Δθμθτριάδθσ Δθμιτρθσ (Μιτοσ) από τθν Πτολεμαΐδα.

Ζνασ από τουσ 200 ιρωεσ τθσ Καιςαριανισ.

Σθν Πρωτομαγιά του 1944, οι δυνάμεισ κατοχισ, ςε αντίποινα για τθν εξόντωςθ
ενόσ Γερμανοφ ςτρατθγοφ και του επιτελείου του, εκτζλεςαν ςτο ΢κοπευτιριο τθσ
Καιςαριανισ 200 αγωνιςτζσ θ ςυντριπτικι πλειοψθφία των οποίων ιταν
κομμουνιςτζσ και μζλθ του ΚΚΕ.
Σουσ αγωνιςτζσ αυτοφσ τουσ πιραν από το ςτρατόπεδο του Χαϊδαρίου όπου ιταν
φυλακιςμζνοι από τουσ Γερμανοφσ Ναηί. Θ εκτζλεςθ αυτι που κακόλου τυχαία δεν
ζγινε τθν Πρωτομαγιά, διεκνι γιορτι τθσ Εργατικισ Σάξθσ, ιταν θ εκδίκθςθ του
φαςιςμοφ – Ναηιςμοφ, ντόπιου και ξζνου ενάντια ςτουσ αγωνιςτζσ του Εργατικοφ
αλλά και του Κομμουνιςτικοφ Κινιματοσ. Θ πλειοψθφία των εκτελεςμζνων ιταν
αυτοί που με τουσ αγϊνεσ τουσ ςτθν περίοδο του μεςοπολζμου πρωταγωνίςτθςαν
ςτθν ανάπτυξθ του εργατικοφ Κινιματοσ, του ΚΚΕ και κάποιων άλλων μικρότερων
οργανϊςεων με Κομμουνιςτικι αναφορά. Ιταν αυτοί που κρατοφνταν ςτισ φυλακζσ
και ςτισ εξορίεσ από το 1936 όπου το αιματοβαμμζνο κακεςτϊσ τθσ 4θσ Αυγοφςτου
(δικτατορία Μεταξά) τουσ ςυνζλαβε και τουσ παρζδωςε, με πρωτόκολλο μάλιςτα,
ςτουσ κατακτθτζσ το 1941. Αυτοί αποτζλεςαν τουσ όμθρουσ των αρχϊν κατοχισ που
εκτελοφςαν ωσ αντίποινα κάκε φορά που γινόταν κάποιο χτφπθμα του ΕΛΑ΢ και του
αντιςταςιακοφ κινιματοσ γενικότερα.

Ανάμεςα ςτουσ 200 εκτελεςκζντεσ είναι και πζντε (5) αγωνιςτζσ, κομουνιςτζσ,
όλοι μζλθ του ΚΚΕ, από το Νομό Κοηάνθσ. Ο 38χρονοσ οικοδόμοσ Νικόλαοσ
Πλακοπίτθσ από τθν Κοηάνθ, ο Γιάννθσ ΢τάκθσ (Γιαννάκοσ) από τα ΢ζρβια, ο
Αιβατηίδθσ Γιϊργοσ μάγειρασ από τα ΢ζρβια, ο Βαςίλθσ Παπαβαςιλείου, δάςκαλοσ
από το Βελβεντό και ο Δθμιτρθσ (Μιτοσ) Δθμθτριάδθσ του Κων/νου αγρότθσ από
τθν Πτολεμαΐδα.

Αναφζρεται από κάποιεσ πθγζσ και ο Μιχάλθσ Βοφγιασ από τον Πεντάλοφο όμωσ το
όνομά του δεν βρίςκεται ςτο μνθμείο ςτθν Καιςαριανι οφτε ςτισ κυριότερεσ
ιςτορικζσ πθγζσ. ΢φμφωνα με νεϊτερα ςτοιχεία ο Μιιχάλθσ Βοφγιασ εκτελζςτθκε
ςτισ 10 Μάιου του 1944 ςτο ΢κοπευτιριο τθσ Καιςαριανισ. [1] Αυτό φυςικά δεν τον
κάνει λιγότερο αγωνιςτι και ιρωα από τουσ άλλουσ αλλά τθν πρωτομαγιά του 1944
εκτελζςτθκαν 200. Όταν ςυμπλθρωκοφν τα ςτοιχεία κα γράψουμε και τθ δικι του
αγωνιςτικι πορεία που ξεκινάει ακόμα από τθ δεκαετία του 1920.

