Professional Documents
Culture Documents
HINDI 6 Standard
HINDI 6 Standard
EÚI…… VI
E‰ÚÆ˙±… ∫…Æ˙EÚ…Æ˙
∂…I…… ¥…¶……M…
KT 33-1/Hindi - 6
2016
Æ˙…V™… ∂…Ë I…EÚ +x…÷∫…Δv……x… B¥…Δ |… ∂…I…h… {… Æ˙π…n¬˘
E‰ÚÆ˙±…, i…Ø˚¥…x…Δi…{…÷Æ˙®…
Æ˙…π]≈ıM…“i…
V…x…M…h…-®…x… + v…x……™…EÚ V…™… Ω‰˛,
¶……Æ˙i…-¶……M™…- ¥…v……i……*
{…ΔV……§…-À∫…v…-M…÷V…Æ˙…i…-®…Æ˙…`ˆ…,
p˘… ¥…c˜-=iEÚ±…-§…ΔM……
À¥…v™…- Ω˛®……S…±…-™…®…÷x……-M…ΔM……,
=SUÙ±… V…±… v… i…ÆΔ˙M……,
i…¥… ∂…÷¶… x……®…‰ V……M…‰,
i…¥… ∂…÷¶… +… ∂…π… ®……M…‰,
M……Ω‰˛ i…¥… V…™…-M……l……
V…x…M…h…-®…ΔM…±…n˘…™…EÚ V…™… Ω‰˛,
¶……Æ˙i…-¶……M™…- ¥…v……i……*
V…™… Ω‰˛, V…™… Ω‰˛, V…™… Ω‰˛
V…™… V…™… V…™…, V…™… Ω‰˛*
|… i…Y……
¶……Æ˙i… Ω˛®……Æ˙… n‰˘∂… Ω˲* Ω˛®… ∫…§… ¶……Æ˙i…¥……∫…“ ¶……<«-§…Ω˛x… ΩÈ˛* Ω˛®… +{…x…… n‰˘∂… |……h…… ∫…‰ ¶…“ {™……Æ˙… Ω˲*
<∫…EÚ“ ∫…®…fiŒn¬˘v… +…ËÆ˙ ¥… ¥…v… ∫…Δ∫EfiÚ i… {…Æ˙ Ω˛®… M…¥…« Ω˲* Ω˛®… <∫…E‰Ú ∫…÷™……‰M™… + v…EÚ…Æ˙“ §…x…x…‰ EÚ…
|…™…ix… ∫…n˘… EÚÆ˙i…‰ Æ˙Ω˛ÂM…‰* Ω˛®… +{…x…‰ ®……i……- {…i……, ∂…I…EÚ…Â +…ËÆ˙ M…÷Ø˚V…x…… EÚ… +…n˘Æ˙ EÚÆÂ˙M…‰ +…ËÆ˙
∫…§…E‰Ú ∫……l… ∂…π]ıi…… EÚ… ¥™…¥…Ω˛…Æ˙ EÚÆÂ˙M…‰* Ω˛®… +{…x…‰ n‰˘∂… +…ËÆ˙ n‰˘∂…¥…… ∫…™…… E‰Ú |… i… ¥…¢Ú…n˘…Æ˙
Æ˙Ω˛x…‰ EÚ“ |… i…Y…… EÚÆ˙i…‰ ΩÈ˛* =x…E‰Ú EÚ±™……h… +…ËÆ˙ ∫…®…fiŒn¬˘v… ®…Â Ω˛“ Ω˛®……Æ˙… ∫…÷J… x… Ω˛i… Ω˲*
Prepared by :
State Council of Educational Research and Training (SCERT)
Poojappura, Thiruvananthapuram 695012, Kerala
Website : www.scertkerala.gov.in
e-mail : scertkerala@gmail.com
Phone : 0471 - 2341883, Fax : 0471 - 2341869
First Edition : 2015, Reprint : 2016
Printed at : KBPS, Kakkanad, Kochi-30
© Department of Education, Government of Kerala
{™……Ɖ˙ §…SS……‰,
+§… +…{…E‰Ú Ω˛…l… ®… ÀΩ˛n˘“ EÚ“ x…<« {……`¬ˆ™…{…÷∫i…EÚ Ω˲* <∫…®…Â
+…{…E‰Ú {…∫…Δn˘ EÚ“ ∫…… Ω˛Œi™…EÚ ¥…v……Bƒ-EÚΩ˛… x…™……ƒ, EÚ ¥…i……Bƒ,
∫…®……S……Æ˙, ∫…Δ∫®…Æ˙h……i®…EÚ ±…‰J… +… n˘ ∫…Œ®®… ±…i… ΩÈ˛, <xΩ˛” E‰Ú
∫……l… nˢ x…EÚ ¥™…¥…Ω˛…Æ˙ ®… +…x…‰¥……±…“ E÷ÚUÙ ¥™……¥…Ω˛… Æ˙EÚ ¥…v……Bƒ
¶…“ ΩÈ˛* <x…®… ∫…‰ M…÷W…Æ˙EÚÆ˙ ÀΩ˛n˘“ ¶……π…… +…ËÆ˙ ∫…… Ω˛i™… E‰Ú §…÷ x…™……n˘“
+Δ∂…… EÚ…‰ ∫…®…Z…x…‰ EÚ“ ¶…Æ˙∫…EÚ EÚ…‰ ∂…∂… EÚÆÂ˙* <EÚ…<™…… ®…‰
V…“¥…x…®…⁄±™…… EÚ… |… i…°Ú±…x… +…{… W…∞¸Æ˙ {……BƒM…‰* =xΩ² ¶…“ +{…x……x…‰
EÚ… |…™……∫… EÚÆÂ˙*
<∫…“ +…∂…… E‰Ú ∫……l…,
b˜….Ï {…“.B.°Ú…Œii…®……˙˙,
x…n‰˘∂…EÚ,
Æ˙…V™… ∂…Ë I…EÚ +x…÷∫…Δv……x…
B¥…Δ |… ∂…I…h… {… Æ˙π…n¬˘, E‰ÚÆ˙±…
HINDI
CLASS 6
TEXTBOOK DEVELOPMENT TEAM
Dr. H. PARAMESWARAN
Prof. M. JANARDHANAN PILLAI
Dr. N SURESH
Dr. B. ASOK
ARTISTS
ACADEMIC CO-ORDINATOR
<EÚ…<« 1
§……n˘±… n˘…x…“ §……±…M…“i…
§…… Æ˙∂… EËÚ∫…‰ ®…±…“ S…j… EÚΩ˛…x…“
<EÚ…<« 2
<EÚ…<« 3
<Δ∫…… x…™…i… EÚ“ ®…∫……±… ∫…®……S……Æ˙
n˘…‰ ¶……<« EÚΩ˛…x…“
<EÚ…<« 4
x…xΩ˛… =±±…⁄ EÚΩ˛…x…“
§…§…÷+… +…ËÆ˙ §…⁄g…¯ EÚ ¥…i……
<EÚ…<« 5
UÙ…j… {…g¯
UÙ…j… §…x……Bƒ
UÙ…j… J……‰V…Â
O…⁄{… S…S……« EÚÆÂ˙
UÙ…j… §…i……Bƒ
10
10
∫……M…Æ˙ ∫…‰ ¶…Æ˙-¶…Æ˙ V…±… ±……i…‰,
M……ƒ¥…-M……ƒ¥… ®… Æ˙∫… §…Æ˙∫……i…‰, °Ú∫…±… v……x… EÚ“ J…‰i…… ®…Ω˛EÚ‰ ,
∫…§… V…“¥……Â EÚ“ {™……∫… §…÷Z……i…‰, Æ˙…Ω˛ P……]ı Ω˛ Æ˙™……±…“ ±…Ω˛EÚ‰ ,
v…Æ˙i…“ Ω˛…‰ V……i…“ Ω˲ v……x…“, ®…x… EÚ∫……x… EÚ… M……B S…Ω˛EÚ‰ ,
§……n˘±… n˘…x…“, §……n˘±… n˘…x…“* n‰˘J…-n‰˘J… ®…‰g¯… i…EÚ {……x…“,
§……n˘±… n˘…x…“, §……n˘±… n˘…x…“,
J…⁄§… Z…®……Z…®… §…Æ˙∫……‰ {……x…“*
11
11
i……±…-±…™… E‰Ú ∫……l… M……Bƒ
o˘∂™……¶……∫… EÚÆÂ˙*
12
§… g¯™…… EÚ™…… Ω˲ i……‰ i…“x… M……‰±…… ®…Â, +SUÙ… Ω˲ i……‰ n˘…‰ M……‰±…… ®… +…ËÆ˙
{… Æ˙®……V…«x… EÚ“ +…¥…∂™…EÚi…… Ω˲ i……‰ BEÚ M……‰±…‰ ®… ÆΔ˙M… ¶…ÆÂ˙*
3) .........................................................................
.........................................................................
13
i…÷EÚ…Δi… ∂…§n˘ EÚ ¥…i…… EÚ…‰ ∫…÷nΔ ˘Æ˙ §…x……i…‰ ΩÈ˛*
W…Æ˙… ™…‰ {…ΔŒCi…™……ƒ {…g¯*
<x… {…ΔŒCi…™…… E‰Ú i…÷EÚ…Δi… ∂…§n˘ {…Ω˛S……x…Â* =x…E‰Ú x…“S…‰ Ɖ˙J…… J…”S…Â*
Ω˛®… ¶…“ B‰∫…“ {…ΔŒCi…™……ƒ V……‰c˜Â *
........................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
....................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
................................................................................................................................
14
+{…x…“ {…ΔŒCi…™……ƒ EËÚ∫…“ Æ˙Ω˛“...?
15
§…… Æ˙∂… EËÚ∫…‰ ®…±…“?
{……x…“ EÚΩ˛” x…Ω˛” Ω˲*
S…±……‰ §…… Æ˙∂… EÚ…‰ f⁄¯ƒ f¯Â *
¶…Ë™…… §…Ω÷˛i… {™……∫…
±…M…“ Ω˲* C™…… EÚÆÂ˙?
16
S…±…i…‰-S…±…i…‰ ¥…‰ §…EÚÆ˙“
§…Ω˛x… V…“, EÚΩ˛” §……n˘±…
E‰Ú {……∫… {…Ω÷˛ƒS…‰* EÚ…‰ n‰˘J…… Ω˲? Ω˛…,ƒ ¥…Ω˛ i……‰ §…⁄g¯‰ §…§…⁄±…
®… °ƒÚ∫…… Ω˲*
17
+Δi… ®… ¥…‰ §…⁄g¯‰ §…§…⁄±… E‰Ú {……∫… {…Ω÷˛ƒS…‰*
S…±……‰, §…S……Bƒ*
18
{……x…“ §…Æ˙∫…x…‰ ±…M……...
