Professional Documents
Culture Documents
ამირანი (ქართული ხალხური ზღაპარი)
ამირანი (ქართული ხალხური ზღაპარი)
იყო და არა იყო რა, იყო ერთი მონადირე, სახელად სულუკმახი. ჰყავდა ორი
შემოურბინა, მაგრამ ასავალი გზა ვერ იპოვა. დილით სულუკმახი სოფელში წავიდა.
სიკვდილის დრო მომიახლოვდა. აიღე ჩემი დანა, გამიჭერ შუაზე მუცელი, შიგ
ვაჟი იყოს, ამირანი დაარქვი, თუ ქალი რაც შენი მნებაა, ისა. სამი დღე-ღამე უშობელი
უთხრა დალიმ.
სულუკმახმა მაშინვე გაჭრა ქალი და ამოიყვანა ბადრივით ვაჟი. ქალმა კი სული
დალია. სულუკმახმა ბავშვს ამირანი დაარქვა, წაიყვანა შინ, სამი დღე და ღამე
დეკეულის გვამში ამყოფა, ერთი დღე და ღამე კი კურატის გვამში და ზრდის თავის
მე მომანათვლინეო!
ობლები დავიყარენით.
ევების შეშინებულნი,
ჩაბალხში ჩავიყარენით.
დაეთანხმნენ.
მეათე ალგეთისანი.
საწყალი და საბრალისი.
დანაწერი ქაღალდისი:
ვინც ჩემს ბაყ-ბაყს მომაშორებს,
გაბრუნდი, წყნარად წადი. შენ ადამიანის ხორცს ვინ შეგაჭმევსო, - უთხრა ამირანმა.
დააწყებინა ღრიალი,
თუ ომი შეგიძლიანო.
ცოცხლებიო.
ბარემ დახოცე ესენიც, რახან ერთი ჭირი მოიშორე, მეორეც ზედ მიაყოლეო.
წადი და შენ ეომეო! ამირანმა პირველი მოკლა, მეორეც ზედ მიაყოლა, მესამემ კი
ამირანი ჩაყლაპა. უსუპს გული მოუვიდა, ჰკრა ისარი გველეშაპს და ბოლო წააწყვიტა
რამდენიმე ადლი. წავიდა გველეშაპი, მოინელოს. შემოეხვია ხეს, მაგრამ ბოლო აღარ
მუცელსა მგვრემსო.
დედამ ჰკითხა:
გველეშაპი მოკლა, მისი დედაც ზედ მიაყოლა და კიდეც მოვიდნენ ბადრი და უსუპი.
შეისვენეს, ცოტა პურიც ჭამეს, ადგნენ და წამოვიდნენ კამარის საძებრად. ბაყბაყის
მუუს კუნძზე დაკრა ისარი. მესამე დღეს ისევ იქვე ჩამოიარეს და ისარიც იპოვეს.
არ გამარჯვების ნიშანი,
ამირანმა შიკრიკს თავი მოსჭრა. გზაში ერთ კოშკს მიადგნენ. ხმაური ისმოდა.
ამირანმა დაუძახა:
დას უთხრეს:
ქალი გამოვიდა. უნდა გაიგოს ამირანს ოქროს კბილი აქვს თუ არა და გაუცინა.
ამირანმა უთხრა:
გამისინჯავ ბაგე-კბილსა!..
ქალმა დაუნახა ოქროს კბილი, შევარდა სახლში და ეს .მებს უთხრა. ამირანიც უკან
დადგა სისხლის მორევი და იხრჩობა ამირანი. წვდა ერთ დევს და კარებს მიახალა.
კამარი კოშკში ზის. ავიდა მასთან ამირანი და უთხრა: ცოლად უნდა წაგიყვანოო.
კამარი სპილოთა ხელმწიფის შვილი იყო. მის მამას ფეხები კაცისა ჰქონდა, ტანი კი
ამბავს მიუტანენო.
ამირანს ერთი თეფში სამჯერ დაუვარდა. აოღო, ძირს დაახეთქა და გატეხა. ნატეხმა
ნატეხს უთხრა, მთელმა მთელს და ახარეს ხელმწიფეს: კამარ ქალი წაიყვანეს, კამარ
ქალი წაიყვანესო!
ამირანმა წამოიყვანა კამარ ქალი. კამარმა თან წამოიღო მარილის კვნიტი, სავარცხელი
გამოვიდა, ძლიერ დიდი ქარიშხალი ამოვარდა. კამარმა უთხრა: აი, მამაჩემი მოდისო.
ჯარი, მეტი ნაწილი გამოვიდა. ამირანიანთ კოშკში მივიდნენ. ცოტა ხანში კოშკს
ბევრი იომა უსუპმა, მაგრამ დაინახეს, რომ მისი ხმალი აღარ პრიალებდა. გავიდა ახლა
ბადრი. მანაც იგივე უთხრა ამირანს. როდესაც დაინახა კამარმა, რომ ბადრიც აღარ
სპილოთა ხელმწიფეს ერთი ჩარხი ჰქონდა. თვითონ ატრიალებდა მას და ჯარი სულ
გადასძახა:
დაუძახა:
უსუპიც, ერთად დააწყო და თქვა: ამათთან მეც უნდა მოვიკლა თავიო. ხან ხმალს
დაიკრავს თავში, ხან რას, მაგრამ არ კვდება. გამოვიდა ერთი ქაჯი და ამირანს უთხრა:
რახან ძალიან გინდა სიკვდილი, შენი სმლით ნეკა თითიდან სისიხლი გამოიშვი და
ოკვდებიო.
გააცოცხლა.
ერთხელ ამირანს გზაზე შემოხვდა განთქმული გმირის ამბრის და, მკვდარ ძმას
დაეჭიდა ამირანი, მაგრამ ძვრაც ვერ უყო. დამ ასწია და დაოდო ურემზე ფეხი. მერმე
უთხრა:
ამირანს დედამიწაზე მომრევი არავინ ჰყავდა. დევები სულ გაწყიტა და მერმე აღარ
ნათლიავ, ასეთი ღონე რად მინდოდა, ჩემთან შემბმელი აღარავინაა ქვეყანაზე, მოდი,
ამოიღო ამირანმა.
ე, ნეტავი რას მათამაშებ, რად მაწვალებო! მაშინ უფალმა შეულოცა ამ ჯოხსა და ისე
იღებს. ღმერთმა ამ ჯოხზე გადააგდო ჯაჭვი და მირანი მიაჯაჭვა. გაუჩინა დღეში ერთი
ყურშა ლოკავს ჯაჭვს, სადაცაა უნდა გაწყდეს, მაგრამ დიდ ხუთშაბათ დღეს