Θ αγωνιςτικι πορεία του θρωικοφ Κοηανίτθ οικοδόμου Νικόλαοσ Πλακοπίτθσ

καταγράφθκε ςε τρία άρκρα που προζκυψαν από μια εραςιτεχνικι ζρευνα ςτισ
ιςτορικζσ πθγζσ και ςτθν προςωπικι μαρτυρία του ςυντρόφου του και ςυντοπίτθ
μασ Ηιςθ Σςαμποφρθ όπωσ τα αποτφπωςε ςτο βιβλίο του «τα τετράδια τθσ μνιμθσ
– Σο Εργατικό Κίνθμα ςτθν Κοηάνθ (1930- 1943) από τισ εκδόςεισ «ΠΑΡΕΜΒΑ΢Θ» [2-3-
4]

Δθμιτρθσ (Μιτοσ) Δθμθτριάδθσ

Σθ φετινι Πρωτομαγιά τθν αφιερϊνουμε ςτθ μνιμθ ενόσ από του 5 ιρωεσ τθσ
Κοηάνθσ, ζναν από τουσ «αλφγιςτουσ τθσ ταξικισ πάλθσ»[5] ςτον αγρότθ,
κομμουνιςτι, μζλουσ του ΚΚΕ, Δθμιτρθ (Μιτο) Δθμθτριάδθ που εκτελζςτθκε με
τουσ 200 ςτθν Καιςαριανι τθν Πρωτομαγιά του 1944. Ο Δθμθτριάδθσ ιταν παπποφσ
του Μίμθ Δθμθτριάδθ πρϊθν βουλευτι του ΢ΤΡΛΗΑ ςτο νομό Κοηάνθσ.

Ο Δθμιτρθσ Δθμθτριάδθσ Γεννικθκε γφρω ςτα 1910 ςτο Καρσ του Καφκαςου και
ιρκε το 1923 ωσ πρόςφυγασ ςτθν Πτολεμαΐδα. Αςχολικθκε με τθ γεωργία, ιταν
παντρεμζνοσ με τθν Ζλλθ – Σςαχειρίδου- Δθμθτριάδου και είχε δυο παιδιά τθν
Ραμόνα (Ανδρομάχθ) που γεννικθκε το 1935 και τον Κλεάνκθ που γεννικθκε το
1937.

Η πολιτικι και ςυνδικαλιςτικι του δράςθ

Θ ςυνδικαλιςτικι και πολιτικι του δράςθ, ςφμφωνα με τισ πθγζσ, ξεκινάει το 1932
που βρίςκεται ςε όξυνςθ θ οικονομικι κρίςθ του ςυςτιματοσ που άρχιςε το 1929.
΢τθν Πτολεμαΐδα όπωσ και ςτισ υπόλοιπεσ περιοχζσ το διάςτθμα αυτό θ φτϊχεια
και θ ανζχεια των αγροτϊν και των άλλων λαϊκϊν οικογενειϊν τςακίηει κόκαλα.
Κατά τα μζςα Φλεβάρθ οι αγρότεσ τθσ Πτολεμαΐδασ ξεςθκϊνονται ηθτϊντασ,
οικονομικζσ ενιςχφςεισ, δωρεάν καλαμπόκι κ.α Θ Χωροφυλακι τθσ Πτολεμαΐδασ
ςυλλαμβάνει αυτοφσ που κεωρεί θγζτεσ των αγροτϊν και πρωταίτιουσ των
κινθτοποιιςεων. Οι ςυλλθφκζντεσ είναι ο Δθμιτρθσ Δθμθτριάδθσ, ο Αλζκοσ
Θεοδωρίδθσ, ο Ν. Ιωαννίδθσ, Ο Γ. Χονδροματίδθσ και ο Θ. Χαλκίδθσ.