∫…§… x……S…x…‰ ±…M…‰...
"§……n˘±… EÚ…ƒ]ı… ®… °ƒÚ∫…… Ω÷˛+… Ω˲*' <∫…EÚ… ®…i…±…§… C™…… Ω˛…M‰ ……?
+…V…EÚ±… Ω˛®……Ɖ˙ §……n˘±… EÚ“ Ω˛…±…i… C™…… Ω˲?
S…S……« EÚÆÂ˙*
19
EÚ ¥…i…… +…ËÆ˙ S…j…-EÚl…… EËÚ∫…“ ±…M…“?
§…… Æ˙∂… E‰Ú +…x…‰ {…Æ˙ |…EfiÚ i… ®… C™……-C™…… §…n˘±……¥… +…i…… Ω˲?
¥…¥…Æ˙h… i…Ë™……Æ˙ EÚÆÂ˙*
...............................................................................
...............................................................................
...............................................................................
...............................................................................
...............................................................................
...............................................................................
...............................................................................
...............................................................................
...............................................................................
...............................................................................
20
BEÚ §……Æ˙ +{…x…‰ ¥…¥…Æ˙h… {…Æ˙ x…W…Æ˙ b˜…±…Â*
+§… ™…Ω˛ EÚ…™…« EÚÆÂ˙*
21
+…x…‰¥……±…‰ n˘x…… E‰Ú ±…B...
22
S…j… {…Ω˛S……x…Â §…C∫…… ¶…ÆÂ˙...
¥…M…« {…Ω‰˛±…“
1 2
1
3 4
1 5
5 6
23
®…n˘n˘ ±…Â...
24
{™……∫…“ Zml-ap≈ RÙL-ÿs[ ∑¤æ⁄·¤¬OÊ thirsty
°ƒÚ∫…… I
- pSpßnb UÙh-•d-˘LÙiP “PQ‘¤POʇMs⁄ trapped
§…§…⁄±… Hcp Huj[ acw ÿs Es[ UWm
LŒ⁄©fiæ⁄fl »⁄fl¡⁄ a medicinal tree
§…Æ˙i…x……ı D]-tbm-Kn-°pI TVuT”j-’R- p DÆ⁄æ‡Ê fiW—⁄fl to use
§……c˜“ sNdnb ^ehr£tØm´w £±V TZj-˙RÙh-Pm
‘⁄yfl|V◊⁄ ⁄ }ʇfil a small orchard
§…… Æ˙∂… ag U˚Z »⁄fl◊Ê rain
§…V…±…“ an∂¬ ™u-]p …flM^⁄fl lightning
®…UÙ ±…™……ƒ a’y-߃ ¡u-Ls …flfi´⁄flV⁄◊fl⁄ fishes
®…Ω˛EÚ‰ kpK‘w ]c-Øp∂ Sß-UQ - m TWl×m
—⁄flV⁄M®⁄ Æ⁄—¬⁄ —⁄fl emiting fragrance
®…‰g¯…ı hcºv YWm◊ ‘⁄fl{ field ridge
∫……M…Æ ∫…®…÷p˘˙ kap{Zw LPp —⁄»⁄flfl•⁄√ sea
∫…÷Ω˛…x…“ kt¥m-j{- ]-Za- m-bn-cn-°p∂ ULrf-£V- ÙL C⁄d-°u\
⁄ ¤•⁄ pleasing
@‘¤«•O⁄ ¡⁄ »
∫…⁄J…‰ DW-ßnb EXok-R, DW-™p-XÙR JyW•⁄ dry
Ω˲Æ˙…x…“ A¤pXw At-◊R- m @•⁄flº}⁄ perplexity
25
+ v…M…®… ={…±…Œ§v…™……ƒ
S…j… ¥……S…x… EÚÆ˙EÚ‰ +…∂…™… |…∫i…÷i… EÚÆ˙i…… Ω˲*
§……±…M…“i… EÚ… i……±…-±…™… E‰Ú ∫……l… +…±……{… EÚÆ˙i…… Ω˲*
§……±…M…“i… EÚ… +…∂…™… ®……Ë J…EÚ ∞¸{… ∫…‰ |…∫i…÷i… EÚÆ˙i…… Ω˲*
§……±…M…“i… EÚ… o˘∂™……¶……∫… EÚÆ˙i…… Ω˲*
EÚ ¥…i……ƒ∂… ®… i……±…™…÷Ci… {…ΔŒCi…™……ƒ V……‰c˜i…… Ω˲*
S…j… EÚΩ˛…x…“ {…g¯EÚÆ˙ +…∂…™… ®……Ë J…EÚ ∞¸{… ∫…‰ |…∫i…÷i… +…∂…™… EÚÆ˙i…… Ω˲*
¥…¥…Æ˙h… i…Ë™……Æ˙ EÚÆ˙i…… Ω˲*
{……‰∫]ıÆ˙ EÚ… +…∂…™… |…∫i…÷i… EÚÆ˙i…… Ω˲*
EÚ…‰±…Ë∂… i…Ë™……Æ˙ EÚÆ˙i…… Ω˲*
S…j…-{…Ω‰˛±…“ §…÷Z……i…… Ω˲*
26
<EÚ…<« - 2
28
n‰˘∂… Ω˛®……Æ˙…, n‰˘∂… Ω˛®……Æ˙…
Ω˛®… Ω˲ +{…x…“ V……x… ∫…‰ {™……Æ˙…*
n‰˘∂… Ω˛®……Æ˙…, n‰˘∂… Ω˛®……Æ˙…
∫……M…Æ˙ x…‰ V…∫…EÚ… {……ƒ¥… {…∫……Æ˙…*
n‰˘∂… Ω˛®……Æ˙…, n‰˘∂… Ω˛®……Æ˙…
∫…i™… EÚ“ V…™… ∫…Δn˘‰ ∂… Ω˛®……Æ˙…*
n‰˘∂… Ω˛®……Æ˙…, n‰˘∂… Ω˛®……Æ˙…
Ω˛®… Ω˲ +{…x…“ V……x… ∫…‰ {™……Æ˙…*
¥…Y……x…
±…J… ¥…Y……x… E‰Ú +±……¥…… +…ËÆ˙ EÚx…- EÚx… I…‰j…… ®… ¶……Æ˙i… V…M…®…M… Æ˙Ω˛… Ω˲?
30
<∫… EÚ ¥…i…… EÚ… +…∂…™… ±…J…Â*
31
n‰˘∂…¶…ŒCi… M…“i…
M……Bƒ...
B‰ ®…‰Æ˙‰ ¥…i…x… E‰Ú ±……‰M……‰,
i…÷®… J…⁄§… ±…M…… ±……‰ x……Æ˙…*
™…‰˛ ∂…÷¶… n˘x… ΩÈ˛Ë, Ω˛®… ∫…§… EÚ…,
±…Ω˛Æ˙… ±……‰ i…ÆΔ˙M…… {™……Æ˙…*
{…Æ˙ ®…i… ¶…⁄±……‰ ∫…“®…… {…Æ˙,
¥…“Æ˙… x…‰ ΩÈ˛ |……h… M…¥……B,
E÷ÚUÙ ™……n˘ =xΩ² ¶…“ EÚÆ˙ ±……‰,˙
V……‰ ±……Ë]ı E‰Ú P…Æ˙ x… +…B*
B‰ ®…‰Æ˙‰ ¥…i…x… E‰Ú ±……‰M……‰,
W…Æ˙… +…ƒJ… ®…Â ¶…Æ˙ ±……‰ {……x…“,
V……‰ ∂…Ω˛“n˘ Ω÷˛B ΩÈ˛ =x…EÚ“,
W…Æ˙… ™……n˘ EÚÆ˙…‰ E÷Ú§……«x…“*
V…§… P……™…±… Ω÷˛+… Ω˛®……±…™…,
J…i…Ɖ˙ ®… {…c˜“ +…W……n˘“
V…§… i…EÚ l…“˛ ∫……ƒ∫… ±…c‰˜ ¥……‰,
°ÚÆ˙ +{…x…“ ±……∂… §…UÙ… n˘“*
∫…ΔM…“x… {…‰ v…Æ˙ EÚÆ˙ ®……l……,
∫……‰ M…B +®…Æ˙ §… ±…n˘…x…“*
(V……‰ ∂…Ω˛“n˘ Ω÷˛B...
V…§… n‰˘∂… ®… l…“ n˘“¥……±…“,
32
¥……‰ J…‰±… Æ˙Ω˛‰ l…‰ Ω˛…±‰ …“*
V…§… Ω˛®… §…Ë`‰ l…‰ P…Æ˙… ®…Â,
¥……‰ Z…‰±… Æ˙Ω˛‰ l…‰ M……‰±…“*
l…‰ v…x™… V…¥……x… ¥……‰˛ +{…x…‰,
l…“ v…x™… ¥……‰˛ =x…EÚ“ V…¥……x…“*
(V……‰ ∂…Ω˛“n˘ Ω÷˛B...
EÚ…‰<« ∫…J… EÚ…‰<« V……]ı ®…Æ˙…`ˆ…,
EÚ…‰<« M…÷Æ˙J…… EÚ…‰<« ®…p˘…∫…“,
∫…Æ˙Ω˛n˘ {…Æ˙ ®…Æ˙x…‰¥……±……,
Ω˛Æ˙ ¥…“Æ l…… ¶……Æ˙i…¥……∫…“*
V……‰ J…⁄x… M…Æ˙… {…¥…«i… {…Æ˙,
¥……‰˛ J…⁄x… l…… ÀΩ˛n˘÷∫i……x…“
(V……‰ ∂…Ω˛“n˘ Ω÷˛B....˙ ˆ
l…“ J…⁄x… ∫…‰ ±…l…{…l… EÚ…™……
°ÚÆ˙ ¶…“ §…Δn˘⁄EÚ =`ˆ…E‰Ú,
n˘∫…-n˘∫… EÚ…‰ BEÚ x…‰ ®……Æ˙…,
°ÚÆ˙ M…Æ˙ M…B Ω˛…∂‰ … M…ƒ¥…… E‰Ú
V…§… +Δi… ∫…®…™… +…™…… i……‰,
EÚΩ˛ M…B EÚ +§… ®…Æ˙i…‰ ΩÈ˛...
