Walerian Nekanda Trepka - Liber Generationis Plebeanorum - Liber Chamorum Cz1 Wstępy Wydawców I Tekst (1963)

LIBER GENERATIONIS PLEBEANORUM
("LIBER CHAMORUM")
•
INSTYTUT BADAŃ LITERACKICH
POLSKIE J AKADEMII NAUK
.. . -._ - - -- - -- - - - -- - - -- - - - --- -
BIBLIOTEKA PISARZÓW POLSKICH

SERIA B Nr 13
Redaktor naczelny:
MARIA RENATA MAYENOWA
Komitet redakcyjny:
KAZIMIERZ BUDZYK, WŁADYSŁAW FLORYAN,
KONRAD GÓRSKI, WŁADYSŁAW KURASZKIEWICZ,
JADWIGA PIETRUSIEWICZOWA, STANISŁAW
PIGON", ROMAN POLLAK, WITOLD TASZYCKI,
ISTEFAN WIERCZYN"SKI I
\VALERIAN NEKANDA TREPKA

("LIBER CHAMORUM")
CZĘŚĆ I i II
WROCŁAW WAR SZA WA KRAKÓW

ZAKŁAD NARODOWY IMIENIA OSSOLIN"SKICH
WYDAWNICTWO POLSKIEJ AKADEMII NAUK
WALERIAN NEKANDA TREPKA
("LIBER CHAMORUM")
CZĘŚĆ I
WSTĘPY WYDAWCÓW I TEKST
WYDALI
WŁODZIMIERZ DWORZACZEK,
JULIAN BARTYŚ, ZBIGNIEW KUCHOWICZ
POD REDAKCJĄ
WŁODZIMIERZA DWORZACZKA
UW AGI O PISOWNI I FONETYCE OPRACOWAŁ
KAROL ZIERHOFFER
WROCŁAW WARSZAWA KRAKÓW

ZAKŁADNARODOWY IMIENIA OSSOLlNSKICH
WYDAWNICTWO POLSKIEJ AKADEMII NAUK
MCMLXIII
Recenzent: Stanisław Herbst
Obwolutę projektował Marcin Bukowski •
. . .
Redaktor Jadwiga Szwagrzykowa
Redaktor techniczny Marian Łukaniec
Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo. Wrocław 1963. Wydanie I.

Nakład 850+150egz. ObJętość ark. wyd. 52. Ark. druk. 48. Ark. form. Al 63,84.
Papier offsetowy kl. Ul, 80 g, z P. W. P. W. w Warszawie, oraz papier kre·
dowy kI. In, 90 g, z fabryki w Gnaszynie. Oddano do składania 9 VIII 1962 r.
Podpisano do druku 13 VIII 1963 r. Druk ukończono we wrze śniu 1963 r.
Wrocławska Drukarnia Naukowa- Nr zam. 682/62 - S-7 - Cena cz. I /U zł 195.-
WSTĘPY WYDAWCÓW
WSTĘP OGÓLNY
Rękopis Waleriana Nekandy Trepki, który oddajemy do rąk czytelników,

znany jest szeroko pod mianem Liber chamorum, chociaż takiego tytułu
próżno byśmy szukali na jego kartach. Nie wiemy dziś, kiedy i przez kogo
ta nazwa została użyta po raz pierwszy, dość, że dzięki swej lapidarności
przyjęła się powszechnie i trudniejsze do spamiętania właściwe tytuły usunęła
całkowicie w cień. Piszemy "tytuły", są bowiem trzy. Jeden na pergaminowej
okładce: "Liber generationis plebeanorum". Drugi na karcie pierwszej: "Liber
generationis albo catalogus o tych, którzy de gente i pro genie sławnego ro-
dzaju plebeanorum początek swój i originem ducunt". Trzeci wreszcie na
karcie 17, poprzedzający bezpośrednio właściwą treść: "Liber generationis
seu synopsis catalogi gentis chami plebeanorum secundum alphabetum Cale-
pini modo conscriptus". Zapewne ten trzeci stał się źródłem popularnej formy
skróconej.
W XIX wieku nie znano jeszcze autora rękopisu, który ukrywając swe
imię i nazwisko zwał siebie "Equitem Polonum de Domo Magnorum Comi-
tum a Sieciechow". Wydawcy Kodeksu dyplomatycznego Uniwersytetu Kra-
kowskiego domyślili się w nim słusznie Trepki herbu Topór, ale spośród tej
rodziny wybrali na ślepo najwybitniejszego jej przedstawiciela z przełomu XVI
i XVII w., Jana z Kamyka koło Częstochowy, sędziego ziemskiego krakow-
skiego w latach 1593 1605 1• Na to, iż autorem mógł być tylko Trepka z linii
dziedziczącej na Czaplach Wielkich koło Miechowa, zwróciła uwagę H. Po-
laczkówna w artykule o Liber chamorum ogłoszonym w r. 19102 , ale i ona nie
wiedziała, który z wymienionych przez Niesieckiego synów Hieronima, dwo-
rzanina i sekretarza królewskiego, mógłby tu wchodzić w grę, Walerian czy
Żegota? Drugiego z rzędu, Samuela, nie brała pod uwagę, znalazłszy o nim
w tekście wzmiankę jako o osobie trzeciej. Zarówno wydawcy Kodeksu, jak
1 Codex diplomaticus Universitatis stl/dii generalis Cracoviensis, Kraków 1900, t. V,

5. 151, 195, 264.
2 H. Po!aczkówna, Liber chamorum",Mie5ięcznik Heraldyczny", 1910, III, 5.132 134,
161 163, 190-194.
VII
i Polaczkówna znali tylko manuskrypt znajdujący się wówczas w Ossolineum,

a więc kopię pochodzącą z końca XVII w. Oryginał, spisywany w latach
1624 1640, podstawa niniejszego wydania, przechowywany był wtedy, przed
pierwszą wojną światową, w Cesarskiej Bibliotece Publicznej w Petersburgu.
H. Merczyng, znalazłszy na wewnętrznej wyklejce okładki oryginalnego ręko
pisu imię autora, stwierdził, iż był nim Walerian Trepka. Ponieważ jednak
S. Tymieniecki na podstawie papierów rodzinnych Trepków wywnioskował
błędnie, iż Hieronim miał nie trzech synów, lecz tylko dwóch: dwuimiennego
Waleriana Samuela i Żegotę3, odtąd przez długi czas autora Liber chamorum
zwano niesłusznie tym podwójnym imieniem.
W r. 1910 w istniejącym już trzeci rok na terenie Lwowa Towarzystwie
Heraldycznym powstała myśl wydania w całości Liber chamorum. Patrono-
wał jej Władysław Semkowicz, ówczesny redaktor organu Towarzystwa,
"Miesięcznika Heraldycznego", a zbadanie i zreferowanie całej sprawy zlecono
Helenie Polaczkównie, stawiającej wtedy pierwsze kroki na polu badań heral-
dyczno-genealogicznych. W referacie pt. Liber chamorum, odczytanym na
zebraniu Towarzystwa, potem wydrukowanym w "Miesięczniku", osądzając
dzieło Trepki przede wszystkim jako źródło genealogiczno-heraldyczne, oce-
niła je ujemnie i wypowiedziała się przeciwko drukowaniu całości. Sądziła,
iż można by co najwyżej wydać niektóre partie, ale po ich dokładnym spraw-
dzeniu źródłowym i starannym odrzuceniu balastu plotek, pogłosek i wręcz
oszczerstw, nie mających waloru dla naukowej genealogii. Wartości tego
źródła dla historii kultury nie oceniała wysoko, znaczenia zaś dla historii
procesów społecznych zdawała się nie dostrzegać wcale. Na tej negatywnej
ocenie zaważyć mogły, przynajmniej do pewnego stopnia, również i względy
pozanaukowe, a mianowicie snobistyczno-towarzyskie, w latach poprzedza-
jących pierwszą wojnę światową na terenie Galicji grające niemałą rolę.
Liber chamorum zawiera m. in. wiadomości o genezie rodzin jeszcze i dziś
żyjących, a które wtedy nosiły się wcale wysoko. Nie mogli im być mili ple-
bejscy antenaci, nawet z czasów tak odległych, jak w. XVI czy XVII. Plotka
towarzyska przesadzała mocno drastyczność szczegółów, jakie miały się rze-
komo znajdować w tej księdze, w powiązaniu z najbardziej znanymi nazwis-
kami. Poczęto ją tedy uważać za coś w rodzaju puszki Pandory, a ten, kto
by się wówczas odważył ów manuskrypt opublikować, ryzykował poważni<:
ściągnięcie na siebie ostracyzmu towarzyskiego.
Osądowi Polaczkówny przeciwstawił się kategorycznie w dwadzieścia lat
potem A. Briickner. Uważał on, iż "nie dla heraldyki, lecz dla dziejów obycza-
jowości źródło to wielkiej wagi i zasłużyło na całkowity przedruk, nie na
3 "Miesięcznik Heraldyczny," 1910, III, s. 175, 176.
VIII
WSTĘP OGóLNY
»przesianie«"4. W zawartości Liber chamorum widział znakomity komentarz

do poezji XVII w. o tematach obyczajowych. Także współcześnie z surowym
osądem Polaczkówny nie pogodził się najwidoczniej W. Semkowicz, skoro
w kilka lat po jej artykule, na podstawie rękopisu petersburskiego, ogłosił
drukiem "Proemium ad illustrissimos Magnates, Mecaenates, Insignes Regni
Poloniae", rodzaj przedmowy, w której sam Trepka pokusił się wcale uda-
tnie o syntetyczne wnioski natury społecznej, jakie nasuwają się z lektury
jego dziełaS. "Proemium" to rzecz niemałej wartości dla badań nad awan-
sem społecznym w Polsce XVI i XVII w., zbyt mało wyzyskane przez
późniejszą literaturę historyczną. W. Semkowicz aż do r. 1939 nie poniechał
myśli wydania całości Liber chamorum. Nie dzieląc zdania H. Polaczkówny,
iż starczy wybór wyjątków, godził się z nią w tym, że byłoby konieczne do-
kładne źródłowe sprawdzenie wszystkich zawartych tam wiadomości. Z jego
to inicjatywy do robót edytorskich w oparciu o oryginał, który po pierwszej
wojnie znalazł się w Bibliotece Narodowej, zabrał się W. Budka. Zajęcia za-
wodowe w Krakowskim Archiwum Państwowym, a zapewne i wybuch ostat-
niej wojny sprawiły, że prace przy bardzo szeroko zakreślonym ich programie
nie wyszły poza stadia przygotowawcze. Wielka to szkoda, bo wytrawna zna-
jomość krakowskich materiałów archiwalnych i regionalnej literatury prede-
stynowały W. Budkę do tej roli.
Po wojnie przez jakiś czas nie wiedziano o tym, że oryginalny rękopis
Biblioteki Narodowej uratowany został niemal w całości. Wobec tego, że
i kopia lwowska była jeszcze wtedy trudno dostępna, uważano za jedyny
osiągalny tekst odpis z tej ostatniej sporządzony w połowie XIX w. i stano-
wiący obecnie własność Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego. Ten to właśnie
manuskrypt wziął za podstawę edytorską S. Szczotka, który w porozumieniu
z Instytutem Badań Literackich PAN postanowił w r. 1951 przygotować do
druku pełny tekst Liber chamorum. W pozostałych po jego przedwczesnej
śmierci (I954) papierach znalazły się tylko maszynopisowe nie skolacjono-
wane kopie z rękopisu łódzkiego, bez żadnych komentarzy. S. Szczotka do-
wiedział się na krótko przed śmiercią, iż ocalał oryginał, i rozumiejąc, że
w tych warunkach tylko ten może być podstawą wydawnictwa, czekał okazji
na skolacjonowanie maszynopisów w Warszawie. Intensywne zajęcia dydak-
tyczne, kierowanie Wydziałem, sprawiły, że zrobić tego już nie zdążył. Szkoda
stąd niepowetowana, bo ten wyborny znawca spraw społecznych miał nie-
wątpliwie na temat zawartego w Liber chamorum materiału koncepcje bardzo
ciekawe, w których nikt go nie zastąpi.
4 A. Brtickner, Dzieje kultury polskiej, t. II, Warszawa 1958, s. 390.
5 W. Semkowicz, Wywody szlachectwa w Polsce XIV XVII w., "Rocznik Tow.
Heraldycznego", 1913, II, s. 216-229.
IX
LIBER GENERATlONlS PLEBEANORUM
Po śmierci S. Szczotki Instytut Badań Literackich nie poniechał myśli

opublikowania rękopisu Trepki i w r. 1957 powierzył prace edytorskie wy-
dawcom, którym wreszcie było dane całą rzecz doprowadzić do końca.
Genealogia Trepków herbu Topór podana przez Paprockiego, wzboga-

cona wiadomościami zawartymi w rękopisie Stanisława Baranowskiego,
posłużyła z czasem Niesieckiemu 6 • Jednak zważywszy liczne w niej błędy,
zajmiemy się nią tutaj szczegółowiej, ograniczając się do tej tylko linii,
z której pochodził Walerian. Nie wiemy, w jakim stopniu spokrewnieni
z nim byli Trepkowie mieszkający koło Częstochowy i piszący się z Kamyka
i Lgoty. Z całą pewnością byli to krewni bardzo dalecy. O przedstawicielach
tej linii będzie mowa na kartach niniejszej księgi, ale ustalenie ich wzajemnych
powiązań rodzinnych nie wydawało się nam potrzebne. Dokładne poznanie
kręgu rodzinnego autora, i to sięgając dość daleko wstecz, jest konieczne
dla zrozumienia wielu wiadomości zawartych w jego księdze , niezbędne dla
oceny stopnia wiarygodności niejednego spośród zawartych w niej opowiadań.
Najstarszym znanym nam gniazdem Trepków były Grzegorzewice, wieś
w pow. księskim, parafii sieciechowiekiej. Długosz pisał o udziale rycerza
Grzegorza Nekandy Toporczyka w bitwie pod Płowcami w r. 13317. W r. 1366
król Kazimierz wobec tego, iż mieszczanie lelowscy pozywali chłopów z Grze-
gorzewic przed sąd królewski, wystawił dziedzicom tej wsi, Janowi Płazie,
Zawiszy i Janowi Nekandzie, Toporczykom, dokument stwierdzający, iż owi
chłopi podlegać mają wyłącznie jurysdykcji swych panów 8 . Pierwsz.y to raz
spotykamy się tutaj z oryginalnym przydomkiem Trepków Nekanda,
a więc 'ten, który ma być zabity', lub raczej 'ta, która winna być zabita, wy-
trzebiona'. Rodzaj żeński odnosiłby się tu do rodu, gens necanda. U schyłku
XIV w., w r. 1398, Andrzej z Grzegorzewie nabył od Mikołaja Żelaznego
z Sieciechowie dwie części w Sieciechowieach, a miał też w r. 1399 jakieś działy
we wsi Ulinie9• Może to on, nazwany przez Długosza Andrzejem Toporczy-
kiem Nekandą Zbrożkiem, został w r. 1403 napadnięty w swym dworze
w Sieciechowieach przez głośnego rabusia Grota Słupeckiego i uwięziony
w zamku napastnika w Szowsku lO • Jan z Grzegorzewie, występujący w r. 1426,
był bratem Żegoty Nekandy z Grzegorzewie, żyjącego w l. 1409 34, współ-
6 K. Niesiecki, Herbarz polski, t. IX, Lipsk 1842, s. 116-117.

7 J. Długosz, Historia Polonica, t. III, Kraków 1876, s. 147.
8 Kodeks dyplomatyczny ma/opolski, t. I, Kraków 1876, s. 343.
9 Starodawne prawa polskiego pomniki, t. II, Kraków 1870, nr 94, 428.
10 J. Długosz, o. c., s. 552.
x
WSTĘP OGÓLNY
kolatOla kościoła W Sieciechowieach, obok Toporczyka Żegoty zMorska ll .

W rodzinie Trepków w XVII w. żywa była jeszcze tradycja Żegoty Nekandy po-
ległego pod Warną. Wedle Długosza król Władysław miał obok siebie w boju
Toporczyka Nekandę z Sieciechowic 12 . Janusz i Jan, Nekandowie z Grze-
gorzewic, "familiares" królewscy, w czasie pobytu Jagiełły w Samborze w r.1431
dostali od niego zapis 100 grzywien na Hryćkowej Woli. Zapewne ten sam
Jan świadczył na dokumencie królewskim wystawionym w Krakowie w r.1439 13 •
Jan z Grzegorzewie, syn Żegoty, wziął w r. 1449 pod swą opiekę dobra dzieci
swego zmarłego stryja, Jana z Grzegorzewic, i miał je trzymać aż do pełno
letności, płacąc im rocznie po 20 grzywien l4 . Barbara, córka zmarłego Jana
Wielogłowskiego a żona Żegoty Trepki z Obrazowie, kwitowała w r. 1470
swych stryjów z mienia ojczystego i macierzystego. Jan zGrzegorzewic,
syn zmarłego Jana Nekandy z Grzegorzewie, pozywany był w r. 1480 przez
Mikołaja Słabosza o 100 zł czynszu ojcowskiego 15 • Wspomniane tu Obrazo-
wice (dziś Obrażejowice) koło Miechowa były w rękach Trepków jeszcze
i w początku XVI w. Andrzej Trepka z Obrazowie, dworzanin królewski,
otrzymał w r. 1504 urząd karbarza w żupie bocheńskiej. Może to on był
w r. 1507 rotmistrzem królewskim 16 • Paprocki przekazał nam wiadomość
o Andrzeju Trepce, który służąc Ludwikowi czeskiemu i węgierskiemu posło
wał od niego do Krakowa w przededniu wojny z Turcją i potem, w r. 1526,
poległ u boku króla pod Mohaczem. Wedle tego autora bratem Andrzeja
był Stanisław, wysłany przez Zygmunta I do Moskwy dla nawiązania kontaktu
z Michałem Glińskim. Uwięziony z rozkazu wielkiego księcia, został następ
nie stracony. Trzecim z braci miał być Jan, dworzanin królewski, pradziad
naszego autora. O nim mówić będziemy niżej. Tu wypada jeszcze tylko stwier-
dzić, że tradycja rodzinna Trepków widziała w dziedzicu Obrazowie i rycerzu
spod Mohacza jedną i tę samą osobęl7.
Wszyscy, których tu wymieniliśmy, byli niewątpliwie bliscy sobie krwią,
ale nie znamy ich dokładnych powiązań rodzinnych, nie łączą się między
sobą w zwartą całość genealogiczną. Mamy ją dopiero od Jakuba Trepki
z Czapel, wsi o miedzę zGrzegorzewicami, nieżyjącego już w r. 1505. Wtedy
•
11 Starodawne prawa polskiego pomniki, t. II, nr 1232, 1724, 1882, 2035, 2087, 2251,
2539.
12J. Długosz, o. C., t. IV, s. 729. Zob. nr 2288.
l3 Kodeks dyplomatyczny ma/opolski, t. IV, Kraków 1905, s. 269, 338.
14 Starodawne prawa polskiego pomniki, t. II, nr 3389.
15 Ibid., nr 4234.
16 Matricularum Regni P%niae summaria, t. III, Warszawa 1908, nr 1513; t. IV,
Warszawa 1910 1917, nr 8419.
17 Zob. nr 2288.
XI
•
LIBER GENERATlONIS PLEBEANORUM
żona jego Dorota pozywała burmistrza i rajców olkuskich o nie wykupione

w terminie a zastawione za sumę 40 grzywien sadzawki i ogród l8 . Synem
Jakuba i Doroty był Jan, a mogli być nimi również Jakub i Mikołaj z Grze-
gorzewic, którzy w r. 1525 dziedziczyli zrujnowany dom "Trepczyński"
w rynku Olkusza. Mikołaj "Grzegorzewski" opiekował się w r. 1535 Stani-
sławem Trepką, synem Jana z Czapel, jako jego stryj (czy rodzony?), Grzego-
rzewice zaś i części w Sieciechowicach i Laskach dał w r. 1538 swym córkom,
Annie, żonie Stanisława Płazy, i Elżbiecie, która potem, w r. 1543, była żoną
Piotra Boratyńskiego. Prócz wspomnianych wsi Mikołaj miał jeszcze Wyso-
cice i Żarnowice, a trzymał i Ulinę Małą, którą już dawniej, w końcu XIV w.,
widzieliśmy we władaniu Andrzeja i Żegoty. Nie żył w r. 1543 19 • Może iden-
tyczny z powyższym był Mikołaj, urzędnik w żupie bocheńskiej w r. 1503 2 °.
Jan Trepka z Czapel, syn Jakuba i Doroty, jak to widzieliśmy wyżej,
uważany przez Paprockiego (chyba niesłusznie) za brata Andrzeja i Stanisława,
był człowiekiem burzliwego temperamentu. W r. 1510 zapadł dekret kró-
lewski kierujący do sądu sejmowego sprawę o zabicie przez niego Reginy,
żony Jana Blauthe (?), współdziedzica CzapeI. Sam zginął też śmiercią gwał
towną, zabity przez Jana Kościeszowskiego alias Trzebieńskiego. W r. 1535
.iego nieletni syn Stanisław zostający pod opieką stryja skwitował zabójcę
ojca z główszczyzny. Żoną Jana była Zofia, dziedziczka Krześlowa, Kurowa
i Jazdowic z ziemi sieradzkiej, wdowa po Piotrze Gomolińskim, podczaszym
sieradzkim, zmarłym w r. 1531. Drugiemu mężowi wniosła posag 1500 zł
oprawiony na Czaplach. Zdaje się, że Stanisław Trepka był jedynym synem
Jana i Zofii, a miał tylko rodzeństwo przyrodnie, Gomolińskich: Jana, pisa-
rza ziemskiego sieradzkiego, potem kasztelana spicimirskiego, Mikołaja,
Katarzynę, Zofię i Annę21.
Pierwszą samodzielną czynność Stanisława Trepki, dziedzica CzapeJ,
znamy z r. 1545, kiedy skasował zapis na 200 zł dany sobie przez Stanisława
Gomolińskiego, kasztelana rozpirskiego, rodzonego stryja Gomolińskich,
jego przyrodniego rodzeństwa. Miał wtedy co najwyżej 14 lat, tj. zaledwie
"lata sprawne". W r. 1546 czynsz wyderkowy 3 grzywien od 100 grzywien,
zapisanych przez dziada Jakuba i babkę Dorotę na rzecz Akademii Krakow-
skiej, przeniósł z kamienicy w Olkuszu na wieś Czaple. Ożenił się bardzo mło
do z Barbarą , córką wspomnianego już Stanisława Gomolińskiego, kasztelana
rozpirskiego. Jej matką musiała być Spinkówna z Będkowa, bo Barbara po
.. _._--- --
Matricularum Regni Poloniae summaria, t. III, nr 2376.
18
19 Ibid., t. IV, nr 4888; Ziemskie krakowskie 30, s. 663, 664, 967; 188, s. 319.
20 Matricu/arum Regni P%niae summaria, t. III, nr 854.

21 Starodawne prawa polskiego pomniki, t. VI, s. 43; Ziemskie krakowskie 187, s. 354;
188, s. 319.
Xl1
WSTĘP OGÓLNY
dziadzie macierzystym miała właśnie części w miasteczku Będk6w i we wsi

Skotniki. Sprzedała to za 333 zł ojcu, a od męża dostała oprawę posagu
1003 zł na połowie jego dóbr w Czaplach. Z żony tej miał córki, Annę i Kry~
stynę, którym w r. 1553 ich dziad kasztelan rozpirski, dziedzic Będkowa,
zapisał po 100 zł. Pomarły zapewne w dziecięctwie, bo nie słyszymy o nich
W r. 1567, kiedy Stanisław Trepka dał zobowiązanie Stanisławowi Spinkowi,
iż stawi swe dzieci: Jana, Hieronima i Zofię, celem aprobowania dokonanej
przez siebie w r. 1566 na jego rzecz sprzedaży części w Będkowie i przyległych
wsiach, spadłych na te dzieci po ich ciotce Zuzannie Sierzchowskiej. Synów
miał stawić, gdy wrócą ze służby wojskowej na Podolu, córkę, gdy wyjdzie
za mąż. Stanisław Trepka żył jeszcze w r. 1570, a zmarł zapewne przed
r. 1576, na pewno zaś przed r. 1579 22 • Zdaje się, iż to właśnie on dokonał
zerwania z Kościołem katolickim, bowiem przedstawiciele pokoleń następ~
nych byli w większości niewątpliwymi kalwinami 23 •
Spośród dzieci Stanisława i Gomolińskiej zajmiemy się wpierw starszym
z synów, Janem. Obok brata Hieronima był współdziedzicem Czapel Wiel~
kich. W r. 1575 obaj pozywali sąsiada Jana Płazę, dziedzica Grzegorzewic
i Wysocic, o szkody poczynione w graniczącym z Czaplami lesie zwanym Stu~
dzionki. W r. 1579 procesowali się z Akademią Krakowską o czynsz 3 grzywien
zapisany na Czaplach przez ich zmarłego ojca, z którym to czynszem zalegali
za lata 1560 78. W r. 1601 Jan, jako dziedzic części Racławic w pow. pro~
szowskim, kwitował z 1000 zł Stanisława Wierzbickiego. Nabył od małżon~
ków Młoszowskich za 15000 zł wsie Chobędzę, Kamienicę i Cieślin w pow.
księskim 24 • Sławetnego Wojciecha Mikosza, zwącego się Zolewskim, posc~
sora Kwaśniowa, skarżył w r. 1608 o wyrąbanie 60 dębów, a przy tej okazji
zarzucił mu nieszlachectwo, utrzymując, iż jest mieszczaninem z Olkusza.
Ponieważ Zolewski na wieluńskim sejmiku deputackim przeprowadził
dowód szlachectwa, Trepka miał z wyroku trybunału lubelskiego odsiady~
wać "dno" wieży zamku krakowskiego. Nie "zasiadł" jednak i pozwał swego
adwersarza o zbrojny najazd na Cieślin i grabież pewnych ruchomości. Goto-
wość odbycia kary oświadczył dopiero w dwa lata potem, przyciśnięty nowy-
mi dekretami trybunalskimi 25 • Z ojcowskim czynszem na rzecz Akademii
22 Ibid. 29, s. 764; 34, s. 285; 41, s. 877, 878; 73, s. 741; 189, s. 940, 941; 190, s. 838;
191, s. 163.
23 Niektórzy członkowie tej rodziny (chyba z innej linii) po dziś dzień trwają przy kal-
winizmie. Z odnogi dziedziczącej na Kamyku koło Częstochowy niektórzy Trepkowie po-
zostali przy katolicymue.
24 Ibid. 67, s. 242; 73, s. 741; Inskrypcje grodzkie krakowskie 171, s. 862; Relacje grodz-
kie krakowskie 31, s. 68-71.
25 Ibid. 35, s. 1527 37; 36, s. 1312, 1313.
XIII
Krakowskiej zalegał chronicznie, o co pozywał go w r. 1614 w imieniu Wy-

działu ks. Stefanides, magister sztuk wyzwolonych i profesor poetyki. W maju
1619 r. widzimy Jana Trepkę na okazowaniu województwa krakowskiego
pod Kazimierzem. Pleban z Czapel pozywał go w r. 1620 o zaległe za 1. 1612 18
dziesięciny. Spotykamy się z nim jeszcze w r. 1625, kiedy wraz z bratem pro-
testował przeciwko ks. Maciejowi Łubieńskiemu, biskupowi chełmskiemu
i proboszczowi miechowskiemu, oraz całemu konwentowi tamtejszemu,
którego poddani z Orłowa zniszczyli kopce graniczne Czapel. Tego roku
swoją część w Czaplach oraz Chobędzę i Kamienicę scedował synom. Po raz
ostatni wspomniany jako żyjący w r. 1627 26 , musiał niedługo potem umrzeć,
bo odtąd głucho o nim w aktach.
Żoną Jana Trepki była Zofia Pągowska herbu Pobóg, intromitowana
w r. 1604 do oprawy na wsiach Chobędza i Kamienica, na które wniosła
1000 zł posagu. Zaślubił ją znacznie wcześniej, bo już w r. 1602 brał do Cza-
pel do swych dzieci nauczyciela ze szkoły w Miechowie. Tymi dziećmi byli
synowie, Stanisław i Mikołaj, oraz córka Anna, żona l-o v. Mikołaja Dębic
kiego, 2-0 v. 1625 r. Jakuba Ponętowskiego. Wedle Niesieckiego miał być
jeszcze i trzeci syn Rudolf, młodo zmarły. Chyba tego to Rudolfa Trepkę
widzimy w maju 1619 r. na okazowaniu pod Kazimierzem27 .
Stanisław, starszy syn Jana i Pągowskiej, w Zielone Świątki 1615 r. w Mie-
chowie miał niemiłe zajście z szlachcicem Mikołajem Kołkiem, który odciąw
szy mu pół palca i zadawszy ciężką ranę sieczoną, odebrał mu muszkiet oraz
rusznicę, deponując tę broń w urzędzie miejskim. Wynikałoby z tego, że Trep-
ka nie był ofiarą, lecz napastnikiem. Mocą ojcowskiego zapisu donacyjnego
intromitowany został w r. 1625 wraz z bratem Mikołajem do połowy Cza-
pel W. oraz do całych wsi Chobędza i Kamienica. W dziale z bratem dostał
w r. 1627 dwór "Górny" w Czaplach. Potem ostatecznie podzielili się mię
dzy sobą tak, iż Stanisław wziął Czaple, a Mikołaj Chobędzę i Kamienicę.
Sprzedał jednak Czaple bratu i w r. 1631 oświadczył gotowość odebrania
należnych sobie wedle umowy, a dotąd nie uiszczonych 23000 zł 28 • W maju
1619 r. był na okazowaniu pod Kazimierzem, zaś we wrześniu 1626 r. na
sejmiku proszowskim. W 1. 1627 28 walczył ze Szwedami w Prusach. W kwiet-
niu 1634 r. mianowany został rotmistrzem powiatu krakowskiego 29 • Nie-
26 Ibid. 40, s. 2673 75; 45, s. 4017; 50, s. 681, 682, 825, 826; 52, s. 633; Akta sejmi-
kowe województwa krakowskiego, t. T, Kraków 1932, s. 404.
27 Relacje grodzkie krakowskie 31, s. 2126, 2127; Inskrypcje grodzkie krakowskie
222, s. 1008; Akta sejmikowe województwa krakowskiego, t. l, s. 404; zob. nr 222.
28 Relacje grodzkie krakowskie 41, s. 1008, 1009, 1014, 1015; 50, s. 825, 826; 52,
s. 633; 55, s. 59, 545, 546.
29 Akta sejmikowe województwa krakowskiego, t. l, s. 403; II, s. 61, 178; zob. nr 1690,
1860.
XIV
WSTĘP OGÓLNY
siecki, idąc za dobrze poinformowanym Baranowskim, dał mu za żonę

Elżbietę Korzeńską.
O Mikołaju, drugim synu Jana i Pągowskiej, słyszymy po raz pierwszy
w r. 1615, kiedy go pozywał Słostowski o niezwrócenie 100 zł pożyczonych
"w ciężkiej potrzebie". Już to, jak zobaczymy dalej, pan Mikołaj nie był
rzetelnym płatnikiem. Z działu z bratem dostał Chobędzę i Kamienicę j za-
raz sprzedał te wsie Janowi Dębickiemu, od którego już w r. 1625 pożyczył
5000 zł. Odkupił je jednak w r. 1628. Od Zofii z Ligęzów, wdowy po Janie
Fraksztynie, wydzierżawił w r. 1629 wieś Dębno, ale scedował tę dzierżawę
w r. 1630 Achacemu Taszyckiemu. W r. 1631 został intromitowany do na-
bytych od brata części w Czaplach i w ten sposób stał się dziedzicem całej
tej wsi, bo już w r. 1630 jego żona, Zofia z Przytyka Podlodowska, kupiła
tę połowę, która po Hieronimie, stryju Mikołaja, dostała się jego synom,
Walerianowi, Samuelowi i Żegocie. Suma 1200 zł nie dopłacona Walerianowi
stała się przedmiotem długotrwałego procesu między stryjecznymi braćmi.
W r. 1631 Mikołaj zyskał intromisję do wsi Sułkowa w powiecie chęcińskim
na zasadzie zapisu 10000 zł otrzymanych od Krzysztofa Strasza. Proceso-
wał się 1635 r. z Adamem Chrzanowskim, na którego wieś Gniazdowice
dokonali zbrojnego napadu jego ludzie z Czapel, zagarniając przy tym podda-
nych. Oboje z żoną intromitowali się w r. 1638 do wsi Zbikały w pow. księskim,
mocą zapisu wyderkowego na 12000 zł, otrzymanego od Piotra Dembiń
skiego. Żył jeszcze w r. 1645, kiedy uzyskał cesję 3000 zł zapisanych ongiś
Pągowskiemu przez Karola Franciszka Korniakta 3o •
Hieronim, drugi syn Stanisława i Gomolińskiej, urodził się zapewne około
r. 1550. O nim to niewątpliwie myślał autor Liber chamorum pisząc w "Proe-
mium" swego dzieła, iż "ślachcic jeden znaczny i godny, mając lat 50, z domu
magnorum comitum a Sieciechow ... anno 1600 prawie divino fatu progno-
stykował" , iż mieszczanie krakowscy o niemieckich nazwiskach poodmieniają
je rychło na polskie o szlacheckim brzmieniu. Dworzanin i sekretarz Batorego
i Zygmunta III, służbę na dworze króla Stefana rozpocząć miał jeszcze w Sied-
miogrodzie 31 • Po ojcu odziedziczył połowę Czapel Wielkich. Jak przystało na
ówczesnego posesjonata, wiódł życie skrzętnie wypełnione pieniactwem. Pro-
testował przeciwko niemu w r. 1606 Jan Witkowski, sługa Samuela Lanc-
korońskiego, skarżąc o to, iż gdy w Krakowie szedł do jatek rzeźniczych,
Trepka napadł go ze swymi ludźmi, uprowadził przemocą do domu Trojana
30 Relacje grodzkie krakowskie 41, s. 896; 52, s. 2529, 2530; 53, s. 481; 54, s. 2, 3,
387,388; 55, s. 845, 846; 56, s. 589; 59, s. 694 96; 62, s. 556; Inskrypcje grodzkie krakowskie
222, s. 1006; 231, s. 411, 964; 260, s. 1438.
31 Tak twierdzi Paprocki, który tych Trepków znał osobiście, więc miał niewątpli
wie dobre informacje. Zob. nr 1507.
xv
J.JBER GENERATIONIS PLEBBANORUM
Prowany na ulicy Mikołajskiej i tam do dnia następnego trzymał w zamknię

ciu, odebrawszy mu pieniądze jego pana i jego własne. W r. 1608 król zało
żył vadium 20 000 zł między Hieronimem i Janem braćmi, Walerianem i Sta-
nisławem, synami ich, z jednej strony a braćmi Zolewskimi, Wojciechem
dziedzicem Kwaśniowa i Janem, z drugiej strony. Sprawa dotyczyła zapewne
zarzutu nieszlachectwa zrobionego Zolewskim przez Jana Trepkę. W r. 1610
Hieronim procesował się z Walerianem Montelupim o dług 200 zł. Z synami
Waleriana, Sebastianem i Karolem Montelupimi Wilczogórskimi, właści
cielami Grzegorzewie, dawnej dziedziny Trepków, on sam i brat Jan mieli
w r. 1617 zatargi o kopce graniczne między tą wsią a Czaplami, sądzone na
trybunale lubelskim. Jako spadkobierca ojca pozwany był w r. 1613 przez
Akademię Krakowską o zaległy czynsz 3 grzywien. Akademia była zresztą jego
najbliższą sąsiadką, mając wieś Czaple Małe o miedzę z Wielkimi. W r. 1618
prawował się z własną córką i jej mężem Bodzętą, nie wypłaciwszy jej w ter-
minie należnego posagu. Ostateczn.ie Bodzętowie uzyskali w r. 1619 intro-
misję do Czapel. W r. 1620 zdobył prawo intromisji do tej wsi Adam Zem-
brzuski, któremu Trepka nie zwrócił długu 700 zł, nie dopuściła jednak do
tego żona Trepki. Tego roku pozywał go o 100 grz. poddany ks. Stanisława
Łubieńskiego, opata tynieckiego, pracowity Piotr ze wsi Wilkowa, któremu
odebrał konia "śronowatego", gdy wracał z Wolbromia do domu 32 .
Hieronim Trepka kierował kilka razy pod adresem różnych osób zarzuty
nieszlachectwa. W r. 1599 pozywał o to przed trybunał lubelski Szczepana
Zagórowskiego, który jeszcze za życia jego ojca był posesorem zakupnej roli
w Czaplach. W czasie zjazdu szlachty na roki ziemskie księskie zakwestiono-
wał publicznie szlachectwo Jakuba Osmólskiego, ożenionego z Jadwigą Glińską.
Małżonkowie Osmólscy uzyskali na swego oskarżyciela dekret trybunalski,
a ponadto pozwali go w r. 1613 przed sąd sejmowy. Ponieważ sprzeciwił
się przysądzonej dekretem rumacji Osmólskich do Czapel, został w r. 1614
banitowany. Nie zniechęcony tym niepowodzeniem, w tym samym jeszcze
roku pozwał na trybunał Jana Popławskiego, dziedzica części we wsi Brzucha-
nie, twierdząc, iż jest to mieszczanin miechowski nazwiskiem żemełka, pod-
szywający się pod szlachectwo i nieprawnie dzierżący dobra ziemskie. Jednak
Popławski na sejmiku deputackim województwa lubelskiego potrafił wywieść
się ze szlachectwa i Trepkę skazano na płacenie 60 grzywien winy33. Widzimy,
że ściganie prawdziwych lub domn.iemanych uzurpatorów szlachectwa niepo-
32 Relacje grodzkie krakowskie 33, s. 1609; 34, s. 2103, 2104; 36, s. 1456, 1457, 1664,
1711; 39, s. 84, 85; 43, s. 1715 17; 44, s. 632,633; 45, s. 146, 147,2961,2962,3473,3474.
33 Ibid. 39, s. 1630, 1631, 2247, 2248; 40, s. 697, 698, 2017 19; 43, s. 314 26; zob.
nr 2398.
XVI
WSTĘP OGÓLNY
malu absorbowało
pana Hieronima. Jego syn w tej samej dziedzinie rozwinie
akcję znacznie szerszą, ale piórem.
O publicznej działalności Hieronima Trepki nie mamy wiele do powie-
dzenia. W czerwcu 1590 r. widzimy go na sejmiku proszowskim, w r. 1614
na zjeździe szlachty wojew. krakowskiego w czasie roków ziemskich, w roku
zaś 1619, bardzo już chyba wiekowego, w polu pod Kazimierzem na okazo-
waniu szlachty krakowskiej. Umarł w r. 1629 lub 1630 34 .
Ożenił się z Elżbietą Prowanówuą, córką Trojana, urodzoną około r. 1566.
Ślub ich wedle Paprockiego miał się odbyć w r. 1583. Prowanowie byli szlachtą
sabaudzką. Dwaj bracia Trojan i Prosper przybyli do Polski za czasów Bony,
nabyli tu dobra i uzyskali w r. 1557 indygenat. Pierwszy z nich, sekretarz kró-
lewski, dzierżawca Łętkowic, wsi królewskiej w pow. proszowskim, był nieda-
lekim sąsiadem CzapeI. Ożenił się z Zofią Mogielnicką herbu Korczak, która
owdowiawszy wyszła powtórnie za Jerzego Bokszę Radoszowskiego. Z pierw-
szym mężem miała córki Barbarę Mikołajową Korycińską, starościnę przedecką,
i Elżbietę Hieronimową Trepczynę, oraz syna Abrahama, kawalera Św. Mau-
•
rycego i Łazarza. Po tym Abrahamie został syn Trojan, zabity w r. 1606, i cór-
ka Barbara, 1-0 v. Pawłowa Ujejska, 2-0 v. Pudłowska. Hieronim Trepka,jako
jeden z mianowanych przez króla kuratorów Barbary z Prowanów Ujejskiej,
protestował w r. 1607 przeciwko Annie Secygniowskiej, starościnie szydłow
skiej, o zagarnięcie po śmierci brata Barbary, Trojana Prowany, należnych jej
ruchomości. Zofia Mogielnicka miała z Radoszowskim synów: ks. Bogusława,
opata świętokrzyskiego, i Marka, podkomorzego wieluńskiego. Elżbieta Trep-
czyna pozywała w r. 1618 tych swych przyrodnich braci o sumę po matce 35.
Stryj Elżbiety, Prosper Prowana, starosta będziński i administrator żup
wielickich, w których prowadził gospodarkę wyraźnie rabunkową, zmarły
w r. 1584, dorobił się znacznego majątku. Z małżeństwa z Elżbietą Irzyko-
wiczówną, starościanką mielnicką i łosicką, miał synów Oktawiana i Sa-
muela oraz dwie córki, z których znamy imiennie Barbarę, wykradzioną
i zaślubioną przez Andrzeja Samuela Dembińskiego, zrazu podstolego kra-
kowskiego, potem kasztelana bieckieg0 36 .
Pani Elżbieta umarła 16 sierpnia 1638 r., mając lat 72, i została pocho-
wana na cmentarzu zboru kalwińskiego w Wielkanocy. Synami Hieronima
i Elżbiety Trepków byli: Walerian, Samuel i Żegota, córką Barbara, żona
w r. 1618 Stanisława Bodzęty37.
.. _-- -
_ -- ---
Akta sejmikowe województwa krakowskiego, t. I, s. 155, 353, 404.
34
35 K. Niesiecki, o. C.; Relacje grodzkie krakowskie 34, s. 176; 44, s. 2066-68.
36 K. Niesiecki, o. C.; A. Boniecki, Herbarz polski, t. IV, Warszawa 1901, s. 212.
37 Sz. Konarski, Szlachta kalwińska w Polsce, Warszawa 1936, s. 300; K. Niesiecki,
.'. C.; Relacje grodzkie krakowskie 44, s. 632, 633.
: - W. N. Trepka: Liber charnorum, cz. I XVII
•
Trepkowie Jakub Trepka
h. Topór z Czapel
Linia z Czapel t przed 1506
ż. Dorota N.
,
Jan Jakub Mikołaj

t przed 1536, zGrzegorzewic zGrzegorzewic
ż. Zofia N., wdowa 1525 (pisany czasem Grzego-
po Piotrze Gomolińskim rzewskim) t 1537/44
. ,
Stanisław
.~----------------_. --------------,
Anna Elżbieta -'"
r"
[ń
* około1531, t 1570/79, m. 1538 Stanisław Płaza m. 1543 Piotr Boratyński ;o
ż. Barbara Gomolińska, Cl
[ń
kasztelanka rozpirska Z
[ń
, , ;o
;I>
:x Jan Hieronim Anna Krystyna Zofia ::l
o
;:S t po 1627, dworzanin i sekretarz król., t 1629/30, t przed t przed żyła z
~ ż. przed 1602 ż. 1583 Elżbieta Prowanówna, 1568 1568 1567 -'"
Zofia Pągowska * około 1566, t 1638 -=f;;
•
•
• . ,
,
co
Stanisław Mikołaj Rudolf Anna Walerian Samuel Zegota Barbara [ń
;I>
rotmistrz t po 1644, zapewne m. 1 Mikołaj * 1584/85, . poborca pow. poborca pow. le- m. przed 1618 Z
O
pow. krakow- ż.przed 1631 t młodo Dębicki t 1640 proszowskie- lowskiego Stanisław ;o
skiego 1634, Zofia Podlo- po 1618 c
m. 2 przed go 1652, 1652, Bodzęta 3::
ż. Elżbieta dowska 1625 Jakub t 1659/ 65, Ż. 1 N. Pągowska
Korzeńska Ponętowski ż. przed 1624 ż. 2 N. Oraczo-
Jadwiga wska
z Brzezia (ż. Katarzyna
Russocka Ostrowska ?)
•
Andrzej Zegota
żył * około 1643,
1665 t zapewne 1643
WSTĘP OGÓLNY
o Walerianie, naj starszym z synów, obchodzącym nas najbliżej, będziemy

mówić na końcu.Drugi z kolei, Samuel, zastrzelił w Będzinie w r. 1618 Sta-
nisława Lubojeńskiego, °
co pozywał go W roku następnym ojciec zabitego,
Jan Lubojeński. Wyzbywszy się wraz z braćmi w r. 1630 po śmierci ojca części
w Czaplach na rzecz żony stryjecznego brata, przez czas długi, jak się zdaje,
nie miał nic \\Jasnego. W r. 1630 intromitował się w sumie 9000 zł długu
do części wsi ~orawicy, Chrosny, Buczyny, Łazisk w pow. proszowskim.
Potem w r. 1634 był posesorem zastawnym wsi Rudze, dziedzicznej Gabriela
Palczowskiego, dzierżawił też w r. 1637 wieś Korytnicę od Balickich, a w r. 1645
trzymał nabyte za 20000 zł sposobem wyderkafu Mokrsko Dolne w pow.
księskim od Lanckorońskich. W czerwcu 1648 r. podpisał konfederację
wojew. krakowskiego w Proszowicach, zaś w 1. 1652 59 działał w charak-
terze poborcy pow. proszowskiego. Ożenił się z Jadwigą z Brzezia Russocką,
która w r. 1623 dostała intromisję do części w Czaplach, wtedy dziedzicznych
jej teścia Hieronima Trepki. Samuel nie żył już w r. 1665, kiedy występował
jego syn Andrzej38.
Żegota, trzeci syn Hieronima i Prowanówny, w r. 1623 wraz ze swym
stryjecznym bratem Stanisławem wtargnął do gospody Adama Kroity w domu
Tązowskiego na Kleparzu i poranił tam jego sługę Świeborowskiego. Po
sprzedaży Czapel chodził posesjami. Trzymając wsie Wielkanoc i Gołczę,
zeznał w r. 1636, iż miał tam całkowity nieurodzaj zbóż ozimych. Chciała
go w roku następnym wykupić z tej posesji dziedziczka Judyta z Dębicy
Wielowiejska, ale nie stawił się na terminie dla odbioru pieniędzy. Kiedy
zaś wreszcie w r. 1638 przeprowadzał się stamtąd do nowo zadzierżawionego
Gołaszyna, wedle skargi poddanego z Gołczy, nadmiernym obciążeniem
wozów zbożem przy fatalnych drogach zniszczył poddanym ich sprzężaj.
W Gołaszynie też nie najlepiej mu się wiodło, skoro już w roku następnym
okazywał urzędowi 30 sztuk bydła dworskiego i 10 sztuk należącego do pod-
danych, padłego na zarazę. W tym samym czasie w r. 1637 w sumie 7000 zł
długu intromitował się do wsi Chorążyce i karczmy Kępa w pow. proszow-
skim, dziedzicznych Hieronima Przecławskiego. Te wsie w r. 1640 wydzierżawił
małżonkom Przecławskim. W r. 1648, w czerwcu, obok brata podpisał kaptur
województwa krakowskiego, w latach zaś 1652 59 był poborcą pow. le1ow-
skiego. Niesiecki daje mu dwie żony, Pągowską i Oraczowską, ale w aktach
grodzkich krakowskich pod r. 1685 znajdujemy wzmiankę o zmarłej Katarzy-
nie z Ostrowa Ostrowskiej, żonie także już zmarłego Żegoty Trepki. Księgi
38 Akta sejmikowe województwa krakowskiego, t. II, s. 354, 444, 464, 467, 677; Re-
lacje grodzkie krakowskie 45, s. 1070, 1071; 54, s. 246, 247; 58, s. 29, 30; 61, s. 173, 174;
48, s. 1116; Inskrypcje grodzkie krakowskie 260, s. 943; 287, s. 803.
XIX
LlBER GENERATlONJS PLEBEANORUM
metrykalne zboru wielkanockiego notują pod r. 1640, iż Żegota chrzcił w Go-

laszynie syna, również Żegotę. Zdaje się, iż owo dziecko zmarło już
w r. 1643 39 .
Doszliśmy wreszcie do naj starszego syna Hieronima i Elżbiety z Prowa-
nów, Waleriana, autora Liber chamorum. Urodził się zapewne krótko po
r. 1583, może w r. 1584 lub 1585, prowadząc bowiem samodzielnie procesy
sądowe w r. 1608, był chyba już wtedy całkowicie pełnoletni, to znaczy miał
skończonych lat co najmniej 24. Na kartach ksiąg grodzkich spotykamy
się z nim już wcześniej, w r. 1604, ale wtedy był tylko niewinną ofiarą gwałtu,
a przynajmniej podawał się za nią. Wędrował sobie spokojnie, choć "more
militari", z kilku sługami i z końmi, podobno wielkiej ceny, kiedy nagle
napadł go niczym pono nie sprowokowany Mikołaj Spytek Ligęza, kasztelan
czechowski i starosta biecki, pojmał i zaprowadził do swej wsi Lubczy. Więził
go tam przez dziewięć dni, po czym przewiózł do Biecza i w tamtejszym więzie
niu grodzkim trzymał jeszcze przeszło dwa tygodnie, wymuszając podpisanie
jakiejś bliżej nie określonej deklaracji czy zobowiązania. W Lubczy nasz autor
został tęgo oćwiczony batem. Mimo zamknięcia zdołał jednak sprowadzić do tej
wsi woźnego z asystą, ale ci nie uzyskali dostępu do więźnia i obdukcji świe
żych śladów pobicia mogli dokonać jedynie przez szybę zamkniętego okna.
Te razy nie musiały jednak być aż tak dotkliwe, skoro po wyjściu z więzie
nia bieckiego już ich nie było znać i pan Walerian skarżąc Ligęzę mógł się
powołać tylko na tę dawną, tak bardzo niedokładną wizję przez okn0 40 .
W dwadzieścia lat po tym wydarzeniu Trepka w swej księdze tęgo osmarował
Ligęzę, podając w wątpliwość prawowitość jego urodzenia, z pierwszej zaś
jego żony robiąc trucicielkę usiłującą dokonać mężobójstwa. Czy te opowia-
dania dyktowała pamięć doznanej ongiś zniewagi, czy też, co wielce prawdo-
podobne, już wtedy około r. 1604 szarpał opinię kasztelana i właśnie za to
spotkały go cięgi? Ligęza nie miał w sobie nic z Stadnickiego Diabła, był
człowiekiem spokojnym i wyjątkowo korzystnie odbijał od innych współ
czesnych mu wielmożów małopolskich.
W cztery lata po tej przygodzie, w r. 1608, młody Trepka idąc w ślady
ojcowskie zarzucił plebejstwo i nieprawne posiadanie dóbr ziemskich Sta-
nisławowi Baranowskiemu z Rzeplina, ojcu heraldyka, również Stanisława.
W rozpowszechnianiu tych zarzutów "abominabilibus et iniuriosis verbis"
dopomagał mu sługa Andrzej Kolnicki. Baranowski pozwał TrePkę na try-
39 Relacje grodzkie krakowskie 48, s. 649, 650; 60, s. 1575; 61, s. 37, 364, 365; 62,
s. 278, 279; 64, s. 34, 35; Inskrypcje grodzkie krakowskie 231, s. 968, 969; 250, s. 1062;
319, s. 197; Akta sejmikowe województwa krakowskiego, t. II, s. 444, 464, 693; Sz. Konar-
ski, o. C., s. 300.
40 Relacje grodzkie krakowskie 31, s. 502-4.
xx
WSTĘP OGÓLNY
bunał lubelski, gdzie przedłożył przywilej nobilitacyjny dany w r. 1552 przez

Zygmunta Augusta jego ojcu Mikołajowi, po czym w r. 1610 uzyskał przyzna-
nie szlachectwa, a zasądzenie swego adwersarza na winy. Porażkę swą będzie
Trepka kiedyś tłumaczyć w ten sposób, iż przywilej Baranowskiego był istot-
nie "fałeszny"'. ale za pośrednictwem zjednanych deputatów trybunalskich
uprosił on oskarżyciela, który zgodził się całą tę sprawę wielkodusznie "puścić
imo Się'·41.
Pracowity Stanisław Broda, poddany biskupi ze wsi Jangrot, okazy-
wał \\. r. 1615 rany sieczone i tłuczone, które na drodze do Olkusza zadali
mu Walerian i Samuel Trepkowie 42 . Oczywiście, że z tego odosobnionego,
a na owe czasy tak banalnego wydarzenia, jak bójka na drodze publicznej,
trudno byłoby wnioskować o jakiejś szczególnej awanturniczości naszego au-
tora, że jednak nie był to człowiek łatwy w pożyciu, przynajmniej dla podwład
nych, dowodzi aż siedem przez niego samego opowiedzianych wypadków,
w których zbiegali odeń słudzy. Mieli go okradać na pożegnanie, ale można
wątpić, czy tak bywało ze wszystkimi. Zbiegłego w r. 1633 Jana Jeżewskiego
Trepka schwytał i oskarżywszy o kradzież konia, "wsiędzenia" i "barwy fa-
lendyszowej" uzyskał nań dekret sądu kapturowego i umieścił w więzieniu
miejskim. Ale już nazajutrz marszałek kapturowy kazał wypuścić Jeżewskiego,
który z miejsca udał się na służbę do Stanisława Mokrskiego. Trepka pozwał
tego ostatniego, twierdząc, że wraz ze swymi ludźmi siłą odbił więźnia z miej-
skiego aresztu. Ponieważ Jeżewski miał się podobno podawać za szlachcica,
dawny jego pan, szczególnie pod tym względem drażliwy, nie omieszkał w swych
pozwach napiętnować uzurpacji. Tego samego Jeżewskiego, zanim jeszcze
przystał do Trepki, trzymał przez pół roku w kajdanach pod zarzutem kra-
dzieży Łukasz Gomoliński, pana Waleriana bliski krewny i źródło wielu
jego informacji, człowiek wyjątkowo bezwzględny dla podwładnych. Inny
zbieg, woźnica Jastrzębski, podobno rozpuszczał o Trepce pogłoski, iż trudni
się biciem fałszywej monety43.
Po sprzedaży ojcowizny w r. 1630 nie słyszymy o żadnej ziemskiej posesji
Waleriana. Wszystko wskazuje na to, że na stałe osiedlił się w Krakowie,
to jest tutaj zdeponował swe ruchomości, i stąd przedsiębrał nieustanne
wędrówki po całej Małopolsce w pogoni za materiałami do swej księgi.
Żył z kapitału, to jest z tego, co mu przyniosła sprzedaż części w Czaplach,
41 Ibid. 34, s. 1158, 1159; 36, s. 1459, 1460. W księdze sądowej na marginesie wpisu
dekretu pisarz wyrysował misternie rogatego baranka i drewnianą trepkę wśród jego nóg.
Zob. nr 41.
42 Relacje grodzkie krakowskie 41, s. 309.
43 Ibid. 57, s. 230, 231, 917; 63, s. 609; Consu1aria Cracoviensia 517, s. 26; zob.
nr 31, 172, 328, 722, 754, 1393.
XXI
a co przyjętym
wówczas wśród szlachty "brukowców" obyczajem zapewne
pożyczał na procenty. Ze sprawami pieniężnymi miewał jednak niemałe kło
poty, bo stosunki pod tym względem ze stryjecznymi braćmi były dalekie
od sielanki. Stanisławowi dał kiedyś trzy konie wartości 200 zł i 400 zł gotów-
ką, miał odebrać wkrótce 600 zł, ale mimo uroczystego poręczenia "verbo
equestri ac militari" nie odebrał ich, a choć uzyskał nakazy intromisji do
Czapel, nie potrafił tego zrealizować wobec czynnego oporu dłużnika. Drugi
stryjeczny brat, Mikołaj, zalegał zrazu z poważną sumą 3300 zł nie dopła
coną za Czaple, a z tego Walerian aż do śmierci, mimo nieustannych pro-
cesów i nawet banitowania przeciwnika, nie odzyskał 1200 zł 44 .
Trepka najmował mieszkania od mieszczan krakowskich i miewał z tym
sporo utrapień. W r. 1631 procesowały go dzieci zmarłego Stanisława Proko-
powicza, w których kamienicy, zwanej Świętkowską, przy ulicy Mikołajskiej
czas jakiś rezydował, zdaniem ich bezprawnie, niszcząc ją ponadto. Pro-
ces z Prokopowiczarni scedował t. r. Augustynowi Raczkowskiemu, nowo-
nabywcy tej kamienicy45. Zdaje się, że miał jednak i własny dom, przynaj-
mniej pod r. 1635 sam wspomina o kamienicy "jm. p. Sieciechowskiego u FIo-
ryjańskiej brony", której gospodarzem był wtedy niejaki Karczowski 46 .
W r. 1633 protestował przeciwko sławetnemu Bieleckiemu, który miał go
narazić na straty, nie udostępniając wbrew umowie pewnych pomieszczeń 47 .
Na ostatnie lata życia autora Liber chamorum przypadł burzliwy proces
z kleparskimi mieszczanami Bojanowskimi i Karlicami. Przy Rynku Klepar-
skim stała kamienica tamtejszego rajcy Jana Bojanowskiego. Miał on u siebie
w przechowaniu depozyt zmarłego Jana Jaworskiego, zwanego Skórą, skła
dający się z przedmiotów złotych i srebrnych, klejnotów, szat i broni. Po
śmierci rajcy ów cenny depozyt zagarnęła wdowa po nim, 1-0 voto Kar-
liczyna, a po niej jej syn Jan Karlica, zwący się czasem Janem Baptystą Sła
wętą Bojanowskim. Ponieważ ów Karlica-Bojanowski skazany został na
infamię, Trepka wyrobił sobie kaduk na jego mienie i wystąpił z pretensjami
do depozytu Jaworskiego i do połowy kamienicy na Kleparzu. W r. 1637
z hajdukami i służbą, wyłamawszy zamki, wtargnął do tego domu, wyrzą
dzając niemałe szkody. W ogólnym zamieszaniu ludzie Trepki postrzelili brata
44 Relacje grodzkie krakowskie 52, s. 217, 218, 1278, 1279, 2222, 2223; 57, s. 323;
59, s. 352 54; 64, s. 1891, 1892.
45 Consularia Cracoviensia 460, s. 368, 373, 374; 516, s. 312, 313. Wiemy, iż przy
ul. Mikołajskiej miał dom Trojan Prowana, macierzysty dziad Trepki. Czy nie była to
właśnie ta kamienica?
46 Zob. nr 818. A. Chmiel (Ulica Floriańska, Kraków 1917 1920) nie wymienił
Trepki jako właściciela kamienicy przy ul. Floriańskiej, ale może był to dom przy murze
miejskim w pobliżu rogu Floriańskiej?
..
47 Relacje grodzkie krakowskie 57, s.'"326 .
XXII
WSTĘP OGÓLNY
•
dawnego właściciela, Franciszka Bojanowskiego, który z odebranej wtedy
rany umarł. Pozywały napastnika dzieci Franciszka i jego siostra, żona
malarza krakowskiego Stanisława Bocheńskiego. Sprawa poszła przed sąd
wielkorządcy zamku krakowskiego, Opackiego, a ponieważ jego orzeczenie
było niekorzystne dla Trepki, ten w dalszym ciągu procesu swymi pozwami
począł trapić i samego wielkorządcę. Próbował jednocześnie obłożyć
aresztem zasobny kram Karlicy, ale zdaje się, że bez powodzenia. Ostatni
pozew przeciwko Karlicy wydany został 10 marca 1640 r. W przeszło mie-
siąc potem, 25 kwietnia, Walerian Trepka już nie żył. Jego bracia i spadko-
biercy, Samuel i Zegota, pozwani byli wtedy przez stryjecznego brata Miko-
łaja w sprawach dotyczących rozrachunków ze zmarłym48 . Widzimy stąd
dowodnie, iż umarł bezdzietnie, a chyba i bezżennie, bowiem nigdzie nie
natrafiliśmy na ślad jego małżeństwa.
Jakiego był wyznania? Zagadnienie to szczególniej ważne dla zrozumie-
nia jego postawy ideologicznej. W pierwszej chwili chciałoby się w nim wi-
dzieć dysydenta. Ojciec dworzanin na siedmiogrodzkim dworze Batorego,
w znacznej części niekatolickim, matka pochowana na cmentarzu kalwińskiego
zboru w Wielkanocy, a w tym samym zborze brat Żegota chrzcił swe dziecko.
Sam Walerian pisze, iż ma w swym posiadaniu druki religijne, które wyszły
z kalwińskiej oficyny drukarskiej Piotra Blaziusa Kmity w Lubczu49 . Nie-
którzy Trepkowie jeszcze po dziś dzień wierni są kalwinizmowi. Wobec tego
wszystkiego zdawałoby się, że sprawa jest jasna, a jednak nie. Walerian Trep-
ka z całą pewnością nie był kalwinem, wrócił do katolicyzmu, a tylko co
najwyżej zachował wyniesiony ze środowiska dysydenckiego pewien rodzaj
swoistego antyklerykaliznlU. Z lubością rozpisuje się tedy o księżych bękartach,
o rozpuście mnichów, o tuczeniu się chlebem kościelnym rodzin biskupich
i opacich, nie szczędząc w tej mierze szczegółów czasem mocno drastycznych.
Takie jednak opowieści krążyły na pewno i wśród szlachty katolickiej. By
zrozumieć, jakie mogły być wśród niej nastroje, starczy sobie uprzytomnić,
że były to lata gorącej walki z klerem o zakaz powiększania dóbr duchownych.
Jeden szczegół nader charakterystyczny. W całej tej plotkarskiej kronice
nie znajdziemy ani jednej opowieści, ba, nawet ani jednej wzmianki uwła
czającej jezuitom. A pamiętajmy, iż w owych latach Towarzystwo Jezusowe
budziło niechęć w kołach szlachty nie tylko dysydenckiej. Znalazł się wpraw-
dzie na kartach tej księgi głośny jezuita krakowski o. Szembek z dość uszczy-
pliwym komentarzem, ale jest rzeczą aż nadto widoczną, iż zawędrował tam
nie dla swego zakonnego charakteru, lecz dla nazwiska, które nosił, szcze-
48 Ziemskie krakowskie 61, s. 2149 50,2289,2291; 62, s. 1321 25; 64, s. 1534, 1891,
1892; Consularia Cracoviensia 519, s. 827 29.
49 Zob. nr 872.
XXIII
-
•
gólnie znienawidzonego przez autora. Ta niezwykła w tej mierze wstrze-
mięźliwość niedawnego innowiercy mogłaby świadczyć o tym , iż jego kon-
wersja dokonała się pod patronatem właśnie jezuickim. To zobowiązywało.
O katolicyzmie Trepki przekonuje nas niezbicie jego sposób wyra-
żania się o współwyznawcach swej rodziny. Kalwini małopolscy to dla niego
w czambuł "lutry". Zaledwie w kilku wypadkach, ulegając jakby przez za-
pomnienie przyzwyczajeniu z młodych lat, użył mówiąc o nich obcego ów-
czesnym katolikom określenia "ewanjelik". Całkiem jednak niedwuznacznie
przy tym stwierdził, że tego ewanjelika identyfikuje z lutrem, z kolei zaś
lutra z heretykiem. Zdań ski z Gutteterem powiada "lutrowi e oba,
i ta żona Januszowa heretyczka także". Wardęski, sługa "ewanjelika" Gie-
rałtowskiego, "służąc u tego pana swego, też luterskiej wiary jest". "Luter-
skim" jest dla Trepki zbór w Wielkanocy, gdzie miały spocząć prochy jego
matki. W notorycznie kalwińskim zborze w Wojczy "luterstwa" uczył Ślą
zak Strażnicki. W Franciszku Stankarze, ministrze w Wodzisławiu, synu
i imienniku głośnego przywódcy kalwinów małopolskich (który, zdaniem
Trepki, "sieła ślachty na luterstwo pozwodzieł"), widzi "lutra", jak zresztą i we
wszystkich innych duchownych kalwińskich, o których przyszło mu mówić.
To był już konsekwentny system, ale towarzyszył mu brak rzetelnych infor-
macji wręcz niezrozumiały u człowieka, który bądź co bądź wyszedł prze-
cie ze środowiska kalwińskiego i wśród wyznawców tej religii miał ludzi
sobie najbliższych. Tak np. Węgierscy z Bełżca, jedna z najtypowszych pa-
storskich dynastii kalwińskich, to wedle Trepki arianie.
Z przytoczonych wyżej okruchów trudno zrekonstruować pełny bieg ży
cia Waleriana Trepki, kilka jednak wniosków możemy wyciągnąć z niemałym
prawdopodobieństwem. Gospodarką na roli nie trudnił się zapewne nigdy,
a już w każdym razie nie miał z nią do czynienia po r. 1630. Nie znajdujemy
również żadnych niemal śladów jego udziału w życiu publicznym poza wzmian-
ką, iż w bezkrólewiu r. 1632 był w chorągwi województwa krakowskiego
stojącej w Koszyczkach 50 • To jednak oczywista wina fragmentaryczności
materiałów, jakimi dysponujemy. Na pewno nie stronił od sejmików, były
bowiem nazbyt dobrą okazją, aby z terenu całego województwa zbierać
złośliwe plotki o plebejuszach przyoblekających szlachecką skórę. Intruzów
w społeczności "urodzonych" ścigał czynnie ojciec Waleriana, a i on sam,
wychowany w atmosferze nieustającej pod tym względem podejrzliwości,
wszędzie dookoła wietrzył przedsiębiorczych plebejskich dorobkiewiczów
zagrażających stanowi szlacheckiemu. Pozywał o to jedynie Baranowskiego,
przynajmniej my nie znamy jego innych wystąpień, ale postawił sobie za-
50 Zob. nr 1690.
XXIV
-
,
WSTĘP OGÓLNY
danie znacznie szersze niż ściganie z wątpliwym zazwyczaj skutkiem tej czy
innej jednostki pnącej się W górę. Oto zabrał się do spisywania wszystkich
znanych sobie wypadków dokonanej lub jeszcze tylko zamierzonej uzur-
pacji szlachectwa, a ta osobliwa pasja badawcza bardzo prędko przerod:~iła
się w nim w typową manię.
Jakimi intencjami kierował się w tej pracy? Czy powodowała nim tylko
chęć obrony .,czystości" starożytnego szlachectwa, obawa, by nicpowołani
nie sięgali po nazwiska i herby, których genezę tradycja ustna, kronikarze,
ostatnio Paprocki, przyodziali w szczególniejsze blaski? Zapewne także i to.
Musiała sprzyjać takim nastrojom atmosfera średniozamożnego domu
Nekandów Trepków. Wobec niezbyt imponującej teraźniejszości szukali
pociechy w minionych splendorach Toporczyków-Starżów, których Pap-
rocki położył przecie na pierwszym miejscu pod względem starożytności
i dostojeństwa, a pierwocin ich historii dopatrywał się aż za Lecha. Wspólne
pochodzenie z hrabiami na Tęczynie, bez względu na to, czy było prawdą,
czy tylko fikcją heraldyczną, musiało mieć też lliemałe znaczenie. Cóż do-
piero mówić o samym Walerianie i jego braciach, którzy wyzbyli się nawet
i tej skromnej ojcowizny. Samuel i Żegota pozostali przynajmniej na roli,
(l.\e Walerian osiadł w Krakowie, skazany tam na życie z gotowego, zapewne
niezbyt obfitego grosza. Pozycję materialną musiał nadrabiać \\'Yolbrzymio-
nym poczuciem swej wyższości stanowej, widział bowiem dookoła siebie
w mieście zbytek rodzin patrycjuszowskich, dobrobyt średniego mieszczań
stwa. Utwierdzał się tedy coraz mocniej w przekonaniu, że źródłem tego
jest przede wszystkim krzywda dobrodusznej, wyzyskiwanej przez chytrych
kupców szlachty. Mimo iż z mieszczanami musiał obcować nieustannie,
mimo iż, jak się wydaje, miał wśród nich ludzi sobie bliskich, a już na pewno
bardzo wielu stałych informatorów, im mocniej odczuwał ich przewagę ma-
terialną nad sobą, tym silniej utwierdzał się w lekceważeniu, a nawet pogar-
dzaniu innymi stanami.
Szczególniejsze swe kolekcjonerstwo Trepka uprawiał chyba na długo
przed opuszczeniem na stałe wsi. Zasadniczy zrąb jego pmcy był gotów już
w r. 1624. Zachęta do niej mogła płynąć od ojca, który, jak widzieliśmy, in-
teresował się tymi sprawami. Ale to wszystko, cośmy powiedzieli, to tylko
jedna strona tego zagadnienia i zapewne nie najważniejsza. Trepkę, szlach-
cica pozbawionego ziemi, więc "zgołociałego", bolała szczególnie mocno
każda wieś przechodząca w ręce, jego zdaniem, niegodne. W tych wsiach,
które dostały się plebejom, widział przyszłe żniwo dla przedsiębiorczej szlach-
ty, która potrafi zakrzątnąć się, by zdobyć na nie kaduki. Pamiętajmy, iż
w O\vych latach proceder 'vyrabiania sobie w kancelarii królewskiej kaduków
na dobra dzierżone bezprawnie przez plebejów, osierocone bez spadkobier-
xxv
ców lub częściej tylko rzekomo bezpańskie, był rozwinięty na szeroką skalę.
Wyrabiali sobie owe kaduki wielcy i mali, od hetmana Koniecpolskiego po
autora niniejszej księgi, a najczęściej ci wszyscy, którzy stali blisko dworu.
Nie zawsze mieli na celu wejście w rzeczywiste władanie przedmiotem takiego
nadania. Wiedzieli dobrze, że dotychczasowi posesorzy będą swych praw
bronić wszelkimi siłami, a przy słabości egzekutywy sądowej nie mogli liczyć
na zbytnią pomoc prawa. Wszystko to oczywiście w wypadkach, kiedy "ka-
ducznik" nie był żadnym potentatem, a obecny posiadacz miał jakieś stosunki
i zasoby materialne. Liczono więc tu zazwyczaj na co innego. Oto za pozbycie
się groźby kaduka, za zdobycie miłego spokoju, warto było zapłacić, i to do-
brze. Przywilej na kaduk umożliwiał więc najczęściej korzystną ugodę, wy-
duszenie z posiadacza jakiejś okrągłej sumy za odstąpienie od swych pre-
tensji.
Trepka w swych zainteresowaniach nie ograniczał się do ziemi. Kapitały
w gotówce, wartościowe ruchomości, ba, nawet domy w mieście pozostałe
po "diktusach", bękartach, infamisach to, jego zdaniem, również mienie
bezpańskie, które dzięki dobroczynnym kadukom mogłoby wspaniale pod-
reperować fortuny autentycznej szlachty. Księga Trepki jest więc pewnego
rodzaju informatorem, rzec by można przewodnikiem dla szlachty szukają
cej łatwego wzbogacenia. Oto pieniądze niemal leżą na ulicy, trzeba tylko
wiedzieć, gdzie ich szukać, a znalazłszy zgromadzić odpowiednie argumenty,
które pozwoliłyby nimi zawładnąć. Dostarczenie potrzebnych do tego proce-
deru wiadomości jest więc głównym zadaniem autora Liber chamorum.
Na marginesach poszczególnych artykułów swej księgi umieszczał tedy bar-
dzo często sumy, na jakie szacował mienie rozmaitych plebejskich dOlobkie-
wiczów. Starczyło te sumy zliczyć, by wiedzieć, ile to też owych "bezpańskich"
pieniędzy czeka na szlachtę.
Jako człowiek przewidujący nie myślał tylko o chwili obecnej, pamiętał
i o przyszłości. Interesował się więc nie tylko plebejuszami, którzy już doro-
bili się fortun, ale miał na uwadze także takich, którym dopiero zaczynało
się dobrze dziać, a więc z których dorobku można by korzystać dopiero kie-
dyś, może w następnym pokoleniu. Dokładne dane co do wieku potomstwa,
wszystkich owych Hanusiek, Maćków, Jadamków, Jagniś, miały dopomóc
do ich zidentyfikowania w przyszłości, kiedy już dzięki zabiegom rodziciel-
skim pod każdym względem upodobnią się do "urodzonych". Do stwier-
dzenia tożsamości "diktusów" miały pomagać i rysopisy. Wysoczański "czar-
ny jak Żyd i kompleksyj a żydowska, włosa czarnego, twarzy długiej czarnej,
nosa garbatego, długiego jak ogórek za pół grosza, mowy klekotliwej. Sama
kompleksyj a jego chłopem grubym być go oznajmowała". Wiśniowski:
"wąsik mały puszczał mu się, ranę ma przez brodę, piegowaty, wysoki, cienki
XXVI
WSTĘP OGÓLNY
bel na ten czas". Chronowski "niski, zapęziały, karłowity", Działtyński, który

" po klerycku chodzieł", był "wzroku jaskrawego".
Jacyż to więc ludzie znaleźli się na kartach księgi? Oczywiście w pierw-
szym rzędzie nieprawnie (zdaniem Trepki) mieniący się szlachtą, a więc za-
równo plebeje, którzy dorobiwszy się i przezwawszy na "ski" lub "cki", usi-
łowali bez rozgłosu , cicho "wszrobować się" w stan uprzywilejowany,
jak i ci, którzy szczycili się jakimiś "autentykami" królewskimi. Autor zgodnie
]l powszechną opinią ówczesnej szlachty uznawał za waźne tylko nobilitacje
sejmowe, i to nadane za zasługi wojenne. W nobilitacjach królewskich wie-

trzył przede wszystkim "fa:łeszność", a jeśli nawet nie było wątpliwości
co do formalnej autentyczności niektórych spośród nich, uważał je za nie-
legalne i stąd nieobowiązujące dla ogółu szlachty. Skoro król wydał komuś
taki przywilej, "niechże tylko u niego będzie nobilis, a u ślachty wszytkiej
chłopem, póki źyw, będzie"5J. Obok uwaźających się już za szlachtę lub
widomie pnących się do jej szeregów kolekcjonował Trepka z przezomą
myślą o przyszłości także i takich, którzy dorobili się, zebrali nieco więcej
gotówki i chociaż im samym szlachectwo nie postało jeszcze w głowie, za-
częli, o zgrozo, starannie wychowywać swe dzieci, które po jakimś czasie
będą zapewne chciały sięgnąć po zakazany owoc szlachectwa. Ponadto przed-
miotem szczególniejszych zainteresowań naszego autora byli bękarci wsze-
lakiego autoramentu, a więc szlacheccy, księży i plebejscy. W niektórych
wypadkach łatwiej im było udawać szlachtę niż iść do rzemiosła cechowego,
gdzie z całym rygoryzmem wymagano świadectw ślubnego urodzenia. Tra-
fiają się od czasu do czasu, ale rzadko, niejako mimochodem, szlachetnie uro-
dzeni infamisi, którzy utracili prawa cywilne, a ich majątek stał się tym sa-
mym mieniem bezpańskim.
Kryteria decydujące o tym, kogo uznać za szlachcica wątpliwego, godne-
go niniejszej księgi, były nader różnorodne. W zasadzie wystarczało autorowi,
iż zasłyszał z czyichkolwiek ust powątpiewanie, uszczypliwą pogłoskę, a prze-
gląd informatorów, który robimy niżej, najlepiej dowodzi, jak niepewne
mogły być ich wiadomości. W tych sprawach tak łatwo mógł się mylić głos
opinii, i to nawet wtedy, kiedy był dość powszechny. Do przybyszów ze stron
odleglejszych z zasady odnoszono się podejrzliwie, zwłaszcza do takich,
którzy nie mieli w okolicy "powinnych" budzących zaufanie. Trepce wy-
starczało czasem tylko to, że nie znalazł jakiegoś nazwiska uPaprockiego
lub że ktoś miał nazwisko uformowane od wsi, o której istnieniu nie słyszał,
znał natomiast miasteczko królewskie tej samej nazwy. Niemal z reguły wyda-
wały mu się podejrzane imioniska drobnoszlacheckie. We wszystkich tych Ćwie-
~l Zob. nr 245.
XXVII
L1BER GENERATIONIS PLERFANORUl\!
kach, Mierotach, Głąbach, Baranach, Pankach, władający ch drobn;mi c zą

steczkami wsi, jakże często pracujących na roli własnymi rękami , wietrzył
chłopskich intruzów, którzy bez wielkich trudności wsiąkali w rzeszę cząst
kowej szlachty, mało od niej różniąc się poziomem majątkowym i kulturalnym.
Ponadto z zasady zamieszczał w swej księdze wszystkie rodziny mie szczań
skie, które w początkach XVII w. uważały się już za szlachtę lub posiadłszy
ziemię były na prostej drodze do szlacheckiej pozycji sp ołecznej. Nad nobili-
•
tacjami dotyczącymi mieszczan przechodził do porządku równie lekko, jak
i w wypadkach uszlachcania chłopów. Nie uznawał ich i koniec! Nawet
naj bogatszych patrycjuszy krakowskich, Montelupich, Cetysów, Szylingów,
Celarych, Szembeków, po równi z poddańczą ludnością wiejską ogarniał
mianem "chłopstwa". Robił jednak wśród tej szlachty-mieszczan poważne
rÓŻnice. Oto kierując się niewątpliwie względami na swe osobiste stosunki,
jednym, dla których miał zapewne jakieś względy, poś"vięcał tylko krótkie,
właściwie nic nie mówiące wzmianki (np. Morsztynom, Gutteterom, Fogel-
wedrom), o innych, szczególniej sobie nienawistnych, rozpisywał się obszer-
nie i z wyjątkową zjadliwością (np. o Szembekach, Wildermanach, Roter-
manach, SzyI krach). Niemal wszyscy cudzoziemcy, którzy po przybyciu do
Polski bodaj tylko otarli się o Kraków, o handel lub o rzemiosło, budzili
jego podejrzenia, zwłaszcza zaś nie był skłonny dawać wiary szlachectwu
krakowskich Włochów, nawet i wtedy, kiedy wyv"odzili się z autentycznego pa-
trycjatu florenckiego. A przecie sam miał matkę pochodzącą z rodziny wło
skiej, która w. Polsce na górnictwie dorobiła się pokaźnego majątku! Chara-
kterystyczne jest pominięcie Korniaktów, szlachty bardzo świeżej daty, o któ-
rych pochodzeniu nie mógł przecie nie słyszeć. Byli już jednak nazbyt możni
i skoligaceni, nazbyt upodobnieni do możnowładztwa, by chciał się im na-
rażać. Choć właściwie mógł sobie pozwolić na ich opisanie, bo swej księgi
na pewno nie przeznaczał do opublikowania, a bodaj nawet szerszego udo-
stępnienia za swego życia. Pamiętał chyba zbyt dobrze cięgi odebrane za
lat młodzieńczych od Ligęzy i wiedział, co mogłoby go oczekiwać, gdyby
sobie zrobił kilkuset nieprzejednanych wrogów na wszystki ch szczeblach
drabiny społecznej. Przewodnik po kadukach był więc robiony więcej z my-
ślą o przyszłości niż o teraźniejszości.
Teraz musimy odpowiedzieć na pytanie, jaki był zasięg terytorialny zain-
teresowań naszego autora oraz które z ziem dawnej Rzeczypospolitej uwzglę
dnione zostały w Liber chamorum szczegółowiej, które zaś potraktowane
tylko marginesowo. Przede wszystkim terenem studiów Trepki były woje-
wództwa krakowskie i sandomierskie, czyli właściwa Małopolska. Ziemie
jej zjeździł rzemiennym dyszlem wzdłuż i wszerz, docierając osobiście lub
poprzez swych informatorów do najbardziej zapadłych kątów. Zdobył tu przy-
XXVIIT
WSTĘP OGÓLNY
najmniej trzy czwarte swych materiałów. Dokładne, często wręcz precyzyjne

określanie położenia miejscowości na tych terenach dowodzi dobrej znajo-
mości lokalnej geografii. W olbrzymim materiale topograficznym zawartyJll
w tej księdze, a dotyczą cym Małopolski, znajdziemy co najwyżej kilka drob-
nych pomyłek. Da! ponadto sporo wiadomości z terenu województw lubel-
skiego i si.:radzkiego. Pierwsze było szlakiem stałych wędrówek autora na
sądy trybunalskie, ponadto zaś zjazdy na trybunał gromadzące ludzi z od-
ległych 11<1.\\et województw były wspaniałą okazją do sprawdzania informacji
mniej pewnych, zdobywania nowyc11. Drugie z województw, sieradzkie, sto-
sunkowo najsilniej z całej Wielkopolski związane z Krakowem, bo mu naj-
bliższe, było miejscem zamieszkania licznych krewnych pana Waleriana, że wy-
mienimy tylko Gomolińskich i Radoszowskich. Im dalej jednak od ziemi kra-
kowskiej, tym uboższe stają się wiadomości, tym mniej dokładne określenia
geograficzne, tym częstsze zniekształcanie zarówno nazwisk,jak i nazw topogr:J.-
ficznych. Wielkopolska właściwa to już dla Trepki teren mało znany, a wia-
domości stamtąd oparte na echach wtórnych i bardzo odległych. Rojowi sko
szlacheckie na Mazowszu było mu znane nieco lepiej, bowiem wszędzie na-
potykało się przybyszów stamtąd, w innych ziemiach szukających kariery
życiowej. Województwo ruskie w swej części zachodniej, graniczącej z sando-
mierskim, nic było obce autorowi Liber chamorum, ale wschodnią połać
tej ziemi znał chyba tylko ze słyszenia. Prusy Królewskie, Litwa, zie-
mie Ukrainy to dlań zupełna egzotyka, a wiadomości stamtąd nadzwy-
czaj skąpe i często zupełnie bałamutne, a przy tym, ze względu na mylenie
realiów, przeważnie niemożliwe do sprawdzenia.
Wypada teraz zastanowić się, w jaki sposób zdobywał autor swe wiado-
mości, jaką miał metodę pracy. Olbrzymią większość danych zebrał z ust-
nych opowieści. Znajdujemy na marginesach wszystkich niemal kart nazwi-
ska tych informatorów, w sumie przekraczających dwie setki. Bogaty to
wykaz "źródeł", a jakaż przy tym rozmaitość społeczna! W ich wyborze
autorem nie kierowały żadne przesądy stanowe. Równie chętnie korzystał
z tego, co mu opowiedział miecznik koronny Zebrzydowski, jak i "chłopiec
żebracki", kucharz biskupi w Radłowie lub "baba stara" w Płaszowie. Ten
Zebrzydowski, KoryciJl ski, starosta ojcowski, i Hennolaus Ligęza, podskarbi
koronny, to bodaj jedyni informatorzy reprezentujący warstwę magnacką.
Szlachty średniej chyba najwięcej. Moglibyśmy wyliczyć dobrze ponad czter-
dzieści nazwisk z terenu województw krakowskiego, sandomierskiego i sieradz-
kiego. Z informacji swej własnej rodziny, tj. Trepków, nie korzystał wiele, za-
ledwie siedem razy wymienił jako źródło ojca i braci rodzonych lub stryjecz-
nych. Już znacznie częściej informowali go krewni sieradzcy, Gomolińscy (27
opowiadaJl), a zwłaszcza ów Łukasz, o którego stosunku do poddanych już
XXIX
wspomniałem. Był to zamożny szlachcic z okolic Piotrkowa, który osiadł

w sąsiedztwie Trepków, nabywając Mnichów koło Jędrzejowa. Jego pery-
petie ze służbą przewijają się nieustannie poprzez karty niniejszej księgi.
Jawi się w nich jako nieszczęsna ofiara plebejskiej złośliwości, stale przez
wszystkich krzywdzona i okradana, a w rzeczywistości niewątpliwie kat na
służbę i poddanych. Pan Łukasz wiedziony szczególniejszą ambicją przy-
znawał się chętnie do nieprawego ojcostwa rozmaitych bardziej przedsię
biorczych "diktusów", a między innymi przodka znanej potem rodziny Choło
niewskich. Dostawcą aż 16 opowieści był inny krewny, Jan Dębicki, rodzący
się z Trepczanki, a przez małżeństwo z Fraksztynówną związany blisko ze
sferami mieszczańskimi. Pan Trepka nie wahał się ani przez chwilę w obfitym
wykorzystywaniu wiadomości ludzi, których na innych kartach rzetelnie
osmarowywał. Jakichś danych dostarczył mu Montelupi, aż II historyjek
opowiedział Popławski, zapewne ten sam, którego nękał naganą ojciec autora.
Niejaki Miechowski, główny dostawca wiadomości spod Kalisza i Poznania,
otrzymał i sobie samemu poświęcony artykuł, w którym został przedsta-
wiony jako wierutny złodziej, który w swym procederze nie oszczędził nawet
samego pana Waleriana. Ale bogactwem dostarczonych informacji pobił
wszystkich mistrz Dąbrowski, "astrolog" krakowski, cytowany jako źródło aż
53 opowieści. Nic dziwnego, doszukiwanie się najbardziej osobistych tajemnic,
niezbędne dla stawiania horoskopów, było ściśle związane z jego zawodem.
Powiedzieliśmy już, że obok szlachty Trepka nie gardził i informacjami
ze źródeł nieszlacheckich, wydostając je od mieszczan Krakowa, Koszyczek,
Proszowic, Miechowa, Żarnowca, Olkusza, ba, nawet dalekiej Nieszawy.
W tej grupie plebejskiej palma niewątpliwego pierwszeństwa należy się "Sta-
siowi woźnicy", dostarczycielowi 13 opowieści. Rzecz to wiadoma, iż woź
nice, wszędzie z panami wędrujący, przy okazjach większych zjazdów oplot-
kowujący swoich chlebodawców, byli źródłami nieocenionymi. Kogóż zresztą
tu nie ma! Jasiek masztalerz, organista pana Oraczewskiego, chłopiec ku-
charza, baba, co służyła u Wielkołuckiego, staniąteckiej (ksieni) panna, Staś
z Przyborowa, cyrulik pana Gomolińskiego, Ogrodzeński trębacz i szynkarz
Lubomirskiego, krawiec Michał, krawiec Miotełka w Miechowie, krawiec
z Dębna, krawiec z Gołaszyna, wójt z Jeziorka, Walenty balwierz w Bochni, cy-
rulik z Wieliczki, Szklarka na cmentarzu Św. Trójcy, dziewka, "co u mnie słu
żyła", karczmarz w Zabierzowie, bakałarz Olesiowy, Łukasz chłopiec etc., etc.
Autor zbierał swe materiały w nieustannych wędrówkach. Jakiegoż
obfitego żniwa musiały mu dostarczać wszelkie zjazdy szlacheckie lub jar-
marki, ale wykorzystywał skrzętnie i okazje nastręczane przez życie codzien-
ne. Pobyt w karczmie, u cyrulika, balwierza, krawca, gawędy ze służbą szlach-
ty, w której domach gościł, wszystko to wzbogacało jego zasób wiadomości,
xxx
WSTĘP OGÓLNY
składało się na ich trzon zasadniczy, ale, jak to zobaczymy niżej, nie jedyny.
Wydaje się, iż miał system robienia na poczekaniu notatek na kartkach.
Dochowała się jedna taka notatka wklejona w tekst księgi, a nosząca wszel-
kie znamiona pospiechu. Zbyt wiele bywało w każdej opowieści imion i dat,
by można było zawierzać tylko pamięci, a oryginalnego rękopisu Trepka
ze sobą na pewno nie woził, jest bowiem na to jeszcze i dziś nazbyt czysty
i dobrze zachowany.
Powiedzieliśmy już, że zasłyszane opowieści, a przy tym niewątpliwie
i osobiste spostrzeżenia autora nie stanowią wyłącznej treści dzieła. Rozsiane
gęsto cytaty z ksiąg sądowych rozmaitego typu oraz wiadomości ze znanej
mu literatury historycznej zasługują również na uwagę. Jeśli idzie o pierw-
sze, to oczywiście nie przypuszczamy ani na chwilę, by prowadził planowe,
zakrojone na większą skalę kwerendy archiwalne. Ale dokonywanie osobiście
doraźnych poszukiwań w księgach sądowych grodzkich, ziemskich lub miej-
skich przy okazji jakichś procesów dla rozmiłowanej w pieniactwie ówczes-
nej szlachty było chlebem powszednim. Liczne tego ślady znajdujemy w no-
tatkach i podpisach na wklejkach okładkowych ksiąg. Pan Trepka był nie-
wątpliwie częstym gościem w kancelariach sądowych 52 i zapewne dobrze
dał się we znaki podpiskom, pilnując bacznie, by zeznającym plebejom nie
dawali lekkomyślnie określeń stanowych właściwych tylko szlachcie. Nie brał
przy tym pod uwagę obyczaju przestrzeganego od przeszło stulecia, wedle któ-
rego patrycjat krakowski tytułowano stale "nobiles". Dla niego było to jawne
nadużycie, z którym walczył, jak mógł, oczywiście bez większego powodze-
nia. A już szczególniej gorszyły go podobne obyczaje w mniejszych miastach,
przede wszystkim w Bochni. Kazał tam sobie wydać eksceptę "na ukaz owa-
nie ... tego grande nefas" podpisków miejskich. Chciał mieć pamiątkę "tak
wielkiego bezpieczeństwa psów miejskich"53.
Z sądownictwa szlacheckiego korzystał najobficiej z ksiąg grodzkich kra-
kowskich, cytując je w 72 wypadkach, na ziemskie krakowskie powołał się
w 40 miejscach, trybunalskie lubelskie zacytował w 26, grodzkie lubelskie
w 5, grodzkie bieckie, chęcińskie, ziemskie szydłowskie (w Wiślicy) po jed-
nym. Z archiwów miejskich najbardziej zadomowiony był w kleparskim,
na którego księgi powołał się aż w 36 wypadkach, na miejskie krakowskie
już tylko w 19, kazimierskie w 6. Z okolicznych miasteczek Miechów i Boch-
nia dostarczyły mu po 7 cytat, Chęciny i Wiślica po 3, Olkusz l. W jednym
jedynym wypadku powołał się na źródła konsystorza biskupiego krakow-
skiego. Wszystkiego razem, zważywszy przeszło dwa i pół tysiąca artykułów,
52 Najintensywniej wykorzystany był przez Trepkę dla poszukiwań archiwalnych
r. 1630, bowiem z tej daty najwięcej znajdujemy cytowanych przez niego aktów.
53 Zob. nr 1872.
XXXI
doprawdy niewiele. A i rola tych źródłowych wypisów ze wszech miar drugo-

rzędna i często z zasadniczym tokiem opowieści związana bardzo luźno.
Cytaty nie popierają podstawowych konstrukcji genealogicznych, a są jedy-
nie jakby marginesowymi ich uzupełnieniami. Chodziło mu głównie o to,
by przy ich pomocy wydobyć właściwą tytulaturę stanową przedstawicieli
danej rodziny i na tym zazwyczaj poprzestawał, rdzeń opowieści opierając
na informacjach ustnych.
Nie wyczerpuje to jeszcze warsztatu pisarskiego naszego autora, korzystał
bowiem również i ze źródeł historiograficznych. Przede wszystkim przewer-
tował dzieło Paprockiego, którego zresztą znał osobiście. Chociaż niewyso-
kiego był mniemania o jego naukowej i osobistej rzetelności, choć go poma-
wiał wręcz o fabrykowanie fałszywych rodowodów za pieniądze, na każdym
niemal kroku korzystał z danych znalezionych w Herbach rycerstwa, a nie-
znalezienie tam jakiegoś nazwiska, jak już powiedzieliśmy wyżej, uważał za
wystarczający dowód uzurpacji 54 . Ten brak konsekwencji, podwójna miara
stosowana wobec Paprockiego, to charakterystyczny przykład metod pracy
Trepki. Dobre mu każde, nawet najmniej wiarygodne źródło, jeśli może z niego
czerpać argumenty dla pognębienia nienawistnych "diktusów". Z histo-
ryków znani mu byli: Kromer, Decjusz, Marcin i Joachim Bielscy, Stryj-
kowski, Sarnicki, Krzysztof Warszewicki. Z dzieł prawniczych korzystał ze
statutów Herburta i Przyłuskiego, z Procesu Zawadzkiego, z drukowanych
konstytucji sejmowych. Z dzieł obcych przytacza jedynie czeską kronikę
Haika, którą znał w wydaniu niemieckim. Czasem spotyka się w toku opo-
wiadania jakieś nikłe i trudne do bliższego określenia reminiscencje z lek-
tury klasyków starożytnych. Prócz oczywiście łaciny znał języki niemiecki,
ruski (pisał biegle cyrylicą), może odrobinę francuski.
Jak wykorzystywał owe źródła kronikarskie? Pod pewnym względem
nawet z pedanterią, bowiem zawsze dokładnie cytował karty, rozdziały,
księgi. Treść jednak, jaką na owych kartach znalazł, intrepretował tak samo
jak Paprockiego, to znaczy w sposób bardzo swoisty. Szukał w niej przede
wszystkim dowodów na zbrodniczą działalność mieszczan krakowskich,
którzy, jego zdaniem, byli w stałej niemal zmowie z obcymi. Kiedy obaj
Bielscy, przedstawiając wypadki z lat 1290 i 1311/1312, mówią tylko ogól-
nie o mieszczanach krakowskich wzywających na tron obcych książąt i nie
wymieniają nigdzie ani imion, ani tym bardziej nazwisk poszczególnych
patrycjuszy (z wyjątkiem imienia samego wójta Alberta), Trepka ich opo-
wieści uważa za wystarczające dowody na to, że to właśnie przodkowie Szem-
beków, Szylkrów, Rotermanów czy Wizembergów "króle swe z dawna zdra-
54 O nierzetelności Paprockiego mówi autor szeroko w "Proemium".
XXXII
WSTĘP OGÓLNY
dzali". Powoływaniem się na źródła kronikarskie przy okazji ciskania gro-

mów na te rodziny sugeruje czytelnikowi, że znajdują się w owych kronikach
właśnie ich nazwiska. Tak samo próżno byśmy szukali wśród ściętych za
zabójstwo Tęczyńskiego nazwisk Szylkry, Szylinga, Foltyna lub Jarosza
Mankowica, a Trepka i tu powołał się na źródła, które wyliczają tych stra-
conych na ogół zgodnie z prawdą. Nie płynęło to z świadomej chęci fał
szowania rzeczywistości historycznej, ale z nader naiwnej metody pracy.
Wypada wreszcie zaznaczyć, że korzystał i ze źródeł epigraficznych, cho-
ciaż w drobnej tylko mierze. Znane mu były napisy nagrobkowe w kościo
łach krakowskich Panny Marii, Św. Barbary, Franciszkanów oraz warszaw-
skich Św. Jana i Św. Ducha.
Kolej teraz na zastanowienie się, co były warte wiadomości zbierane
w taki sposób i z takich źródeł. Jest rzeczą jasną, iż w znacznej części mu-
siały to być tylko plotki, oszczerstwa, wierutne bajki, jakich nie brak nigdy
i nigdzie, a jakie szczególniej łatwo narastają dookoła ludzi, którzy szczęśli
wie dorabiają się majątku. Płyną one bądź ze zwykłej chęci szkodzenia,
bądź z czystego zamiłowania do sensacji, z pasji do opowiadania "intere-
sujących" historii o innych ludziach. Mimo tych rzeczy aż nadto oczy-
wistych, z całą stanowczością należy stwierdzić, iż wartość zebranego tu
materiału jest ogromna. Nie szukamy w nim, rzecz prosta, stwierdzania fak-
tów jednostkowych, tego, czy właśnie ktoś, kto uchodził za zamożnego szlach-
cica, a za swą kolebkę podawał Mazowsze, nie pochodził w rzeczywistości
z zagrodniczej chaty pod Miechowem, lub czy ktoś inny, piastujący już urząd
grodzki, nie był czasem bezimiennym wychowankiem szpitala Św. Ducha.
Idzie nam o rzeczy nieporównanie ważniejsze. Autentyczne, najbardziej
realne możliwości życiowe zakreślają zazwyczaj ścisłe granice dla ludzkiej
fantazji. Jeśli nawet takie czy inne perypetie nie dotyczą osób, którym je
przypisano, bądźmy pewni, że same wzięte są z życia i tylko skierowane pod
nie zawsze właściwym adresem. Ponadto wątki z kilku wydarzeń mogą się
łączyć w jedną całość lub odwrotnie, mogą się dzielić, ale sposoby pięcia się
do szlachectwa, te osobliwe drogi awansu społecznego, nie są na pewno ani
wyssane z palca, ani nawet przejaskrawione. Tak musiało być wszędzie do-
okoła w życiu.
Jeśli idzie o przedstawione przez Trepkę początki poszczególnych ro-
dzin, wydobycie się ich z szarej, bezimiennej masy chłopskiej na widownię
już uchwytną dzięki źródłom, są to w ogromnej większości wypadków procesy
w swym zasadniczym zrębie absolutnie niesprawdzalne. Okresu poprzedza-
jącego całkowite lub bodaj częściowe podszycie się pod szlachectwo zbadać
nie możemy, brak bowiem odpowiedniej ilości materiałów źródłowych od-
noszących się do chłopów. A nawet i w tych wyjątkowych wypadkach, gdzie
3-W. N. Trepka: Liber chamorum, cz. I XXXIII

LlBER GENERATIONIS PLEBEANORUM
z tych materiałów dałoby się coś niecoś znaleźć, pamiętać musimy, że i tak
nie odnajdziemy właściwej nici przewodniej, bowiem celowo zacierano za
sobą ślady po szczęśliwym awansie do innej warstwy społecznej. W aktach
wytwarzanych przez sądownictwo szlacheckie, a więc w podstawowym i naj-
obfitszym źródle, jakim rozporządzamy do tych celów, wstydliwe szczegóły
genezy rodzin uchodzących już za szlacheckie nie mogły się, rzecz prosta,
znaleźć. Chyba z okazji nagany, ale to już inna sprawa, wymagająca osobnego
omówienia. Pamiętajmy zresztą, iż na kartach ksiąg grodzkich lub ziem-
skich "szrobujący się" do szlachectwa plebeje jawią się dopiero wtedy, kiedy
już swój cel całkowicie lub bodaj w części osiągnęli i pod względem społecz
nym, majątkowym i kulturalnym nie różnili się niczym od reszty szlachty.
Któż by wtedy przykładał nadmierną wagę do strony prawnej? Chyba ludzie
pokroju Trepki albo skrzętni poszukiwacze kaduków. Jeżeli dziś, wertując
księgi sądowe, natrafiamy na każdym niemal kroku na zjawisko rwania się
wątków genealogicznych, jeśli tak często dochodzimy do punktu, poza który
przy najskrzętniejszych badaniach nie potrafimy cofnąć się w przeszłość,
to i w tym nie mamy jeszcze danych na to, by się domyślać uzurpacji stano-
wej. Ruchliwość szlachty, jej częste wędrówki z miejsca na miejsce, a przy
tym i brak wielu zespołów dawnych ksiąg sądowych dla rozległych połaci
kraju, wszystko to sprawia fragmentaryczność wielu zestawień genealogicz-
nych. Tak więc pogłoski przekazane nam przez Trepkę są w większości wy-
padków wiadomościami jedynymi i absolutnie niesprawdzalnymi, są jak
gdyby uchyleniem rąbka zasłony szczelnie przed naszymi oczami zakrywa-
jącej niezmiernie ciekawy proces masowego awansu społecznego, proces
nieuchwytny poprzez źródła urzędowe. A cóż dopiero mówić o problemie
dzieci nie ślubnych, o tajemnicach alków, odkrywanych Trepce przez nie-
życzliwych sąsiadów lub służbę! Tu już sam charakter wiadomości wyłącza
możliwość jakiegokolwiek źródłowego sprawdzenia i sprowadza wszyst-
kie opowiadania tego rodzaju do rzędu anegdot, od których roją się pewne
pamiętniki, a które nie są przecie pozbawione wartości dla historii kultury
i obyczajów.
Rzecz ma się oczywiście inaczej, gdy chodzi o przechodzenie na wieś
i wsiąkanie w szlachtę rodzin mieszczańskich. Tu dzięki bogactwu materia-
łów miejskich i nici przewodniej, jaką jest ustalone nazwisko, możemy do-
kładnie śledzić okres przedszlachecki, moment awansu przeważnie związany
z kupnem wsi i koleje późniejsze, już w szlacheckiej skórze.
Zważywszy wszystko to, co zostało powiedziane, stwierdzamy, iż dzieło
Trepki, jakkolwiek pod względem formalnym ma charakter czegoś na kształt
herbarza plebejskiego, może być uważane za źródło genealogiczne tylko w bar-
dzo ograniczonej mierze i na pewno nie dla śledzenia początków poszczegól-
XXXIV
WSTĘP OGÓLNY
nych rodzin. Tam jednak, gdzie autor mówi o rozrodzeniu pokoleń sobie
współczesnych, gdzie opowiada o koligacjach i stanie z lat 1600 40, wart
jest tyle samo, co inni pamiętnikarze, a może nawet i więcej, bo na ścisłości
tych danych bardzo mu zależało i zbierał je niejako zawodowo. Początki
zaś rodzin to co najwyżej plotkarski komentarz do ich genealogii. Nie jest
też Liber chamorum materiałem do biografii poszczególnych osób, jakkol-
wiek i tu może mieć pewną wartość, jako echo współczesnych opinii czy
bodaj plotek. Jest za to nieocenionym źródłem do historii kultury i awansu
społecznego. Wcale udatnie drogi tego awansu scharakteryzował sam autor
w "Proemium", poprzedzając nim właściwą treść księgi. Nie będziemy raz
jeszcze powtarzać tego, co czytelnicy znajdą w wypowiedzi Waleriana Trepki,
ograniczymy się jedynie do kilku spostrzeżeń natury ogólniejszej.
W świetle nagromadzonego materiału widzimy jasno masowość uzur-
pacji szlachectwa. To nie wyskok tej czy innej ambitniejszej, bardziej za-
radnej jednostki, lecz coś na kształt życiowej konieczności, która stawała
przed wielu ludźmi oderwanymi w jakiś sposób od zwykłych zajęć chłopskich.
Inna rzecz, że nie każdemu to się udawało, ale był to chyba cel przyświeca
jący wszystkim, których samowładna ręka dziedzica przeniosła z chaty chłop
skiej na jakikolwiek urząd folwarczny czy dworski, którym udało się zdo-
być nieco wykształcenia i dostać się do kancelarii sądowych, którzy wresz-
cie na wojaczce lub poprzez zwykły rozbój zdobyli obfitsze środki materialne.
Perspektywa powrotu do wsi pańszczyźnianej była dla nich katastrofą ży
ciową, a mogła być i niemożliwością czysto fizyczną dla ludzi już "pracy
chłopskiej niezwyczajnych" . M usieli tedy aspirować wyżej i jeśli tylko mieli
odpowiednie po temu środki materialne, mogli liczyć na powodzenie. Pozosta-
wanie na dłuższą metę w charakterze niejako bezstanowym nie dawało po-
czucia trwałości, nie zapewniało żadnego bezpieczeństwa dla gromadzonego
mienia. Miasta niezbyt liczne i nie nazbyt bogate mogły w XVII w. wchła
niać tylko niewielkie ilości takich miejskich dorobkiewiczów, nie nastrę
czając zresztą odpowiednio nęcących lokat dla ich kapitałów. Pociągała
ich przede wszystkim perspektywa własnego folwarku, to zasadnicze zna-
mię osiadłej szlacheckości. Pamiętajmy, że i dla co bogatszych mieszczan
lokata kapitału w ziemi, a więc dziedzictwo lub posesja wsi stawały się co-
raz bardziej atrakcyjne.
Należy mieć jeszcze na uwadze i to, że praktycznie rzecz biorąc dla czło
wieka, który zdobył już jakie takie środki materialne i ogładę, udawanie
szlachcica nie było rzeczą trudną. Podawano się w Małopolsce za przyby-
szów z rojowiska mazowieckiego lub, jeśli ktoś był szczególniej ostrożny,
znajodleglejszych krańców Rzeczypospolitej, i "jedź, sprawdzaj, kto cie-
kawy"! O "powinnych" w miejscu nowego zamieszkania, przy jako tako
XXXV
hojnej ręce, nie było też tak trudno. Ich ceną bywała czasem beczka piwa,
barani kożuch czy para butów.
W opowiadaniach Trepki dostrzegamy jeszcze jedną ciekawą stronę
zagadnienia. Oto cała tak liczna warstwa przejściowa, a więc już nie chłopi,
a jeszcze nie szlachta, stali pod pewnym względem poza prawem. Ich ma-
jątek mógł w każdej chwili zagarnąć lub co najmniej mocno uszczuplić przed-
siębiorczy "kaduczn.ik", życie zaś mógł odebrać pierwszy lepszy szlachecki
zawadiaka, licząc na całkowitą bezkarność. Jakiejże bowiem główszczyzny
miała dochodzić rodzina zabitego? Wymagając szlacheckiej, narażała się
na to, że zabójca wywlecze drażliwą sprawę pochodzenia, przeprowadzi
dowód plebejstwa i nie tylko nic nie zapłaci, ale jeszcze skompromituje i mo-
że raz na zawsze przekreśli aspiracje szlacheckie rodziny. Domagając się
chłopskiej, rezygnowała z tych aspiracji sama. Wolała więc jakże często
milczeć i puścić zbrodnię bezkarnie. Trzeba też było zamykać oczy i na mniej-
sze krzywdy cierpiane od szlacheckich sąsiadów, najmniejszy bowiem pro-
ces, rzecz tak codzienna w ówczesnych warunkach, mógł wydobyć na świa
tło dzienne owo nieszczęsne plebejstwo. Tedy przed tą szlachtą z awansu,
jak byśmy to dziś nazwali, stały dwie drogi, obie nader zawodne: pokora
i ushlżność wobec wszystkich wokoło, aby tylko nikomu się nie narazić,
aby za żadną cenę nie dopuścić do procesu, i przeciwieństwo takiej mało
dusznej polityki, bezgraniczna arogancja, rwanie się o byle co do korda,
by ludzi odstraszyć, dając im do zrozumienia, że najmniejszą zaczepkę mogą
przypłacić życiem.
Była jeszcze inna droga, znacznie bezpieczniej wiodąca w górę pro-
tekcja magnacka. Im potężniejszy był magnat, tym ta droga bywała pew-
niejsza i wyżej wiodąca. Można było na niej zdobyć nie tylko szlachectwo
rzekome, ale nawet i ów królewski "autentyk" nobilitacyjny, a potem
i urzędy ziemskie, które były koroną takiej kariery. Nic w tym dziwnego.
Szlachcic, bodaj nawet chodaczkowy, sprzykrzywszy sobie służbę u jednego
pana lub naraziwszy się mu w czymś, nie rujnował jeszcze swej kariery
w sposób nieodwracalny, mógł bowiem próbować szczęścia i na innym dwo-
rze. Ale plebejusz pnący się w górę w oparciu o protekcję pańską był zdany
wyłącznie na nią. Jej cofnięcie mogło dlań oznaczać całkowitą ruinę
materialną i definitywne przekreślenie widoków na awans społeczny. Tedy
z konieczności bywał ze swym protektorem związany znacznie silniej i mu-
siał mu służyć wierniej i lojalniej niż sługa szlachecki. Jak zobaczymy niżej,
wśród czołowych magnatów małopolskich zdarzali się tacy, którzy niemal
z zasady powierzali odpowiedzialne stanowiska gospodarcze w swych włoś
ciach nieszlachcie, tworząc w ten sposób zastęp klienteli szczególniejszego
rodzaju. Niechęć do krwi plebejskiej, tak właściwa szlachcie średniej, tutaj
XXXVI
WSTĘP OGÓLNY
nie grała większej roli. Magnat czuł się tak wysoko wyniesiony ponad śro
dowisko szlacheckie, iż w gruncie rzeczy było mu obojętne, czy miał do
czynienia z chudopachołkiem "urodzonym", czy z człowiekiem, którego
on sam na własną rękę "uszlachcał". A już na pewno wobec tego ostatnie-
go czuł się znacznie swobodniej, bo bez balastu uprzykrzonej dlań fikcji
szlacheckiej równości. Zjawisko plebejskiej klienteli na dworach magnac-
kich musiało mieć charakter powszechny i sprawa ta wymagałaby szczegó-
łowszego zbadania.
Na pierwsze miejsce w Małopolsce wybijają się pod tym względem Lu-
bomirscy z Wiśnicza: Sebastian, kasztelan wojnicki, fundator rodzinnej
fortuny, żona jego Anna z Branickich, a przede wszystkim syn tej pary, Sta-
nisław, wojewoda ruski, potem krakowski. Trepka notuje aż 64 wypadki,
w których patronowali oni społecznym aspiracjom plebejuszy. Wszak na-
wet przełożonym dworu w Wiśniczu, a więc najwyższym tam dygnitarzem,
był mieszczanin krakowski Andrzej Justimonti. "Ten pan ' pisał Trep-
ka o Stanisławie Lubomirskim beł in toto patrocinator plebejuszów
i jeszcze od ojca jego, pana wojnickiego, sieła tego natworzeło się, co ich
i żenieł z wychowanicami żeninemi. Teraz ślachtą chcieliby się zwać przy
boku pańskim, ale nie indziej"55. Na innym miejscu pisze: "Sieła takich,
ach niestetyż, w Polszcze, co ich i poddanych panowie ślachcicami zową,
i per fas i nefas za ślachcice szrobować nie wstydzą się, jako i p. Sta-
nisław Lubomierski, co beł wojewodą ruskiem, okrutną rzecz tego złego
patrocynowanim swem natworzeł i przeciw ślachcie zacnej z niemi prze-
stawał"56. Ojciec jego, kasztelan wojnicki, "miał przyczynę swą, że żadnego
w folwarkach swych nie miał ślachcica, tylko chłopskiego rodu urzenniki".
Żywiąc szczególniejszą awersję do Szembeków, właśnie wojewodzie Lubo-
mirskiemu przypisywał Trepka opiekę nad nimi, oczywiście nie bezintere-
sowną. Przypadków protegowania plebejów przez Mikołaja Spytka Ligęzę
przytacza zaledwie 8, ale wyraźnie mówi: "A miał ten Ligęza zwyczaj, że
wolał poddane bierać służyć sobie. Z młodu wychowywał je i na »ski« sprze-
zywał, potym i folwarki im do wiernych rąk puszczał"57. Czytaliśmy już,
jakie to osobiste porachunki miał z Ligęzą nasz autor, nie dziwmy się tedy
jego niechęci ujawnionej i tutaj, a poprzez którą wychodzą na jaw właśnie
dobre cechy Ligęzy, którego znamy i skądinąd jako człowieka światłego,
rządnego i wyjątkowo, jak na swe czasy, wyrozumiałego dla poddanych 58 .
~5 Zob. nr 770.
~6 Zob. nr 1041.
~7 Zob. nr 28.
58 W. Łoziński, Prawem i lewem, t. lI, Lwów 1931, s. 183 193.
XXXVII
LIBER GENERAll0NIS PLEBEANORUM
Wśród magnackich protektorów, obok wymienionych, wysuwają się

na pierwszy plan: Stanisław Witowski, wielkorządca krakowski, który go-
spodarował przy pomocy urzędników przede wszystkim plebejskiego po-
chodzenia (Trepka wymienia aż 23 takie wypadki), Ostrogscy zarówno
z Tarnowa, jak i z Jarosławia, Gabriel Tarnowski, starosta krakowski, My-
szkowscy z Pińczowa, Tęczyńscy, Jan Zebrzydowski, miecznik koronny,
Jerzy Zbaraski, kasztelan krakowski, który "za urzenniki w dzierżawach
chłopy tylko wolał miewać, a nie ślachtę"59, Andrzej Zborowski z Melsz-
tyna, kasztelan oświęcimski. Z pozostałych małopolskich potentatów nie
znajdzie się chyba ani jeden, któremu Trepka nie przypisałby kilku bodaj
takich "zbredni".
Z duchownych rola przodująca przypadła oczywiście biskupom kra-
kowskim, a zwłaszcza Szyszkowskiemu. Niewątpliwą plotką krążącą wów-
czas z ust do ust między szlachtą, ale plotką nader znamienną dla nastro-
jów, jest zanotowana przez autora wiadomość, iż "konstytucyje księże są
od biskupa krakowskiego Szyszkowskiego, aby nie arendował żaden dóbr
duchownych ślachcicom, tylko plebeis"6o. Nie lada mecenasem wśród epi-
skopatu był opat jędrzejowski Remigian Koniecpolski, na którego rachu-
nek zapisał autor 23 kariery plebejskie.
Zdarzało się, iż sam pan doradzał słudze drogi, jakimi najłatwiej przyj-
dzie mu się podszyć pod szlachectwo. Wojewoda sieradzki Baranowski
Gąsiorka zwącego się Gąsiorowskim "udawał przed wielą, że jest ślachcic ... ,
kazał zaś samemu, aby się być powiedał od Łęczyce". Kiedy niejaki Ka-
linkowic starał się o rękę panny Asmanickiej (Jaksmanickiej), "intercedo-
wał" za nim sam wojewoda Lubomirski i doradzał mu, jak zorganizować
"zmowny" pozew na trybunał o nieszlachectwo. Opowieść tę oburzony do
żywego autor opatrzył marginalną notatką: "p. wojewody sprosna akcy-
ja". Niezwykłą, jak na owe czasy, wyrozumiałość okazał Walenty Aleksan-
der Kalinowski, starosta kamieniecki. Oto kiedy kozak Kalinowski zapy-
tany przez niego, czemu się tak zwie, tłumaczył się, iż jest jego poddanym
z Kalinowa, usłyszał w odpowiedzi: "A toż nie bronięć tak się zwać, kiedyś
chłop dobry, i owszem, zów się". Dobrotliwa opieka magnacka miała jed-
nak ściśle zakreślone granice i przekroczenie ich mogło się kończyć tragicz-
c
nie. Jeden z protegowanych Lubomirskiego, niepomny na ową granicę, po-
czął się podawać za "powinnego" pańskiego. Z rozkazu wojewody został
za to "znieważony" tak radykalnie, że utracił przy tym życie sam, zginęła
jego córka jedynaczka i jeszcze troje służby na dodatek61 .
S9 Zob. nr 376.
60 Zob. nr 2329.
61 Zob. nr 321.
XXXVIII
WSTĘP OGÓLNY
Protekcja pańska pozwalała żyć bezpieczniej. Mając za sobą oparcie

o Wiśnicz, Tarnów lub Rzeszów można było nie obawiać się kaduków lub
innych sąsiedzkich przykrości. Niestraszne bywały wtedy i sądy, boć i tam
zasiadali ludzie, dla których zadzieranie z Lubomirskim, Ostrogskim czy Li-
gęzą mogło się niedobrze skończyć. Nawzajem magnaci zyskiwali w ten
sposób nie tylko oddane sobie narzędzia w kierowaniu gospodarką folwar-
czną, nie tylko urzędników swego dworu, ale po wprowadzeniu protego-
wanych w poczet szlachty także i wierne gardła, i szable na sejmikach, a nie-
rzadko i źródła doraźnego kredytu, którym nie gardzili nawet najmożniejsi.
Obok wielmożów patronowała czasem plebejom i średnia szlachta, oczy-
wiście na mniejszą skalę i z mniejszą dla nich gwarancją bezpieczeństwa
i kariery. Pan Dębowski wiodąc ze sobą na pospolite ruszenie w swym pocz-
cie poddanych, dla dodania sobie splendoru prezentował ich jako szlachtę,
co oczywiście zdaniem Trepki mogło ich w przyszłości zachęcić
do. uzurpowania sobie tego tytułu na stałe. O wojskim krakowskim Adamie
Oraczowskim z Kaliny powiadano, że "kilkunastu tych diktusów '" za
ślachtę poudawał"62. Janowscy z województwa krakowskiego nie tylko że
nie piętnowali swego plebejskiego imiennika, ale jeszcze korzystali na każ
dym kroku z jego chętnych posług i ostatecznie sprzedali mu swą gniazdową
wieś Opatkowice. Piorunowski, podrządczy krakowski, sam zresztą poma-
wiany o plebejstwo, dufny w protekcję wielkorządcy Witowskiego, "czy-
nieł się królikiem, ślachtę tworzeł".
Już kilka razy przyszło nam wspomnieć o naganach szlachectwa. Ich
charakter przeważnie fikcyjny od dawna nie był tajemnicą dla historyków.
Z mnóstwa jednak nagromadzonych przez Trepkę przykładów wynika jas-
no niezmiernie prosty mechanizm tego procederu. Oto plebejusz, który już
okupił się na wsi, ale jeszcze wyczuwał wokół siebie atmosferę nieufności,
jeszcze dochodziły go plotki uwłaczające jego "szlachectwu", naj prościej
w świecie wynajmował kogokolwiek, by wystąpił z zarzutem nieszlachec-
twa. Kiedy już sprawa miała się rozpocząć przed trybunałem, oskarżyciel
oświadczał, iż odstępuje od skargi, bo się przekonał o jej niesłuszności, albo
też dopuszczał do wysłuchania przez sąd stawionych przez oskarżonego
świadków (zwykle krzywoprzysiężnych), zadowalał się ich zeznaniami i ocho-
czo płacił grzywnę wsuniętą mu do kieszeni wraz z hojnym naddatkiem
przez "naganionego". Konstytucje sejmowe, które wobec rozpowszechnie-
nia się takich praktyk kazaly przeprowadzać wywody za pomocą ekstrak-
tów z ksiąg sądowych, a potem wyłącZinie na sejmikach deputackich ziemi,
z której wywodzący się miał pochodzić, utrudniły znacznie owe "zmowne"
62 Zob. nr 78.
XXXIX
ImER GENERATIONIS PLEBEANORUM
nagany, ale ich bynajmniej nie uniemożliwiły. Trwały w najlepsze przez

całe stulecie, a nawet czasem i w w. XVIII spotykamy się z nimi.
W przeglądzie tego, co Liber chamorum przynosi czytelnikom, nie można
się ograniczać tylko do spraw społecznych, jakkolwiek te zdają się wybi-
jać na pierwszy plan. Pozostaje jeszcze cała ogromnie szeroka dziedzina
kultury, niewyczerpana kopalnia cennych wiadomości. Bodaj że jedynie
ta strona dzieła, dzięki W. Łozińskiemu, A. Briicknerowi i J. Bystroniowi,
była już od dawna obficie eksploatowana, ale daleka od wyczerpania. Szla-
checkie pojęcia o życiu towarzyskim, o tym, co wypada i co nie przystoi,
a może natychmiast zdradzić plebejusza, bardzo charakterystyczna podwójna
moralność, wszystko to da się chyba najlepiej scharakteryzować poprzez
próbę analizy poglądów samego autora, o ile tylko możemy się ich do-
patrzyć w suchych z pozoru, najeżonych datami i imionami opowieściach.
Trepka był niewątpliwie wyrazicielem zasad i opinii swego środowiska,
ale, dzięki swemu maniackiemu, bardzo jednostronnemu nastawieniu, wyra-
zicielem nieco przejaskrawionym, pokazującym pewne cechy stanowe jakby
w wyolbrzymieniu.
Więc najpierw głęboka pogarda wszystkich stojących na drabinie spo-
łecznej niżej od szlachty, a których on określał krótko i węzłowato mianem
"chłopstwa". Ta pogarda znajdowała swój wyraz nawet przy tak nieocze-
kiwanej okazji, jak etymologiczna analiza tworzonych sztucznie nazwisk.
Pełno w całej księdze igraszek słownych, traktowanych niepoważnie, cza-
sem nawet z drastycznym humorem, który nas dziś nie śmieszy, zawsze jed-
nak z wyraźną intencją obelżywą dla noszących te nazwiska. Trepka znał
dobrze zasady formowania się nazwiskowych form przymiotnikowych,
kończących się na "ski" i "cki" , wiedział, że tworzyły się bądź od miejsco-
wości, jak to bywało zazwyczaj u szlachty, bądź przez dodawanie przy-
miotnikowej końcówki do przezwiska, by w ten sposób upodobnić je do
fOImy "szlacheckiej". Wiedział o tym wszystkim, a jednak puszczał się na
takie oto "etymologizowania".
Bejchowscy "derywacyją tego tytułu wzięli, że cerulikowie i psie łajno,
album graecum, to jest Be chowają, stąd tedy Be-chowski tytuł". Wesołow
ski nazwał się tak "od Wesz-łowski, co je łowieł będąc we szkole". Doru-
chowski, bo "pani od chłopa wzięła go beła do rucha noszenia", Fabrycki
"od fabryki, że sfabrykował sobie to ślachectwo, bądź od fe Brykcy, że pfa
Brykcemu zwać się nobilis, bądź też od pfa Brzycki, że brzydka rzecz chłop
ślachcic". Golijan, bo widoczIl.ie "dla parchów golono mu często głowę
i stąd Goły Jan nazwisko miał". Jaszczyński "od jaszczu, co szcza weń". Mo-
glibyśmy tych II.oIl.sensów cytować nieskończenie więcej, sądzimy jednak,
że starczy i tylu dla okazania próbek sarmackiego "humoru" autora.
XL
WSTĘP OGÓLNY
Na bezpośrednie wyjawienie jego poglądów natrafiamy tylko z rzadka,

kiedy w zakończeniu jakiegoś artykułu, niejako mimochodem, wyrywają
mu się okrzyki oburzenia lub lapidarne konkluzje, zawsze zabarwione tą
samą głęboką animozją stanową, nierzadko wręcz nienawiścią. Kiedy Cze-
pielowski, mieszczanin z Żarek, umarł zostawiając 60000 zł gotówki, Trep-
ka zanotował: "znać z tego, że okrutne łupiestwa czynią kupcy, że tak
prętko i żyjąc dostatkiem pieniądze zebrał. Cóż, kiedy ustaw nie czynią im,
jak chcą nadrożej, tak sami sobie ustawiają towary, łupiąc ślachtę z pienię
dzy, a potym z wiosek". Te wioski bolały go najbardziej. "W Krakowie nie
chce się im towarów patrzyć pisał o Wizembergach ale do ziemskich
wsi oczy swe obrócieli". Kiedy Czeczotkowie zakupili ziemską posiadłość,
wzdychał: "trzeba by na te Czeczotki lepu dębowego, aby zlękłszy się, ode
wsi do miasta nazad polecieli". Chęć zdobycia majętności ziemskiej przez
plebeja to zbrodnia, wobec której nawet wyraźnie nieuczciwe poczynania
majątkowe szlachcica nikły w jego oczach bez śladu. Niejaki Brodecki, za-
mieszkały w Podgórzu, opiekując się sierotą Anną Mokierską, dziedziczką
wsi Rudno, wydał ją za "zagrodniczego synka" Zabierzowskiego, ale go
zobowiązał do kontentowania się sumą 1000 zł i do stawienia Anny po
ślubie do grodu celem cedowania Rudna opiekunowi. Trafiła jednak kosa
na kamień. Zabierzowski, zamiast dokonać obiecanej cesji, pozwał Brode-
ckiego imieniem swej żony na trybunał i po pięcioletnim procesie uzyskał
wyrok przysądzający jej Rudno i odszkodowanie za ubiegłe lata. Postępo
wanie "opiekuna" nie gorszyło Trepki, ale do głębi oburzony był tym, że
"chłop nie mający wnet psim, niecnotliwym, machlerskim sposobem i żony
ślachcianki, i wsi dostał ... Niegodzien chłop tak leda jaki ślacheckiej krwie,
jeszcze wsią i dostatkiem okraszonej, a chłopu nic nie mającemu, plugawemu".
Najjaskrawsze zbrodnie szlacheckie nie usprawiedliwiają w oczach nasze-
go autora podniesienia przez plebeja ręki na "urodzonego". Zapewne nie
łudził się co do wartości moralnej Diabła Stadnickiego, kiedy jednak Ma-
cedoński, pozostający w służbie ks. Ostrogskiej i Opalińskiego, zabił Stad-
nickiego, zdaniem Trepki nie tylko nie zasłużył tym na nagrodę, ale "że
zdrowie (co beły łacne pod ten czas rzeczy) panu takiemu odjął, co za to ka-
rać go haniebnie beło". Kiedy Suskiemu, który porwał się na pana, ten ka-
zał uciąć rękę, Trepka zanotował: "suszeła go niecnota, o który miał myśl;
zgorszała go ręka, przeto mu ją ucięto nie wnidzie przecie, choć bez niej,
do królestwa niebieskiego".
System dwóch miar etycznych ma w autorze naszym godnego przed-
stawiciela. Plebejusz, który rozbijał, postępował tak, bo "nie urodzieł się
w cnocie i nie wiedział, co to poćciwoŚć". Ten zaś, który nie rozbijał i nie
grabił, jak np. Rzepecki, chłopski syn, konfederat wojskowy z lat 1612 14,
XLI
LlBER GENERATlONIS PLEBEANORUM
taką otrzymał ocenę: "Inszy ciurowie z konfederacyj ej panmi zostali, ale

ten znać gruby, chłopski łeb miał, niewiele nawydzierał".
Opowieści Trepki w wielu wypadkach mają cel zupełnie wyraźny: za-
chęcać do starań o kaduki. Mówiąc o mieniu nagromadzonym przez "dik-
tusa" Samoszewskiego, popiera tę zachętę dość dokładnym obrachunkiem.
Jego wieś liczy 15 kmieci, dwa młyny, zagrody. Dwór murowany, w nim
"dostatek strzelby". Plonów 1000 kop ozimin. Wartość ogólna 50 000 zł,
a należy spłacić zapis wynoszący tylko 20 000 zł! Ale to oczywiście przy-
stoi tylko "urodzonym". Kiedy plebejusz lub człek niezbyt pewnego po-
chodzenia sięgnie po kaduk i wyzuje kogoś z majątku, spotyka go za to
"Boża kaźń", jak to miało miejsce z zamordowanym w Krakowie Piorunow-
skim, wicewielkorządcą krakowskim.
Bardzo charakterystyczny jest stosunek autora do wybryków, jakich
dopuszczała się szlachta w stosunku do nieherbowych, a zwłaszcza takich,
którzy przezwawszy się już na "ski" budzili podejrzenia górnych aspiracji.
Nie idzie nam tu o sam charakter tych wybryków, nie było bowiem w nich
nic niezwykłego w czasach takiego rozpasania samowoli, chodzi jedynie
o ton, jaki Trepka tu przybiera. Nie tylko, że nie znać ni śladu przygany,
lecz wyczuwa się wcale wyraźnie aprobatę, niemal zadowolenie, że wresz-
cie natrafiła kosa na kamień, cała zaś opowieść podana w formie uciesznej
anegdoty. Oto Pieczonka, zwący się Chomętowskim, napotkał w drodze
pana Rożna. Zapytany o nazwisko, zrobił jakąś nie baczną aluzję do tego
zbiegu okoliczności i zaraz przypłacił to życiem. To samo przydarzyło
się innemu Pieczonce, który spotkawszy Kozika, rzekł po prezentacji:
"przecie mię nie będziesz krajał". Natychmiast zginął zarąbany szablą.
Już znacznie ostrożniejszy był Ceru s, bo gdy po przedstawieniu się
przygodnie spotkanemu szlachcicowi posłyszał uwagę: "To pewnie matka
wasza Musia beła", zmilczał mimo tych psich aluzji, i słusznie, "boby
go beło przez kij przenoszono". Przyodzianego w "bławat" Węgrzyno
wicza, rzeźniczego synka z ulicy Szpitalnej, spotkał na Rynku szlachcic
jeden, "kazawszy zjąć bławat z niego i bóty safijanowe, bić go w ryn-
sztoku kijmi w podeszwy, że przeciw konstytucyjej anni 1613 w bławacie
chodzieł będąc chłopem. I tak z onej łaźnie boso, pobłocony szedł przez
miasto do domu, za łaskawe karanie podziękowawszy". Nie zasługuje
na przyganę morderstwo popełnione nawet na osobie "urodzonej", jeśli
tylko w ten sposób kładzie się kres jakimś nadużyciom plebeja. Wdowa
Przecławska, z domu Gajowska, romansowała z Maciejem Szpiegiem,
mieszczankiem wodzisławskim. "Wtem otruli Gajowscy panią, a dziećmi
opiekali się, z której opieki chudactwo pokrzepieło się, bo nie mieli man-
sionem przy tej paniej".
XLII
WSTĘP OGÓLNY
. Nieślubne pochodzenie, "bękarctwo", to w oczach Trepki rzecz najbar-

dziej hańbiąca, stawiająca bezapelacyjnie poza nawiasem "poćciwych". Nie
był w tej opinii odosobniony. Sytuacja prawno-społeczna dzieci pochodzą
cych z nielegalnych związków była w Polsce szczególnie trudna i daleko
odbiegała od stanu rzeczy w niektórych krajach zachodnich. Nie ratowała
sytuacji nawet krew królewska przekazana drogą nie1egalną. Autor Liber
chamorum nie widział możliwości legitymowania dzieci nieślubnych i od-
mawiał królom prawa wystawiania listów "legitimi ortus". Król "wieś dać
może pisał ale odrodzić nie może, bo nie Bóg. Musiałby go znowu
w żywot do matki włożyć"63. Nad bękarta stawiał wyżej nawet "skurwy-
syna". Posiadanie dzieci nieślubnych, chociażby w największej ilości, nie
przynosiło ujmy żadnemu szlachcicowi, ale tylko plebeje zasługiwali sobie
w takich wypadkach na złośliwe uwagi. Wina szlachcica zaczynała się do-
piero od chwili, kiedy dla swego nieślubnego potomstwa okazywał jakieś
żywsze zainteresowanie, kiedy starał się o zabezpieczenie mu przyszłości,
i to nawet bez tak "zbrodniczych" zamiarów, jak "wszrobowanie" do szla-
chectwa. Każde poważniejsze nakłady pieniężne na "bękartów" były ciężką
krzywdą legalnych spadkobierców, bo umniejszały sukcesję mającą im przy-
paść.
Przy niemal jawnym aprobowaniu zbrodni jakież charakterystyczne po-
sługiwanie się imieniem Boga! Kiedy Bierkosz utraciwszy pieniądze pań
skie zastrzelił się i hycle zakopali go pod szubienicami, Trepka pisał: "Tak
Pan Bóg nie chciał widzieć pychy plebeusa". Jacek Kalinkowic, robiący
karierę na dworze Lubomirskiego, znieważany bywał przez szlacheckich
dworzan wojewody, którzy spychali go na szary koniec przy stole. "I Pan
Bóg sam zepchnie go, który pysznym się brzydzi, a zwłaszcza chłop, co się
tak wyniósł". Zamordowano podrządczego krakowskiego Piorunowskiego,
"deposuit Deus plebeum superbum de sede", notował Trepka. Zdobycie
przywileju kaducznego przez szlachcica to rzecz godziwa, ale kiedy przy-
padkiem trafi się taka gratka plebejuszowi na szkodę innego plebejusza,
jest to grzech ciężki, występek. Wspomnianego tu Piorunowskiego właś
nie za kaduk "napadła Boża kaźń".
Szlachectwo w zrozumieniu Trepki to zespół cnót nierozerwalnie zwią
zanych z urodzeniem. Synonimem "urodzenia" jest dla niego "zacność".
W zaklęty krąg zdolna jest wprowadzić "nieurodzonych" tylko zasługa wo-
jenna, przez hetmanów na sejmie królowi zalecona i jednomyślnie przez
stan szlachecki utwierdzona w formie konstytucji nobilitującej. Wszystkie inne
rodzaje nobilitacji to tylko podejrzane szacherki królewskie. Proceder na- •
63 Zob. nr 548.
XLIII
LIDER GENERATIONIS PLEDEANORUM
bywania nobilitacji u dworu wyobrażał sobie Trepka w sposób niezmier-

nie uproszczony, ale dzielił w tym niewątpliwie opinie szerokich mas szla-
checkich. Wiedział, że pieniądze grały główną rolę w torowaniu drogi do
łaski królewskiej, ale sądził, iż starczy właśnie królowi bezpośrednio do
rąk dać niewielki "kozubalec", by osiągnąć cel swoich pragnień. Bardzo cha-
rakterystyczne pod tym względem jest jego naiwne opowiadanie o Monte-
lupim. Protektor tego ostatniego, Hieronim Kazanowski, miał podsunąć
Zygmuntowi III wśród przywilejów na kaduki także i nobilitację dla tego
zamożnego krakowskiego patrycjusza. Król przez niedopatrzenie podpi-
sał, a Kazanowski dał ten dokument natychmiast do oblatowania w Me-
tryce koronnej. Kiedy król skarżył się potem, mówiąc: "oszukany to za uda-
nim kaduka podpisałem", Kazanowski dał mu "coś", i zaraz "rzekł król: już
o nas nic, byle nobilitas nie huczeli przeciw temu".
Plebejusza zdaniem Trepki zdradzał na każdym kroku już sam
wygląd zewnętrzny, mowa, obyczaje, stosunek do spraw życia codziennego.
Szymborski, pisarz ziemski lubelski, to "plebeus, bo i kompleksyja, i zwy-
czaje niepodobne do ślachcica". Srockiego, który zebrał już 10 000 zł, kom-
promituje "twarz jego grubijańska chłopska". Kołackiego, również chłop
skiej "kompleksyjej", dopiero po ślubie nauczono tyle, że "czytać trochę,
obiecadła rozumie i podpisać się na list ... , co tylko u grubych chłopów naj-
duje się". Niemałą rolę odgrywała tu wymowa. Po Bronickim, człowieku
bardzo zamożnym i nawet skoligaconym, "znać, że chłop, bo grubej kom-
pleksyjej i mowy, i obyczajów". Pińczowski "szeplunieł z mazowiecka jak
chłop". Mazurzenie skompromitowało Śmigleckiego, który udając szlachcica
zalecał się do panny Gosławskiej. Nie poszła zań, "bo mowę chłopską miał,
szepluniawą i prostak w obyczajach". Oto nie bacząc na jej obecność mawiał
do sługi: " Matyjasku, skurwysynu, nie wycosałeś mi połtek". Nie tylko jed-
nak mazurzenie przeszkadzało w konkurach. Łatwo było przy tej okazji
zdradzić się z jakimś tradycyjnym obyczajem właściwym innej warstwie spo-
łecznej. Storc, Niemiec ze Śląska, słał pannie Morawieckiej "wieńce na
półmisku, drugim przykrywszy", z czego poznano, że był chłop, i dano
odprawę. Chłopscy synowie Żarczyńscy stronili od szlachty, bo z nią "kon-
wersować" nie umieli. Nie miał w tym obycia i Zbijewski, dzierżawca Uszwi,
protegowany i krewny biskupa krakowskiego Tylickiego. Podejmując gości
obiadem, mawiał: "Jedzże WID., nie jadłbyś tego doma". Kiedy zaś miał już
dość kompanii, wstawał od stołu ze słowami: "Mam potrzebę odyŚć".
Imanie się pewnych zawodów było, zdaniem autora, dostatecznym do-
wodem nieszlachectwa. Suchodolskiego "nieszlachecka natura pokazała się",
gdy najął karczlllę, zaś wdowy po Ułańskim, gdy najęła browar. "Gdyby
bela ślachcianką , dodaje nie ciągnęłaby do tych spraw, które penitus
XLIV
WSTĘP OGÓLNY
plebeis należą i ślachcie zakazane konstytucyją, bo nieprzystojne". Graso-

wanie po nocach to pierwszy i niezawodny znak "ignobilitatis". Zdarzało
się, iż świadczyć miało o tym samym zawodowe uprawianie muzyki. Kiedy
kowalczyk z Biecza Obodowski, który służył za skrzypka panu Biemac-
kiemu, porósłszy w pierze wymawiał się od grania mówiąc, że "ślachcicowi
nie przystoi za muzyka", spod pióra autora oburzonego tą plebejską har-
dością wyrywa się okrzyk: ,,0 kiju święty!" ,
Demaskowała plebejów nieznajomość nazwisk szlacheckich, herbów
oraz podstawowych zasad praktycznej heraldyki. "Owa chłopi nie umieli
się wydomić", mówi autor o Burzyńskich. Lipnicki "nie wie, chłop, do czego
się ma wtrącić", więc najpierw pieczętuje się Jastrzębcem, potem Różą.
Kiedy spośród braci rodzono-stryjecznych jeden zwał się Laskowskim,
drugi Paduskim, wydawało się to autorowi wielce podejrzane, widocznie
nie pamiętał, że płynność nazwisk i u najbardziej autentycznej szlachty wy-
stępowała jeszcze stosunkowo bardzo niedawno, w XVI W., chociaż wtedy
już w formie zanikowej. Kiedy się dowiedział, że Karbotowie wspomnieli
komuś o swym pochodzeniu od Korybutów, oburzył się bardzo. "Nie czy-
tali znać, chłopstwo pisał że to książęta litewskie, Olgierdowi synowie".
Wybór żony także mógł zdemaskować krew plebejską. Nie był szlach-
cicem Rościewski, skoro pojął bękartkę, widocznie "czuł się być niegodnym
cnotliwszej". Stokroć już lepsze małżeństwo z mieszczką. Kiedy neofita Ra-
brocki powydawał córki za ludzi majętnych i osiadłych, Trepka nie wierzył,
"by krwie ślacheckiej beli, bo i świnię już pojąłby beł". Wydanie córki lub
siostry za chłopa lub bękarta mogła do pewnego stopnia usprawiedliwić
tylko jej "wada w cnocie", która uniemożliwiała znalezienie "cnotliwego"
kandydata do jej ręki. Przy tych okazjach spotykamy u Trepki żartobliwą
formę znaną i dzisiaj. "Dadząć chłopu ślachciankę, kiedy ale do której
jest", pisał o Chrzanowskim. ,.Krezianka miała ale do siebie, z pachołkiem
tego ale dostała". Pisarczyk Lasota pojął Laskowską, która "miała ale, jak
mówią, w cnocie".
Można by tak jeszcze długo mnożyć rysy obyczajowe, które dają się
wydobyć z księgi Trepki, składające się w sumie na wcale ciekawy obraz
sarmackiego poglądu na życie. Nie stawiamy sobie jednak za zadanie wy-
ręczania tych, którynl to wydawnictwo posłuży do szczegółowych studiów
nad obyczajami.
'. Stosunek szlachty XVII w. do mieszczan i chłopów to rzecz znana do-
kładnie i zdawałoby się, że niełatwo tu dodać coś nowego. Poglądy Trepki
na te sprawy nie są oryginalne. Tak jak on, czuły i postępowały niewątpli
wie szerokie rzesze średniej szlachty. Wartość, niemal rewelacyjność jego
księgi polega na tym, iż znajdujemy w niej zebrane razem wszystkie te od-
XLV
czucia, i to nie przysłonięte żadną frazeologią. Otrzymujemy w rezultacie

obraz nienawiści klasowej tak silny w swej wymowie i tak plastyczny, iż
próżno byśmy szukali równego mu w ówczesnej literaturze.
Rękopis Biblioteki Narodowej nr 3088, stanowiący podstawę niniej-

szego wydawnictwa, jest ponad wszelką wątpliwość oryginalnym autogra-
fem autora, który w ciągu lat przeszło 16 zapisywał w nim wszystko, co
usłyszał lub wyczytał na interesujący go temat. Format kodeksu 31 x 20 cm.
Oprawa z żółtego pergaminu z wewnętrzną wyklejką papierową, bardzo już
zniszczoną. Dla celów konserwacyjnych składki rękopisu wyjęto z oprawy,
od której też z całą starannością oddzielono zachowane jeszcze szczątkowe
partie wewnętrznych wyklejek. Dzisiaj więc rękopis przedstawia się jako
stos luźnych składek, po trzy arkusze w każdej składce. Czasem, wskutek
rozdarcia poszczególnych arkuszy, są to luźne karty. Całość zabezpieczona
kartonowymi okładkami, związanymi przewleczonymi tasiemkami. Na ze-
wnętrznej okładce pergaminowej tłoczony ślepo antykwą tytuł: "Liber ge-
nerationis plebeanorum". Wyklejka wewnętrzna okładziny przedniej zawiera
infonnację pierwszorzędnej wagi, której brak w samym rękopisie, a mia-
nowicie imię autora. Możemy odczytać wyraźnie: "Iuramento obsignatus
liber i(ste) ... (ma)nus (in)signis Waleriani Z(bilud Ne)cande Sieciechowski
concredatur". Z imienia Zbilud jest tylko litera Z, ale nad wierszem ręka
z końca XIX lub już z XX w. dopisała ołówkiem: "Zbilu". Że literę Z tak właś
nie należało rozumieć, udowodnię niżej. Ta sama ręka uzupełniła ołówkiem
słowo: "iste". Nad powyższym tekstem rysunek krzyża kawalerskiego, przy
którego ramionach i między nimi litery, poczynając od ramienia lewego:
"J A N C A A T". U góry karty wyklejkowej były wypisane jakieś senten-
cje moralne, ale dochowały się z tego tekstu szczątki tak nikłe, iż nie potra-
filiśmy zrekonstruować treści, znając tylko oderwane słowa. Wyklejka tyl-
nej okładziny również w szczątkach. Były tam notatki o rozmaitych wyda-
rzeniach historycznych, czerpane z literatury kronikarskiej. Daje się odczy-
tać m.in.: "Za Władysława Łokietka K. P. jeszcze bel drewniany zamek
w Krak(owie) anno 1305 {Sarnicki fol. 30}". Nieco dalej: "Władysław król ...
poimał Muskatę biskupa krak(owskiego) etc. {Sarnicki fol. 304}". W dal-
szym ciągu jakieś bardzo słabo czytelne szczątki notat o cesarzu Henryku,
o biskupie krakowskim Pawle, rodzinie Toporów (też z Sarnickiego), królu
Zygmuncie luksemburskim, Hinku Czechu, Kadłubku biskupie krakow-
skim etc.
Rękopis spisany cały na papierze opatrzonym czterema znakami wodnymi
(zob. Dodatek na s. 677). Liczy dziś kart 461, w tym 11 całkowicie nie zapisa-
XLVI
WSTĘP OGÓLNY
nych. Paginacja dawna, robiona jeszcze przez autora, rozpoczynała się od karty
4 i prowadzona była jedynie do karty 12 (dziś 14). Dzięki tej autorskiej pa-
ginacji wiemy, iż w tej partii rękopisu brak obecnie karty oznaczonej przez
autora jako II, której nie objęła już późniejsza paginacja. Ta paginacja wy-
konana została ołówkiem, zapewne jeszcze w Cesarskiej Bibliotece Publi-
cznej w Petersburgu w końcu XIX w. lub w początku XX. Liczby niezbyt
czytelne poprawione gdzieniegdzie inną ręką, również ołówkiem. Pagina-
cja ołówkowa obejmuje cały manuskrypt od karty 1 do 488. Już po jej do-
konaniu powstały poważne luki w rękopisie. Brak dziś kart: 154, 172 180,
276 283, 376-384, w sumie 27. Luki te powstały może wtedy, kiedy ręko
pis w czasie powstania warszawskiego, w okolicznościach trudnych dziś do
wyjaśnienia, uległ pewnej parcelacji i w swym zasadniczym zrębie urato-
wał się w kilku miejscach przechowania (m. in. z częścią ocalonych zbio-
rów Archiwum Głównego). Luki powstałe po wykonaniu nowej paginacji
nie stanowią jeszcze całości ubytków. Powiedzieliśmy już wyżej, że karta
oznaczona dawniej jako 11 zginęła znacznie dawniej. Ubytków takich znaj-
dujemy jeszcze więcej, porównując oryginalny manuskrypt z kopią lwow-
ską. Wiemy więc, iż zaginęły karty znajdujące się między 112 a 113, 204 a 205,
296 a 297, 458 a 459. Jeślibyśmy przyjęli, że w każdym miejscu zginęła tylko
jedna karta, podniesie to ogólną ilość ubytków do 32 kart.
Karta tytułowa bardzo silnie zniszczona, brzegi spróchniałe, poobła
mywane i ponaddzierane. W równie złym stanie dwie karty następne; 4 8
zakonserwowane już nieco lepiej, jakkolwiek i tu brzegi podniszczone. Na-
stępne, do 13, już całe, ale wszystkie one nie stanowią składek, lecz zbiór
luźnych kart. Ciąg dalszy wykazuje dość dobry stan zachowania, jakkolwiek
trafiają się karty ponaddzierane, ale tylko bardzo rzadko w sposób utru-
dniający odczytanie pełnego tekstu. Nie znać śladów zbyt częstego prze-
glądania księgi. Dolne rogi kart tylko nieznacznie przybrudzone. Można
by wnosić, iż rękopis zarówno w czasach dawnych, jak i nowszych nie był
zbyt często udostępniany czytelnikom.
Cały tekst spisany jedną ręką. Widoczne na pierwszy rzut oka różnice
pisma płyną jedynie ze zmian jego charakteru z upływem lat. Pismo zrazu
staranne i czytelne, około r. 1639 i 1640, więc bezpośrednio przed śmiercią
autora, staje się niedbałe i miejscami bardzo trudne do odczytania. Po-
nieważ autor umarł mając około 55 lat, można by się domyślać osłabienia
sprawności ręki pod wpływem choroby, nie zaś starczego niedołęstwa.
Na tytułowej karcie widzimy tytuł w całej jego rozciągłości oraz pseudo-
nim autorski. Walerian Trepka nazwał tu siebie: "Insignis Eques Polonus de
Domo Magnorum Comitum a Sieciechow". Jeśli w tekście mówi tu i ów-
dzie o Sieciechowskim lub Nekandzie Sieci ech owskim , niewątpliwie ma na
XLVII
myśli albo siebie samego, albo swego ojca lub dziada. Pseudonim wzięty
od Sieciech owa, siedziby opactwa benedyktyńskiego fundowanego niewąt
pliwie przez ród Toporów-Starżów, używany był przez niego od czasu do
czasu i jako drugi człon nazwiska. Kierując do Karlicy-Bojanowskiego
ostatni znany nam pozew, nazwał się w nim Walerianem Nekandą Trepką
Sieciechowskim64 . Nie spotkaliśmy nigdzie w aktach, by jakikolwiek inny
Trepka używał tego nazwiska. Na jego wybór wpłynęła nie tylko pamięć
o Sieciechowie, ale w większym jeszcze stopniu tradycja palatyna Sieciecha,
domniemanego protoplasty Toporczyków z Tęczyna. Lektura Paprockiego
musiała tu odegrać poważną rolę. Imię Zbilud, którego domyślano się słu
sznie na szczątkach wyklejki, było związane nie z Toporczykarni małopol
skimi, ale z Pałukami wielkopolskimi, rodem rycerskim całkiem odrębnym,
choć używającym tego samego godła Topora. Te dwa rody zlały się
w sztuczną całość heraldyczną, a że autor i do tego "tradycyjnego" imienia
rościł sobie pretensje, dowodzi pozew z r. 1639 przeciw Duczymińskiemu,
wydany przez "Waleriana Nekandę Trepkę Zbiluda"65.
Wróćmy jednak do opisu karty tytułowej. Widzimy w jej dolnej części,
pod datą 1626, owalną sygnetową pieczątkę z herbem Topór i nieczytel-
nym napisem w otoku, odbitą czarnym tuszem. Obok niej dwie inne piecząt
ki tuszowe, znacznie późniejsze, czerwona i fioletowa, z literami I. B. (Im-
pieratorskaja Bibliotieka) i carską koroną. Z lewej strony karty ołówkiem:
"Caisse 10 N 10", z prawej atramentem, ręką z końca XVIII w. lub po-
czątku XIX: "N 103 IV". Pod pieczątkami u dołu strony ołówkiem: "Fol.
F. IV 103". Ręka, która robiła powyższe ołówkowe sygnatury, identyczna
z tą, która uczytelniała gdzieniegdzie ołówkową paginację66.
U góry karty nad pierwszym słowem tytułu dopisek: "Sieciechow" . Co
poprzedzało to słowo, nie wiemy, bo karta w tym miejscu naderwana.
Nad słowami: "Tego rodzaju ile tu w tej księdze", dopisany wyraz lub dwa
wyrazy (12 znaków) cyrylicą. Nie udało się tego odcyfrować. Autor pisał
to w chwili bardzo już silnego osłabienia ręki. Na nie zapisanym odwrociu
karty 1 pieczątka powojennej Biblioteki Narodowej.
Na karcie 2 łacińskie sentencje moralne na temat siły pieniądza, który
plebejów promuje do godności. Zapełniona tekstem tylko w jednej trzeciej.
U góry karty 3 tytuł: "Derivationes titulorum plebeorum" i dalej tak ty-
powe dla Trepki niezręczne igraszki słowne z mieszczańską i szlachecką
64 Relacje grodzkie krakowskie 64, s. 1541.

65 Ibid. 63, s. 609.
66 H. Merczyng ("Miesięcznik: Heraldyczny", 1910, t. III, s. 175, 176), który dopa-
trzył się na karcie tytułowej signum Biblioteki Załuskich, miał chyba na myśli notkę:
"N. 103 IV"?
XLVIII
WSTĘP OGÓLNY
tytulaturą stanową, a kończy się to w połowie odwrocia tej karty. Na kar-

tach 4 12 mamy "Proemium ad iIlustrissimos Magnates, Mecaenates In-
signes Regni Poloniae". Wszystkie te karty zapisane szczelnie, obustronnie,
na marginesach tytuły poszczególnych ustępów i gdzieniegdzie uzupełnienia
tekstowe. U dołu karty 12 wiersz pod tytułem: ,,0 lisowskich i konfedera-
ckich żołnierzach poeta". Na odwrociu karty 12 i na karcie 13 inny wiersz:
,,0 tem rodzaju plebeanorum autor". Na odwrociu karty 13: "Przeciwko
tęm konstytucyj om czynią plebeani w lekkość i na kontempt to sobie obra-
cając, że na ustawy koronne nic nie dbają". Pod tym tytułem aż do karty
! 4 verso wyliczone konstytucje sejmowe skierowane przeciwko plebejom i wła
śnie tu mamy pierwszą lukę w tekście między kartami 13 i 14, gdzie zagi-
nęła karta 11 dawnej paginacji. Musiała zaginąć już w XVII w., bo jej
w końcu tego stulecia nie widział już kopista lwowski. Karty 15 i 16 nie
zapisane i dopiero od karty 17 rozpoczyna się właściwy tekst księgi, tj.
artykuły ułożone w porządku mniej więcej alfabetycznym, z których każdy
poświęcony jest jakiejś rodzinie plebejskiej, pnącej się do szlachectwa.
Autor w zasadzie trzymał się systemu zapisywania jedynie pierwszej stro-
ny każdej karty. Drugą pozostawiał wolną, rezerwując ją dla uzupełnień,
które zdobywał stopniowo w ciągu kilkunastu lat. Czasem, kiedy które-
goś artykułu nie dało się zakończyć na jednej stronie, przenosił zakończe
nie lub dalszy ciąg nie na kartę następną, lecz na stronę odwrotną tej samej
karty. Zdarzało się to jednak zupełnie wyjątkowo i niemal z reguły na po-
czątku każdej karty zaczynał się nowy artykuł. W ogromnej większości wy-
padków w chwili opracowywania pierwszej redakcji autor nie znał jeszcze
mnóstwa szczegółów, a najczęściej imion poszczególnych osób. Stąd na
każdym niemal kroku po nazwisku stanowiącym hasło artykułu mniejsza
lub większa luka na imię lub imiona bohaterów danego opowiadania. I w dal-
szym toku narracji nie szczędził owych luk, czasem nawet kilkuwierszo-
wych, jeśli tylko liczył jeszcze na jakieś dodatkowe wiadomości 67 • W miarę
ich zdobywania luki owe wypełniał, ale zostało ich jeszcze bardzo wiele,
prawie na wszystkich kartach. Uzupełnienia nie zawsze mieściły się w pozo-
stawionych lukach, wychodziły tedy często ponad wiersz lub na marginesy.
Czasem jednak widzimy zjawisko odwrotne. W sporej luce pozostawionej
na imię dopisano owo imię literkami tak mikroskopijnymi, że w niej nie-
mal ginie. Oznacza to z całą pewnością wątpliwą wiarygodność informacji.
Artykuły w pierwszym rzucie rozmieszczane były tak, aby między każ
dym pozostawała większa lub mniejsza luka na uzupełnienie już nie imion
67 ° Gawrońskich
pisze autor w ten sposób: "o tych miał mi jeden szlachcic powie-
dzieć, skąd są, na czego opisanie zostawuje się plac do lepszej relacyjej". Gdzie indziej:
,,0 Nideckim i Tabaszowskim enologijej od Wiktora dostać".
4 --- \V. N . Tr~pk.a: Libcr L:hamOfUm, CI. l XLIX

lub dat, lecz dalszych losów całej rodziny. I te luki tylko w niektórych wy-
padkach zostały wypełnione, ich większość widnieje do dziś. Kropkami
stawianymi lekko na lewym skraju autor znaczył przybliżoną ilość wierszy
pozostawionych wolno. Uzupełnienia przekraczały nieraz swą objętością ilość
wolnego miejsca i musiały być wpisywane gęściej, pismem drobnym lub
z wykroczeniem na marginesy.
Odwrocia kart, jak już powiedzieliśmy, przeznaczone były przede wszyst-
•
kim na uzupełnienia. Autor wpisywał tam zarówno obszerniejsze dodatki

do artykułów znajdujących się na karcie następnej, jak i opowiadania cał
kiem odrębne, których dla braku miejsca nie dało się już pomieścić na owej
karcie. Wspomniane uzupełnienia to często krótkie regesta ze źródeł archi-
walnych, stanowiące dokumentację dla właściwego opowiadania.
Teksty umieszczone na odwrociach komplikują mocno porządek alfa-
betyczny artykułów. Autor chciał w zasadzie konsekwentnie trzymać się
tego porządku, oczywiście wedle swoich pojęć ortograficznych. Nie robił
bowiem wielkiej różnicy między literami C i CZ, stąd jedni Czarneccy zna-
leźli się w początkowych partiach litery C, inni w końcowych. H i CH to
dla niego jedno i to samo, nie mówiąc już oczywiście o takich literach, jak L
i Ł lub Z i Ż. Kresek i kropek nad literami zresztą nie używa, więc rozróżnie
nie Z i Ż niemożliwe. Litera i dodawana po I, zaznaczająca miękkość tej
spółgłoski, odgrywała też rolę w alfabetycznym uszeregowaniu, zaś między y
oraz i autor nie robił różnicy. Dodanie szeregu nowych artykułów na odwro-
ciach kart komplikowało ten układ jeszcze bardziej. W początkowych partiach
manuskryptu autor, w trosce o jaki taki ład, zaopatrywał gdzieniegdzie te
dodatki kreskami lub klamrami wskazującymi ich właściwe miejsca na kar-
cie następnej, czasem regulował poprawną kolejność artykułów numerami
na marginesach, a w jednym wypadku zaznaczył nawet, iż treść całej karty
(74) należy przenieść o cztery karty dalej. Najczęściej jednak, a w dalszych
partiach już wszędzie, nie dawał żadnych znaków, zostawiając może tę ro-
botę do chwili sporządzania jakiegoś czystopisu.
Nazwiska stanowiące hasła poszczególnych artykułów, pisane większymi
literami, bez trudu wpadają w oczy. W kilku miejscach większymi literami zo-
stały wypisane sentencje natury ogólniejszej, wedle autora godne podkreślenia.
W rozmieszczeniu not marginalnych widzimy porządek przestrzegany
dość konsekwentnie. A więc na pierwszej stronie każdej z kart, na margi-
nesie prawym, znalazły się nazwy miejscowości szczególniej ważnych dla da-
nego opowiadania, a czasem nazwiska protektorów lub innych postaci zwią
zanych z głównymi aktorami opowiadania. Zarówno te nazwy, jak i nazwi-
ska figurują także w tekście, powtórzenie ich na marginesie miało jedynie
ułatwiać zestawienie, dajmy na to, klientów Lubomirskiego czy Ligęzy, mie-
L
WSTĘP OGÓLNY
szczan Z Miechowa lub z Proszowic etc. Ten typ not marginalnych opatrzony
jest czasem jakąś uwagą autora, np.: "zbrednia Lubomirskiego". Na tym
samym marginesie znalazły się też nierzadko bądź noty uzupełniające treść
artykułów, bądź odrębne artykuliki, dla których zabrakło luk. Znalazły się
ponadto rysunki herbów rozmieszczone dość rzadko, a rysowane bez wiel-
kiej wprawy, \\Teszcie sumy, na które Trepka szacował dorobek tego czy
innego plebejusza. W tych miejscach umieszczał też znaki umo-
wne mówiące bądź to o potrzebie przeprowadzania jeszcze do- 1. • •
•
datkowych wywiadów (1), bądź o korzyściach, które przy-
niósłby uzyskany kaduk (2). Sens owych znaków wynika z ich ••
2. T
regularnego pojawiania się w takim czy innym kontekście.
Margines lewy, z reguły znacznie węższy, przeznaczony był w pierwszym
rzędzie dla drobniutko pisanych notek określających źródła informacji,
a więc nazwiska ludzi, którzy znosili Trepce wiadomości. Notki tego typu
umieszczone są często także pod tekstem artykułów, bliżej prawego mar-
ginesu, w wyjątkowych wypadkach i na samym prawym marginesie. Mar-
gines lewy miał jeszcze jedno przeznaczenie. Oto na wysokości nazwiska
będącego hasłem widnieją bardzo często drobno wypisane liczby, najczęściej
dwucyfrowe, albo też, nieco rzadziej, litery alfabetu parami: BB, DD, EE etc.
Nie rozumiemy znaczenia ani owych liczb, ani liter. Nie wiemy również,jakie
mu celowi służy umieszczane raz na marginesie prawym, raz na lewym, pisane
szyfrem słowo: non, szczególniej zagęszczone w środkowej partii rękopisu.
Inny jest układ not marginalnych na odwrociach kart. Tutaj margines
prawy nie istnieje, tak że lewy musi w sobie zmieścić notatki wszelkiego ro-
dzaju. Na odwrociach notatek owych nieporównanie mniej, bowiem umie-
szczone tam fragmenty artykułów, lub nawet odrębne opowieści, same są
uzupełnieniami robionymi znacznie później i zbyt mało było już czasu, by
i one doczekały się jakichś liczniejszych dodatków.
Umieszczone na marginesach noty uzupełniające mają czasem znaki
orientacyjne, których odpowiedniki znajdujemy w tekście, ale są to najczę
ściej tylko wskazania, iż ogólnie rzecz biorąc uzupełniają ten a ten ustęp. Nie
zawsze nadają się do automatycznego wstawienia w tekst w miejsce ozna-
czone, bowiem najczęściej nie są dopasowane pod względem stylistycznym
i rozbijałyby ciągłość narracji. Taki sam brak związku stylistycznego cechuje
i niektóre uzupełnienia pisane nad wierszami. Wyraźne to cechy roboty
brulionowej, gdzie gromadzone materiały miały być jeszcze kiedyś uporząd
kowane i opracowane stylistycznie. Ale redakcyjne nieskoordynowanie po-
szczególnych artykułów idzie czasem jeszcze dalej. Zdarzyło się kilka razy,
że Trepka umieścił jakąś opowieść, a potem, nie przekreślając jej, dodawał
\\ fal mie uzupełnienia na marginesie lub na odwrociu poprzedniej karty
LI
L1BER GENERATIONlS PLEBEANORUM
czy w formie osobnego artykułu gdzie indziej redakcję nową, czasem o szcze-
gółach nie tylko odmiennych, ale wręcz sprzecznych z poprzednią.
Poprawki były robione najczęściej przez wydrapanie lub wywabienie
pierwotnego tekstu, który jednak w większości wypadków daje się dość
łatwo odcyfrować. Wymazań uniemożliwiających odczytanie bardzo mało,
zwykłych skreśleń stosunkowo więcej, ale i one niezbyt częste. Przekreśla
nie całych artykułów stosowane rzadko, w kilku zaledwie wypadkach. Autor
robił to, przekonawszy się zapewne o niesłuszności swych zarzutów (up. Sta-
rołęski, Schlichting). Czasem jednak odnosi się wrażenie, że nie to było po-
wodem skreślenia i że chodziło jedynie o zmylenie niepowołanych czytel-
ników, którzy winni byli mniemać, iż autor rezygnuje z pomawiania o ple-
bejstwo tej czy innej osoby. To samo można by też myśleć i o wydrapaniach
częściowych, nie przeszkadzających właściwie w pełnym zrekonstruowaniu
tekstu.
Wzgląd na ciekawych a niedyskretnych czytelników dyktował też Trepce
używanie od czasu do czasu szyfrów, i to dwojakich. Pierwszy, stosowany
najczęściej, a dla dłuższych tekstów zawsze, jest niczym innym jak cyrylicą;
za jej pomocą autor transliterował wcale precyzyjnie słowa polskie i łaciń
skie. Nie przedstawia to, rzecz prosta, większych trudności w czytaniu. Trud-
niejszy jest właściwy szyfr, używany jednak bardzo rzadko i tylko dla sa-
mych haseł lub krótkich not marginalnych68 . Klucz do odczytania tego alfa-
betu szyfrowego dała H. Polaczkówna, opierała się w tym jednak na ma-
teriale z drugiej ręki, bo z kopii lwowskiej, gdzie teksty cyryliczne zostały
przez kopistę z końca XVII w. częściowo zastąpione kryptogramami, a z re-
guły przerysowane dość dowolnie, bo bez zrozumienia ich znaczenia.
I w tym szyfrze właściwym możemy się dopatrywać śladów liter cyrylicz-
nych, bardzo już jednak przeformowanych.
Co autor zaszyfrowywał? Czy może jakieś sprawy szczególnie ·drastyczne
lub dotyczące potentatów, wobec których wskazana była większa ostroż
ność? Nic podobnego. Były to artykuły, a częściej krótkie notatki o treści
stosunkowo niewinnej, odnoszące się do ludzi średniozamożnych. Tak np.
w całości cyrylicą napisany został artykuł o Pisarskich, typowej średniej
szlachcie. Dla zmylenia śladów na marginesie umieścił autor literami zwy-
kłymi nazwisko Pióro, które z treścią artykułu nie miało nic wspólnego.
Częściowo cyrylicą pisany jest artykuł o Misiowskich, rodzinie o tym sa-
mym średnim poziomie majątkowym. I tu na marginesie fałszywy drogo-
68 Nie mieli racji Merczyng i Briickner twierdząc, że w oryginalnym rękopisie

brak kryptogramów. Oprócz rozsianych gęsto słów "non" zjawiają się one w artykułach
511, 1090, 1764.
LU
WSTĘP OGÓLNY
wskaz w postaci nazwiska: Miliński. W artykule o Łukaszu Górnickim wy-

pisane cyrylicą nazwisko stanowiące hasło, a potem dalej wszystkie wystę
pujące tam imiona, urzędy oraz nazwy topograficzne. Najczęściej jednak
pisane były cyrylicą nazwiska informatorów, którzy widocznie zastrzegli
sobie szczególną dyskrecję. Zdarzyło się w jednym wypadku , że autor celem
ukrycia prawdziwych realiów opowiadania uciekł się do innej metody. Oto
rzeczywi ste nazwiska i nazwy miejscowe zostały wydrapane, a w ich miej-
sce wstawiono fikcyjne. I tak hasło Kołacki zastąpione zostało przez Ko-
Jeński, miejscowość Pławo wice przez Sławo wice etc. Na marginesie pozo-
stało jednak pisane cyrylicą właściwe nazwisko: Kołacki. Wszystkie te za-
biegi miały na celu oszczędzanie ludzi, których znał dobrze nie tylko sam
autor, ale i jego domownicy, mający dostęp do księgi. Niedyskrecja z ich
strony mogłaby mu być bardzo nie na rękę. Drastyczne historie o królu
Władysławie IV, o Radziwiłłach, o kasztelanie Ligęzie nie zasługiwały, jego
zdaniem, na tajemnicę strzeżoną aż tak pilnie.
Na karcie 474 z nazwiskiem Zyzański kończy się właściwa treść dzieła
Waleriana Trepki. Pisze on w zakończeniu , iż "się tego rodzaju pl e-
beanorum zizaniją, to jest kąkolem tym dosiało końca anno 1624". To więc
jest data zakończenia pierwszego rzutu redakcji. Na karcie tytułowej mie-
liśmy rok 1626, z czego można by wnioskować, iż została dodana po poczy-
nieniu jakiejś serii uzupełnień. Mamy dowód na to, że takim późniejszym
dodatkiem było i "Proemium", które przecie dziś położone jest na wstępie
kodeksu. W nocie do artykułu o Misiowskich Trepka pisze: "Siełu ten szal-
bierz [tj. Paprocki] za podarunki chłopów wpisał pod herby, co na końcu
w prefacyj ej opiszę i dowodnie pokażę". Jak to już powiedzieliśmy, dalsze
dodatki i poprawki czynione były aż do r. 1640, tj. do śmierci autora.
Na odwrociu karty 475 znajdujemy wykaz zatytułowany: "Promotae per-
Sonae Academ( iae) Crac(oviensis) anno 1639. Komadarski Martinus Ka-
zimerus studiosus phil(osophiae) et eloquen(tiae), Mulinowicz v. Ioannes,
v. Konopnica Sebestian( us) , v. Lurencowski Albertus, v. Kosnikiel Maxi-
milian(us), v. Komorowicz Iacobus, v. Kepczyński Albertus, v. Stryjewicz
Sebastia( nus), v. Kasprowicz Martinus, Ziemkowicz Christ( opherus), Rze-
wachowski Albert( us) , Wolkowicz Baltazar, Brelowicz Andr( eas)".
Potem po luce kilkunastuwierszowej : "Soszyc M. Iacobus, senior Scho-
lae SS. Corporis Christi 1635".
Wszystkie nazwiska promowanych podane w tej samej kol~jności , w ja-
kiej znajdujemy je w Liber promotionum Philosophorum Ordinis in Universi-
tate Studiorum Jagellonica (Kraków 1849, s. 309). Oznaczeni w rękopisie li-
terą 1'. zaliczeni są tam do "prima classis", bez tego znaku do "secunda
c1assis" .
LIII
Na karcie 476: "Mieszczanie krak< owscy) nobiles pisali się ci, nota o za-
dwornych mocyj ach i persekucyjach anno 1636. Nobilis Samuelis Cerus
patricius Cracovien<sis), nobilis Sigismundus Nagot patricius Crac<oviensis),
nobilis Ioan<nes) Pernus patricius Crac< oviensis), nobili s ac famatus At-
tavanti negotiator et civis Crac< oviensis), nobilis Paulus Pręzyna patricius
Crac<oviensis), nobilis Bernardus Galerati patricius Crac<oviensis), nobi-
lis Andreas Guci civis Crac<oviensis) ad instan<tiam) Ioan<nis) Visenberg
secret<arii) S. R. M., nobilis Stanisl<aus), Alexander et Sigismundus Fry-
zerowie, patricii Crac< ovienses)".
Karta 477 pusta. Na karcie 478: "Pasquillus, co Contra nazwano. Go-
stomskiego wojewode raw<skiego) Silencium, Zborowskiego wojewode
krak<owskiego) Sobrietas, W. Liackiego [chyba Mieleckiego?] wojewo-
de podol(skiego) Sinceritas, Zborowskiego marszał<ka) nadwornego -
Thesaurus, co nic nie wie, Jana Zborowskiego banitum [s] - Decus Patriae,
Krasińskiego idyjotę Res Publica". Następne karty do końca kodeksu
• •
me zapIsane.
Zacytowane powyżej teksty nie łączą się bezpośrednio z dziełem Wa-
leriana Trepki i mogą być traktowane co najwyżej jako luźne notatki
materiałowe. Najprawdopodobniej wykorzystał puste karty, by wpisać
ku pamięci rzeczy, które go interesowały. Z tej więc racji powyższych no-
tatek nie wprowadzamy do wydawanego przez nas tekstu źródła.
W r. 1962 przy okazji porządkowania rękopisów pochodzących ze zbio-
rów Morsztynowskich, a znajdujących się dziś w Bibliotece Narodowej,
znaleziono osiem kart stanowiących pierwszą redakcję całości wstępu do
Liber chamorum, czyli tzw. "Proemium". Karty te, oznaczone obecnie sy-
gnaturą Akc. 5435, zapisane są w całości ręką Waleriana Trepki. Powstały
naj prawdopodobniej bezpośrednio przed opracowaniem ostatecznego tekstu
owego wstępu, czyli już po napisaniu zasadniczego zrębu całego dzieła. Nie
jest to brulion, ale typowa pierwsza redakcja, znacznie uboższa w treść,
mniej wygładzona pod względem fonny, pełna wstawek i uzupełnień roz-
sianych gęsto na marginesach, dopisywanych drobniutkimi, bardzo nieczy-
telnymi literkami u dołu stron. Stan konserwacji zły. Karty zetlałe do tego
stopnia, iż w wielu miejscach powypadały kawałki papieru. Zwłaszcza opła
kany stan karty pierwszej. Format rękopisu taki sam, jak i manuskryptu,
który stał się podstawą niniejszego wydawnictwa. Papier opatrzony zna-
kiem wodnym (zob. Dodatek, s. 677 -680). Tylko karty pierwsza i druga
paginowane. Począwszy od karty czwartej spod pisanego atramentem tekstu
przebijają litery pisane ołówkiem. Składka złożona z czterech podwój-
nych arkusików papieru służyła pierwotnie Trepce do robienia jakichś
notatek, najprawdopodobniej o charakterze "pro memoria". Notatki te
LIV
WSTĘP OGÓLNY
pisane jego ręką są miejscami chyba powycierane, a wszędzie tak blade,

iż z wyjątkiem kilku pojedynczych słów nie dają się odczytać. Były zapisy-
wane poczynając od strony ostatniej, więc, rzecz prosta, w położeniu od-
wrotnym.
Treść pierwszej redakcji od ostatecznej różni się bardzo, ale odmienność
jej polega, jak to już zaznaczyliśmy, na większym ubóstwie zawartości, in-
nym szyku zdań, a nawet innej kolejności całych ustępów. Tak np. to, co
w drugiej redakcji złożyło się na odrębny opis siódmego sposobu "szrobo-
wania się" do szlachectwa, w pierwszej stanowi tylko kilka zdań kończą
cych ustęp szósty. Dla lepszego zilustrowania tych różnic podajemy dwie
redakcje ustępu kończącego "Proemium". W tekście zasadniczym oznaczony
on jest numerem ósmym, tutaj zaś siódmym.
RED. l RED. 2
Siódmy śrzodek, przez który do ślachectwa 8. Ósmy i ostatni śrzodek, przez który
przychodzą plebeusowie, abo będzie drugi ślachcicami i towarzeszami paniętom zna-
nie tylko zagrodniczy synek, ale ze szpi- cznym chcą i twierdzą się być równie
tala gnojek, a służąc za czurę, a potym za zwani. Tych origo, że będzie drugi nie
sługę panu, co żołnierską służy, to jeż tylko z miasta abo ze wsi zagrodniczy syn,
dżąc po stacyjach i w ciągnięniu więcej ot plebeus, ale będzie i wychowaniec ze
na swą stronę nadarł, nałupi ci, nakradł, szpitala od Św. Ducha z Krakowa abo
niż panu oddawał, z owej potym kradzieży, gnojek z ulice której, który służąc za czurę
dostawszy konia abo kilku, to zaś p. ciura u żołnierza którego, potym za sługę tam
za towarzesz w rocie pieniądze bierze i ślach jeżdżąc, po stacyjach, przystawstwach
cicem się już mianuje, przezwisko na ski i w ciągnieniu, więcej na swą stronę nałupieł,
abo cki zmyśliwszy. Drudzi, gdy im tego nakradł, niż panu oddawał, z onej potym
ski nie staje, przezwiska niebywałe najdują, kradzieży dostawszy konia abo kilku;
jako Dłóto, Rudel, Motyka, Wytrych, eż pan on ciura pieniądze w rocie biorąc,
,
Swider, Siekiera etc. Podobno stąd, że za towarzesz chce być miany i ślachcicęm
tych inst <r) umentów do dobywania ząm się mianuje, przezwisko na ski abo cki
ków, ale u skrzyń abo komór zażywali. zmyśliwszy. Drudzy, gdy im tego ski nie
staje, najdują nowe, co niebywałe jeszcze,
jako Dłóto, Motyka, Rudel, Wytrych,
Świder, Siekiera etc., podobno stąd dery-
wacyją wziął, że tych instrumentów do
dobywania zamków, ale u skrzyń abo
komór zażywał.
Różnice w tekstach idą zbyt daleko, by je można było zaznaczyć w przy-

pisach, na wydanie zaś w całości redakcja pierwsza nie zasługuje, nie wnosi
bowiem absolutnie nic, czego byśmy nie znajdowali w tekście ostatecznym,
nic z tego, co byłoby interesujące bodaj tylko dla poznania warsztatu autor-
skiego. Cenimy sobie czasem, i to wysoko, każdą spośród kolejnych redak-
LV
cji jakiegoś
tekstu, ale Walerianowi Trepce daleko do rangi literackiej uspra-
wiedliwiającej takie zainteresowania.
Z kopii uwzględniona została "jedynie lwowska, należąca dawniej do
zasobu rękopisów Ossolineum, pod sygnaturą 365, dzisiaj stanowiąca wła
sność Biblioteki Ukraińskiej Akademii Nauk we Lwowie. Nie podajemy
opisu zewnętrznego tego manuskryptu, zrobiła to już bowiem z autopsji
H. Polaczkówna69 , my zaś, mając do swej dyspozycji jedynie mikrofilm, mo-
glibyśmy tylko powtórzyć jej słowa. Rękopis lwowski uwzględniamy przede
wszystkim dlatego, że umożliwia nam zapełnienie niemal wszystkich luk,
jakie powstały w oryginale. Nie bez znaczenia jest oczywiście i to, że kopia
ta została sporządzona przy końcu XVII w., więc i ewentualne odmiany
czy dodatki kopisty mogą być interesujące. Nie znajdujemy w tej kopii aż
kilkuset znanych nam z oryginału artykułów, przeważnie spośród doda-
nych przez autora na odwrociach kart lub na marginesach, co, jak wiemy,
robił w końcowej fazie swych prac. Można by z tego wnioskować, iż jeszcze
za życia Trepki, przed dodaniem owych uzupełniell, więc gdzieś między ro-
kiem 1630 a 1640, wykonany został odpis z oryginału, nam dziś nie znany,
i ten dopiero posłużył za podstawę sporządzenia rękopisu lwowskiego. Ana-
liza paleograficzna tego ostatniego wykazuje bowiem niewątpliwe cechy
końca w. XVII. Na ten czas wskazuje też i wzmianka o Jaworowie i królu
Janie w jednym z ustępów dodanych niewątpliwie przez kopistę. Zastana-
wiające jest tylko to, że i w kopii lwowskiej brak tej partii tekstu, która mu-
siała się znajdować na karcie oryginału, oznaczonej przez autora jako 11.
Czyżby zaginęła już za życia Trepki i ten nic zadbał o jej rekonstrukcję?
Nie potrafimy odpowiedzieć na to pytanie.
Kiedy około połowy XIX w. Maurycy Dzieduszycki wykorzystał ręko
pis lwowski do swej monografii lisowczyków, zwał go "rękopisem Kło
dzińskiego", stanowił więc zapewne prywatną własność tego dyrektora Osso-
lineum.
Kopista lwowski, a może już jego poprzednik przepisujący bezpośred
nio z oryginału, nie pochodził chyba ze szlacheckiego środowiska krakow-
skiego, zniekształcił bowiem wiele bardzo znanych nazwisk i nazw miejsco-
wych. Jeżeli przypuścimy, że winę ponosi kopista rękopisu lwowskiego,
żyjący w końcu XVII w., mógł tu zaważyć i dystans chronologiczny. Kopia
sporządzona jest bez zrozumienia techniki pracy autora, bez właściwego
potraktowania treści zawartej na odwrociach kart. Wszystkie artykuły zo-
stały przepisane kolejno, strona po stronie; i w len sposób nie tylko że zatarł
się jeszcze bardziej porządek alfabetyczny, ale, co gorsza, w niektórych wy-
69 H. Polaczkówna, Liber charnorum, "Miesięcznik Heraldyczny", 1910, t. III.
LVI
WSTĘP OGÓLNY
padkach nastąpiło rozbicie wątków, wedle wyraźnej intencji autora mających

stanowić jedną całość. Kopista i w inny jeszcze sposób upraszczał sobie zada-
nie. Z ogromnej masy not marginalnych uwzględnił jedynie łatwiej czytelni:
i większość ich \\prowadził W tekst w miejsca przez siebie dowolnie obmuc,
ale czasem tak niefortunnie, że zniekształcał tym budowę stylistyczną, rwąc
wątki narracji. Wśród not nie uwzględnionych przez niego znalazła się lwia
część informujących o źródłach wiadomości. Artykuły same przepisano
niedokładnie, z licznymi opuszczeniami i błędami lekcji, często w sposób
sprzeczny ze zdrowym sensem. Nazwy geograficzne zniekształcane na każdym
niemal kroku. Teksty pisane cyrylicą przeważnie zostały opuszczone, co
najwyżej przepisano z nich same hasła i kilka słów początkowych. Krypto-
gramy przerysowano z wyraźnym staraniem o wierność rysunku znaków,
ponieważ jednak kopista nie wszystko dobrze rozumiał, poszczególne znaki
zniekształcał tak, iż kilku wyrazów szyfrowanych w jego kopii wydawcy
nie potrafili odczytać. W kilku wypadkach nad literami szyfrowymi widnieją
litery zwykłe, ale nie zawsze trafnie dobrane. Noty marginalne należą w kopi i
tej do rzadkości, nie została też uwzględniona większość luk, jakie autor
pozostawiał tak licznie w rękopisie oryginalnym. Rysunki herbów przeryso-
wano, ale z daleko idącymi uproszczeniami i jeszcze bardziej nieudolnie.
W kopii lwowskiej znajdujemy przeszło sto artykułów, których brak
w oryginale. Możemy je podzielić na trzy grupy. Pierwszą, najliczniejszą,
stanowią opowiadania, których nie znajdujemy w oryginale dlatego, iż od-
powiednie partie kart zaginęły. Przekonujemy się o tym dowodnie nie tylko
z treści, ale i z luk w paginacji. Drugą grupę, już znacznie mniej liczną, sta-
nowią artykuły, których nie mamy w tekście oryginalnym, a w miejscach,
w których winny by się znajdować, nie widzimy luk w paginacji. O tym
jednak, że zostały przepisane z oryginału, wnosimy ze sposobu ich opraco-
wania, z właściwego Trepce języka i stylu, ze wspomnianych w tekstach
ludzi, z którymi właśnie on miał kontakty. Ponadto dokładne oględziny
oryginału wykazują, iż we wszystkich tych wypadkach, a są cztery, stan
składek i układ artykułów jest taki, iż można przyjąć brak karty, zaginionej
przed dokonaniem paginacji. Trzecią wreszcie kategorię, najmniej liczną,
stanowią trzy krótkie artykuły, których w tekście oryginalnym brak i nie
tłumaczą tego żadne możliwe do przypuszczenia luki. Byłoby najprościej
dopatrywać się w nich dodatków pochodzących z końca XVII w., przem<,.-
wia jednak przeciwko temu z jednej strony tak charakterystyczny dla Trepki
styl i typowe jego cechy językowe, zaś z drugiej zupełny brak obelżywych
epitetów, od których roją się niemal wszystkie wtręty kopisty lwowskiego.
Artykuliki te odznaczają się wyjątkową zdawkowością i brakiem konkretnych
wiadomości.
LVII
LIBER GENERATJONlS PLEBEANORUM
Na kartach kopii lwowskiej znajdujemy na każdym niemal kroku uwagi

i epitety, których brak w oryginale. Wszystkie one świadczą nie dwu znacz-
nie o dalekim od obojętności stosunku kopisty do przepisywanego tekstu.
Lista określeń dawanych przezeń plebejuszom przedstawia się okazale:
bajstruk, bękart, buhaj, cham, chamek, chartek, dryś, gnojek, kundel, kun-
dlik, miejska polewka, miejskie pomyje, nadmidupa, skurwysyn, suka, szelma,
złodziej etc., oto próbki najbardziej typowe. Zwłaszcza epitety kundli i kun-
dlików, nie używane nigdzie przez Trepkę, tu powtarzają się na każdym
kroku. Pan W<\lerian napisał o żonie Bystrzychowskiego to tylko, że miała
być podobno szlachcianką, kopista dodał od siebie: "ale już skundlała za
chłopem". Wąwelski, który "ślachcicem się udawał", otrzymał dodatkowe
określenie: "miejskie pomyje". J ugowiczowi przydano "szelmę", Dzierskiemu
"gnojka", Bujelskiemu "buhaja". Chochlewski z "miejskiego synka" został
przemianowany na "miejskiego chamka". O Gorowskim, który ukradł perłę,
Trepka wiedział tylko tyle, że "bito go srodze", kopista natomiast pisze:
"bito mu srodze kmoszkę, że się aż posmrodzieł". Nie bierzmy go za lepiej
poinformowanego, lubował się po prostu w trywialnych epitetach pod adre-
sem plebejów, a że tekst oryginalny wydawał mu się zapewne nazbyt pod
tym względem łagodny i bezbarwny, tedy, gdzie mógł, dodawał mu na swój
sposób kolorów. Jeśli Trepce wystarczyło stwierdzenie, że żona Ceranow-
skiego wiodła życie nierządne i "bywały koło niej hałasy różne", w kopii
znajdujemy uzupełnienie tej wiadomości: "jak koło suki, kiedy się grzeje".
Chyba tych kilka przykładów zilustrowało dostatecznie "twórczy" wkład
kopisty lwowskiego.
Istnieje jeszcze dość wierna kopia sporządzona w XIX w. z rękopisu
lwowskiego. Jak się zdaje, zrobiona z polecenia J. 1. Kraszewskiego, stanowi
dziś własność Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego. Nie interesujemy się nią,
rzecz prosta, jak również nie staramy się stwierdzić, czy takie późne kopie
z kodeksu lwowskiego istnieją jeszcze i gdzie indziej, co jest wcale prawdo-
podobne. Wobec dochowania się oryginału sprawa ta nie ma znaczenia
dla wydawnictwa.
Wydawcy kierowali się zasadami zaleconymi przez instrukcję pt. Za-

sady wydawania tekstów staropolskich (Wrocław 1955). W przekonaniu, iż dla
zabytku językowego z pierwszej połowy XVII w. wystarczy transkrypcja,
postępowali wedle wskazówek przewidzianych dla typu B, uwzględniając
jednak i pewne postulaty Il1strukcji wydawniczej dla źródeł historycznych
od XVI do polowy XIX wieku (Wrocław 1953). Nie będziemy tu objaśniać
praktycznej strony realizowania transkrypcji, czytelnik bowiem znajdzie
LVIII
WSTĘP OGÓLNY
omówienie tej sprawy w komentarzu filologicznym. Zaznaczamy jedynie

to, iż uznawszy za podstawę transkrypcji wymowę, stosowaliśmy tę zasadę
i wobec nazwisk, robiąc wyjątek dla tych spośród cudzoziemskich , które
autor podał w ściśle poprawnej, właściwej im pisowni. Jeśli idzie o nazwiska,
należy jeszcze dodać, iż te spośród nich, które spod pióra Trepki wyszły
w formie zlatynizo\\anej, podaliśmy wedle pisowni łacińskiej. Prawdopodob-
niejsze jest bowiem, iż wymawiał on: Smelcius, Zembecius, Muzonius, a nie:
Smelcyju s. Zembecyjus, Muzonijus. Wszak łacina wraz ze wszystkimi jej
zasadami fonetycznymi była dla Trepki i jego współczesnych chlebem co-
dziennym. Oczywiste błędy i przepisania się autora zostały poprawione bez
sygnalizowania tego w notach, ale błędy robione celowo, będące swego ro-
uzaju grą słów, a świadczące o jakichś obelżywych tendencjach, zostały
zachowane i jedynie opatrzone znakiem [s). "Wyjewoda krukowski" przy
nazwisku Stanisława Lubomirskiego ma swą wymowę.
Wszystkie dające się stwierdzić luki w tekście oryginalnym, powstałe
skutkiem zatraty kart, zagubionych zarówno przed dokonaniem paginacji,
jak i po jej zrobieniu, zostały uzupełnione tekstami z kopii lwowskiej. Trzy
artykuły z owej kopii, dla których w rękopisie oryginalnym nie znaleźliśmy
miejsca uzasadnionego jakąkolwiek, bodaj domniemaną, luką, umieszczamy
na końcu w formie aneksu.
Nie poszliśmy w ślady kopisty lwowskiego i artykułów nie ułożyliśmy
w kolejności strona po stronie. Za podstawę prawidłowego układu alfabe-
tycznego, zgodnie z niewątpliwymi intencjami autora, przyjęty został układ
z pierwszych stron kart, odwrocia zaś dostarczyły jedynie materiału uzupeł
niającego, wstawianego w miejsca właściwe bądź wedle znaków porobionych
przez autora, bądź, w razie ich braku, wedle porządku alfabetycznego. W ten
sposób ów porządek, jakkolwiek bardzo daleki od ścisłości dziś stosowanej,
uległ tu i ówdzie pewnemu usystematyzowaniu. Dokładna regulacja, równo-
znaczna z radykalnym przetasowaniem całej treści rękopisu, zacierająca tym
samym wiele z jego specyficznych cech, nie mogła tu wchodzić w grę. W tych
partiach, których brakło w rękopisie oryginalnym i które mają za wyłączną
podstawę kopię lwowską, wypadło odstąpić nawet od tej połowicznej metody.
Tu bowiem nie było już żadnych, bodaj najbardziej pośrednich wskazówek,
jak autor wyobrażał sobie ostateczne uporządkowanie tekstu, i wszelkie
zmiany w uszeregowaniu artykułów musiałyby być zupełną dowolnością
wydawców. Tak więc artykuły wzięte z kopii lwowskiej zostały podane w takiej
kolejności, w jakiej znajdują się w owej kopii, bardzo dalekiej od jakiego-
kolwiek alfabetycznego ładu.
•
Artykuły skreślone przez autora przytaczamy w całości, zaznaczając
jedynie fakt skreślenia w przypisie tekstowym. Postępujemy w ten sposób,
LIX
LIRER GENERATlON1S PLEBEANORUM
nie mamy bowiem pewności co do charakteru tych skreśleń , nie wiedząc,

czy nie był to jeszcze jeden sposób odwracania uwagi niepo\\' ołanych czytel-
ników od tekstów z jakichś względów bardziej drażliwych.
Uzupełnienia z odwroci kart zostały wprowadzone do tekstu tylko wtedy,
kiedy znaki orientacyjne dokładnie określały przeznaczone dla nich miejsce
i kiedy swą treścią nie rozbijały konstrukcji całości. W przeciwnym razie
szły do przypisów tekstowych, przy czym odsyłacze w tekście umieszczaliśmy
tam, gdzie w oryginale figurowały znaki. Inaczej postępowaliśmy z uzupełnie
niami złożonymi z łacińskich regestów dokumentów. Ponieważ autor z za-
sady umieszczał je na końcu artykułów, i my czuliśmy się uprawnieni prze-
nosić je z odwrocia karty poprzedniej i kłaść po zakończeniu właściwego
opowiadania jako osobne akapity.
Z uzupełnień marginalnych wprowadziliśmy do tekstu tylko te, które
prócz znaków orientacyjnych miały również odpowiadającą danemu miejscu
budowę stylistyczną, wszystkie inne powędrowały do przypisów tekstowych.
Uzupełnienia nad wierszami, zwłaszcza krótkie, jedno- lub dwuwyrazowe,
było stosunkowo najłatwiej wstawiać w tekst, ale i tu zdarzały się przypadki,
kiedy takie mechaniczne wstawienie czyniłoby tekst niezrozumiałym. Trzeba
było wtedy i ten typ uzupełnień przenosić do przypisów. Wszelkie przeno-
szenia z innej karty zaznaczamy zawsze odsyłaczem, wprowadzenie zaś do
tekstu not marginalnych lub słów nadpisanych nad wierszami zaznaczamy
jedynie nawiasami klamrowymi { }, już bez not. Przy tej okazji obja·
śniamy, że nawiasy zwykłe są powtórzeniem t(l.kich samych użytych w tek-
ście przez autora, w kątowych < > zamykamy rozwinięcia skrótów
lub dopełnienia wyrazów nie dokończonych wskutek uszkodzenia tek-
stu. Nawiasy kwadratowe [ ] przynoszą wszelkie dodatki wydawców, za-
równo słowa opuszczone przez autora w sposób oczywisty, a potrzebne
dla zrozumienia sensu zdania (wtedy drukowane antykwą), jak i nie-
odzowne objaśnienia (np. rozwiązanie dat), znaki pytania w razie nie-
pewności lekcji, potwierdzenia błędów autora w jednym słowie [s) lub
w budowie całego zdania [ss]. Rozwiązania dat i znaki s, ss, ? dajemy
kursywą. Nawiasy kwadratowe z odsyłaczem teksto'Arym wewnątrz ozna-
czają wyraz, który został opuszczony, bo go nie dało się odczytać. Ozna-
czają ponadto wyraz, kilka wyrazów lub całe zdanie istniejące w kopii lwow-
skiej, a nie figurujące w oryginale.
Luki w tekście, gdy chodzi o brak jednego wyrazu, oznaczamy trzema
gwiazdkami, pięcioma, gdy są większe i mogłyby zmicścić dwa słowa. Kiedy
zaś mogłoby chodzić o trzy wyrazy lub więcej, pięciu gwiazdkom towarzyszy
odsyłacz tekstowy i w przypisie czytelnik znajdzie objaśnienie, czy chodzi
tu np. o 1h llz wiersza, wiersz cały lub kilka wierszy.
LX
WSTĘP OG()LNY
Daty, które autor zamierzał jeszcze uzupełnić znacząc tymczasem tylko

dwiema pierwszymi cyframi , rzadziej trzema, zaopatrujemy trzema kropkami.
Kiedy rozpoczęte jest jakieś słowo nie dające się uzupełnić nawet w sposób
domyślny, dajemy również trzy kropki. Kiedy zaś tekst jest urwany w środku
zdania, kładziemy tych kropek pięć.
Znaki na marginesach, którymi autor sygnalizował zapewne potrzebę
dalszych jeszcze poszukiwań lub zyskowne perspe dla łowców kaduków,
zostały przez \vydawców pominięte. Nie ma pewności, czy właśnie to ozna-
czały, a poza tym sumy pieniężne zaznaczane skrzętnie na marginesach,
a zawsze odnotowane w przypisach tekstowych, wyjaśniają dostatecznie tę
drugą okoliczność.
Nazwiska stanowiące hasła poszczególnych artykułów, pisane w tekście
rękopisu większymi nieco literami, drukujemy wersalikami, natomiast pisane
przez autora takimiż literami uwagi natury ogólnej, jakieś sentencje, a także
i tytuły poszczególnych części partii wstępnej wyróżniamy drukiem spacj,)-
wanym.
Paginację oryginalnego rękopisu i partii kopii lwowskiej podajemy petitem
na marginesach zewnętrznych tekstu. Jeżeli nowa karta zaczyna się w środku
zdania lub wyrazu, sygnalizuje to podwójna kreska pionowa. Dla pierw-
szych kart oraz dla całego "Proemium" (do karty 14 verso) zaznaczone zo-
stały miejsca, od których zaczyna się zarówno pierwsza strona danej karty,
jak i początek strony drugiej tejże karty, czyli jej odwrocia, w tej bowiem
początkowej partii mamy do czynienia z tekstem ciągłym, idącym poprzez
wszystkie strony. Jednak od karty 17, tj. od początku części poświęconej
poszczególnym rodzinom, znaczone są przez wydawców tylko numery pierw-
szych stron kart, nie odwrocia, bowiem cała zawartość tych ostatnich została
wcielona między artykuły kart bezpośrednio po nich następujących. Za-
sady tych translokacji wyjaśniliśmy już wyżej. Jedyny wyjątek od tej zasady
został zrobiony dla karty 204 verso, zawierającej zakończenie artykułu o La-
sotach. Większa część owego artykułu została w rękopisie oryginalnym
zagubiona i nie umieliśmy dla owego zakończenia znaleźć odpowiedniego
miejsca wśród zawartości karty 205. Poszczególne wypadki przenoszenia
artykułów z odwroci kart poprzednich na pierwsze strony kart następnych
zostały wszędzie starannie odnotowane w przypisach tekstowych. Paginacja
artykułów wziętych z kopii lwowskiej dotyczy nie kart, lecz stron, ponieważ
kopista lwowski tak właśnie paginował swój rękopis, wypełniając tekstem
•
w sposób ciągły obie strony każdej karty.

Uważny czytelnik śledzący ciągłość paginacji przeniesionej z rękopisu
oryginalnego znajdzie obok luk tłumaczących się łatwo, bo wypełnionych
tekstem lwowskim, także j takie luki w paginacji, które, jak mogłoby
LXI
się wydawać, nic zostały usprawiedliwione niczym. Tak więc brak karty 19,
bowiem hasła na literę A zostały zakończone na karcie 18, zaś na literę B
rozpoczęte na 20. Nie znajdzie też czytelnik karty 397, bowiem litera S skoń
czyła się na karcie 396, a litera T rozpoczęła się dopiero na 398. Brak rów-
nież karty 387, znajduje się bowiem na niej w autografie Trepki tylko kilku-
wierszowa nota uzupełniająca artykuł o Szembekach. Ponieważ owa nota
nie łączy się z żadnym określonym miejscem tego artykułu, mogła być umie-
szczona jedynie wśród odnoszących się do niego przypisów tekstowych
i w ten sposób w tekście zasadniczym zabrakło okazji do zaznaczenia karty 387.
Wspominane już były kilkakrotnie przypisy tekstowe. Wydawcy, idąc
w tym za Instrukcją wydawniczą dla źródeł historycznych, wyróżnili przypisy
tekstowe od rzeczowych. Pierwsze, oznaczone literami, znalazły się u dołu
każdej strony, drugie -- cyfrowe, zebrane razem, złożyły się na końcową
część edycji.
Do przypisów tekstowych wprowadzone zostały wszystkie istotne, a więc
dotyczące treści, odmiany kopii lwowskiej. Zaznaczono też wszędzie wypadki
nieistnienia jakiegoś artykułu w lwowskim rękopisie. Można było zastanawiać
się nad celowością tego, skoro zasadniczą podstawą druku jest niewątpliwy
oryginał, będący w dodatku autografem, ale pamiętajmy, że ów rękopis
lwowski przez długi szereg lat był podstawą dla niejednego historyka i zdobył
sobie, rzec można, prawo obywatelstwa w nauce polskiej. Cytaty stąd czer-
pane znajdziemy rozsiane po wielu pracach. Porcja obelżywych epitetów
dodanych przez kopistę z końca XVII w. ma też swoją wymowę społeczną.
A teraz nader ważna sprawa przypisów rzeczowych. H. Polaczkówna
była ongiś zdania, iż wydanie Liher clzamorum tylko wtedy miałoby rację
bytu, gdyby przy pomocy literatury, a przede wszystkim źródeł archiwalnych,
sprawdzona została naj dokładni ej treść każdego z artykułów. Podobnie wy-
obrażał sobie ewentualne wydawnictwo Liber chamorum W. Semkowicz.
Przedstawmy sobie stronę praktyczną takiego rozwiązania. Opracowawszy
niejako monograficznie dwa i pół tysiąca wypadków plebejskich awansów,
otrzymalibyśmy "przypisy" stanowiące wielotomowy herbarz "diktusów",
wobec którego oryginalny tekst Trepki musiałby zejść do rangi drobnego
pamiętnikarsko-plotkarskiego przyczynku i w sam raz nadawałby się do
ożywienia przypisów rzeczowych tego herbarza. A iluż to lat wymagałaby
taka praca i jaki miałby być jej zakres? Czy objęłaby tylko te nazwiska,
przypadkowo przecie dobrane przez Trepkę, czy też stałaby się jakimś ogól-
nym polowaniem na plebejów podszywających się w owym czasie pod
szlachtę, a uchwytnych poprzez źródła archiwalne? Zdaje się, iż wychodząc
od postulatu pozornie jak naj słuszniejszego, doszlibyśmy po tej drodze do
absurdu, a w każdym razie do rzeczy niemożliwej do zrealizowania. Pamię-
LXII
WSTĘP OGÓLNY
tajmy ponadto, że tego, co najważniejsze, tj. przemiany z chłopa w szlachcica,

i tak nie uchwycilibyśmy źródłowo. Mówiliśmy o tym już dość obszernie.
Wydawcy postanowili tedy dokonać tylko tego, co uważali za realne,
tj. objaśnić postacie działające znane z literatury i ze źródeł drukowanych,
skonfrontować \\ miarę możności z literaturą i tymi źródłami przedstawione
przez Trepkę okoliczności. Nie oparli się jednak pokusie pewnej pod tym
względem niekonsekwencji. Mając w swych rękach dość obfity zasób re-
gestów z inskrypcji grodzkich krakowskich z XVII w., robionych przed 18
laty dla innych celów, nie mogli ich przecie nie wykorzystać teraz, kiedy
przydały się tak bardzo. Posiadali ponadto bardzo bogaty zasób regestów
z ksiąg sądowych województw poznańskiego i kaliskiego oraz z tamtejszych
kościelnych ksiąg metrykalnych. Zostały one wykorzystane we wszystkich,
zresztą niezbyt licznych wypadkach, kiedy Trepka w swych opowieściach
zaczepiał o teren Wielkopolski.
Czytelnicy w większości wypadków nie znajdą sformułowanych bez-
pośrednio osądów wiarygodności autora, nie znajdą odpowiedzi na pytanie,
czy Trepka w jakimś konkretnym wypadku mówi prawdę, czy też powtarza
tylko plotki. Znajdą natomiast zestawienie jego informacji z tym, co na dany
temat przynoszą źródła lub co powiedzieli autorzy rozmaitych opracowań
monograficznych. Czasem ta konfrontacja pozwoli wyrobić sobie zdanie
o stopniu wiarygodności autora już od pierwszego rzutu oka, częściej jednak
tylko uzupełni to i owo, wzbogaci imionami, datami, nazwami wsi, problemu
jednak głównego, źródłowo nieuchwytnego, nic wyjaśni. We wszystkich tych
jakże licznych wypadkach Trepka ze swym głosem pozostanie na zawsze
świadkiem jedynym, choć często nie budzącym zaufania. Tylko w razie
zupełnie konkretnych rzeczowych pomyłek autora wydawcy prostowali jego
twierdzenia wprost. Wypowiadanie domniemań na temat słuszności lub nie-
słuszności zasadniczych jego twierdzeń stałoby się tylko mnożeniem w nie-
skończoność hipotez nie mających w gruncie rzeczy większej wartości.
Obok głównych bohaterów każdego z opowiadań, jeśli ci bohaterowie
dali się objaśnić, zidentyfikowane też zostały osoby wspomniane ubocznie.
Możliwości wydawców były tu ograniczone zasobem źródeł i literatury tylko
do postaci znaczniejszych. Tłum drobnomieszczan, chłopów, sług dworskich,
którym mimo usiłowań nie udało się wejść do warstwy szlacheckiej, musiał
pozostać bez komentarzy. Dla niektórych osób objaśnienia te wypadły dość
obszernie, przy ludziach pełniących jakieś urzędy, a grających w opowiada-
niu rolę zasadniczą, będących ich "bohaterami", czytelnik znajdzie wylicze-
nie kolejnych stopni ich kariery. Znajdzie też i stan posiadania, a czasem
i inne dane, jeśli tylko przyczyniają się do lepszego zrozumienia roli w wy-
darzeniu, w związku z którym zostały przez autora wymienione.
LXIII
LlBER GENERATTONIS PLEBEANORUM
Objaśnione zostały wszelkie wzmianki o konstytucjach sejmowych,

skonfrontowane wszystkie powołania się na źródła kronikarskie. Wspo-
mniane przez Trepkę wydarzenia historyczne otrzymały komentarze objaśnia
jące tylko wtedy, kiedy wzmianki wydały się nazbyt enigmatyczne i mogły
budzić w czytelnikach wątpliwości. Objaśniono ponadto terminy i słowa
użyte w znaczeniu dziś już nie stosowanym lub też zgoła zapomniane.
Wymieniając poszczególne wsie, sam autor w większości wypadków
lokalizował je wcale dokładnie, zwłaszcza jeśli idzie o Małopolskę, której
geografię znał wybornie. Zwolniło to wydawców od dawania przypisów
w wielu bardzo wypadkach. Ale nawet i wtedy, kiedy Trepka dokładnie
określił położenie jakiejś wsi, dodane zostały przypisy objaśniające, jeśli tylko
użył nazwy w brzmieniu nie stosowanym już dzisiaj lub kiedy wypadło dodać
jakieś szczegóły dotyczące właścicieli czy posesorów, transakcji etc. Przy-
jęta została zasada dawania objaśnień topograficznych wedle podziału admini-
stracyjnego z końca XVI w., biorąc w tym za podstawę Pawińskiego. Po-
wiatom Małopolski właściwej, przytaczanym na każdej stronie, nie towarzy-
szą nazwy województw krakowskiego czy sandomierskiego. Czytelnik nader
łatwo zorientuje się sam, bo nazwy tych powiatów są dostatecznie znane.
Za zbyteczny balast uznane też zostało informowanie w przypisach o po-
łOŻt;l1iu wszystkich miast i miasteczek, a zwłaszcza tych, które często poja-
wiają się w tekście. Tak więc przypisy miejscowe obejmują jedynie wsie nie
zlokalizowane przez autora lub zlokalizowane nazbyt ogólnikowo. Doty-
czą też miasteczek nmiej znanych. Wszystkie bez wyjątku miejscowości
z dzisiejszą ich przynależnością administracyjną znajdują się w indeksie
osób i nazw miejscowych.
Na zakończenie wypaua jeszcze podziękować Kierownictwu Działu
Rękopisów Biblioteki Narodowej w Warszawie za wypożyczenie na czas
dłuższy manuskryptu Trepki, a szczególnie serdecznie mgr. Krystynie
Muszyńskiej, pracownikowi Działu Rękopisów Biblioteki Narodowej, która
odnalazłszy fragment pierwszej redakcji Liber chamorum, o swym odkryciu
natychmiast poinformowała wydawców.
Osobne podziękowanie należy się prof. Romanowi PolIakowi, który
już od dawna wśród uczes! ników swego Seminarium budził zaintereso-
wania dzit:ł " m Waleriana Trepki 70, zaś piszącego te słowa zachęcał go-
rąco do wzięcia udziału w pracach wydawniczych.
W. D.
70 Powstała w tym Seminarium praca magisterska poświęcona Liber chamorum.
której zasadnicze tezy referowane były na posiedzeniu Wydziału Filolog.-Filozof. Po-
znańskiego Tow. Przyjaciół Nauk (M. Majeranowska-Orlicka, Uwagi o Liber
chamorum. "Sprawozdania Pozn. Tow. Przyj. Nauk" za r. 1956, t. XX, 1957 58,
s. 19 21).
LXIV
LWAGI o PISOWNI I FONETYCE LlBER CHAMORUM
W niniejszym opracowaniu ograniczymy się do najważniejszych kwestii

z zakresu pisowni i fonetyki Liber charnorum. Zmuszeni jesteśmy pominąć
fleksję i słownictwo, nie mając do dyspozycji indeksu wyrazów i form za-
bytku.
Pisownia Liber charnorum, rękopisu sporządzonego w latach 1624 1640,
jest ściśle związana z rękopiśmiennym charakterem zabytku. W porównaniu
z pisownią ówczesnych druków jest ona mniej doskonała, mniej precyzyjna.
W zakresie oznaczania samogłosek brak zupełnie w Liber chamorum
odróżnienia za pomocą kreskowania samogłosek jasnych i pochylonych.
Występują tam konsekwentnie nie zróżnicowane pod tym względem litery
a, o i e. Samogłoski nosowe oznaczane są za pomocą dwóch znaków litero-
wych: ę i ą, jednakże charakterystyczną cechą omawianego zabytku jest
niezwykle częsta pisownia e zamiast ę oraz a zamiast ą. Oto garść wybra-
nych przykładów:
l. e zamiast ę: oziebloJc 4/Pr 1 = oziębłość, za gebę 6/Pr3 = za gębę,
niepojtepuią 8v/Pr5 = nie postępują, od Debu 64v/326 od Dębu, laJtrzeb-
ski 65v/333 = Jastrzębski, wJtretu 4/Pr = wstrętu, bedzie 4v/Prl będzie,
pieniedzy 4v/Prl - pieniędzy, wiec 4v/Prl więc, maietnoJc 4v/Prl ma-
jętność, Bekartowi 5/Prl = bękartowi, wiecey 5/Pr2 więcej, pieczetuie
5/Prl - pieczętuje, pieczec 6v/Pr3 - pieczęć, pieczetarzowi 13/Pleb pie-
czętarzowi, medrzec 5v/Pr2 = mędrzec, pretko 5v/Pr2 - prętko, precey 17/1 =
pręcej, przijiegą 5v/Pr2 = przysięgą, ucieto 6/Pr3 = ucięto, pamieci 6v/Pr3 =
pamięci, urzedowi 7/Pr4 - urzędowi, za Vrzednika 17v/7 za urzędnika,
1 Przykłady lokalizuję wedługkarty rękopisu (pierwsza cyfra) i numeru ustępu w tek-

ście transkrybowanym (druga cyfra). Zapisy pochodzące z początkowej partii tekstu nie
objętej podziałem na ustępy lokalizuję podając kartę rękopisu oraz odpowiedni skrót,
a więc: k. t. = karta tytułowa, Der = Derivationes titulorum plebeorum, Pr = Proemium
(cyfry umieszczone przy skrócie Pr, a więc Prl, Pr2, Pr3 ... Pr8 oznaczają kolejne mniejsze
odcinki tego ustępu), Pleb = O tem rodzaju plebeanorum autor, Kon = Przeciwko tęm
konstytucyj om czynią plebeani w lekkość ...
5 - W. N. Trepka: Liber chamorum, cz. I LXV
•
ll'reku 9v/Pr5 = w ręku, wedrowac 12/Pr8 = wędrować, wjJedy 13/Pleb-

wszędy, w 18 Tysiecy 17/2 - w 18 tysięcy, u Jedrzeiowa 17/3 u Jędrze
jowa, xziązecia 17v/6 = książęcia, w Xziegach 17v/9 w księgach, w tey
Xziedze 28/78 w tej księdze, od xziedza 18/13 od księdza, sedomierjkieO
25/57 sędomierskiego, od Checin 28/78 = od Chęcin, u pregierza 46/225 =
u pręgierza, dziejiec 71/360 = dziesięć, Sedziego 79v/407 sędziego, zie-
ciowi 83/417 zięciowi, do Kurozwek 221 v/1I93 = do Kurozwęk, wnekowie
319/1726 = wnękowie 'wnukowie', Mikołay Ligeza 4/Prl = Mikołaj Ligęza,
w Xziezu 6/Pr3 w Księżu, Jezyk 6/Pr3 - język, czejto 20/23 często,
na czejc domu 65/331 = na część domu, u Xziezny 18/14 = u księżny, me-
zowi 66/336 mężowi, od Xziezey 67/340 - od księżej, pod Czejtochowa
221v/1I93 - pod Częstochową, wesaty 328/1772 węsaty, wzielago beła
66/336 - wzięła go beła, sukienke 4/Prl - sukienkę, wiojke iaką 5/Pr2-
wioskę jaką, w Jedne rekę 6/Pr3 = w jednę rękę, lieze 6/Pr3 leżę, Smicz-
kowne Rudnicza dziewke 19v/22 = Smyczkównę rudniczą dziewkę itp.;
2. a zamiast ą: odstapi 5/Prl = odstąpi, z Xsiag k. t. - z ksiąg, stad
3v/Der - stąd, do wiernych rak 4/Prl do wiernych rąk, Xziadz 4v/Prl -
ksiądz, za iego pieniadze 5v/Pr2 = za jego pieniądze, Tysiacow 12v/Pleb =
tysiąców, odjadzono 69/351 = odsądzono, duoie dziewczat 79/402 dwoje
dziewcząt, biorac 3/Der biorąc, bedac 5/Prl będąc, chcac 5/Prl-
chcąc, pozywaiac 5/Prl pozywając, lajJacjię 5/Prl łasząc się, udaiac
5/Prl udając, mowiac 5/Prl = mówiąc, broniac 5v/Pr2 = broniąc, ze-
brzac 1I/Pr6 żebrząc, iezdzac 11v/Pr8 = jeżdżąc, kawalkuiac 17/4 ka-
walkując, naymuiac 27/72 najmując, maiac 28/78 mając, sluzac 70/356 =
służąc, liznac 3/Der = liznąć, puchnac 67/340 - puchnąć, zamajJ 5v/Pr2
za mąż, galas 6/Pr3 gałąź, xziazecia 18/14 książęcia, waja 89/447 =
wąsa, wzial 5/Prl wziął, przyial 10v/Pr6 - przyjął, Poialbel 17/1 pojął
beł, poczal 67/340 począł, wrolia dobrą 5v/Pr2 = w rolą dobrą, strata
maietnofci 5v/Pr2 stratą majętności, za gebę wykrętna 6/Pr3 za gębę
wykrętną, dobrą Contentatia 10/Pr6 dobrą kontentacyją, miedzy czelia-
dzia lIv/Pr8 miedzy czeladzią, pod Xzienia 18v /20 - pod ksienią, znia
28/79 z nią, za Wisla 65/330 - za Wisłą, sta kurwą swa 65/331 z tą
kurwą swą, powinnaia swoią nazywał 67/340 powinną ją swoją nazywał,
kujnierzjka dzieukę 70/356 kuśnierzską dziewkę, tę Rolia 90/449 - tę
rolą, trajiaiajię 4v/Prl trafiają się, biora 4v/Prl biorą, wezma 4v/Prl =
wezmą, sa 12v/Pleb są, mowia 66/334 = mówią itp. Pisownia ta zdradza
dialektyczną beznosówkową wymowę autora Liber chamorum, Waleriana
Nekandy Trepki.
Z rzadka spotykamy w omawianym zabytku wypadki odwrotne w sto-
sunku do pisowni e zamiast ę, tzn. hiperpoprawne użycie ę zamiast e, np.:
LXVI
UWAGI O PISOWNI I FONETYCE LIBER CHAMORUM
sprzysięwkow 4v/Prl = Z przysiewków, zoną kradzięzą 4v/Prl = Z oną kra-

dzieżą. Są one pośrednim przejawem tej samej beznosówkowej wymowy.
Pisownia fonetyczna rozszczepiona głoski ę, np.: bendą 5v/Pr2, odięnto 8/Pr5,
należy w omawianym rękopisie do rzadkości. Bardzo częstym zjawiskiem
jest natomiast wtórne unosowienie przed spółgłoskami nosowymi. Występuje
ono zarówno w wypadku e, np.: Jakięmi 4/Pr, plięmie 4/Pr, rownęmi 4/Pr,
w ... Zięmfkie maiętnoIci 4/Pr, od imięnia 4/PrI, z konJenJęm 4/PrI, za
Vrzęlllliki 4jPrl, na Aręndę 4v/PrI, z domęm 5/PrI, jak i w wypadku a, np.:
sqm:e 4, Prl = samże, chrząnem 4v/Prl, zuąnoią 4v/PrI = zwano ją, sliach-
ciqnkę 4v/Prl, do GdąnJka 4v/Prl, wyiechąno 5/Pr!.
Głoska u na początku wyrazu pisana jest albo przez literę u, np.: udaie
4v/ Prl, uczyniel 4v/PrI, albo przez literę v, np.: za Vrzęnniki 4/PrI, w jego
środku natomiast i na końcu oznaczana jest stale przez u. Trafiają się poza
tym wypadki użycia litery u dla oznaczenia spółgłoski w, która normalnie
pisana jest literą w. Zdarza się to najczęściej w wyrazach pochodzenia łaciń
skiego, ale trafia się również w wyrazach rodzimych, np.: ControuerJie 6/Pr3,
priuouąno 8/Pr5 = prywowano, deriuatią lIv/Pr8, Conuentowym 85/433,
zuąnoią 4v/Prl zwano ją, sue O 4v/Prl swego, wpouiatach 4v/Prl, uierjJ
5/PrI, dzieukę 5/Pr2, uies 5v/Pr2, = wieś. Zdarza się też, chociaż bardzo
rzadko, oznaczanie głoski w literą v, np.: ViJzenbegera (nazwisko) 8/Pr5,
Valenty 64/323, Volinski 429v/2294.
Litera ż wyraża w zasadzie głoskę ż, zdarzają się jednak wypadki, kiedy
odpowiada ona głosce y, np.: wonim kraiu 4v/Prl w onym kraju, gdigo
5v/Pr2 = gdy go, przifiegą 5v/Pr2, Autentik 319/1726. Podobnie litera y,
oznaczająca głoskę y, zastępuje czasem głoskę i, np.: bycsie 4v/Prl bić
się, takych 4v/Prl; regularnie jednak literą y pisany jest spójnik i. Pisownia
litery y w omawianym rękopisie odznacza się tym, że w zasadzie stale nad-
pisane są nad nią dwie kropki, wyjątkowo tylko jedna kropka. Litery i oraz y
służą również na oznaczenie spółgłoski j. Litera i występuje w tej funkcji
na początku wyrazu przed samogłoską oraz w środku wyrazu między samo-
głoskami, np.: iakby 3/Der, iey 3/Der, to żeJt 3/Der, rodzaiu 3/Der, siadaią
3v/Der, lataią 3v/Der łatają, od wsi swoiey 4/Prl; nadto po przedrostkach
zakończonych na spółgłoskę, jak z, pod, np.: ziechac 67/340, podiechawfiy
67/340. Litera y oznacza spółgłoskę j w środku wyrazu po samogłosce, a przed
spółgłoską, np.: niedoyrzys 3/Der, klieynotu 4/Pr, oyca 4/Prl; poza tym na
końcu wyrazu, np.: w ktorey 3v/Der, iey 3/Der, napoy 3/Der. W pozycji
przed spółgłoską trafiają się wypadki oznaczania joty wbrew nOlmalnemu y
przez literę i. Zdarza się to mianowicie tam, gdzie jota następuje po samo-
głosce y, np.: Przyimowac 14v/Kon. Tylko w kilku wyrazach przejętych
z łaciny głoska j wyrażona jest przez literę g, mianowicie w wyrazach re-
LXVII
jestr, ewanjelik (dziś ewangelik) oraz w imieniu Rejina (dziś Regina): IV Re-
geJ/rach 60/ 305, regeJtra celne 112/567, euange/ikowi 37/ 152, Reginę 29/84;
trafia się jednak również inna pisownia tego imienia: Reinę 66/336, 94/468.
Poza przytoczonymi przykładami głoska j pisana jest przez g także w wy-
razie oryjentalny: perle ... orygentalna 106/535, mimo że taka pisownia nie
ma w tym wypadku uzasadnienia w jego brzmieniu łacińskim. Wyjątkowa
jest pisownia wyrazu transkrybowanego w postaci kawaljer, gdzie głoska j
oddana jest przez połączenie literowe gi: Cawalgier 6/Pr3. Wzmianka należy
się odosobnionemu zapisowi kolieiatow 82/415 - kolejatów. Dowodzi on,
że wyraz brzmiący współcześnie ko/egiaci mógł brzmieć dawniej w postaci
przyswojonej kolejaci. W innych wypadkach wyraz ten występuje w oma-
wianym zabytku zawsze VI pisowni łaciJ'J. s ki ej , np.: u Co/legiatolV 22/39,
Collegiaci 86/439. W wypadkach tych przyjęto dla tego wyrazu brzmienie
kolegijaci wnioskując, że ze względu na związek z wyrazem kolegijum (dziś
kolegium) taka postać tego wyrazu była chyba powszechniejsza niż postać
przyswojona kolejaci.
Wyrazy przejęte z łaciny lub greki posiadające w staropolszczyźnie dwu-
zgłoskowe połączenia: spółgłoska + ij (lub yj) + samogłoska, pisane są
w omawianym zabytku w zasadzie przez i + samogłoska, np.: wdispositiey
4v/Prl, SobeJtiąn 19v/22, Archidiaconem 75v/382, Marciana 5/Prl, Com-
plexia 4v/Prl, ConlrouerJie 6/Pr3, wCancellariey 4v/Prl, materia 5v/Pr2,
uP. Andriana 17v/6, z ... liniey 5v/Pr2, do CaJte!laniey 60/302, Remian 308/1670,
familiey 24/42, Heliafi 63/315, genealogie k. t. Zdarzają się jednak wypadki
pisowni y + samogłoska, np.: do Cancellaryey 4v/Prl. Oznaczanie grupy
głoskowej -yj- literą y zdarza się wyjątkowo i \'1 wyrazach rodzimych, np.:
przyaciol 4v/Prl, czy 4v/Prl = czyj, Burzyanski 45v/220.
Spółgłoski syczące z, c, dz są pisane w Liber chamorum tak jak dzisiaj.
Zaliczająca się również do syczących głoska s oznaczana bywa dwojako:
przez zwykłe, tzw. okrągłe s, występujące na początku, w środku i na końcu
wyrazu, oraz przez długie J pisane tylko na początku i w środku wyrazu.
Również spółgłoska sz bywa oznaczana dwojako, mianowicie przez połą
czenie literowe sz lub przez znak fi. Połączenie literowe sz jest w użyciu na
początku, w środku i na końcu wyrazu, natomiast literę fi spotykamy tylko
w środku i na końcu wyrazu. Spółgłoska ż, dźwięczny odpowiednik głoski sz,
pisana jest konsekwentnie literą z bez kropki. Pozostaje to w związku z fak-
tem, że w omawianym zabytku autor nie stosuje zupełnie przy spółgłoskach
znaków diakrytycznych. Głoska cz oznaczana jest tak jak dzisiaj połącze
niem literowym cz.
Miękkość spółgłosek przed samogłoską jest znaczona tylko przez i, np.:
liela 4v/Prl, ozieb/oJc 4/Pr, w Zamojciu 396/2113, dziejiec 71/360, pieniedzy
LXVIII
UWAGI O PISOWNI I FONETYC[ LlIJLR ClIAMOl.UM
4v/Prl, nato miejce 325/1757. Warto zaznaczyć, że w tej pozycji również

głoska l oznaczana jest stale połączeniem literowym li, np.: liedaiakiego 4/Pr,
liudze 4/Pr, u sliachty 392/2090. W pozostałych pozycjach, tzn. przed spół
głoską i w wygłosie, miękkości spółgłosek nie oznacza się, ponieważ autor
nigdy nie używa przy spółgłoskach znaków diakrytycznych, np.: zas J/Dcr,
swinjką piwnicę 3/Der, osm 211/1132, cei (dop. 1. p.) 18/15 = ćci, pozY;\'I!C
93/463= pozywać, bądz (spójnik) 3/Der. Głoska ś pisana jest przcz okrągłe s
oraz przez długie j. Okrągłe s jest w użyciu na początku, w środku i na końcu
wyrazu, natomiast długie j występuje tylko na początku i w środku wy-
razu. Widzimy zatem, że w pozycji przed spółgłoską i w wygłosie ozna-
czanie głoski ś nie różni się niczym od sposobu pisania s, co nastręcza
niekiedy trudności w transkrypcji, a w poszczególnych wypadkach unie-
możliwia jej jednoznaczność. W pozycji przed samogłoską wykładnikiem
miękkości głoski ś jest litera i (por. wyżej).
Połączenie głoskowe szcz pisane bywa czworako, mianowicie prze;~ szc::,
jJcz, scz, lcz, np.: w Wielgi polszcze 390/2079; miej3czk€ 22/40, 26/64; do-
pusczali 4/Pr, pusczaią 9/Pr5, u Psczyny 308/1669; Jelcze 4v/Prl, z de-
lczgm 5/Prl, mielczanom 23/41.
Pisownia niektórych wyrazów wykazuje wahanie w zakresie liter sz,
jJ , s, 1, a więc w zakresie liter oznaczających głoski sz, s, ś. Oto przykłady:
sztery 18v/17, 74/394, szterech 109/550 obok sterey 107/545, pod stcrdzielci
17v/7; Krzysztofa 69v/353, 75v/382 obok Krzystofa 33/110, za ... Krzysto-
phem 65/331, Krzystof 77/388; szpłachec 34/118,119,38/160,164,59/300 obok
splacJzec 28v/83, 43/206, 51/250; o szwagrach 110/556, szwagier 112/567 obok
sfagrgm 28/78, jwagier 81/413, przy ... sfagrze 88/444, sjagra 88/444, sjagrowi
93/464, o sjagracJz 104/525; kusznie<rz) 3v/Der, KujJnierza 18v/20, KujJnie-
rzowng 28v/82 obok Kujnierz 32v/115, Kujnierza 65/332, Kulnie!Jtwa 80/409;
ze szpitalia 4v/Prl obok do spitalia 4v/Pr1. Poza tym ze względu na odmien-
ną niż dzisiejsza pisownię w zakresie tychże liter zasługują na uwagę jeszcze
następujące wyrazy: za warltatgm 5v/Pr2, za warjtatem 9v/Pr5, warjtaty
206/1099; arejtowal 209/1120, poareltowałmu 323/1743; Cajtelląn 4/Prl,
Cajtellan 49/236; szrobolVacjig 4/Pr, szroboll'ac 4/Pr; sliachciąl11 68/346,
sliachcic 72/363; miafto rujnice 9v/Pr5, z Rulnicami 14v/Kon; sklięnicc
304/1649. Powyższe wahania oraz różnice w porównaniu z pisownią dzi-
siejszą są najczęściej odbiciem faktów fonetycznych. Z całą pewnością możemy
zatem na podstawie przytoczonych zapisów wnosić o istnieniu wariantów fo-
netycznych: szplacheć obok spłacheć, kusznierz obok kuśnierz, szpital obok
śpital, jako też konstatujemy występowanie postaci fonetycznych: szrobo-
wać, ślachcic, ruśnica, śklenica. Wahać się można natomiast, czy za z"pi~:;,
mi sterey, Krzystof, lwagier i sjagra, warltaty, arejtowal kryje się wymO\Vd
LXIX
LIBER GBNBRATIONIS PLBBBANORUM
sterej względnie śterej, Krzystoj, swagier względnie śwagier, warstat względnie

warśtat, arestowal względnie areśtowal, czy też w tych zapisach połączenia
literowe st, jt i Jw, sj oznaczają grupy dźwiękowe szt, szw. Na pewno z fak-
tem wyłącznie graficznym mamy do czynienia w wyrazie kasztelan pisanym
CaJtellan, gdzie pisownia przez Jt ma swoje uzasadnienie w łacińskim po-
chodzeniu tego wyrazu.
Głoski l i l są w zasadzie od siebie odróżniane. Głoska l pisana jest li-
terą l. O pisowni głoski l przed samogłoską była już mowa przy oznaczaniu
Iniękkości spółgłosek. W pozostałych pozycjach, tzn. przed spółgłoską i na
końcu wyrazu, jest ona oznaczana znakiem l. Zdarzają się jednak, i to sto-
sunkowo dość często, wypadki oznaczania głoski l znakiem l, np.: tytu!
3jDer, Jię lajJą 3jDer, pojJed! 3/Der, lakomftwo 5/Pr2. Znacznie rzadsze
są wypadki odwrotne, tzn. pisanie głoski l znakiem I, np.: od Skalmierza
66/336. Z powyższego wynika, że wątpliwości w odróżnianiu l od l mogą
budzić tylko pozycje przed spółgłoską i w wygłosie, jak przy wszystkich
spółgłoskach miękkich. O pisowni głoski l w wyrazach pochodzenia łaciń
skiego będzie mowa poniżej.
Kilka słów należy się obcym elementom ortograficznym zlokalizowanym
w wyrazach pochodzenia łacińskiego względnie grecko-łacińskiego. Na-
leży tu oznaczanie głoski k literami c lub q, stosowanie litery x i połączenia
literowego ph oraz pisanie podwójnych spółgłosek. Głoska k w wyrazach
pochodzenia łacińskiego pisana jest najczęściej zgodnie z łaciną literą c, np.:
sliachty Dictusowey 5/Prl, complex 5/Pr2, ajsecurowal 5v/Pr2, Actor 6v/Pr4,
confiscatiey 17/1, Creouac 23/41, przy Cancellariey 40/181, Cajtellan 49/236 itp.,
lub literą q, np.: zpilney exquisitiey k. t., il/quirOlrano 37/152. Wypadki ozna-
czania głoski k w wyrazach pochodzenia łacińskiego literą k są rzadkie,
np.: z Kancellary 6v/Pr3, komplexiey 24vj48, li" Konjederatiey 39/169. Często
używaną literą jest znak x. Jest on stale stosowany w wyrazach pochodzenia
łacińskiego, gdzie oddaje połączenie literowe ks 2 , np.: complex 5/Pr2, kom-
plexiey 24v/48, expenduiac 34/118 = ekspendując, exceptę 45/215, pod pre-
textem 52/255, na expedityki 320/1723. Z wyrazów rodzimych są prawie stale
pisane przez x: ksiądz, ksieni, książę, księżna, księga oraz nazwa miejscowa
Książ, np.: Xziadz 4v/Prl, od xziedza 18/13, pod Xzienia 18v/20, xziązecia
17v/6, u Xziezny 18/14, w Xziegach 17v/9, w tey Xziedze 28/78, xsiegi duoie
318v/I727, w Xziezu 6/Pr3. Uderza fakt, że w wyrazach tych po literze x
dodana jest nadto litera z ewentualnie s. Wypadki użycia w którymś z po-
2 Literą x oznaczane bywa zwykle również połączenie głoskowe gzo Pisownia taka
w Liber chamorum chyba występuje, brak nam jednak odpowiednich przykładów w ekscer-
powanym materiale z literą X. Brak indeksu wyrazowego utrudnia dokompletowanie ta-
kich przykładów.
LXX
UWAGI O PISOWNI I FONETYCE LlBER CHAMORUM
wyższych wyrazów litery k należą do rzadkości, np.: wksiegach 69/349.

W wyrazach przejętych z greki trafiają się wypadki oddawania głoskij połą
czeniem literowym pll, np.: Phil%w 5v/Pr2.
W wyrazach pochodzenia łacińskiego podwójne spółgłoski są w Liber
ehamorum stale zachowane, np.: attentoual 7/Pr4, a/seeurowal 5v/Pr2, oppo-
nowaliJię 50; 245, od X. ojjiciala 65/332, za eorruptia 9/Pr5 = za korupcyją,
Cajtellan 49'236, u Collegiatow 22/39.
Warte zanotowania są w omawianym zabytku wypadki pisowni fone-
tycznej. W wygłosie trafia się najczęściej oznaczanie ubezdźwięcznionego -ż
przez -jJ względnie -sz, jak np.: ijJ 3/Der, iujJ 4/Pr, nijJ 4/Pr, tejJ 4/Prl,
u onegojJ Pana 4v/Prl, dopierojJ 4v/Prl, krzysz 5/Pr1. Poza tym pisownia
fonetyczna w wygłosie występuje raczej rzadko, np.: galas 6/Pr3 = gałąź,
Knias 49/239 = kniaź, niewywiod/ie 6v/Pr3, wyjJed 23/41, uciek 64v/328,
wkrad/ie 300/1635. W środku wyrazu wypadki pisowni fonetycznej są częste.
Odbija ona różne zmiany fonetyczne, mianowicie ubezdźwięcznienia i udźwię
cznienia, upodobnienia pod względem miejsca artykulacji oraz uproszcze-
nia grup spółgłoskowych, jak np.: potkowa 5/Prl, pretko 5v/Pr2, 46/225,
203/1070 (stale przez l), glatka bela 110/558, bespieeznie 4/Pr, z BrzejJka
17/4, blijJszy 202/1069, slujJkę 202/ 1069, liueki 5/Prl, woiewoelwa 7/Pr4,
przed urzedęm Gro ck im 18/ 15, zgrocki ulice 32v/1l5, w Sieraeki Ziemi 46/223,
Kniazia Kruszfiekieo 49/239, sjagra 88/444, lidzby 308/1670, eei (dop. 1. p.)
18/15, 63/317, 209/1120 ćci ( L czci), ueciwego 12v/Pleb, 26/61 = ućci
wego (L uczciwego), pocciwy 38/156 - poćciwy (L poczciwy), za Vrzęnniki
4/Prl, za Vrzęnnika 18/14, 64/323, 66/336, 70/356, urzennikiem 20/30 (stale
przez nn), w krako/ki Ziemi 17/4, konie Kro/ie/kie 17/4, pierjJy 6/Pr3
(ostatni wyraz pisany stale bez w), na garlo 52/255, garczarza 328/1772.
Przyimek z oddawany jest często literą s, jeżeli pisany jest łącznie z wy-
razem następującym, zaczynającym się od spółgłoski bezdźwięcznej, np.:
sktorych 4/Pr, slego 4/Prl, skopy t 5v/Pr2.
Zdarzają się również wypadki odwrotne w stosunku do powyższych.
Wywołała je jakby ucieczka od rzekomo fonetycznej pisowni, w wyniku
czego mamy do czynienia z pisownią fałszywą z punktu widzenia etymo-
logii danego wyrazu. Polegają one głównie na fałszywym odbezdźwięcznie
niu jakiejś głoski, np.: wyniozjJysię 4v/Prl, Phi/%w 5v/Pr2, Krzystow 19v/22,
90/449, z Zowką 79/402. Stale przez dz pisany jest przymiotnik biecki (od
miejscowości Biecz), np.: wgrodzie Biedzkim 26/61. Pisownię taką mogło
dodatkowo uzasadniać wtórne skojarzenie tego wyrazu z rzeczownikiem
bieda. Skojarzenie to wykorzystał autor na innym miejscu w następującym
zdaniu zawierającym grę słów: "Przekliectwo Boże padlo na tamtę Biedow/ka
albo Biedzka sliachtę" 26/61.
LXXI
Formy komparatywne od przymiotnika wysoki i przysłówka wysoko

pisane są stale zgodnie z ich starszą etymologiczną pisowni,!. tzn. przez
połączenia literowe oddające grupę głoskową szsz, np.: wijJszego 23/41,
wyszj3y 5/Prl 'wyżej', lt'Jj3j3ey 60/302 'ts'.
Nie uporządkowana jest łączna i rozdzielna pisownia wyrazów. W po-
równaniu z dzisiejszą normą ortograficzną obserwujemy tu tendencję do
łącznego pisania wyrazów. Dotyczy to kilku kategorii wyrazów jednosyla-
bowych, a więc przyimków z, w, u, od, na, o, po itd., np.: zBijkupich mia-
fteczek 4/Prl, zszoltysow 4/Prl, skopy t 5v/Pr2, wjluzbie 4v/Prl, wpifmie
4v/Prl, upaniey 4v/Prl, odteO 5/Prl = od tego, naraty 3/Der - na raty,
narzemiojlo 4v/Prl, osobie 4v/Prl o sobie, pOl/im 5/Prl, dalej jednozgło ..
skowych form zaimków osobowych oraz zaimka się, np.: potemgo 4v/Prl
= potem go, danomu 4v/Prl = dano mu, zuąnoią 4v/Prl = zwano ją, nie-
udaJię 4v/Prl, wyniozj3ysię 4v/Prl, iakJię ... przecwiczy 4v/Prl itp., połączeń
nie z czasownikami, np.: nieczyni 4/Prl, nieudaJię 4v/Prl, nieoznaymielmu
5/Prl itp., wreszcie wyrażeń przysłówkowych, np.: strudna 4/Pr, zdworjka
4/Prl, poproJtu 4v/Prl, zmlodu 20/28. Wyrażenia przysłówkowe natenczas,
naonczas, wtenczas pisane są w naszym tekście bądź to łącznie, bądź roz-
dzielnie.
Wielkie litery stosowane są w omawianym tekście znacznie częściej niż
współcześnie. Przez wielką literę pisane są w zasadzie imiona własne (na-
zwiska i imiona ludzi, nazwy miejscowości), bynajmniej jednak nie konse-
kwentnie. Odchylenia od tej zasady nie należą do rzadkości, np.: wpodgorzu •
17/1 - w Podgórzu, wbledouie 18v/17 = w Błędowie, wpiotrkowie 19v/25.

Z drugiej strony często pisane są wielką literą bez jakiejś wyraźnej przyczyny
wyrazy pospolite, np.: Przodkowie 4/Pr, wielie Plebeanow 4/Pr, nW włas
nych Insignes Polskich 4/Pr, zBifkupem 4/Prl, w Folwarkach 4/Prl, u onegol.\
Pana 4v/Prl, na Aręndę 4v/Prl, Plebeusa 4v/Prl, do Cancellaryey 4v/Prl,
Procuratorczykowie 4v/Prl, Idiotowie 6/Pr3, IV Actach 7/Pr4, z xziag Groc-
kich 7/Pr4, Łokciąmi, Szaliami 7V/P15. Użycie wielkich liter w tych wypad-
kach spowodowane było jakimś mocniejszym zabarwieniem uczuciowym,
nie zawsze dla współczesnego czytelnika uchwytnym, wiązanym przez autora
tekstu z odnośnymi wyrazami.
W zakresie fonetyki w pierwszym rzędzie na podstawie wyszczególnio-
nej wyżej pisowni e zamiast ę oraz a zamiast ą wyciągamy wniosek o nic-
wątpliwej beznosówkowej wymowie Waleriana Trepki. Pochodził on, jak
wiadomo, z Czapel spod Miechowa, a więc z okolic, znajdujących się na tere-
nie dzisiejszego północnomałopolskiego obszaru beznosówkowego.
Brak w Liber chamorum oboczności form zaimkowych mie, cie, sie po
czasownikach, mię, cię, się po przyimkach. Po czasownikach sic jest wpraw-
LXXII
UWAGI O PISOWNI I FONETYCE LTBER CHAMORUM
dzie bardzo czę:-;te, przeważa jednak chyba się, nasuwa się więc wniosek,
że obecność sie po czasownikach nie jest związana z powyższą obocznością,
tylko jest jednym ze szczegółowych przejawów beznosówkowej wymowy
Trepki.
Z bardziej szczegółowymi zjawiskami związanymi z nosówkami mamy
do czynienia \V wypadku następujących przykładów: zaciegac 37v/161 =
zadęgać, o zaciegu 37v/161 =c o zacięgu, uwięzac 265/1452, wesaty 328/1772 =
c= węsaf}' (odmienny rozkład nosówek w porównaniu ze stanem dzisiej-
szym), samfiady 64/323, sąmfiada 301/1636 (pisownia ta jest odbiciem wy-
mowy będącej rezultatem pomieszania przedrostka są- z zaimkiem sam),
miedzy 4/Pr, 46/225, obok czego między 4v/Prl (wariant z ę rzadki), wne-
kowie 319/1726 = wnękov,'ie 'wnukowie' (dialektyzm południowomałopol
ski sięgający na północy po Chrzanów, Olkusz, Brzesko, Mielec, Łańcut)3.
Obok wymowy beznosówkowej typowa dla autora Liber chamorum jest
również wymowa -ej jak -i lub -y, co się przejawia masowo w pisowni koń
cówki dopełniacza i miejscownika liczby pojedynczej rodzaju żeńskiego de-
klinacji zaimkowo-przymiotnikowej, np.: ze wsi Orligory 23/41, zsendomier-
fki Zięmie 25v/59, do Liubelfki ziemie 26/60, zwie/gi wsi 27/72, zgrocki ulice
32v/115, do Wielki PolIki 72/363, u Sieracki ziemi 17/3, w Rawfki ziemi 20/30,
IV Krakojki ziemi 21/31, w Łęczycki zięmi 26/61, na F/orianjki ulicy 27/72,
w Wielgi polIcze 68/343, bez zadny przekazy 4/Pr, do metriki ktory 10v/Pr6,
putory mile 38/164. Przejaw hiperpoprawnego odpochylenia pierwotnego y
pomieszanego z e = y obserwujemy w wyrazie towarzesz i pochodnych, pi-
sanych stale przez e zamiast y, np.: towarzejJom 3v/Der, TowarzejJem
12/Pr8, towarzeftwa 24/45, 69/349, towarzejtwo 83/423.
Chwiejność pisowni wyrazu drukarz, np.: Drukarzem 200/ 1058, obok
czego drokarza IlOv/565, drokarz 207/1114, dowodzi, że w brzmieniu tego
wyrazu zachodziło wahanie głosek u ó.
Do zjawisk typowych dla autora omawianego tekstu zaliczyć trzeba
również przejście i, y w e przed I, I. Przejście to notujemy konsekwentnie
we wszystkich formach czasu przeszłego, np.: uczyniel 4v/Prl, wział bel
17/4, chodzieli ] 8/14, sluzeli 25/57 4 . Poza formami czasu przeszłego z przej-
ściem tym spotykamy się dość często, ale bynajmniej nie konsekwentnie,
np.: jiela 4v/Prl, 5/Prl, mielosnik 9/Pr5, mielofniątko 199v/1057, Mogieliany
) Por. K. N i tsc h, Zbieranie słownictwa ludowego 3. Wnuk, "Wybór pism polonistycz-

nych". J I, Wrocław Kraków 1955, s. 134 136.
4 Brak go jedynie we fragmentach tekstu pochodzącego ze sporządzonej pod koniec
XVlI w. kopii lwowskiej, którymi uzupełniono w niniejszym wydawnictwie luki, jakie po-
wstały w oryginale; kopista lwowski wykazuje odmienne niż Trepka cechy językowe.
Lxxm
36/136, z mogiely od Crac. 75/380, porzezal bel sobie zely 42/ 196, pielek
(dop. 1. mn.) 64/323 = pielek, przepielowal 64/323, wBogumielowicach 65/330,
na Kobelich smyntarzach 100/503, obok czego Mogilany 36/136, X. opatowi
mogiljkięmu 70/356, kilkanajde 62/313, po kilku liat 62/314, dwie mili 97/481.
Inne wypadki zmiany barwy samogłosek pod wpływem następującej spół
głoski półotwartej podajemy przykładowo: pul mile 19v/22, pul wsi 31 / 100,
pultorą kiiow 24/46, po pulgrzywniu 79/402 (pól pisane stale przez u wyjąw
szy połączenia przyimkowe takie, jak: naspoI43/199, wespol 206/1099), dalej
bormijtrzem 31/102, dziewkę Bormijlrzowę 217/1179, lormana 40v/189,
80/409, jormaniel 57/286, jora 102/ 515, o Orj3uli 323v/1753, panow Lianc-
korunjkich 27/71, zLanckoruny 67/ 341. Poza tym zwraca uwagę oboczność
ir er w następujących przykładach: w Sendomirjkim Krayu 27/71, w Sen-
domirski zięmi 28/79, obok czego zsendomierjki Zięmie 25v/11 (częstsza
jest postać z er), Lubomirjki 37/151, obok czego Liubomierjki 26/64. Stale
występuje grupa er w nazwisku Fierlej, tj. Firlej, np.: u panow Fierlieiow
4/Prl, a także notujemy ją w wyrazie cerulik 25/57.
Regularnie występują jeszcze w omawianym zabytku nie wyrównane
do mianownika odnośnych wyrazów formy: po zęnie 76/ 385, o jiejtrze 202/ 1069,
siejtrzencml'i 36v/150, lIajcienie 31 /96, IV koliejie 98/490, IV ... ubierze 1O/ Pr5,
porzemiejlie 216/ 117J, przy X. Pietrze 271v/1478 itp. Podobnie konsekwent-
nie w użyciu są formy: powiedal 21 /31, pouiedali 34/ 118, odpowiedał 43/199,
dowiedowacjie 37v/161 z -e- zamiast oczekiwanego -a-o Do zanotowania są
poza tym formy: mietal 317/1707, zamietaI227/1231b, a także pocwiertouano
32/106, czwiertowaney 321/1734. Spotykamy dalej w naszym zabytku partykułę
leda, np.: liedaiakiego 4/Pr, liedakto 5v/Pr2, Iiedaco 73v/390, oraz północno
polskie ziachacjie 67/340, ale obok tego ziechac 67/ 340, podiechaw j3y 67/340,
iechał 67/ 341. Obok formy każdy, np.: kazdy 4/ Pr, 5v/Pr2, 104 /525, 316/ 170 I,
częsta jest również postać kożdy, np.: kozdy 21/31, 203/1070, 205/1098,
kozdego 4v/Prl, o kozdym 210/1127. Przydech w nagłosie w postaci j-
względnie h- wykazują imiona ladam 71/357, lewę 61/306, Heliaj3 63/315.
W zakresie spółgłosek trafiają się nieliczne wypadki pisowni, w których
można by się doszukiwać śladów mazurzenia, jako też zdarzają się równie
nieliczne wypadki odwrotne z hiperpoprawnym sz, cz, np.: niedoyrzys 3/Der,
sosow mieyskich 30/94 szosów, sosy 328/1769 - szosy, X. Szyskojki
44/213, obok czego X. Szyszkoskieo 38v/171, Tomas 39/176, Tomasa 40vj189,
Szworską 19v/25, obok czego Sworjkieo 19v/25, u sztoliarzow 141/739, rzec
4/Pr, lOv/Pr6, 312/ 1690 - rzecz, Bucacki 44/211 Buczacki, Bucynski
44/212 = Buczyński, Cerkaski 27/68 = Czerkaski, od Cerkas 27/68 = od
Czerkas, od mynczarza 29/84 = od myncarza, zrzuczono 32/109, Osiecz-
kiego 263/1441 - Osieckiego. Nie związany z mazurzeniem jest fakt, że
LXXIV
UWAGI O PISOWNI I FONETYCE LlBER CHAMORUM
dzisiejsze imię Szymon ma W omawianym tekście brzmienie Symon, np.:

Symon 25/54, 65/331, 91v/460, Symona 106/536, za Symonem 38/156, po
S. Symonie 79/400, ale występuje też postać z sz: Szymana syn 75/379.
Z innych faktów z konsonantyzmu stwierdzamy, że w formach:
zczwiertowac 13/Pleb, czwiertowaney 321/1734, za kilka czwierci 263v/1448,
zachowane jest pierwotne cz, ale obok tego jest też pocwiertouano 32/106
• •
= pocwrertO\\'ano.
Notujemy również nagłosowe śrz-, np. srzodek 11 v/Pr8, wpoJrzod 69/349,
in Garlica ... Szrzednia 96/478, pod Srzoda w wielgi polfcze 225/1216, we
srzebrze 103/520 (ostatni z cytowanych wyrazów występuje jednak częściej
w postaci srebro, np.: srebro 240/1305, srebra 257v/1414, 314/1693), oraz
źrz-, np.: zrzebce 79/402, wewnątrz zaś wyrazu -jrz- (częściej) obok -źrz-,
np.: niedoyrzys 3/Der, przeyrzał 61/306, doyrzano 265/1452, podeyrzanęmu
261v/1434; wpodezrzanym 213/1150.
Z uproszczoną grupą spółgłoskową mamy do czynienia w formie szed-
.Pysie 9v/Pr5 = szedszy się (z dawniejszego sszedszy się, zszedszy się), a także
w przykładach: podani Pana Koniecpolskieo 35/130, podany p. Glinfkiego
36/147; częstsze jest jednak poddany 18/14, 25/55, 30v/97 itd. Z podwoje-
niem sz spotykamy się w przykładzie powiejJsząno 221v/1193 (wymowa dia-
lektyczna występująca dziś w środkowopołudniowej Małopolsce), z pod-
wojeniem zaś n mamy do czynienia w formie do trunny (z pierwotnego truny)
270/1472.
Poza tym warto jeszcze zanotować będące odbiciem różnych zjawisk
przykłady: okrzciełJie 299/1630, krzczonym 254/1388 obok krczony 324/1747,
obok krzcony 324/1747; w chronice 7v/Pr5, chroniki 23/41, chronikarz 61/306
obok kroniki 35/133, obok IV kroynice 88/444; Chrzysztofa 23/41, Chrziftof
43/207, Chrzysztojowi 49/238 obok Krzysztofa 69v/353, obok KryjJtofa
63/318 (ta ostatnia postać z r zamiast rz trafia się tylko wyjątkowo, może
to więc jedynie zwykły błąd piszącego); Hendrik 7v/Pr5, Hendrikowi 241/1308
obok Henryka 7v/Pr5; Ruby (z dawniejszego gruby) 299/1630, ruby 328/1772;
Wielgiemu 21/33, za Wielgim 25v/63, w wielgi Polfcze 31/101 obok IV Wielki
polfcze 91v/460; kaczmarz 31/96, kaczmarza 62/312 (stale bez r).
Słownictwo nie wchodzi wprawdzie w zakres powyższych uwag, warto
wspomnieć jednak o częstym użyciu w Liber chamorum małopolsko-ma
zowieckiego eż w funkcji bądź to partykuły czasowej, bądź też spójnika
czasowego o znaczeniu odpowiadającym, naj ogólniej rzecz ujmując, spój-
nikowi względnie partykule aż.
Powyższy krótki przegląd cech fonetycznych, wydobytych z tekstu Liber
chamorum, pozwala się w sposób wystarczający zorientować we właści
wościach wymowy jej autora, Waleriana Nekandy Trepki. Zwraca uwagę
LXXV
duże nasilenie w jego wymowie cech dialektycznych. Dotyczy to w pierwszym

rzędzie wymowy beznosówkowej, pojawiającej się w tekście Liber chamo-
rum w skali masowej. Obecność tej cechy wśród właściwości wymowy Wa-
leriana Trepki potwierdza od strony językowej wiadomości o miejscu jego
pochodzenia (Czaple pod Miechowem), okolice te bowiem znajdują się na
terenach dzisiejszego obszaru beznosówkowego w północnej Małopol sce .
Inne dialektyczne cechy typowe dla autora Liber chamorum to: wtórna no-
sowość w sądziedztwie spółgłosek nosowych, występująca w naszym tekście
również w skali masowej, wymowa typu bel zamiast byl oraz wymowa wy-
głosowego -ej jak -i lub -y. Poza wymow'l beznosówkową na małopolskie
pochodzenie Trepki wskazuje również forma lI'llekowie = H'nękowie 'wnu-
kowie' oraz podwojenie s:: w formie p01\ ' iejJs: ąno . W zgodzie z małopol
skim pochodzeniem autora omawianego zabytku pozostają forma zaim-
kowa kożdy oraz partykuła (a także i spójnik) e~, obie formy dobrze w gwa-
rach małopolskich znane, aczkolwiek swym zasięgiem nic ograniczaj<!ce
się do Małopolski. Nie dziwi nas w języku Trepki, wyjątkowe dlań zresztą,
północnopolskie zjachać się. Tryb życia prowadził on wędrujący, zbierając
materiały do swej księgi , łatwo mógł więc w swych licznych podróżach z tą
formą się zetknąć.
ZASADY TRANSKRYPCJI
W transkrypcji tekstu Liber chamorum oparto się w zasadzie o wska-

zówki dla wydawnictw typu B, zamieszczone w instrukcji wydawniczej pt.
Zasady wydawania tekstów staropolskich, Wrocław 1955, w kilku jednak
punktach zdecydowano się na odmienne rozwiązanie spraw transkrypcyj-
nych względnie na pewne odstępstwa od ogólnych dyrektyw, zawartych
w powyższej instrukcji. W \'I)'szczególnieniu zasad transkrypcji, zastoso-
wanych w naszym wydawnictwie, pomijamy kwestie, których rozstrzygnię
cie narzuca się w sposób jednoznaczny, jak np. zastępowanie jotą liter i, y,
pełniących w zabytku funkcję dzisiejszego j, oznaczanie miękkości spół
głosek zgodnie z dzisiejszym systemem ortograficznym, transkrybowanie
litery x w wyrazach rodzimych i spolszczonych przez ks, gz, połączenia zaś
literowego ph w wyrazach spolszczonych przez j, itp.
W transkrypcji zastosowanej w naszym wydawnictwie trzymano się za-
tem zasad następujących. Pisownię wielkich i małych liter uregulowano
według obowiązujących dziś przepisów, nie respektując wypadków, w któ-
rych pełnią one wyraźną funkcję emocjonalną. W pisaniu łącznym i roz-
dzielnym wyrazów stosowano się do dzisiejszego systemu ortograficznego,
jednakowoż użyto pisowni rozdzielnej w wypadku wyrażeń przysłówko-
LXXVI
UWAGI O PISOWNI I FONETYCE LlBER CJlAMORUM
wych natenczas, wtenczas, naonczas itp., pisanych W naszym zabytku raz

łącznie, raz rozdzielnie.
Ze względu na całkowity brak W rękopisie Liber chamorum odróżnienia
samogłosek jasnych i pochylonych pominięto w transkrypcji znakowanie
pochyleń a i e, natomiast o pochylone wprowadzono wszędzie tam, gdzie
występuje ono dzisiaj. Ponadto zastosowano pisownię lóźny, ślósarz, dz ióra ,
gdyż powyższe wyrazy pisane są w omawianym zabytku stale przez o. We-
dług dzisiejszej pisowni transkrybowano wyraz drukarz, pisany w Liber
chamorum raz przez u, raz przez o. Zachowano w transkrypcji wygłosowe -i,
-y z -ej, np.: z Wielgi Wsi, bez żadny przekazy, mimo że w omawianym rę
kopisie prócz form z -i, -y występują fOl my z -ey. Zgodnie z rękopisem za-
chowano w transkrypcji pisownię towarzesz. W wypadkach, gdy litery i, V •
pełnią w rękopisie funkcję grup ij, yj, wprowadzono w transkrypcji dodat-

kowe j. Grupy ge, gi w wyrazach regeftr, Regina, ewangelik transkrybowano
stale przez je, ji: rejestr, Rejina, ewanjelik. Zachowano oryginalną pisownię
grup ir(z), yr(z), er(z), grup el, et (formy typu bel, beli) oraz połączeń or, Uli
(bormistrz, forman, fora, z Lanckoruny). Jedynie do wyrazu pól, pisanego
w rękopisie Liber chamorum stale przez u, wprowadzono w transkrypcji ó.
Celem niezacierania dialektycznej beznosówkowej wymowy Trepki za-
chowano w transkrypcji tekstu wszystkie jej przejawy w pisowni rękopisu
oddając je za pomocą ę i ą kursywnych. Zapisy typu pieniedzy (= pienię
dzy) transkrybowano zatem przez pieniędzy z kursywnym ę, zaś zapisy typu
Xziadz (= ksiądz) transkrybowano przez ksiądz z kursywnym ą. Ten sposób
oznaczania wyodrębnia w sposób wystarczający przykłady ż denazali-
zacją, a jednocześnie nie utrudnia lektury tekstu niejęzykoznawcy. Nieliczne
wypadki hiperpoprawnego użycia ę zamiast e (zapisy typu sprzysięwkolV
= z przysiewków, więte = wiele) transkrybowano przez e kursywne (z przy-
siewków, wiele). Zachowano w transkrypcji wtórną nosowość przed spół
głoskami nosowymi (w zapisach typu z domęm, chrząnem) ze względu na
masowość tego zjawiska w omawianym zabytku. Trafiającą się w rękopi
sie rozszczepioną pisownię głoski ę, np. bendą, zastąpiono pisownią dzisiej-
szą. Zachowano natomiast w transkrypcji oryginalną pisownię nosówki ą
w wyrazie sąsiad, np. sąmsiada. Nosowość w przecię w transkrypcji pozo-
stawiono.
W tekście transkrybowanym znormalizowano według dzisiejszego systemu
pisownię spółgłosek dźwięcznych i bezdźwięcznych w wygłosie oraz dźwię
cznych przed bezdźwięcznymi i odwrotnie. Wyjątkowo zostawiono t w wy-
razach prętki, prętko, pisanych w Liber chamorum stale przez t. Postąpiono
tak ze względu na obecność w tekście formy pręcej, np.: precey 17/1, 29/80,
chociaż obok niej jest również i prędzej, np.: predzey 49/239. Zachowano
LXXVII
LlBER GENERATIONJS PLEBEANORUM
w transkrypcji pisownię szsz w formach wyszszego, wyszszemu, lIyszszej

'wyżej' itp., jako właściwszą z punktu widzenia etymologicznego niż pisow-
nia współczesna. Pozostawiono także pisownię fonetyczną w wypadkach
typu ćci, urzennikiem itp.
Ponieważ omawiany zabytek nie zaznacza miękkości spółgłosek wargo-
wych w wygłosie, nie wprowadzono jej również w transkrypcji. W wypad-
kach typu iej/i, mie/osnik itp. transkrybowano stale jeśli, miełośnik, obok
tego jednak transkrybowano sprosny. Dla zapisów: sliachcic, z RuJnicami,
sklięnice, Kujnierz, do spitalia, sterey, Krzystoj, jwagier, warjtaty, arejto-
wal, splachec przyjęto transkrypcję: ś/achcic, z ruśnicami, śklęnice, kuśnierz,
do śpitala, śterej, Krzystof, swagier, warstaty, arestowa/, spłacheć. Zacho-
wano zatem oboczności: kuśnierz kusznierz, śpital szpital, śtery-
sztery, Krzystof . Krzysztof, swagier szwagier, spłacheć szpłacheć. Dla
zapisów zwierzynieckiey 18v/20, Zwierzynieckich 23/41 przyjęto w transkryp-
cji brzmienie źwierzynieckiej, źwierzynieckich.
Połączenia scz, jcz transkrybowano jako szcz. W sporadycznych wy-
padkach, w których można by się doszukiwać mazurzenia lub pseudopo-
prawnego odmazurzenia, zachowano w transkrypcji pisownię rękopisu.
Jedyne ustępstwo dotyczy zapisów wyrazu szos 'rodzaj podatku' (np. sosow,
sosy), które dla uniknięcia dwuznaczności tego wyrazu transkrybowano
z z w nawiasie graniastym (np. s(z)osów). Zgodnie z zabytkiem pozosta-
wiono pisownię przez s w imieniu Symon.
Zachowano zgodnie z zabytkiem oboczności chronika kronika, Chrzy-
sztof Krzysztof Grupy śrz, źrz transkrybowano zgodnie z pisownią na-
szego rękopisu. Również zgodnie z oryginałem pozostawiono wszelkie
uproszczenia grup spółgłoskowych, zachowano także zaszłe w nich zmiany
o charakterze dysymilacyjnym, np. w krczony, krzcony, jak również spół
głoski wstawne, np. w Hendryk. Wyraz karczmarz, pisany w Liber chamorum
stale w postaci kaczmarz, a więc bez r, które zniknęło w wyniku dysymilacji
na odległość, transkrybowano również bez r. W transkrypcji pozostawiono
trafiające się w rękopisie r zamiast rz w imieniu Krzysztof, np. Kry13lofa 63/318,
traktując je jako rezultat dysymilacji na odległość, zdając sobie jednak spra-
wę, że może to być zwykły błąd autora. Zachowano w transkrypcji obocz-
ność wie/ki . wie/gi. Jako przejaw wymowy gwarowej zostawiono podwójne
sz w powieszsząno. Zostawiono także pojedyncze d w podany, podani zamiast
poddany, poddani (trafia się to w rękopisie kilkakrotnie). Nie honorowano
podwójnych spółgłosek w wyrazach pochodzenia łacińskiego i greckiego,
np.: officiala, opponowalijię, attentoual, aJsecurowa/, do Cance/laryey, Col-
/egiaci, banniowal transkrybowano oficyjala, oponowali się, atentowal, ase-
kurował, do kancelaryjej, ko/egijaci, banijowal.
LXXvm
UWAGI O PISOWNI r FONETYCE UBER CHAMORUM
Z powyższego przeglądu zastosowanych W niniejszym wydawnictwie

zasad transkrypcyjnych widać, że wyjątkowe odstępstwa istniejące między
nimi a wspomnianą powyżej instrukcją wydawniczą dla wydawnictw typu B
wynikły z troski wydawców o zachowanie w jak największym zakresie cha-
rakterystycznych dla autora Liber chamorum cech językowych.
K. Z.
SKRÓTY UŻYWANE W PRZYPISACH TEKSTOWYCH

k. - karta pr. - prawy
•
odwr. - odwrotna strona, marg. - margmes
odwrocie s. - strona
•
Iw. - Iwowski(a) w. - wiersz
•
•
• •
L ~r~( .,...
- -- J 1 j j •
..•
~
•
.: ' ,1" l .:fe Jr .{nrrlln /lO rJ~fv{

3 li' D) ! Oy~~ l1'l--C m .filC :t.ltł .~ •
,
• •
, . r- . ~ .,
"" f I~-' :" '_ >.. /' " !\ J •,

i. t: )'.' J I : dl iti C t.t h''''1' kne J u: it rt, JD l't~ •
~lYk Iw, ~ { '1 )-t' ,. J1" I, ;1 nL.1i!! l.vle.l I {alfMpll

I :I ' ł I
•
,.. { ~ '(;': ~~ )/1: rl. 1',\;1) ' c-5;;; ;; ~ lulL:rl, k, 'r( 1./lj,{;YI(.
..
t ul H 'j'7 .-ś, 7 ,i 7 tJ,. y 'P s d:..~ r h 1,-./ " t,~
I '
~..'~~I.. ' .v'·r;ft'-f , .,~uh' rpj"f''''' '-y'' 'M,,'

Iv.
. ( do hrl,,,. 1t łft~ .. '" .f"·nr ~- ./, (,

/
•
• ,
•
, ',').er nS /'1UJn . ,
• /1 f
.ł S 1-( r' Vi' C' ((I

, ", , _
« O ·
,
tV • ,
',. ,J' J ,
'\ .
,
-
•
I ,
-,~
, V. ... "'" ...J
, I •
• •
./ •
J. Karta tytułowa
•
,
•
•
l , i!!t. .
,
)
hkm~ ..
(
, ' . jnS lAJ1,?5 1,(,/11
•
I
•
•
s(tR.t5u4u J, 72l1<m~ SJI-dJl.1:UjLC. u/ftULtl .. •
,
!
,
I
l
•
•
I
•
•
•
• . ~ -'- ...._-
•
•
2. Początek "Proemium"
•
\
J
.
Ć si
I I
,.
- .. ""'·A. . ''''''~''' ..
-
•
•
• •
f t,.,J ' .
: Początek "Proemium" z dochowanego fragmentu rękopisu brulionowego

----.-
•
ł
""U"" ... 'ho ts( .... -ł _. ,,(. 'k l • 6'/"S1.... "''':-/;'
l'" f,."" "~,..., 1. ' ~r..'~/'J<b". PSt: 'k.)" ~ "

dt",~/4~ h· ...ł.c/I..~ .. I .. t4' " &.el'!, ~ l-f$eP-C-/"':.ct.l'{j'C'l h. ... (. ~
/ _/ ~,. - < /J I ;_ , / <I' •
.. \ J-'::c A lV "'-< s:.:. t J)~ 4 ' " ~~. ho 1 'JTr I( h · ... l# ł.. / ~ h", 'I", I.r( ',..t oC( .. ").p 1
. ...;;).ff:.. ,p",r ."{,,. '."'4.., .(f.,~, "6 ...".." ·C>", ..... 7..;.') ..... r #,".
'J . s..
/u ,,.,,'~'I"~7::
.# IW:: -".
7, \ "
'
~
"
)
... , "' .. ~ 1",.,
)~ "
J
<1. ; ; ~_ ') .. I., >tY'"-~
'./,
~. 'i _. ~'V' " łł:tt (l
- / ( . (., /
1'V.;r:'" ..;.,,....-11- • ., iJ;! h?ł,-e ,",)?.l, : '. ~JH • •I •• IV ~7'lP'~&""I~ t .... «...,
. I . c-- ItA>Sł r~/(4 '''''{/ł/YN , t. 4'" ~""'7" - y~ ,.)/~' łq
•
I
•
1:-
•
(-: 1
4. Tekst główny z karty recto, który uzupełniają notatki na odwrociu karty poprzedniej
•
•
•
•
•
\
,•
•
\
•
,
•
•
, ,
- • I •
-----
,
--- ie karty zawieraj'ące uzupełnienia do tekstu głównego znajdującego
•
Się
na następnej karcie recto
•
1"'71
' .. 7
•
,
"
,
,
, ,
,
,
,
-
, -,
_ .... --------------,-------.:;~-- - - -
ł
6. Karta ozdobiona herbem Rawicz

i L~ M~tJ~' ~m-t 'łim hl r.'
•
r Ue ': nii~.:, fi: I '1-<:; /',. Iv ",,..v-'< t. ,..... '" ,tl, .f.c:'.,.J..' "
•
.
~;},...;.: ';>~ "'Lu.?, a.~ :~ "'.)h..:~ 7~ .:t" .

"""""'r s'i-e'lH, r .. ~b>"."'~!" .,.., !llJ!,,5~ JrH"u;..../.,O>Qi. ł.!1
tCA • '. ~k.. j.:<J.e . .''''' ...fJ.,.łj'''"''''!1 .. z,,».""'. l .. ,
« J j'"s,,/,),. '-'. ~.!..-(",.J n;'? (~(,,"- M KL~ ""'1'*

; .... " ......'/" er "" "'''f~fr.". ""',,,..... ,o/'t,b, ;~?".e W4!,. -:-."- (~""
I ....,~.-<;'l;) , ( .... 7'r... :h>d C<J7-Wi. .'?J,,:/.'?:.f: l't', .
J>.~. . K--e '" ""( fem ~~mvJ..... I<' • ~~

J~", :t''''''' 1J. ~" (9'')., .... ", .,{7 "': . . , v~ l3~".,>
......... ~.J 'te ,b> c:r. ,. . ,. ....'lo
Ą " ' ' ' ....... h ... ( ,j 1...<.< ( ~ .ni ,
,t.4C"f,,'; /J"':tr;-."w1.. ~y,,, ........r.;, ')0 ""v/j/!.t"'l(,"d

•
17/" I,": ...J"" .. _ / .... 9~ ..Itr'" :Jif./,;4"/j f'1.~""':'>\''' 'j,.,
f" ~ . $ 11 .. .{ d """'''''' ,.:.-"A f.. ~ ,t.,: ,H''l- "4v,.,., """. r;" I "'O ~ ... ;", • •
•
..,,'., ~ Ą &ć 'H"'t.h",.~ rlv. CU k -''H .*,< f"'),~~ •
,
..... A."" ._U-(,. ., a,,,, h·e .r I .r I,)" 1;-... "d '" 14' _J ""y" <. t
JA l <,< t'< N" ",".S. K'-1;UM I( Q) :r"'f ....r·.14 t.7JJ.",rS!." ,..,,,,.

•
",..-J ,.; ..:" ~ '" ~ . I <- .... ~ • Ap(>~ . '( 'fXf:';

,
,"4 •
\
• .... "- - . _._- ~
7. Karta zawierająca plrtie tekstu pi5ane cyrylicą
•
•
"
•
•
• "Jk
ł
"
"
"
"
"
8. Strona tzw . kopii Iwows k"lej" z ustępami pisanymi cyrylicą i kryptogramami

TEKST
6 - W. N. Trepka: Libcr chamorum, cz. I
•••
LIBERa GENERATIONIS k. 1
ALBO CATALOGUS O TYCH, KTÓRZY

DE GENTE I PROGENIE SŁAWNEGO
RODZAJU PLEBEANORUM POCZĄTEK
SWÓJ lORIGINEM DUCUNT
Tego rodzaju, ile tu w tej księdze b jest,

od ich przezwiska p~r modum aplhabeti
Calepini położęnie kładło się.
Z ksiąg miast różnych i trybunalskich causarum

officii ex condictaminibus factis, i z wiadomości
osób pewnych, z pilnej ekskwizycyjej zebrany.
Ich genealogij e, skąd poszli, a do ślachectwa

polskiego wtrącić się sposoby różnęmi tentowali
i do herbów nobilium wdawać śmieli.
Per Insignem
Equitem Polonum de Domo Magnorum Comitum
a Sieciechow
anno 1626
a Nad wierszem: Sieciechow. b Nad wierszem jeden II/b dwa wyrazy cyrylicą, nie-
czytelne, dopisane zapewne na krótko przed śmiercią autora, kiedy charakter jego pisma stal
się trudny do czytania.
3
k. 2 Quanta vis pecuniae! quae plebei os levi progenitos ad dignitates multas
inducit! Si autem corruptio est pecunia, ideo punienda et infamis censeatur.
Sed magis potius puniendi, et sint infames (qui famosos se nominans) pro-
movent eos pares sibi iungere, qui famam et decorum suum (quod maius
habent) crudo plebei o genere deturpant, et in famem exnunc efficiunt.
Ex libro domini Syndici

A se ipso falIitur, qui sibi est Supheus, aut Menius, sese autem falIere
nihil est vanius neque perniciosius l.
k. 3 DERIVATIONES TITULORUM PLEBEORUMa

Pr(z)edty(m) zwali się:
Cho-no-ratus od tego, że chodzi na ratusz zapozwany, albo od ho-nara-
tus, że hominibus narrationes spargit na trecie 2 , albo od cho-na-raty, że
chowa na raty, aby oddawał na kredyt za towar inszym kupcom.
Fa-matus, jakoby fe Matusz, że smród Matusz, a tęn tytuł wziął sobie
bądź od fam-osus, quasi famam osus p:::ssima(m) sibi ascivisti seu usur-
pasti, bądź od famo-rosus, quasi famam rodit seu ademit magnatibus, tytuł
ich na się biorąc.
Spect-abilis, jakby spect-aby-lisz, iż gdy nowin(y) spectat na trecie, aby
jej liznąć, kupi a choć drogo; bądź od spect-habilis, że suknię propter spec-
tatum habet unam, gdy na ratusz idzie, bo doma w fartuchu skórzanym chodzi,
gdy kowalstwo, stelmachostwo, siedlarstwo abo ślósarstwo robi; bądź od
specta-bilis, to jest: patrz dobrze, kiedy kwartą abo łokciem mierzysz, bo
czego okiem nie dojrzys, mieszkiem dołożysz.
Nobilis zaś quasi non-bilis, że nie jest bilis, to jest godzien tak się tytu-
łować; bądź od naby-lis, że nabywa lisim sposobem szrobować się do łaski
i tytułów magnatum; bądź od nobis-lisz, że się łaszą magnatibus, aby im
tytułów nie bronieli .
a W tekście: Przebeorum.
4
DERIVATlONES T1TULORUM PLEBEORUM
Gcnero-sus, id est genere-sus, że z tego rodzaju poszedł i ma origincm

bądź od je-Nera-sus, że je jak Nero, z te(go), co ex magnatibus z towarów
nałupi ...... a od generc-sus świńską piwnicę w Krak(owie) zow(ą) ...... b żeby
ci genere-sus tam siadali i napój z świń(skiej) ...... c piwnice mieli.
Magnificus quasi magni-fucus, że fucant, to jest szalbierują towary, wina, k. 3v
sukna kupcy, a srebra złotnicy; bądź od magni-focus, że wiele ogniów niecą,
jako kotlarze, kowale, hutarze, złotnicy i inszy, co nad węglim w zamsiech 3
siadają zimie; albo od ma-gnefy-kus, jakby ma gnepy4 kusznie(rz), co fu-
ter niemi i szwiec skór przyciąga; albo od ma-gnid-wkus, to mają krawcy,
gdy stare suknie łatają, stąd ich koliweszka niektórzy zową.
Ślachcic, stąd się zaś plebei zową od ślachtuza komórki, w której ociec
którego, rzeźnik, barany bijał. Niemcy rzeźnicy mówią więc towarzeszom :
Slacht Zeit, to jest czas bić barany w ślachtuzie etc., etc.
a Oddarty róg karty, może brak1Ułć l wyrazu. b Jw., może braknąć l lub 2 wyrazów.
c Jw.
5
k. 4 PROEMIUM 1
AD ILLUSTRISSIMOS MAGNATES, MECAENATES INSIGNES

REGNI POLONIAE
Jakięmi sposoby plebeanorum plęmię w tytuły ślacheckie i insignia szro-

bować się usiełują.
Czego przed tym niewiele albo zgoła z trudna obaczyć kto miał, to tych
czasów im dalej, to więcej tego sławnego plemięnia plebeanów in dies nazbyt
mnoży się. Czego zacni przodkowie insignium Polonorum wielce przestrze-
gali, ani takim równęmi sobie zwać się dopuszczali, nadto ani vestitum eis
consimilem, ani iuribus terrestrium ilibertatum SUOl'um eisdem concedere
seu uti permittebant, to tych czasów dziwna rzec, jako się oziębłość i zanied-
banie wolności i zacności klejnotu insignium w mecenatach polskich wielka
pokazuje się, że między sobą takim krzewić się i mięszać abo równać po-
zwalają, iż tak wiele plebeanów w stemmata i w tytuły, i zięmskie majętności
ślacheckie wrywają i wkradają, a tak sua sponte et assertione sami się ślach
cicami polskiemi czynią, nie tworząc drudzy nowych herbów, w dawne się
ultro wdzierają i onych każdy według li bitum swego sobie przybierają., i za-
żywać bez żadny przekazy i wstrętu bezpiecznie śmieją, od czego, iż zabro-
nienia nie czują, przeto ledajakiego już rodu ludzie w to się biorą i szrobować
usiełują, że ich już tak wiele i ledwie nie więcy tych diktusów niż własnych
insignes polskich, z których dzientilijów 2 samej niedbałości, abo raczej
przyczyny, to dzieje się.
[1]a. Gdy sąmże ślachcić, wziąwszy syna od chłopa swego do posługi,

to na ski abo cki przezowie go, wziąwszy mu nowe nazwisko od imięnia abo
przezwiska ojca jego, abo od wsi swojej. Bardzo wiele tego 21 biskupich mia-
steczek albo i wsi namnożeło się tych diktusów, co tego z kuźników, z szoł-
a Na pr. marg.: Pierszy sposób.
6
PROEMIUM
tysów, których miasto sług biskupi przybierali sobie, drugim zakupieństwa[a]

abo i dożywocia z konsensęm kapituły dawali, aby z tego na zawołanie
z biskupem jechać, gdzie trzeba, gotowi beli; jako tego wiele kaszteląn woj-
nicki 3 od chłopów pobrawszy, jednych za urzęnniki we wsiach, drugich
do wiernych rąk w folwarkach {ab anno 1600} miewał, {a potym pani woj-
nicka4 circa 1620 i 1630.} Nuż Mikołaj Ligęza Rzeszowski 5, albo u panów
Fierlejów, u panów Tęczyńskich, u panów Zborowskich etc. b, nawet i u ślach-
ty rzadki, który takich diktusów z chłopowych synów sobie na ślachecki
tytuł różnie nie nazywa, że i duchowna osoba rzadka, co z tych diktusów
sług sobie nie czyni i do służby swej nie przybiera c . On też z grubijaństwa
chłopskiego wyćwiczywszy się, a sukienkę z dworska II na się wzuwszy d, k.4v
a że tytuł ślachecki dano mu, to już miełośnik rozumie sieła o sobie i za
ślachcica udawać się będzie. Ano beło lepiej po prostu Marchewką abo
Chrząnem, albo W ojtkięm, Michałem e zwać go, bo nie przyszedłby beł
do takiej o sobie górnej presumpcyjejf. Więc już z tych żadęn do rzemiosła
nazad abo do pługa orać nie uda się, ani już od chłopa dziewkę pojąć myśli,
tylko służebną, co też u dworu Dąbską, Słupską albo Poprzątalską zwąno
ją, choć to chłopówna z wychowanice u paniej bela; drugi i ślachciąnkę pod
czas pojmuje, {abo i powinną onego pana swego,} to potym na urzędy, drugi
do arendy, majętności pnie się, więc i u onegoż pana swego, gdy się w grosze
zapomoże, abo z przysiewków między chłopy, bądź {jeśli, jak to często
chłopu trafia się, że pieniądze ociec jego abo on sam nalazł, to już za ślachtę
będzie}, zaś mając w dyspozycyjej swej prowenta abo do Gdąńska jeżdżąc,
skąd pieniędzy narwawszy, abo raczej nakradszy, drugi przy śmierci pańskiej
worek jaki abo klejnocik załapiwszy, jeszcze i onych panów swych potomkom
na majętności pięniędzy zastawą pożyczać będzie, bądź też od onych panów
swych wyniósszy się w inszy powiat, wtęnczas z oną kradzieżą dopiero
okaże się, abo na aręndę, bądź wieczność kupi; to dopieroż ślachectwo swe
udaje, a onych przodków swych, skąd wyszedł, ojca i matki {mocno} zaprzy
się, a W powiatach daleko odległych, że tam a tam stąd jest, bając, gdzie
w onym kraju nieświadomi, że tam są jego powinni. Drugi, co młodo od
ojca wynidzie, a w służbie kilkanaście lat pobędzie, odmięni {mu się} komp-
leksyja, że i ociec własny nie pozna go, by go i obaczeł, sąm też nie przyzna
się do ojca, i owszęm, zaprzy się go. Trafia się pod czas, iż gdy chłop ociec
abo brat zagrodnik do takiego syna, ślachcicęm się czyniącego, przydzie
a Lw.: i wsi albo. b Na pr. marg.: u pp. Tarnowskich, Sienińskich, ks. Zasławski
Dominik, biskupi krakowscy i in. c Tamże: A za dawniejszych czasów także bywało
i to złe krzewiło się temże sposobem. d Lw.: włożywszy. e LIV., brak. f Na lewym
marg.: mają swą przypowieść: co przy dworze u ślachcica wychowa się, choć chlopski sy-
nek, to ślachcic zowie się, a co przy szkole, to ksiądz.
7
LIDER GENERATIONIS PLEDEANORUM
dla poratowania, {że się to ma synek dobrze,} to on jegomość bratu abo

ojcu zakaże, by się nie zwał być jego ojcęm, {gdzie się ślachcicem zowie,
boby mu wstyd tern uczynieł,} tylko posłańcęm od którego z powinnych;
nauczy go, jako ma drwić przed onemi o zacności jego przyjaciół (których
tam nię masz). Ale znać przecię kożdego takiego plebeusa, co z miasta wy-
szedł, w takim sieła miejskich zwyczajów najduje się; ten zaś, co ze wsi od
rolnika, choć się on u dworu wykrzesze abo i u żołnierza, przecie w piśmie
idyjota bywa i z natury ślachecki animusz własny nie najdzie się w nim.
Drugiego gruba kompleksyj a wydawa; rzecze mu {kto, że chłop, to żadnego
wywodu nie pokazując, tylko bić się o to mocno opowie}. ,
Drudzy trafiają
się, co basztardo czyj beł; takich i ze szpitala od Sw. Ducha z Krakowa
sieła wyszło [a], gdzie porzucone dzieci chowają i w szkole ćwiczą. Z tych
więc jednych ślachta, drugich księża do posług biorą, bo na rzemiosło takich
ani wezmą; trzecich, gdy który cudnie pisze, do kancylaryjej prokuratorczy-
kowie, a przezwisko sobie bądź pan jego, jakie chce, finguje. Taki potym,
jak się w kancelaryj ej przećwiczy, Boże uchowaj, rzec mu tylko, że ślachcic.
Czasem drugiego ksiądz weźmie abo i świecki , kiedy wie, że jest jego filiu-
sęm i od niego kryjomo do śpitala beł dany, a jak podrósł, ma go przy sobie
i patrocynuje mu, potem go jako przezwawszy, majętność mu dzierżawą
puści; takiego już nie wiedzieć jako pozwać i dowodu mu plebeańskiego,
skąd jest i czyj syn, próbować przy trudniejszym, bo i sąm nawet nie wie,
k. 5 czyj syn jest, I bo urodzieł się, a ojca nie wiedział, kto beł; mać mu też nie
powiedziała bądź, jeśli ojców sieła beło, nie wiedziała, czyj beł, i sama, ów
zaś, co go wziął, będąc jego ojcem, o matce, która jego jest, nie oznajmieł
mu, i owszem, chcąc go udać za co godnego, powie, że go przywiózł z powiatu
którego. Tego pozywając o wywód, zadać mu, że tak z deszczęm spadł, jak
żaba. Tacy plebeani mają sposób ten wszrobować się do ślachectwa: to do-
wiedziawszy się o drobnej ślachcie takiego przezwiska, jakie sobie przybrali,
jadą do nich i przepłaci pieniądzmi, a czasem i za beczkę piwa kupi to, że
go przyznają być z domu swego i herbownym, jako stało się bękartowi
Bzickiemu, o którym pod B, od Bzowskich, Stanisława i Marcyjana ze Bzowa
od Będzinia etc., i Konieckiemu Funendzie, o którym pod K literą, etc. Beło
to, że pytano takiej ślachty diktusowej, wyszszy opisanej, in conversatione
jednego, którego herbu jest. On powiedział, że "mój herb podkowa i krzyż,
a ojca mego dwa krzyża, dziada mego zaś kotle ucho"; tu znać idyjotę beło.
Drudzy z tego nie umieją się wywieść i nie wiedzą, jako herby idą; takim
pieczętuje, jaki najdzie abo u pieczętarza kupi. Taka więc ślachta intrusowa
ludzkiemi się pokazują być, łasząc się i udając, aby stąd łaskę u ślachty po-
a. Lw.: Jak Hennil(.
8
PROEMIUM
zyskał; zwadzić się Boże uchowaj ani pozywać ze ślachtą . i krzywdy od-
stąpi, boby mu z chł opstwem na plac wyjechąno; tak woli milczkięm cicho
się sprawować. że się tak po nim jego potomek z domęm ślacheckim spowi-
nowaciwszy z lekka wkrzewi. Ślachcic drugi bywa tak ledajaki nikczęmny,
że gdy kto plebcana takiego pozowie pro usurpatione tituli nobi<li) tatis,
to od tego owemu odradza, mówiąc, że dobry człek, ludzki, chleba nie ża
łuje. szkoda go pozywać (mówiąc onemu: "coś ty za bocian świat czyścić");
na to mu powiedzieć: "a świnio głupia, abo nie masz co jeść, że cię chleb
chł o pski zaślepieł, to przestojności nie widzisz i za chleb jego, za równego
sobie chcesz go przyznać i przyjąć, toś własny jak pies, kto mu sztukę chleba
poda, to za nim idzie". Do tych wiersz poety mówi:
Attamen, ut longe repetas longeque revolvas
Nomen ab infami, gentem deducis asylo
Maiorum primus, quisquis fuit ille tuorum
Aut pastor fuit, aut illud, quod dicere nolo
Quo patre sit natus, num igtlota matre honestus 6•
[2p. W tęm druga ślachta łakomstwo swoje bestyjalskic okazuje, gdy
u plebeana wioskę jaką widzi albo pieniędzy co czuje, to dziewkę swą ząń
da, a pan chłop i posagu drugi nie weźmie, bo mu więcej o spowinowacęnie
idzie. Przeto taka ślachta, co się chłopom spowinowaca, niech ślachectwo
swe traci, a jako complex chłopstwa, niechby się i sąm chłopem stał, gdyż
z tego pokalał dom swój i oszpecieł. I ona ślachcianka, co za chłopa idzie,
już chłopówną staje się, II bo kto rzecz cudną w plugawą wtrąci, już się k. 5v
i ona społu z nią plugawą staje, jak ba<l)sąm, gdyby do smoły włożono,
już nie balsam, ale smołą będzie, bo ona materyja górna plugawa oszpeca
owę cudną; i kąkol, choć w rolą dobrą wsiąny, pszenicą nie stanie się. Sieła
ślachciąnek ubogich do miasteczek za mąż idzie, a gdy za chłopa, pewnie
nicślachtę będzie rodzić, bo co za czystość od nieczystego, a ze smrodu co
za wonia wyniść może. To mędrzec prorok: ani od sowy sokół się nie urodzi.
Zaczym on pąn syn miełek nie z ojca swego linijej szczycić by się chciał
powinnemi, tylko ociec z żony powinowactwa ukazuje, a synek jego z matki
ślachcicęm zowie się, co być nię może, bo po kole płot idzie, jako mówią.
Więc on p <an) ślachcic, dawszy za chłopa dziewkę, chce go udać i przewieść,
by bel za ślachcica miany; gniewa się, gdy go kto chłopem nazowie. Drugi,
co dostatniejszy, to się potajemnie stara za jego pieniądze u króla o autentyk
nobilitacyjej, czego dzisiejszych czasów sieła ich prętko doszli, acz tego
pri\-atim nie czynić król przysięgą w prawie asekurował, o czym w konsty-
-
a Sa pr_ marg.: 2. Drugi sposób z żony ślachciąnki
9
tucyjej 1550, fol. 3, reasumowanie konstytucyją anni 1601, fol. 16 7, ale kiedy
auro puls a fide s i venelia [s] iura. Taki każdy ślachcic, znać, że cnoty i prawego
ślachectwa nie zna i nię ma, co rzecz bezecną do zacnego klejnotu ślachec
kiego łączyć i mięszać usiełuje; podobno że i sam ex tali stercore poszedł,
co ad stercus tale, quasi ad centrum suum tendit. Prorok przeciw temu mówi,
iż biedny ptak, co gniazdo swe kala. Już taki ślachcic leda kto być musi,
gdy leda jako poważa i szafuje klejnot ślachectwa; znać, że nie wie, jako
pilną i ustawiczną zasługą ojczyzny broniąc, przodkowie naszy sławy naby-
wali i onej się krwią dobijali, trudami i odważnemi przewagami i stratą
majętności, na ostatek i zdrowim to swym pieczętowali, nie w mieście za
warstatęm siedząc, z kopyt, z kwart, łokciów abo szalów pieniędzy naszali-
wszy i onych na samychże ślachcicach nałupiwszy. I przez te zasługi abo
cnotę ślachectwa domierzyć miałby się, nie idzie to, a że ma pięniądze i wieś
może kupić, to już ślachcicem z tego miałby zostać - non conceditur. Tak,
jeśli pieniądze nobilitant albo wieś, to niech pieniądze one jego i wieś będą
nobiles, a on chłopem po staremu niech zostaje, który tylko szczęścim jakimsi
nad dobrami, jako jakie marne idolum, do czasu posadzony bywa. I Żyd
ci ma pieniądze, a przecie nie ślachcic. Filozof mówi, że virtus non emitur
neque auro aequiparanda.
k. 6 [3]a. Trzeci sposób plebeanów szrobowania się do ślachectwa - w kan-

celaryjach prokuratorczykowie. Weźmie leda chłopca skąd, czasem bękarta
czyjego, byle pisał nieszpetnie, bądź też i z leda jakiego rodu plebeus do
kancelaryj ej pisać przybłąknie się, tam pisząc kilka lat, zaś przez zwyczaj
z przysłuchania przebiegów i fortelów prawnych przeuczywszy się, eż pro-
kuracyją bawić się i sąm będzie, tam podając kontrowersyj e do ksiąg, pisze
się: "oblata per nobilem N.", choć jawny chłop będzie, jako i Gremza tak
się pisał [b] i inszych sieła tych czasów nobiles piszą się. Więc na onym szcze-
kactwie za gębę wykrętną sumę pięniędzy nazbierawszy, potym majętność
kupić i z domęm ślacheckim spowinowacić się usiełuje. Dla Boga! toż to
oślachca człeka, że który szalbierską gębę ma - i owszem, nie ślachcicem,
ale wykrętaczęm takiego nazywać by, gdyż i to się w ludziach najduje, że
ab utroque adversario pieniądze biorą privatim i obiema przeciw sobie
w sprawie jednej radzą, a tak skrycie, że każdy z onych rozumie, iż jemu
samemu radzi tylko, a adwersarzowi już nic; bardzo się w tern na nich melą
i oszukują. To idyjotowie szanują takich szczekaczów, ważą abo wenerują c,
ślachcicem zową, mościwają; niech się przejrzy, jeśli mądry kawaljer polski,
jeśli to uważnie i mądrze czyni, przywłaszczać i zwać plugawe czystym, złe
a Na pr. marg.: 3. Trzeci sposób z gęby prokuratorskiej. b Lw.: i Hennik. c Na

pr. marg.: Plugawa sprawa insignium w Polszcze.
10
PROEMlUM
dobrym, ciemność światłością a przewrotność sprawiedliwością (bieda tym -

Pismo święte mówi). Bardzo wielką głupość i nieprawność z tego po sobie
ślachcic taki pokazuje: jakoby rzekł, że nie mąm ci rozsądku o sprawie swej
radzić, przeto takich. co ich rady wzywam, tak sobie, choć chłopi są, ważyć
muszę, i mościwam im dlatego, i za ślachtę przyznawąm. O głupia ludzka
prostoto! Co takimi ludźmi wiek pierszy cnotliwy brzydzieł się i za lekkie
miał, ani im takiej ślachetności przypisowali, i owszem, kiedy który co z brze-
gu u prawa wylewał, to takiego kijmi na rybnych stolech w Krakowie i in-
dziej bijąno. A teraz choć u prawa co przymówi abo calumniose promowuje,
to mu nic z tego, oprócz anno 1624 Pankowi, prokuratorkowi w Księżu,
,
pod rokami po Sw. Trójcy beło zganiono, że divisus beł in frusta, zaś Brze-
zińskiego trybunalskiego anno 1623 język wywleczono a na szubienicy przy-
bito, głowę ucięto a psią przyprawiono, podle gościńca piotrkoskiego poło
żywszy, w jednę rękę ciernia gałąź włożono, a w drugą kij wzgórę postawiono,
u którego tablicę z tern napisem przybito a : "Ja to tu Brzeziński praktyk
tak ozdobnie pochowany leżę, za moje niecnotliwe wykrętne sprawy takiego
nagrobka sobie godnego dostąpiełem"8. 1/ Nuż Danieckiemu, co się stało k. 6v
anno 1625, zaś Duraczowi prokuratorkowi anno 1626, o tych szerzej pod
ich opisaniami. Tęmu tedy szrobowaniu z kancelaryi do ślachectwa tak by
zabicżeć się mogło: konstytucyją określiwszy, aby pp. pisarze wszyscy grodz-
cy i ziemscy i do metryki królewskiej do pisania i prokurowania przymując,
żeby który nie jest nobilis a documentaliter on pisarz nie wiedziałby, skąd
jest, a jeśli mere ślachectwa jego nieświadom - żeby mu wywód i zalecenie
od osiadłej abo rodowitej ślachty niepodejrzanej przyniósł, dopiero in contro-
versiis nobilis pisać się ma mu pozwolić; a alias, jeśliby tak nie wywiód się
i nie beł ślachcicem, żeby nie pisał się nobilis, tylko tytułem famatus iuris
consultus, imię swe włożywszy do tego; a penę na pisarze włożyć, aby to
dobrze obserwowali, a na tych, co plebei są, aby się nobiles nie dali pisać,
sub poena capitis super eos decernenda, forum na trybunał inter causas
omcii. Najdowali się plebeusowie, co przy metryce pisali, że przysłużywszy
się kanclerzowi abo podkanclerzemu napisał sobie list na nobilitacyją, a on,
z tych panów który, zjednał mu podpis królewski i pieczęć; który list do
metryki wpisał sąm on pąn novus creatus, z którym listęm nie ukazał się
dla senatorów i posłów ziemskich, że to bez konsensu ich belo; eż tak za
dawniejszemi czasy z tem listem ozowie się, gdy przez czas dawniejszy jedni
z senatorów pomrą, drudzy nie będą pamięci tej daty obserwować, a może
sobie w onym liście i konsens ordinum napisać, choć nie wiedział ordo sena-
torum o tym.
a Sa pl' . //larg.: Nagrobek plebeusa.
11
[4]:1. Czwarty sposób, przez który do ślachectwa pkbeani przyść rozu-

mieją. Da co ślachcicowi pan plebeus, zmówi się z nim, że go pozowic na
trybunał inter causas officii pro usurpatione tituli nobilitatis, tam na trybu-
nale aktor 9 przyzna citato wywód ślachectwa: a citatus penęlO za aktora
z swego mieszka da i aktora kontentuj e. Nędzarz to znać taki pan ***
ślachcic b , co dla onego wziątku fałszywy wywód chłopu przyzna, przeciwko
takięmu konstytucyja jest anni 1601 11 , poena confiscationis {bonorum}.
Kto by go o to condictamen pozwał, druga poena privatio i amissio nobi-
litatis ipsius bo lepiej, żeby chłopy czynieł, co ich do roboty trzeba; gdy
z chłopów ślachtę porobią, któż świnie będzie pasał? Muszą ci, co z chłopów
ślachtę poczynieli, jako Hieronim Kazanoski Montelupiego i Konieckiego
z Funendy gdańszczanina, {a drugi Kalinkowica, Radzikowskiego, Szejn-
boków i inszych siełu.} Poczynają też w tych pozwiech i drugim sposobem
k. 7 panowie plebeani. I Pozwie plebeusa pan aktor, na terminie nie będzie, to
pan citatus wzda go per contumatiam i peny na aktorze pozyszcze c, potym
pozwie o peny aktora, pan aktor dopiero stanąwszy, powie u prawa, że "ja
obaczywszy, żem niesłusznie pozew wydał, a to odstąpić tej akcyjej chciałem,
ale że pan citatus atentował i wzdał mię, a teraz o peny pozwał, ja uchodząc,
aby większych pen na mnie nie pozyskał, a to płacę tę teraz" (którą on cita-
tus de suo naliczeł mu i strawował go jeszcze przez wszy tek czas za to). Za-
bieżonoć i temu konstytucyją anno 1601. I tak on pan Mąn abo Szerg, Berk,
bądź i ski, cki [d], za 60 mar<cis) zostać chciałby ślachcicęm, ale kiedy go
pozwano, żeby się wywiódł w ślachectwie, to choć aktora e nie ma, to e
wywodzić się, bo to coram iudicio, a nie wzdawać, żem się beł gotów wy-
wieŚĆ, tylko po prostu bez okoliczności wywodzić się albo ad deducendum
na sejmik województwa swego do wywodu remisęl2 zjednać sobie. I takim
sposobom tak by się zabieżeć mogło: penę na deputaty konstytucyją włożyć,
żeby żadnemu, którego by pozwano o to, nie dopuszczali bez publicznego
wywodu ani aktor śmiał go citato przyznawać, tylko, jeśli nie coram iudicio
to uczyni, aby go odsełano na sejmik województwa jego, dopiero on sejmi-
kowy wywód gotowy, jeśli prawdziwy albo nie, aprobowali bądź retraktowali,
a takich condictantes actores penowali. Zaś pp. sądowi ziemscy i grodzcyf,
im<m)o maius pisarze i ich officiarii, przymując od chłopów rekognicyj e
a Na lewym marg.: 4. Czwarty sposób z condictamen na trybunale. b Na lewym

marg.: Wiesiołoski taki in condictamine. Nieco niżej litera nieczytelna wskutek uszkodzenia
brzegu karty, potem: Ogonoski, MokrzyckL c Na pr. marg.: Nota. Którzy na trybunał
ta<m) od kogo pozwani inter<officii) causas najdują się, znać, że ex condictamine pewnie
dz<iać) się musiało, tedy takiego każd<ego) za wątpliwego i niewłasnego śla<ch)cica być
uznawa się. d Lw.: wicz. e- e W tekście: nie molo. f Na pr. marg.: Z wpisania
w akta tytułęm nobilis.
12
PROEMIUM
abo z pozwów indukty 13 wpisując, nobilis abo generosus tytuł im przypisują,

choć plebeusowi, nic dbają na konstytucyją, która tego broni urzędowi
(teste Herbol<t) łaciński, fol. 46, Zawadzki, fol. 230 14). Na takie officium
tęższej konstytucyj ej trzeba by niż 200 marcarum, ale niechby privatione
officii karani o to beli, gdyż większa to niż owo, co pro complicitate pozy-
wają, o Cygany, co we wsi czyjej dwa abo trzy dni przemieszkają; a tu pąn
plebeus, napisany w księgi nobilis, wiecznęmi czasy w aktach onych będzie
leżał. Tern się na tenninie obiecte ignobilitatis kilka ich bronieli, ukazując
minutą, że je w aktach nobiles pisąno, żadnego inszego wywodu ślachectwa,
tylko minutami grodzkiemi próbowali; na którą sprawę me praesente bardzo
wiele ślachty sarkało, iż dowodnie na owych wiedzieli, że chłopi z urodzenia
utroque parente beli, a tęmi minutami, wyjętemi z ksiąg grodzkich, wywód
im sufficiens przyznąno raJ.
[5]b. Piąte a proste szrobowanie do ślachectwa, jakiego mieszczanie kra-k. 7v
kowscy chwytać się tentują, wzmiankę czyniąc, że król Leszko Czarny anno
1285, a potym Łokietek dał bel rajcom krakoskim, co na radę obrani beli,
jeden autentyk nobilitacyjej, a to za dziewkę radziecką, jako niektórzy histo-
rykowie i Bielski piszą 15, bądź też ile stołecznego miasta radę mieć chcieli;
drudzy piszą, że beli pięniędzy królowi na żołnierza pożyczeli l6 . Która
nobilitacyj a tylko do żywota, póki na radzie onej beł, służeła mu samemu,
a nie synom ich na potym; w której nobilitacyj ej pod miejskiem prawem
magdeburskim przecie być mieli, a do praw zięmskich ślacheckich należeć
nie mieli, przeto w tern ślachectwie łokciami, szalami i kwartami mierzeli
i szynkowali. To znać, że ta nobilitacyj a leda jaka i od ślachty insygnium
polskich różna beła, gdyż szynkować i łokcięm mierzyć ślachcie zabroniła
konstytucyj a anni 1550 i 1609 (teste Herbolt łaciński, fol. 168, a polski, fol.
305, a Przyłuski, fol. 458 17). A że oni za tęm autentykiem jakimsi czuli, że
po staremu chłopy przecię beli, przeto miejskich spraw i praw zażywać nic
ustawali i nie do śłacheckich spraw, ale w jakich się urodzieli, jak do c.::ntrum
swego tendenbant. Którą to nobilitacyją (co wiedzieć, jeśli też i beła, tylko
verba jakieś o tym czynią) prętko utracieli beli przeto, iż kilku królów zdra-
dzieli, a tę zdradę ponowieli królowi Bolesławowi, książęciu płockięmu,
który beł anno 1290 na królestwo zgodnie obrąny, a mieszczanie krakowscy
pisali i posłali potajemnie do Henryka Pro bu sa, książęcia wrocławskiego,
aby przyjechał, chcąc mu miasto poddać. Tęn, gdy z ludęm pod Kraków
a Tu następujezdanie przekreślone: nuż Paprocki co tego plebeaństwa pod herby

ślacheckie nawpychał i intrudował za korupcyją, aleć go też dla tego wywołąno z ziemie,
że per Germaniam tułać się musiał do śmierci. Zdania tego w kopii Iw. brak. b Na lewym
marg.: 5. Piąty sposób, mieszczanie krak( owscy) autentykiem.
13
LIBER GENERATIONfS PLEBEANORUM
podjechał, zaczęm Szonbok, mieszczanin, rzeźnik krakoski, mając klucz

od brony Mikołajskiej, Wissenbeger zaś od Floryjańskiej, otworzeli brony
i Henryka tego wpuścieli do Krak(owa), o której zdradzie wszyscy rajcy
i mieszczanie wiedzieli, bo Niemcy rzeźnicy nawięcej miastęm rządzieli.
Bolesław zdradzon będąc, po formańsku się ubrawszy, ledwie uszedł (o tem
i Sarnicki w Chronice swej, fol. 292, fo(l). 35 18). Zaś i tegoż Henryka zdra-
dzieli, gdy Władysław Łokietek, {brat Czarnego,} pod nim dostając Kró-
lestwa, zebrał wojsko, do Krakowa jadąc przejął w drodze lud, który temu
Henrykowi na pomoc szedł od książąt legnickiego i sprotawskiego, i opaw-
skiego, porazieł i pogromiwszy, pod Kraków zwycięzcą przyjechał; miasto
mu poddali, a Hendryk Probus uciekł ledwie ze zdrowiem {anno 1289}.
Zaś onegoż Łokietka Władysława zdradzieli, o coś się nąń zwaśniwszy;
za tęm posłali do Henryka {Probusa}, drugiego książęcia legnickiego a, któ-
k. 8 ry I bez wieści nocą i dniem z wojskiem pod Kraków przyjechał; pod Ło
kietkiem do miasta go z ludem puścieli, eż do Franciszkanów uciekł, a gdy
go zabić szukano, mniszy oblókszy go w habit mniski, z muru w nocy spuś
cieli b, o czym wszyscy historykowie i Sarnicki w Chronice, fol. 293 i 8. Że
tak trzy razy we dwu lat zdradzali króle pany swe, przez co wszytkę zięmię
krakowską Czechowie już beli opanowali, o czem najdzie szerzej, kto chce,
w Chronice Jachima Bielskiego młodszego, lib. 2, fol. 199 c , a w Marcina
Bielskiego starszego, fol. 367, a Sarnicki, fol. 293 19 . Zaś drugiego Włady
sława Łokietka anno 1305 nobilitas zgodnie na królestwo obrawszy wsa-
dzieli, którego, gdy się anno 1313 d ubezpieczcł, upatrzywszy nąń czas, Wissen-
beger Wojciech, wójt krakowski, zdradzieł; zbuntowawszy na swą myśl
insze mieszczany, posłał do Bolesława, książęcia opolskiego, ofiarując mu
Krak(ów) poddać; on zatem przyjechał i miasto za poddanim mieszcząn
wziął; Łokietek uchodzić musiał; który dostawszy ludu, potym obległ z po-
tęgą w Krakowie to opolskie książę, który na wójta tego winę złożeł e . Kazał
tedy Władysław Łokietek wójta ściąć i wziął dom jego wójtowski u Mikołaj
ski brony i wieś Łętkowice 20 , które od brata swego, proboszcza miechoskie-
g021, trzymał f ; ścięto przy nim i kilku radziec, jako Wissenbegera drugiego,
Szulwica, Gutte(te)ra i Rymera, a drugich ćci odsądzono i z ziemie wywo-
łąno, jako dwu Rotermąnów, Szonboka g , Pernusa, Szylkrę, Wildermąna
i insze 22 ; nadto i tych wolności, których beli od inszych królów nabeli, pry-
a Pod słowem: legnickiego w tekście: wrocławskie. J. B(ielski) 198. b Na pr. marg.:

Tego, co im b(eł) nobili(ta)cyją jaką uczynieł. Cromerus, fol. 259. c Na pr. marg.:
J. B(ielski), 198. d Tamże: Sub anno 1315. Herboltus, f.153. Wójta ścięto, dobra kon-
fiskowano, rajce na koła wplatano, końmi targąno i mękami srogim(i) karano. Cromerus
L(iber) II, f. 285. Paprocki, fol. 444. Jach(im) Biel(ski), 214. e Tamże: Herbu bel Oso-
ryja. f Tamże: O tem Sarnicki w Chronice, fol. 304. g Na pr. marg.: Szonbok.
14
PROEM!UM
wowąno i odtąd autoritatem wójtom, co na radę rajce obierali, odjęto, a wo-

jewodzie krakowskiemu tę autoritatem w moc podąno. Ci zaś ćci odsądzeńcy
i banitowie za Bolesławęm na Śląsko zjechali, lecz potym, gdy się to ostarzało,
znowu do Krakowa z lekka wnieśli się do onych swych siedlisk. O tem
Marcin Bielski w Chronice szerzej, fol. 370, a Jachim Bielski, fol. 214 23 •
Przez te tedy i prz;,: insze zdrady onę nobilitacyją wiecznie stracieli i od niej
odpadli i nie tylko nobilitacyjej abo i wolności prywowani są, ale na pamiątkę
zdrad ich asekurowali to królowie polscy na potomne czasy, że gdy do po-
całowania ręki króleskiej trafieło by się mieszczaninowi któremu krakow-
skiemu, to dla niegodności w rękawicy rękę królowie podawać im mają,
a kazimierzanom i inszym miastom gołą rękę. I przedtym insze króle zdra-
dzali, jako za Bolesława Pudyka do Krakowa Konrada, książę mazowieckie,
puścieli a. I A teraźniejszego wieku autentyków tych skądsi natworzeli, k. 8v
seorsivas nobilitationes ukazując, co fałsz własny jest, bo dawne ojcowie
utracieli ; a też nie seorsive separatim abo nominatim to mieli, tylko jednemu
autentykiem rajcom beło zawarto, nie mianując, którym; więc jeśli jednemu
bratu, póki rajcą bel, to służeło, ins21ym nie należało, i za daniną jednemu
wszyscy bracia tęm się szczycić nie mogli, i co ojcowi rajcy dano, synom
jego, co ante nobilitatem plebei zrodzieli się, nie służeło. Zasię jeśli który
potym król dał, co privatim, a nie z konsensem ordinum działo się, do czego
trzeba beło z onego pierwej znieść onę dawną infamiją, która z ojców na
potomkach zostawała, niż kreacyją dawać infami abo ex bannito patre
procreato plebeo, do tego na takie listy aprobacyjej od pośledniejszych
królów nie ukażą, która cum ordinum consensu miałaby też być i kon-
stytucyjami objaśniona; więc dopiero list ukazuje, skoro wieś kupieł, a przed-
tym, kiedy łokeięm abo kwartą mierzeł, nie słychać belo tego, zaś data od
Zygmunta abo Augusta, a wtedy i potym wszy tek czas i ociec jego, i on sąm
potym łokciem i szalami mierzeł. Czemuż, gdyby nie fałsz, mając tak od
Zygmunta dawną daninę, dawno ociec jego abo i on nie ukazował tego,
dopiero teraz b ; zaś i przeciw konstytucyj ej czynieł anno 1550, fol. 3 24 , gdzie
opisuje: jeśliby komu list na ślachectwo bel dany, a potym zażywałby praw
a U dolu strony pod tekstem: Anno 1461 Andrzeja Tęczyński(ego) gwał(t)em zabito
w Krak(owie). Ścięto o ten gwał(t) radziec: Jana Szylinga, Konrada Langa. b Na le-
"ym //larg.: więc jeśli pokaże który jaką donacyją nobilitacyjej za czasu albo przed Pa-
prockim, który o herbach ślacheckich wydal księgę anno 1584, a jeśli nie wlożeł którego,
to potym falsz jest, co pokazuje, bo Paprocki, gdyby za niego otrzymał który, włożelby
go bel pewnie. Nieco niżej: 2. Jedni szalów, łokciów, pieniędzy doszaleli się, drudzy
w przymorki narwali po owych, co wymarli, z różnych domów, radzi spadkami przy-
padli leda mitrędze, to zaraz do wsi ciśnie się kupić bądź aręndować. Jeszcze niżej wyraz
zatarty ora:: pisane szyfrem: non.
15
•
miejskich i handlów, które stanowi ślacheckiemu nie przystoją, żaden się

takim listęm u prawa szczycić nie będzie mógł, gdyby mu plebeitatem za-
dąno etc. Do tego pp. mieszczanie krak<owscy) i tytuły ślachcie odejmują,
zowąc się i pisząc i na nagrobkach u P<anny) Maryjej w Krak<owie): hic
iacet generosus ac nobilis Fridrich Szchmatz; i inszy wszyscy tak się piszą;
sami zaś in colloquiis i na liściech mościwają sobie, co przeciw konstytu-
cyjom Regni, fol. 3, i w procesie prawa skróconego usurpowanie sobie ple-
beanom tytułów i herbów ślacheckich, sobie nie należących, kryminałem
prywatnym to nazywa się; jeśli według zabronięnia konstytucyi nie postę
pują, ani o to ich nie pozywa nikt, iż tytuł ślachecki sobie przywłaszczają.
A gdy tytuł ślachecki za pospolity sobie mają, to panowie illustres, in-
signes et magnifici tytuł sobie odmięnić przydzie, czyniąc, aby cum ple-
beis tytułęm nie równani beli. Zaś o autentyku jakimsi sporninają, że mają
na kupowanie majętności 25 , że bardzo wiele już majętności skupieli i tern
ślachcie równać się usiełują; ale fałsz, bo żadnego autentyku na to nie mają,
tylko co pozwolono im mieć wiosek, co blisko miasta, dla oprawy murów
k. 9 i dróg naprawya, ale nie na trzymanie każdemu wedle libitum jako ślach
cie; są przeciw nim konstytucyj e i dawniejsze, i anno 1589, fol. 18, i anno
1601, fol. 28: ustanawiamy, aby cudzoziemcy ani plebei dóbr ziemskich nie
kupowali sub confiscatione {i sessione turris}, o czem konstytucyja 1609 26
i w statucie Herbolt łaciń<ski), fol. 46; a konstytucyja 1538: żeby starostowie
i sędziowie, i ich officiarii resignationem bonorum terrestrium plebeo factam
non suscipiant sub poena 100 marcarumb, sin autem admissa fuerit, nul-
lius roboris erit etc. 27 A panowie mieszczanie porzucają handle, rzemiosła
i kupiectwa, a wsi zięmskie skupują, mając zabronienie tego konstytucyjami.
A cóż kiedy pp. magnifici insignes nie popierają i tak im to w silentium
puszczają. A złe per silentium krzewi się i drugiemu wiekowi w zapamięta
nie przydzie. Drugi wiedząc do siebie, że chłop, i bojąc się trudności, to nie
emptorio abo donatorio, ale rezygnacyją każą okrzcić obligatorio modo,
a w tylej drugiej sumie przypisują, co za majętność onę dał (to gdy go kto
pozwie, że dobra ziemskie kupieł będąc plebeus, on powie, że "ja zastawą
trzymąm, wróć mi sumę, ja puszczę"); wierzę, boś nie dał tylko połowicę,
jak w zapisie przypisąno, ale jakiżkolwiek zapis, kiedy majętność przecię
a Pod tekstem u dołu strony:

Multi quod indigni teneant (paucissima digni)
Omnis eo pax est, publico facta malo
Addo, quod in tenues redeunt onera atque labores
Veluti contra praemia nulla vident. Sarn<icki> fol. 80.
b Na pr. marg.: większej by peny na officium trzeba, gdy się tej nie boją. Poniżej szy-
frem: non.
16
PROEMIUM
jego tą sztuką,
i takich by sposobów trzeba im zabieżeć. Więc i Paprocki
mielośnik w Herbarz swój28 bardzo wiele tych plebeanów z wieśniaków
i z mieszcząn krakoskich, i inszych nawlepiał pod herby ślacheckie, gdy mu
dał co, i starodawnym domem nazwał, z czego, gdy go kilka strofowało,
on żartęm zbeł eroTU swego, mówiąc , że tęn dom, co w nim mieszkał on abo
ociec jego, starym abo starodawnym mianowałem, ale nie jego fami\iją
dawną; za toć go też pofałszowanie Chroniki z ziemie belo wywołano, że
się tułać musiał po niemieckich prowincyj ach i po wydrukowaniu Herbarza
wstawieł kartę za korupcyj q, które folium ex bino numero 565 poznać 29 •
,
Slachcic jeden znaczny i godny, mając lat 50, z domu magnorum comitum
a Sieciechow 30, który anno 1600 prawie divino fatu prognostykowała (wi-
dząc, do czego z plebeusów na potym zanosić się miało), tak mówieł, iż
przydą te czasy, że ci mieszczanie krak<owscy) abo i inszy plebei przezwiska
swe z prostego na ski i cki będą sobie odmięniać, a w Krakowie, co po nie-
miecku teraz zową się, na polskie ski będą transformować, w ten czas, kiedy
kupiectwa porzuciwszy, za ślachtę będą się chcieć udawać, w czem już te
prognostyka jego w tern czasie stają się. ! To jest prognostykował, że Delpacy k. 9v
miał się nazwać Pokoińskim, co już stało się anno 1629, Gutteter Dobroczyń
skim 31 , Roterman Czerwieńskim, Haller Pieniężyńskim, Rymer Rzemień-
skim {abo Rymarskim}, Szu<l) c Sołtyszowskim, Montelupi Wilczo górskim,
Ce1ary Celaroskim abo Piwnickim, Offmąn Dworzańskim abo Dwornic-
kim, Lang Dłużyńskim, Wilderman Dzikomęskim, Fresser Żarłockim abo
Jadlińskim, Rab Kruckim abo Kruczyńskim, Szonbok Białokozłski <m) ,
Szober Brożyńskim, MolIer Młyńskim abo Młynarskim etc b • Zaś we wsi:
syn Walków Walkowskim, Maćków Maćkowskim, syn Kozice Kozickim,
a Styków Stykowskim, Derdołów Derdolskim c etc. Co tego wieku nie tylko
w mieściech synowie szwewców [s] , ale i ze wsi leda zagrodników syn, byle
dworską sukienkę wzuł na się abo za pachołka b~ł od pana swego wzięty,
abo i wożnica, co żywo z przezwiska abo imięnia ojca swego siodłaka na ski
abo cki przezywać się zwyczaj wzięli. Mieszczanie zaś, kupcy krakowscy,
że towarów przestawszy, na wsi kupowanie udali się, dla tego towarów nie-
wiele, że sami przestali kupiectwa, a Żydom zabroni eli wozić materyj e i łok
cięm mierzyć. Dla tego jako chcą, przewodząd; jak postaw sukna pocznie
krajać, to z kożdym o łokoć targują się, że jednemu taniej , drugiemu drożej
z jednego postawu sukno przedają, co darcizna i machlerstwo wielkie jest.
Drugie oszukania i szalbierstwa, co korzenia wszelakie bez ustaw, sami
a Tamże: Prognostica futurorum. Niżej szyfrem: n. b Na lewym marg.: Przezwi-

ska odmieniają na ślachec kie. c W kopii Iw. brak tego ostatniego nazwiska, a w to
miejsce: Paczyg6w Paczygniewskim. d Na lewym marg.: towary tym drożą.
7 - W. N. Trepka: Liber chamorum, cz. , 17

w cechu <z)szedszy się, jako żywnie chcą, drogość ustanowią i przedają.

A gdyby Żydom wolno beło przedawać materyje i korzenia, daleko taniej
nam przychodziełyby; stoją sami gorszy niż Żydzi, dlatego nienawidzą Ży
dów, figulus figulum. Zaś oni panowie cives plebeani, którzy do ślachectwa
szrobować się myśląa, to gdy czas okazowania w powiatach przypada, oni
też prezentować się nie zaniechają, co przeciw konstytucyjej anni 1578 32 ,
acz ci nie we zbrojach albo armata manu, jak ma być do potrzeby, bo też
jako żyw w tem ociec jego i on sąm nie bywał. Przystojniej by mu za war-
statem siedzieć, a łokicć miasto kopijej, kwartę miasto ruśnice w ręku trzy-
mać. A choć też drugi, co z rzadka się trafi, mógł być na żołnierskiej, tedy
sieła tego bywało i bywa ze wsi i z miast, jako z Miechowa Gargas, drugi
Ożga b, roty piesze wodzieli, nuż tych, co w rotach służeli plebeusów sieła
bywało, a nie już stał się ślachcicęm, gdy z przeważnych dzieł nie uczyniono
go. Ale okazować się mieszczanie mają z cechami miejskimi, a nie mięszać
się insignibus magnificis, którym to należy jako equitibus w powiatach
k. 10 swych okazować się. I Jest zaś konstytucyj a anni 1613 33, aby mieszczanie
i plebei bławatów i futcr drogich w chodzeniu zażywać nie ważeli się sub
poenis supra eos. A oni, choć zakazano mają, gwałcą statuta w tęm kró-
lewskie i jako inszych wolności ślacheckich, tak i tej nad zakaz śmiele za-
żywać ważą się, temu że żaden ex illustribus, magnificis, insignibus, zatem
im tego nie zgani, i owszem, nie tylko dopuszczać w jednakim ubierze cum
insignibus chodzić im, a konstytucyją obwarowawszy określić, jaką robotą
sukien mają zażywać mieszczanie i czapki jakie i jakiej farby, i broniej, nie
szabel, ale kordów {i to tylko w drodze}, zaś przezwiskiem ski abo cki aby
im nie wolno beło zwać się. Plebei zaś, co służą u ślachty, aby ski i cki prze-
zwiskiem nie zwali się; są inaksze finalia in cognominibus sub poena capitis
temerariis. A co chcą odstąpić tego, sub sessione 6 hebd<omadarum) in
fundo turris, toties quoties cognomen tale uti non pel mitteret[C] etc.
[6]lł. Szósty sposób, który rajca jeden krak<owski ) sprawieł, którym
siełom concivibus (nisi secretissime taciturnitatem et posteris observent
non revellare) nobilitatem sporządzał. Bel jedęn pieczętalz, co pieczęci rze-
zał w Krakowie; który angonizując 34 {anno 1580}, grzechęm to być nie-
odpuszczonym przy śmierci widział, a spowiedając się przed franciszkanem
i w głos to prawie wyznawał, na testamencie zakląwszy onego spowiednika
(a sin alias fecisset przed sąd boży go pozywając), żeby, gdy nąń kazać w ko-
a Na lewym marg.: okazują się. b LIV.: Trzeci spod Rawy Lipink. c Lw.: a zwłasz-
cza by tego zabronić potrzeba i po akademijach et in aliis c1assibus chłopskim i miej-
skim synalom etc. (j Na pr. marg.: 6. Szósty sposób: mając pieczęci królów, autentyk
mieć łacno.
18
PROEMlUM
ściele będzie przychodzić, ten grzech i uczynek jego publice ludziom opo-
wiedał, że zań żałował. To jest, iż rajca j edęn krakowski najął go sobie i ka-
zał mu pieczęci kilku królów wyrzezać na żeleziech według inszych pi eczęci,
które na wosku wyci śnione podał mu, jako Al eksandra króla, zygmunto ską
i augustowską , którymi, gdy je wygotowieł mu , pobacze! i zrozumiał, że
listy pargaminowe in secreto napi sane z apensami pieczętowali i inszym
concivibus swoim, którym rozumiał, co in conclavi cum coniurato silentio
sprawowali, mówiąc i to, że pewnie listy na ślachectwa tęm ordynowali.
Ten tedy spowiednik będąc zaklęty, gdy nań kazać przyszło, tęn uczynek
pieczętarzów na kazaniu opowiedał. Rajce onego, jak się doniosło, w skok
do onego kaznodzieje, dawając mu dobrą kontentacyją, aby [o] onem głosić
zaniechał, a pierszą o tym przemowę zagasieł , a udał, że to bel tamten in
cxtasi. Ale kaznodzieja na prośbę rajc::: nie chciał tego uczynić mówiąc, iż
"powinniejszy ja będąc zakl ę ty sumnięniu swęmu niż twej prośbie". Zatęm
rajca do kustosza, który to dla niego uczyni eł, że kaznodzieję onego II do k. lOv
Niemiec, do klasztora swej reguły wysłał, co się działo anno 1582. A toż
z tych mieszcząn, którzy takie autentyki mieć pretendują, fałszywe i zmy-
ślone mogą być, który fa(ł) sz stąd poznać może się , iż dopiero w kilkadzie-
siąt lat od daty antycypowanej, ni erychło po śmie rci onych królów, z listami
takiemi okażą się który, o czem za żywota onego króla żadnej wzmianki
nie beło, więc gdy królowie zmarli, któż ręce zmyślonej fałsz zada, gdy pie-
częć ad vivum strafieła się; i s tąd uznanie drugie fałszu, kiedy tej daniny
w metryce wpisanej nic masz ani w konstytucyj ach żadnych, oprócz, żeby
per oblatam do metryki który, i to dobrze nierychło po dacie i zmarłym
królu, podać mógł , co choć nierychło, łacno sprawić. Pozwąno belo jednego
z krakowiąn tych na trybunał anno 1603 do Lubli( na) pro usurpatione ti-
tuli nobilitat<is) inter caus( as) officii, on na terminie próbując nobilitacyją
swą, ukazował toż w sieni przed sądową izbą autentyk, na którym data za
Augusta beła; który list widząc podpisek jedęn, rzekł do tego, że " ja znam
tego, czyją to r ę ką pisanie", a skoro powiedziano, że to za Augusta króla
działo się, rzekł na to, " iżbym szedł o wielką rzec, że ten a tęn to pisał pod-
pisek krak oski miejski , znąm bardzo dobrze rękę jego, bom z nim pierwej
długo pisował" ; on krakowc.lyk poszepnął mu , żeby dał pokój mówić
o tern, pro sieł go do gospody swej, potym zatkał owemu gębę , że nie wspo-
minał o tęm. A tak j eśli tego postrzeżono na on czas u jednego, cóż więcej
u inszych takie autęntyki też fałszowane są! Znaki i trzecie tego dobre, z tego
t c ż uznać każdy mądry może, co drugi niedawno w mi eści e mieszkał i miej-
ski e trzymał, i famatus w krakoskich ks ięgach zawsze go pisąno i ojca jego,
który karczmarzem b ~ł, kupczeł i łokci em mierzei, tern się do śmierci bawiąc.
a pan syn jego t e ż handle prowadząc, niedawno wieś kupiwszy abo arendo-
19
•
wawszy, dopiero jegomość autentyk ukazuje, jakoby jeszcze za dawnego

króla ojcu jego belo ***a dano nobilitaGyją, a kiedy szewcem abo konwi-
sarzem beł, nie czyni eł o tym wLmianki; powiedzieć mu na to, czemu wedle
konstytucyj ej anni 1550 35 nie czynieli, że na przyszłym sejmie przywileje,
jeśli jakie pretendowali, mieli ukazować, nie widać beło żadnego, więc na
przywilejach stare herby ślacheckie pomalować dali sobie. A niech pokaże,
jako go który ślachcic do herbu tego przyjął, bo bez przyjęcia, jeśliby go
król kreować miał, nie mógł mu starego dawać herbu, tylko też novum
k. 11 creare insimul. II Najdują się i owych sieła, co w rzeczy udają, że z więzienia
tatarskiego wyszli, żebrząc na to listy sobie zmyślają od różnych miast abo
starostów i pieczęci onychże przyłożone ukazują w odległych powieciech.
Beł jeden student *** u jezuitów w Jarosławiu anno 1617, który by tylko
wiedział abo ujrzał którego starosty abo miasta, jaka jest pieczęć, to ją na
kamieniu białym miękkim wyrzezał, do którego bardzo wiele takich zmyślo
nych więźniów przychodzieło, co mu płacieli za to, że im listy fingował
i pieczętował, o częm mi ten, co się pospołu z tęm studentęm uczeł, powie-
dział. A cóż rajca, będąc mędrszy, tego też to z inszęmi nie miał tentować?
[7]b. Drudzy zaś plebeani, co takich listów nie mają, który od zagrodnika
abo siodłaka ojca, bądź szołtysa abo szewców z miasta synek na ski abo
cki przezwawszy się, a już za ślachcica chcąc się udać, to pod pany możne
senatory cisną się na służbę; służy mu długo, abo, jak oni inaczej krzczą,
bawi się, aby pod ramięniem pana onego o chłopstwo nikt go nie śmiał
turbować. Pan też on, Boże uchowaj inaczej udawać go, tylko że jest dobry
ślachcic jemu równy; jakiego pana niczęmnym i idyjotą nazwać może, co
partocynuje mu w tem, chłopa ślachcicęm zowie. Rzec mu i to, że p~wnie
z takiego rodzaju poszedł, z jakiego on plebeus j:?st, gdy wie, że ów chłop jest
i skąd, a ślachcicęm czyni go i zowie równym sobie; niechże będzie rozumiąn
za takiego u wszytkich i u mnie, jako i on sługa jego, że oba równi sobie
są ex plebeanis dicti et asserti nobiles. Że tak okrutna rzecz tych diktusów
pod pany cisną się, rozumiejąc, że żaden już nic będzie mu śmiał zadać abo
rzec, że chłop jest, tego się nadziewając, że protekcyją pańską chłopstwo
swe zakryje. A jeśliby się trafieło, że mu o chłopstwie jego kto co wspomni,
to zaraz nie wywodem tego znieść, ale zabijać się opowie i na pojedynek
wyzywać ma, i odpowiedzi rozmaite wznieca, chcąc, żeby nie wywodem,
ale odstraszenim za protckcyją pańską mógł elidować się z tego, a ow<!go
odgromić, aby silentium w tęm illterponował. 0, jak wiele tych diktusów
u domów znacznych i senatorów, {których się teraz nie zda mianować,}
a Na lewym marg.: od Mitelki krawca. b Na pr. marg.: 7. Pod pany udaje się na
służbę, aby pod protekcyją uszli pro nobilibus. Pod tekstem szyfrem: non.
20
PROEMlUM
co ich i sami sobie z chłopów swych naczynieli, ski abo cki przezwisko na-
dawszy mu; a oni zaś potym i do herbów ślacheckich szrobować będą się.
Nawet i w miastach tych wiele jest, co tytuły ślacheckie biorą sobie, na osta-
tek i chłopscy ze wsi sroga wielkość imują się tego.
[8]. Ósmy i ostatni śrzodek, przez który ślachcicami i towarzeszami pa- k.llv
niętom znacznym chcą i twierdzą się być równie zwani. Tych origo, że będzie
drugi nie tylko z miasta abo ze wsi zagrodniczy syn, ot plebeus, ale będzie
i wychowaniec ze szpitala od Św. Ducha z Krakowa abo gnojek z ulice
której [a], który służąc [b] za czurę u żołnierza którego, potym za sługę tam
jeżdżąc, po stacyjach, przystawstwach i w ciągnięniu, więcej na swą stronę
nałupieł, nakradł, niż panu oddawał, z onej potym kradzieży dostawszy konia
abo kilku; eż pan on ciura pieniądze w rocie biorąc, za towarzesz chce być
miany i ślachcicęm się mianuje, przezwisko na ski abo cki zmyśliwszy. Dru-
dzy, gdy im tego ski nie staje, najdują nowe, co niebywałe jeszcze, jako
Dłóto, Motyka, Rudel, Wytrych, Świder, Siekiera etc., podobno stąd dery-
wacyją wziął, że tych instrumentów do dobywania zamków, ale u skrzyń
abo komór zażywał [e]. Z tych tedy zacnych i przeważnych zdobyczy, co
dobrze wydzierał, najeżdżał i po drogach rozbijał, w rzeczy żołnierującd,
jak tego wiele z konfederatów moskiewskich i z owych na zdobyc<z) dosta-
wania wprawnych lisowczyków okrutna rzecz namnożeło się i z cudzych
dostatków zbogacieło, choć to z leda urodzenia powstał, teraz za ślachcice
poczytają się; panowie plebeusowie zaś, co w rocie na jeden koń abo i na
więcej sługują, zwykli mawiać, "żęm ja towarzesz", i koniecznie chcą tak
być zwani i miani, czego żadnym sposobem im non conceditur ani to być
może , aby pan plebeus stąd, że go na szkapę abo kilka i wojęnny porządek
stało, miał consequere cum insignibus illustribus w tamtej rocie towarzeszem
się równym zwać i poczytać, bo jest konstytucyj a przeciw temu anno 1578:
w potrzebie wojennej równy w ślachectwie ślachcicowi tylko obok stanąć
ma, a plebeusowi żadnemu między ślachtą stawać się {obok} nie godzi, tylko
między czeladzią ślachecką, czego pod winą wytrąbienia ważyć się i równemi
- - - - --
a LIV.: jako Hennik, który w Fabijanicach na podstarostwie u kapituły krakowskiej
zostawał, co oni starostą zowią. b LIV.: u księży za sługę i na różnych funkcyj ach by-
wając, więcej na swą stronę nałupił, nakradł, niż księdzom, panom swym, oddawał. Z owe
potym kradzieży dostawszy konia abo kilku, sensim przyszedł do tej estymy, że enologi-
ją swoją komesem z Niemiec wywodził się, impudice chełpiąc się przed idyjotami. Nuż
z ciurów który przystał do towarzysza i potym przyszedłszy z drapieży do porządku, w owej-
że rocie abo innej za towarzysza zaciąga się i towarzyszem abo szlachciem chce być miany.
e L w. : jako Hennik zażywał. d Na lewym marg.: Do tego ślachectwa ich zacnego godni
by pro gradus być podwyszszeni na taetrum draj hole, czego ich, Panie, racz domieścić i św.
Dawidzie kościoła swego wywyszszonego amen! Hennik, zob. nr 333, przyp. b.
21
L1BER GENERATIONlS PLEBEANORUM
czynić ślachcie nie mają;a nie towarzeszami tylko a , ile by ich kolwiek beło
{w rocie}, sługami rotmistrzoskiemi zwani być mają i jak ze sług swych
rotmistrz sprawiedliwość każdą z nich ma czynić b i powinien, i towarzeszami
k. 12 zwać si€, im nie dopuszczać. I A w tęm niech się pierwej sławy dobija i prze-
ważnych zacnych odwag kilkanaście uczyni, na które świadectwa spraw
tych swych dzielnych od hetmana, co by nobilitacyjej godne beły, poka-
zawszy, z czego nobilitacyjej doszedszy, dopiero towarzeszem ślachcicowi
zwać się pozwolono mu będzie, a dokąd tego stopnia nie dojdzie, żadnym
sposobem pod garłem zwać si€, ślachcicowi towarzeszem nie b€,dzie mógł;
choć woluntarską służy w rocie i wtęnczas towarzeszęm zwać się nię może.
Toby forman i szynkarz, co kilka koni ma przy rocie i armatę dobrą najdzie
u niego, i sposób żołnierski, i sprawę ma niejedęn z nich w sobie, to i ci to-
warzeszami mieliby si€, też zwać; i owszem, słuszni ej, bo ów pięniądze bierze,
a tęn nic, a gdy się trafi, jak to bywa, w obozie bronić, pobije się potężnie
i lepiej niż ów pąn plebeus czasem. Zaś simile na to jest, że per ordines za
godnościami każdy stąn c wi€,kszych stopni ów dost€,pują, jako w naukach;
pierwej musi być in minOl'jbus cIassibus każdy, potym do większych nauk,
eż potym promowuje się baccalaureus, potym magister, toż dopiero doctor
staje się; zaś w kapłaństwie, dostąpiwszy pierwszego gradusa, eż za piątym
sacerdos zostaje. Nawet i w rzemieślech pierwej kilka lat za chłopca (choć
i dorosły pocznie się uczyć), niż wyzwoli się, zaś kilka lat musi robić i w€,-
drować po siełu miastach, potym sztukę robić wyborną, toż dopiero do cechu
przymą go. A tu p. plebeus zaraz, wjechawszy pod chorągiew, chciałby się
w cechu tem towarzeszęm ślachcicowi zwać! Non conceditur! Per gradusów
kilkanaście trzeba mu do tego przychodzić, takim sposobem, jak w tych
naukach i w każdej godności gradusy swe są. I sami panowie illustres b€,dąc
w cudzej zięmi, kilka lat na Malcie b€,dąc i kilka na się odwag uczyni, dopiero
kawalerstwo dają mu etc.
o lisowskich i konfederackich żołnierzach poeta 36

Teraz tacy żołnierze
wyst€,pni nastali,
Więc przezwiska ekscesom swym gładząc nadali,
Nazwali stratagemma, rozbój, a bezpieczny,
Co najedzie i złupi, czatownik serdeczny.
Ukraść to żart, wydrzeć kunszt i zdobyczą mięnić,
Oszukać - mądrość, nauk€, w szalbierstwo odmięnić,
a Na lewym marg.: konstytucyja 1598, folio 35: Plebei towarzesze i słudzy etc. b Tam-
że: Konstytucyja anni 1589: Z towarzeszów, co nie są ślachta, ma sprawiedliwość rotmistrz
czynić. c Na pr. marg.: Ordo est omnibus impositus.
22
PROEMIUM
Podyść w czym - śmieszną sztuką i figlęm

bez sromu,
Skrzynię wyłupać - sprawność, dostać czego w domu,
Wziąć co, a nie zapłacić, w tem wstydu nic czując,
Despekt uczynić - dzielność, to sobie mianując
Pijaństwo - humanitas, a wszeteczne słowa
Dworstwem zową, a biednaż cnota tych i głowa!
o tem rodzaju plebeanorum autor k. 12v
Nie o tych się tu mówi, co są w ławie dawni

I ślachectwem z dawności przodków swoich sławni,
Ale który się owo wznieci jak z niczego
I ze smrodu niesie się za co ućciwego.
Ten się lichwą zbogacieł, ten z kupiectwa tyje,
Ten zdradzając po służbach wór groszy nabije.
Ci z szalów naszaliwszy pieniędzy, ci z łokcia,
Wieś zaś kupi to ślachcic, wielka to nanokcia [l].
Tak się wsi i ślachectwa szalami domierzeł,
Nie stąd się ślachcic stawał, gdybyś o tem wierzeł.
Kiedy już pełna skrzynka, zaraz się starają
O wioskę, a ślachectwa tajemnie dostają.
Podłego człeka, prości którzy tęm potkają,
Że ma trochę pieniędzy, to mu mościwają.
Wielka to jest nikczemność, co tych ślachtą mają,
Którzy tysiąców w towar i arendy dają,
Bo cnota za bogactwy nie tak naśladuje.
Nie jest ślachcic pąn chłopus, choć pieniądze czuje;
W ślacheckim domu zatem stara się o żonę,
Mnięma, chcąc tym swą zakryć chłopską skórę onę.
Chłopęm tęn po staremu, ta chłopówną będzie,
I balsąm smołą stanie w jednym zmiesząn rzędzie.
Inszy z wykrętów zyski sobie naprawują,
Biorąc od tych na insze, co im prokurują.
Że kręciel i machlował dobrze, to już ma być
Nobilis z gęby szalnej, stąd godności nabyć
Toż są ślacheckie sztuki, przez toż się dostaje
Tego klejnotu i z tych cnót ślachcić się staje,
Jeśliż gębą bez cnoty, co machlować umie,
Któż o cnocie tej ślachty co więcej rozumie.
23
•
L1BER GENERATIONIS PLEBEANORUM
Ten zaś z księdza ma, bo beł jego filiusęm,

Drugi po śmierci zarwał, będący prymusęm.
I tak z basztarda ślachcic miałby być, że tylko
Tysiąc ów z popu zarwał i wsi kupieł kilko.
Tęn z konfederacyjej zbieł się będąc ciurą,
Ślachcic już, że dobrze kradł, ten drzwiami, ów dziórą,
k. 13 Niektórzy z komór biorąc, chocia nie schowali,
Drudzy fonnany zdarszy wnet się zdobywali,
Lisowskim ze zdobyczy rozbojem przypadło,
Ślachcic, bo się zdobeł w grosz, że się dobrze kradło.
Z tych dwu stąnów nie między ślachtę by je spieszyć,
Tych zczwiertować, a lisy zdarszy z skór, powiesić.
Inszy bogactwa sobie z drugich więc zbierają,
Jako przydą, tak przydą, gdy je jacy mają.
Żaden ich nie zapyta, skąd te majętności,
Tylko że ich może mieć do swojej sytości.
Rzadki, co z sprawiedliwych rzeczy wieczność kupid,
Żeby na to bliźniego swojego nie złupieł,
Bowiem snopu nie może nawiązać wielkiego,
Eż sieła nażnie ziela w gromadę wszelkiego.
Rajcy z Krakowa sobie ślachectwa tak dają,
Bo pieczęci rzezane kilku królów mają.
Sieła więźniów rabiało te listy zmyślone,
Lecz jest krakowski rajca, zmyślniej czyni one.
Łacno pieczętarzowi kazać z wosku belo
Rzezać królów pieczęci, ręki się zmyślelo.
Czemu tych listów ślachty z inszych nie obaczy,
Jak co z Krakowa kupiec, kożdy go mieć raczy.
Więc listu nie masz, poki szalami nąm mierzy,
Jak wieś kupieł, alić list, choć fałsz, niech kto wierzy.
Wnet udaje, że on jest z dawnej familijej,
Łaski, chęci, mało co już nie pragnie czyjej.
Drudzy, którzy ich trochę zakusieli chleba,
To, mówi, dobry człowiek, pozwać go nie trzeba.
Tęn właśnie taki jak pies, kto mu chleba wrazi
Kęs jaki, już go pilen, wszędy za nim łazi.
Takim kto by mościwał, ślachcicęm nazywał,
Ten nazwiska, że sąm chłop, niech będzie zażywał.
Nie dziwuję się, gdy kto w złotej szacie chodzi,
Nie dziwuję psom, koniom i kto roty wodzi,
24
PROEMIUM
Nie dziwuję się

hojno klejnotom ozdobnym,
Nie dziwuję i domom z marmuru nadobnym.
Nie tak mi w podziwięniu rozmaite włości.
Jak gdy leda kto wchodzi w ślacheckie godności.
Przeciwko tern konstytucyjOI1l czynią plebeani w lekkość i na k.J3v

kontempt to sobie obracając, że na ustawy koronne nic nie
dbają·
Asekuracyja Sig. Augusta w konstytucyj ej anni 1550 37 : Mieszczanie,

którzy ziemskie dobra trzymają, gdy będą o nie pozwani od kogo, zachowamy
się wedle prawa. Ibid<em) : Drudzy ślachectwem się szczycić nię mogą,
którzy list na ślachectwo otrzymawszy, mają na sobie sprawy miejskiego
stanu, które stanowi ślacheckiemu nie przystoją, a te statutem są opisane.
Żaden się takowym listęm u prawa nie będzie mógł bronić, gdy mu nieśla
chectwo zadadząa.
Konstytucyja anni 1550: Aby miasta przywileje swe, jakiekolwiek mieć
pretendują, i listy wszelakie na przyszłem sejmie okazowali i te, któremi
się stan rycerski mięni być obciążony. {Znowu o toż konstytucyj e anni 1563,
fol. 22, i 1565 38 .}
Konstytucyja anni 1557, fol. 7: Gdzie by kto za ślachcica się udawał
nie będąc nim, a beł zabit, takowego głowa, gdy się to z scrutinium pokaże,
płacona być nię ma, co się rozumieć ma, gdyby o głowę jego jako o ślachecką
powołanie beło uczynione. A kto by o taką głowę fołdrowa}39, takowy ma
zapłacić winę 120 marcarum, a rok i sześć niedziel na dnie w wieży siedzieć.
Także o ranach rozumieć się ma 40 . Statut Herbołt łaciński, f<o) 1. 112, Za-
wadzki, f<ol ) . 230 i 235 41 .
Asekuracyja S<acrae) R<egiae) Maiestatis konstytucyją 1578, fol. 189:
Ustanawiąmy, aby plebeani nie beli kreowani na ślachectwo, jedno na sejmie,
za wiadomością pp. rad, abo w wojsku, i to dla zacnego męstwa czyjego
poczynania, alias jeślibyśmy komu bez tych zasług i zalecenia, i petitów
sejmikowych dali, aby nieważna ona donacyj a i nobilitacyj a ona beła 42 •
bPrzeciw tej konstytucyj ej dostał, jak udają, autentyku Montelupi,
który żadnych zasług nie uczynieł, ty<l)ko łokciem zawsze ociec jego {anno
161O} i on mierzei i anno 1620 b.
Legitima proles non hereditat. Konstytucyja anni 1578, fol. 189
alias 334. W tejże konstytucyj ej idque: iż się tego po części trafia, że niektó-
a Na lewym marg.: O tęm Sarnicki w Statucie, fol. 290. b-b Ust€'P ten dodam'
drobnymi literami i w zwężonej kolumnie, w formie noty.
25
LlBER GENERATlONlS PLEBEANORUM
rzy mieszkają przeciw P<anu) Bogu z założnicami, które potym za żony sobie
biorą, ustanawiąmy, aby takowych żon (które założnicami pierwej beły)
dzieci abo potomstwo ich w żadnych dobrach nie dziedziczcły ani żadnej
prerogatywy ślacheckiej miały, gdyż w potrzebie wojennej równy równęmu
wyświadczyć się powinien, gdyby go ob\\>iniono, iż nie dostał placu swego 43 .
Po tak spłodzonych autoritas regia dobra darować komu chce <może ) ,
a choćby on przed tym dał je komu abo przedał, ono dysponowanie nieważne
k. 14 będzie ...... a tego delatę we dwie niedzieli po Gromnicach do skarbu oddać,
nikogo nie ochylając, pod winą dwóch ty3ięcy grzywięn. Zaś poborcy takowe
pieniądze i podatki, od których wybiorą, mają je aktykować 44 do grodu,
a to dlatego, aby jeśliby kto takowych podatków uległ abo nie oddał, aby
go wolno każdemu pozywać o nieoddanie i winy wyszszej opisane. Mieszcza-
nin i wszelaki plebeus, który dobra ziemskie trzyma privatim bądź jakim-
kolwiek sposobęm, każdy nad pobory uchwalone powinien płacić z każdego
ląnu abo zwłóki do poborce po złotych 10 sub poena confiscationis bonorum.
A to się ma rozumieć nie tylko o wiecznościach, ale i o zastawach, o co forum
także, jako o nowotnej ślachcie 45 .
Ioannes Albertus, Petricoviae, konstytucyj a anni 1496: Iudex sub poena
centum marcarum resignationem bonorum terrestrium plebeo factam non
suscipiat, quod si admissa fuerit, nullius roboris erit b46. O tem HerboIti
statut, fol. 46, Zawadzki, fol. 230 47 •
Rex cum palatinis constituit in cives et alios plebeos bona iuris terres-
tris possidentes intra iustum spatium temporis ea ut venderent sub earum
confiscatione. Et ut notarii terrestres et castrenses non suscipiant inscrip-
tiones illis faciendas, et si secus fecerint, poenam ducentarum marcarum in
eiusmodi iudices vel eorum officiales statuimus et forum inter causas officii
in Tribunali Regni. Eiusmodique inscriptiones plebeis erunt nullae et ir-
ritae.
Tak tedy, co udają plebei, mieszczanie krak<owscy) , że mają przywilej
na wsi kupowanie, to fałsz jest ich, bo z tej konstytucyjej Ioannis Alberti
anni 1496 ukazuje się, że tej wolności nie mieli przed królem Olbrachtem c.
Wiemy też to, że za Zygmunta I i Augusta często w konstytucyj ach najduje
się, co im kupowania zięmskich majętności broniono zawsze. Tegoż i za
Zygmunta III zabronienia wiele razy konstytucyjami warowano 48. Za czym '
a Tu tekst urywa się i dalszej karty, sygnowanej przez autora jako 11, brak. Nie
było jej już w chwili sporządzania paginacji ołówkowej. W kopii łw. również tej częJci
tekstu brak. b Na pr. marg.: Przeciw tej konstytucyjej pisane i ich ofl'lciarii piszą ple-
beos w księgi titulo nobilis. Pod tekstem szyfrem non. c Na pr. marg.: Fałsz mieszczan
krak<owskich> o przywileju na kupowanie zięmskich dóbr.
26
PROEMIUM
fałsz jakiśuczynieli mieszczanie krak<owscy) , że się do kupowania zięmskich

majętności gwałtęm bez wstrętu wszelakiego wdzierają.
Konstytucyja 1563, fol. 22, w Piotrkowie: Mieszczanie i plebei listy,
co od królów dane, mieli one ukazować na sejmie przeszłym. A co zataj eli
by się z niemi, sądowi rad naszych będą podlegali 49 • Tak tedy ci plebei, co
się teraz z autentykami ukazują, fałsz ukazują, bo na ten czas ntiel<i) je
ukazować.
Konstytucyja 1589 a : Ci, którzy pod chorągwiami na swoje poczty służą,
a nie są ślachtą ex genere, z takich ma rotmistrz sprawiedliwość czynić {in
instanti} jakby też ze sług swoich własnych 50. O tem konstytucyj a, fol. 54.
Konstytucyja 1598, fol. 35 b : Słudzy, plebei i inszy lóźni z ruśnicami aby k.14v
nie chodzieli sub poena capitis. Sąd zi emski albo grodzki ma takich imać
i na garle karać sub poena centum marc<arum) instiganti, o co forum na
trybunale inter caus<as) officii ***. Także każdemu śJachcicowi wolno
takiego będzie imać i do urzędu oddać, a urząd egzekucyją czynić sub poena
praefata 51 .
•
Anno 1578, fol. 189. Konstytucyja: Slachta w mieście mieszkający, a nie
służeł pospolitego ruszenia, privatione omnium bonorum poena punitur 52 .
Konst<ytucyja) 1576, fol. 193. Zygmunt anno 1532: Przyjmować ani
przechowywać żaden nię ma najemników, gwałtowników, łupieżców i in-
szych tym podobnych sub poena de guerris sancita 53 •
a "'·ad cyfrą 8 nadpisana: 9. b Nad cyfrą 5 nadpisana: 4.
27
LIBER GENERATIONIS
SEU SYNOPSIS CATALOGI GENTIS CHAM! PLEBEANORUM
SECUNDUM ALPHABETUM CALEPINI MODO CONSCRIPTUS
A
k. 17 [1] ABRAMOWICZ *** nazwał się miejski synek z Biecza ***. Ten
u p. Stogierza bel za woźnicę, gdy w Bieczu mieszkał circa 1608, zaś potym
bel w Krze1czycach 1 u Pierzchnice {w Sęndomierskim} za urzęnnika; pąn
Stogierz zwał go Skórą. Pojął beł w Podgórzu potym Wiktorównę2 circa
1613. Trzymał zaś Jasło arendą w Podgórzu od p. Ligęzy3. Miał synów dwu
z tą Wiktorówną ***. Trzymał po Jaśle u Biecza Kwiatoniowice 4 ***. Po-
zwano go belo, że na pospolitym ruszeniu anno 1622 nie bel. On na terminie
uchodząc pen konfiskacyjej rzekł, żem ja nie ślachcic, fassus est non nc-
gavit, zaczym uczyniono go wolnym. Jest nota tej sprawy in actis castren<si-
bus) Biecen<sibus). A potym zaś in publico udawał się za ślachcica, a sy-
nowie jego potym pręcej, gdy z matki powinnymi szczycić się będą.
[2] ABRAMOWICZ ***, z Wilna miejski synek. Ten beł inspe ktoręm
u panów Chodkiewiczów w Litwie circa 1590, potym pojął bela mieszczkę
w Lublinie circa 1600, Jadwigę Ceranowską rzeczoną; miał z nią potomstwo
*****b. Trzymał potym u Lublina i Kraśnika anno 1631 Strzeszkowice
i insze wsi w 18 tysięcy w zastawie. Miał n" 30 tysi ęcy suhstancyjejc.
[3] ABRAMOWIcza, miejski synek ***, bsłużeł w sieradzki ziemi za
chłopca b u p. Walowskiego Rościsławal, zaś u p. Krzysztoporskiego Sta-
nisława 2 , zaś u p. Stefana Gomolińskiego we Michowie u Jędrzcjowa 3 circa
1630, potym indziej.
[2] a Na pr. marg.: Marcinowicz to beł, ale zginął marnie. b Luka na 2/ 3 w. c Na

lewym marg.: od Zagórskiego Jarosza.
[3] a Cały tekst dodany później drobnym pismem w luce między artykułami. b-b Lw.:
z Kiziel w sieradzkiej ziemi za chłopca służył.
28
[4] ADERKAS - [8] ALEMBEK
[4] ADERKAS ***, z Brzeżka pana Czernego na Podgórzu l miejski

synek 2 (stryj jest Bruskiego i Żulińskiego z tegoż Brzeżka, o których pod
rozdziałami B i Z opisanie jest). Tego Aderkasa wziął bel za chłopca pąn
Rogoziński, co w Sarbi mieszkał w krakoski ziemi 3; kochał się w nim i do
Włoch wziął go bd z sobą. Tam dał go kawalkatorstwa 4 uczyć, zaś przy-
jechawszy, kawalkował mu konie. Potym dozwoleł mu, że do króla Zygmunta
III udał się kawalkować. Beł u tegoż króla przy koniuszym kawalkując konie
króleskie kilkanaście lat 5, cż i w r. 1632. Kupieł wioskę pod Jasłem, Glinnik,
zaś anno 1634 ...... a
[5J ACHLEROWm a , w Krakowie mieszczanie, o których bardzo wiele

noty w ksi<ę) gach miejskich krak<owskich) jest, gdzie ich famatos zawsze
pisąno, i pJzyjacielstwa w Krakowie ich są. Ci do zięmskich majętności
wynasza1i się. Tych od słowa niemieckiego Ackierz zwano (to jest po polsku
oracz abo rolnik l), które przezwisko p <er) corruptioncm pospólstwo Achler
odmicnieli, nie mogąc Ackierz wymówić. Są tego przezwiska jeszcze i w tych
czasiech anni 1639 2.
bAnno 1568 in act<is) ca5tren<sibus) Crac ~ oviensibus ) ante Thomae
Apostoli famatum Era5mum EchIiar civem Crac( oviensem) mianująb.
[6] ALBISZOWSKra dwa bracia *****. Starszy za serbina 1 u ślachty

służał. Sluże! b ab anno 1632 u sługi Dominika książęcia 2 , też za serbina,
lat miał 34 *****C. Drugi *** służeł za sługę też anno 1633 d u p. Andryjana
Fogieldera 3 w Podgórzu. Ci są skądsi chłopscy synkowie. Ten miał lat 30.
[7] ALCZYŃ'SKla *** nazwał się chłopski, młynarski syn z Wierchowici

z Podgórza, którą wieś trzymając, pąn Osoliński Mikołaj wziął go od mły
narza sobie na służbę. Stamtąd przyjechał z p. Osolińskim b do sendomierski
ziemie. Bel u tegoż pana we Złotej2, wsi u Skalmierza, za urzędnika i anno
1631. Nieżonaty bel jeszcze, mia<ł) lat pod śterdzieści.
[8] ALEMBEK a *** zowie się ze Lwowa miejski synek *****. Ten ab
anno 1631 studował w Krakowie, mieszkając w Bursie Pauperum i anno
1632 1. Za ślachcica koniecznie udawał się h.
[4] a Z końcem strony tekst urwany.