΢τθν Τποδιεφκυνςθ Χωροφυλακι τθσ Πτολεμαΐδασ αφοφ τουσ μαφριςαν ςτο ξφλο
μετά ζδεςαν χειροπόδαρα τουσ Δθμθτριάδθ, Κεοδωρίδθ και Λωαννίδθ και τουσ
πζταξαν ςτο μπουντροφμι (τουσ άλλουσ δυο τουσ απζλυςαν). Εκεί τουσ βαςάνιηαν
επί εφτά ϊρεσ χτυπϊντασ τουσ με γροκιζσ και τουσ υποκόπανουσ των όπλων
λζγοντάσ τουσ: «Θα ςασ ψοφιςουμε ςα ςκυλιά, όπωσ ψόφθςε ο Βαςιλειάδθσ. *[6]
Και μάλιςτα ζχουμε τον τρόπο να γλυτϊςουμε». Όταν ςταμάτθςαν τα
βαςανιςτιρια τουσ πζταξαν ςτο κρατθτιριο και μετά τρεισ μζρεσ τουσ ζςτειλαν
ςιδθροδζςμιουσ ςτον ειςαγγελζα Κοηάνθσ να δικαςτοφν με βάςθ το ιδιϊνυμο. Ο
Ειςαγγελζασ αφοφ τουσ άκουςε τουσ απζλυςε και όριςε δίκθ για τισ 4 Απριλίου. [7]

΢τισ 4 Απρίλθ ζγινε το δικαςτιριο και οι κατθγοροφμενοι Δθμιτρθσ Δθμθτριάδθσ,

Αλζκοσ Κεοδωρίδθσ και Ν. Λωαννίδθσ καταδικάςτθκαν, με βάςθ το ιδιϊνυμο, ςε 10
μινεσ φυλακι ο κακζνασ και δζκα μινεσ εξορία [8]

Δεν γνωρίηουμε αν οι ποινζσ που επζβαλε το δικαςτιριο εκτίκθκαν τελικά επειδι

τον Αφγουςτο του ίδιου χρόνου ο Δθμιτρθσ Δθμθτριάδθσ ςυνελιφκθ ξανά μαηί με
άλλουσ πζντε πρωτοπόρουσ αγρότεσ κομμουνιςτζσ. Ο λόγοσ ιταν ότι τθν 1θ
Αυγοφςτου, παγκόςμια θμζρα αντιπολεμικισ δράςθσ τότε, αναρτικθκαν ςτθν
Πτολεμαΐδα, όπωσ και ςτισ άλλεσ πόλεισ, αφίςεσ και κόκκινεσ ςθμαίεσ. Θ
χωροφυλακι τότε ςυνζλαβε 6 κομμουνιςτζσ κεωρϊντασ ότι αυτοί είναι υπεφκυνοι
για αυτζσ τισ ενζργειεσ. Οι ςυλλθφκζντεσ, οι οποίοι οδθγικθκαν ςτισ φυλακζσ τθσ
Κοηάνθσ ιταν οι: Γρ. Νικολαΐδθσ, Φίλιππασ Παπαδόπουλοσ, Ν. Λωαννίδθσ, Δθμιτρθσ
Δθμθτριάδθσ, Θλ. Φαλεάδθσ και Κ. Χαλκίδθσ.

΢τισ φυλακζσ Κοηάνθσ ο Χαφιζσ και δολοφόνοσ Σςαρουχίδθσ άρπαξε το ξίφοσ ενόσ
φρουροφ φωνάηοντασ «κα ςασ ςκοτϊςω όπωσ τον Βαςιλειάδθ» και μαηί με άλλουσ
χαφιζδεσ επιτζκθκαν ςτουσ 6 αγωνιςτζσ κρατϊντασ ξφλα και ςίδερα όμωσ αυτοί
κατάφεραν να τουσ τα πάρουν και να τουσ δϊςουν ζνα γερό «μάκθμα»! ΢το
αυτόφωρο που τουσ πιγαν καταδικάςτθκε ο Φ. Παπαδόπουλοσ ςε 4 μινεσ φυλακι
και 500 δραχμζσ πρόςτιμο για παράνομθ οπλοφορία, με βάςθ κατάκεςθ χαφιζ
ψευδομάρτυρα [9]

