Chuyên đề căn thức bậc hai và hằng đẳng thức

CĂN BẬC HAI - CĂN THỨC BẬC HAI VÀ HẰNG ĐẲNG THỨC A2 = A
A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

I. Căn bậc hai số học
• Căn bậc hai của một số không âm a là số x sao cho x 2 = a
• Số dương a có đúng hai căn bậc hai là hai số đối nhau:
Số dương kí hiệu là a , số âm kí hiệu là − a
• Số 0 có đúng một căn bậc hai là chính số 0, ta viết 0 =0
• Với số dương a, số a được gọi là căn bậc hai số học của a. Số 0 cũng được gọi là căn bậc hai số học
của 0.
• Với hai số không âm a, b, ta có a < b ⇔ a < b
II. Căn thức bậc hai
• Với A là một biểu thức đại số, ta gọi A là căn thức bậc hai của A.
• A xác định (hay có nghĩa) khi A ≥ 0.
2 A .A ≥ 0
A= A= 
−A .A < 0
B. BÀI MINH HỌA
I. BÀI TẬP VÀ CÁC DẠNG BÀI TỰ LUẬN
Dạng 1. Tìm điều kiện để biểu thức chứa căn có nghĩa
Bài 1. Với giá trị nào của x thì mỗi biểu thức sau có nghĩa:
a) −3x b) 4 − 2x c) −3x + 2
d) 3x + 1 e) 9x − 2 f ) 6x − 1
x x x
a) + x−2 b) + x−2 c) 2 + x−2
x−2 x+2 x −4
1 4 −2
d) e) f)
3 − 2x 2x + 3 x +1
a) x 2 + 1 b) 4x 2 + 3 c) 9x 2 − 6x + 1
d) − x 2 + 2x − 1 e) − x + 5 f ) −2x 2 − 1
a) 4 − x 2 b) x 2 − 16 c) x 2 − 3
d) x 2 − 2x − 3 e) x ( x + 2 ) f ) x 2 − 5x + 6
Lời giải
Bài 1:
2
a)x ≤ 0 b)x ≤ 2 c)x ≤
3
−1 2 1
d)x ≥ e)x ≥ f )x ≥
3 9 6
Bài 2:
1. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com
x
a) + x−2
x−2
x − 2 ≥ 0 x ≥ 2
Điều kiện của biểu thức là  ⇔ ⇔x>2
x − 2 ≠ 0 x ≠ 2
Vậy điều kiện của biểu thức là x > 2
x
b) + x−2
x+2
x − 2 ≥ 0 x ≥ 2
Điều kiện của biểu thức là  ⇔ ⇔x≥2
x + 2 ≠ 0  x ≠ −2
Vậy điều kiện của biểu thức là x ≥ 2
x
c) 2 + x−2
x −4
x − 2 ≥ 0 x ≥ 2
Điều kiện  2 ⇔ ⇔x>2
 x − 4 ≠ 0  x ≠ ±2
Vậy điều kiện của biểu thức là x > 2
1 A
d) dạng với A > 0
3 − 2x B
1 3
⇒ Điều kiện ≥ 0 ⇔ 3 − 2x > 0 ⇔ x <
3 − 2x 2
3
Vậy điều kiện của biểu thức là x <
2
4 A
e) . Dạng với A > 0
2x + 3 B
4 3
⇒ Điều kiện ≥ 0 ⇔ 2x + 3 > 0 ⇔ x > −
2x + 3 2
3
Vậy điều kiện của biểu thức là x > −
2
−2 A
f) dạng với A < 0
x +1 B
−2
⇒ Điều kiện ≥ 0 ⇔ x + 1 < 0 ⇔ x < −1
x +1
Vậy điều kiện của biểu thức là x < −1
Bài 3.
a) Vì x 2 + 1 > 0∀x . Vậy hàm số luôn xác định ∀x ∈ 
b) Vì 4x 2 + 3 > 0∀x . Vậy hàm số luôn xác định ∀x ∈ 
( 3x − 1) . Vì ( 3x − 1) ≥ 0∀x ∈ 
2 2
c) 9x 2 − 6x +=
1
Vậy hàm số xác định với mọi x
− ( x 2 − 2x + 1) = − ( x − 1)
2
d) − x 2 + 2x − 1 =
Hàm số xác định ⇔ − ( x − 1) ≥ 0 ⇔ x − 1= 0 ⇔ x = 1

2
Vậy hàm số xác định khi x = 1

e) − x +5
Điều kiện − x + 5 ≥ 0 ⇔ x + 5 =0 ⇔ x =−5
f) −2x 2 − 1
Điều kiện −2x 2 − 1 =− ( 2x 2 + 1) < 0∀x
Vậy không tồn tại giá trị x để hàm số có nghĩa
Bài 4. Với giá trị nào của x thì mỗi căn thức sau có nghĩa:
a) Điều kiện của biểu thức là 4 − x 2 ≥ 0 ⇔ x 2 ≤ 4 ⇔ −2 ≤ x ≤ 2
Vậy điều kiện của biểu thức là −2 ≤ x ≤ 2
b) Điều kiện của biểu thức là x 2 − 16 ≥ 0 ⇔ x 2 ≥ 16 ⇔ x ≥ 4 hoặc x ≤ −4
Vậy điều kiện của biểu thức là x ≥ 4 hoặc x ≤ −4
c) Điều kiện của biểu thức là x 2 − 3 ≥ 0 ⇔ x 2 ≥ 3 ⇔ x ≥ 3 hoặc x ≤ − 3
Vậy điều kiện của biểu thức là x ≥ 3 hoặc x ≤ − 3
x + 1 ≥ 0  x ≥ −1
 ⇔ ⇔ x≥3
 x − 3 ≥ 0 x ≥ 3
d) x − 2x − 3 ≥ 0 ⇔ ( x + 1)( x − 3) ≥ 0 ⇔
2
x + 1 ≤ 0  x ≤ −1
 ⇔ ⇔ x ≤ −1
  x − 3 ≤ 0 x ≤ 3
Vậy biểu thức xác định khi x ≥ 3 hoặc x ≤ −1
e) Điều kiện của biểu thức là x ( x + 2 ) ≥ 0 ⇔ x ≤ −2 hoặc x ≥ 0
Vậy điều kiện của biểu thức là x ≤ −2 hoặc x ≥ 0
f) Điều kiện của biểu thức là x 2 − 5x + 6 ≥ 0 ⇔ ( x − 2 )( x − 3) ≥ 0 ⇔ x ≤ 2 hoặc x ≥ 3
Vậy điều kiện của biểu thức là x ≤ 2 hoặc x ≥ 3
Dạng 2. Tính giá trị biểu thức
Trong các bài toán tính giá trị biểu thức và bài toán rút gọn thường xuất hiện các dạng biểu thức “ẩn” của
các hằng đẳng thức. Để tính toán và giải quyết nhanh bài toán, các em cần biến đổi, và sử dụng thành thạo
các dạng của các hằng đẳng thức đáng nhớ.
Để đơn giản hoá việc nhận dạng và xử lý bài toán, các em có thể tham khảo sơ đồ bên dưới.
Sử dụng hằng đẳng thức trong bài toán chứa căn
( x) ( x)
2 3
Chú ý: x = x ≥ 0; x x =
Các hằng đẳng thức đáng Ví dụ minh họa
nhớ
(a + b) ( 5) ( )
2 2 2
=a 2 + 2ab + b 2 1.6 + 2 5 = 5 + 2 5 + 1 = + 2 5 +1 = 5 +1
( 3 ) + 2 3 +1= ( )
2 2
2. 4 + 2 3 = 3 + 2 3 +1= 3 +1 = 3 +1
( x) 1 ( x + 1)
2 2
3.x + 2 x +=
1 +2 x +=

(a − b) ( 5) ( )
2 2 2
=a 2 − 2ab + b 2 1.6 − 2 5 = 5 − 2 5 + 1 = − 2 5 +1 = 5 −1
( ) ( 2) ( )
2 2 2
2. 7 − 2 10 =5 − 2 5. 2 + 2 =5 − 2 5. 2 + =5 − 2
3. x 2 + 3 − 4 x 2 − 5= x2 − 5 − 4 x2 − 5 + 4 + 4
( ) ( )
2 2
= x2 − 5 − 4 x 2 − 5 + 4=
+4 x2 − 5 − 2 + 4 ≥ 2
a 2 − b 2 = ( a − b )( a + b )
( x) ( )( )
2
x −1 −1 x −1 x +1
1. = = = x −1
x +1 x +1 x +1
( a ) = ( 2 − a )( 2 + a )=
2
4−a 22 −
2. = 2+ a
2− a 2− a 2− a
a 3 − b3 = ( a − b ) ( a 2 + ab + b 2 ) 1.x 3 − 27 = ( x − 3) ( x 2 + 3x + 9 )
( a) (1 − a )(1 + )+
3
1− a a 1− a +a
2. +=a +=a a
1− a 1− a 1− a
( )
2
=1 + a + a + a = 1 + a
a 3 + b3 = ( a + b ) ( a 2 − ab + b 2 ) 1.x 3 − 27 = ( x − 3) ( x 2 + 3x + 9 )
( )
x  x + 1
3
2.
=
x + x 2 x x x +1
=
( ) =  x ( )(
x +1 x − x +1 )
x − x +1 x − x +1 x − x +1 x − x +1
= x ( x +1 )
(a + b) ( )
3
=a 3 + 3a 2 b + 3ab 2 + b3 3
10 + 6 3 = 3
3 3 + 9 + 3 3 + 1= 3 3 +1 =
3
3 +1
( )
3
x + 1 = x x + 3x + 3 x + 1
(a − b) ( )
3
=a 3 − 3a 2 b + 3ab 2 − b3 3
6 3 − 10 = 3
3 3 − 9 + 3 3 − 1= 3 3 −1 =
3
3 −1
( )
3
x − 1 = x x − 3x + 3 x − 1
Bài 1. Thực hiện các phép tính sau:
( ) (2 )
2 2
( −0,125) ( −2 )
2 6
a) − 0,8 b) c) 3−2 d) 2 −3
(3 − 2 2 ) + (3 + 2 2 ) (5 − 2 6 ) − (5 + 2 6 )
2 2 2 2
a) b)
( 2 − 3 ) + (1 − 3 ) (3 + 2 ) − (1 − 2 )
2 2 2 2
c) d)
( 5 − 2) + ( 5 + 2) ( 2 + 1) − ( 2 − 5)
2 2 2 2
e) f)

a) 5 + 2 6 − 5 − 2 6 b) 7 − 2 10 − 7 + 2 10 c) 4 − 2 3 + 4 + 2 3
d) 24 + 8 5 + 9 − 4 5 e) 17 − 12 2 + 9 + 4 2 f ) 6 − 4 2 + 22 − 12 2
2 2
 8−4 3   4+ 2 3 
a) ( 3− 2 ) 5+ 2 6 b) 
6 2
 −  
 −   1+ 3 
c) 5 − 9 − 29 − 12 5 d) 13 + 30 2 + 9 + 4 2
Lời giải
Bài 1:
( −0,125)
2
a) Biến đổi biểu thức −0,8 −0,8 −0,125 =
= −0,8.0,125 =
−0,1
Vậy biểu thức có giá trị là: -0,1
( −2 ) =( −2 ) =−8 =8
6 3
b) Biến đổi biểu thức
Vậy biểu thức có giá trị là: 8
( )
2
c) Biến đổi biểu thức: 3−2 = 3 − 2 = 2 − 3 vì 3−2<0
Vậy biểu thức có giá trị là 2 − 3
(2 )
2
d) Biến đổi biểu thức 2 −3 = 2 2 − 3 = 3 − 2 2 vì 3 − 2 2 =−
3 8 =9 − 8 > 0
Vậy biểu thức có giá trị là 3 − 2 2

Bài 2:
(3 − 2 2 ) (3 + 2 2 )
2 2
a) Biến đổi biểu thức: + = 3− 2 2 + 3+ 2 2 = 3− 2 2 +3+ 2 2 = 6
(vì 3 − 2 2 > 0)
(5 − 2 6 ) (5 + 2 6 ) ( ) ( )
2 2
b) Biến đổi biểu thức − =5 − 2 6 − 5 + 2 6 =5 − 2 6 − 5 + 2 6 =−4 6
(vì 5 − 2 6 > 0)
Vậy biểu thức có giá trị là: −4 6
(2 − 3) (1 − 3 )
2 2
c) Biến đổi biểu thức + = 2 − 3 + 1− 3 = 2 − 3 + 3 −1 = 1
(Vì 2 − 3 > 0;1 − 3 < 0)

(3 + 2 ) (1 − 2 ) ( )
2 2
d) Biến đổi biểu thức − = 3 + 2 − 1− 2 = 3 + 2 − 2 −1 = 4
(vì 3 + 2 > 0;1 − 2 < 0)

