A.C.

Bhaktivedanta Swami Prabhupada als klassieker

Referaat voor het vak Spiritual Care 2

Masteropleiding Theology and Religious Studies, afstudeerrichting Spiritual Care

Vrije Universiteit, Amsterdam

9 december 2015

Shanti Gopalrai
Studentnummer S2584074
gopalrai@hotmail.com

Page 1 of 9
 Hare Krishna Hare Krishna

Krishna Krishna Hare Hare

Hare Rama Hare Rama

Rama Rama Hare Hare

His Divine Grace A. C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada

Founder-Acarya of the International Society for Krishna Consciousness

Page 2 of 9
Klassieker
Volgens de definities van de socioloog Max Weber is A.C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada
een charismatisch leider geweest1. Charismatisch leiderschap2 berust op toewijding aan
uitzonderlijke heiligheid, heldhaftigheid of het voorbeeldig karakter van een individueel persoon
alsmede op zijn normatieve patronen of instructie. Dit wordt bevestigd door het grote aantal
volgelingen die hij leidde door voorbeeldig gedrag en erg specifieke, gedetailleerde,
voorschriften. Ook hetgeen hij als normatief heeft overgebracht, heeft velen sterk beïnvloed,
zoals hieronder zal worden beschreven. Met name betreft dit de inrichting van het leven van
mensen, hun gerichtheid op spirituele vooruitgang en onthechting van hetgeen aan het stoffelijke
lichaam verbonden is, op basis van het begrip “aham brahmasmi”, dat inhoudt dat mensen een
ziel zijn en niet dit tijdelijk lichaam.
Hij voldoet duidelijk aan de definitie van “klassieker”, een persoon die een hoge erkende
bijdrage heeft geleverd en dient als model voor uitmuntendheid (standard of excellence). Hij is
een autoriteit op religieus gebied en hij is ook authentiek: hij heeft op eigen wijze vorm gegeven
aan zijn inspiraties. In opdracht van zijn spiritueel leraar heeft hij meer dan 100 tempels gesticht,
heeft hij vele boeken geschreven en geschriften uit de Indiase traditie in het Engels vertaald
alsmede lezingen gehouden om de leer van de Veda’s aan een groot, Engelssprekend, publiek uit
te leggen.

Levensloop

A.C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada werd geboren op 1 september 1896 in Calcutta

(Kolkata), India. Hij overleed op 14 november 1977 in Vrindavan, India.

Zijn geboortenaam was Abhay Charan De. Swami Prabhupada werd opgeleid aan het Scottish
Church College in Calcutta, dat door Europeanen werd geleid. Hij was daar lid van de English
Society en de Sanskriet Society. In het jaar 1920 behaalde hij zijn examen, met als major vakken
Engels, filosofie en economie, maar in navolging van Mohandas (Mahatma) Gandhi’s
onafhankelijkheids-beweging weigerde hij zijn diploma.
Tot het aanvaarden van de staat van vanaprastha (teruggetrokken uit het huwelijksleven) (1950)
en daaropvolgend sannyasi (rondtrekkend asceet) (1959) heeft hij een gewoon gezinsleven
geleid, waarbij hij zijn eigen farmaceutisch bedrijf leidde.

De traditie die hij heeft vertegenwoordigd en op instructie van zijn spiritueel leraar naar het
Westen heeft gebracht, is het Gaudiya Vaishvanisme, meer bekend als de Hare Krishna
beweging, onder de naam ISKCON (International Organization for Krishna Consciousness).
Vaishnava’s zijn vereerders van Vishnu. Het Gaudiya Vaishvanisme is een van de vier tradities

1
https://en.wikipedia.org/wiki/A._C._Bhaktivedanta_Swami_Prabhupada, verkregen op 7 december 2015.
2
https://en.wikipedia.org/wiki/Charismatic_authority, verkregen op 7 december 2015.