[5] a Artykuł dodany na odwr. k. 17. Na lewym marg.: Pod Wiśniowskim osiestrze
Achlerów. h - h Ustęp dodany znacznie później, częściowo w miejsce tekstu wydrapanego.
[6] a Artykuł dodany na odwr. k. /7. h Lw., brak. c Luka na l w. d Lw.: 1632.
[7] a Artykuł dodany na odwr. k. 17. b Na pr. marg.: od Szydloskiego z Jędrze-
•
Jowa.
[8] a Artykuł dodany na odwr. k. /7. b Na lewym marg.: od Gladyszewica.
29
[9] ALLEBEGEROWlE - [12] AMENDUS
[9] ALLEBEGEROWIEa mieszczanie zawsz<! krakowscy, z Niemiec

przychodniowic, o których w księgach miejskich krakowskich częste noty,
gdzie cives famatos ich mianują. To słowo z niemieckiego Allebegir, wszy t-
kiego potrzebujący, wykłada się. Bawieł się jeden ***, choć żonaty bel,
ustawnie zaciążkami po usarsku w różnych rotach, eż i anno 1631 z panem
Zborowskim 1, gdy przeciw Tatarom chodzie1i za Przemyśl. Mial lat kilka
i pięćdziesiąt już.
b Jacobus Hallenberger, civis et negotiator Crac( ovicnsis), umarł anno
1577. Kaplica jest jego przy farnym kościele w Krak <owie), ze smyntarza
od południa b •
[10] AMĘNDAa Stanisł(aw) b bel w Olkuszu mieszczanin!. Ten kilka

dziewek miał, po 30 tysięcy dawał po nich; żadnej za ślachcica nie chciał
dać - przysiągł na to. Dał beł jednę za Rymera, co Wierzbicę wieś od Księża
Wielkiego trzy mile kupieł bel. Rymer, skoro beł umarł circa 1616, dał bel
wdowę za Stanisława Szonboka, o którym pod S opisanie jest 2 • Drugą dał
do Krakowa za mieszczanina Wissenbegera3, o którym pod W opisanie.
Trzecią dał za Ludwika, mieszczanina krakowskiego 4.
Umarł ten Amenda anno 16285, a spadku jeszcze i na te dziewkizamężnie
po nim dostało się6. Syna jednego zostawieł, {Stanisława,} w Olkuszu. Bel
tcn C Amenda z garbarzów z Krupniczej ulice rodzic od Krak( owa) . Tęn
syn Stanisław kupieł u pp. Fierlejów Balice, wieś zacną , mila od Krak( owa) ,
anno 1636 7 , co contra omnia iura d •
k. 18 [H] AMENDOWIE, dwaj bracia z Pińczowa,

miejscy synkowie, służeli
oba u pana swego po kozacku, u pana Myszkowskiego margrabie l circa
annum 1624 przedtym i potym. Ci za ślachtę mocno udają się, w bława
ciech chadzali. To słowo francuskie amenda 2 , migdał po polsku wykłada
•
SIę·
[12] AMENDUS bel też *** z Torunia miasta rodem, Nięmiec. Tęn
miał pierszą żonę z Torunia. Do krakowski zięmie wyniósł się beł, pojął
beł drugą żonę circa 16 ... , Fresserównę z Prąmnika, mieszczkę krakowską,
[9] a Artykuł doda/lY /la odwr. k. 17. Na lewym marg. rysu/lek tarczy z herbem lub ra-
czej gmerkiem o kształcie zbliżonym do dużej litery H. b - b Wpisane w lukę dzielącą od
następ/lego artykułu.
[10] a Artykuł dodany /la odwr. k. 17. b Imię wpisane póżniej w luce. c Tak w tek-
ście, lecz se/lS ma większy: tyż, jak jest w kopii Iw. d Na lewym marg.: indignatio. Do
tego artykułu od/losi się też nota /la pr. marg. karty /lastępnej, równolegle z artykułem /lr 12.
Jest tu rysunek tarczy z h. Doliwa i z krzyżem kawalerskim /lad tarczą w miejsce he/mu. Po
obu stro/lach górnego ramienia krzyża napis: z Olkusza tego herb. Pod tarczą slowa: Sta-
ni <slaw> Amenda pojął Wisenbegerównę w Krak<owie> anno 1632.
30
[13] ANDERSKI - [I5J ANIOŁEK
pojął beł [ss]l. Ten trzymał arendą Secyglliów 2 u Skalmierza kilkanaście

lat. Trzymałpotym i Balice3, mila od Krakowa, eż do r. 1632, w którym
roku umarł bel. {Pochowan u Panny M aryj ej w kościele w Krak<owie a ,}
a dopiero po śmierci jego pokazało się, że cudzęmi pieniądzmi arendował.
Gdy długi popłacono, tylko dostało się synom po piąciset złotych, których
{Jerzy i Jan kulawy,} dwa z pierszą żoną zostało. {Jerzy pojął aptekarki
z Grodzki ulice dziewkę circa 1630. Tej aptekarce król Władysł <aw) IV dał
Iwkową4 u Wiśnicza anno 1633 za to, że mamką jego bela. Tam temu Je-
rzemu z żoną puścieła do wiernych rąk. Janowi kulawęmu anno 1633 od
św. Jana puścieł swoję arendę Czaple S u Miechowa Fryzer, mieszcz<anin)
krak<owski) , o którym pod F. Ten to nie miał żony jeszcze.}b Nic tęmu nie
są w Olkuszu 6 . Po dziewkach dał po dwa tysiąca złotych. Jednę dał za pro-
kuratora trybunalskiego, za Żydowskiego, circa 1628 c7 •
[13] ANDERSKI *** z Pomroza 1, miasteczka na Kujawach, chłopski

syn 11,. Ten pojął pod Piotrkowem Sromotczankę, chłopównę ze wsi Sromotki
pp. Gomolińskich bpod Piotrkowcm b. Ten potym anno 1631 trzymał arendą
szpłacheć w Grocholicach w piotrkoskim kraju od księdza Kapturka, ple-
bana z Bogdąnowa. Beł tam i anno 1633. Miał potomstwo.
[14] ANlOŁEK ***. Ten poddany beł książęcia Ostrogskiego, p. kasz-

telana krakowskiego l, {ze wsi Tarnowca u Tarnowa.} Wziął go ze wsi od
poddanego za chłopca. Że długo miał go u siebie i ożenieł go bel ze służebną
***, miał go potym za urzęnnika we wsi u Proszowic kilkanaście lat, eż do
śmierci tegoż a p. kasztel<ana) krak<owskiego). {Dal mu bel książę Żędzin 2 ,
folwark pod Tarnowem.} Tęn za żywota pańskiego leda jako chodziel,
eż skoro pan ten umarł, przy księżnie wdowie 3 nadsługował w Tarnowie
i syn jego także u księżny sIu żel i circa 163l. Aniołowicz zwali się oba, waksa-
mitach, bławatno chodzieli. Trzeba by jęm skrzydła kijmi dębowemi opalić,
by góry nie wylatowali, bo się i ślachtą chcą zwać.
[15] ANlOŁEK Jan bel też wożnya we wsi Kamyszowie u Skalmierza,

któf<~go o fałcsznc zeznanie kładzienia pozwu (które zeznawał przed urzę-
- - - -- - -
[12] a Lw., brak całego usrępu ujętego klamrowym nawiasem. b Lw., jw. c Na
pr. marg. równolegle z nrem 11 nora odnosząca się do artykułu niniejszego: Nobilis Andreas
Gucy generosum Georgium Amendus quietat anno 1630 in act ( is) castr( ensibus) cap(ita-
nealibllS) Crac( oviensiblls) post D ( ominicam) Reminiscere.
[Bl :l Cały artykuł dopisany później ciasno IV luce między poprzednim i następnym.
Na lellTIII marg.: in chartis [?j. b- b Lw., brak.
[14] a L II ' . , brak.
[15) a L 1\ . : możny.
31
[16] ANIOLEK - [19] ARCIMOWJC
dęm grodzkim w Nowym Mieście Korczynie) pozwał go na trybunał pan

Łyczko! i p. Piotr Jarocki 2 i ćci go odsądzono, i urzędu prywowano, o czem
nota jest in actis causarum officii Lublini anno 1630 Sabbato in vigilia Nati-
vitatis B<eatae) M<ariae) V<irginis) [7 IX].
[16] ANIOŁEK bd też Stanisław kmiecięm {anno 1634} we wsi Sta-

wianach p. Lubomierskiego u Proszowic 1. O tęm jest wzmianka pod Wro-
nicki.
[17] ANKWICOWIEa *** na Podgórzu zjawieli się, chłopi są z uro-

dzenia plebeanorum 1. Kupie! bd jeden połowicę Frysztaka, miasteczka na
Podgórzu; miał synów Jana i Stefana. Jan miał Frysztacką2 za sobą, umarł.
Została córka jego, którą pojął Witowski, powinny Witoskiego, wielkiego
rządzce krak<owskiego) 3, circa 1620.
Stefąn Gwoździkowską, ślachciankę4, pojął circa 1610. Żyw bel i anno
1631, mieszkał w Glinniku u Frysztaka i we Frysztaku część miał. Syna miał
Wojciecha, a dziewek sztery. Jednę dał za Błędowskiego w Błędowie na
Podgórzu 5, 14 tysięcy dał po niej. Drugą za mieszczanina i przysiężnika
wójtowskiego do Rakowa, za Kamieńskiego, o którym pod K. Drugie
pannami beły jeszcze anno 1631.
Jankwic b, z tych któryś, trzymał Nagórzanki, cwioskę od c Proszowic
mila, anno 1633 od p. Lubomirskiego, wojewody ruskiego 6.
[18] ANNIBALa Mikołaj, cudzoziemiec, mieszkał w Podolu pod Chmiel-

nikięm, żołnierską zawsze sługował. Zabito go beło w potrzebie circa 1630.
Dziewka została jego jedynaczka ***1. Pozwał go bel p. Jan Przedborski
(co na Podolu w latyczowskim powiecie *** trzymał zastawę) pro usurpa-
tione tituli nobilitatis, i nie stanął. Wzdał go in contumatiam, o częm nota
jest in actis causarum officii bLublini anno 1630 Sabbato b post Dominicam
Misericordiae [20 IV].
[19] ARCIMOWIca ***, chłopski syn skądsi. Służeł za masztalerza

u Aderkasa, o którem wyższej, kawalkatora królewskiego w Warszawie
circa 1600. Potym pojął beł mieszczkę w Warszawie, Jarząbkowską nazwaną,
i kupieł dom sobie przeciw stajniom królewskim!. Tego anno 1634 wziął
bel p. Grochowski, podkoniuszy2, za podpodkoniuszego, to jest za starszego
masztalerza, wicepodkoniuszego etc.
[17] a Artykuł dodany na odw/'. k. 18. b Lw.: Jawili się. c-c Lw.: u.
[18] a Artykuł dodany na odwr. k. 17. b- b LIV., brak.
[19] a Artykuł dodany na odlVr. k. 18.
32
[201 ARCISZOWSKI - [231 BABTISZCZYŃSKl
[20] ARCISZOWSKla, belo mu pierw~j Wojciech, teraz Aleksander.

Jest chłopski syn łupikota kusznierza ***. Ma brat y rodzone, jednego
w Szarowie b pod panem Ziel0ńskim! ***, drugi w Chroślu aboli w Podlężu 2
pod ksienią staniątecką3 ***. Ten Arciszowski służeł żołni;::rzom kilkanaście
lat. Pojąl potym ***** c. Ma synka *** w dzi.::siąci lat anno 1638, na Pod-
ząmczu komorą mieszkali w Krak<owie > od kilku lat *****d. Tego dał bel
wsadzić {o rozbój 70 fi. na drodze anno 1626 e } Jędrzej Kot, z Luboczej4
chłop, poddany księniej źwierzynieckiej. Instygował mu na garło anno 1638,
ale jednać go chciała ta żona Arciszoskiego.
B
[21] BABICKla zwał się syn Mikołaja, bednarza ze Skalmierza. Ucząc
się W Skalmierzu 1 zwał się doleator 2 we szkole, a w Krakowie ucząc się od
r. 1634 3, eż i anno 1639 w Bursie Pauperum, Babickim nazwał się.
[22] BABIRADZKla Jakub i Sobestyjąn, dwa bracia, ślachtą się zową -
rudnicy chłopskiego rodu. Jakub bel od kilkunastu lat i anno 1633, i potym,
rudnikiem b w kuźnicy Ruda rzeczonej w Wale, wsi biskupa krak<owskiego) ,
od Radława pół mile!. Ma za sobą z Żabna miasteczka kołodziejównę.
Dostatni w dobytek wszdaki i w pieniądze. Miał do r. 1633 synów trzech.
Janek mial lat 23, s!użd u żołnierzów, za ślachcica udawał się. Krzysztof
16 lat mial, Stefan 10 lat. Przy tem starszym na kuźnicy na ten czas beli.
Dziewkę miał we 20 lat, Jagnieszkę *****C.
Sobestyjąn zaś, brat Jakubów, b~ł za rudnika w kuźnicy też biskupa
krak<owskiego> pod Bożęcinęm miastem. Nie miał ten synów, tylko dziew-
kę, którą dał do Pińczowa za mąż ***. Syn tego Smyczkównę, rudniczą
dziewkę z drugiej kuźnice biskupiej, pojął2.
[23] BABTISZCZY1itSKI3 *** mieszczanin zwał się na Kleparzu. W księ- k.20

gach miejskich tam;::cznych famatus często pisąno go, o czem nota jest, co
go pozywano przed rajce o niezapłacenie czopowego i donatywy anno 1598.
Zostało synów jego coś, na służbę do ślachty udali się, którzy za ślachtę
bbędą się udawać b .
[20) a Artykuł dodany na odw/'. k. 18. 11 Lw.: Warszawa. c Luka /la 2 IV. (\ Lilka
lIa .1/ 4 w. e Na lewym marg.: Poimano w Skale dwu, on uciekł.
(21) a Artykul dodany na odwr. k. 19. Na lewym marg. cyfra: l, korygująca kolejność.
(22) a Artykllf dodany lIa odwr. k. 19. Na lewym marg. cyfra: 2, korygująca kolejność,
oraz: fol. P. b Lw.: kuźnikIem . c Lilka na 11h w.
(23) a Nad wierszem: interpon. Na lewym marg. cyfra: 3, korygująca kolejność arty-
kulu, oraz: Kleparz except. b-b LIV.: udawali się potym.
8 - W. N. Trepka: Libcr chamorum, cz. I 33

(24) BĄCZALSKI - (29) BADOWSKI
[24] BĄCZALSKI3 b Stanisław, a bierzmowany Jan b •

[25] BĄCZALSKla rzeczony 1 *** pojął bel Szworską2 pod Piotrkowęm
***. Ta ojca swego, Sworskiego, zabiela. Beła o to akcyja *** w Piotrkowie
anno 1634 b .
[26] BACZKOWSKJa *** nazwał się syn chłopa Przybełka, kaczmarza
w Baczkowie, od Bochnie mila, wsi królewskiej do Niepołomic. Ten syn
jego służeł u ślachty, potym u Piorunowskiego 1, sługi wielkiego rządzce
krak( owskiego) Witowskiego 2, za kozaka na jedęn koń anno 1624. Pyszny
chłop okrutnie, uczynieł bel coś Piorunowskiemu, kazał go bel jadąc do
Warszawy b w drodze b kijmi pobić i zaraz kazał mu precz. Służeł zaś potym
anno 1630 u kogoś w krakowski ziemi; mial lat 38 *****c. Siostra jego ro-
dzona na karczmie tej w Baczkowie po ojcu mieszkała i anno 1632. Przybra-
ła sobie męża, szołtyska ze wsi Leszkowic 3 ksieniej staniąteckiej, a po karcz-
mie tej w Baczkowie Przybełkięm przecie go zwąno.
[27] BACZKOWSKJa nazwał się syn klechy Jana z Wyszocic, trzy mile
od Krak( owa) . Ten, że śpiewać umiał, beł poddziekanim na zamku kra-
k( owskim) od kilku lat i anno 1639.
[28] BADOWSKIa *** nazwał się chłopski syn *****. Za chłopa go
w Podgórzu wszyscy mają. Ten od r. 1622 trzymał od Ligęzy Mikołaja 1
arendą folwark Załawie pod Bieczęm 2 , eż i w r. 1630. Służeł temu Ligęzic
kilkanaście lat pierwej; powiedają, że chłopcem od poddanego swego wziął
go bel służyć sobie. A miał ten Ligęza zwyczaj, że wolał poddane bierać
służyć sobie. Z młodu wychowywał je i na ski sprzezywał, potym i folwarki
im do wiernych rąk puszczał3, o których jego tworzonych takich plebeu-
sach po części opisało się w tej księdze pod różnęmi rozdziałami. Trzymał
ten folwark i r. 1632 b •
[29] BADOWSKla ***, też chłopski syn, służeł jm. p. Drojowskięmu
Matyjaszowi w Sobkowie 1 u Chęcin, beł u niego i r. 1631. Potym anno 1632
[24] a Cztery pierwsze litery nazwiska pisane cyrylicą. Artykuł dodany na odwr. k. 19.
b-b Pisane cyrylicą, potem luka na około 5 w. Na lewym marg.: f. 41 i cyrylicą: Bączalski,
poniżej: za Rymerem i Niedźwiedziem [s].
[25] a Artykuł dodany 1/a odwr. k. 19. Na lewym marg. cyfra: 4, korygująca kolejno.\:ć.
b Pod tekstem: od p. Łąckiego.
[26] a Na lewym marg. cyfra: 5, określająca kolejność artykułu. b-b Lw., brak.
c Luka na 1 IV.
[27] a Artykuł dodany na pr. marg. nru 26.
[28] a Na lewym marg. cyfra: 6, określająca kolejność artykulu. b Na lewym marg.:
od p. Dębickiego.
[29] a Na lewym marg. cyfra: 7, określająca kolejność artykułu.
34
[30J BADOWSKI - [321 BAGNICKI
kupieł sobie konia i przystał za kozaka do księdza Koniecpolskiego, opata

jędrzejowskiego 2 • W Jędrzejowie mieszkał, na ten czas nieżonaty beł jeszcze
ten Badowski; miał lat pod 40. Udawał się z Podgórza być tąm jakiegoś
Badowskiego pod Sączem 3 •
[30] BADOWSKla ***, też chłopski syn z Kaszek, wsi za Warszawy

u Błonia miasteczka!. Ten sIużeł p. wojewodzie łęczyckiemu Radziejowskie-
mu 2 od r. 1620 i anno 1633. Bel u niego urzennikiem w Kłodnie u Socha-
czewa, potym arendą trzymał. Pojął beł ślachciąnkę anno 1610, miał synów
kilku. Jan służeł wojewodzie łęczyckiemu anno 1633.
Są pp. Badowscy, ślachta zacna w rawski ziemi, którzy dowiedzieli się
o tych dwu opisanych, obiecali im boków kijmi wybadać 3 •
[31] BAGINSKI *** nazwał się syn mieszczanina w Dobczycach. Orga-

nista beł ten ociec jego, leda jako grawał, czasęm tak tłukł na pozytywie
w Dobczycach {za Wieliczką}, miał i domek swój. Tego syna swego nauczeł
też beł kołatać na regale!. Służeł u p. Szelinga 2 w krakoski ziemi i ujm. p.
Trepki Sieciechowskiego 3 {anno 1632}, a u kożdego ukradł co, że mu kożdy
kazał precz od siebie. Bawie! się czasem w Dobczycach 4 , czasem przy Kra-
kowie. Bestyja sieła o sobie rozumie i ślachcicem zowie się. Miał lat ze 26
in anno 1632, pijanica okrutny. Zwał sobie powinnym stryjęm niejakiego
Mikołaja Wrzosowskiego, który miał tam szpłachtek jakiś we wsi w Pod-
górzu. Żonę miał własną chłopównę i sąm własny chłop, a ślachcicem zwał
się. Mieszkał w Krakowie na Kleparzu {anno 1632} komorą w domu między
stelmachy. Powiedał, że go beł ktoś wygnał z tamtego jego szpłachetku.
Miał ten Wrzosowski lat 50 wtem r. 1632.
[32] BAGNICKP nazwał się Kasper, którego ojca i jego samr:go zową k.21
w Bożęcinie!, miasteczku biskupa krak<owskiego) , Grędarni. Ten ociec
jego Gręda miał za sobą Kiemląnkę, mieszczkę stamtądże. Ten ociec umarł,
ale matka żywa beła tego, Kasprowa, i anno 1633; mieszkała w domu w Bo-
żęcinie. Syn jeden jej księdzęm, drugi, ten b Kasper, pojął beł rudniczankę
spod Łagowa 2 • Ten, będąc ab anno 1630 pisarzem w tern Bożęcinie prowen-
towym u biskupa krak<owskiego) Lipskiego3, nazwał się na ten czas Ba-
gnickim, Cale go za inszego biskupa, królewica Jana 4 , złożono z tego urzędu
ab anno 1633 c . Miał ten Kaspr:T synów kilku. Służeł starszy anno 1633 w Kra-
kowie u księdza.
[30] a Artykuł
wpisany w lilce ciasno, drobnymi li/erami.
[32] aArtykuł umieszczony na odwr. k. 20. Kreską wsk azane jego wlaściwe miejsce
na k. 21. b Lw.: tyż. c-~ Lw., brak.
35
[33) BĄKOWSKI - [37) BALlCKI
[33] BĄKOWSKI Jadam nazwał się chłopski syn ze wsi Kopytówki,

mila od Wadowic. Ten tamż·:; w Kopytówc~ kupieł bel sobie szołtystwo 1.
A że według konstytucyjej r. 16212 na pospolite ruszenie nie jeździcł, upro-
sieł pod nim kaduk Piorunowski, o którym pod P rozdziałem3, i pozwa-
wszy Bąkowskiego, wygnał z szołtystwa. Dopomógł mu stryj jego, plebąn
z Poręby panów Witkowskich w Zatorskim 4 , że tego Piorunoskiego zaś
wygnał, ale Piorunoski doszedł zaś prawem tego to szołtystwa i odjął je.
Temu Bąkowskiemu ksiądz ten pleban dopomagał zaś na arendki, u którego
księdza często przebywał. Nadslugował ten Bąkowski Witowskiemu, wiel-
giemu rządzcy krak<owskiemu) 5, dla tego, aby mu jako pomógł nazad do
tego szołtystwa. Bel u Witoskiego od r. 1626 i do r. 1630. Nie wymógł mu
szołtystwa, ale mu w Bochni coś za urząd dał przy górze.
[34] BAŁDYŃ'SKI *** nazwał się z Jędrzejowa Bałdyna rzeźnika syn.

Tęn służeł między lisowczykami circa 1620 i 1624. Przedtym pojął bel u Ję
drzejowa ze wsi opaciej Tarszawy kowalową dziewkę circa 1620 a , zaś circa
1626 beł za Ul'zennika w folwarkach u opata jędrzejowskiego 1; potym anno
1632 b gdzieś indziej za urz~nnika b-:!ł C • Za ślachcica mocno udaje się.
f35J BAŁAZYa *** nazywa się
miejski synek z Kleparza, syn Szczęsnego
*** w domu narożnim od Strzdnic'~ ku Wałowi l. Tęn służd p. Kuczkoskie-
rnu, podstarościemu sęndomier(skiemu) 2, za czdadnika od kilku lat i anno
1633. Ślachcicęm zwał się. Siostra jego bela na Kleparzu za mieszczaninem.
k. 22 [36] BALESTRA ***, Włoch z rodu. Ten służeł p. Myszkowskięmu,
marszałkowi koronnemu!, potym służd i synowi nieboszczykowskięmu,
panu margrabi w Pit1czowie 2 . Miał żonę z Pińczowa i tamże mieszkał z nią.
Z panem margrabią jeździeł do Prus {circa 1627}, osadzał parę koni. Ten
w bławatach po usarsku chadzał, miał potomstwo.
[37] BALICKI Jędrzej zowie się, chłopski syJ1 *** Ze wsi biskupa kra-
koskiego Jankowie u przewozu pod Zatorem. Tęn u biskupa krak<owskiego)
beł za urzędnika w folwarku pod Lipowcemi. Pierszą żonę pojął beł, co
u Olkusza w Płokach wsi u pkbąna służ da circa 1610, której tenże plebąn
wesele sprawiał. Miał z nią tęn Balicki Matyjaszka syna i Janka. Starszy
w r. 1628 miał lat ze 14, bel za chłopca ujm. p. Korycińskiego w Porębie
u Tęczyna 2 • Jasiek miał 10 lat, przy ojcu bel. Tęn ociec ich Jędrz~j, gdya
[34] a Na lewym marg.: Jędrzejów. b Lw.: l (i3(j . c Na lewym marg.: od Jeżow-

skiego.
[35] a Na lewym marg.: MM.
[37] a Słowo w tekście powt6rzone dwa razy.
36
[38] BANDONI - [40] BARADZIEJ
beł w Młoszowej
u Olkusza za urzędnika, tam żona mu bela umarła. Po tej
pojął be! z Olkusza drugą żonę *****. W Pisarzowicach zaś pod Olkuszęm
we wsi u Zagóroskifgo3, o którym pod Z opisanie, mieszkał r. 1628 b.
[38] BANDONI ***, Włoch z rodu, służeł p. Wolskiemu, marszałkowi
koronnemu!; dał mu be! w starostwie pod Krzepicami wioskę do wiernych
rąk arendą i r. 1626.
[39] BAPTISTA *** nazwał się z Pińczowa mieszczanek. Służeł u pana

Myszkowskiego, marszałka koronnego!, potym u syna jego, pana margra-
bie 2• Puścieł mu beł p. margrabia arendą anno 1628 wieś Paszczorkę pod
Pińczowęm. Tam gdy któremu chłopu rzekł: "chłopie", to mu zaraz odpo-
wie dali : "żeś i ty sąm chłop" . Tę arendę jak mu odjęto, arendował sobie
r. 1631 u kolegijatów krak<owskich) wieś Nasicchowice3, od Miechowa
dwie mili. Miał na 20 tysięcy. Za ślachcica udaje si ę, aGucym przezwał się4,
o tern nota pod opisanim Lesiecki a.
•
[40] BARADZIEJ *** bel to szołtys ze wsi Koszyc za Zakliczynem
w Podgórzu za Dunajcęm. Kaczmarzęm be!, szynkował piwo. Miał żonę,
z Wojnicza mieszczkę *****. Synów miał kilku: Jana, który we wśi Bożę
cinku na Podgórzu, biskupiej, pojął chłopską dziewkę i tamże mieszkał
i r. 1631 *** i Wojciecha, Waleryjana, Kaspra. Ci u ślachty służeli, póki
ociec beł żyw, circa annum 1616: Waleryjąn u p. Szydłowskiego w Garlicy
pod KrakowęmI, Kasper zaś u p. Chełmskiego, chorążego krakoskiegoa 2 •
Po śmierci ojca swego, szołtysa, w Koszycach tych mieszkali, a szołtystwo
drugie w Okowicach u Szczepanowa na Podgórzu 3 kupieli pod biskupem
krak( owskim) .
Baradziej *** slużel też u p. Dąbrowskiego, kasztel<ana) polanieckieg0 4,
kilka lat i anno 1631. Ze wsi Łęk jest z Podgórza u Brzeżka p. Czemego s.
Żonaty beł. Drudzy od Brzeżka dwie mili mieszkali.
bBaradziejów tych ociec, kilka ich powiedali mi, że bel w Wojniczu
mieszczanek, którego zwano Stopa (tego synowie pokupieli to beli sobie
te szołtystwa). Miał za sobą ten Stopa z Zakrzowa od Wojnicza chłopską
dziewkę, z którą miał tych synów pomienionych. Jan mając lat 40 pojąl bel
Grudzińską nazwaną anno 1630. Wesele w domu u Suliszki, o którym pod
S, we wsi na szołtystwie w Biadolinach u Wojnicza beło. (Ociec tej Grudziń
skiej za urzędnika beł we wsi Szczurowej biskupa krak<owskiego) u Ko-
[37] b Lw.: 1626.

[39] a-a Dopisane później IV
luce między artykulami.
[40] a Na pr. marg.: Kasper u Rokszyckiego, kasztel( ana) połanieckiego, służeł kilka
lat i anno 1633.
37
(41) BARANOWSKI •
szyczek, a p. Zbijewski ten klucz biskupich wsi do Uszwie na ten czas trzy-
mał 6 .) Ten Jan mieszkał z tą żoną W Okowicach na szołtystwie, nie miał
jeszcze potomstwa anno 1632. Wojciech miał lat 36, Kasper lat miał 32 na
ten to rok pomięniony *****c Czwarty brat ich *** sąm się beł zabieł b •
k.23 [41] BARANOWSKI Mikołaj,

mieszczanin krak<owski)1, bel rodzic
ze wsi Orligóry od Rawy. Staroszkiem ojca jego zwano, do Krakowa przy-
wędrował i kamienicę beł kupieł; Staroszkiem zwano go przecię, o czem
w aktach krak<owskich) , gdzie i famatus pisano go. Nota częsta i 1". 1544,
testis i Paprocki w herbarzu chroniki swej przy opisaniu na końcu ksiąg
o herbach województw i miast główniejszych, gdzie pisze, że Staroszkiem
zwano g02. A to przezwisko Baranoski wziął sobie od wsi abo karczmy
Baranowa, trzymając ją od mniszek źwierzynieckich 3 . Tę karczmę pod jego
dzierżawą spaleli beli żołnierze circa 1575. Beła na gościńcu proszowskim
od Krakowa nad Bibicami, którą musiał płacić mniszkom, a sąm znowu
do Krakowa wrócieł się. Ten potym, kupiwszy wioskę Rzeplin niedaleko,
wyniósł się i wyprzedał z Krakowa. Mieszczkę z Krakowa miał za sobą4,
z którą dwóch synów miał, Stanisława i Jędrzeja 5 . Ci po śmierci ojcowej
podziefeli się tą wioską. Stanisław pojął beł Stradomską6, z którą miał dwu
synów, Chrzysztofa i Jędrzeja 7. Chrzysztof część swą po śmierci ojcowej
przedał bratu Jędrzejowi ***. Jędrzej tęn pojął anno 1621 dziewkę a p. Piotra
Zbe1itoskiego z krakoskiej zięmie *****b. Chrzysztof pojął beł c Jaroszoską8
ze służby od pani Krasowskiejc. Ten utracieł bel, potomstwa przecię miał
dostatek.
Stanisława, ojca tych, pozwał beł pan Trepka anno 1608 pro usurpatione
tituli nobilitatis do Lublina inter cau<sas) officii d. Baranoski uprosieł depu-
tatów i penę 120 marcarum dał za aktora 9 , którego deputaci uprosieli, że
to puścieł imo sięłO. Ukazował autentyk, data antycypowana, za Augusta
{ojcu ich dany}, ale fałeszny, zmyślony, jakie nie nowina mieszczanom kra-
koskim sobie fingować. Z czego fałsz znać, bo po tej dacie przywileju, dobrze
pośledź 11 , noty w akciech krakoskich są częste, co ojca ich Mikołaja famatus
pisano, już po śmierci Augusta króla. Ci, że od Rawy ociec ich z tej wsi
Orlej góry wyszed, stąd Rawica herbu uprzędli sobie zażywać, ale kożdy
toties quoties może im ignobilitatem zadać, na autentyk ich powiedzieć im,
że fałszywy, bo po dacie famatus ojca ich pisąno, zaś inordinatus, bo kreując
król novum nobilem i herb nowy miałby mu kreować, a to Rawic starodawny
polski, do którego przed kreacyją potrzeba beło pierwej u domu Rawiców
[40] b-b Caly tell ustęp dodany później /la odwr. k. 22. c Luka na J w.
[41] a Lw., brak. b Luka na 2 lub 3 wyrazy. c-c W tekście to zdanie ujęte w na-
wias)'. d Na pr. marg. rysunek h. Rawicz z literami: S. B.
38
[42] BARANOWSKI - [4S] BARANOWSKI
przyjęcie sobie zjednać; dopiero król aprobować by mial względęm herbu,

a kreować ex plebeano novum nobilem. Tego wyszszego przyjęcia nie po-
każą, a autentyk fałeszny *** niesie, że po dacie ojca famatus pisano 12.
Jędrzej zaś, syn Mikołajów, pojął bel Małuską13, z którą kilku synów
zostawieł: Piotra ***, Jędrzeja ***** e. Dziewkę dał za Łodzińskiego 14 .
Ci synowie jego po śmierci ojcowej połowicę swą wioski tego Rzeplina
przedali.
f Anno 1504 in act( is) castr( ensibus) Crac( oviensibus) fer( ia) 3-a post
Palmar(um) [2 IV] famatus Stanisl(aus) Baran, filius olim Ioannis Baran,
consulis Crac( oviensis), famato Leonardo Fogelweder, olim famati Sebes-
tiani [filio,] {civibus de Crac( ovia) , apud g( enerosum) Ioan(nem) Smolik
de Wolwanowice 15 heredem condescendit} g etc.
Anno 1565 post Trinitatis in act( is) terrestribus Crac( oviensibus) : fa-
matus Nicolaus Baranowski, civis Cracovien(sis), a g( enerosis) Luca et
Martino Olesznickich de Niegoszowice et Solca 16 citatus.
Anno 1561 in act( is) castr( ensibus) Crac( oviensibus) 4 post D ( omini-
cam) Reminiscere [5 III] famatus Nicolaus [ss] Baranowski, consuli Crac( o-
viensi), hintromissio non datur.
Eodem anno post Pa!mar( um) nobili s ac famatus Nicolaus Baranowski,
civis et consu! Crac(oviensis) h, etc'!
[42] BARANOWSKI Stanisław drugiej familijej beł mieszczanin w Mie- k.24
chowie, o którym tamże w księgach miejskich częsta nota, jako i anno 1570
feria sexta ante festum S. Ioan(nis) Baptistae [23 VI], kiedy Wyżga dom
Iskrzyckiemu zapisował, tam pisąno: per famatum Stanislaum Baranowski
etc.
[43] BARANOSKIa zwał się *** szwiec na Stradomiu u Krak(owa) .
Bel i anno 1639.
[44] BARANOSKJa zwał się *** mieszczanin na Kleparzu u Krakowa.
Beł żyw i anno 1639.
[45] BARANOWSKI przezwał się Marcin, miejski synek i mieszczanin

w Miechowie, którego ojca, ba i samego, Janiczkięm zawsze zwąno. W Mie-
chowie, ożenieł się i mieszkał, wino, piwo, gorzałkę szynkował; dopiero
[41J e Luka na pól w. f-f Cały ustęp znajduje się na odwr. k. 22, poprzedzającej
k. 23 i 24, gdzie właściwy tekst dotyczący Baranowskich. W kopii Iw. ustęp ten umieszczony
lIa kOlku artykulu. g Lw., brak całego ustępu, ujętego tu w nawiasy klamrowe. h-h Lw.,
brak.
[43J a Artykuł na odwr. k. 23. Lw., brak.
[44J a Jw.
39
[46] BARAŃSKI - [47] BARAŃSKI
od r. 1622 to przezwisko odmięnieł gwoli bratu swęmu, który Baranoskim

się nazwał, a jest sufraganęm lwowskim i w r. 1630 1. Ten Marcin Janiczek
nazwany Baranowski często do Lwowa j eżdżał, na każdy rok kilka razy;
gorzałki, że tam tańsza beła, beczek kilka zawsze przywiózł i tą handlował
i szynkował. Miał za sobą z Szydłowa miejską dziewkę. Bel Baranowski a,
co swowolne kupy wadzał 2 , który stojąc tam w Miechowie z kupą circa
1626, dowiedziawszy się o tęm, że się tak nazwał, przyszedł do domu do
niego, w rzeczy powinnym swym na szyderstwo zwał go, zaprosiel z sobą
towarzestwa do niego na wino, że napieł kilkadziesiąt złotych i nie zapłacieł
mówiąc, "żeś też ty Baranowski, a nie godzi się od powinnego za częstowanie
płacić; u ślachty się to nie zachowywa". Potym na ostatku pana Janiczka
Baranoskiego, kiedy sobie pan żołnierz podpiel, miasto zapłaty za wino
i bankiet bałtą3 go wybaranieł i zwać się tak zakazał, pod winą lepszego
karania.
[46] BARANsKI nazwali się trzej bracia. Tych ociec we wsi Chehnie a ,
mila od Krakowa, chłop beł kaczmarz, {Baranem zwąno go,} poddany pana
Lubomirskiego, kasztel<ana) wojnickieg0 1. Ten kaczmarz nalazł bel pie-
niądze w miedzy b, z czego dostawało mu, że u tegoż pana swego lasy porę
bowe kupował nad Chełmęm. które przedając chłopom c, sieła zyskował
na nich. Potym i tenże Chełm wieś od pana tegoż arendą trzymał. Synów
miał trzech: Jędrzeja, Jąna i Marcina, którzy od Barana ojca Barańskięmi
nazywali się. Jędrzej i Jąn nadsługowali synowi pana wojnickiego, panu
staroście na ten czas sęndomierskięmu 2 . Jędrzej od Wildermąna, mieszczanina
krak<owskiego) , wieś p. wojewody krak<owskiego) 3 jakby z drugich rąk
trzymał anno 1622. Jąn w Chehnie czasem mieszkał na tej to po ojcu karcz-
mie. Marcin trzymał arendą wioskę Grotków u Będzinia circa 1617, potym
kuźnicę żelazną Bogucką w mysłoskim państwie na ŚJąsku 4 i anno 1620,
kilka lat przedtym i potym. Ten za herb śmie używać półtora krzyżad. Tr.lc-
ba by ich półtorą kijów, to jest cepami wyże gnać od tcgo, żeby chłopi ślachtą
się temere nie czynielieS.
[47] BARANsKIM pierwej zwał się *** miejski synek z Sieradza. Tęn
sieła złego rabiał w swowolnych kupach i powołany beł o rozbój, i przezwał
się od r. 1629 Dąbroskim; o tym pod D.I
[45] a Na lewym marg.: Miechów.

[46] a Na pr. marg.: Chełm b Lw.: miedzi. c Lw.: potym. d Na pr. marg.
rysunek tarczy z h. Prus l, z tą odmianą, że brak nie lewego dolnego ramienia krzyża, lecz
prawego. Nad tarczą litery: M B. e Lw.: zwali, jako i tych czasów Hennik czy Hennyk
w Fabijaoicach podstarości.
40
[48J BARCICKI - [53] BĘBNOWSKl
[48] BARCICKla nazwał się Jan, chłopski syn ***. Tego przywiózł bel
ksiądz Łukomski, kanonik krak <owski ) l, z Rusi, z majętności swej drugiej
circa 1620 i miał go za urzęnnika we wsi Wrożenicach 2 , mila od Proszowic.
Beł tam urzennikiem i anno 1632. Znać, że chłop, bo grubej kompleksyj ej
i mowy, i obyczajów. Miał lat 50 kilka, a nieżonaty bd jeszcze.
[49] BARSZCZOWSKIa Matyjasz nazwał się, syn Barszczów z Rad<ł)o
wa " wsi biskupa krak<owskiego) . Pięć ich, bracia rodzeni. Jędrzej i Walck
w Radłowie na karczmie mieszkali i anno 1632, i potym; mieli żony stamtąd
że, chłopówny. Gregier, trzeci, na rolej w Radłowie bel Czwarty, Matyjasz,
ten u ślachty sługował, Barszczowskim nazwał Sięb. Piąty *** także u ślachty
sługując, także nazywał się. Ten służąc w sieradzkim kraju pojął ślachciankę
i za ślachcica udaje się. c Córka jego z p. Sułowskim mieszkała, d synem
p<ana) żarnoskiego d2, potym szla za Gajowskiego, o którym pod G. Syn
zaś eBarszczoskiego żywy jest i anno e 1639 pod Pabijanicami w Sieradzkie.
[50] BARTKOWSKla ***, chłopski syn ***. Ten bel podpiskiem w Beł
zie kilkanaście lat, eż potym i pisarzem bel grodzkim 1 circa 1631 b. Pojąi
bel anno 1627 pannę Cieszanowską w belski zięmi 2 . cWicdzą to w bełsld
zięmi do niego C , że chłop, i powinni żony tej jego, a przecię dali mu ją. Miał
lat 40 kilka d.
[51] BARYCZKA Stanisł< av.·) " mieszczanin w Warszawie, bel i anno

1637 raJ.
[52] BATKOWSKJ zwał się *** chłopski syn *****. SJużcl p. Kroszc!l,
słudze Dominika książęcia 1 , circa 1633.
[53] BĘBNOWSKla nazwał się Jąn, bękart p. Jędrzeja

Chwaliboga, co k.25
w Jąnowicach mieszkał pod Zakliczynem l . Tego bękarta, gdy przy ojcu tern
swęm chłopcęm bel, że pękato rósł, zwał go bębęn, {c2asęm Bęsiu;} on pod-
rósszy Bębnowskim zwał się2. Matka tego Janka chłopska dziewka Więcła
wówna bela z Jadownik wsi; ta o granicę służela w Brzeżku, p. Czernego
miasteczku na Podgórzu, skąd wziął ją ten p. Chwalibóg za założnicę, z któ-
--'.- -
[48] a Artykuł dodany na odwr. k. 24.
[49] a Artykuł dodany na odwr. k. 24. Na lewym marg.: w sieradzki zięmi. b Na
lewym marg. kilka liter nieczytelnycII. c-c Dodane później ciasno w luce między artyku-
faml.
l • d- d L w., bra.
k e- e L w.: B a łyzows k'I zowie
.. Się.
[50] a Artykuł dodany lIa odwr. k. 24. b Na lewym marg.: Pallor belskiego grodu.
c- c Lw.: doniesiono go d Pod tekstem: od p. Suchorabskiego z belski zięmie.
[51] a Lw.: udając się za ślachcica.
[52] a Lw.: Koscze.
[53] a Na lewym marg.: l, cyfra określająca kolejność artykułu.
41
[54] BĘBNOWSKl - [56] BĘDUSKI
rą tego Jąnka miał. Tę matkę jego pojął beł potym chlop Wojciech Swacha
z Jadownik, wsi królewskiej u Brzeżka tego. Miał z nią syńca, któremu też
Janek imię dał. Tęn dorósszy, od przyrodniego swego wziął, że Bębnowski
także nazwał się, a po zmarłym ojcu przedawszy chałupę, pojął tamże w Ja-
downikach wdowę Pituliną. Miała swoję chałupę, on przykupieł do niej
ról. Miał z nią, dziewczę, tn.y lata jej beło w r. 1630.
Ten zaś Jan, bękart Chwalibogów, pojął chłopską dziewkę *** z Sow-
czyna 3 , wsi mila od tych Jadownik. Miał z nią Piotrka, trzy lata beło mu
w r. 1630, a dziewczę Hankę, sześć lat beło jej. Ten Jan bękart nadsługował
przecię przedtym panu Gabońskięmu na Podgórzu 4 , bpotym panu Wierus-
kięmu tamże w Podgórzu i annob 1630 5, a żęnie swej kupieł chałupkę bez
ról w tych Jadownikach.
[54] BĘBNOWSKla nazwali się synowie Jana Bębna, mieszczanina
w Le1owie. Baranównę mieszczkę ma za sobą. Żywi beli anno 1633. Z tą
syn Jan przy ojcu na ten czas beł, miał lat 26. Symon też przy ojcu, Wojciech
w Rusi od kilkunastu lat na służbie beł kędyś i anno 1633.
[55] BĘDKOWSKla *** od Branic ze wsi *** poddany ksie-

nazwał się
niej źwierzynieckiejb z karczmyl. Wychował się u ksieniej2 na służbie przy
klasztorze będąc. Temu circa 1618 dała za mąż wychowanicę swą ksieni
taż, Mucharską zwała ją3, też poddana ksieniej. Potem służeł u p. Ponę
towskieg0 4 w Krakowie circa 1619. Beł potym za urzędnika w Wożnikach,
wsi u Będzinia 5 tejże księniej, circa 1632.
[56] BĘDUSKla Paweł b nazwał się bednarz w Żarkach, od bednarza
Będuski tytuł sobie uczynieł. {Rymarza Matysa dziewkę pojął beł, Cz tą syn
Piotr od r. 1620 i anno 1633 beł w Sukiennicach krak<owskich) za pisarczy-
ka. Seweryn u sługi Dominika książęcia l w Krak<owie) służeł i anno 1633.
Janek, Pawełek doma na ten czas koło rolej i bydło pasali. Wojtek mały
dama takżec.} Jest nota o nim i in actis advocatial<ibus) Clepardien<sibus)
anno 1617 feria 6 ante Dominicam Rogationum [28 IV], gdzie pozywa
o głowę zabitego Matyjasa Będuskiego, brata swego. Ten Paweł zakładał
z jałmużny kaplicę murować od 1'. 1631; dnie bela jeszcze gotowa anno 1633 d •
[53] b-b Lw., brak.

[54] a Artykuł wpisany ciasno w luce. Na lewym marg. cyfra: 2, korygująca kolejność.
[55] a Na lewym marg. cyfra: 3, korygująca kolejność. b Nad wierszem: staniąte-
ckiej panna. Niewątpliwie notatka dotycząca źródla informacji.
[56] a Na lewym marg. cyfra: 4, korygUjąca kolejność artykułu. b Imię to nadpi-
sane nad podkreślonym imielliem: Jan. c-c Lw.: był z nią Stanisław syn. d-d Lw.,
brak. Na lewym marg.: In exceptis.
42
[57J BEJCHOWSKI - [59] BELDOWSKI
eBęduskiego tego brat przyprowadzieł się z Żarek do Lelowa anno 1628.

Skorutównę z Żarek miał za sobą, z tą syna; krawiectwo robieł. Pojął w Le-
lowie mieszczanina Niepsuje dziewkę. Komodzyńskiemi 2 zwać się poczęli
anno 1630; za ślachtę udają sięe.
[57] BEJCHOWSKla pięć braci ej tych nazwało się, synowie Bartla bal-
wierza. We Krzcięcicach mieszkał, mila od Wodzisławia w krak oski zięmi.
Bel to cerulik p. Tarnowskiego, kasztelana sędomierskiego!; z Nięmiec beł
rodem, to przezwisko Bartel, brodaty po polsku wykłada się. Tęn z ceru-
lictwa spanoszeł się, że wioskę beł kupieł *****. Synowie jego służeli jedni
tęmu p. kasztel( anowi) sęndomirskięmu {circa 1620}2, drudzy podpiskami
beli; za ślachtę mocno udają się. Derywacyją tego tytułu wzięli, że cerulikowie
i psie łajno, album graecum, to jest be chowają, stąd tedy Be-chowski tytuł.
[58] BEDERMANa Ioannes z Łucka, syn mieszczanina Bedermąna,
Szota!, który skórami kupczeł. Ten syn jego bel podpiskiem u księdza Za-
dzika, kanclerza koron( nego) 2, potym circa 1635 podpisował się na przy-
wileje. Szumno w bławaciech chadzał, o co go pozwawszy do konstytucyjej
ann i 16133, bełoby chłopu Bieder nąm 4 • Brat jego Paweł b żołnierzom służeł
anno 1635, rozbijał koło Krak(owa) anno 1634 z kilkunastą {i poimano
go do ząmku krak(owskiego) do wieże Złodziejskiej, na garło czwiertować
osądzono, eż go ktoś znajomy ledwie wyprosieł a prawie okupieł śmierci}.
Drugi Aleksander także służeł c .
[59] BEŁDOWSKla zowie się Aleksander *****b. Ten żonę miał z Gor-
lic z Podgórza, dziewkę ministra luterskiego!. Tamże w Gorlicach najmował
cła. Leczeł się w Sączu anno 1632 u Matyjasza cerulika; za panię udawał
się, eż trafunkiem z Gorlic przyszła żona jego pieszo, jeszcze br~ęmięnna,
a temu niemieło beło i gryz się w sobie na nię, iż mu tern zelżywość uczynieła,
a on za możnego udawał się. Więc cerulik sztuczny wiedział, kto tęn bel,
i znał go dobrze, skąd jest, a w rzeczy uczynieł, że go nie znal. Mościwał mu,
wenerował, a tęn też sadzieł się, aby rozumiano, że panię jakie wielkie. Po-
wiedał się być z sendomierski zięmie c2 .
[56] e-e W tekście

ten ustęp umieszczony powyżej właściwego artykułu i ciasno wpi-
sany w luce, ale cyfra: 5, umieszczona na marg., wskazuje właściwe miejsce. Na pr. marg.:
f. 90. Lw., brak.
[57] a Na lewym marg. cyfra: 6, regulująca kolejność artykulu.
[58] a Na pr. marg.: Łucko. b Nad wierszem: Stanisław. c Ostatnie 3 slowa
trudno czytelne wskutek przycięcia karty przy oprawie. Potem 2 lub 3 wyrazy zupełnie nie-
czytelne.
[59] a Artykuł dodany na odwr. k. 25. b Luka na 1/2 w. c Poniżej tekstu: wie
ten cerulik, skąd jest.
43
[60] BEł,.DOWSKI - [641 BENDOŃSKI
k.26 [60] BEŁDOWSKI nazwał się Daniel, bękart p. Bełdowskiego ***, który
jak dorósł, dał mu beł coś pięniędzy ten to ociec jego. On i ze swych zabiegów
przyszedł do kilku tysięcy. Dał bel na zastaw 4 tysięcy panu Pszonce pod
Lublinęmi. Tam mieszkając przyszło beło do tego, że ten p. Pszonka miał
mu beł dać córkę swą bo posagu nie chciał po niej. Pani sama Pszonczyna
przed czasem wesela posłała do Bełdowskich 2 , gdzie dowiedziawszy się,
że bękart, i gdy na wesele przyjechał, powinni panny młodej odgromieli go,
iż ze wstydęm odjechać musiał. On zaś w krakoskiej zięmi circa 1619 zalecał
się córce paniej Mlos2Iowskiej3 w Ulinie u Miechowa i już obiecano mu ją
beło, i intercyza beła, wtęm posłąno także do Bełdowskich do lubelski ziemie.
Dowiedziawszy [się], że bękart, zmowę onę i intercyzę skażono i penitus
panny odmówiono (a].
[61] BEŁSKI nazwał się Mikołaj z Piątku, mia'itcczka w łęczycki zięmi,

miejski syn. Tęn chodząc pauperibus uczcł się w Krak( owie) , potym wziął
•
go któryś podpisek z grodu krak( owskiego); za chłopca pisował. Tam

trochę prawu przysłuchał się, zaś od r. 1600 Ligęz8. Mikołaj! wziął go
bel do spraw swych przyglądania na trybunalech, zaś od r. 1618 uczynicł
go bel pisarzem w grodzie bieckim 2, będąc sąm starostą (similis similcm
querebat 3). Przeklęctwo boże padło na tamtę biedowską abo biecką4 ślachtę,
jak na Żydy one, którym Pan powiedział przez proroka, że alieni domina-
buntur vobis, ale zda mi się jeszcze większe na tę ślachtę, którą chłop sądzi
i szafarzem ich ućciwego jest. :lOsłom takich pisarzów życzcłbym, kędy
koczkodany sądząa.
[62] BEŁZA a Jarosz, mieszczanin, w Sukiennicach suknęm kupczeł
w Krakowie. Ten umarł circa 1618. Syn jego bZa ślachcica b udaje się!.
[63] BEŁzya Marcina l de Cracovia civis, iuris pontificaJis doctori,

professari perito, canonico Cracovien(si) 2 nagrobek w ząmku krak( ow-
ski m) za wie1gim ołtarzem na białym kamieniu w murze anno 1542, vixit
annos 65. Czepielów tamże nagrobek niedaleko h.
[64] BENDONsKI Jan a nazwał się, którego ojciec beł Kasper, cerulik
w Krak( owie), a że beł luter, musial ujechać przed studenty do Szydłowa
[60] a Lw.: Choć bękart, a nie we wszystkiem miał szczęście.

[61] a-a Lw., brak.
[62] a Artykuł wpisany ciasno IV luce między poprzednim i lIastępn)'lII. h·- b Lw.,
brak.
[63] a Artykuł dodany na odwr. k. 25. W kopii Iw. brak. b Na lewym marg.: Indi-
gnatio zamku krak<owskiego) kościoła levis conspurcatio.
[64] a Imię wpisane później drobnymi literkami w luce.
44
[65J BĘNDORFOWIE - [68) BEREtNICKI
i kamięniczkę tam kupieł. Ten syn jego {Salce!} uczcł się cerulictwa przy
ojcu Kasprze, a co b?ł pąn Lubomierski, kasztel<an) wojnicki l, dał Kaspro-
wi folwarcz ~k u Krakowa nad Wisłą, on puściel go tęmu synowi, co Bęndoń
skim przezwał się, który pojął bd {circa 1607} Spawłow s ką Jagnieszkę,
mieszczkę z Secemina, o której ojcu opisanie pod S. Miał potomstwo b z tą;
jak mu umarła , pojął beł drugą żonę. Umarł u p. wojewody ruskiego, Sta-
n< isława) Lubomierskiego 2, circa 1626. Tego Kaspra cerulika brat przyrodni
zwał się Wiśniowskim, o którym opisanie pod W w tej księdze.
[65] BĘNDORFOWIE kilka ich braciej, miejscy synkowie w Szydłowie

w sęndomierski zięmi. Ci słuieli panu Stanisławskiemu, staroście szydło w-
skiemu 1, circa 1629. Mieli folwarczek i dom w Szydłowie, ale wyprzedali się,
aby indziej za ślachtę tym snadniej udawali Się2.
[66] BENDORFOWIE trzej beli: Stanisław, Jan i ***, bękarci Bendorfa
{Mikłusza}, mieszczanina, rostrucharza 1 w Szydłowie. Stan <isław) slużd
p. staroście szydłoskiemu 2 i anno 1633. Jąn kędyś indziej bawieł się, Krzy-
żowską jakąś pojął beł. Siostrę tych, bękartkę. pojął jakiś Chłopicki, o któ-
rym pod H.
[67) BENARa *** zwał się. Ten ex gente Chami nationis plebeanorum k. 27
jest ***** b. Przy kla ~zto rze źwierzynieckim długo bawieł się. Puścieła mu
bela księni l arendą do wiernych rąk Szpitary, wieś u Chebdowa, którą
trzym ał i anno 1620, i potym. Ten miał żonę z miasta także i potomstwo
z nią, które w wieku drugim za ślachtę udawać się będą. cTen Benar anno
1632 beł bez służby urzenniczej, mieszkał w Krak<owie) na smyntarzu
u Św. Trójce w domie najmęm ***** d. Ten Benar miał siostrę za smukle-
rzęm w Krak<owie) na {Grodzkiej} Szerokiej ulicy. Bel syn Stanisław jego,
który epo wuju e Benarem tei zwał się i z braty inszemi. Ten drugi to Benar
bawieł się u żołnierza któregoś pod chorągwią p. Szyszkoskiego 2 anno 1632.
Miał lat 30 kilka. f Leda jakie chłopowsko , fizyjonomija marn~go pkbcana fc .
[68] BEREŹNICKI Jacko, ten ex condictamine przez pozwanie na try-

bunał ślachcicem się chciał uczynić. W przemyskiej ziemi mieszkał. Ten
namówicł ~~ ię , że Cerkaski niejaki Filon l pozwał go bel na roki grodzkie
przemyskie pro usurpatione tituli nobilitatis, gdzie nakazano Bereźnickiemu
wywodzić się na sejmiku swego województwa 2 • Be reźnicki mocyją od tego
[64] b Na lewym marg.: od p. Karskiego.

[67] a. Na lewym marg.: w Brzesku u Sikorskiego, lIa prawym: w Staniątkach. łl Kil-
ka słów wydrapanych na przestrzeni 1/ 2 w. c-c Wpisane później ciasno IV luce między
dwoma artykulami. ,\ Lilka na 2/3 w. e-e Lw., brak. f-f Jw.
45
(69) BERKOWSKI - (72) BĘTKOWSKI
uczyniel na trybunał lubelski, gdzie atentowal tej mocyjej , gdy z rejestru

przywoła [s] sprawy. Nie bel aktor 3 on Cerkaski (który także podobno ex
gente plebeanorum jest, bo od Cerkas nazwał się4, coś to niepewnego), za-
czem Bereźnicki go wzdał in conturnatiam i peny pozyskał m nim, o C21ęm
nota jest in actis causarum aofficii Lublinen( sis) a anno 1630 Sabbato post
Dominicam Cantate [4 V]. Zaś Bereźnicki uczyni, że pozwie o one peny
Cerkasa, a da je ze swego mieszka, a Cerkas przyzna mu wywód. Która
akcyj a przeciw konstytucyj ej ann i 16015 i dawniejszej, któręmi takich con-
dictamen zabroniono b.
[69] BERKOWSKI ***, plebeanus wlaściznya, bel podpiskięm w gro-

dzie krak( owskim) sub capitaneatu Tarnowski I. Tego siela na minutach,
eksceptach podpisów jest, co podpisowat się: correxit Berkowski b.
[70] BERNACKI a ***, co bel Z Wołoch uciekł!, nakupieł beł majętności

w Rusi i na Wołyniu; {poimany i ścięty od Turka.} Po tern uprosieł kaduk
p. Koniecpolski, hetman 2, anno 1632. Zostało coś jego potomków.
[71] BERNATOWICZ nazwał się

Jasiek, syn Piskorka, mieszczanina
w Olesznicy w Sendomierskim, panów LanckoruIl.skich poddany I. Tęn tam
w sendomirskim kraju po służbach chodzieł i anno 1630, za ślachcica udając
sięa.
[72] BĘTKOWSKI nazwali się dwa bracia, synowie kaczmarza z Wielgi

Wsi, od Olkusza dwie mili l. Kupieła tę karczmę u ojca ich Dudkowa, kacz-
marka, circa 1606, a ci synowie tego kaczmarza służyć udali się do ślachtya.
Bętkoskimi nazwali się, że Bętkowice niedaleko tej karczmy, a choć nie mieli
nic w Bętkowicach ani żadnego powinowactwa z Bętkoskimi w Bętkowi
cach i w Radwanowicach, {co mi sami Bętkoscy z Radwanowic powiedali 2.}
Tego kaczmarza syn jeden *** mieszkał w Krak( owie) od kilkunastu lat,
winęm kupczeł, najmując piwnicę na Szpitalnej i na Sła(w)koskiej ulicy,
eż i anno 1634. Miał kilka tysięcy, nie miał żony, lat mu belo 60, kulawy
bel na nogę b. Brat jego *** młodszy pod Pińczow~m wieś kupieł Boryszo-
wice 3. Żonę {Doninownę} pojął bel, ślachciankę. Bel żyw i anno 1634. Miał
[68] a-a Lw.: Lublini. b Na lewym marg.: Deputacki.

[69] a Tak w tekście. Lw.: właściwy. b Na pr. marg.: w grodzie krak<owskim>.
W kopii Iw. jeszcze zdanie: a tych czasów więcej chłopów daje korekt aniżeli prawdziwej
ślachty.
[71] a Na lewym marg.: Olesznica.
[72] a Na pr. marg.: w Krak<owie> i nieco niżej: od Częstochowej z Bętkowic zaś
się być znowu udawali. b Tamże: 30000.
46
[73] BĘTKOWSKI - [781 BIELAWSCY
synków: Stanisława, Jędrz'* {i Janka r. 1639}4. Siostra ich rodzona w Kra-

k<owie) za mieszczaninem Siewiołęm na Floryjański ulicy bela żywa i anno
1634 c .
[73] BĘTKOWSKI nazwał się Wojciech, syn Strugały, zagrodnika z Nie-
lepic, wsi p<p) . Tęczyńskich do Tęczyna należącej, i powinnych są tamże
jego chłopów kilka. Tęn Wojciech za chłopca u ślachty pierwej służeł, potym
u ks. biskupa chełmskiego a opata jędrzejoskiego l od kilku lat i anno 1639.
Strugaląnkę, ojca jego siostrę, pojął beł Szczepąn Zawada, o którym pod Z.
W Skotnikacha, wsi u Skawiny, rodzony brat tego Bętkowskiego {na zagro-
dzi e} i wziął dziewczę tego brata swego do siebie; beło u niego i anno 1639.
[74] BIAŁOBRZESKI nazwali się trzej bracia, miejscy synkowie ze k.28
Lwowa. Suknem kupczeł ociec ich ***, szynkował miód, piwo. Syn jego
starszy służeł od r. 1626 i r. 1631 p. Koniecpolskiemu hetmanowi l w War-
szawie; przystał beł do niego za pisarza. Kochał się w nim ten Koniecpolski
***. Drugi brat tego w Warszawie przy kancelaryjej beł od r. 16312 ***.
Trzeci uczeł się we Lwowie, filozofijej słuchała.
[75] BIAŁ YŃSKP nazwał się Jąn, który za sługę służył do doglądania
w robocie chłopów u p. Kolnickiego Wojciecha I {w krakoski zięmi na tęn
czas będącego}, który *** opisanie jest. Bel u niego i anno 1632; powinnym
go swym *** tęn nazywał, twarzą do niego bardzo podobny, bodaj nie brat
*** tego rodzony, tylko inaczej się to zrazu przezwał i tak już zowie się.
[76] BIOERMANa sub titulo Wilderman l .
[77] BIELAKOWSKI ***, z Rawy miejski synek, służąc u ślachty nazwał
się tak. Tam w Rawie potym ożenieł się i w domu żeninym mieszkał i anno
1633 1•
[78] BIELAWSKICH dwaj bracia zową się *****. Są to piwowarowi
synowie z Kaliny, od Miechowa mila, poddani pana Adama Oraczowskie-
gol. Tych wziął beł na służbę ten pan ich do dwora; beli u niego kilkanaście
lat, potym anno 1623 jednemu, {organiście,} Chłopicką2, powinną swą, co
[72) c Tamże znaczek mający odpowiednik nie w tekście, lecz przy artykule o osobach
regoż nazwiska, umieszczonym na odwr. k. poprzedniej, 26. Sądzimy, iż tym znakiem autor
lI 'skazał właściwą kolejność artykułów, i kładziemy go po niniejszym.
[73] a Na lewym marg. znak, o którym mowa w przypisie c art. poprzedniego. Artykul
,
na od!>'r. k. 26.
[74) a Na lewym marg.: od p. Miłakoskiego.
[75] a Na pl', marg. wyraz cyrylicą. nie odczytany.
[76] a Dopisane na pr. marg. między nrem 75 a 77.
47
[79] BIELAWSKI - [80] BIELAWSKI
w Chomętowie mieszkała ***, zjednał za żonę. Pąn Witkoski 3 mając sio-

strę tamtej z Chomętowa, mila od Chęcin, ze brał przed weselem 30 koni
•
lisowczyków, chcąc z.astąpić Bielawskiemu i zabić go, jako chłopa. Wtem
p. Oraczowski, który na to wesele z Bielawskim jechał, spraktykował li-
sowczyki, że odstąpieli, a wtem wesele doszło. Jednak ten p. Witkowski
żenie swej nie kazał siostrą jej zwać ani Bielawskiego swagręm. Tenże p.
Oraczowski puściel bel temu Bielawskiemu anno 1624 folwarczek w Kalinie
tej arendą. {Potym w Krakowie dworek mu puścieł za Św. Franciszkiem 4 .
aUmarł circa a 1634. bSyna jego Jaśka w szesnastu lat anno 1637 [wziął]
za chłopca Mrozowicki niejaki do Rusi b.} Kilkunastu tych diktusów ten
p. Oraczoski za ślachtę poudawał, o czym jest pod różnemi rozdziały w tej
księdze. Rodzony tego Bielaskiego, syn piwowarów, beł za urzennika anno
1630 w Połajowicach pod Miechowem u księdza Lukomskiego, kanonika
krakoskiego 5 .
[79] BIELAWSKI nazwał się Jakub, w Staszowie mieszczanin, w sen..
domirski zięmi; dom ma po ojcu nad stawem. Tego, jako poddanego, wziął
beł na służbę sobie p. Andrzej Tęczyński, kasztel<an) belski l , do Lubnic
u Paczanowa od r. 1610. Ten tamże u pani Tęczyńskiej2 służebną pojął beł
wychowanicę. Miał z nią syna Stanisława, lat miał 16 in anno 1630 a, a Jag-
nieszce lat 18, Halszce 13, Jędrzejowi synowi 9 lat, który wtem Staszowie
do szkoły chodziel ***. Temu Jakubowi dał beł p. Tęczyński ten Staszów
do wiernych rąk od r. 1625, potym anno 1628 odjął mu, a mieszczanom
drugim, Górskiemu i Dębczykowi, dał do wiernych rąk b .
k.29 [80] BIELAWSKI nazwał się {Wojciech}. Bel syn pastuchy, co bydło
pasał we Krzcięcicach 1 , od Miechowa trzy mile. Ze Krzcięcic beł rodzic,
zagrodniczy syn; beł ten pastucha we Krzcięcicach tych anno 1580 i anno
1590, i potym. Ten syn jego Wojciech beł za chłopca u dzierżawce krzcię
cickiego p. *** kilkanaście lat. { Służeł w Stobnicy w sędomierski ziemi u Bart-
lowego ccrulikow.:::go syna, co się Bejchowskim nazywał, a ten Bejchowski
., .
od p. Tarnoskiego arendą i trzymał tę Stobni cę 2 circa 1605 i po tym. }
Potym służd u panów Trepków w Czaplach pod Miechowęm 3 circa 1620
i anno 1626. Bd u p. Mikołaja Trepki w Dębnie za Bochnią za urzęnnika
anno 1627 i tam się za kilka lat nazarywał pięniędzy. Zaś beł za urzęnnika
u p. Stanisława Trepki w Drowcu 4 , od Tarnowa trzy mile, i tam jeszcze
więcej zarwał clrca 1632. Ten pojął bel służbistą (wychowanicę matki p. Sta-
[78] a-a Lw., brak. b- h Jw.

[79] a Na pr. marg.: w Krakowie bel na nauce. h Na lewym marg.: od mieszczan
tamtecznych.
48
l81J BIELECKI - [84J BIELECKI
nisława Trepki S), z którą nie miał jeszcze potomstwa i anno 1632. Miał lat
50 i więcej. Z chłopy przy siewał różne zboża 6 , na lichwę i na kopy pięniędzy
im pożyczał, żona zaś jego lny przysiewała u kmiotówięn, a kmieciom, jak
to urzęnnik, kazał pierwej sobie oranim zaprawić i zasiać niż pańskie dwor-
skie role; i pożąć pal1skimi poddanemi, i zebrać z pola. Tak z pańskiego
niemały na swą stronę pożytek przywodzieł, zaczym i kilkaset złotych pręcej
w skrzynce miewał niż pąn kopę w szkatule. Zebrawszy co więcej, za ślach
cica [a] udawać się [b] będzie.
[81] BIELECKI a zwał się

Marcin, krawiec w Krakowie. Najmem mie-
szkał w Śledziowskiej kamienicy na Mikołajski ulicy circa 1610. Ten w r. 1617
wyniósł się z Krakowa na arendę w Podgórze ***. Z Jędrzejowa rodzic
beł i żonę z Jędrzejowa. Żona jego siadała w śledziowych jatkach w Krakowie
będąc l. Miał synów kilku h , ci pewnie c u ślachty służą i za ślachtę udają się.
O tern, zda mi się, opisanie pod Kulpińskim.
[82] BIELECKra ***, chłopski syn , *****1>, slużeł przy dworze p. Za-
mojskiego Tomasza od kilkunastu lat ***** C. Pojął b<:ł w Warszawie kusz-
nierzównę {anno 1631}. Kamienica ojca jej bela z Rynku od Zamkowej
ulice na rogu ku Piwnej ulicy; tamże z tą żoną mieszkał.
Bielecki, brat jego d , *** {wójt warszawski}, szafarzem jest kuchennym
u Króla J. M. Władysława IV {w Warszawie}; mąkami, masłęm, serem,
krupami, połciami, solą mełtą etc. Ten ma kamięnicę na Piwnej ulicy w War-
szawie i żonę ma z Warszawy, powinną Karasia Jana, mieszczanina na Ka-
zimierzu u Krak( owa) , rodzoną cioteczną.
[83] BIELICKIa Adam zwał się bel chłopski syn ***. Pojął bel mieszcz-
kę zGarwolina circa 1617, kupieł spłacheć w Mioduszach w powiecie dro-
hickim 1, umarł circa 1630. Zostało kilka synów jego, ci po ojcoski śmierci
kędyś zapadli, czy to na naukach. Matka ich do Garwolina nazad udała
się mieszkać i anno 1637. Jm. p. Sierpułtowski 2 kaduk po ojcu ich uprosieł
anno 1637 po Wielkino( cy) przed Świątkami.
[84] BfELECKra Jąn nazwał się. Chłopscy synkowie, dwa ich bracia,
i drugiemu także Jąn. Tęn ląn pierszy circa 1600 pojął b.!ł Rejinę niejaką
- - - -- -
[80] a Lw.: z dziećmi. b Lw.: na potym.
[81] a Na lewym marg.: w Krak ( owie) . Na prawym: w Krak( owie) w Śledzi ( o-
wych) jatkach na rogu od ratusza. IJ Na lewym marg.: p. Mik(ołaj) Trepka. Na pra-
wym: 10 000. c Lw.: różnie.
[82] a Artykul dopisany na odwr. k. 28. b Luka na pól w. c Luka na l w. II Na
lewym Inmg.: z Wielgi Polski udają się, że śiachta są.
[83] a A rtyklll dodaJ/Y dużo później na odwr. k . 28.
[84] a Tamże: w Krak ( owie) .
9 - w. N. Trepka: Uber chamorum . C7.. 1 49

[85J BIELECKI - [88) BIELECKI
wdowę, której mąż pierszy górnikięm beł w Olkuszu, a jak bel umarł, aboli
w górze zabiela go zięmia, ta żona jego będąc wdową slużeła za kucharkę
u pani Tereszkowicowej w Krak<owie) circa 1600, od której ten Jąn pojął
ją. Bela ta p. Tereszkowicowa żywa jeszcze i anno 1633, na Św. Jana ulicy
miała kamienicę przeciw Bonifratellom! w przecznicy. Ten Jan potym z tą
,
żoną najmowali sobie piwnicę na Gołębiej i na Sw. Anny ulicy, tam naj-
mując przedawali. Sama chleb różny, jak piwniczne i piwa szynkowali {kilka-
naście lat} . a sam Jan bijał młotem w mynicy krakoskiej, będąc najęty do tego
od mynczarza Wita Zeltenreich 2, co mynicę trzymał. Tęn Zeltenreich miał
kamięnicę na Sła<w)koskiej ulicy (na drugim rogu od Ligęzinej3), a beł to
ociec p. Teres<z) kowic<ow) ej tej, od której tęn Jąn kucharkę tę żonę miał.
Ten Jan potym od r. 1629 z żoną tąż najmowali kamięnicę na Św. Jana uli-
cy w Krak<owie) u p. Rapa. Szynkowali bpiwa proste i częstochowskie,
i gorzałki, i insze. Najmował tamże i r. 1633, miał lat pod pięćdziesiąt 4 •
Miał troje chłopiąt, Jasiek 15 lat, Staś 8 lat, {Piotrek 5 lat} i dziewczę Re-
jinę, 12 lat miała r. 1633.
Brat tego Jana rodzony, Jan także, ten r. 1632 arendował bel sobie ple-
baniją w Zalesiu, wsi pod Tęczynęm, ale go pleban dla czegoś anno 1633
wyrumował. W Krakowie zaś przy tern Janie mieszkał na Św. Jana ulicyb.
k. 30 [85] BIELECKI a nazwał się Jan, który co wiedzieć, skąd się wyrwał?
Ten kupieł Biełkę, wioskę pod Stryjem, circa 1619 i Bieleckim dopiero się
począł zwać, udając, że bękart bel czysi. Stary beł, in anno 1630 miał lat
60 i kilka. Służeł u kogoś z młodu przy dworze książąt Zbarawskichi. Udają,
żeby p. Koniecpolski, hetmąn polny2, miał po nim kaduk uprosić b .
[86] BIELECKJa inszego rodu Stan<isław) beł kupiec w Krak<owie)

i anno 1620 donatywę dawał poborcy.
[87] BIELECKI a Stanisław, mieszczanin krakowski i kupiec, bełpozwa-
ny 1630 2 Ianuarii oniewydanie donatywy do skarbu K. J. M., którą z pe-
nami dał na ratuszu krak <owskim) l.
[88] BIELECKI *** beł mieszczanin w Paczanowie ; jest i potomstwo
jego. Po śmierci jego wydała żona jego dziewkę za Mrozowickiego, o którym
pod Ma.
[84] b-b Na odwr. k. 29.

[85] a Na pr. marg.: za żywota kaduk, oraz: 16000. b Na lewym marg.: p. Gro-
madzki o tern wie dobrze.
[86] a Artykuł ten umieszczony na pr. marg. między nrem 85 a 87.
[87] a Na lewym marg.: w Krak<owie>. W kopii Iw. artykułu tego brak.
[88] a Na lewym marg.: Paczanów.
50
[89] BIELSKI - [95] BIEJKOWSKl
[89] BIELSKI ***, bękart p. Koniecpolskiego ***, co w Przecławiu

mieszkał!. Temu bękartowi swemu w Słostowej pod Robczycami 2 dał bel
na folwarczek. Ten bękart tam mieszkając pojął beł p. Mniszkowskiego
córkę3, powinną p. Kostki, starosty malborskiego a4 ; miał z nią potomstwo.
In anno 1633 miał już na piętnaście tysięcy, dał na zastawę p. Kostce na wieś
pod Rzeszowęm. W Turze s pod Pińczowem trzymał też arendą Bielski ***
ab anno 1630 i anno 1633. Bodaj to nie ten wyższy miał dwu synów i dziewkę
jednęb.
[90] BIĘNIASZ SZONa Jan, mieszczanin w Warszawie, umarł anno

) 538. Na nagrobku jego kamiennym u Św. Jąna w kościele! herb taki dano
wyryć b . Indignatio sroga herbu ślacheckiego śmieć zażywać.
[91] BIĘNIECKP nazwał się chłopski syn Wojciech. Ten służeł z młodu
p. Ługowskiemu w Korzkwi u Krakowa l. Służeł potym panu Bystrono-
skięmu pod Lelowem 2 , zaś służeł p. Jąnoskiemu, podsędkowi krakoskiemu3,
i tam się ze służbistą ożenieł. Potym służel p. Czarzyckiemu w krakoski
także zięmi 4 • Nie miał jeszcze syna żadnego ad annum 1630, dopiero dwoje
dziewcząt miał, Zośkę i Hanuśkę, male b. Ten zaś anno 1632 bel za urzennika
u ksieni staniąteckiej s we wsi Tropiszowie, mila od Niepołomic.
[92] BIENIECKI bel *** mieszczanin kleparski, o którym nota jest

w księgach miejskich kleparskich anno 1600 a.
[93] BIEN'KOWSKla nazwał się Jan, szoltysów syn z Bieńkówki pod

Lanckoroną. Żyw bel ten szołtys, ociec jego, jeszcze i anno 1632. Jerzy szoł
tys zową go. Ten syn jego slużeł za komornika jm. panu Zebrzydowskiemu,
miecznikowi koronnemu!, i anno 1632. I szołtys, ten ociec jego, nadsługował.
[94] BIEŃKOWSKI a *** zwał się mieszczanin kleparski, o którym nota

jest w księgach miejskich kleparskich anno ) 598, gdzie bel pozywany o nie-
zapłacenie s<z>osów miejskich l.
[95] BIEJKOWSKI Zygmunt l infamis perpetue o zabicie Chomętoskie

go. O tem nota in actis officii Tribunal<is> Lublinen<sis> anno ) 630 Sabbato
ante S. Ioannem Baptistam [22 VI].
[89] a Artykuł dodany /la odwr. k. 29. Na lewym marg.: error z panów ślachty. b Pod
tekstem: od p. Marcinski [?].
[90] a Artykuł dodany na odwr. k. 29. W tekście pisownia nazwiska: Schon. b Na
lewym marg. rysunek tarczy z h. Ogończyk.
[91] a Na lewym marg.: od p. podsędka. h Tamże: Tropiszów.
[92] a Na lewym marg.: Kleparz excerpt.
[93] a Tamże: p. miecznik. W kopii Iw. artykułu tego brak.
[94] a Na lell'ylll lIIarg.: Kleparz.
51
[96) BIERKOSZ - [100) BLANEK
k. 31 [96] BIERKOSZ zowie się *** szołtys w Łuszczkowskich Górach u Chrza-

nowa, miasteczka ku Olkuszowi. Ten jak kaczmarz piwo szynkował. Syn
jego *** służeł u p. Szydłowskiego l w Garlicy pod Krakowem i anno 1617 a.
Ten pańskie woły do Śląska goniąc i swoich po kilkanaście przy pańskich
miewał, że za kilka lat przyszedł do kilku tysięcy złotych i za ślachcica udawał
się. Przyszło do tego, że goniąc anno 1629 woły pańskie i książęcia Zbaras-
kiego, kasztel ( ana) krakoskiego 2 , do Śląska, utraci e ł i przepiel sieła w Ślą
sku, że sieła na liczbie za woły książęciu został. Wtem napisawszy na ścienic
kretą, co lepiej cierpieć: czy do śmierci w kajdanach o długi siedzieć, czy sobie
w łeb strzelić i zbyć wszytkiego, z?.tem anno 1630 mense lunio strzeleł sobie
w łeb i wywleczono jak psa powroz·~m hyclikowie za miasto, i pod szubię
nicami zakopali. Tak Pan Bóg nie chciał widzieć pychy plebeusa. Brat jego
rodzony *** tamże na tem szołtystwie mieszka, szynkuje piwo, gorzałkę.
Zarwał sieła, potem będzie chciał syny do ślachectwa szrobować.
[97] BIERKOWSKla *** z Myśliczowa l , od Przedborza dwie mili,

Bierki chłopa rolnika syn, poddany p. Mikołaja Mościńskiego, a potym
anno 1636 p. Kowalskiego Macieja, co kupieł ten Myśliczów. Ten ożenieł
się w Litwie, Ptakównę2 pojął będąc tam ze starostą lubelskim, panem swym 3 •
Tam kupieł majętność za 30 tysięcy, Gąsienicę, od Krynek dwie mili, od
Narwi trzy4. Tam zadano mu igj10bilitatcm intel' causas officii w Lublinie
circa 1630. On dał Mościl1skiemu 100 czerwonych i dał mu akstacyją, że jest
ślachcic i jego powinnyb.
[98] BIERNACKla.
[99] BIESIADECKI zowie się Matyjasz, szołtysi syn z Biesiadki, wsi na
Podgórzu l ***. Ten po ojcu szołtysie wziąwszy pi eniądze, bławatów naspra-
wiał sobie, konie poszesne 2, że na onę butę dał mu bel p. Rej3 *** córkę
circa 16 ... a Ten potym przedawszy szołtystwo trzymał arendą Wiąckowicc
u Tęczyna 4 od kanonika krakowskiego, księdza ***, anno 1629 h .
[100] BLANEK *** złotnik bel w Krakowie, Francuz. Ten wyprzedawszy
się z Krakowa, kupieł w Górze, wsi w Śląsku za Oświęcimcm, pół wsi 1 ***.
Syn jego pojął Laskowską z Polski,,
synowicę p( ana) instygatorowę, circa
1618 a . Za ślachcica polskiego w Sląsku udaje się2.
[96] a Na pr. marg.: zda mi się, Bierkosz to tak zabiel się bel, o którym wyszszej.
[97] a Artykull1a odwr. k. 30. li Pod tekstem cyrylicą: od p. Rudkowskiego, co bel
w Krakowie.
[98] a Na odwr. k. 30. Na lewym marg.: pod Chy/omski.
[99] a Tamże jeden wyraz nieczytelny. li Tamże: od p. And<rzeja) Ruseckiego.
[100] a Na lewym marg.: uLaskoskich.
52
[[Ol] BLĘKICKI - [[06J BOBROWSKI
[101] BŁĘKICKI ***, od Torunia ze wsi *** chlop:;ki syn, idyjota, nic
umie czytać ani pi sać. Arendami bawicł się w Wielgi Polszeze. Pieniężny
jest, nieżonaty beł jeszcze anno 1622 [.
[102] BŁĘKICKI nazwał się Janusz, mieszczanin w Piotrkowie ; bywa!
i bormistrzem czasem i anno 1633.
[103] BŁOŃSKI nazwał się *** chłopski syn. Służeł za chłopca, potym k . 32
za pisarczyka w Sukiennicach w Krakowie u Hd zy mieszczanina l circa
1628. Potym pojął służebną dziewkę z bogatych kramów w Krakowie. Miesz-
kał z tą żoną u p. Ważyńskiego, mieszczanina krak<owskiego>, w domu
przed Sławkowską broną na Kleparzu anno 1631.
[104] BŁOTNICKICH dwa bracia nazwali się ***, kuźnikowi synowie
z Suchęniowski ej kuźnice biskupa krak<owskiego>, dwie mili od Bożęcina
miastal. Kiedy biskup kędy jedzie, to ci jeżdżą jgko bojarowie za biskupęm.
Konie dobre czasem miewają , a kiedy odjadą , gdzie ich nie znają, to za ślach
tę udają się. Beli na tej kuźnicy i anno 1629.
[105] BOBROWNICKP nazwał się Matyjasz, rymarz na Kleparzu przed

broną Sławkoską. Ten, kiedy się upije, to synom swoim mówi: "ślachtaście
wy i ja ślachcic, bo to przezwisko Bobrownicki ślacheckie słowo l , zaczym
i ja ś!achc<ic > jestem". Bel na Kltparzu tern i anno 1632. Synowie jego na
służbę chcą się udać, dopieroż ślachty rymarskiej przybędzie! Będą uzdeczki
drogie, gdy rymarze na ślach ectwo poodchodzą.
[106] BOBROWSKI *** nazwał się, a czasęm 3zwał sięa Przyrańskim,
gdy na lisowskiej bel anno 1632 ***. Ociec jego beł chłop prosty, Łukaszem
zwano go b, za gospodarza po dworach bywał. Bel za urzennika u ojca p( ana)
Tarłowego *** w Libuszej l ***, zaś u p. Jędrzeja Cłuząstowskieg0 2 ten
Łukasz bel ***, zaś u p. Dębieńskiego w Żabnie 3 ; Łukaszem tylko go zwano.
Ten syn jego *** sługował u ślachty, bel i na lisowskiej
,
anno 1632, czasem
Przyrańskim zwał się. Służeł po tej lisowskiej i po Swiątkach ujm. p. Dę-
bickiego Jana 4 , w interregnum w rocie powiatu krak( owskiego> pod cho-
rągwią jm. p. Chrząstoskieg0 5 , która w Koszyczkach stała. CDlatego ten
tytuł odmienieł, że bel z in"zemi zbójcy najechał anno 1631 p. Tynieckiego
pod Jędrzejowem 6 i zabiel i ojca, i syna, pomęczywszy. Poimano ich kilku
i pościnąno, poćwiertowano ; i powoł~Ji tego Bobroskiego ***** d. Pojechał
beł na cesarską przeciw uniwersałowi ostręmu anni 1632 14 Septembris c .
[105] a Na lewym marg.: Kleparz.

[106] a-a Lw., brak. b Na pr. marg.: Rozbójca p. Tynieckiego u Małogoszcza.
c-c Dopisano ciasno w luce między artykułami. d Wydrapane pól wiersza. w tym jedno
slowo jak gdyby dopisane, lecz nieczytelne.
53
[107J BOBRSKI - [1I2J BOCHEŃSKI
[107] BOBRSKI, czasęm BOBSKIa.

[108] BOCZKOWSKI, czasem BOSZKOWSKI, nazwał się
*** bękart
p. Szyprskiego z Szyprna u Kalisza. Miał p. Szyprski drugą wieś Boczków,
od której tego bękarta nazwałl. Wychował się u niegoż, a będąc przy śmierci
tego Szyprskiego ten bękart circa 1620 zarwał po nim pieniędzy, że anno 1628
arendą trzymał wieś Pikart u Kalisza. Pojął bel Małachowską niejaką, ale nie
tych domu, co są pod Piotrkowem 2. Miał potomstwo z nią przed r. 163P.
Jest brat tegoż, drugi bękart, ale ten służeł kędyś u ślachty.
[109] BOCZKOWSKI ***, co na Kazimierzu u Krak<owa) mieszkała,
tęn z LeJowa bękart jest. Starał się o radziectwo i doszedł beł, ale dowiedziano .
się i zrzuczono z radziectwa. Kupieła u niego dom w Kazimierzu Jagniesz -
ka, bękartka księdza plebana z Grójca 1. Wiedzą o bękarctwie jej w Grójcu
i na Kazimierzu Gabryje1 łaziebnik w łaźni. Beła za Wiechowicęm, miała
jedno dziewczę z nim. 2000 dom ten kosztuje.
k. 33 [110] BOCZKOWSKI nazwali się chłopscy synkowie ze wsi Cierna
u Jędrzejowa *****. Wędzonką ojca ich tam zową. Brat tego Wędzonki,
ojca tych, bakalarzem beł w tem Ciernie, drugi na roli w Ciernie tern, a trzeci
za sługę bel u pana Rajskiego 1 w tern Ciernie, które Rajski arendą trzymał
od opata jędrzejoskiego 2 circa 1594. Zonę beł pojął, Polanoską niejaką, co
ociec jej u p. Dębieńskiego w Konarach, dwie mili od Jędrzejowa 3 , służeł.
Z tą miał synów: Jana, Bartosza, Krzystofa, którzy Boczkowskimi nazywali
się. Ociec tych to żyw bel jeszcze anno 1631. Stary bel, a służeł za urzęnnika
w Wielki Polszcze pod Paryżęm a Kczyną4 u p. Podlodowskiego, zięcia
tego p. Rajskicgo 5 • Syn starszy temu p. Podlodoskiemu służeł i anno 1631
*****a. Drugi u p. Suligostowskiego Bartosza tamże w Wielki Polszcze 6 .
Trzeci kędyś indziej służeł. Nieżonaci beli jeszcze anno 1631 b.
[111] BOCHEŃSKIa zowie się ***, w Skale miasteczku trzy mile od
Krak(owa) ma dom w rynku, ma i dzieci.
[112] BOCHEŃSKIa Gaweł h bel mieszczanin w Krakowie, {na Mikołaj
ski ulice kamienicę miał,} o którym wzmianka w księgach miejskich jest
[107] a Na odwr. k. 31.

[108] a Na lewym marg.: od Miechoskiego.
[109] a Na pr. marg.: Kazimierz, nieco niżej: ma ten to Boczkoski po żenie kamie-
nicę podle p( ana) Jordanowej.
[110] a Luka na przeszło 1 w. b Na lewym marg.: od Szydłoskiego u Jędrzejowa.
[111] a Artykuł dopisany na odwr. k. 32.
[112] a Na lewym marg.: w Krak( owie>. bDopisalle nad wierszem w miejsce prze-
kreślonego: Stanisław.
54
[113] BOSZKOWSKI - [118] BOJANECKI
i w rejestrach miejskich, i anno 1630 2 Ianuarii jako donatywę dawał do

poborce wespół z inszęmi mieszczany. Rodzic jest z Podgórza, z Brzeżka
p. Czernego 1• Żonę pojął beł w Koszyczkach, wdowę Stypiną. Kupieł bel
dom z sadem przed bronką w Koszyczkach {anno 1620} u Białobockiego
Jana, balwierza, którego syn, balwierz w Pińczowie bel i anno 1632. CTęn
Bocheński mial syna Jąnka, ośm lat mu belo in anno 1632 c. Będzie się ślach
cicęm zwał.
[113] BOSZKOWSKI Wojciecha.

[114] BOGACKla.
[115] BOGACKla nazwał się *** Bogacz, mieszczanin w Krak<owie)

(pytać się więcej o nim we dworku p. Podłęskiego przed dworem p. Tęczyń
skiego 1 na Grodzki ulicy). Ten od kilkunastu lat aręndami wiosek bawieł
się; trzymał i anno 1633 wioskę dwie mili od Krak<owa) *** ku Zatoru.
Tam 9 Augusti dał mu kijem w łeb chłop, że skóra odewstała od kości i krwią
podeszła. Jeździeł do niego z Krak( owa) Wojciech cerulik z Grodzki ulice
•
opatrować go, co u tegoż cerulika ucze ł się balwierstwa {anno 1633} syn ***
tego Bogackiego, a drugi syn przy samem ojcu bel.
bBogacz Michał. { kuśnierz , } mieszczanin krak<owski) , w nędzy umarł
anno 1537. O tym Paprocki, fol. 702 2 • Pewnie to ten jego potomek. Cud
to bel, {co} Bogacz w nędzy umarł b .
[116] BOGDANSKla ***, co pojął w Jędrzejowie miejską dziewkę od
bękartki księżej Dzielewskiej, o których pod D.
[117] BOHUSZOWIE bojarowie zową się spod Zasławia ze wsi, pod-

dani książęcia Jerzego Zasławskiego l , którym by tylko dąno rozkazanie,
zaraz powinni jechać na posługę a Zasławskieg0 2 • Ci za czasem a chcą się
wyprzedać i wynieść dla ślachectwa, bżeby się indziej udali. Beli pod Zasław
skim i anno 1631 b.
[118] BOJANECKI nazwał się *** chłopski syn ***. Tego wziął beł za k. 34
chłopca p. Karwicki z Sieczkowa u Stobnice l . Jeździeł z nim do Włoch.
[112] c-c Lw., brak.

[113] a Luka lIa kilkuwierszowy opis. Na lewym marg.: w Krak<owie>.
[114] a Luka na kilkuwierszowy opis. Na lewym marg.: od p. Żegoty Trepki. Na pra-
wym: up. Gorajskiego {Martyjanowi} slużeł kilkanaście lat i 1632. Z miasteczka bel u Du-
biecka ku Bierczej.
[115] a Artykuł dodany na odwr. k. 32. b-b Dodane u dolu strolly.
[116] a Artykuł umieszczony /la pr. marg., nieco pOlliżej nru J15.
[117] a-a Lw., brak. b-b Jw.
55
[119] BOJANECKJ - [121] BOJANOWSKJ
Tam ekspendując szkatuły pańskiej skrad panu pieniędzy na kilka tysięcy.

Pan rozmaicie o to pociągał go, ale tak sztuczny, że się z tego wydrwieł.
(aPowiedali o tem Bojaneckim nazwanym a, że bękart jest chłopski.) Te
pięniądze, co pana skradł, okazały się potym na nim, bo arendował bel
w Borzykowej u Stobnice pod Pińczowem i potym tamże kupicł jakiś szpła
cheć ***. Ślizównę niejaką pojął beł. Miał z nią syny ***** i dziewki do-
rosłe, ale kaduk przecię po nim według konstytucyjej *** illcgitimi proles b
non hereditat 2• Bel żyw i anno 1632 c .
[119] BOJANECKI nazwał się *** chłopski syn z Bojańczyc l , {Lcsienia

chłopa syn,} u Dobczyc na Podgórzu. Ma szpłacheć, chłopską rolą ***
w Kawcu wsi, także niedaleko drugi szpłachcć i tam częściej mieszkuje.
Jest w Bojańczycach Jędrzej Bojanecki, który tego w Kawcu, że się miał
nieźle, stryjem zwał. Tęn, gdy się zalecał pannic Lipskiej na Podgórzu 2,
pytano go, co mu jest ten w Kawcu, on powiedział , że stryj, zaczym odpowie-
dziąno mu panny mówiąc, iż "wiemy o tem, co w Kawcu, że jest chłop, a ty
go stryjem zowiesz, tedy i ty równyś stryjowi, myć panny nie możęm dać".
Ten potym przyjechawszy do tego stryja łajał mu, że go na swe złe stryjęm
nazwał: "wiedzą tam, żeś chłop, i panny mi odmówiono". To belo circa
1628.
a Drugi Bojanecki, Jąn, tamże z Bojańczyc, nic temu nie jest. Że służeł
u starosty niepołomskiego, Branickieg0 3, pojął bel Nieprzcwską4. Miał
z nią syna Jąna a .
[120] BOJANOSKla *** trzyma Kliczanów 1, wioskę pod Buskiem,
od mniszek od kilku lat i anno 1636. Ma syny i córki.
[121] BOJANOWSKla nazwał się Jan, miejski synek, z Mazosz od Pło

cka ***b przychodzień bel do Krakowa. Pojął beł na Kleparzu wdowę,
Karlice Walka żonę, {Jadwigę.} Miała po Karlicy dom na Kleparzu. Ten
Jan rajcą tamże beł, nie miał potomstwa, tylko żony jego z pierszym mężem
Karlicą beli synowie: Wałek, Wojtek i Janek, którzy uczeli się w Krakowie
circa 1627. Ci po ojczymie tem Bojanoskimi zwali się. W tęm to roku Janka
w 15 lat bel wziął go bel [ss] z sobą do Włoch *** anno 1627. Stamtąd anno
1629 przyjechawszy, Jąnek jechał do Niemiec na naukę. Drudzy w Krakowie
[118] a-a Nad wierszem: panny Święcickie w Sroczkowie wiedzą, skąd jest bękart.
b Lw.: plebs. c Na lewym marg.: od p. Karskiego.
[119] a-a Dopisane później w luce między artykułami.
[120] a Artykuł na odwr. k. 33.
[121] a Na lewym marg.: Kleparz. b Na pr. marg.: brat jego Franek pisarzem miej-
skim w Zakroczymiu.
56
[122J 1l0JANOWSK1 - [123J BOJARSKI
uczeli się pilno. Nic do miejskiego stanu, ale za śłachtę chcą się szrobować.
Stryj tych, Sobek Karlica, ma na kilkanaście tysięcy i dom na Kleparzu
za Św. Floryjancm. Nie ma potomstwa, na te spadek będzie c .
Tęn Jan Bojanoski umarł anno 1631 i sama. Spadek po niej na Karlice
te z pierszym mężem.
,
{Tomasz, stryjeczny brat,} który anno 1627 trzymał
arendą wioskę Sciborzyce, trzy mile od Krak(owa), miał za sobą dziewkę
urzęnnika, co się Przetockim zwał, o którym pod Pl. {Bojanowski tęn Tomasz
nie zwał d się jeszcze anno 1629 ślachcicęm, ale syńcowie jego mogą się uda-
wać.} Siostra Janowa też spadek po nim brała, która bela za Niemcem e
Sztygierem f , ślósarzem. Dom mial na Biskupiu między Rudawami, Nowy
Świat zową. Druga siostra spadek też brała, co bela za Stanisławem {Bo-
cheńskim}, malarzem 2 na Szerokiej ulicy w Krakowie i anno 1631 g.
h Bojanoski Franek alias Franciszek zowie się brat tego Jana. Ociec ich
beł mieszczaninem w Zakroczymiu i ten Franciszek tamże ma dom na No-
wem Rynku. Żonę pierszą miał przewoźnika Chelki z Okunina na Narwi,
mila od Zakroczymia. Drugą żonę ma, dziewkę i Rudkowica Jana, miesz-
czanina w Zakroczymiu, z tą miał synów na ten czas anno 1637: Janka
w 10 lat, Piotrka w 8 lat. Ten ociec ich Frącek beł pisarzem miejskim w Za-
kroczymiu i . Siostra tych Bojanoskich bela pierwej [za] Sztygierem, co się
Kośmidrem zwał, w Krakowie, potym za Stanisławem Bocheńskim mala-
rzęm 3 . Pasierbica jej za Bydgoszczykiem, na Biskupiu umarła, druga za
założnicę mieszkała z Krasuskim 4 pod Proszowicami h .
[122] BOJANOWSKIa zowie się nieślachcic. Jest w Pińczowie. Komorą k. 35

najmem mieszkał u aptekarza.
[123] BOJARSKI nazwał się *** syn popa ruskiego ze Lwowa, drudzy
mówią, że bękart popów. Ten służeł za błazna pierwej u książęcia Zasławskie
go, wojew(ody) bracławskiego 1 , circa 1616, potym za pokojowego u nie-
goż, eż dalej za starszego sługę i za podskarbiego beł. Ten anno 1626 starał
się o władykostwo włodymierskie, bo ruskiej wiary jest, ale nie potkało go
to szczęście. Udawał przed niektóremi, że królewicowi Władysławowi nad-
[121] c Tamże: Liskowski pojął beł siestrzenicę Karliczynej Bojanoskiej, z Szydłowa

mieszczkę, z domu od Bojanoskiego. d Lw.: chciał. e Lw.: mężem. f W tekście tu
pisownia: Stigierem. g Na pr. marg.: Po Sebestyjanie Karlicy na Klep<arzu) spadek na
Janka, a ma na 10 tysięcy. h-h Ustęp dodany na odwr. k. poprzedniej, 33, ponieważ
jednak pod względem treści stanowi wyrażne dopełnienie artykułu o Bojanowskich z k. 34,
dajemy go tutaj. i Lw., brak. j Na lewym marg.: Bojanowo, wieś pod Ciechanowem
pana Gawareckiego. Od kilkuset lat w domu tęm ta wieś; tak tęn poddany jest z tej wsi.
[122] a Na lewym marg.: Pińczów, na prawym: Pińczów, nieco niżej: fo. 62 in char-
tis bini corrigere.
57
[124J BOIM - [127J BORATYNSCY
sługo wał, ale jako błazen dawnya drwieł leda co o sobie. A jak to błazęn,
ma księgi spisane wielkie różnych fraszek i błazeń stw, {wierszów} i pieśni.
Na lutni, na regale 2 grawa, {po włosku umie.} Ten anno 1629 trzymał arendą
od mieszcząn i od jezuitów lwowskich kilka wiosek i anno 1631. Szumno
nosieł się, ryśno, sobolno, bławatno, czeladzi kilka w barwie, bankiety czę
ste czynia<ł) b.
[124] BOIM zowie się

*** ze Lwowa miejski synek. Ten ze Lwowa,
{Dziurdziego doktora syn,} do Krakowa na studyja przyjechał anno 1630 1•
Beł i anno 1631, i potym. Został beł mistrzem anno 1634.
[125] BOLEK a nazwał się

Marek, który w Podgórzu miał szpłacheć
kupny 1. Tego do kapturowych sądów krak<owskich) b pozwano anno 1633
w interregnum jako plebeusa o to, że poboru nie dał nowej ślachty według
konstytucyj ej anni 1620 2 . On ukazał przywilej jakiś, który sąd kapturowy
nieważnym być osądzieł i ignobilem go dekretował, że illegitimus bel, nie
cum consensu ordinum i w metryce nic beł wpisany ani konstytucyjami pu-
blikowany. A tak ten Bolek ignobilis jest.
[126] BOLISZOWSKIa zwał się, którego opisanie pod Borowskim.

Chłopski syn z ojca.
[127] BORATYŃSKICHa dwa bracia, z Krakowa rzemieśniczkowie,

wyszli do ślachty na służbę.
Z tych *** anno 1632 przed Gody służeł pod
chorągwią p. Chomętoskiego na cesarską w pułku p. Czarneckiego l. {Miał
lat pod trzydzieści, zaś w powiatową służeł anno 1634 na Ukrainie pod
p. Bełchackim 2 .} Drugi u pana Tęczyńskiego, wojewody krak<owskiego) 3,
od kilku lat służeł po kozacku i anno 1633. Miał łaskę u pana woje-
wodyb.
c Ci udawali czasęm, że z Podlasza są, a drugi raz, iż z sieradzki zięmie,
dwięc l?] bojąc się pp. Boratyńskich d powiedał, "żęm ja Boraciński", tracąc
ślad, by go nie dochodzono etc. c4
[123] a Lw., brak. b Na lewym marg.: od p. Dyszka.

[125] a Artykuł dodany później na odwr. k. 34, lecz nr l pozostawiony na lewym marg.
wskazuje właściwe miejsce wśród artykułów k. 35. Obok numeru na marg. lewym: pod Marek
coś o tern, fol. 84. b Lw., brak.
[126] a Artykuł dodany później na odwr. k. 34. Cyfra 2 na lewym marg. wskazuje wlaści
we miejsce na k. 35.
[127] a Artykuł dodany później na odwr. k. 34. Cyfra 3 /la lewym marg. wskazuje właści
we miejsce na k. 35. b Notatka pod wierszem nie należąca do właściwego tekstu: od p.
Boratyńskiego. c-c Ustęp dodany potem, pismo wyblakle, miejscami trudne do odczyta-
nia. d-d Te słowa usilowano wydrapać, są ledwie czytelne.
58
•
[I28J BORECKI - [134] BOREK
[128] BORECKla zową się Jędrzej i *****b, i Stanisław, chłopscy syn-

kowie *****c. Jędrzej sługował u ślachty, trzymał potym folwark w Skal-
mierzu circa od r. 1634 i potym. Ten zalecał się Porębskiej tamże anno 1636.
Że chłop, odmówiono mu jej. On pojął potym tamże u Skalmierza urzen-
niczą dziewkę rzeczonego Januszowskiego w Tępoczole, wsi Szonberkowej l.
{Ma ten Januszoski synka Jana, uczeł się w Skannierzu.} d Stanisław, starszy,
kuśnierstwa uczeł się i rabiał rzemiosło u mistrzów.
[129] BORKOWIE są chłopi we wsi Czernikowie u Dębicel, poddani

jm. p. Stadnickiego. Tych kilka synów na służbie są u ślachty[a].
[130] BORKOWIE zową też kmieciów kilku w Brzozowie, wsi pod

Robczycami 1, podani p. Koniecpolskiego.
[131] BOREK nazwał się Matyjasz, chłopski syn ***** ze wsi od Świę
tego Krzyża opactwa. Ten studował w Krakowie circa 1632 1, miał gospodę
na Sławkoskiej ulicy u Sękary,2 gdzie z Bytomia stawają. a Udawał potem
ksiądz Gomoliński, żeby miał być ślachcic a .
[132] BOREKa w Ratkowicach Jl U Chęcin 1 zastawą trzymał b, o tęm

pod Gozdoski i Jastrzębski, i Truszkoski, i fol. 60.
[133] BORKOWIE beli też mieszczanie krakowscy, o częm sieła jest
noty in actis civilibus a. Beł Ioannes Borek, rajca krak<owski) anno 1503.
Bel drugi Jąn Borek, bmieszczanin krakowski, rajcą anno b 1579, o czem
katalogi miejskie szerzej i Paprocki w herbarzu kroniki swej pod herbęm
miasta Krakowal, i jako na zięmskie c majętności wynieśli się kilka ich
z Krakowa c.
O Borkównach jest opisanie w tej księdze pod enologiją Okrasa, pod
enologiją Janowskiego i enologiją Łagowskiego.
[134] BOREK Paweł zwał się chłopski syn *****a, p. marszałkowi I

służeł ***, beł u niego sędzim taktowym 2 i anno 1630. Mieszkał w Warsza-
[128) a Artykuł dodany później na odwr. k. 34. Wprawdzie brak numeru, ale umieszczo-
ny bezpośrednio po art. 127. b Luka lIa lIiespełna pół w. c Lilka na 113 w. d Ten
ustęp na marg. winien być wedle znaku wstawiony w tekst po słowie: Januszowskiego, po-
niewaź jednak rozrywałoby to budowę zdania, kładziemy go tutaj.
[129) a Lw.: i sami udają się za ślachtę.
[131) a-a Cały len wiersz dopisany potem drobnymi literami. Na lewym marg.: od księ
dza Gomolińskiego udać ma.
[132) a Artykuł wpisany na pr. marg. nru 131. b-b Lw., brak.
[133) a Na pr. marg. dopisany ustęp odnoszący się do Borków z Mironie, podanych tli
pod nrem 136. b-b Lw.: rajcą krakowskim. c--c Wpisane w miejsce tekstu wydrapanego.
[134) a Luka na pół w.
59
[135) BOREK - [\38) BOREK
wic u krawca Baryczki. Nic miał potomków. M iał na kilkanaście tysięcy

i Zit:IDszczyznę gdzieś w Rusi, miał i ochędóstwa niemało izdebnego i w sprzę
tach, i szatach etc. h
[135] BOREKa zwał się Paweł, chłopski syn *****. Służel kilkanaście
lat od chłopca u p. marszałka *** w Warszawie. Uczynieł go beł sędzią
marszałkoskich spraw od r. 1625 i anno 1629. Pojął bel w Warszawie mieszcz-
kę. Kamienicę zapisała mu podle Długoszowej. Nie miał dzieci, tylko pasierby.
Zostało po nim pieniędzy coś {18000} i łyżek kilka puzder. Kaduk pewny
po nimb.
k. 36 [136] BOREK a Mikołaj,
co po ojcu b wioska Micronice l dostała mu
się, pojął beł Brzeską z Bolmina u Ch{'cin 2 (co Gadowski, o którym pod G,
bękart tego Brzeskiego, ojca tej Borkowej z inszą matką). Ten Borek Mi-
kołaj kupieł bel Seniszów, Mogielany, Szczekociny, Chlewice, Golęniowy
w krakoskicj ziemi 3, ale niektóre potym z tych bel poprzedał. Ten tylko
dwie dziewce miał. Dał bel jednę za p. Jord'ma, podkomorzego krak( ow-
skiego) 4, której po ojcu dostały się beły Mogilany i Szczekociny. Drugą
dał za p. Stadnickiego. Tej dostał się Sęniszów S • Mieronice te beł sąm Borek
przedał stryjowi swęmu Maciejowi, który miał za sobą Trojanowską, co
siostra jej beła za Suskim, o którym pod S opisanie. Jako umarł p. Stad-
nicki, ta pani szła bela anno 1632 za p. Przyłęckiego c6 •
[137] BOREK a bel *** mieszczanin w Poznaniu, doctor medicinac circa
1615 i 1620 1. Siwy bel, mieszkał na Św. Stanisława ulicy, miał synów kilku,
uczeli się w Poznaniu circa 1615 i 1616. Ślachciccm udawał się.
[138] BOREK a zwal się *** mieszczanek w Wojniczu, piwowarstwo
rabiał in anno 1638.
[134] h Na pr. marg.: 30000.

[135] a Artykuł umieszczony na odwr. k. 35 jest właściwie późniejszą, odmienioną re-
dakcją poprzedniego. Umieszczamy jeden i drugi w tekście, ponieważ każdy z nich ma elemen-
ty nie powtarzające się. b Pod tekstem: od Żołądoskiego.
(136] a Artykułu tego brak w kopii Iw. b Nad wierszem: tych, co z Krak ( owa) .
c Na pr. marg. k. 35, obok nrll 133 nota związana ściśle treścią z niniejszym artykułem: Bo-
rek *** w Mironicach u Wodzisławia pojął bel bękartkę Białobrzeskiego, opata jędrzejo
skiego, drugą Okrasa, o którym pod O. Miał z nią syna, który pojął beł dziewkę Jadama
Jordana anno 1620. Wspomniany tu Stanisław Białobrzeski, opat jędrzejowski, zm. 1585 r.
Magdalena z Zakliczyna, córka Adama Jordana, żona Krzysztofa Barka 1620 r. Ten sam
Krzysztof wspomniany w r. 1615 jako rodzony brat Stanisława i Anny, żony Stanisława Re-
mera (l. gr. kro 203, S. 651; 214, S. 2217).
[138] a Artykuł umieszczony na odwr. k. 35.
60
[139J BOREK - [144J BORKOWSKI
[139] BOREK a zwał się *** chłop w Drowcu,

•
WSI od Tarnowa dwie
mili I. Bel i anno 1638, miał i syny.
[140] BORCK. a [s] Stanislai u ( triusque) i( uris) doctoris, decani Cra-

covien ( sis) b, can tori s Gnesnen <sis) , cancellarii et canon( ici) W rati slavicn-
( sis) , nagrob2K na z<~mku krak( owskim) w ambicie ' kościoła, od południa,
{w murze,} na którym tekst wykowany i rok 1557, niemasz herbu 2. Ten
z Kra kowa Borcki [s] wystawiel, o których Paprocki przy herbie miasta
Krakowa in catalogo mi eszczan rajców krak( owskich) 3.
[141] BORKOWSKJa nazwał si ę

Jakub, dzwonników syn zMyślinic.
Ten Jakub studował w Krak ( owic) circa 1629' ; tam dopiero nazwa.l się
Borkoskim. Ten pnie się do rzeczy i stopniów wysokich i za ślachcica udaje
s ię h.
[142] BORKOWSKla *** b el mieszczanin krak( owski ) i anno 1633.

Jcst nota częsta o nim w ksi ęgach miejskich. Pisano go: saft or et civi s Cra-
covicn( sis) '~'~*. Bel drugi złotniki em na G rodzki ulicy i r. 1633'.
[143] BORKOWSKIEa dwi e b ~ły te ż \V

Krakowi e skortyząnki 1 • Miesz-
kały po różnych kamięnicach najmęm i samy siebie najmowały circa 1624
i potym. M:i eszkowaly i na Stradomiu. Gdy ojca tych i samych tychże panięn
py tał p. Borkowski ś lachcic, których Borkoskich są i cz~mu tak zową się,
ci powi edzieli , że zową się Berkowskimi, ale to odmienieli ludzie zowąc je.
Berkowska ta jedna slużeła u pani Grochowskiej, co bela w klasztorze u Św.
Jagnieszki 2 na Stradomiu i anno 1633 b. O tern pąni Borkowska z PodgófL:a
relacyją dała mi. c Nie tych-li to jednę pojął Rożyński prokurator?C3 Pojął
bel starszą kleparski kozak Strzałkoski, o którym pod S.
[144] BORKOWSKIM a nazwał też

bel p. Jordan Mikołaj chłopca, któ-
rego wziął b ;::ł z Mogieląn 1 , mila od Krakowa, od zagrodnika, co boru pi!-
nował. Tęn synek b eł potym li p. Stadnickiego Marka, p odczaszego krak( 0-
wskiego) 2, za wyrostka circa 1632, miał lat Ze? 24, czarnawy h.
- -- ----
[139] 11 Jw.
[140] a Artykułu tego brak w kopii Iw. h Na pr. marg.: Origo.
[141] a Na lewy m marg.: po Borkach ten ma być pisany. Wobec tego artyklll niniej-
szy, choć umieszczony na k. 37 między Borowskim a Boruckim, przenosimy na miejsce po Bor-
kacll. Brak w kopii Iw. h Na łewym marg.: od mistrza pp. Korycińskich w Krak( owie>.
[142] a Artykułu tego brak IV kopii Iw.
[1431 a Artykuł dodany na odwr. k. 35. Brak IV kopii Iw. b Na lewym marg.: O tych
i pod opisanim Strzałkos kiego . c- c Dopisane później drobnymi literami.
[144] a Artykl/lna od wr. k. 35. Brak IV kopii Iw. h Pod tekstem: o tęm od tejże pani
Borkoskiej z domu Jaroszoskiej.
61
[14~] BORKOSKI - 148 [BOROWSKI]
[145] BORKOSKla nazwał się *** chłopski syn ***** b. Służeł Szy-
kienkowi Inflanczykowi! w Mazoszu u Czerska, a chodząc z wołmi pańskie
mi do Śląska, zarwał i sobie pieniędzy, będąc zaś przy śmierci pańskiej,
zarwał pieniędzy. Potym trzymał arendą od r. 1631 i 1634 Główczyn w czer-
skim powiecie 2 . Pojął beł Słomczankę od Czerska anno 1632 3•
[146] BORKOWSKla zwał się *** syn Franciszków, mieszczaninów

z Bochnie. Ten syn bawieł się od r. 1630 eż i r. 1639 w Wieliczce prokura-
cyją na ratuszu. Syn tego to Franciszka służeł u p( ani) wojnickiej Lubo-
mierskiej!. Przezwała go Borkoskim. Jak umarła anno 1639, on mieszkał
przy ojcu w Wieliczce.
[147] BORLECKla nazwał sięb *** z Czuszowa od Skarmierza, Borle

Stanisława kmiecia syn, podany p. Glińskiego!. Matka tegoż to, chłopska
dziewka z tejże wsi, Pieckówna. Ten to służeł za chłopca do kilkunastu lat
panu Osolińskięmu w sęndomirski zięmi; jeździeł 'li nim do cudzej ziemie 2 •
Potym ożenieł się, circa 1628 w radomskim powiecie ślachciankę pojął ***,
po której kilka tysięcy wziął. Szumno od bławatów chadza i ślachcicem
udaje się. Matkę swą udaje, że Pieczówna beła3, i ojca swego udaje, że w kra-
koski ziemi beł ślachcic, ale przecie nie powie, że w Czuszowie beł kmie-
cięm poddanym pana Kaspra Glińskiego C , który je(go)mość tę eno-
logiją o nim mi powiedział. (Są sieła chłopów wtem Czuszowie jeszcze,
jego przyjaciół.) d Brat jego rodzony *** służeł księdzu Frydrychoskiemu,
kanonikowi krak<owskiemu)4, circa 1623; ożęnieł się beł, zda mi się,
w Wieliczce d •
[148] BOROWSKIa nazwał się Julijan z Krakowa, Jaskółki złotnika

syn. Służeł circa 1606 p. Stanisławowi Lubomierskiemu, gdy beł starostą
sądeckimI. Ten Borowski nazwany trzymał arendą majętności w Podgórzu
u Sącza naspół z Gębczyńskim Jąnem, {o którym opisanie pod G,} który
beł inspektorem pana starosty tego sądeckiego z młodu. Trzymali oba te
majętności i anno 1631. Miał Boroski pod 60 lat w tęm to roku b.
[145] a Artykuł dopisany na odwr. k. 35. Brak w kopii Iw. b Luka na niespełna
pół w.
[146] a Artykuł na odwr. k. 35. Na lewym marg. znak identyczny ze znakiem umieszczo-
nym na k. 36, przy nrze 149. Brak w kopii Iw.
[147] a Artykułu tego brak w kopii Iw. b Na pr. marg.: Pozwać go, wiersz niżej:
u p. Glińskiego. c Na lewym marg.: od p<p>. Glińskich. d-d Dopisane później w luce
między artykułami.
[148] a Na lewym marg.: up. wojewo<dy> ruskiego. Artykulu w kopii Iw. brak. b Na
lewym marg.: Od Zagórskiego Jarosza.
62
[l49J BOROWSKI - [152J BORUCKI
[149] BOROWSKIa Jan zowie się ***, wdowę *** pojął bel mieszczkę,
w Wieliczce domek miała w ulicy ku rynkowi od żupy. Beł i anno 1639.
Ślachcicem zwał się.
[150] BOROWSKI a nazwał się *** chłopski

syn *****b. Ten służeł k. 37
p. Czyżowskięmu , siestrzeńcowi księdza Osolińskiego, opata pokrzywnic-
kiego l , zaś samemu ks. Osolińskięmu za kucharza. Potym trzymał wioskę
Zawidzę pod Pokrzywnicą zastawą ab anno 1624. Uprosieł bel po nim kaduk
za żywota pan Zaduski, dworzanin K. J. M.2, ale jeszcze nie dochodzieł go .
••
Ten Borowski potomstwa nie ma, kaduk po nim pewny. Miał lat 60.w r. 1630,
brał się mieszkać przy kościele w Sendomierzu c.
-
[151] BOROWSKIa nazwał się *** chłopski syn, idyjota, ani pisać, ani
czytać nie umiał, grubijan i prostak b, chłopównę żonę też miał. {Kupieł
beł ziemszczyznę.} Syn jego *** służeł trochę u ślachty, potym pojął beł
Boliszowską rzeczoną, córkę Boliszowskiego nazwanego l, sługi Ermolausa
Ligęzy2 kochanego. Tego starego Boroskiego pozwał bel pro usurpatione
tituli nobilitatis p. Olesznicki, wojewoda lubelski 3, anno 16 ... (tego roku,
kiedy pan Lubomirski na starostwo sendomir<skie) wjeżdżał 4). Boroski
stary czując, że dóbr jego miala być {konfiskacyja}, zapisał przed terminem
majętnostkę żęnie syna tego swego i w opiekę Ligęzie Hermolausowi oddał
go *****. Ten zaś syn jego, gdy się upominał posagu po żenie Boliszowskiej
tej - HCJ'lnolaus Ligęza nabuzował mu i znieważeł go mówiąc: "dość masz,
chłopie, posagu, coć chłopu dano dziewkę wychowania dobrego", a nie
mówieł, żeby ta Boliszowska ślachcianką miała być.
[152] BORUCKJa nazwał się *** z Pińczowa bednarski syn. Ten beł
między lisowczyki anno 1620, potym służeł p. Stanisławowi Chrząstowskie
mu w krak<owskiej) ziemi ewanjelikowi l . A gdy beli we zborze w Górach 2
u Pińczowa anno 1624, ten Borucki okradł beł oknem w nocy w gospodzie
panów Glińskich, a one rzeczy do inszego chłopa dał przechować tamże we
wsi. Gdy inkwirowano, sprawiał się mocno, ale tego, że on bel pokradł,
doszto potym. Ten pode Lwowem pojął beł ślachciankę anno 1626. Tą
enologiją od panów Glińskich, a od panów Witkoskich, chorążyców zator-
skich 3, szerzej pytać się b.
[149] a Na lewym marg. znak identyczny ze znakiem umieszczonym I/a marg. nru 146
na odwr. k. 35. Artykulu tego w kopii Iw. brak.
[150] a Artykul dodany na odwr. k. 36. Brak w kopii Iw. b Luka 110 1/3 w. c Pod
tekstem: od p. Studzińskiego o tern.
[151] a Artykulu tego brak w kopii Iw. b Na lewym marg.: Ligęzy [s] Herrnolaus.
[152] a AttykIlIII tego brak w kopii Iw. b Na lewym marg.: od panów Glińskich.
63
[153] BORUCHOWSKI - [156] BOSAKOWSKI
[153] BORUCHOWSKla nazwał si~ *** chłopski SYllb skądsi. Służd

pod lisowską chorągwiCj, circa 1622, zaś w Prusiech pod Balickiego, potym
p. Przyłęckiego chorągwią circa 1627 1• Za ślachcica udawał się c.
[154] BORZECHOSKP Wicenty, co w lubelski ziemi służeł anno 1637
p. lżyckięmu 1 , prawował się w Krak( owie) o depozyt Stanisława, brata
swego, co na cesarski zginął. Powiedali, Ż'2 Borzechoscy stryjeczni w Borze-
chowie, 5 mil od Lublina, używają herbu Brochwic i ten, co beł poborcą
lubel(skim ) 24 lat, co umarł anno 1602. Bracia ząś wujeczni, Borzechoscy
Kozowie, co są w Borzechowie, to herbu podkowa i dwa krzyża, a tęn Wi-
centy ze Stanisławem nieboszczykiem używali herbu trzy strzały na krzyż,
nowego w Polszcz;:. {Dziwna herbów w jednym domu różność 2 .}
[155] BORZYCKl a, drugie [s] raz tak nazwany Kasperek, pod Jedliń
ski opisany, syn Mikołaja, stolarza z Miechowa. Żył bd stolarz ten i 1. 1633.
k. 38 [156] BOSAKOWSKla nazwał się *** z [gołomiej, wsi u Niepołomic,
kleszyn syn. Znal tego ojca jego i ród jego dobru Niedźwiedź, mieszczanin
z Brzeżka, miasteczka p. Czernego za Bochnią. Mówią, że i w Pr~docinie
u Miechowa bel też za klechę ten ociec jego. {b Potym ten jego ociec, po-
wiedali, karty rabiał w Krakowie przed Mikołajską broną i tamże umarł.
Stamtąd tęn krawiec pojął bdjego dzi ewkęb.} Ten to Bosak, {syn tego klechy,
beł już mnichem i uciekł z klasztora, i ożeniel się,} służeł u ślachty, potym
przyplątał si~ bel za kozaka na jeden koń do jm. p. Zebrzydoskiego, miecz-
nika koronnego!, circa 1628, potym na parę koni. Ten służeł przedtym za
pachołka panu Palczowskiemu w zatorskim powiecie 2 . Żonę ma dziewkę
Szczepanowskiego chłopa, o którym pod S opisanie. Siostra jego rodzona
za Symonem, krawcem w Krak( owie) na Tworzyjański ulicy3, przy której
krawcow;:j żona tego Bosaka mieszkała anno 1630 i 1631. Bosak ten arendo-
wał bd sobie w.:- Cchowie, miasteczku na Podgórzu, plebaniją anno 1631
{i 1634}. Miał potomstwo. Tęnże to ujm. p. miecznika tak w pych~ podniósł
się i mocno za ślachcica udaje sj~, a przypowieść t~ ma: "c jakom prawdziwy
ślachcic" , abo: "jakom poćciwy ślachcic"c , mówiąc: "kiedyd ja tak rzek~
komu, tedy pewnie zysz<cz) ę".
[153] a Artykułu tego brak w kopii Iw. lJ Umieszczone w tym miejscu w tekście kół-
ko z kropkami w środku oznacza potrzebę zdobycia przez autora jeszcze dodatkowych wiado-
mości. c Na lewym marg.: od pana Gluzickiego z Gluzów.
[154] a Artykuł /la odwr. k. 36 u dołu strony, równolegle z nrami 153 i 155, na k. 37,
co miało niewątpliwie wskazywać należne mu miejsce między nimi. Brak w kopii Iw.
[155] a Artykulu tego brak w kopii Iw.
[156] a Na lewym marg. cyfra: 1, określająca miejsce artykułu w stosunku do innych umie-
szczonych na odwr. k. 37. Na prawym: Igolomija. h -b Lw., brak. c"c Jw. (\ Lw.: kędy.
64
[1"1 BOSKI - [1621 BRANDECKI
[157] BOSKla.
BOSZKOWSKI Wojciecha.
[159] BOŻUNCKla Wojciech nazwał się w Pińczowie mieszczanin, chłop
znać, bo i herb jego nowy, ten, co na margines b • Beł w Pińczowie i anno
1637. Miał swe role.
[160] BRACHOWSKla nazwał się Szczęsny, Jędrzej, Mikołaj, Wojciech
ze Żbika od Tęczyna, wsi pana Łaszczowej l, szołtysi synkowie 2. Ten szołtys,
ociec ich, kupieł beł w Radwanowicach, dwie mili od Krakowa, szpłacheć,
w którym Radwańscy, dzierżawcy, znieważali g03. Teraz circa 1636 ci szoł
tyskowie za ślachtę co dalej [bJ chcą się szrobować.
[161] BRĄMa zwał się zegarmistrzów syn *** z Zamościa. Niemiec beł
ten zegarmistrz, syn zaś ten jego do Pragi zajechał do powinnych, a służąc
między piechotą cesarską circa 1628 wydrwieł u cesarza l kilkunastu tysięcy
zacięgać kozaków. Do Polski przyjechawszy {anno 1633} nie myślel o za-
cięgu, tylko przystał do p. Zamojskiego, starosty krak<owskiego) 2, one
pieniądze cesarskie poutracał. Posłał cesarz do Polski dowiedować się, czemu
[go] z ludem, jak się miał stawić, nie widać do cesarza. On postrzegszy, że
o styję mu szło, uszedł w Krak<owie) do mnichów b refollnatów i oblókł
habit mniszy. Przecie uchodząc kłopotu, odesłali go na Wiśnicz do klasztoru
swej reguły i tak ze zdrajce będzie [e] reformat.
[162] BRANDECKla Jan, z Prędocina od Miechowa chłopski syn. Slu-
żel u p. Ożaroskiego pod Krak<owem) l, potym ujm. p. Łukasza Gomoliń
skiego anno 1631 {pod Jędrzejowem}2 komorniczą (ociec tegoż to słodownik
bel). Ten Jan zjechawszy z barwą do sieradzki zięmie, tam u Kwiatonoskie-
g03 służebną pojął.
[157] a Na lewym marg. cyfra: 2, która każe hasło to z odwrocia k. 37 przenieść na

wlaściwe miejsce. Ponadto tamże: pod Jastrzębski, co boski chodzieł. Dzikoski powiedał,
że z nim służel za skrzypka. W kopii Iw. hasła tego brak.
[158] a Na lewym marg.: w Krak( owie> i cyfra: 31, określająca właściwe miejsce tej
pozycji z odwrocia k. 37. W kopii Iw. brak.
[159] a Artykul wpisany ciasno w luce między innymi. W kopii Iw. brak. b Na margi-
nesie brak wyobrażenia herbu.
[160] a Na lewym marg. cyfra: 32, wyznaczająca kolejność artykulu. b Lw.: to bar-
dziej.
[161] a Artykuł ten na odwr. k. 37, na lewym marg. cyfra: 4, określająca właściwe miej-
sce między artykułami k. 38. b Lw., brak. e Lw.: karmelita.
[162] a Artykuł wpisany ciasno w luce między poprzednim a następnym. Na lewym marl!o
cyfra: S, określająca wlaściwą kolejność. Obok tego zaś: Prędocin oraz: od p. Gomolińskiego.
Na pr. marl!.: Prędocin oraz: Siostra jego bela za katem.
10 - W. N. Trepka: Libcr ~bamorum. cz. l 65

[163) BRANICKI - [166] BRATKOWSKI
[163] BRANICKIa zowie się *** bękart Branickiego *** 1. Ten u p(p).
Paszkowskich 2 trzymał folwark niedaleko ZatoTa circa 1620. Brodaty beł,
nie miał na ten czas żony b.
[164] BRANWICKla nazwał się Jąn. Ten zjawiwszy się skądsi, kupieł
szpłacheć we wsi Charzowicach l , od Sendomierza pó(ł)tory mile. Tego
w sendomirski ziemi za chłopa wszyscy mają i publice to mu zadają. Upro-
sieł beł po nim kaduk p. Malicki z Malic b2 w sendomierski ziemi, syn pana
Wojciechów, cNałęcz wołają go Moskiewski, anno 1635 c korumpował
Branwickich z łukowskiego powiatu3, co go powinnym przyjęli; bał się
przecie o korupcyją i dał coś, nie najad [l] się.
[165] BRATKowscya są ślachta w wieluńskim krajul, Mikołaj i Zyg-

munt, co trzymał w Krześlowie 2 u Piotrkowa arendą circa 1631. Ociec tych,
Stanisław, po żęnie pierszej, a matce tych to zmarłej, miał założnicę, z którą
miał syna Stanisława, któremu dał pieniędzy i wyprawieł. On będąc pod
czas śmierci tego ojca circa 1619 w Siemichowicach 3 w sieradzki ziemi i tam-
że leży pochowany, ten Stanisław zarwał jeszcze pieniędzy i pomknął pod
Jarosław. Tam bawieł się służbą. Udają, że tam ślachciąnkę pojął circa 1633
i Bratkoskim zowie się, tamtych domu, co w wieluński zięmi sąb.
[166] BRATKOWSKI a zowie się *** chłopski syn *****b, poddany

Ligęzy Mikołajal. Ma dom z rolami we wsi Krasnem, od Rzeszowa mila.
Pojął też poddaną tegoż Ligęzy, która będąc wychowanicą u pierszej żo
ny Ligęzinej2, tam raz, gdy pobaczeła, że pani założeła truciznę w pierogach
na Ligęzę, ostrzegła go ta wychowanica; powiedziała, których miał się str.lec
jeść. Ale chłopię, syn tego Ligęzy, Oleś, zjadł jedęn pieróg jakoś, gdy nie
obaczeł ociec, i otruł się. Którego syna tylko jednego miał z tą pierszą żoną
z domu Rzeszowską3. Za które ostrzeżęnie teraz tej wychowanicy {anno
1634 od kilku lat} i z mężęm tym puścieł kilka wsi pod Rzeszowem do po-
jeżdżania Ligęza ten. Nazwał poddanego tego Bratkoskim, że go ma za
brata z żony jego, co go ostrzegła beła.
[163] a Artykułna k. 38 umieszczony po nrze 167, lecz widoczne usiłowania autora

przywrócenia bodaj z grubsza ładu alfabetycznego każą nam i ten artykuł położyć we właści-
wym miejscu. b Pod tekstem: od p. Sam(uelowej) Trepeinej.
[164] a Na lewym marg. cyfra: 6, nieco niżej zaś: o żenie jego, kto jest, od p. Pozo w-
skiego [l]. b Na pr. marg.: dwie wsi ma u Charzowie. c-c Lw., brak.
[165] a Artykuł dodany na odwr. k. 37. Cyfra 7 wskazuje jego właściwe miejsce. Poniżej
na tym samym lewym marg.: Bratkoska jest jakaś pod opisanim Samoszewski, jeszcze niżej:
1000. Tego artykułu w kopii Iw. brak. b Pod tekstem: od p. Falenekiego.
[166] a Artykuł na odwr. k. 37. b Luka na 1/3 w.
66
[167) BRATNALOWSKI - [171) BRYSZKOWSKI
[167] BRATNALOWSKla, czasęm BRATNAROWSKlb, nazwał się

*** z Kleparza miejski synek. Ten służel circa 1625 księdzu Koniecpolskiemu,
opatowi jędrzejoskiemu, chelmskięmu biskupowi l. Tęn circa 1630 dał bel
na zastaw na Budzów u Kurzelowa 2 panu Pągoskięmu Arnolfowi 3 ***.
Umarł circa 1635 c.
[168] BRELIŃ'SKla nazwał się *** miejski synek z Poznania. Breła ojca k. 39
jego tam zową. Ten circa 1622 beł w kancelaryi poznański grodzkiej. Służeł
potym p. Opalińskiemu, podkomorzemu poznań<skiemu), który pąn wy-
jednał mu beł wojtostwo w kaliskim powiecie u Odolanowal. Tenże to sta-
rał się o pannę Ścipierską2 w kaliskim i mało mu jej nie dąno, tylko że do-
wiedziąno się, iż chłop. Nieżonaty beł jeszcze anno 1631.
[169] BRELI'Ń'SKI zwał się też ***. Ten chłopski syn jest ***. Służeł
circa 1614 w konfederacyj ej (panu Stan< isławowi) Trepce). Łupieżca i wy-
dzierca bel okrutnya.
[170] BREWECKla nazwał się Wojciech'\ mi ejski synek {z Kłobucka}.
Ociec jego beł szwiec Sebestyjan Brewka. Ten przy proboszczu beł za chłop
ca, a do szkoły tamże chodzieł. B fdąc przy śmierci tam proboszczowej zarwał
beł pieniędzy. Potym arendami bawieł się. Bel i podstarościm w Turobinie.
{Do tego przyszedł bel ociec jego do Turobina. Począł się go beł przeć. Na
tęn czas wydał go bel kursor, co z ojcem przyszedł wespół. On, że go już
lekce ważono, wyniósł się do krakoskiej strony.}
[171] BRYSZKOWSKla bel to szołtys w Radłowskiej Woli ł , wsi bisku-
pa krak<owskiego) . Ten to szołtys pojął bel Jastrzębską niejaką z domu,
co bela wdową (po Wierzchowskim rzeczonym pierwszym mężu, szołtysie
także w Radłoski Woli). Miała z tem Bryszkoskim syna jednego *****b[C).
Z tęm zaś pierszym mężem, szołtysęm Wierzchoskim, miała też sołtyska
drugiego syna, a jak to bel umarł ociec jego Wierzchowski, {o któręm pod W,}
wziął tego synka do siebie Rychłowski niejaki 2, co beł u ks. Szyszkoskiego,
biskupa krak<owskiego) , dozorcą w Radłowie. A wtem wakowało ono
szołtystwo Wierzchoskiego, które przedał beł {circa 1618} biskup Żydow-
[167] a Na lewym marg. cyfra: 8, regulująca kolejność, i poniżej: Kleparz, na pr. marg.:
8000 i poniżej: Kleparz. b Nad pierwszym a dopisano e, czyli nazwisko brzmialo rów-
nież: Bretnarowski. c Na pr. marg.: Kleparz.
[168] a Na lewym marg.: Poznąń, niżej: od Miechoskiego.
[169] a Na lewym marg.: od Kłodzińskicb, mieskich synków z Krak<owa) .
[170] a Tamże: Kłobucko. b Lw., brak.
[171] a Na odwr. k. 38. b Luka na 4/5 w. C Lw.: Jest i Bryszkowski, rzeźnik
na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie.
67
[172] BRODZKI - [178] BRODOWSKI
skiemu niejakięmu, bękartowi, o którym pod Z. Tęn Wierzchoski szołtysek,

jak dorósł, zmówiono zań beło circa 1629 wdowę, która przed ślubem za-
pisała mu wszytkie dobra swe, a wtęm umarład. To ów szołtysek pobrawszy,
zapomógł się i za ślachcica udawać się chce e .
[172] BRODZKI a JadamI.
[173] BRODZKI a *** zowie się plebeus, chłopowsko **"'**, z Krakowa

się być powieda. Służeł w brań ski m kraju l w Litwie u p. Wołowicza ***,
starosty żmudzkiego 2, i r. 1635 b •
[174] BRODZKI a zwał się Marcin, mieszczanin w Miechowie. Famatus

pisano go, jest nota w księgach miechoskich anno 1568 fer<ia) 2-da post
Dominicam Palmarum [12 IV] praesens beł testamentowi Barzyckiego.
[175] BRODZKIa Jadam, syn Jędrzeja Brodzkiego, z Brodów od Płoń

ska. Ten Jadam, złodziej wierutny, okradł beł pana P(iotra) Trepkęl. Jest
nota o nim w księgach kazimierskich u Krak<owa), co z licem 2 poimano go
anno 1629 feria 2-da post Agnetis [22 I].
[176] BRODŁOWIC Tomas beł prokurator na Kleparzu. Jest nota o nim

w księgach kleparskich anno 1597 post festum Visitationis B<eatae) M<a-
riae) Virgin<is), co Rudawski mieszczanin plenipotencyją mu zapisował a .
[177] BRODOWSKI nazwał się *** z Pilcze l , bakałarza d<z)wonnika

syn. Ten służeł u p. Fierleja, wojewodzica krak<owskiego)2 ***, potym
u pana Zborowskiego, kasztel<ana) oświęcimskiego3, anno 1629 a.
[178] BRODOWSKI drugi ***. Ten z Podlasza ze wsi komorniczy synek,

dzień z grosza odrabiał (powiedał o nim, z której wsi, Świderski służka,
co u p. Jaroszoskiego l w krakoski zięmi służeł, u Kmity Karola też służeł).
Ten Brodowski nazwany beł za chłopca naprzód u pana swego, potym
u księdza Tylickiego, proboszcza miechowskiego 2 ***, zaś Kmicie Ol brych-
towi 3 służeł w krakoski ziemi za sługę. Potym anno 1624 na lisowskiej pod
[171] d Na pr. marg.: od kaczmarza we Smiełowie. Śmiłów, wieś kolo Szyd/owca.

e Pod tekstem: Pojął w Radłoski Woli chłopską dziewkę anno 1631.
[172] a Na odwr. k. 38. Na lewym marg.: złodziej.
[173] a Na odwr. k. 38. b Pod tekstem: p. Wrydak [Woydak?].
[174] a Artykuł dopisany ciasno w luce między innymi artykułami. Na pr. marg.: 94.
[175] a Artykuł dopisany w luce między il/nymi artykułami.
[176] a Na lewym marg.: in exceptis.
[177] a Tamże: od p. Gluzickiego.
68
[179] BRODOWSKI - [181] BRONICKI
chorągwią Skorulskieg0 4 na cesarską na pięć koni służeł. Gdy lisoskich

tych belo infamowąno, wywiózł zdobycz niemałą i u Przeworska kędyś
zapadł.
[179] BRODOWSKI ***, z Wiślice miasteczka rodzic. Służąc circa 1630

p. Łukaszowi Gomolińskiemu w krak<owskiej ) ziemi w Michowie u Jędrze
jowa l zbuntował bel czeladź, że mało pana nie zabieli, i uciekli kilka ich
i Brodoski. Będąc zaś na Kleparzu w Krak<owie) ranieł beł kogoś na smynta-
rzu u Św. Floryjana. Poimali go księża i w kunę wsadzieli u kościoła. Siedział
potym w kabacie 2 pod ratuszęm kleparskim, że go zaręczono za pokój,
a na kościół dał coś. Służeł zaś anno 1633 u sługi biskupa krak<owskiego)
na jeden koń.
[180] B RONAK a Jan i Maciej, dwa bracia, powinni Moczarskiego,

o którym pod M. Siostra Moczarskiego urodziela ich, przeto ten Moczarski
przy sobie miewał ich. Beli z nim w Prusiech circa 1628, gdy beł rotmistrzltm,
poszli beli z nim na Ukrainę anno 1633. I Moczarski nieślachciel, i ci chłopi,
a za ślachtę chcą się udawać. Wzięli tytuł od bron, co u ojca chadzali za
nięmi na pańszczyźnie, a przy Moczarskim chcą wymoknąć z chłopskiej
skóry.
[181] BRONICKIa zwał się Jadam {bod słowa Bronie-ki b} , idyjota, k. 40
ni pisać, ni czytać nieumie<ję)tny, chłop własny. Ten, że pojął bel Piasecką,
siostrę rodzoną ks. opata mogie1skiego, {też plebeusa,}l z czego od opactwa
puścieł mu bel wieś Prędocin i Kaczyce u Miechowa 2 do wiernych rąk,
które trzymał kilka lat, eż i do r. 1632, i potym. Miał z tą Piasecką pięć dzie-
wek i synów, Sobka i Jędrzeja. Sobek służeł kilka lat i anno 1631 księdzu
Lipskiemu, rejentowi3, przy kancelaryjej kanclerzowej w Warszawie, miał
lat w tęm to roku (16) 26 29 4 *****C. Jędrzej tamże do Warszawy do brata
tego jechał bel anno 1631 ze studyjów krakowskich S *****d. Tego Bronic-
kiego dziewce zalecał się jedęn ślachcic anno 1626, a nie chciał mu jej dać,
by jej potym nieślachectwa nie wyrzucał na oczy, ale wolał ją dać za sobie
równego, też chłopa, Pajowskiego, o którym opisanie jest pod P6. Druga beła
zjechała *** też z chłopskim synem anno 1633 po św. Janie. Pod Dębicą
w Podgórzu trzymał coś. Trzecia miała dziecię pierwej, chłopca, miał lat 8
anno 1633, a ta mać jego szła beła potym za Paszkowskiego 7 do Rusi eanno
1628 e •

[181] a Na pr. marg.: p. Bętkoski, sługa u p. Reja, wie jego enologiją i Piaseckiego.
b-b Lw., brak. c Luka na pól w. d Luka na 2/ J w. e-e Lw., brak.
69
•
[182] BRONIKOWSKI - [l8S] BROŻYŃSKI
[182] BRONIKOWSKI a nazwał się ***** h pana Laskowskiego, insty-

gatora królewskiego!, poddany. Powiedają, wziął go beł służyć sobie. Beł
u niego kilkanaście lat, zdobeł się beł u tego pana na kilkaset złotych, zjednał
mu beł tenże pan wójtostwo we wsi Jadownikach u Wojnicza, które ten
Bronikoski przedał Dudzickiemu c, słudze pana instygatorowemu. Na in-
stygatora samego, mówią, kupieł to , gdy te Jadowniki trzymał od króla.
Ten to pojął beł Stecównę {Annę}, miejską dziewkę z Krakowa, co służeła
na ten czas pani instygatorowej. {Stec, brat jej, w Krak<owie) w Sukięnni
cach siadał, druga za Mężyńskim 2 w Podgórzu siostra. Tęn to} dał beł na rolą
chłopską z domem w Dębnie, wsi u Wojnicza, ab anno 1626 panu Mikoła
jowi Trepce kilkuset złotych, ale go księżna z Tarnowa 3 wyrugowała z tej
roli anno 1627. Mieszkał zaś tam pod Wojniczem we wsi komorą i anno
1632. Miał z tą Stecówną synów 3 dad annum 1633 d, Jasiek 16 lat, Staś
9 lat *****. Ten Bronikoski trzymał karczmę i szynkował anno 1632 i 1633
w Sterkowcu, wsi do Dębna, od Wojnicza mila.
[183] BRONIOWSKI zowie się *** miejski synek ze Skały, trzy mile
od Kamieńca Podolskiego. Tęn jeździeł z li sowczykami anno 1620 i na
Śląsko, z czego zdobycz miał, abo raczej z rozbójstwa nięmałą korzyść.
Służeł potym na Ukrainie po kozacku anno 1619 pod Chwalęckiego chorąg
wią!. Za ślachcica mocno się udaje.
[184] BROSZKOWSKI anazwał sięa Wojciech, syn Broszka Matysa,

w Porębie 1 u Tęczyna poddany jm. p. Korycińskieg0 2 . b Żyw bel ten chłop,
ociec jego, i b anno 1631, gumiennym beł Cw tej Porębie u pana. Temu synowi
Matysowemu dał beł pan w tej Porębie dom z rolami przeciw dworowi na
•
wsi. Tamże chłopównę Frankównę pojął anno 1628. Nadsługował przecię

panu c . Synowie jego dbędą się ślachtą zwać potężniejd.
[185] BROŻYNSKJa . zowie się Jędrzej, miejski synek z Krak<owa)
z Gołębiej ulice, przeciw Bursie Pauperum, podle Zielogórskiego. Ojca
jego Balcerem zwano, matka jego, Balcerowa, solą frachtowała.
Ten Jędrzej circa 1636 pojął dziewkę Osuchowskiego {Stanisława}, mie-
szczanina w Wieliczce. Ten kupieł pod Bochnią Książnice, wioskę nad Rabą,
anno 1638.
[182] a Na lewym marg.: Od Dudziekiego, sługi pani instygatorowej. Na pr. morgo

rysunek: w tarczy hak odpowiadający zakończeniu h. Osęk, używanego przez Bronikowskich
z Bronikowa w pow. wschowskim. Nad tarczą slowa: Hak herb, pod tarczą: tego Broniko-
skiego. b Luka na 2/J W. c Na pr. marg.: Dudzicki abo Duzicki. d-d Lw., brak.
[184] a-a Lw., brak. b-b Jw. c-c Jw. d-d Lw.: szelmowie ślachtą się być
odzywają.
70
[186) BRUDZOWSKI - [188) BRZESKI
[186] BRUDZOWSKI nazwał się *** bękart p. Borka Józefa! z Brudzo- k. 41

wej2, od Chęcin dwie mili. Miał go z chłopską dziewką, poddaną swą. Ten,
uchowawszy się u p(ana) ojca tego, beł za urzennika w temże Brudzowie
kilka lat i anno 1632. Zjednał mu beł żonę ten Borek, Zaborskąa niejaką
z Zaborza, od Chęcin trzy mile, anno 1626. Miał z nią syna ***, kilka lat
mu beło w r. 1631, a sąm miał lat 40 kilka b . Ta Zaborska miała niesławę
("ale") do siebie, że ją za bękarta dano, abo nie ślachta to ci Zaborscy3.
[187] BRZESKI zwał się *** w Pińczowie mieszczanin. W rynku, gdzie
chleb przedają, dom miał, żonę tamże, mieszczkę z Pińczowa. Ten Brzeski
umarł circa 1619. Szła bela sama za Sebestyjana niejakiego, ale przecie i tego
po domie Brzeskim nazwąno. Miała z pierszym mężem kilka dziewek, tak
też bawiely się, kto zapłaciel. Syn jeden uczeł się w Krak( owie) i anno 1632 1,
w Bursie Pauperum mieszkał, ślachcicem się być udawał.
a Dziewka tej Brzeskiej, Maryna, poszła do Czechowa, milę od Pińczowa.
Beła za założnicę b alias meretrycę b u Stanisława w Czechowie tęm. O tem.,
opisanie pod Czechoskimi Cniżej pod cca.
[188] BRZESKI nazwał się Stanisław z Brzeżka, miasteczka p. Czernego
za Bochnią, zagrodniczy syn. Tego, że ociec ubogi bel ***, przeto na służbę
do ślachty kazał się rozyść synkom. Stanisław służeł p. Rogozińskiemu
w Maluszach i Sarbiej u Proszowic 1 circa 1610. Potym anno 1622 pojął
Stradomską niejaką ze Szczucina w krakoskim wojew(ództwie) 2. Trzymał
arendą od pana swego tę Sarbią i w r. 1629. Potem na Podgórzu u Cchowa
arendami mieszkał.
Drugi brat jego, Wojciech, też Brzeskim zowie się, który trzymał w Dukli
celne komory od wina od r. 1614, eż i anno 1631, i dłużej. Ten drugą żonę
już . miał.
Trzeci brat rodzony jednego ojca i matki {z Brzeżka} Żuliński nazwał
się, o którym opisanie pod Z.
Tych często, jako poddanych, grozieł się pobrać pan Czerny. Oni dali
mu coś okupując się w r. 1626 a, a okupiwszy się powiedać śmieją, choć to
fałszywie, że są z Podola rodzicy i o enologijej swego ślachectwa przed ludźmi
niewiadomemi bają, ale mieszczanie w tem Brzeżku wiedzą, że rodu miej-
skiego z Brzeżka są i powinnych sieła ta.m mają, a to jak za korupcyją pie-
niędzy od nich łakomstwem swem pan ten ich wolnęmi poddaństwa uczynieł
i ślachtą się im uczynić nie zganieł.
[186] a Na pr. marg.: Zaborska. b Na lewym marg.: od Czarnockiej i zslugą [?].

[187] a-a Dopisane później ciasno w luce między artykułami. b-b Lw., brak. c-c Jw.
[188] a Na pr. marg.: zbrednia p. Czemego.
71
(189) BRZESKI - (196) BRZEZIŃSKI
[189] BRZESKIa *** w Bolminie u Chęcinl miał bękarta syna, Toma-

sa, który Gozdowskim zowie się. O tern szerzej pod G opisanie. Bękartkę
zaś dał za Bujelskiego, o którym pod B, drugą za Okrasę fOl mana do Prę
docina, o którym pod O.
[190] BRZESKJa, chłopski syn, beł dozorcą w Rzęmieniu u p. Lubomir-
skieg0 1 anno 1626; o tęm pod Górski opisani m [s].
[191] BRZEZIŃSKI *** chłopski syn jest. Służeł kilkanaście lat u księ
dza plebana w Rudawie, dwie mili od Krakowa, że i arendą potym plebaniją
trzymał od niego. Potym circa 1628 trzymał arendą Prusy, wieś dwie mili
od Krak<owa) , zaś anno 1629 kupieł Siedliska, wioskę u Proszowic, za 18
tysięcy u p. Krasuskiego I i wioskę Piekiełko na Podgórzu circa 1630 2• Mial
żonę ***, miał kilkoro dzieci a. Syn Jasiek w 10 lat uczeł się w Proszowicach
anno 1632 b3 •
k. 42 [192] BRZEZICKIa Wojciech pojął anno 1634 b Orchowszczankę w Ża-
bnie, wsi 5 mil od Zamościa ku Kazimierzowi.
[193] BRZEZINSKI *** powiedał się być z Brzęzin na Podgórzu l, ale
beła dubitativa o nim, że nie bel ślachcic. Tęn służeł u p. Jordana (co bel
kasztelanem krak<owskim» na Melsztynie 2 , potym został beł księdzęm
i bel kanonikiem w Krakowie 3.
[194] BRZEZIŃSKI nazwał się Kasperek , z Brzeźnice l miejski synek.
Ten bel podpiskiem w Piotrkowie, zaś prokuracyją po trybunałach bawieł
się. Kupieł beł dworek na Długiej ulicy w Piotrkowie i kamienicę na Rybnej
ulicy w Lublinie, potym wioskę w sieradzki ziemi. Miał za sobą Arciszowską
***. Tegoż to anno 1623 pod trybunał piotrkowski, w drodze do Piotrkowa
jadącego, haniebnie i okrutnie zabito 2, o czem szerzej w prefacyj ej , fol. 3,
opisanie jest 3.
[195] BRZEZIŃSKI *** bel też drugi prokuratorem przy krakoskim
grodzie 1. Udają, że z Brzezin rodem bel. Nic nie beł tęmu wyszszęmu.
[196] BRZEZIŃSKI *** chłop jest z urodzenia i nie dowiedzie tego,
aby miał by<ć) ślachcic. Służeł jm. p. Lubomirskiemu, wojewodzie ruskięmu l ,
i puściel mu bel Rzemień majętność do wiernych rąk. Ten miał żonę pier-
(189] a Artykuł dodany na odwr. k. 40. Na lewym marg. cyfra: l, określająca miejsce.
(190] a Na lewym marg. cyfra: 2, określająca kolejność artykułu.
(191] a Lw.: chamiąt. b Na lewym marg.: od Prędockiego, mieszczanina proszo-
skiego.
[192] a. Artykuł dodany na odwr. k. 41. b Lw.: 1632.
72
•
(197) BRZEZIŃSKI - [200] BRZOZOWSKI
szą Stradomską2 Z Mieczysławic 3 od Szydłowa.

Ociec jej, Gabryjel Stradom-
ski, porzezal beł sobie żeły aw rękach i a pulsowe, że krew prawie wszytkę
wypuścieł z siebie i w kilka godzin umarł circa annum 1624. Miał drugą
żonę, która została pO nim wdową, z domu Kocimirską z Podgórza 4, co brat
jej anno 1626 w Podlesiu u Rakowa wstąpieł do Mozgowskiej, ale opiekunowie
jej chcą go wygnać, że się dowiedzieli, iż chłopS. Tenże kupieł sobie coś za
szpłacheć pod Opatowęm 6 .
[197] BRZEZIŃSKI a nazwali się dwa bracia.
[198] BRZEZIŃSKIa zowie się *** z Poznania, syn *** Brzeźnica mie- k. 43
szczaninka l *****b. Pojął na Pałukach Kucharskąc, którą Kołaczkowska
urodzieła. Kupiel w grodzieńskim ts] powiecie[d] Świnarki 2 *****e, miesz-
kał tamże i anno 1639. Świni chłopu f Świniarki dostały sięg.
[199] BRZEŹNICKI nazwał się Jan z Brzeźnice , wsi u Bochnie I. Ociec

jego tam Walenty Głód beł i anno 1629 a. Ten syn jego do szkoły w tej Brzeź
nicy chodzieł, potym ksiądz plebąn oddał go beł Szulcowi hutmanowi w Boch-
ni, bel pisarzęm u niego. Zaś służeł za wyrostka u p. Krezy, co wójtostwo
w Bochni trzymał od pana MorslUego po rokoszu anno 1607 2. Służeł potym
panu ChrząstowslUemu Wojciechowi w Szczepanowicach 3 i Wiąckowicach
u Wojnicza i tam z chłopy naspół siewał kilka lat. Tam udawał, że już ojca
nie miał. Chciał się to zaprzeć tego ojca Głoda w Brzeźnicy, który żyw bel
jeszcze i z matką jego i r. 1630. Tego Janka Brzeźnickiego nazwanego kazał
beł p. Chrząstoski kijmi wybić, tylko że uszedł. Odpowiedał (choć chłop)
panu Chrząstoskięmu mówiąc, że na niego, na ślachcica, porwał się
z tą zelżywością. Potem w Warszawie pojął wdowę jakąś i tam mieszkał
i w r. 1630.
[200] BRZOZOWSKIa nazwał się Mikołaj, od Litewskiego Brześcia

z Iwanowic l chłopski b, bojarski syn. Ten beł w kupie lisowczyków, co do
Węgier beli wpadli anno 1620, a potym na Śląsko szły za nimi, goniąc ich,
kwarciane chorągwie. Służeł potym pod p(ana) Chwalibogową2 chorągwią
circa 1622. Na Ukrainę udał się bel potym.
[196] a-a Lw., brak.

[197] a Na lewym marg.: in libro est.
[198) a Artykuł na odwr. k. 42. b Luka "a 1/2 W. c Na lewym marg.: circa 1620.
d Lw.: folwark. e Luka na 2 lub 3 wyrazy. f Lw.: chamowi. g Na lewym marg.:
od jm. p. Dębińskiego.
[199) a Na lewym marg.: w Warszawie.
[200) a Artykuł na odwr. k. 42. b Lw., brak.
73
[201] BRZOZOWSKI - [206] BRZUCHAŃSJ([
[201] BRZOZOWSKI a Józef perpetue bannitus cum refusione damno-

rum. O tern nota in actis causarum officii Lublini anno 1630 Sabbato post
S. Vitum [22 VI].
[202] BRZOZOWSKI a zwał się Jakub przysiężnik, abo ślachta grodu

krak<owskiego) , co zaciągają takich do przysiąg, abo do wwięzowania przy
woźnych, kiedy owo kto seła przy przewodzie prawa do jakiej wsi. Tęn nie
jest ślachcic, ale że się na ski zowie, już przeto Z kijęm alias z pałką skipać l
mu się pederster [s] b na pod{jezdku swem}b za woźnym do intromisyjej
przyzwoita. Bel przy grodzie krak< owskim) dla takiego zacięgu i anno
1637.
[203] BRZUCHAŃSKIa zowie się *** mieszczanin w Wiślicy; nadsłu

guje u ślachty czasem. To więm, że nie jest ślachty z Brzuchanie od Miecho-
wa, bo ci już zeszli od r. 1620 ostatni l.
[204] BRZUCHAŃSKI Jan zwal się mieszczanin w Miechowie, o któ-

rym w księgach miejskich sieła akt, gdzie famatus {pisano} i sub actu feria
sexta ante festum Exhaltationis. S. Crucis [11 IX] anno 1579. Mial za sobą
rodzoną siostrę Czelatyckiego, o którym pod C arozdzialęm opisanie a.
Druga nota o tern Brzuchańskim w tychże księgach: famatus, co bel prae-
sens testamentu Barzyckiego anno 1568 feria 2-da post Dominicam Palma-
rum [12 IV] etc. b
[205] BRZUCHAŃSKI Tomasz bel mieszczanin na Kleparzu. Jest nota

w księgach kleparskich, gdzie famatus pisąno go i anno 1619.
[206] BRZUCHAŃSKI nazwał się Stanisława. stolarzów {Stanisławów,

co umarł anno 1630,} syn, w Krak<owie) z Tworzyjański ulice, po tej stro-
nie od p<ana) margrabinęj, {w tele ku drugiemu rogu.}1 Studował w Kra-
kowie 2 , potym przy p. Zygmuncie Kotkowskim służbą bawieł się, pisował
listy u niego i anno 1629 3• Mieli spłacheć w kamienicy na drugim rogu
od p. Dębińskiego 4 • Stanisław bel podpiskięm {przy Rurańskim l?]} na ra-
tuszu krak<owskim) i anno 1637 od kilku lat. Miał lat 30. Jędrzej, brat jego,
służeł u ślachty, miał lat 17 anno 1637.

[202] a Jw. b-b Lw., brak.
[204] a-a Lw., brak. b Na pr. marg.: f. 94.
[206] a Dopisane potem w luce.
74
(207) BUCCELLA - (211) BUCACKl
[207J BUCCELLA a Z włoska,

a po łacinie BACELLUS, beł to Włoch,
doktór króla Stefana!. Ten tak się w Polszcze zbieł na pigułkach, że miał
na kilkadziesiąt tysięcy. Kupieł beł w Litwie starostwo filipowskie 2, a miał
też w Wenecyjej majętność, Tęn żony nie miał, ale bratu swemu zjednał beł
pana Korycińskiego Jąna 3 córkę, który umarł bel zostawiwszy syna jednego.
Tym opiekał się jm. pąn Koryciński Chrzystof4 anno 1610. Ten doktór miał
swój depozyt u siostry swej, co za CetysĘm w Krakowie bela. Skoro doktór
umarł nagle, wtem one pięniądze i rzeczy, i srebra przy Cetysowej, skąd
Cetys kupieł beł Igołomijej 5 połowicę u Niepołomic, a synowiec Bukcelin
tylko na starostwie filipowskim przestać musiał, a [w] Wenecyjej też coś.
O tern Buceelli opisanie jest też pod tytułem Cetys.
BUCCELLA beł też Stanisław z Radomia rodzic, baccalaureus

philosophiae, minucyj e kalendarz wydał beł anno 1620 w Krakowie!. Mało
nie jednego {rodu z tern supra}. Siostra jego rodzona za Lurensęm, miesz-
czaninęm w Radomiu, bela i anno 1637. Syn zaś tej Lurensowej, Jan, strzel-
ców [?J, a Mikołaj na szkole u P<anny) Maryjej w Krakowie.
[209] BUCKI nazwał się

Abram. z Poznania miejski synek. Pojął pan- k. 44
nę Morską z Jastrzębnik! ***. Ten trzymał Baranów u Skalmierza od mni-
szek ***2 ab anno 1625 i 1631. O tern Buckim wie dobrze pan Kuczkowski,
podstarości sendomierski, skąd jest, bo się uczeł z nim pospołu.
[210J BUCKI *** co się zwał beł

z Buska w Sendomirskim miejski syn;
ojca jego Gąsiorek tam zwąno. Ten do Krak<owa) przywędrował, gdzie
wziął go beł za chłopca z grodu krakowskiego podpisek. On przećwiczywszy
się przy kance laryjej , potym prokuracyją bawieł się, a podając kontr ower-
syje do ksiąg, "oblata per nobilem Bucki" zawsze pisze się!. Który nie Bucki,
ale od miasta, Buski miałby się zwać, abo po prostu z ojca Gąsiorek. Trzeba
by go z tej buty a, co się ślachcicem zowie, dębowym b draj hole zrazić.
[211] BUCACKI nazwał się

*** z Kamieńca Podolskiego radziecki
syn l *****. Pąn Brodecki , starosta jasielski 2, stawał u ojca jego gospodą.
Ten służeł p. Porębskiemu Mikoł<ajowi) , kasztel<anowi ) zawichojskiemu,
[207] a Cały artykuł przekreślony przez autora. Pisownia nazwiska w tekście: Buccella.
W kopii Iw. kopista dodał przy tym artykule słowa szyfrem: Był kied (yś > podstarościm w Ja-
worowie za króla Jana. Zdanie to nie pozostaje w żadnym związku z treścią artykulu. Nie
wiemy, w jakim miejscu zostało umieszczone, bowiem w mikrofilmie kopii Iw., którym dys-
ponujemy, brak s. 76. Opieramy się z konieczności jedynie na świadectwie H. PolaczkówllY
(Liber chamorum, "Mies. Herald.", 1910, 111).
[210] a Lw.: buki. b Nad tekstem dopisane: bukowym. Lw.: bukowym.
75
1212l BUCYŃSKl - [213l BUDKOWSKI
{w zatorskim powiecie}, ab anno 1600 i anno 1631; starszym sługą bel u niego.
Dał mu beł wioskę trzymać pod Kętami 3. Trzecieską niejaką pojął bel ze
służby od pani zawichojskiej4. Miał dziewek dwie, za Stokowskim Piotręm
jedna beła as .
[212] BUCYŃSKla Wojtaszkięm tylko zwano go, zagrodniczy synek

jest *****. Służel w krakoski ziemi u p. Bożętyl kilkanaście lat i anno 1618.
Potym pojął anno 1620 miejską dziewkę w Górze 2 pod Tęczynem. Tam
bW domu b zaraz mieszkał, gorzałkę palał, szynkował piwa, rybami kupczel,
na Śląsku kupował, a wozieł do Krakowa i anno 1633 C •
[213] BUDKOWSKJa Janusz zowie się chłopski syn. Służel jeszcze

z chłopca ks. Tylickięmu 1, co bel potym biskupęm krak (owskim) b. Zjed-
nał mu beł biskupc u księni źwierzynieckiej2 Siedlec d , wieś pod Skalmierzem,
którą to do wiernych rąk kilkanaście lat trzymał i w r. 1632, {odjęto mu tę
wieś belo odtąd.} 3 Po Tylickim służeł ks. Szyszkowskiemu, biskupowi kra-
k(owskiemu)4, {16 lat,} który dał mu ab anno 1620 zakupięństwem do
kilku żywotów karczmę w {Zaborowiu na} gościńcu, od Wojnicza trzy mile;
którą karczmę {pierwej} także do żywotów dwu piwniczny Nięmiec i z żoną
od biskupa ks. Maciejowskiego S [e] {trzymał}, po których tę dał bel Budko-
skięmu ks. Szyskoski. Tęn pojął bel ze służby od kogoś żonę, fŁącka zwała
Sięf. {Brat jej bel ksiądz, zwał się Brzeskim 6 , bel u księdza Lipskiego, biskupa
krak(owskiego)7, za podskarbiego circa 163l.} Miał z nią do r. 1632 synów:
Mikołaja, Jana i Piotra, Remijana g i Franciszka, 4 lata miał, zaś dziewcząt
kilkoro. Mikołaj służel u sługi ks(iędza) biskupiego i circa 1632, hpotym
u p. Waj era, starosty radzińskiego 8 , w Prusiechh. Jan, ociec tych, budował
sobie przy tej karczmie domek w osobnym ogrodzęniu, żeby od gościa odróż
niel się mieszkanim. Jan, syn, służeł p. Chlewickiemu 9 w sęndomierski zięmi
anno 1632, potym beł u p. Wajera drugiego 10 w Prusiech, gdy zbierał 100
kozaków do Moskwy anno 1633. Potym bel przy ojcu na tej karczmie. Złą-
[211] a Na lewym marg.: od p. Olszoskiego.

[212] a Artykuł dodany przez wpisanie ciasno w luce. Na lewym marg.: od p. Bozety.
b-b Lw.: że. c Na pr. marg.: Są ślachta Buczyńscy, o tych Paprocki fol. 234, pod Strze-
• •
mlęmęm.
[213] a Na pr. marg. cyrylicą: Butkowski. b Tamże: Budkowscy w Mazoszu herbu

Jastrzębiec, Paprocki 127. c Lw., brak. d Wpisane potem w luce bardzo drobno i słabo,
zapewne dla braku pewności informacji. e Lw.: Ciołka. f-f Wpisane w luce w miejsce
tekstu wywabionego, stąd słowa zamazane i trudno czytelne. g Na pr. marg.: Remijan
uczeł się w Krak<owie) anno 1638, najął gospodę na Śpitalski ulicy, miał lat 18. Na tymże
marg. nieco niżej: Remijan uczeł się w Krakowie i anno 1639, miał stół u Skalmierskiej
na Śpitalnej ulicy. h-h Dopisane później drobnym pismem, wychodzącym na pr. marg.
76
[214) BUDZYŃSKl - [218) BURKAT
mał bet lewą nogę we troje z konia spadnięnim lanno 1633 1. Piotr, tego
oddał beł ociec za chłopca ks. Szułdrskiemu 11, kanclerzowi ks. biskupa
krak<owskiego) Jana Olbrachta 1633.
[214] BunZYŃSKJa nazwał się Stefąn, mieszczanin krakowski. Jest

w rejestrzech b krak<owskich), co dawał z inszemi mieszczany donatywę
anno 1630 2 Ianuarii na ratuszu krak<owskim) .
[215] BUCHCICKI bel mieszczanin w Bochni przed 1612 a. Mial k. 45
Błażej
za sobą siostrę rodzoną Ślęzakowicowej mieszczki. Jest o nim nota w księ-
gach ławniczych bocheń < skich) feria 2-da post Dominicam Rogationum
[28 V] anno 1612. Jest error wielki kary godny mieszczan bocheńskich, co
wszyscy communiter nobiles [b] piszą się w księgach swych miejskich, co
sąm widziałem na oko eksceptę tęc.
[216) BUJELSKla nazwał się

*** chłopski syn *****h. Ten bel za urzen-
nika w Krze1owie, wsi pana Cikowskiego l , mila od Miechowa. Stamtąd
odstał anno 1619. Udaje się [C] za ślachcica , ale jeszcze i jednego nie widzia-
łem, choć z urodzenia jawny chłop, który na ski nazwał się, żeby do swej
familij ej chłopskiej miał się przyznać, tylko już mocno twierdzi, że jest
ślachcic d .
[217] BUJELSKI a. drugi pod Brześcim

Litewskim kupieł szpłachtek
w Tucznej wioscel. Znać, że chłop, bo nie chciąno mu tam żony dać, że za-
jechał pod Chęciny {circa 1586} i tam pojął u p. Brzeskiego bękartkę, sio-
strę Gozdowskiego nazwanego, też bękarta tego Brzeskiego. Jest opis Goz-
doskiego tego pod G {i pod Okrasa}.
[218] BURKAT nazwał się od derywacyj ej bury kat, Stanisław, któ-

rego ociec li mieszczan zatorskich beł za pastuchę świniego, Kaszą go zwali,
którego pastuchę circa 1600, gdy na grunt w Rutkach abo krzelecki trzodę
wegnał, a jeszcze jeśli szkodę uczynieł, to go kijęm pierał Chmielowski,
urzęnnik pana Palczowskiego l , który tę enologiją własnąa o nim powiedział
mi. Ten pastuszyn Kasze syn, Stanisław, służeł tam w Zatorskim pod Chrza-
nowem li ślachty za chłopca {circa 1603}, potym za sługę pod Skalmierzem.
-- - - --
[213] l - i Lw., brak.
[214] a Artykuł dopisany na odwr. k. 44. h Lw.: księgach.
[215] a Na pr. marg.: Bochnia. h Lw.: chamowie. c Na lewym marg.: bochęńscy
• •
mleszczame.
[216] a Tamże: Krze16w. h Lilka na 1/3 w. c Lw.: buhaj. d Na lewym marg.:
od p. Cikowskiego.
[217] a Artykuł dodany później, ciasno wpisany w lilce. Na pr. marg.: f. 31.
[218] a Lw., brak.
77
[219) BURKACKI - (220) BURZYJAŃSKI
Pojął beł w S( k) almierzu miejską dziewkę, Cholewcząnkęb. Beł potym za

urzennika u biskupa krak(owskiego) , Tylickieg0 2, circa 16 ... w Chełmie
i Jęmielnie pod Lipowcem kilka lat i tam się spięniężeł, że kupieł w Siewier-
szczyźnie pod biskupem krak( owskim) szpłacheć w Malinowicach 3 circa
1612 c (od p. Taszyckiego, który potym u Częstochow~j mieszkał). Ten
Burkat namówieł się z Ujejskim Wojciechem d , że Burkata pozwał do grodu
krak(owskiego) circa 1630 pro usurpatione nobilitatis. Burkat, jakom sły
szał, najął sobie kogoś, co go za powinnego przyznawał u sądu i za herbownego.
ltem chce i udaje, że już jest ślachcic, ale wyjąwszy to condictamen 4 z akt
pozwać obu o to condictamen, acz i Ujejski tenże sąm chłop, o którym pod
U opisanie.
Burkat ten dał jednę dziewkę za złotniczka do Oświęcimia, drugą za
Szystowskiego (co za pachołka służd p. Sykstusowi Lubomirskiemu, potym
p. Chrzysztofowi Porębskiemu). Ten Szystoski kupie! bel folwarczek pod
Zatoręm u Koziroga mieszczanina, co i Twarożkięm zwano go, a dom syn
tego Twarożka przedał w mieście Stanisławowi Gromadzkięmu niejakięmu
anno 1615, o któręm pod Ge.
f Synów miał trzech ten Burkat. Wojciech i Jan beli na cesarskiej służbie
anno 1636, potracieli tam i przyjechali anno 1637. Trzeci *** namlodszy
beł u ojca w domu!.
[219] BURKACKla nazwał się {Jan} z Rusi z Beresteczka, Burkały[s]

mieszczanina syn. Ten slużeł książęciu Pruńskiemu ab anno 1610 1• Bel z nim
w cudzy ziemi, naucz;:! się po francusku, po włosku, po niemiecku. Służeł
mu eż do śmierci książęcej. Dał mu bel książe Wolą, wioskę u Beresteczka,
sumę 4000 zeznał mu na niej2. Ten Burkacki pojął beł Piruską ślachciankę3
circa 1626. Wziął po niej dziesięć tysięcy zł( otych), ma z nią potomstwo.
Potem trzymał Mstyszyn {pod Łuckiem w Rusi} z kilką wsi w kilkunastu
tysięcy w zastawie i anno 1633. Miał lat ze 40 kilka, za ślachcica udaje się.
[220] BURZYJAŃSKla ***, chłopski syn. Ociec jego na Garbarzach

u Krakowa mieszkał (wie urodzenie jego, skąd jest ten to, pod Radomskięm
pan Kroszyński)l. Tego to syn służeł p. Łukaszowi Gomolińskiemu circa
1631 · u Jędrzejowa w Michowie 2. Tam będąc, pobuntował i skonfederował
-- ~ ----
[218] b Na lewym marg.: Skalmierz. c Na pr. marg.: 16000. d Na lewym marg.:

condictamen. Na prawym: zbrednia Ujejskiego. A o nim samym jest jego opisanie pod U.
e Na lewym marg: Chmieloski o tern. f - f Dodane później, bardzo niestarannie i nie- ·
czytelnie.
[219] a Artykuł dodany później na odwr. k. 45.
[220] a Artykuł dodany na odwr. k. 45. Na lewym marg.: FF, niżej: na Garbarzach
oraz: pod Radomiem.
78
[221] BURZYŃSKI - (223) BUŻEŃSKI
kilku inszych b sług, jako Lenczoskiego, Boguszowica i inszych, że mało

pana tego nie zabieli ci wszyscy. Po tej burdzie uciekł z tem to swęm
towarzestwem. P. Gomoliński dał ich banijować. Burzy [s] służeł anno 1633
u sługi Dominika książęcia 3 w Krak<owie) u Cieklińskiego za wyrostkac.
[221] BURzyl'łSKla *** bel księdzem w majętnostce swej w Burzynie

u Łomże i Wiźnie niedaleko, {nad Supraśnią rzekąl.} Ten miał [b] kucharkę
[CI, z którą miał bękartów dwu. Jak dorośli, wyprawieł ich do wojska. Ci
oba pożęnieli się w Litwie, z Białą Rusią granica. Udają się tam za ślachtę[d]e.
[222] BURZYŃSKI li zowie się też *** chłopski syn. Ożenieł się w Po-
dolu pod Konstantynowem Cetnerowym l . Miał synów dwu. Tam p. Bu-
rzyński spod Łomże 2 , żołnierz kwarciany, pytał go, skąd, których Burzyń
skich {jest}. Naprzód powiedział, że od ŁOJUŻe; jako go wytknął w tern, on
zaś powiedał, że z Mazosz. bA syn jego b zaś udawał, iże z Podgórza tych,
co są herbu Strzemię3. Owa chłopi nie umieli się wydomić. C Burza ich ma
porazićcd.
[223] BUŻEŃSKla ***, o tem krakoscy mieszczanie powiedali mi, że k. 46

beł rzeźnik z Krakowa, wołmi kupczeł. Kupie! bel Gniewięcin, wieś w kra-
koski zięmil. Miał żonę Dębięńską, córkę p<ana) krakowskiego 2. Z tą
synów trzech: Jana , Mikołaja i Jarosza. Kupieł beł ociec tych to Bużęnin
w sieradzki ziemi, od którego przezwał się. Jan, syn jego, u Sieradza w Szcza-
wnie mieszkali [s], Potworowską pojął beP. Mikołaj w Bużeninie mieszkał b
***** Jarosz, co miał sprawę z Porowskim, co go spaleł, i najechał Porowskie-
go, za co bel ćci odsądzony Bużeński. Ci pierwej Gniewięckimi po Gnie-
więcinie, potym Bużeńskimi nazywali się. Ta matka ich, z domu Dębieńska,
mając lat 120 cumarła {23 Ianuarii}C anno 1633 po św. Prysce. Mieszkała
w wiosce Rożnicy u Jędrzejowad.
[2201 b Lw., brak. c Pod tekstem: Adam.

[221] a Artykuł dodany na odwr. k. 45. Na lewym marg.: w Litwie. b Lw.: jako
ksiądz. c Lw.: sobie. (\ Lw.: a nie za księże bękarty. e Pod tekstem: od Burzyń-
skiego, żołnierza kwarcianego.
[2221 a Artykuł dodany na odwr. k. 45. b-b Wyrazy wpisane w luce powstałej wsku-
tek wywabienia pierwotnego tekstu. Czytelne jeszcze słowo: herbu. c-c Lw., brak. d Po-
niżej tekstu: od p. Burzyńskiego Jakuba.
[2231 a Nad literą e w nazwisku lIadpisane y, autor przyjmuje więc i brzmiellie: Bużyń
ski. Na pr. marg.: Bużyńskiemu temu zadał bel i dowodzieł p. Karśnicki Kasper, że ociec
jego rzeźniczy bel syn z Krak<owa>, a nie śmiał mu się sprzeciwić, facendo fassus fuit.
h /IIa lewym marg.: od Miechoskiego. c-c Lw., brak. d Na pr. marg.: Za faworęm
Paprockiego o tej Bużeńskiej pod Strzemięnięm, fol. 234 oraz: Bużeński Jan w Pyskowie
w Sieradzkim za Bużęninem Potworowską miał za sobą, bel i anno 1633. O tern szerzej
pod Gniewiecki, ma [cyrylicą:1 czaplą kitę.
79
(224) BYCZKOWSKI - (226) BYSTRAMOWSKI
[224J BYCZKOWSKI nazwał się *** chłop właściwy z urodzenia. Tęn

beł za urzennika w folwarku proszowskim na wielgie rządy od Witowskie-
gol circa 1628. Pot<y) m anno 1629 w Jordąnowie, od Skawiny dwie miliZ,
także beł na oddawce za urzędnika a .
[225] BILIŃSKla, czasęm BIELIŃSKI, zwali się dwa bracia, Jan i Woj-
ciech, z Pułtuska rzeźnicy synkowie. Jan z chłopca służeł panu Radziejowskie-
mu, wojewodzie łęczyckiemu!, circa 1624 beł z synmi pana wojewody2
w cudzej zięmi dla posługi. Przyjechawszy z niemi do Polski, wyłupał im
szkatułę i pięniądze wziął. Doszto tego, że on, i wsadzono go w kajdany
anno 1625. Potem puszczono go, a beł przecię przy p. wojewodzie, któremu
zdrajca tęn to zadał beł truciznę. Myśleł o tym, jak umrz>! pąn, że u synów
jego za starszego sługę miał być, i pisał do syna b p<ana) wojewodzinego
Mikołaja, żeby w skok przyjeżdżał, że pan ociec jego umrze pewnie. Lecz
przez pilne staranie doktorów p. wojewoda atoli zbeł trucizny, a Bieliń
skiego jak znowu jeszcze opatrzniej niż pierwej w kajdany o zadanie trucizny
wsadzono, którego we Mszczonowie rajcy na garło sądzieli, a że zawieszony
na szubienicy i bólu, i wstydu zbełby prętko, kazano go tedy u pręgierza
katu bić i rękę uciąć. On, gdy się kat zamierzeł bartą3 ciąć, umknął ręki,
że tylko dwa palca uciął mu u ręki prawl!j. Ten potym pomknął do krakoski
ziemię i służeł trochę u ks. opata sądeckiego, jm. p. Morskiego C4 , i u tego
zjadł coś, że mu precz kazał. Potem na Stradomiu {u Krak<owa)} pojął
piekarską dziewkę ze dworku nad Wisłą p. wojewodzinej sendomier<skiej)S
circa 1627. Najmował indermach6 za mostęm między szewcy i anno 1630.
Brat jego Wojciech p. Wilkońskiemu 7 ćwierć roku służeł, po tym p. Pieniąż
kowi 8 anno 1631, zaś u p. Grudzińskiego w temże roku, który p. Francisz-
kowi Dębięńskiemu 9 służeł na Trzy Króle, gdy na Tworzyjański ulicy stał
u Dornzała lO , a po Świątkach oba ci Bielińscy beli u Grudzińskiego, żęnieli
go. Ten zaś Wojciech zrękował się beł w Krak<owie) anno 1631 in Augusto
na Żydoskiej ulicy Z~ wdową, co za hetmanem krak<owskim) ratusznymil
beła pierwej.
[226] BYSTRAMOWSKP Josephus de Miechow adolescens qui dem

parentibus nobilibus, sed non legitime iuncti erant, et illegitime natus. O tem
in libro capituli Crac<oviensi) anno 1544. bLegitimationem usque parens
ei obtinuit b •
[224] a Poniżej tekstu: od Proszowiąn.

[225] a W tekście pisownia: Byliński. lJ Na pr. IlUlrg.: Truł pana. c Tamże:
ks. Morski.
[226] a Artykuł dodany na odwr. k. 46 b-b Lw., brak.
80
(2271 BYSTRONOSKI - [2321 BYSZEWSKI
[227] BYSTRONOSKI ***, co służeł p. Ruseckiemu w krakoski ziemi k. 48

u Zatora, Mikołajowi 1, ab anno 1628 i anno 1632. Poimował w zapusty
służebną u pani Gierałtoskiej2 anno 1631 a.
[228] BYSTRZYCKla Wojciech ze Wronowa 1 wsi rodzic, chłopski syn

od Kazimierza Dolniego a u Chodła 2 . Tęn służeł u p. Zbąskiego Abrama 3
*****. Pojął Buczkowską rzeczoną {circa 1630}, co służeł ociec jej temuż
panu od kilkunastu lat.
[229] BYSTRZYCKla *** nazwał się. Ten mieszkał na karczmie, od
Kalwaryjej mila ku Krakowu na gościńcu ***, ślachecka to wieś, pąna Pasz-
kowski<ego) l o granicę od niej. Pojął beł na tej karczmie kaczmarkę starą,
nie miał z nią potomstwa plebeanów. Ta jak mu umarła, pojął kucharkę
ze Skawiny, bmiasteczka niedaleko b, miał z nią przed r. 1632 dziewcząt
dwoje ***. Ten dostatni jest, pieniężny i bydła rogatego do 40, i inszego.
Za ślachcica [e] udaje się.
[230] BYSTRZYCKla beł też Węgrzyn, slużeł u p. Cikowskiego Krzysz-
tofa, potym u p. Stanisława we Brniu I circa 1638 i tam się ożenieł.
[231] BYSTR YCHOWSKI a *** bel za urzęnnika w Sieciechowicach,
od Krak<owa) trzy mile, od r. 1635. Przywióz go z Mazosz p. Starski,
wicesgerent krak<owski) 1. bZ sieradzki zięmie b od Gidel chłopski syn, ze
wsi żonę ma, udają, że ślachciąnka *** [e]. Wozi sól do Sieciechowie, a do-
daje jej znowu Sieradzanom ; zajeżdżają do niego po nię. Nie miał potomstwa
i anno 1636.
[232] BYSZEWSKI nazwał się *** z Komorowa, miasteczka opaciego

od Torunial, młynarzów syn. Pieniężny bel ten młynarz, zarwał go bel opat 2
pan jego na kilkanaście tysięcy. Temu synowi ociec młynarz kupieł bel parę
koni i suknie cudne sprawieł. On na służbę jechał do pana Kostki, na Dy-
bowie {starosty} w tamtemże kraju 3. Beł u niego kilka lat, eż i anno 1630.
Tam Byszowskim nazwał się i ślachcicem zowie się4.
[227] a Na lewym marg.: od Ruseckich, po czym 3 litery bardzo niewyraźne cyrylicą,

środkowa u. Na pr. marg.: Bystronoscy w Bystronowicach u Lelowa są ślachta.
[228] a Artykuł dopisany na odw/'. k. 46.
[229] a Artykuł dodany na odwr. k. 46. Na lewym marg.: za Skawiną. b-b Lw., brak.
c Lw.: kundlik.
[230] a Artykuł dopisany I/a lewym marg. nru 229. W kopii Iw. brak.
[231] a Artykuł dodany na odlVr. k. 46. b-b LIV., brak. e LIV.: ale już skundlala
za chłopęm.
11 - W. N. Trepka: Liber chamorum. cz. I 81

[233] BYTOMSKI - [235] BZOWSCY
[233] BYTOMSKI zwać [s] się *** mieszczanin na Kleparzu beł circa
1601. Jest nota o nim w księgach kleparskich Sabbato post Sanctum Francis-
cum anno 1601 [6 X].
[234] BZICKI nazwał się Janek, komornicy kobiecie bękartęm się uro-
dzieł w Sąspowie, wsi od Pieskowej Skały ząmku. Tę kobietę, mać Jankowę,
pojął Symon Knap w Sąspowie. Ten Janek uczeł się pasamanictwa w Kra-
k <owie) i przeniewierzywszy się w częmsi mistrzowi uciekł z Krak<owa)
do sieradzki zięmie i tam pojął, jak słyszałem, ślachciankę, a{ Czarniską}
wdowę. A że chciano tam wiedzieć, skąd jest i jeśli ślachcic a , on jechał do
Bzowskich ze Bzowa od Będzinia, co jeden Marcyjan smżeł u pana Pisarskie-
gol, a Stanisław w Łaziech, dwie mili od Krakowa mieszkał b • Ci oba Bzowscy
anno 1617 przenajęci, świadectwo w grodzie krak<owskim) uczynieli, że ich
brat i ich domu jest 2• Piwa beczkę za to im kupieł, a na bóty im dał [cJ. Ci
teraz Bzowscy we Bzowie nie mogą zastawnej części swej przedać mówiąc,
że trzeciego brata macie, przez którego złe kupno by beło d • O to fałeszne
ich przyznanie pozwać ich do konstytucyj ej anni 16013, że ślachectwa swe,
jeśli niemi są, i majętność stracielibye. Ten zaś Janek Bzicki Bzowskim
odtąd nazwał się. A to i Pankowie kupieli także u nich sobie tytuł, bo ab
anno 1620, jako konstytucyj a od sum dawać na nową ślachtę uczyniona 4 ,
odtąd dopiero Panek Bzowski jęli się pisać. Gdy się od nich poborca p. Chełm
ski 5 upominał poboru, powiedzieli, że "my są Bzowscy, stara ślachta, tylko
to Panek nowy tytuł nasz mieliśmy", ale to fałsz, bo u Bzoskich to sobie
łacno, jak i tęn bękart Jąnek, kupieli. O tych Pankach pod P szersze opisanie
jest. Ten Bzowski z tą żoną mieszkał w Sieradzu, potym w Kaliszu, prawował
się o majętności żenine, utracieł beł prawie, a utraciwszy zapadł kędyś, że
o nim w sieradzki zięmi nie beło słychać anno 1633.
[235] Bzowscya Aleksander i Stanisław ze Bzowa, wsi księdza bi-
skupiej krak<owskiego) od Będzinia. Cebrzykiem ojca ich zwąno i tych
synów jego l . Ten Aleksander Cebrzyczek smżeł biskupom krak<owskim)
jak poddany. Służeł też p. Koniecpolskiemu, staroście stryj skiemu 2. Potym
circa annum 1622 zmówieł się z wdową *****, która wprzód zapisała mu
[234] a-a Lw., brak. b Na pr. marg.: Bzowscy ślachty ze dwóch plebeusów naczy-
nieIi, sami będąc chłopi. c Lw.: kundel kundlom. d Na pr. marg.: Bzowscy są ślach-
ta w Bzowie pod Tarnowem, ale ci do nich nic nie należą. e Na pr. marg.: Bzowski Sta-
nisław i Waleryjan protestant contra Wielogorski in actis causarum officii Lublinensis Tri-
bunalis anno 1630 in vigiIia S. Ioannis Baptistae [23 VI].
[235] a Artykuł na odwr. k. 47. Na lewym marg.: In actis terrestribus Crac<oviensibus)
anno 1536 post Epiphaniarum. Jest nota: f<amatus) Nicolaus Cebrzyk et Stanislaus Ce-
brzyk de Bzow.
82
(236) CZAPLIŃSKT - (239) CZAPUŃSKI
kilkanaście tysięcy, umarła wtem, on stąd spieniężeł się, dał beł na zastaw
pod Proszowicami na dwie wiosce ***** 20 tysięcy. Leczeł się w Krakowie
anno 1636 in Augusto; u Krasuskiej wdowy w Jazdowiczkach u Proszowic
bawial się przez rok 1637. {Sypiał z nią jak z żoną, potym ją pojął anno
1638 w zapusty3.} Zachorował bel w Lublinie anno 1636 i poodkazował
pannom Wierzbowskim na Wołyniu i inszem, i na kościoły, a bratu tylko
4 tysiące. Janowscy zową go ci, {co} w krakoski zięmi, bratęm, nie wiem,
z jakiej gównologijej4.
Stanisław brat jego też koło biskupa krak( owskiego) wałęsał się, b zaś
przy tem bracie przebywał b .
c
[236] CZAPLIŃSKl nazwał się Jasiek, rodzic beł z Czapl, ze wsi p ( ana) k. 49
Tarłowej z Podgórza 1. Ociec jego mularza bel, mieszkał w Tarnowie. Tego
Jaśka wziął bel książę Ostrogskie Janusz, kasztelan krak( owski ) , za chłopca
do posługi. A znać, że często doglądał skarbu pańskiego, że też i sobie bel
nazachowywał. Zaś będąc anno 1620 przy śmierci książęcej zarwał coś wor-
ków czerwonych, bo w rok po śmierci pańskiej ozwał się z pięniądzmi. Słał
i do króla tysiąc czerwonych o autentyk na ślachectwo, którego nie dosiał.
Stawiał poczet kilka koni pod chorągwiami na Ukrainę, ale tern autentyku
nie dosłużeł i anno 1632. Jak też tej czapli z czubu piórka te wypadną, ledwie
za sowę będzie stać, pewnie ryby bdo kuchnie b w kobiałce nosić jej przydzie.
[237] CZAPIK Wojciech, bękart chłopski w Radwanowicach, opisany

pod Zagóroski.
[238] CZAPLIŃSKl inszego rodzaju plebeanorum, też chłopski syn.

Ten naprzód służeł p. Grodeckiemu Chrzysztofowi w Grudnikach u Wie-
lunia 1, potęm służeł p. Płazie, staroście brzeŹI1ickięmu, w Brzeżnicy circa
1626, stamtąd do Prus pojechał beł z synem tego pana Płazy2 anno 1627.
[239] CZAPLIŃSKI, dwa ich bracia w oszmiański powiat do Litwy
przybłąkali się, chłopscy synkowie. Zygmunt starał się anno 1631 o córkę
kniazia Kruszwickiego [s] 1 tamże, gdzie podał mu, abya pokazał, jako jest
ślachcic. Zygmunt zatem b z Litwy b posłał do państwa oświęcimskiego do
niejakiego Czaplińskiego, co szołtystwo miał w Grzechiniej u Wadowic
w Oświęcimskim, co syn jego miał za sobą mieszczkę z Będzinia, Wańczy-
[235] b-b Lw., brak.

[236] a Lw.: malarz. b-b Lw., brak.
[239] a Na pr. marg.: zbrednia Czaplińskiego. b-b Lw., brak.
83
[240J CZARNIECKI - (241) C2ARN ECKI
kównę, bękartkę, Októrym [s] pod W opisanie, {pojął ją ze służby od pani

A1cksandrowej Komoroskiej2 anno 1626.} Ci oba, ociec z synem, ułakomi
wszy się na podarunki, że dał ojcu 20 talerów, a synowi jego Mikołajowi
20 czerwonych zł<otych) i kożuch turecki. Mieszkał tam brat tego Zygmunta
z Litwy ze sztery niedziele u tych na szołtystwie w Grzechiniej częstując ich,
, a czekając na grodzkie księgi. Jechali tedy ci z szołtystwa po Wielki Nocy
anno 1631 do Oświęcimia i zeznali w grodzie u ksiąg (choć to fałszywie),
że ich powinni są ci w Litwie i jednego domu. A i sami ci, co w Grzechiniej,
chłopi są i nie dowiodą swego nobilitatem C , i gdyby ślachcic, nie poimowałby
bękartki w Będziniu. Pozwać by ich o takie zeznanie do konstytucyjej anni
1601 d3. W Litwie nie wiedząc sprawy tej kniaź Kruszwicki dał córkę za tego
Zygmunta, zaś woźnicę tego, co beł z tern Z Litwy w Grzechiniej, odprawieł.
Aby nie plótł czego {w Litwie, zostawieł go w Krakowie}, ale woźnica po-
wiedział, iż "ja będę prędzej e W Litwie i przecię powięm o tej zmowie waszej
kniaziowi Kruszwickiemu".
[240] CZARNIECKI a jakiś *** pod Jędrzejowem gdzieś mieszkał, tak

nazwał się. Chłopski &yn jest ***, nie śmiał się też o żonę ślachciankę starać,
pojął na Kazimierzu Toporka mieszczanina dziewkę. Trzeba by tego Czar-
neckiego [s] wyblechować na draj hole, żeby do tytułów ślacheckich nie
mieszał się i nie wtrącał. Od czarnych niecek Czarniecki przezwał się, co
więc na nich u matki kapustę siekiwał.
[241] CZARNECKI a nazwał się Wojciech, syn Jana papiernika ze wsi

z Czajowic, w wsi [ss] Wizemberkowej od Krak(owa) trzy mile l. Ten
papiernik jak umarł, zostało trzej [s] synów jego. Jeden *** bednarstwa
wyuczywszy się powędrował b do Węgier, nie belo go w Polszcze i anno
1633 ***. Wojciech zaś tęn na służbę do ślachty udał się. Służeł od kilku
lat i anno 1633 u p. Czeskiego w Sułkowie 2 , wsi u Wieliczki, którą arendą
na ten czas ten pan trzymał. Siostra tych to papierniczków bela na tęn to
czas przy piekarzu ***** na Pędzichowie u Kleparza pod Krakowęm, po-
winnym go swęm zwała.
[239] c Lw.: ślachectwa. li Na lewym marg,: od p, Olszoskiego, Na prawym:

Z Czapel Wielkich i Małych od Miechowa wyszło sieła chłopków, rzemieślnikami je-
szcze są. Zową się Czaplińscy. Synowie ich mogą być ślachtą na potym. e Lw.:
• •
pIerweJ.
[240] a Pierwotnie napisano: Czarnecki, litera i została wstawiona potem. Artykul
dodany na odwr, k. 49, Na lewym marg.: pod Jędrzejowem.
[241] a Artykuł dodany na odwr. k, 49, na lewym marg.: w Krak<owie) , b Lw.:
pomknął.
84
[242] CZARN ECKI - [245] CZAR NOCKI
[242] CZARNECKI a nazwał się *** chłopski syn*** ze wsi Łęgu opata
mogielskiego. Ten będąc jeszcze w tern Łęgu, zajeżdżał z wozami często
rąbać drwa do lasów kanoników krak<owskich), że raz poimąno go w lesie
i kanonikom bdo Krak<owa) b przywieziono. Wsadzono go i mieli go dać
ściąć, ale uciekł jakoś z więzięnia anno 1633 (i mieszkał kilkanaście niedziel
c i dłużej c w Radwanowicach, od Krak( owa) trzy mile, u p. Bętkowskiego
i in Septembre, i potym), żeby się otarła ona jego sprawa, zaś na służbę
udać się miał , porąbany i postrzelany, a przecię łotr d . Miał lat 30 kilka.
Brat tego to rodzony bel za piekarza i anno 1633 w klasztorze mogielskim.
[243] CZARNECKI a dwa bracia nazwali się, bękarci niejakiego Otty
w Czarnocinie w radomski ziemi u Skrzynna I . Tamże u niegoż schowali
się. Dał im bel w drugiej wsi swej *** chałupy chłopski e z ogrodami, a nad-
sługowali mu za pachołki; nieżonaci bel i jeszcze anno 1634. Starszy miał
lat 30 kilka b.
[244] CZARNECKI a nazwał się Jan, chłop s ki
synek zagrodniczy ze k. 50
wsi między Staszowem a Kurozwękarni ***. Ten przy Krakowie bawieł
się. Pojął beł szynkarkę W Krak<owie> z Tworzyjański ulicel i tamże w trze-
cie 2 od brony mieszkali od kilkunastu lat, eż i anno 1633. Bel starszym nad
hajdukami miejskiemi circa 1620, co w bronach siadali. Potym u pana sta-
rosty krakowskiego) 3 beł nad hajdukami zamkowemi w Krak<owie) . Ten
stąd s ię bel zdobeł, że u niego beli lisowczykowie kilka zostawieli sieła rzeczy,
,
jak wyjechali z Węgier, a do Sląska jechali. Stamtąd gdy się nie wrócili,
poginęli, owe rzeczy zostały się przy Czarneckimb. Beło srebra łamanego
kościelnego sieła z węgierskich kościołów i łańcuchów złotych kilka boga-
tych, i insze rzeczy. Końmi na Kleparzu handlował. Beł zaś dozorcą zamko-
wej krak<owskiej ) C piechoty za p. Zamojskiego starosty4 i anno 1633.
[245] CZARNOCKI nazwał się Jędrzej, bękart ks. kanonika krak<ow-
skiego) . Tego wziął go beł z sobą [a] kanonik do Włoch. Tam będąc przy-
uczeł się trochę kawalkować 1 koni, potym circa 1604 u dworzanina kró-
lewskiego p. Gajowskiego 2 beł do kawalkowania koni. Potym wziął go bel
podkoniuszy królewski do koni królewskich. Tęn potym po rokoszu w kilka
[242] a Artykuł dodany na odwr. k. 49. Na lewym marg.: Mogieła. b- b Lw., brak.
c-c Jw. d Na pr. marg.: p. Bętkoska.
[243] a Artykuł dopisany na odwr. k. 49. Na lewym marg.: Otta jakiś u Skrzynna, a nie
belo inszych, tylko z sieradzki zięmi, co ostatni schodzi tych czasów anno 1634, chromy
i złąmany w pacierzu. b Pod tekstem: od wyrostka ks. Starczeskiego.
[244] a Na pr. marg.: w Krak<owie>. b Na lewym marg.: Slawikoski na Sla<w>-
koski ulicy wie, z której wsi tęn jest. c L w., brak.
[245] a L w.: ociec.
85
[246] CZARNOT A - [248] CZARNOWOLSKI
lat anno 1618 wyjednał beł sobie, że mu król Zygm( unt) III dał autentyk
na nobili tacyją, o co pp. Czarnoccy oponowali się mocno przeciw tej daro-
wiźnie na sejmiku w Proszowicach 3• Że to król nad prawa i asekuracyj e dał
i przeciw konstytucyj ej anni 1578, fol. 189 4 , nie chciała tego wszy tka nobi-
litas pozwalać i przyznawać na ternże sejmiku, aby ta nobi1itacyja miała być
ważna, i owszem, za chłopa u siebie mieć tego kawalkatorczyka, któremu
to dla siebie tylko król dał, niechże tylko u niego będzie nobilis, a u ślachty
wszytkiej chłopęm, póki żyw, będzie! Ten z założnicą w bezżęństwie w War-
szawie mieszkał kawalkując konie królewskie eż do śmierci króleskiej anno
1632. Kotlicka, mieszczka w Krak(owie) , siostra jego 5, żywa bela i anno
1633 b na Floryjański ulicyb. Ten anno 1633 po koronacyj ej na burgrabstwie
w Krakowie na zamku mieszkał. Miał lat 60 i więcej, nieżonaty bel, Cz małpą
mieszkał c .
[246] CZARNOTA zwał się *** bękart p. Bratkoskiego 1 w sieradzki

zięmi w Siemichowicach u Wielunia 2 • Wychował się u tegoż pana ojca. Beł
przy temże p. Bratkoskim i anno 1632. Miał lat dwadzieścia.
[247] CZARNOWOLSKI zwał się ***, podpisek w grodzie krak( owskim)

beł od kilku lat i anno 1634. Bel pierwej w Nowym Mieście podpiskięm
*****a. Tęn nazwany mieszkał jak z żoną z publiczną murwąb w Krak( owie) ,
rzeczoną Kośmidrową, co i woźnice z nią obcowywali. Tęn mieszkał z nią
na Mikołajski pierwej, potym na Żydoskiej ulicy anno 1634. Już jej nikt
dobry nie chciał, a tęn obiecał ją pojąć za małżonkę C i pojął ją anno 1637
dW mięsopusty. W przecznicy od Bonifratellów ku Sła(w)koskiej ulicy
w Krak( owie) mieszkał najmem de.
[248] CZARNOWOLSKla ***, ociec b chłopski syn *****, pojął bele

Otwinowską, ślachcianeczkęl. Z tą miał dwóch synów, tego d podpiska w gro-
dzie krak(owskim) ***, a drugi *** służeł p. Sienieńskiemu, wojewodzicowi
podolskiemu 2, circa 1638.
[245) b-b Dopisane potem, wykraczając na pr. marg. Na lewym marg.: p. Dqbroski
mistrz.
[247] a Luka na cały w. Na pr. marg.: Krak<ów), nieco niżej: Stąd tytuł, co czarne
woły pasał będąc u ojca. b Lw.: dobrzedziałką. c Pod wiersem: od p. m <istrza)
Dqbr ( owskiego >. d-d Lw., brak. e Na pr. marg.: od p. Dąbroskiego mistrza. Poni-
żej tekstu Vi, jest to początek słowa: vide, którego dokończenie znajdujemy przy artykule
na odwr. k. poprzedniej, 49, oznaczonym przez nas nrem 248.
[248) a Artykuł dopisany na odwr. k. 49. b Lw., brak. c Na łewym marg.: de,
dokończenie słowa: vide z nru 247. d Lw.: jednego tego miał z ni.
86
[249] CZAJKOWSKI - [252] CELLARI
[249] CZAJKOWSKIa zwał się ***

z Piotrkowa Czajki mieszczanina
syn. Ten bel za chłopca u ks. Starczowskiego, kustosza krak(owskiego)l,
potym dał go święcić na kapłaństwo. Beł zaś u niego anno 1634 za kapelana
i za sprawcę b W Krakowie. Suknie swe jedwabne nachodzone dał mu beł b .
[250] CEBROWSKI nazwał się *** z Cebral, wsi u Iwanisk W Sendo- k. 51

mirskim, chłopski syn Nowaków Jakubów. Ten służel naprzód p. Kochow-
skięmu Mikołajowi 2 w Inflanciech przy dworze p(ana) Chodkiewiczowym 3
15 lat, potym bel W konfederacyj ej moskiewskiej, skąd zdobel się, że dał
na zastaw na Miłostowice w Sendomierskim ab anno 1627 na spłacheć
p. Marcina Koczowskiego 4 • Trzymał go i anno 1632 a.
[251] CZEKCIŃSKI *** z Lowinka, wsi p. Niemojowskiego za Toru-

niem 12 milI, szołtysi synek. Ten służeł p. Pukarzowskiemu w Bielkach
u Radomskiego 2 anno 1619, potym anno 1620 pojął młynarkę u Świecia,
miasteczka nad Wisłą; bogata beła. Tam chce się aręndami bawić, aby się
za ślachcica udawał.
[252] CELLARI, dwa ich bracia, ci z ojca swego zawsze kupcami i miesz-
czany krakowskimi, zwani famati beli, łokciem mierzeli towary włoskie
i do inszych miast przez faktory sełali 1, ale że dopiero nałupiwszy się pie-
niędzy ze ślachty, iż ab anno 1629 gwałtem towary wyprzedawał, nie chcąc
tedy, aby tak do ś1achectwa nie wśliznął się, jak Montelupi, kupiec krakowski
i mieszczanin, pokazuje, że mieszczanie są krak(owscy) i co anno 1600
feria 4 in vigil(ia) festi S(ancti) Laurentii Martyris [9 VIII] u ksiąg wój-
toskich krak(owskich) famatus Andreas Celari, civis mercatorque Craco-
vien(sis), plenipotentem a Menert fecit etc. Ten ab anno 1626 na okazo-
wania ślacheckie między ślachtę prezentować się poczynał, a dobrze by,
żeby jak mieszczanin z cechami miejskimi okazował się, wziąwszy w rękę
łokieć żelazny miasto kopijej2. Ten Jędrzej kupieł wioskę Chełm, od Krako-
wa dwie mili, anno 1624, zaś anno 1631 dał na zastawę {36 tysięcy} na Wy-
szocie e panom Wojnom, trzy mile od Krak(owa)3. Zaś trzymał arendą
Grabie, wieś w Podgórzu, od Wiśnicza dwie mili, ab anno 1622 i anno 1633
od jm. p. Lubomirskiego, wojewody ruskiego 4 ***. Synowie tego Celarego,
ucząc się w Krak(owie), mistrz ich anno 1633 Celarowskimi zwał. Jest nota
o tęmże w grodzie krak(owskim) anno 1619 fer(ia) 5 ante festum S. Marga-
[249] a Na lewym marg.: Krak<ów>, nieco niżej: Piotrków. b-b Lw.: Ślachcicem
się być mienił.
[250] a Na lewym marg.: od Zagórskiego Jarosza.
[252] a Lw., brak.
87
1253] CELAROWSKI - [255] CERANOWSKJ
retae [11 VII], gdzie pisąno: Spectabilis Paulu s Celari, consul et civis Cra-
covien<sis), suo et Andreae Cellari, fratris sui, pro ratihabitione cavet etc. b
Tak ich i w miejskich, i grodzkich famatos zawsze pisąno i do r. 1633, i po-
tym. Tęn Jędrzej anno 1633 sześcią koni w karecie jeżdżal, co grande nefas
i morte pianda indignatio.
k. 52 [253] CELAROWSKI beł mieszczanin w Szłomnikach, miasteczku od
Krak<owa) 4 mile. Organistą beł miejskim przy kościele. Tęn będąc starym,
siwy a, umarł circa 1614. Zostało [b] potomstwo jego [e].
[254] CERANOWSKI *** bel mieszczanin w Lublinie. Jest i potom-
stwo jego. Dał bel córkę za Abramowicza niejakiego anno 1590, co bel
inspektorem u pana Chodkiewiczowych dzieci l.
[255] CERANOWSKI nazwał się Jakub. Tego ojciec bel zagrodnik na
przedmieściu w Proszowicach ku dworowi, Ceranęm zwąno go, a matka
Jakubowa chleb piekała na przedaj. Chłopskiego rodu bela, żywa bela
i anno 1628 ***. Ten Jakub, syn ich, służeł p. Kotkowskięmu Zygmunto-
wjl w krakoski ziemi, zaś panu Szydłowskiemu 2 pod Krakowem, potym
pa.nu Karkowskięmu 3 . Ten circa 1629 pojął beł na podząmczu {krakoskim}
u Smoc2!ej Jamy wdowę, której nikt dobry nie chciał. Ta dobra żona służeła
{za kucharkę} circa 1627 u pani Hipolitowej4 w Krak<owie), a matka jej
mieszkała w piwnicy na Św. Jana ulicy pod kamienicą, co jest W tele Popow-
skiego kamięnice S • Tej dziewce jej kazała precz p. Hipolitowa, że niecnota
bela, i mieszkała zaś w piwnicej u matki swej. Jak matka umarła anno 1627,
onę wygnano od piwnice, że nierządnicą będąc, bywały koło niej hałasy
zawsze [a]. Tę pojął beł jakiś stary człek ***, prostak mieszczanek. Tęn
kupieł bel domek pod zamkięm krakoskim nad Wisłą u Smoczej Jamy. Przy-
wiodła go beła ta pani żona, że go jej bel zapisał. Potym tego roku umarł
beł; udają , że go bela otruła. Drudzy powiedali, że to beł sługa jakiś pana
wielkorządzce krak<owskiego) , co mieszkał bez ślubu z tą to istą, i kupieł
jej to beł tęn domek pod zamkiem. Po śmierci którego pojął ją to beł ten
Ceranowski rzeczony. Udają, że bel wymógł, co mu zapisała tenże domek.
Taż to żona jego umarła anno 1631. On mieszkał w tęm domu, kurwy chował
na wyszynk. Przedawał potym tęn domek, a chciał się udać wyszszej i za
ślachcica. Zaciążkami bawieł się, chowając kilka koni. (Siostra jego rodzona
bela i anno 1633 za Wódką, piekarzem w Proszowicach, i brat jego jest
drugi, za parobka kędyś slużeł.) b Ten Ceranoski zabiel bel psa na podząmczu
[2521 b Na pr. marg.: z Kowalskim okradł książę Zbaraskie, gdy umarł anno 1631.
[253] a Lw., brak. b Lw.: po nim. e Lw.: które się ślachtą być tytułuje.
[255] a Lw.: jak koło suki, kiedy się grzeje. b Na pr. marg.: w Proszowicach.
88
[256] CERAZYN ~ [257J CERUSO"'lE
komuś. Pozwał go oń i musiał

go 12 zł płacić. Siedział i kilka razy w ząmku
w wieży Złodziejskiej. Ten pod pretekstem straŻllictwa wydarł bel na Ślą
sku circa 1628 fonuanom dwieście talerów, którzy fOfmani w pół roku anno
1631 po Wielki Nocy od Będzinia jadącego poznawszy poimali i dali wsa-
dzić na garło. On jakimsi sposobem uciekł z więzienia i do Krakowa przy-
biegł. Wiedzą o tern i w domu tęm jego, co mieszkał hajduk stary komorą
i żona hajdukowa. Zaś szewcom zatorskim, co do Krakowa po skóry szli,
wydarł w drodze kilkadziesiąt złot(ych) , pobieł ich jeszcze okrutnie. Belo
to po żniwiech anno 1630. Zaś anno 163 I w bronie Sławkoski w Krak( owie)
potkawszy go ślachcic, że mu bel coś przedtym uczynieł {i okradł}, kazał
go bel czeladzi pobić i posiec c, ale wymodleł się tern, że sakrament w ten
dzień przymował. Tęn anno 1633 na cesarską jechał bel po godzi ech pod
chorągwią Kaleckiego w pułku p. Wieruskiego 6 i tam go zabito, a pobrał
po nim kadukiem.
[256] CERAZYN ***, Włoch z rodu, mieszczanin krak( owski ) I, o któ- k. 53
rym częsta wzmianka w księgach miejskich krak( owskich>. Ten kupieł bel
wieś od Krakowa dwie mili, Karniowice, którą potym Pipąnowi, aptekarzo-
wi krakoskiemu, przedaP2.
Jest nota in actis castr : ensibus) cap( itanealibus) Crac( oviensibus) anno
163 I, gdzie go pisano: nobili s Ioannes Cerazyn spectabiii Christophero
N airnan inscri bit etc. 3
[257] CERUSOWIE *** mieszczanie krakowscy zawsze sąl. Sukno
w Sukienicach na łokieć mierzeli i w r. 1633. Z tych Samuel kupieł bel anno
1627 wieś Sobolów nad Rabą, od Bochnie mila 2 . Mało nie będą i inszy
sklepy sukienne porzucać, a do wiosek się wynosić. Jest nota ich w Krako-
wie anno 1630, co dali na ratusz krak( owski) po dwie grzywnie winy, iż
nie na czas oddali donatywy ustawionej na sejmie. Jako Jan Cerus, Sebe-
styjan Cerus, Samuel Cerus, Franciszek Ccrus, Piotr Cerus ***** a. Ccrus
*** kupieł Dziewięcice u Działoszyc w Sendomirskim od Rotermąna za
24 tysiące 3 *****b. Cerus ***, co mu brata zabito circa 1629 4, wziąwszy
spadek po bracie arendował sobie Książnice, wieś u Koszyczek, ctrzymał
je C i anno 1633. Na trzy lata dał 12 tysięcy, a trzech bez płatu pożyczeł księ
dzu N ***. Tego raz w drodze ślachcic jedęn potkał anno 1633 i spytał, jako
go zową. On rzekł, że Cerus. Ślachcic mu zaś rzekł: "to pewnie *** matka
wasza Musia beła?5" Za czem p. Cerus nie rzekł nic więcej, boby go belo
[255] c Tamże: w Krak <owie) .

[256] a Na pr. marg.: error Cancellariae Crac<oviensis) .
[257] a Luka na 2/3w. b Luka na pól w. c-c Lw., brak.
89
[258J CEZAR -- [259J CEZAR
przez kij przenoszono. Ten pojął bel Bełziąnkę z Krakowa, miejską Jarosza
Bełzy córkę6. Cerusów tych kilka kupcami i sukięnnikami beło w Krak<o-
wie) i anno 1633. Pozwano beło kilku ich na ratusz krak<owski) . Jest nota
o tern anno 1630, co beli na czas nie oddali donatywy do wybierczego miej-
skiego, jako: Jąna, Sebestyjana, Samuela, Franciszka, Piotra etc. [d] *****e.
Ci już kupiectwa porzucać poczynają, a do wiosek zięmskich udają się,
a potym do ślachectwa. Jeśli Cerusiowie ślachtą się będą mięnić, toć i wyż
łowie, i psi tego przezwiska zagęszczą w Polszcze rozrodzenie tego domu.
[258] CEZAR *** beł organistką,

który przedtym służał u ślachty, potym
circa 1613 ożenił się beł w Krak<owie) . Sąm grawał po kościelech na orga-
nach, a sama sznórki rabiała Żydom, chowała sznórownice, mieszkając
najmem przed Mikołajską broną w Krak<owie) . Żywi beli oboje i anno 1630.
k. 54 [259] CEZAR beł to Włoch abo Szot Julius 1. Tęmu p. Piotr Zborowski,
wojewoda krak<owski)2, gdy służeł u niego, przydał przezwisko Julius Cae-
sar. Dał mu bel wieś trzymać do swego żywota, na której pieniędzy za-
wziął. Po śmierci p. Zborowskiego od wsi odpadszy, trzymał Wodzisław,
miasteczko ze wsiami, od p. Hieronima Lanckoruńskieg0 3 dziewięć lat ab
anno 1594 eż do r. 1602, a po nim kto inszy dawał z tegoż po siedmi tysięcy
i tak się tam spięniężeł. Ten z białągłową z O<l)kusza bez ślubu mieszkał.
Miał z nią Piotra syna dorosłego in anno 1602 i dziewki. Jednę dał beł za
Lipińskiego, który musi być nieślachcic, że to bękartkę pojął, po którego
potym śmierci szła beła za Guttetera Stanisława circa 1627, co mieszkał
w Charśnicach u Małogoszcza 4 *****a. Druga szła bela po śmierci ojcowej
za Zyberta, o którym pod Z opisanie ***** b. Piotr zaś, syn, pojął bel Ostrow-
skie<go) rzeczonego (o którym pod O) córkę circa 1619 *****C. Ten Julius
Caesar spłodziwszy bez ślubu te wszytkie dzieci bękartami, udawał jedęn,
żeby anno 1599 miał mu z tą załoŻllicą (co ją miał z Olkusza) dać ślub ksiądz
luterski Stankar S, co beł na ten czas ministrem w Wodzisławiu 6 , a te dzieci
dorosłe już beły. A to przeciw konstytucyj ej anni 1578: illegitima proles
non hereditat 7 • Tego cesarza Juliusa zabiel beł chłop kijęm w sadu dworskim
wodzislawskim. Zdybał bel ten Julius na gruszce chłopa i łajał mu, odpo-
wiedając bić go, jak zlezie. Chłop zlazszy, bojąc się kaźniej, dał cesarzowi
kijęm, że zaraz na miejscu został, a zabiwszy uciekł precz, co beło anno 1602.
Zła korona d, gdzie chłopi cesarze kijem biją. Żona tego Juliusa szła beła
prętko za Raszowskieg08 [e].
[257] d Lw.: Cerus6w. e Luka na pól w.

3/
[259] a Luka na blisko 1 w. b Luka na 4 w. c Luka na 2/3 w. d W tekście:
porona, Lw.: korona. e Lw.: z żalu wielkiego po nim.
90
[260J CETYS - [263J CIACHOWSKI
[260] CETYS ***, Włoch z rodu, mieszczanin krak(owski) . Tęn ma-

jąc żonę rodzoną siostrę Buccelle, doktora {krak( owskiego) , o którym
pod B}, u której depozyt swój miał Buccella, a gdy umarł nagle bez testa-
mentu, tak przy Cetysowej ono wszytko zostało, z czego Cetys kupid bel
Igołomijąl, wieś od Krakowa 4 mile ku Chebdowu. Miał z tą to synów dwu a
i dziewek dwie *****b. Tę Igołemiją [s] przedali beli ci synowie prętko po
ojcu. Beł Mikołaj Cetys u p. Miłońskiego, żupnika wielickiego 2, za strażnika,
co przestrzegał fOImanów, aby soli nie kupowali u górników i nie cechowanej
z gór. Bel na tej straży j anno 1633, nieżonaty beP. Winszuję, aby iste cetus
plebeanorum ad suum centrum tendat, ex quo ortus est, sed non ad insignes
Polonorum intrudatur.
[261] CETNEROWIEa mieszczanie krakowscy Sąl, o których nota jest k. 55
in actis consularibus Crac( oviensibus) , gdzie famatos et cives mianują je.
Wynieśli się beli z Krak( owa) pod Lwów 2 , za ślachtę się udawali. Doszedł
bel jakąś omełką podczastwa lwowskiego 3, przed świnie wody nalewał.
Syna jego mieli za sługę synowie p. Sapihy, wojew<ody) wileń (skiego ) ,
bel z nimi w cudzy ziemi anno 1619 i 1620 4 .
[262] CIACHOROWSKP nazwał się *** miejski synek na Kleparzu,

syn *****. Tęn w ulicy za Św. Floryjana kościołem w domu bu Marcina
mieszczanina najmęm komorą mieszkał b {ab anno 1628} i anno 1633 miał
lat czterdzieści i kilka. Po dwornacku z kołnięrzem lisim chadzał, niczym
nie handlując, a ekspendować zawsze na jadło i picie, i koni parę chować,
i chodzić cudnie. Tęn pewnie zaciął kędyś kogo i to powoli ekspenduje. Zaś
mężatce, żęnie Stanisława Propole na Kleparzu, przysiądał podołka, dla
czego męża niszczeła, a jęmu dawała. Ścięto goC w Krakowie, poimawszy
na kradzieży. Wywołał, co kradł od dziesiąci lat; narachowano na 60 t y-
•
SlęCy.
[263] CIACHOWSKIa nazwał się Jan, z Rakowa bakałarza aryjańskie

gol syn. Ten służeł anno 1630 p. Wielowiejskiemu Aleksandrowi w Ma-
kowie u Miechowa 2 •
[260] a Na pr. marg.: Mikoł<aj), Dyzma i Jan ożenił się, w bełskim kraju mieszka.
b Luka na 2/3 IV.
[2611 a Na pr. marg.: Krak<ów) .
[262] a Artykułu tego IV kopii Iw. brak. b-b Wpisane IV miejsce tekstu wydrapane-
go. c Tutaj w tekście znaczek mający odpowiednik na pr. marg. przy nocie: Ścięt anno
1633 po Wielki Nocy, co rozbijał i kradał z Wojciechem Chrząstoskim kleparczykiem. Nie
wstawiamy tej noty w tekst, bo rozbiłaby sens zdania.
[263] a Artykułu tego w kopii Iw. brak.
91
[2MJ CIACHOROWSKI - [268J CIELESTA
[264] CIACHOROWSKI ***, co beł w Daleszycach l , biskupa krak( ow-

skiego ) miasteczku, za starostę ab anno 1626 i anno 1631. Miał za sobą
Dramińską niejaką, co ociec jej w Żarnowcu bel dozorcą od książęcia Zba-
raskiego, kasztel( ana) krak<owskiego) 2. Temu Ciachoroskięmu zadał abel
p. Jan a Osowski z Jąnowic u Wiślice, że chłopski syn jest; wie dobrze, skąd
jest *****b. Brat tego to, Jerzy, u p. starosty opoczyńskiego Oleszyńskiego C3
{służeł d }, gdy do Prus jeździeł anno 1627. Potym Oględówek, wioskę u Piń
czowa trzymał biskupią do Daleszyc, którą tenutę nastrzęczeł mu to bel
brat ten jego anno 1631. Tęn to młodszy starał się o córkę Jana Czechowskie-
go w Czechowie 4 {eu Pińczowa e} anno 1631.
[265] CIECHANOWIca chłopski syn ***, z Ciechanowa pewnie jest,

że się tak Udaje się być z Litwy {ślachcicęm}, co nieprawda sroga l .
nazwał.
Okradł znać opodal kogoś i zapadł w Krakowie, w rzeczy na studyja, aby
jak go kto dojdzie, zakreł się między studenty. Wzrok jego ponury, zgar-
biwszy się chodzi, miał lat 30 anno 1630. Zaś w Krak( owie) anno 1631,
gdy Forbosza 2 lutra w kamięnicy na Sła(w) kowskiej wyłupali i wy-
brali b, tęn zarwał ze skrzynie potężnie, czym sustcntował się na gospo-
dach [C]d.
[266] CIEKLIŃSKI Dobiesław l i Stefan Rucki perpetuc bannitus cum

refusione damnorum. O tern nota jest in actis causarum officii trybunału
lubelskiego anno 1630, Sabbato proximo post Sanctum Vitum [22 VI] etc.
[267] CIELECKI ***, tego pozwał beł Sławianowski pro usurpationc

tituli nobilitat( is) l na trybunał piotrkowski anno 1624 i kontumacyją na
pozew otrzymał post Trium Regum inter causas officii.
[268] CIELESTA a zowie się *** chłopski syn ***** b. Ten z dawna bel
za posługacza
i za piwnicznego u p. Leśniowolskiego, starosty zatorskiego 1,
eż do r. 1631. Po śmierci starościnej nadsługował przecie pani starościnej 2
i anno 1633. Pojął bel Krzywokulankę w Zatorze. Kupieł dom w Kętach,
{od Zatora trzy mile,} i tam mieszkał. Miał synów dwu ***, starszemu 12,
młodszemu *** 10 lat. Ten to Cie1csta z dworska chodzi, ślachcicem się zowie,
konie dobre miewa 3•
[264] a-a Lw.: p. Na pr. marg.: p. Osowski u Wiślice. b Lilka na przeszło pól IV.
c L w., brak . d J IV. e-e J IV.
[265] a Artykuł dodany na odwr. k. 54. Na lewym marg.: z Krak( owa) . b Tamże:
grassator. c Lw.: i z kolegami. d Poniżej tekstu: od p. m(istrza) Dąbr(owskiego) .
[268] a Artykuł dodany /la odwr. k. 54, z dokładnym oznaczeniem przy pomocy kreski
miejsca /la k. 55. b Luka na około 3 wyrazy.
92
[269] CIELIŃSKI - [272] CIĘNICKI
[269] CIELIŃSKI nazwał się Paweł, z Rygi rzeźników syn. Ten służeł
u pana Lwa Sapihyl. Bel potym oboźnym w jegoż wojsku w Litwie. Tamże
pojął w Litwie ślachciankę circa 1622. Bel pod Chocimem, potym anno 1632
na cesarską jeździeł do Śląska przed Wielką Nocą, strażnikiem na ten czas
tam beł, umie po niemiecku. Tamże anno 1631 w pułku p. Jarockiego beł
rotmistrzem, zaś anno 1632 porucznikięm w inszy rocie.
[270] CIEMIERZYŃSKI nazwał się *** mieszczanin w Chęcinach, k. 56

miał dom swój tamże. Akta miejskie chęcińskie, gdzie go famatum zową,
feria 4 infra octavas Corporis Christi [7 VI] wspominają anno 1595. Zostało
potomstwo jego, które belo w Chęcinach i anno 1633.
[271] CIĘNIAWSKl w Kazimierzu u Krakowa mieszczanie dwa beli.

aSukiennikiem jeden beł a . {Beł jego w Sukiennicach krak<owskich) sklep
trzeci od wagi, żubrza głowa, kolce w nosie - herb nade drzwiami beł ich,
i na Kazimierzu drugą sukiennicę mieli.} b Syn tego *** kupieł beł po śmierci
ojcowskiej Słupią, wioskę u Dobczyc 1. Ten tylko jednę dziewkę miał, którą
w klasztorze Św. Katerzyny w Krak : owie ) na nauce miał. Po jego śmierci
opiekał się nią brat stryjeczny 1all 1 . dał ją beł za Piaskowskiego 3, a prze-
dawszy Słupią. posag mu dał. Sam potym Jan ab anno 1620 mieszkał na
Kazimierzu, lydom pięniędzy na większą lichwę dając, za ślachcica udawał
się. Trzymał porym aręndą circa annum 1631 Wolicę, wioskę w górach
ku Sączu u Limanowej 4. Ten Jan miał z pierszą żoną synów dwu, e Michała
i Stasia c, niewieley beli anno 1631 d, dał ich beł do Manieckiego, o którym
pod M opisanie, że się z jego dziećmi u bakalarza uczeli, a Maniecki miesz-
kał na ten czas arendą w Jąnowicach u Sącza. Żonę drugą miał z Sącza
mieszczkę, Pieleszównę5. eTrzecią żonę miał Dębicką6. Umarł bez potomstwa
anno 1634. Żona jego szła za Lutosławskiegoe 7 .
[272] CIĘNICKla nazwał się ***

cWopski syn *****, beł za pisarczyka
prowentowego {od kilku lat i anno 1637 b } u biskupa płockiego l we wsi
Jablonnej, za Warszawą ku Zakroczymowi {dwie mili}. Nieżonaty beł je-
szcze [e].
[271] a-a W miejsce tekstu wydrapanego. b Na pr. marg.: od p. Zyniockiego [?].

c- c Przekreślone. d Na pr. marg.: Cięniawa, miasto jest na Śląsku za Wschowem. O tern
Jacli.<im> Biel<ski>, 229, od którego ten nazwał się. Mowa tu o Ścina wie, dawniej stolicy
udzielnego księstwa. e- e Dodane potem drobnym pismem w luce między artykułami.
Tamże nota: od p. Dębickiego, co udawał, że Dębicką miał za sobą.
[272] a Artykuł dodany na odwr. k. 55. b LIV.: 1639 aut potius 1637. c Lw.:
ale się ślachcicem chełpił być dryś.
93
[273] CIENKUSZOWSKI - [278] CIESZKOWSKI
[273] CIENKUSZOWSKIa nazwał się

*** miejski synek z Wieliczki.
Matka jego pod żupą w chałupce mieszkała i anno 1631, ocet przedawała,
z cienkuszu robiela go, on stąd nazwał się. Ten pojął bel wdowę, mieszczkę
w Bochni, Lęcką nazwanąb, potym umarł tenże circa 1626. Został syn jego
***, mały jeszcze beł anno 1632, dziewcząt też coś zostało. Ta wdowa Cien-
kuszoska za trzeciego męża szła, Zabłockiego, który wójtęm w Wiśniczu
bel i anno 1633. Żona ta jego pod czas w Bochni mieszkawala.
[274] CIESIELSKIa *** zwał się mieszczanin w Księżu Wielkim. Po-

jąłbel w tęmże Księżu miejską dziewkę. Brat jej zwał się Skoro szewskim,
o którym pod S.
[275] CIESZY!'IrSKJa Petrus, civis in Kleparz penes Cracoviamb. No-
bilis pisano go Ci civis in actis castren<sibus) c<apitanealibus) Crac<ovien-
sibus) anno 1561 ante Symonis e<t) Judae, co lucrum obtinuit pro tribus
marcis super Stanislaum Garnkowski c.
[276] CIESZKOWSKIa ***, z Przemyśla

miejski synek. Są tam jeszcze
siostry jego i brat organista w Przemyślu i 1633. Tęn to służeł p. Daniłowi
czowi, podskarbiemu nadwornęmu K.J.M.I Bel u niego od kilku lat i anno
1631. Tam, jak to przy podskarbim, coraz to więcej zdobywał się w pienią
dze, że potym dostatek ich mając, za możnego ślachcica udawać się będzie.
[277] CIESZKOWSKI, też

plebeus, służeł u p. Opalińskiego, marszał
ka K.J.M. nadwornego l. Beł au niego a nad piechotą starszym bcirca 1610,
kiedy na p. Stadnickiego łańcuckieg0 2 walczeł. Syn zaś tego Cieszkoskiego
służeł u tegoż p. Opalińskiego za koniuszego circa 1627, bodaj nie poddani
jego beli. Potym kędyś indziej na służbę udał się. Matka jego szła bela za
Ślubowskieg0 3 , który bel [za] urzennika w majętności p. Opalińskiego b .
[278] CIESZKOWSKla nazwał się *** syn Kaleby kołodzieja,

który
mieszkał na karczmie w Cieszkowicach do Nowopola należącej l. Ten syn
Kalębin bel podpiskięm i prokuracyją bawieł się. Pojął beł bękartkę króla
Augusta, co ją z Relską niejaką miał2, a tę Relską, zalożnicę Augustowę,
[273] a Artykulu tego w kopii Iw. brak. b Na pr. marg.: Lęcki.

[274] a Artykuł wpisany drobnymi literami w luce między innymi. Brak w kopii Iw.
[275] a Artykuł dodany na odwr. k. 55. b Na lewym marg.: Indignatio erroris can-
celIariae. c- c Lw.: co był error vel maximus.
[276] a Na pr. marg.: Przemyśl.
[277] a-a Lw., brak. b - b Lw.: który łyś ślachcicem udawać począł się.
[278] a Artykuł dodany na odwr. k. 56. Na lewym marg. rys. tarczy z h. Pilawa, nad
tarczą napis: Pilawa, pod tarczą: Herbu tego jął się, obaczywszy go u pana Łachowskiego.
Poniżej: Łachów wieś, 4000.
94
[270] CIESZKOWSKI - [282] CIĘŻARTOWSKt
pojął beł Stanisław Łachowski, co [w] Łachowie 3 mieszkał *****. Wziął

bel ten Łachowski niemało po tej założnicy i zapisał jej beł bkilkanaście ty-
sięcy grzywięn na tern b Łachowie. Jak umarła ta Re1ska, żona jego, bez
potomstwa, i sąm potym Łachowski c, a tęn Cieszkowski w onej oprawie
Relskiej wjechał z tą bękartką, córką jej a żoną swą, w tęn Łachów i trzymał
go i anno 1634 d4 . Brat tego Cieszkoskiego, drugi syn Kalębin, pod Oświę
cimem mieszkał {i 1634} mieszczkę pojął beł e .
Tęn, co w Łachowie, że nie chciał mieć ojca swego tego Kalęby na tej
karczmie, wziął go a ożenieł go [z] drugą żoną w Kurzelowie. Beł żyw, po-
wiedali, tam i anno 1630.
[279] CIESZKOWSKI a *** beł to rzeczony Ciężki, w Wieliczce mieszcza- k. 57
nin circa 1580. Ten przy żupach burzędy miewał b, hutmanęm bywałl, sól
cszychtami kupując u żupników c, zaś zyskował na niej, że zebrał beł do 40
tysięcy. Kupieł beł naprzód kamienicę w Krak(owie) na Szpitalnej ulicy
i wioskę u Wiślice ***. Ten w Wieliczce się beJ ożenieł. Tylko z żoną dwie
dziewce miał. Jedna szła bela za p. Pszonkę, w Babinie u Lublina mieszkał,
druga za pana Korzeńskiego do Malkowice [s] u Koszyczek 2 • d Po śmierci
tego szła bela circa 1622 ***d. Te Cieszkowskie pisały się z Cieszków jakichsi e ,
o których nie słychał nikt [f].
[280] CIESZKOWSKP.
[281] CIESZOWSKla
[282] CIĘŻARTOWSKla zową się Jakub i Stanisław, synowie Woj-
ciecha Gamonia ze wsi Tura, od Pińczowa mila. Jakub służeł u ks. Zadzika,
biskupa krak(owskiego)l, za pisarka do folwarków od r. 1624 i anno 1639.
Ożenie! się {w Prusiech anno 1630, bbędąc w Starogrodzie 2 u ks. Zadzika
za urzennika w Prusiech b,} [z] ślachcianką z Prus, Skalską, panną3. Puścieł
mu ks. Zadzik pod Koszyczkami Biskupice i Jaksice, {mieszkał w nich i z tą
[278] b-b W miejsce słów wydrapanych. c Na lewym marg.: Ten Laski [s] trzymał
Węgleszyn, Chmielnik. d Pod wierszem: od p. Zygm<unta) Łachoskiego, co trzymał
Sobków u Pińczowa anno 1634. Na lewym marg.: Udają, że się prawował z Łachoskim
o to. Nieco niżej: Beł Cieszkoski inszy, ślachcic, co go zwano Dziki, a tego zwano Swoj-
ski i anno 1631. e Na pr. marg.: w Kurzelowie.
[279] a Na pr. marg.: Wieliczka. b-b Lw., brak. c-c Lw.: kupując. d-d L w.,
brak. e Jw. f Lw.: tylko w Wieliczce.
[280] a Kilka wyrazów wydrapanych. Luka na kilkuwierszowy opis. Na lewym marg.:
od p. Oraczeskiego organisty i p. Stąn<isława) Trepki. Tej pozycji brak w kopii Iw.
[281] a Kilka słów wydrapanych. Luka na 2 lub 3 w. Pozycji tej brak w kopii Iw.
[282] a Artykuł dodany na odwr. k. 56. b-b Lw., brak.
9S
[283] CIĘŻARTOWSKI - [286] ĆWIEKOWIE
żoną i 1639.} Stanisław 4 zaś u ks. Grochowskiego, arcybiskupa lwowskiego 5,

od r. 1627 i anno 1639 c za szafarza, pojął [d] ślachciankę z Rusi *****e.
Bratów jego na tej roli w Turze zostali trzej rodzonych: Paweł, Bartosz
i Maciek. Zostało kilkanaście tysięcy {po} ojcu ich na te syny.
[283] CIĘŻARTOWSKI *** z Czechowa!, wsi u Pińczowa, kaczmarski
syn. Ta karczma na gościńcu jest ***. Ten synek służeł lisowską do Śląska
anno 1624; na jeden koń z domu wyjechał, a tak nawydzierał, że w Śląsku
na pięć koni pisał się pod chorągwią Skorulskiego 2. Po odsądzeniu ćci tych
lisowczyków wyjechał przecię do Polski i nadsługował w Szczekocinach
panu Jasińskiemu 3 w krakoski zięmi {circa 1626}. Tam pojął bel pańską
założnicę *****. Tego Ciężartoskiego, gdy kto chłopem mianował, wzdymował
się za nim z tego Czechowa Czechowski, co z nim pospołu służeł. O Cze-
chowskich pod temże rozdziałęm C, niżej.
[284] CIPIŃSKI zowie się Tomasz, szewców syn, sprzed Wiślnej ulice
u Krakowa. Służeł {anno 1638} u Żmijowskiego 1 *** w krakoski zięmi,
potym anno 1639 do Borka (aco pod księżną cieszyńską2 mieszkała) przy-
stał b. Miał [e] lat 26. Siostra dich stryjeczna d beła za szewcem Wojciechem
na Wiślnej ulicy anno 1639.
[285] CIPIŃ'SKI a nazwał się Walenty z Krakowa {sprzed brony Wiślnej}

miejski synek. Matka jego na trecie 1 masło przedaje. Tęn służeł księdzu
kanon(ikowi) {krak( owskiemu)} Pruskiemu 2 kilka lat, od r. 1637 po św.
Marcinie odstał, b ba wi eł się przy matce b c.
[286] ĆWIEKOWIE, przodek ich służeł za woźnicę w Radwanowicach,

od Krak( owa) trzy mile, a beł rodzic z Kleszczowej od Tęczyna, chłopski
syn. Ten sam potym solą formanieł i w trochę pieniędzy zapomógł się, że
kupiel bel sobie szpłacheć w Radwanowicach tychże, co beło za króla Zyg-
munta I. Tego potomków zostało dwa w Radwanowicach. {Jeden, tego
synów dwa, Sebestyjan i Marcin, przy matce i ojczymie Mierocie mieszkali
i anno 1633, nieżonaci beli. Mierota ten {stary} miał pierwej bękarta Mi-
kołaja, który służeł {anno 1633} u niejakich Panków, o których pod P.}
Drugi w Sławkowie dom kupieł i z rolą dzierżał też {anno 1626} u biskupa
krak( owskiego) wioskę Jeleń do Lipowca należącą. Ci pod czas Radwań-
[282] c Lw.: 1629. d Lw.: kundel. e Luka na 2 J /2 w.

[284] a-a Lw., brak. b Lw.: przyjechał. c Lw.: na ten czas. d- d Lw.: jego.
[285] a Na lewym marg.: u kanon( ik6w> w Krak ( owie>. b-b Lw.: ale go ksiądz
nobilitował u siebie, bo się potym ślachcicem być szelma łgał. e Pod tekstem: od Ojrzą-
n( owskiego>, Pawłow(skiego> .
96
[287) ĆWIKLIŃSKI - [292) CZARZYCKI
skimi ZOWą się, a niesłusznie. a Mieszkał potym zaś W Sławkowie i anno

1633. Miał syna jednego ***, który W Warszawie przy słudze królewskim
którymsi beł za służkę b, miał lat pod trzydzieści al.
[287) ĆWIKLIŃ'SKI nazwał się {Jędrzej}, Ćwikły chłopa syn, w Cze-
chowie w sendomierski zięmi , poddany p. Leśniowskiego,,
kasztel<ana)
czechowskiego l , do kasztelanijej należący. Miał ten Cwikła żonę, Dymnic-
kiego rzeczonego dziewkę, o którym pod D. Miał potomstwo z nią, beł żyw
i anno 1631. Brat jego rodzony Stanisław od Czechowa, kasztelański wsi
w sędomierski ziemi, Czechowskim nazwał się, o którym pod C. Synowcy a
zaś tych, Ćwikiełkowie, chłopi, tamże W tej wsi na jednej części mieszkali
i anno 1633, robociznę panu kasztelanowi odrabiali.
[288] CYGLEROWIE, mieszczanie krakowscy, tych famatos zawsze k. 58
w księgach miejskich zwano abo pisano. Z tych jeden pod Skalmierzem
w krakoski ziemi trzymał wieś arendą circa 1627 i 1630, i potym. Miał po-
tomstwo z mieszczką z Krakowa. Za ślachcica amiał sięa.
Cygler Frydrych bawieł się przy żupie wielickiej anno 1636 b •
[289] CYNGOT chłop z rodu , o tego enologijej wspominał p. Piotro-
wski Adam i Bobola tamże z przemyskiego, że wiedzą, skąd jest rodzic.
W Podgórzu arendami bawieł się i anno 1633 1•
[290] CZAPIK zwano Wojtka, bękarta w Radwanowicach. Opisany pod
Radwański l.
[291] CZARNOCKla nazwał się *** chłopski syn. Ten w Rusi slużąc
pojął circa 1639 dziewkę (Hanusa Nięmca, faktora książęcia Ostrogskiego,
kasztelana krak<owskiego) 1. W kilku majętnościach koło Ożeowiec 2 zbo-
gacieł się, co ma na kilkadziesiąt tysięcy i stada na 600 klacz, zawsze woźni
ki3 i konie jego na jarmarkach bywają). Ten to Czamocki, zięć jego, że się
tak bogato ożenieł, choć chłop, a zowie się już za ślachcica [b]c.
[292] CZARZYCK(l1. zowie się Oleksender, chłopski syn ***, za urzen-
[2861 a- a Dopisane w luce drobnymi literami. b Lw.: pacholika.

[287] a Lw.: synowie.
[288] a-a Lw.: kundel poczytał się. b Lw.: 1633.
[291] a Artykuł dodany na odwr. k. 57. b Lw.: Są Czarnoccy z Czarnocina, ślachta,
osobliwie co miał jeden pewne sortes w Boratynie i w Nowodworze, mila aut plus od Sokala.
W bełskim województwie, w lubelski i sanocki ziemi są. c Poniżej teksfll: od p. Dębień
skiego.
[292] a Artykuł na odwr. k. 57. Na lewym marg.: wie o nim na Pędzichowie Sroka
• •
Illleszczanm.
12 - W. N. Trepka: Liber cbamorum , cz. I 97

(293) CZECZOTKOWIE - (295) CZECHOWIC
nika bywał po dworach *****b, beł anno 1640 za urzennika w Luboczej

ksieni źwierzynieckiej (C].
[293] CZECZOTKOWIE mieszczanie krakowscy zawsze beli l, z któ-
rych Erasmus Czeczotka beł rajcą został anno 1547 2. Czeczotka Stanisław,
mieszczanin krak<owski) , miał za sobą dziewkę Matyjasza Szczęsnego,
mieszczanina. Czeczotka *** beł prokuratorem miejskim ratusznym w Kra-
k <owie) kilkanaście lat. Ten umarł anno 1613. Żona jego mieszkała na Szpi-
talnej ulicy w Krak<owie) , na rogu przeciw rzeźniczym jatkom3, i anno
1632. Tego bracia Tłokińskiemi zową się, a na arendy wynaszali się od miasta
Krak<owa) 4. Trzeba by na te Czeczotki lepu dębowego, aby zlększy się,
ode wsi do miasta nazad polecieli a.
b Anno 1565 post Trinitat<is) in act<is) terrestribus Crac<oviensibus)
nota: Famatus Mathias Czeczotka, civis Cra<oviensis) 5, contra abbatem
Mogilen<sem) etc. b
[294] CZECHOWIca zwał się *** lisowczyk. Służąc z lisowczykami
anno 1625 udawał się być za ślachcica z Litwy, co nieprawda, bo ani listu
żadnego stamtąd, ani on sąm tam nigdy nie jeździeł ani słał, jak się ożęniełl.
Pojął w oświęcimskim kraju Ślęzankę, wdowę Boiszowską Bibersztynównę2,
z domu Kozłowską, anno 1626. Trzymał po tej żęnie zastawę u Oświęcimia
Goławiec wioskę i Boiszowy w oprawie od pierwszego męża tej żony jego.
Miał z nią potomstwo ***. Synowicę tej Boiszowskiej pojął Nycz, o którym
pod Nb.
[295] CZECHOWIC nazwali się ,z Porąbki, biskupa krak<owskiego)

wsi u Wojnicza, chłopscy synkowie Sciborowi, trzej ich bracia, nieżonaci
[a] beli jeszcze anno 1631. [b] Służel *** p. Jordanowi w Mogilanach na Pod-
górzu l anno 1629 i potym, drugi *** jm. ksiązęciu Zbarawskięmu, kasztela-
nowi krak<owskiemu) 2. W Olkuszu bel dozorcą gór książęcych i tam oże
nieł się Cw Olkuszu c . Tęn od r. 1629 Czechowskim poczynał się zwać. W Po-
,
rąbce tej Sciborami zową ich. (Aręndowala bela matka ich tam rolą tamtę
swą chłopską anno 1629 eż do r. 1632 Siemiątkoskięmu niejakięmu rzeczo-
nęmu.) Siostra tych to beła za Suchorskim, o którym pod S. Matka ich
z Krakowa Obrębska, Giertackich rodu.
[292] b Luka na około 3 wyrazy. c Lw.: udaje się między nieznajomymi za

ślachcica.
[293] a Na pr. marg.: Paprocki pod Jastrzębiec, fol. 130. b-b Wpisane potem w lu-
ce między artykułami.
[294] a Na lewym marg.: 45. b Na pr. marg.: Nycz.
[295] a Lw.: drysiowie. Znaczy to: ogierki (od słowa drygam). b Lw.: Jeden. c-c Lw.,
brak.
98
(296) CZECHOWSKI - (299) CZECHOWSKI
[296] CZECHOWSKIa nazwał się z Warki syn Kostrzechy mieszczanina, k. 59

{Mikołaj.} Chadzał do Gdańska wodą ze statkami ojcowskiemi circa 1624.
Potym służeł u p. Plichty, gostyńskiego starosty, w Skotnikach u Socha-
czowa! circa 1630. Koni parę miał dobrych i dostateczek, suknie bławatne,
szablę oprawną. Miał lat 24, za ślachcica udawał się. Ten anno 1632 pojął
wdowę Pankową, mieszczkę w Nieszowie, miasteczku w Wielgi Polszcze 2.
Trzeba by go wy-czechrać od presumpcyj ej ślacheckiej, kaduk nąń uprosić
zatem, według konstytucyj ej anni 1633 coronationis 3• O tem jest też wzmianka
pod opisanim Standerskib.
[297] CZECHOWSKIa nazwał się chłopaszek ***. Ten służeł u jm.p.

Lubomirskiego, wojewody ruskiego!, za hajduka. Sieła rzeczy kradał, ale
raz naleziono u niego, co ukradł rękawice hawtowane p(ana) wojewodzine
i kijęm dawszy, precz kaząno. On we wsi *** od Staniątek klasztoru pojął
Kleszyną; miała pieniądze. Potym we trzy lata na Wiśniczu najmował dom,
szynkował wino, piwo bi insze b circa 1631. Tam na ten czas stali u niego
Węgrowie, którym ukradł beł 600 zł. Skarźeli nąń dając mu winę Węgrowie.
Wsadzono go od podstarościego wiśnickiego , nie chciał się przyznać, eż kat
przygrzał go trochę. Przyznał się i wrócieł pieniądze. Kazano mu od miasta
precz, on zaś do Bochnie powędrował c . Beł tam i anno 1633. Miał lat 30
kilka. Nię miał dzieci z tą to Kleszyną, która czarownica sroga jest na wszy t-
ko [d] e.
[298] CZECHOWSKIa nazwał się *** chłop [b] z rodu ***. Tęn beł
w KIecach!, miasteczku biskupa krak(owskiego), od kilkunastu lat za
starostę [C]. Miał za sobą Szczepanowską, co siostra jej druga za Szonbokięm
Krzysztofęm, o którym pod S opisanie.
[299] CZECHOWSKIa nazwał się Marcin, chłopski syn ze Stawian,

wsi do probostwa {miechoskiego}. Ten sługował w Sędziejowicach w Sen-
domierskim u Chmielnika w domu panów Chyckich! ab anno 1610 i 1627.
Ten przysiewając z chłopy2 zapomógł się w pięniądze. Potym u p. Balickiego
Prokopa b w Korytnicy w Sęndomirskim ab anno 1628 i anno 1631 także
służąc, z chłopy przysiewał i na lichwę pieniędzy dawał. Jak będzie miał
na arendę, potężniej ślachcicęm zwać się będzie.
[296] a Na lewym marg.: 81. b Pod tekstem: od mieszczan nieszoskich.

[297] a Na lewym marg.: D. b-b Lw.: etc. c LIV.: pomknął. d Lw.: że i męża
swego śłachcicem chce uczynić, byle się wyniósł. e Pod tekstem: od Łukasza chłopca.
[298] a Artykuł na odlVr. k. 58. b Lw.: kundel. c LIV.: alias proprie za urzędnika.
[299] a Artykułu tego w kopii Iw. brak. b Na pr. marg. szyfrem: non.
99
•
[3001 CZECHOW SKI - [3021 CZECHOWSCY
[300] CZECHOWSKla nazwali się stąd

drudzy, Walenty i Dawid (ze
wsi Stawiąn z Sendomierskiego, synowie Olszowca chłopa), że kupieli circa
1570 w Czechowie u Pińczowa szpłacheć. Walentego synowie: Gabryjel,
Paweł i Stanisław, W Czechowie tem beli i anno 1632 b • Dawidowi synowie
zaś: Walenty, Piotr, Marcin, Stanisław. Ci wszyscy z kobietami wiejskimi,
Walenty z Łucyją z Jelce l ma bękarty *****c. Piotr z Rejiną z Konar, nie
z dalekich wsi od Pińczowa, ten dzieci nie miał *****d. Marcin, ten Błoński
zowie się, że na Błoniu w tem Czechowie zbudował się. Ten z Morawy2
z kobietą bez ślubu miał bękarty: Jana, Jarosza i Wojciecha *****e. Stani-
sław z Maryną Brzeską, mieszczką z Pińczowa, bez ślubu mieszkał. Nie miał
potomstwa bękarciego. Zabito go anno 1630. O tych Brzeskich pod Br.
k.60 [301] CZECHOWSKI nazwał się

Walenty. W Baryczy pod Przemyślęm l
kupieł szpłacheć. a Udaje się być z Czechowa od a Pińczowa. Pojął beł mieszcz-
kę z Przemyśla, meretricem, co z Hermanoskim 2 mieszkała, zwała się Herma-
noska. Pieniężny, ma na 30 tysięcy. Pytali go raz {anno 1626} Czechowscy
z Czechowa, Parkoszowi synowie, skąd i których Czechoskich jest, a nie
wiedział tego, że owi beli z Czechowa. Rzekł im, że jest rodzic z Czechowa
od Pińczowa z tego spłachciu, co p. Mikołaj Borowski trzyma. Powiedzieli
mu ci, że "nieprawdę mówisz, bośmy my są z Czechowa, a nie więmy o żadnym
więcej być Czechowskich, tylko ociec nasz Stanisław Czechoski Parkosz,
a stryj nasz Walenty Czechowski Jęk3, i nie udaj tego więcej, bo cię kij mi
zabijemy" .
[302] CZECHOWSCY w tem Czechowie tylko właśni beli:

Walenty tęn
Czechoski Jęk i Stanisław Czechowski Parkosz l . I to tęn Stanisław z nie-
•
wiastą bez ślubu mieszkał i anno 1632 {z Gamoniową dziewką z Tura 2, wsi
niedaleko}. Z tą miał bękartów: Jędrzeja, którego Ćwikłą tam nazywają.
Ten na szołtystwie mieszka królewskim, co na czechoską kasztelaniją naleŻY3.
,
{Cwiklińskim poczynał się zwać anno 1629, Dymnicką pojął rzeczoną, o któ-
rej ojcu opis, fol. 37, pod D.} Drugi Jakub, Szczepąńskiem go zową. Ten
na drugim szołtystwie do kasztelanij ej.
Trzeci Jan (bękarci wszyscy Stanisławowi). Tęn zaś na karczmie kaszte-
Iąńskiej mieszkał i {anno 1634 a}, służał przedtym Dymińskięmu, zaś p. Li-
powskiemu u Pokrzywnice. To szołtystwo jeden ex heredibus Czechów
steriIis nadał circa 1535 na kasztelaniją czechowską.
[300] a Artykułu tego w kopii Iw. brak. b Na pr. marg. szyfrem: non. c Luka
na prawie cały wiersz. d Luka na 1 w. e Luka na 4/5 w. Na pr. marg. szyfrem: non.
f Pod tekstem: od Olszoskiego z Czchowa tego.
[301] a-a W miejsce zdania wyskrobanego. Na pr. marg.: 30 000.
[302] a Lw.: 1632.
100
[3031 CZEKANOWSKl - [3061 CZELATYCKI
Stanisław tęn Parkosz trzecią część szołtystwa tego na kasztelaniją prze-

cię sąm trzymał i anno 1632, odrabiał dzień jednako z temi swemi synami
na kasztelana, na ten czas pana Leśniowskieg0 4 . O tych Czechoskich jest
wzmianka b wyszszej pod Ciężartoski opisaniem c . Tak tedy na potym Cze-
chowski przezwiska każdy tych z Czechowa bękarci są, dwedług opisania tego
rodzenia ich d.
[303J CZEKANOWSKla *** w Wielki Polszcze bell. Odsądzono belo

ćci post annum 1620 b.
[304J CZELADZIŃSKI nazwał się z Buska miejski synek a. Ten przy

mieście Opatowcu trzymał folwark arendą od r. 1620 i anno 1630.
[305J CZEPIELOWSKI zwał się mieszczanek z Żarek. Ten w Krakowie

uczel się, zaś w Sukienicach za kupczyka służeł. Ożenieł się w Krak( owie) ,
zaś samże w Sukien(i)cach miał swój sklep. Kamienicę w Rynku kupieł;
rajcą potym beł został1. Zebrał bel niemałe pięniądzc, na koniec i za ślach
cicaa być powiedał sięa. Ten bez potomstwa umarł anno 1622 lanuarii 8 2 •
Z żarek mieszczankowie i zinąd rolnicy ze wsi brali spadek po nim. Zostało
po nim na 60 tysięcy, w rejestrach na 40, w towarze 15. Choć to beł jawny
plebeus chłop, a kazał się w aktach wszędy nobilem pisać. Znać z tego, że
okrutne łupiestwa czyniąc [sJ kupcy, że tak prętko i żyjąc dostatkiem pie-
niądze z~brał. Cóż, kiedy ustaw nie czynią im, jak chcą nadrożej, tak sami
sobie ustawiają towary, łupiąc ślachtę z pieniędzy, a potym z wiosek.
[306] CZELATYCKI, co się nierychło tak nazwał, bel to Piotr, kraw- k. 61
czyk, który rabiał przy dworze p. Zborowskiego, wojewody krak( owskie-
go) 1, circa 1558. Te<n) chodząc do skarbcu po kilkanaście razy po sukna,
zawijał beł kilka razy w postawy worki z pieniądzami, że tego z kilka tysię-
cy zarwał i klejnotów kosztownych coś. Umarł potym niedługo a p. Zborowski.
bKrawczyk powędrował b z pieniądzmi Ci przystałe do Bierowskiego, sę
dziego sanockiego 2 , też za krawca, nie okazując się z pieniądzmi, dla potomka
p. Zborowskiego. Eż w kilka lat z tego Bieroskiego dziewką namówiwszy
się, zjechał precz, która pod niebytność ojcu swemu zarwała pieniędzy i klej-
notów, i rzeczy, co mogła dostać, i zapadł z nią, gdzie się ociec o nich nie
,
mógł dowiedzieć. Slub z nią brał3, potym sprzedawszy one żenine klejnotki,
[302] b Lw., brak. c Na lewym marg.: od Zagórskiego z tego Czechowa. Na pr.

marg.: Nota Czechoskich. d-d LIV.: W Wielki Polszcze było odsądzono czci.
[303] a Tego artykułu w kopii Iw. brak. b Na pr. marg.: o tern pod Czopowski.
[304] a Lw.: chartek.
[305] a-a Lw.: kundel łgał się być.
[306] a Lw.: nierychlo. b-b Lw.: krawczył, pielgrzymował. c-c Lw., brak.
101
•
•
[306] CZELA TYCKI
złożywszy z tem, co miał, pan Piotr krawiec nazwał się Czelatyckim i arendo-
wał koło Pińczowa kilka wsi, jako Rosiejów 4 , Słupów u panów Sobków 5,
co beło circa 1566, potym Czaple, wieś od Miechowa mila, od p. Stanisława
Trepki anno 1570 6• Wtęm posłał do Bierowskiego, by mu winy i dziewce
swej plzejrzał, który widząc, że wioski arenduje, zaś że próżno belo brać
nazad dziewkę, boby jej beł nikt z takiej sp( r ) awy nie pojął, dał już pokój
i o rapt zamilczał. Z tą Bieroską ten krawczyk Piotr miał syna jednego ***,
Czelatyckim także zwał ~ię, a dziewek trzy7, które dorósszy dpomurwieły
Sięd wszytkie. Barbara mieszkała z Dylągowskim bez ślubu, potym brał
z nią w kilka lat ślub 8 ; a gdy pozywał Czelatyckiego o posag (który w ten
czas mieszkał w Racławicach 9 , wsi mila od Skalmierza), kazał mu Czelatycki
przyjechać do siebie. Gdy przyjechał, tam w nocy Czelatycki i z synem tem
swem zabieli Dylągoskiego i zakopali, w dół wrzuciwszy nad wsią Racławi
cami, którego zabicia i miesca zakopanego są jeszcze pamiętnicy i wia-
domcy w tych Racławicach i anno 1630. Drugą córkę Halszkę, murwę,
dał za Soleckiego, sługę p. Oleszyńskiego !O. Ten Solecki zastał bel tę żonę
swą z chłopem na uczynku i przebieł oboje kordęm, i zabiel. Trzecią , lewę,
dał za Brzuchańskiego, mieszczanina miechowskiego, o którym opisanie pod B,
po którego śmierci pojął ją beł Paprocki ll (tego, [co] herbarz ślachecki pisał,
brat rodzony), skąd ten chronikarz włożeł tego Czelatyckiego pod herb ten,
co na margines e, i dał mu jeszcze coś do tego 12. Sieła tych zbredni są tego
Paprockiego. Czwartą bel dał za Lasockiego, co Ibrąmowice wioskę prze-
dał u Skalmierza 13 • Tych Lasockich już nie masz. Syn zaś tego Piotra ***
[f] Czelatyckiego miał założnicę Achlerównę, mieszczkę krak(owską) 14,
miał z nią kilkoro bękartów. Tę amoratę potym swą wydał za Sławińskiego
ze Sławin, mila od Opoczna giS, i posag dał mu po niej, a sąm Czelatycki
inszą pojął, hudawał, że z domu Bogucka beła i herbu lanina 16 . Tylko żywy
zostal beł Michał, miał lat 20 anno 1638 h. Ten syn Piotrów [i], Stanisław,
pozywał więc siełu plebeuszów pro usurpatione tituli nobilium circa 1608l
{na trybunał lubelski inter [causask ] officii}, jako Szylkrę, co się Trzebieńskim
zwał, od Olkusza i Dangla z Mydlnik od Krak( owa) , Strusa od Skalmierza 17
i inszych, częścią dla tego, żeby się sąm w rozumięnic wdał o sobie, że jest
ślachcic, częścią, że miał obrywki od nich, co in condictamine przyznawał
im P] wywody nobilitacyj ej , więc w rzeczy pęnę dał 60 mar(carum), a cit-
ta.tus ją dał ze swego mieszka.
[306] d- d Lw.: ad scortum poszli (tzn. na nierząd). e Na pr. marg. rysl/llek tarczy
z h. Leliwa. f Lw.: krawca. g Na lewym marg.: Sławiński ten, jeśli ślub brał z nią, tedy
-
nie bękarci z niej porodzieli się, tylko skurwysynowie. h-h Dopisano ciasno w luce między
wierszami. i Lw.: krawców. J Na lewym marg.: udawał i to, że beł z domu Skuby
przodka w sendomierski zięmi. k Lw.: causas. l LIV.: szelma.
102
[307] CZERLENY - [309] CZERMIENSKI
Aleć i samego książę Janusz Zbarawskie, kasztel<an) krakowski, kazał

beJ pozwać circa 1628 18 , że chłop, a ślachcicem czynieł się, i nie wywiódł
by się beł, tylko iż naprawieł, co uproszono książęcia, że nie kazał atentować
terminu. Ten Czelatycki dostał bel Niemców, co mu alchimiskie dealbacyje 19
czynieli i pięniądze robieli, gdy za Kazimierzem trzymał coś u Krakowa
circa 1614. Temu, że bel nad wybrańcami kilka lat rotmistrzował królewski-
mi, uprosiel beł ks. biskup krak<owski) 20, że mu król Zygm<unt) III u Lu-
bowle na milę dobrą gruntu kazał wydzielić w pustyniach, gdzie on tam począł
beł zakładać na wolą do kilku lat miasteczko Czelatyn 21 , co potym ciężko
nań beło i spuścieł to tam komuś, wziąwszy za to cokolwiek, a sam przy
Krakowie abo raczej w Krakowie mieszkał {nad Wisłą w domku ks. pro-
boszcza Św. Jadwigi}, miał lat 60 i przeszło. A choć to różnych sposobów
tentował, a przecię nędzę obracał i nędzno bardzo koło niego beło.
[307] CZERLENY zwał się *** szołtys ze Starego Miesca 1, wsi u Sambora. k. 62
Ten nalazł beł pieniądze w zięmi, potym solarnie najmował arendami od
ślachty i od r. 1620 począł się zwać Czerwieńskim i za ślachcica mocno
udawać się. Trzeba by mu barwę czerlenąa2 w błocie odmienić, położywszy
go, trzema kijmi farbować.
[308] CZERMIĘŃSKJa nazwał się Stanisław z Piotrowie, wsi od Rudz
u Oświęcimia , szołtysi syn ***. Tego wuj szołtys wyprawiał za wybrańca,
gdy kazano. Ten Stanisław pojął beł {służąc p. bpodsędkowi krak<owskie-
mu ) b} ze służby Słupską, {Cp. podsędkowej siostręC} rzeczoną 1. Umarł
circa 1638, w Krakowie chowąno go. Sama zaś umarła anno 1639.
Zostawieł synów dwu, Romualda i Marcina. Romuald *****d [e] trzymał
arendą wieś Brzeście pod Pińczowem {f od r. 1633 i anno 1639 f}, którą jeszcze
ociec jego beł do 9 lat arendował ujm. p. margrabie 2 . Syn jego bel W Kra-
kowie młodszy ***, a starszy w kancelaryj ej w Przemyślu g.
Marcin zaś księdzęm został. Dał mu jm. p. margrabia prebendę w Mi-
chałowie, wsi pod Pińczowęm [h].
[309] CZERMIEŃSKIM a zwał się *** chłopski syn. Nie znają się do
niego Czermieńscy z Czermna pod Opocznem 1 *****b. Służeł u p. Ferdy-
[307] a Lw.: czerwoną.
[308] a Artykuł dopisany na odwr. k. 61. b-b Lw.: podsędkowy krakowskiej sio-
strze. c-c Lw., brak. d Luka na 4/5 w. ze śladami wyskrobanego zdania na 4 lub 5 słów.
e Lw:. Służył p. podsędkowej krak<owskiej) od r. 1633 i anno 1639. f,-f Lw., brak.
g Na lewym marg.: Baba jest, co służy u Wielkobuckiego w Skrzypiowie niedaleko
Pińczowa, wie dobrze urodzenie jego. h Lw.: nie znają się do niego pp. Czermińscy
z Czermna pod Opocznem. Romuald był w kancelaryi i za ślachcica udawał się.
[309] a Artykuł dopisany na pr. marg. k. 62, równolegle do /lrLI 311, przynosi ulamkowe
wiadomości, rozwinięte szerzej wart. poprzednim 308. b Luka na okolo 4 wyrazy.
103
[310J CZERNEK - [314J CZERWIEJOSKI
nanda margrabie 2 od kilkunastu lat. Miał za sobą Słupską, z Wie1gi Polski

powiedała się3. Umarł anno 1638, a sama w rok po nim anno 1639 póździe [s].
Został syn *** w kance1aryjej w Przemyślu, drugi *** w Collegium W Kra-
kowie beł 4 •
[310] CZERNEKa ***, cWopski syn *****b, poddany p. Jordana, stol-
nika lwowskiego synal. Ten to w Przemyślu mieszcz<k)ę pojął, kamienicę
miał swą, a że dostatni jest i ślachcicem zwał się2, pozwał oń p. Jordąn i mu-
siał mu się okupić anno 1633 c .
[311] CZERNIEC KI nazwał się Jan, zagrodniczy syn. Kowalem beł

ociec jego na Smożej, wsi w Samborszczyźnie ***. Ten Jan robiel W mynicy
królewskiej, jak to kowalczyk, circa 1570 i przeuczeł się robić pięniędzy,
a miał zarobku ze trzy tysiące. Wystawszy z mynice robiel sobie pieniądze,
zaś służeł p. Łaskięmu Olbrychtowi, wojewodzie sieradzkiemu l, i tam,
udają, że mu robiel pieniądze. Ten udawał siełom, żeby go dla zasług jego
pan Łaski miał do herbu swego przyjąć 2 , ale choćby to beło, tedy konfirma-
cyją tego i cum consensu ordinum kreacyją od króla miał mieć, to alias nie
jest ślachcicem, to już herb miał stary, co nowy miałby przy kreacyj ej mieć,
choć herb nie czyniony inszy, ale ślachectwo miało być czynione, bo nie
herb ślachectwa czyni.
[312] CZERWIEŃ'SKP bierzmował się Bartosz, chłopski syn Swa-
wolki kaczmarza ze wsi Przyborowia w Podgórzu na wielkie rządy kra-
k <owskie). Ten studował w Krak<owie) circa 1626, potym służeł w Krako-
wie komuś w Rynku ku Grodzkiej ulicy circa 1632. Konia bel sobie kupieł,
za ślachcica udaje się b.
[313] CZERWIĘI'JSKla Jan w cegielni za Skawińską broną mieszka
kilkanaście lat i anno 1637. (Goszczyńską ma za SObąl. Brat jej przy nichże
mieszkał.) Ten spuszcza sól do Gdąńska, a z wapnęm do Warszawy, ma
lat 50.
[314] CZERWIEJOSKl zowie się ***, cWopski syn z Ostroga z Rusi a .
Ten bel za kozaka między bojary u książęcia Konstantego Jarosławskiego.
Po śmierci książąt obu l slużeł ujm. p. wojewody ruskiego Lubomirskieg0 2,
któremu służąc, po kilku lat dał mu trzy wsi lennym prawem na Wołyniu,
[310] a Artykuł dodany u dołu k. 62, po nrze 314. Na lewym marg.: 95. b Luka na
pół w. c Na lewym marg.: od Falęckiego.
[312] a Na lewym marg.: 61. b Tamże: od Stasia z Przyborowia.
[313] a Ten artykuł na pr. marg. k. 62, obok nru poprzedniego. Brak w kopii Iw.
[314] a Lw.: Wołynia.
104
[31~1 CZETWIERTYŃSKI - [319] CZUŁOWSKI
jednak nobilitacyj ej nię mógł

mu dać, zaś pod chorągwią powiatową na Ukra-
inie uczynieł go bełchorążym circa 1622, a Radzikoskiego, o którym pod R,
też chłopa, porucznikięm. Temu Czerwiejoskięmu zadał beł publice, że chłop
jest z Ostroga, rotmistrz tejże roty, p. Sieradzki z Zawadki z Podgórza b3 •
Musiał to połknąć, aleć sieła ich w Podgórzu za chłopa go mają i to mu
zadają·
[315] CZETWIERTYŃSKI Helijasz, rotmistrz!, o wodzenie swowolnej k. 63

kupy, częm szkodę czynieł siełom, o co perpetue bannitus jest. Nota o tem
in actis causarum officii trybunal<skich) lubelskich anno 1630 aSabbato
post Pentecostes [25 V] etc. a
[316] CZYŻOWSKla nazwał się Pawełek ze wsi (ksieniej Św. Jędrzeja

w Krakowie) Rokitna {od Żarnowca}!. Miał kilku bratów w Rokitnie. Ten
Pawełek beł u p. Ponętowskiego 2 W krakoskiej ziemi za organistę circa
1620 b • Potym anno 1632 grawał za organistę u Św. Jędrzeja, młody bel,
miał lat 24, nieżonaty beł na ten czas.
[317] CZOPOWSKI z Prasnysza WMazoszu miejski syn. Czopęm ojca

jego zwano. Ten służeł w Wielki Polszcze p. Turzyńskiemu! za śpiewaka,
kilkanaście lat beł u ni e goż , że anno 1620 wyprawieł go beł pąn do lisow-
czyków na cesarską. Potym służeł W Wielki Polszcze p. Czekanowskiemu,
którego belo ćci odsądzono 2 ***, potyrn p. Mierzwińskiemu w Wielgi Pol-
szcze pod Wągrówcem 3 i anno 1631. Kostera tęgi, ze gry po kilkuset złotych
wygrawał zawsze [a].
[318] CZUŁOWSKla *** zwał się chłopski syn ***.

Ten na Kleparzu
mieszkał często. Zaciążniczkięm kleparskim bywał, gdy kto posłał na czas
zaciągając się. Ten w r. 1633 zaciągnął się beł do p. {Krysztofa} Korycińskiego,
kasztel<ana) wojnickiego!. Miał lat 40 kilka b •
[319] CZUŁOWSKl ***, co beł za urzennika albo pisarza gumięnnego

od dziesiąci lat i anno 1632 w Charśnicy, wsi od Miechowa mila, ujm. p.
Korycińskiego, starosty ojcowskiego! etc. Tęn to miał lat 30 przeszło. Za-
rwawszy nieźle i na rejestrzech sieła zostawiwszy, auciekł abo raczej zjechała.
[314] b Na lewym marg.: p. Dębicki o tęm.

[315) a - a Lw., brak.
[316] a W kopii Iw. brak tego artykułu. b Na pr. marg. szyfrem: non.
[317] a Lw.: a nobilitował się.
[318] a Artykulu lego brak w kopii Iw. b Na pr. marg. szyfrem: non.
[319] a-a LIV.: pomknął dalej od pana i nie złodziejem, ale ś!achcicem (przeciwko
prawdzie) mieni się być.
105
[320J CZURELOWIE - [323] DĄBROWSKl
bAnno 1569 in actis c~stren(sibus) Crac(oviensibus) post Ascensionem

Domini ministerialis terrestris Matias Giel de Konary na wwięzowanie cho-
dziel do p. Mikoł(aja) Czurela, syna olim Erazmi Czurelo, ze ślachtą zam-
kową Sebestyjanem Czułowskim etc. b
[320] CZUREŁOWIEa mieszczanie w Lipnicy, o tych pod Grodzkięmi

pod G [b].
[321] ĆWICZYŃSKI nazwał się Jan z Pokrzywnice!, rzeźniczy syna.

,
Ociec jego wójt beł żyw i anno 1631. Ten z lisowskiej anno 1620 na Sląsku
zdobeł się. Pojął beł Szonbokównę2. Kupieł bel W Sendomirskim wioskę
Krzeszówkę od p. Wilama 3• Miał synów: Jana, Stanisława, Kaspra, uczeli
się w Rakowie circa 1631. Ten, gdy beł przyjechał anno 1631 z żoną do
Sęndomierza, powiedał, że jest powinny pana wojewody ruskiego, p. Lubo-
mierskiego 4 . Dowiedział się pąn wojewoda, kazał go znieważyć dziesiątni
kowi Wojciechowi. On miasto zniewagi zabieł go i trzech sług jego zabito
przy tęm, i dziewkę jego własną, co tylko jednę miał (obiecował po niej
8 tysięcy). Wzięto mu beło w tej burdzie szkatułę ze 2000 zł i rzeczy inszych
nabrąno, przepadło wszytko. Tak samopiętego schowano u Jezuitów w Sen-
domierzu. Dała żona jego im 1000 zł.
[322] ĆWIKLIŃSKI, Ćwikły bękarta syn. Opisanie tego pod CzechoW-
skim, bo brat jego, drugi bękart, Czechowskim nazwał się [a].
D
k. 64 [323] DĄBROWSKI atytułem nazwali sięa: Stanisław, Jan, Walenty,
Wojciech, {Marcin i Zygmunt, synowie} Marcina Kalety, mieszczanina
w Koszyczkach!. Ten Kaleta Marcin służeł p. Korzeńskiemu w Malkowi-
cach 2 u Koszyczek kilkanaście lat i circa 1580, i tam służebną pojął. Służel
potym za urzęnnika b Z żoną w Słaboszowie 3 , wsi u Skalmierza, kilka lat
i tam się spieniężeł b , że potym kupiel beł folwark w Koszyczkach na przed-
mieściu ku Proszowicom ***. Synowie jego, co się Dąbroskimi nazwali:
Stanisław służeł p. Krupce u Koszyczek4 kilkanaście lat i tamże służebną
u paniej pojął. Miał dzieci kilkoro do r. , 1632. Zaś bel kilka lat i anno 1633
za urzennika u księżny Ostrogskiej pod Swiętym Krzyżem, opactwem, we wsi
[319] b-b Ustęp ten dodany na odwr. k. 62.

[320] a Artykuł dodany na marg. między nrem 319 a 321. b Lw.: opisanie.
[321] a Lw.: bajstruk (bękart, zob. BrUckner).
[322] a L w.: i ślachcicem czynił się być.
[323] a-a Lw.: nazwał. b-b Lw., brak.
106
[324J DĄBSKI - [325J DĄBROWSKI
Kosowicach 5 *****c. Jan zaś Kaleta, Dąbroski nazwany, służeł za pachołka

u ślachty, a służąc przedtym u p. Pisarskiego {Przecława} w Morsku u Ko-
szyczek6 {od r. 1615}, a bywając w miasteczku tęm, częste brawaryje i de-
spekty mieszczanom czynieł, że anno 1622 ranieł beł mieszczkę. Skarga nąń
przyszła do p. Witowskiego, co te Koszyczki do wielkich rządów krak( ow-
skich) trzymaF. Kazał go ułapić i do Krak( owa) przywieść. Tam na zamku
w kajdanach będą.:: robiel z dziesięć niedziel. Mówieł mu p. Witowski: "a chło
pie Kaleto, Dąbroskim się i ślachcicem zowiesz, czy ojca Kalety przezwiska
wstyd cię beło? Gorzej się wstydź źle czynić i czego Dąbroskim nazwałeś
się? Pysznyś, siełę rozumiesz o sobie, jakoś tytuł odmienieł, znieważasz mie-
szczany, sąmsiady ojca twego, znaj teraz, W kajdanach robiąc, żeś ty chłop,
co cię w pychę di w góręd wniosła presumpcyj a przezwiska". Tam w kajda-
nach będącemu dodał mu jego braciszek piełek i szydwaseru wódki 8, co
żelazo zjadła, ostatek piełką przepiełował i uciekł Z kajdanów. Jak ociec
ich Kaleta umarł anno 1626, oni przedali ten folwark w Koszyczkach, a pie-
niądzmi podzieleli się z siostrami. Jan ten to arendował bel circa 1632 folwark
na przedmieściu w Opatowie u księdza plebana, enie miał żony na ten czas,
zaś w Marcinkowicach u Opatowa kilka chłopów arendą trzymał anno 1633,
miał ze trzy tysiące złot (ych) e. Walenty służeł w Olszynach u Biecza za sługę
panu Tarłowj9 i anno 1632, nieżonaty beł jeszcze *****f. Siostn tych to
bela za kowalczykiem, ~osalowym synem, który :\osalskim nazwał się też,
o którym pod N opisanie. Żyw beł ten ociec jego kowal w Koszyczkach
tych i anno 1633g.
[324] DĄBSKla ***, zagrodniczy synek ze wsi Wojkowic 1 w Siewier-
szczyźnie b biskupa krak <owskiego) b, a W poddaństwie Rzuchowskiego
niejakiego 2• Ten to służel w Krakowie u kanonika za serwitora, studował
przecie i w Collegium Iuristarum bywał circa i ante annum 1623. Piął się
do prokuracyjej i ślachcicem się udawać c3 •
[325] DĄBROWSKJa nazwał się *** chłopski syn *** z Dąbrowy pod
Świętą Annąl, poddany p. Przerębskiego, kasztel<ana) sieradzkiego i re-
ferendarza K.J.M.2 Bel u tego pana swego za chłopca do kuchnie, posługo
wał kucharzowi i w piecach palał. Potym służeł u p. Korycińskiego b za
ręckiego b w krak<owskiej) ziemi3, zaś anno 1633 służeł u jm. pana Gomo-
[323] c Luka na 1//4 w. d-d Lw., brak. e-e Dopisane ciasno w pozostawionej
luce. f Luka na póltora w. g Pod tekstem: od cerulika p. Gomoliń<skiego) , od
mieszczan w Koszyczkach.
[324]a Na pr. marg.: Dąbscy są ślachta w lubelski ziemi, nota o nich w aktach
grodzkich anno 1617. b-b Lw., brak. c Pod tekstem: we dworku ks. arcybiskupim
pytać się jeszcze o nim.
[325] a Artykuł na odwr. k. 64. b-b Lw., brak.
107
[326J DĄBROWSKI - {330] DĄBROWSKI
lińskiego Łukasza pod Jędrzejowem4 • Tam ranieł bel sługęMarcinkoskiego

i odjechał, zaś znowu służyć udał się do p. Korycińskiego tegoż anno 1634.
[326] DĄBROWSKIMa nazwał się miejski synek z Sieradza ***, który

przed tym w swowolnych kupach kilka lat bawieł się i gromiono je kilka
razy, i pod Dębicą na Podgórzu anno 1624. Stracono beło kilku, którzy
siełu ich powołali, i tego, który się przedtym zwał Barańskim, {o tęm pod B.}
Tęn przystał bel po tej ekspedycyj ej do p. Latoszyńskiego pod Dębicą I
*****, ten i okradł beł kogoś W sieradzki zięmi i zjechał to beł do kup swo-
wolnych. Będąc to zaś u tego p. Latoszyńskiego przywitał go beł sługa p.
Widawskieg0 2, sługa Skorupski, mianując go Barańskim. On w skok ują
wszy go za rękę, prosieł go, aby go nie zwał Barańskim, btylko Dąbrowskim,
bo mu szło o to, że będąc Barańskim b, co okradł pana, i zaś że powołany
bel o rozbój, tak bał się baranienia, ale zaś jako Dąbroski od dębu nazwany,
crozumięm, że c na gałęzi dębowej przydzie mu odpoczywać.
[327] DĄBROWSKIa, Łupichujęm go zową, *** chłopski syn, trzymał

arendą wieś pod Buczaczem Ostrąl i anno 1637 i synów miał piąci: <I.) So-
bestyjan, praktyk lubelski trybunalski *****b. 2. Drugi Piotr *****c. 3. Trzeci
Wojciech pisarzęm g<rodzkim) w Haliczu i 1637. 4. Samuel uczeł się w Ka-
mięńcu anno 1636. 5. Jan tamże ze starszym uczeł się2.
[328] DĄBROSKla zowie się Matyjasz, syn Krzystofa Koniecznego

W Cieszkowach, wsi p <ana) Wiłamowej l, między Wiślicą a Skalmierzemb.
,
Tęn uczeł się w Krakowie u Sw. Jana i w Pauperum Bursie. Przystał beł
do p. Sieciechowskieg0 2 w Krakowie anno 1639. Miał lat 26, a łotr, zarwaw-
szy od pana na kilka złotych, uciek od niego przed Gody.
Ten stryja ma Jana Mrzygłoda we wsi Chotlin księdza kanonika kra-
k<owskiego) Skarszowskieg0 3•
Dąbrowskim także zowie się brat jego stryjeczny z tychże {C Cieszków
chłopski synC } , Jan mu na imię. Służeł u p. Lubomierskiego, starosty sen-
domierskieg04, i anno 1639, ślachcicem [d] zwał się.
[329] DĄBROSKra zwał się *** bakalarz b u Św. Ducha w Krak<owie)
anno 1634, beł zaś za inspektora przy p. Jawornickim 1 studencie ckilka lat c.
k. 65 [330] DĄBROWSKI nazwał się Wawrzyniec, syn flisa zagrodnika w Łu-

kowej, wsi księdza Serebrzyckiego, kanonika krak<owskiego)l, od Radłowa
[326] a Artykuł doda/lY na odwr. k. 64. b-b Lw., brak. c-c Jw.
[327] a Artykuł doda/lY /la odwr. k. 64. b Luka /la 3/4 w. c Jw.
[328] a Artykuł doda/lY /la odwr. k. 64. b Na lewym marg.: Cieszkowy. c-c LIV.,
brak. d Lw.: chłop złodziej.
[329] a Artykuł doda/lY /la odwr. k. 64. b Lw.: klecha. c-c Lw., brak.
108
[331] DĄBROWSKI - [333] DĄBROWA, KUROPATWA, JASTRZĘBSKI
mila za Wisł ą 2. Tę Łukową książę Ostrogskie, kaszteląn krak<owski), ku-

piwszy nadał na kanoniją tarnowską3. Ten Wawrzyniec od r. 1630 i anno
1633 beł za pisarza gumiennego W Bogumiełowicach u Wojnicza, wsi w dzier-
żawie ks. Serebrzyckiego, którą ks. biskup krak<owski) Szyszkowski 4 ku-
piwszy u p. Wielohorskieg0 5 fundował na ołtarz św. Stanisława na zamku
krakoskim. Ten Dąbroski miał lat 20 kilka, nieżonaty bel anno 1633 [a].
[331] DĄBROWSKra, niektórzy ZOwą go Dobrowski Paweł. Ten przy
Krakowie kąnonikom tylko sługował. Udają, że bękart jest kanonika bktó-
regoś 1 . Tęn b z kurwą mieszkał ***, Cw Krakowie mieszkała c przeciw bisku-
piemu dworowi, Swacką zwąno ją, kurwieła się i z inszemi. Kilkanaście lat
z nią mieszkał, miał z nią [d] bękarta Jana, który już miał lat 20, gdy anno
1629 ten Paweł, ociec jego, zachorował. Namówieły go kilka mieszczek,
-
że z tą *** kurwą swą brał ślub u Sw. Szczepana w kościele w Krak<owie) .
O tem ślubie wie dobrze p. Symon *** na Żydowski ulicy, bo beł przy tym,
i to, że w jego ogrodzie mieszkał ten Paweł przed Szewczą broną.
Tenże Paweł u ks. biskupa krak<owskiego) najmował kopanie galmonu
we wsiach Długoszynie e od Szczakowej e w siewierskim państwie 2 i spuszczał
go do Gdąńska od kilku lat i anno 1639. Ten dał beł na część domu przed
Szewczą broną 600 zł mieszczaninGwi Janowi Żarczyńskiemu, rzeczonemu
czapnikowi ***. Umarł tęn Dąbroski łożnicą3 w Warszawie będąc anno
1639 ***"'*f. Siostry tego Dąbroskiego *** za Gibelskim, potym za Rarow-
skim ***"'* g. Druga *** za BeIczyńskim Krzystofem, co pod Zakliczynęm
{mieszkał i anno 1639}, w Chojniku dożywocie żona jego miała 4 •
[332] DĄBROSKlMa zwał się *** syn Jakuszowica kuśnierza w Kra-

k<owie) , co mieszkał w p<ani) wojnickiej1 dworku na Grodzki ulicy. Ten
syn jego *** po klerycku chodzieł. Grasował w Krak<owie) , dla czego od
ks. oficyjała krak<owskiego) bel degradowany circa 1628. Chodzieł po-
tym po miejsku i odszedł z Krak<owa) służyć kędy anno 1636, miał lat 30.
[333] DĄBROWA a, KUROPATWA, JASTRZĘBSKI, przezwał pod-
danych swych p. Dębowski w Dębowie u Przeworska 1• Wziął ich beł od
chłopów i suknie im dał pod czas pospolitego ruszenia pode Lwów anno 1622.
Beli u niego i potym, zaś wykrzesawszy się, będą się ślachtą zwać, a jak
[330] a L w.: ale się ślachcicem być mienił łyś.
[331] a Artykllł dopisany p6źniej i naklejony na k. 65, w miejscu wyciętej jej części.
b-b Lw.: jakiego, jako to nie nowina między niemi. Ten, jak był sam skurwysyn, tak tyż.
c- c Lw., brak. d Lw.: bękart. e-e Lw.: Ślęzakowej. f Luka na ]1/4 w. g Luka
na ]3/4 w.
[332] a Artykllł dodany na k. 65, na części wklejonej w miejsce wyciętej.
[333] a Artykuł dodany na marg. k. 65.
109
[334] DĄBROWSKI - [336] DĄBROWICKJ
przydzie który z nich do trochy jakiej pieniędzy, to tym potężniej. O tych

i pod Kuropatwąb.
k. 66 [334] DĄBROWSKI nazwał się Stanisław, chłopski syn z Dąbrowy 1,
wsi Mikołaja Ligęzy2, od Opatowca mila. Drudzy mówią, że bękart ojca
Ligęzinego 3 jest a ***. Tęn Ligęza Mikołaj, starosta biecki, wziął go beł na
służbę do siebie. Potym w kilkanaście lat puściel mu bel arendą {anno 1620}
wieś Lubczą niedaleko Biecza. Naspół ją trzymał z Osieckim Maciejęm,
o którym pod O. Ma z pierszą żoną potomstwo. Kupieł beł wioskę Burzyn
pod Tuchowem, zaś ją spuścieł komuś inszęmu, a dał na zastaw na Siedliska,
wieś pod Tuchowem, 14000 p. żarnowskiemu kasztel( anowi) 4. Chce ma-
jętność jeszcze kupić o 50 tysięcy. Miał syńców do r. 1630: Staś, Kasper,
Jasiek, i dziewkę Zuzannę i Halszkę, bumarł anno 1633. Żona jego szła za
Ślawskiego rzeczonegoc. Trzymał z nią miasteczko Gorlice d U Tuchowa
w Podgórzu anno 1638 d5 , zaś wójtostwo od opata tynieckiego. Ma ze 30000 b.
,
{eSlawskiego tego brat e służeł u opata tynieckieg0 6 anno 1637.}
[335] DĄBROWSKI zowie się *** syn Obrączki z Nowego Miasta Kor-
czyna. Służet u p. Andryjana Fogieldera 1 circa 1624. Potym ożenieł się na
Ukrainie. Za ślachcica [a] udaje się.
[336] DĄBROWICKI tytułu przybrał Jan, chłopski syn ze wsi Ław ***
od Skalmierza. Ten służeł p. Minorowi w Przybysławicach 1 u Tarnowa
circa 1610 i dłużej ***. Pojął bel białogłowę, co miała bękarta Janka, a słu
żela za starą panią u ślachciąnki. Miała dziewkę, też bękartkę, Rejinę, którą
circa 1632 dała w mięsopusty za Gębaroskiego Jana, {o którym pod G,}
co p. Wieruskiemu w Podgórzu w Wieruszycach 2 służet za urzęnnika, też
jest z Wieruszyc zagrodniczy syn. a Nie umiał pisać a • Z młodu wzięła go beła
do kluczy p. Wieruskiego matka 3• Miał już lat 36. Dąbrowicki tęn umarł
anno 1632. A tęn Jąnek bękart nazwał się po ojczymie tęm Dąbrowickim,
[333] b Na lewym marg.: Nota, pod tekstem: i fol. F, poniżej: pod Gibalski, o Dą
broskim w Wieliczce, zaś po tym artykule, jakby tytul następnego artykułu, dużymi litera-
mi szyfrem: Hennyk szelma ydo[s] mużyk hadiuk. Poniżej szyfrem: Kokalewska [?] uro-
dzieła [l] Jakuba, którego [wyraz nieczytelny] ociec bel w Dąbrówce, wsi uKościenia
[w] Wielki Po)szcze. W r. 1668 spotykamy szlo Franciszka Hennika męża Elżbiety, wdowy
1-0 V. po Piotrze Slawku (I. gr. kro 287, S. 1017). Czy mial coś wspólnego z Henningami
z Inflant, których w Polsce pisano też czasem Henl/ikami, rzecz wątpliwa.
[334] a Na pr. marg.: 14000 oraz 30000. b-b Dopisane potem ciasno w luce między
artykułami. c Na pr. marg.: ma córkę i chłopca w roku. d- d Lw., brak. e-e Lw.:
, .
Slawskl brat tego.
[335] a Lw.: kundel.
[336) a-a Lw., brak.
110
[337J DANGIEL - [340J DALOWSKI
miał lat ze 24 anno 1632. Beł przy matce tej, która na zagrodzie mieszkała
we wsi Drowcu, od Tarnowa mila. Najął się bełjechać (z panęm Zborowskim
o granicę Z Marcinkowic 4) ze statkięm zboża do Gdańska po św. Michale.
Tę chałupę, na której ta matka mieszkała, dał bel p. Wieruski mężowi tej
to za zasługi do dwojga dożywocia. bTęn Jąnek bękart nazW ..... b
[337] DANGIEL nazwał sięErasmus, którego ojca Złoty Rożek zwano

w Krak<owie) , mieszczanina kaczmarza, szynkiem bawieł się. Noty sieła
w księgach krak<owskich) miejskich, że famatus pisano, i anno 1581 famatus
Petrus Złoty Rożek został rajcąl. Syn jego Erasmus ten Dangie1 kupieł bel
Mydlniki wioskę, mila od Krak<owa) 2, kamienicę na Szczepański ulicy
miał. Udawał, żeby jeszcze ojcu jego dał bel król szynkarzowi przywilej na
ślachectwo; sin verum, to nieważne, bo przeciw a koostytucyjom wszytkim
i a anni 1578, fol. 1893, bo szynkował do śmierci i miejskie trzymał. Erasmus
zaś ten, gdy umarł anno 1625 4 steriliter, wziął po nim te Mydlniki Pernus,
siestrzeniec jeg0 5.
[338] DĄBROWSKI Jan, mieszczanin krakowski, został bel rajcą 1566,

o czem katalog radziec krak<owskich) świadczy. Zostało potomstwo jego
aw Krak<owie) , zda mi się tegoż a , i w Wieliczce są anno 1633. Syn tego
Jana rajce *** trzymał aręndą kilka lat Łapunów 1 u Dobczyc, potym kupieł
od Dobczyc dwie mili Kempanów 2 za 8000 circa 1616. Pojął beł służebną
u p. Wieruskiejb3.
[339] DALECHOWSKla nazwał się *** syn *****. Tego od

chłopski
chłopa wziąl beł służyć sobie p. Jan Chlewicki, kanonik sendomierski, zaś
służeł u p. Stanisława Chlewickiego 1, tam i za urzennika miał go w *****
[b]. Pojął bel służebną od paniej Chlewickiej, Chronowską c zwała ją c2. Miał
tęn urzęnnik z nią kilkoro potomstwa [d]. O tern pod opisanim Rudnickiego .
jest szerzej i pod opisanim Dynis.
[340] DALOWSKI, co się nazwał, beł to Paweł, szewczyc z Proszowic. k. 67

Ojca jego tam Masią zwano. Ten służeł u ***** arendarza w Krzeczowie
u Bochnie circa 1600. Tam spąchał sięl beł z niejaką Anną Dalowską2, co
służeła u tegoż aręndarza, powinnym go jakimsi zwała. Łacno beło szewczyko-
wi, że osobno w komorze sypiała. Skoro jej brzuch począł puchnąć bardzo,
namówiela się z tęm Pawłem zjechać. Tam anno 1602 on wprzód, niżby po
[336) b-b Ustęp dodany później i urwany w środku słowa. W kopii Iw. brak.
[337) a- a L w.: konstytucyjej jednej i tak wielu i.
[338) a- a Lw., brak. b Na lewym marg.: p. Pągowski, na prawym: 10 000.
[339) a Artykuł dopisany na odwr. k. 66, na lewym marg.: od p. Chlewiekiego.
b Lw.: swej wsi. c- c Lw., brak. d Lw.: które się i z ojcem swym ślachectwem szczyci.
111
[341] DANIECKI - [342] DANIKOWSKI
pannie puchlinę poznano, odstać się porwał od onego pana, a W kilka

dni z wozmi dwiema podjechawszy po Dalowską w nocy, która już zjachać
się nagotowała i tego swego pana W kilku rzeczach i srebra zarwała. Jechał
z nią ku Proszowicom, ślub kazał sobie w Zębocinie 3 w kościele dawać,
a do Proszowic do ojca Masie przyjechawszy atąm się weseleł a . Potem anno
1603 od księżej z Krak<owa) dostał beł sobie arendy na wioskę *** pod
Krakowęm. Tam, gdy arenda wyszła, zaś arendował wioskę Posązą 4 u Pro-
szowic ab anno 1606, którą kilkanaście lat trzymał. Dalowskim po żęnie
nazywał się i ślachcicem. Tęn umarł anno 1617 zostawiwszy z tą Daloską
murwą Jacka, Szczęsną5 i Jagnieszkę. Ta żona jego tę Posązą trzymała po
śmierci mężowej arendą eż i anno 1625. A mieszkał często u niej niejaki
Wybranoskib, podpisek z grodu krak<owskiego), o którym pod W, powinną
ją swoją nazywał, a sypiał z nią jak z żoną, za co miał z niej, że mu siela
dawała, choć to i dzieciom uszczerbieła. Z czego ten to podpisek dobrze
pokrzepieł się i pojął zaś beł ślachciankę ***** circa 1626, pod jego opisęm
szerzejc.
[341] DANIECKI ***zowie się z Lanckoruny, miasteczka od Krak<o-

wa) 4 mile, wójtów syn, który na wójtostwie żyw bel i anno 1624. Ten synek
jego prokuracyją przy grodzie krak<owskim) i w ziemstwie bawieł się. Pojął
beł Zawady niejakiego dziewkę circa 1621, też cWopasowę, o którym pod Z
opisanie. Ten Daniecki, gdy kontrowersyj e podawał do akt, pisano go:
oblata per nobilem Daniecki, jakich ero róW Z kancelarystów okrutnie sieła
i bardzo by prętko trzeba temu zabieżeć, bo choć to i bękart będzie on ju-
rysta, przecie się nobilis pisze, jako i Gremzaa Andryjan, bękart że beł, po
śmierci jego to objaśnieło się.
Takich przed tym na rybnych stolech kijmi bijano i w rynsztokach bierz-
mowano, dawano im tytuł biłem, a no odymowano. Tego Danieckiego za-
• bito haniebnie anno 1625, gdy z Oświęcimia z roków do Krak<owa) jechał.
Brat tego, drugi wójtów syn, Daniecki zwał się też l , służeł jmci p. Ze-
brzydoskięmu, miecznikowi koronnemu2, za kozaka i anno 1632.
k.67 [342] DANIKOWSKla *** zowie się miejski synek w Wieliczce. Ociec
jego beł pisarzem w żupie wielickiej circa 1610. Żyw bel i anno 1633. Ten
Danikoski w Krakowie studując l , zwał powinnym też miejskiego synka
z Wieliczki, co ojca jego zową w Wieliczce Wargocki, a pan syn nazwał się
Merecki, o którym pod M .
.- - - -
[340] a-a Lw.: weselić, co i było. b Na pr. marg.: Wybrąnoski. c Na lewym marg.:
od Maćka, co u Daloskiej tej służeł.
[341] a Na pr. marg.: Gręmza.
[342] a Na pr. marg.: Wieliczka.
112
(343) DAROWICKI - (347) DĘBSKI
[343] DAROWICKl *** tytuł przybrał bękart p. Żychlińskiego W Wielgi

Polszcze, od Grodziskal niedaleko. U tegoż p<ana) ojca wychował sięa
i beł mu potym za sługę i 1622. (Takich u księżej i kanoników okrutnie sieła,
co syny swe tytułują różnemi przezwiski i onych za sługi zaś chowają, i wios-
ki imb kupują.)
Ten u p<ana) ojca tego różnemi handlami bawieł się i Z chłopy przy-
sięwał2, że co dalej, to do większych pieniędzy przychodzieł. Miał już
w r. 1630 na ośm tysięcy złot<ych) , ślachcicęm będzie chciał być, ale aza
go kto kadukięm wyślachci!
[344] DĘBICCY a nazwali się *****b kaczmarscy synkowie w Lichwi-
nie, od Tuchowa pół mile, w Podgórzuc . Końmi i wołmi przekupowali,
mieszkali w tamty karczmie i anno 1638.
[345] DĘBOLECKIa się
od Z dębu leczenia Jędrzyl. Po klerycku
zowie
chodzieł anno 1627. Ten chował sobie dziewkę, po mężczyńsku ją [b] nosieł,
Jaśkięm {zwał ją}, a będąc w Prusiech w Nieszawie miasteczku tam żołnierze
postrzegli tego i sprofanowali mu ją. On, że tego jego Cplugawego [uczynku]C,
ile kleryka, dośli, wstydem zjęty odjechał. Potym po polsku chodzieł w do-
lomaniech czarnych. Szalbierował, że drukować miał herby ślacheckie 2 ,
wydrwieł wszędy , co i u krakowskich radziec anno 1637. dJeździeł różnie
tak szaląc i tem się żywieł, bo nic nie miał. Miał brata mnicha *** francisz-
kana, który w Warszawie często przemieszkiwał i anno 1637 d3 .
[346] DĘBSKI ***, poddany p. Tęczyńskiego l ****U, kuchmistrzem
beł u niego. Będąc z nim We Włoszech, tam się tego nauczeł ***. Pojął bel
Żydówkę, co z nią p. Tęczyński mieszkał, dał mu potym beł Psary wieś
dzierżeć pod Olkuszem do wiernych rąk *** i ten już ślachcicęm zwał się.
[347] DĘBSKP Stanisław, poddany p<p) . Rejów z Nagłowic w krako-

skiej ziemi. Ojca jego tam zwano Dąbęm, drudzy Dubiel. Ten syn w Mie-
chowie dom bel kupieł, miejskie trzymał; famatus pisano go. Szynkował
i sukna proste przedawał b . Żonę miał *****C, synów: Jana, Wojciecha,
Stanisława, Jędrzeja, Walentego. Jan pojął bel w Kosowie l miejską dziewkę
[343] a Na pr. marg.: w Wielki Polszcze, niżej: 10000. b Lw.: kundlom.

a Artykuł dodany na odwr. k. 67. W kopii Iw. brak. b Luka na pół w. c Na
lewym marg. szyfrem: non.
[345] a Artykuł dopisany na odwr. k. 67. b Lw.: szelma. c-c W tekście tylko:
plugawego, w kopii Iw. tylko: uczynku. d-d Lw.: a szlacheckiego rodu być się mienił.
[346] a Luka na okolo 3 wyrazy.
[347] a Artykulu tego w kopii Iw. brak. b Na pr. marg. szyfrem: non. c Luka
na 4/5
w.

[348] DĘBICKI - [350] DYMNICKI
i tam w ratuszu mieszkał. Po śmierci jej pojął służebną u pani Lubińskiej,

starościnej miechowskiej2, anno 1621.
Wojciech p. Dębińskiemu Sewerynowi w krakoski ziemi (słuŻYłj3. Beł
u niego dozorcą na kuźnicy.
Walenty pojął Rzadkiego, mieszczanina miechowskiego, dziewkę, w Mie-
chowie w domu ojcowskim mieszkał.
Ci pod czas Dąbski zwali się.
DĘBICKIa *** nazwał się chłopski syn b.
k.69 [349] DELPACOWIE ***, ociec ich Włoch z rodu, plebea persona, ku-
pieł beł w Krakowie kamienicę na Grodzkiej ulicy z Rynku i miejskie przy-
jąłl. Famatus pisano go w księgach miejskich i syny jego *****a. Tenże to
prze dawał na łokieć i z synami włoskie materyj e w sklepie. Po nim i synowie
jego tymże się bawieli, eż i r. 1629, i dłużej. Z tych Delpaców jeden *** służeł
na parę koni anno 1629 w rocie pana Zborowskiego, kasztelana oświęcimskie
g02, a w rejestrze żołnierskiego towarzestwa nie Delpacym, ale Pokoińskim
pisał się, które przezwisko dopiero na ten czas sobie przybrał3. Rozumiem
i drudzy, co łokciem mierzą, że się tegoż tytułu będą domierzać, boć i Cela-
rego mieszczanina [b] synkowie Celaroskimi zwać się poczynali, ucząc się
w Krakowie anno 1630.
Delpacy jeden dzierżał circa 1616 wójtostwo w Klecach 4 , do którego
kuźnica beła, Szonbokównę mieszczkę pojął beł, dziewkę tej , która wój-
tostwo to w KIecach pierwej trzymała circa 1604.
Aleksander Delpaci, nobili s Florentinus, civis Varsaviensis, którego
nagrobek u Św. Jana w Warszawie marmurowy z tem napisem: anno 1618 c
dW pośrzód kościoła; herbów nie wyryto dS.
[350] DYMNICKla *** zowie się chłopski syn *****b, służeł za pa-
chołka Lipnickiemu Serafinowi w Sendomirskim 1 circa 1614, potym w Cze-
chowie, wsi u Pińczowa, na karczmie mieszkał. Kaczmarczankę żonę miał
z Rzeszotek od Pińczowa. Przyjął potym szohystwo od królewskich chłopów
w tem Czechowie, a za wybrańca zawsze powinięn stawać, a przecie musiał,
rabiać do kasztelanij ej czechowskiej. Tego Dymnickiego pojął dziewkę Cwikła
w temże Czechowie, który potym Ćwikliński sam tylko nazywał się. O tern
szerzej pod opisanim Czechowskiego jest wyszszej, co z Czechowa.
[348] a W kopii Iw. brak. b Pozostawiona luka na kilka wierszy. Na pr. marg.:
w Węzorowie urzęnnik
u Miechowa anno 1633.
(349) a. Luka na okolo 3 wyrazy. b Lw. : krakowskiego. c Tu pod wierszem:
MDCXVIII. d-d Lw., brak.
[350J a Na lewym marg.: 32 [?J h Lilka na okola 3 wyrazy.
114
[351J DYMNICKI - [355J DLUSKI
[351] DYMNICKla nazwał się *** bękart.

Czyj jest, wie dobrze pani
Porczyńska l , wdowa pod Srockim 2, wsią za Piotrkowemb . Ten W Srockim
tym {bękart} z małpą mieszkał bez ślubu i miał arcybękarty z nią. Bywał
na cesarski w Śląsku i gdy ich belo ćci odsądzono pierszy raz circa 1625,
powołany jest w Piotrkowie o rozbój od Ruckiego, gdy go traconoC. Drugi
raz powolany w Krak( owie) od Potępskiego, co o pieniądze stracono go.
Ten Dymnicki w tern Srockim mieszkał i dannO 1633, ślachcicem zwał Sięd.
[352] DYMOWSKla zwał się Aleksander, drukarz w Krak( owie) , bel

i anno 1633 1. Od dymu nazwał się, co go kopcą na sadze do druku w komi-
nie b •
[353] DŁUSKAa zwala się, mieszkała {wdowa} w folwarczku w Cho-

mętowie w sendomierski zięmi i anno 1637. Miała, słyszę, syna Krzysztofal.
[354] DŁUSCY zową się trzej bracia *****a, miejscy synkowie z Ra- k. 70
domskiego. Żyw bel ociec ich *** i anno 1616b . Syn jego jeden *** trzymał
arendą wieś *** pod Piotrkowem ab anno 1606, a drudzy służeli u panów
Gomolińskich, bawieli się w sieradzki ziemi i w r. 1630, i potym, za ślachtę
udawali się.
Wojciech pojął w sieradzki ziemi p. Wolskiego Andryjana córkęcl, wziąl
po niej 3000 zł, potym zastawami wiosek bawieł się. Zaś kupieł Majaczowi-
ce, wioskę u Widawy2, alUlO 1628. Mial potomstwo z tą Wolską. Wdowcem
beł anno 1629. Syna jego jednego ścięto belo w Piotrkowie Z kilką inszych,
co rozbijali, a gdy rozbieli beli *** ślachcica, przeszpiegowano ich, poimano
i ścięto circa 1632 d.
[355] DŁUSKla zwał się *** mieszczanin w Pokrzywnicy, miał folwar-

czek na przedmieściu. Łukawskąl niejaką miał za sobą i potomstwo miał
z nią. Stary już beł anno 1630, miał lat 60. Miał kluczniczkę Zuzannę przy
sobie, co ją powinną zwał. Dał ją bel za Szczepanoskiego, co tamże W Po-
krzywnice służeł komuś.
[351] a Na lewym marg.: 92. b Na pr. marg.: Srockie. c Tamże: Powołaniec.

d-t! Lw.: z Bykowskim rozbijał i kradał dobrze, a przecie i ślachcicem szelma bękart na-
zywa! się.
[353] a Artykuł dodany na odwr. k. 69. Na lewym marg. szyfrem: non. Artykułu tego
w kopii Iw. brak.
[354] a Luka na 3 wyrazy. b Na pr. marg.: Radomskie, 60000. c Tamże: Wol-
ska. d Na lewym marg.: od p. Rogozińskiego.
[355] a Na pr. marg.: Pokrzywnica, niżej: Łukawska, jeszcze niżej szyfrem: non. W ko-
pii Iw. artykułu tego brak.
115
[356] DŁUSKI - [357] DŁUSKt
[356] DŁUSKI nazwał się Mikołaj, od Biecza z Podgórza ***** chlop-

ski syn ***. Służąc tam u ślachcica porąbał beł zdradą aw karczmie a kilku
chlopów circa 1616. Wydał go pąn, wsadzono go w kajdany, a na noc do
lamusa. Przedarował stróża, że go wypuścieł z łańcucha i kunyb. On uciek
do Fryzera 1, mieszczanina ckrak<owskiego) ***, co mieszkał w Wieliczce,
który od proboszcza miechowskiego arendą miał Smroków, wieś u Miechowa,
w który wsi tego rzeczonego Dłuskiego za urzennika miał od r. 1622 kilka
latc. Tam Dłuskim począł się zwać i tam będąc pojął u Bronickiego rzeczo-
nego, arendarza o granicę W Prędocinie 2 wsi, służebną pannę circa 1627.
Udawała, żeby powinną jakąś miała być ks. Piaseckiego, opata mogilskieg0 3,
który udają, że też nieślachcic bel. Ta żona umarła mu anno 1629. Ten Dłuski
jeszcze anno 1630 czeskim groszęm pieczętował się4, ale za czasęm nie będzieli
się chciał do ślacheckich w-dłużyć? Pojął drugą żonę anno 1631, dSiemiąt
kowską, o który pod Sd. Kupieł bel karczmę zakupną na gościńcu u Da-
leszyc 5, w której ta żona jego mieszkała, a on sąm służel ks. opatowi mogiI-
skięmu ePiaseckięmu w Mogile e u Krak<owa) i anno 1633. Posłał go beł
za urzęnnika ksiądz ten do wsi Ryczowa6 pod Zator po św. Jąnie.
Beli pp. Dłuscy, ślachta zacna, w krakoski zięmi, Iwanowice z kilką wsią
ich beły. Tych dom zszedł7.
Są drudzy w lubelskiej ziemi Dłuscy, dom zacny, heredes in Leśnik i Za-
krzów 8 . Nota o nich in actis castren<sibus) Lublinen<sibus) anno 1617.
Bel też jeden, Dłuskim się zwał, Olbrycht, podpiskięm w Krak<owie)
anno 1630, z lubelski ziemie udawał się9. Tęn pojął kuśnierzską dziewkę
we dworku {f ksieni staniąteckiej na Szpitalny ulicyf} w Krakowie. Mieszka-
ła w mieście żona, a on przecię w grodzie krak< owskim) podpiskięm beł
i anno 1637. Miał i potomków dwoje do tego roku.
k.71 [357] DŁUSKla zna się Jadam, chlopski syn *** poddanego jm. p. Kucz-
kowskiego, podstarościego sendomierskiego1. Ten beł za służkę (doglądał
orania i młócenia chlopów) u Kołackiego niejakiego, o którym pod K, i przed-
tym, i anno 1632, i 1633, gdy trzymał aręndą tęn Kołacki wieś Czaple pod
Miechowęm. Żona zaś tego Dłuskiego najmęm krowy miała od p. Kołackie
go, powiedają, że siotra Kołackiego tego żony rodzona, Zawadzka z domu
[356] a-a Lw., brak. b Na pr. marg.: pytać się, skąd jest, od Jeżoskiego, w Slomni-
kach mieszczanina. c-c Lw.: służbę przyjął i był u niego urzędnikiem. d-d Wpi-
sano ciasno w pozostawionej luce. e-e Lw., brak. f-f Jw.
[357] a Na pr. marg.: od jm. p. Kuczkowskiego enologijej o tęm to dowie się. Z Turska
w Sedomierskim chłopski syn, chłopi tameczni powiedali. Służeł u p. Kuczkoskiego w Se-
domierskim w Michowicach. Niżej szyfrem: non. Artykułu tego w kopii Iw. brak.
116
(358) DMUCHOWSKI - (3 61) DOBIECKI
powieda się.
Jest o tem szerzej pod opisanim Kołackiego. b Ten Dłuski dziew-
kę jednę miał, Marynę. Miała troje dzieci z Kołackim tym razem. W Czap-
lach {u ślósarki} połóg leżała anno 1632, zaś wałęsała się murwiąc w Kra-
k( owie) . Miał tęn Dłuski lat 70 anno 1633b •
[3581 DMUCHOWSKI Mikołaj i Jakub, dwa bracia, miejscy synkowie
nazwali się. Kowal ociec ich bel, Dmuch zwąno go. Mikołaj ten najmował
w Miechowie dom na folwarku anno 16 ... u Dębskiego, mieszczanina, o któ-
rym pod D. Ten Mikołaj zabiel beł Zaleskiego, sługę księdza Turskiego,
proboszcza miechoskiego 1 ***, i zjechał bel potym, i wyniósł się z Miechowa.
Jakub ten zaś od synów p. Tarnowskiego, kasztelana sendomirskiego 2,
trzymał do wiernych rąk wieś Nasiechowice anno 1617, dwie mili od Mie-
chowa. Stamtąd indziej wyniósł się [a].
[359] DMUCHOWSKI zwał się też Jeorgius, plebea persona. Bel pod-
piskięm przy kancelaryj ej miejskiej krakoskiej u p. Hęnca, wójtal, od kilku
lat i anno 1632.
[360] DOBlECKla nazwał się *** mieszczanin W Skalmierzu. Ten zza
Piotrkowa, z Mazosz skądsi beł przywędrował b1 . {Kuśnierz bel, Gładkim
zwąno go.} Kupieł bel dom w Skalmierzu, bywał rajcą tamże i famatus zwąno
go. Odnaszał często pobory do poborce krak( owskiego) . Miał żonę mieszcz-
kę z Piotrkowa. Umarł anno 1616. Zostali synowie jego: Piotr, Stanisław,
Sebestyjan. Piotr w tęmże domu w Skalmierzu mieszkał, pojął beł Zgłobi
czankę ze Zgłobic z Podgórza 2, miał z nią dziewczę jedno, miała lat dzie-
sięć w r. 1633. I ten Piotr nie nazwał się jeszcze ślachcicem, ale potomek jego
mógłby się zwać za czasem. Ten Piotr nadsługował ślachcie koło Skalmierza,
gdy go który wezwał do siebie.
Sobestyjąn w Podgórzu ożenieł się i tamże mieszkał i anno 1631. Służąc
tam Łyczkowi pod Bieczem 3, ożenił się anno 1629, mieszkał zaś u Żulińskie
goC plebeusa, o którym pod Z. Starał się o zastawę ze 3000 na Czerną Wieś 4
anno 1632, {ślachcicem zowie się.}
Stanisław pod Poznanięm służel u ślachty, nieżonaty bel anno 1631.
Tych stryj, a brat ojca ich, beł księdzęm w Pierzchnicy miasteczku.
[361] DOBIECKla zwał się *****b, służeł w Podgórzu u Tuchowa u Łycz-
[357] b- b Dopisano później ciasno w luce przed następnym artykułem.

[358] a LIV.: za ślachcica udawał się.
[360] a Na lewym marg.: T, na prawym: Skalmierz. b Lw.: przybrnął. c Na
pr. marg.: 2000.
[361] a Artykuł dopisany na odwr. k. 69 dotyczy tych samych osób co nr 360. b Lu-
ka na 2/3 w.
117
,
[362J DOBRAKOWSKI - [364J DOBROCIESKI
ka w Ryglicach. Tamże od niego służbistą pojął, Gradecką niejaką nazwaną I.

Potym arendami bawieł się i anno 1638 [c]d.
k. 72 [362] DOBRAKOWSKla nazwał się *** chłopski, zagrodniczy syn ze

wsi Dobrakowej, od Wolbrąma miasteczka niedaleko. Która wieś na wo-
jewództwo krak( owskie) należy. Dzierżąc tę wieś od p. wojewody, Słostow
ski l wziął beł tego to za urzennika, a gdy beło Słostowskiego zabito, ten
zaś u Montelupiego w Grzegorzowicach 2 , od Krakowa 3 mile, służeł, ten
beł na dobrowolnej drodze zastąpiwszy, zabieł dwu sług oraz panu Piotrowi
Wie10wiejskiemu na drodze u wsi Iwanowic 3 anno 1621. Tam obaczywszy
to, chłopi Z Iwanowie poimali go i wsadzieli. Wziąwszy go od nich, p. WieI 0-
wiejski zawiózł go na zamek krako( wski) i Z ciały zaraz tych zabitych dla
relacyj ej i protestacyjej. Tego Dobrakoskiego gdy pytano u urzędu, jeśli
ślachcic, powiedział, że ślachcic, i tak wpisano go, a będąc rok w wieży
krak( owski) , niż się prawo skończeło, wtem p. Wielowiejski konwiktor
umarł beł anno 1622 4, a owego wypuszczono z wieże. Tęn to Dobrze-kowski,
w kilku służbach przed tym będąc, coraz inaczej się zwał, ale na tę asercyją,
co w grodzie udawał, mógłby go convincere konstytucyją anni 1589 5 , gdzie
pena sroga na takie asorcyje.
[363] DOBRELOWSKla zowie się Jan. Tęn chłopski syn jest ***, a zja-
wieł się do Wielki Polski circa 1615 1, udają, że od konfederatów (gdy je na
pal wbijąno We Lwowie) uciekł, {bnie dobre łowieł b ,} i służeł pod Kaliszęm
p. Rybskiemu Adamowi 2 kilka lat, eż do r. 1622. Barwy cudne od tego pana
miewał. Potym pojął beł Janowską wdowę u Gniezna w Dębłowie 3 • Odpo-
wiedali mu bracia żony tej zjechać i zabić goC, on udawał, że z krakoski
zięmie jest ślachcic, a chłopas nieprawdę powiedał, nie pokaże tego dowodnie.
Miał potomstwo z tą to.
[364] DOBROCIESKI *** ze wsi Dobrocieszal u Cchowa chłopski syn.

Ojca jego Stachułą zową tam. Ten służał za urzennika circa 1627 p. Zborow-
skiernu, kasztel( anowi) oświęcimskięmu 2 , pod Trypolem 3 w Podgórzu.
Pojął beł niejaką Łącką4, miał z nią synów, Jana i Stanisława a, trzeciego
zabiel pan Stogniew5 okrutnie i przepadła głowa jak to chłopska. Nie dobrze
cieszeł go.
[361] c Lw.: i ślachcicem przechwalał się być. d Pod tekstem: od p. Borka.