( ) ( )
2 2
e) Biến đổi biểu thức 5− 2 + 5+ 2 = 5− 2 + 5+ 2 = 5− 2+ 5+ 2 =2 5
vì 5 − 2 > 0; 5 + 2 > 0

Vậy biểu thức có giá trị là: 2 5
( ) ( ) ( )
2 2
f) Biến đổi biểu thức 2 +1 − 2 −5 = 2 +1 − 2 − 5= 2 +1− 5 − 2 = 2 2 − 4
(Vì 2 + 1 > 0; 2 − 5 < 0 )

Vậy biểu thức có giá trị là 2 2 − 4
Bài 3:
a) 5 + 2 6 − 5−2 6
( ) ( )
2 2
Ta có: 5 + 2 6 = 3 + 2 3 2 + 2 = 3 + 2 ; 5 − 2 6 = 3 − 2 3. 2 + 2 = 3− 2
( ) ( ) ( ) ( )
2 2
Nên 5+ 2 6 − 5−2 6 = 3+ 2 − 3− 2 = 3+ 2 − 3− 2 = 3+ 2 − 3− 2
= 2 2 vì 3 + 2 > 0; 3 − 2 > 0
Vậy biểu thức có giá trị là 2 2
b) 7 − 2 10 − 7 + 2 10
( ) ( )
2 2
Ta có: 7 − 2 10 = 5 − 2 5. 2 + 2 = 5 − 2 ;7 + 2 10 = 5 + 2 5. 2 + 2 = 5+ 2
Nên
( ) ( ) ( ) ( )
2 2
7 − 2 10 − 7 + 2 10 = 5 − 2 − 5+ 2 =5 − 2 − 5 + 2 =5 − 2 − 5+ 2 =
−2 2
vì 5 − 2 > 0; 5 + 2 > 0
Vậy biểu thức có giá trị là −2 2
c) Biến đổi biểu thức
3+ 3 3. ( 3 +1 )=
( )
2
4−2 3 + = 3 −1 + 3 − 1 + 3 + 1= 3 − 1 + 3 + 1= 2 3
3 3
Vậy biểu thức có giá trị 2 3
d) Biến đổi biểu thức
24 + 8 5 + 9 − 4 5= (
4 6 + 2 5 + 9 − 4 5= ) ( )
4 5 + 2 5 +1 + 5 − 4 5 + 4
= 4 ( 2
5 + 2 5 +1 + ) 2
5 − 2 5.2 + 22
( ) ( )
2 2
= 4 5 +1 + 5−2
= 2 5 +1 + 5 − 2
= 2 5 +2+ 5 −=
2 3 5
e) Biến đổi biểu thức

17 − 12 2 + 9 + 4 2
= 9 − 12 2 + 8 + 8 + 4 2 + 1
( ) + (2 2 )
2 2
=32 − 2.3.2 2 + 2 2 + 2.2 2 + 12
( ) ( 2 2 + 1)
2 2
=3− 2 2 +
=3 − 2 2 + 2 2 +1
= 3 − 2 2 + 2 2 +1 = 4
Vậy biểu thức có giá trị là 4
f) Biến đổi biểu thức
6 − 4 2 + 22 − 12 2
= 4 − 4 2 + 2 + 18 − 12 2 + 4
(3 2 )
2 2
= 22 − 2.2 2 + 2 + − 2.3. 2.2 + 22
( ) (3 2 − 2)
2 2
= 2− 2 +
=2 − 2 + 3 2 − 2
= 2− 2 +3 2 −2 = 2 2
Bài 4.
a) Biến đổi biểu thức
( 3− 2 ) 5+ 2 6
( ) ( 3 + 2)
2
=3− 2
= ( 3 − 2) 3 + 2
= ( 3 − 2 )( 3 + 2 )
= ( 3 ) − ( 2 ) = 3 − 2 =1
2 2
4 − 2 3 ( 3 − 1)
2
b) Ta có: =
3 −1
=
3 −1
( 3 −1 )
( )
2
4+2 3 3 +1
và =
1+ 3 1+ 3
= ( 3 +1 )
2 2
 4−2 3   4+2 3 
( ) ( ) ( ) ( )
2 2
Suy ra   −   = 3 − 1 − 3 + 1 =4 − 2 3 − 4 + 2 3 =−4 3
 3 −1   1+ 3 
Vậy biểu thức có giá trị −4 3

5 − 9 − 29 − 12 5
(2 )
2
= 5 − 9 − 20 − 12 5 + 9 = 5 − 9− 5 +3
= (
5 − 9− 2 5 +3 = ) 5 − 6−2 5
( ) ( )
2
= 5− 5 −1 = 5− 5 − 1= 1= 1
Vậy biểu thức có giá trị 1

d) Biến đổi biểu thức
13 + 30 2 + 9 + 4 2
(2 ) ( )
2
= 13 + 30 2 + 2 +1 = 13 + 30 2 + 2 2 + 1
( )
2
= 13 + 30 3 + 2 2 = 13 + 30 2 +1
= 13 + 30 ( )
2 +1 = 43 + 30 2
( )
2
= 25 + 2.5.3 2 + 18 = 5 + 3 2 =5 + 3 2
Vậy biểu thức có giá trị 5 + 3 2

Dạng 3. Rút gọn biểu thức
Bài 1. Rút gọn các biểu thức sau:
a)x + 3 + x 2 − 6x + 9 ( x ≤ 3) b) x 2 + 4x + 4 − x 2 ( −2 ≤ x ≤ 0 )
x 2 − 2x + 1 x 2 − 4x + 4
c) ( x > 1) d) x − 2 + ( x < 2)
x −1 x−2
Bài 2. Rút gọn các biểu thức sau:
a) 1 − 4a + 4a 2 − 2a b)x − 2y − x 2 − 4xy + 4y 2
x 2 − 10x + 25
c)x 2 + x 4 − 8x 2 + 16 d)2x − 1 −
x −5
x 4 − 4x 2 + 4 x−4
( x − 4)
2
e) f) +
x2 − 2 x 2 − 8x + 16
Bài 3. Cho biểu thức A= x 2 + 2 x 2 − 1 − x 2 − 2 x 2 − 1
a) Với giá trị nào của x thì A có nghĩa?
b) Tính A nếu x ≥ 2
Bài 4. Cho 3 số dương x,y,z thỏa điều kiện xy + yz + xz =
1
Tính A = x
(1 + y )(1 + z ) + y (1 + z )(1 + x ) + z (1 + x )(1 + y )
2 2 2 2 2 2
1+ x2 1 + y2 1 + z2
Lời giải
Bài 1.

a)x + 3 + x 2 − 6x + 9 ( x ≤ 3)
( x − 3)
2
= x +3+ = x +3+ x −3
(vì x ≤ 3 nên x − 3 =− ( x − 3) )
= x + 3 − ( x − 3) = 6
b) x 2 + 4x + 4 − x 2 ( −2 ≤ x ≤ 0 )
( x + 2)
2
= + x2 = x + 2 + x
vì x ≥ −2 nên x + 2 = x + 2 và x ≤ 0 nên x = − x
= x+2−x = 2
x 2 − 2x + 1
c) ( x > 1)
x −1
( x − 1)
2
x −1 x −1
= = = = 1
x −1 x −1 x −1
Vì x > 1 nên x − 1 = x − 1
( x − 2)
2
x 2 − 4x + 4
d) x − 2 + = x−2 +
x−2 x−2
vì x < 2 nên x − 2 = − ( x − 2)
x−2 − ( x − 2)
Biểu thức =x − 2 + =− ( x − 2 ) + =− x + 2 − 1 =− x + 1
x−2 x−2
Bài 2.
a) Biến đổi biểu thức 1 − 4a + 4a 2 − 2a = (1 − 2a ) − 2a =1 − 2a − 2a
2
1
Với a ≤ thì 1 − 2a ≥ 0 nên 1 − 2a =−
1 2a ta có:
2
1 − 4a + 4a 2 − 2a =1 − 2a − 2a =−
1 2a − 2a =−
1 4a
1
Với a ≥ thì 1 − 2a ≤ 0 nên 1 − 2a = 2a − 1 ta có: 1 − 4a + 4a 2 − 2a =
1 − 2a − 2a =
2a − 1 − 2a =
−1
2
( x − 2y )
2
b) Biến đổi biểu thức x − 2y − x 2 − 4xy + 4y 2 =x − 2y − =x − 2y − x − 2y
Với x − 2y ≤ 0 thì x − 2y =− ( x − 2y ) ta có
x − 2y − x 2 − 4xy + 4y 2 =x − 2y − x − 2y =x − 2y + ( x − 2y ) =2x − 4y
Với x − 2y ≥ 0 thì x − 2y =x − 2y ta có
x − 2y − x 2 − 4xy + 4y 2 =x − 2y − x − 2y =x − 2y − ( x − 2y ) =0
(x − 4) = x 2 + x 2 − 4
2
c) x 2 + x 4 − 8x 2 + 16 = x 2 + 2
với x 2 − 4 ≤ 0 ⇔ x 2 ≤ 4 ⇔ −2 ≤ x ≤ 2 thì x 2 − 4 =− ( x 2 − 4 ) ta có:
x 2 + x 4 − 8x 2 + 16 = x 2 + x 2 − 4 = x 2 − ( x 2 − 4 ) = 4

Với x 2 − 4 ≥ 0 ⇔ x 2 ≥ 4 ⇔ x ≤ −2 hoặc x ≥ 2 thì x 2 − 4 = x 2 − 4 ta có:
x 2 + x 4 − 8x 2 + 16 = x 2 + x 2 − 4 = x 2 + ( x 2 − 4 ) = 2x 2 − 4
( x − 5)
2
x 2 − 10x + 25 x −5
d) 2x − 1 − = 2x − 1 − = 2x − 1 −
x −5 x −5 x −5
Với x − 5 ≤ 0 ⇔ x ≤ 5 thì x − 5 = − ( x − 5 ) ta có:
x 2 − 10x + 25 x −5 x −5
2x − 1 − = 2x − 1 − = 2x − 1 + = 2x
x −5 x −5 x −5
Với x − 5 ≥ 0 ⇔ x ≥ 5 thì x − 5 = ( x − 5 ) ta có:
x 2 − 10x + 25 x −5 x −5
2x − 1 − = 2x − 1 − = 2x − 1 − = 2x − 2
x −5 x −5 x −5
Bài 3. Biểu thức A= x2 + 2 x2 −1 − x2 − 2 x2 −1
a) Biểu thức xác định khi x 2 − 1 ≥ 0 ⇔ x 2 ≥ 1 ⇔ x ≤ −1 hoặc x ≥ 1
b) Tính A với x ≥ 2
A= x2 + 2 x2 −1 − x2 − 2 x2 −1
= (x 2
− 1) + 2 x 2 − 1 + 1 − (x 2
− 1) − 2 x 2 − 1 + 1
( ) ( )
2 2
= x2 −1 +1 − x2 −1 −1
= x2 −1 +1 + x2 −1 −1
Với x ≥ 2 thì x 2 ≥ 2 ⇔ x 2 − 1 ≥ 1 ⇒ x 2 − 1 ≥ 1 ⇔ x 2 − 1 − 1 ≥ 0
Vậy A
= x2 −1 +1 + x 2 − 1 − 1= x 2 − 1 + 1 + x 2 − 1 −=
1 2 x2 −1
Bài 4. Cho 3 số dương x,y,z thỏa điều kiện: xy + yz + zx = 1.
Tính A = x
(1 + y )(1 + z ) + y (1 + z )(1 + x ) + z (1 + x )(1 + y )
2 2 2 2 2 2
1+ x2 1 + y2 1 + z2
Ta có: 1 + y 2 = ( xy + yz + xz ) + y 2 = xy + y 2 + yz + zx = y ( x + y ) + z ( y + x ) = ( x + y )( y + z )
Tương tự 1 + z 2 = ( y + z )( z + x )
1 + x 2 = ( z + x )( x + y )
Suy ra
(1 + y )(1 + z ) =
2 2
( x + y )( y + z )( x + z )( y + z ) =
( y + z) = x ( y + z)
2
*x x x
1+ x 2
( x + y )( x + z )
(1 + z )(1 + x ) =
2 2
( z + x )( y + z )( x + z )( x + y ) =
( x + z) = y ( x + z)
2
*y y y
1+ y 2
( x + y )( y + z )
(1 + x )(1 + y ) = z ( x + y )( x + z )( x + y )( y + z ) = z x + y
2 2
( ) = z ( x + y)
2
*z
1+ z 2
( x + z )( y + z )
Vậy A= x ( y + z ) + y ( x + z ) + z ( x + y )= 2 ( xy + yz + xz )= 2
Dạng 4. Giải phương trình
Để đơn giản hoá việc nhận dạng và xử lý bài toán, các em có thể tham khảo sơ đồ bên dưới.
Một số dạng phương trình cơ bản
Dạng toán Ví dụ minh họa
A2 = B2 ⇔ A = ±B 1.x 2 = 4 ⇔ x 2 = 22 ⇔ x = 2 hoặc x = −2
 x − 1 = x ⇔ 0x = 1( PTVN )
2. ( x − 1) = x ⇔ 
2 2
 x − 1 =− x ⇔ 2x =1 ⇔ x =1
 2
1
Vậy phương trình có nghiệm là x =
2
A ≥ 0 ( hay B ≥ 0 ) x ≤ 3
A
= B⇔ 3 − x ≥ 0 
A = B 2x + 5 = 3− x ⇔  ⇔ −2 (thỏa)
2x + 5 = 3 − x  x = 3
B ≥ 0  x − 1 ≥ 0 x ≥ 1
A= B ⇔  1 − x2 = x −1 ⇔  2 ⇔ 
1 − x = ( x − 1)
2
A = B
2 2
1 − x = x − 2x + 1
2
Nếu B < 0 thì phương trình vô nghiệm

x ≥ 1
x ≥ 1  x ≥ 1 
⇔ 2 ⇔ ⇔   x = 0 ( loai )
2x − 2x = 0 2x ( x − 1) =
0   x = 1 TM
  ( )
Vậy nghiệm của phương trình là x = 1
B ≥ 0  x = −1
  2 − 3x =
5
2 − 3x =5 ⇔  ⇔
A= B ⇔   A = B
 2 − 3x =
−5 x = 7
  A = −B  3

