Professional Documents
Culture Documents
4.sinif Fen Bilimleri 3. Unite Kuvvetin Etkileri Ders Notlari Ve Calisma Sorulari
4.sinif Fen Bilimleri 3. Unite Kuvvetin Etkileri Ders Notlari Ve Calisma Sorulari
Kuvvetin cisimler üzerinde : hızlanma, yavaşlama( durdurma), şekil ve yön değiştirme gibi etkileri
vardır.
Hızlanma: Bir cismi hızlandırabilmek için, cisme hareketiyle aynı yönde kuvvet uygulamak gerekir.
Yavaşlama: Bir cismi yavaşlatmak veya durdurmak için cisme hareket yönünün tam tersi (zıttı)
yönde kuvvet uygulamak gerekir.
Şekil Değiştirme: Bazı cisimlere vurma, sıkma, bükme, germe kuvveti uyguldığımızda cismin
şekli değişir.
Yön Değiştirme: Hareket halindeki bazı cisimler, kendilerine uygulanan kuvvetin etkisiyle yön
değiştirebilir.
Bazı cisimler kuvvetin etkisiyle şekli değişir ama kuvvetin etkisi geçtiğinde tekrar eski şekillerine
(hallerine) geri dönerler. Bu tür cisimlere esnek cisimler denir. Sünger, lastik, yay gibi.
Her cisme kuvvet uygulanamaz. Sabit bir duvarı ittiğimizde hareket etmez. Hareket halindeki
ototmobil, vantilatörün pervanesi, yuvarlanan bir kaya gbi cisimleri elle durdurmaya kalkmak
tehlikelidir.
1.Etkinlik
Aşağıdaki görsellerden kuvvetin yön değiştirme etkisiyle alakalı olanları işaretleyiniz.
2. Etkinlik
Aşağıdaki cümlelerdeki durumlar ile olması gereken hareket türlerini eşleştiriniz.
hareket etme
.Fındıkların, fındık kıracağı ile kırılması
4. Etkinlik
sünger
Cam bir eşya yere düştüğünde
……………… değişikliğine uğrar. cam
5. Etkinlik
Aşağıdaki açıklamalardaki cümleler doğruysa Cam vazoya kuvvet uygularsak şekil
başındaki kutucuğa “D” yanlışsa “Y” yazalım. değişikliğine sebep oluruz.
Viraja giren araç şekil değiştirme hareketi Kurdu gören tavşan hızlanma hareketi yapar.
yapar.
Hareket halindeki cismi yavaşlatmak
Durağa yaklaşan taksi hızlanma hareketi tehlikelidir.
yapar.
KAZANIM TESTİ 11
1. Duran cisimleri hareket ettiren, hareket C ) Kuvvet cisimlerin hızını arttırabilir.
halindeki cisimleri durduran veya yavaşlatan,
D ) Kuvvet cisimleri durdurabilir.
cisimlerde yön ve şekil değişikliğine sebep
olan etkiye …………………. denir
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere
aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
5.
A ) itme B ) çekme
C ) hareket D ) kuvvet
2. Aşağıdaki görseldeki uçağın hareketi için
hangisini söylersek doğru olur?
Yukarıdaki görselde, yerden yukarı atılan
topun yapacağı hareketler için aşağıdakilerden
hangisi söylenebilir?
A ) Sadece yavaşlama hareketi yapar.
.........
A) B) C) D)
228 km 120 km
Mıknatıslar herhangi bir şekilde parçalansa bile oluşan yeni parçalar da mıknatıs özelliği taşır. Uzun
süre mıknatıslara temas eden demir, çelik gibi maddelerden yapılan eşyalar bir süre sonra mıknatıs
özelliği göstermeye başlar. Mıknatısların en uç kısımları çekim gücünün en yüksek olduğu yerlerdir.
1. Etkinlik
Aşağıdaki mıknatıslarla isimlerini eşleştirelim. çubuk mıknatıs
yuvarlak mıknatıs
doğal mıknatıs
2. Etkinlik
halka mıknatıs
Aşağıdaki mıknatısların kutuplarını göz
önünde bulundurarak boşluklara “çeker” veya
“iter” yazınız.
1.
U mıknatıs
S N S N
Mıknatıslar birbirini görünmez kuvvete esrarengiz kuvvet adı
…………………………………….. verilir.
2. (….……) Pusulaların ibresi mıknatıstan
yapılmıştır.