Αργότερα θ Επιτροπι Αςφαλείασ αποφάςιςε να ςτείλει εξορία «εισ νιςον τινά» τον
Δθμιτρθ Δθμθτριάδθ μαηί με τον Νίκο Πλακοπίτθ το Γ. Κοκολιό, Χ. Μενίδθ από τθ
΢ιάτιςτα και τον Γ. Γκουςτουμάνθ. Οι παραπάνω κομμουνιςτζσ άςκθςαν ζφεςθ και
αφζκθκαν ελεφκεροι με τθν υποχρζωςθ να δίνουν παρόν δυο φορζσ τθν θμζρα [10]

Οι «περιπζτειεσ» του Δθμιτρθ Δθμθτριάδθ και των ςυντρόφων του κα ςυνεχιςτοφν

και το 1933 όταν κα ςυλλθφκεί ξανά με άλλουσ τρεισ αγρότεσ κομμουνιςτζσ επειδι
ζκαναν ζναν χορό για ενίςχυςθ τθσ Εργατικισ Βοικειασ. Οι ςφντροφοί τουσ
μαηεφτθκαν και πιγαν ςτθν Τποδιοίκθςθ χωροφυλακισ Πτολεμαΐδασ να
διαμαρτυρθκοφν για τισ άδικεσ ςυλλιψεισ αλλά αντί να βρουν το δίκιο τουσ
ςυνελιφκθςαν άλλοι οχτϊ αγρότεσ και ςτάλκθκαν όλοι μαηί ςτισ φυλακζσ τθσ
Κοηάνθσ. ΢τθ δίκθ καταδικάςτθκαν οι Λ. ΢αλονικίδθσ και Κ. ΢ιδθρόπουλοσ ςε δυο
χρόνια και τρεισ μινεσ φυλακι και από ζνα χρόνο εξορίασ ςτον κακζνα. ΢τουσ Δ.
Δθμθτριάδθ και Γ. Χονδροματίδθ 18 μινεσ φυλακι και από ζνα χρόνο εξορία. ΢τουσ
Φ. Παπαδόπουλο, Μιχ. Χονδροματίδθ, Γ.Μιχαθλίδθ, Κ. Βουνοτρυπίδθ, Γαβρ.
Λωαννίδθ και Γ. Κοςμίδθ δυο χρόνια φυλακι.

΢τισ 20 Λουνίου οι 12 αγρότεσ Κομμουνιςτζσ ειδοποιικθκαν ότι κα μεταφερκοφν

ςτισ φυλακζσ τθσ Λάριςασ όπου κα γίνει το εφετείο. Οι φυλακζσ τθσ Κοηάνθ
αντιλαλοφν από τον φμνο τθσ Διεκνοφσ που τραγουδάν οι φυλακιςμζνοι
Κομμουνιςτζσ δείχνοντασ ζτςι ότι δεν τουσ τρομάηουν οι απειλζσ τθσ αςτικισ τάξθσ.
΢το εφετείο που ζγινε ςτθ Λάριςα ςτισ 20 Λουλίου παρζμειναν οι ίδιεσ ποινζσ που
προαναφζρκθκαν ςτουσ 10 αγωνιςτζσ ενϊ οι Σριανταφυλίδθσ και Καλαντερίδθσ
διλωςαν ότι δεν είναι Κομμουνιςτζσ και αφζκθκαν ελεφκεροι. [11]

΢τθ δικτατορία του Μεταξά ξανά ςυλλαμβάνεται και θ πρόταςθ του διοικθτι
Χωροφυλακισ Κοηάνθσ είναι να εξοριςκεί ωσ αμετανόθτοσ Κομμουνιςτισ. Σελικά
αυτό μάλλον δεν κα υλοποιθκεί αλλά κα ςυλλθφκεί πάλι το 1938 για να ςταλεί
ςιδθροδζςμιοσ εξορία ςτθν Ανάφθ. Θ γυναίκα του Ζλλθ ζχοντασ τα δυο μωρά ςτθν
αγκαλιά τθσ (Ο Κλεάνκθσ ιταν 10 μθνϊν και θ Ανδρομάχθ 2,5 χρονϊν) κα βγει μαηί
με άλλουσ ςυγγενείσ ςτθν κεντρικι Πλατεία τθσ Πτολεμαΐδασ για να τον
αποχαιρετιςουν. Αυτι κα είναι και θ τελευταία φορά που κα ανταμϊςει θ
οικογζνεια.