 7
Vậy tập nghiệm của phương trình là S= −1; 
 3
1 1
x2 + x + = 2x ⇔ x + = 2x
4 2
2x ≥ 0 x ≥ 0
 
 x + 1 =
2x   x = 1 ( TM )
⇔  2 ⇔  2
 
1  1
 x + = −2x   x = − ( loai )
  2   6
1
Vậy tập nghiệm của phương trình x =
2
A =B ⇔A=B hay A =−B 3x + 1 = x + 3
3x + 1 = x + 3 ⇔ 
3x + 1 =− x − 3
=  2x 2= x 1
⇔ ⇔
 4x =−4 x =−1
Vậy tập nghiệm của phương trình S = {−1;1}
A = 0  x = −5
A + B =0 ⇔   x + 5 =0 
B = 0 x + 5 + x 2 − 25 =0⇔ 2 ⇔   x = 5 ⇔ x =−5
 x − 25 = 0   x = −5

Vậy nghiệm của phương trình: x = −5
A = 0 1− x2 + x +1 =0
A + B =⇔
0 
B = 0 1=− x2 0 = x 2 1  x = ±1
⇔ ⇔ ⇔ ⇔x=
−1
 x + 1 =0  x =−1  x = −1
Vậy nghiệm của phương trình: x = -1
Bài 1. Giải các phương trình sau:
( x − 3)
2
a) =3 − x b) 4x 2 − 20x + 25 + 2x =5
12x + 36x 2 5
c) 1 −= d) =
x + 2 x −1 2
a) 2x + 5 = 1− x b) x 2 − x = 3− x
c) 2x 2 − 3= 4x − 3 d) 2x − 1= x −1
a) x 2 + x = x b) 1 − x 2 = x − 1
c) x 2 − 4x + 3 = x − 2 d) x 2 − 1 − x 2 + 1 = 0
a) x 2 − 2x + 1 = x 2 − 1 b) 4x 2 − 4x + 1 = x − 1
1
c) x 4 − 2x 2 + 1 = x − 1 d) x 2 + x + = x
4
a) 3x + 1 = x + 1 b) x 2 − 3 = x − 3
9x 2 − 12x + 4
c) = x2 d) x 2 − 4 +=
x 2 + 4x + 4 0
Lời giải
( x − 3)
2
a) =3 − x ⇔ x − 3 =3 − x
3 − x ≥ 0 x ≤ 3 x ≤ 3
  
⇔   x − 3 = 3 − x ⇔   2x = 6 ⇔   x = 3 ⇔ x ≤ 3
  x − 3 = x − 3  0x = 0  0x = 0
  
Vậy tập nghiệm của PT là x ≤ 3
( 2x − 5)
2
b) 4x 2 − 20x + 25 + 2x =5 ⇔ =5 − 2x

 5
x ≤ 2
5 − 2x ≥ 0 
  5 5
⇔ 2x − 5 = 5 − 2x ⇔   2x − 5 = 5 − 2x ⇔   x = ( TM ) ⇔x≤
  2x − 5 = 2x − 5  2 2
   5
= 0x 0  dung ∀x ≤ 2 
  
5
Vậy tập nghiệm của PT là x ≤
2
c) Biến đổi biểu thức 1 − 12x + 36x 2 =
5
(1 − 6x )
2
⇔ = 5 ⇔ 1 − 6x = 5
 2
1 − 6x =
5  x= −
⇔ ⇔ 3
1 − 6x =
−5 
x = 1
 2 
Vậy tập nghiệm của phương trình là S= − ;1
 3 
d) x + 2 x −1 =2 ĐK: x ≥ 1
Biến đổi biểu thức x + 2 x − 1 =⇔
2 x −1 + 2 x −1 +1 =
2
( )
2
⇔ x −1 −1 = 2⇔ x −1 −1 = 2
 x − 1 − 1 =2  x −1 = 3
⇔ ⇔
 x − 1 − 1 =−2  x − 1 =−1( PTVN )
⇔ x − 1 = 9 ⇔ x = 10 ( TM )
Bài 2.
x ≤ 1
1 − x ≥ 0 x ≤ 1  4
a) Biến đổi biểu thức 2x + 5 = 1 − x ⇔  ⇔ ⇔ 4 ⇔ x =−
2x + 5 =− 1 x 3x =−4  x = − 3 3
4
Vậy nghiệm của PT là x = −
3
x ≤ 3
3 − x ≥ 0  x ≤ 3 
b) Biến đổi biểu thức x 2 − x = 3 − x ⇔  2 ⇔ 2 ⇔   x = 3 ( TM )
x − x = 3 − x x = 3 
  x = − 3 ( TM )
Vậy tập nghiệm của phương trình là S = {− 3; 3 }
 3
 3 x ≥ 4
4x − 3 ≥ 0 x ≥ 
c) Biến đổi biểu thức 2x 2 − 3= 4x − 3 ⇔  2 ⇔ 4 ⇔  x = 0 k TM
2x − 3 = 4x − 3 2x 2 − 4x = 
 ( )
 0
  x = 2 ( TM )

x − 1 ≥ 0  x ≥ 1
d) 2x − 1= x −1 ⇔  ⇔
2x − 1 = x − 1  x = 0 ( kTM )
Vậy phương trình vô nghiệm
Bài 3.
x ≥ 0 x ≥ 0
a) Biến đổi biểu thức x2 + x = x ⇔  2 ⇔ ⇔ x =0
x = 0
2
x + x = x
 x − 1 ≥ 0  x ≥ 1
b) Biến đổi biểu thức 1 − x 2 = x − 1 ⇔  ⇔ 
1 − x = ( x − 1) ( x − 1) + x − 1 = 0
2 2 2 2
 x ≥ 1  x ≥ 1
⇔ ⇔
( x − 1) + ( x − 1)( x + 1) = ( x − 1) ( x − 1) + ( x + 1)  =
2
0 0
x ≥ 1
 x ≥ 1 
⇔ ⇔   x = 0 ( kTM ) ⇔ x = 1
( x − 1) 2x =
0   x = 1 TM
  ( )
 x − 2 ≥ 0 x ≥ 2 x ≥ 2
x 2 − 4x + 3 = x − 2 ⇔  2 2 ⇔  2 ⇔ ( PTVN )
 x − 4x + 3 = ( x − 2 ) 0x = 1
2
 x − 4x + 3 = x − 4x + 4
 x 2 − 1 ≥ 0
d) Biến đổi biểu thức 2 2 2 2
x −1 − x +1 = 0 ⇔ x −1 = x −1 ⇔  2
 x − 1= ( x − 1)
2 2
 x ≥ 1
 x 2 ≥ 1 
⇔ 2 ⇔   x ≤ −1
( x − 1) 1 − ( x 2
− 1)  0
=
( )( ) 0
    x2 −1 2 − x2 =
 x ≥ 1  x ≥ 1  x ≥ 1
  
  x ≤ −1   x ≤ −1   x ≤ −1
⇔ 2 ⇔ 2 ⇔
=x −1 0 =  x 1   x = ±1 TM

 2= 2 
 x2 2  x = ± 2 ( )
 − x 0 =  
{
⇔ x = − 2; −1;1; 2 }
Vậy tập nghiệm của phương trình là x =− 2; −1;1; 2 { }
a) Biến đổi biểu thức x 2 − 2x + 1 = x 2 − 1
( x − 1)
2
⇔ = x2 −1 ⇔ x −1 = x2 −1

 x ≥ 1

x − 1 ≥ 0
2   x ≥ 1   x ≤ −1
x 2 ≥ 1    x = 0 ( KTM )
  x 1 x 2 1  2   x ≤ −1 
⇔ − = − ⇔  x − x = 0 ⇔ ⇔ 
  x − 1 =− x 2 − 1   x ( x − 1) 0 =
  x − 1 + x − 1 x + 1 =0 =   x 1( TM )
  ( )   ( )( ) 
 ( x − 1)( x= + 2) 0 =  x 1( TM )
  
  x = −2 ( TM )

Vậy tập nghiệm của phương trình là S = {−2;1}
b, Biến đổi biểu thức 4x 2 − 4x + 1 = x − 1
( 2x − 1)
2
⇔ = x − 1 ⇔ 2x − 1 = x − 1
x ≥ 1
x − 1 ≥ 0 x ≥ 1 
    x = 0 ( KTM )
⇔   2x − 1 = x − 1 ⇔  x = 0 ⇔ 
  2x − 1 =− ( x − 1)  3x − 2 =  2
  0
  x = ( KTM )
3
c) Biến đổi biểu thức x 4 − 2x 2 + 1 = x − 1
(x − 1) = x − 1 ⇔ x 2 − 1 = x − 1
2 2
⇔
x − 1 ≥ 0 x ≥ 1
 2  2
⇔  x − 1 = x − 1 ⇔  x − x = 0
 
  ( )  ( x 2 − 1) + ( x − 1) =
 x 2 − 1 =− x − 1 0
x ≥ 1 x ≥ 1
 
⇔   x ( x − 1) 0
= = ⇔   x ( x − 1) 0
 x − 1 x + 1 + = 
 ( )( ) ( x − 1) 0  ( x − 1)( x= + 2) 0
x ≥ 1

  x = 0 ( KTM )

⇔  x = 1
 x = 1 ⇔x=
1

  x = −2 ( KTM )
Vậy tập nghiệm của phương trình là x = 1
1
d) Biến đổi biểu thức x2 + x + =x
4

2
 1 1
⇔ x +  =x ⇔ x + =x
 2 2
x ≥ 0 x ≥ 0 x ≥ 0
  
 x + 1 =x  0x = −
1  0x = 1
− ( PTVN )
⇔  2 ⇔  2⇔  2
 1  
1  1
 x + = −x   2x = −  x =− ( KTM )
 2  2   4
a) Biến đổi biểu thức 3x + 1 = x + 1
3x + 1 = x + 1 x = 0
 2x = 0
⇔ ⇔ ⇔
 3x + 1 =− ( x + 1)  4x = − 2 x = − 1
 2
 1 
Vậy tập nghiệm của phương trình là S= − ;0 
 2 
x2 − 3 = x − 3
b) Biến đổi biểu thức x − 3 = x − 3 ⇔  2
2
(
 x − 3 =− x − 3
 )
( )(
 x− 3 x+ 3 − x− 3 =
⇔
0) ( )
( )(
 x− 3 x+ 3 + x− 3 =
 0) ( )
( x − 3 )( x + 3 − 1) =
0
⇔
( 3 )( x + 3 + 1) =
 x− 0
x − 3=
0

x + 3 − 1 =0
⇔
x − 3=
0

x + 3 +1 =0
 x= 3

 x = 1− 3
⇔
 x= 3

 x =−1 − 3
{
Vậy tập nghiệm của phương trình là S = −1 − 3;1 − 3; 3 }
c) Biến đổi biểu thức 9x 2 − 12x + 4 =x 2
( 3x − 2 ) =
2
⇔ x 2 ⇔ 3x − 2= x
x = 1
3x − 2 x =
=  2x 2
⇔ ⇔ ⇔
 3x − 2 =− x  4x =2 x = 1
 2
1 
Vậy tập nghiệm của phương trình là S =  ;1
2 
d) Biến đổi biểu thức x 2 − 4 + x 2 + 4x + 4 =0
 x − =2 0  =x 2
 x − 4 = ( x − 2 )( x + 2 ) =
0
2
0  
⇔ 2 ⇔ ⇔   x + 2 =0 ⇔   x =−2 ⇔ x =−2
( )
2
 x + 4x + 4 =0  x + 2 0
=  x + 2 =0  x =−2
 
