6

Learning Activity Sheets

EDUKASYON SA
PAGPAPAKATAO
CSE-Integration
Ikatlong Markahan –Unang Linggo
Kalayaan sa Pamamahayag
Edukasyon sa Pagpapakatao – Baitang 6
Learning Activity Sheets
Ikatlong Markahan – Unang Linggo: Kalayaan sa Pamamahayag
Unang Edisyon, 2021

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring

magkaroon ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas.
Gayon paman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng
pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga
maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang
bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o
brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa
Learning Activity Sheets na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon.
Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit
ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang
karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa Learning Activity Sheets na
ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o
ilimbag sa anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon – Pampaaralang Pansangay ng Aurora
Tagapamanihala: Catalina P. Paez PhD, CESO V
Pangalawang Tagapamanihala: Danilo M. Jacoba

Bumuo sa Pagsusulat ng Learning Activity Sheet

Manunulat: Rowena A. Aragon

Editor: Maria Carmen S. Muralla

Tagasuri: Julieta U. Rivera, PhD

Tagaguhit: Rowena A. Aragon

Tagalapat: Rowena A. Aragon

Tagapamahala: Charlaw G. Quiben PhD, CID Chief

Estrella D. Neri- EPS In-charge of LRMDS

Melody S. Oreña PhD, EPS- Edukasyon sa Pagpapakatao

Inilimbag sa Pilipinas ng Kagawaran ng Edukasyon – Rehiyon III –

Pampaaralang Pansangay ng Aurora
Office Address:Sitio Hiwalayan, Brgy. Bacong, San Luis Aurora
Telefax:
E-mail Address:aurora@deped.gov.ph

ii
 EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO 6
Ikatlong Markahan- Unang Linggo
Pangalan:___________________________ Iskor: ___________________

Seksiyon:____________________________ Petsa:___________________

“Kalayaan sa Pamamahayag”

Kasanayang Pampagkatuto

 Nabibigyang-halaga ang mga batayang kalayaan na may kaukulang

pananagutan at limitasyon sa pamamahayag (EsP6PPP-IIIa-c-1.34)

CSE
Describe the effects of mass media and social media on personal values,
attitudes and behavior relating to sexuality and gender (S7A1)

Panimula

Ang lahat ng tao ay may karapatan sa malayang pagpapahayag ng

sariling pananaw. Kasama sa karapatang ito ang malayang pagsisiyasat,
pagtanggap, at pagbabahagi ng impormasyon at ideya sa alin mang pamamaraan o
media.
Sakop ng kalayaan sa
pamamahayag ang kalayaang
maghayag ng pagkamadismaya
at kritisismo sa pamahalaan at
mga nanunungkulan. Gayundin
sa mga artista, mamahayag, mga
opisyal sa iba’t ibang kagawaran
at ahensya ng pamahalaan at sa
mga ordinaryong tao na
nagpapakita ng kanilang mga
gawain sa araw-araw sa iba’t
ibang social media katulad ng
facebook, twitter, youtube, kumu
at iba pa.
Ngunit,may hangganan ang
karapatan sa pamamahayag.

1
Ipinagbabawal ang mga pahayag na may clear and present danger sa lipunan o
nakapagpapahamak sa indibidwal katulad ng paninirang-puri o libel.
Layunin ng United Nations na magkaroon ng isang lipunang makatarungan,
mapayapa, at maunlad,at kabilang rito ang pagkakaroon ng mga mamamayan ng
access sa impormasyon at sa tinatawag na mga “fundamental freedoms” gaya ng
kalayaang mabuhay, makapagpahayag, maghanapbuhay, maglibang at
makapagpahinga, makapag-aral, at makaboto.
Ang malayang pamamahayag at malayang pagkamit ng impormasyon ay
nakaugat sa kahalagahan ng katotohanan. Kaya tayo patuloy na pinapalalahanan ng
mga panlipunang turo ng simbahan na palalimin pa ang pag-unawa natin sa
kalayaang magpahayag, gayundin sa pagkamit at pagsusulong natin ng
katotohanan.
Ang karapatan nating magpahayag at malaman ang katotohanan ay
umuusbong mula sa natural na batas na nakapaloob sa isang kaayusang moral o
moral order at nakatuon sa kabutihan ng lahat o common good. Dahil ang paghanap
sa katotohanan ay bahagi ng ating pagiging tao, isang mahalagang salik ng ating
dignidad—tayo ay malayang hanapin ang katotohanan, malayang ipahayag ang
ating mga saloobin, at malayang ibahagi ang mga ito sa iba.
Ayon sa United Nations Development Program (UNDP), mahalaga ang
kalayaan ng media sa pampublikong pamamahala. Ito ay sa pagkakaroon ng tatlong
tungkulin.
a. Civic forum-pagbibigay ng
tinig o pagkakataong magsalita ang
lahat ng mga kasapi ng lipunan lalo na
ang mahihirap
b. Mobilizing agent-
pagpapalakas ng pakikilahok na
pansibiko o civic engagement at
pangangasiwa ng pampublikong
kahalagahan
c. Watchdog-pagbabantay sa
mga gawain ng pang-aabuso at
pagpapahusay ng pananagutan at
transparency sa mga pampublikong
pamamahala

