COLLECTIO

SELECTA

SS. ECCLESIiE PATRUM

XXXV.

PATRES QUARTI ECCLESI^ S^ilCULr.

S, EPHBjEM.
II.
 PUOSTAT INSUPER VENALE

MONTIS P£^SULAN1,

Apud VIRENQUEy bibuopolam;

PARISUS,

Apud BIBLIOPOLAM, cui nomen gallice;

SOGIETE POUR LA PUBUCATION DES BONSUVRES,

Rue des Saints-P^res, 16.

— T~~ " "gr '^ -"~

PARISIIS, E TYPOGRAPHEO BETHUNE, BELIN ET PLON,

VIA VULGO DICTA DE VAUGIRARD, 3G.
 COLLECTIO

EXQUISi|iS^|MA OPERA
TUM DOGMATICA ET MOKAHA, XUM APOLOGETICA KT ORATOUIA,*

D. A. B. GAILLAU,
CAXOSICO UONOEAlUO CENOM iNETlj Sl ,

NONNULLISQUE CLERI GALLICANI PRESBYTERIS ,

UNA CUM

D. M. N. S. GUILLON.
KPISXOPO MAROCHIKWSI, JN FACCLTAIE THEOLOGl^ PARISIKNSI KLCQUENTIif.
SACR.£ PROFFS.SCRE, ALiCTOFE IlBRl CLI TITLLUS GALLICB:

BIBLIOTBEQVE CHOISIE DES PtRES GRECS ET LATINS.

OPUS REGI DICATUM.

TOJMUS TRIGESIMUS QUINTUS.

PARISIIS,
APUD PARENT-DESBARRES, EniTOREM,
VIA VULGO DICTA DK SEINE , 18.

M. DCC(J. XXXIV.
m 4 m
3762.
S. P. N. EPHRJilM
SYRI.

EXPLANATIO.
IN I REGNORUM, QUI ET III REGUM.
IN II REG^ORUM, QUI ET IV REGUM.

COMMENTARIA.
IN JOB.

IN ESAIAM PROPHETAM.
IN JEREMIAM PROPHETAM.
IN EZECHIELEM PROPHETAM.
IN DANIELEM PROPHETAM.
IN HOSEAM PROPHETAM.
IN JOELEM PROPHETAM.
IN AMOS PROPHETAM.
IN ABDEAM PROPHETAM.
IN MICH^AM PROPHETAM.
IN ZACHARIAM PROPHETAM.
IN MALACHIAM PROPHETAM.

XXXV.
 Digitized by the Internet Archive
in 2011 with funding from
University of Toronto

http://www.archive.org/details/operasyr02ephr
 S. P. N. EPHR.EM
SYRI.

EXPLANATIO IN I REGNORUM ,
QUI
ET III REGUM.

CAPUT I.

I. « Et rcx David senuerat provcctus amiis, ct cuiii ope-

«riretur vestibus, non calefiebat. Dixeruntque servi ejus :

»Qu3eramus domino nostro virginem, quae stet coram

»rcge Et invenerunt Abisog Sulamilidem '. » Sus-
picanlur nonnuili senectutem Davidi lestinasse parentum
sDtatcm. Cum enim constet ex Scriptura Davidem sep-
tem filiorum Isai natu minimum ftiisse, inde colligunt
eumdem a parentibus genitum corpore efFoeto, et naturali

calore jam dcfervesccnte. Indeque profectum aiunt, ut ex-

trema aetate in eam, quam hic narrat Scriptura, aegritudi-

nem inciderit. Nihilominus proecipuam ejus causam fuisse

existimo, quam hic Scripturee tcxtus indicat, ipsam sciiicct

5 3 lUg.j, 1-3.

1.
 4 ». EPHR.EM SYRI

senectiitem : senum qnlppe malum commune est, algere :

quid? Si setati accedat malus corporis haLitus ex qualicum-

que causa antea conlractus. Id porro illis accidere solet,
qui sua corpora pkirimis, magnisque laboribus perpetuo
exercuerunt. Nec dubium est quin ejusmodi vitae cursus
Davidi obtigerit : id enim praeter ea, quoe in utroque Sa-

muelis libro narrantur, Psalmi ab ipso Davide compositi

apertedemonstrant. Gumnaturalis calor, annis imminutus,
quaesilis fomenlis reparari non posset, atquc iodicum pon-
tlus imbecillum corpus aegre ferret, medicae artis periti tale

remedium excogitarunt, ut senis corpus naturali calore de-

fectum virginis adjuncto corpore fervido , et succi pleno

confoverent, rati longsevum senem etiam accendere posse

puellaris formae jubar.
II. «Rex vero non cognovit eam S v vel ne aliam virginem
qua?rere cogeretur, vel potlus ut prassenti continentia pra3-
ierltam intemperantiam casligaret, et Abisag in sinu ejus
sancte, casteque cubitans impurum etnefarium cum Betli-

sabsea concubitum oblltteraret. Allegoria. Gum populus

Judaeorum procedentibus annis consenuisset, languescente
divinae legls, quo prius ardebat, studio, Prophetarum ora-

culis et opera quibusdam velut tegumentis nuda, et algen-

tia membra operire, et fovere conatus est, sed nec calorem
conclpiebant longa pecoandi consuetudine, velut concreta
glacie torpentes artus, nec rigorem in venis, medullisque
insldenlem dispellendi remedlum allunde, quam a coelo

suppetebat : inde descendlt Dei sapienlia, cujus figuram

Abisag vlrgo speciosissima expresslt, et in propria veniens

in sinu hujus senis cubavit. Scd fruslra, Judaeis scelera

praeterita novo scelere Ghristum cruclfigendo cumulanti-

bus. Interea recedente Sole, incubult tristls hyems, id est

Christo in ca^huu redeunte, dispersisquc per orbem ejus-

' 3 Reg. 1, 4.
 IN I LIBR. nEGNOI\UM. j^

dcm Discipulis, exilialc Lellum Juda^am invasit. Tum vero

Judicorum gens, quasi arbor brumalibus quassata venlls,
folia quoque decussit, post eliam imis avulsa radicibus
corruit; Romanorum quippe armis concussa et subacla
fuit, diruloquc cum civilale templo, ct eversa republica,

externam quoque iliam sacrificiorum, et CcTeremoniarum

pompam exuit ; mox etiam natali deturbata solo incerlis
sedibus, hodie quoque varias ])er oras vagatur. Arcano
itaque sensui insistcndo, in Abisag Sulamitide, quae ad
confovendum senem accedit, Deum Verbum, ut supra
dixi, conlemplare, qui, assumpto ex davidica stirpe cor-
pore, ad Judaeos venit Irilam Px^ophetis viam ingressus.
Deinde considera puellae obsequium, ut intelHgas « Fihum
» hominis non venisse ministrari, sed ministrare *. »

Dumque illam a rege minime cognitam fuisse legis, recole

illud Apostoli: « Christum Dei saplentiam nemo prlncipuni
»Jiujus saeculi cognovit =*. »

III. « Adonias filius Hagglt magnlficabatur dlcens :

»Ego rcgnabo^. » Adonlas fiiiorum David natu maxlmus,

dum ignaro, nec opinante patre, regnum occupat, filii se-
nioris, qul est Judaeorum popukis, ambltionem et coniu-
maclam adumbravlt, qu<c quldem lanla est, ut nec prae-
teritis ciadibus , nec pra3senlibus calamllatlbus Infringl
domarique potuerlt. Videmus cnini hodlc quoque Judaeos,
magna speplenos, orblslerrarumimperlum sibi deposcere,
palam Islud sibl, sul Messlae armis, quandoque
et jactare

vindicandum Ipsum hoc Adonlas somnlabat, quando dl-

:

cebat : « Ego rcgnabo. » Dumque tahbus imbuti cogltallo •

nlbus se omnibus liomlnlbus anteponunt, quam sperant

dominationem in futurum, in pracsenti habere slbi vlden-
tur. « Regnaverunt, ait Propheta, sed non ex me ^. » Ergo ex
sc, ex sua scllicet oplnlone.

• Matih. XX, aS,— * i Gor. n, 8.— ' 3 Reg. i, 5, — 4 Osee viii, 4.

6 S. BPHRJIM SYRI

IV. « Faeruiitque sermones ejus cum Joab filio Sarvijc^

«et cum Abialhar saccrdote'. » Alter erat supremus mili-
tise praefectus, alter suuimus sacrorum
Non fuit antistes.
novum eam Joabum arrogasse, hominem,
sibi potestatem
ut supra obscrvatum fuit, ad omne facinus audacem et
majestatis contemptorem. At mirum est Abiatharem Joabi
in hoc facto temeritalem non vidisse, nec cogitasse in
quantum et quale discrimen se suosque conjiceret, si forte
illud ncgotium minime procederet. Consensit tamen in eam
societatem ob veteresfortasse cum Sadoco, alteropontifice,
simultates, confidens AdonieEfavorem sibi adversus ajmulum
magnopere commodaturum , quod quidem commodum
Joab perinde sperabat adversus Banaiam, alterum militiae
praefectum, quem idcirco velut objectum fortunae suae ag-
gerem e medio tollcre parabat et vero omnino : fecisset,
nisi ab codem fuisset astu feliciore praeventus, et interfec-
tus.

V. R Immolatis ergo Adonias arietibus, et vitulis, et uni-

» versis pinguibus juxta lapidem magnum, qui erat vicinus

»fonti fullonis, vocavit omnes fratres suos, et Salomonem
»fralrem suum non vocavit'. »Regum inaugurationes vic-
timis et sacrificiis celebrare mos erat^, quem supra vidimus
a Samuele in Saiilis creatione fuisse observatum. Sic Abia-
tbar summus saccrdos, et Joabus niilitiae princeps Adoniae,
seu potius suae ambitioni serviebant, hostiarum ac thymia-
inatumreligionemimpiofacinori obtendentes, ipsa rciigione
rcpugnante: non enim ignorabant divina ordinatione reg-
num Salomoni fuisse deslinatum, aiioquin non erat cur
hunc solum Adonias praeteriret, quando reliquos fratrcs
ad suam inaugurationem invitavit.
YI. « DixitNathan propheta ad Bethsabeam Salva nni- :

>mam tuam, et filii tui Salomonis ^ » Nathan^ tum ut

* 3 Reg. 1, ;. — a
Ibid, 9, 10. *- ^ Ibid. 11, 12.
 IN 1 LIBR. RhGiNORUM. 7
scicbatnamque Snlomonem
divinaj volunlatl obsequcretiir ;

a Dco Davidis successcrcm dcsignatum fuisse; lum ut

publicic tranquillitati prospiceret, quam fratrum et faclio-

num discordia turbatum iri praevidebat ; tum deniquc, nt

innocenlis Salomonis saluli consulerct, quippe qui nosset
cx praesenli facto prxcipltem Adoniaj ambitionem, indeque
conjectaret juvcnem regnandi cupidum eos omnes e medio
sublaturum, quos undeunde suspicarelur regni sui pcr-
turbatores. Quamobrem Bclhsabeara sollicltat ut quam-
primum regis aures occupet, se poslca venturum pollici-

tus, Deoque aspirante, inchoatum negotium perfeclurum.

Ficgina, periculi magnitudine perterrita, regem iUico petit,

narrat qua; filins natu major, ipso inconsulto, atlentaverat;

memor, destinatum Salomoni regnum
orat ut, jurisjurandi
ab Adonia occupari minime patiatur. Mox ex condicto su-
pcrveniens Nalhan, pnucis Davidi pcrsuasit ut cxortam
discordiara ipse pro sua aulorilate componat. Ivege itaque
Bethsabeaj liho rcgnum adjudicante, Nathan propheta, et
summus sacerdos Sadoc, atque militise prcefectus Banaias,
accedcnte populi et exercitus conscnsu et acclamatione,
regem Quidam opinati sunt juramentum, hoc
salutarunt.
loco a Bethsabea memoratum, eo die factum fuisse, quo
primum a Davide, misso nunlio, clam evocala fuit, ac
prolnde illud pra;;stitum fuissc sine arbitris, intra rcgiae
domus adyla, biandlentls potius afreclu, quam religiose
jurantis; quapropter Bethsabeam merito timuisse ne talls

promlssi memoriam vel longa dies, vcl ceite consecuta

Davidls po^nitenita oblltterasset. Nihilominus ab iis, quse
supra probavimus, non puto hic rccedendum; quare multo
probabillus essc existimo illud juramcntum co tcmpore
datum ct acceptum, quo rex Belhsabeam de acerbo fdii,
qucm cx nefario concubitu pepererat, fato moestlssimam in-
visit, et consolalm cst. Consolalionis porro argumculum
3 •
8. EPHR/EM SYRI

fulsse credo jnratam ejusdem liberis promlssionem succes-

sionisin regnum. Allegoria. Vides-ne Belhsabeara peclibus
Davidis provolulam et supplicemexorarefilio suo paternum
regnum? Agnosce in matre matris Ecclesiae imaginem.Quid
enim? Annon et ista charissimis filiis regnum sempiternum
a coelesti Patre incessanler postulat, et instat allegando
Christipromissum, qui dixit : « NoHtetimere, pusillus grex,
» quia complacuit patri vestro, dare vobis regnum ^? »

YII. « Et imponite Salomonem filium meum super mu-

»lam meam, et deducite ad Siloe, et ungent eum ibiSadoc
«sacerdos, et Nalhon propheta, ut regnet super IsraeP. »

Nec Moysen, nec judices, qui populo pra^fuerunt, unctos

fuisse Scriptura memorat. Et Moyscs quidem extraordina-
ria Dei electione dux Hebrseorum factus est. Josue vero
non unctione, sed manuum irapositlone a Moyse principa-
lum accepit; caeteri judices incertum, an ullam in sua
inauguratione caeremoniam adbibuerint, quod certo cons-
tat unctionem sacerdotum fuisse olim propriam et ad
reges postea propagatam. Porro Salomon duphcem acce-
pit unctionem, primam minus solemnem, sed oppido ne-
cessariam ad cohibendam Adoniae protcrviam, alteram in
generalibus omnium tribuum comitiis, utramque, Davide
adhucin vivis agente, Allegoria. Salomon regno, acnomine
regis pacifici dignitatem, et Inomne genus humanum
beneficenliam frguravit. Ipse namque rex constitutus a
patre pacem cunctls gentibus annuntiavit et reddidit, ideo-
que a Prophetls vere ac merito princeps pacls appellatur.
Insuper antiquum Genlllium et Judaeorum dlssidium sus-
tulit, eflecitque ut in unius popuh corpus utrique coales-
cerent. Prceterea, cum Scrlptura Salomonis regnum a
fonte Siloe coeptum describit, significat homines per Ghris-
tum ad regale sacerdotium provehendos, ab aquis baptismi
•-
tuc. xn, 32, — « S Reg, i, 33, 34.
 IN I LIBR. REGNOHUJf.
^
regni sni exorcliiim ausplcatiiros. HIs porro mirlfice conso-
nat, qul hoc loco Intllcatnr, tuLarum clangor. Chrlsto
namque regnuni suum Ineunle, Aposlolorum, alque Evan-
gehstarum per totum orbem insonucre tubae, quarum
chmgorc excitce gentes ad Christl ridem venerunt, et dia-
bolus cjusque satelHles, cvcrso idoiohitrla^ rcgno, spe prin-
cipatus, quem hactcnus amblerant, pariter exclderunt;
quare ad complementum allegorhe aptisslmc Scriptura
subtexult Adonlam, ejusque fautores et soclos, cotubarum
ac tympanorum concentu deterritos, confestim sohito con-
ventu, fugam arrlpulsse.
VIII. « Dixitque Salomon: Si fuerit vir fortls, caplllus de
»caplte ejus non cadet In terram'. »Adonias, a conjuratis
desertus, in tabernaculumDomini profugerat, indeque pe-
lehat a Salomone jarlsjurandi fidem et In pra3senti qui- :

dem a loci rellglone, et parentls adhuc superstitls clemen-

lla sibi salis cautum putabat : postulat ergo ut lu posterum
lutum slbi vivere liceat. Concessit Salomon, patris volun-
tall dcferendum recte arbitratus, quem noverat fdlorum
suorum amantem, prolnde nec Adonla? c^dcm pro-
csse
bare. Condltlonem tamen adjeclt « Si, inqult, fuerlt vlr
:

» fortls » Id est,
: si nihil tentaverit, quod virum honestum

dedeceat. Imbellis et impotentis animi esse innuit, cupldi-

tate vlncl, pravas afTectiones, puta superbiam et ambitio-
nem,cohiberenonposse. «Gapillus decapileejus non cadet
» in terram, nuUamnocentlspoenam solvet, si fuerit
» id est,
innocens, esto capitalem meruerit, postquam nuper in
caput meum conjuravlt. Quod sl regnum aclhuc affectare
convlctusfuerit, ambitlonimodumsuppliciumstatuet, quam
disclplina cohibcre non potuit.
' 5 Reg. t, 52.
 10 S. JiPIIR.EM SYRI

,VV\ VV\ VV>V\V/VV> VV^VVX VV\.V\\ VV\A\A V\\ VVV\^\'VV\\V> V\A/VV>'VVAVV>\\^(VV\VV\ VVVIVV^VVVAXX^/VVX^VVN vv\

GAPUT II.

I. « Er approplnqdaverunt tlies Davld, ut moreretnr,

»praecepit(]ue Salomonl filio suo dicens '. » David flncm
vilae suae praesentiens Salomcnem pro sua sapienlia, ac
pletiite ad lanli imperli gubernationem Instltuit. Jacob ila-
quc et Moysis exempla recogitans, imprlmis Dei timorem,
divinorumquemandalorum observantiameliam atqueetiam
eidem inculcat, et praemla ab illo expectare docet amplis-
sima, ac proinde etlnm Illa, quae patx^i suo promlssa benc
noverat, sic ut non ipse modo re^num haberet pacatissi-
mum, verum etiam ad suos posteros fellclter transmitteret.

Deinde monet ut publicae tranquillitati prospiciat, pacis-

que perturbatores coerceat.

IT.«Tu quoque nosti quid fecerit mibi Joab fiiius Sar-
» viae '. » Primum Joabi crimen, etpraecipua causa latic hoc

loco in eum sentenliic, fuit duorum prlnclpum caedes, quae

quidem ob exposltas supra clrcumstantlas non modo injusta
fult, sed homine honesto, nedum mllitiae praefecto, igno-

mlniosa, et quo perpelrata fuerat contra publicam fidem,

regi, et magistratlbus injurlosa. Secundum fuit nex Absa-
lomls, quo in facto Joabus Davidem gravissime ofiendlt,
et contrislavit, lum ob atrocem filli caedem, tum ob con-
temptum majestatls, et apertam inobedientiam transgre-
diendo expressum pracceptum, et saepius iteratum de re
maximi momenti , quamque protestalus fuerat rex slbl
cordi esse, ut nihil magis. Tertium, quod post commissam
' 3 Reg. II, 1. — « Ibid. 5.
 IN I LIBR, I^EGNORUM. 1 1

filii cneclcm acl patris conspectiim venire adeo non tiniult,

ut eumdem cliam coram objurgare auderet.

lil. «Habes quoque apud te Scmci* filium GeraSetc»
David, expositis Joabi et Semei criminibus,corumdem pu-
nitionem Salomoni prcccipit, modum tamen et qualitatem
poenae minime praescribit : «Tu, inquit, facies juxta sapien-
» tiam tuam ^ »Quasi dicat «Tametsi : ambo Joabus et Semei
talia pcrpctraverint, ut eos impuiritosreb*nquere nefas sit; tu
tamen istud negotium pro tua sapientia sic Iransigito, ut in

sua illosiniquitaletuarecjuitas capiat ; quoe ergo peccata dis-

simulavit patris tui iudulgenlia, tua severitas non sine novi
criminis delalione animadvertat.» Et exparte quidem Joabi
nova aderat causa cur plccteretur, conspiratio videlicct cum
Adonia, cujus fortasscprincipalisauctoretmachinator fuit.

Non ilem ex parte Semei ; quare ejus supplicium Salomon

distulit. UtriusquedistuleratDavid usque adexlremum vitae

tempus, Joabi quidem, qula iicc citra proprii capilis peri-

culum execpii potuit, altenla Joabi potentia ; nec reipubli-

cae id fieri opporluniim, aut ulile visum fuit; Semei vero,
quia el culpam confessus est, et regi occurrit eo tempore,
quo Davidi clemenlia utendum fuit erga populum fere uni-

versum rebellionis reum, nedum erga privatam personam

cx privata injuria obnoxium. AUegoria. David, cum fdii

sui arl)ilrio commitlit praemium rependendum filiis Ber-

zellai Galaadita?, regem fidei ct libe-
hominis spectatae in

ralitatis, alquepoenam de Joabo et Semei sumendam, facto

prsevenit, c[uae Christus de se ipse erat dicturus « Neque :

»Paler judicat quemquam, sed omne judicium dedit Fi-

»lio^:))imo et quae facturus est in supremo mundi die,
quo illum credimus venturum bonorum operum remune-
ratorem, et scelerum vindicem.
IV. «Dies autem, quibus regnavit Davld supcr Israel
' 3 Rng. 11, 8, — > Ibid. 6. — } Joan. v, 22.
12 S. £PHR/EM SYRI

» quaclragmta anni sunt : inHebron regnavit septeni annis,

» ct in Jernsalem triginta tribus anuis '. » Septem anni cons-
tant ex biennio, quo regnavit super Juda, Isbosetho vi-

vcnte, et reliquis tribubus imperante : alli quinque anni

supplendi s.unt ex eo tcmporis spatio, quod a primaDavidls
nnclione, facta per Samuelem, fluxlt usque ad alteram
Ilebroue peractam ; toto namque eo intervallo rex et Chris-
tus Domini dici poluit propter unctionem, et infusa sancli
Spiritus charismata. Postremi tres et triginta anni, qui
summam davidici regni implent, sunt iJli, quibus Jeroso-
lymis rcgnavit, ArTo>tpaT&>o. )dest,plenamsummamqueexer-
cens pubhcae rei constituendae potestatem.
Y. «Precor ut dicas Salomoni, ut det mlhi Abisag Su-
«lamitidem uxorem''. »Hcec ad Bellisabeam matrem Salo-
monis Adonias, qui Salomoni insidlari intermiserat, com
munem parenlem adhuc in vivis agentem reveritus : eo
itaque mortuo Joabo, et Abialhare auctoribus, ut ego
interpretor, AbisagSulamilidisnuptlaspetebat, utsi, agente
Salomonis matre, reglnam acciperet, regnum etlam Salo-
moni secum medltatus simpiicem foemlnam
auferret. Haec
homoversutissimus aggredltur. «iVlihi,inquit,quI natu major
sum, communi jure gentlum reguum utlquc debebatur,
meque regem univcrsus Israel dudum designaverat. Sed
quoniam rcgnum dcbitum obtinere non licuit, oplatas
sahem Sulamitidis nuptias mlhi a rege exores, rogo. o Sic
vulguscjus arcani pcnitus ignarum, adolescentem perinde
inexpertum fallebat ; nec enim ejus momenti negotium
humano jure, aut populi sufrragio translgendum fuit; et
regnum a Deo institutum, et divina dispositione Salomoni
adjudicatum Adonias immerito ambiebat. Sed nec populus
Adoniae, csto hoc ipse jactaret, regnum usquam oblulit.

Testantur festivse acclamationes, quibus hesterno die terra

* 3 Reg. 11, u, ^ " Ibid. 17.
 IN I LIBR. BEGNORrM. l5

concuti, findiquo visa est, popnlum non Adoniani, sed

SaJomonem regem optasse.

VI. «Responditque Salomon, et dlxit matri : Quare pos-

»tulas Abisag Sulamitidem Adonite ? Postula ei et reg-

» num '. » Non mirum, quod hic legitur, Salomoncm ve-

nienti reginre assurrexisse, ct illam adorasse, sibique assidere
voluisse, nempe cogitabat quam magno conslaret matri,
quod ipse ad tantam forltinaD, gloriaeque altitudinem cons-
cendisset. Caeteriim Salomon intellexit Adoniam nuptia-
rum obtenlu regnum aucupari.Quamobrem, accito Banaia
urbano) militiae praefecto, Adoniam eodem dieoccidi jussit.
Sic immensae ambitionis juvenis quserens regnum, vitam
perdidit.

\II. «Abialhar quoque saccrdoli dixit rex ; Vade in

j>Analhoth ad agrum tuum', etc. » Abiathar pontiflcum
ex famiha Ithamaris ultimus,ponlificatumusquead obitum
Davidis tenuerat,hunc jam senem Salomon amovit, et in
patriam suam relegavit. Nam etsi non ignoraret ilhim cum
Joabo Adoniee conspiralionem machinatum fuisse, et nunc
ad petendas Sulamitidis nuptias eumdem sollicitasse, viri

tamen ampHtudinem, et praeteriti temporis merita reveri-

tus, nulla capitisimminutione mulctandumcensuit,ned'jm
vita privandum. Jussit tamen Jerosolymis excedere, atque
intra xlnathoth oppidi fmes se continere ; publiccc tran-
quillitati cxpedire ratus hominem seditiosum et turbulen-
tum a regia urbe procul abesse. Merito rex aliquid defe-
rendum putavit pontifici, qui Davidi parenti suo factus
individuus comes, magnum, Saule regnante, propriae dig-
nitalis, et cxistimalionis delrimentum inde reportarat.
Hunc cxitum lulit Abiathar Ileli ponlificis nepos, ut eo
sacrorum praefecturam abdicante, et in ejus locum succe-
dente Sadocho, Eleazari familia pristinum honoris gradum
' 5 Reg. 11, aa. — ' Ibid. 26.
l4 5« EPHRiEM SYUI

recuperaret, et impleretur sermo Domlni, quem locutus

fuerat supcr domum Heli propter peccata fiiiorum ejus.
YIIL (( Et venit nunlius ad Joab, quod interfectus fuis-
»sct Adonias. Joabautem declinaverat post Adoniam, et
»post Salomonem non declinaverat et fuglt Joab in ta- ;

» bernaculum Domini \ » Huc profuglt Joab, simul ac Ado-

niam interemptum audiit, ejusdem quippe criminis com-

plicem se fuissc sciebat, et Salomonem istud ex Adoniae,
vei allorumconjuralorumdelatione rescivisse conjectabat.
Aliquid namque Salomonem de Joabo audisse Scrip-
novi
tura innult, retexens, quam supra exposuerat, Joabi cum
Adonia conspirationem. At Joabo nihil profuit tenuisse
altare Domini, quemadmodum nec postea Athallae quin
Joiadae pontificls jussu occideretur, quod
nunc Salomon
et

fecit. Intelligebat enim, ex legis dlsposilione, homicidam

insidiatorem nullum ab altari habere prsesidium. «Ab al-

»tari meo (sunt verba legls), evelles eum^ » Evellendus

crgo fuit Joabus ab altari, et e tabernaculo extrahendus,

et sic in loco profano occidendus, ne sanctuarium humano

sanguine pollueretur. Quamobrem Joiadas videtur in si-

mili casu Salomone religiosior fuisse, qui Athaliam, ne-

quidquamreluctnntem, amilitibus jussit extra templi septa

duci; et illlc interfici^. Hunc in modum Salomon Joabum,

novo in crimine deprehensum, sustulit, didicitque, ex

Joabi etSemei exitu, patris sui Davidis praeceptiones pra:-

dictiones fuisse futurorum.
IX. « Et vocavit rex Semei^, etc. » Vocavit, inquit, Se-
mei alterum nocentem a Patre slbi designatam , cdixitque
ut in urbe Jerosolynia sedem sibi deligeret ; adjeclt quo-

que suburbana, quo Ilceret defunctorum cadavera efferre,

et ipsi acgro pennde, atque integro animi gratia deambula-

' 5 Reg. u, 28.— 2 Exod, xxi, i4. — ;
^ 4 Reg, u, i5. — .-< 3 Reg,
U; 36.
 IN I LIBR. LEGNORtJM. l5

lum ire. Id pono Semei adeo non aiidiit invitus, ut sibi

potias quasi dc beneficio gratularetur. Conscius qulppe

suorum facinorum, vere et merito exislimabat pro suppli-
cio, quod merebatur, honore, quem non merebatur, aflec-

lum se fuisse.
X. «Et factum est post tres aimos, ut fugerent servi
»Scmei ad Achis filium Maacha regis Gelh '. «Peccatum
Semei, ut supra demonstratum est, gravissimum fuit, ncc
Salomon poenam tandiu distulisset, nisi data a parente
fides aliam coegisset supplicii causam expeclarc : quo-
ninm praclerilam culpam confessio nocentis, et Davidis
indulgcntia obHtterasse videbalur. Accedebat ejusdem Da-
vidis mandatum, supremis expressum tabulis, ne Scmei

sine novo crimine pleclerctur. Interea accidit servorum

fuga, quos ut reduceret, Semei profectus est in urbem
Geth; deprehensus ultimo supplicio afFeetus est. CiEterum
si veninm ad ilhid iter conficiendum a rege poposcisset,
ilie utiquc dedisse.% nec enim longum erat, nec absenliam
ferebat diuturnam, praesertim si servorum reductio nisi a

proprio domino transigi non poterat. Nec Semci regis man-

datum triennio anle intimatum obhtus fuerat, sed ejusdem
transgressionem crcdidit occultam fore, nec unquam ad
Salomonis aures venturam. Hic porro, comperto Semei ab
quam
urbe, in relegatus fuerat, discessu, statim post redl-
tam hominem capi jussit. Continuo sententiam in reum
convictum dicturus, quaj hoc loco Scriptura refert, re-
gessit, novam scilicet praecepti violatlonem, et antiquum
cum Davidc jurgium : inevitabilem proinde poenam esse
dixit, quam, et rex jurejurando comminatus fuerat, ct
reus ipsc, lanquani jurc ct juslo stalutam, laudaverat :

confestim ad suppHcium duci jussit. Causa in urbe regia

acta cst, quo populus inleliigeret Davidis mandata jusla

« 3_R(g. u, 39.
l6 S. EPHR.BM SYRI

et sequa fuisse, eademque exacte impleta, Deo nimlrum

sontes ab illo condemnatos per varios et improvisos casus

quasi per ambages, et vada cneca ad suppllclum ducenle.

Quatuor hic vides Isesae majeslatis reos a Salomone con-
demnatos, omnes riiinam judaicte gentis ex injusta Ghristi
nece secuturam prffislgnabant. Primus Adonias, rex desig-
nalus, et paulo post .interfectus judaici regni excidium
portendlt; pcrlnde ut sacerdotli aaronicl abrogationem
Abiathar pontificatu dejectus, et Joab milltiai pra^fectus

dlgnitate, vitaque spoUatus ejus gentis ducum, omnlsque

rei militarls inleritum. Postremus Semei adhuc magis pers-
picue et distincte peccatum, et poenam expressit Judaeo-
rnm, proesertim Jerosolymitarum Chrlstum blaspheman-
tium, et ad crucem deposcentium et illa quidem ejusdem :

Christi morientis oratione, velut supremo mandato ultra

quatuor annorum decadas dilata fnlt, nec porro ante In-

flicta, quam Judaei Apostolos, ahosque Christl Discipulos
persequendo, in novo scelere deprehensi sunt.

CAPUT III.

I. « Et dilexlt Salomon Dominum, ambulans in prai-

» ceptis patris sui, excepto quod in excelsis immolabat'.»
At enim hoc fecit pater ejus : sed necessitate compellcnte
fecit. Quod Scrlptura expresse annotandum censult, ne
tanti regis et Prophela} factum posleris iaqueum faceret.
Sciebat David legem : « Cave ne ofTeras holocausta tua in

» omni loco ^ » Merlto ergo Salomon arguitur, quod a pra3-

1 3 Reg. 11!, 3. — 2 j Paral. xxi. Lev, xvii, et Deut. xn, i3.
 IN I LIBR. BEGNORTJM. ly

ccptis et inoribus patris siii cxorbitasset, quia sine Dei

instinctu, el nulla urgenle nccessitatc, in cxcclsis imuiola-
Lnt, imo et populum siniili immolalione ilerala legis sta-

tuta violantem toleraLat, quod nec pater ejus, nec Liuda-

lissimi reges Ezechias et Josias tolerare voluerunt, esto
ea sacrificia vero Deo olTerrentur. QuamoLrem, ut hunc
errorem fortasse corrigeret, Salomon GaLaonem porrexit,
iLique ad ostium taLernaculi, sicut lex pra^scriLit, mille
hostias immolavit ; «Nam taLernaculum Domini, ct altare,

B qu.T fecerat Moyses in deserto, ea tempestale erant ia ex-

» ce!so GaLaon^ »IIluc ego Salomon, antiqua loci religione

invilatus, sc contulit ad solemne illud sacrincium, quan-

quam et lioc rite Jerosolymis offerre potuissetj uLi arca
Domini, et taLernaculum a Davide erectum, prostaLat.
II. «Et apparuit Dominus Salomoni in visione, dicens :

))Poslula quod vis, ut dem tiLi^. » Apparuit, inquit, in Ga-

Laon, non iu excelsis, in quiLus Salomon anlea sacrifica-
Ycrat, quia hoc praeter legis statuta attentaverat. Concessit

sapientiam, hanc enim peteLat Salomon autem et ; petiit

promeruit vigilans, quod dormiens et somno sopitus petere

siLi visusest Deus vero non spccie tenus, sed reipsa Spi-
:

ritum sapientia) Salomoni infudit dormienti, non illum

modo, quem postulaverat ad politicam videlicet guLer-
nationem contractum, sed multo ampllorem. Amplissimam
profecto fuisse Salomonis sapientiam testantur ParaLoIae,
quas dictavit, ct qute de natura reruin disseruit, et enig-
matum a regina SaLae propositorum solutiones; idque ipsa
Scriplurac verLa plane declaraut, uLi laudata Qrientalium,
et /Egyptiorum ', aliarumque gentium sapientia, quae sane
non tantum polilica et oeconomica fuit, Salomonem cunc-
tis in hac parte proecelluissc aflirmat. At enimvero viri sa-

pientis non fuit Salomonis cum ^Egyptia mulierc connu-

• 1 Paral. xxi, 39. — 2 3 j^cg, „j^ 5, _ 3
jj^ jy^ 3^^
XXXV. 2
 j8 ^ ®' EPHRiEM SYRI

biuni, qiiod hoc loco Scriptura commemoratS et infra

etiam damnat. Ejusmodi namque cum peregrinis foeminis

conjugia Deus per Moysen iteratis legiLus Israelitis abso-

lutc interdixerat, excepto eo casu, in quo puella patriam
religionem abjurare, et populo Dei aggregari statuisset :

nec alio modo viris hebraeis nupsere Rahab, Ruth, et

Maacha filia regis Gessur.

III. « Ecce dedi tibi cor sapiens, et intelHgens, ut nullus

» ante te similis fuerit, nec post te surreclurus sit ^ » Etsi

attenta rerum gestarum historia, nullus dubitet quin Salo-

moni ea magnitudo imperii, mentisque aUitudo et priestan-
tia singulari Dei munere obligerint, perindeque manifes-

lum sit, nec decessorum^, successorumve regum quempiam

iUi hac in parte aequiparandum esse, nihilominus certum

est hsec et aha, quae prneserlim in Psahnis de Salomone

dicuntur, pleraque ad Christum traducenda esse, secus

nec sensus, nec veritas diclis absolule et ex toto constabit.
Christus itaque est ille princeps pacis, cujus sapientiam et

reo-iam potestatem nuUa similis vel tempore antecessit, vel

amphtudine ad/equavit. Nec enim ante ipsum natus est

filius (cternitate et nalura, ac potestale aequalis Patri, nc-

que post eum futurus est ipsi similis, slcut idem Deus Ver-

bum per alium Prophetam loquitur : o Ante me, inquit, non

» est formatus Deus, neque
post me crit ^ »

IV. « Tunc venerunt duaj mulieres meretrlccs ad re-

Hic judicium Salomonis Scriptura aptissime
)>ii;em'^, etc. »

subtexit, velut quoddam specimen ejus sapientisc, quam

dixit divinllus illi fuisse concessam. Accidit, inquit, ut ge-

minrc meretrices de puero inter se contenderent : cumque

constaret alterutram filiolum suum oppressisse, ulraque
superstitem infantem suum esse afhrmabat. Lis ad forum

i 5 Reg. XI; I. — 2 Id, ui, 12. — ^ Isai, xliu, lo. — ^ 5 Reg,

lu, i6.
 9

IN I LIBB. REGNORUM. 1

deducta est, Salomone judice. Allegorifl. Duze niulieres

Ecclesiam nobis designant et Synagogam; haecporro, post-
quam sacramentum humanae rcdemptionis supprimere
tentavit, et Redemptorem fictis criminibus oppressit et
occidit, nihilominus clamitat adhuc filium suum vivcre,
judaicum sciHcet populum Deo gratum esse et acceptum,
elmosaicam legem, quae mortua est, vitam eidem impertiro
sempiternam. His imbuta erroribus cum Ecclesia, cujus
altera mulier typus fuit, perpetuo altercatur. Litem com-
posuitrexpacificus nondividendo, sed congregandoutrius-
que matris filios, ut unum ex Judceis et gentibus fieret
corpus, cujus caput est Ghristus. Caslerum ambac malres
commorari dicuntur sub eodem tecto, quia Ecclesia ct
Synagoga ,permixtis contuberniis, hunc mundum habitant.
Rursus contrarlaharummulierum votadeclarant contraria
EcclcsiaD et cujusvis sectoe studia. Omnesnamque hcereses
divisionegaudent. Contramaterveraetsola EcclesiaChristi
dissensiones cavetetschismata, «Sollicita scrvare unitatem
» Spiritus in vinculo pacis \ » Quocirca congrnentcr ad pro-
positum Scripturasubdit : « Dixitergo rex : AlTerle mihi gla-
» dium. Cumque altulissent gladlum coramregc: Dividitc,
» inquit, infantem in duas parles, et date dimidiam partem
» uni, et dimidiam partem alteri''. » liuic sentenliae, cum
vera matcr supplex, ac tristis contradiceret, « E conlrario
» allera dicebat : Nec mihi, nec
»Nec libi, sed dividatur ^.

aliae profecto sunt haeretlcorum voccs, quibus nolum cst

bclla, cscdes et clvilem discordiam semper grata fuisse.

Hoc ncmpc prioris temporis historiue testantur, et nos in

praesenti videmus.
V. « Respondit rex : Date huic infantem vivum, et non
»occidatur; hacc cnim est mater ejus ^*, » Gum nulluni

' Ephes. IV, 5. — 2 3 Reg. iii, 24, aS. — ' Ibid. 26. — -* Ibid.
»7«

2.
20 S« I^PHR.EM SYRI

aliaDcle siippeleret documenlum, Salomon naliiram inter-

rogavit, proposilaqiieinfaniis ceEcleex contrario iiligantium

afRjctu verani matrem deprehendit, et prodidit.

CAPUT IV.

I. a Erat autem Salomon regnans super omnem Israel,

»et hi principes, quos habehat '. » Texitur hoc loco cata-

iogus praepositorum, quibus Salomon oeconomicam domus
suae administrationem, et politicam totius regni commisit.
Allegoria. Delecti a Salomone proesides praeiatorum ordi-

nem designant, quos sua Christus gratia roboratos ad po-

puli suiregimen assumpsit. Duodecim vero prajfecti desig-
nanlur adsubminlstrandam regi,ejusque doniui, annonam,
quia totidem a Christo ApostoH per universum orbem dis-
Iribuendi erant, instituendique divinorum mysteriorum
dispensatores, c|ui vivo et immortali cibo pascerent Israei

Dci, et ccelestem annonam domui Regls pacificl subminls-

trarent. Slngularum perinde praefecturarum limites defi-

niunlur, quia similiter Apostoli provinclas sortiti sunt,

Slmon Romam Ephesum Joannes, Malthaeus Pa-

docuit,
hestinam, et Indorum regiones Thomas. Quanquam regi-
narum et concubinarum numerus cxtra modum productus
ct equorum, jumenlorumque copia, atque iedificlorum am-
pliUido et magnificentia vorago immensa videbatur, (|uce
nisl infinilo sumptu oppleri non posset. Yides hlc Salomo-
ncm a patcrno more etiam in hac parle descivisse hoc :

enlm David non fecit, ct lex expresse inlerdixit : «Si fuerit,

*
3 K«;g. IV, 1, 2.
 IN I LIISR. Rr.GXOnUM. 91

«inqiilt, consliliitns rcx, non mullipiicabit siLi cqnos, non

»habeblt uxorcs plurimas, qUfC alliciant animuni ejns, no-
» qnc arjj^enti, et auri immcnsa ponclera'.» Salomon contra,

perindc ac si lex his contraria pneccpisset, pracsepia lia-

buit qnadrnginta millia equorum currilium et duodeciai
millia equestrium, trcccntas reginas et septingcntas con-
cubinas, ct incredibiles opes. Iluic immenso luxui respon-

debat similis mensae apparatus, quem hoc loco Scriptura

describit. Alkgoria. Quoniam ad instruendam Salomonis
mensam promiscue comportari vides similam , farinam,
vitulos saginatos et pascualcs, arletes, ccrvos, capreas, bo-
ves sylvestres, et altlles aves, singula observa, et prlmum
in simila contemplare coelestcs ilios Spiritns, qui sine ve-
lamine speculantur divina, similne proinde comparantur,
ium qnia liquida et defcecata liice ilhiminantur, tum quia
purissimi sunt et omnis concretionis expertes, quales esse
credimus Seraphim ctCherubim. Qui autem farina fnrfurl
permixta alunlur, illos esse cogita, qui nec eo dum pro-
gressi sunt, ut ad hanstum puri hmiinis per se sufiTiciant,

ncc enlm adhuc integram et castam mentem nncti sunt,

sed ad instar trlticere farinoe concreti furfuris admixtiono.
infuscantur, secundum tamen obtinent contemplntlonig
gradum. Quibus autem vituli saginati mensam inslruunt,
eos essc discimus, qui rerum caducarum jugum vel nun-
quam acceperunt, vel jam excussernnt, et libertalem, qua
hbcravlt nos Chrlstus, adepli sunt. Istiporrodetersa cura-
rum snccuiarium caiigine mysticis irradiationibus identidem
aspergunlur, sed non Implentur. Rursus aves homines de-
signant, qui, a terrcnis rebus abslracti, humana cunclaprai-
tcrvolant, et (livinai contcmplationis summa pctunt. Hi
porro Aposlolis comparabiies sunt; nam qui conlrarild
moribus vivunt, Lobus hoc ioco comparatos puta : hujus
* Dcur. XVII, i6, 17,
 »

ii^ i. EPHH^M SYRI

generls snnt honiines, qni profanas curas necdum abjece-

runt, quadrupedis nempe simt similes, quorum corpora,
cum prona slnt, terram perpetuo intuentur. Quibus autem
agnorum indolcs et nalura obtiglt, illos essc cogita, qui
mansuetudine, simplicitate, atque innocentia Christum
imitanlur Agnum, qui tulit peccatum mundi. Postremi
veniunt boves sylvestres, ccrvi et caprese, filios autem
regni slgnificant, qui,edlversis variisque gentibus collecli,
sancla? Ecclesiaj aggregantur. Capreis porro et cervls com-
ponuntur, quia a venatoribus, quos Deus olim missurum
se dixit, in gentllitatis sylva capti, clcurantur et regno
Christi subjiciuntur. Cum autem audis tantoe virorum et
muherum multltudlni quotidlanum censum ordinatlssima
distributione a Salomonis pr£EfectIs subministratum fuisse,
paleas similiterct hordeum regiis stabulis provisa, agnosce
pulcherrimum ordinem in sancta Ecclesia a Christo cons-
litutum, et quomodosplrltualesdivinorum sacramentorum
dispensatores cunctis Eccleslae iilils allmenta juxta cujus-
que gradum ministrant, sic ut probls et perfectis arcana,
et abscondita depromant; poenitentlbus vero et extra tem-
pli fores slantibus paleas, et hordeum porrigant non quod :

Chrlsli doctrlnam et sacramenta hordeum, et paleas esse

putemus, sed cum homlnes ejus condllionis mores ani-
mantlum ratlone carentlum Induerint, idco non quasi ho-
minesmentls, ratlonisque compotes aluntur, alunturtamen,
quonlam et jumentis allmenta praebentur. «Homines, in-
» quit Propheta, et jumenta salvabis, Domine '.