Vậy nghiệm của phương trình là x = -2
Bài 5. Giải các phương trình sau
a) x2 − 6 x2 + 9 + x2 − 7 =0;
b) 2x + 4 − 6 2x − 5 + 2x − 4 + 2 2x − 5 =4.
Lời giải
( x − 3)
2
a) x2 − 6 x2 + 9 + x2 − 7 = 0 ⇔ + x −7 = 0
⇔ x −3 + x −7 =0
Trường hợp 1: Xét x ≥ 3 phương trình có dạng:
x − 3 + x − 7 =0 ⇔ x =5 ⇔ x =±5 .
Trường hợp 2: Xét 0 ≤ x < 3 phương trình có nghiệm: 3 − x + x − 7 =0 vô nghiệm.
Vậy tập nghiệm của phương trình là S = {−5;5} .
b) 2x + 4 − 6 2x − 5 + 2x − 4 + 2 2x − 5 =4
⇔ 2x − 5 − 6 2x − 5 + 9 + 2x − 5 + 2 2x − 5 +1 =4
( ) ( )
2 2
⇔ 2x − 5 − 3 + 2x − 5 +1 =4
⇔ 2x − 5 − 3 + 2x − 5 +1 =4
Ta có: 2 x − 5 − 3 =−
3 2x − 5 ≥ 3 − 2x − 5
Vậy vế trái ≥ 3 − 2 x − 5 + 2 x + 5 + 1 =4 .
Do vậy vế trái bằng vế phải khi:
5
2x − 5 ≤ 3 ⇔ 0 ≤ 2x − 5 ≤ 9 ⇔ ≤ x ≤ 7 .
2
 5 
Vậy tập nghiệm của phương trình là:= S  x / ≤ x ≤ 7 .
 2 
Dạng 6.Nâng cao
Bài 1: Rút gọn biểu thức sau:
a) A = 6 + 2 5 − 6 − 2 5 ; b) B = a + 1 − a 2 − 2a + 1 với a < 1
Bài 2: Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức sau:
a) A =3 + 2 x 2 − 8 x + 33 ; b) B = x 2 − 8 x + 18 − 1 ;
c) C = x 2 + y 2 − 2 xy + 2 x − 2 y + 10 + 2 y 2 − 8 y + 2020 .
Bài 3: Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
( x − 2) ( x − 9) ( x − 1945)
2 2 2
a) A = x 2 − 12 x + 36 + x 2 − 16 x + 64 b) B = + + .
2020 . Chứng minh rằng biểu thức
Bài 4. Cho a, b, c là các số hữu tỉ thỏa mãn ab + bc + ca =
A=
(a 2
+ 2020 )( b 2 + 2020 )
là một số hữu tỉ.
c 2 + 2020
Bài 5. Cho a, b, c là các số thực thỏa mãn a 2 + b 2 =
2 .Chứng minh rằng:
6 (1)
a 4 + 8b 2 + b 4 + 8a 2 =
Bài 6. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
( x − 2019 ) ( x − 2020 )
2 2
a) A = + ;
( x − 2018) ( y − 2019 ) ( x − 2020 )

2 2 2
b) B = + + ;
( x − 2017 ) ( x − 2018) ( x − 2019 ) ( x − 2020 )

2 2 2 2
c) C = + + + .
Bài 7. Tìm giá trị nhỏ nhất của: A= a + 3 − 4 a − 1 + a + 15 − 8 a − 1 .

x y
Bài 8. Cho x, y thỏa mãn 0 < x < 1, 0 < y < 1 và + 1 .Tính giá trị của biểu thức
=
1− x 1− y
P = x + y + x 2 − xy + y 2 .
( x + y ) ( x3 − y 3 ) (1 − )
2
x 4x −1
Bài 9. Tính biết x > 1; y < 0 và = −6
y (1 − )
4 x − 1 ( x 2 y 2 + xy 3 + y 4 )
Lời giải
Bài 1: Rút gọn biểu thức sau:
a) A = 6 + 2 5 − 6 − 2 5 ; b) B = a + 1 − a 2 − 2a + 1 với a < 1
Lời giải
a) Ta có A = 6 + 2 5 − 6 − 2 5 b) B = a + 1 − a 2 − 2a + 1 với a < 1
( a − 1)
2
A= 5 + 2 5 +1 − 5 − 2 5 +1 B = a +1−
( ) ( ) B = a + 1 − a − 1 = a + 1 − (1 − a ) = 2a .
2 2
A= 5 +1 − 5 −1
A= ( 5 +1 −) ( )
5 −1 = 2 .
Bài 2: Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức sau:
a) A =3 + 2 x 2 − 8 x + 33 ; b) B = x 2 − 8 x + 18 − 1 ;
c) C = x 2 + y 2 − 2 xy + 2 x − 2 y + 10 + 2 y 2 − 8 y + 2020 .
Lời giải
a) Ta có: A = 3 + 2 x 2 − 8 x + 33 = 3 + 2 ( x − 2 ) + 25 ≥ 3 + 25 = 8 .
2
Vậy giá trị nhỏ nhất của biểu thức A là 8 khi x = 2 .

( x − 4)
2
b) Ta có: B = x 2 − 8 x + 18 − 1= + 2 −1 ≥ 2 −1
Vậy giá trị nhỏ nhất của biểu thức B là 2 − 1 khi x = 4 .

c) Ta có: C = x 2 + y 2 − 2 xy + 2 x − 2 y + 10 + 2 y 2 − 8 y + 2020
( x − y + 1) + 9 + 2 ( y − 2 ) + 2012
2 2
⇒ C=
⇒ C ≥ 9 + 2012 = 2015 .
Vậy giá trị nhỏ nhất của C là 2015.
 x −=y +1 0 = x 1
Khi  ⇔ .
= y − 2 0 = y 2
Bài 3: Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
( x − 2) ( x − 9) ( x − 1945)
2 2 2
a) A = x 2 − 12 x + 36 + x 2 − 16 x + 64 b) B = + + .
Lời giải
a) Ta có:
( x − 6) ( x − 8)
2 2
A= x 2 − 12 x + 36 + x 2 − 16 x + 64 = +
A = x −6 + x −8 = x −6 + 8− x ≥ x −6+8− x = 2
Vậy giá trị nhỏ nhất của A là 2 khi ( x − 6 )( 8 − x ) ≥ 0 hay 6 ≤ x ≤ 8 .
b) Ta có:
( x − 2) ( x − 9) ( x − 1945)
2 2 2
B= + +
B = x − 2 + x − 9 + x − 1945
B = x − 2 + 1945 − x + x − 9 ≥ x − 2 + 1945 − x + 0 = 1943 .
Vậy giá trị nhỏ nhất của B là 1943 khi ( x − 2 )(1945 − x ) ≥ 0 và x − 9 =0 tức là x = 9 .
2020 . Chứng minh rằng biểu thức
Bài 4. Cho a, b, c là các số hữu tỉ thỏa mãn ab + bc + ca =
A=
(a 2
+ 2020 )( b 2 + 2020 )
là một số hữu tỉ.
c 2 + 2020
Lời giải
• Ta có: a 2 + 2020 = a 2 + ab + bc + ca
⇒ a 2 + 2020 = ( a + b )( a + c ) (1)
• Tương tự, ta có: b 2 + 2020 = ( b + a )( b + c ) ( 2)
( c + a )( c + b ) ( 3)
c 2 + 2020 =
( a + b )( a + c )( b + c )( b + a ) = a + b 2
Từ (1) ,(2), (3) suy ra A = ( ) =a + b
( c + a )( c + b )
⇒ A = a+b .
Vì a, b là các số hữu tỉ nên a + b cũng là số hữu tỉ. Vậy A là một số hữu tỉ.
Lưu ý: Các phép tính cộng, trừ, nhân, chia, nâng lên lũy thừa của các số hữu tỉ có kết quả cũng là một số
hữu tỉ.
Bài 5. Cho a, b, c là các số thực thỏa mãn a 2 + b 2 = 2
Chứng minh rằng: 6 (1)
a 4 + 8b 2 + b 4 + 8a 2 =
Lời giải
Cách 1. Thay a 2 + b 2 =
2 vào (1) ta có:
Vế trái: a 4 + 4b 2 ( a 2 + b 2 ) + b 4 + 4a 2 ( a 2 + b 2 )
= a 4 + 4a 2b 2 + 4b 2 + b 4 + 4a 2b 2 + 4a 4
(a + 2b 2 ) + (b + 2a 2 ) = a 2 + 2b 2 + b 2 + 2a 2
2 2 2 2
=
= 3( a 2
+ b 2 ) = 3.2 = 6 .
Vế trái bằng vế phải. Suy ra điều phải chứng minh.
Cách 2. Từ giả thiết suy ra: b 2 =2 − a2 ; a2 =
2 − b 2 thay vào (1) ta được:
a 4 + 8 ( 2 − a 2 ) + b4 + 8 ( 2 − b2 ) = (a − 4) + (b − 4)
2 2 2 2
= a 2 − 4 + b 2 − 4 (do a 2 < 4; b 2 < 4 )

= 4 − a 2 + 4 − b 2 = 6 . Vế trái bằng vế phải. Suy ra điều phải chứng minh.
Bài 6. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
( x − 2019 ) ( x − 2020 )
2 2
a) A = + ;
( x − 2018) ( y − 2019 ) ( x − 2020 )

2 2 2
b) B = + + ;
( x − 2017 ) ( x − 2018) ( x − 2019 ) ( x − 2020 )

2 2 2 2
c) C = + + + .
Lời giải
a) A = x − 2019 + x − 2020
= x − 2019 + 2020 − x ≥ x − 2019 + 2020 − x = 1
Vậy giá trị nhỏ nhất của A là 1 khi x − 2019 ≥ 0 và 2020 − x ≥ 0 hay 2019 ≤ x ≤ 2020 .
b) Giá trị nhỏ nhất của B là 2 khi 2018 ≤ x ≤ 2020 và y = 2019 .
c) Giá trị nhỏ nhất của C là 4 khi 2018 ≤ x ≤ 2019 .
Bài 7. Tìm giá trị nhỏ nhất của: A= a + 3 − 4 a − 1 + a + 15 − 8 a − 1 .
Lời giải
Ta có:
A= a − 1 − 4 a − 1 + 4 + a − 1 − 8 a − 1 + 16
( ) ( )
2 2
A
⇔= a −1 − 2 + a −1 − 4
⇒ A= a −1 − 2 + 4 − a −1 ≥ a −1 − 2 + 4 − a −1
⇒ A≥ 2.
Đẳng thức xảy ra khi 2 ≤ a − 1 ≤ 4 ⇔ 4 ≤ a − 1 ≤ 16 .
Vậy giá trị nhỏ nhất của A là 2 khi 5 ≤ a ≤ 17 .
x y
Bài 8. Cho x, y thỏa mãn 0 < x < 1, 0 < y < 1 và + 1.
=
1− x 1− y

Tính giá trị của biểu thức P = x + y + x 2 − xy + y 2 .
Lời giải
Từ giả thiết, suy ra: x (1 − y ) + y (1 − x ) =(1 − x )(1 − y )
( x + y) − 2( x + y) +1 = ( x + y − 1)
2 2
⇔ 2 x + 2 y − 1 = 3 xy ⇔ x 2 − xy + y 2 =
Vậy P = x + y + x 2 − xy + y 2 = x + y + x + y − 1
x 1
Từ giả thiết, ta lại có: <1⇒ x <
1− x 2
1
Tương tự ta có: y < . Suy ra 0 < x + y < 1 , ta có P = x + y + 1 − x − y = 1 .
2
( x + y ) ( x3 − y 3 ) (1 − )
2
x 4x −1
Bài 9. Tính biết x > 1; y < 0 và = −6
y (1 − )
4 x − 1 ( x 2 y 2 + xy 3 + y 4 )
Lời giải
Ta có: Với x > 1 ⇒ 4 x > 4 ⇒ 4 x − 1 > 3 ⇒ 4 x − 10 > 3
(1 − )
2
Do đó 4x −1 = 4x −1 −1
( x + y ) ( x3 − y 3 ) ( 4x −1 −1 ) = −6
Từ đó
(1 − )
4 x − 1 ( x 2 y 2 + xy 3 + y 4 )
( x + y ) ( x3 − y 3 ) ( x + y )( x − y ) ( x 2 + xy + y 2 )
⇔ 6⇔
= 6
=
x 2 y 2 + xy 3 + y 4 y 2 ( x 2 + xy + y 2 )
x
⇔ x2 − y 2 = 6 y 2 ⇔ x2 = 7 y 2 ⇔ = 7
y
x
Mà x > 1; y < 0 nên = − 7.
y

