﻲ‬

‫‪Dead time‬‬ ‫×‪ -‬زﻣﺎن ﻣﺮدﻩ‬

‫‪Damping coefficient‬‬ ‫××‪ -‬ﺿﺮﻳﺐ ﻣﻴﺮاﻳﻲ‬

‫‪Resonant frequency‬‬ ‫××‪ -‬ﻓﺮآﺎﻧﺲ رزوﻧﺎﻧﺲ‬

 ‫‪Settling time‬‬ ‫××‪ -‬زﻣﺎن ﻧﺸﺴﺖ‬

‫‪Overshoot percentage‬‬ ‫××‪ -‬درﺻﺪ ﺑﺎﻻزدﮔﻲ‬

‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ورودي ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ ﻣﻴﺘﻮان ﭘﺎﺳﺦ ﻓﺮآﺎﻧﺲ و رﻓﺘﺎر ﻣﺒﺪل را در ﻓﺮآﺎﻧﺴﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﺑﺪﺳﺖ ﺁوردﻩ و ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺘﻮان ﻓﺮآﺎﻧﺲ ﻗﻄﻊ ﺑﺎﻻ را ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺒﺪل‪ ،‬ﻣﺪت زﻣﺎﻧﻲ اﺳﺖ آﻪ ﺧﺮوﺟﻲ از ‪ %10‬ﺑﻪ ‪ %90‬ﻣﻘﺪار ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺮﺳﺪ‪.‬‬

‫ﺛﺎﺑﺖ زﻣﺎﻧﻲ اﺳﺎﺳًﺎ ﺑﺮاي ﻣﺒﺪﻟﻬﺎي ﻣﺮﺗﺒﻪ اول ﺑﻜﺎر ﻣﻲرود و ﺁن ﻣﺪت زﻣﺎﻧﻲ اﺳﺖ آﻪ ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﻪ‬
‫‪ %63/2‬ﻣﻘﺪار ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺧﻮد ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻌﺪ از ﮔﺬﺷﺖ ‪ 3‬ﺛﺎﺑﺖ زﻣﺎﻧﻲ ﺗﺎ ﺣﺪ ‪ %95‬ﻣﻘﺪار ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺧﻮاهﺪ رﺳﻴﺪ و ﺑﻌﺪ از ﮔﺬﺷﺖ ‪ 4‬ﺛﺎﺑﺖ زﻣﺎﻧﻲ‬
‫ﺗﺎ ﺣﺪ ‪ %98‬ﻣﻘﺪار ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺧﻮاهﺪ رﺳﻴﺪ و ﺑﻌﺪ از ﮔﺬﺷﺖ ‪ 5‬ﺛﺎﺑﺖ زﻣﺎﻧﻲ ﺗﺎ ﺣﺪ ‪ %99/9‬ﻣﻘﺪار ﻧﻬﺎﻳﻲ‬
‫ﺧﻮاهﺪ رﺳﻴﺪ آﻪ ﻣﻴﺘﻮان ﭘﺎﺳﺦ را آﻪ آﺎﻣﻞ ﺷﺪﻩ ﻓﺮض ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﻣﺪت زﻣﺎن ﺑﻪ ﻣﻘﺪار‬
‫ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺧﻮد ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬

‫زﻣﺎن ﻣﺮدﻩ )‪ (Dead time‬ﻣﺪت زﻣﺎﻧﻲ اﺳﺖ آﻪ ﺑﻌﺪ از اﻋﻤﺎل ورودي ﭘﻠﻪ ﻃﻮل ﻣﻴﻜﺸﺪ ﺗﺎ‬
‫ﺧﺮوﺟﻲ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲآﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺒﺪﻟﻬﺎي ﻣﺮﺗﺒﻪ دوم ﺿﺮﻳﺐ ﻣﻴﺮاﻳﻲ ‪ ζ‬و ﻓﺮآﺎﻧﺲ روﻧﺎﻧﺲ ‪ ωn‬از ﭘﺎراﻣﺘﺮهﺎي ﻣﻬﻢ ﻣﺸﺨﺼﻪ‬
‫دﻳﻨﺎﻣﻴﻜﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Over damped‬‬
‫ﻓﺮا ﻣﻴﺮاﻳﻲ ‪ξ > 1‬‬
 ‫‪Critically damped‬‬
‫ﻣﻴﺮاﻳﻲ ﺑﺤﺮاﻧﻲ ‪ξ = 1‬‬