Page 3 of 9
binnen het Vaishvanisme, waarin kennis over God, de Absolute Waarheid, wordt overgedragen
van leraar op leerling, volgens nauwgezette regels van onthouding en discipline, in verbinding
met de gehele lijn van geestelijke erfopvolging, de guru parampara. Deze gaat terug tot God
zelf, die ook Krishna wordt genoemd. De eerste die in deze lijn de kennis ontving, was Brahma,
de schepper van de planeten. Hij gaf de kennis door aan zijn leerling Narada en zo werd de lijn
voortgezet. De taak van de spiritueel leraar – de guru – is het onveranderd doorgeven van de
kennis, die door God, de eerste leraar, is gegeven.3 De guru begeleidt de discipel op zijn
levenspad, waardoor deze onsterfelijkheid bereikt: terug naar God, dus niet steeds opnieuw
geboren worden, in de lichamen waarheen zijn materieel gebonden bewustzijn hem voert.

Swami Prabhupada wordt erkend en gevolgd als de founder-acarya, de stichter en spiritueel

leraar van de Hare Krishna beweging. Zijn directe leraar in de lijn van geestelijke erfopvolging
was Bhaktisiddhanta Swami Prabhupada en diens leraar was Bhaktivinoda Thakur, die werkte
als rechter in India.

Hij ontmoette zijn spiritueel leraar Bhaktisiddhanta Sarasvati Thakur in Calcutta in het jaar 1922.
Bhaktisiddhanta Sarasvati overtuigde hem ervan dat hij de Vedische kennis en de boodschap van
Caitanya Mahaprabhu in de Engelse taal moest verspreiden. Srila Prabhupada werd zijn leerling
en in 1933 werd hij door hem als discipel geïnitieerd in Allahabad. Daarna schreef Srila
Prabhupada een commentaar op de Bhagavad Gita. In het jaar 1944 begon hij met het schrijven
en uitgeven het Engelstalig tijdschrift Back to Godhead, dat nog steeds wordt uitgegeven. Het
was op aangeven van zijn guru, dat hij boeken schreef en uitgaf. Bhaktisiddhanta Sarasvati
benadrukte het grote belang van schriftelijke presentatie van de Vaishnava cultuur.

De naam Bhaktivedanta kreeg hij in 1947 van de Gaudya Vaishnava Society als erkenning voor
zijn geschriften en geschoolde benadering. De Gaudya Vaishnava Society was het Vedisch
instituut dat geleid werd door Srila Bhaktisiddhanta Sarasvati Gosvami. Bhaktivedanta betekent
letterlijk: degene die heeft waargemaakt dat toegewijde dienst aan God het hoogste doel van alle
kennis is.

Bhaktisiddhanta Sarasvati was een vooraanstaande religieuze geleerde, die al 64 tempels had
gesticht voor de Gaudiya Math. A.C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada heeft ruim 100 tempels,
scholen, asramas (verblijfsplaatsen voor toegewijden) en landbouwgemeenschappen gesticht,
zowel in India als Europa en de Verenigde Staten. Hij heeft duizenden westerlingen, waaronder
vele Amerikanen, tijdens zijn leven als volgeling gehad. Rusland kent de grootste gemeenschap
van Hare Krishna’s buiten India.

Zijn latere naam (sinds 1967) Prabhupada is Sanskriet voor “degene die zijn toevlucht heeft
genomen bij de voeten van de Heer”.

3
De tekst van zijn lezing over guru’s is beschilkbaar via https://prabhupadavani.org/transcriptions/730822lelon/
(verkregen op 7 december 2015).