[362] a Na pr. marg.: od Montelupiego, zGrzegorzewic.
[363] a Lw.: Dobrzelowski. b-b Lw., brak. c Na lewym marg.: 50, nieco niżej:
od Miechoskiego.
[364] a Na lewym marg.: p. Wiktor.
118
[365] DOBROGOCKI - [370] DOMAŃSKI
[365] DOBROGOCKI [a] Wojciech b, z Korytnice od Pińczowa chłopski

syn Niewrzałów. {Są bracia jego na tejże roli i anno 1638.} Służeł pierwej
u żołnierza, potym anno 1630 u opata jędrzejoskiego w Jędrzejowie l na
parę koni po kozacku. Tego leda kto znieważał, pobieli go beli i hajducy
kilka razy {opaci} i porąbali nawet, bo tchórz srogi (miał lat 30 kilka). Nie
dobro dogodzieli mu c. Służeł na cesarski anno 1631, potym anno 1634
w Moskwie pod Łosiowąd chorągwią2, a przedtym służeł książęciu Koreckie-
mu Samuelowi circa 16193. Tego beł pobieł p( an) jego dziedziczny p. Balicki 4
w Krak( owie) , gdy przyszedł do pański gospody, a siadł sobie za stół, pan
gdy tańcował. O tem pod Chęcińskim opisanie.
[366] DOBROSZEWSKI nazwał się *** od dobrego szewca. Ten z Gór k. 73

od Krak( owa) chłopski syn jest. Służąc komuś zarwał go beł mocno w pię
niądzach. Ten pojął beł wdowę Taranowskąl, na którą prętko po jej powinnym
spadła wieś Zielenice u Proszowie i w Ryczowie u Olkusza szpłacheć, i tak
z chłopa beł pan. Pogniewała się nąń potym żona, że zapisała jezuitom
•
Zielenice i ten Ryczów, dożywocie tylko sobie zostawiwszy2.
[367] DOBRUCHOWSKP Martinus spectabiIi Si plenipotentes elegit

anno 1630 in actis castr( ensibus) capit( anealibus) Crac<oviensibus) .
[368] DOBRUCHOWSKla *** w Spytkowicach beł za urzennika, sztery

mile od Krak( owa) !. Umarł anno 1639 przed Gody.
[369] DOLIŃSKla nazwał się *** chłopski syn *****b z przemyskiej

ziemie!. Sługował panom Ruszkowskim We Złoczowie, miasteczku w sie-
radzki zięmj2. cTemu dał {anno 1617} córkę w sieradzki zięmjC p. Raczyń
ski, Zając 3 nazwany, a choć wiedział, że chłop jest, i skąd, i dał mu po niej
tysiąc złotych d, a miał swych przeciw tęmu dwa tysiąca, tak i żeninym posa-
giem bawieł się 3000 po arendach w sieradzki ziemi, trzymał circa 1628 od
księdzów wioskę u Sarnowa. Umarła mu ta żona anno 1629 6 • Synowie
jego dwa uczeli się w Widawie anno 1630, starszy miał lat 12.
[370] DOMAŃSKl ***, chłopski syn, oblókł się beł w służbie u ślachty
będąc \V dwornacką sukięnkę. Miał chałupę z rolami we wsi Szczakowej
[365] a L II'.: Szymon aut. b Nad wierszem: Symon·. c Na lewym marg.: 28,
niżej: od Jeżoskiego. d Lw.: lisiową.
[368] a Artykuł dodany !la odwr. k. 72.
[369] a Artykuł dodany na odwr. k. 72. b Luka lIa okolo 3 wyrazy. c-c Lw., brak.
d Na lewym marc.: 3000. 6 Tamże: p. Rogoziński.
119
[371] DOMASZEWSKI - [376] DRAMIŃSKI
do starostwa będzińskiego, mila od Będzinia. Pojął beł dziewkę chłopa,

•
rzeczonego :Żarczyckiego, o czem szerzej pod :Żarczycki oplsamm.
•
[371] DOMASZEWSKP nazwał się ***, co doma szeł, z Lublina syn

kramarczyków l . Studował w Krak<owie), został beł mistrzem anno 1630 2 •
Buczny, nadęty, sieła o sobie rozumiejący, po klerycku chodzieł, uczeł dzieci
p. Misiowskiego b3.
[372] DOMAZIERSKla *** nazwał się, co doma dozierał, bękart b Do-

mazierskiego l , co administratorem bel w Glinianach w Rusi. Ten bękart
dorósszy zwał się po ojcu, który też podobno chłop beł, że bękartowi dozwo-
leł się tytułęm swym zwać c . Kupczeł potym bękart wołmi, stawami, Z czego
zebrał ze 20 tysięcy i więcej. Kupieł beł kamienicę we Lwowie a handlował.
:Żyw beł i anno 1632.
[373] DOMORADZKla *** nazwał się chłopski syn ***. Ten służeł
za chłopca u p. Broniewskiego Andryjana, wielgorządzce krak<owskiego)l,
od kilku lat i anno 1635. Ożeniel się bel w Niepołomicach, trzy mile od Kra-
k<owa), z chłopską dziewką. Miał lat ze 28 in anno 1637. W Krakowie na
Kleparzu w hultajskiej gospodzie przemieszkiwał często i po św. Bartłomieju,
a z lóźnemi lisowczykami kompaniją wiódł.
[374] DOROTYŃSKIa chłopski syn *** od Doroty matki tytuł wziął,

krawiectwo rabiał, uczel się we Lwowie u jezuitów circa 1622. Ten służeł
na cesarską pod Łosiową chorągwią l, miał lat 30 kilka.
[375] DORUCHOWSKI nazwał się *** od tego, co pani od chłopa

wzięła go bela do rucha noszeniaal.
[376] DRAMI~SKJ *** zwał sięl. Tego książę Zbaraskie miał w Żar
nowcu2 za dozorcę {circa 1620}. Zwykł bel to książę *** za urzenniki w dzier-
żawach chłopy tylko wolał miewać, a nie ślachtę ***. Tęn Dramiński miał
dziewek kilka. Dał beł jednę za Ciachoroskiego, też chłopa, o którym pod C
szerzej opisało się. Drabińskim drudzy zwali. Jest też starostwo draimskie,
co beł nim {anno 1633} p. Czarkowski w Mazoszu3, chyba żeby stamtąd?
[371] a Artykuł dodany na odwr. k. 72. b Pod tekstem: od p. m(istrza) Dąb(row

skiego).
[372] a Artykułu tego w kopii Iw. brak. b Na pr. marg.: Lwów, nieco niżej: 2000.
c Tamże szyfrem: non.
[374] a Na lewym marg.: Mitelka, na prawym: Marlicz w Miech(owie).
[375] a Na pr. marg.: u p. Raroskiego w Malkowicach.
120
[377) DREWNOWSKI - [380) DROZDOWSKI
[377] DREWNOWSKI, co się zwali, Jan, co prokuracyją po trybunałach

bawiel się ab anno 1618 i potym zawsze, i anno 1633. Ten pierwej bel pod-
piskiem w grodzie krak( owskim) . Cieńską niejaką pojął bel anno 1628.
Miał już pod sto tysięcy do r. 1632. {Ten zmówiel się, że go pozwano pro
usurpatione tituli [a] na trybunał piotrkoski anno 1625, ale nieważny ten
condictamen l .} Trzej ich bracia, z Drohiczyna {na Podlaszu} mieszczankowie,
Matys ojca ich zWano. Drugi syn tego Matysa jezuitą beł w Krak( owie)
u Św. Szczepana2 • Trzeciego oddał ten prokurator służyć wojewodzie
któremuś ***. Stryj tych to rodzony, Benedykt, balwierzem bel W Krakowie
na Kleparzu, najmem balwierstwo rabiał circa 1620 i przedtym dobrze.
Miał syna jednego też balwierczyka, a dziewek dwie, które bmurwieły sięb
w zantuzach w Krak( owie). Tęn Benedykt zubożał bel, że od r. 1626 że
brał po Krakowie, w płaszczu dziadowskim chodząc.
[378] DROGOSZ ***, mieszczanin bocheński a, który tych czasów an- k. 75

no 1628 ślachcicęm zwał się, a pierwej anno 1612 post Dominicam Rogatio-
num in act( is) scabinal( ibus) Bochen( sibus) feria secunda [28 V], gdzie
pisano go nobilis Laurentius Drogosz, civis Bochnen( sis) . Kiedy civis, a czę-
mu nobilis?b Maciej Drogosz bel też i {anno 1632} szołtys w Gierczycach
pod Wiśniczem, poddany jm. p. Lubomirskiego, wojewody ruskiego!;
prostak ten wielki jest i grube chlopowsko. Drugi brat jego w Nieszkowicach
u Wiśnicza na szołtystwie. Udają, żeby ten miał pojąć jakąś ślachciankę,
czemu ja non concredo.
Z tych któregoś miał jm. p. wojewoda ruski tenże za włodarza w Gier-
czycach circa 1623 do wiernych rąk, a będąc tam kilka lat, zebrał pięniądze.
Ten to trzeci za ślachcica mocno udaje się już i anno 1633.
[379] DROJCZOWSKIa nazwał się *** z Wolborza, kotlarza Szymana
syn. Żyw bel ten kotlarz i anno 1633. Że ten kotlarz, Drojczowską zwała
się, żonę miał, i stąd syn ten, a nie po ojcu, przezwał się ***. Uczeł sięb
z młodu złotnictwa w Nowym Mieście, co od Warszawy kilka mil. Zaś słu
żeł p. Stan(isławowi) Jarzynie l pod tamtem Nowem Miastem od kilkunastu
lat, eż do r. 1633 i potym. Miał lat ze 30 e.
[380] DROZDOWSKI ***, chłopski syn z Bożęcinka, wsi biskupa kra-
k(owskiego) na Podgórzu. Drozdęm ojca jego tam zową, żyw bel i anno
1633. Trzymał w tejże wsi Bożęcinku plebaniją od plebana circa 1627. Ten
[377) a Lw.: nobilitatis. b-b Lw.: grzały się zimie i lecie.

[378) a Na pr. marg.: Bochnia. b Tamże: nobilis et civis Bochnen<sis) etc.
[379) a Artykułu tego brak w kopii Iw. b Na pr. marg. szyfrem: non. c Na lewym
marg.: p. Adam Gomoliński.
121
[381] DROZDOWSKI -- [383] DROZDOWSKI
syn Drozdowski pojął beł wdowę w Bożęcinku, Pądową niejaką, a wziął

poa niej dom z rolami bi dzięń odrabiał do dwora b. Ta gdy mu umarła anno
1630, on potym pojął z Mogieły od Krak( owa) C kaczmarską dziewkę.
Najmował sobie dom na Kleparzu u Krak(owa) przeciw Wałowi ku Strzel-
nicy! circa 1631 i potym. [d] Za ślachcica udaje się.
[381] DROZDOWSKla nazwał się Paweł, {Zygmunt przybrał,} z Gnie-
zna rodzic *****b. Uczeł się beł w seminaryjum w Gnieźnie anno 1626, po
klerycku chodzieł c . A że który w tęm seminaryjum uczy się, już księdzęm
powinięn zostać, bo to na to fundusz, że victu fundacyjej uczy się, tęn ucząc
się tam kilka lat na to d , ucie ( k)ł, kiedy się święcić, a pisać udał się w kon-
systorski kancelaryj ej w Krak( owie) od r. 1622. Miał lat 30, kompleksyj ej
chłopski, po świecku chód odmięnieł e .
[382] DROZDOWSKIEGoa Krzysztofa doctorem theologiae, archi-

dyjakonem płockim i kanonik( iem) krak( owskim), któremu nagrobek
na marmurze w zamku krak( owskim) za wielkim ołtarzem anno 1583 dał
postawić w murze Myszkowski ***, biskup krakowski, herb dąno Piławę b,
nie masz go w Paprockiego herbarzu wydanym anno 1584 1. Znać, że plebeus
beł, że go nie włożeł2. I Bełzy Marcina, kanonika krak( owskiego) i mieszcza-
nina, niedaleko tamże drugi nagrobek anno 1542 3•
k. 76 [383] DROZDOWSKI dopiero się począł zwać od r. 1627, tego bowiem
zawsze Jędrzejkiem zWano. Zagrodniczy syn jest z Trzemesznej, wsi do
Dobczyc w Podgórzu, tkaczów syn i tkacko rabiał w Trzemesznej i w Dob-
czycach u inszych tkaczów i anno 1626. Ten circa 1628 pojął beł dziewkę
u Soboniowskiego nazwanego, o którym pod sa ***. Mieszkał pierwej
przy tern Soboniowskim, potym circa 1630 trzymał do wiernych [b] rąk od
Witoskiego, wielgiego r(z)ądzce krak( owskiego)l, od Bochnie mila wieś
Książnice, którą wieś wzięto beło Kroguleckiemu 2, o którym pod K, że
bel skradł coś, w Wieliczce będąc, od dochodów żupnych królewskich i sa-
mego w więzieniu długo miano w żupie wielickiej. Tę wieś nazwany Droz-
dowski trzymając, ślachcicem zwał się, sług dwu w barwie miał, mościwać
sobie kazał c .
[380] a- a W miejsce tekstu wydrapanego. b-b Jw. c Na pr. marg.: w Mogi[e.

(I Lw.: kundel.
[381] a Artykulu tego brak II' kopii Iw. b Luka okolo 3 wyrazy. c Na pr. murg.:
w Krak<owie>. d Tamże szyfrem: non e Tamże: p. m<istrz> Dąb<rowski> .
[382] a Artykuł dodany na odwr. k. 75. Brak w kopii Iw. b Na lewym marg. rysunek
h. Pilawa, nieco niżej szyfrem: non.
[383] a Na pr. marg.: Soboniowski. b Lw.: złodziejskich. c Na lewym marg.:
lndignatio gravis recens.
122
[3841 DROZDOWSKI - [3861 DRUZYNSKI
[384] DROZDOWSKla nazwał się Janek, chłopski syn *****, poddany

pana wojnickiego od Dobczyc 1• Tego naprzód {circa 1580} beł wziął do fol-
warku za chłopca do gęsi niejaki urzennik Falkoski rzeczony b, o którym
pod F, który urzędował w Dobczycach tych u p( ana) wojnickiego. Bel u niego
kilkanaście lat, zaś wzięła go beła p(ani) wojnicka Lubomierska 2 do służby
***, beł koniuszym u niej anno 1630. Ożenieła go beła p( ani) wojnicka
circa 1600. Miał syna ***, którego C p( ani) wojnicka wzięła bela także do
służby, a gdy murowała klasztor na Gródku w Krak( owie)3 anno 1631,
kazała tęmu młodszęmu Drozdoskięmu alias Drozdowi dogIędać wożęnia
kamięni, wapna etc. i mularzów, co murowali w Krak( owie) ten klasztor.
Tęn to miał lat na ten czas ze 28 d •
[385] DROZDOWSKra ***, chłopski

syn z Bożęcinka 1 , wsi biskupa
krak( owskiego) , na Podgórzu. Drozdem ojca jego tam zową. Ten to Droz-
dów syn w tej wsi Bożęcinku trzymał arendą plebański folwark od plebana
od r. 1627b , do której arendy, spie 2 i dziesięciny należały. Na tej arendzie
począł się zwać Drozdowskim i ślachcicem zwał się. Tęn pojął bel w tej wsi
chlopową Pądowę wdowę, z której to zapomóg! się. Ta umarła mu anno
1630, on przecię W tęm domu po żęnie w Boi.ęcinku mieszkał i odrabiał
dzięń do folwarku, a przecię ślachcicem zwał się.
f386] DRUŻYŃSKI nazwał się po żęnie Wojciech, Filipa komornika k. 77

syn, co w Bożęcinku, wsi biskupa krak(owskiego), komorą mieszkał. A be!
pierwej chałupnikiem ociec tęn w Biadolinach, wsi do Dębna, niedaleko
tego Bożęcinka, ale że tam beł coś zbrojeł złego i uciekł stamtąd. {Umarł
anno 1620,} a synowie jego włóczeli się tamże po służbach u chłopów. Ten
Wojciech pojął beł wdowę, co się Drużyńska zwała, circa 1614, a mieszkała
w Mokrzesce, wsi u Szczepanowal na Podgórzu (gdzie święty Stanisław
urodzieł się), po której Drużyńskiej przezwał się. Także kupie! beł dom
z rolami w tern Bożęcinku, awsi na Podgórzu, i tam mieszkał a. Miała ta Dru-
żyńska z pierszym potomstwo, a z tęm Wojciechem chłopca Symka, beło
mu lat 13 anno 1629, uczeł się w tym Bożęcinku. Tęn Wojciech anno 1629,
gdy tam w tej w~i kat z Nowego Miasta chłopskiego syna Duszyczkę miał
ścinać o kradzież, kazał sobie katu miecz ukazać i kinął nim, i ściął kata.
Wpadszy na konia uciekł, a kata musiała wieś składać się płacić. Tęn Wojciech
[384] a Na lel'.:ym marg.: 29. IJ Lw., brak. c Na pl'. marg.: Rabczankę poją!,
co ociec jej Rabka be! Żyd krzcony, a sama. d Na lewym marg.: od Bagińskiego.
[385] a W kopii Iw. brak tego artykułu. Dotyczy Oll tej samej osoby, co i lir 380. b Na
pl'. marg.: iam est hoc superius, oraz szyfrem: non.
123
[387J DRUŻYŃSKI - [388] DRUŻYŃSKI
przez ten czas służeł pod Proszowicami circa 1629 w Wolwąnowicach za

urzennika u arendarza Wiklińskiego, o którym pod W. Zaś anno 1633 ten
Wojciech do Bożęcinka tego przyprowadzieł się, przejednawszy gromadę
o zabicie kata.
Brat tego Wojciecha rodzony, Wawrzyniec, Haczkowskim zwał sięb,
mieszkał przy tęm Wojciechu w Bożęcinku circa 1628, c umarł, powiedali,
anno 1629c .
[387] DRUŻYŃSKla nazwał się ***, Bębenka, mieszczanina z Tarno-
wa, [syn]. Służeł p. Leśniowskiemu Marcyjanowi 1 pod Rzeszowem i anno
1638 b, a przedtym Fraksztynowi 2 w Podgórzu także.
[388] DRUŻYŃSKI nazwał się Krzystof, z Małogoszcza piwowarów

syna. Wziął go beł do posług p. Oborski, starosta małogowski l circa 1590.
Tego jęła się bela żona tego p. Oborskiego b, która bela z domu Gostomska 2
(ta męża poczarowawszy, z tern Chrzystofem piwowarczykiem jak z mę
żem obcowała), a po śmierci p. Oborskiego, {który trucizną, powiedają,
z przyczyny paniej otruty beł,} dopieroż bezpieczniej, i miał obrywkę nie-
małą od tej paniej. Odpowiedali mu powinni tejże to zabić go, on nie dowie-
rzając uciekł od niej. Pojął beł w Olkuszu {c Łączyńską, co ją Bemkówna
urodzieła c }, mieszczkę, co siostra jej za Zajgliczem w Krak<owie)3, a za
Zalasowskim trzecia d, ale rozwiódł [się] z nią. Zaś szła za p. Zapolskieg0 4
w Buku u Miechowa, umarła mu. Pojął Zapolski pannę Łubińską, synowicę
biskupa poznań<skiego)5, circa 1627, umarł anno 1633. Wdową Zapolska
bela. Ten Chrzystof Drużyński nazwany, dopiero gdy Boimin, wioskę u Chę
cin, od p. Brzeskiego trzymał 6 , zaś w Skalmierzu folwark od p. Gniewosza
z drugich rąk anno 16107, zaś .w Częstochowej folwark, za ślachcica udawał
się, a siostra jego rodzona bela za kowalem w Małogoszczu. Jak ten Krzystof
uciekł to beł o<d) tej Oborskiej, ona zaś Wojciecha sługę chowała sobie do po-
koju [e]. I ten zaś uciekł od niej, pojął beł p <annę) Brandysównęf, Jasińskim
nazwał się z Jasienia od Jędrzejowa 8 , ale machlowałg. Dzierżał z tą żoną
Tępoczół 9 , wieś u Skalmierza, od r. 1620 kilka lat. Tego Jasińskiego siostrę
pojął bel Okrasah (w Prędocinie u Proszowic, o którym pod O), co źle
mówieł, tylko przez a, e, i, o, u.
[386] b Na pr. marg.: Haczkowski. c-c Lw., brak.

[387] a Artykuł dodany na odwr. k. 76, brak w kopii łw. b Na lewym marg. szyfrem: non.
[388] a Na pr. marg.: Małogoszcz. b Tamże: p. Oborska. c-c W tekście właści-
wym: Bernkówna, łecz należy przyjąć
za poprawne to, co jest nadpisane nad wierszem, jako
że wyrażnie uściśla pierwotną wiadomość. d Na pr. marg.: Zajglic, niżej: Zalasowski.
e Lw.: i do łóżka. f Na pr. marg.: Brandysówna. g Tamże: Jasiński. h Tamże:
Okrasa.
124
[389J DRUŻYŃSKI - [393J DRZEWICKI
[389] DRUŻYŃSKI *** beł sztorcista 1, W Skalmierzu mieszczanin. k. 78

Miała matka jego tam dom, przy której mieszkał i anno 1631.
[390] DRYPJ'Ń'SKIa nazwał się Samuel, syn Jerzego, mieszczanina w No- k. 74

wyru Mieście Korczynie. Suknem kupczeł ociec jego; ten umarł circa 1616.
Ten Drypiński bel podpiskiem w Nowym Mieście; eksces beł uczynieł b ,
co o garlo mu szło, że uciekł z miasta precz anno 1636 przed św. Michałem
*****c. Brat jego rodzony starszy, Kasper, zowie się Pruszowic, tamże
w Nowym Mieście. Ten pojął beł dziewkę {anno 1624} Bartosza Zbińskiego,
mieszczanina w Miechowie d • Nie mieszkała z nim, że ledaco beł i anno
1636 *****e. Siostrę tego Drypińskiego i Kasprowę pojął niejaki Wojta-
szowic, sługa p. Fierleja ***f, wojewodzica krak<owskiego) . W Bescach 1
u Skalmierza beł z nią za urzennika, a pąn sypiał mu z tą żoną za to.
[391] DRZEMLIKa *** bękart jest *****, wszyscy mu to zadają w Pod-
górzu. Kupieł szpłacheć we wsi Glinniku za Zakliczynem ku Cieszkowicom.
Ma na kilkanaście tysięcyb. O tego urodzęniu wie dobrze Śnieżek, co w Glin-
niku drugim w szołtystwie mieszkał, bo tych Glinników są trzy: Królewski,
Ślachecki i Nięmiecki l .
[392] DRZEWICK! ***. Tęn będąc chłopski syn ***** służeł u Jasięń
skiego niejakiego, chłopskiego synka, o którym pod J. Ten Drzewicki nie
słuchał zawsze pana tego swego Jasięńskiego, jak trzeba. Gdy go pan chciał
bić albo bieł, to on też do pana, że często tego bywało, iż naspół bieli się,
ai pana sługaa . Rzekł pąn słudze: "chłopie", to sługa: "a tyś diabła ślachcic!"
Ten Drzewicki odstał beł od tegoż to anno 1630, a bel zaś u Piorunowskiego
(co od p. Witowskiego beł w Bochni dozorcą SOlił) i temu coś wyrządziel,
że kazał Drzewickiego kijmi pobić. Samojedź uczynieł, co drewna kije bieły,
i po tej łaźni mieszkał u Bochnie anno 1631 po Wielki Nocy We wsi Staniszo-
wicach 2 w karczmie na gościńcu ku Krakowu.
[393] DRZEWICKI ***, chłopski syn *****, studował W Krak<owie)
i circa 1632 po bakalarsku chodzieł!. Tego p. Pisarski Przecław 2 miał go beł
okrutnie pobić, że się ślachcicem zwał i udawał. Doktorem pod czas miano-
wał się, a nie bakalarzem.
[390] a Artykuł dodany na odwr. k. 73, brak w kopii Iw. b Na lewym marg. szyfrem:
non. c Lilka na 11/3 IV. d Na lewym marg. szyfrem: non. e Luka na l W. r Na
lewym marg. szyfrem: non.
[391] a Kolejności tego artykulu, jak też pozostałych na k. 74, a pośrednio jartykulu
na odlVr. karty poprzedniej, dotyczy notatka umieszczona u góry strony: Pośledź tę kartę
łożyć po Drużyńskich, przed Dubieckim. b Na pr. marg.: 15000.
125
[394J DRZEWIECKJ - [398J DUDKOWIC
[394] DRZEWIECKI nazwał się Jan, chłopski syn ***. Ojca jego Skrzyp-
kiem zwano. Kupieł bel szpłacheć w Jarząbkach, wsi w wiślickim powiecie.
Tęn szpłacheć zaś przedał beł Skoroszewskiemu, o którym pod S, a na to
miesce kupieł połowicę wioski Buszkowic u Opatowa. Tęn, nie więm jaką
fakcyją, bel pisarzęm w Radomiu i pofałszował bel coś w księgach, że zrzu-
cono go beło z pisarstwa. {aZastawieł bel ten folwark we 3000 Skoro szew-
skiemu, o którym pod sa.} Bel zaś potym komornikiem granicznym l za
podkomorzego {sędomirskiego} p. Zbygniewa Lanckoruńskieg0 2 • Miał na
zapis u pana Sebestyjana Gumienieckiego w Dobrowie u Szydłowa 3 sztery
tysiące. Ramułtównę niejaką miał za sobą4, którą wyzul beł figlami z oprawy
jej. Zabito go belo anno 1622. Zostali synowie trzej: Przecław, Jan i Zby-
gniew 5, głupi beli okrutnie, choć dorośli anno 1633.
k.78 [395] DUBIECKI zwał się ***, mieszczanin krak<owski); że się tak
przezwał, bel albo z Dubna az Rusi a, albo z Dupia l , wsi trzy mile od Kra-
k<owa). Jest nota o nim w księgach krak<owskich) , gdzie go beło anno
1630 pozwąno na ratusz oniewydanie donatywy. Tęn miał za sobą mieszczkę
Jabłońską, o którym pod J.
[396] DUDECKla ***, chłopski syn ***Ub. Ten służeł circa 1629 za
urzennika z żoną we wsi Przyborowiu u Wojnicza. Ta wieś na wielkie rządy
krak<owskie) c, od p. Witowskiego l bel tam urzennikiem. Potym anno
1632 bel za urzennika w Bratucicach 2 tamże niedaleko. Miał żonę ze służby
kędyś i dzieci kilkoro Dudeckich *****d. Miał lat 30 kilka.
[397] DUDECKI, czasem DUDKOWSKI zwano go *"'*. Beł służką

u p. Mianowskiego w sieradzki zięmjl i anno 1633. Chłopski syn beł, a za
ślachcica udawał się. Ociec jego na dudach grawał i z tego pan go tak bel
nazwała.
[398] DUDKOWIca Stanisław, canon<icus) Lascen<sis) , praepositus

S<ancti) Spiritus in Varsavia l , plebanus Medirecen<sis) . Z tern herbem

[395] a-a Lw.: Wielkiego z Wołynia.
[396] a Artykulu tego brak w kopii Iw. Il Luka na p6lw. c Na pr. marg. szyfrem:
non. d Luka na 1/3 w.
[397] a Na lewym marg.: od Stasia woźnice. Poniżej tego artykulu bardzo blado, le-
dwie widocznie: Dudecki in pergam. Jeszcze niżej byl jakiś trzywierszowy artykul, w całości
wydrapany, pozostał ślad tytułowego nazwiska: Dudkowski. Pozostała też nola na lewym
marg.: o<d> Jąna organisty.
[398] a Artykuł na odwr. k. 78, na łewym marg.: Indignatio, j pod tym rysunek tarczy
z h. Prus l, z Iq odmianq, iż z dolnych ramion krzyża brak nie lewego, lecz prawego.
126
[399J DUDZICKI - [402J DULĘBA
epitaphium jego w Warszawie u Św. Ducha. b Umarł jednak anno 1635 w Mię
dzyrzeczu i tamże leżyb.
[399] DUDZICKJa, czasem DUDZIŃSKI, zową się dwa bracia, Ma( r) -
cin i Wojciech, miejscy synkowie w Paczanowie w Sendomierskim. Ociec
ich z Baranowa, wsi od Sędomierza, chłop, przychodzień beł do Paczanowa
do Bąkówny {duda bąk sobie pojął}, mieszczki, w dom wstępień bel. Ci
synowie ich służeli panom Paczanoskim!. Marcin tamże w Paczanowie
pojął Ścibalankę, mieszczkę, miał b dwie dziewce z nią przed r. 1630 *****C.
Wojciech Brewczankę z Szydłowa pojął beł, dwie dziewce także miał z nią
do r. 1630. Ci oba w Paczanowie mieszkali i domy swe mielid.
[400] DUZICKI ***, księży syn, bękart z przemyski zięmie ***. Ten k. 79
od kilkunastu lat służel p. Laskowskiemu a, instygatorowi królewskiemu l,
eż i anno 1627 po śmierci instygatorowej u samej paniej2 beł w Rafałowi
cach3 u Skalmierza i anno 1632. Tegoż roku po św. Symonie ludy pojął
Krynicką niejaką, sługę od pani ej Ługowskiej w Korzkwi 4 u Krakowa.
Z tą żoną przecie służeł u tej pani instygatorowej. Miał lat 50 i coś więcej,
beł za urzennika u p. Lubomierskiego w Tągoborzej, mila od Sącza, od
r. 1634.
[401] DUSZYCKI zową się dwa bracia Duszyczki, chłopa {ślósarza}
synowie w Bożęcinku, wsi biskupa krak ( owskiego) u Wojnicza. Ci kra-
dali i rozbijali. Stanisława miał bel kat ścinać anno 1628 i przenajął Drużyń
skiego chłopa z tejże wsi Bożęcinka, że kata zabieł, o czem szerzej pod Dru-
żyńskiego opisanim. Ten Stanisław beł przecię potym na roI ej w tern Bo-
żęcinku i anno 1633.
Wawrzyniec slużeł u p. Choińskiego w Piekarach! u Proszowic. Ten
czasem Duszycki, czasęm Bożęcki nazywał się [alb.
[402] DULĘBA *** beł szołtys w Przymekowie!, biskupa krak(owskie-
go) wsi u Koszyczek. Miał żonę chłopską dziewkę ***, z którą miał Jana,
Staszka i Tomka. Tomek wtem szołtystwie ojcowskim został się, chował
stada, skąd źrzebce sprzągał, wieprzów po kilkuset na żołędziu wypasał,
a bijąc, połcie na jarmarki wozieł. Mówiel to często i anno 1619, gdy beły
[398] b-b Lw., brak.

[399] a Artykułu tego brak w kopii Iw. h Na pr. marg. szyfrem: non. c Luka na
l J /3 W.Na lewym marg. szyfrem: non.
<I
[400] a Na pr. marg.: od Mik < ołaja) Trepki, nieco niżej: czasęm Dudzieki, i w na-
stępnym wierszu: pod Bronikowski.
[401] a L IV.: i ślachcicem między nieznajomymi czynił się. b Na pr. marg.: Bo-
żęcki.
127
[403] DUMAŃSKI - [404] DURACZ
czerwone złote po 9 zł, że ich miał coś niemało, jeszcze odtąd, gdy beły po
grzywnie, a talery także miał, jeszcze gdy bywały po półgrzywniu. Tenże
to miał sklep najęty W Krak<owie), do którego pieniądze zwozieł. Ten miał
żonę, szołtysią dziewkę, z którą syna miał jednego, a dziewek trzy. Jednę
dał za mieszczanina do Koszyczek, drugą za Tabaszoskiego, o którym pod
T *****, trzecią anno 1622 za Pałuskiego do Pałuszyc 2 , dwie mili od Ko-
szyczek, dał po niej 2000 zł.
Dulęba Staszek w dziale po ojcu pieniądze wziąwszy kupieł szołtystwo
mila od Koszyczek w Rolowej3, wsi biskupa krak<owskiego). Ten bez
ślubu z nętą4 [mieszkał] (ze Strzelec s tamże niedaleko). {aUmarł i anno
162Sa,} miał Ambrożego syńca bękarta, który także bez ślubu z Zofką miał
chłopca ***, {b7 lat miał anno 1629 b ,} i dwoje dziewcząt.
Jan Dulęba, ten kupieł z pieniędzy po ojcu w Szczurowej, wsi biskupa
krak<owskiego), szołtystwo u Koszyczek. {Umarł anno 1626 c .} Miał z chło
pówną: Tomka, Walka, Krzystofa, Maćka. Tomek z Walkiem służeli i anno
1629, Krzystof z Maćkiem na szołtystwie mieszkali 6 •
[403] DUMAŃSKJa nazwany od dumy, często pewnie dumywał. Ten
służeł długo p. Zborowskiemu, co beł kasztelanem oświęcimskim 1. Tegoż
w starostwie swęm w Uściu nad Rabą miał za urzennika i r. 1630. Genealo-
gija jego kuius i kujas sit investiganda. Jest o tęm to i pod opisanim Pawę
zowskiego.
k.80 [404] DURACZ ***, tego p. Lubomirski, kaszte1<an) wojnickil, wziął
bel od poddanego swego za chłopca do posług. Dorą ojca jego zwano, a że
oracz bel ociec, a syn poganiał, i stąd p<an) wojnicki od oracza, de oracz,
nazywał tego chłopca. A że miał przyczynę swą, że żadnego w folwarkach
swych nie miewał ślachcica, tylko chłopskiego rodu urzenniki, przeto i tego
miał też włodarzem w folwarku u Dobczyc. Tam zdobeł się bel. Miał żonę
ze wsi chłopównę, z którą miał syna" nakładał mu na szkołę. Beł ten to pod-
piskiem w grodzie krak<owskim), potym prokuratorkiem. Pojął beł p<ana)
Sokołowę dziewkę z krakoski ziemie 2 ***. Zabito go belo dla szczekactwa
jego w Krak<owie), choć beł na smyntarz uciekł do kościoła P<anny) Maryjej
anno 1626 3• Zostało potomstwo jego a.
[405] Anno 1493a nobilis famatus DURACZ, civis Crac<oviensis), to-
tam villam hereditariam dictam Przełany1 generoso Stanislao Rzeszowski
[402] a-a Lw., brak. b-b Jw. c Lw.: 1636.
[404] a Poniżej tekstu: hic steti, zaś na pr. marg. poniżej tekstu: O Duraczach pisał
Paprocki w Herbarzu pod Odrowążem, fol. 409, w sęndomierski zięmi.
[405] a Artykuł ten dodany na odwr. k. 79.
128
[406] DURACZ - [409] DYNIS
de Przybysławice vendit pro 900 floren( is) Ungaricali(bus) in actis castren-

( sibus) capit( anealibus) Crac( oviensibus) post Reminiscere etc.
[406] DURACZ drugiej familijej plebeanorum zwał się Walenty, rud-

nik w Opacewie Wąchockim na kuźnicy za Szydłowcem 1 . Ten królowi
Stefanowi kował kule do Moskwy z inszemi kuźnikami, do tego motyki
i rydle, i insze. Ten zbogacieł się beł z kuźnic. Kupieł beł Sadek, wioskę
pod Szydłowcem, Odrowąźem pieczętował się (tern, co panowie Chlewiccy),
potomstwa jego kilkoro jest a2 •
[407] DWORZAŃSKla Jan *****b kupieł szołtystwo w górach *****c

u p. Zebrzydoskiego, miecznika koron(nego) 1, mieszkał tam i anno 1639.
Czaplińskąd ma za sobą *****e. Wespezyjan, brat jego, służeł u p. Poręb
skiego, sędziego zatorskiego 2 • Zalecał się Domoradzkiej, służebnej pannie,
anno 1639.
[408] DWORZAŃSKI nazwał się *** syn Dawida Ofmana z Olkusza.

Luter bel ociec i ten syn; famatus zawsze go pisano w Olkuszu i inszych
w Krakowie tego przezwiska mieszczan, bo ten Dawid z Krak( owa) do
Olkusza udał sięł. Bel żyw i anno 1629, i potym, mieszczkę miał za sobą,
z którą ten to Of(m) anek *** Dworzańskim dopiero od r. 1629 począł
się zwać. Siostrę jego, Jadwigę, porwał beł jeden ślachcic i zawiózł do mło
dego Fiutego Myszkowskiego 2, który kilka niedziel profanował ją u siebie.
Odesłał ją zaś beł ojcu Ofmanowi do Olkusza, tam ociec wydał ją beł za
mąż. Tego bracia stryjeczni z Krak(owa), Ofmankowie, Nowodworskiemi
nazwali się, o tych pod Nil.
[409] DYNIsa Aleksander, Murzyn, sługa biskupa krak( owskiego) .

Temu za zasługi dał beł biskup *****. Ze starostą w Koziegłowach beł w Sie-
wierszczyźnie. Żyw beł i anno 1633. Pojął bel bękartkę (pana Chlewickiego),
co jej brat, też bękart, zwał się Rudnickim, o tym pod R. Z tą miał dwu
synów i dziewkę *****b. Beł *** służka *** syn fonnana z Kozie-
głów. Żywi beli rodzicy oba jego i 1633, na przedmieściu folwark mieli.
Tęn syn u~zeł się pierwej kuśnierstwa, a służąc Dynisowi, za ślachcica
udawał się.
[406] a Na pr. marg. rysunek h. Odro wąż, a nad tarczą notatka: Odrowąża herbu za-
żywał temere te<mu> na wzgardę w sędomierski zięmi.
[407] a Artykuł dodany na odwr. k. 79. b Luka na ]l / 3 w. c Luka na około 1/3 w.
d Na lewym marg. szyfrem: non. e Luka na póltora w.
[408] a Na pr. marg.: Nowodworski.
[409] a Na pr. marg.: pod Rudnicki o nim szerzej. b Luka na półtora w.
14 - W. N. Trepka: Liber chamorum, cz. I 129

[41OJ DZIALOWSKI - [4\3J DZIUBIJ'lSKI
k.81 [410] DZIAŁOWSKJa ***. O tern powiedąno, że bękart bell. Ten, bę-
dąc urzennikiem od kilkunastu lat i anno 1632 u parnej Siernawskiej 2 w Rusi,
w Romanowie u Gliniąn, pojął beł z Jaworowa mieszczkę, wdowę, szynkarkę.
Ta kortyzanką zawsze bywała, bawi eli się koło niej różni ludzie, kto tylko
chciał. bZ tą, jak to z takową, nie miał potomstwa b, W Jaworowie prze-
mieszkiwał z nią, miał pieniędzy niemało. Kaduk po nim pewny.
[411] DZIAŁTYŃ'SKJa nazwał się Ioannes z Warki miejski synek ***

i Warką zwąno go na szkole u P<anny) Maryjej w Krak<owie), gdy się tam
uczeł. Został beł bakalarzem, potym od r. 1625 pisował w konsystorskiej
kancelaryj ej w sufraganowej kamienicy na Kanoniczej w Krak<owie) i anno
1634. Miał lat 30, po klerycku chodzieł, wzroku jaskrawegob.
[412] DZIANKOWSKIa Walenty pisał się ex districtu Covalen<si),

pewnie beł synem kowalów. Pisąno go in actis castren<sibus) Crac<ovien-
sibus) anno 1618 nobilis, bco n<obili) Simoni Zaporski recogn<itionem)
roborat b etc.
[413] DZIUBIŃ'SKI Stanisław z Igołomijej, wsi u Niepołomic, chłopski

syn, wychowaniec z młodu u Szczepanowskiego. Służeł potym u Jana Frak-
sztyna w Dębnie u Wojnicza kilkanaście lat i tamże w Dębnie pojął chałup
niczą dziewkę Lorkównę, z którą zostawieł piąci synów i dziewek ***. Umarł
anno 1622, w drodze jadąc z Wieliczki, upiwszy się gorzałką. 1. Syn jego
Jana na Podolu służeł od r. 1627 i anno 1633. 2. Daniel tamże do niego
jechał dla służby anno 1628. 3. Stanisław przy matce w Dębnie beł anno
1629. 4. Jakub także przy matce w Dębnie. 5. Franciszek w Opatowie Wiel-
kim służeł anno 1629 przy dworze p. Myszkowskiego margrabiel.
Ta matka ich Dziubińska Lorkówna, już wdowa, szła za Jana Szubar-
gęb, chłopskiego synka (rodzica ze wsi Bożęcinka biskupa krak<owskiego»),
który po mężu pierszym żeninym Dziubińskim też zwał się, drudzy przecie
Szubargą. Ten trzymał arendą plebaniją w Dębnie tem anno 1628. Nastrę
czeł mu bel tę to żonę Szczepanowski, swagier jego, o którym pod S, bo
Lorkównę drugą ma za sobą; a trzecią Lorkównę Jąn, krawiec w tęm Dęb
nie. C:l.warta za Bartoszem Matraszęm c, kmieciem w Wolej do Dębna.
Matraszowi synowie trzej: Janek wielką chorobę miewał, Franek miał lat
14 anno 1629, Bartoszek ze 12 lat. Wtem Dębnie uczeli się, do dworskich
[410] a Na lewym marg.: 42, na prawym: 30 tys(ięcy). b-b Lw.: to waliłtę sprawę.
[411] a Artykuł dodany na odwr. k. 80. b Poniżej tekstu: p. m(istrz) Dąbr(owski).
[413] a Jw. b Na pr. marg.: Szubarga. c Tamże: Matrasz.
130
(414) DZICHOWIE - (416) DZIEKTARSKI
rzeczy Matrasz obracać tych umyśleł, a bogaty siodłak! d2 Ci, jak dorosną,
wezmą sobie przezwiska od ojca Matraszoski, abo od matki Lorkowski,
abo od Wolej, w której ociec, Wolskimi, a na służbach u ślachty zdwor-
naczawszy za ślachtę będą się czynić e •
[414] DZICHOWIE w Radwanowicach trzy mile od Krak<owa). Tych a k. 82

przodek z Modlnice wsi, Dzich, od Krakowa mila, zagrodniczy syn, formań
czyk, że miał wóz formański i konie niezłe, przystał beł w dom do dziewki
Gier asówny anno 15... za Zygmunta I króla. Tego to zostało pomnożenie
w Radwanowicach, którzy indziej Radwańl>kimi zową sięl ** •• *b. W tych
Radwanowicach są także przychodniowie, cWopscy synkowie, o których
pod opisanim Ćwiekowie, Gołębiowie, Rachwałowie etc.
[415] DZIKOWSKI nazwał się z Przedborza miejski syn .**.

Pytałem
się o nim w Przedborzu; powiedziano anno 1633, że od kilku abo dziesiąci
lat wyszli na służbę kilka ich. Jeśli to Puszkarzów Jędrzejów syn, to mu
Jadąm imię. Umarł tęn Puszkarz circa 1630. Jeśli młynarza Cegielnego Ja-
dama synowie, to jednemu synowi Dawid, drugiemu Oleksy. Ten młynarz
żyw jeszcze beł anno 1633, miał drugą żonę po matce tych, formanieł solą
i zbożem. Syn młynarzów z pierszą żoną ***, Dawid, służeł u p. Żegoty,
ślachcica w Posztołach u Przedborza 1, Dźwigoskim od dźwigania przezwał
go. Ten w krakoski zięmi służeł p. Ruseckiemu Mikołajowi 2 circa 1626 eż
do r. 1628, potym panu Trepce Żegocie 3 pod Miechowęm circa 1630. Tęn
to Dzikowskim już · zwał się, pojął beł chłopską dziewkę Pęczkównę we wsi
Czaplach Małych kolejatów krak<owskich)4 u Miechowa. Ta umarła mu beła
w pół roka. Jechał bel na cesarską anno 1633, a tych cesarczyków odsądzono
beło ćci na sejmie coronationis Vladislai IV i anno 1633 5 • Ten, przyjechawszy
z cesarskiej po Wielki Nocy, bawieł się służbą w Czaplach Wielkich pod
Miechowem u p. Trepki Mikołaja 6 • Miał lat 30 kilka. Służąc p. Balickiemu 7
u Pińczowa w Korytnicy, umarł anno 1634, tamże pochowana.
[416] DZIEKTARSKI **., szołtysi synek 'Ze Pcinyl, wsi do Myślenie

w Podgórzu, na kasztelaniją krak<owską) te Myśliniee. Tamże będąe na tern
szołtystwie Dziekciarski pojął beł Chwalibogównę z Janowie na Podgórzu 2 •
Ta gdy mu umarła, pojął zaś beł Szelingównę z Minogi 3 od Krak<owa)
anno 1621.
[413] d Tamże: Nota futuri N, i poniżej: w Dębnie. e Lw.: udawać.

[414) a Na pr. marg.: Radwanowice. b Luka na p6łtora w.
[415] a Lw.: pod Miechowem. Na pr. marg.: P. Balicki wziął jego konia z wsiędzenim
wszytkim, suknie i kożuch turecki, i tłomoczek z rzeczami.
131
(417) DZIELOWSKI - (422) DZIEŻYNSKI
k. 83 [417] DZIELOWSKI *** z Krakowa jest kuśnierski syn. Ten pojął bel
założnicę księżą, po której wziął dobrą pomoc. Kupieł beł folwark w Ję
drzejowie circa 1626 za dwanaście set złotych, który Łagowskiego przed tym
bel, o którym pod Ł. Ten Dzieloski trzymał potym arendą kilka lat Łysaków
i Łączyn! u Jędrzejowa niedaleko. Puścieł potym od r. 1627 Łączyn zięciowi,
co mu dziewkę dał, Bogdańskiemu. Wieś ta konwentu jędrzejoskiego a ***.
Zaś Łysaków drugiemu 2Jięciowi, Goiszewskiemu b, co go sąm od księdza
Ostrowskiego arendą miał. Trzecią dziewkę dał bel za Kosowskiego, o któ-
rym pod K opisaniee ***. Ten Dzielowski folwark w Jędrzejowie mając,
•
zaś na Rusi anno 1631 trzymał Pawłów 2 miasteczko. Za ślachcica udawał

się, miał lat 60 kilka. Potym od r. 1633 mieszkał przy Jędrzejowie d .
[418] DZIERSKl a zwał się Wojciech, miejski synek ***** b. Ten Vv Wie-
liczce, od Krak<owa) mila, mieszkał i tam się ożenieł. Przy żupach wielic-
kich solą handlem bawieł się {anno 1636} i zapomógł się; chował i pachołka
czasem. Ten [e] udaje się za ślachcica. Dzierski tytuł stąd wziął, że darł abo
nadarł na soli od formanów. Potomstwo j ego potężniej ślachtą się będą udawać.
[419] DZIERŻANOSKI ***, mieszczanin kleparski. Jest nota o nim

w księgach kleparskich anno 1598, gdzie famatus et civis Clepardien<sis)
pisąno go. Przezwisko sobie wziął od derywacyjej: dzierży za nożki. Zo-
stało jego potomstwo.
[420] DZIEWULSKI Matyjasz, z Kleparza od Krak<owa) miejski syn.

Bela matka jego żywa anno 1633. Ten Matyjasz służeł na cesarski a pod
chorągwią p. Czarneckiego!, zaś potym w Krak<owie) mieszkał. Bywał
u matki na Błoniu u Kleparza.
Brat jego młodszy *** uczeł się w Krakowie, na publiki chodzieł anno
1639, miał lat 24b •
[421] DZIEŻYNSKla w Nowopolu 1 1000 flor<enów) wziął młynarce
w Białej u Lelowa.
[422] DZIEŻYNSKla *** zwał się kmiecy syn, student w Krak<owie)
anno 16311. Grą więcej kartami po gospodach i grasowanim po nocach
bawieł się. Ślachcicęm zwał sięb.
[417] a Na pr. marg.: Bogdański. b Tamże: Goiszewski. e Tamże: Kosowski.

d Tamże: w Chmielniku w Sęndomierskim miał brata.
[418] a Artykuł dodany na odwr. k. 82. b Luka na 1 1/4w. c Lw.: gnojek.
[420] a Na lewym marg.: od Jaśka woźnice. b Pod tekstem: od p. Zaleskiego studenta.
[421] a Artykuł wpisany na pr. marg. między nrem 420 a 423. Brak w kopii Iw.
[422] a Artykuł dodany na pr. marg., poniżej nru 421. Brak w kopii Iw. b Pod tek-
stem: od p. m ( istrza> Dąbr(owskiego>.
132
[423) DZIUBLOWSKI - [428) FALĘCKI
[423] DZIUBLOWSKIa nazwał się Mikołaj, chłopski syn *** spod Mie-
chowa. Ten w Miechowie pojął miejską dziewkę, Zdybalankę. Ze Skindrem,
w Miechowie mieszczankiem, miewał swe towarzestwo anno 1630.
[424] DZIULI nazwał się ***. Ociec jego beł ceru lik królowej starej
Anny 1, w Warszawie mieszkał, Jaroszęm zwano go. Ten Dziuli nazwany
kupiectwem bawieł się, miał sklep u pana Zajglica w Krak( owie) anno 1624.
Jedwabne materyj e miewał, a zdobywszy się z towaru, wyniósł się z Kra-
k( owa) . Kupić miał ziemszczyznę2 raJ.
[425] DIULI chłop z urodzenia, służeł też panu Tęczyńskięmu, wojewo-
dzie krak(owskiemu) 1. Puściel mu beł wieś pod Paczanowem. Tę trzymał
kilkanaście lat i anno 1630. Modrzejowską2 pojął bel.
F
[426] FABRYCKla nazwał się chłopski syn Jąn *****b. Tęn sobie tytuł
wziął od ojca kowala *****C. Gdy uczeł się we szkole, ZW'lli go żacy Fabri-
cius, to jest kowalczyk, on potym Fabryckim z tego nazwał Sięd. Tęn od
kilku lat sługował u kanoników krakowskich, zaś r. 1638 i 1639 u księdza
Kretkowskiego, proboszcza i oficyjala krak( owskiego)1. Ślachcicęm zv,.ał
się, ale jego osoba chłopęm grubym z urodzenia oznajmowała go. Mi'!ł lat
pod tęn czas 30.
[427] F AGIEV przezwiska chłop beł, którego zostało kilka potomków.
Jan kupieł beł Błędne, wies pod Limanową v,. Podgórzu, u Jędrzeja Lasko-
skiego anno 16291.
[428] FALĘCKll *** beł w Czajkach pod Sochaczowem2, miał za sobą k. 84
Bieniewską3. Żona ta jego bawieła się różnemi mężczyznami. Mąż jej ten
Falęcki, widząc to swowoleństwo, odjechał precz od niej tak, że ani wiedzieć,
gdzie się podział. A wtem ksiądz pleban nawiedzał często panią, że jej Sta-
nisława chłopca powinszował, z którym pani matka mieszkała w majętności.
Jak doró sł, chciał bel brać sukcesyją po Falęckim, ale nie po ojcu, choć się
Falęckim także zwał. Pokazali to Falęccy, że bękartem urodzieł sięa. Zaczem b
odsąd?:ieło go prawo sukcesyjej.
[423] a Na pr. marg.: Miechów, poniżej: Skinder.

(424) a Lw.: i ślachcicem tytułować się.
[426] a Artykuł dodany na odwr. k. 83. Na lewym marg.: od p. Ostroskiej. b Luka
na l w. c Jw. d Na lewym marg.: Albo mógł się nazwać od fabryki, że sfabrykował
sobie to ślachectwo, bądź od: fe Brykcy, że pfa Brykcęmu zwać się nobilis, bądź też od:
pfa Brzycki, że brzydka rzecz chłop ślachcic.
[427] a Artykuł dodany na pr. marg. nru 428.
[428] a Na lewym marg.: od Falęckich. b Lw.: za czasem.
133
[429) FALĘCKl - [431) FALKOWSKl
[429] F ALĘC:[U *** bel też, o którym Paprocki w herbarzu pisał pod
Jastrzębcem, {fol. 130,} pisząc o epitaphium jego w Sulejowie anno 1581,
że beł biskupem teodozyjeń(skim), sufraganem gnieźnień(skim)a, opatęm
sulejowskim, ale nie pisał, żeby ślachcic beł, tylko że na epitaphium jego
te tytuły w Sulejowie l .
O Falęckich pisał tenże Paprocki pod Doliwą, fol. 337.
O Falęckich w Mazoszu pod Leszczycem alias Bróg, fol. 223 2 •
[430] FALĘCKI ***, mieszczanin krak(owski), Słoninką zawsze go
zwąno a , kamienicę miał na Św. Jana ulicy, podle Sikorzyńskiej 1. Ten syn
*** Słoninka, przedawszy tę kamienicę ***, dzierżeł arendą od pana Tę
czyńskieg0 2 *** kilkanaście lat, po śmierci zaś księdza Falęckiego {Adama},
rektora Collegium krak(owskiego)3, pobrał pieniędzy i rzeczy nięmało b ,
skąd doszedszy pięniędzy na też wsi, co arendą trzymał, dał na zastaw panu
Tęczyńskiemu i kamienicę Pod Topory przeciw Collegium u niego kupiel 4 •
Ten Falęcki miał za sobą Wissenbegerównęc, mieszczkę z Krak(owa)5.
Gdy umarł sąm anno 1616, ona dopłaciela tych wsi Maciejowa i Tuchołowa
u Księża Wielkiego p. Tęczyńskięmu (w którym Maciejowie Zawada chłop
rolnik bel, Zawadów stryj, {o których pod Zawada}). Został syn jeden ***
tego rzeczonego Falęckiego, a matka szła za drugiego męża, p. Ligęzę6 ***.
Prze dała potym te wsi p. Szyszkowskięmu 7 {anno 1622}, bojąc się, by jej
konfiskacyją nie odjął kto pozwawszy do konstytucyjej. d Ten syn jej zrę
kował się anno 1634 w mięsopusty z p. Porębskiego Piotra córką w Krakowie 8.
Kontrakt dział się i wesele 20 Febr(uarii), 16 tysięcy żęnie zapisał. Trzymał
od r. 1626 i 1634 Bachowice 9 pod Tęczynem od p. Tęczyńskiego d •
[431] FALKOWSKI dwa bracia, Wawrzyniec i Waleryjan, z Bochnie
miejscy synkowie. Ojca ich Świątek tam zwano. Ci służeIi pani wojnickiej 1
W Dobczycach kilkanaście lata i oba służebne u niej pojęli, też wychowanice.
Ci anno 1624 pomarlib • Zostało dziewczę Anna, 12 lat miała anno 1629,
kilkanaście tysięcy na nię zostało.
[4291 a Na prawym marg.: Paprockiego nota.

[430] a Na pr. marg.: Kraków. b Tu umieszczony znak mający swój odpowiednik
przy nocie na pr. marg. Nie wprowadzamy owej noty w tekst, bo rozbija całkowicie budowę
zdań. Jest tam wyobrażenie herbu będącego jak gdyby odmianą Szeligi. Różnica polega na
tym, iż krzyż stojący na półksiężycu odwróconym rogami ku górze ma prócz ramion górnych
jeszcze jedno ramię dolne. Słowa: Nowy herb. Adam Falęcki, rektor Akad<emijej) Krak<ow-
skiej), umarł anno 1611, pochowa<ny) u Św. Floryjana na Kleparzu u Krak<owa). c Lw.:
Wizemberkównę aut Wissemberkównę. d-d Wpisane ciasno w luce przed następnym
artykułem. U dolu na pr. marg.: 30000.
[431] a Na pr. marg.: Falkoska. b Na lewym marg.: od krawca z Dębna.
134
[432] FALIBOGOWIE - [437] FIRLANG
[432] . F ALIBOGOWIE& pod Zawadzkim pod Z.

[433] FALKOWSKIa chłopski syn był skądsi, służeł u księdza proboszcza k. 85
miechowskiego Batorego l circa 1588 i dał mu beł przy Miechowie folwark
na Targowisku Końskim pod Miechowęm do kilku żywotów z konsensem
konwentowym. Ten pojął bel Przyłęcką niejaką, {(drugą Przyłęcką Gołecki,
o którym pod G., chłopski syn z Witowa u Lelowa).} Kilka dziewek tego
to zostało. Poszły za męże, jedna za Kosteckiego mieszczanina w Mie..:h<o-
wie), o którym pod K, {bela pierwej za Głowackim, o którym pod G,} druga
za Ordyńskiego rzeczonego, o którym pod Ob. W tern folwarku Kostecki
z tąż żoną mieszkał i anno 1633.
[434] FALKOWSKI& *** zwał się miejski synek z Nowego Miasta!,
z dobrzyńskiej ziemie. Gądek ociec jego bel, na brzuchowych skrzypkach
grawał, pod ratuszem w tern Nowym Mieście mieszkał. Ten syn jego służeł
w Warszawie u urzennika któregoś dworskiego króla Zygm<unta) III od
r. 1625 eż do r. 1631.
[435) FIAUZER ***, mieszczanin krakowski, famatus zawsze go w księ
gach miejskich krak<owskich) pisano, miał i kamięnice w Krak<owie) !
***. Kupieł bel pod biskupem krak<owskim) w Siewierszczyźnie zięmszczvz
nę, zaś za Mrzygłodem *****, kupieł i Mijaczów 2 pod Sławkowem. Pod
Żarkami trzymał też coś anno 1634&.
[436] FILIPOWSKla Stan<isław) , mieszczanin w Miechowie, zwał się.

O tęm, gdzie famatus w księgach miechoskich pisano go, sieła wzmianki
jest. Beł poddany pana Tęczyńskiego!, od Tęczyna z Filipowie chłopski syn.
Kupieł to bel dom w Miechowie i tak się przezwał. Pielgrzymował b do Rzymu
mając lat 60 anno 1632, wyprzedał się już beł z miasta. Beła jego dziewka
w Miechowie za Aleksandrem balwierzęm i anno 1633. Żywa bela i potym.
[437] FIRLANGa Ioan<nes) tęn beł w Warszawie mieszczanin!, jak
umarł anno 1558, leży u Św. Ducha w kościołku w Warszawie przed No-
womiejską broną2. Nagrobek mosiądzowy ulany, na nim a te herby odląne
[432) a Dopisane cyrylicą na odwr. k. 84. W kopii Iw. brak.

[433) a Na pr. marg.: Miechów. b Po tym jedno słowo wydrapane. Na pr. marg.:
Ordyński.
[434] a Na lewym marg.: 24.
[435] a Na pr. marg.: 60000.
[436] a Na pr. marg.: Miechów. b W tekście: pielgrzymować.
[437] & Artyk/lł dodany na odwr. k. 84. Na lewym marg.: Indignatio, pod tym słowem
tarcza czteropolowa; w pierwszym polu h. Dębno, w drugim Ostoja, w trzecim Su/ima, w czwar-
tym Pobóg.
135
(438] FOGIELWEDER - [439] FOKS
i ten tekst: Spectabilis D<ominus) Ioan<nes) FirIang, heres de Mosni et

Chroslice3, consul Antiquae Civit<atis) Varschovi<e) n<sis) etc.
[438] FOGIELWEDER a. mieszczanie krak< owscy) beli przezwiska.
O tych i w aktach grodzkich krak<owskich) anno 1504 [feria] 3-a post Palma-
rum [2 IV] famatus Stanislaus Baran, filius olim Ioannis Baran, consulis
Crac<oviensis) , famato Leonardo Fogielweder, olim famati Sebastiani ci-
vis Crac<oviensis) l, apud generosum Ioan<nem) Smolik de Wolwanowice
heredem2 condescendit etc.
k. 86 [439] FOKS *** beł to przychodzień ze wsi, czysi podany. Ten, studując
w Krak<owie) , dostał bel potym doctoratum medicinae a . Ożenieł się bd
na Kazimierzu u Krak<owa) i kamienicę narożnią w Rynku z ulice od Stra-
domia skupieł; umarł circa ***. Zostało jego synów trzecłJ i dziewka, a sama
Foksowa szła za Haza, mieszczanina. Syn jego jeden *** studując w Kra-
k<owie) bel profesorem, potem w Kolegijum krak<owskim) kolegijatęm,
a że kolegijaci mają prawa dwóch z Kolegijum podawać między kanoniki
krakowskie, zdarzeło się, że tego Foksa z pośrzód siebie podali circa ***,
który zaś bel został archidyjakonem krak<owskim) 1 ***. Temu Dąbroski
mistrz, astrolog krak<owski), za kontentacyją przypisał kalendarz anno
1623 2. Herb taki, jak na kraju b, przed prefacyją (który sobie stworzel) do
kalendarza włożeł *****C. Syn drugi *** Foks (za promocyją kanonika
brata) wodziel pieszą rotę po dwie lecie pod ekspedycyją smoleńską anno
1610; ślachcicem się udawał *****d. Trzeci *** Foks aptekarzem beł w Kra-
k<owie), najmował sobie krąm korzenny przed bronką kościoła P<anny)
Maryjej od dziesiąci lat i anno 1633. Rozwiód się z żoną anno 1635 i został
księdzęm w Krakowie świeckim 3 ***** e. Siostra tych Foksów beła za Żur
kowicem, w Krak<owie) mieszczaninem, który miał kamienicę na Sła<w)
koskiej ulicy, drugą na Szerokiej przed kościołęm Św. Trójce. Jak umarł
Żurkowi c, zostały dwie dziewce jego, z któremi matka Żurkowicowa za-
jechała do Prus anno 1616. Umyślnie powiedziała im, że dla czego inszego,
a będąc w Chełmie 4 zmówieła się wprzód z mniszkami, przyszła potym
z onęmi córkami swęmi do klasztora, rzekła im: "odejdę trochę dla potrzeb
na miasto, a wy poczekajcie mię, że po was przydę", a wtęm więcej nie przy-
szła, że ony w klasztorze tam i dotąd mniszkami czekają ***. Żurkowicowa
[438) a Artykuł doda/lY /la odwr. k. 84.

[439] a Na pr. marg.: Anno 1625 famatus Nicolaus Fox, scabinus Casimirien( sis>
fer(ia> 4 ante Margarethae [9 VII], nota o tym w kazimierskich aktach i fer<ia> Sabbato
ante s. Diminicum [2 VIII]. b Na pr. marg. na tarczy dwie kosy skrzyżowane drzewcami,
że/eźcami do góry. Nad tarczą litery: J F. c Luka na 2/3 w. d Luka na półtora w. e Lu-
ka na 11/3 w.
136
(440) FRĄCKOWIC - (443) FRANKSZTEJN
mać przyjechawszy do Krak<owa) zapisała wszytko jezuitom i dała 5 *.... r.

Hazowa zaś z drugim mężem Hazęm miała dziewek coś, pojął beł jednę
Kącki niejaki Jan circa 16 ... , co w Bożęcinku, wsi biskupa krak<owskiego),
miał dom z rohmi dożywocim od biskupiego antecesora 6 dany, on od tam-
tego dostał go. Mieszkał tam tęn Kącki (o którym też opisanie pod K) i anno
1633. Miał z pierszą *** i z tą Hazówną potomki7.
[440] FRĄCKOWIca Jąn, w Krakowie mieszczanie beli i są dotąd, fa-

matos i cives je co pisano, jest częsta nota w księgach miejskich krak<owskich) .
Z tych *** FrąckowicL, mieszczanek, że rachować dobrze umiał, wziął go
bel Hennolaus Ligęza l za pisarza skarbowego. Od r. 1624 beł u tego pod-
skarbiego eż do śmierci jego anno 1630, potym mieszkał w Krakowie, za
ślachcica niósł się *****b. Jest nota anno 1630 w księgach miejskich krak<o-
wskich) świeża, gdzie na ratusz pozwany bel Jan Frąckowicz o nieoddanie
według konstytucyj ej donatywy do skarbu królewskiego.
[441] FRĄCKOWIca Martinus, kanonik sądecki, oficyjał pilznień(ski),

pleban i dziekan robczycki,btych tytułów i pieczęci b zażywał anno 1631 [C]d.
[442] FRĄNCKOWIca Jąn , mieszczanin krakowski , famatus pisano go

zawsze i anno 1630. O donatywę na ratusz be! pozwany I. Scabinus Cra-
covien ( sis) be!. Siostry jego beły pięć: Dorota za Gumieńskim Remijanem
*****b, Anna za Janem Wizenbegerem, mieszczaninem, rajcą krak<owskim) 2,
co olborę olkuską trzymał od p. podskarbieg0 3 ***** c, Zuzanna za Janem
Fonnankowiczem, mieszczaninem krak<owskim) *****d, Barbara za Win-
centym Botynim, mieszczaninem krak<owskim), kupcem *****e, Małgo
rzata za Jędrzejem Ślepowrońskim, prokuratorem zadwornim, o którym
pod S.
•
[443] FRANKSZTEJN bel rodęm Nięmiec Ioannes Uldericus von Fran- k. 87
konsztein, miasta od Wrocławia niedaleko l, z tego ten Ioannes Uldericus
[439) r Luka na ]213 w.

[440] a Artykuł ten umieszczony na k. 85, przed nrem 439, kładziemy po nim. b Lu-
ka na ]'! 3 w. Na pr. marg.: Kraków, nieco niżej: Grób ich u Fary w Krak<owie> w tele
kościoła ku kosnicy, napis: Spectabilis Antonius Frąckowicz, Russus, ex districtu Leopo-
lien<si>. A teraz anno 1635 ślachtą chce się potężnie zwać. Antoni Frączkowicz był rajcą
krakowskim 1593, 1611 ( Prawa i przywileje, 11).
[441] a Artykuł ten umieszczony na k. 85,przed nrem 439, kładziemy po nim. b -b Lw.,
brak. c Lw.: herbu tego cum indignatione. d Na pr. marg. na tarczy strzała żeleżcem
do góry, po obu jej stronach dwa wijące się węże paszczami ku górze. Kolo tarczy litery: MF,
es, OP, DR.
[442] a Artykułdodanynaodwr.k.86. b Luka na pól w. c Luka na 1'15 w. d Lu-
ka na 1 w. e Jw.
137
[444J FRESSER
banijowany beł o zabicie siostry swej {od instygatora cesarskiego}, przez co

w frasunek ojca i matkę wegnał, że i [w] śmierć popadli. Ten Uldericus, że
bel mularskiego rzemiosła, jak zjechał z Niemiec do Polski, wziął go bel
król Stefan pod Gdąńsk za starszego mularza blockhaus murować 2 , za co
król dał mu na Sła(w)kowskiej ulicy plac na budowanie sobie kamienice.
On zmurowawszy ją w Krakowie, pojął Waksmanównę3 z sześcią tysięcy,
a zaś tę kamienicę przedał za dwa tysiąca. Miał syna Jana, który Zuterówn ę 4,
mieszczkę, w Krak( owie) pojął beł. Ten u p. Weselina 5 w Dębnie u Woj ni-
cza arendą trzymał kilka lat i pożyczał mu do tego pieniędzy na gołe męm
brany<>, które powypłacał mu beł p. Weseleni, a membranów nie odebrał
od niego. Gdy p. Weseleni umarł, siedział przecie w Dębnie Franksztejn,
a do onych membranów poprzypisował jeszcze więcej długu i sprzętów
kosztownych powywoziel p( ana) Weselinowych. Przyjechał syn p. Wese-
leniego 7, on upominał się nagle onych długów membranowych, że pąn
Weselin kontraktem rzekł, aby mu Dębna dopłacieł. Dodał tylko coś nie-
wiele, że dostał Dębna Franksztyn tylko za 25 tysięcy ze wszytkimi folwar-
karni 8.
Ten Fraksztyn miał synów Jana i Kaspra. Jan pojął beł Ligęziankę circa
1609, z którą zostawiwszy synów trzech, Zbygniewa *****, umarł anno
16269 . Żona jego, ta Ligęzianka, szła za p. Kłobukoskiego anno 1628 1 °.
Syn ten Zbygniew sukcesyją swoję do Dębna tego przedał księżnie Ostro g-
skiejll, na Tarnowie mieszkała, i utracieł wszytko {do r. 1633} wziąwszy od
niej [a]. Tertius heres non gaudebit 12 *****b. Kasper zaś, brat Jąnów,
we Włoszech służąc kardynałowi 13 , tamże umarł. Siostry tych, Zuzanna
za p. Straszem w Sowczynie u Wojnicza14 , ***** druga za p. Burzy-
noskim1 5 .
k. 88 [444] FRESSER Urban, mieszczanin krak( owski) beł, o którym w księ-
gach miejskich krak( owskich) częsta wzmianka, gdzie famatus pisąno go.
Ten beł został rajcą krak( owskim) anno 1581, o czem katalog miejski kra-
k( owski) świadczy. Miał za sobą mieszczkę *****. Syn tego, Stanisław,
chromy, na Prąmniku u Krakowa folwarczek mieli, z matką się rządzieli l.
Ten kulawy bel za pisarza u książęcia Zbarawskiego, kasztelana krak(owskie-
go) , kilka lat eż do r. 1632, w którym książę umarł2. Ten folwark zgorzał
im beł anno 1633 w święto Ciała Bożego, gdy w kościele w Krak( owie)
beli. Nieżonaty ten beł Stanisław jeszcze mając lat 50 *****a. Aleksander,
syn drugi, w Wieliczce miał dom i tam mieszkał. Ten pojął bel Kobierską.
[443] a Lw.: de male quaesitis. b Luka /la 2 w.

[444] a Luka /la 11/3 w.
138
•
[44S] FROBER
Kupieł beł od Kobierskich braciejb żęninych części c dmila od Wieliczki

ewe wsi d Szczegłowie f nazwanym e anno 1631 3 • Beł przy żupie wielickiej
szafarzem, co łoje udawał do kagańców górnikom g • Trzymał arendą od
proboszcza miechowskiego Smroków 4 , wieś u Miechowa, od kilkunastu
lat {od 1616} i anno 1633, i potym, dziesięciny po wsiach miechowskich
kupował a zboża młócone wszytkie i z arendy wozić kazał do Wieliczki dla
droższego przedania, a na też wozy brano jego sól w balwaniech i bec2kową
do Miechowa, gdzie drożej przewiód ją *****h. Zygmunt, trzeci5, ten przy
Amendusie, swagrze swęm6 , mieszkiwał, który kilka lat i do r. 1624 trzymał
arędą Secygniów u Skalmierza, wieś od p. podskarbiego 7. Przyjechało beło
na ten czas pod czas lisowczyków kilkanaście koni do Secygniowa, gdzie
nie zastali Amendusa, tylko swagra, tego Fressera. Rozkazowali sobie, aby
im beł rad, co musiał uczynić. Wymawiał się po obiedzie, że piwnicę z winem
zamknął Amendus, oni skobel wyjęli i wina dostatkiem toczeli ; popiwszy
się, znieważali jeszcze Fressera. Co mieli psa Wezera, wołali go Fresser,
a Amendusa Męndusęm wspominali i co się im w domu spodobało, musiał
Fresser dać, choć i swagrowe beło.
Ci Fresserowie od r. 1626 dopiero za ślachtę poczęli się nieść 8 , ale ich
nie chcemy, bo to słowo Fresser, żarłok wykłada się, a ślachta polska więcej
pijają niż jedzą. Do tego, że są potomkowie tych z Czech, co beli osIa zjedli,
o czem Hajeki w krojnice czeskiej9, że i dotąd górni Niemcy Czechom i Mo-
rawcom mówią: Ezel Fresser, to jest osła zżerca, ukazując do tego im rogi
suknie, jakby ośle uszy. Tych to tedy potomstwo do Polski uszli z Czech
dla wstydu Ezel Fresser! Ujęli od przezwiska Ezel, a zową się Frezer j . kTemu
Zygmuntowi Fresserowi arendowali beli kolegijaci krakowscy wieś Czaple
Małąl0 od ośmi lat i anno 1632. Tę wieś puścieł beł anno 1633 od św. Jana
•
Amendusowęmu tego swagra swego synowi, Janowi, o którym pod A, a sam

•
Zygmunt, aby pogładzieł to słowo Fresser, wlazł na służbę do księdza kardy-

nała biskupa krak<owskiego)l1, aby pod skrzydły jego mógł się zakryć od
obmowiska: Ezel Fresserk.
[445] FROBER a *** beł balwierz u książęcia Wiśniowieckiego. Zebraw-
szy pieniądze dał na zastaw na Wołyniu circa 1618. Pojął bel Czarnecką
[444] b Na pr. marg.: Kobierzyn, czyj i gdzie. c Lw., brak. dd Nadpisane nad
wierszem, IV miejsce przekreślonych słów: w Wieliczce na przedmieściu. e-e Lw., brak.
f W tekście: Szczegłowem, lecz nad końcówką em nadpisane: ie, co zgadza się z istotną nazwą
tej miejscowości. g Na pr. marg.: Anno 1631, niżej nieco: W. Ale<xander> Frezer dispensa-
tor zupparum Vielicens<ium> Helisabeti Kobierska advitalitatem in act<is> c<astrensibus>
c<apitanealibus> Crac<oviensibus>. h Luka na J2 h w. i Na pr. marg.: anno 869, fol.
LII, nieco niżej: Ezel Fresser. j Lw.: Fresser aut nunc Frezer. k-k Na odwr. k. 88.
139
[446] FUNENDA - [449] GADECKl
jakąś zwała sięcirca 1615. Miał z nią syna Mikołaja. S}użeł u p. Drojew-
skiego Andrzeja [bl na Ukrainie, co i na Podgórzu Niebiszczany wieś maI.
Bel u niego anno 1637, za ślachcica udaje sięc.
k. 89 [446] FUNENDA, dwa bracia, Piotr i Franciszek, ze Gdańska mie-
szczankowie, których tam von Ende, to jest z końca zwano l . A ten Piotr
i w krakoski ziemi, zawsze Funendą zwano go. On, jak kupieł na Śląsku za
Będziniem wioskę2, dopiero od słowa z końca Konieckim począł się zwać
od r. 1623, gdy za fałszywe orty i orliki 3 w Krakowie udając, na dobre spa-
noszeł się. Który fałsz przywożęnia ich do Polski szerzej się opisał pod opisa-
nim Koniecki i pod opisanim pomocników jego, Wildermana i Szonboków,
o których także pod ich opisaniami pod W i S. Tęn Funenda umarł wdowcem
będąc anno 1630 in Octobre. Został syn jego 4 .
[447] FURYJOWSKI nazwał się Piotr, z Le10wa miejski synek. Fu-

ryjasz ojca jego zwąno. Ten przy szkołach bawieł się i u P<anny) Maryjej
w Krak<owie) przy szkole anno 1633. Nie miał wąsa jeszcze, miał lat ze 23,
w czerwieni chadzał. Rubyl, niski, okrągłej twarzy. Odsądzono go belo ćci
29 Ianuarii anno 1633 z kapturowych sądów od paniej Wiktorowej2 o zabicie
męża jej w Krak<owie) . Za pozwem, nie ufając, nie stanął, a z inkwizycyj ej
rozbójcą pokazał się być i tak ćci perpetue odsądzona.
G
k.90 [448] GADAWSKI nazwał się *** chłopski syn z Gadawyl, wsi p. Ga-
bryjela Tarnowskiego, co beł potym starostą krak<owskim) 2. Wziął go beł
ten p. Tarnowski od poddanego [a] za chłopca, zaś potym miał go za urzen-
nika we Zborowie za Wiślicą, beł od kilku lat i anno 1630. Potym przecię
tamże urzennikował ujm. p. Zebrzydowskiego, miecznika koronnego, bo
beł panią Tarnowską3, tę wdowę, pojął b •
[449] GADECKI nazwał się Matyjasz, chłopski syn. Ten służel kilka-
naście lat księdzu Sułowskiemu, o którym pod S, opatowi tynieckięmu l ,
za co opat dał mu beł do dwojga żywotów chłopską rolą z domem we wsi
Modrzanach u Koszyczek do opactwa należącej, z której rolej rabiał przecie
na królewszczyznę do Kuchar o granicę. A od r. 1610 eż do śmierci ks. Su-
łowskiego beł w tejże wsi Modrzanach za urzennika z żoną, która Błońska
[445] b W tekście litera nieczytelna. c Na lewym marg.: od jm. p. Leźnickiego

u p. Gorajskiego.
[447] a Na lewym marg.: od p. Wiktora.
[448] a Lw.: swego. b Na lewym marg.: od Popławskiego.
•
140
[450J GACHOWSKI - [451J GAJOWSKI
{Anna}2 niejaka bela z domu; udawała, że pod Tarnowem braty miała. Z tą

ten Matyjasz miał synów: Jadama, Krzystofa i Jacka. Jadąm w Krakowie
służeł komuś3, potym anno 1632 u księdza Morskieg0 4 w krakoski zięmi.
Miał lat ten Jadam 26 *****a. Krzystof w tych Modrzanach na tej kmiecy
rolej mieszkał {i ~nno 1632}, i z macochą, którą po matce tych pojął bel
ociec od pani Krupczynej, {służebną} z Mojkowic 5 o granicę circa 1626
*****. Ksiądz Fierlej, opat tyniecki 6, miał mu bel anno 1632 odjąć tę rolą
ukazując, że dwoje dożywocie wyszło, ojcowo i matczyno; a chciał to dać
cerulikowi swemu. Ten 20 lat {mając} Krzystof nieżonaty także beł i anno
1633. Miał przy sobie z tą macochą i Jacka, który miał lat ze 1'2, chodzieł
do szkoły o granicę do Książnic. Tęn ociec ich Matyjasz chcąc się udać za
ślachcica powiedał więc, że jest od Sieradza z Gadek 7 wsi, co nieprawda,
aleć każdy chłop będąc w krakoski zięmi udaje się z Mazosz, a w Wielki
Polszcze to powieda, że jest Z Rusi abo z krakowski zięmie. Ten Matyjasz,
ociec ich, umarł anno 1631 *****. Tę rolą Krzystof arendował beł p. Kaspro-
wi Glińskiemu 8 od r. 1632, a sąm za pachołka u niego służeł. bZaś anno
1634 cerulik p(ana) Fierlejów ten, o którem wyszszej, chciał tęn folwarczek
{ślachcicowi} w Modrząnach przedać za prawem swem, ale chłopi tamteczni
nie pozwalali na to, aby ślachcic tam miał osieść' Krzystof zaś anno 1634
przystał służyć do p. Gołuchowskiego, starosty wiślickiego b9 .
[450] GACHOWSKI ***, chłopski

syn ze wsi *****a, po służbach u ślach- k.91
~
ty bawieł się. Trzymał arendą wieś Swiercza u Wieliczki od pani wojniekiej,

kasztelanki wdowy l. Potym anno 1624 bW Wieliczce b bawiel sięc przeku-
pieństwem soli i co raz do większych pieniędzy przychodzieł. Za ślachcica
udawał się.
•
[451] GAJOWSKla nazwał się *** z Jędrzejowa miejski syn Gajoszów.

Ten ociec jego w powietrze jędrzejowskie l umarł bel anno 16 ... , a ci sy-
nowie jego, jeden *** księdzem został *****b, drugi na służbę do ślachty
udał się. Służeł circa 1628 jm. p. Korycińskiemu, staroście ojcowskiemu 2,
a w r. 1629 pojął w Miechowie Janiczka mieszczanina dz(i)e ( wkę) cin No-
vembre c i tam u ojca żęninego d najmował sobie e dom. Potym do Jędrzejowa
wyprowadziel się *****. Siostra jego w tern Jędrzejowie za mężem *****f.
Matka zaś poszła w Jędrzejowie za Kanię mieszczanina.
[449] a Luka na 11/5 w. b-b Ustęp dodany później.

[450] a Luka na pól w. b-b Lw., brak. c W tekście: bawielstwie.
[451] a Na pr. marg.: Jędrzejów. b Luka na 11 /5 W. c- c Lw., brak. d Jw.
e Jw. f Luka na 3 wyrazy, na pr. marg.: Jędrzejów.
141
[4~2) GAJOWSKl - [455) GALICKI
[452] GAJOWSKla zwał się

*** student w Krakowiel. Poszedł bel słu
żyć do ślachcica i beł z rok. Uciekł beł od niego i studował zaś w Krakowie
anno 1631, miał lat 25, grasowanim bardzo bawieł się. bTen jest z Łęczyce
Ofiarków syn, o grasowanie wygnał go mistrz Fontan 2 ze szkoły od P<anny>
Maryjej w Krak<owie). On zaś trzymał szkołę w Myślimicach3 anno 1632.
Nazmyślał beł sobie listów na bakalaryją od Collegium. Doszto go w tern,
mało nie beł W kłopocie b c.
[453] GAŁDYN Stanisław w Dąbrówce od Piotrkowa trzy mile Iniał

szpłacheć, Starskim nazywał się. O tem szer:rej pod opisanim Starski, pod S.
[454] GALERATya Bernat, Włoch

z lodu, kupieł beł kamienicę w Kra-
k<owie> na Grodzkiej ulicy, podle Pipana 1, kupieł bel i Kawki, folwarczek
od Staniątek klasztora o granicę2. Syn jego beł Paweł i Bernat. Bernat miał
żonę od pani wojnickiej3, z Dobczyc wychowanicę, {umarła anno 1624,}
z nią synów trzech. Nastarszemu anno 1633 14 lat, Janowi 13, Jakub 8 4 •
Ten Bernat, ociec ich, mając lat 60 kilka pojął anno 1632 drugą żonę w Wie-
liczce, Kamieńską niejaką5, służebną od paniej Karnkowskiej Jędrzejowej,
co u Jordanowa mieszka 6• Ten Bernat bojąc się konfiskacyjej, co uczyniono
na plebeos anno 1633 coronationis7 , on przedał te Kawki pani Podlodowskiej
wdowie z domu Górnickiej8 tegoż to roku, a dzieciom pieniądzmi podzieleł,
sobie coś zostawiwszy.
k. 92 [455] GALICKla nazwali się pięć
braciej, chłopscy synkowie z Wolej, wsi
do Dębna, co u Wojnicza. Galo ojca ich tam zową i chłopówna matka ich,
z tamtejże wsi rodziczka. 1. Jakub Galicki, ten jak do Moskwy z żołnierzem
pojechał anno 1610, i dotąd po służbach bawi się *****b. 2. Wojciech też
u żołnierzów służeł i anno 1632 ***** c. 3. Bartosz u ślachty służeł w Pod-
górzu i 1632 ***** d. 4. Jerzy alias Jurek p. Burzynoskiemu Mikołajowi l
służeł anno 1629, nadsługując przecie trzymał rolą ojczystą w tej Wolej i dni
odrabiał. Puścić ją wspominał młodszemu e 5. bratu Grzegorzowi, który
przy nim jeszcze za parobka beł, a sam Jurek za ślachcica na służbę udać
się miał. Beł anno 1630 u księżny Ostroskiej z Tarnowa 2 (gdy na ten czas
Dębno to trzymała) za hajduka.
[452] a Na lewym marg.: 57. Na prawym: Łęczyca. b-b Ta część artykułu dodana
później ciasno w luce między artykułami. c Na lewym marg.: p. m<istrz) Dąbr<owski) .
Na prawym: Myślinice.
[454] a Na lewym marg.: 19, na prawym: Krak<6w) .
[455] a Na pr. marg.: Galowskim, czasęm Gałeckim, drugi się młodszy zwał. b Lu-
ka na 1//3 w. c Luka na 11/5 w. d Jw. e Na pr. marg.: Tych rodu Gałeckich, co
służał u p. Dębickiego Jana, Kawalińskim zwał go anno 1630, a on r. 1633 Gałeckim zwał
się. Powiedał, że z Krak<owa) jest, a p. Stan<isławowa) Trepczyna powiedała, że z Dę
bna tego. Miał ten lat 24 anno 1633.
142
(4561 GALICKI - [4601 GARBOWSKI
[456] GALICKI Jakub, inszego płebeanorum rodu, służeł ks. Młodec

kiemu, opatowi świętokrzyskiemu!, potym [a] ks. Maciejoskiemu, biskupowi
krak( owskiemu) 2. Na Rudach u Dałeszyc beP. Pojął Jadwigę Skotnicką,
z Czytowa b4 od Pińczowa dziedziczkę. Z tą syna Jana miał. Nieżonaty bel
anno 1631. Służeł u p. starosty opoczyńskieg0 5 ***, zaś u p. grabie Michała
Tarnowskiego6 od r. 1626. Matka jego u p( ani) krakowskiej, księżny na
Tarnowie?, za starą panią, beła anno 1630. Zjeżdżała się z tern Galickim,
Galowym synem chłopskim, w Dębnie 8 , gdy księżna mieszkała, zaś anno
1631 w Jełcy u Pińczowa u Lubelczyka urzennika mieszkała. Beł ten Lubelczyk
w ten czas urzennikiem we Wrociryżu9 u p. Leśniowskiego, kasztel( ana)
czechowskiego lO , który arendą ten Wrociryż trzymał od probostwa mie-
chowskiegoc.
[457] GALOWSKJa zowie się Wojciech, syn Placzka, chłopa z Żórawnik,
wsi u Wiślice. Ten sługował pp. Gołeckim 1 , potym pojął chłopską dziewk~
na Ukrainę. O ternże opisanie to in margine na drugi stronie 2 •
[458] GALOWSKla zwał się syn Gałki, chłopa, co woźnicą bel, pod-
dany u p. Goleckiego ***, co mieszka we Złotej! u Skalmierza. Tęn Galowski
pokradł sukięn cudnych kilka ujm. p. Łukasza Gomolińskiego pod Piotr-
kowęm anno 1634. Pozastawiał te suknie u Żyda w Pińczowie i koni przy-
kupiwszy jechał na Ukrainę do kwarcianych 2.
[459] GANOWSKI, chłop z urodzenia ***, bel hutnikiem, najmował
hutę u pana Tarła, kasztel<ana) lubelskiego, circa 1629 1• Tam w czemsi
przeniewierzeł się, że go p. Tarlo miał długo w więzieniu i anno 1631. Miał
ten Ganowski coś ziemskiego.
[460] GARBOWSKla *** nazwał się syn Jazgarki, chłopa z Orłowa,
miasteczka p. Walowskiego u Piątku w lęczycki ziemii. Tęn służąc w Wiel-
gi Polszcze 2 udał się być synem wdowy Zuzanny Garbowskiej {Zaczkowej},
co od Piątku mila mieszkała, że zatym dano mu *** ślachciankę, {kupił
tyż wsi.} Miał z nią coś synów. Umarł circa 1626. Posłąno listy potym do tej
Garbowskiej pod Piątek, aby na pogrzeb syna swego przyjechała. Ona i z inak-
szego imięnia, niż synom jej belo, i z tego, że wiedziała, iż Szczęsnego zabito
w Wołoszech, a Jana w Łowiczu, powiedziała, że "to nie mój tam syn bel".
[456] a Lw.: księżęciu siewierskiemu. b Na pr. marg.: z Cziilowa [slo nieco niżej:
księżny na Tarnowie. c Na lewym marg.: od Zagórskiego Jarosza.
[458] a Artykuł na marg. k. 92, poniżej nru 456.
[460] a Artykuł na odwr. k. 91. Na lewym marg.: 60 000. nieco niżej: Kaduk bogaty
pewny.
143
[4 l] GARBOWSKI - [464] GĄSIOROWSKI
Domyśleła się i doszła tego, iż beł z tego Orłowa Jazgarczyn syn. Jednak
o herby wypytawszy się tych Garboskich od Piątku, takież dali nad tem
diktusęm malowane, gdy go żona jego tam w Wielgi Polszcze chowała. Ku-
pieł beł trzy wsi w Wielki Polszcze *****b. Beli Garbowscy w łęczycki
•
zięmi ślachta, Wacławowi synowie, Stanisław, Paweł, Symon, żonaci 1 po-
tomstwa mieli 3, ale nie znają się do tamtego diktusa intrusa.
[461] GARBOWSKI *** w kaliskim z Garbowa miasteczka!, syn Piot-
ruszki mieszczanina. Ten syniec służąc pani podczaszynej sieradzkiej, Bis-
kupskiej2, circa 1626 i potym dłużej, jeżdżał od niej na okazowania pocztu
pod Śrzodę w Wielki Polszcze. Za ślachcica udawał się.
k.93 [462] GARKOWSKla ***, chłopski
syn *****. Ten trzymał arendą
folwark w Szydłowie miasteczku, na przedmieściu circa 1629 u Kozimier-
skiego, o którym pod K opisanie, a sąm Kozimierski w temże roku trzymał
arendą folwark od mnichów bocheńskich! pod Bochnią. Ten Garkoski miał
żonę i dzieci. Miał lat na ten czas 40 kilkab .
[463] GĄSIOROWSKIa ***, chłopa Gąsiora syn z Uzów 1, wsi od sta-

rostwa przedborskiego. Tegoż Gąsiorka wziął beł za chłopca (sługa p. wo-
jewody sieradzkiego Baranowskiego2) Kroczowski niejaki. Beł u niego kilka
lat i anno 163l. Wysoki już beł, miał lat 22, Gąsiorkiem zwał go długo.
Zabito beło ojca tego Gąsiorka circa 1630. Grozieł się pozywać o głowę
ten syn, ale puścieł to imo się dlatego, że nie chciał pozywać jak o chłopską,
a nie śmiał tak, jako o ślachecką, wolał zamilczeć niż się wydać. Tego Gą
siorka zwał wojewoda ten sieradzki Gąsiorowskimb i udawał przed wielą,
że jest ślachcic dobry, co źle c , nieuważnie udawał i zbrednią po sobie poka-
zował. Kazał zaś samemu, aby się być d powiedał od Łęczyce3, ale wytkniono
go, bo wiedziało sieła ludzi i znali matkę jego, która żywa beła jeszcze i anno
1633. Komorą najmęm mieszkała w Przedborzu tułając sięe.
[464] GĄSIOROWSKI nazwał się Wojciech, chłopski syn *****. Służeł

p. Prószyńskiemu, sędziemu zięm<skiemu) sendomirskiemu 1, co Złotniki
i Żędzianowice jego są pod Mielcem. Ten Gąsior jeżdżąc z pańskim zbożęm
do Gdąńska, z czego i z inszych zabiegów do pieniędzy przyszedł, pojął
bel miejską dziewkę w Połańczu2 , Chrapkównę, circa 1620 i tamże kupieł
folwarczek na końcu przedmieścia ku Pokrzywnicy, który poruczywszy
[460] b Luka na półtora w.

[462] a Na lewym marg.: e. b Tamże: od Stasia woźnice.
[463] a Na lewym marg.: 59. b Na pr. marg.: zbrednia p. wojewody sieradz(kiego>.
c Lw., brak. d Jw. e Na lewym marg.: od Miechoskiego.
144
[465] GĄDKOWSKI - [469] GĘBCZYŃSKI
swagrowi swemu, Włoszkowi, mieszczaninowi, i drugiemu ***, i matce

żęninej Chrapkowej, żeby o zasiewkach i o czeladzi zawiadowali, sąm [a]
Gąsioroski jechał z żoną służyć p. Stradomskięmu za urzennika w Stra-
domiu, wsi pod Sokołowęm u Leżajska 3. Tam służeli kilka lat i anno 163l.
[465] GĄDKOWSKl ***, chłopski syn. Ociec jego bel mieszczanin k. 94
z Poznania, który dał beł na zastaw na wioskę Gądki 1 od Poznania niedaleko.
Tam nalazł beł pieniądze i te Gądki przedawszy (zastawne, że się nikt nie·
ozwał do wykupna), i kupieł pod Kaliszem kilka wsi. Pojął beł Złotnicką2,
synów dwu miał z niąa. Mikołaj żonaty beł już anno 1631 *****b, młodszy
służel Dynofowi3 *** circa 1628 i anno 1631 *****c. Siostra ich jedna za Wę
gierskim; ta za mężem sama się otruła. Druga panną beła jeszcze anno 1631 4 •
[466] GAWŁOWSCY dwa bracia *****, poddani p. Myszkowskiego
margrabiel ze wsi od Pińczowa, a drudzy mówią - od Księża Wielkiego
zagrodniczy synkowie. Ci od ojca na służbę do ślachty poszli. Starszy potym
anno 1622 trzymał aręndą w Opatowcu plebaniją kilka lat *****a. Drugi
paniej Myszkowskiej, wojewodzinej rawskiej 2, służeł anno 1622, zaś odstaw-
szy, mieszkał przy tęm bracie w Opatowcu. b Służeł [e] i p<ani) sendomierski 3
za starostę i anno 1639 b.
[467] GA WROŃscya, o tych miał mi jeden ślachcic powiedzieć, skąd

są, na czego opisanie zostawuje się plac do lepszej relacyjej. Mieszkał Jan
we wsi Amfisgranie 1 u Jędrzejowa, folwarczek tam miał od opata jędrze
joskiego 2, na chłopski rolej bel tam i anno 1633. Jest pod opisanim Lipnic-
kiego.
[468] GĘBAROWSKl nazwał się Jan, poddany p. Wieruskiegol, z Wie-
ruszyc na Podgórzu zagrodniczy syn. Beł z młodu u matki p. Wieruskiego
za klucznika, potęm zaś tęn Jan p. Wieruskięmu za sługę bel anno 1632,
miał lat trzydzieści kilka. Pojął beł {w mięsopusty} bękartkę Rejinę od Dą
browickiego żony, o którym szerzej pod Dąbrowicki opisanim pod D. Tęn
Gębaroski nie umiał pisać ani czytać, jak to chłopski syn. Nazwano go od
derywacyj ej , że przy obiedzie gębą rwał prętko nad insze.
[469] GĘBCZYŃSKP ***, chłopski syn, studował W Krakowie i w Ja-
rosławiu 1 • Ten bel inspektorem p. Stanisława Lubomirskiego 2 z młodu,
[464] a Lw.: Gąsior.

[465] a Na lewym marg.: od Miechoskiego. b Luka na l w. c Jw.
[466] a /2
Luka na l I w. b-b Lw., brak. c Wyraz nieczytelny.
[467] a Na pr. marg.: w Jędrzejowie.
[469] a Na pr. marg.: 33.
15 - W. N. Trepka: Liha chamorum. cz. I 145

[470] GĘBICKI - [473] IN GIEBULTÓW
syna pana kasztelana wojnickiego 3• Ten Gębczyński anno 1631 miał lat
60 i coś. Trzymał arendami wioski W Podgórzu4 naspół Z Borowskim, o któ-
rym pod Bb5.
k. 95 [470] GĘBICKl*** ten bękart jest *** p. Witowskiego, co bel wielkim

rządzcą krak<owskim)1. Wychował się po części u tego p. Witowskiego,
zapomógł go przecie p. ociec tęn, że kupiel anno 1622 pod Strzyżowem We
wsi Wysokiej szpłacheć. Pojąl bel Z Robczyc szewcównęa.
[471] GIBALSKl nazwali się *** synowie Gibaly, szewca 2i Chęcin.

Jeden *** bel podpiskiem w Chęcinach, potym prokuratorkięm miejskim,
dostatni, tylko że pijaństwem wielkim bawił się. Bel tamże w Chęcinach
i anno 1633 *****a. Brat jego Stanisław w Wieliczce mieszkał. Dą,broską
mieszczkę miał za sobąb; synów dwu z nią zostało: Samuel anno 1633 miał
lat 20, Stanisław miał ze 13 lat. Ociec tych umarł Gibalski circa 1623 1, a matka
ich szła anno 1626 za p. Rarowskiego 2 , co książęciu Zbarawskięmu, kaszte-
l<anowi) krakowskiemu3, służeł e ***. Po tem Gibalskim Stanisławie uprosieł
bel kaduk pisarz któryś skarbowy jeszcze za jego żywota i przewodzieł na
nim prawem, ale jednając się, dal coś temu pisarzowi. Luter beł tęn Gibalski,
pochowano go w Wielkinocy, wsi u Miechowa, w kaplicy, co ją dał bel zmu-
rować 4 , a sama została katoliczką szedszy za p. Raroskiego d •
eAnno 1620 in act<is) castren<sibus) cap<itanealibus) Crac<oviensibus)
post 3 Regum pisano: Nobilis Martinus Gibalski Nicolao Domaradzki cedit e.
[472] GIEBUŁTOSKI *** bękart beł Giebułtowskiego ***. Temu bę

kartowi dał beł do wiernych rąk trzymać folwark w Giebułtowie 1 , mila od
,
Krakowa, kilka lat i w r. 1628, a sam Giebułtoski pod Sląskiem mieszkał
w drugim swym folwarku. Ten bękart miał kilka tysięcy na swą stronę.
[473] In GIEBUŁTówa, wsi pod Krakowem, zwał się Stanislaus Żo

łądek. Jest nota o tern in actis terrestribus Cracoviae post Trinitat<is) anno
1530, co sortem suam przedaje nobili Hieronimo Sporzynski de Wilczko-
wice bl .
Także de Giebułtów pisał się Wężyk Bernardus 2 • O tern w tychże aktach
zięmskich krak<owskich) tegoż roku 1530 post Michaelis jest, co przedaje
szpłacheć nobili Marco Pąkowski 3 •
[469] b Tamże: Borowski.

[470] a Na pr. marg.: 6000.
[471] a Lilka na 11/3 w. b Na pr. marg.: Dąbroska. c Tamże: Raroski. d Tam-
że: 20000. Niżej: wsi dwie w górach. e-e Tell ustęp na odwr. k. poprzedniej, 94. Na le-
wym marg.: Indignatio cancellariae.
[473] a Artykuł dodallY lIa odwr. k. 94. b Na pr. marg. szyfrem: non.
146
[474) GLlŃSKI - [478) GIERSZMAN
[474J GLlN'SKI Mikołaj beł mieszczanin krak<owski), o którym często

wzmianka w księgach miejskich krak<owskich) . Ten beł został Mikołaj
rajcą anno 1504 1 • Nie miał potomstwa męskiej płci, córki za męże wyniosły
się, o częm katalog radziec krak<owskich) opowieda a2.
[475] GIELOWSKP' Wojciech ze wsi od DziałoszycI i W Działoszycach

ożenieł się. Sługował p(p) . Wojnaroskim2, zaś p. Zygmuntowi Łodziń
skiemu anno 1639 w krak( owski) ziemi3 *****b. Temu Gieloskiemu Osu-
chowski, mieszczanin wielicki, odkazał na testamencie szablę oprawną i 200
flor( enów), i sukien coś, że powinny jego jest. Ten Gieloski mieszkał w Kra-
k( owie) i anno 1639.
[476] GIERONa zwał się *** mieszczanin w Opatowie. Tego książę

Ostrogskie, kasztel( an) krak<owski) l, jak poddanego sełał po wina do
Węgier. Umarł beł circa 1618. Żona jego mieszkała w domu po mężu w Opa-
towie i anno 1634. Został syn jego *** pojął bel mieszczkę, trzymał arendą
wieś Łukawę u Sendomierza od r. 1622. Dostatni, chowa i psy, myślistwo ,
zowie się ślachcicęm [b].
[477] GIEROWSKI Jan, cWopski syn ***, poddany Mikołaja Ligęzy, k.96
starosty bieckiego 1. Jak go wziął od chłopa ten Ligęza, beł u niego w służbie
kilkanaście lat. T m Ligęza zwyczaj miał, że żadnego ślachcica, tylko chłopy
za sługi chowywał, jako w tej księdze od niego sług i urzenników bardzo
wiele chłopskiego urodzenia, co beli, opisanie jest pod ich przezwiski. Temu
Gierowskiemu od starostwa bieckiego dał beł do wiernych rąk trzymać
Cieszkowice miasteczko kilka lat i anno 16302. Miał syna Jąna *****, który
w Sendomierzu u jezuitów uczeł się, piętnaście lat miał anno 1630. Tego
zaś wyprawieł beł na dwa konia po kozacku pod czas interregnum anno
1632 pod chorągiew p. Piaseckiego, starosty ułanowskieg0 3 . W Robczycach a
stanowisko beło.
[478] GIERSZMĄN MELCHER, mieszczanek, ze Gdańska wyszedł.
Kupieł bel kamieniczkę w Olkuszu i górami bawiał się naspół z inszemi
gwarkami. Tego famatus zaWsze wszędy pisąno. Raz napadłem na to w gro-
dzie krak<owskim) , gdzie Bobski, podpisek starszy, wpisał go beł w protokół
-
[474) a Na pr. ma/g. poniżej tego artykułu, a powyżej następnego, nota pisana bardzo
drobno i nieczytelnie, nie wiadomo, do którego ustępu odnosząca się: inszy [?] kupował ple-
baniją w War. 1630 kupieł w Pielgrzymowic( ach> 1632.
[475] a Na lewym marg.: 16. b Luka na 3 w.
[476] a Artykuł dopisany na odwr. k. 95. b Lw.: pan cham.
[477] a W tekście: Robczykach.
147
[479] GIERTACCY - [480] GIESZKOWIE
nobilisa, z którego protokółu podpisek drugi do ksiąg już wpisował. Jam

rzekł mu, aby nie wpisował go nobilis, ale nie chciał, eż by pierwej Bobski,
ten, co protokółował, odmienieł famatus. Eż do Bobskiego chodziełęm mó-
wiąc, że musiał napisać famatus. Ale nalazłęm zaś w księgach pierwej anno
1619 Sabbato post Visitat<ionis) B<eatae) M <ariae) V<irginis) [6 VII],
w grodzkich, gdzie ten Gierszman roborował intercyzę też chłopu Szylkrze
Trzebińskiemu, o którym pod Szylkra, nobiles obu pisano. Zaś eodem anno
et eadem feria: idem nobilis Melchior Gerszman nobili Gabrieli Schonbock
cedit de summa 13 rnil1ium apud Szylkrab. Zaś w tychże grodzkich księgach
krak<owskich) anno 1619 feria secunda post fest<um) Visitation<is) B<e-
atae) M <ariae) V<irginis) [8 VII] pisano: nobilis et famatus Melchior Ger-
szman civis Cracovien <sis) Chełmskięmu cedit de summa 9 mi11ium etc l .
Jaka śmiałość panów kancelarystów wpisować plebeos titulo nobilis na
kontempt Ioannis Alberti Petricoviae konstytucyj ej anni 1496: Iudices seu
eorum officiarii sub poena ducentarum marcarum resignationem bonorum
terrestrium plebeo factam non suscipiant, quodsi admissa fuerit, nullius
roboris erit 2• Statut Herbolti, fol. 463, Zawadzki, 230 4 , o co forum na try-
bunale inter causas officii *****c.
• dAnno 1537 in actis terrestr<ibus) Crac<oviensibus) post Michaelis
pisano: nobili s Ioannes Gerstmąn, filius olim n <obilis) Ioan<nis) Gerstman,
,
in Garlica heres Srzednia es , vendit n<obili) Ioa<nni) Niegoszowski. In anno
1538 n<obilis) Erasmus Gerstman, olim nobilis Ioannis Gerstman de Gar-
lica etcd.
k.97 [479] GIERTACCY, mieszczanie krakowscy. Jest nota o nich częsta
w księgach miej skich krak<owskich) . Bela tych Giertackich siostra za Ob-
rębskim, mieszczaninem krak<owskim) , o którym pod O. Tego Obrębskie
go dziewka zaś beła za chłopęm Ściborem We wsi biskupa krak<owskiego)
Porąbce u Wojnicza. Którego Ścibora synowie od r. 1626 Czechowicami
poczęli się zwać, czasem Czechowskimi, ale o tęm szerzej pod opisanim
Czechowie.
[480] GIESZKOWIEa beli dwa mieszczanie w Żarnowcu. Jeden z mieszcz-
ką z Żarnowca *** miał syna Jędrzeja, który anno 1626 pojął bel mieszczkę
w Żarnowcu Cieciuchównę. W ratuszu mieszkał i anno 1631 *****b. Drugi
z mieszczką także *** miał kilku synów: 1. Stanisława, który organistą bel,
grawał na organiech w Żarnowcu i anno 1631, Razównę z Żarnowca pojął
[478] a Na pr. marg.: Bobski, podpisek w grodzie krak<owskim) . b Tamże: error

grodu krak<owskiego) . c Luka na 11/3 w. d - d Dopisane póżniej. e Lw., brak.
[480] a Na lewym marg.: 8. Na prawym: Żarnowiec. b Luka na43 J w.
148
[481) G1ESZKOWSKI - [482) G1ŻA
bel *****c. 2. Jakub tamże w Żarnowcu mieszkał anno 1624 i potym. Zaś
służeł za pisarza prowentowego w Krzepicach u p. Wolskiego, marszałka
koronnego!, eż do śmierci p<ana) marszałkowej anno 1631. Ten pojąl beł
anno 1627 Kazirodównę w Żarnowcu *****d. 3. Piotr slużeł Gorlińskiemu
(circa 1630 i potym), słudze pokojowemu, pisarzowi pana Koniecpolskiego,
hetmana koronneg0 2 *****e. 4. Jędrzej! służeł p. Przecławowi Rupniow-
~
skiemu3 w krakoski zięmi circa 1630 i potym *****g. Slachcicami się być
[h] mięnią , udając przed ludźmi prostemi, że im dał król Zygmunt III no-
bilitacyją, co nieprawda jest.
[481] GIESZKOWSKla zwał się bodaj nie tych z Żarnowca!. Ten pojął
bel dwie mili od Żarnowca (z Brzuchanie 2 wsi córkę Lasoty rzeczonego,
który chciał się Brzuchańskim zwać). Trzymał z tą żoną kilkanaście lat eż
do r. 1631 folwarczek w Sadowiu, dwie mili od Krak<owa) . Jak umarł anno
163 I, został syn jego i dziewka. A sama Gieszkoska mając kilkaset złot<ych)
szła za Lelowskiego niejakiego, o którym pod V, z którym dała 300 zł na
zastawę na szpłachtek w tej Brzuchani anno 1633. Udawając się za ślachci
ca ten Lelowski powiedał, że miał jakiś szpłacheć swój we wsi Frydrychowi-
cach w Oświęcimskim. Mie szkał też w tej Brzuchani przy tych to małżon
kach niejaki Walenty, Gieszkoskim zwał się, powinnym pierszego męża
tej Lelowskiej. Nieżonaty beł jeszcze anno 1633.
[482] GIŻA *** bel mieszczanin w Warszawie, Włoch 21 roduM. Syn k. 98

jego *** służeł kilka lat i anno 1627 p. Osolińskięmu, podkomorzemu sen-
domierskiemu b2. Trzymał potym ten Giża majętność pod Iwaniskami w Sę
domierskim anno 1629, bodaj nie od tego p. podkomorzego. Ten Giża,
będzie go wstyd tak zwać się, odmieni sobie przezwisko Giżycki.
CBrat jego, Giża Mikołaj, w Warszawie {ma kamienicę} i anno 1634.
Z miasta żonę miał. Ma kilku synów, za ślachtę udają się. Beł koczotęm 3
u książęcia Zbaraskiego, kasztelana krak< owskiego ) 4, d stąd zbiel się
i folwark przed broną Mostową na Długiej ulicyC [kupił], {drugi za Św.
Krzyżęm na Przedmieściu Krak<owskim>, zaś anno 1637 beł koczotęm
u króla Władysława IV. Bywał i w tem ogrodzie u niego po Długiej ulicy
w Warszawie d.}
- - -------
[480] c Luka /la pół w. d Luka /la 1 IV. e Jw. f Na lewym marg.: od p. Ale-
ks<andra> Trepki. g Luka na 11/3 w. h LIV.: kundlowie.
[48]] a Na pr. marg.: w Żarnowcu.
[482] a Na pr. marg.: Warszawa. b Tamże: Famatus Albertus Giza, pasamenta-
rius, na Kazimierzu bel anno 1635. Nota o nim in actis [feria] 4 ante Assumpt <ionis) B.
M. V. [16 V/II]. c-c Ustęp wpisany ciasno w luce między artykułami. d-d Lw., brak.
149
[483) GIŻYC - [488) GLlŃSKJ
eZostali synowie *** Giże, mieszczanina warszaw( skiego>: Jan Gi-

ża *****f, Mikołaj Giża, porucznik *****g, Jakub Giża *****h, Aleksander
Giża *****ei5.
[483] GIŻYC Stanisław z Gródka zza Lwowa, Giżyn syn. Ten służeł
u p. podskarbiego nadwornego w Warszawie circa 16241 i potym. Pieniądze
pilno spiżuje a2 sobie, za czasęm będzie się zwać ślachcicemb .
[484] GIŻYCKIMa zowie się Sobestyjan, chłopa Giże syn *****. Ten
jest starszym nad końmi miejskimi w Krak( owie>, które communitatis totius
są dla wożenia materyi, co do oprawy miasta. Ten Giżycki, zową go miesz-
czanie Masztalą od urzędu tego jego. Dano mu mieszkanie miejskie w bronie
Floryjańskiej, gdzie te konie zawsze chowają. Miał kilkoro dzieci do r. 1634b .
[485] GŁADysza zowie się *** mieszczanek ze Skawiny od Krak( o-

wa> mila. Tęn trzymał szkołę w Wieliczce kilka lat, potym tamże rajcą bel
został. Pojął mieszczkę Widankównę, bel żyw i anno 1634, mial dzieci kilko-
ro. Z Widankówny będzie widać Gładysze. Trzeba ich wygładzić od śla
chectwab1 .
[486] GLICKI zowie się *** chłopski syn *****a. Ten u ślachty sługując
tak nazwał się. Potęm w Szydlowie miasteczku w sendomierski ziemi pojął
mieszczkęb, która miała kamięniczkę swoję. Tamże i ten małżonek mieszkał
z tą żoną i anno 1633.
[487] GLIŃSKI zwał się *** mieszczanin w Wojniczu circa 1620. Miał
za sobą Kleszkównę mieszczkę, Ten jak umarł, poszła ta Kleszkówna za
Szablickiego niejakiego, o którym pod S opisanie jego szersze jest. aTego
Glińskiego Trębaczęm zwąno tam pierwej. Zostało coś jego potomstwaa.
Bel i w Oksejl mieszczanin Gliński i anno 1624.
[488] GLIŃSKla zwał się chłopski syn Kasper, z Glinnika któregoś od
Biecza1. Ten służeł p. Marcinkoskiemu, podstarościemu [bl krak( owskiemu>,
[482] e-e Ustęp dodany na odwr. k. poprzedniej, 97. f Luka na 4/5 w. g Luka na
pół w. h Luka na 3/ 4 w. 1 Jw.
[483] a W tekście: spisuje, w kopii Iw.: spizuje, co chyba poprawniejsze. b Na le-
wym marg.: od mieszczanina z Gródka.
[484] a Artykuł dodany na odwr. k. 97. b Pod tekstem: od p. m<istrza> Dąb<row-
skiego>.
[485] a Artykuł dodany na odwr. k. 97. Na lewym marg.: Z Kawiny. Niżej: w Wieliczce
b Pod tekstem: p. m<istrz> Dąbr<owski> .
[486] a Luka na pół w. b Na pr. marg.: Szydłów.
[487] a-a Wpisane później w luce.
[488] a Na lewym marg.: 47. b Lw.: grodzkiemu.
150
[489] GLIŃSKI - [492] GŁODECKl
co miał Staszkówkę2 u Biecza i Świnarsko pod Nowęm Miastęm 3 • Beł u tego

to pana i circa 1614, z żoną służeł, a miał to za sobą {ab anno 161O} Strzy-
żównę, też chłopównę, o których pod S, co w Suchem Rzepienniku4 brat
jej mieszkał u Biecza. Ten Gliński trzymał coś arendą za Bobową w Pod-
górzu circa 1631. Syna miał jednego ***, który miał lat 20 w r. 1631. c Dziewkę
dał jednę za ... c
[489] Mikołajaa GLlŃSKIEGO, miesz:.:'zanina i rajcę krak<owskiego),

wspominają fama tum akta ziemskie krak<owskie) anno 1509 fer<ia) 4 ante
Luciae [12 XII]. O tern i Paplocki, fol. 701, in catalogo mieszczan pisze,
że potomstwo jego na ziemskie majętności wynieśli sięl.
[490] GLUZICKIa nazwał się Samuel, Wałasi>ka organisty ~yn, z No-

wego Miasta Korczyna. Ten Wałaszek Gluzickąl miał za sobą i od matki
syn nazwał się. Ten Samuel beł prokuratorkięm w Korczynie. Tamże mieszkał
i miejską dziewkę pojął, Walkowiczównę. Wdowcem beł został anno 1630.
Nadsługował potym p. Tęczyńskiemu, wojewodzie krak<owskiemu)2. Szter-
ma koni jeżdżał w kolesie, szumno poczynałh , macał, gdzie by mógł ślach
dankę jaką pojąć. Ma potomstwo z tą przeszłą.
[491] GLlWIca ,wał się *** miejski synek z Wieliczki *****. Służeł
u p. Fierleja w Bescach 1. Ten pojął beł anno 1634 po św. Janie wdowę Ba-
ranoskq {na Kleparzu, z domu Jaroszoską, anno 16362}, baranioc [s] ją też
pierwej belo w Krak<owie) na Kleparzu, jednak nie okaleczono, jako tego
beł pan Dąbrowski Jan okaleczeł na rękę. Umarła mu anno 1636, mało nie
w rok *****b. Brat jego *** służeł p. Morstynowi, bachmistrzowi w Wie-
liczce3, potym ożenieł się w Wieliczce c.
[492] GŁODECKJa zwał się *** chłopski syn *****. Tego za sierotę
wziął beł ślachcic *** w głodny rok anno 1600 1, z czego [h] potym Głodeckim
nazwał go. Ten na Podgórzu służąc pojął beł w służbie służebną wiejską.
Mieszkał potym najmem w Szczepanowie 2, wsi na Podgórzu, od kilku lat,
potym anno 1620 dał beł dziewkę za chłopskiego synka z Nieszkowej u Są
cza, który Oliwińskim się nazywał, o tęm pod O. Umarł beł ten Głodecki,
a żona jego mieszkała w tern Szczepanowie z dziećmi i anno 1631 c.
[488] c-c Lw., brak.
[490] a Kolejność alfabetyczną tego artykułu uzasadnia ortografia autora, który nazwisko
to pisze: G[iuzicki. h Na lewym marg.: od Popławskiego.
[491] a Artykuł dopisany na odwr. k. 97. Na lewym marg.: Wieliczka. Nieco niżej: Bara-
nowska w Krak<owie). b Luka na 1 w. c Pod tekstem: od p. m<istrza) Dąbr<owskiego)
[492] a Artykuł dodany na odwr. k. 98. b Lw.: Tenże. c Na lewym marg.: Szcze-
panów.
151
[493) GŁOGOWSKI - [498) GŁOWACKI
k.99 [493] GŁOGOWSKIEGO Aleksandra pan jego *****9., któremu służąc

uciekł od niego nie uczyniwszy liczby z prowentowych dochodów i bez listu
odprawnego, ten pan jego pozwał go jako famatum w pozwie pisząc i wzdał
go in contumatiam na trybunale lubelskim anno 1630 inter causas officii.
Nota w akciech jest o tęm.
[494] GŁOWACKI, chłopski syn Kasper *****a. Sługował u kanoników
w Krakowie. Pojął beł Kozanecką z domu, która wdową bela po pierszym
mężu ***. Ten Głowacki z tą żoną służeł za Ulzennika w Kowalej, wsi u Pro-
szowic, od r. 1627 i kilka lat potym, od księdza Starczowskiego!. Tenże to
mianowany miał dziewcząt dwoje, Marynę i Teofilę, a syna jeszcze nie miał
do r. 1630.
[495] GŁOWACKI ***, też chłop z urodzenia *****. Służeł za urzen-
nika pod Żabnęm w Otwinowie, wsi Ligęzy Mikołaja rzeszowskiego 1 *****.
Syn tego to służeł u p. Stanisława a Dębieńskiezo w krak<owski) zięmi2
anno 1629 i potym *****b, a dziewkę dał beł za Srockiego chłopa, o którym
pod S.
[496J GŁOWACKI trzeci, też chłopskiego rodu *****a. Ten anno 1632
od św. Jąna bel urzennikiem we wsi Krzesławicach mila od Krakowa u księ
dza Nakielskiego, proboszcza Świętej Jadwigi ze Stradomiab1 . Miał za sobą
siostrę tego księdza Nakielskiego. Nie miał jeszcze na ten czas potomstwa
z nią. Miał lat 40 kilka w tern r. 1632.
[497] GŁOWACKIa nazwał się *** chłopski
syn ze wsi Strzeszkowic
od Księża Wielkiego mila. Tęn służeł p. Gabryjelowi Dębięńskiemu, gdy
arendą trzymał te Strzeszkowice circa 1630 1. Potym na lisowską jeździeł
{anno 1633} z nazwanym Wysockim, o którym pod W, co mieszkał na Ka-
zimierzu z mieszczką Pawlikowicową. Potym anno 1634 w krak<oski) ziemi
służeł, miał lat 24b.
[498] GŁOWACKI a *** służy p. Adamowi Gosławskiemu 1 w Żabnie.

Ożenieł się już. Służel za chłopca panu Janowi Brzezińskiemu 2 w Podgórzu
w Łąkcie 3 circa 1630b.
[493] a Luka na pól w.

[494] a Jw.
[495] a Lw.: Mikołaja. b Luka na 1 w.
[496] a Luka na 1/3 w. b Na pr. marg.: ksią<d)z NakieJski, ten z LeJowa jest rodzic.
[497] a Artykuł dodany na odwr. k. 98. b Pod tekstem: p. m<istrz) Dąbr<owski) .
[498] a Artykuł dodany znacznie później na odwr. k. 98. b W kopii Iw. tekst odmien-
ny: Głowacki inszy służył p. Adamowi Gosławskiemu W Żabnie. Chłopski syn śJachcicem
udawał się circa 1630.
152
[499] GŁOWACKI - [503] GNATOWSKI
[499] GŁOWACKI *** bel też plebeanusa. Tęn służąc księdzu Tyli-
ckiemu, proboszczowi miechoskiemu l , pojąl beł W Miechowie miejską dziew-
kę, Falkowszczankę, których kilka beło sióstr. Jest o nich pod opisaniem
Falkowski z Miechowa. Ten Głowacki, jak umarł, zostało potomstwo jego,
a żona szła za drugiego męża Kosteckiego, o którym pod K.
[500] GŁOWINSKla nazwał się *** z Bochnie miejski synek *****.
Służel p. Cikowskiemu, podkomorzemu krak<owskiemu) l. Tam służąc
ożęnieł się beł. Trzymał potym kilkanaście lat do wiernych rąk od Ligęzy
rzeszowskiego 2 Otwinów3• Zebrawszy tam pieniądze kupieł bel pod Żabnęm
w Podgórzu coś ***. Umarł circa 1632. Syna jego wzięto beło za służkę do
synów p. Maksymilijana Osolińskiego, podkomorzego sęndomierskiego,
gdy ich słał do Włoch {anno 1625}. Przećwiczeł się przy nich w cudzy zięmi.
Slużeł potym u samego p. Osolińskiego, już kasztel<ana) sądeckiego, i anno
1634 4 . Uprosieł beł żołnierz pod nim kaduk i enologijej o nim pytał się u p.
Grotkoskiego, który mieszkał w Jakubowicach u Proszowic, wsi p. Micha-
loskiego S• Chciał tego Głowińskiego ochylić p. Osoliński, ale że chłopa,
trudno belo, od kaduku.
[501] GŁUCHOWSKI ***, chłopski syn z urodzenia l *****. Nalazł
bel ociec jego kilka razy pieniądze w zięmi , za co tego syna obrócieł od rolej
na służbę do ślachty. Ten zaś syn circa 1620 eż i do r. 1630, i dlużeja trzymał
od k s iażęcia Koreckiego Karola (brata Samuelowego, co beł w Turcech
zginął 02 ) miasteczka i ze wsiami arendą na Ukrainie, od Obuchowa mila,
jako Biłohrodkę i Stajkj3. Ma ten Głuchoski na dwakroć sto tysięcy złotych.
[502] GŁUSZyNSKI ***, chłopski syn. Tęn w lubelski ziemi bawieł k. 100
się służbami u ślachty. Pojął beł bękartkę Niezabitoską, o których pod Nie-
zabitoski i pod Lipnickim Janem szersze opisanie. Z tego znać, że chłop,
że bękartkę pojął [a] i chłopównę [O], które zwały ciotczonem rodzonym
bratem skrzypka Janczego, który się Lipnickim zwał, o czem pod opisanim
Lipnicki. Ten Głuszyński mieszkał za Wisłą, gdzieś ku Lublinowi, i anno
1633 1. Trzeba by go o-głuszyć na draj holc od ślacheckiego tytułu.
[503] GNATOWSKla ***, chłopski syn1 *****b, bel za urzennika w fol-
warku we wsi Bożęcinku c biskupa krak<owskiego) circa 1626 i potym.
[499] a Na pr. marg.: Miechów.

[500] a Artykuł dodany na odwr. k. 98. Właściwe miejsce na k. 99 wskazuje kreska.
Na lewym marg.: pod Żabnem.
[501] a Na pr. marg.: 200000. b Na lewym marg.: Dębicki Jan.
[502] a LIV.: jako i Czyrski. b Lw.: do tego.
[503] a Na lewym marg.: s. b Luka na pół w. c Na pr. marg.: Bożęcinek.
153
l~Q4J GNIEWEK -- l50~J GNIEW1ĘCKl
Miał żonę *** i potomstwo sławne. Ma zaś powinnych tego przezwiska,

okrutna rzecz przy każdej wsi gnatów kobelich za płotami na kobelich smyn-
tarzach. Beł też jego powin<n)y, o którym Terentius w księdze swej wspo-
mina: Gnatus 2 ***d. Ten Gnatoski anno 1633 mając lat 40 kilka wyskipaP
się beł na żołnierską na parę koni. Nie miał się też prawdzie gdzie podzieć.
[504] GNIEWEK Łukasz, chłopski syn, bękart, ze wsi Lusławic p. Ta-

szyckiego z Podgórza l. Ten poganiaczem bel u chłopa, a pasąc woły obaczel
gorejąc pieniądzea., o czem powiedziawszy matce, wykopali je, czas upatrzy-
wszy, i schowali. Mać nie dała bękartowi więcej u chłopa służyć, do szkoły
mu kazała chodzić, choć miał kilkanaście lat. Mówieła mu, że "ty naukę
mając możesz się rządzić dobrze umieć, bo bez sprawy dobre mięnie ginie
wnet". Często mu to: "ginie wnet" wspominała, od czego on derywacyją
wziął Gniewek zwać się. Ze szkoły służyć do ślachty udał się. Dobywszy
potym onych schowanych pieniędzy, ożenieł się *****b i jął się majętności
arendować 2 • {Pozwał beł oń jako o poddanego pąn Taszycki i okupował
mu się.} Jak umarł, został syn jego {Łukasz}, który, aby tam w Podgórzu
nie szemrano o jego familijej, wyniósł się do krakoskiej ziemie, gdzie kupieł
wioskę Szczodrkowice, dwie mili od Krak<owa) . Pojął beł niejaką Łasiń
ską, o których pod L. Ta umarła anno 1625 bez potomstwa. A on przeda-
wszy tę wioskę pożyczel pieniędzy jmci p. Zebrzydowskiemu, miecznikowi
koron<nemu) 3, anno 1628. Ten Gniewek umarł anno 1629 4 . Kaduk po nim
niezły.
k. 101 [505] GNIEWJĘCKI *** na2iwał się bel rzeźnik w Krakowie, który
wołmi kupczeł i do Śląska. Bogaty bel, a że kupieł w krakoski ziemi Gnie-
więcin, z czego zwał się Gniewięckim, Dębięńską miał za sobą, która beła
żywa sto i dwadzieścia lat, umarła anno 1632 w Rożnicy u Jędrzejowa!.
Syn tego to *** miał za sobą Komorowską z sieradzkiej zięmie, z którą
miał synów 4, Krzystofa, tęn młodzieńcęm umarł, trzej zaś ci przedali Gnie-
więcin, a kupieli w sieradzki ziemi Szczawno, Pysków i Bużęnina. i odtąd
znowu Bużęńskimi poczęli się zwać. Jarosz mieszkał w Pyskowie 2, zalecał
się pannie Gawrońskiej3, nie chciano mu jej dać, wiedząc urodzenie, skąd
wyszli. Odsądzieł go beł p. Porowski ćci o pożogę i najazd anno 1624 (nie
wiedział, nie będąc tym, które są prawa, co poćciwem określono je). Wtem
umarł anno 1627. Jan Potworowską pojął bel, w Szczawnic mieszkał. Mi-
[503] d Luka w miejscu słowa wydrapanego.

[504] a. Na pr. marg.: 30 tys<ięcy>. b Luka w miejscu 2 słów wydrapanych. Sądząc
z śladów: Lasyński pojął bel [?].
[505] a. Na pr. marg.: Bużeńscy.
154
[306J GNIEWISZ - " [509J GODĘBSKI
kołaj w Bużęninie mieszkał, Widawską Wężykównę miał za sobą z Widawy

*****b. Temu ojcu tych, Bużeńskiemu, i synom tern jego zadał beł publice,
że chłopskiego rodu są, i dowodziel im tego p. Karśnicki Kapsa4 w sieradzki
ziemi, że przodek ich bel rzeźnik z Krakowa, z czego nie mogli mu się wy-
wieść, tak zamilczeli. O tych jest i pod Bużeński opisanim wyższej. O tych
Bużeńskich matce za faworem pisał Paprocki w herbarzu pod herbem Strze-
mięnięm, fol. 237.
Są Bużeńscy ślachta zacna w Białej i Wilkowiecku za Częstochowąs.
[506] GNIEWIsza nazwał się tęmi czasy, którego ociec od Żarnowca

ze wsi chłopski syn, kantoręm beł w Luborzyczej, od Krakowa dwie mili,
circa 16 ... Ten kantor pojął bel w Szłomnikach mieszczkę Zawartczankę,
dom wziął po niej, miał z nią syna Stanisława, który Gniewiszęm, nie więm
z czego, nazwał się. Ten w Szłomnikach tych w krakoski ziemi anno 1630
pojął beł dziewkę wójta Wojciecha Racławskiego l rzeczonego. Tego. rzeczo- "
nego zaś Gniewisza namówieł bel Okrasa niejaki, o którym pod O, że by

z nim do jm. p. Zebrzydoskiego, miecznika koron<nego) 2, przystał za kozaka
anno 1633. Z tą wójtówną miał na ten czas jedno dziewczę. Nazwiska dery-
wacyją wziął, jeśli rabiał koszałki i na nie gnie wisz3.
[507] GNIEWOSZ zowie się *** chłopski syn l ***. Ożenieł się beł na
Kazimierzu u Krak ( owa) , MiJowską mieszczkę [pojął] , która prz-edała ka-
mieniczkę Kozikowi a mieszczaninowi podle p<ana) Jordanowej kamienice.
Ten z tą żoną potym w Sukiennicach krak<owskich) najmował sklep i sukna
na łokieć prze dawał sąm i sama i anno 1638. Sąm czasęm przy celnikach
koło Krakowa bawieł się.
[508] GNIOTKOWSKI ***, z Wiślice miejski syn ****h. Ten najmował

karczmy szynkowne. Trzymał i w Poląnkach w Sędomierskim u Szydłowa
karczmę pod p. Majęm l anno 1630. Brodaty beł, po dwornacku presump-
cyją sobie tworzeł b , w falendyszach, lisie futra miewał. Z żoną chłopówną [e]
dzieci jego będą się za ślachtę [d] potym mieli e.
[509] GODĘBSKI *** beł piwnicznym u króla Zygm<unta) In w War- k. 102

szawie {i anno ł630}. Ten nie bardzo beł do ślachcica podobny, maJo nie
z Warszawy beł rodzic, o tern inquerenda investigatio l .
[505] Luka na 2/3 w.

IJ
[506]a Na lewym marg.: 87.
[507]a Lw.: Kozubowi.
[508]a Luka na 1/3 w. Na pr. marg.: Wiślica. Niżej: Szydłów. b Na lewym marg.:
od Popławskiego. c Lw.: spłodzone. d Lw.: udawać. e Lw., brak.
155
[510] GODLIŃSKI - [514] GOŁĘBIOWSKI
[510] GODLIŃSKla ***, chłopski syn *****b, służel pierwej za chłopca

p. Leśniowolskięmu l , potym studował i anno 1639 2.
[511] GODOWSKJa nazwał się *** szołtysi syn *** z Godowa, wsi
jezuickiej, od Chodla pół mile w LubelskimI. Wyprzedawszy się stamtąd
kupieł szpłacheć między drobną ślachtą w Świdnie, od Chodla niedaleko,
, ,
w którym Swidnie i chłopi szp<ł)achcie kupowali, a nazywali się Swidziń-
skiemi b ***. U tych tam ten nazwany kupieł sobie za beczkę piwa, że go
przyznają być swego domu. Tenże to pojął od Lublina niejaką Wysocką2,
miał z nią syna, który anno 1627 służeł p. Sienieńskiemu, kasztel( anowi)
lubelskiemu3, tamże od ojca niedaleko. Miał ten syn lat 30 *****c. Dziewkę
zaś dał za Górskiego Lublanina *****. Przykupieł beł tenże szpłacheć we
wsi Wólce, też u Chodla. 4 Pisze się Godowski Świdziński, że go to przy-
jęli ci diktusowie. Pozwał ich tam, słyszę, beł ktoś, że go to przyłqczeli do
swego tytułu, a sami tegoż barłogu, genere sus mogą się pisać d •
[512] GODZIĄ TKOWSKI a l
[513] GOISZEWSKI ***, chłopski syn *****a, wziął tytuł od Goi-szew-

skil, co gojeł szewce [b]. Ten pojął bel Dzielowskiego, o którym pod D,
mieszczanina jędrzejoskiego C , na ten czas dziewkę, którą założnica (to jest
murwa) księża urodzieła. Może jej rzec: od murwy dziewkod. Temu zięciowi
puścieł bel wioskę Łysaków 2 Dzie1owski, co go beł arendował do kilku lat
i anno 1629 od księdza Ostrowskieg03 pod Jędrzejowem. eA mial też ten
Goi-szewski od ks. Koniecpolskiego, opata jędrzejoskieg0 4 , chłopską rolą
we wsi Potoku, czy arendą aboli dożywocim. Od r. 1620 eż i r. 1634 nadsłu
gował opatowi e .
[514] GOŁĘBIOWSKI *** zwał się

mieszczanin w Kamięńcu Podolskim.
Że dostatni bel, za ślachcica niósł się. Dał bel dziewkę za miejskiego synka,
rzeźniczka {z Kamięńca tego}, który zwał się Wesołoskim, o którym opisanie
pod W.
[510] a Artykuł dodany znacznie później na odwr. k. 101. Brak w kopii Iw. b Luka
na 1/J w.
[511] a Artykuł dodany na odwr. k. 101. b Na lewym marg.: Nota. Świdzińskich za-
broniona konstytucyją. c Luka na 11/3 w. d Pod tekstem: od p. m<istrza) Dąb<row
skiego). Niżej wielkimi literami szyfrem: NB. GOSDKOWSKI. Mialo to zapewne stanowić
tytuł następnego artykułu.
[512] a Luka na około 2 wiersze tekstu. Na pr. marg.: od p. Kąckiego co mi beł wziął
taler w Krak<owie) . W kopii Iw. hasla tego brak.
[513] a Luka na pół w. b Lw.: albo raczyj goj (żydowskie słowo), znaczy chłop,
szewski. c Na pr. marg.: Jędrzejów. d Lw.: córko. e-e Dopisane drobnymi li/e-
rami w luce między artykułami.
156
[515] GOLĘBIOWIE - [518] GOLECKI
[515] GOLĘBIOWIE zową się w Radwanowicach 1. Tych przodek bel

Jan z Czubrowic2, wsi od Olkusza dwie mili. Ten za woźnicę będąc u Rad-
wańskiego w Radwanowicach, który dół wozieł do Tarnowskich Gór, woź
nica też sobie przy pańskiej soli też kilka kruchów przywziął, więc fora go
nie kosztowała, ko,zt pański bel, z czego często czyniąc, zebrał pieniąd"le,
że i swój wóz potym miał, co sól tamże wozieł i kupieł to bel w Radwano-
wicach szpłacheć za króla Zygmunta 1. Zostało synów jego pięć. Gabry-
jela3, który zaś miał trzech synów: Stanisława, Matyjasza, Jagustyna, nie
bardzo dorośli beli anno 1633 *****a. Stanisław, blat Gablyjelów, miał
synów szterech: Sebestyjana, Jędrzeja, Jana 4 , Wojciecha *****b. Ci wszyscy
w Radwanowicach tych mieszkali, a gdy jechał który kędy, to Radwańskim
zwał się *****. Gołąb Gabryjel, ten na szp(ł)achciu Rzeckiego, o którym
pod R, który beł Piotr Polak (rzeczony Krzyżanoski, o którym pod K)
zastawieł Rzeckiemu, po którym spadła wieczność na Głąba Jana 5 • Gablyjel
ten fałsz uczynidC vivente Głąba in fraudem eius, że miasto Głąba stawieł
Gniazdosza Wojciecha do grodu odległego oświęcimskiego, gdzie go nie
znąno, że imienim Głąbowym zeznał wieczność Gołębiowi Gabryjelowi.
[516] GOŁĘBIOWSKI nazwał się *** chłop z urodzenia, bodaj nie pod- k.103
dany p. kasztcl( ana\ wojni,kiego ***, bo trzymał od niego Dolezą, wieś
pod Radomyślęm, anno 1630 1. Ten wołmi kupcze! po jarmarkach w sen-
domierski zięmi, po kilkunastu dopiero wołów miewał, a potym na więcej
będzie się zdobywał. Za czasem pieniądze uczynią go z chłopa, że się ślach
cicęm będ!ie mianował, akiedy tytuł już chłopski odmienieł a .
[517] GOŁĘBIOSKIa w Uściu! beł mieszczanin. Siostrę miał za Kostec-

kim, o którym pod K.
[518] GOLECKI, co się nazwali trzej bracia, Matyjasz, Piotr, Wojciech.
Ociec ich, kmieć Mikołaj Gołek we wsi Witowie u Lelowa, pojął beł Przy-
łęcką niejakąa, co ociec jej w Starzynach ku Nowopolu 1 mieszkał. {Znać,
że chłop ten beł Przyłęcki, że za chłopy dał dziewki [b], abo że kurwa beła
i dziecię cbędąc dziewkąc miała.} A siostrę drugą tej [d] pojął beł mieszcza-
nin w Miechowie, rzeczony Falkowski, o którym pod F. Matyjasz Gołecki,
Gołka tego syn, służeł pierwej w Krakowie u kanonika, potym od r. 1618
[515] a Luka I/a 5/6 w. b Luka na pół w. c Na pr. marg.: Fałsz u ksiąg per sub-
stitutum.
a- a Lw., brak.
[516]
a Artykuł dodany później w luce między poprzednim a następnym. Brak w kopii Iw.
[517]
a Na pr. marg.: Przyłęckie dwie.
[518] b Lw.: Przyłęckie dwie. c-c Lw.: bez
męża będąc. II Lw.: Przyłęckiej.
157
•
[519] GOLECKr - ['22] GOL1JĄN
eż i 1630 u p. podstarościego
w Lelowie i tam anno 1625 służebną od pani
podstarościnej pojął, która z Lelowa rodzi czka beła. Podstarości dał mu we
wsi od starostwa W Dzibicach 2 dom z rolami, ale przecię z tego czynsze da-
wał i robocizny nieco odprawiał *****e. Piotr u p. Ochockiej mieszczki
w Krak<owie) w Sukiennicach za kupczyka beł od kilkunastu lat i anno
1630. Miał już lat ze s.zterdzieści kilka *****t. Wojciech u kanonika które-
goś *** W Krak<owie) służeł od r. 1628 i r. 1630 *****g. Stryj tych, Wojciech,
brat Mikołaja ojca tych, został się na roli w domu, w tęm Witowie mieszkał,
chłopównę miał za sob~, z którą miał Stanisława, który zaś od wsi Witowskim
nazwał się. Służeł p. Gomolińskiemu pod Piotrkowem od r. 1622 i r. 1630.
Jak ten Wojciech umarł, do jego dziewki wstąpieł w dom beł Wojciech Małek
z tegoż Witowa i kmiece dnih odrabiał. Tego zaś syn, Sobek, po ojcu tern
przezwał się Małeckim, o którym pod M.
[519] GOLECKla zowie się *** chłopski syn •••• *b, służeł p. Rup-
niowskiemu 1 w krak<owskiej ) ziemi za pachołka. Tamże w służbie circa
1637 od p. Rupniowskiej pojął Chobędzką2, którą Rupnioska też urodzieła.
Ten potym bel za urzęnnika u p. Grabkoskiego w Kazimierzej i anno 1639 3•
[520] GOLECKI zwał się Stanisław, złotnik w Jędrzejowie, miał za sobą
Kobelińskiego dziewkę, mieszczanina z Częstochowej. Tęn złotnik podłu
żywszy się w Jędrzejowie siełom i ślachty okolicznej we śrzebrze, co dawali
robić, zarwawszy, uciekł anno 1633 poście i mieszkał w Częstochowej. Ma
asyny Goleckiea i dziewki. O tern Kobelińskim opisanie pod K.
[521] GOLECKla zowie się *** hajduk, woźny na ząmku krak<owskim)
bi anno 1639 b .
k.l04 [522] GOLIJĄNa chłopski s!,n *** z rodu ***. Mówią drudzy, że wy-
szedł z Krakowa, bodaj nie od Sw. Ducha ze śpitala, gdzie bękarty chowają.
Musi być dla parchów golono mu często głowę i stąd Goły Jąn nazwisko
miał I . Tęn po służbach potym u ślachty wałęsał się. Służeł od r. 1628 p. Ba-
ranoskiemu, staroście nowomiejskiemu, co wojewodą sieradzkim beł2. Tęmu
dał bel w Nowym Mieście Korczynie jakieś burgrabstwo anno 1631. Do-
statni, koni 4 do kolasy, pacholczno, miał lat w tem roku pod szterdz<i)eści
*****b. Beł też Golijan, mieszczanin w Miechowie, pisarzem miejskim beł e .
[518] e Luka na 1 w. r Luka na póltora w. g Luka na 2/J
w. h
Lw., brak.
[519] a Artykuł dopisany na odwr. k. J02. b Luka na 11 / j w.
[520] a-a Lw.: syna Goleckiego.
[521] a Artykuł dodany na odwr. k. 102. Lw., brak. b-b Lw., brak.
[522] a W tekście: Goliąn, co mogło być wy/nawiane Goląn lub Golijąn. Za drugą
formą przemawia brzmienie tego nazwiska znane skądinąd. b Luka na j3 / 4 w. c Pod
tekstem: Miechoski.
158
[S23) GOLANKOWSKI - [527) GOUŃSKI
[523] GOLANKOWSKI nazwał się *** wójtów syn w Bieczu&. Ten

tytuł przybrał sobie dopiero r. 1629 służąc na parę koni po kozacku mię
dzy kozakami jm. p. wojewody ruskiego, Lubomierskiego l. Potym anno
1630 w Bieczu znowu mieszkał.
[524] GOLENIOWSKJa beł z rodu chłop w Jarząbkach l. O tęm pod

Jarząbkoski opis.
[525] GOLĘNlOWSKI& nazwał się Wojciech, Ćwiakały Jakuba, miesz-

czanina w Proszowicach, [syn.] Śterech tych synów miał, a każdy insze prze-
zwisko sobie sfingował. Jan, syn drugi, Chruścińskim przezwał się, o którym
pod H opisanie. Ten Wojciech uczeł się w szkole w Proszowieach. (Po śmierci
rodziców ich obojga) opiekała się nim ciotka ich, rodzona siostra matczyna,
co za Skorupką kusznierzem beła. Ten, dorosszy, beł anno 1626 pół mile
od tych Proszowic za urzęnnika w Klimuntowie, wsi księni staniąteckiej l.
Pojął beł tamże w Proszowieach dziewkę Litwina mieszczanina, co się Za-
wadzkim zwał, o którym pod Z. Druga siostra jej beła za Wiórkięm b, kmie-
cięm w Orłowie , wsi do probostwa miechoskiego. Ten Golęnioski rzeczony
kupieł anno 1627 folwarczek i z rolami w Przemęczanach, dwie mili od
Proszowie, który księni staniątecka dała bela do kilku żywotów słudze kla-
sztornęmu c ***, a on go to przedał. O swagrach więcej tego Golęnioskiego
pod Wierzbickiego opisanięm i pod Grzybowski i Skrzydłoski etc., a o ciotce
,
ich, Cwiąkaląnce Halszce, co bela kucharką u biskupa kamienieckiego 2 ,
o tej pod synem jej Kulą.
[526] GOLIMOWSKI *** tęn, co w Uściu, miasteczku nad Rabą rzeką,

beł urzennikiem u p. Zborowskiego, kasztelana oświęcimskiego l, circa 1626.
Potym u tegoż pana na Melsztynie beł urzennikięm. O tego genealogijej
inquerend<um) .
[527] GOLIŃSKI nazwał się *** miejski synek z Wieliczki **>IIa. Pojął
bel tamże {anno 1626} miejską dziewkę Kmiciąnkę, o której ojcu alchimiście
pod K. Nabawieł ją beł france, umarła w niej anno 1632. Pojął potym krzczo-
ną Żydówkę, wdowę ***, która miała na Kazimierzu kamięniczkę na rogu
z Rynku ku Wielickiej bronie. Szynkował miód, gorzałkę, piwo [b]e.
-- ~- _. - --- -
[523) a
Na prawym marg.: Biedz [s]"
Artykuł wpisany ciasno w luce między poprzednim a następnym.
[524) a
[525] a
Na pr. marg.: Proszowice. b Tamże: Wióreckim syn tego zowie się. c Tam-
że: pod Grębosz.
confere
[527] a
Na pr. marg.: Wieliczka. b Lw.: i tabak. c Na lewym marg.: od m( istrza>
Dąb < rowskiego> .
159
[528) GOLKOWSKI - (531) GORECKI
r528] GOŁKOWSKla Stanisław zwał się mieszczanin na Kazimierzu

w Krak<owie) circa 1569. Akta grodzkie krak<owskie) b feria ipso die Mariae
Magdalenae [22 VII] opisują Stanislaum Gołkowski filium olim Ioannis
Gołkowski, civis Cracovien<sis), etc.
[529] GOŁUCKpJ. nazwał się Walenty, syn chlopa Gołka ze wsi księ
żej Moniakowiel, od Miechowa niedaleko ***. Miał brata rodzonego Woj-
ciecha Gołka w Przesławicach 2 , od Slomnik niedaleko.
k. 105 [530] GORCZYCKI nazwał się Jakub, syn Niedbały, mieszczanina w Żar-
nowcu, który Niedbala miał za sobą wdowę Paśniczkę, z którą miał syna
tego Jakuba i drugiego syna, co beł księdzęm w Koniuszej, wsi u Proszowic&.
Miał trzeciego syna z drugą żoną, Jana, który Wypartównę w Żarnowcu
pojął bel i tam bel mieszczaninem w ojcowskim b domu. Miał syna *** c.
Tęn Jakub beł w Sęndomierzu w kancelaryjej kilka lat. Jak zaś bd ten ksiądz,
brat jego, na Koniuszej umarł anno 1618, pobrał po nim Jakub niemało
pieniędzy i rzeczy, i kupieł bel Januszowice od p. Marchockiego, {starosty
cchoskiego l,} w sendomierski zięmi u Szydłowa za Chmielnikięm miastecz-
kięm {w Sendomierskim. Przedał drugą wieś Mniszowice 2 Luboradzkie-
mu3 [d], dziewkę dal za Wołynieckiego [e], o którym pod W}. [f] Gorczyckim
nazwał się4, pojął bel ślachciankę ***, z którą miał syna Arnolfa i Miko-
łaja, {i trzeciego.}5 Bywał tam u tego Jakuba Jąn Niedbałka, brat jego z Żar
nowca, ale nie kazał mu powiedać tego, żeby beł bratęm jego. On bywając
tam kilka razy, nie mógł wyt<r)wać, że przecię powiedział przed kilką.
Z czego Jakub ten Gorczycki rozgniewał się nąń i nie dawał mu odtąd nic,
jak pierwej dawał. {Umarł ten Jan circa 1624.} Konfiskacyja nąń pewna
według konstytucyj ej anni 15896 i w wieży na dnie siedzęnie, aprobacyj a
znowu tej konstytucyjej anno 1601 7• Zaś Zawadzki w procesie swem, fol.
233 i 236 8, i według konstytucyjej coronation<is) Vladislai anni 1633 9 • gAr-
nolf ożenieł się beł. Po ojcu przedali beli tę wieś, potym pod Żabnem kędyś
u Tarnowa mieszkał anno 1634g.
[531] GORECKI, co się tak po czasie nazwał ***. Tego dostal bel sobie
skądsi za chłopca ksiądz proboszcz w Księżu Wielkim w krakoski zięmi
[528] a Artykuł dodany na odwr. k. 103. Na lewym marg.: Krak<ów>. W kopii Iw.
artykułu tego brak. b Na lewym marg. szyfrem: non.
[529] a Artykuł dodany na odwr. k. 104, na lewym marg. szyfrem: non. Artykułu tego
w kopii Iw. brak.
[530] a Na pr. marg.: 50 tys<ięcy> , poniżej: Żarnowiec, jeszcze niżej: Januszowice
w Sendomier<skim>. b Lw.: Moszczowskim. c Luka po wydrapanym imieniu: Ru-
dolfa. d Lw.: tyż chłopu. e Lw.: tyż takiego, jako i sam. f Lw.: Ten syn Niedba-
lego. g- g Dopisano ciasIw w luce przed następnym artykułem.
160
[532] GOREeKI - [535] GÓROWSKI
*** (CO pO nim Strachocki proboszczem bell). Ten bodaj nie bękart jego
beł abo też od Św. Ducha z Krakowa. Będąc ten przy śmierci księdza pro-
boszcza tego prymusęm, zarwał niemało pieniędzy. Potym arendami bawieł
się. Dzierżał od p. Myszkowskiego, marszałka koron( nego)2, Pińczów i zaś
od niegoż w Księżu Wielkim folwark. Pojął beł Jąnowskiego dziewkę, co
potym Książ ten długo trzymał, o którym pod J3.
[532] GORECKI nazwał się *** wójtów syn z Makoszyna, wsi dwie
mili od Piotrkowaal. Ten wójtów syn tamże o granicę kupieł szpłacheć
w Lutosławicach. Białkowską niejaką pojął beł i ślachcicem zwał Sięb.
[533] GORELOWSKIM nazwał się *** Gorelów syn *****. O tem rela-
cyją, skąd jest chłopski syn, powiedał Ogrodzeński a niejaki, trębacz i szyn-
karz wojskowy u p. wojew( ody) ruskiego l.
[534] aGóRNICKI Łukaszeka , ociec jego beł az Bolesławia a1 . Beł my- k.l06
śliwcem u króla Augusta a2 i dał mu beł blisko Knyszyna a (że tam często
przemieszkował i tamże umarł ten król) astarostwo tykocińskie a3 . Syn tego
pojął beł a Ligęziankę4, drudzya księdzami beli. Młodszy beł aproboszczem
w Księżu Wielkims, drugi kanonikiem warmieńskima , a gdy beł Gustawa
do prusa wtargnął, uciekł bel z tamtej a kanonijej do Księża Wielkiego a
anno 1627 6 . Ojcu tych zadał bel, że chłop jest az Bolesławiaa, i nie wywiódł
się z tego panu Gnojeńskiemu a , pisarzowi sendomierskięmu 7 . Kucharz
w Radlowie stary b księdza biskupa krak( owskiego) wiedział i powiedał,
skąd beł ociec tych to. Żyw beł ten kucharz r. 1633 c •
[535] GÓROWSKI ***, z Gniezna miejski synek l , służeł u pana Mi-

kołaja Komorowskiego na Żywcu 2 , potym w konfederacyją moskiewską3
spanoszeł się służąca. Pojął beł Blankównę, złotniczankę Z Krak( owa) 4
,
***. Trzymał Lipnik, wieś u Bielska ku Sląsku, od p. Piotra Komorowskie-
go, starosty oświęcimskiego 5, arendą circa 1631. Ma na 20 tysięcy. Miał
synów kilku i dziewek *****. Ten Górowski służąc komorniczą temu
p. Komoroskiemu, ukradł bel z szkatuły pańskiej perłę bardzo zacną i wielką,
oryjentalnąb, która bela w zastawie od króla Stefana jeszcze u p. Krzysz-
tofa Komoroskiego, kasztelana sądeckiego 6, w kilkudziesiąt tysięcy. A gdy
[532] a Na pr. marg.: u Piotrkowa. b Lw.: kundel.

[533] a Na pr. marg.: Ogrodzeński.
[534] a-a Cyrylicą. b Na pr. marg.: w Radłowie kucharz. c W kopii Iw. poni-
żej tekstu tego artykułu wypisany szyfrem początek artykułu następnego: GORKOWSKI,
co był w Rzeszowie gubernatorem lat kilka, był to przeksta Żyd. Ten ladaco córkę swoję
był.. ....
[535] a Na pr. marg.: 20 tys(ięcy) . b Tamże: perła, Górowski.
16 - W. N. Trepka: Liber charnorum, cz. I 161

(536) GÓRSKI - [539] GORZKOWSKI
okrutny kweres czyniono o nię i praktykować dano, podrzucieł ją ten Gó-

rowski. Bito go c srodze [d]. On, jak to beł w konfederacyjej, chciał się te( go)
na p. Rarowskim7 mścić, co bel [e] przy tern, gdy f go bito f , i tak wydrwieł
przecie na p. Rarowskim, że mu darował kilka rzeczy.
[536] GÓRSKI nazwał się Marcin, syn Symona Piskorzyka, mieszcza-
nina w Olesznicy w Sendomierskiem, poddany pana Lanckoruńskiego l.
Ten służeł Brzeskięmu a , co bel dozorcą u p. Lubomirskiego2 w Rzemieniu
u Rzeszowa circa 1626. Potym służeł u Częstochowej kędyś p. Kosnowi3.
Jasiek zaś, brat jego, także się zwał, pod Lublinem uczel komuś dzieci. Za
ślachtę [bJ udają się oba.
[537] GÓRSKI *** w Częstochówce, wsi przy klasztorze a, chłopski

synek, od Góry Częstochoskiej Górskim nazwał się. Ten z Rosińskim, o któ-
rym pod R, towarzestwo miał anno 1624.
[ GORZECHOWSKI nazwał się ***, od bieda gorze, chłopski syn,
ślachcicęm zwał się ***1. Sasimowie, mieszczanie w Daleszycach a2 , powin-
nemi się z nim znali.
[539J GORZKOWSKla nazwali się trzej bracia, kuźnicy synkowie. Oj-
ciec ich kuźnik beł, kowal na kuźnicy w Siewierszczyźnie od Koziegłów l ,
a zwyczaj już wzięli ci kuźniczy kowale, że z kuźnic spanosza się każdy,
i rzadki, którego synowie nie udawają się na stąn ślachecki, przezwiska
zmyśliwszy od czego, jako ich tu kilkunastu kuźników opisanie jest. Jakub,
syn tego kuźnika, Karśnicką2 miał za sobą; z tą syńca miał *** i dwie dziewce.
Trzymał arendą u Stobnice Śklanów 3 circa 1630 *****b. Drugi *** miał
Kreziankę4 ***, która, że miała "ale" do siebie, z pachołkiem tego "ale"
dostała beła, z tern posagięm dąno ją temu kuźniczkowi. Miał z nią nadto
synów Jana i Stanisława. Jan służeł p. Koniecpolskiemu hetmanowis komor- •
niczą anno 1629 i potym *****C. Stanisław pojął luterkę, Mnińskiego Mi-
kołaja siostręd6. Pod Przedborzem z tą żoną kędyś mieszkał. Ten zaś Mniń
ski nię miał osiadłości *****e. Trzeciego *** brata zabito pod Bu (s)zą7.
[535] c Lw.: mu. d Lw.: kmoszkę, że aż się posmrodził. e Lw.: tylko. f-f Lw.:
mu dupę trzepano.
[536] a Na pr. marg.: Brzeski. h Lw.: szelmowie.
[537] a Na pr. marg.: Częstochówka.
[538] a Tamże: Pod Sasimowie.
[539) a Artykuł dodany na odwr. k. 106. b Luka na półtora w. c Jw. d Na
lewym marg.: Mniński. Niżej: Mniński służeł pod Piotrkowem p. Krzysztoporskiemu Pio-
trowi za chłopca. Obcował z nim pan in posticum po turecku i nabawieł go france in po-
stico. Anno 1632 miał pozywać pana o to powinny chłopców. e Luka na 1 3/4w.
162
[S40] GORZYCKI - - (S44] GOSLlCKI
Służeł p. Żółkiewskiemu hetmanowi ***. Zawsze ci rodu chłopskiego, co

siędo ślachectwa szrobują, dwóch śrzodków zażywają!, jedęn, co [z] ślachec
kim domem z żon powinowacą się, choć bez posagu, drugi, co na służby
do panów cisną się i darmo, aby pod skrzydłami pańskimi chłopską skórą
swą zakreł 8 .
[540) GORZYCKI nazwał się *** chłopski syn *****a. Ten beł u p. Zbo- k.l07
rowskiego, kasztel( ana) oświęcimskiego, na Melsztynie 1 za trębacza kilka-
naście lat, za co dał mu wójtostwo pod Melsztynem anno 1629. Za ślachcica
[b] udaje sięc.
[541] GOSŁA WSKl, co się nazwał ***. Tego ociec beł rybakiem, przy
Krakowie za Wiślną broną mieszkał, zwano go ***. Ten syn jego *** tamże
mieszka, także rybami przekupuje na rybnych stolech pod ratuszem w Kra-
kowie. A gdy gdzie jedzie indziej, zowie się ślachcicem, wożnicy swemu każe
sobie mościwać, zakazuje mu, aby nie powiedał, że z Krakowa jest. a Bel
tym rybakiem przy Krakowie a i r. 1633.
[542] GOSŁAWSKla bel też i jest jeszcze anno 16331 *****b. Ten pojął
beł Lipią, mieszczanina krak ( owskiego) wdowę (z domu Podoską2, o któ-
•
rym pod P. Urodzieła jej mać bękartka pana Tęczyńskiego, co za Podoskim
to bela). Po tej Lipiej dostało mu się wziąć mieszkanie we wsi Rzemionowi-
cach u Opatowa w dożywociu żony Lipiej. Mieszkał przy tęm ojczymie i syn
Lipiego i anno 1633 c3 .
[543] GOŚLICKP ***, rotmistrz swowolnych kUpI, perpetue banni-

tu s, że wodząc swowolną kupę despoliavit et dispercussit laboriosum Ba-
czecki de villa Maniow2 et Andream Trekoto de villa Kociużyńce3, sub-
ditos Constantini Korybot, ducis Visnioviecen( sis) , capit(anei) Circasen-
( siS)4. O tern nota in act( is) causarum officii Lubline(nsis) Sabbato post
Dominicam Exaudi.
[544] GOŚLICKla zowie się *** z Krak( owa) miejski synek ***. Uczeł
się w Krak( owie) , chodzieł na publikę anno 1639 1 ; miał lat 26.
--- - --
[539] r Na lewym marg_: Nota.
[540] a Luka na J / 3 IV. b Lw.: nadmidupa. c Na lewym marg.: p. Dębicki Jan.
[54l] a-a L W., brak.
[542] a Cały ten artykuł Slarallllie wykreślony. Na pr. marg.: Pod Lipim. Nieco niżej:
30 tys<ięcy) . b Dwa wyrazy wydrapane. c Na lewym marg.: od p. Dębickiego.
[543] a Na lewym marg.: 52. Na prawym: Bannit.
[544] a Artykuł dodany /la odwr. k. 106. Na lewym marg.: w Krak<owie) .
163
[5451 GOWARCZOWSKI - (5471 GOWOREK
[545] GOWARCZOWSKl {Stanisł< aw) }, chłopi zwali go GŁOWACZOW

SKl, achłopski syna bu Kropka niejakiego, w Gowarczowie 1 krawca, w Bo-
źęcinie 2 u {ks.} biskupa krak<owskiego) beł urzennikiem anno 1635 b. Tęn
po służbach z żoną za gospodarza po folwarkach w krakoski zięmi bywał.
A służąc i anno 1625 za gospodarza w księżej wsi mila od Krak<owa) w Ba-
towicach3, jadąc z targu z Krakowa nalazł przy drodze pieniądze c . Szyn-
kie1 4 zawadzieł w brzeg przekopy, zięmia jak odpadła, ukazał się żeleźnik
miedziany. Z wozu zsiadszy żona jego okreła płaszczęm, że ludzie jechali,
a koło wozu w rzeczy leda co poprawiał woźnica. Tem czasęm pieniądze
wybierali d , eż potym p. Gowarczoski arendami się bawiel, zaś anno 1623
u Skalmierza beł coś aręndował, epotym anno 1635 w Bożęcinie urzęnnikięm
u biskupa krak<owskiego) majętności e .
Brat jego rodzony bel za urzęnnika u księżej w Trątnowicach 5 , od Kra-
k<owa) dwie mili, którego anno 1623 in Iulio zabieł na Kleparzu mieszcza-
nin kleparski, Bojanoski rzeczony, a jeśliby ozwał się kto, ale nie ozwał, ·
jak chłopską głowę płaciełby bel. f Jan Gowarczoski w krakoski ziemi wa-
łęsał Sięf.
gTen Stanisł<aw) [h] w Leńczach trzymał za Kalwaryją plebaniją, anno
1639 umarł przed Gody. Zostało synów jego śterej: Jan, Jacek, Józef. Star-
szy służał już u ślachtyg.
k.10S [546] GOWARKOWSKla ***, chłopski syn *****b. Ten u p. Myszkow-

skiego margrabie C1 od kilkunastu lat służeł i anno 1633. Na Pińczowie pan
naczęściej mieszkał.
[547] GOWOREKa beł Mat<yjasz) b, ministerialis providus cde Wa-

wrzyńczyce 1 , condemnat in lucro famatum Stanislaum Ordyniec, civem et
mercatorem Crac<oviensem) . O tem in actis castren<sibus) c<apitaneali-
bus) Crac<oviensibus) die S<ancti) Thomae Apostoli [21 XII] anno 1568.
Tenże na intromisyją chodzieł ze ślachtą zamkową Ioanne Regnowski et
Nicol<ao) Krasiński; w tychże aktach, tegoż roku ut supra, nota
o tem C •
[545] a- a Lw., brak. b-b Dopisane między wierszami. c Na pr. marg.: nalazł
pięniądze. d Tamże: Trzymał arendą Krzesławice, mila od Krak<owa). e-e Dopisa-
ne w pozostawionej luce. Na pr. marg.: Anno 1636 zgorzał mu folwarczek na Źwierzyńcu
u Krakowa. f-f Dopisane w pozostawionej luce. g-g Dopisane później. h Lw.:
Gowarczowski.
. [546] a Artykulu tego brak w kopii Iw. b Luka na pól w. c Na lewym marg.:
u p. Margrabie.
[547] a Artykul dodany na odwr. k. 107. b Kleks zrobiony przez autora przykrywa
dalszy ciąg imienia. c- c Lw.: pisano go, a ślachcicem nazywał się być.
164
[5481 (JOZDOWSKI - [549J GOŹDZIELSKI
[548] GOZDOWSKJa nazwali [s] się Tomasz, bękart p. Brzeskiego.

Ten Brzeski w Bolminie 1 u Chęcin mieszkał. Belo też bękartek trzy, sióstr
tego Tomasza. Jednę pojął beł Bujelskib, o którym pod B opisanie szersze
***. Ten Tomas<z) bękart pojął młynarczankę Czerwi onę ***c spod Chęcin.
Kupiel beł folwark w Jędrzejowie na przedmieściu ***. Budowny i sklepy
są. Tęn Gozdowski Tomasz przez wszy tek czas bawieł się służbą u księdza
Białobrzeskiego, opata jędrzejoskiego, eż do księżej śmierci 2 . Rozumieli
niektórzy, {że jego bękar<t) bel.} Miał z tą młynarczanką synów dwu. Maciej
w Jędrzejowie w temże ojcoskim folwarku w ulicy od Pińczowa Jastrzęb
ską niejakąd pojął beł. Udawała, że ją Grotowska urodzieła. Dzieci miał
kilkoro, a w r. 1631 miał lat 60 *****e, Jąn zaś, brat Maciejów, służeł kil-
kanaście lat księdzu Lubińskiemu3, eż i anno 1631, miał lat 30 kilka *****f.
Drugą, p. Brzeskiego bękartkę pojął Baranowski 4, co beł za dworzanina
u króla Zygm<unta) III. Udawał, że beł tęn to szwagier zjednał Gozdow-
skięmu u króla legitimi ortu s litteras g , ale nieprawda, bo mówieł to, a listu
nię miał, a też jest asekuracyj a, że nie mają królowie dawać takich listów,
gdyż wieś dać może, ale odrodzić nie może, bo nie Bóg ***h. Musiałby go
znowu w żywot do matki włożyć. Trzecia beła {bękartka} za Okrasą for-
manęm w Prędocinie, o którym pod O.
[549] GOŹDZIELSKfa, drudzy 70Wą go GOŹDZIOWSKI, chłopski

syn Stani sław ***. Ten u p. Witowskiego, wielgorządzce krak<owskiego) 1,
bel za sternika ze statkami do Gdańska kilka lat. Miał dwie żęnie, nie miał
potomstwa z nimi. Trzecią mial Dzikównę niejaką, miał z nią syna jednego
***. Służeł już anno 1632 *****b. Ten Stanisław przeniewierzeł się p. Wi-
towskięmu w szyprostwie i kazał mu precz. Pojął beł czwartą żonę anno
1618, wdowę, Jadama kaczmarza Mazura żonęc w Książnicach u Koszy-
czek, księżej wsi. Tamże na tej karczmie mie3zkał z nią szynkując i anno
1632. Miał lat 40 kilka (ten Goździelski powiedał, że przy p. Witowskim
{anno 1632} miał brata ciotecznego Oszkowskiego, o którym pod O). A pa-
sierbi ci, Mazura kaczmarza pierszego synowie, mieszkali przy tern ojczy-
mie. Wawrzyniec pojął bel anno 1630 Miernikównę, komorą w karczmie
tej mieszkał ***. Jadam 14 lat miał, Walenty 12; uczeli się w Książnicach
o granicę. Walenty anno 1637 w Krakowie uczeł się. Nie uczeli się robót
chłopskich, będą się ślachtą potym czynić *****d. Mazur ten Jadam kacz-
[548) a Na prawym marg.: Jędrzejów. b Tamże: 6000. c Tamże: Tego famatus

zawsze pisano w księgach tamże i anno 1598 feria 6 post Mathaei Apostoli [25 IX). d Tam-
że: Jastrzębska. e Luka na 1 W., z którego tekst pierwotny wydrapany. f Luka na prze-
szlo wiersz. g Na pr. marg.: legitymować nie może illegitimum, bo przeciw rozumowi.
h Luka W miejscu słowa wydrapanego.
[549] a Na lewym marg.: 74. b Luka na pól w. c Lw., brak. d Luka na pól w.
165
[550J GOŹDZIELSKI _. t551J GRABKOWSKI
marz, ociec tych trzech, służeł trochę p. Brodoskiemu 2, co bel włoda

rzem u biskupa krak<owskiego) Maciejoskieg0 3 i tam ze służby tę żonę
circa 1604 pojął. Zwał się ociec jej Borakowski. Powied2, że dom miał
pod Warszawą na folwarkach.
k.109 [550] GOŹDZIELSKI zwal się też *** chłopski syn ***, w bełski ziemi
mies'lkał *****, chłopównę miał żonę, z którą szterech synów beło. Dwaj
starszy służeli kilka ht p. Tyszkiewicowi, wojewodzicowi brześciańskiemu l,
i r. 1633, trzeci, młodszy, służeł Z'l chłopca w be<l)skim kraju p. Sucho-
rabskiemu2 i r. 1633. Ten Goździelski pojął beł drugą żonę, Petyhorcównę3
niejaką. Temuż, że chłop jest, zadał mu bel Wereszczaka niejaki z be<ł)skiego
województwaa i dowodzieł mu, że bękart, anno 1616, a nie wywiódł mu się
z tego. Nadto i o tej żenie jego Petyhorcównie dowodzieł, że iIlegitime nata
est, aleć wszy tka bełska ziemia wie, że illegitime nati oboje zeszło się do
małżeństwa. Udają niektórzyb, że bez ślubu z tą Pety<h)orcówną mieszkał c .
[551] GRABKOWSKJa nazwał się Jąn, którego ojca Siwcęm zową, od

Pińczowa dwie mili w Miłostowicach, wsi p. Podłęskiego, kasztel<ana) po-
łanieckiego!. Miał się dobrze tęn Siwiec, ociec ich. Beła mowa u pospólstwa,
że pięniądze wielkie nalazł b , z czego na jaśnią ukazało się teraz na syniech
jego, których z chłopówną miał trzech. Jana tego, który *** szkoły poprzes-
tawszy kupieł beł część we wsi Grabkach u Szydłowa, z czego Grabkoskim
nazwał się2. Drugi brat kupieł w wiosce Pozdzęniu u Szydłowa3, i tęn Grab-
kowskim od brata także zwal się. Trzeci, Remijąn, rodzony, którego gdy
jeszcze beł przy ojcu Siwcu, chłopcy, jak to na wsi, Patarlinęm przezwali
beli. Tęn, nie zrozumiawszy się zrazu z brat y, Miłostoskim c nazwał się i do-
tąd nazywa, że beło w zwyczaj weszło, a to od Miełostowic, wsi p. Podłę
skiego, w której beł Siwiec, ociec ich. Zadał im beł p. Zagórski z Czechowa 4
ignobilitatem i ekscepty autentyczne powymowałrl, gdzie w Szydłowie ociec
ich miał sprawę, Siwcem go i laboriosum pisąno z Miełostowic, i atest<8.cy)je
wójtowskie wiejskie, co świadomi beli dobrze tego Siwca. Jest i nota o tern
(jako Siwiec ten cum assistentia domini pozywał pan od niego kilku sąm
siadów ślachty o spasięnie i zbóż epsy potloc'lenie e), co jest in actis terre-
stribus Sydlovecen<sibus) circa 1556, abo 1560 i 1570, które księgi prze-
niesiono do Wiślices.
Ten Jan Grabkoski z bratem rodzonym Miłostoskim Remijanęm za
one naleźne pięniądze, z któręmi się Siwiec, ociec ich, długo tajeł, kupieli
[550] a Na pr. marg.: Wereszczaka. b Lw., brak. c Na lewym marg.: od p. Su-

chorabskiego.
[5511 a Na lewym marg.: 76 [l]. b Na pr. marg.: 150 tys<ięcy). c Tamże: Miło-
stowski. d Na lewym marg.: Zagórski Jarosz. e-e Lw.: przytłoczenie.
166
[552J GRABKOWSKI -- [556J GRABOWSKI
cirea 1626 koło Skalmierza wsi: Kazimierzą, Zagórze, Wojciechów, Janu-

szowice Wielkie i Małe i Gabułtów etc., drożej niż za 100 tysięcy6, zaś pod-
niósszy 80 tysięcy z Rzęmienia od p. wojew<ody) ruskiego 7, dał je jm.
p. Zebrzydoskiemu8 na majętności pod Paczanowem ***. Ten Jan w Kazimie-
rzej miał synów do r. 1633. Fe1icyjan nieżonaty bel, miał lat 30. Wojciech
28, żonaty bel ***. Bęnijamin 7 lat. Dziewka beła *** za Ujejskim, wdową
beła 9 anno 1632, ta ma 20 tysięcy i Zagajów u Skalmierza. Drugą dał na
Podgórze ***. Pannami beły: Barbara 18 lat, Justyna 16.
[552] GRABKOWSKIa nazwał się Jąn *****b, nadslugował p. Myszkow-
skiemu, margrabi na Pińczowie I . O tern pod opisanim Kostecki, bo u tego
Kosteckiego pożyczel bel kilku tysięcy, chcąc na arendę jaką udać się.
[553] GRABKOWSKIa zwał się też *** tęn anno 1634 i przedtym. Tęn
trzymał aręndą wioski dwie, dwie mili od Tarnowa. Pożyczał pieniędzy na
zastaw ślachcie i chłopkom.
[554] GRABOWSKI Jan z Kurzelowa, miejski syn Graboskiego miesz- k. 110
czanina. Ten między swowolnemi lisowczykami beł na parę koni, potym
na więcej anno 1620, kiedy eż powiatowe chorągwie ruszyć się za nimi musiały.
Z lisowskiej bel zaś przy p. Baranowskim, staroście przedborskim l, circa
1627. Bel z nim w Prusiech na trzy konie po kozacku.
(555) GRABOWSKI służeł też u tego p. Baranowskiego l pospołu z tęm
Janem. Ten nie wiedzą, skąd jest, tylko zmówie1i się z tym Jąnęm, że się
bratam i stryjecznemi zwali. Znać, że i tęn chłop, że nię miał inszego
powinnego eż do tego mieszczanka do powinowactwa chciał się wszro-
bować a .
[556] GRABOWSKI a *** beł trzeci także chłopskiego rodu *****. Ten
pojął beł miejską dziewkę u Zawadzkiej w Proszowieach, o których pod Z.
Ten z tą żoną bel za urzennika b kilka lat i anno 1630 u księdza Szyskowskie-
go, biskupa krak<owskiego) l. Potym beł za urzęnnika ujm. p. Zebrzydos-
kiego, miecznika koron<nego) 2, w Badrzychowicach w sęndomierski zięmi
od r. 1631 c . Miał Marcina syńca w 10 lat z tą Zawadzkiej mieszczki dziewką
z pierszym mężęm. O szwagrach tego więcej pod opisani m Słupskiego
z Proszowie, pod Łosia opisanim i Golenioskiego z Proszowie etc.
[552] a Artykuł dodany /la odw/'. k. 109. b Luka na pół IV.

[553] a Artykuł dodany /la odwr. k. 109. Na lewym marg.: Drohec.
[555] a Na lewym marg.: od Miechoskiego.
[556] a Na lewym marg.: 66. b Na pr. marg.: Urzęnnik jmć p. mieczników. c Na
lewym marg.: od mieszcząn z Proszowic.
167
[557J ORAJOWSKI .- [56!] ORĘBOSZEWSKI
[557] GRAJOWSKI nazwał się Jąn, chłopski synek. W Szydłowie pytać

się, bo mówią niektórzy, że bękart księdza Bolka Stanisława w Szydłowie.
a Uczeł się w Szydłowiea circa 1596, stamtąd do Litwy zajechał. Potym
anno 1620 przy lisowskich będąc, gdy w Koronie łupiestwa czynieli i w Wę
grzech, nałupieł też na swą stronę. Potym w sęndomierski ziemi beł ujm.
p. Jana Osolińskieg0 1 , miał u niego kilka tysięcy w schowaniu. Pojął bel
tęn to u Czechowskiego Jąna w Czechowie u Pińczowa Wolską niejaką
r. 163l b ***. Bawiel się przecię przy tęmże p. Osolińskim z kilką koni po
kozacku.
[558J GRĄZOWSKI *** bel chłopski syn *****a. Ten bel za chłopca
u Księskiego, o którym pod K, podpiska w grodzie krak<owskim), kilka
lat ***. Potym w Nowym Mieście Korczynie bawieł się prokuracyją. Tam
anno 1626 pojął miejską dziewkę, co zwano ojca jej Wierzbicki, o którym
pod W. Nie dał mu nic po niej, tylko że gładka bela. Tak grąz1 przygrąża
gładką wierzbę2.
k.111 [559] GRĘBOSZ ***, chłopski syn *****a. Służeł księni staniąteckiej1
za urzennika kilkanaście lat, że za zasługi nadała mu folwarczek z rolą chłop
ską we wsi Przemęczanach Wielkich od Proszowic bdwie milib. Ten Grę
bosz, skąd jest, i sąm nie wie, tego też przezwiska ślachty w żadnych akciech
i w chronice nie czytałem.
[560J GRĘBOSZOWSKI ***, chłopski syn z Gręboszowa, wsi u Opato-

wca, służeł u pp. Paczanowskich. Tamże w Paczanowie a kupiel dom i miej-
skie przyjął pod panem Paczanowskim {Jakubem}!. Żyw beł i r. 1633, ma
potomków kilku, dał bel dziewkę za Kurowskiego, mieszczanina z Kurowa,
{anno 1620,} o którym pod K.
[561J GRĘBOSZOWSKI ***, syn tego, co w krak<owskiej) zięmi nie-

dawno ukazał się beł ***, pojął Rejinkę, z Grodna przechodkęa1, {w War-
szawie} anno 1637 2. Król J.M. Władysław okrutnie zagniewany nąń o to
i kazał, aby i w Warszawie nie przemieszkiwał ani bywał b .
[557] a-a Lw., brak. b Na lewym marg.: Zagórski Jarosz.

[558] a Luka na blisko pół w.
[559] a Luka na przeszło pól w. b-b Lw., brak.
[560] a Na pr. marg.: Paczanów.
[561] a Lw.: Przeskoczkę (nierządnicę, zob. Km·łowicz). b Artykuł ten dopisany póź-
niej w obszernej luce. Po tym wpisie pozostała jeszcze luka, na której marg.: Gręboszów jest
wieś z kilką wsi pod Opatowem panów Dębieńskich, od kilkuset lat w ręku ich, a nie beła
Gręboszoskich.
168
[562J GREMZA - [565] GRODECKI
[562] GREMZAa zwał się Andryjan, prokurator sławny w Krak( owie).

Bel bękart, powiedano, a pisał kontrowersyj e do akt: oblata per nobilem
Andrianum Gremza. Ten umarł circa 1621. Siostra jego bela w Krak<o-
wie) na Biskupiu za Franciszkiem kompaturnikiem!; zapomagał tę siostrę
Gręmza, ale po śmierci kadukami rozerwano po nim.
[563] GREWSKl nazwał się Jędrz~j, Grewczyka Grigera, mieszczanina

w Wieliczce, syn ***. Ten Grewczyk, ociec Jędrzejów, bywał pierwej za
urzennika po dworach, potym w domku swem w Wieliczce mieszkał. {Miał
za sobą Mikłaszoską, o których pod M.} Umarł circa 1620. Będąc wdową
ta matka Jędrzejowa poszła za kowala Grygiera tamże w Wieliczce, który
Kowalskim przekrzcieł się, o tem pod K. Ten Jędrzej Grewski bd anno
1632 pod czas interregnum na jeden koń pod chorągwią p. Chrząstoskiego
w województwie krak( owskim) l, w Koszyczkach stanowisko mieli. Zaś
bel przed Gody na cesarskiej eż do Wielki Nocy anno 1633. Miał lat 24.
aW Wieliczce potym mieszkał, udawał że herb jego Krzywdab • Końmi
kupczeł po jarmarkach. Ma za sobą Witkoską i syna Janka, crok mu bel
anno 1637 ca. Siostry jego, jedna za balwierzem w Wieliczce bela, druga
wdową beła anno 1633 *****d. Trzecia beła, tak też udawała, towaru samo-
rodnego.
[564] GRODECKI Wojciech bel mieszczanin w Bochni. Jest nota o nim
w księgach miejskich bocheńskich, gdzie piszą: iudicium necessarium banni-
tum et celebratum feria secunda in crastino Dominicae RogationuIll [28 V]
in praedio nobilis Laurentii Drogosz, civis Bochnensis, anno 1612 rewizyj a
stała się przy bytności osób ślachetnych a , etc. i p. Wojciecha Grodeckiego.
Owa w tej ekscepcie kilkunastu w Bochni wspo<m) ina, nobiles mieszczany
pisząc mało nie wszytkie. Wiel( ki) b to kontempt, co mieszczanie tytuł no-
bilitati odejmują.
[565] GRODECKla beł *** mieszczanin na Kleparzu u Krak( owa) .
Beł rajcą circa 1560. Mieszkał w domu u niego drukarz Woszczyna!, potym
w Ofmanoskiej kamienicy mieszkał w Krak<owie) circa 1600 ***. Syn tego
drukarza, skrzypek, służel u p. Kalinoskiego 2 w Rusi i anno 1637.
Anno 1572 in actis terrestribus Cracoviae nobilis et famatus Baltazar
[562] a Artykuł dodany lIa odwr. k. 110.

[563] a-a Dopisane później w pozostawionej luce. b Tu tekst wykracza lIa pr. marg.
POiliżejtych słów rysunek tarczy z h. Krzywda. c-c Lw., brak. d Luka na pół w.
[564] a Na pr. marg.: z Bochnie kontempt tytułu ślacheckiego. b Karta uszko-
dzona przed oddarcie lewego dolnego rogu.
169
1566J (jRODECKI - [567J GROl>ECKJ
Grodecki, consul Clepardien<sis) , ct Iacobus Krajna, doctor medicinae,

ct Christopherus Trecy tutores assignati olim famati Stanislai Rożanka 3 •
k.112 [566] GRODECKI Hilary, syn Waleryjana, mieszczanina w Gródku
Słonym lwowskimI. Ten Hilary od Gródka nazwał się. Służeł anno 1626
p. Wilczkowi Marcinowi w Lubczu we lwowskim powiecie 2, potym do woj-
ska brał się gdziekolwiek, ślachcicem zwał się.
[567] GRODECKI *** tęn z Gródka beł chałupniczy syn albo z tego
na Śląsku pod górami, co do Cieszyna należy t, bądź też ze wsi Grodźca a ,
co u Bielska śląskiego niedaleko 2. Jest też wieś Gródek, od Bochnie mila,
pod lasęm niepołomskim3 . Jest i Gródek ząmek i miasteczko za Lwowęm,
ale on nie z tych, tylko z tamtych od Śląska. Tęn tedy nazwany od Gródka,
chałupniczy syn, przystał beł do p. Mierzowskiego, co w Chrapaczowie pod
Bytomiem4 na Śląsku mieszkał, po żęnie tę to wieś wziął. Tcn Mierzowski
beł celnikiem w Będziniu, a nie umiał czytać, przeto Grodeckiemu temu
polecieł pisować rejestra celne, na czym kilkanaście lat będąc, zapomógł
się. Potym Grodecki pojął beł Swancarównę, mieszczkę w Będziniu, która
bez potomstwa umarła mu bela w kilka lat. Drugą Szwancarównę, siostrę
tej, pojął beł Haler z Krak<owa) . Skoro zaś umarł Mierzowski, Grodecki
jego dzięwkę5 pojął i cła też już sąm trzymał. Kupieł beł dom w Będziniu
i miejskie przyjął. Famatus w księgach pisano go, eż potym od p. starosty
będzińskiego, p. Prospera Prowany6, cła , solarnie i młyny będzińskie w małej
sumie najmował; stądźe się w większe pięniądze zapomógł. A gdy co nie
ku myśli p. staroście uczynieł, wiele razy jak mieszczanina leda jakiego do
kuny i do kabata w ratuszu wsadzać kazał i kijęm nieraz bierał, o czym są
i dotąd pamiętnicy w Będziniu anno 1633. Po zmarłym p. Prowanie przecię
od p. Samuela Dembińskiego 7 też cła, młyny i solarnie trzymał i pieniędzy
mu pożyczał. Gdy mu raz odmówieł pożyczenia, obiecał mu kijęm dać
i z miasta wygnać. On spodziewając się przecie tego kiedykolwiek, tak
powywozieł sieła rzeczy kryjomo i pieniądze, na ostatek i sąm z miasta
wymknął. Zaczem jego przy mieście osiadłość dał p. Dębiński Szaniawskie-
mu słudze. Grodecki potym dostał wlewków 8 prawa od kredytorów p. Hie-
ronima Staszkowskiego u Słomnik na wioskę Waganowice 9 . Potym pozwał
bel pana Dembińskiego o sumę pewną, co mu beł winięn, a pan Dębiński
pozwał go też na trybunał pro usurpatione tituli nobilitatis i pro possessione
bonorum terrestrium jako chłopa, co beło circa 15 ... b On bojąc się za dowo-
dem konfi.skacyjej i że trudno się miał wywieść, jechał do p. Stan<isława)
Szafrańca, co Dębieńską miał za sobą, a dał mu kilkaset czerwonych zł<o-
[567] a Na pr. marg.: Grodziec też wieś od Tęczyna mila. b Tamże: p. Dębinskiego.
170
[568J GRODZKI - [569J GRODZCY
tych) , żeby jako szwagier lO dewinkował l1 p. Dębińskiego, cktóry jechał

i mówieł mu, że się trzeba Boga bać, choć on chłop, i temu grzech krzywdę
czynić. Zaczem na trybunale p. Dębiński nie atentował, drudzy mówią, że
ex condictamine przyznał mu wywód, a za to odpuścieł mu od sumy in-
• szej pięć tysięcy, a w inszych długach puściel Grodeckiemu wsi: Bolów,
Laszów i Sudołek u Skahnierza l2 ***** d. Na tegoż naprawieł bel zaś kogo
inszego , co go o toż pozwał. Ten synów miał kilku, jeden beJ utonął, dru-
giego *** zabieł bel student w Krakowie ***, trzeci umarł ożęniwszy się,
d <w) aj księdzami zostali *****e. Stanisław ten pojął beł Bużyńską , co ją
Komorowska urodzieła, w Waganowicach uSzłomnik mieszkał13 *****f.
Grodeckiego tego ***, ojca tych, brat rodzony *** pojął beł na Kleparzu
mieszczkę; dom swój miała wtóry od rogu w Rynku od Krowiej ulice i rajcą
beł kleparskim, szynkiem bawieł się. Ten gdy beł umarł, pojął beJ jego żonę
Kuczowski niejaki, któręmu zapisała beła tęn dom i kamienicę na Flory-
jański ulicy w Krak<owie) , wtórą od rogu, przeciw p. Dęmbińskiego kamic-
.
nicy, które oboje osiadłości potym Kuczowski poprzedał bel KotIickiej
mieszczce circa 1617c14 .
[568] GRODZKI a *** zwał się mieszczanin w Bochni, a gdy gdzie jechał,
to ślaeheicem b. Umarł anno 1632. Są synowie jego, dziewka jedna szła za
Kończyka. mieszczanina w Bochni, druga za Podlejskiego, o którym pod P,
co służeł na ten czas Piorunoskiemu, o którym też pod Piorunoski.
[569] GRODzcya są drugiego rodu. Ociec ich miejski synek beł w Dob-
czycach. Tego beł p. Lubomierski l dalb organistwa wyuczyć. Tamże ożenieł
się w Dobczycach. Miał synów trzech, których znowu p. Lubomierski tęnże,
kasztel<an) wojnicki, dał do muzyków uczyć: l. Starszego *** na skrzypkach,
ten {w Wieliczce bawieł się}, 2. Stanisława organistwa, który potym pojął
bel muzyczkę po paniej Padniewskiej, kaszteł<anowej ) oświęcimskiej 2. Ta
gdy mu umarła anno 1620 w Miechowie (gdy na ten czas slużel księdzu Lu-
bińskięmu, jako beł proboszczem w Miechowie 3), w ratuszu miał mieszkanie,
pojął beł tam miejską dziewkę *****. Ten zaś od r. 1631 służeł jm. p. Kory-
cińskiemu, staroście ojcowskiemu4. Jędrzej slużeł u tegoż księdza Lubiń
skiego między muzykami za kornecistę i za storcist ę 5, gdy i brat Stan <i-
sław ) beJ.
[567J c-·c Cały ten ustęp na odwr. k. 112. d Luka na 11/4 w. c Luka lIa przeszło
pól w. r Luka IIQ 11/3 w.
[568] a Artykuł dodany /la odwr. k. 112. Na lewym marg.: 1 rodzaj. h Lw.: się śla
chcicem tytułował.
[569] a Artykllł dodallY /la odwr. k. 112. Na lewym marg.: 2. b W tekście: dać.
171
[570] GRODZKI - [571) GRODZCY
s. 190 Iw. [570] GRODZKI a, czasem GRUCKI, zwał się Jan *****. Tęn uczył
się krawiectwa na Grodzkiej ulicy w Krak(owie), a gdy potym robił u in-
szego w Krakowie, że źle robił, śmiał się z niego mistrz mówiąc: "zacny
s. 191 Iw. grodzki krawce". Tęn potym służył pod Miechowem za krawca u p. Wiel-
konockiego w Wilkinocy I wsi l intra 1590 i anno 1604. Barwy sługom
i oprawki rabiał i na wsi chłopom. Tam pożyczał na kopy chłopom piniędzy
i przysiewał z nimi 2, na zastaw w lichwą pożyczał, że różnymi sposoby pod
tysiąc złotych zebrał. Pojął był służebną u tej pani Wielkonockiej3, Ruskę4.
Żona ta jego przy śmierci będąc tej paniej zarwała była coś klejnotów i chust,
i piniędzy, zaś kładąc panią do trunny, nie włożyła była łańcucha, co był
dał pan włożyć, i pierścień jeszcze zdjena nieubogi. Tęn potym z tą żoną
dali byli kilkuset złotych na chłopską rolą w Czaplach Wielkich u Miechowa
circa 1615. Miał synów piąci: Wojtka, Jana, Mikołaja, Samuela i Stasia.
Jak tego Grodzkiego wykupiono z Czapel, mieszkał w Białej u Lelowa s,
tam umarł anno 1624. Mikołaj, syn, u p. Trepki Mikołaja w Czaplach kilka
lat nadsługował, potym anno 1632 na cesarską jechał był, których lisowskich
czci było odsądzono na sejmie coronationis anno 1633. Z tamtej służby zje-
chawszy, w opoczyński(m) kraju bawił się. Jan tyż u tegoż p. Trepki długo
w służbie był i na cesarski także, tylko pod inszą chorągwią, był anno 1632.
Znowu na tęż cesarską anno 1633 jeździł, a na drogę ukradł był konia aren-
darzowi w Małych Czaplach u Miechowa, Fryzerowi, o której kradzieży
dowiedział się Fresser, co o nim pod F, a Grodzki tak zwijał, że go nigdzie
nie mógł Fresser zadybać: jechał służyć w opoczyński kraj. Samuś, tego
oddał za chłopca pan Mikołaj Trepka anno 1633 panu Dębickiemu Mat y-
jaszowi w sędomirski kraj. Staś przy matce był. Tęn Jan, ociec tych, swe
chłopstwo chcący pogładzić przypytał się był do powinowactwa temu Sta-
nisławowi organiście, co to wyżej, od r. 1622, że ci syńcowie pięć i dziewka
Janowa często wspominali pana stryja organistę, aż kiedy sam raz szydził
s. 192 Iw. z tego mówiąc: "Jak żywo nie są mi powinni, a wpierają się. Jam jest z Dob-
czyc, a oni, co wiedzieć, skąd?" II Odtąd nie słychać, ustało ono przyznawanie
powinowactwa.
k.113 [571] GRODZCY a z Wojnicza mieszczankowie. Popek ojca ich zową
tam. 1. Wojciech na sztorcie l umiał grać.
Ten na Podgórzu w Lipnicy Czu-
rełównę mieszczkę pojąłb • Umarł anno 1626, jest potomstwo jego ***** c.
2. Dyjonizy Grodzki umiał na regale 2 , sztorcie i na skrzypicach. Ten w Ol-
kuszu pojął mieszczkę ***** i tamże mieszkał d •
[570] a Artykułutego w oryg. brak. Znajdował się na karcie zagubionej przed dokona-
niem paginacji, między k. 112 a 113. Korzystamy tu z tekstu kopii Iw.
[571] a Na pr. marg.: 4, numer oznaczający kolejność artykułu. b Tamże: Czureło-
•
wIe. c Luka na 3/4 w. d Na pr. marg.: Olkusz .
172
[572] GRODZKI - [576] GROCHOLSKI
[572] GRODZKI a Bartosz bel też mieszczanin w Krakowie na Grodz-

kiej ulicy, złotnik, mieszkał i anno 1633 1•
[573] GRODZKI zowie się *** mieszczanek ****h. Ten pojął w Skal-
mierzu miejską dziewkę, Zagawczynęb, i w tęm domu żeninym mieszkał
i anno 1633. Brat żony tej jego Zagackim nazwał się , o którym pod Z opi-
saniec.
[574] GRODZICKI *** kuźnik bel pod KrzepicamiI *****. Ten służeł
p. Gawrońskięmu ***, ojcu p. wieluńskiego kasztel( ana) 2. Gdy beł przy
śmierci pana tego, pobrał po nim niemało pieniędzy i rzeczy ***. Pojął beł
Kulankę3 ***, z którą miał sześć synów: Jędrzeja 4 , Samuela, Daniela etc.
Dał beł na Brody, wieś u Chmielnika, zastawą p. Niemścies. Po śmierci
tego to w tych Brodach synowie jego mieszkali.
[575] GRODZIŃSKI, czasem GRUDZIŃSKI, zwal się Marcin. Ociec

jego balwierz bel w Dębicy, miasteczku na Podgórzu. Miał za sobą Mrocz-
kównę niejaką. Syn tęn jego Marcin służeł p. Latoszyńskięmu w Latoszynkul
pod Dębicą ***. Pojął beł służebną (Wolską zwano ją) od pani Wieruskiej
w Drowcu 2, od Wojnicza dwie mili, circa 1620. Kupczeł żelazem i solą. Beł
potym circa 1628 za urzęnnika w Bielczy, wsi u Radłowa, u biskupa krak( o-
wskiego> Szyskowskiego, zaś mieszkał w Szczurowej u Koszyczek, wsi bi-
skupa krak( owskiego) . Potym od r. 1631 trzymał arendą plebaniją od ple-
bana w Bożęcinku, wsi biskupa krak( owskiego) , i r. 1632, i dłużej. Miał
synka Adama, 10 lat miał, uczeł się w tęm Bożęcinku. Ten Marcin za ślach
cica udawał się, a Jadąm syn tym potężniej będzie. Dziewkę zaś dał bel
circa 1630 za szołtyska we wsi Okowicach3, Baradzieja, o których pod B.
Wesele beło w Biadolinach 4 u szołtysa Suliszki, o tych pod S.
[576] GROCHOLSKI nazwał się Mikołaj ze wsi Kos pani Gierałtoskiejl k. 114
u Zatora. Ten dla przyczyn swych na Śląsku bawieł się. Beł za urzennika
w Orłowej, wsi u Frysztata, zaśa służeł p. Błudowskiemu2 anno 1630 w Dro-
gomyślu u Cieszyna. Pojął anno 1631 w Strumieniu, miasteczku do Cieszyna,
Brancównę mieszczkę. Nie miał jeszcze potomstwa anno 1632. Mieszkał
z żoną w Strumięniu, w domu ojca jej, i anno 1632. Włosy wielkie nosieł,
miał lat 30 kilka. Do Polski myśleł wynieść się. Tam w Śląsku za ślachcica
udawał się.
[572] a Tamże: 5, numer oznaczający kolejność artykulu.

[573] a Luka na J/3 w. b Na pr. marg.: 6, numer oznaczający kolejność artykulu.
c Tamże: Skalmierz.
[576] a Wyraz powtórzony 2 razy.
173
[5771 GROCHOWSKI - [5831 GRONOWSCY
[577] GROCHOWSKI przezwał się *** chłopski syn *****. Zadawano

mu to w przemyskiej zięmi, a nie wywiódł sięa. Ten między zbójcami w gó-
rach za Samborem bywał pod czas, z któremi naszedł bel Kureczkę nieja-
kiego anno 1628 b i pobrał mu beł siela rzeczy i pieniędzyc. Kupieł wioskę
pod Usakowem1.
[578] GROMADZKI zwał się Stanisław, chłopski syn *****. Ten słu
gował pierwej za pachołka. Kupieł bel w Zatorze dom u Koziroga mieszcza-
nina, którego zwąno czasęm Twarożkięm, i tam anno 1615 mieszkał. Jest
o tęm wzmianka pod Burkatęm 1 .
[579] GROMADZKIEGoa *** famatum exactorem teloneorum opisuje
,
nagrobek na tablicy u Sw. Franciszka w Krak(owie) u drzwi pod chórem
pierszy, którędy wchodzą od krużganku ku kazalnicy1.
[580] GROMNICKra nazwał się *** miejski syn ***** z Tarnowa, pi-
sarzęm miejskim ociec jego bel. Tęn syn jego służeł p. Janowi Chrząstow
skięmu, co spadek brał po Wojciechu Chrząstowskim w Podgórzu anno
16341. Bel u tego Chrząstoskiego, gdy pojmował Straszównę, córkę ***
burgrabi e krak(owskiego), anno 16342• Ten adulterium czynieł z żoną
Piotra Szota na Szpitalnej ulicy w Krak(owie), że mąż nie wiedział, jako
gob znieść, choć sposobów szukał, bo też pojął to beł publiczną meretricem
krakowskąc.
[581] GROMNICKAa nazywała się, o której opisanie przy wtórym

mężu Ulańskim pod U.
[582] GRONKOWSKla zowie się *** syn Placków z Kleparza od Kra-

k/owa) *****h. Ten beł za hutnika w Wieliczce u Starej Góryl anno 1638.
[583] GRONOWSCY zwali się Stanisław i Marcin, synowic cieśle Gronka,
co mial domek na Rogackiej ulicy1 w Krak(owie), przeciw łażniej Rogac-
kiej. Marcin służel p. Trepce u Miechowa w Czaplach Wielkich2 anno 1614,
zaś służeł u Zastawy chlopa, o którym pod Z opisanie. Ten Zastawa, że mu
bel coś wyrządzieł, pobrał mu sieła jego rzeczy. Sprzeciwieł mu się coś i za-
biel go jeszcze. Pozywał Zastawę brat zabitego Stanisław anno 1623 do ziem-
[577] a Na pr. marg.: w Rusi, 15000. b Tamże: Kureczka. c Na lewym marg.:

od Popławskiego.
[579] a Artykuł dodany na pl'. marg. artykułu poprzedniego.
[580] a Artykuł dodany na odwr. k. 113. b Lw., brak. c Pod tekstem: p. m<istrz)
Dąbr< owski).
[581] a Artykuł dopisany w luce.
[582] a Artykuł dodany na odwr. k. 113. b Luka na 4/5 w.
174
(384) GRONOSTAJ - (589) GRZEBIEŃSKT
stwa krak<owskiego) jako o ślachecką głowę, a bojąc się, by nie podpadł

peny według konstytucyj ej 15573, odstąpieł pozwu. Tęn Stanisław w bławacie
chodzieł, bawieł się pod czas w Krak<owie) przy tęm ojcu cieśli na Rogackiej
ulicy.
[584] GRONOSTAJ *** bękart jest p. Łukasza Gomolińskiego 1 , który

pan służąc żołnierską mieli leża na Ukrainie i tam jeździeła z nim białagłowa,
która z nim tego Gronostaja abo Hornostaja2 miała. Odjechał jej z tęm
synęm Gomoliński, a syn między żołnierze dorósszy udał się.
[585] GROTa zwał się Stanisław, który miał domek swój na Stradomiu
u Krak<owa) nad Wisłą. Ten tytuł sobie wziął, że bel z Jan Grota, wsi bi-
skupiej, trzy mile od Krakowa. Beł i anno 1638, miał lat 46.
[586] GROTOWIE, co się zwali Grot Donin Modliszewski l , pięć ich k. 115
braciej aboli więcej. Jeden z nich miał wójtostwo w Busku w Rusi. Wszyst-
kie te Groty ćci odsądzić dała pani Skiwska Oborska, co mieszka w Orłowie
pod Brześcim Podolskima2 , na trybunale lubelskim inter causas officii circa
16 ... , o zabicie męża swego od nich tyrańskim sposobem.
[587] GRUCHALSKla Jędrzej, chłopski syn ze wsi Gruchał l , od Sen-
domierza dwie mili. Ten umiał dobrze pisać i w kancelaryjej beł ***. Służeł
potym p. Farenspachowi w Krełowie bw Rusi b od r. 1617 eż do 16272 .
Potym służeł p. mścisławskięmu kaszte\<anowi) w Litwie 3 za starszego
sługę w r. 1628 i r. 163), a że się bel nauczeł zarywać pierszego pana, u tego
też spiżował 4 sobie kaletę. Postrzegszy, pan odprawieł go z niełaską, miał
już na 5 tysięcy zł< otych) . Starał się w Litwie o pannę Mieleszkównę5. Beł
zaś potym u księdza biskupa wilińskiego 6 za zalecęnim jezuickim za dwo-
rzanina r. 1632. Za ślachcica je] udawał się.
[588] GRUSZCZYŃSKP *** mieszczanin bel w Krakowie, beł pisarzęm

tamże miejskim circa 1626. Ten anno 1630 kupieł wieś Druszków li Cchowa
za 14000 od p. Wielogłowskiego, podstarościego sądeckiegobi.
[589] GRZEBlEŃSKP zwał się Gabryjel, z Pilzna mieszczanek ***.

Do Krak<owa) przywędrował circa 1622. Ożenieł się w Krak<owie) , mie-
,
szkał najmem w kamięnicy na Spitalnej ulicy, wino szynkował i anno 1634b.
[585] a Artykul dodany na odwr. k. 114.

[586] a L w.: Litewskim.
[587] a Na lewym marg.: 87. b-b Lw., brak. e Lw.: pan Jędryś.
[588] a Artykuł dodany na odwr. k. 114. b Na lewym marg.: 14000.
[589] a Artyku! dodan)' na odwr. k. 114. b Poniżej tekstu: od p. m<istrza) Dąbr<ow-
skiego) .
175
[S90J GRZYBOWSKI - [596J GRZYWAŃSKI
[590] GRZYBOWSKla ***, chłopski

syn od Wielunia *****. Służeł
po kozacku w Prusiech na parę koni. Przezywali go żołnierze Brysk. WaIczel
z ślachtą często, co mu który zadał, żeś chłop. W r. 1631 miał lat 40 1.
[591] GRZYBOWSKla *** beł też

z Lelowa miejski synek. Księdzem
bel seniorem w Bursie Pauperum anno 1630. O tern pod Radymiński.
[592] GRZYBOWSKP *** bel mieszczanin w Koszyczkach w krakowski

ziemi. Tęn pojął
bel Biesa Wojciecha, mieszczanina tamże, dziewkę, drugą
Biesównę Skorupka, z Proszowic mieszczanin ***, trzecia za Ćwiakałą,
w Proszowicach także. Brat tych Biesówięn Skrzydłowskim nazwał się, o któ-
rym pod S opisanie. Tego Grzyboskiego córka za Goździem, mieszcza-
ninęm w Koszyczkach. Żyw beł ociec tęn i zięć anno 1633.
[593] GRZYBOWSKla nazwał się

{Wojciech}, chłopski syn ***. Ten
chłopską dziewkę miał żonę pierszą. Urzennikiem bywał po dworach. Mial
synów trzech, na lisowską dwa beli udali się, pobito ich, trzeci Samuel został.
Służeł p. Śladkowskiemu l 30 mil od Krak<owa) i anno 1638 *****. Ten
Wojciech pojął drugą żonę w Uściu, miasteczku od Krak<owa) 7 mil circa
1617. Miał syna Stefana, służeł od kilku lat p. Świechoskiemu u Skalmierza 2
i anno 1638 *****b. Drugiego Stasia, mial go na nauce w Krak<owie) u Św.
Anny i anno 1638, miał lat 8, cboso, odrapano, pauperibus chodzieł c . Tenże
Wojciech bel urzennikięm circa 1630 w Ochmąnowie, wsi księni źwierzy
nieckiej3, 5 lat, potym w Podłężu rok u ksieniej4, zaś rok w Garlicy u p. Szy-
dlowskiego S pod Krak<owem), potym anno 1638 w Węgrcach pod Krako-
wem u księdza Zdrojowskiego 6 *****. Ten Wojciech miał na Ogrodnikach
pod Krak<owem) ku Łobzowowi chałupę u murowanej Boży Męki.
[594] GRZYMAŁA Jakub, Prusak z rodu, stipator S.R. Mtis 1, jest nota
o nim w księgach radzieckich na Kleparzu anno 1602 ante festum S. Martini,
co się pozywał.
[595] GRZYMAŁA, chłopi zwali Drzymała. Bel w folwarku miechow-

skim za urzennika za Turskiego proboszczal. Chłopski syn bel.
[596] GRZYWAŃSKla ex quere ... b .
[590) a Na lewym marg.: 49.

[591) a Artykuł dodany na marg.: nru 590.
[592) a Na lewym marg.: n. Na prawym: Koszyczki.
(593) a Artykuł dodany na odwr. k. 114. b Luka na pół w. c-c Dopisane w luce.
[596) a Pozycji tej brak w kopii Iw. b Urwane w środku słowa.
176
[S91) GRZYWIŃSKI - (600) GUTKOWSKI
[597] GRZYWIN'SKI nazwał się Marcin, Grzywacza z Zagród od Olku- k. 116

sza syn. Siostra tego Marcina bela za kaczmarzem w Cianowicach, od Kra-
k<owa) 3 mile, i anno 1633. Ten Marcin studował a w Krak<owie) bod
r. 1629 i r. 1632 1• Prowadzał do szkoły Marcinka, synab paniej złotniczki
Guzlerowej2 z Szewczej ulice, i tam stół miał darmo za tę insp~ktoryją.
Umiał na sztorcie3 grać. Pojechał bet do Lwowa na naukę. Tam anno 1633
przystał do ślachęckich dwu dzieci za inspektora, na Ormięński ulicy mieli
stół najęmny. Miał lat 25 abo więcej.
[598] GRZYWAŃSKI zwał się góral Piotr z gór od Żywca, chłopski

syn. Ten między zbójcy kilka lat bel. A gdy go beli poimali anno 1614 z kil-
ką inszycha zbójców pana Leszczyńskiego! kozacy i do Warszawy zawieźli,
że młody beł, odwołali go drudzy zbójce, że niedawno do nich złączeł się,
zaczęm puszczono go. On, wiedząc zbójeckie pieniądze bW schowaniub,
poszedł i wziął je. Potym trzymał arendą wioskę pod Zatorem, potym wieś
Sosnkę pod Tęczynęm od p. Świerczowskieg0 2 anno 1618. Którego o spu-
stoszenie i nieoddanie chłopów pozywał do intercyzy p. Świerczowski i ba-
nijował. Nie znosieł tej banicyjej, naj eżdżał po dwa razy p. Świerczoskiego c .
w kilkunastu koni, potym od r. 1620 jechał gdzieś, bodaj nie do zbójców.
Żona jego, ślachciąnka , mieszkała w sieradzkiej ziemi i w r. 1621, i potym.
[599] Gucya *****b. Nota in actis castren <sibus) capit( anealibus)

Crac( oviensibus) anno 1630 post Reminiscere nobili s Andreas Guci gene-
rosum Georgium Amendus quietat de recognitionibus certisc.
Ibidem nobili s Andreas Gucy Gosławskiego quietat!.
[600] GUTKOWSKI bel to syn Guta, ślósarza z Wiślice, który Gut
chleb i kukiełki na rynek piekał. Bela mać jego stara jeszcze żywa anno
1622, przecię chleb także piekała, umarła w powietrze w Wiślicy anno 1622a .
Tęn syn ich służeł u p. Myszkowskiego, marszałka koronnego!, że uczynieł
go beł dozorcą wsi u Nowego Miasta Korczyna, Sępichowa i Skotnik2,
potym u Rakowa Osiek i Wolą3 dzierżeć mu beł dał, co administrując lat
kilkanaście, zbieł się w pieniądze, że kupieł beł wieś Piasek u Wiślice 4 • Temu
przez nieostrożność i niewiadomość jego chłopstwa dano beło pisarstwo
nowomiejskie grodzkie za starosty Myszkoskiego. Pojął bel Komornicką
circa 1598 z Skrobaczowa ***, miał z nią synów trzech i dziewkę5. P. starosta
[597] a Lw.: sługował. b- b Lw., brak.

[598] a Lw., brak. b-b Jw. c Na lewym marg.: od p. Świerczoskiego.
[599] a Artykuł dodany na odwr. k. 115. b Lilka na 3 lub 4 w. c Na lewym marg.:
error Cancellariae Crac<oviensis >.
[600] a Na pr. marg.: O Gutowskich Paprocki pod Ślepowronem, fol. 319.
17 - W . N . Trepka : Liber chamorum, cz. I 177

[601J GUl l ETERO - [605J CHARŁOCY
krakowski Tarnowski chciał, aby mu beł przedał tę wieś Piasekb • Odmówieł

przed ania, z czego rozgniewał p. starostę, że mu zadał, iż chłop jest, Gut
z Wiślice, niegodzięn wsi zięmskiej trzymać, obiecował mu kijmi go kazać
zabić. On zafrasował się i umarł anno 1623 6 • Syn jego najmował sobie izdeb-
kę na Mikołajski ulicy, nauką iurem bawiel się, a matka tego syna mieszkała
najmęm w uliczce za Św. Franciszkięm w Krak (owie) . Dziewkę dała za
mieszczanina krak( ow5kiego) , wdowca Rymara, o których pod R.
[601] GUTTETERoa PetTO iurisconsulto excellentissimo Crac( oviensi)
Achacius Gutteter filius, legum doctorem zowie go Adam Schroterus, Si-
lesiu s, in libro De preparatione Teophrasti ab Hohenhain, Cracoviae edito
anno 1569 ex Typographica ofticina Mathiae Wierzbientae l .
[602] Justus GUTTETERa, civis Cracovien( sis) . Konterfet nagrobkowy
u Św. Jana w Warszawie z mosiądzu wylany leży w pół kościoła z tern na-
pisem anno 1564. Herby miejskie wylane bl .
H
k.117 [603] HALEROWIE mieszczanie beli i są krakowscy, o który.::h w aktach
miejskich krak(owskich) sieła wzmianki, co famatos pisąno ich. Z tych
Stefan Haller, kusznierz, z radziectwa złożon r. 1560 z rozkazania królew-
skiego, jako katalog świadcz.y i Paprocki na końcu Herbarzu pod herbem
miasta Krakowa!.
Haler Stanisław bel mieszczanin na Kleparzu; jest nota o nim w księ
gach kleparskich anno 1600. Haler bel też mieszczanin w Olkuszu. Ci za
ślachtę wieku tego już się poczynają mianować.
[604] HANOWSKI Goergius beł mieszczanin kleparski. Nota o nim jest

anno 1600 post festum Annunciat( ionis) B(eatae) M(ariae) V( irginis) .
[605] CHARŁOCY ***, Tatarzyn, doksiążęcia Jarosławskiego! przyje-
chał beł i ochrzcieł się.
Ten u księżny Ostrogskiej na Tarnowie 2 od kilku
lat bel dozorcą we wsi Starym Siele pod Bobrkąa za Lwowem i r. 1631.
Popadyją Dymitrową pojął bel. Dziewka tej popadyj ej u księżny służeła,
Dymidecką zwała j ą b3. Pojął ją beł Zamojskie, co za Niestrem pod Stryjęm
[600] b Lw., brak.

[601] a Artykuł dodany na odwr. k. 116. Na lewym marg. szyfrem: non. W kopii Iw. brak.
[602] a Artykul dodany na odwr. k. Jl6. b Poniżej rysunku herbu sześciopolowego:
w pierwszym polu 3 ustawione poziomo faliste kreski i napis: ryby trzy, w drugim polu h.
Nałęcz i napis: Nałęcz, w trzecim napis: Lew, w czwartym napis: chłop z bartą, w piątym
i szóstym znaki kreskowe o charakterze gmerków mieszczańskich.
[605] a Na pr. marg.: 60 tys(ięcy> . b Tamże: Dymideeka. e Tamże: Zamojski.
178
[606] HARVAT - [610] DE CHECHLO
mieszkał 4 • Ten Charłocy miałna kilkadziesiąt tysięcy, umarł r. 1631, pobrała

po nim księżna te pieniądze wszytkie i rzeczy ruchome.
[606] HARWATa opisany pod Karwat.
[607] CHARMĘSKI trzej bracia zową się. Ociec ich chłopski syn bell
*****a. Ten ociec ich trzymał jakimsi sposobem Łapszów pod Koszyczkami
od p. Trębeckiego 2 circa 1616. Leży dwoje dzieci jego zmarłych w Koszycz-
kach w krak oski zięmi. Służeł potym tęn Charmęski za urzennika ujm.
p. Zebrzydoskiego, miecznika koron<nego)\ we wsi Pliszczynie w lubelski
ziemi, kilkanaście lat tam do wiernych rąk trzymał i r. 1633 *****b. Synowie
jego dwa, Łukasz i Walenty, służeli jm. p. miecznikowi koron<nemu). Łu
kasz zalecał się pannie Zajglicównie 4 , co w Olkuszu ociec jej przemieszkował,
ale odmówieł mu jej, powiedział, że "jej nie dąm, tylko za ślachcica". Łu
kaszowi temu dał Zolewski córkę anno 16305, o którym pod Z. Beł Łukasz
potym za pisarza prowentowego na Pieskowej Skale ujm. p. miecznika 6
anno 1630 *****C. Walenty Charmęski służel przy dworze jm. p. mieczni-
ka *****d. Jan księdzęm beł w Olesznie, wsi ku Przedborzu p. Szyszkow-
skiego7•
[608] CHARZOWSKI nazwał się Mikołaj, mieszczanin krakoskii, któ- k.118
rego zawsze przedtym Pędziwiatrem zwano. Jest nota o nim, co go na ratusz
pozwano krak(owski), co beł nie wydał donatywy do skarbu królew<skie-
go) anno 1630.
[609] CHARZOWSKla beł też skąd si *****b. Ten kupieł beł Truna-
wieel, wioskę małą u Skalmierza anno 1628. Dał bel dziewkę za chłopa
urodzonego Kosowskiego, o którym pod K. Znać, że sam Charzoski także
chlop, iż ślachcic żaden nie chciał pojąć chłopównyc. Dadząć i chłopu ślach
ciąnkę, kiedy "ale" do której jest.
[610] De CHECHŁOalheres sortis zwał się Leszek Marcin, drugi także

de Chechło, Papaj Albertus, o tern jest nota in actis terrestribus Cracoviae
post Michaelis anno 1530.
--------
[606] a Ta pozycja umieszczona na pr. marg., poniżej nru 605.

[607] a Luka prawie na cały w. b Luka na l w. Na pr. 11Ulrg. rysunek tarczy z h.
Topór, lecz jak Oksza odwróconym ostrzem w prawą stronę. W klejnocie powtórzone godło
topora, rękojeścią do góry. Pod tarczą słowa: p. Zajglica pytać. P. Rej Marcin wie, skąd
ociec ich. c Luka na półtora w. d Luka na l w.
[609] a Na lewym marg.: 24. Na prawym: aba z Jędrzejowa, abo z Miechowa. b Lu-
ka na pół w. c Na pr. marg.: 16000.
179
[61 t) CHERUBTŃSKI - (613) CHYUŃSKI
Anno 1528 in act<is) terrestr<ibus) Cracoviae post Trinitat<is) Ioannes

Wągrzyn de Chechło 10 floren <os) dotis et 10 dotalitii super medietate bo-
norum Chechło consorti suae Catherinae, filiae nobili s Bartholomaei de
eodem Chęchło etc. Ibidem nobili s Stanislaus Bartoszowic de Chechło 16
mar<cas> Ioanni de Paczanow.
[611] CHERUBIŃSKla zwał się, czasem RUBIŃSKI, pod cza<s) HER-
STUBSKI, szewców syn z Białej, miasteczka w Podgórzu. Tego ociec wyu-
czeł bel szewstwa. On porwawszy coś nieubogo ojcu, uciekl do Krakowa
i uczeł się, pauperibus chodząc. Przybrał bel sobie kompana, co się Kaskim
zwał, studenta, też chłopskiego rodu, o którym pod K. Ci pospołu grasując
po Krak<owie) {anno 1625} odzierali w nocy, czasem i we dnie, rozmaite
ludzie. Wydarli beli w nocy sakwy z kilkąset zł <otych) kozakowi p. starosty
krak<owskiego) i ranieli go circa 1626 w maju miesiącu. Zaś wydarli kosz
chust pełny cienkich i bawełnic praczce żydowskiej. Zaś złotnikowi na Stra-
domiu u mostu porwali kilka sztuk srebrab robionego. Naszli zaś beli Za-
krzowskiego studenta! na gospodę i rzeczy mu sieła pobrali. Przeszpiegował
ich i z hajdukami szedł imać. Oni uciekli do klasztora bernardyńskiego.
Stamtąd wymknąwszy, udali, że peregrynować poszli na jubileus do Rzymu.
[612] CHYŁOMSKI nazwali się dwa bracia, Krzystof i Samuel, bękarci

p. Chełmskiego! ***. Nie śmieli się Chełmski zwać i odmięnieli to trochę.
Krzystof bel w Sączu prokuratorkiem circa 1622, eż i r. 1630. Prokurował
i w Krak<owie) na kapturowych sądziech anno 1633. Zjednał mu beł oże
nienie w Podgórzu Nieprzewski Aleksander 2, że mu beło dąno Biernack.ą
niejaką pod Sączęm 3 • Ta umarła mu r. 1627, on pojął drugą żonę w Bieczu,
mieszczkę Dudkowicównę, r. 1628. Ta Dudkowicówna beła założnicą u p.
Fierleja kilka lat i stawał u matki jej gospodą. Bękart kurwę pojął. Ten
Krzystof mieszkał potym w Bieczu, miał lat 30 kilka, w blawaciech chodzieł.
aPotym przy Krakowie na Stradomiu ab anno 1635 kupieł kamieniczkę
przed broną Grodzką4. Miał synków dwu, poczynali się już uczyć anno
1636a. Brat jego Samuel, drugi bękart, służeł na parę koni na cesarską anno
1633 pod chorągwią p <ana) Straszową, co helo odsądzono tych cesar<skich)
anno 1633 5• Ochromiał na lewą nogę anno 1636. Bel w Krak<owie) tamże
na Stradomiu przy matce swej starej. Kaleka, chromy do śmierci6 .
k.119 [613] CHYLIŃSKI ***, miejski synek {rzeźniczy} z Cieszkowic, miastecz-
ka u Biecza ***. Pojął bel w Litwie wdowę bogatą, w konfederacyj ej będąc
[611] a Na lewym marg.: 7. b Lw.: mydła.

[612] a-a Dopisane ciasno w luce. Na pr. marg.: Bel sędzią żupnym wielickim, podko-
morskim krak<owskim> i anno 1639.
180
[614J CHYSZOWSKI - [618J CHMIELOSKI
{anno 1613}. Miał dom swój w Cieszkowicach i tam mieszkiwał i r. 1633.

O tern wzmianka jest też pod Karczowski tytułem.
[614] CHYSZOWSKI nazwał się ***. Ociec jego woźnicą bel u księdza
Osolińskiego, opata pokrzywnickiego 1 ***. Ten syn jego mianowany za-
jechał bel do Moskwy r. 1609, z którym si żołnierzęm pod Smoleńsk, potym
bel w konfederacyjej2, z której nazarywał, że miał pięniądze. Trzymał potym
aręndą anno 1624 Dobrzechów od opata pokrzywnickiego pod Strzyżowęm
(sąmsiedztwo z chłopem też Kurdybanowskim, o który<m> pod Ka). Synów
miał kilku *****b. Muszą się ślachta sami wozić, gdy woźnice ześlachcą się.
[615] CHŁODNICKI ***, chłopski syn *****a, beł z młodu za chłopca

u p. Koniecpolskiego, co hetmanem bell. Poddany jego, powiedają, drudzy
mówią, że bękart jego. A będąc u tegoż Koniecpolskiego anno 1630, za
podskarbiego miał go. Dostatek beł koło niego, z której ochędożki za
ślachcica poczytał się.
[616] CHŁOPICKI *** od Sanoka chłopski syn l *****. Ten trzy żony
miał. Pierszą, Gutównę z domu , co za Sędzimieręm beła pierwej, WdoWę2.
Drugą miał miejską dzi e wkę z Szydłowa, Mikłuszowę, rostrucharzową3
bękartkę. Bracia tej trzej , też bękarci , Bendorfami nazywali się, o tych pod B.
Którą bękartkę wzięli mu beli Tatarowie pod Sanokięm anno 1626. Chło
picki pojął zaś trzecią, Stanisławską niejaką, podczaszego sanockiego sio-
strę4 (qua puerum cum servo antea habuit, et ideo data est tali); miał z tą
to syna.
[617] CHMIELOSKI zwał się Wojciech, mieszczanin w Skale, od Kra- k. 120
k<owa> trzy mile. Miał dom w Rynku, który Stefanowi szewcowi przedał
anno 1629, a temi pieniądzmi arendował plebaniją we CCzycyl u Żarnowca
u ks. Malinoskiego Krakowczyka 2. Tego Malinoskiego siostra, {Maryna}
bela w Skale tej za Świderskim mieszczaninem, o którym pod S. {Umarł
circa 1630, szła potym za Drozdka mieszczanina.} A tej Świderskiej dziewkę
pojął beł, Rejinę, ten Chmieloski anno 1620. Miał kilkoro dzieci, {Jędrzeja
al3 lata i Stasia b12 lat, anno 1639b.} Naclsługował temu księdzu i anno
1630, potym księdzu Grodzińskicmu, plebanowi we Cczycy3, zaś anno 1633
beł za urzennika u p. Szydłowskiego pod Krakowem4 •
[618] CHMIELOSKI nazwał się Wojciech, młynarski syn ze wsi bisku-

piej od Żnina w Wielgi Polszczel. Służeł za balwierczyka p. Mielińskiemu
[614] a Na lewym //larg.: od Studzińskiego. b Luka na pól w.

[617] a-a Lw., brak. b-b JIV.
181
•
[619] CHOCISZEWSKl - [623] CHODOWSKl
pod Gnieznęm 2 , potym p. Górskiemu w Wielgi Polszcze3. Beł z nim w Pru-

siech r. 1627. Chciał się potym we Żninie [a] żęnić r. 1629 Z miejską dziewką.
Posieczono go beło koło tych zalotów.
[619] CHOCISZEWSKla zwał się Jan, iuris u<triusque) d<octor) , ka-
nonik warszawski!. Restaurował kamięniczkę w Warszawie, zową l?] na
, .
smyntarzu Sw. Jąna2 , anno 1608. Herb nade drzwiami Topór. Chłop zdrajce
grande nefas uczynieł. Nie przyznawamy go być Toporów domu ani żadnego,
który by się z jego sukcesorów Toporęm chciał szczycić. Cieślę pewnie ojca
miał.
[620J CHODAKOWSKI Stanisław, młynarski syn, od Rawy z Regnowa

wsi. Bogaty młynarz ociec jego ***. Ten syn jego uczeł się w Kaliszu circa
•
1610, zaś w kancelaryj ej bel w Kaliszu. Bel potym u ojca w Regnowie, roz-
bojęm bawieł się, rozbijał formany z winem i z korzenim, ze Gdańska gdy
jechali circa 1616, zaś od r. 1630 służeł p. Wołuckiemu, bratu starosty raw-
skiegoal. Szablę litą miał i dostatek na parę koni. W Rawie często z panem
bywał.
[6211 CHODOWICZ są, mieszczanie krakowscy. Miał *** kamienicę

na Św. Jąna ulicy w Krak<owie) , na rogu od Św. Jana kościoła!. Kusznierz
beł, Międzychodem zwąno go, potym zwał się Chodowicz. Są jeszcze w tej
kamienicy w schowaniu gnepy kusznierskie 2 i insze instrumenta do tego
rzemiosła należące *****. Syn jego toż rzemiosło kusznierskie rabiał3. Potym
circa 1619 uprzykrzeło mu się kusznierstwo, że arendował od panów Mysz-
kowskich margrabiów 4 wsi dwie u Księża Wielkiego, Olszówkę i Brzeście,
potym r. 1621 Wolbrąm miasteczko od panów Fierlejów5 do trzech lat,
i tak zasmakowało mu na arendach, że rzemiosła poprzestanie. Już i ślach
cicem zowie się, gdy indziej od Krak<owa) wyjedzie.
[6221 CHODOROWICZĘM, czasem SATANOWSKIM, zowie się miej-
ski synek z Satanowa na Podolu. Ten służeł u ślachty pierwej, potym u żoł
nierzów. Miał u karmelitów w Krak<owie) długi po ojcu, o które prawo-
wał się 2 nimi r. 1631.
[623] CHODOWSKI nazwał się Paweł, chłopski syn, bodaj nie Z Cho-
dowa od Miechowal, bo też beł mnich w Miechowie z tego Chodowa, kla-
sztornej wsi, Chodowskim zwał się, żyw bel i r. 1633. Ten to Paweł za urzen-
[6181 a Lw.: uczyć.

[619) a Artykul dodany na odwr. k. 119. Na lewym marg. rysunek tarczy z h. Topór,
ale, jak Oksza, ostrzem w prawo.
[620) a Na lewym marg.: p. Gomoliński Adam.
182
•
[624] KOCHLOWSKI - [626] CHOIŃSKI
nika bywał u panów Kiszków na Podlaszu w drohickim kraju kilkanaście

lat2. Trzymał potym arendą od nich Pełcz 3 circa 1624, potym tamże indziej.
[624] KOCHLOWSKla ***
bel to kuźnik chłopskiego rodu we wsi k. 121
Chochlowej u Działoszyna, miasteczka w wieluński zięmil. Starusieńki bel
anno 1590; kuźnik Chochlowski zwano go. Syn jego *** beł w temże roku
podpiskiem w grodzie wieluńskim. Służeł w jednej sprawie panu Jerzemu
Radoszewskiemu, podkomorzemu wieluńskięmu, który żonę swą do różnych
•
cesyj i abrenuncyjacyj przywodziel, a pojął to bel wdowę p. Trojana Prowany
chcąc, aby potomki jej Z pierszym mężem wyzuć z tego, co wziął przy niej
na szterdzieści tysięcy2. Tak za zwiedzenięm jej przez tego Chochlowskiego
dowiódł tego, co jej oczy zamydleli, gdy na szkodę potomków pana Prowa-
nowych to sprawowali. Prosieł go za tą posługą Chochlowski, aby go do
herbu swego Okszej przyjąłb , czego udają niektórzy, że mu pozwoleł, lecz
do herbu przyjęcie (bez kreacyj ej na sejmie) nieważne jest, czego ten nie
doszedł. Beł potym w kancelaryj ej li p.e Radziwieła3, gdzie reLYdując, starał
się o nobilitacyją u króla, nie dano mu i tej, a że praktyk beł, z czego u idy-
jotów ślachty miał zachowanie, mając już 40 kilka lat pojął r. 1625 w krakoski
ziemi Przypkowską , pod s iędkównę zatorską4.
[625] CHOCHLOWSKI zwał się też z Poznania miejski syneka.
***
Służeł w poznańskim krajub. Potym od r. 1624 w grodzie chęcińskim pro-
kuracyją bawieł się, eż i r. 163l. Nieżonaty bel.
[626] CHOIŃSKla Jąn, co wiedzieć, skąd jest? bRodzie jest od Brodnice,

chłopski syn. Kupieł u Brodnice w Chojnie 1 spłacheć dla przezwiska. Służeł
[624] a W tekście pierwotnie: Chochlowski, ale Ch przekreślone i nad wierszem nadpi-

sana litera K. W kopii Iw.: Chochlowski. b Na pr. marg. rysunek tarczy z h. Oksza,
pod nią słowa: drudzy mówią, że tego herbu zażywają, po czym tarcza z h. Suchekownaty.
c L w.: książęcia .
[625] a L w. : chamek. b Na lewym marg.: Michalski.
[626] a Na lewym marg.: 31. Na prawym: wie o temże z Czerzyn Stan < isław> woźny
i ksiądz Mstowski. Dalej od nowego wiersza: Baba o nim stara wie, skąd jest, a mieszka
w P[eszowie, i w Mikluszowicach, i w Wawrzyńczycach starzy mieszczanie wiedzą. Od
nowego wiersza: 40 tys < ięcy>. Od nowego wiersza: Tęn Choiński bel za urzęnnika w mo-
gilskim klasztorze za biskupa ***. Palał przedtym w piecach u mnichów tamże. Zaś bel
urzęnnikiem w Wawrzyńczycach anno 1620. Trzymał potym arendą Sędowice od mogil-
skich księdzów anno 1626. Wydał bel swą zalożnicę za chlopa do Drwienie, wsi od Niepo-
łomic. Od nowego wiersza: 50 000. Od nowego wiersza: Bratowa jakaś zwała się temu Choiń
skiernu. Mieszkała przy nim ze dwiema tern i synami. Dala sobie dziecię [ ?] urobić u tego
to mieszkając. Umarł jej; schowano go w Proszowicach. Sama umarła anno 1638, a umarła
na górce u p. Ujejskiego , bo ją bel wygnał od siebie Choiński. Zakazał tern synom, by jej
matką nie zwali. W kopii Iw. artykułu tego brak.
183
[627] CHOIŃSKI - [631] CHOLONIOWSKI
ks. Tylickiemu, biskupowi krak<owskiemu) 2, trzymał do wiernych rąk, wła

darzem beł długo i Spytkowice trzymal3, potym to Piekary4 i te wsi kupieł c .
{Żółtowskich znał sobie za powinne, o których pod zs.} Synowcami zowie
dwóch, Jadam u p. Radziechoskiego bel i anno 1639, potym i w kancela-
r<yjej) krak<owskiej), Wawrzyniec in studiis w Wawrzyńcicach dla obycza-
jów, żeby się wykrzesali, bo od chłopa brata ich wziąłb . Kupieł u Proszowie
Piekary wioskę i Ściborowice, w Mniszowie folwarczek 6 . Mieszkał tam w tern
od 20 lat, a żadnego jeszcze powinnego ani widać beło do niego, eż i anno
1631. Miał lat 60, nieżont' ty bel i nie ożeni się; z małpami mieszkał, miał
z nimi potom ki. O tern wie p. Świechowski młody, co na Tworzyjański
ulicy, podle Dzwona?, kamięniczkę miał, WiE; i skąd jest, i o synowcu jego
głupim {Stanisławie}, który rozbijał z swowolnemi i sąm bywał w więzieniu
o rozbój, i w wieży krak<owskiej) , co beł najechał stryja swego anno 1630.
Pojął plebana *** siostrę, co go z więzienia dodała sznóra [ss].
[627] CHOIŃSKl a jest też bernardyn w Kr<akowie) .

[628] CHolŃSKla Krzystof zowie się, pod Lwowem mieszka. Dzier-
szycką pojął circa 1629. Żołnierską służał.
[629] CHOJNACKla.
[630] CHOJNACKla Stanislaus famatus civis Clepardiensis recedit
g<eneroso) Iacobo Dambienski, aulico S<acrae) R<egiae) M<aiestatis) ,
Corstinen<si) capitaneol etc. Famatus i civis jest pisany in act<is) terrc-
stribus Crac<oviensibus) anno 1561.
[631] CHOŁONIOWSKla, chłop z rodu ***, beł kozakiem u pana Żół
kiewskiego kanclerza circa 1600, zaś kiedy wojewodą kijo\\skim zostaP,
uczynieł Chołonioskiego podwojewodzim i tamże pojął ślachciank ę 2 ***.
[626] b-b W tekście niewielka luka, w niej znak: kólko z krzyżem ku dołowi obróco-
nym, oraz szyfrem pisane: non. Ten znak i to słowo przy ustępie dodanym na odwr. k. paprz.,
120, który wstawiamy w tekst, mimo iż jest po części powtórzeniem wiadomości już tam za-
wartych. c Tu pod wierszem słowo: od i dalej cyrylicą: p. Chodowica.
[627] a Ta pozycja znajduje się na lewym marg., nieco poniżej nru 630, na odwr. k. 120.
W kopii Iw. brak.
[628] a Artykuł dodany na odwr. k. 120, na lewym marg. uzupełnienie f/ru 626. W kopii
Iw. brak.
[629] a Po nazwisku kilkuwierszowa luka na tekst. Na lewym marg.: pod So~zyński.
W kopii Iw. pozycji tej brak.
w kopii Iw. brak.
184
[632J CHOMĘTOSCY - [634J CHORĘSKI
Dostało mu się po niej ze spadkięm

na kilkadziesiąt tysięcy. Kupiel za toż
tam majętność ***. Powiedał też jm. p. Łukasz Gomoliński, że służąc na
Ukrainie żołnierską, miał z miejską dziewką z Przemyśla bękartfJ Jana, któ-
rcgo Chłoniowskim nazwał , a toż tcn to pewnie jest, bo tam służał w tamtęm
kraju.
[632] CHOMĘTOSKIMI nazwali się Pieczonkowie niejacy. Z tychże k. 122
jeden *** Pieczonka kupieł beł spłacheć a w Chomętowie u Radomia i 2. tego
nazwał si ę tak l. Wstyd go beło, że zabieli beli dwu ich. Jednego potkał
w drodze p. Rożen 2 , rzekł mu tam: "jak .;ię zową?" Powiedział, że Pieczonka.
"A jam Rożen!" Przymówiel coś, że go Rożen zabieł. Drugi także za spyta-
niem Jzekł, "żem Pieczonka", a ów rzekł: "a jam Kozik" 3. Rzekł mu Pie-
czonka: "przecie mię nie będziesz krajał", a ów dobywszy broni ej ciął i za-
biel Pieczonkę. Bali się już potym b zwać ci drudzy Pieczonkami. Beł też
Pieczonka Chomętowski ***, który służeł księdzu Radoszoskiemu, opatowi
świętokrzyskiemu 4, kilkanaście lat e , za co dał mu bel chłopską rolą pustą
w Pawłowie u Św. Krzyża opactwa. Tamże na tęm z żoną *** mieszkał,
a nadsługował księdzu Radoszowskięmu i r. 1633 d • Miał lat 50, a łotr bel
wierutny, mając żonę, a małpy publice be?: wstydu mięwał. Ci Pieczonkowie
trzej ich bracia starszych ojców tych belo [ss], których ociec rzeźnik bel.
Gdy ślachcic kupował u niego pieczeniq, powiedziił, że jej nie ma. Obaczeł
ślachcic na stronie odłożoną i rzekł"a to masz". Rzeźnik rzekł: "nie przedąm
jej, sam ją będę jadł". A ślachcic kazawszy go dwiema trzymać, a trzeciemu
oną pieczenią w gębę tak bić, że się rozpierzchnęła e . Odtqd onego rzeźnika
Pieczonką zwąno i potym te sukcesory jego, którzy za ślachtę się udawali.
[633] CHOMĘTowscya w Rusi są dobra i można ślachta herbu Oksza 1•

Stanisław przy p. Sieniawskim młodym 2 , Aleksander, Samuel w kance-
laryjej kamienieckiej, Remijan u żołnierzów, Michał u książęcia Domini-
ka3, Wojciech rotmistrzem bel do Moskwy, Mikołaj ma syna na cesarskiej.
[634] CHORĘSKl nazwał się
Wojciech, od Proszowic syn woźnego
z Chorążyc, wsi p. Przecławskiego 1 • Za chłopca wziął go beł pan jego ten,
zaś beł 2Ja sługę. Pojął bel na Podgórzu {au Proszowic a } Mietelską2 circa
[632] a Na pr. marg.: Pieczonka. b LIV., brak. c Na pr. marg.: w Kotlicach za

kaczmarzem ślachcianka. fi Tamże: Chomętowska za kaCZlllarzem bela w Korytnicy,
dwie mili od Pińczowa. Za Czabankiem także ślachcianka tamże, powinna Bielskich i woj-
skiego zatorskiego. e Tamże: Chornętowski miał coś w Chrapkowie, mila od Pińczowa.
O tern pod Karwat.
[633] a Artykuł dodany na odlVr. k. 121.
[634] s -a Lw., brak.
185
[63~) CHORZOWSKI - [637) CHRABKOSKI
1612, umarła mu i potomstwo z nią. On prosieł o Żmiącką, służbistą p. Żmiąc

kiej w Trzeżewi u Sącza 3 , nie chciał mu jej dać. Ten zmówieł się, że na koniu
z nim zjechała do p. Biernackiego, do Klęcząn pod Sącz 4 , tam ślub i wesele
pąn im sprawieł. Mieszkał z tą żoną w chałupce chłopskiej w <;homeranicach
u Sącza 5 , którą dał mu beł p. Prze sławski dożywocim, a wziąwszy po tej
Żmiąckiej półtora tysiąca, arendami bawieł się. Miał z tą to syna Jędrzeja,
sztery lata miał r. 1632 ***. Siostra tego Wojciecha rodzona w tych Chorą
życach za pastuchą bela, żywa i r. 1633. Wojciech ten nadsługował przecię
p. Jaroszowi Przesławskięmu, ale tej rodziny w Chorążycach nie chciał
widować, że mu przeszkodą do ślachectwa beli, a on się ślachcicęm
zwal [b].
•
f635] CHORZOWSKI a nazwał się ***, {bednarski syn jest,} b miesz-
czanek na Kazimierzu b u Krak(owa) . Ten pojął beł tamże mieszczkę wdowę
nazwaną Rucką, o której pod R. Miała dom c w Rynku na rogu ze Sławiń
skiej ulice, po której tegoż Chorzoskiego zwano Ruckim i anno 1634. Szyn-
karz beł piwa, gorzałek. Tęn nie uważał sobie ślachty, eż też anno 1632
w domuż tem żeni nem na Kazimierzu napadł go ślachcic z czeladzią i okrut-
nie pobić go obuchami kazał, i w gębę potłuczono, co przedtym [na] tego
ślachcica, wypadszy z kuncerzem, krzyczał, mówiąc: "wdzieję cię na tęn
rażęn", ale i w te czasy znałby bel ślachtę, tylko że uciekł do sklepu, zamknął
się, eż to nąń drugi czas zdybać go upatrzeł d • Ślachcicęm [e] zowie się, nię
ma dzieci, kaduk po nim będzie. Bednarstwo sobie [s] naczyI'ie oprawia
i kobzy robi a szable oprawne, i w bławacie ch:.tdZi, i dostatek ma.
[636] HORLEMusa Jan, mieszczanin krak( owski) , tego herbu zażywał
[b]. Jest nad grobem jego anno 1567 na maI murze tablica z tekstem na koście
le Św. Barbary przy wschodzie na chór ze smyntarza l .
[637] CHRABKOSKra nazwał się *** chłopski syn l *****b. Służeł

pierwej u p. Cikowskiego, podkomorzyca krak( owskiego)2, we Brniu 3
kilka lat, eż do śmierci pańskiej anno 1630, potym ujm. p. Osolińskiego,
kasztel( ana) sądeckiego, i anno 1634 c4 .
[634] b Lw.: kundlik.

[635] a Artykuł dodany na odwr. k. 122. b-b Lw., brak. c Nad wierszem: kamie-
niczkę. d Na lewym marg.: wie o jego urodzęniu Piotroski na Kazimierzu. e Lw.:
szurek.
[636] a Artykuł dodany /la odwr. k. 122. Na lewym marg. rysunek tarczy, na której
dwa jelenie rogi. W kopii Iw.: Horlemus. b Lw.: jelenich rogów.
[637] a Artykuł dodany na odwr. k. 121. Na lewym marg. szyfrem: non. b Luka /la
2 lub 3 W. c Pod tekstem: od p. Gutoskiego.
186
(638) CHROBERSKI - (643) CHROŚLICKI
[638] CHROBERSKI nazw'lł się Daniela, z Chrobrza u Pińczowa miej- k. 123

ski syn!. Ojca jego tam zwąno ***. Ten wyprzedawszy się z Chrobrza kupieł
kamieniczkę na Brackiej ulicy w Krak<owie). Tam z Żydy lichwieł zawsze,
potym arendami bawieł się. bPisal się Daniel Chroberski, consul Cracovien-
<sis)b. Synowiec tego ***, też [z] Chrobrza tego syn *****, służel u ślachty,
a gwoli temu, co \\' Krakowie, Chroberskim także e zwał się. Pojął beł anno
1610 miejską dziewkę w Wodzisławiu w krakoski ziemi. Słupskiemi bracia
jej nazwali się, o których pod S, a ojca ich na Krainy2. Miał z tą Słupską
Anną potomstwo.
[639] CHRONOWSKla nazwał się Jacek, miejski synek z Dobczyc.

Tęn beł podpiskięm w Sączu, potym u pani wojniekiej, kasztelanki!, za
kredencerza bel i za piwnicznego (jak II paniej swej, która Dobczyce te trzy-
mała). Bel u niej od r. 1623, eż i 1632. Ociec tego, krawiec Marcin w Dob-
czycach, żyw beł i r. 1632. Kaczkowską, o których pod K, ten krawiec miał
za sobą, który Kaczkoski służeł u pani wojniekiej.
[640] CHRONOWSKI *** służeł też za szafarza z kluczami u p. Łu

kasza Gomolińskiego pod Jędrzejowem! od kilku lat i r. 1631, potym tamże
w Michowie u syna jego p. Stefana Gomolińskiego i anno 1633. Miał lat
28, niski, zapęziały2, karłowity3.
[641] CHROŚCICKla nazwał się Józef, chłopski syn ze Staniątek, wsi
mniszek tamtecznych. Idyjota, czytać ani pisać nie umiał. Żonę chłopównę
także miał, po dwornacku przecię chadzał. Tego mniszki staniąteckie miały
za urzennika w folwarku kIimuntoskim łJ u Proszowie. Beł tam kilka lat
i r. 1632. Miał synów na tęn czas dwu: Franciszka, który miał lat 10, uczeł
się w Niepołomicach w szkole, i Stasia, który na ten czas rok miał dopiero.
Ci potym za ślachtę będą się [e] mieć.
[642] CHROŚCIŃSKla ***, z Krakowa miejski syn *****. Służeł za
chłopca u Rożyńskiego prokuratora, o którym pod R, potym anno 1631
i potym beł u niego za ajenta.
[643] CHROŚLICKIa ***, Chróstów siodłaków l syn, z Chmielu, wsi
na starostwo, od Lublina trzy mile 2. Tego syn nazwany służeł Siedlikowskie-
[638] a Imię dopisane później w luce. b-b Słowa wpisane w luce kilkuwierszowej
Na pr. marg. rysunek tarczy z h. Nowina i literami: D, H, D, H. e Lw., brak.
[639] a Na lewym marg.: 29, na prawym: Dobczyce.
[641] a Na lewym marg.: K, na prawym: w Staniątkach. h Lw.: staniąteckim w Kli-
muntowie. e Lw.: kundlowie.
[642] a Na lewym marg.: 13, na prawym: u Rożyńskiego.
187
[644] CHROŚLlCKI - [6461 CHRUŚCIŃSKI
mu3, słudze p. Zamojskiego 4, i anno 1631. Ten Siedlikowski kupieł bel

spłacheć, wójtostwem zwał go, we wsi Żukowie, tamże o granicę od Chmiela
tej wsi.
[644] CHROŚLICKla nazwał się Jan, chłopski syn *"***b. Służąc u ślach
ty w sendomierski ziemi pojął beł Chroślicką, dziedziczkę spłachcia jednego
w Chroślicach u Skrzynna, i po tej żęnie tak nazwał sięl. Chłopa stryja jego
zabieli beli też chłopi w Strzałkowie u Skrzynna 2 circa 1625. Ten Jan miał
także Janka syna, który drugiego Chroślickiego, {Kołczuta,}, pojął dziewkę.
Jest tam mieszanina w tych Chroślicach, co trzej tych tam Chroślickich są,
a jeden drugiemu nic nie jest. Co wiedzieć, kto beli przedtym, tylko że
spłachcie pokupieli w Chroślicach i nazwali się z tego. Jeden jest Bujało
Chroślicki ***, drugi Kołczut Chroślicki *****C, trzeci Jerzy, ten u kogoś
przy dworze królewskim beł i anno 1630 d •
k.124 [645] CH ROSTOWSCY zową się, Marcin, Walenty, Wojciech, trzej

bracia, udają się, że z Mazosz ślachta sąal, ale o tych p. Wykiński 2 , co w Ma-
zoszu świadom dobrze, powiedał, że nie są z Mazosz, ale księdza któregoś
synowie. Marcin służeł za pachołka circa 1598 u p. Brandysa w Cianowi-
cach, od Krak(owa) trzy mile 3 . Nie miał nic, tylko u chłopów przysiewał 4
i na kopy pieniędzy pożyczał, co mu z pola zaraz od pięniędzy płat kopami
z pola dawali, że za kilkanaście lat zebrał pięniądze b i po urzędach chadzał.
Niegoszowską niejaką5 pojął bel, nie miał z nią potomstwa. Trzymał potym
arendą coś u Opatowca (a będąc u pana Brandysa, Ch(r)ościński zwał się,
potym to Chrostoskim), zaś anno 1626 trzymał u Proszowic arendą Wiąc
kowice 6, zaś anno 1631 Wieruszyce 7 w górach od Bochnie trzy mile *****C.
Walenty przy temże za urzcnnika bel zawsze, nie beł jeszcze żonaty i r. 1633.
Nie mial nic tęn *****1I. Wojciech pod Wieliczką zastawą coś trzymał w ki(l)-
ku tysięcy i r. 1633. Nie miał żony, z kucharką mieszkał. eTen Marcin prosieł
Golenioskieg0 8 w Proszowicach anno 1628, aby mu powinnych jego tych
(o których niżej) zjednał, co by się powinnemi jednego domu znali. Na to
powiedział Golenioski, {że nie ma czego pragnąć, bo wiedzą ludzie, że oni
są rodacy z Proszowic i że nie są ślachtą.} e
[646] CHRUŚCIŃSKI, co się tak nazwał, szterej bracia ich, a każdy

insze przezwisko sobie uczynieł: Jan, Wojtek, Kasper, Jacek. Ci są synowie
-----
[644] a Artykuł dodany na odwr. k. 123. Na lewym mal'g.: 99. b Luka /la około 3
wyrazy. c Luka na pół w. d Pod tekstem: od p. Podlodoskiego i Zakrzeskiego sługi.
[645] a Na pr. marg.: Pytano go, jaki herb ich jest, on powiedział, że Trzy wieże. A to
takiego herbu ani polskiego, ani ślacheckiego nie masz. b Na pr. marg.: 20 000. c Lu-
ka /la ]1/3 w. Na lewym marg.: Chmieloski. d Luka na ]1/3 w. e-e Wpisane ciasno
w luce między artykułami.
188
(6471 CHRUŚC1ŃSKl - [6481 CHRUSZCZONOSKI
Jakuba Ćwiąkały, mieszczanina w Proszowicach. Dom jego beł karczmą

z sadem w ulicy na Krakowskim Przedmieściu. Jak odumarł tych synów
circa 1605, wzięła ich do siebie matki ich rodzona siostra, co tamże w Pro-
szowicach za Skorupką mieszczaninęm beła. Do szkoły miejskiej sełała ich.
Janek potym w Lublinie u jezuitów uczeł się, Derkovius pisał się ***. Stam-
tąd do Lwowa na naukę udał się, zaś anno 1617 podpiskiem we Lwowie bel.
A że tam służeł brat matki jego na ten cza<s) r. 1616 pod Przemyślem, co
Chruścińskim nazywał sięa, od którego ten Jan dopiero przezwisko przybrał
sobie. O tern pod Skrzydłoski jest nota *****h. Wojtek, ten w Proszowicach
mieszkał i anno 1633, Golenioskim nazwał się, o którym pod Golenioskim
szersze opisanie c . Kasper i Jacek, ci Skorupkami po ciotce zwali się, co
o niej wyszszej wzmianka. Kasper jechał beł do Lwowa circa 1620, do Jana.
Tęn, zdą mi się, do trybunalskich prokuratorów przystancował się beł r. 1630
*****d [e]. Jacek mnichęm beł został w Krak<owie) *****f. Beł pode
Lwowęm Chróściński, któręmu w majętności czyniono krzywdę. On
przyjął tego Jana i Kaspra Chruścińskich g za powinne, że prokuracyją
swą obronieli go. Umarł ten bez potomstwa; wzięli ci po nim jego ma-
jętności, ale, jako słyszałem, utracidi je i sami pomarli bez potomstwa
circah 1630.
[647] CHRUŚCIN'SKla zową się dwa bracia, ze Lwowa miejscy synko-
wie. Jeden we Lwowie jurystą beł i anno 1632 *****b, drugi *** trybunalskim
praktykięm i anno 1632. Ci przychodzą do pieniędzy i za ślachtę udać się
sposobów mocno szukają.
[648] CHRUSZCZONOSKla zowie się Wojciech i Jakub, synowie Ka-
terzyny Stanisławowej, która w Krak<owie) bela za kucharkę w bursach
studenckich i u mieszczan i kanoników przy kucharzach jeść robić poma-
gała. Mieszkała i anno 1639 na Żydowski ulicy w Krak<owie) u Sęka mie-
szczanina *****b. Wojciech, syn ten jej, służeł w Prusiech circa 1627 u żoł
nierza, potym i anno 1639 u sługi któregoś, p. Daniłowicza podskarbiego l
aboli u samego. Miał, udają, parę koni. Slachcicem zowie się. Matki tej
chciał się przeć, ona go za to klnie. Jakub po naukach, w Krak<owie) gra-
sował, potym anno 1636 na cesarską wlókł się przy p. Broniewskim c2.Potym
-----
..... [646] a Na pr. marg. nalepiona kartka i na niej: Skrzydloski. b Luka na 1 w. c Na
lewym marg.: od Michała krawca. 1/3
d Luka na 1 w. e Lw.: Nieomy1nie i ten ślachci-
cem mienić się będzie. f Luka na 11/3 w. g Lw., brak. h Jw.
(647] a Artykuł dodany na odwr. k. 124. Na lewym marg.: Trybunalski i niżej: Lwów.
b Luka na 1'/4 w.
(648] a Artykuł dodallY na odwr. k. 124. b Luka na l w. c Na lewym lnarg.:
Piotroski w p. Czernego kamienicy wie o tych urodzeniu.
189
[649] CHRZĄNOSKI - [652] CHRZANOSKI
anno 1639 przy tej matce kucharce w Krak<owie) bel, w niemieckich sukniach
chodzieł, miał lat ze 22.
k. 125 [649] CHRZĄNOWSKI, pąn jego nazwał ***, wziął pan Krzęcki 1w kra-
koskiej ziemi od poddanego *** chłopca, którego Chrząnem zwał zawsze.
Ten służeł u pana kilkanaście lat, a będąc przy śmierci pańskiej, zarwał beł
dobrze pięniędzy, a w nocy przechował, ziemią przysuwszy w przykopie.
Wiedziano jednak, że miał Krzęcki pięniądze, a w szkatule i indziej nica
nie naleziono. Pytąno owego i szukąno w jego rzeczach. Tak zaniechajczelo [s]
się owo, eż tęn Chr<z)ąn potym w kilka lat aręndował miasteczko Wodzi-
sław circa 1590 u D. Hieronima Lanckoruńskiego 2 w krakoski ziemi. Owi,
co Chrząna pierwej znali, dziwno im beło, że tak prętko powstał i z Chrząna
Chrzanowski uczynieł się.
[650] CHRZANOWSKI chłopski syn *****a, sługował u ślachty w Pod-
górzu. Pojął beł żonę ze służby kędyś *****b. Trzymał anno 1630 plebaniją
w Siemichowie u Zakliczyna. Miał lat 30 anno 1630, beło i potomstwo.
Niedrogi będzie chrząn.
[651] CHRZANOWSKIa Jan beł chłopski syn, u Krosze niejakiego,
sługi Dominika książęcia 1 , {bel.} Tęn chłopiec i z drugim chłopcęm, Łycz
kięm Janęm, o którym pod L2, anno 1633 19 marca do depozytu {p. Trepkip
ślacheckiego na Św. Jana ulicy {w Krak<owie)} w p<ana) Rapowej kamię
nicy4 dobeli i kluczami o jednem zębie, i wytrychami zotwierawszy ząmki
{i kłótki}, pierwej do izby, zaś drugie do komory, gdzie skrzyń już dwie
otworzeli, a do trzeciej, gdzie beły pięniądze, mieli otwierać, eż gość przy-
jechał wieczoręm, ksiądz Morski s . Każe gospodyniej do izby owej otworzyć,
ano obaczą światło w komorze otwartej, które zgasieli złodzieje *** po-
słyszawszy, że w izbie ktoś. A wtęm krzykniono : "złodziej, złodziej!" Świe
ce przyniesiono i poimąno, Łyczka b powrozmi mocno związano, a Chrza-
nowski uciekł jakoś. Poimanego owego oddąno nazajutrz temu, co na jego
depozyt beli nastąpieli, ale ato puścieł Łyczka, które szubienicę miało beło
nawiedzić. Może mu kożdy rzec: "Łyczko od szubięnice się urwało".
[652] CHRZANOSKIa zowie się *** chłopski syn. Żonę ma z Krakowa,

księdza Turobolskiego, proboszcza u Wszech Świętych, powinnąl. Wyjed-
nał mu ten proboszcz za Collegium w Krakowie pod murem plac pusty,
------
[649] a Lw., brak.

[650] a Luka na pól w. bLuka na 1,'3 w.
[651] a Na pr. marg.: złodziej. b Tamże: Łyczko złodziej.
190
[6S3J CHRZANOSKI - [638J CHUDZIŃSKI
na którym zbudował domek. Trzymał też Libirtów 2, wioskę mila od Kra-

kowa {b za Kazimie<rzem) b} kilka lat arendą i anno 1639 *****. Syna miał
Krzystofa, chodzieł do classes w Krak<owie) , mieszkał na probostwie u Wszech
Świętych.
[653] CHRZANOSKIa nazwał się *** chłopski syn ***

ze Trzcianej
u Mielca, poddany p. Mieleckiegol. Służeł u Mołodeckiego 2 , żołnierza na
Ukrainie, anno 1623 za chłopca, po tym u p. Chlewickiego anno 1626 pod
Skrzynnem, zaś synowi p. Chlewickiego w Brogowej pod Skrzynnęm 3 i anno
1634 b .
[654] CHRZANOSKIa nazwał się ***

miejski syn z Piotrkowa. Slużeł
p. Kąckiemu u Piotrkowa, potym p. Lanckoruńskiemu, kasztel<anowi)
wiślickiemu I, i anno 1634.
[655] CHRZĄSTOWIca ***,

kancelarysta w Krak<owie) , w ziemstwie
i w grodzie pisowal od kilku lat i anno 1634 *****. Ten w Sukiennicach
krak<owskich) beł za chłopca u kupca kilka lat. Ożęnieł się anno 1638,
pojął Nynkownę na Kazimierzu b I.
[656] HUBlCKI nazwał się

syn mieszczki na Kleparzu, Katerzyny Ki- k. 126
lijanowej, Stanisław. Slużeł p. Rzemięńskiemu l , gdy bel pod Smoleńskiem
pod czas ekspedycyjej anno 1610. Więc ten syn Stanisław na liściech do
matki a tytuł pisała: {pani matce} Katerzynie b Kilijanowej, a podpisował
się Hubickim, to bękartęm uczyniel się.
[657] CHUDZI:ŃSKIa, z Sieradza miejski synek b Chudziaszków, przy

kancelaryj ej kaliskiej bawieł się i anno 1637, i 1639. W rysiach, w bławacie
chadza, szabla oprawna, czeladzi kilka [e] d.
[658] CHUDZIŃSKP z Chudziny od Poznania l bel. Bel kancelarystą,

potym pisarzem grodzkim poznań<skim) 2. Tęmu, udają, że beł wyprawieł
nobilitacyją p. Czarnkowski, jenerał poznański 3 • Umarł circa 1622. P. Przy-
jemski, obożny koron<ny)4, uprosieł {anno 1635 kaduk} po synach jego,
których kilka beło zostało 5 .
[652] b-b Lw. , brak.
[653] a Artykuł dodany na odwr. k. 125. W kopii Iw. CZę.fĆ tekstu oddarta. b Pod
tekstem: od Budkoskiego l?].
[654] a Artykuł dodany na odwr. k. 125. W kopii Iw. oddarta większość tekstu.
[655] a Jw. b Na łewym marg.: Krak<ów) w Sukiennicach.
[656] a-a Lw., brak. b Jw.
[657] a Artykuł dodany na odwr. k. 125. b Lw.: chamek. c Lw.: i nie chudo kolo
niego, już i ślachcicem mieni się. (\ Na lewym marg.: od p. Zaleskiego studenta.
[658] a Artykl/ł dodany na odwr. k . 125. ..
191
•
[659J CHYCKA - [664J JABŁOŃSKI
[659] CHYCKAa pod Jurkowieckim.
[660] CHYŁKOWSKla, chłopski syn "'**, służel między lisowczykami

na cesarską pod Łosiową chorągwią I na parę koni r. 1632 b , co ich belo
o tę służbę ćci poodsądzano na sejmie coronationis r. 1633 w Krak<owie) .
Potym zdobeł się beł w dostatek, który niećcią przypłacieł.
[661] CHYLICKP nazwał się Stanisław, chłopski syn ***, rodzic z Chle-
wiskI między Szydłowem a Skrzynnem ***. Pojął be} wdowę *** ze służby
od paniej cijca 1630. Nabawieł jej bel pierwej bękarta Jadama, któremu
belo lat 8 in anno 1637, a udała, że to z pierszym mężem miała go. Ten Sta-
nisław bel za ul"zęnnika od r. 1636 u ks. Lipskiego, biskup:l chełmiń < skiego ) 2,
w MoJliszowicach , od Radomskitgo trzy mile.
I, J
k.127 [662] JABŁOŃSKla nazwali się trzej chlops.;y synkowie *****. Słu-
gowali u ślachty. Jedęn *** w Wojniczu mieszczkę pojął; dom miała swój
w rynku ku północy i tam mieszkał Z nią i r. 1630, i potym. Chromy beł,
na szczudle chodzieł *****b. Brat jego drugi *** służeł Fraksztynowi Zbi- .
gniewowi l na Podgórzu r. 1630, potym indziej ***"'*c. Trzeci *** slużeł
u p. Wojciecha Chrząstowskiego pod Wojniczem w Szczepanowicach 2
i anno 1630, i potym.
[663] JABŁoŃSKla zwał się *** chłopski syn z Kurozwąk od Rakowa,

poddany p<p) . Lanckoruńskich. Tegop. Krzystof Lanckoruńskjl w Ku-
rozwękach wziął bel za chłopca, przezwał go Jabłońskim anno 1626. Beł
u niego i r. 1633.
[664] JABLoŃSKla zwał się *** chłopski syn *****b. U ślachty służqc
pojął beł służebną ze służby ***. Służeł za urzennika p. Rarowskiemu w Ma\-
kowicach l u Koszyczek w krakoski ziemi i z żoną, która srodze ruba, tłusta
bela; najmowała krowy folwarkowe tam w Malkowicach od r. 1632 i potym.
Sam miał lat pięćdziesiąt.
[659] a Pozycja ta umieszczona na pr. marg. poniżej "ru 656. W kopii Iw. część tekstu
oddarta.
[660] a W kopii Iw. jw. b Na lewym marg.: Mietelka krawiec.
[661] a Na pr. marg.: Są i pod Chi miasto Chy. W kopii Iw. jw.
[662] a W kopii Iw. brak tego at·tykulu. b Luka na 11 /3 w. c Luka na półtora w.
[663] a W kopii Iw. brak tego artykulu.
[664] a Na łewym marg.: 80. W kopii Iw. jw. b Luka na J/3 lV.
192
[66S] JABŁOŃSKI - [669] JĄCZYŃSKI
(665) JABŁOŃSKJa, chłopski syn, pojął beł Zagatczankę, mieszczkę

w Skalmierzu. o których pod Z. Ma dzieci z nią. Bel za urzennika w Topoli 1,
wsi u Skalmierza, i anno 1639 b •
[666) JABŁOŃSKP zwał się *** mieszczanin krak<owski) *****. Jest
nota o nim, co go pozywano na ratusz krak<owski) o nieoddanie donatywy
do poborce miejskiego, którą królowi gotowali anno 1630. Ten Jabłoński
dał beł dziewkę za Dubieckiego, mieszczanina te? krak(owskiego), o którym
pod D.
[667) JACKOWSKI a *** beł chłopski syn skądsi. Sługował u ślachty
{w sieradzki zięmi}. Ten przybrawszy sobie towarzestwa przeszpiegował
Szota, co do Śląska po towar na jarmark jechał i pobrał mu pięniądze w lesie
pod Olsztynem ku Częstochowej. Trzymał potym Kamieńsko miasteczko l
od p. Przerębskiego 2 • Kupieł beł w sieradzki ziemi spłacheć. Syn jego Jakub
beł podpiskiem w grodzie krak(owskim) r. 1604. Pojął beł wdowę z domu
Zdrowską r. 1606. Sząniec 3 potym arendą trzymał od r. 1618 i tam umarł.
Zostało jego synów kilka *****b. Brat Jakubów *** pod Św. Anną u Czę
stochowej spłacheć miał w wiosce ***. Żyw beł r. 1629, miał potomstwo 4.
[668] JACKOWSKJa *** zwał się chłopski syn, sługa u p. Wielko noc- k. 128
kiego Adama w Wielkinocy l , wsi u Miechowa. Bel u niego circa 1607. Po
śmierci tego pana udał się mieszkać do Wojnicza anno 1613; najmem miesz-
ka!. Miał kilkoro potomstwa. Będą się za ślachtę mieć.
[669] JĄCZYŃSKla, chłopski syn *** z Wielgipolski, pastuszy syn b.
Trzymał Wolborz od ks. biskupa kujawskiego anno 16 ... 1 Syna miał Woj-
ciecha, wyniósł się zaś beł ku Wielgi Polszcze. Arendował wieś od p. Czar-
kowskiego, wojewody łęczyckiego 2 • Masłowską od Wielunia miał za sobą3,
umarła mu anno 1626 w Sulimierzycach u Radomskiego 4 • Siostrę swą bel
dał za Wolskiego Adryjana, co od p. hetmana trzymał Wieluń s . CTen Jąn
czyński wohni kupczeł w Wielgi Polszcze. Kupiel beł ziemszczyznę Bizanów 6
w kaliskim kraju. Beł posłem na sejm anno 1634. Nie ma potomstwa i 1638 c .
[665) a Artykul dopisany na pr. marg. poprzedniego. W kopjj Iw. brak. b Pod tek-
stem: od Porębskiego.
[666] a W kopii Iw. brak tego artykulu.
[667] a Cały artykuł przekreślony. W kopii łw. brak. b Luka na 14/5 w. Na pr. marg.:
Nota in actis castr<ensibus) cap<itanealibus) Crac<oyiensibus) anno 1631 nobil<is) Se-
bastianus Jackowski, filius olim Andreae.
[668] a Na pr. marg.: Wojnicz. W kopjj Iw. artykufu tego brak.
[669] a W kopjj Iw. brak tego artykułu. b Na pr. marg.: W konfederacyjej bel za
ciurę u żołnierza polno l?], na kilka koni pisał się i stąd zbiel się. Niżej: 15000. c-c Dopi-
sa/lo ciasno IV luce. Przy kOl/cu /la pr. marg.: Error Maioris Poloniae.
lH - W. N. Trepka: lib.r chamorum . cz. l 193

[670J JANCZYŃSKI - [675J JAGODZIŃSKI
[670] JANCZYŃSKIEGoa Georgium pozywał p. Tobijasz Minor l na

trybunał lubelski inter causas ofticii. Pozywając go mianował famatum,
o czym nota in eiusd( em) actis r. 1630 Sabbato post Dominicam Miseri-
cordiae [20 IV] etc.
[671] JADAMOWSKI i JADAMCZOSKla są do kilkunastu w k( r) a-

kowski ziemi, co z woźnic teraz za pachołki różnie u ślachty służą, zaś z pa-
chołków za ślachtę będą.
[672] JAGNIĄTKOWSKla aboli Jagniąt-chowski, że ociec jego będąc

pastuchą przysadzał jagnięta, że uchował je. Stąd syn jego Jagniąt-chowski
nazwał sięl *****b.
Anno 1619 in actis castr( ensibus) c( apitanealibus) Crac( oviensibus)
post Agnetis nota, gdzie Jagniątkoskiego *** Wajsowski *** quietat ****"'c.
Wajs po polsku biały nazywa się, a gdy białość kwituje jagnię abo owcę,
to się już czarne muszą rodzić.
[673] JAGOCKta nazwał się *** od Krak( owa) chłopski syn ***"'*.
Na sztorcie l grać umiałi na kornecie. Służel za muzyka p. Wołowiczowi,
staroście żmudzkiemu 2 , kilka lat i r. 1631. Wyprawieł mu p. starosta ten
wójtostwo w Kobryniu u Brześcia Litew( skiego) . Miał żonę i potomstwo,
które za ślachtę udawać się będą.
[674] JAGODZrNsKla nazwał się Wojciech, Jagody chłopa syn ze wsi

Jadownik l , za Bochnią trzy mile l). Ten służeł p. Janowi Krzysztoporskiemu 2
w sieradzki ziemi i r. 1633. Ślachcicem zwał sięc.
[675] JAGODZrŃSKP ***, z Wilna miejski synek *****. Slużeł p. Ba-

lowi I w przymyskiej ziemi circa 1631. Ranieł beł w Przymyślu p. Biereckie-
g02 w mięsopusty i wsadzono go beło ***. Wtem balwierczykowie dwa
wędrowni z Wilna poznali go, których on bardzo prosieł b , aby go nie wy-
dawali, bo on ślachcicem się udawał być z Kujaw3, ale oni niektóręm w Prze-
myślu powiedzieli, że beł z Wilna. Ten jak z więzienia wyszedł, ińdziej służeł
tamże w przemyskiej zięmi.
(670] a Na pr. marg.: causeae officii. Artykulu tego w kopii Iw. brak.
(671] a Artykul dodany na odwr. k. 127; IV kopii Iw. brak.
(672] a Jw. b Luka na 21 /4 w. c Luka na 3 IV.
(673] a Artykułu tego brak w kopii Iw.
(674] a Artykulu tego w kopii Iw. brak. b Na pr. marg.: w Jadownikach. c Na
lewym marg.: p. Adam Gomoliński.
(675] a Artykułu tego w kopii Iw. brak. b Na pr. marg. szyfrem: non.
194
[676J JAKIMOWSKI - (679) JAŁOWICKT
[676] JAKIMOWSKla nazwał się Stanisław l , Kozubków syn w Chęci- k. 129

nach. Miał dom po ojcu. Je5t nota o nim w księgach chęcińskich miejskich
feria quarta infra octavas Corporis Christi [31 V] anno 1595, gdzie pisze:
famatus Stanis1aus Jakimowski Kozubek, advocatus tum temporis Chę
cinen ( sis) etc. *****1>. Jędrzej Jakimoski alias Łapa, ojca jego w Chęcinach
Łapą zwąno. Ten syn Łapin beł przy pisarzu miejskim lubelskim r. 1628
i 1631. Stryjów tego w Chęcinach zową jednego Wróblęm, drugiego Pochwa-
tęm *****C. Samuel d, Wróblów syn z Chęcin, także Jakimoski nazwał się.
Siu żel p. Radziwiełowi w Litwie circa 1621 i potyme. Ten potężnie tam za
ślachcica udaje się.
[677] JAKuN'SKIa nazwał się *** młynarski syn z Podrzecza b , wsi

u Sącza l. O tern wszyscy mówią, że z opryszkami kilka lat rozbijał, że zarwał
z kogoś pieniędzy. Potym kupieł Jasienkę wioskę2 i Siekierczyny wioski
połowicę c 3, dwie mili od Sącza. Pojął bel Falibogówną, miał z nią trzech
synów 4; żyw bel i sąm r. 1633. dUczeł się starszy *** w Krak( owie) anno
1632 u p. mistrza Gniatkowca d5.
[678] JAKUBOWSKP nazwał się , że mu Jakub imię, chłopski syn z Czu-

browicI , wsi od Olkusza. Sługował za kozaka u ślachty zaciążkarni. Siostrę
rodzoną miał na Kleparzu za siedlarzem Kasprem. Ta mu bela ożenienie
z mieszczką na Kleparzu zjednała i tamże przemieszkiwał. Tego zabieł bel
ślachcic jedęn na Kleparzu na gwałcie, co tej siedlarce płucami gębę obijać
dal ślachcic, a tęn się za wrzaskiem wzdjął za siostrą beł anno 1628. Drugiego
brata tego *** postrzelono na tęmże gwałcie. Czubroskim zwał się, dwie
lecie po postrzale umarł, a pojął
,
też beł na Kleparzu Garbarką zwano wdowę,
na rogu przy smyntarzu Sw. Floryjana kościoła dom miała. Tego Jakuba
Jakuboskiego zostało dwa synów i dzie(w) ka przy matce. Uczeli się na
Kleparzu i r. 1633. Tomek mial lat 13 ***, młodszy II ***** b. Udadzą się
na służbę, a ślachtą będą się zwać.
[679] JAŁOWICKP przezwał się Jan, chłopski syn z Powernów 1, wsi k. 130
nad Niestręm ku Haliczu, jadąc ode Lwowa b • Ten beł za urzennika u panów
Sieniawskich kilkanaście lat w Ujazdowie 2 pod Brzeżanami ku Rohatynu.
[676] a Na pr. marg.: Chęciny. Artykulu tego w kopii Iw. brak. b Na pr. marg.:
Stąd beło nazwano tego Jakim, że wszytko w mowie mówieł: jak, jak. On od jak nazwał
się Jakimowski. c Luka na pól w. d Na lewym marg.: Wikalski [?]. e Na pr. marg.:
u p. Radziwiła.
[677] a Artykulu tego w kopii Iw. brak. b Na pr. marg.: w Sądeckim. c Tamże:
30000. ci-d Dopisano później w luce.
[678] a Artykulu tego w kopii Iw. brak. b Luka na 1/3
w., na pr. marg.: Kleparz.
[679] a Artykulu tego w kopii Iw. brak. b Na pr. marg.: w Rusi, nieco niżej: 35 000.
195
[680J JAMIŃSKI - [683J JAMIŃSKI
Tam dobrze nazarywał, że potym trzymał arendą miasteczko za Chełmem

*** za Krasnym Stawem i r. 1625 ***. Do Gdańska często jeżdżal przedtym,
ślachciąnkę pojął beł *****c. Ma na kilkadz.iesiąt tysięcy. Uprosieł d bel po
nim kaduk p. Daniłowicz z Uchaniów, starosta chełmski 3 , tylko że uprosieli
. '. .
powmm zony Jego.
[680] JAMIŃ'SKlal nazwał się Piotr, chłopski syn *****. Ten r. 1626
dzierżał arendą wieś Czudecz za Seniszowęm ku Wielopolu 2 • Nieżonaty
bel, starał się o p<annę) Wielopolską, ukazował sześć tysięcy, ale wiedzieli,
ze chłop, nie chcieli pannej dać ***. Ciotka jego rodzona beła w przemy-
skiej ziemi za Godlowskim, a będąc w Przemyślu b anno 1627 z mężem za-
dała publice temu Jamińskięmu, że chłopski syn jest. Powiedała, czyj i skąd,
i jako się stamtąd wyniósł, gdzie się urodziel c, i ojca jak zwąno. Tylko że
ci, od których relacyją tę mąm, przepomnieli przezwisk wsi tej i ojca jego.
d O tęm druga enologij a na drugi karcie d •
[681] JAMINsKra ***, chłopski syn drugi *****b. Ten służał ślachcie,
służeł potym przy dworze księżny Jarosławskiej l. Dala mu beła urzędować
w Przeworsku r. 16 ... Potym trzymał Miękusz 2 , wieś od p. Bolestraszyckie-
g03 w przemyskiej ziemi circa 1627.
[682] JAMfŃSKIEMl a zwali się też dwa bracia, Stefan i Aleksander.
Z Rusi gdzieś beli i ruskiej wiaryb. Powiedali niektórzy, że popowi synowie,
drudzy mówieli, że bękarci ślachcica któregoś c . Stefan beł podpiskiem
kilka lat, potym prokuratorkiem w Przemyślu i r. 1631, i potyml *****d.
Aleksander, brat jego, bel przy nim w Przemyślu miasto wyrostka.
k. 131 [683] JAMINSKI, co się zową dwa bracia, a Mikołaj i Piotra, są to chłop-
scy synowie ze wsi b Jamna! arcybiskupiej od Łowicza. Żyw beł jeszcze
ociec ich i r. 1631. Tego synkowie ci dwa zawędrowali C po służbach do prze-
myskiej ziemie 2 • Starszy pojął beł nieślachciąnkę w przemyskiej ziemi *****d.
Miał z nią Stanisława, który mnichem beł został, i Mikołaja. Sam ociec ich
[679] c Luka na pól w. d Na lewym marg.: Popławski.

[680] a Cały ten artykuł przekreślony i na nim dużymi literami: Jest niżej. W kopii
Iw. artykułu tego brak. b Na pr. marg. szyfrem: non. c Na lewym marg.: p. Gromadz-
kiego w Seniszewie ma się pytać oń. d-d Dopisane później, może w chwili skreślania.
[681] a Artykułu tego w kopii Iw. brak. b Luka na okolo 3 wyrazy.
[682] a Artykułu tego w kopii Iw. brak. b Na pr. marg.: Przemyśl. c Tamże szy-
frem: non. d Luka na 2/3 w.
[683] a-a Słowa dopisane w luce na 4/5w., powstałej przez wytarcie pierwotnego tekstu.
b Od tego miejsca rozpoczyna się tekst w kopii Iw. Brak artykułów powyższych w tej kopii
powstał wskutek zagubienia kilku kart. W paginacji jednak luka ta nie uwzględniona, dano
ją więc po zagubieniu owych kart. c Lw.: zabrnęli. II Luka na 1/3 w.
196
[684] JANCZEWSKA - [687] JANIKOWSKI
arendami w przemyski ziemi bawiel się i anno 1631. Piotr zaś Jamiński na-
zwany dzierżal arendą anno 1626 wieś Czudecz za Seniszowem 3. Starał się
o p(annę) Wielopolską, ukazował sześć tysięcy, ale odmówiono mu jej,
że wiedziano, iż chłopski syn jest. Pojął bel anno 1630 Kodanowską e (co
ociec jej kupieł beł Rakową, wioskę pod Samboręm, udawał, że z Mazosz
bel ślachcic, ale takiż podobno, jako i Jamiński). Ten Piotr trzymał anno
1630 arendą wieś Małkowice, od Przemyśla mila, zaś r. 1631 od ojca żęni
nego tę Rakową. Herbu Prus, półtora krzyża, zażywał, z łęczyckiej ziemie
udawał się być ślachcicem *****f. Ciotkę tego a siostrę ojca jego wziął bel
żołnierz któryś z łowickiego kraju i mieszkał z nią w przemyskiej ziemi,
pewnie Godlowski. Ta ciotka jego rozgniewała się na tego Piotra i publice
mówieła mu: "chłopie, ślachcicęm się czynisz, ano ociec twój chłop w Jamnie,
arcybiskupiej wsi u Łowicza, jeszcze żyw; abo się go ch( c) esz zaprzeć?"
Co beło w Przemyślu na rokach ziemskich anno 1627 przy kupie ślachty,
a nie śmiał nic rzec tej ciotce, boby jeszcze więcej beła powiedała, tylko jej
mówieł: "ale nie wołajcie", a błagał ją, jak mógł. Jest i w księgach ziemskich
przem(yskich) nota o tern zadaniu ignobilitatem tęmu tog.
[684] JANCZEWSKAa. W Litwie są
ci Janczewscy dwa tylko w osz-
miańskim powiecie I. Znać, że nieślachta, bo dali beli, któryś z nich, córkę
za Moskwicina {Aleksego}. co Piotroskim nazywał sięh, o którym pod P,
a wzięto go belo w pskowską wojnę za króla Stefana.
[685] JANCZUŁKOWIC ***, z Przedborza miejski synek ***, służeł
w Wielki Polszcze u p. Iwińskiego 1 , zaś u p. Tumickieg0 2 r. 1619 a. Brat
jego beł bakałarzęm promotęm w Krak( owie) ; został beł karmelitą, na Wi-
śnicz bodesłali go beli mniszyb. A ten w Wielki Polszcze za ślachcica mocno
udawał się.
[686] JANKWICOWIE pod opisanim Ankwic, pod A włożeli się etc.

[687] JANIKOWSKra *** zwał się mieszczanin w Miechowie. Miał dom k. 132
swój w rynku. Mieszczkę stamtądże miał za sobą. Ten przez nieopatrzność
w domu tern słód susząc, zapaleła się słodownia i dom, że kilkamście domów
przy tem zgorzało. Mało na gad e o to nie karano go, ale od miasta odsąd"W-
no go precz. Umarł potym niedługo, a żona jego na Kazimierzu u Krak(o-
[683] e Na pr. marg.: Kodanoski, o którym pod K. f Luka na 2/3 w., /la pr. marg.
rysunek tarczy z h. Prus. g Lw.: Łysiowi.
[685] a Na pr. marg.: Przedbórz. b - b Lw.: odesłano go.
a Artykułu tego w kopii Iw. brak.
197
[688J JANISZOWSKI - [690] JANOWICKI
wa) piwnicę najmując mieszkała i r. 1620. Syna tylko jednego mieli, Bolesła
wa, który wstydząc się, inaksze imię swoje udawał b . Beł za aptekarczyka
Pod Karpiem w aptece l w Krak( owie) circa 1610, potym służeł za wyrostka
pod Miechowem u p( p) . Trepków anno 1613 2 • zaś u p. Laskowskiego in-
stygatora3, z którym jeżdżąc do Lwowa w sprawach króleskich do żołnie
rzów anno 1625, tamże mieszczkę pojął i przy Lwowie mieszkał i r. 1633.
Za ślachcica tam udaje ~ięc.
[688] JANISZOWSKI nazwał się Gabryjel, bękart księdza Dobieckiego,
plebana pielzchnickiego, aw wiślickim kluczu a. Ten ksiądz kupieł mu w Pierz-
chnicy dwa domy. Pojął tamże mieszczkę, Śmigielską nazwaną b, circa 1624,
miał i potomstwo, lat miał 30 e .
[689] JANISZOWSKP zwal się *** bel młynarski syn spod Jędrzejowa
niedaleko *****b, p(ana) Niemścin 1 poddany. Rozbójnik [e] srogi, powo-
łany kilka razy w grodzie krak(owskim) w czarnym rejestrze *****. Porą
bali go beli chłopi we wsi anno 1637 po Wszech Ś (więtych) . Miał dostatek
cudny, udawał się panięciem z l.itwy *****d. Ciotkę jakąś miał przy Kra-
k<owie) . Mieszkała pierwej na Biskupiu, wyprzedawszy się zaś mieszkała
najmem u Kłoty przed Nową broną {anno 1637}. Beła za jakimsi Majchrem,
chłopem prostym zc wsi.
[690] JANOWICKla ***, chłopski syn, do lisowczyków przywędrował,

z któremi będąc, gdy do Węgier anno 1619 wpadli, i zdobycz, a raczej rozbój
(co kościołów kilkanaście tam beli wyłupali), ten łup, co on dostał, zostawieł
kędyś w mieście. Potym na Śląsko szli, eż powiatowe chorągwie ruszano
na nie r. [620. Ci gdy przez Olkusz jechali, poimali tego Janowickiego gór-
nicy i pograbieli rzeczy, i w ratuszu siedział. A jako go , puszczono, on naza-
jutrz udał się po forma nie (z kilką także drugich) ku Sląsku; w lesie pogo-
niwszy, pobrał mu pięniądze i koni dwu, co lepszych. Przecie do Śląska za
lisowczyki ciągnął bel i drugie raz z lisowczyk i r. 1623 b, co ich beło wszy t-
kich infamowano i bić wszędy kazano l. Ten zapadł ze zdobyczą tą złodziej
ską kędyś. Miał na 20000 fi. Muchowieckiego, lisowczyka, o którym pod M,
pod ten czas za Krakowem pograbiono.
[687] b Na pr. marg. szyfrem: non c Tamże: Jankowski, chłopski syn, trzymał
Krajowice pod Skrzynnem arendą od r. 1630 od p. Modliszewskiego. Ten cały ustęp prze-
kreślony.
[688] a-a Lw., brak. b Jw. Na lewym marg.: Śmigielska. e Pod tekstem: p.
m( istrz> Dąbr( owski>.
[689] a Artykuł dodany na odwr. k. 131. b Luka lIa I/J
w. c Lw.: był. d Lu-
ka na l w.
198
[691] JANOWSKI - [695J JANOWSKI
[691] JANOWSKI a nazwał się Daniel, dzwonników syn z Dobczyc,

Wojciechów. Uczeł się w Dobczycach b, potym wzięła go pani Lubomirska,
kasztel<anowa) wojnicka I , do pisania listów circa 1611; bel u niej i r. 1624.
Dała mu ta pani szołtystwo w Irzmanowej2, wsi u Dobczyc. Pojął służebną
p<ani) wojnickiej wychowanicę, Kobełecką3 zwała ją, circa 1625; na tern
szołtystwie mieszka! i r. 1631. Do tego dzwonnika Wojciecha, ojca tego
Daniela c, przychodzieł kilka razy dyjabeł, obiecując mu, że męczennikiem
zostanie, ażeby sobie garło poderznął, i noża mu przyniósł. Wodzieł go dla
tego na osobne miesca i do potoku, że sobie poderznął d, a mając dziurę
w gardzielu anno 1625, dopiero umarł anno 1628.
[692] JĄNOWSKIa jakiś *** kupieł sobie wójtostwo w starostwie ja-
sielskim w Podgórzu i uproszono prętko pod nim kaduk, i odebrąno go anno
1634 b .
a
[693] JANOWSKI Mikołaj, chłopski syn *****b, Wilkowicel zastawą
trzyma od Krak<owa) trzy mile; młody, nie ma żony.
[694] JANOSKIa nazwał się *** chłopski syn ze wsi spod Opatowa.
Służeł pierwej Stan < isławowi ) Stadnickiemu, co go Dyjabłem zwano J , potym
Piekarskiemu, zaś Opalińskiemu *** marszałkowi 2 , potym b pod chorągwią
na Ukrainie. Tam ożęnieł się circa 1636 c .
[695] JANOWSKI nazwał się Jadam, zagrodniczy syn I *****a. Tego k. 133
ociec nalazł bel pieniądze pod sadem, których dobywszy przechowl'ł indziej.
Rzekł temu Jadamowi ociec, iż "ja trudno mam z temi się wyjawić, a też
żem stary, ty na świat idziesz, ucz się naprzód, a potym służ, możesz tern do
godności jakiej przyść". I tak uczeł się trochę, potym kupiwszy konia służeł
u ślachty, eż potym za one pieniądze arendował coś. Potym dzierżał arendą
[691] a Na lewym marg.: 29. b Na pr. marg.: z Dobczyce. c Nad tym stowem:
miał lat. li Na pr. marg.: cud od dyjabła.
[692] a Artykuł dodany na oliwr. k. 132. Na lewym marg.: Podgórze. b Pod tekstem:
od p. Zastawy. .
[693] a Artykul dodany lIa odw/'. k. 132. Prócz nazwiska caly tekst zdrapany, ledwie
widoczny. Arlykulu tego w kopii Iw. brak. h Luka na J /3 w.
[694] a Artykul dodany na odwr. k. 132. Na lewym marg.: Zaleski to ma być, nie Ja-
noski. W kopii Iw. arrykulu tego brak. b Na lewym marg. szyfrem: non. c Pod tekstem:
od p. Borzechoskiego.
[695] a Luka na 2 lub 3 wyrazy. Na pr. marg.: Za pewne to udawał p. Jadam Janoski,
co na oczy nie dojrzy. że ten to, o którym się pisze, Jadam, beł bękart Janoskiego, opata
jędrzejoskiego, i documentissime tego dowodzie!. I to, że uprosieł sobie u tych, żeby go
do herbu za powinnego przyjęli, a że dobrze ich udarował, uczynieli lo. Ale nieważne to
• •
sme consensu regIae.
199
[696] JANOWSKI - [697] JANOWSKI
Książ Wielki, folwark, od p. Myszkowskiego margrabie 2 kilkanaście lat

{i r. 1626}. Miał za sobą Borkównę z Mieronic 3, z tą dziewek miał sze< ś)ć.
l. Krystynę dał za p. Ważyńskiego, co Skałę4 trzymał {anno 1620}, od Kra-
k<owa) 3 mile. 2. Jadwigę za panęm Jarzyną5 *****b. 3. Annę za *****C.
4. Rejinę za ***** d, co w Moczydle, wsi od Księża pół mile, trzymał arendą
i anno 1626. 5. Piątą za *****e. 6. Jagnieszka panną bela r. 1630 6• Syna
miał Mikołaja 7 , który uczeł się w Księżu, potym, gdy p. Samuel Lancko-
rUllski 8 słał syny swe do cudzej ziemie anno 1626, on im tego Miśka oddał
za chłopca. Ta żona jego, Borkówna, miała siódmą dziewkę {anno 1623},
Jagnieszkę, ze sługą mężowym Rytyńskim, o którym pod R, a gdy [z] nią
chodziela, jeździeła do Żydówki do Krak<owa) , którą i do Księża wozieła!,
zażywając rostych rzeczy, aby mogła brzucha zbyć, 'ile przecie zległa w Księ
żu. Mąż przyjechał, dziwuje się, skąd się dziecię wzięło, nie bardzo jednak
kłopotał żony, czego się ona bała i dlatego zbywać tego chciała. Rytyński
niedowierzając ujechał do Krakowa niż pan do połogu przyjechał ***** g.
Inszy Janowscy w krak<owskiej) ziemi wiedzieli, że ten Jadam chłop, dali
mu pokój, że go zażywali zawsze, gdy chcieli; jeszcze i Opatkowice,9 wioskę
z któtej się pisali, przed ali mu pod Jędrzejowęm. Tęn Adąm umarł anno
°,
1627 1 a żona jego, ta Borkówna, w tych Opatkowicach mieszkała mając
przy sobie szóstą dziewkę Jagnieszkę hi siódmą Jagnieszkęh, należną tę bę
kartkę, której dziesięć lat belo r. 1633. Szła bela w rok po śmierci mężowej
za sługę p<ana) margrabinego ***. Uprosieł beł po tym Jadamie kaduk
Stanisław Jąnowski 11, ale kto inszy pierwej uprosieł, a gdy kaducznicy przy-
jechali, p. Myszkowski margr'lbia (co mu mało belo po tym) zrazie! ich od
tego, mówiąc, że "nie dam tego, bo nieboszczyk, co miał, z mego zebrał
dzierżąc Książ", i posłał kilkadziesiąt koni, co by wjazdu bronieli.
k.134 [696] JANOWSKI drugi familijej ***, chłopski syn z CielętnikI, wsi
p. Samuela Brzeskiego u KOlliecpola. Ten u pana hetmana Koniecpolskiego 2
przy skarbnych woziech siadał, gdy kędy jechał. Za ciurę bel, a jak to ci zwy-
kli, zarwał beł gdzieś u bogatego chłopa pięniędzy ***. Potym odjechał od
Koniecpolskiego i pojął płockąa niejaką3, o których pod P ***. Mieszkał
za Olkuszem w Kosmalowie 4 u Chrzanowa.
[697] JANOWSKI zwał się też *** chłopski syn *****. W kaliskim wo-
jewództwie arendami się bawiel i pięniędzy na zastawy pożyczała. Tam w Ka-
liskim wszyscy za chłopa go mają, on się za ślachcica udać chce l .
[695] b Luka na pól w. c Luka na 2 lub 3 wyrazy. d Jw. e Jw. f Na pr.

marg.: od p. Pawłoskiego Jana. g Luka na pól w. h-h Lw., brak.
[696] a Na pr. marg.: Płocki.
[697] a Na pr. marg.: w Kaliskim.
200
(698) JĄNOWSKI - (702) JAROSŁAW
[698] JĄNOWSKI bet też

***, od Kalwaryjej niedaleko mieszkał, Ja-
gniątkowską niejaką l miał za sobą. Ten gdy umarł, pobrał po nim wszytko,
co mial, p. Zebrzydowski, miecznik koronny2, zaś po żenie tej jego Przy-
tkoski wziął spadek 3.
[699] JARCZOWSKla nazwał się *** chłopski syn' *****. Ten służąc
u ślachty tak się nazwał i ze służby gdzieś żonę bel pojął. Trzymał arendą
anno 1629 plebani folwark b w Jadownikach 2, trzy mile od Bochnie. We-
spół ze Storcęm niejakim, o którym pod S, tę to aręndę trzymali; Storcowę
siostrę miał to za sobą. Ten Storc potym r. 1631 i 1632 w Szczepanowie na
Podgórzu, gdzie św. Stanisław rodzieł się, arendą trzymał folwark od p. Czer-
neg0 3 *****. Jarczowski c tęn od r. 1615 eż do r. 1629 trzymał arendą ple-
baniją w Sięmichowie u Zakliczyna.
[700] JAROCKI *** bel mieszczanin na Kleparzu. Jest nota o nim w księ
gach kleparskich anno 1598a, co go pozywano na ratusz o niezapłacenie
s(z) osu do miejskiego poborcc etc.
[701] JAROSZOSKI anazwał sięa Wawrzyniec, chałupniczy syn ze wsi
Bobrownik p. Szczepanoskiego , z Podgórza nad Dunajcęm. Tęn gdy za
woźnicę służeł anno 1620 u p. Trepki Stan (isława) pod Miechowęm 2 , tylko
go WawJzyniec Łysy zwąno. On potym T. 1622 pojął mieszczkę w Uściu
nad Rab ąb3, Jaroszoskim nazwał się. Synów, co ma, chce ich dać za chłop- .
ce do ślachty. Za ślachtę ci pewnie będą się udawać.
[702] JAROSŁAW zwal się Jakub, chłopski syn. Ten służeł opatowi k. 135
jędrzejowskiemu circa 1580, bodaj nie Reszce', i że mu służeł chwilę, dał
mu opat szołtystwo we wsi do opactwa w Węglińcu szołtystwo [ss] do dwu
żywotów. Pojął beł pasierbicę Jasieńskiego niejakiego. A miał ten Jasieński
wdowę, Wygnańską niejaką, której to żenie Jarosław, wiano zeznając w gro-
dzie chęcińskim circa 1590, Jasińską po ojczymie pisąno ją, a tego Jakuba
nobilis w księgach mianowano, ale error ten oficyjarzów nie uczyni ślachcicęm
Jakuba i jego potomstwa, których zostało trzej. Jeden *** służeł p. Dębień
skiemu, sędziemu krak( owskiemu) 2, i r. 1632 *****a. Drugi beł *** w Pru-
siech przy kimsi r. 1627, potym służeł ks. Koniecpolskiemu, opatowi jędrze
joskiemu3, od ośmi lat i r. 1632, w który rok u Kamieńska w sieradzki zię-
mi po Trzech Królech pojmował wdowę Krzywańsk ąb4 u KorabloskiejS,
też wdowy, w Kletnej6; powinną ją swą zwała. Tam, żeby się udać mógł
_ ._ ._ - -
[699] a Na lewym marg.: 85. b Na pr. marg.: Jadowniki. c Na lewym marg.: 47.
[700] a Na pr. marg.: Kleparz.
[701] a- a Lw., brak. b Na pr. marg.: Uście.
[702] a Luka na 1 w. b Na pr. marg.: Krzywańska.
201
[703] JARZĄBKOWSKI - [706] JASIeKI
za ślachcica, ukazował eksceptę autentyczną z grodu chęcińskiego tę, co to

ociec matce jego wiano zapisował, kędy nobilis pisąno go. Jak to taki error
sieła może złego narobić! Trzeba bardzo c penami wskłósać 7 oficyjarze takie
nieostrożne, co byle dworską sukienkę i na woźnicy widzieli, piszą go nobi-
lis. Ale niech ten Jarosław pokaże taką reformacyją baby swej, wiem, że jej
nie wywiedzie. Są kilka tych ślachty, co od miast królewskich abo duchow-
nych tytuły hiorą, jako i Oświęcim 8 , pewnie chłopi Sąd.
[703] JARZĄBKOWSKI Wojciech i Mikołaj, synowie chłopa Wiącana
z Jarząbek, wsi w wiślickim powiecie. Dostała się beła rola na nich chłopska
po Golęnioskiej. Wojciech uczynieł bel fałsz w księgi nowomiejskie, zeznając
Święcickiemu przedanie circa 1625. Tęn Wojciech dwu synów miał, Mikołaja
i Wojciecha. Mikołaj okrad ślachcica w krakoski ziemi i obieszono go w Kra-
k<owie) r. 1614. Wojciech oszalał i zabieli go chłopi w Jarząbkach. Dziewki
tylko tego Wojciecha starego zostały, Maryna i Krystyna *****a. Mikołaj
stary studował w Lublinie. Tam narajeł mu bel niejaki Rzymski, o którym
pod R, żonę, siostrę drugą żony swej, a trzecia Niezabitoskiego, o którym
pod N. Ci trzej swagrowie, wziąwszy za żonami po 6 tysięcy, pokupieli po
spłachciu we wsi Komorowie pod Zamościem i za ślachtę tam uda<ją) się,
że są z sęndomierski ziemie!. Tak chłopi u nieznajomych czynią, iż chłopy
będąc, bają o powinnych bdaleko w odległym b kraju.
k.136 [704] JARUNKAa ***, z Pińczowa miejski synek. Wiedzą dobrze WfZySCy
w Pińczowie o jego chłopskim urodzęniu, sławnym, zawołanym, na kupie
gnojub. Jest i przyjaciół jego w Pińczowie niemało, i sam w Pińczowie ma
osiadłostkę, a kiedy kędy wyjedzie. mocno się [e] za ślachcica udaje. Trzeba
go uślachcić na to kędy w rynsztoku.
[705] JASZCzyNSKla nazwał się Jędrzej od jaszczu, co szczą węń b •
Wdowiec, miał synów dwu. Uczeli się w Proszowicachc anno 1637d. Żabno
trzymał do wiernych rąk od p. Dębieńskiego Franciszka, chorążego kra-
k<owskiego) !.
[706] JASICKla Jasiek, z Lanckoruny miejski synek. Ten służeł panu
Zebrzydoskiemu, miecznikowi koron<nemu), staroście lanckoruńskiemu!,
za komornika kilka lat i r. 1631, i potym. Za ślachcica udaje sięb.
[702] c Tamże: Nota. (J Na lewym marg.: Pągowski stary i Jeżeski.

[703) a Luka na 3/4 w. b-b Lw.: w dalekim.
[704) a Lw.: Jarunta. h Na pr. marg.: Pińczów. c Lw.: kundel.
[705] a Artykuł dodany 1/a odwr. k. 135. b Lw., brak. c Na lewym marg.: w Pro-
szowicach o nim. d Tamże: Mytmo [s].
[706] a Na lewym marg.: 30. b Tamże: Bagiński.
•
202
[707] JASIĘŃSKI - [712] JASiŃSKI
[707] JASIĘN'SKI Jana, chłopski syn z Jasięnia, wsi p. Czernego l , od

Bochnie dwie mili. Tego beł pan od chłopa wziął za chłopca. Potym r. 1633
służeł u p. Śladkowskieg0 2 w Rozprzy pod Piotrkowem. Za ślachcica uda-
wał się, miał lat trzydzieści kilka b .
[708] JASIĘN'SKla Piotr, mieszczanin w Latyczowie, nazwał się. Po-

zywał go p. Tobijasz Minor I jako famatum, że się zwał ślachcicęm. Nota
o tern w księgach causarum officii w lubelskich trybunal( skich) r. 1630 Sab-
bato post Misericordiae [20 IV].
[709] JASIĘN'SKI nazwał się *** chłopski syn *****a. Ten circa 1629
i potym służeł p. Witowskiemu, wielgorządzcy krak( owskiemu) I, za straż
nika, co z Bochnie soli pilnował. Udawał się być z Wielgi Polski, co niepraw-
dę mówieł, i ludziom to śmiał udawać. O tęm powie dał, że chłop jest, służka,
co u niego bel, zwał się Drzewicki, o którym pod D, bo będąc u niego lekce
ważeł tego pana, iż wiedział, że chłop. Chciał pąn sługę bić, to też sługa do
pana, tak naspół bieli się. Rzekł pąn słudze: "chłopie", to mu sługa: "żeś
i ty sąm chłop". Owa chłop pąni sługa.
[710] JASIĘN'SKla, chłopski też syn *****b, służeł księdzu Radoszow-
skiemu. opatowi świętokrzyskięmu. biskupowi kijowskiemu l, kilka lat i anno
1626 za urzennika \\ Pietrzejowicach li Proszowic. Pojął bel [córkę] Sobań
skiego. o którym pod S. co mial szołtystwo we wsi Luboczej mniszek źwie
rzynieckich, od Krak( owa) mila cku Wawrzyńczycom c . Umarł ten Sobań
ski, zostało synów jego dwa dorosłych w r. 1632 ***. Jasięński ten służeł
indziej anno 1633, bywał często na Kleparzu, miał na sobie i lecie wilczurę
podszytą białą L kołnierzęm.
[711] JASIEN'SKla nazwał się *****b poddany chłopski syn z biskup-

stwa krak( owskiego). Tęn u ks. Jana Olbrachta, kardynała i biskupa kra-
k( owskiego >l, beł za kredencerza stołowego. Nadał mu beł dożywocim
wójtostwo w Radłowic u Tarnowa, który trzymał i za ks. Zadzika 2, i także
za kredencerza beł i anno 1638.
[712] JASIN'SKI zwał się Wojciech, chłopski syn *****. Ten służeł w sen- k. 137
domierski zięmi p. Oborskiej, starościnej małogoskiej, wdowie, z domu Go-
stomskiej l. W ojciechęm tylko jeszcze tego sługę zwała, bierała go do usług
[707] a Imię wpisane później w luce. Na lewym I/larg.: 88. b Tamźe: p. Gomoliński.
[709] a Luka I/a pół w.
[710] a Na lewym marg.: 77. b Luka na pół w. c-c Lw., brak.
[711] a Artykuł dodany na odwr. k. /35. b Luka na pół w.
203
[7131 JASINSKI - [7\SI JASIŃSKI
pokojowych i za to miał od niej na dostatek ni ezły, a bojąc się na ostatek

Wojciech, że mu powinni paniej odpowiedali zabić go, on umknął precz.
Jasińskim już nazwał się. Pojął bel Brandysównęa w krakoski ziemi 2, ale
bodaj nie bękartkę, bo służeła też kilka lat w Czaplach Wielkich pod Mie-
chowem {anno 1626} u pani Trepczynej3 za pasterkę Zofka, bękartka p<alla)
Brandysowa, i Brandysówną zwała się, zaś anno 1628 u p. Ruseckiej4, zaś
anno 1629 u pani Stanisławowej Trepczynej, znowu i anno 1630 **u*b.
Ten Wojciech od Jędrzejowa powiedał się być Jasińskich, ale nieprawda,
bo Jasińscy ci sami pytali się też, skąd beł. Ten trzymał od r. 1620 kilka lat
arendą Tępoczół 5 , wieś u Skalmierza. O tern jest też opisanie pod Drużyń
ski. Siostra jego beła za mężęm we wsi Prędocinie u Proszowie za Okrasą
formanęm , o którym pod o. Źle ten Okrasa mówiel, . tylko przez a, e, i, o, u,
wargi wierzchniej nię miał.
[713] JAsr:tilsKI z Pińczowa, miejscy synkowie. Drugi rodzony Mar-
cinkoskim zwał się, o którym pod M. Bel ociec ich mieszczanin w Pińczowie
***** żyw i r. 1628, i potym. Tego, co się Jasińskim naLwał, wziął beł za
chłopca p. Myszkowski, marszałek koronny. W Pińczowie beł u niego eż
do śmierci pańskiej!. Potym ~łużeł p. Tarłowi w Jąnowcu 2 ***. Tego pot-
kał beł w drodze p. Jasiński ze Szczekocin 3 r. 1620. Spytał go, jako go zową.
Gdy powiedział, iż Jasiński, kazał go kijmi pobić i zakazał, aby się tak nie
zwał. Drugie raz na Kleparzu w gospodzie ku Strzelnicy4 na rogu pobieł
go też beł Krzętowski, co od franciszkąnów uciekł beł z klasztora będąc
już księdzem 5, i koni mu beł wziął dwóch anno 1627.
[714] JASIŃ'SKla Matyjasz, co beł podstarościm grodzkim sieradzkim

kilka latl. Trzymał arendą Mękę2 od starosty sieradzkiego p. Bykowskieg0 3•
Kupieł bel pod Łęczycą wioskę Rożniatowice b4 • Bel siestrzeniec jego przy
nim, Turski 5, który często mu mawiał w oczy: "chłopie, bękarcie, ze mnie
się ślachectwęm szczycisz!"c. Wiedział bo, iż chłop bel. Na ostatek tęn Tur-
ski zabiel go w drodze anno 1628. Powiedano, i z żoną jego a wujenką swą
sypiał. Miał syna tęn Matyjasz z drugą tą żoną. {Dziewkę z pierszą żoną
dał za kaliskiego burgrabiego.}
[715] JASIŃ'SKla ***, co bel Szczekocin miasteczka dostał *** w kra-

k(owskiej) zięmi 1 . Beło ich dwa braciej, o tym opisanie pod tytułęmb Roż
nowski. Tych Jasińskich ociec bel poddany biskupa krak(owskiego) ze wsi
[712] a Na pr. marg.: Brandysówna. b Luka na J /3 w.

[714] a Na lewym marg.: I. b Na pr. marg.: 20000, rozerwano to po nim. c Na
lewym marg.: od Miechoskiego.
[715] a Artykuł dodany na odwr. k. 137. b Lw., brak.
204
{716] JASIŃSKI - [719] JASTRZĘBSKI
od Klec 2 "' ... Wziął beł tego to ojca do KIec za urzęnnika biskupa, potym
za starostę tamże miał go. Tam będąc kilkanaście lat, zarwał pieniędzy i ku-
pieł bel wieś Kije {w Wiślickim } u p. Oleszyńskiego, co bel żupnikiem kra-
k( owskim) 3. Gdy bel potym żupnik ten nadtracieł, a ten Jasiński pożycza!
mu pieniędzy, dał mu dziewkę Oleszyński, z którą miał dwu synów 4. Oskar-
żono potym tego Jasińskiego do biskupa krak(owskiego) "*, że kradł pro-
wenta bardzo. <'Kazał go biskup mieć pod strażąc {eż dotąd}, żeby sąm zje-
chał słuchać go liczby. Gdy się dowiedział, że biskup jedzie, obiesieł się Ja-
siński ten d i tak zbel rachunków czynięnia. O tęm są jeszcze pamiętnicy sta-
rzy w tych KIecach mieszczanie i w okolicy inszy. Tak ci synowie Jasińskie
go zostali się przy Kijach tych, a gdy umarł żupnik Oleszyński circa 16115,
tęn Jasińskiego syn wjechał beł w miasteczko jego Szczekociny w onych
długach ojcowych {i inszych dłużników wygnał}. Które dłużne pięniądze
i Kije wieś straci elby beł ociec do biskupa, gdyby mu się belo przyszło ra-
chować, ale że się obiesieł i uszedł tego, a synom przecie zostało. Taki zły
zbiór Jasińskiego wniwecz się obróciel prętko, nie został się w tem trzeci
potomek. {Sąm marnie umarł wszeteczeństwo robiąc w Szczekocinach anno
1630,} a dziewka za masztalerza jegoż iść musiała {anno 1629}, o częm opi-
sanie pod tern masztalerzem, co się nazwał Rożnowski etc. e
[716] JASIŃSKla zwał się *** chłopski syn "'****. Ten studował w Kra- k. 138
k( owie) circa 1632 1. Miał gospodę nab Kleparzu, na Długiej ulicy u Tyń
skiego C, ceklarza 2 . Miał lat ośmnaście na ten czas.
[717] JAŚLIKOWSKla Piotr, złotnik 1 beł na Grodzkiej ulicy. Gluchem
go zwano, głuchy bel. Synów jego dwa, {Kasper i Majcher,} zostało, {do
szkoły chodzą 1635.} Jaślikowski Gabryjel w Rusi jest ślachcic b2 .
[718] JASTRZĘBSKI& zwał się mieszczanin *** w Szydlowie. Ten po-

jął bel bękartkę Borkowę, tego pewnie Borka, co trzymał zastawą Radko-
wice u Chęcin od p. sta.rosty chęcińskiego 1. Umarł ten Jastrzębski circa
1628; zostało jego potomstwo, a żona szła za Truszkowskiego, o którym pod T.
[719] JASTRZĘBSKI& *** zwał się bękart p. Mikołaja Młoszowskiego

z Młoszowej 1 od Olkusza. Miał go z Jastrzębską rzeczoną, co z nią mieszkał.
[715] c-c Jw. d Na lewym marg.: obiesił się sąm. e Pod tekstem: p. Łachoski.
[716] & Na lewym marg.: 63. b Na pl'. marg. szyfrem: non. c Tamże: u Tyń
skiego.
[717] a Cały artykuł dopisany I/a pr. marg. nm 718. W kopii Iw. brak. b Pod tek-
stem: od p. Jeżoskiego.
[719] a Na pr. marg.: Lisowczyk. Artykułu tego w kopii Iw. brak.
205
[720] JASTRZĘBSKI - [723] JASTRZĘBSKI
Ten bękart zaciążkami wszytko bawieł się. Bel między lisowczykami, gdy
w Węgrzech łupali kościoły r. 1619, i na Śląsko r. 1620, gdy powiatowe cho~
rągwie ruszały na się nie. Tylko jednego konia miał, a idąc ku Śląsku za ty-
dzień tak nabrał koni z różnych miesc, że na dwanaście koni pisał się za gra-
nicąb. Matka ta jego, założnica Młoszowskiego, choć przy żenie Młoszoskiego,
a siadała do stołu, częstowały się i raczely. Po śmierci Młoszoskiego pojął
bel tę założnicę Jastrzębską anno 1625 Boski, sługa p. Czarnockiego we
Śrzęniawie 2 u Miechowa. Dał mu beł w tejże wsi chałupę z ogrodęm. O tym
Boskim pod Be.
[720] JASTRZĘBSKla Mikuła, Moskwicin, którego beł wywiózł lisow-

czyk, a on za to lisowczykowi przyjeżdżając do Śląska b zjechał od niego
z parą koni i pięniądze, co miał ze dwa tysiąca, z sakwami porwawszy circa
1620. Zapadszy pod Wojnicz, służeł u p. Zbelitowskiego 1, eż do r. 1625. Za-
jeżdżał do Tarnowa c , pijał, częstował za one lisowskie pięniądze. Miał lat
ze 27, zaś r. 1626 w Lublinie służby szukał.
[721] JASTRZĘBSKI nazwał się

Matyjasz, syn Jastrząbkowej, cha-
łupniczki z Brzeska, wsi do Chebdowal. Ten w Żywcua pojął wdowę circa
1629 i tam miał go dzierżawca, coby doglądał spuszczania drew do Kra-
k ( owa). Za ślachcica udawał sięb.
[722] JASTRZĘBSKI z tegoż Brzeskal nazwał się synek, chałupniczki

Wzciąnczynej syn. Tkactwo pierwej rabiał. Ta matka jego szla r. 1629 za
Wypycha chłopa do Chebdowaa . Ten syn udał się bel służyć, a wierutny
złodziej. Beł u p. Trepki w krakoski zięmi 2 za wożnicę, uciekł okradszy go
anno 1627. Zaś różnie służeł, a każdego okradł. Pojechał bel na Śląsko z Niem-
cem r. 1632, i tego okradł. hBłąkał sir prętko po służbie w Krakowie b .
[723] JASTRZĘBSKIa jakiś zwał się

Jadam. W Stobnicy wójtostwo
królewskie trzymał i anno 1636 b . Tęn służeł z młodu u p. Parzniow-
skiego w Warszawie, kuchmistrza królewny szwedzkiej 1, i tenże pan zjednał
[719] b Tamże szyfrem: non. e Tamże: Jastrzębska pod opisanim Gozdowski.

[720] a Artykułu tego w kopii Iw. brak. b Na pr. marg. szyfrem: non. e Na le-
wym marg.: od Czarnoty.
[721] a Na lewym marg.: o, na prawym: w Żywcu. h Tu w kopii Iw. tekst idzie da-
lej, łącząc w jedną calość ten artykuł z następnym. Tak więc bez kropki następują słowa:
ciućka. Tegoż to Jastrzębskiego matka, Trzcianczyna się zwała pierwej, szła była po wtóre
za Wypycha chłopa do Chebdowa. Ten syn ..... i dalej lak, jak wart. 722.
[722] a Na pr. marg.: Smorzęcki, co mi dał pieska, powiedal, że mówiel na mię, iż
rabiąm pięniądze. b-b Lw., brak.
[723] a Artykuł dodany na odwr. k. 138, w kopii Iw. brak. b Na lewym marg. szy-
frtm: non.
206
[724J JASTRZĘBSKI - [728J JAWORSKI
mu to bel to wójtostwo. Mial żonę, mieszczkę

z Nowego Miasta Korczyna,
Gralowszcząnkę {Annę}. Miał z nią synów trzech: Stanisława, Dominika
i Wojciecha. Namlodszy ma ze dwadzieścia lat anno 1636c.
[724] JASTRZĘBSKIa zwał się *** chłopski
syn *****b. Ten w Rze- k. 139
pięnniku Suchem królewskim pod Bieczem służeł szołtyskowi, co się Snież-
kiem zwał, o którym pod S. Beł u niego na tej służbie i r. 1630, i potym. Mial
lat 36, nieżonaty beł, za ślachcica udawał się, choć nie beło dostatku, zgoła
nędza. Gdyby ślachcic, nie służełby szołtysowi przeciec.
[725] JASTRZĘBSKI bel jakiś w radłoskim kluczu biskupa krakoskiego a1 .

Ten dał beł dziewkę za szołtysa w Radłoski Woli, co się nazwał Wierzcho-
skim, o którym pod W. Jak ten umarł, poszła beła za drugiego szołtysa, Bry-
szkoskiego, o którym pod B szersze opisanie i o kilku szołtysów pod jego
opisanim. Ten Jastrzębski wyszszy mało nie tego rodu, co to beła za szol-
tysęm w tej Radloski Woli.
[726] JASTRZĘBSKĄ jakąś udawała się być, mówiąc, że Grotowskaa1

urodzieła ją, a szła do Jędrzejowa za bękarta p. Brzeskiego, co się Gozdow-
skim zwał, Maciej, o którym opisanie pod G. I bękart, i młynarczanka Czer-
wiównab urodzieła go! Mogła wzdy, gdyby beła ślachcianką z Niebełowa,
choć za mieszczanina, a nie za bękarta iść. Żywa bela będąc w Jędrzejowie
za tęm bękartem i r. 1633.
[727] JASZOWSKI nazwał się Jan, z Szczebrzeszyna miejski synek.
Służeł p. Urowieckięmu 1 ***. Beł w poimaniu u Tatarówa r. 1620. Dał zań
p. Skopowski 2 na zamianę Tatarzyna. Ten tamże służbami u ślachty bawieł
się, a z domu w Szczebrzeszynie najęm bierze. ButnaO rzecz nad miarę, z pre-
sumcyją, aby z tego rozumiano, że on ślachcic, jako się udaje.
[728] JA WORSKla ***, chałupniczy syn ze wsi Wieprza u Kęt w zator-

skim powiecie, poddany Szelingów, a teraz p. Przyłęckiego M aryj ąnal ;
beł na służbie u tego pana i sąm go tak nazwał. Pojął służebną od p. Przy-
łęckiej circa 1629, też z Wieprza tego chłopska dziewka. Trzymał arendą
od tegoż pana część w Bolowicach 2 , wsi u Kęt, kilka lat i r. 1631, i potym.
Mial lat do 40, za ślachcica udawał się. bSześci synków miał do r. 1635b.
[723) c Pod tekstem: od p. Dąbroskiego w Lelowie.
[724) a Na lewym marg.: 46. b Luka na pól w. c Na lewym marg.: od Panka
chłopca.
[725) a Na pr. marg.: w Radłowie.
[726) a Na pr. marg.: Grotowska. b Tamźe: Ślachciąnki nota.
[727) a Na pr. marg.: Szczebrzyszyn w Lubelskim. b Lw.: Dumna.
[728) a Na lewym marg.: 46, na prawym: w Kęt< ach>. b-b Dopisane później.
207
•
[729) JAWORSKI - [735) JEDLECKI
[729] JAWORSKI nazwał się na Kleparzu Matys astelmach i kowal-

stwo robieł a . Jest w księgach kleparskich nota o nim r. 1600b . Ślachcicęm
udawał się. Zostali synowie jego; służą u ślachty.
[730] JA WORSKIa zwał się mieszczanin w Paczanowie. Miał dom swój

i miejskie trzymał i anno 1630. Mieszczkę żonę miał, synów kilku. O temb
wzmianka jest pod opisanim Naszczynski.
k. 140 [731] JAŹWIECKI zowie się ze Wrocławia *** miejski syn. Ożenieł
się w Wieliczce. Uczynieł go p. Miłoński l pisarzem żupnym 2. Herbu Bi-
bersztyn zażywaa , po chwili, spieniężywszy się, będzie się udawał ślachcicęm.
Trzeba by mu bierzmowanie bij-ber w rynsztoku sprawić, a wiązać mu po
bokach trzema kijmi, to jest bi-brować, a skórę dać na chomąta, jak to jaźw
cową·
[732] IDOWSKI *** bel to bękart p. Zebrzydowskiego, wojewody kra-

k(owskiego>l, z jedną ślachciąnką. Rzekł temu to, iż "nie zów się moim ty-
tułem, ale odjąć Zebrz, a zów się Idowski". Tęn Idowski pojął beł Poręb
skiego dziewkę, co w Racławicach na spłachciu mieszkał2, dwie mili od Mie-
chowa. Tęn Idowski luterski wiary bel.
[733] IDOWSKIa Tomas jakiś. Jest nota o nim in actis c(astrensibus>
c<apitanealibus> Crac( oviensibus> anno 1615, nobili s go pisąno. Rakowska
z domu, z Oświęcimia, żona jego bela. Bodaj to nie tego bękarta synb . o
[734] JĘCZMIĘŃ'SKIa nazwał się Wojciech, syn Jęczmięnia, chałup

nika od Szczepanowa z Przyborowi al , wsi na wieIgorządy krak<owskie>.
Ten służeł w Prusiech za hajduka między piechotą r. 1627, potym za hajdu-
ka u p. wielgorządzce krakoskieg0 2 w Niepołomicach r. 1632; miał lat 26.
Takb powiedal swoim w Przyborowiu, że:: "ja kiedy indziej gdziekolwiek
jezdęm, Cto zaC ślachcica udaję się",t.
[735] JEDLECKI w Miechowie mieszczanie zwali się dwa bracia. Fa-

matos pisano ich w księgach. Jeden *** kusznierstwo rabiał. Pojął bel kuchar-
kę miejską, co mniszy klasztorni pierwej az nią obcowalia. Drugi *** miał
[729] a-a Lw.: i kowal, i stelmach. b Na pr. marg.: Kleparz.

[730] a W kopii Iw. artykulu tego brak. b Na pr. marg. szyfrem: non.
o [731] a. Tamże: rysunek tarczy z h. Bibersztein.
[733] a. W kopii Iw. artykułu tego brak. h Pod tekstem szyfrem: non.
[734] a Na lewym marg.: D. b Wyraz powtórzony 2 razy. Na lewym marg.: od
Stasia woźnice. c-c Lw. brak. (] Na pr. marg.: Ślachta hajduk.
[735] a-a. Lw.: mu ją torowali. Tu w tekście luka na l w. Na pr. marg.: Siostra tych
Jedleckich, Krystyna, beła za murwę u Łuczyckiego, o którym pod L, circa 1617.
208
[736) JEDLECCY - [737) JEDLECKI
dom podłe Pęskiego organisty w rynku. Janiczkównęb miał za sobą z Mie-

choważ, z której miał trzech synów c. Wojciech, nastarszy, który Marcinem
przekrzcieł sięd, ten na Ckrainie służeł kilka lat, potym w Prusiech r. 1628.
Temu TuroboiskiI, z roty Moczarskieg0 2 porucznik, zadał, "żeś chłop".
On też porucznikowi także zadał, że chłop z Litwy. Bić się mieli o to, eż rot-
mistrz uczynieł stąnie, ażeby jedęn drugiemu wywiódł się. Ten Jedlecki w tym
[słał] sto czerwonych i cęny3, i międzi kilkanaście sztuk przez czeladnika
do Waleryjana Jedleckiego do Jelce 4 pod Pińczów, aby go przyjął za powin-
nego. Dał atestacyją listowną przyznając go, a temu nie szła, na sejmik to
elekcyjeje deputaty odesłąno r . Ten nazwany Jedlecki, przyjechawszy z Prus
anno 1629 w maju 15, jechał na Ukrainę. Jechał bel, słyszę, ten Waleryjan
do Prus znowu anno 1629 i dał atestacyją, że synowiec jego; ułakomiel się
na podarunki. Trzeba go pozwać do konstytucyjej anni 16015: "kto by fa-
lesznie za kim świadczeł, aby ślachectwo swe traci el i w wieży siedział etc."
gTenże to anno 1634 zaciągnął się po usarsku do Moskwy z panem Ostro-
rogiem, wojewodzicem poznańskim 6 • Ten anno 1635 i 1636 na cesarską
przeciw Francuzowi wywiódł z Polski ze sto koni g •
2. Jakub pojął bel Falkowszczankę, mieszczkę, {anno 1628,} o których
pod F. W ojcowym domu [h] mieszkał *****1.
3. Stanisław uczeł się w Sendomierzu u jezuitów i r. 1629 *****k.
- [736] JEDLEccya trzej bracia: Gabryjel, Łukasz, Krzystof, chłopscy

synkowie *** z Jelce, wsi od Żarnowca mila 1• Jeden w Żarnowcu mieszcza-
ninem bel i anno 1635, Wieprzkiem zwano go, bywał i rajcą *****b. Krzy-
sto f kusznierstwo rabiał w Żarnowcu i anno 1635.
[737] JEDLECKIa nazwał się Benedykt, syn Bartosza Ratusznego z Wa- k . 141
wrzyńczyc, biskupa krak<owskiego) miasteczka 1. Umarł ten Bartosz r. 1624.
Benedykt ten syn jego pojął beł od pani Przeslawskiej z Chorążyc 2 u Proszo-
wie służebną dziewkę. Po urzędach służeł na oddawkęb, bel za urzennika
i w tych Wawrzyńczycach, zaś r. 1632 beł urzennikiem we wsi biskupa kra-
k<owskiego) , dwie mili od Krak<owa), pod Luborzycią3. Nie miał do tych
czas jeszcze syna, tylko dziewkę w 15 lat e. Tę zrękował bel za organistę do
[735] b Lw.: Janiczównę. c Tu w tekście: 2. d Na pr. marg.: u p. starosty oj-

coskiego Radzimiński służeł i anno 1633 miał Jedleckq miał [s] z Miechowa. Córka jego
bela ujm. p. Podlodoskiej w Lankach [?] u Staniqtek anno 1633. e Lw., brak. r Na
pr. marg.: Eksces fałeczny Je( d)leckiego. g-g Dodane potem. h Lw.: dryś. 1 Luka
na niemal cały w. Na pr. marg.: w Miechowie. k Luka na 1 w.
[736] a Artykuł dodany I/a odwr. k. 140. b Luka na 11/4 w.
[737] a W kopii Iw. artykułu tego brak. b Na pr. marg. szyfrem: non. e Tamże:
Ten Jedlecki w Połajowicach u ks. Kołudzkiego bel urzęnnikiem anno 1640.
19 - W . N . Trepka : Liber chamorum. cz. I 209

(738) JEDLECKI - (740) JEDLIŃSKI
Luborzyciej, wesele po św. Michale czyniel anno 1632, nie dawszy jej temu,
ale dał ją za Zagrodzkiego, chłopskiego synka z Luborzycze, anno 1635,
o którym pod Z doskonałe opisanie.
[738] JEDLECKI zwał się Kilijąn, mieszczanin na Kleparzu a. Jest noty

o nim siela w księgach klepar<skich), jest i w księgach ziemskich krak<o-
wskich) r. 1602 pod Dominicam lnvocavit, co pozywał Stokowskiego.
Synowie jego zostali: Jan, Wojciech i Stanisław *****. Są i litterae legitimi
ortus jemu i żenie jego bod króla Zygm<unta) lUb dane, znać, że bękarci
beli. Ten list zgubieli, to kaduk po nich. c Jedlecki Jan, mieszczanin klepar-
ski; nota o nim w kleparskich księgach r. 1600 fer<ia) 4-a post Domini-
cam Reminiscere [2 III]; jest i r. 1616, jest i anno 1615 nota ante Domini-
cam Conductus Paschae o Janie, Wojciechu i Stanisławie c .
[739] JEDUl'fSKI pierwej zwał się Kasperek, syn Mikołaja {Cynda-

lina}, stolarza Z Miechowa. Służąc anno 1624 w piotrkoskim kraju panu
Wincentemu Przerębskiemu 1 , uciekł beł od niego z barwą na Ukrainę
z kimsi, bo na serbach 2 grawał. Ociec ten jego, Mikołaj {Cyndalin}, podłu
żeł się beł w Miechowie, uciekł i rabiał u sztolarzów w Krak<owie) {i anno
1634}. Gdy ten syn jego z Ukrainy do Krak<owa) przywędrowała anno
1630, już bierzmował się Borzyckim b, a do ojca swego nie bardzo się miał;
przystał beł za skrzypka anno 1631 do Grudzińskiego. Mieszkali z tęm panęm
,
w Krak<owie) i po Swiątkach na Floryjański ulicy u Domżała aptekarza 3 .
c Zjadł coś twardego gdzieś będąc i powołali go w rejestr złodzieje. On, aby
go pierszym przezwiskięm nie doszto, nazwał się Bo-rzycki, bo rzyci umknął
od palu C.
[740] JEDLINSKI nazwanya Jadąm, syn szołtysowica {Tomaszka},

mieszczanina w Oświęcimiu. (Matka jego bela rzeczona Jed1ińska 1 z Fry-
drychowic od Zatora, po której to przezwał się.) Ten służel za chłopca u Mo-
czarskiego, o którym pod M. W Prusiech zapomógł się z łupu, że służeł na
kilka koni pod jegoż chorągwią kozacką anno 1627 b . Miał lat 27. Ten
r. 1629 pojął na Kazimierzu miejską dziewkęc. Rzepczyńskim zwał się ociec 2
[jej], d{O którym pod R,} i tam przy nim z tą żoną mieszkał. Siostra tego
zaś tamże na Kazimierzu od kilku lat za Stalnym mieszczaninem d [e].
[738] a Na pr. marg.: Kleparz. b- b Lw., brak. c-c Lw.: Są i inni Jedleccy, tyż
plebei.
[739] a L w.: powrócił. b Na pr. marg.: Borzycki, syn Mikołaja stolarza, hańby
potrzebuje. c-c Dopisano później ciasno w luce.
[740] a Lw., brak. b Na pr. marg.: Kazimierz. c Na lewym marg.: p. Olszoski.
d-d Dodane później. e Lw.: Insi są Jedlińscy plebei.
210
[741] JEDLIŃSKI - [7451 JĘMlELNICKI
[741] JEDLIŃ'SKI, chłopski syn, Jakub, jako dictum i assertum po-

zywał go p. Paweł Swoszowski 1, co go słał ze zbożem do Lwowa, a on po
kilkanaście razy drożej przedawał, a taniej dobrze powiedał, z czego na 300 zł
skradł pana tego, o czcm nota jest in actis causarum offi<cii) Tribunalis
Lublinen<sis) anno 1630 post Dominicam Conductus etc.
[742] JĘDRZEJOWSKl *** ze wsi Sokołowa, ćwierć mile od Bobrki& k. 142
spod Lwowa, chałupnika Jędrzeja syn. Ten do lisowczyków udał się beł
r. 1619. Bd potym rotmistrzem swowolnej kupy, z darczyzny l miał już nie-
mało pięniędzy. Beł i w tej lisowskiej, kiedy ich beło ćci odsądzono i bito
koło Lwowa. Zaś bawieł się anno 1631. Za ślachcica udawał się.
[743] JĘDRZEJOWSKla zwał się Jędrzej, mieszczanin krak<owski)

i miejskie przyjęte ma krakowskie, a przecie jest nota o nim w księgach
grodzkich krak<owskich) anno 1607 fer<ia) 6 post Francisci b [5 X], gdzie
nobilis kazał się pisać. Pozwać by go do konstytucyjej anni 1589 o nowej
ślachcie 1 i do konstytucyj ej anni 1633 coronationis Serenissimi Vladislai
regis 2 •
[744] JELENIOWIcza Stanisł< aw) , rajca warszawski l, mieszczanin,
umarł r. 1620. Na nagrobku jego u Św. Jana w kościele taki herb 2 •
[745] JĘMIELNICKI ***, chłopski syn z Bielehłówki l pod Garwoli-

• nęm. Tego ociec nalazł beł pięniądze, których nię mogąc sąm zażyć jak trzeba,
naznaczeł je temu synowi, który na ten czas służeł u ślachty. Kupieł beł
wioskę Besce a pod Chełmem, za Lublinem, u Mogielnice 2 • Mając lat 50,
in anno 1627 umarł. Został syn jego. Uprosieł beł po tem starem kaduk
p. Daniłowicz, starosta chełmski3, i synowi jego chciał odjąć te Besce {anno
1628}. Syn miał lat 24, Szczygielską prokuratorównę miał za sobą. Ten
jechał do pana swego do Bielehłówki chcąc się wywodzić b, który pąn miasto
dania mu świadectwa poimał go, "żeś ty mój poddany". Tak musiał się
twardo panu okupić. Udają niektórzy, że mu przyznał, iż jego powinny,
aby Daniłowicza oszukał, ale i onemu musiał także opłacać się. Godna by
za taki fałsz pozwać tego pana do konstytucyj ej 1589 4 i część swoję niechby
stracieł, i w wieży siedział *****. Brat rodzony tego Jemielnickiego ojca
głupi jest jak chłop, bydło pasa i u tego synowca swego. Żyw beł i r. 1633 c.
[742] a Na pr. marg.: lisowczyk.