J…÷∂… Æ˙Ω˛x…… n‰˘∂… E‰Ú {™……Æ˙…,‰
+§… Ω˛®… i……‰ ∫…°ÚÆ˙ EÚÆ˙i…‰ ΩÈ˛*
C™…… ±……‰M… l…‰ ¥……‰ n˘“¥……x…‰,
KT 33-3/Hindi - 6
¶……Æ˙i… ∫…Δ∫……Æ˙ EÚ… B‰∫…… i……V… Ω˲, V…∫…EÚ“ S…®…EÚ ¥…∂¥… ¶…Æ˙ °ËÚ±…“ Ω˲* <∫…EÚ“
J…⁄§…∫…⁄Æ˙i… ¶……ËM……‰ ±…EÚ Z…±…EÚ, ∫…®…™…-∫…®…™… {…Æ˙ ÆΔ˙M… §…n˘±…i…‰ +x……‰J…‰ ®……Ë∫…®…, ∂……x…
§…x…“ ∫…Δ{…xx… ∫…Δ∫EfiÚ i… ∫…§… <∫… i……V… ®… V…c‰˜ Ω˛“Ɖ˙ ΩÈ˛* P…x…‰ {…‰c˜… ∫…‰ ∫…V…‰ {…¥…«i…,
J…±…- J…±……EÚÆ˙ §…Ω˛i…“ x… n˘™……ƒ, EÚ…±…“ P…]ı… ∫…‰ +{…x…‰ §……±…… EÚ…‰ J……‰±…EÚÆ˙ Z…⁄®…i…“
§…… Æ˙∂…, Ω˛Æ˙… P……ƒP…Æ˙… {…Ω˛x…EÚÆ˙ x……S…i…‰ ±…Ω˛-±…Ω˛…i…‰ J…‰i… ∫…§… ¶……Æ˙i… EÚ“ +{…x…“
¥…∂…‰π…i……Bƒ ΩÈ˛* UÙΩ˛… @Òi…÷Bƒ ®…‰Ω˛®……x… §…x…EÚÆ˙ ®…÷∫EÚÆ˙…i…“ Ω÷˛<« <∫… n‰˘∂… ∫…‰ M…÷W…Æ˙
34
34
-
V……i…“ Ω˛˛È* M…®…‘, ∫…n˘‘ +…ËÆ˙ §…… Æ˙∂… ∫…¶…“ ™…Ω˛…ƒ Ω˛Æ˙ ∫……±… + i… l… §…x…EÚÆ˙ +…i…‰ ΩÈ˛* ™…‰ °Ú±…,
°⁄Ú±…, v…⁄{…, {……x…“, V…Ë∫…‰ EÚ<« x…W……Ɖ˙ ±……i…‰ ΩÈ˛* V…∫…∫…‰ ∫…V…-v…V…i…… ¶……Æ˙i… n‰˘J…x…‰ ±……™…EÚ Ω˲*
Æ˙Ω˛x…-∫…Ω˛x…, ¥…‰∂…-¶…⁄π……, J……x…-{……x…, ¶……π…… i…l…… v…®…« +±…M…-+±…M… Ω˛…x‰ …‰ {…Æ˙ ¶…“ ¶……Æ˙i…¥……∫…“
BEÚi…… E‰Ú ∫……l… Æ˙Ω˛i…‰ ΩÈ˛*∫…§… ÀΩ˛n˘÷ ∫i……x…“ EÚΩ˛±……i…‰ ΩÈ˛, <x…EÚ“ {…Ω˛S……x… BEÚ Ω˲* <∫…“ ±…B Ω˛“
®…∂…Ω⁄˛Æ˙ ∂……™…Æ˙ ®…÷Ω˛®®…n˘ <FÚ§……±… x…‰ ¢ÚÆ˙®……™……-“ ∫……Ɖ˙ V…Ω˛…ƒ ∫…‰ +SUÙ… ÀΩ˛n˘… ‰ ∫…i……ƒ Ω˛®……Æ˙…*”
35
35
±…‰J… {…g¯ ±…™…… Ω˲ x…? +§… ™…‰ ¥……C™… {…g¯*
‘P…x…‰ {…‰c˜…Â ∫…‰ ∫…V…‰ {…¥…«i…*’
‘P…x…‰ {…‰c˜… ∫…‰ ∫…V…‰‰’ B‰∫…‰ |…™……‰M… ¥……C™… EÚ“ ∂……‰¶…… §…g¯…i…“ Ω˲*
±…‰J… ∫…‰ B‰∫…‰ ¥……C™…… EÚ…‰ S…÷x…EÚÆ˙ ±…J…Â*
36
™…‰ x……Ɖ˙ M…“i… {…g¯*
“∫…i™… +ÀΩ˛∫…… EÚ… Æ˙J…¥……Æ˙… “¶……Æ˙i… Ω˲ n‰˘∂… Ω˛®……Æ˙…
¶……Æ˙i… ®…‰Æ˙… {™……Æ˙…-{™……Æ˙…* ” °ÚΩ˛Æ˙…BƒM…‰ i…ÆΔ˙M…… {™……Æ˙…*”
37
¥…h……Á ∫…‰ J…‰±…Â...
™…Ω˛…ƒ ‘i……±…’ ∂…§n˘ ∫…‰ ∂…÷∞¸ EÚÆ˙EÚ‰ E‰Ú¥…±… BEÚ +I…Æ˙ EÚ…‰ §…n˘±…i…‰ Ω÷˛B Ω˛®… ‘M…“i…’
∂…§n˘ i…EÚ {…Ω÷˛ƒS…‰ ΩÈ˛* <∫…“ i…Æ˙Ω˛ ‘E‰ÚÆ˙±…’ ∂…§n ∫…‰ ∂…÷∞¸ EÚÆ˙EÚ‰ ‘¶……Æ˙i…’ ∂…§n˘ i…EÚ
{…Ω÷˛ƒS…x…… Ω˲* ∂…i…« ™…Ω˛ Ω˲ EÚ BEÚ §……Æ˙ E‰Ú¥…±… BEÚ Ω˛“ +I…Æ˙ §…n˘±…Â, +…ËÆ |…i™…‰EÚ
∂…§n˘ ∫……l…«EÚ Ω˛…*‰ ˙
38
EÚ ¥… |…n˘“{…
EÚ ¥… |…n˘“{… ¶……Æ˙i…“™… EÚ ¥… B¥…Δ M…“i…EÚ…Æ˙ l…‰* +{…x…… n‰˘∂…¶…ŒCi… M…“i… "B‰ ®…‰Æ˙‰ ¥…i…x…
E‰Ú ±……‰M……‰' E‰Ú ±…B +…{… |… ∫…n¬˘v… ΩÈ˛* +…{…x…‰ 1962 E‰Ú ¶……Æ˙i…-S…“x… ™…÷n˘¬v… E‰Ú n˘…ÆË ˙…x…
∂…Ω˛“n˘ Ω÷˛B ∫…Ë x…EÚ…Â EÚ“ ∏…n¬˘v……ΔV… ±… ®… ™…Ω˛ M…“i… ±…J…… l……* ±…i…… ®…ΔM…‰∂…EÚÆ˙ n¬˘¥……Æ˙…
M……B <∫… M…“i… EÚ… i…iEÚ…±…“x… |…v……x…®…Δj…“ V…¥……Ω˛Æ˙±……±… x…‰Ω˛∞¸ EÚ“ ={…Œ∫l… i… ®… 26
V…x…¥…Æ˙“ 1963 EÚ…‰ n˘±±…“ E‰Ú Æ˙…®…±…“±…… ®…Ën˘…x… ®… ∫…“v…… |…∫……Æ˙h… EÚ™…… M…™……* M…“i…
∫…÷x…EÚÆ˙ V…¥……Ω˛Æ˙±……±… x…‰Ω˛∞¸ EÚ“ +…ƒJ… ¶…Æ˙ +…<« l…”*
+…{…EÚ… V…x®… ®…v™…|…n‰˘∂… E‰Ú =VV…Ëx… ®… 6 °ÚÆ˙¥…Æ˙“ 1915 EÚ…‰ Ω÷˛+… l……* {……ΔS… n˘∂…EÚ
E‰Ú +{…x…‰ {…‰∂…‰ ®… EÚ ¥… |…n˘“{… x…‰ 71 °Ú±®…… E‰Ú ±…B 1700 M…“i… ±…J…‰* ¶……Æ˙i…
∫…Æ˙EÚ…Æ˙ x…‰ =xΩ² 1997-98 ®… n˘…n˘… ∫……Ω˛§… °Ú…±E‰Ú {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙ ∫…‰ ∫…®®…… x…i… EÚ™……*
+…{…EÚ“ ®…fii™…÷ 11 n˘∫…Δ§…Æ˙ 1998 ®… Ω÷˛<*«
39
®…n˘n˘ ±…Â...