II. « Et praecedebat saplentia Salomonls sapientlam om-

» nium Orientnlium, et yEgyptiorum, ct erat sapientior
»cunctis hominlbus^. » Salomoncm dicit cunclos mortales
snpienlia antegressum fuisse non modo Orienlales, (^uds

alibi (liios Orlenlls Scriptuta appellatj suntque Arabcs

'
Psal. XXXV, -, — . » 5 Ilfg. IV, 00, 5i.
 IN I LIBR. RKGNORU>f. 93

Abrahae posteri, scd etlam ^gyptlos, apud quos naturalcs

et polllicae scientlye maximc florucrunt, ct quos Ipsa Salo-
monls aitas protulerat vlros saplcntissimos puta Ethan,
Ezraitam, et Dordam, et fillos Mahol.
III. cEt locutus est Salomon Irla mllha paraholas, et
» carmlna mlUc, qulnque S » quorum pleraquc intercide-
ct

runt oh Hcbrffiorum Injuriam, vel potius dlspersloncm, et

servilulcm. Exlcrnarum quippe gcntium armis oppressi et
hhertate spohati, solum eliam mutare coacti sunt, et in
allenas terrastransmlgrare. In ea porro relpubHcieevcrsio-
nc, nil mlrum, sl cnm incendio archlvorum, et bihllothe-
carum libri quoque Salomonis interlcrlnt, qujc supcrsunt
quaedam ab amlcls Ezcchioe regis Juda descripta ct con-
scrvata fulsse Scriptura tcstatur'.
IV. « Et dlsputavit super Hgnis a cedro Libani usque ad
»hyssopum, quae nascilur in pariete^. » A supremo planta-
rum genere ad infimum, a cedrls procerrimls, mundoque
cocevis usque ad hyssopum herbulam ephemeram. Sensus
cst Salomonem de cujusvis generls plantls, nuHa penitus
omissa, disscruisse.

GAPUT V.

I. «Et Hlram ad Salomonem dlcens Ego faciam

mlsit :

»volunlatcm luam in lignis cedrinls, et ablegnls'^. » In hoc

Tyrlorum rcgc, qul Salomoni ad templi fabrlcam opcram
contulit maxlme utllcm, qua^dam velut Hncamcnta vides
* 3 Rcg. IV, 32. — 2 Prov. xxv, i. — . 3 3 Rcg. iv, 53. — ^ IJ.
V, 8.
24 S. EPIIR^M SYRI

animne Chrlsli gratia adprlstinam inlegrltatem, et rectitu-

dinem aspirantis, scdet fnluram, Ghristo regnanle, et eedi-
ficanteEccIesiam, gentium conversionem, etcarumdcm ad
ejus aidificationem mirabilem conspirationem.
II. « Itaqiie Hiram dahat Salomoni ligna cedrina, et
» abiegna', ^> quae viciniLibani montis nobiles sylvcC affatim
suppeditabant. Ilcec porro Tyrii componebant in ratibus,
et ad condicta locatransmittebant, unde Jerosoiymam ad-
vehcnda curabat Salomon. Allegoria. Non est hic de arca-
no sensu laborandum : clara quippe est Salomonis in hoc
facto cum Christo analogia in iis, quse idem ad a3difica-

tionem Ecclesia) fecit. Enimvero sicut Salomon desecta e

jugis Libani llgna et lapides in mare deponi jussit, et inde
advecta ad /edificium templi adhibuit: ita Christus Judaeos
et Gentiles ab infidelitatis sylva acccptos per baptismi sui
aquas ad lempli non manufacti fabricam transtulit.
III. «Fueruntque Salomoni septuaginta millia portan-

))tium onera, et octoginta miilla latomornm ^ «Tot homi-

nnm millia ad ca^dendas, convchendasque trabcs et lapides
conducta millia millium administratoriorum Splrituum ad
salutem nostram missorum designant. Angelis nempe suis

mandavit Deus, ut Sanctorum imprimis animas a sa^culi

rupe excidant, perpoliant, et velut ad amussim dirigant.

Cumque supernae domus aedificio congruere viderint, alis

Spiritus sursum evehant suis coaptandas locis. Rursus in

eodem symbolo delincatos contemplare Sanctorum pro
animarum conversione et salute labores sive cmn ho- ,

mines a sseculi amore abstrahere nituntur, sive cum inde

avulsos, velut desectos rupe lapides levigare pergunt, do-
nec accurata expolitione splendorem iliis accersant, coeles-
tique aedificio dignos efficiant. Tum vero iiluc a supremo
Opifice asportantur et disponuntur. Tali profeclo in fra-
» 3 Reg. v, 10. — » Ibid. i5.
 IN 1 LIBR. REGNORXJM. 25

trcs charllate cxcollenles ?(lmInislralorlIs Spiriiibns com-

parabilcs siint. Tcrtio Salomonis arlificcs intclliglmus An-
gelos inminislcriummissos, ncc noa Prophclas et Aposlolos
cx antiqno populo ad Ecclcsicc osdincalionem clectos; com-
modatos vero a Tyriorum rc^e fiibros, viros cloctrina ct

sanclitate pr.xslantes, (juos populns gentilis ad idcm opus

flfFalim et coplosissime suppeditavit.

(tX^Wi^ VW W^WV», V 'VV\\V>'VV,.\'V\VVX VVVWViVWVW VV\ VVV VW '.\> VW\ VVVW'VWuW.'VW.V>'VWVWV vw w*

CAPUT YI,

I. « Factum est ergo, quadrlngentesimo et octogeslmo

»anno egressionis fUiornm Israel de lerra Egypti in anno
»quarlo, mcnse Jar (ipsc est mensis secundns) regni Salo-
wmonis a:di(icari cccpit domus Domini \ » Dcns Salomo-
nem ad templi sui fabricam elegcrat, quam electioncm
David sibi perspcctam fuisse testatur illis verbis : « Salomon
»pucr cst, et de illo pra^dictum est quod redificaret do-
»mum '. » Quandonam prosdlctum? Fortasse istud Nathan
prophcla significavit, quando de construendo templo se-
cum dcliberantem Dei nomine inhibuit, eo quod m.anus
humano sanguinepollntashaberet; nasciturum tamen dixit
ipsi fdium, qui piam ejnsdem cogitationem ad eflectum
pcrduceret. ExindeDavid materiam et sumptus fiiturofcdi-
ficlo neccssarios comparare instituit, perfecitque sequcnli-
bus annis, quibus luculcnlam auri, argentique copiam
colloglt, summam habcs in primo Annalium talentorum
auri centum miilc, argenti mllle milha praeter serls ct fcrri
inaestimabilem copiam. Huic porro summac adjeclt Salo
» 3 Rcg. VI, 1. — 2 la. V, 5.
 ;

26 S. EPHR;EM SYRI

mon de suo mille millia talentorum aurl, et duo millia mil-

lium argenti. Anno itaque ab exltu quadringentesimo octo-
gesimo templi fabricam aggressus est, regni sui quarto et
mense secundo (qui nobis Jar, Maius) in urbe Jerosolyma
in eo monte, in quo Abraham olim fdlum suum obtulerat,

in area Areuuffi, quam David a Jebusaeis emerat et immo-

lato inibi liolocauslo dedicaverat. Quare situs templi ad
gentes pertlnebat, nam ab Amorrhseis acceptus fuerat : sed
et pars magna oplilcum Phoenlces fuerunl, Tyrii, Sidonli,
et Giblii, qui ad popukmi Dei nuUa ratianc pertinebant

perlnde et Hlram rex Tyri, ejus operis secundus post Sa-

lomonem auctor, gentihs fult. Ad aedificandum scIHcet Deo
lemplum, id est Ecclesiam, duos populos hebraeum et gen-
tilem convenire oportebat. Et duas naturas humanam et

angelicam in unum civitatis corpus coalescentes templum

non manufactuminco^lo construere. Rursus observa, quod
modo dicebam, in codem monte peractum Abrahami sa-
crificium, deinde aedlficalum mosaicis sacrlficiis templum
et altare, ut inteUIgas a cruento Chrlsti sacrificio suam isla

virtutem hausisse. SI quam enim sacerdotes aaronici ha-

buere polestalem explandi peccata, illam utique a Christi
sacrlficio acceperunt, peccalorcs itaqueln fideillius divince

hosliae explabant. Porro templum ad formam tabernaculi

mosaici Salomon architectatus Tabernaculum tempo-
est.

rls, quod Moyses construxit, Scriplura appeliat, quoniam

nec fixum, nec stabile erat, sed quotles populus castra mo-
vere debebat, solvebatur, et denuo compingebatur ad
nutum Angeli, Hebraeorum in deserto profectlones, statio
nesque perpetuo moderanlls. Suum contra Salomon la-
bernacukim, seu templum immobile moHtus est, quod
fixam ac perpetuam in tcrra promissa sedem populo polH-
ceretur. Temph sacratlora adyta duo erant, alterum Sancta
diccbatur et saccrdolibus duntaxat patcbat, in quo An-
 ;

IN I LIBR. REGNORrM. 27
gelus Joannls Baptista^ nativltatem Zacharlcc nuntlavit
alterura interlus, parsque eral templi augusiissima, cujus
accessus soll pontificl permissus, quare Sancta Sanctorum
appellatur.Templo adjuncta fecerunt portlcus, et atrla

amplissima, quorum frequens in Scriptura fit mentio.

II. « Fecltquein templo fenestras obliquas,ct pressas \ »

Dupe fenestrarum facies, alia interna, externa alia, ha3C

pressa et angusLa, illa patula et multo latior, contemplan-
tium diirerentes gradusdesignant : alii quippe mysterlorum
Emmanuelis uberioreet clariore luce fruuntur, qulbus vero
per foramen breve et exile illa transmlttitur, eos esse co-
gitamiis, qulbus justitloe Sol nitet tenuiore lumine, et quasi
die adhuc dubia. Iterum observa feneslrarum figuram ad
contrarios prospectus oppido dlversam; qua enim templum
spcctant latissime panduntur; ea^dem, qua vergunt ad vlas
publicas et fora urbis, in arctius coeuut, et angustlsslmae
sunt : contemplantem animam ista monent ad interiora
suaseconvertere et inibi divina efFuso sinu suscipere, nam
templum Dei nos sumus^ et regnum Dei iutra nos est. Qua3

vero extra nos sunt, breviter et presse tractare.

III. a Et aedificavit super parielem templi tabulata per
»gyrum quorum infimum habebat cubltos quinque la-
', »

litudinis, sex medium, septem supremum. Alteram hic

habes contemplatlonis Sanctorum imaginem. Allisiquidem

in infimis subsidere dlcuntur^ quia ab intelllgentia dlvlno-
rum mysteriorum adhuc remotiores sunt. Nam qui adme-
diam contignationcm ascenderunt, Deo propiores facti,

majori luce perfunduntur; qui summa lenent, dlvina vi-

dent sine medio.
IV. « Et malleus, et securis, et omne fcrramcntum non
»est aiidltum in domo, cum acdificaretur ^ » Conveniunt
isla cum iis, qux de altaris conslruclione pra^ceperat IMoy-
' 3 Reg. VI, 4, - =
Ilnd. 5. — 3 Ibid. 7,
 S. l-PIIRvEy SYRI

^fl Ferrum, inqiiit, non moveLis siipcr iapicles iillaris,

^ne polluas eos '. » Er^o lapides et ligna aliis in locis tlola-
y
Lanlur, el quadrabantur, indeque advccta aGdiflcio apta-
Lantur.
V. « Et omnes parietes templi per circuitum sculpsit va-
»riis casLituris ^ »Quatuor Lic indicantur CLeruLim, pal-
ma), narcissi et Liia symLoLi esse dicimus Sanctorum in

templo orantium et divina contemplantium, quos simili

sensu, quanquam aliis symLoiis Moyses adumLrarat, cum

triLus populi sui in quatuor turmas ad qualuor mundi
plagas distriLuit, ita tamen ut omnes clrca taLernacuIum
excuLarent. TaLernaculum quippe Dei personam reprae-
sentaLat, quem praesentem aL eis LaLeri, et perpetuo spec-
tari voleLat,

IW\ W^V^^V W». V\\ VV.,\V\ VV\ VV\ VV\.\V\ V VV\,^- ,WV\(VV www w\\v\ vvwvv vv\ wwvw vvvw wv w> w\ vw

CAPUT VII.

I. « Et statuit duas columnas in porticu templi '^.

» Co-
lumn^e duae duos mundos significant visiLilem et invisiLi-

lem, amLo domum omnium gentium Ecclesiam GLristi

sustinent, Spiritus videlicet in ministerium missi, atquc

PropLetx' et Apostoli, et illorum successores ad Ecclesiae
rcglmen divina disposilionc constituti. « Yocavit nomen
» unius JacLin ^, » idest, staLiliat ; voxestoptantis ;ediricium
fore staLile et firmum. «Et vocavit nomen alterius Beoz ^,»

id est, in fortiludine, adeo utsimul junctaintegram oratio-

nem efficiant petentis templi firmitudinem et staLilitatem.

'
ExoJ XX, 25, ct Deut. xxvu, 5. — ^ 5 Reg. vi, 29. — ^ Id. vii,

21. — 4 Ibid. — 5 Ibid.

 IN 1 LIBR. IIEGNORUM. 29

RiiVsus, diiee colamncX in porlicu templi posilee significant

jiistiliam Dci Leneracla remuneranlis, et clelicta vindican-
lis namquc columnis incumbit,
: hisce ct slat quodlibet
regimcn polilicum. Amba3 in porticu, et in primo aditu
templi locantur, qnia juxta Apostolum Accedentem ad : «

aDeum primum discere et credere oportct quod remune-

«rator sit bonorum, et vindex malorum \ »
II. « Fecit quoque mare fusile decem cubilorum a labio

» usque ad labium % » in quo missa aqua manus et pedes

lavabant sacerdotes templi ministerium obiluri. Ejusraodi
amplissima concha,ejusque usus et materia ex metallo prc-
tiosissimo Emmanueleni, et ejus in carne advcntum desig-
nant, ad cujus aquas Prophetac vocant sitientes et immua-
dos. Allegoriae congruunt humeruli, seu cohuiielia) mare
sustinenles, quae Prophetarum valicinia, et Apostolorum
proedicationem significant, quae duo simul conjuncta, mu-
tuoque sibi convenientia fidem de divini Verbi incarna-
tione, miracuh's, passione, atque resurrectione sustinent et
mirifice confirmant. Congruenter ergo boves duodecim
seneum hoc mare portantes juxla Ecclesiasticum, id est
allegoricum sensum Apostolos interpretare, et Prophetas
Christi nomen per universum orbemspecie quadam trium-
phi circumferentes. llinc rursus assurge^, et duodecim An-
gelorum legiones speculare, quarum obsequium Christus
a Judoeis comprehensus et postridie crucem libens subitu-
rus, recusavit : nunc vero postquam assumptus estincGe-
lum, et sedet ad dexteram Dei, ejusdem thronum por-
tant.

III. 'i In campestri rcgione elericho fudit, ea rex in civi-

»tate Cacar inter Sochoth, et Sarthan ^ » Si vasa Domini,
secundum Apostohim, sunt corpora ct animai Sanctorum,
scnsus allegoricus hujus loci declarat renovationem homi-
' Hcbr. XI, G. — ' 5 Rcg. vis, 23. — 3 Ibid. 46.
5o «• £PHRiE3I SYRI

nis per Christum. Mem enim est Rex paclficus, qui vasa
ignominiae in vasa honoris refudit in planitie urbis Jericho
ad ripas Jordanis, idest, ad aquas fluminis laetificantis civi-

iatem Dei, quodest haptismus. Haec vasa sunt, quae Fortis

armatus diabolo abstulit, et in usum et ornamentum Ec-
Paulum vas electionis.
clesiae suse refmxit, ut

IV. « Fecitque Salomon omnia vasa in domo Domini,

»allare aureum,et mensam, super quam ponerentur panes
»propositionis, auream '. » Aurea mensa Christusest, quam
Dei sapientia proposuit, etpanibusinstruxil, quibusanimae
Sanctorum aluntur advitam sempiternam. Panes ergo pro-
positionis designant nostri sacrificii mysteria ab Ecclesiaj
minlstris per Christum oblatl. Mensam geminae cingunt
coronae, quia Christum duae circumstant naturae terrestris,
atque cojlestls, angelicaethumana. Labium itaque a mensa
prominens inler utramque coronam labium est exultatio-
nis, quo Christum loquuntur, et laudant terrestres et coe-

lesles naturce, quas antea inter se dissidentes idem conci-

liavit, et perpetuae charitatis nexu conjunxlt.
V. « Et perfecit omne opus, quod faciebat Salomon in
» domo Domini, ct inlulit, quae sanctificaverat David pater
» suus, argentum, et aurum, et vasa reposuit ia thesauris

«domus Domini ^ » Non ea solummodo, quae vel ipse, vel

pater ejus paraverant,sed imprimis arcam Domini et repo-
sitas in eadem legis tabulas, et arca3 superpositum oracu-
lum, deinde tabernaculum ligneum a Moyse fabrifactum,
et ejusdem vasa bene multa, et amplam supellcctilem; nec
enim vcrlslmile est Salomonem ea destruxisse, aut in pro-
fano allo loco reposuisse.

« 5 Reg. VII, 43- — " Ibid. 5i.

 IN I LIBR. REGNORtJM. 01

iWNAfV^^VVViVX^ VV^.WXXWtV^ W\ VV> W\ WSA/W^WVWWVVWWWVVWVX/VWVVN V\\/WA VXWVWVV \V. WMVW

I
CAPUT VIII.

I. a TuNC congregavit Salomon omnes trlbus Israel in

» mense frugiim acl solcmnltatcm '. » Frugum mensis no-

Lis est Tescrin primus, idcmque anni initium. Elqnoniam
eo mense Tabernaculorum festum Hebraeis celebrare mos
erat, in quo omnes mares, qoibus per aetatem licuisset, ad
taberaaculum Domini convenire tenebantur, opportune
Salomon hunc mensem adtempli dedicationem delegit, ne
I
populum denuo congregare cogeretur. Dierum quatuorde-
cim spatium defmitum fuit utrique festo sic, ut priore heb-
domadn templi dedicatio fieret, sequenti Tabernaculorum
fcstum de more ageretur. In hoc celeberrimo omnium tri-
buuQi conventu arca Domini de civitatc Sion, ubi eam
posuerat David, ad novam aedem translata fuit, ipso rege

pnecunte cum universo populo, atque a sacerdotibus in

intimo templi adyto coUocata fuit. Inde vero digressis sa-
cerdolibus, allapsa coelo nubestemplum implevit.Tria au-
temsignificabat;primum, Divinitatis adhomines se benign c
demlttentis descensum, suamque in eo loco prresentiam
manifestare volentis. Kursus docebat opere, quod verbo
Aposlohis, scribens « Videmus nunc quasi per speculum
:

))in acnigmatibus ^ » Nec enim puri himinis fulgorem

:

creat:e mentis, nedum ocuH mortaUs acies sustinet, sed

velut lucerna luce soHs continuo ofTundltur. « Nubes ergo,
»et nebula, » in qulbus habitare Deus hoc loco dicitur,
obscuram ejusdem notltiam designat, quam interim parti-

' 3 Reg. vm, i. _ » i Cor, xui, J2.

32 S' EPHHyEM SYIU

clpamus, « Dum peregrlnamur a Domino; per ficlem enini

»ambulamus, non per speciem \ » Tertio, portencleLat
ejus lempll duralionem non admodum dluturnam fore, sed
urbem et aedem fore dlssipan-
nubis et nebul^e in modiim
dam. Quod Deus Salomoni hic comminatus est, nec diu
post, Chaldoeis Judacam invadentibus et vastantibus, ad

effectum perduxit. Post nubis iilapsum, et Salomonis ora-

tionem^coelestisignispropositashosliasabsumpsit. Idemfre-
quenter in Scriptura occurrit, quando Deus acceptum sibi

holocaustum significare volebat, fecit et nunc, quo suam

vohmtatem crga temphim, in quo offerebatur, testaretur;
id enim Salomon postulaverat. Ca^terum victlmarum in
ea celebritate ca3sarum vis tanta fuit, ut omnem numerum,
etaestimationem excesserlt. Quare Scriptura hostiarumpa-
cificarum numerum duntaxat expressit, quem ad viginti
duo millia boum, et centum viginti produc-
ovium mlllla

tum fulsse refert. Id porro ficri oppido consentaneum fuit,

utnimirum, crematis partibus victimae, quffi Deo in ejus-
modisacrificiisseponendc'e erant, reliqua cibum tantaemul-
titudini suiTicerent. Peracta dedicatione tempH, Salomon
ministeriorum et sacerdotum, atque Levitarum in iis

obeundis vices et ordinem, juxtanotam sibi Davidis men-

tem,dislinxit, et in usum tunc prim-um induxit. Allegoria.

Dua3 hebdomades, dua^que solemnitates summa cum laelitia

a populo Domini transactai % allera Ecclesiai nostrfc cele-

britates prseslgnabat, quas Ghristus mystlca dedicatione
templi sui, et assumpta^ carnis in coelum translatione aus-
picatus est nempe postrema, postremum perinde
: altera

diem omnium festorum maximum, post corporum resur-

rectionem,omnibus Sanctis affulsurum adumbravit. Illum
porro diem sequetur distributio ministrorum,etoificiorum
in coelesti illo templo perpetuo duratura. Jussi siquidem
» 2 Gor. V, 6, 7. — 2 1 Paral. xxvm, 19.
 IN I LIBK. REGKORUM. 55
menibra Chrisli sunl, nec unum omnes in coelo actum ha-
bebunt, nec unum locum, cum dicat Dominus « In domo :

»Palris mei muilae mansiones sunt '. »

II. « Stetit autem Salomon antc altare, et expandit ma-

inus suas in ccelum, et ait : Domine Deus, ' etc. «Habuit
Salomon prolixam ad Deum precationem, qua flnita, con-
versus ad popuhun bona iilicuncta precatus est, suasilquc
nt in postcrum sancte Deum colere, eique ex animo servire
pergeret : quod ut aitius mentibus fixum manerct, oppido
verisimile est universo conventui renuntiasse, quaj sibi non
iamen uni, imo cunctis Israelitis priesentibus et futuris

fucrant intimata. Inlerim nota Salomonem non modo pro

populo suo orasse, scd etiam pro externis et alienigenis,
ab Israelilarum gente dissidentibus, eidemque frequenler
infcslis, quo nimirum fillns Davidis Davidis Dominum ex-
hibcrct pro oranibus generatim, eliam pro inimicis oran-
tem,nobisque iila prxcipientem : « Oratcpro calumnianti-
»buSj et persequentibus vos ^. »

CAPUT IX.

Et apparuit ei Dominus secundo, sicul apparuerunt ei

«

»in Gabaon ^. » Quater Dominus Salomonem alioculus

fuit, bis per interprelem, primum post susceptain ab iiio

cogitalionem extruendi templi, iterum postejusdem a pie-

tate defectioncm. Bisquoque in somnis, primum ante tem-
pli construclionem in Gabaon, rursus post oralionem dle

' Joan. XIV, 2. — ^ 3 Rcg, viit; 21.— ^ Matlh. v, U,— ^ 3 Rrg.

IX, 1.

xxxv, 3
5/| S. EPHR.EM SYRl

declicatlonis habitam. Respondlt itaque in hac secuncla ap-

paritione iis, quic Salomon in illa oratione postulaverat,

sibique postulata placerc significat, praeclpue quae ad tem-

pli stabilimentum et gloriam pertinerent : rata quoque et

fixa se habiturum quoecumque Davidi promiserat

dixit, :

conditionem tamen adjecit, quam in omnibus promlssis

illi populo factls inculcare consueverat si modo, inquit, :

Salomon parentis vestlgiis insisteret, populus veropalriam

reh'j5ionem sancte, casleque observare pergeret. Caetcra,

quae hoc loco altcxuntur contra pacti huJMSlransgressores,

ct Juda^is, eorumque templo honibiles calamitatcs, et exi-
tiumporlendunt,exposilione profectonon indigcnt,quando
res ipsae nostris ocuhs ubique obversantur; facta enim,
quffi videmus, verba, quse legimus, dechirant.

CAPUT X.

f Et Reglna Saba, auditafama Salomonis, et nomlne

I. «

sDominl, venit '. » Non fama Salomonis tantummodo, sed

studio cognoscendi Deum Salomonis exclta, longum et an
ceps iler suscepil, magno utique stipata comitatu, atque ut
consuetudo ferebat, dona ampHssima et reglse magnificen-
tla) digna secum vehens. Porro credibile cst eam famam
ad reginam pervenisse, vulgato ab lilis rumore, qui, ex
Phocnicia, et finitlmls regionibus conductl, operam suam
Hlramo et Salomoni locaverant,eamclemquelatissime pos-
tea propagatam, missis a Salomone et Hiramo classibus,

quas ad Arabiae portus frequenter appulisse, et cum indi-

» 5 Rcg. X, z.
 IN I LIBR. REGNORUM. 35
genls negotia habuisse, prreler alia documentn pra^sens
reginre factum Hujus foeminaj studium laudavit
siiadet.

Dominus in Evangelio, uLi tamen reginam Austri appel-

lat. nimirum nomine Scriptura indicare solct omnes
lloc
regioncs ad austrum Palestinai positas. Arabiam certe in-
tclligebat Habacuc, quando canebat: « Deus ab Austro ve-
Ttwiet, ct Sanctus de monte Pharan ', » dc rebus quippe ad

Sinai" Arabia^ monlem geslis loquitur. Quare vocabubjm

illud lalissimam habct significalioncm, et praeter duas
Arabias Juda?ae confines complectitur Sabasorum regio-
nes, genlesque Sabaeis fmitlmas exlra fiiuces maris Rubri
Oceano expositas, puta Homeritas et Auxumitas. Austri
siquidem reginam istas quoquc provincias oblinuisse ipsa,
queE altulil, dona, sui scillcet regni vernaculse merces, in-
dicant, ut non sine causa Christus,
mutato nomine, regi-
nam Auslri eam appellaverit; utpote quae non Saba^Is tan-
tummodo, sed populls etiam aliis ad austrum Judaeae,
perinde positis, imperitaret. Aromatum porro, gemmarum
et aurl proventu prlscis quoque temporibus notissimas
fuisse Sabseam, et confmes Sabaeae regiones, Scriptura
plurimis in locls ostendit.
n. « Dixitque ad regem : Yerus est sermo, quem audivi
»in tcrra mea ^ » Gum ergo regina Hierosolymam ve-
nisset et Salomonem docentem, propositaque enigmata
sapientisslmc dissolventem audisset; aedlficiorum praeterea
fuissetcontemplata magnificentiam, templique imprimis
amplitudlnem, apparatum sacrificlorum, Levitarum ordi-
nem et numerum mlnlstrorum, atque officlorum, functio-
numque ordlnatlsslmam dlstributioncm, tanta admiratione
capta est, ut sibi vix mente constaret quamobrem ad :

Salomonem conversa « Major, alt, est saplenlia

: tua, et
opera tua, quam rumor, quem audivi^ » Mox a Salomone
j)

' Habac, iu, 3, — 2^3 Reg. x, 6, — . 3 Ibid, 7.

3.
36 S. EPHR^M SYRI

edocta palriam siiperstitionem ejuravit, et Deum verum

confessa est, quod quidem conjicere licet, ex eo quod
Scriptura dicit reginam Salomonis iama et nomine Do-
mini ad eam transmissionem fuisse invitatam, tum ex iis,
quae de Deo vero ad Salomonem proloquitur. « Sit, inquit,
»DominusDeus luus benedictus, cui complacuisti, et po-
»suit te superthronum Israel'. » Cujus ergo Divjnitatem et

potentiam verbis professa fuerat, oblatione etiam testari

voluit : quare advecta secum mimera bifariam divisit, et

thus quidem ac caetera aromata in usum lempli seposuit,

gemmis vero et auro regem munerata est. Allegoria. Rc-

gina Austri Salomonem accedens, et ab eodoceri cupiens,
sanctam sponsam de regionibus Nigrorum, idest,Gentium
ad coelestem Salomonem venienlem reprajsentat. Deus si-
quldem, cumhominibus conversatus adsanctam, quam sibi

sponsavit,Ecclesiam, inparabolisloquebatur,ipsique earum

sensum per Apostolos sciscitanti exposuit. Quin et hodie
quoque eadem per filios suosorat, et instat « Edissere no- :

»bis parabolam^. » Quis enim hactenus comprohendit

« AUitudinem divitiarum sapientiae, et scientiae Dei^ aut
» supereminentem scienliai charitatem Ghrisli » Salomon '^.

porro reginam Saba docuit omnia verba, quae proposuerat.

Ghristus similiter Reginae suse aperuit quidquid eam non
ignorare consentaneum fuit. « Omnia, inquit, qua^cumque
» audivi a Patre meo, nota feci vobis ^ »
JII. « Sed et classis Hiram quse portabat aurum de
,

» Ophir, attulit ex Ophir ligna Ghesuto multa nimis, fecit-

» que de lignis Chesuto ornatus domus Domini^ » Ophir,

unde aurum et gemmae, et aromata et ligna preliosa adve-
hebantur, montes esse ferunt in regionibusIndorumOrien-
lalium positos, quas olim tenuere nepotes Jecthan filii

'
3 Reg. X, 9. — ' Malth. xui, 36.— ^ Rom. xi, 53^ — - ^ Ephes.
ui, 19. — 5 Joan. XV, i5, — ^ 3 Reg, x, u, 12.
 IN 1 LiBR. RKGNORUM. 5^
Heber. Eoqiie semel per annum ihat classls Salomonis, ct

Hirami deferens inde aurum ct argenlum, et dcnles ele-

phanlorum, et slmias et pavos. Tharsis vero quovis Irlen-

nio seinel, quo nomine veniunt maritima3 regiones Africa^,

et insulte adjacentes. Hic aulem imprimis designari volnnt

eam Africa3 parlem, In qua Tyrii, ducta postmodiim colo-

nia, Carthaglncm urbem celeberrimam condiderunt. Vo-

cabulnm «Ghesuto » buxl speciem significat Pala^stlnis, ut

hlc Scriptura indlcat, Incognltam', fulsse aulem in hoc ge-

nere oppido raram, et pretiosam minlme dublumest, talem
scillcet, ut ad ornatum templl adhlberi decuerlt, Indeque
muslca Instrumenta fabricarlad usum cantorum inibi psal-

lentium. Allegorla. Noblle lignum ad ornatum tempH

assumptum lectlssimorum saccrdotum, et pontlficum or-
dlnem adumbravit, quos verus ille Salomon ad gloriam
Ecclesia} suae, quaj cst domus Del, deleglt, et quosdam In
organa Splritus sancti formavit.
IV. « Magnlficatus est ergo rex Salomon super omnes
»reges terra3\ » Haec, ut supra annotatum est, In Salomo-
nem quadrant, sed multo congruentlns de Chrlsto pra^dl-
cantur.Nec enlm Salomon aut imperli amplltudlnc, aut
omnes mortales saplenlia antegressus est, quod tamen vere
ct merito de Christo dlclmus, cujus regni nulii sunt limi-
tes, nec uilus finis, et saplentiae non est numerus.
V. « Fecitque, ut tanta esset abundantla argentl In Hle-
«rusalem, quanta et lapldum^. » Allegoria. Significat per
Christi advcntum, et manifestationem dlvlnarum reruni
cognitlonem cunctis ublque gcntibus communicandam;
quod Esaias etiam dissertissime de Chrlsti ndvcntu verba
faciens vaticlnatur. « Replcta est, inquit, lerra sclenlla Do-
»mini, sicut aquai marls operlentes^. » Solet enlm Scrip-
tura argenll symbolum, addesignandumsacram doctrinam,
* 3 Reg. X, a3. — > Ibid, a;. — ^ isai. xr, 9.
 38 s. ephrj:m syri

iisurpare : metallnm qnippe est candldum, lucidum et so-

iiorum quidem proprietates mirum in modum in
,
quae
Christi Evangelium conveniunt. Hujusmodi argenlo Do-
mini templum, quod est Ecclesia Christi, implendum prae-
dicit Aggaeus, « Cum venerit desideratus cunctis genti-
»bus *. »

\\A.VV\VV»(VV\V\^(VV\VV\A\AAA/>\V\VV'\VV\\M\A^iV\\\\A\\/%/V\>'VV\(\\A/VVX\VX'\A\\\AVV\VW^^

CAPUT XI.

I. « Et rex Salomon adamavit mulieres plurimas alle-

»nigenas, et filiam Pharaonis^ » Salomonis cum fdia Pha-
raonisconnuLiumScrIpturasupraindicavIt,necreprehendIt^
qula et una erat, et quonlam patriam religionem dissimu-
labat, illi ofFensioni non erat : at postquam etiam alias su-
perduxit uxores, divina Scriptura et prlores illas nuptias,
et istas posteriores merito damnavlt : idque ex quadruplici
capite; prlmum, ob reh*gIonis apertam injurlam, quod ante
ejuratam patriam superstitionem duxisset. Rursus, quod
contra expressum legls praiceptum uxores sibi multiplicas-
set. Tertium, quod easdem ad insaniam usque deperisset.
Quartum obapostasiam a verl Deicultu, quam ex tahbus
conjugiis lex secuturam praedixerat. Quare non sinecausa
Salomonis casum ex earum foeminarum consuetudine ma-
nasse Scriptura hlc gravissimls verbis semel et Iterum in-
culcat. Praeterea illud etiam Salomonis culpam maxlme
exaggerat, quod non sohmi facto suo, sed etiam exemplo
nocuit; neque enim solum obfult, quod corruplus ipse est,
sed etiam quod alios, suos praesertlm successores reges,
1 Agg, lU 8. — • 3 Reg. xi, t.
 IX I LIBR. REGNORDM. 5^

uno et altero exceplis, coiTupIt. Salomon profeclo diicum

et rcgum Israel primus fuit ,
qui idololatriac caeremonias
et sacrifieia publica magistratuum auctorilale sancivit.
II. « Fuerunlque ci uxores liberae quasi seplingenlac'. »

Auclus, nt ego conjicio, nobilium uxorum numerus estnon

tantum ex intempcrantia, quantum ex ambitionc et studio
propagancli una cum sobole imperii. Quas enim Salomoa
ducebat uxores, cum regum et magnorum principum es-
sent fdiiEj illarum liberos sperabat in parenlum aulas faci-

lem adilum inventuros; indeque, ut rerum humanarum

ferunt vices, data occasione, ad principatum sibi gradum
facturos.
III. « Et averterunt ejus uxores cor ejus\» Averterunt,
inquit, cor ejus ab illo utique vitae cursu, quem hactenus
cum laude el omnium gentium admiratione constanter te-
nuerot, eoque pcrduxerunt,ut, mulata velificalione, tergum
templo vertcret, quod ipse vero Deo patrum suorum exci-
tarat, et illarum deinceps dehibra frequentaret. Scilicet
poslquam rex sapientissimus impuruin muHerum amorem
tolishausit meduUis, haustam a majoribus rehgionem reti-

nere, slomacho fastidienle, non valuit, sed continuo reji-

cere coactus est. Quamobrem a Propheta mox audiit reg-
num quod sempiternum speravcrat, suisque posteris
ilhid,

intcgrum mansurum, statim ab ejus obilu scindendum, et

excepta tribu Juda, totum ab ejusslirpe dcfecturum. Quid?
quod et pacem illam, quam suomct nomine praeferebat, et
priusquam nasccretur, parenti ejusDavidi piomissa fuerat,
ipso etiam vivente hostium incursionibus, ac latrociniis et
perpctuo metu turbntum iri. Ila^c nempc est illa virga vi

rorum, quam, ut supra expendimus, Deus Solomoni fuerat

comminatus. Sic filius Davidis carnem, quam Davidis Do-
minus ex ejus stirpe nssumplurus erat, execrabili cum
• 3 Rcg. XI, 5. — 5 Ibid.
 :

40 S. EPHR^M SYRI

idololatrldls consaetncline foedabat,

imperinmqneFilloDel
prasparatum, quod sanclitatc et justitia per totnm orbem
lerraruai propagandum erat, impifs, impurisque caeremo-
niis et sacrlficils infamare moliebatur.
IV.
« Apprehendensque Ahlas palllum sunm
novum,
»quo coopertus erat, scidit in duodecim parles, et alt ad
»Jeroboam Tolle tibi decem scissuras'. » Jgltur illls,qui
:

supra memoranlur, Salomonls adversarlls additns est Jero-

boam Ephratffius; qnamvis istc non armls, sed afFectati
regni suspicione Salomonem, dum vixlt, torqueret. Nec
vanus is metus erat; hunc enim Ahias prophelo, quem-
admodum hic Scrlptura narrat, omnlno regnaturum prae-
dixerat : idque sclsso in duodeclm parles palllo confirma-
verat. Scpositlsnamquc saIomonica3stirpIduabus partibus,
reliquas ipsi Jcroboamo tradidit, dlstinxitque suam utrique
porlionem. Allegoricum hujus loci sensum postmodumde-
claravitHebraBornm In regno Ghristi divisio. Pars ilaque
decnplo major, quaj Jeroboamo obllglt, eam Judaeornm
faclioncm deslgnat, qui Ghristum repudiarunt, et dixernnt
« Nonhabemus rcgem, nlsi Caesarem ^ » Pars altera, eaquc
mlnima, minimam perlnde ejusdem populi partem signifi-
cabat, qui Christum, venientem in propria, receperunt, et
ab co vicissim acceperunt potestatem /ilios Dci ileri.

«W^ VV\ VV» (WX.VV^ W».VW \ VX^VVA vv\ vv\.vv\. VV\ W» WWVV WV VV\ W\ VVWV\ VV\ W\ W\ VW Wl\W\ vv\ w\ w\

CAPUT XII.

I. « Venit Roboam in Slchem, illuc enlm congregalns

»erat omnis Israel ad. constituendum eumregem^. » Mor-
* 3 Reg. XI, 3o, 3i* — ' Joan. xix, i5. — ' 3 Reg. xir, i«
 IN I LIBR. I\EGNOnrM. 4^

liioSalomone,clesiiccossore clellberatiim. Nam ctsi RoLoa-

muui cjns (ilium ex communi aliarum genlium jure rcgem
animo designarent, rogniim lamen illi tratlere nolcLant,
nisi tribuia a Salomonc imposita minueret. Duo hic ani-

madvcrtcnda. Primum, cam scdltionem a Jeroboamo ma-

litiosc procuralam,quippe cpii intelligebat nullamsibi viam
ad occupandum regnum patere commodiorem, cjunm si

populum, de rcgis elcctlone dclibcrantem, ipse pra^occu-

parct,propositaqne adimaginem veritatis sseva, ac superba

Salomonis dominatione clectorum nnimos a davidica stirpe
everteret. Quare scopum multa
credibile esl illum in liunc
confinxisse ad conflandum SaIomonI,etRoboamopopulare
odium. Profccto ncc communi historicorum sensui, nec
ScriplurtE satis consonat, quod populus Salomoni objecta-
bat, imperiumdurum etinloIerabile.Primum, quia constat,
cx sacra el profana historia, nulla Israelitis obvenisse lem-
pora salomonico rcgno feliciora ; cum regis sapientissimi
industria tanta argenti afllueret copia, quanta lapidum,
rerumque omnium, cpire ad victum hominum ct ad Dei
cnltum perlinebant saturitas tanta, ut nulla major illi po-
pulo unquam Secundum, quia etsi Salomon in-
obligerit.

gentia opera aggressus est, quae quidem sinemagnis sump-

tibus perfici nuhatenus potuerunt, attentis tamen tempo-
rum et gentiumpriscic ilHus aetatis moribus, ct amplissimis

rcditibus Salomonis a vcctigalibus populis, et negotiatione

provenienlibus, non video causam, cur rex prudentissimus
populi odium non necessariis exactionibus quaerercl. Sed
nec populus ipsc, quod facile fuit objicere, crimen pro-
bavit, nec senes a Roboamo consulti, tributorum diminu-
tionem absolute neccssariam esse judicaverunt , nedum
juvencs, cpiibus visa est etiam princlpe ignominiosa, sed
responderunt lempori servicndum, nec cum armata mul-
tiludine, a^qua, an inicjua peteret, in praesenti litlgandum.
 :

4ii S. EPlIRyEM SYAI

Nilillominiis, quod secundo loco dicendiim proposiii, exls-

tiino populi querelas aliquam sallem verilalis speclem lia-

buisse, ncc cx conficta et omnino fulill causa manasse.

Nam, animadversum est, Salomon, opera ingentia
ut supra
animo complexus, eadem perficere non potuit, quin sub-
ditos ad submlnistrandam aliquam expensarum parlem

adigeret, quod etsi per se levc, grave tamen insuetis onus

fult.Salomon quippe regum Israel prlmus immensum
equorum numerum aluit et fceminarum, immania aedificia
molitus est, plura opplda aperta muro cinxit, « Condidit
«magnificas urbes, Gozer, et Betheron inferiorem, Baalalh
»et Thedmor (Palmiram) in terra soliludinis'. » Praelerea
exterarum genllum regibus annonam quotannis submi-
nislravit. Genseotamen haec, esto etiam vere objicerentur,
lantum incendium fundere minime potuisse, si Jeroboami
ambitio hanc scinlillani aggesla aliunde materia nunquam
aluisset. Nec mlrum el rem ex sentenlia cessisse, Deo rell-
glonis a Salomone violalae inj uriam hac ipsa via persequente
quod hic etiam Scrlptura declarat, ct Ahias propheta do-
mui Davld olim denuntiavcrat.
Respondltque rcx populo dura ^ » Roboam populi
II. «

querimonias proprlam injurlam interpretatus intolerabili ,

Salomonls avaritise modum iniponi postulanti , et impera-

tas ab eo exactlones imminui, tristiorem servitutem de-
nuntiat, et onera minatur graviora.Et quoniam existi-
mabat Salomonis comparatione se despectum eoquc ,

populum lalia petere ausum, quod crederet ilium petentl

negare minime ausuruoi, respondlt : « Minimus digitus
» meus grossior est poUice patris mei ^ » seu minlma pars
mei corporis grossior est femorc patris mei. Quasi dicat:
«Eo major sun) ego patre meo, ac fortior, quo fcmur
mole, ac robore minimum digilum superat. » Quarc« Si
' 3 Reg. IX, 17. — a
Id. XII, i3.~ ' Ibid. 10.
 L\ I LIBR. 1\CGX0RUM. 4^
})paler mens caecicllt vos flagellls, ego caedAm vos nior-
rgane'. » Verberls genns est. Coriiim nempe intestini spe-

ciem referens, arena fartum, armatnm. Inso- et acnlels

lenti hac responsione populus exasperatus, qnoniam a

Roboamo, homine plane stupldo et stolide arroganti, nihil

sani sperabat, a Davidis stlrpe discessit, ahunde sibi re-

gem quaeslturus : vlsnmque est ex Ephraimilica tribu , im-
perlo ahas assueta, principem petere. Aderat inter allos,
qui de regis electione dehberaturl convenerant, ejus cons-
plrationls anclor Jeroboamns; hunc ergo decem trlbus
regem salularunt, Judaels et Benjamitls nequldquam recla-
mantibus, et Roboamo paternum sollum vindicare conan-
tibns. SIc verberum crepltus a pastore gregem fugavit; nt
intelligas agrestes et asperos homlnes ( hujusce nimirum
indolis moderatores lora aculeis instructa aptisslme refe-
runt) ad gubernandum myslici Salomonis regnum esse
oppido ineptos. Asperum namque moderatorum Inge-
nium, nlmiaqno severitas concordiam et socielatem dls-
solvit.