[743] a Tamże szyfrem: non. b Tamże: Tituli conte<m>ptor et libertatum nobilium.
[744] a Artykuł dodany na odwr. k. 141. Na lewym marg.: Indignatio, niżej rysunek
rarczy z herbem zbliżonym do Bogorii.
[745] a Na pr. marg.: Besce. b Tamże: Zbrednia wielka Bielehłowskiego. c Tam-
że: Zacna familija.
211
[746) JEROKI - (750) JEZIORKOSKI
[746] JEROKJa ***, Prusak *****b. Temu p. Nadolski, rotmistrz l ,

co bel na Cczowie 2 {w Prusiech c}, zadał mu bel nieślachectwo {anno 1637}.
On ukazowal list cesarski, na który, udawał, miał aprobacyją od Zygm<un-
ta) III, k( róla) p( olskiego) . Na sejm beła z trybunału remisa anno 1637.
[747] IRZYŃ'SKJa zowie się *** młynarski syn ze wsi ode Gdąńska
6 mil, należącej do biskupstwa chełmińskiego. Bracia jego rodzęni, mły
narczykowie, zową się Gierzyński bl .
[748] JEZIERSKI, chłopski syn, Ludwik, raz się powiedał z Rusi, drugie
raz, że od Zamościa (złodzieje tak więc czynią, co ma pana okraść, zinąd
się być powiedają), aleć tak tęn czynieł, że kożdego pana okradł. Pierwej
p. Kościńskiego R1 w sieradzki zięmi, potym anno 1631 jOl. p. Łukasza Go-
molińskieg0 2 . Posłał go do p. Seweryna Dębieńskiego do Secemina 3 na koniu,
on zjechał z konięm. Beł zaś potym anno 1631 up. Niszczyckieg0 4 pod Łom
żą, zabiel beł z tem panem Dobrzeloskiego S w Piotrkowie. Zjechał od niego,
zaś beł na cesarską jechał r. 1632.
[749] JEZIERSKA bela ze dwiema dziewkami kortezankami. Bely w Kra-

k(owie) , mieszkały na Podbrzeżu! u Kazimierza aw Krak(owie)a anno
1620.
k. 143 [750] JEZIORKOSKl nazwał się Jan, syn Stanisława, wójta ze wsi Je-
ziorka biskupa krak(owskiego) , od Bożęcina miasteczka!. Bel ten wójt
żyw mając lat 70 r. 1633. Ten syn jego służel kilkanaście lat u ślachty, potym
na parę koni między kozaki u książęcia Czartoryskiego na Ukrainie 2. Miał
lat 28 r. 1630. Ten wójt, ociec tego to, miał żonę pierszą chłopównę także,
Nosczankę z Chybie, wsi od Bożęcina. Miał z nią 4 synów: Jędrzej w domu
za parobka, Jan ten to nazwany, Staś pasał bydło, Wojtek do szkoły chodzieł
doma będąc; potym do Krak(owa) na post anno 1633 uczyć się udał, pau-
peribus chodząc i ten potym będzie czwarty Jeziorkoski *****a. Ten wójt
z drugą żoną, z Daleszyc 3 Mojedzezanką, miał chłopca Grześka; mały, beł
u ojca anno 1633. "
[746] a Artykuldodanynaodwr. k.l4I. W kopii Iw.: Irocki. lJ Lukanap6lw. c Lw.

brak.
[747] a Artykuł dodany na odwr. k. 141. b Na lewym marg.: od p. Bogatko stano-
•
wmczego.
[748] a Na pr. marg.: p. Łuk(asz) Gom(oliński), na lewym marg.: Marcinkoski,
Jeżoski i jm. p. Gomoliński Ł( ukasz).
[750] a Luka na1/3 w. Na pr. marg.: Dziewkę tego wójta pojął Młodecki, o którym
pod M.
212
[751J JEZIORlI:OSKI - [754J JEŻOWSKl
[751} JEZIORKO SKI nazwał się Jan, Tomasza rsyn} , brata wójtowego
z tego Jeziorka, biskupiej wsi u Bożęcina. Ten syn Tomaszów służeł naprzód&
u pani Tarłowej wdowy ***, potym w zamku bożęckim u Kuczkowskiego,
starosty [b] Radziwieła, biskupa krak<owskiego)l. Potym na Podolu służeł
kamięnieckięmu staroście 2 ; beł rotmistrzęm u niego nad piechotą. Tęn sta-
rosta jednał mu bel wójtostwo w królewczyźnie za Kamieńcęm Podolskim
dożywocim i tam ożenieł się beP *****C. Bel żyw i r. 1633. Miał synów
kilku, służe1i już u ślachty różnie. Udąją, że beł któryś d Z onych d przy dwo-
rzaninie królewica Kazimierza r. 1633 4 .
[752] JEZIORKOSKI nazwał się Wojciech, syn brata trzeciego wójto-
wego, Jana, z tegoż Jeziorka. Sześć synów ten miał. Ten Wojciech, syn Janów,
służeł naprzód za hajduka anno 1630 pod chorągwią ***, co beło zabito
tego rotmistrza i piechotę rozgromiono, ale ten Wojciech uszedł. Służeł
potym r. 1633 między kozaki p. Lubomirskiego, wojewody ruskiegol, gdy
do Warszawy na elekcyją jeździeli. Ten Wojciech mial lat 26 *****a. Drugi,
Staszek, syn tego Jąna, doma beł u ojca za parobka r. 1633. Paweł bydło
pasał. Piotr do Dębna 2 o granicę do szkoły chodzieł. b Janek w Krakowie
do classes chodzieib. Jakubek mały, bel doma przy ojcu *****c.
Takim sposobem z takiej familijej plebeanorum okrutna
rzec, co od chłopów ojców wyszli na służbę i tych lat, a od
kilkudziesiąt co abo od sta, żadęn nie wrócieł się do rolej,
tylko ślachtą się poczynieli [d].
[753] JEŻOWSKIMIa nazwali się dwa bracia, Władysław i Jąn, synowie
płatnerzowi z Małego Prąmnika od Krakowa, przed Mikołajską broną
u Krakowa rabiał też płatnerstwo czasem *****b. Ten Władysław beł w Niem-
cech z panięciem *****C, potym po Krakowie wałęsał się, po włosku cho-
dząc anno 1635, zaś anno 1636 w żałobie łazieł ***** d. Brat jego pojął
wdowę *****e u cegielni krakowskich u Krakowa anno 1635 f •
[754] JEŻOWSKI jedęn ze trzech braciej, Jan, namłodszy, tak się nazwał. k.144
Beł to ociec ich Kasper, rodzic z Limanowej, miasteczka w Podgórzu, cha-
łupniczy syn, którego dzierżawca tąmeczny do kucharza wziął beł za kuch-
cika, przeuczeł się jeść rabiać. Jeżęm go kucharz zwał, iż przez nieczesowanie
[751] a Lw.: Najpierwej. b LIV.: ksiąięcia. c Luka na pól w. d-d LIV., brak.
[752] a Luka na pól w. b-ob LIV" brak c Luka na pól w. Na pr. marg.: Ta relacyja
od samego wójta tego mnie podana. d LIV.: et in dies więcej tego mnoży się i mnożyć
się nie przestaje.
[753] a Artykul dodany /la odwr. k. 143. b Luka /la ]2/3 w. c Luka na ]'/4 w.
d Luka /la 1//5 w. e Luka na pól w. f Na lewym marg.: p. wójt kleparski wie o nich.
213
[754) JEŻOWSKI
głowy i opalenie a włosów stały mu na głowie b jak na jeżu. Tęn Jeż Kasper
po śmierci pana swego przyplątał się bel do księdza Stanisł<awa) Biało
brzeskiego, opata jędrzejowskiego 1 , do Jędrzejowa circa 1580; bel u niego
za kucharza. Tern Jeżem i A katrą , nie wiem od czego, zwąno go. Kiedy
umarł ksiądz Białobrzeski, on założnicy jego, panią Anną zwano ją, po-
brał bel sieła rzeczy i srebra kilka sztuk, i pięniędzy coś (co też ona bela
zarwała po tern opacie). Z tern ten kucharz powędrował ku Krakowu i słu
żel też za kucharza u p. Staszkowskiego w Dziewiącielach i Zarogowie 2 ,
{od Proszowic dwie mili.} Tam pojął bel Katerzynę, dziewkę, od kobiety
matki jej ze Sławic3, która sady kupowała, a gdy sad w Dziewiącielach tych
bela kupiela, on<i) na ten czas spodobali się sobie i pojął ją. Potym trzymał
karczmę u tegoż pana w Zarogowie; żona szynkowała, a sąm we dworze
warzał jeść. Jak kucharz ten potym beł umarł w kilkanaście lat, sama miesz-
kała z dziećmi na tej karczmie przecięc. {Ta kucharzowa Katerzyna, powiedał
mi pewny świadomy człek ***, że mieszkał u niej w tej karczmie Mika szwiec
i sypiał z nią zawsze (bo kucharz we dworze rabiał), i z tern szewcem, a nie
z mężem, te syny i dziewki miała, d czego siela ich wiedzą, że tak jest, i chłopi
w Dziewiącielach i Jankowicach d4.} Synów beło trzej: Jędrzej, Piotr i Jąn,
a dziewka jedna, którą dał beł za kmiecia Nawrota do Moniakowic 5 o gra-
nicę. Mieszkała potym komorą e W Dziewiącielach, zaś beła na karczmie
kilka lat w Piotrowicach od Miechowa mila; tę karczmę Piekłem zwąno.
Syn jej Piotr pojął kmiecą dziewkę ***** i trzymał karczmę tę w Zarogowie
(co to ociec z matką pierwej beli na niej). Beł ten Piotr na niej od kilku lat
i r. 1633 *****. Jędrzej na serbach 6 grawał. Ten pojął beł szewca Żurka
dziewkę w Szłomnikach, miasteczku w krak<owskiej) ziemi, która beła
wdową po tkaczu. Miała domek w ulicy, w którym z tern Jędrzejem Jeżowi
cęm mieszkali i r. 1633, i potym. Jąn, tego dał beł wyuczyć na cymbale Wol-
ski, o którym pod W, sługa opata jędrzejoskiego f • Uciekł od niego, beł
u p. Krasowskiego w krak<owskiej) ziemi, god tego uciekł anno 1631 g,
zaś beł <u) pana Łukasza Gomolińskieg0 7 rok i od tego {anno 1632} uciekł;
okradł go beł na sześć tysięcy, ale wyśpiegowawszy, poimąno i w kajdanach
beł u niego z pół roka we Michowie pod Jędrzejowem. Uciekł [hl i z temi
kajdanami, a odkować dawszy się, przystał do p. Trepki r. 1632 w krakoski
ziemi. Zjechał od tego z koniem i ze wszytkim wsiędzenim, z barwą falendy-
szową8, zarwawszy i z czeladzi każdego, i beł u Mokrskiego Stanisława pod
Pińczowem czwierć roku 9 • I u tego miesca nie zagrzawszy, indziej beł anno
[754] a Lw.: opale. b Lw.: łbie.

c Lw., brak. d-d Jw. e Jw. f Na pr.
marg.: Jeżowski Jąn złodziej. g-g Lw.: która była po tkaczu wdową, tej dziewkę Jędrek
pojął był. Ten Jan. h Lw.: znowu.
214
[7SS) JEŻOWSKl - [7S7) lLKOWIECKI
1633. Jeżowskim zwał się i ślachcicem

publice i u sądów mocno udawał się.
Zaś beł u p. Trzcińskiego Mikołaja w rawski zięmi1.
JPan Jeżowski ***, ślachcic, dworzanin królewski Zygm( unta) III, mie-
szkał w Pieczeniegach 10 , od Krak( owa) dwie mili, i anno 1633; miał i od
króla królewszczyznę. Ten tego wyszszegok Jana pytał, których Jeżowskich,
powiedał [I], że z sieradzki ziemiej.
[755] JEŻOWSKI zwał się też *** z za Wiślną b (r)oną nad Rudawą k. 145
rzeką u Krakowa. Matka jego mieszkała i r. 1631. Ten w tym roku studował
w Krakowie, Jeżowskim nazywał się!, chędogo chodzieł, miał lat 24. Bywał
u kortezanki krakowskiej, na Sła(w) koskiej ulicy najmowała mieszkanie,
Kośmidrową zwała się; bela tam i r. 1632, zaś mieszkała na Mikołajskiej
ulicy r. 1633. Ten u niej bywał i tama.
[756] Iucza zowie się *** miejski synek z Nieświeża z Litwy, bonni-
strzów syn, poddany książęcia Radziwieła. {JM.} królowi Władysławowi IV
za komornika służeł i anno 1637. Nad Tatarami więźniami za przystawa
beł. Nauczeł się od nich po tatarsku!. Na turskim [?]2 koniu jeżdżałb •
[757] ILKOWIECKI nazwał się *** z Krosna miejski synek a. Tego

mieszczaninem bel ociec w Krośnie i mieszczkę miał żonę, i syna jednego
z nią, który kupieł bel dożywocie na wiosce Brześciu w starostwie dębo
wieckim 1 anno 1619 od p. starosty sanockieg0 2 ***. Ten młodszy ślachci
cem się począł zwać, namawiał i ojca, żeby się zwał także ślachcicęm, ale
wiedziano, że mieszczanin beł. On chciał to udawać i udawał, że "ojcu memu
dał król list na ślachectwo". Zjednał mu to p. Mniszek, wojewoda sendomier-
ski, r. 1616 b3 . Ślachcic jeden rzekł mu na to: "Toście wy przecie nie ślach
cic, boście beli urodzieli się mieszczaninem i dorośliście beli w tęm roku 1616,
gdyż dopiero po daninie nobilitacyjej nobiles mieli się rodzić". Ów obaczywszy,
że źle zacząn rok udawać, bo beło uprzedzić rok niż się urodzieł udawaniem
(choć to listu nie beło), tak jego udanie i rok on ogłosieł się w tamtem kraju,
on na to sąm starał się o nobilita<cyją) u króla, ale jej nie doszedł. Bełby
kaduk po nim według konstytucyjej coronationis r. 1633 4 •
[754] 1 Na pr. marg.: P. Jeżoski, króleski dworzanin, pytał go, których; powie-
dział, że Sieradzanin. Tak chłopi czynią szalbierze. W kopii Iw. po słowie: których,
jeszcze dodane: Jeżowskich, nie powiedział, że tych, co im głownią w kuchni kucharze
łby smolą. l-j Ten ustęp dodany na odwr. k. 144. k Lw.: wszystkiego. I Lw.:
kundel.
[755] a Na lewym marg.: od p. Gomolińskiego.
w kopii Iw. brak. b Pod tekstem: od p. Bogatka stanowniczego.
[757] a Lw.: chamek. b Na pr. marg.: Mendax wydał się nie bel memor.
215
[7S8] ILMANOWSKI - [763] ISKRZYCKI
[758] ILMANOWSKJa.
[759] INTERROGACKIa *** mieszczanin bd na Kazimierzu i anno

,
1633, w ulicy ku Sw. Katarzynie dom miał. Ten zaczynał thesim b, a Respon-
dowski respondował, Moderacki moderował.
[760] JODŁOWSKI a zowie się ***, z Jodłowej J wsi królewskiej szołtysi

syn {Andrzeja Ziętka}, za Tuchowem bod Krak( owa> ta wieś b . Trzymał
ją od króla p. Koryciński, starosta ojcowski 2 , potym i syn jego p. Stefan 3
i anno 1639. Ten Jodłowski bel prokuratorkiem przy grodzie krak( owskim>
od kilku lat i anno 1638. Pojął beł dziewkę {Katerzynę} Symona krawca
z Floryjallskiej ulice. Puścieł mu po niej część w kamienicy Pod Murzyny
i tamże mieszkał z żoną i anno 1639 4 *****e. Brat jego *** jest na ząmku
w Krak( owie> wikarym i anno 1639 *****d. Drugi *** eżołnierską służele.
[761] ISKRZYCKI zowie się Jan, bękart, w Bochni mieszczanin, kędy

wszyscy nobiles [a] temere piszą się. Ten służeł pierwej za hajduka. Bel pod
Chocimięm r. 1622 1• Potym ożenieł się; w Bochni żona jego Zofija dom
swój miała b . Rabiał sąm tęn w górach, eż r. 1630 przestał. Chciał bel rajcą
być, ale że dowiedziąno się, iż bękart, dlatego nie mógl być. Ten od r. 1631
ślachcicem [e] począł się zwać. Nie mógł rajcą, tylko ślachcicęm wolno [d)e.
[762] ISKRZYCKI beł mieszczanin w Miechowie, jest nota częsta o nim.

Syn jego beł księdzem. Posłali go beli na probostwo do ***, mila od Mie-
chowa; beł żyw tam i r. 1633 1. Siostra księża bela za chłopem, co się zwał
Zagóroskim 2 , o tern pod R. Żywa bela i anno 1633. Trzech mężów przeżywszy,
truła je [a], powiedają.
k. 146 [763] ISKRZYCKJa zwał się Jan humilides, pisarz miejski kleparski.
Jest nota o nim w księgach kleparskich r. 1600 1. Zostało potomstwo jego [b].
[758] a Na pr. marg.: Alchimista, co się zalecał p. Trępczance.

[759] a Artykuł dodany na odwr. k. 144. b Lw.: z Inchoackich.
[760] a Artykuł dodany na odwr. k. 144. b-b Lw., brak. e Luka na 14/5 w. Na
lewym marg.: od jm. p. Korycińskiego. d Luka na l w. W kopii Iw. w tym miejscu: aleć
ksiądz przez swoje księstwo jego ślachcicem nie uczyni, bo z księży świeckim ludziom ża
dnego nie może przybyć honoru. e-e Lw.: żołnierzem był. Z takiego bardziej honoru
może przybyć.
[761] a Lw.: kundlowie. b Na pr. marg.: bękartowi łacniej ślachcicęm. e Lw.:
bajstruk (też bastruk bękart). d Na lewym marg.: Od Walentego balwierza. e Lw.:
na wolność nastąpić niewolnemu.
[762] a Lw.: podobno jako.
[763] a Na lewym marg.: ex, lIa prawym: Kleparz. b Lw.: którzy pewnie za ślachto
udawać będą się.
216
[764) ISZYCKI - (767) JURKOWIECKI
[764] ISZYCKI Jan bel podpisck u zięmskiego pisarza lubdskiego lt •

[765] JUGOWICZ, co się zową, bet na Grodzkiej ulicy w Krak( owie)
mieszczanin, rodęm bel od Myślenic z Podgórza ze wsi, Jugo ojca jego zwą
no l , Ten mieszczanin dał beł na Śląsku za Pszczyną 10 tysięcy na Iłownicęa2
wioskę, w której miał synowca swego Oleksandra za urzennika i r. 1630.
Także Jugowic zwał się i ślachcicęm (służeł z młodu p. Krasickiemu Marci-
nowi, co bel starostą przemyskim 3). Będąc tam w Śląsku, ten Oleksander
pojął bel Ślęzankę Czamborównę, co ociec jej w Herbułtowie, wsi u Sko-
czowa 4 , mieszkał. Tęn mieszkał z nią u rodziców rok, potym r. 1632 i anno •
1633 wSkoczowie najmęm u rzeźnika na przedmieściu. Nie miał jeszcze

dzieci z nią, miał lat trzydzieści kilka. Siostrę rodzoną tej, Czamborównę,
Jasiek kuglarz, co służcł p. staroście lelowskięmu S i r. 1633, bel tam na Śląsku
anno 1629, namówiwszy się z nią, zjechał i mieszkał z nią bez ślubu kilka
niedziel w Kętach. Mieszczanie poznawszy to, odjęli mu ją i tamże za miesz-
czanina szła w Kętach w oświęcimskim kraju. Ten Oleksy Jugowic garbaty
okrutnie i szyją nie mógł obrócić. Czarny jak Cygan, a za ślachcica [b] udawał
się. Solą handlował, zajeżdżał po bałwanki, czasęm po be (c)zkową do Wie-
liczki, a wozieł na Śląsko e . Z Niemcy tamecznemi bywał często w Krak( o-
wie) . Wszyscy go tam za sługę sobie mieli ślach(t)a śląska, bo im rzeczy
sprawował wszelakie w Krakowie.
[766] JURASZOWSKIa, chłopski syn, beł mieszczanin w Bochni ***.

Trzymał anno 1622 karczmę pod Bochniąb na Ryczowie. Miał z pierszą
żoną syna Wojtka: służeł u ślachty i anno 1633 ***. Z drugą żoną z Olkusza
miał także potomstwo *****. Umarł circa 1630. Jest drugie opisanie o nim
pod Leszczyńskim L. Miał dom w Bochni, w którym ta druga żona mieszkała.
Ten Wojtek anno 1628, co bel powinny jakiś ich w Rusi, do którego on za-
jechał nie powiedając mu, gdzie mieszkał e, zarwawszy mu pieniędzy i sukien
coś, i sreberka, przysiodławszy jego konia dobrego, zjechał i służy gdzieś.
Nic dobrego jest, niecnoty pełen. Słał tamtęn do Bochnie do jego ojca, a tego
Wojtka nie zastąno.
[767] JURKOWIECKI nazwał się *** z Sanoka miejski synek l ***. k. J47
Żonę z Krosna ma ***. Kupieł wioskę Łubno pod Żmigrodęm. Miał syna
jednego ***, który circa 1615 pojął bel Chycką na Podgórzu, Jąnowę córkę.
Mieszkalo się jej, nię mogła tak prętko ślachcica dostać a .
[764] a Na pr. marg.: co mi w Krak<owie) miał służyć 1631.
[765] a Lw.: GłÓwnę. b Lw.: szelma. e Na lewym marg.: od p. Dąbroskiego.
[766] a Na lewym marg.: 68. Artykułu tego w kopii Zw. brak. b Na pr. marg.: Bochnia.
e Tamże szyfrem: non.
[767] a Tamże: 20000, niżej: za Donina dziewkę dał.
217
[768J JURKOWSKI - [170J JUSTEMONTY
[768] JURKOWSKla nazwał się Jakub, chłopa Jurka syn z Luborzy-

cze l , wsi biskupiej, dwie mili od Krak<owa) ; Ku1esą ojca jego zwąno, dru-
dzy Jurkięm. Ten syn Jurków służeł do psów za psiarczyka u ks. Skarszow-
skiego, kanonika krak<owskiego) 2, w Goszczej, wsi od Krak<owa) dwie
mili, kilka lat. Potym pojął beł {circa 1618} ślósarzównę, z Olkusza rodziczkę,
co służeła przedtym u Gniewka w Szczodrkowicach3 u Skały miasteczka,
trzy mile od Krak( owa) , a potym u p. Łasińskiej4 służeła. Po ożenięniu za
urzennika {w Batowicach s u kanonika beł, potym} u ks. Dąbskiego w Goły
szynie 6 circa 1633, potym w Goszczej, kanoniczej wsi 7, za urzennika i anno
1639. Za ślachcica udawał się8, chodzieł z lisim kołnierzęm u ferezyjej i konie
mi ewał, szabla oprawna. Miał dwu synków, Misiek miał lat 11 anno 1639,
Staś 7 lat *****. Uczeli się oba już, za ślachtę będą się potężniej zwać *****b.
Brat żony tego Jurkoskiego nazwanego, ślósarz, po wsiach tak robiąc cho-
dzieł ***** c. Siostra jej zaś za kowalem w Krak( owie) przed Św. Anny
fórtką *****d. Druga za krawcęm kulawym, Niemcęm , na Grodzki ulicy
w Krak( owie) .
[769] JUST *** Ślęzak, chłopski syn ze wsi *****&., luterski wiary. Jak
owym w Śląsku dobra konfiskowano, on, jako i więcej ich uczynieło, uszedł
do Polski i pojął Wolską niejaką, wdowę w Lokowej Wolej l, od Brzeźnice
mila. Za ślachcica (h] udaje się i r. 1632.
[770] JUSTEMONTya Lurenc, Włoch z rodu, służeł u ks. Drzewie-
kiego, kanonika krak<owskiego) l, balwierzem bel u niego intra annum
1567 i potym. Zaś bel u ks. Myszkowskiego, biskupa krak(owskiego)2,
też za balwierza. Potym dał mu włodarzować w kilku wsiach koło Krakowa,
to jest Luborzyciej, Wilkowa, Bicżanowa i Prqmnika 3. Tam na tern będąc
zapomógł się. Miał żonę z Krakowa ***** b. Sąm nie czynieł się i nie miano
go za ślachcica 4 , eż [e] synowie jego w tych leciech dopiero od r. 1620 za
ślachtę poczęli się udawać ***** dS. Jedęn, Jędrzej 6, służel u p. Lubomier-
skiego, woj ewody ruskiego 7 , od dziesiąci lat i anno 1633, {i potym,} beł
u niego za podskarbiego i sześcią koni w rydwąnie [e] jeżdżał; miał lat
30 kilka.
[768] a Artykuł dodany na odwr. k. 146. Na lewym marg.: Goszcza. b Luka /la 2
lub 3 w. e Luka na 11/ 2 IV. fi Luka na prawie 2 w.
[769] a Luka na 1/3 w. b Lw.: hanc pizder.
[770] a Napr. marg. Krak<ów) , i niżej: Ten ceru lik Justemonti mieszkał w Krak<owie)
najmem na Szpitalnej ulicy u Rogale mieszczanina i rabiał balwierstwo. b Luka na 1 W.,
na pr. marg.: Anno 1588 in act<is) ter<restribus) Crac<oviensibus) Stan<islaus) Ługowski
KorzkiewarendatItaloJus!emonti. e Lw.:golidupiętajego. d Lukana 3j4 w. e Lw.:
p. Dryś.
218
[771] JUTROWSKI - [775) KOBAŃSKI
Tak tacy plebeuszowie cisną się pod pany, aby ich chłopskiej skóry pod
skrzydły pańskiemi nie tak widać beło. Jakoż tęn pąn bel in toto patroci-
nator plebeuszów i jeszcze od ojca jego, p( ana) wojnickieg0 8 , sieła tego
natworzeło się, co ich i żenieł z wychowanicami żęninemi. Teraz ślachtą
chcieliby się zwać przy boku pańskim, ale nie indziej.
[771] JUTROWSKl ***, chłopski syn z rodu *****a. Za pachołka slu-
żał u ślachty. Trzymał potym arendą wioskę od p. Stadnickiego leskiego l
od kilku lat i r. 1631 b.
[772] IWANOSKI nazwał się Matys, o tem nota pod Zygmuntowie,
od wsi Iwanowie (trzy mile od Krak( owa) panów Morskich 1). Dlatego
sam się okazuje, że chłop, gdyż od cudzej wsi tytuł wziął.
[773] IZDEBSKI zowie się *** bękart któregoś pana Osolińskiego a .
Wychował się w domu tęm od kilkunastu lat. Bel anno 1634 ujm. p. Oso-
lińskiego, kaszte1( ana) sądeckiego l, za sługę. Buczna, pyszna potwora b,
że ma dostatek z panów tych c.
K
[774] KABACKI nazwał się *** chłopski syn z Chlewical w krakoski k. 148
zięmi. Studował w Krakowie 2, bel r. 1630 za pisarza do listów ujm. p. Łu
kasza Gomolińskiego. Potym w Krak( owie) burkiem 3 bawieł się, mial ze
30 lat, o ekscesy niektóre siedział w ratuszu b w Krak( owie) r. 1631. Ledwie
za intercesyjami osób kilku wyszedł c, po klerycku zaś chodziel r. 1632.
ctZostał księdzem anno 1633 *****. W Opatowie miał też brata księdzem d .
[775] KABAŃSKla zowie się Stanisław, a belo mu Mikołaj, drudzy

piszą go Jakub, chłopski syn. Słuźał u ślachty ***, potym kilka lat u Kra-
suskiego Pawła u Proszowie {w Jazdowicach}1, o którym niżej pod K, circa
1622. Powiedał, że jest od Łukowa. Slużeł pierwej u Piotroskiego u Pro-
szowic w Kościelcu , potym mieszkał najmem komorą w Krak( owie) na
Tworzyjański ulicy w Łąckiego mieszczanina kamięnicy2 od kilku lat i anno
1638. Masłem, serem, grochem, jag(ł) ami handluje; nie ma żony; ma na 5000.
- -- - -- -_._"----
[771] a Luka na l/Jw. b Na lewym marg.: 60, na prawym: w Podgórzu.
[773] a Na pr. marg.: u pp. Osolińskich. b Lw.: osoba szelmowska była. c Pod
tekstem.: od p. m<istrza) Dąb<rowskiego) . Na pr. marg.: p. Gutkoski powiedał, że Slie-
dei [?] wie.
[774] a Na pr. marg.: Niedaleko u Kazimierza Dolnego ze wsi. b Lw.: wieży na
ratuszu acet w ratuszu. c Na lewym marg.: Jeżoski, l/a prawym: od p. Dąbroskiego.
d-d Ustęp dopisany później IV luce.
[775] a Artykuł dopisany na pr. marg. nru 776 i 777. W kopii Iw. brak.
219
[776] KĄCKI - (780J KACZKOWSKI
[776] KĄCKl nazwał się *** bękart Kącki ego z Kątów powiatu cchow-
skiego 1• Wszyscy Kąccy to mu zadawają. Ten we Wronikowicach 2 w Pod-
górzu u *** trzymał zastawą od p. Wiernka od r. 1626 kilka lat, potym
indziej w Podgórzu. Powiedąno, że i LI Dobczyc zięmszczyznę kupieł jakąś
we wsi [aJ.
[777] KĄCKI bel też chłopski

syn *****R, plebanije [b] arendami trzy-
mował e ; i w Niepołomicach trzymał r. 1618. Miał kilkoro dzieci, umarł
beł circa 16 ... [d]. Żonę jego, wdowę, pojął Marcin, co się Sobonioskim
zwał, o którym pod S. W Okulicachi u Szczepanowa mieszkał ten Kącki
i tęn Soboń tamże z nią bel i anno 1633.
[778] KĄCKI zwał się też Jan. Ten kupieł od Łapki niejakiego, co też
miał dożywocim, we wsi Bożęcinku 1 biskupa krak<owskiego) dom z roląmi,
jak kmieć tak wiele, ale przecię rabiał z tego do folwarku. Miał pierszą żonę
z miasta gdzieś, miał synów dwu z nią. Służe! już jeden *** i anno 1633 za
chłopca, powiedał, że u paniej Koniecpolskiej hetmanowej2 *****. Miał
drugą żonę z Krakowa, Hazównę, o której pod Foksęm opisanie szersze;
miał i z tą potomstwo. Tego gdy kto spyta, których Kąckich, powieda, że
tychże, co księni źwierzynieckiej są powinni3, ale zaś od tych słyszałęm,
co mówią: "nie jest naszego domu", i chłopęm zową go. Bel ten Jan pierwej
akilka lata za urzennika u p. Zebrzydowskiego, miecznika koron<nego) 4,
we wsi pod Proszowicami *** i tam zapomógł się, że to beł kupieł ten dom
w Bożęcinku przeciw kościołowi, b a je ..... b
k. 149 [779] KACZKOWSKI nazwał się chłopski syn Marcin ***. Ten służeł
za pachołka u ślachty , a gdy konfederaci nastąpieli r. 1613 1, on do konfe-
derata p;zystał; niewi e lką zdobycz miał. Bawieł się w Dobczycach i żonę
miał już. Slużeł aza sługęa u pani Lubomierskiej, kasztelanowej wojnickiej2,
od dziesiąci lat i r. 1633. Dał bel dziewkę za Marcina, krawca w Dobczy-
cach, którego syn zwał się Chronowskim b, opisanie o tęm pod H. A ten
Chronoski za kredencerza bel u tejże paniej [e].
[780] KACZKOWSKI zwał się Krzysztof, mieszczanin na Kleparzu .

Jest nota o nim w księgach kleparskich r. 1580 circa octavas Corporis [a]
Chri<sti). Zostało (h] potomstwo jego c .
[776] a Lw.: Et alii Kąccy sunt intrusi w dom tych Kąckich.

[777] a Luka na pól w. b L w.: klecha. c L 11'.: trzymał. d L w.: pewnie zechcą
przypytać się i ci w dom Kąckich .
[778] a-a Lw.: za chłopca aut. b-b Lw., brak.
[779] a--a Lw., brak. b Na pr. marg.: Chronoski. c Lw.: kasztelan owej.
[780] a Lw.: Domini nostri Jesu. b Lw.: po tym drysiu. e Lw., brak.
220
[7811 KĄKOLNICKI - [7861 KALINOWIE
[781] KĄKOLNICKI nazwał się *** chłopski

syn z Rusi, z Kąkolnice 1 ,
wsi ks. arcybiskupa lwowskiego. Ten beł w konfederacyjej r. 1612 2, z czego
nazarywał, iż pieniężny bel. Umarł bez potomstwa circa 1619. Brat pobrał
po nim, którego dostatek owego nazwał także Kąkolnickim ; w Rusi o aren-
dy starał się anno 1631.
[782] KAŁECKla.
[783] KALECINSKI azjawieli się {trzej bracia}. 1. Mikołaj b, chłopski

syn skądsi do krakowskiej ziemie, który a r. 1630 u Przezdzieckiego, o któ-
rym pod P., urzennika w Wysocicach, wsi od Krak<owa) trzy mile, pojął
dziewkę 1". 1631. Ten anno 1632 trzymał folwark w Skalmierzu, miasteczku
w krak<owskiej ) ziemi, od Występa niejakiego, o którym pod W. Anno
1639 dał go w grodzie krak<owskim) infamijować cp. Kwiatkoski. {Anno
1639 beł za prowentowego pisarza w Podgórzu u wojewody krak<owskiego 1>.
2. Kasper służeł pod hetmańską chorągwią, potym [d] za Lwowem w Stru-
mionowej Kamionce 2 . Pod Barem się ożenieł circa 1630. {[3.] Trzeci we
Żmudzi kędyś służeł i anno 1636 c.}
[784] KALECIŃSKla zwał się *** chłopski syn. Tego p. Tarnowski

Jan, starosta wojnickil, zostawieł beł dozorcą przy młóceniu gumna w Woj-
niczu anno 1637. Ten i pieniężąc to zboże, ukradł ze dwa tysiąca. Poimał
go beł sługa Zawadzki t e goż p ;ana) starościn, on mu uciekł z więzienia.
Szukano go [b]. Potym trzymał folwarczek jakiś pod Wiślicą c.
[785] KALETNIK a Adam pisał się:
de Zrączyce l heres, że tam podobno
miał [b] chłopską rolą spłacheć. Jest nota o nim c in act<is) terrestrib<us>
Crac<oviae) post Michaelis anno 1530.
[786] KALINOWIE dwaj bracia, chłopscy synowie, udają się tu, że są
z Litwy, a tam ania o nich wiedząb. Młodszy *** miał Czarniecką jakąś
pierszą c żonę, drugą miał Pęgowskąl r. 1620; pojął ją ze służby od p. Zyg-
munta Łąckiego 2 • Trzymał Piasek, wieś u Częstochowej, od p. Koniecpol-
[782] a Luka kilkuwierszowa na tekst. Na lewym marg: pod Rabrocki, rotmistrz li-
sowski od kilku lat i anno 1632, gdy ich ćci ods~dzono. Artykulu tego w kopii Iw. brak.
[783] a-a Lw.: Nazwali się trzej bracia, chłopscy drysiowie, skądsi do krakowskiej
ziemi przybłąkali się. b W tekście: l, nie przed imieniem, lecz przed wierszem. c-c Lw.:
Kwiatkowskiego. d Słowo wydrapane, pozostała tylko środkowa litera: y.
[784] a Artykuł dodany na odwr. k. 148. b Lw.: lecz nie znaleziono. c Na lewym
marg. cyrylicą: od p. Pawłowskiego..... Rzakoskiego [?].
[78S] a Artykuł dodany na odwr. k. 148. b Lw.: dryś. c Lw.: tym drysiu (tj.
ogierku).
[786] a Lw., brak. b Na pr. marg.: Piasek. ~ Iw., brak.
221
(787J KALEŃSKI - [788J KALINKOWIC
skiego 3 circa 1631. Gospodarz z niego tęgi, ścisły, ciekawy. Panowie Trepko-
wie u Częstochowej4 znieważali go często. Miał lat 40 kilka; miał potomstwa
[d] kilkoro. Gorzkowice u Piotrkowa trzymał arendą w piąci tysięcy *****e.
Brat jego starszy *** u króla Zygm<unta) III bel struktaszkąf kilka lat 5
i r. 1631, dał mu beł król wójtostwo u Chęcin w Fanislawicach 6, które przedał
r. 1626 g. Dał mu beł zaś szołtystwo w Bukownie 7 u Olsztyna anno 1627;
nie miał jeszcze żony.
[787] KALEŃSKla zwał się Jan, chłopski syn ze wsi Kalenia, dwie mili
od Warszawy, za Wisłą. Ten umarł w Warszawie ***, postawiono nagrobek
jego na filarze przed chórem wielkim: N <obilis) Ioannes Kaleński, supremus
criminalium seu advocatus Varszavien<sis). Herb: Lew na murze trzyma
w nodze leliją związanąl.
k. J 50 [788] KALINKOWIC zwał się pierwej tylko Samuelem, mieszczanek
z Łucka *****a. Służeł książęciu Ostrogskiemu Aleksandrowi, wojewodzie
wołyńskiemul, potym u księżny Jarosławskiej beł w Jarosławiu 2 i tamże
pojął bel mieszczkę Waligórzankę, kusznierzównę. Miał z nią syna Jacka,
którego dał bel za chłopca panięciu ***, gdy do cudzy zięmie jechał. Samuel
ten b zaś, ociec sam, bel za podskarbiego c u książąt Konstantego i Janusza.
Gdy książęta pomarli 3, on zarwał, mając to w ręku, szat cudnych kilkanaście
i klejnotów coś, i pieniędzy, kobierców i inszych rzeczy, które na Jacku
synu jego potym okazały się. Bo gdy z cudzy zięmie przyjechał z panęm
circa 1626, dodał mu pieniędzy Samuel i owych rzeczy książęcych z lekka,
eż Jacek Kalinowicem i ślachcicem [d] jął się zwać. Pisał się z jakiegoś Stru-
pina 4, ojca też namówieł, by się Kalinowicęm także zwał, co pierwej o śla
chectwie ani myślel ociec Samuel. Odebrawszy od ojca owe rzeczy, co ich
bel po książętach pokradł, dość kosztowne szaty, konie poszesne 5 kupiwszy,
kobierców edostatek książęcych także dobywszy e, które w zatajeniu leżały,
i inszych książęcych rzeczy niemało, barwę cudną na kilku sług, hajduki
ze srebrem na łogoszach 6 sporządziwszy, udają, że do rejestru dał się wpisać
za sekretarza króla Zygm<unta) III (godzien, ale do sekretu chodzić ucierać
i wynosić po królu z garcęm). {Ociec jego, Samuel, miał f anno 1635 f pod
100 tysięcy.} Bezecna ślachta niektóra w przemyski zięmi z pannami potykali
... - _._ - -
[786] d Lw.: dryś. e Luka na 1/3 w. na pr. marg.: Piotrków. f Lw., brak. g Na
lewym marg.: p. Pągoski stary.
[787] a Artykuł dodany na odwr. k. 149. Na lewym marg.: Indignatio Varsavien ( sis) .
[788] a Luka na 2 lub 3 wyrazy. Na pr. marg.: z Ostroga rodzic, tak drudzy mówią.
Siostra jego mniszka we Lwowie. Puścieły mu mniszki tę wioskę Żurowniczki. b Lw.,
brak. c Lw.: podstarościego. d Lw.: być dryś (tj. ogierek). e-e Lw.: także ksią
żęcych dobywszy. f-f Lw., brak.
222
[789] KALINOSKI - [791) KALlŃSKI
go dać mu g, a pąn chłop brakował, mówiąc na jedne, że mu się nie podobały,

na drugie, że z małym posagięm. Potykano go z panną Poniatowską, od
Przemyśla mila, co rotmistrzem ociec nieboszczyk jej bywaP, on się o po-
sag targował. Starał się zaś o p<annę) Asmanicką8 w przemyski ziemi. Rzekł
mu stryj pannin, by pokazał, jeśli jest ślachcic. Intercedował za nim p. wo-
jewoda ruski h9 i pora dzieł mu, że się zmówieł z kimsi, co go pozwał na try-
bunał pro usurpatione P] nobilitatis anno 1629 do Lublina, gdzie aktor na
zmowie 10 przyznał mu, że się wywiód, a ów penę za aktora dał. Z tego spo-
sobu rozumie i udaje się, że już ślachcic, ale takim kondyktaminom za-
bieżano konstytucyją anni 1601 11 • Ten Samuel kupieł beł wioskę Żurowni
ki 12 pod Przeworskięm r. 1630. Jacek, ten syn, beł z p. wojewodą ruskim na
sejmiku w Wiśni r. 1630; chociaż szumno i dostatkięm bel, przecię u stołu
nie dali mu się posiadać dworzanie ślachta, mówiąc, że niegodzięn chłop
posiadać ślachcica; wypychali go na sąm koniec. I Pan Bóg sąm zepchnie
go, który pysznym się brzydzi, a zwłaszcza chłop, co się tak wyniósł j.
[789] KALINOSKIa nazwał ski [s] *** chłopski syn od kali nożki, że
pokalone miewał. O tem Ogrodzeński markietąn, u wojewody ruskiego I
trębacz, począł beł powiedać, skąd jest. Od niego enologij ej jeszcze trzeba
pytać. Bękart beł p. Kalinoskiego, starosty kamienieckiego 2 .
[790] KALINOWSKIa zwał się kozak ***, bodaj to nie ten, a beł chlop-
ski syn z Kalinowal. Ten bywał b między lisowczyki anno 1620 i potym.
Tego pytał raz p. Kalinoski, starosta kamieniecki 2 w Rusi, czemu się i skąd
tak zwał. On powiedział, "żem jest z Kalinowa poddany twój". Pan rzekł
mu zatem: "a toż nie bronięć tak się zwać, kiedyś chłop dobry, i owszem,
zów się" c [d].
[791] KALINSKI nazwał się *** z Przerowal miejski syna ***. Służał k. 151
u ślachty, potym r. 1629 ujm. p. Gomolińskiego Łukasza na trzy konie.
Tam uczynieł beł eksces, że się beł z bronią i ze strzelbą {porwał} na syna
pańskiego jm. p. Stefana we Michowie 2 u Jędrzejowa. Miano go beło roz-
siekać, eż dopadszy konia ledwie uciekł na Podgórze i tam służeł p. WieIo-
polskiemu, synowi p. podko<mo)rzego krak<owskiego)3, anno 1630. Poimał
[788] g Na pr. marg.: mówią dawno, że nie masz rzeczy tak marnej w sprawie złej,
która by nie dostała swego fautora (tj. poplecznika). h Tamże: p. wojewody ruskiego
sprosna fakcyja. 1 Lw.: tituli. j Na pr. marg.: Psalm: widziałem wyniosłego w szczę
ściu, co cedry przewyszał, eż niedługo upadł i z domęm.
[789] a Na lewym marg.: Ogrodzeński.
[790] a Artykuł dodany na odwr. k. 150. b Lw.: beł. c Pod tekstem: p. Trepka
Aleks<ander). d Lw.: O tym powiedał p. Trepka Aleksander.
[791] a Lw.: chamek.
223
[792] KALNICKI -- [797] KAMIENSKI
go beł jm. p. Gomoliński zdybawszy w Jędrzejowie r. 1631 i miał go w kaj-

danach i w dybach w więzięniu. Potym za intercesyjami puścieł go. Służeł
potym p. Minockiemu Piotrowi 4 anno 1632, co przy Dominiku książęciu 5
bawieł się w Krakowie b. cO tem opisania szerszego nota pod Wolskim
z Lelowa, co powołany jest, gdy wieszszono tego Wolskiego, iż rozbijali
po drogach. Rozbieli to beli p. Zieleńskiego, jadącego na e1ekcyją do War-
szawy anno 1633. Ścięto Sosnoskiego, a tęn Kaliński uciekł. Powołany jest
od tych dwu etc. C
[792] KALNICKl nazwał się

Iacobus, Zeza wójta syn z Przeworska.
Studował w Krakowie, w Bursie Pauperum mieszkał i r. 1632 1. Ślachcicęm
zwal się.
[793] KAMIĘNIECKIa beł jakiś, na Podgórzu błąkał się. Że się tak

nazwał,to pewnie z Kamieńca jest rodzic b, z królewszczyzny l. Tęn pojął
Rymarównę, mieszczkę krak<owską); o tych pod R.
[794] KAMIĘlij'SKI nazwał się Matyjasz z Połajowic 1 u Miechowa,

kaczmarski syn a ***. Ten służeł u p. Cieklińskieg0 2 , Dominika książęcia 3
sługi, na parę koni i r, 1633; miał lat 30.
[795] KAMIĘŃSKI zwał się też *** piekarz w Warszawie. Miał dom
swój na Słomianej ulicy1. Jest rodzic z Kamiennej2, wsi trzy mile od War-
szawy. Syn tego za ślachcica udaje się r. 1633.
[796] KAMIĘŃSKIa Stanisław, mieszczanin w Rakowie, aryjan i miej-

skie trzyma, i przysiężnikięm jest wójtoskim. Miał dwa domy w Rakowie;
pojął bel Jankwicównę {Zofiją}, co tam służeła u aryj anki której si ; o tych
pod Ankwic. Bel wdowcem r. 1632; miał lat pięćdziesiąt. Synów miał dwu,
uczeli się z młodu w Rakowi.::; Wojciech w tern roku miał lat 24, końmi
handlował; Jan miał slternaście lat.
[797] KAMIEŃSKI zwał się *** chłopski syn z Podgórza ****h. Miał
powinnego księdza Stanisława, komendarza w Borowym b1 , wsi w czerskim
kraju, przy którym bawieł się ten nazwąny kilkanaście lat. A gdy umarł tęn
ksiądz anno 1633, pobrał po nim sieła rzeczy ten nazwany i miał się wynieść
stamtąd na Podgórze, a za ślachcica udawać sięc.
[791] b Na lewym marg.: Jeżoski i jm. p. Gomoliński. c-c Dopisane później w luce
między artykułami.
[794] a Na pr. marg.: Połajowice.
[796] a Na lewym marg.: N, na prawym: Raków.
[797] a Luka na 1/4 w. b Lw.: Borowej. c Pod tekstem: od p. Sarooskiego.
224
[798) KAMIĘŃSCY - [801) KAMOCKI
[798] KAMIĘNSCY szterej, co się zową; tych dziad, Turkusęm zwano k.152
go, bel kaczmarz w Kamiennej, wsi u Iwaniski. Syn tego Turkusa ***, ka-
czmarczyk,. bel za urzennika u p. Marcina Zborowskiego, kasztel( ana>
krak(owskiego>2, w Ujeździe 3 ***. Tam zarwał pięniędzy. Wyszedszy stam-
tąd zalecał się Mietelskiej wdowie w Mietlu 4 u Stobnice. Ta powiedziała mu,
że "sama nie pójdę za cię, ale uczyń tak: weźmi dziewkę moję, dam ci ją,
co jest za mężęm ***, a ja z tamtęm jej mężem miasto dziewki sama będę
mieszkała"a. On zezwoleł na tę ząmiąnę; tak dała mu dziewkę, a sama z zię-
cięm mieszkała. Pan zięć tedy, co pierwej z dziewką, to potym z matką sy-
piał, mieszała się krew. .
Tęn Kamieński rzeczony z żoną tą, co beła za mężem już, miał synów
szterech. Wojciech służeł p. Komoroskiemus na Żywcu i z bratem Jędrzejem
anno 1610. Mieszkał potym u Pierzchnice na spłachciu we wsi Krze1cach 6
*****b. Jędrzej Osowską pojął beł r. 1618 z Janowic 7• Też w Krzelcach
spłacheć kupieł, zaś anno 1631 drugą żonę Jugoszoską pojął *****C. Jąn
i Stanisław służeli p. Lanckoruńskiemu w Kurozwękach, podkomorzęmu
sęndomier(skiemu>8. Jąn potym kupieł spłacheć w Wojcieszycach 9 pod
Pokrzywnicą *****d, Stanisław zaś pod Lub1inęm wdowę pojął *****e.
Są jeszcze dotąd w Kamiennej i w okolicy, co tego Turkusa, ojca ich, znali.
[799] KAMIĘŃSKI *** o tęm, co wiedzieli, skąd jest, powiedali, że

z Wołynia kołodziejów syn. Tęn służeł w sieradzki ziemi p. Piotrowi By-
kowskiemu 1. Tam pod niebytność pańską, wziąwszy od chłopów długi
i czynsze, i pobory, i z konięm zjechał panu. Beł zaś pod Piotrkowem ujm.
p. Łukasza Gomolińskiego, także go pokradł w siełu rzeczy circa 1627 a.
Tęnże to pojął beł Rajską z Rajska 2 u Piotrkowa anno 1630. Dowiedzieli
się o nim ci, co ich pokradł, on uciekł i z żoną na Wołyń, skąd jest b.
.
[800] KAMIĘŃSKI, chłopski syn ***, służeł za pachołka u ślachty
w sieradzki zięmil. Beł u p. Osińskieg0 2 , od Szadku trzy mile, potym mając
kilkaset złotych pojął beł ślachciankę ***, wziął po niej kilka tysięcy. Aren-
dami się z tego bawieł kilka lat, że zebrał więcej pieniędzy. Syna miał jednego
***, który Mieszowską3 pojął ze 30 tysięcy. Ten zaś trzymał zastawę od p.
Rogozińskiego, podkomorzyca sieradz( kiego>4, od kilku lat i r. 1633.
[801] KAMOCKla nazwał się *** syn Kaspanka, mieszczanina w Uściu 1 k. 153
nad Rabą rzeką b W Podgórzub. Tęn bel przy kancelaryj ej w Sęndomierzu
[798] a Na pr. marg.: Frymark matki z dziewką na męże. Turkusa dala dziewce. b Lu-
ka na 1 w. c Jw. d Luka /la 1//3 w. e Luka /la 11/4 w.
[799] a Na pr. marg.: na Wołyniu. b Na lewym marg.: od jm. p. Gomol <ińskiego>
Łuk<asza>.
[801] a Na lewym marg.: 71. b-b Lw., brak.

[802] KAMODZIŃSKI - [806] KANAFOLSKI
kilka lat. Tam r. 1625 szalał bardzo na głowę i przywieziono go beło w tęmże
roku do ojca do Uścia. Leczono go, staranie mając zewsząd. Jak wyzdro-
wiał, znowu w Sęndomierzu prokuracyją bawieł sięC. Udają, bel wicegeren-
tem, czyli jakimsi starszym w grodzie tamecznym circa 16322. Error by to
bel wielki d.
Siostry jego i bracia są w Uś.::iu i rodu inszego powinnie .
[802] KAMODZrNsKI począł się zwać *** od r. 1629, krawiectwa
uczeł się z młodu u ojca, mieszczanina w Żarkach. Bednarz beł ociec i Bę
duskim zwał się, i tęn syn jego także się zwał, który pojął bel w Lelowie
mieszczanina Niepsuję dziewkę. O tern szerzej pod opisanim Będuski. Ten
Kamodziński w Lelowie mieszkał, mieszczaninęm beł, a chciał się to od
Będuskich w Żarkach zróżnić {r. 1629} przezwiskięm, aby za ślachcica
łacniej udał się; jakoż i udaje i anno 1633.
[803] KAMODZINSKla *** beł też w Wiślicy mieszczanek, bękart

Kamodzińskiego 1 . Ten umarł circa 1600 ***; syn jego ożęnieł się bel w Kra-
k<owie) na Siennej ulicy; umarł i ten, zostało chłopię jego anno 1638.
[804] KANAFOLSKla nazwał się Fiedor, olim Waskonis filius 1 ; po
tęm uprosieł beł kaduk za żywota p. Jerzy Michałoski i wjechał mu beł w szoł
tystwo we wsi Kanofoszce. Pozwał go szołtys i musiał mu kilkaset złotych
za szkody płacić cum poena tribunalitia. Dekret, że choć to i kaduk po Ka-
nofolskim tym, ale za żywota jego nię miał weń wjeżdżać etc. Nota o tern
in actis causarum offi<cii) Tribunal<is) Lublinen<sis) anno 1630 Sabbato
post festum S. Petri in Vinculis [3 VIII] etc.
[805] KANAFOLSKra zwał się też *** z tej Kanafoszki 1 chłopski syn.
Bywał w swowolnych kupach; najechał bel p. Strasza 2 w Podgórzu i poi-
mał go bel. Zawiózł go do Biecza i inszych szterech z nim ścięto w Bieczu
r. 1628.
[806] KANAFOLSKIa Jąn Czarnołoskiemu Mikołajowi l 350 fi. zapisu-
je anno 1633 sexta po<st ) Paschae [1 IV] w grodzie krak<owskim). Tęn Jan
skupieł beł trzy forwarki na Strzelnicy u Krak<owa) 2 przeciw smyntarzowi
luterskiemu circa 1633, w dobrym miescu. Nie miał żony i dzieci. Brat
~- ._-_. - - -. --
[801] c Na pr. marg.: w Sędomierzu. li Tamże: error. e Na lewym marg.: Ca-
pak w Koszyczkach.
[80S] a W kopii Iw. artykułu tego brak.
[806] a Artykułu tego brak w kopii Iw. Dodany na pr. marg. nrów 803, 804, 806. Nad
tekstem: Nota.
226
[807] KANAPOLSKI - [811] KARAŚ
jego, także nieżonaty, służeł u p. Opackiego, wielgorządzce krak<owskie-

go) 3, i 1637.
[807] KANAPOLSKI nazwał się

*.. z Krosna miejski syn; miał i w Kro-
śnie dom swój. Zachciało mu się beło arendy; r. 1624 w Lubezu l , wsi u Żmi
groda, trzymał arendę od ks. opata pokrzywnickieg0 2 • O tęm w Krośnie
wiedzą i znają, i koło Krosna wszyscy, że jest mieszczanin, a on w żywe tro-
py ślachcicęm śmie a się mianować.
[808] KANEWEzya nazwał się

Andrzej, kawalkator p. Tomasza Za-
mojskiego w Zamościu, poddany jego, Siwka chlopa syn; a canitiae l nazwał
się Canevesi. Dał mu Zamojski szołtystwo w Tarnogrodzie 2 . Wydał mu
książkę Epitimia anno 1634 w Krak<owie) u Cezareg0 3 Tomas Canevesi
auditor philosophiae, gdzie mu pisze: "Nobili ac Generoso D <omino) Do-
mino Andreae Canevesi, advocato Tarnogrod<ensi) , D <omino) Patri suo
optimo".
bCanevesi c zwał się też .. * powinny tychże, który na Kleparzu u Kra-
k<owa> pojąwszy wdowę Korzeczkową, na Długi ulicy mieszkał i anno
1639 b.
[809] KAPUŚCfŃSKI drugdy indziej KNIAZIOWSKIM zwał się {r. 1628}. k. ISS
Ten jest z J ędrzejowa , Kapusty krawca syn. Służcł u ślachty, bywał
i w swowolnych kupach. Ten służeł ujm. p. Łukasza Gomolińskiego w Mi-
chowie ł u Jędrzejowa i pod Piotrkowem, gdzie napadł beł najazdęm na dwór
pański w pół roka po odstaniu, wołając i lżąc pana, co beło pod niebytność
pańską anno 1631 po św. Łucyj ej , i strzeleł kilka razy, wołając i wyzywając.
Choć to pąn nie beł, jednak zelżywość tęm uczynieł.
[810] KARACZOWSKJa *** krakowianin bel. Ten we udawał się, że

Lwowie mieszkał kilka lat na zaciężki. Zabiel kilkanaście głów, a będąc
w Przemyślu anno 1630 zabieł Mieleszka l , o którego ćci go odsądzono na
kapturowych sądziech we Lwowie anno 1632. Miał i piersze infamije na
sobie, i banicyje. W rocie zaś gdzieś bel potym.
[811] KARAŚ Jarmoł beł mieszczanin w Krzemieńcu. Jest nota o nim

w księgach tamecznych anno 1606. Miał dom swój i żonę z miasta rodziczkę.
Synowie jego u żołnierzów sługo wali, za ślachtę udają się .
.. • _ , _ _ ··· _ ___ .,,~_ ... o,
[807] a Lw.: chce.

[808] a Artykl/ł dodany na odwr. k. 152. b- b Lw., brak c Na lewym marg. szy-
frem: n.
227
(812] KARAŚ - [816] KARBOTOWIE
[812] KARAŚ a Stan<isław) , rodzic spod Soka, na Kazimierzu u Kra-

k <owa) miał dom. Syn jego, Jan Karaś, na Kazimierzu pogorzał {anno
1635}; żyw i anno 1638. Ma syna Marcina, dziewkę Katarzynę u pani Bia-
łeckiej w Warszawie, rodzonej ciotecznej temuże Karasiowi.
[813] KARAŚ a beł rudnik we wsi u KlecI i anno 1637.
[814] KARAŚ Mikołaj, z Kazimierza Dolnego miejski synek, studował

kilka lat w Krak<owie) , ekscesy rabiał grasując po nocach. Służeł na cesar-
ską z lisowczykami r. 1620 i 1623 pod chorągwią Kalinowskiego l. Tego
poza kowali beli powiatowi pod Bieczęm anno 1624, ale zaś u pułkownika 2
uprosieł, że mu belo powracąno. Ten kilkanaście razy bywał w więzięniu
i w wieży siadał, a wychodzieł, czasęm uciekł. Bel i w więzieniu w Rawie
r. 1628, uciekł tylko w dołomaniku czarnym do Kurozwęk, do panów Lanc-
koruńskich 3 • Beł zaś pod chorągwią p. Zboroskiego Samuela 4 za Tatary
r. 1629; w Bieczu zbierania stanowisko mieli. Zabit w Krakowie od Lipnic-
kiego Krzystofa, Luśnie nazwanego 5, anno 1637 22 Octobris. {P. Grzywie,
rotmistrzowi 6, dał Karaś tęn 50 czerwonych, aby nie powiedał o jego uro-
dzęniu, bo wie dobrze, skąd jest. P. Lipnicki, co go zabieł, powiedał, że beł
ze Skarszowa 7 . aSiostra jego Katerzyna za Mierzejowskim 8, w Koński Woli 9
urzennikiem p. wojewodziny krak<owskiej) lO. Ksiądz brat jego, Stanisław,
w Wojslawicach, od Chełmu miasta 4 mile, przyjechał brać spadek po nim
do Krak<owa) . Mietelska druga siostra. Ks. Rogalicz wie o tych a.}
[815] KARBOT *** z Radomia miejskich synków 4 bracia l. Starszy
Jana bel prokuratorkiem w Sęndomierzu od r. 1620 i r. 1633 2 • Trzymał aren-
dą Cho brzany 3 w Sęndomierskim b i kupie! be! zięmszczyznę niedaleko
Buska, Dębiany4, za 20 ty < sięcy) . Miał żonę, zda mi się mieszczkę, i po-
tomstwo. Nie zginą kare bóty.
[816] KARBOTOWIE *****a ci szterej bracia w Radomiu belii; Jan-
dzielówna mać ich beła b , doktorówna z Radomia. Tęn doktór Jandzieł 2
kupieł beł dwie wiosce, Relowice i Jachimowice 3 pod Pokrzywnicą, które
ci po doktorze wzięli c , w radomskim kraju. Jan 4 inszym je spłacieł i trzymał.
[812] a Artykuł dodany na pr. marg. nru 810. Nad pierwszym wierszem i przed słowem
Karaś dopisane później: Włoch beł przychodzień, zwał się. W kopii Iw. tego artykułu brak.
[813] a Artykuł dodany na pr. marg. 810. W kopii Iw. brak.
[814) a-a Lw., brak.
[815] a Imię wpisane w luce tak drobno i słabo, iź autor musiał nie być pewny jego brzmie-
•
1/Ia. b Na pr. marg.: 40 000 .
[816] a Luka na pól w. b Na pr. marg.: Jandzie!. c Tamże: 20000, niżej: Krzy-
sztof żołnierską slużeł, potym służyć jechał do koczczy 6 koni gniadych l?), koń powodny.
228
[817J KARCZOWSKI - [818J KARCZOWSKI
Drugi w sęndomierskiej zięmi. d Ci Karbotowie, bodaj ich zabito, chłopi

Korybutami z domu być uda(ją) się. Słychali, że beli Korybutowie w Litwie,
a już zeszli. Oni tym sposobem, jako Kmitowie, o których niżej pod K,
wparli się w dom po ześciu Kmitów z Wiśnicza, tak i ci w dom Korybutów.
Nie czytali znać, chłopstwo, że to książęta beli litewskie, Olgerdowi synowie.
Imiona to beli potym weszły w przezwisko. Jagiello, król polski, brat beł
tych książąt litewskich, o częm szerzej Maciej Strykowski w swej chronice
o Dmitrze Korybucie, książęciu nowogrodzkim, folio 478, sub anno 1387,
zaś tenże, folio 583, w wierszach polskich, anno 1435. Teodora abo Fiedka
Korybuta utopieli Polacy w rzece i Rota Inflanczyka etc dS •
[817] KARCZOWSKla *** pod czas zwał się Krzaczowski, chłopski
syn*****. Ten pojął w Cieszkowicach 1, miasteczku u Biecza, rzeźnika Chyle
córkę, o którego synu pod opisanim Chyliński. Ten Karczowski ma dom
swój w Cieszkowicach tych.
[818] KARCZOWSKla nazwał się Symon alias Symek. Ociec jego beł
Franek Karcz, siodłak we wsi Okradzonowie 1, mila od Olkusza. Miał pier-
szą żonę Szymczykównęb tamże z Okradzonowa, z którą mial synów: Jąna,
który ożenieł się bel {w Chęcinach}, Karczęm zwal się, umarł anno 1634,
zostało jego potomstwo ***; Krzystof w Olkuszu się bel ożenieł, umarł anno
1634, Karczem zwal się, został(o) synów jego {dwu}. Rejina zaś, siostra tych
Karczów, bela za cieślą Wojcheme; jak jej umarł anno 1635, do Krakowa
fl na Kleparz d mieszkać najmęm udała się. Rejina, druga jej siostra (bela
za założnicę u Zygmunta Boratyńskiego, franta okrutnego, który choć to

miał żonę Podlodoską i miała wieś swoję, Sławice pod Miechowem 2, a przecie
małpy chował przy żęnie), ta szła za {Samuela Morzee,} Nięmca, f za mąż r
będąc w Krakowie anno 1636 i jechała z nim na Śląsko. {Trzecia Karczówna
beła za Dziedzicem Stanisławem w tęmże Okradzonowie. Umarł jej tęn mąż
anno 1630, został chłopiec Jakub i Misiek. Jakub beł za piecucha u tego
nazwanego Karczoskiego w Krakowie na Kleparzu r. 1636, miał la(t) ze
15.} Drugą żonę miał ten Symon Kar( c) z {Franek} ze Strzemieszyc 3, wsi
o granicę, Siołkówną, z którą miał synów: Witka, Symka ***. Witek Karcz
w Okradzonowie tern na ojczyźnie siodłakiem bel i anno 1637; ożenieł się
tamże anno 1625. Symek służeł za chłopca, potym za sługę u p. Samuela
Nięmsty4 w krak( owskiej) ziemi. {Ten to} Karczoskim i ślachcicem zwał
[816] d- d Na odwr. k. 155. Na lewym marg.: p. Glińskiego oKorybota.

[818] a Artykuł dodany na odwr. k. 153. b Lw.: od Szymka. c Nad wierszem:
pierszym Wojciechem Kuchnięrem. d-d Lw., brak. e Jw. f-f Jw.
229
•
{SI9] KARCZOWSKI - (S22] KARLlŃSKI
się, pojąłw Krak<owie) na Stradomiu ze służby dziewkę anno 1631 [g].

Mieszkał z nią najmem w piwnicy na Stradomiu, potym także w piwnicy
na Tworzyjański ulicy w Krak<owie) anno 1634, zaś anno 1635 bel za go-
spodarza w kamienicy jm. p. Sieciechowskiego u Floryjański brony S w Kra-
k<owie) . Tam zdobel się i za ślachcica udaje Sięh.
k. 156 [819] KARCZOWSKI nazwał się Jędrzej, chłopski

syn wójtów z Nie-
znamierowic!, wsi p. Starolęskiego, starosty piotrkowskiego 2. Ten p. starosta
wziął go bel od poddanego za wyrostka circa 1615. Beł potym w Prusiech
r. 1627 na parę koni. Przywiódł beł kilkanaście koni do pana starosty znowu
służyć. Jął się bel rozbijać po drogach i ze Śmigie1skim Aleksandrema, i miał
akcyją o to pąn starosta, że rozbójniki bawieł przy sobie; przypłaciel bel
tego na trybunale w Piotrkowie. Potym Karczowski do żołnierzów śląskich
udał się bel anno 1632 b .
[820] KARCZOWSKAa pod opisanim Wolski, co u Oświęcimia bawieł

się, fol. 2.
[821] KARLIC Kra nazwał się

Wojciech, miejski synek z Jędrzejowa.
Tęn bel u opata jędrzejowskie <go ) ks. Koniecpolskiego! a biskupa chełm
skiego za pisarza {prowentowego} we wsiach Zagórzycach i Przestańsku do
jędrzejowskiego opactwa 2 od kilku lat i anno 1638. Ten pojął be ł *** Pie-
katskąb, dziewkę z Krak<owa) . {Żona ta} nie dosłyszy trochę. Tej ojca belo
zabito; macocha wydawała ją za mąż, która z temże nieboszczykięm ma
małe dziewczę, na które pół domu trzyma, a pół domu na tę Karlicką.
[822] KARLIŃ'SK[ zwał się Bartosz, chłopski syn!. Służel u p. Żarskiego

w Wyżycach a 2 u Uścia nad Rabą. Od trzydziestu lat tam służąc , eż i r. 1633
u paniej u samej, gdy wdową beła, za urzennika bel u niej. Miał żonę, chłop
ską dziewkę z Przęsławia u Rzemienia 3 z Podgórza. Z tą miał syna ***,
trzydzieści lat miał r. 1633; służeł kędyś u ślachty. Tęn Bartosz w tęm czasie
już beł głuchy i nie dojrzał dobrze. Miał lat 60 kilka, a pojął bel drugą żonę,
starą babę, wdowę, {anno 1633,} co miała domek swój na przedmieściu
u Uścia kil Cerekwi 4 , i tam mieszkał z tą babą. Będą się ścigać, kto prędzej
umrze.
- ----- ---_....__ ... -
[SIS) g LII'.: Kaśkę Młosza Tomasza z Żaru, poddanego p. Jana Pisarskiego etc.
h Na lewym marg.: nię miał na ten czas potomstwa.
[819J a Na pr. marg.: Śmigielski. b Na lewym marg.: p. Adam Gomoliń<ski) .
[820J a Artykuł dodany na pr. marg. między nrem 819 a 821.
[821J a Artykuł dodany na odwr. k. 155. b LII'.: Mękarską.
[S22J a Na pr. marg.: żarski ślachcic. Lw.: Szycach.
230
[823) KARŁOWSKI .- (8281 KARMANSKI
[823] KARŁOWSKI nazwał się

*** miejski synek *** z miasteczka na
Wołyniu Dominika książęciaal. Tego beł stamtąd wziął sobie służyć Ma-
niecki, o którym pod M, sługa Dominika książęcia, circa 1627. Potym beł
przy samęm [bl Dominiku circa 1632, gdy w Krakowie uczeł się. Tęn Kar-
łowski w tęn czas zalecał się mieszczce wdowie na Kazimierzu, Berkowej,
i poście bywał u niej. Już zmowę miał z nią, powiedali niektórzy. Taka ta-
kięmu, ale on mocno za ślachcica udawał się2. Miał lat 36.
[824] KARNIOWSKI nazwał się Wojcie:h od Karniowic, wsi (Pipąna,

mieszczanina krak<owskiego), aptekarza l) dwie mili od Krakowa. Ten
sługował u ślachty, zaś anno 1632 beł za urzęnnika u ks. opata jędrzejow
ski ego w Zagorzycach 2, trzy mile od Krakowa. Miał lat 30 kilka; nię miał
jeszcze żony.
[825] KARNICKI zowie się *** chłopski syn *****a. bOciec jego bel
chłopski syn b ***, kupieł beł pod Skrzynnem w Radostowie I spłacheć, gdzie
qen syn jego C mieszkał i anno l633 d •
[826] KARNIOWSKI *** chłopski syn z Karniowic a Pipanowejl, dwie k.157
mili od Krak<owa), Klimęm ojca jego tam zową. Ten jego syn służeł tąmże
we dworze Cerazinowi 2 za woźnicę. Potym u Młyńskiego, o którym pod M,
w Bolechowicach u Tyńca, gdy je arendą trzymał. Od Młyńskiego na Pod-
górze przeniósł się i tam bawi się aręndami {i anno 1633}. Tego bracia i po-
winni są w Karniowicach tych, a on nie każe im u siebie bywać; a jeśli, to
ostrożnie, by się do niego nie znali z sprzyjacielstwem, że się on udaje śla
chcicęm 3 .
[827] KARMA:ŃSK~a zwał się Jędrzej, chłop z rodu, na Prąmniku Ma-

łym u Krak<owa) we młynie mieszkał {od dziesiąciu lat}. Trzymał go od
mnichów Św. Ducha. Stryj to szrooowanej kortyzanki krak<owskiej) , co
bela dala za Ligęzę alias Łagęzę dziewkę, o którym pod L. Tęn Karmański
mial i syny; za ślachtę będą się zwać. Stary bel anno 1633, nie widział nic,
a trafieł iść z Prąmnika do tej szrobowanej na Grodzką ulicę.
[828] KARMANsKI a, pasamaniczki *** syn, co idąc na Źwierzyniec
dom miała. Ten syn jej służeł w Litwie biskupowi żmudzkiemu l kilkanaście
lat i anno 1635. Beł w Krak<owie) anno 1635. •
." ... _-.- - - ---
[823] a Na pr. marg.: Dominik ks<iążę) . b Lw.: książęciu.
[825] a Luka na J / 3 w. b ·b Lw., brak. c- c Jw. d Na lewym marg.: p. Podlo-
doski.
[826] a Na pr. marg.: Karniowice.
[827] a Lw.: Karamański.
[828] a Artykuł dodany na pr. marg. nru 828. W kopii Iw. brak.
231
[829] KAROWSKI - [834] KARWOWSKI
[829] KAROWSKI nazwał się *** Kardasza woźnice syn, który się bel
ożęnieł w Secygniowie 1 Z chłopską dziewką, od Skalmierza mila a, służąc
za woźnicę p. Secygniowskiemu, staroście szydłowskiemu 2 • Tęn syn tego
woźnice służeł w Węgrzech kilka lat i za Nalewajkiem 3 • Służeł potym p. Dę
bieńskiemu, sędzięmu krakow<skiemu) 4, kilkanaście lat i anno 1632 w Za-
gajowie u Pińczowa. Miał lat 70. Miał na kilka tysięcy i konie dobre zawsze;
nieżonaty beł, ale się starał o służebną paniej sędzinej5, powinną p. Mokr-
skiej Z Jakubowa b6 .
.[830] KARSKI nazwał się *** krawców syn ze wsi Karczysk 1 pod Sie-
radzęm p. Bykowskiego, wojewody sieradzkiego 2 • Ten syn krawców służeł
p. Bykowskiemu Maryjąnowi 3 circa 1623. Potym beł ujm. p. Łukasza Go-
molińskiego 4 r. 1625 na parę koni. Miał lat 40 kilka; niski, karłowity. Potym
indziej w sieradzki zięmi służel.
[831] KARSZNICKI nazwał się *** chłopski syn ***. Służeł za pachołka
panom Płazom 1 i anno 1636.
k.158 [832] KARWAT *** Wokiciewicz pisze się 1, żonę miał Kachnę Kocie-
lównęa, co siostra jej za Magnuszoskim rzeczonym, o którym pod M. Tęn
Karwat u pana Myszkowskiego margrabie 2 w Pińczowie służeł {zawsze};
kupieł bel spłacheć w Winarach3, od Wiślice dwie mili. Zaś trzymał arendą
w Chrabkowie 4 za Pińczowęm mila b anno 1629. Synów miał: Aleksandra,
Jana, Piotra. Aleksander służeł księdzu jakiemuś w Warszawie c, zaś anno
1630 przy ojcu bel. Beł ujm. p. Korycińskiego, starosty ojcowskiego 5, anno
1630, gdy do Warszawy jechał *****d. Jan, i tęn w Warszawie u księdza któ-
regoś beł i r. 1630 ***** e. Piotr, tęn doma przy Mag( n) uszoskiej, ciotce
swej, bel *****f. Siostra tych młodych bela za Łuczyckim u Wodzisławia 6 ,
umarła mu r. 1628.
(833] HARWATa Daniel, civis et negotiator Gedanen( sis) , bel we Gdąń

sku i r. 1620, i potym 1• Jest nota o nim w księgach grodzkich lubelskich anno
1619, co zapisował pięćset złotych komuś etc.
[834] KARWOWSKla nazwał się Rajmundus, ze Lwowa rodzic ***.

Służeł w Krak<owie) księdzu Jowiuszowi, kanonikowi 1. Będąc przy jego
[829] a Na pr. marg.: 5000. b Tamże: Mokrskiej z Jakubowa.

[832] a Na pr. marg.: KocieJ. b Tamże: 5000 c Tamże: O Karwacie Jach( im>
Biel( ski>, 707, anno 1574. OKocielu Paprocki, f. 675. Karwat Paweł, Węgrzyn, beł w poi-
maniu u naszych. O tern Jach( im> Biel( ski>, 463. d Luka na 2 wiersze. e Luka na
1 w. f Jw.
[833] a Lw. brak.
[834] a Artykuł dodany odwr. k. 157. W kopii Iw. brak.
232
[835] KĄSIŃSKI - [837] KASKI
śmierci anno 1619 zarwał coś pieniędzy i ksiąg niemało zacnych b, które sprze-
dawał w Krak( owie) , a z małpami przetrawiel. Przystał bel do Kowalskiego,
sługi książęcia Zbarawskiego 2 • Bel u niego za dragana, dał mu po niemiecku
suknie. Potym anno 1633 wziąl go bel biskup ormieński 3 za lokaja, jadąc
do Rzymu z elekcyjej.
[835] KĄSIŃSKI nazwał się Stanisław, którego ociec poddanym będąc
panów RożQ.ów z Kąsnej 1, wsi trzy mile od Biecza, Wojciech, za kucharza
bel, eż i r. 1630, i potym, u p. Mikołaja Rożna, i w tej służbie pojął szafarkę,
wychowanicę z sieroty od pani Rożnowej. Dał mu beł pąn a w tejże Kąsnej
zagrodę. On warzał we dworze, a żona tam mieszkała, z którą miał synów,
tego b Stanisława i Wojtka. Wojtek szewstwa wyuczeł się w Sączu u Pretfica
szewca, potym przy ojcu kucharzu w chałupie szewstwo robieł w Kąsnej
i anno 1630. Stanisław zaś, kucharczyk, służeł pierwej za chłopca u p( ana)
swego, potym p. Białowodzkiemu u Cieszkowic 2, zaś u p. Stogierza od r. 1622.
Z tęm panem zajechał bel do Krzelczyc pod Chęcinami c3 • Tam zaleciel się bel
pannie Gutterównie Barbarze 4 , · która bywała często u p. Zaborowskiego 5
w tejże wsi, w drugim folwarku. Stanisław odprowadzał ją często i w nocy
{sarnę}, że za tę pracą szła ząń r. 1626. On na wesele pożyczał u czeladzi
inszej sukięn. Potym z tąż żoną służel u p. Krasińskiego, wojewodzica płoc
kiego. w Maleszowej6 pod Chęcinami od r. 1628 i r. ]630. Za ślachcica
udawał się, o ojcu kucharzu i bracie szewcu nie głosząc. Ten umarł r. 1631.
[836] KĄSIŃ'SKIa Sebestyjan i Fogielder Andryjan scribunt terminum

in actis causarum officii Tribunal( is) Lubl( inensis) anno 1630 in vigilia
sancti Ioan(nis) Baptistae [23 VI]. Musiał tęn od tej Kąsnej nazwać się,
a jest w ręku p(p). Rożnów od sta lat1.
[837] KASKI nazwał się Adam, chłopski syn z Kasek 1, wioski od War- k.159
szawy dwie mile. Krawiec ociec jego bel chłopski. Tęn Adąm studował
w Krak( owie) circa 1625 2• Bawieł się odzieranim po nocy, grasując i z dru-
gim studentem Herubińskim, o tęm pod H jest opisanie, i kogo rozbieli,
co dowodnie na tych okazało się, a inszych, co nie dowiedziano się, bardzo
wiele tego czynieli. Inaczej znowu "ewnie przezwał się, jako i ten Herubiń-
ski, Herstubskim i Rubińskim. a Brat tego Kaskiego *** służeł p. Sieniaw-
skięmu 3 anno 1628, potym u Godebskiego 4 . Matka ich w Warszawie na
Krakoski( m) Przedmieściu na oknie jak okieniczka przedawała a .
[834] b Na lewym marg. szyfrem: non.
[835] a Lw., brak. b Jw. c Na pr. marg.: Krzelczyce u Chęcin.
[836] a W kopii Iw. artykułu tego brak.
[837] a-a Dopisane potem w luce między artykułami. Na lewym marg.: Zakrzoski p.
Grudzińskiego.
233
[838J KAS-PRZYNSKl ---- [843J KĘDl.lERSKl
(838] KASPRZYŃ'SKI Matyjasz zwał się mieszczanin krak<owski) .

Jest nota o nim w księgach miejskich, co go pozywano na ratusz r. 1630,
co beł spełna nie wydał donatywy do poborce.
(839] KA WIECKI {Karol i} Bartosz, {dwoje imion ma,} z Kazimierza

Wyszszego u Krak<owa), syn Kawy mieszczanina, co dom jego beł w ulicy
niedaleko brony żydowskiego miasta. Siostry jego tam za Byczkięm pieka-
rzem, druga wdową. Ten Kawczyk służeł u p. Dobrochowskiego 1, co Wa-
wrzyńczyce od biskupa krak<owskiego) trzymał2 circa 1628. Potym ujm.
p. Łukasza Gomolińskiego w Michowie 3 u Jędrzejowa r. 1631 skradł beł
pana i zjechał od niego. Miał lat 22, niewielki, {czarny} *****a. Brat tego
Kawieckiego rozbijał i czwiertowano go w Lublinie.
(840] KA WECKI ***, chłopski

syn od poddanego pana Czernego. Tenże
beł długo na służbie u p. Stanisława Czernego a , z czego nadał mu beł do ży
wota chłopską rolą w Okocinie 1, wsi na Podgórzu *****. Służeł i przedtym
ojcu p. Czernego 2. Pojął beł żonę chłopównę, miał i potomstwo. Miał lat
50 kilka w r. 1632.
[841] KA WECKA a pod opisanim Szy1iński.
[842] KAWEC KI *** chłopski

syn ze wsi Mlerzęcic l z siewierskiego
księstwa pod biskupęm krak<owskim) . Są jego bracia w tamtej wsi, jedęn
z nich karczmę trzyma. Ten nazwany służeł gdzieś w inszym województwie
dalszym i zarwał mocno a, z czem zapadł do sieradzki zięmie [h]. Tamże
kupieł niedaleko Łaska circa 1580 pół wsie Brodniej2. {dpojął beł Pstrokoń
ską3 z łęczycki ziemie; umarł circa 1628 d.} Ma synów Stanisława i Jana.
Stanisław e Gawrońsk ą 4 niejaką pojął ***, kupieł wioskę Wólkę Marzęcką5,
mila od Łaska, za 18 tysięcy e. J ąn nieżonaty b e ł anno 1630. T ęm zadają tam
w sieradzki zięmi i powiedają im, że ociec ich chłop z Siewierszczyzny, a oni
nie sprzeciwiają się, bo ciści chłopi. W Brodniej tęn Jąn został, spłacieł bratu;
z-brodnią też robi, co się zowie ślachcicem!
k.160 [843] KĘDZIERSKI nazwał się *** chłopski syn l *****. Ten służeł
w sieradzki zięmi p <anu) *****a. Potym zjechał już beł od niego anno 1622
-------- - -
[839] a Luka na 1 w.Na lewym marg.: p. Paw<eł) Gomoliń< ski).
[840] a Na pr. marg.: Okocin, wieś p. Czernego Stani <sława) .
[841] a Hasło dodane na pr. marg. między nrem 839 a 842. W kopii Iw. brak.
[842] a Na pr. marg.: 15 000. b L w.: powiedają, że ich ociec chłop z Siewierszczyz-
ny. c Na pr. marg.: O tej nota pod Tykowiecki. d- d Dopisane później w luce powsta-
lej po wydrapaniu tekstu. e-e Dopisane później w luce. Na lewym marg.: Wikliński stary
i żona jego Tworowska, co ją Brodzińska urodzie/a. Na pr. marg.: 18000.
[843) a Luka na pół w. Na pr. marg.: złodziej piętnowany.
234
(844] KĘDZJERZAWSKI - (846] KĘDZIERSKI
z konięm i z barwą świeżo daną. Wziąwszy do tego miednicę i nalewkę sre-

bną, jechał z tęm ku Kaliszowi, eż potka go brat rodzony pana owego jego
(co go to bel okradł), a jechał do niego na tęn czas. Spytał go, dokąd, a ów
drwić [s] mówiąc, że "mię pąn posłał do Kalisza z tem srebręm zastawiać".
Rzekł mu: "więm, że nieprawdę mówisz, bo p<an) brat nie jest tak w grosz
ubogi, żeby mu do tego przyść miało zastawiać się, ale wróć się, a to ja do
pana jadę". A miał na oku owego. Przyjedzie z nim do pana, eż pan rozesłał
też szukać go; tak kazał go pąn wybić katom u pręgierza i znak na nim wy-
piątnować, a kazał mu precz, na inszą szubienicę. O tęm, jak tego pana zową,
co go okradł, i ten Kędzierski gdzie się obraca, wie p. Dłużniowski 2 w sie-
radzki zięmi, swa gier panów Ro gozińskich b 3.
[844] KĘDZIERZAWSKI *** chłopski syn *****. Służeł u p. Chodkie-

wicza, koniuszego al , za urzęnnika kilkanaście lat z żoną. Tam handle wiódł
rozmaite, że przyszedł do kilku tysięcy. Jak mu żona chłopówna umarła,
pojął drugą, Kocimierską wdowę, w drohickim powiecie b na Podlaszu
circa 1618. Ta, co tam miała wioskę swą, zapisała mu ze wszytkim. Umarła
mu anno 1627. P. Niemiera 2 uprosiel bel po nim kaduk u króla c i pobrał
ruchome rzeczy, a tęn uciekł do Lublina i tam mieszkał od r. 1627 i potym.
Jest i potomstwa jego kilkoro".
[845] KĘDZIORO zwał się *** kaczmarz w Szeligach, wsi za Łowi

częm dwie mili a. Sługował za sługę w tej wsi panom swoim i służebną dziew-
kę pojął ze dwora. Zatęm dali mu trzymać tę karczmę, na której bel ze 20
lat, eż i r. 1629. Zapomógł się na niej z gości. Miał synów trzech, po dwor-
nacku je nosieł, uczeli się w Jelowie o granicęl, Kędzierskimi zwali się *****b.
Dziewek też miał kilka, z dworska chędogo chodzieły, za chłopy nie chciał
ich dać na wieś.
[846] KĘDZIERSKla beł sługa, poddany u p. Łubnickiego, kasztel<a-

na) wieluńskiego l ; w Działoszynie i Sienkowicach 2 u Wielunia za urzennika
miał go circa 1589. Zostało potomstwo tego z chłopówną. Za ślachtę zuda-
wali się. •
[843] b Na lewym marg.: od p. Rogozińskiego. Na prawym: od p. Dłużniowskiego

w sieradzki zięmi. Wie skarby w murze zamurowane w Smoleńsku. Idą potem ślady liter
odciśnięte ślepo lIa papierze, możliwe jednak do odczytania: Mają skarby wielkie w Smo-
leńsku w murze zamurowane.
[844] a Lw., brak. b Na pr. marg.: Koci-mierska. c Tamże: 200000.
[845] a Na pr. marg.: Łowicz. b Luka na pól w.
[846] a Artykuł dodany na pr. marg. nru 845. Brak w kopii Iw.
235
[8471 KĘPCZYŃSKI - [8511 KIERŁO
[847] KĘPCZYŃSKla nazwał się Marcin, syn Kępki Macieja, mieszcza-

nina w Uściu na Podgórzu l . Ten syn uczeł się w Sęndom<ierzu) u jezuitów
r. 1626, Kępczyński zwał sięb, beł bakałarzem, zaś został beł księdzęm i ple-
banijej dostał.
k.161 [848] KĘPKOWIE trzej bracia, Jędrzej, Marcin ***, bękarci Wojciecha
Kępki z chłopską dziewką. Miał tęn Kępka Wojciech spłacheć w Łaziechl,
trzy mile od Krak<owa) . Ci bękarci siedzą na nim ai drugi jeszcze przyku-
pieli a ; ci Łazowskimi nazywają sięb. Jędrzej z Nielepic NieIepcówn ę 2 pojął
za dwie mili *****c. Marcin z chłopską dziewką bez ślubu mieszkał, zŁazów;
udają, że w kilka lat brał z nią ślub, a pierwej miał z nią kilkoro dzieci.
Arcybękarci będą ich zwać d •
[849] KICZY:Ń"SKI nazwał się *** szołtys w Kicznej, wsi od Starego

Sącza, fara do Bączka l. Ten szołtys pojął beł Kołacką nazwaną z WolejZ,
od Sącza a trzy mile, circa 1610. Miał synów dwu *****, w Sączu uczeli się,
aś r. 1629 doma u ojca beli. Po dwornacku nosi ich, za ślachtę udają się.
[850] KIELCZYGŁOWSKI ***, chłopski syn z Kielczygłowa l w sie-

radzki zięmi u Radomskiego. Na karczmie ociec jego beł tam. Dynof tę wieś
trzymał, co starostą laiskim beP. Tęn nazwany służel od r. 1618 za szafarza
kuchęnnego u ks. Koniecpolskiego, opata jędrzejowskieg0 3 , i r. 1630, i potym.
Tęmu to wolno belo konie sobie chować na księży obrok; podchowawszy
przedawał i zyskował; za kilkanaście lat przyszedł do pięniędzy. Jadąc raz
tęn ksiądz opat stał w karczmie tej w Kielczygłowie ; częstował księdza
i z czeladzią dostatkięm u ojca swego tęn nazwany i nie przał się jeszcze na
tęn czas powinowactwa. Tęn od r. 1629 szumno chodzie! i począł się ślach
cicęm zwać; miał lat 26 a .
[851] KIERŁO *** ze Gdańska mieszczanin jest l , służel za faktora, we

Gdańsku bywał od książęcia Zbarawskiego, kasztel<ana) krak<owskiego)2.
Temu Kierłowi, nie więm [a], dla jakiej przyczyny, dano beło Wołowiczówn ę 3
*****, jeśli dla wady jakiej, że za ślachcica nie mogła iść. Z tą miał dwu sy-
nów, Gabryjela 4 i Kazimierza, tych miał na nauce w Krak<owie) r. 1631.
Posłał ich beł na kilka lat do Włoch, za ślachtę się udawali *****b. Miał
[848) a-a Lw., brak. b Na pr. marg.: Lazowscy. c Luka na pól w. d Na le-
wym marg.: p. Bętkoski.
[849) a Na pr. marg.: Kołacka.
[850) a Na lewym marg.: Jeżoski.
[851) a Lw.: dlaczego i. b Luka na 1//2 w.
236
(852) KINDER - (855) KIZLINEK
i dziewkę 5, po której obiecował posagu 50 tysięcy. Jest zapis w grodzie lu-

belskim, co Kierłowi, gdąńszczaninowi, zapisował Siemiński Dadzibóg 6
700 fi. r. 1619 c .
[852] KINDERa *** ze Wrocławia stelmachów syn, a drugi bakałarzęm k.162
beł we Wrocławiu. Tęn jedęn służeł tu w Polszcze, u Kłobucka przy granicy
śląskiej, wdowie p. *** kasztelance konarskiej I kilka lat i r. 1620. Ta go
udała, że ślachcic jest z Nięmiec i że miał na kilkadziesiąt tysięcy, co nie-
prawdę oboje udawała ***, i żonę mu za onym udanięm zjednała, że pojął
pannę Rogozińską2 w sieradzki zięmi r. 1624. Potym okazało się, że nie
miał nic, tylko od tej paniej miał za wysługę. Tęn anno 1628 trzymał Ku-
źnicę wieś aręndą u Grabowa od p. Doruchowskiego 3 w sieradzki zięmi
i r. 1631. Miał dziewcząt dwoje dopiero; upominał się posagu po żęnie, ale
mu powiedziano, że dość chłop ma, co mu dąno ślachciąnkę. Aleć on ślachci-
cęm się mocno [b] udaje c .
[853] KITAJczyca *** ze Lwowa, miejski synek popa ruskiego. Żyw

jeszcze beł pop, ociec jego, i r. 1630 b. Tęn syn jego służeł książęciu Jerzęmu
Zasławskięmu 1 , a r. 1630 beł za kuchmistrza u niego.
[854] KISIELOWSKla *** tęn pod LubowląI po ojcu szołtysic na tęmże

szołtystwie beł, na koczczym 2 szterma końmi jeździeł (zdobeł się beł z tego,
że z opryszkami kilka lat zajeżdżał), wyprawiał przecię z szołtystwa wybrań
ca. Ten umarł r. 1608. Zostało [b] kilkoro potomstwa jego. Żonę jego pojął
szołtys drugi stamtąd, Obgarskim zwał się, o którym pod 0, i tamże z żoną
mieszkał. Udają, że myśli się indziej wynieść, aby się mógł ślachcicęm udać.
[855] KIZLINEK beli mieszczanie krakowscy, o których w kisęgach

miejskich pisano, jako Walek Kizyngier, mieszczanin, został rajcą anno
1447, Jąn Kiszlillg, mieszczanin krak( owski), został beł rajcą r. 1490, po-
tomstwo jego do ziemskich majętności udali sięł. Klaus Kiszling, mieszcza-
nin krak( owski), został rajcą r. 1512. Syn Jąnów jeden został, suknęm kupczeł.
Jest kamienica jego, co ją dotąd Kizlinkowską zoWą2. To przezwisko, jeśli
•
wzięli od Ki( s) ling, to krzemień, jeśli od Keis lang, to długi ser wykłada
się, a po polsku gomółka 3 . Zszedł już tego przezwiska tytuł; ostatni w Ta-
[851] c Na pr. marg.: 100 000.

[852] a Na lewym marg.: 50. b Lw.: pan Hanus. c Na lewym marg.: od Mie-
choskiego.
[854] a W kopii Iw. z nazwiska tylko K, po czym luka. b Tamże cyrylicą: Kisielow-
skiego.
237
[8S6] KLAPIŃSKI - [861] KLEWICKI
tarzech w poimaniu anno 1618. Mieli majętności ziemskie za Skawiną ku

" Lanckoronie 4.
k.163 [856] KLAPIŃSKIa nazwał się Marcin, mieszczanin krakowski. Po-
zwąno go beło na ratusz krak<owski)b anno 1630, co bel nie oddał zupełna
donatywy do poborce i z winą oddał ją.
.
[857] KLAPOWSKIa *** beł jeden w sendomierski ziemi. Ten skąd by

bel, dość od niego tylko mogłoby sięb, a i sam nie wiedział, skąd beł, a nie
chciał też powiedzieć powinnego ani obaczyć, tylko co dwie dziewce dał
bel za Krzęckich, dwoi braciej, o których pod Kl.
[858] KLĘCZOWSKI Jan, mieszczanin krak<owski) , o którym w księ
gach i katalog miejski, co beł rajcą krak( owskim) został r. 1544. Są i po-
tomstwo jego *****a. Jąn Klęczowski, konwisarz, mieszczanin krak<owski) ,
został beł rajcą krak( owskim) 1557 1• Ten dla pofałszowania w rzemieśle
swęm zrzucon beł z radziectwa. On wyprzedawszy się z Krak(owa) kupieł
wioskę Kierkówkę2 u Bochnie, robieł przecie konwisarstwo tamże. Umarł
r. 1582. Zostało synów trzech: Piotra, Jana, Stanisława3, którzy w tej Kier-
kówce mieszkali. Piotr pojął beł Zaszczyńską b Zofiją {anno 1617} (co ociec
jej arendami się w Podgórzu bawieł, Tamową4 pod Wiśniczęm trzymał
aręndą na tęn czas). Ten Piotr anno 1621 w łożnej chorobie 5 sam się prze-
strzeleł, a sama się obiesieła w komorze. W jednę godzinę to się stało, sama
się wiesić poszła, a sam też strzelić do siebie c. Coś złego, powiedają, za nimi
chodzielo a namawiało, aby się sąm zabieł a sama obiesieła. Zostało chłopię
ich jedno. Kaduk, co sobie mężobójcami, po takich.
[859] KLEOFASOWIP, kilka ich są w san ockiej zięmi. Aleksander
Stadnicką miał za sobą ***, drugi *** Brze ściańskąl. O tych powiedał La-
piński (co z panęm Chełmskim 2 często jeżdża)b i skąd są chłopscy synkowie,
wiedział dobrze.
[860] KLEpa.
[861] KLEWICKIa *** zwał się mieszczanin w Chęcinach i dom tam
swój miał, którego akta miejskie chęcińskie famatum spominają i r. 1595
[856] a W kopii Iw. artykułu tego brak. b Na lewym marg. szyfrem: non.
[857] a W kopii Iw. artykułu tego brak. b Na pl'. marg. szyfrem: non.
[858] a Luka na 2/ 3 w. b Na pr. marg.: Zaszczyński. c Tamże: 15000.
[859] a W kopii Iw. arTykułu tego brak. b Na pr. marg. szyfrem: non oraz: B. Po-
niżej: L.
[860] a Haslo dodane potem w luce między al'lykulami. W kopii Iw. brak.
[861] a ArTykułu tego w kopii Iw. brak.
238
[862] KLlMUNTOWSKI - [867] KŁODZIŃSKI
feria quarta infra octavas Corporis Christi [31 V] nota o tem. Zostało po-
tomstwo jego b.
[862] KLlMUNTOWSKI ***, chłopski syna *****. Tęn mieszkał we k. 164
wsi Bożęcinku 1 biskupa krak(owskiego) na Podgórzu i r. 1632. Klimunto-
wic pierwej się zwał b.
[863] KUsa Eremus {Marcin} od Klimunta na,,:wał się (jak od Zygmunta
Zys), mieszczanin krak(owski). Kamięnicę miał w rynku, na rogu z Szewcej
ulice. Korzęnięm kupczeł i płótny. Tęn panu Komoroskięmu Mikołajowi
do bicia pięniędzy na Żywiec skupował srebra i miedź, i sposób bicia ukazo-
wał, i pięniądze udawałl, z czego i sobie pożytek czynieł, że bel kupieł Piotr-
kowice Małe, wieś u Proszowic ***. Mieszczkę miał za sobą, Annę ***.
Umarł anno 1622, synów dwu zostawieł. Eremusami zwali sięb i do ślachec
twa udawać się mocno pięli, nadsługując u panów ***, tylko że jednego
zabito beło dla buty jego we Lwowie *****C. Dziewki zaś, a siostry tych,
pojął beł jednę Gutteter z Krak(owa), o których pod G. Miawszy z nią
potomstwo, zabieł ją beł anno 1626 *****d. Drugą pojął Skoroszewski,
o którym pod S; umarła mu anno 1630, zaś pojął Biankową wdowę, mieszczkę
krak(owską). Klisiowa sama circa 1624 szła za Raczkoskiego, o tęm pod R2.
[864] KLIS *** zwąno szołtysa w Uszwi, wsi biskupa krak(owskiego)

u Cchowa. Kaczmarzęm beł, szynkował i warzał piwa. Jeżdżał z biskupami,
gdy który wskazał. Pojął chłopską dziewkę; miał potomstwo z nią. Za ślach
cica udaje się, konie dobre miewa. Miał lat 48 w r. 1629 1•
[865] KLUKOWSKra zwał się *** chłopski syn *****. Służeł ujm. p. Łu
kasza Gomolińskiego u Jędrzejowa! circa 1626. Miał lat 30 kilka b. Ociąn
mu bel rękę, {kilka palcy,} drugi sługa rzeczony Magnusowski, o którym
pod M.
[866] KŁODNICKI ***, chłopski syn *"'***a, służeł pisarzowi grodz-
kiemu lubelskiemu i w r. 1631 bl.
[867] KŁODZrNsKI nazwali się dwa bracia, Oleksy i Zygmunt, synowie k.165
szmuklerza Grygiera ze Stradomia u Krak(owa). Miał domek za broną
--------
[861] b Na pr. marg. szyfrem: non.
[862] a Tamże: Bożęcinek, niżej szyfrem: non. Artykułu tego w kopii Iw. brak. h Na
lewym marg.: p. Dębicki.
[863] a Artykułu tego w kopii Iw. brak. b Na pr. marg. szyfrem: non. c Luka
na l w. Na pr. marg.: 40000. d Luka na l w.
[865] a Artykuł dodany na odwr. k. 163. Na lewym marg.: od jm. p. Gomoliń<skiego>.
Artykułu tego w kopii Iw. brak. b Na lewym marg. szyfrem: non.
[866] a Luka na pół w. b Na pr. marg.: Lublin.
239
[8681 KMITA - [8711 KMITA
Grodzką w boku, rabiał szmuklerstwo Żydom, umarł beł w powietrze kra-

k<owskie) r. 1622 1. Syn jego, Olesięm tylko go zwąno jeszcze, służeł panu
Trepce Stanisławowi pod Miechowem 2 kilka lat i r. 1620. Matka jego prze-
dawszy na długi domek ten, ostatkiem pieniędzy najmowała tamże u Amen-
dusa3, a gorzałkę paleła. Dziewka zaś jej a siostra tych to szynkowała, a przy
tem i miodęm kosmatym, nie miała wiechy, sama za wiechę stała. Zmurwiela
się beła, wziął ją beł za założnicę p. Leśniowski Marcyjan pod Rzeszów do
majętności 4 • Oleś ten jechał tamże z nim i beł u niego za sługę. Tamże pojął
pierszą murwę pana Leśniowskiego, Szczepanowską zwała się, od Szczeko-
,
cin rodęm, a pojmował ją r. 1627 z plebanijej ze wsi SwinczejS u Rzeszowa
od księdza plebana, którego udawała, że jej beł brat sterczony6. Potym tęn
Oleś Kłodzińskim począł się zwać i arendował beł coś pod Bieczęm r. 1629
****h. Zygmunt, tęn na cesarski będąc anno 1631 w Śląsku ranieł beł ko-
goś, uszedł stamtąd i beł 1". 1632 w interregnum u p. Dębickiego i u Żarskiego
pod chorągwią p. Chrząstoskiego 7 , co stanowisko miał w Koszyczkach od
pułkownika województwa krak<owskiego) 8 ***. Zaś jeździeł potym na
cesarską przed Gody r. 1632 z panęm Dębickim Janęm, zaś po Wielki Nocy
r. 1633 przyjechał beł do Moskwy, pewnie jechał z kimsi *****b. Matka
ich z onego zarobku i swego, i dziewczynego kupieła beła domek na Stradomiu
circa 1630. Żywa bda i r. 1633.
[868] KMITA Jędrzej, wzmianka o nim w księgach miejskich krak<ow-
skich) , anno 1590 piszą go "civis et tabernator Crac<oviensis) " rezygnował
dom etc.
[869] KMIT A bel w Krakowie *** aIchimista, na Wiślnej ulicy mieszkał,
stół u niego studentom najmowano circa 1618 (tego pewnie tabernatoris
potomek beł). Umarł r. 1623 powietrzęm 1 • Ślachcicęm udawał się. Syn jego
do Bochnie wyniósł sięa, pojął tam Jadamkównę, krawcównę. Grzebięń
szczykami zową braty jej w Bochni. Tęn miejskie tam przyjął, wybierał
gabelle 2 i cło w Bochni r. 1629.
•
[870] KMITA zwano *** chłopa, rolnika, we wsi Połajowicach księdza
Łukomskiegol u Miechowa. Żyw bel i r. 1633.
[871] KMIT A a Stanislaus alias Baran, sortis in Racławice, Gaj [heres],

sortem vendit in Racławice nobili Ioanni Wilkocki in Głupczow 1 , o tern nota
in actis terrestribus Cracoviae anno 1543 post conductus Paschae. •
.· [867] a Luka na l w. b Luka na 11/3 w.

[869] a Na pr. marg.: Bochnia.
240
[872] KM.!T A
Anno 1504 in actis castren( sibus) c(apitanealibus) Crac(oviensibus)

post Epiphaniarum nobilis Ioannes Kmitka de Kunicze 2 {actor} contra 10-
annem de Maiori Kusznicze b •
Anno 1504 in actis castren( sibus) c<apitanealibus) Crac<oviensibus>
S-a post Michae1is [lO X] laboriosus Janton Kmitka, cmetho de villa Nasie-
chowice3, 4 mile od Krak<owa) .
Nota jest tu, że Kmitkami zwali się ci, bo beł hoc anno 1505 magnificus
Paulus et Petrus Kmitowie in Wiśnicz comites; o tern anno ut supra akta •
grodzkie krak<owskie) często wspominąją i feria 3-a ante Priscae [161].

Anno 1543 nobilis Stanislaus Kmita dictus Baran, in Racławice sortis
heres versus Miechow, o tem i n acti s terrestribus Crac( oviensibus) 4-a post
Conductus Paschae [4 IV].
[872] KMITA przezwiskiem, co się zową, beł to dziad ich z Piotrkowa, k. 166
syn Matysa Kity. Ten do Olkusza przywędrowawszy a robieł w górach za
górnika; oszczędny beł, a mając swe obrywki insze, że przyszedł do kilku
tysięcy, zaś z tego ożenieł się beł dobrze tamże w Olkuszu i kamienicę beł
kupieł w Rynku na rogu. Zaś beł pisarzęm olkuskim, potym góry swe i hutę
miał, skąd do pięniędzy większych przyszedszy, kupieł beł wioskę Kuźnicę
Błędowską , mila od Olkusza 1. Miał synów dwu *****. Jeden *** wziął
w dziale dom w Olkuszu i pi eni ężny przydatek, drugi Kuźnicę, tę wieś; ten
i górami \\' Olkuszu bawieł s ię, przecię i z bratęm p o szczęścieło mu się, że
beł przykupie! wiosek kilka, jako w Bętkowicach 2 czę ści i Przybysławice3, od
Olkusza trzy mile, i Opatkowice 4 u Jędrzejowa ***b. Z Olkusza tam też
żonę miał i powinni żony jego tej są jeszcze w Olkuszus. Ten miał synów
trzech. Jeden *** miał działem tę Kuźnicę i Przybysławice; tęn pojął beł
ślachciąnkę ***, której żony jego powinni zjednali mu beli pisarstwo ziemskie
krak<owskie) 6 za pana Czerskiego, sędziego krak<owskiego) 7, circa 1580.
Miał syna Jana z tą żoną, który pojął beł Niewiarowską, i potomstwo jest
Janowe8 *****C.
Drugi, Walenty, tęn wziął dział w Bętkowicach, miał za sobą z Dębień
skich domu żonę9, z nią syna Jana, który Jarocką ze Śląska miał za sobą 10.
Ten zaś miał szterech synów: Piotra, co beł Targowskąll pojął, ale że beł
wszytko stracieł, rozwiodła się z nim, wałęsał s ię po Krakowie i 1630; 01-
brychta, ten pojął beł chłopównę Pankównę12, o których pod P opisanie;
tego tam u tego Panka w domu gdy mieszkał, otruto, drudzy mówią, szte-
letem subtelnie zabito, drudzy, że go uduszono, tylko że beł zdrów, a naza-
[871] b Na le wym marg.: z ksiąg tego lepiej dojrzeć.

[872] a Lw.: przybłąkawszy się. b Luka wskutek wyskrobania jednego wyraZl/.
c Luka na 11/2 W.
21 - W. N . Trepka: Liber chamorum, cz. l 241

[872J KMlT A
jutrz umarły, w skok dla znaku w trunnę włożono i zasmolono *****d.

Trzeci, Matyjasz, w Opatkowicach tych działęm wziął. Miał za . sobą Fili-
powską z krakoski ziemie, dl ugą zaś żonę miał Staszkowską , miał z obiema
potomstwo 13. I tak tych kit browych prętko jak bru 14 namnożeło się, cepami
ich wymłócić, a chłopom ich ena potrawęe ofiarować!.
gCi tedy pomienięni Kmitowie {dwa starszy}, alias Kitowie, to jest kij-
to-wie, że wiedziałby kij, ale lepiej oni, gdyby ich nim kij-tował. Póki mar-
szałek Piotr Kmita, hrabia z Wiśnicza, beł żyw 1S , nie śmieli zwać się tak l6 ,
tylko Kitami ich zwano, a jeśli, niech tego aktami (pod czas vitae marszałka)
probują ***, eż dopiero po ześciu tego ostatniego Kmity Piotra, wojewody
krak<owskiego) i marszałka koronnego, nierychło synowie tych poczęli
się zwać. Nawet chcieli właśnie się mięnić być tego domu ll , bo i imion tych
-
Piotrów, i herbu Srzeniawy, co marszałek bel, zażywać też zmówieli się
i dotąd zażywać śmieją. A pod tern herbęm inszych żadnych nie belo, tylko
co hrabiowie z Wiśnicza Kmitowie; historykami nie dowiodą inaczej. A gdy
to przezwisko Kmita zjawieło się potym, pytano ich, j eś li są jednego domu
z temi hrabiami z Wiśnicza. To oni, gdy przed niewiadomcami rzeczy, po-
wiedali, że jednego domu, czego nie dowiodą żadnemi księgami ani dywizy-
jami. RychJejby jeśli w Olkuszu ten grabia bel, a tego przodka ich nabawieł
bękartem, który taki tytuł od tego wziął, i to nie za żywota i, bo bełoby
wbrew, o częm sieła ich tak rozumieją.
Wytkniono ich, że nie są tego domu, tern ukazując im nagrobek mar-
szałków na marmurze ciosany w kościele na ząmku krak( owskim) , od brony
wszedszy we drzwi kościelne po prawej ręce przy pierszym filarze l7 , na któ-
rym i na gróbsztynie 18 miedzianym, na obojgu, jednako tekst, co wyryto,
iż anno MDCIII [sJ ultimus Kmitarum in hoc tumulo sepultus etc l9 . Cze-
muż się nie ozy",ali, gdyby beli Knlitami tego domu? A nie pozwalać beło
"ultimum" wykowywać! Abo kędy beli pod czas pogrzebu anno 1553? Nie
słychać beło o żadnym jeszcze! A że już ich wytkniono tęm, bo nie wiedzieli
•
o takim napisie na nagrobku, oni zaś od r. 1620 z Wolej jakiej si, i co wie-
dzieć, której, poczynali się pisać 20 . Ale panowie, gdyścię nie pokazali tego,
i owszem, nie naleźliście się być domu jednego, to i herbu już, którego za-
żywał hrabia z Wiśnicza, wy nię możeci e zażywać i nie zażywajcie penitus!
[872] fi Luka na 11/5 w. e-e Lw., brak. r Pod tekstem u dołu strony dodano pó-
źniej: P. Mnichowski, co służel u pana margrabie w Pińczowie, zaś u pana starosty no-
womiejskiego slużel, zada! bel anno 1624 publice tym Kmitom wszytkim, że od <c) h!opa
przodka są. Ergo i oni wszyscy successive chłopi. g- g Tekst na odwr. k. 166. h Na
lewym marg. rysunek tarczy z h. Szreniowa z krzyżem. i Odtąd w kopii Iw. brak wsku-
tek zatraTy karty ze stronami 271 i 272.
242
[872] K\IITA
Beli Kmitowie drudzy herbu tego w Litwie, dom znaczny, z Podolskiej

zięmie wyszli 21 , jako Aieksander Kmita, starosta winnicki, beł u hetmana
Świdrygała 22 , zaś Matwiej Kmita czerniechowskim i lubieckim starostą.
{J O tych Paprocki w Herbarzu, fol. 668k . Filon Kmita, wojewoda smoleński
i starosta orszeń ski, circa 1573 23 . O tego zacnych sprawach Stryjkowski,
fol. 772, za k<róla) Augusta w wojnę inflancką z Moskwąi.}
Bel Kmita się zwał Piotr, Blazjus Kmita pisał się, drukarz w tęm Lubczu
w Litwie 24 . Jest w druku jego ksiąg sie ła, eż i r. 1628 miałęm druku jego
modlitwy. To pewnie tego starosty lubeckiego beł bękart , bo nie mógł się
też temere zwać na kontempt staroście, oprócz to, że bękart jego bel. A toż
także i ci , co to zwał się przodek ich, pewnie mógł być bękart marszałków g .
Tego zaś Kity, co w Olkuszu bel wziął działęm kamienicę, mieszczani- k.167
nem bel i miejskie trzymał, jest noty sieła o tym w księgach w Olkuszu. Zo-
stali jego dwa synowie, Jan i Sebestyjan. Jan {Kmkita}, ten do Rusi wyniósł
się, służeł u p. Zamojskiego hetmana 25 , beł u niego za dozorcę majętności,
co w Rusi, Branówki i Branowa, Krzemienia i Białej26, co i l! pana Tomasza,
syna hetmańskieg0 27 , trzymał za ś a re ndą i r. 1633. Pojął tu bel Cieszowską
ni ejaką z siewierskicgo państwa biskupa krak <owskiego) , poddaną z Mysz-
kowa 28 • Z tą tam w Ru~i miał dziewek dwie, dał jednę, {Annę,} za Kosteckie-
g029, co w Jarząbk a ch pod S zydłowem miał spłacheć anno 1631 *****.
Druga, Jagnieszka, panną bela anno 1632, 14 lat na ten czas miała. Ten Jan
powiedają, że bel pod Zamościem kupieł majętności za kilkadziesiąt tysięcy
*****ł. Sebeąyjan {Kmita} zaś w Olkuszu bel przecię mieszczaninem. Ten
z Syców pisał się, nie więm , z jakiej presumpcyjej. W tern domu dziadowskim
mieszkał; pieczętował się także Śrzęniawą z krzyżem. Pojął bel drugą siostrę
bratowej swej Janowej, Ci e szowską30. Tych dwu ci tam wyszszy chcieli się
beli przeć , Kitaru samiich zwali dla tego Sebestyjana, że to mieszczaninem
beł w Olkuszu. Na ostatek prosicli go, aby powiedał, że nie jednego domu
są z sobą, ale inszych. Sebestyjan zaś, jak szczery, powiedał, że z Olkusza
od jednego przodka idą. Który powiedal, że bel z Rodak 31 , wsi od Olkusza
(ale mnie w relacyjej podano, że z Piotrkowa Kity szewca syn, owo, ż e chłop-
ski syn beł, bo robid w górach za górnika pierwej, a żaden ślachcic nie naj-
mowałby się naj uboższy za górnika, oprócz żeby ćci odsądzęniec); dowodzieł
tego i dywizyjami, że jednę dzielnicę z sobą mieli. Nadto dziwował się tęn
Sobestyjąn Kmita, mówiqc: "micły Boże, jak to oni chcą się nas przeć i, co
[872] j--j Na lewym marg. poniżej rysunku herbu. k Tamże rysunek tarczy z her-
bem czteropolowym: w pierwszym polu h. Korczak, w drugim kreskowany znak zbliżony jakby
do dwóch godeł h. Radwan, jednego lIa drugim, w trzecim h. Leliwa, w czwartym h. Odro-
wąż. l Luka na2/J w.
243
[873J KNIAZlOWSKI - (877] KOBELSKI
ludzie wiedzą, z pamięci świeżej

im wziąć, bo od jednego z nami przodka
idą, a niezbędna wzniosłość jak w nich sprawieła, że to m na ziemszczyźnie
siedzą, za ślachtę żeby się udali, tak się nas chcą przeć. Siełów prosić o to,
nie tylko mnie, abym się nie znał do nich, ale i mieszczan wszytkich, i inszych,
co wiedzą dobrze ich originem i rozrodzenie". Nie mogli tedy zabronić tego
Sebestyjanowi Kmicie, aby się ich przał, ale tęm się cieszeli, że nie wiał po-
tomstwa, mówiąc: "jak umrze, zejdzie zatęm w Olkuszu Kmita przezwisko".
Umarł tęn Sebestyjąn r. 1623, a żonę jego pojął p. Dębięński ze Lgoty u Ol-
kusza i ta mu umarła anno 1628 32 .
k.168 [873] KNIAZIOWSKJa drugie przezwisko sobie przybrał beł syn Ka-
pusty, krawca w Jędrzejowie. O tem wyszszej pod opisanim Kapuściński etc.
[874] KNAPfŃSKla.
[875] KNEBOWSKla ***, bękart króla Stefana, w Grodnie z miejską
dziewką miał go. Ten w konfederacyj ej służeł na 12 koni w Młockiego 1 ro-
cie anno 1613. Miał lat 30 kilka, z Moskiewką mi e szkał, w Grodnie miał
osiadłość.
[876] KOBIERSKra ***, chłopski syn z Kobierzynka 1, wsi za Tarnowęm.

Tego wziął beł książę Ostrogskie, kasztel( an ) krak<owski) 2, za chłopca.
Bel u niego na Tarnowie kilkanaście lat. Po śmierci książęcej bel u księżny 3
za podstarościego na Tarnowie i r. 1633. Miał potomstwa kilkoro *****b.
Dziewka jego beła u księżny za słuziębną, której nabawieł beł koniuszy ***
puchliny w brzuchu c. Poczęto chorobę uznawać chorobę [ss], pytają panny
r. 1632 po św. Michale, kto jej w tę puchlinę wprawi eł; powiedziała, że ko-
niuszy. Dała wsadz ić ksi ę żna koniu szego. Siedział ze dwie niedzieli , potem
nie wiedzieć, gdzie go podziąno d.
[877] KOBELSKIa nazwali się Kasper i Sobek, synowie Kobeły, mie-
szczanina w Proszowicach. Beł żyw ten ociec ich i matka r. 1633, na przed-
mieściu ku Krak<owu) dom karczemny miał. Ten Kasper uczel się w Kra-
k<owie) r. 1631 i potym, miał lat 20. Sobek Laś służeł za wyrostka u któregoś
sługi jm. p. Zebrzydoskiego, miecznika koron <nego) l, w interregnum, ki edy
z chorągwiami pod Warszawę na elekcyją jm. p. miecznik j e ździeł.
[872] m Odtąd w kopii Iw. lIa s. 273.
[873] a Lw.: Kniaziowski.
[874] a Luka na 3 lub 4 w. tekstu. W kopii Iw. hasła tego brak.
[876] a Na lewym marg.: P. b Luka /la pól w. c Na pr. lIwrg.: Kuczyńskiego.
d Na lewym marg.: p. Barkowa.
244
[878) KOBELIŃSKI - [882J KODR ĘBSKI
[878] KOBELIŃSKJa mianował się *** mieszczanin w CzęstochO\vej.

Ylieszkał najmem w Częstochowej b, mieszczkę miał za sobą. Miał syna
Jana, słuieł za chłopca anno 1633 ujm. p. Gomolińskięmu [s] w M~chowiel
li Jędrzejowa; miał Jat 15. Dziewkę zaś Kobeliński ten dał bel za złotnika.
Goleckim zwał się, o którym pod G. W Jędrzejowie podłużywszy ten złotnik

uciekł do Czę s tochow ej do Kobelińskiego, tego żęnin e go ojca, anno 1630.
[879] KOCIANOSKI od kocich nóżek nazwał się ***, chłopski syn

z Pru s. Ten cicho na kocich nogach , że okradł tam pana swego, przymknął
pod Ł o wicz do p. Rypińskiego l do Przesławia 2 • Bel u niego kilkanaście lat
i anno 1629, w którym roku pojął Gliński ego a dziewkę w G1inniku 3 u Stry-
kowa w łęczyckim i tamże przy ojcu mie szkał b .
[880] KOCIEL *** z miaszczanin [s] skąd si bell , rozmaicie a szukał k.169
chleba b, częścią w mieściech przemieszkiwał, częścią na alęndkach obierał
się drobnych. Ten miał też mieszczkę żonę. Dziewek miał kilka, jednę dał
za Magnuszowskiego, o którym pod M, drugą za Karwata, o którym pod K.
W sendomirski ziemi przenaszał się z mieszkanim. Synów miał też kilku e.
[881] KODĄNOWSKI nazwał się ***, co konia dawał panu, służąc

za masztalerza. Oszusnął beł kędyś pana i zapadł do Rusi pod Sambor; tam
kupiel wioskę Rakową!. Powiedał się tama, że z Mazosz jest b , aby daleko
belo tamtym pytać się, jeśli nie ślachcic. Tak chłopi czynią, gdy gdzie przy-
padną jak zając. Ten dał beł też za chłopa dziewkę, za Jamińskiego, o któ-
rych pod J [e]. Bel ten nazwany żyw i r. 1633.
[882] KODRĘBSKI anazwał sięa *** chłopski syn! a*****b. Służel

u p. Porębskiego Mikołaja w Osieku 2 u Zatora kilka lat, beł z nim we Wło
szech. Stamtąd przyjechawszy odstał i mieszkał bez ślubu z białągłową w Kra-
k<owie) na Mikołajski ulicy, która chowała kilka skortyząnek na szynk
i r. 1626. Pięć lat bel w Krak<owie) , potym udał s ię do jm. p. Korycińskiego,
kasztel<ana) sądeckiego 3. Bel urzęnnikięm u niego we Skidniu 4 pod Ślą
skiem u Oświęcimia od r. 1626 i r. 1633, i dłużej. Mi ał za żonę z sobą też
z Krakowa amoratęe.
[878] a Na pr. marg.: GG. [ l ]. Lw. : Kobyliński. b Na pr. marg. : Częstochowa.

[8791 a Na pr. marg.: Gliński. b Na lewy m marg.: Piotros ki o tęm.
[880] a Na pr. marg. : Ksiqże Kociel wiarę od Greków przyjqł, o tern Strykowski,
fo l. 148. b Lw., brak. e Na pr. marg.: OKocielu Paprocki, fol. 675.
[881] a L w., brak. b Na pr. marg.: 12000, i pod ty m: kimsi [ l ]. e Lw.: opisanie .
[882] a~a Lw., brak. Na lewym marg.: 2. b Luka na 1/3 II '. C Na lewy m morg. :
od p. Olszosk iego.
245
[883J KO CHANOWSK[ - [8R6J KO CHANSCY
[883] KOCHANOWSKI a nazwał się *** bękart Kochanowskiego l

z oświęcimskiego kraju. Nakładał mu przecie na naukę, wychowawszy go,
ten Kochanoski. Poszedł potym służyć do p. Komoroskiego 2 na Żywiec;
tam wysługę miał dobrą. Pojął beł Skidzińsk ą h3 z~ Skidnia u Oświęcimia
r. 1615. Mieszkał z żoną przy księdzu Sebestyjanie w Oświęcimskim i 1632.
[884] KOCHANOWSKI a Z\vał się mieszczanin w Miechowie, Jan. Jest

nota o nim w księgach miechowskich r. 1568 feria se<:unda post Dominicam
Palmarum [12 IV], gdzie famatum pisąno go b. Zostało potomstwo. Taż
nota pod opisanim Potkańskiego pod P i inszych z Miechowa.
k.170 [885] KOCHAŃSCY a trzej bracia, *** Kasper, Łukasz 1 . Tych ociec
do Krakowa przychodzień beł, kupieł bel kamienicę na Szczepański ulicy
i miejskie trzymał, pojął także mieszczkę ***** h. Syn tego starszy *** w ka-
mienicy tej mieszkał, c umarł circa ***. Zostawieł z mieszczką *** syna
Piotra 2, wierutnego d łotra, który na lisowskiej i swowolnych kupach tylko
bywał, mieszkał w tejże kamienicy anno 1636. Drugi Kasper, ten także
w tejże kamienicy w Krak<owie> mieszkał i anno 1636 c3 . {Ten z Piotrem,
synowcem tym, zabieli beli dwóch cieślów w tejże kamienicy swej, gdy się
im płacej upominali. Pozwały ich żony o mężów tyrańskie pobicie. Na gorą
cym prawie poe nam capitis, jako super plebcos, gród nakazał. Oni uciekli
z Krakowa, a ten Łukasz jednał tę sprawę z temi żonami cieślów, że ledwie
na płaccj za głowy przestały. } Namłodszy Łukasz w grodzie krak<owskim>
bel podpiskiem, potem prokuratorkiem. W tejże kamięnicy z bratem miesz-
kał. Nie zwali się jeszcze ślachtą, bo też miasto wiedziało, eż ten młodszy,
zebrawszy na pro kuracyj ej, począł się udawać za ślachcica i brata namawiał
na to od r. 1620, od którego s ię wynió sł; najmował mi esz kania na Grodzki
-
ulicy. Ten za pi e niądzmi sprawie!. ż e mu dal córkę p. Swierczowski anno
1624 z oświęcimskiego kraju. Prokuracyją i potym bawieł s ię (o tych ro-
dzaju ewie, skąd są plebei, Kochanoski e z Oświęcimskiego, co Skidzińską
pojął, o którym też pod K opisanie). Ten Łukasz bel żydowskim sędzią od
r. 1636. Miał z tą Świerczoską synka Jadama we sztercch lat, a dwoje dziew-
cząt starszych 4 .
[886] KOCHAŃSCY drugiej plebeanorum familijej zjawieli się do kra-

k<owskiej> ziemie dopiero r. 1629 trzej bracia. Naprzód jeden *** kupieł
[883] a Na lewym marg.: 15, na prawym: Ten wie o Kochańskich w Krak( owie>.
skąd są. Artykulu lego w kopii Iw. brak. IJ Na pr. marg.: Skidzińska.
[884] a Na lewym marg.: 94. h Na pr. marg.: Miechów.
[885] a Tamże: Kraków. nieco niżej: herbu Lubicz zażywają. Niżej rysunek tarczy
z h. Lubicz. h Luka na '/3 w. c,·c Dopisano ciasno \\' luce między wierszami. li LIV.:
utratnego. e-- c LII'.: skąd są K oc hańscy.
246
[887J KOCHAŃS KI - [890J KOŁACKJ
,
wieś Sciborzyce u Picszkowej Skały anno 1609. Miał dwie żęnie pierwej
nieślachciąnki i sąm ni e rychło począł się zwać ślachcicęm. Miał .'notomstwa
z tęmi, zaś miał trzecią, Morstynównę, którzy też z Krakowa bdi wyszli,
miał i z tą potomstwo. Ten r. 1629 in Septembre jadąc wpadł w dół i z wozem,
że szyję złąmał1 ***** a. Dwa drudzy bracia ***** przyjechali beli do tego
ze trzy lata przedtym, niż złąmał szyję; potym opiekali się dziećmi jego.
Kupieli beli w krakoski ziemi drugie wioski: Tomaszowice, Podskalany
i Rząs kę 11 2. Tęn prokurator, o którym wyszszej, nie ozywał się i z bratem
do powinowactwa tęm trzema, eż kiedy miał pojmować p (annę) Świer
czowskq, praktykował z tęmi, żeby się z sobą jednego domu być powiedali,
mówiąc im, że "łacniej i wąm będzi e ślachcicami s ię zwać, gdy nas będzie
więcej tego przezwiska. Druga, że ja praktyką zrządzę to, że nąm żadęn
ignobilitatęm nie zada", a jemu samęmu pono wi ęcej szło o siebie. Tak,
co inszego herbu zażywali, i ci, i ci drudzy na jedęn także mieli s ię zmówić,
ale co ludzie wiedzą o nich, że nie beli nic sobie, wątpię. żeby tą fakcyją
mogli z pamięci ludzkiej to wykorz e nić 3 .
[887] KOCHAŃSKJa. k. 171
[888] KOCHLOWSK[ alias pod opisanim Chochlowski etc.
[889] KOKOTOWSK[a zowie s ię Jąn,

mieszczanin w Wi eliczce ; mie-
szczkę s tamtądże miał żonę. Czasęm zwał się ślachcicęm, a synowie jego
mogąll prędzej. Jest nota o tym to w grodzie krak( owskim) r. 1619 feria
2-a post fest ( um) Visitationis B(eatae) M(ariae) V( irginis) [8 Vll], co go
pisąno famatus Ioannes Kokotoski , civis Vielicen( sis), plenipoten( tem)
facit etc.
[890] KOŁACKla zowie się Wojciech b , ten służał za pachołka u ślachty

na Podgórzu kilkanaści e lat i za urzennika. Pojął bet ze służby Zawadzką C
[886] a Lilka lIa 1 w. h N a pl'. marg. : 60 000.

[887] a Lilk a lIa 3 lub 4, w. Na pr. //larg.: fo l. II nie nalazłem, pewno error numeri.
W kopii Iw . hasła tego brak.
[889] a Na lewym marg.: 10. JJ Lw., brak.
[890] a W tek.vcie w miejsce wydrapanego pierwotnego brzmienia poprawI/ego wpisano:
Koleński, nazwisko fikcyjne, co wraz z podobną zmianą niektórych illnych nazwisk i nazw
topograficznych tego artykulu, o czym niżej, miało go uczYllić niezrozllmialym dla niepowo-
lai/ego czytelnika. Na lewym marg.: 35, lIa prawym cyrylicą: Kołacki, nazwisko prawdziwe
umieszczone pierwotnie także w haśle, które przywracamy. Nieco niżej na tymże marg.: 12000,
jeszcze niżej: Kołaeki pod Szczepanowski. b W tekście w miejsce pierwotnego wydrapa-
nego imienia wpisano: Wawrzyniec. Przywracamy : \Vojciech, tak bowiem wynika z doku-
mentu zacy towanego l\' przvp. l. e W tekście przeroóione na : Zaradzką.
247
(891) KOŁAKOWSKI - [892) KOMALSKI
niejakąl, mieszkał bez kondycyj ej r. 1619 w Pławowicach d, wsi Gutteterowej C2.

Ten Gutteter f miał za sobą jakąś Rakowską ***, której żony jego matka,
Rakowska, mieszkała tamże przy dziewce. Miała niemałe pięniądze, cho-
rowała już na śmierć; Gutteter rozmaitemi sposoby molestował służebną
jej, aby mu wydała jej pięniądze abo powiedziała, kędy je schowała, albo
dała schować. Powiedziała to paniej. Rakowska stara rozgniewała się bardzo
na Gutte<te) ra, posłała sobie zatęm po tego Kołackiego i po żonę jego, któ-
rzy w tej wsi mieszkali, prosząc do siebie, i dała do niego dwa tysiąca czerwo-
nych złotych zapieczętowawszy do schowania, a prosieła, aby nic o tęm do
wiadomości Gutteterowej nie przyszło i niczyjej. Spodziewała się być żywa,
a wtęm umarła r. 16 ... , a ony pięniądze przy Kołackim i co więcej zostały
się, które on odpieczętowawszy poniechał służby. Arendami już się obierać
wolał {w krak<owskiej ) zięmi}3. Domyślewał się przecię Gutteter, że pię
niądze Rakowska ta miała u Kołackiego, i pozywał go; on na terminie przy-
siągł i z żoną, i uszedł oddania. Tej żony jego, Zawadzkiej , rodzoną siostrę
miał za sobą Dłuski g Jadąm nazwany, o którym pod D , i beł za urzennika
u Kołackiego wszędy i r. 1633, kiedy aręndą trzymał Czaple Wielkie u Mie-
chowa 4 . Kołacki ten i kompleksyj q, i to, że czytać trochę obiecadła rozumie h ,
i podpisać się na list, ledwie go już żonatego nauczono, co tylko u gmbych
chłopów najduje się i.
[891] KOŁAKOWSKI nazwał się od koła

kowania Jacek, z Krakowa
mieszczanek. Ociec tego miał na Śpitalny ulicy kamięniczkę, za śpiewaka
beł między śpiewaki króla Stefanal. Syn jego Jacek, ten kupieł wioskęa ***
w Podgórzu pod Nawojową2. Zadał mu beł ignobilitatem p. Jąn Mogilnicki 3
z krakoski ziemie. Nie mógł się sprzeciwić , dał bel Paprockięmu ty s iąc
złotych , coby go wpisał pod ten herb b , fol. 304 4 : r o tęm mi Paprocki sąm
powi e dał e .
[892] KOMALSKIa nazwał się

*** Komalin syn kmiecia ze wsi Ku-
naszówki l do Księża Wielkiego w krak<owskiej) zięmi. Kołodziej ociec
jego, ten Komala. Ten syn jego z lisowczykami ustawnie wałęsał się od kilku
[890] ci W tek/icie przerobione na: Sławowicach. e Nazwisko wywabione, ale wyra-

źnie czytelne. f Jw. g Jw. h Lw.: umie. i Pod tekstem: O tern sluga p. Two-
rzyjańskiego powiedal Miteli krawcowi anno 1633. Jadąc do Czapl do Kolackiego, w dro-
dze mówieł, że "chłopski syn to jest, wiem ja, skąd, i chudy pachołek niedawno bel".
O tern że p. Kuczkoski, podstarości sendomier( ski>, i p. Bełchacki.
[891] a Na pr. marg.: Podgórze. b Tamże: rysunek tarczy z h. Kościesza. c- c Do-
. . " . .
pIsane ZllaCZl11e pozl11eJ.
[892] a Artykuł dodany na odwr. k. 171. Na lewy m marg.: Książ. W kopii Iw.: Ko-
walski.
248
[893J KOLACZKOWSKI - [896J KORMANICKI
lat i anno 1633 w pułku p. Wieruskieg0 2. Zaś tcn nazwany jechał beł do Mo-
skwy anno 1634. Miał w tęm Księżu brata rodzonego kołodzieja. Wstę
pował wyjeżdżając do niego b.
[893] KOŁACZKOWSKla, mieszczanin w miasteczku w Skale, od 01- s.279Ivv.

kusza dwie mili. Żonę stamtądże miał, z którą miał syna Jędrzeja. Wałęsał
się po mieście i mieszczki Kowalki bydło pasał, sześć lat w piecu palał, potym
za usnachta l był w ratuszu krak( owskim) , zaś uczył się w bursie dwie lecie
i ożenił się w Krak( owie); mieszkał w piwnicy najmem, zaś od r. 1619 na
bronie Szewcej i w r. 1629. Miał syna, któremu było do r. 1629 lat 12, uczył
się u Św. Trójce 2, chędogo go nosił, za ślachcica będzie się udawał. Item
Kołaczkowski był mieszczanin w Wiślicy; umarł w powietrze r. 1622; co
wiedzieć, skąd był. Kaduk po nim dostatni.
[894] KOŁACZKOWSKladwa bracia zwali się, chłopscy synkowie l,

Kołaczem ojca ich zwano. Ci oba służyli książęciu Ostrogskiemu, kasztela-
nowi krak(owskiemu) 2. Jeden był umarł, drugi od książęcia tegoż pod
Tarnowem trzymał wieś. Miał potomstwo. Kołaczkowski, co był kapitanem s. 280 Iw.
dragońskim na Ukrainie za Tatary r. 1629, pytał tego, których jest; nie mógł
. . "
mu SIę wywlesc z tego.
[895] KOLĘDAaw Krakowie miejski synek!. Ten przy Ligęzie 2 , co był
pojął Falęcką mieszczkę, o których pod F, bawił się, jeżdżał za sługę circa
1624. Zalecał się r. 1634 w Tarnowie mieszczce Mikołajównie, ale mu jej
nie chciano dać; szła za miejskiego synka z Kazimierza Wyszszego. Siostry
tego Kolędy: Katarzyna, Zofia i Bogumiła, służyły u p. Pisarskiej Janowej
w MOJsku 3 u Koszyczek. Katarzyna była potym u p. Bogusławskiej za
Pi sarami 4, dwie mili od Krak<owa).
[896] KORMANICKla zwał się sołtys w Kormanicach u Samboral.

Wołmi kupczył po jarmarkach, z czego przyszedł do piniędzy, a pożyczając
dzierżawcy Komarnik 2 na zapis piniędzy, na ostatek dopłacił mu ich i jeszcze
Żupanie3, wioskę niedaleko. To sołtystwo stoi przecię budowne w Komarni-
kach; kmiecia osadził na nim, ująwszy mu rolej, a sam dryś 4 za ślachcica
chce się mieć.
-_. - - _ .-
[892) b Pod tekstem: p. Ojrząnoski. W kopii Iw.: p. Ożarowski relacyją uczynił o nim.
[893) a Artykulu tego w oryg. brak wskutek zagil1it;cia k. 172-80. Odtąd aż do m'lI 933
bierzemy za podstawę koph: lwowską.
[894) a Jw.
[895) a Jw.
[896] 11 Jw.
249
[897) KO:\lOR N IC Kf - - [903) KONI C KI
[897] KOMORNICKla zwał się Jan, mieszczanin krak( owski) , anno

1534. Jest nota o nim in actis terrestribus Crac( oviensibus) : Ioan( nes)
Komornicki l, consul Crac( oviensis) , in Owczary2 I:eres, i drugie zaś anno
1535 in eisdem actis terrestribus Crac( oviensibus) p ost Michaelis.
s, 281 Iw. [898] KOMASKl a zwano go , a sąm pisał się KOWESKI, Majcher z Kow-
natl , dopiero od r. 1630, a pierwej Komaskim wszyscy go zwali. Ten od
biskupów krak( owskich) kilkanaście lat włodarzem był wsi biskupich koło
Krak( owa) , a w Wawrzyńczycach 2 , 4 mile od Krak( owa) , w biskupim fol-
warku sąm mieszkał i anno 1632.
Koweski abo Komaski Aleksander pojął był Offmanową z Krak( owa)
(o tej opisanie pod Nowodworski i pod Rzepccki): trzymał arendą Dwory
u Zaiora anno 1633,
•
• •
[899] KOMONIOWSKla chłopski syn nazwał się w sendomirski Zlem!.
Pan Dębicki Stanisław l , co pisarzem zową go, wie, skąd jesL
[900] KOMOROWSKla nazwał [się] chłopski syn z Licborku z Wie lki

Polski, mia steczka p. Zebrzydowskiego l. Ten za skizypka był lat kilkanaście
u panów Warszyckich w Rokszycach 2, od Piotrkowa mila. Ten służebną
od panów Warszyckich pojął, od których potym panów znowu uci e kł anno
1629 i mi e szkał w Jędrzejowie. Podjechał potym tam i wykradł żonę od paui
Warszycki. Miał z nią do r. 1633 chłopca jednego. Pojechał w tym roku
służyć grawać do Iwanowie pod Kalisz, probostwa jm. p. Jacka Gomoliń
skiego. N a Świątki tam s ię zawiózł i [z] żoną, zaś anno 1634 i z żoną , i z dzie-
ćmi w Kaliszu,
[901] KONDRAT a. te n mi eszczanin wł as ny jest krakowski. Jest i brat

jego, sukie nnik , rajca w K.rak o wie' , ma kami e n i cę , a ż-:: tęn z Kra kowa
s.2821w , wyniósł s ię i t rzymał miasteczko: Wolbrąm od panów Fierlejów 2 kilka lat
in anno 1619, potym dzie rżał wi oskę Ulinę 3 anno 1631 , mila od Miechowa,
dlatego ż e arenduje i ś1ac hciccm w aży si ę .
[902] KONIUSZOWSKla zwa ł ~ ię w Mi echowie mieszczanin.
[903] K.O N ICK[ a, z K o niuszy ' chłopski sy n.

- - - -- -
[897) a Jw.
[898) a Jw.
[899) a Jw.
[900] a Jw.
[901] a Jw .
[902) a J w.
(903) a J" ..
250
[904J KONIUSZOWSKI ~. [905J KONIECKf
[904] KONIUSZOWSKla, chłopski syn z rodu *****h, trzymał fol-

warczek spłacheć we wsi Płaszowie, trzy mile od Krak ( owa) I, circa annum
1628. Umarł potym zostawiwszy dwóch synów. Jeden służył panu Dębiń
skiemu Zygmuntowi 2 w krak ( owskiej) ziemi. Ten Koniuszowski postrzegł
szy, że Wolski jakiś wziął cztery tysiące w Krak( owie) anno 1630 (i] wy-
jechał z nimi, puścił się za nim ku Proszowicom w kilku koni i zabił Wol-
skiego. Wziąwszy piniędzy część swą, stanął na Tworzyjański ulicy3 podle
Szymona krawca; poimano go. Miasto ćwiertowania zjednał mu pan , co
mu sługo wał, że go ścięto anno 1630.
[905] KONIECKra nazwał się Piotr Funenda, ze Gdańska mieszczanin l .

Był i brat jego Franciszek we Gdańsku, von Ende zwano go. Ten teraz anno
1639 majętności na śłachectwo bracie trzyma. Ten Piotr kupił se [s] w Olku-
szu kamieniczkę i pojął był circa annum 1612 w Krakowie li dziewkę Za- s. 2831w.
cheusza introligatora; jeszcze Fonendę na ten czas zwano go z prosta Fu-
nenda. Tęn w Olkuszu dostawał srebra, skupował i stare pieniądze, a do
brata do Gdańska posyłał, i sam Franciszek czasem przyjeżdżał po nie,
a bieli piętaki, co po pięć szelągów w Węgrach idą, i wozili je do Węgier
po kilka lat, a tal ery i czerwone złote skupowali jeszcze. Funenda zebrał
piniądze i kupił Kopciowice 2 na Śląsku i na kilka wsi dał Ślęzakom pp. Koś-
cickim3. które przepadli mu, gdy od cesarza jmci konfiskowano dobra Koś
ciekiego. Także on szwagier Funendzin przywiózł był do Krak( owa ) kilka
piętaków i ortów śląskich anno 1621 in Decembris diebus. Poimano Zac he-
usza z menice poślakowawszy, wsadzono na zamek. Funenda skrył się i szel-
ma uciekł z Krakowa; bał się, że na próby dać miano Zacheusza, by na niego
nie wywołał, a wtym praktykował i posłał p. podstarościemu 4 dobr} tryn-
kał s , że popuszczono Zacheuszowi. Ten Funenda, jak mu umarła Zachc:u-
szówna, trzymał arendą Młoszową6 u Olkusza anno 1621. Tam pojmując drugą
żonę, Żelińską, synowicę panów z Brzezia 7 od Krak( owa :>ll, począł się Ko-
nieckim zwać. Wziął to stąd derywacyją, że von Ende, z końca po polsku;
od tego końca Konieckim bierzmował się, co Koniecznym z\vać s ię było.
Tego Koniecznego za kontentacyją Hieronim Kazanowski 8 chciał był uczy-
nić ślachcicem proprio condictamento na trybunale i pozwał Konieckiego
do Lublina inter causa s officii pro usurpatione tituli nobilitatis circa annum
1620, a przed terminem kazał mu jechać {i sam jechał} do Koni ( e) ckich,
co utracili Końskie u Gowarczowa 9 , dawszy im coś, że go za powinnego do-
mu przyznali, i słyszę, że jako potrzebni, uczyni ( ą ,; to. Z tym Konieckim
[904] a Jw. b Luka lIa pól II ' .

[905] a Zob. 111' 893, przyp. a. h Na pr. marg. notatKa, :: której lIa mikrofilmie kopii
Iw. /I1amy tylko fragmell!Y: Kon ". cy pod opisa". Wilko". cki.
251
[906J KOI'OPKOWIE - [908J KONOPNICKI
s. 2841w. jechał l! na termin i ukazał Konieckich relacyją. Kazanowski przyznał mu

wywód, a penę deputatom dał zań Koniecki z swego mieszka. Wywietrza-
łem sposobem czynił to Kazanowski; rozumiał, że to jak Montelupiego lO ,
bo temu sposobowi dawno zabieżano kostytucyją r. 1601 11 , do której po-
zwać by tych obu, żeby i ten, co mu przyznał, ślachectwo swe utracił i w wie-
ży siedział. Taką atestacyją dali Bzowscy Bzickiemu bękartowi, o których
pod B, i Jedlecki, o którym pod J, mieszczankowi z Miechowa. Od tego von
Ende nauczyli [się] sposobu zdrajcy wszystkiej Korony Szonbokowie c, o któ-
rych pod S, co bili orty owe tułacze 12 na Śląsku i u różnych osób czerwone
złote i talery drożej, niż szły, dawali za nie, odmieniając złą monetą, które
na ten czas anno 1621 szły. Tym Koronę wszystkę zarazili, o czym szerzej
pod Szonboki.
Czterech tych Fonendów było: Piotr tęn w Olkuszu, który umarł r. 1630
in Octobri; został sy<n) jego z Zacheuszównej spłodzony. Franciszek von
Ende we Gdańsku, tęn opiekał się dziećmi Piotrowymi od r. 1631, i trzeci
tamże we Gdańsku był. Czwarty w Śląsku. Synowiec zaś tych, Jędrzej, dał
był na Świnią Porębę p. Brandysowi 13 siedmiu tysięcy u Wadowic w Oświę
cimskim. Tęn pojął Palczowską anno 1620, podsędka zatorskiego dziewkę 14.
Tak gdańszczanie tych von Ende Koniecznych Z końca tam zepchnęli, aż
wpadli na koniec do krakowskiej ziemie. Aza ich tam do-kończą?
[906] KONOPKOWIEa są kuźnicy pod Olsztynem i tak zawsze tę ku-
s.285 Iw. źnicę zowią Konopkowskąl.! Jako się rozwodzą a udają służyć, będą się
zwać ślachtą. Konopka był tyż mieszczanin circa 1610. Są jego potomkowie.
[907] KONOPIŃ'SKla, chłopski syn. Ten był pierwej za masztalerza
u Władysława Wtórego [s], króla polskiego l, potym za pokojowego dworza-
nina i w łasce królewskiej. Ten anno 1637 po Bożym Narodzeniu wziął był
S~z>ycikową, mężatkę w Wilnie, bogatego Szycika żonę, i gładką, w której
i król kochał się. Zjechał z nią, dogoniono go, poimano sarnę, a Ko(no)-
piński jak przyszedł do króla, uderzył go [król] rejimentem 2 i poi mać kazał,
i ściąć oboje.
[908] KONOPNICKJa Ioanni, genero suo 1, Martinus Ziemianin, civis
Crac(oviensis), villam Owczary2 donat, quam adepta m habuit ab Alberto
------ - -
[905] c Na lewym marg.: Szembek.

[906] a Zob. nr 893, przyp. a.
[907] a Jw. Nazwisko w tytule pisane było zrazu: Konopiński, ale no zostało lekko
skreślone. Cytujemy je jednak w formie pierwotnej, bo właśnie tak, jak się zdaje, brzmiało
. ,.
w rzeczywlstosCI.
l')()') ! KONW IC KI -- [91 i ] KOPYSTY NSK[
Żar s ki. O tym akta ziemskie krakowskie anno 1533 post Michaelis. Tu znać,
że i ten Konopnicki mieszczanek był, gdy go ten powinnym zowie etc.
[909] KONWICKla dwa bracia, Sobek i Jan, nazwali s ię, Konwy mie-
szczanina synowie, w Wodzisławiu w krak( owskiej ) ziemi. Sobek służył
panu swemu, Samuelowi Lanckorońskiemu 1 , zawsze i anno 1633. Kupił
mu był tęn pąn dom w Wodzisławiu u Piekarskiego bakałarza, u brodu
r. 1631. Brat tego Jan pojął był Mnińską rzeczoną, która w tym Wodzisławiu
za skortyzankę2 najmując się, od kilku lat mieszkała, któremu Sobek w tym
domu od pana kupnym pozwolił mieszkania. I Sobek, jak się w Krakowie
ożenił r. 1633, tamże w tym domu mieszkał. Ślachcicami zwali się, a ociec
Konwa tamże w W odzisławiu mieszkał.
[910] KOPERNya zwali się Mikołaj i Bartosz, w Szydłowie mieszczanie
r. 1633. Mają kilku i [ synów, których na naukach instytują, a potym na śla- s.2861w.
chectwo drysiowie 1 udawać się będą.
[911] KOPYSTyNSKla nazwał się niedawno Jędrzej. Tego ojca zwano
Jarosz Michnowicz; ze wsi chłopski syn od Muszynyl, poddany biskupów
krak( owskich) . Którego Jarosza wziął był na służbę ksiądz Myszkowski
biskup 2, a że mu długo służył, dał mu przywilej, że mu było wolno na chróś
cinach i pustych zaroślinach w muszyńskim państwie kopać a osadzać wsi,
w którym przywileju pisano: famato Hieronimo Michnowicz, subdito nostro,
damus facultatem plenariam etc. Ten Michnowicz kopał i osadzał wioski:
Czarną, Czerną, Brzost i Piorunkę3, z których tylko powinien według przy-
wileju czynsze a dziesięciny dawać, a posługi biskupie oddawać albo raczej
odprawiać. Ten przywilej potwirdził mu drugi biskup krak( owski) Radzi-
wił 4 , także famatus et subditus pisano go. Ten Jarosz ni e ślachciankę miał
za sobą, z którą synów 4. Co w Czarnej siedział, Czarnaskim nazywał się,
drugi, co w Piorunce zawiadował - Pioruńskim, trzeci Jędrzej - Kopy-
s tyńskim 5. Umarł tęn Czarnaski, zostali synowie jego trzej; umarł i Pio-
ruński, zostali z nieślachcianką takż·: synowie dwa. Kopystyń s ki nazwany
poodyjmował tym piąci om synowcom Czarną i Piorunkę i wszystko po-
brał. Znieważał ich, sołtysami ich zwał, bratanków, a siebie ślachcicem ka-
zał był pisać ten Jędrzej, dając przywileju aprobować za księdza Tylickieg0 6 .
Pozwali Jędrzeja tego r. 1632 bratankowie ci pięć o odjęcie wiosek, które
ich ojcowie trzymali, a to do administratorów biskupstwa; on bronił się
tym, że ich ociec Michnowicz zosta (wił) przy nim przywilej, za czym i dóbr
- _._ - - -
[909] a Jw.
[910J a Jw.
[911J a Jw.
253
[912] KORCZEWSKI - [917] KOPIŃSKI
s. 287 Iw. używanie. Remisę ; l uczyniono do samego biskupa, zaś prokurator powie-
dziaL że.: nie Kopystyńskiemu dano przywilej, tylko Michnowiczowi famato ;
ci zowią się Michnowiczami7, co należą do tego, a nic Kopystyński. Nic
dobrego tęn to nazwany, wyniosła rzecz, a syn jego tyle dwoje pyśniejszy i wy-
nit:ślejszy.
[912] KORCZEWSKra z Koźmina, miasteczka w Kaliskim, chłopski

syn, studował w Kaliszu, cursum słuchał już anno 1637.
[913J KORCZYŃSKP nazwał się z Korczyna 1 miejski synek, służył

w Podgórzu u Borkowica, zaś Fraksztynowi 2 , zaś u p. Leśniowskicg0 3
pod Rzeszowem anno 1638.
[914] KORDysa przezwiska byli dwa bracia, chłopscy, sołtysi synkowie

z Rusi. Z Bracławskiego udawał się być, herbu Kotwicz 1, że to Kot był
jego ociecb . Krzysztof do kancelaryj ej grodz<kiej) krak<owskiej) przybłą
kał się był anno 1638 2 • Drugi, młodszy, do niego znowu także przybłąkał się,
prokuracyją bawił się. Ślachtą lwali się. Zadawali im kancelarystowic, że chło
pi są, insi toż mówili. Czasem udawał się herbu Ogończyk. Tego przezwiska
Kordys w miasteczkach wiele najduje się, stąd to przezwisko urosło vul-
gare: culis pro culis et debitis kordys etc. Ogól psu rzyć, przedaj wełnę, kup
sobie żemłę3. .
[915] KORDysa był mieszczanin w Wodzisławiu u Książa Wielkiego.

Jest jego jeszcze potomstwo tamże in anno 1638.
[916] KORDysa był mieszczanin w Parzymiechach 1, syna miał jednego,

Jędrzeja Kordysa, mnichem w Częstochowy od kilku lat. Drugiego, Jana
Kordysa, rzeźnikiem na K1cparzu \\' Krak,owie anno 1639. Mial i synowca
s. 288 lw. Łukasza Kordysa rzeźniczka przy i i sobie, syna Bal toszka Kordysa.
Był tamże na Kleparzu inszego rodu Kordysek rzeźniczek in anno 1639.
[917] KOPIŃSKla nazwał się z Poznania miejski synek. Ten służył w War-
szawie u któregoś Wielgopolanina, dworzanina królewskiego, potym circa
1622 był w Praszce 1 pod Śląskiem u strażnika celnego; zasyłał go straż trzy-
mać. Tam czynił się ślachcicem i pojął był Żabicką i tam z Przystani 2, wsi
u Krzepic, i tamże w ty wsi mieszkał i z żoną, a zaje<ż)dżał przecie na straż-
-~--- ----
[912] a Jw.
[913] a Jw.
[914] a Jw. b Na pr. marg. rysunek tarczy z h. Kotwicz.
[916] a Jw.
[917] a Jw.
254
[918] KORNECKf - [920J KORZENIOSKr
nictwo. Temu czeladnik jego, nijaki Wysocki, zadawał i wołał głosząc to,
że jest miejski synek, skąd, jak ojca zwano, powicdał. Żabiccy odpowiedali
go zabić cepami jako Kopę, że siostrę ich pojmując udawał się ś/achcicem,
a on chłop nalazł się był, za czym niegodzien jej był całować 3.
[918] KORNECKIn Jan, chłopski syn z SułowyJ, wsi od Wiśnieza. Ten
był za urz~dnika u pani Gołuchowski w Smogorzewic 2 u Nowego Miasta,
co i Działo szyce jcj 3, od r. 1617b . Tam się u ni zapomógł, jako u wdowy,
ni miał tyż żony na tęn czas, a że miał lat 40 kilka, trzymał Slyścice 4 wioskę
od tej pani na wytrzymanie od r. 1620 i r. 1631. Drudzy mówią, że te Dzia-
łoszyce do wiernych rąk trzymał, bo s tamtąd był poddany tejże pani, on
zaś mówi, że pani u niego poddana ; wychowańcem u ni był, ze statkami
do Gdańska chadzał i doma statku przy niej doglądał. Za towarzysz sobie
miał syna pani, Jana, anno 1629 i ochędożniej chadzał niż syn. Gdy z Litwy
przyjechał, rysie, sobole pod sukniami, a przecię chłop, pachołek, presump-
cyja górna. Przyjeżdżał więc za towarzysz z tym synem pani do Stobnice
do kościol l ła. Lepsza zgoła pachołka u wdowy wysługa niźli u senatora, s. 289 Iw.
jako i drugi przysłużył się u tej paniej , Mojecki , o którym pod M, że to
"mój" był, i tak go nazwano. Ten Korniecki tak bestyja wniosła się, że był
dał płacą matematykowi, coby mu minucyje 5 przypisał anno 1627, a herb
Strzemię włożył 6 , że w s trzemię wstępował p. Gołuchowskiego. Ten nad-
sługował potym p. Gołuchowskiemu, gdy był dostał starostwa wiślickiego
anno 1634 7•
[919] KORZENIOSKla nazwał się Seweryn, z Kunowa! miejski syn,
żonę miał mieszczkę. Temu brat jego rodzony, pleban chodelski w lubelskiej
ziemi, ks. Stanisław z Kunowa, dał piniędzy na arendę na wsi Skrzynnie
u Chodla na część pana Sobieskiego 2 r. 1623. Ten Seweryn namówił księdza,
żeby się tyż Korzenioskim zwał. Chce się śrobować za ślachcica spodziewając
się spadku po księdzu. Umarł tęn proboszcz anno 1634 in Ianuario, zostało
po nim 6000, pobrał po nim. Ksiądz Ostrogski, kanonik krakowski3, zadał
invaliditatem testamentowi. Ten Seweryn pojął był Myślkowską rzeczoną
w lubelski ziemi 4 , co stryja jej księdza Myślkowskiego za eksces a dał był
do carceres w chełmski ziemi ksiądz biskup chełmski Jerzy Zamojski S i gło
dem go umorzyć, że ciało na sobie objadł, gdzie dosiągł, circa 1615.
[920] KORZENIOSKla był tyż chłopski syn z Białej miasteczka. Był
u księdza Grochowskiego, proboszcza miechowskiego!, w Miechowie za
.. - -. _---. --
[918] a Jw. b Na lewym marg. rysunek tarczy z h. Strzemię.

[919] a Zob. lir 893, przyp. a.
[920] a Jw.
255
[92IJ KOSHC -- [922] l-.OS?ŁOWIE
starostę i r. 1629. Miał i żonę z Białej tejże, miasteczka w Litwie pod Mię
dzyrzecem, od Brześcia Litewskiego pięć mil. Tamże to i żeninę, i swoję
matkę miał, dom na rogu w rynku miała, jeżdżał do nich pod czas kryjomo,
s. 290 Iw. nie chcąc, by go poślakowano, skąd był. Służył pierwej i słudze książęcia Ra-
dziwiła 2 . Kiedy w Miechowie stała chorągiew p. Myszkowskiego margra-
bie z Pińczowa 3 r. 1629, był żołnierz, co wiedział, skąd jest Korzenioski,
i matkę jego znał, publice to powiedał. Słyszał to z klasztora konwenckiego
ksiądz Nied7wiedzki. Tego siostra była [ss] za mieszczankami w tejże Białej,
jedna za balwierzem, druga za krawcem. Ten zaś był za urzennika w Siecie-
chowie 4 nad Wisłą opata sieciechowskieg0 5 anno 1633 i 1634.
[921] KOSFICa nazwał sie Jan, syn koczczyca 1, formana z przedmie-
ścia z Warszawy. Tęn koczczyc wioząc skarbny wóz z Warszawy p. Fier-
lejowi, wojewodzie krak<owskiemu)2, oddał mu tego Janka za chłopca, że
pisał nieszpetnie. Jak do lat przys'ledł, dał mu był dzierżeć Włodowice 3
w krak<owskiej) ziemi z kilką folwarków. Tam słody rabiał, a mieszczanom
kazał je pod winą brać drożej; gorzałek nie dopuszczał palić, sam palał,
a brać je kazał u siebie. Też drogo na chłopy we wsiach rozmaite trybuty
podbijał; zboża w nowe drogo im dawał, że się zbił na kilkanaście tysięcy.
Gdy pan wojewoda umarł, siła był zarwał, a rejestra pofałszowane potom-
kom ukazał. Pojął u p. Fierlejowej4 służbistą, Wronowską nazwaną, chło
pównę, circa 1595. Brat jej był podpiskiem w grodzie lubelskim, o którym
pod W. Z tą miał syna i dziewek dwie. Dał był jednę za Swiętosławskieg0 5 .
Zaś od tegoż pana trzymał Ogrodzeniec 6 ze wsiami anno 1613, a pobierając
studnie w Ogrodzeńcu anno 1619, obaczyli studniarze w boku studniej, kil-
ka łatrów 7 od wierzchu, kamień jak drzwi na zawiasach i na hakach. Kazał
go Kosfic dobyć, ali za nim drugie drzwi żelazne; spuścił się sam, otworzą
s. 291 Iw. i tamte drzwi, aż sklep, w którym ze świecami obaczą kilka beczek
piniędzy rozmaitych, srebra i szat, aleć te powietrzałe już były. Tych pinię
dzy zarwał wprzód, dał potym znać panu Fierlejowi 8 przez syna swego,
któremu dał za tę nowinę 1000 zł i koni dwu cudnych, i skrzydeł żórawich
do koni dwie cudnych. Tych naleźnych piniędzy odmieniał sobie często Kost-
•
ficów syn, za trzydzieści zł< ctych) szelągów dawali Zydzi 40 zł. Za ślachci-
ca niósł się syn, aż go zabito, co wiedzieć kto, w Lublinie anno 1622 u skor-
tyzanek.
[922] KOSZŁOWlE a , mieszczanie krak<owscy). Z tych Mikołaj Ko-
szla był rajcą anno 1547 1 i częsta wzmianka o nich w księgach miejskich,
-----
[921] a Jw.
[922] a Jw.
256
[923] KOŚMIDER -- [927] KOŚMIDROWIE
co famatos cives je pisano. Był drugi, korzenie przedawał i w Sukiennicach

sukna; jest potomstwo jego w Krak(owie) i r. 1633. Drudzy na ziemskich
majętnościach Koszłowie 2 , jakby Kosz-łowie, że koszem łowili po rynku.
[923] KOŚMIDERa Mikołaj był circa 1473, plebea persona; o tym pisze
Jach(im) Bielski, I(iber) 4, fol. 458, że walczył z Bartoszem, kasztelanem
sendomirskim 1. Anno 1504 in actis castren(sibus) c(apitanealibus) Cra-
covien(sibus) 4 post Viti [19 VI] laboriosus Ioan(nes), dictus Kośmider,
cmetho de villa Gruszkowice 2 etc.
[924] Kosa zwał się
z Kościana z Wielgi Polski mieszczanek. Ten służył
ks. Łukomskiernu, kanonikowi krak(owskiemu)l, kilkanaście lat i zapo-
mógł się w piniądze u niego. Odstał anno 1634; coś wyrządził księdzu, pewnie
postrzegł jego kradzieży. Miał się żenić, mieszkał na Podząmczu w Krak(o-
wie) u Terzyńskiego mieszczanina; miał lat 40 kilka.
[925] KOSOWSKIa zwał się z Kosowa 1 zagrodniczy syn, służył panu ***, s.2921w.
co w Chrobrzu miaste(czku) w krak(owskiej) ziemi trzymał plebaniją aren-
dą r. 1634. Temu panu zjechał w pół roku z parą koni, zarwał go i w czym
więcej. Służył potym p. Politańskiemu w Woli Zmorzonej, którą wieś w piotr-
kowskim kraju trzymał arendą od panów Gomolińskich 2 . Ten nazwany
czarnej płci, chudy, wąs już ma; wleciech 30 był.
[926] KOŚMIDROWSKIa nazwał się *****b był ociec jego, zwano go
Kośmider, który kucharzem był kilkanaście 13t u p. Mikołaja Korycińskieg0 1
w krak(owskiej) ziemi, aż do śmierci pański r. 1612. Miał żonę tęn kucharz,
z którą miał chłopca, który wychował się z chłopca u panów Korycińskich,
synów pana Mikołajowych 2 . Był od r. 1631 do pisania listów u p. Mikołaja
. Korycińskiego, kasztel(ana) sandeckiego, w Porębie u Tęczyna. Miał lat ze 24.
[927] KOŚMIDROWIEa byli to dwa bracia circa 1576 w Jeżówce, wsi
od Żarnowca mila 1. Jeden był na sołtystwie, synów miał kilku. Służył jeden
u ślachty, myślistwem bawił się, nadsługował i starostom żarnowieckim 2 ,
iż do tego starostwa ta wieś. Szymon, proboszcz miechowski3, zjednał mu
poprawę przywileju u króla. Drugi Kośmider był kaczmarz tamże, miał
synów trzech, z tych tęn jeden, co za kucharza był u pana Korycińskiego
w Charśnicy4 li Miechowa.
[923] a Jw.
[924] a Jw.
[925] a Jw.
[926] a Jw. 11 Luka na pól w.
22 - \V. N. Trepka: Liber chamorum, cz. l 25 ~,1

1928] KOSOWSKT - [930] KOSTECKI
[928] KOSOWSKla chłopskich synków 3 bracia zowią się. Jeden Jemiel-

nicę u Pińczowa trzymał arendą anno 1631 od p. Tągoborskiego l . Tęn słu-
s. 293 Iw. żył za pachołka pierwej panu Jarockiemu u Jędrzejowa w Jemielnie 2 l circa
]612. potym u Charzowskiego, co Trunawiec 3 u Szkalmierza kupił, circa
1628. Pojął był dziewkę, że miała niepiękną sławę, ale posag miała, co go sama
pierwej była dostała. Służył przecię u ślachty ożeniwszy się, arendował
zaś był circa 1629 i 1632 tę Jemielnicę i tam zebrał nad arendę z tysiąc zł,
na którą pożyczył mu był żony jego ociec Charzowski, o którym pod H.
Dwaj drudzy służyli II p. Samuela Lanckorońskiego, starosty malogostckieg0 4 ,
od r. 1625 i anno 1633. Dał im był puste role chłopskie dwie w Wygnanowic,
wsi do starostwa małogostskiego, póki starostą będzie sąm, dotąd. Średni
pojqł z Jędrzejowa miejską dziewkę, Dzielowski zowie się ociec jej, o tym
pod D, trzeci Grotównę od Kosowa pojął z 2ędzisławic s w krak<owskiej)
• •
ZIemI.
[929] KOSTECKJa zwali się bratów pięć, bękartów J. Był to Franek

Kostecki , co w Jarząbkach i w Maciejowicach 2 w Wiślickim miał spłachcie.
Mial za sobą Goleniowską3 z Maciejowic tych u Szydłowa; z tą miał jednego
syna Stanisława, który był Chyckę pojął z Siędziejowic 4 • Franek ten umarł ,
a żona ta jego, z domu Goleniowska, goliła się z różnymi balwierzmi, że
po mężu zmarłym urodziło się jej pięć synów: Benedykt, Matyjasz, Wojciech,
Piotr. Ci jak dorośli, zabili tego Stanisława Kosteckiego, a sami Kostecki-
mi zwali się, a te dzierżawy wzięli. Benedykt mieszkał bez ślubu z ch~opską
dziewką. Matyjasz porwał SzczepanowskąS, dogonieli go z nią jej bracia
i rostrzelali ~ Przezwód 6 wsi. Wojciech pojął Soszankę jedynaczkę od Wa-
s.2941w. śniowa 7; mieszkał z nią w Jarząbkach: ma i sześć tysięcy II p. Szyd!l łowskiego
Marcina w Stradowiu u Opatowa 8 . Piotr służał w si eradzki zi emi u p<p) .
Radoszowskich 9 ; pojął od Chęcin pannę Łukowską z Łukowej 10; miał 5 ty-
sięcy u Grabkowskiego JanalI, co panu Myszkowskiemu margrabi 12 nad-
sługowaL
[930] KOSTECKla nazwał się z Uścia ,miasteczka w krak<owskiej >

ziemi nad Rabą, syn mieszczanina ***. Siostra tego to była za mieszczani-
nem w Bochni, Gołębiowskim, o którym pod G. Potym szła była za Bia-
łobocki(;go rzeczonego, o którym pod B. Synowiec Kosteckiego tego, tyż
<
z Uścia , malarzem był w krak owskiej) ziemi 1; Kosteckim ryż zwali [s]
się; na Grodzki ulicy mi e s:L.kał, od Pipana 2 w czwartej, i r. 1633. Ten nazwa-
(928) :t Jw.
[929J a Jw.
r93O) :l Jw.
[931J KOSTECKI - [9341 KOSTRZEWA
ny pojął był W Miechowie mieszczkę Falkowszczankę, o których pod F,

wdowę po Głowackim rzeczonym, o którym pod G, słudze księdza Tylic-
kiego, proboszcza miechowskiego3, i tam mieszkał w Miechowie. Nadsłu
gował prze cię p. Korycińskiemu, staroście ojcowskiemu 4 , od kilkunastu
lat i r. 1629. Służył od tego roku mieszczaninowi krakowskiemu Wizember-
gierowi b5 w Czajowicach, trzy mile od Krak<owa), i r. 1632. Ordyński na-
zwany, o którym pod O, powinowatą tej Falkowszczanki ma za sobą;
szwagrem go Kostecki zowie.
[931] KOSTECKla, chłopski syn, za cymbalistę służył u ślachty. Służył

u Skrzyńskiego 1 w sieradzki ziemi, potym u p. Mianowskieg0 2 w sieradzki
ziemi pod Widawą anno 1632. Ten Kostecki, jako był 11 pana jego w domu
p. Bratkowski3 anno 1632 przed św. Janem, ranił go Kostecki zdradą szko-
dliwie i czeladnika jego Czarnotę z ruśnice zabił. Uchodząc pozwów, Mia-
nowski odstąpił Kosteckiego, który zaraz posłys'la] !wszy, uciekł. Nalazł s. 295 Iw.
go p. Bratkowski w Krak<owie) i poimał jak chłopa. i miał w więzieniu u sie-
bie w sieradzki ziemi anno J 633 przed św. Janem i potym długo.
[932] KOSTECKĄa pojął był kaczmarz we wsi *** pana wojewody ru-
skitgo l do Wiśnicza circa 1622. Przymusiła go, że jej musiał kupić kolasę
i parę koni. co do kościoła jeździła, a sam, że to kaczmarz, sromał ~ię sia-
dać z nią. ba. i nie dała mu siadać! Piechotą szedł zawsze circa 1633.
[933] KOSTEccya są ślachta w lubelski ziemi 1. Jest nota o jednym

w księgach ziemskich lubelskich anno 1617.
[934] KOSTRZEWAa Maciej, z Czerwieńska l miejski synek, ten Szo- k.181

stkowskim przezwał się2. Ten od ksieniej źwierzynieckiej 3 trzymał kilka
wsi i anno 1629, na raty dawał pięniądze. Bogusław Kostrzewa od kilku-
nastu lat trzyma wsi od księni źwierzynieckiej pod Olkuszem, Braciejówkę,
Troks i KoJbark.[b] Synów ma: Bogusława e20 lat e, Jan 18 lat, Staś 8 lat,
Jędruś pięć, Władyś rok, do r. 1638 4 •
[930) IJ Na lewym l1Iarg.: Wizemberg.

[931] a Zob. 11,. 893, przyp. a.
[932) a Jw.
[933) a Jw.
[934) a Odtąd leksty poszczególnych artykułów oparle są na alllograjie m/tora. Na pr.
marg.: ks. Turobojski w Krak<owie) udaje powinny mu, niżej zaś: p. Oraczoski Stan<isław)
o tern wie, skqd. Niżej rysunek tarczy z h. Na/liCZ niewiązany. b Lw.: Ten był kocieł pi-
ni<;:dzy nalazł niedaleko plebanijej ; na tym miejscu było Niemca obieszono circa ! 620.
t e Lw.: który ma Jat ze 20.
259
[935J KOSTURKOWIE 0- - [940J KOTFlC
-
[935] KOSTURKOWICa ***, syn Matysa kowala w Bochni. Ten nazwa-
ny ma tam też domek i mieszczkę żonę miał. Bywał rajcą i r. 1633, nie miał
dotąd syna żadnego, tylko dziewkib ***, a ślachcicem zwał się. Ale panu
Kostur-kowic kostury kować by lepiej. Wziął przykład od inszych mieszcząn
bocheńskich, co ślachtą się wszyscy niemal piszą, jako mąm o tem eksceptę
z tych ksiąg bocheńskich anni 1612 feria 2-da in crastino Dominicae Roga-
tionum [28 V], gdzie piszą famatum Bartłomieja Szulca advocatum i Sta-
nisława Zacharę, a inszych wszytkich nobiles: Piotroskiego, Buchciekiego,
Ślęzakowica, Marcinkoskiego, Grodeckiego etc., o których jest opis pod
ich literami pierszemi.
[936] KOSZYCKP Jan beł

mieszczenin w Wiślicy, o którym j est nota
w księgach miejskich wiślickich r. 1563. Zostało potomstwo jego.
[937] KOSZYCKI nazwał się Stanisław

*****a z Koszyczek. Drudzy
powiedali, beł rodak sześć mil od Krak( owa) l. Tęn organistą bd w Krak( o-
wie) . Organistą wszyscy zwali go zawsze.
k.182 [938] KOTARSKI nazwał się

*** chłopski syn *****a. Tęn służeł pod-
piskowi Wrzeszczowi l w grodzie Korczynie Nowym Mieście. Tamże pojął
beł mieszczanina Rawy dziewkę, co prokuratorował czasęm w grodzie
korczyńskim. Po tem ożenieniu służeł p. staroście tamecznemu, panu Ba-
ranowskiemu 2, anno 1630.
[939] KOTECKla, chłopski

syn *****lJ, służeł p. Wilkockiemu l anno
1626 w Rzepienniku Biskupim u Biecza. Pojął beł miejską dziewkę w Tar-
-
nowie *** i tam mie s zkał i r. 1633. Stepy na jedno oko. zgarszało d go i wy-
C
łupieł je; dobrze. ż,.:by mu belo niewidno do ślachectwa. ale za śłachcica się
udaje.
[940] KOTFlca b~ł nobilis Augustinus de Gawłów l. O tem akta grodz-

kie krak( owskie) anno 1568 ante Tomae Apostoli [przed 2/ XII]. Zszedł
ten dom 2 .
- -- -- - -- _.
-
[935] a Na lewym marg.: 72. h Na pr. marg.: Bochnia.

[936] a W kopii Iw. brak.
[937] a Luka na pól w. Na pr. //larg.: Koszyckięmu Stan ( isławowi) , organiście, takie
herby na trunie w pogrzeb jego dał syn anno 1630. Poniżej rysullek tarczy czteropolowej:
w pierwszym polu napis: Samson ze lwem, w drugim h. Pilawa, IV trzecim h. Ko.iciesza z od-
mianą, w czwartym h. Poraj, dookola tarczy litery: S. K. S. K.
[938] a Luka /la 1/3 w. Na pr. marg.: Korczyn.
[939] a Na lewym marg.: 4. W kopii Iw. artykulu tego hrak. h LlIka I/a 2/3 w. c Na
pl'. marg.: Tarnów. d Talllże szyfrem: non.
[940] n, Artykuł do dal/Y l1a odwr. k. 18/.
260
[9411 KOTKOWSK 1 -- [946] KOWACZOWSKI
[941] KOTKOWSKJa nazwał się Stanisław, chłopski syn ***. Ten gdy
beł za chłopca u p. Mikołaja Korycińskiego l w Charsznicy u Żarnowca, Ko-
tem go zwał; on potym Kotkoskim zwał się2. Pojął beł wychowanicę z chło
pówny od paniej Marcinkoskiej w Marcinowicach 3 u Żarnowca; dała mu
za nią 400 zł. Bel potym za urzęnnika pod Skannierzem 4 , potym wziął go
bel biskup krak<owski) za urzęnnika pod Kraków *****. Ten miał synów
coś i dziewkę.
[942] KOTLICKra Jąn beł mieszczanin w Wiślicy. O tem w księgach

wójtowskich wiślickichb . Rajcą bel, nota r. 1560, co zagajał prawo necessa-
rium bannitumC post Dominicam Cantatae [po 12 V]. Zostało potomstwo
•
Jego.
[943] KOTOWIECKla nazwał się *** kusznierski syn z Kalisza l ***,

kupi el bel spłacheć niedaleko Kalisza ***, a gdy marło w Kaliszu, przyjął
beł Żydów *** kilka co bogatszych; tam pomarli u niegoż oni Żydzi; on
pobrał ono wszytko po nich i pięniędzy niemało. Pojął bel dziedziczkę u Ka-
lisza z GÓrzna 2. Dał bel dziewkę za Gałczyńskiego 3 ślachcica circa 1623;
miał i synów coś.
[944] KOTOWIECKIa, chłopski syn *****. Ten sługował u ślachty w sie-

rJdzki ziemi. a pod czas kofederatów zjechał bel z koniem od pana *** do
nich: potym \\ swo\\olnych kupach jeżdżał. Najechał beł p. Falęckiego circa
1614 \\ Borzęcicach l, 7 mil od K ali sza, z Sulimowskim , o którym pod S.
S ulimowskiego dał ściąć przewiódszy prawob, a tych complices: Kotowie-
ckiego, Piorunoskiego, Niewiadoskiego od ćci po odsądzać w kaliskim gro-
dzie. O tem szerszy opis pod Sulimoski.
[945] KOTUŻYŃSKI, tego przezwiska są bojarowie aw Kotużynie a

na Podolu, książęcia Ostrogskiego poddani!. Jest cała wieś tam tych boja-
rów b .
[946] KOWACZOWSKla nazwał się ***. Ocie<c) jego kowal w Opa-

towie WielkimI nad Wisłą jest i rodzina jego tamże. Tęn Kowacz slużeł
księżnie Ostrogskiej2 za kowala w Tarnowie przy dworze jej {circa 1628},
- --

[942] a Artykułu lego w kopii Iw. brak. b Na pr. marg.: Wiślica. c Tamże szy-
frem: non.
[944] a Na pr. nwrg.: 89. b Tamże: Powołańcy.
[945] a-a Lw.,brak. b Na lewym marg.: Kolycz.
[946] a Na pr. marg.: na Rusi.
261
[947] KOWALoWSKr _. [951] KOWALSKI
zaś w kilka lat trzymał od niej wieś abo dwie aręndą circa 1630, zaś na Rusi
potym bel, za ślachcica udawał się. Udają, że pod Dubnęm ożenieł s ię.
(947] KOWALOWSKla.
k, 183 (948] KOWALKOWSKI nazwał się *** od kowal kował, z Pińczowa a
miejskich synków dwa l *****. Dom miała matka ich w uliczce ku kościo
łowi; gorzałkę palała i r. 1633, a szynkowała, drugą do Buska wozi eła. Ci
synkowie jej pod czas lisowczyków r. 1619 pojechali b do nich pomóc im
łupić i najeżdżać; po koniu mieli, a potym, co chłopom nabrali, i przedać
ich dostatek mi eli. Beli i r. 1622 tamże na cesarski z niemi, kiedy ich beto
ćci poodsądząno i bić kaząno.
[949] KOWALSK[ nazwał s ię *** z Kleparza miejski syneka. Bet ociec

jego *** i matka żywi na Kleparzu i r. 1624. Ten syn ich studował w Kra-
k<owie) i w Iuristarum Collegium słuchował1. Potym od r. 1622 prokuracyją
na trybunale piotrkoskim począł się bawić. Ożenieł się w Piotrkowie *****b.
Dał beł na zastaw 6000 na Tumawę2, wioskę, jm. p. Gomolińskiemu, od Piotr-
kowa trzy mile. Mieszkał tam i r. 1633. Miał syńców trzech *****c do r. 1633
i dziewcząt dwoje *****d. B eł stryjeczny tego w Krakowie mieszczanek,
{Mikołaj,} bodaj nie rodzony, a gwoli prokuratorkowi tęmu Kowalskim też
zwał się, tylko że famatus pisano go. Nota o tęm, gdy go belo anno 1630
pozwąno na ratusz krak<owski) , co nie oddał spełna donatywy do miejskiego
poborcee.
[950] KOWALSKla nazwał się Symon, syn kowalów z Biecza. Bela mat-
tka jego żywa i r. 1633. Ten Symon służeł u ślachty w krak<owskiej ) zięmi
i u Zbigniewa Fraksztyna 1 r. 1632, zaś u p. \1aciejoskiego Samuela w Sow-
czynie 2 u Wojnicza. Gdy bd Maciejoski umarł po św. Jadwidze, pani posła
ła tego Kowalskiego do Warszawy. do brata nieboszczykoskiego, a on zje-
chał z tęmże koniem, ze wszytkim wsiędzenim i z barwą falendyszową 3.
[951] KOW ALSKIa beł bojarzyn książęcia Zbaraskiego, kasztelana

krak<owskiego ) l, i służeł u bniego, a b gdy umarł książę, zarwał po nim pod
sto tysięcy w portugalech samych[C].
[947] a Luka /la kilkI/wierszowy tekst. Na pr. marg.: in pergam. w Lisi Górze. W ko-
pii Iw. hasła tego brak.
[948] a Na prawym matg.: Pińczów. h Nad wierszem: pod S.
[949] a Na pr. marg.: Kleparz. b Luka /la 1/3 w. C Jw. d Luka /la 1 w. e Na
pr. marg.: Rybnicki jego sługa.
[950] a Na lewym marg.: 73 .
[951] a Artykul dodany na pr. marg. nru 950. h-h Lw.: książęcia. c Lw.: będzie
ten ślachcicem.
262
[952] KOWALSKI - [958] KOZANKA
[952] KOWALSKra nazwał się Grygier, kowal w Wieliczce, który wdowę

Grewczykową tamże w Wieliczce pojmując r. 1624, odtąd Kowalskim po-
czął się zwać. Tam w Wieliczce mieszkał, a za ślachcica udawał się. Opisa-
nie o tym pod Grewski.
[953] O KOWESKIMa pod Komaski opisanie i pod Nowodworski.
[954] KOWIESKla, drudzy Koweszki zwali go *****b, Aleksander

alias Oleksy, miano mu Pobździał. Szelingówna z Minogi 1 bela za nim.
Pod Zatorem od starościnej zatorski 2 wioski trzymał i anno 1636. Miał
syna Krzystofa, 7 lat belo mu anno 1637 *****C3. Kowiescy dwa słu
żeli w Moskwie za Dymitra.
[955] KOWNACKI przezwał się Janek, bękart p. Jana Rogozińskiego 1

w sieradzki ziemi *** z chłopską dziewką.
[956] KOZIAROSKIa zowie się *~:* szołtys w Gierczycach 1 u Wiśnicza,

poddany p. Lubomirskiego 2 . Miał żonę, która pozywała Jagniątkoskich 3
o posag; powinna ich jakaś bela.
[957] KOZANECKla, chłopskich synków dwu *****. Pan ichb dzie- k.184
dzinny wziął bd od poddanego za chłopce, a będąc u pana, prze krzesali
się z chłopstwa trochę. Jcd<.?n *** na Kleparzu u Krak(owa'> ożeniel się bel;
pojął miejską dziewkę *** i tamże na Kleparzu mieszczaninem bel. Brat
drugi *** pojął beł Kulankęl z krak(owskiej) ziemie ***. Synowie tego
dwa ***** poczęli beli nadsługowaćC książęciu Zbarawskiemu, staroście
pińskiemu 2 , circa annum 1610. Buczno nosieli się, z panięty zarówno 3.
Powiedzieć im beło o Kleparzu, nie znajali tam nikogo, i to, że stryjeczni
ich kozy pasą. Ci od r. 1622 jak w zięmię wpadli, ani słyszeć o nich.
[958] KOZANKAa ***, Kozy chłopa syn, ze wsi Starych Chęcin. Tego
wziął beł p. starosta chęciński, p. Branicki l, służyć sobie. Bel u niego od kil-
ku lat i anno 1634. Miał go do pokoju za posługacza.
[952] a Na lewym marg.: 72, na prawym: Wieliczka.

[953] a Dodane na pr. marg. między nrem 952 a 954.
[954] a Artykuł dodany na odwr. k. 182. W kopii Iw. brak. b Luka na l w., na le-
wym marg. rysunek tarczy, a w niej: Junosza alias Baran herbu zażywał, poniżej: Że je pa-
sał u ojca będąc. Na pr. marg. szyfrem: non. c Luka na l w.
[956] a Na lewym marg.: 76, na prawym: Wiśnicz.
[957] a Artykułu tego w kopii Iw. brak. b Na pr. marg.: Kleparz. c Tamże szy-
frem: non.
[958] a Artykuł dodany lIa pr. marg. 111'11 959. W kopii Iw. brak.
263
[959] KOZIARSKI - [963J KOZIMlERSKI
[959] KOZIARSKIa.
[960] KOZIARSKIa, chłopski syn *****lJ. Ten służeł od kilku lat i r. 1626
p. WielowiejskiejC Piotrowej wdowie w Wielkinocy l, wsi u Miechowa.
Miał ten to lat 50, a nie miał żony jeszcze.
[961] KOZICKI zwali się szterej bracia *****a, synowie chłopa Kozy,
we wsi Złotęm 1 u Zakliczyna, poddani księżny z Tarnowa 2• Jedęn służeł
biskupowi kujawskięmu 3 ; miał depozyt swój w kościele w Kujawach. Dru-
gi we Cchowie 4 pojął bel piekarkę wdowę circa 1630. Jak tamtęn umarł,
co biskupowi służeł, tęn we Cchowie, co się ożenieł, pobrał spadek po nim,
a dwa na Ukrainie żołnierska służeli i r. 1633b .
-
[962] KOZICKP nazwał się *** syn chłopa Kozy w Stróżej, wsi [h]
p. Jordana Olbrychta, trzy mile od Nowotargu. Służeł naprzód panu swemu
Rożnowi l, potym beł na cesarskiej w Śląsku z rotmistrzem Sieradzkim 2
anno 1632 i 1633, zaś potym beł u pana swego Rożna i anno 1634. Mial
lat 24; bestyja pyszną postawę tworzy, potwora chłopska! Miał podjezdka
swego c .
[963] KOZIMIERSKI nazwał się ***, że z kozami mi er miał, to jest

przymierze. Potłukły go znać beły, przeto jednanie wziął z nięmi. Ten Kozi-
-mierski miał dom swój w Szydłowie a miasteczku. Pojął beł służebną od ślach
cianki niedaleko Szydłowa, Zofiją. Arendował bel ten dom i rolej coś do niego
Gorkoskiemu niejakiemu, o którym pod G, od r. 1629 na trzy latab , a sąm
zaś trzymał arendą przez ty lata folwark pod Bochnią od mnichów domini-
kanów. Ta żona jego Zofija *** często mu mawia: "chłopie, niegodziem'ś
mię beł!" Miał synów z nią trzech do r. 1630: Pa\veł mi a ł ze 20 lat C , służeł
pod Warszawą u kogoś, Matysek w 10 lat, Walek 8, {doma beli, przy ojcu
beli;} będzie z kozami mieru do szubienice. Tęn Kozimierski sąm miał lat
z 50. Bywał hutmanęm l w Bochni. Kompleksyja własna jak Żyd, i tak niektó-
rzy powiedali, że Żyd krzczony.
[959] a Luka na 2 lub 3 w. tekstu. Na lewym marg.: 77, niżej: od p. Kozickiego. W kopii
Iw. hasła tego brak.
[960] a W kopii Jw. artykułu tego brak. b Luka na 2/3 w. · c Na pr. marg.: Wiel-
kanoc, niżej szyfrem: non.
[961] a Luka na 1/3 w. b Na lewym marg.: Od Lisoskiego.
[962] a Artykuł dodany na odwr. k. 183. b Lw.: poddany. c Pod tekstem: p. Li-
sowski.
[963] a Na pr. marg.: Szydłów. b Na lewym marg.: od Stasia. c Na pr. marg.:
Bochnia.
264
[964] KOZI Ń SKI - [968] KOZŁOWS Kl
[964] KOZI'ŃSKI zwał się *** chłopski syn *****a. Służeł u p. Wilkoc- k. 185
kiego 1 kilka lat u BiecL.a w Rzepięnniku Biskupim i r. 1628 ***. Pojął, uda-
ją, że ślachciąnkę, ale choć też to służbi f· ta ze wsi , kiedy w kolecie chodzi
a zatyczka 2 , pindalik 3 z dworska, tedy śJachcianką zowie się. Koza wilkowi
służeła to tam.
[965] KOZŁECKI n a zwał się Mikołaj z Kozłowa , wsi p( ana) margra-

binejl od Pińczowa , chłopski syn. Brat tego rodzony, Pabijąnek , rzeźnik
bel \V t ejże wsi i r. 1630, który umarł anno 1631 a. Zostało jego potomstwo
***. Brat drugi *** Pabijanek, ten w Sobowicach u Pińczowa na karczmie
pod p. Pawłoskim 2 ; beł tam i r. 1633. Tęn Mikołaj nazwany Kozłecki miał
pierszą żonę Miechownicząnkę w Wieliczce; zo stało z nią dwoj e dziew-
cząt, Kaśka i Hanka. Drugą miał także z Wieliczki, Wiląmównę, circa 1626 b •
•
Miał z nią syna i dziewcząt dwoje do r. 1633. Bywał hutmanęm 3 w Wieliczce;

postrzężono go, że beczki skradał. Kazał go p. Miełoński 4 żupnik zrzucić
z urzędu r. 1631 i pobić go kijmi. Kozłowiny mu to dawąno , on przecie
mieszkał potym w Wieliczce, ślachcicem zwał sięc . .
[966] KOZŁOWSKla zowie się *** szołtys w Rajsku, wsi biskupa kra-
k<owskiego) od Wojnicza mila. Powinności ma na podróży jeździć abo
konno za karetą biskupią, kiedy każą. Tęn to chłopównę miał za sobą, nie
miał z nią potomstwa; powiedał, że to Ratowskąb pojął beł (siostrę owego,
co bel panią Osieską, kaszteląnkę sądecką , pojął) l. Mieszkał na tęm szoł
tystwie w Rajsku i r. 1633; miał Jat 40 kilkac.
[967] KOZŁOWSKI, chłopski syn *** z Zakrzowa od SkaJmierza. Ko-
zieł ojca jego tam zową i braciej jego trzej tamże są i anno 1633; poddani
panów Glińskicha . Ten nazwany Kozłow s ki służeł u p. Glińskiego 1 , pana
swego, i tam ze służby pojął służebną r. 1617; dano mu po niej kilkaset zł( 0-
tych) , służeł przecię i z żoną upaniej Glińskiej2 i r. 1630. A mieły Boże!
Choć to chłop stamtąd , a przecię bestyj a ślachcicęm się zowie i na stronie
udaje, że mu Glińscy powinni; presumpcyj ej górnej jest, że to szablę miał
oprawną, a falendysz3 na grzbiecie z lisami b •
[968] KOZŁOWSKIa zową się szterej bracia mieszczanina w Proszowi-

cach Foltyna 1 ; matka chłopówna z Dobrąnowic 2 . Jak dom ojcu zgorzał,
[964] a Luka na 1/J w. Na pr. marg.: Rzepiennik.

[965] a Na pr. marg.: Wieliczka. b Tamże: Wiłam. c Na lewym marg.: Wiktor.
[966] a Na lewym marg.: R. b Na pr. marg.: Ratowska. c Na lewym marg.:
p. Strasz, od Stasia.
[967] a Na pr. marg.: p( p) . Glińscy. b Na lewym marg.: Poplawski.
[968] a Na pr. marg.: Proszowice.
265
[969J KOZliBSKl - - [9 71J KRAJOWSKI
Jakub S) n słLlżeł
pod Proszowicami u Krasuskiego3, zaś anno 1628 u p.
Szydłowskiego pod Krak<owem ) w Gorlicy4. Pot)'m r. 1629 przy matce
bel w Proszowicach. Mikołaj służeł też kędyś , poty<m) r. 1631 uczeł się w Kra-
k<owie) w szkole u Św. Anny mieszkając. Wojciech i Oleksy, dwa śrzedni,
przy Proszowicach u matki beli r. 1631[b].
[9691 KOZOBSKJa nazwał się *** chłopski syn ze Brnia l , wsi p. Cikow-
skieg0 2 , a teraz pana Osolińskiego, kasztelana sądeckieg0 3 ; z której wsi
ten to nazwany *** służel w sieradzki ziemi p. Widawskiemu Jędrzejowi 4 .
Potym circa 1627 w tamtymże kraju u p. Karsznickiego S ; miał od tego pana
obrywki na 4 tysiące. Służeł potym w łęczycki ziemi w Walowicach p. Wa-
lowskiemu 6 . Tam pod czas dobry myśli brat pański dał mu w gębę, a pąn
wzdjął się za tęm, iż do bitwy przyszło. Przypadła siostra rodzona tych pa-
nów braciej rozwadzać, którą (jak to w zwadzie) cięto okrutnie, że zabita
została; a to wszytko z przyczyny tego służki chłopa. Służe ł potym p. Szysz-
kowskiemu ***, gdy pojmował córkę jm. p. Zebrzydowskiego, miecznika
koronnego 7, circa 1630. Nadęty to chłope k jest, że bławatu na grzbiet dostał
a szable oprawnej; koni dwu miewa i pachołka tegoż pokolęnia , co i sąm 8 .
[970] KOZOBSKla zowie się *****b. Ożenieł się w Podgórzu, od Biecza

niedaleko l, circa 1636. Udaje się, że jest od Łęczyce 2 , ale z tego, co wysz-
szej, uznać, co są te Kozuby (ale nie pokazuje się i to), bo w łęczycki ziemi
beło Kozubskich tylko trzej. Jeden księdzem został3, drugi umarł ***, trzeci
utonął. Tęn to, co utonął, że z wody wyszedł i ożeł, powieda {o sobie}, iż
to on jest, co to w Podgórzu ożenieł się. Dziw ten inter septem miracula
mundi wpisać przydzic, si credere nefas est to zmartwychwstanie.
k.186 [971] KRAJOWSKf nazwali s ię d".aj z !\1iechowa a . Dom miała matka

ich podle smyntarza; przt'dawała śklanki i r. 1633. Jeden jej syn *** z li-
sowczykami bel pojechał r. 1620; nawydzi erał i nakradł chłopom koni, w ka-
letach też nazdobywał pieniędzy. Potym, r. 1624 na cesarską służeł na sześć
koni pod Jaroszoskiego l chorągwią. Slachcicem z takiej zdobyczy zowie
się; śmiercią docze sną nie ma umrzeć, tę ma praktykę. Bębe nistą mają go
uczynić, coby u jednego kija siedział, a między dwiema, miasto pałek, nogami
bieł *****b. Brat jego Walenty, w Miechowie kusznierz, też gwoli nięmu
Krajoskim zowie się. Mieszkał w tęm domu u smyntarza i r. 1633.
[968] b Lw.: Kozłowscy są ś lachta herbu Jastrzębiec.

[970] a Artykuł dodany na odwr. k. 189. b Luka na pól w.
[971] a Na pr. marg.: Miechów. h Luka na przeszło l w.
266
[ ~ 72J KRAJOWSKl -- [~m KRASKOWS[(1
[972] KRAJOWSKI ***, chłopski syn *****a_ Ten li p. Osowskiego l ,

co w Krzelcach 2 w scndornierski ziemi mieszkał, za piecucha beł do pieców.
Tego wzięli beli lisowczykowie JJ r. 1620 za ciurę, cż ciura 1622 służeł na dwa
konia między nięmiż. Krajowskim prz<:zwał się; miał się nazwać Kradzioski.
że kradł, aleć i krajał połci e od wieszadeł, choć ich nie on wędzieł. Wyniósł
niemałą kradzież , kupieł coś *** pod Częstochową; starał się w Daleszycach 3
r. 1626 o Sa s imównę wójtó wnę 4.
[973] KRASICKI a, chłopski syn, opisany pod Orzechowski.
[974] KRASIMOSKla nazwał się Jąn, syn Kraski, krawca ze wsi Krze-
mięniowa 1 spod Wolborza. Kupczeł solq. Ten ociec beł żyw i r. 1633 b ***.
Ten syn jego służeł pod Nowym Miastem 2 u Warszawy p. Nowomiejskiemu 3
circa 1627. Zaś beł u ks. opata jędrzejoskiego Koniecpolskieg0 4 r. 1632
zaciążnikiem na dwa konia, zaś anno 1633 indziej służeł e .
[975] KRASIŃSKI ***, syn Sebestyjana Wlazła , krawca z Buku w Wielgi

Polszcze, miasteczka biskupiego, służał kilka lat u ślachty_ Potym r. 1618
mieszkał w Myszkowie , wsi p ( ana> przymęckiego 1 w poznańskim kraju.
Udawał się ślachcicęm a .
[976] KRASIŃSKI az Krasińca 1 • co służeł i olu'ad p. Trepkę w C ( z'> a-

pIach a.
[977] KRASfŃSKla Mikołaj bel anno 1568 ząmkową ślachtą, o czym

akta grodzkie krak( owskie) anno ut supra ante Thomae Apostoli.
bAnno 1568 in act( is) castren(sibus) c( apitanealibus) Crac( oviensibus)
ante Thomae Apostoli *** ministerialis providus *** chodzieł na intromisyją
ze ślachtą zamkową, z Janem Regnowskim i Mikołajęm Krasińskim. Bet
podobno chłopski syn z Krasińca, trzy mile od Krakowa lJ l.
[978] KRASKOWSKJa nazwał się *** syn Kraski mieszczanina w Chę

cinach b. Uczeł się w Chęcinach, jak dorósł, pojął bel miejską dziewkę w Chę-
[972] a Luka na pól w. b Na pr. marg.: Lisowczyk.

[973] a Tekst spisany na pr. marg. między lirem 981 a 983.
[974] a Na lewym marg.: GG b Na pr. marg.: opat jędrze ( jowski> . c Na lewym
•
marg.: p. Adam Gomoliński.

[975] a Na lewym marg.: Miechowski, na prawym: w poznańskim.
[976] a-a Wpisane IV luce bardzo drobnymi literami. W kopii Iw. hasła tego brak.
[977] a Cały artykuł dopisany IV luce między artykułami. W kopii Iw. brak. b-b Ustęp
na odwr. k. poprzedniej, 185.
[978] a Artykuł dodany na odwr. k. 185. W kopii Iw.: Krakowski. b Na lewym marg. :
Chęciny.
267
(979J KRASOWSKI - (982J KRASUSKI
cinach plokuratora Zyzańskiego, o którym pod Z. Ten prokuratorek na-

bechtał go, że bawieł się prokuracyją w grodzie od r. 1633. Miał lat 28 c.
[979] KRASOWSKI *** z Buska w Sęndomierskim, nliejski synek a

***, z lisowczykami beł pojechał r. 1620, :Za" r. 1624 beł pod Strojnoskiego l
chorągwią lisowską na Śląsko. Wywiózł stamtąd zdobycz, w Busku zaś
u matki b beł przy ojczymie. Siostra jego w Wiślicy za Jakubęm.
cAnno 1536 post Epiphaniarum in act( is) terrestribus Crac(oviensibus)
Anna , filia olim Ioannis Krasowski, consOl'S famati Valentini Kapusta de
Kleparz etc. c
[980] KRASZOWSKP Oleksy, syn Balcera mieszczanina z Konina

w Wielgi Pol( szcze) , który żyw beł i r. 1633; na przedmieściu domek miał.
Oleksy służeł p. Łaszczowi l w Wielgi Pol( szcze) we Wtorku 2 anno 1628,
miał lat 20. Od bławatów, szabla oprawna, koni para, ślachcicęm udawał
się. Służeł zaś r. 1630 i z bratęm organistą garbatym u Nakielskiego w Wy-
szynie b3.
[981] KRASOWSKI też jakiś, bodaj to nie ten wyszszy z Buska, lisowczyk,
abo brat jego. Beł tenże to u ks. Lipskiegol w kallcelaryjej zadwornej w War-
szawie a . Tam anno 1630 pojął Jeleniównę2 mieszczkę. Wziąwszy posag
kupieł {wójtostwo b} pod Czerskiem u p. pisarza czerskiego 3 {za 12000} anno
1632 wioskęc.
k.187 [982] KRASUSKI nazwali się chłopscy synkowie *****a, trzej bracia:
Jan, Stanisław, Paweł. Ci służeli pierwej za pacholiki Z karazyjowejl barwy,
nie zwali się ślachtą circa 1600. Jąn służąc u p. Paczanowskiego Stanisława b2
w sendomierski zięmi zwał się na tęn czas Wolskim, eż kiedy konfederacyja
nastąpieła {moskiewska} 3, nuż Jan do nich za pachołka, potym na kilka koni
pisał się. Posłał po te drugie brat y, których założeł, i wszyscy pisali się na
trzydzieści koni r. 1613, a jak biorąc stacyje ze wszytkiej Korony, dostawało
się im na koń po pięćdziesiąt łanów, a z łanu postanawiali uczynieł c [ss]
50 fi. Dwa razy brali na ćwierć roku, a rok cały i więcej brali, zaś kilkanaście
poborów złożono na nię i musiąno im dać za dwadzieścia i sztery ćwierci,
z czego pp. konfederaci Koronę złupieli, a między nięmi i ciurowie panami
[978] c Pod tekstem: p. m( istrz) Dąbr( owski) .

[979] a Na pr. marg.: Busko. b Lw.: macierze. c-c Ustęp dodany na odwr. k.
poprzedniej, 185.
[980] a Na lewym marg.: 67. b Tamże: Michoski, na prawym: Nakielski.
[981] a Na lewym marg.: 12000. b Lw., brak. c Pod tekstem: od Żołędoskiego.
[982] a Luka na J /4 W. b Lw., brak. c Jw.
268
[983] KRAUSZEWSKI - [986] KR Ę SKI
i ślachtą pozostawali; mieli drudzy nadto i zdobycze z Moskwy. Ci trzej

od tego czasu dopiero Krasuskięmi poczęli się zwać, i Jąn, co się pierwej
Wolskim zwał. Zjechawszy z konfederacyj ej pokupieli w kilka lat majętności
w krak( owskiej ) zięmi. Jan dał bel p. Morskiemu na zastawę Sieradzic 4 ;
miał te( n) więcej niż 20 tysięcy. Stanisław kupieł bel wioskę Jazdowice
li Proszowic s ; tego zabiel Raczkowski około granic 6 circa 1627. Paweł w tych
Jazdowicach potym osiadł7 *****d.
Krasuską pannę pojął bel szołtys, w Warzycach 8 miał szołtystwo pod
Jasłęm. O tęm opisanie pod Warzycki. Nie więm, j e śli to nie tych?
[983] KRAUSZEWSKI nazwał się Jasiek, syn szewców z Przemyśla a .
Ten Jasiek służyć poszedł beł do lisowczyków r. 1619, potym anno 1622
po wołoskiej e kspedycyj ej stał z lisowskiemi pod chorągwią Zaleskiego,
pułku Politańskiego 1, a że miał dostatek, wiedząc o ojcu szewcu, nie miał
się do niego, eż go kucharka z domu ojcowego poznała b . Powiedziała ojcu
o Jaśku: przyszedł ociec do niego , raduje mu się ; on począł się zrazu ojca
przeć, że potym rzeki mu: "miałęm ja beł być nieznacznie u ciebie, mogłeś
nie chodzić do mnie, a toś mi wstyd zadał, bom się ja skąd inąd ślachcicęm
być powi edał" . A od kroju szewskiego nazwał się {jak to szewczyk.}
[984] KRAUSZEWSKT nazwał się drugi *** od kroju szewskiego. Tęn

z Kęt miejski synek jest ***, Wissenbegerówna uro dzieła go i w Krakowie
mieszczkę pojął bel circa 1614 na Św. Jana ulicy, na rogu przeciw szkole.
Tęn rozumiał po turecku i tłumaczał więc od posłów pod czas od r. 1605;
beł w Persyjeja za posła perskiego r. 1615 1. Dał się b eł w sekretarski rejestr
wpisać , żyw bet i anno 1633 2 , w Krakowie mieszkał, miał Jat do 60.
[985] KRECIKa *** , kowalski syn ze Śląska *****b, wziął w spad<ku)

po Liberze, mieszczaninie z Krak( owa) , wieś Mokre, od Oświ ęcimia mila,
i kamienicę w Krak( owie) *****C. Ma za sobą Pipąnównę, aptek a rcząnkę1
z Krak( owa) ; ma lat pod 40, części ej mieszka w Krak( owie) , zowie się
ślachcicęm nięmieckim d.
[986] KRĘSKta *** z Prus skądsi 1 rodzic, miał co ś za sprawę anno 1602 k. 188
przed św. Marcinem na ratuszu kleparskim i w ks ięgach nota, gdzie go
pisąno Pruten us natione.
[982] d Luka /la 1 11'.

[983] a Na pr. /!la/ g. : Przemyśl. II Tam że: lisowczyk się ojca prza ł.
[984] a LIV.: pierwszej.
[985] a Artykuł dodany na odwr. k. 187. h Luka /la 1/3 w. c Jw. cl Na lewvm•
marg.: 20000, pod tekstem: od p. m <istrza> D ą br < owskiego> .

[986] a Na pr. marg. szyfrem: non . Artykułu tego w kopii {Ił ' . brak.
269
[987J KREZA - [99JJ KROTOSZ
(987] KREZA 3, chłop w Moszczenicyl u Chełmu, dwie mili od Kra-

k( owa) . Synowie jego dwa u żołnierzów służeli b .
[988] KREZA \ dwa ich na rolach w Czaplach Wielkich 1 pod Miechowęm.

Syn jednego, Stanisław, u ślachty służeł {r. 1633}, potym może być ślacht ą b2
[989] KRETKOSKla ***, syn Krawętki, chłopa ze Sławie, mila od Mie-

chowa. Matka tego, Krawetkowa, beła na tej roli i anno 1629 b . Tęn syn jej
panom dziedzinnym służeł. Pojął bel mieszczkę w Krak( owie) . Bawieł się
przy p. podwojewodzim krak( owskim) l; zlecał mu wina taksować r. 1627.
Ten, gdy do Wrgier dla win jeździeł r. 1629 c in Novembre, zabito go w gó-
rach. Po tym p. Boratyński 2 , pąn jego, pobrał spadek. Żona się nieboszczy-
kowa jednała z panem. Brat rodzony tego to *** Sławeekim się zwał od
Sławie, o tym pod S. Zowie się też z tych Sławie chłopek Orłowskim. o tęm
pod O.
[990] KRYNICKla ***, miejski synek z Kijowa, i dom tam ma po ojeu b
***. Pojął bel Sadowską niejaką pod Kijowęm r. 1618. Kupieł w Bazanach
część za Dnieprem c. Ślachcicem zowie sięl, kto mu o rodzaju z Kijowa wspom-
ni, to mówi, że sobie kupieł autentyk u króla Zygmunta IIld.
[991] KROCZOWICa ***, balwierczyk, udają że bękart czysi. Ten
slużał p. Czernemu l w krak( owskiej ) ziemi, zaś p. Goroolińskięmu b2, zaś
p. Rogozińskięrou 3 r. 1631 w Rogoźnie w sieradzki zięmi u Widawy. Miał
kilka koni, ślachcieęm zwał się.
[992] KROTLIŃSKra *** z Lanckorony, KrotJe mieszczanina syn h.
Ten to służeł kilka lat i r. 1633 jm. p. miecznikowi koron <nemu\ Zebrzy-
dowskięmu l za komornika.
[993] KROTOSZ ***, z Krakowa mieszczanin. Ten, przedawszy kamie-

nicę swą podle pp. Morskich l , wyniósł się na Śląsko; kupieł a pod Pszczyną
*** Mokrę wioskę. Stawał we Pszezynie b u burgrabie gospodą i r. 1633.
- ---- ---- -
[987] a W kopii Iw. brak tego artykulu. b Na pl'. marg. szyfi'em: non.
[989] a Artykulu tego w kopii Iw. brak. lJ Na pl'. marg.: Sławice. c Tam że SZ)'-
frem: non.
[990] a Artykulu lego w kopii Iw. brak. b Na pl'. marg.: Kijów. l: Tamie szy-
frem: non. d Tamże: 14000.
[991] a Artykułu tego brak w kopii Iw. h Na pl'. marg. szyfrem: non.
[992] a Artykułu lego brak w kopii Iw. lJ Na pl'. marg. szyfrem: non oraz: Lancko-
r L' 11",:t.
[993] " ,\Ca pr. marg. szyfrem: non. 1J Tamże: 12000.
?70
~,
[994] KROTOSZA - [995] KROGULECKI
[994] KROTOSZA, miejscy synkowie w Wiśniczu, trzej bracia ***, mają

swe domy. Jednego *** wziął beł pąn ich, wojewoda ruski!, na służbę sobie.
Jeżdżał ze zbożem pańskim do Gdąńska za szypra od dziesiąci Jat i r. 1631,
nieżonaty beł jeszcze. Ci trzej mieli u p. wojewody rus<kiego) Lubomirskiego
pożyczanych a ze 30 tysięcy. Szanuje ich pąn, za ślachtę ma ich poczynić.
[995] KROGULECKl nazwał się ***

syn Klimków z Bochnie. Ten k.189
nazwany pojął bel w Bochni mieszczkę Piotrowicównę; bel pisarzem w Bochni;
brat jego rodzony *** bel krawiec w Bochni, umarł beł powietrzem r. 1622 1.
Syn tego krawca został jedęn, którego na opiekę wziął ten mianowany;
Kroguleckim zwać go każe. Tego to nazwanego wzięto belo zaś do Wieliczki
na pisarstwo do żupy2; on tam się opatrzeł tak, że i wioskę Książnice kupieł3
nad Rabą, mila od Bochnie; za częm w pychę się [wbił] i za ślachcica począł
udawać a . Żona jego strojami przeciwieła się i przenosieła panią Miełońską
żupniczkę4. Eż go beło doszto {anno 1625}, co tęn Krogulecki zarywał bardzo,
a po prostu kradł skarb królewski żupny, rachunkiem wpisowanym fa-
lesznym ogradzając. Wsadzono go zatęm; siedział trzy lata w więzieniu
w żupie. Wieś tę jego odjął mu p. żupnik; trzymał ją od p. żupnika z rąk
bJędrzejek (o tęm pod Drozdoski)bS. Tęn krogulec słał do Mazosz kędyś,
do Krogulec wsi, obiecując dobrą kontentacyją Kroguleckim 6, by go przyznali
za powinnego, bo kiedy przyjeżdżali pierwej po sól, a że o przezwisku ich
usłyszał, to starał się, że dobre bałwany dawano im; zabiegał to za czasęm
rzeczom. Trafieli się Kroguleccy dwa, po sól na ten czas przyjechali, gdy
ten siedział w więzieniu; pytał ich p. żupnik i ślachta, jeśli przyjaciel ich ten,
co w Wieliczce? "Że tylko przyjacielstwo w tern mieliśmy z nim, że nąm
zjednawał dobre bałwany, ale we krwi nic nąm nie jest". Wypuszczono belo
zaś tego Kroguleckiego, przedarował beł przecię circa 1629. Dał beł tęn to
dziewkę za Morstyna Aleksandra 7 r. 1622 i to go beło na ślachectwo piąć
się pobudzieło. Tę wieś jego Książnice dał kadukiem Król J.M. p. Kaza-
noskiemu anno 1633 8 .
cAnno 1568 in act( is) castren(sibus) cap<itanealibus) Crac( oyiensi-
bus) ante Andreae Apostoli nota, gdzie jest nobilis ~t famatus Ioannes
Krogulecki, ciyis Bochnen<sis) .
Anno 1568 in eisdem actis post Assumption<em) B<eatae) M<ariae)
V( irginis> Ursula Krogulecka, olim famati Ioannis Krogulecki relicta, etc.
Anno 1569 in act<is) castren <sibus) cap<itanealibus) Crac<oyiensibus)
---_ .. __ .. .. ---
[994] a Na pr. marg.: p. wojew( oda) ruski.

[995] a Na pr. marg.: 15 000 wziął Kazanoski Jarosz. b- b Wpisane ciasno w luce.
l" ( UstfP dodany później fla odwr. k. poprzedniej, 188.
271
[996] KRUCKI - [1001] KRUSZWICKI
de eisdem olim famati Ioannis Krogulecki successoribus Sabbatho post

Mariae Magdalenae [23 V/l)C.
[996] KRUCKla zwał się *** mularzów syn z Krak( owa) *****b i sąm
c tęn syn c mularstwa przy ojcu będąc uczel się. Powiedąno, że ociec jego
w powietrze krak( owskie)1 grubarzem bel i zarwał pieniędzy, z czego ten
syn jego z Krakowa udał się na arendę. Trzymał od Krak( owa) trzy mile
Odsiecki ząmek ze dwiema wsioma od Targowskiego, któremu król dał
to beł dożywocim, że beł tłumaczęm tureckim i tatarskim 2 • Tęn Krucki
trzymał to od niego kilkanaście lat od r. 1600. Tam trzymając pojął bel
Oraczowską3, córkę Jąnowę, po czym jak puściel tęn Odsiecz dzierżawę
circa 1616, bawieł się u ks. Szyskoskiego, biskupa krak( owskiego) 4, przy
górach miedzianych w K1ecach s. Tamże umarł, została dziewka jego i syn 6
*****d. Żona jego, wdowa, szła bela circa 1622 za Wąndzana w krak( owskiej)
zięmi, co mieszkał w Zysławicach 7 , od Proszowic dwie mili.
[997] KRUCZOWSKta 3 [s] pod Wielogłowskim.
[998] KRUPKA a Jąn bel mieszczanin we Lwowie, syn Piotra Krupki,

a matki Dybidzbanowej. Nota w księgach miejskich lwowskich anno 1579.
[999] KRUPKAa Jan złotnik bel w Krak( owie) i anno 1633. Sza bu-
rzankę z Kleparza miał za sobą, na Grodzki ulicy mieszkał!, miał potomstwo.
Krupka Jan beł mieszczanin krak( owski), został rajcą anno 1508. Erasmus,
brat jego, beł rajcą r. 1511; o tęm katalog radziecki krak( owski ) . Jąn miał
za sobą Frąca Rotha dziewkę, jedynaczkę2.
k.190 [1000] KRUSZECKla nazywał się

*** mieszczanin w Małogoszczu b .
Pojął b~ł Lurkową wdowę circa 1621. Ociec jej organi s tą bel w Małogo
szczu; Zwoleńskim zwał się, o tęm pod ze.
[1001] KRUSZWICK{a *** z Kruszwice miejski synek z Kujaw. Slużeł

Romąnowi Jabłońskiemu w Mieleszynie u Gniezna! circa 1622 i na pospo-
lite ruszenie jeździel z nięm b. Po śmierci Jabłońskiego służeł p. Niemojo-
skięmu Jędrzejowi 2 w Wielgi Polszcze circa 1624. Nieżonaty bel, miał lat
24, dostatnio, na parę koni bel u niego i r. 1629, i potym c .
[996] a Artykuł dodany l1a odwr. k. 188. Na lewym nwrg.: w Krak/owie). "Luka
na 11/4 w. c-c LIV.: tenże. d Lilka na 1//4 w.
[997] a W kopii Iw. hasła tego brak.
[998] a W kopii Iw. artykulu tego brak. Brak tam s. 309 i 3/0.
[999] a Jw.
[1000] a Jw. b Na pr. //lO/g.: Małogoszcz. c Tamże szyfrelll: nOI1.
[1001] a Na lewym marg.: 49. W kopii Iw. brak tego artykulu. h Na pr. marg. szy-
frem: non. c Na lewym marg.: Miechoski.
272
[1002] KRZĘCIESZOWSKI - [1004) KRZEPICKI
[1002] KRZĘCIESZOWSKla ***, chłopski syn z urodzenia ***, zerwał

się bel skądsi, kupiel beł Lipniczek Staryl, wioskę u Bielska pod Śląskiem,
za Oświęcimiem dwie mili. Mial żonę, udawał, że ślachciąnkę, nie miał
potomstwa; stary bel b anno 1632. Nie ozwał się beł i dotąd żadęn powinny
do niego, a miał w depozycie więcej niż 20 tysięcy. Kaduk niezlyc.
[1003] KRZĘccya nazwali się; ociec ich beł knapl w Mazoszu, co sukna
rabiał ku Wielgi Polszcu. Bel w Księżu Wielkim mieszczanin postrzygacz,
który powi~dał, że u tego knapa anno 1572 rabiał za towarzesz; który knap
z chłopówną miał synów Jąna i Wawrzyńca 2 ; rabiali już knapstwo i za tego
postrzygacza, gdy beł u ojca ich. Ci synowie jego na służbę beli odeszli; Jana
tego, służby szukającego, obaczeł koniuszy króla Stefanów i wziął go bel
do posług jakichsi, potym uczynieł go beł owsianym do obroków końskich,
zaś Jąn niezadługo wziął Wawrzyńca do siebie. Tego Jąn Owsiany tylko
zwąno, a on Krzęckim począł już zwać się, podobno od tego, że u ojca knapa
kręcali przędzę wełnianą. Będąc na tęm urzędzie chwilę, zebrali nad dzie-
sięć tysięcy; służbę złożywszy, aręndowali beli naspół oba Wodzisław, mia-
steczko z kilką wsi , od p. Hieron( ima) Lanckoruńskieg0 3 od r. 1584 b dzie-
więć lat, a że tąnio, Z czego tam zebrali większe pięniądze, bo po nich dobrze
drożej are ndę płacicł Julius Cezar, Włoch, o którym pod Cezar. Ciż naspół
kupieli potym wioskę Rosiejów C w Sęndomierskim od p. Zborowskieg0 4
i oba dwie rodzone siostry Kłapowskie rzeczone pojęli. Jąn potomstwa nię
miał, Wawrzyniec miał synów *****d i dziewek dwie. Jednę pojął p. Krupka
z krak( owskiej) zięmie e S .
[1004] KRZEPICKP zwał się Walenty, stąd, że
z Krzepie bel miejski k. 191
syn. Tęn bel za wyrostka u p. Bużeńskiego , żupnika krak( owskiego) 1. Wa-
łaszkiem go tylko zwal, a będąc przy żupach wi( elickich) walkował2 na soli
przez kilkanaście tysięcy, potym wykrzepieł się beł, że kupieł połowicę Dzia-
loszyc miasteczka i Sokolinę3, wieś w krak( owskiej ) zięmi. Pojął bel p. Ka-
zimierskiego Stefana siostrę4. Synów kilka miał. Starszy Waleryjan pojął
beł p(annę) Trzebińskąs, od Wolbrąma mila, anno 1613 ***. Walenty6
Jordanównę miał za sobą *****h, Stefan Kilanowsk ą 7; umarł bel, zostało
potomstwo .
•
[loo2J a Artykułu tego IV kopii Iw. brak. Na lewym marg.: 62. h Na pr. marg. szy-
frem: non. c Tamże: 40000.
[1003J a Na pr. marg.: W Jędrzejowie też pytać się, niże): Książ. Artykulu tego w kopii
Iw. brak. b Tamże: pewny. c Tamże: i Gozną pod Jedrzejowęm. Spadek wziął po
bracie młodszy, nie ma też potomstwa. Siostra ich za Piskorskim. d Luka na 1/3 w.
e Pod tekstem u dolu strony: Stawają w Krak( owie> na Tworzyjański ulicy podle Czernego [?J.
[1004J a W kopii Iw. brak tego artykulu. b Luka na J / 3 IV.
23 - W. N . Trepka: Liber chamorum, cz. I 273

I
[1(05) KRZESZOWSKl --- [1(08) KRZYWCZY C Kl
[1005] KRZESZOWSKP ***, powiedali niektórzy o nim, że od Wiślice

chłopski syn. Rozumiem, iż się tak nazwał, że rychlejb z Krzeszowic od Tę
czyna. Ten u p. Koniecpolskiego hetmana l służeł za kozaka w Prusiech
r. 1627. Potym na Podolu będąc, pojął Garniszównę circa 1630, od Wojko-
wic 2 trzy mile. c
[1006] KRZYSZOWSKla zwał się Walenty, mieszczanin na Kleparzub.
Miał i dom swój. Jest nota o nim w księgach kleparskich r. 1598.
[1007] KRZYŻOWSKA a nazwana, którą pojął beł chłopski syn, bękart,

rzeczony Bęnar, o którym pod B.
[1008] KRZYWCZYCKla nazwał się ***. Ten bel mieszczaninęm w Ka-
zimierzu Dolnym, śledziami kupczeł, {Krzywym zwano go.} Ten raz biorąc
ze Gdąńska na szkutę śledzie, spuszczono mu omełką między beczkami
i beczkę z pieniądzmi. Postrzegszy ten, że pi e niądze, w skok onę uwiąza
wszy beczkę, wpuścieł w wodę, a spodkiem do szkuty b przywiązał, odjechał
nie bawiąc się. Spodziewał, iż się postrzeże gdańszczanin, aż w kilku mil
przypadną za nim patrzać tej beczki. Ów sprawując się z chęcią, kazał
patrzyć; że nie naleziono, rozumiał gdańszczanin, że inszęmu, co też brał
w tęn czas śledzie, zadali ją c. Odjechał do tamtego, a tęn tcż co prędzej
ujeżdżał. Przyjechawszy do Kazimierza zaniechał więcej już śledzi, a w lu-
belski ziemi, w chełmskim powiecie, kupieł dwie wsi. Przezwał się stąd
Krzyw-czycki, że beł krzywdę uczynieł gdańszczaninowi, i pojął bel drugą
żonę, Gniewoszównę, starosty latowickiego dziewkę!. Ten umarł d bel w kil-
ka lat, a wdowę żonę pojął beł p. Plichta 2 • Został syn tego to3, który
w r. 1633 miał lat ze 20. Szumno poczynał, strojeł się, utracał, czeladzi
w barwie podostatku. Toporęm herbem pie czętował się e . dlat ego że ociec
nim w ty czasy hak przybijał pod szkutą dl a założenia powrozu od pienię
dzy. I tak on Topór pomógł mu też do dobrego mięnia, ale i hakięm, i po-
wrozem trzeba mu się będzie pieczętować. Dozwalamy, by i na haku być ,
abo i powróz założony {mieć} na szyi, szanować go, że go panem wy-
wyszszeł.
[1005] a Na lewym marg.: 72. Artykułu tego w kopii Iw. brak. h Na pr. marg. szy-
frem: non. c Na lewym marg.: p. Sin gier.
[1006] a Artykułu tego w kopii Iw. brak. b Na pr. marg. szyfrem: non oraz: Kleparz.
[1007] a Artykuł dodany na marg. 11m 1013. W kopii Iw. brak.
[1008] a Na lewym marg.: HH isb [l ], na prawym: Kazimierz Dolny, stamtąd rela-
cyją brać. b Na pr. marg.: 50000, nieco niżej: w Chełmski zięmi. c Na pr. morg.:
Omełka jednego zbogacieła drugiego. d Od tego miejsca po luce wywołanej brakiem
s. 309 i 310 w kopii Iw. tekst już jest. e Na pr. marg. rysunek tarczy z h. Topór, lecz obró-
conym w prawą stronę, jak Oksza. Pod tarczą: Nefas grande.
274
[I 009j KRZYWICKI -- [l 0 12J KRZYW O KOLSKI
[1009] KRZYWICKla zowi e się *** chłopski syn z Sidziny, wsi opata
pokrzywnickicgo J.
[1010] KRZYWAl\fSKJa.
[1011] KRZYWIŃSKla Jadam bel mieszczanin w Wodzisławiu w kra- k.192
k<owskiej) zięmi. Ratusznym zwąno go, a że bok krzywy miał, zwąno go
Krzywińskim zwano go [ss]. Miał za sobą szołtysównę Annę z Zielonek
u Wodzisławia, z którą miał syna Jąna i dziewek dwie, Krystynę za Sarkałą,
Zofiją za Matusza, w Wodzisławiu mieszczany. Ten Janek służeł u Goworka
niejakiego w BorowieI li Jędrzejowa. Zaś tęn Goworek mieszkał przy p. Bo-
narze w Mianocicach 2 u Księża Wielkiego anno 1590; stary już beł i tamże
nagle umarł. Jąnek będąc przy jego śmierci prymusęm jako b chłopiec, wie-
dział, kędy pieniądze chował, i zarwał po nim z tysiąc czerwonych złot<ych) ,
z któremi do matki do Wodzisławia powędrował. Tajeł się chwilę z nięmi.
Pojął beł tamże u mieszczanina Kłapcia dziewkę, z którą miał: Jakuba,
Stanisława i Walka, i dziewkę Zofkę ***. Miał drugą żonę, Bartosza Wrzała
szewca, dzi ewkę. Tęn w r. 1619 tegoż miasteczka połowicę i wiosek trzy:
Łąny, Swiątniki i Kle mięcice 3 koło miasteczka <Wodzisławia) w krak<owskiej)
ziemi dzierżał aręndą od pana swego, Samuela Lanckoruń skieg0 4 . Za ony
to pieniądze Goworkowe miał i dwa domy w Wodzisławiu tem. Frant, słyszę
jak mi powiedano, iż dawał kilkaset czerwonych królowi Zygm<untowi) III
anno 1622 za nobilitacyję, ale jej nie doszedł. Tak zaś mówieł e , że "drugi
potomek po mnie wkrzewi się, że będzie równy 'l ślachtą, jedno ślachciankę
pojmie, co powinowactwa dostanie z żony".
[1012] KRZYWOKOLSKJa Stanisław, mieszczanin krak<owski) , o któ-
rym in act<is) castren<sibus) Crac<oviensibus) anno 1569 post Divisiop,em
Apostolorum nobiIis ac famatus Stan<islaus) Krzywokolski, pellio et civis
Crac<oviensis) , famato Erasmo Strusz, civi et mercatori Crac<oviensi) ,
ex summa 350 ftorenis condescendit etc l .
[1009] a Artykuł dodallY na odwr. k. 190. W kopii Iw. brak.

[1010] a Luka na 4 lub 5 w. tekstu. Na pr. marg.: co u p. Gomol<ińskiego) beł, żonę
z Krak<owa) miał. W kopii Iw. hasla tego brak.
[1011] a Artykuł dodany na odwr. k. 191. Na lewym morg.: Wodzisław. W kopii Iw.
treść artykułu zgola różna: Krzywiński Jadam był mieszczanin w Wodzisławiu. Janek,
synek jego, służąc niejakiemu Goworkowi, a Goworek panu Bonarza [s], który nagle umarł,
zarwał był po nim pieniędzy, za które, gdy się starał o nobilitacyję u króla Zygmunta III,
nie doszedł jej. Tak zaś mówił, że drugi potomek wskrzesi się po nim, że będzie równy z śla
chtą, jedno ślachciankę pojmie, co powinowactwo dostanie z żony. b W tekście: jach.
c Na lewym marg.: chłopów sposób do ślachectwa.
[1012] a Artykuł dodany znacznie później na odwr. k. 191.
275
[1013] KRZYŻANOSKI - [1014] KRZYŻANOSKI
[1013] KRZYŻANOSKI mieszczanie krakoscy zwali się, których pierwej

Piotr Polak zwano; był ten Piotr w Niemcech i zwali go Piotr Polak, że tak
weszło w zwyczaj. Jest nota w księgach miejskich krak(owskich) Piotr
Polak, mieszczanin krak( owski) , beł postrzygaczem anno 1560, a brat jego
rajcą'. Pozwał beł syna któregoś tych p. Floryjana Podoski 2, że się zwał
ślachcicęm b, i pokazał to na trybunale lubelskim inter causas officii i inszych,
co się tak zwali, dokumentami jasnemi, że wszyscy in genere Krzyża-noscy
chłopi są3. Jest dekret trybunalski o tęm któregoś roku po 1600; ukazował
kilku, co żakami będąc krzyż nosieli w procesyjach c abo przed umarłęmi
i stąd Krzyża-noski tytuł im żacy dawali.
Ten Piotr Polak sfingował bel sobie przywilej, jakoby stać się miał za
Augusta k(róla) ojcu jego. A tego podpiska, co mu go pisał, wyprawieł
do Litwy; zaś bojąc się, by go przec ię kiedykolwiek nie wydał, puścieł się
za nim i dogoniwszy go w drodze, zabiel. Wiedziała o tem zmyślaniu przy-
wileju mieszczka Radocina 4 z Gołębiej ulice w Krak(owie) , która pognie-
wała się o coś na Krzyżanoskiego ; wiedząc, że go pozwał p. Podoski, szła
do niego w Krak( owie) i powiedziała mu d, że i pieczęć króleską od inszego
czegoś odjął, a sznór apensowy przyrzynał u samego wosku z jędnej strony,
zaś do swego zawlókszy przywileju, uczynieł dziórkę sznórowi w wosku
w pieczęci i zalał koniec sznóra rozpuszczonym woskięm. Gdy tedy na try-
bunale ukazował on przywilej, ukazał w nim p. Podoski on jego fikcyjej
fałsz, jako sznór zalał; wymknął się mocą koniec jedęn, zalanie obaczeli
deputaci i drugiego fałszu postrzegli, w którym się Krzyżanoski nie pora-
chował, iż datę daniny napisał pośledź dwiema laty, w który rok już beło
i króla umarłego pochowano. Miano go o to na garle karać; Krzyżanoski
uciekł jakoś do klasztora bernardynów; odtąd zapadł gdzieś indziej e.
[1014] KRZYŻANOSKI ***

ten pojął bel bękankę Barzyckiego, co
w Miechowie miasteczku bel za urzęnnika ***. Barzycki nie miał żony,
z małpą mieszkał, a że tę bękartkę jego pojął bel ten Krzyżanoski, {znać,
że chłop.} Puścieł mu beł arendą wioskę Barzyce I u Radomia. Ten jak tam
zasiadł na arendzie, że i po śmierci Barzyckiego ze sz(t)erdzieści lat i więcej
trzymał Barzyce te, cż się anno 1633 ozwali su( k) cesorowie, siestrzeńcy
Barzyckiego tego {z Miechowa}. Kupiel beł spłacheć u Jełże w Krzyżano
wicach i od tego nazwał się2.
[1013] a Lw., brak. b Na pr. marg.: Krzyża. c LIV.: Proszowicach. d Na pr.

marg.: Fikcyja przywileju królew<skiego>. e Na lewym marg.: od Bronikowskiego.
Na prawym: O tęm niżej jest Krzyża-noskich tych Peter Polaków; ojcu ich belo Aleksander,
Mielkoską miał za sobą. Ci mieli spłacheć w Lichwinie u Tuchowa w Podgórzu, Jąn i Ale-
ksander, i anno 1638.
276
[1015] KRZYŻANOSKI - [1020] KRZYŻANOSKI
[1015] KRZYŻANOSKJa zwał się też *** mieszczanek w Sobkowiel,

od Pińczowa dwie mili. Bel tam anno 1634, miał kilkoro dzieci, jak dorosną,
będzie miał kto krzyże nosić, byle się w ślachcctwo nie wnosić.
[1016] KRZYŻANOWSKI a Aleksander ***, wojewody wendeńskiego

Tarnowskiegol poddany, w Tuchowie 2 rodzaj jego mieszczanie dobrze wie-
dzą. Służąc u opatów tynieckich tam się zbieł; dala mu kapituła tyniecka
wójtostwo w Siedliskach pod Tuchowem. Starostą bel w Tuchowie, kupie l
bel potym Lichwin, wioskę pod Tuchowem, potym anno 1633 folwark pod
Tuchowem Pickowski rzeczony. Pojął beł córkę Miłkowskiego S***, Skarb-
ka rzeczonego, co w sendomierski ziemi mieszkał3. Zadała mu, że chłop
.
Jest d o ..... b
[1017] KRZYŻANOSKla ***, chłopski syn z Krzyżanowici u Bochnie b. k.193

Ten bel za urzennika (z żoną, którą chłopówną też mial) w Targowisku 2
nad Rabą u wielgorządzce krak< owskiego)3 circa 1628, zaś bel także za
urzennika z żonąc w Bielczej4, wsi biskupa krak<owskiego), u Wojnicza
i r. 1632. Lat miał 50 kilka, siwy już beł, miał z żoną kilka dziewek i synów d •
[1018] KRZYŻANOSKla *** bel też mieszczanin w Księżu Wielkim b

w krak' owskiej) zięmi; wójtęm bel tam. Miał z miasta żonę. Po wina do
Węgier jeżdżal i r. 1633.
[1019] KRZYŻANOSKla Oleksy, miejski synek *****b. Ten pojął ku-

charkę abo raczej zalożnicę księdza Łubińskiego, opata tynieckiego l ; miewał
od opata aręndki za to c . Zaś pojął bel drugą żonę anno 1620, dziewkę Wil-
koski ego pod Bicczęm. Kupieł beł r. 1631 na Podgórzu wioskę Lichwin 2
pod Tuchowęm.
[1020] KRZYŻANOSKla ***, chłopski syn *****1J, u śłachty służąc
zdobeł się, kupieł bel splacheć pod Bieczęm c w wiosce Ruskim l. Panów
[1015] a Artykuł dodany lIa odwr. k. 192.

[1016] a Artykuł dodany później na odwr. k. 192. !)Zdanie urwaJle. W kopii Iw.
jest jeszcze dalszy ciąg: Ten Krzyżanowski pierwej pojął był zalożnicę ks. Łubińskiego,
opata tynieckiego, z czego mial się dobrze, jak i Hennik, co w Fabijanicach zostaje, za to
tyż tylko, co żona jego ks. Łubińskiemu dobrze czyni.
[1017] a Artykułu tego w kopii Iw. brak. b Na pr. marg.: Bochnia. c Tamźe
szyfrem: non. II Na lewym marg.: od Stasia masztal<erza).
[1018] a Artykułu tego w kopii Iw. brak. !) Na pr. l11arg.: Książ oraz sz)frem: non.
[1019] a Na lewym marg.: W. Artykulu tego lV kopii Iw. brak. h Luka na okola} /3 w.
c Na pr. marg.: Tuchów.
[1020] a Artykulu tego w kopii Iw. brak. !) Luka na } h 11'., na pr. marg. szyfrem:
non. c Na lewym marg.: Wiktor.
277
[1021J KRZYŻOWSKI - [ 1025J KSIĘSKl
Burzynoskich 2 siostrę ma za sobą, {nie ma potomka. Przy księdzu Burzy-

noskim bawieł się i anno 1638.} dOciec jego mieszkał na Tworzyjański ulicy
w Krakowie podle dzwonu, co na kamienicy malowany d3.
[1021] KRZYŻOWSKP zową się ci, abo pod ten czas mieszkają w Szy-
dłowie w Sendomierskim 1, abo niedaleko, ale znać z tego, że chłopi, bo beli
dali siostrę za bękarta miejskiego Bendorfa, o którym pod BO.
[1022] KRZOWSKI ***, chłopski syn ze Krza!, wsi p. wojewody raw-
skiego a2 *** do Rechlina 3 w radomskim kraju. bTego wziął beł stamtąd
od chłopa służyć sobie p. Sepański Piotr, gdy służd p. wojew( odzie) raw-
sk<iemu) . Jak zaś odstał od niego, Krzowski pojął bel r. 1633 Tokarską4
niejaką, która gdy mieszkała li stryja swego pod Kaliszęm, dostała bela
dziecka i uciekła dla wstydu precz. Tułała się zaś po miasteczkach, za skorty-
zankę najmując się. Natrafieł się z nią tęn to i pojął ją anno 1633 w Radom-
skim, miasteczku, i tam z nią mieszkał. Udawała przed nim, że na nię i na
siostrę, co u stryja jest, zostało po ich ojcu 36 tysięcyb.
[1023] KRZOWSKP zwał się *** chłopski

syn , po urzędach chadzał.
Pojął b;:ł Wronoską nazwaną ze służby, co bracia jej dwa za pachołki słu
żeli. Tenż~ bel za urzen<n) ika u p. pisarza grodzkiego lubel<skiego) l z rąk,
•
trzy mile od Lublina, W~ wsi Chmielu do starostwa lubdskiego, kilka lat

i r. 1631.
k.194 [1024] KSfĄŻNICKI zwał się B~n:dykt, mieszczanin klcparski a. W księ-
gach radzieckich kleparskich jest nota o nim; anno 1600 pisano go civis et
doleator alias stelmach l; zaś miał sprawę z p. Stokoskim 2 na rokach ziem-
skich krak( owskich> r. 1602 {o dług} post Dominicam Invocavit, także
famatus civis et doleator CL:: par (diensisj pisano. Synowic: jego ślachtą [hl.
[1025] KSIĘSK[ nazwał s ię Piotr, chłopski syn ze wsi Księża Małego
w krak<owskicj) zięmi a . Kupiel bd dom z mIami w Skale miasteczku, trzy
mile od Krak( owa) ; pojął żonę z Radwanowic l niedaleko ***. Z tą miał
synów: Krzystofa, Ludwika, Jana. Krzystof beł circa 1629 za gospodarza
we wsi u p. wielgorzące krak( owskiego) Witowskieg0 2 ; z Podgórza żonę
[1020] d -d Ustęp dopisany znacznie później w luce.

[1021] a Artykulu tego w kopii Iw. brak. b Na pr. marg. szyfrem: non.
[1022] a Na lewym lliarg. : EE, l1a prawym: od Rawy. h -h Lw.: Był i drugi KrlOw-
ski, także chłopski syn, służył u pisarza grodzkiego lubelskiego.
[1023] a Na lewym marg.: 56. Artykulu tego w k opii { w . brak .
[1024] a Na p r. marg .: Kleparz. b LII'. : się odzywaj ą .
[1025] a Na pr . marg .: K s i ąż.
278
[1026J KSIĘSK1 - - [1029J KUCZBORSKI
miał *****b. Ludwik pojął w Skale Prokopównę z Wolbrama 3; ociec jej

bełdo Skały przeniósł się; W ąchala go tam zwano, a w Skale Gierką prze-
zwali go *****C. Jan pojął w Skale Srebnego mieszczanina dziewkę.
[1026] KSIĘSKI nazwał się też chłopski

syn *****, albo z Księża a
***
tego, co ten wyszszy, abo księży syn, od tegoż wziął nazwisko I. Ten jak żaba
z deszczem skqdsi spadł, bo i matka, czyj beł syn, nie powiedziała mu, a nie
znał jej też. Owa ż;: paup~ribus chodząc, w Krak<owie) uczeł się przy śpitalu
Św. Ducha, gdzie na bękarty fundowano; skąd wziął go za chłopca podpisek
z grodu krak ( owskiego) ***. On pisując w grodzie, potym prokuracyją
bawieł się circa 1618. Ten pojął beł Karniowską od p. Młoszowskiej z opieki
anno 1628 2 , a siostra jej bela za Bielskim w Zatorskim 3 . Księski potym trzy-
mał aręndą wieś u Skalmierza, zaś wziął spadkiem po żenie wioskę li Ol-
kusza ***4. Tego facies indicat, że chłop własny, a choć beł podpiskiems,
ale nie mógł grubości swej z urodzenia odmienić przez ćwiczenie z konwer-
sacyjej. Żonę sobie strojel i sam siebie w karecie wozieł. Jest sójce podobien,
która i klatkę, i pierze ma cudne, a gdy ją z pierza obierze, eż skóra jej
plugawa, szara. Także i ten: w ślachectwo ubrany, liberrima indignatio!
[1027] KUCZOWSKla *** beł w Krak( owie) mieszczanin b . Pojął beł

wdowę na Kleparzu Grodeckq, o których pod G, i zapisała mu bela i dom
na Kkparzu. i kamien ic€, na Tworzyjański przeciw pana Dębicllskiego.
Poprz -c dał to bd zaś Kuczowski Kotlicki cj mieszczce I.
[1028] KUCZOWSKla Jan, lisowczyk. co si e dział

w grodzie krak( ow-
skim) r. 1630. Sam się beł u sądu wyznał, że bel młynarski syn od Będzinia.
[1029] KUCZBORSKJa nazwał się Piotr, bękart sędziego płockiego

*****bl. Miał go z chłopską dziewką circa 1598 c. Ten Piotr, będąc trębaczem
w wojsku nięmieckim na cesarskiej, zdobycz miał nięmałą, zaś anno 1627
w pruską wojnę służd na kilka koni. Zasłużone wziąwszy, szedł na Ukrainę d,
beł porucznikiem pod Stanisł<awa) Tyszkiewica 2 chorągwią. W rysiach,
sobolach, bławatno chadzał. Tam do pani Łusczynej wdowy, marszałkowej
mozerskiej, przyj echał e, z domu jest Rejówna 3 , starosty libuskiego siostra 4 ,
[1025] b Luka na pól IV. c Luka na 2/3 IV_

[1026] a Na pr. l11arg.: Książ.
[1027] a Artykulu lego IV kopii Iw. brak. \) Na pr. marg.: Krak<ów>, niżej szyfrenI: non .
[1028] a Na pr. marg. sz)frel11: non oraz: p. Borka i w grodzie. Artykułu tego w kopii
Iw. brak.
[1029] a Arlykul ten dodallY na odwr. k. 194. W kopii Iw. brak. b Luka lIa 1/3 w.
c Na lewym marg. : Pp. Gębartowie w płockim województwie wiedzą dobrze o tym. d Tam-
że: Od jm. p. Dębińskiego . f' Tamże szyfrem: non.
279
[1030] KUCZKOWSKI - [1033] KUCHARSKI
co druga jej siostra za kniaziem Hołowczyńskim 5 • Wolała za tego to rze-

czonego iść niż za dobrego ślachcica circa 1634, że to buczno przyjechał 6 .
k. 195 [1030] KUCZKOWSKI nazwał się *** syn Jannesa, bakałarza, roda-
ka i mieszkańca we wsi Romnie pod Komarnęm 1 • Ten syn służeł w Ko-
marnie od kilkunastu lat i r. 1630 panu Ostrorogowi, wojewodzicowi po-
znańskięmu 2 • Miał ten w tern roku lat 20 kilka; dopiero od r. 1629 Kuczkow-
skim i ślachcicem zwał się.
[1031] KUCZOWSKI zwał się ***. Pojął beł bękartkę książęcia Ostrog-
skiego, kasztel<ana) krak<owskiego) l, co ją miał z Tchórzowskąa niejaką,
o których pod T, anno 1627. Tej założnicy, matce tej Kuczoskiej, dał bel
książę szołtystwo w Łysej Górze, wsi u Tarnowa, która szła bela za krawca
Jędrzeja. Siostra zaś tej samej Tchórzowskiej szła beła za Mikulca mieszczani-
na do Żabna, dwie mili od Tarnowa, którego w kilka lat belo obieszono.
Tak ten Kuczowski znać, że chłop, co bękartkę pojął, niegodzięn bel ślach
ciąnki; nadslugował z tą żoną u księżny na Tarnowie i anno 1630. Może
wy-kuczyć u niej aręndę jaką.
[1032] KUCHARSKI Jędrzej, chłopski syn *****a, służeł za pachołka

p. Konopnickiemu, spicimierskięmu kasztel<anowi) l, kilkanaście lat i r. 1610;
pojął bel siostrę księdzów Starczoskich, o których pod S. Dali mu coś
posagu i zapomogli go na aręndy, i puściel mu opat płocki 2 swą wioskę.
On ze zbioru swego dał r. 1627 ośmi tysięcy na Mikorzyce 3 w sieradzki
zięmi; powinnego żadnego, co by miał mieć, nie słychać beło. Tego zabieli
beli haniebnie panowie Wolscy4, gdy im anno 1631 odliczał pięniądze po
św. Janie, co mieli na Dankowie u panów Warszyckich 5; wzięli i te pieniądze.
Pozywali synowie o głowę z opiekunami, ale powiedzieli im, że "nie pozy-
wajcie jak o ślachecką, bo peny podpadniecie, damy wam jak za chłopską
głowę", i ustraszeli ich 0. c Trybunał nakazał płacić go, że zabiwszy nieśla
chectwa zadawać mu nie mogli, powiadając, iż mógłby się beł wywieść;
dali tedy zań 2000 c.
[1033] KUCHARSKI Stan <isław ) beł to poddany opata mogieIskiego
*** za kucharza u niegoż 1 , drudzy mówieli, że bel bękart jego, a gdy inszego
do kucharstwa wyuczeł, bel zaś za urzęnnika w opacich wsiach. Ten pojął
beł babę starą Z Krak<owa), że miała pięniądze 2 • Dzierżał potym wieś Prę
docin 3 u Słomnik od r. 1600 od opata kilkanaście lat; tam zarwał pięnię-
[1031] a Na pl'. marg.: Tchórzowska.

[1032] a Lilka /la pól IV. h Na lewym marg.: p. Rogoziński. c-c Dodane drobl/ymi
literami IV luce.
280
[1034J KUCHARSKI - [1037J KULA
dzy, które z kucharza uczynieły go Kucharskim, i kupieł beł wsi Tomaszo-

wice i Podskalany u Krak<owa) od p. Gosławskiego4, a Modlnicę u Fo-
gielfedrów 5• Jak mu ta baba umarła circa 1606, pojął beł p. Oraczowską6,
z którą miał kilku synów 7•
[1034] KUCHARSKI a nazwał się

Jan, syn Kuchty, wójta w Seceminie.
Ten wójt umarł beł circa 1612. Syn ten jego uczeł się w Seceminie w kra-
k<oskiej ) zięmi, potym bel z kimsi w Moskwie, gdy Dmitrowi carową pro-
wadzono b1 anno 1606. Beł potym w konfederacyj ej anno 1613 2• Potym
służeł staroście kamienieckięmu 3 ***, beł w Prusiech z nim anno 1627, potym
do Moskwy jechał beł anno 1634. Brat jego rodzony Jędrzej Kuchta bel
mieszczaninem w Seceminie tem i anno 1624, miał lat 50. Ten Jan nigdy
nie pisał do niego, że to podobno za ślachcica udaje się, a tem osławić się
bratęm nie chce. Trzeci Stanisław w Poznaniu kupcem sukiennym beł i anno
1634, tam ożeniel się [z] trzecią żoną, mieszczką, anno 1632.
[1035] KUCHARSKra ***, chłopski

syn *****h. CTen służeł p. Osoliń
skiemu w ***. Wiózł z sobą kilkaset złotych, z któręmi jadąc przez Kazimierz
u Krak<owa) w nocy, szpiegował za nim i zabieł go na ulicy niejakie Pod-
koński *** i uciąwszy głowę zawlókł i wrzucieł do Wisły anno 1635 15 lulii.
Poimano go 18 die lulii, na ząmek wsadzono *****d. A tęn Podkoński służeł
u p. Jordąna *** w krakoski zięmi przedtym.
[1036] KULCZYŃSKla nazwał się *** chłopski syn *****. Od chłopa

poddanego wziął go pan ***. Ten u pana kule lewał do ruśnic, z czego
Kul-czyńskim nazwał go.
[1037] KULA Daniel beł to bękart księdza biskupa kamięnieckiego 1 • k.196

,
Miał go z Proszowie z miejską dziewką Cwiakaląnką; panią Halszką zwał
ją , gdy beła za gospodynią u biskupa. O tej rodzinie opisanie pod Goleniow-
ski opisanim i Chruszczyński. Tego bękarta jej, Daniela, przezwali żacy w szko-
le Kulą, że bel przyniósł drewno kulę do szkoły, jak żacy noszą zimie do pieca.
Tego bękarta zawiadował biskup tęn, zaś matka, pani Halszka, nazarywała
księdza, jak mogła; więc i przy śmierci księżej będąc ni e omieszkała i z synęm
do worków, do skrzynie. Ożeni e ł się Kula *****, miał syna Wawrzyńca,
[10341 a Artykuł dodallY na odwr. k. 195. W kopii Iw. brak. h Na lewym marg. s:y-
F ell i: non.
[1035) a Artykuł dodallY na odwr. k. 195. Brak w kopii Iw. b Luka na 113
w. c- c Ustrp
tell lIa k artce zaklejającej tekst pierwotny. Na lewym marg. sz}frem: non. d Luka
na pól II".
[J036) a ArTykuł dodany lIa odwr. k. 195.
281
[1038] KUKUC _. [1041] KULlKOWSKI
Kulą także zwał się2. Służeł u p. Chodkiewicza kilka lat, pojął beł Łagowską
nazwaną, chłopównę, o których pod Ł.
[1038] KUKLIca ***, z Płocka miejski syn. Matka jego Kuklina żywa
bela i r. 1633, wino szynkowała. Ten syn jej w Krak(owie> uczeł się w Bursie
Paupaum circa 1627 1. Potym służyć do ślachty udał się. Za ślachcica z Litwy
udawał sięb.
[1039] KULECKla ***,

syn Kule mieszczanina w Miechowie. Tego
brat Wojciech szwiec na Kleparzu beł i r. 1633. Tęn nazwany służeł p. Za- •
duskiemu l, alchimiścinemu bratu. Potym służeł p. Mikoł(ajowi) Komorow-

skiemu 2 circa 1620 w Radoc(z)y u Wadowic b. Tam służąc pojął beł r. 1623
u Wadowic Nid::cką3 z ZawadyC, stryjeczną tych, co jedna za Szawłoskim 4 ,
o którym pod S, i co druga za Rygulskim, o którym pod R. Ten Kulecki
nadsługował przecię p. Komorowskiemu temu i r. 1633 5 . Miał i kilkoro
z tą żoną dzieci.
[1040] KULESKI, co się nazwał ***.
Tego, na wsi sierotą beł, wziął
{p. Czekąnoski w Czekanowie u Kalisza} l. W piecu pierwej palał, potym
za chłopca miał go kilkanaście lat. Potym r. 1623 służeł p. Mikołajowskiemu
we Skąpym 2 za Kaliszęm. Tam będąc sypiał z siostrą rodzoną pańską, co
przy panu mieszkała. Wziął od niej do kilku tysięcya i klejnotów nięmało,
co odwozieł schować do Czekąuoskiego, pierszego pana. Mikołajoskiej
tej nabawieł beł dziecięcia, które, jak zległa, w skok dano na wieś chować.
Szła bela przecie za mąż za głupiego kogoś ***. Tęn Kuleski anno 1631
mial lat 28; szumno, szabla oprawna i rządzik kozacki, koni kilka. Zaś
służeł p. Górskiemu 3 pod Poznanięm anno 1629, potym panu Ścipirskięmu 4 ,
zaś u Cz~kanoskiego bawieł się, ojcem go zwał, że go to Z gnoju prawie
wziął; potym u Górskiego bel znowu; za ślachcica udaje się [b]. I tego bę
karta, jak podrośnie, weźmie ta pani, co jej, do siebie, wychowa, opatrzy
i przezowie za ślachcica c.
k. 197 [1041] KULIKOWSKf przezwał się Stasiek, chałupn(ik>a Leśnego
syn, w Lipsku l miasteczku z zagród pod dworęm, poddany pana Wierz-
bickiego, sędziego chełmskiego 2 . Ten ociec Leśny, chałupnik, kradał sieła
[1038] a Na lewym marg.: 8, na prawym: Płocko. b Na lewym marg.: Zakrzoski,

/la prawym: Anno 1532 in act(is> terrestribus Crac( oviensibus> post Purificatio(nern>
B(eatae> M(ariae> V(irginis> IOaJmes Kukla de Blandow hartem vendit.
[1039] a Artykułu tego brak w kopii Iw. ]) Na pr. marg. szyfrem: non. c Tamże:
Nidecki.
[1040] a Na pr. marg.: dobra panna zbogacieła gacha, niżej: Kalisza. lJ Lw.: jebus.
c Na lewym marl{.: Miechoski, na prawym: Nota.
282
il04 2j KlILł.S Z O \\' S Kl " " l IO-B1 KU LPI ~~S Ki.
rzeczy chłopom
z Łowczej 3, wsi o granicę, barany. jJlowic\.' . Pokradł im raz
żelaza od kilkunastu pługów na rolej w południe a . Ł owco wia n i c dogoniwszy
go z tem , obiesieli bez prawa na Wierzbickicgo, pana j ego, grunci ,; . Chłopi
zaś Wierzbickiego, odciąwszy trupa, postawieli go we wroci cch li pL:bąna
w Łowczej. Tak tego Staśka ojca obieszonego poniewierali. Który Staszek
służ ~ł naprzód Wolfowi Prusakowi 4 pod Cieszanowem w bdskim powiecie
u Lubaczowa za woźnicę, a gdy pan jego, Prusak, odjechał do Prus r. 1626,
Staszek w tęn czas zboża sprzedawał i dawne, a zarwawszy ze dwa tysiąca,
wi o n ął precz. Przyszedł służyć do pana swego Wierzbickiego; Kulikoskim
na z wał si ę ; u którego pana przysie wając z chłopy s i na kopy im pięniędzy
pożyczając, nazbi erał więcej. Pojął tamże od paniej służebną chłopównę,
Ułanoską zwali ją. Potęm dał na wioskę Staw pod Krasnym Stawem i Szcze-
brzeszynęm anno 1628 panu Stawskiemu 6 dwóch tysięcy. Tcgo Staszka
matka, chałupniczka z Lipska, bywała tam u ni\.'go b; on ni e kazał jej wspo-
minać, by bela matką jego. Tak z chłopa woźnice uczyni eła się presumpcy-
ja górna i pyszna, potwora ona sprosna c. Węgrzyn jeden mówid: "śJachcicze
niet horszeho, gdy z chłopa budet pan, to se odymajet, pysznit bestyja, a zasę
skupit, derżyt , boitsia, sztoby do takoj nęze ne pryszoł, w jakoj sia urodieł".
Sieła takich, ach niestetyż, w Polszcze, co ich i poddanych panowie ślachci
cami zową, i per fas i nefas za śłachcice szrobować nie ws tydzą się, jako
i p. Stanisław Lubomierski ll , co beł wojew ( odą) ruskiem 7 , o krutną rzecz
tego zkgo patrocynowanim swem natworz'?ł i przeciw ślachci e zacnej z nięmi
przestawał, jako w tej księdze si eła tego pod różnemi opi sy. Pod Kalinkowic,
Czerwiejoski, Radzikoski, Justemonty, Foks, Szonbokowie, Kamocki i pod
inszemi wieIą opisania e.
[1042] KULISZOWSKI ***, t \! rl chłopski syn jest, trzy razy się coraz
in aczej przezwiskami odmieniał. Piersze nazwisko jego Waliszewski, pod
którem szersze opisanie pod W. Tam zaś chłopi s ąsiedzi Skarbkiem prze-
zwali go a.
[1043] KULPfŃSKla nazwał [s ię] *** syn kowałów Maci ejów ze wsi k.198
Dobryszowic 1 u Brzdnice. Ten kowal ociec jego na karczmie tam mi e szkał
i r. 1633, końmi handlował, miał na kilka tysięcy zł( otych) . Tego syna jego
wzięła bda za chłopca dziedzinna pani jego, pani Koni ecpol ska hetmano-
.'--- .• - -_ ........_.•. _."
[1041] a Na pr. marg.: ojca jego obieszszo no. b Tamże: 10 000. (' Tamże: Dy-
szko Velerici o tern [ ??) i brat jego pode Lwowem. li Tamże : p . Lubom ierskiego ślach-
ta. e Tamże: Nota.
[1042) a Na pr. marg.: Skarbek .
[1043) a Na lew vm marg. : 64.
283
[1044] KUNECKI - [1047] KUROPATWIŃSKI
wa 2 ; pisował
jej listy, tamże w niełaskę bel wpadł potym, że bel r. 1625 na-
bawieł dziecięcia dziewce piekarza dworskiego, eż musiał uciec pąn młody.
Potym bel u p. wojewody bełskiego 3 anno 1624 w bełski ziemi i tam prze-
niewierzeł się w częmsi, że umknqł nie czekając odprawy i mieszkał anno
1632 przy Bieleckim *** dwie mili od Krak <owa>b *****, za ślachcica uda-
wał się *****C. Brat jego<l *** kowalstwo rabiał w Dobryszowicach i w Brze-
żnicy i anno 1633. Matkę tych miał ociec ze Stobiecka u Radomskiego szoł
tysią dziewkę.
rl044] KUNECKJa nazwał się*** miejski syn ***** z Olesznice u Pa-

czanowa w Sendomierskim. Ten służeł panu połanieckiemu! *** w Dob-
rowodzie 2 u Wiślice , gumiennym bełb pisarzęm u niego. Chciał sobie za-
rwać na ślachectwo pi e niędzy , że sieła nad rachunki jego nie dostawało. Bel
w więzieniu anno 1629 u pana. Zaręczali się ząń kilka chlapów, że doda to,
czego C nie dostaje. Jak go puszczono, oddał. Schował to beł chudzina na aren-
dę kędy dla ślachectwa. Miał żonę w Olesznicy i tam mieszkał i r. 1630.
[1045] KUNOWSKra nazwał się *** chłopski

syn ***; Kuna pewnie
ojca jego zwano *****b. Ten służeł za wożnicę u p. Prokopa Balickiego w Słod
kowie l u Chmielnika w sendomierski ziemi , potym w Rusi kędyś u księdza
kilka lat, zaś beł przywędrował do tegoż p. Balickiego anno 1637 in Octobre.
Zaś do Krakowa przywędrował beł in Novembre dla służby ***. Beł kilka
niedziel u Raczkowskiego 2, potym indziej służby szukać poszedł. Miał lat
ze 28.
[1046] KUROPATWA a ***, poddany p. Dębowskiego z Dębowa

u Przed-
borza l. miał tych od chłopów brańców sług kilka, co ich i na pospolite ru-
szęnie miał z sobą. Bd u ni ego drugi. Jastrzęb s ki i Dąbrowa. a choć to pod-
dani jego, a po wie dał , że ś lachta Są2. ))0 głupia mądro ś ci twoja ! ))
[1047] KUROPATWIl'lSKIa *** , chłopski syn *****h, a skąd w yszedł,

zamiótł za sobą ślad psim ogonęm. Ten na Podlaszu w starostwie drohi-
ckim od p. Leśniowolskiego, starosty tamecznego J, trzymał kilka wsi od kil-
kunastu lat i anno 1633. Żonę miał ze służby gdzieś [C]. Synów miał dwu,
uczeli się w Łomzie 2 circa 1626. Sąm ociec miał lat 50.
-------
[1043] b Na pr. marg.: Bielecki u Krak ( owa) . c Luka na 2 h lV. li Na lewym
marg.: Miechoski od kantora Św. Ducha, co dom ma za N ową broną w Krak<owie) .
[1044] a Arrykl/lu tego w kopii Iw. brak. )) Na pr. marg.: Olesznica. c Tamże
szyfrem: non.
[1045] a Artykul dodal/Y lia od,,'r. k. 197. W kopii IIV. brak. h Luka na pól 11'.
[1046] a Na lewym marg.: 21. h- b Lw., brak.
[1047] a Na le wym nrarg.: DD. /3
h L/{ka na J w. c LIV.: ten Kuro patwiński.
284
[1048J KUROWSKI - [1052J KUROWSKI
[1048] KUROWSK[a Jąn, syn mieszczanina Bawola ze Stawiszyna 1

w Wielgi Polszcze za Kaliszęm. Tęn uczeł się w Kaliszu i bet tam w kance-
laryjej anno 1624. Służeł zaś dla wykrzesania, do ślachectwa biorąc się. panu
Grodzieckiemu w Wyszynie 2 za Kaliszęm od r. 1625 i r. 1631; mial lat 26.
Chłop sieła o sobie rozumie, że to uczeł się. Pisował przecie listy do powin-
nych do Stawiszyna ; jak się za ślachcica uda, za przy s ię ich zaś».
[1049] KURDYBĄNOSKI nazwał się ***, co kur dybał, będąc u chło- k.199
pa ojca l ; niektórzy powiedali, że syn szewca kurdybanika 2 bel. Tęn za masz-
talerza służeł p. Ocieskięmu, staroście olsztyńskiemu3, potym w kilkanaście
lat za sługę u niegoż, zaś trzymał od tegoż pana Trzcięnnicę wioskę4 aręndą,
że tak zebrał coś pięniędzy. Trzymał potym Szydłów arendą za Wielopolęm
od p. Wielopolskiego *****a5. Ten miał synów kilku. Syn jego *** Kurdy-
banoski, drudzy Kurwanoskim zwali go, beł w kancelaryjej w grodzie kra-
k<owskim) circa 1626 6 . Siostry tego podpiska, jedna beła za chłopęm, co
pod Bieczęm miał majętność niezlą ***, potym szła za drugiego, Łętowskiego
rzeczonego 7. Tego zabiel Wielogłowski Jerzy8, a sarnę pojął i te wsi pobrał
pierszych mężów; mieszkał z tą to tam pod Bieczęm i anno 1633 *****h.
Druga siostra szla bela za Wojakowskieg0 9 w Podgórzu *****C. Trzecia za
Lipnickiego rzeczonego, o których pod S. z sendomierski ziemie, chudego
chłopa ***. Brat tego rodzony, ksiądz LipnickjlO, co bel w Wieliczce anno 1629
przy p. ~liłońskim. administratorze żup wielickich ll . Ten Lipnicki za to.
że siostra Kurwanoskiego bela za bratęm księżym. zjednawał, że tęmu pod-
piskowi dawano na każdy tydzięń sól suchedniową12 po 4 zł<ote) , dobre bał-
wany. Chłop chłopa faworował w tęm , a ślachcie zacnej leda jakie złomki
dawano, i to raz w rok. Similis bo ad similem tendebat, suus suo iungebat
i wrona z wroną przyjaźń wiedzie.
[1050] KURDWANOSKI *** beł chudy chłop bardzo anno 1618, eż

jak Z deszcza oberwało mu się, co anno 1626 kupieł wsi Włostów l pod Opa-
towem, a za <ś ) dwie majętności pod Skrzynnęm w radomskim kraju.
[łOSI] KURDZIELa Stanisław de Zrącze l sortis heres.

[1052] KUROWSKla *** z Kurował miejski synek *****, poddany
p <p. ) Fierlejów. Tego wziął ten pan jego za gumiennego pisarza do wsi Woj-
czejZ u Paczanowa w Sendomierskim. Ten pojqł b~ł mieszczkę w Paczanowie,
[1048] a Na lewym marg.: 13. 1) Lw., brak.

[1049] a Luka /la l w. h Jw. c Jw.
[1051] a Dodane /la odwr. k. 198. W kopii Iw. hasła lego brak.
285
(105 .1J KUROWSKI - [1056J KUTOLOWSKJ
Gręboszoską, o których pod G, anno 1620. Potym trzymał p1ebaniją are ndą
w Bicchowie niedaleko. Zaś w Nowym Mieście 3 kupieł bel folwark; prze-
dał go potym, a trzymał arendą u Wiślice Szczytniki od p. Stawickiego Sta-
nisława 4. Miał ten to kilka tysięcy; synów kilku ***. Bel w więzieniu
u p. Fierleja, jak chłop jego, co na rachu nkach sieła został. Grubo
kradł [b] c.
k.200 [1053] KUROWSK[a zwał się *** z Paczanowa miejski synek. Tego
wyszszego nie rozumiem, żeby syn, ale podobno brat abo swagier. Ten stu-
dował w Krakowie circa 1624 1. Tam igrając zepchnął beł z muru dziecię
ś!achecki e , Że zaraz umarło , a tęn uciekł z garłęm z Krakowa. Potym w Ka-
li szu ucze ł się troc hę , zaś w Sęndomierzu anno 1625, zaś w Jarosławiu
r. 1626 humanitatem, zaś w Poznaniu r. 1627, eż znowu do Krakowa przywę
drował b anno 1631. W Bursie Jeruzalem mieszkał, a co beli Forbosza lutra
rozbieIi 2 w Krakowie, on też siedział o to na zamku. Zaś o zabicie Wol-
skiego anno 1632 uciekł z Krakowa [w] Wstępny czwartek. Bywały wędru
jąc po ekscesach, jedno u kata jeszcze nie bel.
[1054] KUROWSKla mi eszczanie zwali się w Krzemie ńcu, Jędrzej i Mar-

cin. Jest w księgach miejskich krzemien( ieckich> nota o nich r. 1606b .
[1055] KUROWSKI nazwał się *** miejski synek z Tarnowa ***. Ten
służeł u p. Matyjasza Dębickieg0 1 w Sendomierskim anno 1626 w Tursku 2
wsi, zaś r. 1632 u p. Mikołaja Dębickiego a ; za ślachcica udaje się.
[1056] KUTOŁOWSKP Jąn, z Rusi chłopski syn jest l . Wziął go beł

żołnierz b któryś pod Sm o l e ńsk za ciurę r. 1609; zj echał zaś od niego z dobrym
konięm do woj ska li so wczyków. co tam belo. B e ł z nimi, gdy beli r. 1619
wpadli do Węgier i gdy r. 1620 do Śląska szli. Bel z ni emi , kiedy powiatowe
chorągwie na nie się ruszały. Ten nazwał się od tego, że w Kutach łowieł
po komorach , od tego Kuto-łowski. Wyjechawszy z cesarskiej, pojął beł
od Łowicza dwie mili ku Piątkowi miasteczku r. 1623 dziewkę u Piotrowskiego,
co go Gładyszęm zwąno, w Piotrowicach 2 • Żona jego tam przy bracie mi e-
szkała, a on jechał beł do Prus r. 1627; jeszcze więcej ku-temu-łowieł e .
[1052] b Lw.: wygrzebając jako kur. c Na lewym marg.: od p. Karskiego.

[1053] a Na lewym marg.: A, na prawym: Paczanów. b Lw.: przyczołgał się.
[1054] a Artykułu tego \II kopii Iw. brak. b Na pr. marg. szyfrem: non oraz: Krze-
• •
ffilemec.
a Tamż e : Ta rnów.
[1055]
a Artykułu tego \II kopii [y,.'. brak.
[1056] b Na pr. marg. : u Łowicza. e Na le-
wym morg.: Piotroski z Łęczyckiego.
286
[1057) KWAŚNIOW S KI -- [i061) L A CKI
[1057] KWAŚN10WSKla nazwał się *** syn Kwaśnego, postrzyga-

cza na Biskupiu u Krak<owa) !. Ten bel prokuratoręm miejskim w Wieliczce;
tam porobieł beł fałsz jakiś w księgach , {pojmano go i siedział długo w kaj-
danach,} i uwionął stamtąd. Potym odprawował sprawy miejskie na ratuszu
w Krak<owie) i anno 1634. Miał żonę, {z Wieliczki kurwę,} która mieszka-
ła na Floryjański ulicy u Olkuskiej2 najmem, a udzielała też, kto chciał,
miełośniątko b . Miał tęn to lat 40 anno 1634. Anno 1639 do Wielgi Polski
na prokuracyją odjechał i po trybunałach włóczeł się.
[1058] KWAŚNIOWSKI a zowie się chłopski syn z Kwaśniowa od Olku-
sza. Drukarzem beł w Krak<owie) i anno 1633, w przecznicy u Collegium!.
[1059] KWIATONIOSKI ***, syn Cyganka, mieszczanina z Tuchowa.
Kusznierstwa ten to wyuczeł się bel. Beła żywa matka jego i anno 1633.
Służeł anno 1630 p. Strzeszkowskiemu! w Grudnej pod Bieczem, wsi
p. Chomętoskieg0 2 • Miał lat 30; ślachcicęm zwał sięa.
[1060] KWIATONIOSKI ***, wziął go beł p. Ligęza Abram l za chło
pca od chłopa swego ze wsi Brzeźnice , od Rzeszowa trzy mile. Beł u niego
i r. 1620. Potym służeł *** pod Skrzynnęm 2 w Mazoszu; sypiał panu z pa-
nią. za co wziął od niej na kilkaset zł< otych) [a]. Służeł potym u p. Fogiel-
dera w krak<owskiej ) ziemi , zaś u p<ana) swego Ligęzy r. 1629; zaś służd
u sługi k s iędza opata j ędrzejowskiego w Jędrzejowi e anno 1631 [h].
L,L
[1061] ŁĄCKI nazwał się Stanisław, bękart księdzów z Wielkiego Opa- k. 201
towa l , i wychował się u tegoż księdza. Jako dorósł, dał mu tęn ksiądz, ociec
jego, na kilka tysięcy a, z czego pod Nowym Miastem Korczynem aręndą
trzymał wioskę Ostrowce 2 od kilku lat anno 1624 i r. 1631, i potym. Miał
żonę mieszczkę *****b, wydał dziewkę za Nieradzkiego 3 nazwanego c, co
w tych Ostrowcach spłacheć miał, ale prze dał go potym p. Leśniowskięmu,
kasztel<anowi) czechowskiemu 4 • Temu Łąckiemu d publice przy kupie lu-
dzi często mawiał Ruszkowski5, co w Busku, co w sęndomierski zięmi, miesz-
[1057] a Artykuł dodany na odwr. k. 199. Na lewym marg.: w Wielicce. b Pod tek-
stem: od p. m<istrza> Dąbr< owskiego>.
[1058] a Artykuł dopisany później w luce.
[1059] a Na lewym marg.: Panek chłopiec.
[1060] a Lw.: i dzieci mu narobił, bo on sam nie mógł. b Lw.: potem się ożenił
i ślachcicem się nazywał.
[1061] a Na pr. marg.: 6000. b Luka na przeszło pól w. c Na pr. marg.: Nieradzki.
d Tamże: Popłaski, Gluzicki.
287
[1062] LĄCKI - [1067] LAGANOWSKI
kał, że bękart jest, i wywodzieł mu to dowodami, a połknął to. Kaduk po

nim 6 tysięcy.
[1062] ŁĄCKP, ksiądz w Krakowie!, z Szydłowa zagrodniczy syn.

Nota o nim pod Wybrąnoski.
[1063] ŁĄCKla, co się nazwał Piotr. Ociec jego Jan, wójt w Jędrzejowie,
żyw beł i r. 1633; siwy beł, miał lat 80. Synów jego beło sześć. Bartłomiej
uczeł się w Krak<owie) , w Bursie Pauperumi, miał się na bakalarza promo-
wować r. 1632. Święcieł się na księstwo r. 1633, a bawieł się przy klasztorze
w Jędrzejowie . Marcin beł za kupczyka w Sukięnnicach w Krak<owie)
kilka lat i r. 1633. Piotr, tęn uczeł się też coś w Krakowie u Św. Szczepana
w szkole i tam wszelakiej swejwoli nauczeł się, grasowania dla odzierania
w nocy po ulicach i kradać dobrze wprawieł się. Zarwal bel ojca wójta, po-
rwawszy mu koni parę i pieniędzy anno 1632 i pojechał z kimsi na cesarską
{przed Gody}, których na Śląsku ćci belo odsądzono na koronacyj ej Vladi-
slai regis anno 1633 2; zaś na żniwa przywędrował b eł do ojca. Łotr pospolity,
jak może być, miał lat 22 *****b. Zaś młodszy trzej: Kazimierz, Stanisław
i Wojtek, beli przy ojcu w Jędrzejowie, do szkoły chodzieli. Dziewek wójt
miał dwie, po ślachecku w koronkach chadzały.
[1064] ŁĄCZYŃSKla *** beł mieszczanin w Olkuszu; jest noty o nim

wiele tam w księgach i anno 1617. Z Bernkami powinowactwo miał!, famatus
i civis pisąno go; zostało jego potomstwo. bOzi ewka za Funendą, o którym
pod F, i za Zajglicem w Krak<owie)2, druga 3 [s] za Drużyńskim, o którym
pod Ob.
[1065] ŁĄCZKOWSKla bel Stanisław,mieszczanin kleparski. Jest nota
o nim w księgach ławniczych r. 1580 in Octavis Corp ( oris ) Christib •
[1066] ŁAGANOSKt a nazwał się ***

miejski synek z Brzeźnice od Ra-
domska, syn Samuela krawca l . Ten syn uczeł się w Krak<owie) kilka lat
i r. 1631. Chciał się potym udać do kance laryjej krak<owskiej) ; słuchał
iuris pruden<tiae) w Collegium Iuristarum b2. Za ślachcica[C] udawał Sięd.
k.202 [1067] ŁAGANOWSKI ***. Ten za pachołka służeł u p. Wielkonockie-

go w <W)ielkinocyl, wsi u Miechowaa , circa 1605. Pojął bel służebną dziewkę
[10621 a Artykuł dodany na ma/g. nru 1061.

[1063] a Na pr. marg.: Jędrzejów. b Luka lIa pól IV.
[1064] a Na pr. marg.: Olkusz. b-b Dopisano ciasno w luce.
[1065] a Artyklllll tego w kopii Iw. brak. b Na pr. marg. szyfrem: non.
[1066] a Na lewym marg.: 20, lIa prawym: u Najmanowicza to w imieniu. b Lw.:
Iuris peritorum. c Lw.: kundel. d Na lewym marg.: p. Adam Gomoliń(ski) .
[1067] a Na pr. marg.: Wielkąnoc.
288
[1068] LAGIEWN!CK! - [1070] ŁACHODOWSKI
upaniej Wielkonockiej. Kilka synów jego zostało; służeli różnie u ślachty

i ślachtą[b] zową się2.
[1068] ŁAGIEWNICK[a nazywał się *** student u P<anny) M aryj ej
w Krak<owie) przy szkole i anno 1632. Grawał na włoskich skrzypkach b.
[1069] ŁAGOWSKl,
co się tak nazwał ***, z Łagowa 1 mieszczanin.
Solą formanieł. a wioząc czasu jednego z Wieliczki, złąmało mu się koło
w nocy, z wieczora. nad wsią Sobkowem p<ana) Szafrańcową 2. Pojechał
do tej wsi kupić insze abo pożyczyć. Tam zapadł pod nim nogą koń na kotle
gorzałczanym pieniędzy. Siadszy z konia, obaczy, co mu szczęście dało.
I<4Ipieł koło, a sól w polu zrzuciwszy, podjechał pod wieś we śpiączki, po-
wybierał pieniądze w wory, a zodnosieł na wóz i nocą z nięmi ujechał. Jak
szczęścia bliższy bel chłop. co podle dołku, gdzie kopał brożynie 3 u stodo-
ły, te pieniądze ten to wybrał, chłop nazajutrz obaczeł, i panu powiedziano.
Wsadzieł owego chłopa, co w zagumniu li niego to beło, a ten, co wziął,
beł doma z pięniądzmi. Są jeszcze pamiętnicy tego w tamtej wsi ***. Tego
nazwały pięniqdze Łagowskim. Kupieł bel naprzód folwark w Jędrzejowie,
pojął bel Słupską niejaką4. siostrę Janowę i Aleksandrowę, co stryj jej Józef
pod Chmielnikięm miasteczkięm mieszkał. Kupieł bel i zięmską majętność
ten Łagowski.Miał syna. który pojął b eł Borkównę; o si estrze jej opisanie
pod Jąno\\'s kim z Księża. ak tę urodzieła Olesznicka. Tęn młodszy poszedł
bel percgryno\\ać do Rzymu anno 1614. a żona ta jego murwiela a się z róż
nęmi[IJ]; chowała sobie do tego i służkę Jana Perkę, miejskiego synka ze
Skały, o którym pod opisanim Zabłockiego, choć szpetny bel. ale że się jej
udał, za co nadała mu ochędożki i pieniędzy niemało. Dała ta to dziewkę
za Kulę, o którym pod K. a tęn folwark w Jędrzejowie prze dała Dzieloskię-
• • •
mu m!eszczanrnowI.
[1070] ŁACHODOWSKla *** trzej bracia nazwali
Oleksy się; Stanisław, k.203
i ***. Bartnik ociec ich bel u p. Sięniawskiego, podczaszego koron<nego)l.
Ci uczeli się w Zamościu circa 1617, potym dwa li żołnierzów służeli, trzeci
bel w Inderlandziech z panięty, p. Sieniawskiego synami 2 . Kożdy inszęm
przezwiskięm poczęli się beli zwać, eż od tego. co beł w Inderlandziech b ,
zwać się i drudzy jęl i. A ten szaty fran<.:u skie łachami zwał, iże prętko się
darły mu, skąd Łach-chodowskP .
•
[1067] I) Lw.: sami.
[1068] [\ W kopii Iw. anyku/u tego brak. "Na lewym mG/g.: pan Gomoliń< ski> .
na prawym: w Krak(owic) , niżej szyji-clII: non.
[1069] a LIV.: przyciskała. }) Lw.: miłośniczką.
[1070] a Artykulu tego l\' kopii Iw. brak. I> Na pr. marg. szyji-em: non .
24 - W. N. Tre pka: L ber c h:l m Or L! n1 , cz . l 289

[1071] ŁACHOWSKI -- [1075] ŁAPKA
[1071) ŁACHOWSKI,co się tak nazwał ***, a ojca jego zwano Wałek,
mieszczanin w Lelowie, który (jak tego bywa sieła, iż do miasta ślachciąnki
idą za mąż) pojął bel, że miała niesławę do siebię, siostrę rodzoną p. Korzeń
skiego, co pod Mstowęm mieszkałl , Z którą tęn Walek miał syna, który, jak
dorósł, puścieł mu beł p. Korzeński swoję wioskę trzymać, Łach6w 2 , i stąd
Łachowskim nazywał go. Służeł temu wujowi swemu a długo, odkazał mu bel
po śmierci swej kilka tysięcy, z czego potym kupieł bel majętność za Nowo-
polęm 3 u Borzykowej4. Tenże pojął beł córkę Jana Łukowskiego, co beł
pisarzęm zięmskim krak<owskim) 5. Zostało potomstwo jego z nią[b]c.
[1072] ŁACHOWSKIaZygmunt trzymał arendą Sobków, miasteczko

od Pińczowa trzy mile, anno 1630 na trzy lata {w 18 tysięcy} od p. Drojow-
skiego Matyjasza 1. Wężykownę2 miał żonę z Sięńska 3 • Stanisława syna dał
służyć p. Sienińskiemu do Rakowa 4 r. 1631 ***, a drugiego p. Chełmskię
mu, chorążęmu krak< owskiemu)5; trzeciego małego przy sobie miał. Dziew-
kę dał za p. Pozowskiego 6 anno 1629.
[1073] ŁACHOWSKJa *** beł też jakiś, co bel pożyczeł kilku tysięcy
w Krakowie anno 1631 p. Grudzińskiemu młodszemu! z Wie1gi Polski.
{Dwa} ci Łachowscy, zda mi się, są tego potomkowie wyszszego.
[1074] ŁAPINSKI nazwał się *** chłopski syn *****. Z konfederacyjej,

w której beł, potym z arend zapomógł się, że kupieł bel wioskę Boratyn,
od Przemyśla dwie mili, i pożyczel beł pięniędzy p. Herbułtowi Szczęsnemu
w Dobromilu 1 u Sambora, o którą sumę, gdy pozywał, p. Herbułt zadał
mu, "że ś ty Łapy chłopa syn" ***. On na tenninie powiedział: "sive Łapa
sim, sive Łapiński , przecie wróćcie me pieniążki!" Jest też nota in actis ca-
stren<sibus> Lublinen <sibus) r. 16l9, co tam termin miał, kazał się pisać
nobilis Stanislaus Łapiiiski de Łapy etc. Ten Boratyn przedali beli potom-
kowie tego Łapy circa 1627 p. Krasickiemu, wojewodzie podolskiemu 2 •
O Łapi e , mieszczaninie w Chęcinach, opisanie pod Jakimowski.
k.204 [1075] ŁAPKA ***, chłopski syn z Łapczyc wsi! *****a, drudzy mówią,
że z Wiśnicza ***. Tego miał p. Lubomierski, woj ewoda ruski 2 , piwnicz-
nym na Wiśniczu i r. 1633 3.
--- - - --._- -
(1071) a Lw. brak. h Lw.: Łachowscy są i inni chłopskiego gatunku. c Na pr.

marg. rysunek rarczy z h. Pilawa.
(1072) a Artykuł dodany później w lilce. Brak IV kopii Iw .
(1073) a Artykuł dodany później w luce. W kopii Iw. brak.
(1075) a Lilka /la 113
,
w. Na pr. morg.: Wiśnicz .
290
[1076] ŁASICKl - [1083] ŁĘKAWSKI
[1076] ŁASICKla nazwał się Jędrzej, Łasice mydlarza syn ze Sła<w)

kowskiej ulice w Krakowie (miał część czwartą w kamięniczce)l. Tęn Ję
drzej bel za pachołka u lisowczyków na cesarskiej anno 1635. Gdy wycho-
dzieli ze Śląska anno 1637, wpadł na osiodłanego konia niejakiego p. Komor-
nickiego 2 z Podgórza b , przy którym sakwy z rzeczami i z pięniądzmi
40 talerów beły przywiązane i opończa nowa; jak Komornickiego upatrzeł,
że w Będziniu wyszedł z gospody na miasto, i tak zjechał z tęm. Zdybał go
bet anno 1638 po Wielkinocy w służbie u p. Gajewskiego na Kleparzu, a tęn
tylko go prosieł, aby go nie osławiał, obiecując mu nagrodzić to, co mu po-
kradł.
[1077] ŁAS!:ŃSKJa.
[1078] ŁASI)\fSKla Krzysztof jest to bękart z chłopską dziewką p. La-

sińskiego Krzysztofa l z Borowa Wielkieg0 2 , od Łęczyce ku Piątkowi nieda-
leko. Wychował się u tegoż p <ana) ojca, potem służeł coś u p. starosty so-
chaczowskiego 3• Pojął bel r. 1621 w Piotrowicacb od Łowicza ku Piątkowi
Piotrowską4, dziedziczkę na szpłachciu, tamże też z nią mieszkał i anno 1633b .
[1079] ŁAZI'ŃSKpl. nazwał się *** miejski synek *****. Służel p. Mor-
skiemu Mikołajowi 1, co w Rzepienniku 2 pod Bieczem trzymał folwarczek
od szohysa Śnieżka anno 1628; p. Morski zaś za PiJznęm coś trzymał, a Ła
ziński indziej służeł. Pojął bel służebną ze służby.
[1080] ŁASKJa zwał się rzeźnik na Kleparzu, bel i anno 1634. Syn jego
Jan Łaski w Toruniu beł rzeźnikiem i anno 1634.
[1081] ŁAZOWSCY, co się zową, są pod opisanim Kępkowie pod K.
[1082] de ŁAzya *** Ropell, o tern in act<is) terrestribus Crac<ovien-

sibus) anno 1534 post Michaelis.
[1083] ŁĘKAWSK! nazwał się *** mieszczanin w Przemyślu a, rajcą

bywał I i r. 1633. Synów miał kilku, którzy na służbę byle się gdzie udali,
ślachtą się będą udawać.
[1076] a Artykuł dodany na odwr. k. 203. W kopii Iw. brak. b Na lewym marg. szy-
frem: non.
[1077] a Luka na 4 lub 5 w. tekst/I. Na prawym marg.: co trzymał Ojcoski zamek r.
1614. Hasła tego w kopii Iw. brak.
[1078] a Lw.: Łasiński. b Na lewym marg.: Piotroski.
[1080] a Caly tekst spisany na pr. marg. między nrem 1078 a 1079.
[1082] a Artykuł dodany na odwy. k. 203. W kopii Iw. brak.
[10831 a Na pr. marg.: Przemyśl.
291
[1084] ŁĘKAWSKr - [1089] LASKOWSKI
[1084] ŁĘKA WSKI nazywał się służeł

u p. Lanckoruńskiego w Wo-
***,
dzisławiu 1 w krak( owskiej) zięmi i anno 1632 a. Sełał go więc miasto proku-
ratora abo ajenta do spraw swoich dobrych. Tęn w Jędrzejowie często mie-
szkował.
[1085] ŁĘKA WSKP nazwał się *** chłopski syn *** z Łękawki 1, wio-
ski od Tuchowa na Podgórzu. Tęn służeł od młodości p. Łyczkowi na Pod-
górzu w Ryglicach 2, od Tuchowa mila; tamż.;: pojął u niego służe bną Fry-
stacką rzeczoną, potym arendami bawieł się.
[1086] ŁĘTOWSKI zwał się *** chłopski syn l *****. Ten pojął bel wdo-
wę pod Bieczem *** z domu Kur-dybąnowską, o których szerzej pod K opi-
sanie a. Tego Łętoskiego zabieł prętko Wielogłowski 2 , a z żoną ślub kazał
sobie dać, a głowa przepadła, że chłop beł.
[1087] LASKOSKIa ***, z Kazimierza miejski syn od Krak( owa) ***.
Służeł panom Ostrołęskim z Ostrołęgi l w sieradzki ziemi; tam formanieł
przecie solą; jak umarł, wziął po nim spadek Pawłowski, o którym pod
P szerzej. Został syn Wojtek tego to i dziewczę jedno; jak dorośnie, będzie
się ślachcicem zwał b.
[1088] LEWARTOWSKra zowie się *** z Tural, wsi od Pińczowa mila

,
(którą król fundował do Sw. Michała na zamek krak( owski»), z żołnierZlni
od ojca chłopa {Mazana} poj =c hał bel, gdy stali w ciągni e niu w tęm Turze,
służąc kilka lat. Oże nieł się w Prusiech anno 1634, ślachciankę [pojął]. Przy-
jechał do krakoski zięmie z nią, mieszkał ku Koszyczkom. {Jeżdżał kocz-
czym 2 , 4 kOllie kobierczno i pacho\czno, koń powodny za nim.} Zgorzał
mu beł dwór w t.-:j arendzie anno 1638. Miał kompanijq z p. Bystronoskim 3
z Opatkowic 4 . Bd żyw ociec t '~ go Lewartoskiego *** w tem Turze wsi. By-
wał u tego syna, ale żona ni e wi·~działa, by ociec jego. Są i bracia jego tąm
przy tem ojcu, chłopi *****h. Ma już potomstwo z tą żoną ten Lewartoski s.
s.329 Iw. [1089] LASKOWSKla, co instygatorem był królewskim i anno 1633 1,
zadał mu był pan Samuel Zborowski, kasztel ( an) oświęcim ( ski ) 2, że chłop,
[1084] a Na pl'. marg.: Wodzi s ław.

[1085] a Artykuł dodany na odwr. k. 203. Na lewym marg. szyfrem: non. przekreślone.
[1086] a Na pr. flwg.: Wielogłos ki.
[1087] a Na lewym lIlarg.: 23. h Tamże: Gorecki Jarosz.
[1088] a Artykuł dodany znacznie później lia odwl'. k. 204. Na lewym marg. szyfrem:
non. b Luka na pól w.
[1089] a Artykułu lego IV rękopisie oryginalnym brak. Ponieważ nie lila IV tym miejscu
luki IV pagil/acji, można przypuszczać, iż karta ta (zapewne jedlia) znikła przed paginowaniem.
Podajemy wedle kopii hl'.
292
[1090J LASOTA
powiedział dowodnie, skąd był rodzic. Zaś Obuch, konfederat chocimski3,

którego byli insi posłali do króla w poselstwie od żolni erzów, ten jadąc przez
Jadowniki 4 wieś, którą Laskowski od króla miał, napadł na dwór i posiekł
kłótki u spiżarń, a kazał brać owsy dla koni i dla siebie bić gęsi i kury, a wo-
łał, że "godniejsza by dać tę wieś mnie zasłużonemu niż chłopskiemu bękar
towi temu", i wskazał do Laskowskiego przez urzennika i chłopy, aby go
napomnieli, by się nie zwał ślachcicem, gdyż chłop jest i bękart, a powie-
dał, iż wiedział, z której wsi a jako chłopa zwano, co był jego bęś 5 etc.
Anno 151 I de Laskowski co Sarmata ex oppido Mościsko Russiae, advo-
cat<i) filio, qui legatus fuit ad regem Poloniae a Salambeio, Turcarum cae-
sare, o tym Iodocus Ludovicus Decius, fol. 78 6.
ll090] LASOT A a nazwał pan Sylwestera, kaczmarzowego syna ze wsi

Kaliny! księżej, pół mile od Miechowa. Tęn uczył się w Miechowie circa
1550; posługowal mnichom w konwencie. Wziął go był do psów p. Stani-
sław Mioocki do Rogowa 2, od Miechowa niedaleko, i tam tęn Lasota po-
jął był chłopską dziewkę. Dal mu był pan tam chałupkę, od Sylwest<r) a
nazywał go Lasotą. Miał synów kilku: Jędrzeja, Krzysztofa, Marcina, Mi-
k ołaja; koło myślistwa ćwiczył je. Ci potym także iI za psiarze u ślachty slu- s. 330 Iw.
żyli. Wziął był któregoś z tych pan Marek Minocki do Sieciechowic 3 . Długo
bądąc u ni ego pojął był Piaskowską4 niejaką; miała "ale", jak mówią, w cno-
cie:, nie pojąłby jej był , tylko chłopski syn; dano ją a to temu. Matka tej Pia-
skowskiej była z domu siostra rodzona hCzernego Pawła 1J5 , trzymała Swoj-
czany6, wioskę od Miechowa mila; bywało tam siła u niej gachów i mniszy
z Miechowa. Był u niej Cieszecki mnich na noc, a wtym drugi mnich nocą
przyszedł, kołacze do paniej. Cieszecki nie poznał, kto, wypadł i bijąc się
z nim zabił go. Postrzegszy potym, a bojąc się osławy, uczynił tak: sadowni-
kowi, co tam był, zapłacił sad tyle dwoje, a kazał mu, aby zaraz odszedł za
kilka mil, a wtym trupa do sadu zawlókł; udano, że sadownik zabił i poszedł
precz. Ten Cieszecki potym okradł był księdza proboszcza i kardynała Bato-
rego 7 w Miechowie, jako srebra, złota nie mało i zegarek złoty, co Batory •
kardynał na piersiach nosił, i uciekł do Zaporoża. Tak z taki sławy dziewkę

Piaskowski Lasocie dano. Lasoty Jędrzeja drugi syn, Stanisław, służył za
myśliwca i r. 1633 opatowi jędrzejowskiemu 8 ; dał mu był domek we wsi
Złotnikach 9 r. 1624, w którym z żoną mieszkał, a płacił mu opat, co pracował
koło psów. Ten Kmiciankę chłopównę, o których pod K, ma za sobą, rodzo-
na Turczyna z Opatkowic lO u Pińczowa. Ten Stanisław przy pani Osieckiejll
[1090] a Początku Tego artykulu IV rękopisie oryginalnym brak. Zob. nI' 1089, przyp. a.
b-b Pisane szyfrem. Jest jeszcze trzecie słowo szyfrem, nie odczytane.
293
[1091] LATALSKI
bawił się i circa 1638, bo dom~k w Jędrzejowie przedał. Lasota 3[-ci] słu
żył pierwej za psiarza panu Baranoskiemu w Przedborzu 12 i anno 1626, po-
tym w Jędrzejowie najm~m mieszkał. Syn jego był za chłopca u ks. opata
od r. 1619, zaś do r. 1631 za kuchmistrza. Tak od łacińskiego Sylwestra La-
s. 331 Iw. sota I zową się, ale przecie nie ślachtą są, tylko chłopi. Drudzy Kalińskiemi
poczynali się mianować 13, że to w księż~j Kalinie kaczmarz był dziad ich.
Lasotowie są j eszcz~ i anno 1634 w kaliskim kraju 14 ; ci SylWestrowie, bojąc
się, by im tam kijem nie dali ci, jęli się zwać od r. 1634 aut od r. 1630 Kaliń
skimi, że już tęn d om w krak( owskiej > ziemi schodzi Kalińskich 15 , a ci n a-
stąpić w to strzemię chcą. Herbu Rawicz byli Lasotowie, można ślachta w lu-
belski ziemi etc. 16 Ci natraciwszy majętno ści, jako Łopiennik, Radlin, Ba-
bin l7 i insz :,:, jechali p otym do Turek l8 . Matka szła za Nycza, o których pod N.
k. 204 v. cMikołaja Lasoty synowie: Jakub u p. margrabie 19 w Pińczowie młod-
szym służył i anno 1637. Raszowską ma za sobą, co ją Zbelitowska urodzieła,
a ta matka j o:j szła b ;!ła za Grabkoskieg0 20 anno 1637. Stanisław zaś w Tar-
nowej Górze 21 wiosce *** Świętosławską ma za sobą, co brat jej księdzęm d22.
Jędrzeja Lasotyalias Sylwestra synów trzej: 1. Stanisław, o którym opi-
sanie niżej *****e. 2. Zygmunt, tęn Stradomską z sendomierski zięmie ma
za sobą, tych powinną, co w Szczucinie 23, nie wiem, dla jakiej wady abo przy-
czyny, że ją ząń beło dano, czy nie możono za lepszego? Ten przy królewski
piechocie poszedł b el do Moskwy anno 1637 *****f. 3. Samuel od p. Stani-
slawskiego 24 na Rusi ma wójtostwo i anno 1638 *****g.
Siostry tych: Krystyna za Kamodzińskim, który w Krak(owie> od kil-
ku lat najmem w szynkownych domach szynkując mieszkał i z tą żoną i anno
1638 na Tworzyjański h ulicy u Gołuchoskieg0 25 *****i, Jadwiga za Ga-
włowskim Stan ( i sł awem>26, który trzymał w Małuszycach od proboszcza
pod Mstowęm 27 i anno 1638, od r. 1632.
JTen Stani sław przy pani Osiccki ej ba wi eł s i ę i circa 1638, bo domek
w Jędrzejowie przedał i .
1c.205 [1091] LATALSKla nazwał się Jadąm, mieszczanin w Krakowie. O tym

noty jest sieła w aktach radzieckich krak( owskich> i r. 1630, co go pozywą-
[1090] c Odtąd istnieje jui tekst w rękopisie oryg. d Na lewym marg. szyfrem:
Posdelius. e Luka na l w. f Luka /la pól w. g Luka na 1 w. h Lw.: Floryjański.
1 Na lewym marg. szyfrem: NB. j - j Ten ustęp jest tu powtórzony, bowiem w kopii Iw.,
wedle której podana jest cala pierwsza część niniejszego artykulu, znalazł się na innym
miejscu, znacznie bliżej początku artykulu.
[1091] a. Na prawym marg.: Tego Dyjabelkiem zową. Na Siennej ulicy domek ma,
pod murem. Syn jego Jędrzej studowal w Krak<owie) , służel zaś Atavantemu circa 1637.
W kopii Iw. w to miejsce: Insi go Dyjabelskim na Świniej ulicy zowią.
294
[1092] LELOWSKl - [1097] LĘNCZOWSKI
no na ratusz o niezapłacenie donatywy. Synowie jego, jak się wyniosą z Kra-

k( owa ) , bedą panowie Latalscy.
[1092] LELOWSKla.
[1093] LELOWSKfa Aleksand( er) nazwał się od Lelowa miesteczka.
Tęn abo z tegoż wyszedł, albo też ze wsi gdzie jest niedaleko b, tylko że prętko
zjawi eł sie w tern przezwisku do krakowski zięmie i pojął anno 1632 wdowę
Gieszkowskąl, o której mężu pod G. Arendował bel z tą żoną aboli na za-
staw dał na szpłacheć we wsi Brzuchaniej u Miechowa i tam z tą żoną mie-
szkał i r. 1633. Szerzej o tym pod opisanim Gieszkowski.
[1094] LELOWSKla zwał się też od Lelowa, który mieszkając w oświę

cimskim kraju w Frydrychowicach pojął beł mieszczkę Z Krak<owa) , Wor-
clowę dziewkę, o którym pod W. Tenże to wyszszy Junoszą pieczętuje sięl.
[1095] LĘNARTOWIca ***, chłopski syn z Ciążenia l w Wielgi Pol-

szcze. Studował w Krak(owie) 2, u Malerowej na Kazimierzu na Żydowskiej
ulicy ustawnie na borg pijał, że już dwa tysiąca zł<otych) tego borgu belo
za wino, miód i gorzałkę. Pozwała go do biskupa krak( owskiego) i wsadzo-
no go. Siedział w biskupim dworze przeciw Franciszkanom r. 1631 b. cDwa
razy dał beł na się krwią napisane zapisy czartowi i o to skazał go ściąć
p. Komoroski , podstarości krak<owski ) 3, circa 1631. Ścięt in Septembre
w rynku krak . owskim c.
[1096] LĘNCZOWSKla ***, chłopski syn od Śląska z Bestwiny u Pszczy-
ny. Ten służeł p. Janowi Drojowskiemu 1 w przemyski zięmi od kilku lat
i anno 1632, i potym. Miał lat 30 kilka b.
[1097] LĘNCZOWSKI zwał się *** z Lanckorony miejski syn ***.
W swowolnych kupach bawiał sięa, zaś r. 1624 beł pod chorągwią Jaroszo-
skiego Ludwika l na 4 konie na cesarską do Morawy. Za ślachcica udawał się.
[1092] a Luka na 4 lub 5 w. tekstu. Na pr. marg.: od p <p) . Korycińskich. W kopii

Jw. hasła tego brak.
[1093] a Na lewym marg.: 88, na prawym: Ociec jego bel Hieronim, chłopski syn od
Piotrkowa, p. Kretkoskiego poddany. W służbie w Krak<owie) na Kazimierzu wychowań
czankę pojąl beł. U tych wychowańców na Kazimierzu pytać się. b Na pr. marg.: w Mie-
chowie.
[1094] a Caly tekst spisany na pr. marg. między nrem 1093 a 1095. W kopii Iw. hasła
tego brak.
[1095] a Na lewym marg.: 37. b Notatka pod tekstem: od p. Wajsowej o tern.
c- c Dopisane potem w luce.
[1096] a Na lewym marg.: 46. Artykułu tego w kopii Iw. brak. b Na pr. marg. szy-
frem: non.
[1097) a Na pr. marg.: Lanckorona.
295
[1098J LĘNKOWSKJ - [1101] LESZCZYŃSKI
[1098] LĘNKOWSKla *** z J e łże l miejski syn *****, studował w Kra-

k <owie) i r. 1631 w Bursie Pauperum 2 , miał lat 18. Stryjeczny rodzony jego
brat bZ Jełże b Paduskim zwał się, o tern pod P. Tak to familije idą u plebe-
anów, co i rodzoni inaksze każdy przezwiska przybierają i herby insze kożdy
sobie zażywają.
k.206 [1099] LENCZOWSKI nazwał się dopiero wieś kupując u Wiślice. Beł
to *** chłopski syn skądsi, drudzy powiedali, że bękart beł. A stąd do pię
niędzy przyszedł: pojął beł balwierkę wdowę w Krak<owie), że sąm bal-
wierczyk beł, rabiał balwierstwo w Krak<owie) . Ta umarła mu beła prętko,
pojął beł drugą, też balwierkę, wdowę ***. Porobiwszy coś rzemiosła, namó-
wid ją, że miała pieniądze, aby poprzedali {kamienicę,} warstaty balwierskie
i miednice, i insze naczynia, tak co i z pierszej żony miał, i pieniądze zło
żywszy wespół kupieł u Wiślice wioskę Kamienną u p. Chyckiego 1. Odtąd
Lęnczoskim począł się zwać, zaś kupieł i Krzconów od p. Węchadłowskieg0 2 •
Są Lenczowscy jedni w Lenczach u Tęczyna a 3, którzy odpowiedali temu,
że się tak nazwał, i pozwali go beli; ci dowodnie wiedzieli, czyj bękart beł
i skąd. Tęn zajednał ich, że nie patrzeli terminu, ale jednak bojąc się, by kto
inszy konfiskacyjej na nim nie otrzymał, zapisał żęnie daręm wszytko. Gdy
umarł r. 1614, zostało synów kilka *****b4. Żona jego ta szła za Stanisława
Maciejoskiego S i zapisała mu te wsi c, a synowie dwa jego pauperibus po
•
Lublinie chodzieli a uczeli się r. 1615. Dziewkę dała ta mać za Dębowskiego d •
e Anno 1620 in actis castren<sibus) c<apitanealibus) Crac<oviensibus)
post 3 Regum pisano: nobilis Nicolaus Lenczowski Jędrzejkowic. Sieła tych
w grodziech różnych indygnacyj, co plebeos jawnych i mieszczan nobiles piszą e.
[1100] LEPOLSKI nazwał się *** z Tarnowa miejski syn ***. Brat jego
rodzony, ksiądz Tarnowita, doktor, plebaniją miał "" Samborcul, wsi
p. Osolińskiego , mila od Sęndomierza. Ten nazwany Łep-ol-ski służeł Hermo-
lausowi Ligęzie i r. 1630, podskarbięmu, eż do pański śmierci 2 • Zarwał,
że ma na kilka tysięcy, i po księdzu będzie miał spadek. Ślachcicęm[a] zwać
się poczynał, potym bardziej twierdzić będzie b.
[HOI] LESZCZYŃSKI a nazwał się ***. Ociec jego beł szwiec w Bochni
i ten nazwany szewstwa wyuczeł się beł u ojca, i rabiał potym. Ten szewczyk
[1098] a Na lewym marg.: B. b-b Lw., brak.

[1099] a Lw.: Skawiny ku Lanckoronie. b Luka na pól w. c Na pr. marg.: od
Maciejoskiego. <l Na lewym marg.: p. Trepka Hier<onim). e-e Na odwr. k. poprze-
dniej, 205.
[1100] a Lw.: dryś. b Na lewym marg.: p. Stan<isław) Dębicki.
[1101] a Na pr. marg.: Bochnia. Od Grzybka mieszczanina i Wojnarskiego, u tych
gospodą stawał i u Błażeja piekarza.
296
[1102) LESZCZYŃSKI - [1104) LESIŃSKI
Leszczyńskim nazwał się. Kupieł beł folwark {anno 1624} pod Bochnią u Ju-
raszewskiego (o którym szerzej pod J) w Ryczywole I, wiosce od Niepo-
łomic. Karczmą to zwano, bo szynkowano tam b zawsze. Miał pierszą żonę
z miasta, z którą miał syna Gabryjela, 26 lat miał r. 1630. Służeł za straż
nika, co pilnował soli z Bochnie u p. Witowskiego, wielgorządzce krak( ow-
skiego) 2. Po Bochni chadzał szumno pod pierzęm, ślachcicęm zwał się. Ociec
jego na tej karczmie w Ryczowie [s] mieszkał z drugą żoną. Powiedali dru-
dzy, że najmęm trzymał; miał lat 40 kilka C.
[1102] LESZCZYŃSKP nazwał się, których ociec bel Jakub, mieszcza-

nin w Szczerezowie p. Koniecpolskiegol w piotrkowskim kraju. Miał tam
to domy dwa, po żęnie mieszczce jedęn miał. Synów miał piąci: Stanisława,
Jędrzeja, Wojciecha, Waleryjana, Jakuba. Stanisława wziął bel sobie służyć
p. Koniecpolski 2 od kilkunastu lat i anno] 634 *****b. Jędrzej u p. starosty
wieluńskieg0 3 służeł od kilku c lat i anno 1634 *****d. Wojciech przy ojcu
beł w Szczerczowie *****e. Jakub f uczeł się rymarstwa w Krak( owie) na
Kleparzu na Długi ulicy i miał pojąć sarnę rymarkę wdowę ***, ale kazała
mu pierwej anno 1634 wędrować dla wkupienia się do cechu ***. Siostra ***
ich przyszła beła do Krak( owa) , służeła za kucharkę, miała beła za mąż
iść anno 1634.
[1103] LESIECKP nazwał się *** z Kleparza z Długiej

ulice mieszcza-
nek. Be! za urzęnnika w Połajowicach u \licchowa kilka lat u księdza Łu
komskiego, kanonika krak ( owskiego) l, a że poją! bel anno 1633 o granicę
w Nasiechowicach 2 służebną aręndarza Baptysty, o którym pod B, Gucym
począł się zwać ten Baptysta. Z tą żoną nie chciał urzędować u tego księdza;
jechał z nią mieszkać do Bochnie i anno 1634 na to miesce nastręczeł w urzę
dy do tej wsi ks. Łukomskiego swego brata stryjecznego, Lesieckim także
zwał się. Miał i ten żonę mieszczkę, której nie miał na tych urzędach; mie-
szkała na Kleparzu na Długiej ulicy w domu i anno 1634.
[1104] LESfŃSKla zwał się *** chłopski syn *****b. Miał żonę miej-
skąc z Krak( owa) drca 1620. Wziął go beł za urzęnnika z żoną ksiądz Kar-
kowski, kanonik krak( owski) l, anno ] 622 do wsi Wyciązów 2 , dwie mili
od Krak(owa). Kochał się w tej żenie jego ksiądz Karkowski, nasprawiał
[1101] b Lw., brak. c Na lewym marg.: od Stasia masztal <erza) . Lw., brak.
[1102J a Artykuł dodany na odwr. k. 205. Na lewym marg.: Sczerczów, i niżej: 00.
b Luka na ]2/3 w. c Lw.: kilkunastu. d Luka /la ] w. e Luka na ]1/3 w. f Na
lewym marg.: Kleparz.
[1103J a Artykuł dodany na odwr. k. 206. Na lewym marg.: Kleparz.
[1104J a Artykuł dodany na odwr. k. 206. b Luka na J/3 w. c Lw.: mieszczkę.
297
(1105J LESZKOWSKI .- (IIO~J LESZYŃSKl
jej kilka par szat cudnych i inszych do chodzenia potrzeb. Tam kilka lat
mieszkając, miała potomstwa kilkoro, ale nie z mężęm. W samym zaś nie
kochał się ksiądz, bo i łajał mu, sromocieł i uderzeł {męża po grzbiecie.
a żonęjego d po brzuchu}, i złą miał odzieżą od księdza. Jak mu ta żona umar-
ła {anno 1627}, kazał mu precz z urzędów. Pojął bd w Krak( owie) mieszcz-
kę wdowę, Zieleńskiego pasztetnika żonę, co mieszkała w wikaryjów zam-
kowych domu z Grodzkiej ulice w przecznicy, gdzie dwór jm. p. Tęczyńskie
go3. Bel potym za urzennika w Tokarni na Podgórzu, niedaleko Jordąnowa,
u p. Karkowskiego Jędrzeja 4 anno 1628. I ta żona druga kurwieła się; bę
dzie od obu żon bękartów na-Ieźnych dosyć *****e. Miał brata sIósarza na
Grodzkiej ulicy, Drewno zwąno go, i anno 1634. Tak brat Drewno i tęn
od lasu nazwał się. na trzech kijach go też pochowają5.
k.207 [1105] LESZKOWSKP nazwał się *** syn Lesika, mieszczanina w Ło-
wiczu. Tęn służd panom Dębickim l w sęndomierski zięmi, kupieł zaś bet
szołtystwo w Więniawie pod Radomięm circa 1621. Stryj jego ksiądz ***
plebanęm bel w Bożęcinku 2 , wsi biskupa krak( owskiego) , na Podgórzu i anno
1633 b . Siostra zaś tego Lesika za Trzebieskim nazwanym, o którym pod T.
[1106] LESZKOWSKla nazwał się Marcin, z Ukrainy miejski synek,
poddany książęcia Jerzego l. Za chłopca bel u książęcia anno 1630, koczo-
tował mu do białychgłów 2 .
[1107] LEŚNIOWSKIa, chłopski syn, sztorcistąl beł u księdza Kret-

koskiego, kanon<ika) krak<owskiego) 2, anno 1634fb].
[1108] LESZYNSKI *** bel jakiś w Podgórzu. Za urzennika bywał,
miał żonę ze służby. Tego dziewkę pojął beł Nieskowski chłop, o którym
pod N, co mieszkał [w] Wilkoszowej u Sącza l i anno 1630.
[1109] LESZyNSKP nazwał się *** chłopski syn Saka, szoł{tysa} z Le-
szczynyl, wsi od Bochnie. Ten służel u dworzanina królewskiego w Warsza-
wie. Potym ożenieł się circa 1635. Arendą trzymał Koniuszą od księdza Naj-
manowica 2 u Proszowic od r. 1636 b . Brat jego rodzony jest Błażej Sak w tej
wsi Leszczynie na szołtystwie i anno 1637. Żonaty, chłopównę ma za sobąc.
. _ .-----
[1104] d Lw., brak. e Luka na 1 1/4
w.
[1105] a Na pr. marg.: Radom. b Tamże: 8000.
[1106] a Na lewym marg.: 92. Na pr. marg.: książę Jerzy. W kopii Iw. artykułu tego
brak.
[1107] a. Artykuł dodany na pr. marg., poniżej nru 1105. b Lw.: Leśniowscy są dobra
ŚJachta.
[1109] a. Artykuł dodany na odwr. k. 206. W kopii Iw. brak. b Tu dodano szyfrem:
non. c Pod tekstem: od Czaplińskiego Wawrzyńca .
298
[1110] LEWICKI -- [1117] LlGEZA
[1110] LEWICKla nazwał się Albertus, mieszczanek. W Lublinie beł

ławnikiem i pisarzem wójtowskim i anno 1638. Ma kamięnic kilka i folwarki
przy Lublinie. Pieniężny, ma synków dwu *****b, chodzieli do szkoły anno
1638. Przydzie za czasem, że się ślachtą będą zwać i udawać.
[1111] LlBERADZKJa kilka ich braci ej , synowie Libery, mieszczanina

z Wąchocka I. Na służbę do księdzów udali się beli. Służeł starszy z młodu
opatowi wąchockie<mu) circa 1608 2, potym indziej.
[1112] LIBlCKI nazwał się *** chłopski syn z Wielgi Polski l ***. Ten
beł księdzem katolickim kilka lat, aa pobrawszy a z kościoła srebra i rzeczy
co godniejsze, i skład ze skrzynki kościelnej, uciekł [b] i został apostatą.
Pojął bel w Podgórzu Sędzimirównę2; z tą miał syńca ***. Bękart ipso fa-
cto *****c. Dziewkę jednę pojął Chodupski 3, drugą p. Wielowiejski z Wielgi
Wsi 4 u Wojnicza.
[1113] LlBICKI ***, nie więm, czy nie tęn syn. Beł na Tyńcu urzęnni
kięm circa 1632. Szalał na głowę często i dał mu bel opat I indziej opatrzę
nie. Miał lat 30; nie miał żony; powiedał mi jedęn człek. że to bękart księ
ży jest a , a libidine Libickim [b] nazwał goc.
[1114] LIGĘZA zwał się Stanisław, mieszczanin w Krzemięńcu. Jest

nota o nim, co tam beł pisarzem miejskim r. 1606. Zostało potomstwo. Też
to podobno zostawionek po Ligęzie którym bel, jak Kmita w Olkuszu od
Kmity z Wiśnicza przydanek beł, o którym pod K, także i Blasius Kmita,
drukarz w Lubczu, bękart Kmity, starosty lubieckiego.
[1115] LIGĘZA beł też chłop rolnik we wsi Kąpielach u Wolbrąma 1

i r. 1630. Miał kilku Ligęzów synów.
[1116] LIGĘZA a beł *** chłop pod Tarnowem. Na karczmie bel i anno
1638. Miał i syny.
[1117] LIGEZAa zwał się *** mieszczanek w Kaliszu. Miał dom w rynku,
szynkował różne napoje, kupczeł wołmi. Żonę miał z miasta. bDziewek
kilka miał b , siadała starsza w kramie pod ratuszem i anno 1638 *****C.
[1110] a Artykuł dodany lIa odwr. k. 206. Na lewym marg.: Lublin, Indignatio. h Lu-
ka na 1/3 w.
[1111] a W kopii Iw. nazwisko szyfrem. Nad szyJi"em koniec słowa: ... uboracki.
[1112] a-a Lw.: aprobowawszy. h Lw.: szelma. c Luka na l w. Na pr. marg.:
Sędzimirówna.
[1113] a Lw., brak. h Jw. c Lw.: się.
[1117] a Jw. b-b Lw., brak. c Luka na 2/3 w.
299
[1118) LlGĘZA - [1119] lIGĘZA
Syn jego beł przy ks. Gembickim rejencie 1 w Warszawie (lza podpiska od
kilku lat j anno 1638. Ligęzą i ślachcicęm zowie się de.
[1118] LIGĘZA zwał się *** chłopski

asyn kaczmarski a od Tarnowa b •
Za klechę beł przy szkole u P( anny) Maryjej. Beł potym bakałarzem, czy-
tał w Collegium retoryką. Pojął bel na Prąmniku 1 żonę *****C. Ta jak mu
umarła, pojął bel {anno 1630} na Grodzkiej ulicy, Szrobowaną zwano, skor-
tyzankę, co d żywo pospólstwo zażywali jej w Krakowie d . Arendować mu
się belo zachciało r. 1631 Przybysławice 2 li Żarnowca. Tam chłopi wiedząc
go być chłopęm lekce go ważeli. Zajął mu bel chłop gęsi do obory, niejaki
Kaleta, co mu rosadę pojadły, po Wielki Nocy jakoś. Ligęza przyszedł fu-
kać o to e chłopa, a chłop go w łeb nasiekięm i poszedł precz zaraz e. Niż żona
owego dowiedziała się o mężu tym, ów u chłopa na oborze ostygnął. Napadli
beli tego nieboszczyka raz pp. Ligęzowie, chcieli go [f] kazać zabić. Pytają
go naprzód, częmu się Ligęzą zwał. Powiedział, że "mię Łagęzą zwąno g ,
tylko to ludzie odmienieli, i nie czynię się ślachcicem" i tak wydrwieł się
Ligęzom. Stryj tej Szrobowanej beł na Prąmniku młyn trzymał i anno 1633
od kilkunastu lat od mnichów ś ( więto) duskich z Krak( owa) . Ten nic nie
widział od kilku lat, a chodzieł sam pieszo do Krak( owa) i trafieł na Grodz-
ką ulicę do tej Szrobowanej. Jędrzej, Karmański h nazywał się, warzał i piwo
częstochoskie do Krakowa. Ta Łagęzina {Szrobowana} w pół roka poszła
za inszego męża, Jagniątkoskiego 13.
[1119] LIGĘZA Mikołaj, co beł starostą

bieckim! (ociec jego Mikołaj
pojął beł Jordanównę, dziewkę pana krakowskiego a), pisał się z Bobrku,
kasztelanem wiślickim bd. Niedobrze z sobą to stadło mieszkało; na osta-
tek rozwiodła się z tęm panem wiślickim 2 , w Krak( owie) [i] w Zgłobniu3,
majętności swej, mie sz kała. Chciał ją b c: ł z tego \\ry gnać tcn Mikołaj, syn
jejb, który na ten czas bel kasztd ( anem) czechowskim, wskazała matka
jego, ta Jordanówna, do niego anno 1606, już będąc stara, przy kupie to
ludzi różnych i zacnych w głos wskazowała mówiąc: "niech mi tęn nie-Li-
gęza da pokój i niech mię szanuje, bo jako ja powięm prawdę, że on nie syn
[11171 d -od Lw., brak. e Na lewym marg.: od p. Wyslawskiego.

(1118) a-a Lw., brak. b Na pr. marg.: od Tarnowa mila są tamtych kilku kacz-
marczyków we wsi ku Pilznu. c Luka na pół w. d -d Lw., brak. e-c JIV. f LIV.:
byli. g Na pr. marg.: Łagęza. h Tamże: Karmański, niżej: Cierliczka, rybitw za Wi-
ślną broną, jego powinny. Bel żyw ten Karma<ń) ski i anno 1635. l Na lewym marg.:
Dąbroski mistrz.
(1119) a Na pr. marg.: Beati sunt simplices, quoniam ipsi Asini vocabuntur. b Tam-
że: Sidus Silesiae (zob. nr 1441, przyp. 4).
300
(1120 . LlGO STOWSK! .. - (1124) LI N KA
l i gęzi n . iz kin1ęffi miałac,

tedy on i z tego, w co po Ligęzie wlazł, wy-
go ja
p.ldłby p~wnie, a żywych kilka d jeszcze świadków mąm, że tak jest, i ociec
tęn jego żyw, i tęn powi edziałby to istotnie". Dał jej tedy Mikołaj pokój
do śmierci, a ,l tych dwa, co beli przy tęm obsełaniu, mnie tę relacyj q podali
i dziwnych rzeczy o tern Mikołaju Spytku Ligęzie trefnych napowiedzieli e.
O ojcu teraźni ejszego sędomierskiego, o tem Mikołaju, jest też opisanie
pod Bratkoski, i o pierszej żeni e jeg0 4 .
[1120] UGOSTOWSKla *** w przemyskiej ziemi ma 2000 zł na zapisie k.209

u ślachcica ***. Ten dług arestował mu p. Śrzedziński 1 , co mu czeladnika
zabiel pod wsią Mogielą u Krak( owa) , obaczywszy konia dobrego u niego
i rzeczy w tłómokach, i pieniądze, co panu Śrzedzińskiemu wiózł do Kra-
k ( owa) . Ligostowski ten zajęchawszy go, strzeleł mu w łeb anno 1633 i po-
brał te wszy t ki rzeczy od nit:go rozbójnym sposobęm, ex quo facto rozbój-
stwa, infamis. Miał go jeszcze i pozywać o to p. Śrzedziński i ćci odsądzić
dać.
[1121] LlCHOWSKI *** zwał się mieszczanin w Olkuszu a, z Krakowa

tam przeniósł się. Ociec jego introligator beł w Krak( owie>l. Tęn syn kupieł
dom w Olkuszu i miejskie przyjął. Z Krakowa żonę miał. Bawie! się nieco
i górami w Olkuszu b naspół. Siostra jego bda w Olkuszu II za Januszęm mie-
szczaninem, zaś anno 1621 szła b~ła za Guttetera, wójtowego syna z Kra-
k ( owa). Od tego czasu Lichowski ślachcicem się począł zwać i ten Gutte-
ter, o których pod G. Luterskiej wiary są ci oba i żony ich.
[1122] LlCHOWSKICHa Toannem i Eustachium pozwano belo pro

usurpation e tituli nobilium. Jest nota o tern in actis causarum officii Tribu-
nali Lublinen(sis> anno 1630 Sabbato post Dominicam Exaudi [/8 V].
[1123] LTMANOSK{a.
[1124] LINKA a zowie się Gabryjel, chłopski syn ***** bz Pokucia,

udaje się być śiachcicem; kto nie wierzy, j e dź sif tam dowieduj, ale nie
przystoi mu być leJ, tylko generc-sus I.
- - - - --
[1119] c Tamże: Powiedają siela ich w Podgórzu, że wożnica, który s/użeł u niej,
a pierwej sługowal u p . Gniewosza, i poddany jego jest. tl L W., hm.:". e Na lewvm
•
marg.: p. OJszoski z Oświęcim < skiego ) .
[1120] a Na lewym marg.: CC, lIa pr. marg.: Roz bójca.
[1121] a Na pr. marg.: Olkusz. b-b LIV., brak.
[1122] a Na lewym marg.: 9. W kopii 111'.: Lichowski.
[1123] a Luka lIa 3 lub 4 w. reks II/. W k opii { w . hasla tego brak.
[1124] a Artykul dodallY na odwr. k. 208 . lJ Lilka na 1' / 4 w. C LH'. : Generosus.
301
[1125J UPI - [1127J L1PNICKI
,\ Ten pod Częstochową ożenieł się *****, solą formanieł. Potłukli go beli
kijmi chłopi w karczmie mila od Krak( owa) ku Skale anno 1639 w mięso
pusty. Chciał beł pozywać o to i akcyją na ślachtę tego swego pobicia zło
żyć. Takci tego linka rybkę chcieli beli płatać d.
[1125] LIPIa ***, mieszczanin krak( owski), famatus w księgach miej-

skich pisąno gol. Ten kupieł beł wieś Rzemienowice 2 u Opatowa. Pojął beł
Podoską niejakąb, a ten ociec jej Podoski, o którym pod P, pojął beł bę
kartkę p. Tęczyńskiego, starosty lubel( skiego) , kasztel( ana) wojnickiego -3,
z którą bękartką miał tę dziewkę, co Lipiemu dostała się; z tą mial Lipi
syna 4 i dziewkę. A jak Lipi umarł, poszła bela wdowa za Gosławskieg0 5 ,
mieszkał z nią w tych Rzęmięnowicach. Syn Lipiego z siostrą przy ojczymie
--
beli i anno 1631.
[1126] LIPIl\rSKI zwał się ***. Tęn chłopski syn bel ***** i z tego znać,
że beł bękartkę pojął Cezara niejakiego, o którym pod C. W krak( owskiej )
zięmi arendami odtąd bawieł się. Zostało potomstwo jego; jak umarł circa
1620, pojął jego żonę Gutteter Stanisław! z Charśnic 2 u Jędrzejowa, o któ-
rych pod G, anno 1623 ***. Miał za [s] Cezarówną dwie dziewce *****
i syna 3.
k.21O [1127) LIPNICKIa nazwał się Jan alias Janczy, chłopski syn od Piotrko-
wa, poddany panów Gomolińskich. Dał beł p. Jarosz Gomolińskjl uczyć
na serbach 2 , potym od Jąna Janczym go zwał. Kilkanaście lat bel u niego
za serbina i tamże ożenieł się u niego circa 1610, pojął Olszowską3 niejaką
w sieradzki zięmi u Piotrkowa. Po śmierci p( ana) Jaroszowej bawieł się
u panów Gomolińskich przecię. Tam zabiel b e ł p. Widawskiego 4 circa 1627
i uciekł do opata świętokrzyskiego Radoszoskieg0 5, i zapadł w klasztorze
Św. Krzyża. Potym służeł ks. Koniecpolskięmu, opatowi jędrzejoskiemu 6 ,
anno 1629 w Jędrzejowie. Tamże niedaleko trzymał u Chęcin folwarczek
mały w Amfizgranie 7 wsi od Gawrońskiego Jąna 8 . Począł to udawać od
r. 1630, iż Janczym tytuł beł odmicnicł dlatego, że zabieł bel kogoś, co niepraw-
da, bo kilkanaście lat u p. Gomolińskiego Jarosza Janczym go zwąno od
Jąna, a też w takiej sprawie, choćby zabiel a tytuł odmienieł, gęby nie odmię
ni. Tylko to ci tytuł odmięniają, co już powołani od złodziei i od rozbój-
ników bywają, iż on tytuł w księgi wpisano, aby go od niego odmienieli ;
o kożdym takim, co przezwisko odmięni, tak rozumieć b . Tęn Janczy zowie
_._-_.. _-- ~. - --~
[1124] (Hl Lw., brak.

[1125] a Na lewym marg.: 46 . Ił Na pr. marg.: 20000.
[1127] a Na le,,.ym marg.: 23_ h Tamże: Jeżoski .
302
[1128J LIPNICKI ---- [1132J LIPNICKl
bratęm Strzałkowskiego, co Chomętoską Pieczonkównę ma za sobą, o któ-

rych pod H. Powie dał ten Janczy, że bękartki Niezabitoskie cioteczne ro-
dzone siostry jego, o których pod N.
-
[1128] LIPNICKI nazwał się Stanisław,
syn Kaszuby, stolarza w Jędrze
jowie. Umiał śpiewać; wziął go beł kantor do Miechowa; bel przy nim kil-
ka lat. Potym służeł ujm. p. Reja Marcina l kilka lat, zaś u panów Relskich 2
w krak<owskiej) zięmi rai u p. Krasowskiego a } b. Pojął beł pod Sączęm cir-
ca 1616 ministra luterskieg0 3 dziewkę, cmiał z nią potomstwoc. Trzymał
potym arendami koło Bochnie *** i anno 1628, umarł anno 1631 *****d.
Siostra jego rodzona dziewką jeszcze bela anno 1631, przy bracie stolarzu
mieszkała w Jędrzejowie.
•
(1129) LIPNICKIa ***, chłopski

syn *****b, służeł za wyrostka p. wo-
jew< odzie) sieradzkiemu Baranowskiemu 1 circa 1626 i anno 1631. Grabow-
• ski Jąn z Kurzelowa, o którym pod G, przeciął mu beł gębę. Skarał go Bóg
za to, co docbadzał paniej Baranoskiej2; zdradzał w tęm pana swego.
(1130) LIPNICKla ***, chłopski

syn *****, na służbach zapomógł się
i szyprując do Gdąńska, że skupiel bel kilka części w Oziąbłejl, wiosce od
Opatowa mila *****lJ. Tego brat przyrodni Białaczoskim zowie się; służeł
u pani<.'j Cicchomski<.'jc \\' Kołaczkowicach 3 u Stobnice.
[1131) LIP::-rICKI nazwał się w kilka trzydzieści lat chłopski syn z Lip- k.211
!likal. Tęn za flisa najmował się jeżdżąc do Gdąńska kilkanaście lat. Za-
chowywał oszczędnie pięniądze; udawali i to nąń, że bel szypra zabieł, co
miał pięniądze, i uciekł beł od flisów, wziąwszy z owego dobry rozbój ***.
Kupieł bel szpłacheć w Lipniku, potym insze części skupował, od czego Lip-
nickim począł się zwać. Zostało kilka synów jego a.
[1132] LIPNICKI nazwali się ośm

braciej. Ociec ich bel chłopski syn
z Lipnice l i chłopównę mial żonę; za gospodarza po dworach sługował.
Miał ośm synów; ci , że przy dworach schowali się, chłopski roboty nie umie-
li, rozdał ich do ślachty na służbę. Zapomogli się jedni, służąc, i służ
biste w służbie, drudzy ślachciąnki pojęli i na ślachecki stąn wszyscy zuda-
wali się.
- ---- -
[1128] a-a Lw., brak. b Na pr. marg.: Sącz . e- c Lw., brak. li Luka na prze-
szło pól w.
[1129] a Na lewym marg.: 50. b Luka na '/3
w.
[1130] a Na lewym marg.: 18. b Luka /la pół w. Na pr. marg.: 10000.
[113]] a Na pr. mnrg.: 30000.
303
[1133] L1PNIC Kl - [11 36] LlP N ICKI
Beła Lipnicka jedna za Pudłem , rnieszczaninęm w Jędrzejowie a , druga

w Czaplach u Miechowa u pani Trepczynej2 służeła b . Nalazła beła małe
dziecię circa 1617. Mi~ szka poty m w Krak( owie) przy klasztorze Św. Ję
drzeja3, mniszkom posługując i anno 1632.
[U33] LIPNICKI Przęcław l
z tych Lipnickich chłopów któregoś syn,
pojął beł Mijakowską, której brat b.::ł mnichęm w Krak( owie) u Trójcza-
ków 2 ; z opieki mnicha tego ją miał. Zjednał mu to beł ją ks. Radoszoski,
opat świętokrzyski 3 . Ten miał folwarczek w Zagórzycach u Opatowa, a nad-
sługował opatowi t ~ mu i gdy biskupęm kijowskim bet, i anno 1628 wisieć a [s].
Frant, oszust bel ze wszech miar. Cnoty o kość, jak mówią, ale nie dziw,
bo się nie z niej urodzieł. b Żonę mając ślachciankę, a małpy wszędy mie-
wał i przy żęnie publice wodzono mu je b.
[U34] O LIPNICKICH jest nota i dekret trybunal<ski) lubelski inter

causas officii anno 1597, co pozwał jedęn ślachcic Lipnickiego i pokazał
tęmi i inszęmi dowody, że wszyscy in gener.:: Lipniccy w krakoski, w sęndo
mierski, w lubelski i w sieradzki ziemi chłopi sąl, na które autentyczne dowo-
dy dekret jest trybunalski.
[U35] LIPNICKI *** zwał się miejski syn z Miechowa ***. Służał u pa-
nów Relskich I w krakoski zięrni. Pojął bel Borkowską na Stradomiu u Kra-
k( owa) , co siostra jej za prokuratoręm ROŻYllskirn, o którym pod R.
[U36] LIPNICKfa nazwali się dwa bracia, Jan i Krzysztof, synowie
Marcina, młynarza w Wodzisławiu w krak<owskiej) zięmi, który dopiero
umarł anno 1627 ***. Jan, syn jego, służeł w Wielgi Polszcze, udawał się
za ślachcica l i tamże pojąl ślachciankę. Jako doszli powinni żęnini, że chłop,
chcieli go zabić. On umknął s tamtąd i mieszkał w ObIągórze u Fani sławic 2
w Sendomierskim. Tam ogradz ając swój błąd udawał, że w Wielgi Polszcze
zabiel kogoś i mu siał i żony odjechać. Kupi e ł sobie u męża w Obiągórze
starą żonę, która zmówicła s i ę z n im, że ma pieniądze, i jej pieniądzmi ją
zapłaci e ł, i mi eszkał z nią bez ślubu h. Potym mi e szkał z tąż starą i anno 1634
komorą w Snochowicach3, wsi do Małogoszcza należąc ej *****C. Krzysztof
w Kazanowie 4 na warszawskim go ścińcu od Krak( owa) mieszkał d , od Go-
[1132] a Na pr. I/wrg.: O tych pod opisanim Ostros kiego i Niezabitoskiego. lJ Lw.,
brak.
[1133] a Na pl'. marg.: Rozbij ał Lipnicki po drogacil. Rozbiel beł anno 1619 Sosnow-
skiego, o częm pod S opisanie. i od niego rzeczy po brai na dziesięć tysięcy . b- b Dodane
potem w luce.
[1136] a Arlykul dodany na odwl'. k. 210. Na le wym lIIarg .: Wodzisław. W kopii Iw.
artykułu lego brak. b Na lewym marg.: Kupno żony. c Luka /la półtora H'. Na lewym
marg.: Małog os zcz. (1 Tam że: Małogo s zcz .
304
[1137J LIPN1CKI - (11411 LIPSKI
warczowa dwie mili. Pojął beł jakąś Dziesiulską wdowę. Potym mieszkał
za Małogoszczem we wsi komorą ku Przedborzu anno 1634.
[1137] LlPNICKla zowie się *** i pisze z Wielki Lipnice z sieradzki

ziemie. Beli tam Lipniccy \, ale o tem nie wiedzieli ani słychali nigdy, żeby
ich miał być domu. P<p) . Jordanowie zadawali mu publice, że chłopski syn;
jednał ich sobie o to potężnie. Pieczętował się pierwej Jastrzębcem, teraz
znowu Różą, nie wie chłop, {do} czego się ma wtrącić. Od kilku lat i anno
1637 trzymał arendą Witkowice 2 pod Kętami. Miał Miroszowską3 ze Ślą
ska za sobą i potomstwo z nią. Dał na spłacheć w Przytkowicach 4 1500 zł.
[1138] a LlPNICKI Krzysztof lisowską a na cesarski służeł do r. 1624 b.

Bel pułkownikiem l , potym beł i ćci odsądzony konstytucyjami 1633 i 1634,
i 1635 2 ***. CTen zabiel beł e w Krak<owie) na Grodzki ulicy u Barankowi-
cza w domu 3 Mikołaja Karasiad {lisowczyka} anno 163727 Octobris, {o któ-
rym pod K, że mu się upominał i pozywał go do grodu krak<owskiego) ,
co na chorągiew ich wziął u cesarza pieniądze, a nie dał ich Karasiowi,}
i uciekł z Krakowa. Tego Lipnickiego e Karaś chłopem zwał, Luśnią ojca
•
Jego zwąno.
[1139] LlPNICKIEGoa inszego, rotmistrza kwarcianego, pod Lubli-
nem we wsi u wdo\\')' na zalotach zabiel go Dzierżek ***. podsędka lubel-
skiego syn, anno 1625 1•
[1140] LIPOWSKI chłopski syn *****. Ten na służbie zarwał beł u ko-
goś, a gdy majętność kupieł, pozwał go Skórzewski l anno 1624 na trybun<ał)
piotrkow<ski) a pro usurpatione tituli 2 inter causas officii, a że odjechałem
beł, nie wiem, czy nie in condictamine 3 dekret czynieli.
[1141] LIPSKla Jadam, ze Skawiny za Krak<owem) miejski syn. Tego k.212

ociec *** mieszczanin miał dom swój, karczmarz. A tęn syn jego Jadąm,
krawiectwa wyuczywszy się, rabiał przy ojcu w domu i anno 1612. Potym
służeł Marchockiemu Mikołajowi l konfederatowi b, zaś zjednał mu bel,
że go wpisano na parę koni w rejestr. Tak się spanoszeł z konfederacyj ej ,
że na Wołyniu dał dwudziestu tysięcy na Olszunicę2. Tam pojął Podhoro-

[1138] a-a Tekst wytarty, ale slabe ślady liter pozwalają /la odczytanie. Artykuł ten
na odwr. k. 210. W kopii Iw. brak b Na lewym marg. szyfrem: non. c-c Tekst wytar-
ty, ślady bardzo trudno czytelne. d Jw. e Jw.
[1139] a Artykuł dodany na odwr. k. 210. Brak IV kopii Iw.
[1140] a Na pl'. marg.: w Piotrkowie in ter officii causas.
[1141] a Na pr. marg.: Na Wołyniu. b Tamże: 30000.
25 - W. N. Trepka: Uber chamorum. cz. I 305

[l142J LIPSKI - [1145J USleKI
dyską miejaką3; powiedają, nie miał potomstwa z żoną i anno 1630. Z Len-
czowa jakiegoś tam udawał się4.
[1142] LlPSKla ***, civis Cracovien<sis) , udąno mi za pewne w Warsza-

wie, że dostał za upominki privatim nobilitacyj ej circa 1620 a Sigismundo IIII,
co wpisąno jest w mniejszej metryce b .
[1143] LIPSKJa nazwał się Michał, chłopski syn od Olkusza *****b.
Ten z chłopca służeł u ks. Karkowskiego, kanonika krak(owskiego)l. Po
śmierci ks. Karkowskiego arendował od p(ani) wojnickiej2 Sulów, Zborów
i Łazany3, dwie mili od Krak( owa) , do trzech lat do r. 1634, potym aren-
dował wieś Kobele 4 za Rabą ku Sączowi, także do trzech lat, ad annum 1638.
Nie miał jeszcze żony; miał lat 30 kilka.
Siostra jego rodzona za Janiczkięm Niemcem, krawcem na Kanoni-
czej ulicy w Krak( owie) c.
[1144] LIPSKI *** beł skądsi. Ten jak chłop [w] szarym kopięniaku
chadzał, pisma i litery nie umiał, pojął bel w krakoski zięmi, Chamcowąl
azwano jąa, wdowę starą, z ośmdziesiąt lat miała, ale że miała pieniądze,
za które kupieł beł szpłacheć Dobkowski nazwany w Minodze 2 , trzy mile
od Krak( owa) , i tam mieszkał. Gdy mu baba umarła, pojął zaś beł Szała
monównę, Ślęzankę z Mysłowic od Pszczyny, u Klisiowej w Krakowie mie-
szkała, od Szewczy ulice na rogu w Rynku. Ten kupieł bel tanio wioskę
Żelczynę3, dwie mili od Krak( owa) , u Milanoskiego potrzebnego, co służeł
królowi węgierskiemu 4 . Z tą Szałamunówną miał syna Jędrzeja zezowatego,
który Radoszowską pojął beł, chorążego sieradz(kiego) córkęS. Tego zabieli
beli chłopi anno 1625 w Mysłowicach, co po Szałamonównie spadek beł
wziął. Zbuntowali się kilka ich nąń i kijmi zabieli. Zostało kilka synów jego 6 .
[1145] LISICKla, czasęm LISIECKI zwał się Jąn, chłopski syn ***
• ode Lwowa *****. Tęn służeł pani ej Cieciszowskiej, z domu Stadnickiej
z Łańcutal, która rozwiodła się bela z tem mężem Cieciszoskim, a mieszka-
ła na Śląsku w majętności spadkowej po matce i bratach Dyjabełkach2.
Kilka lat u niej służeł i anno 1630. Wtęm do Krakowa przywędrował; zjedna-
ła mu baba Anna Golcowa, praktykarka, że mu dała dziewkę Otręboszową3,
[1142] a Artykuł dodany na od»,r. k. 211. b Na lewym marg.: Nobilitat<io) Sig<is-

mundi> III.
[1143] a Artykuł dodany na odwr. k. 211. b Luka na 1 w. c Pod tekstem: od
chłopca żebrackiego.
[1144] a-a Lw., brak.
[1145] a Na lewym marg.: 27, na prawym: w Krak <owie) na Strzelnicy Otręboszowa.
306
[1146] L1S1ECKI -- [11 501 LISOWSKI
która na Strzelnicy 11 4 w fol warku mie szkał a i anno 1631, a studenci udali
go, że ślachcic, i sukięn mu u Limontowica s z Litwy, studęnta krakow-
skiego, pożyczeli. Po weselu anno 1631 mie s zkał przy matce żęninej e.
[1146] LISIECKI ***, młynarski syn od Lublina *****. Ten uczeł się k.213
u jezuitów w Lublinie. B e ł potym prokuratoręm trybunalskim. Pojął bel
szołtysównę spod Jasła , z Warzyc. Jest o bratach jej opisanie pod Warzy-
cki a . Tęn Li siecki trzymał aręndą Krajowice pod Jasłęm anno 1626. Ku-
piel bel Burzyn l pod b Tuchowem. Po zmarłym p. Laskowskim, instyga-
torze królewskim 2, wtrąci eł się w instygatorstwo od r. 1633 3 • Drugą żonę
miał Kilijanoskq4 spod Tuchowa, nie mial potomstwa z obiema es.
[1147] LISIECKIa nazwał się *** chłopski syn *****b. Służeł za urzęn
nika u p. Zbiewskiego l w Dobi e sławicach 2 pod Koszyczkami kilkanaście
Jat, zaś bel u p. Fierleja 3 za urzennika w Bescach 4 u Korczyna od r. 1621
i anno 1633. Miał lat 60, nieżonaty bel.
[1148] LISOWSKJa ***, z Krakowa miejski syn *****. Urodzieła go

siostra rodzona mieszczanina krak( owskiego) Kondrata sukięnnika, rajce,
,
co jego kamięnica na Spitalnej ulicy. Tęn nazwany Lisowski służel p. Wie-
ruskięmu Stefanowi] od kilkunastu lat, zaś gdy rotmistrzęm pąn beł, tęn
sługa jego pi sał się na trzy konie po kozacku pod chorągwią anno 1631.
Po śmierci p. Wieruskiego rotmistrza przy Kondracie tęm w Krak( owie)
bawieł się r. 1633, zaś indziej na zaciąg j echał.
[1149] LISOWSKI zwał się Bartosz, mieszczanin na Kleparzu, kaczmarz.