2
Ang mga sumusunod ay ilan pa rin sa mga halimbawa ng malayang pamamahayag.
a. Open debate sa mga patakarang pang-ekonomiya
b. Pagbabantay sa halalan
c. Paglalantad ng mga katiwalian
d. Pagmumulat ng kaisipan sa mga isyu ng kapaligiran
e. Paghahatid ng mga serbisyo
f. Pagtitimbang sa mga kondisyon ng mga mamamayan

Gawain 1

Panuto: Isulat ang salitang NEWS kung ang mga sumusunod na pangungusap ay
nagpapakita ng kalayaan sa pamamahayag na may katotohanan. Isulat naman ang
salitang FAKE kung ito naman hindi pagpapakita na hindi malaya ang
pamamahayag o walang katotohanan ang pamamahayag.

_____________1. Terorismo ang pagtuklas at pagsiwalat ng katotohanan.

_____________2. Ang pagpapahayag ng katotohanan ay isang teorya lamang ng
isang tao.
_____________3. Nakasalalay sa tumpak na datos ng isang mahusay na
pamamahayag.
_____________4. Malaya tayong magpahayag ng sarili nating opinyon sapagkat
tayo ay nasa demokratikong bansa.
_____________5. Nakalulungkot mang isipin ngunit ang malayang pamamahayag
ay lubusan nang nasisira sa ating bansa.
_____________6. Dapat maingat tayo sa bawat salitang ating ipapahayag upang
hindi tayo mapahamak sa mga halibyong o fake news.
_____________7. Isa sa may pinakamahalagang obligasyon at gampanin ang mga
mamamahayag dahil malaki ang kanilang ambag sa paghubog ng
lipunan.
_____________8. Sa panahon ngayon, hindi na dapat pinagtitiwalaan ang mga
balita na ating napapanood sa telebisyon sapagkat sila ay may
kinikilingan.

3
_____________9. Walang batas na dapat ipasa na pumipigil sa kalayaan sa
pagsasalita, ng ekspresyon, o ng pamahayagan, o ang karapatan
ng mga tao.
_____________10. Ang kalayaan ng mga mamahayag ay ang kalayaan ng
pakikipagtalastasan at pamamahayag sa iba’t ibang pamamaraan
kasama ang ilang midyang elektronik at mga nailathalang
material.

Gawain 2
Panuto: Sumulat ng limang halimbawa ng malayang pamamahayag at isa-sa itong
bigyan ng pagpapaliwanag sa isang panungusap. (2 puntos sa bawat bilang)

Hal. Pagtitimbang sa mga kondisyong ng mamamayan- sa pamamagitan ng

malayang pamamahayag naipapakita sa lipunan ang kasalukuyang kondisyon ng
mamayan.

1. ___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________.
2. ___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________.
3. ___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________.
4. ___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________.
5. ___________________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________.

4
 Rubrik sa Pagwawasto

Kriteria 5 4 3 2 1 Puntos
Halimbawa Nakapagbi Nakapag Nakapag Nakapagbiga Nakapagbig
ng gay ng bigay ng bigay ng y ng ay ng isang
pamamaha- limang apat tatlong dalawang halimbawa
yag halimbawa halimbaw halimbaw halimbawa ng
ng a ng a ng ng malayang malayang
malayang malayang malayang pamamahay pamamahay
pamamaha
pamama pamama ag ag
yag
hayag hayag

Pagpapali- Malinaw na Malinaw Malinaw Malinaw na Malinaw na

wanag ipinaliwana na na ipinaliwanag ipinaliwanag
g ang ipinaliwa ipinaliwa ang limang ang limang
limang uri nag ang nag ang uri ng uri ng
ng limang uri limang uri pamamahay pamamahay
pamamaha ng ng ag ag
yag pamama pamama
hayag hayag
Kabuuang Puntos