III. « Videns autem populns quod noluisset eos andire

» rex, respondit ei dicens : Qu3e nobis pars est in Davld, vel
» quae ha^redltas in fdio Isai \ » Sensus est. «Non est nobis
»pars cum Davld, etc. » Jam nulla jura Davldi nos obll-
gant, nec ulia cnm eo necessitudo, sive negotium relictum
est. Si quld nobls cum illo commune fult, id omne mors

sustuht, nam fiHos qui reliqnlt degeneres totus perlit. ,

« Videdomum tuam, David^, » idest, «Provide domui tu.T,

famlHa Davidis, postquam pater tuus Roboam principcs

Isracfis inde excedere coegit : his nempe substantibus,
illa hactenus sletit ; cave nc tallbus destltula fulcris

ruat.

IV. Misit ergo Roboam Adoniram ,

qul crat super Iri-

' o Reg. xii, i4. ~ 2 ibid. i6, — 3 Ibid.

 »

44 S. EPHB.EM SYRI

» Lnta ^ » Roboamus, misso ad sedltlosos Adura reglo quoes-

tore, seditionem compescerc conatus, secuta ejusdem ca^de,
nam a seditlosls interfectus est^ magls accendlt. Ergo armis
extorqueie cogltat, quod fsquis condltlonibus obtinere ne-
quibat. Talia meditantem Semeias prophcta occupat, et

suadel ut, ca potius cogitatione deposita, Dei disposltloni

acquiescat, asseverans divina voluntate ea omnia facta et

provisa fulsse , nec posse humano consilio ullatenus prae-

vcrti. Roboamus divino decreto refragari minime ausus, di-
misso exercitu, se In sua recepit.
Y. 6 Et, excogitalo consilio, fecit duos vitulos aureos'.
Interea Jeroboam, dum sibi a Dco per Semeiam, et Ahiam
prophetas traditum regnum stabilire studet, nihll ad pro-
positumutilluscredidit, quamsi utriusqucfactionis odia ma-
gis inflammaret;, etreconciiiatioiii, paclque omnem aditum
pra3c!uderet, Ergo, ut jam dissidentes longlus ab invlcem
abstraheret, iiovam circa Dei cultum dlscordiam induxlt,
persuasitque suis ut, Judaeorum abdicatis ritibus, /Egyp-
tiorum polius religionem susciperent tanto coeterls augus-
tiorem, quanlo ^gyptil Ghananaeis et Juda^is nobllilate,
sapientia et imperlo anteibant. Assenlientibus ex majori
parle tribubus antiqua Hebra^orum idola colenda propo-
suit, duos scilicet ex auro vitulos, dedicavitque, pronun-
tiata ex veterl morc IUa formula. «EcceDIi tui, Israel; qui
»te eduxerunt de terra ^EgyptP. » lllc porro animadverte
Jeroboamum In tantum nefas impulisse trla ; primum,
quod Scriptura hic satls expressit, regnandi cupido fuit,

cum pro certo prresumeret, quod falsum erat, se nulla alia

ratione regnum, dlvino utiquc favore qusesltum, tueri

posse, nisi ipsum suaj fortunre auctorem desereret. Sic
enim sibi persuaserat fierl non posse, ut suae ditionls po-
pulus in fide perseveraret, si Jerosolymam quotannis se-

« 3 Rcg. xn, i8. — » Ibid. 28. — 3 Ibid.

 IN I LIBR. REGNORUM. 4^

mcl, et iterum, ac tertio adire, et veri Dei lemplum fre-

qucntare, ejusque sacris interesse pergeret. Nec dubitaLat
quin Roboamus ca occasione rebus suis opportunissima
beneusurus esset, ad demulcendos advenarum aniujos, si-

bique reconciliandos. Quod si ad voUim illi succederet,

quaj sibi conservnndae dominationis superesset spes? Quid
enim ? Num populus Roboamum Davidis nepotem pater-
num solium communi jure gentium aequissimis condl-
tionibus repelcnlem posthaberet Jeroboamo, homini sedi-
tioso, avila3 religionis desertori, et alieni juris invasori? Ut
aulem facinus externa quoque specie horrendum ouderet,
duo aliaillum animasseputorprimum, longam apud/Egyp-
lios moram. Credibilc est Jeroboamum iii ou exilio diu-
turna ct familiari consuetudine illius gentis, etiam mores
et religionem imbibisse. Gonjecturam juvat Deorum, quos
colendos proposuit, species, tales enira ab ^Egyptiis vene-
ratos fuisse iiolissimum est, et eorumdcm cultum antiquos
illos Hcbraeos, qui vituhim in deserto conflarunt, ab ilHs
hausisse. Secundum, inoiitam Israelitis ad idololatriam
propensionem, et inchoatam ante Roboami rcgnum illo-

rum a vcra religione defectionem, Salomonis exemplo ct

auctoritale firmatam , cujus dc hoc negotio judicium tes-
labantur adhuc extantia idolorum fana^ qurC ipse intacta
rehquerat, et Roboam rerum potitus manere et frequen-
lari sinebat. Idololalriam porro a Salomone invectam et a
Jeroboamo stabilitam, atque ab utriusque successoribus
auctam, vcl cerle toleratam totius genlis, sicut ProphetiC
praedixerant, ruina consecuta est ; hanc scilicet portendc-
bat ea Israelilarum discordia ct rcipublica) divisio ; elat
enim Domini sententia : « Omnc regnum in seipsum divi-
»8um dcsolQbilur •. » Profecto quandiu ab uno principe

' Luc. XI, J7.

46 S. EPHRi2M SYRI

iiniversa HebraBoriim gcns gubernata fuit, noc idolorum

cultus religionem, nec externa vis ulla rcmpublicam labe-
factavit, utramque everlit discordia regum Israel et Juda,
Assyriis et Ghaldaeis ea occasione accepta utriusquo populi
sacra et profana non multopost deperdentibus. Iteruui co-
glta Jeroboami in hoc negotio stultitiam et stuporem, ut
qui, quater ccelestibus oraculis monitus et magnis calami-
minime resipuerit,perinde ac si omnem
tatibus casligatus,
sensum amisisset. Privalus audierat monentes Semeiam et
Ahiam, si regnum quidem ipse obtinere vellet, posteris-
que suis transmittere, idololalriametiam atque etiam cave-

ret: hanc nempe solam causam esse, ob quam Salomonis

soboles paterni regni majorepartemulctandaforet : ipsum-
que Jeroboamum ad vendicandam religlonis injuriam di-
vinitus designari cjus multae exactorem. Pvegnum paulo
post adeptus itcrum a Semeia propheta objurgatur, quod
idololatriam exterminare jussus, idola coleret, monentem
quanquam scissum altare cerneret, si-
occidere tentat; et
bique manum, quam contra Prophetam extenderat, senti-
ret arefactam, hunc quidem innoxium dimisit, a sua ta-

men impietate nunquam discessit. Rursus quarta jam vice

ab Ahia propheta per interpretem acerbissime increpa-
tur, denuntiato etiam acgrotantis filii obitu, et mox secu-
turo totius familiae excidio; pluribus praeterea toto sui
regni cursu vexatus malis, vitam tandem cum morte com-
mutavit, nec tamen mores, aut animum mutavit unquam.
Allegoria. Jeroboamus religionis, quam ipse institnerat,
factus pontifex pontificls Caiphae typus fuit. Credidit ille

magis utile sibi religionem, quam regnum, perire; aiebat

iste : « Expedit nobis ut unus homo moriatur pro populo^
»et non tota gens pereat'. » Uterque deceptus est. Cum
* Joan. XI, 5o.
 IN I LIBR. REGNORIM. 4?
JeroboaHio qnidem unica ralio conslituendi, luendique
rcnii esset vcras rcligionis observantia; Ciaiphic vero cx
sola Christi nece timenda foreni templi et urbis excidiimi,

totiusquc gentis ruina , unaque pateret via expediendai

communis salutis, si Christum Juda?i suscipereut. Sic ambo
isti poQtifices in eum, quem lugicbant, scopulum impege-
runt eodem plane cursu, quo illum vitare contendebant.
Jeroboamus scilicct, quo rcligionem evertil, regnum ami-
sil. Caiphas,qno Christi mortem procuravit, gentem suam

et seipsum pcrdidit.
YI. ( Posuilque unum in Belhel, ct altcrum in Dan ^ a

Dua; urbes, quarum allera Belhcl australem Jcroboami

dilionem lerniinabat, altcra borealem. Ulrnmque fanum
verisimile est Jeroboamum solemnirilu dcdicas^c, ul qui
recentla Bavidis et Salomonis exempla ob oculos haberet,
populumqueproinde sua^ditianis ad eam celebritatem con-
vocasse. Iu hoc porro conventu existimo Jcroboamum ad
concionem illa locutum, qua? supra Scriptura refert : «No-
» lite asccndere in Jerusalem ". » Geminum, aiebat, pro uno
tempKim hic jam habetis, Jerosolymam in posterum peterc
vobis molestum, nec vero necessarium : iter longum est,

vos nostis et asperum terque per singulos annos repeten-

dum, nullo lamen, ut dixi, operas pretio. Quam enim coli-

tis, terra sncra cst et patrum benedictione dedicata; quo

ergo hbuerit loco, si sacra vestra liant, in locoprofano non
fient, quando omnia terra^ promissionis loca sacra sunt.
« Et factum est, subdit verbum hoc in pec- Scrlptura,
«calum, ibat cnim popuhis ad adorandum vitulum usque
oinDan^. » Caeterum ex hbris Annalium discimus omnes
fcre Levitas, multos etiam ex ahls Iribubus paternarum
Iradltionum tenaces, per eam occasionem iu Roboami di-
tionem mlgrasse; qulbus autem sohmi mutarc non Hcuit,
' 5 Reg. xii, 59. — ' Ifjid. aS. — ^ Ibid. 3o.
48 S. EPHRiEM SYRI

priscam religlonem nihilominus retinuisse, adeo ut Jero-

boam, a sacerdotibus levitici ordinis dereliclus, sacrificulos

novajreligioni ex infima plcbe accommodarc coactusfuerit.

A,VVV\AV\'<(\V<(VV\V\A\V>'W\V\^VV> VV\ W^/WW^^/^VX^^A vv^/v^^w^/w^.wi.^/vwwvvCiw^ivw VWWIW^WV

CAPUT XIII.

I. « Et ecce Propheta Dei venit de Juda in sermonc Do-

nmlni in Belhel, Jeroboam stante super altare, el thus ja-
»cienle'.)) Jeroboamus deorum, quos fecerat, factus sa-

cerdos, suo functurusofficio fanum Bethelintraverat, cum

Prophcla Dei legatus venit de Juda, «Et exclamavit contra
«altare, et ait: Altare, altare% etc. » Prophetaaltare allo-
quitur primuni;! quia Jeroboamus divini nuntii alloquium
nec volebat, nec merebatur, quo proinde nec responsum
a

Propheta cxpectabat, sed nec cibum accipere sibi fas

esse sciebat, utrumque enim interdictum fuerat, ne Dei
le2;atus cum homine damnato communicasse videretur.

Secundo, quiaPropheta commissum sibi officium exercere

debebat circa altare, ipsam videUcet aram excindere, et
pcenam idololatris denuntiare in eodcm, in quo sacrifica-

bant, loco sumendam, indeque secuturam altaris et delu-

bri horribilem profanationem, sacerdotum ad aram jugu-

latorumsanguine, etcadaverumin eocrematorum cineribus
transigendam. Tertlum, ut regem et circumslantem lur-
baminsolitavaticinandi ratione gravius percelleret. Conli-
nuo divini hujus judicii futurum executorem proprio nominG
dechirat Josiam, Davidis nempe nepotem, quo tacilc I?rae-

litarum ingrati animi vitium perstringit ; quod Davidis in-

' 3 Reg. xiii, X.

 VS I LIBB. R£G50RriC.
4g
geniia merila obllti, ejus posteris hominem patriae re*
li^ioois deierlorem . et Deo inimicmn antehabuissent.
Postremum idololatriae a Jeroboamo invect^ interitum va-
ticinalui, Taticinio aslroit fidem evideDti miracolo. e Quan-
doqoidem, inquit, omnem stabiliendi imperii yestri spem
in hoc altari posuiilis, audite quod dicam Teniet tempui,
:

quando hac super ara sacerdotei vestro.*, veitrae impieta-

tis Tenturus ultor Joiias, mactabit,€t mortuorum o5sa in-

cendet ; neTedeluluro exitu praedictionis ambi^ereposiitis,

pra?5en5 exhibeo signom; et hoc, quod videtis altare firmo

et bene compacto lapide constructum, statim scindendum

dico, et cineres combostarum ineo Tictimarum diffundea-
dos. 1 Continuo ahare occulla Ti concussum^, horribili im-
pelu ac fragore discissum est. cineresque decussit. et sa-
crificanlem resem inde disturbaTit.
II. iDiiitque Jeroboam Deprecareprome,utreTerlatur
:

» jcnancsmea adnae'. i Talibus Prophetae dictis commotus rex,

quodilLis accidit, qnos impotenset immanis ira accendil, non

Toce solummodo, sedextensamanu satellitesinciamabat,ut
TirumDei caperent, cnm brachium in ipso gestu obrisruisse
sensit. Qoamobrem Prophet^e demisse supplicat, ut suis
precibus sibi malefactum dolenti et damnanti succurrat.
Praestitit ille sine mora quod rogabatur. Sed quorsom in
eodem loco, in quo ante terribili Toce contra altare tonue-
rat? Primum, ut qui aderat freqnentissimus populus, per-
specta Tiri Dei mansuetudine et charitate, inteUigeret non
ex insano furore, aot coeco mentis impetn profecta esse,
quae idem modo tristia, et horrenda denuntiabat. Secun-
dum, ut restituta manifesto miraculo resi manus diTinam
clementiam lestaretur, et ad spem TcniaB resipiscentes eri-

geret. Tertium, ut allerum ab altero signo confirmaretur, et

ambo praediclioni fideaa astruerent. Quartum, ut dum
' 3 Reg. xiii, 6,

x^XT, A
5d S. EPHRiEM SYRI

Propheta coram clrcnmfusa multitudine (plurimos enim,

comperto ejus adventu, et mox secuta altaris scissione, eo
toci concurrisse verisimileest) damnat novae religlonis cul-

tum, et interitum prsedlclt, dumque Deum Invocat a Ju-

daeis adoralum, et sanitatem regi exorat, ipsi idololatrai
mlraculorum auctorem
prresentes testes fierent tanloruni
esse Deum, quem repudiaverant, non vltulos quos co-
lebant.
III. « Prophela autem quldam senex habitabat in Be-
» ihel \ i> Iluc ex Samaria venerat, ut in secundo Anna-
liuni habetur, cum propheta Semeias, commissa legatlone
functus, inde dlscederet; hunc ergo abeuntem assecutus
oravlt, ut domum suam tantisper diverteret, duni brevi
quiele et cibo modlco a praiterlti itineris labore se recrea-
rct. Senex iste verus Prophcta fult, ut infra demonstrabi-

mus, qui Semeiam decepit et ipse falsa pletate deceptus.

Cum enim ille slbi interdictum dlceret in iis ]ocis cibum

sumere, senex hujus praecepti revocalionem sibi divlnitus

slgnificatam fulsse mentltus est. Credidit ille dicenti, per-

suasusque Deum sententlam mutasse, hospltis domuhi in-

o-ressus comedit. Inde a prandlo digressus, dum interrup-

tum iter persequltur, ab incurrente leone sulTocatur : qui

nihilomlnus ibldem perstltit cadaveris perlnde, atque ju-

menti custos factus, donec a superveniente sene ilhid ela-
tum fuit et honorlfice condltum. Allegoria. Semeias, quem
indubitablle est, verumetsanctlssimum fuisse Prophetam,
quo abstinentlge pr^eceptum a Deo slbi apertissime inlima-

tum transgressus est protoplastarum lapsum a diaboH in

illls declpiendis astum repraesentat. Adami slquldem fides

et obedlentla shnlli contlnentiae lege tentata fult, Delque

praiceplum objlcienti dlabolus arcanum Deo soh cogni-
tum, slbique ab illo communicatum mentitus opposuit,
» 5 Reg, xm, u«
 IN I LIBR. REGNORUM. 5l

persuasitqiie ul interdictae arboris fruclum decerperel.

Nec tamen Adam ideo minus peccavit, conlraSemeiae pec-
catum multum elevat, quod Prophetae mandati revocatio-
nem asseveranti fidem habuitet comedit, nec enim legeni
contempsit, quam abrogalam sibi persuasit. Quamobrem,
quem fcra vivum sulTocavit, mortuum custodivit. Quo facto
paritersacramentummutum animalproloquebatur.
Chrisli
Morsenim Christum occidit, sed carnem ejus scpulcrum
nullaienus violavit. Ilem Propheta) vectorem non loesit,

quia nec mors Angelos Filii Dei ihronum portantesaltigit,

quando ille, suam super coelos, descendit
quidedit gloriam
et mortalis factus mori voluit. Postremum honor mor-

luo corpori delatus, corporum resurrectionem praesig-

nabat.
IV. « Cumque scderent ad mensam, faclus est sermo
»Domini nd Prophetam, qui reduxerat cum *. » Senem is-
tum verumfuisse Prophetom, quod supra annolavimus, ex
hoc loco perspicue colligitur, sed neque malum fuisse sua-
dent primum, quod Semeiae prophetae et Dci lcgati facta et
;

dicta laudavit, atque valicinium certo credidit esse com-

plendum: iterum quia communc cum illo sepulcrum ha-
bere voluit; esto peccaverit mentiendo divinum de re-
ducendo Prophetu responsum. Quanquam nec istud
mendacium ex dolo malo profectum Scriptura non obs-
cure insinuat, cum hoc ipsum commentum fuisse narrat,

postquam, filiis referentibus,rescivitadmiranda opera, quae

Prophela dudum, regc et populo testibus prsesentibus, edi-
derat, ejusdemque pro tuenda Dei causa adversus idolola-
trasnavalam egregle operam. Quare credcndum est eum
Abrahami ct Lolhi erga peregrinos charitatcm imitari vo-
luisse, ct quldcm simili alFectu, quo scllicct homlnis Dci
prcesentia et alloquio frucretur, et divinam benedictioncm

» 3 Reg. xiii, 20.

4.
 » »:

52 S. EPHR^M SYUI

inde slbi, suaeque familiae procurarcl. Ilincperiade factum

credo, ut Deus ejus Lonae mentis lcstis culpam minime
snimadverterit, qunndoSemeiae in credendolevitatem adeo
severe punivit : sed nec postea ejus ossa moveri ^ permisit

huius vaticinii executor rex Josias, quando aliorum im-

piorum hominum cadavera, inibi sepulta, cremavit^ Alle-

goria. Dum senex iste filiis insistit, ut in Semeiae prophe-

l£esepulcrum patrem mortuum inferant et sperat inde suis

ossibus pacem, veleris Adae figuram describit, filios suos
adhortantis, imo urgentis, ut patrem suum in baptismum
immitlant, qui Emmanuelis sepulcrum est ; per hunc quippe
pacem et vitam sperant mortui quicumque « Consepulti
»fuerint cum illo per baplismum^ » GKterum, cum idem
mentitur et alterum Prophetam fallit, populum Hebraeo-
rum generatim reprossentat, de quo in Psahno legimus
« Et dilexerunt cum in ore suo, et linguasua mentiti sunt

»61 ^. » Perinde atque eorumdem seductores pseudopro-

phetas , de quibus apud Ezechielem dicitur : « Vident vana
mendacium dicentes Sicdicit Dominus, cum
»et divinant :

» Dominus non miserit eos, et perseveraverunt confirmare

» sermonem mendacem
^.

^V\VV\\VVVV\VV\/VVVVV>^^^ W(VV\ W/VVN^VVX^/V^^VVXVVXlVVX^VVVVVN VV\/V^ VV\ W\/VV\W\/VW(VV> wvvww»

CAPUT XIV.

I. « In tempore illo «grotavit Abia fiHus Jeroboam^,

qui de filii salute solHcitus matrem ad prophetam Ahiam
allegavit, sancti viri precibus pueri sanitatem a Deo, quem
'
4 Rcg. xxin, i8. — » Ibid. i6. — ^ Rom. vi, 4. — * Psal.

xxxvii, 56. '- 5 Ezecb. xm, 6, — ^ 5 Rog, xiv, i.

 IN I LIIiR. RKGNora-M. 53

rcpndlaverat, cxoraturiim se confulen?. Neve Prophela)

regina sine miinerc practer palrlum o^.orcm appareret,
« Tulit decem pancs, » clecem scilicet buccellata, «Et vas-
» culum mellis, et fructus aridos', » pro quo graecus tex-
lus habet c-acpuXa? « Uvas. » Regalemunus non ferebat, quia
nec regina videri volebat.
II. «Audivit Ahias sonitum pedum ejus inlroeuntis post
»ostium, et ait : Ingredere, uxor Jeroboam ; quare aliam
»le esse simulas " ? » Audivit, inquit , introeuntem, quoniam
cah'gantibus senio oculis videre non poterat. Exdivinaergo
rcvelalione, uxorem esse Jeroboam intellexit, quod; illa
Prophetam lalere volebat, quem sibi, suisque jure et me-
rilo infensum sciebat. Inde, sumpto sermonis exordio, Pro-
pheta in Jeroboamum acerrime invectus est, et pacti , re-
ligionisque violationem, atque beneficiorum, eidem a Deo
liberahssima manucollatorum, oblivionem gravissimis ver-
bis persecutus, ingenles calamitates, regni evcrsionem et
totius faiDiliic interilum denuntiavil.

III. «Tu igltur surge, et vade in domum tuam, etinipso

» introilu pedum tuorum in urbem morietur puer, et phin-
» get eum omnis Israel, et sepeh'et ^, » reliquos Jeroboami
posteros trislls et inhonestus exitus efFeret : huic nimirum
duntaxat puero conceditur funere humnri regio, idcirco
quod parentes, prajteritis vitulorum sacrificuHs, et augu-
ribus, a ProphetisDomini consiHum et opem flagitare ma-
lucrunt. Ahia; porro contra Jerobonmi slirpcm judicium
rex Boasa rato tempore plenissime cxcculus est.

IV. « Quinto nnna regni Piobonm ascendit Sesac rex

»^gypti in Jerusalem, et tuHt thesauros domus Domlni,
»et ihesauros regios ^. n Roboamus idololatriam a Salo-
mone inveclam propagavit et auxit, Naama genlili malrc
instigante, quod Scriptura innuerc videtur, cum, facta

* 5 Rcg. XIV, 2. - * Ibld. 6. — 5 ibid. 12, — 4 Ibid. 25, a6.

54 S. EPHR^M SYRI

menlione impire matris, filii apostasiam subjungit. Quan-

tum porro ad depravandos Israelitarum in hac parte mores
valuerint inita cum foeminis peregrinis conjugia, satis os-
tendunt exempla, quae in praesenti historia occurrunt, Maa-
chae, Jezabelis, et Athaliae. Deo itaque violatae religionis
injuriam persequente, Sesac rex ^Egyptl, Judaeam cum
ingenti exercitu ingressus, Jerosolymam cepit, templum
et domum regiam expilavit, et universa diripuit. Exinde
JudaBi regibus /Egypii annuum tributum pendere coacti
suntj quo scirent « Distantiam serviiulis Dei, et servilutis
»regni terrarum % «quemadmodum in verbo Domini Se-
meias propheta Judaeis protestatus fuit. Quod flutem poena
nocentum ultra ad intcritum usque minime processisset,
Dominus pariter per Prophetam significavit « Quia, in- :

» quit^ humiliaii sunt, non disperdam eos, el non opprimet

» furor meus Jerusalem per manus Sesac ^. » Ab eodem si-

quidem Propheta admonitl ejus calamitaiis causam aliam

non esse, quam ipsorum a Deo defectionem, « Conslernati
»rex et principes dixerunt Justus est Dominus ^. » Erro-
:

rem illos agnovisse certum est; incertum tamen utrum

correxerint, pra^sertim cum Scriptura in secundo Anna-
lium Roboami gesta summalim perstringens, historiam il-

lis verbis concluserlt : « Fecit autem malum, non prae-

et

» paravitcor suum, ut quaereret Dominum ^; » eoque mortuo

in eadem impietate perseveraverlnt filius et successor Abia,
et universim populus Judai et Benjamin. Sed cur ad an-
num quintum Roboami dilatum fuit idololalrarum suppli-
cium? Quia nec ante quarlum Judaei ad eam impudcntiam
vcnerant, qualem hoc loco Scriptura describlt, et Asa, at-
quo Josias postea susiulerunt, adeo ut pricier profanas
Gentllium ca?remonias, horrendas quoquc Ilbidlnes cxer-
cerent : sed, ut in secundo Annalium habeiur, ad trien-

'
2 Parol. xii. 8. — 2 ii^ij. ^. _ a
ibid. 6. — < Ibid. i4.
 IN I LIBR. REGNORTJM. 55

iiluin a Salomonis obitu iu palruni religione, et disciplina

se conlinuerant.

CAPUT XV.

I. « In octavo decimo regni Jeroboam fliii Nabat reg-

Duavit Abia snper Judam, '
» cujus ductu Judseis obtigit
insignis de Israelilis vlctoria praelio omnlum maxlnio, quae
in civili bello gesta sunt, attenta bellatorum multitudine,
cum Ablas quadrlngenta hominum millia in acle habuissc
dicatur, octlngenta Joroboamus. Juda;Is victoria stetlt,
ca3sorum In ncle IsracHtarum numerus, quod in historia

perrarum est, ad quingenta mlllla excessit.

II. « Et dormivit Abia cum patribus suls, regnavltque
» Asa fdlus ejus pro eo "*.
» Abla tertio post anno e vlvls su~
blato, rerum potltus est Asa plus et avitae rehglonls tenax;

eodem in Judaea regnante, Jeroboamus, defunctus morte

non sua, inlerlil; qualls Illa fuerit? violenta fult; hoc nempe
indicant ea Scrlpturaj verba : a Percusslt eum Domlnus,
» et mortuus est ^. » Patrl Nadabus successIt,'quo interfecto,
Baasa regnum invasit, cujus opera Deus omnia, quae con-
tra domum' Jeroboami pcr Prophetas denuntlaverat, ad
effectum perduxlt. Baasam paulo post Zamri sustullt, et
hunc Amri, qul Samariam in monte Somerln condldit,
eoque regum domlcilium ex urbe Thersa transtulit. Inte-
rca Asa ad rcparandos religionls rulnas conversus, idolo-
rum fana snbvertlt, slmulacra confregit, succidltque lucos,
et ejOfccminatorum probrum sustuht, Maacham patris sui

* 3 Reg. XV, 1,-2 jbid, 8. — ' 2 Var. xnj, 20.

56 S. EPHR^M SYM
Ablae matrem hnjus liirpitucllnis antlstitem amovlt ct ab
eo, qnem tenebat, honoris loco dejeclt, et concicllt ido-
lum ejus et combassit. Hunc in modum, sublato idolorum
cultn, religionis sacra restituit, et sarta tecta perpetuo ha-
buit ad unum ct quadraginta annos, quibus rempublicam
administravit.
III. « Et egressus est contra eos Zara Indus cum exer-
» citu magno decies centena millia, et cum triginta mil-
))libns cnrruum, et venerunt usque iMaresa ^. » Haec
supplenda fuerunt ex secundo Annalium, factum qulppe
omnium Asae gestorum maxime memorabile complectuii-
tur. Zara Indorum rex hoc ipso tempore Judaeam popu-
latum venit, ingentis praedse spe fortasse invitatus, lu-
culentam siquldem ex Judaeornm terrls avexisse regem
iEgypti confinem suum audierat. Decies centena homi-
num millia sub signis habuisse hlc Scriptura refert, et
currns triginta minia. Hulc Asa, Judaeorum ct Benjamlta-
rum collecto exercitu, obvlam factus, Angelo duce, ingen-
tem illam armatorum multitndinem cecldit et ad Interne-
cioncm delevit, subversis cnnctis per circuilum Gerarae
Phillstaeorum nrbibus. Unde licpiet praclium in confinlo
Juda?a3 commlssum fuisse. Porro sl hostium nnmero spo-
liorum copia respondit, maximam omnium, quas huc ns-
qae extulerant Jnd^I, pradam ex ea pugna abegernnt.
Hnnc belli exitum Asa suis praedixerat, eosdem adhortatus
ut Dei adjutorio confiderent, magnum exercitum, Deo ta-
men inimicum, ab exiguo etiam militnm manipulo, sed
magna in Deum fide instructo, snperandum.
IV, « Azarlas autem filius Obed, facto in se Splrllu Dei,

»egressus est inoccnrsum Asa,et dixlt ei^, etc. » Cnm,pro-

fligata Indorum acie, rex et cxercltus cnm ea, quam di-
ximus, praeda Jerosolymam redlrent, occurrlt Azarias
» 2 Par. XIV, 9. — » Id, xv, 1, 2.
 IN I LIBR. P.EGXORUJr. 67
propheta, proposiloquc cjiis Lclli successu, populuni ad
ohservnnliam clivincX legis cohortatus est, nsscverans Deum
illos nunquam dcscrturum, modo iUum ipsi minime dcsc-
rcrent. « DominuSj ait, vohiscum crit, quandia vos erilis

j cum cum audisset Asa confortatus cst, ct

illo '. » Qiiac

congregati sunt ad cum plurcs cx cunctis trihuhus, virlen-

tcs quod Dominus esset cum co. Cumque venisscnt in

Jerusalem, immoLiverunt Domino hosliasplurimas, et jura-

verunt quod adorarent Dominum in loto cords suo, et ad
idola non accedercnt, et quicumque Dominum non ado-
rarct, moreretur.

V. « Ascendit quoque Baasa rex Israel in Jurlam, et

»Rama \ ))Hic novum conflalur advcrsus Asam hellum, a

Baasa rcgc Israel excitalum, in quo Asa auxilia Syrorum

requisivit, solutoque ingenli stipendio impetravit. Syris
itaque Israelilarum fines invadcntihus, Bar.sa rctrocedere
coactus est, et cooptum cum Judaeis hcllum intermiltcre.
Factum tamen Deo minimc placuisse Propheta Hanani
Asfe dcclaravit; iriadque palam reprehendit, quod rex,
praeterito cum Indis hello, Dei adjutoriumexpertus, in pra3-
senti hominum opem sihi adeo necessariam cxislimasset,
ut templi spoliis, et exhausto cerario externorum princi-
pum auxilia sihi compararc studuisset.

VI. « Et dormivit cum patrihus suis ^. ))Asee funus in

sccundo Annaiium descrihitur in hsec verha : cf Exposue-
))runteum super lcctum suum plcnum aromatihus, et fe-

)) cerunt comhustionem magnam nimis ^, »spccicrum sci-

licet odoralarum. Hujusmodi excquiarum pornpam suasit

Josaphato in parentem optimum pietas, tum consuetudo
ah ^Egyptiis ad HchraDOS propagata. IIujus moris duplex
excmplum occurrit in Genesi, primum in funere patriar-

' 2 Tar. XV, 1, 2. — » 3 Rcg. xv, 17. — ^ Ibid. a/f. — '^

2 Par.
XVI, 14.
58 S. EPHR^M SYRI

chae Jacob, cujus cadaver Joseph aromatlbus concllrl jus-

sit a luedlcis aegyptiis ', eamque curam ad quadraginta
dies productam fuisse Scrlptura testatur et subdlt : « Iste

» quippe erat mos cadaverum conditorum "".

» Altcrum in

funere Joseph, qui ibidem dlcitur aromatibus condltus, et

in loculo repositus honorem Joramo
^. Hunc porro funeris
negatum fuisse traditur in secundo AnnaHum « Et non :

» fecit ei popukis combustionem, secundum combustionem

wpatrum ejus ^. «

"VII. « Regnavitque Josaphat filius ejus pro co ^, «cujus

gesta ex secundo AnnaUum hlc subtexenda fuerunt. Josa-
phat, regnum adeplus, ad stabilienda pia patris instltuta to-
lus incubuit ^. » Quocirca sacerdotes et Levitas jussit

loca su3e dltionis circumobire, et rudem populum divinas

legis pra3ceptis informare, atque eorumdem observantlse

sedulo Insistere. Quaj res potissima causa fuit, ut immisso
divinitus pavore consternati viclni populi Judceos infestare
mlnime auderent, imo PhiHstajI et Arabes vectlgales uUro
seofTerrent. Cum vero postremis sul prlnclpatus annls ab
Ammonitis et Moabitls, innumerablli armatorum multi-
tudine obslderetur, et vlderetur prope opprlmendus, di-
vina vlrtute factum est ut hostes, mutata mente, mutua
CcEde se conficcrent. Quamobrem castra mllitibus vacuata
ingressus rex, inde tantum praedae extulit, ut asporlari trl-
duo non posset. Hlnc ad constltuendum regni statum con-
versus, huncoptimis legibus munire studuit, et plurima op-
Quare jureoptimolaudalissimisprinciplbus
pidareslauravit.
ab utraque Regum historia annumeratur. Quatuor nihilo-
ralnus In eo Scriptura reprchendlt, et Imprimis initam se-
mel et Iterum societatem cum principlbus nota^ impietalls.
Nam prffiterquam quod poslremis sul regni temporibus

' Gcn. L, 2. — 2 Ibid. 3. — 3 Hjij, 25. — -^

2 Par. xxi, 19. —
* Reg. XV, 25. — ^ ?. Par. xvii, i es seqq.
 IN I LIBR. REGNORUjf. 5^
Ochoziam monbltlco bello impllcltum secutus est, Achobo
Ramolh Galaacl oppugnare cogltantl suppetlas tullt. In ea
porro expcdltione, rege socio interfeclo, ipse manifestaDei
ope servalus, periculum vix evaslt. Graviter tamen repre-
hensus est a Jehu propheta, qui ex eo pra3lIo revertenti
obviam factus, scillcet dixit : « Ad opltulandum implo pro-
fectus es; at tu quidem nihll illi profuisti, offecisti pluri-

mum Deo alienato ct oiTenso. « Verumtamen ego

tibi,

» credo quod sermones boni auditi fuerunt a te ^ wSermo-

nes hujusmodi eos esse conjicio, quos Josaphat de prae-
sentis cxpedillonis c^Uu sollicitus cum Achabo habult,
tales profecto fuerunt illi : «Quaere, oro te, sermonem Do-
»minl, » et iterum Non est hic Propheta
: « Doralni, a quo
» sciscilemur sermonem Domini ? »Rursus : «Ne loquaris
»ita, rex. » Et cietera, qua? pius Josaphat impio Achabo
per eam occasionem suggcssisse credlbile cst. Subdldit
Propheta Sed nec sanguinem innoxium fudisti. » San-
: «

guinem videllcet Prophetarum, quod utique Achab et uxor

ejus Jezabel fecerunt. Pra^terea argultur Josaphat, quod
cum eodem Achabo ambiverlt affinitatem et Athaha; ejus
fiiiaj nuptias fllio suo Joramo quaisiverit, quoe quldem reli-

gloni, et Josaphati famillae funestissima) fuerunt. Tertium,

quod coeptam a Salomone in Ophir navigationem resump-
turus, Ochozlam Achabi lilium socium sibi asciverit, qua
re Deus olFensus ulrlusque classcm submersit. Quartum,
quod excelsa non abstulerit : sed nec istud curaverat re-
h'gionis caiteroqui studlosissimus Asa pater ejus, verltus
fortasse, ne populus, proptcrea in Dei cultu segnior factus,
\iclnarum genlium sacris in posterum assuescerct, utpotc
sibi mlnus incommodis. Postmodum tamcu hunc errorera
ulriusque nepos pius Ezcchlas correxit.
' 3 Reg. xxii, 4.
6o s. epiir^:m syri

W W^ V\%.\V% W\ -; % W\ VW V- \ V\ V\\ VV» V^V^ VW W\ WV WV VV\ VW VV\ V W VVV \ W VW W V\\ WWV vVA vv»
. .

T XYL

Factus est aulem sermo Dominl acl Jehu filium

I. «

» Hanani contra Baasa, dicens \ ctc. » Hic a Deo creaUis rex,

missusqne atl reslituendam religionem a Jeroboamo, ejus-

que successore Nadabo pessumdatam, vendicandamque
utriusque in hoc facto perfidiam et impietatem ; alterum
quidcm cumulalissime prosstitit, extirpala funditus Jero-
boami, Nadabique progenie ,* alterum perverse, impuden-
terque promovit, utriusque idola colendo; vitulos quippe,
a Jeroboamo factos, minime fregit, imo subjectos nd eorum
cultum provocavit. Quod ingrati animi crimen Jehu Pro-
pheta hoc loco Baasac acerbissime exprobrat,et brevi secu-
turam vindictam denunliat. Baasa itaque hanc ob causam
regno, vitaque spoHatus est, et Ela ejus fdio, ac successore
interfecto paulo post, altero videlicet ab ejus obitu anno,
Zamri regnum invasit, ut supra dictum est, tenuilquc ad
septem dies. Hic porro ab Amri Thcrsge obsessus, expug-
iiata jam urbe, palatium ingressus, se cum regia succen-
dit. Successit Amri Samarite conditor, qui duodecim post

annos vita functus, regnum filio reliquit.

n. « Et regnavll Achab fdlus Amrl super Israel in Sa-
«maria vigintl et duobus annis '. » Hic est ille Achab,
qul In nova rehglone parum se profecisse arbltratus, sl

numina Jeroboamo inventa sohimmodo coleret, Baall

a

Sidonlorum Deo sacra Inslltuit, fanum In urbe regia excl-

tavit, erexlt aras et hicos plantavit. Et hoc ampllus Pro-
phelas, aliosque Dei cullores acerbissime exagltavit.
* 5 Reg. xvi, 1, — ' Ibid. a^i
 »

IN I LIBR. REGNORrM. 6l

III. u hi clieLus ejus aedidcavit Pliel Jericlio '. nRem per

se operosce molilionis ct ingenlis pericuii ausus est Hiel,
jerichunlini agri amaenitale, ac leracilate iileclus et quod
crederet Josue verLa in execralionem urbis duntaxat dicla,
nec praelerea aliud malum porlenderc. Sciebat Moysen
simili aflectu iegis divinai Iransgrc-ssoribus pradixisse coe-

lum nd eorum pernicicm in ferrum transiturum, terram-

que in mctallum convertendam, qucT tamen facta non esse
oculis suis cernebat; hinc perverse colligebat Josue pe-
rinde maledictiones ct minas nuUum eflectum habiluras.
Verba Josue fuerant, a Maledictus vir coram Domino, qui
asascitaverit Jcricho ; in primogenito' suo fundamenta
» ejus jaciat; et in novissimo liberorum ponat portas ejus %
idest, sub ipsum fundamentum jactum sobolem elTerre
incipiat, donec cousummato eedificio, sepeliat univer-
sam. Hunc porro esse verum et proprium illius anathe-
matis sensum, Hiel ipso eventu doctus sero tandem intcl-
lexit.

CAPUT XYII.