Jest nota o nim w księgach kleparskich r. 1597.
[1150] aLISOWSKl mieszkał u Biecza {anno 1620}a. To przezwisko nie

ode wsi pewnie wziął, jakie przezwiska w podeżrzanym ślachectwie; o tern
i pod Wiktoroskim.
[1145] b Na pr. marg.: Otręboszowa. C Na lewym marg.: Miłakoski. Pod tekstem

u dołu stroI/y: o tern od GoIcowej i p. Żegoty Morskiego, od Adama Gomoliń<skiego)
i Miłako skiego.
[1146] a Na pr. marg.: 40000. b Tamże: Burzyn, niżej: contra const<itutionem) .
c Tamże: Lisieccy są ślachta drobna w kaliskim kraju. Ten, udają, że z nimi porozumie-
wał się, aby go przyj ęli być swego domu. Udają, że i tam puścieli mu jakiś szpłachtek, aby
snadniej udał się ich być powinny.
[1147] a Artykuł dodany 1/0 odwr. k. 212. W kopii Iw. brak. b W tej luce wpisano
szyfrem: non.
[1148] a Na lewym marg.: 64. Artykułu tego w kopii Iw. brak.
[1150] a-a Lw. brak, cala zaś reszta dodana do nru 1147. W oryginale artykuł len
dopisany w luce.
307
[ll51J LISOWSKI - [1155J ŁOJOWSKI
[1151] LISOWSKra nazwał się

*** chłopski syn *****b. Brat jego rodzo-
ny złotnictwa uczcł się, przyjął cech w Lublinie i złotnictwo rabiał, i tam się
ożęnieł. Wziął uczyć tegoż rzemiosła za chłopca synowca swego, który beł
u niego i anno 1630. Z ruska gadał, gruby natury, czarny jak Tatarzyn. Ten
nazwany brat złotników Lisowski służeł księdzu Koniecpolskięmu, opato-
wi jędrzejoskiemu 1 , w Jędrzejowie za kuchmistrza r. 1629. Miał lat 40, ko-
lasę z parą koni, szumno poczynał, pióra źórawie zawsze u czapki i w bła
wacikach; za śłachcica mocno się udawał. Zaś stamtąd jechał r. 1630 do
książęcia Jerzego Zasławskiego 2 za kuchmistrza służyć, bo przedtym beł
też u niego. I tam stamtąd odjechał anno 1631 do Dominika Zasławskiego
książęcia 3 do Krakowa. Bel u niego takż~ za kuchmistrza i r. 1632 c .
[1152] ŁOBODZlC a Erazmy, syn Łobody, mieszczanina w Gródku

Słonim we Lwowskim; mieszczka i matka jego. Tęn Erazmy służeł w woj-
sku inflanckim w Litwi.~ anno 1620. Przyjechał beł do Gródka do siostry
r. 1629, która za Piotrem, miejskim prokuratorem. tam beła; zaś znowu
do wojska jechał. Za ślachcica udaje się[b].
[1153] ŁODZCŃSKra zowie się *** chłopski syn ***** b Z Łodziej l,

wsi na gościńcu częstochoskim. Tęn pojął jakąś nazwaną Przyłęcką2 *****.
{Katarzyna,} siostra jej rodzona, b~ła za Domanioskim Janem, który sługo
wał kanonikom krak<owskim), też chłopem. Nazwał się od doma noszenia
drew do pieca. Trzecia siostra, Anna, za Suligą *** chłopem, o którym pod
S. Tęn Łodziński bel anno 1639 za urzęnnika w Księżu Wielkim 3.
[1154] ŁOJOWSKla ***, chłopski syn w sendomierski zięmi b.
[1155] ŁOJOWSKI ***, chłopski syn ze wsi *** spod Słupczej l, mia-
k.214
sta z Wielgi Polski ***** a. Ten bet u Święcickiego 2 , prokuratora trybunal-
skiego, za pacholika circa 1626. Starał się o pannę Kowalską3 pod Słupczą,
ale nie chciąno mu jej dać, bo tam wiedziąno, że chłop. Mówiono mu, żeby
wywiódł, jeśli jest ślachcic; nie mógł zdobyć się na to. Miał lat ze dwadzieś
cia trzy anno 1631. Pojął ślachciankę wdowę4, pod Gnieznem 4 mile, anno
1633.
[1151] a Na lewym marg.: 33, na prawym: Lublin. li Luka na 1/3 wiersza. c Na

lewym marg.: Jeżoski.
[1152] a Na lewym marg.: 40. b Lw.: dryś (ogierek).
[1153] a Artykuł dodany na odwr. k. 212. b Luka /la 1 IV.
[1154] a W kopii Iw. hasła tego brak. b Na pr. marg.: p. Dębicki Stan(isław) Pu-
rys [?] wie o nim w Sendomierski.
[1155] a Luka na 1/3 w.
308
[1156] ŁOŚ - [1161] LUBANSKJ
•
[1156] Łośa, pachoJczysko skądsi zerwało się ***. Przywędrował b do

Krakowa i pojął beł na Kleparzu na Pędzichowie c ku szubięnicom dziewkę,
po której domek bel. Miał z nią trzech synów ***** d i dziewek kilka. Dał
jednę do Proszowic za Waleryjana Gardziela *****e. Ten Łoś pojął drugą
żonę, wdowę Zuzannę z Proszowic, która za chłopem Wiórkiem beła w Orło
wie u Miechowa. Zabieł się beł nożem tęn Wiórek laząc na przykopę circa
1621 1. Została dziewka jego Maryna i Janek; przy ojczymie Łosiu tęm beli
na Pędzichowie u KIeparza i r. 1633.
[1157] ŁOSINOWSKI nazwał się Maciej, mieszczanin na Kleparzu.

Jest nota o nim w księgach ławniczych a r. 1580 feria sexta post Octavas
Corporis Christi [10 VI]. Zostało jego potomstwo.
[1158] ŁOSOSINsKI ***, chłopski syn ****U. Sługował z młodu u ślach

ty w Podgórzu. Służeł anno 1632 po Wszech Świętych u pani Maciejoskiej
wdowyl w Sowczynie 2 , od Wojnicza mila. Miał lat 40 kilka, nieżonaty beł b •
[1159] ŁOWICKI nazwał się od Łowicza ***, chłopski syn jest a . Mie-
szkał od Chęcin dwie mili w biskupa krak( owskiego) wsi w Niewachlo-
wic b u chłopa najmęm od r. 1620 i r. 1632. Kupczeł suknęm, płótnęm, mu-
chajeryi, czapkami, jedwabiem, nożami i inszęmi rzeczami, jak kramarz.
Sąm na jarmarki jeżdżał , miał na 15 ty s ięcy w towarze i leżących 10 tysię
cy C; dawał na zastawy. ~1iał góry kruszcowe w tej wsi (!. Miał lat 60, nie miał
żony. Chce się stamtąd wynieść, a ziemszczyznę kupić , poczyna się zwać
ś1achcicęm. eWyjednywał sobie w Słomnikach, miasteczku od Krak( owa)
trzy mile, litteras legitimi ortus f anno 1635 fe.
[1160] LUBANsKI nazwał się *** chłopski syn *** z Lubasal, wsi
u Zborowa w Sęndomierskim. Ten służeł u p. Gabryjela Tarnoskiego 2 od
kilku lat, potym miał go za urzęnnika w temże Lubasie anno 1628 a .
[1161J LUBANsKI ***, chłopski syn *** z Luboniej, wsi od Rawy, k.21S
szwiec jego ociec. Ten nazwany służeł pod Piotrkowem a u p. Krzysztopor-
skiego Piotra l kilka lat i r. 1628, potym bratu pal1skiemu, zaś p. Rogoziń-
[1156] a Na lewym marg.: 69. b L w.: przyczołga! się. c Na pr. /liG/g.: Kleparz.
d Lilka na prawie 2 w. e Luka na l w.
[1158] a Lilka na pół IV. b Pod tekstem: od p. Maciejoskiej, na lewym marg.: Staś.
[1159] a Na pr. marg.: Ociec jego służeł u p. Przecławskiego u Proszowic. b Tamże:
u Chęcin w Niewachlowie. c Tamże: 25000. ci Tamże: Góry kruszcowe. e-e Do-
pisane później IV lilce. Na lewym marg.: od Wilczka u p. Gomo]iń < skiego). f- f Lw., brak.
[1160] a Na lewym marg.: Poplaski.
[1161] n N a pr. marg.: w Sieradzki.
309
[1162] LUBART - [1165] LUBELCZ'l'J(
skiemu Stani<slawowi)2 circa 1630, potym p. Dobrzelowskiemu Marcinowi 3

w sieradzki ziemi. Za ślachcica mocno udaje się [b].
[1162] LUBARTa zwał się Jan, mieszczanin krak<owski), o którem

wspominają akta grodzkie krak<owskie) anno 1470 Sabbato in die S. Mi-
chaelis [29 IX] nobilis Catherina, filia olim Ioannis Lubart, currificis de Cra-
covia etc. b
[1163] LUBCZYC ***, z Biecza miejski synekal. Służeł anno 1625 na

parę koni w powiatowej rocie wojew<ództwa:> krak<owskiego) jm. p. Ora-
czoskieg0 2, gdy za Tatary chodzieli i lisowczyki gromieli. Za ślachcica
udawał Sięb.
,
[1164] LUBECK[ zwał się Krzysztof, bękart Srzeniawy Stanisławal,
który Śrzeniawa bel dozorcą wsi kilku koło Staniątek 2 u księni staniąteckiej,
a nie miał żony, mieszkał z chłopską dziewką z Luboniej3, wsi od Tuchowa,
circa 1584, Z którą miał bękartów: Krzysztofa, Stanisława, Jędrzeja. Krzy-
stof u Luboniej, skąd matka bela, nazwał się. Nakładał im na naukę ociec
i do Węgier ich słał. Wyprawieł Krzystofa na trzy konie po usarsku do Mo-
skwy anno 1606 z p. Mniszkiem, wojewodą sendomier<skim), gdy caro-
wą carowi prowadzieli 4 . Jak przyjechał z Moskwy, przecięto mu beto gębę
w Bochni w karczmie. Potym do Węgier na kilka koni ociec wyprawieł go.
Tam go zabieł sługa p. Stanisła<wa) Wielowiejskiego do pierścięnia Z kopi-
ją goniąc, prawie chcący, i poczet jego pobrał do Wielgi Wsi s pod Wojnicz,
i głowa przepadła. Brat tego, drugi bękart tej Zofijej, Lateckim zwał się
Stanisław, uczel się trąbić na wieży u P<anny) Maryjej w Krak(owie). Ten
z lisowczyk i, zajechał na Śląsko i zginqł. Trzeci bękart Jędrzej Latecki, wy-
prawieł go Srzeniawa na 3 konie po usarsku na rokosz anno 1606; tam za-
bit. Siela inszych bękartów, co tak zudawali się za ślachtę. Matka tych, ta
Zofij a, szła beła za Marcina stelmacha do Brzeżnice 6 u Bochnie. Bela żywa
i r. 1629, mieszkała przy zięciu młynarzu w Porębie, u Brzeżka, miasteczka
p. Czernego 7 w krakoskima.
[1165] LUBELCZYK a *** ślachcicem zwał się. Bel za urzęnnika anno

1631 we Wrociryżu i w Jełcy!, wsiach u Pińczowa, do probostwa miech 0-
skiego należących, które p. Leśniowski 2 arendą od księżej miał h .
[1161] b Lw.: pan Lubaszka.

[1162] a Artykuł dodany na odwr. k. 215. W kopii Iw. brak. h Pod tekstem szyfrem:
non.
[1163] a Na pr. marg.: Biecz. lJ Pod tekstem: Od mistrza Olesiowego.
[1164] a Na lewym marg.: krawiec z Dębna.
[1165] a Na lewym marg. : 34. W kopii Iw. art. tego brak. h Na pl'. marg. szyfrem: non.
310
(1166) LUBIECKI .- (1171) ŁUBKOWSKr
[1166] LUBIECKI nazwali się dwa bękarci p. Wojciecha Gomołińskiego l ,

z Widawy z miejską dziewką. W Lubczu 2, od Piotrkowa pięć mil, mieszkał.
Starszemu *** nakładał na naukę; potym beł przy p( anu) ojcu za sługę,
Lubieckim zwał go. Zaś służeł u p. Jerzego Gomolińskiego 3 circa 1630; miał
lat 30, dostatek miał ***** a. Walek Lubiecki, młodszy bękart, wychował
się w Lubczu u p(ana) ojca, potym służeł od r. 1630 i anno 1633 p. Walow-
skięmu, podkomorzęmu sierad( zkiemu) 4.
[1167] LUBIECK['t Walenty niedaleko Piotrkowa be! za urzennika

circa 1628. List do niego b~ł z Piotrkowa od doktora Kurzelowitybl.
[1168] LUBORADZKI zwał się *** z Wąchocka miejski syna. Ten ku- k.216
piel bel wieś Mnichowicel w Sendomierskim od Gorczyckiego, o którym
pod G. Tęn zapisował się za p. Marchockiego, starostę cchowskiego 2, i za
Komornickiego {Jana}, co Pielaszów 3 wieś od opata pokrzywnickiego trzymał
i stracieł na tym. Zostało potomstwo jego. Jest o tym opisanie pod Woły
niecki b.
[1169] LURAKOWSKIa nazwał się *** od tego, co lury kował, kowal-

ski chłopski syn *****b. Uczeł się we Lwowie u jezuitów, potym beł w kan-
celaryjej Iwo\\·s kiej circa 1631. Pąn Magdaliński l z sieradzkiej ziemie bel
tam we Lwowie : zadał bel tęmu Lurakowskiemu publice. że chłopski syn,
i powiedał, z której wsi i ojca jak zwąno kowala, ale prętko podpadł podeń,
iż uprosieł go, co zaniechał głosić o tęm c. Chce się znać udać za ślachcica,
zaciera ślad swój chłopski.
[1170] LUTOBORSKra rozbijał koło Oświęcimia od kilku lat i anno

1633 z niejakim Molędą.
[1171] ŁUBKOWSKI nazwano go, łub kował, Jana, miejskiego synka

z Krak<owa) ****h. Krawczykiem bywał, rabiał u mistrzów w Krak( o-
wie) . Ten powędrował po rzemieśle i pojął pod Owruczym, miasteczkiem
na Podlas( zu ) bl, anno 16 ... Latowiczównę. Za ślachcica udaje SięC2.
0 . 0 _ . ,. _ _ _ , •••• , _ . _ •• • ••••
[1166] a luka na l IV.

[1167] a Dodane na odwr. k. 214. W kopii Iw. brak. /) Pod tekstem szyfrem: non.
[1168] a Na pr. marg.: Wąchocko. b Na lewym marg.: p. Stan < isław> Dębicki.
[1169] a Na lewym murg.: 21, na prawym: Lwów. /) Luka na w. c Na pr. 2/3
marg.: p. Madaliński .
[1170] a Artykuł dodal/Y /la pr. marg. między lirem 1168 a 1170. W kopii Iw. brak.
[1171] a Luka na pół w. IJ Ten wyraz wytarty. W kopii Iw: Polisiu. c Na lewym
marg.: p. Morawieki.
311
[lI72J ŁUCZYCKI - [1175J ŁUGOWSKI
[1172] ŁUCZYCKra bel Krzystof!, który trzymał aręndami wioski

koło Jędrzejowa, Żarnowca i Mstyczowa 2, tłukł się circa 1618, potym u Wo-
dzisławia, miasteczka też w krak<owskiej) zięmi, trzymał Zielonki 3 anno
1630. Ten nie miał żony, tylko z małpą mieszkał, z Krystyną, mieszczką
z Miechowa, kuśnierza Jedleckiego siostrą, o którym pod J, z którą miał
bękarta, też Krzystofa. Nakładał mu na naukę, a jak podrósł, Łuczyckim
także zwał sięb. Ten ociec jego, własna bestyj a, mawiał przed każdym, iż
bękartowi miał się starać o list legitimi ortu s, a że mu chce dać kilka tysię
cy, żeby mógł ślachciankę pojąć, i prosieł w kilku domiech o żonę jęmu,
i o Gutteterównę pod Jędrzejowem 4 , ale nie chciano mu jej dać, że bękart.
Jaka sprosna sprawa tego szalęńca, który i sąm, co wiedzieć, kto jest, od
Łuczyc wsi nazwał się, co u Skalmierza, a nigdy w domu jego nie beła, nie
pokaże; z plugastwa znać poszedł i do niego jako ad centrum suum tendit c .
Tak też Zbikalski uczynieł, o którym pod Z. (10 Łuczyckim jest opisanie
pod Karwat. Trzymał ten Łuczycki aręndą Zielonki u Wodzisławia kilka
lat i anno 1634(1.
[1173] ŁUCZYŃSKla nazwał się Wojciech *****b. Służeł kilkanaście
lat u ślachcica za Warką ku Warszawie *****C. Tam służąc pojął kaczmar-
ską dziewkę w Chynowie 1 na gościńcu warszawskim ku Warce, Kostuchnę,
w dziewiąci lat anno 1635. Dał mu tenże pąn, co sobie od Chynowa pół, mile
zbudował na gościńcu karczmę. Począł w niej mieszkać anno 1637. Slach-
cicęm potężnie zowie się2.
[1174] ŁUGOWSKla zowie się *** chłopski syn z sieradzki zięmie ***.
, Tęn circa 1631 trzymał od biskupa krak<owskiego) pod Krakowęm wioskę
od włodarza biskupiego.
k,217 [1175] ŁUGOWSKI nazwał się Jąn , syn chłopa Kawki z Radoszoskiej
Kuźnicel u Wielunia. Tęn syn służel ks. biskupowi kujawskiemu, Wołuckie
mu 2, który nadał mu slołtystwo dobre u Wolborza w Czarnocinie, niedaleko
Tuszyna a3 . Wziął bel tego ojca swego b Kawkę do siebie; beł u niego i r. 1633.
Tęn nazwany bawieł się prokuracyją po rok ach w Łęczycy, w Brzezinach,
w Piotrkowie i czasęm na trybunale. Ślachciankę pojął bel *****, miał i zbioru
na 20 tysięcy c, nadsługował przecię z szoltystwa biskupom kujawskim d4.
[1172] a Tamże: 79. b Na pr. marg.: bękartki dał za mieszczany do Wodzisławia,

za Krzywiń s kiego syna, druga za Rożka mieszczanina circa 1630. c Na pr. marg.:
Nota. {j .. (\ Dopisane w luce p6źniej.
[1173] a Artykuł dodany lIa odwr. k. 215. b Lilka na 1/3

w. c Luka na 4/5 w.
[1174] a Na pr. marg.: Kraków, niżej: od biskupich.
[1175] a Tamże: li Wolborza Czarnocin. b Lw., brak. c Na pr. marg.: 20000.
d Na lewYIll marg.: p. Wojkowski.
'\'
_ l 2
,
[1176] ŁUKASZOWIe _ . [fI 8 1] LUSZCZOWSKI
[1176] ŁUKASZOWIca.
[1177] ŁUKOM SKI Andrzej, co a kanonikiem beł krak( owskim) b od

kilkunastu lat j anno 1633, z Jędrzejowa rodzicy są jego l . Brat rodzony
aptekarzęm bel W Gnieźnie i anno 1633; Łukomskim także zwał się gwoli
kanonikowi. Umarł ten kanonik anno 1636. Chłopi zwali go Łakomskim c .
[1178] ŁUKOWICZ ***, z Rawy miejski syn Łuki mieszczanina a , slu-
żel naprzód za chłopca staroście rawskiemu l ***, potym u Janusza, książę-
,
cia jarosławskiego 2 , anno 1617. Slachcicęm b udawał się. Koło Jarosławia
bawieł się potym.
[1179] ŁUKOWSKI ***, z Przedborza miejski syn ***. Kaczmarka,

jego matka, bela żywa i r. 1630 a . Tęn slużeł p. Jerzemu Gomolińskiemu
w Krześlowie l od Piotrkowa 5 mil. Zabiel bel nożem woźnicę pań8kiego;
poimano go. Siedział w kajdanach circa 1627; uciekł z więzienia. Potym
we 4 lata wróciwszy się, uwiódł dziewkę bormistrzowę z Przedborza, która
ojcu wzięła kilkaset zł(otycb ) bela. Dogoniono go, znowu na garlo sie-
dział, ak Niemcy, co tam stanęli w Przedborzu, wyzwoleli go i jechał
• •
z mmI.
[1180] Ł U KOWSKP n azwał się *** Z Rogoźna l chłopski syn b Z sie-
radzki zięmic. Slu ż cl naprzód u p. swego Rogozińskiego , potym indziej
anno 1629.
[1181] ŁUSZCZOWSKl ***, chłopski syn *****a, beł urzennikięm na k.218
Podgórzu od włodarza biskupiego w Uszwi l , wsi biskupa krak(owskiego) .
Kilkanaście lat temu beł i tamże pojął beł chłopską dziewkę kaczmarską
Zachaczównęb2, drugą pojął Białobocki chłop, o którym pod B. Kupieł
bel szołtystwo u biskupa krak( owskiego) w Łysej Górze 3, wsi u Wojnicza,
i tam mieszkał. Arendował plebaniją w Porąbce, też biskupiej wsi niedaleko,
od r. 1626 u proboszcza wojnickiego ks. Kwaśnickiego C4 , trzymał ją i r. 1629.
Synów miał trzech na ten czas.
[1176] a Luka l/a tekst. Na lewym marg.: 63, na prawym: od Ogrodzęńskiego. W ko-
pii Iw. hasła tego brak.
[1177] a Nad wierszem: STD. b Na pr. marg.: Vladislavien<sis) et Sendomir<ien-
sis> c(I.i1on<icus) herbu tego zażywa! Doliwy. Tli rysunek tarczy z h. Do/iwa. c Na le-
wym marg.: P. Dąbroski m<istrz) .
[1178] a Na pr. marg.: Rawa. b Tamże: Jarosław, woj<ewoda) ruski.
[1179] a Na pr. marg.: Przedbórz.
[1180] a W kopii Iw. brak tego artykułu. b Tli szyfrem: non.
[1181] a Luka lIa pól w. b Na pr. marg.: Zachaczówna. c Tamże: Kwaś nicki.
313
(1182] ŁYCZKO - (1186] Ł YSKOWIECKI
[1182] ŁYCZKO Jan, matka jego w Ostromieczu l mieszka w brzeskim

Iitew<skim ) województwie. Służąc u Krachy, sługi książęcia a Dominika 2 ,
za chłopca, w Krak<owie) stojąc z panem na Św. Jana ulicy w Rapowej
kamienicy3 anno 1633, tęn Łyczko mając rozmaite klucze i wytrychy zło
dziejskie pootwierał kilka ząmków {i kłótek} do izby i zaś do komory do de-
pozytu jm. p. Waleryjana Trepki 4, wiedząc, że tam beły i pięniądze. Tam
w kownacie złupawszy skrzynię jednę i drugą, do trzeciej, gdzie beły pięnią
dze, poczynał łupać, eź gość przyjedzie dwie godzinie w noc, ksiądz Morski 5 .
Otworzy mu gospodyni do izby, obaczą w komorze światło, które złodziej
Łyczko zgasieł, posłyszawszy, że w izbie ktoś. A wtęm krzykną: "złodziej,
złodziej!" Przypadną ze świecami, ułapią złodzieja b. Pąn go odstąpieł za-
raz; zwiążą go eż do dnia, dadzą znać p. Trepce, że "poimano złodzieja.
któryć się dobel do twego depozytu, choć za kilkunastą ząmków". Tak za
rekognicyją asekurowaną za szkody, co poczynieł, puścieł go. Jednak natura
złodziejska Łyczkowa nie przestanie kraść, gdy w leciech swych ośmnastu
taki sposób ma i zdobeł się już beł na tak wiele złodziejskich kluczy i wytry-
chów, tym wi?kszy złodziej za laty będzie. Być Łyczku na szubienicy! Ze wsi
Ostromiecza powiedał, jest, i to prognostyk, iż na szyje jego b?dzie ostry.
O tej jego kradzieży jest pod opisanim Chrzanoski Jan pod H.
l1183] LlSKOWIca *** beł mieszczanin krak<owski) na Grodzkiej

ulicy i w r. 1633 bl .
I" 219 [1184] LISKOWSKra.
[1185] ŁYSZKOWSKI nazwał się *** z Krakowa rodzic l ***. Ociec

jego łyżki rabiał drewniane i na rynku przedawał. Ten syn jego sługował
u ślachtya. Potym circa 1622 w Szydło wie miejską dziewkę wziął, po niej
i spadek po powinnym jej na kilka tysięcy, i tamże mieszkał i r. 1633. Za
ślachcica udaje się, grawa ze ślachtą pobliską i pija często.
[1186] Ł YSKOWIECKI a Stanisław, miejski synek z Łyskowiec l, p. Kali-

nowskiego, starosty kamienieckieg0 2 , poddany. U tegoż p<ana) swego naprzód
za chłopca służeł, zaś za starszego sługę. Za ślachcica udawał si? i anno 1633.
[1182] a Na pr. marg.: Krocha. b Tamże: Łyczko złodziej.

[1183] a Nazwisko pisane Lyskowic, mogło być czytane: Łyskowic lub Łyszkowic.
Artykułu tego brak w kopii Iw. b Pod tekstem szyfrem: non.
[1184] a Nazwisko pisane Lyskowski, więc można by też czytać: Łyskowski, a /lawet:
Łyszkowski. Lilka na okola 5 w. tekstu. Na pr. marg.: u p. Chryst( ofa> Korycińskicgo.
W kopii Iw. hasła tego brak.
[1185] a Na pr. marg.: Szydłów.
[1186] a Nazwisko pisane: Lyskowiecki, //log/oby być czytane i Łyskowiecki.
314
[11 871 MACEDOŃS KI -- - [11 881 MACE DOŃS KI
M
[1187] MACEDONsKI *** bel to Tatarzyn u księżny Jarosławs ki ej l. k.220
Za kozaka służeł ann o 1606, Persa zwąno go. Tych kozaków po sł ała [a]
Jarosławska Opalińskiemu 2 na p. Stani sława Stadnickiego łańcucki e go"
gdy walczeł z nim anno 1610 4 . P. Stadnicki jechał beł do Węgier po lud,
który już wiodąc do przemyskiej zięmie , aniż się przez góry przeprawie li,
przepadł sam pierwej i czekał ich z kilką osób we wsi pod góramiS. Chłop
jedęn niecnota, co go znał, pobi egł do rot Opalińskiego, które we dwu mil
stamtąd stały, rzekł im: "co mi dacie, a powięm wąm o Stadnickim". Dali
mu nagrodę, zaraz kilka rot bież:!li ku tej wsi z chorągwiami, gdzie ich chłop
prowadzieł 6 . Chłopiec Stadnickiego powie panu, że chorągwie widać jakieś
z inszej strony. Rze kł mu, że to naszy, aż skoro sam obaczeł, że nie jego,
począł uchodzić ku górom, skąd mieli jego przyść. Puszcza s i ę po nim kilka-
naście koni, co przed chorągwiami skradali się. a gdy go niedaleko llad-
gąniali , puścieł w las konia Stadnicki, a sąm pod kłodę w górze przypadł
i już go beli precz minęli. Nazad jak się wracali, wyjrzał jakoś Stadnicki
rozumiejąc, że jego jadą, a ci go obaczeli, między któremi beł ten Persa Ta-
tarzyn. Skocze! do niego i zabieł, głowę uciąwszy wziął, a kaftąn ze dwiema
tysięcy czerwonych zewlókszy wdział na się. Gdy przyniósł głowę, łajał mu
Opaliński i żałował, ż'; go żywo , mogąc to. nie wzi ęli 7 . Dał jednak konten-
tacyją Persie, że Persa zdostatniał z owego łupu. Zjednała mu Jarosławska,
a raczej Lubomierski {Stanisław} , co beJ starostą sandomierskim 8 , u króla
autentyk na nobilitacyją anno 16( 13)9, Macedońskim mianując go. Temu
nie z żadnej usługi R ( zeczy) pospolitej, tylko że zdrowie (co beły łacne pod
ten czas rzeczy) panu takiemu odjął, co za to karać go haniebnie beło. Ale
kiedy jego kat odejmie, będą krucy autentyk jego czytać, a inakszy mu ter-
minować. Iż tego autentyku za ten zły uczynek dostał u króla, niech będzie
za tego, jako go utworzył, i u Lubomierskiego, ale wszy tka Rzeczpospolita
za takiego nie przymujęmy go, cum protestatione. że sine consensu ordinum
w konstytucyj e anni 16( 13) to włożono.
[1188] MACEDONsKI zwal się też ***

Turczyn , szwiec. Pojął beł w Kra-
kowie z miasta dziewkę *****a. Ten szwiec służeł jm. p. Zebrzydowskiemu,
miecznikowi koron( nemu) l, od kilku lat i anno 1633 2 . Tenże mi e szkał
najmęm we dworze p. Zamojskieg0 3 przeciw Franci szkąnom w Krak<owie) ,
a robi eł szewstwo ann o 1634.
- - - .. -- - - - ~- -
(1187) a Lw. : k s iężna.

(1188) a Luka na 1/4 w.
315
[1189J !\lAClEJOWSKl - - [1191J MACIEJOSKI
k.221 [1189] MACIEJOWSKI nazwał się

Jan ze Skidnial, wsi u Oświęcimia,
chłopa kucharczyka syn. Brat jego w Grójcu, wsi u Oświęcimia pana Po-
rębskiego, bd Maciejek krawiec, i w Porębie (u Zatora, wsi tegoż p. Po-
rębskieg0 2 ) drugi brat tego Jana na rolej. Tęn Jan bel za wychowańca u pana
swego Porębskiego, Maciejoskim tam nazwał się. Potym pojął beł mieszczkę
w Oświęcimiu Długoszównę, miał z nią synów dwu *****a. Służeł jeden
*** ks. Lipskięmu, biskupowi krak( owskiemu) 3, anno 1631 *****b, a drugi
*** też służeł indziej *****C. Ten sam Jąn miał drugą żonę Sulikowską4,
miał z nią d drugie potomstwo. Bel za urzennika u p. Czarneckiego, co na
Żywcu bd administratoręm 5 circa 1629, potym zaś nadsługował p. Poręb
skiemu Jędrzejowi 6 w Oświęcimskim. Miał kilka tysięcy, o arendy starał się.
[1190] MACIEJOWSKI bękart beł
p. Maciejowskiego z Potokal. Tęn
służeł za urzennika p. Fugelderowi 2 w Racławicach pod Miechowem circa
1586. Służebną ze dwora pojął bel, miał z nią trzech synów *****a. Beł
potym kilkanaście lat na chałupie w Czaplach Wielkich u p. Trepki 3 pod
Miechowęm i tam umarł ***. Syn jego starszy *** służeł pod Miechowem
p. Boratyńskiemu w Sławicach 4 ; umarł powietrzem tamże r. 1626 ***. Drugi
krawiectwa się uczeł, ożenieł się beł, mieszkał za Wiślną broną w Kra-
k( owie) na Smoleńsku 5 anno 1627. Potym drugą żonę miał, mieszkał na
karczmie ***** na gościńcu krak( owskim) ku Proszowicom i anno 1633.
Miał potomstwo Maciejoskich z obięma żonami *****b. Trzeci brat ***
nadslugował temu p. Maciejoskiemu z Potoka, co to ociec tych bel jego
bękart.
[1191] MACIEJOSKla bel to Mateusz, młynarski syn od Wiślice. Nalazł

bd we młynie pie niędze przy ojcu będąc, formanką zaś bawieł się. Beł potym
za woźnicę u króla Augusta. Po śmierci królewskiej dano mu belo opatrze-
nie. Od Macieja :Maciejoskim począł się zwać. Mial dwu synów *****h.
Ci jakby się za ślachtę udać starali się i dla mydlenia oczu ludziom kupieli
tylko spłacheć {dlatego} w Maciejowicach l pod Szydłowęm, aby gniazdęm
s\vym zwali to, na którym Mateusz siedział ***. Mial za sobą ***, z którą
miał: Jąna, Stanisława, Abrama, Samuela, Aleksandra 2 ***** C. Drugi ***
w Sernikach pod Buskięm w Sęndomierskim mieszkał, miał za sobą. ***,
- z którą miał dwu synów 3. Ci dwa starszy siewali z chłopy i na aręndach
zebrali beli pięniądze, że przykupieli beli majętności *****d. Tym dwiema
(1189) a Luka na 1!3 w. h Luka na ] w. c Luka na ]1/3 w. <.l Na pr. marg.:

SuJikowski.
[1190) a Luka na 1!3w. h
Luka na ] i /211".
[1191) a Na lewym marg.: nieczytelnie : I b. lub: J6. ]) Luka /la 1/2 IV. c Luka
liG l w. rl Lilka na pól w.
316
[1192J MACIEK -- [I194J MĄCZY1'<SK!
starszęm, Brodawce 4 *** i ***, na sejmiku w Proszowieach publice raz rze-

czono: "panie, ukaż nam ojca, a będziem na tym dość mieć" (z Ewanjeli-
jej jakoby)e.
{f Bet blacharz, mieszczanin w Wiślicy przed broną Krakoską, powinny
tych ojca, a miał się dobrze. Ci młodzi zażywali go często, pożyczali pięnie
dzy, a nie oddawali, że go zniszczeli przez to [g]. Tęn blacharz umarł bel anno
1622powietrzęm. Nię mają z ojca nad tego [wJ WiśIicy, oprócz z matki
Lubowieckiej5 przyjacioły. h Naganiąno często ojców tych młodszych, a przy-
sychało to ll , i tych młodych. Zadał im beł p. Kazimierski Głowa 6 , że chłopi
są, a nie mogli mu się wywieśćr.}
[1192] MACIEK a *** zowie sic bękart księdza Macieja, plebana w Sie-
ciechowicach 1, trzy mile od Krak<owa) . Miał go z Krupiąnką *** z tychże
Sieciechowie, którą małpę wydał beł za mąż za Dzianiczka Matysa do Prze-
stallska 2 o granicę circa 1616 i wziął tenże i bękarta tego, i Hankę bękartkę.
Temu Maćkowi bękartowi dał 300 fIor <enów) i z tego kOllmi przekupować
się jął, przy ojczymie przecie mieszkał i anno 1639; nieżonaty bel, miał pod
1000 fi. *****b. Drugi *** bękart beł w Sieciechowieach przy księdzu tern
ojcu, uczeł się i anno 1639.
[1193] MACrORKOWSKP nazwał się Wawrzyniec, syn Tyburcego

Maciorka, mieszczanina w Olcsznicy w Sendomierskim. Slużeł naprzód
Stradomskiemul w Szczucinie 2 od Paczanowa dwie mili, potym li żołnie
rzów pod Częstochową w swowolnej kupie anno 1626. Wyłupieł bel z kilką
ślachcica i rozbijali po gościńcach. Poimano jednych i powieszsząno, a ten
uciek beł, jednak że powołali go owi, on od r. 1627 przypadł do p. Chrystofa
Lanckoruńskiego do Kurozwęk 3, którego poddany jest; tam nazwał się
Wolskim. Beł u tego pana i r. 1631, miał lat pod trzydzieści. Brat jego ro-
dzony, Wojciech Maciorka, w domu ojcowskim mieszkał i anno 1631, bywał
rajcą, miał lat 32. Miał za sobą Litwinównę miejską stamtąd że z Olesznice;
pomarli jej rodzicy powietrzem anno 1626. On spadek na żonę pobrał.
[1194J MĄCZYŃSKIa nazwał się Wojciech, młynarski syn *** spod k.222
Oświęcimia ':'****b. Ten służd za urzennika od r. 1619 z żoną li paniej Lu-
- - ' - --
[1191) e Dalszy ciąg obcięty przez introligatora przy przyci!1aniu kart. Caly ten
f- f
ustęp na dolnej części pr. marg. Ponad tekstem na poziomie dwu ostatnich wierszy art. po-
przedniego rysunek tarczy z h. Janina i słowo: Nota. g Lw.: Przeto. h-h Lw., brak.
[1192) a Artykuł dodany na odwr. k. 220. Na lewym marg. szyfrem: non. Artykulu tego
w kopii Iw. brak. b Luka na pól w.
[lł94) a Na lewym marg.: 29. b Luka na 3/4 w.
317
[1195] MAGl'USOWSKI - [1197] MAJOWSKI
bomierskiej, kasztel( anowej) wojnickiej 1, W Porębie 2 U Dobczyc, W górach.

Mial trzech synów, starszego obieszszono belo *****, drugi *** bel przy
dzieciach p. Lubomierskiego, wojew( ody) ruskiego3, uczel się zaraz
przy tęm i r. 1630 ***** c. Trzeci Maciek przy ojcu urzęnniku beł w Po-
rębie tej i anno 1630 ***** d. Siostry tego Wojciecha, jedna za Zygmuntęm,
mieszczaninem w Oświęcimiu , druga tamże za piekarzem, trzecia za Barto-
szęm kusznierzęm e.
[1195] MAGNUSOWSKla zwał się chłopski syn od Pińczowa ***. Słu

żel ujm. p. Łuk <asza> Gomolińskiego J anno 1626. Tam uciął bel rękę dru-
gięmu słudze Klukowskiemu, śpiącego już zastawszy, i zaraz zjechał precz.
Miał lat na ten czas 30.
[1196] MAGUZOWSKI nazwał się Łukasz od tego, że ma guz od kogoś

na łbie. Z Prus jest chłopski syn. Tęn służel p. Myszkowskiemu margrabi
w Pińczowie l circa 1620. Tamże od p. margrabinej2 pojął ze służby anno
1622 Kocielównę3 rzeczoną; drugą siostrę jej Karwat sługa bel pierwej
pojął, o którym pod K. Trzymał tęn Maguzowski Gawłów 4 wieś arendą od
pana, potym w Chomętowie pod Chęcinami anno 1628 od p. Oraczowskiej
Marcinowejs. Brat jego *** przyjechał bel z Prus do niego anno 1629 ***.
Trzeci *** księdzęm w Prusiech, który tych dwu zapomaga. Tęn Łukasz
miał lat 40 w r. 1633 [a].
[1197] MAJOWSKI nazwał się Kasper, z Kazimierza u Krak( owa)

rodzic, niektórzy powiedalia, że bękart, uczet się balwierstwa w Krak( o-
wie) , a bękarta nie przyjęliby do żadnego, tylko do tego b . Tęn w Olkuszu
z dziesięć lat balwierstwo rabiał. Pojął bel pierszą żonę, mieszczkę z Tar-
nowskich Gór, miał potomstwo z nią, {Sebestyjana syna.} Pożyczela mu
bela mieszczka w Olkuszu kilkuset złotych i bawieł się górami; poszczęścieło
mu się, iż zebrał na kilka tysięcy. Drugą żonę pojqł z Kazimierza u Kra-
k(owa>, {Bronikowską [s] nazwaną,} i z tą belo potomstwo: {Franciszek,
Mikołaj, Jan.} Dzierżal od r. 1617 kilka lat Cieszkowice wieś od będziń
skiego starosty l i hutę tam zbudował, na którą dla milerzów 2 kupie! część
niemałą lasów będzyńskich. Potym kupieł wioskę Małobądż 3 u Będzinia
na śląskiej granicy ***, {dla kaduku przedał go [s] beł p. Dębieńskiemu
Samue1owi 4 .} Ten śmiał to przed kilką udawać, że go urodziela Wielkanocka,
[1194] c Luka /la ]1/3 w. li Luka na ] w. e Na lewym marg.: p. Olszoska

z Oświęcim< skiego).
[1195] a Caly tekst spisany lIa marg. między /lrem Jl94 a 1195. W kopii Iw. brak.
[1196] a Lw.: Jest też i Magnusowski, także chłopski syn.
[1197] a Na pr. marg.: 15000. b LIV.: go chwalili.
318
[1198J MAKOWIECKI - [1201J MAŁACHOWSKI
siostra Adama Wielkanockiego C z Wielkinocy 11 Miechowa, co nieprawda,

bo wiem dobrze, iż ich sześć tylko b elo: jedna za Doninęm, 2. za Oraczow-
skim, 3. za Rajskim, 4. za Mokrskim, 5. za Kowalskim, szósta za Karczow-
skim 5 ; a tak nie dowiedzie tej swej asercyjej. dUmarł circa 16 ... , żona jego,
wdowa, mięszkała 11 Bonikoskiego doktora 6 , brata swego, w Krak<owie)
i z dziećmi , i anno 1639 ci.
[1198] MAKOWIECKIa nazwał się Mikołajb , służąc w Litwie z paniej

jednej zbogacieł się, że kupieł wieś Wiśniowczyk 1 pod Trębowlą u p<p) .
Podwerbeckich 2 circa 1596. Ten zostawieł syńca Mikołaja, który pojął Go-
łuchowską w Rusi circa 1600. {Stolnikiem halickim beP. } Synów miał
{szterech,} lana ćci-Wiarskiego [s] na cesarskiej służeł kilka lat od r. 1635.
Tego ćci odsądzieł p. Spinek {Paweł}4 o rozbój in via publica, w grodzie
krak<owskim) anno 1635 post Bartholomei, moc tych protestacyi nąń jest
*****C. Drugich synów: Wojciecha, Rafała i Krzystofa 5 , uczeli się circa
1637.
[1199] MAKOWSKI nazwał się ze wsi Makowa u Miechowa ląne k , k. 223
Hara ta kaczmarza piwowara syn. Tęn Janek po śmierci ojca swego anno
1624 nalazł pięniądze schowane we szterech miescach: 1. w fundamencie
pieco\\'YD1, 2. pod s krzynią, 3. pod kadzią w sięni, 4. w piwnicy. Ociec mu
konając pewni e powiedział o nich. Wyjąwszy te pieniądze dał coś ich siostrom,
a sąm dwornackie suknie sprawiwszy sobie, przystał za pachołka do p. Trep-
ki Stanisława pod Miechowęmi. Zajechał bel z nim do Prus r. 1627 do wojska,
przejrzawszy rzeczy służeł na sześć koni sąm po kozacku anno 1628. Po
tej służbie jechał beł na Ukrainę *****a. Siostry jego rodzone w tern Ma-
kowie za mężmi beły ***. Brat jego rodzony *** służeł anno 1633 panu
swemu dziedzinnemu, p. Wielowiejskiemu Aleksand<rowi) 2 w Makowie
tem, a Rusinoskim zwał sięb.
[1200] MALCHROWIca Walenty z Przemyśla, miejski synek, trzymał

aręndą na trzy lata od r. 1626 Tryncąl, wieś u Przewarska, po 7 tysięcy.
Nieżonaty beł jeszcze anno 1631 b.
[1201] MAŁACHOWSKI nazwał się od mało chował, niewiele też miał,

Jan, miejski synek z Wielunia a . Za chłopca go bel wziął któryś ślachcic.
[1197] c Tamże: konfuzyj a plebeusa. d-d Dodane znacznie później.

[1198] a Artykuł dodany na odwr. k. 222. b Imię wywabione, ale czytelne. c Lu-
ka na 1/ /3 w.
[1199] a Luka na l w. b Na pr. marg.: Ruszynoski. •
[1200] a W kopii Iw. brak tego artykulu. b Pod tekstem szyfrem: non.
[1201] a Na pr. marg.: Wieluń.
319
[1202J MAŁACHOWSKI -- [1207J MALARZ
Służeł potym p. Rypińskiemu l W Przęsławicach 2 , od Łowicza dwie mili

ku Piątkowi. Tam pojął beł o granicę wdowę, Piotroskiego Niemierze żonę,
z domu Gorecką, która w Piotrowicach 3 miała spłacheć od męża zapisany.
Tamże z nią ten Mało-chowski nazwany mieszkał od r. 1621. Ślachcicem
zwal sięb.
[1202] MAŁACHOWSKP *** beł za mieszczanina i dom miał w Ło
wiczu przez trzydzieści lat, eż circa 1615 dał dziewkę za mąż i wyniósł się
z miasta, a ziemszczyznę niedalelm kupieł b.
[1203] MAŁACHOWSKl nazwał się Stanisław. Tego od poddanego
***** wziął pąn jego za chłopca. Małaszkiem zwał go, eż potym Małacho
skim uczynieł się. Tęn pojął beł wdowę doktorową w Łowiczu; kupieł potym
Piotrów l , wioskę od Gostynina mila, herbu tego zażywa a2 , ślachcicem się
•
zowie.
[1204] MAŁACHOWSKla nazwał się Jan, chłopski syn l . Beł za chłopca
przy pisarzu kaliskim Żeromskim 2 circa 1615. Pojął potym Żeromską3
circa 1616. Dał dziewkę za Nieśmiałka l?], mieszczanina do Kalisza.
[1205] MAŁOCHOWSKla *** nazwał się *****b. Tęn pojął anno 1637
dziewkę garbarki, mieszczki na Kleparzu u kościoła, na rogu. W teffiŻe
domu mieszkał z tąż żoną przy żeninej matce i anno 1638.
[1206] MAŁECKI *** beł to bękart p. Korycińskiego *** (ojca p( ana)
Mikołajowego, co Prowanównę miał
za sobą)l, Z chłopską dziewką miał
go, u niego się schował, Małym zwał go, potym Małeckim. Tęn trzymał
do wiernych rąk wieś Zabierzów {u Krak( owa) } od p. Mikołaja Koryciń
skiego, co żupnikiem bd anno 1600. Potym tamże trzymał i od syna jego,
p. Krzystofa Korycińskiego~. Mial żonę ten to.
[1207] MALARza \V S( t':>obnicy, Włoch ***. Miał stamtądże dziewkę
bakałarzowę, co się Wolskim zwał. Ten Malarz uprosieł bel kaduk po koniu-
szem p. Tarnowskiego, kasztel ( ana) sendomierskiego l. Ma się dobrze i po
samym kaduk pewny. Nie ma potomstwa i anno 1633 b.
[1201] b Na lewym marg.: Piotroski.

[1202] a Artykuł dodany na pr. marg. nrów 1201 i 1203. b Pod tekstem: od księ-
dza z Łowicza.
[1203]a Na pr. marg. rysunek tarczy z h. Prus I i: 42000.
[1204]a Artykuł dodany znacznie później na odwr. k. 222.
[1205]a Artykuł dodany na odwr. k. 222. b Luka na 1 w. 1/4
[1207]a Artykuł dodany /la odwr. k. 223. Na lewym marg.: Stobnica. b Tamże:
10000, na prawym: p. Dębicki.
320
[1208) MALECKI - [1211) MALlNOSCY
[1208] MAŁECKI nazwał się Sobek, syn chłopa Małka Wojciecha" k.224
we wsi Witowie, od Lelowa dwie mili. Są tam tych siodłaków l w tęm Wi-
towie Małków dwa, Wojciech ten i Jąn, na rolach oba beli i anno 1633. Tego
stryjeczni bracia Sobka wzięli do Krakowa, Gołkowie z tego Witowa, o któ-
rych pod Gołecki opisanim, co służet w Krakowie Piotr u Ochockiej, w Su-
kiennicach siadał, a Sobka za chłopca oddał beł paniej. Też bywał w Sukien-
nicach; ukradszy coś pieniędzy uciekł z Krak<owa) circa 1627 i beł pod
Miechowem za chłopca u p. Trepki Waleryjana 2 • Okradł go na kilkadzie-
siąt zł< otych) i uciekł. Pojechał z Jąnem Dębickim 3 z lisowczykami na ce-
sarską; tam porwawszy konia Dębickiemu i ukradszy kilkadziesiąt talerów
zjechał ze Śląska. Zaś anno 1632 w interregnum {miał lat 24}, wziął na trzy
konie po kozacku w woj ewództwa krak<owskiego) {pod} powiatową cho-
rągwią *** pana Oraczeskieg0 4 , która w Turze stanowisko miałas. Tam
ślachcicęm się zwał. Chłop i złodziej nie raz szubięnice godny. Małecki ma
przypowieść, że "mak złodzieje rychlej wieszą" b.
[1209] MALECKIa zowie się ***, chłopski syn *****. U ślachty wygrze-
bał się, służąc, z grubijaństwa chłopskiego. Zdobeł się beł kędyś w szkatule
pańskiej i wystrychował się w suknie i w konie, że dano mu belo na Podgórzu
panów Różnów powinną pod Sączem l i tam od p. Rożna, swagra, trzymał
arenda- wioske- od r. 1628 i r. 1632 h .
[1210] MALKOWSKP zowie sie• *** mieszczanek. na Kazimierzu ko-
morą mi e szkał i anno 1638.
[1211] MALlNOSCY zwało się ich trzej bracia, chłopscy synkowie

****U. Jeden bet na Kleparzu mieszczaninęm, końmi rostruchował1 i anno
1619; zostało potomstwo jego, [1]. bJakub syn, dał mu wielgorządzca kra-
kowski 2 chałupę na groblach z rolami, z której pilnować powinięn lasu nie-
połomskiego ; starszym bet nad leśnemi i anno 1633 b. 2. Drugi Grzegorz
księdzem c bel Malinoski, na zamku mieszkał, gdy umarł anno 1629, pobrali
po nim dobry zachowek kolegijaci d. Trzeci beł Wojciech w Miechowie
mieszczaninęm; tęn umarł dawno circa 1600, zostało jego potomstwo, a żona
jego szła za Zagóroskiego, o których pod Z. Tego Malinoskiego chłopiec,
[1208] a Na pl'. marg.: Małecki zł o dziej. b Tamże: pod Golecki o lemże opisanie.
[1209] a Na lewym marg.: 72. b Tamże; Borysowski.
[1210] a Artykul dodany lIa odwr. k. 223. Na pl'. marg. szyfrem: non. Artykulu tego
w kopii Iw. brak.
[1211] a Lilka lIa 1/J w. }J-b Dodalle później IV luce. c Pod tym słowem dodano:
Aleksander. (I Na pl'. marg.: l. W Żarnowcu Stanisław pojął miejską dziewkę, pojął
beł circa 1620, są i potomkowie dwa synów. 3. Bartosz służel na cesarski, w Prusiech i w Mo-
skwie żołnierską.
26 - W . N. Trepka: Li ber cham oru m. cz. [ 321

[1212] MAŁYSZA - [1216] ( M ) ANIECKI
syn namłodszy ***, beł przy ks. plebąnie w Czaplach u Miechowa circa
16043, zaś anno 1632 uczeł się u cymbalisty na Rogacki ulicy w Krak( owie) e
***. Siostra tych starych trzech bela za mieszczaninem w Skale, od Klak(owa)
3 mile, za Świderskim, o którym pod S i pod Chmieloskim opisanie o tęm f.
[1212] MAŁYSZA a nazwał się Jan, z Kęt od ZatoTa mieszczanek. Ten
w Wieliczce pojął Nadachowskąmieszczkę. Ze mały, przeto na dach wlazł.
Miał kilkoro potomstwa z nią do r. 1634 b .
[1213] MAŁUJAa co się zową ***. Ociec ich bel w Lelowie szwiec *****b,
miał dwu synków, jeden *** beł szewcem w Lelowie i anno 1630 *****C,
drugi *** sługował u pana Jąna Trepki, sędziego krak(owskiego)l, pod
Lelowęm, zdobeł się beł i za ślachcica udawał się; pojąl bel Przerębską2,
czy podobno beła wada jakaś do niej. Tęmu zadawali sieła ich, że szewski
syn, ale Przerębscy zawsze zabiegali i upraszali, iż owi puszczali to imo się.
Kupieł beł ten nazwany zięmszczyznę *** od Okszej, z jm. p. Rejem 3 o gra-
nicę ***. Beł żyw ten to i anno 1634 i 1637. Przedał ziemską majętność dla
kaduku bojąc się. Ten nawybierał jakichsi eksceptów z ziemstwa, co ktoś
z Dawkowa d Mały pisał się, on w księgach wyskrobał ziemskich, a napisał
Małuja, ale originem nie wywiedzie, aby to jego beł przodek, ale cóż, kiedy
dom on zszedł i pamiętnicy pomarli e.
[1214] MANIECKla zowie się {Jarosz}, formąn z Gliwic, wozi kupce
po jarmarkach różnych w Koronie, miewa gospodę w Krak( owie) u Kró-
-
lika krawca na Sw. Anny ulicy i anno 1639 bel w Krak( owie) .
[1215] MANIECKI Wojciech , stary już beł anno 1640. Beł u Lubo-
mierskiego, wojewody krak( owskiego) l, gumięnnym. Jednych jest z temi
z Kazimierza, co za Krak<owem) u Wieliczki mieszkają. Nie ma dzieci,
herbu Nawa udaje się być 2 •
k.226 [1216] <M) A NlECKla zwał się *** mieszczanin w Kazimierzu b u (Kra) -
k<owa) *****. Ten kupczel solą i spuszczał Wisłą ( k)u Mazoszu, skąd
[1211] e Na lewym marg.: Chmieloski. f Pod tekstem: od Chmieloskiego.

[12121 a Artykul dodal/Y I/a odwy. k. 224. W kopii Iw. brak. b Pod tekstem szyfrem: non.
[1213] a Artykuł na odwr. k. 224. Na lewym marg.: Lelow. b Luka na 1 w. c Jw.
(I Nazwa poprawiona, bardzo slabo cEytell/a. e Na lewym marg.: Tych teraz similia wieje
jest szrobowania plebeorum. W kopii Iw. jest też ciąg dalsEY: zwłaszcza z kancelaryi, kiedy
się jej który dorwie.
[1216] a Caly ten artykul przekreślony. Lewy brzeg karty uszkodzollY przez oddarcie,
stąd brak początku kilku słów. Nad tekstem w górnym skraju strony: O Manickich herbu
Łodzia, z których bel oficyjał krak<owski) Stanisław i bożocielski proboszcz, Paprocki,
fol. 441. 1.1 Na pr. marg.: Kazimierz.
322
[1217J MANIECKI - [1221J MARCINKOWSKI
przyszedł do pięniędzy c . Miał za sobą mieszczkę ***. Syn jego Jakub wy-
niósł się z Kazimierza na arendy w Podgórze. Że widziano u niego trochę
pieniędzy, dano mu za żonę Kaspra Jordana dziewkęlII anno 16 ... , co Dro-
ginia 2 wieś nad Rabą jego beła. {Stróżą potym pod Grybowęm trzymał;
siestrz::ńcem go zowi e jm. p. miecznik 3.} Sieła ich miało to za złe Jordąnom,
że za chłopa dali krew swą. Jordanowie zmówieli się go zabić e , on dał im
coś i tęm ich ubłagał. (Tamże pod Śrzodą w Wielgi Polszcze mieszkają
i anno 1635, dostatni, czeladno. Jan, drugi syn, w Wielgi Polszcze pod
Śrzodą majętność kupieł f.
[1217] MANlECKla, co na zamku krak <owskim ) klucze ma zam-

kowe, z Pyzdr ma żonę 1 ] .....
•
[1218] MAŃKOWSKl *****a, syn Mańki chłopa ***. Tęn pojąl beł
Niezabiską [s], bękartkę p. Wielkonockiego I, co Wielkanoc wieś jego beła
u Miechowa; miał z tą to pięć synów i trzy dziewki. Trzymał aręndą u Ję
drzejowa plebaniją w Cierniu b2 kilka lat i anno 1631. Tam tę swą żonę
w tęm roku zabiel kosturęm; nie miał kłopotu o nię od brat ów jej, bękartów,
o których opi sanie pod Niezabitoski .
[1219] MAN"KOWICA a Jarosza, mieszczanina krak<owskiego) , ścię
to anno 1461 o zabicie na gw a łcie p. Tęczyńskiego. Potomstwo jego Mań
kowskimi nazwali się ***: o tęm Paprocki. fol. 702 111 .
r1220] MARCINOSKI, drugdy MARCINKOSKI, z Pińczowa a miej-
ski syn l ***. Tego wziął beł sobie służyć w Pińczowie sługa p. Myszkowskie-
go margrabie 2 , a jako zakusie! dworskiej polewki, już go miejska mierziała,
że i rzemiosło opuścieł. Służeł ujm. p. Łukasza Gomolińskiego w sieradzki
zięmi i w Michowie 3 pod Jędrzejowęm circa 1630, zaś anno 1633 u p. Ślad
kowskieg0 4 b w sieradzkiej zięmi b u Piotrkowa ***** e. Brat jego rodzony ***
przezwał się Jasińskim, o którym pod J.
[1221] MARCINKOWSKI zwał się Jan, mieszczanin w Bochni, i miejskie

trzymał, i odprawował onera i powinności. {Bednarskiego rzemiesła jest.}
Na ratusz stawała pozwany, a ślachcicęm się zwał temere. Jest nota o tym
--- -- -
[12]6J c Tamże: 10 000. cI Tamże: Jordanówna. e Tamże: Pod Cieniawski o lem
też opisanie. f - f Dodane później w luce między wierszami.
[1217] a Dodane na pr. marg. między nrem 1216 a 1218. W kopii Iw. brak.
[ł2lSJ a Luka na J / 3 w. II Na pr. marg_: żonę zabiel.
[12]9] a Artykuł dodany IV lilce. !) Na pr. marg.: Od tego origo Manieckich.
[1220] a Na pr. marg.: Pińczow. b--b Lw. , brak. c Luka lIa przeszlo 1 w.
[122]J a Na pr. marg.: Bochnie nota.
323
[122Z] M A RO NOSKI - [IZ28] MAREK
w księgach wójta Drogosza anno 1612 fer<ia) 2-da in crastino Dominicae

Rogationum [28 V], w którym akcie kilkanaście ich j est, co się nobile s kazali
pisać, a niektórych famatos.
[1222] MARCINOSKla..
[1223] MARCISZa..
[1224] MARCISZa. zowie się Walenty, drugi tytuł Zagórzański. Wójtęm
jest w Kromołowiel. Miał jakąś sprawę czyli zeznanie w grodzie krak<ow-
skim) anno 1638 po Świątkach, pisano go nobilis ac famatus 2 •
[1225] MARCOWSKl a nazwał się Stanisław, Marca mieszczanina syn
z Wiśnicza. Jak ociec ten jego umarł circa b 1628, matka szła za kornecistę,
który Marcoskim nazwał się z domu Marcowegoc. Tego pasierb Stanislaus
uczeł się od kilku lat w Krak<owie) i anno 1632 w poetyce; Marcoskim
także zwał się, miał lat ze 20.
[1226] MARCINKIEWIcza dwa bracia zową się ***. Ociec ich beł
chłopski syn z miasteczka Łupnik l biskupa żmudzkiego, skórami handlował,
potym i arendkami bawieł się *****b. Syn jego Daniel ten Marcinkiewicz
mając pięniądze kupieł ciwoństwo b.::jsagolskie we Żmudzi 2 • Pojął potym
circa 1609 RokickqC, ślachcianeczkę we Żmudzi tarnże 3, co drugą Białkowski
Jędrzej, a trzecią Gołgowski, żołnierze oba, pojęli. Ma z nią kilku synów
*****d. Brat jego *** sekretarstwa dokupieł się też beł u K <róla) J.M. Wła
dysława IV e4 .
k.226 [1227] MARCHOCKla nazwał się Marcin, chłopski syn l *****. Tęn
w sendomierski zięmi sługował u ślachty. Pojął bel miejską dziewkę.
[1228] MAREK a pruzwiska, imię mu Krzystof i Jan. Ci chłopi z rodu
są. Jan bel w Sączu mi eszczaninem i anno 1633 *****". Krzystof aręndami
[1222] a Luka na 4 lub 5 w. tekstu. Na pr. lIIarg.: u p. Gomoliń<skiego) . Hasla tego

w kopii Iw. brak.
[1223] a. Haslo na odwr. k . 224. Luka na 2 II/b 3 IV. tekstu. Na lewym marg. : wSie-
wierszczyźnie poddany biskupa krak( owskiego) . W k opii IIV. hasla tego brak.
[1224] a Artykuł dodany na odwr. k. 224. Na lewym marg.: Error grodu krak<owskiego) .
[1225] a Na pr. marg.: Wiśnicz. b Lw., brak. c Na pr. marg. szyfrem /la wpół
zatarte: non.
[1226] a Artykuł doda/lY znacznie później !la odwr. k. 225. Brak IV kopii łw. b Luka
!la pól w. c Na lewym marg. szyfrem: non. d Luka /la póltora w. e Na lewym
marg.: od jm. p. Dębiń s kiego.
[1227] a Na pr. marg.: w Sendomier( skim) .
[1228] a Cały te/l artykuł przekreślony. b Luka na '13 w. Na pl'. marg.: Będzieszyn
pod Cchowem ich ojca bel, Chebdą zwąn o go. Monstra ncyjq bardzo wielką s prawieł bel
w Sączu u fary, jest i d o tąd .
324
11229J MARSZEL - 11231 0J MASZKOWSKI
bawieł się i ziemszczyznę

w Podgórzu miał jakąś. Pozwąno go beło od po-
borce do sądów kapturowych wojew( ództwa) krak<owskiego) do Kra-
k( owa) anno 1633, że nie wydał poborów de suo od substancyjej swej według
konstytucyj ej anni 1620 1• On tern bronieł się mówiąc, że jest ślachcic , uka-
zując tylko ekscepty z ksiąg od szterdziestu lat, co go nobilis in actis pisano.
To crrore officii mogło się stać, ale go to ślachcicem nie uczynieło. Anihi-
lował to sąd kapturowy i kazano mu respondere. Miał tęn to lat 50 kilka
in anno 1633. {Pore mbę pod Sączem kupieł od Zawadzkich 2 .} Miał syna
Wacława , służet p. Sebestyjanowi Lubomierskiemu3, potym p. wojewodzie
ruskiemu 4 anno 1635.
[1229] MARSZEL *** mieszczanin w Olkuszu beł. Tęn SOlcęl, wioskęa

u Żarnowca, za 4 tysiące zł(otych) przedał beł szołtysowi z Szypowic 2,
który potym Szypowskim zwał się. O tern pod S opisanie.
[1230] MASIOWSKI nazwał się *** z Tarnowa miejski syn ***. Tego
wzięła do służby księżna Ostrogska 1 na Tarnów a od r. 1629. Tam ranie l
bel kogoś i uciekł. Służe ł zaś u ksi ę dza Ruckiego, podskarbiego ks. biskupa
krak( owskiego) Szyszkowskiego 2 , zaś anno 1632 u tejże księżny za koniu-
szego służeł b.
[1BIa] :-'fASZKOWSKI dwa bracia , szołtysi synowie od echowa we

wsi D olach l. {Ociec ich c hcąc si ę udać ś lachcicęm , uprosieł be ł u Maszyc-
kiego a \V Maszkowi e 2 tęm w łęczycki zięmi, i że mu na zmowie zapi sał spła
cheć w tęm Maszkowie, co ukazował ludziom, że on jest z tego Maszkowa. }
Na którem szołtystwie macocha tych mie szkała i anno 1630. Jedęn z pierszą
żoną, {Justemontówną3,} beł {Jan} podpiskięm, potym prokuratorkięm
trybunalskim 4 , miał na 40 tysięcy anno 1630, a dla przezwiska swego, aby
gniazdo swe od Maszkowic mógł pokazować, uprosieł u Maszkowskich
{bW piotrkoskim kraju b} , że mu spuścieli część jednęc, ale do familijej domu
swego, rozumięm , że go ci [l] nie przypuścieli. Bestyja nadęta, sieła o sobie
rozumiejąca, z Mazosz się udaje być, z Łęczyce [?]. Spinkównę w sieradzki
zięmi pojął dcirca 162 ... d, Bątków, Spinkowe majętności , pokupieł5. Młodszy
brat ***, tęmu anno 1627 pobrał mu beł p. Stadnicki Zygmunt z Łańcuta 6
pięniądze. Że prostak srogi, gruby chłop, stanął w Zakliczynie w Podgórzu
go spodą {anno 1628}, a pieniędzy odszedł na koniu w torbie. Widziała czeladź
r1229] a Na pr. marg.: Olkusz.

[1230] a Na pr. marg.: Tarnów. b LIV.: był.
[1231a] a LIV.: Maszkowskiego. b - b LIV., brak. c Na pr. marg.: Ten syn jego
anno 1630 zaś skupiel dlatego tamże kilku, aby pisal się z Maszkowa. Tamże: 40000. d-d
Lw., brak.
325
[I231b] MASZYCKI
Stadnickiego błazna i wybrali mu je; on przyjdzie, eż nie masz pieniędzy;

pocznic płakać: "o cas l?] Panny Małyjej". Wmówieli węń, że mu to w dro-
dze wyronieły się, i tak kilkaset zł ( otych) przepadli. Tęn prokurator. iż się
za ślachcica udać chce, a z tego młodszego grubości każdy mógł sądzić, że
chłop, aby bez niego sam mógł uść, namówieł tego, że mnichęm zostaP.
Z tą macochą miał ociec dwu synów drugich, przy matce tej to beli i anno
1633 e .
fMaszków jest miasto w sendomierski zięmi 8, z którego beli Maszkowscy,
ale zszedł tęn dom, księżnie Jarosławskiej9 powinni beli.
Maszkowski Jan używa herbu Słońce. Powiedał mi jeden dobrze wia-
domy, p. Otwinowski *****. Znać, że nie czytał Paprockiego i nie wie, że
to jest nie ślachecki herb, ale województwa podolskiego 10. Maszkowska
bela za Otwinowskim lanem ll .
Tego anno 1638 pozwał beł ktoś, że chłop, on posłał do lana {inszego},
co się zwał Maszkowskim, prosieł go, przepłacieł, żeby się znał do niego!.
k.227 [1231b] MASZYCKla mieszczanin bel w Skale trzy mile od Krak( owa)
***, chłopski syn bel z Maszkowal niedaleko ze wsi, kupieł beł dom w tej
Skale 2 i miejskie przyjął; bel za urzennika w folwarku skalskim anno 1618.
Dobrze żywi nąń beli chłopi, hczekali nąń czasu, eż przy sieczęniu łąk fol-
warkowych uder(z) eł z Sobiesęk 3 chłopa Jerka, a Jerek go nasiekięm w łeb,
a Giel kosturęm, {potym} drudzy kosami go siekli. ZabiwszyC zakopali pod
Bożą Męką ku ojcowskiemu zamku. Płacięł tęn lerek i Giel jego głowę jak
za chłopską synowi *** Stanisławowi, który po pogorzęniu na placu ojcow-
skim w Skale zbudował dom. Upraszał nąń drzewa u ślachty i ujm. p. Ko-
rycińskiego, starosty ojcowskieg0 4 , któremu nadslugował zawsze. Pojął beł
miejską dziewkę, Porwitównę, w Skale tej {anno 1613}. Szynkował w domu
piwo, gorzałkę. Miał z tą żoną do r. 1629 syna l anka, 6 lat miał w tern roku;
Stasiowi rok beł h. Ten Stanisław nazwany Maszycki ekscesy wielkie rabiał,
rozbijał po drogach, dchoć miał żonę, a inszych patrzeł. Przywiódł beł sobie
do domu kaczmarczankę z Cianowic 5 *** i przy żęnie dobrą myśl z nią
czynieł. Rzekła mu coś Żona o to, on pobieł ją i nogami kopał, że zaraz
[1231] e Na pr. marg.: O Maszkowskim Stryjkowski w Chronice, fol. 527, w wier-

szach anno 1410, ale nie o tych, co się to w tęn tytuł wkradli. Maszkowski Zyndrąn, miecz-
nik krakowski, o tern Bielski Marcin, fol. 383, anno 1410. f - f Dodane na odwr. k.
poprzedniej, 225. Na lewym marg.: Anno J409 u Radziejowa na Krzyżaki wojsko sprawo-
wał Zyndram Maszkowski ex familia, cuius insigne est Sol, Herbułt, f. 214. Poniżej rysu-
nek tarczy z h. Słońce.
[1231b] a Na pr. marg.: Skała. b-b Lw.: tak że czas upatrzywszy zabili jego. Jego
głowę potym chłopi płacili ci synowi jego Stanisławowi, tak jako za chłopską. c Na
pr. marg.: Jer z Gielem chłopa zabieli. d-d Lw., brak.
326
(1232) MASZOWSCY - [I233J MATRASZ
padszy poronieła, CO beło anno 1621 d. Ten [ej r. 1623 zimie obaczeł sługę
ślacheckiego, który stał w Skale, a wiózł pieniądze pańskie ze Śląska za woły.
Wybadał na nim, którędy miał jechać; wtęm Maszycki namówiwszy z sobą
Wojciecha mieszczanina zajechali wprzód drogę owęmu słudze, który gdy
od Skały dwie mili ku Szłomnikom wjeżdżał w las niedźwiedzki 6 , a Maszycki
wyskoczy, on mówi: "weź wszytko, a nie zabijaj", a ten: "o, nie może być!"
Zabieł go, a ciało w przykopę zagrzebszy {w śnieg}, wziął konia i sakwy
z pięniądzmi. Suknie zejmując z niego, zjął kaftąn, w którym naszyto beło
pełno czerwonych złotych. Stamtąd przejechawszy nocą poprzek od słomnic
kiego gościńca przez miechowski i żarnowiecki , eż trzecim skalskim jechali
do Krakowa. Stanęli na Kazimierzu, konia i suknie dla lica 7 poprzedali.
To powiedział mi woźnica Maszyckiego, co bel przy tęm. Stanisław, tęn
mieszczanin, ukrzywdzony bel w dziale z tego rozboju i Maszyckiemu odpo-
wiedał. Maszycki anno 1625 usłyszawszy w nocy idąc po podsieniu {w Skale}
tego Wojciecha, strzeleł na głos ku niemu i podle niego zabieł Jadama Pru-
sika, a przedtym zabieł bel Grzesia kowalczyka anno 1622. Posłali miesz-
czanie skalscy uskarżać się nąń do ksieniej źwierzynieckiej 8, która kazała
mu dusznie precz od miasta i musiał dom ten przedać Zbytniowskięmu
mieszczaninowi , a rolej łan i łąkę na folwark wzięto. Z tego rozboju pieniądz
mi arendował wieś za Olkuszem anno 1628, zaś anno 1629 w Minodze 9
folwark jeden, zaś anno 1632 arendował u Przedborza f wi eś i tam go zabito
poście, i arendę wzięto. Stryjów dwu tego ze Skały tej ścięto beło w Kra-
k<owie) circa 1612, co rozbijali, i ten godzien beł czwiertowania, ale zamietał
ślad swój.
gAnno 1543 in act<is) terrestribus Crac<oviensibus) post ludica Christo-
pherus et Jacobus Maszyccy alias Dupscy Piotrowice et Zarogów lO vendunt
n <obili) Jeronimo h Staszkowski, magistro coquinae S.R.M.gll
[1232] MASzowscya nazywali się

mieszczanie krakowscy, o których k.228
wzmianka częsta jest w księgach miejskich krak<owskich) . Jeden beł dawniej
Georgius Maszowski, civis Crac<oviensis) , został rajcą anno 1579 1.
[1233] MATRAsza Bartosz bel kmieć i anno 1633 w Wolej, wsi do

Dębna pod Wojniczęm. Bogaty chłop , miał trzech synów, tak ich dysponować
powiedał: Jana zostawić na rolej, a Franciszka abo Franka, beło mu 14 lat
r. 1629, Bartoszkowi 12 lat, uczeli się w tern Dębnie , po dwo<r ) nacku je
[1231b] e Lw.: potym. r Na pr. l/Ia1g.: Fatalis calamitas. g._g Dodane /la odwr.
k. poprzedniej, 226. h Trudno czytelne, przerobione z innego imienia.
[1232] a Na pr. marg.: Kraków.
[1233] a Na pr. marg.: Dębno. Artykułu tego w kopii Iw. brak.
327
[1234J J\fATUSZOWSKI - [1237] MERECKI
nosieł,na te mówieł, iż "nie obrócę ich do rolej, jak się teraz co przeuczą".
Potym do jezuitów dać ich miał b • Ci pewnie za taką promocyją ojcowską,
dorósszy, przezwiska sobie przybiorą Matraszowski, abo od wsi Wolski,
i za ślachtę udawać się będą.
[1234] MATUSZOWSKI nazwał się *** chłopski syn ***** ze Wrzę
piejI, wsi pod Uściem ana Zawiślu a . Ociec jego, chłop, beł za gumiennego
w tej Wrzępiej u p. Ocieskiego, starosty olsztyńskiego 2 , a tego, syna tego
gumiennego, wziął bel za chlopca b.
[1235] MATUSZOWSKI nazwał się Stanisław, chłopski syn od Dob-
czyc ***. Sługował u p. Łukowskiego młodszego, co beł pisarzem ziem-
sk<im) krak<owskim) I. Ten po śmierci p<ana) pisarzowej przy pani Wi-
toskiej, wielgorządzczynej krak<owskiej)2, nadsługował; beł u niej za urzęn
nika w folwarku *** nad Rabą, mila od Bochnie. Pani Witoska miała mamkę
Leskównę z Wolej Króleskiej3 od Niepołomic, która dostała bela bękarta
i za mamkę to bela. Jak odchowała dziecię paniej, pojął ją ten Matuszowski
circa 1632 w Zapusty, i dała mu bela ta pani karczmę w tej wsi nad Rabą w Da-
mianicach 4 , wsi do Niepołomic. Budował w niej nową stajnią, ale mówieł, że
przeda komu, i arendami bawić się miał. Beł we trzydziestu kilku lat, z dwor-
nacka chodzieł [a].
[1236] MATUSZOWSKI Jan Tomasz, chłopski syn Matysa Gołego
zagrodnika, {młynarza z Koński Woli I wsi. Ksiądz do tej młynarki cho-
dzieł, z którym tego Janka bękarta miała. Dali mu imię Jan Tomasz, jakby:
"Janie młynarzu, a to masz synka mej roboty".} Ten służeł od kilkunastu
lat p. Komorowskiemu Janowi 2, co bel potym podstarościm krak<owskim) .
Beł u nie <go) zaś za urzęnnika, jeżdżał i do Gdąńska ze zbożem pańskim.
Bel u tegoż pana i anno 1632. Miał lat 30 kilka. Chłopską kompleksyją znać
na nim, jak to Matuszowską. Pojął w Krakowie na Sła < w) koski ulicy wdowę
***, Stokłosy mieszczanina kaczmarza 3 dziewkę, r. 1639 w zapusty i miesz-
kał tamże.
k.229 [1237] MERECKI nazwał się *** syn Wargockiego, mieszczanina w Wie-
liczce. Umar beł ten Wargocki anno 1624. Tęn to syn jego odmienieł ojcow-
skie przezwisko, nie podobało mu się Wargą być, że nową familiją domu
od siebie zacząć chce. Ten uczeł się w Krak<owie) anno 1632. Miał lat 19.
Matka jego poszła za hajduka a jm. p. Zebrzydowskiego 1; b porucznikiem
[1233] b Na pr. marg. szyfrem: non.

[1234] a Tamże: Wrzepia. b Tamże: p. Dębicki Jąn.
[1235] a Lw.: wiem, że się na potym ślachcicem będzie czynił.
[1237] a Lw.: porucznika hajduckiego. b-b Lw., brak.
328
[123 8J MESZYŃSKI - [1243] 1\lICEŃ SK I
beł nad piechotąb. Bel zaś potym także za pieszego porucznika u p. Lubo-
mierskiego 2.
Danikoskim zwał się też student ''i Krakowie, o którym pod D , te ż z Wie-
liczki rodzic, powinnęmi si ę zwali.
[1238] MESZYŃSKI zwał się szewców syn *****a. Służeł ujm. p. Łu
kasza Gomolińskiego anno 1618 w sieradzki zięmi 1 • Beł i za gospodarza,
potym indziej s!użd b.
[1239] :'1ĘŻYNSKJa zwał się chłopski syn, za pachołka sługował. Ten
w Krako\,,'ie pojął miejską dziewkę Stecównę w tele Marszałkoski kamię
nice na Floryjańskiej 1 i mieszkał z nią w Podgórzu gdzieś b arendami
i anno 1634 od kilkunastu lat. Druga Stecówna za Bronikoskim, o którym
pod B.
[1240] MIĄCZYNSKI zwał się Marcin, wójt w Krak( owie) , mieszcza-
nin l . Jest nota w księgach miejskich o nim anno 1618 post Purificationis
B( eatae) M ( ariae) V( irginis) [po 2 II].
[1241] MIASTOWSKIa nazwał się *****b. Mieczniczego rzęmiosła jest.

Tego siostra rodzona be ła za kucharkę alias murwę u Piskorzyńskiego nie-
jakiego, co s i ę zwał komornikiem królewskim Zygm( unta) lIll. Tęn Pisko-
rzyń ski kupid beł dom na Kazimierzu u Krakowa {na Różanej ulicy za Psim
Rynk iem 2}. w którym mi eszkała ta murwa jego. Jak umarła ***** C, wziął
ten dom nijakim prawem ten Miastowski i prze dał go kolegijatom krakow-
skim 3 {za 4000} , bojąc się kaduków, a przecię tęnże dom od nich najmem
trzymał i anno 1636 d.
[1242] MIASTOWSKIEGoa Piotra laboriosum cmethonem de Brań

czycel, od Krakowa mila, wspominają akta grodzkie krak( owskie) , w sta-
rem pargaminie wszyte, anno 1470 post fest ( um) S. Stanislai in Maio.
[1243] MICENSKIa zwał się Jakub, syn chłopa ** '\ rolnika ze wsi Prze-
giniejbl, od ojcowskiego starostwa zamku pół mile. Ten Jakub uczeł się
w Krak( owie) . Służeł w Krak( owie) circa 1638 u Molera na Grodzki ulicy2,
[1238] a Luka na 1/3 w. b Pod tekstem: Pod Bronikoski Lb.

[1239] a Cały artykuł dodany na pr. marg. mów 1241 i 1244. b Lw., brak.
[1241] a Artykuł dodany na odwr. k. 228. b Luka na pól w. c Jw. d Pod tek-
stem: p. Ujazdowski.
[1243] a Artykul dodany na odwr. k. 228. Na lewym marg. szyfrem: non. W kopii Iw.
artykułu tego brak. b Nazwa ta wpisana w miejsce innej wydrapanej.
329
[1244] MIECHOWSKI - [1246J MIEŁAKOWSKJ
potym anno 1639 u ks. KorycińskJego, kanonika krak<owskiego >3,

nad-
sługo wał ; miał lat circa 24. Po św. Michale przystał do księdza Serebrys-
kiego kanon<ika) 4.
[1244] MIECHOWSKI, tęn zwał się

pierwej Mikowski od Mikołaj,
imięnia swego, potym to urosło Miechowski, a jest kusznierza Wojciecha
syn, ze wsi Czapl Wielkich u Miechowa. Są bratów jego tam trzej: Jakub,
Marcin i Józef, i anno 1633 kusznierstwo robieli. Czwarty, Jędrzej, też kusz-
nierz w Kalinie pod Miechowęm. Piąty *** szewstwo robieł w Miechowie a
***. Tęn nazwany z klechą zaszedł beł pod Kalisz i tam potym we dworze
służeł upaniej *** wdowy; przywoływała go więc na łóżko do siebie i chę
dogo nosieła go. Owa bez ochrony poczynała z nim. Wiedziała kaliska zię
mia, że go za gacha chowała, i gachem go zwali. Odpowiedał mu syn paniej
zabić go, tylko matki bał się o to, że na ostatek nie dowierzając uciekł na
koniu, a już by beł zginął, nasadzieli się nań powinni paniej, i przystał b el
do p. Wacława Kotkoskiego l pod Przedborzęm {bcirca 1624 J)}. Za ślachcica
udawał się i pierwej, i tam. Z Podgórza powiedał się, zaś u p. Kotkoskiego
powiedał, że z Wielgi Polski: "i zwąno mię ***, ale żęm beł zabieł tam ***,
tak Miechoskim teraz nazwałęm się dla tego". Drwieł frant, zaś pod Miechów
przywędrował bardzo oszarpano, zutracał owe szaty i dostatki, co od wdowy
miał. Mniemał, że mu tak zawsze miało dostawać, jak u jejmości beło. Bel
potym pod Miechowem u pana Trepki, pana dziedzicznego w Czaplach 2.
Dał nań cudną barwę i ochędożkę, on za to uciekłe i okradł pana circa 1632,
i powędrował d pod Zamoście. Bel u kilku panów w jednym roku, jak pana
okradł, a nigdzi miesca nie zbel. Merus merkuryjalista jest, nawet i na mie-
scu jednym niedługo postał, wszytko biegał by wiewiórka. Bel li Nięmca
Brąma w Krak<owie > anno 1632. Choć rodzic za trzy mile bel od Krak<o-
wa) , a udawał przed Nięmcem, że z Wielgi Polski ślachcic i że tam gwałt
ma swych powinnych. Myśl eł go pewnie zarwać, zaś anno 1633 pod Zamościm
przypadł na służbie.
[1245] MIĘDZYGÓRSKIa nazwał się *** z Klepacza miejski syn.

Uczeł się w Krak<owie> i anno 1629. Miał lat 26 na ten czas.
k.220 [1246] MIEŁAKOWSKI *** student beł w Krak<owie> anno 1632,
chłopski syn a 1.
[1244] a Na pr. marg.: od p. Kotkoskiej w Policku. b-b Lw., brak. e Na pr.

marg.: Merkuryjalista. d Lw.: pomasirował.
[1246] a Na pr. marg.: w Krak( owie> od Wajsowej, od wójta kleparskiego.
330
[I247J MIELECKI ~ [1250J MIELŻYCKI
[1247] MIELECKIMa ***, chłopskim synu .....
[1248] MIEŁKOWSK{:l, ***, chłopski syn *****, studował w Krak(o-

wie) anno 1632 1, w Bursie Paup'~ rum mieszkał lJ .
[1249] MIEŁOSTOSKI a nazwał się Remijan, chłopski syn od Pińczowa,

z Miełostowic 1 , wsi pana Podlęskiego, kasztel( ana) połanieckiego 2 . Siwcem
ojca jego zwano. a zaś tego Remijana samego Patarlinęm przezwano tamże
bdo. Nalazł ich b eł ociec Siwiec wielkie pięnią,dze, z których synków jego
d ( w) a nakupieli wsi w r. 1625. Remijan ten pod Radomięm kupiel ***, beł
sędzią jakimsi 3 *****b. Brat jego rodzony Jan nazwał się Grabkowskim,
że b~ł spłacheć zrazu kupieł w Grabkach u Szydłowa , i z tego chłopy prętko
uznać, co zaczyna dopiero od siebie fam ilij Cj" a niejednakie przezwiska sobie
przybiorą, jakich różności sieła w tej księdze opisało się. Szerzej i o tem pod
opisanim Grabkowskiego, pod G".
[1250] MIELZYCK[a nazwał się roannes, chłopka Marka syn, z Mielżyna

{poddą,ny p. Mielżyńskiego l} od Gniezna b. Stryj jego księdzęm jest w Gnieź
nie, zowie się Odorovius c . {Odorovius ten jest szołtysi syn z Odrowąsa u Gnie-
zna. Doktoręm w Gnieźnie bd i oficyjałem anno 1635 2 .} A tęn Ioannes pisze
się Marci filius. Studował w Krak( owie) 3, słuchał prawa Iustinianum, Sa-
xonem. Odprawo wał od r. 1629 i r. 1633 sprawy konsystorskie przed ofi-
cyjałem i sufraganem, po klerycku pierwej chodzieł, a zalecając się w Kra-
k ( owie) pannie Kachnie złotniczance Guzlerównie 4 na Szewczej ulicy anno
1633, dał sobie z dwornacka suknie zrobić, aby się jej prędzej spodobał,
ale nierada go przecię widziała. Gładka to panna i urody pięknej, i wielce
roztropna, że nie lada jako chce upaść d • Znać, iż u P ( ana) Boga ma łaskę,
co jej strzeże od złego na świecie. e Sługa zaś Lubomierskiego S w rzeczy się
jej zalecał, niejaki Nieswojowski, nie swoim chciała go też mieć, zrozumiała
oszusta i kazała mu indziej e6.
f Mielżycki Ioan( nes) nobilis, nobili Nicolao Bniński de Bnin inscribit
100 fi. Sabbato post Invocavit, quam sununam cedit nobili Andreae Szele-
zecki, też chłopu jako i sam f.
[1247] a Hasło dodane na odwr. k. 229. Luka na tekst. Na lewym //larg.: Pytać się od
p. starosty ostrzeszoskiego. W kopii Iw. hasła tego brak.
[1248] a Na lewym marg.: B. h Na pr. marg.: w Krak<owie;' .
[1249] a Na lewym marg.: 26. b Luka na l w.
[1250] a Na lewym marg.: HH. l) Na pl'. marg.: Mielżyny wieś jest też w Wielgi
Polszcze, 7 mil od Poznania. O tęm przy opisaniu Sobolowski. c L w.: Odrovasius. d Na
lewym marg.: p. Dąbroski. e- e Dodane potem w luce. f - f Na odwr. k. poprzednie;,
229. Na lewym marg.: Error cancel!<ariae> grodu krak<owskiego) .
331
[1251J MIĘNKOWSKI - (l253J MIEROTA
[1251] MIĘNKOWSKJa nazwał się *** syn ***** ze wsi p<ana)

chłopski
Korni aktowej l w Rusi b. Wziął go beł od chłopa pąn Korniakt, od wycho-
wańca bel u niego kilkanaście lat. Po śmierci pańskiej służeł palliej Kor-
niaktowej2 w Sośnicy i w Złoczowie 3 • Pojął beł anno 1626 Sokolnicką nie-
jakąc, Zapolską z domu matka jej beła. Ten to arendował beł circa 1630
na kilka lat i r. 1633, i potym Tulkowice 4 , wioskę pod Przemyślęm. Miał
na tęn czas dwoje dziwcząt ll .
k.231 [1252] l\lIERosza zwał się *** chłopski syn *****. Ociec jego chłopb
służeł u p. Chrząstowskiego pod Tarnowem kilkanaście lat we Zgłobicach 1
i dał mu tam beł chałup dwie pustych. Pojął beł służebną ze dworu, Mierni-
kiem zwał go, miał z nią syna ***. Ten za chłopca bel przy paniętach, co
się uczeli w Kaliszu ***, i on uczeł się też przy tern. Potem beł podpiskiem
w Krak<owie) circa 1628 i anno 1629, nie powiedał, żeby ojca miał żywego,
i owszem, chciał się to zaprzeć tego w Zgłobicach. Żywi beli i matka jego
i anno 1633, eż co ich świadomi beli i znali, mówieli Mieroszowi, że: "znamy
ojca waszego". Dopieroż jak nie chcąc przyznał się do nich, a tęmu chciał
się ich zaprzeć, że to grubijan beł ociec, jak chłop prosty, matka też jak
wieśniaczka kobieta, a ten pan syn, rzeczka nadęta, siela o sobie rozumieją
ca świnia, a nie przystoi mu to, bo znać z kompleksyjej , że chłop z rodu.
Będąc podpiskięm zabiel beł w Krak<owie) Krzecińskiego ślachcica 2 , sługę
jm. pana Łukasza Gomolińskiego3, anno 1630 i uciekł z Krakowa c, zaś
w rok ukazał się i służyć przystał do Dominika Zasławskieg0 4 • Beł u niego
i anno 1633 w Krakowie, miał lat 30 5•
[1253] MIEROTAa zwał się Mikołaj, bękart Mierotyl starego, co -

Cwie-
kowq2 niejaką pojął bel w Radwanowicach, trzy mile od Krak<owa) . Ten
bękart służeł u p. Pisarskiego o granicę 3, potym u kuźniczków, rzeczonych
Panków, o których pod P, i o tem Mierocie t a mże pod Panek opisanie. Bel
przy tych Pankach tęn bękart, gdy beli zabieli p. Bętkowskiego anno 1632
po Wszech Św<iętych ) . Poimali beli tego Mierotę p<p) . Bętkoscy i wsadzić
mieli dać, eż go wyszaleli Pankowie, bo beł oculatus testis zabicia Bętko
skiego. Tęn bękart Mierota zowie się czasem Radwańskim.
[1251] a Na lewym marg. wyraz nieczylelny (iuri ?). Artykułu lego IV kopii Iw. brak
b Na pr. marg.: na Rusi, i niżej szyfrem: non. c Tamże: Sokolnicka. li Na lewym
marg.: Falęcki Jędrzej.
[1252] a Lw.: Mirosz. b Na pr. marg.: Kraków. c Tamże: Zaboklickiego pod-
piska pytać się w grodzie krak( owskim) .
[1253] a Artykuł dodany /la odwr. k. 230.
332
[1254] MIERZEJOWSKI - [1258] MICHOROWSKI
[1254] MIERZEJOWSKP Jan zowie się, od Krakowa ma żonę i sam

stamtądże. Nie miał jeszcze dzieci anno 1637. Bel za urzennika w Koński
Woli! u p. T€,czyńskiej, wojewodzinej krak<owskiej)2, od kilku lat.
Jest opisanie o Mierzejoskim pod Grodeckim.
[1255] MIERZWICKI nazwał się Jan, z Rzeszowa miejski synek. Beł

za gumiennego prowentowego pisarza w Radłowie, wsi ks. biskupa kra-
k<owskiego), w Podgórzu! ab anno 1628 i anno 1630. Parą koni w kolesie
jeżdżał, miał lat 30 r. 1630. Nie miał żony, za ś1achcica udawał się.
[1256] MIESZKOWSKP Ioatllles et Va1enti<nus), fratres famati labo-

riosi de villa Ogrodniki dicta Nowawieś ad bona Łobzow S. R. Mtis prope
Cracoviam pertinen<ti), agros in Mieszki 1 in Ducatu Masoviae ac districtu
Zakrocimensi si10s, post patrem suum Stanisl<aum) devolutos, famato
Iacobo Mieszkowski, civi Leopolien<si), olim Pauli Mieszkoski dicti Bart-
kowic filio, don ant etc. Anno 1561 post Trinitat(is) in act(is) Crac<ovien-
sibus).
[1257] MICHAŁOWSKI nazwał się Paweł. Tego b€,kartęm urodzieła

niejaka Połonka, służebna dziewka chłopska, w Michałowie u Pińczowa.
Miała go tam z wójtęm, co go Smolarzęm zwą no. Tęn Smolarz nabawiwszy
jej tego Pawła, pojął żonę Nierychłównę z Chrościc u Pińczowa, a Połonka
z b€,kartem tym Pawłęm służeła u p. Zagórskiego w Czechowie 1 za Pińczo
wem sześć lat, eż do r. 1611, potym u Justemontego aręndarza 2 w tęm Micha-
łowie circa 1617. Potym szła beła za parobka Tomka, rzeczonego Wetchło,
drudzy Przybeła zwali goa. Temu Wetchłowi dał beł zagrodę p. Jedlecki
w Jełcy3 u Pińczowa; od kilku lat beł na niej i anno 1633. A ten Paweł bękart
służeł za chłopca u ślachty, potym u p. Czarnockiego w krak<owskiej) zie-
mi w Śrzeniawie 4 kilka lat, zaś od r. 1630 służeł u p. Stanisława Chrząstow
skiego w Podgórzu i r. 1632. Zwał się ślachcicem [b], a matka jego żywa na
chałupie w Jełcy tej.
[1258] MICHOROWSKra ***, chłopski syn *****, w Krakowie czytał

filozofijq anno 1636 1. Potym beł u ks. G€,bickiego kanclerza 2 za przedniej-
szego circa 1639.

[1256] a Artykuł dodany później na odwr. k. 230.
[1257] a Na pr. marg.: Jelca. Bękart ślachcic. b L IV.: chłop i bękart.
[1258] a Artykuł dodany na odwr. k. 230. Na lewym marg.: li kanclerza Grbickiego.
333
[1259] MICHALSKI - [1260] MIKLASZOWSKI
[1259] MICHALSKla nazwał się Jędrzej, syn Mardocheusza szewca

alias Fijałków powroźników w Skalmierzu, miasteczku w krak<owskiej)
z<iemi). Miał lat 20 anno 1634, potym w Krak<owie) uczeł się od r. 1635
i anno 1639 *****. Starszy brat jego, Wojtek, bel kantorem w Skalmierzu,
pojął beł mieszczkę Kisielównę tamźe anno 1636.
k.232 [1260] a MIKLASZOWSKI nazwali się szterzej bracia, [synowie] Mi-

klasza, szołtysa w Pierzćcu J u Stobnice i Nowego Miasta {u Zborowa},
biskupa krak<owskiego) to wieś. Tęn szołtych dzierźył od biskupa [b] ma-
jętności, chłopównę z Pierśca miał żonę. Ci synowie jego, jeden *** pojął
bel Szonbokówn ę 2, co matka jej na wójtowstwie abo raczy szołtystwie w Kle-
cach 3, pod biskupem krak <owskim) mieszkali z synami i z dziewkami c.
Potym tęnże Miklaszek kupicł beł Droźdzejowice 4 u Skalmierza, umarł
beł anno 1626, zostało synów jego też trzej *** Stanisław ***. Wziął beł
po nim kaduk, jak po poddanym, ks. biskup krak<owski) Szyszkowski 5
i wygnał żonę i z dziećmi z Droźdzejowic, eż uprosieł biskupa książę Zba-
raskie, pąn krakowski 6, co puścieł to imo się (że służeł książęciu na parę
koni po kozacku brat tego Miklaszoskiego {stryjeczny} i anno 1630 w Kra-
kowie). Tęn pojął Witkowską, co zatorskim chorążym jej ociec beł tl7 , udawał
mową, że u króla Zygm<unta) III miał mu ktoś zjednać nobilitacyją8, ale
nieprawda sroga. {eTo Witkowskim wymawiano często, że za chłopa dali
siostrę, oni odpowiedali go zabić. Siostra tego rodz<ona), co Witkowską
pojął, jest za młynarzem we Zrzeczu 9 w sendomierskim wojew< ództwie),
wsi p. Gołuchoskiego f • Druga Miklaszoska beła za młynarzem w Stobnicy
pod ząmkięme.} Tych Niklaszoskięmi drudzy zwali, aleć jedno to uczyni,
Miklas2 i Niklasz. Stanisław, brat tego Z Droźdzejowic, nadsługował księ
żnie na Tarnowie lO circa 1627 i tam ze służby od księżny pojqł Tymbarską
wdowę niejaką. co za panią starąll beła. Potem anno 1631 dała mu do wier-
nych rqk trzymać wieś Łękęl2 u Rzeszowa, gktórą zastawą miałaga ***** h.
Miklaszów drugi syn *** Ulijanównę, z Paczanowa mieszczkę, jedynacz-
kę, pojął, miał kilkoro dzieci z nią. Tęn we wsi Biechowie u Paczanowa pana
Paczanowskiego, starosty brodnickiego 13 , folwarczek jakimsi sposobęm
trzymał i anno 1628, i potym; chował stado klacz i bydła niemało.
[1259] a Artykuł dodany znacLl1ie później na odwr. k. 231. Brak go w kopii Iw.
[1260] aa Cała ta CZfŚĆ przekre.ilona. Na lewym marg.: 1. Na pr. marg. /lotatka prze-
kreHona, uszkodzona nieco przez oddarcie brzegu karty: Miklaszowice ..... panow Brani-
ek<ieh) in distrietu Crac<oviensi) ..... Branie nie ode <wsi) tedy, ale od imienia szołty
siego tytuł przybrali. O tem Paproeki, fol. 77. b Lw.: krakowskiego. c Na pr. marg.:
Szonbokowa, przekreślone. fi Tamże: Witkowska, przekreślone. e-e Ta notatka na
pr. marg., nie przekreślona. f Odtąd do końca ustępu dopisane znacznie później. g-g
Lw., brak. i1 Luka na półtora w.
334
[126 1] M1KLASZOWSKl - - [1262] MIKLASZOWSKI
i Jest jakiś *** stawiarz, co w Pilcy 14 stawy robieł circa 1630, powinny
jest tych Miklaszowskich, a gdy służel Miklaszoski u księżęcia Zbaraskiego,
kasztel( ana) krakow( skiego) , namówiel stawiarza tego stawiarza [s] stryja
swego, że skwierczał przed księżęciem mówiąc, iż według umowy roboty
stawów nie wystarczeło sieła do płacej stawiarzom. Posłał Miklaszoskiego
k siążę, aby to obaczeł. On jako powinnęmu stawiarzowi nagnał i powie-
dział, że nadto wydał na trzy tysiące . Dał mu ks iążę, on kupi eł za to coś
pod Pi1cą.
2. Miklaszowski ***, drugi syn tamtego szołtysa z Pierśca, kupieł beł
dom w Stobnicy, miasteczku w Sendomierskim, w ulicy Paczanoskiej i miej-
skie przyjął, a beł ipierwej kiJka lat za urzennika w Niekurzej, wsi biskupa
krakoskiego u Połańcza i . Potym kupieł bel szołtystwo pod KIecami u biskupa
krak( owskiego) Szyskowskiego. Kazał mu beł i gór kruszcowych w KIe-
cach doględać biskup, przy tern i na swą stronę miał swe góry. Uczynieł
beł coś biskupowi , z czego wziął mu beł i to szołtystwo, ale naprawieł kilku
o sób, że biskupa uprosieli, iż go niechał na tern szołtystwie. {Trzymał anno
1634 pod Pińczowem coś od p. margrabie, sam stary i z synem.} Zebrał beł
na górach do trzydziestu tysięcy. Synów miał *****. Służeł p ( anu) krakow-
skięmu jedęn ***, Witkoską pojął beł anno 1632 w krakoskim wojew( ódz-
twie) lS. Drugi tęn, Jerzy to bel *****k [11. 3. Miklaszoski *** trzeci beł ple-
bąnęm w Szczucinie 16 *****m. 4. Miklaszoskiego *** czwartego kazał beł
kijmi zabić pąn wojewoda lubelski m.
n MikJaszowski Jerzy beł też stryjeczny tych z Droźdzejowic *****0,
twarz jego okazuje być grubym chlopęm. T en r. 1629 arendą trzymał ple-
baniją w Niegardowie 18 u Proszowic kilka lat od księdzów z Krakowa. Dru~
dzy mówieli, że za urzęnnika bel, a nie aręndarzęm. Miał źonę *****P, miał
coś potomstwa ; umarł anno 1631 n.
[1261] Bel MIKLASZOWSKI *** t eż miejski synek w Krakowie. Matka

jego mi e szkała w przecznicy z Brackiej ulice ku Bursie Pauperum. Żydom
na lichwę pięniędzy dawała, miała kram przeciw ratuszowi, co kalety prze-
dawała i anno 1619. Syn tęn jej do Włoch dla doktorstwa jeździeł. Przyje-
chawszy wydał be ł po kilka la( t ) a Kalendarz judycyje a1 r. 1618, data w Bo-
nonijej2.
[1262] MIKLASZOWSKI *** służeł też circa 1633 p. Glińskie mu Mi-
• • • •
[1260] l - l Ten ustęp /la odwr. k. 23/. J- J Dopisane /la kartce naklejollej na pier-
wotny tekst. k Luka na J w. l Lw. : o którym będzie niżej. m Luka na l IV.
n - n Ten ustęp skreślony. o Luka /la1/3 w. p Luka na pól w.
[1261] (l- (l L w., brak.
335
[1263] MIKOŁAJ - [1266J MIKOŁAJSKI
kołajowi W Jemielnie U Pińczowa l . Miał lat 30 kilka, nieżonaty bel; inszego

rodu Miklaszów ajest ten to a .
[1263] MIKOŁAJa ***, tylko go eż dotąd imięniem
zwano, mieszczanina
w Tarnowie. Ma tam swą osiadłość miejską. Żonę stamtądże ma mieszczkę
*****b, szynkięm miodu, winęm bawieł się zawsze. Tęn od r. 1623 od p. Za-
mojskiego! podjął się aręndą trzymać wsi koło Tamowa. Obiecał z nich
dać 14 tysięcy na trzy raty na każdy rok c . Wziąl sobie za urzęnnika Suliszkę
niejakiego ***, o którym pod S. Żona zaś tego Suliszki za urzęnniczkę {w Wierz-
chosławicach 2 } do krów. {Dawać im obiecał na rok 100 fi.} Syn Suliszki
tego zaś, {Jąnek, } za pisarczyka. Tęn Mikołaj wyniósszy się z Tarnowa, że
ma pieniądze, będzie się udawał ślachcicęm, tytuł przybrawszy.
k.233 [1264] MIKOŁAJCZOSKla ***, chłopski

syn *****b. Ten bel na Ogro-
dzeńcu w krak( owskiej ) ziemi dozorcą aboli za urzęnnika od p. Fierleja 1
od kilku lat i r. 1633. Tego przezwiska okrutna rzec chłopskiego rodu pacho-
lików u ślachty, kluczników, urzenników i woźnic nawet, zaś także Jadam-
czoskich, Janczowskich, Janczych [e]. Nawięcej od imion przezwiska chłop
scy synkowie sobie biorą, a ślachta od wsi d, stąd każdego chłopa uznać
snadno. Zowąc się drudzy chłopscy synkowie i szołtysi od wsi i od miast
królewskich i księżych, i od ślacheckich czasem, ale kiedy w owej wsi nie-
dawno jest, abo że w niej jak żyw nie miał nic przodek jego, to już chłop się
nazwał, pewnie rozumieć każdy może.
[1265] MIKOŁAJSKla nazwał się Kasper, a jego matka jest mieszczka

z Księża Wielkiego, bednarka ***. Służela za szafarkę i starą paniąl ab anno
1615 i r. 1633 u pani Kępskiej Stanisławowej w Rakoszynie 2 , od Jędrze
jowa dwie mili. A tęn syn jej służeł p. Kępskiemu samemu. Miał lat 30 kilka,
za ślachcica [b] udawał się. '
[1266] MIKOŁAJSKP zwal się Matyja sl. chłopski syn, za urzęnnika

po dworach sługował h . {We wsi w Prusi ~chl pod Krak( owem) umarł tęn
[1262] a-a Jw.

[1263] a Artykuł dodany na odwr. k. 232. Na lewym marg. cyrylicą: Miklaszewskich
<sio) stra ze młyna [w] Chmielniku miasteczku w sendomierski ziemi za młynarzem, dalej
zwyklem pismem: i roku, po czym szyfrowana nieczytelna dala. W kopii Iw. artykulu tego
brak. h Luka 1/0 J / J w. c Na lewym morgo szyfrem: non.
[1264] a No le wym maJg.: MM , 1/0 prawym: Ogrodzeniec. I) Luka na 1/3 IV. C LIV.:
Wiśniowskich, Pawłowskich, Piotrowskich, Dąbrowskich, Ostrowskich, Jakubowskich,

etc. d Na pr. marg.: Nota generalis plebeanorum.
[1265] a Na le wym marg.: 47, 1/0 prawym: Książ. h Lw.: pan kiernos.
[1266] a Artykul dodal/Y na odll'/'. k. 232. W kopii Iw. brak. b Na lewym marg.
szyfrem: no n
"'6
.J_'
[1267J MIKOWSKI - [1272] MILNEROWJE
Matyjasz r. 1636;} zaś syn tego Matyjasza, Jan, na cesarską za ciurę u li-
sowczyka służeł, potym circa 1639 u ślachcica służeł za pachołka, miał lat
30 *u**c. Dziewkę swą tęn Matyjasz, a siostrę Janowę, dał bel za chłopa
Kamubę [l] alias Budzynia do wsi księżej do Prus, mila od Krakowa, i tamże
u tej dziewki to ten Matyjasz umar.
[1267] MIKOWSKla nazwał się *** syn chłopa *** Mikoszki z Białej,
wsi jm. p. Dębieńskiego 1 , królewszczyzny u Częstochowej. Ten bel kilka-
naście lat b za kuchmistrza b u p. Zamojskiego Tomasza, starosty krak(ow-
skiego) i kanclerza 2 . Ten pojął *****c z szesnastą tysięcy i trzymał *** pod
Zamościem u Tarnopola i anno 1639.
[1268] MIKUŁOWSKI ***, chłopski syn *****a. Ten srużeł u p. Go-

ruchowskiego, dwie mili od Wiślicel. Pojął bel dziewkę Lichego, kmiecia
Z Baranowa, wsi biskupiej, co między Buskięm a Stobnicą. Beł za urzennika
we wsi Niekurzej , od Połańcza mila, u biskupa krak( owskiego) anno 1630
i potym ***. Miał kilkoro dzieci, za ślachcica udawał się b.
[1269] MIKULSKI zwał się *** mieszczanin na Kleparzu a. Jest nota
o nim w księgach, co bel pozwany na ratusz o niezapłacenie czynszów i ga-
belle 1 anno 1698 b. Zostało jego potomstwo.
[1270] MILERSKI nazwał się *** mieszczanin w Bochni. Nadslugował
p. Witoskiemu, wielgorządzcy krak( owskiemu) l, kilka lat i anno 1632 a.
[1271] MILEWS KI ***, z Rawy miejski synek *****. Wziął go beł od

ojca żołnierz pod czas konfederacyjeja, tam zdobeł się u chłopów, eż potym
r. 1618 służeł na dwa konia pod Owakową [s] chorągwią na Ukrainie 1• Zaś
beł u Janusza, książęcia Jarosławskiego 2. Za ślachcica udawał się.
[1272] MILNEROWIEa zową się dwa bracia *****b, Szczęsny i u*.

Kupieli spłacheć w wiosce Lubeckiej WoW , od Tuchowa półtoryC mile.
------ - - -
[1266] c Luka na 1 11'.
[1267] a Artykuł dodany lIa odwr. k. 232. Na lewym marg. rysunek tarczy, IV niej na-
pis: Ciołka herbu zażywa, niżej: że to orewał nim ociec jego w Białej, a on go pogąniał
i pasał. hh LIV., brak. c Na lewym marg.: od jm. p. Dębińskiego. To nazwisko cy-
rylicą·
[1268] a Luka /la pół IV. b Na lewym marg.: Popłaski.
[1269] a Na pr. marg.: Kleparz. b Oczywiste przepisanie się. Zapewne chodzi o r.
1638.
[1270] a. Na lewym marg.: E, Ila prawym: Bochnia.
[1271] a Na pr. marg.: Rawa.
[1272] a Artykuł dodany Ila odwr. k. 233. /) Luka na 1/ /4 w. c Lw.: dwie .
•
27 - w . ~. Trepka: liber chamorum, cz. l 337

[1273J MISlOWSKI - [1274J MISlOWSKI
Nieżonaci jeszcze beli anno 1638 *****d. Siostra ich beła za Pałuskim nie-
jakim, co przy miasteczkach folwarczki arendowywał i anno 1638 na przed-
mieściu u Tuchowa w Podgórzu. W rzeczy omełką Minorami 2 zwali się
[e], a czasem Milnerami f •
[1273] MISIOWSKla pojął
anno 1637 miejską dziewkę w Warszawie,
Zaleszczankę, przechodkęl, co ociec jej ma kamienicę podle jezuitów w War-
szawie 2 • Gniewał się nań król jm. o to i nie kazał mu się ukazować na oczy3.
k.234 [1274] aMISIOWSKI Mateusza beł to z Jeżowa al *****b zagrodniczy

syn 2• Ten u Piątku w łęczyckim powiecie służeł księdzu, przy którego śmierci
będąc, porwawszy worek niemały skórzany czerwonych złotych, uciekł.
Postrzeżono, że worka tego nie masz c, szukąno Mateusza a, ale on wlesię
na dzięń zapadał, a w nocy szedł. Przywędrowawszy do Krakowa a, pojął
bel w rok u Brykcego a mieszczanina dziewkę, co jego kamienica bela na *** d
ulicy3, przeciw Ligęzineja. Tamże przy ojcu żeninym mieszkał, a onemi
księżemi pieniądzmi, część i posagowemi, lichwieł z Żydy kilkanaście lat.
Sa jeszcze pamiętnicy, co wiedzą dobrze o tęm Mateuszu a. Nalichwiwszy
pieniędzy, kupieł naprzód Obichów a4 ***e tysięcy, aa Irzędze a za dziewięć
tysięcy od ap. Pieniążka a5 , zaś aCzcyce U Janowca a ***. Kiedy umarł ten
Mateusza zostawiwszy syna Adama af6 , pan aPieniążek Krzysztofa wjechał
mu w te Irzędze a i z żoną swą, bo złe prawo jego być wiedział. Odjechał beł
potym do Lublina, zostawiwszy panią w Irzędzach a , którą ten Adama na-
jechał i wygnał; poronieła ze strachu. Pozywał p. Pieniążek a o ekspulsyją.
Czując się być chłopem Misioski a, i tuszono mu przegrać, szukał mocno
jednania przed terminem i w Piotrkowie na trybunale anno 1599, tak eż
dał paniej Pieniążkoweja dziesięć tysięcy, aa Józefowi Latoszyńskiemu a ,
ojcu żony swej, dał wieś Obichów a7 , co by w jednanie potrafieł, bo Pienią
żek a żadną miarą twardo nie chciał się jednać i doszedłby bel konfiskacy-
jej na nim według konstytucyj ej anni 1589 8. Ten dlatego zaś, aby przykreł
[1272] d Luka na ]' /4 w. e Lw.: że to są Minorowie szlachta. f Pod tekstem:

•
od p. Borka .
[1273] a Artykuł dodany na odwr. k. 233. Nazwisko cyrylicą. Artykułu tego w kopii
Iw. brak.
[1274] a, a-a Słowa j zdania pisalle cyrylicą. Artykułu tego brak w kopii Iw. b Luka
na 1/3 w. Na pr. marg.: Miliński w Krakowie. c Na pr. marg. szyfrem: non. d Nazwa
ulicy starannie wytarta, lecz moźliwa do odczytania: Sławkowskiej. e Luka po jednym
słowie wytartym. f Na pr. marg.: wpisał go Paprocki [nazwisko wydrapane, ale czytelne],
zdrajca wszytkiej Korony, pod he( r) b [tu rysunek jak gdyby strzały ostrzem do g6ry o trzech
rozgałęzieniach II dołu], folio 321. Siełu ten szalbierz za podarunki chłopów wpisał pod her-
by, co na końcu w prefacyj ej opiszę i dowodnie pokażę.
338
[1275] MŁYŃSKI _. [1277] MŁODECKJ
się skrzydły pańskięmi z chłopską skórą, podał się nadsługować darmo od

kilkunastu Jat i r. 1633 i z asynami dwiema a jm. p. amiecznikowi koronnemu a9 ,
aby się nie tak bał zwać ślachcicęm. Miał asynów piąci: Jędrzeja, Józefa,
Jadama, Michała alO ***, oddał ***g asyna do biskupa krak<owskiego),
królewicaalI, anno 1633.
[1275] MŁ YŃSK[ nazwał się Paweł, młynarski syn *** z Prąmnickiego
młyna spod Krak<owa) l. Tęn pauperibus chodząc, uczeł się w Krak<owie ) a.
Tego zaś wziqł beł ks. Sułowski, opat tyniecki 2 , służyć sobie. Kilkanaście
lat tam będąc, miał u księdza wszytko w mocy i będąc przy jego śmierci
zarwał pieniędzy nięmało. Służeł potym księdzu Skarszowskiemu 3 ***. Dal
bel na Bolechowice 4 na arendę, którę ożeniwszy się ***** trzymał długo.
Tam się więcej zdobeł, umarł anno 1618, zostawieł synów trzech: Stanisława,
Wojciecha, Franciszka. Wojciech beł w Wołoszech circa 1621, potym pojął
Solikowską {w Witąnowicach za ZatoremS}. Mieszkał pod Lanckoruną
,
i anno 1637, {zaś na Slqsku w Przełajce 6 , wsi Borkowskiego, zastawą 600 fi.
Ma synków: Floryjana 6 lat, Jędrzeja 3 lata anno 1638.} Dziewek zaś trzy:
Kaśka Z Lubojęńskim b {Sobestyjanem c7 }, co trzymał anno 1623 Bieżanów 8 ,
mila od Krak<owa) , Hanna za Solikowskim d , co trzymał arendą anno 1623
Więckowice 9 , od Krak·: owa) dwie mile, {o którym pod S,} Halszka za Cieszo-
wskim 10, który circa 1623 plebaniją arędą trzymał w Racławicach u Olku-
sza. Stanisław syn z Żarnowca mieszczkę żonę miałe.
[1276] MŁODECKJa nazwał się Jąn, z Łagowa l miejski syn, Nięmiec k. 235
ociec jego w Łagowie. Tęn syn Nięmców służeł za służkę Bogusławskiemu,
staroście w Bożęcinie 2 , miasteczku biskupa krak<owskiego) ks. Tylickiego 3 .
Pojął beł ten Jan dziewkę Wojciecha, wójta w Jeziorku 4 , wsi do Bożęcina,
circa 1616 bel za urzęnnika jak poddany u ks. biskupa krak<owskiego)
Szyskowskiego S eż do śmierci biskupiej. Miał brata *** młodszego, służeł
u ślachty *****b. Siostra ich beła za mieszczaninęm Harcabem we Lwowie,
bda żywa i anno ] 633. Ten nazwany Młodecki zaś mieszkał w Jeziorku
przy wójcie, żęninym ojcu, anno 1633. Nię miał z żoną jeszcze potomstwac.
[1277] MŁODECKI nazwał się ***. Tęn z Wąchocka miejski synek a.

Wziął go bel od ojca Młodziejowski, o którym pod M, co bel podskarbiem
[1274] g Luka po l wyrazie wydrapanym.

[1275] a Na pr. marg.: Prąmnik. Niżej: Miśkowa w Bo1echowicach zna dobrze rodzaj
jego i Sikorzyna na św. Jąna ulicy w Krak<owie) . Jm. p. Rej wie, skąd bel. b Lw.: Lu-
bońskim. c Lw., brak. d Na pr. marg.: Sulikowski. e Tamże: Żarnowiec.
[1276] a Na lewym marg.: 82. b Luka na przeszlo l w. c Pod tekstem: od mie-
szczan z Łagowa relacyja.
[1277] a Na pr. marg.: Wąchocko.
339
[l278J MŁODN1CKI ·- (1280J MŁODZJEJOWSKI
zostałkoronnym. Powinny pewnie Młodziejoskiego tego beP, bo Młodeckim

zwał się pierwej, póki beł Młodziejowic nie kupieł pod Krak( owem) , ale
o tym szerzej pod Młodziejoski. Kochał się w tym to, beł u niego za pisarza
skarbowego prowentowego, z czego przyszedł do pięniędzy i majętności
nakupieł.
[1278] MŁODNICKla zowie się Aleksander, ale nie on Wielki, syn

kaletnika 1 ***, mieszczanina w Skalmierzub. Ma żonę {kaletnik tęn}, mie-
szczkę z Wiś\ice nazwaną Brzuchańską (że go dawała). Z tą miał synków
tych dwu, Aleksa i Samuela. Starszy beł przy domu, a młodszy uczeł się
jeszcze w S( k) almierzu i anno 1639, miał lat 15. Aleksy uczeł się w Krak( o-
wie) w Bursie Pauperum i anno 1639 2 ; na księstwo chce się promować.
[1279] MŁODZIANOWSKra zowie się *** z Łowicza Raroszków syn.
Studował w Krak( owie) w poetyce anno 1639 1, miał lat [b] 16 c .
[1280] MŁODZlEJOWSKI co się zwal ***, beł to z Wąchocka miejski
syn. Ociec jego beł ślósarz, a brat ojca rodzony kowalstwo rabiał. Syn tego
kowala Tomasz, a stryjeczny brat tego nazwanego, kowalstwo rabiał,
przeniósł się bel pod Miechów do wsi Małych Czapl kolegijatów kra-
k(owskich) l od r. 1600 eż do r. 1620, w który umarł. Zostało dwa
synów jego w tych Czaplach. (Tęn kowal Tomasz sąm powiedał mi tę
relacyją, że rodzony brat stryjeczny beł tego Młodziejoskiego nazwanego.)
Tęn tedy nazwany, syn ślósarzów, pisał niespetnie i wziął go bel w Wąchocku
Symon, proboszcz miechowski 2 , circa annum 15 ... Zaś go beł oddał do
pisania podskarbięmu koron( nemu) 3, u którego potym bel za pisarza skar-
bowego. Ten ociec jego, ślósarz, powiedano, że pod W ąchockięm u ślachci
ca służbistą pojął beł, którą Młodecką zwąno 4 , od czego ten syn ślósarzów
zwał się pierwej Mlodeckim, eż potym. po śmierci p. podskarbiego, że tęn
beł powiadom skarbowych sposobów, dał mu król podskarbstwo, które
kilkanaście lat do śmierci miał na sobie 5 . Za pożytkiem mu beło, iż nakupieł
majętności w lubelskiej zięmi i dla tytułu swego kupieł Młodziejowice pod
Krakowęm od p. Minockiego 6 , z których zwał się Młodziejowskim. Zosta-
ło synów jego kilka***. Tego są jeszcze powinni w Wąchocku i siostra ro-
dzona jego żywa beła anno 1612. Stara już bela, miała dom w Wąchocku
na rogu ***. Ta często wspominała przed gośćmi, co u niej stawali, o Mlo-
dziejoskim podskarbim. mówiąc, że jest jej rodzony brat etc.
[1278] a Artykuł dodany /la odwr. k. 234. W kopii Iw. brak. h Na lewym marg. szy-
frem: non.
[1279] a Artykuł dodany na odll'r. k. 234. h L IV.: na ten czas. c Pod tekstem:
od p. Zaleskiego Sta< nisława) .
340
[1281] J\lŁOTKOWSKI - [1286] :\1NJSZEK
[1281] MŁOTKOWSKI naz\vał się Piotr, kow'alski syna *****. Tego k.236
wziął go beł jak poddanego za chłopca pan Tęczyński Jędrzej, kasztel <an)
belskil. Że beł kilkanaści e lat u niego, dał mu bel z laski folwark przy mia-
steczku Staszowie w Sęndomi e rskim. Ten folwark Staszówek zową, dał mu
go od r. 1614. Kilkaset z ł o tych miał intraty z niego na rok. Nieżonaty bel
ten to anno 1630; prz) ,viózł beł tego to z Rusi chłopcęm pąn Tęczyński ze
starostwa stryjskiego. które jak przedał, mieszkał w Łubnicach 2 w sendo-
mi erski ziemi
•
.
[1282] MNICHOWSKI *** z Chrobrza 1, wsi panów Myszkowskich,

co do Pińczowa należy, chłopski syna. Ociec panów Myszkowskich 2 miał
ten zwyczaj, że brał synki od poddanych. Jednych do służby, drugich rzemio-
sła dal wyuczyć różnego, trzecich muzykami, myśliwcami, kuchmistrzami,
i onym domki, chłopskie zagrody drugim z rolami rozdawał na to, aby ich
już zatrzymał przy sobie w różnych wsiach swych. Tego ojcu dał beł w Mni-
chowie u Pińczowa, ale nie zwał się Mnichoskim *****, dopiero syn jego
ten jął się tak zwać od r. 1621, eż i anno 1633 3 .
[1283] MNrCHOWSKla.
[1284) MNfŃSKA a pod Konwicki opisanim.
[1285) :\1~10\\ ' SKI z\\al s i ę Jędrz ej . mieszczanin na Kleparzu. Jest nota
o nim \\' księgach kleparskich scabinalibus anno 1580 post octavas Corporis
Christi [po 9 VI]. Zostało potomstwo jego a.
[1286J MNISZEK nazwał się

Piotr. Ociec jego w Sieradzu forman beł.
Ten syn jego Piotr uczd się w Sieradzu będąc przy ojcu!, potym podpiskiem
bel. Zaś służeł p. Wolskięmu Mikołajowi, staroście krzepickięmu 2 . Słał go za
ajenta abo prokuratorka do spraw swoich. {Puścieł mu beł wójtostwo pod
Krzepicami, na którym mieszkał i anno 1634.} Dabrowską niejaką pojął3.
Udawał, żeby praktyką jakąś miał mu p. Woiski ślachectwo zjednać 4 , ale
de verbis quantumvisa. Kupieł coś pod Wielunięm. Dziewki za posagiem,
za Stawskiego dał jednę ***** b, {synów miał Piotra i Jędrzeja es.} Syn jego
~--- -- _ . -
[1281] a Na pr. marg.: Staszów.

[1282] a Na pr. marg.: Pińczów.
[1283] a Kilkuwierszowa luka na tekst. Na pr. marg.: co słuieł u p. Konarskiego anno
1622 \V [dwa wyrazy nieczytelne] przemyskiej służel. Hasła tego w kopii Iw. brak.
[1284] a Hasło dodane na pr. marg. mifdzy nrem 1283 a 1286. W kopii Iw. brak.
[1286] a Na lewym marg.: J6000. b Luka po zdaniu wydrapallym. c Nad tymi
imionami lI'yraz nieczytelllY.
341
[1287J t>'1OCZARSKI . - [1288J MOCZARSKI
Mniszek, zda mi się, co bel lisowskim rotmistrzem anno 1620, którego za-
skoczeły beły roty powiatowe u Siewiora 6 Z rotą jego (co ruszono belo na
nich na ten czas) i pozakowano belo, eż go hetman Koniecpolski? wziął do
siebie, bo by go beło zabito. Bel też Mniszek *** anno 1631 podpisek w gro~
dzie krakow( skim). Syn tego musi być.
<IAnno 1532 in act( is) terrestribus Crac( oviensibus) post Assump( tio-
nem) B( eatae) M ( ariae) V( irginis) Petrum Mniszek ministerialem de Stra-
>
domia extra muros Crac( oviae często akta wspominają d.
k. 237 [1287] MOCZARSKI zwał się *** chłopski syn *****a. W lisowskich
kupach po kilka lat bywając wziął eksperyjencyją. że potym za rotmistrza
miewali go. Ten w Prusiech miał też kozaków sto r. 1628. Tam Mszalski,
rotmistrz drugi kozacki, co beł Olkusz na stacyj'l, zajechawszy wyszypłał l ,
zadał to, że chłopski syn, i powiedał, skąd, aleć i wszytko wojsko wiedziało
to, że chłopowic. Tęn Moczarski starał się o nobilitacyją na sejmie ann i
1628, ale nie doszedł. Po zapłacie zasłużonego, z Prus wyjechawszy, wlóczeł
się po stacyj ach. Idąc ku Rakowu spaleł miasto królewskie na starostwo
Szydłów, że do znaku zgorzało anno [630 4 Aprilis 2 . Siostrę jego rodzoną
pojął beł Bronak niejaki h, o którym pod B. Synowie tego Bronaka, a siestrzeń
cy Moczarskiego bawieli się przy tern wuju, żeby z grubijaństwa chłopskiego
wygrzebali się i u Moczarskiego wymoczeli chłopską skórę.
[1288] MOCZARSKI nazwał się Bernard, drugi chłopski syn *****.

Ociec jego kupieł beł kamieniczkę w Krak( owie) na Brackiej ulicy i domków
kilka za Wiślną broną, na gruncie Smoleńsk nazwanym. {Miał pierszą żonę
Nagotównę, mieszczkę, z nią syna Bernata tego. a Drugą ***, trzecią Alan-
c ównę l też Z Krak( owa), a z nią dwoje dzi ::: wcząt a .} Ten umarł anno 16 ...
Został syn jego {B;:rnat}. co s ię to Moczarskim nazwał. Mieszkał w domku
jednym na tęm Smoleńsku i anno 1633. Mial beł sobie folwarczek li Kra-
k( owa) pod Łobzowem u Szota mieszczanina. Pojął beł, Śliwską zwała się,
skortyzankę krak ( owską ) anno 1631, co jej mieli przedtym w Krak( owie)
po dostatku i woźnice. Ale kiedy brał z nią ślub abo wesele, jeśli belo, żaden
nie wiedział tego ani o tęm powiedzieć nię może. Miał ten to anno 1633 ze
trzydzieści lat. Chciał beł arendować plebaniją jednę, ale iż nię miał, tylko
dwieście zł ( otych). nie chciąno mu aręndować, bo trzeba beło 800 zł. Nię miał
potomstwa h.
[1286] U··<I Dodane Jla od,.,,.. k. poprzedniej, 235.

[1287] a Luka na 1/3 w. II Na pr. marg.: Bronak.
[1288] a -a Lw., brak. h Na pr. marg.: perg. Poniżej: Brat jego Oleksender stry-
jeczny od.
342
[1289] MODERACKI ... . [1291] !\lODZElOWSKI
CN( obilis> Moczarski Christophorus n( obili ) Martae, spectabilis domini

Nagot consulis Crac( oviensis) filiae, quae mater erat modern i condes-
censoris Bernardi Moczarski, in quem iure naturali successio est devoluta,
inscribit feria 5 in vigilia festi S. Thomae Apostoli anno 1607 [20 XII] in
act( is> consul( aribus' Crac( oviensibus>c.
[1289] MODERACK[ nazwał się Jędrzej, chłopski syn *****. Służeł
kilkanaście lat p. Laskowskiemu, instygatorowi królewskiemu I, i tam na
służbie p ojął beł służebną. Potym anno 1630 beł za urzęnnika w Mokrzesce 2
u Szcz-: panowa w Podgórzu, u Stanisława Szonboka 3. Jak przedał tę Mo-
krzeszkę p. wojewodzie ruskiemu 4 , beł tąmże u niegoż urzęnnikiem Mode-
racki i anno 1633. Miał synów: Samoe\owi beło lat 15, Stasiowi 13, uczeli
się w Szczepanowie o granice. Dziewczę *** dał bel na służbę do paniej
Kołackiej pod Miechów do Czapl anno 1633. a Do dysputacyjej przyłącza
się Moderacki inter Interrogacki et Respondowski a .
[1290] MODERSKI nazwany ***, bękart Jerzego Radoszewskiego a, k.238

podkomorzego wieluńskiego l, z Zofiją Skotakową, dziewką z Modrza 2 ,
wsi w Wielgi Polszcze u Kościenia, a jeszcze przeciwko Bogu bękart b, bo
mial ten Radoszewski żonę. z domu Mogielnicką3, a tę Zofiją Skotakównę
chował \\. \1odrzu sobie za inamoratę i miał z nią bękarta ***, którego od
Modrza przawał \lodcr skim. i b ę karrkę miał także. Której Zofijej i z bę
kartami temi kupie! kamienicę w Kościeniu i oddał sida rzeczy ruchomych,
bydła, zbóż rozmaitych i pieniędzy odkazał zaś potym na testamencie, gdy
angonizował 4 anno 1622. Prawie ten beł Radoszowski na kilka lat przed
śmiercią oszalał, bo jechał beł do ksiąg ***** i przyznał za żonę sobie być
te Zofiją i bękarty te za dzieci wtórego małżęństwa, a ono potomstwo wtóre
nie Radoszewskimi pisać kazał, jedno Moderskięmi. To frenesis sroga, sam
Radoszewski, a dzieci Moderscy! Dla kaduku to czynieł, by kto nie uprosieł,
ale pewnie tego nie ujdąc.
{1291] MODZELOWSKla nazwał się Jąn, bękart czysi. Tego położono
belo w powiciu na drodze pod Łowiczem i 4 czerwone złote za pieluchą
i list włożono. Napis beł: "kto go najdzie a wychowa, będzie ukontentowąn
dobrze". Nalazł to dziecko Bartosz, krawiec ze Stępowa, poddany p. Stę
powskiego w łęczyckiej zięmi u Piątku, i dał go zaraz okrzcić Janem anno
. ._. __ ..
-- -""- ~ - ",
[1288] (; - C Ustęp dodany fla odwr. k. 236.

[1289] a -a. Dopisane zflacznie później.
[1290] a Na pr. warg . : Kościell w Wielgi Pol <szcze>. h Tamże: 10000. c Tam-
że: Nota.
[1291] a. Na lewym marg.: 49.
343
[1292J MODZELOWSKI --- [1298J MOJECKI
1590. J ak go wychował tam, pan Stępowski ten, podkomorzy gostyński l,

wziął go za chłopca ***. Doszto belo tego potym z konijektur, że beł bękart
Modzelowskiego ***, brata rodzonego podczaszego gostyńskiego 2 • Ze ślach
cianką miał go, którą potym udają, że tę pojął bel Modzelowski tenże, co
to pierwej miał z nią tego bękarta, i od tego, że doszli jego być bękartem
Jąna , nazywał go p. Stępowski Modzelowskim. Bel u niego i anno 1631 b.
[1292] MODZELOWSKI zwał się Mikołaj,

kowal na Kleparzu u Kra-
k<owa) . Jest nota o nim w kleparskich księgach anno 1599. Zostało jego
potomstwo .
.
r1293] MODZELOWSKP Jan, z Olesznice miejski syn. Ten panom służeł
dziedzinl1ym Lanckoruńskim l, potym circa 1639 p. Gajowskiemu. Ten circa
festum S. Valentini [okola 14 II] tegoż roku rękę uciął p. Goreckiemu w Kra-
kowie, uciekł do Bernardynów, a potym z Krak <owa) . Odsądzono go ćci
w grodzie krak<owskim) o to po św. Macieju tegoż roku.
[1294] MODZELOWSKP w Poznaniu mieszczanin, bękart jest, nie miał

żony. Miał na Nowy Grobli dom i w mieście drugi. Pięniężny, udają, że
legitimi ortus jitteras od dwora kupieł sobie. Bel Ż'j\V i anno 1638. b Z fOfmanki
się zbieł, ma już żonę od f. 1633. Szabla oprawna, w bławacie b [e].
[1295] MOGIELNICKla
[1296] MOGIELSKla nazwał się *** z Mogieły od Krak <owa) chłop
ski syn.
[1297] MOGIELANSKla nazwał się *** ślósarzów syn Jakubów z Flo-

ryjań s ki
ulice w Krak<owie) b spod Dzwonu l. Umarł ten ślósarz anno 1631,
a t en syn pisować jął się w miejski kancelaryjej przy pisarzu Rorajskim
i anno 1634, potym u Bełzy2 ***. pisarza wi e lgorządowego e anno 1637.
k.239 [1298J ]\ll0JECKI nazwał się *** syn Odeły, mi eszczanina z Buska a
w Sendomierskim. Służeł z wyro srka od 1". 1616 paniej Gołuchowskiej wdowie
[1291] b Tamże: p. Sadoski.

[1294] a Artykuł dodany fla odwr. 237. h··lJ Dodane póżfliej. Na lewym nwrg.: od
p. Cho dowicz<l. e L w.: chodzi.
[1295] a Luka Ila 2 lub 3 w. tekstu. Na pr. //larg.: w Pławowicach (nazwa miejscowości
pisana cyrylicq). IV kopii Iw. hasła teg o brak.
[1296] a Lw.: Mogilski.
[1297] a Lw.: Mogilański. !J Na pr. marg.: Krak<ów) . c Nad wierszem: od
p. m ( istrza) Dąb < rowskiego) .
[l2<}8] a Na pr. marg.: Busko.
344
11299) J\IOJECKI - [1302) MOKRSKI
\\ Smogorzowie u Stobnice b1 . Wysłużeł beł na tej paniej, mówię na paniej,

że do r. 1630 ma kilka tysięcy i chodzi od bławatów, w rysiach, w sobolach.
Wysłużeli to dwa ich tak na tej paniej, i drugi Kornecki c, o którym pod K
opisanie. Ten Mojecki, że to "mój" beł, od tego nazwał się, a p. Gołu-chowska
też, że golce chowała. Ten Mojecki bawieł się w rzeczy zaś przy synu paniej,
Abramie Gołuchowskim 2 , gdy przyjechał ze Włoch anno 1629 i anno 1631,
i potym. Przyjeżdżał Z nim do Stobnice do kościoła, mało nie szumniej i szat-
niej niż sam pand.
[1299] MOJECKra zowie się też *** mieszczanin w Daleszycach. Pojął
bel {circa 1628} jego dziewkę Stanisław, wójt ze wsi Jeziorka l biskupa krak<o-
wskiego). To wieś do Bodzęcina 2 miasteczka. O którego wójta syniech opi-
sanie pod Jeziorkoskimi. Ten Mojecki ma synów, którzy się zową ślachtą.
[1300] MOKRACKI, czasęm

SZCZEPANOSKI nazywa się Szczepąn a ,
syn organisty *** z Szczepanowal w Podgórzu (gdzie św. Stanisław rodzieł
się), w Mokrzeszce 2 o granicę ma powinnych. Ten anno 1631 trzymał arendą
Jadowniki, wieś mila od Szczepąnowa. Tęn, choć to z bliska tam urodzieł
się, a śmie się zwać ślachcicem, tytuł nie od Szczepan owa wziąć ma, Szczepa-
-noski, tylko że szczepy nosieł z lasa będąc u ojca.
[1301] MOKRONOSKla Jędrzej nazwał się, {kuśnierski syn z Poznania,}

[b] ks. Tylicki [cJ nabawieł. Służeł [u] pisarza skarbowego zadwornego d.
Pojął beł miejską dziewkę w Warszawie Umińskiego mieszczanina, {co
suknem kupczeł i materyjami. } Potym kupieł kilka majętności, jako RakowiecI.
Książęciu 2 ją przedał ***** ewojskim warszawskime. U biskupa płockiego 3
trzymał klucz wszy tek {czerniewski 4 anno 1637} i tam się zbieł ***. Ma lat
70 anno 1637 f5 . Syna ma Wojtka, pojął Osuchowską, ślachciankę z rawski
zięmie 6 ***. Bel pokojowym u królowej wtórej, potym u królewnyg7.
[1302) MOKRSKla, co się nazwał ***. Matka jego jest to skortyzanka

krak<owska), Krystyna, która od kilkunastu lat w Krako<wie) publiczną
----_.-
[1298] b Tamże: Smogorzew u Stobnice. c Tamże: 6000. fi Na lewym l7larg.: Popłaski.

[1300] a Na pr. marg.: Szczepan oski.
[1301] a Artykuł dodany na odwr. k. 238. b Wyraz nieczytelny. c Jw. d Na
pr. marg.: Z tego nazwał go beł, że mu z nosa wszytko ciekło i mokro beło pod nosem.
e--e Lw., brak. f Na lewym marg.: od p. Bogatka, stanowniczego K. J. M. (Jan Bogatko,
dworzanin, potem do r. 1638 kwatermistrz, czyli stanowniczy król. Zob. Boniecki). g Tam-
że: Druga Umieńska beła za Strużbicem, mieszczaninem w Warszawie. Te Umieńskie mie-
szczki beły li babki swej Korbowej w opiece i ona ich za mąż wydała.
345
[1303] MO KRZESKI -- [1305] MOLĘNDA
bela wszytkim, a Mokrską stąd zwała się, że mieszkała za inamoratę z rok

z Mokrskim 1 przedtym, a potym z pospólstwem. Ta miała bękarta Janka.
Udawają, że z księdzem kanonikiem go miała krak(owskim)2, bo tęn ka-
nonik i brat jego opatrowali potrzebami tę Mokrską i indermachy3 jej naj-
mowali, i stawali czasem z nią tamże pospołu b. Anno 1633 na Św. Jana
ulicy najem miała przeciw Bonifratellom 4. Ten Jan bękart Mokrskim się
zwał, miał w tęm roku ze 20 lat. Przystał bel do ks. Grochowskiego, biskupa
łuckiego S , anno 1632; beł u niego prawie do śmierci. Potym przy panu Ko-
rycińskim Stanisławie 6 w krak( owskiej) zięmi bawieł się. dostateczek miał
i ślachcicem zwał się.
[1303] MOKRZESKla nazwał się
Albertus, syn Stanika, chłopa z Mokrej,
wsi do probostwa klobuckiego ł. Studował w Krakowie, potym w Klobucku
bakalarzem bel anno 1638 *****h. Brat jego Grzegorz służeł u pani Relskiej
za pisarKa w Wilkowiecku 2 za Kłobuckiem i anno 1638.
[1304] MOKRZYCKI nazwał się *** chłopski

syn ***** z Krakowa,
miał mieszczkę żonę, w przemyski ziemia arendami bawieł się. Że go chłopem
zwali, on sztuką dawną zabronioną konstyt(ucyją) 1601 1 postąpić chciał.
Zmówieł się z kimsi, co go pozwał na trybunał do Lublina circa 1626 inter
officii causas. Tam on aktor na terminie przyznał mu wywód i penę dał
z owego [s] mieszka. Umarł ten Mokrzycki anno 1628. Zostało kilkanaście
tysięcy po nim przy żęnie. Dziewkę dała za Biechowskieg0 2 w krak(owskiej>
• •
ZiemI.
•
k.240 [1305] MOLĘNDA pięć ich bracia z Myślimic l z Podgórza, miejscy syn-
kowie a. Z Grybowa ociec ich beł rodem 2 ***. Siostra ich beła we Żmigrodzie 3
za mieszczaninem. Stanisława MoJendę wziął beł żołnierz któryś ,
do Mo-
skwy pod Smole(ńsk anno 1610: zaś bet z lisowczyki na Sląsku r. 1624;
potym służeł p. Borkowskięmu. dworzaninowi lJ królew(skiemu)4, MoJę
ckim imował się zwać anno 1628 *****C. Drugi *** w Prusiech będąc anno
1627 umarł. Trzeci księdzem 5, czwarty *** służeł u p. Lubomierskiego, co
beł wojewodą ruskim 6 , kilka lat. Tęn to kradał często srebro, coraz zginę
ło, a nie wiedziano, kto; ukradszy odsełał je chować do swagra swego do
[1302] h Na pr. //larg.: Stanisław Mokrski, omnium viciorum pessimarum princeps

et [autor, pojął anno 1635 wdowę, co ma dożywocie na Zagajowie u Pińczowa. Zaszły do
wsi 4 woły rzeźnicze z Lelowa, on je wziął in Octobre anno 1637. Zakazał powiedać.
Nalazł je tam rzeźnik, nie chciał ich wydać.
[13031 a Artykuł dodany na odwr. k. 238. 1J Luka na pól w.
[1304] a Na pr. IIwg.: Kraków. Niżej: w przemyskiej. Niżei: 15000.
[1305] a Na pr. marg.: Myślinice. h Tamże: Borkowski. c Luka na 1 w.
346
[1 3061 MOLĘDA --- [ 13081 MOl\TOL UP I
Żmigroda. Tęn swagier jego sprawując u siebie raz coś za ucztę circa 1630
dał też na stół kilka sztuk onego srebra, co nim pieli. A na ten czas sługa
p. Lubomierskiego trafieł się też tam, poznał ono srebro, spytał tylko, czy-
je to, gospodarza. Powiedział, iż Molęndzino. Dał wtęm znać o tem Lu-
bomierskiemu, który kazał zaraz wsadzić Molendę<l. Powiedział o srebrze
niektóręm i powracał je licęm 7 • Posłał go zatem puściwszy z listem do mni-
chów na Wiśniczu, a pisał do nich, by go namawiali zostać mnichem. Żal
mu go belo dać ściąć, że uczony beł i filozof z niego. Nie chciał mnichęm
zostać i przyszedł znowu przed p. Lubomierskiego, który rozgniewawszy
się już nań, posłał w skok po kata. Jak mu przygrzał, powiedział o więcej
srebrze i rzeczach siełu, i zaraz kazał go ściąć ***. Piąty Molenda służeł
u ślachty w Podgórzu. Tęn podobno beł za urzęnnika anno 1633 od św. Jana
li p. Broniewskiego wielgorządzce 8 na Łobzowie u Krakowa.
[1306] MOLĘDAa bel też mieszczanin w Oświęcimiu i anno J633. Syn

jego rozbijał po drogach, od Śląska bądź do Śląska gdy kto jechał. Z nieja-
kim naspół Lutoborskim l od kilku lat rozbijali i anno 1633.
[1307] MOLĘNDA zwąno też chłopa kmiecia we wsi Cisiej Wolejal

u Księża Wielkiego w krak( owskiej ) zięmi. Bel żyw i anno 1630. Synów jego
kilka są, jeden przy domu, drudzy u ślachty służdi h2.
[1308] MONTOLUPI nazwał się niesłusznie Walery. B eł Montolupi k.241

Włoch mieszczaninem w Krak<owie\ , którego ten Walery siestrzeńcem
się być powieda}l. Jak to może być, że by wujowskim przezwiskiem siestrze-
niec miał się zwać? Nigdziej tego nie masz. Walery ten beł za hausknechta
w Krak<owie) u Sederyna Karła kupca, co jego kamienica bela Stara Mynica
w Rynku a i Zielonki , wieś pod Krak<owem) . Doszto tego , iż ten Sederyn
dodał beł pieniędzy królowi Hendrykowi b in fugam i konie ku Śląsku roz-
sadzone sporządzał. Owo za jego tą przyczyną Hendryk zjechał. Jak nastał
król Stefan, pozwano Sederyna na sejm i dowody tej ucieczki króleskiej
nąń miano. Bojąc się Sederyn o szyję, uciekł z Krak<owa>, a na sejmie ćci
go odsądzono i dobra konfiskowano 2. Kamienicę dał król dworzaninowi
p. Cikowskiemu, a Zielonki na wielgierządy krak <owskie) e3. Walery też
z Sederynowej kamienice uciekł do Montolupiego wuja, przy którym zaś
[1305] d Na pl'. marg.: Molęda złodziej_

[1306) a Arlykut dodany fla pl'. marg. 11f11 1305. Brak l\" kopii tH'.
[1307] a Na pr. //larg.: Wola Cisia. h Tamże: es!.
(1308) a Na pr. marg.: Walery nie bel M o ntolupi. I) Lw., brak. c Na pr. marg.:
Brat tego Karła beł w Krak ( owie) Bernat Sederyn, tylko potomstwo mial Łukasza i Mi-
kołaja. Dziewkę jego poj ął Lurens Nelli, Włoch ze Florencyjej.
347
(1 308J ~fO~TOLUPI
bel kilka czasów. A tej sprawy są jeszcze dotąd i anno 1633 pamiętników
w Krak<owie) mieszczan sieła starych, jako i Majcher Kantorek na Szcw-
czej ulicy. Jak umarł Montolupi bez potomstwa ***, tęn Walery przy wu-
jence przecie bawieł się, która zaś prętko po mężu gdy umarła 4 , Walery
w dobrach sukcesyją wziął i po kamięnicy, jak to bywa, Montolupim zwąno
go, choć nie bel z rodu i dyjabeł wie , skąd mógł być, i rodu leda jakiego,
bo nic a nic nie miał, tylko ledwie d kabat z pludrami, co za służbę miewał.
Mogła i sukcesyja nię jemu nal eżeć, jedno iż powinnego inszego w Polszcze
nie beło. Ten Walery kupieł bet wieś Grzegorzewice S, od Krak<owa) trzy
mile, {anno 1605}. Łokcięm przecie mierzeł mat eryje w Krak<owie) i po jar-
m arkach do miast sełał przez faktory, najmował sklepy we Lwowie, War-
szawie i w Lublinie, pozywał do rejestrów o długi za materyje różne osoby6.
Pozwał go be ł Borowski anno 1614, że dobra zięmskie trzymał będąc ple-
beusęm i cudzoziemcęm, do konstytucyjej anni 1601 7 . On jechał na trybunał
lubel <ski ) inter causas officii mając sprawę, dał deputatom 10 ty sięcy, któ-
rzy nie śmieli przyznać mu ślachectwa, wiedząc, że nie bel nim 8, ale za tęn
dar ex paritate votorum remisę na sejm uczynieli, aby i królowi z niego też
dostał się kozubales 9 . Jadąc na sejm Walej)' anno 1615 10 zdechł od frasunku.
Został syn jego ksiądz *** i Sobestyjan ll , u którego będąc w Krak(owie)
Kazanoski Jarosz 12 rze kł mu: "potrafię ja, że ślachectwo będziesz miał,
tylko pojmi moję dziewkę", którq i bez posagu pojqł i dał Kazanoskiemu
na d rogę, co jechał do Warszawy, i przed sejmem napisawszy na prostęm
papierze nobilitacyją, podrzucieł do podpisu królowi e. Kiedy podpisował,
powi edział, że to kaduk; za udanim król podpisał, on zaś podał go per obla-
tam do metryki, ukazał zaś go do sprawy na sejmie wyjęty na pargaminie.
Król rzekł Kazanoskiemu, że: "oszukany to za udanim kaduka podpisałęm".
Dał Kalan oski królowi coś. Rze kł król: , .już o nas nic, byl e nobi litas nie
huczeli przeciw temu". f Syn zaś Walerego, ksiądz *** i Sobastyjąn chcąc
się udać za ślachtę tem oszukanęm przywilcjęm, gdy im mówiono: "ale ociec
wasz i wy przy nim łokcięm mi erze Iiście eż do tego czasu"l3, oni nie mogąc
się zaprzeć łokcia, wynal e źli sobie udawając, Że : "to nie nasze rrulteryje beły,
ale królewsk ie, które ze Włoch z ksifstwa barskiego za intratę miasto pię
niędzy przywożon o" , ale jakożkolwiek, to jeszcze gorszy, gdy nic kupcami,
tylko kupczykami ł okietn e mi nad cudzym beli. Ale większa to, że od :Mon-
tolupiego tytuł Wilczogórski uczynieli , a nie bel M ontolupi ociec ich, to
errOT jeden. Drugi z fałszu znać , iż w konstytucyj e nie objaśniony stał sięg,
ergo według statutów asekuracyjej ni eważny i u prawa iść mu nię ma, bo
[1308] (l Lw., brak. e lIa pr. warg.: Zbreclnia Kaszanoskiego. f- f Ta partia tekstu
lIa oc/wr. k. 241. ~ Na lewym marg.: Fałsz autentyku.
348
[13091 MORAWA _ .. [1310] MORAWl EC
prz~ciw konstytucyjej anni 1578, fol. 189 l4 , nie mógł go tedy król kreować
przeciw temu statutowi , gdyż nie uczynieł będąc kupcem żadnej usługi
ojczyźnie ani petitów za nim z s\!jmików za zalecenim hetmańskim nie belo
(jako za panem Szampachem 15 , człekiem zacnym, beły). Indygenować też
Montolupiego tego Walerego nie mógł, bo nic bel ślachcicem włoskim, i nie
Montolupi ber z linijej, ale siestrzęniec j ego. Do tego petitów nię miał za so-
bą, jako pąn Szampach, bez których i konsensu ordinum na sejmie nieważ
ne, jeśli co otrzymał, i tytuł Wilczogórski przybrał. Trzeba by Kazano-
skiego twardo wszytkim insignibus o to wskłósać l6 a oduczyć h go szalbier-
skich sztuk nobilitacyją tworzyć fałeszną. Nie przyjmuje wszy tka Korona
tego chłopa łokietnika za nobilem z tym jego autentykiem, tylko za non-
-bilem. Na okazawania woj<:w ództwa krak( owskiego) prezentuje się, ano
chłopu dobrze by, jak jego prawo, z cechami miejskiemi okazować się, ło
kieć wziąwszy w rękę miasto kopijej. Syn drugi Walerego księdzem beł. Ten
do księdza Fierleja arcybiskupa 17 na przysłużęnie zajechal bel, cż prętko po
jego przyjeździe umarł ksiądz Fierkj, włoską trucizną otruto go. Si eła ich
twierdzą to, iż z przenajęcia czyjegoś tęn Montolupi ks iądz struł go f.
[1309] MORA WAa zowie się Walenty, chłopski syn ze wsi od Wiśnicza b.
Tęn beł na Wiśniczu urzęnnikięm od kilku lat i anno 1633 u pana swego,
p. Lubomierskiego l. Miał żonę ze wsi, urzennika drugiego c dziewkę. Miał
Marcina syna z nią, 16 lat miał , ucz d s ię w Krak( owie) anno 1632, zaś
r. 1633 służeł na Podgórzu u pana Gołuchowski ego w Limanowej2. Będzie
się potym zwał Morawskim. Ten Walenty stary miał lat 50; miał na kilka
tysięcy.
[1310] MORAWIEC a *** z Morawy bel ociec jego, forman 1 ***. Syn k.242
jego tęn kupieł bel połowicę wsi Igołomiej , trzy mile od Krak( owa) 2. Wie
dobrze o urodzenie jego, skąd jest chłopski syn, pan Kochanowski, co w raw-
ski ziemi mieszkał b i anno 1633, i drugi p. Kochanoski, co na Ukrainie slu-
żeł3, bywał często u tego pod Rawą. Ten bywał też u tego Morawca; co żyw-
nie chciał, to miał u niego; nie odmówieł mu niczego, tylko prosieł, aby go
nie wydawał c , Że chłopski syn i skąd wysLedł. Tęn Morawiec nię miał potom-
stwa z żoną d4. Kaduk po nim pewny. Soleccy czekają po nim spadku, sic-
strzęńcy jego 5 , ale odjąłby to im kaduk. Miał już lat 70 r. 1633 i prze szło.
[1308] h L w.: od cudzych.

[1309] a Na lewym marg.: DD. Arlykulu tego brak l\' kopii Iw. h Na pr. marg.:
Wiśnicz. c Tamże szyfrem: non.
[1310] a Na lewym marg.: 89. h Na pr. marg.: w Rawskim. c Tamże: 20000.
d Tamże: Morawca Andrzeja no ta jest in actis c( astrensibus) c( apitanealibus) C ( raco-
viensibus) anno 1615.
349
(1311) \lORA\VICKT ~ [(316) MOSZCZOWSKI
[1311] MORAWICKI nazwał się *** mieszczanin w Lublinie!, beł i raj-

cą. Miał za sobą Dzianowej mieszczki wychowanicę. Umarł ten r. 1627.
Zostało jedno dziewczę jego, dwic lecie miało anno 1629. Kaduk po tem na-
zwanym. Dziano ten jest krawcęm w Lublinie.
[1312] MORENDAa Jeżowskiego quietat in act<is) castr<ensibus) c<a-
pitanealibus) Crac<oviensibus) anno 1619 4 post Agnetis [23 1]1.
[1313] MORESKI a z Poznania, Moreszków syn, co śledziami kupczeł.

Zajechał beł z panięty do cudzy ziemie. Został bel doctorem theologiae,
potym beł kanonikiem i oficyjałem poznań < skim ) circa 1615 1. Brat jego
przedawał przecie w śledziowych jatkach, któremu ksiądz Gniński, sufragan
poznań < ski )2, kazał kijmi wybić b •
[1314] MORETOWICZ co się nazwał ***, bękart. Ociec jego Moreto

beł kawalkatorem! u króla Augusta. Nie miał żony, z kucharką mieszka-
jąc w Krak( owie) miał bękarta ***, który uczeł się w Krak( owie) , czasem
pauperibus chodząc, zaś beł za chłopca u podpisków krak( owskich) , potym
sąm beł za podpiska i prokuracyją bawieł się. Odprawował sprawy miejskie
na ratuszu krak( owskim ) . Pojął bel dziewkę p. Henca mieszczanina anno
1619, który pisarzem miejskim na tcn czas beł, zaś potym beł wójtęm kra-
k<owskim) i anno 1633 a2 ***. Tęn Moretowic beł u p. starosty zatorskiego 3
za ajenta, co sprawy prawne prokurował. Puścieł mu bel arendą Brzezinkę,
wioskę pod Zatoręm, od r. 1619 eż do r. 1631. Ten Moretowicz udawał się
z Litwy ślachcicem, ale nieprawda, bo znąno Moreta jego ojca 4 i że żony nię
miał. Tęmu prokuratorkowi kijęm dał beł p. Myszkowski Aleksander, ka-
sztel <an) oświęcimski 5 . Trzymał wioskę u Oświęcimia anno 1635.
[1315] MORSZTYNOWIE a beli też mieszczanie krak ( owscy>, o których

w księgach miejskich si e ła wzmianki! i katalog radziecki jest o Jerzym Mor-
stinie 2, o Stanisławie, co bel rajcą krak( owskim) r. 15103, o Pietrze Mor-
stynie 4 , zaś o Janie Morsztynie, co bel rajcą r. 1520. Ten zostawiwszy po-
tomstwo umarł anno 1582 5 .
r1316] MOSZCZOWSKI nazwali się trzej bracia: Stanisław, Krzysztof,
Aleksand( er) !. Ociec ich be ł chłopski syn *** ze wsi Moszczowa pod Ję-
- - --~
[1312] a Artykuł dopisany na pr. //larg. nru i3U. Brak w kopii Iw.
[1313] a Artykuł dopisany na pr. marg. nm 1314. Brak w kopii Iw. b Pod tekstem:
p. m<istrz) D < ąbrowski) .
[1314] a Na pr. marg. rysunek tarczy , w niej napis: Pierzchała herbu zażywa.
[1315] a Na pr. marg. rysunek tarczy, na lIiej gwiazda sześciopromien1la lIad półksię
życem odwrócollym rogami w dół.
350
[1317] MOZGAWA -- [1321] MROWIŃSKI
drzejowęm 2 , Magiernikięm zwąno gO. Ten Magierników syn miał za sobą

Kuczkowską3. Kupieł bel spłachcie we dwu Białych pod Lelowęm 4 . Jak
umarł, poszła żona jego za Stanisławskiego. Ci synowie trzej mieszkali przy
matce przecie i r. 1630, nieżonaci beli. Stanisława i Krzystofa odsądzono
belo ćci ***, co najeżdżali ślachtę w Śląsku a.
[1317] MOZGAWA zwał się *** chłopski syn *****. Ten kupieł w 80-
rzykowej, wsi pod Stobnicą a Pińczowem, spłacheć a od Bojaneckiego rzeczo-
nego, o którym pod B, a ten Bojanecki kupiel bel to pierwej od Marcyjana
Sierakoskiego nazwanego, plebeusa, ex patre Matheo illegitime ex mere-
trice nato, prout est nota o nim pod S i dokumenty autentyczne w domu
pp. Kalińskich! w krakoski ziemi.
[1318] MROCZEK zwał się *** mieszczanin w Dębicy! ***. Mial kilku k.243
synów, dziewkę dal beł za balwierza w Dębicy. Syn tego balwierza Grodziń-
skim zwał się, o którym pod G opisanie a.
[13191 MROWfŃSKIa nazwał się Jan, chłopski syn z Czeszowa! z Wiel-
ki Polski, wsi p. Przyj emski ego, jenerała wielgopolskiego 2 , poddany. Służeł
u pana tego swego napierwej za chłopca, uciekł bel od niego i służeł w kra-
koski zięmi pod Lelowem li p. Giebułtoskieg0 3 circa 1628 i potym. Za ślach
cica udawał sie 1)4.
c
[1320) ~lRO\VI?\fSKI. czasem .\IOROWICKla, chłopski syn, miał szoł

tystwo {po żęnie} pod Korczynęm, które prze dawszy, kupieł sobie z żoną
dom w Bogoryjejl i miejskie przyjął anno 1628.
[1321] MROWI'ŃSKI nazwał się Matyjas. Ojca jego mieszczanina w Wic-
luniu Mrówką zwąno, kamieniczkę miał w rynku na rogu u kościoła, w księ
gach miejskich famatus civis pisano go. Syn tęn jego przy kancelaryjej w Wie-
luniu pisował, potym prokuracyją bawieł się. Starosta wieluński ! *** miał
go pisarzem grodzkim {circa 1570 2 }, i tak Wielunianie cierpieli tego. Sta-
rzeńską niejaką pojął bel i kupieł wioski Olewina 3 połowicę. Powiedał się
[1316] a Na pr. marg.: od p. Grodzkiej, jako ojca zwąno ich i gdzie ćci odsądzono.
[1317] a Na lewym marg.: 60 000.
[1318] a Na pr. marg.: Pisze o ślachcicu Mroczku z Łopuchowa, Nałęcza herbu, a ni-
żej: Leszczyc herbu go opisał Jach<im) Biel<ski), fol. 302. Nieco niżej: Nota in act<is)
c<astrensibus) c<apitanealibus) Crac<oviensibus) Vladisl<aus) Mroczek Ioa<nnem) Cze-
ski quietat {anno} 1615. Stephanus Mroczek, Stan<islaus) Mroczek, Ioan<nis) Czeski
ex sorore nepos.
[1319] a Na lewym marg.: 8. b Tamże: Zakrzoski.
w kopii ll<'. brak.
351
[1322) MROZEK --- [1324) MROZOWI ECKI
być z Mrowina 4 z Wielki Polski od Kazimierza, a Mrówka, ociec jego, nic

o tęm nie prawieł. Będąc pisarzem dał zmurować kaplicę w kościele w Wic\u-
niu, do której wstawieł ojca z trunną, wyjąwszy go ze smyntarza. Siostra
tego Mrowińskiego beła za Kompachęm, mieszczaninęm w Wieluniu, dziew-
kę swą dał beł za Grabińskiego, a zaś Grabiński dał dziewkę za syna Mrowiń
skiego S. Umarł ten pisarz anno 1617. Żydowskie przeklęctwo Wielunianie
ponosieli, co im Bóg powiedział: "inszy wąm panować będą, a obcy naród
rozkazować wąm będzie". Syn ten zaś jego *** umarł anno 1624, a żona jego
szła, ta Grabińska, za p. Kotkowskiego Abrama. I tak te Mrówki wgrzebły
się beły do ślachectwa, ale prętko jak mdły naród zniszczały. Kaduk po nich
istotnya .
•
[1322] MROZEK ***, tego wziął bel od chłopa ze wsi skądsi za ciurę
do woza lisowczyka anno 1620. Bel z nim w Węgrzech, gdy łupali kościo
ły, zaś na Morawie tak z kradzieży miał dostatek, że anno 1624 na sześć koni
służeł pod Jaroszoskim! na cesarską. Wyjechawszy stamtąd bawieł się koło
Szydłowa. Ślachcicem zwał się2.
[1323] MROZOWSKI nazwał sięa Jąn

['1), syn Mroza Jąna, chłopa ze
wsi Łęk, od Wojnicza mila; na wiełgierządy ta wieś. Tęn Mrozów syn bel
kantorem kilka lat o granicę w Szczepanowie. Pojął bd u kobiety dziewkę,
co beła z matką uciekła z Wielgi Polski o obwinięnie o czarownictwo, i mie-
szkały u ks. plebąna w Jadownikach u Wojnicza i stamtąd ją pojął. Miał
z nią potomstwo *****c. Zaś po tej pojął drugą anno 1626 szołtysównę z Oko-
wie!, Baradziejównę, o których pod B. Siostra tego to Jana beła za Świra
dęm, chłopem w Szczepanowie. Że bogaty chłop, pożyczeł Janowi temu
anno 1627 300 zł i kupieł folwarczek w Banicach 2 , wsi u Korczyna. Po-
winnym go zwał Bosakoski, o którym pod B, i namówieł go, że na je-
den koń oddał go służyć p. Wilkońskięmu 3 , słudze p. miecznika koron~
neg0 4 , anno 1632, zaś anno 1633 odjechał od tego pana. Udaje się
ślachcicęm d.
[1324] MROZOWIECKIa nazwał się

*** chłopski syn *****, od tego,
co mróz wiedział l . Służał u ślachty. Pojął bel miejską dziewkę w Paczanowie
w Sendomierskim u wdowy Bieleckiej, mieszczki. Udawała ta Bielecka,
że jej beli jacyś powinni Grabkowscy, co ich Karska urodzieła, w Grabkach
-- ~----
[1321] a Na pr. //larg.: 20000.

[1322] a Na pl'. marg.: lisowczyk.
[1323] a Na pr. marg.: powiedal jeden, że mu Matyjasz, i Rajski u p. Gomoliń(skiego) .
b Lw.: Matyjasz. c Lilka /la J /3 w. d Na lewym marg.: krawiec z Dębna i Staś Raj-
ski. Na prawym: 4000.
[1324] a Artykul dodany na odwl'. k. 243. Na lewym marg.: Paczanów.
352
[1325] MSZALSKI -- [1330] MYSZKOWSKI
mi~szkalipod Szydłowęm 2 . Ten Mrozowiecki umarł anno 1625. Zostało

synów jego kilka i dziew~k.
[1325] MSZALSKI nazywa się ***. Ten na lisowskiej a zawsze bawiąc k.244
się od r. 1619 i do r. 1626 urósł, że beł potym rotmistrzęm. Zaj echał bel z ro-
tą do Olkusza na s tacyją i wyszypłałl im nieźle po kalecie, będą go pamię-
tać. B ~ ł w Pru siech pod czas Gustawa anno 1627. Pojął bel Chmielównę2
wdow ę \\ chdmski ziemi; wieś miała Sienicę3.
[1326] MUCHOWIECKI nazwał się chłopski syn *****a. Służąc u ślach

ty o muchach wiedział , oganiał u stołu. Ten, jak lisowczykowie nastali b
anno 1619, zj echał do nich z pańskim koniem, okradszy jeszcze pod ty-
siąc złotych. Gdy roty powiatowe szli za nimi anno 1621, przyskoczono belo
tego za Krakowem i pograbiono rzeczy wszytkie. Ale poprawi się, bo się
przeuczeł, że będzie lepiej rozbijał i kradł tyle dziesięcioro. Chłop jest z rodu,
ale nie powie, skąd, eż na spowiedzi katul.
[1327] MYCfŃSKla nazwał się *** chłops ki syn *****b. Służel przed-
tym indziej, a circa 1638 li jm. p. Czarnockiego w Seceminie w krak( owskim>
województwie 1.
[1328] MYCZYŃSKl nazwał si ę Sobestianus od my czyniemy a słowa.

Ten bel w Krak( owie > mi strzem w Collegium i anno 1619 minucyj e abo
kalendarze roczne wydawał l . Są bracia jego kilka.
[1329] MYSZKOWSKI nazwali si ę trzej bracia a : Jachim ks iędzęm,

Jan mi e szkał na Kuźnicy Wojkowskiejbl, w ks ięstwie siewierskim kupi eli
spłacheć jeden ze Stanisławem bratem circa 1600, a są z Zachara 2 , wsi ze
Śląska od Tarnowskich Gór, trzy mil e u Śląsko. Ojca ich tam Świerkięm
zową·
[1330] MYSZKOWSKI zowie s ię Władysław, bę kart p. Władysława

Myszkowskiego , margrabi e z Pińczowa! , którego miał z Borowską ni ejaką
circa 1618. Tej inamoracie swej dał bel pan Myszkowski folwarczek we wsi
Pogwizdowie, od Zarnowca mila , dożywociem, z czego pojął ją bel anno
1627 Poręb s ki 2 , co słu żeł jm. p. Korycińskiemu. starośc ie ojcowski emu 3•
Miał lat ten Włady sław 12 w 1'. 1633. .
[1325] a Na pr. marg .: lisowczyk.

[1326] a Lilka lIa '/3 11'. \) Na pr. //larg .: lisowczyk .
[1327] a Artykuł dodany lIa odwr. k . 243. I) Lilka l1a l w.

[1328] a Na pr. marg.: \V Krak <owie) .
[1329J a Na p r. marg.: K s. siewierskie. h Tamże : Woj skow0.
28 - \ v. ', . T rep ka: L i b~ r ch~ mo rl!m. cz. l 353

[1331) NABOROWSKl - [1334) NAGÓRKA
N
k.245 [1331] NABOROWSKla nazwał się *** miejski synek z Krakowa, apte-
karczyk spod Jaszczurki, Ronenberg zwano ojca jego, aptekarzal. Rodzony
brat jego beł na tej aptece w Krak<owie), Abrąm Ronenberg 2 • Tęn nazwany
mieszkał w Lublinie, czasęm drugdy w Krak<owie) . Mieszczkę żonę miał.
Synów kilka jego beło. Dziewkę jednę dał za p. Jana Wielowiejskieg0 3.
Abram ten Ronenberg, aptekarz w Krak<owie), umarł anno 1629; zostało
po nim na każde dziecię po 80 tysięcy. Synowie za ślachtę noszą się4.
Beli pp. Naborowscy ślachta 5 , z których Wilczek Naborowski bel pod-
starościm krak <owskim) anno 1374, o czem Kromer w Chronice Polskiej,
fol. 284 6 . Za czym tęn Ronenberg nie miał się tak zwać, mógł od słoików,
ale Ronenberg beło po staremu. Trzeba by mu dać purgacyją w rynsztoku
od ślachectwa.
[1332] NADARZYCKJa nazwał się Jakub, bękart księży z Szydłowa.

Tam się wychował przy księdzu, ucząc się tamżt'. Bywało często: "nadaj
rzyci", i stąd nazwał go ksiądz. Tam w Szydłowie wiedzą wszyscy dobrze h
jego bękartęm urodzenie. Wyprawieł go bel ksiądz ociec anno 1632 na trzy
konie po kozacku pod czas interregnum pod chorągiew województwa krak<ow-
sk iego > powiatową c, nad którą beł Okrasa l z Prędocina z ramięnia jm. p.
miecznika koronnego 2 • Miał ten to konie dobre i prządek. Za ślachcica uda-
[1333] NADOLSKla Jan bannitus in iudiciis castren <sibus ) capit<a-

nealibus) Crac<oviensibus) anno 1639 [feria] 3-a ante Margaretae [12 Vll]
ex instantia Ożarowskiego.
[1334] NAGÓRKA zowie się *** chłopski syn! *****a. Slużeł u p.

Zborowskiego Samuela. kaszte](ana , oświęcimskiego h2 . Ten zabieł beł
p. Gabońskiego w Podgórzu 3 . Ten upatrzd czas, gdy beł p. Zborowski na
Wiśniczu u p. Lubomierskieg0 4 , pojechał wtem do Melsztyna 5 na zamek
pański, kazał dać sobie imięniem pańskim konia tureckiego ze stajnie i rzę
dów dwa ze skarbcu i zjechał z tern, o co pan dał go na trybunale ćci odsądzić
anno 1628, aleć tej ćci nie miał i pierwej. Rozumiem, że przezowie się inaczej.
Z Czarneck im, co na Żywcu bel dozorcą 6 {anno 163l}, kompaniją wiedli
zawartą·
[1331) a Na pr. marg. : w Krak <. owie) insi jego .

[1332) a Na pr. marg.: Szydłów, księży bękart. h LIV., brak. c Na pr. marg.: 5000.
[1333) a ArTykuł dodany na OdlVl'. k. 244.
[1334) a Luka 110 //3 IV. II Na pr. /liG/g.: p. Zborowski.
354
[1335) NAGOT - [1340) NAMYSŁOWSKI
[1335] NAGOT ***, mieszczanin krak<owski) , famatus civis zawsze

pisano. Ten poniechawszy kupiectwa a arendował wieś od księdzów z Krako-
wa, bdwie mili od Krak<owa) b, Mistrzowice l, od r. 1633. Podobno na śla
chectwo chce się to wynieść. Od nagotowania tytuł wziqł.
[1336] NAJMĄNa mieszczanie krakowscy są to z dawna. Rzeźnik bel k.246
***. Synowie tego rzeźnika kupieli majętność *** w Podgórzu anno 1630.
Odumarła im bela matka anno 1626, pieniędzy na ośmdzie siąt tysięcy b,
dobrze najmowała Najmanowa ta. Najmanowiczem zwał się doktor w Kra-
k( owie ) l ***. Ten zaś kupieł anno 1630 Gorzków, wieś u Koszyczek2, ośm c
mil od Krak<owa) 'J. Żonę miał z Krak <:owa) ***, w Krak<owie) przecie
mi e szkał; miał lat 70 e .
[1337] NAKIELSKI nazwał się *** z Nakła, wsi od Lelowa, chłopski

syn ***. Ten sługował u ślachtya. Beł kilka lat za urzennika i anno 1632
w Czerzynach, wsi mnichów mogielskiego opactwal. Nieżonaty beł jeszcze,
miał lat 40 kilka. Stryjeczny brat jego ksiądz, Nakielski zwał się, proboszcz
li Św. Jadwigi w Krak<owie ) na Stradomiu 2. Ten zapomagał tego stryjecz-
nego. Siostrę proboszczowę pojął Głowacki nazwany, o którym pod G.

[1338J NAKIELSKla zwał s ię też ***. co Wy szynę pod Kaliszem kupieł l.
[1339J ?\'ALBISzowscya zwali si ę

szterej. Wojciech siedział w wi eży
zamku krak <-owskiego> o rozbój po Krakowie anno 1638 lJ ***** C. Stani-
sław do p. FugeIwedra Andryjana 1 służyć przystał beł od r. 1636 *****tl.
Jan i Mikołaj przy Krakowie uczeli się i bawieli przy matce, która przy klaszto-
rze Św. Jędrzeja 2 i u Teresek 3 bywała. Żebrała chodząc na te mniszki, miej-
skiego kucharczego rodu beła , żeła i anno 1638.
[1340] NAMYSŁOWSKra nazwał się *** Jakuba Gąsiorka
syn z Kro-
sna *****. Ten beł za dyszkancistę w Zamościu u p. Zamoyskiego I. Tamże
pojął mieszczkę Bursesównę2 nazwaną anno 1635; mieszkał tamże z nią
[1335] a Na pr. marg.: Kraków. J)- h Lw., brak.

[1336] a Na pr. marg.: Krak <ów) . J) Tamże: 80000. c Lw.: siedem. tl Na
pr. marg.: 3000. e Tamże: Gospodarz w domu na rogu ku Strzelnicy stary wie o nim
enologiją·
[1337] a Na pr. marg.: Krak <ów) . Niżej: Nakielski bel ksiądz, proboszcz na Strado-
miu u Krak <owa) u Św. Jadwigi od kilkunastu lat i anno 1634. Rod zic beł z Lelowa. Sio-
strę jego pojął bel Głowacki chłop, o którym pod G.
[1338] a Na pr. marg.: 30000. O tern pod Kraszowski opisanie.
[1339] a Artykuł dodany lIa odwr. k. 245. W kopii Iw. brak. b Na lewym marg. szy-
frem: non. e Luka Ila 4/5 w. (I Luka Ila 2/3 w.
[1340] a Artykuł dodany /la odwr. k. 245. Brak w kopii Iw.
355
[1341] NAPOLSKI - [1346] NARYBlECKI
i anno 1637 *****h. Brat jego Jan służeł także li

p. Zamojskiego, potym w kan-
celaryjej w Kaliszu beł, potym w Sieradzu anno 1639 c.
[1341] NAPOLSKla zwał się

*** chłopski syn, *****, prokuracyjq ba-
wieł się w Warszawie u radziec i wójta, i u sędziego marszałkoskiego, i nad-
sługował mu anno 1637 [w] Warszawie ***. Miał lat 36 1.
[1342] N ARĘBSKla zwał się Stanisław,

mieszczanin krak( owski j ***.
Jest nota o nim dawniejsza i anno 1630, co go beło pozwano na ratusz kra-
k <owski> o nieoddanie donatywy na czas do miejskiego poborce.
[1343] NIEDŹWIEDZKI zwał się *** chłopski syn *****. Służał za

służkę u ślachty. Zarwał bel tego pana, uwjechał [s] do konfederatów anno
1614 a, tam spieniężeł się. Potym [h] w łukowskim powiecie bawieł się aren-
dami, ślachciankę pojął. Pod tym uprosieł bet kaduk Wolski Mikołaj c \,
z którym jednał się, dał mu ze dwa tysiąca. W łukowskim przecie bawid się
i anno 1630 2.
[1344] NIEDŹWIEDZKI zwał się też *** sy n Ni edźwiedzia, mieszcza-
nina z Brzeżka p. Czernego 1 na Podgórzu. Grawał na regale 2 , służeł za orga-
nistę p. Laskowsk iemu, instygatorowi królewskiemu 3, aza ślachcica udawał
sięa.
[1345] NIEZMIERSKla nazwał się

Marcin, chłopsk i syn z Pawłowie
od Solca ł , poddany p <p ) . Gniewoszów 2 . Ten Marcin uczeł się w Lublinie
paup~ribus chodząch, potym p. Chrząs towski 3 *** wziął go b eł do dzieci
uczyć. Potym pojął miejską d'Liewkę w Rakowie, aryjański wiary jesLMiał
lat 40 kilka anno 1630, miał dwoje dzieci na ten czas. Służeł potym w sen do-
mierski zięmi w C.zarkowie u aryjąna p. Moskorzowskiego 4 anno 1632 C.
[1346] NAR YBIECKI n azwa ł się Marcin. z r-.kdyki od Przemyśla chlop-

ski syn a ***. Kupi ei bel W Przemyślu kamieniczkę \V ulicy ku Bernardynom.
Miał żonę mieszczkę z Przemy5la Ann ę . Nie ma potomstwa, wziął sierotę
Stefanka za wychowańca. Kilkanaści e tysięcy mah, ślachciccm się zowi e.
Kaduk po nim.
[1340] b Luka na J 1/4 w. c Pod teks/em: od p. Stępowskicgo.

[1342] a Na pr. marg.: Krak <ów>.
[1343] a Tamże: ko nfederat. h Lw.: ten Niedź w iedzki. e Na lewym marg.:
Donin.
[1344] a- a Lw., brak.
[1345] a Artykuł dodany l1a odwr. k. 245. Na lewym marg. : Raków. II Tam~e szy-
frem: non. c Pod tekstem: od p. Chrząstoskiego Piotra.
[1346] a Na pr. marg.: Przemyśl. h Tamże: 20000.
356
[1347] NASZCZYŃSKI - [1351] NAWROCKI
[1347] NASZCZYŃSKI anazwali sięa Kapałki mieszczanina W Pacza-

nowie synkowie b. Marcin służe! trochę p. Paczanoskiemu 1, pojął tamże
mieszczkę, Jaworską zwała się, i tamże mieszkał i anno 1631. Stani8ław
Naszczyńskim nazwał si ę . Miał pi eszą rotę do Prus anno 1627. Potym wyprze-
dawszy się z Paczanowa pojął ślachciankę *****. Błażek trzeci [e] nie służeł
nikomu, Kapalką zowi e się, ma dom w ulicy ku Krak(owu) .
[i348) NASTACKla zowie się *** chłopski syn *****. Ze młodu uczel
się przy szkołach. Przywędrował do Warszawy. Uczeł czytać dziewczęta
u kró k wllY szwedzkiej niebosz( cz) ki, siostry królewski ejl *****. Ten służeł
za komornika u K ( ró!a) J. M. Władysława Iy2.
[1349] NAWARSKla nazwał się *** chłopski syn z Nawarzyc l , opa-

ciej wsi od Jędrzejowa. Służał [u] księżej i u ślachty. Bel z żoną {chłopówną}
za urzennika b we Złotnikach 2 u opatajędrzejo skiego od kilku lat i anno 1638.
Miał żony swej matkę przy sobie chłopównę i Maćka swa gra a brata żeni
ncgo za parobka. Ma dwu syńców. Paweł uczcł się w Opatkowicach u By-
stronoskiego 3 circa 1638 e, miał lat 18 *****<1. Drugi mały be ł jeszcze na ten
czas.
[1350J NA WOJOWSKI nazwali się szołtysi synowie z Nawojowej l, k.247
wsi z Rusi u . Wyprawiali wy brań ca zawsze, drudzy u ś lachty służe li, za ś!ach-
tę ud <l\\"ali się. Dali beli siostrę za mieszczanin" do Sącza, Zawadzkim zwał
się, o którym pod Z szerzej. h Jak Zawadzki umarł , poszła za Faliboga Ja-
kuba b2 •
[1351] NAWROCKI nazwał się *** Żyd, syn Hicka Żyda z Płocka a.
Miał żonę Żydówkę już i kilkoro dzieci, które przy matce Żydówce zosta-
wieł. Ten upatrzywszy czas na Żyda ojca, wziął mu pięniędzy kilkanaście
tysięcy [b] i rzeczy kosztowniejszych wymknął od ojca, i okrzcieł się. Jak
ociec Żyd o owe pięniądze i rzeczy, co mu wziął, następował skargą, aż syn
Żyd zabić ojca grozieł się, uciąć łeb, a mać utopić , i gdzie ojca Żyda zajrzał,
goniel go a bieł kijęm. Żęnie też, także Żydówce, zabić ją obiecował, która
przy ojcu Żydzie mieszkała i anno 1631. Żydom inszym okrutnym nieprzy-
jacielęm beł odtąd. Syna ukradł od matki Żydówki j dał go okrzcić, a dziewki
[13471 a-a W tekście powtórzone dwa razy. Lw., brak. b Na pr. marg.: Paczanów.
e LIV.: Kapałka.
[1349] a Artykuł dodany na odwr. k. 246. Brak IV kopii Iw. b Na lewym marg. szy-
frem: non. c Tamże: od Porębskiego J ędrzeja. d Luka na 12 /J w.
[1350] a Na pr. marg.: szołtysi. b-b Dodane później.
[1351] a Na pr. marg.: Płocko. b Lw.: (dobry i to helelejus był).
357
[I352J NIDECK[ [ TABASZOSK! .- [I356J NECZ
jednej swej dostawszy, do mniszek ją dał w Płocku. Tęmi pieniądzmi trzymał

od biskupa płockiego l kilka wsi i do ślachty drugie od kilka lat i anno 1633.
Nawrockim nazwał się. Ślachcicowi tam któręmuś, powiedają, że dawał
coś c , aby go do herbu przyjął. Tuszy sobie kupić ślachectwo, kaduk pewniej-
szy będzie po nim d.
[1352] o NIDECKIM i TABASZOSKIM enologijej od Wiktora dostać a .
[1353] NIEBIESKra b nazwał się b *** chłopski syn *****, balwierzęm

bel, w Wiśniczu mieszkał z żoną i anno 1631. Pogniewał się z żoną i poszedł
precz od niej. Syn jego jeden beł uczeł się na Wiśniczu, miał lat 14, przy matce
mieszkał, która pieniężna beła baba c przekupka. Chce tego syna na służbę
udać d dostatnio. Ociec jego tęn miał lat 30 kilka e.
[1354] NIERACKI zwał się ***. Ten bękarta księżego pojął dziewkę
w Opatowie. Lackim zwał sie bękart, o którym pod L. Ten Nieracki, kieby
bel ślachcic, nie pojąłby bękartki. O tęm pod Łącki a .
[1355] NIESKOWSKla nazwali się od nieskowania dwa bracia ***,

chłopscy synkowie! *****. Starszy trzymał arendą anno 1627 w Chronowie 2
u Wiśnicza *****b. Brat drugi *** pojął Leszczyńską niejaką, mówią, że
nieślachcianka. Ten mieszkał w Wilkonoszej u Sącza 3 r. 1629.
k. 248 [1356] NECZ, drudzy NYCZ, zową ich. Są to kuźniczy synowie od Sie-
wiora. Ociec ich circa 1550 bel za kowala, robiel w kuźnicy biskupa krak<ow-
skiego) w siewierskim księstwie. Jak stary bel a kować nie mógl, uczynieł
go biskup starszym, co tylko doglądał kuźników w robocie. Ten, że to mają
kuźnicy, co jeden dzień w tydzień sobie kują na się żelazo, przez tak wiele
lat miał do kilkunastu tysięcy. Miał ten to chłopską dziewkę żonę niedaleko
od kuźnic. Mial synów 4: Piotra, Stanisława, Sobestyjana, Wojciechal.
Slużeli jedni przy biskupim dworze, drudzy u ślachty. Po śmierci ojca kuź
nika dostało się na kożdego po kilku tysięcy, z czego potym arendami się
bawieli w oświęcimskim państwie, drudzy przy Śląsku. Piotr Blankównę2
ze Śląska miał za sobą, miał folwarczek w Kętach miasteczku, umarł circa
[1351] c Na pr. marg.: Żyd. !l Na lewym marg.: ks. Gomoliński. Na prawym:

20000.
[1352] a Ta lIotatka lIa pl'. marg., między lirem 1353 a 1355.
[1353] a Na lewym marg.: D. b - h Lw., brak. c Jw. d Jw. e Na lewym
marg.: Łukasz.
[1354] a Lw.: L.
[1355] a L w.: Niestowski. W tekście oryg. lIa lewym marg.: 18. Na prawym: u Sącza.
b Luka /la 2/3 IV.
358
[1357] NIELEŃSKI
161O a. Stanisław także w Kęciech miał dom na przedmieściu, umarł anno

1617, zostało jego potomstwo. Wojciech zutracieł, mieszkał przy braciej.
Sobestyjan Boiszowsk ą 3 pojął bel, po której wziął beł spłacheć *** w Boi-
szowach 4 u Oś(w) ięcimia na Śląsku. Drugą Boiszoskąh pojął chłop także,
Czechowie, o którym pod C *****C.
Pojął beł Nycz któryś Lasociną odbieżaną, co mąż jej beł utracieł i do
Turek jechał, sturczeł się. O tern Paprocki pod Rawicem herbęm o Lasotach 5.
Stryjeczny tych 4 beł Baltazar!! Nycz 6 . Jest w konstytucyj ach anni 1601
{e przeciw konstytucyjej anni 1578 7 asekurowanej e} włożona nobili tacyja
Sebestyjana Necza; kupnem dostał jej sobie. Pisanoć, że zasługami jego dano
mu 8 , ale o tych zasługach jego wojennych nigdziej nie słyszeliśmy abo żeby
żołnierską służyć który miał, nie więmy. Ten tedy, iż czuł, że nie bel ślachcic,
nabywał jej to sobie. Strofowali go okrutnie Nyczowie, bracia jego, mówiąc
mu: "żeś nas drugich pokazał być nieślachtą, a mogłcś dać pokój, bo tak
z lekka moglibyśmy się beli wszyscy za ślachtę wszrobować". Teraz zaś tak
chcą tego pogładzić, udawać, że tęn Sobestyjąn inszego domu, zmówieli
się, i inszego herbu jest, tak chcą powiedać. A Sobestyjąn zaś szydzi z nich
z tego, mówiąc, iż "ludziom zaślepić oczy trudno, gdym ja waszego rodza-
ju". Ci zaś uprosieli p. Mikoł (aja) Komoroskiego z Żywca, gdy beł mar-
szałkiem sejmikowym w Zatorze anno 16 .... że im za podarki dał atesta-
cyją sejmikową z podpisem kilkunastu ślachty, że w Oświęcimskim bawieli
się Neczowie dwa arendami 9 , ale tedy nie świadczeł , iż Nyczowie !wywiedli
się, że! są ślachta dawna, rodowita. Nie masz wzmianki, coby przodka ich
znali, tylko że oni tam dopiero teraz wszczęli się. Niech pokażą raczej z ksiąg
o przodku swęm notę, rad ją będę widział! U Bzowskich niech sobie kupią
jedęn dom, jak Bzicki i Pankowie glO .
[1357] NIELEŃSKla nazwał się Symon, chłopski syn *****b. Ten uczeł
się grać na regale l. Służeł za organistę u pana Broniewskiego Andryjana 2
w Krakowie anno 1633, gdy bel został wielgorządzcą krak(owskim> od
św. Jana. Ten organista Symon3, będąc od tego pana dozorcą wsi na wiel-
gorządy w Czerniechowie 4 anno 1634, tam pojął w zapusty Katerzynę, sie-
strzęnicę u księdza plebana czerniechoskiego, ks. Wojciecha Sękary. Od ro-
dzonej siostry udawał jąc być, drudzy mówieli, że sterconą5 siostrę księżą.
Tamże sprawował mu ksiądz wesele rl .
[1356] a Na pr. marg.: Kęty w Oświęcimskim. IJ Na lewym marg.: Stryjenkę tej.

c Luka na 3/ 4 w. !! Lw.: bakalarz. e-e L w., brak. f··f Jw. g Na pr. marg.: Nota.
[13571 a Artykul dodany na odwr. k. 248. Na lewym marg. szyfrem: non. Artykulu
tego brak w kopii Iw. b Luka na 1/3w. c Slowo powtórzone 2 razy. (\ Na lewym
marg.: cessat sequitur.
359
[1358] NIEPRSKI - [1361] NIEZABITOWSKI
k.249 [1358] NIEPRSKP nazwał się *** chłopski :o.yn 1 *** ze wsi *** od Ka-
zimierza Dolnego. Ten służeł za chłopca księdzu Piaseckiemu, opatowi
mogielskiemu 2, kilkanaście lat bel u niego, potym circa 1620 do lisowczyków
pojechał i z Piaseckim Pawłęm, opacim synowcem 3 , a gdy po odsądzeniu
ćci konstytucyjami 1622 4 lisowskich gromiono, oni oderwawszy się od kupy
anno 1622 zakreli się u tegoż opata. Nie chciał ich mieć przy sobie dla jakiej
trudności i complicitatem, ale przecie tajeli się nie ukazując się, u niego.
Potym, jak się to otarło, służeli u tegoż opata w Mogiele u Krak( owa). Dał
bel opat temu Nieprskięmu w Mogiele chałupę z ogrodęm, z sadem i z łąką,
on tam przysiewając bu chłopów b5 z dziesięć lat, do r. 1632 zebrał kilkanaście
set zł (otych) . Nakupieł sobie dla pożytku krów kilkanaście i klacz, zaś wieprze
dawał chować do folwarków opacich urzennikom. Miał ten to stryja mie-
szczanina w Kazimierzu Dolnym. Chwaleł się i z tem, że tam ojca jego bel
dom, ale wiedzą tam o tym, że go dawno zaprzedał stryjowi tęmu swemu c,
wybierając coraz od niego. Często udawał prze dać go a wynieść się do kra-
kowski ziemie, a to miał anno 1631 starając się o dziewkę kaczmarską
Wierzbięty ***, kaczmarza w Dłubni 6 , mila od Krak( owa) , po której
kaczmarz puścić obiecował folwarczek za Wisłą u Mogieły tej wsi, ale dziewka
nie chciała za Nieprskiego, poszła za mąż o granicę od ojca do wsi.
[1359] NIESKOWSKP pod Sową opisanim łożeł się.
[1360] NIEWIADOWSKI, PIORUNOSKI, KOTOWIECKI, ćci odsą

dzeni o najazd w Kaliszu circa 1615 i powołani tamże o rozbój. O tem sze-
rzej pod opisanim Sulimowski.
[1361] NIEZABITOWSKI nazwali się trzej: Jakub, Stanisław i Jąn,

bękarci p. Wielkonockiego Adama w Wielki nocy a, mila od Miechowa,
których miał z kowalówną Pudłówną z Jędrzejowa. Ten p. Wielkonocki po-
tym miał za sobą Dębieńskąl, z którą źle mieszkał, że tęn starszy bękart
pochlebiając oskarżał ją do niego. O czem gdy się dowiedzieli panowie Dę
bieńscy2, zjechali kilka ich do wsi Wielkinocy {circa 1588}, a wywiódszy przed
dwór starszego bękarta Jakuba, haniebnie powrozmi bić kazali, ledwie kęs
żywego zostawieli, na co patrzcł Wielkonocki, a że go nie zabieli, stąd Nie-
zabitoskim nazwał go, a od niego inszy bracia bękarci i siostry bękartki zwali
się także. Jakub ożęnieł się bel *****. Mial synów: Aleksandra, Samuela
i dziewki: Zofiją i Barbarę, i trzecią ***. Pojął bel je dnę Rudnicki, o którym
pod R, druga za Manikowskim, o którym pod M; zabieł ją kosturęm anno
[1358] a Na pr. marg.: Kazimierz Dolny. b- b Lw., brak. c Jw.

[1359] a Tekst dodany na pr. marg., między nrem 1358 a 1360.
[1361] a Na pr. marg.: Wielkanoc.
360
[1362] NIEZABITOSKI -- [13 64J NIEWRZALS KI
1631. Trzecia b ela za Głuszyńskim, o który( m ) pod G. Aleksander Niezabi-

toski w Litwie kędyś 3 zapadł; bel żyw tam i anno 1630. Samuel koło Lelowa
za urzennika, czas ęm arendkami bawieł się, miał synów kilku i pożęnieł dru-
gich. In actis castren( sibus) Lubiine( nsibu s) jest nota anno 1619 b , gdzie
piszą: nobilis AIexander Niezabitoski 4 Lenczoskiemu inscribit. Pewnie to
ten bękarta Jakuba syn. Inquirendum relinquo. c Tych starszych trzech:
Jakuba, Stani sława, Jana bękartów ciotka rod zcn,1, to j:?st matki ich siostra,
Pudłówna z Jędrz~jowa, bela za chłopęm Ni e rodą z Wielh::jnocy tej wsi,
a trzecia za Ostroskim, o którym pod O. Tym Niezabitoskim wyszszym
powied ał Lipnicki nazwany (o którym pod L, d któn~go Janczym skrzypkiem
zawsze zwano d), że jest cioteczny rodzony brat tych bękartów c .
[1362] NIEZABITOSKla Jąn, zda mi s ię, Że to trzeci brat, a bękart pana

Wielkonockiego. Służe ł panu Chrząstowsk i ęmu pod Lublinem l, a jeżdżąc
z pariskim zbożęm do Gdąńska, zarwał go w kilka tysięcyb. Pojął beł trzecią
dziewkę Endrisa Nięmca, mieszczanina w Lublinie, a wziąwszy posag jej
sześć tysięcy, kupieł u Zamościa spłache ć we wsi Komorowie 2, gdzie swagro-
wic drudzy pokupieli sobie także, Jarząbkoski i Rzymski nazwani, o któ-
rych p od J i p od R opisanie, którzy Endrisówny mają za sobą z Lublina.
Za ś lac htę t e ż \\O
szysc;y swakowi-: trzej udają się.
[1363] :\IEZDZI::\-SKP nazw a ł s ię *** chłopski syn *****. Służeł bi sku- k.250
po\\i krakowskiemu *** kilkanaści e lat, z chłopca jeszcze, i dał mu bel biskup
tenże w Chełmie I, wsi b mila od Oświęcimia, konsens dożywocie na trzech
rolach kmiecych, z czego nadslugował i inszym biskupom jak szołtys. Miał
żonę mieszczkę z Klec 2 , z biskupiego miasteczka; miał z nią kilkoro dzie-
wek. le dnę dał za Rakowskiego, co ociec jego w Oświęcimiu mieszczanin
beł, o tym pod R, a ciotka jego zaś beła Piotraszowska, o której mężu pod P.
Ten Rakowski na Lipowcu 3 służeł za urzęnnika u ks. Szyszkowskiego, bi-
skupa krak( owskiego) 4, od r. 1620 i r. 1630. Potęm tęn Rakowski w Ślą-
sku arendą trzymał coś we pszczyńskim państwie i anno 1632. Tęn Niezdzill-
ski m i ał lat 60 kilka, mało nie 70, anno 1632 c5 .
[1364] NIEWRZALSKla, czasem DOBRUGOCKT, zwał sięWojciech,

syn Niewrzały z Korytnice, miasteczka p ( p) . Balickich l, od Pińczowa trzy
[1361] b Tamże: Lublin. c-c Tekst dodany na odwr. k. 249. d- o Lw., brak.
[1362] a Artykuł dodany na odwr. k. 249. b Na lewym marg.: 20000.
[1363] a Na lewym marg.: 52. b Na pr. marg.: w Chełmie wsi. c Na lewym marg.:
p. Olszoski.
361
(1365J NIE:SIEWSKI - (1367J NOSALSKI
mileb. Ten Wojciech służeł książęciu Koreckięmu Samuelowi 2 , potym na

cesarską jeździeł z lisowczyki. Bel w Krakowie r. 1632 i przyszedł do gospo-
dy p. Balickiego swego dziedzicznego. Buczno sobie jak pąnie jakie poczynał,
zasiadł sobie za stół za osobę, choć go pan nie prosiel, pieł w rzędzie z insze-
mi gośćmi. Po obiedzie, gdy pan tańcował, on siedział przecię u stołu, a pąn
mu się w tańcu kłaniał, że też już Balickięmu niemielo nań beło, więc
dopiwszy układł się na rękach na stole, kazał mu dać Balicki słudze pięścią
w łeb kilka razy, a jak się podniósł, i w gębę uderzeł go. Rzekł mu zatem
pan: "a chłopie, czyś zabaczeł, żeś ty chłop mój, aza tak chłopi z pany się
pospolitują i jaż tobie kłaniać się mąm?" Jechał bel potym ten to na cesarską
przed Gody anno 1632. Dobrogockim c pod czas zwał się, musi być, że zjadł
gdzieś co i powołali go złodzieje, a on to odmięnieł od pierwszego przezwiska,
że dobrze ugodziej [s], co uszedł, a owych zwieszono, stąd Dobro-godzki.
[1365] NINIEWSKla nazwał się *** chłopski syn 1 ***** h, że ninie

rad by się za ślachcica udał. Służeł naprzód biskupowi poznańskiemu 2 circa
1620 ci tam się spanoszeł c . Trzymał potym wieś Odolanów 3, od Kalisza
sześć mil, od p. Rozrażewskiego, krajczego koron( nego >4. Pojął bel Pilchow-
ską d 5, też nieślachciankę, ma kilku synów z nią. Trzymał aręndą Skalmie-
rzyce, od Kalisza mila, od r. 1628 i 1'. 163l. Pieniężny jest. Wszy tka kaliska
ziemia chłopęm go zową i zadają mu.
[1366] NOGAWSKJa, czasem NOGACKl, zwał się Jadam, ślósarzów
syn Z Paczanowal. Brata Jadama tego Pajączkięm zową tamże. Ten Jadam
służeł w Prusiech anno 1627 po kozacku pod chorągwią Popławskiego,
o którym pod P. Bel pierwej na cesarskiej anno 1622 za ciurę u strażnika
wojskowego. Z Prus przyjechawszy beł u p. Pajączka brata w Paczanowie
*****b. Trzeci brat *** sluże ł za lIsnachta 2 w Paczanowie anno 1630 u mie-
•
szczanma.
1c.251 [1367] NOSALSKI nazwali się dwa bracia, Jędrzej i Jąn, synowie Sta-
nisława Czecha, kowala. Nosalęm {zwano go} w Koszyczkach, miasteczku
w krak<owskiej > ziemi. Żyw bel ten kowal tamże robiąc kowalstwo i anno
1633. Syn jego Jędrzej służeł za chłopca w sieradzkiej zięmi za Częstochową
li Chabelskiego 1 • Tam od niego z Iisowczyki jechał na Śląsko circa 1620.
Stamtąd przywiódł kilkanaście koni i rzeczy niemało różnych do ojca do
- - - ---
(1364) h Na pr. marg.: Korytnica. c Na lewym marg.: p. Balicki. Na prawym:
Dobro-godzki.
[1365) a Na lewym marg.: 13. IJ Luka na 1/3 w. c-c Lw., brak. !l Na pr. marg.:
Pilchowska.
(1366) a Na pr. marg.: Paczanów. IJ Luka na 1 1/5 w.
362
[1368J NOSOWSKI -- [1372] NOWAKOWSKl
Koszyczek i tam to sprzedawał. Pojął beł w Koszyczkach dziewkę Kalety

mieszczanina, co bracia jej Dąbroskiemi nazwali się, opis o nich pod D.
Potym z tą żoną służeł u p. Tarła za pisarza prowentowego we wsiach {Ol-
szynach} pod Bieczęm 2 od r. 1629 i anno 1633. Nie miał jeszcze dzieci, miał
lat 40, za ślachcica udawał się. Bel u tegoż pana za urzennika we wsi Łęce
pod Rzeszowem anno 1638. {Kupieł beł sobie szołtystwo w Niedzieliskach 3
pod Koszyczkami miasteczkiem. } Jan zaś bel na cesarskiej anno 1632 przed
Gody, a po Wielkinocya anno 1633 jadąc przez Koszyczki nie chciał u ojca
swego, tego kowala, być, bo za ślachcica udawał się. Jechał przy kupie na
Ukrainę z lisowską chorągwią. Wziął mu beł konia pan jego lisowczyk
wyjeżdżając ze Śląska i znieważd go, nachlopał. Służeł potym anno 1638
odarto, przystał do p. Samuela Borka 4 w Podgórzu, niedaleko Biecza.
[1368] NOSOWSKI nazwał się *** z Jarosławia miejski syn *** ruskiej
wiary. Rostruchował l końmi, ożenieł się w Jarosławiu anno 1629.
[1369] NOSOWSKI zwał się
*** chłopski syn *****a, pojął beł dziewkę
doktora Stanisława we Lwowie I) l, na którą po doktorze dostała się kamie-
nica i wioska pode Lwowęm. Ślachcicem zowie się. Winem handlował
i w I. 1633 c .
[1370) ~OSlKOWSK[a nazwał się Stanisław, młynarzów syn z Łysej
GÓry l. od Wojnicza dwie mili. Tęn bez żony l'od dziesiąci IJ lat s łużeł za
urzęnnika u p. lbijewskiego, o którym pod l, urzędował w Uściu biskupa
krak ( owskiego) kluczu u tego Zbijewskiego 2 i anno 1634. Chował klacze
swe i źrzebce od nich miewał; chował i krowy swe w każdym folwarku c,
przychowywał sobie cielce i wołmi przedawał, a z biskupiego gumna wypasał
je, z czego zebrał pieniądze. Pobędzieli tam dłużej, przydzie do więcej tego(l.
Zalecał się ślachciąnce p. Lisowskiej 3 pod Cchowem anno 1634, powiedał,
że pokaże gotowych 10 tysięcy. Miał lat 50.
[1371] NOSKOWSKra Iohannes, doctor et consul Crac( oviensis) l.

Na nagrobku jego na blasze mosiężnej w kurze 2 przed wielkim ołtarzem
u zakrystyj ej anno 1532 herby s( z)tery: Nałęcz, [h], Gref, Gozdawa.
[1372] NOWAKOWSKI nazwał się *** młynarski syn spod Żarnowca a .

Służeł panu Rogozińskiemu, podstarościemu krak(owskiemu) , circa 1611 1,

[1369] a Luka na 1/3 IV. Ił Na pr. marg.: Lwów. c Tamże: 20000.
(1370] a Artykuł dodany na odwr. k. 250. Na lewym marg.: Zbijewski. h - h [w.:
przez lO. e Na lewym marg.: 14000. d Lw.: pieniędzy.
[1371] a Artykuł dodany /la odlVr. k. 250. 1J Wyraz nieczYfelny.
[1372] a Na pr. marg.: Żarnowiec.
363
[1373J N OWAKOWSKI - lU75J NOWOGRODZKI
potym p. Witowskicmu, wielgorządzcy krak( owskiemu) 2, a służąc 11 niego

kilkancści e [lat], doglądał młynów pod Krak<owem ) , wymiarów nie dał
kraść , sąm ich zaryw ał b. Ten na Stradomiu u Krak<owa) C pojął wdowę
mie s zczkę, Z aboklicką nazw aną , co dom miała podle smyntarza bernar-
dyń sh" go. Miał lat 50 kilka, nie miał z nią dzieci, kaleka bel na prawą rękę.
Zab i e ł bd cze kąnem kaczmarza ** * w Krak<owie ) i uc ie kł b e ł anno 1617.
Przez j ;: dn a nie zapłaci ~ ł circa 1G18. Pieniężny jest, m a na 10 tysi ęcyd.
[1373) :0iOV.rAKOWSKP:, nazwał się W ojci:::ch, chłopski syn *** z Mło

szO\YCj l , od Olkusza mila. Si ostra tego to Wojciecha be ła za chałupnikiem
myśli wc:::m w Trz~ bicniej , wsi o granicę, a ten Wojciech służeł p. Czarnockie-
•
mu Mik o łaj owi we S rzeniawie 2 u Miechowa i anno 1634 od kilku lat. Z młodu
służeł u p ( an a) swego dziedziczn ego, Młoszowskiego Mikołaja 3 • Ma kilka
tysięcy, ślachcicęm zowie s ię. Miał żonę i synów *****. Bel za faktora {i an-
n o 1636} u bemardynów na Kazimierzu w Kra k( owie) , co zawiadował
o pięniądzach przez ręce swe na różne potrzeby klasztorne. Po ślachecku
w delurze 4 chadzał.
[1374] N OWODWORSKl nazwali się

dwa bracia, Wespezyjan i ***,
synowie Ofm ana, kapelusznika, mieszczan <ina) krak <owskiego) fL , co sio-
strę rodzoną ich wziął be ł za założnicę starosta zatorski 1. Matce ich, Ofma-
nowej, ten st arosta puści e ł b e ł wioskę Dwory pod Zatorem od r. 1614 eż
d o r. 1628. Ta mać ich szła be ła za Rzepecki ego ko nfederata anno 1615,
potym za drugiego, Aleksand<ra) Koweskiego, o którym pod K{ omaski} b,
circa 1620; umarła mu circa 1627. {Ten Komaski trzymał arendą Bielany
i Dwory u Zatora anno 1633.} Wespezyjan ten Nowodworski Ofll1ańczyk
służd p. Porę bsk i ęmu 2 w O sieku u Za tora od r. 1626 i a nn o 1633. M iał lat
36 *** **8. Drugi ** * u dworu kró lewski ego służeł k omu ś i anno 1631 ***.
Brat tych stryj eczny *** , Ofmanek Z Olkusza, Dworza l1 ski nazwał s ię , o tym
pod D.
k. 252 [1375] NOWOGRODZKI nazwał się *** bękart p. Łukasza G omoliń-

ski ego I. Miał go z Nowogródka 2 z miej ską dziewką , gdy służeł żołnierską
na Ukrainie. Jak się podchował u matki, potym u żołni erzów służeł i w kwar-
cianym wojsku a.
[1372) b L w.: kradł. c Na pr. marg.: Stradom. II Na lewym marg.: p. Dąbroski

mistrz. Na prawym: 12000.
[1373) a Artykul dodany /la odwr. k. 250.
[1374J a Na pr. marg.: Indignatio Nowod worskim od Warszawy. b L w.: K. c Lu-
ka na p ól w. Na lewym marg.: p. Olszowski. Na prawym: Dw orzański.
[1375) a Na lewym mG/g.: p. Gomoliński s ą m.
364
[13 76J NO WOM 1EJSKI - [1 38 11 013GARS KI
[1376] NOWOMIEJSK[ nazwał się ***

z Przemyśla miejski synek a
*** kusznierczyk. Wziął go beł za masztalerza do koni sługa p. starosty
przemyskiego Stadnickiego 1. Ten potym anno 1619 pod p. Koniecpolskieg0 2
chorągwią na Ukrainie na parę koni służeł. Za ślachcica udawał się.
[1377] NOWOSIELECKI zwał się Jąn,

wójt, mieszczanin w Krzemięń
cul. Jest o nim \V księgach tamecznych anno 1606. Są kilka synów jego
u żo!nierzóv; a.
[1378] ~URZYN"SK[ azwał sięa *** chłopski syn *****b. Tęn służe!
p. ZygmuTltowi Palczowskięmu, sędzięmu zatorskięmu, \v Przyradzu pod
Zatof\?m l, służąc mu kilkanaście lat i pojął bel w Oświęcimiu Rakowską
niejaką, o których pod R i pod Piotraszowski i RyguIski opisaniami dosta-
teczniej. Umarł bel ten Nurzyński w Polance 2 będqc za urzennika. Tamże
ni t: daleko zostało jego potomstwo. Tę Nurzyńską pojął bel Ryguiski , bę
kart, o którym pod Ropisanie.
[1379] NIKOŁAJOWSCya opisanie pod Mikołajowski, bo Miklasz

szołtys ociec ich bd, a jedno t eż to Niklasz i Miklasz, trojaki rodzaj ich
w tamtem opisaniu jest.
o
[i38Uj OBGARSKT 2\\ ,d ~ i t' *** sza h;.s w;: \\'~i
pod L u b O'.". l ą. Te n pojął k.253
bet wdowę, żonę szołtysa Kisi : loskiego, o którym pod K, i dzi ~ ćmi jego
opiekał się. Przy sobi~ ich miał, a mieszkał na temże szołtystwie. Miał z tą
to kilku synów swoich i pieniężny bel. Gdy jechał kędy, za ś!achcica udawał
się i u ksiąg nobili s dał się pisować. To go przecie nie uczyni ślachcicem,
bo świe<ż~ ) rzeczy, kiedy on nic pokaże tego, jako dziada jego abo nawet
ojca, żeby ślachcicęm miąno zwać.
[1381] OBGARSK[ zwał się też Daniel, chłopski syn z Obgar 1, woj ewody
ruskiego 2 wsi , nie wi·~m, ani e tych-lia szołtysowych synów któryh. Służał
pierwej u żołnierzów. Trzymał Kąsnq, wie ś li Biecza, od p. Rożna 3 kilka
lat circa c 1628, potym trzyma! Wolą i Poto k u Sącza 4 w górach circa 1631.
Wdowcem bel na ten czas, nie miał potomstwa, Rogowskim czas.:m, nie wiem
-- -~--
[1376J a Na pr. marg.: Przem yś l.

[I377J a Na pr. marg.: Krzemieniec.
[1378J a-a Lw., brak. l/J
11 Luka /la H'.
[1379J a Użyta przez autora ortografia, a mianowicie: y, ilzasadnia końcowe miejsce

tego I/azwiska, ale prawdopodobniejsza ll'ymowa: Nikołajowski.
[1381] :1, -·30 L l \'. : nie tylko. l> Na pl'. marg.: szohys. c L H'.: i r.
365
[1382J OBRĘBSKI - [1386J ODECHOWSKI
dlaczego, zwał się dopiero anno 1631 11 • Jest o Rogowskim opisanie pod R,
co Łużną Wolą5 trzymał anno 1632, od Biecza dwie mile. Pojął w tęm roku
Kępińską, pannę e w Sądeckim 6 , inquirendum, jeśli to nie ten. Nie bez wielkiej
przyczyny, co Rogowskim Obgarski ten przemienieł nazwisko, abo powołany
z konfesaty zbójców, in regestro maleficiorum jeśli wpisany.
rObgarski, brat tego to Daniela, z tych też Obgar wsi poddany p. Lu-
bomierskiego, beł u niego za starszego kucharza na Wiśniczu i anno 1632r~.
[1382] OBRĘBSKla nazwał się Kasper, bękart Krzysztofa Obrębskiego 1 •

T <?go Kaspra pozwali beli, mianując go w pozwie illegitime na tum, inter
causas officii Tribunalis Lublinen<sis>. Nota o tym in actis anno 1630 post
Dominicam Conductus Paschae rpo 7 IV] actores n<obiles) Albertus, Sta-
nislaus, Jacobus Świejkowic de Świejki uti principalem homicidii nobilis
Stanislai Kosowski h.
[1383] OBRĘBSKla zwał się *** mieszczanin w Krak ',owie) , Gierta-

ckich b to beł rodu , a tak nazwał się. {Trzej ich braci.} Beła Obrębska, co
obrębowała, z Krak<owa> mieszczka, za Ściborem, chłopem w biskupa
krak<owskiego) wsi w Porąbcel u Wojnicza. Żywa beła i anno 1633. Sy-
nowic jej Czechowicami zwali się, o których pod C. Ten Obrębski trzymał
arendą folwarczek w Płaszowie u Krak ( owa) anno 1632, potym dał beł
na zastaw na spłacheć w Nieprześni 2 u Bochnie 100 zł. Chłop jest, łąka,
browar i dziedzicznie tamże mieszkają.
[1384] OBODOWSKP nazwał się *** z Bierczej, miasteczka w Przemy-

skim, kowalski synek, od obodowania kół nazwał się. Służeł p. Biereckiemu
za skrzypka w przemyski zięmi i anno 1630 2 , ale potym wymawiał się grawać,
mówiąc, że to ślachcicowi nie przystoi za muzyka być. A kiju święty!
[1385] OCIESZN' Jan zwał sięmieszczanin na K1cparzu, drudzy Woj-

cieszkiem zwali go. Mieszkał od Prąmnika w ulice i z przyjazdu i anno 1639.
k.254 [1386] ODECHOWSKla nazwał się *** młynarski syn od Bętkowa 1

- - -- -
[1381] fi Na pr. marg.: Rogowski. e Tamże: Kępińska. f - f W kopii Iw. ustępu
tego brak ..... skutek zatrGly s. 421 i 422. I( Na lewym marg.: Łukasz. Na prawym:
Wi ś nicz.
[13821 a W kopii Iw. brak tego artykulu \\Iskutek zatrGly s. 421, 422. h Na pr. marg. :
Świejkowie.
[1383] a Zob. 1/1' 1382, przyp. a. h Na pr. marg.: Giertaccy w Krak <owie) . Żywa
matka ich bela anno 1631. Drugi solą kupczel, na dół puszczał Warty. Trzeci slużeł.
[1384] a Zob. nr 1382, przyp. a. Na lewym lIIarg.: 41.
[1385] a Artykul dodallY na odwr. k. 253. Zob. III' /382, przyp. a.
[1386] a Na lewym marg.: EE. Zob. nr 1382, przyp. a.
366
ILlS7) OFMANOWIE _ .. [1389) OGRODZEŃSKI
w sieradzki zięmi. Służeł naprzód p. Spinkowi 2, co go o Jaśka chłopca za-

bito anno 1628 (dziewka to beł ten Jasiek), potym slużeł p. Przerębskięmu
Wincentemu 3 circa 1631 na parę koni, potym u jm. pana Łukasza Gomo-
lińskieg0 4 w sieradzki zięmi, potym u p. Dobrzelowskiego s . Za ślachcica
udawał Sięb.
[1387] OFMANOWIEa, z Krakowa mieszczankowie, nazwali się Nowo-

dworski, o których pod N. Stryjeczny tych, Of<m) anek w Olkuszu, nazwał
się Dworzański, o którym pod D opisanie. Nie zmówieli się Ofmanowie
na jedno to słowo: Ofman - dwornik po polsku.
[1388] OGONOWSKI nazwał się Fran( ciszek) a, chłopski syn, z Ka-

zimierza rodzic b. Żonę pierszą pojął bel ko (nwisarkę)C w Krakowie I. Tego
to dziewkę {z drugą żoną} pojął Drozdowski, służka pani wojnickiej2, circa
162 ... , o którym pod D. Potym Ogonowski aręndami jął się bawić, na któ-
rych zebrał pięniądze d , że kupieł bel Trzebul i Piasek 3 u Skawiny za Kra-
k<owem) e. Tam, że go ślachta jako chłopa uciskała, przedał to p. Witow-
skiemu 4 , a kupieł w Podgórzu KlęczanyS pod Cchowem circa 1624. feNa
Kazimierzu brat jego mieszczaninem.) Pozwał go beł p. Oraczowski poborca 6
do konstytucyj ej 1620 7 i musiał płacić tęn pobór f . {gPojął Rabczyną, drugą
żonę, co za Żydem krzczonym beła, a dziewkę tej Drozdowski, o którym
pod D; ma z nią kilku synów 8 . Brat zaś tej Rabczynej, Zacharyjasz, na Ka-
zimierzu mieszczaninem beł i anno 1634q h Tego Ogonoskiego pozwał
beł inter causas officii anno 1634, on usłyszał o Ogonowskich w Mazoszu 9 ,
jechał do nich i zwiódł Ogonoskiego i , co p. Żeromskiemu kuchmistrzowi 10
służeł, o którym pod Z. Starostwo dał mu beł król bydgoskie. Ten Ogonoski
przyznawał na trybunale, że stryj jego jest, i tak dedukcyją przyznano mu,
jako udajeh.
[1389] OGRODZE:ŃSKI nazwał się Stanisław od Ogrodzeńca, zamku

pana Fierlejowego 1 w krak( owskiej ) ziemi. Tęn w Przeworsku matkę miał,
[1386] b Na lewym //larg.: p. Adam [l] Gomoliński.

[1387] a Zob. III' 1382, przyp. a.
[1388] a W luce pozostawionej celem późniejszego dodania imienia al/tor wpisal dro-
bniutkimi literami: Fran. Widocznie nie był pewien tej informacji. Zob. lir 1382, przyp. a.
h Na pr. marg.: Dom ma tamże na Skawiński ulicy, na którym te herby. Tu rysullek 2
tarcz, na pierwszej h. Odrowąź, lIa drugiej h. Zagłoba, z boków tarcz litery: F. O. D. O.
c Poprawione, bylo pierwotnie: kotlarkę. (\ Na pr. marg.: 40000. e Tamźe: ujm.
p. miecznika mial 20000, trzyma w tęm Poląnkę u Skawiny zastawą. f - f Dopisane póź
niej w luce między artykułami. g- ~ Dodane na pr. marg., lecz przekreślone. h- h Do-
dane na odwr. k. poprzedniej, 253, lecz przekreślone. e Na lewym marg.: Falsitas przyzna-
nia Ogona tego.
367
[1390J OCHARDOWSKI ._. [1392J OCHĘTKOWSKI
na chałupie bela i anno 1633. Tenże to umiał trąbić na miedzianej trąbi\!

pod chorągwiami lisowskięmi, na cesarskiej {pod Skorulskim 2} bywał i anno
163l. Stąmtąd wywiózł bd sobie Morawkę miasto żony. Markietanem bet
na Morawie przy wojsku. Łotr okrutny, okradł bel kilku panów, a gdy go
•
p. Staniszowski3 zdybał w niemieckim wojsku w Lemborku miasteczku,
połapie! go rzekszy mu: "a tuś zdrajco, coś mię okradł! "A on też pana
chwycieł się wołając: "a tuś francie, coś mię okradł!"a Pan mówi rajcom:
"proszę, każcie go wsadzić". A ten też: "każcie tego zdrajcę mego wsadzić".
Oni nie wiedzi eli, czego się jąć, wsadzieli obudwu pod straż, eż ów pan posłał
do chorągwie, że przyjechali kilkanaście towarzestwa, dali świadectwo, że
służeł p( anu ) temu Staniszowskięmu i okradł go ten Ogrodzeński. Dali tedy
rajcy z Lemborku Ogrodzeńskiego p. Staniszoskiemu, który dał go na sąd
wojskowy. Obie sić osądzono Ogrodzeńskiego i wiódł go kat na szubięnicę,
a wtęm swagier jego, dobosz z Przeworska {Zakrzoski}, odkupieł go dwiema
tysiący złotych od szubienice. Tęn potym anno 1633 bel między trębaczmi
p. V..Ibomierskiego, wojew<ody) ruskieg0 4 •
k. 255 [1390] OCHARDOSKl nazwał się Jędrzej, chłopski

syn Katany z Legnice
u Wieliczki l. Tego od poddanego wzięła za chłopca pani Lubomierska,
kasztel<anowa) wojnicka 2 . JędTzejek Katana tylko go zwąno, dopiero od
r. 1630, gdy dorósł, Ochardoskim jął się zwać od oskardów pono, co w Wie-
liczce ociec jego kował nięmia sól. Bel u tej p( ani) wojnickiej i anno 1633.
[1391] OCHĘNKOSKP nazwał się *** z Krakowa okieniczki syn , i co
miał Okicnkoski zwać się, to on Ochenkoskim. Rz<::miosła krawiectwa dała
go bela mać uczyć. Ten p. Zamsikowski labo Okienko ski pojął bel mieszcz-
kę w Wieliczce. Nie mógł wskórać przy żenie i jechał służyć na jeden koń
panu Korycińskięmu, staro ście ojcoskiemu, na Picskow.:j Skale 2 circa ł 621.
Tam o granicę bywał na Kalinowej 3, wsi, a przy siadał ogona Wolskiego
niejakiego żęnie, co Kalinową trzymał od starostwa ojcowskiego, która
dawała mu sieła, że się Z niej za pomógł, zaś przy Krakowie kleparskim
zaciążnikiem bywał. Be! anno 1633 za zacifżnika u pana Korycińskiego,
kasztel<ana) sądeckiego 4 • pod czas sejmu w Krak<owie) .
[1392] OCHĘTKOWSKI nazwał się *** wójtów syn z Ochotnice, wsi
li Starego Sącza pod Czorsztynem. Ten syn wójtów służeł biskupowi ***,
którego okradszy uciekł bd do ślachcica, a gdy potkał się w drodze on ślach

eie z onym biskupem, a tęn Oknęmtkowski skreł się w karetę w nogi li pana,
(1389] a Na pr. marg.: Złod z iej arcysztuczny ex tempOl'e zaraz .

(1390J a L W., brak.
[1391J a LIV.: Ochendosk i.
368
•
[1393] OCHOCKI - [1396] OKOŃSKf
a nie dowierzając, by go nie dostano u onego pana, choć go już za poddanego

z wychowańca miał, uciekł do p. Lubomierskiego {circa 1623}, co bel woje-
wodą ruskimI , {i powadzieł bd te pany.} Beł u niego za urzęnnika w Tym-
barku miasteczku 2. Nie umie czytać ani pisać, idyjota jest. Pojął bel szołty
sową w Ochotnicy, przedawszy to szołtystwo Zduńskięmu rzeczonemu,
o którym pod Z. Trzymał od p. Lubomierskiego wiosek kilka. Za ślachcica
poczynał się udawać dopiero r. 1631. Z Prasnysza {z Mazosz} kazał się pi-
sować na listach. Miał syna jednego ****h. Brat tego nazwanego rodzony,
wójtowie, zbijał z opryszkami, odzierał po drogach. Bał się ten nazwany
zawsze11, by go kiedy nie napadł, bo mu odpowiedał najechać go *****c.
Ten Ochętkoski beł kilka lat eż do r. 1630 za urzennika u mniszek sądeckich
w Łucku, wsi od Starego Sącza dwie mili.
[1393] OCHOCKI a zwał się *** w Wieliczce mieszczanin, na rogu w ryn-

ku od Nowej Góry miał dom. Miał syna Jana, który wyuczeł się bel bednar-
stwa, potym wziął go beł p. Wiernek, dworzanin królewskiI, służyć sobie
circa 1630; uciekł od niego. Zaś przystał beł do pana Sieciechowskiego Ne-
kandy2 anno 1634 w krak( owski ej ) zięmi; uciekł także od niego. Miał lat 26.
[1394] OCHOCKla beł w Krak<owie) mieszczanin ***. Suknęm kupczeł.

Umarł anno 1622. Zostało synów jego *****b. Suknem także w Sukienni-
cach kupczeli w Krak<owie) . Starszy pojął bel Rudolfównę mieszczkę anno
1629.
[1395] OCHOCKI a zwał się *** zagrodniczy syn z Okocina 1 za Bochnią,
poddany p. Stanisł<awa) Czerneg0 2 • Służeł p. Radlińskięmu, słudze księżny
na Tarnowie3, eż do r. 1630, potym p. Lisowskiemu 4 pod Cchowem i anno
1634 b •
[1396] OKOŃSKla zwał się *** mieszczanin w Wiślicy. Ten po przy-
morku zarwał beł pięniędzy po kilku zmarłych w Wiślicy anno 1622. Bywał
bormistrzęm od r. 1630, zhardział i ślachcicem zwać się począł, wywodząc
jakąś enologiją swoję od Niebelskiego b , a tam o chłopie jeszcze od ojca
i dziada c wiedzą dobrze, że chłop ex utroque parente. O tern nota pod opi-
sanim Orzechowski.
[1392] Luka 11 /4 w. Na pr. marg. : Prasnys z. Niżej: nie beł nigdy w domu chłopskim
li
jego. b Lw., brak. c Luka /la 1/3 w.
[1393] a Artykuł dodallY na odwr. k. 254.
[1394] li Jw. b Luka na 1/3 w.
[1395] a Artykuł dodany na odwr. k. 254. lo Pod tekstem: p. Lisowski.
[1396] a Na pr. marg.: Wiś lica. b Lw.: Niebieskiego. c Na lewym marg.: Glu-
zicki.
29 - W. N. Trepka: Uber chamorum. cz. I 369

• [1397J OKRASA - [140oJ OKRASA
k.256 [1397) OKRASA zwał si€, ***. Beł to rodzic chłopski syn z Ujazda mia-
steczka, p. Szczawińskiego l poddany. Ten fOTmąnką jak forman tylko ba-
wieł si€,. Miał kilkaset zł<otych) , pojął bel b€,kartkę p. Brzeskiego z Bolmina 2
u Chęcin. O tych bękartach Brzeskiego więcej pod opisanim Gozdowski,
pod G. Udawali niektórzy, że to bel nie Brzeskiego, ale księdza Białobrzeskie
go {Stanisława} bękartkę pojął, opata jędrzejowskiego. Umarł tęn opat
circa 1585 3 • Ten bowięm Białobrzeski opat zjednał beł Okrasie u brata swego
rodzonego, opata mogielskieg0 4 , iż mu dał list z konsensem do kilku żywotów 5 .
Powiedają zakupięństwo zeznał na dom pusty chłopski na półwsiu i z rolami
we wsi Prędocinie 6 , od Proszowie dwie mili a , w którym z tą żoną mieszkał.
Miał z nią syna ***, który urodzieł się z wargą wierzchnią rozdwojoną,
a nie wymawiał słów, tylko przez vocales a, e, i, o, u jąkał b . Siostrę drugą
tej bękartki pojął bel Borek *** z Mieronic 7 u Wodzislawia w krak<owskiej )
zięmi. O tęm szerzej pod opisanim Gozdowski. Tęn Okrasa *** formaniel
także solą, a zaś do Krakowa piwa przewoźne wozieł; brano mu je też na
ząmek kilka razy, a choć przez a, e, i, o, u jąkał, pojął beł przecię ubogą
ślachciankę ***, z którą miał dwu synów *****C. Mial drugą żonę Jasięń
ską, o której bracie pod Drużyńskim d , ale z tą nie miał potomstwa. Syn
tego Okrasy *** pojął beł pod Miechowem wdowę Lubińską anno 1623.
Tam z nią w Prędocinie mieszkał. Puścieła mu beła tamże folwarczek, który
miał mąż jej także od opata mogilskiego, ze swoim dożywocim pani Probo-
łowska niejaka 8 , i że szła bela za inszego m€,ża do Litwy i temu to Okrasie
odkazała, na którym folwarku w końcu wsi mieszkał, a swój też trzymał
od tego. Nadsługował jm. p. Zebrzydoskiemu, miecznikowi koron<nemu) 9,
i {anno 1633} dla obrony i dlatego, aby pod skrzydły pańskiemi okreł swe
plebejstwo.
[1398] OKRASĄ zwał się też ksiądz pleban w Białej, miasteczku od Rawy
dwie mili. Beł tam i anno 1631.
[1399] OKRASOWIE zową się kilka braciej, chłopi we wsi Brodach
dalszych l pod Płońskięm, za Wyszogrodem a , poddani p. PiItowskiego Ba-
wora 2 • Jan Okrasa na rolej i Grzegorz na drugiej {i anno 1633}. Maciej, ten
kupiel bel Grzegorzewice i Sprachy, dwie wsi w wyszogrodzkim powiecie 3 •
Ożenieł się beł, ale nie miał potomstwa b.
[1400] OKRASA *** beł też szwiec w Krak<owie) na Szerokiej ulicy

i anno 1633.
[1397] a Na pr. marg.: Prędocin. b Tamże: Nota o tern pod Gozdowski. c Lu-
ka na pól w. d Na pr. marg.: Opisanie tego pod Jasieński i DruŻYński.
[1399] a Na pr. marg.: Wyszogród. b Tamże: 25 000. Pod tekstem: Kaduk po nim.
370
[1 40 1J OK U RO\\iSKI --- [ 1404] OLCHOWSKJ
[1401] OKUROWSKPL zwali się dwaj bracia, *** i Stanisław, miejscy

synkowie w Krakowie. Ci ucząc się w Sandomierzu u jezuitów anno 1628
i anno 1632 tak się nazwali. Starszy miał lat 20, młodszy, Stanisław, 18.
Sełała im matka z Krakowa prowizyją victu i amictu.
[1402] OLESKI nazwał się Zygmunt, Olsze mieszczanina syn w Żarnow- k. 257
cu u,. Ten syn Olszyn służeł księdzu b opatowi jędrzejoskiemu Koniecpolskie-
mu l circa ] 630. Stryj jego Olsza też Oleskim zwał się. Bel za urzennika u te-
goż opata we wsi Skowronnie pod Pińczowem, potym beł w Pawłowicach,
też u Pińczowa, za urzennika anno 1631. Jak odstał Zygmunt od opata,
bawieł się przy tem stryju w Pawłowicach. Ten stryj jego, urzęnnik, si ela
sztuk czarnoksięskich umiał i pokazował c .
[1403] OLEWIl'rSKI nazwał się Olbrycht. Ociec jego beł chłopski syn,
kuźnik na kuźnicy od Wielunia dwie mili. I ten Olbrycht beł także kuźnikiem
na tejże kuźnicy. Taki miał zarobek [z] tej kuźnice, że stąd kupieł beł Praszkę
miasteczko z kilką wiosek w KaliskimI. Pojął bel Kierską2 niejakąa ***.
Żyw bel i anno 1633. Miał syna Tomasza, który pojął bel Cieklińską od
Przedborza 3. Miał synów dwu małych do r. 1633 4 . Ociec tych, ten Tomasz,
beł podstarościm wieluńskim kilka lat. Pozwał go bel któryś Sieradzanin
pro usurpati one tituli nobilium 5 . Pokazował nąń dowody, skąd ociec jego
chlop bel kowal i jako tanio kuźnicę trzymał a na niej się zbieł, że go pewnemi
dokumenty dojechał. Ten to naprawieł na aktora 6 i dał mu coś, że nie aten-
tował terminu i puścieł w translaps7, boby beły musiały być kasowane dekreta
jego w grodzie wieluńskim b .
[1404] OLCHOWSKI nazwał się *** szołtysi syn *****a ze wsi ***
z granice węgierskiej, za Sączęm 10 mil. Wziął tytuł od wsi Olchowej Li-
gęzinej l do Seniszowa w Podgórzu. Tęn szołtysek jeżdżał za woźnicę przy
ojcu swem, który jak forman najmował się kupcom win wozić z Węgier,
że szołtysek przeuczeł się po węgiersku mówić, bywając tam kilkanaście
razy. Zaś służeł w Rusi u ślachcica tam circa 1612. Poimali go beli Tatarowie,
gdzie przeuczeł się mówić. Tak zdrajca bywały, tylko u kata jeszcze nie
beł. Ten, jako beli lisowczykowie wpadli do Węgier łupić anno 1619, przy-
mięszał się beł do nich. Jak wyszli, prosieł beł jednego (co miał wielką zdo-
bycz srebra i kościelnego), że do ojca jego szołtysa wstąpieł, tam w nocy
[1401] a Na lewym morg.: C. Na prawym: Kraków.

[1402] a Tamże: Żarnowiec. b Lw., brak. c Na lewym marg.: Jeżoski. Na pra-
wym słowo cyrylicą nie odczytane.
[1403] a Na pr. marg.: 50 000. b Pod tekstem: Miechoski.
[1404] a Luka na 1/3 w.
371
[1405) OLIWINSKI - [1409) OLSZOWSKI
zabiełgo a ono pobrał. Bel zaś z lisowskimi na cesarską. gdy szli przez Pol-
skę łupiąc anno 1620, pod Jaroszoskiego chorągwią2 na 6 koni. Potym
w swowolnych kupach bywał.
[1405] OLIWfŃSKP nazwał się Jan. chłopski syn *****b. Stryja rodzo-
nego miał chłopa rolnika *** w Nicszowej u Sącza, wsi ksieniej sądeckiej I.
Ten służeł p. Czernemu, gdy u Sącza trzymał wieś ***. Pojął Głodeckiej
rzeczonej dziewkę, co mieszkała w Szczepanowie, wsi p. Czerneg0 2 na Pod-
górzu, circa 1620. Służeł u p. Jana Wierzbięty3. Zaś mieszkał w Brzeżku,
miasteczku p. Czernego 4 na Podgórzu c, potym we wsi Pomianowcj p. CZer-
nego u Brzeżka. Miał syna i dziewkę do r. 1631. Matkę swoję chował przy
sobie.
[14061 OLKUSKla zwał się *** balwierz w Krak( owie>. Mieszkał
najmem na F10ryjańskiej ulicyl. Umarł anno 1629. Synów zostało jego
trzej ***. Jeden *** księdzem bel został, drudzy studowali w Krak( owie) 2,
na ślachectwo chcą się szrobować.
k. 258 [1407] OLSZANOSKJa nazwał się *** miejski syn *****b z Brześcia
Kujawskiego. Ten trzymał Biernacice, wioskę pod telUŻe Brześcim, od r. 1626
od p. Modliszowskiego l . Pojął bel ślachciankę *** i za ślachcica uda-
wał się. Wziął tytuł, co olsze nosieł z lasa na sobie, gdy u chłopa ojca belc.
d Ten beł z wychowańca u panów Kretkoskich, potym u p. Kretkoskiego,
kaszte1( ana> brzeskiego kujaw( skiego>2, pod Brześcim i anno 1634. Żona
jego w Brześciu chędożeła się z każdym, kto chciał d .
[14081 OLSZOWSKIa nazwał się Jan, z Rodoszyci Mardy mieszczani-
na syn. Ten służał u ślachty z chłopca , potym anno 1630 służeł ujm. p. Łu
kasza Gomoliński ego za wyro stka w sieradzki zięmi, zaś anno 1632 pod
Warszawą służeł kędyś b, zaś li p. Minora 2 u Przedborza w Rączkach3;
skradł go bel. Powiedał j edęn o tern to, że beł z karczmy od Lelowa.
[1409] OLSZOWSKla zowie się *** chłopski syn z Podgórza, z Bobowej l

{rzemieślnik beł}. Ten pod czas konfederacyjej2 okradł beł konfederata anno
1614 i kupieł beł spłacheć w Witowicach li Cchowa 3• Pojął b ~ł Znamieroskąb,
o których pod Z. Miał potomstwo z nią. Beł żyw i anno 1633 4 .
[1405] a Artykuł dodany lIa odwr. k. 256. b Luka na l/ J w. c Na lewym marg. :

Brzeżko .
[1406] a Na pr. marg.: Kraków.
[1407] a Na pr. marg.: Brzeście. u Luka na l! J IV. C Na le wym marg.: od p.
m( istrza> Dqbr( owskiego>. d-d Dodane potem IV luce między artykułami.
[1408] a Na lewym marg.: 28 . Na prawym: Radoszyce. b Na lewym morg.: Jeziorki.
[1409] a Na lewym morg. : 18. Na prawym: Cchó".'. b Tamże: 6000.
372
[1410) OLSZOWSKI - [1413] OLSZOWSKI
[1410] OLSZOWSKJa, syn ***. Ten u Zamościa w Krynicy l

chłopski
w belski ziemi uczeł dzieci u p. Olesznickiego, starosty bełskieg0 2 , circa 1631.
Tego pytając wytknął p. Jan Olszowski z Oświęcimskiego3, że mu się przy-
znał, że go to beli przezwali żacy, gdy chodząc pod Mińskiem we wsi do szko-
ły, uciekał do olszyny na błota, skąd Olszoskim nazwali go. Miał lat 26 anno
1631 b.
[1411] OLSZOWSKI a nazwał się ***

syn Mączki, piekarza na Pędzi
chowie przy KJeparzu, który żyw beł i anno 1633. Ten Mączczyk służeł
między lisowczyki kilka b lat. Potym anno 1631 pojął miejską dziewkę w do-
mu naroŻllim przeciw Wałowi krakowskiemu, od Strzelnice l jadąc. Gładka
ta żona jego; tamże z nią w tęm domu mieszkał, końmi rostruchowaP na
Kleparzu. Udają, że się beł zaciągnał anno 1632 po Świątkach w interregnum
pod chorągiew powiatową wojew<ództwa) krak<owskiego) w pułk jm.
p. miecznika koron<nego) 3 pod rotmistrzem p. Chomętowskim 4 na parę
koni. Za ślachcica udawał się.
[1412] OLSZOWSKla mianował się Stanisław , chłopowsko skądsi za-
padło b na Podolu c, żeby tam, gdzie rodu jego nie znają, mógł uść za ślach
cica. Sługował tam po urzędach pierwej, poty m trzymał arendą Prebojow 1,
u Skały miasieczka w Podolu, od p. Herbułta, starosty skalskiego 2, kilkana-
ście lat. eż i anno 1631. Miał żonę i synów kilku, Seweryna, Jana *****.
Tego Stanisława pytał p. Olszo[,ki Jan z krakoski zi emie3, których Olszoskich
by bel. Powiedział, że z krakoski ziemie. Pytał go, jak im imiona abo gdzie
mieszkają. Powiedział na owego właśnie, co z nim mówieł. Rzekł mu: "od-
•
puść mi wrn., ja znąm wszytkę swą rodzinę, a o was tu nic słychał żaden
z nas". Owa bardzo się podrwieł, jako się tam udawał mieć swe powinne
braty w krakoski ziemi. Na ostatek prosieł tego, aby go nie potępiał w tęm
udaniu tam jego, co pretendował mieć swe braty w krakoski ziemie(l.
Na to się tak sieła ich indziej wynosi gdzie, by uść za ślachtęe.
[1413] OLSZOWSKIa zO\vic się Stanisław z Oświęcimia, miejski syn

*****. Ma 11 p. Komoroskiego, starosty oświęcimskiego!, 2500 f1or<enów).
Służąc przedtym u p. Porębskiego, kasztel<ana) zawichojskiego 2 , shlżeł b
za wyrostka circa 1635. Pojął założnic€, jego C, umarła mu, nie miała dzieci.
Bawieł się potym 11 p. Porębskiego Jędrzeja, sędzifgo zatorskiego 3•
- -- - ~ -- - - ---_ . _ - -- -
[1410] a Na pr. marg.: w Bełskim. b Na lewym marg.: p. Olszowski.

[]411] a Na lewym marg.: 65 l?], Na prawym: KJeparz Maczka. b Lw.: kilkanaście.
[14]2] a Na lewym marg.: 2. h Lw.: spadło. c Na pr. marg. : Vi Podolu. li Na
iewym marg.: p. Olszosk i. e Na pr. marg.: Genera[is Nota. .
[1413] a Artykllł dodallY później na odwr. k. 257. h Lw., brak. c Jw.
373
[14141 OLSZYŃSKI -- [141 7] OLSZOWSKl,
-
,
[1414] OLSZYNSKra zową się
dwa bracia ***** b, z Kęt mieszczanin
ociec ich, który jak beł podupadł, zubożał, wstąpieł do szpitala do Św. Jadwi-
gi na Stradomiu przy Krakowie. Beł tam i anno 1639 *****. Starszy syn
(tego, co w szpitalu jest) służe! niedaleko Kęt *****C. Drugi *** służeł kilka d
lat u kasztelana zawichojskiego p. Porębskiego 1 , też niedaleko od Kęt. Miał
żonę pierszą Leszyńską, {której ociec pod Bochnią za urzennika bawieł się2
i anno 1639,} z którą sypiał ten pąn zawichojski, że miała od niego, co chcia-
ła. Ta umarła circa 1638. Zostały rzeczy jej i coś srebra u Zabłockiego ***,
o którym pod Z, a pieniędzy dwa tysiąca u Komoroskiego {Piotra}, starosty
oświęcimskiego 3 *****e. Tęn starał się zaś anno 1639 o Rokowską niejaką,
służebną u tej pani starościnej oświęcimskiej 4.
[1415] OLSZOWSKla *** zwał się

mieszczanin w Krak( owie) , szyn-
karz, najmem mieszko wał, mie szkał i w Szarej Kamienicy l circa ***. Mie-
szczkę miał żonę z Krak( owa>, z którą synów dwu. Mnichem beł jeden ***
w Częstochowej , drugi *** uczeł się w Krak( owie> anno 1634 2 przy księ
dzu Zapartowiczu w Małym Collegium b3.
[1416] OLSZOWSKI nazwał się

*** bękart księdza Olszowskiego, opa-
ta chebdowskiego 1. Miał go Z Brzeska, miasteczka do opactwa 2 , z chłopską
dziewką ***, która za go spodynią u niego beła. Tego bęsia, jak się urodzieł,
dał bd chować opat do folwarku do Mniszowa 3 u Proszowie do urzennika.
Jak podrósł, kazał mu urzennik poganiać za pługiem, bęsiem go wszyscy
zwali, czego są pamiętnicy dobrze wiadomi wtem Mniszowie chłopi i anno
1633. Tego zaś opat dał bel do szkoły trochę, potym beł za urzennika w tej-
że wsi i w inszych dwu wsiach opacich, z czego przy szedł bel do pieniędzy.
Zaś ich zarwał będąc przy śmi erci opaciej prymusęm, matka mu też będąc
u ks iędza opata gosp o dynią pokojową przysposobiela ; d o pi e roż pąn bęś
Olszoskim począł si ę zwać i p owinnym opacim. Po śmierci opaciej dał beł
ośmi tysięcy na zastawę Sławic 4 u Miechowa circa 1616. Zła nań kon stytu-
•
cyja anni 1578: IIlegitima proles non hereditat a5.
[1417] OLSZOWSKI w Podgórzu u Żelechowal. O tern opisani e pod

Warszawski.
[1414] a Artykuł dodan)' na odwr. k. 257. h Luka lIa 1/3

w. (; Luka lIa półtora w.
d LIV.: kilka naście. e Luka na pół IV. Na lewy m marg. cyrylicą : od Wiktora, co p. Ko-
morowskiej Aleksandrowej.
[1415] a Artykuł dodany /la odwr. k . 257. h Pod tekstem: P. m( istrz) D ( ąbro ws k i ) .
Zapartowic matrem eius jebat.
[1416] a Na pr . marg . : 16 000.
374
[141 8J OLSZOSKI - [141 9J OLSZOSKI
[1418] OLSZOSKI zwał się*** bękart *****a. Tęn w Witowie! u Sącza

kupieł wieczność. Pan Wiernek, sąsiad jego, wiedząc, czyj bękart, uprosieł
beł po nim kaduk, a on zasłychnąws zy o tern , zapisał ojcu żeninęmu, Po-
rębskiemu 2 , majętność lJ • Synów z tą Porębską miał dwu do r. 1630. Nie
pójdzie C mu ten sposób, bo bękartów ni eważny jest zapis, tak że illegiti-
mus każdy d3.
[14191 OLSZOSKI nazwał się Maciej, chłopski syn {z Puław, wsi nad
Wisłą u Kazimierza Dolnego, poddany p. Tęczyńskiego, wojewody lubel-
skiego 1. Jest brat jego tam w Puławach rodzony przewoźnikięm i anno l635}.
Tęn służeł p. Chrzanoskiemu 2 w krak( owskiej ) ziemi. Ten przysiewał z chło
py kilkanaście lat i na kopy z pola dawał chłopoma, z czego zebrał kilka
tysięcy, zaś w Krak( owie) z Żydami lichwieł i handlowałb. Trzymał potym
arendą Kościelniki 3 w krak( owskiej) zięmi od p. Lubomierskiego 4 circa
1620, zaś księżnie Ostrogskiej dał beł 50 tysięcy na KrzeszowiceS, zaś trzymał
arendą Książ miasteczko ze wsiami na sześć lat, dał 60 tysięcy, eż do r. 1634.
Dobrzeloską miał za sobą6, z tą syna Krzystofa {ten Krzystof obadał sobie
kurwę publiczną ruskę, Chocimierską7 zwała się, w Krak<owie) anno 1635
na Grodzki ulicy, od Wszyt( kich) Ś (więtych) trzecia, najmęm mieszkała},
i dzieWek trz)'. Jewę dał be ł za Ożarowskiego Franciszka 8 anno 1629; umarła
mu ann o 1632 ***. Kach!1 Ę' *****, Te r es ę ***** C. Brat tego Macieja ***
be ł u ni~go za urzennika, mi al lat 50 kilka , nie miał jeszcze żony anno 1633.
Kompleksyja gruba, chłopska. Zadał bel temu Maciejowi, że chłop jest,
ksiądz Gębicki , kanonik krak( owski) 9, i powiedał p. Olszoskiemu, co Ska-
łę trzymał miasteczko 10, skąd chłopski syn tęn Maciej. Zaś Wilżyński ll
w Krak( owie) d na Brackiej ulicy także wie dobrze, skąd jest chłop i jak przy-
szed do pięniędzy. Zaś p. Drużbicowa l 2 z sendomierski ziemie jadąc w dro-
dze wstąpieła do niego, której znaku chęci nie pokazał. Ona .znieważeła go,
bo jej poddany właśnie jest, mówiąc mu: " a chłopie, aboś to zabaczeł, żeś ty
mój chłop poddany i wychowałeś się u mnie we dworze? Wiedz o tym, że
cię jak chłopa wezmę!" {e Dał p. miecznikowi koron( nemu) 13 na wieś Krzy-
waczkę14 li Myślenic 30 tysięcy anno 1634 e. f Tego wytkniono w krak( ow-
skiej ) zięmi anno 1634, co przed jednym powiadał raz, iż jest Olszowskich
[1418] a Luka na pól w. Na pr. marg.: Olszyny, wieś Jego mci pana Tarłowa w Pod-
górzu u Tarnowa. b Tamże : Porębska. c Lw.: powiedzie. d Na pr. marg.: 20000.
[1419] a Na pr. marg.: w D aleszycach pytać się o nim. b Tamże: We Włostowicach,
wsi p. Tęczyńskiego u Kazimierza Dolnego, chlop jest i anno 1635; rodzony brat Olszo-
skiego drugi * * *, w Staszowie, miasteczku p. Tęczyńskiego, też miał powione. C Lu-
ka na pól w. d Na pr. marg.: Wilżyński. e -e Dodane później u dolu strony . t-f Do-
•
pIsane na pr. marg .
375
•
[1420J OLSZOWSCY - [1422J OLSZOWSKI
z Olszowej od Łęczyce, zaś że tych jest z Olszewka z rawski ziemieIs z Po-

mroza l6 , trzeci raz powiedał, że tamtych z łomżyńskiego kraju 17 . Owa plótł,
że jeszcze nie mógł dostać wkupić się do którychfq
[1420] OLSZOWSCya Andreas et Stanislaus, fratres et sculteti in vil-

la regali Olszówki, a qua Olszowski cognomentum asciverunt. O tych in
act <is) terrestribus Crac<oviensibus) nota anno 1561 post Trinitatis.
Anno 1535 in actis terrestribus Crac<oviensibus) post Michaelis n <0-
bilis) Joan<nes) Olszowski in Olszanice heres. lbid<em) Elisabeth, relicta
olim n <obilis) Mathiae Olszowski.
Anno 1536 eadem Elisabeth Ioanni OJszowski de Olszanice cedit post
Epiphaniarum b.
k.26O [1421] OLSZOWSKI Dadzibóg Wojciech bel mieszczanin w Bogory-

jej l, od Połańcza trzy mile. Wójtęm bel tamże; miał dom na rogu w rynku,
w którym na tramie 2 dał te herby wymalować a . Żonr miał pierszą z Szydło
wa mieszczkę, dziewkę Wojteczka rudnika, który i końmi rostruchowaP,
z którą miał dwu synków, Jana i ***. Zaś miał drugą żonę, wdowę mlynar-
kę ze młyna spod Szydłowa. Żywa bela i r. 1630, tam w Bogoryjej najmem
mieszkała. Gdy umarł tęn wójt, synowie jego ten dom przedali (Orzecho-
skiemu chłopu, o którym pod Or.), potym Jan anno 1630 trzymał arendą
,
plebanijq we wsi pod Bożęcinem 4 i Daleszycami 5 ku Sw. Krzyżowi, nad-
sługował przecię u ślachty *****b. Drugi *** służeł u p. Sapihy, marszał
ka litewskieg0 6 , anno 1630 c, powie dali niektórzy, że się tam ożenieł. Uda-
wał się być z Mazosz, z liwskiego powiatu, za ślachcica z 0lszowic 7 • Tak
każdy chłop nawięcej z Mazosz się być powiedają.
[1422] OLSZOWSKP nazwał się ~likołaj. z Lublina krawców syn,

za ślacl1Cica lIdawa się *****h. Wic o jego urodzeniu dobrze, skąd jest, i ma-
tka jego, kto beła, Zabielski c, co w Daleszycach 1 mieszczaninem jest i dom
ma swój, a czasęm baw'i się nadsługując panu Czernemu, tęmu, co Petyjów-
na za nim, podstolemu lubelskiemu, w lubelski ziemi. Tęn p,m mieszka u Kra-
siczvna.
•
a od Lublina dwie mili d2 •
- --- ---
[1419) g Pod tekstem dopisalle: jm. p. Relski Marcyjan.
[1420) a Artykuł dodallY na od",r. k. 258. h Pod tekstem: Olszewscy herbu Lis,
Paprocki w Mazoszu, fol. 138.
[1421) a Na pr. marg. rysullek tarczy czteropolowej. W pierwszym polu h. Pobóg,
IV drugim 3 miecze zetknięte ostrzami, w trzecim napis: Lew za murem do połowy, 11' czwar-
tym h. Pobóg. h Luka 110 półtora IV. c Na pr. marg.: u p. Sapihy.

[1422) a Na lewym marg.: 6. b Luka na pó łtora w. c Na pr. marg.: Zabielski
w Daleszycach i u p. Czernego. (J Na lel1'}'m marg.: p. Łukom s ki.
376
[1423J OLSZOSKJ - [I428J OPĘCHOWSKl
[1423] OLSZOSKI beł też jakiś pod Piotrkowęm 1 • Tęn dał beł dziewkę
za chłopskiego syna Janczego circa 1610, o którym pod opisanięm Lipni-
cki szerzej jest. Ten tedy Olszoski, gdyby bd ślachcic, nie dałby beł za chłopa
dziewki, oprócz jeśli miała posag pierwej, co go beła pełna kolebka a.
[1424] OMIELNlCKla nazwał się *** młynarski syn u Prasnysza w Ma-

zoszu. Służeł naprzód u Prasnysza p. Pałuskiemu kilka lat i na Wołyniu,
gdy mieszkal ten pan anno 1628. P01ym beł u tegoż pana na Mazoszu 1 anno
1632. Nieżonaty beł jeszcze b.
[1425] OMIETALSKI, OMYKALSKI, OMYŚLIŃSKJ u konfedera-

tów] beło woźnic i ciurów, któr<z) y za ślachtę kędyś zapadli a .
[1426] OP ĄCHOWSKI *** chłop beł skąd~i. Za hajduka sługował,

beł piechotnym bębenistą a U p. Zamojskiego Jana, hetmana koron <nego )1.
Ten u chłopów w skrzyniach zdobeł się beł, że bel kupieł dwie roli chłop
skie w Tuzełowie, wsi pod Kałuszą u Doliny2, i tam budował sobie anno
1607 folwarczek. Za ślachcica udawał się. Miał żonę i dzieci.
[1427] OPALSKI nazwał się Matyjasz, syn krawca Forckowica wc Zwo- k.261
leniu l miasteczku a . Jest tam jego braciej pięć. Zacharyjasz krawcem we
Z\\ o lęniu l) . Błażej tamż·: mieszczaninem. Ten Maciej wyniósł się to beł od
sWej rodziny \\' oświęcim s ki kraj, tam arendkami bawi e ł się2. Pojął beł Su-
J i k o \\ 's k:ą c , Krzysztofową wdowę , z domu Cieszkowską3, anno 1624; w Klucz-
nikowicach 4 pod Oświęcimiem w żony tej dożywociu mieszkał i anno 1630.
Mi ał zaści e z p. Goreckim, ale szukał mocno jednania przez śJachtę d p . sta-
rostę gniewkoskiego des .
[1428] OPĘCHOWSKJa zwał się *** chłopski syn od Pułtuska

z Mazosl.
Uczeł się w Pułtusku circa 1628. Tam zarwawszy kogoś, zapadł do Krak <o-
wa'> i pisał w kance Jaryjej konsystorskiej b w Krak<owie) b na Kanoniczej
ulicy li sufragana! od trz~ ch lat i anno 1634, i prokuracyją począł się bawić
t3 mŻe. Wysoki jest, duży, miał lat 30 kilkac.
-- -_. -
[1423] a Na pr. marg.: NO.

[1424] a Na lellJym marg.: 11. b Tamie: p. Kazicki.
[1425] a Na pr. marg.: Nota.
[1426] a Na pr. marg.: w Pokuciu.
[1427] a Na pr. marg.: Zwoleń. b Tamże: w Oświęcimskim. c Tamże: Suli-
.k owska. u - d Cyrylicą. e Na pr. marg.: Ksiądz Bogusz wie jego wszy tek rodzaj.
[1428] a Artykuł dodany na oc/wr. k. 260. Na lewym marg.: w Krak <owie) . b- b Lw.,
brak. c Pot/tekstem: od p. m( istrza) Dąb ( rowskiego) .
377
[1429J ORACZY:'/SKI -- [1434J ORLEMUS
[1429] ORACZyNsKJa zwał się *** chłopski syn *****1>, w Wieliczce

miał dom przed Nowym Szybem. Mieszkał tamże i anno 1639.
[1430] ORWITOWSKI albo raczej URWITOWSKIM co się nazwali,

tych ojca w Krakowie Dziano zwano. Beł z rodu Szot abo Włoch, mieszkał
na Podbrzeżu l pod Krakowęm nad Wisłą, rabiał owe obrazki z wosku za
szkłęm w pudełkach na przedaż; jej [5] jego jeszcze tej roboty niemało różnie
w Krakowie. Miał synów kilku, którzy Orwitoskimi, drugdy Orbitoskimi
się zwali. Stanisław pojął beł Kobielską w Kobielach 2 u Częstochowej ***.
Drugi *** jeszcze bel nieżonaty, gdy cesarz z królem czeskim walczeł anno
16 ... 3 ***** a. Dziewka tego Dziana, a siostra tych, beła za Brzezińskim 4,
o którym pod B, co w Garliczce MałejS pod Krakowem mieszkał.
[1431] ORBITOWSKla chłopski syn ***, nie więm, nie tenli to który
syn Dzianów? Służeł w kwarcianej rocie po usarsku na 3 konie na Ukrainie 1
***. Potym anno 1624 ożenieł się w piotrkowskim kraju i tam mieszkał dwie
mili od Piotrkowa we Świerczyńsku 2 i anno 1632. Beł w Prusiech anno 1627,
miał z ramienia któregoś starosty sto piechoty. Miał lat 40 anno 1631 ***.
Panowie Starscy3, sąmsiedzi jego, doszli tego, skąd jest chłopski syn, i za-
dawali mu to publice. Naszli go beli do jego folwarku i posiekli go.
[1432] ORDyNSKla.
[1433] ORŁOWSKI przezwał się *** chłopski syn ze Sławie u Miechowa
***. Ten nazwany służeł u p. Oraczoskiego {Marcinowi l} w krak( owskiej )
zięmi i paniej jego czasem przysługował. Beł zaś potym u p. Boratyńskieg0 2 ,
pana dziedzicznego, i circa 1630. Miał się zwać Orałowskim. tylko a literę
•
wyjął. Są ieh kilka plebeusów z tych Sławie.
[1434] ORLEMUS a Krzysztof, syn Orlemusa *** mieszczanina kra-

k( owskiego>, który kamie nicę miał podle Starej Mynice l . Tam stawał zawsze
od trzydziestu lat eż do śmierci pan Wolski, marszałek koron<ny) 2, staro-
sta krzepicki {ad ann um 1632}, dlatego że z żoną tego Orlemusa (wszyscy
to udają w Krak(owie») sypiał, czego ten Orlemu s sam pozwalał mu. Powie-
[1429] a Artykuł dodany na odwr. k. 260. IJ Luka fla przeszło l w_

[1430] a Luka fla 1/! 3 w.
[1431] a Na (ewym marg.: 68.
[1432] a Luka na 3 lub 4 wiersze tekst/I- Na pr. marg_: co beł u p. Koryc ińskiego w Char-
śnicy, Kosteckiemu powinny, o którym pod K. Tekstu tego w kopii Iw. brak.
[1434] a Artykllł dodany fla odwr. k. 26/. Na lewym marg. rysunek tarczy z h. Rogala.
pod tym: Ioan< nes) Horlemes, civis Crac<oviensis) anno \ 567. Nagrobek jego nad drzwia-
mi kościoła Św . Barbary w Krak <owie) .
378
[1435J ORŁOWSKI -" [1437J ORZECHOWSKI
dają i to, Ż~ kilkoro dzieci ta Orlemusowa z tego p. Wolskiego spłodzieła,

a nie z Orlemu sa, bo chory beł zawsze i stary ***. Syna tej Orlemusowej Krzy-
sto fa wziął bel ten p. Wolski, jak to swego (gdy dorósł), i puścieł mu w staro-
stwie swem krzepickim wójtostwo b, i zjednał mu na nie dożywocie u króla.
Tęn Krzysztof pojął bel Pytowską niejaką *****. Jak po śmierci p. Wol-
skiego i króla Zygm(unta) III bal się, aby mu nie odjęto wójtostwa jako
podejrzanęmu synowi, i dał kilkaset złotych {anno 1633} za poprawę przy-
wileju u K(róla) J. M. Władysława IV. Tęn frant bękartek ranieł beł ślach
cica dwie mili od Krzepie, p. Trepkę Krzysztofa3, {circa} 1630. Tęnże bę
kart pisze się "komornik K. J. M." anno 1634.
[1435] ORŁOWSKI nazwał się Oleksy, chłopski syn *** ze wsi *** Be- k.262
stwiny, ze Śląska od Pszczyny. Ten sIużd panu swemu, panu Jąnowi Dro-
jowskięmu w przemyskiej ziemi, co miał drugą majętność l. Od kilkunastu
lat beł u niego i anno 1633 *****a. Brat jego drugi *** służeł 11 p. Kępskiej
we Cczyńcu 2 u Jędrzejowa aboli u Seniszowa od r. 1624 i anno 1633. Miał
lat 36, nieżonaty bel, a nie chowają też żonatych wdov,ryh.
[1436] ORŁOWSKIa tytuł przybrał
Krzystofb , chłopski syn *****.
Tęn pojął bel w Krak(owie) siostrę mistrza Bandorkowicza, astrologal.
Miał brata ten nazwany, ale zabieł go chłop Kawętka ze wsi od Trzcianej2
w Podgórzu i przepadła głowa. jak to chłopska. Trzymał ten Krzystof C
arendą plebaniją w Niedźwiedziu, wsi u Miechowa, circa 1624. Beł potym
za urzennika na Łobzowie u Krak(owa) u p. wielgorządzce krak(owskiego)3
anno 1631, potym mieszkał w Krak(owie) z żoną, zaś anno 1632 arendował
,
beł plebaniją od Sw. Jana w Zalesiu 4 u Tęczyna. Za ślachcica udawał się.
,
dSleczek w Słomnikach mieszcz(anin) i pisarz wiedzą, skąd chłop jest d.
[1437] ORZECHOWSKI nazwał się Józef, chłopski syn Klinika, chłopa

z Królewic, wsi p(ana) Fierlejowej1 u Skalmierza. A stryj tego Józefa rodzony
beł i anno 1633 cieśla Klinik w Bescach, wsi p(ana) Fierlejowej u Skalmierza;
żona tego cieśle chleb we wsi piekała na przedaj. Ten tedy Józef służeł za cym-
balistę u Kmitów 2 pod Pińczowęm, potym u pana Trepki pod Miechowem 3
anno 1622, potym znówu u Kroity Karola, zaś beł za pachołka u kogoś
w Prusiech w wojsku anno 1627. Służeł potym anno 1629 panu Trębeckiemu
w Łapszowie 4 u Koszyczek, a będąc raz w Koszyczkach w gospodzie, przy
-_._--
[1434] b Na lewym marg.: wójtostwo.
[1435] a Luka na pól w. h Na pr. marg.: Cczyniec.
[1436] a Na lewym marg.: 87. b Bylo pierwotnie: Stanisław, ale to imif( lekko prze-
kreślone i nad wierszem: Krzystof. c Jw., lecz pr:zekre.ślenie wyraźniejsze. d -(I Do-
dane później. Na ,nI'. nzarg.: Słomniki.
379
[l438J ORZECHOSKI
sidu gadał, że
jest ślachcic. To słysząc mieszczanin Wieczorek Wojciech
rzekł mu: "Boże uchowaj, dobrego rodu waszmość jest, znąm stryja wasz-
mości Klinika, cie ślę w Bescach, i siostrę waszę, co jest za Sięmionuszkięm
zagrodnikiem w .Malkowicach u Koszyczek, poddanym p. Raroskiego"S.
Ten Orzechoski o to, że mu mianował jego powinne, porwał się nań i raniel
kilka razy. Wieczorek skarżeł nąń przed p. Trębeckim. Pąn kazał mu się
jednać i zahamował mu konia, co miał, do pojednania. Orzechoski zatęm
upadał u nóg Wieczorkowi prosząc, aby napisał kartę, iż się już pojednał
z nim. Jak napisał, dopiero wydał mu pąn konia. Siostra tego rodzona {dru-
ga}, Zofija, służeła w Wiślicy u mieszczanina, co się Okońskim zwał, za ku-
charkę {i anno 1630}. O te<m) Okońskim pod O. aTęn Orzechoski rzeczony
,
od orze-chowa, że orząc chował u ojca naczynie płużne, pojął bel anno 1628
wdowę, która miała z nadania pana Ligęzy6 mężowi jej pierszemu chału
pę z rolami w Bolesławiu, wsi u Korczyna, a gdy Ligęza prze dał ten Bole-
sław panu ***, wygnano Orzechoskiego z żoną z tej chałupy anno 1630.
On zaś za pięniądze tej żony kupieł dom za kilkaset zł< otych ) w Bogoryjej,
miasteczku w sendomierski ziemi, od mieszczanina Olszoskiego synów,
o których pod Ol. Ten Orzechowski fantastyczna głowa jakaś, jakby szalo-
ny na poły, z góry grande tworzy mowę po pańsku, a o swem ślachectw i e
ustawnie prawi, poważno sobie postępuje, buczno rozprawia z inszemi mi e-
szczany tamecznemi, u ślachty okolicznej za personę poważną i zacną po-
dawać się usiełuje. Ano z twarzy i ze łba błazeńskiej fantazyj ej , która go
skazuje być błaznem, każdy uzna przecie, że on jest leda jaki chłop. Ten
Józef anno 1632 w interregnum rozbijał. Rozbiel bel i Cygany przed św. Ja-
nem, poranieł i pobrał rzeczy z kilką wozów i koni kilkunastu , i insze. Cy-
gani podpadli pod p. starostę sendomierskiego 7 , poimano Józefa i wsadzo-
no, że mu s iał pow r acać. Jednak ni e doodawszy wszytkiego uci e kł z w i ę
zięnia i przysze dł b~ ł 2 Septcmbris chcąc si ę z abawić do chorągwi e powiato-
wej wojew( ództwa) krak( owskicgo > do Koszyczek. Kazał mu zaraz precz
od miasteczka porucznik, aby nie po s t ał w miasteczku , bo wiedział i sły szał
o t ęm, Że frant rozbijał i powołany b:oł od inszych zbójców a .
[1438] ORZECHOSKra Paweł
i Stanisław, bracia ewanjelicy, co Bd-
życe 1 , miasteczko ich w Lubelskim, Rogalą pieczętowali się. hDubium [e]
llobilitatis h ***. Księdzęm ożeni cł się bel {[z] Chełmską z domu za Augusta},
bracia zaś beli dwa, jeden sędzim, drugi pisarzęm przemyskiem 2 , o tem Pa-
procki w Herbarzu , fol. 448, pod Ok szą.
- -- - ----- -
[1437] a-a Tekst Ila odll'/". k. 262.

[1438] a A rtyk uł dodany na odwr. k. 262. h - h Cyrylicq. c Dwa wyrazy niec:y-
l e/J /e .
380
•
(1439) ORZEC HOWS KI - (1442) OSIŃSKI
Ale ci, co ich Bełżyce , Rogalą s ię pieczętowali 3. Pawe ł, syn podkomo-

rzego chełmskiego 4 , a temu zadał b e ł p. Dzierżek, podsęde k lubelski5, 1623,
ż e ojca ich, tego podkomorzego, na ten urząd bel promow o wał Zamojski
Jan, kanclerz 6 , i do ślacllectwa wszrobował go. Trzeba belo nie pod herb
Rogalą, ale pod tamtych z przemysk iej zięmie, aby się prędzej udali.
[1439] ORZECHOWSKI a nazwał się ***

z Orzechowskal spod Ra- k. 263
domskiego, chłopa Kija młynarza syn, który żyw bel i anno 1633, miał lat
•
90, wełną kupcze! i owiec sieła miał swoich. Ten syn jego służał u ślachty,
bet za zaciężnika na parę koni anno 1632 u ks. opata jędrzejoskiego Koniec-
polskieg0 2 ; pospołu z Krasickim b zjechał od opata do lisowczyków.
[1440] OSIECKI nazwał się *** Z Osieka l miejski syna *****. Ten u ślach
ty służbami bawieł się. Udał go ksiądz opat świętokrzyski Radoszewski 2
za ślachcica i spraktykował mu żonę Jordąnównę3 anno 16 . . .h
[1441] OSIECKI nazwał się

Maciej, syn Sieczki, mieszczanina z Gąbina
od Płockaal. Na Podgórze przywędrował h bełe i pojął Ligęziankę, co rodzo-
na jej bela za Fraksztynęm 2 , też w Podgórzu, o którym pod F. Tego Osiecz-
kiego udziałał beł Ligęza MikołajJ podstarościm w Bieczu od r. 1626 i anno
1630. Tego. że bel idyjota i pisać nie umiał, teź bel mądry tak jako i s ąm sta-
rosta Sidus Siksi ae 4 . ślachta narzekal i, iż go mus iał zrzucić, a podał takię
muż Księ s kięmu, o którym pod K d. T emu Osi eckięmu co żywo w oczy mó-
wieło , że chłop. Zadano mu to beło anno 1633 po konstytucyj ej coronatio-
nis 5, a nie nalazł bel sposobu wybrnąć z tego. epoddany ociec jego beł wo-
jewody poznańskiego ***. P. wojewodzic 6 *** pisał do niego anno 1632,
aby mu wina dobre obrał w Bieczu i zapłacieł. Posłał pan pieniądze, aby
się tern przysłużeł panu, jako jego dziedziczny sługa. Pisał z fukiem na to
Osiecki do pana wojewodzica, który zdybawszy go w Krakowie, poimał
go i w kajdany beł wsadzieł, eż s ię wyprosieł e .
r
[1442] OSINSKla zwał się
w Krak( owie) Antoni b, chłops ki syn z Bo-
go ryj ej 1 szewców w Sendomier skim. Bd i brat jego tamże w Bogoryjej szew-
cem i anno 1633, a tęn drukarzęm b el w Krakowie.
[1439) a Na lewym marg.: G. G., na prawym: Radomskie. h Na pr. marg.: Kra-

sicki .
[1440) a Na pr. marg.: Osiek. h Tamże : p. Konarska [?) i p. Samuel.
[1441] a Na pr. marg.: Gąbin. h Lw.: przybłąkał się. c Na pr. marg.: z Jelawa,
miasteczka w Kujawach. <! TalIIże: P. Oraczoski Jadam z Grudziny wie, s kąd jest, bo
p<an) jego beł na sądach kapturowych w Krak <owie) i rzekł mu, .. żeś ty mój chlap".
e-e Dopisane drobno II' luce między artykułami.
[1442] a Na pr. marg. : Bogoryja. Niżej: Krak<ów) . W kopii III'. naz wisko : Osmski .
lJ Lw., brak.
381
[1443] OSINOSKI - [1447] OSTROWSKI
[1443] OSINOSKla nazwał się *** stelmachów syn *****. Nazwał się
stąd, że osi nosieł do ojca stelmacha, skupując od gajowych w lasach.
(1444] OSTROWSKI nazwał się *** chłopski syn *****a. Ten gdzieś
okradł beł ślachcica znacznie i zapadł kilkudziesiąt mil za Warszawę. Tam
w Iiwskim powiecie circa 1625 aręndował wioskę Piotrowicel i tamże po-
jął ślachciankę Mysłkowską2. W tamtym jednak kraju dośIi już tego, że
chłopski syn, a on tam bel zajechał udać się ślachcicęm.
[1445J OSTROWSKI a zwał się Stanisław, wożny miejski krak<owski>.

Jest nota o nim in actis advocatial<ibus> Crac<oviensibus> feria 6 ante Do-
minicam Rogationum [28 IV] anno 1617. Zostało jego potomstwo.
k.264 [1446] OSTROWSKI nazwał się Jąn, kaczmarski syn ze wsi Ostrowa,
mila od Proszowic. Beł naprzód za chłopca u p. Jędrzeja Oraczowskiego
w Przybysławicach l , od Krak<owa> trzy mile ***, Jankięm tylko zwał go.
Potym panu Trepce Jaroszowi w Czaplach 2 u Miechowa służeł i anno 1583
kilka lat, Januszęm zwał go. Potym ożenieł się beł, pojął Pudłównę, z Ję
drzejowa kowalównę (siostra rodzona jej beła za kmiecięm Nierodą w Wiel-
kinocy, wsi u Miechowa, a trzecia, o której przy opisaniu Niezabitoskiego).
Tęn począł się zwać Ostrowskim, gdy wioskę Ulinę Małą arendą trzymał
u Miechowa anno 1599, na którą arendę pożyczeł mu bel pieniędzy ksiądz
luterski Sokół, z Wodzisławia minister3, a tylko na słowo. Umarł potym
we dwie lecie minister, zaczęm 2000 fi. zostały się przy Ostroskim. On do-
pieroż arendąmi jął się bawić. Trzymał Buk wieś arendą, potym Chobędzą4
po trzy lata pod Miechowęm. Miał synów kilku *****a. Dziewkę dał beł
za p. Gruszczyńskiego s . Jak jej umarł, szła za Skąpskiego anno 1626, o któ-
rym pod S. Drugą dał za Cezara bękarta, o którym pod C.
[1447] OSTROWSKJa *** nazwał się Żyd krzcony ***. Służeł na cesar-
skiej za pachołka circa 1636, potym na kilka koni swoich. Przyjechał do Kra-
,
k<owa> zarwawszy kogoś we Sląsku anno 1637 ***. Mieszkał z kortezianką
krakowską, z Wajsową rzeczoną ***. Pozakował go i pobrał mu konie i rze-
czy niemało Czarniecki, starszy nad piechotą zamkową krakowską l, i za-
dał mu, że rozbijał i odzierał po drogach. I tak, co wziął mu, przepadło cir-
ca 1638.
[1443] a Na pr .marg.: w Krak<owie>.

[1444] a Luka na 1/3 w.
[1445] a Na lewym marg.: eo gre. [l]. Na prawym: Kraków. Niżej: dzieci jego.
[1446] a Luka na 1/3
•
w .
382
[1448J O SIŃSKI - [ 1452] OSM6LSKI
[1448] OSINsKl zowie się *** chłopski syn *** z Sitna od Brodnice a1
***. Tego pan jego dziedziczny służeł potym u p. Jana Berzewica 2 . Okradszy
go potężnie, uszedł na Ukrainę. Służeł w wojsku pod Cetnerową chorągwią3
h za towarzesz. Bel spod chorągwie b posłem deputowany po zasłużonych
pięniędzy za kilka czwierci. Te wioząc do chorągwie wstąpieł w dom do p. Wi-
towskiego, podsędka kijowskieg0 4 , i tamże prosieł o pasierbicę jego, z do-
mu Charlińską. podkomorząnkę kijowską5. Ukazał te kilkanaście tysięcy
żołnierskich, udawszy, że jego, i tak dano mu ją, i puścieli mu pp. Charliń
scy6 majętność pod Kijowem , niedaleko od Byszcwa 7 , circa 1637 c .
[1449] OSMÓlSKI zwał się ***. Bel to miej ski synek z Chęcin a po-
strzygaczów ***. Tęn służeł panu Kreskiemu, kanclerzowi litew<skiemu)l.
Beł z nim w Moskwie pod Smoleńskiem za dworem królewskim anno 1610.
Udają to, żeby ten Kreski kazał mu autentyk na nobilitacyją napisać b i do
podpisu królewskiego za co inszego podemknął, co jeśli tak, tedy przecię
nieważue, bo przeciw konstytucyj ej anni 1578 2, gdyż żadnych posług prze-
ważnych R. P. nie uczynieł. A cóż tego więcej kancJerzowie abo i podkan-
clerzowie nie mieli czynić, tąż to zapłatą zasłużone płacą im miasto pienię
dzy, o czem ani rada, ani senat może tak nie wiedzieć, co sąmże pan podpi-
sek wpisze sobie w metrykę. O tern sposobie też w prefacyj ej opisanie kładło
•
Się·
[1450] OSMÓlSKI zwał się *** lisowczyk, chłopski syn ***. Nazwał
się od tego, co pana osmaleł, abo raczej okradł, i z koniem zjechał do
swowo1nej tej kupy anno 1629. Bel z nimi i na Śląsku anno 1625, w który
czas ćci ich odsądzono.
[1451] OSMÓLSCY beli ślachta można, pisali się de Prawiednikil, her-
bu Bończa, o których kronikarze i Paprocki po<d> tęm herbęm pisał2 o osta-
tecznym tego domu. Zeszedł tęn dom, a inszego domu tego przezwiska nie
belo, a jeśli, to nowotny diktus musi być a .
[1452] OSMÓlSKI nazwał się Jakub. Trzej ich bracia beło, ociec ich k.265
beł Tatarzyn we Smólskul, wsi w Litwie pana Radziwiełowej; tę wieś tylko
Tatarami założeł. Ci trzej synowie tatarscy zwali się Smólskiemi, tylko ten
Jakub O na przodku przydał beł. Starszy Jan, beł wziął go beł [s] p. Radzi-
wieł, podczaszy litewski 2 , służyć sobie, on domyślał się i paniej posługować,
która bela z domu Siemionówna księżna Słucka 3 . Raz tęn Smólski uprosieł
[14481 a Na lewym marg.: Lisowczyk pod Kijowęm. b-b Lw., brak. c Na le-
wy m warg. : cd p. Dębińskiego.
(1449) a Na pr. marg.: Chęciny. b Tamże: Kanclerzów eksces.
[145]] a Na pr. marg.: Nota.
383
[145 3] OSOWSKI - [1454J OSU C HOWSKI
się jechać do ojca do Smólska, a że już szemrąno o tern, iż bywał na posłu

gach u księżny, dojrzano, a on nie do ojca, ale na Słuck jechał do paniej.
P. Radziwieł zaraz tam jechał; nie chciała go pani puścić, choć męża, eż sztur-
mem dobeł się. Szukał Smólskiego, który jakimsi sposobem uciekł stamtąd,
tylko konia jego zastano z siodłęm. Zapadł eż we Lwowie p. Smólski. Ro-
zesłał pan różnie szukać go, że go i we Lwowie naleziono. Poimawszy, przy-
wiedziono, przy którym nalazło się lice 4 , manele 5 , łańcuchy, zaponki, pier-
ścienie, które samej paniej beły. Ochylono eksces, udąno, że to okradł bet
pana Radziwieła, i czerwonych złotych z tysiąc przy nim beJo. Pan na ten
czas w Brańsku beł, posIał zaraz po kata każąc kamięń mu u szyje uwię
zać i utopić. Nie mogła go pani w tęm ratować, tylko rzekła: "po smacznym
kąsku i wody napić się nie wadzi". Beła ta długo przypowieść in vulgo. Dru-
gi Smólski beł między Tatary służd, a będąc z panęm Radziwiełem w War-
szawie, tęn pijąc z inszemi Tatary w piwnicy, w zwadzie tego zabieli Smól-
skiego. Ten Jakub trzeci służał za wyrostka księdzu Fierlejowi, na ten czas
referęndarzowi J. K. M.,6 r. 1605. W kilka lat dopomógł mu ożęnienia,
że mu dano pannę Glińską z Czuszowa 7 od Proszowic. Dał mu beł trzymać
od probostwa miechowskiego wioski bliskie i w Miechowie bel z żoną za
starostęa8. Dał mu beł i wieś Pstroszyce 9 dożywocim z konsensem, które
dożywocie przedał beł p. Lubińskiemu 10. Trzymał potym arendami kilka
wsi koło Proszowic od opata tynieckiego II. Miał z Glińską potomstwo.
Jak mu beła umarła circa 1627, pojął bel potym Trzcińską12, synowicę
p. stolnika sochaczoskiego, dziedziczkę. Wziął po niej majętność. Dzierżał po-
tym i Tyniec, opactwo ze wsiami, od ks. Lubińskiego. Miał ten Smólski
substancyj ej więcej niż sto tysięcy do r. 1633.
Bel też Smólski, drugiego rodzaju Tatarzyn z tego Smólska. Ten służeł
z inszcmi kilkunastą Tatarów u Ligęzy Mikolaja 13 anno 1613, starosty biec-
kiego, i ten powiedał o tych wyszszych ojcu, że Tatarzyn bel w tęm Smól- •
sku. Znał i tych trzech mianowanych z młodu. Opisanie Smólskiego, co są

na Podgórzu, pod rozdziąlem S.
k.266 [1453] OSOWSKI nazwał się *** chłopski syn ****u ze wsi z Wielgi
Polski. Ten slużeł Jungierowi, podskarbięmu p. Zamojskiego, starosty kra-
k<owskiego) l, circa 1630 i potym.
[1454] OSUCHOWSKI zwał się *** w Wieliczce mieszczanin. Tęn miał

kamięnicę i folwark w Wieliczce. Spuszczał sól, frachtował ku Mazoszu
[1452] a Na pl'. marg. rysI/flek tarczy, na niej h. Jastrzębiec i litery: J. O.

[1453] a Lilka na J/ J w.
384
[1455J OŚWIĘCIM -- [1461] OŻAROWSKT
WIsłą· Miał na kilkanaście tysięcy do r. 1633. Mieszczkę miał za sobą ***,

a tylko jedno dziewczę miał. Wleciech beł 50.
[1455J OŚWIĘCIM zwał się *** chłopski syn ****U. Beł za urzennika
u p. Stanisława Morskiego! W Bochni na wójtostwie circa 1617. Kupieł
beł sobie dom na Kowalskiej ulicy w Bochni i zagródkę. Syn jego tamże
trzymał miejskie i mieszkał w tern domu. Pojął beł wdowę Kulczankę
w Bochni.
[1456] OŚWIĘCIM bel też *** skądsil *****a. Trzymał arendą kilka b
lat i anno 1628, i potym folwark w DębicyC, miasteczku na Podgórzu *****<1.
Brat jego 2 *** służeł jm. p. Zebrzydowskiemu, miecznikowi koronnemu3,
circa 1630 i potym.
[1457] OŚWIĘCIM *** służeł też trzeci księdzu opatowi jędrzejoskie
mu Koniecpolskięmu l circa 1633. Co się to od miasta królewskiego zową,
są poddani starosty oświęcimskiego, tylko proszę, nie oświecone, ale zaćmio
ne oczy mają, do ślachectwa niech im nie będzie widno.
[1458] OŚKOWSKIa nazwał się Jędrzej od osi kowania, chłopski syn
jest. Ten kupieł szołtystwo w królewskiej wsi w Mikłuszowicach l u Bochnie
w r. 1610. Pojął drugą żonę r. 1631, która udaje się być rodziczką z Mazosz.
Nadsługował tęn to z szołtystwa panu Witoskiemu, wielgorządzcy krak<ow-
skiemu)2, i anno 1633. Wyprawiał i wybrańca z szołtystwa. Tego zwał bra-
tęm ciotecznym kaczmarz w Jakszycach 3 u Koszyczek, co się zwał Goz-
dzielskim, o którym pod G.
[1459] OTTAa jakiś pod Skrzynnem 1. O tern nota pod Czarnecki.
[1460] OŻAROWSKI nazwali się Kielijąn i Jakubek, chłopscy synkowie,
służeli u ślachty w sęndomierski zięmi anno 1630 i potyma.
. .~'
[1461] OŻAROWSKla nazwał się Błażej, chłopski syn z Ożarowa l,

wsi za Wieluniem *****. Bel przy ojcu w t~j wsi circa 1635, potym służeł
ślachcicowi circa 1636. Bel z tym panem w Częstochowej b, tam gdy go oba-
czeł jego znajomy, przywitał go Błażejęm. On prosieł go usielnie, aby go
nie osławiał, skąd jest, iż się ślachcicem zowie 2•
[1455] a Jw.
[1456] a Luka lIa pól H'. 1> L w.: kilkanaście, c Na pr. mG/g.: Dębica. d Lil-
ka lIa półtora w.
[1458] a W nazwisku nad C dopisalle u góry bardzo lekko: Z. Na lewym marg.: 74.
[1459] a Caly tekst spisany na pr. marg. nru /459.
[1460] a Na pr. marg,: od p. Dębickiego Stan<isława) przezwiskiem Parysa w Sen-
domierskim.
[1461] a Artykuł dodan)' na od"".. k, 266. h Na lewym marg,: NO.
30 - W. l\i. Treri-:.a: Lih':-f (:hJ.morurn, cz. I 385

[1462J OlGA _ . [1465J PACZKOWIE
k.267 [1462] OŻGA nazwał się ... chłop z Zagórowej I, wsi trzy mile od Kra-
k<owa) , nmiszek imbrąmoskich to wieś. Tęn służel za urzęnnika panu Wol-
skiemu, marszalkowi koron<nemu ) . Zaś bel gospodarzęm na Rabsztynie
w tegoż pana majętności na starostw0 2 • Zaś potym w tejże Zagó<ro) wej
mieszkał na rolej anno 1627 a, z której odrabiał dni. Mial synów kilku, je-
dęn na rolej ma zostać, a drudzy za ślachtę udawać się.
[1463] OZlMSKIa nazwał się Jakub, syn Ozimka, mieszczanina z Chę

cin. Tęn Ozimczyk między 1isowczyki bel zrazu przytul el się za czurę anno
1620, potym na swe konie służeł. Bel potym w Prusiech pod Moczarskiego 1
chorągwią kozacką. Chorążym go bel udziałał circa 1627, a brat jego rodzo-
ny za pachołka u niego bel ***. Potym przejrzawszy rzeczy za ślachcica uda-
wać się będzie, jako i Jakub b .
[1464] OŻOROSKI nazwał się *** chłopski syn *****, na Śląsku nieda-
leko Tarnowskich Gór chłop jego ociec bel, kupczeł abo raczej formanieł
solą. Ten syn jego kupieł bel spłacheć jakiś w Siewierszczyźnie pod bisku-
pęm krak<owskim). Którzy Siewierzanie wszyscy bojarowie są imanowie
biskupi l. Jest dekret o tern na trybunale lubelskim anno *** inter Padniew-
ski castell <anum) Osviecimen<sem) 2 et ***, którym dekretem aprobowano,
że wszyscy Siewierzanie nie są ślachta polska, tylko mąnowie biskupi, i nie
pozywają się też pod tytuł królewski ani vigore regio a, tylko pod tytuł bisku-
pi , a tym więcej ten Ożoroski nie jest ślachcic polski, bo ojciec jego chłop
w Śląsku. Tęn nazwany zalecał się anno 1631 w mięsopusty na Podgórzu
pannie Dobkównie 3 . Za ślachcica udawał się, że to tam nie w<ie) dziano
jego urodzenia, a dlatego też od Śląska tak daleko zajechał, aby się prędzej
mógł udać ślachcicęm , aleć przecię poczuto, że śmierdział chłopęm , i od-
mówiono mu. Tego wziął bel Czarnecki 4 (co bel anno 1630 pierwej w Żywcu
administratorem), żeby bel u niego przy jednej chorągwi, gdy na ce sarską .
\'v)'wiódł bel anno 1632 kilka chorągwi pod Nesę5.
p
k.268 [1465] PACZKOWIE z Tarnowskich Gór ze -Sląska
rodzicy, mieJscy
• •
synkowie. Jest w tamecznych księgach sieja wzmianki, co cives et famatos

je pisano aJ .
- -- --
[1462] a Na pr. //larg.: Zagórowa.
[1463] a N a lewym marg.: 67. b Tami e jeden wyraz uszk odzony przez oddarcie
brzegu karty i stąd nieczytelny.
[1464] fi, Na pr. marg.: Nota, niżej: Siewierząn, że mąrlOwie są.
[1465] a Luka lIa pól strony. Na pr. //larg.: w Krak ( owie) od koleg( ijata) krak <ow-
skiego> \Vadowit y (Marcin JFadowita, profesor teologii Uniw. Krakowskiego).
386
•
[1466) PĄGOWSKI - [1468) PA C HOLSKI
Paczko Matyjasz beł też mieszczanin krak <owski ) , o którym jest nota
w księgach miejskich krak<owskich) anno 1469 2 , bel rajcą pod ten czas.
Tęn z Tarnowskich Gór także bel rodęm.
[1466] PĄGOWSKI
zowie się Jąn i Adąmi. Jana służeł w Podolu U ślach
ty od kilkunastu lat i anno 1632. Jadam uczeł się krawiectwa we Mstowie 2 ;
belo kilka krawczyków w Krak<owie ) b, co znali go, powiedali o nim. Tego
obaczywszy, krawiec w Krak <owie) rzekł, że Konewczykięm zwano ojca
jego. Tęn Jadam pojął beł Wiklińską niejaką, o których pod W. {Dał mu
Wiklińs ki po niej 500 fi. i zjednał mu arendę Trątnowic 3 • Potym pod Se-
ceminem trzymał Goleniowy od p. Borka, potym od p. Jordąna 4 }. Trzymał
aręndą Trątnowice Cu Krak<owa) C kilkanaście lat, zaś Bronczyce 5 , dwie
mili od Krak( owa) , też od księżej krakowskich anno 1618, zaś GołcZą6,
wieś u Miechowa, 1629, {zaś znowu Bronczyce anno 1634.} Tęn, mając żo
nę tę Wiklińską, miał i zało(ż)nicę, chłopską dziewkę, dla której Z żoną
,
źle mieszkał. Naprawieła żona, że ją zabiel wyrostek d , a sama dla kłopo-
tu mężowego uciekła do ojca Wiklińskiego anno 1629, do *** u Proszowic,
które na ten czas arendą trzymał. Miał z tą żoną kilkoro dzieci *****e.
Ociec tych dwu bel Jadam ze Mstowa, który służeł ks. Reszce, opatowi
jędrzejowskiemu ?, circa 1580 i przedtym. Dał mu bel opat z konsensem do-
żywoci e na chł o p s ką rolą Z domem w Laskowej 8, wio sce u Jędrzejowa. Bel
żyw tam na tęm mieszkając i ann o 1633, i anno 1634 ; miał lat 80. Dawał
jednak z tamtego f do klasztora f na każdy rok po 50 zł, a kupieł to dożywo
cie od Kubasa kaczmarza, i karczma tam beła pierwej.
[1467] PADUSKI nazwał się Jełże

miejski syna *****. Uczeł się k.269
*** z
ten to naprzód w Jełży ***, potym anno 1631 w Krak( owie) . W Bursie
Pauperum mieszkając, do c1asses chodzieł. Miał lat 16.
[1468] PACHOLSKI nazwał się Jan , bękart

z Wiel- p. Gostyńskiego 1
gi Polski u Osieczna 2 . Miał go z chłopską dziewką ze Wsi Czerwonej3. Beła

jego ta matka żywa i anno 1633. Pąn Gostyński umarl bel anno 1630 w Świer
czynie 4, drugiej swej wsi, powiętrzem , a ten bękart zarwał bel po nim
pięniędzy , koni i szat, i srebra, i służeł przecie u drugiego p. Go styń
skiego we Świerczynie i anno 1631. Nieżonaty bel na ten czas, miał
lat 25.
_.. _ . . -----._ .. -
[1466] a Lw., brak. b Na pr. marg . rysunek /arczy z h. Pobóg. c· c Lw., brak.
" Na pr. l1Iarg.: Wawrzyńcowa, {co} u p. Pod!odoski siostra. Pasierb ją ś l ós arzów zabiel
ze Śrzeniawy. e Luka l1a J /1 IV. f - f Lw., brak.
[1467] a Na pr. marg.: Jełża .
' 8'7
..~ I
[1469J PAJOWSKI - [1472J PANKUWIE
[1469] PAJOWSKI się nazwał

*** chłopski syn *****a. Ten służeł ks.
Lipskiemu! przedtym kilka lat niż biskupem krak<owskim) beł, przed r. 1627.
Miał pierszą żonę, mieszczkę z Lelowa b ***. Brat tej żony jego Wol-
skim się zwał służąc u ślachty, o którem pod W. Zaś służeł opatowi mogiel-
skiemu, Piaseckiemu 2 , za urzęnnika w Mogiele u Krak<owa) od r. 1628.
Tam będąc pojął anno 1631 drugą żonę, dziewkę Bronickiego, co Prędocin
trzymał arendą od tegoż opata, powinną jakąś opacią zwała się3. Obiecał
beł opat przyłożyć do posagu tysiąc zł< otych), a że za chłopa tego dał ją,
nie chciał dać nic. Chciał tej panny pierwej p. Piotr Minocki 4 , ale nie chciał
jej dać, tylko za sobie równego chłopka, Bronicki tęn, o którym pod B. Ten
Pajoski udawał, że od Sendomierza ociec jego wyszedł, co nieprawdas. Trzy-
mał arendę od księdza *** anno 1633, folwarczek nad wsią Stodołami 6,
za Opatowem półtoryC mile. Ma syna ***, belo mu dwie lecie.
[1470] PAKO:ŃSKI, co się nazwał ***, beł to prosty chłop rolnika w Je-
lęniu 1 ,
wsi pod Lipowcęm, poddany ks. biskupa krak< owskit~go > , któryb
gdy biskup kazał, za hajduka chadzał z hajdukami przy biskupie. Bodaj
nie nalazł pieniędzy, bo ubogi beł rolnik, a jednym razem cż on szołtystwo
u szołtysa w Jelęniu, wsi pod biskupem krak<owskim) , kupieł i co za haj-
duka chadzał, to potym wnet na dobrym koniu jeżdżal za karetą biskupią
i przezwał się Pakońskim. Do tego zowie się ślachcicęm c.
[1471] PALICKI nazwał się

** Paluszka mieszczanina syn z Jędrzejowaa.,
Służd naprzód p. Dębińskiemu, sędziemu krak( owskiemu) l, kilkanaście lat.
Pojął beł Białobrzeską, powinną jakąś księdza Mrozka, proboszczab krzcię
ciekiego, u Jędrzejowa 2 • Służeł zaś po ożęnięniu p. Kępskięmu 3 w Stradowie
u Skalmierza. Zaś służeł za urzęnnika Cz żonąc w Cierniu 4 , wsi opata jędrze
joskiego Koniecpolski egoS, anno 1630 i anno 1632. r-..liał lat 40 kilka w tęm
roku d. •
k.270 [1472] PANKOWrE. co się zową ,

bd ociec ich kuźnik. kowal starszy
na kuźnicy pod Krzepicami. Pięć kuźnic są do starostwa kr:zepickiego, {któ-
re zową:} Pankowska, Łojkow ska i Młynki, {i Praszczykowska, Kawczyń
ska, Grodzickich.} Ten na Pankowsh~j, udają, że Pałką go zwano i Pał
kowską kuźnicę, potym per corruptionem Pankowską. Miał ten kowal za
sobą chłopską dziewkę żonę. Najmem potym od p. Wolskiego, starosty hZe-
[1469] a Luka na 1/Jw. b Na pr. lIIarg.: Leiów. c LH'.: półtrzeci.

[1470] a LII'., brak. b Na pr. marg.: Lipowiec. c Tamże: Nota.
[1471] a Na pr. lila/g.: Jędrzej ów. b Tamże: Bialobrzesk a. c- c Lw., brak. d Na
lewym marg.: JeŻos 1j.
388
[1472J PANKOWIE
pickiego, trzymał kuźnicęa I. Mi"ł synów trzech: Jąna , S ;~ weryna kulawego b,

Waleryjana, których d ał bd służyć p. staro ści e tęmu, gdzie się niceo prze-
ćwiczeli z grubijal~ st\va kowal skiego. Dawał im tenże starosta dzierżawy
do wiernych rąk. Jąn p oją ł beł Just e montównę2, mi eszczkę c z Krak<owa) ,
o których pod J. Dzi crżał potym wicś Ochojnę3 niecałq, od Krak<owa)
niedaleko, od p. KuC'zkowskieg0 4 do trzech lat od r. 1608. Wtęm p. Kucz-
kowski umarł, a dłużen sidom bel, pozwali dłużnicy siostrę jego, co beła
za Stani sł8:";c m G o molińskim 5 w Krześlowie 6 u Piotrkowa. Ona uchodząc
płac e nia długów przysięgła , że po bracie Kuczkoskim nic nie brała, i wol-
ną uczyniono ją, a Panek odtąd w Ochojnie eż po dziś dzień trzymą nijakim
prawem. Skupieł bel tam dwu splachetników d potym, a dłużnicy nie wie-
dzieli, aby Kuczkowskiego beło co w Ochojnie, bo miał kilka wsi inszych,
a;c poutracał. Tego Jana uczynieł bel p. Tarnowski Gabryje17 wicesgeren-
tem w grodzie krak<owskim) anno 1622, ale że ślachta mówi eli przeciw
tęmu, zaś coś bel uczynieł nic k myśli staroście, iż zepchnąć go kazał ze
wschodu w ząmku krak<owskim) , że na łeb leciał na kilka gradusów. D e-
gradował go zaraz z wicegercnctwa. Szalbierztwem i drugiej majętności
dostał. Dał dziewkę za Kmitę 01brychta 8 i przywiódł go, że zapisał żenie
Bętkowice, dwie mili od Krak<owa) , a wtem tegoż roku circa 1628 zabieli
sncJe tem subtt- lnym \',' nocy tego Kmitę; drudzy mówią, że igłę w mózg mu
wbito. wEm w skok do trunny włożono i zasmolono. Objął zatem wi eś Bęt
koviice 9 . Nie po szczęścieł mu Bóg, że zdechł anno 1631. Zostali synowie
j egO: Jan, Kasper, Piotr, Mikołaj 10. Jan beł prokuratorkięm w grodzie kra-
k(owskim) , nadęta bestyja. Pozwał go beł ktoś na trybunał pro usurpatio-
ne tituli nobilitatis do Lublina inter causas officii anno 1622. On na tydzień
przed tym terminem zmówicł się ze sługą jakimsi, co o toż termin uprze-
dzieli tam u sądu e, ów przyznał mu, że się wywiódł Panek, i dał penę 60
mar<cas) deputatom. Napisano dekret. Onego drugiego, co go pozwał,
przypadnie w drugim tegodniu sprawa z Pankiem, który ukazał dekret f,
,.żem się ja wywodzi d a to przedtym, dosyć mąm na tym, o czem już jest
dekret, nie powinienem drugie raz". I wziqł z owego 60 grzywien, co je beł
pierwej przed tęm terminęm dałg. hl temu praktyczkowi nie poszczęścid
Bóg wtem wykrętactwie długo, bo go, gdy anno 1624 po Św. Trójcy z ro-
ków z Księża jechał na ucztę, haniebnie w sztuki rozsiekąno w polu, i prze-
padł factum *****i. KaspEr i Mikołaj anno 1632 około czasu Wszech Świę-
[1472] a Na pr. marg.: Pankowie, mieszczanie w Nieszowie w Wielgi Polszcze, o tem

pod Czechowskijest. b Lw., brak. c Nap,.. marg.: Jąn d Tamże: od Radwańskiego
i Szalowskiego. e Tamże: Sztuka Pankowa leda jaka przeciw konstytucyjej anni 1601.
r Lw., brak. g Na pr. marg.: Nota. Il- h Na odwr. k. 270. i Luka na pól w.
389
[1472J PA:-IKOWIE
tych zabieli i haniebnie rozstrzelali J ślachcica Piotra Będkowskiego, zastą

piwszy mu na drodze dwie mili od Krak<owa) u Bronowic przed Kulką
karczmą, gdy do ojca swego jechał do Radwanowic 11. Tam, choć się im mo-
dleł i u nóg upadał, przecię tyraństwa i okrucieństwa nad nim zażywali {nad
Bruśnim Dołem}, rzeczy od niego i konia odebrawszy, ciało zabitego na
koń włożywszy, przywieźli do wsi Będkowic, której beł ociec ich zbójeckim
prawem po zięciu Kmicic dostał, jak się wyszszej opisało. Tam dla prote-
stacyj ej ciało w piwnicy pod domem we dworze zachowali. Przyznali się
potym anno 1633 mówiąc, że "czeladź go to zabieła, ale nie my". Chcieli
jednać się z nieboszczykoskim bratęm Stanisławęm Będkoskim Z Radwano-
wic, ale inique tak nie jednał się. Po imał beł służkę Mirotę alias Kuchnę,
który zwal się Radwańskim k12, co też przy tem zabiciu brata jego bel, i chciał
go na zamek krak( owski) dać anno 1633 po Św. Trójcy, a ci, Kasper z Mi-
kołajem Pankowie, w skok posłali do p. Bętkowskiego, iż "jako chce, tak
już damy za głowę brata jego, a niech puści Mierotę". Nie chciał go puścić,
eż pierwej jednanie stanie. Oni naprawie li stróża, co kłótki u łal1cucha zod-
mykał, iże ów uciekł z więzienia, a owi też, Kasper i Mikołaj, aby uszli
pozwów o głowę, do wojska, które pod Smoleńsk szło anno 1633, pojecha-
li przed św. Michałem nierychło I, gdy już wszytkie chorągwie beły pod Smo-
leńskiem. Piotr, brat ich, został przy domu w Ochojnie i w Będkowicach 13 .
Seweryn Panek, stryj tych trzech a brat ojca ich l4 , ten dał beł na zastaw
na wioskę Lasochów 15 u Włoszczowej na gościńcu piotrkowskim ku Krako-
wu. Trzymał tam to kilkanaście lat do r. 1633. Pozwał go do brania pienię
dzy p. Koryciński, starosta ojcowski 16, do Chęcin {na św. Jan}. On nie chciał
brać pięniędzy na rokach ziemskich. Znieważeł go okrutnie p. Koryciński
zadając mu to: .. żeś ty chłop kuźnik, kowalski syn, raczej kowalstwo rób,
nie na ślacheckie majętności udaj się". Zamilczał mu na te obiecta; że tak
jest, jako mu mówiono, on puściel Lasochów, a mieszkał u któregoś Szon-
boka hm17 •
k.271 Waleryjan Panek, trzeci kuźników syn, ten we młynku mieszkał, nieda-
leko od tej Pankoski kuźnice pod Krzepicami. Ten uwiódł beł ze Śląska
Ślęzankę Kochcickąl8, iż zjechała z nim anno 1625 i brał z nią ślub. Udawał
się za możnego ślachcica, a gdy przyjechała z nim do owego młynku, oba-
czy, że ubogi kuźnik, do tego dowiedziała się, że chłop, odjechała od niego.
Kochciccy dowiedziawszy się o tęm i odpowiedali go rozsiekać. Zjeżdżali
nań kilka n razy, ale go nie mogli nigdy zastać, co chronieł się przed nięmi.
[1472] j Lw.: rozsiekali. k Na lewym lila/g.: o tern in chartis fol. EE. ł Tamże:
uprosieł bel po nich kaduk jm. pan Strasz {Krzysztof}, rotmistrz K. J. M. moskiewski
anno 1634. m Tamże: Po tern uprosieł także kaduk pąn. n L IV.: kilkanaście.
390
[1473] PANEK - [1476] PAPROCKI
Jana tego starego, co w Ochojnie mieszkał, pozwał beł poborca krakow-

ski do konstytucyj ej anni 1620 19 , żeby nowa diktusowa ślachta od dób(r)
i sum taksowanych od tysiąców dawali. Panek bacząc, że dowód miał po-
borca, że kuźnik ociec ich beł, Panek zrozumiał si€, ze Bzowskiemi od B€,-
dzinia, biskupiemi poddanemi od Siewiora 20 , żeby jednego domu z sobą
się być mianowali. I tak od r. 1622 Panek Bzowski ten Jan pisał się21, ale
zaś w tęm szalbierską zmow€, uznano, iż nie wyrozumiał ich, bo on inszego
herbu zażywał, a Bzowscy inszeg0 22 . Takież szalbierstwo ci Bzowscy zmow-
ne uczynie(li) z b€,kartem Bzickim, pod którego opisanim szerzej o tym pod B.
Musiał przecie Panek dać poborcy ten pobór. Nie pomogło mu bzowstwo,
nie uszedł "bez" tego. Gdy tęn Bzów wieś biskupa krak(owskiego), prze-
to manowie 23 biskupi to są Bzowscy ci, a nie ślachta polska. Jest nota w ksi€,-
gach causarum officii w Lublinie anno 1630 Sabbatho post Dominicam Mi-
sericordiae, gdzie Walenty Świeboroski czyni protestacyją na nob(ilem)
Ioannem Panek Bzowskio.
[1473] PANEK zwał si€, też *** młynarz w Krzyworzece, wsi u Wielu-
nia do starostwa wieluńskiego. Ten młynarz Panek beł stary, siwy, anno
1596. Umarl bd potym niedługo; został syn jego na młynie, Pankiem także
zwał sięa.
[1474] PAl\E K zwał sir *** mieszczanin w Nieszowie I w Wielki Pol-

szcze. który umarł beł anno 1630. Zostało potomstwo jego, a wdow€" żonę
tego, pojął Kostrzeszka, mieszczanek z Warki 2, który pojmując ją Czechow-
skim nazwał si€" o którym pod C. O tem też jest wzmianka pod opisanim
Standerski etc.
[1475] PAPANKOWIC nazwał si€, *** syn Papanka, mieszczanina w Uś- k.272
ciua u Niepołomic. Ten uczeł si€, w Krak(owie). Uczony beł i poważna rzecz.
Miał lat 40. Posłali go beli anno 1627 kolegijaci do Rzymu w sprawie swej
z jezuity 1. Nie beło go jeszcze anno 1630.
[1476] PAPROCKI nazwał się Jan, chłopski syn *****a. Zjawieł się
z nizczego do krakoskiej ziemie anno 1626. Trzymał od p. Witowskiego,
wielkorządzce krak(owskiego)l, Proszowice (poty m trzymał je Byczkowski,
też chłop, o którym pod B). Ten Paprocki zaś anno 1629 trzymał plebaniją
[1472] °Na lewym marg.: S. Na prawym: Nota, niżej: S. U dołu strony ustęp odno-
szący się do tegoż artykułu: Anno 1620 in act<is) castr<ensibus) Crac<oviensibus> post 3
Regum nota, co pisano nobilis Severinus Bzowski Panek etc.
[1473] a Na lewym marg.: Maluski u pana Korycińskiego.
[1475] a Na pr. marg.: Uście.
[1476] a Luka na 1/3 w.
391
'-
[1477] PAPROC KJ - [1480] PASZAMOWSKJ
w Radzimicach 2 u Proszowic, potym pod Buskiem w Scndomicrskim anno

1630 trzymał folwarczek. Pojął bel Garli c ką3 z Garlice od Krak<owa) . Miał
z nią potomstwo.
[1477] PAPROCKI bel też *** służka
u p. Hieronima Trepki pod Miecho-
wem l . Służeł circa 1600. Tego posłał go bel po konia do woźników 2 star-
gowanego z pięniqdzmi a pod Piotrków na drugim koniu z woźników, a on
miasto przywiedzenia konia zj echał i z drugim. Zapadł gdzieś albo na Po-
dolu, albo ku Ukrainie, albo też w Wielki Polszcze. {Miał lat na tęn czas
26, mógł się przezwać inaczej, tracąc ślad.} Pod ten czas służeł też drugi
Paprocki p. Niegoszowskiemu , a1chimiści e, dworzaninowi i sekretarzowi
królewskiemu 3, {circa 1600.} I ten okradł okrutnie tego pana swego. Szka-
tułę mu wyłupał i po brał pięniądze i klejnoty; tcn miał lat pod trzydzieści
anno 1600.
[1478] PAPROCKl a zwał się też
Jan ***, ze Lwowa miejski synek *****h.
Ten służeł u pana Daniela Iżyckiego w Woli Domaszowskiej od Lublina
*** pod Łukowem l circa 1636. Potym circa 1638 bel przy ks. Pietrze Gę
bickim, co kanclerzem go bel król udziałał anno 1638 2 . Beł u niego za pod-
piska i pieczęci powierzał mu. Tak czynią niektórzy, że nieradzi ślachcica
chowają , tylko similes sobie3, i promowują ich na to, aby za ślachtę b;:l i
miani i uść mogli.
[1479] PARC<Z)OWSKI nazwał się Jakub, chłopski syn ze wsi Kło
niowa l , od Miechowa mila. Ten u Celarego 2 mieszczanina bydło pasał na
Prąmniku u Krak<owa) w folwarku circa 1620. Potym zaj e chał bel Z for-
manem za woźniczkę do Wielki Polski. Tam odszedł od fOrmalla i służeł
we dworze u ślachcica , i stamtąd powionął. Zaś służeł za Krakowęm w gó-
rach u wdowy. I tam nie zagrzał miesca, że ann o 1629 służeł u Fryzera,
mieszczanina krak( owskiego) , o którym pod F, który trzymał na ten czas
Czaple wie ś od kolegijatów 3• Ten Parc<z) owski tam w tej wsi pojął chło
pównę KonieczkówJ1ę, którego ta żona na wsi mieszkała, a on Fresserowi
przecię nadshlgował. Miał lat pod trzydzieści anno 1630.
[1480] PASZAMOWSKla ***, z Jędrzejowa miejski synek b ***. Uczeł

się w Jędrzejowi e . Zaj echał bel do Prus z kimsi anno 1628, a od pasza!, gry
w karty, nazwał się Pasza-mowski C. Studował zaś potym w Krak<owie>
[1477] a Na pr. marg.: złodzieje dwa.

[1478] a Artykuł dodany na odwr. k. 271. Na lewym marg.: Lwów. b Luka na pól w.
[1480] a Lw. : Paszamonowski. b Na pr. marg.: Jędrzejów. c Lw.: Paszamo-
nowski.
392
11481] PASAMOWSKJ - [1485] PASZKOWSKI
r. 1629 2 , skąd dla podejrzenia nąń, co grasował i od<z) ieral po nocy, z Kra-
kowa uciekł, bo go już beło miano poimać o rozbój.
[1481] PASAMOWSKP *** bel chłopski syn z Kurl an dyj ej , poddany k.273
panów WojnówI. Służąc u ojca ich, pierwej zapomógł Sięb 163 ... , miał na
kilkanaście tysięcy i co z przysiewku z chłopy nazarywał pie niędzy. Ten
bez potomstwa umarł anno 1630, pobrali pc nim \v~z.ytko panowie Woj-
•
nOWIe.
[1482] PASZKOWSKI nazwał się *** chłopski syn ***';'%. Tęn za wo-
źnicę do lisowczyka b przystał bel anno 1619. T.on, skqd j,:st rodzic, dopiero
na spowiedzi katu ma powiedzi eć. Powiedali o nim kilka lisowczyków, że
beł łupieżca haniebny chłopów i ślachtę znieważał przy braniu im gwałtem
czego. Bel z lisowskimi w Węgrzech, gdy plundrowali, zaś na Morawie
pisał się na 4 konie. Zjechawszy z cesarskiej pożyczeł jeszcze u kijku lisowczy-
ków pieniędzy, że uka<za)ł kilkanaści::: tysięcy Łętowskiemu ***, co mu dał
córkęc. Po weselu pooddawał owo, u kogo czego pożyczeł, i tak oszukał
Łętoskiego I . Zaś gdy go pytał potym, gdzie rodzinę mad, udawał, że za
Lublinem bela wioska Paszkówek 2 nad Wieprzem rzeką na brzegu, którą
poderwała rzeka i zniosła do szczętu i ojczyznę jego Z gruntęm ***. A to
szyderz3, frant, złodzi ej! Trzymał potym aręndą pod Kołaczycami 4 anno
1624 wioskę od opata tynieckiego. Za ślachcica udawał się.
[1483] PASZKOWSKI drugi nazwał się ***, chłopski, syna *** ze wsi
za Będzinięm. Gdy jechali lisowczykowie anno 1620 na Sląsko, on do nich
pieszo przystał. Potym anno 1624 pod chorągwią Jaroszoskiego I na 6 koni
służeł. Nieźie znać kradł b . Wyjechawszy z lisowskiej pojął beł wójtowę dziew-
kę we \vsi *** z półtrzeci mile za Będziniem.
[1484] PASZKOWSKI zwał się też *** wychowaniec p. Tarnoskiego,

kasztd <ana) sendomier<skiego)I, od chłopa poddanego wziął go bd, ż~
bd u niego kilkanaście lat. Dał mu bel pierwej folwarczek przy Stobnicy
w Sendomierskim, zaś potym dał mu p. Gabryjd Tarnowski, syn tego kasztel a-
na 2 , dworek w Wolej 11 Stobnice. Tęn mając opatrzcnioe pojął beł Pęcel
Ską3 niC'jaką, co jej ociec bel nad piechotą u tego Tarnowskiego.
[1485] PASZKOWSKl zwał się też *** chłopski syn *****. Służet za
czeladnika u Małaczyńskiego I , co też sam służeł anno 1620 na Ukrainie
[i4811 a L w.: Pasamonowski. b Na pr. marg.: od Przezdzieckiego .

[1482] a Luka na J /3 w. 1) Na pr. marg.: lisowczyk. c Tamże: Łetoski.
•
d Tam-
.
ze: N
, ota.
[1483j a Na pr. marg.: lisowczyk. b Tamże: Bedzin.
•
393
[1486J PAS ZY ;;'S Kl _. [ 1.. óSI PA\\ ĘZ OWS KI
,
pod Wąsowiczową chorągwią2. Beł u tegoż pana, gdy służeł p. margrabi 3

w Pińczowie anno 1626, i gdy służel tenże pan pl.] u Koniecpol skiego, opata
jędrzejo skieg0 4 , anno 1629.
k.274 [1486] PASZYŃSKI nazwał się *** Zyd krzconya. Służeł u Drozdow-
skiego, co służeł ks iążęciu Zbaraskiemu, panu krakoskiemu l; bel u tego
to circa 1618. Potym u samego książęcia służeł. Po śmierci książęcej anno
1631 pojechał [z] ks iążęciem Wiśniowieckim na Ukrainę b2.
[1487] PAW ĘCKI, drudzy PAWĘSKI zową go, bel to Wawrzyniec,
zagrodniczy syn ze Skotnik, od Skawiny mila, na gościńcu ku Kalwaryjejat.
Beł jeszcze anno 1627 w tamtej wsi brat jego na zagrodzie, który często przed
wielą o tem bracie powiedał Pawęckim. Ten Wawrzyniec uczeł się w Kra-
k( owie) pauperibus chodząc, którego wziął bel podpisek z grodu krak( o-
wskiego) za chłopca , po którego śmierci ten zarwał bel pieniędzy b, a drugie,
co u kogo rozpożyczane c wiedział w Krak( owie) , połowicę odpuszczał.
żeby mu prędzej zoddawano. Potym służeł u p. Cikowskiego, który jak
został podkomorzym krak( owskim) 2, uczyni eł bet tego Wawrzyllca pi-
sarzem podkomorskim 3 i fałszu , udają, w ks ięgi za podarunkami nawpiso-
wał, iż zebrał pi e niądze . Kupiet beł wioskę Owczary, mila od Krak( owa) 4.
Pojął beł bez posagu Giebułtoską, pół mile od Owczar z Giebułtowa s . Sy-
nów dwa jego zostało, Jąn i Kasper, i dziewek dwie d6 •
[1488] PAWĘZOWSKI nazwał się Jakub, chłopski syna ***** ze wsi
Bieńczyel, a beł zagrodnikiem ociec je( go) w Wolej nad Rabą rzeką w Pod-
górzu. Ten nazwany Pawęzoski pojął beł miejską dziewkę z Koszyczek nad
Wisłą w krak( owskiej ) zięmi, z którą slużeł p. Korzeńskiemu w Malko-
wicach 2 u Koszyczek circa 1619. Potym służel anno 1620, eż i anno 1630
panu Zboroskiemu , kasztel( anowi ) oświęcim ( skiemu ) 3. Bel u niego anno
1630 za urzennika w Uściu, miasteczku na( d) Rabą. Tamże poją! bel drugą
żonę, dziewkę Kwaśnego mieszczanina, wójtównę, circa 1620, której brat
Słąnkowskim się nazwał, o tem pod S. Jak umarł p. Zborowski, on zarwawszy
z prowentów, co belo kędy, wyprowadzieł się niedaleko do Maciczynej,
[1485] a Lw.: jego.

[1486] a Na pr. marg.: Żyd. IJ Na lewy m marg.: Jeżos ki.
[1487] a Na pr. marg.: Ze Lgoty, wsi u Wadowic i Woźnik granica, poddany p. Pal-
czoskiego, wojskiego oś wi ęcimskiego . b Tamże: Herbu zażywał szubienice i kr zyża.
Poniżej rysunek tarczy z h. RadwOlI. c Lw.: w pożyczeniu. d Na pr. marg.: Anno
1535 post MichaeJis in act<is) terrestribus Crac<oviensibus) f<amatus) Ioan<nes) Ko-
mornicki, consul Crac<oviensis) , in Owczary heres.
[1488] a Na pr. marg. wytarta, ale czytelna notatka: za pewne powieda! p. Trepka
Samuel [imię i nazwisko cyrylicą) , że ze Łgoty p. Palczowskiego.
394
1148<)J PAWLIKOWIC . [ !492) PAWŁOWSKI
wioski Tudoroskiego 4 , o którym pod TIJ. Ten Parczoski [s] udawał się być
z Mazos7. ślachcicem, ale mu p. Białobrzeski 5 , co wtem Uściu mieszkał,
zadał: "żeś ty chłop", i dowodzie! mu. skąd jest. Toż i p. Zborowski często
mu mawiał: ,.żd chłop".
[1489] PAWLTKOWlC nazwał się Stanisław, z Jędrzejowa miejski syna. k.275
Dom miał ociec jego *** w rynku, szynkarzem bd. Tęn jego syn Stanisław
służdza chłopca p. Adamowi Oraczoskiemu I w krak( owskiej ) zięmi, potym
anno 1620 w rocie p. Ratowskiego na parę koni. Za ślachcica mocno się
udawał.
[1490] PAWŁOWSKla nazwał się *** chłopski syn *****, Pawłęm ojca
jego zwąno. Ten syn służeł u panów Czernych l na Podgórzu circa 1622,
potym u Rymera służ~ł w Mo krzesce 2, mieszczanina krakoskiego, na Pod-
górzu za Bochnią 1626. Dał mu beł Rymar h ten w Szczepanowie 3, w drugiej
wsi, u studniej św. Stanisława chałupę, w której kilka lat mieszkał c . Miał
żonę chłopską dziewkę, miał z nią kilkoro dzieci. (Dał beł dziewkę za Sła
wińskiego Marcina starego, chłopa z rodu, o którym pod S, który tamże
w Szczepanowie od kilkunastu lat plebaniją arendą trzymał.) Tęmu Pawło
skięmu wzięto belo tę chałupę. gdy Rymar prze dał tę dzierżawy [s], a Pawło
ski w Przyborowiu-l. wsi na wielgierządy krak<'owskie ) . niedaleko wypro-
wadzie! się m i e s zkać. Bd tam za urzęnnika circa 1627. zaś potym w Szczepa-
nowie tęm mie szkał komorą i anno 1633.
[1491] PAWŁOWSK[a nazwał się *** chłopski
syn z Mietla, wsi od
Wiślice. Ten pojął beł dziewkę Więcanową, co się zwał Jarząbkoskim, o któ-
rym pod J. Wziął po niej w Jarząbkach w wiślickim powiecie spłacheć. Wziął
beł po chłopie także spadek, co się zwał Laskoskim, o którym pod L, że
dał beł 10 tysięcy w płat p. Gnoińskięmu I tamże w Wiślickim, i u p. Miro-
sławskiego 2 też miał długu coś zapisanegoh.
[1492] PAWŁOWSKI nazwał się *** miejski synek z Wolsztyna 1, z Wiel-

gi Polski a . Służeł kilka lat u p. Zbijewskiego. starosty babimostskiego, który
pan nadał mu folwarczek w Kiebłowie, miasteczku do starostwa 2 . Ten na-
zwany mieszkał bez ślubu z kobietą; miał z nią bękarta jednego anno 1628.
[1488) h Na pr. marg.: w Uściu Bialobrzeski.

[1489) a Na pr. marg.: Jędrzejów.
(1490) a Na lewym marg.: 61. Niiej: 80. h Na pr. marg.: Rymar. c Tamie:
Szczepanów.
[1491] a Na lewym marg.: 23. Na prawym: w Wiślice. h Na lewym marg.: Jarosz
Gorecki. Na prawym: 15000.
[1492] a Na pr. marg.: [w] Wielgopolszcze.
395
[1493J PAWŁOWSKI - [1498J PAWŁOWSKI
Chował po kilkuset owiec wielgopoJskich. Mial w pokładzie kilka tysięcy.

Kaduk po nim b.
[1493} PAWŁOWSKI przfzwał się Sobestyja( n) , syn Sośnie rzeczonego.

Za WiśJną a broną u Krak<owa) Smoleńskiem tamte domki b zową. Gdy
przy ojcu bel {Sobestyjan} , Sosiwką zwąno go, a gdy pojął mieszczkę krak( o-
w ską) , Krzyżanoskąl, Pawłoskim zowie się. T en mi e szkał przy Krak<owie)
za Szewczą broną circa 1629. Za ślachcica udaje się, a kto by go za miejskie-
go mianował, gniewa się niepomiernie. Kortezanki proste chował ociec jego,
potym i ten chowywa i anno 1634 c .
[1494] PAWŁOWSKI *** z Szydłowa mieszczanek, służeł za urzennika

z żoną u p. Cikowskiego w Krzelowie 1 u Miechowa anno 1626 i anno 1631.
[1495] PAWŁOWSKra zwał się *** abo Paweł, abo Pawła chłopa syn
*****b. Ten mieszkał w miasteczku Dzialoszycach c w krak<owskiej) zięmi.
Stary już bel anno 1627. Dał bel dziewkę swą za chłopskiego synka Bery,
włodarza z Piotrkowie l u Wodzisła\via w krak<owskiej) zięmi, o którym
pod opisanim Zwierzchowski, który beł za służkę li Wolskiego, też chłopa,
sługi opata jędrzejoskiego 2 , i anno 1631.
[1496] PA WŁOWSKJa zwał się *** chłopski syn ze wsi **,~ spod Olku-
sza. Ten służeł za służkę p. Kołackiemu w Czubrowicach l u Olkusza od
kilku lat i anno 1636 ***. Pojął chłopską dziewkę służebną, wychowanicę
u Gutteterowcj Stanisławowej w Rzerzuśniu 2 , wsi u Miechowa, r. 1635.
Mieszkał z nią w tych Czubrowieach i anno 1637. Ma lat 50 b •
[1497] PAWŁOWSKJa zwał się też ***** b. Służeł u p. Dębieńskiego

*** w Konarach l u Wodzisławia od kilku lat i r. 1637. Końmi przekupuje,
nie hydowaty [s] chłop, ma lat 30.
[1498] PA WŁOWSKla zwd się *****h. Ten sio~trę miał za mężęm

w Kętach, miasteczku od Krak\ owa) pięć mil, ciotkę zaś w Łękach, wsi
u Kęt *****C. Tęn służeł za pachołka ksigdzu Pruskiemu, kanonikowi kra-
k <owskiemu) l, circa 1636. Potym na burku~ bawieł się w Krak<owic) dwie
[1492] b Tamże: 16000.

[1493] a Na pr. marg.: Krak<ów) . b LIV.: miejsc:l. c Pod tekstem: p. m <islrz)
Dąbr< owski) .
[1495J 11 Artykuł dodany na odwr. k. 275. b Luka na 1 1'.'. e Lw.: Działoszycach.
[1496] a Artykuł dodany późlliej lIa odl1'r. k. 275. b Na lewym marg. cyrylicą: od
p. Pawłoskie< go), Ojrzanoskiego l?].
[1497J a. Artykuł dodany później na odwr. k. 275. 1, Luka na J/2 lV.
[1498] 11 Artykuł doclulIY lIa oc/w/". k. 275. b Luka I W pól w. c LI/ka na 3/4 w.
396
[14991 PAWŁOWSKI - [1503] PEŁZYŃSKI
lecie u piwniczego Walentego na Spitalny ulicy podle p. Najmana kamie-

nice i anno 1638.
[1499] PAWŁOWSKra zwał się chłopski syn z rodu. Uczył się coś w Lu- s.466Iw.
blinie i nadsługował staroście bieckiemu, który jako zwykł zacny urząd
przy sobie zasadzać, jako zacny pan, Sidus Silcsiae b Mikołaj Ligęza 1 udzia-
łał go pisarzem grodzkim bicckim 2 . Udają, że miał na sobie urząd tęn{że}to
lubelskie podwojewództw0 3. Miał za sobą Bolkówn ę 4. Wyniósł się to
w Podgórze do Ligęzy, że go w Lublinie za chłopa miano 5.
[1500] PAWŁOWSKra jest Żyd pr:z.ekrzta w Krak( owie) , różnie najmem
mieszkuje.
[1501] PĘCELSKIa nazwał się chłopski syn!. Tego od poddanego wziął s.4671w.
p. Tarnowski Gabryjel 2 . Że był u niego kilkanaście lat, uczynił go był star-
szym nad piechotą p. Tarnowski na ten czas, gdy starostą krak( owskim)
był circa 1628, a po śmierci p( ana) starościniej, zda mi się, przy jm. p. miecz-
niku koronnym bawił się3. (Ten to dał był dziewkę za nazwanego Paszkow-
skiego, o którym wyżej opisanie.) Miał synów coś.
[1502] PĘKALSKra nazwał się syn Samuela w Olkuszu! i tego samego
Samuelem tam zwano; dopiero to od r. 1625 tak nazwał się. Luter jest i żonę
tyż luterkę pojął tamże u Olkusza, co bracia jej nazywali się Raczkowskimi,
o których pod R.
[1503] PEŁZYŃSKra, drudzy PEŁZEŃSKI, są to z Olkusza miesz-
czankowie, kilka braciej, Paweł i Jan. Paweł! mieszczkę w Olkuszu pojął
i tam mieszkował. Dali byli siostrę za p. Krasowskiego Piotra 2 , chromego,
circa 1600, z czego mniemali, że już ślachtą będą. Jan przy tym Krasowskim
w krak( owskiej ) ziemi był za wyrostka służył, zaś potym oż-: nił się był3.
Bawił się różnie w krak( owskiej > ziemi arendami. Ci dowodni są mieszczan-
kowie z Olkusza, a za ślachtę udają się. Mają oba potomstwo. Byli żywi
i ci to anno 1634. Służył Pełzyński ujm. p. Mikołaja Koryciński e go 4 w kra-
k ( owskiej ) ziemi za komornika circa 1630; syn pewnie Janów. Ten Jan,
ociec jc-go, anno 1634 mieszkał na Garbarzach w Krak( owie) przed Szewską
[1499] a Artykułu tego i następnych, aż do 11m 1537 d!cznie, brak 1\ ' oryg. tekście,
wskutek zatraty k. 276 83. Dajemy tekst wedle kopii Il\'. 11 iYa le wym marg.: <v) id.
Ligęza Mikołaj.
[1500] a Zob. nr 1499, przyp. a.
[1501] a Jw.
[1502] a Jw.
[1503] a Jw.
397
11504] PERKOWSKI - 11507] PERNUSOWJE
broną, zaś tegoż roku zaciągnął się z tymże na Ukrainę

pod powiat krak( o-
wski) chorągwi. Siostrę drugą tych pojął był bękart, mieszczanin w Żarnowcu,
który zwał się Beski Zygmunt. O tym pod B opisanieS.
s. 468 Iw. [1504] PERKOWSKP nazwał się Stanisław, syn Perki krawca, mie-
szczanina z Czyrzyca! za Dobczycami. Służył u nazwanego Kosfica, o któ-
rym pod K, circa 1618 za chłopca, do stołu gotował. Był u niego i anno
1621. Potym pojął był służebną od Kosficowej anno 1626, zaś wziął go był
p. Wieruski do siebie na Podgórze do Wieruszyc za sługę. Dał mu był zagrodę
we wsi Raciechowicach 2 u Dobczyc, a nadsługował mu z tego.
[1505] PERAKOWSKla nazwał się Jan, syn Domagalin z Secemina 1

w krak( owskiej) ziemi. Matka jego Perakówna mieszczka była, on stąd
nazwał się. Ten był w Moskwi z kimsi, gdy Dmitrowi carową prowadzono
anno 1606; z Kucharskim ziomkiem swym był zajechał, o którym pod K.
Był potym w konfederacyi anno 1613 2 . Na Podolu ożenił się i tam osiadł.
Był żyw i anno 1633.
[1506] PERNICKla nazwał się Jan, Szperką ojca jego zwano. Ten był
stygarzem w Wieliczce od kilku lat i anno 1634. Stary już, siwy, a pojął
drugą żonę, Z Krakowa mieszczkę Sławęcką z Grodzkiej ulice! anno 1634
w mięsopusty. Sławęcka ta, boję się, że niesławę uczyni temu staremu chłopu,
choć to Pernicki zowie się, ale pewnie pernala słabego, niepotężnego dla takiej,
która i pierwszego męża starego miała. Raczej ten u niej będzie Piernickim b.
[1507] PERNUSOWIEa mieszczanie krakowscy zawsze byli. Jeden z nich,

famatus Waleryjan Pernus, civis Crac( oviensis) , rajcą był został anno 1558 1,
o czym akta świadczą miejskie. Tego wnęk był kauzydykiem 2 miejskim
s. 469 Iw. zadwornym i i anno 1612, potym anno 1614 został był rajcą krak( owskim) .
Pojął był sendykową wdowę na Św. Jana uliey anno 1619. Szynkował wina 3 ,
drudzy bracia sukna przedawali w Sukiennicach, a że farnatos wszędy ich
zwano, jest nota o tym anno 1536 w księgach grodzkich krak ( owskich) ,
jest i w ziemskich krak( owskich ) anno 1539, co Nicolaus Polanowski villam
Polanowice pro summa octingentorum ftoren <is) Polon <icalibus) ven-
didit famatae Hedvigi Pernusowa, consorti famati Stanislai Pemus, civis
Crac(oviensis) etc. M Pernus Krzysztof5 trzymał arendą plebaniją na Łaniech
[1504] a Jw.
[1005] a Jw.
[1506] a Jw. 11 Pod tekstem: od p. Dqmbr( owskiego) .
[1507] a. Zob. lir 1499, przyp. ll. b Na pr. marg.: PoJanowice iure retractus p<ro)
500 fl <orenis) .
[J 508) PĘTKOWSKl - (1509) PIASECKI
za Żarnowcem 6 kilka lat, aż do r. 1630. Miał żonę z Krak<owa) , siostrę

kupca Cielesty7 z Mikołajski ulice. Pemus Lasociankę chłopównę, o których
pod L, pojął w Tamowej Górze u Żarnowca. Ten Pemus trzymał arendą
anno 1628 Goleniowy u Secemina od pana Jordana 8. Pernus trzymał arendą
wieś Gdów 9 nad Rabą ku Limanowej anno 1631, nie wiem, który z tych.
Siostra tych była za Czepielem, mieszczaninem w Krak<owie) . Ci Pernuso-
wie od r. 1620 na arendy z Krak<owa) poczęli się wynosić i na okazaniach
województwa krak( owskiego) prezentują się. Ano by podobniej z cechami
miejskimi, nie między ślachtę się mieszać! Udawał jeden, że się pretendują
mieć autentyk na nobilitacyją od króla Zygmunta III, że pod czas Maksy-
milijana z cechami miejskimi pod Krak<owem) w szańcach byli 10. Więcej
ich tam inszych było, ale to nieprawda, by za to ci {to} mieli być nobilitowani,
bo ociec mój był dworzaninem i sekretarzem królewskim na tęn czasu, a nie
słyszał o tej daninie, ani nikt. I owszem, Piemusowie mieszczany byli i dobrze
potym, I aż i w r. 1615 kupiect<w) em, szynkiem i łokciem bawili się, jako s. 470 Iw.
wzmianka wyżej o tym rajcy, który dopiero umarł circa 1628 12 . A jeżeli jaki
autentyk pretendują sobie mieć, tedy fałeszny, zmyślony, jako w prefacyi
jest, co rajcy krakowscy mają sposób na tworzenie sobie tych autentyków
w skrzynce sekretnej swej. I z tego fałsz ten uznać, gdy w konstytucyj ach
abo \\' metryce in recenti ni masz wpisanego, bo i taki fałeszny po zmarłym
królu może per oblatam. choć to fałszywy. podać do metryki. Ci tak więc
radzi so bie ryż to czynią. co pisują przy metryce, ż e swe per oblatam wpi-
s ują. majqc w mocy metrykę. Ostarzeje się potym, quis arguet de peccato?
Anno 1568 in act<is) castren<sibus) c<apitanealibus) Crac<oviensibus)
post Luciae famatus Georgius Pernus, civis Cracovien<sis) , et famatus
Sigismundus Nunert, civis Crac( oviensis) et mercator, recognitiones robo-
rant etc.
[1508] PĘTKOWSKP zowie się chłopski

syn ze Skały, Pętki mieszcza-
nina syn, powinny Kostrzewinej Bogusławowej, o której pod K.
[1509] PfASECKla zwał się *****b. Tego matka mieszkała w Skale l

miasteczku, trzy mile od Krak ( owa) , w folwarku przy pani ej Gołuchowskiej2
i circa 1638. Ten nazwany rozbił na drodze od Krak( owa) ćwierć mile Su-
rowskiego Jana rzeczonego, wziął mu konia cisawego i ze wszystkim wsię
dzeniem, opończą i nasuwiem3, a to z rozbójnikiem krak<owskim) , Stry- s.471 Iw.
chowskim Piotrem rzeczonym, o którym pod S, a to anno 1638 po Wszech
Świętych.
[1508] a Zob. lir 1499, przyp. a.

[J509] a Jw. h Luka na J /3
1\'.
399
[1510] PĘSKI - [1513] PIASECKI
[1510] PĘSKIa zwał się

organista, mieszczanin w Miechowie. Pojął był
mieszczkę w Miechowie, co miała dom swój. Ten umarł circa 1624. Został
syn jego, który jak zgorzał dom ojcowski anno 1630, on do Krak<owa>
uczyć się poszedP. Mieszkał w Bursie Pauperum anno 1632 i potym, udawał
się za ślachcica. Matka jego mieszkała w Miechowie i anno 1633.
[1511] PIASECKI a nazwał się chłopski syn, z Mazosz udawał się być,
zamietał to chłopski ślad za sobą. Ten służył za urzennika u p. Łukowskiego,
pisarza ziemskiego krak<owskiego) l, z żoną we wsi Targowisku 2 u Bochnie,
zaś od r. 1624 i r. 1630 w Szczurowej3, wsi do Radłowa biskupa krak<ow-
skiego ) kluczu. Miał syna, dziewkę starszą dał był za mieszczanina do Brzeska
na Podgórze.
[1512] PIASECKI u nazwał s ię z Wąchocka miejski syn ***. Opactwa
mogilskiego doszedł był za promocyjami księżej, co u króla łaskę mieli,
potym i biskupstwa kamienieckiego l. Ten w Mogile częściej mieszkał, wziął
beł z Wąchocka synowca swego do siebie, aby się od miejskich grubych
zwyczajów odraził. Słał go z lisowczykami na cesarską2 anno 1622, aby
przekrzesał się i tam obyczajów, chcąc, aby do tytułu swego miał drugiego,
s.472Iw. co by z domu swego być ukazował. Ten iI opat zebrał na półtora kroć sto
ty s ięcy i starał się anno 1633 o kupno wsi Michowa 3 z piącią folwarków,
mila od Jędrzejowa, co po śmierci jego ten synowiec, marna bestyja, opanuje.
Tego ks. opata siostrę pojął był nazwany Branicki, o którym pod B, jeszcze
przedtym, niż opactwa doszedł, a że jako plebeus, aby się zapomógł w dostat-
niejszy byt, puścił mu opat wie ś klasztorną Prędocin 4 od r. 1626. Powinna
tego opata jakaś była za Dłuskim chłopem, o którym pod D.
[1513] PIASECKI a zwał się, co w Nieprześni 1 u Bochni trzymał od kilku
lat spłach e ć arendą. Ten miał znać komitywę z rozbójniki , bo r. 1630 stanął
na noc w karczmie w Jadownikach 2 u Wojnicza w sobotę prz~d Wielkanocą
z Sadowskim nijakiem h, co nads ługo wa l przedtym panu Jakubowi Ponę
towskiemu 3 w krak( owskiej > ziemi. A gdy ludzie Z karczmy na jutrznią do
kościoła poszli, Piasecki t,::n cicho ubrawszy się, przyszedł do śpiąc<! go Sa-
doskiego, towarzysza swego, strzel ił W e 11. naprzód, potym szablą rqbał go,
który zataił w sobi ~ duszę. Rozumiał Piasecki, ż~ go już zabił, pobrawszy
od niego rzeczy i piniqdze Z sakwami, przysiodławszy jego konia i swoje,
a sługę Sadoskiego wziął s łużyć sobi e. Pojechał nocą Piasecki , stanął naza-
- _ ._- .
[1510] u Z ob. III' 1499, przyp. a.