Page 4 of 9
Zingeving en spiritualiteit
Bij Srila Prabhupada zien we dat zingeving en spiritualiteit sterk met elkaar verweven zijn. Dit
komt enerzijds door zijn leiderschap van een grote organisatie ISKCON - die thans zelfs is
uitgegroeid tot 400 centra - en anderzijds door zijn positie van persoonlijk leraar die door vele
duizenden volgelingen is aanvaard. Tijdens zijn leven werd het leraarschap aanvaard door
middel van het vapu, de fysieke verschijning. Na zijn heengaan is het steeds meer door het vani,
zijn aanwezigheid door zijn geschriften. Zijn eerste discipelen worden ouder en door het
natuurlijk proces minder, maar tegelijk komen nieuwe generaties volgelingen op, die enkel uit
zijn geschriften putten. De eerder bestaande regels voor Vaishnava’s werden uiteraard ook door
hem nageleefd, zoals het meermalen per dag vereren van Vishnu, het inachtnemen van de
bekende vieringen, het tweemaal per maand vasten op Ekadasi-dagen, het vereren van de Tulsi-
plant, en ook het eren en vereren van de guru, de spiritueel leraar.
Horizon of ultimate concern
De bronnen waar hij uit putte, waren tegelijk de bronnen die hij als leraar en leider uitdroeg, die
ook zijn leven en werk bepaalden en waar hij zich in zijn persoonlijk functioneren door liet
leiden.
De kern daarvan is de boodschap in de Vedische geschriften, die door Caitanya Mahaprabhu
plm. 500 jaar geleden opnieuw naar buiten werd gebracht. Na de boodschap van de Bhagavad
Gita (plm. 5000 jaar geleden) dat de mens door overgave aan God bevrijd wordt van de gevolgen
van zijn handelen en daardoor uit de cyclus van geboorte en dood kan geraken (BG 18:66), heeft
Krishna in de verschijning als Caitanya Mahaprabhu vooral de boodschap van Gods liefde
benadrukt, de liefde die op heel eenvoudige manier door alle mensen van de wereld, door alle
lagen van de maatschappij heen, ervaren kan worden, namelijk door het noemen van Gods
namen. Er zijn geen ingewikkelde mantra’s nodig; de Hare Krishna mahamantra is door iedereen
gemakkelijk uit te spreken. Deze mantra kwam al in de oude geschriften voor.
De boodschap was verder ook het wegnemen van atheïsme en impersonalisme in religie.

Srila Prabhupada heeft door het stichten van de vele tempels in verschillende landen, waarin
dezelfde diensten als van oudsher bekend in de Vaishnava traditie, werden gehouden, de traditie
dichter bij de mensen gebracht. Binnen deze traditie is hij in een familie van Vaisnava’s
opgegroeid.
Bij de eerste initiatie nemen toegewijden van Krishna de verplichting aan om dagelijks minimaal
16 rondjes (x 108 keer) de Hare Krishba manahantra te chanten en om de vier regulerende
principes te volgen, namelijk geen vlees, vis of ei te eten, niet te gokken, geen seks buiten het
huwelijk te hebben en geen intoxicatie tot zich te nemen (alcohol, drugs, tabak e.d.).
Na de tweede initiatie mogen toegewijden altaardiensten uitvoeren. Verder nemen zij de
verplichting op zich om naast de eerdere verplichtingen ook driemaal daags de Gayatrie mantra
te chanten. De regels van reinheid gelden in nog sterkere mate voor de toegewijden die
altaardiensten uitvoeren.