I. « Et dixit Ellas Thesbites de habitatoribus Galaad ad

» Achab : Yivit Dominus Deus Israel, in cujus conspectu
asto, si erit in annis his ros, aut pluvia nisi ad oris mei
» verbum ^. » Quo tempore prodiit Elias propheta et Pro-
phelarum pater, eo provecta fuerat Achabi et Jezabelis

audacia, ut non modo Dei cultum proculcarent et idolo-

lalriam pro virili promoverent , sed etiam Prophetas ct

' 5 Reg. XVI, 54. — ' Jos. vj. 26. — ^ 5 Reg. xvu, i.
 ;,

62 »• EPHRiEM SYRI

sanctae rellglonis cultores insectarentiir et occiclerent :

id enim testantur Eline cum Deo querelae , et quae in-

fra narrantur, Abdiae pro illorum salute gesla \ Ad cohi-

bendum itaque Achabi et Jezabelis furorem missus est
Elias, qui magnis dictis et factis oslenderet maledictiones,

a patribus olim protestatas adversus legis divinae trans-

gressores , inanes non esse nec vanas minas. Scripserat

nempe Moyses ingens execrationum et dirarum vohimen,
mandaveratque Josue , iit in generaH omnium iribuum
conventu maxima cum solemnitate iilas promulgaret. Prse-
ter caeteras porro calamitates Legislator dcnuntiabat atro-
cem ct extremam famem, et rehqua famem necessario con-
secutura mala, prohibitis coelo inibribus et arentibus
campis. Ridebat ista Achab, qui praeteritam parentis sul

Amri in hac parle fehcitatem et copiam spectaverat

castlganda ergo fuit impii regls impudentia. Prseclpua ta-
men mlssionis Eliai causa fuit Jezabel Achabi uxor, cujus
mendacia refelli, et Insolentiamfrenari Deus volebat. Haec
scihcet BaaHs sacrorum facta antistes praedicabat hunc
summum esse Baal, id est dominum superum et inferum,
coelo proinde pluvias mittere et impertire arvis feraclta-

tem ; citabatque lestes praesentes genliles suos Sidonios,

Tyrlos, cseterosque Phoenicum populos, omnium circa
gentium ea tempestate ditissimos, eosdemque Baalis reli-
giosissimos cultores. Ergo opportunissime hic occurrit EHas,
et Achabum , ejusque proceres aggreditur, increpat
objurgat , constanterque ipsis minatur coelum ferreum
et aeneam terram, et ait : « Vivit Dominus Deus Israel,

))in cujus conspectu sto, si erlt annis hls ros, et pluvia,

))nisi juxta orls mei verbum. » Id est, quousque ipse an-

iiuero, nec eqiiidem faciam, dum vos in vestra impietale
obstinati obdurabitis. Slgnificat plagarum modum peccan-
* 3 Reg, xviu, 3.
 ::

IN 1 LIBR. EEGNORUM. 63
tium poenitentla fore definiendum. Eliam porro ista locu-

tum credo, autumno ineunte, aut hyeme; nec enim mag-

num, nec mirandum fuisset, alia tempestate, qua coelum
ad plures menses perpetuo serenum est, imbres cohiLuisse
quineliam cxistimo ad evidentiam miraculi dicta, et facta
haec fuisse obduclo nubibus coelo, cum nemo dubitaret plu-
viam brcvi casuram. Porro Eliam, ut modo dicebam, om-
nem fere sux legationis cursum pra^cipue ccntra Jezabe-
icm, dum vixit, direxisse,ipse suis dictis ct factis oslendit

ad bunc scilicet scopum collineabat propositum, suscep-

tumque cum Baalis sacerdolibus certamcn, ct eorumdem,
parla victoria, ca^dcm, alque illud ad Achab de Jezabele
horrcndum oraculum: « Cancs comedent Jezabel in agro
» Jezrael '. »

II. « Et factum est verbum Domini ad eum dicens : Re-

»cede hinc, et abscondcre in torrente Carith^ » Quod Je-
roboam simili cum Hbertale a Semeia propheta reprehen-
sus tenlavit, Achab in Eiiam ausus non est, nec enim
aderat Jezabel, quae regem, suopte ingenio minims ira-
cundum, concitaret. Propheta nihilominus a regis cons-
pectu statim sese proripuit, longiorem eo in loco moram
cavereantca Deo fortassemonitus, qui nunc eidemmandat,
ut intorrente Garith juxta Jordanem se abscondat. « Quor-
sum istud? forte dices : etiam Eliam fugere jubes, et intra
valhs ignotae specum Quid enim ? Num Jere-
se abdere ?

mias Chaldseis cuncta circa Jerosolymam loca obsidenti-

bus et Sedecia rege intra urbem persequente, tutus non
fuit, te protegente ? Prailerea cur in torrida regione tenucs
extorrente latices captare compcHis, et arces a praeterla-

bentibus Jordanis aquis ; aut fame laborantem, in summa

commeatus inopia a corvis victum sperare jubes? « Tres
scilicet ob causas imprimis, ut Ehas caliccm, qucm ipsc
:

* 3 Reg. XXI, 23. — ' Id. xvii, 2, 3»

64 S. EPHR.EM SYI\!

miscuerat, tantisper gustaret, famem videlicet, ac sitim

ipse interim ad dies suslineret, quibus populum universum

ad annos premi, et gravissime vexari volebat. Et inde ad
commiserationem multitudinis laborantis flecteretur hu- ;

jusmodi quippe affectu pra)parandus fuit Eliae animus ad

laudandam divinam clementiam, miseris subvenire jam
paratam, Deoque parendum praecipienli «Vade, et os- :

))tcnde te Achab, ut dem pUiviam super faciem terra^ \ »

Rursus, ut disceret actionis et contemplationis spatia di-
videre, et, post obitce legationis strepitum, siienlium con-
templationis sibi esse necessarium. Postremum, ut intelii-
geret divinee glorite, et humanae salutis negolium non sola
operationis contentione, sed precibus ct obsecrationibus
polissime transigendum cum
Qui convertit pelram illo, «

))in stagna aquarum, et rupem aquarum % » at- in fontcs

que orantibus promisit « Se daturum cor ut sciant

, ,

)) eum ^.

lil. Gorvisque proecepi, utpascant te ibi ^. »Panes corvi

et carnes Elise aff^erebant : incertum an alicunde rape-
reiit, an cum sub hora prandii, et coenae ad eum venirent,

in ore alterius panes, in alterius ore carnes interim crea-

rentur :non enim humana opera cibi ejusmodi paraban-
tur, quoniam non dixerat Deus « Praecepi sacerdotibus, :

))aut aliis quibusvis hominibus, ut pascant te. » Voracissi-

mae aves mutaverant naturam, ferebat corvus alter carnes,

nec admordebat^ alter panes, nec violabat : sic tamen Pro-

phelse victum subministrabant, ut pro mutua gratia pas-

tum ab eodem referrent. Ea porro cum avibus consuetudo

Prophetam non parum recreabat, cum occasione continui
commeatus socios fere perpetuos, et contubernales corvos
haberet, mansuete garrientes, crebroque advoiatu come-

* 3 Reg. xviii, 1.— 2 Psal. cxm, 8. — 3 Jer. xxiv, 7.-43 Reg.

xvii, 4.
 IN I LIBR. REGN0RU3I. €5

dcnti Llandientes catcliorum more, qiios ncc equideni

sinc Yoluptiilc speclarc solemus, cum herum accumben-
lem, ut cibum porrigat, blandis assultibus ct questubus
soUicitant. Ha^^c vero ad arcanum sensum Iraducla, impri-
mis designant peccatores, ab Emmanuelc ducendos ad
torrentcm, e sanctuarlo dcfluenlem '
, el omncs aegros
aquarum aspersione sananlem, qui est Christi baptismus;
congruenter itaque subditur Eliam obscoenas aves ad suum
contubernium admisisse : « Venit enim Filius Dei vocare
»peccatores ', » et cum pcccaloribus, ct publicanls man-
ducavit. Iterum, cum audis Prophela; panes allatos dc
inane, ct de sero carnes,panem qnidem interprelarc per-
fectam, consummatamque justitiam hunc vidclicet pa- ,*

nem Esaias datum dicit aniroie habilanli in excelsis, cujus

sublimilas munimenta saxorum, cujus oculi videbunt re-
gem in decore suo, et ccrnent terram de longe ^. Panis
cum pr^ecipuum sit hominis alimentum, prajci-
quippc,
puum ejus bonum congruenter designat. C^arnes vero,
quoniam de vespere alFerebantur, duo significabant, pri-
mum pcenitentiai fletum, quia, ut ait Psaltes : « Ad. vespe-
»rum demorabilur fletus ^y » nec non carnis maceratlones,
ct labores assumptos ad comparandam justitiam. Ilunc
porro luctum scquetur laitilia ad malutinum, Sole justitine

lencbras pcccatorum dissipanlc. Allero, coque longe su-

blimiorc scnsu praisignabat Verbum divinum cum carne
descensurum, advenienle lemporum, quasi ad vespe-
fine
ram saeculorum, et hominem esuricntem suis impleturum
bonis per Spiritum sanctum, « Quem efFudit Deus in nos
«nbunde per Jcsum Ghristum Salvatorem nostrum ^. »

IV. « Surge,Sarephlham Sidoniorum ^. »

et vade in
Deus Eliam ad Gentilium urbem traduxit, ut, quod supra
'
Exech. XLvii, 9. _ 2
]\iatii,, ,^^ ,3^ __ 3
i^^-^^ xxxiii, 16. —
* Psal. XXIX, G. — 5 Xit. 111, C. — <-
5 Reg. xvii, 9.

XXXV. 5
66 S. El>lIR.f:M SYRI

nnimadversum est, ad cofnmiserationem pereuntium flec-

tercl. Quem eiiim pluviie arbitrum constituerat, collata
potestale privarc nolebal; nec volebat, nisi eo volente,
mundo laboranli succurrere. Propterea a secreto torrentis
Carilh adfiequentissimam urbcm Sarephtham venire jubet,
ubi suis subjectam oculis haberet hominum cnlamitatem,
cui nullam ipsi dedissent causam; nec enim Sarephlhanis
ulla cum Achabo erat in eo crimine societas : nnm ctsi

legem Moysis non observabant, reverebantur tameu pleri-

que sopientiores, et vulgus, quod illam ignoraret, vitupe-
rare non poterat. CoiitraAchabus eo dementiae progres-
sus fueratjUt legem, quam a Deo inslitutam sciebat, quasi
fabulam trnduceret , ejusque promulgatores Prophetas
perscqucrclur et occideret. EHas itaque Sarephtham pro-
feclus, fceminam in ipso urbis ingressu olTendit, divinoque
inslirxlu protinus intellexit, quam sibi Dcus Iiospitem des-
tinnverat, eo in loco oblatam fuissc ; siquidcm, ut ego
conjicio, hoc ipsum a Deo postulaverat, ne si de viduis
Sarephthanis quaeritare cogerelur, videretur contra gravi-
latcm et dignitatis decorum peccare : atque ipsam simul
fojminam vel per insomnium, vel alia quavis via de hoc
negotio pracmonitam fuissc ,
jussamque venturo hospiti
diurnum victum subminlslrare : id enim innuunt iila Dei
ad Eiicim vcrba : « Praecepi vidu.e \ elc. » Coetcrum Pro-
pheta mullerem conspicatus pannosam, nudis pedibus,
ligna colligenlem, et ex longa incdia squaiore obsitam,
diraque macie dcformatam, adustum stipitem viderc sibi

videbalur, puduitque primum panem petere,petiit aquam,

quanquam postmodum panem quoque poslulavit, quod
scirct hydriam farinae, quam fccmina hab;)rc se dixerat,

miiiime defecturam nam praeterquam quod divinum pro-

:

missum audierat, ex eo quod Pcus iu torrcnle sibi, suis-

' * Reg, xvu, 9.

 »

L\ I LIBR. REGNORUJI. 67

qne niitrltorlbus corvis annonam suppedilaverat, coUigcro

poterat, nec in eo loco vlctum sibi et vldiia^ hospiti in pos-
lerum defuturum. Quamobrem fidenter Imperat, ut sihi

primum quasi sacerdoli ex praesenli farina torlulam con-

fioiat , saccrdolibus nempc ciborum elinm primitiva lex
addixcrat. « Prlmitiva ciborum vestrorum sacerdoti da-
»bills '. n

V. a Qua3 abiit, et fccit juxta verbum Eh'ae '. » Observa

hujus muheris fidem, obcdlentiam, et charltatem. Deinde
considera reddilam operi ejus mercedem, sequitur enim :

« Ex illa die hydria farlofe non defecit, et Iccytbus olel

» non cst Imminulus ^. » Sed ncc imminuta familia est.

Mortuum enim poslea filium htcc in Prophclam benignilas

malri vivum reslltuit.
\I. « Faclum est autem posl vcrba h.TC, rcgrolavit filius
nmnlrlsfainilias "^. » liic ilerum Deus Eliam acerbo hos-
pllis fato exajijilat , coeplam nompe pugnam persequi-
tur. Torserat dudum In lorrenle Carith fame et siti,

adempla aqualionc, et Intercepto commeatu. Nunc vexat

orbsc malris ejuhUu et hmienlis, idem ulrobique scopus,
ut ad (jommiser.illonem aflHctorum aillictum excitet. Intc-
rim obscrva matris in obilu filii modestum dolorem ; non
cnim de Del sentcntia queritur, aut Prophetaj succenset,
sed pfEnam suis peccalis jusle reddilam agnoscit, cl ait :

« Ingressus es ad me, ut rememorentur peccata mea ^. »

\ II. « Et £;it ad eam Eilas : Da mihi filium tuum, lullt-

3 quc cum de sliui ejus^ et portavit in cocnaculum suum ^.

Vide quomodo nec, occasione suscitalionis filli, malri con-

cesslt ut cubiculi, in quo ipsc manebat, limen tcrerel,
eam siquidem Iji Infcriore partc domus, dum rci exitum
pra3slohttur, Interlm subslilissc Scriptura declarat, cum
' Ezcch, xuv, 5o.— » 5 11; g. xvii, i5, lO.— ^ I},i,]. —. i ibid. »;.
— « Ibid. i\ — « Ibid. .9.

5.
 » »

G8 5. nPHR/EM gYhl

suhtllt : a Tulilquc Ellas puerum, cl deposull In infcrlorcHi

» domum, ct iradkllt matrl sune '. »

VIII. « Lt clamavit iid Domlnum, et dlxlt : Domlne

«Deiismeus, etlam-ne vlduani, apud quam habllo, aflli-

» xisli ^? » Ulllur hic ea llberlate Ellas, quam eliam Jere-

mlas ahquando usurpavlt, ut cum Deo vidcatur judicio
velle contendere. « Ellam-ne, ait, vlduam, apud quam ha-
»bIto, ainixisli ? » Quasi dicat : « SciUcet nec satis habes
mc pro tua gloria dimicantcm, et quaevis mala sustlnere
paralum, ad lorrentem Carith dudum relegasse, iblquc a
corvls cibum accipere coegisse , et kitulentam de pro-
fluenle aquam blbere, quin et hunc quoque suslulisse
commeaium, ct ad pauperis viduae convicium venlre com-
puh"sse cliamnum adversus me insurgls, et incilas hospi-
;

tem menm acerbo filii sui funere afllictam, ut indesinenter

me torqueat lacrymls, ct questubus suis? Haec sane mlhi
omnium prailerilarum acrumnarum gravissima accidit.

Quid porro, si istud eflluat in vulgus, quanla, putas, dabi-

tur adversariorum meorum furori materia? Quamobrem
«Reverlatur, obsecro, anima pueri hujus in viscera ejus^
sic matri dolorem eripies, mihi eliam molesiiam.
IX. « Et expandit se, atque mensus est supra puerum
eum
»tribus vicibus, et reversa cst anlma pueri intra » ''.

Myslicus hujus loci sensus multa complectitur. Primum

indicat trina divinorum nominum invocatione revictu-
rum hominem si tamen in baptismo mortuus veteri
,

Adac invcnlreiur cum Christo « Si cnim morlui su- :

»mus cum Chrisio, alt divinus Paulus credimus, quia ,

»simul etiam vivemus cum Christo ^. » Et huic seusui

ca^tera oplime congruunt, quoniam in ea vila, quam
Chrislus nobis veteri Adce mortuis redditurus est, simul

• 3 Reg. XVII, a3. — » Ibid, 20. — ' Ibid. 21. ~ * Jbid. ai, 22.
— .
? Rom. VI S.
 IN I LIBR. REGNORUM. Og
<i Reforinabit corpus liumllltatis nostrnc configuriilum cor-
)) pori clarllatls sucC *. » liursus hic adumbratur trlplcxFIlIi
Dei ad morluum homlncm descensus : carncm quippc
sumplurus divina3 nalurw immensitatem sanclic \'irglnls

utero conchisit. Deindc hgno crucis corporis sui inembra

coinposuit.Poslremum mortuus jacuit in sepulcro et adinrc-
rosdesccndit. SIcDeus, ut mortuum hominem rcvocaret ad
vltam, magnlludinem suam ad iUIus parvltatem conforma-
vlt '. miracuhun Ineiriibile. Quod Propheta« Stuporem»
appellat. Ad hominem dcscendit hominlsDomlnus, el (br-

mam servl acciplens servIH naturae suam admensus est Di-

vinitalem. Praelerea vlduai fihus, quo jubetur cum malre,
farina et oleo divina jam virtute auctis, vivere, sanctaj Ec-
clesiae filios adumbrabat, Emmanuehs mensa saginandos,
sl in farina quidem inteHigatur cibus viv^us, quem de Domi-
ni corpore parllclpamus, ct in oleo agnoscamus sancla)
unclionls donum. Postremum cum semel et iterum Eham
hac ipsa occaslonc cLamasse Scriptura narrat, et cum eo
clamore anlmam pueri ad corpus proprlum redilsse, ma-
nifeste deslgnat illud sancli EvangeU «Clamor faclus est
: :

» Ecce sponsus venit ^. » et ilhul bcali PauH « In voce Ar- :

nchangch, et in tuba Dei dcscendet de Goelo, el mortul,

)) qui in Ghristo sunt, resurgcnt 4. » Generalem itaque cor-
porum rcsurrcctlonem pryenuntlat, ct modum declarat, iii
tuba nempcDel descensurum Ghrislum, et In voce Archan-
geh animas undlque ad proprla corpora evocutarum,
X. ttEt ait IIH : Envlvltllhus tuus^. » Quasidlcat: « Yldes
mortuum revlxisse, fecit hoc Deus, quod nemofaciat, nec
ilh, quos gentes fecerunt sibi dcos. »

XI. « Dlxitquc inuher ad Eham : Nunc in isto negotio

» cognovi,quodPropheta Deies tu^. iQuasidicat: « Quan-
• Phi/ip. 111, 21. — » Isai'. ix, G. — ' Mallli. xxv, 6. — ^ 1 Thcss.
IV, i5. — '3 Reg. XVII, 20. — ^ Ibid. aj.
70 S. EPHR^M SYni

(juam hyclria jam mc docucrunt c^iehim, non ali-

et lecylhus

quo nnturalium causarum concursu, scd concessa iibi uni

poleslate clausum; sed enimvero postquam morluos a te
suscitari video, jam non dubilo quin in vcrbo Domini

possis clficerc qucccamquc voles.

XVy VV\ VV»./V\\ V\A W./WX V VN VVWW W^VW^ \VV VV^ \W WXWWVV V\V W (VV\VV\ V\\/\VVV\\VV\ VW V\\/V\ wv\

CAPUT XVIII.

'
I. «PosT multos dies factum est verbum Domini ad l^liam
»in nnno tertio dicens Vade, et ostcnde te Achab, ut dcm
:

»pluviam^ » Interca dum mortuo puero Dominus spiritum

refundit, Prophetas infundit gratiam, utmoeslitiamex obitu
bospiiis sui conceptam expcndat, indeque inteliigat misc-
rantisDei airectum erga homines, famc sitique laborantes,
ctsi nollet scrvi sui sententiam ipso minimc conscio rescin-
dcre, aut injectum ab illo vinculum alia manu laxari.
Eliam itaque ea cogltalionc prffimunltum Dominus accer-
sit :k Et vade, inquit, et ostcnde te Achab, ut dem plu-

» viam super terram. »Id nempe iUis maxime diebus opla-

bat Achab, quando, ut hic Scriptura narrat, divisis cum

Abdia regionlbus, ibat ipse per \inm unam, et Abdias pcr
viam alteram, si herbam cL salvare
forte posset invenire

equos et mulos, opportune igltur ad regls votum Deus

Eliam ad petendam pluviam soliicitat non quod ejus opera :

indigcret, scd ut ci auctoritatem ct existimationem apud

regem populum conciHaret. Jam in hoc negotlo simul
et

observa Eliam Achabo app.ae.c jussum fuisse eodcm die,

quo regli stabuh equig et Ujulis pabulam qucerebat; divino
» 3 Reg. xvnr, i,
 I.\ I LIBR. REGNOnUM. J\
sciliccl consilio isUul gcrcbatur, quo videlicet rcx impius
perspiccret Dei erga res minimas, puta mulos et equos,
niirabilcm providcnliam, iudcque facile colllgcrct quani

oppido impensiorc cura rebus ejus consulturus fuisset, si

Dei benefaclis bcne ipse uti sluduisset. Hanc porro Dcus

suam erga mutas quoque animantcs pietatem etiani JonDS

Proplieln[)post htxc tempora declarabatillis vcrbis : « VA ego

»nonparcam Ninive civitali magna?, in qua sunt viginli

»millia hominum, qui nesciunt, quid sit inlcr dexteram et

)»sinislram suam,et jumenta multa '

? »

II. ii Cumque Abdias essct in via, Elias occurrit ei''. »

Yides quomodo Elias divincs voluntoli se stalini accommo-

det, quod ncc Abdias, ncque Jonas feccrunl. Mirarc simul
constantis animi robur 0R:mia pcricuia aspernnntis; nec
cnim Dco legationem oppido ancipitcm praccipicnli moro-
sum cl diflicilcin sc pritbuit nec Achabi et Jczabelis ani-
;

mos prajsenti calamitatc exulccratos exlimuit, quin slatim

Abdiam conveniret hominem talia audirc mcritum, el plu-
via3 mox scculuraa nunliiim ad rcgcin ct popnlum allc-

garcl.

III. « Vade, et dic domino luo : Adest Elias^. » Dclrcc-

labat Abdias proposilam sibi legationcm oblrc, quod lime-
ret, no Elias a Spiritu intcrca a!io raptus promissum vadi-
moniumdcscreret. Necenim ignorabatnuper nd torrcntcm
Charith ab eodem Spiritu asportatum et inde inspcralo
translatum Sareplitham. Porro rapluscjusmodi frequenter
EiicT acciderc solitos fiiissc ejus discipuli fdii Prophctarum
infra lcstnntur. Quod si quidpiam tnle hoc interim conli-
gisset, Abdias impostoris notam, et Achabi indignationem
elTugcrese posse dcspcrabal. Nam vcl mcnticbatur seEliam
reperisse, imo et cum codem fuisse colloculum, rcgem
utiquc in eo negotio fallere voluisse crimen erat gravi pccna
' Jon. IV, u,-^ > 3 Reg. xriii, i — ' Ibid. 8,
 ,

7*2 S. EPHR^M SYRI

pleclendum. Vel si vera nuntiabat, tenebatur publicis edic-

tis parere et Eliam comprehensum ad regem confcslim
adducere : praeserlim cum idem reglae domus ceconomus
cssct, et ad negotium ejusmodi transigendum, regios satel-

liles ad nulum haberet; atque aliunde bene nosset EHam

a rege summa animi contentione et accuratissimo studio
fuisse hactenus requisltum. Id enim ipsemet Abdias EHcc
allirmabal Non est gens, aut regnum, quo non miserit
: «

«domlnusmeus te requirens^ »
IV. « Et cum vidisset eum, ait ((Tu-ne es ille, quicon- :

»lurbas Isracl? et ille ait Non ego turbavi Israel, sed tu,
:

»et domus patris tui'. » Tu, ait, et pater tuus Amri rempu-
blicam cvertistis, qui vestris moribus ct legibus Dei popu-
lum corrupistis ; quin et instilutam aDeoreligionem, quasi
fabulam habere docuislis, veslra proinde culpa faclum est,

ut prohibili fuerint coelo imbres et ubique grassetur fames.

Non ergo mea bona verba Israelem perturbarunt, sed ves-
tra mala facta. » Nec dubium est, quin islhoec Prophetag in

dicendolibertas rcgi admodummoleslaacciderit : in ncutra

tamen Regnm historia legitur Achabum Eliaj taha coram
exprobranti vcl factis, vel diclis, ullam fecissc molestiam :

lanlam scilicet servo suo Deus auctoritatem indiderat, re-

gique melum. Nec alitcr puto Moysi et Aaroni provisum
fuisse, ut a Pharaonis congressu incolumes discederent
quando acerba dicto, facta oppido quanto acerbiora seque-
bantur.
Verumtamen nunc mitle, et congrega ad me uni-
V. «

» versum populum ^ » Quod perinde atquc superius factum

mirabile fuit; Eline pra?cipienti generalem populi conven-

lum rex paruit, et populus ipse congregatus redarguenlem
miro silentio audilt, ct publicum cum Baahtis certamen
petentis propositum et consilium laudavlt. Ncc istud Baalis
' 3 Reg. xvuj, 10. — » Ibid. 17, 18. •— '
Ibid. 19.
 IN I LIBn. I\EGNOI\tJM. ^3
sncerdotes reciisare, aiit eliulcrepotuernnt, forlasse etlani
optariinl, verum est, quod nonnnlliprodiderunt,
slqiiidem
a Banlitis nempe A\ctum, quod lieri liodie quoquc a qui-
busdam impostoribus comperimus. Tradunt psendopro-
phelas illos concamerasse Baalis aram, atquc intra came-
ram hominem inclusisso, qui, ad nutum supposito ignc^
aggestam altari liunorum slruem, ct superpositam victi-
mam inflammaret. Eo proindc arlificio confisos aiunt ad
pugnam lanla deinceps cum alacritatc processissc, ut quasi
jam de successu non dubitarent, Eliam ultro lacesserent ,*

sed hanc Baalitarum spem Elia deprecante, simul fuisse,

abscissam, cum idem prxpotcns Deus, qui paucis anle

mensibus mortuum iu coenaculo jacentem vita donarat,
hanc modo eripuissethomini inlra aram delilescenti, juslo
utiquc judicio : qui enim lanlam multitudlncm suisflammis
])erditum ibat, ipse suo scelere perire meruit. Jlanc porro
luisse conjectant veram causam, cur Elias ignem e coclo
evocaturus, aquis onmia circum altarc loca et ipsum altare
allui jusserit; occurrcre nempe volcbat Baalilarum obtrec-
talionibus, quos sciebat vulgo persuadcrc conaturos igucm
non ccelo emissum, sed altari supposilum ea^ quam ipse
instruxcrat, fraude improviso emicuisse. Illud sane indu-
bitabileest, cam Eliic in hoc ncgolio providentiam nullam
circumslanli populo rcliquisse causam suspicandi fidem
publicam ab ipso violatam, magnam contra praebuisse exis-
limandi Baahlas igucm, quod facile ficri poluit, inlra ca-
vum altaris supponcre cogilassc, eoque astu frelos tanlani

initio pugna^ ostendissc alacrilalem ct luelitiam : alioquin si

dcexilu fuissct dubitatum, admodum pauci convenissent j

at quadringenli cl quinquaginta convenerunt.

\'I. a Et concertabant transilienles altare, quod fcce-
»ranl', » dissecla viclima, in medium divisarum parlium
* 3 Rcg. xvui, 26,
74
S. £PHR/E5i SYHl

prosIUcbant, ultro citroquc eiintcs. Hiijiis caremonlae vcs-

liglum cognosccs in co Abrnhami sacrificio, iii quo habes
cunulem viclimas lampadcm pcr medium
dissccuisse, ct

dissectarum parlitim observasse commeanlem exprcs- ' :

sumque occurrit exemplum apud. Jercmiam, ubi ipsum

hunc rituma Judicis usarpatum fuissc coiiqucritur; quam-
obrcm minalur tradendos in manus inimicorum suorum
principes Juda et principcs Jerusalem, ct canuchos et sa-
cerdoles, et omnem populuai lcrras, qui, inquit, transieruift

inter divisiones vituli. Allegoria. Elios, quo iii Garmelo

sacrificat, suoque sacrificio vanas Baalitarum cicrcmonias
rcfigit, maniresic dcsignat Emmanuciis in Calvari;c raonlc
holocaustum, quo genlihcarum ct mosaicarum liostiarura

obiationes seipsum semcl olTcrendo Jesus Chrislus abro-

gavit.

Yil. « Cecidit aulcm ignis Domini, cl voravil holoeaus-

))lum, etligna, ct h-^ipidcs, pulvcrcm quoquc, ct aquccduc-
)) tum Lambens ^. )> Pulchre agis, Eiia, ct sapicaicr ; cliam
lapides tuus inilammct ignis, ut confundantur, qui saxa
colunl; crcmctljgna, ut qui sculptile hgnum Deum fccG'

runt, desinant insanirc; taurum incendat, ne viiulnm ado-

rcnl.
VIII. « Et duxit eos ad torrcntem Cison, ct intcrfccit

\>eos^ )) Populum in Propheias ipsos insrirrexis.?e, eosdem-

f|ue apprcjicnsos Eliacpracscntassc, minimcdubium cst; an
vero etinm occiderit, non est cTquo certum; Scriptura pro-
fecto corum caedem ad unum Eliam verbo singulari rcferrc

videiur, et valdc credibile est iilum pracsentis mulliludinis

incolumitati, quo hcuit, cavcrc vohiisse, ut ipso solus
pscudoprophctarum nccis auclor crederctur quippe qui :

optime prospiceret Jczabelem suorum sacerdotum sangui-

nem inultum minimc dimissuram.
'
Gen. XV, 17, — 2 3 i^eg. xvni, 58, — ^ Ibid. 4o.
 ,

L\ I LIBR. REGNORIM. ^5
IX. « Et ait Ellos ad Achah : Ascende, comcde, ct bibe,

))quia sonus muUrc plavitc est\» Ilic opporUme Elias,

postquam populuui evitlenli miraculo convictum, ut ut rc-
sipuissc vidit, ejusquc subversores Baalis I'rophelas dedisse
commerltas pccnas, pluviam Deo Jiovum mi- praedicil, et a

raculum postulat, quo ct factum confirmet, et datam libe-

ret ridcm; pluviam namquc resipisccntibus spoponderat;
quare motlo praenunliat mox casuram, quod certo crcde-
ret Deum popuh* poenitcnlia, ct pscudoprophelaruni sup-
plicio placatum.

X. « Ehas autcm ascendit verticcra Garmeli^ )> Jeroso-

lymam profeclus non est, nec cura sacrificium offerre cogi-
tavit; csto sciret Icge cautumne id rierct extra iocum a Dco
conslilutum ; nec mo lo cum imbrem postulatum iret

quamvis non ignoraret cxpressam menlioncm a Sa- pluvioo

lomone faclam, et hanc a Dco promissam Israelitis in tem-
plo oraliu is ea nempc erat tcmporum condilio dissidenli-
:

bus inter se Israeiitis, ut subjectis Achabo Jerosolymam

accedere non pcrmitteret, quos lamen Eiias miracuhim
spectare pra3sentes volcbat nec enim hactcnus omniiio :

sibi persuaserant eam, qua premebantur, famem, Dco dis-

ponente et Elia oranlc, Immissam fuisse. Ut ergo ccrto
conslaret Eli:c opcra ccelum antea clausum, et modo fuisse

rcclusum illos Inibi intercsse oportuit, et Propheta orante,

cadenlem phivlim spcctarc.
XI. « Et cccc nubccuhi parva, quasl vola manus homi-
nis, asccntlcbnt de mari^» Scd antcquam ascendcret, oravit
scpties Elias, quo circumslnntem popuhmi pluvias expccta-
lione suspcnsnm ad perpendcndam bencficiimagnitufJinem
ea mora cxcilaret, simuk|ue suo admonerct exemplo non
oporlere eos ab oratione desistere, scd repulsam ad pra?fi-
nitum tempuspaticntersustlncrc, viceautemscptima nubes
' 3 Reg. Avni, 4i. -. 2 ibid 42, — ' Ibid. 44.
 ,

^6 S. EPHR^M SYIll

imbrlfera nppariilt, qnia servltus famis septennlo ca^teioqiii

diiratura singularl Dei indulgentia, quarto verlentc anno,
solveLatur. Vocabiilum hebraicum, quod iiiare verlit in-

terpres, « Occasus «verti potuit.

XII. « Et manus Domini facta est super Eliam, accinc-
» lisque lumbls currebat ante Acbab, donec vcniret Jez-
vrael'. ))Quantumvis licet magnam in hoc facto Eliae cons-

lantiam mireris, mirare magls quomodo post dlem Jeza-

belis indignationem In tantum extlmuerit, ut prcnecipiti fuga
Arabiam petcret. Eam scllicet mentis altiludlnem oppldo
mlrabilem non anatura insitam habebat, sed, iit his Scrip-

turanotavit, ab Infuso dlvinitus Spiritu hauriebat, adeo ut

perpctratae ca^dls consclus, fusi sanguinls ultores non for-

midaret, nec ipsam etiam Jezabelem in urbe Jezrael, quo

tendebat, commorantem, atque suorum Prophelarum in-

juriam, sl qua illata fuisset, persequi paralani. Creterum

tantum honoris Achabo quanlumvis immcrenti, deferen-
dum putavit EHas, ut ego Interpretor, primum, quo regem
repentinn , atquc horribili aeris mutatione perterritum,
metu ulcumque sua praesenlia rclevaret. Yalde slquldem
vcrisimile est Achabum inhorruisse, obtcnebrante sole
creptum subito diem, et in ea caliginc micantes ignes, et
obstrepentia clrcumquaque tonitrua et rlxantes ventos, et
ruentem Imbrem denslssimum. Talem enim oporlebat fa-
ciem ccelum inducrc, ({uie miraculi magnitudinem decla-
roret. Secundum quoniam Achab videbat
et pra^cipue, ut

sc tantoperea Prophetis, ctDeilegatis honorari, ipscDcum

revereri dlscerct, atque ejus legibus parere, et auscultare
Prophetls ab eo missis. Age modo et juxta Eliye humilita-

tem, et sapientlam positas considera Achabl arrogantiam

et stultitiam, imo stuporem. Stupidum enlmvero, et omnis
sensus expertem fuisse oportuit ,
qui vcnlos, igneai et

' 3 l(eg. xvin, 4^,

 IN ! LiBR. REGNOhUM. r^

nqiiam, cocliimfjue Ipsiim Eliaj obscquenlia vltlcrat, andlc-

raU(iic populiim unlversum cjusclem polestalcm dlvlna)
proximam procdlcanlem, ipse neuliquam aj^nosceret, neclum
mlrarclur, aut allqua honorls specie prosequerelur. PrK-
tcrca sumnicT arroganliae fult connivlsse, ut Innla^dlgnitalls
vir pedcs Ipsiim prcTcedcret subllml curru vcctum ; istud
prorecto ncc lioncstum, nequc decorum fuit. Qiiod sl ex
oflicil lege agcre volulssct, Prophelam e terra rclcvare de-

Luit,ct inproprlum currum accipere sed qui Benadadum, :

hominem Deo inimicum, pedibus incedere non sustlnuit,

Prophelam Dcl sibl fecit proDCursorcm. Ahus enlmvero
regl Jehu sensiis fuit, qui Jonadnbum fillum Rechab, vlrum
quanlumvis reverendum. tamcn neuliquam compara-
Eli(c

bllem, cum Iler pedibus agcntcm ofTcndisset, in currum

suum conlinuo lcvavit'.

\\\ WN W^ V\\ \\\ IV,A\\ VV\ \V\V\\ VV\ VV\ V\\ V V\ VVV WViVVV vV\\V\ VVV VVV V\V V\\(V\\ VVV VV -VV^AVA VV\ VVV

CAPUT XIX.

I. « MisiTQUK Jezabcl nunliuni adEHam, dicens : IIa?c

wmihl faclant dil, et h?ec addant, nlsi hac hora cras po-
» suero anlmam tuam, slcut animam unlus ex ilhs'. » Hac
nempc secum aghabat vesana et furiosa muller, postquam
cdocla fuil a rcge, quid contra Baalls prophelas Ellas au-
sus esset : clsl quam animo coqucbat vindlctam interlm
dKTcrrct, dum omnls populus, qui ad Eliic sacrificium fre-

quens convcncrat, ab ejusdem latere dilabcrelur. Incesse-

rat qulppemetus fcumlnam cliam furenlem, ne a concitata
plebc lapidibus obrueretur, siforte eo tcmpore dcprehensn
'
4 f^eg. X, li. — » 5 Rrg. xix, 2.
^S S. LPHRJEM SYRI

fuissel machlnari necem PropheU-c mullis magnlsqiie rebus

spectalre proLIlalis cl sancllmoniae, qnemque praesenles

modo viderant, nuLcs in ignem, mox eliam in pluviamsol-

visse, et utiinque de communi salule oplimemcritum scle-

bant et quod Baalllarum repressissct pelulantlam, ct quod

famem penllus depullsscl.
II. « Timuit crgo Elias, et surgcns aLIIt'. » Pericuhun
Elias saplenler decllnat; nec cnim cx ralione fuisset vltam
sine causa prodlgerc, quoi quldcm in pra?senli nulla erat;

aderat autem cur servaret : ne vidohcet, si Prophcla a Jc-

zaLelc comprcliensus fuissct, Baalls antisllles vulgo jacla-
rent eum rcginai traditum aL iilo Deo, cujus sacra irrisc-

rat, et juguhiverat sacerdotes, quanquam non uno plec-

tendus erat suppllcio, qui quadringcntos ct qulnquaglnta
prophctas occldcrat.
Iil. « Gumque venissct, et scderet suLlcr unam tcre-
» Llnlhum, pellvit anlmnesua^, uimorerclur '. » Mortcm opta-
vit,non quaicm JczaLcl cogitaLat suls propiictis argu-
menlum daturam, quo Deum Isracl a Baaic victum fuisse
conlenderent; nec enlm nisi invltus famulum sILi charlssi-
mum in tanto dlscrlmine deserulsset,

IV. « Reversusque est AngelusDomlnl secundo, ettctiglt

»eum, dixilque illi : Surgc, et comede, grandls cnim liLi
»reslat vla ^ » Elias, cum a via ad umLram tereLInthi sc

rccepisset, oLdormierat. IlunclaLorc, moerore, somnoque

oppressum semci et Iterum excilat Angelus, ct apposita
niensa recreal; ciLus suLcinerlcIuspanls, polusaquafult. Et
suLdlt : « Grandis liLI rcstat via, » quasi dicat : « Quod tlmes
malum,nonmorte, ut ipse cogltas, scd fjiga pr.-Everlendum

est. Longa proinde tlLi adhuc emelienda via csl, ncc tails,

qualcm in viclnum torrentem Garilh iturus cepisli, sed in

alienas terras transmigrandum cst, uttutus sis. £t quando

' 3 Reg. XIX, 3. ~ * Ibid. 4. — ' Ibitl. 7.
 IN I LIBR. I\ECKORr.M. ^Q
moclo licct, vlres ab hoc pranclio capc itlneri taiito suflec-

luras. Ncc cuiai stcrilem, incultamqMe reglonem inji;rc-

dienli nlins est sporandnscommeatn*. c Allegoria. SuLcinc-

riclus panis ah Angelo lilc Eliie oppositus duo slgniflcat;

primum pccnllenlinc InLorcs, qnos apte designant cineres

symLolum luclus, et contiili corJis, cinercsqne sordldus

panis, et aqua lenuium et miseraLilium hominum viclus.

At forle conoruentlns ad omnes o;eneratIm Justos isla refe-

ranlnr. Ilunc scihcct vitiT cursnm divina ilhs providentia

commuiillor descrlLit, primum tenui et aspero victu, et
magnij laLoi ILus eos excrcel, doncc ab omni terrenoe laLis

concrelione purgatos ad. monlem perducat, qui est per-

fecloe, consummata^quc virtutis apex.

V. (f Et ecce sermo Domini ad ilhim, dlxitque cl : Quid

)»hic agis, Elia '? » Venerat Ellas ad montem Oreh, uLi va-
cuam spchmcam nactus ILidem noctcmexegit. Posteradie,
cum vocem Domlni adventantis audisset, ad spehmcie os-
lIumprogressus,Deo pcrconlantij quid islicageret? respon-
dll : « Zelo zelalns sum proDomino Deoexercituum:)) idcirco
ccclum continui nc plneret mox terram, ne victum sub-
Uiinlslraret; quanqnam et istud leve puto, longe graviora
commerills. Qnidenim? num ferendum erat, quod popu-
Ins ille tuus pacla lecum in lioc monte foedera impune vio-

larel? quoJ aLjecla majorum rehgione Baal Sidoniorum

simniacrum, aliaque gentium figmenta tibi vero Doo ante-
fcrrct? quod JezjiLcl Prophelas luos passim occidcrct? si

porro mihi adhuc vivcre licet, id enim vero tua gratia fac-
tnm est, qni in vailc primuni torrcnlis Carlth, deinde in
urbe Sarephlha me servasti, et modo in hoc monle tutum
el incolumem prscstas. Quanquam nec cessat adhuc rc-
gina, sed paratls uhlqnc insidiismeo imminet jngulo. »

YI. « EtccceDominus transit,et Splrilusforlis; et grau-

» 3 Reg. XIX, 9,
8o S. EPHR^M SYRi

» dls subvcrtcns monles, ct conlerens pelras ante Domi-

» num; non In spirilu Dominus \ elc. » Turbini sncceclen-
libus (lcinceps lcrra) molibus, et fulgelris, audit Elias nec
in istis esse Deum. ilujusmodi apparitionls scopus fult

Elia3 zekim ca^leroquln laudabilem intra officii iines cohi-

bere^etpropositohleroglyticis signis divini regiminis exem-
plo Prophctam docere severitatem miscricordia esse mili-
gandam. Juxta arcanum sensum,praeeuntcs Dei adventum
venlorum turbines, terrae succussiones, et conglomerala
venlis incendia signa judlcium universale praecedentia
adumbrabant. Praeterea reprresentabant Ellas, dolenti le-

gem ab Israelllis passlm contemni, iUum tcrribllem appa-

ratum, quo cum In eodem montc illorum majoribus data
fuerat.

yiU. « Etpostignemslblluslocullonlstenuls^. llocsym* >

bolo Deus Eliae immoderatum zelumperstrlngit. Quasi dicat:

« Yides mihi non placere ventorumprocellas, nechorribiles

terrae succusslones, nec fulgetris et fulminlbus me delec-

tari : quin tuDomini tui mansueludlncm ImitarisPEthunc,
quo aestuas zelo, tantlsper remlttls, ut popularlum tuorum
essc malls patronus, quam accusalor? Allegorla. Sibllus
lenls slgniricat jucundae et beata} vilae gaudlum Justis post

extremam,et horrcndam generalis JLidicil actlonem obven-

turum. Proprio et historlco sensu symboluui illud Eliae In-

dlcabat, post praesentem perseculionls procellam paccm ct

IranquIUitatem mox secuturam , Achabo ct Jeznbele de
medlo sublatls.

yUl. « Quod cum audlsset Elias, operuit vullum suum

»pailIo, et egressus stctit in ostlo spelunca% et ecce vox ad
» eum Quid hlc agis, EllaPet Ille respondit Zelo
dicens : :

» Zelatus sum pro Domino Deo exeiciluum, quia derellque-

»runt pactum tuum filii Israel ^. » Stelit, inqult, In osllo,

*
5 Reg. xix^ 11. — 2 Ibic]. 12. — 3
iijiJ, i5^ i^.
 IN I LIBR. P.liGNORUM. 8l

Deo advcnlftiill approplnquarc non ausus, operuIt(jue vul-

lum suum, Dei conspectu indignum se esse repuluns. h\
eoJem tamcn proposito persistlt, ct quamvls expressam in
slgno divinam clementiam prae oculis haLeret,et qnod ma-
gis illum movcre debult, ipse prassens experiretur Dei lo-

quentls miram alTabililatem quem enim non raperet be-:

nignilaslanla! majestatissuavissimcpercontanlis? « Quidhlc

» agis, Elia ? » Elias nihllomlnus se conllnere nequit, quln ilc-

rum in peccatores Insurgat, rogatusque fuga; suco causam,

suos populares accuset.
IX. « Vnde, ait Dominus, et revcrten; per viam tnam
«per deserlum In Damnscum, ct unge Hazael, ut regnct
» super Syriam '. » llanc scllicct rerum in nicllus conver-
sioncm, ut dlxi,3lgnificabrit lenls slbilus proccllas, et igncm
subsecutus. Mliifice congruunt, quac; seq«uinlar; Elias sl-

quldem,f|ul modo rcglnam fuglel)al, :ul rcges crcandos et

insliluendos Prophelas allegatur. llazaelcm quldcm sim-
pllcisermonc, nuJla adhiblla cccremoniii,Syria) regem desig-
nat; indcdigrc.-sus Jchu fjiium NamsI,sacro oleo unctum,
Samarkc rc^.;no prncficit, et Achabi, atquo Jczahelis judi-
cem crcat, fusiqucProphctarumsanguinis ullorcm. Ehseum
denlque pcr Impositioncm paUii sui Prophctam Inslitult. Et
quoniam rcjlum crat, quos Ehas detulerat, sanclee rch*gionis
Deus rem hunc in niodum dlsposult, ut
descrlores punlrc,
Hazael quidem populum castlgaret, Jehu vero regem et
rcglnam, ct Prophetas ulriusquc dcceptores penltus per-
deret; et Eiiseus, sl quid ab aUcrutro omissum lu ea causa
fuisset, ipse pro di.ta sibi polestalc supplcrct. Et sane po-
puhis mcrilo ct jure plcctcndus quod ingonllbus, ma- full,

uircstisquc miraculis vcritatem edoclus, crrorem lamcn

adhuc relincrct. Ncc enlm a Baahs cultu hnclcnus disccs-
scrat; islud nempc iiidicaut iihi Dci ad Eham verba : <•
Dc-
' 3 Heg. XIX, i5,

x\xv. 6
 ;

82 s. j:phu.em syri

» relinqurim unhl in Tsrael septem millia virorum, quorum

wgenua non sunt curvala antc Eaal '. » Porro Ac}ii»l>i et

Jezabelis scelera Iruculentlssima et publica erant, ideoqu^

sevei^c vindicanda. Et quoniam sacerdotibus Baal ab Elia
interfectis novos Jezabel sacrificos subrogaverat, et istos

simili supplicio plecti justum erat. Aderat tamen adhucet

alia causa, cur Eliseus ad eum, quem dixi, honoris gradum
hoc tempore proveherelur,quo Elia^ decessus imminebat
tum, ut ejus absentiam in ea temporum acerbitate sup-
pleret tum, ut ejusdem in coelum raptum, rem oppido
:

inauditam, suo testimonio faceret credibilem, suaque auc-

toritate Baalitarum petulantiam compesceret, quiEliseacta
laudare non poterant, et ejusdem raptum confictam a suis
discipulis fabulam credi volebant.
X. « Et derelinquam mihi in Israel septem millia viro-

»rum, quorum genua non sunt curvata ante Baal. » Sci*

licet huc reciderat Israeiitarum status, olim Davide et

Salomonc regnantibus, ut imperio et opibus,ita rerum di-

vinarum scientia et religione llorenlissimus adeo certum :

est, ex octlngenlis hominum millibus (totidem enim Jero-

boam rex paucis ante annis in acie habuit bellatores) sep-

temsolummodo millia in avitareligioneperseverasse. Quod
tamen mireris, parvus iste piorum manipulus tanti fuit
apud Deum, ut duas suis popularibus et Achabo hcet im-
merentibus victoriasadmoduminsignespromeruerint. Nam
cum sub idem tempus Benadad rex Syriaj et ahi triginta

duo reges Samariam obsiderent, erupere prajsidiarii ex

urbe septem mille, additi cujusdam Prophelai consiHo du-
cenli Iriginta duo pueri, qui agmen prceirent, commisso-
que prnclio ingentem illam armatorum multitudinem pro-
fligarunt. Cumquo anno sequcnti idem Benadad cum
triginta duobus ducibus IvSraeUtarum fmes iterum invasis-

* 5 Reg. siXj 18,

 IN 1 LIB». RfiGNOnUM. 85

set, iterum victiis, ftigatusquc fult. CiEleruui an haec sep-

tem millia hominum, quorum virlute gemina islhsec vic-

toria parla fuit, ipsa siut, quae Dominus Eliae laudat hoc
loco, etsi quidam affirment, incertum est, esto idcm sit

numerus, et consonent tempus et locus.