+…W……n˘“ kzmX{¥yw —Rk-ßW- m —¤ }⁄M}⁄√=¿ independance
=V……±…… {]Imiw ˘Y∞f-Nm Æ⁄√O¤À⁄ light
EÚ…™…… ∂…Æ˙“Æ˙
E÷Ú§……«x…“ §… ±…n˘…x… XymKw ßVÙ-Lm }¤¿V⁄ sacrifice
J…c˜… \n¬°p∂ SL-WÙ-Up ®t-°u\ ¨M}⁄ standing
J…i…Æ˙… A]-ISw BTj’ @Ƥæ⁄fl danger
J…⁄x… c‡w CWj-Rm ¡⁄O⁄° blood
JË …⁄x… ∫…‰ ±…l…{…l… Æ˙Ci… ∫…‰ ¶…“M……
M…ƒ¥……<« XyPn®p ßVÙ-Lm ˘Nn’ }⁄¿f“•⁄ sacrificed
M…Ω˛x…‰ B`-cW- ß
- ƒ S˚L-Ls A∫⁄¡y⁄ V⁄◊fl⁄ ornaments
M…÷W…Æ˙i…“ IS-∂p-t]m-Ip∂ LPkÕ ùNu\ •¤lfl passing
P…x…‰ §……±… CS-Xq¿∂ apSn APokR ·k-Rp •⁄lo O⁄‡•⁄ƒfl thick hair
P……ƒP…Æ˙… ]mhmS TÙYÙ˚P ƒMV⁄ skirt
S…®…E‰Ú Xnfßn ©W-LÙ-NU
- ÙL —Po ≈£V Æ⁄√O¤Ã—⁄fl shined
W…Æ˙… Aev]w ˘LÙg-Nm —⁄ ƒ∞ little
V…¥……x… Phm≥ T˚P-≈W- u —ÊÁ¨O⁄ soldier
V…¥……x…“ bphXzw C[-˚Ul-T⁄ - Y
- m æ⁄·Ë»⁄ ´⁄ youth
Z…⁄®…i…“ BSp∂ B”-Rp }⁄‡V⁄fl swinging
i…ÆΔ˙M…… {Xnh¿Æ ]XmI ÍYo-Qd-˘LÙ•
⁄ % ®⁄¥ d tri colour flag
~√»y
n˘“¥……x…“ D∑-Øa- mb ˘Y¨©•jR D´⁄Ω}⁄° crazy
x……Æ˙… ap{Zm-hmIyw ÿZd-Lm YʇfiŒ⁄zÊ slogan
{™……Æ˙… {]nb-s∏´ ©¨-VU- Ù] BŒ⁄o»¤•⁄ loving
{…∫……Æ˙… \o´nb øh-•V ^¤_•⁄ streched
{…Ω˛x…EÚÆ˙ [cn-®n´v A¶k-’˘ - LÙi” ®⁄¬“ wearing
40
¢ÚÆ˙®…™…… EÚ˛Ω˛…
§…Δn⁄˘EÚ tXm°v ’l-TÙd° Oʇfi… gun
§… ±…n˘…x… E÷Ú§……«x…“
§…UÙ… n˘“ hncn®p ©¨j’ ‘⁄¡⁄s⁄fl spread
®…i… AcpXv ·PÙ’ ∑Êfis⁄ no
®…i… ¶…⁄±……‰ ad-°c- pXv U\k-’Æ
- P
- Ù˙R »⁄fl¡⁄æfl⁄ ¶¡⁄fl dont forget
®…∫i…EÚ inc v R˚X }⁄≈Ê head
®……l…… s\‰n ˘St± ‘⁄zÊ forehead
®……Ë∫…®…“ Imem-hÿ kw_-‘n®
LÙX-®˚X ˘RÙPo-TÙ] ‘⁄»¤»⁄·¤´⁄OQÊ —⁄M∂M©“ seasonal
™……n˘ Hm¿Ω ®˚]-YÙt-\p ´Ê´⁄Æ⁄‚¥ memory
Æ˙J…¥……Æ˙… kwc-£I - ≥ TÙ’-LÙ-YX - u —⁄M¡⁄O⁄–O⁄ protector
±…Ω˛Æ˙… ±……‰ hoiq ≈— ∏fi—⁄fl to wave
±……∂… ih-ic- ocw C\kR EPp »⁄fl‰}⁄À⁄¬fi¡⁄ dead body
±……Ë]ı EÚ‰Ú aSßn (hcpI) ß⁄m©Y⁄-Rp ~¡⁄flW∂¡⁄fl return
¥…i…x… amXr-`qan RÙn-SÙ” »⁄·¤}⁄‰∫‡⁄ …fl native country
¥…∂¥… ∫…Δ∫……Æ˙
∂…Ω˛“n˘ c‡-km£n E´o-ßV- Ù° ‘⁄fl}¤}⁄Ω martyre
∫…ΔM…“x… _b-W‰v J⁄ ’l-TÙd-°´
- u ÿLl-©p ˘TÙ⁄j-
Rd-·•
- V Ljß ∂æʇfi´ÊmÈ bayonet
∫…Δ¥……Æ˙… Ae-¶c- n® AXe-L¨- jR @ƒMO⁄¬“•⁄ decorated
∫…°ÚÆ˙ ™……j……
∫…Æ˙Ω˛n˘,∫…“®…… AXn¿Øn Gp˚X »Êflfi¡Ê border
Ω˛…∂‰ … t_m[w EQo‹ ®˚X Æ⁄√ekÊ conciousness
41
+ v…M…®… ={…±…Œ§v…™……ƒ
S…j… ¥……S…x… EÚÆ˙EÚ‰ n‰˘∂… EÚ“ ¥…∂…‰π…i……Bƒ ±…J…i…… Ω˲*
§……±… EÚ ¥…i…… EÚ… +…±……{… EÚÆ˙i…… Ω˲*
§……±… EÚ ¥…i…… {…g¯EÚÆ˙ +…∂…™… ±…J…i…… Ω˲*
§……±… EÚ ¥…i…… E‰Ú i…÷EÚ…Δi… ∂…§n˘…Â EÚ…‰ {…Ω˛S……x…EÚÆ˙
∫…⁄S…“§…n¬˘v… EÚÆ˙i…… Ω˲*
n‰˘∂…-¶…ŒCi… M……x… EÚ… +…±……{… EÚÆ˙i…… Ω˲*
n‰˘∂… EÚ“ ®… Ω˛®…… ∫…®…Z…EÚÆ˙ x……Æ˙…M…“i… i…Ë™……Æ˙ EÚÆ˙i…… Ω˲*
¥…h…«x……i®…EÚ ±…‰J… {…g¯EÚÆ˙ +…∂…™… |…∫i…÷i… EÚÆ˙i…… Ω˲*
¥…h…«x……i®…EÚ ±…‰J…… EÚ“ ¥…∂…‰π…i…… |…∫i…÷i… EÚÆ˙i…… Ω˲*
42
<EÚ…<« - 3
44
{……‰∫]ıÆ˙
45
EÚ ¥…i……
®…÷Æ˙Z……™…… °⁄Ú±…
∫…÷¶…p˘… E÷Ú®……Æ˙“ S……ËΩ˛…x…
46
‘æ˛n˘™… n÷˘J……x……’ +…ËÆ˙ ‘`Δˆb˜“ §…⁄nƒ ˘Â ]ı{…EÚ…x……’ V…Ë∫…‰ +x™… EÚ…Ëx…-EÚ…Ëx… ∫…‰ |…™……‰M… EÚ ¥…i…… ®… ΩÈ˛?
........................................................................................................
.......................................................................................
®…÷Æ˙Z……™…… °⁄Ú±… EÚx…- EÚx… E‰Ú |…i…“EÚ ΩÈ˛?
§…J…Æ˙…x…… ®…i…
Æ˙
Z……
™……
°⁄Ú
±…
47
EÚ ¥…i…… EÚ… +…∂…™… ±…J…Â*
48
M…÷§§……Ɖ˙ EÚ…‰ ÆΔ˙M… n¢*
®…÷Æ˙Z……™…… °⁄Ú±… EÚ ¥…i…… EÚ… +…∂…™… ±…J…x…‰ EÚ…
|…™……∫… EÚ™…… Ω˲*
49
±……‰EÚEÚl……
n˘…‰ ¶……<«
50
n˘…‰ ¶……<« l…‰* §…c‰˜ EÚ“ ∂……n˘“ Ω˛…‰ M…<« l…“* =∫…E‰Ú n˘…‰
§…SS…‰ ¶…“ l…‰* UÙ…]‰ ı… E÷Úƒ +…Æ˙… l……* n˘…x‰ ……Â ¶……<« ∫……Z…… J…‰i…“ EÚÆ˙i…‰
l…‰* BEÚ §……Æ˙ =x…E‰Ú J…‰i… ®… M…‰Ω˛ƒ⁄ EÚ“ °Ú∫…±… {…EÚEÚÆ˙ i…Ë™……Æ˙ Ω˛…‰
M…<« l…“* n˘…x‰ …… x…‰ ®…±…EÚÆ˙ °Ú∫…±… EÚ…]ı“ +…ËÆ˙ M…‰Ω˛ƒ⁄ i…Ë™……Æ˙ EÚ™……*
<∫…E‰Ú §……n˘ n˘…x‰ …… x…‰ +…v…… +…v…… M…‰Ω˛ƒ⁄ §……ƒ]ı ±…™……* +§… M…‰Ω˛ƒ⁄
f¯…E‰ ÚÆ˙ P…Æ˙ ±…‰ V……x…… §…S…… l……* Æ˙…i… Ω˛…‰ M…<« l…“* <∫… ±…B EÚ…®…
+M…±…‰ n˘x… Ω˛“ Ω˛…x‰ …… l……* Æ˙…i… EÚ…‰ n˘…x‰ …… EÚ…‰ °Ú∫…±… EÚ“
Æ˙J…¥……±…“ E‰Ú ±…B J… ±…Ω˛…x… {…Æ˙ Ω˛“ Ø˚EÚx…… l……* n˘…x‰ …… EÚ…‰ ¶…⁄J…
¶…“ ±…M…“ l…“* =xΩ˛…x …‰ §……Æ˙“-§……Æ˙“ ∫…‰ J……x…‰ EÚ… ∫……‰S……*
51
{…g¯*
n˘…‰ ¶……<« l…‰*
§…c‰˜ EÚ“ ∂……n˘“ Ω˛…‰ M…<« l…“* =∫…E‰Ú n˘…‰ §…SS…‰ ¶…“ l…‰*
UÙ…]‰ ı… E÷Úƒ +…Æ˙… l……*
n˘…x‰ ……Â ¶……<« ∫……Z…… J…‰i…“ EÚÆ˙i…‰ l…‰*
<x… ¥……C™…… ®… ‘l……’, ‘l…‰’,‘l…“’ ∂…§n˘ C™…… +l…« |…n˘…x… EÚÆ˙i…‰ Ω˲?
52
EÚΩ˛…x…“ EËÚ∫…“ Æ˙Ω˛“..?
+§… ™…Ω˛ +Δ∂… {…g¯*
Æ˙…i… EÚ…‰ n˘…x‰ ……Â EÚ…‰ °Ú∫…±… EÚ“ Æ˙J…¥……±…“ E‰Ú ±…B J… ±…Ω˛…x… {…Æ˙
Ω˛“ Ø˚EÚx…… l……* n˘…x‰ …… EÚ…‰ ¶…⁄J… ¶…“ ±…M…“ l…“* =xΩ˛…x …‰ §……Æ˙“-§……Æ˙“
∫…‰ J……x…‰ EÚ… ∫……‰S……* {…Ω˛±…‰ §…c˜… ¶……<« J……x…… J……x…‰ P…Æ˙ M…™……*
UÙ…]‰ ı… ¶……<« J… ±…Ω˛…x… {…Æ˙ Ω˛“ Ø˚EÚ… Æ˙Ω˛…* ¥…Ω˛ ∫……‰S…x…‰ ±…M……- ¶……<«
EÚ“ ∂……n˘“ Ω˛…‰ M…<« Ω˲* =x…EÚ… {… Æ˙¥……Æ˙ Ω˲* <∫… ±…B =xΩ² W™……n˘…
M…‰Ω˛ƒ⁄ EÚ“ W…∞¸Æ˙i… Ω˛…M‰ …“* ™…Ω˛ ∫……‰S…EÚÆ˙ =∫…x…‰ +{…x…“ f‰¯Æ˙ ∫…‰ EÚ<«
]ı…E‰ ÚÆ˙“ M…‰Ω˛ƒ⁄ ±…‰EÚÆ˙ §…c‰˜ ¶……<« ¥……±…‰ f‰¯Æ˙ ®… ®…±…… n˘“* §…c˜… ¶……<«
l……‰c˜“ n‰˘Æ˙ ®… J……EÚÆ˙ ±……Ë]ı…*
53
n˘…n˘…V…“ x…‰ {…Ω˛±…‰ ®…÷Æ˙Z……B {……Ëv…‰ EÚ…‰ {……x…“ n˘™……*
<∫…∫…‰ C™…… ∫…Δn˘‰ ∂… ®…±…i…… Ω˲?