‫‪Under damped‬‬
‫ﻓﺮوﻣﻴﺮاﻳﻲ ‪ξ > 1‬‬

‫دارﻳﻢ؛‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﺎﻻزدﮔﻲ ‪ξ < 1‬‬

‫‪m P − Steady state‬‬
‫= ‪%Over shoot‬‬ ‫‪× 100‬‬
‫‪Steady state‬‬
‫زﻣﺎن ﻧﺸﺴﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲآﻨﺪ آﻪ ﺑﻌﺪ از ﭼﻪ ﻣﺪت ﻣﺒﺪل ﺑﻪ ﺧﺮوﺟﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ‪ %2‬ﻳﺎ ‪ %5‬ﻣﻴﺮﺳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻨﺤﻨﻲهﺎي ﭘﺎﺳﺦ ﻓﺮآﺎﻧﺴﻲ و ﻓﺮآﺎﻧﺲ ﻗﻄﻊ ﺑﺎﻻ ﻣﺸﺨﺼﻪهﺎﻳﻲ هﺴﺘﻨﺪ آﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺒﺪل را ﺑﻪ ﻳﻚ‬
‫ورودي ﻣﻮج ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدهﺪ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻣﺒﺪل ﺗﻘﺮﻳﺒًﺎ ﺧﻄﻲ ﺧﺮوﺟﻲ ﻧﻴﺰ ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ‬
‫آﻪ ﻓﺮآﺎﻧﺲ ورودي را زﻳﺎدﺗﺮ ﻣﻲآﻨﻴﻢ اﻧﺘﻈﺎر اﻳﻦ اﺳﺖ آﻪ ﻣﺒﺪل هﻢ ﺑﻪ هﻤﺎن ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻪ ورودي‬
‫ﭘﺎﺳﺦ دهﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻓﺮآﺎﻧﺴﻲ ﺧﻮاهﻴﻢ رﺳﻴﺪ آﻪ دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ هﻤﺎن ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻪ ورودي ﭘﺎﺳﺦ دهﺪ‬
‫و در ﻧﺘﻴﺠﻪ داﻣﻨﻪ ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺮآﺎﻧﺲ آﻮﭼﻜﺘﺮ ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺮاي رﺳﻢ ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺑﻬﺮﻩ ﭘﺎﺳﺦ ﻓﺮآﺎﻧﺴﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﻪ ورودي را ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲﺁورﻳﻢ و ﺁﻧﺮا‬
‫ﺑﺼﻮرت دﺳﻴﺒﻞ رﺳﻢ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪.‬‬

‫‪output‬‬
‫‪dB = 20 log‬‬
‫‪input‬‬
‫ﻣﺤﻮر اﻓﻘﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﻟﮕﺎرﻳﺘﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻪ ﺧﻄﻲ آﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺟﺎز ﻣﻲدهﺪ ﺑﺎزﻩ ﻓﺮآﺎﻧﺴﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي‬
‫را رﺳﻢ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪.‬‬