XI. « Gumque venisset Elias ad. eum, posuit pallium

Dsuum super illum ', etc. »Elias ejusmodi ca^remonia Eli-

seum ex aratore in Prophetam transformat. Allegoria. Eli-

seus, Eliae paliio indutus, Apostolos prsesignabat, quibus

Dominus in Evangelio : « Vos, ait, sedete in civitate quoad-
» usque induamini virtute cx alto '. » Eiiae ergo pailium,
discipulo traditum, Spiritus sancti charismala Apostolis a
Christo communicata significabat.

Mi\VVVVVNVVVVV\^\^(VV^iVVN\>^WN\V>AMVVA^(V\VV^/VN^^<V\\^V\A(VV\VV%V\A^^^VV\A\\W

CAPUT XX.

I. « PoRRO Benadad rex Syrife congregavit oninem exer-

«citum suum, et triginta duos reges secum et equos, et
» currus, et nscendens pugnabat conlra Samariam, et ob-
» sidebat eam ^. » Duo hic pra^Ha regis Israel cum Syris
conimissa Scriptura narrat, quie nos supra tetigimus, et
geminam Syrorum cladem, quarum postrema centum vi-
ginli septemmilliahomlnumabsumpsit, Deo implam Syro-

rum vocem ulcisccnle, qui dixerant, quem Israelitae co-

lebant, Deum montibus iion ita valhbus imperare. Sic
superbus ille Benadad casligandus fuit, qui Samariam se

funditus deleturum nuper minabatur, dirula?que urbis pul-

verem suis militibus dispertiturum, quanquam, oiebat, non
* 5 Rcg, XIX, »9, — '"
Ia\c, xxiv, 49- — '3 Reg. \«, i.

6.
84 »• liPHR^M syni

tantiis hlc erat, qul pngillls sufllceret omnis populi, qui

ipsum seqiiebatur. Yiclus in potestalem hostium landem
venit, et vitam ac pacem petere coactus est : concessit

Achabus, scu regalem fortunam etiam in hoste reveritus,

seu anhno rcputans rerum humanarum vices, et incon-

slanliam.Hanc tamen regis ciementiam in hominem morte

dignissimum Deo displicwisse mox Propheta Achabo re-
nuutiavlt,assumpta parabola proposito sic accommodata, ut
rex, quo illc verborum circuitus tenderet, ignarus suo se
judicio condemnaret factum huic admodum simile habe-
:

mus in actis Nathanis prophetic cum Davide, et Domini

cum Judicis, ubi, audita vlnea^ parabola, ilU respondent :

c Malos male perdet % » et csetera. Culpanda fuit in hoc

factoAchabl indulgentla erga hominem notoric impium, ct
publicum dlvinsc majestalis contemptorern ex eo fere ca-
pite, unde Amalecitarum regem clcmentia a
Saiilis in

Samuele mcrlto reprehcnsa fuit; praesertim, si ut quidam

affirmant, idem Propheta, qui Dei nomine victoriam pro-
miscrat, suppliclum dc Benadado sumendum priescrlpsit;

alioquln ncc Achabo, nec ejiis subjectis poena adeo gravls

inlli"-enda fult, si Dei voluntalem penitus ignorabant; sed

utlque omnino ignorare ncn polerant, qulbus Propheta
prffidixerat Syros, ob vioiatam implo convicio Dei majes-
tatem,in ipsorum manus fore tradendos : ideo enim dehc-

tum dislinxlt, ut po^nam dlstinguerel; blasphemis porro

ultimum supplicium lcx decernit.

11. a Servus tuus egressus est ad prailiandum comi-

»nus Hic habes, quam supra indicavi, paraboiam.
', clc. »

Hanc porro, ut ad scopum suse legallonis Prophela com-

poneret, socio in sermone Domini pra^ceplt, utvulnus infll-
«^erct, quoacceplo conspersussangulne, ac pulvere Achabo
se slilit, et quam commentus fuerat, historiam in hicc

'
MaUb. XXI, 4i.— ^ S t^^^R- J^x, 59.
 IN 1 LIliR. REGNORDM. 85

vcrba relexiiit. « Servns ego luus, cum conscrlo prjelio iii

acie storem, a quodam ex nostro exercitu Syrum quoddam

mancipium custodire rogatus^ conscnsi pacta couditione,
ut si culpa mea servus aufugisset, ipse succederem, aul
appenderemtalentum,quod utinam liabuissem, aut inprac-
senti haberem. Interea dum pugnamincumbo,
in ac mcntc,
oculis, manibus huc illuc volito, nec eqnidem ut spolia
coUigercm, sed ut boni militis oflicium implerem, utrum-
que vere dlctum, testantur manus a manubiis vacun^, ct

luculcnto vuhicre saucium caput; Syrus ille, sibi commo-

dam indc occasionem nactus elabitur, qusesltusque diu,
nusquam comparuit. Et nunc eruc me, quceso, rex, dc
manu fdii populi mei, qui amissum mancipium mea culpa
conqueritur et instat pactum esse servandum. « Et ait rcx
» Israel ad eum Hoc
: cst judicium, quod ipse decrevisti '. »

Tum vero suam ille personam,quam huc usquc dissimula-

vcrat, protinus cxtuht, et nit : « Sententlam, quam in me
dixisti, sed iniquam, ipse a me audles, sed ajquissimam.
Nam ut adversario meo perierit scrvus, pro quo mihi pc-
reundum judlcasti, non pcriit tibi Bcnadad, quem non
homo, sed Dcus in manum tuam tradlderat, sed mognifice
cxccplus, incolumis dlmissus est. Tibi ergo moriendum cst,
quia ille mortuus non est, paremque ptcnam tui dabunt
IsraeHlae, quicumque talia deccrnenli non rcstiterunt. Po-

pulus peribit pro populo,'et pro regc rex, quia negiigcnlia

vestra illi non pericre.

' 3 Reg. XX, 4o.

86 5. EPHRJIM SYRI

CAPUT XXI.

I. « Ingressa est aiitcm ad eum Jezabel ux'or sua, et

» Quid est hoc, unde anima tua conlristata est? et
dixit ei :

»quarenon comedis ponem '? » Adeo a?grc ferebat Achab

se ab homine privato fuisse rejectum etsi, ut ipse rebatur, :

sequum peteret, lantum in hoc facto iniquus er^a justum

Naboth, quanlum a^quus videri voluerat erga Benadad ho-
minem execrandum. Causn doloris erat,quod Naboth fun-
dum ho^reditarium aiienare nolebat, ad legilimos haeredes
nunquam rcdilurum, quod istud sibi hige vetitum sciret,

minus etiam Achabo vendcre, quod existimaret ab codem

in lucum idolorum fore convertendum, etsi hoc dissimu-

laret, et domus sua3 commodum,ornatumquepraetendcret.

Credibile namque est, Achabo et Jezabele regnantibus,

ilhim morem jam invahiisse, quem Esaias sua aitate vi-

guisse docet, ut in hortis Israehtoc idoHs immoLirent, et

carnes suillas comederent '.

II. « Et misit Jezabel litteras ad majores natu, et opli-

»mates, qui habitabant in civitate Naboth ^ etc. » Cum

Achab prsDsentis tristitia? causam a Jezabcle rogatus, se in
petitione vincai repulsum quereretur, viri ignaviam risit

foemina audax,suggessilque consilium, quodhomo cupidus

statim arripuit. Conchisere ambo scribendum ad optimales
urbis Jezrael, ut Nabothem, alliclis criminibus circum-
venlum, ultimo afficerent supplicio, ejusque hceredes de
mediotollerenl; horum quippegratia Naboth prajdiumdis-

f 5 Reg. xxT, 5. — • Isai. lxv, 3. .-- « 3 Reg. xxi, 8.

 :

IN 1 LIRR. r.EGXOnUM. Sj-

trahere, aut permnlare recusnbat. At eninivero quacum-

quc cx causa viueam regi negasset, non erat ulique
illc

censendus acque reus, ac Syrus Benadad, qui ad. eumdem

Achab scribens co insolentiae, et audaciae provectus fuerat,
nt diceret ; « Uxores tuse meae sunt,et fiHi tui mei sunt^ »

Jam si Achab petulantiam sane non ferendam homini pe-

regrino ignoverat, et insuper eumdem ad se venienlem
clementer et magnifice acceperat, utique intolerabile sce^
lus fuit, justissimam civis sui repulsam, esto petenti moles-
lam, extremo supplicio vindicasse ; quapropter nec a Deo
toleratum fulsse docent quae sequuntur.
III. « Et dixit Dominus ad Eliam Surge in occursum :

» Achab ', etc. » Cum Achab a Jezabele invitatus vineam

adiret, cujus dominum lapidum procella sustulerat, im-
provisus occurrit Elias, facinus propalaturus, quod aucto-
res occultum perpetuo mansurum speraverant, regemque
in faciem objurgat, quod Nabothi fundum, ct vitam eri-
puisset. At, dices, nonne Jezabel Nabothis procuraverat
<i

necem? Nonnc Achab a Nabothe rejectus repulsam pa-

tienter tulerat, invitum cogere non ausus?» Quod si modo
illius praedium sibi vindicabat, id porro justum credidit,
quandoquidem, sublato cum hajredibus Nabothe, cuncta
ejus bona jure communi devoluta censebantur ad fiscum.
Atenim si Achabhoc facto non peccavit, dlvini judicii
in

a^quitas insontem condemnare non potult, qu(e injuria op-

pressos relevare consuevit. Atqui acerbissime per Prophe-
tam increpuit, nec uno supplicio afficiendum esse pro-
nuntiavit.
iV. « Dixitquc Elias ad eum ; In loco hoc, in qiio llnxc-
«runt canes sanguincm Nabolh, lambcnt quoquc san^ui-
»nem luum, et dabo domum luam slcut domum Jcro-
»boam Scd el dc Jczabcl locutus esl Dominus diccns
•
3 Reg. XX, 3.-2 ij, xx,^ ,-^ ^8.
88 s. iiPiiR.i:>f sYP.i

» Canes comedcnt Jezabcl in ai:;ro Jezracl *. » IJanC Elias

lulit in praesenli caiisa senlcnliam, dennnlians regem, et

reginam raio tcmpore praedam canibns datnmiri,ct Achabi

progeniem fandiliis cxtirpandam. Achab, ct qnod jam di-
diccrat E!iac minas nonesse fiUiles et vanas nt-enias, etquod
abesset illa, quae viro claudicationem afTerre solebat, ma-
lefactum statim doluit, et damnavit. Allegoria. Quae egit
Naboth.qua^quc passus est, plures contincnt sensus exalle-
gorica hujus hisloriic significationc petendos. Imprimis,
quo Nabolh acccptam a majoribus ha^rcditatem rcgi j)C-

Sanctorum prudentiam designat, quibus cer-

tenli ncgavit,

lum fixumquc est constantcr retincre spiritualia bona a

coelesti Pairc sibi tradita, nec ullo paclo cum hujns saecuU
voluptalibus, aut lucris commutarc, cum mori malint,
quom proprium palrimonium,proposita quavis condilione,
vel cblato quocumque prelio alienare. Quse autcm passus
cst, lyrannorum in Martyres ScTevicntium iniqua judicia
adumbrabant, clarissimc vero describunt cxercitam a Ju-

da^is in Chrisluni crudelitalcni, quam ipsc eiiam Dominus

in parabola vincii cxposuit, ubi iniquos agricohis inducit,
dc intcrficiendo domini sui fiiio inter se hunc in modum
delibcrantcs : « Hic csl hxTcs, venite, et occidamus cum,
» el habebimus hseredilalcm cjus \ » Ubi rursus obscrva
cadem plane via Christi
iula30s mortem procurasse, qua
Jezraclilic civis sui Nabolh supplicium. Christuni namque

accusarunt majcslatis : « Audislis blasphcmiam, » aiebat

Caiphas in concilio, ct saccrdotes, ac scribae Pilaio, « Pro-
»hibct dari Iributa Ca^sari ^. » Et Naboth quidcm e civi-
tnte eductus fuit ct occisus, Christus similiter « Exlra por-
Dtampassus est "^. »Postrcmum si canes Achabi sanguinem
linxcrunt ct Jczabclis carncs vorarunt, CHrisii interfeclo-

'
3 Reg. XXI, 19 ct 22, 25, — ' Mallli. xxi, 58, — ^ J.u'', xxnr, 2.

— < Hcbr. xuij la.

 IX I LIKR. REGNOnUM. 89
ruui cadavera fciis, et alilibus laceranda dcderunl judaicae
reipublicas cvcrsores llouiani.
V. « Et factus est sermo Doniini ad Eliam Thesbilem di-
»cens : Nonne vidisti confusum Achab corammc '?»Vera
ergo fuit regis poenilentia ; alioquin nec Dominus illam
Elia) laudassct, nec Achabo pcenam imminuisset; hanc
porro mitigatam fuisse manifestuju est ; neque cnim Achabi
cadavcra canibus, aut avibus voralum fuit. Qute ergo Ehas
in scrmone Domini loculus fuerat, quaedam exponendasunt
coscnsu, quem capiuntilla Dei ad Moyscm verba Delebo : c

»eo5', /» ctsi postmodum popuhis ad poenitcnliam conver-

sus, ob Moysis inlercessionem reipsa deletus non fult. Tria

hic sunt interim consideranda; primumAchobi poenitentis
preces statim aDomino exauditas fuisse, adeout non modo
culpam ignosceret, sed et hoc ipsum, quod ignovissct, per
Prophelam significari curavcrit. Mira haec fuit erga deHn-
quenlcm Dci misericordia pluribus aliunde exemplis pers-
pecta; simileni namque adhibuit erga Davidem, cui Pro-
phcta statim post delicti confessionem aiebat : « Dominus
»quoque translulit peccalum luum, non morieris ^ : » et

crga Manasscm, quem etiam confestim e babylonico carcere

eduxit, et regno rcstituit. Secundum brevis sane ei parva :

Achabi pcenitcntia fuerat, veniam nihilominus, quam pete-

bat, obtinuit; non ita Abrahamusha^redem, centum etiam
annorum servitio, et iteralis pcr idem tempus precibus.
Rursum Achabo : graviter peccanti parcilur, et Maria ob
levem defectum lepra punitur. Peccatores sciHcet suis sce-

leribus tabescerc non patlturDci summa bonitas; Justo-

rum autem ncgotialur profcclum, cum orantcs exaudire
cunctalur, et pcccantes festinat corrlgere. Item orabat
Abraham, nec impetrabat. Scrvos suos boiuis Dominus
opulentos non facit, ne ipsi superbi fiant. Tertium Domi- :

* 3 Rrg. xxT, aS, 39, — » Nun). xvi, /j5. — ' 2 Reg, xw, i5.
90 S. EPHR.EM SYRI

nus regem ab Elia conclcmnatiim eatenus absolvlt, iit poe*

nam filiis ejus luendam se reservasse significet. Volebat
Achabum, hominem suople ingenio levissimum etmaxime
volubilem^ in susceptoproposito coiitinere, simulque solli-

citare cunctando, ad petendamhoc inlervallo lalae in iilios

sententiae relaxationem.

CAPUT XXII.

L « Et
Achob ad Josaphalh Remansit vir unus,
ait rex :

»perquempossimusinlerrogarcDominum; sedegoodieum,
» Michaeas filius JemaLi. Cui Josaphalh ait : Ne iia loquaris,
»rex'. wJosaphath de exitu bclli anxius, quod ineonsullo
Domino susceperat, Micha^am prophetam consulendum
aiebat hunc cum rexlsraelslbi inlquum diceret, a Josapha-
:

thohis verbis redarguitur « Ne loquarisita, rex. » Quasi di-

:

cat « Immerito sanctum Prophetam accusas hominem de

:

te, atque tuis optime meritum. Quld enlm? nonne Michaese

consilio et opera geminam de Syris victoriam dudum rc-
portasti? atque exlgua luorum mlhtum manu innumerabi-
lem hostium mullitudinem semel et ilerum profligasti? Pro-
fecto si Mlchoene consilium altendisses, et, quam illc in
sermone Domini mandaverat, necem Benadado intullsses,
prsesenti nos ullque cura,hosle jam debellato, liberasses. »
II. « Adjuro ut non loqnaris mihi, nlsi quod verum
le,

»est in nomine Domini'. » Hoec dicnbat Achab, vel quod

suspIcareturProphelam ex snggeslioneeunuchl, per quem
illum accersiverat, slbi prospera annunllare : vel quod ex
' 3 Rcg. XXII, 8. « =»
Ibid. i6.
modo pronii^tlalionisintcllexisset Michseam non tam suam
dicere sententiam vohiisse, qnam circmiistantium Prophe-
tarum dicta reponere; insistit, ut smim ipsc sensum libcre
promat. Haec tamen agebat Achab ad speciem duntaxat.
Nec enim quid Michxas sentiret, aut a Domino doctus
fuisset, magnopere curabat, neque ejus consiUum sequi

ipsi animus tuncerat, nec postea fuit. Sed Josaphalhogra-

tificari volebat : id porro stntim ostendit, cum Prophetam

votis suis conlrarift dennntiantem confestim in vincula
compegit.
III. « Egrediar, et ero spiritus mendax in ore omnium
sProphetarum ejus'. »Talia loquebalur, talis crat, spirilus
nempe malus. Conlra dicebant boni Angeli «Ita-ne homi- :

nem decipiemus? et hunc hominem, quem certum est, si

quo cogitat, hinc gradum promoveat, in peccatis suisesse
moriturum. Veritatem amamus et magnum gaudium nobis
est super peccalore poenitcnliam agenle, nec Angclorum

cst menliri, aut homines perdere.

IV. «Etdixll Dominus : Decipies, etpraevalebis^ » Quasi
dicat : « Achabum superabis, ct capies, modo pergas, qua
versus ipse propendct, iilum impellere. » Ad bellum siqui-

dem regis animus inclinabat, ad bellum proinde malus

spiritus accendit, proposila per pscudoprophetas certa
victoriae spe.

V. a Egredere, et fac ita^. » Quasi dicat : « Egredere ad

alliciendum et non nd subjiciendum , ad suadendum, et
non ad expugnandum vi. » Apparetergo spiritum ejusmodi
bonum Angelum non fuissc, sed ilhus comparem, qui in
historia Job dicitur stetisse coram Domino inter filios Dci,
et potestalem tentandi juslum Job poposcisse. Dixeral Mi-
chaeas : continuo rapitur in custodlam ab Amone pricfccto
urbis, et Joa filio Mclech : dilatum supplicium ad rcgis re-
' 3 Reg, XXII, 22. — - * Ibid. — » Ibid.
f)2 S. EPHn.EM SYRI

ditnm, inlerim ille famem solari jnssiis modico cibo, qui

vix morlem arceret. Ilanc scilicet rependit graliam rex
ingratus homini, qni manifesto capitis sui periculo avertere
conabalur a rege quidem certum intcrilum, ab exercilu
cladem, a Jezabele vidnilatis moerorem, ct ab ejusdem
Prophetis infamiam : nihil horum non accidit Achnbo,
ejusque familiaribus etsubditis propter illorum impietatem
et contumacinm.
YI. « Porro rex Israel mutavit habitum suum , ct in-
«gressus est pra^lium^ » Achab minaci Wicha?£C vaticinio
exterritus aciem ingressurus rcgia insignia exuit, ratus hoc
arlificio PropheloG se minas elusurum.
^/11. « Vir autem quidam letendit arcum in incertum
»sagitlam dirigens, etcasupcrcussit regem inler juncturas
«loricse''. » Accidit istud sagiltario improvisum, tum quod
nullum cerUim scopum sibi destinaverat, sed telum pro-

jecerat in confertam hostium aciem, tum quod eslo vidis-

setlatum iHud Achabum, credidit innoxium, aerea quippe
in

lorica protectumcernebat. AtDeus sentenliam execulurus,

quam ipse duobus prophelis Elia) et Michaeai dictaverat,
telum in Achabum direxit, adcgitque potenli manu, ut
vulnus per se mortiferum brevi intervallo mors ipsa sequC'
retnr.
VIII. « Mortuus cst Snma-
autcm rex, et perlatns est in
riam, sepelieruntque regem in Samaria ^ » Vides-neut non
fl

omnia, quce Elias Achabo comminatus fuerat, eirectnm ha-

buerint, ob subsequenlem nimirnm ejus poenitentiam nec ;

enim Achabi cadaver ab avibus, ferisve laceratum fuit, sed

Samariam ad regum domiciUum fuit deportatum, ibique
regia pompaehitum, funeratum fuit. Mortuus est Achab in
co praBlio, quod ipsi funeslumet exiliale futurum Michoeas
praedixerat, quanquam in acie non cecidit, sed inde sub-

' 3 Reg. xxii, 3o. — 2 Ibid. 34. — » Ibid. oj.

I IN I TJBR. REGNORUM. gS
cluclus, acl alI([uot horas supcrvlxlt, nec
vespernm aiite

extinctus. Quare non male conjectant ejusdem sanguincm

ex rccentl vulncre dcfluenlcm co die, et scquenti nocte,
r nullo prohibcnle, canes hnxissc. Elsi ad laclum apud pis-
cinam Samariaa Scriptura prodat, ulrumqueenimacclderc,
non parum intcroral ad pcrvulgandum propheticae praedic-

lioniscxitum, ejusquefidemconfirmandam. MorluoAchab,

Josaphal quom eo bello impHcuerat nova cum Achabo
,

allinitas, in^Judaeam copiarum suarum rcliquias reducere

fcstinabat; cum obviam faclus Jehufillus Hanani, Prophe-

la illiim gravllcr rcprchcndit, quod impio rcgi belli socium

et asscclam se praebulsset; quln ct a Micha^a de infehcl

exitu prccmonllus, vanas pseudoprophetarum praedlctiones
divino oraculo prcxlullssct, illisque confisus descendissct in
aclem; unde profecio neuliquam evasissct incohimis, nlsl

Deus ob prcClcrllnc vltcC bencfacla Ipsum servasset. \Idi-

mus supra, ubl hoc facluni ex sccundo Annahum retuH-
mus^ Josaphathum in hac parle frcqucntcr dohqLiisse* :

nec tamen hffic Prophelae rcprehenslo Illum in ofliclo con-

llnerc potuit, quln rursus Joramo Achabl fdlo se bclh so-
cium adjungcret.

* a Par. xix, a.
 S. P. N. EPHRJiM
SYRI.

EXPLANATIO IN II REGNORUM, QUI

ET IV REGUM.

CAPUT I,

I. « CccIJitqne Ochozlas per cancellos coenacull sui,

» quod hahebat in Samaria ',etc. » Ochozias Achabi tiHus, et
in regno successor, per cancellos loci superiorisdomns suae
lapsus, casuque graviter alllictus ad consulendum Deum
Accaronitarum misit. Jezabelejus mater, ut ego conjicio,
istud suggesserat, quam credibile est, usque ad extremum
vila3 in filios Ochoziam et Joramum eodem fastu, quo
antea in marilum Achabum fulsse dominatam, Praesens
sanc Ochozia) factum e"l reliqua ejusdem, fralrisque gesta,
ac tristis utriusque exitus, et ad exilum usque in idolola-
Iria obduralio Jezabelis moribus, et ingenio malo pravo-
que adamussim respondcnt. Ea de rc ob Angelo monitus,
Elias nuutiis occurril, rcgique brevem interitum renun-
liari jubet in sermone Domini, quod eodem contempto ad

Deum Accaron confuglssct, confidens ejusdem opc ea se

aegriludlne relevalum iri. At rex ncc mortis exlerritus de-
'
4 Rcg. 1, 3.
g6 S. EPUR^M SYRI

nLinlIatIone,qiiO(l vanam crederct, nec atlendens ElliC con-

silium, a quo moncbatur lollendam esse sincora poenilen-
causam, quam ipse huic infortunio praebuerat, misso
tia

cum milile pcutacoutarcho Prophetam comprehendi, du-

ciquc ad se jussit. Cumque coelestis ignis salelhtes in ipso

conatn absumpsisset, rcx aHos submisit, quostamen simili

exilu ignis ccclo iterum emissus sustuHt. Scihcet hoc divini
flammas ad EHse preces
jadicii c-cquitas postulabat, ut qul
speclaverant coelo ruentes, nec tanto miracnlo ad poeni-
lentiam convcrsi fucrant, poenam darent absumptiflammis
coelo itcrum cvocatis. Idem porro tcrtio quinquagcnario
evenissct, namel tcrtiusarcgc cumiisdem mandatis missus
fuit, nisi iUe soclorum infortunio caulior factus ad EHae
pcdcs supplex accitlisset, expositoque regio mandato,sum-
macum animi dcmissione, ejusdemexecutionem Prophclae
arbitrio integram rcHquIssct.
ir. « Et locutus est Angelus Domlni ad EHam diccns,

«Dcscende cum eo, nc timeas'. » Qui divini Spiritus Ins-

tinclu priores duos quinquagenarios excilis coelo flammls

combu?scrat, hujus rcHgiosI ducis submissionc flexus non
modo ilhim, cjusque mllllesbcnignc exccpit, scd ad rogem
mox redituris comitcm se viae obluHt. Monuerat quippe
Angclus nihll mah hoc lempore vcl hic, vel in rogis auLi

limendum. Flcxcrant ncmpe regls animum suorum nun-

tiorum casus, ut mlrum non fuerit Eliam ab IHo benevole
susceptum fuisse, ctiam cimi ipsi vitK flnem rjenuntlarct,
etobvlolalam religionem, Deiquc mnjestatem conlemptam
palam et libere argueret. Ochoziae paulo post sino liberis
extincto successit in Joramus non ex aHqua
rcgnum frater

lege, sedexinducta ab aliquot annis consucludine, ct com-

muni vlcinarum gcntium jure nam judaici rcgni alia ra-
:

tio fult, in quo ex divina dispositionc iinperium davidica)

, 4 Reg. 1, i5.
 IN II LIBR. REGNORUM. 97
stlrpl adcllclnm fuerat, acleo ut conllnuala succcsslonis sc-
rie a parcnlibus in filios regalis (lignitaslraducla fuerit, vel

ad lilorum cousanguincos, quod tamen semel duntaxat

accldit suL ipsum Labylonicae servitutls lempiis; cum, Je-
chonia Babylonem deportalo, Sedecias ejus patruus coac-
lus est ruentis reipublic?c administralionem susclperc.

\\\ V\^\V VV\\.V\%VV^ AaW \V\ VV\ VV \\\.V\V VW \ V^/WAiVW V\\/W\(V\\VV\r\\\VV\ \W\\\ \\A ws www vw

CAPUT ir.

I. t DixiT Elias ad Eliseum: Sede hlc, Domlnus enlm

Amlj^it me uscpie Bclhel*. » Eadcm tertio repetit Elias tria

divcrsa loca deslgnando Belhel, videlicet, Jerlcho et Jor-

done, Elisel onlmum explorare volcbal. Nec lamen men-
tiebatur affirmans se a Deo In ea loca allegarl^ cjuandoqui-

dem rebus humanis valedicturus sciebat Illic slbi cjuccdam

anleabilum Iranslgenda, quae Elisel praesenliam cietcroqui

minime requlrercnt, sive quod futuri raptus praesclus pcp

ea tunc loca se transiturum prospiceret.

II. « Accesserunt filllProphetarum, qui crant in Jerlcho,
Numquid nosll
»et dixeruntei : Dominus hodic tollet quia
adomlnum tuum a capite tuo ? » Ex dlvina revelalione ^

hanc illos hausisse notiliam credendum est, nec Istud igno-

rasse EHseum doccnt qua? filiis Prophetarum hoc loco
,

respondit.
III. « Tulllquc Ellas pallium suum, et involvit illud, et
«percusslt aquas, qune divlsae sunt In utramque partem, et
» transierunt nmbo per siccum^ » Idem fecit paulo post
Eliscus, indita pallio Elia} virtutc adhuc post ejus raptum
*
4 Reg. 11, 2. — 2 Ihid. 5. — 3 i}ji,i, 8.

XXXV. 7
 » ,

q8 S. liPIlR/EM SYfti

permaneiUc. HIc porro allente consldero, et admlrare Dei

er^-a Prophelas suos magnificenllam, adeo ut unlversam

rerum naturam Ipsls, quin et ipsorum indumentls subjc-

cerit, qua multo adhuc majorem ostendlt erga sanctos

Aposlolos; cum ipsorum acta teslentur tegros passim sola

Pctri transcuntis umLra fuisse curatos.

IV. « Cumque transissent, Elias dixit ad Eliseum : Postula,

» quod vis, ut faciam tibi antequam toUar a le \ » Cum Elias

pra^ler habllum nihll posslderet, splrilualc allquod donum

desi^niabat, nec vero Eliseum riliud peliturum cogltavit
minime autem quod rcipsa postea petlvit, magna siquldem
ab illo postulari respondit Elias, et qua) ipsius condltionem
longe superarent.
Y. « Et alt Ellseus : Ougeso ut quod in Splrltu tuo fult,

B dupllcetur super me ' » id est, « Ut opera Splritus, quse

ner le ipse fecisti, etiam duplo majora faclas per me. »

Qui ait: «Rem magnam postulasti, trlbulatlonem populo,

verumtamen si videris mcj quando tollar a te, dignus est
populus ejusmodi tribulatlonem sustinerc, tibique quod
postulasli dabitur. Quod si non videris, Dei gratia illam
ab ocuhs ejus abscondlt; tlblque illud negabitur, et non
dabitur.
yi. « Gumque pergerent, et Incedenles simul sermoci-
))narentur, ecce currus igneus, et equi ignei divlserunt
» ulrumque Jordanem transmiserant, eo
^. » Eliaset Eliseus
quem dixi mirabili tmjectu, cumque per viam pater fillo
suprema mandala daret, lalia autem fuisse credendum est,
qualla Patrlarcha3 dare natis solebant, extemplo irruens
coelo flammarum turbo ct In medio ignis specles cquorum
et currus ambos invlcem divlsit, ct alterum huml rehqult,

altcrum,ElIam, insublime cxtulit quonam vcro transtule- :

rit, aut ubi dcmlscrit, Scrlptura reticuil. QuodindubitabilQ

*
4 Reg. ii, 9. — 51 Ibid, — ' Ibid. II.
 IN II LIBK. IVEGN0IVU3I. 9g
est, post aliquot ab hoc raptu annos Ellae lllterae acl Jora-
mum regcm Juda allaloe fuerunt, minarum ac lerroris plenae:
oplimi namque parcnlis Josaphali exuerat pletalem et mo-
res, et in idololatriam prolapsus fuerat, iaipellente Athalia

wxore Jczabelis filia.

VII. « Eliseus autem videbat, ct clamabat : Pater mi,

»currus Israel, el equltatus ejus^ » Slgnificat, Elia dece-

denle, Israelilis slmul decedere concessum a Deo singulare

praesidlum, perlnde ac si eorum exercilus curribus et equi-
lalu nudaretur, cum unlus Ella} inlercessione et priesentla

omnls populi Israel spes constaret, ut, eo sublato, eadem

simul extincta videretur.
VIII. « Prophetarum, qui erant In Je-
Et venientes filii

»richo, adoravcrunt eum proni in tcrram''. » Deduxerant

Eliani ct Ellseum usqiie ad Jordanis ripas qulnquaglnta
viri ex filiis Prophetarum : ipsos Eliscum post Ellne raptuni
revertcnlcm pronos adorasse Scriptura refert. Vlderant ni-
mlrum fluvlum ab Illo disclssum, Indeque concluscrant
magistrl Spiritum super disclpulum requlevlsse. Et quoniam
Eliam a Spirltu raptum fuisse Intellexerant, EUsco inslste-
bant ut ad illuni qugerendum ahquos ex soclls destinaret :

ne foite, aicbant, Spirltus Domini projecerit eum In nnuni

I monlium, aut inunam vallium. Ilaecilli, quod meminlssent

allas Ellaniin vallem lorrentls Cison a dlvino Spiritu depo-
situm, et postmodum in monlem Orcb abduclum. Contra-
dixlt primum EHseus, quod nollet inullli labore suos fati-
gare, delnde assensus cst, concessltque ut de suo conventu
quinquaglnla viros ad eam curamdcsignarent. Consulto Id
fecit, quo testes haberct idoneos, qul dc raptu Elke, velut
de re a mullis perspecta et explorata probablle teslimo-
nlum perhlberent : faclum qnlppe in vulgus jam pcrma-
narc cocperat, et quasi dc rc incrediblli ct fabula mera
»
4 Ucg. ll^ 12. — » Ibid. i5.
 100 s. ephi\j:m syri

a Jiscipulls coiificla, occulti, nc publicl sermoncs sere-

])anlur.
IX. «Et dixerunt viri civitatis ad Eliseum : Eccc habi-
» tatiocivitatis hujus optima est, sicut dominus nosler per-
«spicit, sed aquae pessimoe sunt, et terra sterilis \ » Nostra
nrbs, aiebant Jerichuntini, situ quidem est commodo, et

ex omni aditu ad aspectum praRclaro, sed fontes magis

amari sunt, quam ut potari queant, et his subjectus subur-
Lanus ager incultus et sterilis. Allegoria. Jericho est mun-
dns, situs ubique optimus est, quia numdus et omnes ejus

partes a divino Opifice inilio pulcherrime constituta sunt.

Aquam pessimam naturam humanam puta, talis porro
ellecta est, poslquam anliqui serpentis veneno infecta fuit,
et diaboli afllalu omnis decor ejus defluxit, et sapor cor-

ruplus est : en propter mundus quasi ager incultus, et ste-

rilis mansisset, si aqua illa Domini Salvatoris noslri sale
condita et sanatn non fuisset. Rursus, quo Eliseus Jeri-
chunlem sanalis fontibus ab anliquo analhemate absolvit,

Christum perfecle adumbravit, qui ut nos a veteri male-

dlclo liberaret, in lavacrum divina^ regenerationis fonles
mutavit. Lbi illud etiam altende : urbem a Josue, id est,
Salvatore analhemali subjectam ab Eliseo, id est Deo sal-
vante exemptam fuisse ; idem enim est, qui morlificat ct
vivificat, ducit ad inferos et rcducit, pauperem facit et

ditat. Postremum, quemadmodum Elisei bcnediclione re-

vixit agri Jcrichnntini ferlilitas; sic Christi gratia humanaj

naturae reddita est fcECundilas, ut fieret maler viventium;
ftVerbum enim caro factum dedit nobis credentibus poles-
V latem fiiiosDei fieri
""
: » idcirco Josue sine liberis moritur,
quia ad Elisei benedictionem non pervenit.
X. «Aitilic: Affcrte mihi lagenulam novam'. »Supe-
riori iillc^^^oriec hcTC ontimc conp:ruuiit. La2;enula vidclicet
'
j 11: g. Ji, 10. — " Jo;in. 1, J2, — 2 4 ^'•'^g. J', 30.
 IN II LIDR. REGNOUIM. 101

nova MariamVirgincm dcsignat, cujnsinlra inlcmcrala vls-

ccrn, nova el singulari conceplione lurmalus esl Chrisius
futnrus coirnplce naluroe noslnx condimcnlum, et comniU'
nis slerilitalis remedium.
XI. «Asccndit aulem inde In Bclliel, cumqne ascen-
» derel per viam, pncri egressi sunt de civitale, et illudo-
» Lant eidicentes: Ascende, calve '. » Eliseus, compositis le-

Lus discipulorum in urLe Jericho, ad aherum eorumdeui

conventum in urLe Bethel tendcLat, cum ca, quac hic de
Bethehlarum puerls narrantnr, conligerc. Ea porro in Pro-
phelam Domini pelnlantia credo fihos imhulos fnisse a
parentlLus idololalris, Ehae ejusque discinnhs maxime in-

fensis. Quin et oppido verisimlle videtur illos, a suis majo-

riLus suLmissos, regessisse quoe isti suggesscrant : vehe-
menter quippe Belhelitas pupugerant, quae EhiE discipuli
cives sui dc ejusdem in ca^hun assumplione ex Ehsei reki-
lione vulgaverant. Quocirca exlslimo parvuhis istos Ehseo
praeter calvilium alia quff)dam oLjecisse adelevandam cjus
auctorilatem, si, quod parentes suspIcaLanlur, Eiisens ea,

qme narravcrat Jerlchunlinis, ct plerisque persuaserat,

eadem Bethelilis civiLus suis vellet retexere. Ehseusporro,
quem non tam parvulorum procacitas, quam parentum
neqnitia olTendcrat, horrlLili strage ulrosque castigavit,
illos ne adulti fierent pejores, islos ut correcti, mali esse
dcsincrent. Hac scilicet cum severitale adversus Bethehlas
agendum siLi putavit Ille, qui paulo ante Jerichuntinis oL
ipsorum fidem Lenedixerat et fonliLus saluLritatem, et

ogro fertililotcm refnderat, qulppe qui, viso admirando

Jordanis ad Ellsei impcrlum rccessu, dlxerani : aRcquievit
spirilus Elie snper Eli.scnm, ))Belhclil;c contra (iHis Pro-
j)helarum, cIviLus suls Elia) raptum pra.'dicanliLus, nullim
hrsLuere fldem.

*
4 ^^Q» i'> 25.
102 S» EPHRiEM SIRI

XII. « Egresslque sunt duo ursi de saltu, et laceraverunt

»ex eis quadraginta duos pueros\»Gum olim Dominus
Eliam ad ungendum Eliseum mitteret, dixerat ejusdem
opera se usurum ad vindicandam Israelitarum perfidiam,
sic, ut quicumquc regum Hazaelis et Jehu gladium effugis-

sent, Elisei manu occumberent; jam vides in praesenti

facto primam divinse senlentiae executlonem. Allegoria.

jVscendit Eliseus in Betliel,id est in domum Dei, et a pue-

rili, ac pelulanli lurba iiluditur : hic porro attende Domini

verba: «Ecce, ait, ascendimus Jerosolymam,et Filius ho-

^mlnls illudetur\»Quinam illusores? illi, qui habilabant

in Belhel, id cst slabant in domo Domini in alriis domus

Dei, pontifices et sacerdotes, scribae et pharlsiei. Pueri
Prophetae deformilalem ridcnt, risere etiam Judcei et Gen-
liles Dominum, tempore praeserlim passionls elmortis suae,

despectum deformatum. Sicenim Propheta prredixerat:

et

« Et ascendet quasi lactens coram eo, et sicut rndix de

» terra sitienti non cst ei species, neque decor ^ » Jam

:

irrogatam Judaels pro merito pcenam in rcliquis recog-

aiosce. Duo nimlrum ursi e saltu divlnitus emissl Impera-

lores Romanorum Vespasianum, ac Titum designant, qul

cx boreali sylva, Id cst ex urbe Roma a vlndicatricc Dei

jijstllia excili, Juda3orum gentem invasere, et inaudita om-

ijibus retro Sc-eculls cum Immanilate lacerarunt rellqulas,
ciua3horrendo Jerosolymorum excldio superavere, extra
Judaeorum natale soluni raptarunt, atque per univcrsum
orbem dispcrscrunt.
•
4 Rcg. n, 24. — 2 MaUh. xx, 18. — ' Esai. uii, 2.
 IN II LIBR. REGNORrM. loS

*V\ VV>\V> VVN VWVVN vv\\v\ vv^ vvv \ v^vvv vvv vvv vv\ vvv vw vv\
vvv vv% wvw» vv> wv vvv w\ ws vv wwvw

CAPUT III.

I. «PiiRREXF.RUM rcx Isracl, et rcx Juda, H rex Eciom,

» et circuicnint per viam septcm dierum, et non crat aqua
»exercilui '. » jMortuo Achab, et decedentc sine liberis

Ochozia, frater ejus Joram regnum successit, qucm hic

in

Scriplura rercrt adversus regem Moabitarum Lellum mo-

visse. GaMsa fuit, quod Mesa Moabltarum rex, rcgum Isracl

Iributarius, annuum
primum OchoziiC, dcindeJo-
vectigal
rooao ncgaverat; id erat agnorum pinguium centum mille,
ac lotidem arietum intonsorum. Vocabukun Nokdo, quod
hic occurrit, hcbraicie originis est, idcm ac dominus pe-
corum; scnsus est regem Moabitarum copiosissimos ahiissc
pecorum greges. Joram itaquc, cui dchberatum erat no-
glecta a fratre jura tueri, conjunctis armis cuni rcgibus Ju-
daeorum el Idumaeorum, diliones Moabitarum invasit. Sod.

cum excrcitus, per incultam arentcmque regionem ingres-

sus, sili laborare ca^pisset, duces Josaphalhi pii principis
consiHo Eliseum adierunt, utque laborantibus ct afllictis

succurrcret, rogarunt. Propheta Joramum quidem acerbe

increpuit et repuht, Josaphathum vero laudavit et prae-

sentis incommodi rcmedium sperare jussit, ct insuper vic-

toriam. Uirumquo a Domino postcra die se Josaphatho
impelraturum spopondit, idcmque beneficium sociis in cjus
gratiam communc futurum significavit.
JI. «NuncautemafTertc mihi inslrumcnlum musicum'j»

non quodcumque, sed habcns harmoniam iu chordis de-

'4 Rcg. 111, 9. — » Ibid. i5.