Page 5 of 9
Srila Prabhupada legde uit, dat “cleanliness is next to godliness”. Reinheid is een erg belangrijke
kwaliteit van Vaishnava’s. Verder wordt alle voeding eerst aan Krishna geofferd, waardoor dit
gezegend is, en pas daarna genuttigd.
Godsverering gebeurt door het gezamenlijk noemen van Zijn namen (sankirtan), of het zelf
chanten van de Hare Krishna mahamantra, ondersteund door het naleven van de vier regulerende
principes.
Binnen de Hare Krishna beweging is het algemeen bekend, dat hij leiderschap door voorbeeldig
gedrag (“teaching by example”) voorstond en toonde. Zelfs tot op de dag van vandaag houden
zijn volgelingen vast aan hetgeen hij aan kennis heeft doorgegeven. Zijn vele lezingen in het
Engels en het Hindi zijn later op schrift gesteld en worden voortdurend toegankelijker gemaakt,
met de bedoeling dat de gehele mensheid erdoor bereikt wordt en op een eenvoudige manier –
door kennis en uiteindelijk enkel het aanroepen van Gods namen - eeuwige gelukzaligheid kan
bereiken.4
Srila Prabhupada werd in 1959 sannyasi en legde de bijbehorende geloften af tegenover zijn
“godbrother” 5Bhakti Prajnana Keshava. Daarna begon hij aan zijn belangrijkste werk, het
vertalen en becommentariëren van de 18.000 verzen van het Srimad Bhagavatam. Nadat hij
daarvan al drie delen had geschreven, vertrok hij op 69-jarige leeftijd naar de Verenigde Staten
om de opdracht van zijn spiritueel leraar te vervullen. Hij heeft daarna nog vele gezaghebbende
vertalingen en commentaren geschreven op filosofische en religieuze klassieke Indiase werken.
Toen hij in 1965 op het schip de Jaladutta in New York aankwam, had hij praktisch geen geld.
Een kist van zijn vertalingen in het Engels had hij meegenomen om te verspreiden. Daarnaast
had hij enkel een koffer, een paraplu, wat droge granen en 8 dollar aan Indiaas geld. Zijn doel
was enkel het vervullen van de opdracht van zijn spiritueel leraar, om de boodschap van
Caitanya Mahaprabhu in het Westen te verspreiden.
Hij begon – helemaal alleen – met het zingen van de Hare Krishna Mahamantra in parken in
New York en trok daardoor de aandacht van omstanders. Daaronder waren vele hippies. Na veel
ontberingen richtte hij op 11 juli 1966, een jaar later, de International Society for Krishna
Consciousness op (de Internationale Gemeenschap voor Krishna Bewustzijn). Hij had toen maar
een handvol leerlingen. Tegenwoordig zijn er bijna 400 ISKCON centra op aarde en duizenden
toegewijden die onder de vlag van ISKCON varen.6
In 1972 startte hij een Vedische school in Dallas, Texas. Daarna hebben zijn volgelingen het
opzetten van scholen op zich genomen.

Srila Prabhupada heeft mensen ook geïnspireerd om grote culturele centra op te zetten. In
Sridham Mayapur (West Bengal, India) wordt tot over een paar jaar gewerkt aan een groot
spiritueel centrum. In Vrindavan bevinden zich de Krishna-Balaram tempel en een internationaal

4
Zie bijvoorbeeld de website https://prabhupadavani.org/ en https://prabhupadavani.org/transcriptions/, maar ook
http://krishna.com/.
5
Godbrothers hebben dezelfde spiritueel leraar.
6
http://iskcon50.org/126-5m-hare-krishna-temple-to-be-opened-in-2016/ (verkregen op 3 december 2015).

Page 6 of 9
gasthuis, een school en een museum ter ere van Srila Prabhupada. In India en ook andere landen
zijn grote tempels en culturele centra opgezet. Er is een Bhaktivedanta College in België, er zijn
liefdadigheidsinstellingen zoals “Food for Life” en “ISKCON Food Relief Foundation” die al
miljoenen noodlijdende mensen hebben gevoed, o.a. na overstromingen.

Srila Prabhupada’s grootste bijdrage aan de verspreiding van Godsbewustzijn ligt volgens het
huidig leidinggevend orgaan, de GBC, in zijn boeken. Zijn geschriften zijn in meer dan 80 talen
vertaald. Voor de verspreiding van zijn boeken werd in 1972 de Bhaktivedanta Book Trust
opgericht. Deze werd internationaal de grootste uitgever op het gebied van Indiase religie en
filosofie.

Vanaf 1965 tot 1977 is Srila Prabhupada de aardbol 14 maal rondgegaan voor het verzorgen van
lezingen. Daarnaast bleef hij schrijven.