II. TRẮC NGHIỆM RÈN LUYỆN PHẢN XẠ
Câu 1. Cho số thực a  0 . Số nào sau đây là căn bậc hai số học của a ?
A. a . B.  a . C. 2a . D. 2 a .
Câu 2. Số nào sau đây là căn bậc hai số học của số a  0.36 ?
A. 0, 6 . B. 0, 6 . C. 0, 9 . D. 0,18 .
Câu 3. Khẳng định nào sau đây sai?
A. A2  A khi A  0 . B. A2  A khi A  0 .
C. A  B 0 AB. D. A  B  0  A  B .
Câu 3. Biểu thức 10  100x có nghĩa khi

1 1
A. x  10 . B. x   . C. x  . D. x  10 .
10 10
Câu 4. So sánh hai số 5 và 50  2
A. 5  50  2 . B. 5  50  2 . C. 5  50  2 . D. Chưa đủ điều kiện so sánh.
Câu 5. Tìm các số x không âm thỏa mãn 5x  10
A. 0  x  20 . B. x  20 . C. x  0 . D. x  2 .
   .
2 2
Câu 6. Tìm giá trị biểu thức 2 3  1 3
A. 3 . B. 1 . C. 2 3 . D. 2 .
2
 8
Câu 8. Tính giá trị biểu thức 9    (0, 8)2 .
 3 
A. 24, 64 . B. 32 . C. 24, 8 . D. 24, 8 .
Câu 9. Tính giá trị biểu thức 6 (2, 5)2  8 (0, 5)2 .
A. 15 . B. 11 . C. 11 . D. 13 .
Câu 10. Tìm điều kiện xác định của 125  5x
A. x  15 . B. x  25 . C. x  25 . D. x  0 .
Câu 11. Tìm điều kiện xác định của 5  3x
5 5 3 3
A. x  . B. x  . C. x  . D. x  .
3 3 5 5
Câu 12. Rút gọn biểu thức A  144a 2  9a với a  0 .
A. 9a . B. 3a . C. 3a . D. 9a .
(5)2
Câu 13. Tìm x để có nghĩa
6  3x
A. x  2 . B. x  2 . C. x  2 . D. x  2 .
2
Câu 14. Tìm x để có nghĩa
3x  1
1 1 1 1
A. x  . B. x  . C. x  . D. x  .
3 3 3 3
2 9 16
Câu 15. Giá trị của biểu thức 25   169 là:
5 2 81
A. 12 . B. 13 . C. 14 . D. 15 .
Câu 16. Tìm giá trị của x không âm biết 2 x  30  0 .
A. x  15 . B. x  225 . C. x  25 . D. x  15 .
Câu 17. Tìm giá trị của x không âm biết 5 2x  125  0
25 625
A. x  . B. x  125 . C. x  25 . D. x  .
2 2
Câu 18. Tính giá trị biểu thức 19  8 3  19  8 3 .
A. 2 3 . B. 8  2 3 . C. 6 . D. 8 .
Câu 19. Tính giá trị biểu thức 15  6 6  15  6 6

A. 2 6 . B. 6. C. 6 . D. 12 .
Câu 20. Rút gọn biểu thức a 2  8a  16  a 2  8a  16 với 4  a  4 ta được:
A. 2a . B. 8 . C. 8 . D. a .
3 3
Câu 21. Rút gọn biểu thức 4a 2  12a  9  4a 2  12a  9 với   a  ta được:
2 2
A. 4a . B. 4a . C. 6 . D. 6 .
Câu 22. Tìm x thỏa mãn phương trình x2  x  6  x  3 .
A. x  2 . B. x  4 . C. x  1 . D. x  3 .
Câu 24. Tìm x thỏa mãn phương trình 2x 2  3x  3x  4 .
A. x  2 . B. x  4 . C. x  1 . D. x  1; x  2 .
Câu 24. Nghiệm của phương trình 2x 2  2  3x  1 là:

A. x  2 . B. x  5 . C. x  1 . D. x  3 .
Câu 24. Số nghiệm của phương trình 4x 2  4x  1  3  4x là:
A. 0 . B. 4 . C. 1 . D. 2 .
Câu 26. Nghiệm của phương trình x 2  6x  9  4  x là:
1 1
A. x  2 . B. x  . C. x  . D. x  3 .
4 2
x 2  10x  25
Câu 27. Rút gọn biểu thức với x  5 ta được:
5  x
A. 1 . B. 1 . C. 2 . D. 2 .
Câu 28.Trong các khẳng định sau, khẳng định nào sai?
3
A. 4 ( x − y ) 4 3 ( x − y ) với mọi x > y > 0 .
=
x− y
1 1 1+ a
B. + 2 = với mọi a > 0 .
a a a

(1 − 3 ) ( ).
2
2 3− 3
C. =
12 3
1 5
D. = .
500 50
Câu 29. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
B  4a 2  4a  1  4a 2  12a  9
A. 2 . B. 1 . C. 4 . D. 10 .
Câu 30. Tìm giá trị nhỏ nhất của biểu thức:
A  m 2  2m  1  m 2  8m  16
A. 2 . B. 9 . C. 5 . D. 10 .

HƯỚNG DẪN
Câu 1. Đáp án A.
Với số dương a , số a được gọi là căn bậc hai số học của a .
Câu 2. Đáp án B.
Căn bậc hai số học của a  0, 36 là 0, 36  0, 6 .
Câu 3. Đáp án D.
- Với hai số a, b không âm ta a  b  a  b nên C đúng.
- Với hai số a, b không âm ta có a  b  0  a  b nên D sai.

A khi A  0
- Sử dụng hằng đẳng thức A2 | A | 
 nên A, B đúng.

 A khi A  0

Ta có: 10  100x có nghĩa khi 10  100x  0  100x  10  x  110 .
Câu 4. Đáp án C.
Tách 5  7  2  49  2
Vì 49  50  49  50  7  50  7  2  50  2  5  50  2 . Câu 5. Đáp án A.
Điều kiện: 5x  0  x  0
Vì 10  100 nên 5x  10  5x  100  5x  100  x  20
Kết hợp điều kiện x  0 ta có 0  x  20
Vậy 0  x  20 .
2  3 
2
 2  3 mà 2  4  3 (vì 4  3 ) nên 2  3  0 .
2  3 
2
Từ đó  2 3  2 3 .
 
2
Ta có 1 3  1  3 mà 1  1  3 (vì 1  3 ) nên 1  3  0 . Từ đó
 
2
1 3  1  3  3  1.
2  3  1  3 
2 2
Nên   2  3  3 1  1.
2
 8 
Ta có:     8  8 và (0, 8)2  0, 8  0, 8
 3  3 3
2
 8 8
Nên 9    (0, 8)2  9.  0, 8  24  0, 8  24, 8 .
 3  3

Ta có (2, 5)2  2, 5  2, 5 và (0, 5)2  0, 5  0, 5
Nên 6 (2, 5)2  8 (0, 5)2  6.2, 5  8.0, 5  15  4  11 .

Ta có: 125  5x có nghĩa khi 125  5x  0  5x  125  x  25 .
5
Ta có 5  3x có nghĩa khi 5  3x  0  3x  5  x  .
3
Ta có: 144a 2  (12a )2  12a mà a  0  12a  0 nên 12a  12a hay 144a 2  12a
Từ đó: A  144a 2  9a  12a  9a  3a. .

(5)2 (5)2 25
Ta có: có nghĩa khi 0  0 mà 25  0
6  3x 6  3x 6  3x
 6  3x  0  6  3x  x  2 .
2 2 1
Ta có có nghĩa khi  0 mà 2  0  3x  1  0  x  .
3x  1 3x  1 3
2
16 4 4 4
Ta có: 2
25  5  5  5;     
81  9  9 9
169  132  13  13
2 9 16 2 9 4
Nên 25   169  .5  .  13  2  2  13  13 .
5 2 81 5 2 9
Với x không âm ta có 2 x  30  0  2 x  30
 x  15 mà 15  0 nên x  15  x  152  x  225 (thỏa mãn).
Vậy x  225 .
Điều kiện: 2x  0  x  0
Ta có: 5 2x  125  0  5 2x  125  2x  25 mà 25  0 nên
625
2x  25  2x  252  2x  625  x  (thỏa mãn).
2
625
Vậy x  .
2

 
2
Ta có: 19  8 3  42  2.4. 3  3  4 3  4  3  4  3 Và
 
2
19  8 3  42  2.4. 3  3  4 3  4 3  4 3
(vì 4  16  3  4  3  0 )
Nên 19  8 3  19  8 3  4  3  4  3  8 .
 
2
Ta có 15  6 6  32  2.3. 6  6  3 6  3 6 3 6
 
2
Và 15  6 6  32  2.3. 6  6  3 6  3 6  3 6
(vì 3  9  6  3  6  0 )
Nên  
15  6 6  15  6 6  3  6  3  6  3  6  3  6  2 6 .

Ta có a 2  8a  16  (a  4)2  a  4
Mà 4  a  4  a  4  0  a  4  a  4
Hay a 2  8a  16  a  4 với 4  a  4
Ta có a 2  8a  16  (a  4)2
Mà 4  a  4  a  4  0  a  4  4  a
Hay a 2  8a  16  4  a với 4  a  4
Khi đó a 2  8a  16  a 2  8a  16  a  4  4  a  8 .
Ta có: 4a 2  12a  9  (2a )2  2.3.2a  32  (2a  3)2  2a  3
3 3 2a  3  0 | 2a  3 | 2a  3
Mà   a   3  2a  3  
2 2 2a  3  0 | 2a  3 | 3  2a

3 3
Hay: 4a 2  12a  9  2a  3 và 4a 2  12a  9  3  2a với   a  Khi
2 2
đó: 4a 2  12a  9  4a 2  12a  9  2a  3  3  2a  6 .
ĐK: x  3  0  x  3
Với điều kiện trên, ta có x2  x  6  x  3
 x 2  x  6  x  3  x 2  2x  3  0  x 2  3x  x  3  0
 x (x  3)  (x  3)  0  (x  3)(x  1)  0

x  3  0 x  3(N )
   
x  1  0 x  1(L)
Vậy phương trình có nghiệm x  3 .
4
ĐK: 3x  4  0  3x  4  x  Với điều kiện trên, ta có: 2x 2  3x  3x  4
3
 2x 2  3x  3x  4  2x 2  3x  3x  4  0  2x 2  6x  4  0
 x 2  3x  2  0  x 2  x  2x  2  0
 x (x  1)  2(x  1)  0  (x  1)(x  2)  0
x  1  0 x  1(L)
   
x  2  0 x  2(N )
Vậy phương trình có nghiệm x  2 .
1
ĐK: 3x  1  0  x 
3
Với điều kiện trên ta có:
2x 2  2  3x  1  2x 2  2  (3x  1)2  2x 2  2  9x 2  6x  1
 7x 2  6x  1  0  7x 2  7x  x  1  0  7x (x  1)  (x  1)  0

 7x  1  0
 x   1 (L)
  7
x  1  0 
x  1(N )
4x 2  4x  1  3  4x  (2x  1)2  3  4x

2x  1  3  4x 6x  2 x  1
| 2x  1 | 3  4x    
2x  4   3
2x  1  4x  3 
  x  2
1
Vậy phương trình có hai nghiệm x  ;x  2 .
3
x 2  6x  9  4  x  (x  3)2  4  x
| x  3 | 4  x ÐK : x  4

x  3  4  x
 2x  1  x  1 (TM )
  2
x  3  x  4 
 3   4(L )
1
Vậy phương trình có nghiệm x  .
2
Ta có: x 2  10x  25  (x  5)2  x  5  (x  5) (vì x  5 ).

x 2  10x  25 (x  5)
Nên   1.
5  x (x  5)
Câu 28.Trong các khẳng định sau, khẳng định nào sai?
3
A. 4 ( x − y ) 4 3 ( x − y ) với mọi x > y > 0 .
=
x− y
1 1 1+ a
B. + 2 = với mọi a > 0 .
a a a
(1 − 3 ) ( ).
2
2 3− 3
C. =
12 3
1 5
D. = .
500 50
Chọn C
(1 − =
3) ( )
2
1− 3 3 −1 3 − 3 2 3 − 3
Ta có = = ≠ .
12 2 3 2 3 6 3
Ta có B  4a 2 - 4a  1  4a 2 - 12a  9
 (2a  1)2  (2a  3)2  2a  1  2a  3
Ta có 2a  1  2a  3  2a  1  3  2a  2a  1  3  2a  2
Dấu “=” xảy ra khi 2a  1  3  2a  4a  4  a  1
Suy ra GTNN của B là 2  a  1 .
Ta có A  m 2  2m  1  m 2  8m  16
 (m  1)2  (m  4)2  m  1  m  4 .
Ta có m  1  m  4  m  1  4  m  m  1  4  m  5
3
Dấu “=” xảy ra khi m  1  4  m  2m  3  m 
2
3
Suy ra GTNN của B là 5  m  .
2