54
±…c˜EÚ“ +…ËÆ˙ n˘…n˘…V…“ E‰Ú §…“S… ®… C™…… §……i…S…“i… Ω÷˛<« Ω˛…M‰ …“?
±…J…Â
55
M…÷§§……Æ˙… EÚ…‰ {…EÚc˜
°⁄Ú±… ¶……<«
J… ±…Ω˛…x…
¥…Ω˛…ƒ
{…‰c˜
§…c˜…
¥…Ω˛ ®…÷Æ˙Z……™……
Ω˲
P…Æ˙
∫…÷Δn˘Æ
J…‰i…
+…ƒM…x…
E÷Úƒ +…Æ˙…
l……
56
M…÷§§……Æ˙… ∫…‰ + v…EÚ… v…EÚ ¥……C™… §…x……Bƒ*
57
®…n˘n˘ ±…Â...
+E‰Ú±…… X\n®v R≤-VÙL J∂πMn alone
@…»¤’}⁄ bachelor
58
f‰¯Æ˙ Iqºmcw œÆ-Vp ¡¤Ã heap
59
+ v…M…®… ={…±…Œ§v…™……ƒ
S…j…¥……S…x… EÚÆ˙EÚ‰ +…∂…™… |…∫i…÷i… EÚÆ˙i…… Ω˲*
∫…®……S……Æ˙ {…g¯EÚÆ˙ +…∂…™… |…∫i…÷i… EÚÆ˙i…… Ω˲*
∫…Δn˘‰∂…¥……C™… V……‰c˜EÚÆ˙ {……‰∫]ıÆ˙ i…Ë™……Æ˙ EÚÆ˙i…… Ω˲*
EÚ ¥…i…… {…g¯EÚÆ˙ +…∂…™… |…∫i…÷i… EÚÆ˙i…… Ω˲*
EÚ ¥…i…… {……`ˆ EÚÆ˙i…… Ω˲*
±……‰EÚEÚl…… {…g¯EÚÆ˙ +…∂…™… |…∫i…÷i… EÚÆ˙i…… Ω˲*
60
<EÚ…<« - 4
62
“BEÚ, n˘…,‰ i…“x…, S……Æ˙, ...
BEÚ ∫……Ë BEÚ, BEÚ ∫……Ë n˘…,‰ ...’’
V…§… ∫…⁄Æ˙V… x…EÚ±……, x…xΩ˛… =±±…⁄ i…§… ¶…“ M…x… Æ˙Ω˛… l……*
“BEÚ Ω˛W……Æ˙ BEÚ, BEÚ Ω˛W……Æ˙ n˘…,‰ ...’’
“ EÚi…x…‰ ∫…i……Ɖ˙ ΩÈ˛, +…∫…®……x… ®…Â?’’ +®®…… x…‰ x…xΩ‰˛ =±±…⁄ ∫…‰ {…⁄UÙ…*
“<i…x…‰ EÚ ®…È M…x… ¶…“ x…Ω˛” ∫…EÚi……*’’
x…xΩ‰˛ =±±…⁄ x…‰ {…±…EÂÚ Z…{…EÚ…i…‰ Ω÷˛B EÚΩ˛… +…ËÆ˙ +{…x…… ∫…Æ˙ {…ΔJ…… ®… UÙ{……EÚÆ˙ Z…]ı ∫…‰ ∫……‰
M…™……*
+M…±…“ Æ˙…i… x…xΩ‰˛ =±±…⁄ x…‰ BEÚ §……Æ˙ °ÚÆ˙ +…∫…®……x… EÚ“ +…‰Æ˙ n‰˘J……*
“+®®……, +…∫…®……x… EÚi…x…… >ƒS…… Ω˲?’’
“§…Ω÷˛i… >ƒS……*’’
63
“ EÚi…x…… >ƒS……?’’ x…xΩ‰˛ =±±…⁄ x…‰ °ÚÆ˙ {…⁄UÙ…*
“V……+…‰, V……EÚÆ˙ n‰˘J… ±……‰*’’ +®®…… x…‰ EÚΩ˛…*
i……‰, x…xΩ˛… =±±…⁄ >{…Æ˙ +…∫…®……x… ®… =c˜…*
+{…x…‰ {…‰c˜ ∫…‰ §…Ω÷˛i… >{…Æ˙*
¥…Ω˛ §……n˘±…… ∫…‰ >{…Æ˙ =c˜ Æ˙Ω˛… l……*
±…‰ EÚx… ¥…Ω˛ V…i…x…… >{…Æ˙ V……i……, +…∫…®……x… +…ËÆ˙ ¶…“ >{…Æ˙ S…±…… V……i……*
“i……‰, EÚi…x…… >ƒS…… Ω˲ +…∫…®……x…?’’ +®®…… x…‰ {…⁄UÙ…*
“<i…x…… >ƒS…… EÚ ®…È =c˜EÚÆ˙ {…Ω÷˛ƒS… Ω˛“ x…Ω˛” ∫…EÚi……*’’ x…xΩ‰˛ =±±…⁄ x…‰ V…¥……§… n˘™……*
°ÚÆ˙ =∫…x…‰ +{…x…“ +…ƒJ…Â §…Δn˘ EÚ” +…ËÆ˙ Z…]ı ∫…‰ ∫……‰ M…™……*
+M…±…“ Æ˙…i… x…xΩ‰˛ =±±…⁄ x…‰ ∫…®…÷p˘ EÚ“ ±…Ω˛Æ˙… EÚ“ +…¥……W… ∫…÷x…“*
64
“∫…®…÷p˘ ®… EÚi…x…“ ±…Ω˛Æ˙ ΩÈ˛?’’ =∫…x…‰ +®®…… ∫…‰ {…⁄UÙ…*
“§…Ω÷˛i… ∫…“!’’ +®®…… §……‰±…“* “ EÚi…x…“?’’ x…xΩ‰˛ =±±…⁄ x…‰ °ÚÆ˙ {…⁄UÙ…*
“V……+…‰, V……EÚÆ˙ M…x… ±……‰*’’ +®®…… x…‰ V…¥……§… n™……* x…xΩ˛… =±±…⁄ =c˜EÚÆ˙
∫…®…÷p˘ E‰Ú EÚx……Ɖ˙ +… {…Ω÷˛ƒS……* ¥…Ω˛ M…x…x…‰ ±…M……- “BEÚ, n˘…,‰ i…“x…, ...
M™……Æ˙Ω˛, §……Æ˙Ω˛, i…‰Æ˙Ω˛, ...
BEÚ Ω˛W……Æ˙ BEÚ, BEÚ Ω˛W……Æ˙ n˘…,‰ ...’’
+…ËÆ˙ V…§… ∫…⁄Æ˙V… x…EÚ±…… i……‰ =∫…x…‰ n‰˘J…… EÚ ∫…®…÷p˘ +§… ¶…“
±…Ω˛Æ˙… ∫…‰ ¶…Æ˙… Ω÷˛+… l……*
¥…Ω˛ +®®…… E‰Ú {……∫… ±……Ë]ı +…™……*
“i……‰, EÚi…x…“ ±…Ω˛Æ˙ ΩÈ˛, ∫…®…÷p˘ ®…Â?’’ +®®…… x…‰ {…⁄UÙ…*
“<i…x…“ EÚ ®…È M…x… ¶…“ x…Ω˛” ∫…EÚi……*’’
x…xΩ˛… =±±…⁄ +…ƒJ… ®…S… ®…S……i…‰ Ω÷˛B §……‰±……*
65
+M…±…“ Æ˙…i… x…xΩ‰˛ =±±…⁄ x…‰ +{…x…“ +®®…… ∫…‰ {…⁄UÙ…- “∫…®…÷p˘ EÚi…x…… M…Ω˛Æ˙… Ω˲?’’
“§…Ω÷˛i… M…Ω˛Æ˙…,’’+®®…… §……‰±…“*
“ EÚi…x…… M…Ω˛Æ˙…?’’ x…xΩ‰˛ =±±…⁄ x…‰ {…⁄UÙ…*
+®®…… +…∫…®……x… EÚ“ +…‰Æ˙ n‰˘J…x…‰ ±…M…“*
“±…M…¶…M… =i…x…… Ω˛“ M…Ω˛Æ˙… Ω˲, V…i…x…… >ƒS…… +…∫…®……x… Ω˲*’’+®®…… §……‰±…“*
x…xΩ˛… =±±…⁄ >{…Æ˙ n‰˘J…x…‰ ±…M……*
¥…Ω˛ {…⁄Æ˙“ Æ˙…i… {…‰c˜ {…Æ˙ §…Ë`ˆ… Æ˙Ω˛…*
66
+…∫…®……x… +…ËÆ˙ ∫…i……Æ˙… E‰Ú §……Ɖ˙ ®… ∫……‰S…i…… Æ˙Ω˛…*
∫…®…÷p˘ +…ËÆ˙ ±…Ω˛Æ˙… E‰Ú §……Ɖ˙ ®… ∫……‰S…i…… Æ˙Ω˛…*
V……‰ ¶…“ =∫…x…‰ +®®…… ∫…‰ ∫…“J…… l……, =∫…E‰Ú §……Ɖ˙ ®… ∫……‰S…i…… Æ˙Ω˛…*
V…Ë∫…‰ Ω˛“ ∫…⁄Æ˙V… x…EÚ±…… x…xΩ˛… =±±…⁄ +®®…… EÚ“ +…‰Æ˙ ®…÷c˜… +…ËÆ˙ §……‰±……,
“®…È i…÷®…∫…‰ {™……Æ˙ EÚÆ˙i…… Ω⁄˛ƒ, +®®……*’’
“ EÚi…x……?’’ +®®…… x…‰ {…⁄UÙ…*
“§…Ω÷˛i…,’’ x…xΩ˛… =±±…⁄ §……‰±……*
x…xΩ‰˛ =±±…⁄ x…‰ BEÚ {…±… ∫……‰S…… +…ËÆ˙ +®®…… E‰Ú M…±…‰ ±…M… M…™……*
“+…∫…®……x… V…i…x…… >ƒS…… Ω˲ +…ËÆ˙ ∫…®…÷p˘ V…i…x…… M…Ω˛Æ˙…,
67
®…È i…÷®… ∫…‰ =i…x…… {™……Æ˙ EÚÆ˙i…… Ω⁄˛ƒ, +®®……*’’
+®®…… x…‰ x…xΩ‰˛ =±±…⁄ EÚ…‰ f¯…{ƒ … ±…™……*
“i…÷®… EÚi…x…“ §……Æ˙ M…±…‰ ±…M……+…‰M…“ ®…÷Z…‰?’’
x…xΩ‰˛ =±±…⁄ x…‰ {…⁄UÙ…*
“§…Ω÷˛i… §……Æ˙*’’ +®®…… x…‰ °ÚÆ˙ =∫…‰ M…±…‰ ∫…‰ ±…M…… ±…™……*
“ EÚi…x…“ §……Æ˙?’’ x…xΩ‰˛ =±±…⁄ x…‰ >ƒP…i…‰ Ω÷˛B {…⁄UÙ…*
“ V…i…x…“ ±…Ω˛Æ˙ ΩÈ˛ ∫…®…÷p˘ ®…Â, V…i…x…‰ i……Ɖ˙ ΩÈ˛ +…∫…®……x… ®…Â,
=i…x…“ §……Æ˙*’’
68
=±±…⁄ EÚ“ EÚΩ˛…x…“ {…g¯“* ™…Ω˛ {™……Æ˙ EÚ“ EÚΩ˛…x…“ Ω˲* EËÚ∫…“ ±…M…“?