 104 S. JEPim.EM SYRi

signat, seu ut ex hcLrico verli posset, clnnarani. Hocpro-

vidit Propheto, iit ad cilharae cantiim fieret mililum con-
cursus, et plurlmi undlqueconvenirent tcsles futuri rerum,
quas idem dicerc parabat, aquarum videlicet alHuxum, et
hosliuni cladem, et fugam. Suspicabatur niniirum nc post
quam ea, quai in praisenti poliicebatur, ad elTcctum pcr-
ducta fuissent, idololalro), qnibus niaxima pars exercitus
conslabat, Dei bcneficium suis diis ascribcrcnt.
llf. « Et ait : Uxc dicit Dominus : Fict hic torrens fossse,
»et fossai.... Factum cst i^^itur mane, et rcolcta est tcrra

» aquis'. ))Fict, inquit, torrens, torrcnlis videlicet alveus

fovea3 et foveae. Conlinuo fatiscens humus multipliccs pas-
sim patefecit sinus ad concipicndas aquas postcro mane
oflluxuras. Allegoria. Canit psaltes, et alveus torrenlis op-
pletur aquis, hoc nimirum symbolo praesignanda fuit vox
Chrisli iu cruce quasi in cilhara psallenlis. Ciamavit enim
Dominus semelctitcrum incruce, et «Clamans voce magna
» emisit spirilum'» ctcontinuo Genturio gentilis glorificavit
Deuni^. Scilicet poslquam Christus in cruce noslrsesalutis
cantlcum novum absolvit, confestlm adgentllcm populum
ad instar vallis humilem fluxerunt fonles, et
depressum et

torrentes inundavcrunt aquarum viventium, id cnim ipse

ante suam passionem praedixerat. « ()ui credit in me, sicut
» dicit Scriptura , flumina dc vcntrc cjus fluent aquarum
» vivenlium^, » ut juxla Prophelaj vaticinium, idem, qui
psallebat in cithara, psallcret in nationibus nomini Do-
mini ^.

IV. «Et viderunt Moabiloe aquas, quod essent rubrae, et

» dixerunt : Pugnaverunt reges contra se, et caesi sunt mu-
» tuo^. » Interim dum Josapliathi, rcgumque sociorum co-
pia? suppedilatis divinitus aquis a praetcrila3 sitis asstu pleno

*
4 Rcg. ni, 16 et 20. '— * MaUh. xxvu, ^6 et 5o. — '
Ibid. 54.
- ^ Joan, VII5 58. ^ ! Psal, cvii, 4« — ^
4 f^^S* ""'> 23, 23,
 IN II LIBI\. nuGNonuM. iq5

toiTcnlc se recreant, MoablUc aqunnun rubedlnem con-

lcmplali, hcTC Inler se nugabanlur. Moabilarani error indc
oricbatnr, quod aquie ab adverso sole colorem rubeum
Iraxerant, ct quanquam torrenlcm fluere videbant, aquani
cssc non crcdebant, quod ccrto sclrcnt ncc ca tcmpestate
inibres cadere, nec ullos in siliculosa, ac lorrida regionc

fontes cxtarc : inde concludcbant palrlos dcos, susceplo

communis palriac patrocinio, immissls furils, reges Cictero-

qui rell-iione discordcs faclleconcilassc In muluam Cicdem,

coesorumque cruorcm csse, quo siccum antea torrenlls al-
vcum modo scaiere cernebant.
V. «Nunc pcrge ad prKdam Moab, ct perrexerunt ad
» caslra Isracl ', ctc. » xMoabllte ea, quam sibi finxerant, spe
ploni ad hoslium castra diripienda fesilnabant, quod millte
vacua pularent. Cjeteriuu ut compcrlum cst adventnre
hoslcm, Josaphalh et fcederati regcs trepidi ad arma pro-
cugrunt. Moabitcc conlra non expectata impressionc terga
protlnus vertcrunt, ut qui non adpraelium, scd ad praedam
sc vcnluros crodlderant. SIc uno ImpeUi dlssipato hoslIU
exercltu, vekit disjecto aggere, torrentis in modum Israe-
lltac et Idumaei in Moabitarum ditionem sesc infuderuni.
Succidunt arborcs, id enim Eliscus mandaverat, obturant
fonles, oppida ct a^dificla dcmohuntur, «Doncc rcllnque-
)M'entur lapides in muro subversi, ct clrcuierunt murum
)) fundibularii, et subvcrterunt iUum ', » id est destruxcrunt
muros ct subversos Ltpides disperserunt.

VI. «Quod cum vidisset rex Moab, invalulsse scllicet

»conlra se beUum.... arriplens filium suum primogcnilum,
» qui rcgnalurus crat pro co, obtullt holocaustum super
«murum ^K Moabitarum rex, suisjam armls ac vlribus dif-
fisus, ab aiiquo deorum aflllcla; ct pcne dcspcrataj reipu-
blicaj remedlum quaircbat. Responsumasaplenlibus, hoc a

'
4 R^g« »'; 23, a4. — * Ibid, 25, — ' Ibid, 26, a;.
io6 s. EPm.m syri

Deo Israelltarum esse petendum extraorcllnario aliquo sa-

crificio, nec sane alio quam quod cx. pervulgala apud
illo,

Chananasos fama erat nolissimum, quo videlicet Abraham

llebroeorum pater illi tanlopere placuerat. Quanlum porro
valeret Israelitarum Deus ex recenti facto esse arguendum,
nec enim qui in Idumnca solitudine HebrcTcis aquam sub -

minlstraverat, alium aut diversum esse ab illo, qui ipsorum

majoribus in Arabiae deserto fontem dc petra elicuerat.
Nec profecto alterum se nosse Deum adllrmaljnnt, qui suis
culloribus talia ac tanta bencficia contnleril. Rex, qui
aquarum rccenlisslmum miraculiim teslis ipse proesens
inficiari non poterat, nec volebat in adversis fortunls sine

ullo remedio permanrre, slatnit inutilem simulacrorum

cultum abjicere, et ad eum unum confugere, qui se proc-
sente nuper in squalentem incultamque ab vero solitudinem
novum Quo igitur hunc sibi propilium
superfuderat mare.
suum primogenitum columen fauiilinc, et regni
elliceret,

spem supcr obsess.T urbis muro immolavit, idcirco quod

vellet HcbrcTos spcctaresacrificium ex Abrahami disciplina
Abrahaml Deo oblalum.
VII. «El invaluit ira magna contra ^srael '. » Significat,
versa postmodum vice, Israelitas variis calamilatibus aflllc-
tos fuisse, quas infra Scriplura dislincte exj)licat, idcirco

quod perspecta in moabilico bello singulari Dei erga se

providentia, visaque mirabili aquarum alluvionc, et hos-
liuni fuga, ni^iilominus adhuc in eodem luto iuhaeresce-
rent, et invectum a Jeroboamo vitulorum cultum retinc-

rent.

'
4 Reg. III, 37.
 L\ II LIBR. I\EGXORI:m. 107

<VV%VW\%V* VVVVV\ \\^ \\^ XV^-NA^ \\> vv\\\^%v» v\v\vvvv\ VV% \V% \V»\^ VVXVVVVV» VV\ W \l\> VVV \\> vvvv^

CAPUT IV,

Et mulier quacdam cx uxoribus Prophetarum

I. « cla-
Dmabat ndEliseum*. clc. » Conjugcm hnjus mulieris tra-

dunt fuisse Abdiam Achabi ceconomum et occullum Eliie

discipulum, qui Prophetas centum Jezabelis furori sub-

duxerat, suisque cxpensis aluerat; credibile namque est
eam ob causam multum rcs alienum contraxlsse, el morte
prccvenlum, illud uxori dissolvendum reliquisse, quod cum
muher pra?starc non posset, et nihilominus regii (juaesto-

res, a quibus illa pccimia ncccpta fuerat, pro debili sohi-

tionc insisterent, sibique filios in servos vindicarent, mater
ad Eliseum confugit, tum quod hunc orphanorum patrcm,
et viduarum judicem crederet, tum quod confideret, ob
parcnlis in ejus socios Prophetas merita, operum suam
sublevandis ejusdem minime negaturum. Gicterum
filiis

regii quaistores, qui Abdlaj pccuniam foenori dederant, ex

jure communi Hebraeorum contra viduam egisse docet ille

Chrisli parabolye locus, in quo rex suis quaestoribus man-
diit fdios et uxorem venumdare pro deblto parentis% et

quidcm adhuc supcrslilis, qui proinde processu tcmporis

illud dissolvere potuisset.

II. « Pete muluo ab omnibus vicinis vasa vacua non

«pauca^ » llic alterum attcxitur Eiisei miraculum, quo
praidictae viduo.» subventum est, exundante divinilus olco
in eam copiam, ut dissoluto xrc aheno mullum adhuc
supcrfucrit ad victum totius famihac. Allcgoria. Tria in hoc
*
i Reg. IV, 1. — a
MaUh. xvin, a5. — M R%'. iv, 3,
108 S. EPHR.EM SYRI

faclo ponderanda occurrunt ; prinium, vidua vicinorum

vasa oleo domi sux divinitus scaturicntc implesse dicitur,
quia sancta Ecclesia, sponso iii coelum abcuntequasividua,
etsi non derclicta, Gentilium corda exundanle domi suiC
per Spirilus sancti illapsum oleo sciontite salutis implevit,
ea porro pingucdine repleli , labiis exultationis Deum,
quem Iiactenus igiioraverant, laudaie co3peruntc Secun-
dum, quod vacua vasa petebat mater, et quascumque fdii

olTercbant sivc parvo, sivemagna, oleo implebat, significat

mcntesSanctorum curissa^culriribusvacuas unguento sanc-
la) unclionis et oleo lastitiaB impleri, malre, quae est Dci
gratia, illud singulis subministranle sive magnis, sive par-

vis, «Singulis enim dividit prout vult, ait Apostolus, ut in

» omnes crescamus secundum donum ejus'.))Ab
Christo
hac porro gratia excluduntur ii, quorum corda gravantur
crapula, ebrielale, et curis hujus vitac «Quiquc, ut idem :

» Paulus slatim subjicit, anibulant in vanilale sensus sui,

«lenebris obscuratum habentes inlcUeclum, qui semctip-
» sos tradiderunt impudicititc in operationem immunditiae
» omnis, in avariliam % oncc enim lale oleum dcsiderant,
nec si dcsiderant, sludent vasa sibi vacua comparare. Tcr-
lium, rclictum in domo vidua^ a demorhio conjugc oleum
designat misericordiam, quam ille, cum viveret, Prophetis
exhibuerat. «Sociatur Domino, ait Salomon, qui miseretur
»pauperis, et vicissitudinem reddct ei ^. )) Porro quemad-
modum pecunia foenori data plus augetur, quo serius red-
hibetur, ita huic viduac factum videlur, ut dilatum foenus,
si quod forte marilus mortc praevcntus non exegerat, ipsa
ex Dei benignitale magnopcre auctum reciperct.
III. « Facla cst autem quaidam dies, et transibat Eliseus

»per Silum'^, clc. «Successcrat Eliae Eliscus in pricfeclu-

• Ephes. IV, i5, i6. — 2 Ibid, i8, 19. — ^ Pjov. xix, 17. —
* 4 Reg. IV, 8.
 iN II tinn. regnomjm. ^ioq

ram Prophetarum, qiiare frequenler ad praccipua illorum

collegla poslla In Beihcl et Jericho, alque circa Jordanem

ventilare lenebatur ex oflicio ; rector enlm crat ct vlsita-
tor Prophclarum, cumque recto itlnere deheret per Sihim
transire, commoclum In eadem urLe invenerat diversorium
in domo hujus Slhmiitldls, quae, ut ex ejusactis colligilur,
erat mnller rdmlrabih*s ; eadem nempe, postquam ex pu-
LHca fama, atque proprio experimento comperltsul hospi-
tis dignilnlcm, rogaverat conjugem, ut coenacuhim neces-
saria supellectile instructum, sed n communi familise habi-

tatione separalum Eliseo pararl juberet ; nec enlm decere,

virumsanctum communi diversorlo exclpere. Sanc
alebat,
lum autem appellat propter caillbatum.
IV. « Et dlxit Kliseus ad Silumilldem : Verlente anno iii

)) tcmpore hoc amplexaberis fjhum'. j) Cuplebal Propheta

pium hospilfc ofTicIum gralo allquo muncre compensare,
et quonlam aflluenllbus ex benediclione legls divltlis mulier

haeredem desiderabat, eo quod prole careret, esto lex inter

caeteras benedlcliones fcecunditatem suis cuhoribus promit-
leret, Ellseus Silumilidlhancquoquebcnedlclionemipsipras
Cfcleris optalisslmam non rogatus pollicelur.
Y. « Et concepit muher, et peperit fdlum in tempore,
)) et in hora, qua dixerat Eliseus '. » At enim cum post anno-
rum currlculum pucrum mors immatura sustuiisset, maler
corpus exanime domeslicum Prophela3 cubiculum intu-
in

lit, cl in ejusdem lectulo deposuit. Simul ad illum properc

profecta accidlt ad pedes^ et fdio vitam resiilui petiit. Ex-
poslulnnll tamen proprior, quam roganli
Numquid, ait, ;«

))petivi filium a Domino meoPNumquid non dixi tlbi Nc ;

»iUudas ancillam tuam? » verbis nimirum accusabat, quia

manibus orr.bat, complexata namque Prophelse pedes,
lerglversantem urgebal, obteslata Deum sc ilhmi eo usque
110 S. EVmJEll SYRI

pressuram mordlcns, dum raptum slbi nalum restltueret.

Quamobrem Ellseus mulierls eventum et dolorem mlsera-
tus, confestlm baculum, quem gestare solcbat, Iradlt dis-
clpulo, et mandat ut ad Sliumitidis domum profeclus,
hunc puero superponat, et si quod inde sequerclur, efTec-
tum statlm renuntlel. Volebat ut pueri suscltatlo baculo
maglstri, et dlsclpuli manu perficeretur, slquldem hulc
operi operantls merita sufTecissent, sln contra res mlnime
succederet, dlsclpulus Ipse se nosset et condemnarct, quod
proprla ignavla Moysis arma dedecorassct.
\I. « Et all Silumitis; Vivit Dominus, quia non dimltlam
» le', ctc. » Interea dum Ellscum, qul, misso famulo, domi
substllerat, mater premlt el urget, ut Ipse slbi eam curam
susciperet, cumque ille arbllratus allquid conccdendum
mullerls dolori, eamdem ad sua reverlentem sequeretur, et
Silum tendcret, Gezl Propheta? dlsclpulus Sllumilldls a:des
ingressus magistri baculum, ut jussus fuerat, applicuit,
nec ideo vitam rcddldlt. Scilicct baculi appllcalionem
pueri rcsurrectio secuta non est, quia nec Gezi, homo pe-
cunite cupidus, talis erat, ut tantum mlraculumejus opera
perfectum, dlceretur ; sed nec ipse Eliseus puerum susci-
tavlt soia baculi applicatlone, suscitavlt tandcm, quando
ahas cseremonlasadjunxlt, quibusdlvlnam Chrisliinhomine
suscltando dlspensationem perfecle adumbravit. Et vlrgam
quldem manifeslum cst crucis Christi fulsse umbram, at
necper legem, quie fult umbra futurorum, mundus saivus
factus est, neque per solam baculi applicationem puer re-
vixit.Quare vitam morluo reddlturus Prophcta, suam quo-
dammudo dlgnitalem immlnuere compulsusesl, staturam
contrahore ct membra membris componere ; Inde per
exanguc corpus caior coepit iufundl et fluere. SIc incarna-
tio Uulgenill, noslra^quc salulis primordia dclineabantur;
* 3o,
4 R*^g« IV,
 IN II LIBR. REGNORUM, 111

qiioniam oporluit Dei FiliuQi paulouiinus ab Angelis minui,

ut corporeo utero cnperctur, ulque carncin vi\itlcaret Spi-
ritu, carnem suscipcre. Quo nutemPropheta ullro cilroquc

per a3(lesdemorluI pueri dcambulavit, Christi in hoc mundo

introitusel exitus, ct cum hominibus conversalio prncfigura'
batur.Postremum Prophetailerum super puerum incubuit,
et corpus corpori commisit qno facto mortuus revixit. ,

Ilanc enimvero figuram Dominus perfecte, absoluteque

complevit, cum cruci sua membra vivus composuit, et
mortuus mortuo Atlie corpus suum admensus cst in sepul-
cro. SIc tandem«Deus, cum essemus mortui peccatis,

» couviviiicavit nos In Christo,et conresuscitavit, et conse-

»(lere fecit in ccelesllbns In Ghrlsto JesuS»ut ait divinus
Paulus.
\ II. « Et oscitavit pucr seplies, et aperuit oculos". «IIoc
numero, credidere nonnuUi totidcm annorum millia indi-
cari, quibus exactis dccretus mortuis rcsurrectlonls dies
succedet, scptcnis prolnde annorum milllbus mundi actatem
csscdefinilam. Hcbdomasquippe, dicunt, lemporismensura
est.

VIII. « Dlxilque Eliseus dlscipulo suo Pone ollam gran-

:

»dcm, et coque puhnenlum filiis Prophetarum ^ »Propo-

nunlur hoc loco duo miracula Elisel; primum, quo rogatus
a rillls Prophelarum mortem, quam in oUa coudi dlcebant,
sustullt. Alterum, cum ccntum Prophetas paucls panibus
cxsaturavit, utrobiquc lilum adumbrabat, qui geminato
miraculo modo qualuor hominum mlllia, modo qulnque
mulllpllcato hordaceo pane satlavit.
IX. « Et cgressus cst unus in agrum, ut colligeret herbas
j) agresles, ct invcnit vitcm in agro, et colleglt cx ea fructus
«rotundos plena vestc ''.
» Prophclarum Iste promus, qui
ingruenle gravl famc per campos vagari compulsus est, et

* BpUes. JJ, 5, 6, — ^
4 Reg. iv, 35. — 3 Ibid, 58. -< ^ Ibid, 39.
112 S. BPHRiEM SYI\I

herbas agresles colligere, ciim nota olera non occurrerent,

ignota et esui inepla decerpsit. Grossos, seu fructus rotun-
tlos Scriptura appellat, quos alii putant csse colocyntides.
Alii aloe fructus esse existimant, quos ova amnritudinis di-

cimus, ex quorum succo pharmaca calhartica, purgandae

alvo aptissima conficiuntur. Alii niunt esse, quos rustico-
rum vulgus cucumeres asininos vocat, quorum sane gustus
amarus est , ct plantae proprius ad similitudinem vitis

accedunt : vitem quippe Scriptura appellat, quam ille pro-

mus invasit, et populatus est.

X. « AlTcrte, inquit, farinam '. » Quae ollne infusa omnem

pulmenti mordacilatem et acrimoniam sustulit, hunc effcc-

tum divina operante virtute, quem certe a farina sperare

nemo potuit, nucmadmodum nec vidua Sareplilhona, nec
Silumitls illa fncniina ab incubalione vivi corporis mortui
suscilationem, aut Naaman Syrus ab aqua snnitalcm.
Allegoria. Ellseus pulmenti naturam farlna correxlt, ct in-
dito sapore novo imbuit. SIc nimirum proposila nobis ad
imitandum Chrisli exempla, traditaque adbene, sancleque
vivendum cohortaliones et pacta insupcr pi(3 vivenlibus
ingentla praemla, dolores hujuslemporis, ac tri^titiam niira
nobis jucunditale condlunt. Hos porro fruclus colleglt cx
dehcto suo nostri gencris auctor Adam, nobisquc coxit, ct
gustandos porrexit, cum ab Oplfice suo illa audilt : « Male-
»cllcta lerra in operc luo; spinas, ct Iribulos germinabit
»tibi. Pulvis es, et in pulverem reverteris '^. »

'
4 I^<-g' >v> 4i. ~ 2 Gcn. lu, 17-19.
 N H LIBR. REGXORrM. Il3

V\%\VSV\VVV\V\VV\\V\XVV\VX'SVV\^.V\^*A/V\XW.'V\lV\V\\rV\'VVVVVNVV^'V\A\\AV>AVV\VV>.V\A)\\VV\\VVVVV%

CAPUT V.

I. « Naaman prlnceps mllllia} regls Syrlie crat vir mag-

coram domlno suo, et gloriosus in conspectu ejus, per
» niis

» eum enim dedit Domlnus salulem Syrlce '. » 11 inc quldom

conjcclant hunc fulsse militem, qui regem Achab In ul-

llmo prxlio, misso in Incertum Hac prolnde telo, conlbdlt.

gralla a Deo fulsse pro merlto muneralum dicunt, quod

rrophctarum persecutorem sustulisset, eodemque Inter-
fccto, Jezabelis accidlsset vlres, et furorem rcpressisset :

inde factum, ul Elia) dlscipuli, quos Achabl ct Jezabelis

metus in sylvcis ct spelaca abegeral, rcsplrarcnt et ad sua
collegla, quac infra indlcanlur, rcdlrent. Sed valde inccrta
sunt ista pra^ter unum hoc postremum, quod indubllablle
fi\ciunt illa Abdiaj ad Eham verba. « Numquid non Indica-

»lum est tibi Domino meo, cum Jezabel Interficeret Pro-

«phelas Domlni, quod absconderlm dc Prophelis Domlni
«ccntum vlros quinquagcnos, et qulnquagenos in speiun-
I » cis \ »

II. Mlsilque ad eum Ehseus nuntlum dlcens : Vade, et

» hivarc septles in Jordane, et recipict sanitatem caro lua,
»el mundaberls^. » Naaman lepra laborabat, cumque coni-
perissct esse In Jorami ditione Prophctam, a quo lilo

morbo hberari posset, eo profcctus cst, et ad Elisei do-

mum quo didicerat slbi pelcndam esse sani-
accesslt , a
latem. Scd ncc ad conspectum, ncdum ad cohoqulum, ab
illo admlssus fuit : tontummodo per nuntium audlit, ut si

*
4 Ileg. V, I. — 23 i^eg. xviijj i3. — '
4 t^fg* ^i i*^-

XXXV. 8
J l4 S. EPI1R.32M 8YI\I

vellet ex ea inrirmltalc convalescere, sepllcs In Jordane

llumine corpus ablueret. Stalim hic occurrlt quncslio, ciir

Naaman domoque Prophelaj interdiclus fuerit?

congressu,
Primum, quia Benadado operam suam in caslris navave-
rat, nec Prophelae ignotum crat quanlum sanguinis israe-

litici fudisset ille Syrlse rex, quantum proinde Naaman ejus

archislrategus Israelitas incursionibus, et Crxdibus vexas-

set. Secundum Naaman lepra laborabat : noverat EHseus
sibi suisque interdictum leprosorum contubernio et con^
suetiidine.
III. « Iratus Naaman recedebat *, etc. » Quia nimirum
alia ipse meditabatur et expectabat ; putabat nempe to-
tum hoc negotium manus simplici imposilione fore transi-
gcndum. « At, aiebat, cur non prodilt obviam venienli?
Cur colloquium pctenti negavit? Gur illo, qiio solet medl-
camento facili, atque obvio morbum non dcpiint? Nunc
vero ad fluvium ire jubet, quasi vero Jordanis aqure me
sanum faccrc possint, aut idem minus prsestare potuerint
palria flumlna Pharphar, el Amana. » Talia cogltasse et dl-
xisse mirum non fuit homlnem, qui nb extima rerum spe-
cie Prophetae dicta pensabat, et interpretabalur ncc enim :

miUti rerum divinarum penitus ignaro occurrere poterat

mysterium, quod inusitata illa medlcina occultabatur.
Naaman sclhcet ad fluenta Jordanis mittebatur, velut ad
commune generls humani remedium peccatum quippe :

lepra animce est, menti proinde non ita senslbus aspec-

labills; ab hac lue natura humana per Christi bnptlsmum
llberanda erat : dcbuit itaque Naaman^ quo utraque lepra
corporis et anlmse mundaretur, fuluram emundalionem
omnium genllum per havacrum regenerationls in ipso uli-
([UQ Jordanc inslilucndum adumbrare. Jordanls qulppe
aqua maler ct principlum bapllsmi dcsigiiabatur.
4 Hcg. v^ jj.
 IN II LIBR. HEGNORUM. l l5

IV. « Obsccro, iit acciplas henediclionem a servo tuo.

» At ille respondcns ait : Yivit Dominus, in cujus cons-

»pcctu slo, quia non accipiam ^ » Poslquam Naamau Pi-o-

phclae diclis obseculus seplies in Jordanc lavil, et emun-

dalus fuit, tum vero suum errorem agnovit, iniratus(|ue

se repenle curatum, beneficii auclorem Deum laudavit

pnlam, leslatusque est cam aquis virtutem singulari erga
se beneficentia inditam fuisse, nec morbi depulsionem
profluenli, sed Eliseo jubenti esse ascribendam; quam-
obrem ipsi attullt munera regiaj magnificentice dlgna, qua3
tamen ut admilterct, nuUa ofFerentis argumenta persua-
dere poluerunt. Id porro pulchre et perspicue prresigna-
bat curalionem genlium per sanctos Aposlolos sine prelio
fore trnnsigendam, hoc nempe illis prasdlxerat Esaias :

« Gratis venundali estis, ct siue argcnto redimcmini ^ »

Caelcrum, cum
morbus quoddam sit scrvitutis g -
quilibet
nus, congruenter JNaainano sanitas in seplimum diem pro-
millitur, qula etiam lex, scrvum Hebraeum in annum sep-
limum manumissionem sperare jubet.
V. « Dixitque Nnaman Concede mihi servo luo, ut lol- :

»lam onus duorum burdonum de terra ^. «Naaman pere-

grinus duo pondera terrae Hebraiorum Majoribus promissoe
depostulavit, nd corumdem, arbitror, confusionem, quo
videlicet ipsos aliquando puderet negare Deum in Prophe-
lis inhabitare, quando homo barbarus, vel ipsam IsracH-
tarum humum Dco plenam esse non dubilabat.
VI. « Et secuius est Gezi post lergum Naaman ; et pe*
» tiit talentum argenli, et duas mulaiorias veslcs '«. »Ilomo
profundae avariliac, occullam despexerat, aspexit landem,
ore prodente, quod occuUabat animus.
\II. « Et egressus est a conspeclu cjus leprosus, quasi

*
4 Kog. X, i5, i6. -. 2 Esai. ui, 3. — M Rpg. v, 17. — ^ IbiJ.
ai.

8.
 ii6 s. ei»hrj:m syri

»nix '. » Gezl, a Naamanis congressu reversus, Ellseo se

praesentat, rogalurque, ut fit, edicere absentiae causam.

Unde venis, Gezi? interrogatPropheta. Hoc agebat Ellseus,
ut si famulus malefactum damnaret, et culpam fateretur,

poenam etiam evaderet; sin contra negaret, ex jure et justo

faclum constoret, ut qui Naamanis pecuniam acceperat
clam, ejusdem sibi lepram haberet palam.

(VV» VWWXiWXVM W% \V> WX VWWXIWX W> VW WV VV\/W\ W\ WWW AV W.iWWW VV\ /VW VV^WWVX \\\ MA

CAPUT YI.

DiXERUNT autem filli Prophelarum ad Eliseum Lo-

•I. « :

»cus, in quo habitamus coram te, angustus est nobis '. »

Allegoria. Figuram hic attende Apostolorum, quibus tem-
pUim legalium hosliarum angustum visum fuit, et Ju-
da^orum synagogam ampHtudinem Evangehl capere non
posse; quocirca sanctam Ecclesiam construere cogitarunt,
« Et fdios Dei, qui erant dlspersl, congregare iu unum ^ : »

id cnim in sermone Domini edixerat Esaias : « Parum est,

»ut sis mihi servus ad suscitandas Iribus Jacob, et germen

»Israei converlendum : Ecce dedi te in kicem genlium^
» ut sis sakis mea usque ad extremum terra3 ^*. »

II. « Accidit autem, ut cum unus materiam succldlsset,

» caderct fcrrum sccurls In aquam ^. » Allegorla Adami

casum designat. Peccali quippe typus aqua est, eadem
poena fuit in noetico poslmodum in Chrisli bap^
dlkivio,

tismo remedium : lignum itaquc in aquam demlssum

Chrislus fuit, quando cum peccatoribus baptizatus fuit a

'
4 l^<*g' v> 27. — ' Id. VI, 1, — 3 Joan. xij 52,— ^ Isai, kux,6»
— 5
I i^eg. VI, 5.
 IN II LIBR. nEGNORUM. JI7

Joannc, et cum illis conversatus est, et nianducavit, et iii

passione cum sceleratis reputatus est. Demerso ligno,
cmersit ferrum, quia Emmanuel mortuus et sepultus des-
cendit in inferiores partes terrse, et inde ascendens homi-
nem secum eduxit, et elevavit.
III. « Porro Eliseus oravit ad Dominum dicens : Per-
sciile, oLsecro, genlem hanc coecitate ; percussitquc ecs
«Dominus, ne viderent juxta verbum Elisei '. » Misernt
rex Syriae Benadad millles, qui Eliseum in urbe Dolhaiu
per id tempus diversantem obsiderent; captumque ad se
adducerent. Cumque Elisei famulus eam hostium multi-
tudinem contemphitus exhorruisset , Ehseus, ostenso Au-
gelorum exercitu, quem Deus Syrorum copiis objecerat,
discipulum metu liberavit. Mox caecitate divinitus percussi
Syri, ignari quo pergerent, Eliseum ducem optarunt, a
quo Samariam ducti muros conclusi, postquam
et intra
decussa caecitale, periculum, in quod ipsi se conjecerant,
agnoverunt; ab Eliseo, et Joramo rege benevole exccpti,
ciboque refecti, Hberi in patriam remiltuntur. Allegoria.
i Incrassatum est cor populi hujus % » dixerat Deus ad
Esaiam : « Et aggravavit aures suas, obHnivit oculos suos ''. »

Cajcatus Judacorum populus justo Dei judicio, propria la-

men voluntate quaisivit Salvatorem mundi occidere, ejus-
que memoriam penilus extinguere. Rependit Chrislus gra-
tiam pro injuria, et persecutores suos caecitale Hberavit,
cibo eliam ccelesti refecit. Inde per universum orbem di-
visos mirabiHum suorum praecones. Tales ulique
fecit

fuere, qui e Calvaria) monte revertebanlur percuticntes

pectora sua, et qui compuncli corde dicebant ad Petrum
et rehquos Aposlolos : « Quid faciemus, fratres ^ ? » Et
apostohis Paulus, cui Dominus visum ademit, adeo ut
*
4 R*g. VI, 18. ~ ^ Matth. xin, i5. — ^ Igai, vi, 8. — * Act. 11,

57.
Il8 S. EPHR^M SYRl

apertis ociilis niliil vidcret, atquo poslmodiini rcslitnit,

jiissilqiie portare nomen suum coram gentibus et regi-

Lus, et fillis Israel.

IV. « Factum cst post hscc, ct congregavit Benadad rcx

))Syriae universum cxercitum suum, et ascendit, et obsi-
)) debat Samariam, et oppugnabat cam '. Idcm, quem ))

Dci sententia condcmnalum Achabus occidero tenebatur,

liberum tamen dimiserat. Cumqnc obsidio prolraherctur,
et cuncta circiim loca insiderent hosles, tanla paulalim
inopia premi coepli cives, ut, absumpto omni commeatu,
rabidi super codavcra incumbcrcnt. Nnrrat hic Scrlptura
invcntas fuisse matrcs, quae iu famis remedium mutuam
filiorum ca^dem inler se pociscerentur, <[Uod cuin altera
executa fuisset, altora pactum rescindcnJum diccret; lis

ad forum deducta fuit, regc judice. Joramushic erat Achabi

lilius, qui, ut in eas se redaclum augustias sensit, vclic-

mcnler excanduit in auclorem, quem rebatur essc Eli-

seum : quod, cum inedia periclitantibus nupcr syris

latronibus laulo prandio succurrisset, ct dlscipulis suis an-

nonam nunquam dccsse paterelur, modo cives suos famc
torrcri, absuniique, deses ct otiosus negligeret. Quarc
Deum obtcstatus minatur cam sc ncgHgenllam EHsei san-
guinc eodem die vlndlcalurum. Sed cnimvcro Joramus
non Prophclas incusarc debult, imo Prophetarum con-
temptorcm parentem suum Achabum,qui si illorum paruis-
sct dicto, et Benadadum suslulissct, is profccto Samariam

nunquam obsedissct, ncc rcgem in eas conjecisset angus-

tias. Allcgoria. Atrox ct dira fames, qutC diu Samarilanos
torsit, et insolitos cibos admlttere coegit, ostendit panis

coclestis inoplam, qua omnes per idem tempus gentcs la-

borabant. Samaria crgo tolius gcncris humani pcrsonam,

.^tatumquo repraesentabat. Porro Elisci opcra calamitas il!a

'
4 Rcg. VI, 94>
 IN II LIBR. REGNOnUM. Hg
cleuium clepulsa est, quia « Inftrmi accinctl sunt rohorc,
}) et repleli prius, pro panibus se locaverunt % » id est, gen-
libus Aposlolorum preedicatione salutis scientia commu-
nicata est, et exundavit, ut Esaias pr^dixerat, quasi aquae
mare operientcs. Sic eninVralum erat onte Deum, ut « Fa-
*inelicus messem stulti comedcret, et absumcrent sitienles
»divitias ejus \ »Nam sicut Samaritani convectam in Sy-

rorum castra annonam sibi diripuerunt,etin subsldium ur-

bis sua; secum asporlorunt,sicEcclesia gentium divinosco-

dices in Hcbraeorum synagoga reperlos sustulit, et ad suac

sobolis utililalem et eruditionem usurpavit.

V. « Doncc venundaretur caput asini octoginla argen-
» teis ^. » Caput asini, quod tam charo prelio dislraclum hic

dicllur, dlscipllnam dcslgnat ex nugls philosophorum, et

mundi saplentum oplnlonlbus haustam hixc porro in :

magno prello hablta fult, donec fames duravit, et parvulis

pelentibus pancm,non fuit qui frangeret cls, id est, usque
ad Chrisli nostri Salvatoris adventum.
YI. « Et quarta pars stercoris columbarum fjuincjuc ar-
)?genleis ^. » Tametsi hoc symbolum a mysterio aliquatcnus
dissonct, quia tamcn columbis Justi in Scrlplura compa-
ranlur, columbarum stercora interprctamur dalaQ a Moysc
Icgis doclrlnam, qua, sl cum pra^ceptis Chrlsli compona-
iur, lulum dicetur, pretlosum tamen ; illo cnim liniendi

crant oculi caicorum Judixorum Christi postmodum bap-

iismo et pricdicalione aperiendi.
* 1 Rcg. 11. 4» 5.-2 Jub. V, 5. — '
4 ^*'g' VI, 20. — ^ Ibid.
liiO S. liPIIU.EM SVRI

•A> V\\ \ V\ V\> WVA-VV w w> VVV WV VV^ VVV W» WV VVVVW V VV W> WV VVV WVVV^ W WV \ VV V W VV
\ V VWVVV \vv

CAPUT VII.

I. « EcCE vldeLIs oculls tuls, et Inde non comedes '. »

Cum Samariam postera dlc fame et

Ellseus prncdixlsset
obsldlonc Ilberandam, pracdlcllonem rlslt quldam vlr no-
Lilis ex Joraml ramilla, cul Eliseus commlnalur, qua) hoc
loco Scrlplura relullt. lluuc porro regis familiarem Iradunt
eumdem esse, quem supra Scriptura narravit, aL eodcm
nuntium allcgalum fulsse, imo satcllltum ducem, ut Pro-

phetam caperet, aut Intcrficerct : quanquam c vcstigio

rcx ipse suos apparltores suLsecutus executioncm Impe-
divlt. Infelix ergo Iste noLIlIs prrenunliatam quidcm ab
Ehseo urLis liLcralionem vidit, ct rerum ad victum neces-
sariarum mngnam aLundantiam, nuUum tamcn fructum
inde consccutus cst, eadcm die a muhiludine ad praidam
discurrentc oppressus et extinclus. Sic miscr proprlo in-
fortunio Judacorum casum cxpressit, quILus licuit pancm
vila), qui de coelo ad eos descenderat, spectare, ea tamen
esca vivlficante frui illorum plerique non mcrucrunt : cum
inlerim eadem per Salvatoris noslri gratiam omniLus eaai
accipere volcntlLus copiosisslme afllucrunt.
II. « Quatuor crgo vlrl leprosi erant extra murum ur-
»Lis ^, ctc. «Postquam Domlnus, immisso pavore, Syros a
moeniLus Samariae fugavlt, quatuor viri leprosl, qul cxtra
urLem vagaLantur, hoslium fugam pcr portarlos urLis ad
regem detulcrunt. Cumquc missi exploratorcs leprosorum

•
4 IXoS, VII, 3. — 2 ibid. 3.
 1>" U Lllin. REGXOhLM. 121

luinliimi coiifirmasscnt, cgressns csl populus ad pr.xdani,

ea, utfit, multiludine alquc impctu, ut, cum se invicem
comprimcrent, cliam oppresscrint Jorami familiarem, qui,
ut dictumest;Eliseumhanc ipsam mutationem rerum prae-
dicenlem irriscrat , exitum sortitus, quem Propheta ipsi

eodcm tempore dcnunliavernt. Sic cnim fieri conscnla-

ncum fuit, ut palefacto, pervulgaloque hujus postcrioris va-
ticinii jam popukis dubitare nou posset prtcsentis
eventu,
Lcncficii nuctorem esse Deum, qui per eumdem Prophetam
ulrumque significaverat ct ducis mortem, et urhis lihe-
rationcm. AUegoria. Quator isti leprosi tametsi fcedam
pcr sc pra[)ferant speciem , si tamen ea parte spectentur,
p qua fausla nuntiarunt, sanctos quatuor Evangelistas no-
his pulchre rcpraiscntant , cogitantibus per istos inno-
iuissc univcrso orbi Chrisli Salvatoris nostri rcraliam, et
pcr Ghrislum mundo assertam libertalem. Quid? quodle-
prosi, qui corpus lurpi luc afFectum habebant, anitnum
pulchris moribus praiditum habere potucrunt,ct quidem,
qua dcformatam a h^pra culem ostendunt, priorem Apos-
tolorum statum significant, qua vero animum virtutibus
ornatum, po^sleriorcm describunt conversionem, quando
per Spiritus sancti illapsum renovali sccundum inlcriorem
hominem stolam coelesti luce nitentcm inducrunt, et ad an-
nuntianda opera Dei missi sunt.
I
122 S. EPHR^M SYRl

VVNVV\*VVVV>'VV>\\>\\A\\\V\^\\\'VV^\A(%iVV>/VVVVV\\\\»/\\(VV>VV\\\^.VV\\\\\V\V\^\VVVV\VV%VV>'V%^'^

CAPUT YIII.

I. « Eliseus autem locutus est ad mulierem, cujus vi-

))verc feccrat filium : Surgc, vadc tu, et domus tua '. »

SilumilisElisci hospila liocc mulierfuit, ejusfjuc rcrum sala-

gebat Prophcta accepti Leneficii memor ; filiiquc ipsius,

cuivitam rcddiderat, curamgerebat. Septcnnalemliic prae-

dicit famem, et hanc ob causam, ut in alias terras migret

hortalur. Palaistinorum illa reglonem delegit, quod foret
sibi magis propincjua, quodve frumeati ferax, et ex mari-
lima ncgotiatione dives. Mari siquidem Pahestinorum rc-
gio lola alluitur, habebatque eo tempore porlus ccleberri-
mos et navium plcnissimos, ut passim cxScriptura coliigi-
tur : eapropter oh'm ob similem causam simile perfugium
quassivere Abraham ct Isaac patriarchae. Allegoria. Palaes-
tina Justorum a Domino peregrinantium hospitium mun-
dus est, eadem popuH Dei hoslis ?a?pe Dei ciihorcs Israc-
litas vcxavit acerbissime a Davide postmcdum subacta,*

arma quidcm deposuit, sed ut, dala occasionc, resumcret.

Simili mundus odio Sanctos persequitur, ac perpctuo exa-
gitat, et quanquam a Christo viclus cst, et princeps dla-
bohis foras ejectus, nec ideo Christi servos ambo oppug-
nare dcsinunt, ct incaulos, ac ignavos opprimere.
II. « Venit quoque Eiiscus in Damascum, et Benadad
))rcx Syria) ?cgrolabat % )) ex aegritudinc videh*cet animi,
quam cx nupcra clade contraxerat. Cogitabat quanlo cum
dcdecorc a cei ta spc capiendae regite urbis subilo dejcctus

»
4 Reg. viuj I, — » Ibid. 7.
 IN II LIBR. REGNORUM. 125

fiiissct^ et insupcr exuliis caslris, ct coactiis fugam iniro

ignominiosissimam ; c|noclque magls (lolebat,ex incerto
rumore advenlanlis potciilissimi lioslis, cum revcra, ut

poslea compcrtum cst, nullus esset. Is porro, audllo Elisei

in urLcm advcnlu, familiarem suum Ilaznclem obviammislt,

qui slbi Fropbcla) opcra sanltalem procurarct cl quonlam :

putabat cjusmodi ncgotium, ut Cielcra humana omnia, do-

nis et muncribus transigcndum esse, camelos Eliseo misit
quadriiginta, cx omnibus Damasci bonis onuslos : qnaj
illumhaudquaquam admisisse ccrlo credendum cst, cuni
nec Naamanis muncra acceptarc voluerit.
III. « Vade, dlc cl : Vila vivcs; porro ostendlt mihi Dcus,
» quia morlc morictur \ » Rogatus ab aegro ulrum sanita-
tem cssctrccupcraturus, Eliseus ista respondit, qua) tamen
nt^c rcrum ^cslurum vcritatl, nec sibi constarc vidcntur.

Sed cadem nec slbi, ncc historia; adversari planum fiet ex

iis^qunc supra ad Mich.Ta} slmilc rcsponsum dixi : nam co-
dcm fcreveiborum ordinc ulerque Prophcla loquilur,
cum ulcrque codem contcxtu prospcra ct adversa roganti
pra^nuntict. Unum hic addcndum hujusloci pecullare cst :

quod Achabo, atlcnto exilu pugnjE, quam iilc pcrtlnacis-

sime volcbat, cxltium iaevitabilc fuit; mors contra Bena-
dado, spcctata levilatc morbi, noii modo cvitabills fult;
mors conlra Benadado, spcctata levltatc morbi, non modo
cvitabilisfult, scdcertoevitalafulssct; (idquo unicc intendit
significarc Eliscus, ct Benadad scire sc vclle expressit illls

vcrbls : « Si sanari polcro de infirmitale mea hac. ) » nlsi

vi cxterna fuissct naturo} ordo disturbatus ; et hanc Ilazael

ipsc in pi\Tscnli facto nunlius a^gro intulit, et vitam do-
miuo suo cripuit,coquc cxlincto rcgnum juxta Elisci pra}-

dictloncm invnslt. Notandum ex llcbra^o hacc aliter vcrli

potulssc, contrarlo scnsu, « Dicito : Non sanaberis. j>

*
4 I^eg. viii, 10, — 2 ii,i(3|. g.
 124 S- EPIIR.EM SYI\1

ik\\ \ V\ W.VW VVN v\v VV> VV VVX W» VVV VW V\V VV> W\ WV VW W^/VW w> vw wv wv vv\ vw w\.vv> W> wv vw

CAPUT IX.