Intussen heeft zijn ISKCON de leeftijd van 50 jaren bereikt.7 Zijn belangrijkste boodschap: “If
the surface of the globe is over-flooded with the chanting of the Hare Krsna mantra, the people
of the world will be very, very happy. (Srila Prabhupada – Purport SB 4.24.11)8
Srila Prabhupada liet een onvermoeibare toewijding zien om Gods zuivere liefde aan de lijdende
mensheid te brengen. Dit lijden heeft te maken met vereenzelviging van de ziel met het stoffelijk
lichaam.
Transcendentie
Als effect van het horen van de transcendentale geluidsvibratie van de Hare Krishna Mahamantra
is door Srila Prabhupada beschreven, dat de oorspronkelijke energie van het levend wezen
ontwaakt9, namelijk het Godsbewustzijn, ook het Krishna bewustzijn genoemd. Deze
mahamantra werd oorspronkelijk in de Kalisantārana Upanishad aangegeven als vernietiger van
de invloed van Kāli.
Het transcendentaal niveau wordt omschreven als het punt waarop spiritueel begrip wordt
bereikt, voorbij de gewaarwording door de zintuigen, geest en intelligentie. Door het chanten van
de Hare Krishna Mahamantra – Hare Krishna Hare Krishna, Krishna Krishna Hare Hare, Hare
Rama, Hare Rama, Rama Rama Hare Hare – bereikt men onmiddellijk het spiritueel niveau. Dit
betekent, dat lagere niveaus van bewustzijn worden overstegen, namelijk het sensuele, het
mentale en het intellectuele.10

7
http://iskcon50.org/iskcon50-launch-at-iskcon-london/ (verkregen op 2 december 2015).
8
http://iskcon50.org/iskcon-50-world-holy-name-week/ (verkregen op 3 december 2015).
9
http://www.harekrishna.nl/filosofie/bhakti-yoga/mantra-meditatie/hare-krishna-mantra-betekenis/.
10
Idem. Zie ook https://en.wikipedia.org/wiki/Hare_Krishna_(mantra), http://worldlibrary.net/articles/kalisa
%E1%B9%87%E1%B9%AD%C4%81ra%E1%B9%87opani%E1%B9%A3ad en http://worldlibrary.net/articles/Upani
%E1%B9%A3ad.

Page 7 of 9
Het transcendentaal bewustzijn dat bereikt wordt door het horen van de Mahamantra, kan gezien
worden als een vorm van transcendentie in verticale zin, waarin het gaat over een rechtstreekse
relatie van de mens met God, de Absolute Waarheid, die boven het materiële leven verheven is.
Srila Prabhupada legde uit, dat God niet alleen al-doordringend is, maar Zich tegelijk in ieders
hart bevindt (Bhagavad Gita 15:15) en op die manier mensen ingeeft wat te doen.11 Hij verschijnt
en kan worden aanbeden in drie vormen: als het onpersoonlijke Brahman, als de gelokaliseerde
Paramatma in ieders hart en als de Allerhoogste Persoon. Hiernaast wordt Hij belichaamd door
de Veda’s, waarin Hij kennis heeft doorgegeven.
De vraag omtrent analogische toepassing van christelijke transcendentie-modellen12 op
transcendentie binnen het Vaishnava gedachtengoed vraagt om nadere bestudering van beide.
De verandering
Zijn guru had hem al in 1922 opgedragen de boodschap van Gods liefde te verspreiden. In 1936
werd dit schriftelijk herhaald, waarna de spiritueel leraar enkele weken later, in december van dat
jaar, kwam te overlijden. De schriftelijke instructie kwam, nadat Srila Prabhupada zelf had
aangegeven ontevreden te zijn met enkel zijn bedrijfswerkzaamheden en de beperkte
verrichtingen die hij binnen de geloofsgemeenschap uitvoerde. Hij vroeg zijn guru wat hij kon
doen om God meer te dienen. Het antwoord kwam per brief van 13 december 1936.
Srila Prabhupada moest tegenover de Engelssprekende mensen prediken. Hij legde dit uit als een
instructie om naar het Westen te vertrekken. Maar hij zat vast aan de dagelijkse verplichtingen
voor zijn bedrijf in Bombay en zijn gezin. Hij had tot dan de tempel bijgestaan waar hij kon.
In de band tussen de guru en discipel ligt de nadruk op het dienaarschap. Dit is wederzijds: de
spiritueel leraar geeft de hem door God ingegeven instructies ter vrijmaking van de weg voor de
discipel waardoor deze uit de cyclus van wedergeboorten kan geraken en anderzijds dient de
discipel zijn leraar als vertegenwoordiger van God zo goed als voor hem mogelijk is.
De aanraking door Gods liefde in de vorm van de instructie van zijn guru bracht Srila
Prabhupada ertoe zijn leven te veranderen. Hij begon de voorbereiding op zijn vertrek naar
Amerika, om daar de boodschap van Caitanya Mahaprabhu aan de mensen door te geven.
Hij vervulde zijn opdracht door publicatie van het Engelstalige Back to Godhead in 194413, de
publicatie van het driedelig Eerste Canto van het Srimad Bhagavatam tussen 1962 en 1965, de
stichting van de eerste Hare Krishna tempel in Manhattan, New York, de oprichting in 1966 van
ISKCON, de vestiging van de beweging in Engeland en Duitsland in 1969, en het herstel en de
verjonging van de Hare Krishna beweging in India in 1970.
Het was steeds ter uitvoering van de opdracht van zijn guru, dat hij deze initiatieven nam. Hij
zag de opdracht als iets wat alleen mogelijk was door de genade van Krishna. Hij volgde verder
het voorbeeld van zijn guru, door nieuwe tempels te stichten. Hij had voor zichzelf bevestigd