EÚΩ˛…x…“ ¥……S…x… E‰Ú +x…÷¶…¥… {…Æ ±…J…Â, +{…x…“ b˜…™…Æ˙“*
+…®… {…EÚ…Bƒ...
=x… +…®…… EÚ…‰ {…“±…… ÆΔ˙M… n¢, V……‰ +{…x…“ b˜…™…Æ˙“ ∫…‰ ∫…Δ§…Δv… Æ˙J…i…‰ ΩÈ˛*
69
±…J…Â*
§……‰±…“ ....................
.................... +… {…Ω÷˛ƒS……
70
®……<«EÚÚ l…˱…Æ˙
±…‰J…EÚ, S…j…EÚ…Æ˙, +v™……{…EÚ, M…“i…EÚ…Æ˙, ∂…±{…“
+… n˘ ∞¸{……Â˙ ®… ®…∂…Ω⁄˛Æ˙* +…{…EÚ… V…x®… 1936
+Ci…⁄§…Æ 8 EÚ…‰ ±……Ï∫… BΔ V…±…∫… ®… Ω÷˛+…* n˘ ]ı“S…Æ˙
£Ú®… §±…ËEÚ ±…M…⁄x…, n˘ ±… ]ı±… ±…“M… £Ú®… n˘ §±…ËEÚ
±…M…⁄x…, n˘ ∫x……‰ b‰˜ £Ú®… n˘ §±…ËEÚ ±…M…⁄x… +… n˘ EÚ<«
Æ˙S…x……Bƒ §…SS……‰ E‰Ú ±…B EÚ”*˙
71
EÚ ¥…i……
72
§…§…÷+… §……‰±…… EÚ¶…“-EÚ¶…“ i……‰
EÚÆ˙ n‰˘i…… Ω⁄˛ƒ x…CEÚÆ˙ M…“±…“*
Ω˛®… ¶…“ EÚÆ˙ n‰˘i…‰ ΩÈ˛ ∫…⁄-∫…⁄
EÚÆ˙x…“ {…c˜i…“ v……‰i…“ g¯“±…“*
§…c˜… Ø˚+ƒ]ı… §…SS…… Ω⁄˛ƒ ®…È,
+§… §…§…÷+… x…‰ §……i… =`ˆ…<«*
§…⁄g¯… §……‰±…… ®…È ¶…“, ®…È ¶…“
+…i…“ ®…÷Z…EÚ…‰ §…Ω÷˛i… Ø˚±……<«*
§…§…÷+… §……‰±…… §…Ω÷˛i… §…÷Æ˙… Ω˲,
§…c˜EÚ‰ Ω˛®… {…Æ˙ v™……x… x… n‰˘i…‰*
§…⁄g‰¯ x…‰ §…⁄g‰¯ Ω˛…l…… ∫…‰
Ω˛…l… °ÚÆ˙…™…… §…§…÷+… {…Æ˙*
∫…®…Z… Æ˙Ω˛… Ω⁄˛ƒ §……i… i…÷®Ω˛…Æ˙“,
®…÷Z…‰ {…i…… Ω˲, i…÷®… V……‰ EÚΩ˛i…‰*
73
™…‰ {…ΔŒCi…™……ƒ {…g¯*
‘§…§…÷+… §……‰±…… §…Ω÷˛i… §…÷Æ˙… Ω˲,
§…c˜EÚ‰ Ω˛®… {…Æ˙ v™……x… x… n‰˘i…‰*
§…⁄g‰¯ x…‰ §…⁄g‰¯ Ω˛…l…… ∫…‰
Ω˛…l… °ÚÆ˙…™…… §…§…÷+… {…Æ˙*
∫…®…Z… Æ˙Ω˛… Ω⁄˛ƒ §……i… i…÷®Ω˛…Æ˙“,
®…÷Z…‰ {…i…… Ω˲, i…÷®… V……‰ EÚΩ˛i…‰*’
74
n‰˘J…Â, +{…x…… +x…÷¶…¥… EËÚ∫…… ±…J…….....?
+…EÚπ…«EÚ Ω˲
∂…‰±… ∫…±…¥…Æ∫]ı…<«x…
∂…‰±…b˜x… +±…x… ∫…±…¥…Æ˙∫]ı…<«ıx… EÚ… V…x®… +®… Æ˙EÚ… E‰Ú S…EÚ…M……‰ ®… 1930
∫…i…Δ§…Æ˙ 25 EÚ…‰ Ω÷˛+…* ±…‰J…EÚ, EÚ ¥…, EÚ…]⁄ı« h…∫]ı, M…“i…EÚ…Æ˙, x……]ıEÚEÚ…Æ˙ +… n˘
∞¸{…… ®… ®…∂…Ω⁄˛Æ˙* ¥Ω‰˛Æ˙ n˘ ∫……<b˜ ¥Ω˛…EÚ BΔb˜∫…¬, n˘ M…À¥…M… ]≈ı“, B §……Ï™… x…Ë®…¬b˜ ∫…⁄
+… n˘ ®…÷J™… Æ˙S…x……Bƒ*
75
J…‰±… +…ƒJ… ®…S……Ëx…“
¥…h……Á ®…Δ‰ UÙ{…‰ ∂…§n˘ S…÷x… ±…Â +…ËÆ˙ ±…J…Â*
±… ™… ¥… M… Ω˛ Æ˙… < v™……
i… ∫…… ¶…… EÚ i……Ë V…… {……Ë +…Ë
∫…⁄ Æ˙ V… B ¥…“ +… Æ˙ Ω˛
{… x… ¥…… x… p EËÚ = ±±…⁄
E÷Ú I… §… ®…… l…÷ ®…÷ ∫…Δ <«
∫… l…“ V… ∫… @Ò +…Ë ∫… ∫…
i…… +Δ `⁄ˆ +… §…÷ §… ¶……‰ {…Ë
Æ˙… i… b˜ {……Ë ]ı“ l…“ x… EÚ…‰˘
76
®…n˘n˘ ±…Â...
+EÚ∫…Æ˙ an°-hmdpw TX-ÿ˚\ AV¤V⁄ often
+…¥……W… i_vZw Nj-Rm —⁄ ¡⁄ sound
>ƒS…… Db-ca- p≈ EVokR G}⁄°¡⁄ high
>ƒM…i…‰ Ω÷˛B Dd°w Xqßn Áe° Æ›-°u\ ¨•Ê}ß ‡⁄ W drowsy
M…Ω˛Æ˙… Bg-ta-dnb BZ-UÙ] A◊⁄»¤•⁄ deep
M…±…‰ ±…M……™…… Benw-K\w sNbvXp Au-◊P
- u Lh-•V
- ˚
- QjRp
AΔMW“ hugged
M…x…EÚÆ˙ FÆn-bn´v Gi¶ G{“ having counted
M…“±…“ \\™ S˚]kR J•Êæß ·⁄ ¤•⁄ wet
S…®®…S… Ic≠n vÈi ^⁄»fl⁄ ^⁄ spoon
V…¥……§… DØcw Tßp D}⁄¡° ⁄ answer
f¯“±…“ Ab-hp≈ R[okR —⁄tƒ»¤•⁄ loose
v……‰i…“ ap≠v ˙Yx• ƒflMW dhoti
x…xΩ˛… sNdnb £±V —⁄y| tiny
{…±…EÂÚ I¨t]m-fI - ƒ Li-¶˚U O⁄yfl|¡ÊÆÊ∞V⁄◊⁄fl eyelids
{…±…EÂÚ Z…{…EÚ…i…‰ Ω÷˛B I¨t]m-fI - ƒ NnΩn-s°m≠v Li-¶˚U
A˚Nj-’d˘LÙi” O⁄yfl|V⁄◊⁄´⁄fl≠ »⁄flfl_`}Ê¡Ê•⁄fl
blinking the eyes
{…Ω÷˛ƒS…… FØn-t®¿∂p A˚PkR }⁄ƒflÆ⁄¥‚ reached
{…⁄UÙx…… tNmZn-°pI ˙LsÆ ˙Lh-Pp OÊfi◊⁄fl to ask
§…c˜E‰Ú apXn¿∂-h¿ ÿß-VY
- o ’¬æ⁄fl¡⁄fl elders
§…§…÷+… B¨Ip´n Bi-œZ - k˚R V⁄Ms⁄fl»⁄flV⁄fl boy
§…⁄g¯… hr≤≥ YVRÙ-]Y- o »⁄æfl⁄ —¤”•⁄ »⁄¿P° old man
®…÷c˜… Xncn™p ß⁄m© ~¡⁄flV⁄fl turned
Ø˚+…ƒ]ı… Æ˙…x‰ …‰¥……±……
Ø˚±……<« Ic-®n¬ A›˚L @◊⁄fl cry
±……Ë]ı +…™…… aS-ßn-h∂p ß⁄m-©Y - kR ’M~¡⁄flW ∂¡⁄fl returned
∫…¥……±… tNmZyw ˙LsÆ Æ⁄√ÀÊ≠ question
77
+ v…M…®… ={…±…Œ§v…™……ƒ
78
<EÚ…<« - 5
80
i……‰ M…Æ˙x…‰ ¶…“ x…Ω˛” n‰˘i…“!
Ω˛¥……Bƒ J…⁄§… Ω˛±……i…“ Ω˲, W…®…” Ω˛±…x…‰ x…Ω˛” n‰˘i…“!