‫ﻓﺮآﺎﻧﺲ ﻗﻄﻊ ﺑﺎﻻ )‪ (fh‬ﻓﺮآﺎﻧﺴﻲ اﺳﺖ آﻪ ﺑﻬﺮﻩ ﻣﺒﺪل ‪ 0/707‬ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺤﻮر ﻋﻤﻮدي ﺑﻄﻮر‬
‫دﺳﻴﺒﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪ (fh) ،‬در ‪ -3dB‬اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻓﺮآﺎﻧﺲ ﻗﻄﻊ ﺑﺎﻻي ﻣﺒﺪل آﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﻓﺮآﺎﻧﺴﻲ ﺁن در ﺷﻜﻞ زﻳﺮ رﺳﻢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ‪ 2‬آﻴﻠﻮ‬
‫هﺮﺗﺰ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫از ﺁﻧﺠﺎﺋﻴﻜﻪ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮاﻗﻊ ﻧﻤﻴﺘﻮان ورودي ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻳﺎ ﺗﺮاﻧﺴﺪﻳﻮﺳﺮ اﻋﻤﺎل ﻧﻤﻮد ﺑﺎﻳﺪ‬
‫دﻳﺪ ﺁﻳﺎ ﻣﻴﺘﻮان ﻓﺮآﺎﻧﺲ ﻗﻄﻊ ﺑﺎﻻ را ﺑﻪ روش دﻳﮕﺮ ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻮد؟‬

‫ﻓﺮآﺎﻧﺲ ﻗﻄﻊ ﺑﺎﻻ و زﻣﺎن ﺻﻌﻮد ﺗﻮﺳﻂ راﺑﻄﻪ زﻳﺮ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪0.35‬‬
‫= ‪tr‬‬
‫‪fh‬‬
‫و ﺑﺎﻟﻌﻜﺲ وﻗﺘﻲ آﻪ اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮي ﻣﺸﺨﺼﻪ ﮔﺬرا ﻳﻚ ﺳﻨﺴﻮر ﻣﺸﮕﻞ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﻓﺮآﺎﻧﺲ ﻗﻄﻊ‬
‫ﺑﺎﻻ آﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﻮﺳﻂ آﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺳﺎزﻧﺪﻩ دادﻩ ﻣﻴﺸﻮد ﻣﻴﺘﻮان ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺎﺳﺦ ﺳﻨﺴﻮر را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از‬
‫اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﺁورد‪.‬‬

‫ﻣﺜﺎل ‪:1‬‬

‫ﻳﻚ ﻣﺒﺪل ﻧﻴﺮو )وزن( ‪ 100‬آﻴﻠﻮﮔﺮﻣﻲ داراي ﻣﻘﺎدﻳﺮ آﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن ﺑﻪ ﻓﺮم زﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻨﺤﻨﻲ‬
‫آﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن ﺁﻧﺮا رﺳﻢ آﻨﻴﺪ‪.‬‬
 ‫ﺣﻞ ﻣﺜﺎل ‪:1‬‬

‫ﺟﻬﺖ رﺳﻢ ﻣﻨﺤﻨﻲ آﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن ورودي را ﺑﺮ روي ﻣﺤﻮر اﻓﻘﻲ ﺑﺎ درﺟﻪ ﺑﻨﺪي ‪ 0‬ﺗﺎ ‪ 100‬آﻴﻠﻮﮔﺮم‬
‫در ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﻢ و ﺧﺮوﺟﻲ را ﺑﺮ روي ﻣﺤﻮر ﻋﻤﻮدي آﻪ از ‪ 0‬ﺗﺎ ‪ 20‬ﻣﻴﻠﻲ وﻟﺖ ﻣﺪرج ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‬
‫رﺳﻢ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺷﻜﻞ زﻳﺮ اﻳﻦ ﻣﻨﺤﻨﻲ آﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن را ﺑﺮاي ﻣﺒﺪل ﻓﻮق ﻧﺸﺎن ﻣﻲدهﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل ‪:2‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت دادﻩ ﺷﺪﻩ در ﻣﺜﺎل ‪ 1‬ﺻﺤﺖ ﻣﻘﺪار ﻣﺎﮔﺰﻳﻤﻢ )‪ (Full Scale‬و ﻣﻘﺪار ﻗﺮاﻳﺖ‬
‫ﺷﺪﻩ )‪ (True Reading Value‬را ﺑﺪﺳﺖ ﺁورﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺣﻞ ﻣﺜﺎل ‪:2‬‬

‫در اﺑﺘﺪا ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻘﺪار ﺣﻘﻴﻘﻲ )‪ (True‬ﺧﺮوﺟﻲ اﻳﻦ ﻣﺒﺪل را ﺑﺪﺳﺖ ﺁورﻳﻢ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﻓﺮض ﺧﻄﻲ ﺑﻮدن ﺳﻨﺴﻮر ﺧﻮاهﻴﻢ داﺷﺖ‪.‬‬