I. « Eliseus aiitem prophetes vocavit unnm de filiis Pro-

»phetarum, et ait illi ', etc. » Proponitur hoc loco exerci-
tum in clomnm Achab judicium, et judicis, atque execu-
toris designatio. Jehii hic fuit, qui ex Dei mandato a quo-
dam Prophetarum in regem ungitur discipulus EHsei is ;

erat,qui cum ad urbcm Ramoth Galaad venisset, et Israe-

litariwii eamdcm obsidentium castra instrasset, tentorium,

ubi duccs exercitus conventum habcrc compererat, recla

petiit : admissus ia haec verba profalus est, incertus quem
alloqueretur Yerbum ad te, o princeps ^, »
; « cumque res-
pondisset Jchu, a Ad quem ex omnibus nobis ^ ? » intellexit
Prophetes hunc esse, quem sibi ungendum magister prse-
ceperat : ncc enim Jehu de facie noverat, et esto uovisset,

ct Eliseus hunc proprio nomine distinxisset, in re tanti

momenti errorem timere potuit : qure porro statim repo-

suit : « Ad te, o princeps ^ : » indicant cumdem in ipso

facto doctum fulsse divinitus hunc esse, quem Deus regem

desigoaverat. Quamobrem, sicut ab EHseo monitus fuerat,
ilhim in proximum conclave seduxit a turba tanlisper :

namque dissimulandum ipse etiam Jehu intellexit, caven-

dumque ne ea rerum novatio subito in vulgus efflueret hic, :

remotis arbitris,unclus est Jehu in regem, simulque jussus

est universam domum Achab excindere. Mox Prophela
sine mora ecaslrissese proripuit, et Jehu, qui statim post
unctionem ab universo cxercitu mirabili consensu rex sa-

»
4 Reg. IX, I. — 2 Jbid. 5. — 3 Ibid. — 4 ibid,
 IN II LIBR. REGNORUM. 125

lutalus fuerat, in urLem Jezrael cum delecla mllitum manu

procurrit, et Joramum rcgem Israel, deinde Ochoziam rc-
gem Juda prlmo impetu caplt et iuterficil.

II. « Dixitque Jehu ad Bar Dakar duccm : Tolle, projice

»eum in agrum Nabolh JezraeHta?, quia vespere vidi san-

»guinem Naboth, et sanguinem filiorum ejus '. » Haec dice-

bat Jehu,sivc quia recurrebant hoc tempore,qua3 hesterno
vespere audierat, sive quod per visum islud sibi ostensum
'fuerat, quo sequenti mane Jorami nece Nabothis sanguinem
vindicaret. Aliam insuper causam hujus facti indicat Jehu,
et cur vellct projicl Jorami cadaver in agrum Nabolhls Jez-
raeHtce hls verbis : « Memini, ait, quandoego, et tu scdentcs

» in curru sequebamur patrem hnjus, quod Dominus dixit

» verbum hoc super eum dicens non pro sanguine Na-

: Si

»both, ct pro sangulne fillorum ejus reddam tlbi iu agro

» isto % » id est, in suburbiis civitatls Jezrael, ubi posltum
erat Nabolhls praedlum. lils iu suburbano agro gestis, Jehu
urbem intravit bene cocpta perfecturus.
1!I. « Yenitquc Jehu in Jezrael. Porro Jezabel, introllu
»ejus audito, depinxltoculos suos sllblo, et redimivit caput
Dsuum^ » Jezabcl, qu:c fdll casum higere credebatur, au-
dito regis advcnlu, ocuios sliblo deHra anus depingit, ornat
mltra caput, et ore fenestra prolato a novo principe videri
ambit. Sperabat hunc formae lcnocinlo captum eo perdu-
cere, ut etlam ipsius nuplias expeteret. Forle non igorjibat
Adoniam olim AbisagSilumilldemuxorcm optasse, quo re-
ginae nuptlls vlam ad rcgnum slbi munlret credere ergo :

potuit Jezabel Jehu ad novam ct fluctuantem domlnatio-

nem slablllendam, simllem viam initurum. Ha3C fortasse,
dum sui potens fuit, Jezabel cogltabat ; at cnimvero ubi
ad januam aslare regem vldit, occursanlc slatim filii ncce,
interfectoris conspectum non tulit, quln in apertum jur-
4 Reg. IX, 25, — a
Ibid. 26. — 3
ibid. 5o.
126 S. EPHRiEJI SYRI

gium prorumperct, « Numquicl, ait, pax fuit Zamri, qui

» occidit dominum suum ^ ? » Adeo ncc praesumpla spes
nuptiarum, nec immincntis leti metus, nec pragsens car-
nJfex,in jugulam incumbens, fccminsc ferociam fregerunl,
ut vel tantisper iram compesceret. Sic quaj aliis nocens,
sibi innocens esse non debuit, quin hoslem aliunde incita-
lum, convicio magis etiam inllammaret, quo atrocius sse-

viret.

IV. tt Et ait Jehu: Quis mecum? Et respexerunt ad eum

» duo, vel tres eunuchi, et ait : Praecipitatc eam deorsum,
»et praecipitaverunt eam^. » Jehu, ut foeminam vidit, com-
peritque esse Jezabelem, jussit eunuchis pra3sentibus, ut
illam dejicerent e fenestra : quod illi feccrunt statim eo
impetu, ut Jczabelis sanguine paricles respcrserint, cada-
ver a supervenienle equitatu conculcatum paulo post a
canibus laceralum fuit^ «Ut nemo diceret : Hoec fuit Jcza-

» bcP. » Tropologice. Achab acceplo in acic vuhiere oc-

cumbit, el regio funere elatus in regum sepulcris condilur.

Jezabel contra, servih manu ex subhmiori loco pra^cipitata

adterram, misere alhditur, cadavcr a prretereuntibus pro-

culcatur, et a canibus disccrpitur. Quia etsi Achab multa
peccaverit, ahquam tamcn pcenilcnliam oslendit. Jezabel
conlra, cum non modo pku^ima commisisset nefaria et
execranda, sed eliam conjugem ad omnia fere, quaj per-
petravit, flagitia, ipsa suis consihis induxisset, adeo male-

factanon damnavit rebus prospere procedcntibuS; ut etiam

in adversis, et in ipso propemodum interitu visa sit insa-

nire. Jure itaque quamAchab, punien-

et merito severius,
da fuit. Rursusatlende, quomodo Jezabel, terror quondam
Prophetarum, et regum domina, ludibrium facta est spa-
donum et canum pricda, ad obstruenda videlicet ora lo-
qucnlium iniqua, ne dicant: «Quare via impiorum prospe-
•
4 Reg. IX, ?ii, — 8 Ibid. 32, 53, — ^ lUid, 5;.
 iN II LiBH. rlGxNorum, 127
«rntur, Lenc est omniLiis ,
qiii prcevaricanlur ^
? » Jam
qiir»ma(lmocUun Dcus aJ vindicandam rcginas in suos Pro-
phelas huc usque exercitam crudclilalem, servis,etcaniLus
nunc utitur ndministris ita postmodum rrges ct populos,
,*

Martyrum et Ecclcsiic Christi pcrsccutores, gcntium Lar-

Lararum, et ignoLiUum opera frequentcr castigavit et af-
flixit.

^VV\V«\\^A\VVVVV\^VV>VV^iVV\VV\VV«VVVVV\VV\^M\VVVVVVV\VV>VVA<VV\VVVV^

CAPUT X.

I.«Erant autem Achab septuaglnta fnil In Samarla',

»clc. » SatageLat Jehu non modo commissum a Propheta
negotium cxacle prsestare, verumetiam sILI, posterlsque
regnum , acmuln suLIala stirpe, constaLIlIre : quocirca
scrlpsit ad civcs Samarla), ut vcl quempiam cx LLeris
AchaL, quos apud sc haheLant, siLi regem deligerent,
quod si fecissent, Lellum etiam pararent, ct cxpedircnt
arma ; vcl si contra pacem optarcnt, filios rcgls omnes ad
unum decollarent,, aLscIssaque caplta ad sc protinus millc-
rent. Samaritani Jeliu mandatis repugnare non ausl, quae
peteLanlur capita stallm transmiscrunt ; qusc cum Jehu in

dnos congesla acervos in loco frequenll, et puLIIco consti-

tuissct, mane faclo convocata popuH conclonc: « Judicate,

»Inquit, quod juslum cst; estis enim justl^. »SI ego reus
dicor, quod occlderim regem, ct rcgnum occupaverlm,
conscquens crlt eos, qul dominl mci lilios sepluaginla sus-
lulerunt, innoxlos non csse. »AtquI omncs Samaria3 optl-

mates, et majorcs nalu manlfeslas pcrfidia) ncmo veslrum,

'
Jcr. xji. I. — 2 ^ |^,,g. X, 1. — 3 Jlnd. 9.
128 S. fPIIR^M SYRI

ut arbitror, Incitsabit. Restat ergo nciilros in hoc faclo

culpandos esse, qui fnimus divinse sententiae meri execu-
enim eventa prophelicis praedictionibus exacte
res. Videtis

respondere ut quaecumque Deus contra Achabi stirpem

:

decrevit, et per Eliam futura praedixit, eadem plenissime

perfecta ct absoluta fuerint. Cffiterum, quod hic et ahbi
occurrit a Prophelis in sermone Domini dictum «Inlerfi- :

» ciam mingenlem ad parietem ',» significat extremum fdi-

Cujus familioe et generale excidium cx gravisslma ah'qua
causa conslilutum, adeo ut cancs quoquo domus cuslodes
perdilum iri inlcUigas, nedum habitalores ejusmodi noxie
reos.

II. ft Congregavit ergo Jehu omnem popukim, et dixit ad

»eos: Achab coluit Baal parum% elc. » Jehu, dum bene
coeplapersequltur, Ochozioe regis Juda fralres quadraglnla
duos in medio cursu comprehensos occidit. Continuo Sa-
mariam ingressus omnem Achabi progeniem delevit : dein-
de, ut inductam a Jezabele et Achabo percgrinam rellgio-
nem abolcrct, Indlclo publlco et solemni BaaHs sacrificio^
ejusdem sacrlficos ad cam celebritalem invilavit, quos
intra clausa lempii congregatos omnes ad unum Irucidavit,
et Baahs slatuam combussit, et delubrum in lalrlnas con-

vcrtit. Kt h?oc quidcm pie, sapienterque a Jchu gesla sunt,

eademque Deo grala, ct accepta fuisse Prophela regi de-

claravit, prrcdicens ipsius stlrpi decretum eam ob causnni
imperium ad quarlam generationem duralurum : nec cnim
Jehucursum, quem sub sui principalus inllium plc peliif,
constantcr retlnuit, neque ejus nepotcs prlma parenlis
exempla sibi imitanda proposucrunt, sed extrcma.

«
4 Rcg. IX, 8. -> » Id. X, i8.
 IX II LIBRi REGNonrM. \%^

**M,V%'WV\\* VVWW W\N\\V> VWA/VXiWW-N^^^W^^VWVi^ VVWWVVrW^VKWWVWWvVNVW VV^AVSW»

CAPUT XI.

I,«ATHALUvero mater Ochozlae videns mortaum filliim

»suvim, surrexit, et interfecit omnesemen regium'. «Alius
erat naturoe motiis, quem tamen Athalia secuta non est, tres,
opinor, ob caiisas. Prima penitus occulta, ipsique Athalioe
ignota, diaboll fuit astus : cum enim compertum haberet
quod vel rudls, et imperitus quilibet Israelita non ignora-
bat humani generls Redemptorem ex davidica progenie
nasciturum,satagebat hanc fundltus extirpare, quo divinaj
idemhoc oHm
erga nosmisericordlajconsiHum dislurbaret,
non admodum dlssimlli via procuraverat, quando Noeml
lempore hominum mores corrupit, ratus Deum naluram
adeo labefaclatam nunquam reparaturum, et Moy«is aetate

Pharaonem incluxit, ut masculos Hebraeorum infantes pe-

I rimeret, quod sciret in Abrahami semine benedicendas
omnes trlbus lerra?, et post Christi adventum Hcrodi sug-
gcssit Bethlehemitlcoruminfanliumstragem. Sed ejusmodi

arcanum ut dixi, Athalla cogitare non poterat. Duo ergo

,

ex hoc atroci facinore commoda spectavlt;prlmum, ne in

regia domo Ires haberet aemulos, rogem, reglsque malrem

et reglnam, et prlmum in ea lenere locum forte non mul-
tum curabat, modo secundum, aut tertlum occuparet:
neulrum tamen slbi obvenlurum sciebat, cum alterum
malri j^ure compeleret allerum uxori. Ahud insuper occur-
rebat boiuim securitas; sl enim Alhaiia ilhid nssccula fuls-

set, ut omnes regul judaici vires ad ipsius defensioncm

'
i lieg. XI, 1.

XXXV. 9
 l5o $. EPHRiSM SYRI

conspirarcnt, salutem suam iii tuto positam esse existima-

Lat, nec proinde timendum quidquid Jehu rex Israel, Je-
zabclis et Achabi familiae capitalis hostis, contra molire-
lur. Caeterumhoc Alhalioe faeinus perspicue ostendit quam
perniciosa fuerint Israelitis cum peregrini cultus foeminis
connubia, et quam vere Moyses, qui lege lata siiis Hebraeis
illa interdixerat, damna inde secutura praesogisset.

II. «Tollens autem Josaba filia regis Joram soror Ocho-

»ziae Joas filium Ochoziaj, furata est de medio filiorum re-
»gis, qui inlerficiebanlm% et nutricem ejus, et abscondit
»eum in triclinio cubiculi sui'.» Josaba Joi da pontifici
singulari regiae stirpis privilegio nupserat, cautum quippe
eratne tribus intcr se commiscerentur, neve proinde foe-

mlax extra propriam tribumcuilibetpromiscue nuberent.

Haec itaquc nepotem communi fratrum fato feliciter sub-
stractum cum sua nutrice abscondit intra secretiora templi
penelralia, quo nemini de populo adire fas erat, solisque

sacerdotibus patebant, qui, cum pontifici omnes parerent,

ab eodem facile inde arceri potuerunt. Interim Alhalia reg-

num invasit, tenuitque ad sexennium. Quod mirum fuit

fieri potuisse a foemina talibus imbuta moribus, et peregri-

naj, Judaeisque exosae originis, ac religionis, donec Joiada
davidicae slirpi illud restituit.
III. « Anno aulem septimo misit Joiada, et assumens

» centuriones, et satelhtes, et cursores, introduxit ad se

» in templum Domini '. » His porro permixtum fuisse mag-
num Levilarum numerum indicat secundus Annalium li-

ber, quos Joiada ulpote sibi subjeclos ad hoc negolium

paratos habuit; cumque sabbatis ad custodias lempli ve-
nire solerent, eorum convocalionem AlhalisR mlnus sus
pectam fore putavit. His intra septa tcmpli congregatis
pontifcx imperal arma ox armentario lcmpli deprouipta
4 ^^'g. XI, 2. — ^ loifl. 4«
 »

IN II LIBH. REGNORIM. l5l

sumerc; sinnil armatis regiiim puernm oslendit. Confestim

distributae in opportuna loca cohortes militum, jussique

omnes occupare, et contrariae faclio-
singuli templi aditus

nis quoscumque inde arcere. Rebus ila dispositis, pontifcx

puerum de more sacro oleo ungit^ etdiadematecoronatum

regem declarat : novi regis inaugurationem secuta est fes*s

liva militum acclamatio, mox ingens populi ad templum

concursus.
IV. Audivit autem Alhalia vocem populi currentis ', etc.

Dum hsec in templo aguntur, Athalin populi concursanlis

strepitu, ac lubarum clangore cxcitata, ad lemplum pro-
currit, dumque praesentia, atque voce sedilionem con^pes-
cere conatur, a regiis satellitibus comprehensa, extra clau-
sum templi rapitur, pontificis jussu, ne suo sanguine Dei
aedem poliueret, et occiditur. Sic prophelicae de Achabi
stirpis excidio praedictiones paulatim per varios exitus ad
eflectum perducebantur. Rebus itaque imperii constilutis,
Joiadas ad restituendam rehgionem, a Joramo ejusque
successoribus pessumdatam, se contulit. Quocirca regem
imprimis et universum populum induxit, ut foedus a ma-
joribus cum Domino pactum, conceptis ex veteri instituto
verbis, innovarent, mutuamque sibi invicem fidem sibi

rex et populus jurarent. llinc ad extirpandas novas rehgio-

nes conversus, habuit populum in hoc negoiio mirum in

moduin sibi consentientem slatim namque (acla munu :

Baalis fnnum ingressus, ejusdem aras destruxit, simulacra

confregit, et profani cultus antistitem IMalhan interfecit.
Sic Joiadae auctoritale et pio studio legis observantia, et
sacri ininisterii ordo, sacrificia et ca^remoniae restituta
sunt in eum fere statum, quem, regnante Davide, obti-
nuerant.

'
4 Reg. xi, i:^.
 102 S. BPHRJSM SYRI

•^^ VV> W\/W% W WAW^ VVNVVV W>/WVW.iW W* WV.WV*\A %V\JWiW\tVV^ W>\^AiW> *>A(V\A/VV\ w\w*<w*
1

CAPUT XIL

I. a V0CA.VITQUE rex Joas Joiadam pontificem et sacer-

» dotes dicens : Quare non instauratis sarta lecta templi *

?»

Causamj cur rex Joas et Joiadas pontifex ad reparandam

Dei domum animuni appellerent, indicat liber secundus
Annalium his verbis: « Athalia instruxit filios iniquitatis,

» et suffodit domum Domini, et omnes sanctificatos, qui

»erant in domoDomini, traduxit ad cultum idolorum*. »

-Nec vero mirum id attenlasse Athaliam, foeminam ea in-
structam audacia et sagacitate, ut et regnum ambire, et
occupare potuerit. Cum crgo ejus arbitratu omnia admi-
nistrarentur, ipsumque regem Ochoziam sibi obsequentem
haberet, nihil ab eaprnetermissum fuit, quo Juclseos a divino

cullu abstractos ad patriam Sidoniorum religionem tradu-

ceret. Quamobrem, dum introducto peregrino cultu veri

Dei temphmi negligitur, multis in locis fatiscere coeperat,

etfacto vitio ruinam minari. Ergo, ut huic malo occurreret
rex, auclore ponlifice, magnam pecunise vim a populo li-

benter subministralam coUegit, et sacerdotibus ad desti-

natum opus delcclls Iradidit. Sed cum postea animadver-
teret commissum negolium, nec ea cum fide, nec
ab illis

diligentia, quam spcravcrat, tractari_, eam curam viris ex-

ploratae probilatis deluHt, quam et slrenue, et dih*genter

gesserunt. Allegoria. Agnoscc hic typum Sanctorum, qui
scientiae donum a Deo conseculi ad ejusdem reparandam ,

domum vanis reiigionibus, et variis criminibus labefacta-

tam, contulerunt.
'
4 Reg. xii, 7. — ' 2 Par. xxiv, 7.
 IN II LIBR. REGNORUM. l33

II. « Surrexcrunt aulem servi ejus, et conjuraverunt in

ter se, percusseruntque Joas in domo Mello, et mortuus
»cst \ » Postquam, cxaclis annis centum et triginta, Joiada
sacerdos vivere desiit quorumdam principum con
', Joas
siliis induclus, vcram religionem, quam,dum vlxit Joiada,
sancte coluerat, aLjecit et idololalriam a fceminis sydoniis
invectam, quam, eodempontifice auclore, cummagna glo-

ria exlerminaverat, revocavit. Quod cum Zacharias Joiadai

filiusquominus fieret impedire conarelur, et divino in-
flammatus Spiritu, stans inter templum et altare, regem ac
principes populi coram argueret, in ipso alrio Domini la-
pidibus oLrutus fuit. Ea scilicet fuit Joac inhumanitas et
communis naturas sensus stupor, ut occeptorum a Joiada
Lencficiorum immemor ejusdcm filium virum sanctissimum
tanta cum immanitate traclari permiserit prsesens, imo et
jusserit, eo inlerim propriae innocentiae lestem et vindicem
Deum appellanle: «Videat Deus, inquit,et requirat^aPro*
videLat vir sanctus mala, et calamilales, quse non multo
post regi et regno incuLuerunt: sequente quippc anno in-
vosereSyri Judseam, et vastarunt, adco ut Joas,quo vilam
redimeret, regiam domum, ac lemplum spoHare coactus
fuerit, aL eisdem nihilominus male ct ignominiose habitus
est, ut morLo decuLuerit; landcm servo-
conlracto inde
rum conjuratione oppressus in ipso ieclulo, in quo aeger
jaceLat, confossus inlcriit. Cadavcr in civilate David con-^
dilum fuit, regum tanicn sepulcro iilatum non est. Patri

successit Amasias.

'
4 Reg. xii, 20. — ^
^ Par. xxiv, i5. — ^ Ibid. 22.
 :

l34 8. EPHR/EM SYRI

(\V\.VV\ VV% WX VV\ VV>.VW VV\.WV VVV VW VV\ WV W\(VW WV WX.VW VW VWVW VW VW VW W> W\/VW W\ W* VW

CAPUT XIIL

I. « Eliseus autem aegrotabat infirmltate, qua et mor-

)) tuus est : descendilque ad eum rex Israel, et flebat dice- ,

» cebatqne : Pater mi, pater mi, currus Israel, et equites

»ejus% » Mortuo Jehu rege Israel, Joachaz filius regnum
inivlt,quod per annos septemdecim ab eodem vehementer
afllictum, ac pene eversum, ejusdem filius Joas ex parte
restituit, EHsei, quem impense coluit, opera et consiliis ad-

jutus. Cum ergo Propheta decumberet ab eo morbo, quo

postmodum iUum invisit cumque brevi
extinctus est, rex ;

decessurum perspiceret, orbitatcm suam lainentabatur, et

dicebat « Pater mi, etc. «eamdem, ut supra vidimus, la-
: ,

mentationum formulamipseEhseususurpaverat in decessu

Eliae; et sensus est idem, quemeoloco exposui : significa-

bat ergo Elisei precibus et consihis stare victoriae spem, et

regni felicitatem. Continuo Eliseus pias regis lacrymasmu-
neraturus, «Afler, ait, arcum et nervo sagittam indito^. »

Cumque rex posuisset manum suam super arcum, super-

posuit Ehseus manum manibus regis, jussitque aperta fe-

nestra sagltlamOrientem versus jacere. Quo facto, EHseus

ait : cSagilta salutis Domino, et sagitta contra Syriam ^;»
Syriam vidclicet ca fenestra prospectabat; « Percutiesque
»Syriam in Aphech, donec consumes eam. Rursus ait

»Tolle sagitlas. Quascum tuhsset, rursus dixit ei Perculc :

» jaculo terram. Et cum percussisset tribus vicibus, et ces-

» sasset, iratus est vir Dei contraeum, et ait : Si percussisses

'
4 Keg. xin, 14. — ' Ibid. i5. — * 'bid, 17.
 :

IN II LIBR. REGxNORUM. l35

Dqulnqules, aut sexies, aut septios, percusslsses Syriam us-

» que ad consumplionem, nunc aulem tribus vicibus percu-
ties *.» llic adhisloricum sensum duo perlinent: primum, Is-

raelitarum vicloriam a Deo, rem eo modo pro sua voluntale

disponenle, annexam fuisse hujusmodi signo : quod novum
non fuit, cum anlehac /Egyptiorum plagas, ct Israelitarum

exilum ab elevatione virgoi pcndere vohierit ; et Amaleci-

tarum cladem ab elevalione manuum Moysis orantis et ;

hast.e Josue pugnantis, Hai urbis expugnationem. Sicenim

fieri expediebat, qno nimirum rebus et verbis chirius intel-

ligerelur benelicium aDeo liberahter conferendum, et rato

tempore collnlum, accipientium menlibus altius infigere-

tur. Hoc porro arcanum Eliseo divinitus communicatum,

regi ignotum fuit ; alioquin non ter, sed decies terram ja-
culo peliIsset,quodquia non fecit, Eliseus regem increpuit,
non quod hic peccnsset, sedquod privasset imprudens suos
Israehtas ampliori bencficio, quod iidem fuissent consecu-
turi, victls debellatisque Syris, et everso illorum imperlo
quod quia Eliseus cupiebat, impeditum doluit prsesenti re-
gis cessalione, imo verius futura ejusdem, ejusque subdi-
torum in idololalria obduratione, qua; vera et soLi causa
fuit, cur nec signum procederet, nec gratia, per illud signi-
ficata, concederelur. Sccundum, Eliseus inanum manui
regis superimponit, quo significabat divina virtute, quam
Prophelo} manus in pra^senti symbolo repraesenlabat, infir-

mam icgis dexteram roboratum iri in tantum, ut univcr-

samSyriam subjugare facile posset, acceptasque Syris cla-
des referre. Et verolsraellta^, a Syrisprsetcrito bello attriti,

Joramo rcge ad eas venere angustias, ut in regia urbe

equos duntaxat quinque habuerint, et sub ejus successore
inuniversa ipsorum dilione non plures, quam equites quin-
quaginta, pedilum dccem millia, et decem currus roperli

*
4 Hrg xiii. »7.19.
i56 S. EPHR^JI SYRI

fuerint: « Interfecerat enim eos, subdlt Scriplura, rex

» SyriaD, et redegerat quasi pulverem in tritura*. » Atqui
Hebi^i, Salomone regnante, quinquagintn duomilliaequo-
rum in regiis stabulis numerabant; et Jeroboamus octin-
gentamillia armalorum in aciem eduxit, quibus ex adverso
opposuit Abias quadringcnta millia virorum electorum ',

ex duobus dunlaxat tribubus Juda, et Benjamin. Allego-

ria. Signum duas habet partes, singula^ suum sensum. «Sa-
«gitta salulis Domino, » plane Dominum Salvatorem de-
dgnat, cum in cruce emisit spirilum; quo terne visccra
penetravit, et Patres inferno carcere detentos liberavit,
deinde per Apostolos universum orbem pervasit, et cre-
dentibus salutem attulit. Quo-autem sagitta Orientcm ver-
sus jacilur, significat Christi ascensu nostrae salutis opus
consummatum fuissc;cum «Ascendens super coelum coeli

» ad Orientem^,» porlas nobis a^ternales aperuit, coeloque

captivitalem noslram invexit. Item dum jaculum terrre
fixum inde extrahitur, aut resilit,exprimit corporisChristi
sepulturam et resurrectionem, postquam ad triduum ia
corde inferni, in terra mortuorum fixum mansit. Rursus
attende quomodo terra Israelitariim telis tribus configi-
tur, et regnum Syrorum tribus praeliis profligalur. Scilieet
adorandum Christi Corpus spinis, clavis, lancea confixura
est, his tamen non fuit Christi caro destructa, sed dia-
boh*, peccati, alque mortis imperium trlplici clade contri-
lumfuit, diabolum namque Salvator noster prostravit, pec-
Catum et mortem sustulit. Postremo telum ter jactum
humo haesit, et Dci populum ad terram ailhctum relevavit,
quia Christus, dum in sepulcro jacuit, corpora Sanctorum
ad spem resurrectionis erexit.

II» « Mortuus est Eliseus, et sepelierunt eum ^. » Funus

g. XIV, 7.— 2 2 Par. XiU, 5.— 3 psal. lxv», 54. — * 4 Rcg.

 IN II LIBR. RfeGNOnUM. iS^

curanint ejiis discipuli filiiProphetarum, cui regem Joam

iiilerlulsse ex eo colligitur, quod eumdem a)grotantem
studiose inviserat, et morientem moestissima lamentatione
ct profusis Incrymls fuerat prosecutus. Et quoniam Hoseas
iii principio suce Propheliic indicat prophetasse sc sub
Jeroboamolilio Joae, oppido verislmile est eumdem in praj-

fectura Prophetarum Eiiseo successissc. Cum vero post-

raodum in Elisei scpulcrum cadavcr mortui hominis nli-
quando projectum fuisset, ejusque ossa tetlgisset, stalim
revixlt. Suscitoverat mortuum Ellas, feclt ct hoc EHseus,
at nullus Prophetarum mortuus mortuum vita donavit , ut
intcHigas congemlnatum in Eliseo Eliae spirilum. Porro
virlus ossibus Ehsci divlnitus Indita futurfle resurrectionis
index ct semen fult. Perlnde delatus ejusdem corpori ho-
nor, ut in simiU casu supra animadversum est, gloriam
pracsaglebat corporibus Sanctorum in generali corporum
resurrectione communicandam.

^'«'Vt>\\>\Vt\\AVV>\V\VV\\'V%\V\'V\\iW«VV\VV\'WA\\VV\VV\'V\<>VV\\\%VV'\\VVV\'\'V\'\VVtVI/\VV\\V>W%

CAPUT XIV.

I. « In anno secundo Joas filii Joachaz regis Isracl reg-

»navit Amasias fiiius Joas regis JudaS » qui parentis mor-
tem ultus est, modcrate tamcn, ut conjuratorum cognatis
parceret juxta legis praescriptum; cautum quippe ernt ne
poena ultra culpaj auctorcs procederct ^. Pius crgo fuit
Amasias, quandiu Irislem parentis exitum ob oculos ha-
bult, cujus causam ignorare non potcrat, unam duntaxat
iuisse rollglonis injuriam : rcbus ilaquc poslmodum pros-
'
4 Reg. XIV, ». — » Deut. xxiv, i6.
)58 S. EPHR^M SYRI

pere succedentlbus, cxcusso, quem ex patris supplicio

conceperat, Dei metu, culliim pariter repudiavit, et perc-
grinas religiones amplexus est. Hanc porro fuisse defectio-
nis causam docet Scriptura in secundo Annalium, ubi
victoriamexldumajis ab eo reportatam narrat : o Amasias,
» inquit, confortatus est, duxitque populum suum et abiit
» ad vallem salis, et cecidit, atque interfecit filios montis
»Gebal decem millia, et decem millia vivos comprehen-
»derunt filii Juda,adduxerunt eos ad summitatem pe-
ct

»trae, et omnes venerunt constricli vinculis \ » Deinde

subdit : « Et cum venisset Amasias reversus a ctcde Idu-
»mneorum, obtulerunt ei deos Gebal,et statuit eos ante se,

))et adoravit eos, et obtulit eis ihymiateria aromatum ^. »

Vallis salis Idumaeorum sanguine olim

eadem est, quce
maduerat sub Davide, qui primus illos sub jugum misit,
quod postmodum, Josaphato regnante, excusserunt. Ea
Amasia? perfidia oifensus Deus, Proplietam misit, qui slul-
tam regis impietatem argueret, ut qui deos esse crederet,
qui cultores suos de manu ejus liberare nequiverant,quos-
que ipse suis e sedibus avulsos habebat captivos. Piex ad-
monltionem indigne tulit, et monitorem ignominiose repu-
lit, minatus insuper supplicium, si porro pergeret, ut
negotium sibi eam ob rem fucesserct : cui illc se quidem
quielurum respondit, quod certo sciret futurum, ut sce-
lus illud vindicaretur auctoris morte, regemque preniteret
aliquando, quodconsulenlem et monentem seminime aus-
cultasset. Vaticinii fidem probarunt subsecuta Amasiae
captivitas, et festinata mors. Cum enim temere Joam
Israeiitarum regem bello lacessisset, victus captusque fuit,
et cum ignominia Samariam abductus unde cum ingenti :

mulla dcmum dimissus, regnoque restitutus, paulo post

Solymitarum quorumdam conspiralioneopprcssns esl. Hic
•
2 Paral. xxv, :i, 12. — ^ Ibid. i4.
 IN II LIBR. REGiXORtM. iS^

inlerlm animadverte quomodo Amasias, dum Prophctis

obsequltur, eL conduclos mllltes peregrlna3 religlonis di-
miitit, susceptum nihilominus contra IdunitTos bellum
feHciter conficlt, et opibus auclis, ampliataque dilione lae-

tus Jerosolymam revertit : idemque, versa rerum vice,

semel et iterum ex eadem urbc turplter ejicitur, primum
a Joa, deindc a conjuratis civibus, et gravlssimls utrinque
afTectus calamitallbus, hbertatem, mox etiam vilam amit-
tit : nec sane aham ob causam, ut perspicue Scriptura de-
clarat, quam ob dlvlnae legisetProphetarum contemptum.
Hoc nimlrum perpetuo, et ubique satagebat Deus, ut du-
risslmae cervlcispopulus aliquando disceret : salutem suam,
et regni fellcitatem in sola dlvinorum proeceptorum obser-
vanlia consislere : non quod ipse eorum obsequio indige-
ret, sed quod ipsis nullatenus expediret, ejus imperio, et
gubernatione carere.
II. «Anno quintodecimo Amasl3B,mortuo Joarege Israel,

» regnavit Jeroboamus ejus flHus ad annos unum et qua-

9 driiglnta : ipse restituit terminos Israel ab Emath usquc
» sermonem Domlni Dei Israel,
ad mare solitudlnis juxta
nquem locutus estperservum suum Jonam fiHum Amalhi
«Prophetam '. » Idcm est, qui Ninivitls poenltentiam prae-
dlcavit. More soHtudinis Ipsum est, quod mare salslsslmum

alibi Scriptura appeUat, positum In confinio Chananllidls,

cui respondet alter ejusdem termlnus aqullonaris Emath
juxtaLibanum montem. Jeroboamus ilaque Jonam
civltas

prophelam coluit, quemadmodum pater ejus EUseum,

iinusque operam perlnde sibi utilem expertus est, ejus
siquidem praedlctionibus et consillo animatus^ occupatas a

Syris civltates recuperavlt.

'
4 Rcg- XIV, 23-5!.5.
l4o S. ^PHR^M SYBI

(V*^\V% VAA ^VN\.V> VV> VV%\\\W\ VVWVXVV^VW W^W^VV^W^ VV^ VV\VV\ W> VV% VVNWVVW v.W VVWVA W>W^

CAPUT XY.

I. « Anno vlgesimo sepllmo JeroLoam regls Israel reg-

»navlt Azarlas fiilus Amaslai regls Jacla '. » Idem in genea-
logla Ghrlsti Ozlas appellatur, et Joramo genltns clicitur,

qni alavus ejus fuit. Annos regnavlt qnlncjuaginta, quo

lemporls spalio lahefactatum sub decessore reipublicae
statum restitult. Jerosoiymo) mnros a Joa rege Israel ex
parte dlrutos rcfeclt, duxltque Judrcorum colonlas ab in-
troituEmath usque ad mare sol!ludinIs,et adostium maris
rubri urbem Ailath condidit. Phllislseos, Ammonltas, et
Arabes subegltj et regibus Juda feclt trlbutarios. Adeo illi
omnia prospere cesserunt, dum Zachariam prophetam ha-
buit pra^ceptorem, et ejus consllio rempublicam adminis-
Iravlt. Ex ejus tamen discipllna non fulc, quod postremo
sui prlnclpalus anno saccrdotale sibi munus usurpare ten-

tavit, et adyta tcmpli tcmere ingressus adolevlt incensum :

regum decessorum consuetudlne pro-

cjuod ex legc Dei et
prium sacerdotum oflicium esse sciebat quam ob causam :

horriblli lepra percussus, regno pariter, atque hominum

communi consuctudine, dum vixlt, prlvatus mansit. AUe-
goria. Ozias delicto, et suppHcio perduelllum Angelorum,
atque Judaeorum typum expressit. Et ilh* quidem, dum
honorls locum condilioni sure indebltum occupare conten-
dunt, eum, quem obtinebant, amiserunt, et Sanctorum
socictate, convictuqueprivatlsunt, Istivero,dum non snam
hxredilalem invadere tentant, et hGeredem occidunt, nec

* 4 Re§' XV, J,
 l.N II LIDR. RECNORUM. 1^1

propriam retinere poluerunt, sed de terra Iiccrcclltatis suoe

ejecti vagantnr incerlis sedibus, et sicubi considere ipsis

licuit, commune lamen cum incolis contubernium habero

non licet.

II. « Anno trigesimo octavo Azaria3 regis Juda regnavit

»Zacharias filius Jeroboam super Israel in Samaria '. »

Jeroboamo regno, vllaque defuncto, sublectus Zacharlas

sexto a suscepla poteslale mense a Selhim filio Jabes in-
terfeclus est suoque interitu promissionem domui Jehu
:

oh'm factam implevit, et consummavit, eo quippe sublalo

regnum in ea famih*a ad quarlam generationem propaga-
tum per alias famillas vagarl coeplt ejus interfeclorem :

Sellum Menahemus filius Gadl post mensem sustulit, et

regnum invasit quod cum suis viribus tueri se posse diffi-
deret, regis Assyriorum Phul opem postulavit, ejusque
favore ad annos decem obtlnult. Successlt Phaceia ejus
iilius, qucm biennio post Phacee fillus Romella; mllitlae

praifectus in palatio occidit, ct rerum potitus est. Hujus

tempore Teglathphalasar Assyrius apertam a decessore
viam ingressus Chananlllclem Invasit, et Ilebraeorum capti-
vilatem Inchoavlt omnium,quas ad eam dlem passi fuerant
telerrlmam et acerblssimam.
Annosecundo Phacee fiHI Romeliae regis Israel rcg-
III.

snavit Jontham fiHus Ozlae regis Juda'. » Susceptum hoc

onno regnum Joalham sexdecim sequenles magna cum
laude administravit. Enimvero cum multa ab Illo praeclare
gesta secundus Annalium Hber prodiderit, nihil hoc loco
Scrlptura reprehendlt ab eodem non recte factnm, praeter
excclsorum toleranliam, communem videlicet noxam re-
gum Juda ctiam laudatisslmorum. Jerosolymam Imprimis
novis moHtlonlbus communlvlt, turres et castella In deser-
tis locis construxlt. Ammonitas perpetuos Judaeorum hos-
•
4 Reg. XV, 8. — 2 Ibid. 32.
l4li S' KPHR^M SYRI

tesdomult,ctaiiDuum tributum regibus Juda in posterum

pensitare jussit.

^ViW^^W^iW^W^^VWV^VV^W^VW^AAAAAVXAWA/WWiWVNW^W^VVNWN VVWV^ WXVVWWVVtVVN WWV

CAPUT XVI.

I. Anno decimo septimo Phacee filii Romeliae regnavit

«

» Achaz filius Joalham regis jnda '. » Hic a piorum decesso-

rum suorum rehgione, ac moribus adeo exorbilavit, lot, tan-

tisque sceieribus infamavit Davidis slirpem, ut ipsi et Manassi
ejus nepoti potissime ascribenda censealur judaici regnl
ruina. Adeo nimirum peregrinarum rehgionum studiosus
fuit, ut quod immanissimum fuit, llliossuos perignem tra-
duxerit,quo infacto imitatorem habuitpraeter alios privatai
sortishomiues regem Manassem ita qulppe sibi persuase-
:

rattum demum ab inimicarum gentium armis se tutum

forCjSiillarum numina cokiisset. Eam Achazi perfidiam se-
cuta pcena est eadem, quae aHos reges impios sa^pc afflixit.

Rasin namque Syria} rex primuni sibi confinem Achazi dl-

tlonem depopulatus est; mox conjunctis cum Phacee filio

Romehae viribus, Judaeam universam vnstavil, caesis uno

praeUo Judagorum centum viginti miUibus aliisque du- ,

cenlls mlUibus captiset Samariam abductis, qultamenpost-

modiim, Intercedente Adu propheta, dimissi sunt. Achaz,
ut vldlt se tantls obrutummaUs, pium decessorum suorum
morem secutus non est, nec ad Deum patrls suIDavidcon-
fuglt, sed quod Israelitls severe cautimi fuerat, regem As-
syrlorum Teglathphalasarem in societatem belH contraSy- '

ros, et IsraeUtas accerslvit pessimo coasilio, quod Hebricis

'
4 ^f>S' ^^^> '•

%-
 I.\ II LIBB. REGNORUM. 1^5
iilriusque regnl ingenlium calamitatum, et exitii causa fuit;
magni^insuperdonissoUicitavit, exhaustis in hoc negotium
pubHcis, privatisquecopiis, etexpilalo Domini templo. Nec
ille abiiuit, laetus occasionem admodum commodnm sibi
oficrri coeplum adversus Syros, et Chanana30s a decessore
bellumreparandi. Confestim itaque Syriam ingressus, Da-
mascum regni caput expugnavit, regem Rasin interfecit, et
provinciam populatus ,habitatoies in Assyriam transtulit.
Inde motis castris, terrasSamariajregisubjectas occupavit,
et iucolas simili exillo mulclavlt.

CAPUT XYII.

I. (i Anno duodecimo Achaz regis Juda regnavit Osee

• filius Ela, in Samaria super Israel novem annls '. » Pha-
I cee, cxacto vigesimo regni anno, ab Oseaoccidltur ; hic Sa-
inariaj regum vigeslmus, et ulllmus fult. Cum enlm anno
ejusnono, ac poslremo Salmanasar Assyrius post trienua-
lem obsidionem expugnasset Samaria^ urbeiii regnum pa-
riter excidit et exlinxit, abduclisque inde incolis coeptam
IsraeHlarum captlvitalem complevlt, caplivos in Mediam
Iransportavit, collocavitque in Hala, et in HaboD fluvii

Gozan, civitalibus iMedorum. Ulque religlonem mutarent,

sollicilavit conslilutis vsuper omnem collem excelsum si-

mulacris et excitatls ad nova sacra dclubrls. Neve terra,

suis vacuata habitaloribus, inculta maneret, duclis cx As-
syria colonis excolendamdedll. Postrcmum non sine causa
hoc loco Scriptnra recenset varias diversorum deorum re-
'
4 'i^{?' XVII, 1.
 :

l44 S. EPHR-^M 8YR!

ligioncs ab Israelitis impie susceptas, et ilerata toties flagi-

lia, obstinatissimani denique in snis moribus pertinaciam.
Haec nimirum explicanda fuerunt et posterorum memoriae

prodendaadtuendumdivinae justiliae judicium, qusegentem

nefariam et sceleratam natali solo expulerit, et durissimae
servituti subjecerit propter duritiem cervicis ipsorum.

GAPUT XYIII.

I. « ANNOtertio Osee filii ElareglsIsroelregnavitEzechias

Achaz regis Juda. In Domino Deo Israel speravit. Ila-
» filius

wque post eum non fuit similis ei de cunclis regibus Juda;

» sed neque in his, qui ante eum fuerant » non quo Ezechlas ^ :

cunctis decessoribiis vel successoribus suis ad ipsom hanc

metam currentibus anteverterit, sed quo in iis plerisque,
quae cum virtute gesslt, alterum similem sibi non habuerit
hoc ipso namque elogio, et iisdem fere verbis Scriplura
paulo infra Josiam Ezechioe nepotem exornat, quem utioue
avo superiorem fuisse affirmare non potuit. Hic deorum
statuas omnes disjecit, everlit fana, lucos excidit, et quod
decessorum nemo attentaverat, siistulit excelsa : non quod
in iUis idola colendo peccareot Judaei, sed quod Deum co-
lentes ordinem, et modum ab eo praescriptum non obser-
varent, ut supra tactum est caulum quippe erat ne extra
:

constitutum a legitima potcstate locum sacra fierent, qui

locus eo tempore erat Salomonis templum, et altare Je-
rosolymis erectum. Ilanc siquidem Ezechiae menlem fuisse

in demoliendis excelsis indicant verba Rabsacis. « Iste est

'
4 Rcg. XV1115 1 el 5.

%
 IN It LIBR. RtGNORtM. l^S

»Dcus, Iiiquit, cujus abslulit Ezcchias cxcclsn, cl altaria,

»et proecepit JudcT, et Jcrusalcm : anlc allare hoc adora-

» bitfs in Jerutalem '

: » inlcrdicli ergo causa cadem, c{ua3

fuit prreccpli, iil vidclicct non in cxcelsis, scd anle allarc

in jerosolymilano lcmplo Dcus colerelur.