®…‰Æ˙‰ Ω˛…l…… ∫…‰ ∂…§…«i…, n⁄˘v…, {……x…“
E÷ÚUÙ M…Ɖ˙ ∫…§… b˜“EÚ V……i…“ Ω˲
™…‰ EÚi…x…… {……x…“ {…“i…“ Ω˲!
M…]ıEÚ V……i…“ Ω˲ V…i…x…… n˘…*‰
<∫…‰ ±……‰]ı‰ ∫…‰ n˘…‰ ™…… §……±]ı“ ∫…‰,
™…… x…±… n˘x… ¶…Æ˙ J…÷±…… Æ˙J… n˘…,‰
M…W…§… Ω˲ {…‰]ı ¶…Æ˙i…… Ω˛“ x…Ω˛” <∫…EÚ…
∫…÷x…… Ω˲ ™…Ω˛ x…n˘“ EÚ…‰ ¶…“ U÷Ù{…… ±…‰i…“ Ω˲ +Δn˘Æ˙!
W…®…” EÚ…‰ V……n⁄˘ +…i…… Ω˲!
W…®…” E‰Ú x…“S…‰ C™…… “S…“x…“” EÚ“ J……x… ΩÈ˛?
J…]ı…<« EÚ“ S…]ı…x… ΩÈ˛?
°Ú±…… ®…‰Â ®…“`ˆ… EËÚ∫…‰ b˜…±…i…“ Ω˲ ™…‰ W…®…”?
±……i…“ EÚΩ˛…ƒ ∫…‰ Ω˲? W…®…” EÚ…‰ V……n⁄˘ +…i…… Ω˲*
+x……Æ˙…, §…ËÆ˙… +…ËÆ˙ +…®…… ®…Â, ∫…‰§…… ®…Â, +…{…EÚ“ C™…… Æ˙…™… Ω˲?
∫…¶…“ ®…“`ˆ… ®… ¶…“ ®…“`‰ˆ +±…M… ΩÈ˛,
EÚ {…ii…‰ J……+…‰ i……‰ °Ú“EÚ‰Ú ΩÈ˛ +…ËÆ˙ °Ú±… ®…“`‰ˆ ±…M…i…‰ ΩÈ˛*
®……Ë∫…Δ§…“ ®…“`ˆ“ Ω˲ i…‰ x…”§…⁄ J…]¬ı]ı… Ω˲!
™…EÚ“x…x… V……n⁄˘ +…i…… Ω˲!!
¥…M…˙Æ˙ x… §……Δ∫… °Ú“EÚ…, ∫…Ji…, +…ËÆ˙ M…xx…… ®… Æ˙∫… C™…… Ω˲?
81
±…J…Â
EÚ ¥… E‰Ú +x…÷∫……Æ˙ W…®…” C™……-C™…… V……n⁄˘ n˘J……i…“ Ω˲?
1. ..................................................
2. ..................................................
3. ..................................................
4. ..................................................
5. ..................................................
82
EÚ ¥…i…… EÚ… {… Æ˙S…™… EÚÆ˙i…‰ Ω÷˛B ]ı{{…h…“ ±…J…Â*
83
EÚi…x…‰ i……Ɖ˙ ®…‰Æ˙‰ Ω÷˛B...
¥…π…™… EÚ… =±±…‰J… x…®…⁄x…‰ E‰Ú ∫……l… §……i…… EÚ… ∫…®…l…«x… EÚ™…… Ω˲
¶……π……
∫…Δ I…{i…i……
+…EÚπ…«EÚ
¥…π…™……x…÷EÚ⁄ ±…
84
M…÷±…W……Æ˙
+…{… EÚ… +∫…±…“ x……®… ∫…Δ{…⁄h…« À∫…Ω˛ EÚ…±…Æ˙… Ω˲* M…“i…EÚ…Æ˙, EÚΩ˛…x…“EÚ…Æ˙, EÚ ¥…, ∫…x…‰®……
x…n‰˘∂…EÚ, {…]ıEÚl……EÚ…Æ˙ +… n˘ EÚ<« I…‰j…… ®… ®…∂…Ω⁄˛Æ˙* 18 +M…∫i… 1936 EÚ…‰ + ¥…¶…Ci…
¶……Æ˙i… ®… {…ΔV……§… E‰Ú Z…‰±…®… V…±…‰ ®… +…{… EÚ… V…x®… Ω÷˛+…* ∫±…®… b˜…MÏ … ®…±… x…™…Æ˙
x……®…EÚ °Ú±®… E‰Ú M…“i… V…™… Ω˛…‰ E‰Ú ±…B 2009 EÚ…‰ +…Ï∫EÚ…Æ˙ {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙ ®…±……* 2010
EÚ… O…Ë®…“ {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙, n˘…n˘… ∫……Ω‰˛§… °Ú…±E‰Ú {…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙, {…n¬˘®…¶…⁄π…h…, ∫…… Ω˛i™… +EËÚn˘®…“
{…÷Æ˙∫EÚ…Æ˙ +… n˘ ∫…‰ ∫…®®…… x…i…* V…ΔM…±…x……®……, §……Ï∫EÚ“ EÚ… {…ΔS…i…Δj…, n˘…™……Δ-§……™……Δ, {……V…“
+… n˘ EÚ<« EÚi……§…Â*
{…i……
§……ÏŒ∫EÚ™……x……,
{……±…“ Ω˛±…,
§……Δp˘… ({…Œ∂S…®…)
®…÷§Δ …<« 400050
<« ®…‰±…- gulzarpost@gmail.com
85
∫…Δ∫®…Æ˙h……i®…EÚ
±…‰J… ®……S…« ∫…÷∂…“±… ∂…÷C±…
®……S…« E‰Ú n˘x……Â Ω˛…l…… ®… EÚi……§… +…ËÆ˙ +…ƒJ…… ®… x…”n¢ Æ˙Ω˛… EÚÆ˙i…“ l…”* n˘…‰ {…xx…‰
{…±…]ıi…‰ Ω˛“ x…”n˘ E‰Ú Ω˛…l… +…EÚÆ˙ +…ƒJ…… {…Æ˙ {…±…EÂÚ J…”S… V……i…‰* =x… n˘x……Â
+EÚ∫…Æ˙ ™…‰ ∫……‰S…i…‰ EÚ EÚ…∂… +…ƒJ…Â §…Δn˘ EÚB {…g¯…<« Ω˛…‰ {……i…“* i…§… EÚi…x……
®…W…… +…i……! ∫……‰B-∫……‰B {…g¯i…‰ Æ˙Ω˛i…‰* P…Δ]ı…Â {…g¯x…‰ ®…Â ±…M…‰ Æ˙Ω˛i…‰* P…Æ˙¥……±…‰ W…n˘
EÚÆ˙i…‰ +§… §…∫… EÚÆ˙…‰ §…Ω÷˛i… {…g¯ ±…™……* §…∫… BEÚ P…Δ]ı‰ +…ËÆ˙ {…g¯ ±… EÚΩ˛EÚÆ˙ Ω˛®…
S……n˘Æ˙ +{…x…‰ >{…Æ˙ J…”S… ±…‰i…‰* <®… i…Ω˛…x… J…i®… Ω˛…i‰ …‰ i……‰ x…”n˘ ¶…“ M……™…§… Ω˛…‰
V……i…“* i…§… n‰˘Æ˙ Æ˙…i… i…EÚ V……M…… EÚÆ˙i…‰* Æ˙…i…… E‰Ú +…∫…®……x… i……Æ˙… ∫…‰ ¶…Ɖ˙ Ω˛…i‰ …‰
+…ËÆ˙ Æ˙…i……Â EÚ“ W…®…“x… EÚ∫∫……Â EÚΩ˛… x…™……Â ∫…‰*
®…‰Æ˙‰ P…Æ˙ E‰Ú ∫……®…x…‰ x…“®… EÚ… {…‰c˜ EÚ…∂… +…ƒJ… §…Δn˘ EÚB {…g¯…<«
l……* =∫…EÚ“ +…v…“ ]ıΩ˛ x…™……ƒ P…Æ˙ ®…Â Ω˛…‰ {……i…“* i…§… EÚi…x…… ®…W……
P…÷∫…“ S…±…“ +…i…“ l…”* x…“®… +…i……!
∂…Æ˙…Æ˙i…x… P…Æ˙ EÚ“ i…Æ˙°Ú W™……n˘… <∫…∫…‰ EÚ…Ëx…-∫…… ®…x……‰¶……¥… |…EÚ]ı
Ω˛…i‰ …… Ω˲ ?
°ËÚ±…i……* =∫…EÚ“ M…±…Ω˛ Æ˙™……ƒ +…ËÆ˙
EÚ…ËB P…Æ˙ ®…Â §…‰ Ω˛S…EÚ +…i…‰-V……i…‰
Æ˙Ω˛i…‰* Ω˛®… ±…M…i…… EÚ =x…EÚ… Ω˛“ i……‰ P…Æ˙ Ω˲ V…∫…®…Â Ω˛®… Æ˙Ω˛x…‰ S…±…‰ +…B ΩÈ˛*
®……S…« ®…Â x…“®… i…±…‰ §…Ë`ˆ EÚi……§… {…g¯i…‰* x…“®… EÚ“ EÚ…‰<« {…“±…“ {…ii…“ EÚi……§… {…Æ˙
86
+… M…Æ˙i…“* ®…È {…ii…“ EÚ…‰ n‰˘J…i…… Æ˙Ω˛i……* =∫…E‰Ú {…“±…‰ ÆΔ˙M… EÚ…‰* EÚ<« ∫…¥……±… ®…x… ®…Â
+…i……* C™…… {…“±…‰ ÆΔ˙M… E‰Ú x…“S…‰ W…∞¸Æ˙ {…ii…“ +¶…“ ¶…“ Ω˛Æ˙“ Ω˛…M‰ …“? EÚ¶…“ ±…M…i……
∂……™…n˘ Ω˛Æ˙… ÆΔ˙M… Ω˛“ {…“±…‰ ®… §…n˘±… M…™…… Ω˲* {…ii…“ {…“±…“ Ω˛…‰ M…<« <∫… ±…B M…Æ˙“ ™……
=∫…‰ M…Æ˙ V……x…… Ω˲ <∫… ±…B {…“±…“ Ω˛…‰ M…<«? ®……S…« EÚ“ Ω˛¥……Bƒ {…xx…… E‰Ú n˘Æ˙¥……W…‰
°Úc˜°Úc˜… n‰˘i…”... Ω˛®… =xΩ² W™……n˘… <Δi…W……Æ˙ x… EÚÆ˙¥……i…‰ +…ËÆ˙ {…ii…“ EÚ…‰ =x…
V…±n˘§……W… Ω˛¥……+… E‰Ú Ω˛¥……±…‰ EÚÆ˙ n‰˘i…‰* ¥…‰ {…ii…“ EÚ…‰ +{…x…“ b˜…±…“ ®… ]ı…Eƒ ÚEÚÆ˙
Æ˙°Ú⁄ S…CEÚÆ˙ Ω˛…‰ V……i…”*
®……S…« +{…x…‰ {…±……∂… ®… M…÷®… ™…Ω˛ ∫…§… E÷ÚUÙ n‰˘J…i…… Æ˙Ω˛i……*
87
±…J…Â...