Η Εξορία ςτθν Ανάφθ

΢τθν Ανάφθ ο Δθμιτρθσ Δθμθτριάδθσ εντάχτθκε ςτθν Ο΢ΠΕ (Ομάδα ΢υμβίωςθσ

Πολιτικϊν Εξορίςτων) και βοικθςε αποφαςιςτικά ςτθν επιβίωςθ των
ςυναγωνιςτϊν του μζςα από υπεφκυνεσ κζςεισ. Ανζλαβε τθν προμικεια τθσ
ομάδασ με αγροτικά προϊόντα από τουσ ντόπιουσ αγρότεσ και από τα «ςζμπρικα»
κτιματα που καλλιεργοφςε θ ίδια θ Ο΢ΠΕ. Επίςθσ ιταν ο εκδοροςφαγζασ τθσ
ομάδασ αφοφ θ Ο΢ΠΕ είχε και ζνα κοπάδι με γιδοπρόβατα που τα βοςκοφςαν δυο
τςοπάνοι μζλθ τθσ Ομάδασ και γνϊςτεσ του αντικειμζνου. Εκτόσ των άλλων
ςυμμετείχε ςτα μακιματα αυτομόρφωςθσ που γινόταν οργανωμζνα ςτθν Εξορία
και ςτθν ζκδοςθ των εφθμερίδων τθσ Ο΢ΠΕ. Μια από τθσ εφθμερίδεσ ιταν θ
«Γαηζτα» που τθν ζγραφαν και τθ διακινοφςαν οι Πόντιοι και οι «Καραμανλιδεσ»
εξόριςτοι. Εκεί ο Σάςοσ Αποςτολίδθσ, εξόριςτοσ ςκιτςογράφοσ που εκτελζςτθκε και
αυτόσ με τουσ 200, του αφιζρωςε ζνα ςκίτςο που φαίνεται να χορεφει ςυνοδεία
ποντιακισ λίρασ.

Δθμθτριάδθσ Δ: «Από τα νεκρά κορμιά μασ κα βγουν χιλιάδεσ μαχθτζσ»

Μεταφζρουμε εδϊ αυτοφςιο ζναν διάλογο του Δθμιτρθ Δθμθτριάδθ με τθν

Ανουςϊ που ιταν κόρθ του Ρουςζτθ ΢ιγάλα και θ οικογζνειά του ςυμπακοφςε και
βοικθςε πολφ τουσ εξόριςτουσ. Θ ςυηιτθςθ γίνεται ςτο κτιμα «Χριςτόσ» που ιταν
του ΢ιγάλα και το παραχϊρθςε ςτθν Ο΢ΠΕ για να ςφάηει κρυφά τα ςφάγια τθσ
Ομάδασ που ιταν αδιλωτα ςτουσ Λταλοφσ κατακτθτζσ. Εκεί ο «Μίτοσ» μάκαινε τθν
τζχνθ του και ςτθν Ανουςιϊ που τότε ιταν παιδοφλα 14-15 χρονϊν.

Οπότε μια μζρα λζει θ Ανουςιϊ ςτον Δθμιτρθ Δθμθτριάδθ:

- Εδϊ ςτθν εξορία τόςα χρόνια κα ςκουλθκιάςετε καθμζνε Δθμθτρό….. Είναι

μεγάλο κρίμα γιατί είςτε όλοι ςασ καλοί άνκρωποι! Δεν κυμόςαςτε,
αλικεια, τισ οικογζνειζσ ςασ, τα παιδιά ςασ; Πονάει θ ψυχι μου ςαν το
ςκζπτομαι.
- Α… καλι μου κόρθ, απαντά ο «Μίτοσ», ςυγκινθμζνοσ, από αυτά τα
ςκουλικια των δικϊν μασ κορμιϊν κα βγοφνε χιλιάδεσ μαχθτζσ που κα
πνίξουν τα κακό κεριό πάνω ςτθ Γθ, το άδικο και τον φαςιςμό….