[1511] a J w.
[1512] u JH'.
[1513] u h '. )\ Na lewym ma/g.: Sadowski.
400
(1514) PIASKOWSKI - [1517) PIĄTKOWSKI
jutrz w Nowym Mieście Korczynie. Sługa ten szedł cicho do rajców, powie-
dział, ż;~ "ten zabił pana mego i pobrał wszystko od niego". Rajce Ilpoimali s. 473 Iw.
Pias~ckiego, wsadzili i posłali do Jadownik po zabitego ciało, aż go zastano
jeszcze żywym, ale Sadowski, choć go to na zabicie bił i obrał ze wszystkiego,
przecię nie instygując nań, kazał go puścić. Pewnie dział to rozbój ni mieli
z sobą rozbijając i ten bał się, jakby owego tracono, by samego nie powołał
w rozbojach.
[1514] PIASKOWSKI azową się dwa bracia, synowie Marcyjana, złot
nika w Krak( owie) l, co na Wendecie 2 mieszkał. Po ojcu przedali tę kamie-
niczkę, służyć udali się do ślachty w krak<owskiej ) ziemi, za ślachtę czynią
się i anno 1634. Siostra ich za Hencem, wójtem w Krakowie 3.
[1515] PIĄTKOWSKIa nazwał się z Piątku w łęczycki ziemi rymarzów

syn, i stryj tegoż to był w Piątku tamże. Ten rymarczyk mając lat 26 anno
1594 służył za szafarza księdzu opatowi paradyskiemu Remiszoskiemu 1
kilkanaście lat. Przy śmierci jego zarwał był piniędzy. Pojął był abo Safównę,
abo Lubowiecką. Trzymał arendą Kadłub, wieś u Wielunia, circa 1621
i dłuż~j, zaś trzymał Makowiska 2 u Radomskiego anno 1630. Dał mu był
ksiądz Karkowski 3 wójtostwo w Wieluniu z konsensem kapituły wieluń
skiej dożywociem. Bywal u niego jego ociec, rymarz z Piątku, i anno 1630,
ale nie głosił, by to jego syn był (bo się ślachcicem zwał). Ten to miał dziewek
dwie, jednę dał za Bawczowskieg0 4 w sieradzki ziemi, druga panną była
anno 1630. Miał syna małego na tęn czas 5.
[1516] PIĄ TKOWSKIa nazwał się chłopski syn z Krajenki l, miasteczka s. 474 Iw.
w Wielgi Polszcze, poddany p. Grudzińskiego, wojewody kaliskieg0 2 • Ten
pan wziął go był od poddanego, a ten zjechał panu z koniem, porwawszy
i coś piniędzy, a służąc u kogoś opodal okradł go potężnie i przyjechał do
pana swego Grudzińskiego, przywiódł mu lepszego dobrze konia i przepro-
sił, że miał kradzieżną zdobycz b • Chciał się starać o ślachciankę pod Pozna-
niem, ale nie chciano mu jej dać anno 1628. On jechał do Prus na 4 konie,
za ślachcica udawał się.
[1517] PIĄ TKOWSKla nazwał się chłopski syn, tytuł wziął od piąt
kowania, ż~ chłop, a w kowanych bótach chodził. Ten służył u pana Mi-
nockiego Marka w Świeciechowicach l , od Krak<owa) 3 mile. Był u niego
[1514] a Zob. nr 1499, przyp. a.

[1515] a Jw.
[1516] a Jw. b Na lewym marg.: Nota [w] prefacyi.
[1517] a Zob. nr 1499, przyp. a.
31 - W. N. Trepka: Lib.r chamorum, cz. l 401

[1518] PIEKARSKI - [1522] PIERDZIOSZEK
kilkanaście lat i [pojął] tamże

anno 1624 w służbie, co za szafarkę była,
Zofkę Kuzalównę, ze Skały2 miasteczka rodziczkę, której że był ociec umarł,
ona z mężem tym objęła dom w Skale tej, trzy mile od Krak<owa), i role
były do domu, a sam nadsługował przecię aż do śmierci p. Minockiemu.
Anno 1630 nic miał jeszcze potomstwa. Opiekał się żeninymi braty jeszcze
małymi, Stasiem i Jankiem. Sełali ich do szkoły w Skale tej.
[1518] PIEKARSKra zwał się powinnym tego, co króla był udyrzył anno
1620 1, ale bękart był, powiedał Ogrodzeński trębacz o nim, z Przeworska.
s. 475 Iw. [1519] PICKAMIa zwano przedtym i anno 1620, ci Pieckami jęli się zwać,
że ich wstyd było Pic karni być. Po niemiecku mogliby się zwać Focami, nie
tak by z nich panny w Polszcze śmiały się, co po niemiecku nie umieją. Ten
Piecek alias Picek na Stradomiu w Krak<owie) podle smyntarza bernardyń
skiego (u Nowakoskiego mieszkał, o którym pod N), w szarzy chadzał, w su-
kiennych, synów kilku miał.
[1520] PIEKARSKI a nazwał się Wojtaszek, piekarzów syn spod Tęczyna 1 .
Tego pan Tęczyński od piekarza wziął za chłopca circa 1612, zwał go Woj-
taskiem. Pochlebiał synom p. Tęczyńskieg0 2 i obrywki częste i niezłe miewał
od nich. Miał do kilku tysięcy anno 1619, jął się zwać Piekarskim.
[1521] PIENIĄŻEK a był Z Krak<owa) mieszczanin, śkłem handlował, • •
potym najmował pod Żywcem hutę śklaną na Bystrej u p. Komorowskiego

Mikołaja 1; dał mu był na nię na zakupieństwo. Ten to pojął był Konarską
z Konar u Wieliczki 2, granica [z] Olszowicami. Z tą miał syna Jana, który
na tejże hucie mieszkał, a śkło do Krak( owa) woził. Ten pojął był Sulikowską
circa 1609 3, synowicę arcybiskupią4, z tą miał synów siedmi. Tę hutę odjął
mu był p. Komorowski circa 1623. Syn jego Jan u p. Komorowskiego, sta-
rosty oświęcimskiego, służył od kilku lat i anno 1631. Dwa zaś służyli przy
kanoniku lwowskim Sulikowskim 5 wc Lwowie, drudzy różnie u ślachty słu
żyli. Siostra tych szła za chłopa w krak<owskiej ) ziemi, druga pod Kętami
•
za męzem.
s. 476 Iw. [1522] PIERDZIOSZEK a nazwano Krzysztofa Ii bękarta Leparzowym [s]
ze wsi Dołuszyc u Wiśnieza. Ten bękart, strzelec dobry z ptaszej ruśnice,
pojął był wdowę Zotiją Maślanczyną. Miał z nią potomstwa kilkoro, umarła
[1518J a Jw.
[15191 a Jw.
[1520) a Jw.
[1521) a Jw.
[1522) a Jw.
402
[1523] PIERZCHAŁA - [1527] PIETRZYK
mu anno 1632. Pobrał po niej piniędzy niemało i rzeczy. Ten bękart służył
p. Lubomirskiemu, kasztel<anowi> wojnickiemu 1• Zjednała mu pani woj-
nicka 2 sołtystwo w tych Dołuszycach , z którego odprawiał przecię posługi
na Wiśnicz. Po dwornacku chodził w falandyszach3, piniężny, miał lat przeszło
40. Wysoki , czarno zaró sł, goli się często. Chce się inaczej na ski przezwać,
bodaj nie Piersieńskim. Ma na 15000.
[1523] PIERZCHAŁA a zwał się Mazurków syn z Wiślice, Jan. Tego
miał za pisarza prowentowego p. Gołuchowski, starosta wiślickil, na fol-
warku. Ten nazwany kupił wójtostwo pod Nowym Miastem w Winarach 2 •
Ma na 40 000 zł, chciał był kupić majętność po Prószyńskim 3, co się sam
zabił w Krak<owie>.
[1524] PIERZCHAŁA a zwał się Stanisław, chłopski syn ze wsi ***.

Ten miał żonę Rejinę, chłopównę. Był za urzennika we wsi Bronowicach
pod Krak<owem> circa 1638 u ksi ędza Staryngla, kolegijata krak<owskiego>l.
[1525] PIKULSKla nazwał się miejski synek z Wojsławic pod Chełmem

w chełmski ziemi. P. Czyżowskiego to miasteczko I, ale je przedał panu
Tyszkiewicowi Januszowi 2 circa 1629. Ten był w Krak<owie> w kancelaryj ej
grodzkiej od r. 1626, potym po trybunałach prokuracyją bawił się , zaś anno
1637 puścili mu k s ięża j ę drzejow scy wioskę are ndą. mila od Szydłowa ku
Rakowu. Jeszcze nie był żonaty. Odjął był " granicami moc gruntów od s. 477 Iw.
Kotuszowa Lanckoruńskim 3 anno 1634 i tak za to mu szczekactwo dali
tyż wieś, do której ten grunt odjął.
[1526] PIETRZYK a Wojciech Waleryjan, mieszczanek w Myślenicach I

na Podgórzu b , bywał i burmistrzem tamtecznym. Żonę stamtądże pojął,
Sznurowaną2 zwano. Ten, kiedy gdzie jedzie, udaje się ślachcicęm, zowąc
się Pietrzykowskim, herbu Toporu 3 śmi e zażywać. Trzymał Krzeczów 4
wioskę are ndą i r. 1626 u Jordanowa w Podgórzu od p. Rarowskieg0 5 .
Chce się wynieść z Myślenie dla tego, aby sposobniej mógł się zwać ślachci
cem.
[1527] PIETRZYKa był tyż w Krak<owie> pasamoniczek i anno 1633.
Ten, zalotna rzeczka była, wsadzono go było na ratusz krak<owski> anno
1632, co go zastał u żony mieszczanin.
[15231 a. Jw.
[15241 a. Jw.
[1525] a Jw.
[1526} a Jw. b Na pr. //larg. rysunek tarczy z h. Topór.
[1527} a Zob. nr 1499, przyp. a.
403
[1528] PIGLOWSKI - [1532] PIŃKOWSKI
[1528] PIGLOWSKla dwóch braciejl ścięto było w Krak(owie) anno

1628, gdy na starostwo jm. pan Zamojski 2 wjechał, co rozbijali a do ojca
nosili. Ścięto było potym Jarzynę3 i Rzuchowskiego 4 , także o rozbój, pospołu
z sobą łowili, że to ociec Rzuchowskiego pojął był matkę Jarzyny tego.
[1529] PILECKI a nazwał się Stanisław, chłopski syn, l od Pilce kędyś

rodzic jest. Przybrał sobie tytuł Pileckich domu Toporów, który dom zszedł
comitum de Pilca, a inszych tego przezwiska nie był0 2 , ale tęn zjawił się.
Trzymał od r. 1627 arendą Znamierowice 3 u Cchowa. Siostra jego była za
s. 478 Iw. mieszczaninem w Krak( owie) na Grodzkiej ulicy, podle Kollzika, za Sła
węckim 4 . Miał się to nazwać Plęcki od zagrodniczki matki, co we dworze
plewła.
Anno 1588 in act( is) terrestribus Crac( oviensibus) [amatum Stanisl(a-
um) Pilecki, civem Crac( oviensem) , wspominają akta. Udawał jeden, że
na Wołyniu arendami bawi się i anno 1639. Syn jego.
[1530] PILCHOWSKla, chłopski syn w kaliskim kraju. Tego ojca Pilchem

zwano, syn ten jego służał w Wielgi Polszcze. Pojął był służebną w służbie,
potym urzędami i arendami bawił sięl. Pojął był jego dziewkę rzeczony
Niniewski, o którym pod N.
[1531] PfŃCZOWSKla nazwał się chłopski syn od Pińczowa. Ten służył
za pisarza prowentowego od kilkunastu lat i anno 1633 na Wiśniczu u p. Lu-
bomirskiego l . Tam z Wiśnicza mieszczkę pojął był, miał z nią syna Wojtka,
16 lat miał w tym roku. Jego żony tej siostra tamże była za muzykiem Ja-
nuszkiem, skrzypkiem 2 • Ten Pińczoski miał 40 lat i kilka, pijał ustawnie
wino na mieście za swe piniądze, szeplunieł z mazowiecka jak chłop, a o śla
chectwie swym baj dał. Jak mu kto pochlebiając rzekł, że "wm. ślachcic",
to on częstował do zdechu winem. Tak drudzy chcąc się darmo napić wina,
wiedząc, do niego pochlebując, zwali go ślachcicem.
[1532] PIl'lKOWSKla nazwał się Piotr, chłopski syn, poddany pana

Tągoborskiego z Jemie1nice 1 u Pińczowa. Stamtądże ze wsi chłopską dziew-
kę ma za sobą circa 1624. Służył potym p( anu) swemu Tągoborskiemu od
s.479 Iw. kilku lat i anno 1633. l Miał syńca i dziewkę do tego roku. Pinkus, Żyd
w Krak( owie) , pytał się o nim mówiąc: "nie mój-li to powinny?"
h
[1528] a Jw.
[1529] a Jw.
[1530] a Jw.
[1531] a Jw.
[1532] a Jw.
404
[1533) PIÓRKOWSKf - [1535) PIORUNOSKI
[1533] PIÓRKOWSKla nazwał się Lenart. Tego przywiózł był z sobą

ze Włoch książę Wiśniowiecki l, że gdy tam był, pokazowała chęć matka
Lenartowa panu, za co syna tego jej wziął do Polski i kochał się w nim jak
w bracie. Jak Wiśniowiecki w Cieplicach 2 był anno 1631, Lenartem tylko
go zwał. Tam gdy się dowiedział o śmierci książęcia Zbaraskiego3, po którym
spadek przychodził na Wiśniowieckieg0 4 , od radości tej nowiny dał temu
Lenartowi wszystkie te szaty, co w drodze z sobą miał, a sam żałobne oblókł.
Nadto dał mu i pieniądze z szkatułą, co były nad tamten wydatek jego zo-
stały. Lenart tęn jął się panoszyć, w szatach Wiśniowieckiego i w inszych
chadzał, co były. Piórkowskim jął się zwać anno 1622 5 • Temu jeśli puści
jaką wieś Wiśniowiecki, będzie się o ślachciankę starał, aby potężniej mógł
się zwać ślachcicem. Zalecał się anno 1632 pannie Lubiotowskiej6 w Biełce 7 ,
od Wiśniowca dwie mili, 8 tysięcy po niej. Była w opiece Borkowskiego
Jana.
[1534] PIóRoa nazwał się Olbrycht, syn Kobyły, kowala ze wsi od
Grochlina 1 u Lelowa. Ten kowalczyk służył p. Koniecpolskiemu, sędziemu
sieradzkiemu 2 , za chłopca. Jako pan sędzia umarł circa 1626, ten służył
•
ks. Koniecpolskiemu, opatowi jędrzejowskiemu3, circa 1632. II Urzennikiem s. 480 Iw.

był pod Jędrzejowem we Złotnikach 4 . Żonę miał z Kamieńska, miasteczka
od Piotrkowa. Nie ma potomstwa, a ma 4 tysiące czerwonych złotych, a nosi
je zawsze przy sobie, jedne w kaftanie, drugie w kaletce. Mawia często żo-
nie: "żebym cię obsypał czerwonymi złotymi od głowy do nóg". O tym
powiedał, skąd jest, syn kowalów, w Okołowicach 5 pisarz prowentowy opata
jędrzejowskiego. Potym w Przyrowie miasteczku, trzy mile od Częstochowy,
kupił osiadłość i tam mieszkał od r. 1634. Pióreckim 6 zwać się poczynał.
[1535] PIORUNOSKIa dwaj bracia, Stanisław i Wincenty; tych ociec

był cieśla, na przedmieściu w Sieradzu komorą mieszkał. Ochromiał był na
rękę, z czego nie mogąc ciesielstwa robić, zaś rzeźnikiem był. Ten pojął był
z Piorunowa l wsi żonę. Jak w Piorunowie zszedł brat żony jego, on tam
spłacheć osiadł i Piorunoskim zwał się. Miał dziewek coś i tych synków,
Stanisława i Wincentego. Ci, gdy pan Witowski 2 był od króla na wielkie
rządy krak<owskie) posadzony, służyli u niego. Uczynił był Stanisława
podrzędczym 3 • Urząd to jest zamek umiatać, kominy wycierać, rynsztoki
i wychody szuflować etc., a z domków z podzamcza kurwy sądzić. Tego
zabito było anno 1626 za Mikołajską broną za wałem na śmieciach i kija
[15331 a Jw.
[1534] a Jw.
[15351 a Jw.
405
[1536J PIOTRASZOWSKl
na nim odcszto. Deposuit Deus plebeum superbum de sede. Zły, widzę, kij
na pioruny, na te, co a superis tytułów już siągają. Ten Stanisław uprosił
s.4811w. był sobie kaduk za żywota pod Bąkowskim I na sołtystwo w Kopyt6wce 4
u Wadowic i wygnał go był z niego anno 1619. A toż za kaduk napadła go
boża kaźń. O tym kaduku szerzej pod Bąkowski opisanie. Żona tego Sta-
nisława szła za Rabsztyńskiego 5 , o kt6rym pod R. Wincentego tego zaś
Piorunoskieg0 6 uczynił był p. Witoski anno 1619 leśnym do Niepołomskiej
Puszczej. 12 tych leśnych, a na to dał temu domek w Damianicach 7 i z rolami
leśniczy.
Dał był czci odsądzić
p. Jan Falęcki S z Borzęcic 9 w Kaliskim, co rozbi-
jali i najeżdżali circa 1615, Kotowieckiego, Piorunoskiego i Niewiadoskiego,
co i jego byli najechali, a inszych, co ich dostano, pościnać w Kaliszu. O tym
opisanie jest i pod Sulimoski.
[1536] PIOTRASZOWSKla nazwał się bękart p. Jędrzeja Tęczyńskiego,

wojew( ody) krak( owskiego) l, z chłopską dziewką z Piotrasz6wki 2 od
Tęczyna. Zaś powiedał mi poddany p. Tęczyńskiego, Wincenty, chłop w Ma-
ciejowie 3 u Miechowa, że to był bękart p. Jana Tęczyńskiego, co był starostą
lubelskim 4 , tylko że to u p. wojewody za chłopca był. Bękartkę zaś tego
pana Tęczyńskiego pojął był nijaki Podoski, o którym pod P niżej. I potym
dał mu był pod Tęczynem do wiernych rąk trzymać kilka wsi. Nazarywał
sobie pieniądzy, zaś był przy śmierci pana b wojewodzinej i zarwał był czerwo-
nych złotych i klejnotów niemało , a z liczby synowi p. Tęczyńskieg0 5 wykręcił
się, z czego potym wieś Rok6w 6 u Zatora kupił i na Barwałd 7 na zastawę
tamże dał. Ten bywając w Oświęcimiu zmówił się w Oświęcimiu z miejską
s. 482 Iw. dziewką, z Rakowską nijaką, o których pod R, II że od ojca zjechała z nim,
a bez ślubu kilkanaście lat mieszkała, z którą miał bękartów Stanisława
i Gabryjela 8, a dziewek pięć. Ci chcąc się za ślachtę i legitimos (u ludzi, co
tę illegitimitatem Oświ{:'cim i ślachta w Zatorskim wiedziała), udawali,
iż ociec ich przed śmiercią brał ślub z tą matką ich, a dzieci wszystkie, ociec
syny a matka dziewki pod płaszcze wzięli 9 , co nieprawda, bo tego nie pokażą
metryką kościelną, a tyż trudno bękarty tym uczynić legitimos, bo w żadnym
prawie tego sposobu, aby iść miał, nic opisano. Młodszy Gabryjel pojął
pannę Baranoską anno 1619, siostrę stryjeczną p. wojewody sieradzkiego 10
[e]. Tęn umarł w CieplicachIl tęn umarł [ss] r. 1625, a Stanisław circa 1624
pod dobrą myślą, upiwszy się, strzelił do siebie, że się zabił l2 . Po nim pojął
(1536) a Jw. b W tekście pani, jest to jednak oczywisty błąd kopisty, bowiem mowa
tu wyraźnie o śmierci wojewody Firleja. e Okolo 8 lub 9 wyrazów pisanych cyrylicą. Ko-
pista zniekształcił je tak silnie, iź nie mogliśmy odczytać.
406
[1537] PIOTROWSKI - [1540] PIOTROWSKI
jego żonę anno 1625 Poniatowski 13 i wytrzymował posag W Rokowie tam

kilka lat ***"'*. Ten Stani sław pojął był ***** circa 1613. Siostry tych: jedna
za Paszkowskim Sewerynem l 4, druga za Brodeckim Wacławem lS , trzecia
za Strzałką Stanisławem l6 , o którym pod S, 4. za Potockim w Mazoszu.
Ta po śmierci mężowej na koniu siadała ubrawszy się po mężczyńsku, kozaki
chowała , najechała była anno 1617 tamże *****, 5. była za Stanellowskim l7
pod Warszawą. To tedy dwa razy bękartowi e [s] potomstwo, co i ociec,
i oni bękartami się zrodzili, nie mogą się szczycić tym ślubem pod płaszczem,
bo przeciw bożemu prawu zrodzeni są i przeciw konstytucyj ej anni 1578,
fol. 189, w te słowa: II ustanawiamy, aby od takowych żon, które założnicami s.483 Iw.
przedtym były, dzieci nie dziedziczyły w żadnych dobrach ani żadnej prero-
gatywy ślacheckiej miały etc. IS Kaduk po nich.
[1537] PIOTROWSKI a zowie się Marcin, chłopski syn, żonę miał chło
pównę. Ten mieszkał na Kazimierzu, a gdy przyjmował miejskie circa 1637,
wywodząc urodzenie swe, zwał się Czwiejowicem, przysięgał miastu. Dał
był 200 flo( renów) na domek na Tkackiej ulicy w Kazimierzu; mieszkał
w nim i r. 1639. Synka miał Walentego.
[1538] PIOTROWSKI a nazwał się Aleksy. Moskwicinek to beł, bra- k.284
niee z Moskwy za króla Stefana eirca 1581. Tęn beł za chłopca u pana Sapiehy,
podkanclerzego litew! skiego>l. Że po rusku umiał pisać, bbeł podpiskiem
przy jego kancelaryjej kilka lat, potym b uczynieł go pisarzęm ośmiańskim
w Litwie c2 • Pojął beł Janczewską3 niejaką, miał z nią syna jednego. Miał
majętność swą w Litwie. Tamże żyw beł i anno 1632, Aleksy ten, mając lat
60 i coś.
[1539] PIOTROWSKI a ***, chłopski syn z Klecka 1 od Gniezna, poddany
p. Czarkowskiego, starosty draimskiego 2 . Służeł ojcu tego pana Czarkowskie-
go, tam się beł zdobeł, że miał pięniądze i dostatek b, ochędóżki i srebra.
Potym anno 1628 służeł u p. Mielińskiego 4 pod Gnieznęm. Nieżonaty beł
jeszcze, za ślachcica udawał się.
[1540] PIOTROWSKI a nazwał się *** chłopski syn *****b, też kmio-
tównę pojął beł ***. Ten beł za urzennika circa 1600 u Stobnice w Pierśccu 1
u p. Jąna Bobole 2 • Dziewkę dał beł za kmiecia w Pierzccu, a syn jego ***
[1537] a Zob. nr 1499, przyp. a.

[1538] a Na lewym marg.: 19 [29 l]. b-b Lw., brak. c Na pr. marg.: Error p.
Sapmy.
[1539] a Na lewym marg.: 11. b Na pr. marg.: Gniezno.
[1540] a Na lewym marg.: 32. b Luka na 113 w.
407
[1541J PIOTROWSKI - [1545J PIOTROWSKI
u Paczanowa zbudował beł folwark, Piotrowskim zwał sie, żonaty już beł
anno 1619 i miał potomstwo. Żyw beł i anno 1633.
[1541] PIOTROWSKI a nazwał

sie Wojtaszek, chłopski syn z Tarnowca
od Tarnowa, poddany p. Zamojskiego Tomasza!. Służeł p. Markowi Chrzą
stoskiemu 2 circa 1630 w krak(owskiej) ziemi, potym u p. Jędrzeja Cikowskie-
go3 w krak<owskiej) zięmi. Za ślachcica udawał sięb.
[1542] PIOTROWSKplo nazwał się

Wojciech, chałupniczy syn z Tym-
barku, miasteczka w Podgórzu "*, poddany p. Broniewskiego 1. Tego wziął
beł b pan za chłopca od poddanego. Beł potym u tego pana za urzennika
anno 1630 pod Proszowicami w Przesławicach 2 , a bywając w Proszowicach c
zjednał sobie żonę, dziewkę Cichonia mieszczanina, anno 1630. Żona przy
ojcu w Proszowicach mieszkała, a sąm nadsługował przecię p. Broniewskie-
mu. Miał z tą Cichoniównq synka Sobka, dwie lecie miał przed Wielką
nocą anno 1634. Ten sam Wojciech za ślachcica udawał się, a synkowie jego
tym potężniej będą chcieć.
[1543] PIOTROWSKI zwał się chłopski

syn *****a. Służeł p. Czernęmu
Piotrowi 1 w Pomianowej2 w Podgórzu circa 1627. Miał żonę chłopównę.
Za urzęnnika sługował. Miał syna Symka, który anno 1633 miał lat 17.
[1544] PIOTROWSKI chłopski

syn *****a. Ten pojął chłopską dziewkę
w Porąbce, wsi dwie mili od Miechowa, circa 1624.
k. 285 [1545] PIOTROWSKI zwał się

Laurenty, mieszczaninęm w Bochni beł,
a jest nota o tern w księgach wójtoskich bocheńskich, co na jednem akcie
kilkanaście mieszczan nobiles pisali sięa, jako tu w tej księdze o tern opisało
się pod ***. Ta nota anno 1612 in actis scabinal( ibus) feria 2-da post Domi-
nicam Rogationum [28 V], jako nobilis Drogosz, civis Bochnen<sis) , Grodecki,
Piotroski, Ślęzakowic, Marcinkoski, Buchcieki etc. Tęn Piotroski nadsłu
gował p. Lubomierskiemu, kasztel <anowi) wojnickięmu 1 • Mieszczkę miał
za sobą. Dziewkę Katarzynę dał za mieszczanina Buchcickiego, Annę za
Ślęzakowica, Zofij q za Marcinkoskiego, mieszczany w Bochni b . A że to
swagrowie i wszyscy w tern akcie pisali się nobiles, co wielkie i grande nefas
[1541) a Na lewym marg.: 74: b Tamże: p. Chrząstowski.

[1542) a Na lewym marg.: L, na prawym: Tymbark. b Lw., brak. c Na pr. marg.:
Proszowice.
[1543) a Luka na pół w.
[1544] a Luka na 3/4 w. Na pr. marg.: Porąbka, niżej: p. Gliński u Krak( owa>.
[1545] a Na pr. marg.: w Bochni wszyscy nobiles, tylko w tern akcie Szulca a Zacha-
rę famatos. b Na pr. marg.: Nota.
408
[1546J PIPAN - [1548] PISKORSKI
chłopskie. Umarł ten Piotroski, żona jego szła za górnika Kabaja; żywa
beła i anno 1633. Zostało synów coś, też Piotroskiego [C]. Nota o tern i pod
Krogulecki.
[1546] PIPAN mieszczanin Georgius *** i aptekarz beł w Krak<owie) ,
drugi brat jego *** na Grodzkiej ulicya, także aptekarz l . Derywacyją wzięli
od pigułęk pąn, że z nich zebrali pieniądze. Kupie! wieś Karniowice, mila
od Krak<owa) , ma synów kilku, Jerzego, który miał lat 26 anno 1637 *****b.
Aptekarz *** Pipan na Grodzkiej {na rogu}, Krzywoszyjką zową go. Tęn
pojął c Pytlowiczównę, którą przedtym pytlowali rozmaici m<ł)ynarze, i za
nim będąc toż z nią robią {i anno 1634}, a nie dba, bo i towar do domu wraca
się, i pieniądze ząń przynosi.
[1547] PISARSCY a, co się zową, bel to Pisarski na Pisarach i Żarze l

od Krakowa [b] mili, za Zygmunta L Ten miał za sobą Lubomierską2, bez
potomstwa <z)szedł. Po śmierci jego szła za Migdała z Bętkowic, drudzy
Marciszem go zwali. Jest domek w Bętkowicach, w którym dotąd i anno
[C] od brata potomek Migdałów mieszka, Migdałem zową g03. A zaś synowie
tego z Pisarskiej zrodzeni Pisarskimi zową się. Przykupieł bel ten ociec ich
do Pisar i Żaru Morsk0 4 . Ten Migdał ociec, co belo kilka synów, mówieł
Przecławowi : .,żeś ty nie mój syn, ale bękart; z hajdukiem cię żona miała,
z Brodłowic e m", bo to zdybał bel tego hajduka u żony, który od kilku lat
służąc panu sypiał z panią. Pan chcąc doświadczyć odjechał w rzeczy precz,
a wtem w nocy przyjechawszy przypadł do paniej, eż hajduk Brodłowic
z panią w izbie. Poimał hajduka i osadzieł w łańcuch. Po tygodniu dodać
mu kazała pani kluczy, że się odemknął i uciekł. Tego samego Pisarskiego
Migdała poczarowała beła żona, że się obiesieł sąm anno [d]. Zostali synowie:
Jan, Achacy, Przecław s . Jan miał żonę6, a przecie żonę Sikorskiego za za-
łożnicę miał, a rzekł sługom, aby namówieli Sikorskiego, coby uciekł od
•
zony.
[1548] PISKORSKI Marcin, syn Piskorza piekarza, mieszczanina w Bo- k.286
chni. Ten Marcin służeł p. Lubomierskicmu, kasztel<anowi) wojnickiemul.
[1545] c Lw.: którzy się ślachtą będą udawać powynosiwszy się z Bochni.
[1546] a Na pr. marg.: Krak( ów) . b Luka na 1 w. c Na pr. marg.: Synowiec
ich Cyrusiównę pojął. Ten arendami bawi się.
[1547] a Cały artykuł pisany cyrylicą. Na pr. marg.: Pióro. Dopisek absolutnie nie
związany z treścią i dodany zapewne dla lepszego zamaskowania właściwego tematu. W kopii
Iw. artykułu tego brak z wyjątkiem kilku pierwszych wierszy danych IV bardzo nieudolnym
przerysie. b Cyfra nie odczytana. c Data nie odczytana ( litery cyrylicą: ą, x, ] [?l, g).
d Jw. (litery cyrylicą: a, x, c, c [?]).
409
[1549J PIWKO - [I552J PLUCIŃSKJ
W Dobczycach ze Wieliczką kilkanaście lat za urzennika beła. Pojął od pani

•
wojnickiej2 służebną. Potym od r. 1627 za Lipnicą u Rabrota 3 na Podgó-

rzu coś trzymał arendą ***. Udawał się za ślachcica. A brat rodzony jego,
mieszczanin krawiec Piskorek, w Bochni beł i anno 1633 b; miał domek na
Żydowskiej ulicy. Ten Marcin beł za urzennika anno 1620 u Zabierzoskiego,
o którym pod Z. Gdy ten Zabierzoski na ten czas trzymał od kolegijatów
krak<owskich) wieś u Miechowa Małe Czaple 4, Piskorzyńskim w tęn czas
zwał się.
[1549] PIWKoa nazwał się *** bękart p<ana) Brandysów ***, co Cia-
nowice, od Krak<owa) dwie mili, jego bełyl. Ten bękart Piwko trzymał
aręndą Żarki miasteczko 2 ze wsiami od p. Aleksandra Myszkowskiego 3
circa b ***. Pojął beł ślachciankę4 ***, miał z nią dwóch synów; za ślachtę
udawali się circa 1626, kupieli ziemską majętność c .
[1550] PLĄSZKOWSKla nazwał się Jakub, z Wągrowca z Wielgi Pol-

ski miejski krawiecki synek I *****b. Ten do Krakowa przywędrował c beł
anno 1637; beł i anno 1638. Po klerycku chodzieł, miał lat ze 24 ***. W rze-
czy za studenta beł, a nie uczeł się, eż go beli raz miejscy synkowie wybieli,
a nic oń Akademija nie wzdjęła się, dopiero dał się wpisać w rejestr 2 .
[1551] PLESZOWSKla nazwał się *** z Pleszowa, wsi książęcia Zasław

skiego 1, od Krakowa dwie mili, chłopski syn ***. Ten ucze! się u jezuitów
w Sęndomierzu circa 1626. Uczeł się tamże u nich i na dętej muzyce grać.
Potym anno 1629 do Krak<owa) przywędrował b na naukę. Bel przy szkole
u P<anny) Maryj ej , miał lat 27 c .
[1552] PLUCIŃSKla nazwał się *** z Garwolina młynarski syn ***"'*.
Nadsługował w Warszawie u p. Kazanoskiego Adama, podkomorzego kró-
lewskiego I, anno 1637 ***** h. Służeł przedtym p. sieradzkiemu kaszte-
lanowi 2 ***. Uczony jest przecię w łacinie , może per gradus, po stopniach
abo szczeblach dostąpić wywyszszenia .
•
[1548] a Na pr. marg.: Bochnia. b Na lewym marg.: krawiec w Dębnie.

[1549} a Na lewym marg.: JJ. b Na pr. marg.: 15000. Niżej: [wyraz nieczytelny)
kupieł Koryciński. c Na pr. marg.: Piwkowi Janowi w łęczycki ziemi zadał mu beł p.
Tarnowski stamtąd że, iż jego {ojca} bękart bel jego ojca [ss]. Ten Piwko potym anno 1633
począł się Tarnoskim zwać. Pod wierszem: od księdza ..... [dalej wyraz nieczytelny, zakoń
czony:} ... nowego [l }, potem: w i.. ... [znów wyraz nieczytelny:] Czolo ... [l ].
[1550] a Artykuł dodany na odwr. k. 285. b Luka na 1/3 w. c Lw.: Przybłąkał.
[1551] a Na lewym marg.: 64. b Lw.: pielgrzymował. c Na lewym marg.: Łu
kasz.
[1552] a Artykul dodany na odwr. k. 285. b Luka na J1 /5 w.
410
[1553) PŁOCKI - [1556J PODEDWORSKJ
[1553] PŁOCKI nazwał się *** chłopski syn *****a. Od Płocka wziął
tytuł1, miasta na biskupstwo płockie. To i z tego samego uzna każdy, że
chłop, kiedy od cudzego mienia, a nie od swej dzierżawy tytuł wziął; znak
z tego, że poddany owego jest, czyja ona dzierżawa. Tego Płockiego pojął
bel dziewkę chłopski syn także, z Cielętnik 2 , co się Jąnoskim zwał3. O tym
pod J opisanie.
[1554] PŁUGOWSKI nazwał się Jan, syn Porcipługa, mieszczanina ze
Skały, trzy mile od Krak<owa). Ten Jan służeł u p. Ważyńskiego!, co tę
Skałę od mniszek źwierzynieckich arendą trzymał circa 1624. Potym bel
u p. Olszowskiego, co też Skałę potym trzymał od r. 1625. Ten Pługowski
mieszkał bez ślubu z Drabikówną ze Skały. Wyorał jej beł bękarta Bartka,
miał lat 10 anno 1633 *****a. Brat tego Pługoskiego, Mateusz, kusznierz,
miał za sobą Zelczankę ze Skały tej. Ten przy Krak<owie) za Szewczą bro-
ną na Krupnikach mieszkał od r. 1628. Trzeci, Wojtek, szwiec, rabiał w Kra ..
k<owie) u szewców za towarzesz i anno 1630.
[1555] PODDĘBSKJa nazwał się *** chłopski syn *****b. Ociec jego k.287
chłop nalazł bel pieniądze, i tego syna, nie chciał, aby rolnikiem bel, dał go
na służbę do ślachty. Ten potym kupieł bel Kamięnny Mostek!, wieś u Wida-
wy, i innych dwie wsi. Pojął beł Iwańską2, jednak przecię w tamtęm kraju c
wszyscy go chlopęm zową i nie przeciwi się, i owszęm, ludzko okrutnie d
ślachcie się akomoduje. aby się tem własieł tak, eż drugi potomek jego wkrze-
wi się. Ukazował jakieś powinowactwo nie z linij ej ojcowskiej, tylko po Ada-
mie, z domęm panów Domoradzkich 3 w łęczyckiej zięmi, bodaj nie poddany
ich jest e .
[1556] PODEDWORSKJa nazwał się trojgięm
przez{wisk}. Ten w Mie-
chowie mieszkał pierwej, piekarzem beł i piekarczankę b W Miechowie b,
Dudkównę, pojął c bel. Zwał się Przewłockim. Synów miał dwu w r. 1630,
starszy miał 15 lat, młodszy 14 *** i dziewki miał *****. Ten w zajdach!
przyniósł się z żoną i z dziećmi do Bochnie anno 1620, a że beł w Bochni
mieszczanin Przewłocki, on już nie chciał [się] tak zwać, ale nazwał się Po-
dedwowski [s]. Drudzy zwali go Przeddworski. Tęn nazwany kupieł domek
w Bochni na W olnicznym placu, rabiał przecię piekarstwo przy żupie. Sta-
rał się o urzędzik jaki u Piorunoskieg0 2 , sługi pana Witowskiego, wielgorządz
ce krak<owskiego)3. Za ślachcica udawał się.
-~----

[1554] a Luka na 1 w.
[1555] a Na lewym marg.: 92. b Luka /la 1/3 w. c Na pr. marg.: Iwańska. <l Lw.,
brak. e Na lewym marg.: od Raczyńskiego w Wolej li Krakowa.
[1556] a na lewym marg.: E. b-b Lw., brak. c Na pr. marg.: Miechów.
411
[1557] PODGÓRSKI - [1560] PODLEJSKI
[1557] PODGÓRSKI nazwał się Kasper, syn Franka, chłopa ze Sło

stowej l od Robczyc a , pod( d) anego p. Stefana Koniecpolskiego 2 . Tego
ociec ten Franek miał zachowałe jakieś stare pieniądze, które jak dorósł
Kasper tęn, wziął ich trochę wprzód i zodmieniał u Żydów za insze, i aręn
dował naprzód plebaniją w Sęniszowic 3 na Podgórzu od r. 1619, eż r. 1630,
i Frankowicem zwał się i zwano go pierwej. A gdy anno 1628 pojmował
Przystałowską niejaką, służebną, w ten czas nazwał się Podgórskim od Pod-
górza. Potym anno 1630 dał na zastaw na wieś Stobierną4 kilkunastu tysię
cy paniej OpalińskiejS. Dobeł tych Frankowych ojcowych pięniędzy nad
dwadzieścia tysięcyb i za ślachcica [e] udaje się6.
[1558] PODGÓRSKI a Martinus (zwał się też) reginae Annae thesau-

rarius. Jego nagrobek, tablica na filarze marmurowa, z tern tylko napisem
i herbami temi, a bnie pisano h nobilis, a ta jest w kościele u Św. Jana w War-
szawie! sub anno *****e. dSebestyjan Podgórski, brat jego, pod Pskowęm
bel anno 1582. Paprocki, 405 d2 •
[1559] PODGÓRSKI a Wojciech, chłopski syn z Węgier od Koszyc!.
Brat jego rodzony Janusz, po polsku Jasiek 2 , okradł beł kogoś potężnie
w Polszcze i zjechał do Węgier, i ożcnieł się w Preszowie 3 circa 1600. Tamże
dostał kamieniczki w rynku, niedaleko Królika. Ten Wojciech także potym
okradł kogoś w Polszcze i zjechał do Węgier, do tego Jaśka. Służeł tam Try-
blowi w rocie Błeszyńskiego pod pułkiem duka de Mercuri 4, który beł hetma-
nem cesarskim anno 1602, kiedy Budzynia 5 dobywąno. Ten zaś Wojciech
w kilka lat do Polski przyjechał. Na Mikołajskiej ulicy w Krak(owie) ku-
pił kamienicę. Prze dawszy ją, kupie! zaś na Sławkowski 6 . Miał lat 60 kilka
in anno 1635 b.
[1560] PODLEJ SKI nazwał się
*** mieszczanin w Bochni. Pojął bel
mieszczkę tamże, Grodzcząnkę (o których pod G) , anno 1628 a . Nadsługował
słudze p. Witowskiego l Piorunoskiemu, o którym pod pb, gdy w Bochni
doglądał soli. Któremu, że to sfużeł, nie kazał mu Piorunoski oddawać po-
datków miejskich, bo na ten czas Piorunoski czynieł się królikięm, ślachtę
tworzeł e i kazał mu się udawać z Wielgi Polski2. Ale tego pioruna kijem
w Krak(owie) na śmieciach za broną Nową zabito; boję się, by i ten kreo-
wany Podlej ski nie podlazł pod kij, jako i kreator jego.
[1557] a Na pr. marg.: Podgórze. b Tamże: 30000. c Lw.: chłop złodziej.

[1558] a Artykuł dodany na odwr. 286. Na lewym marg. rysunki herbów .Dołęga j Dzia-
lasza. b-b Lw., brak. c Luka na 113 w. d-d Ustęp dodany później.
[1559] a Dodane na odwr. k. 286. b Pod tekstem: od p. Guttetera.
[1560] a Na pr. marg.: Bochnia. b Tamźe: król Piorunoski. c Tamźe: Nota.
412
[1561] PODLEJSKI - [1566] PODWYSOCCY
[1561] PODLEJSKla zowie się drugi ***, chłopski syn ***** inszej k.288
familij ej z Piekarnie; nic temu nie jest, co wyszszej opisany jest; też do Bochnie
za bochnęm chleba zasz~dł. Ten pojął b~ł Ostroską b jakąś nazwaną {anno
1627}; powinną zwała się tego Piorunoskiego, o którem wyszszej pod Pod-
lejskim i pod Pio"unoski opisanim. Tej Ostroskiej brat służeł temuż Pio-
runoskiemu. Znowu i tego Podlejskiego za to, że mu siostrę pojął, dał
do dzierżawy Damianice l , wieś od Niepołomic, aby się zapomógł na śla
chectwo, i jako Podlej ski podlazł dziórą do ślacheckiego stąnu.
r1562] PODŁUCKla zowie się *** chłopski syn *****b. Kupieł wioskę
Zajączki l pod Krzepicami *****. Nie ma żony, z małpą mieszka, ma z nią
dzieci kilkoro. Niski, brodaty *****, staje gospodą w Krakowie Cna Bo-
misznej [?]C kamienicy podle Starej Mynice pana Osolińskieg0 2 . Pozwal
go bel ktoś do konstytucyj ej o kaduk konfiskacyjej bonorum. Jednanim
wyszedł z tego.
[1563] PODSIETKOWSKI&.
[1564] PODOLECKI zwał się *** z Kazimierza miejski synek a ***. Ten
żołnierską sługował. Zabiel bd na Kazimierzu rzeźnika i poimano go, wsa-
dzono na ząmek circa 1621. Za wicege(re)ństwa Rożanczynego l ścięto go
w Krakowie.
[1565] PODOSKI, ten znacz(ni)e chłopskiego
rodu beł *****a. Służeł
p. Tęczyńskiemu, kaszteląnowi wojnickięmu, staroście lubel(skiemu)l, i po-
jął bękartkę pańską2, siostrę Piotraszoskiego, też bękarta, o którym pod
P wyszszej opisanie. Z tą bękartką miał dziewkę, którą dał za Lipiego, mieszcza-
nina krak(owskiego), o którym pod L. A toż jeśliby b~ł ślachcic, ale nie
bel ten Podoski3, tedyby bękart ki nie pojmował. Patrzałby na to, iż to zel-
żywość ślachcicowi czyni.
[1566] PODWYSOCCY są to szołtysi synowie ze wsi z Rusi od Wy-

sokiego l . Ruskiej wiary są. Bardzo wicIe koło tego Wysokiego jest a tych
szołtysów, co zową się: Wysoczańscy2, Wysokińscy3, Wysoccy4, Podwy-
soccy, a wszytko chłopstwo, bojarowie.
[1561] a Na lewym marg.: E. Na prawym: Bochnia. b Tamże: Ostrowska.

[1562] a Artykuł dodany na odwr. k. 287. b Luka na ]1/4 W. c-c L w.: w libo-
miszczej [?].
[1563] a Luka na 4 lub 5 w. tekstu. Na pr. marg.: fol. 73. W kopii Iw. hasła lego brak.
[1564] a Na pr. marg.: od p. Konarskiej.
[1565] a Luka na 1/3 w.
413
[1567] POGORZELSKI - [1571] POŁOTYŃSKI
[1567] POGORZELSKI zwał się *** z Krakowa miejski synek .. *. •
Ten w Niemcech na zamianę uczeł się i służeł tamże Niemcowi. Beł zaś po-
tym prokuratorem miejskim circa 1611. Żony nie miał, z mieską kortyzanką
mieszkał. Pięniężny beł, miał bękartów coś. Umarł circa 1619, kaduk pewny
•
po mm.
[1568] POGORZELSKI *** beł też przy Narębskim starym w Narębie,

od Krak( owa) dwie mili , od kilku lat i anno 1633 1 . Miał lat ze 30. Siostrę
jego w 15 lat pojął bel ten N arębski anno 1630. Powiedał , że żony jego pier-
szej *** powinna bela, i tak tego swagra miał zamieszkanego u siebie Naręb
ski. Beło lat Narębskięmu ośmdziesiąt, gdy ją pojmował.
k.285 [1569] POKOINsKJa nazwał się *** miejski synek z Krak( owa) , Del-
pacego syn, mieszczanina krak( owskiego ) , kupca. O tern pod opisanim
Delpacy. bTen służąc jednę ćwierć na parę koni anno 1629 w rocie p. Zbo-
rowskiego 1, Pokoińskim w rejestr pisał się. Dostał beł od chłopa naJeźnej
szable tureckiej, bułatowej, po po ( bo )jowi sku tatarskim. ŚJachcic jeden chciał
ją kupić u niego, a przedać jej nie chciał. Ślachcic wziąwszy ją od niego,
wyszarpnął mu ją i złamał. Musiał dać pokój Pokoiński, a sam go nie mógł
mieć, bo go zdespektowano, to nie jest Pokoiński b.
[1570] POKRZYWNICKI nazwał się *** z Pokrzywnice l miejski synek.

Ten służąc za serwitora opatowi pokrzywnickięmu 2 i będąc przy śmierci jego,
wyniósł bel nocą do matki w Pokrzywnicy a pięniędzy i srebra po części.
Ten kupieł beł potym wioskę Rędziny *** u p. Wiląmowskiego b3.
[1571] POLOTYNSKla nazwał się, czasem Połatyński , ze Lwowa kot-

larzów syn z Przedmieścia Krakowskiego. Uczel się we Lwowie b circa 1626
i że ociec jego z nim polatywał kotły i pąnwi e , on od polatywania nazwał
sie Połatyńskim. Zabiel bel tam żołnierza z ruśnice strzelając i uszedł do
Krak( owa) . Bel na szkole u Św. Ducha anno 1631 1, potym u mnichów
-Sw. Ducha probantem 2 beł, zaś anno 1632 siedział na ząmku krak( owskim)
o zabicie Wojskiego Cz MąkoJskim, Karowskim i Trzeciakięm, studenty.
Grasował bo częściej po nocach, co pierszy znak ignobiJitatis. Stryj jego
Połotyński *** bel nobilitowan pod Połockiem circa 15853, ale bez potom-
stwa ten zszedł 4 . Ten zaś p ( an) synowiec, kotlarczyk, nazwał się tytu-
łem {stryjowskim, któremu tylko samemu (d] ta nobilitacyja służeła, a nie
[1569] a Na pr. marg.: Krak<ów) . b-b Dodane później w luce między artykułami.
[1570] a Na pr. marg.: Pokrzywnica. b Tamże: 20000.
[1571] a Na lewym marg.: A. b Na pr. marg.: Lwów. c- c Dodane później w luce
między artykułami. d L IV.: i dzieci jego, gdyby je był mial.
414
[1572] POLANOWSKI - [1576] POMORSKI
wszytkiemu rodowi i nie temu kotlarczykowi [e]. Miał lat ten to ze 30

anno 1634}ct.
[1572] POLANOWSKI *** bel to chłop skąd si grubarzem w Krak(o-
wie) w powietrze {circa 1555}l i zarwał bel pięniędzy z różnych kamienic
i rzeczy kosztownych, z czego kupieł beł Świnary2, wieś u Paczanowa ku
Nowęmu Miastu. Który iż go tam tykano i chłopęm zwąno, przedał tę wieś
p. Tarnowskiemu. staroście krak(owskiemu)3. Miał synów dwu, jeden umarł
młodzieńcem, drugi rotmistrzem bywał circa 1600. Naganieł go bel ślachcic
jeden w krak(owskiej) zięmi, on go zabieł, a zjechał do Rusi i tamże gdzieś
ożenieł sięa. (A tęn ślachcic, co go to naganiel, trzymał na ten czas pleba-
niją aręndą w Biechowie 4 u Paczanowa.) Na tego to ojca Polanoskiego pi-
sano paskwilusy: PO-lęm, LA-sem NO-sieł SK-óry i gąsk-Ib.
[1573] POLANOWSKra zwał się *** bękart Polanoskiegol, co mie-

szkał w Husowcach 2, w Rusi nad Niestrem. Dał beł tęmu bękartowi pie-
niędzy, co kupieł wieś Derzów we lwowskim kraju u Rohatyna 3• Umarł
ten bękart ***, dziewka jego jedna została, którą pojął beł Boratyński h4;
gdy mu umarła, pojął beł drugą, Malińską5 ***. Dziewkę tę z pierszą bę
kartówną, że bogatą beła z matki, rajono p. Ożdze, pisarzowi lwowskięmu 6 ,
ale nie chciał tej pojąć, iż wiedział, że ją bękartówna Polanowska urodzieła.
[1574] POMIANOWSKI a z Pomianowej, p. Czernego l wsi z Podgórza,

chłopski syn. Służeł od kilku lat i anno 1640 w Krakowie na Grodzki ulicy
u Kobusowicowej2.
[1575] POMORSKI a *** beł z Pyzdr miejski synek księdzęm i oficyja-
łem wrocławskim i anno 1635 1.
[1576] POMORSKI a zwał się *****b. Rozbijał z cesarski wyjechawszy,

anno 1636 Łagiewiczowęmu żołnierza, drugiego sługę, beł rozbiel. Poimał
go w Krak(owie) i dał na zamek do wieże ***. Udawał, iż herbu Rawiczjest 1
i ociec jego w Karniewiskach 2 {mieszka}, a brat pod Sokalem Stanisław,
Samuel pod Łęczycą.
[1571] e Lw.: tylko de lumbis eius posteritati. f Pod tekstem: p. m(istrz> Dą-
br(owski>.
[1572] a Na pr. marg.: w Rusi. b Na lewym marg.: p. Karski.
[1573] a Artykuł dodany na odwr. k. 288. b Na lewym marg.: Boratyński.
[1574] a Artykuł dodany na odwr. k. 288, na lewym marg. nrów 1576, 1577.
[1575] a W kopii Iw. brak.
[1576] a Artykuł dodany na odwr. k. 288. b Luka na 2/3
w.
415
[1577] PONIATOWSKI - [1581] POPŁAWSKI
[1577] PONIATOWSKI a nazwał się *** gentis plebeanorum ***** • •
W Wilnie się uczd, zaś w Krak( owie) uczeł sie jurisprudencyjej in Collegio.
Beł potym pisarzem duchownego prawa w konsystorzu, gdy bel pisarz Spi-
nek l , z Olkusza mieszczam:k, odjechał do Włoch. lak przyjechał Spinek
anno 1632, tęn odstąpicł, a bawieł się prokuracyją w Krak( owie) duchow-
nego prawa przed oficyjałęm i sufraganem. Z małpą mieszkał miasto żony,
chował ją na Żydowski ulicy i anno 1634 b .
[1578] POPLAWSKI nazwał się *** kusznierzów syn z Lelowa, z przed-

mieścia. Tęn miedzy lisowczykami bedąc kilka lat od r. 1619 a, okrutny łu
pieżca bel, że nafundował sobie pieniędzy. Potym anno 1624 obrała go so-
bie kupa jedna za rotmistrza. Chłopów ten to miał wszytko pod swą chorą
gwią, jako pod opisanim Nogawski.
[1579] POPLAWSKIM zwał się też *,~* trębacz, w Prusiech pod chorąg
g\viami służeł anno 1627. Pan Wiktor l i p. Zawadzki 2 powiedali o nim, że
w rocie z nimi w zacięgu bel anno 1630.
[1580] POPEK a Wojciech, bękart plebana od Św. Szczepana. Ten ple-
ban dodawał mu pięniędzy. Trzymał myto i anno 1638 w Kobierzynie, ćwierć
mile od Krak( owa). Ma żonę bękartkę *****b. Ma lat 24 i syńca ma małego
Jaśkac.
[1581] POPLAWSKI zwał się Wojciech, zagrodnika krawca syn z Po-

k. 290
pław z Podlasza 1. Po tego krawca, kiedy kto słał robić, mówiono: "iść do
krawca popławskiego". Ten krawiec potym do Miechowa zawędrował i po-
jął bel wdowę Żęmdczyną, z czego Żęmełką i tego krawca zwąno po żenie.
On, jako jest nota o tem w księgach miechowskich a anno 1579 feria 6 ante
festum Exhaltationis S. Crucis proxima [I l [X], venditio quartae agri per
Catherinam Wymaczana famata [s] Alberto Popławski, factori in Szczepa-
nowice 2, czwierć mik u Miechowa mieli go księża za urzennika, to nie no-
bilis pisano go. Synowie jego z tą Wymaczaną trzej b::li: lan, Krzystof i ***.
lan srLlżd jm. p. Mikołajowi Korycińskięmu, żupnikowi krak( owskiemu) 3,
anno 1600 i przy żupach u pana będąc zebrał kilka tysięcy. Ten bez potom-
stwa umarł anno 1612, a ci drudzy spadek po nim wzięli *****b. Drugi ***
miał żonę z Miechowa tego, ślósarzównę Patykównę. Kupieł beł ten to pod
•
[1577] a Artykuł dodany na odw/'. k. 288. b Pod tekstem był napis: od p. Dąbro-
skiego mistrza, wywabiony, łecz jeszcze czytelny.
[1580] a Artykuł dodany znacznie później u dołu k. 289. b Luka na pół w. c Lw.:
który jest z rodu dobrego, i z ojca, i z matki bękartów.
[1581] a Na pr. marg.: Miechów. Lw.: miejskich. b Luka na J/ J w.
416
[1582] POPŁAWSKl - [15M3] POPŁAWSKI
Miechow.:m spłacheć w wiosce Brzuchaniej4. Umarła mu bela ta żona anno

1622 *****c. Trzeci *** miał także mieszczkę z Miechowa, Soszyńską Ja-
dwigę, circa 1616. Na końskim targowisku folwarczek p::> ojcu te Soszyńskie
miały, o których pod S. Ten zaś pod Lelowęm aręndami się bawieł. Dziew-
kę jednę miał, dał ją bel za Śladkowskiego 5 *****d. Tych pozwał beł z kra-
koski ziemie ślachcic circa 1612 pro usurpatione nobilium tituli 6. Wtem
jcździd jeden z nich do wsi Popławów na Podlasze i chciał u tamtych? kupić
sobie jako, aby ich przyznali być swego domu, ale nie zyskał nic u tamtych,
bo bali się konstytucyjej ostrej anno 1601 8 na takie kondyktatory. A też,
co famatus ojca ich w Miechowie pisano, trudno to wymazać.
[1582] POPŁAWSK[a zowie się też Jąn *** na Kleparzu mieszczanin.
Ten pojął beł mieszczkę wdowę *** Zofiją, która domek miała za Św. Flo-
ryjanem na Kleparzu w uliczce *****li. Ta nalazła beła pieniądze w domu
po kamieniem i tak u niej miał się dobrze u baby ten Popławski. Jako oba-
czeła, iż inszych patrzeł, rozgniewała się i rozdała za żywota siestrzenicom
swym pieniądze. O tęm J ąnie jest nota w księgach kleparskich: anno 1600
in Crastino Dominicae Oculi {feria 2-da} [6 III], co nąń protestacyją czynio-
no super Ioannem famatum Popławski, civem Clepardien<sem) . Umarła
mu ta stara circa 16 ...
[1583] POPŁA WSKla nazwał się Wojciech z Czaworyża 1 od Wiślice, wsi
pana Łukowskieg0 2 • Trzej tych to braciej. Ociec ich mularz *** kamięń ła
mał i ciosła wtem Szczaworyżu, taki jak pińczowski. Ten syn jego Wojciech
b:::ł za chłopca u żołnierza inflanckiego, zaś anno 1619 z lisowczykami sw 0-
wolnemi kupami na Śląsko udał się bel. Zaś anno 1627 beł z panęm swęm
Łukowskim w Prusiech za sługę. Potym od r. 1629 zaciążkami bawieł się
w sendomierski zięmi, a bywał przecie u ojca abo u pana swego dziedzicz-
nego, czasem pod Wiślicą w Gluzach 3 u p. S tawickiego 4. Mieszkał i czasęm
niedaleko ojca, W ?- wsi Skotnikach 5 u chłopa anno 1630, z małpą. Nadsłu
gował przecię, gdy kazał, panu swęmu Łukowskięmu. Bywał zaciążnikięm
u Jąna Dęmbickiego, co Fraksztynównę z Podgórza miał za sobą6. Tęn
nazwany miał lat 30 anno 1630 *****b. Bracia jego rodzęni, Krzystof w Ku-
. rozwękach u Rakowa mularstwo robieł i anno 1630 *****C, Piotr w Kaptu-
rowie?, wsi u Szczaworyża, mularstwo robieł i łamał kamień i ciosła i anno
1630 *****LI. Ci dwa nie zwali się Popławskięmi i często mówieli tęmu, aby
[1581] c Luka na przeszło 2 w. d Luka na 5/6 w.

[1582] a Na pr. marg.: Bel urzennikiem u starosty horodelskiego Sienińskiego circa
1598. b Luka na blisko pół IV. Na pr. marg.: Kleparz.
[1583] a Artykuł dodany /la odwr. k. 289. Na lewym marg. szyfrem: non. Artykułu tego
w kopii Iw. brak. li Luka /la l w. c Luka na półtora lV. LI Luka na pół IV.

[I584J POPIEL - [I588J PORĘBSCY
sięnie zwał ślachcic.-:m, by go nie zdespektowano. Zadawali mu to sieja w sęn

domierski zięmi i około Wiś lice ślachta: "żeś ty mularzów syn, częmu się
zowiesz ślachcic.-:m?" Gni ewał się czasęm o to abo rzekł, iż "mularz ociec,
ale matka ślachciąnka". Jak mógł, tak drwieł , czym by przecię wywiódł ja-
kąkolwiek asercyją.
[1584] POPIELa Matyjasz, plebea persona, w Warszawie mieszczanin.

Kamięniczka jego na rogu, idqc z rynku bna Krzywe Koło ulicęb. Bawieł
się prokuracyją zadworną i u wójta warszawskiego, i radziec odprawował
sprawy. Miał lat 40 anno 1637. Miał żonę z Warszawy mieszczkę, miecz-
nikównę, z którą synów dwu: Mikołaja we 16 lat, Oleksandra młodszego.
k.291 [1585] POPRZĄTALSKI nazwał ***. Pan od poddanego wziął za chło-

pca i że koło izby umietania parał się, nazwał go Poprzątalskim, bo często
mu to mawiano: "jeśli poprzątnąłeś to abo owo".
[1586] PORĘBNY zową się dwaj bracia *****, synowie doktora!, mie-
sz<cz) anina w Sendomierzu. Jeden syn tego doktora beł ab anno 1629 za
pisarza gumiennego w Wojczej2 u Paczanowa, wsi p <ana) Fierlejowej. Tęn
pojął beł Sielską rzeczoną, o których pod S. Miał z nią syna ***, dwie
lecie miał w r. 1631 *****a. Brat tego Porębnego *** służeł circa 1622
u p. Fierleja3, potym dla zdobyczy pojechał między lisowskie i zabito go
pod Rzeszowem; Porębnego porąbąno. Na diabłaż się tak zwał na to
fatum!
[1587] PORĘBSKI nazwał się *** młynarski syn *** ze wsi Poręby spod
Baranowa! w sendomirski ziemi, poddany p. Leszczyńskiego, wojewody
bełskieg0 2 . Tęn młynarczyk beł z książęciem Pruńskim 3 w cudzy zięmi anno
1620; do śmierci mu służeł. Ni eżonaty bel zaś anno 1632 i potym, służeł
wojewodzie bełskiemu. A bel też u tcgoż pana drugi Porębski rzeczony, inszej
familijej chłopskiej, z którym za 200 złotych polskich skontraktował pod
pijany wieczór, że się za powinne i braty z sobą zwać mieli 4 . Similis similem
nalazł. Skarać by ich konstytucyją anni 16015. Tak też Grucki z Grockim
zmówieli się beli. O tęm pod ich opisami.
[1588] PORĘBSCY są chłopi, kilka ich w Porąbce!, wsi u Będzinia,
poddani biskupa krak<owskiego) beli w r. 1626. Jan we młynie mieszkała
***, Jadąm chałupkę tamże niedaleko w borach pod biskupem miał ku My-
słowicom. Ten z chłopówną także mieszkał bez ślubu kilkanaście lat i dzieci
- _.- ....

[1586] a Luka na 1113 w.
[1588] a Na pr. marg.: Siewierzanie.
418
[1589) POSTRZYGACKI - (1591) POTKAŃ SKI
kilkoro miał z nią do r. 1626. Gdy przed kim to udawał, iż brał z nią ślub,
ale sąmsiedzi jego wiedzą dobrze, że bez ślubu beli. Ci dwa jeżdżają z bisku-
py, gdy kiedy rozkażą, po dwornacku chodzą i za ślachtę udają się *****b.
Stryjeczni c tych, chłopi także z tej Porąbki, trzej ich jest; starszy na rolej
siedzi w Porąbce i robociznę odrabia; trzymał i karczmę. Żonę beł starą,
pojął, a wziąwszy jej, co miała pięniądze, wygnał ją od siebie, nie mieszkał
z nią. Drugi Jakub, tego także w borach na chałupce osadzono ku Mysło
wicom. Ma za sobą chłopską dziewkę z Długoszyna 2 niedaleko ***** d.
Trzeci *** w Zarzeczu 3 u Wolbrąma miasteczka pojął wdowę Wilczkową.
Szołtystwo tam miała po m(:'żu i tam z nią mieszkał i anno 1626.
[1589] POSTRZYGACKla zwał się *** mieszczanin kleparskib. Jest k.292

nota o nim w kleparskich ksi(:'gach anno 1601, Sabbato post S(ancti) Fral1-
cisci [6 X]. Zostali synowie jego, służe1i niektórzy u ślachty.
[1590] POTĘPSKJa nazwał sie *** z Warszawy szewców syn *****.
Ten służeł u p. Żółkiewskiego kanclerza' circa 1600 i potym tam u niego do
pięniędzy przyszedł. Potym u synowca p ( ana) kanclerzowego trzymał Brody2
w Rusi. Tam jeszcze więcej zdobeł się circa 1610. Synów dwa zostało jego 3
*****. Po dziewkach dawał po kilku tysi(:'cy. Jednę pojął Trzylatkowski,
drugą Branicki Bazyli])4, trzecią Dzik s. Kupieł bel tęn szewców syn majęt
ność pod Brodami temi w Rusi i miasteczko pod Brzeżanami ***** c. Brat
tego *** szewczyka rodzony beł przy tern mianowanęm; chciał się starać
o ślachciankę we lwowskim kraju, ale wiedziano, iż szewców syn, nie chcią
no mu dać i w domu postać, circa 1618. Nalazł przecię, że mu beło Wrze-
szczównę6 dano. Umarł beł ten anno 1623; zostało potomstwo jego ***** d.
Stryj tych rodzony *** b::ł w Warszawie mieszczanin, a gwoli tym synowcom
Potępskim też jął się zwać od r. 1624. e Pani Miaskowska pode Lwowem,
stolnikowa podolska 7 , wie dobrze, skąd rodzic tcn nazwany pierszy i jako
się ożenieł e.
[1591] POTKANsKP zwał się Mikołaj, mieszczanin w Miechowie b,

którego w ksi(:'gach miechowskich famatus pisąno 1 między dłużnikami,
w testam~nci~ p~r oblatam podanym anno 1568, feria 2-da post Dominicam
Palmarum [I2 IV], po zmarłym nobilem Zygmuncie Barzyckim 2 • W tęmże
testam~nci:! inszych mieszcząn famatos pisąno, jako: Kochanoskiego Jąna,
Brzuchańskiego Wacława, Brodzkiego Marcina, Wiżgę Michała etc.
[1588] b Luka na 11/3 w. c LIV.: siestrzeńcy. d Luka na 2/3 w.

[1589] a Brak w kopii Iw. b Na pr. marg.: Kleparz.
[1590] a Na lewym marg.: 44. Na prawym.: Warszawa: b Tamże: w Rusi, niżej:
50000. c Luka na 1 J/ 3 W. d Luka na pól w. e-e Późlliejszy dopisek.
[1591] a Artykulu tego w kopii Iw. brak. b Na pr. marg.: Miechów.
419
[1592] POWĘSKI - [1594] POWSINSKI
[1592] POWĘSKra ***, ociec jego w Tykocinie na rogu dom miał w ryn-
ku; mieszkała matka tego to w nim i anno 1611. A ta mać jego beła rodzona
siostra księdza Skargi jezuity l, którego pisma są. Ksiądz Skarga ten, wuj
tego, dodał mu pięniędzy, że pojął bd w Podgórzu Domanioską2. Umarła
mu anno 1624. Matka tej żony jego mieszkała anno 1631 przy Sierakow-
skim w Kalinie u Księża Wielkiego, który na spłachciu Kalińskich małych
mieszkał; opiekajał się nięrni 3 . Tęn Powęski kupieł bel wieś Racławice 4 od
Proszowic dwie mili circa 1619.
[1593] POZOWSKI nazwał się *** chlopa wójta syn, mila od Wieliczki,
z ŁączanI, wsi p. Lubomierskiego, co bel kasztel<anem) małogoskim,
potym bieckim 2. Tego wziął beł tęn pąn za chłopca. Bel u niego kilkanaście
lat. Tam u paniej ze służby pojął Szczęsną ***, pięcioro dzieci belo z nią.
Gdy slużeł potym anno 1629 pani wojnickiej3, za ślachcica udaje się, mości
wają mu a4 .
k.293 [1594] PowSINSKla, co się nazwał. Beł to ociec jego Niemiec Foltyn,
mieszczanin w Krak<owie) na Grodzkiej ulicyl, którego syna Bartoszka
wziął b beł legat papieski 2, co stał u ojca jego gospodą, a pan Gumiński 3
dał mu swoje pludry i kabat nadchodzone, co też tam u Foltyna stawał,
służąc książęciu Słuckięmu 4 • Ten Foltynek uczeł się będąc we Włoszech,
potym przy kancelaryj ej papieskiej pisował, że i pisarzem beł został. Zaś
księdzem beł, któremu zlecieł król Zygmunt III administracyją pallstwa nea-
politańskiego. Zaś gdy opactwo jędrzejowskie wakowało, dał mu je beł król,
ale przecie mieszkał we Włoszech es. Dziada tego Bartosza ścięto beło Fol-
tyna anno 1462 o zabicie na gwałcie p. Tęczyńskiego, o czem Bielski Jachim
w Chronice sWej, fol. 422, i pod Szonbokami o tym szerzej tl6. Brat Bartoszów
rodzony, Foltyn, mieszczanin krak<owski ) bel, wino szynkował. Pipanównę
miał za sobą, z którą miał syna j ~dnego 7, któremu ten Bartosz, opat jędrze
jowski, dał bel trzymać do wiernych rąk Nawarzyce i Bisgeręndę, wioski
od opactwa tego e8 • Ten Foltynek Powsińskim jął się zwać, że opat, stryj
jego, tak się beł nazwał, i herbu tego, co i opat, do niego się przylepieł. Tak
[1592] a Na lewym marg.: 16, na prawym: Tykocin.

[1593] a Na lewym marg.: Krawiec z Dębna.
[1594) a Na pr. marg.: Krak<ów) . b Tamże: Powsińscy są śłachta Ciołkowie,
Paprocki, 371. c Tamże: Szonbok. d Tamże: Tego herbu trzy krzyże i 6 gwiazd pp.
Inaurowie na Morawie, o których Chronika czeska, fol. CCCXXI. Poniżej rysunek tarczy
czteropolowej, w pierwszym polu: polożone skośnie 3 krzyże, jeden nad drugim, po bokach
po 3 gwiazdy, w drugim polu skrzydło orle, w trzecim róg bawali, w czwartym róg jeleni. Herb
nakryty in/ulą opacką i 2 pastoralami. e Tamże: Matka jego szła beła za Piskorskiego,
też chłopa, co koło Krak<owa) najmował aręndki. Wie o nim p. Brzeski, skąd chlop.
420
(1595] POZDZEŃSK[ - (1597] PRĄMNICKI
tęn Foltynck pojął bel dziewkę Jana Minockiego 9 circa 1612. Tego herbu
trzy krzyże i sze ść gwiazd , imperatora rzymskiego jest 10 i mynice rzymskich
pięniędzy z tęm herbęm si eła widać bywa, a pan Foltyn z Krak<owa) śmiał
go sobie przybrać. Tak te herby jego insze rozumieć trzeba, co trzy krzyże,
to miało być na tym miejscu draj hole, trzy kije, a to pod nim jest ewar ll ,
co do win brania ociec jego zażywał, to taś skrzydło wzgórę ma być gęsie,
co go matka jego do ław i stołów dla gości zmictania zażywała. Ten róg
jeleni pod nim, co śklanki szynkarskie matka na nim wieszszała. A tak to są
dwa herby ojca Foltyna, a dwa matczyne. Ma tych herbów jeszcze domu
swego więcej, jako miotka do umietania, łopata do rynsztoków szuflowania,
szynkwas i handwas, i opałka do śmieci etc. Ten Bartosz opat przyjechawszy
do Polski anno 1622 umarł, a synowiec ten jego puścić musiał te wioski,
zaś indziej arendami bawieł się koło Jędrzejowa i anno 1633 12• Tego wszy tka
krak( owska) ziemia za chłopa przecie mają i zadają mu tof. Miał ten to
lat już 48, brodę długą nosiel, kupieł anno 1633 Kościelec w Lelowskim
u p. Wolskiego za 16 tysięcy13. gSyn jego starszy *** bel pod czas interregnum
anno 1632 pod powiatową chorągwią wojew<ództwa) krak<owskiego) pod
p. Straszem 14, która chorągiew nierychło beła na popis pod Krak<ów)
przyjechałag.
(1595) POZDZEŃSKP nazwał się *** chłopski syn ***** z Pozdzęnic,

wsi panów Gomolińskich 1 w piotrkowskim kraju. Tęn służąc u panów swych
tak się nazwał i anno 1633 za ślachcica.
[1596] PRAKOWSKla zwał

sie Ambroży. Służeł za urzennika u ks.
,
proboszcza Sw. Floryjana kleparskiego przy Krakowie anno 1613.
[1597) PRĄMNICKI, co się zową, sześć braci ej , tych ociec mieszczanin k. 294
w Nowym Mieście Korczynie bel, z Prąmnika od Krak<owa) bel, a kupieł
to dom w Korczynie, wójtem beł tamże i anno 1630. Synów miał z mieszczką:
Łukasza, Wojciecha, Jacka, Jana, Jakuba, Tomasza. Łukasz służeł przy dwo-
rze p. Leszczyńskiego, podczaszego lwowskiego!, na Podgórzu, potym w Kor-
czynie w domu ojcoskim mieszkał. Czaplównę mieszczkę pojął bel, wójtęm
beł zaś został. Tomasz przy Kowalskim prokuratorze (o którym pod K)
bawieł się za podpiska circa 1630 2 • Drudzy u ślach<ty) służeli ; udawali się
za ślachtę.
[1594J f Tamże : 16 000. g- g Dopisane później w luce między artykułami.

[1595] a Na pr. marg. notatka, co do której można wątpić, czy się odnosi do tego arty-
kułu, czy do poprzedniego o Powsińskich: Jest, co Cielętniki za Nowopolem trzymał, a po-
tym anno 1634 po [wyraz nieczytelny] pod Wolbrąmem od pp. Płazów.
[1596J a Artykuł dodany na odwr. k. 293.
421
,-
[1598J PRĄDOWSKI - [1601J PROCZYŃSKI
[1598) PRĄDOWSKI nazwał się Marton, Węgrzyn z rodu. Ten służcł

u pani Fierlejowej w Rogowie i w Przymekowie I u Koszyczek w krak <0-
wskiej ) ziemi , za pisarza gumiennego beł od r. 1620, eż i r. 1633. Nie miał
żony jeszcze.
[1599] PRĘŻYNA a zowie się Paweł. Tego ociec drukarz bel w Krako-
wie! , a matka jego w rogu Sukiennic w Krak<owie) w kramiku ku solnemu
składowi prze dawała drewniane naczynia, jako łopaty b , konwie, cebrzyki
i insze. Ten syn jej Paweł bel z młodu za wychowańca u księdza Garlińskiego,
kanonika krakowskiego 2, {bękart jego beł,}e a r. 1631 już za sługę miał go.
Miał go w wiosce Borku u Krakowa za pisarza, zaś anno 1632 chciał się
u p. Boszkowskiego o córkę starać w Strągoborzycach, sztery mile od Kra-
k <owa), ale wiedział, kto bel, i nie chciał mu jej dać. Tęn zaś anno 1633 nie
bel w tęm Borku, u księdza Garlińskiego w Krak<owie) beł *****d. Umarła
ta matka jego beła circa 1626, a ociec drukarz pojął inszą3, która macocha
tych w tem kramiku u Sukiennic siadała. Brat drugi tego Prężyny u tego
księdza Garlińskiego bel, dał go śpiewać uczyć i miał go za śpiewaczka anno
1633, od r. 1629. Tego zaiste powiedąno być synęm księdza tego, że go miał
z tą drukarzową. Chce ich ksiądz udać za ślachtę.
[1600) PRINCEPS zwał się *** mieszczanin na Stradomiu u Krakowa a .

Miał dom swój na Stradomiu. Miał dziewek kilka i syna jednego ***. Ten
syn Prymusem zwał sięb, że szydzono z niego , z tego Princeps, gdy służeł
p. Samuelowi Dębieńskiemu! od kilkunastu lat i anno 1633. Tego siostrę
miał za sobą Rożyński [e] prokurator. Jak mu ta umarła, pojął Borkowską
zaś Rożyński, o którym pod R. Na Stradomiu te Borkowskie z matką mie-
szkały.
k.295 [1601] PROCZyNSKI nazwał się Jan, chłopski syn z Mazosz *****.
Ten służel u książęcia Radziwiela Olbrychta 1 kilkanaście lat. Brał go z sobą
pąn tęn do cudzej zięmi, do Włoch i Francyj ej, za kuchmistrza. Potym dał
mu beł dożywocim Wolą i Starą Wieś 2 u Szydłowa. Pojął bel Litewkę w Li-
twie ****h. Brat jego rodzony *** balwierczykiem beł w Chęcinach u bal-
wierza anno 1631 poście, zaś tegoż roku w Krakowie za balwierza robieł.
[1599] a Na lewym marg.: 57. b Na pr. marg.: Kraków. e Tamże: Wie p. Szpot
[to nazwisko cyrylicą], wie także, iż bękart jest tegoż księdza, Kateryna Flankowa, gospo-
dyni w Dziekanowicach anno 1637 u ks. Starczoskiego, co przedtym w Borku beła gospo-
dynią. P. Kos także wie, co służeł ks. Łukowskiemu kilkanaście lat, co pojął wdowę na
Biskupim i tamże mieszkał i anno 1637. d Luka /la przeszlo 1 w.
[1600] a Na pr. marg.: Krak( ów) . b Tamże: Primus. e Lw.: o którym pod R.
[1601] a Luka /la 1 w. Na pr. marg.: Szydłów.
422
[1602] PRO CZYŃ SKI -~ [1606J PRUSINOSKI
Ten mi powie dał ich enologiją tę *****b. Stryjecznych tych zaś dwa. Woj-
ciech U p. Chlewiekiego służeł i anno 1631, U tego, co się w Litwie ożęnieł3
*****c. Drugi zaś tego brat u Moczarskiego, co rotmistrzęm bel w Prusiech
anno 1627, o którym pod M, beł za porucznika i w r. 1630, gdy na Ukrainę
jechał, i potym d.
[1602] PROCzyNsKra nazwał się Kazimierz, chłopski syn z Podgórza

***. Studował w Krak<owie)I. Wziął go bel pan Wojciech Chrząstowski
do kamienice na Szczepański ulicy, co z wn€,kami jego, Czermieńskiemi,
chodziel do classes circa 1630 i 1633 2 • Został beł bakałarzem, po klerycku
chodzieł. Bestyja chłopska sieła o sobie rozumie. Pisował się generosus
Casimerus Proczyński. Wziął tęn tytuł będąc mendykięm 3 , że oni owo
z procz ciskają kamykami a cygę4 grają.
[1603] PROMIENSKla nazwał się Wojciech z Pronna, miasteczka w Wiel-

gi Polszczel, miejski syn ***b. Służeł z młodu p. Czarkowskiemu, staroście
draimskiemu 2 , kilkanaście lat, zaś za sługę beł u pana, który spanoszel go
i na testamencie umierają<c) odkazał mu kilka tysi€,cy. Dał mu sukięn
cudnych kilka par, ryśno, sobolno. Tęn potym synom p. Czarkowskiego 3
nadsługował przecie i anno 1631. Kilka razy do niego ociec i matka przycho-
dzieli, na ostatek chciał się ich przeć i ojca kazał bel kijęm wypędzić c .
[1604] PROSZOWSKI a nazwał się *** miejski synek z Proszowic *****

z przedmieścia ku Krak<owu). Dwa ich braciej. Starszy *** uczeł się w Kra-
k<owie), potym r. 1631 slużeł p. Choińskięmu w Piekarach I u Proszowic.
[1605] PROSZOWSKIa zwał si€, *** mieszczanek z Proszowic ***b.

Służeł mieszczanowi krak<owskiemu) Fal€,ckiemu anno 1605, który na
ten czas trzymał arendę od kolegijat<ów) krak<owskich), wioskę Czaple
Małe I . Tam ten Proszowski zabieł krawca Grygera Kwapnia anno 1605 2 •
[1606] PRUSINOSKI nazwał się *** chłopski syn *****a. Tego dał beł
p. Samuel Zborowski wyuczyć na surmie I i beł u niego kilkanaście lat za
[1601] b Luka na 1 w. Na pr. marg.: Krak<ów>. c Luka na 1 J /4 w. d Na lewym

marg.: od balwierczyka.
[1602] a Artykuł dodany na odwr. k. 294. W kopii Iw. brak.
[1603] a Na lewym marg.: 12. b Na pr. marg.: w Wielgi Polszcze. c Tamże:
Nota złego syna.
[1604] a Na lewym marg.: 51. W kopii Iw. brak tego artykułu.
[1605] a Artykułu tego w kopii Iw. brak. b Luka po wyrazie wywabionym. Na po-
czątku: 8. Na pr. marg. drobnymi literami: co [?] krawca zabiel.
[1606] a Luka na J/ 3 w.
423
[t607] PROSZYŃSKI - [1609] PRUŃSKI
surmacza na Mclsztynie. Bel eż do śmierci pana Zboroskiego anno 1630 2 ,

a zapo( mó) gszy się u tego pana, za ślachcica udawał się. Tak ci i ten, co
to pruszy nóżki i bóty oślachcieł żółtkiem, na ślachectwo oślachcieł się tern b.
k.296 [1607] PROSZyNSKI nazwał się *** miejski synek z Jastrowej! ***,
ociec jego tam mieszczaninem beł, szynkował jak kaczmarz. Ten syn jego,
co Proszyńskim nazwał się, nalazł beł pieniądze w domu ojcowskim, z dawna
od kogoś zachowane w zięmi. Mówiono i to nąń, że bel żołnierza jakiegoś
konfederata 2 zabiel anno 1613, który sąm z Moskwy jechał, a mial na koniu
sakwy nałożone zdobyczą bogatą ze stolice moskiewskiej, i zabitego wy-
wiózł nocą precz od miasta na gościniec. Tego pospólstwo obrali beli
bormistrzem anno 1616. Słał do króla Zygm( unta) III kilka tysięcy o list
na ślachectwo, czego nie chciano mu pierwej pozwolić, eżby na potrzebę
żołnierską w kilku koni się wyprawieł, a wprzód się w potrzebie bid. On,
że to nąń ciężka beła, zaniechał tej wyprawy. Kat go wie, jeśli iure venali
przecie nie tentował tego, gdyż auro venalia iura.
[1608] PRUSzYŃSKI a, który bd w Krak( owie) na Trzy Króle anno 1634,

temu rzekła w gospodzie matka żony jego, iż "uproszono po tobie kaduk, a żo
nać też w pologu umarła". On porwawszy się sam się zabiel. Drugi brat bojąc
się kaduka, nie na się, ale na p. Dębińskicgo cesyją kazał pisaną czynić.
Ociec tych Prószyńskich w Korycie 1 u Skalmicrza mieszkał i anno 1634. Ruby2,
tłusty, czarny jak chłop. I ten, co się zabiel, także beł tłusty, syn jego 3 •
[1609] PRUŃSKI nazwisko wziął Wojciech od książąt Pruńskich, ale

tęn w Krakowie miał ojca mieszczanina a Nięmca Hermana złotnika!, który
robiąc złotnictwo w Krak( owie), najmęm mieszkał na Brackiej ulicy. Pojął
bel dziewkę {Helżbietę}, teŻ złotniczankę w Krak<owie) , której ociec złotnik
mieszkał na Grodzkiej ulicy, Zasańskim zwał się2, o którym pod Z opisanie.
Tęn Hermąn miał z tąż żoną synów dwu, tego Wojciecha i ***, który na oczy
wzrok beł stracieł. Mieszkał przy matce ttj swej i anno 1634, która bela,
jak jej złotnik umarł, szła za Boszkowskiego, o którym pod B, circa 1609.
Mieszkała z tęm mężęm w Strągoborzycach3, 4 mile od Krak<owa), arendą
i anno 1634. Tęn Pruński, syn jej Wojciech, służeł kilkanaście lat p. Przy-
łęckiemu w krak(owskiej) zięmi, synowi stolnikowęmu 4 , eż do r. 1634.
Na żołnierską myśleł się potym udać. Mial lat 30. O Pruńskim Aleksandrze
książęciu, wojew( odzie) kijow( skim) S, Strykowski pisał, fol. 776 a.
[1606] b Na lewym marg.: p. Dębicki.

[1608] a Artykuł dodany na pr. marg. lWÓW 1607 i 1609. Nad tym artykułem: Trzymał
od p( ana) wojnickiego pod Wieliczką Łazany, Zborów i Sułów anno 1630.
[1609J a-a Dodane znacznie później.
424
[1610] PRUSKI - [1614J PRZEDBORSKI
[1610] PRUSKI nazwał się

*** krupników syn z Krupnik u Krak<owa)
za Szewczą bronąa. Służcł u kogoś w Prusiech anno 1627 i z tego Pruskim
przezwał się. Potym służeł circa 1628 Piotrowi Justemontęmu, mieszczan-
kowi z Krak<owa), o którym pod J. Udawał się, że bel z Prus rodzic, ś1ach
cic, o Krupnikach nic wspomniał. Beł potym anno 1630 u jm. pana Gomo-
lińskiego Łukasza za wyrostka w Michowie ! u Jędrzejowa, potym ku War-
szawie udał się na służbę.
[1611] PRZECŁA WrCKIa nazwał się Wojciech, mieszczanin na Klc-
parzu. Jest nota o nim w księgach kleparskich anno 1597, feria 4-ta in octava
Visitationis B<eatae) M<ariae) V<irginis) [9 VIJ] in scabinalibus libris.
Zostało jego potom<stwo).
[1612] PRZECZKOSKla nazwał się *** chłopski syn! *****b. W kon-

federacyj ej moskiewskiej bel circa 1614 2• Obrali go beli rotmistrzęm c , gdzie
z łupu zdobeł się. Potym pojął Kędzierzawską3 wdowę, od Suraża 4 dwie
mili, na Podlaszu d. Stamtąd wyprzedawszy żęninę majętność, że go tam za
chłopa miąno, zaś kupieł coś u Węgrowa, miasteczka w Drohickim, circa 1622.
[1613] PRZEDWOJOWSKla zwał się *** chłopski syn *****b. Pojął

beł w Krakowie circa 1635 mieszczkę, w Krakowie na Wiślnej ulicy miała
kamienicę po mężu pierszym, którego Kanią zwąno, a on Boczkoskim
nazywał się. Ta Kanina miała chłopca z tem Kanią, Franka, który miał
lat 7 w r. 1639, a z Przedwojowskim Kazimierza synka, który miał lat na ten
czas 4 *****. Ta szła za trzeciego męża Stępowskiego, sługę p. Opackiego,
wielgorządzcc krakowskiego!. Anno 1639 w zapusty w Wojniczu na pro-
bostwie weseleli się, które trzymała arendą od proboszcza *****c. Rodzony
brat teraźniejszej Kaniąnki Stępowskiej jest na Wiślnej ulicy Błażej, komorą
mieszka, sama Błażejowa siada w Rynku w kramiku na trecie 2 , gdzie Żydzi
stawają w Krak<owie), noże i tasięmki przekupuje i anno 1639 *****d.
Przedwojowskiego tego nieboszczyka brat rodzony u Nowego Miasta Kor-
czyna urzędami bawieł się3.
[1614] PRZEDBORSKP od Przedborza miasteczka nazwał się. Ten s.508Jw.
[1610] a Na pr. marg.: Krak(ów).
[1611] a Na lewym marg.: ex. Na prawym: KJeparz.
[1612] a Na lewym marg.: 24. b Luka na 1i2 w. c Na pr. marg: Konfeder.
d Tamże: Drohickie.
[1613] a Artykuł dodany później na odwr. k. 296. b Luka na 1 w. c Luka /la pół-
tora w. Dalszy ciąg tekstu dopisany później. d Luka na 1113 w.
[1614] a Tego artykułu i kilku następnych, aż do nru 1620, brak w oryginale z powodu
zatraty jednej karty. Stało się to jeszcze przed paginowaniem. Karta owa znajdowała się mię
dzy 296 a 297, Tekst wedle kopii Iw.
425
[1615] PRZEDWOJEWSKI - [1616] PRZEZDZIECKI
arendkami od r. 1618 w krak<owskiej) ziemi, od Miechowa dwie mili, ba-

wił się w Ulinie 1, w Buku 2 zaś plebaniję arendą miewał różnie. Trzymał
circa 1626 sołtystwo arendą w BiadoJinach 3 od Suliszki, o którym pod S,
we wsi biskupa krak<owskiego) u Wojnicza. Ten Przedborski miał za sobą
Skrzelczycką nijaką, której siostra służyła w domu panów Trepków 4 kilka-
naście lat, zaś anno 1632 w tymże domu u p. Borkowej Samuelowej w Donat-
kowicach 5 u Koszyczek w krak<owskiej ) ziemi. Syn tego Przedborskiego,
Stanisław, z tą Skrzelczycką, służył u p. Jana Dębickiego w krak<owskiej)
ziemi circa 1625 6, potym zaciążkami bawił się na parę koni, zaś anno 1632
był na trzy konie pod powiatową wojew<ództwa) krak<owskiego) chorą
gwią w interregnum, która miała w Koszyczkach stanowisko, a pomógł mu
do tej służby Dębicki ten, bo porucznikiem tam był. Ten Stanisław miał
lat 30 kilka, zaciążkami bawił się różnie w Podgórzu i anno 1633 b •
Przedworski ślachta są w Radomskim kraju? Nota o nich in actis cau-
sar<um) officii Tribunal<is) Lublinen <sis) Sabbato post Dominicam Canta-
te anno 1631 [24 V] o Janie, Olbrachcie i o Wojciechu.
s. 509 Iw. [1615] PRZEDWOJEWSKIa nazwał się chłopski syn od przedwojenia.
Ten za pachołka służył w Moskwi żołnierzowi anno 1610. Temu pana zabito
tego, po którym ten pobrał poczet i w konfederacyi był, z czego spanoszeł
się w piniądze jeszcze i uprosił kaduk b po Szocie w Krośnie po powietrzu
anno 1622. Pojął pod Sączem ślachciankę i wioskę tamże kupiłl.
[1616] PRZEZDZIECKra nazwał się Jakub, chłopski syn ze Żmudzi.

Służył w Sokolinie 1 u Szkalmierza p. Krzepickiemu 2 circa 1590, a tamże
pojął służebną jakąś. Ten w krak<owskiej ) ziemie był za urzennika u panów
Wojnów we wsi Wysocicach3, 4 mile od Krak<owa), circa 1625 aż do
r. 1632 i anno 1639 na Kleparzu w Krak<owie) komorą z żoną mieszkał. Sy-
nów miał 3: Jana, Aleksandra, Stanisława. Jan w Prusiech był przy piechot-
nym kapitanie anno 1635. Dnlgi w Litwie był za pachołka u p. Wojny. Trzeci,
Stanisław, był na cesarskiej przy panu Zygmuncie Dębińskim 4 circa 1635.
Ten Jakub dał dziewkę za Kalecińskiego Mikołaja nijakiego anno 1631,
o którym pod K. Tego Kalecińskiego dał czci odsądzić p. Kwiatkowski
anno 1639, a był Kaleciński na ten czas za pisarza gumiennego w Podgórzu
u Wojnicza.
[1614] b Niewątpliwie z tym artykulem związana jest treściowo lIolata lIa odwr. k. 296:
Anno 1504 in act<is) castr<enisibus) c<apitanealibus) Crac<oviensibus) [ferial 4 ante
Conversionis S. Pauli [24 II famata Hedvigis relicta vidua olim Stanislai Przed bor de
Cracovia etc.
[1615] a Zob. nr 1614, przyp. a. b Na pr. marg.: wieś kupił.
[1616] a Zob. nr 1614, przyp. a. Na pr. marg. rysunek tarczy z h. Roch.
426
[1617J PRZYBYŁKO - [1622J PRZYTYCKI
[1617] PRZYBYŁKoa Paweł, mieszczanin kleparski, nota o nim w księ

gach kleparskich anno 1597, feria 4-a in octava Visitationis B(eatae) M(a-
riae) V(irginis) [9 VII] in scabinal(ibus). Potomków dwa, u ślachty służą,
Przybylskiemi zową się. Zechcą się ślachtą nazywać.
[1618] PRZYBYSŁA WSKJa zwał się Marcin w krak(owskiej) ziemi, s. 510 Iw.
pewnie z Przybysławic z krak(owskiej) ziemie, z ślacheckich dwóch wsi 1
której si był chłopski syn. Służał u ślachty anno 1620 i potym. Przybysławski,
syn Ho1cowej, Samuel, z Kleparza chodził na publiki w Krak(owie) anno
1639, miał lat 26.
[1619] PSARSKIMla zowią się Bartosz, Jan i Walenty, Wojciecha syno-
wie Tazbierka, mieszczanina z Kazimierza u Krak(owa)1. Bartosz na ce-
sarski służył circa 1624 i potym, był przy matce anno 1638. Jan w Krośnie
ożenił się. Walentego czci odsądzono w grodzic krak(owskim), wie Piotrow-
ski. Wojciech u książąt Zasławskich 2 służył i anno 1638. Matka ich w domu
księżny mieszka za mniszkami Katarzynkami na Kazimierzu ku Skałce, na
rogu. Siostra za kornecistą, co grawa po kościołach w Krak(owie).
[1620] PSZONKAa zowie się chłop we wsi Łowcówku 1 , od Tuchowa
pół mile na Podgórzu. Ma kilku synów, półkoszki rabiają i anno 1638 2.
[1621] PRZYGORSKla nazwał się *** chłopski syn *****, od przygo- k.297
rzenia wziął tytuł, że go miano przypalić. Ten służeł kilkanaście lat Ermo-
lausowi Ligęzie, co bel podskarbim koronnym został anno 1624 1. Jeżdżał
do Gdąńska ze zbożem pańskim i bel dozorcą kilku wsi u tego Ligęzy, spi-
żował i sobie pieniądze. Ten Ligęza postrzegszy go w kradzieży, kazał mu
rachunki czynić, a on zwłaczał. Kazał go Ligęza okować w kajdany circa
1629. On, udają, że naprawieł kogoś za nagrodą dawszy mu trucizny, a co
sam go miał otruć, to przez substytuta sprawieł, że otruł pana, i tak jak pan
szedł, wyszedł z kajdanów. Potym przy Opatowie b kupieł folwark u cerulika.
Ma dostatek pieniędzy, jeszcze chce kupić wioskę jaką c. Gdy od Ligęzów
zeszła mu przeszkoda, nie miał jeszcze żony anno 1630.
[1622] PRZYTYCKI nazwał się Jan z Przytyka, miasteczka w Radom-

skim, panów Podlodowskich 1 poddany. Dwa ich bracia, Jan i Stanisław.
Jan w Lublinie kupieł sobie ***** i miejskie przyjął. Rajcą bywał i anno
[1617] a Zob. nr 1614, przyp. a.

[1618] a Jw.
[1619] a Jw.
[1620] a Jw.
[1621] a Na lewym marg.: LL. b Na pr. marg.: Opatów. c Tamże: 20000.
427
[1623] PTACZEK - [1627J PUDŁOWIE
1630, i potym ****h. Stanisław służeł

za kozaka li książąt Ostrogskich
Jarosławskich 2 , potym w kupach lisowskich bywał. Ten udawał, że kupieł
sobie nobilitacyją li króla Zygmunta III anno 16193, przed tęmi, co [nie]
wiedzieli, iż bel de gente plebeiorum.
[1623] PTACZEK przezwisko przybrał sobie Maciej dopiero anno 1628,

którego zawsze przedtym i on siebie sąm nazywał Zastawą. O tęm szersze
opisanie pod Zastawa. Tam jest i czyj syn pewna relacyja.
[1624] PTASZYŃSKI zwał się *** w Jędrz(jowie , beł mieszczanin chłop •
skiego rodu. Kupicł beł dom sobie tam. Umarł circa 1626. Po nim uprosieł
bel kaduk sługa opata jędrzejoskiego Koniecpolskiego 1, Bogdaski niejaki.
Z lubelski ziemie udawał się ten to i prze dał dom tęn w Jędrzejowie.
[1625] PTASZYŃSKI zwał się ***. Bel ten to młynarzęm pierwej na

Małym Prąmniku u Krak<owa) a. Ten młyn Ptaszyński i teraz zową. Tęn
kupieł beł kamienicę w Krak<owie) na Sławkowski ulicy na rogu, przeciw
Św. Marka kościołowi 1, circa 1627. Począł się zwać ślachcicęm odtąd b .
Najmował kamienicę tę, a sąm arendami bawieł się. Umarł anno 1639,
,
chowano go u Sw. Ducha w Krakowie. Zostało po nim dzieci c •
k. 298 [1626] PUDŁOWSKI, co się zową, bel tych ociec mieszczanin Pudło
w Wolborzu a . Tęn miał kilku synów, którzy na służbę do ślachty udali się.
Jeden z nich beł podpiskiem przy metryce królewski 1, który zjednał bel
drugiemu bratu swemu wójtostwo w Krzepicach. Ten na wójtostwie miał
synów: Kaspra, Malchera, Balcera, trzech królów. Malcher pojął bel anno
1609 wdowę Ujejską w krak<owskiej) ziemi, z domu Prowanównę2. Ten
umarł beł anno 1617, nie zostało po nim potomstwo. Żona ta jego wstąpieła
do klasztora w Warszawie ***. Ci drudzy różnie si ę beli postanowi cli ***.
Tych są w Wolborzu bracicj stryjecznych i z matki przyjaciół kilka, co beli
żywi i anno 1630, i potym.
[1627] PUDŁOWlE beli też mieszczanie w Jędrzejowie. Kowalem bel

jeden, którego kowala dziewki bely, o których pod opisanim Ostrowski,
i druga pod opisanim Niezabitoski, bo za tem bela, a tych porodziela druga
Pudłówna.
[1622] a Luka na 1 w. Na pr. marg.: Przytyk.

[1625] a Na pr. marg.: Krak( ów>. b Tamże: 10 000. c Tamże: na Capowskim
[?] na Kleparzu Saburka wie o nim. Pod tekstem zatarte hasło artykułu: Ptaczek opisanie
pod Zastawa.
[1626J a Na pr. marg.: Wolborz.
428
[1628) PUCHALSKI - [1631J RABSZTYN
[1628] PUCHALSKIa nazwał s ię Jan, z Litwy chłopski syn l . Wzięli go

beli żołnierze, co z Moskwy jechali anno 1612, a służeł to u chłopa za poga-
niacza. Ten potym służeł u ks. Szyskoskicgo, biskupa krak<owskiego ) 2,
za chłopca od r. 1617, cż i anno 1630 za koniuszego beł. Zaś po biskupi :j
śmierci , anno 1ó3'. za urzęnnika bel pod Świętego Krzyża opactwem; nie-
żonaty beJ, miał lat 30 3 . Miał trzy konie i strzelbę, i suknie w Sączu w de-
pozycie u ks. proboszcza, i pieniędzy coś, i szabel dwie oprawnych. Po kimsi
to obrywka bela aboli furtum, bo się·nie okazował z tamtym, czasu czekał.
[1629] PUSZOWSKIa nazwał się Władysław, chłopski syn Puhaczów,
rodzic z Łaząn 1 , wsi u Dobczyc. Ten slużeł za wyrostka u pani Lubomierskiej,
kasztel < anow~j ) wojnickiej2, w Dobczycach za Wieliczką circa 1630. Potym
na cesarską jechał z p. Dębickim 3 na parę koni anno 1631 po Świątkach.
R
[1630] RABROCKra nazwał się *** chłopski syn z Rabrotal, wsi na k. 299
Podgórzu ***, miał tam dom po ojcu. Służeł u ślachty, potym od r. 1616
zaciążkami na jeden koń bawiel się. Chłop bel wysoki i ruby w sobie, że
trudno w wielgości drugiego przybrać mu belo. Miał lat 50 anno 1632 *****b2.
Beł te ż, co si ę Rabrockim zwał ***, mieszczanin w Sączu i mieszczkę
miał żonę. Ten , rabina Żyda z Sącza syn, okrzcieł si ę i tak nazwał c . Tęn
kilka dzi ewek miał, a tak pieniężny beł, iż po kilku tysięcy dawał po nich.
Pojął jedne Domoradzki 3 ***, drugą Marchocki 4 ***, trzecią Czarnek 5
***, czwartą Kałecki 6 , dumarł circa 1620. Piątą Stroński, o którym pod se.
I ci drudzy, nie wierzę, by krwie ślacheckiej beli, bo i świnię już pojąłby beł d •
[1631] RABSZTYN zwał się Marcin, chłopski syn ze wsi od Dobczyc,
poddany p. Lubomierskiego, kasztel<ana) wojnickiego 1• Ten służał 11 ślachty
za urzęnnika nad chłopya. Pojął bel w służbie z wychowanice dziewkę u gospo-
dyniej. Dowiedział się o nim pan, wziął go z żoną jego i miał go za urzcnnika
na Rusi wc wsi; bel tam kilkanaście lat, eż do śmierci pana Lubomierskiego.

[1630] a Na pr. marg. : Rabrot i Lipnica królewszczyzna s ą te wsi. Lubomierski ich
trzymał z Wiśnicza od kilku lat i anno 1634. b Luka lIa 1 1/3 w. Na pl'. marg: In actis
c<astrensibus) c<apitanealibus) Crac<oviensibus) nota. Pisali sie anno 1615 nobiles Petrus
et Stanisl<aus) Rabroccy. c Na pr. marg.: Sącz. d - lj Dodane w luce między artykl/-
łami. e Na pl'. marg.: Nota zi ęciów Żyda krezonego.

[1631] a Na pr. marg.: Rabsztyna Czecha posłęm do króla od Albrychta Rakuskiego
J ( oachim) B<ielski) anno 1438, [foL] 355. Na odw!'. tej k. 299.: Rabsztyn Czech. Bielski
Jachym o tem anno 1438, fol. 355.
429
[1632] RABSZTYŃSKI - [1634] RACIBORZYŃSKI
Potym u samej paniej2 bel za urzęnnika pod Dobczycami za Wieliczką

kilka lat, eż do r. 1631. Stamtąd odstawszy b::J anno 1632 za urzęnnika we
Smrokowie 3 u Miechowa u Fressera, mieszczanina krak<owskiego), o któ-
rym pod F, którą wieś trzymał Fresser arendą od księdzów miechowskich.
Miał ten Rabsztyn syna Marcina, którego dał za wyrostka słudze pani wojnic-
kiej, Stanisławskiemu 4 . Brat tego Stanisławskiego beł u syna pani wojnickiej,
u wojewody ruskiego 5. Rabsztyn stary sam miał lat 50 kilka anno 1632.
[1632] RABSZTYŃSKI nazwał się *** chłopski syn ***, wziął tytuł
od Rabsztyna, starostwa u Olkusza. Zaczęm znać, że chłopski syn, gdy od
królewszczyzny tytułował się. Każdego zgoła takiego, co nie od swej dzierża
wy, ale od obcej, duchownej abo królewskiej bądź i ślacheckiej, ale gdy nie
beła w ręku przodka tego nazwanego, może go uznać, że chłop się nazwała,
i tego Rabsztyńskiego za takiegoż sądzę. Ten służcł kilka lat u p. Witoskiego,
wielgorządzce laak<owskiego)l, i jak zabito beło Piorunoskiego w Krak<o-
wie) circa ***, o którym wyszszej opisanie 2, tęn pojął wdowę żonę jeg0 3.
Trzymał od p. Witowskiego Szłomniki, miasteczko od wielgich rządów,
anno 1628 i 1632 *****b.
Rabsztyński Jąn de Tęczyn, zwał się p. Tęczyński 4 , o tym Paprocki,
fol. 377. A toż z Rabsztyna inszy być i zwać się nie mógł, tylko ten chłop.
k.300 [1633] RACIBOROSKI tytułu w krak<owskiej) ziemi beło tylko trzej!.
Jeden miał kupny szpłacheć w Radoszowicach 2 u Sieradza. Ten syna jednego
miał, który Giebułtowsk ą 3 pojął bel ****h. Drugi *** pojął beł mieszczkę
w Krak<owie) na Floryjańskiej ulicy podle Jurka, przeciw p. Dębińskiego
kamienicy4. Ten potomstwa nie miał, trzymał arendą Garliczkę pod Kra-
kowem od Strońskieg0 5 , tę, co ją Brzeziński kupieł 6 *****b. Trzeci *** stary
już beł i starą żonę miał anno 1606. Ten tak tylko w krak<owskiej) ziemi
jeździeł z żoną od ślachcica do ślachcica, a dawali mu zboża na żywność,
bo nie miał swego mieszkania. Ten miał przypowieść: "grychtum grych"
i "facum fac", Z czego zwano go Grychtem i Facem. I ten nie miał potomstwa.
[1634] RACIBORZYŃSKra *** zjawieł się jeszcze czwarty do krako-
skiej ziemie. Nie wie żaden, skąd jest, tylko sam, i to nie wiem, jeśli i sąm
wie, skąd jest, oprócz żeby zmyślonie udawał. Ten beł pod piskiem w gro-
dzie krak( owskim) od kilkunastu lat, że zaś beł za starszego podpiska
i anno 1632 [ss]. Tęn jeśli wyszedł z księżej wsi Raciborowic 1, mila od Kra-
k<owa), i tak się nazwał, ale o żadnych Raciborzyńskich nigdziej nie czy ta-
[1632] a Na pr. marg.: Nota. b Luka na 4/5 w.

[1633] a Luka /la przeszło 1 w. b Luka na 1 IV.
[1634] a Nad literą y, nad wierszem: o. Lw.: Raciborzowski.
430
[1635J RACZYŃSKI - [1636J RACZKOWSKI
liśmy ani słyszdi, i u tego jeszcz: i dotąd nie słychać beło, aby który przyja-
ciel, abo tego nazwiska który, miał postać i do jego się przyjacielstwa ozwać.
Umarł circa 1600.
[1635] RACZYŃSKI, czasem RACZKOSKI, nazwał się Jędrzej, syn

chłopa Wojciecha Raczka, rodzica z Iwanowic:l 1. Ten Raczek Wojciech
miał pierszą żonę *****b, po urzędach za gospodarza bywał, beł pierwej
u panów swych {Morskich} w Iwanowicach, trzy mile od Krak<owa), kilka-
naście lat i anno 1626. Potym beł za gospodarza kilka lat od r. 1632 w *U,
mila od Krak<owa ) , we wsi opata mogielskieg0 2. Syn jego *** kulawy bel
za klechę w Czaplach Wielkich u Miechowa przy kościele kilkanaście lat.
Tam bel kaczmarską dziewkę pojął; umarł anno 1628. Zostało kilka dzieci
jego z żoną. Jędrzej zaś tcn służeł u ks. opata mogielskiego circa 1630; tam
wkrad się w serce córce p. Boszkoskiego w Strągoborzycach3, od Krak( o-
wa) 4 mile, że dał ją ząń anno 1631. Kupieł beł ociec jego Wojciech dom
z rolami w księż ~j wsi, w Wolej, od Krak( owa) 4 mila C, w którym dał mie-
szkanie temu Jędrz,:jowi Raczyńskiemu, któremu zadał Ceranoski, o którym
pod C, że chłop, i pozywał go do grodu krak( owskiego) anno 1631 i anno
1632. Jest nota o tem na ząmku krak( owskim) . dMiał drugą żonę ociec
ich Wojciech ",,,,,,,ue, Z którą miał ch (ł) opię ",u, miał lat 6 anno 1631,
a z pierSlrl tych dwu synów i dziewek dwie dorosłych przy sobie, które gdy
gospodarzem bywał, za kucharki do krów rabiałyd.
[1636] RACZKOWSKI nazwał się

mieszczanin w Olkuszu. Ten k. 301
u",
pojął beł Szypowską szołtys6wnę z Szypowic od Żarnowca, o których pod sa.

Miał z nią synów: Jana, Walentego, Augustyna, Jurka l "'Ub. Jan beł we
Gdańsku u kupca za kupczyka circa 1619 kilka lat, potym ożenieł się bel
U"'Ue i trzymał aręndą za Nowym Miastęm Ostrowce 2 od r. 1626 i 1633;
z lisowatą brodą chodzieP "''''''''''*
d. Walenty, tego wziął bel z sobą za sługę
do jeść robienia "'*"',
gdy jechał do Włoch. eprzyjechawszy z Rzymu więc
wpiek [5]. W Warszawie anno 1629 u arcypublicznej będącego zaskoczeli
go kilka przebieglców i namówieli ojca tej publicznej, że mu instygować
miał o gwałt dziewczyn, a ten bojąc się o szyję, posłali mu po księdza, co
[1635) a Na pr. marg.: Iwanowice. Trzy mile od Krak<owa) . II Luka na pól w.

c Lw.: pół mili. li-li Na odlVr. k. 300. e Luka na pół w.
[1636) a Na pr. marg.: Olkusz. b Nad wierszem bardzo blado: Lisoń. c Luka
na 1/3 w. Na pr. marg.: od Kozłoskiego z Proszowic. Nieco niżej: Dziad ich beł *** chłop
ze Szczepurki od Olkusza. Rzeź bijał i jatkę w Olkuszu miał, z której dawał czynsz po
grzywnie. Jest nota o tern w Olkuszu. W ratuszu sam mieszkał. d Luka na 3/4
w. e-e Lw.:
Kilka przebieglców raz go byli zaskoczyli u kurwy w domu publicznym i namówili kurwę,
co mu o gwałt instygowała na gardło, on bojąc się o szyję wziął z nią ślub.
431
[I637J RADECKl
wziął ślub z murwą e f4. {Z tą małżonką do r. 1634 miał Jąllka chłopca i Zośkę
dziewczę. Tym ni:: rz ~ ką: "b ;ka rc i ~ ", op ró::z: ,,<; kurwy( sy) nu"5.} gChadzał
przecię w kabacie i w pludrach, Z puntą6. B :ł na Żywcu {z oną małżonką},
od Krak( owa) 12 mil, za urzelmika do drew spuszczania anno 1631g. Jerzy
bel u niego za sługę, drew w Krak( owi e) spustowych doglądał przedawania
anno 1631 w królewskim dworku nad Wisłą. Jak odjęto urzędy Walentęmu,
{on} jeździeł na cesarską anno 1632, {ćci ich odsądzono na koronacyj ej anno
1633 7.} Zaś [h] anno 1633 trzymał szpłacheć w Płaszowie, pół mile od Kra-
k< owa). Szalony właśnie jest, by namniej podpiel, to co chłopa potka, każdego
bije albo bić chce i znieważai. Jerzy, białokurowaty, miał lat 30 anno 1633;
odjechał od Walentego podobno do Moskwy z kimsi 8 . Walenty kupieł
wójtostwo pod Żarnowcem za 6 tysięcy anno 1633. J Mstowską, udają, pojął
mając [s]l. Augustyn, tęn Klisiową mieszczkę Eremusową pojął {circa 1625}
w Krak( owie), która na Piotrkowicach, wsi u Proszowic, zapisała mu 10
tysięcy9. Tam około granic circa 1627 zabieł Krasuskiego sąmsiada, o którą
głową brat Krasuskiego, {Paweł, circa 1630} pozywał JO jak famatum Racz-
koskiego i inkwizycyją, i autentykami z Olkusza pokazał, że mieszczanek
jest. {Dał za głowę 4000 i wieżę zaj ednał, o co mógłby go pozwać.} Ten
Augustyn miał na sądzi cch kapturowych sprawę w Krak<owie) , przyszedł
do sądu w szarłatnej rysiami podszytej [ss]. Tam sędzia kapturowy marsza-
łek p. Chełmski, chorąży krak<owski) 11, znieważeł go okrutnie, nachłopał
mu, że : "chłopie , ubrałeś się w bławaty i w rysie, aboś się nie doczytał, że
to konstytucyją anni 1613, {fol. 23,}12 plebeis chodzić w tęm zabroniono?
I to, co się, chłopie, ślachcicęm czynisz!" Publice przy kupie ludzi to belo,
a nic na to nie rzek, że mu prawdę mówiono *****k. Siostra tych szterech
rodzona ł beła za Samuelem, mieszczaninęm w Olkuszu, który aby się ze
swagrami te mi za ślachcica udać mogli , nazwał się od r. 1625 Pęcelskim,
o którym pod P; drudzy Pękalskim zwali go.
[1637] RADECKP nazwał się
Jan. Ociec jego, szołtys po<d) Baranowęm 1
w sęndomi '~rski zięmi, puścieł temu Janowi to szołtystwo, gdy pojmował Ko-
mornicką2 ni ejaką circa 162 ... b, a sam szołtys w Czarzowicach 3 wiosce szpła
cheć najmował i anno 1633 *****c. <lO tych enologiją wie (skąd szołtys ten)
•
p. Morski 4 , co Osiek miasteczko trzymał od p. wojewody krak<owskiego) des.
[1636] f Na pr. marg.: O tem wiedzą ich sieła, co beli na ten czas w Warszawie, [cy-
rylicą] i p. Pisarski Przecław, co to zlacał [ l ]. g- g Lw., brak. h Lw.: w tymże roku.
i Na pr. marg.: Według konstytucyjej nie jeździeł do Moskwy anno 1633, nieco niżej: 6000.
j - j Lw., brak. k Luka na 1 3 / 4 IV. I LIV., brak.
[1637] a Na lewym marg.: 44. Na prawym: Baranów. Niżej: 4000. b Tamże: Ko-
mornicka. c Luka na przeszło 1 w. t1 -(1 Dopisane u dolu strony. e Na lewym marg.:
p. Pozowski. Na prawym: Osiek.
432
[1638] RADUŃSKI - [1643] RADY MIŃSKI
[1638] RADLI'ŃSKI nazwał się *** chłopski syn *****a, co we Mninie b, k. 302
między Radoszycami a Chęcinami c, kupieł sobie. Temu Szydłowscy, Jan
i Zygmunt l, zadali, że chłopski syn, i dowiedli mu tego dowodami, a że
odpowiedał im o to, oni zabieli go. Pozywała siostra Radlińskiego o głowę
circa 1626, ale przegrała, bo przeciw konstytucyj ej 1557, fol. 7 2 , o chłopską,
głowę jak o ślachecką czynieład.
[1639] RADWA'ŃSKIMI zową się Ćwiekowie, o których pod C; a że

kupieł ociec ich w Radwanowicach a szpłacheć, trzy mile od Krak< owa),
stąd nazwał się Radwańskim l .
(1640] RADWA'ŃSKIMl zową się Rachwałowie. Tych przodek Rachwał

za króla Zygmunta I circa 1545, szołtysek z Krzeszowical, wsi od Tęczyna,
kupieł beł szpłacheć w Radwanowicach, od Krak<owa) trzy mile, eż od
Radwanowic nazwali się synowie jego b2. Są trzeci Dzichowie, o których
pod D, c<z)warci Gołębiowie, o których pod G, w tych Radwanowicach;
nic sobie nie są, a zową się Radwańskimi c herbu Radwąn wszyscy, przecię
sobie uzurpują 3. O Dzichu pod opisanim bękarta Radwańskiego nota jest 4 .
[1641] RADWAŃ'SKI nazwał się *** chłop z urodzęnia *****; nie jest
nic tych szteręm w Radwanowicach ani wiedzą, skąd się zerwał? Ten, aby
się udał za ślachtę, zapadł na Podgórzu; mieszkał w miasteczku Grzybowie,
w starostwie p. Lubomierskiego 1, circa ab anno 1628. Potym tamże niedaleko
najmęm coś trzymał. Ten miał synów kilku; rozmnożą się pseudo-Radwańscya.
[1642] RADWA'ŃSKIM RZECKIMa nazywał się Marcin Wyrwa alias

Legutko, chłopski syn ze wsi Dupia, trzy mile od Krak<owa), poddany
p. Pisarskiego l. Tęn pojął anno 1627 w Radwanowicach 2 wdowę, Rzeckiego
Stanisława żonę, Tązowską3 z domu. Miał z nią syna Jakuba, miał lat 6 anno
1633, a z pierszym mężęm Rzeckim beł też przy niej syn Wojtek, miał lat 12.
I tam mieszkał w Radwanowicach z tą żoną {i anno 1634}. Okupować się
musiał p. Pisarskiemu, dał 200 fi. b
[1643] RADYMI'ŃSKra nazwał się *** z Sambora miejski syn Pluskwy

kowala. Po klerycku chadzał, w Krak<owie) mieszkając od kilku lat i anno
[1638] a Luka na 1/3 w. b Lw.: Mnie. c Na pr. marg.: Chęciny. d Tamże:

20000.
[1639] a Na pr. marg.: Radwanowice.
[1640] a Lw.: z Skrzyszowic. b Na pr. marg.: Radwańskich. c Tamże: Nota.
[1641] a Na lewym marg.: p. Dębicki.
[1642] a Artykuł dodany na odwr. k. 301. b Pod tekstem: od p. Bętkoskiego.
[1643] a Na lewym marg.: w Krak<owie).
33 - w. N. Trepka: Uher chamorum. cz. l 433

[1644J RADZICKI - [1647J RADZIECHOWSKI
1634. Za błazna bel dworując u p. Leśniowskiego, kasztel( ana) czechow-

skiego 1, w Krakowie i w majętności pańskiej pod Rzeszowęm i tern dwor-
stw<!m tylko żywieł się. Mieszkał w Bursie Paup:::rum pod senioręm ks. Grzy-
bowskim Lelowitą2 *****b. Brat jego *** na Smoleńsku pod Krakowęm
mieszkał ożęniwszy się, safijanowe skóry farbował i anno 1634 *.... c.
Trzeci *** beł został mistrzęm w Akademijej Krak( owskiej) 3. Uczeł dzieci
(prokuratora Radziechoskiego, o którym pod R) i anno 1634 ***** d. Czwarty
... jezuitą bel został w Krak( owie) anno 1634 u Św. Szczepąna e4 •
[1644] RADZICKJa nazwał się Matyjasz, chłopski syn z Liśnik 1 u Szcze-
brzeszyna. Tęn Matyjasz służeł p. Orzechowskiemu Pawłowi w lubelskiej
ziemi, a będąc z panęm pod Warszawą anno 1632, pod czas elekcyjej, pisał
się w rejestr między elektory na króla 2. Morte piandum nefas.
[1645] RADZIK zwał się *** kuźnik od Ogrodzęńca 1 za Wolbramem.

Nie zwał się ślachcicęm jeszcze anno 1625, ale miał synów kilku, którzy mo-
gą się zwać ***. Bel starszy jego syn krawczykiem, rabiał za towarzesz u kraw-
ców w Krak(owie) anno 1625.
[1646] RADZIK bel drugiej familijej Stanisław, mieszczanin w Kazi-
mierzu Dolnim. Miał dworek nad Wisłą w Kazimierzu a , ślachcicęm się zwał,
a jest nota o nim w lubelskich księgach grodzkich i causarum officii Lublinen-
( sis) : Stanislao Radzik de villa Strzelce l, subdito Andreae et Henrici Fier-
lejów 2 , inscribit Stanislaus Strzelecki, filius olim Sebestiani Strzelecki Ta-
tarka b 3, anno 1617, feria quarta post festum Sanctorum Trium Regum
[11 1].
k. 303 [1647] RADZIECHOWSKI tak się nazwał Jakub, bel to chłopski syn
z Nakła, wsi p. Otwinoskiego 1 za Żarnowcęma. Wziął go bd pąn od chłopa
sobie do posług; bel u l1i<!go kilkanaści e lat, Jakubkięm zwał go. bPotym
za zasługi b dał mu bel pąn tamż': w Nakk karczmę; zakupieństwo zeznał
mu na niej. Ten Jakub tamże ze wsi chłopską dziewkę pojął, z którą na karcz-
mie mieszkając, beł za urzennika przecię w.:; dworze w temże Nakle kilkanaście
lat; Jakubem zwano go zawsze. Ten miał syna Jąnka, który pauperibus
chodząc, w Krak( owie) uczcł się, którego wziął bel podpisek z grodu kra-
[1643] b Luka na l w. c Luka na 1 1 /4 w. d Luka na 1 w. e Pod tekstem:

o<d) p. m<istrza) Dąbr < owskiego) .
[1644J a Na pr. marg.: Nota Orzechowski. Niżej: Grande nefas. Niżej: 1632.
[1646J a Na pr. marg.: Kazimierz. b Tamże: Strzelecki Tatarka.
[1647] a Na pr. marg.: Nakło. Nieco niżej rysunek tarczy z h. Topór, z tą odmianą,
że kształt topora nie wojenny, lecz katowski. Pod tarczą: Katowskie barty. b-·b Lw.,
brak.
•
434
[1648] RADZIĄTKOWSKl - [1649] RADZIKOWSKl
k( owskiego) , że i pisowal w kanc:::laryjej , zaś prokuratoryją bawieł się anno

1615 2• Pojął bd ze Szpitalnej ulice dziewkę rzeźnikowę Wegrzynowę3, o któ-
rego synie pod Węgrzynowic opisanie pod W. Miał z tąż to potomstwo
***. Jak mu ta umarła, on zaś anno 1616 pojął mieszczkę w Krak( owie) C
Chodowiczównę4, kilka tysięcy wziął po niej. Tęn sp( r)awy odprawując
a podając kontrowcrsyje do ksiąg pisze się: oblata per nobilem Radzie-
chowski 5. Tęn Radziechoski trzyma przecie tę karczmę d W Nakle d i dotąd
anno 1633. Puścieł ją bd najmęm siestrze swej rodzonej {Dorocie}, która
za chłopa tamecznego bela szła, i szynkowała w niej. Matka tego Radzie-
choskiego mieszkała w karczmie tej przy dziewce, ale anno 1626 umarła.
Ta Dorota kaczmarka, siostra Radziechoski~go, chociaż przy mężu, a scha-
dzała się ustawnie e Z bakalarzem Jędryjasem (rodzic beł z Wiercice 6 u Czę
stochowej) i wydawała mu sieła za amory, a gdy biegunką przyrzutną za-
chorowała, nie dała mężowi przy sobie bywać, tylko Jędryjasowi, który zara-
zieł sie od niej biegunką. W tej chorując, w kilka niedziel umarł, ona zaś,
gdy ozdrowiała a nastał przy kościele drugi bakalarz, Walenty Gniotek prze-
zwiskiem, i z tern także schadzała się jak z mężęm. Walenty został beł potym
księdzęm i do Skalmierza odjechał. Ta Dorota, siostra Radziechoskiego,
kaczmarka, puściw szy inszej karczmę, powędrowała do Skalmierza za księ
dzęm i mi esz kała w Skalmierzu dla niego, a ksiądz ją żywnością omyślewał.
Zaś w rok wygnali ją b~li mieszczanie dla tej sprawy. Potym ona od r. 1627
i 1630 w Nowopolu 7 najmęm komorą mieszkała i potym ***. Siostra druga,
Barbara, rodzona Radziechoskiego, bela za mieszczankięm w Lelowiet,
za Stanisławęm Kęsym krawieckiego rzemiosła. Beli żywi oboje i anno 1630,
i potym. Brat Radziechoskiego, Walenty, beł mnichęm bernardynęm w Kra-
k( owie) , drugi księdzęm świ eckim. Tęn Jan w Krak<owie) mieszkał, a bel
za prokuratora u p. Stan< isława) Lubomierskiego i anno 1633 8 .
[1648] RADZ[ĄTKOWSKJa nazwał się ***
miejski synek. Dawieł się
prokuratoryją kilka lat przy trybunale circa 1634, potym od ksieniej źwie
rzynieckiej 1 bd pisarzem w kilka wioskach koło Krak( owa) od r. 1636.
[1649] RADZIKOWSKI nazwał się Oleksy, syn szewca *** z Wilna. k. 304
Ten syn Oleksy rabiał z młodu sz~wst (w) o, a że rad kował bóty, nazwał
sięa potym od tego Radzi-kowski. Służąc za chłopca naprzód panu Witow-
skięmu, wielgorządzcy krak( owskiemu) l, potym za sługę beł u niegoż b ,
[1647] c Na pr. marg.: Kraków. ,Hl Lw.: w której. e Lw., brak. f Na pr.
marg.: LeJów.
[1648] a Artykul dodany na ot/wr. k. 303. W kopii Iw. brak.
[1649] a Na pl". /1/O/g.: Wilno. h Tamże: Radzik chlop bel też we wsi Jankowicach
u Miechowa. O lcm pod SzaJowsk i.
435
[1650) RADZIMIERSKI - [1651) RADZIMIERSKI
z czego zjednał mu arendę tanio Iwkowcj2, wsi u Wiśnicza na Podgórzu,

i zapomógł go nadto pąn Witowski. Radzikowski potęm nadsługował p. Lu-
bomierskiemu, wojew( odzie) ruskięmu 3 • Bd i w rocie jego na kilka koni
pod czas, i przy rocie zostawał za starszego circa 1622. Zaś pod czas inter-
regnum anno 1632 pod Warszawę bd za porucznika, a Czerwiejoski rze-
czony, o którym pod C opisanie, za chorążego. Ten Radzikowski chłop
siela o sobie rozumie, bestyja spyszniała, presumpcyją górną csobie tworzyc.
Zwykł znieważać w posiedzeniu ślachtę dobrą. Inwek(t)ywę uczyniwszy,
tłucze d śklęnice pod gębą ślachcicowi etc. Raz także z fukięm coś wskazał
do panny służebnej pani Lubomierskiej, kasztel( anowej) wojnickiej4, a pan-
na wskazała do niego e , iż "powiedzcie temu szewczykowi chłopu, żeby mu
słuszniej bóty szyć niż tak durno poczynać, co chłopu nie godzi się. Chłop
ma jak pies pod ławę utulać się, co chłopskie psie prawo niesie". Znieważe
la go ta panna okrutnie za tę pychę i wyniosłość jego. Brat tego nazwanego
rodzony f beł pisarzęm miejskim w Wilnie, potym księdzęm beł został. gJak
jego g ociec szwiec umarł bel anno 1630, tęn jeździeł do Wilna dla spadku,
dzielić się domkami ***. O tęm Oleksym powiedał *** szwiec w Lublinie II
anno 1630, co na Grodzkiej ulicy mieszkał przeciw farzet, że robiąc u ojca
jego w Wilnie, bijał więc kopytęm Oleksego {tego} często. A teraz to szwiec
spyszniał, gdy znieważa kogo, to po tatarsku łaje i ślachcicowi. Nauczeł się
mówić jedno słowo jako i drugie od Tatarów na ząmku krak( owskim) 5,
gdy z nimi siadał za fortką na wale wszy bijąc. Służąc to u wielgorządzce
bywał między Tataryi.
[1650] RADZIMIERSKI nazwał się Jędrzej, balwierzów syn z Nowe-

go Miasta Korczyna. Ociec jego zaś bel w Pińczowie za balwierza u p. Myszko-
skiego 1 kilkanaście lat i anno 1630. A ten syn jego służeł u panów Straszów 2
w krak( owskiej ) ziemi, zaś u księdza Łukomski e go, kanonika krak( owskie-
go) 3, za urzęnnika circa 1627 a . Potym w Miechowie pojął anno 1628 mieszczkę
Wójcikównę. Wziął za nią 700 fi. i dom Wójcików kilka lat trzymał.
k. 305 [1651] RADZIMIERSKI nazwał się *** chłopski syn *****. Do kon-
federata a za służkę wtuleł się circa 1614, potym na parę koni pisał się. Po-
tym kupieł bel szołtystwo w Rzepinniku Suchęm l pod Bieczęm. Gawroń-
[1649] c-c Lw., brak. tl Na pr. marg. szyfrem: p. Mik<ołaj> Trepka w Krak<owie>
w gospodzie Dębickiego, który z nim miał ° d <wa> tysiące anno [data roczna nie od-
czytana] pojednanie chciał czynić. e Na pr. marg.: zniewaga chłopa. f Lw., brak.
g- g Lw.: jakże. h Lw.: Wilnie. i Na pr. marg.: Lublin. j Pod tekstem: od p. Mro-
zowickiego.
[1651] a Na pl'. marg.: Konfeder<at>.
436
;. :,;
[1652] RAFALSKI - [1655] RAKOWSKI
ską niejaką pojął beł służebną od ślachcianki b , z tą syna i dziewkę miał.

Umarł, żona jego szła [za] niejakiego Kwilińskiego 2 , z którym miała dziew-
kęc. Dała ją za mąż anno 1631 przed Gody za brata pani FogieJderowej3
*****. Umarł ten Kwiliński, szła zaś za Śnieżka szołtyska, o którym pod S,
i tamże z nią mieszkał na szołtystwie w Rzepienniku i anno 1633, aleć
i z dziewką zaraz d mieszkał abo raczej obcował, z Rzadzimierskiego, a pa-
sierbicą swą. Śmiesznie ją pasł, pasierbicę, co jej brzuch napasł i paszej
potym beły pełne niecki circa 1628.
[1652] RAF ALSKIa nazwał się Jędrzej, syn ŚJęczka, mieszczanina ze

Szłomnik, 4 mile od Krak( owa). Tęn syn na szkołach bywał po miastecz-
kach. Doszedł beł prebendy w Szłomnikach anno 1633 *****b. 2. Symon
Rachwalski, drugi syn Ślęczków, służeł u p. Franciszka Zebrzydowskiego l
w krakoski ziemi i anno 1639 *****c. 3. Misiek w Warszawie slużeł u kogoś
i anno 1639.
[1653] RAJSKra.
[1654] RAKOWSKI zwał się *** mieszczanin w Oświęcimiu, miał dom
w mieście i folwark na przedmieściu a ; żonę mieszczkę miał ***. Tego dziew-
kę namówid bd sobie za założnicę bez ślubu mieszkać z nią Piotraszoski
bękart, o którym pod P szersze opisanie. Syn tego Rakoskiego beł za urzen-
nika na Lipowcu l u ks. Szyskowskiego, biskupa krak( owskiego) 2, od r. 1620
i 1628. Żonę miał dziewkę ,
Niezdzińskiego rzeczonego, o którym pod N.
Ten Rakowski potym na Sląsko na arendę udał się anno 1631, że go tykano
w Polszcze w tern, iż chłop, aby tam udał się za ślachtę. Rakowską pojał
bękart Kaliński Arnolf, o których pod K. Ta nie więm, żeby dziewka, ale
zda mi się, że siostra tego Rakoskiego młodszego, co na Śląsku zapadł.
[1655] RAKOWSKI nazwał się Wojciech, miejski syn w Lelowies. Dom

wyprzedawszy, jak w księgach jest nota w Lelowie, pojął beł niejaką Biegań
Skąl wdowę. Tęn najechał beł z hultajstwęm p. Korzęńskiego w Podlesiu 2
***, gdzie zarwał kilka tysięcy zł< otych) . Zjechał do Wielgi Polski, aren-
dował majętność, Rakoskim nazwał się. Poznąno z konijektur, że chłop,
i nie strzymano mu tam słowa w dzierżawie. Stamtąd wyniósł się, arendował
[1651] b Tamże: Gawnońska [s]. c Tamże: Kwiliński. d Tamże: Rzepięnnik.

[1652] a Artykuł dodany I/a odwr. k. 304. Nad wierszem dodane: chwalski, a więc I/a-
zwisko miałoby brzemieć : Rachwalski. Na lewym marg.: Szłomniki. W kopii Iw.: Rachwal-
ski lubo Rafaiski. b Luka na 1 w. h
c Luka /la 1 2 w.
[1653] a Luka na 3 lub 4 w. tekstu. W kopii Iw. hasła tego brak.
[1654] a Na pr. marg.: Oświęcim.
[1655] a Na pr. marg.: Lelów.
437
[1656] RAKOSKI - [1658] RAMULT
Pajęczno pod Brzeźnicą u p. Płazy 3; i ten go wygnał, że poddane nędzicł.

Żona ta jego, Biegańska b , uznawszy, że chłop, nie chciała z nim mieszkać.
On zaś arendował Kościelec .. * od p. Błeszyńskieg0 4 ; i ten nie strzymał
mu słowa. Rakoski tęn dał be ł dziewkę za Kiedrzyńskiego S , co ją z Biegań
ską miał, i posag dał po niej. Gdy bez potomstwa umarła. nic chciał mu wró-
cić posagu tęn zięć. Potym Rakoski mieszkał przy Łachoskim c u Secemina
w Mękarzowie 6 . Tak zewsząd mękę miał , gdzie się udał.
k. 306 [1656] RAKOSKI nazwał się *** z Olkusza miej ski synck a *** i w księ-
gach olkuskich noty sieła o nich. Tęn służeł u ślachcica, a gdy konfederaci
ozwali się w Polszcze anno 1613, on zjechał od pana b z parą koni do nich.
Beł pod chorągwią Ciekliński e go C1 , potym z drapieży pisał się na kilka koni.
Po konfederacyjej z łupieżnych pięniędzy kupieł wie ś Połajowice 2 , od Mie-
chowa mila; ślachcicęm zwał się. Nie dość mając z konfederackiego wydzier-
stwa, co z łanu na miesiqc po 30 zł biorąc, chciał wi ęcej chłop mieć; a że się
bel w Olkuszu nauczeł dealbacyjej3, począł bić pieniądze w lamusie poła
jowskim. Doszedł tego i pozwał go Laskowski instygator 4 anno 1620 o bicie
mynice. On przed sejmęm dal coś Laskoskięmu, bo pozwawszy nie atento-
wał terminu i zamilczał. Rakoski , że go ślachta znieważała, przedał te Poła
jowice księdzu Łukomskiemu, kanonikowi krak<owskiemu) S.
[1657] RAKOWSKP nazwał się *** plcbea persona *****b. Mając
zebranych coś pięniędzy, udał się do Litwy, kupieł majrtność. Bel podskar-
bim litew( skim) za Zygmunta III króla, zaś za Władysława IV bel wojewodą
brzeskim litewskim. Miał drugą żonę Martebillę Hlebowiczównę, co ją Chod-
kiewiczówna urodzieła , a tę zaś Zborowska l. Ten to używał herbu połowice
Radwanu takim kształtem , jak in margine c 2• To stąd znać, gdy nowy zmy-
ślony herb, to i ten, co go sobie nowo zmyśld. także nowotnyd.
[1658] RAMUŁ T nazwał się *** chłop ski bękart *****, zaś kilka powie-
dali za pewne, że bękart p. Chomęto skicgo, sędzica , z Grudna l uBiecza.
Ten służąc u kogoś skrad go i zj echał. Starał się o Ligęziankę *** (siostrę
rodzoną Fraksztynowej2, o którym pod Franksztejn opisanie), ukazał kil-
ka tysięcy a i dano mu ją. Trzymał potym arendą wioskę *** pod Brzost-
kięm3 na Podgórzu od opata tynieckieg0 4 kilka lat i anno 1630 b •
[1655] b Tamże: Biegańska. c Tamże: Lachowska.

[1656] a Na pr. marg.: Olkusz. b Tamże: Konfeder<aci) . c Tamże: Ciekliński .
[1657] a Artykuł dodany na odwr. k. 305. b Luka na 1 w. c Na lewym marg.
rysunek tarczy z h. Radwan odmienI/Y, Ij. pól chorągwi z krzyżem. d Pod tekstem: od
sługip. starosty ejsickiego.
[1658) a Na lewym marg. : p. Wiktor. b Tamże: p. Dębicki. Na prawym: od Ka-
mińskiego sługi, co służeł p. Przesławskiemu, zaś u p. Beliny anno 1630.
438
[1659J RAMUSZ - [1665] RĘBOWSKI
[1659] RAMUSZ zową się mieszczankowie ze Strzyżowa! z Podgórza.

Są ich kilka bracicj. Jedęn z nich *** ożenieł się pod Krosnem a *** i kupie!
tamże wioskę Wysoką2 *****b. Drugi *** kupieł bet Wielopole 3 w Podgó-
rzu circa 1600, {u książąt Słuckich 4 wychowańcem beł w Litwie.} Tego za-
bieł bel Boratyński 5 c ze Pstrągowej c6, co rotmistrzem bel. Na sławie jego
plebeusowej wykładał go Ranmsz w Nowym Mieście circa 1600 i na
trybunale w Lublinie. W Opatowie Wielkim dom mieli, ojczyznę, ci Ramu-
szowie. Wielopole przedał p. Stadnickięmu 7 • {Dał dziewkę za ślachcica ***
upod Pokrzywnicąd8, aby się spowinowacieł, ecrica 1600 e.}
[1660] RATALSKla nazwał się *** chłopski syn z Radkowa!, wsi od sta-
rostwa bełskiego. Ociec jego u starostów za urzennika bywał, chłopównę żonę
miał. Ten syn jego podpiskięm w Bełzie, potym po kilku lat starszym podpi-
skiem 2 anno 1633. Miał lat 20 kilka, nieżonaty bet, za ślachcica udawał sięb.
[1661] RAWA zwał s ię *** prokurator stary w Nowym Mieście Korczy-
nie, z Rawy beł mieszczanek. Pojął beł w Korczynic mieszczkę; miał dzie-
wek kilka, dał beł jednę za rzeczonego Kotarskiego, o którym pod K, też
podpiska. Bel przy Korczynie i anno 1630, miał lat 70.
[1662] RAROWSKp! miał za s obą Gibal ską wdowę2, której syna bal k.307
sif. Gibal skiego, i naprawicł nań góralów p. Zebrzydoskiego, miecznika
krak<owskiego:>3, że go w drodze zabieli, postrzelali anno 1637.
[1663] RĘBICKI nazwał się ***. Ten skrzypkięm beł na serbach l, chłop- k. 308
ski syn *****a. Służał u ślachty, zaś bel u księdza jakiegoś w Warszawie.
Tamże pojął dziewkę kusznierza mieszczanina circa 1620. Potym w Często
chowej najmem trzymał cła i wybie rał od r. 1629 i r. 1633 b .
[16641 RĘBIECKI nazwał się *** z Krak<owa) miejski synek a ***.
Beł za organistę w Tuchowie 1 u ks. proboszcza od r. 1624 i r. 1633. Miał
lat 26, nieżonaty jeszcze beł b.
[16651 RĘBOWSKla nazwał się *** z Gostynina miejski syn! ***. Przy
królewica Kazimierza dworze bawieł się circa 1637. Bet potym w Warszawie
-- ..
[1659] a Na pr. marg.: Krosno. b Luka na pól w. Na pr. marg.: 20000. c-c Lw.,
brak. d-od Jw. e- e Jw.
[1660] a Na lewym marg.: 81. b Tamże: p. Suchorabski.
[1662] a Artykuł ten spisany lIa pr. marg. puslej strony. Jedynie u góry nazwisko: Ra-
roski, prócz pierwszej litery wypisane cyrylicą. Na lewym marg.: Lit. Artykułu tego w kopii
Iw. brak.
[1663] a Luka na 1/3 W. b Na pr. marg.: Częstochowa.
[1664] a Na pr. marg.: Krak<ów) . b Na lewym marg.: Panek chłopiec.
439
[1666] RECZKOWSKI - [1670] RYGULSKI
anno 1639 (gdy królewic bel we Francyj ej 2), rydwanem sześcią koni wozi
się, czeladzi kilka, ślachcicem zowie się b.
[1666] RECZKOWSKla nazwał się *** miejski synek ze Lwowa a ***.

Studował w Krakowie w Bursie Pauperum mieszkając circa 1632 1. Za ślach
cica się udawał przed ślachtą studęntami. cZnali go drudzy cd.
[1667] RECZYN zowie się *** chłopski syn z urodzęnia ***. Ten beł
kędyś trochę podpiskięm i tak jak żaba z wierszej 1 skądsi wypadł i przywę
drował do Lwowa a. Służel podwojewodzęmu lwowskiemu kilka lat ***
1'. 1625 2 , starszym sługą beł u niego. Dał mu bel urząd Żydy sądzić, kiedy się
na wychodach siedząc powadzą. Za ślachcica począł się mieć udając, że w łu
komskim [s] powiecie ma powinne b3.
[1668] REGNOWSKla Jan beł to zamkowy krakowski ślachcic, jakich
do przysiąg zażywają abo raczej zaciągająl. O tern akta grodzkie krak<ow-
skie) anno 1568 ante Thomae Apostoli. Bel na wwięzowaniu 2 z woźnym
i z drugim ślachtą Krasińskim Mikołajem 3.
[1669] REGULSKla nazwał się *** chłopski syn Królów ze wsi Ko-
palin u Wiśnicza, poddany p. Lubomierskiego 1. Uczel się na Wiśniczu,
potym w Krak<owie) circa 1627. Służeł zaś u mieszczanina, krak<owskiego)
Cerusia w Sobolowic 2, wsi od Bochnie b mila, anno 1631; miał lat 22, za ślach-
cica udawał się. Zaś anno 1633 służeł u ks. proboszcza w Mikułowie 3 na Ślą
sku u Pszczyny.
[1670] RYGULSKI nazwali się dwa bękarci, Remijan i Samuel, jeden
p. Palczowskiego, drugi Ryguiskiego, z jednej spłodzeni założnice, Skotni-
ckiej rzeczonej. Miał tę pierwej Skotnicką za założnicę p. Pakzoski Zygmunta
w Przybradzu l u Zatora; miał z niq bękarta Re mijąna, dał go bel uczyć do-
brze i rachunków liczby dla kupców. Tę mać jego dal bel za kusznierza do
Zatora. Kusznierza potym tego opojcł RyguIski z Rygulic 2, że mu za 10 grzy-
wien i za suknie przedał tę Skotnicką, z którą założnicą zaś mieszkając Ry-
gulski miał bękarta Samuela. Rygulskim też zwał się, od którego przyrodni
•
[1665) b Pod tekstem: od p. Stępowskiego.

[1666) a Lw.: Rzeczkowski. b Na pr. marg.: Lwów. c- c Lw., brak. d Na le-
wym marg.: Gładyszowie.
[1667) a Na pr. marg.: Lwów. b Tamże: Łukom [s].
[1668) a Artykuł dodany /la odwr. k. 307.
[1669) a Na lewym marg.: c. Na prawym: od Wiśnieza. b Na lewym marg.: Łu-
kasz.
[1670) a Na lewym marg.: 45. Niżej: 75. Na pr. marg.: Kęty.
440
(1671) RYGULSKI - (1676) RESPONDOSKI
Remijan bękart także się zwał, który pojął beł Nidecką b z Nidku u KęP
circa 1628. Bel za pisarza prowentowego we Włodygowi <c) ach pod Ży
wcęm u książęcia Zbaraskiego, kaszteI<ana) krak<owskiego) 4, po śmierci
książęcej anno 1631 *****c. Samuel zaś Ryguiski, bękart, dal mu beł ociec,
że trzymał arendą folwark w Inwaudzie od p. Nięmsty5 anno 1628, pod
Kętami. Pojął bel Nurzyńską wdowę, o którym pod N, z domu Rakoską,
o którym pod R wyszszej; zaś od p. Palczoskiego, sędziego zatoskiego, trzy-
mał folwark anno 1632; zaś komorą mieszkał w Zatorskim.
[1671] RYGULSKI zwał się też a *** bękart p. Jąna Młoszoskiego, k.309
co Ulina wieś jego beła 1 u Miechowa b . Miał go z chłopską dziewką z Ry-
gulic 2 od Tęczyna. Żywa ta matka jego beła w Rygulicach i anno 1630, a tęn
nazwąny syn jej c wychował się u tego p. Młoszoskiego w Ulinie. Umarł
p. Młoszoski circa 1617, a ten tI samej paniej 3 służeł przecie i anno 1630.
Miał lat 30 kilka.
[1672] REKLOWSKI przezwał się Jąn, miejski synek l z Wielunia3..

Cygąn ojca jego tam zową, który Cygan Reklowską b od Brzeźnice pojął
bel, a tęn od matki to nazwał się; w Wiehmiu mieszkał, umarł circa 1612.
Tego brat rodzony, Bieniasz Cyganek, od niego Rekloskim także zwał się;
\V Lublinie krawiectwo rabiał anno 1613 i potym, i tam pojął wdowę starą,
po której zawziął pieniędzy; na Jezuicki ulicy mieszkał i anno 1630. Ojca ich
Cygana dom beł \V Wieluniu w ulicy od czarnych mnichów 2• Rek-łowski,
od reków łowienia wziął nazwisko.
[1673] RELSKIa nazwał się *** z Szewczej ulice przeciw Komaskię
<mu) w Krak( owie) mieszczanek *****. Tęn w Tarnowie pojął miejską
dziewkę Trepakównę {circa 1620}, kamięniczkę po ojcu tam miała b • Tęn
za ślachcica udaje się, enologiją z Wielgi Polski bając!.
[1674] RELSKP zwał się ***, bel bakalarzem w Klak<owie) anno 1639
miał lat 24.
[1675] REŁOWSKP nazwał się ***, chłopa Reła syn.

[1676] RESPONDOSKla zwał się *** mieszczanin l, na Gołębiej ulicy
w Krak<owie) domek miał, żyw beł i anno 1631. Dał bel dziewkę za Szyliń-
[1670] b Tamże: Nidecka druga pod Szawłowski opisanim. c Luka /la przeszło 1 w.
[1671] a Lw., brak. b Na pr. marg.: Ulina. c Lw., brak.
[1672] a Na pr. marg.: Wieluń. b Tamże: Rekloska.
[1673] a Na pr. marg.: Kraków. b Tamże cyrylicą: Trepak.
[1675] a Hasła tego brak w kopii Iw.
441
[l677J RESKA - [1680J RYBleKI
skiego nazwanego, o którym pod S, za kusznierczyka z Brackiej ulice w Kra-

k( owie) , którego pierwej Matyjaszęm tylko zwano etc.
Respondowic Bartłomiej beł złotnik w Krak<owie) 2 i anno 1633 na Grodz-
dzkiej ulicy mieszkaP. Na tablicy złotniczej u drzwi ten napis *****b.
INTERROGACKIc, mieszczanin, na Kazimierzu u Krak<owa) mie-
szkał i anno 1633 4 . W ulicy ku kościołowi Św. Katerzyny miał dom, {drugi
na Wiślnej ulicy w Krak<owie) }. Res pondo - rzeczy ważę, {abo} re spon-
deo - odręcząm, stąd ten (jako tego w mieście nawięcej) tytuł wzięli d •
MODERACKIe ad moderand<um) do tej kompan ij ej , o którym pod M.r
[1677] RESKA *** beł opatem jędrzejoskim, Veneri habilis pater, miał
potomstwa niemało ze swej prace circa 1590 1.
[1678] RESZKA Jędrzej bel księdzęm mansyjonarzęm w Krak( owie)
u P( anny) Maryjej od kilkunastu lat i anno 1634. Stary bel. Z młodu bel
bębenistą pod choragwią p. Zamoyskiego Jana, za Michałem, gdy chodzili
go gromić circa 16011.
k. 310 [1679] REUT a wziął tytuł *** od muzyki: la sol fa mi re ut. Ten z Prus
się być udaje l. Służeł z chłopca w Litwie i we Żmudzi b kilkanaści e lat.
Stąmtąd wymknąwszy, w krakoski zięmi bawiel się. B e ł za urzennika w Kro-
czycach 2 u Olkusza i tam w Olkuszu si ę , zda mi się, ożenieł. Zarwał beł
w Olkuszu kilkanaście set złotych na utratniczku mieszczanku Rososze,
o którym niżej pod R , z czego zapomógł s ię circa 1622. Stąd trzymał arendą
wioskę pod Księżęm Wielkim 3 od r. 1623 i 1'. 1632. Do Żarnowca zboża
wozieł ***. Służał z lisowczykami na Śląsko od r. 1620, beł i w Wołoszech
z kimsi anno 1622, zaś się to bel ożenieł. Po tamtych aręndach nie mając
kondycyjej mieszkał w Jędrzejowie anno 1622 i anno 1633. Po Św. Janie
wziął go beł ks iądz Gomoliński miasto urzęnnika do probostwa iwanoskie-
g04, mila od Kalisza, i tam bel z żoną i z dziećmi tęnże to c5 .
[1680] RYBICKIa zwał się Stanisław, mi ejski syn z Bochnie ***, w do-
mu ojcowskim siostry jego mieszkały i anno 1633. Ten Stanisław służcł
p. Lubomierskiemu, kasztel( anowi) wojnickicmul, na Wiśniczu od chłopca
kilkanaście lat. Tamże upaniej wojnickiej2 służebną pojął circa 1612. Dał
mu sam pan w górach szołtystwo.
-- -- -- •
[1676] b Luka na 1 w. c Na lewym marg.: 2. fi Na pr. I/Iarg. : Nota. e Na le-

wym marg.: 3. f Na pr. marg.: non est fol. 60.
[1679] a Artykulu tego w kopii Iw. brak. b Na lewym marg.: 68. Niżej: 88. c Na
lewym marg.: Chmieloski.
[1680] a. Artykułu tego w kopii Iw. brak.
442
[1681J RYBIeKT - [1685J RYBKOSKT
[1681] RYBICKI *** zwał się też szołtys u Wojnicza w Łysej Górze 1,
wsi a biskupa krak( owskiego )a. Jest synów jego kijka. Siostra ich za Smó]-
ski ego chłopa szła, o granice do Sowczyna 2 wsi, o którym pod Smól ski [b]e.
[1682] RYBIŃSKla nazwał się Andreas, syn zagrodnika Korczaka

z Rybnej l, wsi od Częstochowej mila. W Mykanowie 2 się uczeł, potym
w Krakowie 1635, zaś w Ołomuńcu. Święcieł się na kapłaństwo w Krak(o-
wie), do Łowicza zaś bel szedł anno 1638 b .
[1683] RYBNICKla nazwał się

*** chłopski syn *****. Na regale!
trochę umiał grawać. Ten służeł u Kowalskiego b, prokuratora trybunal-
skiego, o którym pod K, gdy w Krzystoporzycach 2 arendą trzymał u Piotr-
kowa. Bel u niego za urzennika, za sługę i za woźnicę. Tam służebną pojął
u Kowalskiej. Zaś gdy Kowalski od kilku Jat, eż i anno 1633, trzymał we
3000 w zastawie folwark Tumawę3 u Piotrkowa, ten Rybnicki służeł prze-
cię u niegoż. Miał dwu synków, Kazimierza i Jąnka, mali beli anno 1633,
i Marynę dziewczęco Miał regalątko, grawał na nim w kościele na święta
o granicę w Mierzynie d4 .
[1684] RYBNICK[ nazwał się Marcin, chłopski syn *****a. Ten służel k.311
u chłopa także b Benara, o którym pod Be, który trzymał arendą Szpitary!,
wieś u Brzcszka od księnicj staniąteckiej, i tam od Bęnarowej służebną dziew-
kę pojął. Zaś ten Marcin w Brzcszku tem chcbdowskim 2 wsi kupieł dom
z rolami circa 1620. Umarł anno 1627. Został jego synek Staś w ośmi lat,
Wojtek w siedmi anno 1629 i dziewce 9 lat. Tę Rybnicką wdowę pojął anno
1628 Sikorski nazwany, Jan, o którym pod S, formański syn z Modlnice3,
•
i tam z nią w tern d Brzeszku w d domu mieszkał, a dziećmi pasierby opiekał
się [e].
[1685] RYBKOSKI zwał się Jana, mieszczanin kleparski. bJest nota b

o nim w księgach radzieckich klep(arskich) r. 1606 ante Dominicam Co n-
ductus Paschae [przed 2 IV]. Zostało jego potomstwo.
[1681] a--a Lw., brak. b Lw.: Drugi by! Rybicki, miejski synek z Bochni. e Na
lewym marg.: Krawiec [?] Dębno.
[1682] a Artykuł dodany na odwr. k. 309. b Pod tekstem: od p. To. Mar. [l].
[1683] a Na lewym marg.: LL. Artykułu tego brak w kopii Iw. Zob. nr 1684, przyp. e.
h Na pr. marg.: u Kowalskiego. e Tamże: u Przedborza w Policzku. d Tamże: p.
Kotkoska wie, skąd jest.
[1684] a Luka na 1/3 w. b Lw., brak. c Na pr. marg.: Brzesko. d-{\ Lw., brak.
e Lw.: By! tyż i inny Rybnicki, co u Kowalskiego, o którym pod K. opisanie, slugowa!
różnie. I ten chłop także jest. Zostawił potomstwa kilkoro. Zob. nr 1638. przyp. a.
[1685] a Lw., brak. b-b Jw.
443
[1686] RYBKOSKI - [1690] RYKALSKI
[1686] RYBKOSKla.
[1687] RYCHCIŃSKI nazwał sięa Stanisław, syn Rychty, kaczmarza

z Branie, dwie mili od Krak( owa) . Tego ociec, kaczmarz Rychta, umarł
anno 1616. Tęn jego syn, Stanisław, służeł księdzu Karnkowskiemu, kano-
nikowi krak( owskiemu) l. Potym w Podgórzu słuieł pod Żmigrodem 2 • Tam
udawał się za ślachcica i ze służby tamże pojął {b anno 1618 b } służebną dziew-
kę, udawał, że ślachciankę ***, i przywiózł się beł z nią spod Żmigroda anno
1631 na arendę plebanij ej probostwa do Rusce 3, dwie mili od Krak( owa),
ale na drugi rok 1632 wygnano go z tej arendy. c Zatęm żona jego mieszka-
ła w Krak( owie) za Nową broną, a sąm służeł w interregnum na parę koni
po kozacku pod województwa krakoskiego choragwią, pod panem Dębiń
ski m c4. A brat tego kaczmarczyka Rychcińskiego rodzony, Jan Rychta,
beł kaczmarzęm w Wyciąiach5, wsi księżej krakoskich u Niepołomic, i anno
1633 *****d. Drugi brat tegoż, Wojciech e, na ojczystej karczmie beł w Bra-
nicach tych na gościńcu i anno 1633.
k.312 [1688] RYCHŁOWSKI zowie się

****h, abo to rybitwów syn beł, iż
stąd tytuł przybrał. Miało być Ryb-łowski, tylko przez odmianę akcentu
wesz(ł) o tak w zwyczajb. Ten nazwany bel dozorcą i gumiennym pisarzem
w Radłowie l u biskupa krak( owskiego) Szyskowskiego 2 circa 1628 od kil-
ku lat. Miał i żonę, i potomstwo. Jest o nim opisanie też pod Bryszkoski.
[1689] RYCHWALSKI zwał się

*** mieszczanin w Wiślicy. Miał dom
na rogu w rynku i sklepik. Krąm miał i szotowskie rzeczy 1 prze dawał, jako
noże, płótna, pasy, muchajery2 etc. Synów miał trzech. Aleksander w domu
ojcowskim mieszkał, szot oski m także towarem bawid się i anno 1631. Bra-
cia jego Jąn i Przecław przy nim mieszkali. Siadali alternatą3 w krąmie prze-
dając. Za ślachtę poczynali się udawać a .
[1690] RYKALSKI zową się

trzej bracia *****a, z Księża Wielkiego miej-
scy synkowie l, ***** służeł *** jm. panu Wielkoszoskięmu 2 w Podgórzu
circa 1611 i uciekł beł od niego okradszy go *****b. Młodszy Wojciech
służeł p. Stanisławowi Trepce pod Miechowem 3 za chłopca {od l'. 1622 i 1629},
[1686] a Luka na 3 lub 4 w. tekstu. Na pr. marg.: non inveni fol. 27.
[1687] a Nad wierszem: drudzy Rychcicki. b-b Lw., brak. c-c Jw. d Luka
1/a ]1/5 w. e Lw.: Rychty.
a Luka na okolo p61 w. b Na pr. marg.: Wołano nąń wszytko: "Rychło, rych-
chło !,', gdy w służbie lęniwy bel.
[1689] a Na lewym marg.: p. Gluzicki.
[1690] a Luka na p61 w. b Luka na l w.
444
[1691) RYMAROWIE
a gdzie jedno przysz'~dł do kogo za panem, wszędy co ukradłC. Arcysztuczny

złodziej Z niego, że i ukraść forielnie, i przechować, iż żadnym sposobęm
onego nie naleziono, a gdy prętko u niego rzec naszto, to on za żart to obró-
ciel i śmiał się z tego, riic s ię nie zawstydziwszy, że na ostatek towarzestwo
jego w slużbk złod zięjęm zwali go fortelnym publice. Bd w Prusiech z temże
panem circa 1628; tam i koni kraść wprawieł się, że je potym kradał. Gdy
do Krakowa przybeł, to różnych rzeczy szotowskich 4 na każdy dzień moc
nakradł, a zaś w gospodzie sprzedał. Nie kupieł on żadnej rzeczy drobnej
sobie, i koce z koni ludzkie w gospodach zejmował a fortelnie zakreł i indziej
odniósł. Ni ~ wypowiedziane zgoła kradziestwo wszelakich rzeczy furował
i łańcuchy formanom z wozów, i sól nawet z wormi, i zboża zejmował. d Suk-
nie, opończe, strzelbę, czapki, jak tylko co nieopatrznie położonego abo na-
mniej odesztego zastał, co wnet nie szed się nikt z onęm. Bel na cesarskiej
anno 1631, tam jeszcze lepiej wprawieł się i chłopom w drodze wydzierać,
i z wozu porwać, i z kalety wybrać, i gwałtem wziąć, rabiał to. Okradł bel
p. Trcpkę WaleryjanaS anno 1632 pod chorągwią będącego w Koszyczkach;
czeladzi mu trzech odmówieł, co na cesars ką zjechali z końmi i z barwą etc.
,
panu temuż. Cci też na tej lisoskiej cesarskiej odsądzony jest z inszemi anno
1633 na sejmie coronationis w Krak( owie) etc. d6
[1691] RYMAROWIE, mi eszczanie krakowscy, o których częsta wzmianka k. 313
w księgach miej skich krak ( owskich) , co famatos i cives pisano je zawsze.
Z tych Hieronim Rymar, Niemiec, beł rajcą akrak( owskim) i mieszczaninem
anno 1529 1. Bartosz Rymar beł rajcąa anno 1542, kupieł beł wioskę Wilcz-
kowice, dwie mili od Krak( owa) , począł się bel zwać anno 1618 Wilczkoskim
i potomstwo jego *****b2.
Jakub Rymar, Wilczkoski c świeżo nazwany, bel przedty( m ) rajcą kra-
k ( owskim) anno 1560 d • Krzysztof Rymar, kuśnierz i postrzygacz, został
beł rajcą anno 1570 3 • Walenty Rymar został rajcą krak( owskim) anno 1580,
o czem katalog miejski i Paprocki w Herbarzu pod herbom Krakowa miasta 4.
Tych potomstwo teraz od r. 1614 na ziemskie majętności z Krak( owa) wy-
nie śli się *****e.
Rymar *** miał żonę mieszczkę Amęndziankę5 z Olkusza. Tęn kupieł
beł Wierzbicę, wieś ośm mil od Krak( owa) za Żarnowcęm 6 • Ten umarł
beł circa 1616. Jego żonę, wdowę, pojął Szonbok Stanisław f , mieszczanin
[1690jC Na lewym marg.: p. Wilkoszoski. Na prawym: Rykalski złodziej. d-d Lw.:

Okradł był i samego p. Trepkę, na cesarską do lisowczyków zjechał, odmówiwszy z sobą
kilkoro czeladzi.
[1691] a-a LIV., brak. b Luka na 3/4 w. C Lw., brak. d Na pr. marg.: Wil-
czkoski. e Lilka na pół w. f Na pr. marg.: Szonbok. Nieco niżej: Nota.
445
[l692J ROMER
•
krak<owski) , o którym pod S. Stąd kożdego nieślachcica zięciów Amendzi-
nych jest [ss], że przysiągł żadnej dziewki nie dać za ślachcica g , przeto dał
za te mieszczany: Rymara, zaś za Szonboka, drugą za Wissenbeger, trzecią
za Wildermąna, czwartą za ***** h. Że się rymarze z Krakowa wynieśli na
wioski, dlatego skóry zdrożały i uzdeczki, zaś z łacińskiego rimari, szpiego-
• ••
wac zowle SIę.
Rymar i Sobestyjan kupieł na Podgórzu Niebelec miasteczko z kilką wio-
sek u Krosna za 60 tysięcy iSowinę wieś 7 potym. Pojął bel Grochowską,
księdza biskupa łuckieg0 8 stryjeczną. Dziewkę dał za Kamienieckiego rze-
czonego 9 *****i. Syn jego pojął beł pannę Bączalską herbu Niedźwiedź
na pannie lO circa 1620. Jest opisanie też o Bączalskim ***** k. Synowiec
zaś Sobestyjanów pojął Leśniowską 11, czy to miała "ale" do siebie, siostrę
rodzoną p. Leśniowski ego, co u Biecza; ta umarła mu, pojął zaś Gutko-
ską w przemyski zięmi. O tych opisanie pod G *****1.
m Sobestyjąn Rymar pisał się z Wierzbice. Łatę miał na gębie niedźwie
dzą, znamię, i Łatką, Myszką drudzy, zwali go. Tęn pojął to beł Amęndziąn
kę, mieszczkę z Olkusza, której to bela ta Wierzbica, od Krak<owa) 6 mi1l 2 •
Miał z nią synów: Kaspra, Stanisrała, Oleksiądra [ss], których przywiódł
do tego, że tę Wierzbicę {anno 1618 po Świątkach} przedali Janowi stry-
jowi 13 , a sami na to roiesce miasto wierzby na dębie o trzech gałęziach
usiędą *****n. Jan Ryroar, pasierb Szembeków; matka jego *** Amen-
dzianka z Olkusza m .
RymarO *** Pieczonka pod Krosnem, leda jakie chłopisko i życie chłop
skie jego; miał na 40 tysięcy. Miał syńca i dziewkę; tę dziewkę musiał dać
za Jakobusa, bakalarza o granicę, {circa 1620.} Mówieła ojcu: "jeśli {mię}
nie dasz za tego wroty, pójdę do niego przez płoty". Ten Jakobus bel potym
urzęnnikięm w Dobrowodzie 14 u Krosna P; przezowie się za czasem na ski
***** r. P. Marchocki, co bel starostą cchoskim 15, ten pozywał te mieszcza-
ny o ślachectwo na trybunał i circa 1626: Rymarów, Gutteterów, a na zmo-
wie przyznawał im wywód za nagrodą zmownąs, co przeciw konstytucyjej
160P6. Brał od nich łańcuchy złote i po kilkuset czerwonych.
[1692] ROMERajózef stary b;;ł już anno 1633. Jedlice l, wieś na Pod-
górzu, kupieł. Kilka ich rodu tego inszego, są to Cymermanowie z Tarnowa.
[1691] g Na pr. marg.: 40000. II Luka na /13 IV. i Na lewym marg.: 41.
j Luka na 1/ 3 w. Na pr. marg.: 80000. Niżej: Kamieniecki od Kamieńca nazwany. ergo
chłop. kLuka I/a 1 // 4 w. 1 Luka na 3/ 4 w. Na pr. marg.: Gutkowska w przemyskiej
z( iemi) . m- m Ten ust(!P dodany później na odwr. k. poprzedniej. n Luka na 1 2h w.
° Na lewym marg.: 4\. Na prawym: Pieczonka. Nieco niżej: 40000. p Na pr. marg.:
Jacobus. r Lilka I/a pól w. s Na pr. marg.: error Marchockiego.
[1692] a Na pr. marg.: Kapturowe. Niżej: 30000.
446
[1693J RYSIŃSKI - [I695J RYTYŃSKI
Grubej kompleksyj ej i mowy ten to. Pozywał go jako famatum do sądów

kaptur( owych) krak( owskich) anno 1633 28 Ian<uarii) etc.
[1693] RYSIŃSKI nazwał si ę Marcin, chłopa Rysia syn z Prąmnika I k.314
u Krak( owa) . Sio strę tego Marcina rodzoną miał za sobą strzelec Gawron ek
na Prąmniku , który umarł beł anno 1633 po Godziech. Ten Marcin niko-
mu nie służel, tylko Stanisławowi Fresserowi, kulawemu mieszczankowi,
o których pod F, co na Prąmniku miał folwark; kilkanaście lat służeł mu
i anno 1633. Miał ten nazwany lat 30 przeszło , suknie od falendyszów 2 ,
od karmazynów, srebra po trosze u szabel i ładownic. Za ślachcica [udawał
. ] a.
Się
[1694] R YTERSKI zwał się

Samuel, który Niemiec beł, rajtar. Za tego
dał bel dziewkę Stanisław Sobek, co bel Sobków miasteczko zalożel l ze wsi,
dwie mili od Pińczowa. Ten i z żoną zmarli beli, których Sobek dał pochować
w tern Sobkowie i na nagrobku herby te data anno 1570 dwa tylko: Topór
jego, a żęnin Habdank, co fahz, bo Ryterskiego nie beło w domu Toporów.
Zdobić chciał tęm rzecz, iż dał dziewkę bel za chlopa 2 •
[1695] RYTYŃSKI , co się nierychło tak nazwał, bel to Jeorgius żak,

męndyczek , którego odbiegła beła kobieta, co po żebraninie chodzieła. W Księ
żu Wielkim a w piecu l egając , pauperibus chodzieł, potym w szkole uczeł się
tamże. Tego miał do posług ks. przeor u mnichów w Księżu l; palał mu w pie-
cu. Po śmierci przeorowej wziął go bel ksiądz Strachocki 2, drugi proboszcz,
anno 16lO, zaś Janowskiemu, o którym pod J, co w Księżu arendą trzymał
folwarki, oddał go za pisarczyka. Jurkiem go zwał, a będąc kilka lat u niego
pan Jurek rozjurzeł się panu na panią, o czem pod Janoski opisanim szerzej.
Z panią jej pieniądzmi naspół dziesięciny kupował po kilka lat i role u chło
pów naspół z panią siał, która beła z domu Borkówna, że też i paniej rolą orząc
zasiał. Gdy pani z zasiewku poczęła puchnąć (a że wiedziałby beł pan, iż
nic on zasi ał) , pani wtem j e ździeła do Krakowa do Żydówki , aby jej zegnała
onę puchlin ę. Janoski rozumiał przecie, iż puchlina, radziel s ię i sam na to
doktorów panią ratować , eż przyjedzie do domu, zastanie okna zawarte
w Księżu , pani leży. Pyta, jak się ma, obaczy babę i o dziecięciu, że zległa,
powiedział mu ktoś inszy. Pocznie się dziwować mówiąc, "żęm już trzy lata
z żoną tą nie obcował". A Rytyński miełośnik nie ukazując s ię panu, pobra-
wszy rzeczy i co miał od paniej pieniądze, pomknął do Krakowa anno 1620,
do Jezierskiego hajduka zapadł do domku. Przyjechawszy, prę tko rozchorował
- --- .
[1693] a Na lewym marg.: Jeżoski.

[1694] a Na pr. marg. rysl/f/ek tarczy dwupolowej z h. Topór i h. Abc/ank.
[1695] a Na pr. marg.: W Księżu Wielkim wie o tem Jurku niejaka Sera finka mieszczka .
447
[1696) ROB CYCKI - [1699) ROGALSKI
się, umarł. Ozwał siędo niego ktoś, Rytyńskim nazwał się, pobrał po nim,
zostawiwszy 200 zł na Jagnieszkę, dziewczę, co pani nim zległa Jąnoska.
W piekarni chowano mu mamkę. Jak Janoski umarł, pani wzięła je do sie-
bie anno 1627 i ma ją, tę Jagnieszkę, drugą tego imięnia w Opatkowicach 3
i anno 1633 przy sobie.
[1696] ROBCYCKla nazwał się Jasiek, chłopski syn [z] Czajęcic u Skal-
mierza, poddany paniej Krupczynej. Służeł naprzód u p. Krupki Stanisława
za chłopca circa 1609 b , potym od r. 1616 u pani Krupczynej samej l, służeł
i anno 1633, potym anno 1637 jm. panu Czarnockiemu w Seceminie 2, od
Krak(owa) 10 mil.
[1697] RODACKla nazwał się *** bękart Dynisa Murzyna, starosty
biskupa krak(owskiego) w Koziegłowachi w Siewierszczyźnie. Tego Dynis b
miał z chłopską dziewką bękartęm. Wychował się u Dynisa, potym wypra-
wiał go na żołnierską z lisowczyki kilka razy i anno 1622. Zaś nadsługował
p. Leśniowolskiemu, staroście zatorskiemu 2, i anno 1631. Chłop czarny,
wysoki, dorodny, duży, miał lat w tem to roku ze 40 kilka. Potym od r. 1632
u pana starosty lelowskiego Szyskowskiego 3 nadsługował. Bawieł się i przy
ojcu Dynisie. Rodawski drudzy go chłopi tam zwali. c Tego, gdy z cesar-
skiej przyjechał anno 1637, zabieł ktoś i pobrał od niego pięniądze i rzeczy.
Na inszy jego depozyt uprosieł *** u księdza d biskupa krak( owskiego) 4
kaduk i pobrał na kilka tysięcy złotych c.
[1698] ROGALICZ zowie się *** Rogalin syn z Gołębiej ulice w Kra-
k( owie) a. Służeł w rocie kozackiej p. Lubomierskiego 1 na Ukrainie anno 1626,
potym w rocie pana Stefana Koniecpolskiego anno 1627 w Prusiech 2 , zaś
anno 1630 w rocie p. Odrzywolskicgo 3 na Ukrainie, gdy roty belo z Prus
zwiedziono b.
[1699] ROGALSKla nazwał się *** chłopski syn ***. Tęn za kuchci-
ka bel u ś!achcica w krak( owskiej ) ziemi b, zaś u podskarbiego króle ski ego 1
za kucharza. Jeździeł z nim pod Smoleńsko anno 1610. Zaś u Ligęzy pod-
skarbiego 2 beł za kucharza. Pojął beł mieszczkę w Koszyczkach w krak( ow-
skiej ) ziemi c, Paździczankę, circa 1608 i kupieł bel dom tamże u Clmtka
[1696] a Na lewym marg.: 74. Na prawym: U Skalmierza. b Na lewym marg.: p.

Chrząstoski.
[1697] a Na lewym marg.: 66. b Na pr. marg.; Dynis. c- c Dodane później w /uec
między artykułami. d Lw., brak.
[1698] a Na pl'. marg.: Kraków. b Na lewym marg.: p. Dębicki.
[1699] a Na lewym marg.: 11 [?]. b Na pr. marg.: Ławy u Opatowca, od żony jego.
c Tamże: Koszyczki.
448
[1700] ROGOWSKI - [1702] ROJEK
i Mikoszów, który zastawie! w~

stu zł (otych), a mieszkała w karczmie żona
ta jego w Ławach 3 u Opatowca 4 , do starostwa ta wieś. Zjednał mu tę kar-
czmę pan w starostwie, a sam kucharz przecie bel u p. Ligęzy. Syna miał
Wojtka wc 14 lat anno 1632 przy matc~, który do żadnej chłopskiej roboty
ani rzemiosła nie miał się, tylko służyć do ślachty; potym za ślachcica będzie
się udawał.
[1700] ROGOWSKIa zwał się *** chłopski syn *****, poddany panów k. 316
Modliszowskich l. Służd pierwej u ojca b ich w Końskim, wsi u Gowarczowa
na warszawskim gościńcu od Krak<owa) , kilkanaście lat; potym służeł
u syna pańskiego, p. Olbrychta Modliszowskiego, w Końskim anno 1629 2
i dłużej; miał lat w tem roku 50.
[1701] ROGOWSKla nazwał się chłopski syn z Obgar 1 od Bieszczadów.
Ten pierw~j zwał się Obgarski {Danielp, gdy służe! za hajduka zrazu, potym
w Moskwi pod Smoleńskiem na parę koni anno 1610 w pułku Żurowskieg0 3
po rajtarsku. Przyjechawszy pojął bd Sawicką rzeczoną w Sączu anno 1621 b.
Trzymał potym aręndą anno 1627 i anno 1630 folwark na końcu wsi w Ką
snej u p. Rożna Mikołaja 4 , potym Wolą i Potok u Sącza w górach {od
p. Porębskiego S } anno 1631. Wdowcęm bel na ten czas, nię miał potomstwa.
Dał b~ł na zastaw 10 tysięcy p. Potockięmu na wioskę, dwie mili od Biecza c
a mila od Grybowa 6 . Nadsługował p. Lubomierskiemu, wojew<odzie)
ruskiemu 7, trzymał od niego wioskę. O tęm wszyscy wiedzą u p. Lubomier-
skiego i w Podgórzu, że chłop jest i skąd; o tem pod opisanim Obgarski
jest także ***** d. Brat zaś jego rodzony *** Obgarskim zowie się, chcąc
się udać zacz, udaje się być ze wsi Rogowa z bełskiej zięmie 8 od Grabowca,
że wyszedł, a tam z ślachty żaden ani słychał o nich, i tę mi relacyją powie-
dali, że to faksznie udawać śmie tęn to nazwany, i owszem, każdy w Podgó-
rzu mówią, że są ci to z Obgar poddani p. Lubomierskiego. Tęn be! u tego
pana za kuchmistrza abo raczej kucharza na Wiśniczu i anno 1633.
[1702] N<obilis) ROJEK a Paulus intercisam roborat n<obili) Hed-

vigi, Nicolai Chełmski 1 consort i, anno 1615, [feria] 4 ante Priscae [14 I]
in {actis} castrcn<sibus) capit<anealibus) Crac<oviensibus) ***. Nobilis
pisano go, a o tej ślachcie nie słychać 2 ; wyrojeł się skądsi plebeus.
[1700) a Na lewym marg.: P. b Na pr. marg.: Rogowski, z Torunia miejski syn,

bel w kancelaryjej krak<owskiej> anno 1635.
[1701) a Na pr. marg.: Przywilej jest u p. Krzysztofa Opatkowskiego w Biesnej w Pod-
górzu, gdzie piszą Rogowskiego laboriosum. lJ Tamże: Sawicka w Sączu. c Tamże:
Biecz. Nieco niżej: 16000. II Luka na ]1/3 IV.
[1702) a Artykuł dodany /la odwr. k. 315.
J4 .- w. N. Trepka . Uber chamorum , cz . I 4·i9

[1703J ROJKOWSKI - [1708J ROKOTOWSKI
[1703] ROJKOWSKla zwal się

Grygier, mieszczanin w Krak( owie) ,
•
z Przeworska rodzic. Tego pozwali b:li rajcy na ratusz anno 1630, co me
wydał na czas donatywy królewskiej do poborce miejskiego.
[1704] ROKICKI nazwał

sie Jąn, chłopski syn z WeIeza!, wsi królewskiej
pod Buskięm w Sendomierskim. Służd z młodu p. Łukowskiemu w Skot-
nikach 2 u Wiślice od kilkunastu lat i anno 1630. Miał z tysiąc złotych, za
ślachcica udawal sięa.
[1705] ROKICKI ***, z Lublina miejski syn. Bel z lisowczyki w Wę

grzech anno 1620, potym kilka lat na Śląsku i gdy ich ćci odsądzono anno
1622. Stamtąd beł na Ukrainie przy p. Chmieleckim 1 ; bel tamże i potym anno
1630 a .
[1706] ROKICKla *** bel też
w Wieliczce mięszczanin, ze wsi kapitul-
nej przychodzień. Służąc księdzu Niewiaroskiemu l ożenieł się w Wieliczce
{w r. 1626}, ślachcicem zowie się. Gadecki *** tamże mieszc?:anin, z jednej
wsi z nim; o tem pod G.
k. 317 [1707] ROKICKI zwał się ***. Tęn zjawid się do sieraczki ziemie circa
1620. Chłop jest z urodLenia a i żadęn powinny jeszcze i dotąd nie ozwał się
do niegol. Trzymał od kilku lat tam aręndą wieś od p. Rogozińskiego, pod-
komorzyca sieradzkieg0 2, i anno 1632 b . Bel też chłop, co się Rokickim zwał,
po dwornacku chodzieł, najmował sobie domki za Mikołajską broną w Kra-
k( owie) po kilka lat i circa 1617, a chował z żoną swą skortyzanki. Bywał
z nimi w Warszawie pod czas sejmu i Ldob eł się beł na tym, co goście przy-
chodzące do nich odzietał, ba i postrzegszy u którego pięniądze abo ochę
dożkę, to i zabijał, a w Rudawę nocą pod Kraków mietał. Mial °
taką sprawę
akcyją na zamku krak( owskim) , a drugi raz, gdy go o takąż pozwano na
zamek, on uciekł z Krak( owa) . Bodaj nie ten to zapadł tam w sieradzki
zięmi *****. c B;:li w sieradzki ziemi c, co się Rokickiemi zwali, Długoszowie,
pisali się ze Zdzaru 3, ale arendami się bawieli, ale ten wyszszy nic im nie bel.
...' '
[1708] ROKOTOWSKI nazwał się Jędrzej, miejski syn z Krosna a. Ten
pod czas konfederatów! u któregoś służd, gdzie z drapieży zdobeł się, potym
[1703] a W kopii Iw. artykulu tego brak.

[1704] a Na lewym marg.: Popłaski.
[1705] a Na lewym marg.: Dębicki.
[1706] a Artykuł dodany na pr. marg. nrll /705. W kopii Iw. brak.
[1707] a Na pr. morg.: w sieradzki ziemi. b Tamże: O tern Rokicki pod fol. 87.
c-c Lw., brak.
[1708] a Na pr. marg.: Krosno.
450
[17(9) ROMANEK - [1712] ROŚCIEJOWSKI
anno 1619 służeł na kilka koni pod chorągwią Strojnoskiego 2 na cesarską;

ślachcicem zwał się.
[1709] ROMANEKa nazwali *** chłopskiego synka pp. Płazowie wzią

wszy go od poddanego, a że mi eli go kilkanaście lat, co im służeł, dali mu
beli chałupę z rolą w Małyszycach 1 u Żarnowca, przeciw dworowi. Miał
ten to Z chłopską dziewką syna ***, który także panom Płazom służeł i po
ojcu na tejże chałupie siedział. Beł u pani Płazinej2 tamże za urzennika
i anno 1633; miał lat 50. Syn jego Romanoskim nazowie się i ślachcicęm.
[1710] ROMANOWSKla zową się dwa bracia, synowie czapnika ***
za Mikołajską broną w Krak( owie) , między kocczyszami 1. Służeli u ślachty
różnej w krak(owskiej) ziemi. Jąn u Marcina Ligory na Tworzyjański ulicy2
w Krak<owie) anno 1631 ***. Siostra ich bela założnicą u p. Podłodoskiego 3
w sendomierski ziemi.
[1711] ROMYCKAa, z Sambora mieszczanek, u Dmitra cara! bel za
chłopca anno 1605 i w Moskwi.
[1712] ROŚCIEJOWSKla nazwał się *** miejski synek z Kościenia'

z Wielgi Polski ***. Począł się b~ł prokuracyją bawić w Piotrkowie i w Lu-
blinie. Miał kilka tysięcy, a bojąc się kaduków nie chciał nic ziemskiego
kupić, ale przybrała go so bie za założnika Grotowska z domu, o których
pod G h, która b=ła za p. Pągowskim Mścisławęm, {bratęm pana Pągowskie
go Pantaleona, co w Pągowie w sieradzki zięmi.} Otruła go, udają Cza pewne c,
a jęła się mieszkać na wiarę z tem Rościejoskim. Dała na zastaw 12000 zł
na Cianowice, dwie mili od Krak( owa) , panu Brandysowi od r. 16312.
Dodał też coś pieniędzy swych ten nazwany, a mieszkał z nią w tamty( ch)
Cianowicach jak z własną żoną, tylko że bez ślubu. Odpowiedał mu syn tej
dobrej paniej, co go miała z p. Pągowskim, który służeł na ten czas jm. p. Ze-
brzydowskiemu, miecznikowi koron( nemu)3. Ona naprawieła na tego Pą
goskiego młodego, syna swego, że go anno 1633 pod czas koronacyj ej w Kra-
k( owie) zabito. Dopieroż już bezpieczniej z tem nazwanem cieszeła się
w tych Cianowicach i anno 1634 *****d. Ten Rościejoski miał przy sobie
z Kościenia tegoż siestrzeńca rodzonego, Kościanowskim zwał go e i anno
1634, za gospodarza go miał ***** f. Ciotkę także swoję, ojcowę siostrę z Koś-
[1709] a Na lewym marg.: AA.

(1710) a Caly tekst spisany na p/'. marg. nrl/ 1709. W kopii Iw. brak.
[1711) a Cały tekst spisany na pr. marg. mifdzy nrem 1709 a 1713.
[1712] a Artykuł dodany na odw/'. k. 316. Na lewym marg. dwa wyrazy łacińskie nie
odczytane. h Na lewym marg.: Grotowska. c_oc Lw.: pewnie. d Luka /la l w. e Na
lewym marg.: Rościejoski jakiś też bel kupie!. f Luka na l w.
451
[1713J ROSIECKI - [I716J ROSIŃSKI
cienia, też ma przy sobie za gospodynią. Stara już ***, sam też ma lat 30 kilka
*****g. Brat tego Rościejoskiego *** beł podstarościm w Lelowie za p. Szys-
kowskiego 4 anno 1630, a gdy dowiedział się, że chłop, odjął mu podsta-
rostwo.
[1713] ROSIECKla nazwał się ***, {ROŚCIECKI drudzy zwali go,}
chłopski syn *****b. Ten bel za urzęnnika u p. Witoskiego, wielgorządzce 1 ,
w Krzeczowie 2 u Bochnie od r. 1628 i anno 1633. {cMiał żonę powinną
panów Piwakoskich 3 spod Piotrkowa, od macochy pani Pczoleckiej4 pojął
ją, wziął po ni 500 fi. C} Miał syna jednego, Wojtka, którego w 15 lat miał
na nauce w Krakowie anno 1632 d . On uciekł ze szkoły po św. Bartłomieju,
o którym nie mógł się dowiedzieć, gdzie zapadł. Oświęd się na ślachectwo.
eSama 6 garcy gorzałkę palała. Sąm wołmi kupczeł, kupował ich po 100
i więcej, sól także spuszczał do Mazosz. Dziewek dwie miał; dał jednę za
prokuratora miejskiego, dał i 2 tysiąca do Krak<owa) anno 1632. Drugiej
chciał Store, o którym pod S, ale nie chciał mu jej dać e .
[1714] ROSIECKI tak sobie zdział Wojciech, z Łucka miejski synek a.

Służeł anno 1609 pod chorągwią Kosińskiego l w Moskwi na dwa konia.
Zaś beł w konfederacyjej2, z którego łupiestwa miał zdobycz niemalą i ślach
cicęm się już zwał b.
k.318 (1715] ROSfŃSKla przezwał się *** chłopski syn ze wsi od Częstocho-
wej. Bywał za klechę w Częstochowej, a gdy lisowczykowie na Śląsko szli
anno 1622 1, on mając pieniądze kupieł trzech koni i wjechał pod chorągiew
Jaroszowskiego 2 , Rosińskim nazwawszy się, a w Częstochowej klechą zwano
go. Zjechawszy z tej służby, w Częstochowej przecie bawieł się, a miał kompa-
niją też z chłopęm z Częstochówki, który Górskim zwał się. O tym pod G
opisanie jest.
[1716] ROSIŃSKla nazwał się *** chłopski syn z Wielgi Polski ***,
poddany pani Pigłowskiej 1. Rosa ojca jego zwano w tej wsi, od Poznania
[1712] g Jw.
[1713] a W tekście: Rosiecki, lecz nad literą s dopisane c. Na lewym marg.: 80. W ko-
pii Iw. brak. b Luka na 113 w. c- c Dopisane potem w luce pólwierszowej kilku drobno
pisanymi wierszami. d Na pr. marg.: w Krzeczowie. e -e Wpisane drobno w luce między
artykułami.
[1714] a Na pr. marg.: Łucko. b Tamże: P<p>. Piwakoscy w Bryszkach u Ro-
sprze wiedzą, skąd jest.
[1715] a Na lewym marg.: l. Na prawym: Częstochowa.
[1716] a Artykuł dodany na odwr. k. 317. Na lewym marg.: Wielgi Polszcze. W kopii
Iw. artykułu tego brak.
452
[1717J ROSNOWSKI - [l721J ROSTOGA
trzy mile. A gdy ta pani trzymała Buk miasteczko anno 1618, niedaleko
Poznania, arendą od biskupa poznańskiego Opalińskiego 2 , tego nazwanego
miała za starostę tam kilka lat, gdzie zdobcł się w pięniądze. Starał się o ożę
nienie tamże kędy.
[1717] ROSNOWSKla nazwał się *** chłopski syn *****b. Ten pod-
danym jest p. Lubomierskiego 1 i nadsługował mu zawsze na Wiśniczu.
Czasem zaciążkarni bawieł się. Mieszkał zaś anno 1630 poście w Woj niczu ,
czekając tam na burku 2 na zaciąg. Zelzyński c niejaki, co u Fraksztyna 3
w Podgórzu służeł, powiedał, iż zna jego ród wszystek chłopski, od niego
querendum.
[1718] ROSOCHA a nazwał się ***, niegodzien też lepszego, jedno sochy.
Z Olkusza mieszczanek jest, bo zutracał wszytko , co miał przy Olkuszu
z ojca. Chciał się odziać w ślachecki stąn, a on w hultajski. Pochlebiając mu,
zarwał go Waczowski, tamże miejski syn, na kilka tysięcy, o którym pod W.
Zarwał go i Reut niejaki, bo którym pod R b, pod tysiąc zł<otych) . Temu
Rososze wycięto belo oko koło kart, jednak nie w karczmie, już się beli przed
karczmę wytoczeli. Na ostatek zabito go anno 1625 poście. Jest brat jego
drugi l.
[1719] ROSOCHACKla nazwał się *** bękart ks. plebanów z Jaci-
micrza l miasteczka. Służeł wprzód p. Stefanowi Chelmskiemu 2 w Stra-
dowie 3 pod Pińczowem circa 1613. Zaś służeł u p. Bębnoskiego 4 w sieradzki
ziemi, potym u p. starosty piotrkoskiego Starołęskiego 5 anno 1633. Miał
kilku koni. Lat miał 30. Udawał się ślachcicem.
[1720] ROSOCHOWSKJa bnazwał się b *** chłopski syn ***ue, a skąd
jest, ukreł się zamiotszy za sobą ślad jak zdeb l ogonęm na śniegu dla oślady.
Trzymał arendą szpłacheć w Rękoraju u Piotrkowa. Żyw bel i anno 1633.
Miał z nieślachcianką także szterech syńców. Dwaj trzymali arendą naspół
w Rogoźnie 2 u Widawy ***. Stanisław pojął służebną pannę od paniej Ro-
gozińskiej, podkomorzynej sieradzkiej3. Nie wziął zrazu nic po niej, ale
będzie na nię spadku po powinnym na 30 tysięcyd.
[1721] ROSTOGA a zwał się *** syn chłopa ogrodnika *****b. Kupieł k.319
[1717] a Na lewym marg.: 2. b Luka na 1/3 w. c Na pr. marg.: Zerzyński.

[1718] a Na lewym marg.: 3. b-b Lw.: tyż chłop z urodzenia.
[1720] a Na lewym marg.: 5. b- b Lw., brak. e Luka na 1/3 w. d Na lewym
marg.: Rogoziński.
[1721] a Nad wierszem powtórzone: Rostoga. Na pr. marg.: Kalisz. b Luka /la
1/3 w.
453
[1722J ROŚCIEWSKI - .[1724J ROTERMUNT
bel szpłacheć w Strzyżowie I, od Kalisza trzy mile, który przedal zaś bel anno
1622 Rościewskiemu, co miał za sobą bękartkę Mączyńskiego, o którym
Rościewskim niżej to jest 2 , a Rostoga zaś tamże służbami się bawiel u ślachty
i anno 1632.
,
[1722] ROSCIEWSKI zwał się
*** w kaliski ziemi *****11. Ten u ślachty
w sieradzki ziemi i w Wielgi Polszcze sługował'. Pojął beł bękartkę Mączyń
skieg0 2 w Kaliskim i kupieł bel szpłacheć w Strzyżowie, od Kalisza mil trzy,
od Rostogi {anno 1622}3. Tęn Ro(ś)cieski, gdyby bel ślachcic, ale że nie
jest, przeto pojął bękartkęb, czuł się być niegodnym cnotliwszej. Przykupieł
beł do tego szplachciu w Strzyżowie kilka ról.
k. 320 [1723] ROTERMĄNOWIEa, prawiećmanowie 1, bo będąc z dawna

mieszczany krak( owskimi ) , jako akta miejskie opisują, z Niemiec beli przy-
nieśli się. Jest o tem, co beło jednego ścięto i drugich ćci odsądzono o zdradę
pod królęm, co miasto poddali inszemu, o czem Bielski Marcin w Chronice,
fol. 370 2 , a JacJlim Bielski, fol. 2143, w prefacyj ej tych ksiąg, fol. 9. Ci ćci
odsądzeńcy za inszego króla potym cicho się sprowadzali, bawieli się handlami
suknem w Sukiennicach i inszemi, a teraz od r. 1618 na ziemskie majętności
podali się. Jan Rotermąn prze dał beł Dziewięcice 4 u Dzialoszyc w krak<0-
wskiej ) ziemi Cerusiowi mieszczaninowi, a dał bel anno 1628 b na Konary
u Wodzisławia na zastaw p. Dębińskiemu 5 , zaś skupiono go stamtąd *****C.
Tego Jana ociec, też Jan, pożyczeł bel p. Komoroskiemu Piotrowi 6 pienię
dzy i dał mu beł trzymać w starostwie oświęcimskim za podstarościego anno
1628 d , a Justowi Rotermanowi, synowi drugiemu tego Jana, sprawiel, że
beł komornikięm granicznym zatorskim *****e. Tomasz, syn trzeci Janów,
slużeł na cesarski z lisowczyki po kilka lat, bel i w Prusiech anno 1628 7
*****r. Jan zaś Roterman, stryjeczny tych, bawiel się wszytko zaciążkami
na ekspedytyki [s]. Bel na zaciążku z p. Zborowskim anno 1628, gdy Sól
miasteczk0 8 beli wysiekli i pozywąno je o to na sejm. Brodaty bel i miał
lat 60 kilka.
[1724] ROTERMUNP, mieszczanie krak(owscy), o tęm nota in act<is)
[1722] a Luka na 1/4 w. Na pr. marg.: Kalisz. Niżej: Mączyński. b Na pr. marg.:
10000.
[1723] a Na lewym marg. tego artykułu umieszczonego na k. 320: Te pisać po Rościew
skim. Zaś na k. 319, po artykule o Rościeskim, a przed artykulem o Rożance: Rotermany
tu pisać, co są na drugi karcie wtórej etc. b Na pr. marg.: Cerus. c Luka na prawie
1 w. d Na pr. marg.: zbrednia Komoroskiego Piotra. e Luka na 2/3 w. f Luka
na 1/4 w.
[1724] a Artykuł dodany na odwr. k. 318. Na lewym marg.: Indignatio i error kance-
laryjej.
454
[1725J ROZANKA - [1726J ROŻANKA
castrcn(sibus) c(apitancalibus) Crac(oviensibus) anno 1620 post 3 Regum,

co pisano: nobili s Ioannes Rotermunt, filius nobilis Ioannis Rotermunt,
nobilem Thomam Rotcrmunt, fratrem suum germanum, quietat. Ibidem:
nobilis Stanislaus Rotermunt, filius oli m nobilis Ioannis Rotermunt, fratri
suo germano nobili Thomae Rotermunt debet 500 flor(enos), etc. l
[1725] ROŻANKA zwał się Iacobus, mieszczanek z Krak(owa). Ten

beł na Kleparzu prokuratorkiem, sprawy odprawował. Jest nota o nim
w księgach kleparskich anno 1597, feria secunda in crastino Sanctae Marga-
retae Virg(inis) [14 VII] etc.
[1726] ROŻANKA beł ***

mieszczanin krak(owski) drugi, o którym
często w aktach miejskich krak( owskich); famatos pisano ich i cives. Sta-
nisław Rożanka beł medicinae doctor; bel rajcą anno 1570. Herbem Różąa
pieczętował się1. Są siela listów jego u ślachty, jako od doktora. Po śmierci
tego, jego bratankowie i wnękowie w pięćdziesiąt lat ukazowali autentyk
nobili tacyjej, data antycypowana za Augusta, a smoczek ze skrzydłami herb
w nim, jakby to temu Stanisławowi dano beło. Tu czwór-fałsz znać b: jeden,
że Stanisław rajca beł w Krakowie i po śmierci Augustowej ; drugi fałsz,
że się on Różą pieczętował, a tu smoczka ukazują; trzecia, że za tego rajce
doktora żywota nie słychać belo nic o tern autentyku, bo do śmierci pod
miejskim prawem beł jako mieszczaninc. A toż stąd znać, że to w kilkadzie-
siąt lat fingowany tęn autentyk od tych potomków teraz. Bo i ten prokurator
laco bus anno 1597 nie znał się ślachcicem, bo nie mieli jeszcze tego autentyku.
Fałsz ten każdy uznać prętko może *****. Marcin Rożanka 2 nadsługował
panom Dębińskim3, zaś za p. Tarnoskiego 4 bel wicegerentem w grodzie
krak(owskim) kilka 1at 5, bo go belo potym ćci odsądzono {anno 1625}
o ścięcie niewinne studenta 6 i o złe dekreta wicegerenckie. Potym się ba-
wieł służbą u pana miecznika koron(nego)7 i anno 1633. Bel i drugi brat
jego d •
eAnno 1572 in act(is) terrestribus Crac( oviensibus) nota: nobil<is)
et famatus Baltazar Grodecki, consu1 Clepardien<sis), et Iacobus Krajna,
doctor medicinae 8 , et Christoferus Trecy9 tutores bonorum oli m famati
Stanislai Rozanka e.
[1726] a Na pr. marg. rysunek tarczy z h. Poraj (Róża). Litery S. R., a u dołu słowa:
Medicinae doctor. b Na pr. marg.: Fałsz autentyku. c Na pr. marg. rysunek tarczy
z wyobrażeniem skrzydlatego smoka o długim, zawiniętym pod siebie ogonie, o który opar-
ta strzała żeleźcem w górę, mierząca w brzuch smoka. d Na pr. marg.: Zygmunt Ro-
żanka nota anno 1638 in act(is) c(astrensibus) c(apitanealibus) Crac(oviensibus). e~e Ten
ustęp dodany na odwr. k. poprzedniej, 318.
455
[1727J ROZARIUS - [1731J ROZBICKI
[1727] ROZARIusa Valentinus Cracovi(?n(sis) , i( uris) u( triusque)

doctor, S( acrae) R( egiae) M( aiestatis) secretarius. Ten nagrobek jego jest
w Warszawie na białym kamieniu na filarze; konterfet miasto herbów,
ksiegi dwoje na krzyż złożone, wyryto rok 1574 1.
[1728] ROŻANOSKra nazwał się *** zagrodniczy syn ***** z Błonia

u Kleparza przy Krak( owie) b. Matka jego i anno 1633 siadała na trecie 1
przed p( ana) margrabiną kamienicą2, przedając chleb i sól. Ten syn jej
nazwał się, co różne zanoski zanosieł na tret za matką. Nadsługował u księ
dza Dąbskiego, kanonika krak( owskiego) 3, od kilku lat. Szumno, bławatno
chadzał, za ślachcica udawał się, miał lat ze 26 r. 1633 c.
[1729] ROŻAŃ'SKP nazwał się *** chłopski syn *****b. Służeł u księ
dza Grochowskiego, kanon( ika) krak( owskiego )1, kilkanaście lat. Pojął
beł anno 1621 służebną szafarkę u Koszyckiej, organiścinej w Krak( owie).
Która szafarka (jako i pani jej) zabawiała osobnemi uciechami księżą kano-
niki i insze, i puścieli mu z nią kanonicy aręndą Garlicę Małą, należącą na
kapitułę2, którą wioskę trzymał kilka lat i anno 1634 c.
[1730] ROŻAN'SKJa nazwał się *** Nicmcowiców syn z Chęcin. Ten

Nięmcowic pojął beł Postękalskąb1 szpetną, co jej nikt nie chciał. Miał z nią
kilku synów. Tylko ten został a dziewka. Ten Rożański pojął bel Chełmską2.
Kupieł w Mieroszowic pod Skalmierzem część. Ten, jak konstytucyja anni
1633 3 nastąpieła kaduków na p1cbeos, on ten Mieroszów zapisał p. Chełm
skięmu 4 , a on mu na nim zapisał 30000. Ten miał trzech synów na nauce
w Krakowie i anno 1637 *****. Czwartego na służbę wyprawieł cS .
[1731] ROZBICKl zowie się *** chłopski syn *****30. Z Mazosz się być
udawał, a wiadomy tam powiedał, że nieprawdę udawał, iż w Mazoszu nie
masz nigdziej, co by jego rodu beli, oprócz żeby chłop gdzie we wsi l . Ten
nazwany beł za urzennika we wsi Pawłowie 2 anno 1630 u książęcia Zbara-
skiego, kasztel( ana) krak( owskiego) 3, u Nowego Miasta Korczyna.

[1728] a Na lewym marg.: 98. b Na pr. marg.: Krak(ów) . c Na lewym marg.:
Jasiek masztal( erz) .
[1729] a Artykuł dodany na odwr. k. 319. Na pr. marg. ślady wydrapanej trzywier-
szowej notatki. Artykułu tego w kopii Iw. brak. b LlIka po kilku wydrapanych wierszach.
Nieco czytelne: Hęnczykow... c Pod tekstem: od p. m(istrza) Dąb(rowskiego) .
[1730] a Artykuł dodany na odwr. k. 319. b Na lewym marg.: PostękaIska. Nieco
niżej: Chehnska. c Pod tekstem: od p. Ojrzanosk(iego) Pawłowsk(iego).
[1731] a Luka prawie na pól w.
456
11732) ROZBICKI - 11734) RÓŻYC
[1732] ROZBICKla Jan zwał się chłopski syn, poddany p. Warszyckie-

go, wojewody mazowieckiego l. Służeł u p. Koniecpolskiego circa 1639.
[1733] ROZDzr:ŃSKla nazwał się Jan, z Siewiora 1 miejski synek. Beła

tam jego matka żywa i anno 1633, na zagrodach domek miała b . Ten Jan
bel podpiskiem w Siewierze przy biskupim sędzim w kancelaryjej. Zaś na
cesarską jeździeł anno 1632 na Śląsko, których ćci belo odsądzono na sejmie
koronacyjej w Krak ( owie) anno 1633, a nie jeździeł do Moskwy według
konstytucyj ej 2. Bywał często w Krakowie na Kleparzu in Augusto i potym.
Chadzał [w] wilczurze podszytej, choć lecie. cPucołowaty, młody c, lat 26 d •
Tu od tego ROZ sylaby okrutna rzecz wzięli tytułów derywacyją a verbis

Roz·· bicki, co rozbijał, Roz-zęński, Roz-dawski, Roz-siewski, Ro ( z) -sypski,
Roz-czyński, Roz-terski, Roz-walski, Roz-prawski, Roz-darski etc. Co czy-
nieł u ślachcica, od tego przezwisko dał mu, eż się ten kąkol rozmnożeł e .
[1734] RÓŻYC zwał się *** szołtysa chłopa syn od Biały Cerkwie 1 k. 321
z Rusi. Ten beł za chłopca u któregoś żołnierza we Lwowie. Potym anno
1620 z lisowczykami bel w kupie swowolnej na kilka koni, z któremi jadąc
na Śląsko stanęli w Olkuszu. Temu dostała się gospoda u Janusza mieszcza-
nina. Dowi e dział się, że miał gładką synowicę ***, a że nie widać jej belo,
pytał się o nię. Powiedział Gryger Janusz, stryj tej dziewki, że z matką do
Krakowa odjechała, a ta bela doma zatajeła się w sklcpie a. Domyśleł się
Różyc abo kto dopowiedział, że się skreła. Upilnował tedy Grygiera Janusza,
gdy do sklepu otwierał po coś sobie, Różyc wpadł za nim, niż zamknął,
w samy wieczór. Tam obaczy, a panna *** leży już na łóżku, rozebrała się.
Różyc zatem rzekł, że "i ja tu będę spał", a nie chciał wyniść już ze sklepu.
Janusz pocznie go prosić wziąwszy go pod pachy, aby wyszedł, a ten kiwną-
wszy na ciury, by Janusza ze sklepu wywiedli, aby się z pauną zawarł tern
czasem. Janusz opierał się, nie chciał koniecznie synowice odyść, z którym
szarpając się ciurowie zabieli go gwoli lepszej dobry wolej i zabitego ciało
w prywet wrzucieli. A wtem Różyc z panną *** całą noc tam odpoczywał.
[1732] a Artykułu tego w kopii lw. brak.

[1733] a Artykuł ten umieszczony na k. 315 miedzy art. Radacki i Rogalicz, przenie-
siony tu w myśl wskazówki umieszczonej na lewym marg.: tęn opis ma być ku końcowi roz-
d<ziah,) po Rozbickim zaraz, za 4 karty. Zaś po artykule Rozbicki, na k. 320: Rozdziński,
co wyszszej pod Radackim opisany, tu go wpisać etc. b Na pr. marg.: Siewior. c-c Lw.,
brak. d Na pr. marg.: Wie jego urodzenie mać Strykoskiego na Błoniu u Kleparza.
e Na pr. marg.: Przezwisk Nota.
[1734] a Na pr. marg.: W Olkuszu eksces Janusz6wnie.
457
r173~J RÓŻYCKI - [1738J RÓŻYCKI
Nazajutrz wyjechali rano lisowczycy. Szukają Janusza Grygiera Januszowa

bratowa i inszy, nie mogą się dowołać, cż krew obaczono, którą śladując
ku prywetowi, naleźli zabitego; eż nazajutrz osękami wyciqgniono. Rozruch
dopiero stał się, kiedy lisowczy( cy) już w Śląsku beli. Obaczy Januszówny
tej matka, że RÓŻyc ze sklepu pobrał sieła rzeczy, srebra i inszych co kosztow-
niejszych, nawet i pięniędzy. Ten ","ywiózł beł i ze Śląska zdobycz nięmałą.
Potym w Prusiech służeł circa 1628 w pułku p. Radziwieła 2 • Tam uczynicł
bel eksces jakiś i dał go ściąć pan Radziwieł. Tak tą śmiercią uszedł czwierto-
wanej o ekscesy insze. Ta Januszówna *** szła bela anno 1622 za Zacheusza,
mieszczanina krak ( owskiego) , a matka jej za Guttetera Zygmunta 3, syna
wójta krakoskiego, anno 1622. Syn tej Januszowej od r. 1628 począł się zwać
Zdańskim, o którym pod Z.
k.322 [1735] RÓŻYCKI nazwał się *** z Buku 1 z Wielgi Polski s miejski synek,
poddany biskupa poznańskiego. Służał u ślachty w Wielgi Pol szczc , pienię
żny jest, z czego za ślachcica będzie się potym potężniej udawał ..... b [e].
Brat jego rodzony jezuitą beł został2.
[1736] RÓŻYCKI zwał się też *** chłopski syn ."""". Ten od kilku lat
i anno 1632, i potym, trzymał aręndą wieś Ostrów u Proszowic s od ksieniej
staniąteckiej 1. Za ślachcica udawał się, ale duchowięńskich majętności ża
dęn ślachcicowi aby nie arendował, jest konstytucyja biskupa krak(owskiego)
Szyskoskieg0 2 . Z czego zaraz chłop (illustratur ecce est). Tęn nazwany
udawał, żeby ci z Secemina 3 wójcikowie (co wyszszej opisani) prosieli go
i udarować chcieli, aby ich za swoich powinnych domu jednego być twierdzieł,
ale wiedzą ludzie b.
[1737] RÓŻYCKIa zwał się ••• miejski synek z Kazimierza u Krakowa.
Kamienica ojca jego bela od rogu wtóra, od przecznice ku Św. Katerzynie.
Ten syn miejski doktorem został iurisprudentiae w Padwi circa 1634. Z nim
promowowali się Kalsztyn krakowszczyk, Fontan, Solomoński ."b,
orga-
nisty ząmkowego synl *""", Żórawski *** in doctoratum medicinae, Lubel-
czyk 2 .
[1738] RÓŻYCKIs Jan z Biecza kusznierzów syn """., służeł u pani
Gołuchowskiejl *•• ** za chłopca; Jaśkiem go tylko zwała. Ten ożenieł
[1735] a Na pr. marg.: W Wielgi Polsce. b Luka na półtora w. c Lw.: a do tego

kiedy.
[1736] a Na pr. marg.: Arendarz u Proszowic. b Tamże: Condictamen. Niżej:
Nota.
[1737] a Artykuł dodany na odwr. k. 321. W kopii Iw. brak. b Bezpośrednio przed
tą luką litera o.
[1738] s Artykuł dodany na odwr. k. 321.
458
[1739] RÓŻYCKI - [1742] ROŻNOWSKi
się anno 1629, pojął Badowską2 rzeczoną, sicstrzenicę

ksieniej buskiej {Zo-
fijej Chomętowskiejb3} W Sendomierskim. Na tamten czas Badowska ta
mieszkała w Busku. Badowski, brat jej, w Chrobrzu miasteczku plebanijq
trzymał anno 1637. Ten Różycki beł za urzennika anno 1637. Ma syna do-
piero jednego.
[1739] RÓŹYCKP zwał się Stanisław, syn Rozdziałki, mieszczanina
w Kaliszu. Studował w Kaliszu, beł potym w kancelaryj ej ziemski tamże
i anno 1639. Dumna rzeczka, ślachcicem zowie sięb.
[1740] ROZWADOSKI azowie sięa .u chłopski syn •• **.b, tylko że
skąd wyszedł abo zerwał się, wiedzieć nię mogą, bo zapomniał o rodzinie,
a też z młodu wyszedszy, co go znali, odmienieł się za laty w kompleksyj ej
i przezwiskiem przywziętym. Owa zamiótł ślad za sobą jak dziki zdeb 1 ogo-
nem na śniegu. Ten w Wielgi Polszcze zjawieł się i pod Poznaniem c aręndy
trzymał i anno 1633 od kilku lat2. Udawał przed sida ludzi, że pannę Trep-
czankę miał za sobą. Miał lat 40 kilka. Miał na kilkanaście tysięcy [d]e.
[[1741] ROZMUSOWSKI zwał się ... mieszczanin kleparski a . Jest

nota o nim w księgach kleparskich, co bel pozwany o nieoddanie na czas
naznaczony donatywy do poborce miejskiego anno 1597 i musiał cum poena
na ratuszu krak( owskim> oddać sub poena sessionis (ali a) in praetorio.
[1742] ROŻNOWSKI a nazwał się chłopski syn .U •• b. Ten służeł za

masztalerza kilkanaście lat w Szczekocinach I w krak<owskiej) zięmi u p.
Jasińskiego c . Ten Jasiński, o któręm pod J, nabawieł bel dziewce swej własnej
pękatego brzucha, a prętko potym umarł Jasiński. Syn jego pobaczywszy
po siestrze, iż jej brzuch puchnie, pytał jej, Z kim. Powiedziała, że z ojcęm.
Chciał ją dać do mniszek, ale nie chciały takiej przyjąć. Brat potym wydał
ją w skok niż zległa za tego masztalerza ojcowego, a co miała od ojca zosta-
wionego posagu 4 tysiące zł< otych) , to rzekł jej brat: "kiedyś murwą została,
według prawa odpadasz od posagu". Dał przecię tysiąc zł<otych) za nią
tęmu masztalerzowi rzeczonemu. Wesele im w Szczekocinach sprawował
w plebanij ej anno 1629 •••. Gładka bela taż to, ale brat jej mówieł: "kurwa
_. -
[1738] b Na lewym marg.: Teraz anno 1637 Cecylija Bratkowska ksienią.
[1739] a Artykuł dodany na odwr. k. 321. Na lewym marg.: Kalisz. b Pod tekstem:
od p. Stępowskiego.
[1740] a- a Lw., brak. b Luka na 1/3
w. c Na pr. marg.: w Wielgi Polszcze.
d Lw.: zechce ześlachcieć. e Na lewym marg.: Ks. Jacek Gomoliński.
[1742] a Artykuł dodany na odwr. k. 322. h Luka na prawie pól w. c Na lewvm•
marg.: Masztalerz pojął Jasińskiego dziewkę.
459
[1743] RUBINKOSKI - [174SJ RUBIŃSKI
mi, nie siostra". Tęn masztalerz pojąw~zy ją, udał się z nią ku Śląsku pod
Byczynę2, tamże coś arendował aboli kupieł i anno 1634 d .
k. 323 [1743] RUBINKOSKI nazwał się Ambroży, syn chłopa Rubina ze wsi
Łobzowa, od Żarnowca niedaleko. Ten gdy służeł u p. Trepki Jarosza w Cza-
plach u Miechowal circa 1586, Jamrozym tylko go zwano. Potym beł za
kuchmistrza u p. Mikołaja Korycińskiego w Charśnicy u Miechowa, co
żupnikiem krak( owskim) beP. Ten będąc przy żupach miał też swe zarobki
na soli, że miał z kilka tysięcy. Bywał u niego ten ociec jego Rubin kilka razy,
eż raz kazał go bel kijem wygnać. Dowiedziała się o tern pani Korycińska 3
circa 1600 i okrutnie mu beła nałajała, że się na ojca śmiał tak oburzyć,
chcąc się go przeć dla inszego towarzestwa a . Tęn Ambroży pojął beł mieszczkę
w Krak( owie ) ; ojca jej Piotr Polak zwąno, o którym pod opisanim Krzyża
noski. Potym aręndami wszytko bawieł się; dzierżał i Słomniki, miasteczko
w krak( owskiej) zięmi, kilka lat circa 1612. Umarł anno 1625 4 , synów kil-
ku zostawieł. Jeden *** anno 1624 pojął Niewiaroską, co ją Sykstusa Lubo-
mierskiego córka urodzieła 5 *****b. Drugi, Marcin, trzymał aręndą Grudną,
wioskę pod Bieczęm, królewczyznę, od p. Chomętoskiego circa 1627 6 • Tęn
miał żonę ślachciankę ***, młodą i gładką, a przecię założnicę chował sobie
jawnie przy żęnie, przez co źle z żoną mieszkał. Wtęm powinni żony jego
potkawszy go jadącego, w drodze zabieli anno 1628, a pan Chomętoski zaraz
poarestował mu pięniądze, co za zboża dłużne miał w Bieczu u mieszcząn, iż
ta założnica Rubinkoskiego otworzela beła jego szafkę, którą zamknioną zosta-
wieł bel z rzeczami w tej aręndzie, i pobrała z niej sieła rzeczy *****c. Brat tego
Ambrożego *** beł też na służbie u ślachty, ale nie miał tego dostatku, co
Ambroży. Wziął go bel do siebie, że mieszkał przy nim i zapomagał go, chcąc
go gdzie ożenić [z] ślachcianką circa 1612 i 1616. Nie więm, gdzie zapadł.
[1744] RUBIŃSKJa zwał się trzecim tym przezwiskiem, o którym pod

Herubiński.
[1745] RUBIŃSKJa nazwał się *** chłopski syn *****b. Ten wyrwawszy
się skąd si *** trzymał aręndą na Sadowiu l pod Siewioręm circa 1604 od chłopa
Sowy, co się zwał Nieszkowskim, o którym pod N ***. Potym ten Rubiński
kupieł szpłacheć anno 1617 w Rogoźniku w siewierskim księstwie c.
- - - - --
[1742] d Tamże: Byczyna. Pod tekstem: p. Łachowski.
[1743] a Na pr. marg. rysunek tarczy z h. Topór b Luka na prawie 2 W. Na pr.
marg.: Sykstus Lubomierski. c Luka na l W.
[1744] a Hasla tego w kopii Iw. brak.
[1745] a Artykuł dodany na odwr. k. 323. Brak w kopii Iw. b Luka na 1/3 W. c Pod
tekstem: od Chmieloskiego.
460
[I746J RUCKI - [1750J RUCKI
[1746] RUCKP nazwał się *** kuszni"!fczyk ze Lwowa b . Tęn za chłopca k.324
zrazu służeł u żołnierza, potym na jeden koń po kozacku w rocie *** do
Moskwy pod Smoleńsk anno 1610. Potym wywiódł bel swowolną kupę
lisowczyków c na Śląsko anno 1620 i aImo 1624. Zdobycz drapieżną miał
niemałą i za ślachcica udaje się.
[1747] RUCKla nazwał się *** Żyd krczony z Krak( owa). Pojął bel
służebną dzi ewkę, chłopównę z folwarku. Bel u p. Witoskiego, wielgorządz
cc krak( owskiego) l, za urzęnnika w Krzeczowie 2 pod Bochnią. Ta gdy mu
umarła, mi c' szkał w Jodlówce 3 pod Bochnią komorą u chłopa circa 1620.
Potym anno 1623 pojął chlopową wdowę Szperczyną w Szczepąnowie 4 na
Podgórzu. Zakupieństwo b miał ten Sperka na domie i tam mieszkał ten Żyd
krzcony i anno 1633.
[1748] RUCKJa nazwał się Józef (syn Ruska, chłopa w Sieciechowicachl,

od Krak( owa) trzy mile b). Brat jego kaczmarzem beł tamże od r. 1618 c
cż do r. 1626, w którym umarł, ale są dzieci jego na tejże karczmie. Tego
JÓz·::fa, jak poddanego, wziął go b:!ł pan jego, p. Minocki Marek, i dał go
wyuczyć na włoskich skrzypicach, za co bd eż do śmierci pańskiej *** do
r. 1630 2 i po~ym tamże mieszkał. Miał żonę chłopównę Jancównę, z którą
miał Sobka i Jąnka. W szkole miał ich tamże. Potym dał beł tego Sobka
za służkę panu Fierlej owi, staroście lubdskicmu, a dziewkę pani ej samej 3.
Miał ten Sob:k za kilka lat niezłą wysługę, a wtem tam służąc umarł circa
1630. Brat jego Janek pobrał po nim rzeczy i na to miejsce służeł p. Fierle-
jowi i anno 1633. Siostrę tego Jąnka wydała {circa 1630} pani Fierlejowa
za gospodarza swego na Ogrodzeniec 4, za Ścierskiego nazwanego, o którym
pod S.
[1749] RUCKA a beła też za służbistą od kilku lat i anno 1633 u pani
Boratyńskiej w Sławicach l u Miechowa. Brat jej, jeśli jest, to chłopski syn.
[1750] RUCKJa Stefan l i Ciekliński Dobicsław 2 perpetue banniti cum

refusione damnorum. Nota in act( is) causarum officii Lublini anno 1630
Sabbato post S( anctum) Vitum [22 VI] etc.
[1746J a Artykułu tego IV kopii Iw. brak. b Na pr. marg.: Lwów. c Tamże: li-
sowczyk.
[1747J a Na lewym marg.: 61. b Na pr. marg.: Szczepanów.
[1748J a Artykułu tego w kopii Iw. brak. b Na pr. marg.: Sieciechowice. c W tek-
ście omyłkowo: 1680. Chodzi tu chyba o r. 1618 ?
[1749J a Artykułu tego w kopii Iw. brak.
[1750J a Artykułu tego w kopii Iw. brak.
461
[1731J RlJCKI - [1755J RUDAWSKI
[1751] RUCKI zwano ***

mieszczanina na Kazimierzu I. Miał kamie-
niczkę na rogu z~ Skawiń s ki ~j ulic~. Jak umarł zostawiwszy potomki, żona
jego szła za mieszczanka Chorzowskiego, o którym pod Chorzoskim.
[1752] RUDAWSKI zwał się Paweł,

mieszczanin na KL:parzu. W księ
gach ławniczych nota o nim anno 1597 fer ( ia) 4 post Visitat(ionis) B<ea-
tac) M(ariae ) V( irginis> [9 VIl], a w radzieckich anno 1595 ante Heliza-
betis [przed 19 Xl] etc.
[1753] RUDA WSKla zwał się też Krzysztof doleator 1, mieszczanek na Ka-
zimierzu. kst nota o nim \\. księgach mii..'jskich radzieckich anno J 625 feria 5
ante Nativitat <is ) B ~ eata~ ' M < aria~ ) V .: irginis \ [4 IX] i o Orszuli żeni e jego.
[1754] RUDA WSKIEM[1I zwali się też bękarci Stanisława Giżyckiego

circa 1584, mężami wybornemi za pamięci PapTockiego Bartosza bdi i pisze
o nich pod herbami, fol. 228 1.
[1755] RUDAWSK[a nazwał się Jan "'**, chłop s ki
syn z Latowicza b1 ,
miasteczka królewskiego. Ojca jego zową Sobolęm "'**. Tytuł wziął od wsi
Rudawy, od Krak( owa) mila. c Slużeł 3.nno 1620 u pana Radziejowskiego,
rawskiego wojcwody2, za szafarzac. Tęn podpiszczykięm bywał potym"""u.,
przybłąkał się do Warszawy, tam pisował przy kancelaryjej "'**u. Potym,
jak pisarz dekretowy umarł, on dał coś podkanc1erzęmu 3 , że mu pisarstwo
dekretowe zlecieł 4 , co contra omnem aequitatem, bo zdrajca da się plebe-
is skorumpować i przeciw ślachcie dekretów poprawia u siebie, iniquissimus
homo. Ten pojął w Warszawie dziewkę Bałcera Giże, mieszczaninaS; ma syna
z nią, Waska 6 , we 12 lat anno 1637.
II Ksiądz Marcin Rudawski, w Warszawie gracyjalista, jego synowiec,
odprawuje sacra LI Św. Ducha prud Mostową broną w Warszawie, czasęm

u Św. Jana, kto mu mszą zapłaci. Tęn jadał często LI tego stryja swego i anno
1637 w kamienicy na Św. Jąna uLicy, przeciw dz w~mnicy. Bodaj oba zadzwo-
nieli od sochy do sochy nogami, a {na} gwiazdy po śmierci patrzeli! d
[1753] 11 Artykuł
dodany na od",r. k. 323. Brak w kopii Iw.
[1755] a Artykuł dodany na oc/wr. k. 323. Na lewym marg.: Ma za sobą Jeżąnkę Annę.
Niżej nad rysunkiem tarczy: Herbu tego nowego zażywa. W tarczy półksiężyc rogami do
góry, pod nim 2 gwiazdy. Pod tarczą: Ten, kiedy Król J. M. Władysław po koronacyjej pa-
sował insze na rycerstwo, on też przylazł do tego, ale zaś magister obiecał pasować go,
to jest pasów kilka wydrzeć z niego. Niżej: kupieł dwie kamienice w Warszawie. Na pr.
marg. k. następnej, 324, przy nrach 175/, J 752 notka odnosząca się do niniejszego artykułu:
Rudawski, pisarz decretorum zadworny. Tego K <ról) J. M. Władysław pasował na rycer-
stwo pod czas koronacyjej, skąd znać, że creari eum nobilem indiget. b Nad wierszem:
wójt latowicki, 3 mile od Garwolina. c-c Dodane potem w luce. d-d Lw., brak.
462
[175 6J RUDKOWSKl - - [1757J RUDN1CKl
[1756] RUDKOWSKP Józef bel rudników syn od Boż~cinabl. Ku-

pieł bel szołtystwo ociec jego przy rudzie. Synów miał dwu, którzy od rudy
Rudkowskimi nazwali się. Starszy miał kilku synów: Józefa, który z szoł
tystwa służeł między kozakami abo raczej Tatarami króla Zygmunta III
{circa} ***. Zabieł bel z pięniędzy Tatarzyna jednego, który od kilku sta-
rostów wziął beł dobre kontentacyje, co im na starostwa od króla c przywi-
leje przynosieł. Tęmi pięniądzmi i inszemi jął się beł aręndami bawić w Ma-
zoszu, w sendomierski, potym w krakowski zięmi circa 1634, {Tur 2 , Tępo
czół3 od zamkowych krak<owskich) księżej.} Łakomy, szalbierz, wydzierca
bezbożny na poddane, łapacz praw różnych z oszukanim ludzkim, wszytkich
zgoła ekscesów napojony, jak to między Tatary służąc zwyczaju zawziął
Miał lat 50 anno 1635 *****d. Brat zaś drugi ***, syn rudników, miał synów
także dwu, też Rudkowskimi zwali się. Starszy *** wołmi kupczeł w Pod-
górzu mieszkając i circa 1634 *****e. Drugi brat tego *** pod chorągwią
powiatową województwa krak<owskiego) , pod Chrząstowskim 4 , pod czas
interregnum służeł. Miał Jat 30 kilka. Bywał w swowolnych kupach lisow-
skich i w te czasy, gdy ich beło po dwa razy konstytucyjami ćci odsądzono
anno 1624 i anno 1633 5 *****r. Rudkoskiemu z Podgórza ten Józef wziął
beł coś rzeczy ruchomych anno 1635. Ten Z Podgórza zaś pobrał mu w drodze
konie pod tę poe ... g gajęm. Józef pozwał go do grodu krak<owskiego)
i wsadzić go dał. Zadał temu Józefowi, że chłop. Zajednąno tę sprawę w gro-
dzie za p. Zamojskiego 6 .
[1757] RUDNICKra zwał się Jan, jeden z kilku bękartów księdza Jana k. 325
Chlewiekiego l. Tego p. Chlewickiego kilka abo raczej ze dwanaście beło
tych bękartów, a bękartek tyle drugie, co w Pawłowie i w Chlewicach 2
{u Szydłowa} zostało ich z chłopskiemi dziewkami. A jak która zastąpieła,
to na wieś kazano jej. O raz po kilkunastu chował ich, a co jedne odprawieł,
to przybierał insze na to miesce. (Ten p. Chlewicki nic nie wierzeł, miał swo-
ję inszą wiarę nową epikureów b , podobną do wiary pana Asmanickiego3,
co beł w przemyskiej zięmi. ) Tego Jąnka bękarta instytuował do nauk kilka
lat, a gdy dorósł, dał mu pieniędzy na arendy circa annum 1583. Trzymał
aręndą w Książnicach folwark u Paczanowa od pana Stan <isława) Chle-
[1756) a Artykułdodany na odwr. k. 324. Nad tesktem: z Jelże, drudzy mówią Wy-
socką, mieszczkę z Bożęcina miasteczka, ma żonę mieszczkę [ss). Na lewym marg.: Tytli!
od Rud-kowski, że rudy kował ich ociec abo raczej dziad. Niżej: Dzieci ma z tą Wysocką·
Beli w Je!ży u dziadka i anno 1639. Niżej: Dwoje dziewcząt doma miał. b Lw.: Bożę
cinka. c Od tego miejsca urywa się tekst w kopii Iw. z powodu zatraty karty. Ii Lilka
na ] w. e Jw. f Luka na ]1/3 w. g Koniec słowa zatarty.
[1757] a Artykułu tego w kopii Iw. brak. b Na pr. marg.: wiary nowej.
463
[1758] RUD:>IICKI - [1759J RUDNICKI
wickiego 4 ***. Pojął b ~ł Chronoską5, służ';! bną od pani~j Chlewickiej. Sio-

stra jej druga bela za Dalechowskim c6, urzęnnikiem pana tegoż Chlewickie-
go S tan <isława) . Zaś tęn Rudnicki trzymał ar~ndy w krak<owskiej) ziemi.
Miał syna, też Jąna, który k oło Siewiora 7, księstwa biskupiego, bawieł się
służąc i anno 1632. Zaś siostry tego starszego Jąna, bękartki p. Chlewickiego,
co się też Rudnickiemi zwały, pojął jednę Dynis Aleksander, Murzyn, o któ-
rym pod Dynis opisanie, drugą Tymillski d nazwany, co tamże w Siewier-
szczyźnie oba ci swagrowie mieszkali; o tym pod Tymiński także opisanie.
Dynis ten swagrowi swęmu temu Rudnickięmu puściel bel kuźnice pod Ślą
skięm , u Żare k 8 , trzymać kilka lat circa 1628, kIóre sąm Dynis miał arendą
dożywotnią od biskupa krak( owskiego) .
[1758] RUDNICKJa zowie sięKrzystof, a drudzy dwa jego rodzeni

•
Zmudzkiemi. Są to synowie mieszczanina , złotnika *** z Myślinic b na
Podgórzu. Żywa b~ła matka ich tam i anno 1626. Poddani książęcia Zba-
raskiego, kasztd<ana) krak<owskiego) l. Ten Krzysztof, syn złotników,
bd z kimsi za pachołka na cecerski eksp edycyjcj circa 16 .. .2, zaś między
lisowczykami s wowoln ~mi anno 1620. Zaś służd u p. Jana Dębickiego anno
1625, gdy Fraksztynównę pojmowaP w Podgórzu. Zaś panu Jordąnowi 4
służeł w Podgórzu anno 1629 *****c. Bracia jego przyrodni jednej matki,
a inszego ojca, Stanisław zwał się Zmuckim, służeł panu Jordanowi ***
wespół z tym Rudnickim anno 1629 ***** d. Wojciech także Zmuckim zwał
się, służ:;ł anno L627 i potym p. Smolikowi 5 , co [u] książęcia Zbarawskiego
bawi eł się. Potym tęnż~ służ:! u p. Zborowskiego na Melsztynie anno 1629 6,
zaś u p. Tarła 7 anno 1630 na Podgórzu, pod czas i Rudnickim zwał się. Ten
b~ł kl.~cha pi ?J'w,::j w Samborz:: ***** e. Ociec tych Zmuckich, mieszczanin
Zmuda z Myśiinic, trzymał ar~n<.ią Krzczonów pod Tokarniq 8 w Podgórzu
od p. Smolika circa 1629.
k. 326 [1759] RUDNICKI a nazwał się

Jan. Ociec jego bel ksiądz aryjański,
rodzic b::ł z Rudna l , wsi królewskiej u Proszowic. Ten syn aryjański,
Jąn, sbżąc p. Płazi e, wielgorządzcy krak<owskiemu)2, Rudnickim na-
zwał się. Potym pojął b;!ł u p. Wie\konockiego bękartkę (o których
szerzej pod opisanim Niezabito ski) circa 1602. Dał b::ł na Hutki 3 wio-
skę panom Lipskim u Krasnobroda 4 anno 1621. Herbu Podkowy z krzy-
żęm zażywa b 5.
[1757] c Tamże: Dalechowski. d Tamże: Tymiński.

[1758] a Artykulu tego brak IV kopii Iw. I) Na pr. marg.: Myślinice. c Lilka na
]1/4 w. d Luka na przeszło ] w. e Luka na l w. Na lewym marg.: Małuski, p. Dębicki.
[1759] a Na pr. marg. rysunek tarczy z h. Jastrzębiec. lJ Tamże: Krasnybród.
464
[1760] RUDNICKI - [1765] RUSIN OSKI
[1760] RUDNICKI zwał się też *** z Proszowic miejski syn. Też podobno
z tego Rudna l chłop bel, przychodzi eń do Proszowic. O tem Ogrodzeńskill.
powiedał z Przeworska, że beł za trębacza tęn Rudnicki u lisowczyków
anno 1620, a potym za ślachcica teraz udaje się.
[1761] RUDZI'ŃSKla nazwał się Paweł b , syn chłopa zagrodnika z Rudyl,

wsi u Drohiczyna. Ten służd u pp. Kosobudzkich c , wojewodziców mazo-
wieckich 2, i circa 1628 od kilku lat. Potym u p. Niemieryd, wojewodzica
podlaskiego 3, służeł w Rusinowie 4 w Podlaszu u Drohiczyna. Dostatni jest
w pieniądze, w szaty, w konie [elf.
[1762] RUNOWSKI zowie się *** chłopski

syn od Lublina *****. Ten
uczeł się w Lublinie u jezuitów a. Bel potym prokuratorem trybunalskimI. Ku-
pieł beł wioskę od Lublina kilka mil b. Pojął ślachciąnkę ***, synów miał
kilku dorosłych anno 1633 2 • Miał ich przedtym na nauce także w Lublinie
circa 1618 c . dTego p. Orzeiski Jan, kasztd<an) rogoziń<ski ) , starosta ko-
ścieński3, [e] miał [f] w Wiencborku [?]d4.
[1763] RURAŃSKP nazwał się *** chłopski syn *****b. Ten w Kra-
k<owj~) uczeł się, potym bel za podpiska u miejskiego pisarza. Pisarz, jak
został rajcą, tego Rurańskiego na pisarstwo rajcy krak<owscy) włożeli l .
Bel na nim i anno 1634. Tworzeł w księgach fałsz. Kazał p. Moczarski c
napisać Alancównie 2 macosze zapis sto złotych, a on cesyją dóbr wszytkich
od p. Moczarskiego na tę Halancownę, macochę jego, napisał, o które actum
{fabzne} protestacyją w 6 niedziel uczynieł p. Moczarski d.
[1764] RUSIECKIEGoa opisanie w dawniejszych księgach pod tytułem

R (b] wierszów.
[1765] RUSINOSKra nazwał się *** miejski syn z Kazimierza u Krako-
[1760] a Na pr. marg.: Ogrodzeński.

[1761] a Artykuł dodany na odwr. k. 325, ale z wyraźnym wskazaniem jego miejsca
na k. 326. b Imię dodane w luce tak drobno, iż autor widocznie nie był pewien tej infor-
macji. c Lw.: Kozubskich. d Lw.: Niemsty. e Lw.: ślachcicem udawać się. f Na
lewym marg.: w Drohiczyńskim. Pod tekstem: od Budkoskiego.
[1762] a Na pr. m~rg.: Lublin. i) Tami:e: Tego p. Or( zelski) . c Na lewym marg.:
p. Suchorabski. Na prawym: 30000. d-d Dodane przed samą śmiercią autora, bardzo
nieczytelne, w luce między artykułami. e Wyraz nieczytelny. f Jw. (bednarska ?).
[1763] a Artykul dodany na odwr. k. 325. Na lewym marg.: Krak ( ów) . b Luka
na l /3 w. C W tekście: Moczalski. d Pod tekstem: circa 162 ...
[1764] a Cały tekst szyfrem. Brak IV kopii Iw. b Trzy znaki nieczytelne.
[1765] a Na lewym marg.: 27. Niżej: u l?], Na pr. marg.: Kazimierz. Niżej: Drudzy
powiedali, że z Olkusza beł ociec jego. Niżej: Olkusz.

[1766] RUSr'lOSKI - [1767] RUSZKOWSKI
wab, Rusinów syn. Ten służeł p. Stanisławowi Dębieńskiemu 1 w krakoski

zięmi kilka lat i r. 1630, i potym. Siostra tego nazwanego za murwę beła
kilkanaście lat u Sędziwoja alchimisty2, w Krak<owie) za fortką Św. Anny
mieszkał eż do r. 1626. Potym ten Sędziwój do Niemiec beł pojechał i tam
mieszkał. Grą się okrutnie bawieł ten Rusinoski i na to też odzierał i rozbi-
jał w nocy grasując po różnych ulicach, że też doszto go w tem i beły skargi
nąń u pana Tarnowskiego, starosty krak<owskiego)3. Których rozbojów
kilkanaście pokazało się nąń , a co nie doszto , tyle dwoje więcej belo tego.
Kazał go p. starosta poimać szukać hajdukom. Zrazu kreł się po garbarzach,
poty m u <p) . Dębińskich zapadł to beł i chronieł się Krakowa c, póki
p. Tarnowski bel starostą. Miał z tego rozboju różne suknie, szabelki oprawne
i rzeczy różne. {Zaciągnal się na trzy konie anno 1634 z p. Zboroskim Marci-
nem 4 po kozacku na Ukrainę.} Siostry jego stryjeczne mieszkały w domu
{na Kazimierzu} w ulicy ku Żydoskiemu Miastu idąc. szynkowali piwa, go-
rzałki i miód rozmaity i anno 1633 d, a matka tego nazwanego mieszkała
na wieży między Szewczą broną a Św. Anny fortką w Krak<owie) , a na
oknie od garbarzów przedawała chleb, gomółki, jabka, orzechy {etc.} i anno
1630; potym indziej mie szkała. A syn jej ten ślachcicęm zowie się i presump-
cyją górną tworzy. Zabit na cesarski w Śląsku anno 1636 5. Ubogi a pyszny,
boży nieprzyjaciel! {e Siostra rodzona Rusinoskiego tego beła za Kasprzykiem,
mieszczaninem w Krak<owie) , co nad Wisłą ku Źwierzyńcowi drwa pana
Dębińskiego przedawał, co od Żywca spuszczano. Kołtryny6 ma cudne e}
[1766] RUSINOSKla zwał się też *** kaczmarzów syn z Makowa. Służeł
panu swemu p. Wielowieskiemul. Brat tegoż to rodzony zwał się, o tem
opisanie pod Makowski.
k.327 [1767] RUSZKOWSKla nazwał się *** chłopski syn l *****, poddany
pana Dulskiego, starosty rajgrodzkiego 2 , który pąn służeł dworzańską kró-
lowi circa 1620 i miał tego poddanego za myśliwczyka przy psiech w War-
szawie. Potym indziej b służeł anno 1626, a zdobywszy się w sukienki, podobno
pokradł je beł komuś będąc w Warszawie, bo niedarmo od pana oderwał
się, i pod Sanok przybłąkawszy się, pojął, słyszę, ślachciankę w sanockim
kraju anno 1629. Za ślachcica udaje się i tam w Sanockim C bawi się i anno
1633. Wziął tytuł od Rusz-chowski, co ruszał alias kradał, a chował, z czego
ślachcicem u kata mu kraj został.
. . _ -- -
(1765) b Nad wierszem: z Olkusza drudzy mówią. c Na pr. marg.: p. Dębiński.
li Na lewym marg.: Miłakoski. e-e Lw., brak.
(1766) a W kopii Iw. artykułu lego brak.
(1767) a Na lewym marg.: 22. Na prawym: p. Dulskiego chłop. b W tekście: indzieJ.
c Na pr. marg.: Sanog. Nieco niżej: 10000.
466
[1768J RUSZKOWSKI - [1769J RZEP CZYŃSKI
[1768] RUSZKOWSK[ nazwali się

sz<t) erej bracia: Kasper, Piotr, Sobek,
Jakub. Ociec tych *** beł za woźnicę kilka lat u pana Weselina 1 w Dębnie a2 ,
trzy mile od Bochnie. Ten woźnica we Gdowie3, majętności pańskiej drugiej
u Dobczyc b, pojął bel siostrę mlynarzowę Marcinowę. Bel ten młynarz żyw
we Gdowie i anno 1633. Temu woźnicy w Dębnie dał beł p. Weselin dom
z rolami, w którym żona woźnicowa ta mieszkała, a sąm za woźnicę przecie
beł. Miał z nią tych szterech synów, którzy w szkole w Dębnie pouczywszy
się trochę, dał ich beł woźnica za chłopce , dwu p. Weselinowi, a drugich
dwu sługom pańskim " . Jako umarł woźnica, Kasper syn jego Ruszkowskim
nazwał się, a w tym domu w Dębnie mieszkał. Pojął beł chłopską dziewkę
"'**** anno 16 ... Miał z nią Annę, 14 lat, Staszka, 12 lat miał anno 1629.
Ta żona jak mu umarła, on pojął beł drugą circa 1619 w Niepołomicach,
dziewkę przewoźnikowę, co się Wolskim zwał (zaś brat tej to, też przewoźni
ków syn, Zerzyńskim zwał się, czasęm Szerzyńskim, o tem opis pod Z).
Miał z tą zaś syna *** i dziewczę do r. 1632. Jak tego Dębna dostał beł
Franksztyn 4 , o którym pod F, mieszkał przecię tęn Kasper w tęm domu na
rolej eż do r. 1623, w którym wygnała go z tej roli p. Franksztynowa S, on
zaś dostał sobie szołtystwa we wsi Łopuniu 6 od starostwa wojnickiego.
Wyprawiał wybrańca z niego. Bel na cesarski kilka razy i anno 1633, gdy
ich ćci odsqdzono na koronacyjej sejmie w Krak<owie) *****d. 2. Piotr,
brat jego, służd w Warszawie u koniuszego króleskie<go) circa 1619, zaś
li p. wojewody malborskiego anno 1630 7. Na oczy ten chory bel *****e.
3. Sobek, brat, w kupie lisowskiej swowolnej beł pod Mniszkową8 anno
1620 *****!. 4. Jakub służeł u sługi p. Zborowskiego, kasztel<ana) oświę
cim <skiego )9, circa 1629.
[1769] RZEPCZYŃSKla zwał się *** mieszczanin na Kazimierzu i rniej- k.228

skie trzymał,
i stawał pozwany na ratusz; s<z) osy z domu dawał. A że dał
beł dziewkę anno 1629 [za] szohyska z Oświęcimia {Tomaszkiem zwanego},
a on się nazwał Jedlillskim 1, rozumiał, iż się oba tęm ski udać mieli za ślachtę,
i od r. 1630 ślacll-tuzami zwali. Miał tego zięcia Jedli-skiego przy sobie
i anno 1633 z żoną tą jego. O tem też jest Jedlińskim opisanie pod J. bJąn
Rzepczyński, syn jego, praktykiem zadwornym bel i anno 1634; nieżonaty,
pokradł w Warszawie, co bel depozyt, skrzynie poodmykał anno 1634 po
[1768] a Na pr. marg.: Dębno. b Tamże: In veteri libro aliter asserebat ipse Iaco-
bus [wyraz nieczytelny] in margine. c Na lewym marg.: młynarz w Sterkowcu. d Lu-
ka na 1 w. e Luka na przeszło 1 w. f Luka f/a 1 w.
[1769] a Na pr. marg.: Kazimierz. Niżej: Anno 1625 {Famatus} Casper Rzepczyński
consuI Casimerien<sis>. Nota o nim w księgach miejskich. h - b Dopisane potem ciasno
w luce i na marg.
467
[1770J RZEPECKI - [1773J RZEPLlŃSKl '•
•
p. Ślepowrońskim 2 , praktyku zmarłym, na 12 tysięcy i szumno dostatek

miał z tego. Mieli go o to pozywać powinni p. Śl epowrońskiego. Pojął w War-
szawie mie szczkę Jeleniównę anno 1636 b .
[1770] RZEPECKI zwał s ię *** chłopski syn *****. Ten będąc pierwej
za ciurę, potym w konfed~racyjeja pisał się anno 1614 na parę koni. Inszy
ciurowie z konf\':deracyjej panmi zostali, ale ten znać gruby, chłopski łeb
miał, niewiele nawydzierał. Pojął beł mie szczkę z Krak<owa) , wdowę Off<m) a-
nową, kapduszniczkę , circa 1615, której beł p. starosta zatorski 1 puścieł
wioskę Dwory pod Zatorem, iż dziewka jej beła założnicą jego. Umarł ten
Rzepecki circa 1619 (nie wiem, ni e zostałoli jego co potomstwa?) Tę zaś
pojął beł Koweski niejaki aboli Komaski, o którym pod K i pod Nowo-
dworskim.
[1771] RZEPJ:Ń'SKP nazwał się Grzegorz, kaczmarski syn z Rzepiennika b
biskupiego 1 u Biecza. Wziął go beł za pachołka anno 1627 p. Wilkockj2,
co ten Rzepienni k arendą trzymał od r. 1619. Kazał mu beł precz, a ten zaś
indziej służeł, iż u Wilkockiego kradł , i matce swej wziąwszy kilkaset zł( 0-
tych) , z tem umknął. Za ślachcica udać się chciał c . Brat tego, kaczmarczyk
drugi, zwa.ł się Sosnoskim. Zabit w Jaśle w swowolny kupie {anno 1628}.
[1772] RZEPLlŃSKI nazwali się Mikołaj i Jan, synowie chłopa Koczwarys.

garczarza z Mokrzeszki u Szczepanowal. Mikołaj od r. 1618 służeł u p. Czer-
nego Zygmunta, co Mokrzeszka jego bela pierwej 2. Służeł i potym temuż
panu i anno 1631. Miał lat 30, węsaty, ruby3 chłop. Miał konia swego *****b.
Jan zaś u biędza Morskiego 4 w krak<owskiej ) ziemi służeł kilka lat i anno
1632. Miał lat 20, niewęsaty jeszcze bel c.
[1773] RZEPLIŃSKl nazwał się Walenty, syn zagrodnika Madery z Rzep-

lina, od Krak<owa) trzy mil~. Ten Wal~nty służ d za chłopca u pana dzie-
dzinn ego Baranosh:go 1, potym circa 1636 u p. Jarzyny Maksymilijana 2 .
Tam we dworze w Rzeplinie, zostając ze służe bną we dworze pod odjazd
•
pański ( i ) , urobi .~ł jej brzuch. Ona poczuwszy, dla kłopotu brała z nim ślub.
Urodzieła mu w kilka niedzd Jacka; odtąd imię dała mu, że iacebat często
nąń na wznak. Brat tego Walentego szewcem bel w Skale, miasteczku od Kra-
k( owa) trzy mile, *** drugi w Miechowie.
[1770] a Na pr. marg.: Konfeder(at>.

[1771] a Na lewym marg.: 48. b Na pr. //larg.: Rzepie.1oik. c Tamże: Sos-
noski.
[1772] a Na pr, marg.: p. Czerny. b Luka lIa Jw. c Na lewym marg.: Staś woź-
nica. Na prawym: K. Morski.
468
[17741 RZESZOTARSKI _. [17771 SADOWSKI
[1774] RZESZOTARSKla nazwał się

*** pewnie nic ode wsi, bbo tego
nazwiska jej nie masz b1 , ale raczej od sitarza ojca, co rzeszota rabiał [e].
Tak mu to i tam koło Kalisza wszyscy zadawajid. Tęn zerwał się skądsi
i kupieł bel sześć mil od Kalisza Chocisowice wieś. Dał beł dziewkę za
p. Miaskowskieg0 2 i dał dobry posag, za który p. Miaskowski kupieł w ko-
ścięńskim powiecie Potarzycę, wieś niemałą, circa 1614 3. Stary bel tęn Rze-
szotarski na tęn czas. Został syn, zda mi się, jegoe.
[1775] RZYMSKI nazwał się. Tego Jakubęm zwąno, gdy służeł za szyn-
karza u Endrysa kupca w Lublinie, co szynkował wina a . Po śmierci Endrysa
pojął beł dziewkę jego, po której wziął 6 tysięcy. Drugą wydał za Jarząbko
skiego, o którym pod J, trzecią za Niezabitoskiego b, o którym pod N. Ci
też wszyscy swa gro wie psi pokupieli po szpłachciu we wsi Komorowie u Za-
mościa. Ten Rzymski zaś chłopu bratu swęmu, Szczepąnowi, dodał pieniędzy,
że na zastawę dał pod Bełzem anno 1621, chcąc się za ślachtę udać e .
s
[1776] SADOWSKI a nazwał się *** młynarski syn ode Lwowa """*. k. 329
Ten służeł za pachołka we Lwowie u żołnierza, zaś gdy konfederacyj a beła
anno 1613 moskiewska 1, ten przytuleł się do nich, z czego spanoszeł się,
zaś wywiódł beł anno 1620 lisowską rotę swowolną na Śląsko dwa razy i anno
1624, potym włócząc się wyjadał po różnych miescach.
[1777] SADOWSKI nazwał się Woj(c) iech. Ten do Skały, miasteczka

trzy mile od Krak<owa) przywędrowała, chłopski syn skądsi, bodaj nie ze
wsi Sadowia 1, stamtąd niedaleko. Domek i z łanem rolej kupieł w tej Skale
na nawsiu 2 • Pojął beł tamże mieszczkę, co brat jej Maszyckim zwał się,
o którym pod M. Temu to zjednał bel Brzeziński, o którym pod B (co w Gar-
licy u Krak<owa) mieszkał), że mial urząd hutmaństw0 3 przy żupie wielic-
kiej anno 1626, gdzie spieniężeł się nieco. Potym w Skale zaś mieszkał anno
1628. Stary już bel, siwy. Synów z tą Maszycką miał: Mikołaj w r. 1629
miał lat ze 25 *****b, Samuel rokiem młodszy, przy ojcu na ten czas mie-
szkali, nie służeli nigdzie i tylko jak w Skale uczeli się *****e. Ten ociec ich
[1774] a Artykuł dodany na odlVr. k. 327. b-b LIV.: ślacheckiej, bo jej nie masz,
tylko księża Rzeszotary, dwie mili od Krak<owa) ku Myślenicom, z czego znać, że chłop
jest. e Lw.: tytuł sobie przybrał. d Lw.: przyznawali. e Pod tekstem: od p. m<i-
strza) Dąbr<owskiego) .
[1775] a Na pr. marg.: Lublin. b Tamże: Zamoście. Niżej: 16000. c Tamże:
Bełz. Niżej: 10000.
[1776] a Na pr. marg,: Lwów.
[1777] a Lw.: przyczołgał się. b Luka na ] JJ2 IV. e Luka na ]1/3 IV.
469
[1778] SADOWSKI - [1780] SADOWSKI
za ślachcica chciał się usielnie udawać od r. 1626. Jak żołnietz przyjechał,

stanął, to stacyj nie chciał dawać z mieszczany ani się do nikogo przykładać,
eż brali mu gwałtem ze stodoły żołnierze. Poboru także łanowego upornie
nie chciał dawać. Za pozwem musiał dawać z peną. Księdzu dziesięciny ani
mesznego, eż gdy ksiądz przewiódł prawo i klął go od kościoła, dopiero
począł dawać. Opl eśniała potwora na starość dziwna, a wbieł się w to odtąd,
gdy bel siostrę żony jego pojął p. Marek Minocki 4 o milę. Odtąd i brat tych,
Maszycki , ślachcicem się począł zwać, i ten Sadowski miełośnik 5 .
[1778] SADOWSKI inszej familijej, z piekarnie, nazwał się

***. Ociec
jego beł gajowy Wojciech Szado wc wsi Witowieach u Miechowa; stary bel
anno 1616. Ten syn jego bel za ~ lużkę u pana swego Czern ego, dzierżawce
Witowiel, potym służeł p. Młoszowskiemu w Ulinie o milę2. Kilka lat tam
beł u niego, a gdy mu p. Młoszoski dał abo do sta ł co zboża, to słał temu
ojcu gajowemu do Witowie, bo ubóstwo belo. Ten Sadowsk i pojął bel w Uli-
nie tej wdowę, co słL1żeła u paniej, Zwał się mąż jej pjcr~zy Zabłockim. o któ-
rym pod Z [a], Barszczów syn ze Skały. Miał z tą Zabłocką dwu synów,
Stanisława i ***. Stanisław bel za chłopca u p. Trepki pod Miechowem anno
1624 3 , zaś u Rusockiego Mik< ołaja ) w Zatorskim 4 . Tam zabit w Kętach
anno 1629.
k.330 [1779] SADOWSKI nazwał się

SamueL chłopski syn ***; u ślachty słu-
gując, już nazad do chłops kich robót nie miał się. Pojął bel Gromnicką I
niejaką circa 1627, której matka a po drugim mężu zwała się Ułanicką2.
Beła u Celarego, mieszczanina krak(owskiego) 3, za urzęnniczkę {anno
1632} w zastawnej wsi Wyszocicach 4 , od Krak\ cwa) trzy mile, u której
to beł ten Sadoski pojął pierszego męża dzi ew kę. Ten zaś Sad oski beł za
urzennika od r. 1629 i anno 1632 w Dzierzązn ej5, wsi za Skalmierzem {od}
kanoników z Krakowa. Udawal, że ta Gromnicka powinnych miała w Pod-
górzu. Si credere fas est.
[1780] SADOWSKI a nazwał się

Marcin, chłopski syn *** z NasiechowicI,
wsi mila od Miechowa b. Tego wziął hel pan dziedzinny, Mazowiecki 2, od
poddanego. Potym służeł u panów Sokołowskich na Śląsku u Cieszyna
w Czechowieach, u p. Abrama beł pierwej, potym u Jachima 3 . Ten pojął
bel tam u p. Sokołoskiej wychowanicę ze wsi ***; miał z nią synów szterech:
Błaźeja, Tomasza , Jana, Sobka ***. Błażej tkactwa się uczeł w Strumieniu 4
na Śląsku circa 1626 u tkacza Piecka. Tam ukradszy coś pieniędzy i płótna
[1778] a Lw.: opisanie.

[1779] a Na pr. marg.: Wyszocice.
[1780] a Na lewym marg.: 85. b Na pr. marg.: Nasiechowice.
470
[1781] SALAMONOWA .- [1784] SAMBORSKI
kilka wałków, uciek do góralów za Cieszyn i między zbój<.:y bywał na lato.

Jan kowalstwa się wyuczel. Ci dwa, zemknąwszy ze Śląska, beli u p. Lubo-
mierskiego na WiśniezuS i anno 1632 c. Sadoskimi LOWą się, bodaj nie między
piechotą są, po niemiecku umieją *****d. Jan z Sobkiem w cesarskim wojsku
u rajtarów służeli, po niemiecku chodzieli i mówieli, i polskim językiem
*****e. Ociec ich Marcin służeł za urzęnnika od r. 1627 i anno 1633 w fol-
warku Strumienia, miasteczka księżny cieszyńskiej6. Pojął beł drugą żonę
ze wsi w Śląsku anno 1628. Miał lat już pod 70.
[1781] SALAMONOWA a W Grodnie jest, która gładkie a ubogie trzy

dziewki miała. Król W(ładysław) IV kochał się w starszej. Pojął ją potym
Litwin; dał mu starostwo za nią. Potym w drugiej kochał [się], pojął ją drugi
Litwin *****, dał także starostwo za niął.
[1782] SAMBORA zwał się *** chłopski syn *****a. Beł urzennikiem
w Kurowie, wsi pod Wiśniczem, u pana Lubomierskiego ł i anno 1633 b.
Żonaty beł i miał synów dwu i dziewek dwie.
[1783] SAMBORSKIa nazwał się *** z Sambora miejski synł ** z przed-

mieścia b. Służcł długo u p. Korniakta w Sośniczy w Przemyskim 2 i tam
w służbie służebną pojął. Miał z nią synów coś. Tego samego zabito przy
Korniakcie. Syn jego jeden służcł u p. Bolestraszyckiego Jana 3 w Przemyskim
kilkanaście lat i tam anno 1631 po Wielki Nocy pojął służebną upaniej,
Strykowską niejaką.
[1784] SAMBORSKI zwał się ***. Ociec jego w Samborze na przed- k. 331
mieściu domek miał. Ten u p. Mniszka, wojewody sendomier( skiego) (co
Sambor ekonomiją trzymał)!, beł za służkę. Beł z nim i w Moskwie, gdy
carową Dmitrowi odwozieł anno 1606 2 . Tam po zabiciu Dymitra beł w wię
zieniu ten Samborski. Beli w jednym zawarciu nago wsadzone obdarte panny
frącymerskie carowej, między któremi ten nazwany upodobał sobie Łagiew
nicką3; gładsza mu się naga zdała. Tam dał jej beł z siebie delikę, co się
w nię okreła. Z onych zalotów, jak wypuszczono i Mniszka (i z terni, co ich
bel przywiózł) do Polski nazad, Samborski pojął tę Łagiewnicką. Szymbor-
skim 4 aby się zwał, namówieła tego Samborskiego a męża. Zdało się jej,
że to nieślachecka od miasta króleskie( go) tytuł mieć.
[1780] c Tamże: Wiśnicz. d Luka na 1 w. e Luka na 1//5 w.

[1781] a Artykułu tego w kopii Iw. brak. Tu podany na odwr. k. 329.
[1782] a Luka na 1/3 w. b Na lewym marg.: cerulik, na prawym: Wiśnicz.
[1783] a Na lewym marg.: 40. b Na pr. marg.: w Przemyskim.
[1784] a Lw., brak.
471
[17831 SZYMBORSKI - [1788J SAMOSZEWSKI
[1785] SZYMBORSKIM zwał się też Walenty podpisek, co pisał w ziem-

stwie lubelskim pod trybunał anno 1631 a. Rozumiem, że plebeus, bo i kom-
pleksyja, i zwyczaje niepodobne do ślachcica 1 .
[1786] SAMISZCZA zowie się *** chłopowski syn *****. Służeł p. Jędrze
jowi Porębskiemu! w [a] oświęcimskim kraju anno 1618, potym p. Zygmunto-
wi 2 i circa 1631, któremu tenże pąn zjednał żonę, córkę Jana b Jordana3,
co wójtostwo w Kętach miał circa 1626. Udał go, że z Litwy ślachcic jest,
co fałsz c. Porąbali go beli słudzy p. starosty zatorskieg0 4 circa 1628. Pozywał
o rany, ale że kazano mu pokazać dokumenta, jeśli ślachcic, nie pokazał
i przepadły razy. Tak cicho zaś potomek jego wszrobować się do ślachectwa
będzie chciał.
[1787] SAMOCKIa Jan nazwał się *** kaczmarzów *** syn, ze wsi ***
jezuickiej od Kalisza!. Tęn w kancelaryj ej grodzkiej kaliskiej beł anno 1639.
Ślachcicem [b] udaje sięc.
[1788] SAMOSZEWSKI nazwał się Łukasz, chłopski syn ze Żmudzi a

*** [b], a on ślad swój zacierając udawał się być z Podlasza. Ten służeł u ślach
ty w sędomierski ziemi, zaś u p. Ożaroskiego w Ożarowie! u Opatowa służeł;
Łukaszkiem tylko zwał go. Jeżdżał do Gdańska ze zbożem pańskim, skąd
narwał i sobie pieniędzy. Potym zaniechawszy służby kupieł Gorycany,
zameczek pod Pokrzywniczą, od p. Gnoińskiego c . Panowie Gniewoszowie,
Paweł i Jarosz, uprosieli nań kaduk i najechali go beli anno 1625 2, ale iż
po śmierci jego dopiero to mieli czynić, pozwał ich o najazd i musieli mu
szkody płacić. Teraz kaduk po nim konstytucyją anni 1633 3 . Miał za sobą
Bratkowską od Opatowa 4 , potomstwa nie miał nic; umarł anno 1633 prze<d)
św. Jąnem. Kaduk został po nim i wdowa.
d Tęn Samoszewski, bojąc się kaduka przecie od kogo, zapisał na zmowie
tę majętność Gorycany p. Ennolausowi Ligęzie 5 , a on znowu zapisał na niej
żenie jego Samoszewskiej 20 tysięcy, a te Gorycany stoją 50 tysięcy. Dawszy
tedy te 20; wjechać w nie może caduco iure od K<róla) J. M. Kmieci tam
jest 13, młynów dwa i zagrody. Kamienica we dworze i strzelby dostatek.
Urodzaju bywa 1000 kop oziminyd.
[1785] a Na pr. marg.: Lublin.

[1786] a Lw.: przemyskim albo chcę rzec w. b Lw., brak. c Na pr. marg.: zbre-
dnia Porębskiego.
[17871 a Artykuł dodany na odl\'r. k. 330. b L w.: kwaterka. c Pod tekstem: od
p. Stępowskiego.
[1788] a Na pr. marg.: Jest o ternże pod Sławoszewski, nieco niżej: Szamotuiski i inszy,
co nie Sa, ale Sza piszą się, opisanie niżej. b L w.: jest o tymże pod Słaboszowski. c Na
pr. marg.: 50000. d-d Na odwr. k. 331.
472
·
[1789] SAPALSKI - [1796] SASIMOWlL
[1789] SAPALSKI nazwał się Wojciech, chłopski syn *****. Ten pi- k.332
wowarstwa uczeł się w Krak( owie) , jachtele 1 naszał a . Kupieł bel kamienicz-
kę w Krak<owie) na Sła<w) koski ulicy. Sapałą zwano go. Ten pojął bel
*****, ma syna *** i dziewkę za złotnikiem. Ten, gdy udał się na arendę
folwarku pod Mogiełą *** anno 1630, Sapalskim nazwał się, i gdy go kto
Sapałą mianuje, to się okmtnie gniewa; za ślachcica udawać się chce b2.
[1790] SAPI:ŃSKI nazwał się *** mieszczanin w Busku a w Sendomier-

skim, miał i dom swój, bel tamże i anno 1631. Udawał się ślachcicęm. Tak
chłop każdy zwykł, gdy mu rogi urostą.
[1791] SAPIŃSKJa ***, chłopski syn, Jeżoski o nim powiedał.
[1792] SARACEN zwał się *** z Lublina miejski syna ***. Trzymał
arendą Kopytówkęl u Żmigroda od opata pokrzywnickieg0 2 anno 1624.
W tamtym kraju za ślachcica udaje sięb.
[1793] SARNECKla zwali się dwaj *****b. Rozbijali po gościńcach,
poimano ich we Lwowie anno 1615, jednego ścięto, drugi jakoś uciekł.
[1794] SARNICKla Mateusz zwał się mieszczanin w Krzemięńcu. Fa-

matu s tam pisąno go anno 1606 1.
[1795] SARNOSKIa nazwał się *** chłopski syn ."'***b. Tego p. Sar-
nowski z Dalkowa {w Wielgi Polszcze} herbu Jastrzębiec! kazał w Piotrkowie
namyślnie do siebie zaprosić. Spytał go, których jest Samoskich, on powie-
dał jak bajkę, że tych, co z Dalkowa, i wyliczał imiona ich, jak zową, powie-
dał, iż "i pąn Telcsfor Sarnoski z Dalkowa c stryjeczny brat mi jest", a nie
wiedział tego, że z nim to gadał. A ten porwawszy go za łeb, pobieł, potłukł
haniebnie {anno 1626}. Ten nazwany beł prokuratorkięm w Poznaniu 2 i tam-
że pojął beł mieszczkę Ceranównę, z którą miał syńca ***. Wziął beł kamię
niczkę po ojcu w Poznaniu ku ząmkowi. Ten przysięgał panu Telcsforowi
Sarn oskiemu d, że się nie miał zwać Sarnoskim e 3.
[1796] SASIMOWIE mieszczanie krakoscy są. Zową i dotąd kamienicę
[1789] a Na pr. marg.: Krak<6w). b Tamże: Świeże nefas.

[1790] a Na lewym marg.: Po płaski, na prawym: Busko.
[li91] a Artykuł dopisany później w luce. Na pr. I1UJrg.: Jeżowski Jąn.
[1792] a Na pr. marg.: Lublin. b Tamże: ŻmigrÓd.
[1793] a Artykuł dodany na odwr. k. 331. b Luka na pół w.
[1794] a Artykuł dodany IV luce. W kopii Iw. brak.
[1795] a Artykuł dodany na odwr. k. 331. b Luka na 1/3 w. c Na lewym marg.:
(error plebeus6w). d Lw., brak. e Pod tekstem: od p. Sarnoskiego.
473
[179 71 SATANOSKI - [18011 SEGIŃSIU
Sasimowskąal. Famatos i cives ich pisąno zawsze w księgach miejskich.

Tych Sasimów dwa circa 1620 arendami wiosek od p. Lubomierskiej od
Dobczyc 2 bawieli się, Sasimoskimi zwali się ***** b.
Sasimów belo dwa braciej anno 1630, w Daleszycach 3 mieszczanie domy
swe mieli i role c. Chcą się koniecznie ślachtą mieć; z jakimsi Gorzechow-
skim d o powinowactwie prawią z nim, że przyjaciel ich. Z takiej kobeły jako
i sami zrodzony4.
[1797] SATANOSKIa przezwiska przy opisaniu Szatanoski lożeło się.
[1798] SA WICKI nazwał się lwąn, chłopski syn z Rusi, ze wsi *** między
Sokalem a Buskiem. Wziął go za sługę p. Muchowieckiego [sP na Wołyniu ,
beł z teIDŻe panęm w Prusiech anno 1627, zaś z temże panem nazad tam je-
chał. Nieżonaty bel anno 1631.
[1799] SAWICKI azwal sięa *** kowałów syn z Rzeszowa. Służeł w kra-
koski zięmi anno 1618 Łazińskiemu 1 , zaś Kmicie Olbrychtowi 2 anno 1620.
Pojął bel mieszczkę w Miechowie Soszyńską, o których pod S. Na Końskim
Targowisku w domu żeninym mieszkał. Jechał bel z lisowczyki na Śląsko
anno 1624 pod Jaroszoskieg0 3 choragwią. Jeździł znowu anno 1626, tamże
zginął. Kilkoro dzieci zostali przy matce.
k. 333 [1800] SAWINA a.

[1801] SEGIN'SKIa nazwał się Marcin. z Przeworska miejski syn. Służeł
w kupie lisowskiej swowolnej, zaś p. Koniecpolskiemu anno 1626, potym
bel u ks. opata jędrzejoskiego Koniecpolskiego 1 anno 1629; mial lat 36,
koni kilka miał. Służel i p. Krzysztoporskiemu w krak oski ziemi anno 1630,
zaś jm. pąnu Gomolińskiemu Łukaszowi w Michowie u Jędrzejowa anno
1631 i zjechał bel od pana tego z barwą cudną, namówiwszy się i z Wolskim,
z Kaliskim, z Sosnoskim oraz, o których pod ich literami opisanie jest. Ten
Segiński zaś beł u p. Baranoskiego, wojew( ody) sieradzkiego 2, anno 1633,
zaś u żołnierza p( ana) hetmanowego. Rozbieli beli z Wolskim i Sosno-
skim sługę w lesie ku Warszawie , pobrali mu wszytko uwiązawszy go u drze-
wa. Poznał ich zaś potym, tak że pospołu uciekli ci trzej, a Sosnoskiego poi-
[1796] a Na pr. marg.: Krak <ów) . b Luka na 21 /2

II'.
•
c Na pl', marg.: 6000.
d Tamże: Gorzechowski.
[1797] a W kopii Iw. brak lego hasła.
[1799] a-a Lw., brak.
[1800] a Po nazwisku luka na przeszło 4 )I'. Na pr. marg,: w Krak<owie) podpisek
od Justyny. Miał wójtostwo w Wałczu u Pińczowa. Drugi służył książęciu Wiśniowieckię
mu anno 1634. Mowa tu o wsi Wełecz.
[1801] a Na lewym marg.: 46, na prawym: Przeworsko,
474
[1802J SZLEJ KER - [1805J SZCZERBIe
mano i ścięto pod Warszawą. Powołał jednak tych trzech i w inszy( ch) roz-
bojach. O tych pod Wolskim z Lelowa szersze opisanie.
[1802] SZLEJKER, na drugim miejscu SZYLDKROTl, mieszczany
krak(owskie) wspominają i akta grodzkie krak(owskie) anno 1504 Sabbato
ante Agnetis [20 I] famatum Henricum Schlciker, civem Crac(oviensem),
tenutarium bonorum regalium Rakowice non procul a Crac( ovia) , z których
generoso Petro Salomoni a de Cracovia cedit etc.
[1803] ŚCIERSKla nazwał się *** bękart p. Jarockiego, który Żydówkę

krzconą miał za założnicę w Będziniu mieszkając i miał z nią kilka bękartów.
Beła ta matka ich Żydówka w Będziniu i anno 1633, komorą najmem mie-
szkała. Ten bękart jej *** Ścierskim się nazwał, a chcąc się u inszych udać,
powiedał, że Sarnowski Jachim stary powinny jego w Sarnowie na Śląsku za
Będzinięm. bTen nazwany służeł naprzód w Modlnicy u Krak(owa) p. Jor-
danowi, zaś p. Stan(isławowi ) Dębińskiemu za chłopca circa 1612, zaś anno
1620 jechał miedzy kupę swowolną lisowczyków, gdy do Węgier wpadli
i łupali kościoły. Potym na cesarskiej z nięmiż beł. Bet i anno 1632 i tam go
zabito. Są jeszcze więcej tych bękartów Żydówki tejb.
[1804] ŚCIERSKla zowie się ***, bodaj nie tego rodzaju [b] z Będzinia
[e], bo Ściernie wieś od trzechset lat do klasztora jędrzejoskiego Grefowie
fundowali 1, to nie beli w domu Ścierskiego przodka. Ten zaś nazwany słu
żeł od kilku dwudziestu lat u Fierlejów; pojął bel służebną p. Fierlejowej,
wojewodzinej krak(owskiej ) 2, i mieli go za pisarza prowentowego na Ogro-
dzęńcu 3 . Beł i anno 1633 tamże za urzęnnika Mikołajoskiego, o którym pod M.
Miał potomstwo z pierszą, pojął bel zaś drugą, służebną u p. Fierlejowej
w Bescach 4 u Skalmierza, która bela rodem Rucka, z Sieciechowic skrzypka
dziewka, o których pod Rucki.
[1805] SZCZERBIca dicti Alberti de Liszki l brazeatoris {tabernatoris}

et civis Crac( oviensis) pro capi te occiso actio in actis castren(sibus) c<api-
tanealibus) Crac<oviensibus) ante Omnium Sanctorum anno 1561.
Anno 1569 in act<is) castren<sibus) c( apitanealibus) Crac<oviensibus)
post Ascen ( sionem) Domini famatus Paulus Szczerba, civis Cracovien( sis),
[1802) a Lw., brak.

[1803) a Na lewym marg.: 55, na prawym: Będzin, niżej: wymowić [l] Chmieloskiemu,
co udawał, że ociec jego Jordanowi w Modlnicy służeł anno 1605. b- b Lw.: Zginął
w lisowskiej kupie na cesarskiej.
[1804) a Na lewym marg.: 00, na prawym: Ogrodzeniec, niżej: Nota. b Lw.: ży-
dawczynego. c Lw.: bo tego więcej było.
[1805) a Tekst na odwr. k. 332. Brak w kopii Iw.
475
[1806] SZCZYGIELSKI - [1807] SEJDZIKOWIE
ex parte famati Pauli Szczerbie, filii sui, duos lancos agri in villa Magna
Prądnik iaccntes ad altarc Corporis Christi pertincn<tes) Crac( oviae>
arendat etc. ad annos ccrtas 2 .
[1806] SZCZYGIELSKJa Aleksander zwał się

mieszczanin w Często
chowej. Mieszczka żona jak mu umarła, zo s tał mnichem laikięm w Czę
stochowej, bel i r. 1635 *****b. Syn jego Wojciech służał u ślachty, potym
od kilku lat p. Korycińskiemu Mikołajowi, staroście ojcowskiemu l,
i anno 1635. Szczygielskim zwał się i ślachcicęm udawał. Siostra jego rodzona,
Rejina, za kucharkę służeła w Krakowie u mieszczek i na Kleparzu. Służeła
za kucharkę przedtym u p. Wojkowskiej2, co przy p. Giebułtowskim 3 mie-
szkowała jako powinna.
k. 334 [1807] SEJDZIKOWIE trzej bracia, chłop scy

synkowie wc wsi Doni-
nowie a1 nad Wisłą, od Płocka mila, do starostwa kowalskiego ta wieś, któ-
rą trzymał p. Działyński 2 i anno 1620. Jak ociec ich Sejda umarł, ci synkowie
na rolej mieszkali b. Spuszczał *** starszy Wisłą drzewa z królewskiego lasu,
a gdzie spychał drzewo, urwało się coś brzegu, wtem odkreł się wzrąb w zię
mi w węgły zakładany jak domek. Widzieli to sieła ludzi i szyprowie, co
Wisłą ze zbożęm jeździeli. Rozumieli wszyscy, że to przed laty zboże w tym
ktoś chował dla żołnierzów, eż oderwie się ziemie więcej, a Sejdzik chcąc
przecie obaczyć, co to jest, odkopał dalej i zejmie z góry forst3, co położono,
a beło to w ziemi na trzy łokcie, eż obaczy w tęm orzdębięniu 4 skrzynię wiel-
ką żelazną. Chce jej co ruszyć, okrutnie ciężko; zrozumiał, iż to pięniądze c.
Przypadnie do braci ej , aby tam poszli dobyć tego, mówiąc, że "nąm P( an>
Bóg dał skarb". Dobędą z wielką pracą wieka żelaznego, eż pełna skrzynia
pięniędzy starych. Te wybierając, wozieli je trzy dni do domu, a w sąmsiek
skrycie przed czeladzią sypali. Skrzynię żelazną dla znaku zepchnęli w Wisłę,
co beło anno 1624. Dadzą znać inszy chłopi panu Działyńskiemu, że coś
wykopano; zjechał p. Działyński oględać to; poznał, że beło w tamtym coś,
bo gdzie skrzynia stała, zaczerniał dąb czarno, a indziej nic. Inkwirował,
kto dobeł tego, a że u spustu Sejdowego widzieli d , że przeć się trudno, po-
wiedział Sejdzik, że "to tak dawno ten wzrąb widać tu w brzegu, i wyjąłem
drzewo z góry, ale tak próżny bel, na zboże to chować dla ż'ołnierzów ktoś
[1806] a Artykuł dodany na odwr. k. 333. b Luka na 1 w.

[1807] a Na pr. marg. : Doninów nad Wisłą. b Tamże: wtem drugi mieszkaniec
Suski, o którym pod S. c Tamże: Starych pieniędzy skarb okrutny naleźli, jakiego na-
większy pąn tych lat nię ma. d Tamże: W Nieszawie, miasteczku w Prusiech, od To-
runia niedaleko, jest chłop Kaleta, ma na sto tysięcy, nieco niżej: W Warce też bogaty jest
bękart, ma na 100 tysięcy. W kopii Iw. palladto: zechcą i ci ślachtą się zmyślać abo ich dzieci.
476
[1808] SECVGNIOWSCY - (\ 810] SEMPIŃSKI
zbudował". P. Działyń,ki prz ~ci~ inaczej rozumiał. Eż

w półtora lata jechał
szyp~r do Gdańska {z pańskim zboż~m} , obaczeł S ejdę starszego, a on wy-
chodzieł z kamienice od kupca wc Gdąńsku. Posze dł do onego kupca, pyta
go: "co tęn a tęn tu u was robd?". Powie : "za starych pięniędzy pięćset
zł<otych) dałęm m'l tysiąc zł < otych)". Prosieł, aby mu te star;:, ukazał i spu-
ściel mu ich trojaki.:j mynice kilka. On do pana nazad wróciwszy się, powie
p. Działyńsk ięmu. D 0p ieroż pan pociągał Sejdę, który począł się mocno
przeć, eż ukazał Iic.:: S pan, a tęn począł drwić, że na ostatek przywieźli panu
kilkadziesiąt tysięcy, mówiąc , iż trochę tylko sobie zostawieli, a zdrajcye
l.:dwie piątą część panu daii. {Pan też kazał z Wisły skrzynię onę żelazną
wygwindować ; miarkował, ż:: nam<n) i< :j na sziery kroć sto tysięcy w niej
mogło się włożyć, a wielkich pięniędzy z milijon}. Potym jęli nadsługować
staroście, w bławaty odziali się {i w dostatek, i konie}. Acz dwa młodszy
chłopówny beli przedtym pojęli ze wsi, ale widzę, już za ślachtę chcą się
mieć, bo głos tęn dają, żeby matka ich ojca miała być ślachcianka. Starszy
b eł w Prusiech anno 1627 porucznikięm w rocie kozackiej.
[1808] SECYGNIOWSKICHa dom herbu Jelita w krakowski ziemi zszedł,

ale beł Jakub S:!cygniowski, który nie miał żony, tylko założnice. Beł żyw
cż do r. 1616 1. Tego zostało kilka bękartów, którzy S ~cygniowskiemi zową
się i udają się, że domu tego są, iż nie masz S.:cygniowskiego żadnego praw-
dziwego. co by im zadał, że są bękarci 2 .
[1809] SĘKOWSKra zwał się *** chłopski
syn *****b. Służał u ślachty,
pojął b~ł murwę w Krak<owie), z którą chował murwy także na Podzamczu
w pana Kożuchoskiego 1 domu circa 1627. Wyrzucąno go stamtąd dla nie-
rządu tego; on kupieł sobie domek za bernardyńskim ogrodem ku Wiśle;
także małpy chował i anno 1634, ślachcicem zwał się. Brodaty, niski, miał
lat 40 kilka. Umarła mu b~ła ta żona; nie beło dzieci z niąc [d].
[1810] SEMPINsKI nazwał się *** syn Sempiterny, mieszczanina w Pią- k. 335
tku u Łęczyc.:: . Ten studując w Kt'ak< owi~) od kilku lata i anno 1630 1 w Bur-
sie Philosophorum, ociec jego S~mpiterna słał mu na potrzeby pieniędzy
z łęczycki ziemi~ prz~z pana Trepkę, a p. Witowski też w Krakowi e wielgi-
rządzca 2 patrocynowal mu , że ten Piątek miasteczko trzymał arendą od
[1807] e Lw., brak.

[1809] a Artykuł dodany na odwr. k. 334. Na lewym marg.: Krak<ów>. b Luka
na 1/3 w. C Pod tekstem: Od p. m<istrza> Dąbr< owskiego> . d Lw.: Familijej skur-
wysynów nie będzie.
[1810] a Na pr. marg.: u p. Witoskiego.
477
,
.'
[ISI!] SFOSZOWIE - [1815] SIECZKO
arcybiskupa. T,m S:mpiternik miał lat 16 anno 1630. Uczył dzieci, zaś
p. Lipskiemu *** potym w Rusi anno 1632 dzieci uczeł b .
[1811] SFOSZOWIP są kilka ich w sendomierskim woj ewództwie koło
Pilzna, herbu Strzemię zażywająl. ~ie b;li jeszcze za Paprockiego, bo ich
nie kładł między herby anno 1584.
[1812] SIECIAWSKla nazwał się *** chłopski syn ***"'*, sługował za
pachołka u ślachty. Pojął beł miejską dziewkę w Miechowie, Soszyńską,
o których niżej opisanie. Spłacieł mu posag swagier z Miechowa, Sawicki,
co drugą Soszyńską pojął. [ mie szkał ten Sieciawski b w Jelcy u Pińczowa l
najmem anno 1629.
[1813] SIECZKO nazwiska b;:1i mieszczanie w Kazimierzu u Krak<0-
wa) a. B eł bormistrzem jede<n) w Krakowie ***. Ścięto go belo, że bel źle
osądziwszy dal ściąć Slabosza niejakiego, o czym i Marcin Bielski w Chro-
nice swej , fol. 417, a Jachim Bielski, fol. 548 bl .
[1814] ,SIECZKO ***, drugi mieszczanin krak<owski>, miał kamie-
niczkę na Sw. Jana ulicyl , kaczmarz!m b ::1 i szynkował piwa, gorzałki, sy-
nów kilku mial. Jeden *** , przedaw5zy braci ej część swą, trzymał arendą
Nieznanowice u Wieliczki anno 1619 od p. Niewiaroskieg0 2 ***. Ten Sieczko
pojął bel bękartkę p. Olesznickiego, kasztel<ana) radomskiego, wojewody
lubelskiego3, po której bękartce dał posag, a gdy temu Olesznickiemu beła
umarła żona 4 , dał t~j b~ kartce ruchom~ rzeczy żenine i klejnoty niektóre,
z czego Sieczko arendami się po Podgórzu bawieł *****a.
Sieczko ***, brat t ego, służe ł u książęcia Zbarawskiego, kasztel<ana) b
krak<owskiego) S, circa 1624 i anno 1630, chcąc pod s krzydły pańskiemi
okryć chłopską swą skórę, aby go rozumiano być ślachcicem.
[1815] SIECZKoa Iwan bd mieszczanin w Krzemie ńcu.

Jest nota o nim
w księgach; famatus pisąno go anno 1606. Sieczko Lichopiek, rodzony brat
jego, t eż bd tamże.
(1810] b Na le.,.,.ym marg. : Piotroski.

[1811] a Artykul dodany na od.,.,.r. k. 334. W kopii Iw. brak.
(1812] a Artykulu tego brak w kopii III'. I) W tekś cie: Sieciawszy.
(1813] a N a pr. marg.: Kazimierz. b Tamże: Kraków.
[1814] a Luka lIa l l\' . b N a pr. //la rg .: Siostra jego beła za Chodowiczem, mieszcza-
ninem w Krak<owie> na Św. Jana ulicy. i tam stawal gospodą ten Sieczko, który umarł
anno 1633. Żona została. Dziewce jego zalecał sie Liskowic [ ?] anno 1635 po Świątkach.
Syna nię miał. Siostra druga Sieczkowej bela za Zuterem, mieszczaninem krak <owskim>,
szynkarzem na Św . Jana ulicy.
(1815] a Brak tego artykulu w kopii Iw.
478
[1816J SIEDLECKI - [1 821J SIEDMIRADZKl
[1816] SlEDLECK[a nazwał się *** chłopski syn z Sielca *** w łęczycki
ziemi, poddany p. Hieron<ima) Miłońskiego l , a służąc tęmu panu swęmu
przy żupach wielickich, pojął b~ł na Kazimi erzu miejską dziewkę *** i tam
mieszkał z nią i anno 1633.
[1817] SIEDLECKJa nazwał się *** chłopski syn z Sie\ca l , wsi nad
Rabą w Podgórzu, od Krak<owa) 4 mile. Żurkięm ojca jego zwąno. Są
bracia jego rodzeni w tej wsi w poddaństwie p. Morawickiej2. Ten służeł
p. Lubomierskiemu. kasztel<anowi) wojnickięmu 3 , potym synowi jego,
p. wojewodzie ruskiemu 4 , i anno 1637. Trzymał od tego pana wieś Kunice 5
w Podgórzu u Lipnice do wiernych rąk. Miał żonę {Kamięńską} i syny do-
rosłe h.
[1818] SIEDLECKI nazwał się ***. Tego matka, mieszczka w Łęczycy,

ma dom w rynku na rogu, gorzałkę, piwo szynkuje; żywa bela i anno 1639.
Ma inszych synów i dziewki tamże za mężmi ***. Ten syn jej *** służeł
u Tomasza Zamojskiego l w Zamościu; tamże mieszczkę pojął i tamże miesz-
kał i anno 1639. Szumno, bławatno, za ślachcica [a] udawał się.
[1819] SIEDLECKI nazwał się *** miejski synek z Krak<owa), sied- k.336
larzów syn. Służe l u ślachcica, a prawieł potym, że beł poda Chocimiem anno
1622 1, co nieprawdę bajał. Pojął bel na Kazimierzu u Krak<owa) miejską
dziewkę, matka jej miała kamieniczkę. Ten dla spuszczania do Krak<owa)
kupieł bd naspół z Straszoskim, o którym pod S, sztukę lasu w Boiszowi-
,
cach 2 na Sląsku li niejakiego Wilczka 3 anno 1628 b .
[1820] SIEDLIKOWSKI nazwał się *****a. Ten od kilkunastu lat p. To-

maszowi Zamojskiemu l [służeł], eż i anno 1633. Kupieł beł ten to spła
cheć szołtystwem nazwany we wsi Żukowie na storostwo lubelskie, niedaleko
od Lublina 2 • A że nie ode wsi wziął tytuł, tylko od siedla-kowania, rozu-
miem, iż nie jest, tylko plebea persona, nie przystoi mu ślachectwo. Siedlar-
czyk znać jest skądsi, inquirendum ulterius.
[1821] SIEDMIRADZKra nazwał się *** ze Lwowa mieszczanek. Ten
zajechał bel do Rzymu z p. Smogóleckim anno 1628 i. Tam w Rzymie chciał

[1817] a Artykuł dodany na oc/wr. k. 334. lJ Pod tekstem: od Czaplińskiego Wa-
•
wrzynca.
[1818] a Lw.: gbór.
[1819] a Na pr. marg.: Kazimierz. b Na lewym marg.: Wilczek.
[1821] a Artykuł dodany na odwr. k. 335, w kopii Iw. brak.
479
[1822J SIEDMIRADZKA - [1826J SIEKLICKI
zostać doctorem iuris. Kazano mu na katedrze na obiecta respondować,

ale bis patiebatur repuham ob non cxactam titulorum iuris cognitionem.
Potym we Lwowie bawi eł się.
[1822] SIEDMIRADZKĄa zwąno też długo mieszczkę w Krak( owie)
na Grodzkiej ulicy l, wdowę circa 1605.
[1823] SIEKACZ zwał się ***. Ten jak z deszcza spadł. Zjawieł się beł
do krakoski ziemie i trzymał arendą Buk, wioskę u Miechowa, circa 1609.
Powinnego nie słychać belo nijakiego do niego. Chłop pospolity beł; chłopi
zwykli do kapusty go zażywać. Umarł b ~ł circa 1620. Żona jego *** szła
za p. Gawrońskiego l [a].
[1824] SIEKIERECKla.
[1825] SIEKLICKra nazwał się od siebie kliczet , z ruski ego słowa. Jerzy
mu beło imię, a on Stanisławem się bierzmowaP, sz~wców syn D:rlabów b ,
w Turku, miasteczku arcybiskupim li Wyszyny za Kaliszem 2 • {Służeł za
pachołka p. Morawcowi 3 pod Proszowicami circa 161O.} Ten służeł kilka-
naście lat od r. 1615 u p. Mogielnickiego w krakoski ziemi 4 . Pojął beł nie-
jaką Wilkobudzką, o której ojcu pod W ***** c. Tęn trzymał aręndą circa
1628 i 1632 wieś Przezwody u Proszowic od opata świętokrzyskiego s . Kupieł
beł anno 1634 na 3 Króle Pieczenięgi li Proszowic, królewszczyznę u p. Je-
żowskiego 6 . {Przedał je anno 1637, zaś trzymał arendą Michałów pod Piń
czowem od p. margrabie 7 anno 1639.ld8 Brat jego Stanisław D:.!r1abek w Tur-
ku tęm miasteczku b:ł na ojczyźnie mieszczaninęm. Przychodzieł kilka razy
do tego brata do Przezwód, a powi edał, że z Rusi przyszedł, i nie powiedał,
Ż:.! brat tego Stanisława. Leda jako beł. Widzieli go mieszczanie proszowscy
anno 1628 i pierwej *****e. Siostra tych, Derlabkówna jedna, za mieszcza-
ninęm Piątkiem w Turku ***, drugą pojął *** Krupka, muzyk puzanista,
który w Krakowie' mieszkał najmem *** na Sławko ski ulicy niedaleko brony
anno 1633 9 . Żywa b ~ ła i ta żona jego i anno 1634. Umarł ten puzanista
poście anno 1634.
k. 337 [1826] SIEKLICKI nazwał się *** z Bydgoszcze mieszczanek. Uczeli

się w Poznaniu z drugim bratem. Jerzy został jezuitą w Krak( owie) anno
[1822) a Jw.
[1823) a L w.: Siekaczowie Piwońscy nie znali się do niego, ale przecie spadek po nim
wzieni. Cały ten tekst dopisany inną ręką niż sam artykuł.
[1824) a Dodal/e na odwr. k. 335. Na lewym marg.: E fol. Hasła tego w kopii Iw. brak.
[1825) a Artykułu tego IV kopii Iw. brak. b Na pr. marg.: O Derlabie książęciu pi-
sze Strykowski, fol. 98, za czasów AtiJle, anno 420. c Luka na l w. d Na pr. morg.:
12000. e Luka na półtora w.
480
[1827] SIELNICKI - [1832] SIEMIANOSKI
1632 1• Brat j ~go *** t ~n

drugi na prokuratoryją się uCleł juryspruden:::yjej.
Chc~ go t;:n jezuita za czasem promowować na ślachectwo, jak Szejnbok
j~zuita bracią stryj eczną a.
[1827] SIELNICKla zowie si ę *** chłopski syn 1 ***. Ten pojął miejską
dziewkę Rę spondo wski ego , o którym pod R, na Wiślnej ulicy w Krak<o-
wie) circa 16 ... Tamże przy ojcu żeninym mieszkał i anno 1640.
[1828] SIELSKI nazwał się *** młynarski syn z Orlej, miasteczka na

Podlaszu p( ana) a Radziwiełowego 1 . Ten młynarczyk służeł w wojsku mo-
skiewskim 2 u żołni ęrza za pachołka , na leżxh zaś te roty beły w Kownie
i w Bratylkowie 3 . Zaś tcn to anno 1629 pojął li Szydłowa miasteczka b w Pierz-
chnicy Garwolską niejaką i tamże mi e szkał i anno 1633 c.
[1829] SIELSKI nazwał się też *** chłopski syn, powiedają, że z Sielca
od Wiślice ze wsi. Ten trzymał arendą anno 1630 Kobelany u Wiślice.
Dał bel dziewkę {anno 1629} za Porębnego, doktorowego syna miejskiego
z Sendomierza, który gumiennym pisarzęm beł na ten czas [w] Wojczej,
wsi p<ana> Fierlejowej l. O tem szersze opisanie pod Porębny. Trzymał te
Kobelniki [5] i anno 1639. Ma syna Janka; uczeł się w Krak<owie) anno
1638 , potym 11 kanonika *** słu żeł.
[1830] SIĘMIĄTKOWSKI zwał się *** chłopski syn 1 *****. Ten u ślachty
za pachołka sługował w Podgórzu ***, arendował bel sobie w Porąbce , wsi
biskupiej u Wojnicza, chłopską rolą {ab anno 1629 eż do r. 1633} u potomków
i żony Ścib ora, po którego Ścibora śmierci Czechowicami nazywają te się
synowie jego. O tych pod Czechowie opisanim.
[1831] SIEMIĄTKOWSKI nazwał się też ***

syn l ***, znać,
chłopski
że s i emię krad'lł, iż wziął tytuł od sięmię tkania; spiżował to sobie na gospo-
darstwo. Ten zaś w Krośni e od mieszczanina arendą trzymał folwarczek
kilka lat i anno 1633. Miał żonę z miasta gdzieś a . Dal bel dziewkę za Dłu
skiego, o którym pod D.
[1832] SIEMIANOSKI od siemienia noszenia nazwał sięal.
[1826] a Pod tekstem: od p. m( istrza) Dąbr < owskiego) . Na pr. marg.: Nota similis
Szejnboków.
[1827] a Artykuł dodany /la odwr. k. 336. Na lewym marg.: w Krak <owie) . W kopii
Iw. brak.
[1828] a Lw.: ks iążęcia. b Na pr. marg .: Szydlów. c Tamże: Garwolską .
[1831] a Na pr. marg.: Non est pod Dłuski.
[1832] a Na pr. marg.: od kantorka w Krak( owie) Przybełowicza.
'36 - W. N. Trepka : Liber chamorum. cz . I 481

[1833] SIE\1[ HOWSKI - [1837J SIERAKOWS_'y
k. 338 [1833] SIEMICHOWSKI zaś

od siemięnia chowania nazwał się Tomasz,
chłopski syn *** z Si~michowd, królewskiej wsi u Zakliczana a1 [s]. Służał
u ślachty i p. Wilkockiego 2, gdy Rzepiennik biskupi u Biecza trzymał circa
1628, potym przy ojcu w Si'cmichowi~ beł anno 1630. bZ a ślachcica udawał
się b.
[1834] SIEMU:ŃSCY są to z siewierskiego księstwa biskupa krak(owskie-

go) poddani i mąnowie 1 . Jeden z nich służeł *** panu Bonarowi do śmierci 2 ,
po którym Bonarze spadek brał p. Fierlej, wojewodą krak(owskim) co beł
potym 3 . Tego Siemuńskiego poimać kazał i miał w więzieniu o nieuczynienie
licby. Przyznał się o niektóre rzeczy i zoddawał. Jak go puścieł p. Fier1ej,
pozwał go o więzienie. Uczyniono wolnym p. Fierleja na trybunale i skazieł
mu nadto pozew, że się nobilis pisał, pokazując dokumęnta. Stanął dekret
w Lublinie inter causas officii anno 1599. A ponieważ Siewierzanie nie po-
zywają się vigore regio ani pod tytułęm królewskim, tylko biskupim, tedy
nie są ślachta polska, tylko mąnowie i poddani biskupia. Tak tym dekretem
nie tylko tęn, ale wszyscy Siewierzanie pokazani są być mąnami i chłopy
biskupiemi, bo i do gąsiora ich kiedy o co sadzają, i posłuszeństwa wsze-
lakie, dani i pobory biskupowi oddają, gdy tylko i jak wiele rozkaże. Zaczym
jako cudzoziemcy nie mogą i majętności w Koronnem Państwie kupować,
i ślachtą żadęn polską nie może się zwać, eżby beł indygenowany. Beli tych
Siemuńskich dwa w Podgórzu {anno 1629}, Wierzbięcianka matka ich beła 4 .
[1835] SIERADZKI a b~li

trz:;j bracia, od Sieradza, królewskiego miasta,
tytuł wzięlil. Siostra ich rodzona w Opatowi e za organistą. Bela żywa i anno
1635.
[1836] SIERADZKI a opisanie jego pod Wsieradzki, pod W .

•
[1837] SIERAKOWSCY a zową się pięć ich, bękarci Macieja Sierakow-

skiego. I tego Macieja {samego} pozwał bd p. Suskrajowski l z sieradzki
zięmie i dowiódł tego na trybunale ***, że bel filius illegitime natus a mere-
trice. Ten Maciej będąc to bękartem, znowu miał z jedną chłopską dziewką
założnicą (z Prasnysza, wsi w Wielgi Polszczc)2 bękarta Marcyjana, a z drugą
założnicą, też wiejską dziewką, szterech bękartów: Lamperta, Oleksego,
-_._---
[1833] a Na pr. marg.: u Zakliczyna. b-b Lw., brak.
[1834] a Na pr. marg.: Nota. Siewierzanie wszyscy nie są ślachia polska.
[1835] a Artykuł dodany na odwr. k. 337. Na lewym marg.: od Węgrzynoskiego.
[1836] a Hasła tego brak w kopii Iw.
[1837] a Na lewym marg.: 84, na prawym: Piotr Sierakoski własny powiedał o nim
Otrabczyka [?] wie z Prasnysza. Niżej: od p. Arnolfa Kalińskiego. Niżej; Sierakowice,
wieś w przemyski ziemi, z dawna jest Lubomierskiego.
482
[1838] SIERPUŁTOSKI
Abrama i Jurka 3. Marcyjan służeł książęciu Zasławskiemu i circa 1633.

Nieżonaty beł i anno 1636 4 *****b. Lampert w Wielgi Po1szcze oże nieł się
circa 1620 5. {Borzykoska urodzieła tych} *****c. Aleksander alias Oleksy
kupi eł wioskę Krasowo u Oks ~j w krak( owski) ziemi. Żonę pierszą miał
Gosławską , potym Przytkowską , żeł i anno 1636 rl6 • Abrąm w Kalinie, wsi
ślachecki ej u Miechowa, opi ekał się p. Kalińskiego *** dziećmi anno 1632,
i potym tamże mieszkał? Krzętowska zaś tych [urodzieła] .
e1521 providus Sierakoski Stanislao Misakowski vendit domum pro
10 sexagenis in mediorum grossorum [f] Sabbatho post Octavas.
Tych Sierakowskich dziad beł chłop w Praszniszu, miasteczku przy Ślą
sku g . Jest nota o nich tamże w ksi ęgach {wójtowskich} jedna anno 1560.
Wspomina honestam Barbaram Sierakowska, uxorem {famati} Nicolai
S ierakowskih .
Tęn Mikołaj jak umarł, we dwie lecie ta Barbara wdowa miała syna
bękarta Matyjasza. Tego Marinusza [s] jest nota o tern tamże w Prasnyszu
anno 1561 ante fest <um) S. Ioan<nis) Bapti<stae) , co go beł pozwał Goz
mieszczanin, co mu wóz ukradł.
Temuż Matyjaszowi zadał bel p. Suskrajowski , podsędek sendomierski
(na s~jmi e za [i] króla), ż:: jest filius m::retricis et illegitime natus, o tęm
d ~ kre t jest w zięmskich ks ięgach warszawskich ex condictamine et consensu
partium anno 1589.
Z tego Matyjasza z Prasnysza, bękarta, są to ci wyszszej opisani synowie:
Marcyjan, Lampierd [s] i Olekseder [s].
Pozew: tibi Martiano Sierakowski, filio olim Mathiae illegitime nati
w grodzie krak<owskim) . Relacja od Kalińskich.
Marcina Sierakowskiego w Prasnyszu o ukradzienie wozu pozwał do
•
•
wOJta.
Stryj ten Marcin jest Marcyjanów e .
[1838] SIERPUŁ TOSKP nazwał s ię od sierp puł ***. Ten jest miejski k. 339
synek z Krak<owa) . Beł za pachołka w ekspedycyj ej inflanckiej circa 1598.
Zdobywał się rozmaitęmi sposoby, że miał na kilkadziesiąt tysięcy. Udawał,
aby go rozumiano za ślachcica 1 , ż ~ sobie bel kupieł nobilitacyją u króla Zy-
[1837] b Luka na 4/5 IV. c Luka na l w. Na pr. marg.: Oksa, niżej: 15000. d Na
lewym marg.: od p. Kalińskiego. e- e Dodane IV formie luźnych notat na odwr. k. 338.
t Wyraz nieczytelny. g Nad wierszem : przy pruskiej granicy. h Na lewym marg.
powyższych ustępów: Jakuba synowie : Albertus, Nicolaus, Martinus in Prasnisz 1523 f<e-
ria) 6 post fest<um) S. Gregorii [/3 III] pro centum grossis vendunt Gosowi Mathiae [ ?].
I Bylo: Stefana, ale przekreślone.
[1838] a Na lewym marg.: 50. Na prawym: Kraków.
483
[1839) SIERZCHOWSKI - [1843) SIKORSKI
gm<unta) III, a nie widział t ~go u niego nikt. Umarł steriliter ***. Siostra
jego rodzona pobrała sukcesyją po nim w Krak<owie) .
[1839] SIERZCHOWSKI nazwal się Wojciech, mieszczanin w Busku l .
Tamże w Busku sęndomi e r s kim pojął miejską dziewkę, Żmijoską rzeczoną a
(ociec jej bękart bel, o którym pod Ż). Ten Wojciech trzymał wioskę od
Rudy, między Stryjęm a Żydaczowęm. Umarł anno 1620, został syn jego
Paweł z tą bękartką.
[1840] SIERZYCKIa nazwa! się Łukasz, syn Łukasza chłopa, rzeczo-

nego Sierz, który za urzennika s!ugowa! po dworach. Tęn bel urzęnnikiem
z żoną anno 1638 i od kilku lat w wiosce Kalinie Małej, od Miechowa mila,
u p. Sulowskiego, {kasztel<ana) żarnowskiego l }. Ten chlopównę także żonę
mial, z którą mial tego syna Łukasza. UczcI się pierwej w Miechowie, potym
w Krakowie studował od r. 1638. Gospodę mial w p. Sułoskiego kamienicy
na Św. Anny ulicy.
[1841] SIKORSKI nazwał się *** bękart Przecława Palczowskiego l
w Rudzach 2 u Zatora:L i u niego się wychował. Służd potym p. Palczowskie-
mu Gabryjelowi3 w Zatorskim. Pojął be! dzi ewkę bednarzowę w Zatorze
circa 1620; miał synów kilku; mial lat 50 w r. 1631.
[1842] SIKORSKI nazwa! sie Jąn a , syn zagrodnika powroźnika ***

w Dębnie u Wojnicza b . Na służbę się be! udał, zalecie! go bd p. Myszkowskie-
mu margrabi l za sługę anno 1624 Przezdziecki niejaki, o którym pod P,
arendarz wyszocki 2 {w krakoski zi~mi}, potym w Wieliczce c mieszkał; tam-
że z Wieliczki miał i drugą żonę, z obiema miał potomstwo. Beł zaŚ od
r. 1628 w wieżach u Wieliczki pisarzem soli karbarnej warzonej .
•
[1843] SIKORSKI nazwał się Jan. Ociec jego forman *** bel w Modlni-
cy chłopa, mila od Krak<owa) . Kupi eł b eł domek na Kleparzu. Bel żyw
i anno 1631. Jan, syn ten jego, służ d p. Jordanowi , co tę Modlnicę od mni-
szek krak<owskich) l trzymał kilka lat. Potym pojął wdowę Rybnickiego
rzeczonego, o którym pod R, anno 1628 w Brzesku, wsi u Chebdowa 2, i tam
w domu jej mieszkał. Miał z nią Matyska chłopca; b~ło mu półtora lata
w r. 1632.
(1839) a Na pr. marg.: Busko.

(1840) a Artykuł dodany na odwrocie k. 338. Brak lV kopii Iw.
(1841) a Na pr. marg.: Rudze u Zalora.
(1842) a Pod tym imieniem drobnymi literkami: Matyjasz. b Na pr. marg.: Dębno.
c Tamże: Wieliczka.
(1843) a Lw., brak.
484
[1844] SIKORSKI - [1848] SKAPSKl
[1844] SIKORSKla zwał się Stanisław, mieszczanin w Krak<owie).

Jest nota o nim, co go jako civem fama tum pozwano na ratusz oniewydanie
donatywyanno 1630. Na Sła< w) koski ulicy miał część w kamienicy, bel i anno
1639 na Św. Jana ulicyl. Sikora ojca jego zwano i tego zową.
[1845] SKAŁECKI nazwał się *.... szewców syn .... *** az miasteczka". k.340
Tęn uczel si€, w sz<k) ole w Bełzie. Wziął go bel za chłopca pan Śmidko-
wski, podstarości bełski b , w Szmidkowie 1, zaś miał go za fory tarczyka 2,
zaś od tego pana zajechał bel na Wołyń z kimsi. Tam niedługo pobywszy,
przyjechał na dobrym koniu i czerwonych złotych przywiózł kilka worków.
Uznawali sieła ich, iż okradł kogoś i do kance laryjej w Bełzie wtuleł się.
Beł potym za prokuratorczyka w belski ziemi i circa 1633. Miał lat 40 kilka,
śJachciankę, udają, pojął beł, nie miał dzieci c.
[1846] SKALSKI a nazwał się *** powroźniczy syn z Wieliczki (brat

jego zaś Marcin zowie sie Proszowskim l , malarz w Krak<owie), na Szero-
kiej ulicy mieszkał najmem i anno 1634). Ten Skalski nazwany bel pod-
żupkiem wielickim od r. 1628 i anno 1634, miał żonę *****. Dostatni [b]
w pięniądze; wyniosą się dzieci jego na stąn ślachecki c. Miał folwark w Wie-
liczce z sadami dobry. Umarł anno 1639; zostało chłopię jego w ośmi lat2.
[1847] SKĄPSKla nazwał się*** bękart ślachcica ***. Ten kupieł zagrodę
z rolą w Skąpej , wsi u Radomskiego i Pajęcznal, i nazwał się Skąpskim.
Pojął chłopską dziewkę; kilkoro dzieci miał z nią do r. 1630. Nadsługował
ślachcie okolicznej, gdy który wezwał go b.
[1848] SKĄPSKla nazwał się Wawrzyniec, syn chłopa Sztuczki ze Skąpej,

wsi między Sicradzęm a Piotrkowęm bl , i tego syna jego Wawrzek Sztuczka
zwano. Służeł naprzód Andrzejowi Zamojskiemu, co bel starostą w Jędrze
jowie 2 u opata jędrzejoskiego Koniecpolskiego3, potym ten nazwany beł
u tegoż opata za urzęnnika w Niegosławicach 4 circa 1626 i to go wbieło
w tę pychę, że się ślachcicem zowie. Mial żonę pierszą, chłopównę, i ośmioro
dzieci z nią. Dwa syńców belo przy nim; starszy miał lat 20 anno 16315.
Zaś pojął beł drugą ccirca 1626 c, wdowę Gruszczyńską, z domu Ostrowską d,
[1844] a Artykułutego w kopii Iw. brak.

[18451 a-a Lw., brak. b Na pr. marg.: w belskim. c Na lewym marg.: p. Su-
chorabski, na prawym: 20000.
[1846] a Artykuł dodany na odwr. k. 339. Na lewym marg.: Wieliczka podżupek. b Lw.:
kręciłyczko. c Pod tekstem: od p. m<istrza> Dąbr< owskiego> .
[1847] a Na lewym marg.: 93. b Tamże: Andr<zej> Raczyński.
[1848] a Na lewym marg.: 38. b Na pr. marg: u Piotrkowa, niżej: Tego enologiją
tę aprobował Jędrzej Porębski i młynarz w Nawarzycach [?1 Wawrzyniec. c-c Lw.,
brak. d Na pr. marg.: Ostrowska.
485
[!849J ShARBEK - [!854J SKOROSZEWSKI
o którym [s] pod O. U tegoż opata sIu żel też Skąpski za kozaka circa 1629,
ze Skąpej e tejże, któremu ten Wawrzyniec de fcrował, że poddany bel jego
ojca ten Sztuczka, aby go nie ogłaszać, prosieł. Rozgniewał sit' beł nąń tęn
Skąpski raz a do ucha mu przychyliwszy się mówieł mu: "a chlopie złodzieju,
aleś ty ojca mego beł poddany, tylko cię z łaski ochyląm j nie głosiełęm tego".
Tęn Wawrzek nazwany trzymał spłacheć arendą anno 1631 w Przyłęku u Ję
drzejowa f6 . Młodszy *** służył w Krak<owie) na ząmku podpiskowi g .
[1849] SKARBEK pod opisanim Waliszewski pod W, insze przezwisko.
[1850] SKAWSKl nazwał się *** chłopski syn z Ołudzej! spod Buska
w Sendomierskim, żonę miał chłopównę stamtądże. Mieszkał z nią tamże na
karczmie. Nadsługował p. Bi e chowski~mll w Sendomicrskim 2 i anno 1630 a.
[1851] SKIBSKla, chłopski syn ***, bel za urzęnnika li p. Chmiela!
w bełski ziemi i anno 1633. Nię miał żony, mial lat 30.
k. 341 [1852] SKIBICKla nazwał się *** miejski synek z Zamościa ***. Wziął
go beł za chłopca do izby p. Jan Zamojski , kanclerz!; potym bel za sługę
u niego. Dał mu beł do trzymania Knyszyn 2 , gdzie kilka tysięcy sobie naobry-
wał. Zaś u p. Tomasza Zamojskieg0 3 wsi trzymał. Za ślachcica udawał Się4.
[1853] SKÓRKOWSKla wziął tytuł od skór kowania, to jest bótÓw.

Chłopski syn jest, a bestyja harda, rozumie , iż z tego będą go rozumieć za
ślachcica. Służeł za pachołka u p. Witoskiego, wiclgorządzcc krak<owskic-
go) t, od r. 1624 i anno 1633, a przedtym u sługi pana tego Witoskiego służcł.
Ten nazwany jeżdżał wodą do Gdąńska ze zb o żym p. Witoskiego za szypra
i z solą kilka razy anno 1627. Zarwał sobie z tego kilka tysięcy2 *****0.
P<p) . Skórkowscy z przemyskiej ziemie odpowiedają mu kijęm go zabić 3 .
[1854] SKOROSZEWSKI nazwał się od skóry szewskiej Marcin. aTen
[1848] e Tamże: Dziewkę dal ten Wawrzyniec za Zaborskiego, co służeł ks. opatowi
jędrzejoskięmu anno 1638. f Tamże było: u Jędrzejowa, ale wydrapane. g Tamże:
Anno 1639.
[1850] a Na lewym marg.: Popławski.
[1851] a Na lewym marg.: p. Suchorabski, na prawym: Skibski od pani Konarskiej.
Artykułu tego w kopii Iw. brak.
(1852) a Na lewym marg.: li p. Zamojskiego.
[1853] a Na lewym marg.: V, na prawym: li p. Witoskiego. b Luka na 1//5 IV. Na
pr. marg.: Skorkowski bel też prokuratorek u Dominika Zaslawskiego w Krak( owie>.
Odprawowal sprawy jego w Lublinie.
[1854] a-a Ustęp dodany póżniej na odwr. k. poprzedniej, 340. Właściwe jego miejsce
wskazane dokładnie znaczkiem. Przy końcu na lewym l1Iarg.: od p. Porębskiego, co się uczel
w Księżu z tern Marcinem, synem Marcinowym.
486
[1854J SKOROSZEWSKI
~Iużd u p. Sułow skiego,

{który od} wojewody rawskiego {Myszkowskiegol}
trzymał Książ Wielki are ndą. Tęn Marcin mając gumna w dozorze swem
w księskim kluczu, na rachunku s i eła został i miał go w więzięniu kilka lat
p. wojewoda rawski. Potym za wiclą przyczyliców puścieł go *****b. Brat
tego zaś Skoroszewskiego Marcina rodzony, zwano go Kocmieręm, to jest
KocmiejC, ożenieł się z mieszczką w Skalmierzu. Żona ta jego rodziczka
bela z Jędrzejowa. Siostra jej za Przybełęm beła w Jędrzejowie; są potom-
stwo. Ten Kocmiej zmarł bez potomka i ci do Jędrzejowa brali spadek po
tern Kocmieju i dom w Skalmierzu przedali formanowi Mazurowi Wojcie-
chowi. Żyw jest i anno 1639 a . Tęn [Marcin] [d] Z Księża Wielkiego miejski
syn. Ociec jego w Księżu dom miał za kościołem e i folwarczek pod miastem.
Kaczmarz beł, piwo, gorzałkę szynkował; beł też za urzennika kilka lat
u p. Lubomierskiego, kasztel<ana) wojnickiego 2 , w Przegorzanach 3 circa
1548 [s]; z Księża mieszczkę t eż miał. Miał z nią syna Marcina i dziewek
dwie, Zofiją i Annę ***. Tęn Marcin uczeł się w Księżu tern w krak<owskiej)
ziemi, a że pisał niespetnie, bieral go pisać do podpisków p. Piotr Oraczoski,
pisarz zięmski krak<owski)4, gdy na roki przyjeżdżał sąd do Księża. Po-
tym w kilka lat jął się beł prokuracyjej. Pojął bel circa 1611 dziewkę mie-
szczanina krak<owskiego) Klisia, co Eremusem zwano go też, po której
•
w posagu puścicł mu beł wi e ś Piotrkowice Małe li Proszowic 5 wydzierżać
do kilku lat od r. 1617. Potym anno 1621 trzymał aręndą Przesławice o gra-
nicę do trzech lat, zaś od r. 1624 trzymał Niedźwiedź 6 , wieś od Proszowic
dwie mili, od p. Stadnickiego, zaś od pana Korycińskiego i anno 1633 *****f.
Siostra jego rodzona, Zofija, beła za Janęm Siedlarzęm w temże Księżu,
po której dał mu ten Skoroszoski folwark w Księżu. Żyw bel tęn siedlarz
z żoną tą i anno 1633. Dziewkę tego siedlarza wziął bel do siebie Skoroszo-
ski, w Krak<owie) mieszkając na ten czas po kilku lat. Dał ją za mąż anno
1633 ***** g. Druga siedlarzowa dziewka *** za szewcem *** w Księżu
tęm beła; szła anno 1632 ***** h. Syn zaś siedlarzów ***** slużeł u Misiow-
skiego, {o którym pod M,} we CZCzycy7, mila od Księża, i dał bel zań po-
winną swoję anno 1633; kilkaset złotych dał mu po niej *****i. Druga Anna,
siostra Skoroszewskiego, za mieszczaninem w Księżu, po której dał mu dom
za kościołem w Księżu; ten Ciesielskim zwał się. Podłużel się beł u arenda-
rza Janoskiego w księskim folwarku, o którym pod J, i uciekł od miasta.
- _ ., --
[1854] b Luka /la półtora w. c W kopii Iw. przezwisko to brzmi: Kormiej, Kor-
miejem. d Lw.: Marcin zmyślony Skoroszewski. e Na pr. marg.: Książ Wielki, niżej:
w krak<owskiej) ziemi. f Luka na 14/5 IV. Na pr. marg. rysunek tarczy z h. Abdank,
nad tarczą: I. M. S., pod tarczą: herbu tego zażywa. Pisał o Skoroszewskim Paprocki,
fol. 169, jako nie o tego przodku . g Luka na pól w. 11 Lilka na 3/ 4 w. 1 Luka /la
pól w. Odtąd do końca na odwr. k. 341.
487
[1853J SKÓRSKI
Wziął w długu dom Janoski, a żona Ciesielskiego mvrwiela się po miastecz-

ku. Potym po tejże robocie poszła bela indziej dla zarobków, że dotąd nie
wiedzą, gdzie się działa. Przed śmiercią rok Jąnoskiego, circa 1626, dom ten
też Ciesielskiego, który bel od Skoroszoskiego, zgorzał i pusty plac i dotąd
leży bez budynku. Jest brat tego Ciesielskiego, w tęm Książu ma domek
za kościołęm *****i. Tęn Skoroszewski Marcin chcąc się udać za ślachci
ca sposób nalazł, że jeździel do Skórzewa jakiegoś w Mazoszu do Skórzew-
skich 8 traktować z nimi, aby go przyjęli za herbownego jednego domu być
z sobą. Jedni powicdali mi, że nic nie zyskał anno 1622, a drugi powiedał
mi, iż przyzwoleli mu na to. Ale beliby i tamci ćci odsądzeni o taki fałsz
według konstytucyj ej anni 1601 9 . Ten po śmierci Klisia, ojca żęnjnego, bo-
jąc się, by matka żęnina za drugiego męża nic szła a nie oddaleła wsi Piotr-
kowic i kamienice od dzieci i żony jE'golO. namówicł kilku lisowczyków wy-
jadaczów, co w rzeczy na grę i na wino przyśli do niego do kamienice tej
Klisiowej, a tam aby pod pijany wieczór powadzieli się w rzeczy, w której
zmyślonej zwadzie już beli służkowie, co mieli strzelić w rzeczy a zabić Kli-
siową, a Skoroszewski nie tylko [nie] czynić o to, ale i nagrodę kilka tysię
cy obiecał beł dać. Siedziała KIisiowa z gośćmi u stołu i Skoroszewski. Po-
częli tę zwadę już czynić wieczór. Poczuło w czas serce Klisiowej, iż w czas
umknęła i zawarła się w sklepie. A że nie sprawieła się ona zmowa, zaś upa-
trzeł czas, gdy anno 1624 wyjechała z Krak<owa) do Piotrkowic pod Pro-
szowice. On naprawicł znowu lisowczyka kLudwika Jaroszoskiego k , aby
ją w drodze zaskoczcł a zabiel. Powiedział mu, iż "weźmiesz sk<rz)yneczkę
zieloną! czerwonych złotych, co wzięła z sobą, a nadto, gdy to sprawisz,
1000 zł dam swych". Lisowczyk dogoniwszy w drodze, kazał sobie naprzód
dać skrzyneczkę i szubkę sobolcy podszytą. Strzelcł jej w głowę kilka razy;
obaczywszy krew, ta też padła, utajcła się, ów rozumiał, że zabiel, odjechał,
a ta, że bawełnicę miała na głowie, tylko bokięm trochę kula ranieła, wstaw-
szy poszła w skok pieszo od karety do wsi przy drodze i żywa zostawszy
szła za mąż za miejskie<go) synka z Olkusza, za Raczkoskiego, o którym
pod R. Chciała tego lisowczyka pozywać o rozbój, ale odpowiedał jej okrut-
nie i zamilczeć musiała. Z tęmi czerwonemi złotemi lisowczyk zajechawszy
pod Miechów, przegrał ich sieła do p. Konarskiego w Czaplach, i futro so-
bole z szubki etc. Upominał się przecie tysiąca zł< otych) u Skoroszeskiego,
co obiecał. Nie wiem, dałIi mu?
k. 342 [1855] SKÓRSKI nazwał się *** z Sendomierza syn rzeźników. Jak
to u rzeźnika, skóry wieszał suszyć i stąd nazwał sięa. Ten syn rzeźniczy
[1854] j Luka na 3 w. k-k Cyrylicą. Lw., brak. I Jw.

[1855] a Na pr. marg.: W Sendomierzu Wyczka mieszczanin wie rodzaj jego dobrze.
488
[1856] SKORUPSKI - [1857] SKRZYDŁOWSKI
od r. 1625 i r. 1630 trzymał arendą wioskę Przepierów, od Opatowa nieda-

leko, od p. Marcina Święcickiego! i drugą wieś Borków 2 ; trzymał to od kil-
ku lat i anno 1634 *****b. Dziewkę j e dnę miał, dał ją anno 1634 za p. Jagliń
skiego do Przybysławic 3 . Ma ten Skórski na 20000 c.
[1856] SKORUPSKI przezwał się ***** syn kowalów ***** w Lublinie

z Krakoskiego Prze dmie ścia a . Ten beł za urzennika anno 1620 kilka lat
w Turze u Pińczowa u ks. dziekana!; zarwał tam sobie pieniędzy i za ślachtę
udawał się. Tam mieszkając pojął Kmiciankę z Opatkowic u Jędrzejowa,
o których opisanie pod Kita i Kmita. Bywał tam ociec kowal u tego syna,
ale w rzeczy powiedał, że bel kursoręm od kogo inszego. Kat go wie, skąd
tak prętko zdobeł się; udawali niektórzy, że bel lisowczyka zabiel na noc-
legu, który srebra łamanego wiózł anno 1620 z węgierskiej zdobyczy, z czego
niedługo okazało się u niego. Z tego jedno sprzedał, drugie ma u siebie i le-
żących pieniędzy kilka tysięcyb. Kaduk niezły po nim. Beł u tego Kmity
czeladnik, co kowala ojca jego znał i tego {syna} jeszcze przy ojcu, ale wnet
skontraktował z nim, dał mu coś, że Kmicie o nim nie powiedział, ale in-
szym powiedał wszędy.
[1857] SKRZYDŁOWSKla nazwał się Józef, syn Biesa Wojciecha,

krawca w Koszyczkach , miasteczku 7 mil od Krak<owa) . Ten Bies suknem
prostym kupczeł; miał dom na rogu, co go Śledź u dziewek po śmierci jego
kupie! {circa 1600}. Syn jego Jadam beł podpiskiem w Przemyślu w gro-
dzie, potym pisarzem beł grodzkim (error starościn b). Naszaliwszy pienię
dzy do kilkunastu tysięcy za prokuracyją, trzymał arendą naprzód pod Prze-
myślem wi e ś od p. Ostrowskiego! zaś circa 1621 od p. Krzeczowskieg0 2
wieś za Wiśnią3 ku Gródkowi. Pojął bel ślachciankęc ***. Ten Józef dał
beł kilkuset zł<otych) p. Korzeńskiemu Maciejowi z Malkowic 4 od tych
Koszyczek, żeby go do herbu Strzemienia przyjął, i zażywał go odtąd. Upro-
sieł bel pod nim kaduk p. Brodecki, starosta jasielski 5 , i potępieł go dowodnie
pkb('aństwem, ale zajednał go. Bywał tam u tego nazwanego z Koszyczek
mieszczanin Gwóźdź, co siestrzenicę jego rodzoną miał , i zakładał go zawsze,
ale nie kazał mu powie dać, żeby beł ich rodu z Koszyczek. O tern pod swa-
gręm jego Grzybowskim opisania nota jest. Umarł, udają, anno 1627 tęn na-
[1855] b Luka na ]1/4 w. Na lewym marg.: p. PawIoski. Lekcja nazwiska bardzo nie
pewna. c Na pr. marg.: 20000.
[1856] a Na pl'. marg.: z Lublina. b Tamże: 20000.
[1857] a Na lewym marg.: M, niżej: 43. b Na pr. marg.: Error starosty przemy-
skiego. c Tamże rysunek tarczy z h. Strzemię. Pod tarczą: inquirendum si non est alius
in Premisliensi [wyraz nieczytelnyl, fol. 43 nota [l].
489
[1858J SKRZYDŁOSKI - [1860J SŁANKOWSKI
zwany, zostało synów jego coś i dziewek. Kaduk po nim pewny'l. Siostra
,
rodzona tego Józefa, Anna, za mieszczaninem Cwiąkałą w Proszowicach,
bela żywa i anno 1633, o której synach 4 pod opisanim Chruściński. Tego
,
Cwiąkałę, męża jej, zabiel beł koło spadku po ojcu Wojciech Biesek, brat
rodzony tego Skrzydłoskiego, i zjechał do Moskwy pod czas Dmitra cara.
,
A jako przyjechał z Moskwy, zabiel go, mszcząc się ojca, syn Cwiąkalin
i zapadł gdzieś ***** e. 2. Druga siostra Skrzydłowskiego, Zofka kulawa,
za Skorupką w Proszowieach. Jest potomstwo jej i sama żywa bela anno 1633
*****t. 3. Trzecia, Jadwiga, za Kępczykiem w Koszyczkach, umarła po-
wietrzem circa 1590 bez potomstwa ***** g. Brat Jakub trzeci tego Skrzy-
dłowskiego, syn Biesów: zabito go belo w Koszyczkach ***** h. 4. Czwar-
ta za mieszczaninęm w Koszyczkach, o którym pod G, co dziewka jej za
Goździem, co to bywał u tego Skrzydłoskiego. Żywi beli oboje i anno 1633
w Koszyczkach. ISkrzydłowski Adam, syn Józefów, służeł książęciu Wiśnio
wieckiemu anno 1637. Siostry jego: [1.] za Komoroskim w Stubnie 6 pod
Przemyślem, potym szła za Orzechoskiego Stanisława 7 , 2. za Boguckim 8 ,
co jest podpiskiem w sanocki zięmi l .
[1858] SKRZYDŁOSKla zwał się też *** bednarz w Wieliczce i anno
1633, miał lat 60, przedał bel domek, najmęm mieszkał, miał syna jedynego.
k. 343 [1859] SŁABOSZEWSKla słabo szywał

bóty, znać szwiec ociec jego,
i stąd się nazwał ten syn Łukasz. Jest rodzic ze Żmudzi, mużyka {alias} chło
pa syn *****b. Ten u p. Stan(isława)e Ożarowskiego w Sadowiu! u Opa-
towca służeł, któremu jeżdżąc po kilka lat ze zbożem do Gdańska naobry-
wał i sobie pieniędzy, że potym anno 16 ... kupieł wieś ***, w którą mu
p. Piotr Gniewosz 2 wjechał za złęm prawem, co miał na nię anno 1624 ***** d.
Po tern Słabo szewskim zjednał beł sobie kaduk p. Oleszyński, wojew<oda)
lubelski 3 . Prawie w jedęn czas kilka ich starało się ich [s] li króla o tęn kaduk,
co drudzy wiedzieli, że chłopski bękart beł e .
[1860] SŁANKOWSKra nazwał się Wojciech, syn Kwaśnego mieszcza-

nina, wójta w U ściu! za Niepołomicami b. Ten nazwany służeł li p. Trepki [e]
[1857] d Tamże: 20000. Odtąd tekst lIa ody,r. k. 342. e Luka lIa ] w. Na pr.
marg.: Proszowice. f Luka lIa ] w. g Luka lIa ]1/3 W. h Luka lIa J3 / 4 w. l-i Tell
ustęp na lewym marg.
[1858] a Artykuł dodany na odwr. k. 342. Na lewym marg.: Wieliczka, niżej: od ce-
rulika.
[1859] a Na pr. marg.: Jest o temże pod Samoszewski. h Luka na pół w. Na pr.
marg.: u Przezdzieckiego. c Lw., brak. d Luka lIa pół w. e Na pr. marg.: 40000.
[1860] a Lw.: Sławkowski. h Na pr. marg.: Uście. e Lw.: pod Niepołomicami
a potym.
490
[1861] SŁAWĘCKI - [1864] SŁAW ĘCKJ
pod Mi echowcm 2 ; jeździeł z nim do Prus anno 1627. Zdobeł się tam, a gdy
przyjechał do ojca swego, kazał go p. Zborowski , starosta ujski\ pograbic-
żyć anno 1629 w koniech i w rzeczach. Tęn zaś anno 1630 bawieł się przy
szwagrze Pawęzowskim, o którym pod P, w wiosce Maciczynej4 u Uścia.
Tam będąc spuszczał do Gdańska sól i śliwy suche, skąd do pieniędzy przy-
chodzieł. Nieżonaty beł jeszcze 1". 1630.
[1861] SŁAWĘCKI nazwał się *** ze Sławkowa l miejski synek, gar-

czarzów syn ***. Ten synek do Krakowa przywędrowawszy a pauperibus
chodząc uczeł się. Wziął go beł potym podpisek z grodu krak( owskiego)
***, ekscepty wymował z k siąg. Potym od r. 1609 prokuracyją bawieł się,
zaś anno 1618 beł za ajenta b u książęcia Zbarawskiego, kasztel( ana) kra-
k( owskiego) 2, eż do r. 1631. Są powinni jego w Sławkowie. Ten mianowany
mieszkał w Krak( owie) z żoną na Mikołajski ulicy3 od kilku lat i anno 1634.
Garbarczankę żonę to pojął, po której wziął kamieniczkę na Siennej ulicy
w Krak( owie) podle Rozdziałki. .
•
[1862] SŁAWĘCKI zwał się *** mieszczanin krak( owski), ze Sławkowa

rodzic. Miał kamieniczkę w Krak( owie) na Grodzkiej ulicy podle Kozikaal.
Ten pojął beł niejaką Pilecką , o której bracie pod P. Tego syn *** zwał się
Karasięmb , na cesarski sługował anno 1639. cPrzedawał kami e niczkę Ro-
żyńskiemu, o którym pod Re.
[1863] SŁAWECKI nazwał się *** syn chłopa Krawetki a w Sławicach l

u Miechowa, a brat tego rodzony Kretkoskim, o którym pod K. Matka
ich beła na tej wlej chlopowa w Sławicach i anno 1630. Ten Sławecki trzy-
mał arendą plebanijq w Dębnie u Bochnie anno 1627 b .
[1864] Nobilis Petrus SŁA WĘCKIa nobli Tobiae Frydrychowski flo-

r( enos) 135 inscribit act( is) castren(sibus) capit(anealibus) Crac( ovien-
si bu s) fer( ia) 3 ante S. Margarethae anno 1619 [9 VII], nię wiem, którego
to z tych nobilem to pisąno (error kancelaryj ej).
- ---_ ._- --
[1861] a Na pr. marg.: Siostra jego, udają, że jest nmiszka w Gnieźnie, a druga za
Malachowskim tamże w tern kraju. b Tamże: Krak(ów>.
[1862] a Na pr. marg.: Krak( ów>. b Tamże: Karaś. c -c Lw., brak.
[1863] a Lw.: którego ojca zwano chłopa Kawetką. b Równolegle z tym art. na
oc/wr. k. poprzedniej, 342: Nobilis Petrus Sławęcki nobili Tobiae Frydrychowski ftor ( enos/
135 inscribit [in] act( is> castren( sibus> capit<anealibus> Crac<oviensibus> fer<ia> 3 an te
S. Margarethae [9 Vll] anno 1619. Nie wiem, którego z tych nobilem to pisano (error kan-
celaryjej).
[1864] a Artykuł dodany na odwr. k. 342. Brak w kopii Iw.
491
[186SJ SŁAWEK - [1868J SŁAv"lŃSKI
k.344 [1865] SŁAWEK bel mieszczanin krak( owski ) ze Sławkcwa *****1.

Ociec jego garczarz bel. Ten syn jego do Krak( owa) przyniósł się beł a . Bcł
rajcą w Krak<owie ) anno 1597 2• O Tomaszu Sławku mieszczaninie wiele
noty W księgach jest na ratuszu krak<owskim) . Syna jego Jana Sławka po-
zwał beł bdo Lublina b inter causas officii ślachcic jeden *** anno 1599 pro
usurpatione tituli nobilium, ale dal mu coś, że nic atentował terminu, aboli
in condictaminc dekret miał za sobą *****. Syna miał Błażeja ****"'c. Ja-
chim, brat Janów, ten nie miał majętności ziemskiej, miał pieniądze w pła
cie u kupców ***. Ślachtą się czynieli ci t0 3, a Paprocki d w herbarzu pod
herbem (l miasta Krak ( owa) mieszczany pisał je 4 i na ratuszu krak<owskim)
także famatos cives je pisano.
[1866] SŁAWIŃSKI nazwał się Jan n, Galastyka mieszczanina syn z Sie-

radza b. Bel dom ojca jego tego, w którym matka te goż to mieszkała i anno
1633, a że udawała to, iż bela z domu Sławillska 1 , od któr.:j powieści ten
się syn nazwał, gdy służel naprzód p. Rogozińskitmu w Rogoźnie 2 u Wida-
wy circa 1620. Potym beł po dwa razy na cesarskiej i anno 1633 rotmistrzem
go na kilkadziesiąt koni samiż mieli 3, w który czas ćci ich beło odsądzono
na koronacyj ej w Krak<owie), a tym więcej starszych c. Potym nie jeździeł
do Moskwy, w Krakowie mieszkał i w Chęcinach. Mia<ł) lat 30. Chłop
rozprawy poważnej o rzeczach i osoba chędoga.
[1867] SŁAWIŃSKI nazwał się Marcin, chłopski syn ***. Jedni powie-
dali, iż ze Sławie od Miechowa, drudzy, iż ze Sławkowa, trzeci, iż ze Sławna
od Opoczna. Miał żonę z Warki mieszczkę, zaś drugą Pawłoską rzeczoną,
co ociec jej w Szczepanowie na Podgórzu mieszkał najmem; o tym pod pa.
Ten to Marcin za urzennika bywał po dworach i anno 1626. Zaś beł anno 1628
aręndowal plebaniją w Porąbce u Wojnicza w królewczyźnie 1 • Potym anno
1629 i anno 1633 aręndą trzymał plebaniją w Szczepanowie tem u Woj ni-
cza w Podgórzu. Nie miał dzieci; miał lat 70; siwy bel anno 1633; chromy
nanogi b.
[1868] SŁAWIŃSKI •• * ze SławinI, mila od Opoczna, pojął beł {mie-
szczkę krakowską} Achlerównę2, która mieszkała pierwej za za łożnicę z Cze-
atyckim, o którym pod C, i miał z nią kilkoro bękartów Czelatycki, a wy-
l
[1865] a Na pr. marg.: Krak<ów) . b-b Lw., brak. c Luka na 2//411'. d- d Lw.,
brak.
[1866] a L w., brak. b Na pr. marg.: Lisowczyk. c Na lewym marg.: p. Rogozió-
ski.
[1867] a Na pr. marg.: PawIo ski. b Na lewym marg.: Staś woźnica. Na prawym:
5000.
492
[1869J SŁAWSKI - [1872J SLE;ZAKOWIE
dał ją to potym za tego Sławińskiego i posag mu dał po ni:j. Jeśli ślub z nią
brał Sławiński , a syny miał, to choć skurwysynowic, al,;: nie bękarci przecie.
[1869] SŁAWSKla nazwał Wincenty "'''''''''''''b. Ten p ojął wdowę,

s ię
chłopowę żonę Dąbrow s ki ;; go, o którym pod D, co Lubczą od Ligęzy trzy-
maP. Ten j eżd<ż) a po wina do Węgier i anno 1638 przeciw konstytucyj om.
Miesz< k) ał na ten czas w Siedliskach 2 nad Tuchowęm.
[1870] SLICHTYNGa "''''''' z Pragi rodzic jest, aryjańskiej

wiary tam k. 34 5
uczyć chciał , a ż:; zmawiąno się go zabić, on zapożyczawszy się tam w siłę
rzeczy, uci ~ kł z Pragi circa 1610 i bel aryjańskim ministrem w Rakowie i anno
1632. Aryjan bluźnierski jest ; pojął b ;!ł w Rakowie dziewkę Krelijusza 1, też
ministrowę b. Miał kilka synów, aryjanami też są. Miał lat już ten to 40 kil-
ka anno 1633 2 •
[1871] ŚLEPOWRoNSKla zwał się Jędrzej. Ten miał kilka tysięcy z pro-
kuracfjej. {Syn mieszczanina Ciasta z Łomży} i pojął bel siostrę Jana Frąc
kowicza 1 , mieszczanina w Krakowie ; drugą Jan Wizenberger , mieszczanin
krak<owski) 2; trzecią Furmankowic Jan; czwartą Wincenty Botini, mie-
szczanie krak<owscy) . I ten to Ślepowroński lichwieł onemi pięniądzmi
z Żydy w Krak<owie) i kumpom 3 w płat dawał, że miał na 40 tysięcy. Po-
wiedali mi jedni, że od Wyszogroda jest chłopski syn, drudzy, że bękart Śle
powrońskiego któregoś 4 z Mazosz. Ksiądz Narzymski w Księżu b Wielkim
wiedział dobrze, iż bę kart, Ca że miał się dobrze, udają, iż go Ślepowrońscy
od Płońska przyjęli za swego domu powinnego. Ten tę żonę zabieł beł w Kra-
kowie potajemnie i włożyć dał do trunny bez widzenia powinnych. Sam po
niej umarł w kilka niedziel anno 1634 in Februario c .
[1872] ŚLĘZAKOWIC Jąn, mieszczanin bocheński, dom swój miał

i mi~jskie trzymał. Żonę mieszczkę stamtądże miała "''''''', a b :~ styja chłopska
ślachcicem w księgach bochęńskich wójtoskich kazał się pisać i z inszemi
swagrami : Piotroskim, Marcinkoskim i Buchcickim, o częm tę c ksceptę
kazałem na ukazowanie ich tego grande nefas wyjąć sub actu anno 1612
fer <ia) 2-da post Dominicam Rogationum [28 V] in scabinal<ibus) . Opisa-
nie o tym szersze pod Drogosz i pod Piotrowski z Bochnie, i chowąm tę eks-
ceptę na pamiątkę dla tak wielkiego b:!zpiecze ństwa psów mi ejskich.
[1869] a Artykuł dodany na odwr. k. 344. b Luka na pół IV.