‫‪VFullScale‬‬ ‫‪20mv‬‬ ‫‪mv‬‬

‫‪Vtrue‬‬ ‫=‬ ‫= ‪× load‬‬ ‫‪× load = 0.2‬‬ ‫‪× load‬‬
‫‪load FullScale‬‬ ‫‪100kg‬‬ ‫‪kg‬‬

‫را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪﺳﺖ ﺁورﻳﻢ و ﺁﻧﻬﺎ‬

‫‪ % AFso‬و ‪% Areading‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺑﺮاي هﺮ ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ‬
‫را در ﺟﺪوﻟﻲ ﻧﻮﺷﺘﻪ و ﻣﻘﺪار ﻣﺎﮔﺰﻳﻤﻢ ﺁﻧﻬﺎ را ﻣﺸﺨﺺ آﻨﻴﻢ‪.‬‬
 ‫ﻣﺜﺎل ‪:3‬‬

‫ﻣﺒﺪل ﺑﻜﺎررﻓﺘﻪ در ﻣﺜﺎل ‪ 1‬ﺑﺎ ﻣﻘﺪار ﻧﻬﺎﻳﻲ ‪ 20mv‬در ‪ 100kg‬آﻴﻠﻮﮔﺮم داراي ﻣﺸﺨﺼﻪ ﺻﺤﺖ‬
‫‪ +7.85% FSO‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺧﻄﺎي ﻣﻄﻠﻖ ﺁن ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬

‫ﺣﻞ ﻣﺜﺎل ‪:3‬‬

‫ﺧﻄﺎ ‪ +7.85% FSO‬در ‪ 100‬آﻴﻠﻮﮔﺮم ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد ﺑﺎ ‪ 7.85‬آﻴﻠﻮﮔﺮم و ﺧﺮوﺟﻲ ﻣﻤﻜﻦ‬
‫اﺳﺖ ‪ 7.85%‬ﻣﻘﺪار ﻧﻬﺎﻳﻲ )‪ 20‬ﻣﻴﻠﻲ وﻟﺖ( ﻳﻌﻨﻲ ‪ 1.57mv‬ﺧﻄﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻘﺪار واﻗﻌﻲ )ﻗﺮاﺋﺖ ﺷﺪﻩ( در ‪ 25‬آﻴﻠﻮﮔﺮم )اﻓﺰاﻳﺸﻲ( آﻪ ‪ 3.43 mv‬ﻣﻴﻠﻲ وﻟﺖ اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﻘﺪار ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻣﻴﺒﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ زﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪3.43 - 1.57 <Vtrue(cal) < 3.43 + 1.57 mv‬‬

‫‪1.86 <Vtrue(cal)< 5 mv‬‬

‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﺟﺪول ‪ ،2-3‬ﻣﻘﺪار ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ‪ 5‬ﻣﻴﻠﻲ وﻟﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺜﺎل ‪:4‬‬

‫ﺑﺮاي اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮي ﮔﺸﺘﺎور اﻋﻤﺎﻟﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﻣﻮﺗﻮر هﻴﺪروﻟﻴﻜﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﻔﺖ اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮي‪ ،‬ﺻﺤﺖ‬
‫‪ 0/1 ft-lb‬ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز اﺳﺖ‪ .‬ﮔﺸﺘﺎور ﻣﺎﮔﺰﻳﻤﻢ اﻋﻤﺎل ﺷﺪﻩ ‪ 20 ft-lb‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ از ﻣﺒﺪﻟﻲ ﺑﺎ ‪%‬‬
‫‪ 0/2‬ﺻﺤﺖ )‪ (FSO‬در ‪ 100 ft-lb‬اﺳﺘﻔﺎدﻩ آﻨﻴﻢ ﺁﻳﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻧﺪازﻩ ﮔﻴﺮي ﺑﺎ ﺻﺤﺖ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز‬
‫ﺧﻮاهﻴﻢ ﺑﻮد ﻳﺎ ﻧﻪ؟‬