Θ μικρι Ανουςιϊ ακοφει και ςκζπτεται πάντα τα λόγια των ςυντρόφων και ολοζνα
μζςα τθσ γεννιζται το φωσ… [12]
 ΑΝΟΤ΢ΙΩ ΢ΙΓΑΛΑ ΧΑΛΑΡΗ

Όταν ζφυγαν και οι τελευταίοι εξόριςτοι ο Γερό ΢ιγάλασ, φοβοφμενοσ πικανι

τυμβωρυχία, πιγε ςτο νεκροταφείο και μάηεψε τα κόκαλα των νεκρϊν εξόριςτων
αγωνιςτϊν ςε ζνα διςάκι και τα ζδωςε ςτθν 16χρονθ τότε Ανουςιϊ για να τα
κρφψει. Οι πρϊθν εξόριςτοι αγωνιςτζσ τθσ Ανάφθσ τθσ αφιζρωςαν ζνα ποίθμα:
«Πζρα ςτων νεκρϊν τθν Πόλθ
ςτθ μακρινι ανάφθ
τα κόκαλα εμάηεψε θ Ανουςιϊ μονάχθ.
Γζμιςε το διςάκι τθσ
ςαν μάνα να τα κλάψει
περνάει λαγκάδια και βουνά
να πάει να τα φυλάξει.

Θ Ανουςιϊ ΢ιγάλα λίγο αργότερα παντρεφτθκε τον ςυντοπίτθ τθσ ΕΛΑ΢ίτθ και
κομμουνιςτι Πζτρο Χάλαρθ και απζκτθςαν τζςςερα παιδιά μεταξφ αυτϊν και τον
Αντϊνθ Χάλαρθ ο οποίοσ υπιρξε ιδρυτισ και πρόεδροσ του κόμματοσ ΑΚΕΠ το
οποίο κατζβαινε ςτισ εκλογζσ επί ςειρά ετϊν μζχρι τθ δεκαετία του 1990. Σο
μετεμφυλιακό κράτοσ «αντάμειψε» με διϊξεισ και κυνθγθτό τθν Ανουςιϊ και τθν
οικογζνειά τθσ μζχρι που τθν απζλυςε από τθ κζςθ κακαρίςτριασ που είχε ςτο Α`
Νεκροταφείο Ακθνϊν![13

Η τραγικι και άνανδρθ δολοφονία τθσ Ζλλθσ Σςαχειρίδου, Δθμθτριάδου

΢τισ 5 Αυγοφςτου του 1943, ςε χαράδρα του «Κουρί» Πτολεμαΐδασ, εκτζλεςαν οι
Ζλλθνεσ Ναηί ςυνεργάτεσ των κατακτθτϊν τθσ ομάδασ του ταγματαςφαλίτθ Γιϊργου
Ποφλου, ζξι ΕΠΟΝιτεσ, ζξι νεαρά ςτελζχθ του ΕΑΜ και μζλθ του ΚΚΕ οι
περιςςότεροι.

Θ θγετικι ομάδα του ΕΑΜ τθσ Εορδαίασ (Λωαννίδθ, Δθμθτριάδου, Παπαδόπουλοσ,

Κεοδωρίδθσ, όλοι από τον νζο ΢υνοικιςμό Πτολεμαΐδασ) μετά τθν δουλειά ςτα
χωράφια ςυνεδρίαηε ςτθν χαράδρα ςτο Κουρί. Εκεί είχε ςυνάντθςθ με τουσ δφο
αγωνιςτζσ από τθν Γαλάτεια. Θ ζνοπλθ ομάδα του ςυνεργάτθ των Γερμανϊν
κατακτθτϊν Γ. Ποφλου (6-7 άτομα) τουσ εντόπιςε ζπειτα από παρακολοφκθςθ των
2 από τθν Γαλάτεια... ΢υνζλαβε τουσ άοπλουσ αγωνιςτζσ οι οποίοι ςυηθτοφςαν
απλϊσ και αφοφ τουσ βαςάνιςαν τουσ ςκότωςαν επί τόπου... Δεν υπιρχε ςυμπλοκι,
ςφγκρουςθ ι κάποια αντιπαράκεςθ... Σουσ εκτζλεςαν εν ψυχρό και χωρίσ καμία
αιτία, πζρα από το γεγονόσ ότι ιταν μζλθ του ΕΑΜ. Μία μαηικι δολοφονία αόπλων
ανκρϊπων από ενόπλουσ «Ζλλθνεσ» Ναηί. Ζνα ειδεχκζσ ζγκλθμα. Χωρίσ να
τιμωρθκοφν ποτζ, χωρίσ καμία λογοδοςία ςτθν δικαιοςφνθ.