[1870] a Cały artykuł przekreślony. Na lewym marg.: N, na prawym: z Bukowca ja-
kiegoś pi szą się. b Nad wierszem: Lubienieckiego aryjana córkę.
[1871] a W tekście: Ślepownoński. Na pr. marg.: O tern kolegijaci [?] i Rad ziechoski.
b Na pr. marg.: Nacki. c-c Dopisane potem w luce.
[1872] a Na pr. marg. : Bochniej, niżej: nobilium nota.
493
ll873J SLUBOWSKI - [1878J SLOŃSKI
[1873] ŚLUBOWSKI zwał się **'" chłopski syn l "'****, poddany ze

wsi p. Opaliński~go marszałb"2, i miał go t~ż za urzęnnika w majętności
sWej. Tęn pojął b ~ł tamż~ wdowę Cieszkowskiego rzeczonego, o którym pod
C jest opisanie.
[1874} ŚLIWIŃSKI:L nazwał się Matyjasz, ze Mstowa l od Częstocho
wej miejski synek. Idyjota, nie umie czytać. Służd naprzód za usnachta 2
i za kuchcika w Krak<owie) u kanonika księdza Pruskiego 3 circa 1630,
potym od r. 1635 za służkę barwianego. Ma lat ze 26 anno 1637 b .
, ,
[1875] SLIZAMla z ową się dwa aboli trzej bękarci p. Sliza 1, co u Wi-
ślice mieszkał w Studzieniewiczach 2, a miawszy z założnicą te bękarty, wy-
dał ją za Zagackiego, w Skalmierzu mieszczanina, o którym pod Z. Ci tedy
Ślizowie bękarci mieli od ojca każdy pi eniądze. Jeden Kamodzińską pojął
b eł z Kamodzin 3 u Sto bnice b i aręndą trzymał coś u Oświęcimia przy Ślą
sku circa 1623, tu s ząc , iż tam, gdzie nie wiedzą o tem urodzeniu jego, prę
dzej ·uść mógł za ślachcica *****C. Drugi bękart *** także pod Śląskięm
indziej zapadł.
k. 346 [1876] SŁONKOWSKI nazwał się *** chłopski syn z Słonkowa
w Wiel-
gi Polszcz~ u Radziejowa, poddany p. Mierzwiński ego 1 . Ten służeł p. Czar-
kowskiemu, woj ewodzicowi kaliskiemu, w Połajowie 2 na parę koni circa
1625. Bel w Prusiech anno 1627, przyjechawszy pojął mi ej ską dziewkę w Byd-
goszczy w Wielgi Polszcze. Wziął po żenie kamieniczkę. Anno 1631 beł tam-
że , ale myśli się wyprzedać a za ślachcica udawać się.
[1877} SLOl'l'SKI zwał się Gabryjel, mieszczanin krak( owski ) . Jest

sieła o nim w księgach miejskich krak( owskich) i co b eł rajcą został anno
1573 1. Potomkowie jego, że to ski przezwiska są , rozumieją, iż ślachtą już
są, herbu Ostoja śmieją zażywać a2 (O).
[1878J SŁOŃ'SKla nazwał się Klim=k, Di:rków syn ze Mszanej, wsi

p. Jordana Jadam:I l , lli ed( al) eko Myślimic w Podgórzu. Ten Klimek słu
żd panu sWemu dzi=dzicznęmu kilka lat za klucznika circa 1630; nazwał
się od połaci jedn ~j w t·:j Mszanej , od Słonki (kędy ociec jego ma dom, kmieć,
{który} kościelnym b~ł w tej Mszanej i po kości ele z tablicą chodzieł ze dzwon-
kięm). Tęn Klimek służeł anno 1634 p. Trepce Stanisławowi w Drochcu 2
[1874] a Artykuł dodany lIa odwr. k. 344. lJ Pod tekstem: od Ojrząn<owskiego) ,

Pawlow<skiego>.
[1875] a Na lewym //larg.: 32. IJ Na pr. //larg.: Kamodzińska za bękartem. c Lu-
ka na l w.
[1877] a Na pr. //larg. rysunek tarczy z h. Ostoja. b Lw.: Jest tyż Słoński Klimek
ze Mszany poddany pana Jordana, z tabliczką po k oś ciele chadza.
[18781 a Artykul dodan)" /la odwr. k. 345.
494
[1879J SŁOWIKOSCY - [1881J SŁUGOCKI
u Tarnowa. Miał lat Z~ 30, grubijąn bel i ni e miał w sobie dworskich oby-
.,
cza]ow.
[1879] SŁOWfKOSCY, drugdy Słowy-kowscy, ż·~ gębą kować umieli
dobrz~ , aI.::: ręką źl;:. Tych ociec mydlarz b ~l w Krak<owie) na Św. Jana a
ulicy l podle rogu, od Tysiącznej podle, circa 1605. Trzech synów zostało
tego mydlarza, a dziewki w domu tęm kurwieły się. Przedali beli ten dom
potym i już kamięniczka w tęm miescu stanęła. Ci mydlarzowi synowie ko-
rzenie przedawali na rogu pod Szarą Kamienicą w Krak<owie) 2 i różnemi
,
handlami bawidi się *****lJ. Jeden, Paweł, mieszkał na Sw. Jana ulicy oże-
niwszy się. kamięnicę miał przeciw szkole; winem handlował. Umarł nagle
anno 1633 *****0. Drugi, Zygmunt, także na Św. Jana ulicy, dalej ku bro-
nom. Tego jadącego z Jaroslawia z towarami zabito na gościńcu anno 1631
*****d. Trzeci *** na Szczepańskiej *****e.
Jan Slowikoski, gdy beł sęndykiem, wysłany beł od krakoskich kupców,
szynkarzów, sukienników z rekognicyjami do konfederatów anno 1613,
gdy im płacono od p. podskarbiego 3. Dali mu na strawę dobrze, dawszy
mu rekognicyje każdy swą mieszczanin, aby odebrał od tamtych, co dawali na
się te rckognicyje. I ode brał zup dnie te długi od każdego według rekognicyi
z konfederatów. a wziął sobie z każdej rekognicyjej dwie części, a powie-
dział kupcom i szynkarzom, iż tylko trzecią część każdy długów tych pła
ciel na każdą rekognicyją, a więcej dać nie chcieli. Musieli owi dłużnicy przy-
jąć. Potem w kilka lat, eż doszli tego owi, iż zupełna oddąno mu belo, mało
go na garle nie karano, eż beł ujechał kędyś za kilkanaście mil 4 . Brat ich ro-
dzony *** bel księdzęm na plebanij ej w Morawicy i w Brzeziu u Krak<owa)
i anno 1634, i ksiądz Ostrowski 5 uczynieł go koadyjutorem na kanoniją
po sobie krakoskąf6.
(1880) SŁOWIKOSKla bel też błaun u p. Lubomierskiego, wojew<o-
dy) rusk<iego) l, od kilku lat i anno 1634.
[1881] SŁUGOCKI nazwał się *** bękart Dangicla, mieszczanina z Kra-
k<owa) , o którym pod D. Temu, gdy podrósł, dał mu ten Dangel a pienię
dzy, aby się niemi gdzie udał. On pojął mieszczkęlJ w Bochni. Dzi erżał po-
tym pod Olkuszęm GoręniceI anno 1616. Miał kilkoro dzieci. Zwał się
pierw.;j Słupkoskim, gdy za urzennika bywał, drudzy chłopi Służyckim.
[1879] a Na pr. marg.: Krak <ów) . lJ l.uka na pól w. c Luka na 1 w. Na pr. marg.:
Zygmunt, który [2 wyrazy nieczytelne ] jest. (\ Luka /la l w. e Luka fla pól w. Na le-
wym marg.: 16 [Ib. ?], 14. f Na lewym //lat·g.: p. m<istrz) Dąb<rowski).
[1880] a Artykuł dodany fla pr. marg. flm 1879. Brak IV kopii Iw.
[1881] a Na pr. marg.: Bochnia. h Tamże: o tern wie szoltys w Irzmanowicach
u Pieszkowej Skały.
495
[1882J SŁ U PSKI - [1883J SŁUPSCY
k.347 [1882] SŁUPSKI nazwał się Jąn. O tem powiedali mieszczanie proszow-
scya, ż~ j~5t Żyd kw::oay. Tęn z młodu wychowańc:m beł u p( p) . Pisarskich
w krak<o w.=;kiej) z ięlU i l , potym p::>jął beł w Proszowicach u mieszczki Za-
wadzki ~j dzi:wkę. o którym [~l po1 Z, a tę dziewkę z pierszym meżęm mia-
ła Wi erzbickim, o którym pJd W. Jako j~j wtóry mąż, Zawadzki, umarł,
mi ::szczanin, ona puści eła dom swój zię:iowi temu, Słupskięmu, w Proszo-
wicach w ulicy na rogu u szpitala, w którym Słupski mieszkał z tąż żoną
i anno 1633. Miał do tego roku synów dwu, Franciszka i Ignacego; starsze-
mu belo 10 lat, młodszęmu 7; a dziewcząt czworo *****b. Ci zaś synowie
t ego nazwanego Jana, krzcon~go Żyda, b ~dą się potężni ej ślachtą zwać,
bo już t ~n Jąn, kiedy żołnierz~ staną w ProslOwicach a przypisać ten dom
mają któremu, to on prosi mówiąc, ż; ślachcic, aby go wolnym uczynieli.
Ale nie pomogła mu ta czasęm prośba, gdy mieszczanie powiedzieli, że nie-
ślachcic c .
[1883] SŁUPSCY co się zową, ociec ich beł Mikołaj, przychodzień do

Wodzisławia m iasteczka, z; wsi Przedmieszczan u M5tyczowa a1 w krak<ow-
skiej ) zięmi chbpski syn, i po ż ~ !1i~ dastał w Wodzisławiu domu na kraju
u brod'.! oi Księża Wi;lkiego, i stąd Nakraj!lym tego Mikołaja nazywano
tam. Miał żonę, Walka mieszczanina dziewkę, i syńców z nią szterech: Jąna,
Stanisława, Wojciecha, Krzysztofa. Jak umarł ociec ich, Mikołaj Nakraj-
ny, pojął żonę jego Nięmiec Piekarski, który uczeł dzieci w t ern Wodzisła
wiu od r. 1596. Tęn te pasierby sw~ nie do rzemiosła, tylko do nauk wiódł,
którzy acz bardzo grubi i nikczęmni beli, jednak długim czasęm od ślache
ckich dzieci, co się tam ucz~ły, p:-z:ćwicz:li się trochę ***. Jąn od r. 1600
bel podpiskięm w Kamięńcu {Pod:)l skim}, potym pisarzęm. Słupskim nazwał
się, od którego c i inszy t:lkż~ zową si ę b2. Siostra tych Słupskich, Jadwiga,
za CZlfil')łuskim 3 ni ~j3.kim; anno 1599 pojął ją. Tęn służeł panu Lancko-
ruńskięmu 4 , co Wodzisław t:o jego b:ł *****C. Drugą, Annę, pojął *** Chro-
bers ki UlZWJ.:lyd, o któtym pJd Ch; pJjął ją anno 1610 ***** e. Matki tych
Słupskich o:;i:c, Wal ek, dziad tych mlod5Z'jch , mieszczanin z tegoż Wodzisła
wia , stary b..:ł , mi e szkał przy t-:j dzi : w.::~ sw.;j, Piekarskie ( j ) z wtórego męża.
U tej tęn o.::iec, Walek, źk się mial ***. prosie! jej raz o coś i odmówieła mu
tego dać. 0.1, :>z:d,zj d·.) stodoły w tęm d-Jm'j, obiesd się na pasie u ślę
mięnia S anno 1598, o częm w,zytko miasto wiedziało.
[1882] a Na lewy m marg.: Proszowice. b Lilka na 11/4 IV. C Na pr. marg.: bel
za urzennika.
[1883] a Na pr. marg.: Wodzisław . h Tamże: Wi, na odwr. zaś karty, na lewym
marg.: de. Jest to wskazanie dalszego ciągu teksll/ na od,,'r. c Luka na 21/2 w. li Lw.,
brak. e Luka na 1J/ 3 IV.
496
[1884] SŁUPSKI - [1889J SMOGORZOWSKI
[1884] SŁUPSKla zwał się ***

syn *****. Ten pojął bel chłop- k. 348
chłopski
ską dziewkę *** w Jadownikach b, wsi królewskiej od Bochnie dwie mili l,
i tamże mieszkał. Siwy beł już anno 1632. Miał syńców dwu niewielkich
na ten cza<s> *****. Za ślachcica udawał się być z Mazosz 2 , ale nieprawda.
Tak każdy chłop indziej daleko baje o powinnych, kurka na kościele, jak
przypowieść, [pokazując.) c Ten siwą brodę długą nosieł i włosy Z niemiecka
na głowie.
[1885] SŁUŻYTOSKI zwał się Jan, mieszczanin krak<owski>. Jest noty

sieła o nim w księgach miejskich krak<owskich>, co famatum civem go pi-
sąno. Beł pozwany na ratusz krak<owski> anno 1630 o nieoddanie don aty-
wy poborcy.
[1886] SMELCIusa, aryjański minister z Rakowa, przezwał się Okra-

sińskim. W Lusławicach czasem nurzał [b) ucznie swe conhaereseos l •
,
[1887] SMIGLECKIa nazwał się *** z Pokrzywnice Kobiele rymarza
mieszczanina syn. Temu rymarz ociec dał pieniędzy coś dla arendy jakiej
i dla ożęnienia. Ten zalecał się pannie Gosławskiej l w sendomierski ziemi,
ale poznano z niego, iż chłop, bo mowę chłopską miał, szepluniawą i prostak
w obyczajach. Nie chciała ząń panna. Mówiąc z panną to często powtarzał:
"tak ci, tak ci, mościwa panno". A do sługi zaś, choć panna słyszała, mówieł:
"Matyjasku skurwysynu, nie wycosałeś mi poltek". Owa prostak srogi jest.
Ten pojął przecie kogoś w bełski ziemi anno 1627 b •
[1888] SMOGORZEWSKI nazwał się Wojciech, Dudy zagrodnika syn

z Smogorzowa, wsi u Stobnice a p. Gołuchowskiego l . Ten służel paniej
Gołuchoskiej tej za woźnicę, potym u p. Łukowskiego Pro kopa w Skotni-
kach 2 u Wiślice circa 1619, zaś u Krasowskiego w Pęcelicach 3 u Buska
w Sendomierskim. W tejże wsi dał mu beł pan chłopską rolą z domem circa
1623. Tamże od panien Łukowskich pojął służebną, Sułowską nazwaną,
w Skotnikach i mieszkał z nią na tej roli w Pęcelicach i anno 1631. Udawał
się ślachcicęm b4.
[1889] SMOGORZOWSKI zwał się też *** chłopski syn *****. Słu
żeł u p. Brześciańskiego l w bełski ziemi circa 1609. Pojął Wróbloską niejaką,
a
[1884] Na lewym marg.: 85. b Na pr. marg.: Jadowniki. c Tak w kopii Iw.
a
[1886] Artykuł dodany na odwr. k. 347. b Lw.: w błędach.
a
[1887] Na lewym marg.: 80. b Na pr. marg.: Oleś p. Stanisława.
a
[1888] Na pr. marg.: Są Smogorzoscy trzej anno 1634 w Smogorzowie u LeJowa:
Stanisław i Olbrycht ślachta. b Na lewym marg.: Popłaski.
37 -- w. N. Trepka: Liber chamorum, cz. I 497

[1890J SMOGORZOSKI - [1892J SMOLĘŃSKI
służebną anno 1620a.. Arendował plebaniją w Rzeczkach w belski zięmi,

a nadsługował przecię p. Brześciańskięmu. Nię miał jeszcze potomstwa anno
1633 b •
k.349 [1890] SMOGORZOSKI zwał się też *** chłopski syn ***. Ten bel za
urzęnnika na oddawcę z żoną w Błogocicach u Proszowie w folwarku ksie-
niej staniąteckiej kilka lat. Pojął beł potym niedalekoż w Niegardowie I
wdowę chłopową circa 1619. Tęmu potym taż księni 2 jakięmsi nadanim
dała do kilku żywotów we wsi Przemęczanach a. u Proszowie rolą i dom
pusty. Mieszkał tamże i anno 1633.
[1891] SMÓLSKl nazwał się *** Smółki szewca syn z zagród u Pilzna
miasteczkaa.. Temu dał bel p. Wojciech Strasz rolą chłopską w Sowczynie 1,
wsi u Wojnicza, i osadziel go jak kmiecia, z ( c) zego dzień odrabiał i powin-
ności. Żonę miał chłopównę, z którą miał Lenarta i Jędrzeja ***. Lenart
krawiectwo rabiał a na tej kmiecej roli został, Smólskim od Smółki nazwał
się. Pojął bel siostrę Laskowskich b2, co *** u Limanowej mieszkali, najmował
i karczmę w Biadolinach 3 o granicę anno 1629, na której żona jego szyn-
kowała. Tam miasto zarobku podłużeł się do Dębna o granicę (Żydowi,
co browar najmował) za piwo i pobrano mu beło woły i krowy do Dębna,
że musiał rolą puścić i bel zaś za urzęnnika anno 1631 i potym u księżny
z Tarnowa w Wiewiórce wsi 4 • Miał synów *****C. Te dzieci jego będą się
ślachtą zwać chcieli, jak poczną służyć, że to matka ich Laskowska, która
pewnie miała "ale", przywarę do siebie, dlatego chłopu rolnikowi dąno ją,
temu Smółce, który nie zwał się ślachcicęm, ale synowie jego mogą chcieć
***** d. Drugi Smółki syn, Jędrzej. Tego zaś wziął bel od chłopa swego
p. Strasz Wojciech za chłopca. Potym synowi p( ana) Straszowęmu, Jaroszowi 5,
nadsługował. Pojął beł circa 1618 szołtysównę z Łysej Góry, wsi biskupa
krak( owskiego) u Wojnicza 6 . Rybickim zwal się ten szołtys, eo którym
pod Re. Miał z nią {kilku chłopców}, Adama, dziewcząt dwoje f i Stasia
małego! anno 1632 g .
[1892] SMOLĘNsKl nazwał się Mikołaja. Ociec jego beł ślósarz, który
węgle i smołę palał i woziel po wsiach w sieradzki ziemi b. Bywał i z solą
[1889] a. Na pr. marg.: Wróblewska. b Na lewym marg.: p. Suchorabski.

[1890] a Na pr. marg.: Przemęcany.
[1891) a Na pr. marg.: Sowczyn. b Na pr. marg.; Laskowska. c Luka na l w.
Na pr. marg.: Wiewiórka. d Luka na l w. e- e L W., brak. i-f Jw. g Na pr. marg.:
Sowczyń.
[1892] a To imię wpisane w luce nader drobno, widocznie autor nie był pewien swej
wiadomości. b Na pr. marg.: w Sieradzkim.
498
[1893] SMOLEŃSKI - [1897] SNOCHOWSKI
wielicką w Piotrkowie, przywozieł ją

najmem formanów i anno 1630. Syn
jego od smoły Smoleńskim nazwał się; czarny jak smoleń, służeł z młodu
w Litwie, zaś przywędrował do Piotrkowa circa 1629 i przystał służyć
do jm. p. Gomolińskiego Łukasza pod Piotrkowęm. Zaś anno 1631 służeł
u p. Koniecpolskiego, sędziego sieradzkiego 1; beł u niego i anno 1633 c.
[1893] SMOLENsKI nazwali się *** z Wolbrama miasteczka w krak<o- k.350
wskiej) ziemia rodzicy, {trzej ich belo.} Bel starszy circa 1618 podpiskiem
w konsystorzu ząmkowych księżej krak<owskich) . Umarł anno 1630, zostało
po nim kilka tysięcy. Brat jego *** młodszy beł za służkę przy księdzu Gę
bickim, dziekanie krak<owskim)l, i anno 1633 b.
[1894] SMOLĘl~'SKI nazwał się Jedrzej, syn Smółki, słodownika z Tar-
nowskich Gór ze Śląska a . Ten różnie sługował, a wszędy panu co wyrzą
dzieł. Ten w Krakowie grasując odmówieł bet dziewkę kotlarza Marcina
z Kleparza, potym ją pojął anno 1637. Bawieł się przy Krakowie i anno
1639; miał już synka *****b. Smoleński Tomas zwał się też jego powinnym,
w Krakowie na Kazimierzu u brony Wielickiej domek kupieł anno 1639.
[1895] SMYCZKA a zwał się *** rudnik biskupa krak<owskiego). Pod
Daleszycami l trzymał młyn pod miasteczkięm i domów dwa miał w Dale-
szycach h . Pieniężny bel; miał lat 70 kilka {anno 1633}. Kaduk pewny po nim.
Dał beł dziewkę też za rudnika biskupiego na Rudzie, wsi u Radłowa bisku-
piego, który Babiradzkim się nazywał C2 •
[1896] ŚNIEŻEK nazwali się ***** z Tamowa miejscy synkowie. Star-
szy w Rzepienniku Suchem królewskim apod Bieczęm a pojął beł szołtysową
wdowę, której szołtys Radzimierskim nazywał się, o którym pod R. Ten
nazwany Śnieżek Śniedzęnia [s], co miała żona jego dziewkę *** z pierszym
mężem, szołtysem, dochodzieł jej też, choć to pasierbica jego beła, że naba-
wieł jej dziecka circa 1627, a z panią matką miał też potomstwo drugie *****b.
Brat Śnieżków *** ten pod Tarnowem szołtyst<w) o miał w Łowcówkul
wsi. Miał żonę, chłopównę ze wsi, i dzieci kilkoro beło do r. 1628 c2•
[1897] SNOCHOWSKla.
[1892] c Na lewym marg.: p. Adam Gomoliński.

[1893] a Na pr. marg.: Wolbrąm. b Na lewym marg.: p. m <istrz) Dąbroski.
[1894] a Na pr. marg. cyrylicą: Student, niżej: Halszka u Bartosza szewca na Kle-
parzu; wie o nim Dqb<rowski>. b Luka na 1/3 w.
[1895] a Na lewym marg.: P. b Na pr. marg.: Daleszyce. c Tamże: 10 000.
[1896] a-a Lw., brak. b Luka na 1415 w. c Na pr. marg.: Tarnów.
[1897] a Luka /la blisko 6 w. Na pr. marg.: Snochowice od Malogoszcza dwie mili
u p. Dębińskiego na karc<z>mie w Łuczycach. W kopii Iw. hasła tego brak.
499
[1898] SNOPKOSKI - [1904] SOBOLOWSKI
[1898] SNOPKOSKI nazwał się ***

syn Snopka, mieszczanina w Mielcu
w Podgórzu a. Ten służeł z lisowskimi pod chorągwią Kalinoskiego 1• Ten
potym ożenieł się w Szydłowie ; Bajurówną Barbarę b pojął, wziął po niej b
1000 złot<ych)c. Ma srebra i ochędóstwa po trosze, koni kilka i rynsztunek
kozacki. W Szydłowie ślachcicęm się udawał i anno 1633 2.
k.351 [1899] SOBA'ŃSKI nazwał się *** szołtys w Luboczeja, wsi mniszek
źwierzynieckich, mila od Krak<owa) . Miał żonę ze wsi chłopównę. Umarł
ten szołtys circa 16 ... , zostało synków jego dwa dorosłych w r. 1633. Siostrę
ich pojął beł niejaki Jasieński, o którem pod J opisanie.
[1900] SOBA'ŃSKĄ a *** pojął też bel Zastawa niejaki, ciesielski b syn,
o którym pod Z. Ten Zastawa znowu począł się zwać Ptaczkięm od r. 1630.
[1901] SOBA'ŃSKIa..
[1902] SOBIECKI nazwał się *** syn ***** z Wiewiórki a, wsi
szołtysi
księżninej z Tarnowa!. Ten szołtysek służeł u p. Wieruskiego Stefana kilka-
naście lat i tam się tak nazwał. Tamże upaniej Wieruskiej w Wieruszycach 2
w Podgórzu pojął służebną dziewkę circa 1626, a od r. 1632 beł za urzennika
z żoną za Nowym Miastęm Korczynem. Miał dzieci kilkoro. b Zaś w Sarbiu
u Skalmierza beł za urzennika u ksieniej staniqteckiej3 od r. 1630. Syna miał
Gabryjela, miał lat 11 in anno 1639 b .
[1903] SOBIESKI a. bnazwał się b chłopski syn.
[1904] SOBOLOWSKIa. bnazwał sięb

od sobie łowienia Valentinus,
syn chłopa Pytka z Mielżyn 1 , wsi 7 mil od Poznania. Uczeł się naprzód w Po-
znaniu ten Valentinus circa 1629, potym anno 1631 do Krakowa uczyć się
przywędrował, a beł inspektorem u dzieci, co się uczeły, Cezarego, drukarza
w Krak<owie) 2, i dla jakiej si przyczyny odprawieł go. Zaś r. 1632 miał go-
spodę, na Retoryce C zową, za Św. Anny fortką przy Krak<owie) u zegar-
[1898] a. Na pr. marg.: Mielec. b-b L w.: wziął, dano mu po niej. c Na pr. marg.:
Szydł6w.
[1899] a Na pr. marg.: Lubocza ku Wa\vrzyńczycom.
[1900] a Na lewym marg.: 89. b Nad wierszem i na pr. marg.: chłopównę, kurwę
i pijaczkę.
[1901] a Luka na 6 w. Na pr. marg.: w Miech<owie) służy u Piaskoskiego. W kopii
Iw. brak tego hasła.
[1902] a Na pr. marg.: Wiewiórka. b-b Dodane później.
[1903] a Hasło dodane na odwr. k. 350. b-b Lw.: śmiał się tyż nazwać.
[1904] a Na lewym marg.: B, na prawym: Mielżyny. b-b Lw., brak. c Na pr.
marg.: w Krak<owie) .
,
500
[1903] SOBONIOSKI - [1907] SOCHOWSKI
mistrza, co na skrzypicach grawał. Na tego Sobolewskiego powaśnieli się

beli studęnci Z Bursy Pauperum; grozieli się go zabić.
[1905] SOBONIOSKI nazwał się *** od sobie noszenia ***. Chłopski

syn jest ****U. Ten służeł opatowi tynieckiemu Sułowskiemu 1 i dał mu beł
we wsi opaciej, od Bochnie b mila, w Pogwizdowie chłopskie role dwie i za-
gródek trzy dożywocim. Miał dzieci kilkoro. Syn jego Marcin 2 pojął wdowę
Kącką, o którym pod K, co ten Ką,cki plebanij ej arendarzęm w Niepołomi
cach bel. Wydawszy ten Sobonioski stary dziewkę za JędrzejkaC, tkaczyka
z Trzemesznej3, o którym pod Drozdoskim.
[1906] SOCHACCY nazwali się. Ociec ich beł rodem ze wsi *** od Tar- k. 352
nowa. Za parobka u chłopów sługował. Ten do Obrazowic! od Miechowa
dwie mili przywędrował; tam służąc pojął kaczmarską dziewkę. Potym bel
kaczmarzem Z nią na tejże karczmie od r. 1584; eż do śmierci bel na tej
karc<z)mie. Miał syńców trzech: Mikołaja, Wojciecha, Jędrzeja. Wojciech
u p. Rożna w Nasiechowicach 2 o milę służeł; tam Sochackim nazwał [się],
a ci zaś drudzy od niego. Trzymał potym arendą plebaniją w Giebułtowie
pod Krakowem anno 1626, zaś w Łaziech trzy mile od Krak<owa) spłacheć
od Gorzkoskiego 3 arendą anno 1629. Pojął beł Rychowską niejakąa4 anno
1626, służebną u pani MogielnickiejS (co druga jej siostra za Tchórzowskim,
o którym pod T, która za Wierszchowskim pierwej bela) *****b.
Mikołaj Sochacki w Miechowie mieszczaninem beł i miejskie przyjąwszy,
powinności odprawiał. Bel też u pana Seweryna Dębieńskiego za urzennika
w Seceminie 6 w folwarku circa 1625. Miał żonę, dziewkę wójtowę Wystało
wę Z Proszowic. Syna miał Mikołaja. Tenże Z tą żoną w Miechowie mie-
szkał ***** c.
Jędrzej Sochacki w Proszowicach mieszczaninem beł. Kupiel tam bel
sobie folwarczek d •
[1907] SOCHOWSKIa zowie się *** chłopski

syn *** z Mazosz, ślach
cicęm udaje się. Prokuracyją czasem bawieł się przy grodzie krak<owskim)
i 1635. Pojął beł kurwę publiczną w Krak<owie) anno 1630, co przedtym
beła założnicą Krajowskiego, sługi książęcia Zbarawskiego, kasztel<ana)
krak<owskiego) l. Porzucieł ją beł prętko. Osobno miesz< k)ał na Sła<w)
kowski ulicy2. Miał lat 46. O tem opisanie pod Storc, zięcięm tej kurwy.
[1905] a Luka na pół W. b Na pr. marg.: u Bochnie. c LIV.: Jędrzejczyka.

[1906] a Na pr. marg.: Rychowska. b Luka na 11/3 IV. Na pr. marg.: W. c Lu-
ka na 11/3 w. Na pr. marg.: Miechów. d Tamże: Proszowice.
501
[1908J SOKOŁOWSKI - [1913J SOSNOWSKI
[1908] SOKOŁOWSKIEGO a żołnierza *** banijował p. Witkoski anno

1632 W Winnicy W Rusi na kapturowych sądach, co zabieł syna jego ***
pod chorągwią kwarcianą służąc z nim pospołu i w rotach go przed tym
wytrąbiono.
[1909] SOKOŁOWSKJa zowie się *** chłopski syn *****b, będąc na

cesarski przeuczeł się po inderlandzku ordynować piechotę. Tak p. Radzi-
wieł, hetman litewski!, wziął go na służbę *****C. Pojął we Żmudzi w Ja-
niskach 2 miasteczku Dowgerdównę 3 ślachciankę circa 1632 d.
[1910] SOKOŁOWSKI nazwał się *** chłopski syn z Sokołowa, od Rze-
szowa dwie mili a. Służeł u p. Pęcławskiego b ! w Tuchowie 2 circa 1625, potym
trzymał karczmę w Rzepięnniku Królewskim u Biecza od r. 1626 i 1632.
Żonę ma chłopównę z Rzepięnnika tego i dzieci z nią kilkoro. Za ślachcica
udaje się.
[1911] SOLECKI a bzwał sięb *** chłopski syn *****C. Tego miał za
sługę od kilkunastu lat p. Olesznicki *****d!. Tęn pojął beł niejaką Czela-
tycką, o których pod C. Tę żonę zastał beł z chłopęm na uczynku i przebiel
kordem oboje. Jeśli miał drugą żonę potym, nie mialęm wiadomości, tylko
że pod Czelatycki opisanim jest o nim.
[1912] SOLECKla *** zjawieł się chlopowsko do krak( owskiej) ziemie;

udaje się z Wielgi Polski!. Arendował od r. 1635 z żoną u Powsińskiego
wioskę Turzyn 2 pod Lelowem i Seceminem. Spale! gumno anno 1636. Na
lisowską jechał beł sąm, żonę w arendzie zostawiwszy. Syna miał jednego.
Udawano anno 1636, że zabit tam na cesarskiej.
k. 353 [1913] SOSNOWSKI przezwali się dwaj bracia z Wiślice, miejscy synko-
wie *****. Jedęn *** służel u Cetysa Jąna, mieszczanina a krak(owskiego),
o którym pod C, kilkanaście lat przed r. 1613 i potym ***. Drugi *** starszy
w konfederacyj ej anno 1613 służąc u konfederata, nadarł z chłopów, że na
kilka tysięcy miał. Potym zaciążkami bawieł się i u p. Komorowskiego
Mik(ołaja) na Żywcu!. Tęmu kazał beł p. Komoroski zabić Lipnickiego
[1908] a Artykuł dodany na odwr. k. 351. Na lewym marg.: od p. Witkoskiego.

[1909] a Artykuł dodany na odwr. k. 251. b Luka na przeszło 1 w. c Luka na
11/3 w. d Pod tekstem: od p. Wasilewskiego.
[1910] a Na pr. marg.: Rzepiennik. b L w.: Przeclawskiego.
[1911] a Na lel"ym marg.: 16. b-b Lw., brak. c Luka na 1/3 w. ci Na pr. marg.:
Salec jest królewskie miasto, o którym Cromerus, fol. 230. Soka u Żarnowca, wieś kró-
Jewska, za czym dubietas illucidatur de nobilitate istius intitulationis.
[1912] a Na lewym marg.: 97. Niżej znak nieczytelny.
[1913] a Na pr. marg.: Wiślica.
502
[1914] SOSNOWSKI - [1916] SOSNOWSKI
niejakiego, b a Lipnicki b dowiedziawszy się o tym, że nań zjeżdża, gdy beł

w Połańczu, a kozacy też tam beli p. Lubomierskiego na ten czas anno 1619,
powiedziano mu, iż ten Sosnoski beł u Stradomskiego w Szczucinie 2 nie-
dalekoc, miał szpiegi o nim. A gdy ze Stradomskim do szpiklerza nad Wisłę
wyjechał, on w kilkunastu koni zaskoczeł go a rzekł Stradomskiemu, aby
odstąpieł i odjechał od niego. Jako odjechał, postrzeleł tego Sosnoskiego
i poimał, a okupować kazał mu się. On posłał do wsi Stradomskiego, że
przywiedziono kilku koni jego i srebra jego, szaty i pięniądze. Gdy dał Lipnic-
kięmu to, kazał go przecię rozstrzelać i w Wisłę wrzucić, aby dla protesta-
cyjej zabitego nie dostąno d . Ten rozbój uczyniwszy, Lipnicki beł już dostat-
niejszy u Lubomierskiego, starosty sendomierskieg0 3 *****e. Brat jego ***'
co służeł u Cetysa, nie móg dowiedzieć się o zabitego ciele i pozywać nie
mógł już popierać. Ten nieboszczyk beł taki gracz, umiał to, iż co rzekł,
tak kostka padła, skąd miał dostatek sreberka i pieniędzy. Z tego rozbieł
go ten Lipnicki, aby zdobeł się, że chudoba [s] beło koło niego. O tych Lip-
nickich pod L.
[1914] SOSNOWSKla zwał się ***. Ten zawsze w swowolnych kupach

bywał. Rozbieł beł z inszemi pachołka pod Warszawą, a pobrawszy mu
wszytko, do drzewa przywiązali w lesie. Rozbieli i p. Zieleńskiego, gdy z War-
szawy jechał. Przeszpiegowano ich, poimano dwu i ścięto pod Warszawą
anno 1622 [s] pod elekcyją. Powołali Kalińskiego b , o tern opisanie szersze
pod Wolski z Lelowa tkaczowęm synu.
[1915] SOSNOSKI zwał się Szczęsny, mieszczanin kleparski u Kra-
k( owa) . Jest nota o nim w kleparskich księgach anno 1580 in scabinal( ibus)
circa Octavas Corporis Chri( sti) a. Nazwał się beł od sos noszęnia. Synowie
jego u ślachty służeli.
(1916] SOSNOWSKIa zowie się *** chłopski syn z Podlasza. Służeł
przedtym u kupca w Krak( owie) . Jeżdżał potym z kupcy do Nięmiec. Ten
miał lat 38 anno 1640. Wiódł prawo z kimsi na ząmku krak( owskim) w gro-
dzie. Ma coś za urząd przy celnikach. Na ten czas na zamku beł ślachcic
Sosnowski, spytał go, skąd jest i skąd się tak zowie. Powiedział, że jest chłop
ski synek z Podlasza. Jadał za stołownika u Wojciecha szewca w Stępowskiego
kamienicy na Wiślnej ulicy anno 1640.
[1913] b-b Lw., brak. c W tekście: niedało. d Na pr. marg.: Rozbójca Lipnicki
e Luka na 1 w.
[1914] a Na lewym marg.: 95. b Na pr. marg.: Kaliński powolaniec.
[1915] a Na pr. marg.: Klep arz.
[1916] a Artykuł dodany na odwr. k. 352. Na lewym marg.: w Krak <owie).
503
[1917] SOSNICKI - [1920] SOWIŃSKI
[1917] SOŚNICKfa zwał się Ioannes, z Jędrzejowa miejski syn ***.

Studował w Krak( owie) l, mieszkając w Bursie Pauperum anno 1631 b. Od-
jeżdżał pod czas do Jędrzejowa do matki.
k.354 [1918] SOSZYŃSKI zwał się, pierwej SUSZYN'SKI ***, z Bochnie

miejski synek ***. Ten służeł u ks. Turskiego, proboszcza miechoskiego l ,
któremu proboszcz ten nadał bd zakupieństw~m aboli do żywotów kilku
cum consensu conventus folwarczek na Końskim Targowisku w Miechowie
i z rolami do tego, i chłopa pod Miechowęm w Kamieńczycach, którego
Chojnackim zową tam. Umarł ten kmieć, a siestrzeniec jego na ro~ej osiadł,
Chojnackim także go zwano ***. Soszyński ten miał za sobą mieszczkę
z Miechowa ***. Miał z nią [synów] trzech: jeden księdzęm bel w Bochni
***, drugi w Plocku mieszczaninem został ***** <L, trzeciego *** zabito
***. Dziewkę zaś jednę pojął niejaki Sieciawski, co w Jelcy2 u Pińczowa
w domku mieszkał, o którym wyszszej pod Sb. Druga *** za Sawickiego
poszła anno 1623, o którym też wyszszej. Ten z tą żoną mieszkał w tęm
domie w Miechowie; zabito beło tego męża jej Sawickiego na lisowskiej
w Śląsku anno 1626. Dzieci zostały przy Soszyńszcząnce, matce, w Mie-
chowie. Trzecia za Popławskim, mieszczankięm z Miechowa; o tęm opisa-
nie pod P.
[1919] SOWA beł

*** chłop z Ząbkowic, wsi biskupa krak( owskiego)
od Siewiora l . Ten na karczmie beł do Ojcowskiego ząmku na gościńcu,
dwie mili od Krak( owa) ku Olkuszowi, kilkanaście lat. Tam tę karczmę
od kaczmarza tego i dotąd Sową zowią. Zdobywszy się na karczmie, kupie!
bel folwarczek u mieszczanina w Sławko wie, który trzymał od niego arendą
Młyński, o którym pod M, r. 1627. Tęn Sowa miał żonę chłopównę, z którą
miał dziewek trzy i syńców: Stanisława, Oleksego, Waleryjana, którzy nazwa-
li się Nies < z) kowskięmi 2 ***. Siostra tych młodszych jedna szła za Sarnow-
skiego Krzystofa *****. Umarł jej anno 1627 *****a. Druga *** szła bela
za Piotra Gutte( te ) ra 3 anno 1622; umarła mu w krakoski ziemi; zostało
dziecię anno 1624.
[1920] SOWrŃSKI nazwał się *** chłopski syn w Rzepięnniku Biskupim

liBiecza, a bel rodęm z Kołkówki , wsi li Biecza. Syn tęn jego służał u ślachty
anno 1631, miał lat 40, nieżonaty bel jeszcze, w Podgórzu służcł. Siostra
jego za Łabudą, chłopem w Kołkowie.
[1917] a Na /ell":vlIl //larg.: A. b Na pr. //larg.: Jędrzejów.

[19181 a Luka lIa l 11'. b Tu znak: H.
[1919] a Luka lIa 1 IV.
504
[1921] SOWIŃSKI - [1927] SROCKI
[1921] SOWIŃSKla
[1922] SPRĘŻYNA zową się dwaj z Krakowa. O tych pod opisani m
Prężyna.
[1923] SPAWŁOWSKI zwał się *** bednarzów syn z Jędrzejowa. O tem k. 355
enologiją doskonałą pod Zębrzucki pod Zł.
[1924] SPAWŁOWSKI zwał się *** mieszczanin w Seceminie w kra-

k<owskiej) zięmi, krawieckiego rzęmiosła a . Miał dom na końcu ulice ku
Krak<owu) . Dziewek miał dwie, starszą *** dał za Bęndońskiego, syna
Kaspra, cerulika Z Szydłowa; o tcm opisanie pod Bęndoński. Drugą za
ministra luterskiego do SędziejowicI u Stobnice. I synów miał, którzy ślach
cicami się zwali b.
[1925] SPIESZYŃ'SKI nazwał się *** chłopski syn ze wsi od Krak<owa)
***. Ten nazwany circa 1629 służeł z żoną za gospodarza u Kozimierskiego,
o którem pod K, w folwarczku pod Bochnią a, który Koźmiński b nazwany
trzymał najmem od mnichów dominikąnów, zaś ten Spieszyński anno 1632
rabiał w górze w Bochni. Sprosna bestyj a, udawał się być ślachcicem od
Krakowa. cNieprawdę śmiał czynić c .
[1926] SPIESZYKrSKla.
[1927] SROCKI nazwał się Wojciech, syn chłopa Kaluszki z Podolina,
wsi księżej do Wolborza, a że wieś Srockie o granicę jest tego Podolinal,
od tego ten służąc u księżej w krakoski zienli nazwał się Srockim. Nie śmiał
się zwać tak pierwej, póki beł żyw Srocki 2 wtem Srockim za Piotrkowęm,
eż po śmierci jego zwał się nie strzegąc się już. Ten Wojciech służąc księdzom
tym zdobeł się w pięniądze, ma na 10 tysięcy, ale twarz jego grubijańska,
chłopska, wydaje go być chłopęm. Brat jego rodzony w Piotrkowie mieszkał,
Kałuszka formąn. Ten formanów syn Wojciech pojął bel Głowacką rzeczo-
ną, co w Witowie pod Żabnęm, wsi p. Lubomierskiego 3, ociec jej komorą
mieszkał, o któręm opisanie pod Głowacki. Z tą Głowacką miał syńca
*****a i dziewek dwie; jednę dał za Wolskiego, o którym pod W, co mie-
szkał komorą najmęm anno 1629 u chłopa w Wąsowie, wsi księdza Tarłowej4
[1921] a Na lewym marg.: 19. Na prawym: od sług p. Gomolińskiego. W kopii Iw.

hasła tego brak.
[1924] a Na pr. marg.: Secemin. b Lw.: powiedali.
[1925] a Na pr. marg.: Bochnia. b Lw.: Kazimirski. c-c Lw., brak.
[1926] a Luka lIa tekst 5 lub 6 w. Na pr. marg. cyrylicą: chłopiec u księdza. W kopii
Iw. hasła tego brak.
[1927] a Luka na przeszło l w.
505
[1928J SROCKI - [1929J SROMOCKI
w krak(owskiej) zięmi, a ociec Wolskiego tego chłop, za urzęnnika po

dworach abo raczej {za} gospodarza bywał w krakoski ziemi *****b. Srocki
zaś Wojciech ten od r. 1624 i r. 1630 trzymał arendą od p. Lubomierskiego
SzczytnikiC, wioskę od Bochnie dwie mili. Srockiego Stanisława z piotrkow-
skiego kraju chciał przedarować, aby go za powinnego przyjął i udawał,
ale ten Stanisław bel ćci odsądzony d w Piotrkowie od p. Suchockiego o żony
wzięcie, co Dębickiemu ją zjechać odmówieł. Jest ta infamij a anno 1621
publikowana i w grodzie krak<owskim) oblata. Ten infamis Srocki ze trzema
synów w Tarnowie się bawieł i anno 1632.
k. 356 [1928] SROCKI nazwał się Jędrzej, syn Sroki chłopa *****a. bTęn syn
Jędrzej służel u Laskowskiego starego *** u Limanowej! ***, kilkanaście
lat mu służeł. Potym w Krakowie b pojął beł dziewkę Uszka piwnicznego,
c co bel piwnicznym c, trzecia od Bara nów kamienice 2 przeciw ratuszowi.
d Zgorzal bel ten Uszko anno 1626; siano mu się w piwnicy beło zapalelo.
Ten Srocki potym w tej piwnicy z żoną tą, Uszkówną, mieszkaid. Zabiel
bel tę żonę w drugim roku. eMieszkal potym na Źwierzyńcu u Krak(owa)
u Marcina balwierza anno 1633 po św. Janie. Sady kupował w Tąniach 3
u Krak<owa) i indziej. Namawiał go sobie służyć p. Komorowski, podsta-
rości krak< owski)4, anno 1633 po św. Bartłomieju ef. Ten Srocki szeplunieł, jak
to chłop, z mazowiecka. g Miał nad okiem martwą kostkęg. Za ślachcica
udawał sięh.
[1929] SROMOCKla nazwali się *** chłopscy synkowie *****, poddani

p. Czarkowskiego, jenerała poznańskiego!. Jedęn nazwany służeł pod Gnie-
znem p. Mielińskiemu 2 circa 1627 i anno 1630. Tęn chcąc się zdobyć na-
jechał beł młynarza bogatego b opatowi wągrowieckiemu 3 [e] i pobrał mu
pieniądze i rzeczy sieła i poranieł go powiązawszy w domu w ciorkich [s]
ujechał. Pozwał pana o sprawiedliwość (ex laborioso servo) opat wągrowiecki,
a pąn rozbójnik na terminie chciał pokazować, że ślachcicęm jest. Dowiódł
ks. opat, że chłopski syn; nakazano wrócić i płacić młynarzowi szkody i rany
sub poena infamiae perpetuae. Wrócieł rozbójca z czwartą część pieniędzy,
a inszych ostatka dekretowi nie dość uczyniwszy ujechał, ipso facto infamis,
i zapadł u brata swego d ***, który brat jego służeł u p<ana) rogozińskiego
[1927 b Luka na 1/3 w. c Na pr. marg.: Szczytniki. d Tamże: Srocki ćci od-
sądzeniec.
[1928] a Luka na 1/3 w. b-b Lw., brak. c-c Jw. d-d Jw. e-e Jw. f Na
pr. marg.: w Krak<owie). g-g Lw., brak. h Na lewym marg.: od Kilijana. Na pra-
wym: Sroczków jest wioska od Paczanowa trzy mile.
[1929] a Na lewym marg.: 12. b Na pr. marg.: Sromocki nie sroma się najeżdżać.
c Lw.: poddanego. d Na pr. marg.: Infamis rozbójca.
506
(1930) ŚRZENIAWA - (1933) STANELLOSKI
w Nowym Mieście 4 w Wielgi Polszcze. Bel tam na tej służbie i anno 1630.
Tęn rozbójnik tam zalecał się ślachciance , że miał dostatek koło siebie z roz-
boju.
[1930] ŚRZENIAWA w krak(owskiej) zięmi miał kilku bękartów l ,

ci inaczej sprzezywali się, {drudzy} i za ślacłl·:ę udają sięa. Z tych jedęn, Jan
Śreniawa, {kusznierstwo rabiał,} b sługował u ślachty b, {udawał to, że Kąccy2
u Olkusza są jego jednego domu w Oświęcimskim} i pojął bd urzęnniczą
dziewkę. Miał z nią synów dwu, Jana, który {od kilku lat} circa 1639 służcł
u p. Samuela Dębińskiego, kasztelana bieckiego, za le śnego w Chrzanowie
u Olkusza 3 ; {miał lat 27.} Służeł przed tym u żołnicrzów na Ukrainie i w Mo-
skwi. Tego ten ociec, Jan, kupieł bel zakupięństwo szołtysie w Luborzyczej4,
wsi biskupa krak<owskiego) , dwie mili od Krak<owa) , i tamże mie~zkał
i anno 1640. Jeżdżał na posługi biskupie. Miał drugiego synka *** przy sobie;
uczcł się w Luborzyczej, miał lat 9.
[1931] STADNICKI nazwał się Stanisław, miejski syn z Pińczowa ***. k. 357
Ten od imienia swego tytuł przybrał. Służeł p. margrabi w Pińczowie circa
aI6 ... a1 Kilka ich braciej i siostry są. Jest jego brat mieszczankięm w Piń
czowie i anno 1633, a drugi [s] wyszli na służby.
[1932] STANDERSKra zowie się *** chłopski

syn *****b. Bywał po
kilkanaście lat za szypra szkutnego do Gdańska od ks. biskupa krak( owskie-
go) Szyskowskiego 1 eż do r. 1629. Tam szyprując, zalecał się w Nieszowie
w Wielgi Polszcze mieszczce wdowie, Pankowej rzeczonej, ale nie chciała
ząń, że bogatą beła, i szła anno 1630 za mieszczanka z Warki, za Kos-
trzeszkę, który przezwał się Czechowskim, o którym pod CC. Ten Stan-
derski bel r. 1633 w Krak( owie) pod czas sejmu koronacyjej; miał lat ze
30 kilka d.
[1933] STANELLOSKla nazwał się

*** nie ode wsi, rychlej od Stanello,
Włocha. Tęn pojqł beł bękartkę Piotraszoskiego bękarta, o którym pod P.
To już arcybękartka. Gdyby bel ślachcic, nie pojąłby beł bękartki. Ten z nią
mieszkał arendami koło Warszawy, drudzy mówieli, że kupieł wieczność
i anno 1633.
[1930] a Na pr. marg.: u p. Ruseckiej Domoradzki co za wieś trzyma i kto z nim mie-
szka. b~b Lw., brak.
[1931] a~a LIV., brak.
[1932] a Na lewym marg.: 81. b Luka na '/3 w. c Na pr. marg.: Nieszow (Nie-
szawa). d Na lewym marg.: od mieszczan nieszoskich.
[1933] a Artykuł dodany na odwr. k. 356. Na lewym marg.: li Warszawy.
507
[1934J STANISŁAW - [19371 STANKAR
[1934] STANISŁAW, rodzic z Góry, od Skalmierza mila&, wsi ksie-

niej staniąteckiejl. Ojca jego Kusznierzęm tam zwano b • Ten Stanisław
Kusznierczyk beł za służkę u p. Łąckiego, co tę wieś Górę miał dożywotniem
trzymanim od księni staniąteckiej, że siostrę jej miał za sobą. A gdy mu
umarła ta ksieniej siostra, został bel księdzem 2 , a tę Górę wioskę trzymał
przecie. Miał za urzęnnika u folwarku tego Stanisława i anno 1633, który
miał żonę, {chłopską dzi ewkę z tejż~ wsi Góry,} i dwu synów do tego roku.
Starszy uczeł się w Racławicach, wsi o granicę ***, młodszy *** przy ojcu
bel w tej Górze. Tych ociec Stanisław nie do chłopskiej roboty wprawia,
ale po dworsku nosi ich i sam po dwornacku nosi się. Jako dorostą, nazową
się albo od wsi Górskiemi, abo od ojca Stanisławskirnic.
[1935] STANISŁAWSKI nazwali się *** chłopscy synkowie *****, trzej

bracia; nadsługowali od kilkunastu lat i anno 1633 p. Lubomierskiemu 1 ;
na Wiśniczu a bel dozorcą jędęn, {Stanisław,} a drugi trzymał Dobczyce
aręndą, od Krak( owa) 5 mil, od pani Lubomierskiej2, trzeci pod Wiśni
częm królewczyznę3 dożywocim trzyma; ten Niewiarowską pojął bel. Ociec
ich beł ze wsi Łuszczyn 4 poddany p( ana) wojnickiego Lubomierskiego S ;
za włodarza miał go w Wiśniczu Staręm i w Królówce.
[1936] STANISŁAWSKI zwał się *** mieszczanin w Nieszowie 1 w Wielgi
Polszcze. Beł tamże miejskim pisarzem i anno 1633; miał kilku synów, do
dworskich rzeczy miał je. Tego przezwiska okrutna rzec woźnic i urzellllików
włodarzów u różnej ślachty, kt(órzy) Stanisławowie, a Stanisławskimi za-
żywają ich a.
k.358 [1937] STANKAR Franciszek bd luterski millister w krak(owskiej )

zięmi; Włoch b:?ł z rodu. O tem pisał w chronice ***** a i co sieła ślachty
na luterstwo pozwodzieł bell ***. Ten bel ministrem w Wodzisławiu mias-
teczku u p. Lanckoruńskiego 2 od r. 1580 i anno 1598; potym indziej beł
***. Umarł ten Stankar anno 1624. Synów dwa zostawieł3. Starszy *** służeł
p. Leszczyńskiemu, ewanjelikowi, co bel wojewodą bełskim 4 . Bel u niego
i anno 1627, miał z ojca Stankara 6000 zł i doszedł tern, że mu dąno luterkę
też, Boguszowicównę, co ją Rejówna urodzieła s . Żenieli się przed adwentem
r. 1629; umarła anno 1632. Bel w Krak(owie) anno 1633 pod koronacyj ej
czas. Starał sie o Elżanoską6 *****b. Stankar *** młodszy służeł u księżny
[1934] a Lw., brak. b Na pr. marg.: u Skalmierza Góra. c Tamże: Górski, nieco
niżej: od chłopów z tej Góry i z Kościejowa.
[1935] a Na pr. marg.: Wiśnicz.
[1937] a Luka na J / 3 w. b Luka na 2 w.
508
(1938) STANKOCKI - (1941) STARCZYNOSKI
Zasławskiej7w Sernikach u Lewartowa 8 kilka lat i anno 1632. Jeżd(ż) ał

do Gdąńska za szypra ze zbożęm paniej. I ci za ślachtę udają się *****C.
Stankarówna *** beła za Białobrzeskim 9 ***, za Widawskim u Lelowa druga.
[1938] STANKOCKJa nazwał się Stanisław, z Wiśnicza miejski syn.
Tego wziął beł za chłopca do kluczy Zbijowski (o którym pod Z, gdy od
biskupów krak(owskich) trzymał klucz uszewski). Ten nazwany, będąc
u tego Zbijewskiego kilkanaście lat, beł u niego od r. 1634 za pisarza pro-
wentowego w tej Uszwi bnad Wisłą b w Podgórzu. Miał koni dwu swoich,
suknie cudne. Za ślachcica udawał się; miał lat 30 c .
[1939] STANOWIE beli też mieszczanie krakowscy; jest o nich bardzo
wiele wzmianki w księgach miejskich, co famatos cives je pisano. Stąno
Lang, amieszczanin krak( owski) a, zostal be(ł) rajcą anno 1464. Stąno
Zygmunt, mieszczanin krak( owski) , został rajcą r. 1473. Stąno Mikołaj,
mieszczanin krakowski, rajcą został anno 1514. Stano Kuncza, mieszczanin
krak( owski) l, są wzmianki częste o nim w księgach.
[1940] STARCZOWSKla zwał się *** syn mieszczanina *** z Ciesz-
kowic l w Podgórzu i powinnych tamże jest niemało. Ten sługo wal u ślachty.
Zajechał bel z którymsi panem do Wielgi Polski, tam zdobeł się bel na kilka
koni, udawał s ię za ślachcica, powiedając i to, że Cieszkowice miasteczko
jego jest. Tęm omamie! beł wdowę w Mazoszu *****1J, że szła ząń. Potym
w rok, anno 1625, przynukała go, iż w karecie jej, sześcią koni i z kilką kon-
nych, jechał do tych Cieszkowic pod Biecz. On posłał wprzód do tego, co
je od starosty bieckiego arendą trzymał, że powiedział przed żoną Starczo-
skiego, gdy przyjechała z mężem, iż je od niego aręndą ma. Pobywszy tam
kilka dni odjechał z tąż żoną do jej majętności do Mazosz, a więcej do tych
swych udanych Cieszkowic nie przyjeżdżał.
[1941] STARCZYNOSKI mieszczanie w Olkuszu zwali sięa. Z tych *..
uczeł się w Krak( owie) potym od kilku lat przed r. 1620 1, eż i w r. 163 .. ,
prokuracyją na ratuszu krak( owskim) i w konsystorzu bawieł sięb mieszka-
jąc w Krak( owie) . Miał lat 30 kijka anno 1633. Nie miał żony; tak mieszkał
bez ślubu z Krystyną, co u Wizenbegerowej2, mieszczki krak( owskiej),
służeła pierwej. Na Kleparzu najmował sobie mieszkania.
[1937] c Jw.
[1938] a A/'tyk/lł dodany na odw/'. k. 357. Na lewym ma/'g.: u Zbijewskiego. b-b Lw.,
brak. c Pod tekstem: p. Lisowski.
[1939] a-a Lw., brak.
[1940] a Na lewym marg.: 48. b Luka na 1/3 w.
(1941] a Na pr. marg.: Olkusz. b Tamże: beła Starczynoska.
509
[1942J ST ARCZOWSKI - [1944] STARSKI
k. 359 [1942] STARCZOWSKIa.

[1943] STAROŁĘSKla, co bel starostą piotrkowskim, miał za sobą
córkę p. Przerębskiego , kasztelana sieradz( kiego>, referendarza koronnego l.
Temu Starołęskiemu b zadali beli (panowie Bykowscy Sieradzanie) i dowiedli
mu documentaliter, skąd chłopski synek jest i ojca chłopa jego jak zwąno,
ale mocno ich i prętko zajednał, iż to tak zatarli in silentio.
[1944] STARSKI zwali się trzej, stryjeczni wszyscy bracia sobie: Jąn
Szczoch przezwiskiem, Kasper i Stanisław Gałdyn przezwiskiem, {Ślep prze-
zwiska czwarty.} Kupieli beli po spłachciu pod Opocznęm w Starach! i stąd
zwali się Starskimi. Jąn Szczoch synów miał dwu, Krzystofa i Piotra. Krzy-
sto f powiedał, iż miał za sobą p. Trepcząnkęa (siostrę p. Jana Trepki 2 od
Częstochowej). Ten mieszkał w sieradzkiej zięmi i anno 1633 *****b. Ka-
sper miał Pickowską nazwaną, bękartkę pana Gomo lińskiego Jąna, kaszte-
lana rozprskiego 3. Belo tych bękart e k kilka jego z chłopską dzi ewką z Pic-
kowa 4 wsi ; z poddaną swoją ich tęn pąn miał. O tych bękartkach jest wzmian-
ka i pod opisanim Wierzbicki *****C. Stanisław Gałdyn Starski w Dą
brówce, od Piotrkowa trzy mile, kupieł spłacheć 5 . Stryjeczny brat tego
Kaspra, a że niedaleko, bywał często u żony Kasprowej schadzając się z nią,
z czego miała z nim dwu synów, {a nie z mężęm,} Jąna i Stanisława, o czem
wszy tka prawie sieradzka ziemia wie dobrze. Odpowiedał o to Kasper Stani-
sławowi Gałdynowi, a Gałdyn czuwając też nąń uprzedzieł go i zabiel
Kaspra. Zostali tedy ci synowie, Jąn z Stanisławęm, od Kasprowej żony,
ale Gałdyna ojca. Jan służel żołni erską w swowolnych kupach lisowskich
od r. 1619 i anno 1626. Beł potym i w Prusiech anno 1628. Tęn pojął beł
niejaką Staruchowską6 za Kaliszęm; miał z nią synka Jąnka, który do
r. 1633 miał pięć lat, u babki bel, matczynej matki, {w Masłowie d7 w Piotr-
koskim,} a Teodorek we trzech lat u matki beł, która że długo nie widać
beło męża jej, Jąna, z cesarskiej, anno 1632 bela za gospodynią u księdza
proboszcza w Milewie 8, od Piotrkowa mila. Udawał, że powinna jego jest;
beła u niego i anno 1633. e Siostra tej Starskiej rodzona beła za Rakowskim 9 .
Ta będąc wdową beła za gospodynią anno 1633 ujm. p. Łukasza Gomoliń
skiego w Pickowie, od Piotrkowa dwie mili *****f. Stanisław zaś, syn nie
[1942] a Luka na la, 11 w. Na pr. marg. rysunek tarczy z h. Nałęcz. Nad tarczą: [wy-
raz nieczytelny] od pp. Gomolińskich, pod tarczą: Laurentius Starczeski custos Crac<ovien-
sis).
[1943] a Część nazwiska: AROŁE cyrylicą. Caly artykul przekreślony. b Nazwisko
• •
pIsane JIV.
[1944] a Na pr. marg.: źle udał, żeby Trepczankę żonę miał. b Luka na l w. c Lu-
ka na 1/ 3 IV. d Lw., brak. e- e Na odwr. k. 359. r Luka na pół W.
510
{I94S] STAR SKI - [1950] STAWICKI
Piotrów, tylko Piotrowej żony, służcł na cesarskiej anno 1632 i anno 1633,
a dla ćci odsądzenia o tę służbę konstytucyją cOTonationis lO jechał do Mo-
skwy służbą znieść infamiją ***** g. Czwarty *** stryjeczny, Ślepów syn,
w Gidlach ll mieszkał z Dąbroskim od Opoczna. Tęn w Krakowie służcł
kilka lat u mieszczanina Montolupiego e .
[1945] STARSKJa bel też ***
w Krakowie chło-pski syn z Targowiska l,
wsi od Bochnie mila. Są tam i powinnych jego kilka. Trzymał to Targowisko
od proboszcza miechowskiego od r. 1622 i r. 1631.
[1946] ST ARSKla, wicesgerent krak( owski)l, udawał, że miał brata
stryjecznego pisarzem stężyckim i wojskim bracławskim b •
•
[1947] STARZENsKl nazwał się *** Moskwicin. Tęn beł za chłopca k.360
w Moskwi u lisowczyka anno 1612 i wyjechał beł z niemi. Beł i w Węgrzech,
gdy beli wtargnęli anno 1620, i w Polszcze przy nich bęndąc łupieł. Jeździcł
i do Śląska z nięmiż. Porubaczel się1 beł z niejakim Markowskim lisowczy-
kiem, którego tam zabito w potrzebie, a ten Moskwicin pobrał po nim do
kilkunastu tysięcy. Tęn wyjechawszy z Śląska ożęnieł się pod Lubartowem a
na Wołyniu b.
[1948] STASZKOSKP Zygmu(nt)l, co utracieł Dziewiąciele 2 , miał za
sobą Wielopol s ką z Gromnika 3 żonę [l]. Jak umarł [b], bawieła się {anno
1622} u kusznierza w Stradomiu i dziecka [l ] dostała bękarta circa 1628.
Potym oddali [l] do p. Jer( onima) Wielopolski( ego) 4 na Podgórzu. Tego
bękarta Staszkoskim zowie [l] 1638. Ukradła beła w łaźni łańcuszek p. Hi-
politowej 1627. Nabijakowa {Katarzyna} wie [e] jej, co na Stradomiu mieszka.
[1949] STATERIUS beł
z Niemiec rodęm. Ten bel aryjańskim ministręm
w Lusławicach 1 pod Zakliczynęm a . Syn tego *** służeł p. Niemierzy, pod-
komorzemu kijowskiemu, staroście owruckiemu b, anno 1628. Stoińskim
nazwał się2. Trzeba by mu statere abo stąnie ze trzech kijów przy gościńcu
pokazać i wsadzić go na nię.
[1950] STAWIe KI nazwał się *** p. Sebestyjana Stawickiego 1.

bękart
Mial go [z] chłopską dziewką z Gluzów 2 od Wiślice mila, kilka tych bę-
[1944] Luka na 1 w.
g
[1946] a Jw. b Pod tekstem: P. W. K. udawał.
[1947] a Lw.: Lubarem. b Na lewym marg.: od Dębickiego.
[1948] a Luźna kartka pisana bardzo nieczytelnie, zapewne na krótko przed śmiercią,
włożona po k. 358. b Wyraz nieczytelny. e Jw.
[1949] a Na pr. marg.: Stoiński. b Tamźe: Owrucze.
511
[1951] STAWIŃSKI - [1955] STEFANOWSKI
kartów miał. Ten nazwany *** bękart służeł anno 1630 p. Gawrońskięmu
we Krzconowie 3 u Korczyna. Ten ociec tego bękarta miał żonę anno 1620,
a nie miał z nią potomstwa i anno 1630, i wspominał bękarta tego wyprawić
na żołnierską na kilka koni.
[1951] STAWIŃSKI nazwał się *** miejski synek z Jędrzejowa. Żywi

•
beli tam ociec jego i matka anno 1633. Ten syn ich miał żonę tamże z miasta
***. Nadsługował opatowi jędrzejoskięmu ks. Koniecpolskiemu al.
[1952] STECKoa Grzegorz, plebea persona w brań ski m powiecie a wo-
jewództwie podlaskim, kupieł część jednę bwe wsi b niedaleko Brańska.
Synów ma kilku. Żyw beł i anno 1637.
[1953] STECOWIE, mieszczanie krak<owscy). Z Nięmiec beł przycho-
dzień do Krakowa, o któręm częsta wzmianka w księgach miejskich, Tomas
Stecer, mieszczanin krak<owski), został rajcą anno 1462 1• Kamienicę na
Floryjański ulicy, w tel e pana margrabinej, Stecowską i dotąd zoWą2. Zabito
ostatniego anno 1635, gdy jechał z pieniądzmi do Gdańska.
[1954] STEFANOSKra nazwał się Stefan, chłopski syn z Łęk u Wojnicza.

Jego ociec kościelnym beł w Szczepanowie, od Wojnicza dwie mili; ze dzwon-
kiem, z tablicą chadzał w kościele. Ten syn wytrykuszów l służeł u p. Chrzą
stoskiego 2 pod Wojniczęm. Posłał go beł pan do Bochnie anno 1618; on
upiwszy się zabieł mieszczanina i zjechał do sieradzki ziemie. bPotym anno
1620 służąc panu Jawornickiemu 3 pod Chęcinami pojął w służbie służebną
tę Cu p. Jawornickiej c i najmował w Chęcinach dom, szynkując piwa, gorzałki.
Miał lat 40; nię miał jeszcze potomstwa anno 1633 b d.
[1955] STEFANOWSKIa zową się dwa bracia *****, miejscy synkowie

z Łęczyce. Starszy ma lat 19, młodszy *** 18 lat. Uczeł sie starszy w Kra-
k<owie) anno 1639 b.
[1951] a Na lewym marg.: Pan Gomoliń<ski).

[1952] a Artykuł dopisany później ciasno w luce. Na pr. marg.: od sługi p. starosty
ejsickiego. b-b Lw., brak.
[1954] a Na lewym marg.: 2 b-b W tekście ustęp ten wygląda nieco inaczej, wy-
dawcy musieli jednak dokonać pewnej jego regulacji, bo ją wyraźnie zamierzał autor. W rę
kopisie brzmi: Potym anno 1620 ożenieł u Chęcin, służebną pojął u p. Jawornickiej i naj-
mował w Chęcinach dom, szynkując piwa, gorzałki, miał lat 40, nię miał jeszcze potomstwa
anno 1633. Służąc panu Jawornickiemu pod Chęcinami pojął w służbie służebną tę. Przed
słowem: potym, autor dodał 2, przed służąc: 1. Obie te cyfry połączył kreską poprzez tekst.
c-c Lw., brak. d Na lewym marg.: od Stasia, niżej: Rejski 46.
[1955] a Artykuł dodany na odwr. k. 359. Na lewym marg.: w Krak<owie) stud<ent).
Artykułu tego w kopii Iw. brak. b Pod tekstem: od p. Zaleskiego studenta.
512
[19561 STĘPEK - [19591 STOCKl
[1956] STĘPEK, szterej ich bracia z karczmy u Tuchowa z Podgórza, k.361

kaczmarzowi synowie. Jeden *** w Rydlicach 1 w Podgórzu kaczmarzem
beł i anno 1633 *****a. Drugi Oleksy, tęn trzymał od kilku lat i anno 1633
dom z rolami we wsi Lichwinie b2 ***** we stu grzywien. Pojął beł ślachcian-
kę circa 1614 ***. Miał synów kilku z nią i dziewek do r. 1633 *****c. Trzeci
w Zalasowej, wsi u Tarnowa, szołtystwo kupieł. Chłopównę żonę miał i dzie-
ci kilkoro z nią. Ci dwa za ślachtę udają się. Będzie Stęplów [s] po dostatku d •
[1957] STĘPOWSK.P ***, co służeł u Opackiego Zygmunta, wie1go-

rządzce krakowskiego b 1, pojął w Krakowie mieszczkę na Wiślnej ulicy
{w Krak( owie) }, której ociec beł krawiec na Świnniej ulicy2. Z tą dziewką
jego sypiał Jasiowie, ze Śpitalny ulice rzeźnik, {i miała z nim pierwej dziecię.}
Ta potym szła beła za Kanię mieszczanina na Wiślną ulicę. Jak umarł, szła
beła ze Przedwojowskieg0 3 rzeczonego, z którym miała dzieci *****c. Potym
szła za trzeciego, tego Stępowskiego; anno 1638 arendowali beli plebaniją
u Wojnicza; anno 1639 pozywał ich ten pleban. Za dworem wytoczeło się.
[1958] STESZELa Zygmunt perpetue ban nitu s na trybunale lubelskim

inter causas officii anno 1630 Sabbato post Dominicam Rogationum [11 V],
przy tern i jego wszytkie commilitones z przypozwu od p. Adama Noskowskie-
go, chorąż ego gostY11ski ego l, iż ten to wodząc kupę swowolną złupieł sieła
prowincyjej contra constitutiones Regni tanquam hostis patriae etc.
[1959] STOCKP zową się trzej bracia: Kasper, Krzystof i Jan ł , miejscy
synkowie z Czudecza alias z Czueza2 u Tyczyna 3 w Podgórzu. Kasper w Ką
tach kupieł {za 10 OOO} spłacheć w powiecie cchowskim 4 anno 1625. Pozwał
go beł p. Pęgowski 5 pro usurpatione tituli nobilitat( is) , a niż przyszło do sądu,
zajednał p. Pęgowskiego. bTęn ma za sobą z siewierskiego księstwa Ujejską,
o których pod Ub. Krzystof ten beł u p. Marchockiego, starosty cchoskiego,
gdy beł poborcą anno 1629 6, sukolektorem. Trzymał do tego i myta, w czem
szkodzieł skarb królewski, że doszto przeniewierzenia jego. Dano go wsa-
dzić w Chęcinach ***, na garło siedział c i infamiją nań skazano. Jest nota
o tym i publikacyj a w grodzie chęcińskim, której nie zniesiono z niego.
Ten miał za sobą siestrzenicę pani Lubomierskiej1 ***. Trzymał aręndą
[1956] a Luka na pół w. b Na pr. marg.: Lichwin. c Luka na 1 w. d Na le-

wym marg.: P. KIaszoski.
[1957] a Artykuł dodany na odwr. k. 360. Brak w kopii Iw. b W tekście: wielgorzyćco
krukowskiego. c Na lewym marg.: od Jadwigi, co u Ręnka beła.
[1959] a Na lewym marg.: 16, niżej 43. Na pr. marg.: Cudecz. b-b Dopisane póź-
niej w luce. c Na pr. ma;g.: Chęciny.

[1960] STOINSKI - [1963] STRADOM SKI
Zawadę u Wiśnicza circa 1630 8. d Piszą się z sędomierski ziemie z Wielkich

Stoków. Sa tam pp. Stokowscy 9, ale nie przyznają się do tych i nic tam
zięmszczyzny nie mieli d. Trzeci *** jeszcze nieżonaty beł 163010 ***** e.
Ci trzej mieli stryja, na Kleparzu mieszczanina.
[1960] STOIŃSKI opisanie łożeło się wyższej pod Staterius.
[1961] STOLECKI tytuł przybrał ***, bękart księdza plebąna ***. Ten
plebąn dal tę panią gospodynią za mąż za stolarza ***, a synek, jako u sto-
larza podrósł, udał się służyć, a Stoleckim nazwał się od stolarza. Po służbie
dał mu ksiądz ociec pięniędzy, że arendami bawieł się koło Przerowal circa
1625. Mieszczanie w Przerowie o jego urodzęniu wiedzą dobrze.
k. 362 [1962] STORC *** bel to Niemiec ze Śląska. Stamtąd dla jakiejsi przy-
czyny ujechał bel i bawieł się w Podgórzu i ożenieł się. Z tąż żoną miał syna
i dziewek kilka l . Jak umarł ten stary ***, Storcowa sama i z synęm aręndo
wała plebaniją w Jadownikach 2 u Wojnicza {anno 1630}, wespół te aręndę
trzymając z Jarczowskim niejakim, o którym pod J. Tęn syn Storcowej
zalecał się w Sowczynie3, o milę, arendarzowej córce Strykoskiego, o którym
niżej opisanie, ale nie chciano mu jej dać. Zalecał się zaś anno 1631 pannie
Morawickiej4 w krak(owskiej ) zięmi. Słał jej wieńce na półmisku, drugim
przykrywszy. Z tego i z inszych postępków poznąno, że chłop, i odmówiono
mu. Potym ta Storcowa z synem anno 1632 aręndowała sobie folwarczek
w Szczepanowie 5 u Wojnicza. Ten syn jej *** obyczaje ma chłopskie, {pojął
anno 1634 dziewkę w Krak(owie) na Sła(w)koskiej ulicy u kurwy matki,
co mieszkała za założnicę z Krajowskim, sługą książęcia Zbaraskiego 6 ,
którą, Sochowski nazwany pojąła.} A sama mać czarownica sroga, wąsy
ma jak u chłopa, tylko że je często goli. Dała ta Storcowa dziewkę za rzeczo-
nego Zapalskieg0 7 , o którym pod Z, który służeł p. Czernemu jako poddany
będąc w Podgórzu. Tęn Storc mieszkał z żoną przy p. Czernem Pietrze w Po-
mianowej8 za Bochnią.
[1963] STRADOM SKI nazwał się ***. Tęn bękart jest, wiedzą to sieła
ich jego urodzenie. Ten przywędrowała do Bochnie i tam ożęnieł się i kupieł
przy Bochni folwarczek i dwie zagrodzie l. Pieniężny jest. Kaduk po nim
pewny [b).
[19591 d~d Dopisane później w luce. Na lewym marg.: p. Pęgoski Jędrzej. e Luka
na 11/3 w.
[1962] a Na pr. marg.: Wilczek powiedał, iż jego powinny jest w sendomierski zięmi.
Dalej: w Krakowie najmami mieszkała ta Sochowska, ale mąż d<l)a kurestwa porzucieł ją.
[1963] a L w.: przybłąkał się. b L II'.: tylko się postarać oń.
514
[1964] STRADOMSCY - [1968] STRASZOWSKI
[1964] STRADOMSCY nazwali się szołtysi synkowie dwa *****. Jeden

*** kupieł sobie spłacheć w Szczucinie 1 u Paczanowa ****h, drugi "'*ol<
w Żórawicy2 u Pokrzywnice. Poczęli się beli starać o ślachcianki w sendo~
mierski ziemi, ale iż wiedziano, że chłopskiego rodu są, odmówiono im na
kilku miejscach, nawet i publice im to zadawano 3.
[1965] STRADOMSCY są drugiego chłopskiego rodzaju. Dwa ich beło,

też bracia. Jeden *** pojął beł pod Wiślicą siostrę pana Sebestyjana Sta~
wiekiego rodzoną; z tą miał syna ***, który znowu pannę Stawicką pojął
beł, stryjeczną p( ana) Sebestyjanowę siostrę, anno 1626 1• Wiedział tenże
p. Stawicki, że nieślachta beli ci, a to dano beło im te Stawickie, że mieli
pieniądze. Tę relacyją sąmże p. Stawicki podał mi.
[1966] STRADOMSKICH tego przezwiska kilkanaś<c)ie znałęm miejskich

ze Stradomia od Krak<owa) i okienniczynych abo piwnicznych synków,
co u ślachty służeli, a Stradomskiemi zwali się. Nawet i służebnych, u kilku
pąń w krakoski ziemi ze Stradomia beły, zwąno je Stradomskięmi 1 .
[1967] STRASZOWIEa nazwali się trzej bracia. Ociec ich beł mieszcza- k.363
nin w Sączu, Strachem zwano go, Brzechwiankęl miał za sobą. Z tą miał
trzech synków, których matka wbieła w to, żeby się za ślachtę udawali.
Uczeli się długo w Sączu. Starszy *** beł podpiskiem trochę w Sączu, potym
bel za prokuratorczyka. Służąc p. Tarnowskięmu, wojewodzie wendeń
skięmu 2 , spraw jego pilnował na rokach i na trybunale czasęm. Od kilku
lat bel u tego pana i anno 1633; trzymał przecie i folwark ojcowski pod
Sączęm; miał i na kilka tysięcy. Za ślachcica chcąc się udać prosieł panów
Straszów w krakoski zięmi3, aby ich swego domu być przyznawali. bPojął
ślachciankę pod Sanokiem we Mrzygłodzie b4 . Drugi *** Strasz nazwany,
brat jego, służeł na Ukrainie żołnierską i anno 1632. Starał się tam o ślach-
ci ankę udając, że ma majętność w krak<owskiej) ziemi i jednego domu
zowąc pany Strasze *****C. Trzeciego *** zabieli beli circa 1629 chłopi na
jarmarku w Sączu *****d. Są tego przezwiska: Strasz, Frasz, Płoszaj, rolni-
ków chłopów w kilku wsiach pod Miechowem domy rozrodzone i w inszych
indziej.
[1968] STRASZOWSKI zwał się Wojciech, chałupnik na przedmieściu
u Wodzisławia a1 ku dworowi; synów kilku miał ***. Stanisław, syn jego,
[1964] a Luka na 1//5 w.

[1967] a Na lewym marg.: P, na prawym: Sącz. b-b Dopisane w luce. Pod tekstem:
od p. Barka. c Luka na przeszło 1 w. d Luka na l w.
[1968] a Na pr. marg.: Wodzisław.
515
[1969] STRASZOWSKl - [1971] STRYKOWSKI
uczeł siękilka lat w tęm Wodzisławie i anno 1598, i po tym. Zaś od r. 1605
bel w grodzie krak( owskim) kilka lat przy Bobskim, który także z Wodzi-
sławia rodzic jest; o tern pod B. Służeł potym p. Stan(isławowi) Bobrownie-
kiemu w krak( owskiej) ziemi 2 r. 1612 i r. 1620; za ślachcica udawał się,
a ociec i matka jego oboje plebei.
[1969] STRASZOWSKI, nie więm, nie tęnli to? Kupieli beli anno 1628
lasu sztukę na Śląsku dla spuszczęnia Wisłą do Krak( owa) naspół z Siedlar-
czykiem z Kazimierza, którego przezwisko przybrane pod opisaniem Sie-
dlecki wyszszej jest.
[1970] STRAŻNICKla nazwął się Jąn. Ociec jego jest ze Strażnice mia-
steczka ze Śląska l ; Straznicius zowie się. Bel katęm w tej Strażnicy, czego
się nie przy i sąm, mówiąc, iż nie jest sromota w Niemcech katęm być. Tęn
kat lutręm będąc, do Polski przywędrował b i ministrem lutęrskim uczyniwszy
się, uczeł luterstwa kilkanaście lat eż i r. 1632 w Wojczej u Paczanowa, wsi
p( ana) Fierlej owej , gdzie zbór luterski jest 2 • Za tego szła beła luterka, To-
polska c niejaka, z tą miał syna tego J ąna, który służeł temuż p. Fierlejowi;
nazwał się Strainickim. Slużeł u tegoż pana i anno 1632 ***** d. Ten ociec
jego, Straznicius, gdy mu ta żona umarła, pojął beł Nowodworską, lu-
terkę też; udawała się być synowicą kawalera Nowodworskieg0 3• Są
i dziewki z pierszą, i z tą drugie potomstwo. Z katowczyków namnoży
się ślachty!
k.364 [1971] STRYKOWSKIa nazwał się od stryka Jasiek, chałupników syn

z Witkowie, wsi księżej l od Krak( owa) czwierć mile. Jak umarł ociec chałup
nik, matka jego najmowała sobie komorę b na Błoniu , wsi u Kleparzac przy
Krak(owie), a na oknie przedawała chleb jak okienniczka, szedszy za dru-
giego męża hajduka ***, co od wielgorządzce krak( owskiego) pilnował
wożenia do miasta piw przewoźnych. Ten nazwany Strykowski mieszkał
przecie przy ojczymie u matki i anno 1633. Grasując po Kleparzu drozbojem
bawieł się od r. 1637 i powołany w zamku krak( owskim) jest w czarnych
księgach. Rozbieł u Krak( owa) Surowskiego wyrostka, wziął mu konia
ze wszytkim wsiedzenim, OpOl1cZą i nasuwie 2 anno 1638 po Wszech Świę
tych, o tern pod Piasecki szerzejd.
[1970] a Na pr. marg.: z kata minister. b Lw.: przywlókł się. c Na pr. marg.:
Topolska. d Luka na 1/3 w.
[1971] a Na lewym marg.: NN, na prawym: Tęn anno 1638 miał lat 28, niski. b Lw.:
chałupę. c Na pr. marg.: Kleparz. d - d Dopisane potem w luce; na pr. marg.: o tern
pod Piasecki szerzej.
516
(1972) STRYKOWSKI - [1976) STROŃSKI
[1972] STRYKOWSKJa nazwał się Piotr, z Krakowa miejski synek;

żonę także ma z Krakowa, Laskowską nazywała się być, drudzy powiedali,
iż szołtysówna jest ze wsi *****b. Ten Piotr ***** naprzód trzymał aręndą
od p. Czernego folwarczek w Okocinie l , od Wojnicza mila, kilka lat
i r. 1628. Potym od r. 1630 do trzech lat trzymał wieś Sowczyn 2, od Wojnicza
mila. Miał tylko jednę dziewkę do tego czasu, którą dał anno 1631 za Ra-
dlińskieg0 3 , sługę księżny z Tarnowa 4• Mieszkał z żoną przy tem Strykowskim
i anno 1633.
[1973] STROJECKla.
[1974] STROJECKla nazwał się Jędrzej, chłopski syn *****b. Ten nie
zwał się pierwej ślachcicęm, eż przytuleł się beł w służbę do ks. Szyszko-
skiego, biskupa krak<owskiego>l; tam r. 1626 począł się udawać od Sieradza
ślachcicęm. Po śmierci biskupiej służeł ks. Kretkoskięmu, kanonikowi kra-
k<owskiemu>2, od r. 1632. Beł za urzęnnika u niego w Chebdowie c; nieżo
naty beł jeszcze, miał lat 50.
[1975] STRONsKI zwał się Zacharyjasz, chłopski syn ****h. Ten pojął
beł dziewkę Żyda krczonego, o którym pod Rabrocki opisanięm. Kupieł
beł tęn Żyd krczony w Sączu dom i miejskie przyjął. Pojąwszy Stroń ski tę
Żydówkę, kupieł Szymbark, od Gorlic pół mile w Podgórzu l. Z tą żydowską
dziewką miał piąci syńców: Stanisława, Jadama, Zygmunta, Sobka, Olek-
sego. Stanisław miał lat 30 anno 1630 *****b. Jadąm pojął drugą dziewkę
tego Rabrockiego, Żyda krezonego, w Sączu, tak ojcu swagrem został, i kupieł
Korzęnną, wieś pod Sączem 2 . Miał synów z tą to: Jąna, Jędrzeja, Zygmunta,
Szczepąna, do r. 1630, a dziewek: Annę, Marynę, Halszkę. Anna za Mar-
chockim Łukaszęm 3 • Maryna za Wybranoskim 4 , co u Krasnego Stawu
mieszkał; jak umarł, szła za Trojanoskiego *****c5. Dziewki zaś Zachary-
jaszowe: Halszka za Stoińskim 6 , Anna za Klęczyńskim 7 , Maryna za Marcho-
ckim. Pannami beły: Zofija 8, Ufrozyna, Krystyna. Mnożne beli ty dziewki
Żyda krczonego d •
[1976] STRONsKI a jest też inszej familij ej chłopskiej ***, od Kalwaryjej
[1972] a Na lewym marg.: 77. Na prawym: Kraków, niżej: Laskowska. b Luka

na pół w.
[1973] a Luka na 4 lub 5 w. Na lewym marg.: od p. Dębickiego Jana, na prawym: p.
Dębicki. W kopii Iw. hasła tego brak.
[1974] a Na lewym marg.: 69. b Luka na '/3 w. c Na pr. marg.: Chebdów.
[1975] a Luka na '/3 w. b Luka na 11/5 w' c Luka na pół w. Na pr. marg.: Wy-
branoski. d Na lewym marg.: p. Gromadzki od Secemina.
[1976] a Artykuł dodany na odwr. k. 363. Na lewym marg.: Lasku [l].
517
[1977] STROWSKI - [1978] STRUS
ze wsi Stronia 1 kowalski *** syn. Tęn służeł za chłopca p. wojewodzie kra-
k( owskiemu) Zebrzydoskiemu, potym synowi jego jm. p. miecznikowi 2
za kuchmistrza i anno 1633, i 1637. Puścieł mu p. miecznik dzierżawę, zaś
skupieł pod Lanckoruną w wiosce Zarzeczu 3 kilka spłachciów. Miał pierszą
żonę chłopównę, drugą od paniej wojnickiej Lubomierskiej4. Miał potom-
stwob.
k. 365 [1977] STROWSKP~ nazwał się
Waleryjan, chłopski młynarzów syn
z Kurowej Woli l od Sącza; a bel ten młynarz, ociec jego, rodem ze Strowskiej
Woli 2 od Cchowa. Ten syn młynarzów służeł u panów na Melsztynie 3 w Pod-
górzu, potym kupieł b eł spłacheć od p. Kępińskiego u Sącza w Witowicach 4
i pojął beł dziewkę Jana Stradomskiego, co ją Jordąnówna urodziełas. Wszy-
scy mu w Podgórzu zadają, że jest chłop ski ego urodzęnia, ale on nie przeciwi
się; odpowie czasem: "to przecie dzieci moje ś lachta , bo ich ślachcianka
zrodzieła". Swagrem zowie też chłopa z Tarnowa Wąsowicza, o którem pod
Wb. Ten Strowski z Ropkowej się pisał 6 .
[1978] STRUS b eł
mieszczanin w Krak( owie) , który za hajduka siadał
pierwej od mieszczan na ratuszu i w bronach pod czas. Zwali go mieszczanie
Stróż, {drudzy St( r) us zwali go.} Ten w powietrze krak( owskie) zarwał
beł circa 1555 po kimsi pieniędzy, potym pojął beł mieszczkę w Krak( owie)
*** i kupieł dwie kamienicze, jednę na Św. Jana ulicy przeciw Płazińskiejl.
Został beł rajcą anno 1543, jako katalog miejski krak( owski) świadczy
i Paprocki w Herbarzu pod herbem miasta Krakowa 2 • Miał synów dwu.
Stanisław beł został w Krak( owie) na tejże kamienicy; b e ł i rajcą. aJerzy
Stróż służeł u p. jenerała wi eigopolskiego anno 1633 a3. Drugi, Erasmus,
wioskę Kamyszów u Skalmierza bel kupi eł, którą syn jego zaś *** przedał
beł anno 1629 4 . {Pożyczeł beł p. margrabiS pie niędzy, a usłyszawszy anno
1633 o kadukach, w skok zakrzątnął się , że je podniósł 40000 i nie dał ich
ni na co, tylko Żydom ich w Krak( owie) na lichwę pożyczeł, a od 1000 po
200 fi. brał ; w Krak( owie) mieszkał.}b Tego starego w Kamyszowie 6 pozwał
bel Czelatycki (o którym pod C) pro usurpatione tituli nobilitat( is) inter
caus( as) officii do Lublina anno 1608, a że to na zmowie czynieł, znać z tego,
co mu przyznał wywód na terminie. Rzec mu na to: "na kata żeś go, świnio,
[1976] b Tamże: 6000; na prawy m marg.: od p. Boratyń<skiego) .

[1977] a Na pr. marg. : li Sącz a . Niżej rysunek tarczy z h. Prus I, pod tym słowa:
na liście jego do p. Stadnickiej anno 1621, jeszcze niżej: 10000. b Na lewy m marg.:
Wiktor [?].
[1978] a-a Dopisane potem lf luce. Na pr . //larg.: Kraków. b Tamże poniżej tej
wstawki: o wójtostwo cerchawskie u Króla J. M. chciał s i ę starać. Nie doszedł go anno
1633 li Spryni starostwa (s]. Czerchal1··a i Sprynia, wsie ekonomii samborskiej.
518
[1979J STRUS - [1981] STRZAŁKA
pozywał, kiedy miasto dowodu plebeitatis ex nunc przyznawasz, żeć się

wywiódł - to bestyja łajna swe w gębę bierzesz i zaś je chcesz wypluwać
jak ibis ptak, o którym in Elegiis Ovidianis piszą, a tak kiedyś połknął łajna
swe, coś ich tą akcyją narobieł, zjed(z)że i z prywetu tego, co go oczyścić
chcesz, abyś go doskonalej oczyszczonym od siebie uczynieł". Ale po takich
kondyktaminach może każdy takiego toties pozwać, nadto i przyznawcę
do konstytucyj ej anni 160l7. Ukazał bel citatus na terminie fałeszny auten-
tyk krakowskiej roboty: trzy wręby herb na nim e8. O tych autentykach,
prywatnym ich tworzeniu W prefacyj ej jest doskonałe opisanie w szóstym
sposobie plebeanów. Który i stąd fałszu znać, kiedy w metryce królewskiej
nie masz , oprócz choć per oblatam podany, to i to fałsz .
•
dAnno 1569 in act( is) c( astrensibus) Crac( oviensibus) [feria] 3-a post
Divisionem Apostolorum [19 VII] jest nota: Nobilis ac famatus Stanislaus
Krzywokolski, pellio et civis Crac( oviensis) , famato Erazmo Strusz, civi et
mercatori Crac( oviensi) , ex 350 florenis condescendit etc. d
[1979] STRusa Jąn zowie się miejski synek z Krakowa. Matkę, jego
Stolarką b *** zwąno; miała dom swój na Psim Rynku przed Św. Francisz-
kie( m) w Krakowie circa 1626, potym kamienicę tam zbudował *****c.
Ten Jan Strus trzymał aręndą folwark u Cegielni d za Kazimierzem i r. 1638
*****. Miał pierszą żonę Kocurównę l , złotniczkę z Grodzki ulice w Krak (o~
wie) *****e, teraz circa 1638 od r. *** Janiczkównę, rzeźniczankę Z Kle~
parza f2 .
[1980] STRUŻBIca Balcer, mieszczanin w Warszawie, Klucznikównę
nazwaną miesz(cz) kę ma za sobą. Miał syna w *** w Pułtusku u jezuitów
na nauce i anno 1637, kamięnicę ma w Rynku ku południowi i forwark
z sadęm na Nowym Mieście.
(1981] STRZAŁKA bel {Adam} przezwiska, mieszczanin na Kazimierzu.

Tęn miał kilku synów; dla jakiejsi przyczyny na Śląsko w (y)nieśli sięa. Są
i dotąd anno 1633 Strzałkowe to plęmię na Śląsku. Jeden z nich pojął beł
Piotraszoską, o których pod P ***. Ten Adam umarł anno 1634; leży na
Skałce na Kazimierzu, proporzec nad nim z herbem Ostoja b l.
[1978] c Na pr. marg. rysunek tarczy z h. Korczak. d-d Na odwr. k. poprze-

dniej, 364.
[1979] a Artykuł dodany na odwr. k. 365. b Nad wierszem: hawtarka. c Luka
na 2/ 3 w. Na lewym marg.: Włochom w Krak<owie) sługowal. d Lw.: Łagiewnik. e Lu-
ka na pół w. f Na lewym marg.: Stanisł(aw> Sadownik w Śledziowych jatkach wie o nim.
[1981] a Na pr. marg.: w Kazimierzu. b Tamże rysunek tarczy z h. Ostoja.
519
[1982] STRZALKOWSKI - [1983] STRZALKOWSKI
CStrzałka *** beł

mieszczanin na Kazimierzu. Przypisał mu beł kalendarz
astrolog Broscius 2 circa 1634. Ostoja herb położeł mu. Umarł potym prętko,
a nie wywróżeł mu śmierci jako i ślachectwa c.
k.3 66 [1982] STRZAŁKOWSKI zowie się *** z Kleparza u Krak<owa) miejski

synek, zaciążnikięm kleparskim, kozakięm wszytko bywał. Tęn pojął bd
Borkowską nazwaną, skortyząnkę krak< owską) , anno 1621, gdy na Wale
przeciw ławkom za Tworzyjańską broną1 w domu z matką dwie ich miesz-
,
kały. Slachcicęm zwał się na zaciężkach, aręndował bel anno 1633 pleba-
niją w Mydłowi e 2 u Opatowa. Trzeba by go od ślachectwa odstrzelać de-
bowęmi strzałkami, a zaciągnąć go kazać do zacięgu dr aj hole nazwanego.
[1983] STRZAŁKOWSKra Jerzy, H ertmanów syn z Rakowa, który

przedtym b w Zamościu b {mieszkał, kuśnierstwo robi eł, a że aryjąn bel, przy-
prowadzieł się do Rakowa. Syn ten jego tam miał być ministręm aryjańskim.
Ten syn porwał bel dziewkę Smelciusowi, aryjańskięmu księdzu l . Nie chciano
mu ślubu nikędy dać r. 1616 i wrócieł ją nazad, bo mu jej Smeleius nie chciał
pozwolić}.
Tęn syn tedy Hertmanów C Strzałko ski m nazwał się, bodaj nie jednego
domu z tęm wyszszym. Potym słuźeł p. Korycińskiemu , staroście ojcowskiemu 2,
circa 1624 i okradł bd kilku czeladzi inszych subtelnością przekryciem onych
rzeczy. Zaś służeł u pąnięcia Trojanoskiego, któręmu ukradł zaponę dyja-
mentową; doszto jej u niego , kędy ją prze dawał, i pobito go obuchami. {Gdy
tęn Trojanoski pojmował u p. Plichty w Brzezinach powinn ą 3, tam tęn
Strzałkoski będąc u tego p. Trojanowskiego ukradł tę zaponę, a gdy trzęśli
się w polu, naleźli ją u niego, i chciąno go rozsie kać, że uciekł do p. sędziego
sieradzkiego Koniecpolskiego 4 do karety.} Ten miał z takich zdobyczy kilka
tysięcy, u Karola, mieszcząnina w Lublinie, trzy tysiące ***, a w Żochach 5
u *** u sztorcisty też kilka tysięcy i rzeczy inszych niemało i anno 1631.
Tęn u p. Strasza *** z krak<owskiej ) zięmie 6 beł za porucznika na ce-
sarską na Śląsku anno 1632 i 1633. Ożenieł go p. Strasz, dał mu swoję jakąś
powinną Mościńską, {księdza kaznodzieje u P <anny) Maryjej siostrą,} a gdy
jechał do Moskwy p. Strasz, wziął od niego coś pięniędzy, a puścieł mu le-
lowską aręndę, którą sąm trzymał od p. starosty lelowskieg0 7 . Ten Strzał
kowski bet kilka razy między kupami swowolnemi, i to z lisowczyki na
Śląsku anno 1632 d , o co infamis konstytucyją coronationis sejmu krak<o-
wskiego) 8, tym więcej, gdy znosić jej nie chciał do Moskwy. e Zaś anno
[1981] c-c Ustęp dodany na odwr. k. 365. Na lewym marg. rysunek h. Ostoja.
[1983] a Na lewym marg.: 97. b- b Wpisane drobno ponad luką. c Na lewym
marg.: 20. d Tamże: Strasz Jarosz. e- e Dodane później w luce.
520
[I984} STRZALKOWSKI - [I988} STRZELECKI
1635 na cesarską zbierać towarzestwo zlecieł mu w Krak<owie) p. Mikołaj

Broniewski, syn pana wielgorządzce krak<owskiego) e9.
[1984] STR<Z) AŁKOWSKla zwał się *** chłopski syn *****b. Uczynieł
go beł p. Witowski, wielgorządzca krak<owski) l, l e śnym przy puszczy Nie-
połomskiej, dał mu i zagrodę leśniczą *****, jakie mają inszych leśnych 20,
z których powinność zawsze doględać puszczej i zwierza niepołomskiego.
Tęn miał żonę ***, udawał, że ślachciankę; dziewek miał trzy. Jednę dał
za szewskiego synka {Żurkowego} do Szłomnik , który organistą beł, Babic-
kim zwał się. Miał z nią dzieci; umarła mu anno 1631, a sarn organista przy-
jął służbę u proboszcza w Iwanowicach u Kalisza anno 1633 *****c. Druga
Strzałkoskiego dziewka mniszką w Staniątkach, trzecia za mężem też jest.
[1985] STRZAŁKOSKla jest też w krak<owskiej) ziemi, co Chomętoską

ma za sobą1. Tego Janczy skrzypek, o którym opisanie pod Lipnickim, po-
winnym bliskim zowie. To takiż jest, jako i ten Janczy.
[1986] STRZEGOCKI nazwał się *** z Cięszkowic 1 od Biecza miejski k. 367
synek. W Krakowie służeł u mieszczanina na Szpitalnej ulicy i tamże od
gospodarza szynkarkę dziewkę pojął. Służeł potym panu Zborowskiemu,
kasztel<anowi) oświęcimskięmu 2 ; uczynieł go beł urzęnnikiem do wiernych
rąk we wsi Gnojnicach, od Kańczugi 3 mila. Tam doszedł go w rejestrach
w kradzieży i poirnać go kazał, i pobrać jego sprzęt. Bel w więzieniu długo;
po śmierci p. Zborowskiego anno 1630 in Iulio puścieł go syn Zborowskiego 4 •
Ten nazwany Str<z)eg-oczki (a przecie się nie ustrzeg oczu p. Zboroskiego)
miał potomstwa namilszego do szubienice *****a. Brat jego bel *** księ-
dzęm w Rzepięnniku Biskupim uBiecza.
[1987] STRZELECKI a nazwał się *** chłopski syn *****, a w której

wsi chłop ociec jego jest, zna rodzinę jego dobrze pan Falęcki Maciej 1, co
trzymał arendą Rozwinic ę 2 od p. Jordana3, zaś od Jarosławia mila trzymał
wieś anno 1631. bOd tego pytać sięb.
[1988] STRZELECKI a zowie się *** miejski syne<k) z Wiźnie 1 • To

starostwo trzyma p. Przerębski, kasztel<an) sieradzki 2 . Tęn Strzelecki mieszka
pod Haliczem, wieś arendą [trzyma] i anno 1637.
[1984] a Na lewym marg.: 93. b Luka na 1/3 w. c Luka na 11/4 w. Na lewym

marg.: Reut.
[1985] a Cały artykuł dodany na pr. marg. art. poprzedniego. W kopii Iw. brak.
[1986] a Luka na 11/4 w.
[1987] a Na lewym marg.: 87, lIa prawym: od Faleckiego. b-b Lw., brak.
521
[1989} STRZELECKI - [1992} STRZYŻ
[1989] STRZELECKI Stanisław, syn niekiedy Sebestyjana Strzeleckiego

alias Tatarki, zapisuje famato Stanisławowi Radzikowi ze wsi Strzelec,
podanemu Andrzeja i Henryka Fierlejów 1, w grodzie lubelskim anno 1617
fer ( ia) 4 post Trium Regum [III]. Ponieważ Strzelce jest wieś pp. Fierlejów
z dawna, to i Strzelecki, co się od niej nazwał Tatarka, poddany ich jest!
O tern pod opisanim Radzik pod R.
[1990] STRZEMIEŃSKIa nazwał się Jan, chłopski syn Szajowic6w
z Piasków, miasteczka aryjańskiego 1 , 4 mile od Lublina. Z Urzędowa żonę
miał, 5 mil od Lublina ***, co się brat jej obiesieł beł w Urzędowie. Po
obieszonym uprosieł beł kaduk p. Gółkowski Marcin 2, ***. Dał beł ten
Strzemieński dziewkę za krawca Jędrzeja ***. Ci Strzemińscy, kilka ich
braciej, aryjani wszyscy, w Rakowie mieszkali i anno 1633.
[1991] STRZESZKOWSKI nazwali się dwa bracia *****, chłopscy syn-
kowie! *****a. Ci służąc panu *** pod Piotrkowem przeszpiegowali kupca,
co jechał z pieniądzmi po towar do Torunia, a tylko samowtór. Zaskoczeli
mu w lesie, zabieli, pieniądze pobrali b i przepadło im to, iż świadka oczy-
wistego zagładzieli. Ciż oba ***** od r. 1619 arendowali Dzieciarty2, wieś
od Rozprze u p. Remiszoskiego, kasztel( ana) rozprskieg0 3. Starszy ***
pojął niejaką Siemikoską 4, co służeła u pani Gomolińskiej J aroszowejS.
k.368 [1992] STRZYŻ przezwiska, Jan i Marcin, są bękarci opata chebdoskie-

go 1 ***. a Miał ich z poddaną od opactwa a, Z białągłową Z Brzeska wsi b2.
Dał ich uczyć opat; jak dorośli, dodał im pieniędzy i oddał służyć biskupowi
krak( owskiemu) . Trzymał Jąn od biskupa 3 w Kolkówce, wsi uBiecza,
folwarczek arendą circa 1622. Pojął beł circa 1582 Chrzonoską niejaką
z Chrzonowa 4 u Wiśniezac. Syna miał dorosłego ***, który służeł p. ***
kasztelanowi żarnowskiemu 5 od kilku lat i anno 1631. Zaś ten Jan mieszkał
w Jodłówce, wsi królewskiej uBiecza d . {Szołtystwo kupieł.}6 Gdy na pospo-
lite ruszenie jeździeły wszytkie województwa anno 1622 7, on na ten czas,
gdy mu mówiono, czemu nie jechał, powiedział: "żem ja nie ślachcic", ale
teraz zasię, choć to jest illegitime natus, księży syn, zowie się ślachcicem [e]
i Strzyżowskim zwać się poczyna anno 1623 *****r. Marcin Strzyż, drugi
bękart, w sieradzkim kraju mieszkał g od kilku h lat i anno 1633 w Pabija-
nicach; nieżonaty beł jeszcze.
[1990] a Na lewym marg.: 28, /la prawym: f. 9.

[1991] a Lilka /la 1 w. Na pr. marg.: u Piotrkowa. b Tamże: Rozbójcy.
[1992] a-a Lw., brak. b Na pr. marg.: Chebdoskie Brzeszko. c Tamże: 15000.
d Tamże: Są ślachta Strzyżo wie Salawa. Paprocki, fol. 550. e L w.: pan księdzowie.
f Luka na 1 w. g Na pr. morg.: w sieradzkim. h Lw.: kilkunastu.
522
[1993] STRZYŻOWSKI - [1997] SUCHODOLSKI
[1993] STRZYŻOWSKI nazwał się *** z Uścia miejski synek nad Rabą
rZe ką *****. Służcł u różnej ślachtya, zaś anno 1632 i anno 1633 u pana
Jana Dębicki ego , co Fraksztynównę miał za sobą!, w krakoski zięmi. Miał
lat 40; bywał kilka razy na cesarskiej i z temże Dębickim.
[1994] SUCHARSKI nazwali się *** chłopscy synkowie ***** a, dwa
bracia *****. Starszy służeł prokuratorczykowi Wybranoskiemu, o którym
pod W, gdy w Krakowie anno 1623 prokuracyją bawieł się, i potym bel
u niegoż *****1). Brat drugi *** Sucharskiego służeł u Kmityl *** w krakoski
zięmi za wyro stka; okradł go i uciekł. Roze słał zaraz Kmita szukać go i do-
stąno go. Wsadzić go kazał w kajdany anno 1624, iż choć jedne rzeczy przy
nim nalazły się , a siełu jeszcze nie dostało.
[1995] SUCHODOLSKla nazwali sie trzej bracia, chłopscy synowie k. 369
Rozwałki z Suchodół od Krasnego b Stawu wsi, p. *** stolnika chełmskiego l
poddani. Przy ojcu Rozwałce bedąc strzelanim z ptaszych ruśnic bawieli
s ię nad stawami dwaj młodszy i anno 1632. A starszy ich brat a syn Roz-
wałków pojął ślachciankę *** w lubelski ziemi circa 1627; wziął po niej
na 2000 zł ***** c. Pan jego chciał go wziąć jak poddanego, że mu się oku-
pieł pięciąset zł ( otych)d.
[1996] SUCHODOLSKI zwał się ***, beł mieszczaninęm w Piotrkowie

i anno 1622. Umarł powietrzem; zostało potomstwo jego a *****. Dziewka
jego beła za Kurzelowitą, astrologięm w Piotrkowie, druga za Tryndą, mie-
szczaninem tamże.
[1997] SUCHODOLSKI zowie się *** chłopski syn *****a. Sługował
u ślachty za pachołka. Przywiodła go dwornacka sukięnka i bóty podbite,
że ślachcicem być udaje sie z Mazosz, tylko nie wie, skąd. Służeł u Frak-
sztyna 1 w Dębnie u Wojnicza kilkanaście lat. Tam nieśJachecka natura po-
kazała się w nim; naprzód z tego, że tamże we wsi pojął dziewkę u chłopa
Mołdawy stelmacha circa 1619, potym najmował od Fraksztyna karczmę
w Biadolinach, wsi do Dębna. Potym tę karczmę najęto inszęmu , a tego
Suchodolskiego anno 1626 osadzono na rolej chłopskiej pustej we wsi Perle,
też do Dębna, z <c)zego dni odrabiał. Miał z tą stelmachówną do r. 1632
dwu synków. Starszemu synkowi sześć lat beło, młodszęmu Wojtkowi
[1993] a Na pr. marg.: Uście.

[1994] a Luka na 11/ 4 w. b Luka /la półtora w.
[1995] a Na lewym marg.: I [ ?]. b Na pr. marg.: w lubelski. c Luka na 1 J/4 w.
Na pr. marg.: 6000. d Na lewym marg.: p. Chrząstoski Piotr.
[1996] a Na pr. marg.: Piotrków.
[1997] a Luka /la 1/ 3 w.
523
[1998J SUCHOROWSKI - [1999J SUCHORSKl
sztery lata. Na naukę ma ich dać i do służby ślachcicowi oddać, żeby za

ślachtę mogli się potym wszrobować etc.
[1998] SUCHOROWSKI zwali się dwaj ***. Jeden beł w Bochni pi-
sarzem żupnym i mieszczaninem tamże ***. Drugi *** beł księdzęm, miał
plebaniją w Brzeźnicy, wsi u Bochnie. Ten ksiądz miał kucharkę Bieńkównę
z tej Brzeźnice, z którą miał bękarta Jakuba. Jak podrósł, nakładał mu
ksiądz ociec na naukę. Potym zaszedł do Lwowa na większą naukę i tam
beł pisarzem u ks. biskupa lwowskiego, Maciejoskiego 1. Tam bez wiadomości
biskupiej napisował sidom szołtysów przywileje i pieczęci dostawszy spie-
czętował, rękę zmyśleł na podpisy, i sobie niektóre także, co mu beły potrzebne.
Poszedł zatem do Rzymu zjednać sobie legitimi ortus literis aprobacyj ej a.
Wtem potkał się z pielgrzymęm, co takie listy niósł od papieża, i ukradszy
mu je z torby zabieł go. Znowu do Lwowa przyszedł i księdzem został. Dał
mu biskup plebaniją w Glinianach u Lwowa. Tenże Jakub warcholeł się
z ludźmi, ruskie popy bijał na wiarę ich przymuszając, z księnią staniątecką2
prawa wielkie wiódł i na Ormianina jednego we Lwowie udawał, iż wozieł
strzelbę i saletrę do Turek, i naszedł go zbuntowawszy kilkaset studentów,
a gdy się dobywali do niego, zabieł bel we drzwiach kuncerzem studenta,
z Bochnie rodzica. Obronieł się Ormianin, ale przecie potym musiał z dekretu
pięćset zł(otych) dać za głowę. Napierał się tych pieniędzy ten Jakub [b]
ksiądz, ale jako przyjechał powinny zabitego, z Bochnie Ostróżka mieszcza-
nin, wydał onego księdza Jakuba, że bękart beł i nie mógł księdzem być,
iż pielgrzyma z listów zabiel, i co pieczęcią biskupią sieła przywilejów na-
robieł i listów różnych, dowód na to mając. A Jakub widząc, iż mu szło
o carceres zgnojęnia, uciekł tak Suchoroski ten i zapadł gdzieś, ż e wiadomości
o nim nie doszto. Może się inaczej nazwać i świeckim zostać c .
k. 370 [1999] SUCHORSKla nazwał się *** chłopski syn z Gorzkowa, wsi
p. Maciejoskiego 1 u Koszyczek *****. Ten służeł coś u ślachty. Pojął bel
szołtysównę z biskupiej wsi Porąbki od Wojnicza (o których pod opisanim
,
Czechowic alias Sciborowie). Potym anno 1632 aręndował plebaniją w Szczu-
rowej u Koszyczek, a żonie jego, co żywo, zalecało się. Beło dzieci kilkoro,
ale wszyscy powiedali, iż nie tego Suchorskiego [b], i tam na ten czas
w Szczurowej ksiądz doglądał często do niej. Ten Suchorski prostak okrut-
[1998) a Na pr. marg.: Wykrętarski i machlerski łeb sztuczny, przecie go wytknio-

no. b Lw.: bękart. c Na lewym marg.: krawiec w Dębnie [wyraz nieczytelny] pytać
•
SIę·
[1999] a Na lewym marg.: L, /la prawym: Gorzków u Koszyczek. b Lw.: ale z po-
mocy ludzkiej.
524
[20001 SULIGA - [20021 SULlMOWSKI
ny, grubijan, znać z postępków, że chłop. To potomstwo wątpliwe jego

za ślachtę potym będą się mieć c .
[2000] SULIGA Jędrzej beł chłoprolnik z Biadolin u Wojnicza, wsi bi-
skupa krak<owskiego). Tego wziął bel ks. biskupI za gospodarza do Radło
wa tamże niedaleko {od Biadolin} circa 16... {Ten tytuł z łacińskiego dał
mu biskup któryś od tego, że gdy na żer, to jest na żołądź, świnie dworskie
puszczał, wiązał je we swory, to jest sues ligabat, stąd Suliga zwał go.} Ten
pojął beł z Brzeżka, p. Czerneg0 2 miasteczka, mieszczkę; KaczmarczykaIni
zową powinne żęnine w tern Brzeżku. Z tą żoną zeznał mu bel biskup do-
żywocie na tej roli jego w Biadolinach, ale przecie powinności czynieł. Miał
z tą żoną synów dwu, Jąn mnichem został, a Stanisław aw Biadolinach a na
tęż rolą dostał konsensu od biskupa i tam mieszkał. Tego Stanisława od Su-
ligi Suliżką zwąno. Pojął Gadomską 3 niejaką, co służeła w Podgórzu;
udawała się, iż beła od Sieradza, drugie raz, że z Wołynia (drwioły robieła).
Z tą miał synów trzech do r. 1630: Janka, Piotra i Zycha. Uczeli sie z młodu
w Wojniczu, a Janka syna miał też ten Suliżka przy sobie i dziewek trzy:
Annę, Zofiją i Teresę. Potym arendował tenże Suliżka to swe szołtystwo,
a sąm z żoną bel za gospodarza u Mikołaja, mieszczanina z Tarnowa, który
kilka wsi od pana Tarła 4 pod Tarnowem arendą trzymał od r. 1633, po
dwudziestu kilku tysięcy na rok każdy obiecał dawać na raty. bSto złotych
na rok dawać pozwoleł Mikołaj ten Suliżce temu z żoną, a na żywność kor-
cami według umowyb *****C. Siostra tego Stanisława bela za Klępą {nieja-
kim}, szołtysęm; umarł jej beł anno 1628, a Klępowa przy tern Stanisławie
z dziecięcięm chłopcem mieszkała w Biadolinach d U arendarza i anno 1633.
Druga siostra bela mniszką u Św. Jędrzeja w Krak<owie) *****e. Tęn Sta-
nisław fundował sto złotych i łańcuch {złoty} na ołtarz bractwa Panny Ma-
ryjej w Bieczu, a to za grzech jakiś za pokutę ze spowiedzi d •
[2001]SULI KOWS KJa, drudzy zową SOLIKOWSKI {Stanisław b}, k.371
z Będzinia miejski synek l ***. Tęn pojął bel też chłopównę, niejaką Młyńską,
o których pod M. Z tą żoną trzymał najmem browar od p<ani) wojnickiej
u Dobczyc 2 od r. 1620 i 1624 puściel go. Potym w Śląsku dał p. Silnickiemu
12 tysięcy na Makoszową3 i tamże mieszkał i r. 1632, i potym c•
[2002] SULIMOWSKIa co się zową. "Sulo" mówieł często za przy-

[1999] c Na lewym marg.: p. Dębicki.
[2000] a-a Lw., brak. b-b Jw. c Luka na 3/4 w. d-d Lw., brak. e Luka
na półw.
[2001] a Na lewym marg.: 29. b Imię dopisane bardzo drobno nad luką. c Na
pr. marg.: 15000.
525
[2003] SVLIMOWSKl - [2004] SVLINSKI
słowie ociec ich Mikołaj; w Rusi mieszkał za Przemyślem l ***, który bez
ślubu z białągłową mieszkając miał z nią trzech synów. Starszy *** służeł
u p. Laskiego w Lasku w sieradzki zięmi, u tego, co Włoszkę miał za sobą
żonę2. Ten Sulimowski potym w swowolnych kupach siełu bywał, a na-
mówiwszy do siebie tak dobrych, jak sąm, Kotowieckiego, Piorunoskiego,
Niewiadoskiego b i inszych więcej, najechał p. Falęckiego Jana w Borzęci
cach 3, 7 mil od Kalisza, circa 1614. Posłali wprzód na szpiegi kilku. Postrzeg-
szy p. Falęcki, że szpiegowie, poimał ich, a w pole do Sulimoskicgo nie
czekając wyjechał, uprze dzając najazd. Zabieł Sulimoski czeladnika. Po-
zywał p. Falęcki o najazd bękarta tego przewiódszy prawo w Kaliszu. Poimał
potem Sulimoskiego i dał ściąć w Kaliszu, a complices, tego Kotowieckiego
i Piorunoskiego, ćci odsądzono, i Niewiadoskiego. Brat tego Sulimoskiego,
drugi bękart ***, służeł w Mały Polszcze pod Rawą C4, zaś na Ukrainie bel
anno 1628. Umarł tęn Sulimoski anno 1620. Stary odkazał tym bękartom
dwiema po kilku tysięcy. Przywieziono ciało jego Z Rusi do tych Borzęcic
i pochowany tam leży. Sukcesyją powinni legitimi wzięli po nim d.
[2003] SULIMOWSKra Stanisław trzymał arendą Turobin 1 od p. Za-
mojskiego kanclerza anno 1637; miał dwu syńców, jednemu 7 lat, drugiemu 3.
[2004] SULfŃSKJa nazwał go pan jego Niemsta Kula, wziąwszy go
anno 1556 od Sui e chłopa , poddanego sWego ze Krzcięcic 1 u Jędrzejowa.
Ten i za sługę, potym i za urzęnnika długo bel u tego pana swego. Tam
przysiewał i naspół z chłopy, i na kopy z pola pożyczał pięniędzy, z czego
zebrał beł kilka tysięcy. Potym aręndkami {plebanij} bawieł się, jak p. Nięm
sta umarł. Ożenieł się tęnże nazwany circa 1580 *****b. Miał synów dwu,
*** i [e] Oleksiąndra [<l]. Ten Okksender {nie beł nikędy w wojsku ani na
pospolitym ruszeniu, e kscepcyją miał, że chłop z rodu bel}. Pojął bel córkę
pisarza ziem<skiego) Oraczowskiego circa 16052. Tego Oleksiądra pozwał beł
***** na roki zięm < skie ) krak<owskie) do powiatu księskiego anno 1607
p. Oraczowski, ociec żony jego. Praktykował z aktorem 3 i zajednał uproszę
nim, żeby nie osławiał Suliń s kie go, bo począł be ł ukazować ślachcie na rokach
dowody jasne, {gotowe} i autentyczne, i żywych {chłopów powinnych jego},
co rodzaj tego to znali dobrze, {stawieł.} Tak nie atentował aktor terminu,
[2002] b Na lewym marg.: Piorun oski infamis. c Tamże: Rawa, niżej: 5000.
d Pod tekstem: od p. Falęckiego .
[2004] a Na pr. marg.: Szuleńscy na Dobrzyńskiej. Suli. Jastrzębiec. Paprocki, fol.
118. b Luka na półtora w. Na pr. marg. rysunek tarczy z h. Ogończyk, z tą odmianą, U
w miejsce połowy pierścienia 3 belki jak przy szubienicy. c Lw.: jednego. d Lw.:
drugiego.
526
[2005] SULlSZ - [2009] SULOWSKI
ale dał mu przecię coś citatus, a pisarz, udają, iż kazał dekret napisać, te
się wywiódł; drudzy mówią, że nie masz dekret( u) . Ten Oleksender nic do-
drego beł, choć to miał ślachciankę żonę poćciwą, a niecnót wszelakich,
publicznych małp patrzał *****e. Drugi ***, Oleksendrów brat, Grabko-
wską pojął bełf4 ***. {Niedobrze, kiedy si (ę) sule 5 rodzą, bo je więc topią,
gdyż poćciwszy pies zawsze niż sula. Zażywali herbu Szubienice, a nad nią
strzała 6 , a to stąd , iż przodka jego belo obieszszono, a drugi go bel odstrze-
leł, bo też owo stare sule wieszszą.}
[2005] SULISZ zwał się *** mieszczanek z Cięszkowic 1 u Biecza. Tamże

żonę miał z Cięszkowic. Przekupięństwem bawieł się i winęm. Potym kupieł
bel Jabłonną pod Jasłęm. Miał synków Kaspra, Majchra, Bartyzela; wę
saci beli już w r. 1630 a .
[2006] SUŁKOWSKI nazwał się *** chłopski syn z Sułkowic a , wsi k.372
p. Tarnowskiego Gabryjela, {od Krakowa dwie mili.}! Wziął go od podda-
nego i miał go za prowentowego we wsiach pisarza. On zarwał nieźle pię
niędzy prowęntowych i uciekł, {gdy pan Tarnoski umarł.} Potym bel na
Ukrainie urzędnikięm u książęcia Ostrogskiego, kasztel( ana) krak( owskie-
go ) 2, od kilku lat i anno 1630. Dostatni i pięniężoy jest. Kaduk po nim b.
W Sułkowicach Obiadęm ojca jego zową.
[2007] SUŁKOWSKra Stanisław nazywa się w Sułkowicach 1 , od Czerska
mila, do chłopa raczej niż do ślachcica podobny. 40 lat miał anno 1637.
Ma synów Jędrzeja i Wojciecha.
[2008] SUŁKOWSKI a nazwał się *** chłopski syn ***** z Sułkowic,
wsi od Pieszkowej Skały, {wsi p. Tarnowskiego.}! Ten zajechał beł z księ
dzem jakimsi do Litwy i tamże służel potym u kniazia Zaliwskieg0 2 u Grodna.
Potym odjechawszy stamtąd kupieł wójtostwo, od Lipska 3 dwie mili w lu-
belski zięmi b.
(2009] SUŁOWSKI zwał się *** szewców syn z Dłótowa8.1,miastecz-
ka księżego, od Łowicza niedaleko b. Bel opatem tynieckim brat 2, który
[2004] e Luka na 2 lub 3 w. f Na pr. marg.: Grabkoska.

[2005] a Na pr. marg.: 20000.
[2006] a Tamże: z Sułkowic w Ukrainie [s]. b Na lewym marg.: Popłaski, na pra-
wym: 20000.
[2007] a Artykuł dodany na odwr. k. 371. Na lewym marg.: u Czerska.
[2008] a Na pr. marg.: Sułkowice. b Tamże: z Bolowa dostał pięniedzy.
[2009] a Na pr. marg.: Drudzy mówią , że z Podgórza. b Tamże: z Poznania [2 wy-
razy nieczytelne] od p. Mikołajowskiego w Zamościu, mieszka na Lgocie pod Radomskięm.
Ekscepty plebeitatis z ksiąg w6jtoskich.
527
[2010] SULTOWSKl - [2012] SUROWSKI
kazał bratom inszym dwiema, aby od szewca ojca odeszli, a posłużeli co.
Zapomógł ich beł dostatnio ten opat. Piotr potym arendami się wprzód ba-
wieł3. Tego ociec chłop beł w Klodawie 4 , też od Łowicza, a stryj jego to w Dłó
towie ociec opatów; potym ten opat kupieł mu beł wieś c *** i spraktykował,
że pojął bel Gostomską ***, zaś u króla Zygm<unta) III zjednał mu kaszte-
laniją żarnowsk ą d5. Zaś jak umarł opat tyniecki, wziął spadek po nime.
Trzymał i aręndą Pabijanice pod Brzezinami od kapituły krak<owskiej )
i anno 1631. Przedarował beł astrologa Kurzelowitę, co mu przypisał kalen-
darz anno 1633 6 • Jest pismo o tych Sułoskich, skąd wyszli i ojce ich chłopy
jak zwąno, w chronice Paprockiego na margines ręką pisąnet, która księ
ga została po p. *** Gomolińskim {z Krze ślowa 7 } u syna jego p. Samuela
Gomolińskiego w Piaszczycach 8, od Piotrkowa pięć mil. Temu syn zabity
umarł w Krak<owie) circa 1636 i dziewka, co bela za starostą opoczyńskim 9 •
Żenie Gostomskiej zapisał dożywocie na Sierzchach lO pod Rawą. W Pod-
górzu drugie ma. Jelitowskich ll , Krzysztofa i Jędrzeja, siestrzeńcami zo-
wie g•
[2010] SUŁTOWSKI nazwał się Stanisław z Paczanowa, kramarza lu-
tra syn. Ten Stanisław służeł u ślachty, eż r. 1622 wziął beł miejską dziewkę
z Warki i do Paczanowa przywiózszy ślub z nią brał. Mieszkał w domu ojcow-
skim i anno 1630, po ślachecku nosieł się i udawała.
[2011] SURADOWSKIa.
[2012] SUROWSKra zwał się Stanisław *",***b. Ten służeł p. Zygmun-
towi Dębieńskiemu l w krak<owskiej) ziemi, potym p. Przyłęckiemu Her-
molausowi 2 • Stawał
,
gospodą w Krak<owie) u Jana gospodarza na Two-
rzyjański, gdzie Smigiel krawiec mieszka 3 anno 1638. Ten z rozbójcami
cech beł przyjął *****c. Udawał, że matka jego pod Bieczem we Stróżówce
arendą spłacheć trzymała. Wziął mu bel niejaki Strychowski 4 rozbójnik i z Pia-
seckim konia, dwa d pistolety, opończą, e nasuwie 5 anno 1638 we czwartek
po Wszech Świętych [4 XI]. Miał ten to lat ze 22 e.
[2009] c Tamże: Dziad jego trzymał Pabijanice od kapituły krak <owskiej), toż ociec
jego trzymał. d Nad wierszem: Marcinowi synowcowi. e Na pr. marg.: Podleski rze-
czony Koth u Dobrunicz i Łaska, ten zadał mu beł ignobilitatem circa 1630. f Tamże:
Paprockiego księga ujm. p. Gomolińskiego. g Pod tekstem: od ks. Strzeleckiego.
[2010) a Na pr. marg.: p. RycWowski Stan < isław) ..... Dalej kilka słów nieczytelnych.
Wśród nich można odczytać: co żonie.
[2011) a Na lewym marg.: od p. Gomoliń < skiego) Stefana. Hasla tego w kopii Iw.
brak.
[2012) a Artykuł dodany na odwr. k. 371. b Luka na pół IV. c Jw. d Słowo
cyrylicą, lekcja niepewna. e- e Lw., brak.
528
(2013] SUROWIECKl - (2014] SUSKI
[2013] SUROWIECKla nazwał się Matyjasz, syn Matysa, introligato-

ra!, który mieszkał na Biskupiu przy Krak<owie) , przed broną Sławkoską
na rogu w tele Kwakowica 2, a ten introligator stamtądże miał za sobą kom-
paturniczankę3 ***, z którą miał tego Matyjasza rzeczonego. Jak umarł
introligator, matka tego Matysa szła za mieszczanina Ocieszę *** circa 1600.
Krawiectwo rabiał, którego przestawszy jął się robić farbować kompatur
introligatorom do ksiąg; w temże domu z żoną mieszkał na Biskupiu. A ten
Matyjasz przy ojczymie będąc i przy matce chadzał w Krakowie do Col-
legium do classes circa 1607. Kompaktorem zwali go żacy inszy. Miała ta
mać jego z drugim mężem Ocieszą syna Marcina i dziewek dwie. Marcin
circa 1625 ożeniel się beł na Biskupiu *****, w te1e Kwakowica mieszkał.
Ocieszą po ojcu zwąno go; umarł beł anno 1630. Żona szła za *****b. Sio-
stra przyrodnia Surowickiego a rodzona Marcinowa, Rejina, szła za Jurka
Kolarczyka, szewca, który włoszczyznę rabiał w Krak<owie), najmując
okno i indermach 4 na Grodzki ulicy na rogu podle Wszech Świętych i anno
1634 *****C. Orszula, druga siostra, szła za mieszczanina do Myślimic, za
rzeczonego Żmudzkiego; rybami handlował *****d. Ten nazwany Surowicki
po naukach udał się służyć do pani Lubomierskiej, kaszte1<anowej ) woj-
nickiejS. Tam potym pojął beł z Kaźmierza *** wdowę. W kilka e lat zaś
miała go p <ani) wojnicka za urzennika, zaś za arendarza we wsi Świerczej6
nad Wieliczką i anno 1634. Szunino jeżdżał, 4 konie w kolesie, bławatno,
sług kilka w barwie, kOll powodny za wozęm, a kiedy konno, to kilka kon-
nych za nim. Za ślachcica udaje się. SoJą handlował; ma na 20000. {Po-
jął anno 1636 wdowę w Wieliczce i kupieł tamże kamieniczkę u Kwaśnio
skiego mieszczanina i tamże mieszkał, a bel hutmanem u góry Lubomier-
skiego (Kunegundy)? i anno 1639. Synowie jego na publice fuczeli sięf w Kra-
k<owie).}
[2014] SUSKla nazwał się Jędrzej, chłopski *****b. Ten bel za podpi-
•
ska starszego kilka lat u p. Oraczoskiego, pisarza ziem<skiego) krak<owskie-
go)!, circa 1604. Oszalał bel anno 1611 i zrzucon z tego. Ten miał żonę Tro-
janoską i potomstwo z nią. Trzymając arendą wieś Chobędzą2 u Miechowa
circa 1614, miał tamże ze wsi z kucharką Jewą Szaburzankąc bękarta. Jak
Suski puścieł Chobędzą, tego bękarta, jak podrósł, wziął bel pan dziedzin-
[2013] a Artykuł dodany na odwr. k. 371. b Luka na 1/3 w. c Luka na p61 w.

d Luka na 1/3 w. e Lw.: kilkanaście. f-f Lw.: chodzili.
[2014] a Na lewym marg.: 16. Na prawym: Anno 1618 in act(is) castren(sibus> c(api-
tanealibus> Crac( oviensibus) 3-a post Andreae [4 XII] Suski Radwańskie(mu) cedit. b Lu-
ka na 113 w. c Na pr. marg.: Szaburę ojca jej obieszszono, że kradał, a córka tego kurwą
została. Wnet tego dojdzie, co dziad.
39 - W. N . Trepka: Liber cbamorum, c,. I 529

[20151 SUSKI - [2016) SUSKI
ny, p. Trepka Stanisław. Beł u niego i anno 1633, łotr okrutny ze wszech
miar *****d. Ten Jędrzej kupieł beł spłacheć eza 5 tysięcy e w Radwano-
wicach3, rod Krak<owa) trzy miler, i domek w Krak<owie) przed broną
Mikołajską; pomarli z żonąg i synowie. Został od drugiej żony bękart ***,
miał lat 16 anno 1633. hUdawał ten to Jędrzej Suski, mydląc oczy ludziom,
że to beł jego stryj stary anno 1620 u Opoczna w Pomorzanach 4 u Socha-
czewa [ss), ale plótł, bo nie wie tamten o tern Jędrzeju h.
k. 373 [2015] SUSKla zowie się *** chłopski syn ***** b. Ten ani wiedzieć
skąd, z daleka ze służby przyjechał do pana Działyńskiego 1 za Płocko, a przy-
wiózł kosztownych rzeczy niemało, rzędów kilka {kosztownych} usarskich c
w sakwach pożętych, przy tern aldzbanty2 i uździęniczki złociste z kamięń
mi, pałasz z kamieńmi, kuncerz lity złocisty cudną robotą, w worze zawi-
nione, nadto czapraki dwa bogate haftowane i kopieniak 3 sobolmi podszy-
ty z pętlicami dyjamęntowemi, i czerwonych złotych z tysiąc widziąno u nie-
goż. Okradł znać któregoś pana okrutnie. Kreł się z temi rzeczami długo.
P. Działyński pobaczywszy, że ma pieniądze tęn Suski, zjednał mu kupić
wójtostwo w starostwie swęm kowalskim w Doninowie 4 i wioska jest do
niego d • O tern Doninowie opisanie pod Sejdzikami. Ten Suski na leda jakich
koniech beł z onemi rzeczami przyjechał do pana Działyńskiego, eż potym do
onych rzędów i wsiędzenia kupieł koni dwu. A to starostwo od p. Działyń
skiego gdy kupieł pan Remijan Bykowski 5 i wjeżdżał na nie anno 1628,
Suski wyjechał przeciw nięmu w rzędzie jednym onym, co przywiózł, i cza-
prak miał na koniu, sobolą suknię też wdział, że nie siedz<i)ał tak bogato
p. Bykowski, jako on. Każdy się mu dziwował i od tych czas już z onemi
dostatkami nie kreł się. Musi być, że posłyszał, jeśli umarł tęn pan, co go to
bel okradł.
[2016] SUSKla nazwał się

***** złotnik, mieszczanin krak( owski).
Ten kupieł beł za Lanckoroną w górach wieś Suchą, od której nazwisko
przybrał. Żonę mieszczkę z Krak( owa) miał. Synów kilka jego, którzy
po śmierci tego ojca swego przedali tę Suchą, a u ślachty służeli różnie l.
Matka ich z domu *** po śmierci mężowej pomurwieła się i panny frącmer
skie tego cechu chowała dla gości drugich, co bywali u niej ustawnie, na
zabawę od dziesiąci lat i r. 1626.
[2014] d Luka na 1 w. e-e Lw., brak. f-f Jw. g Na pr. marg.: Kaduk po nim.
h-h Na odwr. k. 372.
[2015] a Na lewym ma/'g.: 91. b Luka na pól w. c Lw., brak. Ił Na pr. marg.:
Doninow, nieco niżej: 20000.
[2016] a Na pr. marg.: Kraków, niżej: od Kantorka.
530
[2017) SUSKl - [2022) SWARCZOWSKI
[2017] SUSKlMa nazwał się Matyjasz, powinny tego złotnika w Kra-

kowie. Jest nota o nim w ksi~gach radzieckich krak<owskich) anno 1621.
Pisano: Suski Matyjasz, civis Crac<oviensis), cedit uxori suae Annae me-
dietatem domus sitae in Rybitwy etc.
[2018] SUSKl chłopski syn z rodu *****a. Ten beł za urzennika od kil-
ku lat i anno 1633 w Jaksicach 1, wsi u Koszyczek, od sługi biskupa krak<ow-
skiego) , włodarza z Wawrzyńczyc 2 . Tylko doglądał chłopów w robocie,
a żona jego na oddawce krowy miała. Miał kilku synków; lat na ten czas
miał 30 kilka.
[2019] SUSKla zwał się *** chłopski syn *****b. Ten służeł p. Widaw-
skiemu Jędrzejowi, gdy beł na cesarski w Śląsku anno 1633. Przyjechawszy,
odprawieł go, bo beł wieruszny niecnotna [s]. Służeł w krak<owskiej ) ziemi
komuś anno 1633, porwał się na pana i kazał mu [pan] rękę uciąć. Miał lat
•
30, czarnawy, suchy, chłopski kompleksyjej. Suszeła go niecnota, o który

miał myśl; zgorszała go ręka, przeto mu ją ucięto. Nie wnidzie przecie, choć
bez niej, do królestwa niebieskiego c.
[2020] SUSKla zwał się *** chłopski syn ***. Beł za gospodarza w ka-
mięnicy w Krak<owie) u ks. Frydrychoskiego, kanon<ika) krak<owskiego) l.
Kupieł beł sobie domek na Wale przed Mikołajską broną2 między kocz-
czyszami 3 . Syn jego Suski *** służeł u księdza Łukasza, kanon<ika) krak<ow-
skiego) 4, potym u p. Leśniowolskiego, starosty zatorskiego S, anno 1630;
potym bywał kleparskim zaciążnikiem na parę koni b.
[2021] SUSŁoa zowie się w kijowskim województwie a powiecie rado~

mickim [s]1 *****b. Teodor alias Fedor, uczeł sie w Akademijej, SUSZCZYŃ
SKIM nazwał się2. Udawał, że tego Susła syn; przy trybunale bawieł się
prokuratoryją i anno 1638. Ale jako Susło czyjego warzywa, tak i Sus-czyński,
i kto tę sus uczynieł, nie wie i sąm.
[2022] SWARCZOWSKI nazwał się *** od szwarcu krawiecki syn *****a. k.374
Ten służel p. Tymniowskiemu 1 w Wielki Polszcze circa 1621. Służeł przed-
[2017] a Na pr. marg.: Krak<6w).

[2018] a Luka na p6ł w.
[2019] a Artykuł dodany na odwrocie k. 372. b Luka na 113 w. c Na pr. marg.:
p. Rogozi<ński).
[2020] a Artykuł dodany na odwr. k. 372. b Pod tekstem: od p. m<istrza) Dąbr<ow-
skiego>.
[2021] a Artykuł dodany na odwr. k. 373. b Luka na p6łtora w.
[2022] a Luka na 1 w. Na pr. morg.: w Wielgi PQIszcze.
531
[2023] ŚWIDER - [2025] ŚWIDERSKI
tym kilka lat u kogoś, a przysiewając z chłopy2 zebrał pod sztery tysiące.
Udawał się już za ślachcica.
[2023] ŚWIDER co się zową, beł ociec ich chłopski syn z Su1isławic 1
u Wolbrąma. Wziął go beł pan dziedzinny p. Frydrych Boner za gospodarza
w tych Sulisławicach, a żona jego za gospodynią beła, z tejże wsi chłop6wna.
Sam jak chłop w kopieniaku 2 szarym chłopskim chodzieł, nie zwał się ślach
cicęm, tylko *** Świder. Synów miał dwu, którzy, jak u gospodarza, nie
przyuczeli się żadnej robocie chłopskiej; musiał ich rozdać do ślachty słu
żyć. Gdy ten gospodarz umarł, dostało się tem synom jego zbioru po kilku-
set złotych, a mieli też ze służby po trosze. Starszy *** pojął beł W ężykow
ską niejak ą 3 od Olkusza circa 1605. Potym anno 1624, chcąc się i dzieci swe
za ślachtę udać, począł bajać, jakby ociec jego miał być domu Wierzbię
tów, i tak się jął zwać: Świder Wierzbięta a4 . A brat ojca tych to za kucharza
służeł, warzał jeść i dla podpisków u pąna Oraczoskiego, pisarza ziem<skie-
go) krak<owskiego) 5. Stary beł, siwy. Tęn, warząc jeść w Księżu miasteczku
na rokach, umarł circa 1604 nagle.
[2024] ŚWIDERSKJa nazwali się Stanisław i Jan, synowie kusznierza
mieszczanina w Rakowie; uczeli się w Rakowie. Starszy beł podpiskiem kę
dyś, trochę i praktyką chciał się bawić. Ci potym oba służeli jm. panu Tarłowi,
wojewodzie lubel<skiemu) l. P. Tarło młodszego Jana dla przyczyn kilku
kazał zabić. Stanisław pozywał o głowę bracką jak o ślachecką; bez kładzie
nia pozwów przewiódł prawo do punktu infamijejb. Dano znać jm. panu
Tarłowi to knowanie; zaczęm jako chłopa kazał go poimać i świder do wię
zienia włożyć; beł w nim kilkanaście niedziel circa 1630. Posłał Stanisław
do p. Lubomierskiego 2 na Wiśnicz i do księżny Ostrogskiej3 na Tarnów,
prosząc, aby się przyczynie li za nim do pana; na których przyczynę puścieł
go i o głowę obiecał zaniechać, za co też obiecał rok dalDlo służyć p. Lubo-
mierskiemu, u którego beł i anno 1633, i praktyką bawiał się po jego i inszych
sprawach.
k. 375 [2025] ŚWIDERSKI nazwali się trzej. Jąn w Skale miasteczku, trzy mile
od Krak<owa) , po ojcu mieszczaninie w domu został się, który podle dwo-
ra u stawu jest i rolej dwa łany:1 do niego b. Ten Jan pojął beł siostrę księ
dza Malinoskiego z Krakowa, pisarza konsystorskiego. Miał z nią syna Mar-
cyjana ***, {we wsi Krzeczynie l pod Kalwaryją pisarzęm beł u ksieniej źwie
rzynieckiej od r. 1637 2.} Dziewkę jego, Rejinę, pojął anno 1621 mieszczanin
[2023] a. Na pr. marg.: Wlerzbięta.

[2024] a. Na lewym marg.: H. Na prawym: Raków. b Tamże: Jm. p. Tarło.
[2025] a Lw., brak. b Na pr. marg.: Skala.
532
[2026] ŚWIDERSKI - [2030] ŚWIEBOROSKI
W Skale Chmieloski, o którym pod H. Drugi, Jachim, brat Janów, wziął

z ojczyzny tej w Skale pieniądzmi część swą od Jana i poszedł anno 1628
służyć słudze jm. pana Zebrzydowskiego, miecznika koronnego 3. Kilka
lat tam służeł; udawał się za ślachcica powiedając o powinnych pod Mie-
chowem, a Skały miasteczka nie wspomniał. Powiedał i o tęm Chmieloskim,
o którym mianowało się, iż powinny; dalej nie mógł pokazać powinowac-
twa; trudna rzecz plebeusowi to jest. c Nie wiedzą o nim, gdzie się z cesar-
skiej podział od r. 1632. {Udają, że go Żarscy ze Skały, też lisowczykowie,
zabieli c.} Trzeci, Piotr, w Skale tern miasteczku umarł anno 1624.
[2026] ŚWIDERSKJa zwał się *** chłopski syn *****b. Tęn w Kazi-
mierzu Dolnym służąc pojął bel w mieście służebną dziewkę. Potym beł
z żoną za urzęnnika u p. Taszyckiego w Podgórzu pod Zakliczynem 1 circa
1626. Po śmierci pana tego indziej służeł w Pqdgórzu.
•
[2027] ŚWIDERSKI zwał się też *** chłopski syn *****a, służeł pod Piń-
czowem u Karola Kmity {anno 1623}, o których pod K. Potym u Jaroszo-
skiego w krakowskiej zięmi 1 circa 1626. O tern jest też wzmianka pod opi-
sanim Brodowskiego pod B.
[2028] ŚWIDERSKI 8..
[2029J ŚWIDNICKI a nazwał się Marcin, Świgonia mieszczanina syn,
z Koszyczek w krak< owskiej > ziemi, i matka mieszczka stamtądże, która
umarła anno 1620; ociec umarł anno 1626. Brat Marcina tego bel w tych
Koszyczkach i anno 1633 Jan Świgoń kramarzem, a ten Marcin, rzeczony
Świdnicki, do lisowczyków bel przystał anno 1620 i anno 1624 bel u nichżeb .
Jak wyjechał stamtąd, beł z oną zdobyczą pode Lwowem C i tam ślachciankę
pojął. dZa ślachcica udawał Sięd *****e. Trzeci *** bakałarzem bel; trzymał
szkołę w Jełowczejl, wsi mila od Zamościa, od kilku lat i anno 1633.
[2030] ŚWIEBOROSKP, czasem ŚCIBOROSKI, nazwał się ***, syn

Gęsinogi, górnika w Olkuszu. Siostra tego to, Gęsinożanka, w Olkuszu
beła i anno 1633 z obarzankami po Olkuszu chadzała b, a ten brat jej *.*
[2025] c-c Dodane później. Potem luka na l w.

[2026] a Na lewym marg.: 48. b Luka na 1/3 w.
[2027] 8. Luka na 1/3 w.
[2028] a Luka na 3 lub 4 w. Na pr. marg. cyrylicą: surmacz od p. Stanisława. Hasła
tego w kopii Iw. brak.
[2029] a Na lewym marg.: 72. Na prawym: Koszyczki. b Na pr. marg.: lisowczyk.
c Tamże: Lwów. Nota. d-d Lw., brak. e Luka na póltora w.
[2030] a Na pr. marg.: Olkusz. b Tamże: 6000. ~
533
•
[2031J ŚWIEBOROWSKI - [2034J ŚWIECHOWSKI
trzymał arendą Gajęcice l pod Brzeźnicą od p. Płazy, starosty brzeźnickiego,

i anno 1633 c.
[2031] ŚWIEBOROWSKJa zwał się, czasęm CHMIELOWSKI, Wojciech,
kusznierz w Krak<owie). Ten miał żonę, mieszczkę z Krak<owa), a wziął
do siebie mężatkę, Studniarczankę {z Kleparza,} i płodzieł z nią niecnotę
kilka lat i anno 1634, że mąż jej w Częstochowej mieszkał. Tęn nazwany
mieszkał sam najmęm na Brackiej ulicy w Krak<owie) z obiema żenami
na ten czas.
[2032] ŚWIĘCICKIR, drudzy ŚWIĄTECKI zową go, z Pyzd<r) mia-
steczka, syn Świątka szewca. Żywa matka jego tam i r. 1639. Pisar<c) zykiem
bel w Wieliczce od dwu lat, ma żonę z Krak<owa) , powinną któregoś ka-
nonika z Kolegijum Krak<owskiego) l. (W Śklarach , wsi u Łazów 2 , mila od
Krak<owa), gdzie marmur kopają, ma folwarczek.) Ma potomstwo, siwieje,
w adamaszku chadza czarnym.
s.673Iw. [2033] ŚWIĘCICKIa nazwał się Józef, rzeźniczy syn z Pragi, drudzy mó-
wią, że z Małogoszcza, a zaś inni prawią , że ze Śląska. Ten służył panu Lu-
bomirskiemu, kasztelanowi wojnickiemu l, za poddanego swego miał go.
Potym był u syna pana wojnickiego 2 za dozorcę od r. 1620 i anno 1633.
Ni miał żony jeszcze mając lat 30 kilka. Temu często jm. pan Lubomirski,
wojewoda ruski, mawiał, gdy się nąń rozgniewał: "a chłopie , jużeś to za-
baczył, żeś ty chłop, ze mnieś powstał, wiedz przecię, żeś jest chłop, a nie
wynoś się ze mną zarówno i ze stanem ślacheckim"3. Był dozorcą na Wiśni
czu i anno 1637. Nie miał żony.
[2034] ŚWIECHOWSKJa, czasem ŚWIEJKOWSKI , zwał się chłopski
syn skądsi, Łukasz. Ten okradł był pana w Polszcze i zapadł do Śląska.
Służył od r. 1600 mając lat 30 u Adam<a) Wenca, kniżęcia cieszyńskiego I,
pod rajtarską na kilka koni , gdy cesarz z Turkiem w Węgrzech pod Budzy-
nem 2 wojował. Był tenże u niego do śmierci kniżęcej r. 1618, a służył za sztal-
mistrza, to jest za starszego masztalerza w Cieszynie. Pojął był dwie ,
mili
od Cieszyna, w Jełownicy3, służebną pannę. U pana Byszyńskiego Slęzaka 4
służył, po śmierci zaś kniżęcej u pana Zborowskiego, kasztelana oświęcim-
,
skiego S. Dał mu był na Sląsku pod Bielskiem w Czechowicach mieszkanie.
[2030] c Tamże: Brzeźnica.

[2031] a Artykul dodany na odwr. k. 375.
[2032] a Jw.
[2033] a W oryg. brak aż do nm 2066 skutkiem zatraty kart od 376 do 384. Tekst z ko-
pii IIV.
[2034] a Jw.
534
[2035] ŚWIERADZKl - [20391 ŚWIERKOT
Ten do Mansfeldowego 6 wojska II wjechał był, a jak z Morawy szli, gro- s.674Iw.
miono ich w cieszyńskim państwie anno 1625. Świechowski uchadzał od nich
z pogromu do Czechowie. Napadli nań chłopi i zabili go. Został synek jego,
Lukaszek, miał lat 9 w r. 1633; mieszkała z nim matka w Kęciech 7 , mia-
steczku u Zatora, najmując komorę, a jeżdżała do ślachty upraszając ży-
wności po różnych miejscach.
[2035] ŚWIERADZKPl., drudzy WSZERADZKI, czasem SIERADZKI

zwali go. Był w Piotrkowie mieszczanin i żonę mieszczkę miał. Był suko-
lektorem u poborce w Piotrkowie anno 1633. Za ślachcica tym, co go nie
znali, udawał się, prawiąc o swych powinnych zmyślonych odlegle.
[2036] ŚWIERCZOWSKl a nazwał się miejski syn ze Szkalmierza w kra-

k( owskiej > ziemi. Służył kilka lat i anno 1626 ks. Lubińskiemu, biskupo-
wi płockiemu 1 , za urzennika. Dał mu wójtostwo w Solnikowie 2 u Pułtuska,
a przecię miał go za urzennika; pojął miejską dziewkę w Iłży.
[2037] ŚWIEKLICKIa bękart jest w Wieliczce, pojął był wdowę, solą
kupcząc zebrał pieniądze. Wiedzą dowodnie, że bękart, i żona to mu zada-
je: "bękarcie niegodny, jam cię panem uczyniła". A przecie rajcą był w Wie-
liczce od kilku lat i anno 1639.
[2038] ŚWIERCZOWSKIa nazwał się Jadam, syn chłopa Puchały ze
wsi Biskupiej l u Koszyczek. Ten służył za urzennika Szonbokowi Krzyszto-
fowi, mieszczaninowi krak( owskiemu>b, o których niżej pod S, w MY-lis. 675 Iw.
sławczycach 2 od Proszowie mila i anno 1633, kilka lat tam był, za ślachcica
udawał się, miał lat 30 kilka.
[2039] ŚWIERKOTa zwał się Grzegorz, syn Zeza organisty, co służył

panu staroście przemyskiemu circa 1580 1, zaś był za organistę u domini-
kanów w Przemyszlu. Ten syn jego był za podpiska, potym prokuracyją
bawił się, pojął był siostrę Wruczyńskiego, prokuratora przemyskiego, cir-
ca 1624. Ten Świerkot mając akcyją z panem Przedwojewskim, pisarzem grodz-
kim przemyskim 2 , w którym akcie generosus kazał się pisać, z czego chwa-
lił się przed siłą, ukazując notę, że go nobilis i generosus pisano w aktach,
ergo ślachcic pan klecha b.
[2035] a Jw.
[2036] a Jw.
[2037] a Jw.
[2038] a Jw. b Na lewym marg.: Szonbok.
[2039] a Zob. nr 2033, przyp. a. b Na pr. marg.: Nota. Plebeusz według 3 sposobu
w prefacyjej.
535
[2040] ŚWIESZKOWSKI - [2043] SZABLICKI
[2040] ŚWIESZKOWSKIa nazwał się Paweł, chłopski syn!. Ten był

za urzennika u pana Lubomirskiego, kasztelana wojnickiego 2, poddany
jego był ze wsi. Potym u syna jego, wojewody ruskiego3, także był za urzen-
nika, potym był urzennikiem w Radłowie 4 od biskupa krak<owskiego)
anno 1628 i anno 1632. Udawał dryblas, że miał swą majętność pod Dębicą
w Podgórzu, co nieprawda, tylko że tam myśli ł się fundować. Arendował
był w Radłowski Woli od r. 1632 sołtystwo u Żydowskiego, bękarta, o któ-
rym pod Żb.
Brat tego mianowanego, tyż chłop z rodu , zwał się tyż Świeszkowskim
od świ eżego kowania, gwoli temu Pawłowi. Ten także za urzennika był we
wsi Złotej biskupa krak<owskiego) pod Sandomierzem od kilku lat i anno
1632.
s.6761w. [2041] SYNSZEWSKP n azwał się syn szewców z Be łżyc l . Tęn, służąc
za ciurę u żołnierza pod czas konfederacyi anno 1614 moskiewskiejZ, potym
nakradszy się pi s ał się na kilka koni w konfederacyi tejże , skąd zebrał pi-
niądze , udał się i ożenił w Podlasiu bogato. W kilka lat j echał z tą żoną do
ojca swego szewca do Bełżyc: z marnej chałupki zawoławszy ojca, rzekł
żeni e : "ojca swego nie mogę się zaprzeć", i wziął go na Podlasic z sobą,
a chałupkę od kazał siostrom zamężni m i nadał im jeszcze do tego piniędzy.
Miał potomstwo z tąż żoną. Będzie ślachty do szubienice Syn-szewskich.
[2042] SZAFARKOWSKP zwał się Krzysztof, Szafarkowej syn podle

KolegUum w Krak<owie). Ten był podpiskiem w grodzie krak<owskim)
od dziesiąci [lat] i anno 1634. Przy Frydrychowskim l podpisku bawił się ,
że t",n Frydrychowski bywał i sypiał u tego Szafarka siostry, Zo fij ej , na Św.
Anny ulicy. Gładka jest ta to jego siostra, a jeszcze ją więcej w nocy gładzi
ten Frydrychowski. Sypiał i z pierwszą jej s iostrą, co umarła circa 1629.
[2043] SZABLICKP nazwał s ię mieszczanin , w Wojniczu był od kilku-

nastu lat, miał dom w rynku na rogu i folwarczek. Pojął był tamże mieszcz-
kę Kleszkównę, co była pierwej za mieszczaninem trębaczem , co się Gliń
skim zwał; o tym pod G. Począł się nazywać ślachcicem od r. 1626, a szyn-
kował prz-:,cię piwa i gorzałki. Miał z tą *** potomstwo, mali jeszcze byli
s. 6771w. anno 1632. Był za urzcnnika we dworze w Wojniczu od p. Modliszowskiego,
starosty wojnicki ego !; odtąd potężniej ślachcicem jął s ię mianować.
[2040] a Zob. nr 2033, przyp. a. b Na pr. marg. 2 wyrazy szyfrem nieczytelne.

[2041] a Zob. nr 2033, przyp. a.
[2042] a Jw.
[2043] a Jw.
536
[2044) DE SZA DEK - [2048) SZACHNOWIC
[1044] D..: SZADEK a Gabriel fratri suo Andreae epitaphium na filarze

u Św. Trójcy dał wykować sub anno 1563. Herb był wąż na krzyżub.
[2045] SZADURSKP nazwał się mi ejski synek z Kalisza; pojął w Rob-
czycach, miasteczku na Podgórzu, circa 1618 wdowę Markową, która po
mężu miała do 20 tysięcy, a ż': doplątał się tak bogatego ożenienia, pomy-
ślał się udać za ślachcica, tylko ż~ grubijan i prostak srogi, przecię Szadur-
skim nazwał sięl, to jest, że powinien szanować dury pani Markowej za to.
[2046] S(Z )ADURSKIMa nazwał się tyż Błaż~j , chłopski syn z Rado-
czej u Wadowic l. Służył p. Porębskiernu, wojskiemu krak<owskiemu) 2,
circa 1600. Z Radoczej chłopównę miał żonę, z którą synowie byli: Walenty,
Jędrzej i Zygmunt. Walenty służył w oświęcimskim kraju, ślacllciankę po-
jął. Jędrzej Frydrychowską3 w Oświęcimskim pojął, trzymał arendą Kle-
CZą4 u Wadowic anno 1631. Zygmunt w Olkuszu pojął mie szczkę wdowę,
mi".t<a) dom swój, który ten małżonek nazwany najął komu inszemu. Sam
majętności arendami na to mi ejsce trzymał i anno 1632.
[2047] SZAFRANJEca zwano chłopów, dwóch II braciej, od szafran- s.6781w.

nych wło s ów rydzych, w ~ wsi Kąpiołkach l. Jeden był na rolej u Żarnowca
i anno 1626; jest i tego potomstwo. Drugi w Goszczycach 2 , wsi u Proszowic,
rolnikiem był; została żona jego, żywa była i anno 1631. Ten jak jej umarł,
dziewkę dała za kaczmarza tamże, a synowie trzej. Jeden starszy w Moskwie
był za pachołka z kimsi pod SmoleJ'lskiem anno 1610, potym ożenił się, trzy-
mał arendą od księży miechowskich kilka lat i anno 1629 Unijów 3, wioskę
od Miechowa mila. Syna miał Piotra, który uczył się w Miechowie i anno
1629 od kilku Jat, i dziewczę przy pannie Koryciński 4 w krak<owskiej) zie-
mi. Umarł powietrzem anno 1627.
Drugi Szafraniec służył pani Krzęckiej anno 1625 w GoźnejS pod Jędrze
jowem, zaś u Jana Mokrskiego 6, potym u p. Łukowskiego? w Skotnikach
u Wiślice anno 1626, potym na Ruś zajechał z kimsi i tam pojął ślachciankę,
dwa tysiąca wziął po niej i tamże mieszkał. Konie i porządek dobry miał
koło si'?bie. Trzec i kędyś w krak<owskiej) ziemi służył, bodaj nie w Niepo-
łomnicach, Szafrańskimi, słyszałem, chcą się zwać.
[2048] SZACHNOWIca nazwał się brat rodzony Foksa, balwierza

starszego, co na Kleparzu w powietrze umarł. Ten nazwany II był z lisow- s. 679 lw.
[2044] a Jw. b Na pr. marg. rysunek węża oplatającego krzyż.

[2045] a Zob. nr 2033, przyp. a.
[2046] a Jw.
[2047] a Jw.
[2048] a Jw.
537
[2049J SZALOWSKI - [2052J SZAMOCKI
czykiem na służbie w Śląsku anno 1622, potym służył p. Komiaktowi w prze-

myskiej ziemi 1, a na tęn czas anno 162 .. , gdy powiat przymyski ruszył się
na Władysława Stadnickiego, syna Dyjabłowego 2 , on był tyż tam i zabił
Stadnickiego 3 . Kaftan zdjąn z czerwonymi złotymi nawszywanymib. Po-
tym na Ukrainie nad Słuczą pod Czartoryją ożenił się. W sanocki ziemi
we wsi Rakowej mieszkał anno 1628. Za ślachcica udawał się.
[2049] SZALOWSKla nazwał się , a ociec jego był chłop Michał z Gla-
nowa, wsi od Ibramowic klasztoral , który wstąpił w dom do dziewki chłop
skiej Radzikówny w Jankowicach 2 u Miechowa przez ożenie nie circa 1584.
Miał z nią dwu synów, jeden został na roli w tych Jankowieach, drugi , Gry-
gier, służył u p. Gołuchows kiego w krak<owskiej ) ziemi3, zaś u Kmity,
o których Kitach pod K , u p. Staszkowskiego, u p. Jordana. Nie zagrzał
miejsca niegdziej długo. Ten anno 1627 u Miechowa w Moniakowicach4 ,
wsi opata mogilskiego, trzymał karczmę najmem, Szalowskim i ślachcicem
szelma zwał się5.
[2050] SZALOWSKl a zwał się tyż chłopski syn , służył Gawrońskiemu
w Strzelcach 1 nad Wisłą u Koszyczek circa 1626 i anno 1633, miał lat ze
28 i konia swego.
5. 680 Iw. [2051] SZALOWSKla nazwał się Wojciech i Stani sław. Wojciech po-
jął był ***, co w Płaszowi e od Krak( owa) ćwierć mile miała spłacheć swój.
Ta kąpiąc się w Wiśle utonęła anno 1620. Pojął był potym miejską dziewkę
w Krak(owie) przed Mikołajską broną. Mieszkał na Wale 1 najmem anno
1632. Stanisław służył p. Trepce pod Miechowem 2, potem p. Ponętowskie
mu 3 w Krak( owie) przed Mikołajską broną we dworku circa 1620, potym
pojął był mieszczkę z Krakowa, co matka jej przedawała na rynku w Kra-
k( owie) kury bite. Potym w łęczyckiej ziemi u pana Trepki 4 był urzennikiem
anno 1629, potym w Krak( owie) mieszkał z tąż żoną i anno 1633, która,
jak i matka, na rynku bite kury przedawała. Miała i potomstwo, zaś anno 1634
od Gód był u Montelupinej trzy mile od Krak( owa) w Grzegorzowicach 5
za urzennika, a sama krowy najmowała. Udawał Zaboroski, że mieli spła
cheć swój w Ochojnie 6 za Krak( owem).
[2052] SZAMOCKla nazwał się chłopski syn l Lipnice, wsi od Wojni-

Cla mila. Końcem ojca jego lowią. Ten syn Końców przyniósł się do Bochnie
[2048] b Na pr. marg.: Stadnicki zabito

[2049] a Zob. nr 2033, przyp. a.
[2050] a Jw.
[2051] a Jw.
[2052] a Jw.
538
[20S3] SZAMOTULCZYK - [2057] SZATALIŃSKI
i kupił
dom na Kowalskiej ulicy. Kończykiem zwał się pierwej. Przedał zaś
był tęn dom w kilka lat zięciowi mieszczki, Grod( z) kiej rzeczonej, II w Bo- s. 681 Iw
chni anno 1629. Dlatego przedał, że się odtąd począł zwać ślachcicem, aby
gwoli domowi nie zwano go mieszczaninem (tylko chłopem z Lipnice), a po-
tym sam najmował sobie mieszkanie w Bochni. Już gniewał się, gdy go Koń
czykiem zwano, Szamockim kazał się zwać.
[2053] S( Z) AMOTULCZYK a zwał się Tomasz, mieszczanin w Kra-

k(owie) . Pozwany był anno 1630 od radziec na ratusz, że był nie wydał do-
natywy na czas do poborcy miejskiego, którą cum poena wydać musiał.
[2054] SZAMOTULSKP nazwał się Grygier, chłopski syn. Ten anno

1620 pojął bogatą młynarkę, Januszową wdowę w Skotnikach!, wsi kró-
lewskiej u Buska w Sendomirskim, i tamże na młynie mieszkał z nią i anno
1633, a że wziął dostatek z młynarczynych piniędzy, począł się zwać Szamo-
tuIskim, to jest, że go to sama przytuliła ta młynarka, i ślachcicem się, po-
wiedają, już udaj e. Ma potomstwo. Brat jego służył u kupca w Krak<owie)
od kilkunastu lat i jeżdżał do Gdańska po towar; bodaj to nie tęn Szamo-
tulczyk.
[2055] SZAROWSKP był ślachcic w Kxzyworzece 1, wsi do starostwa
wieluńskiego. Ten z kucharką miał bękarta Jakuba anno 1584, który Sza-
rowskim także się zwał. Jak umarł Szarowski, pan bękart sukcedował s. 682 iw.
w te dobra w tej Kxzywyrzece od r. 1603, a żaden dotąd jeszcze się o kaduk
po nim nie obrał.
[2056] SZASZEK a zwano sołtysa we wsi pod Międzybożem na Podolu.

Ten dał był tyż dziewkę nie za karmazyna, który Wysockim zwał się, o któ-
rym pod W.
[2057] SZATALIŃSKP nazwał się Jan, chłop w Radłowiei na Podgó-

rzu, wsi biskupa krak<owskiego) . Ten dał był kilkaset złotych biskupowi
ks. Szyszkowskiemu 2 zakupieństwem na rolą swą, ale przecię powinności
odprawował i z inszymi sołtysami jeździł za biskupem, gdy kazano. Miał
żonę. Syn jego Jan j ezuitą został w Kaliszu. Oleksy służył u żołnierza w Pru-
siech anno 1628. Jędrzej doma przy matce był w Radłowie tym i anno 1631.
[2053] a Jw.
[2054] a Jw.
[2055] a Jw.
[2056] a Jw.
[2057] a Jw.
539
•
[2058J SZATAŃSKI - [2062J SZAWŁOWSKI
[2058] SZATA'Ń'SKla nazwał się Olbrycht, Szatały chłopa syn z Bo-

żęcinka l , wsi biskupa krak( owskiego) . Brat Olbrychtów, Wojciech Szata-
ła, rolnik kmieć w Bożęcinku tym był i anno 1633. Trzeci Jan księdzem był,
prebendarzem w Bescach 2 u Korczyna. Ten Olbrycht służył u pana Jana
Dębickieg0 3 Jana [s] w krak(owskiej) ziemi anno 1632, zaś in Novembri
na cesarską na Śląsko jechał z tymże panem. Miał lat 30.
[2059] SZATANOSKla nazwał się Wojciech Chodorowicz, w Krak<o-
s. 683 Iw. wie) mieszczanin l. W ołmi kupczył, miał do 30 tysięcy piniędzy, a circa I
1627 dysponował wszystko na wykupno więźniów z Tatar 30 tysięcy, co
bardzo cnotliwie uczynił b, a na klasztor diskalceatów 2 kilka tysięcy i pół
kamienice. Uczynił egzekutorów tego Skoroszewskiego 3 i kanonika ***.
Umarł potym, chowano go w Panny Maryi kościele 4 . Został syn jego, które-
mu tylko kilkaset złotych dał, i służył żołnierską z rok na Podolu; za ślach
cica udawał się tam przy dworze p. Sieniawskiego 5 . Prawował się o pinią
dze jakieś po ojcu z kaIlnelitanami w Krakowie anno 1631.
[2060] SZATANOWSKla nazwał się Jędrzejek, chłopski syn; tytuł mu
dano, co szaty nosił, to jest rucho l za panią, służąc u pani podkomorzynej2.
Tego zostawieła pani ta jego mieszkać w Krak<owie) w kamienicy od r. 1630,
co na drugim rogu jest w Rynku od p(ana) margrabinej3. Ten tam w Kra-
k(owie) pojął był w sierpniu mieszczkę krak(owską ) , wdowę Jastrzębską
rzeczoną. Miała domek na Gołębiej ulicy i kramiki dwa miała, co paciorki
częstochowskie prze dawała przy bramie u kościoła Panny M<aryi) , a drugi
kramik przy wadze w rynku, gdzie Żydzi siadają. Miała i w Częstochowej
kramik trzeci. Kilka tysięcy miała; wziąwszy te Szatanowski na arendę,
będzie się zwał ślachcicęm. R. 1633 miał lat 36.
[2061] SZAWLICKla nazwał się Jędrzej od szaflika, kuśnierzów Sadłów

s. 684 Iw. syn z Nowopola l. II Ten kuśnierz miał żonę jakąś Orlińską nazwaną, ten
służył kilka lat za sługę jmci p. Gomolińskiemu Łukaszowi 2 w sieradzki
ziemi i anno 1618, miał lat 30. Potym w łęczycki ziemi służył i anno 1633 na
arendę dał był. Że z młodu służał u ślachty, wykrzosał się i za ślachcica tam
się udaje.
[2062] SZA WŁOWSKla nazwał się Oleksy, chłopski syn 1. Służył naprzód
za posługacza u mieszczanina krak<owskiego) Cetysa 2 circa 1610 i anno
[2058] a Jw.
[2059] a Jw. b Na pr. marg.: pium opus uczynił, niżej: legatum na 40000.
[2060] a Zob. nr 2033, przyp. a.
[2061] a Jw.
[2062] a Jw.
540
[2063) SZYLING
1616, potym był za urzennika w Myślenicach w Podgórzu u książęcia Zba-

raskiego, kasztel<ana) krak<owskiego) 3, circa 1624. Pojął był circa 1616
Nidecką4 nijaką, stryjeczną Ryguiskiej, o którym pod Ryguiski opisanie.
Ten Niedecki dał mu trzymać do czasu folwark w Nidkach u Kęt circa 1631.
[2063] SZYLINGa przezwiska, przychodniami byli dwa bracia, Niem-

cy, mieszczanie z Nornbergu, do Krak<owa) l (są dotąd tamże tego rodu
w Nornbergu) i kupił [s] sobie w Krakowie osiadłostki i kramy miejskie
trzymali, handlami narabiali, korzenie, płótna, muchairy2 w sklepach prze-
dawali w kamienicy na dole, którą i dotąd w Krak<owie) Szylingowską zo-
wą3. Ścięto było którego z nich anno 1461 o zabicie pana Tęczyńskiego Andrze-
ja, gwałt nąń zwiedli byli, o czym Bielski Jachim w Chronice swej, fol. 422,
za Kazimierza III [s] Augusti 5, I przy tym ścięto: Kunca Lancz, Manko- s. 685 Iw.
wica Styrka, Lejnitera Stanisława, Wirsinga Ioan<nem) i inszych. Strykow-
ski w Chronice, fol. 639, pisze, że ścięto tych: Konrada Langa, Stanisł< awa)
Lamitter, Jarosława Szarleja, Marcina Bełzę, a z pospólstwa Jana Treznera,
Jana Wolframa, Jana Malarza, Jana Szerlanga alias Szeling, ślósarza i cech-
mistrza ratusznego, a płatnerz uciekł 4 . Dowodnie pisał, jak się rzecz dzia-
ła. Drugiego z potomków ich, Szylinga mieszczanina, co był rajcą, ścięto
było także, i Sieczka, drugiego mieszczanina rajcę, anno 1520 o złe skazanie
na gardło Słabo sza, o czym Jachim Bielski w Chronice, fol. 548, a Marcin
Bielski, 418 5• Zaś co akta krak<owskie) ich wspominają: syn Frydrychów,
Jan Szyling, został rajcą krak<owskim) anno 1534 6• Erasmus Szyling, mie-
szczanin krak<owski) , został rajcą anno 1539 7, brat Janów, Just Szyling,
mieszczanin krak<owski) , został rajcą anno 1540 8, Gregorius Szyling, mie-
szczanin krak<owski) , umarł anno 1568 9 . Krzysztof Szyling kupcem był
w Krak<owie), łokciem mierzył materyj e jedwabne, który zalecając się w Po-
znaniu i zmówił córkę Reda mieszczanina 10 circa 1584, a w tym czasie szedł
mu okręt z towarem z Inderlandu do Gdańska. Dano mu było potym znać,
iż zatonął okręt na morzu, który acz wywindowano, jednak zmoczyły się ma-
teryje. Krzysztof tęn zafrasowawszy się przyjechał do Reda w Poznaniu
dziękując II mu z żony przyobiecanej, powiedziawszy mu, iż stracił wszystkę s.686Iw.
substancyją swą w towarze, na który się i zadłużył był, rozumiejąc, iż mu
nie miał dać już córki i nie chcąc go zarażać sobą, co stracił wszystko kupie-
ctwo. Obaczywszy tę szczerość jego Reda rzekł mu: "Miły zięciu, żeś tak
cnotliwy, żeś nie zataił tej straty swej przede mną, a toć dam przecię dziewkę
i długi twe popłacę". Pojął tę Redównę, a materyj e te zmoczone przeda-
wał przecię w Krak<owie) . Brano je na stołki i pod karety, i na wezgłówka.
[2063] a Jw.
541
[2064] SZYLKRA - [2065] SZONBOK
Drugie poblakowane farbiste czarno farbowano, a jakokolwiek sprzedawszy

one do r. 1596, już nie chciał się kupiectwem tym bawić, oprócz płótna i mu-
chairy miewał w sklepie, łokciem je przedając. Tak kupił był wieś Minogę
u pana Minockiego b , trzy mile od Krakowa 11.
Tego Krzysztofa pozwano było do Lublina inter causas officii anno 1599
pro usurpatione tituli nobili<tati)sC i possessione bonor<um) terrestrium,
ale przedarował aktora 12 przez prokuratora Kliczkowskiego, że nie aten-
tował aktor terminu, aboli dał się aktor wzdać, a citatus stanął pokazując,
iż się był gotów wywodzić. Ten Krzysztof miał synów dwu l3 , Erazma, który
anno 1620 pojął był pannę Chrząstowską w krak<owskiej) ziemi 14. Przeda-
li byli ci synowie tę Minogę Woniewskiemu, doktorowi medicinae, mieszcza-
s.687Iw. ninowi tyż krakowskiemu, anno 1629 15 . ! j Erasmus Szyling, brat Krzyszto-
fów drugi, kupił Wieprz, wieś w Zatorskim; tylko dziewkę miał, którą dał
za pana Maryjana Przyłęckiego d • Ten Erasmus Pipanównę, mieszczkę z Kra-
kowa, miał za sobą16. Trzeci w Norymbergu mieszczaninem był i anno 1630.
Syńca dał był do tych w krak<owskiej) ziemi dla ćwiczenia, którego ten
Z Minogi oddał był za chłopca panom Korycińskim, co studowali w Kra-
k<owie) od kilku lat i anno 1633 17 , a uczył się tyż przy nich tęn Szyling,
miał lat ze 14. Czwarty kupił był wioskę dwie mili od Proszowic.
Szyling Mikołaj był tyż mieszczanin w Wiślicy i jest nota o nim w księ
gach tamecznych miejskich wójtowskich anno 1564, gdzie piszą famatus
civis et negociator Vislicen<sis) etc. feria post Dominicam Cantate.
Szyling Hieronimus, Matthias Cymerman, Petrus Bech, cives Gedanen-
ses, skarżyli na żołnierze i pocztę przynieśli królowi, ale nie wzięto poczty
i sprawiedliwości nie czyniono. O tym Christophorus Warsevitius sub anno
1569 in libro paralellis, fol. 154 18 .
[2064] SZYLKRA a pod tytułem Trzebiński opisany jest.
[2065] SZONBOK a przezwiska byli dwaj bracia Niemcy i przychodniowie
do Krakowa, rzeźnicy, kalwińskiej wiary 1. Kupiwszy po kamieniczce, miej-
skie przyjęli, a bijąc rzeź, zostawił był sobie jeden z nich kozła białego,
s. 688 Iw. którego nauczył, że gdzie jedno szedł, wszędy za nim II chodził jak pies b,
[2063] b Na lewym marg.: wieś kupił. c Tamże rysunek tarczy z godłem przypo-
minającym trzylistną roślinę. Litery: K. S. d Na pr. marg.: p. Przyłęcki.
[2064] a Zob. nr 2033, przyp. a.
[2065] a Brak w oryginale całej początkowej części wskutek zatraty szeregu kart. Tekst
z kopii Iw. b Na lewym marg.: Podobne derywacyj e do Szejnbok, Szehembegerd, wsty-
du potrzebujący, ale ci wstydu nie mają, bo książę otruli; o tym Strykowski, fol. 530. Szum-
bek Szczorek nie mogą się zwać Szonberg, bo nie jest nobilitowany. Zdrajcy królów pol-
skich kilka razy. Strykowski w Chronice o Szembergu, fol. 530.
542
[2065} SZONBOK
z czego insi rzeźnicy nazwali tego rzeźnika Schon Bock, to jest biały kozieł
abo cudny kozieł. Od tych było kilka potomków rozmnożyło się, których
odtąd Szonbokami zwano, rzeźnicy także byli. Jest nota siłu kronikarzów
polskich o tych Szonbokach, co będąc na urzędach miejskich zdradzali
króle, monarchy polskie. Jako naprzód anno 1290 zdradzili byli króla Bo-
lesława, książę z Płocka, co pisali do książęcia wrocławskiego Probusa
i Kraków mu, jak przyjechał, poddali pod Bolesławem królem, który ledwie
uciekł, aż ubrawszy się po furmańsku, a w tej zdradzie jednym pryncypałem
był Szonbok. l w drugich zdradach znowu opisani są, gdy byli zdradzili
Władysława Łokietka króla, co tyż za ich pisaniem do książęcia legnickiego
Hendryka, który dniem i nocą bez wieści przypadł, poddali mu Kraków,
z których zdrad ich już byli prawie wszystkę Koronę Czechowie opanowali,
o czym szerzej wszyscy historykowie polscy i Marcin Bielski, fol. 367,
i Jachim Bielski, fol. 199 2• Zaś Szonboka czci było odsądzono przy inszych
kilkunastu mieszczan, co się byli zbuntowali przeciw królowi Władysławowi
Łokietkowi drugiemu anno 1313 i pisali do książęcia opolskiego, aby przy-
jechał, poddali mu także Kraków, brony otworzyli, a Łokietek w Pru-
siech na tęn czas był, który usłyszawszy, zebrał prętko więcej ludu, obległ
w Krakowie to opolskie książę Bolesława z potęgą, który zegnał winę na
Wojciecha Wissenbegera wójta3, za co dał go król ściąć i pospólstwa kilku-
nastu ćci II i od miasta odsądzono, nadto wolności Krakowowi, które im s. 689 Iw.
był Leszek Czarny i insi królowie nadali, odjęto, o czym szerzej w prefacyj ej
i Marcin Bielski, fol. 370, i Jachim Bielski, fol. 214, Sarnicki w Chronice
swej, fol. 279 etc. 4 Nadto inszych zdrad i buntów siła na nich pokazowało sięc.
Kamieniczki tych rzeźników w Krakowie były na Mikołajskiej ulicy
i z Siennej ulice na rogu w rynku ku kościołowi Panny Maryjej, które teraź
niejszy Szonbokowie poprze dali , jednak je dotąd Szonbokowskie zową.
Był niedawno anno 1569 famatus Bartholom<eus) Szonbok, mieszczanin,
rajcą krakowskim został 5 , żył potym długo. Zostało po nim i po drugim
bracie potomstwo *****d. Od *** został Stanisław, Oleksander, Krzysztof,
Jarosz, Paweł 6 *****e. Od *** został Gabryje17 i jezuitą drugi 8, który tym
braciej rozmaitymi sposoby privatim starał się u króla Zygmunta III, jakoby
ich do ślachectwa wśrobować. Nie mógł dość tego, ale [na] cła i insze urzę
dziki królewskie niektórych powśrobował, aby jako faktorów królewskich
przecię sposobniej zac<z) miano. Ten jezuita samego siebie uczynił świętym,
dobywał grobów w Jędrzejowie anno 1634 szukając kości Wincentego Ka-
dłubka 9 *****f. Ci wszyscy ubodzy byli, mało co mieli przed r. 1619, handlo-
[2065] c Na pr. marg.: wójt krakowski ścięty i Łętkowice wieś konfiskowano i Gró-
dek, mieszkanie jego. Sarnicki, fol. 304. d Luka na pól w. e Jw. f Jw.
543
[2065J SZONBOK
wali przecię różnymi, jako solą warzoną, suknem, żelazem, i mieli kramy
żelazne, trzymali solarnie, cła, owa rozmaitych sposobów nabywać piniędzy
s.690Iw. tentowali. Nie zwali się ślachtą, dopiero od r. 1619 II poczęli zamyśliwać,
jakoby się w ślachectwo wśrobować, bo w tym roku po fingowali sobie listy
jakoby od cesarza, na pargaminie jedne, drugie na papierze, czego kilka-
naście kart uczyniwszy, one nie jako przywileje, ale jak księgi w kupę zszyć
dali. Przyprawieli do niektórych i ap'; nsy cesarskich w rzeczy pieczęci i rąk
pieczęci [s] zmyśliwszy, jak to nie trudna mieszczanom krakowskim zmyślać
abo fingować, o czym szerzej w prefacyjej 10. Do tych kart abo ksiąg litery
cesarskie na początku i laury koło nich, i osoby jakby to przodków swoich
dali nowo [<:;center malować w Krakowie malarzowi Marcinowi Proszowskie-
muli, któremu zakazali, aby tego malując ich nikt nie dojrzał. Malował
w pośrodku, jakby w okienku zostawionym w przywileju, herb ichg kozła
białego, a on się na drzewo wspina, na którym trzy róże, a pod kozłem psa
idącego l2 , że tyż owo rzeźnicy i psów zażywają, co im cieląt poganiają, gdy
je ze wsi wiodą na powrózkach. Za to malowanie kilkadziesiąt aboli sto
złotych (że złotem malował) dali. Ja za trafunkiem z jmcią panem Samuelem
Trepką13 przyszedłem do malarza tc:go, który począł zakrywać, byśmy nie
obaczyli, ale widzieliśmy tę rz,""cz, że nowo fingowaną to tak tworzyli. Prosił
malarz, byśmy nie powiedali, iż im zakazali tego, aby nikt nie pobaczył.
Ten malarz Marcin Proszowski na tęn czas mieszkał na Wiślnej ulicy w kamie-
s. 691 Iw. nicy, którą Na Końcu Wsi zwano. II prz,:;dał tę kaminicę był potym Piotrowi
Słodownikowi, a zaś najmem mieszkał na Szerokiej ulicy przed Św. Trójcy
kościołem 14 i anno 1634, a syn ten jego, Jan l5 , dla uczenia się lepiej malar-
stwa pojechał był do Włoch do Rzymu i ten postrzegł tego, że to nowo sobie
fingowali.
Ci kilku braci teraźniejszych Szembekówh nie wyrodzili się od przodków
swych, co królów panów swoich zdradzali, i mało nie większymi zdrajcami
stali się, bo Koronę wszystkę owymi ortami śląskimi zarazili. Bili je na Śląsku
i insze na kredyt brali, a przywozili do Krak<owa) Wildermana 16 *****.
Zakrzątnęli się w tym w skok wszyscy. Jedni srebra różne za też orty skupo-
wali dla inszych pobielania, drudzy miedź, nająwszy sobie roynice pod ksią
żęty i biskupem!? którymsi na Śląsku. Nabiwszy ich anno 1620 i anno 16211 do
Korony je do Krak<owa) wozili przez się i przez różne faktory, a gdy i u in-
szych, co je tam bili, na kredyt ortów tych wielką sumę kiedy przybrali, to
jednego ze swych braci w zastawie aż do zwrócenia zostawili. Przywiószszy
ich do Krak<owa> udawać ich przez inszą osobę uradzili, ukazując wekse-
[2065] g Na lewym marg. IV tarczy rysunek h. Szembeków. h Na pr. marg.: zdrajcy

Korony wszystkiej złej mynice mnożeniem. i Tamże: Szejnbekówoszukanie.
544
[206~1 SZONBOK
!erza Niemca, powinnego Wildermanowego, który w rzeczy za swe dawał je,

za czerwone złote i za talary. Przyszedł Stanisław Szejnbok do książęcia
Zbaraskiego, kasztel( ana) II krakowskiego 18, anno 1621, mówiąc mu, żeby s.692Iw.
sobie skarbu przyczynił, ukazując sposób, iż p( ana) Wildermanów przyjaciel
jest tu z Niemiec, który za każdy czerwony złoty da po ośmi złotych. Książę
kazał podskarbiemu swemu za 50 tysięcy czerwonych odebrać cztery kroć
sto tysięcy złotych, a to ortami śląskimi, które tułaczami potym zwano.
Książę rad chwali sięJ, że "ja za stołem siedząc zarobiłem i przyczynił(em)
sobie skarbu dwakroć sto tysięcy". Pan Smolik prosił książęcia, aby go tego
sposobu nauczył. Powiedział mu, natrzymawszy go trochę na rzeczy. Prosił
także pan Smolik Szembeka, że mu za sto czerwonych rozkazał dać 800 zło-
tych. Pojechali się i z inszymi, i z tymi czerwonymi na Śląsko, a tam za każdy
po szesnastu złotych tymiż ortami dawano, wzięli tedy za same 50 tysięcy,
co od książęcia były, dziewięćkroć sto tysięcy. Do Krak(owa) owe przy-
wiószszy, także Szejnbok do ks. Szyszkowskiego, biskupa krak( owskiego) 19,
szedł i namówił. Tam bodaj nie większą sumę czerwonych złotych od niego
za orty takież otrzymał; znowu i te zinąd nabyte zawieźli do Wrocławia
i do Nysy, a wziąwszy także za każdy po 16 złotych, przywieźli wielką sumę
ortów do Krak( owa) . Podzielili się wszyscy zarówno Szejnbokowie, ale
Wilderman jak dwie części brał tyle, a nie jeżdżąc II więcej po nie, bo i czuli, s. 693 Iw.
że jak postrzegą złej mynice, iż nie będą brać, zaczym jęli pilno majętności
kupować.
StanisławSzembek ten dla patrocinium służył jmci panu Samuelowi
Dębińskiemu, kasztel( anowi) bieckiemu. Gdy potym tęn pąn był poborcą
°,
circa 16 ... 2 uczynił sukolektorem Szemboka, z czego zerwał na kilka tysięcy
Uezuita tyż zapomagał go i inszych). Ten pojął był Amendziankę, mieszczkę
z Olkusza, wdowę po Rymarze, mieszczaninie krak( owskim) , co Wierzbicę
miała po nim i Kowalów, od Żarnowca dwie mili 21 . Tenże Stanisław mówił
samże, iż Amenda tęn przysiągł był nie dać żadnej dziewki za ślachcica,
a że dał za niego, to znać, że się nie zwał na tęn czas ślachcicem, bo i inszy
także chłopi, co spojmowali córki te u Amendy, jako Krzysztof Wizenber-
ger 22 , Wilderman, Ludwik, mieszczanin krak(owski), i Gabryjel Szejnbok.
Ten Stanisław trzymał od tegoż pana Dębińskiego solarnie w Będziniu anno
1618, zaś anno 1622. Za te orty kupił Słupów u Działoszyc od pana Postę
kalskiego 23 i wieś Mokrzeskę24, od Wojnicza dwie mili, a że go ślachta tam
jak chłopa uciskała, przedał ją panu Lubomirskiemu, a mieszkał częściej
w folwarczku na przedmieściu u Wieliczki; kupił anno 1634 wioskę pod
Skalmierzem po św. Szymonie i Judy. Wtym II anno 1622 sejm był, na którym s.694Iw.
[2065] J Na lewym marg.: oszukali książęcia Zbaraskiego Szembekowie.
40 - W. N. Trepka: Liber cbamorum. cz. I 545

[2065J SZONBOK
książę posłyszał, że te orty banijować radzono, on od pół sejmu odjechał.

Przyjechawszy do Krak( owa) uczynił okrutną inwektywę na Stanisława
• Szejnboka, który układno wymierzał się, iż on tylko raił, ale od Wildermana
wolno było brakować piniądzmi. Książę, że wieczór był na tęn czas, odpo-
wiedział: "Wildennana jutro w kajdany wsadzić o tak wielkie szkody złej
mynice". Szejnbok, iż i oń tyż szło, ostrzegł wieczór zaraz Wildermana,
radząc, aby do Niemiec ujechał, a on widząc, o co mu i innym miało iść,
miasto ujechania zadał sobie truciznę i zdechł przededniem. Poszle poń
książę nazajutrz poimać go, powiedzą, że umarły leży. Ledwie za kilką po-
słania uwierzy książę. Poznał, iż się to struł, bo zdrowy był w tęn dzień.
Książę zbywając owych ortów, kazał [w] targi różnego zakupować zboża
w Krakowie, w Żarnowcu, w Lelowie i indziej, a zsypować; zaczym zdro-
żono, że była ćwiertnia zboża żyta już po ośm zł, a potym po dwa targi po
16 zł. Biskup [kazał) także w Rusi wołów nakupić i za wina do Węgiel" udawać
je. Ale ślachta z poddanymi i wszystka Korona zarazili sięk, że szkodować
bardzo musieli na onej złej mynicy ich. Książę że już złej woli był na Szem-
boków, który do ich przedsięwziętego ślachectwa przeszkodą za to byłby im,
s. 695 Iw. oni naprawili na to panią jednę, która bywała u książęcia, I przedarowali
i dodali trucizny, co otruła książę, pana tak zacnego, iż umarł anno 1631
Julii 29 25 .
Aleksander Szejnbok, ten prawie nic przedtym nie miał i gdy Żędzia
nowską26, tyż chłopównę, pojmował, o których pod Z, zapomógł go jezuita
Szejnbek, bracia mu się tyż złożyli. Handlował potym na Śląsko woskiem
i stalą. Raz wziął był z Krakowa żelaza więgierskiego sztabowego, jechał
z nim do Wrocławia, objechał i wjechał broną od Rakus, udał żelazo ono
za stal rakuską; sprzedawszy ją kupcowi wypadł z pieniądzmi w skok ze
Wrocławia, zaś jak wziął dział z tych ortów fałesznych anno 1621, kupił
u Szydłowca wieś Niziny za 60000 od pana wojewody parnawskieg0 27 .
A ten Oleksander służył przedtym j(m). panu Samuelowi Dębińskiemu. Tam
raz prosił kilku towarzyszów w Krak<owie) na śniadanie na ozór wołowy
warzony, a gdy go na półmisku przyniósł, wykroił środek, co lepsze, i wziął
•
przed się na talerz, a koniec ozora i drugą część, co z gardzielem, pomknął

przed owych, co ich zaprosił. Wtym jeden z owych za lekkie uważenie to
mając od Szejnboka, wziąwszy one obadwa kawalee ozora w rękę, cisnął
nań jednym, a drugim dał mu w pysk, rzekłszy mu: "zjedzże, skurwysynu,
j tęn ostatek, kiedyś co lepszego odkroił". Tak dawszy mu w gębę ozorem
s. 696 Iw. wstał i poszedł od onego bankietu. Kupił był Bolmin wieś u Żmijowskieg0 28 ,
mila od Chęcin, anno 1624.
[2065) k Tamże: Grande nefas z Szembek6w.
546
[2065) SZONBOK
'3. Krzysztof Szejnbok, i ten mało miał przedtym. Zapożyczawszy się k.385
na suknie, pojął beł mieszczkę w Krak<owie) , wdowę Czepielową. Miała
ta to ze 20 tysięcy; umarła mu anno 1622; on pojął Szczepanoską29, służebną
od pani Adamowej Dembińskiej30, {co siostra jej za niejakim Czechowskim,
o którym pod C opisanie.} Bawieł się arendami 31 , a z działu tych ortów
wziąwszy, arendą trzymał coś u Skalmierza anno 1624, zaś Mysławczyce,
wieś u Proszowic niedalek032 *****m.
4. Jarosz Szejnbok u Lelowa zaś coś trzymał *****, pojął beł anno 16 ...
siostrę stryjecznę pana Zieleńskiego *** z Lucyjanowic u Proszowic33 *****n.
5. Paweł Szejnbok trzymał arendą Michałowice, od Krak<owa) mila,
od proboszcza miechowskiego od r. 1625 i anno 1632; trzymał arendą też
wioskę Włostowice pod Koszyczkami, 6 mil od Krak<owa) , i u Chęcin
Umianowice 34. Tego znieważeł beł okrutnie Radziechoski, praktyk krak<o-
wski) 35; nachłopał mu, nadto rzekł mu: "tyś kozieł, a ja każę skórę twoję
sobie na bóty garbarzom wyprawić i brodę twą każęć ująć w kleszcze, abyś
ją wykupował". {Wójtostwo miała matka ich w Szydłowie i ten Paweł mieszkał
tamże przy matce z żoną36.} °Arendował beł Szydłów od starosty p. Sta-
nisławskieg0 37 . Tam do połogu żęnie wziął beł mamkę ***, a tęn przyje-
chawszy w dom do niego anno 1634 w dzień św. Stanisława, strzeleł mu
w łeb, że zdechł zaraz i przepadła głowa jako chłopia 0.
Szonbokowa, matka tych, kupieła beła szołtystwo w Klecach 38 , tam
z dziewkami mieszkała. Dała beła jednę *** za Miklaszowskiego, też chłopa,
o którym pod M39; drugą za Ćwiczyńskiego, też chłopa; trzecią za Delpa-
cego mieszczanina, o którym pod D *****p.
Pozwał beł poborca wojew<ództwa) krak<owskiego) *** Aleksandra
Szejnboka do grodu krak<owskiego) do konstytucyj ej anni 1620, żeby jako
nowa ślachta oddali pobór od sum i substancyj ej. Stanął na termin, a wi-
dząc, żeby musieli beli płacić, wolał odstąpić zwać się ślachcicęm r i tem
się bronieł mówiąc, że "my nie czyniemy się ślachtą ani starą, ani nową.
Mieszczanieśmy są krak<owscy), mąmy swe jurysdykcyje miejskie. Jeśli to,
że majętności ziemskie trzymamy, tedy mąmy na to przywileje od dawnych
królów". Stanął dekret grodzki S: "ponieważ Szejnbokowie nie czynią się
ślachtą, tylko mieszczany, ideo wolni od tej konstytucyj ej na nową ślachtę
uczynionej pronunciantur". Dowiedzieli się o tern inszy bracia jego, mało go
między sobą nie rozsiekali mówiąc mu: "bodaj cię beło zabito, niżeś nam to
Wyrządzieł, bo mogłeś ty kontraktęm darować co poborcy, puściełby beł
[206S] , Odtąd podstawą wydania jest oryginalny rękopis. m Luka na 2 w. n Lu-

ka na- 21/2 w. -- o~o Dopisano ciasno w luce. p Luka na Jlj3 w. r Na pr. marg.:
odstąpieli zwać się nobiles · w grodzie krak<owskim) . s Tamże: dekret.
547
[20e5) SZONDOK
to imo się i moglibyśmy beli tak z lekka do ślachectwa sie wszrobować,

a teraz ten dekret grodzki będzie nam wiecznemi czasy szkodzić". Zaś gdy
przyszła konstytucyj a anni 1633 coronationis 4o bardzo twarda, że po takich
plebeusach, co się ślachtą zową, a nie są i od kilkudziesiąt lat, choć się do
ślachectwa wtrącieli, kaduki król ślachcie rozdawać będzie mógł, t a Szejn-
bokowie chcąc kadukom zabieżeć, dali tysięcy coś niemało p. Lubomierskie-
mu, wojew<odzie) rusk<iemu), anno 1633, żeby im dopomógł (jak mu to
nie nowina czynić) do jakiego sposobu wszrobowania do ślachectwa, {a p.
Chełmskiemu, chorążemu krak<owskiemu)41, 8 tysięcy,} bo ich beł przedtym
pozwał pro usurpatione tituli nobilium jm. pan Tarło, wojewoda lubelski 42 .
Przyszło im przed trybunalskim terminem wywodzić ślachectwo na sejmiku
elekcyj ej deputackiej w Proszowicach w poniedziałek przed św. Franciszkiem
[3 X] anno 1633 43 . Przyjechali Szejnbokowie, żadnego wywodu nie ukazali,
tylko tę księgę zmyślonych przywilejów, które ten Marcin, malarz, o którem
wyszszej, jak rozkazali, malował i tytuły cesarskie złotem nowo w okienkach
zostawionych tworzeł i kładł. Do tej sprawy abo wywodu przyjechał p. Lu-
bomierski, informował na to polewników swych stołowych, co wrzeszczeli
w kole w Proszowicach, że "przyjmujemy p<any) Szejnboki za ślachtę
polską"u. Nie bel jegomość pąn Tarło, ale prokurator jego mci, pan Żyd
kiewic 44 , ukazował, że się oni ślachtą nie zwali, dopiero to od r. 1622;
ukazował, co ich famatos zawsze pisano w autentycznemi wielką kupą eks-
ceptów z różnych ksiąg; ukazował i to, co w grodzie krak<owskim) ultro
i benevole zeznał Aleksander, iż nie jest ślachcic, tylko mieszczanin. Zjednał
im (choć w kole nie belo tego) p. Lubomierski, że sobie napisali atestacyją
dedukcyjej sejmikową, na którą naprzód podpisał się sam p. Lubomierski,
potym polewnicy i słudzy jego, a oni zaś w Krak<owie) od ślachcica do
ślachcica po gospodach chodzieli prosząc, co się im podpisowali na onę
atestacyją utworzoną. I tak tą sztuką zatrzymali lite pendente, co kaduków
po nich do rozprawy król dać nie mógł, a zaś jak sejm przypadnie, spodzie-
wają się ustać tern kadukom. Nagotowali i deputatom do sprawy ostatniej
dwadzieścia tysięcy, i upominków w klejnotach na drugą dwadzieścia. Do
tych fałesznych, zmyślonych ich przywilejowych ksiąg trzeba by pozwać
malarza tego, Marcina Proszowskiego, i syna jego Jana; ci nie przą się tego,
że te fikcyj e za przepłacenim malowali i w próżnych okienkach na to zosta-
wionych dopiero świeżo i niedawno anno 1619 tytuły cesarskie złotem pi-
sząc kładli, laury i osoby jakby przodków ich na drugich zaś kartach. Wy-
• •
[2065] t-t Na odwr. k. 385. u Na lewym marg.: Elekcyja mezwyczaJna z prze-
płacenia Lubomierskiemu. w Tamże: Nota pod Wesoło ski.
548
[20651 SZONBOK
znaliby to być świeżo fingowane, co Szonbokowie datę w nich od Augusta

jakby uczynioną perfi<n) gowali, aleć to u mieszczan krak< owskich) nie no-
wina, jako w prefacyjej o tern szerzej i pod opisanim Klęczowskiego, Krzy-
•
żanoskiego i inszych t.
Gabryjel Szejnbok, stryjeczny tych wyszszych, Amendziankę, mieszczkę k. 386
z Olkusza, też beł pojął, rodzoną Stanisławowej45. Ten dzierżał arendą·
Pełcznicę, wieś u Skalmierza, od pana Samuela Dembińskieg0 46 , tylko po
półtora tysiąca dawał na rok, a jeszcze wytrącał defalkat ę 47 po kilku set,
jakby namniej co urodzaj posłabiał. A gdy p. Przyłęcki, stolnik krak<owski) 48,
dał beł na zastawę tej Pełcznice 20000***, od którego zastawnika trzymał
to tenże Gabryjel circa 1618, i pozwoleł zastawnikowi bez de fal katy po dwa
tysiąca Y i insze datki do tego, które na 500 zł uczyni eli (czym niedobrą miał
arendę pierszą), kupił beł Słaboszów i Kropidło u Działoszyc za 50 000 fi.
od pana Pisarskieg0 49 ***. Trzymał arendą od księżej Pielgrzymowice 50 ,
wieś dwie mili od Krak<owa), od kilku lat i anno 1630. Zgorzał mu tam
beł dwór; zbudował beł inszy, ale przecie od tego frasunku umarł anno
1632. Zostało kilkoro dzieci jego *****z.
Ci wyszszy pięć braciej, chcąc się łączyć z lekka między ślachtę, prezento-
wali się na okazowania kilkoro od r. 1623 i potym w województwie kra-
k<owskim) . A ono dobrze by im z cechami miejskiemi krak<owskiemi)
na Srzelnicy to odprawować, wziąwszy do pasa nóż rzeźniczy miasto szable,
a pałkę na ramię, co nią rzeźnicy bydła porażają, a grele 51 miasto kopijej,
co się piwowarzy na jachtelach52 nięmi zbijają.
Szneberg Antoni, są edycyj ej księgi medicamentorum, ale to nie tych
z Krak<owa) mieszczan; o tern in Theatro Chirnico libro, fol. 698 53 .
Jest pąn Szonberg ***, od cudnej góry nazwany, ślachcic, co bel anno
1611 pod Smoleńskięm i w Wołoszech anno 1622 54 . O tego przodku pisze
Jachim Bielski w Chronice, fol. 425, gdy anno 1462 gdańszczanie wojowali
sabiński kraj55 paląc włości. Tęn, co w Moskwi beł, kupieł Bierków 56, wieś
od Krakowa dwie mili.
Jeśli ci dopną na sejmie {anno 1635} Szonbokowie, czekają na to okrutna
rzecz takichże mieszczan krak<owskich) , co się chcą do tegoż wszrobować,
a mówią: "jeśli dopną ci tego, tacyśmy my urodzęni w Krak<owie) jak i ci,
trzeba, aby nas toż potkało", jako Fresserowie, Wissenbegerd, Frąckowic,
[2065) y Na pr. marg.: Herby te na trunnie kładli, chowano u P<anny> Maryjej

w Krak<owie>, niżej rysunek czteropolowej tarczy, w pierwszym polu h. Szembeków (pas
ukośny z lewa na prawo ku górze z 3 różami, nad pasem koziol, pod pasem koziol), w dru-
gim polu Gozdawa, w trzecim pól orla i piramida z 3 gwiazdami, w czwartym ko-
roTta. · z Luka na półtora w.
549
[2066] SZEMBEK - [2068] SZULC
Zalasowski, Gutte<te)rowie, Falęcki alias Słoninka, Cellary, Delpacowie,

Justemonti, Cetys, Foks, Waksmąn ż •
[2066] SZEMBEK Mikołaj, woźny we Gdowie. O tem nota in act<is)

terr<estribus) Crac<oviensibus) anno 1561 a kilka razya.
k. 388 [2067] SZONa Jakub beł kilkanaście lat mynczarzem w Bydgoszczej I,

Niemiec z rodu, z Prus *** poddany pana ***, który u Proszowic mieszkał
w krak<owskiej ) ziemi ***. P. Gliński Kasper zna tego pana i powiedał
przed nim, iż ten mynczarz jego poddany jest. Ten mynczarz tak się zbiel
na mynicy2, że kupi el majętności w Prusiech na ośmdziesiąt tysięcy b. Kaduk
pewny po nim. Zaś we Gdańsku i bardzo w wielu miastach głównych w Nięm
cech nakupieł osiadłości. Synów miał dwu [e].
[2068] SZULC8- przezwiska niemieckiego, belo i są mieszczanie kra-

k<owscy) , o których często w księgach miejskich krak( owskich) , gdzie
cives i famatos pisano ich. Mieli swe w Krak<owie) osiadłości i miejskie
trzymali. Szynkięm win bawieli sie i korzęniem w sklepach. Beło Szulców
dwa na Sławkoskiej ulicy1. Złotnik beł trzeci 2 ***, najmem mieszkał na
Floryjańskiej u mularza anno 1628, podle Gajowskiego. Ten Szulc złotnik
pojął beł gamratkę Górskiego, co służeł uksiążęcia Zbarawskiego, kaszt e-
l<ana) krak( owskiego) 3, i miał z nią dwoje dzieci b . Potem poszedł od niej
precz, a ona znowu z tęmże Górskim mieszkała na Sła(w) koskiej ulicy anno
1629 przeciw kościołowi Św. Marka od rogu we wtórej kamienicy. To słowo
Schultz, po polsku szołtys. Z tych tedy Szulców alias szołtysów, mieszcząn
krak<owskich) , beł rajcą krak( owskim) anno 1458 Nicolaus Szulc. Brat
jego, Jan Szulc, mieszczanin krak<owski), beł rajcą został anno 1481 4 ;
Kasper Szulc, mieszczanin krak<owski) , beł kaczmarz; jest nota o nim,
na ratusz co bel pozwany anno 1630 o niezapłacenie donatywy według czasu
do poborce miejskiego *****e.
Bartłomiej Szulc beł też mieszczanin w Bochni d, jest nota o nim w księ
gach ławniczych bocheń< skich) feria secunda in crastino Dominicae Roga-
tionum [28 V] anno 1612 per famatum virum Bartholomeum Schułtz advo-
[2065] ż Do tego artykułu należy też odnieść notę na k. 387: Są noty bardzo wiele, gdzie
famatos je pisąno, jako famatus Nicolaus Szejnbok civis Crac<oviensis) et Zofija Waxma-
nowa coniuges in actis scabinal<ibus) Crac<oviensibus) anno 1622.
[2066] a-a Lw., brak.
[2067] a W tekście pisownia nazwiska: Szchon. b Na pr. marg.: 80000. e Lw.:
którzy i z ojcem się za ślachtę dobrą być udają.
[2068] a W tekście pisownia nazwiska: Szchultz. b Na pr. marg. :skurwysynowie.
e Luka na l w. d Na pr. marg.: Do<m) w Bochni przed ali Zatyczce, mieszczaninowi.
550
[2069J SZULCÓW - [2071] SZCZEPANOSKI
catum etc. A inszych mieszcząn w tęm akcie nobiles tamżc pisąnoe, jako
Ślęzakowica, Buchcickiego, Piotrowskiego, Marcinkoskiego, Grodeckiego
i inszych, a drugich, jako Drogosza i Zacharę, famatos. Wielkie nefas bo-
cheńskich górników!. .
[2069] SZULCÓW a beło dwa bracia, Paweł ***. Tych Kondratówna,

mieszczka z Krak<owa) , urodzieła. Ci przedali wioskę Rudno w krak<ow-
skiej) zięmi p. Uj ej skięmu1. Paweł zaś bel circa 1634 za urzęnnika w Czubro-
wicach u Olkusza u p. Tworzyjańskiego 2 . Powinnym<i) zową Łaganoskich 3
u Proszowic.
bNobilis Paulus Schultz n<obili) Ioachimo Morski roborat. Nota o tern,
co się ślachcicem pisał, in actis castren<sibus) c<apitanealibus) Crac<ovien-
sibus) 1630 b.
[21)70] SZCZEPANOSKI nazwał się *** chłopski syn z Siemichowa 1

u Zakliczyna w Podgórzu. Ten z młodu pasał świnie u p. Gumińskiego 2 ,
co trzymał wsi u Tarnowa. Potym służeł kilka lat {ai anno 1620 a} p<anu)
Wilkockiemu, co w Kołkowie wójtostwo miał u Biecza 3 . Tąm służąc schadzał
się z siostrą pańską i nabawicł jej dziecięcia b; na ostatek uwiódł ją i brał
z nią ślub w Łopuchowie 4 w Podgórzu. Poimał go beł Wilkocki ina garło
miał mu stać, potym puścieł to imo się i mieszkał z tą jego siostrą Szczepa-
noski ten i dzieci kilkoro miał. Służeł potym u p. Czernego Piotra na Pod-
górzu i anno 1632 c.
[2071] SZCZEPANOSKI nazwał się Grzegorz, syn zagrodnika Czekaja k.389
ze wsi Łęki Królewskiej na wielgierządy krak<owskie) , od Wojnicza dwie
mili, a od Szczepąnowa 1 mila. Rodzony brat jego, Jakub Czekaj, na zagro-
dzie beł w tej Łące i anno 1633, a Jan Czekaj na karczmie tamże a w Łęce.
Ten Grzegorz ciesielstwo pierwej rabial, zaś beł za urzennika pod Dobczy-
cami we wsi Dobrej2 u p. Lubomierskiego, kasztel<ana) wojnickiego 3• Po-
jął bel w Dębnie 4 li Wojnicza chałupniczą dziewkę Lorkównę; miał z nią
potomstwa, synów szterech: Kaspra, Stanisława, Jana, Krzystofa, dziewek
trzy. Jednę dał za Zakrzowskiego S, co p. Dębicki Jąn 6 ma z nim sprawę,
[2068] e Tamże: W Bochni wszytko ślachta. f Do tego artykułu można zapewne od-
nieść tekst dodany na odwr. k. 387: Anno 1585 in actis terrestribus Cracoviae nota pisze go fa-
matus Petrus Szulc de Wieliczka. 1507 in act( is) castren<sibus) Crac(oviensibus) Sabbato
ipso die S. Dorotheae [6 II] famatus Eustachius Szulc civis Crac<oviensis) . . .
[2069] a Tekst dodany na pr. marg. n/'ll poprzedniego. b-b Tekst na odwr. k. 387.
Na lewym marg.: anno 1630, Indignatio.
[2070] a-a. Lw., brak. b Lw.: ten świniarz świniarczątka. c Na lewym marg.:
od Panka chłopca.
[2071] a Lw.: w tejże.
551
[2072] SZCZEPANOSKT - [2075] SZCZEPANOSKI
drugą za Kołackiego b
***, co w Wolej u Limanowej7 na Podgórzu mieszkał
***, trzecią za Bosakoskiego, o którym pod B opisanie ***. Tęn Grzegorz
trzymał aręndą Dębno u Wojnicza od Fraksztyna 8 anno 1624. Potym Ja-
downiki Co granicę C od p. instygatora 9 anno 1625 eż do r. 1628. Zaś anno
1629 trzymał Rogi wieś od pani Wielogłowskiej pod Sączem Starym 10.
Tęn Grzegorz dał beł rodzoną żony swej siostrę, Lorkównę, wdowę po Dziu-
bińskim, za Jana Szubargę alias Szumargę, który także Dziubińskim po żęnic
zwał się z pierszego męża, o których pod Dziubiński opisanie. Synowie
tego nazwanego Grzegorza: 1. Kasper służeł p. Fi erlej owi w Bescach l1
u Wiślice circa 1626, zaś od r. 1628 *****d. 2. Stanisław w Krak( owie>
w Collegium ucze! Się12 anno 1629. Bestyja [e] sieła rozumie o sobie. Za ś1ach
cica się udaje. Beł raz w Sączu, miał w grodzie sprawę anno 1632, miał pa-
chołków dwu, którym rozkazał, jeśli kto będzie pytał oń, aby powiedali,
że jest z Wielgi Polski i ma tąm swą majętność. {ShlŻeł [u] pana Sapiehy
w Litwie circa 1634.} Beł z lisowczykami na cesarski circa 1636. Srużeł potym
anno 1637 p. Lubomierskiemu, wojewodzicowi ruskiemu 13 , za kuchmistrza.
3. Jan w Sączu uczeł się anno 1629 *****f. 4. Krzystof przy ojcu jeszcze
beł anno 1629. Przy Stanisławie kuchmistrzu beł anno 1637.
[2072] SZCZEPANOSKla nazwał się Jędrzej, syn rolnika Misięńka

z Łęki l tejże, wsi od W ojnicza dwie mili. Ten syn Misieńków służeł pierwej
u chłopów za parobka. Potym u p. Biernackiego w Dąbrowie 2 pod Sączęm
anno 1632 za pachołka. Miał lat 30 i kilka; dostatni w ochędóżkę, za ślach
cica udawał sięb.
[2073] SZCZEPANOSKI o tem pod opisanim Mokracki, który raz od

Mokrzeszki wsi, a czasęm od Szczepanowa zwał się, że te wsi na Podgórzu
u W ojnicza jednego p. Czernego beły 1.
[2074] SZCZEPANOSKl plebeus jest też pod opisanim Druskiego w Po-

krzywnicy.
[2075] SZCZEPANOSKl, co beły Szczekociny ich, co matka, po ich

ojcu wdowa, szła beła za p. Jasińskiego w Szczekocinach l , mieszkał z nią.
Ta matka jednęmu synowi *** powiedziała na trybunale w Lublinie u sądu
publice, iż nie jest syn Szczepanoskiego, ale go z woźnicą miała a .
[2071] b Na pr. morg.: Kolacki. C , C Lw., brak. d Luka na 14/5 w. e Lw.:

chłopska. f Lilka na póltora w.
[2072] a Na lewym marg.: 64. b Tamże: Staś wożnica.
[207S] a Na lewym marg.: od mistrza Dąbroskiego.
552
[2076] SZCZEPKOSKI - [20821 SZCZUCKI
[2076] SZCZEPKOSKla nazwał się ***, mieszczanin bel w Wieliczce, k.390

Łuczywkiem zwano go tam pierwej; bednarstwo rabiał, potym to od łuczywa
Szczepkoskim zwał się. Miał synów kilku, beł żyw w Wieliczce i anno 1633 b.
[2077] SZCZERBIC nazwał się *** bękart księdza kanonika krak<ow-

skiego), co bel i proboszczem w Olkuszu ***, co owa kamienica jego beła
na Kanoniczej ulicy w Krak<owie), która jest na rogu, pomalowana z her-
bami i tytułami 24 kanoników, anno 1630. Ten Szczerbie bękart kupieł bel
od Krak<owa) mila wioskę Małą Garliczkęl. Umarł circa 1617 a.
[2078] SZCZERBIca Jąn, mieszczanin w Warszawie od ki1kudziesiąt
lat {anno 1637}. Tęn ma kamięnicę na rogu u Rynku od Krzywego Koła
ulice. Żonę ma mieszczkę, synów z nią: Aleksandra 9 lat, Kazimierza 5 lat.
Sąm Jąn miał .....
[2079] SZCZYGIELSKla nazwał się *** z Krajenki, miasteczka w Wielgi

Polszczel, ***** poddany pana Grudzińskiego, wojewody kaliskieg0 2 .
Służeł w kaliskim kraju u ślachty, bywał w swowolnych kupach anno 1625
i anno 1626, rozbijał po gościńcach. Pojął w tęmże miasteczku mieszczkę
wdowę anno 1627. Jeżd<ż)ał przecię na zacięgi do ślachty. Udawał się za
ślachcica.
[2080] SZCZYGIELSK[ nazwał się *** chłopski syn ***. Wiedzą chłop
skie urodzenie jego w Podgórzu niemal wszyscya i zadają mu to; on wilczą
pokoro znosi każdemu. Ten mieszka na spłachciu we wsi Kąsinie l , trzy mile
od Myślęnic w Podgórzu. bŚlachciankę, powiedają, ma za sobą; o tem-
w Podgórzu b enologijej dowiedzieć się jeszcze.
[2081] SZCZYGIELSKI zowie się *** chłopski syn ***. Ten bel pro
kuratorkiem w Bełzie po rokach ; odprawował i na trybunale w Lublinie
sprawy od wdowy paniej Daniełowiczowej, wojewodzinej ruskiej l, i anno
1633 a .
[2082] SZCZUCKI a nazwał się *** w Piotrkowie mieszczanin, cerulik;

beł tamże i anno 1633. Żonę mieszczkę miał, b a jak z miasta wyjechał gdzie
indziej, to b udawał sięc za ślachcica.
[2076] a Na lewym marg.: 73. b Tamże: od cerulika.

[2077] a Na lewym marg.: od Gomolińskiego l?].
[2078] a Artykuł dodany na odwr. k. 389, urwany w pół zdania. Brak w kopii Iw.
[2080] a Lw., brak. b-b Jw.
[2081] a Na lewym marg.: Pan Suchorabski.
[2082] a Na lewym marg.: 94. b-b Lw., brak. c Lw.: ciućka.
553
[20g,J SZCZUDŁOWSKT ... [208?) . SZERZYŃSKl
[2083] SZCZUDŁOWSKP nazwał się *** syn chłopa Szczudła ze wsi

Jawiszowic p. Mikołaja Porębskiego, kasztel( ana) zawichojskiego 1• Bel
u tego pana za wychowańca kilkanaście lat. Wyprawieł go bel ten pan do roty
kwarcianej circa 1630; ni c miał tam długo miejsca. Potym oddał go pąn-że
tęn za komornika p. Myszkowskiemu ***, margrabi na Pińczowie 2. Miał
at 22 b anno 1630.
[2084J SZEDLIMOWSKP przezwał *** bchłopski synb *****c.

się
Powi edali niektórzy. iż bę kart księży kanoniczy i wychował się we śpi
talu u Św. Ducha w Krak<owic) . Jak podrósł, wziął go beł za chłopca ksiądz
Łukasz , kanonik krak <owski >[; b eł u niego kilkanaście lat. Potym pojął
bel pod Sendomierzem w Stodołach, wsi króleskiej, szołtysową wdowę circa
1632; mieszkał z nią w szołtystwie . Beł w tęmże roku za urzęnnika u księdza
Oborskiego, sufragana krak<owskiego) 2, we wsi Wyciążach , dwie mili od
Krak( owa)3. Miał matkę kędyś u Oświęcimia; bela u niego bardzo ubogo,
odesłał ją anno 1632 po św. Janie przez wójtowego z Wyciąż parobka Jaśka,
od którego wywiedzieć si ę o miejscu a. Musi być [e] to Niemcy go beli prze-
zwali tak [f] Szelmowski [s], bo tęm oni słowem nazywają, gdy się kto w długu
nie zyści , to kartki na pręgierzach na szubienicach przybijają szelmą zowąc,
a ten Szelmoskim odmi e nieł.
[2085] SZELĄGOWSKP dwaj bracia zową się.

Jeden *** pojął w Wie-
liczce b mieszczkę nazwaną Turską; beł żyw i anno 1634, handlował anno
1622, orliki skupując tanio śląskie i ortyl *****C. Drugi *** w Krakowie
pojął Hipolitówn ę mieszczkę circa 1629 i tam w Krak( owie) d najmem mie-
szkaj ąc wino szy nk ował i anno 1634.
k. 39 1 [2086] SZELIŻYŃSKI nazwał się *** chłopski syn ****h. Sieła ich
mówieli , że bękart księży ***, bo do księdza *** wszytko jeżdża, mówiąc,
że mu powinny, od którego zawsze przywozi pięniędzy. Ociec jego jest,tak
powie dają, bo mu tak d ał sporo, Ż'~ za to kupieł wieś Wolą Żółwińskąl, dwie
mili od Warszawy, u p. Zawisze 2 *****. Kaduk po nim nieomelnyb.
(2087] SZERZYŃSKI, czasem ZERZYŃSKI, zwał się ***, a ociec zaś

jego W olskim s ię zwał. Beł przewoźnikiem na Wiśle pod Niepołomicąmi ,
[2083] a Na le wym marg. : 50. h Tamże: od p. Olszoskiego.

[2084] a Artykuł dodali)' lIa odwr. k . 390. b -b L w.: chłopskie dzicię. c Luka
lIa ]1/4 w li Na lew)'m marg.: Wyciąże, i niżej: mówieła kacmarka, że ślachcic. eLli'. :
(bo blisko granice), że go. f L ll'.: od szelmy.
[2085] a Artykuł dodany lIa odwr. k. 390. b Na lewym marg. : Wieliczka. c Lu-
ka na l w. (} Na lewym marg.: Krak<ów) .
[2086] a Luka na pól w. b Na pl'. marg.: 20000. ..
554
(2088) SZYCIK - [2090) SZVDLOWSKl
a że służeł za coś w Niepołomicach u pana Branickiego I i uprosieł to bd

sobie, że najmował mu niedrogo ten przewóz, na którym od kilkunastu lat
będąc i anno 1630. Syn ten jego ***, który Szerzyńskim zwał się, sh,żeł
Mikołajowi Trepce w krakoski ziemi i na ten czas, gdy beło w Dębnie (od
Bochnie trzy mile) w zameczku wyłupano sklep, w którym depozyt bogaty
paniej Fraksztynowej beł złożony, gdy puścieła beła arendą to Dębno tęmu
Mikołajowi Trepce anno 1629 2 • Tęn Zerzyński najechał beł a z inszęmi roz-
bójnikami anno 1630 pana Tynieckiego, od Jędrzejowa mila 3• Zabieli samego
i syna jego, pobrali mu pięniądze, szaty, srebra, konie i insze; przeszpiego-
wąno ich z trafunku w Tarnowie, kilku poimano i szczwiertowano. Ten
Zerzyński uciekł, którego powołali owi inszy, wałęsał się przecię po Pod-
górzu. Siostrę tego to, przewoźniczankę, pojął bel niejaki Ruszkowski, o któ-
rym pod R.
[2088] SZYCIK a ***, mieszczanin w Wilnie b bogaty, o tym pod opisa-

nim Kopiński ***. Tego dziewkę pojął kniaź Ogiński l anno 1637 w mię
sopusty.
[2089] SZYDŁOWSKI nazwali się trzej bracia: Wojciech, Marcin,
Wespezyjan, synowie Marcina Mięsopusta Tyry, rzeźnika w Szydłowie
miasteczku a . Wojciech służeł u ks. Opalińskiego, biskupa poznańskiego l.
Pojął beł Jurkowską Marynę w Jurkowie 2 w Sendomierskim b. Mieszkał potym,
w Kochowie 3 pod Opatowem od r. 1620 i anno 1633, i potym, w do-
żywociużony tej swej, z którą miał do tego roku dzieci czworo *****C.
Drugi, Marcin, służeł i z młodszym p. Opalińskiemu, staroście leżajskiemu 4 .
Ten Marcin potym pojął beł Bystrojowskąd, służebną u pani Opalińskiej
matszałkowejS, która puścieła mu Chmielnik 6 wieś od r. 1620 i 1632 *****e.
Trzecif, Wespezyjan, po służbie p. Opalińskiego pojął beł Trębecką, która
u Tatar bela przedtym w więzieniu. Ociec jej służeł u p. Lubomierskiego 7
na Wiśniczu. Puścieł mu beł ten ociec spłacheć we wsi Baryczy w przemyskiej
ziemi u Błażejowej 8, wsi o granicę. Posag wytrzymował to po tej żenie circa
1631 g •
[2090] SZYDŁOWSKI nazwał sie bękart Wojciech. Matka tego to mie- k.392
szkała w Jędrzejowie a; zwano ją Jadwiga Wrzeszczówna. Ta nie wiedzieć
[2087] a Na pr. marg.: Rozbójnik.

[2088] a Artykuł dodany na odwr. k. 390. b Lw.: Wieliczce.
[2089] a Na pr. marg.: Szydłów. b Tamże: Jurkowska. c Luka na ]5/6 w. d Na
pr. marg.: Bystrojebska. e Luka 1/0 ] J/3 w. r Na lewym marg.: 34. g Tamże: Za-
górski Jarosz.
[2090] a Na pr. marg.: Jędrzejów.
555
[2091] SZYDLOWSKl - [2092J SZYLrnSKl
(h] z kim miała

bez męża dwoje bękartów, tego Wojciecha i Jadwigę dziewkę,
którą dała bela za Warwasa balwierza tamże w Jędrzejowie; żywi beli i z bal-
wierzem i anno 1633. A tę matkę ich pojął b;:ł z dorosłęmi temi bękarty
Jachim *** niejaki, rodzic z Sulejowa, który zabieł tam beł żonę w Sulejo-
wie i uciekł z gafłem do Jędrzejowa. Tajeł się długo w klasztorze jędrzej 0-
skim u mnichów l , że tam beł mnichęm powinny jego. Żył beł ten mnich
i anno 1633 ***. Tego Jachima szukano, ale w klasztorze nie spodziewąno
się go. Pojął to beł potym tę Jadwigę Wrzeszczównę; umarł beł circa 1619,
a ta mać tych bękartów po nim niedługo. Ten Wojciech bękart służeł w Lit-
wie u ślachty, potym służeł panu Dęmbińskiemu, sędziemu ziem<skiemu)
krakowskiemu 2 , od kilkunastu lat eż do r. 1631. Tam w służbie nabawieł
beł brzucha c służebnej panny Pawłowskiej. Jak się dowiedziąno nąń, z nie-
łaską kazał mu precz pąn od siebie. Pannę tyż odesłąno do ojca pod Piń
czów do Pawłowic 3 • Panna, abo raczej brzemienna, posłała do Wojciecha
tego nazwanego Szydłoskiego, by ją pojął, i tak w Nawarzycach 4 u Pińczowa
brał z nią ślub, posławszy sobie po nię przed Gody anno 1631. Wesela nie
sprawowali. Przystał po tęm ożęnieniu za sługę na koniu do jm. p. Gomo-
lińskiego Stefana we Mnichowie 5 pod Jędrzejowem, a samę panią na wsi
u chłopa miał, która prętko beła zległa tamże. Potym wyprawieł go beł ktoś
anno 1632 do biskupa krak(owskiego) Lipskieg0 6 za urzęnnika do wsi
Górna, niedaleko Daleszyc 7. Miał lat pod 50; dostateczek miał koło siebie
i sreberka po trosze, szablę oprawną, ładownicę z gęstemi brajcarami 8 etc.
Tęn potomek jego pierszy, z tej Pawłowskiej z bękarta zrodzony, to jest
arcybękart d •
[2091] SZYDŁOWSKI zwał się też *** chłop z postaci właściwy, z żony
spowinowacenia dostał. Ten trzymał arendą anno 1630 plebaniją w Olesz-
nicy, miasteczku w sendomierski ziemi, od księdza Mikołaja Lanckoruń
skiego l . Ten sąm abo ociec jego z Szydłowa, królewskiego miasteczka, musiał
. "
wymsc etc.
k. 393 [2092] SZYLINSKI nazwał się Matyjasz dopiero od r. 1624, którego
przedtym Matyjaszem w Krakowie zwąno a . Kusznierskiego rzemiosła jest.
Pojął beł mieszczkę jakąś w Krakowie. Kupieł beł część jednę w kamienicy
na Brackiej ulicy. Potyrn pojął drugą żonę, Kawecką rzeczoną, która służeła
li p. Janowej Kazimierskiejl ***. Tego nie wiem, z jakiej łaski rozkochał
się p. Dębiński Zygmunt stary2, że go zapomógł na wina kupno, które szyn-
[2090] b Lw.: bo nie chce powiedzieć. c Lw.: puchliny. d Na pr. marg.: od

stryja jego a brata matczynego też są synowice, o tych fol. 36 chartis.
[2092] a Na pr. marg.: Krak<ów).
556
(2093) SZYMAKOWSKI --- (2098) SZYPLOWSKf
kował, a zaś pięniądze oddawał. Miał

syna Zygmunta, który pojął bel Res-
pondowską, mieszczkę w Krak( owie) na Gołębiej ulicy, i tamże na tejże
ulicy z tą żoną mieszkał i anno 1631; o tęm Respondowskim pod R. bTen
Zygmunt beł u Szembeka 3 za koadyjutora na cle w Krak( owie) Pod Blachq4
od kilku c lat i anno 1634 ***** d. Ociec jego, Matyjasz, pojął trzecią żonę
Jagniątkowską5 *** i tam do bratów żeninych wyniósł się z Krak( owa)
anno 1630 b •
[2093] SZYMAKOWSKIa nazwał się *** chłopski syn *****. Tego
wziął bel Butler pułkownik I za chłopca. Chował go kilkanaście lat i w Irląn
dyjej bel Z nim. Bel za szafarza u niego i anno 1634, miał już lat 30. Węsaty,
po niemiecku chodzieł b.
[2094] SZYMANOSKla *** chłopski syn zwał Sięł. Bodaj to nie ten
od Butlera? Ten służeł anno 1635 u piwnicznego królewskiego w Warszawie,
u Wybranoskiego, o których pod W. Miał lat 30.
[2095] SZYMAŃSKJa nazwał się Krzysztof, Z Daleszyci Szymanka
mieszczanina syn, a matkę jego miał ociec chłopa wójta dziewkę w Mójczt;:j,
wsi u Daleszyc, circa 1600. Ten syn Szymanków służeł Bronickiemu 2, chora-
żęmu roty pana starosty chęcińskiego3, w interregnum anno 1632 i potym
beł u tegoż Bronickiego b .
[2096] SZYMO:ŃSKra nazwał się *** syn Jąna, młynarza z Jakubowal

od Pińczowa. Slużeł w krakoski ziemi u p. Krasowskiego Piotra2 za serbina,
potym anno 1632 u Mokrskiego Stanisława u Pińczowa b .
[2097] SZYPIŃSKI ***, poddany pana starosty opoczyńskiego I podda-
ny [s], i u niego się chował. Krawiectwa wyuczeł się beł, potym w Krak(o-
wie) ożenieł się i rabiał krawiectwo, na Tworzyjańskiej ulicy w tele p ( ana)
margrabinej w kamienicy2 część bel kupiet Beł żyw i anno 1634, majqc
lat pięćdziesiąt.
[2098] SZYPŁOWSKI nazwał się Stanisław, syn chłopa Szypułki od
Krak( owa) *****&1. Nie umiał ten Stanisław czytać i litery; idyjota jest.
Służeł circa 1619 w Wielgi Polszcze, dwie mili od Gniezna, u Jabłkowskiego
[2092] b- b Dodane potem. c Lw.: kilkunastu. d Luka na 1 w.

[2093] a Artykuł dodany na odwr. k. 329. Na lewym marg.: Butler. b Pod tekstem:
p. m<istrz> Dąb<rowski>.
[2095] a Na lewym marg.: 82. b Tamże: wójt z Jeziorna i Bożęcina..
[2096] a Na lewym marg.: 62. b Tamże: Jeżoski. Na pr. marg.: Mokrski.
[2098] a Luka na J/3 w. Na pr. marg.: od Krak< owa>.
557
12(99) SZYPOWSKl - 121011SZYPOWSKI
w Mieleszynie 2 kilkanaście lat. Tam pojął bel .. * służebną od paniej Po-

dolskiej Stanisławowej3 circa 1623; miał lat 30. Udawał się przecie z kra-
k( owskiej) ziemie; powiedał, że ksiądz Szypowski, kanonik 4, stryj jego jest,
co nieprawda. Trzymał potym tamże folwark Babin od pana Jabłkoskiegob 5 ó
[2099] SZYPOWSKI nazwał się *** chłopski syn, pasierb Maurycego,

alchimisty w Oświęcimiu. Ten fałszywie udawał się być powinnym Szy-
powskiego, co po kanoniku krak( owskim) &I , a tylko już jeden tych Szy-
poskich jest, o których niżej. Ten to drugi nazwany studował w Krak( owie)
anno 1632. Miał gospodę na Mikołajski ulicy u brony podle Morelia. Miał
lat ze 20 b.
k. 394 [2100] SZYPOWSKI, co się zową, beli to dwa bracia, szołtysi synowie
w Szypowicach, wsi królewskiej od Ż:arnowa niedaleko I *****. Jeden ***
został beł na tern szołtystwie spłaciwszy bratu część. Ten w skórzanym ka-
bacie jak chłop chodzieł. Wkupował się do lasu królewskiego w Sycach 2
u Żarnowca, a potym broniono tego lasu, on jechał przecie rębać z wOZem.
Tam przypadszy gajowy zabieł go kosturem u pniaka anno 1595 i przepadło,
co zabieP. Został po nim syn Jadam księdzęm, który bawieł się przy bisku-
pie krak( owskim) ***, za co zjednał mu beł kanoniją w Krakowie; amiał
i plebaniją w Żarnowcu 4 . {Wojciech,} brat jego, kupieł bel Skrzypiów 5 u Piń·
czowa, pojął bel Kosna 6 utratnika siostrę {anno 1628}. bTrzymał od księdza
plebaniją w Żarnowcu anno 1628 ba . {Banijował go p. Zastawa Ptaczek 7
..
anno 1621 w grodzie krak( owskim), nie zniósł tej banicyj ej i anno 1634.}
Drugi szołtys *** przedawszy8 bratu temu wyszszemu część w szołtystwie,
kupieł wioskę Solce 9 u Żarnowca za 4 tysiące u Marszla, mieszczanina
olkuskiego. Nadsługował pod czas p. Myszkowskiemu, wojewodzie krak( o·
wskiemu) IO; tąm z grubijaństwa chłopskiego kęs wygrzebał się. Syna miał,
który prostak także beł, własny gbur, tylko że w bławat odziewał się. Ledwie
kto zdjął przed nim czapkę, a to pojął beł przecie ślachciąnkę Tęgoborskąll
w tę nadzieję, że po kanoniku spadek miał nąń przypaść, a po bracie stryjecz-
nym szołtystwo c .
[2101] SZYPOWSKI zwą no też *** chłopa rolnika we wsi Michałowi

cachl, od Krak(owa) mila. Beł tamże na tej rolej i anno 1634.
[2098] b Na lewym marg.: Miechoski. Ks. kantor [ ?] od Św. Ducha.

[2099] & Na pr. marg.: w Krak<owie) . b Pod tekstem: o tern od P<anny) Mary-
jej student Węgrzyn i ks. Gomoliński.
[21oo]&-a Dodalle późlliej ciasllo IV luce. b- b Lw. , brak. c Na pr. marg.: · Szy-
powski Jąn i Zygmunt pod Radlińskim.
558
12102JSZYSTOWSKl -- [21061 SZOI'IŃSKI . ·
[2102] SZYSTOWSKI zwał się *** chłopski syn *****a. Ten służeł za
pacholika u p. Sykstusa Lubomierskiego 1, potym u p. Porębskiego Krzy-
stofa b2 • Pojął bel dziewkę Burkata chłopa, o którym pod Burkat opisanie
***. Tęn nazwanykupieł bel folwark pod Zatorem u Koziroga, mieszcza-
nina, co go Twarożkięm zwąno; circa 1614 to kupował i tamże mieszkał.
[2103] SZKODA nazwali się dwa bracia *****, poddani pana Tęczyń
skiego ze wsi od Tęczyna a . 5ieła tych beło, co ich pan Tęczyński, ociec pana
Jana, wojewody teraźniejszego krak<owskiego) l, od poddanych brał do
posług, a przezywał ich różnie, i Zawada, o którym pod Z. Wziął beł jednego
Szkodę pąn Jąn Tęczyński z sobą do Moskwy pod Smoleńsko anno 1610
i tam zabito go. Szkoda go potkała. Drugi został bel w krakoski zięmi, ale
trzeba by mu rzec: "Szkoda, waruj zwać się ślachcicem, czemuś kondysku
pstry, kiedyś nie wyżełek!"
[2104] SZŁOMNICKI zwał się *** ze Szłomnik mieszczanek z krak<ow-

skiej) zięmie.
[2105] SZOŁTANsKra nazwał się *** syn chłopa Bazołka z Wielgi k. 395
Polski ze Świętnik, wsi od tumu gnieźnieńskiego b . Służel naprzód księdzu
Leśniowskiemu, o ficyjałowi gnieźnieńskiemu!, circa 1615, potym opatowi
trzemeszyńskiemu Gębickiemu 2 . Od niego pojechał na lisowską i tam się
zbiel na kilka tysięcy. Bel chorążym lisowskim pod Chojnickim, dostatnio
slużeł. Potym bel w Wołoszech; tam poimano go belo; z więzienia we trzy
lata wykupieł go bel Ormianin. Bel w Krakowie w zapusty anno 1632, miał
lat ze 30. Na zaciążki potym jeżdżał na trzy konie. Miał szablę litą i rzą"
dzik. Stał na Kazimierzu w ten czas. Miał brata rodzonego na roli w tych
Świątnikach u Gniezna i sióstr dwie. Powiedano, iż ociec ich Bazołek nalazł
bel pieniądze. Ten Szołtański powiedał o niejakim Węchadłowskim, że bel
chłopski syn z Podlasza. Też slugowal żołnierską c.
[2106] SZOPINsKP nazwał się *** syn Szopy, chłopa z Goznej, wsi
od Jędrzejowa mila. Ten slużeł p. Krzęckięmu w krak<owskiej) ziemi kilka-
naście lat l . Potym circa 1629 służeł u ks. opata jędrzejoskiego 2 , jako pana
swego, b komorniczą na jeden koń. Pot~ m anno 1631 znowu u p. Krzęckiego
beł bc •
[2102] a Luka lIa 1/3 W. b Na pr. marg.: Zator.

[2103] a Na pr. marg.: Tęczyn.
[2105] a Na lewym marg.: 1. . b Na pr. marg.: Gniezno. c Na lewym marg.: Mie-
choski; na prawym: Węchadłoski.
[2106] a Na lewym marg.: 28. b -ob Lw., hrak. c Na lewym /liG/g.: Jeżoski.
559
(2\O7) SZOSTKOWSKI -- [2110) SZUMAŃCZOWSKI
[2107] SZOSTKOWSKl nazwał się Maciej, syn Kostrzewy, mieszcza-

nina z Czerwieńska. Tęn od księniej źwierzynieckiej 1 trzymał kilka wsi od
kilku lat i anno 1629, i potym. Tego drudzy, co go znali i przyuczeli się zwać,
Kostrzewa go omelajqc się w rzeczy zwali. Ma ten to na kilkanaście tysięcy II.
[2108] SZPIEG bel Jakub, mieszczanin w Wodzisławiu, miasteczku

w krak<owskiej> zi emi, a tęn miał dom niedaleko szkoły II. Pojął beł służeb
ną z poddanej od pani Straszowej w Wierzbicyl, niedaleko Żarnowa, circa
1588. Z tą miał szterech synów: Marcina, Stanisława, Jakuba, Krzysztofa.
Brat tego Szpiega rodzony bel chłop na rolej w Pękosławiu , wsi drugiej,
pani Straszowej do Wierzbice. Szpiegiem także zwąno go. Po tej pani Stra-
szowej Korzeńscy2 sukcesyją wzięli i przedali beli tę Wierzbicę Rymarowi b [C],
mieszczaninowi krak<owskiemu) , o których pod R ***. Syn tego Jakuba,
Marcin , służeł pod Proszowicami w Prze sławicach u Krzystofa Przesław
skiego anno 1619. Po śmierci pańskiej służeł u samej paniej; doglądał jej
statku, aleć i przy panu pierwej to czynieł, di udają o tern niektórzy, że bel
gwoli temu przyczyną śmierci pańskiej. Ta pani bela Gajowskiego Wódki
dziewka 3 • Dopowiedziano ojcu tej paniej, iż ten Szpiegowski (który Wi-
dzianoskim e pod czas się zwał) bywał u paniej na każdą noc na rozmowy
i widowano go dowodnie do niej chodząc. Gajowscy odpowiedali go zabić.
Strojeła go sobie pani ta, ale on posłyszawszy odpowiedź ujechał ze służby.
Ale miała sposoby, co się z nim przecie schadzała, bo arendowała wieś,
a w Krak( owie) mieszkała. Wtem otruli Gajowscy panią, a dziećmi opie-
kali się, z której opieki chudactwo pokrzepieło się, bo nie mieli mansionem
przy tej paniej i Gajoski ociec z matką i z synmi ustawnie mieszkali. A pan
też Marcin Widzi ałoski , jak pani zeszła, nie widać go beło ***** f. Drugi
syn tego Szpiega, Stanisław, służeł też u ślachty w krak<owskiej) zięmi,
Szpiegoskim zwał się .. *.. g. Jakub, trzeci, w Jędrzejowie rymarstwa uczeł
się anno 1622 d.
[2109] SZPOTA WSKl II zową się dwa bracia .... *, chłopscy synkowie
ze wsi od Opoczna *****. Starszy u ks. Kretkowskiego, oficyjała krak<ow-
skiego) l, służeł eż i anno 1639 *****b. Jan, młodszy, studował w Krak<o-
wie) w dyjalektyce anno 1639.
[2110] SZUMANcZOWSKIII nazwał się *.... b. Ten służeł p. Marci-
[2107] Na pr. marg.: 16000.

II
[2108] II Na pr. marg.: Wodzisław. b Tamże: Rymar. C Lw.: lub Rymerowi.
d-d Na odwrocie k. 395. e Na lewym marg.: Widzianoski. f Luka na 11/3 w. g Jw.
[2109] II Artykuł dodany na odwr. k. 394. b Luka na półtora w.
[2110] II Artykuł dodany na odwr. k. 395. b Luka na pół w.
560
[2111] SZUMLIŃSKI - [2113] SZURNEL
nowi Zborowskiemu na Melsztynie 1• Miał pierszą żonę nieślachciankę

i potomstwo Z nią. Drugą żonę, Jordanównę, Z piąciąset zł<otych) posagu
ubogą pojął; ma z nią także potomstwo. Dał 6000 na wioskę Łowionek c2
p. Czermińskiemu 3 u Tuchowa w Podgórzu. Ma i spłachtek swój u Lipnice
miesteczka d4.
[2111] SZUMu:tli'SKla nazwał się Olbrycht. Ociec jego beł chłop paro- k. 396
bek; pasał stado w Mazoszu u ślachcica *****. Tego parobka tęn syn beł
w kuźnicy za kuźnika tamże w Mazoszu *****. Potęm stamtąd pieniędzy
za kilkanaście lat zawziąwszy, trzymał aręndą u Liwa miasteczka w Mazo-
szu wieś Wierzbno l od p. Górskiego Jędrzeja, wojewody mazowieckieg0 2
***, zaś Wojsławice 3 u tegoż Liwa trzymał zastawą anno 1624 od p. Woj-
sławskiego, kasztel<ana) liwskieg0 4 • Po tem Olbrychcie wyjednał beł sobie
kaduk pąn Żukowski. A żeby zabiegł temu kadukowi, poradzid mu tęn
p. wojewoda mazow<iecki) , iżby na Podole dojechał do Szumlińskich 5 ,
i pisał za nim, aby go za powinnego przyjęli circa 1624 b. To nie więm, jeśli
uczynieli, boby przy tym ślacllectwa swe tracieli według konstytucyj ej anni
1601 6 • Tęn Olbrycht znowu kupieł sobie ziemszczyznę w czerskim powie-
cie ***. Żonę pojął z lubelski ziemie.
[2112] SZUMSKP nazwał się *** syn Neblaga, mieszczanina we Lwowie.

Powiedał mi o nim p. Gładyszl, że z Krosna to mieszczanina syn. Ten bel
w kancelaryjej u pisarza miejskiego krakow<skiego) circa 1626, potym od-
jechał bel do Lwowa. Służył arcybiskupowi Iwowskiemu 2 i circa 1622 nosieł
przed nim krzyż, czasęm laskę. Stamtąd znowu do Krakowa przyniósł się
anno 1633. Grawał na kobzie jak na lutni; mieszkał u kupca na Tworzy-
jański ulicy komorą w narożniej kamienicy przeciw pana Dębińskieg0 3 •
[2113] SZURNEL ***, miejski synek Z Zamościa l . Tam wyprzedawszy

się, o częm księgi tameczne rezygnacyj ej jego świadczą i co famatum pisąno
go, tęn kupieł u Urzędowa w lubelskim wojew<ództwie) wieś Popkowice
u p. Chrzysztofa Reja i w Radawcu 2 kilka chłopów. Ślachcicęm się nazwał
tym, co nie wiedzą o tem urodzeniu jego w Zamościu. Swiec ociec jego tern
beł a . Tęn, że trzymał cech w Zamościu, chcą oń szewcy pozwać a skarać
go kopytami, iż do cechu nie prezentuje się. Powinni zaś jego tkacze obie-
cali go ślachcić za to, co się ślachcicęm czyni, a ich powinowactwa zaprzeć
się chce. Panie Szurneł, szoruj się do nich, ma rada. bUdaje się być z Inflant,
[2110] C Lw.: Łojówek. d Pod tekstem: od p. Borka.

[2111] a Na lewym marg.: 24. b Na pr. marg.: Nota Sposób fałesznych świadków.
[2113] a Na pr. marg.: 30000. b-b Dodane ciasno w luce.
41 - w. N . Trepka: Liber chamorum, cz. l 561

[2114] SZWARCZOWSKI - [2119] TARGOWSKI
a on pierwej za hajduka w rocie p. Vrowieckiego Mikołaja 3 pod Pskowem

za k<róla) Stefana. Żyw beł ten, stary będąc, anno 1627 4 . Synów miał kilku.
Jerzy, studując w Kaliszu, na komedyjej anno 1618 rękę mu kula urwała b5 .
[2114] SZWARCZOWSKJa.
[2115] SZWARca ***, z Jarosławia miejski synek. Wdowa matka jego

beła i anno 1634 na rogu w Rynku dom miała. Tęn syn jej służeł z Boruckim
rotmistrzem l w pułku p. Iwanickieg0 2 na cesarską anno 1620. Potym w Pru-
siech służeł circa 1628, zaś beł na cesarski anno 1632 pod Jaroszewskieg0 3 (b]
w pułku p.,
Wieruskiego 4 . Nieżonaty beł, miał lat 30 kilka. Za ślachcica uda-
wał się. Cci beło odsądzono tych cesarczykó<w) na koronacyj ej anno 1633 c .
T
k.398 [2116] TABASZOWSKIa nazwał się "''''* mieszczanin w Wieliczce. Gdy
kędy jedzie indziej, zowie się ślachcicem. Zajeżd<ż) a po wina do Węgier
przeciw konstytucyj om b; jeździeł i anno 1631 po Trzech Królech. Brał je
u gór Świętego Jura l u Pałuckiego Węgrzyna. Mógłby mu upilnowawszy
go zagrabić je ktokolwiek według konstytucyj ej ***** c. Tabaszowski po-
jął beł szohysią dziewkę Dulębównę, o których pod D; bodaj to nie ten
Z Wieliczki 2•
[2117] TALARSKla nazwał się Olbrycht, syn Talara, krawca z Krakowa

z Grodzkiej ulice!. Ten służeł upaniej Lubomierskiej, kasztel<anowej) woj-
nickiej2, od r. 1622 i anno 1632.
[2118] TARCZOWSKla.
[2119] T ARGOWSKI beł to *** chłopski syn z Targowiska miastecz-

kal ***. Tęn w Turcech kilka lat beł z królewskiego nakładu, aby się po
turecku uczeł dla tłumaczęnia. Przeuczywszy się beł potym w Polszcze u kró-
la za tłumacza 2 , z czego dał mu beł dwie wiosce ***** od starostwa ojcow-
skiego, które spuścieł beł za pewną sumę z konsensęm królewskim circa
1617 jm. p. Korycińskiemu, staroście ojcowskiemu 3.
[2114] a Luka na 4 lub 5 w. tekstu. Hasła tego w kopii Iw. brak.

[2115] a Na lewym marg.: n. b Lw.: chorągwią. c Pod tekstem na pr. marg.:
S 1727, niżej:S 290.
[2116] a Na lewym marg.: 43. b Na pr. marg.: Wieliczka. c Luka na 1 w.
[2117] a Na lewym marg.: 29. Na prawym: z Krak<owa>.
[2118] a Luka na 6 lub 7 w. tekstu. Na pr. nzarg.: z Krak<owa> od p. Konarski, Inet [?].
Hasla tego brak w kopii Iw.
562
[2120] TARKOWSKI - [2125] TĄZOWSKI
[2120] TARKOWSKJa nazwał się Wojciech, z Brańska miejski synek l .

Służeł u prokuratora zadwornego w Warszawie, u Swieżyńskiego 2 , za ajen-
ta *** od kilku lat i anno 1637. Jechał beł do Wilna anno 1637 (bel przed-
tym w kancelaryjej w Brańsku), wyjednał sobie libertacyją u króla na ten
dom, żeby podatków nie dawał. Chłop się ten wykrzesał przy dworze, pisze
cudnie, za ślachcica udaje się (i matka jego mieszczka, plebea persona; ociec
Paweł Tarkoskim także nazywa się). Ma ten Wojciech lat ze 26, wysoki.
P. LeśniowoIski, starosta brański 3 , gniewał się nań, co od poddanych jego
pisał supliki do króla b •
• •
[2121] TARŁoa zowie się *** w Tuchowie 1
na Podgórzu nueszczanm.
Ma synów kilku ***** [b]. Żyw beł i anno 1638.
[2122] TARNAWSKl nazwał się *** chłopski *****a syn l . Ten służeł
u p. Żółkiewskiego, co beł kanclerzęm 2 . Potym w kilka lat uczynieł go bel
sędzią wojskowym. Umarł beł circa 1624. Zostało po nim synów coś i pie-
niędzy na kilkadziesiąt tysięcy, które żona jego, Siemuszowska 3 z domu,
poutracała beła z gachami.
[2123] TARNOWIECKla zowie się *** kusznierzów syn z Krakowa.

Beł u ojca jego "'** w kamienicy prokurator, co się zwał Tarnowiecki 1, od
którego on ten tytuł wziął. Ten bel trochę w Kaliszu w kancelaryj ej anno
1638, potym anno 1639 u p. wojewody inowłocławskieg0 2 ***, tam za ślach
cica udawał si ę b3.
[2124] TARNOWSKla. zwał się Błażej, mieszczanin kleparski, nota

o nim w księgach kleparskich ante i post annum 1600 i o s<Z)osl pozywany
bel. Zostało potomstwo jego [b].
[2125] T ĄZOWSKl zwał się *** mieszczanin kleparski, na Długiej uli-

cy dom miał l , za ślachcica udawał się2. Syn jego organistwa uczeł się. Mie-
[2120] a Artykuł dodany na odwr. k. 398. Na lewym marg.: u dworu. b Pod tek-
stem: od p.
[2121] a Artykuł dopisany w luce między inllymi artykułami. b Lw.: Trzeba by mu
dać lepsze tarło, żeby się tak nie zwał, bo to dom zacny i pański jest, a nie mieszczański.
[2122] a Luka lIa 1/3 w.
[2122] a Artykuł dodany lIa odwr. k. 397. b Pod tekstem: od p. Zaleskiego studenta
i Stępowskiego.
[2124] a Na pr. marg.: Kleparz. b Lw.: Trzeba by ich cierniem i głogiem, żeby
się tak nie zwali, bo to Tarnowscy na Tarnowie są hrabiam~ ale nie w Kleparzu mieszczan-
kami.
[2125] a Lw., brak.
563
[2126] TELIANI - [2129] TERZYŃSKI
szczkę także pojął beła. Mieszkał w domku podle Wiślnej brony w Krak<o-
wie) kilka lat i anno 1633. Są kilka braciej w Przerowie 3 mieszczanków, co
się także Tązowskimi zową i anno 1633 b .
k. 399 [2126] TELIANI zwał się *** Włoch z rodu, ten przedawał na łokieć
towary i materyj e jedwabne najmem we sklepie w Krak<owie) w kamienicy
na rogu, podle mieszczanina Celaregol, od kilku lat eż do r. 1609. Potym
sprzedawszy towar arendami wsi bawieł się. Miał żonę z Krakowa mieszczkę
*****a, Z tą miał syna jednego ***, Telijańskim od r. 1620 zwał się pod czas.
Miał na 30000 zł2.
[2127] TĘPSKJa zwał się *** chłopski syn *****b. Beł z wychowańca
u Harmolausa Ligęzy, a gdy bel tęn pąn jego został podskarbim circa 1622 1,
posadziel beł tego Tępskiego za dozorcę do wiernych rąk w samborskiej
ekonomijej. Beł tam przy Samborze i anno 1631. Zebrał bel i sobie pięnią
dze z tego dozoru; miał pod 50 tysięcyc. dpotyrn pod Dębicą w Latoszynku
Małym mieszkał arendą czy zastawą od kilku lat i anno 1638. Miał z pier-
szą żoną dziewczę, drugą żonę pojął od p. Adamowej Latoszyńskiej2, Drze-
cką niejaką, anno 1637 w zapustyd.
[2128] TERLECKla nazwał się *** syn malarzów ze Lwowa. Ruskiej

wiary bel i ociec, i syn. Kopije malował tęn malarz żołnierzom. Tęn syn jego
jeździeł na parę koni do Moskwy anno 1606 z panem Mniszkiem, wojewodą
sendomierskim l , gdy córkę Dmitrowi carowi prowadzieł. Tęn z Moskwy
wyszedszy przy pana Mniszkowych synach bawieł się. Są tych Terleckich
kilka zaś stryjecznych; pop ruski, ociec ich, bel mieszczanin ze Lwowa. Je-
den Terlecki w Bełzie mieszczkę pojął circa 1631, miał lat 26 *****b. Drugi
nieżonaty bel na burku 2 w Bełzie, przy bracie bawieł się i anno 1621. Be-
styja szumno strojeł się ***** c. Trzeci *** służeł u ślachty w bełski ziemi ***** d,
dwaj zaś ***** beli krawcami w Bełzie i anno 163P.
[2129] TERZYl'l"SKl ***, czasęm TYRZYŃSKI zwano go, z Buska

w sendomierski ziemi miejski synek *****. Kilka ich braciej przedali po
ojcu dom ten w Busku Szotowi ***, potym ten starszy jechał bel z lisowczyki
na cesarską anno 1620, zaś anno 1624 beł pod Strojnoskiego 1 choragwią
[2125] b Na lewym marg.: p. mistrz Dąbroski.

[2126] a Luka na pół w.
[2127] a Na lewym marg.: 41. b Luka na pól w. c Na pr. marg.: 50000. d-d Do-
pisane ciasno w luce .
•
[2128] a Na pr. marg.: Lwów b Luka na 1 IV. C Jw. tI Jw. Na lewym marg.:
p. Suchorabski.
564
[2130] TETLICKI - [2132] TYKOWIECKI
w Morawie. Przyjechawszy kupieł w Busku temże folwarczek u Zbikalskiego

rzeczonego, o którym pod Z. Ślachcicem zwał się tenże to.
aTyrzyński Jan beł na cesarski, potym w Wołoszech anno 1621 pod So-
biekurskim Kasprem. Ten od r. 1638 u p. miecznika koron(nego) 2 na Pie-
skowy Skale za urzennika. Miał żonę, beł tam i anno 1639 a.
[2130] TETLICKI nazwał się *** z Biskupia, Z przedmieścia u Krak( o-

wa) amiejski syn *****. Studował w Krak( owie) a i circa 1631. Beł dom na
tym Biskupiu po ojcu jego. Opiekał się nim wójt z Biskupia.
[2131] TCHÓRZOWSKI nazwał się Waleryjąn ze Zbuczyna l od Łuko- k. 400

wa, {króleskiej wsi nad Wieprzem, chłopski syn.} a Ten od chłopca służeł
do dwudziestu lat p. Mogilnickiemu Janowi w krak(owskiej) ziemi2 i tam-
że od paniej pojął służebną rzeczoną Rychłowską3, co beła wdową po Wierz-
chowskim pierszym mężu, o tern pod opisanim Sochackiego szerzej jest.
Ten Tchórzowski od ks. opata świętokrzyskiego, Radoszewskieg0 4, trzymał
aręndą wieś Przezwody u Proszowie. Potym sześć lat trzymał arendą eż do
r. 1633 Morawice wsi połowicę, dwie mili od Krak( owa) S. Miał synów dwu,
*** i Marcinek młodszy, miał dwie lecie, a dziewczę *** w sześci lat anno
1632 ***** b. Siostry tego Tchórzoskiego rodzone, starsza *** bela za założ-
nicę u książęcia Ostrogskiego, kasztel( ana) krak( owskiego) 6; miała z nim
bękartkę, którą dała beła za Kuczowskiego, o którym pod K szerzejC, a sa-
rnę tę założnicę dał książę za krawca Jędrzeja. A mieszkała z tern krawcem
na szołtystwie w Łysej Górze u Tarnowa, które szoltystwo kupieł jej beł
książę za posługi jej *****d. Druga siostra Tchórzowskiego szła beła za
Mikulca, mieszczanina do Żabna, od Tarnowa dwie mili, którego Mikulca
w kilka lat o bieszszono beło o coś tam przy mieście.
[2132] TYKOWIECKIa nazwali się dwa bracia, Stanisław i Jąn ***.

Udawali się z Mazosz mydląc oczy ludziom, iż szemrano o ich chłopstwie.
Matka ich beła z domu Pstrokońskich Z łęczyckiego kraju l ***. Stanisław ku-
piel Wólkę Marzęcką u Widawy i u Łaska niedaleko 2 za 15 tysięcy. Gawroń
ską3 pojął beł *****b. Jan zaś C Brodnią4, wioskę też u Łaska. Nie miał ten
żony jeszcze, starał się o p. Doninównę, pasierbicę p. Mościńskiego S , w sie-
•
[2129] a-a Ustęp tell na pr. marg.

[2130] a-a Lw., brak.
[2131] a Na pr. marg.: w 4 mil od Lublina. b Luka na ]1 /3 W. Na pr. marg.: Tchó-
rzoska jakaś anno 1635 miała kamienicę na Śpitalnej ulicy w Krak <owie) . c Na pr. marg.:
Nota. d Luka na 1 W.
[2132] a Na lewym marg.: BB. b Luka na 1 W. Na pr. marg.: 15000. c Tamże:
O tej nota pod Kawecki.
565
[2133J TYLMANOSKl - [2136] TYMBARSKI
radzki ziemi anno 1632, ale odmówiono mu jej, że mu kazano wywieść się
i pokazać, jako jest ślachcic, a on nie mógł się na to zdobyć d .
[2133] TYLMANOSKl nazwał się *** chłopski syn z Tylmanówki 1,
wsi na Podgórzu u Krościenka. aDługa to wieś, na pól mile jej jest a , nad
Dunajcem leży. Tęn nazwany kupieł beł sobie szołtystwo w Ochotnicy2
tamże w Podgórzu [b]. Umarł beł ten to circa 16 ... , zostawiwszy kilkoro
potomstwa *****c. Żonę jego, wdowę, pojął nazwany Ochętkowski, o któ-
rym pod O szerzej. Zda mi się , że bela z tern drugim mężem prL:edała to Eoł
tystwo rzeczonemu Zduńskiemu, o którym pod Z, dlatego, aby indziej się
wyniósszy za ślachtę snadniej udać się mógł.
[2134] Anno 1508 a Stephanus TELECKIl, Vladislai Hungariae regis
legatus, post a rege in Daciam missus. O tern Iodocus Ludovicus Decius
in sua Historia, fol. 612.
k.401 [2135] TYLICKl nazwał się Piotr, miejski synek z Kowala miasteczka a
*****. Ten bel za chłopca przy podkanclerzymi ***, Tylą zwal go. Potym
bel podpiskięm u tegoż pana, bierał od mieszcząn sieła, gdy im przywileje
pisał, a w leda jakim odzięniu chodzieł, wolał chować pieniądze. Potym księ
dzem beł został, bawieł się przy dworze, przyszedł beł do tego, że się doku-
pieł probostwa miechowskiego. Potym biskupstwa krakowskiego dostał
anno 1610 2. {Udawał się być z Tylic, wsi od Wieliczki, co ją bel kupieł bę
dąc biskupem w kilka lat.} Dawano mu w kilka lat i arcybiskupstwo gnieź
nieńskie po ks. Baranowskim3, ale że się bczuł być chłopem b, nie śmiał się
ważyć na c primatum Regni c nastąpić, bojąc się, by d nie otworzeł oczu d
przeciw sobie od senatu, gdyż tego bronią konstytucyj e : Iagiellonis anno
1633, Alberti Petricoviae anno 1496, Alexandri anno 1505, Sigismundi I
anno 1510 i 1538, Sigismundi Augusti anno 1550, Stephani anno 1576, aby
plebeis niernożna rzecz beła trzymać beneficia superiora i cathedralia etc. 4
Tęn siestrzęńca swego wziął bel Zbijewskiego, też Z tegoż Kowala, i zapo-
mógł go kilkudziesiąt tysięcy, żeby ślachciankę jaką mógł pojąć dla spowi-
nowacenia. O tern opisanie pod Zbijewski. Pisał Paprocki o Tylickich, ale
o inakszych, pod herbem Lubicz, fol. 337 5 .
[2136] TYMBARSKIM zwał się *** chłopski syn *****a, musi być
z Tymbarkul, miasteczka na Podgórzu p. Luboroierskiego. Urzędnikiem
_.. _--- - --
[2132] d Pod tekstem: p. Raczyński. Na pr. marg.: 10000.
[2133] a--a Lw., brak. b Lw.: do tegoż starostwa należącej wsi. c Luka na pól w.
[2134] a Artykułu tego brak w kopii Iw.
[2135] a Na pr. marg.: Kowale. b-b Lw., brak z powodu uszkodzenia karty. c-c
Jw. d-d Jw.
[2136] a Luka na 1/3 w.
566
[2\37] TYMIŃSKI - (2140) TYTLOWSKI
bywał po dworach w Podgórzu. Umarł beł circa 1626 zostawiwszy kilku

potomków *****b. Żona jego, wdowa, beła za panią starą2 u księżny na
Tarnowie 3 i anno 1627. Wydała beła tę panią starą za rzeczonego Mikla-
szoskiego Stanisława i puścieła im urzędy we wsi Łęce u Rzeszowa anno 1631.
O tem i pod Miklaszoskim opisanie.
[2137] TYMINSKl zwał się *** chłopski syn ****h. Tęn pojął beł Chro-
nowskąl rzeczoną od pani Chlewickiej Stanisławowej z Chlewic 2 ***, wołmi
kupczeł, w siewierskim księstwie pod biskupęm krak( owskim) mieszkał.
Stary beł anno 1630; miał na 30 tysięcy. Trzymał kuźnic pięć od Dynisa
Murzyna, starosty biskupiego, w Koziegłowach 3 i anno 1630. O tęm opi-
sania nieco pod Dynis i pod Rudnicki bękartęm, a swagręm tego Tymiń
skiegob.
[2138] TYNIECKI a nazwał się *** od Kilanowic 1 od Tuchowa chłop
ski syn b, poddany p. Leśniowskieg0 2 . Ten ożenieł się w Rusi, wdowę po-
jął, chciano po nim, aby pokazał, jeśli ślachcic. On jechał do Leśniowskiego
Marcyjana, pana swego, któręmu dał 100 talerów i jechał z nim do Nowego
Miasta Korczyna anno 1637, tam relacyją uczynieł i przyjął go do herbu
swego Grefc3.
[2139] TYRZY'ŃSKIa.
[2140] TYTLOWSKI nazwał się *** chłopski syn ****h. Tytuł wziął
od pisma tytell. Tego w kaliskim kraju b za chłopa mają WSzyscy2. Trzymał
tam w Kaliskim zastawą wieś Żydów 3 kilka lat i anno 1630. Miał dziewek
trzy i synów dwu. Starszy beł księdzęm został. Doszedł beł {anno 1627} opa-
ctwa lędzkiego w Wielgi Polszcze, od którego temu ojcu puścieł dzierżeć
kilka wsi 4 . Tam zapomógł się, że miał na 40 tysięcy. Tamże dziewce jego anno
1631 zalecał się Sipierski i Roszewski 5. Syn jego ksiądz pisał, aby obiecował
dać posag dobry, żeby tylko za ślachcica szła, a spowinowacęnia dostali,
gdy go nię mieli niskąd pierwej *****C. Syn drugi tego to ***, młodszy,
miał lat 12 anno 1630. Uczeł się w Kaliszu, a przedtym doma żak go
uczeł d •
[2136] b Luka na półtora w.

[2137] a Luka na pół w. b Na pr. marg.: 30 000.
[2138] a Artykuł dodany na odwr. k. 400. b Na lewym marg.: Zbrednia Leśniow-
skiego. c Tamże: od p. Wendryńskiego. Pod tekstem: od p. Borka.
[2139] a Kilkuwierszowa lilka na tekst do końca strony. Na lewym marg.: od p. Wę
grzynoskiego. W kopii Iw. hasła tego brak.
[2140] a Luka na 1/ 3 w. b Na pr. marg.: w Kaliskim. c Luka IUl1/3 w. d Pod
tekstem: od Miechoskiego.
567
[2141] TYTLOWSKI - [2145] TOMKOWIe
[2141] TYTLOWSKra jakiś beł też,

od kilku lat beł w Neapolim inter-
nuncyjusem z ramienia królewskiego, po księdzu Miaskowskim b na ten
urząd wstąpieł1. Służąc mu za czeladniczka przejrzał beł sposobów w ra-
chunkach i za tym tam został. Bel tam to do r. 1634, miał lat 40, w Neapo-
lim egzaktorem będąc pensyj, które królowi polskiemu należą. Powsiński,
o którym pod P, też chłop, beł tam na tej egzakcyjej eż do śmierci.
k.402 [2142] TŁOKIŃSKI, mieszczanin krak( owski) , o tych pod opisanim

Czeczotka. Tłokiń s ki bel mieszczaninem też na Kleparzu. Jest nota o nim
w księgach kleparskich, gdzie go civis i famatus piszą i anno 1600. {N(obilis)
Carolus Tłokiński Hi eronimum Filipowski quietat in act( is) c( astrensibus)
c( apitanealibus) Crac( oviensibus) anno 1638 (nobilis pisano go) po Trzech
Królechi. Anno 1568 in act ( is) c( astrensibus) c( apitanealibus) Crac( o-
viensibus) ante Thomae Apostoli famatus Erasmus Czeczotka, consul Cra-
c( oviensis)2.}
[2143] TOMASZOWSKI nazwał się Tomasz, syn Mikołaja

bakalarza,
który po szkołach przy wiejskich kościołach bawieł się. Bel i klechą w Ko-
zlowie l u Miechowa, zaś w Seniszowie 2 , zaś we Mstyczowie 3 niedaleko Żar
nowca. Tęn klecha miał z chłopską dziewką synów trzech. Symon księdzęm
bel i plebąnęm w Przerowie 4 , miasteczku w krak( owskiej ) zięmi, i anno
1630. A tęn Mikołaj , ociec, stary już będąc, mi e szkał przy tęm księdzu sy-
nu *****a. Tomasz ten zaś tamże mi e szkał w Przerowie. Obiecował mu ksiądz
na aręndę jaką dać pięniędzy. Ślachcicęm zwał się ***** b. Trzeciego ***
zabito beło. Ci to dwa z Tomaszęm przedtym kradzieżą bawieli się. Pokradli
beli kościelnych rzeczy sieła i księżych, służ qc przy kościele c.
[2144] TOMASZOWSKI zowie się *** chłopski syn *****. Tęn

u ślach
ty służbami parał się. Pojął bel ze służby ni ejaką Zborzyńskąl *****a. Ta
gdy mu beła umarła, on pojął anno 1627 siestrzęnicę księniej buskiej w Sęn
domierskim 2 , która księni puściela mu wioskę Uników3, dwie mili od Piń
czowa. Tęn czasęm z Mazosz udaje się być, a gdy kto z tamtego kraju, to
przed tym powie dał, że jest z Litv.'Y, ale gdyby probować tego, skąd się udaje,
nie wie działby, jako się v.'Ydrwić. Pisałęm w prefacyj ej , że co się od imięnia
tytułują, a nie ode wsi, ci sine dubio chłopi Sąb.
[2145] TOMKOWIC Ioan ( nes) , civis Lublincn<sis) , Ioan( nem) Sza-

jowic de Piaski districtus Lublinen ( sis) per famatum Nicolaum Szwackowic
[2141] a Artykul dodany na odwr. k. 401. b Na lewym marg.: w Neapolim, p.

m<istrz> Dąbr<cwski > .
[2143] a Luka na l 1\'. b Jw. c Pod tekstem: mieszczanin z Zarnowca o tym.
[2144] a Luka na pól w. b Na pr. marg.: Nota.
568
[2146] TOPOLSKI - [2150] TRAWICKI
in castro Lublinen<si) anno 1617 de summa 4 millium et 500 fI<orenorum)

quietat etc.
[2146] TOPOLSKJa nazwał się Szczepan, chłopski syn ***, artis sarto-
riae socius alias towarzesz. Udawał się z Podola. Ten anno 1638 zabiel bel
Talarowskiego niejakiego Malchra, służkę p<ani) wojnickiej l, w Krakowie
w bronie Grodzkiej wieczór we wtorek wielkonocny. Poimano go potym
i wsadzono na ząmek krak<owski) do więzienia. Sprawę tę sądzono po
św. Janie tegoż roku.
[2147] TOPOROWSKI przezywają się bojarowie książęcia Zasławskiego

w Toporowie w łuckim powiecie l, dwie wsi tych bojarów, od Zasławia mila.
Dotąd {i anno 1634} sługują za bojary książętom Słuckim a2 .
[2148] TOPORSKI nazywa się *** mieszczanin Toporek w Kazimierzu a

u Krak<owa) i ojca jego Toporkięm zwąno 1 , miał kamięniczkę na Kazi-
mierzu w ulicy ku bronie Skawińskiej. Rajcą kazimierskim bel anno 1629.
Organistą beł, grawał na ząmku krak<owskim) w kapeli. Począł się bel aręn
dami bawić za Krakowęm od r. 1620 i stodoły solne za Kazimierzem trzymał.
Ślachcicęm [b] zwał się, Toporem pieczętował się2. Czarnecki jakiś od Ję
drzejowa C pojął bel dziewkę jego ***** d. Brat jego *** pod Tarnowęm w Wo-
lej3 spłacheć kupieł beł i tamże mieszkał od kilku lat i anno 1632 e .
[2149] TRAWICKI nazwał się *** z Pińczowa miejski synek a ***. Te- k.403
mu p. Witowski l dał bel trzymać od wielgich rządów wieś Kuchary u Proszo-
wic. Tam trzymając pojął bel Krupczankę2 ***. Ten jeździel do Warszawy
anno 1616 do króla, dając za nobili tacyją kilka tysięcy, ale nic doszedł tego.
Umarł beł w r. 1619. Zostało potomstwa jego, Chrystof garbaty bel *****b,
Jan, ten służeł p. staroście sendomierskiemu Lubomierskięmu 3 anno 1619
"""***c. Matka ich wdową będąc trzymała przeci-,; te Kuchary eż do r. 1623,
gdy nastąpiel od św. Jana inszy wielki rządzca {Broniewski}4, który puścieł
to zięciowi swęmu Gniewoszowi dS.
[2150] TRA WICKla nazwał się *** chłopski syn *****b. Beł proku-
ratoręm miejskim krak<owskim). Mieszkał w kamienicy na Wendecie l podle

[2147] a Na lewym marg.: Kołycz.
[2148] a Na pr. marg.: Kazimierz. b Lw.: się miejska polewka. c Na pr. marg.:
Czarnecki. d Luka na ]3/4 w. e Na pr. marg.: 10000.
[2149] a Na pr. marg.: Pińczów. b Luka na półtora w. c Luka na niemal 2 w.
d Pod tekstem: od dziewki, co u mnie służeła.
[2150] a Na lewym marg.: 11, na prawym: w Krak<owie> na Wendecie u Suberowy.
b Luka na pół w.
569
[2151J TRĘBECKA - [2156J TRZASKOWSKI
Szubera ***, mieszczkę miał za sobą z Krak(owa) ***, miał z nią syna ***,
który ślachciąnkę pojął beł. Starał się o przywilej na ślachectwo circa 1627,
ale wyszydzono go i nie doszedł tego. Tęn aręndami koło Niepołomic ba-
wieł się i anno 1630. Miał coś potomstwa c.
[2151] TRĘBECKA pod opisanim Szydłowskiego z Szydłowa Tyrów [al

[2152] TRECYal.
[2153] TREPKAMI zwali się Samuel i Jąn, dwa bracia, bękarci pana
Zygmunta Trepki z Kamyka u Częstochoweja, który wziął bel sobie za za-
łożnicę mieszczkę z Częstochowej, Konopczankę, z którą bękartów tych
miałl. Starszy bel na cesarskiej w Śląsku z Kołyczem 2 , rotmistrzem p. Wie-
ruskiego3, anno 1631, potym tęnże koło Częstochowej u ślachty służeł anno
1634 *****b, Jąn zaś w Litwie, udają, służeł u pana Sapihy *****C. Dziewka
***, bękartka, służeła u pani Koniecpolskiej hetmanowej4 i anno 1634.
[2154] TRUSKUŁAPSKI, dwa bracia *****, chłopscy synkowie ***.
Nalazł ich ociec beł pięniądze, z czego ci synkowie pokupieli majętności
w Rusi między Stryjem a Sokołowem a. Starszy został beł miecznikiem lu-
belskim anno 1631, Gorzowską miał za sobą1. Starał się przedtym o pod-
sędkowstwo przemyskie anno 1628 b, ale że mu rzeczono, aby się nie starał,
boć plebeitatem zadadzą, ulęk się tego i dał pokój *****. Drugi brat jego
*** bel podwojewodzim w Przemyślu circa 1626 c.
k.404 [2155] TRUSKOWSKI nazwał się
Wojciech, bękart księży *****a.
Służeł księdzu Gawrońskiemu 1 w KIecach 2 długo, potym anno 1631 przed
,
Swiątkami pojął bd bękartkę Borkowę, która bda wdową po mieszczani-
nie w Szydlowie, rzeczonym Jastrzębskim, o którym pod jego opisęm szerzej
***. Z tą żoną beł za urzęnnika u tego pana Borka 3 *** w Ratkowicach 4
u Chęcin, które Ratkowice Borek trzymał zastawą od starosty chęcińskiego bS.
[2156] TRZASKOWSKIa zową go, drudzy DREWNOSKI ***. Ten
ma rodzinę swą, braty i siostry, za Wiślną broną u Krakowa ***. Służeł
ks. Koniecpolskiemu, opatowi jędrzejoskięmu 1 , anno 1633 na koń. Udawał
się za ślachcica b •
[2150] c Na pr. marg.: 10 000.

[2151] a Lw.: miasteczka królewskiego.
[2152] a Luka na okolo la w. Hasła tego IV kopii Iw. brak.
[2153] a Na pr. marg.: Częstochowa. b Luka na l w. Luka na 13 /4 w.
[2154] a Na pr. marg.: w Rusi. b Tamże: 2000. c Pod tekstem: od p. Drojoskiego.
[2155] a Na pr. marg.: Chęciny. b Pod tekstem: od p. Czamo<c>ki.
[2156] a Na lewym marg.: 28. b Pod tekstem: p. Paweł Gomoliński.
570
[21~7) TRZCIŃSKI - (2161) TRZEBICKI
[2157] TRZCINsKI nazwał się Sobek, którego ociec w Zatorze beł So-
bestyjan kusznierz a. Kupicł beł folwarczek na wójtostwie pod Zatorem,
pojął beł chłopską dziewkę z Krzeszowic od Tęczyna, która niedługo z nim
mieszkając poszła od niego precz znowu do ojca, a Z mężem tym nie mieszka-
ła do śmierci ***. A tęn Sobestyjan mieszkał z kucharką, z którą miał syna
Sobka, bękarta, który jak dorósł, służeł pod Zatoręm za chłopca u p. Prze-
cława Palczowskiego, eż do kilkunastu lat beł u niego. Tam przysiewając
z chłopył zebrał kilkaset złotych. Trzcińskim nazwał sięb ***. Potym po-
jął pierszą żonę Rogujską2, Siewierzankę, wdowę. Jak mu umarła, pojął
drugą, też w siewierskim księstwie, Barównę rzeczoną w Bytkowie 3 , mila
od Będzinia pod Śląskięm. Spłacieł w tęm Bytkowie drugim siostrom żony
swej części. Jak tęmu bękartowi Trzcińskiemu umarł ociec w Zatorze, upro-
sieł po nim kaduk p. Lipczyński u króla, a mając dokument a pewne, że tęn
syn jego bękart Trzciński, nie dał mu sukcesyj ej po ojcu. Wziął mu ten fol-
wark w Zatorze, o czem dekret jest tego dowodu w Zatorze. Po tym w Bytko-
wie kaduk bogatszy [e].
[2158] Po TRZCINSKIMa jakimsi uprosieł kaduk p. Biegański l ; prze-

darował świadków i że go przyznali [b] powinnym, i przegrał p. Biegański [e].
(2159] TRZCINsKP zwał się *** chłopski syn *** urzennik w Chy-
nowiel, wsi p. Opackiego 2, między Warką a Warszawą. Beł tam od kilku
lat i anno 1637.
(2160] TRZCIŃSKIa zwał się *** tabernator Crac<oviensis). Miał

sprawę anno 1638 z jc1un. pp. Płazami z przypozwu do wielgorządzce kra-
k<owskiego)l.
[2161] TRZEBlCKIa nazwał się Jędrzej od trzebięnia grochu ***1. Ten

miał po ojcu szohystwo w Radłowie pod biskupęm krak<owskim), które
przedał bel, a mieszkał w Biadolinach 2, w drugiej wsi biskupiej, od Radława
niedaleko, i anno 1632 tam bel, i potym. Chłopską dziewkę Stradomską3
pojął bel, z którą tylko jedna dziewka bela, jeszcze nie za mężęm anno 1632.
Sąm stary już bel tęn to.
[2157] a Na pr. marg.: Zator. b Tamże: Bytków w Siewierskim. Nieco niżej:

20000. e Lw.: tylko się postarać oń.
[2158] a Artykuł dodany lIa odwr. k. 403. b Lw.: szalbierze. c Lw.: niegodni
by tylko i sami swe tracić szlachectwo tacy świadkowie według konstytucyjej.
[2160] a Artykuł dodany 110 odw/'. k. 403.
[2161] a Na lewym marg.: 80, na prawym: Radł6w.
571
(2162] TRZEBIESKl - [2163] TRZEBIŃSKI
[2162] TRZEBIESKI Jędrzej, drudzy go zwali 1, z Podlasza ze wsi ***

chłopski syn bel. Tęn pod Radłow~m służąc u ślachty pojął bel Stradomskąa
rzeczoną , z którą tę jednę dzi ewkę Jadwigę miał, a w tęm szołtystwie w Ra-
dłowi e mieszkał. Bel za urzęnnika w Łętowicach 2 , wsi biskupa krak<owskiego)
u Wojnicza, do Radłowa ta wieś. Udawał się być z Litwy ślachcicęm b . Jak
mu ta żona umarła, pojął beł anno 1618 Leszkównę z Łowicza, synowicę
ks. plebana w Bożęcinku u Radłowa. Skolastykięm wojnickim bel tęnże ksiądz,
i tam w Bożęcinku { pl ebaniją} arendą pu ścieł mu anno 1627 i anno 1630.
Lesik ojca zwano w Łowiczu , a swagier tego Trzebickiego [s] Leszkowskim
nalwał się; pod Radomięm kupi eł w Więniawi e szołtystwo. Służel przed-
tym panom Dębickim 3 w sendomierski ziemi. O tern opisanie pod Leszkoski.
k.405 [2163] TRZEBfŃSKI nazywają się SzyIkrowie z Krakowa od 1'. 1600

i anno 1634, których przodkowie mieszczankami beli w Krak<owie)a. Jest
nota o nich w ch<r) onikach, co zdradzali króle, że kogo inszego za króla
puszczali do Krak<owa) , a król obrany od senatorów i ślachty musiał z Kra-
kowa uciekać. Jako król Władysław Łokiete k za poddanim miasta od kra-
kowskich mieszczan B olesławowi, książęciu opolskiemu , co beło anno 1306 1,
o czem szerzej w prefacyj ej tych ksiąg, fol. 5, a Chronice Marcina Bielskiego,
fol. 370, a w Jachima Bielskiego, fol. 214 2 . W który czas ścięto beło Wojcie-
cha Wissenbegera wójta i z kilką radziec, a Szyltkrę, że uszedł, ćci odsądzo
no z kilką także mi e szcząn ***. Zaś drugiego Szylkrę ścięto beło w Kra-
k<owie) anno 1462 o zabicie na gwałcie p. Tęczyńskiego, o częm szerzej
pod opisanim Szyling, a Marcin Bielski, fol. 417, a Jachim, fol. 548 3 . W aktach
miejskich krak<owskich ) zawsze famatos i cives je pisano, przy tym kusz-
nierzami i postrzygaczami drugich opisując . Je st wzmianka o mieszczanku
krak<owskim) , Jeorgiusie SzyI krze , który służeł Justowi Deciusowi, wiel-
gorządzcy krak<owskiemu) 4, miał go za pisarza prowentowego, potym po-
jął beł mieszczkę, po której kamieniczkę beł wziął. Ten, jako katalog miej-
ski opisuje, został bel rajcą anno 1582 5 ***. Syn tego to *** Szylkra kupieł
beł wieś Trzebięnia u Olkusza circa 1590, z czego Trzebińskim jął się zwać.
Pojął bel tamże od Olkusza z Błędo ski ej kuźnice rze czoną Kmiciąnkę6, o któ-
rych pod K, a chcąc się wszrobować do ślachectwa zmówieł się z niejakim
Czelatyckim, o którym pod C, że go bel pOLWał circa 1608 na trybunał lu-
bel<ski) inter causas officii pro usurpatione tituli nobilium. Tam na termi-
nie aktor citato przyznał wywód?, a citatus penę 60 mar<cas) za aktora dał
ze swego mieszka. Zaś i kontentował z osobna rozumiejąc, że przez to eon-
[2162] a Na pr. marg.: Stradomska. b Tamże: Bożęcinek.

[2163] a Na pr. marg.: Z Krak<owa) .
572
[2164] TRZEBIŃSKI - [2169] TULIŃSKI
dictamen już ślachcicęm zostanie, jakim sposobom zabieżano konstytu-

cyją 1601. Tęn z tą Kmicianką miał kilku synów 8 *****. Starszy *** pojął
beł circa 1628 wdowę Weselinową, Węgierkę9, kilka tysięcy miała. Mie-
szkał w tej Trzebięniej u Olkusza i anno 1634. Nobilis w aktach każe się pi-
sać, jako anno 1619 feria 3-a post festum S. Margarethae V<irginis) [16 VII]
in act<is) castren<sibus) capit<anealibus) Crac<oviensibus) n<obilis) Schil-
k<r) a nobili s [s] cum n<obilem) Gabriel Scheinbok roborant intercisam etc.
[2164] TRZEBI:ŃSKla zowie się *** chłopski syn *****b. Temu pu-
ścieł beł do trzymania Międzyrzecz p. Czarnkowski anno 1639 1 *****C.
Z Kujaw, udają, syn księży jest 2 [d].
[2165] TRZEBI:ŃSKla zowie się *** anno 1639 w grodzie krak<owskim)
podpisek, a przedtym, gdy beł w kancelaryjej w Kaliszu, zwał się Górskim
(o tem powiedał p. Stępowski, co studował w Kaliszu, a potym w Krakowie
anno 1639 1).
[2166] TRZYLATKOSKJa.
[2167] TUDOROWSKI zowie się ****U, o którego przodku nigdy
w koronnych państwach nie słychać belo, tylko co Ślęzacy beli w Śląsku
za Częstochową 1. Ten nazwany zjawiwszy się *** pojął beł chłopównę szoł
tysównę Dulębiankę w biskupa krak<owskiego) wsi Przymękowie od Ra-
dłowa 2 , a gdyby beł ślachcic, nie pojąłby bel takiejb. O tych pod Dulęba
opisanie. Kupieł beł z nią wioskę *** u Uścia nad Rabą w krak<owskiej)
zięmi 3 . Umarł ten to; został syn ich Marcin z Dulębiąnki, pojął beł *****.
Szumno chadzał w bławaciech, w rysiach, w kościele w Uściu bywał i anno
1630. Miał synków: Pawła 4 , Jędrzeja, Szczepana, Stanisława, nastarszy
miał lat 13, namłodszy 7 (dziewczę jedno we dwu lat anno 1632).
[2168] TUDOROWSKla nazwał się z Kamieńca Podol<skiego) zegar-

mistrzów syn, uczeł się w Jarosławiu circa 1636.
[2169] TuuNsKI nazwał się Daniel, ch <ł) opski syn *****1 z Oleszna, k.406
wsi od Częstochowej niedaleko (o tem kaczmarz w Zabierzowie 2 tę rela-
[2164] a Artykuł dodany na odwr. k. 404. b Luka na }1/5 w. c Luka na 1/3 w.
d L w.: :lrgo bękart.
[2166] a Był artykuł trzywierszowy na odwr. k. 404, ale został starannie wymazany
atramentem. Daje się jednak odczytać nazwisko. Ponadto na lewym marg. cyrylicą nie za-
mazane: Trzylatkoski. W kopii Iw. hasła tego brak.
[2167] a Luka na 2/3 w. b Na pr. marg.: nie masz go w Paprockim pod Pieława.
Niżej tarcza z h. Pilawa i literami: M. T.
573
(2170] TUROKOLSKI - [2175] TWARDOSKI
cyją dał mi), aleto podobno z Oleszna od Przedborza, pięć mil ku Jędrzejo
wu 3 • Ten służelpierwej za gumiennego pisarza u p. Korycińskiego, starosty
ojcoskiego, w Charśnicy4 u Żarnowca z dziesięć lat, potym od r. 1627 bel
także za gumiennego pisarza eż i anno 1634 w Zabierzowie, wsi od Kra-
k(owa) dwie mili, u p. Korycińskiego Krzystofa, kasztelana wojnickiego 5•
Nieżonaty bel jeszcze w tem roku. Miał lat 40 kilka. Nęga 6 marny, zbierać
chce pięniądze, a marnie życie wiedzie, a to, aby zebrawszy pieniędzy mógł
się z nięmi udać za ślachcica.
[2170] TUROBOLSKI nazwał się *** pewnie od Turobina 1 ***. Ten

służeł w Prusiech anno 1627 pod chorągwią Moczarskiego 2 , o którym pod
M. Tam zadał mu bel Jedlecki, o którym pod J {szerzej}, co też pod tąż cho-
rągwią Shlżeł, że Turobolski chłopski syn, mużycki, z Litwy i dowody po-
kazował na to. Ten Turobolski nie wywiódł się z teg0 3 • Służeł potym w ro-
tach.
[2171] TURSKla Jakub zowie się, w Warce mieszczanin na Nowym Ryn-
ku na rogu ***. Syna ma Sobestyjana **UH i dziewek: Jagnieszkę 19 lat,
Katerzynę 15 lat anno 1637.
[2172] TUSZYNa zwał się Tomas (z Tuszyna musi być, miasteczka

od Warszawy)!. Tęn beł za podpiska anno 1630 w grodzie krak(owskim),
czasęm i prokurować imował się. Za czasęm, rozumiem, będzie się zwał
Tuszyńskim.
[2173] TUSZYŃSKla zwał się, czasęm TUSZEWSKI ***, szewców syn

z *** z Przemyśla, a gdy beł z rotą lisowską {anno 1623} w Przemyślu, po-
znała go dziewka szewcowa. Powiedziała szewcowi, który poszedł do niego,
przywitał go synęm. On łajał ojcu, iż "bełbym ja bel nieznacznie u ciebie,
a teraześ mi wstyd uczynieł, bom się ja ślachcicem zwał"b. Ten potym w ro-
tach przecie czasem, w swowolnych kupach naczęściej bawieł sięc.
[2174] TUSZKOWSKI a.
[2175] TWARDOSKI nazwał się Kasper, z Sambora miejski syn ***,
krawiec ociec jego beł a ***. Tęn syn służeł p. Janowi Baranoskiemu, sta-
[21711 a Artykuł dodany na odwr. k. 405. W kopii Iw. brak. b Luka na 4/5 w.
[21721 a Na pr. marg.: w grodz(ie) krak(owskim).
[2173] a Na lewym marg.: 54, na prawym: Przemyśl, niżej: Wójcik z Czap!. b Na
pr. marg.: lisowczyk. c Pod tekstem: od Wójcika z Czapl Małych.
[2174] a Luka na 3 lub 4 w. tekstu. Na lewym marg.: 49, na prawym: u sługi p. Gomo-
lińskiego Stefana, uCzarnoty.
[2175] a Na pr. marg.: u Dominika, niżej: Sambor.
574
.. _---------------------
.
(2176) TWARDOWSKI - (2179) TWORZYJAŃSKI
roście przedborskiemu 1, circa 1620, za ślachcica udawał się. Pyszna rzecz

okrutnie, z panięty zarówno. Służeł zaś anno 1628 p. Boratyńskięmu w Rusi
u Brzeżąn 2 , potym książęciu Zasławskiemu anno 1630, zaś potym u Domi-
nika książęcia anno 16313. Wiersze pisuje ex tempore polskie b.
[2176] TWARDOWSKI a nazwał się Symon, miejski synek z Sambora. k. 407

Tęn uczeł się przy Akademijej w Krak( owie> anno 1625 1, a że grasował
w nocy po mieście, proskrybowano go od Akademijej. Ranieł beł Jastrzęb
skiego, służkę pana krakowskiego, książęcia Zbarawskiego 2 , i dla ekscesu
drugie( go> ledwie z Krak<owa> uciekł z garłem. Potym służeł u ślachty.
Przyrodni brat z inszej matki tego Kasp(r>a, co wyżej opisanyb.
[2177) TWARDOWSKI a zwał się Andrzej *****b. Służeł p. Dębińskie

mu w krak( owskiej> zięmi. Złodziej wierutny jest, o kradzież siedział kilka
razy w zamku krak(owskim>; znają go wieżni i Jędrzej woźny. Beł anno 1635
w Wielki Polszcze. Ociec jego żyw beł anno 1636, {krawiectwo rabiał.} Stary
już, w czerwony sukni chadzał. Mieszkał przed broną Wiślną w Krak( owie>,
zaś {w kamienicy p( ana> Jordanowej na Kazimierzu}. Zaś powiedano, że
matka jego mieszkała anno 1638 w domku proboszczowym za Św. Jadwigą
na Stradomiu u Krakowa. cUmiał i ten synek Andrzej krawiectwo c. Rozbieł
beł anno 1638 mieszczanina ***** na moście Kazimierskim, poimał go po
Gromnicach anno 1638 i dał wsadzić do wieże Złodziejskiej na ząmek kra-
k( owski>d.
[2178] TW ARDOWSKIa.
[2179] TWORZYJAŃSKI nazwał się *** chłopski syn *** z księżej wsi 1
*...... **. Ten z lisowczyki a od ojca chłopa za ciurę przy wozie pojechał anno
1619. Nieźle szarpał i kradł, że w trzecim roku służeł na kilka koni ***, zaś
anno 1624 wywiódł beł kupę swowolną siepaczów lisowską na Morawę,
w który czas ćci belo odsądzono tamtych zaciążników wszytkich. Tęn wy-
wiózszy darciznę zapadł kędyś koło Lwowa.
[217S} b Poniżej tekstu: od p. Miłakoskiego studen( ta) .

[2176] a Na pr. marg.: z Nowopola, jeden powiedział mi, ociec jego jest. b Pod
tekstem: od bakałarza Olesiowego.
[2177] a Artykuł dodany na odwr. k. 406. b Luka lIa prawie pół w. c-c Lw., brak.
d Do tego artykułu należy odnieść noty marginalne na k. 407, na pr. marg. u góry: Ociec
któregoś z tych, krawiec, w p( ana) Jordąnowej kamienicy na Kazimierzu najmował i anno
1638. Siedział w zamku krak( owskim) o rozbój na moście Kazimierskim anno 1638.
[2178] a Luka lIa kilka w. tekstu. Na pr. marg.: co była mać jego k[uczniczka i założ
nica u p. Gomolińskiego Łukasza. W kopii Iw. hasła tego brak.
[2179] a Na pr. marg.: Lisowczyk.
575
[2180J TUZARDY - [2184J UJEJSCY
[2180] TUZARDya zwał się

*** z Krak( owa) mieszczanek ***. Ten
służeł circa 1627 u p. Jordana ***, podkomorzyca krak( owskiego), w Mo-
gieIanach u Krak( owa) l, potym anno 1630 trzymał arendą od mnichów
krak( owskich) z Piasku 2 folwarczek w Narębie, od Krak(owa) mila. Za
ślachcica udaje się.
u
k.408 [2181] UDAŁA zwał się Jadąm, chłopski
syn ze wsi Słupiej! od Stobnice
w Sęndomierskim. Trzymał w Rusi w Busku we młynie na grobli wstęp owej
wymiar trzecią miarę armo 1626. Ten do pięniędzy przyszedszy nazowie
się Udalskim a.
[2182] UCHAcza nazwał się *** syn z Chronowa 1 od Wi-

chłopski
śnicza. Służeł p. Kochanoskiemu, co Rzepiennik pod Bieczęm trzymał2,
kilka lat i anno 1631. Nie miał ten nazwany żony jeszcze. Miał pojąć Radzi-
mirską, też chłopównę nazwaną, tamże w Rzepięrmiku, o której pod Ra-
dzimierski opisanie.
[2183] UJAZDOWSKla nazwał się

Jeorgius, Jurek. Pojął Kalikstą, wdo-
wę ze Sła ( w) koskiej ulice w Krakowie. Chował murwy. Dał bel kilkuset b
zł(otych) na kamięnice na KJeparzu na Długiej ulicy. Wykupiono go anno
1637, zaś na Kazimierzu mieszkał. Miał lat 56.
[2184] UJEJscya zową się chłopscy synkowi( e) *****b z poddaństwa

księdza biskupa krak( owskiego ) , a że kupieł bel ociec ich w Siewierszczyźnie
pod biskupem spłacheć w wiosce Ujeździeci, i od tego tak nazwał się. Syn
jego Maciej w Ujeźdźcu tęm mieszkał. Uczynieł go bel biskup sędzią sie-
wierskim {circa 161O}2, co sądzieł chłopy, jako i sąm. Jest dekret w Lublinie
na trybunale circa 1604 inter Padniewski, castel( lanum) Oswiecimen( sem) 3,
et Marcisz, gdzie wszytkie siewierskie obywatele dekretem osądzono być
mąnami 4 i chłopy biskupięmi. Takiż drugi dekret {tamż'~ } inter Fierlej et
Siemuński 5 niedługo potym. Wojciech Ujejski we Psarach 6 u Będzinia w Sie-
wierszczyźnie, za Sarnowęm. Ten będąc sąm chłopęm poradzi eł Burkatowi,
[2180] a Na pr. marg.: Kraków, niżej: u mnichów.

[2181] a Na lewym marg.: bojar z Buska.
[2183] a Artykuł dodany na odwr. k. 418. Na lewym marg.: iam. b Nad wierszem
i pod wierszem: 400.
[2184] a Na pr. marg.: Anno 1535 in actis terrestribus Crac<oviensibus> post Michae-
lis Nicolaus Ujejski de Ujazd. b Luka /la pół w.
576
[2185] UKŁADACKI - [2189] USINOSKI
o którym pod B, chłopu, sposób do ślachectwa c. Pozwał go w rzeczy Ujej-

ski ten o wywód ślachectwa do grodu krak<owskiego) anno 1630, a wtęm
Burkat subordynował dwu abo trzech kogoś leda jakiego *****d, co u sądu
powiedali, iż ich powinny i herbowny jednego domu. Z tych Ujejskich na-
zwanych któryś , bodaj nie tęn Wojciech, beł pisarzęm w Bieczu u Sidus
Silesiae starosty? anno 1628 i anno 1630 e .
[2185] UKŁADACKra.
[2186] UŁĄNOWSKI zwał się *** chłopski syn *****. Urzennikiem

beł z żoną u p. Wierzbickiego, sędziego chełmskiego, w Lipsku miasteczku l.
Nazwał go pan, że u łąnów orania przy chłopiech bywał. Dziewka jego beła
za służebną u paniej, którą wydala beła za służkę, poddanego też pańskiego,
który się zwal Kulikowskim; o tęm szerzej pod K. Któręmu Kulikoskięmu
ojca, leśnego chałupnika, obieszszono beło. Jest tej Ułąnoskiej brat ów coś,
co to za Kulikoskiego szła 2 •
[2187] ULA:ŃSKI zwał się *** chłopski syn *****a. Tęn pojął beł wdowę k.409
Gromnicką, która z pierszym mężęm Gromnickim, {o którem pod G,} miała
dziewkę, co ją beła dała też za chłopa Sadowskiego rzeczonego, o któręm
pod S. Ta Ulań ska zaś z mężęm po urzędach włóczeła się. Umarł jej bel ***,
ona zaś najęła sobie browar w Wyszocicach l , sztery mile od Krak<owa) ,
od r. 1630 i anno 1634, i szynkowała. Ta gdyby beła ślachcianką, nie ciągnę-
łaby do tych spraw, które penitus p1ebeis należą i ślachcie zakazane konsty-
tucyją, bo nieprzystojne. Gromnicki tęn zaś, pierszy mąż jej, nazwał się od
Gromnika u Biecza, wsi panów Wielopolskich 2 • I ten chłop, bo w Gromniku
tęm nigdy nie pokaże, by miał mieć co abo stamtąd mieć przodka swego 3.
[2188] UNIEJOWSKI nazwał sięa.
[2189] USINOSKI zwali się dwaj bracia *****, z Buska w Sendo-

mierskim miejscy synkowie *****. Beła ich matka żywa i anno 1631. Siostry
tamże są ich *****a. Ci służeli między lisowczyki anno 1623, zaś w Prusiech
anno 1627. Starszy ma kilka tysięcy u ksieniej w Busku temże w klasztorze l ,
a żołnierską przecie służeł b.
[2184] c Na pr. marg.: chłop chłopa na śłachectwo wsadzał. d Luka na 1/3 w.

e Pod tekstem: od Chmieloskiego. Na pr. marg.: p. Andr<zej) Rusocki.
[2185] a Luka na kilka wierszy. Hasła brak w kopii Iw.
[2187] a Luka na l w.
[2188] a Luka na kilka w. Na pr. marg.: muzyk w Krak<owie) . Hasla tego brak w ko-
pii Iw.
[2189] a Luka na pól w. b Pod tekstem: Popławski, o którym pod P, udawał, że
śłachcic.
42 - W. N . Trepka : Liber cbamorum, cz. l 577

[21901 WĄCZOWSKJ - [2192] WACZOWSKI
w
[2190] W ĄCZOWSKra *** chłopski syn z łęczycki ziemie ***.
zwał się
Służeł za urzennika u Przedborza w Policzku] u p. Kotkowskieg0 2 circa
1626. Poznał go beł chłop z tamtej strony; powie dał o nim, iż zagrodniczy
syn beł i że poszedł od żony, jak się beło zapowietrzeło w Policzku circa 1629.
Pan wyjechał, a ten [b] sprzedawszy zboża sida, wziąwszy pańskie suknie,
strzelby cudnej kilka sztuk i koni dwu, drugiego panu Potockiemu 3, bratu
samej paniej, i zj echał z tęm [e]. Dostał go beł p. Kotkowski Wacław i miał
go w więzięniu w łańcuchu. Zaś z łańcucha uciekł i porwał konia, tak {znowu}
zjechał i zapadł gdzieś d.
[2191] WACHOWSKI a nazwany Wacha ***, chłopski syn ***** ze

wsi u Jarosławia. Beł z żoną za urzennika anno 1628 w Przyborowiul, wsi
u Szczepąnowa na wielgie rządy krak ( owskie) , stamtąd odprawieł go p. Wi-
towski 2 • Tak udał się indziej na urzędy. Nie miał jeszcze na ten czas potom-
stwa b .
k. 410 [2192] W ACZOWSKJa od wacze] nazwani, z Olkusza mieszczankowic

"***b. Jan pojął beł w Radwanowicach, dwie mile od Olkusza, dziewkę
rzeczonego Sus kiego, o którym pod S. Jeździeł z lisowczykami na Śląsko
anno 1619, tamże zabito go belo. Zostało coś jego potomstwa 2 • Chłop beł
nic niepodobny do ślachcica *****C. Zygmunt Waczowski, brat stryjeczny
Janów3, nadsługował panu Dębińskię (mu ) Sewerynowi 4 kilka lat circa
1619. Jeździeł na Śląsko z lisowczykami przy Jaskólskim anno 1620 5•
Przyjechał do Krak( owa) anno 1621 przed zapusty, a czując u Srockiego
niejakiego, lisowczyka, pieniądze, wziął z nim kompaniją. Wtem wywa-
biwszy go na ulicę Mikołajską udo Zembeciusowej, {ta że beła mu rwa, za-
bito dla niej męża Zembeciusa, doktora w Lublinie,} u tam {w nocy} zdradą
zabieł go e i zdjął z niego kaftan z tysiącem czerwonych i więcej, i talerów
twardych trzos niemały, i szablę oprawną, i insze jego rzeczy, i konia pobraw-
szy uciekł z tęm [f] z Krakowa [g], zostawiwszy kilka talerów gospodyni ej
małp w onym domu, by go dała pochować. W rok potym, po św. Janie,
ukazał się do Krak( owa) i spełzło mu ono, co zabieł h . Nadsługował up. sta-
[2190] a Na lewym marg.: 14. b LIV.: kundel. c Lw.: chłop złodziej. d Pod
tekstem: Miechoski. W kopii Iw.: ale ma szczęście, że od szubienice umknął, która już
oczekiwała na ślub z nim, tylko co po kala darmo posyłano.
[2191] a Na lewym marg. : C. lJ Pod tekstem: Staś woźnica.
[2192] a Na pr. marg.: Olkusz. lJ Luka na l w. c Jw. d-(I Lw., brak. e Na
pr. marg.: Waczoski rozbójnik. f Lw.: łotr. g Lw.: żeby ćwiartowania uszedł. h Na
pr. marg.: założnicę s wą pojąl przeciw kon stytucyjej ann i 1578, fol. 189.
578
(2192) W AezowSKI
rosty krak( owskiego) Gabryjela Tarnoskieg0 6, piechoty zamkowej doglą

dał. Bywał u aptekarza Rączki anno 1622 ***, który najmem mieszkał w apte-
ce na Sła(w)koski ulicy?, a z dziewką jego sypiał, obiecując ją pojąć. Tak
sypiając z nią kilka lat, pojął ją anno 1625. Miał z nią dziewcząt dwoje,
Bogumiłę i Dorotę, a chłopca ***, trzy lata miał anno 1632 *****1. Siepaczem
beł u tego p. starosty krak( owskiego) , co na kata goni. Siedział na garło
u tegoż pana w Opatowie 8, wsi przy Śląsku tegoż pana, anno 1626 ***** i. Słu
żeł potym p. Zborowskiemu Samuelowik, kasztel( anowi) oświęcimskie (mu)9,
kilka lat, a gdy umarł anno 1630 tęn pąn ultima Aprilis, a ten do Uścia, mia-
steczka nad RabąlO, w skok przypadł i poprzedał siana, zboża, długi wybrał,
myta, wymiary, bydła co lepsze do kogoś sobie odłączel, a gorsze tylko do
Marcina, p. Zboroskiego syna, odesłał na Melsztyn ***** lU. Służeł potym
u p. Szyszkowskiego, starosty lelowskiego I2 , anno 1630m . Puścieł mu bel
wioskę Krasocin 13 u Małogoszcza. Bel w wielki łasce u niego. Dawał mu
suknie swoje i konie po kilku razem, ale postrzeg jego niecnót i wygnał go
bel. On zaś pod czas interregnum {anno 1632} bel pod chorągwią p. Kory-
cińskiego, starosty ojcoskiego 14, potym do Dominika książęcia 15 przytulel
się eż do odjazdu Dominikowegon do Włoch *****0. Zabieł bel zdradą
w Krak( owie) wyrostka śpiewaczka p. Maciejoskiemu, ślachcica, odsądzieł
go beł ćci *****p. Zaś zabieł studentów dwu w Krak( owie) , z Olkusza
mieszczanów. Drugi raz ćci go odsądzono i publikował go woźny na 4 rogach
miejskich Krak( owa) . Rozbiel beł Żyda anno 1623 w lesie u Lubięnia 16 ,
wsi pod Piotrkowęm. Uczynieł się w rzeczy pijanęm, gdy Żyd modleł się,
sługom r jego, trzęm wyjadaczom, pobrał im i pięniędzy, i rzeczy na kilka
tysięcy. Potym Żyd poznał go w Piotrkowie, {a on} jastrząba na ręku nosieł
w ulicy. Przypatruje mu się Żyd chodząc za nim. On fuknął: "czego za mną
chodzisz, Żydzie?" Żyd rzekł (uczynieł się w rzeczy głupim): "temu ptasz-
kowi przypatruję się, a czy umie też mówić, bo moja Sara miała sroczki,
co mówieły". A mój Waczowski postrzegszy, iż to ten Żyd śpiegował go,
a inszy po hajduki bieżał, wpadszy na konie ujechał, aż potym szukają go
kilkanaście hajduków, a ten już w drodze kędyś w mili. {Z tych rozbojów
miał koło siebie dostatek. Od p. Szyszkoskiego w szatach chadzał si końmi
tarantowatęm(i ) 6 woźników wozieł się w rydwanie, koń powodny i kolasa
szterrna końmi przy tem s.} tStryj tego Zygmunta Waczowskiego, Stanisław,
mieszkał w Olkuszu, miejskie trzymał, umarł anno 1637 t.
[2192] 1 Luka na przeszło J w. i Luka na blisko 2 w. Na pr. marg.: siedział u pana

na garło w kajdanach. k Lw., brak. I Luka na prawie J w. ID Na pr. marg.: ćci go
odsądzono dwa razy w Krak( owie). n Lw.: księżęcego. ° Luka na pół w. p Jw.
Na pr., marg.: Rozbieł Żyda z kilku tysięcy. r LIV.: siepaczom. s-s Lw.: a z tym
wszystkim szczęśliwy będzie, jeżeli szubienicy ujdzie. t-t Na odwr. k. poprzedniej, 409.
579
121 93J WĄDZAN - 12196J WAJSOWSKI
[2193] W ĄDZANa *** zwano mieszczany krak ( owskie), won dzam [sJ,
to jest precz od miasta. Beł to Niemiec, przychodzień do Polski Eras-
mus Wondzam, doctor iuris. Beł mieszczaninem w Krak( owie) , został bel
rajcą anno 1542, o częm katalogI. Brat doktorów *** beł rzeźnikięm w Kra-
k ( owie ) . Tego rzeźnika syn *** kupieł bel wioskę Kuczmerzów 2 u Proszo-
wic. Miał żonę z domu Charśnicką3. Nie miał potomstwa. Przedał beł tę
wioskę anno 1620, a kupieł inszą *** u Koszyczek 4. Zaś miał drugą żonę
wdowę Krucką (o której mężu pod K), a z domu Oraczowską *****b5.
Siostra tego rodzona beła za Gutteterem, mieszczaninem z Krak(owa).
Jak jej umarł, szła bda za p. Korzeń~kiego. Mieszkała w Charśnicach u Ję
drzejowa 6 . Żywa beła i ten Wądzan arulo 1634.
k.411 [2194] WAGANOSKra nazwał się Jędrzej

od wagi noszenia *****. Ten
nie mógł się zwać od Waganowic, wsi od Proszowic dwie mili, bo ta wieś
księżej jest z Krak ( owa) l, a jeśli z niej wyszedł, to subditus księży. Tęn to
kupieł szohystwo w Wawrowicach 2 pod biskupem krak( owskim) . Tam
bojąc się podobno, by kaduk nie bel po nim komu, przeto zapisał żęnie
Katerzynie (nie pisąno nobilem żony) w grodzie krak( owskim) anno 1619
feria 4 ante festum S. Margarethae [10 VII] tylko: nobilis Andreas Waga-
noski Catherinae uxori suae medietates laneorum b in viII a Wawrzowice
sub vladariatu Episcopatus Crac( oviensis) iure advitalitio condescendit etc.
Znać, że nieślachciąnka, jako i mąż, że jej nie dał pisać nobili Catherinae.
[2195] W ĄGIELa zwał się Stanisław

i WIERZCHOWSKIM wspominają
go akta grodzkie krak( owskie ) anno 1569 ante Mariae Magdalenae fer ( ia)
5 [21 VlI], cum nobili Ioanne Gaduła Bętkowski miał akcyją etc.
[2196] WAJSOWSKla nazwał się
*** Wajs z Krak( owa) mieszczanek
***. Ojca jego kamienica beła na Wendecie! na rogu ku jatkom i dotąd
Wajsowską zową. Ten syn Wajsów kupieł beł zaś kamieniczkę na Szpitalnej
ulicy, po tej, co dwie głowie nade drzwiami 2. Wziął beł na nię na zapis 800
fi. anno 1628 i aręndował pół wioski Rzeplina3, dwie mili od Krak(owa),
bu pani Słupskiej, co Modlnica też wioska jej u Krak( owa) b. Ten trzymał
tam i anno 1633. Pojął beł dziewkę p. Boratyńskieg0 4 ***, który p. Boratyń
ski mieszkał na ten czas w Krak( owie) na Kazimierzu i anno 1634. Tego
[2193] a Artykuł dodany na odwr. k. 410. Na lewym marg.: veteri est. b Luka na
przeszło pól w.
[2194] a Na lewym marg.: 10. b Lw., brak.
[2195] a Artykuł dodany na odwr. k. 410. Brak w kopii Iw.
[21961 a Na lewym marg.: 99. Na prawym: Anno 1619 in actis castr( ensibus> Cra-
c<oviensibus) post Agnetis nobilis Wajsowski Jagniątkoskiego quietat. b-b Lw., brak.
580
[2197J WAŁAGA - [2200] WAŁKANOSKI
Wajsa belo bratów więcej w Krak<owie) *****c. Miał z tą Boratyńską po-

tomstwa coś do r. 1634.
[2197] WAŁAGA a zwał się Stanisław, de Zrączyce 1 pisał się, że tam jak
chłop kupieł jaką chłopską rolą. Potomstwo jego teraz inakszy tytuł przybrali,
rozumięm jako ski nastało od r. 1500. O tern Waładze jest nota in actis ter-
restribus Cracoviae post Michaelis anno 1530, gdzie quatuol marcas inscri-
bit Cordulae uxori dotis etc. b
Anno 1634 in act<is) terrestribus Crac<oviensibus) post Reminiscere
Wałaga Ioannes de Zrącza sortis heres, Kurdziel Stanislaus de Zrącze.
[2198] W ALISZEWSKpl. nazwał się *** chłopski syn *****. Kupieł

beł też u chłopa rolą z domem wWaliszowach ***, odrabiał z tego dni ***,
a kopając kopaninę nalazł beł pięniędze, z któręmi do czasu tajeł się. Jednak
chłopi inszy niektórzy b wiedzieli i w posiedzęniu Skarbkiem zwali goc.
Potym tamże skupieł bel role i z domkami u kilku chłopów. Zaś w krótkim
czasie kilka wiosek w sieradzki ziemi kupieł. Kiedy go tykali ślachta, że on
chłop beł i dopiero kupiwszy kilka chałup [w] Waliszowach przybrał to
przezwisko, on zaś począł machlować, że bel przedtym zwany z domu Ku-
liszewskid. Jako mógł , tak oczy mydleł. Tak teraz myśli cicho siedząc, w dm-
gim wieku aby potomek jego potężniej ślachtą udawać się mógł I.
[2199] WALOWIcza zwał się Władysław b, syn Wala, kupca krak<o-

wskiego) , który beł umarł przed r. 1633. Ten Walowicz Wisenbegerów Ja-
nów l , mieszczanina krak<owskiego), powinny jakiś. Ociec jego nieboszczyk
bywał kupcem zbóż i spuszczał do Gdańska po kilkanaście lat. Tego syna
miał w Nięmcech na nauce. Bel w Krak<owie) anno 1633. Chodzieł w ada-
maszkach, w bławaciech i sługę chował, miał lat 26 c.
[2200] WAŁKANOSKI nazwał się ***, co jak wałek nogi miał, stąd k.412
przezwąno go. Tego [a] ociec beł Wójcik, w Małogoszczu mieszczanin b,
mieszkał w ratuszu. Udają, że bel Wałkanoską pojął i z tego tęn syn jego
nazwał sie Wałkanoskim. Ociec jego z matką szynkowali piwa, gorzałki
jak kaczmarz, miejskie trzymał. Nie zwano go i nie pisąno, tylko famatus.
[2196] c Luka na 1/3 w.

[2197] a Artykuł dodany na odwr. k. 410. b Luka Ila 1 w.: Na marg. lewym: 4 mar-
cae dotis.
[2198] a Na lewym marg.: 90. b LIV., brak. c Na pr. marg.: Skarbek. d Tamże:
Kuliszewski.
[2199] a Na lewym marg.: 98. b Lw., brak. c Pod tekstem: Smolciiski student.
[2200] a Lw.: nazwanego Wałkanoskiego. b Na pr. marg.: z Małogoszcza.
581
[2200) WAŁKANOSKI
Ten syn jego, Jąn , służe ł u ślachcica któregoś l . Potym ożęnieł się bełw Kra-
kowie, cWięckowicównę rze źnicząnkę c [pojął]. Trzymać począł naprzód
od proboszcza małogoskiego Popkowice 2 pod Małogoszczem circa 1586,
zaś bel za urzęnnika w Kozubowie u Pińczowa u p. Myszkowskiego, mar-
szałka koronneg0 3. Potym circa 1618 trzymał Spytkowice długo od p. sta-
rosty sendomierskiego Lubomierskiego w Podgórzu 4 . Tam zebrał pięniądze.
że u tegoż starosty kupieł wioskę Zalesie 5 ***. Tam że go ślachta czując być
chłopęm uciskali i krzywdzieli w grunciech, on przedał to a kupieł w Sie-
wierszczyźnie pod bi s kupęm krak<owskim) Bobrowniki i Sączów 6 za 20
tys ięcy , za które potym w kilka lat wziął 50 tysięcy anno 1627 *****. A temi
pieniądzmi lichwiel w Krak<owie) z Żydy ; dawali mu od dziesiąci tysięcy
każdych po dwa tysiąca i więcej. Miał potomstwo z tą mieszczką pierszą
żonąd, trzech synów ***** e, Marcina, który ożęnieł się beł *****, wdow-
cęm beł anno 1629 7 . Odsądzono go beło ćci na sądziech kapturowych w Kra-
k<owie) {anno 1633}. Zaciążkami i na Śląsku bywał anno 1633 *****f.
Maksymilijana 8 , ten służeł p. Chełmskięmu, chorążęmu koronnemu kra-
k<owskiemu) g9, circa 1629. Tam coś beł zrobieł, że z niełaską kazał mu
precz *****h. Tęn ociec tych to *** oddzieliwszy tych synów pięniądcmi
i dziewki wydawszy za męże , jednę za Gajowskiego ***, drugą za Kuczkow-
skiegolO, któremu i kamienicę przedał, co miał na Tworzyjański ulicyll
w Krak<owie) w trzecie od Murzynów 12, a wolał pięniądze w kupie mieć,
a z Żydy lichwić, miał na 80 tysięcy anno 1634 1. Trzecią dziewkę dał za Krau-
szewskiego, też chłopa, który jak jej umarł, szła za Dębińskiego Zygmunta
circa 1629 13 *****i. A sąm Wałkanoski pojął drugą żonę, mieszczkę z Two-
rzyjański ulice w Krak( owie) , Kotlicką rzeczoną, anno 1631 14 , a w kilka
niedziel nie chciała z nim mieszkać, poszła do matki. Jednak wiano, co jej
6000 zapisał, musiał jej dać , kbo i z pierszą źle mieszkał, nie dał jej u stołu
z sobą siadać, i z tą druga chciał się bel rozwieść, eż ks. Lipski, biskup kra-
k( owski) 15, nałajał mu: "chłopie , mójś ty poddany, i za rozwodęm uczynisz
ją publiczną murwą"k. Siostry rodzone tego Wałkanoskiego *** Wójci-
kówny z Małogoszcza. Jewa szła do Secemina l6 za mieszczanina ***, której
syn Jędrzej wyuczeł się złotnictwa i ożęniwszy się w Żarnowcu tamże mieszkał
od dziesiąci lat i anno 1634; miał lat z pięćdziesiąt. Anna zaś, siostra druga
Wałkanoskiego, bela za mieszczaninem w Księżu Wielkim w krak(owskiej)
ziemi, której syn Skoroszewskim nazwał się!, o któręm pod S, a dziewki
[2200] c-c Dopisane potem w luce. d Na pr. marg.: Balwierzówną z Krakowa. Leży
u Św. Trójce, epitafijum on [sI gradibus na marmurze, małżony tej jego. e Luka na
pól w. f Luka na 1 w. g L W., brak. II Luka na prawie 3 w. i Na pr. marg.:
800 000 [sI. j Luka lIa 1'/3 w. k-k Dopisane ciasno IV luce. I Na pr. marg.:
W Skalmierzu Druzyński storeista wie o jego urodzeniu dobrze i złotnik w Żarnowcu.
582
(220"1] WALKANOSKI - (2203J WALKANOSKI
jej w Księżu
za mieszczany, Zofija za sicdlarzęm Janęm, a Anna za mieszcza- •
ninęm Ciesielskim .
. mBeł Wałkanoski dziad w Krak<owie) , Walenty, który chromy beł na
ręce obie. Żebrał po Krakowie chodząc i anno 1634 od kilkunastu lat. Tego
znał wszy tek Kraków i ślachta, a jak obaczeł tego Wałkanoskiego, to wołał
za nim: "p. Wałkanoski, ja to Wałkanoski, nie wy, ale zapomagajcie mię,
a przymę was za powinnego". Ten dziad Wałkanoski miał przedtym żonę
Gnoińską *****, z którą miał synów dwu. n Grygier w rocie służeł w Moskwie
anno 1634, potym na Ukrainie *****0, drugi syn jego umarł n .
Beł też Łata, dziad w Żarnowcu, po żęnie go Łaciąnce zową go, ale on
sam Wałkanoskim zowie się, też Z Małogoszcza i powinnym tego *** w Kra-
kowie. Beł tęn dziad w Żarnowcu kulawy żyw i anno 1634. Kościelnym beł,
po kościele z tablicą chodzieł, a przedtym tkaczęm b:!l, gdy młodszy beł.
A jak okulawiał, musiał żebrać, rzemiosła nie robią,c m .
[2201] WALKANOSKI zwali się w Krakowie. Ksiądz przeor u Św.

Marka! umarł anno 1633, matka jego mieszkała na Błoniu u Kleparza i anno
1634. Miała lat 100 i kilka. Drugi syn tej to *** zwał się Gronowskim, przy
tej matce starej mieszkał z żoną, które kilkadziesiąt lat miała [ss]. Mularstwo
rabiał tenże.
[2202] WAŁKANOSKla nazwał się Pio ( t ) r, chłopski syn *** ze wsi pana
Tęczyńskiego od Tęczyna. Beł w tejże wsi *** brat jego Jan na rolej i anno
1629. Ten Piotr wolmi kupczeł i zdobeł się w pieniądze, a służel pierwej
u księdza *****b, po którym księdzu zarwawszy pięniędzy do kilku tysięcy
i jął się to bel wołmi kupczyć. Miał się beł zwać Wołkanoski, że go wołki
przyniosły do pięniędzy. Syn . tego Piotra, choć go chłopówna z chłopęm
ojca [s] zrodzieła, a to pojął beł Jordanównęl ***c. Wzięli mu ją beli powinni
potym, dowiedziawszy się, że chłopd.
[2203] WAŁKANOSKla zwał się też *** w Pińczowie mieszczanin.

Miał dom na nowej osadzie, co ją Mirowem zową. Mieszczkę tamże miał
za sobą, z którą do r. 1632 miał synów trzech.
Ten sąm Wałkanoski Włoch jest z rodu, za śpiewaka wokalistę bel
u p. Myszkowskiego margrabie i żonę Włoszkę z frąncymeru paniej mar-
grabinejl .
.. - - - ---
[2200] .m-m Naodwr. k. 412. n-n Dopisane później w luce ki/kowierszOll'ej. o Luka
na 3/4 W.
[2202] a Artykuł dodany na odwr. k. 412. b Luka na 1/3 w. c Na lewym marg.:
Jordąnówna. d Pod tekstem: p. Swirozisk i [? ?1 miody.
[22031 a Artykuł dodany na odwr. k. 412. Na lewym marg.: Pińczów.
583
[2204J WAŃCZYK - [2207J WARDĘSKI
k.413 [2204] WAŃ'CZYK a przezwiska zwali się trzej bękarci p. Jarockiego l .

Miał ich z Żydówką w Będziniu i dziewek bękartek kilka *****b. Jakub
Wańczyk w Będziniu ożenieł się i dom kupieł, miewał arendki przy Będzi
niu od p. Samuela Dębińskiego eirca 1617 2. Kupezeł wołmi i konie na Śląsko
wywodzieł *****C. Jan tamże w Będziniu mieszczaninęm bel; Zygułą przezwali
go mieszczanie *****d. Jadąm na Kleparzu u Krak( owa) ożeniel się beł
i tamże mieszkał *****. Dał beł dziewkę za Czaplińskicgo, o którym pod C,
który Czapliński w oświęcimskim kraju mieszkał, też chłop, bo Czaple dwoje
są tylko w Koronie, jedne pod Miechowem panów Trepków, drugie w Pod-
górzu p( ana) Tarłowe 3.
[2205] WANDAŁOWSKI zowie się Wacław, od wędą łowienia wziął
tytuł, bo Wandałowie wsi nie maszal, abo też od Wandy królowej originem
dueit. Ten beł prokuratorem w Lublinie, jest nota o nim w grodzie lubelskim
anno 1617, co plenipotęneyją mu causarum officii tribun( alis) Lubl(inensis)
zapis czyniono. I drugi tegoż roku tamże, co Ioanni et Venceslao Wandalow-
skim, filiis Fracisci Wandałoski, inscribit Iacobus Dąbrowski duo mi1lia
pec( uniarum) etc.
[2206] W ANDAŁOWSKI tej też familij ej nazwał się *** chłopski syn
*****. Bel kaczmarzęm kilkanaście lat pod Robczyeami w Podgórzu a na
Bugaju u p. Ligęzy Stanisława. Powiedają o nim, że beł zabieł kogoś, abo
sługę, aboli pana, co wiózł pięniądze ze Śląska za woły do Rusi, co stanął
tam beł na noc u tego kaezmarza, którego zabiwszy odwiózł precz od domu
nocąż i brzegiem przywaleł. A gdy już miał pieniądze, począł się zwać Wanda-
łowskim, ale nie wędą łowieł, bo raczej siekierą. Po tymże dał na zastaw
kilku tysięcy na spłacheć we Zwierniku b tamże w Podgórzu I circa 1619.
Pojął bel po chłopów nie pierszej drugą żonę, udają, żeby ślachciankę. Miał
z nią do r. 1631 dwie dziewce, Annę i Halszkę. Miał lat 60.
[2207] W ARDĘSKI nazwał się *** syn chłopa Wardęgi *** z Kęt u O-
święcimia alboli z Gierałtowic, poddany p. Gierałtowskiego ewanjelika 1,
i ten służąc u tego pana swego też luterskiej wiary jest, i pojął anno 1631
luterkę, wdowę ministrową, co mąż jej beł ministręm *** w Wielkinocy,
wsi u Miechowa 2 • Z którą mieszkał w majętności panów Rejów komorą
na wsi u chłopa i anno 1632 a.
[2204] a Na pr. marg.: Będzin. b Luka /la 1 w. c Luka na pól w. Na pr. marg.:
10000. d Luka na 1 w.
[2205] a Na pr. marg.: w Lublinie.
[2206] a Na lewym marg.: w Podgórzu. lJ Tamże: 12000.
[2207] a Na pr. marg.: u Wielk.inocy pytać.
584
[2208J WARDĘSKI - (2212) WARGOCKI
[2208) WARDĘSKp· zwał się t·~Ż ***

z Warki mi<:jski synek. Służeł
li ślachty. Bel anno 1619 u p. Rogozińskiego w sieradzki ziemie, II podkomo-
rzycal, zaś p. Jawornickiego pod Pińczowęm 2 , zaś p. Osińskięmu 3 za Chę
cinami smżeł anno 1631.
[2209] WARGACKJa zwał się *** bękart chłopski ***** b z łęczyckiej

zie-
mie. Tego wziął bel z chłopca za wychowańca ksiądz Sarnowski, kanonik i kan-
clerz gnieźnieński l. Udawali niektórzy, że jego beł bękart. Zapomógł potym
tego wychowańca i kupieł mu w sieradzki ziemi Brud.zów 2 wioskę c *****.
Ten z tego pojął beł ślachciąnkę Domiechowską3. Miał z nią dwu synków,
uczeli się anno d 1634.
[2210] WARGACKla zwał

*** chłopski syn *****b. Beł ujm. p. Ze-
brzydowskiego, miecznika koronnego, starosty nowomiejskiego l, nad pie-
chotą starszym od kilku lat i anno 1635. Żonę miał z Wieliczki i tamże mie-
szkała. Sam jechał beł na cesarską anno 1636 i 1637 przyjechał. Pasierba
mu tam na cesarski zabito na Śląsku.
[2211]' WARGACKI nazwał Stefana chłopca ksiądz pleban w Czaplach k. 414

u Miechowa anno 1633. Że wargaty bel, stąd mu dał tytuł. aMiał już lat
16 a . A tęn to Stefąn jest rodzic z Podgórza za Mielcęm, z miasteczka Żu
chowa p. Lubomierskiego 1, syn Jeziorkowica mieszczanka. Jak mu ociec
i matka zmarli, on poszedł do Krak( owa) , iż tam beli z tegoż miasteczka,
jeden u P ( anny) Maryjej przy kościele b, drugi u Wszech Świętych przy szkole,
i tam się uczeł. Potym wziął go beł anno 1632 sadownik z Krak( owa), co
bel sad kupieł w tych Czaplach, dla pilnowania tam. Od sadownika tego
wziął go beł ksiądz plebąn czapeIski. Tęn miał się do dworskich rzeczy, jak
dorośnie, będzie się zwał ślachtą.
[2212) WARGOCKI nazwał się

*** z Kleparza u Krak( owa) bękart
mieszczki. Ten u księdza któregoś będąc za serwitora, jak ksiądz umarł, on
zarwał pieniędzy i pociął z niemi eż do łęczyckiej ziemie. Tam kupieł wój-
tostwo, dom z rolami w Piątku miasteczku. Nadsługował ks. *** arcybisku-
powi gnieźnięń(skicmu). których to jest miasteczko, temu, co przed Baranow-
skim beł l , za urzęnnika we wsi miał go. Żonę z tegoż Piątku pojął beł miej-
ską. Miał już lat 60 anno 1630. Nie miał potomstwa. Kaduk po nim pewnya.

[2209] a Artykuł dodany na odwr. k. 413. IJ Luka na 1/3 w. c Na lewym marg.:
20000. d Pod tekstem: od p. Sarnoskiego [?] od Kalisza 6 mil.
[2210] a Artykuł dodany lIa odwr. k. 413. b Luka na 11 /3 w.
[2211] a-a Lw., brak. b Lw.: szkole.
[2212] a Na pr. marg.: 10 000.
585
[2213J WARSZAWSKI --- [2217J WĄSOWICZ
[2213] WARSZAWSKI nazwał się Jan z Warszawy, rzeźniczy syn**"'.

Pojechał beł z którymsi panem służyć mu do Rusi, potym usłyszał, że mu
w Warszawie umar~ ociec aboli powinny, pojechał po spadek i tam w Rusi
pojął niejaką Świerską. Dał bel siedmi tysięcy w Tadaniach na część paniej
Choteckiej W buskim powiecie w Rusi l , {od Kamionki Strumiennej2 mila
za Lwowęm.} Miał z tą Świerską jednego syna *** i sześć dziewek. Jedna
mniszką została, drugą dał za Olszowskiego *** (i ten Olszowski pewnie
chłop, wziął tytuł od Olszowej, której nigdy i przodek jego nic dzierżał,
o tęm, zdą mi się, pod opisanim trzeciego Olszowskiego w belski ziemi).
Tęn, pojąwszy tego Warszawskiego dziewkę, mieszkał pod Kamionną
w Podgórzu u Żelechowa ***** 3. Warszawskięmu tęmu jak piersza umarła
Świerska a , on pojął beł Rogulską, która w tych Tadaniach też spłacheć drugi
trzymała w zastawie ***. W tamtym kraju za ślachcica udawał się, tylko
że go Warszawski tytuł chłopęm ukazuje *****b. Brat jego rodzony ***
slużeł p. Kazanoskięmu, co W Warszawie przy królu beł 4 . Tam u niego od
kilkunastu lat beł i anno 1633. Ten chudy pachołek jeszcze bel, nię miał nic,
tylko co od pana.
[2214] WARSZAWSKI zwał się *** student w Krakowie ***** a. Ten

anno 1631 mieszkał we szkole u Panny Maryjej i potym.
[2215] WARZYCKI zowie się *** szałtysów syn z Warzyc l pod Jasłęm8..
Siostrę jego pojął beł prokurator Lisiecki, o którym pod L, i ten wbieł na to
tego szołtyska, by się niósł za ślachcica. Dopomógł mu, że pojął Krasuską,
o których też pod K, na szołtystwie ojcowym tęm będąc. Arendował tamże
niedaleko wioskę Krajowice 2 anno 1626.
[2216] WAŚNIOWSKla nazwał się *** chłopski syn zWaśniowa, mi e-

sieczka opata wąchockiego 1 . Służeł księdzu Frydrychoskięmu kanonikowi 2
kilka lat, potym indziej, zaś pojął bel w Olkuszu miejską dziewkę ***, nie-
szpetną kobietę, circa 1632. Mieszkał gdzieś arendą u Olkusza anno 1634.
Bywał często w Krak( owie) z żoną. Ma lat 36. ,
[2217] W ĄSOWIcza Walenty nobilitowąn beł pod Połockięm anno
1579 od króla Stefana, choć to bel filius famati Iacobi Wąs, civis et ahe-
-- ._-- - ~ -----
[2213] a Na pr. marg.: W Rusi, lIiżej: 16000. b Luka na pół w.
[2215] a Na pr. marg.: pod Jasłem. ..
[2216] a Artykuł dodany na odwr. k. 413. Na lewym f1Ulrg.: od p. m<istrza> Dąbrow-
<skiego) .
586
[2218J WĄSOWICZ - [2220J WĄSOWICZ
nariiI Leopoliensis, ale że dostał Lego za zasługi wojęnne swe, ważny jc:st
nobilis, którego przywilej wpisał Paprocki w herby polskie, fol 693 2 .
. . [2218] W ĄSOWICZ zwał się Wojciech balwierz, mieszczanin na Kle- k.415

parzu u Krak(owa). Jest nota o nim tamże w księgach wójtowskich anno
1597 . Sabbato ante Dominicam Invocavit [22 II]. Potomstwo jego wynieśli
się z Kleparza na wsi.
[2219] W Ąsowrcz Lwał się Jakub, chłopa Wąsa syn, z Olszyn I od

Tarnowa, wsi jm. pana Tarłowej. Matka jego beła Moskiewka. Tęn beł
naprzód wychowańcęm u pani Sobkowej, kasztelanki sendomierskicj przed
panem Tarnowskim 2 ***. Potym slużeł za urzęnnika u pani Tarłowej, kaszte-
I( anowej ) sądeckiej3. Tam począł beł grubo kraść, że i w rachunkach, i in-
dziej a wszędy znać belo kradzież jego. Postrzegszy kazała go pani w kajdany
dać do więzienia, w częm beł z kilkanaście niedziel. Jako z chłopem swoim,
tak poczynała. Z tego jak wyszedł, nie więm. Zaś od r. 1622 udał się do
p. Zborowskiego, kasztel( ana ) oświęcimskieg0 4 • Puścieł mu beł do wiernych
rąk urzędy w Urynowie 5 na Ukrainie. Tęmuż anno 1629 puścieł folwark
pod Melsztynem w Podgórzu, w którym najechał go beł anno 1630 Baranoski,
co swowolne kupy wadzał 6 , i pobrawszy mu rzeczy, co mógł, jechał na Ukra-
inę, zaś potym z kupą swowolnych wyjadał koło Częstochowej i Małogoszcza.
Tęn Wasowicz pojął beł upaniej Sobkowej wychowanicę, służąc jeszcze
u niej, Olchawską nazwaną, a brat tej żony jego beł u niego za sługę, choć
to swagier, Olchawskim zwał go też. Beł u niego i anno 1630, i potym. Miał
już tęn Wasowicz na 15000 zł b . Siostra jego rodzona beła w Tarnowie za
mieszczaninęm Sobkowicem. Pospolita skortyząnka; bawieło się co żywo
koło niej, jak ptastwo przy kukółce. Przychylna i nieskryta beła i mostem
się każdemu położeła.
. [2220] W ĄSOWlCZ zwał się też Jąn, chłopski syn z Gunowa u Pro-
szowic, wsi opata chebdowskiego. Tęn służeł u Olszowskiego, o któręm
pod O; gdy trzymał tę wieś i insze od opata tego I; tamże w służbie u Olszo-
wskiej pojął służebną. Kupieł beł potym w Brzesku 2, wsi tegoż opata, dom
z rolami. Zgorzał mu beł anno 1632, zaś pobudował się prętko. Wójtęm go
beła gromada tamże uczynieła. Miał synów 4: Oleksego, Walka, Marka,
Jąnka. Walek w Sendomierzu uczeł się 1629, zaś dał go ociec służyć do oboź
nego królewskiego, gdy do Moskwy jechał anno 1633 *****a. Oleksy w Krak(o-
wie) uczeł się, potym anno 1632 dał go ociec do p. Jeżowskiego w krakoski
zięmi3 *****b. Janek beł doma u ojca i anno 1633. Uczeł się w tęmże Brzesku.
[2219] a Lw.: innej. b Na pr. marg.: 15 000.