Gawain 3

Panuto: Basahin ang mga sumusunod na sitwasyon. Bilugan ang titik ng

pinakatamang pagpapahayag.
1. Kaibigan mo si Gerli. Siya ay malalahaning tao ngunit kapag siya ay may kagalit
ay ipino post niya sa facebook ang kanyang sama ng loob. Ano ang iyong
gagawin?
A. hindi na siya kakaibiganin
B. sasabihin ito sa taong kagalit niya
C. pababayaan mo siya sapagkat karapatan naman niya iyon
D. bilang kaibigan paalalahanan ko siya na maaring maiba ang pagkakaintindi
ng taong makababasa ng kanyang post
2. Ang mga sumusunod ay mga “fundamental freedoms” na ayon sa United Nations
ito ang ating mga karapatang dapat nating tamasahin, MALIBAN sa isa.
A. kalayaang makaboto
B. kalayaang makapag-aral
C. kalayaang magkaroon ng hanapbuhay
5
 D. kalayaang magpahayag ng pagkadismaya sa kapwa
3. Nalalagay sa kompromiso, hindi lang ang trabaho ng peryodista, kundi pati ang
nagsisiwalat ng katotohanan.
A. ito ay katotohanan
B. haka-haka lamang ito
C. wala itong katotohanan
D. Ito ay pinaniniwalaan lamang ng iilan
4. Nakapaloob sa Journalist Code of Ethics ang mga batas na dapat malaman ng
mga mamamahayag. Una na rito ay ang “plagiarism”, Ano ang ibig sabihn nito.
A. paninirang puri
B. hindi pagsiwalat ng katotohanan
C. panghuhusga sa pribadong buhay ng isang tao
D. pag-angkin ng artikulo na hindi mo naman pagmamay-ari

5. Bakit mabilis makarating sa mga tao ang mga impormasyon at pangyayari sa

ating bansa.

A. dahil tsismosa ang mga tao

B. dahil lahat ng tao ay may cellphone at load

C. dahil laging nanunuod ang mga tao ng telebisyon

D. dahil sa iba’t ibang platform o kaparaanan katulad ng social media,

programa sa telebisyon, radyo, periodiko at iba pa

6
Gawain 4
Panuto: Kaakibat ng malayang pamamahayag ay ang pagsisiwalat ng katotohanan.
Ang tumpak na pahayag, kompletong datos at positibong pagpapahayag ang siyang
nagbubukas sa mga tao na gumawa ng tamang pasya sa kanilang buhay at
malayang matamo ang kanilang mga karapatan. Sa limang pangungusap,
ipaliwanag ang isang sawikain na “Ang Katotohanan ang siyang Magpapalaya
Sayo”.

___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
______________________________________________________________.

Rubrik sa Pagwawasto

Kriteria 5 4 3 2 1 Puntos
Paglalahad 1.Direkta Nakapagla Nakapagla Nakapagl Hindi
ang had at had subalit ahad maayos
paglalahad. naipaliwan hindi subalit ang
2. Malinaw ag ang gaanong magulo pagkakal
na kahalagaha malinaw pagpapali ahad
ipinaliwana n ng ang wanag.
g ang paggalang. kahalagah
kahalagaha anng
n ng ipinaliwana
paggalang g.
Kabuuang Puntos

7
Susi sa Pagwawasto
Gawain 1

1. NEWS 2. FAKE 3. FAKE 4. NEWS 5. FAKE

6. FAKE 7. NEWS 8. NEWS 9. NEWS 10. NEWS

Gawain 2 (maaring mga sasagot ng mga bata)

a. Open debate sa mga patakarang pang-ekonomiya

b. Pagbabantay sa halalan
c. Paglalantad ng mga katiwalian
d. Pagmumulat ng kaisipan sa mga isyu ng kapaligiran
e. Paghahatid ng mga serbisyo
f. Pagtitimbang sa mga kondisyon ng mga mamamayan
Gawain 3

1. D 2. D 3. A 4. D 5. D

Gawain 4 (Maaring iba-iba ang sagot ng mga bata)

8
Sanggunian

Acacio, Ranz louise,(2021) https://brainly.ph/question/12729376

Bituin, Greg Jr. (2020). “Ang Kalayaan sa Pamamahayag”

http://asinssugat.blogspot.com/2020/05/ang-kalayaan-sa-pamamahayag.html

Cabrera, Michael Jaucian, Senior Education Program Specialist, Entry Points of

Comprehensive Sexuality Education (CSE) standards and learning Materials
in the K to 12 Curriculum/MELCs, Curriculum Standard Development Division,
Bureau of Curriculum Development, Year 2020.

Department of Education (2020).Gabay sa Kurikulum ng K-12, MELCs. Pasig

City:Department of Education

Department of Education (2020). Gabay Pangkurikulum ng Edukasyon sa

Pagpapakatao sa Baitang 6. Pasig City:Department of Education

https://www.coursehero.com/tutors-problems/Asian-History/30536088-Discussion-
ACTIVITY/

Pascual, Anton CT (2016) “Kalayaan sa Pamamahayag at Katotohanan”

https://www.veritas846.ph/kalayaan-sa-pamamayahag-ang-katotohanan

Ylarde, Zenaida R., Peralta Gloria A. (2016) “Ugaling Pilipino sa Makabagong

Panahon” Gabay ng Guro at mga Karagdagang Materyal sa Edukasyon sa
Pagpapakatao 6.VICARISH Publication and Trading, Inc

9
.