®……S…« E‰Ú n˘x……Â Ω˛…l…… ®… EÚi……§… +…ËÆ˙ +…ƒJ…… ®… x…”n¢ Æ˙Ω˛… EÚÆ˙i…“ l…”*....
C™…… +…{…EÚ… ¶…“ ™…Ω˛“ Ω˛…±… Ω˲?
C™…… +{…x…… +x…÷¶…¥… ±…‰J…EÚ E‰Ú ∫……l… §……ƒ]ı ?
±…J…Â ±…‰J…EÚ E‰Ú x……®… BEÚ J…i…*
88
+x…÷§…n¬˘v… EÚ…™…«...
C™…… ∫…°«Ú ®……S…« Ω˛“ ™……n˘M……Æ˙ Ω˛…i‰ …… Ω˲?
Ω˛Æ˙ ®…Ω˛“x…‰ EÚ… ®…W…… Ω˛®… ±…⁄]ıi…‰ ΩÈ˛, x…?
+x™… ®…Ω˛“x…‰ EËÚ∫…‰ M…÷W…Æ˙i…‰ ΩÈ˛?
±…J…Â BEÚ ∫…Δ∫®…Æ˙h……i®…EÚ ±…‰J…*
∫…÷∂…“±… ∂…÷C±…
™…÷¥…… EÚ ¥…, ∫…Δ{……n˘EÚ, +x…÷¥……n˘EÚ, ∂…Ë I…EÚ EÚ…™…«EÚi……« +… n˘ E‰Ú ∞¸{… ®… ®…∂…Ω⁄˛Æ˙*
+…{…EÚ… V…x®… 25 ®……S…« 1974 ®… ®…v™…|…n‰˘∂… E‰Ú Ω˛…∂‰ …ΔM……§……n˘ V…±…‰ E‰Ú M……c˜…P……]ı
x……®…EÚ M……ƒ¥… ®… Ω÷˛+… l……* §…SS…… E‰Ú ±…B n˘∫… EÚi……§… ±…J…“ Ω˲* ∫……Ë ∫…‰ + v…EÚ
EÚ ¥…i……Bƒ |…EÚ… ∂…i… Ω÷˛<*» §……±… ¥…Y……x… {… j…EÚ… S…EÚ®…EÚ E‰Ú ∫…Δ{……n˘EÚ* BEÚ±…¥™…
∂…Ë I…EÚ +x…÷∫…Δv……x… ∫…Δ∫l…… E‰Ú ®…÷J™… EÚ…™…«EÚi……«*
{…i……
∫…Δ{……n˘EÚ, S…EÚ®…EÚ, <« 10, ∂…ΔEÚÆ˙ x…M…Æ˙, ∂…¥……V…“ x…M…Æ˙, ¶……‰{……±…, ®…v™… |…n‰˘∂…-
462016
<«-®…‰±… sushilshukla29@gmail.com
89
v…⁄{… EÚ“ ∫…Δn˘⁄ EÚ
¥…∫…Δi… ∫…EÚÆ˙M……B
90
EÚ ¥…i……
®……Ë ∫… ®…
92
¥…∫…Δi… ∫…EÚÆ˙M……B
93
®…n˘n˘ ±…Â...
+®…∞¸n˘ t]c° ˘LÙn-VÙd-LÙn ÆÊfi¡⁄◊Ê gua
+…ƒM…x… ap‰w YÙNp dV⁄Δ courtyard
<Δi…W……Æ˙ ImØn-cn∏v LÙj-ß⁄- j-Rp O¤æ⁄flfl wating
<®… i…Ω˛…x… ]co£ ˙Ro‹ Æ⁄¬fiOÊ– examination
=UÙ…±…x…… Fdn-bpI Ád-°l-˙TÙ-”R- p _»⁄flflΩ to toss
EÚÆ˙i…§… {]hrØn ˙Y˚X Oʃ—⁄ doings
EÚƉ˙±…… Ibv]° TÙYt-LÙn ‘¤V⁄ƒO¤øfl bitterguard
EÚ∫…‰±…“ Nh¿∏p≈ LNl-◊s[ O⁄’ bitter
EÚ∫∫…… EÚl……
EÚ“S…c˜ sNfn A›dœ OÊ—⁄¡⁄fl dirt
EÚ…‰Ω˛Æ˙… a™v Í”-T≤ »⁄flMdfl fog
EÚ…Ë+… Im° LÙLm O¤VÊ crow
J…i®… Ah-km-\n® ÿ•kR »⁄flflW—⁄fl finished
J…”S…x…… hen-°pI C›j-Rp G◊Êæfl⁄ fl to drag
J……‰n˘… Ipgn®p ˙RÙi-•V @VÊæfl⁄ fl digged
M…]ıEÚx…… BKn-cWw sNøpI E±g£ G”j-Rp
’fi¡⁄fl gulping a liquid
M……™…§… AZr-iy-amb U˚\k-’˙
- TÙ-Y’ @•⁄‰À¿⁄ invisible
M…Æ˙i…“ hogp∂ Æ›k’˘LÙi-•⁄ - d-œm ∏fi◊⁄fl falling
M…±…Ω˛Æ˙“ AÆm≥ A¶p @ÿƒfl squirrel
M…÷`ˆ±…“ Rmh¬]-gØns‚ Ipcp SÙYp TZj-ßu LÙn
´Êfi¡⁄◊Ê ∏fid the stone of a fruit
M…÷®… A{]-Xy-£a- m-IpI U˚\k-’˙
- TÙ-Y’
@Æ⁄√}⁄¿O⁄–»¤V⁄fl to disappear
P…÷∫…x…… {]th-in-°pI ÷˚Z-Rp Æ⁄√»fiÊ Ã—⁄fl to enter
S……n˘Æ˙ ]pX∏v T”d˚L ƨl◊ ‘ʇ•Êæfl⁄ fl»⁄ ∂mÊo sheet
W…®…” `qan È™ ∫⁄‡…fl earth
V…±n˘§……W… [rXn-bp≈ Æ˚W-YÙ] @»⁄—⁄¡⁄»⁄‚¥◊⁄Ÿ hasty
V……n⁄˘ Pme-hnZy UôVô-_ô-Xm »⁄·¤æ⁄·¤e¤ƒ magic
V……®…÷x… Rmh¬∏gw SÙYpT-Zm ´Êfi¡⁄◊Ê black plum
W™……n˘… A[nIw Aß-Lm @©O⁄ more
94
W…n˘ imTyw ©•-YÙ-Rm ‘⁄p⁄ obstinacy
]ıΩ˛ x…™……ƒ sNdnb Np≈n-°º - p-Iƒ £u-]d-ùLôm-×L- s
¡ÊM∑ÊV◊⁄ fl⁄ small branches of a tree
]ı…Eƒ Úx…… Xq°n-bn-SpI ˘RÙe-LÆ
- ”
- R
- p ´Êfi}⁄fl‘¤O⁄fl to hang
`ˆ`ˆ÷ Æ˙x…… XWp-Øp-hn-d°
- pI œ∞-WÙp S”eœ°u\
^⁄ÿøflM•⁄ ´⁄sfl⁄ V⁄fl»⁄ to shiver with cold
b˜“M… V……x…… {…“ V……x……
n˘Æ˙¥……W…… hmXn¬ LR‹ ∑¤Wƒfl door
v…⁄{… shbn¬ ˘Y´p ∏“ƒfl
x…”§…⁄ \mcß G¤™f-˚N-TZ - m ΔM∑Ê lemon
x…”n˘ Dd°w Ád-Lm ¨•Êß sleep
x…“®… EÚ… {…‰c˜ th∏p-acw ˙Yl-TU
- W- m ∑Êfi…´⁄ »⁄fl¡⁄ neem tree
{…ii…“ sNdnb Ce £u] C˚X —⁄y| G≈Ê leaf
{…xx…‰ ]pkvXI- Ø
- ns‚ Xmfp-Iƒ ◊j-RL- j-ßu
Td-Le-Ls Æ⁄‚¥lV⁄◊⁄fl pages of a book
{…±…]ıi…‰ Xmfp-Iƒ adn-bp-tºmƒ Td-Le-L˚[ ◊Wh-”m-˙TÙ’
Æ⁄¥‚ lV⁄◊´⁄ fl⁄ ≠ ~¡⁄flW“•¤V⁄ turns pages
{…±……∂… BEÚ {…‰c˜ ¥…∂…‰π… V…∫…E‰Ú {…ii…‰ ∫……Ɖ˙ ®……S…« E‰Ú ®…Ω˛“x…‰ ®… M…Æ˙
V……i…‰ ΩÈ˛+…ËÆ˙ °⁄Ú±…… ∫…‰ ¶…Æ˙…˙ Æ˙Ω˛i…… Ω˲
°ËÚ±……i…… hym]n-∏n-°p∂p T\-‹Y
- ’ ‘⁄¡s⁄ fl⁄ spreading
§……M… ^e-hr-£t- Øm´w TZ-ÿß - of-˙NÙ˚X
‘⁄yfl|V◊⁄ ⁄ }ʇfil orchard
§…“V… hnØv ıÆ˚R ∏fid seed
§…‰ Ω˛S…EÚ kt¶mNw IqSmsX ·f-N™ - p-XÙ-Up —⁄MOʇfi^⁄…ƒ«•Ê
®…÷]ı¬ `ˆ“ apjvSn ÿx• »⁄flflœo fist
Æ˙°Ú⁄ S…CEÚÆ˙ Ω˛…x‰ …… c£-s∏-Sp-ØpI LÙl-TÙj-Rp
¡⁄P–—⁄fl to make good one’s escape
±……‰]ı… sam¥ ˘Nm◊ —⁄y| Ƥ}ÊÓ a small vessel
¥…Ë∫……J… sshimJ amkw £j-ß˚ - W-UÙ-Rm
»ÊÁÀ¤R the second month of ‘saka’calander
∂…Æ˙…Æ˙i…x… Ipkr-Xn-tbmsS œflm-◊P - u being wicked
∫…Δn˘⁄EÚ s]´n ˘Th• ÆÊnoVÊ box
∫…⁄Z… Bibw L⁄j’ AÀ⁄æfl⁄ idea
95
+ v…M…®… ={…±…Œ§v…™……ƒ
96