N S S N
(……….) Mıknatısların çekim gücünün en
fazla olduğu kısım orta kısımlarıdır.
Mıknatıslar birbirini
(………) Demir, nikel, kobalt gibi maddeleri
………………………………………..
kendine çeken maddeye mıknatıs denir.
3.
(……….) Mıknatıslar elektronik cihazlara
fazla yaklaştırılınca, bu cihazlara zarar
S N N S
verebilir.
(……..) V mıknatıs, bir mıknatıs çeşididir.
Mıknatıslar birbirini
………………………………………..
3. Etkinlik
Aşağıdaki mıknatıs kırılmıştır. Kırılan
parçaların kutuplarını ( N / S ) şeklinde 5. Etkinlik
belirleyelim.
Aşağıdaki görsellerde verilen nesnelerden,
N S mıknatısla çekilenlerin numaralarını elma
ağacına, mıknatısla çekilmeyenlerin
numaralarını portakal ağacına yazınız.
1 2 3
4. Etkinlik
Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına
“D” yanlış olanların başında “Y” yazınız.
(………..) Mıknatısların üç kutbu vardır.
(…………) Mıknatısların zıt kutupları birbirini
çeker, aynı kutupları birbirini iter. 4 5 6
(………) Mıknatıslar parçalandığında, oluşan
parçacıkların artık mıknatıs özelliği göstermesi
mümkün değildir.
(……….) Mıknatısın, maddeleri temas
etmeden kendine çekmesini sağlayan
8
9
7
10 11
1. Etkinlik
Aşağıdaki görsellerden hangilerinde mıknatıs
kullanılmaz? İşaretleyiniz.
2. Etkinlik
Aşağıdaki bulmacadan mıknatısların Mıknatısları günlük yaşamımızda
günlük yaşamımızdaki kullanım alanlarını kullandığımız araç ve gereçler şunlardır:
bularak boyayınız. Aşağıdaki boşlulara …………………………………………………
aralarına virgül koyarak sıralayınız. …………………………………………………
…………………………………………………
A M A Ç K A D E T İ M A …………………………………………………
R A D Y O M A Ğ E R A N
…………………………………………………
P G O Y B U N C L U L P
…………………………………………………
U L S İ İ M İ J E T Ç U
…………………………………………………
S E İ K L A H E V V E S
…………………………………………………
U V C M G İ G N İ A Z U
…………………………………………………
L T O İ İ Z C E Z U Ş L
A R İ K S A N R Y N H A …………………………………………………
A E Y R A H O A O P O Ş …………………………………………………
Ş N İ O Y N Y T N J P O …………………………………………………
I N K F A İ M Ö O N A O …………………………………………………
M O T O R L A R S A R I …………………………………………………
M S A N K L A S A K L D …………………………………………………
A K A P I Z İ L İ M Ö O …………………………………………………
B Z N G Ö R Ş L M İ R Z ………………………
3. Etkinlik
Aşağıda içeriğinde mıknatıs kullanılan eşyalar ve mıknatısın manyetik çekin gücünden olumsuz
etkilenen eşyalar karışık olarak verilmiştir. Görsellerin numaralarını kullanarak ilgili başlıkla
eşleştirelim.
İçeriğinde Mıknatıs
Olanlar
………………………………
1 3 ………………………………
2
………………………………
6
4 5
Mıknatısın Çekim
Gücünden Olumsuz
Etkilenenler
………………………………
………………………………
9 ……………………………..
8
7
4. Etkinlik
Aşağıdaki cümleleri verilen uygun sözcüklerle tamamlayınız.
yönlerini mıknatıs
A ) Mıknatısların birbirini itme kuvveti. Babası tomografi çekimi için odaya girdiğinde
B ) Mıknatısların birbirini çekme kuvveti cep telefonu, kredi kartları ve yüzüğünü
Uğur’a teslim etmiştir. Buna göre bu durum
C ) Mıknatıs kutuplarının aynı olması. için aşağıdaki hangi ifadeyi kullanırsak doğru
olur?
D ) Aralarında manyetik kuvvetin olmaması.
A ) Aynı kutuplar olduğu için birbirini
6. Cep telefonu, televizyon, bilgisayar gibi
çekebilir.
elektronik cihazların yapımında kullanılır.
B ) Elektronik cihazlara zarar vermez.
Ağır cisimlerin kaldırılmasında kullanılır.