΢τθ μια και μοναδικι γυναίκα τθσ ομάδασ, τθν Ζλλθ Δθμθτριάδου Σςαχειρίδου
ςφηυγο του Δ.Δθμθτριάδθ και μθτζρα δυο παιδιϊν ζβγαλαν και τα πιο βρϊμικα
ζνςτικτα τουσ αφοφ πριν τθ ςκοτϊςουν τθ βίαςαν επανειλθμμζνα. Για αρκετζσ
μζρεσ δεν επζτρεπαν ςτουσ ςυγγενείσ να πλθςιάςουν ςτον χϊρο τθσ ςφαγισ και να
παραλάβουν τισ ςωροφσ και να τουσ κάψουν.

Οι δολοφονθμζνοι ιταν οι:

Ζλλθ Δθμθτριάδου (ετϊν 23),

Δθμιτρθσ Θεοδωρίδθσ (ετϊν 29),
Κωνςταντίνοσ Ιωαννίδθσ (ετϊν 30),
Κων/νοσ Καραμπίνθσ (ετϊν 28),
Δθμιτριοσ Παπαδόπουλοσ (ετϊν 25),
Ευςτράτιοσ Σαηοφδθσ (ετϊν 31) [14]
Ο Δθμιτρθσ Δθμθτριάδθσ εκτελζςτθκε τθν Πρωτομαγιά του 1944 ςτο
ςκοπευτιριο τθσ Καιςαριανισ με 200 αγωνιςτζσ θ ςυντριπτικι πλειοψθφία των
οποίων ιταν κομμουνιςτζσ, μζλθ του ΚΚΕ οι περιςςότεροι. ΢τικθκε παλικαρίςια
ςτον τοίχο τθσ Καιςαριανισ τραγουδϊντασ τον φμνο τθσ Διεκνοφσ και τον Εκνικό
φμνο ελπίηοντασ πωσ «από το άψυχο κορμί του κα βγουν χιλιάδεσ μαχθτζσ που κα
χτυπιςουν το άδικο και τον φαςιςμό».

Κοηάνθ 30/4/2022

΢τζφανοσ Πράςςοσ

*Ο Κομμουνιςτισ Γεϊργιοσ Βαςιλειάδθσ από τθν Πτολεμαΐδα εκτελζςτθκε «εν

ψυχρϊ» με πιςτόλι τθν 28θ Οκτωβρίου του 1931 ϊρα 7θ πρωινι από τον χαφιζ τθσ
αςφάλειασ Σςαρουχίδθ. Αυτόπτεσ μάρτυρεσ είπαν ότι αφοφ ο χαφιζσ άδειαςε πάνω
ςτο κφμα το πιςτόλι του ζφερε και τθν καραμπίνα για να τον αποτελειϊςει. Ο λόγοσ
είναι ότι το κφμα πιγε ςτο ςπίτι του χαφιζ για να του ηθτιςει τα δικαιϊματα
βοςκισ των βουβαλιϊν του. Νωρίτερα ο Βαςιλειάδθσ ζςτειλε τον γιό του να τα
ηθτιςει αλλά ο χαφιζσ Σςαρουχίδθσ τον πλάκωςε ςτο ξφλο και τον ζδιωξε. Πολλοί
αγρότεσ μαηεφτθκαν ζξω από το ςπίτι του δολοφόνου, γνωρίηοντασ το ποιόν του,
και απειλοφςαν να τον λιντςάρουν. Θ χωροφυλακι Πτολεμαΐδασ δεν είχε δυνάμεισ
για να ςϊςει τον χαφιζ τθσ και ζφερε ενιςχφςεισ από τθν Κοηάνθ. [15]