III.TỰ LUYỆN
Dạng 1: Tính giá trị của biểu thức chứa căn bậc hai
Bài 1: Tính
64 b. ( 2,5)
2
a.
25
c. ( −2 )
2
 −36 
d. −  
 169 
Bài 2: Tính
a. 196. 25 − 5 81
( )
2
b. 10 − 3 − 10
c. (5 + 7 )
2
− 8−2 7 (
d. 81: 9 + 169 . 225 )
a. 5+ 2 6 − 5− 2 6. b. 49 − 12 5 + 49 + 12 5.
c. 31 − 12 3 − 31 + 12 3. d. 21 + 12 3 + 21 − 12 3.
Bài 4:Tính
1) 3 2 − 4 18 + 2 32 − 50 2) 2 24 − 2 54 + 3 6 − 150
3
3) 2 28 + 2 63 − 3 175 + 112 4) 10 28 + 2 175 − 3 343 − 448
2
5) 13 − 4 3 6) 7−4 3 −2 7) 15 − 6 6 + 33 − 12 6
Bài 5:Tính:
16 1 4 10 − 15
(
1) 2 5 − 7 )( 2 5+ 7 ) 2) 2
3
−3
27
−6
75
3)
8 − 12
4)
15 − 5 5 − 2 6 2 8 − 12 5 + 27
− 5) −
3 −1 2 5−4 18 − 48 30 + 162
Bài 6:Tính:
1) ( 3 + 4) 19 − 8 3 2) 17 − 3 32 + 17 + 3 32
3) ( 5 + 4 2 ) ( 3 + 2 1 + )(
2 3 − 2 1+ 2 ) 4) ( 5−2 6 + 2 ) 3
5) 2 + 17 − 4 9 + 4 5 6) 2 + 2 3 + 18 − 8 2 7) 4 + 5 3 + 5 48 − 10 7 + 4 3
Bài 7:Tính:
3− 2 2 3+ 2 2 1 6 2 −4 1
1) − 2) + 175 − 3) 7 + 48 −
17 − 12 2 17 + 12 2 8+ 7 3− 2 2
4)
2
+
2
5)
(5 + 2 6 )( 49 − 20 6 ) 5−2 6
2 2 + 3+ 5 2 2 − 3− 5 9 3 − 11 2

3 3
1+ 1−
6) 2 + 2
3 3
1+ 1+ 1− 1−
2 2
1 1 1
7) + + ... +
1+ 2 2+ 3 24 + 25
Dạng 2: Tìm điều kiện để biểu thức chứa căn bậc hai có nghĩa
Bài 1: Với giá trị nào của x thì mỗi căn thức sau có nghĩa:
15 −17 −13
a. b. c. 72x d. 24 + 10x e. f. 27 − 6x
x−2 12 − x 3x
a. x 2 + 11 b. x2 + 5x + 6 10 − 3 x 4x + 2
c. d.
3x 2 + 1 2
x + 4x + 5
Dạng 3: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai
Bài 1: Rút gọn các biểu thức sau:
(3 − 2 ) ( )
2 2
a. b. 11 + 3 c. 4−2 3 d. 7 + 4 3

a. −2 a 2 với a ≥ 0 b. 16a 2 + 4a với a < 0
1
( a − 1)
2
c. với a ≥ 1 d. 9a 2 − 6a + 1 + 3a với a <
3
e. a 2 + 6a + 9 với a ≥ −3 f. 25a 4 − 3a 2
Dạng 4: So sánh
Bài 1. So sánh
a. 5 và 17 + 1. b. 3 và 15 − 1.
Bài 2. Tìm giá trị của x biết
a. − x + 1 ≥ 6. b. 2x ≤ x2 .
Bài 3:So sánh A và B :
a) A
= 2013 + 2015 ; B = 2 2014 .
b) A = 12 + 12 + 12 + 6 + 6 + 6 + 6 ;=
B 12 + 11 .
1 1 1 4028
c) A
= + + ... + ; B= .
1.2014 2.2013 2014.1 2015
Dạng 4: Phân tích đa thức thành nhân tử
Bài 1: Phân tích đa thức thành nhân tử
a. x 2 − 7 b. 4 x 2 − 3
c. x 2 + 2 7 x + 7 d. 9 x 2 + 6 2 x + 2
a. x 2 − 3 b. 9 x 2 − 5
c. x 2 + 2 2 x + 2 d. 4 x 2 + 4 3 x + 3
Dạng 5: Giải phương trình
Bài 1: Giải phương trình
a. x2 = 3 b. 9 x 2 = 10
c. 4 x 2 − 19 =
0 d. 49 x 2 = −14
( x + 2) 4 − 4x + x2 =
3
2
a. 2
= b.
c. x2 − 4 x + 4 =3 + x d. 9x2 + 6x + 1 = x −1
e. x 2 + 2 3 x + 3 =0 f. x − 4 x + 4 =0
Bài 3: Giải phương trình:

1) x2 + 9 =5 2) 4 x 2 − 20 x + 25 =
1 3) x − 1 + 2 x − 2 =2
4) x2 − x − 2 = x−2 5) x2 − 9 = 3− x 6) x − 1 + 1 =x
7) 25 x 2 − 30 x + 9 = x + 7 8) x+3+ 2− x =5 9) x2 − x + x2 + x − 2 =0
x − 2 +1 9 x − 18
( x − 1)
2
10) + x2 + 4x + 4 11) 25 x − 50 − 8
=
2 16
12) x − 1 + 2 x − 2 + 7 + x + 6 x − 2 =2

HƯỚNG DẪN
Dạng 1: Tính giá trị của biểu thức chứa căn bậc hai
Bài 1: Tính
64 b. ( 2,5)
2
a.
25
c. ( −2 )
2
 −36 
d. −  
 169 
Lời giải
64 8 b. ( 2,5)
2
= 2,5
a. =
25 5
c. ( −2 )
2
2
=  −36  6
d. −  =
 169  13
Bài 2: Tính
a. 196. 25 − 5 81
( )
2
b. 10 − 3 − 10
c. (5 + 7 )
2
− 8−2 7 (
d. 81: 9 + 169 . 225 )
Lời giải
a. 196. 25 − 5 81
( )
2
b. 10 − 3 − 10
= 13.5 − 5.9
= 65 − 45 = 10 − 3 − 10
= 20 = 10 − 3 − 10
= −3
c. (5 + 7 )
2
− 8−2 7 (
d. 81: 9 + 169 . 225 )
= (81: 3 + 13) .15
= 30.15
(1 − 7 )
2
=5 + 7 −
= 450
= 5 + 7 − 1− 7
= 5 + 7 +1− 7
=6

a. 5+ 2 6 − 5− 2 6. b. 49 − 12 5 + 49 + 12 5.
c. 31 − 12 3 − 31 + 12 3. d. 21 + 12 3 + 21 − 12 3.
Lời giải

a. 5+ 2 6 − 5−2 6 b. 49 − 12 5 + 49 + 12 5
( ) ( ) (3 ) (3 )
2 2 2 2
= 3+ 2 − 3− 2 = 5−2 + 5+2
= 3+ 2 − 3− 2 = 3 5−2 + 3 5+2
= 3+ 2− 3+ 2 = 2 2. = 6 5.
c. 31 − 12 3 − 31 + 12 3 d. 21 + 12 3 + 21 − 12 3
(3 ) (3 ) (2 ) (2 )
2 2 2 2
= 3−2 − 3+2 = 3 +3 + 3 −3
= −4. = 4 3.
Bài 4:Tính
1) 3 2 − 4 18 + 2 32 − 50 2) 2 24 − 2 54 + 3 6 − 150
3
3) 2 28 + 2 63 − 3 175 + 112 4) 10 28 + 2 175 − 3 343 − 448
2
5) 13 − 4 3 6) 7 − 4 3 − 2 7) 15 − 6 6 + 33 − 12 6
Lời giải
1) 3 2 − 4 18 + 2 32 − 50 =
3 2 − 12 2 + 8 2 − 5 2 =
−6 2 .
2) 2 24 − 2 54 + 3 6 − 150 =
4 6 −6 6 +3 6 −5 6 =
−4 6 .
3) 2 28 + 2 63 − 3 175 + 112 = 4 7 + 6 7 − 15 7 + 4 7 =− 7
3
4) 10 28 + 2 175 − 3 343 − 448 = −3 7 .
20 7 + 10 7 − 21 7 − 12 7 =
2
(2 − 3)
2
5) 7 − 4 3 = 4 − 2.2 3 + 3 = = 2− 3 =2− 3.
( )
2
6) 7−4 3 −2= 3−2 − 2 = 3 − 2 − 2 =2 − 3 − 2 =− 3 .
7) 15 − 6 6 + 33 − 12 6 = 9 − 2.3. 6 + 6 + 9 − 2.3.2 6 + 24
(3 − 6 ) (3 − 2 6 )
2 2
= + = 3− 6 + 2 6 −3 = 6
Bài 5:Tính:
16 1 4
(
1) 2 5 − 7 )( 2 5+ 7 ) 2) 2
3
−3
27
−6
75
10 − 15 15 − 5 5 − 2 6
3) 4) −
8 − 12 3 −1 2 5−4
2 8 − 12 5 + 27
5) −
18 − 48 30 + 162
Lời giải
( )( 2 ) ( ) −( 7)
2 2
1) 2 5 − 7 5+ 7 = 2 5 = 20 − 7 =
13
16 1 4 42 1 22
2) 2 −3 −6 = 2 −3 2 −6 2
3 27 75 3 3 .3 5 .3
1 3 1 2 1  3 12  1 23 3
= 2.4 − − 6. = 8 − −  = .
3 3 .3 5 3  3 5 3 15
3)
10 − 15
=
5.2 − 5.3
=
( 2− 3 ) 5
=
5
=
5
8 − 12 4.2 − 4.3 ( 2− 3) 4 4 2
4)
15 − 5 5 − 2 6
− =
5.3 − 5 5 − 2 6
− =
5 ( 3 −1 ) − 5−2 6
= 5−
5−2 6
3 −1 2 5−4 3 −1 2 5−4 3 −1 2 5−4 2 5−4
=
(
5 2 5−4 ) − 5−2 6 10 − 4 5 5 − 2 6 10 − 4 5 − 5 + 2 6 5 − 4 5 + 2 6
= − = =
2 5−4 2 5−4 2 5−4 2 5−4 2 5−4 2 5−4
2 8 − 12 5 + 27
5) − =
18 − 48 30 + 162
=
4 2 −2 3
−
5 +3 3 −2
=
( 3−2 2 )− 1 −3
== −
6
6 ( 3−2 2 ) 6 ( 5 +3 3 6 ) ( 3−2 2) 6 6 2
Bài 6:Tính:
1) ( 3 + 4) 19 − 8 3 2) 17 − 3 32 + 17 + 3 32
3) ( 5 + 4 2 ) ( 3 + 2 1 + )(
2 3 − 2 1+ 2 ) 4) ( 5−2 6 + 2 ) 3
5) 2 + 17 − 4 9 + 4 5 6) 2 + 2 3 + 18 − 8 2
7) 4 + 5 3 + 5 48 − 10 7 + 4 3
Lời giải
( ) ( ) ( ) ( )
2
1) 3+4 19 − 8 3 = 3+4 16 − 2.4 3 + 3 = 3+4 42 − 2.4 3 + 3
( ) (4 − 3) = ( )( )
2
= 3+4 3 + 4 4 − 3 = 16 − 3 =
13 .
2) 17 − 3 32 + 17 + 3 32 = 17 − 3.4 2 + 17 + 3.4 2
( ) ( )
2 2
= 17 − 2.6 2 + 17 + 2.6 2 = 9 − 2.3.2 2 + 2 2 + 9 + 2.3.2 2 + 2 2
(3 − 2 2 ) + (3 + 2 2 ) = 3 − 2 2 + 3 + 2 2 = 6 .
2 2
=
3) ( 5 + 4 2 ) ( 3 + 2 1 + 2 )( 3 − 2 1 + 2 ) = ( 5 + 4 2 ) ( 3 ( ))
2
− 4 1+ 2
= ( 5 + 4 2 ) ( 5 − 4 2 ) = 25 − 16.2 = −7