C ) Cep telefonu, kredi kartı ve yüzük
Kullanım alanlarından biri de pusuladır.
tomografi cihazına zarar verebilir.
MR, tomografi cihazı gibi araçlarda
D ) Uğur’un babasının çekim esnasında bu
kullanılır. Mıknatıs ve kullanım alanları ile
eşyaları çıkarmasına gerek yoktur.
3. ÜNİTE
ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ
1. C) D)
yön
değiştirme
C) D)
C) D)
A ) hızlanma B ) yavaşlama D D D Y
5. Hareket eden bir cismi hızlandırmak için Mıknatısın çekemediği bir maddedir.
hareket yönününün …………………….. bir
kuvvet uygulanması gerekir.
nikel altın
Yukarıda verilen cümlede boş bırakılan yere
gelmesi gereken kelime aşağıdakilerden Mıknatısın
hangisinde vardır? maddelere Mıknatısın kuzey
A ) zıttına B ) aynı yönünde uyguladığı kutbuna verilen
kuvvetlerden isimdir.
C ) dengi D ) eşit yönünde birini adıdır.
itme çekme N T
1 2 D 3 4
Y Y D
Yukarıdaki bilgilerin doğru veya yanlış olma Aşağıdaki görseldeki büyük mıknatıs, araba
durumlarına göre hangi çıkış bizi doğru cevaba hurdalığındaki metalleri birbirinden ayırma
ulaştırır? görevi yapmaktadır. Buna göre aşağıdaki
ifadelerden hangisi yanlıştır?
A)1 B)2 C)3 D )4
9.
1 3 4
A ) Mıknatısın çektiği metaller demirden
yapılmış olabilir.
Yukarıda ortasından iple bağlanan iki
B ) Mıknatısın gücü tek seferde toplanacak atık
mıknatısın birbirini çektiği gözlemlenmiştir.
metal miktarını etkileyebilir.
Buna göre numaralandırılmış kutuplar hangi
seçenekte doğru olarak verilmiştir? C ) Mıknatısın çekmediği atıklar nikelden
yapılmış olabilir.
1 3 4
D ) Mıknatısın çektiği metaller arasında kobalt
A) N S N
içerikliler olabilir.
B) S N S
C) N N S
D) S S N
10.
GENEL DEĞERLENDİRME 2
1. Madenlerle ilgili aşağıdaki ifadelerden
hangisi yanlıştır?
A ) Ham madde halinden alınıp, işlenerek
günlük hayatta kullanıma açılır.
B ) Mali ve ekonomik değeri olan mineral ve
taşlardır.
C ) Dünya’nın gözlemlenebilir katmanlarından
çıkartılır. Kayseri’de Yamula Barajı kıyısında devam
eden kazı çalışmalarında, tek parça halinde 7,5
D ) En değerli madenler; altın, rodyum,
milyon yıllık ’Choerolophodon’ cinsine ait
platinyum, elmasdır.
fosil bulundu.
2.
Prof. Dr. Okşan Başoğlu, kazı çalışmalarının
KAYSERİ’DE 7.5 MİLYON YILLIK FİL devam ettiğini söyleyerek, “Kazı ekibimiz
ATASI FOSİLİ BULUNDU. dünyada ilk kez tek parça halinde bozulmamış
halde bulunan filin atası olarak değerlendirilen
7,5 milyon yıl önce yaşamış ’Choerolophodon’
cinsine ait canlının fosilini buldu. Bölgede
yapılan çalışmaların uzun yıllar sürmesi
bekleniyor. Bu kazı çalışmaları sonrası ortaya
çıkan fosilleri görmek için Alman ve
Finlandiyalı bilim insanları Kayseri’ye gelmek
istiyor.” dedi.
Yukarıdaki habere dayanılarak aşağıdakilerden
hangisini söyleyemeyiz?
A ) Yapılan bu araştırmalar sayesinde,
C) D)
fosillerin hangi zaman dilimine ait olduğunu
öğrenebiliriz.
B ) Fosilleri incelediğimizde nesli tükenmiş
canlılar hakkında birçok bilgiye sahip
olabiliriz. 6. koşarken yürürken
A) B) A ) karbonhidratlar B ) yağlar
C ) proteinler D ) vitaminler
9. Aşağıdakilerden hangisi sigara, alkol ve
uyuşturucu gibi bağımlılık yapan maddelerle
mücadele eden kuruluşlardan biridir?
C) D)
A ) Tema B ) Akut C ) Yeşilay D ) Kızılay
10.