Τ.Γ Ευχαριςτϊ πολφ τον Μίμθ Δθμθτριάδθ για τα βιογραφικά ςτοιχεία και τισ
φωτογραφίεσ που μου παραχϊρθςε από το προςωπικό του Αρχείο.
ΠΗΓΕ΢

*1+ Ριηοςπάςτθσ 10/5/1946

[2] Oι 200 τθσ Καιςαριανισ, ο Πλακοπίτθσ και τα αγριοπερίςτερα.

[3] Ο Νίκοσ Πλακοπίτθσ, το "ανκρωποπάηαρο" και μια επειςοδιακι απεργία οικοδόμων ατθν Κοηάνθ.

[4] Χειμϊνασ του 1934- Θρωικι διαδιλωςθ ανζργων ςτθν Κοηάνθ

[5+ «Οι αλφγιςτοι τθσ Σαξικισ Πάλθσ». Λεφκωμα τθσ ΚΝΕ από τθ «΢φγχρονθ Εποχι»

[6] (ς.Ριηοςπάςτθ: «πρόκειται για τον ςφντροφο των Καΐλαρίων που προ μθνών δολοφόνθςε ςτο
δρόμο ο χαφιζσ Τςαρουχίδθσ») Ριηοςπάςτθσ 4/3/1932

[7+ Ριηοςπάςτθσ 4/3/1932

[8+ Ριηοςπάςτθσ 11/4/1932

[9+ Ριηοςπάςτθσ 13/8/1932

[10+ Ριηοςπάςτθσ 23/11/1932

[11] Ριηοςπάςτθσ 2/7/1933

[12] Από το βιβλίο του Γρεβενιϊτθ Κομμουνιςτι Κϊςτα Μπίρκα «Με τθν ψυχι ςτα δόντια- ΚΑΣΟΧΘ-
ΑΝΑΦΘ» εκδόςεισ ΜΕΛΛ΢΢Α 1966

[13] Κϊςτασ Μπίρκασ «Με τθν ψυχι ςτα δόντια- ΚΑΣΟΧΘ- ΑΝΑΦΘ» εκδόςεισ ΜΕΛΛ΢΢Α 1966

[14] https://kokinokamini.blogspot.com/2020/08/6.html

[15] *Ριηοςπάςτθσ 4/12/1931+

Εικόνεσ

[1] Ο Δ. Δθμθτριάδθσ φαντάροσ. Από το προςωπικό αρχείο του Μίμθ Δθμθτριάδθ

*2+ Ο Μιχάλθσ Βοφγιασ από: Ριηοςπάςτθσ 10/5/1946

*3+ Ο Δ. Δθμθτριάδθσ ςτθν Ανάφθ: Κϊςτασ Μπίρκασ «Με τθν ψυχι ςτα δόντια- ΚΑΣΟΧΘ- ΑΝΑΦΘ»
εκδόςεισ ΜΕΛΛ΢΢Α 1966

[4] Ο Δ. Δθμθτριάδθσ ςτθν Ανάφθ: Κϊςτασ Μπίρκασ «Με τθν ψυχι ςτα δόντια- ΚΑΣΟΧΘ- ΑΝΑΦΘ»
εκδόςεισ ΜΕΛΛ΢΢Α 1966

[5] ΢κίτςο του Σάςου Αποςτολίδθ από τθν εφθμερίδα των εξορίςτων «Γαηζτα»

*6+ Θ Ανουςιϊ και ο πατζρασ τθσ Ρουςζτθσ ΢ιγάλασ: Κϊςτασ Μπίρκασ «Με τθν ψυχι ςτα δόντια-
ΚΑΣΟΧΘ- ΑΝΑΦΘ» εκδόςεισ ΜΕΛΛ΢΢Α 1966
*7+ Θ Ζλλθ Δθμθτριάδου: Από το προςωπικό αρχείο του Μίμθ Δθμθτριάδθ

*8+ Ριηοςπάςτθσ 27/4/1975