‫ﺣﻞ ﻣﺜﺎل ‪:4‬‬

‫‪ = 0.2% × 100 = 0.2 ft-lb‬ﺧﻄﺎي ﻣﻄﻠﻖ‬

‫از ﺁﻧﺠﺎﻳﻴﻜﻪ ﺧﻄﺎي ﻣﻄﻠﻖ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ‪ 0/1 ft-lb‬اﺳﺖ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﻢ اﻳﻦ ﻣﺒﺪل دﻗﺖ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز‬
‫را ﻧﺪارد‪.‬‬

‫در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﺷﺘﺒﺎه ًﺎ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻣﻘﺪار ﻣﺎﮔﺰﻳﻤﻢ ﻣﺒﺪل ﻣﻘﺪار ﻣﺎﮔﺰﻳﻤﻢ ﮔﺸﺘﺎور اﻋﻤﺎﻟﻲ ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد؛‬

‫‪ = 0.2% * 20 = 0.04 Ft-lb‬ﺧﻄﺎي ﻣﻄﻠﻖ‬

‫آﻪ اﻳﻦ ﻏﻠﻂ اﺳﺖ و ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻣﻘﺪار ﻗﺮاﺋﺖ ﺷﺪﻩ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻗﺮار ﻧﮕﻴﺮد‪.‬‬

‫ﻣﺜﺎل ‪:5‬‬

‫ﻳﻚ ﭘﺮﻩ ﺑﺎ ﻃﻮل ‪ 2/5‬ﻣﺘﺮ ﺑﻄﻮر ﺁهﺴﺘﻪ در ﻳﻚ ﻣﺴﻴﺮ داﻳﺮﻩاي ﺷﻜﻞ ﻣﻲﭼﺮﺧﺪ‪.‬‬

‫ﻻزم اﺳﺖ آﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﭘﺮﻩ را در هﺮ ‪ 2‬ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ ﺑﺪاﻧﻴﻢ‪ .‬ﻗﺪرت ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻣﺒﺪل ﻧﻮري ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺤﻮر ﭼﺮﺧﻨﺪﻩ ا ﻳﻦ ﭘﺮﻩ ﭼﻘﺪر ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ؟‬

‫ﺣﻞ ﻣﺜﺎل ‪:5‬‬

‫ﻣﺤﻴﻂ داﻳﺮﻩ ﭼﺮﺧﺶ ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد ﺑﺎ‬

‫‪C = πd = π (2.5 m) = 7.854 m‬‬

‫‪arc‬‬ ‫‪2 cm‬‬
‫=‬
‫‪360° 785.4 cm‬‬
‫‪arc‬‬
‫‪(360°)(2 cm ) = 0.917°‬‬
‫‪785.4 cm‬‬
‫‪360°‬‬
‫‪= 392.6‬‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ‬ ‫‪0.917°‬‬ ‫ﭘﺲ ﻣﺒﺪل ﻧﻮري ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ ‪ 0.917°‬ﺑﺎﺷﺪ ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﭘﺎﻟﺲ در هﺮ دور داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﺎﻟﺲ ﻗﺪرت ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺑﻬﺘﺮي را ﺧﻮاهﺪ داﺷﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺜﺎل ‪:6‬‬
 ‫‪10 mv‬‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ اﻳﻦ ﻣﺒﺪل در ﻳﻚ‬ ‫‪°c‬‬ ‫ﺧﺮوﺟﻲ ﻳﻚ ﻣﺒﺪل دﻣﺎ ﺑﻪ ازاء هﺮ درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد‬
‫ﻣﺤﻔﻈﻪاي ﺑﺎ دﻣﺎي ﺻﻔﺮ ﺗﺎ ‪ 100‬درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد ﺑﻜﺎر رود ﺁﻳﺎ ﻳﻚ ﻣﺒﺪل ‪ 8 A/D‬ﺑﻴﺘﻲ ﺑﺎ وﻟﺘﺎژ‬

‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟‬ ‫‪1‬‬‫‪°‬‬ ‫‪C‬‬

‫ﺗﺤﺮﻳﻚ ‪ 5‬وﻟﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻗﺪرت ﺗﻔﻜﻴﻚ‬

‫ﺣﻞ ﻣﺜﺎل ‪:6‬‬

‫‪ A/D‬هﺸﺖ ﺑﻴﺘﻲ ﻗﺪرت ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻳﻚ ﻗﺴﻤﺖ در ‪ 256‬را دارد‪ .‬ﭘﺲ ﺑﺮاي ورودي ‪ 5‬وﻟﺘﻲ هﺮ ﺑﻴﺖ‬

‫‪5v‬‬
‫‪= 19.5mv‬‬
‫دارد‪.‬‬ ‫‪256‬‬ ‫داراي ارزﺷﻲ ﻣﻌﺎدل‬

‫ﻳﻚ درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮادي ﺗﻐﻴﻴﺮي ﻣﻌﺎدل ‪ 10mv‬اﻳﺠﺎد‬ ‫‪1°C‬‬ ‫ﺧﺮوﺟﻲ ﻣﺒﺪل دﻣﺎي ﻓﻮق ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ‬
‫ﺧﻮاهﺪ ﻧﻤﻮد و اﻳﻦ ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ورودي ‪ A/D‬ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد آﻪ ﺑﻨﻈﺮ ﻣﻴﺮﺳﺪ اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﺮاي‬
‫‪ A/D‬آﺎﻓﻲ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪10 mV‬‬
‫در دﻣﺎي ﻣﺎﮔﺰﻳﻤﻢ ﺧﺮوﺟﻲ ﻣﺒﺪل ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد ﺑﺎ ‪× 100 °C = 1 V‬‬
‫‪°C‬‬
‫آﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻣﺎﮔﺰﻳﻤﻢ ‪ A/D‬آﻪ ‪ 5‬وﻟﺖ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻧﺰدﻳﻚ ﻧﻴﺴﺖ ﻟﺬا ﺑﺮاي ﺣﻞ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫از ﻳﻚ ﺗﻘﻮﻳﺖ آﻨﻨﺪﻩ ﺑﺎ ﺑﻬﺮﻩ ‪ 5‬اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪V = 1°C ×10 mV‬‬ ‫‪× 5 = 50 mV‬‬

‫‪°C‬‬
‫ﺣﺎل ﺑﻪ ازاء هﺮ درﺟﻪ ﺳﺎﻧﺘﻴﮕﺮاد ﺧﻮاهﻴﻢ داﺷﺖ و ﭼﻮن ﻗﺪرت ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻣﺒﺪل ‪ A/D‬ﺑﺮاﺑﺮ ‪19/5‬‬

‫داﺷﺖ‪.‬‬ ‫‪0.39°C‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻲ وﻟﺖ اﺳﺖ ﻣﻲﺗﻮان ﻗﺪرت ﺗﻔﻜﻴﻜﻲ ﻣﻌﺎدل‬

‫ﻣﺜﺎل ‪:7‬‬
‫ﺳﻪ ﻣﺒﺪل وزن را ﺑﺮاي ﺗﻜﺮارﭘﺬﻳﺮﻳﻮرد ﺁزﻣﺎﻳﺶ ﻗﺮار ﻣﻲدهﻴﻢ وزﻧﻪ ‪ 50‬آﻴﻠﻮﮔﺮﻣﻲ را ﺑﺮاي هﺮ‬
‫ﻣﺒﺪل ‪ 10‬ﺑﺎر ﺗﻜﺮار ﻣﻲآﻨﻴﻢ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ در ﺟﺪول زﻳﺮ دادﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ رﺳﻢ ﻧﺘﺎﻳﺞ درﺑﺎرﻩ ﺗﻜﺮارﭘﺬﻳﺮي‬
‫و ﺻﺤﺖ ﻧﺘﺎﻳﺞ هﺮ ﻣﺒﺪل ﺑﺤﺚ آﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫ﺣﻞ ﻣﺜﺎل ‪:7‬‬