4) ( 5−2 6 + 2 ) 3 = 15 − 2.3 6 + 6 = 9 − 2.3 6 + 6 + 6
(3 − 6 )
2
= + 6 = 3− 6 + 6 =
3.
( )
2
5) 2 + 17 − 4 9 + 4 5 = 2 + 17 − 4 5 + 4 5 + 4 = 2 + 17 − 4 5+2
( ) ( )
2
= 2 + 17 − 4 5 +2 = 2+ 9−4 5 = 2+ 5−4 5 +4= 2+ 5−2
= 2 + 5 − 2 =5
(4 − 2 )
2
6) 2 + 2 3 + 18 − 8 2 = 2 + 2 3 + 16 − 2.4 2 + 2 = 2+2 3+
( )
2
= 2 +2 3+4− 2 = 2 3+4= 3 + 2 3 +1 = 3 +1 = 3 +1
7) 4 + 5 3 + 5 48 − 10 7 + 4 3 = 4 + 5 3 + 5 48 − 10 4 + 4 3 + 3
(2 + 3) ( )
2
= 4 + 5 3 + 5 48 − 10 = 4 + 5 3 + 5 48 − 10 2 + 3
= 4 + 5 3 + 5 28 − 10 3 = 4 + 5 3 + 5 25 − 10 3 + 3
= 4+ 5 3 +5 5− 3 = ( ) 4 + 5 3 + 25 − 5 3 = 4+5 = 3
Bài 7:Tính:
3− 2 2 3+ 2 2 1 6 2 −4
1) − 2) + 175 −
17 − 12 2 17 + 12 2 8+ 7 3− 2
1 2 2
3) 7 + 48 − 4) +
2 2 2 + 3+ 5 2 2 − 3− 5
3 3
5)
(5 + 2 6 )( 49 − 20 6 ) 5−2 6
6)
1+
2 +
1−
2
9 3 − 11 2 3 3
1+ 1+ 1− 1−
2 2
1 1 1
7) + + ... +
1+ 2 2+ 3 24 + 25
Lời giải
( 2 − 1) − ( 2 + 1)
2 2
3− 2 2 3+ 2 2
1) −=
(3 − 2 2 ) (3 + 2 2 )
2 2
17 − 12 2 17 + 12 2
2 −1 2 + 1 ( 2 − 1)( 3 + 2 2 ) − ( 2 + 1)( 3 − 2 2 )
= − =
3− 2 2 3+ 2 2 (3 − 2 2 )(3 + 2 2 )
3 2 + 4−3− 2 2 −3 2 + 4−3+ 2 2
= =2
1
1 6 2 −4
2) + 175 −
8+ 7 3− 2
8− 7 2 2.3 − 2 2. 2
+5 7 −
( 8− 7 )( 8+ 7 ) 3− 2
=
8− 7
+5 7 −
2 2 3− 2 (
= 8 − 7 +5 7 −2 2
)
8−7 3− 2
= 2 2 +4 7 −2 2 = 4 7
1 3 2
(2 + 3)
2
3) 7 + 48 − = 7+4 3 − = −
2 2 2
2
= 2+ 3 −
2
( )
2
2 2+ 3 − 2 2. 4 + 2 3 − 2 2. 3 +1 − 2
= = =
2 2 2
2. (=
3 + 1) − 2 6+ 2− 2
=
6
2 2 2
2+ 3+ 6+ 8+4
4)
2+ 3+ 4
=
( 2+ 3+2 + ) ( 6+ 8+2 )= ( )
2 + 3 + 2 + 2. ( 2+ 3+2 )= 1+ 2
2+ 3+ 4 2+ 3+ 4
2+ 3
5) 2
2+ 3 2 2+ 3
− +
2 6 2 3
4+2 3 3 +1
= =
2 2. ( 2+ 3 )−2 2.2 2 2. 2 + 3
+ 2+ 6 −
4 3
+
4+2 3
2 6 2 3 3 3
3 +1 3 +1
= =
2+ 6 −
4 3
+
3 + 1 3 3. 2 + 6 − 4.3 + 3 ( ) ( 3 +1 )
3 3 2 3

3 +1 3 +1
=
3 3 +3 2 −3 3+ 6 − 3
3
33
1+ 1−
2
2= 4+2 3 4−2 3
6) + +
1+ 1+
2
3
1− 1−
2
3 2 2+ 4+2 3 2 2− 4−2 3 ( ) ( )
( ) ( ) ( 3 + 1) + ( )
2 2 2 2
3 +1 3 −1 3 −1
= + =
4+2 ( 3 +1 ) 4−2 ( 3 −1 ) 6+2 3 6−2 3
( ) ( )
2 2
3 +1 3 −1 3 +1 3 −1
= + = + =1
2 3 ( 3 +1 ) 2 3 ( 3 −1 ) 2 3 2 3
1 1 1
7) + + ... +
1+ 2 2+ 3 24 + 25
1− 2 2− 3 24 − 25
+ + ... +
( 1+ 2 . )( 1− 2 ) ( 2+ 3 . )( 2− 3 ) ( 24 + 25 . )( 24 − 25 )
1− 2 2− 3 24 − 25
= + + ... +
−1 −1 −1
=− ( 1 − 2 + 2 − 3 + ... + 24 − 25 =− 1 − 25 =4 ) ( )
Dạng 2: Tìm điều kiện để biểu thức chứa căn bậc hai có nghĩa
15 −17
a. b.
x−2 12 − x
c. 72x d. 24 + 10x
−13 f. 27 − 6x
e.
3x
Lời giải
15 −17
a. có nghĩa ⇔ x − 2 ≥ 0 b. có nghĩa ⇔ 12 − x ≤ 0
x−2 12 − x
⇔ x≥2 ⇔ x ≥ 12
c. 72x có nghĩa ⇔ 72 x ≥ 0 d. 24 + 10x có nghĩa ⇔ 24 + 10 x ≥ 0

⇔ x≥0 −12
⇔ x≥
5

−13 −13 f.27 − 6x có nghĩa ⇔ 27 − 6 x ≥ 0
e. có nghĩa ⇔ ≥0
3x 3x 27
⇔ x≤
⇔ x<0 6
a. x 2 + 11 b. x2 + 5x + 6
10 − 3 x 4x + 2
c. d.
3x 2 + 1 2
x + 4x + 5
Lời giải
a. x 2 + 11 có nghĩa ⇔ x 2 + 11 ≥ 0 b. x 2 + 5 x + 6 có nghĩa ⇔ x 2 + 5 x + 6 ≥ 0
⇔ x∈ ⇔ ( x + 2 )( x + 3) ≥ 0
 x ≤ −3
⇔
 x ≥ −2
10 − 3 x 10 − 3 x 4x + 2 4x + 2
c. 2
có nghĩa ≥0 d. 2
có nghĩa 2 ≥0
3x + 1 3x 2 + 1 x + 4x + 5 x + 4x + 5
vì 3 x 2 + 1 ≥ 1 nên 10 − 3 x ≥ 0 vì x 2 + 4 x + 5 = ( x + 2)
2
+1 ≥ 1
⇔ 10 ≥ 3x nên 4 x + 2 ≥ 0
10
⇔ x≤ ⇔ 4 x ≥ −2
3
−1
⇔ x≥
2
Dạng 3: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai

(3 − 2 ) ( )
2 2
a. b. 11 + 3
c. 4−2 3 d. 7 + 4 3
Lời giải
(3 − 2 ) ( )
2 2
a. 3
=− 2 =−
3 2 b. 11 + 3 = 11 + 3= 11 + 3
( ) ( )
2 2
c. 4 − 2 3 = 1− 3 1 3 =3 − 1
=− d. 7 + 4 3 = 2 + 3 =2 + 3 =+
2 3
a. −2 a 2 với a ≥ 0 b. 16a 2 + 4a với a < 0
1
( a − 1)
2
c. với a ≥ 1 d. 9a 2 − 6a + 1 + 3a với a <
3
e. a 2 + 6a + 9 với a ≥ −3 f. 25a 4 − 3a 2
Lời giải

a. −2 a 2 với a ≥ 0 b. 16a 2 + 4a với a < 0
= −2 a =
−2a = 4 a + 4 =−4a + 4
1
( a − 1)
2
c. với a ≥ 1 d. 9a 2 − 6a + 1 + 3a với a <
3
= a − 1 = a − 1( a ≥ 1)  1
( 3a − 1)
2
= = 3a − 1 =1 − 3a  a < 
 3
e. a 2 + 6a + 9 với a ≥ −3 f. 25a 4 − 3a 2
= 5a 2 − 3a 2 = 2a 2
( a + 3)
2
= = a+3 =a+3
Dạng 4: So sánh
Bài 1. So sánh
a. 5 và 17 + 1. b. 3 và 15 − 1.
Lời giải
a. Ta có 16 + 1 < 17 + 1 b. Ta có 16 − 1 > 15 − 1
⇔ 5 < 17 + 1. ⇔ 3 > 15 − 1.
Bài 2. Tìm giá trị của x biết

a. − x + 1 ≥ 6. b. 2 x ≤ x 2 .
Lời giải Lời giải
a. Điều kiện − x + 1 ≥ 0 ⇔ x ≤ 1 . Ta có b. Điều kiện x ≥ 0 . Ta có
− x + 1 ≥ 36 ⇔ x ≤ −35 (thỏa mãn điều kiện). x ≥ 2
2x ≤ x2 ⇔ x ( x − 2) ≥ 0 ⇔ 
x ≤ 0
Kết hợp điều kiện ta có x = 0 hoặc x ≥ 2 .
Bài 3:So sánh A và B :

a) A
= 2013 + 2015 ; B = 2 2014 .
b) A = 12 + 12 + 12 + 6 + 6 + 6 + 6 ;=
B 12 + 11 .
1 1 1 4028
c) A
= + + ... + ; B= .
1.2014 2.2013 2014.1 2015
Lời giải
a) A
= 2013 + 2015 ; B = 2 2014 .
Ta có:
2013 < 2015
⇒ 0 < 2013 + 2014 < 2015 + 2014
1 1
⇒ >
2013 + 2014 2015 + 2014
2014 − 2013 2015 − 2014
⇒ >
( 2014 + 2013 )( 2014 − 2013 ) ( 2015 + 2014 )( 2015 − 2014 )
⇒ 2014 − 2013 > 2015 − 2014
⇒ 2 2014 > 2015 + 2013
⇒ B > A.
Cách khác :
2
Ta có =
A 2013 + 2015 > 0 ⇔ A= = 2.2014 + 2 20142 − 1
4028 + 2 2013.2015
A2 < 2.2014 + 2.2014 =
4.2014
=B 2 2014 > 0 ⇔
= B 2 4.2014
Suy ra A2 < B 2 ⇔ A < B (do A, B > 0 )
b) So sánh A = 12 + 12 + 12 + 6 + 6 + 6 + 6 ;=
B 12 + 11 .
2
 
Ta có: A =  12 + 12 + 12 + 6 + 6 + 6 + 6 
2
 
 
A2 =12 + 12 + 12 + 6 + 6 + 6 + 6 + 2. 12 + 12 + 12 . 6 + 6 + 6 + 6
A2 =18 + 12 + 12 + 6 + 6 + 6 + 2. 12 + 12 + 12 . 6 + 6 + 6 + 6
( )
2
B 2 =12 + 11 23 2. 132
=+
Dễ thấy 12 + 12 > 9 và 6 + 6 + 6 > 4 ⇒ 18 + 12 + 12 + 6 + 6 + 6 > 23 .
⇒ Để so sánh A2 và B 2 ta chỉ cần so sánh 12 + 12 + 12 . 6 + 6 + 6 + 6 và 132 .
( 