[2220] a Luka na 11/3 w. b Luka na ]3/ 4 w.
587
[2221) WAKSMĄN -- [2225) WAŻYŃSKI
[2221] W AKSMĄN, po polsku woskowy mąż, beli to zawsze miesz-

czankowie krak<owscy>1, micczarnię trzymali , co szable kowali, w Zielon-
kach u Krak <owa> anno 1600. Kupieł bel j eden z nich *** szołtystwo w kró-
kwczyźnie od Ni epołomic wc wsi Kłaju 2 ; 4 kmieci do niego i chałup 7. To
syn jego Stanisław Waksman trzymał jeszcze i anno 1633 3 . Nadsługowała
{panu Witowskiemu , wielgorządzcy krak<owskiemu >4, potym} p. Lubomier-
skięmu 5 na Wiśniczu. przy wozach skarbnych li niego j e żdżal *****b. Franci-
szek po księ s ku chodzieł 6 , właśnie do kościoła będzie woskowy mąż.
k. 416 [2222] W ĄWALSKI nazwał się *** syn Twardokęsa, mieszczanina

w Miechowie. Tęn przy szkole w Miechowie bawieł się, stamtąd wziął go
beł do dzieci uczęnia anno 1602 pan Trepka Jan do Czapl pod Miechowem.
Potym służeł u p. Oraczoskiego Adama w Kalinie u Miechowa. Tam u niego
dopiero Wąwalskim począł się zwać. Pojął służbistą u pani Oraczowskiej l,
Kozieradzką zwała ją; beła wychowanicą j ej z chłopskiej dziewki. Z tą miał
kilkoro dzieci. Ślachcicem się [a] udawał, bawi eł się przeci e u p. Oraczow-
skiego. bWdowcem beł b anno 1624 *****C. Brat tego nazwanego, Walenty
Twardokęsek , rabiał krawiectwo w Miechowie. Temu anno 1614 krawcy
inszy dla jakiejsi jego złej sprawy kazali precz od miasta ***** d.
Wąwalski zw a ł s ię też ***, mało ni ,~ syn tego wyszszego. Służeł jm.
p. Z ebrzydowskiemu, miecznikowi koronnemu 2, i anno 1630, i potym.
[2223] W AŻYŃSKI nazwał się *** chłopski syn ***** a. Ociec jego
miał chałupkę przy Jędrz·~jowie, żyw
bel i anno 1632. Tęn syn jego służeł
naprzód za woźnicę księdzu Bogllszowi, kanonikowi krak< owskiemu>l,
kilka lat, potym a nno 1632 służ ~ł li p. Chrząstoskiego Marka 2 w krak<o-
wskiej > zięmi. Ślachcicęm zwał się [hl.
[2224] WAŻYŃSKI zwał się też Józef. chłopski syn *****a. Służeł za
pacholika panu Chełmskiemu w Miławczycach 1 u Skalmierza, w kilka lat
tamże pojął beł słUŻe bną od paniej. Potym od r. 1629 beł za urzęnnika mila
od Skalmierza w Kości ejowie 2 , wsi mniszek źwierzynieckich. Beł tam i anno
J 633 ; miał na ten czas dwoje dzi e wcząt.
[2225] WAŻYŃSKra nazwał się *** z Sęndomierza rodzic *****. Nie-

którzy powiedali, że bękart księży, bo o ojcu jego nikt nie wiedział ani znał,
-._ - - -
[2221] a Lw., brak. h Luka lIa l w. Na pr. marg.: Miechów.
[2222] a Lw . : miejskie pomyje. b-b Lw., brak. c Luka na póltora w. d Luka
na II !J w.
[2223] a Luka /la 1/3 w. Na pr. marg.: Jędrzejów. h Lw.: kpisko.
[2224] a Luk a na 1/ 3 1\'.
[2225] a Na pr. marg. : Sen domierz .
•
588
[2226] WAŻYŃSKI - [2229] WĘGORZEWSKT
tylko co ksiądz nakładał mu na naukę, potym posłał go do Krak<owa) na

naukę w Bursie Iuristarum. Prawa magdeburskiego uczeł się. Jął się na ra-
tuszu w Krak<owie) miejskich spraw prokurować, zaś od r. 1602 zadworne
sprawy miejskie odprawiał przed królem, gdy w Krak<owie) król mieszkał,
eż do r. 1606. Potym mieszczkę w Krak<owie) pojął, która miała kamieni-
czkę ze Św. Jąna ulice na rogu w Rynku b1 . Miał z nią jednę dziewkę, którą
dał beł za Krzesza 2 , służkę książęcia Zbarawskiego, kasztel<ana) krak<o-
wskiego)3, circa 1622 ***. Przykupieł przy Krak<owie) za Mikołajską broną
kilka domów z ogrodami, które cdrzewy bardzo kosztownęmi zasadzieł c .
[2226] WAżYŃSKla *** zwał się też *****b chłopski syn, poddane [s]
p. Wieruskiego C , co bywał rotmistrzęm w krak<owskiej) zięmil. SłużJ
temuż panu swemu i circa 1632. Czarny jak Cygan, chłopska kompleksyja.
d Miał bandolet w zastawie u Cielnej, kacZ1narki na Kleparzu, anno 1635
upominał sięd. Kozica jakiegoś, co służeł na zamku krak<owskim), bratem
zwał i anno 1635.
[2227] WCIśLICKla nazwał się *** chłopa Wcisła syn od Chęcin *** k.417
w Karczowicach abo w Przysieku b l między Żarnowcem a Miechowem.
Chłopi znają jego rodzinę, tam jeszcze pytać sięc, bo robieł krawiectwo w tern
Przysieku, wsi p<ana) margrabinej, i tam chłopównę Syńcównę pojął. Po-
częto go beło Syńcem zwać po żenie. Bd potym za krawca u pani Myszko-
wskiej, wojewodzinej rawskiej, circa 1613 2 . Potym służeł za urzęnnika
u Mstowa we wsi Garku pana Koniecpolskiego 3 circa 1622. Kupieł karczmę
u pana Łąckiego na Żebrowskim 4 , od Żarnowca pół mile. Rozpościerał gos-
podarstwo. Za ślachcica udawał się. Bel żyw i anno 1630. Miał kilkoro dzieci.
[2228] WĘGIERSKI zwał się *** chłopski syn ****h. Ociec jego mie-
szkał najmem w Bełżycach u Lublina, dryjański [b] wiary beł. Ten syn jego
napieł się tejże wiary ucząc się w Bełżycach 1. Został beł ministręm ary-
jańskim, pojął beł luterskiego ministra dziewkę, Franciszkowę, anno
1631 C2. Różycki, prokurator krakowski grodzki, bel na tęm weselu. Pytać
się więcej od niego.
[2229] WĘGORZOWSKla bzwał sięb *** chłopski syn *****C, bel za

---- ----
[2225] b Tamże: Krak<ów>. c-c Tamże: 20000. Lw.: drzewy bardzo kosztownie
zasadzał.
[2226] a Artykuł dodany na odwr. k. 416. b Luka na 113 w. c Wpisane w luce
po wydrapanych dwóch wyrazach. d-d Lw., brak.
[2227] a Na lewym marg.: 53. b Lw., brak. c Na pr. marg.: w Karczewicach.
[2228] a Luka na pół w. b Lw.: kiepskiej. c Na pr. marg.: w Krak<owie).
[2229] a Artykuł na odwr. k. 416. b~b Lw., brak. c Luka na 1/3 w.
589
[2230J WĘGRZYNOWICZ - - [2231J WĘGRZYNOSKI
starszego hajduka nad piechotą u p. Tarnowskiego, starosty krak<owskiego) l,

circa 1620 i potym. Kostera był okrutny, co zarwał z siepactwa, to przegrał.
Bel na cesarskiej anno 1624. Brodaty, miał lat 40. Nieżonaty bel na ten
czas 2 .
[2230] WĘGRZYNOWICZ nazwał się ***

syn rzeźnika Węgrzyna u*
ze Szpitalnej ulice w Krakowie, przeciw szpitalowi Świętego Ducha kamie-
niczkę mial. Miał i dom z ogrodęm na Biskupiu u Krak <owa) a. Ten Wę
grzynowicz pojął beł mieszczkę b w Krak<owie ) b z Floryjański ulice pasa-
mąnicząnkę, Razikównę. Kożdęmu, kto jej jedno rzekł i przy mężu, za amo-
ratę [e] beła. Męża tego upojono w rzeczy i położono go indziej spać, a [d]
ów inszy z żoną układł się. {Bywało Razikównie tej nie razik tego.} Tego
w bławacie idąc na rynku ślachcic jeden potkał anno 1620, kazawszy zjąć
bławat z niego i bóty safijanowe, bić go w rynsztoku kijmi w podeszwy, że
przeciw konstytucyjej anni 1613 w bławacie chodzieł będąc chłopęm. I tak
z onej łaźnie boso pobłocony szedł przez miasto do domu , za łaskawe karanie
podziękowawszy. Siostrę jego rodzoną pojął też chłop Radziechowski, o któ-
rym pod R (e].
[2231] WĘGRZYNOSKI zową się dwa bracia. Ociec ich, {Marcin,} bel
ze Skrzynna 1 rodzic z sendomielski ziemie, Węgrzynkiem zwano goa. Po-
bierczykiem 2 beł w Olkuszu i także go zwano. Kupiel beł w Olkuszu dom
i folwarczek przed miastęm. Pojął beł ubogą ślachciankę Żelislawską3 b od
Secemina 114, {drudzy mówią Gorazdowską.} Syn jego, Stanisław, w folwarcz-
ku osiadł, Węgrzynoskim jął się zwać anno 1619 5 . W Krakowie tułał się
od kilku lat i anno 1637 z księdzem Grodzińskim. Nie beł żonaty i 1638
>ł<U** c. Drugi, Samuel, w domu w Olkuszu wziął dział. Starszy to jest, Hed-
lowską, z Węgier mieszczkę, miał dza sobąu .... H. Ci z matki ślachcicami
się zową, nie po stolcu, ale przecie gdy ich pozową na ratusz olkuski, mu-
szą jak mieszczanie stawać, cum steteris, czapki zdjąwszy. Myśleli się wy-
przedać z Olkusza a ziemszczyznę kupić, aby się udać za ślachtę, aleć Sta-
nisław przeda! tęn folwark , a nie kupie! nic.
[2230] a Na pr. marg.: Kraków. b-b Lw., brak. c Lw.: serdeńko luboje. cI Lw.:
_Vicarius. e Lw.: ale tych lat surge et vide abusus et ausus mieszczan tych, et incensenter
admiraberis licentiam eorum.
[2231] a Na pr. marg.: Olkusz. Nieco niżej rysunek czteropolowego herbu (bez tarczy).
W pierwszym polu strzała posiadająca jedynie połowę grotu, skierowana nią ku górze, obok
niej krzyżyk. W drugim litera Z, w trzecim znak zbliżony do h. Prus l, z tym jednak, że ra-
miona górne łączą sir[ z pionem nie na równym poziomie. Czwarte pole puste. b-b Lw.,
brak. c Luka na J w. u- d Lw.: z nią syna _ e Lilka na pół w.
590
[2232) WĘCHADŁOWSKI - [2236) WESOŁOWSKI
[2232] WĘCHADŁOWSKI nazwał się . *** chłopski syn .... u ze wsi k.418
z Podlasza, o tęm powiedał Sołtański lisowczyk, że znał chłopa ojca jego,
od którego enologijej inkwirować. Bywa w Krak<owie) ten Sołtański. Jest
też o nim pod SI.
[2233] WEMBERSKla *** zjawieł się do grodu krak( owskiego) kan-

celaryjej anno 1639.
[2234] WERDAa bel mieszczanin w Toruniu i we Gdańsku mial osia-

dłość. Ten pożyczeł bel królowi Zygm<untowi) IIł {40 OOO} coś pieniędzy ,
za co dał mu bd starostwo Nowe, od Gniewu 4 mile, w Prusiech l. Wziął
mu je beł Szwed Gustaw anno 1627, ale go zaś dostały wojska. Ten pojął
beł Grudzińską w Wie\gi Polszcze 2, że z dostatkiem ukazał się beł srebra
•
i pieniędzy, i klejnotów. Beł mianowanym z Prus deputatem anno 1630.

Pozwał go beł ślachcic o krzywdę jakąś na tenże trybunał. Tam przed depu-
taty rzekł, iż nie może mieć miesca między wmściami, ludźmi wielkiemi,
bo jest mieszczanin i ociec jego bel bormistrzem w Toruniu. I tak kazali mu
deputaci wstać, nie siedział więcej z nięmi.
bPisal o przodku jego Christopherus Varsevitius in libro de vita lagiel-
lonis, folio 127: In Dantisco in domo civis Ioannis Werde rex lagiello ho-
spicia stetit etc. b3
[2235] WERESZCZAKA zowie się *** w bełski zięmi, w brzeskim (s]

powiecie I. Tam od kogo biegłego dość enologijej jego, jeśli ślachcic jest.
Noty o nim trocha pod opisanim Go<ź)dzielski.
[2236] WESOŁOWSKI nazwał się Krzysztof, syn Guzej Rejiny baby,

{miała go z Byczkiem mieszczaninęm , } a która bela we szpitalu w Koszyczkach l
(w krak<owskiej ) zięmi) od kilku lat i anno 1634. Ten Krzystof bękartem
się jej urodzieł. Służd doroszszy w Krakowie u Justemontego, o którym
pod J, circa 1622. Zaś u Węgrzyna circa 1623, co w Krak<owie) winęm
przekupował, a mieszkał u Malowańca b . Zaś tenże służeł u p. Trębeckiego
w Łapszowie 2 , mila od tych Koszyczek, gdzie matka jego. Potym do Lwowa
poszedł c ; tam anno 1629 pojął miejską dziewkę, rajce lwowskiego córkę.
Mieszkał przy ojcu żeninym, miał lat 20 anno 1629. Gdy go pytano, skąd
" 0,0 ,.
jest, udawał, że powinny tego Wesołoskiego, co pod Lanckoruną. A on
[2232] a Luka na 1/3 w.

[2234] a Jw. Na lewym marg.: Werda, Loka z Torunia. b-b Dopisane znacznie
później.
.. . [2236] a Na pr. marg. cyrylicą: p. Dąbrqski m <istrz>. b Tamże: 20000. c Tamże :
Lwów.
591
••
[2237J WESOŁOWSKI - [2238J WESOŁOWSKI
wziął tytułjakby Wyzoloski, że go bela mać wyłożeła na zolach, to jest na

popiele legając w piecu w browarze w Koszyczkach,
[2237] WESOŁOWSKra, czasęm WIESIOŁOWSKI, nazwali się trzej

bracia. Ociec ich beł rzeźnik Leszek w Kamięńcu Podolskim, bijając rzeź
kupczel i wołmi. Siostra tego rzeźnika bela w Lublinie za Jakubęm Drozdęm
mieszczaninęm; żywa i anno 1632 *****b. Tęn rzeźnik mial tamże z Ka-
mięńca żonę, mieszczkę Gołębiowską rzeczoną, z którą miał trzech synów:
Samuela, Rafała, Gabryjela. Samuel beł podpiskiem w Kamieńcu temże
Podolskiem, potym prokuratorkięm circa 1620 c, zaś Stefan Potocki staro-
sta l uczynie! go bel pisarzęm grodzkim tamże. On czując, że go miąno ma-
cać w tern, że chłop, jeżdzieł, słyszę, do Mazosza do Wiesiołoskich 2 , uda-
wał, żeby kupie! u nich sobie, co go przyjęli za powinnego d • Wtęm napra-
wid Janusza Tyszkiewica, {wojew ( odę) kijowskiego3,} co jego sprawy od-
prawował, i że go pozwał w rzeczy do Lublina na trybunał circa 1625 pro
usurpatione tituli nobiliume, który za upominkami przyznał mu na terminie,
że się wywiódł. Zaś anno 1627 naprawieł Kruczowskiego, co go pozwał
także o toż do Lublina inter causas officii ex termino tacto f • I ten na termi-
nie przyznał mu takiż wywód, a citatus plebeus zapłacie! za aktora peny try-
bunalskie. Ukazował, powi e dał, i autęntyk zmyślony jakiś, jak o to szalbie-
rzom nietrudno. Dał tęmu, co go pozywał, konia cudnego i kopięniak 4 pół
szarłatny, i kilkaset złotych, o czem ci, co wiedzieli, dali mi tę relacyją. A po-
wiedał, że to ojcu jego dał król Zygmunt III nobilitacyją pod Smoleńskięm,
gdzie (ut mentitur) j e śli bd, tedy rzeź pewnie bijał, a też to pod Smoleńskięm
beł anno 1611, a ci już beli od rz'~źnika ojca spłodzęni, póki nie miał tego,
owo machliwał to wisieć rzeźniczek. Rafał służeł uksiążęcia Zbarawskiego,
kasztel( ana) krak( owskiego) 5, za kozaka anno 1630. Księdzem został {w Ka-
mieńcu}. Gabryjel zaś u książęcia Wiśniowieckiego służeł też za kozaka anno
1630. Anno 1637 na żołnierską do wojska jechał g •
k.419 [2238] WESOŁOWSKI nazwał się Albertus, z Biecza miejski syn *****.
Uczeł się w Lublinie pauperibus chodząc, zaś studował w Krakowie anno
1631 1 w Bursie Pauperum. Wziął go beł za serwitora Piotrowicki, mistrz
dzieci Lubomierskiego, wojew( ody) ruskiego 2 ***. Ten pobywszy tam, co
[2237] a Na lewym marg.: 42 j 6. b Luka na l i 3 w. c Na pr. marg.: w Bucza-

czu ma dworek i kamienicę. Nieco niżej: Woźnicką ma za sobą, że woźnicą jej bel ociec.
Brat jej przy niej mieszka i anno 1637. Samego zaś powinni z Kamieńca są w kancelary-
jej przy nim. Jeszcze niżej: Nota. d Na pr. marg.: Nota sposobu trybunalskich plebe-
usów. e Na pr. marg.: Tyszkiewic condietator. r Tamże: Kruczowski condictator.
g Pod tekstem: p. Stan < isław) Stawski.
592
[2239J WĘŻYKOWJE - [2241] WIĘCKOWSCY
uczyni go równym sobie ślachcicęm p. Lubomierski a , jako uczynieł kilku

i Szejnboków usiełuje. A ten Albertus nazwał się od Wesz-łowski, co je ło
wieł będąc we szkole. bNa kapłaństwo święcił sięb.
[2239] WĘŻYKOWIE beli dwaj bracia, synowie młynarzowi z Pierocic 1

u Skalmierza. Ci po ojcu naleźli beli pięniądze. Przedali zatem zakupieństwo
młyna i kupie li wieś Sieńsko w lelowskim powiecie 2 • Z tych jeden umarł
bel ***, drugi żonaty mial synów dwu. Zabiel go bel p. Jasiński anno 1611,
zaś syna jego prętko po ojcu zabiel Myszkowski Fiute 3 • Pozwal ich bel Jasień
ski, że się ślachtą zwali, a że udawali się być Wężyków z Mazosz, co beł je-
dęn arcybiskupęm 4 , jeździeli do nich chcąc od nich za przedarowanim ate-
stacyj ej dostać, że ich domu beli, ale nic nie zyskali. Oni znowu do Wężyków
na ŚląskoS , lecz i tam nic nie wskórali , a też w Polszcze nie idzie śląski ślach
cic. Tęn zaś, co bel został, przedał Sieńsko dla konfiskacyjej p. Dębińskie
mu Sewerynowi 6 • Sąm aręndkami bawiąc się zszedł a, ale na to miesce ty-
siąc plebeuszów na ślachectwo się promowowali.
[2240] WIĘCKOWSKIa nazwał się Stanisław, syn chłopa Gorgonia

ze Staromieścia I
spod Brzeźnice. Tęn Gorgoń miał żonę, powinną jakąś
Więckowskich z sieradzki ziemie 2 , z czego tęn Stan<isław) nazwał się, gdy
służył u ślachcica. Tęn anno 1603 służeł Ligęzie Mikołajowi3 w Rzeszowie
{na parę koni}. Potym między konfederaty wplątał się, skąd zarwał pięnię
dzy anno 1614 ***. Potym ożenieł s ię *** pod B ięczęm , a że beł u wszech
w rozumięniu za chłopa, jechał do sieradzki ziemie do Więcków pod Wi eluń.
Dał coś podarków Jaroszowi Więckowskięmu b , żeby go za synowca przy-
jął i tak udał, ale Więckoscy inszy przeciw temu bardzo są, bo się boją kon-
stytucyjej anni 1601 4 i wiedzą ludzIe, iż nie ich domu jest ani ociec jego ża
dnego originem z Więcków tych nie ma. Ten miał synów coś i dziewkęc.
[2241] WIĘCKOWSKICHa zwali się trzej. Ociec ich beł z Proszowic

rodem, ale mieszkał w Krakowie na Floryjańskiej ulicy. Więckoskim także
zwał się. Starszy studujqc w Krak<owie) , grasował po nocach odzierając
,
w Krak<owie) i na Kleparzu anno 1629 1. Poimano beło Cwikłę studenta,
jego towarze sza, o rozbój i ścięto na ząmku, który powołał tego Więckoskiego,
a tęn uciekł beł z Krak<owa) ; przystał beł potym do p. Jeżoskiego z lubel-
ski zięmie, co beł przyjechał w sprawie swej do Krak<owa) anno 1631. Dru-
dzy dwa beli przy matce w Krak<owie); studując także grasowali b.
- -,._ - --.-_ .- - -'-- -
[2238] a Na pr. marg.: Nota Lubomierskiego. b- b Dopisek późniejszy.

[2239] a Na pr. marg.: zeszli już.
[2240] a Na lewym marg.: RR. h Na pr. marg.: Więckoskiego Jarosza zbrednia.
c Pod tekstem: p. Aleks<ander) Trepka [to nazwisko cyrylicą].
[2241] a Na lewym marg.: 57. b Na pr. marg.: Krak<ów) .
43 - W. N. Trepka : Liber chamorum, cz. I 593

[2242) WIELGOCKT - [2245) WIELOWIEJSKI
[2242] WIELGOCKJa nazwał się *** chłopa zagrodnika syn *** z Wiel-
giego, wsi u Wielunia p. Koniecpolskiego, hetmańskiego brata l. Wzięła go
beła pani Koniecpolska, wojewodzina sieradz<ka) 2, do pieców palania i psom
parzania. Beł tam kilka lat, potym uciekł stamtąd i beł w Ligocie 3 pod Wi M
dawą u p. Widawskiego Olbrychta. Tam coś bel zbrojel circa b 1626. Przy-
stał beł do kozaka księdza opata jędrzejoskiego 4 , czaś do p. Skrzyńskiego S ,
pokojowego opaciego c, circa 1630 i beł u niego i anno 1631, i ożenieł go.
Ale bojąc się pana Koniecpolskiego, że już dowiedział się o nim, odstał i do
Wielgi Polski pomknął służyć. Bedzie i tęn, i potomkowie jego ślachtą
się zwać d .
k.420 [2243] WIELICKP, czasęm WILICKl nazwanego Pawła, chłopskiego

synka, pozwał Garwacki Stanisław, dziekąn płocki, kanonik krak<owski),
pułtuski i piotrawiński plebąn 1 , pro eo quia ipse tenens Piotrawin 2 paro-
chiam ad fideles manus, sicut servus, rationem proventuum non fecit et
cJancularie abscessit b . Peny na nim otrzymał ksiądz przez kontumacyją.
O tern nota in actis causarum officii Tribunal<is) Lublinen<sis) anno 1631
feria 6 post Dominicam Cantate [23 V).
(2244] WIELOPOLSKJa zwał się *** bękart Wielopolskiego *** z Pod-

górza od Biecza 1, Dzianim zwał go b. Beł z p. Fierlejęm, wojewodzicęm
krak<owskim) 2, we Włoszech. Przyjechawszy wstąpieł beł do reformatów
w Wieliczce circa 1631. Uciekł od nich anno 1633 i znowu do p. Fierleja
udał się.
(2245] WIELOWIEJSKP nazwał się Jan, bękart księdza w Wieluniu 1

***. Matkę jego w Wieluniu Zofką zwano, na oczy chora beła, którą tenże
ksiądz wprawieł beł potym do szpitala w Wieluniu banno 1610. Siestra tej
Zofki w Wieluniu b beła za mężem ***. Tęn Jąn bękart służeł za chłopca
Zapolskięmu , synowi p. podstarościego wieluI'l.<skiego)2, circa 1600, potym
w Wielgi Polszcze słuieł, zaś anno 1626 w krak<owskiej ) zięmi u p. Kory-
cińskiego, starosty ojcowskiego 3• Tam poznał go ktoś, zaś że pp. Wielowiejscy
o granice bywali 4 u p. Korycińskiego, a tęn wstydząc się spełznął znowu do
Wielgi Polski na służbę. Miał od księdza ojca ze dwa tysiąca zł<otych)c.
[2242] a Na odwr. k. 419. b Lw.: i uciekł stamtąd. c-c Lw., brak. li Pod
tekstem: od p. Gutkow<skiego>.
[2243] a Na lewym marg.: 22. Artykułu tego brak w kopii Iw. b Na pr. marg.: na
Trybunale.
[2244] a Na odw/'. k. 419. b Na lewym marg.: Dziani.
[2245] a Na pr. marg.: Wieluń. b-b L W., brak. c Na pr. marg.: 4000. Pod tek-
stelll cyrylicą: p. Malski O tern.
594
(2246) WIELKOLASKI - (2249J WIERZBICKI
[2246] WIELKOLASKl zowie się Samuel, z Chęcin mieszczanek "'''''''.

Żyw bel w Chęcinach ociec jego i anno 1632 a. Tęn Samuel uczel się w Chę
cinach, potym tamże bel podpiskięm, eż i prokuracyją parał się. Miał lat 50
w r. 1632. Miał potomstwa kilkorob.
[2247] WlERSZOWSKIa.
[2248] WIERZBICKra nazwał się *""" syn chlopa Siudy, formana we
wsi Wierzbicyl u Proszowic; żyw bel ten Siuda i anno 1634. Tego syna jego
wziął bel pąn dziedziczny p. Łukowski Jąn, pisarz zięmski krak<owski) 2;
u niego się wychował. Zaś slużeł u syna p. Łukowskiego, który także beł
po ojcu pisarzęm 3 , i tamże służebną pojął ***. Po śmierci tych panów przy-
tuleł się do p. Witowskiego wielgorządzce krak<owskiego) , co jego córkę
miał pąn tego, Łukowski 4 , i beł u niego za urzęnnika w Nowym Targu. Po-
tym anno 1627 w Rudnie 5 u Proszowic, zaś anno 1628 w Krzeczowie u Bo-
chnie na wielgierządy te wsi, co to w nich urzędował. Potym anno 1629 po-
jął u pani Witowskiej6 służebną drugą żonę, {weseleł się w Krzeczowie z nia,}
i uczynieł go beł podstarościm w Niepołomicach {anno 1629}. Jaka indigna-
tio chłopa sadzać na dzierżawę królewską, gdzie jest sedes królewska dla
myślistwa i zwierz kochany królewski! Z tamtego podstarostwa musiał się
rugować anno 1633 od św. Jąna, jako nastał inszy wie1girządzca, p. Bro-
niewski? Tęn nazwany Wierzbicki miał kilkoro potomstwa, powiedzieć
mu, że "wierz-bić cię będą trzema kij mi, coś chłop Siu da, a zowiesz się śla
chcicęm". Tęn anno 1637 aręndą trqmał Kosmerzów 8 , wioskę od Pro-
szowic dwie mili.
[2249] WIERZBICKI a zwał się chłopski syn """'" z tej pewnie Wierzbi-
cel od Proszowie półtory mile. Ten beł za urzennika u ksieniej staniąteckiej
kilkanaście lat u Proszowic we wsi Przemęcanach 2 circa 1580 i uprosieł so-
bie pustą rolą chłopską z domem w tych Przemęcanach do dwu żywotów.
Miał żonę, chłopównę ze wsi, z którą miał syna Piotra i trzy dziewki. Jak
umarł ten to sąm, po nim ta żona jego wydała dziewki za mąż. Jednę za urzęn
nika do Klimuntowa, nazwanego Zawadzki, o którym pod Z, a tęn potem
bel mieszczaninem w Proszowicach etc. Druga mniszką została u mniszek b
Św. Ducha w Krak<owie>. Trzecią pojął beł Wiórek, chłop rolnik, do wsi
Orłowa księżej 3 pod Miechów (o synu tego Wiórka z tą to żoną pod opisa-
[2246] a Na pr. marg.: Chęciny. b Pod tekstem cyrylicą: od Michowskiego.

[2247] a Luka na 3 lub 4 w. tekstu. Hasła tego brak w kopii Iw.
[2248] a Na lewym marg.: 56, niżej: 85, niżej: 16.
[2249] a Artykuł dodany !Ul odwr. k. 420. Na lewym marg.: Przernęcany. b Lw.,
brak.
595
[2250J WIERZBIe - [2251J WIERZBICKI
nim Wiórecki). Jak tęn Wiórek kmieć przekłół się nożem 1621, poszła ta
żona jego za Łosia niejakiego, który na Pędzichowie, przedmieściu u Kle-
pafza, od kilkunastu lat mieszkał {i anno 1634}; o tym pod Łoś opisanie.
Wziął i tego chłopca Jąnka Wiórkowego jako pasierba, o którym pod
Wiórecki opisanie. Syn zaś tej Wierzbickiej, Piotr (co to matka jego W Prze-
męcanach na dożywociu chłopski roli beła), a brat tych trzech sióstr opisa-
nych, służeł w sendomierski ziemi u ślachty; tamże ze służby pojął beł żonę
circa 1616. Beł potym za urzennika kilka lat we wsiach księdza Oborskiego,
sufragana krak(owskiego)4, zaś w Bieżanowie 5 kilka lat miał go także za
urzęnnika do r. 1629. Potym mieszkał komorą u Proszowic w Krzyszowi-
cach c6, folwarku księżny Ostrogskiej z Tarnowa 7. Miał dziewek trzy i syna
Jąnka, miał lat 12 w r. 1633. Jest :opisania nota o rodzaju tego nazwanego
•
Wierzbickiego pod swagry jego: Zawadzkim, Łosięm, Słupskim w Proszo-

wicach i pod Golenioskim też w Proszowicach mieszczany.
k.421 [2250] WIERZBIC ***, czasęm WIERZBICKI a, zowie się Stanisław,

syn kaczmarza *** w Spytkowicach 1 u Zatora. Żyw bel ten kaczmarz sta-
ry i matka tego nazwanego i anno 1634. Pytali się często o tern synu ***,
który od kilku lat beł u Żydowskiego, prokuratora trybunalskieg0 2, i anno
1634 ucząc się prokuracyjej. Jest brat jego rodzony *** przy ojcu kaczmarzu
*** za parobka w Spytkowicach.
[2251] WIERZBICKJa zwał się *** chłopski syn ze wsi Nowosilek
królewskiej 1 pod Chełmęm i młyn tamże trzymał ociec jego b. Powiedali
niektórzy, że bel z Wierzbice 2 tejże od Proszowic chłopski syn. Ten służeł
w sieradzki ziemi pod Piotrkowem. Tam dwie mili od Piotrkowa c pojął
beł bękartkę p. Jana Gomolińskiego, kasztel<ana) spicimierskiego3, w Pic-
kowie 4, Pickowską zwał ją, że Z tamtej wsi. Z chłopówną, miał kilka tych
bękartek; żywa beła i ta bękartka i anno 1634 służeła u pana Krzysztopor-
skiego Stanisława w Kisielach 5 u Piotrkowa. Jako jej ten mąż Wierzbicki
nazwany umarł circa 1622, zostało z tą bękartką dwa synów jego *****.
Stanisław ten służeł naprzód temu p. Krzysztoporskiemu, potym z lisow-
czyki bel jechał anno 1622 na Śląsko, potym służeł u p. Baranoskiego, woje-
wody sieradzkiego, w Przedborzu 6 . Tam od paniej wojewodzinej7 pojął
służebną, rzeczoną Kołaczkoską, circa 1628, której drugą siostrę pojął Wo-
jakowski ***** d. Tęn Wierzbicki na jednym miescu przed ślachtą udawał
[2249] c Na lewym marg.: Krzyszowice u Proszowie.

[2250] a Na lewym marg.: 64, na prawym: Żydoski w Lublinie.
[2251] a Na lewym marg.: 10, niżej: 91, niżej: 16. b Nad wierszem: o tern Michoski.
c Na pr. marg.: W Pio<t)rkoskim. d Lilka na pól w.
596
[2252] WIERZBICKI - [2256] WlERZBOWSKI
anno 1630, że go urodzieła Kruszowska e. Do tego trafieł się jm. pan Łukasz
Gomoliński i rzek mu (zganiwszy to jego złe udanie): "a mieły panie, wzdyć
was Pickowska rzeczona urodzieła, bękartka dziada mego, atoli żywa jeszcze,
służy u p. Krzysztoporskiego". A tęn, że go wytkniono, wstyd go beło i mu-
siał przeciw prawdzie milczeć. Beł u p. wojewody za urzennika w Przedborzu
do r. 1631 , potym pod Piotrkowem mieszkał. Udawał się za ślachcica pan
chłopski, z bękartki syn *****f. Druga Pickowska bękartka bela za założ
nicę u p. Kowalskiego, miecznika sieradzkiego 8, którą pojął z Białego Biel-
ski Bieniasz 9 . Służąc u tego pana, dał mu po niej kilkaset złot<ych) . T'Im bę
dą z bękartki skurwysynowie rodzić się *****g. Trzecią Pickowską bękartkę
pojął beł Kasper Starski ze Starej u Opoczna, z którą obcując brat stryjeczny
Stanisław Gałdyn Starski i dzieci nie z Kaspręm mężęm, ale z tęm miała,
Jana i Stanisława. Odpowiedał mu o żonę Kasper, a Galdyn uprzedzieł,
że zabiel Kaspra. O tęm szerzej pod opisanim Starski. Tak się ty bękartki
nadały kurwami.
[2252] WIERZBICKJa zwał się *** mieszczanin w Nowym Mie ście Kor-
czynie, który dał bel dziewkę za rzeczonego Grązowskiego, o którym pod
Gb, co bel prokuratorkięm w Nowym Mieście. Nie dal mu po niej posagu.
Trzy tych dziewek miał tęn mieszczanin, gładkie beły wszytkie.
[2253] WIERZBICKla bel na Ukrainie *** bękart pana Łukasza Gomo-

lińskiego. Służąc tam żołnierską, miał go z miejską dziewką z Sambora,
która, jak bękart podrósł, dała go służyć żołnierzowi. Potym sam żołni erską
służeł.
[2254] WIERZBIĘTA przybrali tytuł dwa bracia. O tych opisanie pod k.422
Świder.
[2255] WIERZBlĘTA beł drukarz w Krak<owie) . Jest jego druku ksiąg

bardzo wiele. Zostało jego potomstwoal.
[2256] WIERZBOWSKI nazwał się *** chłopa Budzynia syn z Wierz-

bice u Proszowic 1 . Tęn służ::ł u pana swego dziedzinnego, u p. Łukowskiego 2 ,
potym indziej u ślachty. Beł z kimsi i w Prusiech anno 1628 po kozacku na
parę koni pod chorągwią p <ana) halickiego 3. Zaś anno 1632 służet p. Lanc-
koruńskiemu w Krakowie, słudze Dominika Zasławskiego książęcia M.
[2251] e Na pr. marg.: Wytkniono enologiją szalbierza. f Luka na 2'/3 w. g Lu-

ka na 1 3 / 4 w. Na pr. marg.: Bielski Bieniasz, bęk ar tka.
[2252] a Na lewym marg.: E. b Na lewym marg.: Nowe Miasto.
[2253] a Na lewym marg.: 66, na prawym: Sambor.
[2255] a Na pr. marg.: Krak<ów) .
[2256] a Pod tekstem cyrylicą: JeŻowski.
597
[22S7J WIERZEJSKI - [2262J WICHROWSKI
[2257] WIERZEJSKI nazwał się

*** mieszczanek w Buku w kaliskim
powiecie a 1. Tamże miejską dziewkę pojął, mieszkał w domu ojcowskim
w ulicy Poznańskiej, za ślachcica udawał się *****b. Beł drugi *** w tęmże
Buku chłopski syn ***. Ślachciąnkę jakąś ubogą pojął i sam udawał się za
ślachcica. Dziewki powydawał za ślachtę, a że wiedzą tam dowodnie, że chłop,
on udaje słowy, że sobie nobilitacyją kupieł u króla Zygm<unta) np.
[2258] WIERZEJSKra zwał się

*** mieszczanin na Kleparzu u Krak<o-
wa). Jest nota o nim w księgach kleparskich anno 1598. Umarł circa 1620
bez potomstwa. Żona szła za inszego; w tęm domu picrszego mieszkała i anno
1634.
r2259] WIERZCHOWSKIa zwał się
*** szołtys chłop w Radłowskiej
Wolejl do Radłowa, wsi biskupa krak<owskiego). Tęn to pojął beł Jastrzęb
ską jakąś nazwaną. Umarł beł ten szoltys, a sama szła za drugiego szołtysa,
za Bryskowskiego, o którym pod B. Syna tego Wierzchoskiego wziął Ry-
chłowski, co beł dozorcą od biskupa wtem Radłowie, a to szołtystwo Wierz-
choskiego przedał biskup Żydowskięmu niejakiemu, bękartowi, o którym
..
pod Ż. Tak tego Wierzchoskiego szołtyska nie na wierzchu, przydało się
zostać przy szołtystwie ojcowskim; jak się w służbie wykrzesze, będzie się
zwał ślachcicęm.
[2260] WIERZCHOWSKIa nazwał się

Wojciech b, chłopski syn *****,
wziął tytuł od wierszej 1 chowania, co ociec jego chłop ławiał nięmi ryby.
Tęn pojął beł niejaką Miączyńską, kupieł beł Skałę miasteczk0 2 z kilką wsi
u Trębowle circa 1627 C • Tam dla plebeaństwa zapadł, aż go i tam zową chło
pem sieła ich. On jął się nadsługować darmo p. Koniecpolskiemu hetmanowi 3
rękodajnie, aby zakreł swą skórę chłopską od dowodów nań plebeaństwa pod
ręką pańską będąc d4 .
•
[2261] WICHROWSKI zowie się *** rodzaju plebeanorum *****,

pod Sączęm dwie mili mieszkali ***. Ma dziewkę jednę, na którą spadnie
po tęm ojcu na szterdzieści tysięcy 1.
[2262] WICHROWSKI *** chłop

z rodu *****a beł za gospodarza w Kra-
k<owie) w kamienicy jmci pana Zebrzydowskiego, miecznika koronnego 1,
[2257] a Na pr. marg.: w Kaliskim. b Luka lIa półtora w.

[2259] a Na pr. marg.: Radłowska Wola.
[2260] a Na lewym marg.: 40. b Imię drobnymi literkami wpisane w luce. c Na
pr. marg.: W Trębowle. Nieco niżej: 40000. d Pod tekstem cyrylicą: p. Minor o tern.
[2261] a Na pr. marg.: Pod Sączem.
[2262] a Luka na pół w. Na pr. marg.: Krak<ów).
598
[2263J WIKLlŃSKI
od r. 1630 i r. 1633. Inszy bel {zaś} gospodarzem, a ten na miasto si~ indziej
wyprowadzieł. Pojął bel zza Nowej brony szwaczkę Sikorcząnkę, kortyzankę
krakowskąb.
[2263] WIKLINSKI nazwał się Mikołaj, chłopski syn ****, który służeł k.423
kilka lat księdzu Sułowskiemu, opatowi tynieckięmu 1 , circa 1580. Tam
w kilka lat jął się zalecać wdowie Annie słodownika, mieszczanina krak( ow-
skiego) , Borowskiego rzeczonego żęnie, która na Sławko ski ulicy miała
kamięniczkę. Kaczmarzem beł mąż jej ten pierszy, a ona szynkowała 2 ***,
a że chciała po tern Wiklińskim, żeby pokazał sumę jaką przeciw niej, dopiero
miała ząń iść pozwolić. A tęn uprosieł u księdza, pana swego, że mu poży-
czel kilkuset czerwonych złotych ukazać jej. Wtęm, jak z panią kaczmarką
pożenieł się, pięniądze owe oddał panu. Namówieł potym kaczmarkę, co dała
pieniędzy na arendę wioski Zakrzówka za Kazimierzęm u kanoników kra-
k(owskich) 3. Zaś circa 1616 aręndował Igołomiją, trzy mile od Krak( owa),
u kolegijatów krak(owskich) 4. Tę kazali mu puścić anno 1626 Skoro szew-
skiernu, o którym pod S, a puścieli mu Nasiechowice 5 ciż kolegijaci u Mie-
chowa; przy tęm trzymał Wulwanowice w proszowskim powiecie od p. Oża
rowskieg0 6. Miał synów dwu, Jana i Wojciecha 7• Janowi puścieł beł tę arendg
Nasiechowic, a wtęm anno 1628 pojął wdowę Łącką, z domu Paradowską8
{w sieradzki zięmi}. Potym tęn Jąn aręndował do kilku lat wieś *** od staro-
stwa nowomiejskiego anno 1634 u p. Baranoskiego 9 . aWtęm umarł Barano-
skia., a tęn owę dzierżawę puścić musiał, a co zadał, stracić *****b. Tęn Mi-
kołaj z synami tęmi praktykę nową uczynieli, chcąc się za ś1achtę udać. Pa-
trzeli, skąd by nabyć powinowactwa, dowiedzieli się o WyknielO, wsi pół-
tory mile od Wolborza, a od Bętkowa pół mile. Jechał Jąn do tamtych Wy-
kińskich, kupieł tam świeżo spłacheć jeden mały {anno 1629}, potym prosiel
Wykińskich, by ich przyznali być jednego domu, a wtęm z Wikliński odmie-
nieli zwać się Wykiński, że to mało różni, tylko l wyjąć, i tak chcą udawać,
iż z tego Wykna wyszli i mają tam spłacheć, mydląc tęm oczy ludziom. Ale
tęn sposób nowy figlarski więmy dawno, jako i w prefacyj ej jest, i sieła tak
plebeusów robić chciało i robieli, o czem w tej księdze pod różnemi tytuły,
jako pod: Bzicki, Różycki, Koniecki, Rożyński, Skoroszewski, Wiesioło-
ski, Więckowski etc. *****C. Dzięwkę tęn Wikliński Mikołaj d, Konstan-
cyją, dał za Świętosławskiego, drugą *** ta Pągowskiego, o którym szersze
[2262] b Pod tekstem: p. m ( istrz) Dąbr ( owski) .

[2263] a-a Lw.: który w tym roku umarł. b Luka na ]3 / 4 w. c Jw. Na pr. marg.:
Na sposobów plebeańskich nowych ikondyktatorów skodliwych (kondykt zmowa dwóch
lub więcej osób /la szkodę innej osoby w postępowaniu prawnym; Linde). d Lw., brak.
599
[2264J WIKTOROWSKI -- [2267J WILCZKOWA
opisanie pod P ***. Zofiją i Jadwigę pannami ociec Mikołaj odumarł anno
1633, przy matce e.
[2264] WIKTOROWSKI nazwał się Aleksander, miejski syn z Podgórza
*****. Służeł w Podgórzu u p. Poniatowskiego!, potym u p. Gostomskiego,
starosty wałeckiego 2 , circa 1600, potym w Podgórzu służeł. Wtęm ze służby
od p. Lisowskiego pod Bieezęm 3 pojął beł służebną, niejaką Karską4, circa
1614. Potym bel na Żywcu u panów Relskich 5 anno 1619, zaś u książęcia
Zbaraskiego, kasztel( ana) krak( owskiego>6, bet za urzęnnika w Winarach 7
[a] pod Wiślicą anno 1630 i 1631 (do starostwa wiślickiego ta wieś). Miał
kilku synów z pierszą żoną. Drugą żonę bel pojął 8 . Beło mu lat 50 kilka
w r. 1634 b •
k.424 [2265] WILCZEK nazwali się pięć braciej *****a, chłopscy synkowie
*****. Umarł ich bcł ociec, a matka ich od kilkunastu lat i anno 1634 ***
mieszkała przy Krak( owie) na Garbarzach za Szewczą broną na Garczar-
ski ulicy najmęm komorą ***. Syn jej, Wojciech, circa 1610 ożenie! się ***,
mieszkał arendkami pod Siewiorem i w Siewierze. Za poddanego miał go
ksiądz biskup krak( owski ) , kazał mu jak poddanęmu doględać poddanych
przy sprawowaniu ról *****b. Drugi Mikołaj na cesarski po wszytki czasy
bywał i anno 1632, i potym, a przed tym między swowolnemi kupami wyja-
dając z kobiałek po koronnych włościach. Tęmu koło kart wycięto beło oko,
gdyby belo obie, nie wiedziałby beł wyjadać pąn Lupa ***** C. Trzeci ***
w Nięmcech gdzieś głęboko slużeł od kilku lat i anno 1634 *****d, dwa zaś
w moskiewskim wojsku za pacholiki slużeli anno 1634 *****e.
Jest też Wilczek w Śląsku!, w poddaństwie pod księżną cieszyńską2;
bela dziewka jego za służebną u księżny w Cieszynie i anno 1633.
f Wilczek Roch bel ćci odsądzony w grodzie krak( owskim) o zabicie
okrutne Karasia żołnierza anno 1637 po św. Michale f •
[2266] WILCZKOWSKI nazwal się mieszczanin z Krak( owa), Rymar,
o częm pod jego opisanim pod R szersze opisanie i z czego tak nazwał się etc.
[2267] WILCZKOW A jakaś bela też szołtysowa wdowa. Mieszkała w szoł
tystwie po mężu w Zarzeczu 1 u W olbrama w krak( owskiej ) zit'mi. Beło sy-
nów jej Wilczków kilka, służyć poszli do ślachty. Ta matka ich Wilczkowa
szła bela anno 1626 za chłopa z Siewicrszczyzny, poddanego księdza biskupa
(22631 e Pod tekstem cyrylicą: O tern Tylicki, faktor Obrazowie.

[2264] a Lw.: w Podgórzu albo chcę rzec. b Pod tekstem: od p. Olszoskiego.
-
(2265] a Luka na pół w. b Luka na 2/3 w. c Luka na przes:lo 1 w. d Luka
lIa 1 w. e Luka lIa 3 w. Na pr. marg.: Powiedali ci Wilczkowie, że im powinny Store
niejaki, też chłop, o którym pod S. f - f Ustęp dodany później w luce.
600
[2268] WILCZKOWIE - - [2271] WlLOERMĄN
krak<owskiego) ze wsi Porąbki 2 , o którQm chłopie pod opisanim Porębski

pod P. Tamże w tęm Zarzeczu z tą szołtysową mieszkał i anno 1634.
•
[2268] WILCZKOWIE beli ślachta w krak<owskiej ) zięmi , beły WSI
ich Gołcza i Wielkanoc l u Miechowa. O tych nota jest W księgach zi emskich
krak<owskich) w Księżu circa 1512. < Z ) szedł tęn dom, a więcej inszych tego
przezwiska nie bdo 2, oprócz by nowo z chłopów powstał który, bo w kilku
wsiach koło Miechowa rolników i chałupników tak zową Wilczkami i in
annis 1634.
[2269] WILCZOGÓRSKP nazwał się Wojciech, syn Wilczka, mieszcza-
nina w Miechowie. Tęn Wojciech wyuczeł się beł kradziectwa, potym służeł
li Czyżowskiego, żołnie rza kozackiego , w Prusiech anno 1628, tam ten ty-
tuł dopiero przybrał sobie. Potym anno 1630 zaś w Miechowie przy matce
Wilczkowej rzemiosło rabiał.
[2270] WILCZOGÓRSKI przybrał sobie tytuł mieszczanin krak ( owski )
Włoch, z rodu Monte\upi, pod któręm tytułęm pod M opisanie jego dosta-
teczne i jako Kazanoski tęn mu tytuł u króla oszukanim zjednał etc.
[2271] WILDERMĄNa przezwiska beli z dawna zawsze mieszczanie k.425

w Krakowie. Jako przodkowie ich, rzeźnicy, z Czech beli do Krak( owa)
przychodniami, potomkowie zaś tych potym kupcze\i suknęm w Sukięn
nicach, drudzy żelazęm , korzęnim, szynkięm ctc. , o tych w księgach miej-
skich krak<owskich ) częsta wzmianka; cives famatos je pisano. Ażeby miał
być który z .nich rajcą, nie masz w katalogu. To słowo Wilderman , szalony
mąż abo dziki mąż po polsku rozumie Sięb. Tych tedy dzikich abo szalonych
mężów potomków dwa, Jurek *****c {rajcą beł został anno 1622 pieniędzy
naszaliwszy, tylko pół roka beł na urzędzie, struł się sąm, ut inferius}, tych
czasów mieszcząn krak<owskich ) w r. 1620, 1621. Sporozumiawszy się Z mie-
szczany drugiemi, z piącią braciej Szejnboków, o których pod S szersze i do-
skonalsze opisanie, i w tej zmowie ci wynaleźli psi, niecnotJiwy, machlerski
sposób weksylowania wykupowanim dobrej monety w Koronie za złe orty
,
śląskie, któr~ w Nięmcech i w Sląs ku wszędy tylko po trzy grosze polskie
a po czeskiemu śląskiemu wagę ich rachowąno, i do tych czas tamże tylko
po trzy grosze idą, choć to po 18 groszy w rzeczy ich miąno. A zaś za takie
orty, gdy kto chciał co kupić, to ***d obrachowali, że tak ich wiele dać przy-

[2271] a Tamże: Biderman. IJ Tamże: Bittermąn zaś gorzki mąż. e Część lilk i
lIa 2 wyrazy wypełniona imieniem: Jurek, dodanym później. d Luka po wydrapanym "'y'
•
razie.
601
[2272] WIŁ GOCKI
szło za on towar, co ledwie po potrójnęmu każdy przyszedł ort taki. Szy-

dzierz 1 mianowicie tam po półtora orta placol1O, jaki wziął w Polszcze po
,
piąci groszy, i na ten cza~, gdy do Sląska który kupiec po towar przyjechał,
10 pierwej spytano go, jakie pięniądzc ma: j e śli orty takie, to drożej, a jeśli
insze pięniądze, to tani'.!j. Targowano się pierwej o pięniądzc niż o towar.
Owa że tej złości do tych ortów nie wiedzieli tu w Koronie, tylko kupcy, co
do Nięmiec jeźd.lieli; więc tu w Polszcze brano je po 18 groszy. Przywieżli
ich tedy do Korony kilkakroć sto tysięcy zrazu ci panowie Szejnbokowie
z Wilderman em , a wiedząc, że to niedobre beło , skupowali przez inszą oso-
bę ukazać. co płacą dawał [ss] za czerwony złoty 13 ortów i szóstak e . Ra-
chując je po 18 gr( oszy) , uczynieło po ośmi złotych, {a rachując je po potrój-
nemu, jak i teraz w Śląsku idą, to tylko 13 p otrójnych za czerwony złoty
i szóstak.} A sami zawiózszy czerwone na Śląsko tylko dwoje za nie brali,
to j est 27 ortów, co uczynieło (jako je udawali wPol szcze) 16 złotych. Oszu-
kali niemi ksiąrę Zbarawskie, kasztel(ana) krak( owskiego ) 2, i ks. Szyskow-
skiego, biskupa krak( owskiego) 3, o czym dostateczniej opisanie pod Szejn-
bok. Mieli zysku tego zdradzieckiego po milijen tysięcy, z czego siedm tych
zdrajców f działem każdy wziął po stu tysięcy (ale tęn Wilderman mało nie
dwa działy wziął, bo dlatego sąm się otruł , bojąc się książęcia , jako opisano
jest pod Szejnboki). Zostało jego potomstwo. Nakupieli zatęm sobie Szejn-
bokowie po kilku wsi , potym dostawszy ich zaraz w tamtych czasiech, te-
raz anno 1633 za non bili s i genere sus pisać się chcą i usiełują przez nowe
sposoby do tego sfingowane. I tęn dziki abo szalony mąż tak ślachcicęm
chciałby się beł z nimi udziałać, ale pro maiori mu szło , wolał się otruć, boby
bd u książęcia w kajdanach zgnieł, eżby beł szkody koronne ponagradzał.
g Chcieli się beli ci Wildermanowie ślachtą poczynić Qako teraz chcą Szejn-
bokowie) , bo na okazowania województwa krak<owskiego) pod Krakowem
między ślachtę wyjeżdżali od r. 1624 i anno 1625 dopiero. A ono panom dzi-
kim abo szalonym mężom dobrze by l. łokcięm i z kwartą z cechami miej-
skiemi na strzelnicy okazować się. Trzeba by im nakrzywić łba, jak to szalo-
nym mężom, znowu do cechu miejskiego, bo nię mają co czynić między ślachtą,
a zewlec ich z bławatów i futer bogatych, co ich zażywać w chodzęniu śmieją,
przeciw penom konstytucyjej anni 1613g 4 .
k.426 [22721 WIŁGOCKI nazwał się Stanisław, chłopski syn *****a, ze wsi
pana Zborowskiego poddany. Tego (że miał nauki trochę) wziął pan woje-
woda krak<owski ) Zebrzydowski!, coby syna jego uczeł, pana wojewodzi-
[2271) e Na pl'. marg. : szkoda jaka. r Tamże: Szejnboków pięć. g-g Na odwr.
k. 425.
[2272) a Luka na II) 11' . Na pl'. marg.: w Olkuszu.
602
(2273J WILKOBUDZKI - [2275J WILKOWSKI
ca, teraźniejszego pana starostę nowomiejskiego i lanckoruńskiego a miecz-

nika koronneg0 2 • Zatęm tego pedagoga uczynieł p. wojewoda (że to jego auto-
ritas) w Olkuszu sędzią górniczym anno 1603, na którym sędztwie beł i w r.
1621, i potym. Tegoż nazwanego p. Zborowski, kasztel( an) oświęcimski '.
chciał bel wziąć jako poddanego. On dał 4 tysiące okupując się, że by mu
wolno belo indziej mieszkać, ale nic żeby ślachcicem zwać się; który po tęm
okupie tam w Olkuszu zwał s ię ślachcicem 4 • Umarł circa 1632. Sama, mając
z nim kilkoro dzieci 5, szła za wdowca jakiegoś z Podgórza ***, też z kilkor-
gięm dzieci ***. Urząd to jest pożyteczny to sędztwo górnicze, bo każdego,
byle koło gór abo kruszcza namniej co parał się, i Żydzi, to sądowi jego już
podpadali, że na jedęn dzięń sądowy dostawało mu się czasęm wi~cej niż
po stu złotych, a kilka jUlydyk 6 w tydzień. Zostało po tęm człeku, mnięmąm,
pod sto tysięcy namniej b. Tęn tytuł Wyłgocki wziął, że bet to sędztwo \'0'ł
gał na p. wojewodzie.
[2273] WILKOBUDZKla zowie się *** wójtów syn ze wsi *** biskupa
płockiego u Pułtuska. {b Bel za chłopa włodarza do gumna u p. Dębińskiego
w sendomielski ziemi w Osalii circa 1617. Brat jego rodzony bel tkacz za
Krakowem *** u Wieliczki. Ten Wielkobucki beł za Ulzennika w Głębo
kiep wsi circa 1618; wieś ta kanonicza, mila od Krak( owa) b.} Tęn anno 1620
trzymał aręndą *** pod Krakowem wieś *** kapitulną od kanoników kra-
k( owskich) . Pojął w Wielgi Polszcze pannę Koniecką c3 anno 1621, bo w kra-
koski zięmi wiedzieli, że chłop, i nie chciąno mu dać nigdziej ślachcianki.
Ten tytuł przybrał od wilków budzęnia, ża pasając bydło u ojca trąbiał w trab-
kę, częm budzieł wilki, abo że nie umiał trąbić, tylko na trąbce jak wilk bu-
czał. dTrzymał też przed tym Branice od p. Piotra Branickieg0 4 , mil dwie
od Krak( owa) , i tam się spięniężeł e i Pasimiech 5 od Krak( owa) 5 mil anno
1630 e , zaś od r. 1639 dał na ChroberL: jm. p. margrabi d6 .
[2274] WILKOWSKla Wojciech, na Szewczej ulicy w Krak( owie) mie-
szczanin, infamis publicatus in castro cap( itaneali) Crac( oviensi) feria
quinta post f( estum) Nat( ivitatis) B( eatae) M( ariae) V( irginis) [la IX]
anno 1637.
[2275] WILKOWSKI nazwał się *** syn kowala Wilka z Proszowic a .
[2272J b Tamże: lOO 000.
[2273] a Na pr. marg.: drudzy Wielgobudzki. b-b Ustęp dodany poźniej na odwr.
k. 425. Jego właściwe miejsce w tekście dokładnie oznaczone. Na lewym marg. tego dopisku:
p. Chrostoski wie o nim, bo Maciejewice i w Luborzyczej bywał z nim w kościele [ss].
c Na pr. marg.: Konieccy. d-d Dopisane później w luce. e -e LIV., brak.
[2275] a Na pr. marg.: w Proszowicach.
603
(2276J WILSKJ - [2278J WIÓRECKI
Wziął go b::ł żołnierz jakiś od ojca do Inflant jadąc ***. Zaś służeł na kilka
koni z lisowczyki pod Wakowskiego chorągwią anno ) 624. Beł potym w Pru-
siech anno ) 627, potym anno ) 630 służeł u p. Grudzińskiego, kasztel( ana)
nakielskiego, w Wielgi Polszcze 1. Tam pokradł beł koła nowe pańskie do swe-
go wozu. Doszto kradzieży i kazał mu pan precz na szubienicę. Zapadł po-
,
tym pod Kaliszęm i chciał się starać o pannę Scipierską2, ale poznano, że
chłop, nic chciano mu jej dać. On w Koninie za Kaliszem, 7 mil ku Pozna-
niu h, browarów kilka znajmował piwa warząc i gorzałki paląc , na karczmy
dawał i szynkował (miasto kowania). końmi kupezeł, przez co przychodzieł
do pięniędzy. Miał in anno 1634 na dziesięć tysięcyc. Nic miał jeszcze żony.
Za ślachcica udawać się poczynał [d].
[2276] WILSKra ***, ślachcic J, zabiel beł Prażmowskiego, sędziego mar-
szałkoskiego 2 , anno 1635. Uciekł , okopał się potym we wsi swej ***. Dobeł
go p. Osiński 3 z rozkazania K( róla) J. M. i ścięto go anno 1635.
k.427 [2277] WINARSKI nazwał się *** zagrodniczy *** syn z Tura!, wsi
księżej a niedaleko Jędrzejowa. Wziął go beł opat jędrzejowski: do kuchnie
za chłopca kucharzowi, a będąc na ten czas, gdy opat umarł, obaczeł jednego,
co porwał szkatułę z pięniqdzmi , i wypatrzeł go, gdy ją w przykopie zięmią
przywal ·::ł. A ten nazwany kuchcik, gdy przyszedł wieczór, poranieł2 się
pierwej niż ów na ono miesce, wygrzebszy szkatułę odniósł ją w las, połu
pał, pieniądze i klejnoty wybrawszy w worek brudny zaraz nocą ku Krakowu
pomknął. Kupiwszy skrzynkę ząmczystą niewielką, co one czerwone złote
i klejnoty włożeł, a dał ją do schowania chłopu na wsi. Sprawiwszy wprzód
sukięnki lepsze, niż co miał złe kuchcikiem będąc, przystał w krak( owskiej )
zięmi do ślachcica, aby przekrzesał się z grubijaństwa. Potęm w kilka lat
odkr", ł się z onęmi czerwonęmi b i pojął Minorównę z Sieka, wioski u Bę-
,
dzinia pod Sląskiem 3. Za ślachcica udawał się.
[2278] WIÓRECKI nazwał się Jąnek, syn Wiórka **u chłopa ze wsi
księżej miechowskich, Orłowa pod Miechowęm. Tęn chłop Wiórek i kra-
wiectwo proste chłopom rabiał, pojął bel Zuzannę (siostrę u urzęnnika Pio-
tra, który Wierzbickim nazywał się, o któręm niżej pod W, gdy ten Piotr
1.1 Proszowic mieszkał komorą w Krzyszowicach!, dwie mili od Orłowa tego).
Z tą żoną ten Wiórek chłop krawiec miał dziewkę Maruszę i tego Janka.
- _ . --_.-
[227S} 1J TalIIże: pod Kaliszem. c Tamże: 10000. li Pod tekstem: od p. Kar-
skiego, od Miechoskiego.
[2276} a Artykuł dodany lIa odwr. k. 425. Na lewym marg.: eksces.
[2277] a Na pr. mO/-g.: Tur wieś. b Tamże: 20000.
[2278] a Luka po wywabionym słowie. Na pr. marg.: Orłów li Miechowa.
604
[2279] WIŚNIOWSKI - [2280] WIŚNIOWSKI
Wiórek tęn idąc do Słomnik na targ anno 1621 miał nóż goły w kiesięni(j ,
który jak przełazieł przez przykopę, wpadł mu w brzuch w słabiznę głęboko.
On zatym padł na ziemię i prętko umarł. Żona jego w pół roka szła za Łosia
niejakiego, {o tęm pod Ł,} który wdowcem beł, a mieszkał przy Kleparzu
na Pędzichowie w domku ku szubięnicom, a te dzieci, Marusza i Jąnek.
mieszkały tamże przy matce i tęm ojczymie. Jąnek do szkoły na Kleparzu
chodzicł b , Wiórcckim zwała go mać. Do ślachty służyć oddać go miała,
będzie się zwał ślachcicęm. Siostry tej Wiórkowej , teraz Łosiowej, druga
•
za mieszczanina do Proszowic szła, za Zawadzkiego, o którym pod Z. Trzecia

mniszką bela u Św. Ducha w Krakowie.
[2279] WIŚNIOWSKI a nazwał się Jędrzej, chłopski syn z Uścia, mia-

steczka w krak( owskiej ) zięmi nad Rabą rzeką. Brat jego rodzony szwiec
*** w KoszyczkachI beł i anno 1634, mila od tego Uścia. Tęn Jędrzej służ"l
u Jąna Dębickiego w krak( owskiej ) ziemi 2 circa 1632. Pótym przystał do
Niemca Kichnera Marcina, porucznika roty p( ana) Roznowej3, co do Mo-
skwy anno 1633 dragany prowadzieł. Tęmu panu porwawszy konia dobrego
i pięniędzy zjechał z Łagowa 4 miasteczka, jak tam stała rota. Zapadł potym
u Pęcławskieg0 5 , co piechotę zbierał w Tuchowie tego roku. bWąsik mały
puszczał mu się, ranę ma przez brodę, piegowaty, wysoki, cięnki beł na ten
czas. Miał błękitny dolman, delijkę czarnąb. P. Kichler dał beł p. Jakubowi
Kąckiemu z krak( owskiej ) ziemie list na poimanie tego złodziejac.
[22801 WIŚNIOWSKra nazwał się ***. Tego ociec beł chłopski syn (brat k.428
przyrodni Kaspra cerulika, co w Krak( owic) na Siennej ulicy mieszkał,
a potym do Szydłowa się beł wyprowadzieł dla studentów). Ten brat Ka-
sprów bel inspektorem uksiążęcia Ostrogskiego, gdy bel w naukach, u tego,
co beł potym kasztel( anem) krakowskim l. Beł i odtąd u tegoż książęcia
eż do śmierci nadsługując. Pojął bel Achlerównę {Zuzannę}, mieszczkę z Kra-
kowa 2 . Miał z nią Ludwika syna, któręmu kupieł beł dwa folwarki przy Szy-
dłowie miasteczku b • Z Bęndońskim, o którym pod B, co też mieszkał w Szy-
dłowie, bratami się zwali. Ten Ludwik pojął beł Łukawską od Chmielnika
z wiślickiego powiatu 3• Miał z nią dziewczę, dopiero rok mu beło anno 1630.
Trzymał zastawą spłacheć w Grabkach, wsi u Szydłowa od r. 1623, eż i anno
1631 c.
[2278] b Tamże: na Kleparzu.

[2279] a Na lewym marg.: 11, na prawym: z Borku, wsi {księżej} od Krak<owa) , w Re-
gulicach arendarzem jest anno 1635. Poznali go beli chłopi z Borka [?]. Fur. b-b L lI'..
brak. c Pod tekstem: od Dębickiego Jana.
[2280] a Na lewym marg.: 32. b Na pr. marg.: Szydł6w. c Tamże: 6000. Pod
tekstem: od Zagórskiego Jarosza.
605
[2281] WIŚNJOWSKI .. [2283] WITKOWSKI
[2281] WIŚNIOWSKP, czasem WIŚNIOWIECKJ, zwał się Stanisław,

syn Wyporka, mieszczanina W Uściu nad Rabą rzeką za Niepołomicami.
Służał czasem u ślachty, a czasem w Uściu przy ojcu. Z lisowska l długo
się opasował ***b. Miał lat ze 20 kilka w r. 1632.
[2282] WITKOSKI nalwał się *** od wytkania, że wytykał będąc u tka-

cza ojca w Wągrowcu, miasteczku opacim w Wielgi Polszcze. Służeł nieda-
lekoż u p. Palęckiego l , potym panu Radolińskiemu 2 w Wielgiż Polszcze.
Pojechał bel od tego pana, a potkawszy tego pana jadącego W drodze anno
1627, będąc z kilką kompaników hultajów, rzekł panu: "czemuś mi nie
zapłacieł?" I wziął mu parę koni z wozu, zjechał z nimi do Poznania. Dosta-
wszy inszych koni p. Radoliński puścieł się po nim. Zastał go w Poznaniu
na Walszewie 3 . Wtem prosid p. starosty4 o hajduki, z któremi poimał go
i dał do wieże wsadzić, i ściąć go miano, eż p. Jan Zebrzydowski 5, co tam
blisko mieszkał, wyprosieł go i odkupieł. Służeł potym temu p. Zebrzydo-
skiemu kilka lat, jeszcze do tego i z panią jego pana sypiał, aby się wysłużeł
za to tern prędzej panu, co go okupieł, acz miał od paniej dobre obrywki
niemałe. Beł tamże w tej służbie i anno 1632 a.
[2283] WITKOWSKla nazwał się *** syn stelmacha Wojciecha z Wą

growca w Wielgi Polszcze. Ten syn służeł naprzód pod Wągrowcęm p. Ole-
skiemu w Olesznicyl; {uciek od niego coś zrobiwszy.} Potym p. Zebrzydo-
skiemu, dwie mili od Wągrowca 2 , potym p. Radolińskięmu 3 rok posłuży
wszy, zjechał od niego ukradszy mu parę koni i rzeczy, i pieniędzy zarwał
circa 1626, i ujechał do Poznania; przeszpiegował go pąn, poimał i dał wsa-
dzić. Osądzono go w Poznaniu ściąć b , eż go p. Zebrzydoski, co mu przedtym
służeł, odkupieł, za co obiecował mu służyć do śmierci, nie zyścieł. Ale wzięła
go służyć sobie pani Palęcka wdowa 4, co beła otruła męża w Wielgi Polszcze.
Mieszkała potym na burku 5 w Poznaniu na Wodnej ulicy anno 1629. Potym
,
z temże służką Witkoskim do Krakowa jechała. Mieszkała najmem na Sw.
Jąna ulicy w Rapowej kamięnicy6 i anno 1634, {zaś na Kazimierzu w Krak<o-
wie) mieszkała najmem na Psim Rynku anno 1638 i 1639.} Dawała tęmu
to sieła. Miał od niej: konia, rządzik oprawny, szablę litą, bahę7 oprawną,
ładownicę z brajcary8, ostrogi srebrne. W bławacikach chodzieł, ślamami
ferezyka 9 podszyta, czapka wydrowa z sobolczykięm, wąs białokurowaty.
[2281] a Na lewym marg.: M. b Luka po wyrazie wydrapanym.

[2282] a Pod tekstem: Jeżoski, p. Kozicki.
[2283] a Artykuł umieszczony na odwr. k. 427 jest dodanym później, znacznie posze-
rzonym i poprawionym powtórzeniem artykulu poprzedniego. b Na lewym marg.: p. wo-
jewo<da) łęczycki Czar<n)koski, jenerał Poznań<ski), sądziel go.
606
[2284] WITKOSKI - [2288] WIZENBEGERD
[2284] WITKOSKP zową się w oświęcimski , i krak( owski) ziemi anno

1634. Tych dziad beł chłopski syn Barutów ze Sląska z Rudułtowic 1 wsi.
Syn tego Baruta dał bel kilka tysięcy p. Mikoł( ajowi) Komoroskiemu na
Ludwigowice 2 , potym na kilka wiosek. Tenże uwiódł beł mniszkę {pro-
feskę}, Gierałtowską3, z klasztora źwierzynieckiego i brał z nią ślub, z którą
miał syna Seweryna, Witkoskim nazwał się. Tego udziałano belo chorążym
zatorskim 4 . Miał synów kilku b5. Tęnże gdy pozywał pana Komoroskiego
Mik(ołaja) o 30 tysięcy, on zadał mu: "żeś ty chłop, Barutów syn z Ru-
dułtowic", i eksceptami autentycznemi tego probował. Kupieł beł potym
Kazimierzą6 u Skalmierza. Uprosieł bel po nim kaduk sługa wojewody ru-
skiego Lubomierskieg0 7 ukazując, że bez absolucyj ej papieskiej z mniszki
spłodzony beł, ergo illegitime natus. O co jednali się mocno z nim młodzi
Witkoscy i zatarli to cicho między sobą. Dali beli siostrę ci Witkoscy za chło
pa, szołtysiego syna Miklaszoskiego, o którym pod M.
[2285] WITOWSKI nazwał się Stanisław, syn chłopa Wojciecha Gołka k. 429
we wsi Witowie u Lelowa, poddany p. Stradomskiego 1. Chlopówna urodzie-
ła go. Ten Stanisław slużeł od r. 1622 i anno 1630 pod Piotrkowem u p. Go-
. molińskiego. Siostra tego Wojciecha anazwanego Witkoskiego [s] szła za
chłopa Wojciecha a Małka, o którego synu pod opisanim Małecki dosta-
teczna enologij a pod M.
[2286] WITOWSKJa nazwał się *****. O tego jenealogijej dowiedzieć

się, co wiedzą dobrze jego urodzenie, jako Tokarska we dworku p. Kory-
cińskiego w Krak( owie) na Św. Trójce cmyntarzu ***. Druga, śklarka,
na tymże cmyntarzu. Trzecia, Biegaczowa, na Krupnikach w Krak( owie) ,
siada i w jatkach krupnych l.
[2287] WITOGOLSKJa nazwał się Marcin *****. Ten w Wieliczce po-

jął miejską dziewkę ***. Bawieł się prokuracyją zadworną w Warszawie
i anno 1638.
[2288] WIZENBEGERD przezwiska mieszczanie krakowscy beli i są.

Bel ich przodek Niemiec, rzeźnik, przychodzień z Bytomia do Krak( owa) ,
[2284) a Na pr. marg. rysunek tarczy z h. Nowina. Na tarczy pod rysunkiem godła
napis: Nowina. b Na pr. marg.: Nie tęn-li bel poborcą od bierania poborów na zbój-
ców znoszenie?
[2285) a-a Lw., brak.
[2286] a Artykuł dodany I/a odwr. k. 428. Na lewym marg.: w Krak( owie) . Artykulu
tego IV kopii Iw. brak.
[2287) a Artykuł dodany na odwr. k. 428. Brak IV kopii Iw.
607
[2288J WIZENBEGERD
{a picrw.~j w Lincu miasteczku na przedmieściu chłop beJ, dziad tegoa,} a że

nicdobrze dojrzał, przezwali go mieszczanie Niemcy Wizenbeger b , to jest
widzenia potrzebujący!. Tęn kilku synów miał, których famatos i mieszcza-
nami zawsz.:: pisąno w księgach miejskich. To potomstwo beło też w tej
zdradzie, c gdy beli mieszczanie krak( owscy) anno 1290 zdradzie li c króla
Bolesława, co pod nim poddali Kraków Hendrykowi książęciu wrocławskie
mu , o czem piszą historykowie, Marcin Bielski, fol. 367, a Jachim Bielski,
fol. 199, lib. 2 2 , i w prefacyj ej o temże. Drugiego Wizenbegera anno 1306
ścięto b~ło między kilkunastą inszych mieszcząn krak( owskich), co beli
zdradzieli króla Władysława Łokietka, a poddali Kraków opolskiemu ksią
żęciu , listy wprzód napisawszy do niego, aby przyjechał do Krak <owa) .
Zebrawszy nąń wojsko Władysław obległ opolskiego w Krak <owie) , iż
musiał wyj<:chać, za co Władysław dał ściąć kilkunastu tych zdrajców, a dru-
gich , co zjechali, ćci zodsądzać. O tern pisał Bielski Marcin, fol. 370, a Ja-
chi m Bielski, fol. 214".
Ci terażniejszy wzroku potrzebujący lepiej, żeby beli polsnęli, bo w Kra-
kowie nie chc,: się im towarów patrzyć, ale do wsi zięmskich {wsi} rs] oczy
sw.:: obrócieli'!. Jąn, wzroku potrzebujący nazwany, pojął bel wdowę Ceką,
to jest ślepą, Frąckowiczównę z rodu z Krakowa, {i tak sąm wzroku po-
trzebował, a sama ślepa,} która miała po mężu Czajowice, wioskę dwie mili
od Krak<owa) e. Ten Jan bel i rajcą w Krakowie i anno 1634 trzymał olborę4
kruszcową w Olkuszu na króla *****f5. Jędrzej trzymał wieś *** zastawą
w 8000 od p. Tęczyńskiego, zaś li p. Lubomierskiego, starosty sendomier-
skieg0 6, 12 tysięcy miał *****~. Mikołaj pojął beł Amęndziankę z Olkusza,
S;;cygniów li Skalmiaza arendą trzymał od r. 1626. Kupieł Obrazowice
i Jankowic\': , dwie mili od Miechowa, za 30 tysięcy od p. Tęczyńskiego 7 ,
na które wsi pożyczd bel sta czerwonych złotych tylko Andrzej Nekanda
ante annum 1526, gdy jechał do Węgier; tamże zginął przy królu Ludwiku !
w potrzebi.: z Turki u Mohacza 8. Jeśli też Żegota Nekanda, ale tęn zginął<
- - -- --
[2288] a Dopisek wśród tekstu: od Węgrzynoskiego. b Na pr. marg.: zaś Wiesen
begehr. łąki potrzebujący, Wissen begehr, wiadomości żądający. c-c Lw., brak. d Tu
na marg. prawym: Przed tym takiego herbu zażywał ten Jąn, lisa na skale. Pod tymi słowami
tarcza z godłem lisa skaczącego z lewej /la prawo na skalę o 6 szczytach. Niżej rysunek tar-
czy sześciopolowej. W pierwszym polu lis wspiera się o piramidę symbolizującą niewątpli
wie ową skalf. W drugim coś na ksztalt trzech galęzi, IV trzecim nieokreślone bliżej zwierzf
galopujące w prawo, w czwartym górna polowa orla z rozpostartymi skrzydlami, w piątym
szachownica, w szóstym 3 belki skośne, pochylone w prawą stronę tarczy. Jeszcze niżej tarcza
owalna sześciopolowa. A-fiały tam być niewątpliwie wszystkie powyższe godła. ale znalazly
się tylko z pól 1, 3, 5, 6. W otoku tarczy napis: R. W. I. C. M. et S. R. M. P. et SS. ODIL
CO. G. L [lekcja liter niezbyt pewna). Nad tą tarczą slowa: litery koło pieczęci. e Na
pr. marg.: 40 000. r Luka na 1 w. g Jw. Na pr. marg.: 20000.
608
(2289] WLOTKOSKI - (2290] WODECKI
w Węgrzech anno 1444 z królęm Władysławęm Jagiełłowiczęm w bitwie

z Turki pod Warną9. Jest tego zapisu zeznanie na tych wsiach w księgach
ziemskich krak<owskich) w Proszowicach h . Ci trzej Wizenbegerowie podle
Marszałkoskiej kamienice w Krak<owie) lO przedawali w sklepie korzenia,
płótna, muchajery, harasyl1 i insze eż do r. 1626, a żony ich pod Smatruzem 12
siadały w krąmikach. I ci będą się za czasem do ślachectwa piąć, jako i Szejn-
bokowie teraz .
. [2289] WLOTKOSKJa zwał się *** chłopski syn *****b. Tytuł wziął
od w lot kowania, że prętko kowal ociec jego kował. Ten synek beł circa
1639 pisarczykiem przy żupie w Wieliczce, co kwity pisał na sól.
[2290] WODECKl nazwali się synowie Tomasza Wódki, który rolnikięm k.430
bel w Zaborowi u l, wsi biskupa krak<owskiego) do Radłowa. Ten Tomasz
stolarstwo rabiał, przeuczeł się bel i koło organów robić przy organistach.
Kilku biskupów krak<owskich) pamiętał; belo mu sto lat w r. 1619, w któ-
rym umarł. Miał żonę z tegoż Zaborowia. Synów miał ośmi, dwa z nich,
Stanisław i Wojciech, w tern Zaborowiu podzieleli się domęm ojcoskim
i rolami. [1.] Stanisława pojął z tegoż Zaborowia szołtysównę Pieckównęb.
2. Wojciech mial żonę i syna Staśka, 8 lat miał anno 1634. Wódkami zwano
tych dwu c . 3. Maciej Wodeckim zwał się, służel u ks. Gębiekiego, arcy-
biskupa gnieźnięń< skiego)2, potym za kredencerza beł u ks. Gniewosza,
opata pokrzywnickiego3, od r. 1628 i anno 1632 d • 4. Jąn służeł u księdza
Grochowskiego, opata wągrowieckieg0 4 , {15 lat}, potym u p. Grochowskiego,
opaciego brata, w Wielgi Polszcze anno 16315. 5. Krzysztof bel kaczmarzem
na karczmie, Śmietaną ją zwąno, na gościńcu do Radłowa i ta karczma zgo-
rzała mu, i sąm zgorzał anno 1633 i z kilkunastą człeka tam na ten czas po-
gorzeli, a we dnie e • 6. Jędrzej Wodeckim też zwał się, slużeł 15 lat u p. Go-
ajskiego pod Kaliszęm r6 . 7. Jakub Wodeckim zwał się także, służeł
J. Warszyckięmu 7 kilka lat za Piotrkowem, potym p. Bykowskięmu 8 tamże
w Piotrkowskim, potym u księdza Spinka 9 za Piotrkowęm trzy mile od
r. 1629 i anno 1632. Bel na cesarskiej anno 1620, zaś beł w Prusiech anno 1628,0
potym to u księdza Spinka osiadł g • 8. Ósmy *** beł w tęm Przyborowiul,
przy matce, która stara będąc mieszkała przy Wojciechu synu. rolniku
i anno 1632.
[2288] h Tamże: lure retractus tych wsi dojdą pp. Nekandowie z Czapl Wielkich.
(2289] a Artykuł dodany na odwr k. 429. b Luka na przeszło ] w.
(2290] a Na lewym marg.: l. b Luka na ]1/3 w. c Luka na 4/5 w. d Luka
na ]2/3 w. e Luka na 1 5 /6 w. f Luka na 1 3 /4 w. g Luka na póltora w.
404 - w . N. Trepka: Liber cha morum. cz . I 609

[2291] WODZINOSKI - [2295] WOlKIERY
[2291] WODZINOSKJa nazwał sie *** chłopski syn. bPan go jego [s]
nazwał beł, że {do kuchnie} wodę nosieł, Wodzi-noski. Ten u Wieliczki
trzymał arendkę jakąś. Ma lat 40, goli brodę, wąs czarny, niski, chadza
w błękitnych sukniach anno 1638 b . <Fry) drychowskiemu, kiedy bel admi-
nistratorem żup wielickich! , [sługo wał] i tam na ten czas ożenieł się w Wie-
liczce. Mieszka tamże od kilkunastu lat i anno 1634 c .
[2292] WOLACKI a nazwał się Jasiek, miejski synek z Księża Wielkiego
***. Wziął go beł jak poddanego swego pan Myszkowski margrabia l za
chłopca do pokoju. Bel u niego i anno 1634; miał lat 20 kilka.
[2293] WOLr:ŃSKJa nazwał się *** bękart Zwolęńskiego któregoś, co

u Nowego Miasta w WinarachI mieszkaii. Tęn bękart jeżdżał kilka razy
do Gdańska za szypra ze zbożęm różnych panów. Potym i sąm gumna ku-
pował a spuszczał. Z czego przyszedszy do pieniędzy kupleł bel u p. Las-
koskiego u Sącza Laskówkę2, a że nie dodał bel pięnięclzy coś, których
zwłaczał oddać, najechał go Laskoski i zabiel, o którego głowę, że to beł
bękart, nie pozywał nikt, ani syn Albertus; w zamilczenie puszczono. Ten
syn jego, {Albertus,} pojął beł Falibogównę, córkę Samuela Faliboga3,
z którą miał dziewkę jednę ***b. Pojął potym drugą żonę, Belinównę4, ale
nie miał z nią potomstwa. Mieszkał w tej Laskówce. Utonął beł na Dunajcu
anno 1633. Kaduk po nim pewny i z dziewką w 14 lat, oprócz teraźniejszy
żęnie wiano odłożyć. W Sączu pochowany, tytuł na chorągwi: Albertus
Woliński de Trąpki Trębecki 5 in Laskowa heres.
[2294] WOLI'Ń'SKJa zwał się *****b, w Stobnicy mieszkał najmem c .

Ten pojął anno 1635 załoŻI1icę p. Gołuchoskiego, starosty wiślickiego l ,
zwała sie Wygnańską, a beła już pregnans w pół większego czasu. Zległa
temu W olińskiemu w kilka niedziel. Mieszkał tamże z nią i anno 1637;
z posagiem, co go beły pełne niecki, pojął ją; może nie narzekać - na gotowe
naczynie trafieł.
[2295] WOLKIERya zwał się *** minister aryjański, który bel w Krze-
lowie, dwie mili od Miechowa, u p. Cikowskiego l circa 1623 b. Tęmu dał
[2291] a Artykuł dodany na odwr. k. 429. b~b Dopisane później w luce po wydrapa-
nym tekście. Na lewym marg. było: Wieliczka, lecz też wydrapane. c Pod tekstem: od
p. m <istrza> Dąbr< owskiego>.
[2292] a Artykułu tego brak w kopii Iw.
[2293] a Na pr. marg. rysullek h. Nowina i litery: A. V. D. T. b Tamźe: 50000.
{2294] a Artykuł dodany na odwr. k . 429. b Luka na 2/ 3 w. c Na lewym morg.:
Stobnica.
[[2295] a Artykuł dodan.l· na odwr. k. 430. b Na lewym marg.: aryjański pop.
610
[2296] WOLNJCKI - [2298] WOLSKI
beł któryś aryjan córkę ***, bo to ich konfesyja, jeden drugiego zapomaga.
Beł zaś ten Wołk-jery za ministra indziej, ślachcicęm udawał się.
[2296] WOLNICKIa zowie się Jan z Wierzchlasu, poddany p. Wierz-
chlejskiego l od Wielunia. Ten studował w Kaliszu anno 1638 b.
[2297] WOLSKI zwał się*** z Lelowa a tkaczów syn. Ten sługując na k. 431
kilku miescach u ślachty, każdego osmyknął. Służeł anno 1630 u jm. pana
Łukasza Gomolińskiego we Mnichowie l u Jędrzejowa. Barwę zaraz dał
pan, on namówiwszy z sobą Segińskiego służkę zjechali oba z barwami.
Służeli potym oba za zaciężniki u kogoś pod czas elekcyjej pod Warszawą
anno 1633. Tam zajeżdżali na usiadkę2, rozbieli beli w lesie kozaka, przy-
wiązali go do drzewa a wzięli mu konia i rzeczy od niego. Znowu potym przy-
brawszy do siebie Sosnowskiego, o którym pod Sb, i Kalińskiego, o którym
pod K, rozbieli, także pobrali rzeczy niemało panu Zieleńskiemu Przemy-
ślaninowi jadącemu z Warszawy. Przeszpiegowano ich, poimąno, kozak
też dowiedział się, o konia i rozbój instygował na nie. Obieszono Wolskiego,
Sosnoskiego ścięto tamże pod Warszawą, Segiński i Kaliński uciekli beli,
o którym pod K, {powołani od tamtych.} Ten Kaliński bel przedtym w poi-
maniu anno 1631, co beł najechał we Mnichowie jm. p. Stefana Gomoliń
skieg0 3 {z Gulczowskim niejakim}. W kilkanastu osób wpadli do izby,
pisztelety w bok włeżeli panu niespodziewanęmu, a nie wiedzieli najeznicy
o tern, że w tęm Michowie beła na wsi piechota księdza opata jędrzejoskiego 4
w karczmie. Dali znać ze dwora, przypadła piechota, słudzy też pańscy
przyszli do broni, nagrzali potężnie owych, że mocno uciekać poczęli. Za-
biela piechota Gulczowskiego i pod Kalińskim konia. Uciekał pieszo; poimali
go, wsadzono do kajdanów. Konie insze dwa jego wzięto, z których w opłot-
kach pozskakowali służkowie a zuciekali w las. Zaś w kilka niedziel, za
przyczyną kilku osób za nim, darowany garłęm i puścić go kazał pieszo.
Tęn Kaliński potym służeł u Niewiaroskieg0 5 , sługi Dominika Zasławskie-
go książęcia, w Krakowie i anno 16346•
[2298] WOLSKlR nazwał się Stanisław. Pięć braciej ich, Jąn i Sobestyjan
etc. Są we Zdunowie l, wsi trzy mile od Torunia, na rolej chłopskiej. Szoł
tystwem nazywają to sobie. Ojca ich chłopa Wolszczykiem zwąno. Z Lelowa,
powiedają niektórzy, bel rodzic, którego osadzono go beło na rolej w Zdu-
nowie. Syn ten jego, Stanisław, służeł za pacholika u p. starosty stryskiego,
pacholęcia królewskieg0 2, circa 1618. W Warszawie tam przy dworze wykrze-
[2296] a Artykuł dodany na odwr. k. 430. b Pod tekstem: od p. Stępowskiego .

. [2297J a Na pr. marg.: z Lelowa. b Tamże: zbójcy.
[2298] a Na lewym marg.: 90, poniżej: 26. Na prawym: LeJów.
611
[22991 WOLSKI - [23001 WOLSKI
sał się b, a naprzód jeszcze służel za chłopca kilkanaście

lat p. Szostkowskie-
mu {Jerzęmu}, chorążęmu kaliskięmu 3 . Na odprawie dał mu bel konia circa
1616. Potym służeł circa 1619 na jeden koń u ks. Szyskoskiego, biskupa
krak<owskiego) 4. Potym p. margrabi na Pińczowie s na dwa konia. Zaś
przystał do ks. Koniecpolskiego, opata jędrzejoskiego 6 , circa 1626. Tam
służąc, w kilka lat anno 1630 dali mu znać bracia ze Zdunowa, iżby na po-
grzeb matczyn przyjechał , a to szołtystwo, że przedać chcą, a pięniądzmi
rozdzielić się. On na pogrzeb nie jeździeł, by jego czeladka obaczywszy
nie udali go być chłopem, ani w żałobie nie chodzieł. Pojął bel circa 1630
wdowę Jaroszoską, Krasowską z domu, co ją Pełżyńska, mieszczka z Olku-
sza, urodzieła c7 . Dał mu bel opat tęn mieszkanie w Przesławiu 8 u Jędrzejowa.
Za starostkę zwać się kazał. Beł tamże i anno 1634. Udawał się za ślachcica,
ale pan Wilgostowski 9 będąc w Piotrkowie {anno 1630} z tamtego kraju,
wydał go. Powiedział, że to szołtysa Wolczyka ze Zdunowa jest syn; znał
ojca i braty jego. Począł jeżdżać w karecie [w] 4 koni od r. 1634 d • Drugi
brat jego *** służeł p. Szyskoskiemu Piotrowi 10 w krak<owskiej ) zięmi anno
1633 *****e. Siostrę ich pojął {beł} Pajowski, też chłop, {co} o nim pod P,
służka opata mogilskiego 11.
k.432 [2299] WOLSKJa nazwał się Jan, syn wójta Symona, chłopa ze wsi Szczy-
głowskiej Wolej l, od Św. Krzyża opactwa niedaleko b . Żyw bel ten wójt
i anno 1633, miał lat 80. Synów miał szterech: Jana, Wojciecha, Sobesty-
jana i Franciszka, z drugą żoną. Tęn Jan służeł u ślachty w krak<owskiej)
zięmi ***** C. Sobestyjan u p. Tymińskiego w Łomnie 2 u Bożęcina za krawca
i anno 1633 i upaniej Przezwickiej rabiał tamże niedaleko *****d. Franciszek
mając lat 26 anno 1633 studował w Krak<owie) *****e. Wojciech Wolskim
też zwał się. Ten zjechał z dziewką powinną Smyczki, rudnika spod Dale-
szyc, anno 1633. Ślub brał z nią w zapusty we wsi Dębnie 3 u Bożęcina. Puścieł
mu ociec wójt domostwo {w Wolej}, a sąm plebaniją arendował w Dębnie
tym. PięnięŻlly to wójt, jak umrze a dostaną ci synkowie pięniędzy po nim,
będą się do ślachectwa szrobować.
[2300] WOLSKI nazwał się *** miejski synek z Krzemiona z zagród
[2298] b Tamże: herb przybrał, którego do rolej ociec zażywał jego. Pod tymi sło
wami rysunek tarczy z h. Rola i literami: S. W. Pod tarczą: 10000. c Tu znaczek mający
odpowiednik na pr. marg. przy słowach: sekret z ojcem, co powiadała sama przed babą, iż
ociec Krasoski legał z nią i obcował, gdy bela w rzeczy jeszcze panną w Rzerzuściu u Mie-
chowa przy tern ojcu anno 1614. d Luka na 3/4 w. e Luka na 1 w. Na pr. marg.:
Jeżeski i p. Ojrzanoski.
[2299] a Na lewym marg.: 82: b Na pr. marg.: pod Św. Krzyżęm. c Luka na 1 w.
d Luka na ]1/3 w. e Jw.
612
(2301) WOLSKI - [2304] WOLSKI
miejskich, od Kalisza 4 mile a. Kupiel bel tamże w Kaliskim spłacheć w Ko-

rzeniowie 1. Pojął bel ślachciankę ***, pO której wziął beł też spłacheć w wiosce.
Przedał bel tę część żeninę. Umarła mu bela, zostały z nią dzieci, Marcin
i Ją,nek.
[2301] WOLSKI zwali się dwa bracia *****, chłopscy synkowie ***,
za śpiewaczki służeli u p. Myszkowskiego Aleksandra w Przeciszowie a
U Zatora ł circa 1616. Potym uciekli beli posłużywszy indziej, zaś dostawszy
sobie po koniku służeli u p. Piotra Komorowskiego circa 1620 2. Odjechał
beł jeden potym, a drugiego ożenieła pani starościna oświęcimska Komo-
rowska [z] służebną swą, rzeczoną Karczowską. Potym trzymał arendą
plebaniją w Mucharzu, wsi u Wadowi c w Oświęcimskim, anno 1626. Tamże
w tamtym kraju potym bawiel Sięb.
[2302] WOLSKI zwał się Jąn, syn Wolskiego, mieszczanina z Żarnowca.
Matka jego z Żarnowca bela Sroczanka, żywa i anno 1634 a, przy Dudziń
skiej mieszczce, dziewce, mieszkała. Tęn syn jej, Jąn, slużeł p. Popławskiernu,
podstarościemu w Żarnowcul. Coś beł zbrojeł i uciekł od niego. Służeł potym
w Wie1gi Polszcze od r. 1620 i anno ł630. Jadąc przez Żarnowiec anno 1627
beł u tej matki. Ożeni się w tamtej stronie a będzie się udawał ślachcicęm.
[2303] WOLSKI zwał się Jędrzej, ociec jego beł chłopski syn myśliwcęm
u książęcia Ostrogskiego w Tarnowieal. Potym pojął beł ze służby niejaką
Lichawską, żyw beł i anno 1633. Mieszkał w Jędrzejowicach 2 pod Ostrowkiem
u Opatowa Wielkiego. Syna miał Jadama, miał lat 36, pojął beł Małachowską,
z kaliskiego kraju 3 {powiadała się być}. Puścieła mu beła księżna z Tarnowa 4
we wsi Wiewiórce 5 urzędy. Beł tam od kilku lat i anno 1633. Synów miał
trzech: Aleksandra, Stanisława, Janka, a dziewczę Teofilę, rok jej beło b.
[2304] WOLSKI nazwał się *** chłopski syn *****a. Tęn służeł u Pio- k.433
runoskiego, co beł u p. Witowskiego, wiełgorządzce b krak<owskiego) l,
za służkę. Jak tego Piorunoskiego zabito beło w Krak<owie) na śmieciach
na Wale przed Nową broną2 anno 1620, on służel jegoż bratu, co bel leśnym
w Damianicach 3 pod Niepołomską puszczą. Beł u tegoż Piorunoskiego,
gdy na wójtostwie w Bochni mieszkał od tegoż pana Witowskiego 4 . Beł
u tegoż jednego pana i anno 1633, i potym, jak bel p. Witowski puścieł wieł
gierządy krak<owskie) 5, beł u niego.
[23001 a Na pr. marg.: u Kalisza.

[2301] a Na pr. marg.: w Oświęcimskim. b Pod tekstem: od p. Olszoskiego Jarosza.
[2302] a Na pr. marg.: z Żarnowca.
[2303] a Na pr. marg.: od Tamowa. b Pod tekstem: od Falęckiego Jędrzeja.
[2304] a Luka na pól w. b Na pr. marg.: w Krak( owie) .
613
[2305J WOLSKI - [231OJ WOLSKI
[2305] WOLSKJa nazwał się *** syn zagrodniczki, rzeczonej Ślachci

nej, z Prąmnika 1 od Krak<owa). Żywa bela tamże ta mać jego i anno 1634.
Tęn jej syn służeł od kilkunastu lat p. Dębińskiemu Zygmuntowi 2 w krakoski
zięmi. Bywał na lisowskiej w Śląsku kilka razy, beł przy Krakowie anno
1633 in AUgustob.
[2306] WOLSKI nazwał się Jerzy alias Jurek, służeł z młodu li ślachty
służeł a [s].
[2307] WOLSKJa zową się trzej bracia: Sobestyjąn, Paulus i Iacobus.

Są chłopscy synkowie spod Rzeszowa *****b. Sobestyjan w Jarosławiu się
uczeł circa 1626 i 1627, i 1632, retoryki słuchał, do prokuracyjej udać się
myśleł potym *****C. Paulus tamże złotnictwa w Jarosławiu uczeł się, potym
do Krak<owa) powędrował, robieł u złotnika na Stradomiu anno 1631,
w trzeciel od Bernardynów, zaś anno 1632 na Św. Jana ulicy beł 11 złotnika
***** d. Ociec tych to beł dwornikięm u Ligęzy Mikołaja rzeszowskiego 2;
za poddanego miał go, w chłopskich sukniach chadzałe .
[2308] WOLSKI nazwał się *** aptekarzów syn z Olesznice 1 w sendo-
mierski zięmi *****a. Ten służeł u pani ej wojewodzinej parnawskiej ***2.
Potym pojął dziewkę księdza luterskiego w Bełżycach 3 u Lublina. Tamże
pod Bełżycami aręndą trzymał coś *** od r. 1629.
[2309] WOLSKI nazwał się *** z Olesznice 1 miejski syn ***. Służeł
przedtym p. Chrzystofowi Lanckoruńskiemu w Kurozwękach 2 11 Rakowa;
beł 11 niego i anno 1631 a. Nie więm, nie tęn-li to, o którym pod Maciorkoskim
opisanie, bo się tak pierwej zwał, a że beł powołany od zbójców, gdy ich
tracono, on potym już Wolskim jął się zwać, uchodząc od tytułu powo-
łanego.
[2310] WOLSKI zwał się *** bakalarz szkolny w Stobnicya. Miał kilkoro
dzieci. Pojął beł dziewkę jego malarz w Stobnicy, o którym pod opisanim
Malarz pod M.
[2305] a Na lewym marg.: 98. Na prawym: Prqrnnik. b Pod tekstem: od Jaśka

mastalerza.
[2306] a Luka prawie na 4 w. tekstu. Na pr. marg.: w Książu, fol. 87. Niżej:
od wójta.
[2307] a Na lewym marg.: A. Na prawym: spod Rzeszowa. b Luka na pół. w c Lu-
ka na przeszło 1 w. d Luka na l w. e Pod tekstem: od p. Gładysza, studenta w Kra-
k<owie>.
[2308] a Na pr. marg.: w Olesznice.
[2309] a Na pr. marg.: Z Olesznice.
[2310] a Na pr. marg.: Stobnica.
614
[2311J WOLSKI - [2316J WOLSKI
[2311] WOLSKJa zwał się *****b. Tęn służel od kilkunastu lat panu
*** Szyskowskiemu W krak( owskiej) zięmi, bel u niego zaś za urzęnnika
we wsi Tucholowiei u Księża miasteczka i anno 1634. Chował parę koni,
co dojeżdżał do lasów i do wsi inszych. Powiedają, że poddany jest tych
panów Szyskoskich. Zjeżdżają się do kościoła do Księża z tern drugim Wol-
skim, co opisany na ostatku, który z Żędowic 2 tamże bywa w kościele. Czę
sto ich pytają, jeśli nie powinni sobie, ale nic sobie nie są, {tylko} mają po-
winowactwo z Chama, syna Noego, z jednej linij ej idą.
[2312] WOLSKI nazwał się Jan, chłopski syn *****a. Służeł u p. Bęb- k. 434
Hoskiego!, co u Proszowic Wolwanowice trzyma aręndą circa 1628. Tęn
nazwany circa 1625 w Brzeszkub u Chebdowa 2 pojął bel wdowę Halszkę
Drążkównę. Miała dom swój z rolami, z którą potomstwa miał kilkoro.
[2313] WOLSKI a zwał się Adryjan *****b. Tęn pojął bel też chłopównę
z sieradzki zięmie, Jączyńską rzeczoną, o której bracie opisanie pod Jączyński.
Ten Wolski potym trzymał w Wieluniu folwark od p. Koniecpolskiego
hetmana I circa 1627. Syna jego zabieli beli studenci w Krak( owie) anno
1631. Drugi syn jest jego, ożenieł się *****. Zabieli beli też ci synkowie
p. Kucharskiego w Piotrkowie naszedszy go na gospodę, gdy ich wykupował
z Dankowa, wsi panów Warszyckich 2 , circa 1630. Dali beli ząń kilka tysięcy,
a toż za to poe na calamitatis padła na tego, co go w Krak( owie) zabito,
i przepadłoc.
[2314] WOLSKP zwał się *** chłopski syn ze Strzałek!, wsi p. Bu-
żęńskiego. Wziął go beł p. Bużęński w Bużęninie, miasteczku u Widawy,
Gąską go zwał, że gęsi pasał pierwej. Potym, jak podrósł, za wyrostka miał
go pąn i anno 1634 Wolskim nazwał sięb.
[2315] WOLSKIa nazwany jest Bartoszek, bękart p. Seweryna Two-
rzyjańskiego l, od Kamieńca dwie mili. Ten p. Tworzyjański miał miejską
dziewkę z Kamięńca Podolskiego, załoŻDicę, z którą miał tego Bartoszka;
miał lat 6 w r. 1638 b .
[2316] WOLSKI nazwał się *** chłopski syn *****a. Ociec jego służał
po dworach za urzęnnika w krak( owski) zięmi ***b. Tego ten syn pojął
•
[2311] a Artykuł dodany na odwr. k. 432. b Luka na 4/5 w.
[2312] a Luka na 1/3 w. b Na lewym marg.: Brzeszko.
[2313] a Caly ten artykuł przekreślony. b Luka na 2/ 3 IV. Ślad 2 wyrazów wydra-
panych. c Na pr. marg.: udają niektórzy, że ślachcic.
[2314] a Artykuł dodany na odwr. k. 433. b Pod tekstem: od p. Grotkow( skiego>.
[2315] a Artykuł dodany na odwr. k. 433. b Poniżej tekstu cyrylicą: · od p. Pawło-
sk(iego).
[2316] a Luka na 1/3 w. b Na pr. marg.: pod Srockim.
615
[2317J WOLSKI - [2321J WOŁYNIECKI
beł dziewkę chłopa, nazwanego Srockiego, o którym pod S. Mieszkał potym

tęn Wolski komorą u chlopa we wsi Wąsowie księdza Tarłowej! w Podgórzu
circa 1629.
[2317] WOLSKI azwał sięa *** bękart p. Stanisława Łubnickiego!. Miał
go z chłopską dziewką z Wolejb. Beł dozorcą od p. Łubnickiego 2 na Piesz-
kowej Skale circa 1616, tam zdobeł się. Pojął bel Komornicką, kurwieła
mu się z różnymi. Mial z nią dziewkę jednę, dał ją bel *****. Kupieł beł
kamienice na Sła(w)koski ulicy3 w Krak( owie) i zapisał ją zięciowi i wszytkie
mobilia oddał. Oszukał bel zdrajca p. Stanisława Bodzentę4 w krak( owski)
ziemi w kilku tysięcy, potym umarł i przepadło.
[2318] WOLSKI zwał się *** chłopski syn *****a. Matka jego mamką
bela u p. Drohojowskiego Jana pod Jaroslawięm w Drojowie b , który pan
Drojewski mial za sobą pana Myszkowskiego, wojskiego oświęcimskiego,
córkęI. Ten Wolski, syn mamczyn , nadsługował tęmuż panu za służkę. Miał
lat 30 i kilka anno 1631 , i potym b eł u tegoż pana.
[2319] WOLSKI zwal się Stanisław, chłopski syn *****3, bZa skrzypka
pierwej ***** służeł, potym za urzennika w Rakowicach uWitoskiego!
pod Krak( owem) . Z maślanką do Krak( owa) jeżdżał b . Ten u p. Koryciń
skiego służeł za pachołka w krak( owskiej ) zięmi circa 1628 w Charsznicy2
u Miechowa. Pojął bel niejaką Grodzką, chłopównę, o której ojcu krawcu
pod G. Beł za urzęnnika u Wybranoskiego we wsi Żędowicach, do Żarnowca
należącej3, od r. 1634. CW Jeżówce 4 potym bel arendarzem pod Żarnow
cem od r. 1635 c .
[2320] WOLSKI a zwał się też *** kaczmarz w Dębnie I u Wojnicza,
bel rodęm ze wsi Wolej Dębięńskiej i karczmę przyjął to bel. Mial żonę
z tegoż Dębna, uczynna bela kożdemu, miał z nią kilkoro dzieci. Jak dorosną
synkowie, a posłużą u ślachty, będą się zwać za ślachtę. Jest ci tych Wolskich
do szubienice w Polszcze, co to im wolno ślachtą się zwać, a nie odymują
im tej wolej b.
k.435 [2321] WOŁYNIECKl mianował się ***, syn Jana *** mieszczanina
(2317] a-a Lw., brak. b Na p;' marg.: bękart.

[2318] 3 Luka na pól w. b Na pr. marg.: w Rusi.
[2319] a Luka na pól w. b-b Dodane potem w luce. Na marg. prawym: Dzikoski
wie o nim, powiedal, że z nim slużel. Niżej: Potym za urzędnika u Wybranoskiego w Żę-
dowicach i tam zapomóg! się. c- c Dopisane znacznie póżniej.
[2320] a Artykuł doda/lY /la odwr. k. 433. Na lewym marg.: Dębno. b Pod tekstem:
od p. m<istrza) Dąbr<owskiego).
616
[2322J WON1ĘŃSKJ - [2324J WORZECHOWSKT
w Proszowicach. Matkę jego służbistą ze służby ociec bel pojął, zwano ją

Stradomską, abo też beła rodem ze Stradomia u Krakowa i mogło być do
niej "ale". Ten proszowczyk słuźeł p. Gabryjelowi Tarnowskięmu, staroście
krak<owskiemu) l, circa 1620, potym pojął beł w sęndomirskim kraju też
chłopównę, nazwaną Gorczycką, o której ojcu pod G, co Mnichowice 2
trzymał w Sendomierskim, ale je beli synowie, a bracia tej to, przedali Lubo-
radzkiemu, też chlopu, o którym pod L.
[2322] WONIĘNsKJa nazwał się ***, drudzy go zową WOJNICKI,

{czasem WOrnSKI,} z Kościana miasteczka z Wielgi Polski rodzic, szewczy
synek. Ten studując w Krak<owie) kilka lat, pojął beł garbatą żonę, Kaczy-
ekiego mieszczanina córkę, z którą miał synów kilku *"''''**b. Wyprawieł
go po ożęnięniu żenin ociec do Włoch na doktorstwo. Beł doktorem medi-
cinae w Krak<owie) i anno 1637 c1 .
[2323] WORCEU~ zwał się "'** mieszczanin z Krakowa, drudzy go zwali

WORTELl. Korzenie przedawał na wagę w Krak<owie) , mieszczkę miał
żonę z Krak<owa) , {Delpacównę2.} Poprzestawszy kupiectwa kupieł bel
,
wioskę Zawadkę3, za Oświęcimięm ku Sląsku. Miał synów trzech: Mikołaja,
Jana, Stanisława. {Dwa ich} służe\i p. Myszkowskiemu, margrabi w Pińczo
wie 4, circa 1625. Beli w Prusiech z Kalinoskim anno 1627 5 """***b. Dziewkę
dał beł jednę za niejakiego Lelowskiego 6 do Frydrychowic w Oświęcimskim
""""'**c, drugą do Wielgi Polski za kogoś d .
[2324] WORZECHOWSKI zwał się Tomasz, a synowie teraz je(go)

WOROWSKI zową się. Bel to mieszczanin w Proszowicach, rzeźnik, Worem
go zwano a , miał jatkę przy ratuszu w rynku i izbę zaraz przeciw jatce. Umarł
circa 1590. Został syn jego Tomasz, szewstwa się beł wyuczeł i rabiał w Pro-
szowicach. Trzymał najmem folwark szpitalny, płacieł z niego do szpitala
"'**. Potym trzymał w Skalmierzu folwark, co na kanoniją krak(owską)
należy, kilka lat i anno 1632. Tam Worowiczęm począł się zwać. Miał żonę
Kotównę z Proszowic. Synów miał dwu, Malchera i Seweryna. Melchijor
uczeł się w Krak<owie) anno 1629, w classes mieszkał, miał lat 24, został
bel bakałarzęm, Worzechoskim zwał się. W grodzie krak<owskim) miał
beł podpiskiem być. Ten z ojcem dali sobie na pieczęci wyryć 4 herby: gnepyl,
[2322] a Na pr. marg.: w Krak<owie), nieco niżej: pasować się dał na koronacyjej.
b Luka na pół IV. c Luka na 5 w.
[2323] a Na lewym marg.: 46 oraz: 16 [?]. b Luka na półtora w. c Luka na J3/ 4 IV.
d Luka na 21/2 w.
[2324] a Na pr. marg.: Proszowice.
61 7
[23251 wosINsKI --- [2329J WOSZCZyNSKI
kopyto, ~zydłoi dratwę zwinioną *****b. Seweryna dał bd na służbę słudze

któremuś p. Lubomierskieg0 2 na Wiśniczu za chłopca anno 1632 c.
[2325J WOSfŃ'SKTa nazwał się t *** od wosia Grześ, co go panie pod
fartuchem noszą.
k.436 [2326] WOSZCZYCKI nazwał się ***. Ociec jego na Biskupiu 1 przy
Krakowie mieszkał, miejskie trzymał w cechu, stawał zawsze pozwany przed
wójta na tern Biskupiu a, mieszczkę miał za sobą ***. Szynkiem i przekupień
stwem różnym i w~ndetarskim2 bawicł się. Umarł circa 16 ... , zostało synów
jego kilka *****, jcdęn trzymał od wiclgorządzce krak(owskiego)3 Zielonki 4
folwark, pół mik od Krak( owa), zaś Bronocice b5 od kolegijatów krak( 0-
wskich) kijka lat i anno 1632. Pojął bel drugą żonę młodą, z Krak(owa)
.
mleszcz kę c .
[2327] WOSZCZYCKIa, drudzy zwali go WOSZCZYŃ'SKI alias WOZ-

CZyNSKI, co podobno wóz umiał uczynić. Ten chłopski syn jest *****b,
idyjota, grubijan, czytać nic umie i litery. Służeł w krak( owskiej) zięmi
u Koszyczek p. Morstynowi w Strzelcach 1 za urzennika ***. Nalazł beł
pięniądze w zięmi tamże anno 1614. o które trapieł go mocno p. Morstyn,
ale przał się usielnie . Odstawszy od tego pana, kupieł w kilka lat wioskę
Zagajów 2 za 14 tysięcy u Nowego Miasta Korczyna circa 1626. Pojął ślach
ciankę jakąś, udawał *****, nie miał z nią potomstwa ***. Mowa jego gruba,
szepluni bardzo jak chłop i fizonomija chłopska c. Kiedy go kiedy kto spyta,
skąd jest, to czasęm udaje, że z Mazosz, a czasęm mówi, iż "nie więm, małym
bel wyszedł od ojca, d a tak nie znałęm ojca d i nie więm, jako go zwąno" .
Tęn już stary bd anno 1631, miał lat 70 i więceje.
[2328] WOSZCZYNA a *** miejski synek, w Krak(owie) beł i anno

1632. Jest nota o nich pod Grodecki.
[2329] WOSZCZyNSKI zowie się też chłop właścizny *****, bodaj
nie bękart księży, bo mu dali trzymać ko1egijaci krak(owscy) do wiernych
[2324) b Luka na ]3/4 w. Na pr. marg.: pod spiczastą czapką tarcza czteropolowa.
W pierwszym polu kopyto szewskie, w dugim szyd/o, w trzecim dratwa rozwinięta, w czwar-
tym
•
noże szewskie. c Pod tekstem: od mieszczan z-Proszowic .
[2325] a Dodane na odwr. k. 435. Brak w kopii Iw.
[2326] a Na pr. marg.: na Biskupiu u Krak<owa). b Lw.: Bronowice. c Tamże:
10 000. Pod tekstem: od p. Wiklińskiego o tęm.
[2327] a Na lewym marg.: 31. Na prOlvym: u Nowego miasta. b Luka na przeszło
l w. c Na pr. marg.: 16000. d-LI L W., brak. e Na pr. marg.: o tern w Zysławicach
chłopi wiedzą u Koszyczek, gdzie Wądząn mieszka, i do p. Końskiego l?],
[2328) a Artykuł dodany na odwr. k. 435.
618
[2330) WOJCZYŃSKJ - [2333) WOJSZCZYŃSKI
rąk pierwej, a teraz anno 1620 aręndą też Broncice l niC'daleko Krak',owa/ ".
A że konstytucyj e księże b są od biskupa krak<owskiego) Szyskowskieg0 2 ,
aby nie arendował żadęn dóbr duchownych ślachcicom, tylko plebeis, a że
ten trzymał, ergo indicatus digito plebeus, abo potomek illegitimus księży.
Więc tytuł mu dał pater od kościelnych rzeczy, {od} wosku, ale jako nie-
dawno się do krakoski zięmie wzniecieł, tak i nie chcęmy, aby za ślachcica
świecieł się, może się pisać: genere sus i non bilis.
[2330] WOJCZYŃSKI nazwał się *** chłopski syn *****8. Tytuł wziął
od Wojczejl, wsi p <ana) FierIejowej u Paczanowa. Znak, iż z tamtej wsi jest
chłopski syn. Tęn w Przemyślu bel za prokuratorka circa anno 1624. Mial
,
żonę z miasta***b. Dał beł dziewkę za Swierkota, syna organiścinego w Prze-
myślu, który też prokuracyją tamie bawieł się. Miał i synów, zda mi się,
. ,
coś; o tęm pod Swierkot jest też nota wyszszej.
[2331] WOJCIECHOWSKla nazwał się *** chłopski syn ***** b. Ten k.437
służeł u mieszczan w Krak<owie) , potym u Szejnboka, mieszczanina kra-
k<owskiego) C, beł za suko lektora od kilku lat i anno 1632, co wybierał cła
na króla w kamienicy Pod Blachąl. Miał lat ze 30, miał już z obrywków
celnych na kilka tysięcy. Zalecał się na Kleparzu córce pani ej Czubroskiej
mieszczki, co dom jej przeciw szkole na rogud.
[2332] WOJCIECHOWSKI zwał się *** chłopski syn *****a Z Bożę

cinka l , wsi biskupa krak<owskiego) w Podgórzu u Radłowa. Ten służeł
między lisowczykami na cesarską kilka razy i anno 1633 bprzy Dębickim
Jąnie ***. To urodzenie jego p. Borkowa powiedziała b , ale w Bożęcinku
tęm kaczmarz nie wiedział, czyj syn jest.
[2333] WOJSZCZYŃSKI zwał się Szczęsny, z Miechowa mieszczanek,

o tęm wiedzą mieszczanie tameczni a. Tęn bel z lisowczykami pojechał na
ich koniu anno 1620. Potym anno 1624 na pięć koni służeł z lisowczyki pod
Skorulskiego I chorągwią. Zabit tamże na Śląsku anno 1626. Miał małpę
jakąś w Miechowie bez ślubu. Mial z nią coś dzieci. Dorostą Wojszczyńscy
z Bękartowic.
[2329] 8 Na pr. marg.: w Krak<owski) ziemi. b Lw., brak.

[2330] a Luka na 1/3 w. b Na pr. marg.: Przemyśl.
[2331] a Na lewym marg.: 63. b Luka na ]3/4 w. C Na pr. marg.: w Krak<owie) .
d Luka na 2 w. Na pr. marg.: o tern od bronnego w Tworzyjański bronie.
[2332] 8 Luka na 1/3 w. b-b Lw., brak.
[2333] 8 Na pr. marg.: w Miechowie.
619
(2334) WOJNA - (2340) WOZBUN
[2334] WOJNAa zwał się Jan b , miejski synek , udają zWojnicza. Cho-
dzieł pauperibus, a uczeł się w Krak<owie ) C ***, potym pojął wdowę na
Garbarzach u kościoła na Piasku. d Najmował piwnicę na Św. Jana ulicy
w Krak<owie) anno 1636. Służeł potym u Wilczogórskiegodl.
[2335] WOJNARECKla zwał się *** chłopski syn *****b. Ten anno
1632 służel za urzennika w Przyborowiul, wsi na więlgierządy krak<owskie)
u p. Witowskięg02, ośm mil od Krak<owa) c. Miał żonę służebną ze służby
skądsi d.
[2336] WOJNARSKI zwał się *** w Bochni mieszczanin, miał tam dom
swój gościnny. Szynkował jak kaczmarz a . Służeł za strażnika solnego
u p. Witowskiego l , co żupy tam trzymał solne i anno 1630.
[2337] WOJT ASZEK, jest jego pisanie pod Piekarski. Jeśli i tęn na króla
się porwie l, będą go piec lepiej.
[2338] WOJTKOWSKI co się zwał *"'*, ten chłopski syn jest *****8..
W ten czas, gdy bel p. Sokół 1 dziewkę wziął Celaremu 2, mieszczaninowi,
circa 1612, gonieł go [z] inszemi mieszczanki, wsiadszy nie pytając na konia
p. Dębińskiego Seweryna 3, za co wziął temu Wojtkoskiemu Dębiński z go-
spody jego kilku koni na Św. Jana ulicy w Krak<owie) i rzeczy niektóre,
i przepadło to ***. Tegoż poimano belo w Krak<owie) i wsadzono na ratusz,
co beł ranieł usnachta 4 ***. Z dekretu miąno go ściąć, eż p. Koryciński Mi-
kołaj5 zabiegł w to, namówieł usnach<t) a, że wziął 10 marc<as) , i wolnym
owego uczyniono. Tęn, gdyby beł ślachcic, nie sadząno by go belo o usnach-
ta do kabata na ratusz.
[2339] WOJTKOWSKla nazwał się *** kusznierza syn z Krak<owa)

***. Tęn służeł księdzu Frydrychowskiemu (gdy beł administratorem żup
w Wieliczce l). Tamże mieszczkę w Wieliczce pojął circa 1627 i mieszkał
w Wieliczce i anno 1634. Miał Jat 36.
-
[2340] WOZBUNa Łukasz, chłopski syn *****b, służąc kniaziowi Ge-
druciowi 1 uniósł poddaną jego bogatą, z oniskiej2 dzierżawy chłopównę,
[2334) a Na lewym marg.: 60. b Imię wpisane później w luce. c Na pr. marg.:
w Krak<owie) . d-d Dopisane potem.
[2335] a Na lewym marg.: D. lJ Luka na 1/3 w. c Na pr. marg.: u wielgorzqdzce.
d Pod tekstem: od Stasia woźnice.
[2336) a Na pr. marg.: Bochnia.
[2338) a Luka na 1/4 w. Na pr. marg.: w Krak<owie).
[2339) a Artykuł dodany na odwr. k. 436. Brak w kopii Iw.
[2340) a Artykuł dodany na odwr. k. 436. lJ Luka na pół. 1<'.
620
[2341] WRÓBLOWSCY - [2345] WRONICKJ
w6jt6wnę, i mieszkał
z nią w lidzkim powiecie. Kupieł ziemszczyznę, umarł
anno 1634. Zostali synowie, Kazimierz Drużbiczównę3 ma za sobą, ma lat
24 ***, Samuel Wozbun przy bracie, nieżonaty, 22 lat, Daniel Wozbun 21
*****c. Majętności mają Pozgrzeda i Ubyszki 4 w Lidzkim {da królewczy-
zną Nowina Posiemienna 5 w Trockim!!}. Piełuciami chłopów zwąno idl
dziadów w Trockim we wsi.
[2341] WRÓBLOWSKICH a co się zową, chłopskich synów kilkanaście b
tego tytułu. Na cesarski beło ich kilka.
[2342] WRÓBLOWSKIa Wojciech, chłopski syn, p. margrabiel podda-
ny ze wsi Szadku 2 , Wszołków zagrodników. Ten studował w Krak<owie)
anno 1639. Mieszkał w Contubernium Philosophorum. Dyjalektyki słuchał
u Górskiego mistrza 3• Miał lat 18. Jest wpisany in libris catalogorum Bursae
Pauperum.
[2343] WROCŁAWSKIa nazwał się *** chłopski syn *****b, niepewny, k. 438
że od miasta niemieckiego wziął tytuł. Służeł ks. Gostomskiemu, opatowi
wąchockiemul, circa 1625 c i anno 1629, i potym. Trzymał od opata kuźnice
wąchockie, z czego zarwał pięniędzy. Po śmierci opaciej służeł bratu opa-
cięmu 2 w Żelechowie 3 w sęndomierski zięmi anno 1630 ***. Pojął niejaką
Miączyńską anno 1631 po św. Michale i tamże z żoną służeł p. Gostom-
skiemu d.
[2344] WRONKA alias WORONKA ***, co mieszkał od dwu lat na
Kleparzu w Krak<owie) z żonąa i anno 1634 u Siedlarza najmęm na tele.
Służał przed laty na Ukrainie u żołnierzów. Z Rusi kędyś beł rodzic. Przy
Krak<owie) to mieszkając na grosz, niczym nie handlując, ani wiedzieć
skąd i z końmi na żywność ekspensę miewał, ni<e)co tylko z sobą przywiózł,
coś zarwawszy w Rusi kogoś nieźle, tu zapadł. Miał lat 60 kilka.
[2345] WRONICKI nazwał się

Marcin, syn Anjołka, chłopa ze Wronina,
wsi księdzów św<ięto)duskich z Krak<owa)l au Niepołomic a . Tęn służeł
w Strągoborzycach O milę u arendarza Choińskieg0 2 • Tam pojął beł wiejską
kobietę wdowę, co beła we dworze do krów za dworkę. Z tą beł anno 1627
i 1628 za gospodarza u p. Dębińskiego w Łuczycach 3 , od Krak<owa) dwie
- -- ---
[2340) c Jw. d-d Lw.: mają tyż w Trockim coś.

[2341) a Artykuł dodany na odwr. k. 437. b Lw.: kilkadziesiąt.
[2342) a Jw.
[2343) a Na lewym marg.: 12. b Luka na 113 w. c Na pr. marg.: w Sęndomier-
ski. d Pod tekstem: od Wilczka o tern.
[2344) a Na pr. marg.: na Kleparzu.
[2345) a-a Lw., brak.
621
[2346] WRONIKOSKI - [2352] WRZASKOSKl
mili. Zaś z tąż żoną beł za gospodarza w Bolechowicach 4 za Krak<owem)

anno 1632, wsi biskupa krak<owskiego). Nie miał dzieci z tą żoną *****.
Bracia jego dwa, Błażej i Grzegorz, w tern Wroninie siodłakowie 5 beli i anno
1633. Trzeci, Stanisław, we wsi Stawianach p. Lubomierskiego 6 u Proszowic
beł siodłakięm.
[2346] WRON1KOSKl Georgium dictum Kępa, civem Clepardiensem,

wspominają w księgach kleparskich a anno 1606 feria 6 ante festum S. Ca-
therinae Virginis [24 XI]. Zostało potomstwo jego, służą u ślachty. O tęm
Kępie też nota anno 1607 post Omnium Sanctorum feria 2-d a [5 XI]. Na
kępie wrona się wyniosła, przecię jej rzecz w łajnie gmerać.
[2347] WRONOSKI zwali się dwa bracia *****, chłopscy synkowie

*****a. Za pacholiki, a zrazu za woźnice sługowali w lubelski zięmi u ślach
ty circa 1626. Siostrę ich pojął bel ze służby niejaki Krzowski, też chłopski
syn, o którym pod K, który za urzęnnika służel, potym Z tąż żoną w lubelski
zięmi anno 1631 we wsi Chmielu l, trzy mile od Lublina.
[2348] WRONOWscya są ze wsi Wronowa w lubelski zięmie l .
[2349] WRONOSKĄ zwąno też *** służebną, wychowanicę u pani

Fierlejowej w krak<owskicj) zięmi, co Wolbrąm trzymała długo dożywo
cimi. Tę służebną dała bela za chłopa z rodu, rzeczonego Kosfica, o którym
opisanie pod K.
[2350] WROŃSKla nazwał się Matyjasz, syn Wrony chałupnika, szewca

w Wawrzyńczycach 1 , biskupa krak<owskiego) miesteczku, 4 mile od Kra-
k< owa). Bel żyw tęn szwiec i anno 1633, stary już bel ***. Ten syn jego
Matyjasz służeł p. Zieleńskiemu w krak<owskiej) ziemi. Tam w służbie
11 paniej pojął w Brzeziu 2 , majętności pańskiej u Staniątek, służebną wy-
chowanicę. Bel potym tamże u pana za urzęnnika i anno 1632.
-
k.439 [2351] WROŃSKP nazwał się *** chłopski syn ***** z Brzeżka na
Podgórzu!, p. Czernego Piotra poddany.
[2352] WRZASKOSKP nazwali się Walenty i Jąn, synowie szewco-
wi Wrzaskowi z Dubiecka, p. starosty dolińskiego, p. Krasickiego!, poddani.

[2347] a Luka na l w.
[2348] a Dodane na pr. marg. art. następnego.
[2350] a Na lewym marg.: L, na prawym: u p. Zieleńskiego.
[2351] a Na lewym marg.: 16, na prawym: u p. Czernego W kopii Iw. artykułu tego brak.
[2352] a Na lewym marg.: B.
622
[2353J WRZOSEK -- [2355J WYBRANOSKl
(Udawał jedęn, żeby

z miasteczka Wrzaskowa 2 rodzicy b?li.) StudowaJi
w Krak ( owic) , Walenty księdzem miał być, uczeł się i umiał grać na kome-
cie, sztorcie3, puząnie i na skrzypcach. Starosta doliilski dał go beł wyuczyć.
Uciekł to bet od niego do Krak<owa) *****b. Ioannes studował w Krak <o-
wie) takż;;:, mieszkając w Bursie Pauperum.
[2353] WRZOSEK a Nicolaus, sartor! de Stradomia. O tem akta gro-

dzkie krak<owskie) anno 1470. Od tego krawca synowie Wrzosowskięmi
zową Się2. Beli w krakoski zięmi za urzenniki po dworach i anno 1639. W mi,,-
ściech drudzy różnie mieszkali.
[2354] WSIERADZKI, opisanie o nim pod Świeradzki. aTrojako ten

zwał się: Sieradzkim, Wsieradzkim i Święradzkim a.
[2355] WYBRANOSKla beł kuźnikz kuźnice Wybranoskiej biskupa

krak<owskiego) u BoŻęcina 1 . Tęn za wybral1ca służeł pod Pskowem za
króla Stefana. Tam uczynieł jakąś przewagę, że, jako udawał, dano mu beło
nobilitacyją, a od wybrańca i kuźnice Wybrąnoskiej tytuł dąno mu. Tęn
{prętko potym} umarł bez potomstwa 2 ***. Wyrwał się synowiec jego,
Marcin, {od brata jego, ale nie nobilitowanego, syn,} który uczeł się w Kra-
k <owie) 3. Tam potym z grodu podpisek wziął go bel za chłopca (udawali
przedtym niektórzy, że go bel wybrał z kilkunastu chłopiąt, co je wychowują
u Św. Ducha we szpitalu krak<owskim) , i Wybranoskim nazwał go). Tęn
Marcin będąc długo u onego podpiska, wprawieł się, iż i prokuracyją po-
czął się bawić b , a że czuł, iż o j;;:go urodzęniu szęmrąno, on, choć go i nie
pytano o to, powiedał w posiedzeniu, że to Wybranoski z przezwiska ma,
ale on jest z domu Wierzbiętów, co fałsz jest srogi, a z tego go uznać, iż nic
umie się w tęm wydrwić, że dwa domy tych Wicrzbiętów belo inszych her-
bów 4 , więc on nie wic, którego się domu chwycić, ale niech aktami, dywi-
zyjami pokaże to, radzi obaczęmyc. Jeśliby też rzekł, że tego Wierzbięty,
co bel drukarzęm w Krak<owie) circa 1580 i r. 1612 mieszczanin, ale i tęn
bez potomstwa zszedł 5 . Już to czwartego tego doszedłem, co udaje się być
i wtrąca się w dom Wierzbiętów, jako i Świder, o którym pod S. Boję się,
by miasto wierzby na gałęzi dębowej nie usiedli. Tego prokuratorka Wy-
- - -- -
(2352] b Na pr. marg.: w Krak<owie) .
[2353] a Artykuł
dodany na odwr. k. 418.
[2354] a-a Dopisane znacznie później.
[2355] a Na pr. marg.: Pod StroIIski o Wybranoskim u Krasnego Stawu. b Tamże:
Wybranoski, wybraniec pod Pskowem. c Na pr. marg.: rysunek tarczy czteropolowej,
w pierwszym polu h. Poraj, w drugim Na/ęcz, w trzecim Łodzia, IV czwartym Tępa Podkowa.
Litery nad tarczą: M. W.
623
[2355] WYBRANOSKI
branoskiego niejaka Dalowska (o której pod D opisanie) przybrała sobie

za inamorata i dawała mu sieła circa 1622. Zwała go i on ją za powinną sobie,
a z tego powinowactwa sypiał z nią, a to gdy mieszkała w aręndzie w Po-
sążej6, od Krak( owa) dwie mili ku Proszowicom. I ta pani spanoszeła go
i zapomogła w pieniądze, któręmi lichwieł z Żydy krak<owskiemi). Pojął
beł potym circa 1625 p. Dębińskiego Pawła {w krak<owskiej ) zięmi} córkę
jedynaczkę7, narajeł {mu ją abo zjednał p. Solecki Jąn, co Jakuba Dębińskiego,
stryj eczną jej, miał za SObą8,} wziął po niej 6 tysięcy, potem spadkiem wieś,
którą przedawszy, arendował kilka lat mila od Krak<owa) Młodziejowice 9 .
Pożyczcł bel 20 tysięcy zł< otych) p. wojewodzie krak<owskiemu ) IO, który
w tych 20000 puścieł mu bcł Żarnowiec starostwo, gdy je otrzymał od króla
anno 1634 po książęciu zmarłym Zbarawskim lł . Twarz jego chłopska, gruba
i kompleksyja ukazuje go, że jest genere su~ homo. d Blat jego, Zygmunt,
beł piwnicznym królewskim w Warszawie i anno 1634 d . eu p. Bobolego 12
służeł za chłopca, u podkomorzego królewskiego. Oddał go potym za piw-
nicznego, on z lagi ów l3 nazbierał pieniędzy, że teraz na l ()() 000 kupieł ma-
jętności. Pejął drugą żonę e, fpielwej miał żonę Niemkę ze frącymeru. Umarła,
zestab synów jego kilka. Stolnikiem warszawskim został anno 1638 14. Dwa
zasię, Sobestyjan mnichęm li franciszkanów beł i anno 1634, drugi księdz.ęm
świeckim Piotr, pkbanem w Szczupakowi e pod Wiślicąf14. gw Szydłowcu
miasteczku ociec tych wszytkich miał folwark na przedmieściu; i ci trzymali
go, ale przedać go chcieli, aby ich za mieszczanki nie rozumiano g . Łukasza
Wybranoskiego synowie: 1. Stanisław w Moskwi beł za pacholika u żoł
nierza anno 1610. Poimała go beła Moskwa, [w) turmie siedział kilkanaście
niedziel, potym pod Chocimiem na biegunkę umarł anno 162P6. 2. Łukasz
tąmże pod Chocimiem umarł w okopie. 3. Jan na kuźnicy beł pod Bożę
cinem, na tej {Wybrąnoskiej}. 4. Piotr też za ciurę pod Chocimięm służeł
{anno 1621}. 5. Wojciech w lubelski ziemi pod Urzędowem urzennikiem beł 17 .
Zostawieł synów: Marcina, za pachołka służał u ślachty, potym na Ukrai-
nie {hbeł pod Samborem h}; Tomasz, bel w Prusiech za pachołka anno 1637 18 .
Ksiądz Jan Łącki l9 , co prokuratorem przedtym bywał w grodzie kra-
k <owskim), jest z Szydłowca z przedmieścia rodzic. Ten zawiaduje prawa-
mi ksieniej źwierzynieckiej, Kąckiej, która puścieła mu wioskę Górkę 20,
od Skalmierza mila, od kilkunastu lat i anno 1636, i anno 1639. Wuj {rodzo-
[2355] d-d Zdanie dodane u dołu karty, przy pomocy znaku złączone ze zdaniem na-
stępnym, umieszczonym na odwr. kar/y. Odtąd kolejność zdmi dość niepewna. e-e Zdanie
/0 na odwr. k. 439. Na lewym marg.: Zygmunt Wybranoski. f - f Dopisane u dołu
k.439. g-g Lw., brak. Odtąd do końca na ody;,.. k . 438. h-h Lw., brak. W tekście
oryg. na lewym marg.: wdowa Wybranoska na Ukrainie szła za Trojanoskiego circa 1630.
624
[2356] WYBRANOSKl - [2361] WYPYJSKl
ny} jest tego Wybranoskiego Marcina 21 i jego pieniądzmi on powstał i Mło

dziejowice, od Krak<owa) mila, co trzymał arendąi.
jWybranoscy są ślachta w lubelskiej zięmi, heredes in Leśnik 22 , ale ten
nazwany nie ich domu, jeśli, pewnie raczej bękart J •
[2356] WYBRANOSKla od KOllskiego Stawu fb] pojął beł niejaką Stroń

ską,
w Podgórzu, o której ojcu pod S. Tego Wybranoskiego zabieli beli zbój-
cy w Podgórzu pod Szymbarkiem 1.
[2357] WYGROZOWSKI nazwał się *** chłopski

syn! *****a. Ten k.440
służeł circa 1628 u księdza opata jędrzejowskieg0 2 za kuchmistrza. Miał
swego konia. Nie miał nic, a pyszna bela bestyj a, jak to plebeusowie zwy-
kli się tym nadstawiać, aby o nich coś rozurniąno, górną fantazyją sobie two-
rzet Przecie go tam u opata i indziej za chłopa mieli. Ten pojął bel u Jędrze-
jowa dziewkę niejakiego Jarosławia, o którym pod J (co miał szołtystwo
w Węglińcu 3 , wsi od Reszki, opata jędrzejoskiego 4 , do kilku żywotów).
Ten Wygrozowski bel za urzenniczka u tegoż opata we wsi Cierniu s II Ję
drzejowa i anno 1632. Miał potomstwo.
[2358] WILĄMa zwał się

*** w Krakowie mieszczanin *****1. Suknęm
kupczeł kilkanaście lat. Tęn kupieł bel u Jędrzejowa wioskęb Lipnicę od
p. Glińskiego Mikołaja circa 1630. Zastawieł ją beł Jaźwieckięmu 2 ulększy
się kaduków anno 1634, a sam zaś mieszkał II Rakowa niedaleko. Aryjań
ski wiary jest c .
[2359] WILĄM
Szot *"'''', z Krakowa mieszczanin. Ten trzymał też aręn
dą 4 mile od Krak<owa) Sławice!, wieś II Miechowa, kilka lat i anno 1634.
Pięniężny bel. Miał dziewek dwie.
[2360] WYPORKOWEJa syn, mieszczki z Bożęcina,

biskupiego mia-
steczka l • Ten studował w Krak<owie) kilka lat i anno 1634 2 . Przezywał
się po ślachecku, miał lat 28. Bodaj nie Wyporskim zwał sięb.
[2361] WYPYJSKla *** służeł

przy dworze K <róla) J. M. Władysła
wa. Ten anno 1636 pojął założnicę królewską *****bl. Temu dał król cho-
[2355] i Pod tekstem, na odwr. k. 438: od p. Porębskiego, co Guteterównę miał za sobą.

j- j Ten ustęp w formie odrębnego artykulu dodany na odwr. k. 439.
[2356] a Artykuł dodany na odwr. k. 439. b Lw.: u Krasnego.
[2357] a Luka na 1/3 w.
(2358) a Cały artykuł przekreślony. b LIV., brak. c Na pr. marg.: p. Gomoliń-
ski. Pod tekstem: od p. Gomoliń< skiego> Adama.
(2360) a Na pr. marg.: Bożęcin, Krak<6w>. b Pod tekstem: Inquerendum.
(2361) a Artykuł dodany na odwr. k. 439. b Luka na l w.
45 - W. N. Trepka: Libcr chamorum , cz. l 625

[2 362) WYRWA - [2366) WYSOC KI
rąstwo nurskie, to jest chorą-gni e w , że chorą giął. bo miała już w brzuchu

dziecię przed ślubem. Ten i do podpisu królewskiego naszał karty do po-
koju anno 163 7 2.
[2362] WYRWA Legutko nazwał się M arcin, o tęm opisanie pod Rad-
wański.
[2363] WYŚCIELSKP zwali się dwa bracia, chłop scy synkowie *****.
Służeł p<p) . Rogoziń skim {w sieradzki zięmi } l z Lubańskiem Aleksandręm 2 ,
którego beł zabi e ł w si eradzki zi emi niejaki Zejma, o którym pod Z. O tych
szersze opisani e pod tym Zejmą. h Tęn po tym [służył] p. Zakrzewskiemu
pod Łęczycą i anno 1634 ***** C. Brat jego w Kamięń s ku , miasteczku
u p. Warszyckiego3, za urzennika i anno 1634 beł b .
[2364] WYSOCAŃ'SKI nazwał się Fiedor, syn szołtysów od Wysokie-

go, miasteczka w Rusi , i ruskiej wiary. Jest tam koło tego Wysokiego sieła
tych szołtysów, których synkowie służąc wybrai1.stwo z szołtystwa abo cza-
sem na zaciężkach u ś lachty, to się zową od Wy sokiego tego: Wysoccy ,
Wysocańsey , Wysokiń scy , Podwysoccy, Odwysocey, Zawysocey ete al . Tęn
Fiedor Wysoeański j eździeł na kilka koni do Moskwy anno 1606 z panęm
wojewodą sęndomierskim Mniszkięm, gdy odwozi eł córkę Malynę Dmi-
trowi carowi 2 . Tęn Ficdor miał lat na ten czas 28. Czarny jak Żyd i komplek-
syja żydowska , wło s a czarnego, twarzy długi ej czarnej , nosa garbatego ,
długiego jak ogórek za pół grosza, mo"')' klekotliwej. Sama kompleksyj a
jego chłopem grubym być go oznajmowała. Chciał się [z] ś lachcianką ożę
nić i ślachcicęm zwał się, i ci inszy od Wysoki ego [bJ.
[2365] WYSOCKI a Albertus, tkacz na Kaz imierzu. o tern akta na ra-

tuszu kazimierskim miejskie anno 1625. - fer" ia"> 2-da post Trium R egum
[13 I].
Anno 1625 in act<is ) Casim~ri e n \ sibu s > Sabbato ante D <ominicam)
Letare [8 III] famatus Ioan<nes . Zakrzowski. chirurgu s in Casimeria, suo
et nomine uxoris suae Christinae Wysocka, etc.
[2366] WYSOCKla zowie się *** chł opski syn ***. Sluż e ł w Krak ( owie )
p. Leśniows kiemu studentowi anno 1639.
- - _ .. -
[2363J a Na le "Ynl marg. : 50. l) -ll Dop isane ::lIac::ll ie pó źniej. c Luka na 2/ 3 w.
[2364] a Na pr. marg.: Szoltysi od Wysokiego ś lachta. I) Lw.: ś lach tą się łżą być.
[2365J a Artykuł dodany lIa od".,.. k. 440. Na lell)'m marg. : Wysoccy są w Warszaw-
skim h. Dryja. Paprocki f. 506.
[2366] a Artykuł dodany na od",r. k. 440. W kopii Iw. brak.
626
[2367] WYSOCKI - [2371) WYSOCKI
[2367] WYSOCKfa nazwał się Jan z Jełże l , miejski syn ***. Ten bawi
się przy małej kancelaryjej królewskiej. Uprosieł beł sobie wójtostwo, które
oraz też beł uprosieł p. Piotr Bernacki, co na Podlaszu mieszka 2 . Gdy ta
beła sprawa przed kanclerzem circa 1638, pokazał to p. Bernacki ekscepta-
mi z miasta Jełżr:: z akt. że ten Wysocki mieszczanek stamtąd, a ślachcicem [b]
zowie się[C]d.
[2368] WYSOCKIa nazwali się dwa bracia, chłopscy synkowie ***** k.441
z Burzyna l wsi spod Tuchowa w Podgórzu. {Są tam jeszcze bracia jego
i anno 1639.} Starszy Stanisław b beł na lisowskiej kilka lat i anno 1624 i w swo-
wolnych kupach anno 1625. Z młodu w Litwie służeł {p. Kiszce 2 }. Mieszkał
anno 1629 na Kazimierzu przy Krak<owie) na wiarę z wdową Pawlikowi-
cową {Jadwigą} eż i anno 1633. Zajeżdżał często dla rozboju ku Śląsku
{w maszkary ubrawszy się}. Zdarł bel z p. Jachima Rarowskiego3, co po-
zwał od Pawlikowicowej o gwałt, że musiał dać złotych tysiąc, które dała
zaraz tęmu Wysock ięmu, {a wielgiemu rzqdzcy4 odpuścieł p. Raroskiego
ociec 4 tysiące, że jednał tę sprawę.} Młodszy *** w Burzynie tęm służeł za
chłopca u p. Wołdąnoskiego circa 1629 5 . Za poddanego miał go, Wysockim
jako i brat zwał sięc .
[2369] WYSOCKI zwał się *** chłopski syn z Wysokiej l, wsi na Pod-
górzu. Ten beł za urzęnnika w Przyborowiu 2 , wsi na wielgierządy krak<ow-
skie) , II p. Płazy wielgorządzce 3 circa 1616 a . Chłop beł wysoki, z kijęm mia-
sto korbacza chadzał, co nim bijał chłopy, jak i sąm. Potomstwo jego jest,
będą się ślachtą czyn ić[ b] c.
[2370] WYSOCKI zwał się Jan, chłopski syn *****a, mieszkał na Ukrai-
nie pod Międzybożęm w Ignatowicach l . Pojął bel Szaszkowę dziewkę, też
nieślachciankę. Miał z nią potomstwo b.
[2371] WYSOCKla zwał się *** student w Krak<owie) , Ba\cerowej

[2367] a Artykułdodany na odwr. k. 440. Na lewym marg.: przy mały kancelaryj ej.
b Lw.: drepciglinka. c Lw.: contra omne fas. rl Pod tekstem: od p. Dębińskiego rotmistrza.
[2368] a Na lewym marg.: 48. b Na pr. marg.: Stanisław ten mieszkał na Strado-
miu w kamienicy p. Lugoskiego anno ]638. Pożyczeł mu 6000. U góry strony: Ten Stanisław
z Markiem Żydem przewodnia miał, gdy kogo rozbieł. c Pod tekstem: od Panka chłopca.
Niżej: Ksiądz Wierzbicki u P<anny) Maryj w Krak<owie) , wuj Pawlikowicowej. Ona jest
z Żarnowca, Brzezińskiego Krzysztofa córka.
[2369] a Na pr. marg.: Przyborowie. b Lw.: Wysoccy są w Warszawskim herbu
Dryja. Papr<ocki) fol. 506. c Pod tekstem: od Stasia woźnice.
[2370] a Luka na pól w. Na lewym marg.: 21. h Na pr. marg.: na Ukrainie. Pod
tekstem: od p. Minora.
[2371] a Na lewym marg. : 57. Na prawym: P, pisane cyrylicą. Artykułu tego IV kopii
Iw. brak.
627
(2372) WYSOK[ŃSKA - (23 75) WYŻG A
mieszczki syn, w Krak( owi': ) z Świ ęty Anny uli c~. Studowal w Krak< owl\~)
i anno 1633 od kilka lat l.
[2372] WYSOKIŃSKĄa Hdżbid ę, chłopównęl, pojął beł Żórawski,

też chłop, o którym pod Ż opisanie. Jako b~ł obaj..: z mężęm, jak chłopy,
pozwał pąn Matyjasz Ługowski h2 do Łukowa na grodzkie roki, wyszło ex
appellatione na trybun ał lub elski ***. Tego chłopstwa ich aprobacyj a jest in-
ter causas officii anno 1630 Sabbato po st Dominicam Misericordiae [20 IVJ etc.
[2373J WYSTĘP n azwał się Samuel, syn Migasa, krawca z Kamieńca

Podolskiego. U czet się w KamięI'l.cu circa 1607, potym anno 1620 jeździeł
z lisowczyki i na Śląsko, gdy powiaty na te li sowskie ruszały się. Potym anno
1628 trzymał aręndą Głuchów l od proboszcza miechowskiego, eż do r. 1633.
Pojął beł mie szczkę z Krak( owa), Wincentego Włocha żonę, wdowę. Miał
z nią trzech chłopców i dziewkę (a tęn Włoch bywał za lutnistę u p. Lubo-
mierskiego 2). Potym anno 1633 Występ miał aręndować u Skalmierza Stra-
dów 3 od św. Jąna na trzy lata. Synowie jego, jak dorosną , będą występna
ślachta a . Są pp. Występowi,~ ślachta zacna w halickim kraju 4 , jako Hiero-
nimus Występ, gladifer Halicen( sis) , o którym nota in act( is) castren( si-
bu s) Lublinen( sibus) anno 1619.
k. 442 [2374] WYSZLOWIE aboli WYŻŁOWIEa, mieszczanie krak<owscy)
są, o których wiele w księgach miej skich krak( owskich) wzmianki. Famatos
cives je pisąno, nie masz żadnego z nich w katalogu radzieckim. Przodek
ich beł z Nessyl Niemiec, białoskórnik i garbarz i w Krak( owie) toż rze-
miosło garbarskie robieł. To Wysd, po polsku łasica 2 • Drudzy garbarze zwa-
li go Fize!. Potomkowie jego Wyżeł zwali się. Wyni e śli się na aręndy z Kra-
k( owa) i ślachtą się zową. Ci Wyżłowi e bądź Kusiowie niech się nie czynią
ślachtą; Wyżłowi e niech idą ze psy w rząd, a Kusiowie do chłopów! Są
•
pp. Wyszlowie ś lachta w ciechanoskim województwie h. Bel j edęn starostą
rożańskim i kasztelanem ciechanowskim w Mazoszu 3.
[2375] WYŻGA bel Michał , mieszczanin w Miechowie, famatus i ci-

vis p isano go w księgach mi ~jskich miechoskicha i że bel praesens przy te-
stamencie Zygmunta Barzyckiego, który aktykowany tamże anno 1568 fc-
r ( ia) 2.. da post Dominicam Palmarum [12 IV]. Tego Wyżgi potomstwa nie
słychać w Miechowie, wyżgano ich indziej 1.
[2372J a Na le wym marg.: 9. h Na pr. marg.: w Łukowskim p. Ługowski.

[2373J a Na pr. marg.: 10000. Potem luka /la l w.
[2374J a Na pr. mO/g.: Krak<ów) . b Lw.: powiecie.
628
[2:17(>/ ZARIELSKl - (2379) ZABIEPZOWSKI
z
[2376] ZABIELSKI zowie się *** mieszczanin w Dalcszycach I; ma i dom k. 443
tamże swój. Nadsługuje czasem p. Czernęmu u KIasiczyna, podstolemu
lubelskięmu2, od Lublina dwie mili, {i anno 1633.} Miał żonę mieszczkę
ten Zabielski i dzieci kilkoro. Udawał się ślachcicem 3 . Opisania o nim jest
nieco pod Olszoskim siódmym, że wie też o tem Olszoskim, skąd jest i kę-
dy kupieł ziemszczyznę.
[2377] ZABIELSKla Stanisław, młynarski syn z Chotla l ; poddany je-
zuicki ten młynarz. Syn ten jego służeł panu Pawłowi Podlodowskiemu w Ry-
kowi e u Szydłowa i Skrzynna 2 od r. 1620. Tam u tegoż pana circa 1630 po-
jął Zośkę, założnicę pańską, której matka zwała się Zawistowską, a mieszka-
ła w Krak<owie) komorą najmem na Tworzyjański ulicy3 na rogu kilka lat
i r. 1635. Drugą dziewkę dała p. Jordąnowi za założnicę. Ten Zabielski anno
1633 wziął bel pięniądze na trzy konie u kapitana dragańskiego pod Lubli-
nem i umknął z tem, a nie stawieł się. Także znowu anno 1635 drugiemu
kapitanowi wyrządzieł poście b , zaś po św. Janie w temże roku wziął na Ślą
sko pieniądze u kogoś i umknął z nimi także.
[2378] ZABIERZOWSKla nazwał się *** chłopski syn *****b. Siostra
jego rodzona za mieszczaninęm *** w Tarnowie, mieszka na przedmieściu
Pilznińskim. Tęn nazwany circa 1615 pojął Radwanównęl, udaje ślachciąn
kę; wziął po niej spłacheć w wiosce Zgłobikowie 2 u Robczyc w Podgórzu.
Miał z nią syna jednego. Umarła mu bela ta żona, beł wdowcęm od kilku
lat i anno 1633.
[2379] ZABIERZOWSKIa nazwali się zagrodniczy synkowie: Łukasz,
Jędrzej, Wojciech, ze wsi Zabierz owa mniszek źwierzynieckich, dwie mili
od Krak<owa) . Jak im ociec umarł ***, oni nie mając się częm żywić po-
szli do Krakowa, pauperibus chodząc uczell się. Potym brali je mieszczanie
krak<owscy) , co im dzieci wodzieli do szkoły i do domu. Potym Łukasza
wziął beł mieszczanin *** do Wieliczki. Służąc u niego kilkanaście lat, że
zaś i sąm solą handlował *****b. Jędrzej służel u p. Witowskiego, wielgo-
rządzce krak<owskiego)l *****C. Wojciech, tego bel wziął podpisek z grodu
krak<owskiego) za chłopca. Tam pisując u niego i w kancelaryjej, potym
[2377] a Artykuł dodany na odwr. k. 442. W kopii Iw. brak. b KOllcówka wyrazu
wpisana w miejsce czegoś wydrapanego.
[2378] a Na lewym marg.: T. b Luka na 14/5 w.
[2379] a Na pr. marg.: od Piskorzyńskiego, p. Korycińskiego, mieszczan w Wielicz-
ce, p. podpiska w Krak <owie) . b Luka na 14/5 w. c Luka na 24/5 w.
629
[2380J ZĄBKOWSKI - [23 8 1J ZABŁOCKI
i sąm prokurować małych sprawek jął się bel. Potym tra fie! bel na Brodec-
kiego w Podgórzu , co się opiekał Anną Mokierską2 , jedynaczką, na którą
spadkiem należała wioska Rudno u Pilzna, po której tylko miał wziąć ty-
siąc złotych, jak to chłop , kontraktęm, i okJ'eśleł int e rcyzą, iż miał w tydzień
post contractum matrimonium stawić tę żonę do cesyjej w grodzie w Sączu
tego Rudna na p. Brodeckiego d. W częm ni e strzymał słowa i obI igacyjej
intercyzy, bo zrazu zwłóczcł długo tego stawienia eż do roku i dłużej, a po-
tym od żony pozwał o Rudno, o które pięć lat wlokła się sprawa od r. 1622.
Potym na trybunale przysądzono żenie Rudno i za pięć lat u sumfructum
płacić. I tak chłop nie mający wnet psim, niccnotliwym, machlersk im spo-
sobęm i żony ślachciąnki, i wsi dostałe. Aleć, słysz ę, grożą się go powinni
żony tej zabić. Będzie z niego Zabi-rzowsk i, bo niegodzien chłop tak leda
jaki ślacheckiej krwie, jeszcze wsią i dostatkiem okraszonej, a chłopu nic
nie mającemu, plugawęmu! 3
[2380] ZĄBKOWSKl azowie s ię *** chłopski syn z kapitulnej krakoskiej

wsi *****. Służeł ten to anno 1639 u p. Leśn iowolskiego, starościca brań
skiego l, i studował w Krakowie b2.
k. 444 [2381] ZABŁOCKI zwali się trzej bracia, synowie Barszcza, mieszcza-
nina ze Skały miasteczka, od Olkusza dwie mili, zaś rodzonego brata Bar-
szczowego Petką tamże z\\'ąno. T en Barszcz mieszczkę miał żonę, z nią sy-
nów trzech: Symona, Kaspra, Mikołaja *****a. Symon służeł mieszczani-
nowi krak<owskiemu) Rymarowi l , be! u niego z żoną za urzęnnika we wsi
Wilczkowieach, dwie mili od Krak<owa); tam się pokrze pieł. Pojął beł u kacz-
marz a w Wielgich Czaplach pod Miechowem, u Opojowskiego rzeczonego,
pasierbicę, która miała już ze 30 lat. Tej ta matka stara już beła , ta kacz-
marka, i dał ją bel ten Opojoski anno 1610 do śpitala Św. Walentego na
Kleparz pod Krak ( owem ) . Tamże anno 1624 powi e trzęm umarła, a sąm
Opojoski mieszkał komorą w Skale tej; tamże umarł anno 1625 ***. Tęn
Symon jechał be! do Moskwy anno 1606 z p. Adamęm Jordąn e m 2 , gdy ca-
rową Dmitrowi prowadzieli, i tam zginął. Żo na ta jego anno 1610 szła beła
za Sadowskiego niejakiego, o którym pod S. Został Symonów syn Jąn , który
służeł niejakiemu Łagowskiemu, o którym pod Ł. T ego Łagowskiego żona,
że jej wygadzał, zapomogła bela nieźle. Potym pojął bel wdowę Skidzińską3
anno 1624 w Oświęcimskim. Wziął go bel za urzennika do wsi kilku pan
[2379] d Na pr. //larg.: chłopski fałsz oszukania w kontrakcie. e Na pr. //larg.:

30000.
[2380] a Nad literą ą nad lriersze//l: u. Caly artykuł dodany na od",r. k. 443. W kopii
Iw. brak. b Pod tekstem: od p. Zalewskiego studen<ta' .
[2381] a Luka lIa 1/3 w.
630
[2382J ZABŁOCKI -- [2385J ŻABOKLlCKI
Leśniowoiski, starosta zatorski 4 . Tam umarła mu ta Skidzi11ska, on PO-

jął drugą, rzeczoną Kamicńską, anno 1629 *****lJ. Miał z nią do r. 1634
dziewczę Marynkę, trzy lata jej belo. Beł za urzęnnika rok od r. 1633 li Fres-
sera, mieszczanka krak( owskiego ) 5, we Smrokowie, wsi {od KIak \ owa)
sztery mile}, którą Fresser od mnichów miechoskich aręndą od kilkunastu
lat trzymał. CPotym anno 1638 bel z żoną za urzęnnika w Przesławicach.
wsi u PIoszowic, u p. Przyłęckiego c6 ***** rI. Kasper zaś, Zabłocki nazwany.
syn Barszczów, przystał bel do DymitIa, cara moskiewskiego, gdy beł w Kra-
kowie anno 1604. Zaś gdy tęn Dymitr zginął beł w Moskwi anno 1606, ten
wyjechawszy ożenieł się bel między Przemyślęm a Samboręm. Pojął wdowę.
Udawąno, że gdy się dowiedzieli powinni żony tej jego, iż jest chłop, zabieli
go. Drudzy powiedali, że nie zabit, ale żyw bel *****e. Mikołaj, trzeci Za-
błocki nazwany, syn Barszczów ze Skały tej, zajechał bel tam do tego Ka-
spra. Tamże służąc u ślachty ożenieł się za Winnicą w Rusi *****f. Petki
zaś, brata Barszczowego, beł syn w Skale tej ***, który coś trochę począł
beł służyć u ślachty; Zabłockim zwał się też. Umarł anno 1620. Został bel
syn jego w Skale, mały beł jeszcze anno 1622.
[2382] ZABŁOCKI zwał się też *** mieszczanin w Wiśniczu na Podgó-

rzu. Beł wójtem od kilku lat i anno 1634. Pojął beł wdowę chłopównęa, żo
nę rzeczonego Cięnkuszoskiego z Bochnie, {o którym pod C,} i tam dom
swój po mężu miała. Najmowała go, a z mężęm na Wiśniczu mieszkała.
[2383] ZABŁOCKI a Simon, Michaelis filius, contumax. O tem nota

jest in actis causarum officii Tribunal( is) Lublinen( sis) anno 1630 Sabbato
post festum S. Ioannis Baptistae [29 VI]. Nie wiem, których to i z którego
kraju Zabłockich l , abo nie ten-li to wyszszy?
[2384] ŻABOKLICKI zwał się *** mieszczanin na Stradomiu u Kra- k.445

k(owa). Miał dom od brony Grodzkiej, podle smyntarza Bernardyńskiego a .
Umarł beł ***; zostało coś jego potomków *****b. Żonę jego pojął nazwa-
ny Nowakowski, o którym pod N.
[2385] ŻABOKLICKI *** bel też w Krak( owie) podpisekI, Szelin-

gówna urodzieła goa.
[2381] h Luka na 2/ 3 w. c -c Ustęp dopisany znacznie później. d Luka na 14/5 11'.
e Luka na 11/3 11'. f Luka na prawie 2 w.

[2382] a Na pr. marg.: Bochnia.
[2383] a Artykuł dodany /la odwr. k. 444. W kopii Iw. brak.
[2384] a Na pr. marg.: w Stradomiu. b Luka na 1/3 w.
[2385] a Luka /la 5 w.
631
[2386J ZABOROSKI - [2391] ZA GACKI
[2386] ZABOROSKJa zwał się

*** chłopski syn *****b. Kupieł spła
cheć w Łużnej, wsi u Biecza, niedaleko Bobowej I. Tego za chłopa mają
w Podgórzu, zadał mu to publice sąmsiad jego p. Opatkowski 2, a połknął
to, bo się nie mógł wywieść c 3.
[2387] ZABORSKla zowie się

Wojciech, syn Miechownika ***, mie-
szczanina z Kazimierza {u Krakowa}. Bywał rajcą ten Miechownik. Ten
syn jego uczeł się krawiectwa. Niedouczywszy się pojął circa 1638 dziewkę
Bernata Galeretego 1, co kamieniczkę miał na Kazimierzu na Żydowski
ulicy. Ślachcicem zowie się ten [b] Zaborski.
[2388] ZABORSKJa *** zwał ~ię mieszcząnin, na Kazimierzu u Kra-

k <owa) wino szynkował. Dziewkę dał bEJ za Kozła. mieszczanina tamże.
[2389] ZABORSKA niejaka z Zaborza u Chęcin,

opisana pod Bru-
dzowski. Jeśli są więcej co bratów jej, nie więm. Inquirendum est. a{Za}
bękarta tego że ją dano, to znać, że nieślachta są bracia jej, oprócz żeby
ta wadę miała w cnocie, że za cnotliwszego nię mogła iść a etc.
[2390] ZADUSKIa zwał się

Edovardus. z Krakowa miejski synek l ,
ucze! się w Sęndomierzu od r. 1628 i anno 1632, miał lat 18. Scłali mu rodzicy
z Krakowa prowizyją b do Sęndomierza c.
[2391] ZAGACKI nazwał się

*** syn Zagawki. mieszczanina w SkaJ-
mierzu. Ten syn sługował za pachołka u ŚJachtya. Służeł p. Gniewoszowi
Piotrowi w sęndomierski zięmi 1. Tęn pąn Gniewosz nasłał beł kilkanaście
konnych na opata pokrzywnickiego do Skrzypaczowic u Pokrzywnice anno
1602 2 • Ten Zagacki zarwał tam w skrzynce kilkaset złotych. Pojął beł założ
nicę alias meretricem Śliz a niejakiego, też chłopa, o którym pod S szersze
opisanie. Tak złodziej kurwę pojął. Miał potomstwo z nią. Po tej pojął beł
drugą *** z kilkaset złotych *****b. Mieszkał pod czas w Skalmierzu tern
w krak( owskiej ) zięmi. Miał dom po ojcu Zagawce i folwarczek za rzeką
•• *.. C. Siostrę tego Zagawczyka pojął mieszczanin tamże, rzeczony Grodzki,
o którym pod G, co służeł do psów za myśliwca u p. Wądzana3, dwie mili
[2386] a Na lewym marg.: RR. b Luka na 1 1 /3 w. c Pod tekstem: p. Pęgoski.

Na pr. marg.: 8000.
[2387] a Artykuł dodany na odwr. k. 444. b LIV.: genere sus.
[2388] a Cały artykuł umieszczony na pr. marg. następnego.
[2389] a-a Dopisane później ciasno luce między artykułami.
IV
[2390] a Na lewym marg.: C. b Lw., brak. c Na pr. marg.: od Radzieckiego

chłopca.
[2391] a Na pr. marg.: Skalmierz. b Luka na 1/3 w. c Luka na półtora w.
632
[2392] ZAGAJOWSKI - [2396] ZAGÓROWSKI
od Proszowic. Bel tam i z żoną tą na wsi i anno 1632(1. °Druga Zagatczan-

ka [s] za Jabłońskim, urzennikiem w Topoli wsi c4.
[2392] ZAGAJOWSKI nazwał się *** chłopski syn *** zZagajowa,

wsi u Tarnowal. ShIżeł za pachołka p. Kuczkowskięmu, podstarościęmu
sendomierskiemu 2 , od kilku lat i anno 1633. Miał lat 26; niewielki. Miał
parę koni swych *****a. Żywa beła matka jego w tęm Zagajowie i anno 1633.
[2393] ZAGAJOWSKI nazwał się Jąn, bękart urzęnnika, co się też zwał k.446
Zagajoskim. Miał go z Anną, siostrą księdza Sobestyjana wikaryjego w Pro-
szowicach, który ksiądz bcł potym prebendarzem w Proszowieach, a ta matka
Jąnkowa, siostra księża, szła bela potym za kowala, Mokry zwąno go, w Pro·
szowicach. A ociec zaś bęsiów, urzęnnik, po urzędach w Podgórzu bawieł
się i anno 1630 ****h.
Tęn bęś, Janek, uczeł się w Proszowicach potym anno 1614, potym w Lu-
blinie, zaś we Lwowie. Służd potym anno 1620 panu Faszczowi w Rusibl.
[2394] ZAGÓROWSKI nazwał się Wojciech, bękart, którego matkę

z tęm bękartem pojął zagrodnik Jąncczek w Pi sarach , trzy mile od Krak<o-
wa) . Tego bękarta Wojtka Czapikięm zwąno w Pisarach. On dorószszy pojął
bel anno 1622 w Radwanowicach Żbikowę dziewkę, o których pod Rarlwań
ski opisanie. Wziął po niej spłachtek w Radwanowicach. Chciał go bel wziąć,
jak poddanego, p. Pisarski l, eż mu się okupieł póhorą set złotycll. Czapi-
kiem i w Radwanowicach zwali go, ale on chce przewieść, jako się indziej
udaje, aby go przecie zwąno Zagórowskim. Miał do r. 1633 sy6.ca Walka,
belo mu lat 4 a .
[2395] ZAGÓROWSKI zwał się *** miejski synek z Soboty w Łęczy

ckim. Służeł anno 1629 u p. Zamojskiego, tego, co bel towarzeszem w rocie
(w temże roku) pana Myszkowskiego, margrabie na Pińczowie l, gdy do Prus
chorągwi kilka wiódł, a zaciągał w krak< owskiej) ziemi. Ten Zagórowski
za śJachcica szrobować chce i udaje, huczno poczynając sobie [a].
[2396] ZAGÓROWSKI zwał się Piotr, woźny miejski krak<owski) ,

który beł przedtym na ząmku, a że coś bel źle zrobiel, degradowano go z zam-
ku p. podstarości krak<owski) Komorowski l [ss]. On potym udał się do ra-
[2391) d Na pr. marg.: p. Gliński Marcyjan. e- e Dopisane później.

[2392J a Luka na półtora w.
[2393] a Luka na 1{3 w. b Na pr. marg.: Mietelka krawiec wie o tern w Miechowie.
[2394] a Pod tekstem: p. Bętkowski o tern.
[2395) a Lw.: ale nie dziw, bo plebei nie urodzeniem, ale dumą nadstawiają się.
633
[23Y7] ZAGÓKOWSCY - [239 ~ J ZAGÓROWSKI
dziec krak<owskich / . Dali mu mieszkanie pod ratllszęm w piwnicy z żoną.

Bel tam od kilku lat i anno 1634.
[2397] ZAGÓRowscya. beli też l1ueszcza n lC krak<owscy) . O tych

• •
wzmianka jest częsta w księgach miejskich krak <owskich>, gdzie je cives

i famatos pisano. Nicolaus Zagórowski, civis Crac\ ovi ensis) , został beł rajcą
anno 1471. Zagórowski Stanisław , mieszczanin krak( owski ), zo s tał rajcą anno
1484 1. ZZagórowej, {4 mile od Krakowa mniszek wsi do Ibrąmowic,} chłopi
beli, przychodniowie do Krak( owa'> .
k.447 [2398] ZAGÓROWSKI co się zową w krakowsk iej ) zięmi. Beł ociec
ich, Szczepąn Kozak. w Zagórowej, wsi mniszek imbrąmowskich poddany,
robociznę odprawował wsze laką do folwarku. Bracią j ego rodzonych, w t ejże
wsi chłopów , zową jednego Rdest, drugiego Nurek. Żywi beli j eszcze i anno
1626. Ten Szczepan Kozak nalazł bel w miedzy pięniądze i dał beł część na
zakupieństwo swej rolej t e mże mni szkom, jednak odrabiał przecie dni i ro-
bocizny do folwarku. Tęn potym anno 1570 dał beł 4 set zlot<ych) na chłop
ską rolą pustą w Czaplach {Wielkich} u Miechowa p. Stanisławowi Nekan-
dzie Sieciechowskiemu 1. Kozakiem tak zwano go, a co bel wykupał chróstu
sztukę przy roi ej , którą trzymał, tedy tamtę sztukę rolej i dotąd Kozakow-
ską zową. W tych Czaplach, gdy tam trzymał, wiedzieli, że beł z ZagóIowej
chłop, i pobieł go beł raz kijęm bardzo kmi eć a nazwany Grzybek koło spa-
sięnia zboża , a mówiel mu: , .chłopeś ty, jako i ja, ale ja lepszy grzybek, bo
się po grzyb schylą, a kozaka nogą popchną". Tęn Szczepąn, że mu nie chcia-
ło się odrabiać dni w tej Zagórowej, puścieł tam rolą bratu swęmu, który
zaś brat trzymał ją długo , że mu ją beły mni szki odjęł y r. 1614, a najęły ją
mieszczaninowi ze Skały, mila stamtąd, który trzymał to od nich eż do
r. 1625 ***. A Szczepąn ar e ndował beł wio s kę ZiębJice 2 u Skalmierza circa
1590. potym r. 1605 kupieł wioskę Donosy3 tamże li Skalmierza w krak<ow-
skiej ) zięmi. Tego Szczepana Kozaka pozwał bel p. Hieronim N ekanda Sie-
cic:chowski 4 do Lublina inter causas ofikii anno 1599 pro usurpatione tituli
nobilium i wzdał go in condemnat / ionem \ b ***. Potym o toż pozwał go bel
pan Stanisł ( aw> Ciołek. któręmu dał kilkaset zł< otych ) , że uczynieł na zmo-
wie dekret, iż mu się v.rywiódL a citatus za aktora pe nę zapłacielS. Lecz go
to nie uczynie ło ślachcicem, guoties totie s probet deductionem. Pojął beł
pierszą żonę chłopównę, z klasztora od mniszek posługaczkę *****C. Synów
dwa jego zostało, Jan i Szczepąn 6 , którzy że ich ślachta uciskała, przedali
te Donosy. Jąn pojął beł Pisarzow ską pod Olkuszęm u p. Młoszowskiego 7 .
[2397] a Na pr. marg.: \\' Krak ( o wie; .
[23981 a L H'.: chlop. h L lV. : contumatiam. (: Luka lIa pól W., lIa pr. marg. ry-
iil/nek tarczy z h. Prus I (brak 1/ krzyża nie lewego dolnego ramienia, lecz prawego).
634
[2398] ZAGÓROWSKl
Kupieł bc! pół wioski Swojcząn 8, mila od Zarnowca. Miał coś potomstwa:
Stasia, Jaśka {i Franka. Miał starszy lat 15 anno 1639}. Ukrzywdzała go tam
w tych Swojczanach okoliczna ślachta i już chciał bel prze dać a wynieść
się na Śląsko, że go tu chłopęm zwąno, cż anno 1634 uprosieł po nim kaduk
p. Kazimierski Jan Głowa 9 . d Umarł anno 1638. Struła go żona , ale i sama
zarwała tej trucizny, że w tydzień po mężu umarład. Brat Szczepanów, a stryj
tego w Swojczanach ***, pojął bel mieszczkę w Miechowie, Iskrzycką wdowę ,
siostrę księdza Iskrzyckiego w Miechowie l0. Zjednał mu bel ten ksiądz u księ
żej miechowskich folwark w Racławicach, dwie mili od Miechowa, łaskawą
aręndą. Tego Zagóroskiego zabieli beli chłopi ze Święcie LI o granicę. Gdy
anno 1610 jechał z Miechowa z targu , rzekł im: "stępujcie, chłopi" , a oni
mu rzekli: "i tyś sąm chłop". Porwie się do korda, a chłopi kijmi go zabieli.
eZostało synów jego trzej: Mikołaj ***, Olbrycht, Zygmunt. Jak ten ksiądz
Iskrzycki objął probostwo we w ***12, puścieł tej siestrze wdowie folwarczek
w Nagórzankach Małych, od Proszowic mila. Trzymała go z dziećmi, tam
mieszkając i anno 1629. Szła beła za trzeciego męża, Dąbroski e go rzeczo-
nego, z Lelowa miejskiego synka Kabaszowego, którego brat bel księdzęm
plebąnęm w Czaplach Wielkich u Miechowa, a że bogaty to ksiądz bel, otru-
ła go dla spadku, że umarł anno 1624. Wziąwszy po księdzu spadek, potym
takąż trucizną i Dąbroskiego męża otruła, że opuch jako beczka i umarł
anno 1625. Odjął jej potym ks. Iskrzycki te Nagórzanki, a mieszkała przy
nim *****f. Mikołaj, syn jej Zagóroskim nazwany 13, ożenił się bel **"'* * g,
potym anno 1632 wjechał beł na parę koni pod chorągiew powiatową woje-
w<ództwa) krakow<skiego) do p. Oraczowskiego 14 , a gdy jechali z popisu
do Krakowa, stanęli w Skalmierzu, gdzie pierwej stanęli beli hajducy wy-
brańcy szołtysi. Fuknął na hajduka, by mu ustąpieł z gospody, i hajduk go
ciął i zabiel. Miał wioskę Żychcice pod Śląskicm 15 . Żona jego tegoż roku
szła za p. Morskiego 16 ***** h. Olbrycht Zagóroski, syn drugi, trzymał
coś we Wrocimowicach 17 aręndą *****1. Zygmunt przy Mikołaju lbracie)
•
często bawieł się, czasęm przy tęm Jąnic: , co w Swojczanach u Zarnowca.
JZagórowski Wojciech l8 , stryjeczny tych wyszszych, ma z ojca spłacheć
w Radwanowicach, trzy mile od Krak <owa) . Miał jeszcze matkę żywą.
Pojął beł niejaką *** Sępowską nazwaną circa 1632. Z małpami częściej przy-
staje etc. Tego kilka razy banijowano i ćci odsądzono w grodzie krak<owskim)
sqmsiedzi o gwałty różne. Poimano go beło na zamek krak(owski) o zło
dziejstwo, on uciekł jakoś, a insze, co wespół pojmano, powieszszano anno
[2398) fI-d Dopisane potem w luce. e Odrąd do końca arrykulu na oc/w/'. k. 447.
f Luka lIa pól w. g Luka na ]1 / 4 w. 11 Luka na 4/ 5 w. i Luka na 5 w. .i j Do-
pisane później u dołu strony, po większej luce.
635
[: 3991 ZAGÓROWSKA - [24011 ZAGÓRSKI
,
1637 po Wszech Swiętyeh, którzy powołali Zagóroskiego tego. Ma chłopię
jedno z tą żoną. Rozbijał z Janiszoskim i Strykowskim , i Z Sielskim ; o tern
in chartis pod Janiszoski, fol. 71 J.
[2399] ZAGÓROWSKA a *** wdowa *****h szła za chłopa Drozdka
***, co w Skale miasteczku ma domek swój. Ma [z] pierszego męża Zagó-
roskiego synków dwu ,*** i Wawrzynka, 6 lat miał anno 1639.
k.448 [2400] ZAGÓRSKI nazwali się Stanisław i Piotr, synowie Sagana su-
kiennika, mieszcząnka w Opatowie Wi elkim. Stani sław służe ł u pana Tar-
nowskiego Michała grabie circa 1616 al . Pojął bel potym Janowską, powinną
jakąś {anno 1618} pani Gawroński ej , podżupkowej wielickiej , o której pod
opisanim2 ***. Ta Janoska jak mu um2rł<J. , poj ął pannę Zabawską ze trzema
tysięcy u Wieliczki3 anno 1630. Dał mu bel ksiądz Marcin 3 tysięcy, że dał
na zastawę Ochojna 4 za Krak<owem) anno 1630 sześci tysięcy *****IJ. Piotr
zaś , tego p. Jąn Minor 5 w krakcski zięmi wziął bel za chłopca circa 1613 ;
Piotrkięm go tylko zwał. Tęn potym pojął beł pannę Piaskowską6 , gładka
bela, od paniej Branickiej, co w Dzierzkowie u Oksej mieszkała 7 anno 1623;
wujęnką ją zwała. Trzymał potym arendą Konary za Krak<owem) u Skawi-
ny. Spuszczał sól statkami do Mazosza i anno 1631 *****c. Tych brat przy-
rodni jednej matki, a od pierszego męża , Marcin, który Zagórskim się zwał,
a ci tymże tytułęm od niego. Ten Marcin beł księdzęm, doplątał się beł ka-
nonijej w Sendomierzu 8 i zakładał mocno tego Stanisława , że to przysze dł
do ożenienia takiego po dwa razy. I Piotra także zapomagał *****. Ten
ksiądz Marcin dostał zaś bel i probostwa u Św. Ducha w Krak<owie) circa
1627 i 1628. Potym złożono go z niego. Zaś dostał plebanijej w Czyżowie
nad Wisłą9 *****d. Jąn aboli Wojciech, brat tego Marcina, księdzęm też
beł, wikaryją miał w tęm Czyżowie e .
(2401] ZAGÓRSKI nazwał się Grygier, syn Sierzchów w Lelowie 1,

i brat jego *** bel tamże mieszczaninęm w domu ojcowskim w rynku. Tęn
Grygier służeł u ślachcica *****, okradszy go zjechał mu z parą koni do roty
do Wołoch za Michałęm 2 anno 1600 a , a przyjechawszy z tej służby pojął beł
,
Nięmkę w Sląskim Jarosławiu 3 , udając się być ślachcicęm polskim bogatym
Pl Wziąwszy po niej tysiąc talerów twardych wyjechał do Polski i arendował
[2399] a Artykuł dodany na odwr. k. 446. b Luka na pół w,

[2400] a Na pr. marg.: za Krak<owem) . b Luka na 14/5 1\'. Na pr. marg.: 6000.
c Luka na 22/31\', Na pr. marg.: 6000. d Luka na półtora II'. e Pod tekstem: od Zagór-
skiego Jarosza.
[2401] a Na pr. marg.: Za Michałem anno, poniżej w tarczy h. Pilawa, /lad tarczą li-
tery G. Z. b LII'.: jak to oni wszyscy Zagórscy umieją łgać dobrze o swoim urodzeniu.
636
l2402] ZAGÓRSKI - [2403] DE ZAGÓRZ E
Wieczorkowicee , wioskę od Błeszna, u p. Tomasza Otwinoskiego w L~low

skim4, potym w Czę stochow.;:j zbudował folwark na Błeszyńskim gruncie
u brodu i tam mieszkał. Miał z tą Niemką synów kilku i dziewki *****d.
Brat jego trzeci (po tęm młodszy(m) , co w Lelowie jest mieszczaninęm),
Jan, Zagórskim także zwał się. Służał u ślachty na koń jedęn, czasęm mie-
szkował przy Sierzchu bracie w Lelowie.
[2402] ZAGÓRSKI zwał się też *** chłopski syn *** z Zagórząn, wsi
u Lelowal. Sługując u ślachty tak się nazwał. Odpowiedali mu Zagórscy
,
ślachta z tych Zagórząn kijęm dać, że się tak zowie. Tęn bojąc się kaźni od
nich przystał bel do p. Dębińskiego Seweryna 2 anno 1627 *****:1. Brat tego
to rodzony *** na chałupie w tych Zagórzanach bel bi anno 1627 b.
[2403] aAlbertus Bieniek de ZAGÓRZE l, Ioannes Guth de ZAGÓRZA-

NY2, o tych nota in act( is) terrestribus Crac( oviensibus) anno 1532 post
Reminiseere a .
b Anno 1535 in act<is) ten'cstribus Crac<oviensibus) post Michaelis
Albertus Żegocki de Zagórzany, lacobus Guth de Zagórzany.
Anno 1533 in act( is) terrestribus Crac( oviensibus) post Michaelis, de Za-
górzany heres Felix Klimuntowie 16 marcas E <l) isabet(hae) uxori, filiae
Michałek Guth.
Paulus, loannes et Stanislaus Zagórscy de Zagórzany Ioanni Grzegorzo-
wie vendunt anno 1533 in aet<is) terrestribus Crae<oviensibus) ante Sta-
nislao in maio.
Anno 1532 in aet<is) terrestribus post Reminiseere Albertus Bieniek de
Zagórze, Ioannes Guth de Zagórzany.
Anno 1534 in act<is) terrestribus Crac<oviensibus) post Reminiscere •
Stanislaus Dudek de Zagólzany sortis heres, Clemens de Zagórzany et Ni-

colaus Rapkowski. Andrzej [s] Bieniek de Zagórzany vendit.
1534 in aet<is) terrestribus Crac<oviensibus) post Miehaelis Nieolaus
et Stanislaus Gubalowie de ZagófLany, Simon Ruehaj de Zagórzany.
Anno 1561 in aet<is) castren<sibus) Crac<oviensibus) post D ( omini-
caro) Oculi Alber<tus) Zagórski dictus Gutowic de Zagórzany protestatur
contra loannero Rzesowski.
Anno 1472 in act<is) castr<ensibus) Crac<oviensibus) fer ( ia) 4 in dic
S. Martini [18 XI] llobilis Nicolaus Guth de Zagórzany etcb .
. ~ _._- -
2401 c Autor nie był pewny brzmiel/ia tej nazwy i nad kOlb5wką: ice, dopisał: skie.
d Luka na 2 3 /4 w.
[24021 a Luka na l w, h- h Lw., brak.
[2403] a -a Na k. 448, lIa pr. marg. IlYU 2402, h · lJ Na odlVr, k. 446.
637
(2404) ZAGRODZKl - [2406) ZA.lFRIED
[2404] ZAGRODZKla mianował siQ Jąn e k, chłopa ***

kusznierza syn
z zagrody, co do pl ebanijej należy księdza Piątka, plebana w~ wsi Luborzy-
czejl, dwie mili od K!ak ( owa\ , i t e muż księdzu Piątkowi służ~ł kilkanaście
lat i u niego się zapomóg!. Potym anno 1635 dał mu dzi e wkę niejaki Jedle-
cki, też chłopski syn z Waw1"zyńczyc 2 , o którym pod J. Potym ten ksiądz
puścieł mu bel arendą plebaniją; od tych czas trzymał ją. Wtęm anno 1639
wstawiwszy na tej plebanijej niejakiego Śrzeniawę bękarta, o którym pod
S, b : ł sąm Zagrodzki za urzęnnika u ks. Koludzkiego 3 wSierosławicach,
od Krak owa> mila, ak zaś anno 1640 na tę plebaniją prowadzieł się
*****1). Tej ż~ni e jego zalecał ,ię woźnica Jedleckiego tego, zwąno go Kaszką,
a sy piał z nią jak trzeba. i ki edy do karczmy chodzieła c, schadzała się z nim.
Potym. że jej lepi ej smakował niż tęn mąż. lIci ,~kała do niego i źle z mężęffi
poczęła mieszkać. i dawała sieła temu woźnicze:. Na ostat ·~ k namawiała go,
żeby męża zabid, a ona precz z nim póść miala, tylko że wożniczka nie chciał
się tego ważyć *****rl. Brat tego Zagrodzkiego rodzony *** b~ł na ojcowskiej
tej zagrodzie i anno 1639. wadzid się z tęm Zagrodzkim [e].
k.449 [2405] ZACHEUsza zwal się mieszczanin krak<owski ) , ojca jego zwa-
no Giez-nar, to jest po polsku: chód głupi l; iż szp~tny pochód miał, stąd
go tak nazwano. Ten syn jego, wstyd go beło tak się zwać, że tylko imięnim
zwał się Zacheusz. LUTerskiej wiary bel, pojął bet w Krak <: owie) mieszczkę
Gilarównę z Wendet y2, też lut e rkę, co -iostra jej bela za Kownackim intro-
ligator..:m w Krak, owie \ , a trzecia za Samuelem złotnikięm, co na Wende-
cie {mieszkał} w domu tęm Gilarnowym. Tego Zacheusza poimano belo
i na ząmku krak <owskim> do Złodziejski wieże wsadzono anno 1622 o my-
nicę, co zdrajca. obaczywszy u Szcjnboków. przywiózł też beł do Krak ( o-
wal owych złych śląskich ortów na odmianę za czerwone złote i taJery. O tęm
opisanie szersze pod Koniecki alias F onenda. Tęn Zacheusz z tą Gilarno-
nówną [51 miał syna, też Zacheusz imię miał ***. dziewki luterki, jednę ***,
którą dał bd za tego Konieckiego. o którem pod K. drugą dał za pisarza
przy metryce królewskiej 1).
[2406] ZAJFRIED przezwiska mi ·~szczanie krak<owscy) beli i są. O tych

w księgach mi :,jsk ich krak "owskich:' każda nota, gdzie ich cives i famatos
pisano a . Jako ~icolaus Zajfret, mieszczanin krakowski: , został beł rajcą
anno 1428 1, 1) zaś Betmąn Zajfrer. mieszczanin krak<: owski '>, został rajcą
- -- --- -
[2404] a Anykul dodG//y I/a odlt"/". k. 448. Na lelt)"1II II/mg.: Luborzycza. h Lilka
na li !5 H' . C l\;a 1!? lr y/ll /IIarg.: szewczyk. d Lilka //0 l w. Na lelt'llll marg.: od krawca
z Gołyszyna. e LIr.: od Zagrody naz\\anym.
[2405] a Na pr. lIIarg.: Krak <ów;' . )) Tamże: przy metryce królewskiej pisarz.
[2406] a Na pr. /liG/g.: Kraków. 1) .-1) Lw., brak.
638
[2407] ZAJGLlC - [2409] ZAKRZOWSKI
anno 1478 b2 . Drudzy tak powi edali, że to pfli~zwisko im dano od Ze ch Fried,

to jest słaby pokój c abo lekki pokój c 3, ż'~ lekkomyślni b:'!li w zawarciu poko-
ju i słabo w pokoju się osiedzieli, bo ich zewsząd kłósąn0 4 . Bel i anno 1630
mieszczanin krak( owski) Samuel Zcchfret, bel pozwany na ratusz krak( ow·
ski ) anno 1630 oniewydanie donatywy na czas do miejskiego poborce.
[2407] ZAJGUC przezwiska mieszczanie także krak( owscy) beli i są.

Przodek ich Niemiec beła ***. Cives i famatos, czasem spectabiles w aktach
miejskich krak ( owskich ) zawsze pisano ich l . Aptekarzem bel *** Pod Kar-
piem w aptece 2 , synów miał trzech *****b. I. DanielC doktoręm beł medi-
cinae i rajcą krak ( owskim) , umarł circa 1628 d3 . 2. *** handlów poniechawszy
dzierżał arendą anno 1624 wio skę Ulinę , od Miechowa mila, ale nie powio-
dło mu się, puścieł ją prędko, mieszkał potym w Olkuszu. Miał Bernkównę
z Olkusza za sobą4. {O swagrze jego opisanie pod Drużyński} *****e.
3. Mikołaj, tęn aptekarzem w tejże aptece w Krak( owie) po ojcu zostalS
i anno 1634; beł i rajcą w Krakowie. Ci trzej mieli wszyscy żony i potom-
stwo *****f. Stryj tych trzech *** bel mieszczaninem w Lublinie, handlami
różnęmi i szynkięm bawi e ł się i anno 1620. Tych Zajgliców wpisał bel Pa-
procki pod herb Trzy Karpie 6, że go bdi przedarowali, ale nobi( li) tacyjej
nie mają, lecz też stracieliby to, gdyż miejskie trzymali i handlami bawieli
się, co przeciw konstytucyjej anni 15507, lecz i dotąd nie zową się ślachtą,
ale kiedyby wieś jaką kupieł który z nich, jako Szejnbokowie, toby się już
pięli do ślachectwa.
[2408] ZAKRZOWSKI nazwał się *** chłopski syn z Zakrzówka od k.450

Krak(owa) a. Tęn służeł od kilku lat i anno 1634 księdzu Dąbskiemu, kano-
•
nikowi krak( owskiemu ) l. Miał już ze 30 kilka lat. Miał na lichwie między
Żydy w Krak( owie) kilka tysięcy zł( otych ) i dostateczek koło siebie b . Jak
nalichwi więcej a [u] księdza zarwie worków co przy śmierci , uczyni się
ślachcicęm. Kredencerzęm bel u Dąbskiego i kuchmistrzem i ślachta biera
go za kuchmistrza.
[2409] ZAKRZOWSKI zwał się też *** chłopski syn *****. Trzymał
arendą Nosachowicel u Lim( an) owej od p. Wierzbięty anno 1629. Tęn [al
- - -- - -
[2406] c- c Jw.
[2407] a Na pr. marg.: Kraków. b Luka na '/3 w. c lmir,' wpisane w luce bard~o
drobnymi literami, widocznie autor nie był tego pewien. () Luka na 2 w. e Jw. f Jw.
Na pr. marg. rysunek tarczy z h. Korzbok (3 karpie głowami w prawo).
[2408] a Na pr. marg.: w Krak <owie>. 1) Tamże: 6000.
[2409] a L w.: łgarz.
639
[2410] Z.\KRZOWSKl - [2414] ZAKRZOWSKl
z Mazosz się być udaje, alI:! p : wni c ni e ex gencrc nobilium. Pojął bel dziewkę
chłopa Szczepąnoskiego, o którym pod S.
[2410] ZAKRZOWSKI zowie się *** syn olsterników l ***, co mieszka

r
na Kleparzu 11:1 Długi ej ulicy, prz.::ciw Sw. Walentego kośc iołkowi a . Ten
syn olsterników slużd od kilku lat i anno 1631 , i 1634 panu Pawłowi Pod-
lodowskiemu 2, w Rykowie li Skrzynna 3 za organistę beł. Pojął bel wdowę
organiściną w Skrzynnie 1).
[2411] ZAKRZOWSKT zwał się kż *** chłopski syn *****. Ten uczeł
się w Krak ( owi ej circa J 626 1, o tęm opisania a wzmianka jest pod Cheru-
biński opisanim **'c.. Służeł ten to potym dwie lecie księdzu Grodzińskiemu,
plebąnowi cczyckiemu w klak( owskicj) zięmi 1). Odstawszy od niego r. 1631,
oż·~nieł sie w Kr akowi;;: i tamże mieszka! i r. 1634.
[2412] ZAKRZOWSKla zwał się *** chłopski syn. Ten za ciurę bel
u żołnierzów moskiewskichi circa 1613, potym w konfederacyjej bel anno
16142, miał obrywkę bogatą. Umarł beł w konfederacyjej, pobrał po nim
spadek Jajkowski 3 konfederat. O tern Zakrzoskim jest nieco opisania pod
tytułęm Pierzcieński etc.
[2413] ZAKRZOWSKI przezwał się *** chłopski syn ze wsi ***, p. Lu-
bomierskiego, kasztel( ana) wojnickiego l , poddany. Miał tęn pąn zwyczaj,
iż nie chował za urzęnniki, tylko chłopy, a poddane swe bierał na te urzęndya.
Wziął też to b el tego, miał go za gospodarza w kiiku folwarkach, 2. czego
ten nazarywał sobie pięniędzy. Pojął beł mieszczkę na Kleparzu, wdowę
Paleczkową na Długi.::j ulicy. Miał z nią syna jednego ***. Dzierżał tęnże
to aręndą Michałowice od miechoskich księżej, mila od Krak< owa) . Do-
piero na tęn czas Zakrzowskim począł się zwać. Potym kupiel bel wioskę
Szarkówkę, od Żarnowca dwie mili, circa 1600. Pasierbowie jego, co żona
z pierszym mężęm Pal eczkięm miała, Zakrzowskimi także poczęli się beli
na Klcparzu z\vać b , bracia przyrodni syna jego tego ***. Tęn syn jego circa
1621 po ojcu pojął b~ł Pa1czowską2 od Zatora. Mieszkał w tejże Szarkówce 3
i anno 1634. Paleczkowej syn Pa1c <z) owską pojął, conveniunt rebus! [C]
k.451 [2414] ZAKRZOWSKI nazywali się Oleksy i Krzysztof, synowie ko-

wala Bieniasza w Przeworsku w Rusi. Oleksy pojął bel w Przeworsku nazwa-
- - -- -
[2410] a Na pr. marg.: Kleparz. b Tamże: Wojtek Skrzypek i Jędrzejek Skrzypek,
pana Podlodoskiego słudzy, pożenieli się w temże Skrzynnie.
[2411] a Lw., brak. b Na pr. morg.: w Krak<owie) .
[2413] a Na pr. marg.: p. wojnicki. Nota. h Tamże: 20000. C Lw.: nomina
•
saepe SUIS.
640
[2415] ZAKRZOWSKI - [2418] ZALASOWSKI
nego Ogrodzeńskiego trębacza siostręa,

{o którym pod O szersze opisanie.}
Służel w swowolnych kupach t.:!n Oleksy, bywał między lisowczykami i na
Śląsku za bębęnistę circa 1629. Ten dobosz slużeł potym anno 1632 na trzy
koni ~ pod chorągwią Dębiliski~go Zygmunta l na ce sarską pod Nessą2.
Tam w Śląsku insze towarzestwo upominali się tego u rotmistrza, aby między
niemi nie bel za towarzesz, i musiał odjechać. Z tego jadu wprzód zabiel
żonę, któla bela przy wojsku za szynkarkę, potym sąm siebie zabiel *****b.
Krzysztof, brat tego Zakrzoskiego, służeł z p. Stępowskim pod Chocimiem,
potym w Prusiech anno 1627. Udawano, że umarł, zostało domostwo ich
w Przeworsku etc.
[2415] ZAKRZOWSKla zowie się też ***
[b] balwierz w Kazimierzu
u Krak<owa) . Miał dom swój w ulicy ku Żydowskięmu Miastu. Żonę mial
***** do r. 1634 i dzieci kilkoro. Na służbę, jak który uda się, będzie się
zwał ślachtą, i ten balwierz, pyszna bestyja [e].
[2416] ZAKRZOWSKIa drugi zowie sięb ***, studował w Krakowie

i pojął bet szewca Rogale na Wiślnej ulicy w Krak<owie) dziewkę, {Rejinę,}
anno 1626 i tamż ~ u tego szewca mieszkał i anno 1634. Wino szynkował,
piwo. Umarł circa 1630. Umarł i t~n Rogala {Stanisław}, a Rogalina szła
za Gargasa, mieszczanina z Lublina, a Zakrzowska szła za Kaspra kupczyka,
co siadał w Sukiennicach. Syn tego Zakrzoskiego, Jan, uczeł się w Kra-
k( owie) do c1asses do poetyki i anno 1639, a na Kazimierzu u powinnych
mieszkał, miał lat 18.
Zakrzowski ***, rodzony tego wyszszego, u p. wyjewody [s] krak<owskic-
go) Lubomierskiego 1 beł w kamienicy gospodarzem w Krak<owie) od
r. 1636 i 1639 c .
[2417] ZAKRZOWSKla zowie się ***
we dworku p. Zebrzydoskiego
miecznikal, za fortką zamku krak<owskiego) , od kilku lat i anno 1639.
Brat jego *** mieszka w Krak<owie) (wina rai), pierwy mieszkał na
Śpitalny ulicy u Placka, potym na Tworzyjańskiej2.
[2418] ZALASOWSKI zwali się

mieszczanie krak<owscy) . Bel to przy-
chodzięń ociec ich, chłopski syn ze wsi Zalasa 1 od Tęczyna. W Krak( owie)
---- - - - -
[2414] a Na pr. marg.: Przeworsko. h Luka na l w.
[2415] a Artykuł dodany na odwr. k. 450. Na lewym marg.: Kazimierz. b Lw.: goli-
dupa syn. c Lw.: choć chłop. Jest tych Zakrzowskich gwałt, to mieszczan, to chłopów,
to klechów, to bękartów.
[2416] a Artykuł dodany na odwr. k. 450. Brak w kopii Iw. b Nad wierszem: z Ka-
zimierza miejski synkowie [s]. c Do tego arlykuiu odnosi się /lotka na odwr. k. 454 /la
lewym marg., poniżej /l1'tI 2443 (wskazują na 10 identyczne znaki): Balonowa na Kleparzu
wie enologiją Zakrzoskiego.
[24171 a Artykuł dodany /la ot/wr. k. 450. Brak IV kopii IIV.
46 - W. N. Trepka: Uber cb.morum . Cl. 1 641

[2419] ZALESKI - [24211 ZAL ESKI
kupiwszy kamieniczkę kupcz': ! suknem w Sukiennicach *****a. Zalasowski

*** pojął b::! B?rnkównę , mi~ szczkę z Olkusza. O swagrach j ego opisanie
dostateczne pod Drużyński etc.
[2419] ZALESK[ nazwał się Jąn, chłopa Pawła przewoźnika syn, z Za-
lesia, wsi p ( ana< Fierlejowej l u Paczanowa a . T ego przewoźnika szterej
są synów: Jan, Stanisław, Jakub, Krzysztof. Trzej młodszy za parobki przy
ojcu w Zalesiu beli i anno 1633 ***. Jan beł za służkę u p <ana) swego, pana
Fierleja ***, potym pojął beł mieszczkę z Szydłowa anno 1622, z którą do
r. 1630 miał dwoje dziewcząt, Jaguśkę i Hankę , trzy lata młodszej belo , druga
rokiem starsza. Ten Jan bel pisarzem gumięnnym anno 1618 i anno 1624
w Wojczej2, wsi p ( ana) Fierl:'!jow~j u Paczanowa. Zdob:ł się tam w pięnią
dz~. Potym w tejże wsi na karczmie b eł szynkownej od r. 1626 i 1631, i potym.
Po dwornacku chodzid, koń j ezny po kozacku miał zawsz~ i konie insze
robotne etc. Za ślachcica udawał się.
[2420] ZALESKI zwali się

dwa bracia ***** , synowie krawca, na Tworzy-
jański ulicy] w Krak( owie> najmęm mie szkał ociec ich i anno 1620 a . Syn
jego *** krawiectwo takż ~ rabia!, grawał ( n) a atfk, na lutni, ożęnieł się beł
w Wieliczce anno 1622 i tamże mi e szkał z żoną. B eł hutmanem w Nowej
GÓrze 2. W rok zrzucono go z tego urzędu; zwał się ślachcicęm *****b.
Drugi *** brat w Krak<owie ) ożęnieł się b~ł i mieszkał, krawiectwo robiąc,
na Św. Jana ulicy kilka lat i anno 1632. Tam miał p. Łachowski 3 u niego
skrzynie swe z rzeczami w schowaniu, które o n poodmykał i rzc:czj' sieła
pobrał, których {kradzieży} doszto u Żyda w zastawie. a ten nie cze kając
uci ekł i od żony, która mie szkała potym indziej na tejż: ulicy. Za to go Bóg
skarał, co doglądał żony Bezechowicza, kupca na Floryjański ulicy. Dawała
mu sieła i postawami sukno brał od niej darowne.
k.452 [2421] ZALESKI amianował się a

*** chłop s ki syn *****. Tego wzięli
beli od chłopa lisowczykowie za ciurę anno 1619. T en z szarpaniny różnie
naschowywał b~ł pi e niędzy w ziemię , co gdzie zarwał. Potym, jak od pana
,
odstał, wyj echawszy ze Sląska powybierał je ***. Ten anno 1623 pojął beł
od Prz ~dborza trzy mile Kodrębską z Woli Kodrębski ::j l. Zadał mu b eł
nieś1achectwo sługa p. Stefana Koniecpolskiego, kasztel( ana) chełmskieg0 2 ,
któremu zamilczał tego i nie wywiódł się. Tacuit, consentivit ergo.
[2418] a Luka /la 1 1/ 5 w.

[2419] a Na pr. //larg.: u Paczanowa Zalesie.
[2420] a Na pr. //larg.: w Krak( owie>. b Luka na 2 lub 3 w.
[2421] a-a Lw., brak.
642
[2422) ZALESKI - [2428) ZAPALSKI
[2422] ZALESKla zwał się Wojciech, Sapientego syn z Krakowa. Ten

slużeł u Pipana aptekarza starego l w Krak(owie) anno 1639.
[2423] ZALES KI zowie się *** chłopski syn *****. Bel za urzęnnika
anno 1633 i potym u p. Pisarskiego w Chruszczynie 1, wsi dwie mili od Pro-
szowic. Miał żonę, służebną gdzieś ze służby, i dzieci kilkoro a.
[2424] ZALESKIa nazwał się *** chłopski syn *** ze wsi królewskiej
pod Wiślicą. Ten rolą pierwej orał, potym anno 1638 po dwornacku chodzieł;
na Kleparzu w Krak( owie) często bywał. Wdowcem beł *****b. Syn jego
służeł u p. Stadnickiego 1. Uciął bel rękę słudze Korniaktowemu 2 w Rusi
i uciekł, a pojął bel służebną u pani Korniaktowej circa 1635, nieślachciankę.
Wiedzą i tam o nim, że chłop, a on indziej udaje się za ślachcica.
[2425] ZALESKI zwał się też Marcin, mieszczanin na Kleparzu. Jest

noty o nim kilka razy w księgach tamże miejskicha anno 1601 Sabbato post
S. Franciscum [6 X]. Druga nota tegoż roku, feria quinta ante Hedvigis
[11 X], gdzie go famatus i civis pisąno. Zostało potomstwo jego.
[2426] ZALESKI zwał się Jadam, chłopski syn z Zalesia, od Piotrkowa

pięć mil, poddany pana Gomolińskiego, kasztel( ana) spicimierskiego&l.
Ociec jego w Zalesiu tern, Marcin Hadba zdun, co piece rabiał, pojął beł
służebną u tego pana swego Gomolińskiego, też poddaną, Wolską ją zwała
pani. Z tą miał tego Jadama, który służeł u aptekarza w Lublinie bZa apte-
karczyka b , tamże ożęnieł się beł w Lublinie, potym stamtąd dla jakiejsi
sprawy jego musiał wynieść się i kupieł to bd wójtostwo {po panu Parznio-
wskim e2} W Piotrkowie i sądzał sprawy {przed}miejście [s]; pięczęci tak
wielkiej, jak grodow~j zażywał. Syn tego *** pojął w lubelski zięmi *****,
wziął po niej 6000d .
[2427] ZALESKA aptekarka beła w Lublinie, kilku mężów miała, a każdy

zwał się Zaleskim po niej, jako pierszego męża zwąno. Umarł ostatni w po-
wietrze anno 1626 1•
[2428] ZAPALSKI &zwał sięa *** syn Zapałki, rzeźnika w Brzeżku,
[2422] a Artykuł
dodany na odwr. k. 451. Brak w kopii Iw.
[2423] a Na pr. marg.: p. Pisarski. Pod tekstem: od p. Pisarskiego.
[2424] a Artykuł dodany na odwr. k. 451. b Luka na 1 l/l w.
[2426] a Tamże: Stefanoski w Chęcinach wie jego rodzaj i imiona. b-IJ Lw., brak.
e Na pr. marg.: Ten p. Parzniewski trzymał Brodnicę od królewny szwedzkiej. d Pod
teksfem: od pp. Gomolińskich.
[2428] a..a Lw., brak.
643
[2 419] ZAPOLSKI - [2431J ZARCZYCKI
p. Czernego miasteczku na Podgórzu!. Tego pan Czemy miał sobie za sługę

kilkanaście lat i anno 1632. Kochał się w nim, udawał go być ślachcicęm;
miał lat 28. Pojął bd Storcównę2, o których pod S. (Miał tam dom w Brzeżku.)
Starał się pierwej o dzi e wkę Szczepanoskiego, też chłopa , o którym pod S,
ale nie chciał mu jej dać [b].
k.453 [2429] ZAPOLSKI zwał się *** w Podgórzu, co miał wójtostwo w Brzo-
zow"!j1, od Biecza dwie mili. Tęn mieszkał brz ślubu z wi ejską dzi ewką. Miał
z nią kilku bękartów. Umarł circa 16 ... , a ci bękarci w temże wójtostwie
siedzą, ale nie mogliby dziedziczyć , jako jest konstytucyja anni 1578 2, fol.
189a. Gdyby kaduk kto wyj e dnał sobie, wziąłby jak swoje.
[2430] ZAPORSKra Symon zwał się *****, co zapory podobno rabiał
do ogrodów. O Lm nobdis jest nota in act( is) castr(ensibus) Crac(ovien-
sibus) , co mu Walenty Nidziankowski robo rat recognitionem anno 1618.
l2431] ŻARC(Z) YCKI nazwał się Marcin , syn Piotra Czarta, miesz-
czanina w Wodzisławiu w krak( owskiej ) zięmi. Belo tych synów Czartowych
trzej: Marcin, ląn, Wojciech ***. Ten Marcin Czarcik shJżeł u p. Samuela
Dembiński ego, starosty będzińskiego!. Bel u tego pana kilka lat dozorcą
w Skalmierzu, gdy go trzymał circa 1610. Tam zapomógł się. Pojął beł u pani
Dębie ńskiej służebną. nazwaną Ziebrowską. Ta gdy mu umarła, pojął mieszcz-
kę w Krak( owie) anno 1616, stolarki Piotrowej dzi ewkę, przeciw Św. Fran-
ciszka kościołowi dom stalarki t ej bel. Zaś potym beł dozorcą wsi *** od
będzińskiego starostwa li tegoż pana; tam przyszła do niego beła matka
jego z Wodzisławia i ze trzema siostrami jego. Wydał je tamże za mąż
niedaleko: Annę dał za lurka, tkacza w Szczakowcj, mila od Będzin.ia, Ma-
rynę za rzeczonego Domańskiego tamże w Szczakowej, {o którym pod D,}
Rejinę za balwierza Mikołaja, Ptasznikięm zwano go, do Zagórza tamże
niedaleko a. Wszytki te, co miały potomstwa, ślachtą się będą różnie nazywać,
jak dorostą ***. Tęn Marcin Czarcik naj echał beł żonę pana Narbułtowę2
w ***** (że banit beł na ten czas pąn Narbułt) i pobrał pięniądze, srebra,
ceny3, szat i sprzętów niemało, i rzeczy inszych [b]. Jak p. Narbułt zniósł
banicyją, pozwał go o najazd i pobranie rzeczy criminalitcr, z którym w jed-
nanie mocno zabiegał i wracał rzeczy, ak L::dwie połowicę. B e ł zaś tęnże
w Jęm id ni e 4 urzęnnikięm, zaś anno 1620 w Si ewi c rszczyźnie za Chmielo-
węm aręnd o wał. Potym bd w Chl"2anowie. miasteczku u Olkusza, dozorcą
~ --- -~-~~ -
[2428] b Lw.: choć to chłop chlopu .

[2429] a Na pr. marg.: 6000.
[2430] a Artykuł dodany na oliWI". k. 452. W kopii Iw. brak.
[2431] a Na pl". marg.: Nota. b Lw.: ten Dyjabelek.
644
[2432J 7ARCZYCKI - [2435J ŻARDECKI
lasów od p. Samuela Dębińskiego, pana swego dawnego. Tamże umarł anno

1627. Zostało dwoje chłopiąt jego przy matce.
[2432] ŻARCZYCKl nazwał się *** syn balwierza, tego, zda mi się,
Mikołaja Ptasznika, o któręm pod Marcinem Zarczyckim l . Drudzy udawali,
żeby ociec jego balwierz w Olkuszu beł, ale niepewnie. Tęn circa 1628
służeJ za wyrostka p. Dębińskiemu, tęmuż, na ten czas kasztel<anowi )
bieckięmu 2 , w Łuczycach, dwie mili od Krak<owa). Bel u tegoż pana
i anno 1631.
[2433] ŻARCZYŃSKla zwali się dwa bmcia, Jędrzej i *"'*. Jędrzej w Rusi
się bel ożęnieł. Wieruską jakąś wdowęb [pojął], jako mu żona umarła. Miał
z nią syna i dziewkę! , potym od r. 1632 i 1636 mieszkał w Krakowie II ka-
mięnicarki na Tworzyjański ulicy. Miał Jat 50. Utraciwszy i z siebie rzeczy,
co miał, powędrował z Krakowa na Kazimierz. Potem ani wiedzieć, gdzie
wymknął, część przed długami, część, że pieszo już chodzić przyszło mu ***** c.
Księdzęm beł brat jego 2 ***, mieszkał na Gołębiej ulicy w Klak<owie) .
Wino beczką kupował, a dawał szynkować gospodyniej *****d. Chłopscy
synkowie są z urodzęnia i samo ich to chłopstwo wydawało, ze ślachtą ani
konwersować, ani nawet mówić ślachtą [ss], kreli się i stronieli.
[2434] ŻARCZYŃSKIa Jąn zwał b się też mieszczanin przy Krakowie

na Garbarzach przed Szewczą broną. Miała {żona jego po pierszym mężu}
kamięniczkę. Dłużęn bel siełom; przewiódł bel na nim prawo o sto zł< otych)
do rekognicyj ej Grot, mieszczanin ze Stradomia, do konstytucyj ej anni 1638
in privatis actionibus przed św. Janem. Ten miał syńca jednego.
[2435] ŻARDECKla zwał się *** bękart p. Żardeckiego, co w Litwie k. 454

mieszkał l . Ten bękart jego służeł w kupach swowolnych. Dał mu bel ten
ociec Szubice 2 , wioskę 13 mil za Brześcim Lit<ewskim) , przedał ją bel
synowi tego p. Żardeckiego, co z żoną miał. Tęn bękart beł anno 1632
w Śląsku na cesarskiej na kilka koni *****. Siostrę tego bękarta pojął beł
do Brześcia mieszczanek, rzeczony Horneński, którego obieszszono beło
z prawa kapturowego anno 1632, co beł pokradł sieła rzeczy żołnierzom
kilkom, gdy stali w Brześciub.
- - _ .._ . ._.
[2433] a Artykulu tego brak w kopii Iw. Tu/aj dodany na odwr. k. 453. b Na lewym
marg.: Wieruska. c Luka na ]2/3 w. d Luka na pól w.
[2434] a Artykul dodany na odwr. k. 453. Brak w kopii Iw. b Nad wierszem: Czap-
nik.
[2435] a Na lewym marg.: 16. Na prawym: Lisowczyk. b Na pr. marg.: od p. Gu-
drulskiego [?].
645
[24,6J ZARĘBA - [2438J ZARYCfITA
[2436] ZARĘBA zwał się Wojciech, mic~zczanin na Kleparzu:tJ. Jest

nota, co go tamże w księgach radzieckich civis i famatus pisąno anno 1600
fer <ia) 2-da in crastino Dominicae Oculi [6 III]. Zaś anno 1606 ante Domi-
nicam conductus Paschae. Zostało potomstwo. Syn jego pojął mieszczkę
z Miechowa, dziewkę Zbińskiego, o którym pod Z niżejb.
[2437] ZARĘBA zwał się też *** chłopski syn *****. Tęn służeł u Mi-
kołaja Trepki! pod Miechowęm anno 1626, potym pojął bel miejską dziewkę
*** w Wojniczu anno 1627. Wziqł po niej domek w ulicy od Krakowa i rolej
sztukę pod szubienicami wojnickiemi. Tt:'n kradal tam konie, a do Miechowa
na jarmarki wodzieł, które prze dawszy pokradł insze pod Miechowem, a tam
zawiódł do Wojnicza. Raz domyśleł się jeden, co mu konia ukradł, iż nikt
inszy, tylko ten to. Jechał tam do Wojnicza, zastał go , a on pod szubienicami
na swej roli onym koniem orał. Przyjedzie do niego i rzecze mu, że "to
mój koń, pod szubienicami orzesz nim, ale bodaj i ten bel na nich {zaciągnio
ny}, co tego mego konia *** ukradszy zaciąga w robotę". A tęn Zaręba
w skok ubłagał owego i konia wrócieł, i nagrodzieł, prośbami gorąco znie-
woleł owego, aby go nie osławiał w tęm, boby mu belo kazano precz od miasta.
Zaprawieł się bel kraść {ten Zaręba} będąc u tego pana, posmakowało mu,
co w Dębnie u W ojnicza wyłupąno beło sklep z bogatęm depozytęm pani
FraksztynowejS2, w którem więcej niż na sto tysięcy pobrano w pięniądzach b ,
w srebrze, w szatach, w klejnotach, {perłach}, w rynstunkach bogato kamięńmi
oprawnych, w cęnie 3 , w miedzi, w skrzyniach, szafach sztukwarkowych 4
kosztownych etc. Wszytko zgoła do gruntu, co beło kosztownych rzeczy
niemało, pobrano circa 1629. Pozywała o to p. Fraksztynowa na trybunale.
Szalbierskim sposobem, odjazdęm w rzeczy {zmyślonym} z trybunału, zwie-
dziono ją, i tylko kontumacyj q otrzymawszy, a nie wywodem od tego, co
zadała, wyśliźniono się z tak wielkiego łupu c .
k.455 [2438] ZARYCHTA zową się dwaj bracia *****a, zagrodniczy syn-
kowie z przedmieścia u Rzeszowa. Tych Ligęza Mikołaj! jak poddanych
(2436) a Na pr. marg.: Kleparz. b Poniżej artykułu, /la pr. marg.: Zaremba et Za-
lecki, quo genere poene sit punitus ob regis mortem. Cromerus, 265.
[2437] a Napr. marg.: Wielki eksces nigdy niebywały, szalbierstwem zniesiony. b Tam-
że: Fama malum quo non ali ud velotius ullum virgit. c Do lewego marg. przyklejony
podłużny pasek papieru, który był dawniej przylepiony u dołu k. 450. Treść bardzo trudna
do odczytania. Charakter pisma wskazuje okres /la krótko przed śmiercią autora: Złotnik
Szczepkowski [?] pojął Kwiatkównę, w Miechowie mieszczkę Kilijana anno 1630 [5 wy-
razów nieczytelnych] ślachcicem zowie się [2 lIyrazy nieczytelne]. ]\,fimo umieszczenia tego
skrawka przy tej karcie, brak treściowego z nią związku.
[2438] a Luka na pół. IV.
646 .
[2439] ZARYCHTA ~ [2441] ŻARSKI
wziął bel do posJug, jednego do izby, drugiego do kluczy za szafarza circa

1602. A pod czas wesela drugiego króla Zygm<unta) III anno 1605 2 osadzieł
też beł ten Ligęza kozaków dwieście koni z rohatynkarni, między któremi
osiadał na jedęn koń ten starszy Zarychta, miał lat 20. Ten zarywał w szka-
tule w pieniądzach często tego Ligęzę, mniemąm namni na 10 tysięcy do
r. 1608. Potym udał sic bel indziej od Ligęzy na żołnierską [b].
[2439] ZARYCHTAa zwał się też

Jerzy ksiądz. Plebanęm beł w Kijach
w powiecie wiślickim od r. 1616, potym beł oficyjałęm wiślickim i anno 1632.
bPisał się Gregorius Alexander Zaryehta, offieialis et canonicus Vislicen<sis).
Zapisował plenipotencyją w grodzic krak<owskim) anno 1639 przed Świąt
kamibl.
[2440] ŻARNECKla zowie się *** z Kazimierza u Krak<owa) krawiecki

syn i sam także krawiectwo rabiał. Potym solą od Krak<owa) kupczeł, po-
tym trzymał arendą wioskę u Skawiny *****b, potym arendą Drohec l , wsi
spłacheć {u Żabna a Tarnowa dwie mili,} od p. Marchockiego, starosty
cchowskieg0 2 , od r. 1638 do 3 lat *****. Zagórską pojął bel, co ją Bełchacka
urodzieła, ma syńców z nią dwu c.
[2441] ŻARSKI nazwał się Stanisław. Ociec jego beł chłop rolnik we
wsi Kleszczowejl od Krakowa. {Wiącanęm Walentym zwąno go,} zaś w Bęt
kowicach, od Krakowa a trzy mile, powiedali o nim, że beł syn chłopa Sobko-
wica, co mieszkał we wsi Żaru (od Osieckiego b zamku mila), poddany p.
Pisarskiego. Wstąpieł beł w dom w temże Żarze na spłachtek ubogi 2 do wdo-
wy, udawali, iż ślachcianka jakaś uboga beła, z którą miał tego Stanisława 3 .
Ten zaś mieszkał długo na roI ej chłopskiej we wsi imbramowskich mniszek
w Zagórowej4; na czynsu mieszkał, ale i odrabiał niektóre powinności fol-
warkowe. Potym kupieł beł w Skale miasteczku, trzy mile od Krakowa,
zagród dwie na Latosowskim. Tamże {ze Skały} pojął beł wychowanicę
u pani Potockiej, Biegańską zwała ją. Wziął po ni {folwarczek w tej Skale}5.
Synów miał z nią: Jana, Stanisława, Piotra. Jan służeł p. staroście ojcowskie-
mu Korycińskiemu 6 w krak<owskiej) ziemi od r. 1622 *****c. Stanisław
[2438] b L w.: Pewnie, że się ślachcić zechce.

[2439] a Artykułu tego brak w kopii Iw. b-b Dopisane później w luce między arty-
kułami.
[2440] a Artykuł dodany na odwr. k. 454. b Luka na pół w. c Pod tekstem: od
p. Stan<isława) Trepki.
[2441] a Na pr. marg.: Skała. Poniżej rysunek tarczy z h. Leliwa, pod nią: Feliks kuś
nierz, powin<n)y jego bliski beł w Czaplach Wielkich li Miechowa i Michałek we Smroko-
wie. Mieli sie pozywać z tym Żarskim o puściznę jakąś. b W teHcie: Odsieckiego. c LIl-
ka na prawie 4 w.
647
(2442J ŻARSKI - (2446J ZARZECKI
sIużd p. Dębiński e mu Sewerynowi w Scceminic 7 w krak<owskicj) ziemi

od r. 1626 *****d. Piotr księdzem br:! zostrJ 8 *****C. D7icwck zaś, a sióstr
tych młodszych, sztery belo. Żyw bcl i tęn ociec ich z matką w tej Skale
i anno 1634 f .
[2442] ŻARSKla beł t eż balwierz we Skale miestcczku, od Krak(owa)
trzy mile. Umarł circa 1628. Został syn Jan, Żarski także zowie się, ma i dom
tamże.
[2443] ŻARSKla zwał się *** syn gospodynicj *** w Czarnieckiego

kamienicy na Tworzyjański ulicy w Krak( owie) t, bcl i anno 1637 b .
[2444] ŻARSKla zwał się *** z Krakowa miejski synek *****. Siostra
jego beła za mieszczaninęm w Krak( owie ) na TW0flyjański ulicyl, od apteki
*** niedaleko. Ten pojął be ł w Lublinie bogatą mi e szczkę i w Lublinie rzeczy
miał wszytkie {i pięniądze}, a mieszkał czasęm w Warszawie. Miał na Wołyniu
20 tysięcy, udają, żeby mu przepadły kadukiem anno 1634. Wdowcęm beł;
w tęm roku miał tylko jednego synka małego b .
k. 456 [2445] ZARUCKI nazwał się *** z Krzepic miejski synek u*. Służeł
p. Męciński e mu l , co Dukla jego ***, circa 1624, potym p. Baranoskięmu,
wojewodzie sieradzkiemu 2 , circa 1627, zaś bel u p. Kotkowskiego Wacława 3
pod Przedborzęm. Stamtąd do swowolnej kupy na parę koni pojechał. Wtem
na łupie poimano go i inszych kilku; siedział \\' Piotrkowie długo. Udawał
się być z Rusi ślachcicęm, że z ruska mowę tworz c ł. Wyzwołd go bel p. Kot-
kowski, ten, co bcl pierwej u niego. Potym bel w swowolnej kupie na 6 koni
anno 1631, miał lat ze 20. Z drapieży różnych pięniqdze zbierała.
[2446] ZARZECKI nazwał się *** chłopski syn *** z Witowic od Mie-
chowa. Tego pan jego , p. Czernyl, wziął bel za klucznika od chłopa. Bd
na tern urzędzi e do śmierci pańskiej. a potym wziął go b e ł syn p. Czernego
na Podgórze do Jasięnia 2 . Tam ożenieł się bel [z] drugą żoną ***, z którą
[2441] d Luka na 3 3 / 4 w. e Luka na póllOra lt'. t Na pr. marg.: Anno 1639 post
MichaeIis in actis terrestribus Cracovien<sibus> Petrus Perek alias Żarski in Żary ven-
dit Danieli de Lazy. Nieco niżej: Ibidem Adam Kaletnik in Zrączyce heres. Nieco niżej:
Ibidem Stanisla(aus> Wałaga in Zrączyce heres 4 marcas Cordulae uxori inscribit. Zrę
czyce, wieś w pow. szczyrz)'ckim.
[2442] a Artykuł dodany na pr. marg. nru 2441. W kopii IM·'. brak.
[2443] a Artykuł dodany na od\l'J'. k 454. W kopii Iw. brak. b Na lewym marg.: po-
niżej: Balonowa na Kleparzu wie enologiją Zakrzoskiego. Notkę tę dołączyliśmy do nru
2416.
[2444] a Artykułu tego w kopii Iw. brak. b Pod tekstem: od Żołądkoskiego.
[2445] a Pod tekstem: od Miechoskiego.
648
[2447J ZARZECKT - [2449] ZASTAWA
służcł U ks. plebana W Jasięniu

anno 1616. W tej służbie wygadzała też ta żona
jego i księdzu swęmi posługami, za co ksiądz wystrychnął jej bękarta, gdy
ten Zarzccki poszedł bel na służbę do p. Czernego, a żonę u księdza za go-
spodynią zostawieł. Jak podrósł tęn bękart, dał go na naukę ksiądz. Płacieł
od niego, bo Zarzecki nie chciał o nim wiedzieć. Matka też beła u tegoż
księdza przecię i anno 1630, i potym, i anno 1634 nadchadzał tenże bękart
do matki i do księdza ojca, który na tęm beł, aby go wszrobował i pro-
mowował na gradus jaki dobry.
[2447] ZARZECKI nazwał się *** chłopski

syn z Zakrzowa od Wojni-
cza. Beł z wychowańca długo u p. Stanisława Dcmbickiego 1 w Grzybowic
u Bogoryjej w sęndomierski ziemi, potym za sługę anno 16 ... Potym pojął
beł miejską dziewkę w Bochni, Jaksamitównę, wziął po niej kilka tysięcy.
Trzymał w sęndomierski zięmi Tursko do wiernych rąk od p. Marcina Dem-
bickiego i r. 1630 a2 .
[2448] ZASA'ŃSKI zwali się dwaj złotnicy w Krak<owie) *****, jedęn
miał kamienicę na Grodzkiej ulicy. Jako umarł, kupieł ją u sukcesorów
złotnik Borkowski, mieszkał w niej i anno 1634 1• Tego Zasańskicgo synowiec
*** mieszkał w Krak<owie) najmami, puściel mu bel mieszkanie na Sła<w)
kowski ulicy swagier jego, Boszkowski, o którym pod B, w kamięnicy Li-
gęzinej na doJe, ale, choć to swagier, a przecię pogniewawszy się kazał mu się
wyprowadzić od Wielkinocy anno 1634 ***. Siost<r)a tych Zasańskich
mieszkała przy Krak<owic) za jezuitkę2, bawiela się przy Komoroskiej
Alcksandrowej3 w kamięnicy na Szpitalnej ulicy i anno 1634. Ci Zasańscy
złotnicy za żywota udawali się być ślachtą ze wsi Zasaniów 4 z Podgórza.
Może być, że stamtąd beli, ale chłopi. Sanie to tam podobno rabiali i z tego,
iż zebrali pieniądze za sanie, Zasańskimi nazwali się, jak się na złotnictwo
w cech wkupowali etc.
Anno 1620 in act<is) castren<sibus) c(apitanealibus) Crac(oviensibus)
post Trium Regum honcsta Anna Zasańska, relicta famati Ioannis Zasański,
civis et aurifabri Crac( oviensis) etc.
[2449] ZASTAWA a zwał się długo
Maciej. Potym od r. 1628 Ptaczek k. 457
sobie tytuł przybrał. Przejrzawszy w herbarzu Paprockiego {folio 528}, że
tęn dom w Rusi zszedł1, on i do herbu tych wtrącieł się, i do tytułu, udając,
iż tamtego domu jest, co sroga nieprawda, bo znąno ojca jego dobrze, że
[24471 a Pod tekstem: p. Stan(islaw> Dębicki.

[2449] a Na pr. marg. rysunek tarczy z h. Równia odmienna (rysunek zgodny z wy-
obrażeniem tego godła u Paprockiego). Pod tarczą: Ptaczkowie tego herbu beli w przemyski
ziemi, ale zeszli ten dom [s]. O tych Paprocki, fol. 528.
649
[2449) ZASTAWA
beł rodzic z zagród od Księża Wielkiego w krak( owskiej > zjęmi. Ciesielstwa
wyuczeł się i rabia!, zwąno go Matysh Kasza ci e śla. który z Księża do Kra-
kowa udał się ciesielstwo robić. { Mieszkał w KJ'ak <owie\ w kamienicy ks.
opata jędrzejoskiego na Grodzki ulicy2. przeciw Św. Jędrzejowi. circa 1610
żyw bel.} Miał i żonę z Księża. Znają tam w Księżu rodzinę jego i są jeszcze
dotąd. Mieszkał w domkach w Ciasnej ulicy w Krak<owie > komorą za Św.
Trójcą circa 1604c, potym na Klcparzu, na Krowodrzy Tzeczonem przed-
mieściu. trzymał zaś kilka lat, jak ci e śla, młyn w Zielonkach pod Krak<owem) ;
wiedzą i tam o tem, zaś na Krowodrzej potym mieszkał circa 1623 i tamże
mieszkając umarł tęn Kasza cieśla d . Tęn syn jego Maciej począł się go bel
przeć. Przestał bywać beł u tego ojca, Kasze , z którego łaski przyszedł bcł
do chleba, bo kupi eł mu beł konia, wziąwszy Maćka ze szkoły suknie spo-
rządzieł i wyprawie! służyć. W kilka lat beł ten syn jego u pana *** pod
Jędrzejowem za pisarza prowentowego, {Grcgier go zwąno. } Tam kilka lat
będąc, kradał grubo tego pana, który pąn nierychło postrzegł onej kradzi eży,
dał go wsadzić i licęm 3 doszedszy tego, miał go dać obiesić, eż go z księdzami
jędrzejowskimi wyprosieł niejaki Foltynek, co się Powsińskim zwał 4 , o któ-
rym pod P. To beło circa 1612 e. Tęn Zastawa zwał się zawsze Maciej, trzy-
mał aręndą od opata jędrzejoskiego dwie mili od Krak<owa) Przestańsko
i Zagórzyce, mieszkał z małpą jakąś, udawał, że mu żoną beła. Trzymał
potym w Rusi od p. Płazinej , starościnej lubaezowskiej5, wieś circa 1616.
Tam pojął beł ze służby drugą żonę, Sobańską niejaką , i tamże w Rusi po-
rodzieło mu się kilka dzieci: Jędrzej. Jąnek i Jurek. Potym trzymał na Pod-
górzu circa 1626 i anno 1628 Lipnicę, miasteczko p. Lubomierskiego 6, z rąk
jurgieltniczych p <ana) Falibogowych 7. Tamże pod Sączęm kupieł beł od
Chłopickiego wioskę Żegocin 8 anno 1628. Obaczel go w Sączu ślachcic
jedęn z krak<owskiej ) zięmie i przywitał go Zastawą, a ten do ucha mu
przychyliwszy prosieł, aby go nie tak, ale Ptaczkięm zwał, mówiąc, że "dla
pewnych przyczyn tak się nazwałęm". Trzymał zaś anno 1630 plebanij q pod
Żamowcęm na Łaniech 9 . Wygnał go z niej w rok ksiądz Szyposki, kanonik
kleckilO. Postrzele ł beł Brzeziński ego niejakiego. Odpowiedał mu kijmi go
zabić Brzeziński drugi, co na Tęczynie beł urzęnnikięm, i odsqdzieli go beli
ćci na kapturowych sądach w Krak( owie ) °
to anno 1633 po Trzech Kró-
lech. Mieszkał wtedy najmęm na Kleparzu na Długi ulicy u Wyki mieszcza-
nina i anno 1634 u *****f. Siostra jego rodzona jedna na Kazimierzu u Kn-
.
[2449] b Bylo pierwotnie: Jurek, ale przekreslo/le i /lad wierszem: Matys. c Chyba tak,
w tekście omyłkowo: 1684. d Na pr. marg.: Kleparz. Nilej: Zofija, siostra jego, w Kra-
kowie za Stan<islawem> Strzelcęm, pod ratuszem mieszkali i anno 1630. e Na pr. marg.:
od księżej jędrzejowskich. f Luka na pół w.
650
[24~O] ZAWADZKI - - [2451] ZAWADZKI
k<owa) za siedlarzęm aboli za rymarzęm

***, druga w Krakowie za hajdu-
kięm Stanisławęm StrzeJcęm. Wyjął bel ten to Zastawa z metryki kościelnej
11 Wszech Świętych *** 1584, co tam krzcono dzieci Zastawie de damo
Ptaczków, i udawał, że to tego nazwanego i siobtry jego, si credere fas est,
bo mógł Zastawa jaki inszy Ptaczek na tęn czas to krzcić swe dzieci. gSy-
nowie ci trzej tego Ptaczka: Jędrzej miał lat 14 anno 1634 *****h, Jąnek
miał lat ]2, uczeł się, na Ukrainę zajechał służyć anno 1639 *****1, Jurek
miał lat 7, przy ojcu beł mieszkającym na ten czas na Kleparzu; bela i matka
żywa *****J. Poimał go beł, {tego Macieja samego,} o nieuczynienie liczby
ks. biskup krak<owski ) Zadzik ll . W Lipowcu więzięniu beł, w którym po-
odziębiał się anno 1636, przed Gody uciekł jakoś z więzienia i leczeł sie na
odzięblinę w Wieliczce. Za Św. Floryjanem u Krak<owa) w domku jednym
umarł, nie wyleczeł się, po Godziech anno 1637. Sama zaś, wdową będąc,
ostatek, co miała, przepieła, a mieszkała komorą na Kleparzu przed Sła<w)
kowską broną, a kurwieła się i chowała sobie z Kleparza miejskiego synka
Strychowskiego, co kilka razy siedział w zamku krak<owskim) na garło
o rozbój i o złodziejstwo. Udawała, że się z nim omężyć miała. Tak słuszna,
co kurwa {ze} złodziejęm pojąć się mają. Gorzałką na każdy dzień spijała
się i tabakiem. Synowie ci jej przy niej się wałęsali i ten pan miełośnik i anno
1639g.
[2450] ZAW ADZKIa nazwał się *** chłopski syn, urzennikiem beł ociec k. 458
jego i nie zwał się Zawadzkim, tylko prostym chłopęm, gdy gospodarował
we wsi Sierakowicach up. Lubomierskiego 1 pod Przemyślęm i circa 1630. Tęn
syn jego służeł p. Drojowskiemu Matyjaszowi 2 w przemyskiej zięmi anno 1630
i okradł go i Łysakowskięmu, słudze tegoż pana, ukradł konia, rządzik kozacki
ze wszytkim i pisztelety i wjechał po Szachnowiczową kupę swowolną b.
[2451] ZAWADZKI a nazwał się *** chłopski syn *** z Zawady, wsi
od Tp,rnowa. Ten służeł synowi pana Kuczkowskiego, podstarościego sęndo
mier<skiego) l, kiedy za Tatary chodzieli anno ]628, potym panu Jastkow-
skiemu b2, zięciowi p. podstarościego. Bel tamże u tego pana i anno 1633,
za ślachcica udawał się.
[2449] g-g Na odwr. k. 457. h Luka na 3 w. 1 Luka na 31/2 w. j Luka na

11 /3 w.
[2450] a Na lewym marg.: 21. Na prawym: w Przemyskim. b Tamże: Szachnowicz.
[2451] a Na lewym marg.: nn. b Na prawym marg.: Nota. Z Jastków, wsi prze-
zwiska tego, trzy są fundowane od Sieciecha z domu Toporów na klasztor sieciechowski
anno 999. Klasztor benedyktynów w Sieciechowie powstał w początkach w. XII z fundacji
komesa Sieciecha, który niemal z colą pewnością należał do rodu, używającego w czasach
nieco póżniejszych jako godla Topora.
65]
!24~2J ZAWADZKI - [::45 6J ZAWADZKI
[2452] ZAWADZKI zwali się dwa braci a, Pictr i Jąn. Ociec ich bcł mie-
szczanin w Sączu a. miał szołtysównę za s obą z Rusi, z Nawojowej wsi J.
Nawojoskim lWał s ię ocit:c jej , szołtys , o którym pod N. Jak umarł ten mie-
szczanin, Zawadzkich {ociec}, pojął żonę jego mieszczkę Falibóg Jakub 2 •
Ci też synowie tej to wyprzedali się z Sącza i kupicli wieś Zawadkę i Porąbkę
pod Sączęm 3 , od czego Zawadzkimi nazwali si ę h. Piotr Jordanówn ę 4 pierszą
żonę miał, drugą Dobkównę ***** cs, Jan zaś Rożnównę 6 .
k. 459 [2453] ZA WADZKl nazwał s ię *** chłops ki syn *** z Łąka, wsi od Kro-
sna w Podgórzu. Tęn syn chłop ski pojął bel szewcównę na Kazimierzu u Kra-
k<owa) . Tamże mi ejskie przyjąw szy beł za mi eszczanina i anno 1634.
[2454] ZAWADZKI zwał si ę ** * syn d oktora Pikusa Zawadzkiego!.
Ten po dziadu swęm, mie szczanini e w Lublinie, po Krętku a , wziął spadkiem
kamienicę malowaną na Rybnej ulicy na rogu. Żonę pojął pi erszą ze Lwowa,
drugą z miasteczka za Krakowem ***. Miał potomstwo z nimi. Trzymał
miejski cech w Lublinie i prawęm miejskim s ądzie! się. Dał bel kilku tysię
cy p. staroście parc<z) owskiemu 2 na wioskę dwie mili od Lublina circa
1626.
[2455] ZAWADZKI zwał się *** 7 Litwy rodzic, chłopski syna ***.
Okradł beł kogoś w Litwie i umknął do krak <owskiej ) ziemie. Bel za urzcn-
nika u księniej staniąteckiej I w Klimuntowic li Proszowic kilka laL Pojął
•
o granicę Z Prze m ęcząn , wsi t ejże hieniej , Wie rzbicką nazwaną, o których
pod W i pod Golenioski z Proszowie, i Słupski z Proszowie, i Wiorecki chło
pem , i Łosiem, którzy te Wierzbickie spojmowali. Tęn Zawadzki kupieł bel
potym dom w Proszowicach, na którym zapi sał żęnie wiano i dożywocie.
Jak umarł, ta żona jego dała dziewkę, co z pierszym mężęm miała, za Słup
skiego i dom mu puścieła. Mieszkał w nim i anno 1634. Nie miał z żoną po-
tomstwa, tylko co pasierbic dwie. za Słup skim, a druga za Golenioskim
w Proszowieach etc.
[2456] ZAWADZKla Symforyjąn, z Poznania miej ski syn. Służeł na

cesarski circa 1632. Tam się zdobeł na pieniądz!: , na części pod Jarosławiem
bawi się. Zaleca się ślachciance anno 1639. Szumno, dostatnio , srebra b korcy [?]
kilka b.
[2452] a Na pr. marg.: Sącz . b Tamże: 20000. c Luka na przesz lo 2 w.

[2453] a Na pr. marg.: Łąki.
[2454] a Na pr. marg.: Lublin.
[2455] a Na pr. marg.: w Proszowicach.
[2456] a Artykuł dodany na od.".r. k. 457. h -ob Lw., brak. W tekście oryg. na lewym
marg.: od p. Chod ... [dalej nieczytelnie].
652
l2457] ZAWADZKI - [2460] ZAWADA
[2457] ZAWADZKla Jakub, chłopski syn *****0, W pomorski l ziemi

in districtu Sluchovi ~ nsi kupi;:!ł wio , kę 0 3trowity. Pozywał Wybickiego
Bartłomi~ja sąm,iada circa 1633. Wywiódł mu si ę i p ;ny na Zawadzkim
otrzymał. Po tym Zawadzkim uprosieł kaduk p. Andrz~j Zaklika 2 anno
1633.
[2458] ZAWADA a bel też chłop w Olesznie, od Przedborza 4 mile, wsi
p. Szyszkoskiego, starosty lelowskiego l , poddany. Stryjem powie dał się
być tym Zawadom b2 ; bd żyw i anno 1634. Syn tego Zawady służe! u Ro-
żanki {anno 1631}, co przy jm. p. mieczniku koronnem Zebrzydoskim 3 ba-
wieł się, o którym pod R. Zawadzkim h zwal się, bel między lisowczyki coś
anno 1625. Tego Zawadzki;;go ociec ten, chłop, chadzał z wołmi biskupa
,
krak( owskiego) Sz:yskoskiego 4 na Sląsko; przy tem i swe woły miewał przy-
kupując. Trzymował i kuźnic: od biskupa, z czego do pieniędzy przyszedł
i więcej z różnych handlów przychodzi. Syn ten jego już ślachcicęm zowie
się, Zawadzkim, i enologiją swą zinąd prawi przed niewiadomemi.
[2459] ZAWADAa, zwano też chłopa *** Wć wsi Ściborzycach, od Olku-

sza 4 mil::. Żyw h::t t:::n chlop i anno 1634.
[2460] [ZAW ADA]a ... Trzecia Michałkówna, z Sidca chłopówna, Anna'

bda za Stanisławem Koprowicem, co po urzędach chadzał. Bel u Celaregol
na Prąmniku przy Krakowie kilkanaście lat. Miał dziewek dwie z nią i synka
Jąna. Rejinę wydał za Jakuba Jarzyna, krawca. Mieszkał najmęm za Św.
Floryjanem na Wierzbiecińskim; żyw bd i anno 1638. Sama umarła anno
1628. Druga, Zuzanna, beła za Jambrożym, rolnikięm w Chełmie wsi, mila
od Krakowa. Żyw bel i anno 1638, miał synka z nią, Janka, sześć lat miał
na ten czas. Umarła ta Zuzanna anno 1633 *****b.
- - - --
[2457] a Artykul dodany Ila- odwr. k. 457. IJ Lilka na pół IV.
[2458] a Brak w kopii łw. skutkiem zatraty s. 878. I) Tu mOW:l wyraźnie o Zawa-
dach; wiadomo!l'ci o nich musialy stanowić trdć m·tykulu poprzedniego, najwidoczniej zagu-
bionego. Porównaj przypis a do !lru 2460.
[2459] a Zob. nr 2458, przyp. a.
[2460] a Artykul ten, a raczej zakończenie artykułu umieszczone na k. 459, jest wyraź
nie dalszym ciągiem czego~ zaginionego. Paginacja nie wska::aje w tym mi:?jscu /la lukr, kt ,;-
ra powstała Iliew.l'p/iwie przed oznaczeniem kart iWne;-.7'lli. K. 459 jest poje.lyncza, bez dru-
giej polowy. Więc zasadniczy artyku/ o Zawad.1ch figurował na karcie, która znajdowala się
między oznaczonymi dziś jako 458 i 459. Ro:wl/Iiemy teraz, dlaczego nr 2458 zaczyna się
od słów: Zawada b~1 też chlop w Oleszni;:. Artykul zasadniczy lImieszczony był przed Iym,
który oznaczyliśmy nrem 2458. Uzupełnienie, które kladziemy w tym miejscu, oznaczone
kreską, kierującą wyraźnie jego /rdć do kar/y p,JfJrzedniej, której tlzi.f; brak. h Luka lIiI
przeszło I w.
653
,2461] ZAWOJSK[- [2465] ZBELlTOSK[
Janek zaś, syn tego Koprowica a brat tej Rejiny i Zuzanny, a zaś brat
cioteczny rodzony tych Zawadów piąci, Szczepanowych synów 2, co mi tę
relacyją powiedział, uczeł się krawiectwa na Kleparzu przy Krak(owie)
u Marcina Wójcika krawca, potym robieł za towarzesz u Królika przed
broną Sła(w)koskq. Miał lat ze 26 anno 1638. Matka ta jego, {Anna,} szła
beła za drugiego męża *****, służeła anno 1637 u p. Koszyckiej za gospody-
nią w Niegoszowicach 3, dwie mili od ..... c rl Ten Janek urodziel się na Kazi-
mierzu u Krak(owa), jest w mdryce kościelnej u Św. Jakuba, gdzie go
krzcono. Ten Janek powiedał i to, Że ci Zawadowi synowie, gdy beli mło
dęmi chłopcy, chadzali do tej ciotki swej, Zuzanny, do Chełmu wsi, o któ-
rym wyszszej d.
[2461] ZA WOJSK[a zwali się dwa bracia, szołtysi synowie spod Sanoka.
Ociec ich szołtys Wisłocką rzeczoną pojął beł, z którą mial tych synów, a ta
miała do tego te syny, aby się za ślachtę udawali. Syn jego jeden *** zaciąg
nął się b.:ł na parę koni do p. Zboroskiego 1, gdy anno 1629 za Tatary jeź
dzieli ku Ukraini:? Tego Zawojskiego tam na ten czas zabiel bel Baranowski
anno 1630, tęn Baranowski, co kupy swowolne wadzał, i przepadła głowa.
Brat jego *** Zawojski zwał się też, przy tęmże p. Zborowskim Samuelu
bawieł się anno 1630.
[2462] ZAJFREP Seweryn civis Cracovien(sis), o tem nota in act(is)

castr(ensibus) capit(anealibus) Crac(oviensibus) anno 1504, fer(ia) 6 in
crastino S. Pctri ad Vincula [2 VIII], famatum pisze go.
Anno 1505 in act(is) castr(ensibus) Crac(oviensibus) [feria] 5 post
Bartholomei [28 VIII] g(enerosus) Severinus alias Zeyfret, consul Crac(o-
viensis)l.
k.460 [2463] ZBAŃSKla zwał się *** chłopski syn *****b, slużeł u p. Trepkil
pod Miechowem w Czaplach anno 1619 c.
[2464] ZBERKOWSK[a nazwał się *** kowalski syn l *****. Od tego
tytuł wziął, że rad zbery kował obręczami, to jest cebry.
[2465] ZBELITOSKla nazwał się Tomasz, z Krosna w Podgórzu miejski

syn l . Długo tam ocieC jego w Krośnie bel, umarli circa 1626 i z matką. Po-
-------
[2460] c Treść urwana skutkiem końca strony. (I-d Na odwrocie k. 459.

[2461] a Zob. lir 2458, przyp. a.
[2462] a Artykuł dodany /la odwr. k. 459. Zob, nr 2458, przyp. a.
[2463] a Zob. lir 2458, przyp. a. 1) Luka /la pół w. c Na pr. marg.: od p. Trepki.
[2464] a Zob. nr 2458, przyp. a.
[2465] a Na pr. marg.: u Boszkowskiego, niżej: Krosno. Zob. nr 2458, przyp. a.
654
[2466J ZBIJ EWSKl
wledał ten Tomasz, ż~ bracia ojcowi a stryjowie jego dwa b ~li w Pilznie
mieszczanie i anno 1633 i ż ~ zową się także Zbelitoskimi. Ten Tomaszek
anno 1633 miał lat 19, nie umiał czytać ani pisać, służeł za chłopca u Bosz-
kowskiego Wojciecha, co od Ligęzy {Mikołaja Spytek ls]} od kilkunastu lat
trzymał StrągoDorzyce, od Chebdowa mila.
[2466] ZBIJEWSKIa nazwał się Stanisław, miejski synek z Kowala *** ,

siostra ks. Tylickiego urodzieła go I, bo bel tamże Z Kowala tenże Tylicki;
o tym b pod T. Jak beł Tylicki proboszczem miechowskim 2 , puścieł mu bel
wieś Ołudzą od probostwa, w której tęn Zbij ewski zabieł beł szołtysa Szypow-
skiego, o którym pod S, koło różnic w lesie. Ten Tylicki sąm przed księżą
powiedał, ż ~ b~ł plebeus , jednak przyjęcie do herbu 11 Wielickich w Łęczyckim
zjednał b~łc i sobie, i tęmu Zbij ewskiemu, ale nobili tacyjej nie doszedł. Zaś
tęmu siestrzeńcowi dał tenże proboszcz kilkanaści e tysięcy, aby ząń tym
prędzej ślachciankę kto dał. On zalecał się pannie Pszoncząnce 3 eż pod Lu-
blinęm w Babinie, ale że doszedł, iż bel nieślachcic, odmówieł mu córki
p. Pszonka. Zbijewski zaś jechał do p. Stan(isława) Rożna anno 1616 o dziew-
kę4, a ż ~ p. Roż~n miał wid { Dobie sławice }d w zastawie pod Opatowcęm
we 20 tysięcy u Montolupiego S, mieszczanina krak( owskiego) , któremu
zapisał się b eł p. Rożęn za p. Mińskiego , woj ewodę łęczyckieg0 6 , że pan
Miński miał p. Rożnowi zj ednać konsens u króla Zygm( unta) III na staro-
stwo płockie, wtem p. Miński do Włoch na leki jechał i tam umarł, a konsensu
nie zjednał, w którym zapisie musiał puścić Przybysławice 7 Montolupięmu
p. Rożęn, któremu rzek Zbijewski, ż~ " daj mi córkę, a ja wykupięć Przy-
bysławice i posagu nie wezmę, a zapiszę jej posag". Za tęm kontraktem dał
mu Rożęn dziewkę, {boby jej beł inaczej nie miał.} Puścieł beł tęmu Zbijew-
skięmu Tylicki Uszew miasteczko i ze wsiami, które odtąd i od inszych
biskupów krak( owskich) trzymał, eż i anno 1634. Pysznym chłop stawia
się. Stroi się w szaty bogate, aby za ślachcica udał s ię tęm. Kiedy kogo ma
na obiedzie, to mówi: "j edzże wrn., nie jadłbyś tego dom a" [ej. Aby nawięcej
gości, to wstanie od stołu a rzecze : "mąm potrzebę odyść", żeby zbel owych.
Trzeba by tego Zbijewskiego zbić z tej presumpcyj ej o sobie, co się czyni
ślachcicęm, kiedy przed kim, to się być udaje z Kujaw, a on z Kowala, wszytko
to od kowania. Dobrze b eło panu mieszczankowi z Kowala kowalstwo tam
.- - - - -
[2466] a Na pr. marg.: P. Zbijewski, ślachcic, starosta babomostski w Wielgi Polszcze,

ale ten nie miał się w ten tytuł kłaść, gdy nie tego herbu i domu jest. O tern pod Pawłowskim
nota. W kopii Iw. brak początku arl. b Odtąd jest w kopii Iw. c Na pr. marg.: ks. Wielicki
bel kanonik w Krak<owie) i anno 1634. Pod tym rysunek tarczy z h. Trąby oraz litery:
S. Z. d Poprawione z: Przybysławice. e Lw.: bo sam świnia nigdy tego nie jadał, aż
dopiero z świętokradztwa kościelnego.
655
l2467J ZBIKALSKl - [2468J ZBYTNIOWSKI
robić abo miasto Zbij~wski e go zbijać wdnę na czapki, abo obręczy na kadzi.
Chcą się nąń tam zbić mi :szczanie, pozwać go do c ~chu.
k.461 [2467J ZBIKALSK[ ,~** b~ł ze Zbikal tyC:l od P ińczowa l . Tęn pojął bel
*** ślachciankę, która zl~gła mu po wes:::lu w tydzięń. Ten Zbikalski nie miał
potomstwa z tą to , tylko co onego bękarta , a kupie! bd folwark przy Busku
mia'iteczku. Jak umarł, sukcedował tęn bękart na on folwark i pojął bel
chłopównę, Brudzównę z Krzyżanowic, wsi li Buska tego w sęndomierski
zięmi. Brat tej to, Brudz, b ~ ł wójtęm w tym Busku. Tego bękarta *** w Busku
zwali Porazą , nie Zbikal sk im, bo wiedzieli, ż ~ b~ł bękart. Miał z tą Bru-
dzówną szterech synów: Marcina, Aleks : ndra, Stanisława, Sobestyjana 2 ,
a dzi;:wek dwie. Marcin służd p. Ferdynandowi margrabi \V Pińczowie3,
zaś służ ~ ł u pana Oraczoskiego w służbi e powiatowej woj ewódz<twa)
krak<owskiego ) 4 za Tatary anno 1622. Tego zabidi b ~li chłopi w jarmark
w Busku, gdy bd do ojca przyjechał anno 1626; przepadła głowa. Aleksander
bd w kancelaryj~j w Nowym Mieście Korczynie od r. 1626 i anno 1630,
miał lat 28, udawał się być herbu Grzymała. Slużd na trzy konie w inter-
regnum z Cilfzą s toskim w powiatowej woj ew<ództwa) krak <owskiego)
anno 16325 ; w Koszyczkach stała ta chorągiew. Zaś anno 1633 bel na Ślą
sku. Od<;ądzono ich o :ło ćc i konst y tucyją coronationis anno 1633 6 • Nie
jeździ::ł do Moskwy zno s ić infamij ej , ergo p : rp:tua. Wolał do Ligęzy Mi-
kołaja 7 w Rzeszowie przystać za prokuratorka abo ajenta do spraw anno
1634 *****:1. Stanisław służeł p. Bogusławskięmu w Wawrowicach 8 u tego
Buska i anno 1634 od k ilku lat *****b. Sob-:styjan ucz:! się pi erwej w Busku
będąc przy matce j ojcu, który dopiero umarł anno 1633. Mać przecię
z dziewkami m ieszk ała tamż~. Sobes tyjan ten zaś anno 1634 w Krakowie
uczeł sięc.
[2468] ZBYTNIOWSKla nazwał się W ojciech, mi eszczanin w Skale,

od Ksak <owa) trzy mil ;: b. T:n w domu ojcowskim tam osiadł {w Krako-
ski ulicy} . spłaciwszy drugim bratom. Pojął be! wdowę , żonę Kamieńskiego
mieszczan ina, którego zabi::li b:!i chłopi jadącego z Krak<owa) we wsi
Kalinow .:j , mila od Skaly. Syn jego, Jadąm Kam i~ ń s ki , służd ujm. p. Ko-
ryciński e go, sta ro~ ty oj~ows kiegol, circa 1624. potym został b:: rnardynem
we Lwowie *****C. Brat Wojciechów. Matyjasl, kupd dom w tejże Skale
u Maszy:::ki,;'go mi ~szczan i na b~z ról, bo j.:: :v1 aszyc kięmu kazały b::ly mnisz-
ki źwi ;! rzyni,xkie pobrać, o cz~m pod opisaaim Maszyckicgo *****d. Brat
•. .- _ ._ --
•
[2467] a Luka I/a 2 w. 1) Lilka lIa pr:es::{o 2 h', c Na pr. marg.: P. Dębicki udawał,
że śla c hta, ale p. Gluzicki lO mi lepiej referował.
[2468] a Artyku{u lego brak w kopii IIV. h Na pr. marg.: Skala. c Luka na 2 lV.
l! Luka na 3 w.
656
[2469] ZBIŃSKI
trzeci Wojciechów, Wincenty, tęn dom od MHtyjasza trzymał najmęm eż

i anno 1629, a Matyjasz służeł za urzęnnika u Paczka2 , który arendą trzymał
Jangrot od biskupa krak(owskiego), niedaleko tej Skały. Miał i żonę ten
Wicęnty, i dzieci kilkoro. Przybędzie zbytniej ślachty do szubięnice.
[2469] ZBI:ŃSKI zwał się aStanisław [lub] Sobestyjan a, mieszczanin k. 462

w Miechowie, rzeźnik, bijał rzeź na targi. Miał żonę bakalarzównę z Mie-
chowa, wziął bel po niej dom, famatus i civis et lanio pisano go w księgach
zawsze b • Ten rzeźnik miał synów, Sobestyjana i Bartosza. Sobestyjan kuś
nierzęm beł, rabiają,c w Miechowie najmował dom Kokoszki mieszczanina.
Pojął beł hajduczkę w Miechowie, co beła odeszła od drabów l *****c. Bar-
tosz został się po ojcu przy domu ojcowskim (bo Sobestyjana pięniądzmi
ociec beł odprawieł). Bartosz pojął w Miechowie mieszczkę d Plewcząnkę,
co ojca jej i Cholewką czasęm zwąno. Szynkował piwa, gorzałki, solą handlo-
wał i suknem prostym. Kupieł beł potym folwark w Miechowie i z rolami,
a dom przedał, a co ksiądz Turski, proboszcz miechowski 2, dał bel na szpi-
tal dwa tysiąca złotych, wziął je tęn Zbiński circa 1611 i zapisał na tern fol-
warku, od których po 200 fi. dawa zawsze do szpitala na każdy rok. A tą
sumą arendą jął się trzymać folwarków od miechowskich księżej, Pstroszyc
i Wolej Bukowskiej3. Kilka lat to trzymał. Potym od ks. Lubińskiego pro-
boszcza 4 trzymał Szczepanowice i Strzeżów pod Miechowęm, potym Jak-
sicc i Chodów 5 ***, eż mój pan od r. 1623 począł się zwać ślachtą po pospo-
litym ruszeniu, bo przedtym musiałby beł jechać na to ruszęnie, jakby się
beł ogłosieł zwać nobilis. Więc i pisze się z jakiegoś z Mazosz Zbinina 6 • Zmy-
ślić sobie kazał napisać eksceptę ***, jakoby książę ***** miał przodko-
wi jego w tym Zbininie dać łąn rolej na to, żeby na ekspedycyją wojenną
osiadał przy panu na jedęn koń, {a tę eksceptę ukazował [e] correctam i bez
pieczęci [f], a mógł też to być kto inszy, a nie jego przodek; tęn bojarzyn}
to nie ślachcic przecię, tylko bojarzynęm u pana onego bel, bo ex meritis
creabantur nobiles nie ante uHa merita. Więc od tegoż r. 1624 na okazowa-
nia województwa krak<owskiego) prezentował się {z daleka}, a ono dobrze
by mu stawać przed urząd radziec miechoskich, gdy go pozową, a nie mie-
szać się chłopu między ślachtę. Pozywał w Krakowie na ratusz o dług mie-
szczanina Antoniego szołtyska, kaczmarza, którego famatus pisano, a siebie
[2469] a-a Oba te imiona wpisano drobno w luce, jedno nad drugim. Autor najwidoc:-
niej oba przyjmował za równie prawdopodobne. b Na pr. marg.: Miechów. c Luka
na 3 w. d Tu znak mający swój odpowiednik przy nocie na pr. marg.: Pierszą żonę Borzy-
cką Szczęsną. Druga bela za Gargułą mieszczaninem, którego sztery dziewki beli, jedna
za Widłaszoskim. Służeł u p. Boratyńskiego, umarł anno 1635. Został synek jego w ośmi
lat. e Wyraz lIieczyrelny. f Lw.: i bez podpisu .
47 - - W. N. Trepka; Llber chamorum , cz. [ 657

[2470] ZBOIŃSKI
kazał Zbiński ten Bartosz nobilem pisać, o czem tam nota w księgach anno
1631 feria 2-da in crastino D ( ominicae) Laetare, hoc est 2 Martii7 ***. Z tą
Cholewcząnką miał syna Piotra, {ścięto go w Śląsku anno 1624 o eksces
kradzieży i despolijacyjej rozbojów,} i dziewek trzy. Jednę circa 1630 ***
dał za Zarębę mieszczanina na Kleparz, o którym pod Z wyszszej *****g,
drugą *** dał beł anno 1633 za *** mieszczanina do Przeworska, która że
we sztery niedziele zległa mu , odesłał ją z bękartęm do ojca do Miechowa.
Powiedziała, iż jej beł nabawieł tego brzucha młynarczyk w Skalmierzu mia-
steczku, gdy tam Zbiński trzymał folwarczek od księżej8, a puścieł go anno
1633 od św. Jąna. I tak ta jego dziewka mieszkała przy nim i anno 1634
z przymnożęnim ***** h. Trzecia, Felicyjanna, przy ojcu w Miechowie beła
i anno 1634 felicitatem miała, że chodząc mleć do młyna nie dostała tego,
co i druga. l Piotr, syn Zbińskiego, anno 1625 wjechał beł pod choragiew
powiatu krak( owskiego) pod p. Oraczowskiego 9 , a gdy z rotą stał w Kroś
cienku na Podgórzu, ukradł beł faskę masła chorążemu , której jak doszedł
chorąży, wziął go z nią do rotmistrza. Towarzestwo osądzieło go, że w ku-
nie u pręgierza ratusznego siedział dwa dni. Zaś drugi raz, gdy rota stała
w Cieszkowicach na Podgórzu, ukradł kilka serów wycisków towarzeszowi
***, których doszedł i skarżeł nań w kole żołnierskim. Osądzieli, że każdy
towarzesz zaciął go na ławce po trzy razy popręgięm od siodła. Potym ten
Piotr nadsługował anno 1629 u księdza Grochowskiego 10 *****l. Ten Bar-
tosz (ociec tego), jak mu Cholewcząnka umarła, pojął anno 1629 bękartkę
księdza Łukomskiego ll , którą bekartkę wychowała Pogorzelska nazwana,
księdza Łukomskiego siostra, co beła za gospodynią w Pojałowicach, wsi
od Miechowa mila; nazwała tę bękartkę Barbarą Piotrowską. Ta po weselu,
które w Miechowie, a nie w Pojałowicach czyniono, w sześć niedziel urodzie-
ła Zbińskięmu potomka i tak dwoi posag po niej dostał mu się. Uchował
się *** potomek, miał lat 4 anno 1633. Przypłódek zewsząd rodzieł mu się
jeszcze przed czasęm. Miał i trzecią żonę, z którą miał synka Bartosza, miał
dwie lecie in anno 1637, i dziewczę w roku i .
[2470] ZBoINSKIa zwał się *** cWopski synl *****, student w Krak( o-
wie) na szkole u Św. Szczepana. Od zboju tytuł wziął, przeto też tylko graso-
wał, amało się uczeł przez kilka lat. Potym do miejskiej kancelaryj ej w Krak( o-
wie) udał się anno 1631 i 1634, miał lat 30. Mieszkał na Sła (w)koski ulicy
u Koziełka organisty b. CNa jedno oko bielmo miał; nie mial jeszcze żonyC [d].
[2469] g Luka na 1 1/ 3 w. h Luka na 1 w. i-i Na odwr. k. 462. j Luka na 2 w.

[2470] a Na lewym marg.: Krak<ów). Artykuł dodany na odwr. k. 462. b Pod tek-
stem: od p. m<istrza) Dąbr< owskiego) . c-c Dopisane potem. d Lw.: ale się żenić
miał dla potomstwa.
658
(2471) ZBOROWSKl - (2474) ZDOLSKl
[2471] ZBOROWSKla nazwał się Stanisław, syn dziadów *** z Pro- k.463
szowic. Siadał tęn dziad przy kościele w Proszowieach i anno 1633, a że
zachadzał więc na zjazdy do luterskich zborów, zwali go inszy dziadowie
Zborowym; stąd tęn syn jego Stanisław nazwał się. Służeł u pana Kołackie-
go Wojciecha! od r. 1630 i 1633, gdy trzymał aręndą Czaple Wielkie u Mie-
chowa. Potym anno 1633 u p. Jackowskiego żołnierza; beł z nim na cesar-
skiej. Wyjechawszy stamtąd bawieł się ten p. Jackoski u powinnych w kra-
k<owskiej) zięmi i koło Częstochowej2 [b].
[2472] ZDĄ~SKI nazwał się Ostafi, syn Wieczorków z Turobina. Czy
beł podobno zdany katu w ręce, że tego tytułu stąd dostał? Ten nazwany
służeł za służkę u żołnierza ***, potym za towarzesz między lisowczykami.
Te(n)że beł przy ślachcicu któremsi pod Warszawą pod czas elekcyjej anno
1633, bodaj nie z panem Orzechoskim Pawłem z lubelski ziemie!, i podpi-
sował się też w rejestr między elektory2. Trzeba by Zdąńskiego za to zdać
mistrzowi do rąk, aby go wyniósł na draj hole, to jest na wysoki stołek [a].
[2473J ZDĄ~SKI nazwał się *** syn Janusza Probierza, mieszczanina

w Olkuszu. Dwa ich bracia beli do Olkuszaa. przywędrowali z Węgier, Janusz
i Grygier, o tych opisania nota pod Różyc lisowczykięm. Janusz pojął beł
w Olkuszu mieszczkę, Lichowską nazwaną, o których pod L. Z tą Lichowską
miał tego syna ***, który po śmierci ojca tego, Janusza, w kilkanaście lat
i jako szła mać jego za Guttetera, wójtowego syna z Krak( owa) , anno 1628,
{o którym pod G,} on odtąd począł się zwać Zdąńskim b • Aby się ślachtą
uczynić, o tęm myśleli naspół z tęm Gutteteręm, lutrowie oba, i ta żona
Januszowa heretyczka także *****C. Siostrę tego Januszowego syna na-
zwanego, którą bel lisowczyk Różyc zelżeł alias sprofanował przez dwie
nocy (o częm szeroki opis pod Różyc), nie dbał na to i pojął ją mieszczanek
z Krakowa, Zacheusz, luterski wiary, o którym opisanie pod Zacheusz.
[2474] ZDOLSKIa nazwali się *** chłopskich synków trzej bracia ***.
Na Podolu kupieli sobie zięmszczyznę, z konfederacyj ej nałupiwszy. Tych
pozwał beł pro usurpatione tituli nobilitat<is) na trybunał lubelski circa
vel post annum 1628 p. Maliński z podolskiego kraju l Z panem Karolęm
Muchowieckim2, który uprosieł beł kaduk po tych Zdolskich. Oni jechali
[2471] a. Na lewym marg.: B. B. Na prawym: Proszowice. b Lw.: Panowie Zbo-

rowscy, ślachta bywszy z dawna zacna, chcieli go byli kazać złapać i dać mu chłostę temu
nazwanemu Zborowskiemu, dziadowemu synowi, ale zwietrzył i uskrobał dalej.
[2472] a Lw.: szubienicę.
[2473] a. Na pr. marg.: Olkusz. b Tamże: 40000. c Luka na 22/3 w.
[2474] a Na lewym marg.: 42. Na prawym: w Podolu.
659
[2475] ZDROWIECKI - [2478] ZEBRDOWSKI
do Zdolskich do Mazosz3, chudej ślachty, u których za beczkę piwa a za kwar-

tę gorzałki zjednali, że ich zeznali być swego domu, choć żywa nieprawda,
i tęm na terminie wygrali penę na aktorach 4, ale i ci przyznawacze beliby
pęnowani według konstytucyj ej anni 1601.
[2475] ZDROWIECKI przezwał się Wawrzyniec, syn Lampy, szewca

w Wieluniu a. Tęn beł od r. 1604 u p. Trojeckiego, stolnika przemyskiego,
w Trojczycach pod Przemyślęm 1 prokuracyją bawieł się, tamże pojął od tegoż
pana służebną, rzeczoną Chojnacką *****b. Brat jego rodzony, Wojciech C
Lampa, beł bakalarzęm w Samborze anno 1605 d.
k.464 (2476] ZDUŃSKI nazwał się Jąn, zagrodniczy syn z Pawłowa od Pras-
nysza w Mazoszu, poddany p. Baranoskiego Stefana. Wziął go bel za chło
pca p. Jan Baranoski, starosta czorsztyński 1; beł u niego kilkanaście lat,
eż i anno 1631. Kupieł nąń tenże pąn na Podgórzu szołtystwo w Ochotnicy
u Ochętkoskiego szołtyska a2 , o którym pod O. Nie miał jeszcze żony. Kuch-
mistrzęm beł u tego b pana; umiał trochę czytać i sprawny beł. O tern jest też
nota pod Ochętkoski i pod Tylmanoski.
[2477] ZĘBOCKIa mianował się Jan, syn Cieślika, zagrodnika z Zębocina

od Proszowic. Tęn służąc anno 1629 u Żółtowskiego niejakiego, co beł za
urzęnnika we Zborowie w sendomierski ziemi ujm. p. Zebrzydowskiego,
miecznika koronnego!, tam, gdy jej m ( ość) p. miecznikowa 2 beła we Zboro-
wie anno 16312, ten urzenników służka nazwany włudzieł się jakoś do ser-
ca służbistej, rzeczonej Komamickiej, że dała ją ząń jej mość pani miecz-
nikowa. Potym tęn Zębocki anno 1632 beł za urzennika uChrostowskiego,
o którym pod H, gdy wieś Kowalą u Proszowic od Dominika Zasławskiego 3
trzymał aręndą. Wiedziała jm. p. miecznikowa, że bel chłop ten Zębocki,
i takiegoż rodu mu dała służbistą. Miał lat ten nazwany na ten czas ze 30.
[2478] ZEBRDOWSKIa, a przedtym Zebrzydowski, zwał się Jan ***,

chłopski syn. Ten i sam nie wie, skąd jest, abo tak od rodzaju swego zamiótł
za sobą ślad, jak zdeb 1 dziki czynić zwykł ogonęm *****b na śniegu, aby
go inszy zwierz nie poślakował. Zwał się pierwej Zebrzydoskim, eż go z tra-
funku napadł anno 1626 w KIakowie p. Zebrzydowski 2 ; usłyszawszy, że
[2475] a Na pr. marg.: Wieluń. I) Luka na ]2/3 W. C Lw., brak. d Na pr.

marg.: od Małuskiego, sługi
p. Koryciń(skiego) .
[2476] a Na pr. marg.: u Sącza. b Pod tekstem: od Miłakoskiego studenta.
(2478) a Na lewym marg.: 94. b Lilka po wydrapanych słowach: za sobą. Na pr.
marg.: u Starczowskiego, opata płockiego.
660
[2479J ZEDLJMOWSKI - [24821 ZĘBRZUSKI
się tak zowie, okrutnie połajał i znieważyć kazał o tęn tytuł. On wykręcieł,
że "się ja Zebrdoskim, a nie Zebrzydoskim zowę". Tęn służąc potym komuś,
okradł go twardo, bo miał ze dwa tysiąca czerwonych złotych w kaftanie.
Nosieł go zawsze na sobie, a tajeł się jeszcze z tęm i anno 1630 służąc u księ
dza Starczoskiego, opata płockiego3, i potym c.
[2479] ZEDLlMOWSKI, opisanie tego jest pod Szedlimowski.
[2480] ŻĘDZIANOSKla nazwał się *** syn *** z Wodzisławia mia-

steczka w krak<owskiej) zięmi. Kilka beło tych braciej, w Wodzisławiu mie-
szkali ***. Ten jeden tak się nazwał służąc u ślachtyl. Potym trzymał arendą
anno 1616 od Miechowa mila Witowice od p. Czernego 2• Mial synów dwu,
jednego *** zabito belo *****b. Dziewkę dał bel za Szejnboka Aleksandra,
mieszczanka krakoskiego, o których pod S3.
[2481] ŻĘDZIANOSKla zwał się też *** astrolog w Krak<owie) , który

judycyje alias kalendarze często wydawał ab ann o 1616 1.
[2482] ZĘBRZUSKI nazwał się Jadam, chłopski syn z Zębrzucic l , a nie- k.465
którzy mówieli, iż z Zębrowa 2 miasteczka z Mazosz. Tęn nazwany u Zpa-
włowskiej rzeczonej siestrzęnicę pod Żarnowcem pojął beł, {Radwańską
rzeczoną3,} z którą miał syńca jednego ***, dubiela 4 srogiego, jako i pąn
Nanko [s]. Dał go beł służyć circa 1628 do Trepki Mikołaja, gdy {za Bochnią}
Dębno trzymał prawem Dębickiego Jana, od pani Fraksztynowej5 (której
w tęm Dębnie pod tęn czas wyłupano beło sklep z depozytu. Wzięto arzeczy
kosztownych nięmało, jako pieniędzy, srebra na kilkanaście tysięcy, klej-
notów, rzędów kosztownych z kamięńmi, szat, futer bogatych, ceny6 bar-
dzo wiele angielskiej b, miedzianego i wielkiego naczynia, skrzyń, szaf gdań-
skich sztukwarkowych 7 kosztownych i kuchennego naczynia kucharskiego
etc a . O którem wyłupaniu tego depozytu opisanie jest i pod Zaręba, i pod
Szerzyński). Ten zaś syniec Zębrzuckiego [s] anno 1633 beł za wyrostka
u p. Leśniowskiego, starosty drohickiego 8; miał lat 25 *****C. Ten Zpa-
włowski beł mieszczanina bednarza syn *** Z Jędrzejowa; pojął bel ten bed-
dnarz *** chudą ślachciankę z Sobowic d9 od Pińczowa, Pawłowską, z któ-
rą miał tego syńca, który iż Pawłowską matkę miał, nazwał się Zpawłowskim.
Pojął beł chłopównę, rzeczoną Żarczycką, o których wyszszej pod Z, a wy-
[2478] c Na pr. marg.: 11 000. Niżej szyfrem: poimać go.

[2480] a Na pr. marg.: Wodzisław. b Luka /la 1//3 IV.
[2482] a-a LIV., brak. b Na pr. marg.: w Dęhnie depozyt wyłupano anno 1628.
c Luka na 2 w. d Na pr. marg.: Jędrzejów.
661
[2483) ZEMBRZUSKI - [2486) ZEROMSKI
przedawszy się z Lelowa kupieł beł sobie dożywocie na wójtostwo pod Żar
nowcęm u brodu, a gdy umarł anno 1618, musiała je żona jego puścić. Wy-
prowadzieła się na drugie wójtostwo abo raczej szołtystwo, które beł we
wsi Chlinie lO mąż niedawno kupieł u Wolbrąma miasteczka. Po śmierci tego
męża zaraz Chlinę tę puścieła Zębrzuckiemu temu, co miał jej siestrzenicę,
{a mieszkała przy nich,} i rzeczy wszytkie mężowe , i pieniądze oddała, któ-
rych bliszszy beli powinni z ojca mężowego w Jędrzejowie i brat, który w Żar
nowcu mieszkał e . Z tego spadku wziętego tęn Jadąm Zębrzucki dostatnim
stał się. Trzymał aręndą wieś Porębę u Wolbrąma anno 1619, zaś mieszkał
-
w tej Chlinie. Slachcicęm zowie się. Z tego spadku Zębrzucki do-żebrał się
i zwać ślachcicem, ale aza się kto najdzie, co go kadukięm może zebrać Z te-
go wójtostwa i z tytułu ślacheckiego f ?
[2483] ZEMBRZUSKI zwał się Marcin. Tego pozwał bel (jako famatum
i impossessionatum) jego mość p. Tarło ad baniendum et publicandum.
O tem nota in act<is) causarum officii Lublinen<sis) anno 1630, Sabbato
post Dominicam Exaudi [18 V).
[2484] ZELCZyNsKJa nazwał się od Zeł-czyński, co zeły l czynieł,

abo raczej tłukł siedlarzom na zełowanie b.
[2485] ŻELECHOWSKIa nazwał się *** miejski syn *** z Żele ch owa,
miasteczka p. Gostomskiego, wojewody mazowieckiego l. Ten nazwany
służeł u p. Płazy, starosty lubaczowskiego 2, circa 1620 i 1633. Pojął bel
ślachciankę pod Jaworowęm ze 4 tysięcy i tamże mieszkał i 1633 b .
k.466 [2486] ŻEROMSKI nazwał się Wawrzyniec, chłopski syn *** z Cieka-
nowal, od opacta sulejowskiego ta wioska a. Tego Wawrzyńca wziął beł
anno 1613 konfederat moskiewski 2 służyć sobie, przy którym tak bardzo
szarpał w koronnych państwach , abo raczej odzierał, z którego żeru nazwał
się Żeromskim i dał na zastaw pod Mościskami b3 na ***. Pojął beł Skór-
kowską niejaką C4.
[2482] e Tamże: Żarnowiec. Pod tym rysunek tarczy z h. Doliwa i litery: A Zł

f Na pr. marg.: 12000. Na odwr. k. poprzedniej, 464: Nota o tern jest w księgach causa-
rum fisci simplicium anno 1637: N ( obi!is) Adamus Zebrzuski con( tra) Agnetam famati
olim Stanislai Kośmider molendinatoris Żarnovecen ( sis) causa in regestra 259.
[2484] a Na lewym marg.: 86. Brak w kopii 1'1". b Na pr. marg.: od p. Gomoliń-
( skiego) Pawła w Krak( owie) student( a) .
[2485] a Na lewym marg.: 83. b Na pr. marg.: Żelechów jest też wieś pod Kamion-
ną. O tern pod Warszawski.
[2486] a Na pr. marg.: pod Mościskami. b Tamże: 10000. c Pod tekstem:
p. Donin o tern.
662
[2487] ŻEROMSKI - [2490] ZGÓRSKI
[2487] ŻEROMSKIa zwał się też *** chłopski syn ***. Bel kantoręm
w Kaliszu. Potym miejskim pisarzem tamże, zaś ziemskim kaliskim pisarzem,
zaś bel rejentem; bel u p. Zamojskiego anno 1632. Beł pierwej cześnikiem
nadwornym, potym kuchmistrzem u króla; dał mu beł król 1624 starostwo
bydgoskie. Pojął bel Parzniewską. Siostrę jego pojął bel rodzoną Czarnec-
ki, co na Żywcu beł administratorem. Tęn Żeromski umarł anno 1633.
Jest dworek ich w Kaliszu przeciw Św. Mikołajowi. I ociec jego tamże w Ka-
liszu leży. I tego syna jego nie zostało potomka l.
[2488] ZEJMA a zwał się *** ze Żmudzi *** młynarski syn. Ten beł za
ciurę u lisowczyków anno 1620 i na Śląsku, i z tego się zapomógł, że dał
od Sieradza mila na wioskę *** kilku tysięcy. Pojął bel w kaliskim kraju
Wyleżyńską wdowę anno 1628, {Droszewską Z domu,} z kilkorgiem dzieci l
***. Miał ze Żmudzi służkę Lubańskiego Aleksandra 2 od kilku lat. Od Za-
tora ten Lubański bel. Jak odstał od Zejmy, służeł w sieradzki ziemi p. Ro-
gozińskiemu Stanisławowi 3 , a że znał rodzinę jego chłopską we Żmudzi
ten Lubański, czuwał nań długo zagładzić go, aby go nie osławieł być chło
pęm. Że raz wstąpieł jadąc po drodze do tego Zejmy w mięsopusty anno
1630 {z Wyścielskim 4 niejakim} do domu jego nad Wartą rzeką ***, rad
mu beł w rzeczy, aż potym w nocy do tej izby, gdzie im dał złożenie, wpadł
z kilką czeladzi b, haniebnie śpiącego zastawszy porąbał i zawieść nocą do
lasa, strzelić jeszcze w łeb i zakopać kazał. P. Rogoziński, dowiedziawszy
się o zabiciu sługi Lubańskiego, kazał go wykopać i protestacyją uczyniwszy
i inkwizycyją, pozywał Zejmęc ***, a Wyścielski też, co beł Z Lubańskim
na tęn czas u Zejmy, pozywał o więzienie swe i przewiódł prawo. Dał mu
Zejma [d] 200 zł.
[2489] ZGŁOBICKla zwał się *** chłopski syn *****b. Beł za urzęn
nika w Biadolinach, wsi biskupa krak<owskiego) od Radłowa. Zaś bel tak-
że za urzęnnika circa 1630 w Biskupicach u Koszyczek, wsi opata tynieckie-
go. Miał żonę *****, Z tą miał tylko jednę dziewkę, którą dał za bękarta,
rzeczonego Żydoskiego, o którym pod Z niżej, co miał szołtystwo pod bi..
skupęm krakows<kim) w Wolej Radłowskiej.
[2490] ZG6RSKIa zową się Jąn i Wojciech, chłopscy synkowie ***
[2487] a Artykuł dodany na odw/'. k. 465.

[2488] a Na lewym marg.: 50. Na prawym: wie o n im p. Zalewski w Brzykowie [?)
u Widawy jako zeką [s] młynarza i wieś. b Tamże: w sieradzki ziemi. c Tamże: 20000.
d Lw.: albo raczej szelma.
[2489] a Na lewym marg.: 85. b Luka na l/JW.
663
[2491J ZIELEŃSKI - [2492J ZIELEŃSKI
od Kurowa spod Lublina. ląn l służeł p. Fierlejowi, staroście kazimirskię

mu 2 , i circa 1620, puścieł mu beł wieś Medykę pod Przemyślęm do wiernych
rąk i tam się spięniężeł *****0. Drugi, Wojciech, służeł p. Szumowskięmu
w Jarosławiu. Ci oba od r. 1628 w przemyski zięmi trzymali arendą na trzy
lata Rączynę od p. Gorajskiego Marcyjana3 [e].
k.467 [2491] ZIELENsKl nazwał się *** bękart Zieleńca, mieszczanina z Wo-
dzisławia w krak<owskiej) zięmi. Miał go z Kachną niejaką, która po tęm
bękarcie beła mamką u p. Korzeńskiego w Charśnicach 1 u Jędrzejowa. Po-
tym szła beła za młynarza do Księża Wielkiego. Ten bękart *** będąc przy
tej matce uczeł się w Księżu w szkole. Jak młynarz jej umarł, ta Kachna słu
żeła zaś do dzieci przyglądania a u pani Trepczynej w Chobęndzy2 u Mie-
chowa circa 1626, a tęn syn jej *** bękart służyć poszedł do rawskiej zięmie
*****b. Tam służąc za chłopca powiedał więc matce i przed pacholikami,
że panny tamte pańskie kochały się w nim i jako łazieł często do nich po
węgle, kędy sypiały, i koleją brały go do siebie na zabawy; przez trzy lata
tak z nięmi cieszeł się w pokoju ich ***. Tak tęn pan bękart oblubieniec po-
paskudzieł tamte panny miełośnice pierwej niż p<an) małżonek, co się któ-
rej dostał. Podziękują mu, że im je wyprawieł, nie miałyby już chodzić w więń
cach zielonych, bo im ich więńce sprofanował i pogniótł Zielęński bękart;
zieloność wziął , a naruszone zostawieł. Już ich trzeba często chędożyć. Do-
stały {ony} zaś po bękarcie skurwegosyna ***. Udawał się ten bękart za ślach
cica i pojął tam w rawski ziemi anno 1627 ślachciankę *****e. Matka jego,
ta Kachna, mieszkała i anno 1632 na Kazimierzu u Krak<owa) u Kozła
mieszczanina, niedaleko kościoła Św. Wawrzyńca d.
[2492] ZIELENSKP\ co się zową, sześć braciej, tych ociec, Mikołaj,
z Bochnie mieszczanin beł i brat ojca ich beł w Bochni mieszczaninem i anno
1632. Ten Mikołaj, ociec ich, pojął beł circa 1580 kaczmarską dziewkę w Wo-
lej Radłowskiejl, wsi biskupa krak<owskiego) b, i zbudował beł sobie podle
karczmy domek; tamże mieszkał i anno 1632. Stary beł, synów miał sześć
z ta kaczmarcząnką: Matysa, Stanisława , Szczęsnego, Mikołaja, Krzyszto-
fa, Wojciecha. Ślachtą się zwali Zielęńskimi. Matys od Wolej tej Radłowskiej
niedaleko, w Michowicach u p. Kuczkowskiego 2 , pojął służebną ***. Beł
kaczmarzęm na tej karczmie w Wolej Radłowskiej i anno 1632, i potym;
grawał na skrzypkach chłopom. Miał synów dwu małych ***** c. Stanisław
[2490] b Luka na fl / 5 w. c Lw.: potym indziej wynieśli się.

[2491] a Lw., brak. b Luka na pól w. c Luka na 24/5 w. d Na pr. marg.: na
Kazimierzu.
[2492] a Na lewym marg.: 69. Na prawym: Bochnia. b Tamże: Radłów. c Luka
na przeszło 2 w.
664
[2493] ZIELĘNSKI - [2496] ZIELOGÓRSKl
beł plebąnęm w Górach, wsi na Podgórzu ***** d. Szczęsny w Radłowie

tem biskupim bel wójtęm i anno 1632. Żonę miał kaczmarkę zRadloważ
Barszczównę i syńca ***, miał lat 4 anno 1633 ***** e. Misiek służeł u żoł
nierza któregoś anno 1632, {co} w interregnum leżą mieli w Nowym Mieście
*****f. Krzysztof służeł Maciejoskiemu [g] anno 1632 w Glowie 3 w krak(ow-
skiej) zięmi ***** h. Wojciech przy ojcu bel w Woli Radłoskiej anno 1632,
mial lat 26.
[2493] ZIELĘŃ"SKJa zwał się *** chłopski syn *****. Służeł w krak(ow-
skiej) zięmi księdzu Grodzińskiemu 1 circa 1630, potym z pub(l)iczną mie-
szkał przy Krak(owie) ku Lobzowu, na Retoryce zową, w domu. Od dwu
lat tej retoryki uczeł się i anno 1634 b2 .
[2494] ZIELEŻYCKIa zwał się *** chłopski syn *****, wziął tytuł od k.468
zielem życia, że matka jego, baba, zielem żeła nosząc je Z lasów do Krak< 0-
wa)b, zaś i w głodny rok urodzieł się jej beł ten syn, w który czas zielem
odżywieła go, to jest gorczycą, mleczem, szczawiem, sałatą, warzając to
miasto kasze etc. Tęn uczeł się pauperibus chodząc w Krak(owie) circa
1626. Potym r. 1632 beł gospodą na Mikołajski ulicy u brony niedaleko od
Gródku. Studując w Krak<owie)l wiódł towarzestwo ze studentęm Szypow-
skim, o którym pod S. Mial lat 20 anno 1634 c .
[2495] ZIELIŃ"SKla nazwał się Jąn, chłopski syn z Brzezia ***, od Wie-
liczki mila, poddany p. Zieleńskiego 1 • Niektórzy powiedali, że bękart
p. Zieleńskiego i przeto od tego nazwał się, e tylko wyjął ze śrzodka a nazwał
się Zieliński. Ten studował w Krak<owie) circa 1632 i 1633 2 , na Mikołaj
ski ulicy miał stół najęty i gospodę. Rozumięm, że nie chłop ociec na to mu
nakładał, ale pewnie ten p. Zielęński, a przez ojca w rzeczy, co matkę Jan-
kowę miał, tęn nakład jakoby sełał. Coś w tęm za okoliczność jest etc. b
[2496] ZIELOGóRSKla nazwał się Sobestyjan, ze Lwowa rodzic ***.

Uczeł się pierwej we Lwowie chodząc pauperibus. Potym w Krak<owie)b
studował i pojął starą babę z pięniądzmi, {Cerusową wdowę, anno 1634 1,}
[2492] d Luka na 14/5 w. e Luka na 2 w. f Luka na 12/3 w. g Lw.: Ciołkowi

h Luka na 2 w.
[2493] a Artykuł dodany na odwr. k. 466. Na lewym marg.: ks. Grodziński. Artykułu
tego brak w kopii Iw. b Pod tekstem: od p. rn(istrza) Dąbr(owskiego).
[2494] a Na lewym marg.: 63. W kopii Iw. artykułu tego brak. b Na pr. marg.: Kra-
k(ów). c Pod tekstem: o tern student Węgrzyn od P(anny) Maryjej i ks. Gornoliński.
[2495] a Na lewym marg.: BB. Na prawym: P. Zieleński. b Pod tekstem: p. Paweł
Gornoliń(ski).
[2496] a Artykułu tego brak w kopii Iw. b Na pr. marg.: w Krak(owie).
665
(2497J ZIEMIANIN - [250oJ ZLOBECKI
i kupieł kamieniczkę na Wiślnej ulicy przeciw Bursie Pauperum u Rubin-

koskiego 2 • Trzymał czopowe piwne i gorzałczane w Krak<owie) i na Kle-
parzu od poborców i anno 1634. Więc potwora chłopska, chociaż ma żonę,
tę babę, a chodząc po czopowe do kaczmarzów, to jak upatrzy przygladszym [s]
dziewkę, odpuści matce za nię czopowe, że mu jej pozwoli, abo i drugiej
przepłaci pieniądzmi. Boję się, by Zielogórskiego ziele z góry nie zarazieło,
abo i studenci, jak go zaskoczą, przeniosą go przez kijc.
[2497] ZIEMIANINa civis Crac<oviensis) , O tem indignationis nota
in actis terrestribus Crac( oviensibus) post Michaelis anno 1533: generosus
Martinus Ziemianin, civis Crac<oviensis) , in Owczaryl heres, ab Alberto
Żarski 2 acquisitam villam Owczary n<obili) Ioanni Konopnicki3, genero
suo, eam donat etc. Dwa zapisy tego są etc 4 .
[2498] ZIĘTARSKIa nazwał się Stanisław, syn balwierza Jąna ślepego
w Miechowie. Żyw bel ten ociec jego balwierz i anno 1634 b ***. Tęn syn
jego uczeł się krawiectwa w Miechowie. Nie podobało mu się i szedł bel
służyć mila od Miechowa p. Boratyńskiemu w Sławicach l od kilku lat i anno
1634. Miał lat 22 i śrąm przez gębę.
[2499] ZIÓŁKOWSKI nazwali się 4 bracia. Ociec ich Ziółko balwierz
beł w Uściu nad Rabąa, umarł anno 1630. Jan, syn jego, w Uściu mieszkał
i anno 1630, pojął bel Wędzimusząnkę ***. Stanisław mial drugą żonę z Pro-
szowic, też w Uściu mieszkał i anno 1630 ***. Wawrzyniec, ten u ślachty
służal, beł w Prusiech pod hetmańską chorągwią anno 1627. Przyjechał beł
do ojca anno 1630; buczna potwora i za ślachcica niesie się *****b. Jędrzej,
tęn balwierstwa u ojca uczeł się. Służeł za balwierza u pana Zborowskiego
na Melsztynie 1 od r. 1624, potym anno 1626 zjechal do wojska, w Wilnie,
powiedają, ożeni el się anno 1629; nie beł potym w Uściu c , że tam za ślach
cica udaje się [ss)2.
k.469 [2500] ZŁOBECKIa nazwał się *** chłopski syn *****b, bodaj nie księ-
ży basztardus. Wziął go bel ksiądz Wielicki, kanonik krak( owski)l, za chłop
ca od Św. Ducha w Krak<owie ) , gdzie bękarty wychowują. Bel u niego od
[2496] c Na lewym marg.: u Hanuśki bywa na Kleparzu. Niżej: Studęntom powie-

dzieć. Pod tekstem: od p. m <istrza) Dąbr< owskiego) .
[2497] a Artykuł dodany na odwr. k. 467. Na lewym marg.: Indignatio actor<um)
Crac<oviensium) Ter<restrium) anno 1533.
[2498] a Brak w kopii Iw. b Na pr. marg.: Miechów.
[24991 a Na pr. marg.: Uście. b Luka na 1 1 /3 W. Lw.: kpisko srogie. c Na pr.
marg.: Wilno.
[2500] a Na lewym marg.: 98. Na prawym: Krak<ów). b Luka na 1/3 w.
666
(2501) ZŁOTNICKI - (2505) ŻMUDZKI
kilkunastu lat {abo 20}, że i za sługę miał go i r. 1634. Miał lat na ten czas
30 kilka. Barwy miewał zawsze od księdza cudne, czapki sobo1cami pod-
szyte, c szarłatne, barwa błękitna naczęściejC, ferezyjki z kołnierzami d.
[2501] ZŁOTNICKla zową się dwa bracia ***, synowie złotnika ***
z Lublina, który ze Gdańska tam przychodzięń. Ci synkowie jego uczelj
się w Krak<owie) anno 1634 i 1635, Złotnickiemi zwali się i ślachtąl.
[2502] ZŁOTOGóRSKla nazwał się Jan, bednarza Nowaka syn z Bel-

życ od Lublina. Ten lisowską służeł z Kamieńskim circa 1632. Przedtym
up. Czureła 1 , zaś u p. Ostroroga 2 służeł circa 1630. Pojął circa 1637 in Octo-
bre po śmierci Zawadzkiego *** bękartkę {Marynę}, wziął po niej dwa ty-
siąca. Matka jej a założnica tego Zawadzkiego szła beła {circa 1634} za Woj-
ciechowskiego, co bet za urzennika u tego Zawadzkiego. Bękartów zaś nie-
wielkich trzej zostało tego Zawadzkiego. Śmiłów trzymał zastawą od jm.
p. Gorajskiego 3 ten Zawadzki i wtem Śmilowie belo tej bękartki wesele b.
[2503] ŻMIJOWSKI zwał się Jerzy bękart *****al. Miał żonę Cisiankę,
mieszczkę z Buska w Rusib. Bywał wołowcęm, zaś anno 1622 służcł pod
Chocimięm w rocie p. Michała Tarnoskiego 2• Pojął beł drugą żonę, służebną
od pani starościnej kamienieckiej 3, nazwaną Rogulską, miał z nią potomstwo
*****c. Dziewkę dał bel za chłopka Sierzchowskiego, o którym pod S.
[2504] ŻMIJOWSKra zwał się *** bękart chłopski *****. Ten paupe-
ribus chodząc uczeł się *****. Zaś bel u podpiska w Przemyślu za chłopca
po kilku lat i prokuracyją jął się bawić. Tamże w Przemyślu anno 1631 po-
jął miejską dziewkę, Soszezankę, na Lwowskiej ulicy b.
[2505] ŻMUDZKI zową się dwa bracia, Stanisław i Wojciech. Ociec

ich bel mieszczanin {Żmuda} w Myślinicach na Podgórzu. Arendował mu
bel p. Smolik *** Krczonów l pod Tokarnią na Podgórzu. {aSpod Miechowa
przywozieł się do Krzconowa tego a.} Pojął beł wdowę złotnikową Krzy-
stofową, której syn od złotnika nazwał się Rudnicki, o którym pod R. Zaś
szła za drugiego, tego mieszczanina {Żmudę}, co synowie nazwali się Żmu-
[2500] c-c Lw., brak. d Lw.: i ożenił go dobrze. Miał i synów, z którymi i on za
szlachcica dryblas udaje się.
[25021 a Artykuł dodany na odwr. k. 468. W kopii Iw., brak. b Na lewym marg. cy-
rylicą nalożoną na tekst pierwotny: od p. [wyraz Ilieczytelllyl Samuela u p. Gorajskiego.
[2503] a Lilka na pól w. h Na pr. marg.: Busko. c Lilka na 1/3 w.
[2504] a Na lewym marg.: 42. b Po artykule lilka na przeszło 3 w. Na pr. marg.:
Bel Żmijoski z Litwy ślachcic, co kupieł Żółwiu u Chęcin. Żyw bel anno J631.
[2505] a-a Lw., brak.
667
[2506] ZNA:.iIĘROWSKI - [2509) ZOLEWS KI
dzkimi. bSyn jego Stanisław, z tą złotnikową miał goc. Ten służeł •p. Jorda-
nowi i z bratem Wojciechem. Zaś anno 1627 Wojciech służeł u p. Smolika,
sługi książęcia Zbarawskiego 2, kasztel<ana) krak<owskiego) . Zaś oba anno
1629 beli u p. Zborowskiego na Melsztynie 3. Potym anno 1630 ujm. p. Tar-
ła 4 . Ci czasęm i Rudnickiemi zwali się, jak ich brat przyrodni b •
[2506] ZNAMIĘROWSKI nazwali [s] się Sobestyjan , syn Gaczala tka-

cza w Tabaszowej I, mila od Cchowa. B e ł żyw ten tkacz i anno 1630; Gole-
szównę miał za sobą, z którą miał tego Sobestyjana, który anno 1629 po-
jął bel niejaką Górską *****. Ten Sobestyjąn w tej Tabaszowej kupieł z.aku-
pieństwem rolą pustą z domem, na którym mieszkaP i anno 1630. Za ślach
cica poczynał się udawać 2 . Siostrę jego pojął Olszowski, chłop w Witowi-
cach u Cchowa; o tem pod O [b].
[2507] ZNAMIĘROWSKI zwał się *** chłopski syn *****a. Ten w Pod-
górzu za cymbalistę grawał po miasteczkach. Służyć go bel wziął żołnierz;
uciekł od niego okradszy go bardzo. Zaś circa 1622 w powietrza po mia·
steczkach zachadzał, a odumorki 1 zarywał, zadawszy sobie, co mu nie szko-
dzieło powietrze, że z tego anno 1624 trzymał arendą pod Krosnęm wioskę
*** od opata tynieckiego b2 • Pojął w Podgórzu Czermieńską ślachciąnkę3.
k. 470 [2508] ŻOCHOWSKIa nazwali się dwa bracia, chłopscy synkowie ***
z Żuchowa , wsi w Podgórzu u Rzemienia 1. Ci uczeli się w Sendomierzu cir-
ca 1625, potym anno 1629 do Krakowa przywędrowali; ucze1i przy szkole
P<anny) Maryjej. Starszy *** miał lat 22 *****b. Młodszy, Wojtek, miał
19 wtem r. 1629, wąsy puszczały się im; do kancelaryjej udać się myśleli,
a potym za ślachtęc.
[2509] ZOLEWSKI co się zową Olbrycht i Jąn, i stryjeczny ***. Beli
to ojcowie ich tkacze w Wieluniu dwa bracia, jednego zwano Jedynak, dru-
giego Mikosz. Tęn Mikosz miał z Wielunia Kochównę, mieszczkę; żywa
beła jeszcze, starą bedąc, w Wieluniu i anno 1631. Zgorzał jej bel dom, nie
zbudowała go i anno 1632 *****a. Jedynaków syn *** służeł p. Łubnickiemu,
kasztel<anowi ) wieluńskięmu 1 , circa 1580; beł u niego za pisarza prowen-
towego gumięnnego w Działoszynie, w Rębielicach 2 i inszych wsiach u Wie-
[2505] b~b Jw. c Na pr. marg.: Ten syn jego na Ukrainie wdowę ślachciankę pojął
anno 1635. Siostrą zaś jego Zwierzajski, chłop także, pojął circa 1632.
[2506] a Na pr. marg.: 5000. b L w.: opisanie stoi.
[2507] a Luka na 1/ 3 11'. b Na pr. marg.: 14000.
[2508] a Na lewym //larg.: 64. lJ Luka lIa 2 w. c Na pr. marg.: Żochowski
zwał się też pisarz zadworny anno 1635. Pod tekstem: od Łukasza chłopca.
[25091 a Luka na pól w.
668
[2~09J ZaLEWSKI
lunia. Tamże pojął beł tego p. Łubnickiego bękartkę, którą miał z chłopską
dziewką Z Wolej od Janowic 3 z łęczyckiego kraju. Wychowała się beła wtem
Działoszynie; Wolską ją zwał od Wolej (brat jej, bękart tegoż pana, także
Wolskim zwał się, co beł na Pieszkowej Skale od p. Łubnickiego Macieja 4
dozorcą do wiernych rąk circa 1616) *****. Tęn Jedynaków syn *** będąc
wtem Działoszynie w ząmeczku pod czas maksymi1ijanistów 5 circa 1587
tylko sam, bo pąn bel dla tych żołnierzów odjechał, a tęn mając klucze od
sklepów, skarbnic, wywiózł nocą kryjomo przez fOlmany najęte do Wielu-
nia przed żołnierzmi co kosztowniejsze rzeczy: srebra, ceny6, miedzi, sukna,
bławaty, szaty, klejnoty, korzenia, bogatsze kobierce, obicia gdańskie, opo-
ny etc. Pieniądze i niektóre rzeczy w zięmię pokreł, że tego prawie nikt z cze-
ladzi folwarkowej nie wiedział ani poddani na wsiach, ani w mieście, dlatego
częścią, aby nie miał z nich żołnierz języka o rzeczach. W kilka dni wpadl i
maksymilijanistowie w Działoszyn, ktoś im skazał o depozycie tamtęm,
poodbijali sklepy do skarbnic, skrzynie połupali, ale prawie nic, ledwie coś
podlejszych rzeczy zastali i że się im nie zeszły, nie brali, o częm tęn, co też
tam beł na ten czas z żołnierzmi, mnie tę relacyją do opisania sprawieł
***. Pąn wieluński kasztel ( an) po żołnierzach przyjechał w kilka niedziel,
obaczy znaki wyłupania, chłopi mu też powiedzieli, tego nie wiedząc, że do-
zorca pierwej to bel wypróżnieł. Sąm też panu powiedzieć zamilczał, gdy
tak W ład mu trafieło się na żołnierze zwalić. Póki pąn żyw bel, po Jedynaku
nie znać beło, aby co miał mieć. Umarł pąn w kilka lat, eż dopiero owo po-
branie abo raczej kradzież na nich się znacznie okazała. Gdy te rzeczy sprze-
dał w inszym kraju, jako w Krakowie, w Lublinie, oddał to synowi star-
szemu, Olbrychtowi, którego miał z tą bękartką, a sąm Jedynak, jak mu
żona ta umarła, został ksiedzęm i plebanęm w Wałknowach 7 u Wielunia,
gdy wakowała plebanij a etc. b Olbrycht naprzód nie ufając z tem się w Wie-
luniu szerzyć, jechał do Olkusza. Kupieł folwark za murem, {obiel sobie
w nim oponami gdańskimi, co beli p. Łubnickiego pobrane c z Działoszyna,}
i pojął mieszczkę w Olkuszu. Dostał trzymania tamże 0lbory8 królewskiej
za gotowe pieniądze, na której będąc kilkanaście 1at 9 zebrał więcej pięnię
dzy. Zolewskim począł się zwać i z bratem rodzonym, Jąnem, którego miał
przy sobie, pisał się z Zolewka jakiegoś 10 . Napisał sobie enologiją zmyślo
ną, na którą za częstowanim uprosieł kilku drobnej ślachty, co mu się pod-
pisali. Herb na krzyż trzy grele przybrał sobie 11. Kupieł bel wioskę Kwa-
śniów 12 u Olkusza, zaś o granicę Cieślin 13 wioskę circa 1606, potym Suli-
sławice, od Miechowa mila d14. Przedarował beł astrologa Jana Muzoniusa,
co mu bel przypisał kalendarz anno 1603 15 zalecając jego urodzęnie, w któ-
•
[2509] b - b Na odwr. k. 470. c Lw., brak. rl Na lewym marg.: 100 000.
669
[2510] ŻÓŁTOWSKI - [2511) ZÓRAWSCY
rem pisał, że "jeśli się kto ozowie mówić przeciwko twemu ślachectwu, te-
dy nie dbaj nic na to, bądź instar equi generosi, qui canem latrantem solea
ferrea solet calcare etc. Mąm tęn kalendarz l6 . Tęn Olbrycht miał syna Woj-
tka z tą mieszczką z Olkusza e . Pojął beł ten Wojtek anno 1631 Moskorzow-
skąl7, umarł bez potomstwa anno 1634 18 , chował go ociec Olbrycht w Kra-
kowie. Herb sobie przybrał trzy grele, co się nięmi rzeźnicy z piwowary na
jachtelach 19 zbijają, na krzyż je także dal rzezać pie czętarzowi jako kopije
alias Jelita *****f.
Brat Olbrychtów stryjeczny a syn Mikoszów tkaczów, co go urodzieła
Kochówna, ten nie bel tak dostatni, ale go zapomógł Olbrycht dla swej sła
wy, że aręndą trzymał wsi koło Le1owa. Tęn pojął bel Modliszowską20 ***.
Z których aręnd przyszedł beł do kilku tysięcy. Miał syna *** i dzi ewkę dał
bel za Śladkowskiego ***** i:m. Ci tedy synowie tkaczów, Jedynaka i Mi-
kosza z Wielunia, nie mogą się zwać ślachtą, bo są je:zcze żywi w Działo
szynie i w Wieluniu, co je pamiętają, i ich roboty tkackiej jest sieła w Wie-
luniu hi koło Wie1unia u ślachtyh, obrusów i serwet. Trzeba by tych synów
tkaczowych od ślachectwa wy tkać znowu do warstatów, bo płótna tęmu zdro-
żały, że {sit'} tkacze do wiosek i tytułów ślacheckich tkają)).
k.471 [2510] ŻÓŁ TOWSKI nazwał się *** chło.pski syn *****al. Ten bel za
urzennika we Zborowi e w sendomierski ziemi li jm. p. Zebrzydowskiego,
miecznika koronnego 2, circa 1628 i potym lJ • Poddany to beł nieboszczyka
p. Tarnowskiego Gabryjela, co beł starostą krak<owskim) kilka lat3, i tak
to bel urzennikiem ujm. p. miecznika, gdy bel pojął panią Tarnows ką tę
wdowę4 etc. cNie miał żony i nie chce mieć c .
[2511] ŻÓRAWSKICHa dictos pozwał beł pan Matyjasz Ługowski,

filius olim Ioannis Ługowski l, na roki grodzkie łukowskie {anno 1629};
ex appellatione promowował Żórawski na trybunał lubelski inter causas officii,
o czem nota jest in actis offi<cii) anno 1630 Sabbato post Dominicam Mi-
sericordiae [20 IV]. Pozwu kopija taka: Vobis Stanislao, olim Ioannis, Sta-
nislao, Matthiae, filiis olim Andreae, filiastris vero olim Iacobi, quondam
Stanislai fabriferrarii nuper de hac luce decessi, Żórawskim Kukom, ut se
asserunt, dictis Kowalikom seu Szczudłom, nec non Helisabethae assertae
- - - - - --
[2509] e Tamże: Trzy grele herb. Pod tym rysunek tarczy, a na niej trzy skrzyżowane
"grele" gloll'iastymi końcami IV górę, czyli parodia h. Jelita. Litery: O Z Z Z. f Luka
na 2 J / 3 w. g Luka na pól li·. Lw., brak.
h-ll
[2510] a Luka na l ! 3 w. b Na pr. marg.: Żóltowski ten też
jakiś trzymał***
arendą Krzyszowice u Proszowic od tejże p. Miecznikowej i anno 1639. Brat jego
na Ukrainie ożenieł s ię. c - c Lw., brak.
[2511] a Na lewym I1Ulrg.: 9.
670
[2512] ZUBKOWSKI - [2514] ŻULINSKl
Wysokińska 2 , consortc dere1ictae olim Paul i asserti Żórawski Szczudło scu

Kowaliki plebeis personis etc. cum vos vocationis plebeiae existens in titulos
et stemmata nobilium se intruditis et ad acta nobilium titulo se inserere
curatis. O tern z pierszego pozwu nota jest inter causas offi<cii) Lublini anno
1629 Sabbato post Assumptionis in Coelum B<eatae) M<ariae) V<irginis)
[18 VIII]. Żórawscy potym zadali także plebeitatem p. Ługowskiemu, ale
w dekrecie tern przyznano mu nobilitatem, a Żórawskim plebeitatem cum
poenis3. Z trybunału tegoż odesłąno ich na sejmik deputacki elekcyjej po-
wiatu ich tam wywodzić się. Skąd in duabus septimanis nie przynieśli wywodu
nobilitatem na trybunał tęnże. Za czym, jak in plebeos, skaząno na nich
winy 60 mar<carum) cum abiudicatione tituli nobilitatis et sessione turris
etc.
[2512] ZUBKOWSKla tytuł przybrali trzej bracia, synowie Koliweszki,
mieszczanina w Miechowie. Jakub tkackiego rzemiosła uczel się tkać *****b,
Jan kusznierskiego, który z Krzystofem, młodszym, jechali z lisowczykami,
gdy w Miechowie stali jadąc na Śląsko anno 1620, w który czas powia-
towe roty za nimi jechały ku granicy. Zaś Krzystof bel za sługę u żołnie
rza w Prusiech anno 1627. Potym beli wszyscy w Miechowie i anno 1634
pożenieli się.
[2513] ŻUCHOWSKla zwał się ***, beł mieszczaninem i rajcą w Ja-

rosławiu ***. Potym na arendy wsi wyniósł się do sendomierski ziemie!.
Dziewkę ma swoję księżnie [s] Ostrogskiej Dominikowej2 i anno 1637.
[2514] ŻULIŃ'SKI przezuł się w tytuł ***, miejski synek z Brzeżkaa. za

Bochnią dwie mili, poddany jm. p. Czernego Piotra. Ten służeł naprzód
w Sarbiu u Proszowic u p. Rogozińskiego 1 i tam się spięniężeł u niego. Pojął
beł potym pod Tuchowęm w Podgórzu Gładyszównę ślachciankę, co pod-
starościm w Bieczu beł ociec jej2. Tamże niedaleko kupieł u Aderkina [s],
o którym pod A3, Glinnik pod Jasłęm anno 1627 b , miał i pięniędzy do 20
tysięcyc. Dał beł potym anno 1633 na zastaw pod Tarnowęm kilkunastu
tysięcy na dwie wsi Dominikowi Zasławskięmu ***** d4. Brat tego Żuliń
skiego rodzony z tegoż Brzeżka Brzeskim nazwał się, o tern jest pod B, który
trzymał Sarbią tę u Proszowic od p. Rogozińskiego anno 162g e .
[2512] a Artykułu tego brak w kopii Iw. b Luka l1a przeszło 1 w. Na pr. marg.: Mie-
chów.
[2514] a Na pr. marg.: Brzesko. b Tamże: li Jasła. c Tamże: 30000. d Luka
na przeszło 1 w. e Na pr. marg.: Dwaj rodzeni, a inszych przezwisk.
671
[2515] ŻIJRKOWSK1 - [2520] ZWOLEŃSKI
[2515] ŻURKOWSKP zowie się ***, Żurków syn z Koszyczek, mias-

teczka od Krak<owa) 7 mil. Po służbach się bawieł u ślachty, potym circa
1636 służeł przy dworze p. Zamojskiego, kanclerza koron<nego) i starosty
krak< owskiego ) 1.
[2516] ŻURKOWSKI a zwał się też Wojciech, drudzy ŻARKOWSKIM
zwali go. Chłopski syn jest ***** b. Ten circa 1600 pojął beł Wróblowską
rzeczoną z Wróblowic z Podgórza l , wziął po niej 3000 fi. Arendkami się
bawieł potym *****C. Tenże anno 1640 przejął zastaw w sześci tysięcy od
p. Elżanowskiej na wioskę pod Lubomierzem, trzy mile od Krak<owa)
***** d2. Ten tylko dziewkę ma z tąż S\vą żoną.
k.472 [2517] ZWIERZCHOWSKI nazwał się *** od zwierza chowania, to
jest rogatego bydła w oborze, co je opatrował a . Tego ociec chłop Bera
w Piotrkowicach, wsi mila od Księża Wielkiego w krak<owskiej ) zięmi,
którego Berę za włodarza miał tam pąn Dęmbiński l. Tęn syn Berzyn służeł
p. Korzeńskiemu 2 w Lubczej u Pińczowa anno 1626. Pojął beł anno 1627
Pawłowską niejaką, co niedaleko w Działoszycach miasteczku ociec jej mie-
szkaP; stary beł. Potem Zwierzchowski anno 1629 służeł Wolskiemu, słudze
opata jędrzejoskiego 4 , i anno 1631 b.
[2518] Z\\-1ERZCHOWSKP zwał się t e ż *** chłopski syn *****. Służeł

p. Pawłowi Warszyckiemu l w sieradzki ziemi circa 1632. Obadał2 beł sobie
pojąć publiczną meretricem Waj sową w Krak<owie) , z której potraciwszy
sieła rzeczy, odjechał jej w Krak<owie), a pojechał na służbę anno 1634.
[2519] ZWOLĘ:ŃSKI nazwał się *** ze Zwolenia! miejski syn ***. Ten
służeł za kozaka u książęcia Ostrogskiego, kasztel<ana) krak<owskiego)
***2. Pojął beł mieszczkę w Krak<owie) , Gortacką, co w żelaznych krą
miech siadała. Umarł beł ten Zwoleński anno 1626. Zostało synów jego
dwa ****U. Sama ta Zwolęńska umarła beła anno 1633.
[2520] ZWOLE:ŃSKI zwał się też *** w Małogoszczu muzyk, organista,
i na różnych muzykach grawał circa 1616. Ociec jego kowal beł. Ten muzyk
z miejską dziewką z Małogoszcza miał kilku synów, muzyki także nauczeł
ich; w Małogoszczu częściej mieszkali. Jeden *** pojął beł w Jędrzejowie
[2515] a Artykuł dodany lIa ochrr. k. 471. Brak w kopii Iw.

[2516] a Artykul dodany lIa odwr. k. 471. Brak IV kopii Iw. IJ Luka 1/lI pól/ara w.
c Luka lIa pól w. li Luka na 3/ 4 w.
[2517] a Na pr. marg.: Piotrkowice. b Pod tekstem: od Jeżoskiego.
[2519] a Luka lIa przeszło 2 II'. Na pr. marg.: w Krak<owie>.
672
[2521] ZWOLENSKI - [2525] ZYBERT
dziewkę mieszczanina Woszczyny i tamże puściel mu bel dom trzymać w po-

sagu do kilku lat od r. 1632 i r. 1634 trzymał goa. Dziewkę dał bel zaś tęn
Zwolęński w Małogoszczu za Lorka mieszczanina circa 1620. Ta zaś szła
beła za mieszczanina Kruszeckiego w Małogoszczu.
[2521] ZWOLEŃSKI zwał się Stanisław, beł za urzęnnika circa 1626

u pana Tęczyńskiego, wojewody krak<owskiego) '. Miał żonę piersząa *"'*
i z nią jednego syńca ***. Miał drugą żonę ***, nie beło z nią potomka. Po-
jął trzecią anno 1623 *****; bel z nią za urzęnnika w Wolbrąmie b, dwie
mili od Olkusza, u pani Fierlejowej2. Miał Jat 40 kilka, udawał, że z młodu
u żołnierzów sługował. Urodzieł mu się bel anno 1630 drugi chłopiec. Jednak
tęm Zwolęńskim nie zezwaląmy zwać się ślachtą.
[2522] ŻYCKJa zwał się ***. Ten znać, że jest rodu chłopskiego ***, s.473
prostak srogi, nóg koślawych (nie miała go mać czym powijać) b, urody grubej.
Tak skądsi wyrwał się do sieradzki ziemie, udawał, że bel z łęczyckiej zięmie,
gdzie więmy, iż żadnych Życkich nię masz, oprócz w polu a w stodole żyta.
Tęn służeł w sieradzki zięmi jm. panu Łukaszowi Gomolińskiemu 1 circa
1630, gdzie zmyśliwszy pański list, zarwał od urzenników i ze wsi czynsze
i od kaczmarzów za piwa. Z tęm zjechał panu i z barwą świeżo daną. Pojął
beł w Bryszkach, od Piotrkowa dwie mili, anno 1631 siostrę panów Piwa-
kowskich 2 • Mieszkał z nią pod Szadkięm, zaś w Piotrkowie najmęm c .
[2523] ŻYCCŃSKI nazwał się *** syn woźnego *** w Busku w sendo-
mierski zięmi, w miasteczku mniszek premostrateńskich a . Ten tam w Busku
miał dom i miejskie trzymał jak mieszczanin; bawieł się i służbami u ślachty
pod czas. Dostatek ma koło siebie i udaje się być ślachcicęm.
[2524] ŻYCIŃSKI azwal sięa drugi ***, chłopski syn *****b. Beł za
urzęnnika anno 1627 w Badrzykowicach u Korczyna, wsi pana Zamojskiego,
starosty krak<owskiego) l. Z komp1eksyjej i obyczajów chłop własny, a zowie
się ślachcicęm. Synowie jego będą potężniej.
[2525] ZYBERT zwał się **'" z Krakowa, zda mi się, mieszczanek a *"'*
[b]. Tęn pojął beł bękartkę Cezara Juliusa, co Wodzisław miasteczko trzy-
[2520] a Luka na 1//3 w. Pod tekstem: od Sobańskiego.

[:2521] a Lw., brak. b Na pr. marg.: w Wolbrqmie.
[2522] a Na lewym marg.: 93. b Na pr. marg.: Nescius sui. c Pod tekstem: od
ks. Jacka Gomolińskiego
[2523] a Na pr. marg.: Busko.
[2524] a-a Lw., brak. b Luka na 1/3 w.
[2525] a Na pr. marg.: Krak<ów) . Niżej: w Wodzislawiu. b Lw.: który ma być
z Warmij przychodzień.
48 - W. N. Trepka: Liber chamorum, cz. l 673

[2526J ŻYDOWSKI - [2530J ZYNKOWIC
mał aręndą; O tęm pod C. Zybcrt, gdyby bel nie plebeus, nic pojąłby bel
bękartki.
[2526] ŻYDOWSKra nazwał się Jędrzej , bękart księży z Wiślice, którego

księdza stryjem zwał i anno 1632. Tego tęn ksiądz ożęnieł bel z mieszczką;
miał potomstwo z nią. Miai po tej drugą żonę circa 1626 ***. Temuż circa
1627 wymógł bel p. Czellllieński 1 , co Radłów trzymał od biskupa krak<o-
wskiego) Szyskoskiego, że mu biskup przedał szołtystwo w Woli Radłowskiej
po Bryszkoskim 1) i po Wierzchoskim. o których pod B i W. Bel na tern szoł
tystwie tęn bękart Żydowski i r. 1634. Miał kilku synów; będzie z bękar
ta Żydów ślachty do szubięnice.
[2527] ŻYDOWSKIa nazwał się *** chłopski syn *****. nn beł od kilku-
nastu lat prokuratorem trybunalskim i anno 16341) l.
s.474 [2528] ZYGMUNTOWIca zowie się Krzystof, chłopski syn ***, w Kra-
k<owie) często mieszkował, zda mi się. z Żydy Iichwieł. Tak nieostrożni
i nieuważni grodu krak<owskiego) podpiskowie, że leda chłopa, by tylko
suknię dworską miał na sobie a bóty żółte b, a to i tego w akta grodzkie
krak<owskie) anno 1619 feria 5 post fest<um) Visitationis B<eatae) M <a-
riae) V<irginis) [4 VII] wpisali: nobili s Christopherus Zygmuntowie no-
bili Mathiae Iwanoski intercisam roborat etc. A ci oba plebei są1.
[2529] ZYGMUNTOWIca *** zwał się też *****b. Ten w swowolnych

kupach schował się przeto i plenus excessuum multorum beł. Będqc w Kra-
k<owie) na zaciąg na cesarską anno 1635 po św. Rozesłańcach [po 15 V1I]
zdespektował czeladnika na Stradomiu. który panu swemu, ks. proboszczo-
wi Św. Jadwigi, niósł wino. on i flaszę wziął, drugie potłukł, i czeladnika
potłukł obuchem. Pozwał go o to proboszcz i wzdał in poenis legum; a miał
też i pierszych kilka banicyj na sobie o gwałty i ekscesy.
[2530] ZYNKOWrca nazwał się Mikołaj, syn Baczka, rzeźnika w Skal-

mierzu. Ten uczeł się pierwej w Skalmierzu, potym od 1". 1634 w Krakowie
i anno 1639 w Bursie Pauptorum 1, miał lat 19.
[2526) a Na lell"Y/ll marg.: L. Na prawym: Wiślica. W kopii III'. brak nazwiska jako
hasła. b Na pr. marg.: Radłów.
[2527] a W kopii III". brak nazwiska jako !ras/a. b Na pr. marg.: pod Amendusem,
co jego dziewkę pojął.
[2528) a Na /ewYIII marg.: 10. b Na pr. marg.: Nota grodu.
[2529) a Artykuł dodany na odwr. k. 473. W kopii Iw. brak. b Luka na }1/ 3 l\".
[2530) a Artykuł dodany na odwr. k. 473. Na lewym marg.: Skalmierz.
674
[2531) ŻYTKOWIC - [2534) ZYZAŃSKI
[2531] ŻYTKOWIca zwał się *** mieszczanin, w Krak( owic) beł

i r. 1639.
[2532] ŻYWIECKI a nazwał się Wojciech, mieszczanin w Krak(owie)
na Grodzki ulicy. Temu zlecał p. podwojewodzi krak( owski) l ***, że win
doglądał taksowanych przedawania i anno 1633. {Miał synów jedenastu,
miał lat 80, a żonę trzecią młodą.} Syn tego Żywieckiego, Piotr, najmował
sklep w Sukiennicach i przedawał na łokieć sukna i anno 1633. Jest nota
na ratuszu krak( owskim) banno 1630, co go pozywano o nieoddanie dona-
tywy na czas do poborce miejskiego *****C. Drugi syn *** beł na szkole
u P( anny) Maryjej w Krak( owie) majstręm anno 1627 2 . Posłał go beł
p. wojewoda krak(owski) Tęczyński 3 z synami do cudzej ziemie anno 1628.
Przyjechał beł z jednym synem p. Tęczyńskiego anno 1633, bo zginął drugi na
ten czas tam jeżdżąc 4 ***. Tęn Żywiecki zaś bawieł się przy ojcu w Kra-
k(owie) , po włosku w czerwonych w sukięnnych [ss] chodzieł. Trzeci, Sta-
nisław, też w Sukiennicach sklep mial i anno 1635. Symon u pani Szuberowej
,
w Sukiennicach beł za pisarza i w domu, trzej zaś żołnierską służeli. Slachtą
się zwalib.
[2533J ŻYWIECKla.
[2534J ZYZAŃSKla nazwał się *** syn Kąkolika, szewca z Chęcin
Uczeł się w Chęcinach b , potym tamże beł podpiskięm w grodzie. Bel zaś
kantoręm u fary w Chęcinach pod zamkięm. Potym prokuracyją w grodzic
ją się bawić od r. 1622, eż i 1634. Miał i dostateczek z prokuracyjej. Mial
lat szterdzieści kilkal.
I tak się tego rodzaju plebeanorum zizaniją, to jest kąko

lęm tym, dosiało końca anno 1624, której co się do tych czas
tak przez niedbałość narosło , czas już żniwom wyżąć ją a wrzu-
cić na podział inter plebeios, aby się więcej nie siała i nie
mieszała, bo dość zagałuszała 2 i oszpecała u postronnych na-
cyj tęm rozkrzewięnim iIlustre et insigne semen magnatum
Poloniae c.

[2532] a Na lewym marg.: 96. b-ob Lw., brak. c Luka lIa 2 w.
[2533] a Luka lIaprzeszlo 7 w. tekstu. Na lewym marg.: 16. W kopii Iw. hasła tego brak.
[2534] a W kopii Iw. brak. b Na pr. marg.: Chęciny. c W prawym dolnym rogu
karty: S 128 S 2062.
675
ANEKS·
[2535] MACIEJOWSCY Ciołkowie są ślachta dobra w krakowskim

i w sendomirskim województwach l. Z tych niektórzy powynosili się na Wo-
łyń i na Ruś i tam poosiadali, którzy i w belskie z Wołynia wynieśli się wo-
jewództwo, a ci się Ciołkiem pieczętują, gdyż i sami z familij ej Vitelliorum
ze Włoch do Polski wynieśli się, o czym kroniki szerzej. Są i Janinowie Ma-
ciejowscy2.
[2536] OLSZEWSCY są ślachta na Podlasiu i w województwie brzeskim
litewskim i za Kobryniem ku Pińsku. Trzema klamrami tamci w Litwie
pieczętują sięl.
[2537] WOLSCY są ślachta familij kilku, jedni są na dobrzyńskiej Wol-

scy Szternberkowie, dwunastą gwiazd herbem pieczęstując się1, drudzy są
Wolscy Duninowie, także ślachta, i Kuskowie Wolscy2 etc., i inni, o czym
vide chronikarzów. Należałoby, aby tych plebeuszów od tej wykorzenieli
woli, żeby się im Wolskimi dla swoich domów a zabronili tytułować, żeby
potym między te domy ślacheckie Wolskich jakimi nie śrobowali się sposoby,
udając przed Doninami, że są Sternberkowie, a przed Sternberkami, że są
Duninowie etc., i na inne domy te.
• Kładziemy tu trzy artykuły, które znajdują ~ię jedynie w kopii lwowskiej na

s. 359,437, 818 819. W tekście oryginalnym nie znajdujemy luk, które można by wypeł
nić właśnie tymi artykułami, nie przynoszącymi właściwie żadnych istotnych wiadomości
z rodzaju zbieranego przez Trepkę.
[2537] a Na pr. marg. szyfrem 1 lub 2 wyrazy nieczytelne.
676
DODATEK
ZNAKI WODNE W RĘKOPISACH LTBER CHAMORUM
W rękopisie Liber chamorum będącym podstawą obecnego wydania (Bibl.

Nar., sygn. 3088) występują 4 rodzaje znaków wodnych; pierwszy z nich -
kwiat lilii - ma zdecydowaną przewagę nad pozostałymi: na ogólną liczbę
461 kart spotykany jest aż 219 razy. Ten
typ filigranu jest charakterystyczny dla
wytworów papierni w Nysie śląskiej. Pa-
piernia w Nysie, mieście należącym do
biskupów wrocławskich, została założona
przez władze miejskie za czasów biskupa
Jana IV (1482 1506). W czasie wojny
trzydziestoletniej przestała istnieć. Lilia
w Liber chamorum ma w porównaniu
do przykładów reprodukowanych w li-
teraturze formę bardziej wykształconą
(bogatszy, bardziej precyzyjny rysunek),
co wskazuje niewątpliwie na jej nieco
późniejsze pochodzenie, może dwudzieste
_. trzydzieste lata XVII w. 1
Teza o pochodzeniu papieru, użytego
do pisania Liber chamorum, z Nysy znaj-
duje potwierdzenie w drugim z kolei
Nr l filigranie, występującym w rękopisie 16
razy (na kartach 268 271, 284 287,
292 295, 298 300, 302). Przedstawia on 3 lilie na tarczy herbowej (usta-
wione w dwuszeregu 2, l). Jest to uproszczony herb miasta Nysy. Zbliżone
l Takie przypuszczenie sugeruje książka: I. Kamanin i O. Wytwyćka, Wodian}'

znaky na paperi ukrajinśkych dokumentiw XVI i XVII W., Kyjiw 1923 (nr 597 - 634a).
677
DODATEK
typy Z końca XVI w. podaje Briquct (nr 1792 1797)2, późniejsze Kamanin
(nr 637).
Trzeci filigran występuje
jedynie na kartach 306 i 307. Przedstawia tar-
czę herbową podzieloną na 4 pola. Na dwóch polach naprzemianległych
widnieje orzeł, na dwóch pozostałych krata. Jest to herb księstwa legnicko-
-brzeskiego, spotykany w archiwaliach śląskich z drugiej połowy XVI w.
Papier z tym znakiem użyty do naszego rękopisu pochodzi zapewne z papierni
w Legnicy, wymienionej po raz pierwszy w żródłach w 1511 r. i działającej
bez większych przerw aż do XIX w.3 Mniej prawdopodobne jest pochodze-
nie z papierni w Brzegu, założonej w 1560 r., gdyż po paru latach przestała
ona istnieć 4 • Podobne znaki wodne podaje Briquct (nr 956, 960) oraz Malc-
czyńska (s. 168, nr 10).
Nr 2 Nr 3
Ostatni wreszcie, tj. czwarty znak wodny spotykamy w Liber chamorum

dwukrotnie: na k. 3 oraz 65. Należy przy tym zwrócić uwagę, że część
2 C. M. Briquet, Les filigranes, Paris 1923.
3 K. Maleczyńska, Dzieje starego papiernictwa śląskiego, Wrocław 1961, s. 149,
oraz Kamanin i Wytwyćka, op. cit. (nr 897 -907).
<4 Maleczyńska, op. cit., s. 25 i 146.
678
DODATEK
k.65 zawierająca właśnie filigran ' została doklejona do rękopisu póź

niej. Nie jest wykluczone, że i karta 3, obecnie luźna, została dołączona do
całości w późniejszym czasie, zawiera bowiem tekst nie związany bezpośrednio
z tekstem kart sąsiednich. Filigran na tych kartach przedstawia polski herb
Topór na tarczy zwieńczonej orłem. Był to znak papierni Tęczyńskich w Krze-
szowicach, spotykany od 1602 r. aż do późnych lat XVII w. O istnieniu tej
odmiany z orłem wspomina Piekosiński 5, nie podaje jednak czasu jej wystę-
•
powal11a.
•
Nr 4 Nr 5
Papier użyty do pisania tzw. fragmentu morsztynowskiego, zawierają

cego urywek brulionowej redakcji Liber chamorum (Bib!. Nar., sygn. Akc.
5435), nie wykazuje pokrewieństwa z papierem rękopisu właściwego. Frag-
5 F. Piekosiński, Średniowieczne znaki wodne zebrane z rękopis6w przechowanych

w archiwach i bibliotekach polskich, wyd. 2, Kraków 1893, s. 7.
679
DODATEK
ment ten składa się z 8 kart jednolitego papieru poznaczonych herbem Ślepo
wron, znakiem wodnym spotykanym w latach 1587 1653. Tym godłem
opatrywał swój papier młyn papierny w Młodziejowicach pod Krakowem 6 .
Reasumując można stwierdzić, że na podstawie zbadania znaków wodnych
udało się sprecyzować terytorialne pochodzenie papieru użytego do napisa-
nia Liber chamorum: papier rękopisu właściwego pochodzi ze Śląska (z wy-
jątkiem kart 3 i 65, sporządzonych z papieru pochodzenia małopolskiego i -
być może dodanych do rękopisu później), zaś fragment morsztynowski
pisany jest w całości na papierze małopolskim. Trudniej jest wyciągnąć wnioski
dotyczące chronologii rękopisów wobec braku polskiego opracowania zna-
ków wodnych XVII w. (choćby takiego, jakie dał Badecki dla Archiwum
m. Lwowa) 7. Na podstawie analizy papieru nie można niestety ustalić sto-
sunku chronologicznego obu redakcji dzieła, tj. rękopisu właściwego i tzw.
fragmentu morsztynowskiego.
Tekst niniejszego opracowania zechciał przejrzeć i daty określające czas
wyrabiania papieru ze znakiem wodnym przedstawiającym herb Ślepowron
ustalił prof. Włodzimierz Budka.
Krystyna Muszyńska
6 W. Budka, Papiernia IV Mlodziejowicach, [w:) Studia nad książką poświęcol/e pa-

mięci Kazimierza Piekarskiego, Wrocław 1951, s. 205.
7 K. Badecki, Znaki wodne II' księgach Archiwum miasta Lwowa, Lwów 1928.
680
,
•
SPIS ILUSTRACJI
1. Karta tytułowa. Biblioteka Narodowa, Warszawa. Rkps 3088, k. lr

2. Początek "Proemium". Biblioteka Narodowa, Warszawa. Rkps 3088, k. 4r
3. Początek"Proemium" z dochowanego fragmentu rękopisu brulionowego. Biblioteka
Narodowa, Warszawa. Rkps Akc. 5435, k. tr
4. Tekst główny z karty recto, który uzupełniają notatki na odwrociu karty poprzedniej.
Tamże, k. 35r
4. Odwrocie karty zawierające uzupełnienia do tekstu głównego znajdującego się na następnej
karcie recto. Tamże, k. 34v
6. Karta rękopisu ozdobiona herbem Rawicz. Tamże, k. 23r
7. Karta Liber zawierająca partie tekstu pisane cyrylicą. Tamże, k. 234r
8. Strona z tzw. kopii lwowskiej z ustępami pisanymi cyrylicą i kryptogramami. Biblioteka
Akademii Nauk USRR, Lwów. Rkps 365, s. 276
Fotografie 1-7 wykonała Zofia Tomaszewska
SPIS TREŚCI
Str.
WSTĘPY WYDAWCÓW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V
Wstęp ogólny • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • VII
Uwagi o pisowni i fonetyce Liber chamorum . . . . . . . . . . . . . . LXV
[Ilustracje, 1- 8] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . po s. LXXX
LJBER GENERA TlONIS albo catalogus o tych, którzy de gente i progenie sła
wnego rodzaju plebeanorum początek swój i originem ducunt . . . . . . 3
Proemium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Liber generationis seu synopsis catalogi gentis chami plebeanorum secundum
alphabetum Calepini modo conscriptus . . . . . . ....... . 28
A [l] [20].......................... 28
B [21] [235] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
C [236] [322] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
D [323] [425]... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
F [426] [447].... . . . . . . . . . . . . .... . . . . 133
G [448] [602]............... . ......... 140
H [603] [661]......... . . . . . . . . . . . . . . . . 178
I, J [662] [773].......... . .. . . . . . . . . . . . . 192
K [774] [1060]......... .. . . . . . . . . . . . . . 219
L, Ł [1061] [1186] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287
M [1187] [1330] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 315
N [1331] [1379] ... ................. . . 354
O (1380) [1464] . . . . . . . . . . .. .... ... . . . 365
P [1465] [1629] . . . . . . . . . . . . ..... . . . . 386
R [1630] [1775] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 429
S [1776] [2115] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 469
T [2116] [2180] . . . . . . . . . . . . . . . . . . " ... . 562
U [2181] [2189] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 576
W [2190] [2375] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 578
Z [2376] [2534] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 629
Aneks [2535] [2537]............. . . . . . . . ... 676
Dodatek. Znaki wodne w rękopisach Liber cllamorum • • • • • • • • • • • • 677
Spis ilustracji. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 681

Walerian Nekanda Trepka - Liber Generationis Plebeanorum - Liber Chamorum Cz1 Wstępy Wydawców I Tekst (1963)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Walerian Nekanda Trepka - Liber Generationis Plebeanorum - Liber Chamorum Cz1 Wstępy Wydawców I Tekst (1963)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

LIBER GENERATIONIS PLEBEANORUM

BIBLIOTEKA PISARZÓW POLSKICH

\VALERIAN NEKANDA TREPKA

LIBER GENERATIONIS PLEBEANORUM

WROCŁAW WAR SZA WA KRAKÓW

UW AGI O PISOWNI I FONETYCE OPRACOWAŁ

WROCŁAW WARSZAWA KRAKÓW

Obwolutę projektował Marcin Bukowski •

Redaktor Jadwiga Szwagrzykowa

Redaktor techniczny Marian Łukaniec

Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo. Wrocław 1963. Wydanie I.

Rękopis Waleriana Nekandy Trepki, który oddajemy do rąk czytelników,

1 Codex diplomaticus Universitatis stl/dii generalis Cracoviensis, Kraków 1900, t. V,

i Polaczkówna znali tylko manuskrypt znajdujący się wówczas w Ossolineum,

3 "Miesięcznik Heraldyczny," 1910, III, s. 175, 176.

»przesianie«"4. W zawartości Liber chamorum widział znakomity komentarz

Po śmierci S. Szczotki Instytut Badań Literackich nie poniechał myśli

Genealogia Trepków herbu Topór podana przez Paprockiego, wzboga-

6 K. Niesiecki, Herbarz polski, t. IX, Lipsk 1842, s. 116-117.

kolatOla kościoła W Sieciechowieach, obok Toporczyka Żegoty zMorska ll .

LIBER GENERATlONIS PLEBEANORUM

żona jego Dorota pozywała burmistrza i rajców olkuskich o nie wykupione

20 Matricu/arum Regni P%niae summaria, t. III, nr 854.

dziadzie macierzystym miała właśnie części w miasteczku Będk6w i we wsi

Krakowskiej zalegał chronicznie, o co pozywał go w r. 1614 w imieniu Wy-

siecki, idąc za dobrze poinformowanym Baranowskim, dał mu za żonę

Prowany na ulicy Mikołajskiej i tam do dnia następnego trzymał w zamknię­

: - W. N. Trepka: Liber charnorum, cz. I XVII

Jan Jakub Mikołaj

o Walerianie, naj starszym z synów, obchodzącym nas najbliżej, będziemy

metrykalne zboru wielkanockiego notują pod r. 1640, iż Żegota chrzcił w Go-

bunał lubelski, gdzie przedłożył przywilej nobilitacyjny dany w r. 1552 przez

LIBER GENERATIONIS PLEBEANORUM

bel na ten czas". Chronowski "niski, zapęziały, karłowity", Działtyński, który

sejmowe, i to nadane za zasługi wojenne. W nobilitacjach królewskich wie-

kach, Mierotach, Głąbach, Baranach, Pankach, władający ch drobn;mi c zą­

najmniej trzy czwarte swych materiałów. Dokładne, często wręcz precyzyjne

wspomniałem. Był to zamożny szlachcic z okolic Piotrkowa, który osiadł

doprawdy niewiele. A i rola tych źródłowych wypisów ze wszech miar drugo-

54 O nierzetelności Paprockiego mówi autor szeroko w "Proemium".

dzali". Powoływaniem się na źródła kronikarskie przy okazji ciskania gro-

3-W. N. Trepka: Liber chamorum, cz. I XXXIII

Wśród magnackich protektorów, obok wymienionych, wysuwają się

Protekcja pańska pozwalała żyć bezpieczniej. Mając za sobą oparcie

nagany, ale ich bynajmniej nie uniemożliwiły. Trwały w najlepsze przez

Na bezpośrednie wyjawienie jego poglądów natrafiamy tylko z rzadka,

taką otrzymał ocenę: "Inszy ciurowie z konfederacyj ej panmi zostali, ale

. Nieślubne pochodzenie, "bękarctwo", to w oczach Trepki rzecz najbar-

bywania nobilitacji u dworu wyobrażał sobie Trepka w sposób niezmier-

plebeis należą i ślachcie zakazane konstytucyją, bo nieprzystojne". Graso-

czucia, i to nie przysłonięte żadną frazeologią. Otrzymujemy w rezultacie

Rękopis Biblioteki Narodowej nr 3088, stanowiący podstawę niniej-

64 Relacje grodzkie krakowskie 64, s. 1541.

tytulaturą stanową, a kończy się to w połowie odwrocia tej karty. Na kar-

4 --- \V. N . Tr~pk.a: Libcr L:hamOfUm, CI. l XLIX

kim na uzupełnienia. Autor wpisywał tam zarówno obszerniejsze dodatki

68 Nie mieli racji Merczyng i Briickner twierdząc, że w oryginalnym rękopisie

wskaz w postaci nazwiska: Miliński. W artykule o Łukaszu Górnickim wy-

pisane jego ręką są miejscami chyba powycierane, a wszędzie tak blade,

Różnice w tekstach idą zbyt daleko, by je można było zaznaczyć w przy-

69 H. Polaczkówna, Liber charnorum, "Miesięcznik Heraldyczny", 1910, t. III.

padkach nastąpiło rozbicie wątków, wedle wyraźnej intencji autora mających

Na kartach kopii lwowskiej znajdujemy na każdym niemal kroku uwagi

Prowany na ulicy Mikołajskiej i tam do dnia następnego trzymał w zamknię

kach, Mierotach, Głąbach, Baranach, Pankach, władający ch drobn;mi c zą

J>.~. . K--e '" ""( fem mvJ..... I<' •