‫ﻧﺘﺎﻳﺞ هﺮ ﺳﻪ ﻣﺒﺪل در ﺷﻜﻞ زﻳﺮ رﺳﻢ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬هﺮﭼﻨﺪ آﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺒﺪل ‪ A‬ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺰدﻳﻚ‬
‫ﻣﻘﺪار ﺣﻘﻴﻘﻲ اﺳﺖ وﻟﻴﻜﻦ اﻳﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺧﻴﻠﻲ ﭘﺮاآﻨﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ آﻪ‪:‬‬

‫ﻣﺒﺪل ‪ A‬ﺗﺎ ﺣﺪي داراي ﺻﺤﺖ ﺧﻮﺑﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ ﺗﻜﺮارﭘﺬﻳﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺒﺪل ‪ B‬داراي ﺗﻜﺮارﭘﺬﻳﺮي ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب وﻟﻲ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻏﻠﻂ اﺳﺖ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ آﻪ ﺻﺤﺖ ﺁن‬
‫ﺧﻮب ﻧﻴﺴﺖ )ﺑﺎ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺻﻔﺮ ﻣﻲﺗﻮان ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺧﻮﺑﻲ از اﻳﻦ ﺳﻨﺴﻮر ﮔﺮﻓﺖ(‪.‬‬

‫ﻣﺒﺪل ‪ C‬داراي ﺻﺤﺖ و ﺗﻜﺮارﭘﺬﻳﺮي ﺧﻮﺑﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺜﺎل ‪:8‬‬

‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از اﻃﻼﻋﺎت ورودي و ﺧﺮوﺟﻲ ﻣﻨﺤﻨﻲ آﺎﻟﻴﺒﺮاﺳﻴﻮن ﻣﺒﺪل وزن‪ ،‬ﺧﻂ آﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﺮﺑﻌﺎت‬
‫را رﺳﻢ آﻨﻴﺪ و ﺧﻄﻲ ﺑﻮدن ﺁﻧﺮا ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ آﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫ﺣﻞ ﻣﺜﺎل ‪:8‬‬

‫در ﻣﺠﻤﻮع ‪ 42‬ﺟﻔﺖ اﻃﻼﻋﺎت ورودي ﺧﺮوﺟﻲ وﺟﻮد دارد آﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﻓﺮﻣﻮﻟﻬﺎي ﻓﻮق‪:‬‬

‫‪M = 0.2097‬‬ ‫‪b= -0.6368 mV‬‬

‫ﺑﺎ ﺑﺪﺳﺖ ﺁوردن دو ﻧﻘﻄﻪ از ﺧﻂ ﺁﻧﺮا رﺳﻢ ﻣﻲآﻨﻴﻢ و ﻣﻨﺤﻨﻲ ﺧﻂ ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از‪:‬‬

‫⎛‬ ‫⎞ ‪mV‬‬
‫‪vout = ⎜⎜ 0.2079‬‬ ‫‪⎟⎟ × linput − 0.6368 mV‬‬
‫⎝‬ ‫⎠ ‪kg‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺧﻄﻲ ﺑﻮدن‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﺑﺮاي هﺮ ورودي ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎدﻩ از ﺧﻂ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﻣﻘﺪار ﺧﺮوﺟﻲ را‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و اﺧﺘﻼف ﺁﻧﺮا ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﻳﺮ واﻗﻌﻲ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲﺁورﻳﻢ‪.‬‬

‫ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ اﻧﺤﺮاف در ورودﻳﻬﺎي‪ 40‬آﻴﻠﻮﮔﺮم و ‪ 60‬آﻴﻠﻮﮔﺮم اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪.‬‬

‫‪1.15 mV‬‬
‫= ‪%linearity‬‬ ‫‪× 100% = 5.71% FSO‬‬
‫‪20.15 mV‬‬
‫‪1.10 mV‬‬
‫= ‪%linearity‬‬ ‫‪× 100% = −5.46% FSO‬‬
‫‪20.15 mV‬‬