) 
Ta có: 12 + 12 + 12 .  6 + 6 + 6 + 6 

= 72 + 12 6 + 6 + 6 + 6 12 + 12 + 12 + 12 . 6 + 6 + 6
Mà 6+ 6+ 6 > 9 =
3 và 12 + 12 > 9 =
3 nên
12 6 + 6 + 6 > 12.3 =
36
6 12 + 12 > 6.3 =
18
12 + 12 . 6 + 6 + 6 > 3.3 =
9
⇒ 72 + 12 6 + 6 + 6 + 6 12 + 12 + 12 + 12 . 6 + 6 + 6 > 72 + 36 + 18 + 9 .
⇒ 72 + 12 6 + 6 + 6 + 6 12 + 12 + 12 + 12 . 6 + 6 + 6 > 135 .
⇒ 72 + 12 6 + 6 + 6 + 6 12 + 12 + 12 + 12 . 6 + 6 + 6 > 132 .
⇒ 12 + 12 + 12 . 6 + 6 + 6 + 6 > 132 .
⇒ A2 > B 2 .
⇒ A > B (Do A > 0 và B > 0 ).
Dạng 4: Phân tích đa thức thành nhân tử
a. x 2 − 7 b. 4 x 2 − 3
c. x 2 + 2 7 x + 7 d. 9 x 2 + 6 2 x + 2
Lời giải
a. x 2 − 7 = ( x + 7 )( x − 7 ) b. 4 x 2 − 3= ( 2 x + 3 )( 2 x − 3 )
7x + 7 = ( x + 7 ) ( 3x + 2 )
2 2
c. x 2 + 2 d. 9 x 2 + 6 2 x + 2=

a. x 2 − 3 b. 9 x 2 − 5
c. x 2 + 2 2 x + 2 d. 4 x 2 + 4 3 x + 3
Lời giải
a. x 2 − 3 = ( x + 3 )( x − 3 ) b. 9 x 2 − 5= (3x + 5 )( 3x − 5 )
(x + 2) 3 x + 3= ( 2 x + 3 )
2 2
c. x 2 + 2 2 x + 2 = d. 4 x 2 + 4
Dạng 5: Giải phương trinh

a. x2 = 3 b. 9 x 2 = 10
c. 4 x 2 − 19 =
0 d. 49 x 2 = −14
Lời giải
a. x2 = 3 b. 9 x 2 = 10
3
⇔ x =
( 3x )
2
⇔ 10
=
x = 3
⇔ ⇔ 3x =
10
 x = −3
3 x = 10
Vậy S = {−3;3} ⇔
3 x = −10
 10
x = 3
⇔
 x = −10
 3
10 −10 
Vậy S =  ; 
3 3 
c. 4 x 2 − 19 =
0 d. 49 x 2 = −14
⇔ 2x =
19 ⇔ 7x =
14
 2 x = 19 7 x = 14
⇔ ⇔
 2 x = −19 7 x = −14
x = 2
⇔
 x = −2

 19 Vậy =
S {2; −2}
x = 2
⇔
 x = −19
 2
19 −19 
Vậy S =  ; 
2 2 
( x + 2) 4 − 4x + x2 =
2
a. 2
= b. 3
c. x2 − 4 x + 4 =3 + x d. 9x2 + 6x + 1 = x −1
e. x 2 + 2 3 x + 3 =0 f. x − 4 x + 4 =0
Lời giải
( x + 2) 4 − 4x + x2 =
3
2
a. 2
= b.
(2 − x)
2
x + 2 = 2 ⇔ 3
=
⇔
 x + 2 =−2 ⇔ 2− x =
3
x = 0 2 − x = 3
⇔ ⇔
 x = −4  2 − x =−3
Vậy =
S {0; −4}  x = −1
⇔
x = 5
Vậy =S {5; −1}
c. x2 − 4 x + 4 =3 + x d. 9x2 + 6x + 1 = x −1
3 + x ≥ 0
 x −1 ≥ 0

⇔ ⇔
 x − 2 =3 + x
  3x + 1 = x − 1

 x ≥ −3 x ≥ 1
 
⇔  x − 2 = 3 + x ⇔  3 x + 1 = x − 1
  x − 2 =− ( 3 + x ) 
  3 x + 1 =− ( x − 1)
0 x = 5  2 x = −2
⇔ ⇔
 2 x = −1 4 x = 0
−1 −1
⇔ x = (nhận) ⇔x=
2 2
 −1   −1 
Vậy S =   Vậy S =  
2 2
e. x 2 + 2 3 x + 3 =0 f. x − 4 x + 4 =0
( ) ⇔ ( x + 2) =
2 2
⇔ x+ 3 0
= 0
⇔x= −2
⇔x=− 3
Vậy S = {−2}
Vậy S = {− 3 }
Bài 4: Giải phương trình:
1) x2 + 9 =5 2) 4 x 2 − 20 x + 25 =
1 3) x − 1 + 2 x − 2 =2
4) x2 − x − 2 = x−2 5) x2 − 9 = 3− x 6) x − 1 + 1 =x
7) 25 x 2 − 30 x + 9 = x + 7 8) x+3+ 2− x =5 9) x2 − x + x2 + x − 2 =0
( x − 1)
2
10) + x2 + 4x + 4
x − 2 +1 9 x − 18
11) 25 x − 50 − 8
= 12) x − 1 + 2 x − 2 + 7 + x + 6 x − 2 =2
2 16
Lời giải
1) x2 + 9 =
5 ( ĐK : x 2 + 9 ≥ 0 với mọi x )
⇔ x2 + 9 =25
x + 4 =0  x = −4
0 ⇔ ( x − 4) .( x + 4) =
⇔ x 2 − 16 = 0⇔ ⇔
x − 4 =0 x = 4
Vậy nghiệm của phương trình là x = 4, x = −4
( 2 x − 5)
2
2) 4 x 2 − 20 x + 25 =
1⇔ 1
=
⇔ 2x − 5 =1⇔ x= 3
3) x − 1 + 2 x − 2 =2 Đk: x ≥ 2
x − 1 + 2 x − 2 =2
⇔ x − 2 + 2 x − 2 +1 =2
( )
2
⇔ x − 2 +1 =2
⇔ x − 2 +1 =2
⇔ x − 2 + 1 =2 (vì với x ≥ 2 thì x − 2 ≥ 0 nên x − 2 +1 ≥ 1 > 0 )

⇔ x−2 = 1
⇔ x−2= 1
⇔x= 3 (thoả mãn điều kiện)
4) x 2 − x − 2 = x−2 ĐK: x ≥ 2
⇔ x2 − x − 2 = x − 2 ⇔ x2 − x − x − 2 + 2 =0
0 ⇔ x ( x − 2) =
⇔ x2 − 2 x = 0
x = 0  x = 0 (KTM)
⇔ ⇔  x = 2 (TM)
x − 2 =0 
S = {2}

  x ≤ −3
 x 2
− 9 ≥ 0   x ≤ −3
5) x 2 − 9 = 3 − x Đk :  ⇔   x ≥ 3 ⇔ 
3 − x ≥ 0 x ≤ 3 x = 3

2 2
⇔ x − 9 = 3 − x ⇔ x + x − 12 = 0
2
⇔ x + 4 x − 3 x − 12 =0 ⇔ x ( x + 4) − 3( x + 4) = 0 ⇔ ( x + 4 )( x − 3) = 0
x + 4 =0  x = −4 (TM )
⇔ ⇔
x − 3 =0  x = 3 (TM )
S= {−4;3}
6) x − 1 + 1 =x
⇔ x −1 = x −1 x ≥1
⇔ x − 1 = x − 2 x + 1 ⇔ x 2 − 3x + 2 =
2
0
⇔ x2 − x − 2x + 2 =0
x −1 =0 x = 1
⇔ ( x − 1)( x − 2 ) =
0⇔ ⇔  x = 2 (TM)
x − 2 =0 
S = {1; 2}
7) 25 x 2 − 30 x + 9 = x + 7 ĐK: x ≥ −7
⇔ 25 x 2 − 30 x + 9 = x 2 + 14 x + 49 ⇔ 24 x 2 − 44 x − 40 =
0
⇔ 6 x 2 − 11x − 10 = 0 ⇔ ( 2 x + 5 )( 3 x − 2 ) =
0 ⇔ 6 x 2 − 4 x + 15 x − 10 = 0
 −5
2 x + 5 =0  2 x = −5 x = 2
⇔ ⇔ ⇔ (TM)
3 x − 2 =0 3 x = 2 x = 2
 3
 2 −5 
S= ; 
3 2 
8) x + 3 + 2 − x =5(*) ĐK: −3 ≤ x ≤ 2
 x + 3 =u
Đặt  ( u, v ≥ 0 )
 2 − x =v
u + v = 5 v= 5 − u v = 5 − u (1)
(*) ⇔  2 2 ⇔ 2 ⇔ 2
u + ( 5 =
− u) =
2
u + v 5 5 u − 5u + 10 0 (2)
0 có ∆ = −15 < 0 nên phương trình (2) vô nghiệm
Xét (2) u 2 − 5u + 10 =
Suy ra hệ phương trình trên vô nghiệm
Vậy phương trình (*) vô nghiệm
9) x 2 − x + x 2 + x − 2 =0 ĐK: x ≥ 1
⇔ x x −1 + ( x − 1)( x + 2 ) =0
⇔ x −1 ( x + x+2 =
0)

 x −1 = 0 x = 1
⇔ ⇔ 1(TM)
⇔x=
 x + x + 2 =0  x + x + 2 > 0, ∀x
S = {1}
( x − 1)
2
10) + x2 + 4 x + 4 =
0
( x − 1) ( x + 2)
2 2
⇔ + 0 (*)
=
( x − 1)
2
Ta có : ≥ 0, ∀x
( x + 2)
2
≥ 0, ∀x
 x − 1 =0 x = 1
(*) ⇔  ⇔ ( L)
x + 2 = 0  x = −2
x − 2 +1 9 x − 18
11) 25 x − 50 − 8
=
2 16
x − 2 +1
⇒ 5. x − 2 − = 6 x−2
2
x − 2 +1
⇔ 5. x − 2 − = 6 x−2
2
12 x − 2 + x − 2 − 10 x − 2 1
⇔ =
−
2 2
⇔ 3 x − 2 =−1 (vô lý)

12) x − 1 + 2 x − 2 + 7 + x + 6 x − 2 =2
( ) ( )
2 2
⇔ x−2 + 2 x − 2 +1 + x−2 +6 x−2 +9 =2
( ) ( )
2 2
⇔ x − 2 +1 + x−2 +3 =2
⇔ x − 2 +1+ x − 2 + 3 = 2 ⇔ 2 x−2 =−2 ⇔ x − 2 =−1 ( vô lý)

------------------------- TOÁN HỌC SƠ ĐỒ -------------------------

Chuyên đề căn thức bậc hai và hằng đẳng thức

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Chuyên đề căn thức bậc hai và hằng đẳng thức

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

CĂN BẬC HAI - CĂN THỨC BẬC HAI VÀ HẰNG ĐẲNG THỨC A2 = A

A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

Hàm số xác định ⇔ − ( x − 1) ≥ 0 ⇔ x − 1= 0 ⇔ x = 1

Vậy hàm số xác định khi x = 1

2. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

3. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

4. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

Vậy biểu thức có giá trị là 2 − 3

Vậy biểu thức có giá trị là 3 − 2 2

(Vì 2 − 3 > 0;1 − 3 < 0)

(vì 3 + 2 > 0;1 − 2 < 0)

5. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

(Vì 2 + 1 > 0; 2 − 5 < 0 )

6. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

7. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

Vậy biểu thức có giá trị 1

Vậy biểu thức có giá trị 5 + 3 2

8. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

với x 2 − 4 ≤ 0 ⇔ x 2 ≤ 4 ⇔ −2 ≤ x ≤ 2 thì x 2 − 4 =− ( x 2 − 4 ) ta có:

9. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

Bài 4. Cho 3 số dương x,y,z thỏa điều kiện: xy + yz + zx = 1.

Nếu B < 0 thì phương trình vô nghiệm

12. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

14. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

15. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

( x − 2018) ( y − 2019 ) ( x − 2020 )

( x − 2017 ) ( x − 2018) ( x − 2019 ) ( x − 2020 )

Bài 7. Tìm giá trị nhỏ nhất của: A= a + 3 − 4 a − 1 + a + 15 − 8 a − 1 .

Vậy giá trị nhỏ nhất của biểu thức A là 8 khi x = 2 .

18. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

Vậy giá trị nhỏ nhất của biểu thức B là 2 − 1 khi x = 4 .

= a 2 − 4 + b 2 − 4 (do a 2 < 4; b 2 < 4 )

( x − 2018) ( y − 2019 ) ( x − 2020 )

( x − 2017 ) ( x − 2018) ( x − 2019 ) ( x − 2020 )

20. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

Ta có: Với x > 1 ⇒ 4 x > 4 ⇒ 4 x − 1 > 3 ⇒ 4 x − 10 > 3

21. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

Câu 3. Biểu thức 10  100x có nghĩa khi

Câu 19. Tính giá trị biểu thức 15  6 6  15  6 6

Câu 24. Nghiệm của phương trình 2x 2  2  3x  1 là:

23. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

24. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

25. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

Nên 6 (2, 5)2  8 (0, 5)2  6.2, 5  8.0, 5  15  4  11 .

Từ đó: A  144a 2  9a  12a  9a  3a. .

26. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

Câu 20. Đáp án B.

27. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

28. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

29. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

30. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

Bài 2: Rút gọn các biểu thức sau:

Bài 3: Giải phương trình:

32. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

Bài 3. Thực hiện các phép tính sau:

33. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

35. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

37. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

c. 72x có nghĩa ⇔ 72 x ≥ 0 d. 24 + 10x có nghĩa ⇔ 24 + 10 x ≥ 0

38. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

Dạng 3: Rút gọn biểu thức chứa căn bậc hai

39. TOÁN HỌC SƠ ĐỒ - THCS.TOANMATH.com

Bài 2. Tìm giá trị của x biết

Bài 3:So sánh A và B :