11
http://asitis.com/15/15.html.
12
Stoker, W. Culture and Transcendence, A Typology.
13
http://www.krishna.com/biography-srila-prabhupada.

Page 8 of 9
gezien wat de kracht was van dienaarschap14. Hij ging verder waar zijn guru gestopt was.
Dagelijks wordt hij nog aangeroepen als dienaar van Bhaktisiddhanta Sarasvati. Dit gebeurt door
de begroeting in alle tempels en op alle plaatsen van gebed van ISKCON door de zin “namas te
sārasvate deve gaura-vāṇī-pracāriṇe
nirviśeṣa-śūnyavādi-pāścātya-deśa-tāriṇe” in de z.g. pranam mantra.

Hij heeft als zijn wens te kennen gegeven, dat hij herinnerd wordt als discipel/ zoon van
Bhaktisiddhanta Sarasvati Al zijn verdiensten komen op die manier toe aan zijn guru. Hij legde
uit, dat de discipel/ zoon representeert – dus opnieuw presenteert - wat de leraar/ vader al heeft
gepresenteerd.
Hij bedacht het begrip Krishna bewustzijn (Krishna consiousness) als vertaling uit het Sanskriet
van de term kṛṣṇabhāvanāmṛta. Hij noemde zijn Hare Krishna beweging de kṛṣṇa-bhāvanāmṛta-
saṅgha, d.i. de associatie van mensen die voldaan zijn in gedachten aan Krishna (Srimad
Bhagavatam 9.9.45, purport).15
Srila Prabhuada stichtte na zijn 70ste jaar nog tempels in Noord-Amerika, Londen, Parijs,
Hamburg, Tokyo en wist niet van ophouden. Zijn inspiratie ontleende hij volledig aan de
opdracht van zijn spiritueel leraar, die hij diende zonder enig voorbehoud. De door hem
opgerichte organisatie had en heeft als doel het brengen van zuivere liefde van God voor de
totale noodlijdende mensheid.16

Het acute gevoel voor menselijk lijden – zoals Srila Prabhupada van zijn spiritueel leraar
overnam – werd vergezeld van een urgente noodzaak om alle middelen in te zetten om zoveel
mogelijk verlossing te brengen in zo kort mogelijke tijd. Alles wat maar te vinden was, werd
ingezet: materiaal, personeel, geld, infrastructuur en organisatie. Het was voor hem een noodzaak
om een goed gestructureerde organisatie op te zetten, waarin de effectieve energie kon worden
gebundeld en vermenigvuldigd, aldus het huidig leidinggevend orgaan van ISKCON.

Amsterdam, 9 december 2015

Shanti Gopalrai.

14
Founder-Acarya, http://www.founderacharya.com/, pag. 74.
15
Founder-Acarya, pag. 63-64.
16
Founder-Acarya, pag. 96.

Page 9 of 9