II. « Anno Ezcchicc quarlodccimo ascendit Sennachc-
))rib rex Assyriorum ad univcrsas civitales Juda munitas,
»ct ccpit eas quarlumdecimum, quia ncc
". » Non antc
anlc hunc annum Assyriorum jugum excusserat, nec enim
antequflm Phllislacos subjugarct, singularem erga se Dei
providcnliam, ct favorem cxperlus fucrat. Elenim cum
poslmodum in Judaeam irrupisse Assyrium inleliexit, et

occupasse ferc univcrsam, jamquemotis castris ud sanclam

civitalcm properare, periculi magniludine pcrterrllus hos-
!em potcnlissimum placare conalus cst, solula, quam ille
imposuerat, mulcla lalcnlorum auri Iriginta, et Irccento-
rum argenli quibus ille acceplis, paclam fefellit fidem,et
:

quam spopondcrat, pacem negavit, jussilquc Rnbsacem

cum parte excrcitus Jerosolymam inlerim antecedcrc, dum
ipse rex Lachis munilissimum oppidum expugnarci. AIIc-
goria. Slquidem piam animam rcpra^sentat sacra Deo ci-
vitas Jerusalem, consequens est, ut in ejus rege Ezcchia
mcntem, diabolum in Sennacheribo adumbrari dicamus,
Quod ergo sequitur, anno quarlodccimo regni EzechiaB
Scnnacheribum cjusdem dillonem invasissc cum Immenso
exercitu, significat tum vcro homiucm qucmque ab ad-
vcrsariis polcslalibus accrrimc oppugnari, cum adolcs-
cens iTlas ab anno quartodecimo in quintujndccimum
f(gllur.

111. « Mlaltaulcm rex Assyriorum Tharlham, ct Rabsa-

)) ris, cl Uabsacem dcLachis ad regcmEzechiam cum excr-
»cilu valido Jcrusalem, ct slelcrunt in asccnsu pisclnae su-
'
4 Rcg. SVUI, 22. — ' ll.M. 9«

XXXV. 10
 l4^ S. LPIII\/EM SYRI

«pcrloris, quae cst in via agri fullonis'.» lllnc Rabsaces

mogna animi, vocisque contentione Solymilarnm ficlem sol-
licitare a<rgressiis est, AssyrIoru|ii quippe adventu trepidi
ad muros concurrerant frequentes. Allegorla. Ager fullo-
nls diceLatur locus ex eo, quod in proximo lacu fullones
pannos purgare solebant. Ascensus ad piscinam in summo
positam, semitam designat, quae ducit ad mysticas aquas,
quibus pise animas stolas suas lavare cupiunt ; per ardua
namque illuc enitendum est, nec citra laborem, et pug-
nam: obsident quippe viam Assyrii, invisibiles scilicet hos-
tes, qui subeuntibus infesti perpetuo immlnent, et adver-
santur, quominus ad mysticum lavacrum evadant.
IV. Dixitque ad eos Rabsaces rLoquimlnl EzechiaB : Haec
»diclt rex magnus, rex Assyriorum : Qua) est ista fiducia,

» qua uiteris ' ? » Rabsaci propositum erat Judseis deditio-

nem persuadere, et quoniam sciebat eos auxilia ab ^gyp-
tiis sperare, et slquidem ista uegarentur, Dei nihllominus
sui potentiae, et virtuti confidere, utramque spem inanem,
et fulilem esse contendit. Et ^Egyplium quassatam arun-
dinem appellasse contentus, totus incumbit in hoc, ut pro-
bet lemere oslentari ab Ezechia Dei sui potcntiam. Simili
quippe spe deceptos fuisse suis a regibus populos bene
multos, quos expressis nominibus distincte enumerat : sed
postmodum succedente contraj quam superaverant, rerum
exitu, imbecillllatem deorum suorum sero tandem compc-
risse; quo poslremum concludat nullam uUi usquam gen-

tium Deo inesse virtutem contra regem Assyriorum. Alle-

goria. Dl^^i Sennacheribum diaboli fuisse figuram, dictis
optime congruunt, quae hoc loco Rabsaces vel impie in
Deum jactat, vel fraudulenter populo promittit, illl qui-
dem summai potentiae laudem detrahendo, huic vero pol-
licendo terram pingul solo, et ubere proventu fortunatam,
'
4 Rfig» xviii, ij. — " Ibid. jQ.
 IN II LIBR. REGN01\UM. 1^7
quo (lemiim persiiadeat reglones ab illo sibi allribiitas de-
serere, et ad promissas ab Assyrlo sedes transmi^rarc. Si-
namque artificio diaboli
mili satellites, ct emissarii simpli-

cem animnm circumvenire student; quare inditam do

divina providentia opinionem imprimis convellere nilun-
lur. « Mulli dicunt animcc mca;, ait Prophela : Non cst

> Deo ejus » quibus respondet «Placuit mihi

salus ipsi in '
;

»adhscrere Deo bonum est mihi nomen tuum, Domine,

:

»spcs mea ^ » Terrenas prseterea opes, et brevem carnis

vohiplalc:ii poUicentiu^ et instant, ut pracsentem, ct cer-
lam '''i.'ra3, et dubiaj fcHcitati antehabeat, contra quos
nos iiicu uit Paulus scribens : « Nemo vos seducat inani-
»bus verbis; propter haec cnim venit ira Dei in fiHos difTi-

» denlice ^ »

rV^^-VV^^lVV^ \\»\\> VVXVVS VVVV\^VV> VV> VVXA^,^ W VVVX WiV\> \V>^/\' (V\A/VVX V*\AiVV V\^\>^\\^

CAPUT XIX.

. I. « QvM cum audisset Ezechias rex, scldit vestlmenta

»sua ^. » Quod Gaiphas ob prsesumptam Dei injuriam in
passione Domini fecit, fecit hoc loco Ezechias ob vcram
et manifestam divinae majestatis viohilionem. Simuhivit
falsus pontifex a?gritudlnem animi, quam nullam habebat,
oslendit pius rex studium divini honorls, quo maxime fla-
grabat. Idcirco etiam sacco opcrlus est, ct sacco indutos
Helciam et Sobnam,sacerdotum seniores nd Esaiam
et
misit, qui Dci ProphelaB factam Deo injuriam renuntia-
rent, et eumdem ad tuendum ejus honorem, et procuran-
* Psal. 111, 3. — 2 U, Lxxij, a8, — ' Ephes. v, 6. — 4 4 Rgg.
xiz, 2.

10.
i48 s. £I>hrj:m syri '

dam popiili sul saliitem inflammarenl. Respondil Esaias

salva omnia fore Deo propitio, iit nihil proinde ab As-
syrio llmendum slt. AllatTe postmodum fuere a Senna-
cberibo lltteraB, quac legatus pridem efi^utiverat confirman-
tes ; quas cum accepisset Ezechias, et ingressus temphim
ante altare expficulsset, Inslitlt orare Dominum, ut propi-
tius fieret populo suo, et superbi regls infrlngeret auda-
clam, et juslam causam colentium se, suaeque potentlaj
confidentium tueretur. Cui Dominus iterum per Esaiam
respondlt suorum sibi sahitem curre esse, ac proinde pro-
visurum, ut omnia ad votum ccderent, hostium vero mo-
tus, et conatus se omnino compressurum. Afiegorla. Epis-

lolce regls Assyril, qulbus Dei potenliae impie detrahltur,

et illius populo transmlgratlo In afienas terras suadetur,
impiorum hominum scripta designant, qulbus hodie quo-
que tentatur piorum in Deum fides, iidemquc soHicItan-
tur, ut C^hrlstl Eccleslam dcserant, et ad Satana^ synagogas
transeant.
II. « Tibi autem, Ezechia, hoc erit signum : Comede
» hoc anno, qua3 sponte nascuntur, et in anno sccundo, quae
» cx sponte nascentibus repuHulabunt % » id est, genlmlna
geniminum ultro provenientlum. Allegorin. Genimina fti-

ma Prophetas, primos divini verbi praicones deslgnant, (^ii

futuram mundi per Chrlstum liberationem proedixerunt.

Ex Prophetarum porro disciphna prodlere Apostoli, vehjt
genimlna genlminum, qui illam jam peractam nuntlarunt.
Utrique frugibus sponte provenlentibus recte comparan-
lur, quoniam gratis dederunt, quod gralls acccperunt;
ildcm vcrbo Dei scrlpto cjusdem popuhim Jioc interlm
suslentant, dum ngltur vita prassens, quando arcto pane,
et oqua brevi nos contentos esse oportet. Qua^ autem se-
quuntur : « Anno tertjo scmlnate, et mctlte, et plantatc

'
4 I^eg. XIX, 29.
 IN II LIBR. RBGNORUM. 1^9

Dvineas, et comedlte fructus eariim aLundnntlnm et

\ »

saluritalem fuluri sicculi procnunliant, quando mysteria,

quai in ajnigmatibus et symbolis ProplielK, et Apostoli

nobis exhibuerunt, ipsa in se clare videbuntur : tum vero

juslillam csurienlibus, quasi ex area plena, allluet annona
ad satielaleni; et sitienles inebrlabunlur, velut cxundantc
e torcularibus musto, sicut Propbeta ait : « Inebriabun-
))lurab ubertatc donms lua3, et torrcntc voluplalis lua)

apotabls eos ^. o

III. « Iit quodcumquc reliquum fult de domo Juda mit-

»let radicem deorsum, et faciet fruclum sursum ^. »1111,

inqult, Prophetarum et Aposlolorum alumni radices dcor-

sum agent, et sublimes se a terra allollcnt, et llorebunt,
et dabunt fruclum justitlae. Judaeorum slquidem residui
Prophetarum oraculis cruditi, et Apostolorum praidica-
tione, et miraculls convicli ad Chrlslum conversi sunt,
qui quidem radlces deorsum miserunt, qualenus eldem iii

baptlsmo consepuUI sunt, et altis velut radiclbus susceptani

in nova regeneratione fidcm complexi, expanderunt ra-

mos id est, longe latcque Evangelium promulgarunt ct
; ,

uberrlmum fructum protulere, gentium vidclicet conver-

sionem. Quod tamen hic typice Esaias insinuat, alibi
perspicue declarat , ubi Deum ita loquentem inducit :

Mlttam ex eis, qui salvati fuerint ad gentes in mare.... et

» annuntlabunt gloriam meam gentibus ^. »

IV. « Faclum est igltur in nocte illa, venlt Angelus Do-

»mini, et percusslt in castris Assyriorum ccntum octoginta
»quinque millla '.
quo ostendat
» Nocte, inquit, illa ,

Deuin haudqunquam in longuni allquod tempus sententia;

su.x executionem distulisse, sed qua3 vel Ezechhc prospera

spoponderat, vel Sennachcribo comminatus fucrat ad-

'
4 Rcg. XIX, 29.— » Psal. XXXV, 9,— '
4 Reg. xix, 3o.— -»
Esai.
txvi, if). — » 4 Rcg. XIX, 35,
l5o S. EPHB.EM SYRI

versa, ea ipsa nocte intulisse. Gopias itaque, quas ad op-

pugnandam urbem , ingenles Assyrius ducebat, unius
Angeli opera inlra unius noctis spalium dissipavit, inter-
feclls cenlum ocloginla hominum milibus. Rex, aperienle
se die, conlemplatus tantam hominum stragem uno velut
momcnto peractam, nullo strepilu, nullove antea prajviso,
aut comparente anctore, exhorruit, hapsitque tanlisper
stupenli simiHs. Mox trepide collecla, quae supererat ml-
litum manu, celerilate, qua potuit maxima, tota Judiea
excesslt, et quod etiara Propheta praedixerat» eamdem, qua
venerat, viam magnis itineribus remensus, ignominla et
confusione plenus Niniven in sua se reccpit. Ibi a suls op-
pressus, morle non sua perilt : differendum qulppe fult in-

signis rei supplicium, ut idem, qui divlnae potentiae de-

traxerat in acie, in fuga fieret ejusdem testis et praeco.
Praeterea aiquo et juslo consentaneum fuit, ut qui Deum
patrem omnium noslrum scelerate ofTenderat ,
paternae
injurlaQ ultores fdios hoberet suos, Interea Ezechias, com-
perta Assyriorum fuga, castra diripuit. Et vero credibile
est inde collegisse ingentes illas opes, quas secundus An-
ualium llber enumerat, magnam scilicet auri, argenlique
copiam, aromatum ct armorum
ct universi generis, ct va-
sorum magni pretli cum admodum verisimile sit Assy-
'
:

rios secum in caslris repositam habuisse immensam illam

praedam, quam ex devictarum gentium spoliis contraxe-

rant. Subdlt hlc Annalium Ezechiam pium caetero-
liber

qui prlncipem in ea rerum prosperitale sibi minime cons-

titisse, nec ognovisse Dei beneficium ea, qua par erat,
submissione et grati anlmi sensu : qnare is animi tumor
corporis aegrltudine poslmodum curari debuit. Et addit
slmill Ingrati animi vltlo populum pariter laborasse, vln-
dictam nlhllominusDeum suspendisse, dum vixit Ezechias.
' 2 Paral. xxxii, 37.
 IN II LIBR. REGNORUM. l5l

V. « Cimiqiie adoraret in templo Nesrocli Deum suum,

» Adarmelcch, ct Sarasar filii ejus percusscrunt eum gla-
odio; et fugerunt in terram Araralh ^ » Montes sunt in
Armcnia, iidem, qui ct Garduoi aho nomine dicmitur,
ad quos Noc arcam applicuit. Umbram hic intuere futu-
rorum : quod enim Dominus Juda;is objccit : « Vos cx
» palre diabolo eslis ^, » id cnimvcro omnibus nalionibus
probrmn commune accidlt, qua) diabokim quasi palrem
habebant, quandiu colebant ut Dcum. Postquam vcro ad
Christum conversa) sunt, conversa simul acie conlra pa-
Ircm mendacii dimicarunt contrariis praelcrila} convcrsa-
tioni moribus, illumque occidcrunt, coque intcrfecto, ad
lcrram cxcelsam spiritualium Garduorum intelligibilcs

montes obtinentium feliciter evaserunt.

v\% «vv wy \ v\ v\ \\v> w» w» v\v v^^ vwvvv vv\ vw wwwvw wv/w» \v> \v\ \v\\\\ vv> w w\vw w\ w^ v\\

CAPUT XX.

I. « In tempore illo oegrotavit Ezechias usque nd mor-

»tem ^. » Dixi causam hujus aigritudinis fuisse animi cla-

tionem, felici quippe rerum successu delinitus rex, caclero-

qui bonus, a via tanlispcr retrocessit, doncc supervenienlc
morbo correclus se suis moribos restitult. Quamobrcm,
cum ceger a Prophela proplnquie mortis nuntium acccpis-
set, non medicorum operam quffisivil aut iilorum arti ,

confisus cst, quod in rege Asa Scriptura reprehendlt, sed

ad exorandum Dcum ple se convcrtit.
II. « Flcvllqiie Ezcchias flclu magno ^. » Lacrymarum
causa non ea sola fuit, qiiod regi jucundum csset vivere,

* 4 I^cg. XIX, 07. — * Joan. viii, 44« — ^4 ^t^g. xx, 1. —

4 Ibid. 5.
 ^^^ S. EPHR^M SYRI

sed quod sine hcerede morl nimis grave

vidcbnliir; optabat
enim regnum manerc suis. Piaeterea cum
Lene nosset
Esaiam parenli suo Achaz vir-Inis part.mi
pr.Tdlxisse, pro-
Jemque ex illa nascituram Emmanuch's
sorllluram nomen
et di-nltatem, in cam co-Itationcm, spcmquc dcscenderat
forc ut Christus circa hoc tempus adveniret : cupiehat-
que dlci Messia^ matris pater ; compertum quippe ahunde
habebat cx davldlca stirpe eumdem fore nasclturum.
IIL «Dlxllque Esaias
Acciplant massam ficnum '. » Con-
:

fectum exficuhus calaplasma, ex cujus

apphcatione oura^
tio Ezechlae coepta est,
Emmanueh*s naturam noslram as-
sumentls incarnallonem figuravit, cx
quo cnim Dcus ad
carnem se inch*navit, et appHcuit, humance
naturc-e a-ro-
tanlls ulcera coalescere cceperunt.
In ficubus ergoagnosce
Chrisll proavos, ex quorum carne
languorls nostrl medl-
clna facta est. Congruenler vero Scrlptura suLjungit
post
tcrtmm dicm acgrl curatlonem periectam
fulsse, ut in tem-
phmi Domlni asccndere potuerlt ncc enim
Chrlstus anlc :

tertlum a suamortediem mortahtalem

nosiram rcsurgendo
depuHt, factus ipsc « Primitiie dormlcntlum ',
. asccnsum-
que paravit In tcmplum non manufactum. Nam dlcit
Aposlohis Conresuscitavit nos Deus, et consederc
: «
nos
»feclt In coeleslibus in Chrlslo
Jesu \ »
« Parum
IV. est umbram crescere dccem
hnels nec :

» hoc volo, ut fiat; sed ut revertatur

retrorsum decem gra-
»dus ^. Eo igitur lcmporls Inlcrvallo, quo
,)
Ezechlce icgro-
tantl medlcina parabatur, sol, repetito cursu, ad duas su^^ra
triginta horas dicm prolraxit : dum per decem eo regredi.
tur unde retroactus fucrat, quibus
si deccm ah^as horas
adjungas, quibus naluraH cursu co
venerat, unde exlra-
ordlnarlo motu postmodum se retrotuht, horas trlcenas

'
4 R^g. XX, 7. -^ 2 i Cor. xr, 20. •- 3
Ep\,^s, u, G. - /
4
^ Ree
o
X\. 10.
 IN II LIBI\. REGNORUM. l55

habebls in snmma. Dua; aiitcm horae poslrcmoc vcspcram

r ejiisdem diei implent, et diem absolvunt. Hic porro hora-
rum numerns annos designat, quibus, nl ait Lucas, «Chris-
>tus proficiebat sapientia, et ajtate ct gratia '
; » ipse enim
est Sol justitiae, qni a^gris valetudincm significavit, et exhi-

buit. llovvc itaquc duae poslrcmDC designant duos annos

novissimos, quibus Ghristus seipsum miraculis ct signis
manifestavit, et nostra) sahilis opus moricndo absolvit,
Scriptura3 siquidcm texlui satis consonat duabus postre-
mis horis cjus dici Ezechia; sanitalcm perfecte redintegra-
tam fuisse. Diclisquc optime coha^rct, quod dum Ezcchia^
ulcus curalur, insupcr eliam vita prorogatur pra^tcr nalu-
i ralcm sui corporis conslitutioncm ; dicit cnini Aposlohis :

«Non sicut dehclum ita ct donum ^. » Qula Adam non

modo pcccalorum sordibus ct morbo per Ghrislum hbe-
ratus fuit : scd insuper vitam ctiam coelcstem tcrrena}
conditioni indebilam accepit : Ghristus enim peccatorem
hominem absolvit, eumdcmque hajredem et fdi um dixit,

postquam « Mortuus fuit, et revixit, periit, cl inventus

9 CSt ^. n

VV»^ \ \V\>^i\N XWWV W^ VWW^ WV \\\ VW VV^ VWiVW W\ VW W\ WA(W\ VV (W\ v\ \W VV^-VWVW VW \W W\
*•

CAPUT XXI,

1. a DcoDccni annorum crat Manasses, cum regnarc ca3-

»pisset, et quinquaginta quinque annis regnavlt in Jerusa-

alcm'^. » Ezechia;Manassesfihus succcssit, cujus exccranda
scclera hlc Scriplura rctexit, poenitentiam in hbris Anna-
Hum. Manassis porro impudentia eo projecta est, ut summi
Dci tcmphmi in dclubrum idolorum converlcrit, tanla fuit
' Luc, II, 5a. — * Iloni, v, i5, — ' Luc, xv, 24« — * 4 Rcg. xxi, 1.
 :

l54 S. EPlinJJM SYRI

crudelitas, ut clvitatem Jerusaletn jastoram, et Propheta-

ram sangnine implevisse dlcatiir usque ad summum. Ea
morum depravatlo inde pratjcipue manasse videtur, quod,
mortuo optimo parente, duodennis puerviris impils, et no-
varum rellgionum cupldls educandus traditus fuit, quod
ne Joai in simill casu olim contingeret, caute providlt Joaida
summus sacerdos. Enimvero quandiu hunc moderatorem
rex habult, optlmus fult pesslmus evaslt, poslquam pon-
;

lifice rehus hunianls suLlato, improborum quorumdam po-

puli princlpum arbltrlo commlssus fult : tunc mores, ct rc-

ligionem mutavlt, idoh\ colult, et Frophetas occldlt, quic

omnla Manasses fecit. Unum lamen inter utrumque ob-
serya discrimen : quod Joa3 initia bona fuerc, mahis finis,
Manassis conlra pcsslmus vltse cursus, non malus cxltus
fuit.

Extendam super Jerusalem funlcuhmi Samarifc, et

II. «

» slateram domus Achab » id est, quemadmodumSahiia'-

^
:

nasarls Assyrll opera Samarlae regnum evertij ct Jehu

regis Israel gladio progeniem Achabi funditus extlrpavl
sic Babyloniorum regem Nabuchodonosorem deslgnavi
civltatls Jerusalem eversorem crudehsslmum, qui lu^bem
et regnum tantis alTiciet mahs, ut quicumque audlerlt, tln-
niant pras etupore amba} aures ejus.
III. « Viglntl duorum annorum erat Ammon, cum reg-
«narc cujpisset ; duobus quoquc annis regnavit In Jcrusa-
»lem : fecltque mahim in conspectu Domlni, sicut fccerat
»pater ejus^ » Adeo Ammonem nihil moverunt vel paren-
tis pocna, nepeccaret, vel poenltcntla, ut peccata corrigeret.
Nec vero Ilcult procrasilnantl, cum in Ipso flore aetalls, et
Hmine principatus a servls per inslchas inlerfectus fuerit.
'
4- ^cg' XXI, iT). — * Ibid. 19, ao.
 IN 11 LIBR. REGNORTJM. 1 55

'VV\'WV<W\ W» V\^ V\> VW^WVVV» V^VVWXV V\\\V\ VV<(W\VW\V\iVV\iW\ WVWV V\\,\V\ W W\ \\VV\> VVV w\

CAPUT XX II

I. « OcTO annorum erat Joslas, cum regnare coepissct :

» Domino ', » per unum

fecitque Josias, qiiod placitnm erat
ettriginta annos,quibnsregno prccfuit. Anno itaque ab inito
principatu duodecimo mundare cnepil Juda, et habitalores
Jerusalcm. Quare Introductas a Manasse novas religiones
snstulit, fanaqueet aras subvertit. Anno autem octodecimo
lempli expialionem,et reparationem sacerdotibus injunxit;
artifices conduxit; saxa, materlam,et caetera a^dificio utilia

congessit; pecuniamadnccessariossumptusexhibuit,prium
proavisui Joa) in simili casusludiumrehgiosecemulatus.Nec
vero ea lempli restauratio nunc minusnecessarlaerat, quam
tunc fuerat; quippe quod per annos quinquaglnla, quandiu
regnavit Manasses, qua negleclum, qua profanis usibus
addiclum manserat.
II. « lerunt ad Holdam prophetidem uxorem Sellum filli

))Techuae, quae habitabat in Jerusalem in repelitione ^; »

erat is locus ad popuhim docendum destinatus. Eo itaque

tcmpore, quo sacerdotes templi reparalionem curabant,
Yokuncn legis ibidem repertum est, regique obh\lum,
eliam lectum fuit cumque ad eum locum ventum esset,
:

ubi legisLnlor transgressoribus gravissimas pcenas commi-

natur et horribiles prncdlcit calamitates, ingens metus in-
ccssit omncs, nc, qure suis majoribus denunliata) fuerant
pesles,et frequenler eliam immisscC, slbi nec immerllls in-
cumberent, qulppc qui multo graviora crimina perpelras-
scnt. Quoclrca Dei oraculum consuierc decreverunt, mis-
'
4 Reg. xxiF, i4. — » Ibid, i, 2.
 l56 S. EPHR^M SVRI

siquc fuere ad Holdam prophetldem sacerdoles. Respondlt

illa etiam cito obrulum iri Jud:cos cunctls calamltallbus

eo volumlnc contcntls, regem vcro oL eum, quem lunc

ostendebat, sensum, ad palrcs suos slngulari Dei
plctatls
provldentla mature colllgendum, necpopuli sui interitum
essc vlsurum,

GAPUT XXIII.

EtI. « alt rex : Quid cst signum illud, quod video '
? »

Quoniam Joslas idololatriam fundilus extirpare statuerat,

omnia ejusinslrnmcnta, vel monumentadestruxit, utsupra
ex Scriplura referebam, quodque mlrum fult ab Ezechia
rclrohnbilum fuisse, delubra circa regiam urbem extantia,
ohm a Salomone dils Sldoniorum, Moabilarum, et Ammo-
nitarum excitala, subvcrtit, statuas contrivlt et succldlt lu-
cos, opplcvltque loca illorum ossibus mortuorum. Ilinc
porro ad Samarlie regum quondam dltiones progressus,
fanum a Jeroboamo in urbe Bethcl asdlficatum dirult, et
aram superjecto combustorum cadaverum clncre polluit ;
quod ollm ipsl Jeroboamo pra^dlctum fuerat, deslgnato
etiam ex nomlne ejus dclubri, ct altarls eversorc. Cum
ergo hacc circa urbem Belhel Josias agltaret, et omnia
clrcumldololalrlai vcstigiascrutaretur, insigne quoddam se-
pulcrum consplcatus, hoislt tantlspcr, ct alt : « Quid est
» hoc slgnnm, quod vldeo ? Respondcrunlque cl cives urbis
))illius : Sepulcrum est hominls Del, qui venlt de Juda,
))et prsedixit verba hcTc, quae feclsti super altare Bethcl '. r>

Illud porro signum fulf, vcl quod tumulus Ille, rellquls

eversls, intactus manscrat, vel quod species aliqua nova
'
4 Rfig. xxiiij 17. — 2 ihid.
 IN II LIBR. I\EGNORUM. iS^

rcgl occurrlt, qiialis in aliis sepulcris non appnrcbat,

Deo istud disponente, ut dum rex ejus rei causom curiosus
disquirit, audirct ca, qux pra^dicta fuerant a duobus illis

Propbelis ibidcm condilis, indequc nova sibi causa ficret

pcrsequendi, quod aliis elinm ralionibus induclus agitabat:

fuit ergo ille sciendi impelus occullo Dei impulsu excitatus,
ut pubUca Betbelitarum tcslificalione manifestum fieret

Propbetarum vaticinium, idemque prscsenti regis faclo

fuissse completum Judixi discerent indeque intelbgerent,
quo ille instinctu agereturad exlirpandam idololatriam pa-
rentum, et regum suorum moribus receptam, el communi
omnium gentium consensu firmatam.
11. « In dicbus ejus ascendit Pbarao claudus rex ^gypli
«contra Mabugb ad Eupbratem'. »Gum Josias Pbaraoni,
cum cxercitu Assyrram pelenli, ac transitum per Juda;am
posccnti ncgaret, vimque intentanli occurrisset armatus,
commisso prasbo, a sogiltariis confixus occubuit. Hunc sci-

Jicet cxitum tulit rex optimus Josias primum ,

quia eo
bello se temere implicuerat, non explorata ante Dei volun-
tate, sedet ab/Egyptiomonitus utdesislerct, non acquievit,
inquit Scriptura, « Scrmonibus ejus ex ore Dei \ »Ptursus,
quia staluerat Dcus pium regem ad patres suos quampri-
mum coUigere, sicut pcr Holdam propbelldem ipsi signifi-
cavcrat, ne stirpis, et gentls sua3 captivitatem, atque
civitalis Jerusalem excidium spectarc superstes cogeretur.
HI. <t Et kixit Jeremias Josiam, et dixit : vos omnes
»justi, et justa^, in vestrls Limentationibus supcr Josiam
» (lete. Et usque in prnssenlcm dlem tradidit lamentalioncs
»filils Israel in teslamentum, et ba^ scripla; sunt in libro
«Lamentationum^ » Josiasnamque jurisct jusli dlsclplinam
restituit, quae ab ipso primum vindicala ad annos quinqua-
ginta septcm, ctiam post cjus obitum viguit.
'
4 T^^^g. xxiii, 9.C), — 2 ? Paial. XXXV, 22. — ^ Ibid. 25»
l58 S. JiPURJEM SYRI

IV. Josia reLiis humaiiis dcfiincto, regni gubernacula

suscepit Joachflz,quem mense ab obilu parentis tertio
Pharao Judseam cum exercitu ingressus vinclum iii ^Egyp-
tum secum abduxit, ibique ad obitum usque detinuit, reg-
num Joakimo fratri detuht. Hunc porro post annos un-
decim Nabuchodonosor Babylonius captum Babylonem
Iranslulit una cum Daniele ejusque sociis, jussitque regnare
Joachin filium. Sed et hunc tertio post mense, misso in
Judaeam exercitu, soho dejecit, mox etiam in Chaldaeam
abslraxit; regis casum secuti sunt regina regnique proceres
et prjefecti militise, atque Ezechiel propheta. Nepoti pa-
truus Sedecias suffectus est regum Juda postremus, qui
anno regni undecimo e fuga retractus, et cculis orbatus
Babylonem in vincuhs perductus est. Bello eodem Jerusa-
lem post triennalem obsidionem capta est, et eversa, tem-
plumque incendioconcrematum, sacra vasadirepta, incoldc
in Chaldajam migrare compulsi, ac servitutem pati durissi-
mam et diuturnam ad occasum usque babylonici imperii,
et persici initium, donec compleretur ille prophetze Jcre-
mia) sermo : « Et erit universa terra hsec in solitudinem
«septuaginta annis'. »

* Jcr. XXV, 11,

 S. P. N. EPHRiEM
SYRI.

COMMENTARIA IN LIBRUM JOB.

ARGUMENTUM.
Quis fuerit hujus tlbrl auclor»

JoBi librum Moyses scripsit, verisimile lamen est ipsum

legisse habitam ab eodem cum amicis dc sua lentalione
dispulationem, quam ab ipsomet Job litleris mandatam
velut palientiae suse monumentum, conjectare licet ex illis

verbis :
« Quis mihi det, ut scribantur sermones mei*?»
Caeterum cum Moyses pervulgatum nomen, et genealogiam
Jobi reticuerit, videtur arcanam, occullamque ejusdem
historiam manere voluisse, verilus fortasse ne, si passim
iu vulgus ellhieret, dignitas promissionis Abrahamo factoe,
quae quidem ad ejusdem posteros pertinebat, non item ad
gentes, non nihil delercretur. Rursus ne ex laudibus Jobi
laqueus ilebraeis fierct, quo legem Moysis contemnerent,
dum Jobi gesta mirantur. Atque indidem ansam caperent,
ad insultandum in ipsum legislalorem ,
garrieudo Pro-
phetam a Deo datum fuissc in exemplar, et documenlum
* Job, XIX, 20.
 l6o S. BPHR^M SYRI

virlulls IpsoMoyse antlqniorem. Porro qul Job blc appcl-

latiir, proprlo iiomlne Jobab dlcebalur, Zarae filius, Esnii
pronepos : atque ab Abrahamo quintus, quod slc demons-
Iratur. Jobabi pater Zara fultfiilus Rahuells, Rahuel Esaii,
Esaii Isaac, et hic Abraha^. Jobi palrla urbs fuit in fuii-
bus Iduma^ae et Arabiac In terra Mathanln, quam postmo-
dum Moyses, interfecto rege Og, dlmidiac trlbus Manassis
ditloni adjecIt,positaque erat e reglone Jordanls Oricnlem
versus. Rex fuit Job, slmul et sacerdos alque gcnlium
Prophela. Et regem quidem illum fuisse colliges cx ejus
successore Og, atque aHorum regulorum serle, qui dein-
ceps in Ausllide regnarunl. Eumdemque sanctlssimo sa-
cerdollo pryeclllum fulsse lestanlur sacrificla, ablpso oblata
pro expiandls fdlorum noxls, et quovis pravo animi sensu
contractis. Propliellco demum spiritu fuisse plcnum osten-
dunt, quae modo enarrare aggredlmur. Prophelavit Job
per annos quadraginta supra centum, Chrlsllquc adven-
tum anleccssit annis seplingenlls viglnti quinque supra
mille.

»W>/VVX V\> VVN \V\\V» W^ XVWVN VV^-WW /WXW^ V\ (VV\VV\ v\^\\\ vv\ vv\ w\ w\ wvvv» vw vv\ vv\ vw w»

CAPUT I.

«ViR erat nomlne Job .'wnam et si phires

in terra IIus '

Ausitldcm habitarent Incola?, nulhis tamen erat, piclale

et innocentia Jobo comparablHs. « Eratque Ylr Ille mag-

»nus^,)>Id est , magni nomlnis, ctomnlum sermone cele-

bratns. » At ne quis ista putaret humano gesta fuisse con-
silio,Dcus qua: hic numerantur opcs disperlrc minlme
passus est imo capllhim, alt, qui perdltis rcbus caetcris
:

'
Gcn. XXXVI, 35,— 2 job. ,, i. „ s
Ibld.
 »

IN LIBRUM JOB. iGl

superavent, ipsi exaiictum volo. c Et ibant filii cjus et fa-

» ciebaiit convivium cum sororibus suis '. » Verisimile est
quibusdam solemnita-
istha^c convivia cxhibita fuisse statis

tibus, puta natalibus dicbus singulorum. «Nudus egressus

»sum de utero malris me.T ^ » Id est, non scelcribus, non

flagitiis coopertus (i).«Etnudus revertar^, »purus et in-

nocens. Adeo sanclaj simplicitatis lenax erat, ut lacile pu-

tares illum nec a recto deflexisse unquam, nec in poste-

rum a virtute declinaturum ad vitia.

CAPUT II.

«Et venerunt coram Domino^^.

Filii Dei, ut starent
Filios Dei dicit Justos, quo eliam nomine David illos ap •

pellat. «Ego, inquit, dixi Vos Dii estis^. » Et probabile est

:

eos fuisse ipsum Job, ejusque filios. «Venitque Satan, et

sstetit in medio eorum^. »Quemadmodum stare visus est

ad dexteram Jesu fdii Josedech. «Pellem pro pelle". » Pel-

lem scilicet pecorum, quin et fdiorum dabil quis pro pelle
propria. oVerumlamen animam illius serva^. » IJoc ait non
quasi diabolo tantum interdicens, ne Jobo vitam eripiat,
sed «Serva eum, » inquit, idest : « Caveetiam ne illum menlis
judiciique statu dejicias. » Sic enim Deus rem disponebat,
ul diabolus, facli evidentia convictus, fjteretur Jobum nec
tanlis quidcm pulsatum malis ad blasphemandum adduci
poluisse. «Etpercussit cum Satanas ulcere a planta pedis
»usque ad verticem ejus^. » Ita tamen, ut Job simul intel-

lexerit eo iiluslriorem victoriam fore, quo graviorem pla-

• Job. 1, 4. — » Il)i(J. 21. — ' Ihid. — 'i

Id. II, 1. — » Tsal.
i.xxn, G. — " Jol). 11, 1. — 7 i|;ia, 4, -, 9 Ibid, T), — 9 Ibid. 7.

XXXV. 1 1
 !D2 8. EPHrMm SYRI

gam cliaLolus intullsset. «Et accepit testaui,ut se mundaret

»in ea \»I(1 est, vcl ut in eam pus excrearet, vel ut eadem
suae carnis saniem scalperet. Hic observa Satanam uxori
Job minime nocuisse', non quod ipsi parceret, sed ut
illam sua3 nequilio) faceret instrumenlum. «El condixerunt
» Eliphaz Thaimanltes, et Baldad Suhitcs, et Sophar Nea-
))lhites, et vencrunt ad eum^. » Interim dum casum amici
explorant, dum de profcctlone deliberant, haud dubiura
est complures fluxisse dies. Regull autem erant omnes,
et viri principes. Tres amici Job figuram gessere pontifi-
cum, sacerdotum, et prophetarum, qui in populo Hebriieo-
rum florucrunt. Et scplem filii Job reprsesentant antislites
Ecclesioe, Aposlolos, Prophetas, miraculorum, et curatio-
luim dono praedilos, moderalorum adjutores, presbyteros,
et diaconos. & Et scderunt iu terra amici Job septem die-
»bus^'. «Designant longum post Ad.'e lapsum Sanctorum
luctum, quod adlma corruisset, qui summa lenebat.

CAPUT III.

JOB.

«PjiUEAT dies, in qua natus sum ^.))En periit, quia non

est iUi substantia. «Nonrequirat cam Deus desnpcr^,etc.»
liic disce causam, qnae Emmanuelem ad novam in carne
nalivilalem adduxit :peccatum sciiicet mundi, adventus
Chrisli causa fuit. & Cur detur hix laborantibus " ?»Id est,
a summo ad ima depressis mei similibus.

' Jub. n, 8. — ' Ibid. 9. — s

Ibid. n, -^ 4 Ibid. i3. — « Id.
111, 3. — • Ibid. 4.-7 Ibid, 20.
 IN LIBRIM JOB. l65

CAPUT IV.

Eliphaz.

« EccE corripulsli mullos '?» Ostendit Jobl opera plures

correclos, eju?que conslliis et luonitis ad bonam frugem
fuisse revocalos. «Et manus Iremcntes corroborasti \ »Id.

est : «Quandoquidem alios horlabaris ad perferendas forti

animo, quas inciderant, calamitates, sequum estte in tuls

malls pallenllam adhibere. «Recordare, quaeso, quis Inno-

»cens periit^PnCongruunt illa, «Si Filius Del es, descendo
»dc cruce ct credlmus tibi^^ Qui ambulant in peccato''. »

Id cst, qulcumque hominum flogitiosornm moribus vivunl.

« Et ad rje verbum furllve factum est, cum allus sopor
»occuparct homines^. n Id est, In sllontio profundsc noctis
vidieum, cujus slmihtudinem elhngerc non possum, «Ti-
» mor excivit me, et horrucrunt pili carnis meae", » arrecli,

pavore totum corpus succussante.

<V\\ V V\ VVWVV V\\ VW VVV VV^ VVV V\\ W\ \V\ '.WWV vvv vwwv w\ wv ww\\\ v\ \vv wv w\ w\ vv \ w\ vw vw

CAP13T y.

Elipiiaz.

«Stultum enccat zehis ^. » Id est, jnslllia Del. c*\idi Im^

»pium prospcralum, Et exteuiplo peribil lial)ilacuhjm
»cjus ^. V IhTC scntenlla quaJrat in Judccos tt in diabolum.
• Job. IV, 3. — * Ihid. /j. — ' IblJ. 7. — 4 Maltli. xxvii, 42, 43.
— ' Job. IV, S.— e Ibid.12.- ' Ibid. li— 8 Id. V, 2.-3 lMd.5.
1 "i.
 »

l64 $. EPBR^M mi
Et labescent slti. Et silibundas rapiet substantlam illo-

» rum^ />I(1 est, cuni universa substantfa suapessumdabun-

tur. i'Et pennatorum levabunt super eum pennas^.
filii

Significat causam calamitatum, quas homines patiuntur,

peccatum esse. Item aliler, Fiiios aligerum appellat An-
gelos, cjui a Deo miltuntur vel ad vindictam et correptio-

nom nostram, cum deliqulmus; vel ad salutem, et custo-

diam, postquam egimus poenitentiam. «In sex tribulationi-
))bus eruet te, et in septima non pervenlet ad te malum^.»
llinc conjectant per sexennium Job in sterquilinio tribu-
lationls jacuisse, totoque hoc spatlo ejus patientiam fuisse

tentatam, atque anno septimo liberatum fuisse.

CAPUT YI.

JOB.

^QvjE est fortlludo mea, ut sustlneam^^PwId est,absque

Del adjutorio hffic omnia mala ferre non possum. «Fratres
»mei mentill sunt, slcut torrentes, et sicut rivi, qul per-
» transeunt ^. » AqufE torrentium c coelo cadunt, et symbola
sunt oraculorum, et vaticiniorum, quai ad Hebrneorum po-
pulum per Prophetas quasi per mysticas nubes defereban-
tur, velut inibres e coelo cadentes. «Qui tlment pruinam,
«multiplicnta est super eos nix*^.» Jiidaji, dum idololatriam

fugiunt, ecce jam facti sunt velut gens sine Deo. Longe
enim gravius peccant post crucem, quam ante cruceni
peccavernnt, quanto nix est Infestior pruina.

'
Jul). V, 5.-2 Ibid. 7. — 3 Ibid. 19.— ^ Id. VI, u. — « Ibld.

,r,. - ''
Ibid. jC.
 ly LJBRUM jon. i65

W^-WX V\\ \*^\\\\^W\VVV\ VV^ V\\A.V\ VV> \\\ W^ VVWWW\iVV>\\ VV\^ VU W^ VV> \V\ VWVX \ V\ \ \A,\ \ v^w^

CAPUT yii.

Deest apud S, Eplircem,

%\\\V\V\\VV\\\\»VVV\\\VVV»^\V\\\V\\\VVV\/V\VVVVV'.iVVVVWWVW\VWWI\\VVV\\\\\\V\W\V\\\\\\\\

CAPUT VIII.

Baldad.
«QuoisQUE isla loqueris '?»SIc Jobnm exclpit Balclad
Suhiles, quod ca, quiu illc pro veritale et juslilia dicebal,

ex arroganlia et fastu dicta interpretabatur.

WVVVVVW W\ VV\ V\\ W\ V\\ VW VVV W\ VV\ VVV VW W* W\ V W VW\W\WVW\V\ W\ V\\ VV\ VV\ VWWV vv^\\\

CAPUT IX.

JOB.

«MuLTiPLicAviT vulnera mea eliani siiie causa'. » Duo

signifiCQt, et se non pcccasse, cum nihilominus poenam
sustineret; et Christum quasi peccati reuin passionum irre-

prehensibilium tcntationcm perpessurum. « Terram dedit

» in manum impii^ » Cum anima polestati diaboli subjici-
lur, statim cogitatio ct mcmoria justiti.-e menti cripilur.

' Job. viM, 2. — =

1(1, IX, 17. — ^ Ibid. 24.
 »

T66 s. EPiirtiiM sYia

CAPUT X.

JOB.

«Pelle et caniibus vestisti me : nervls et osslbus fir-

j) masll me. Vitamet pacem feclsti mlhl '. » HIc cllvlnl Verbi
incarnntlonem per assiimptlonem humancC naturcG insi-
nuat; Isla enlm quasl ex persona Domini clicla ad Palrem
referuntur. « Revelans profunda a sccculo ^ » Gongruunt
quac apud Esaiam de Ghrlslo leguntur. « Ut diceres hls qui
«vincli sunt ; Exile, et carcere clausis : revelaminP.

IVVV.VVX W^/VV^/VVX W^ W* (W/WWVXiVVX^W^iVXiX VVX W\ VWiWVWXfW^WXiVW W^ VVVW^^W W./VVA W^/WWW

CAPUT XI.

SopnAR.

ff Manifestationem Dei potes-ne cognoscere, ant snpcr

ntermlnum potenlis assurgere ^? » Id est « Nostine quid :

Omnipotens in fme operum suorum sit faclurus? Cedo no-

bls experimentum in rebus cocleroqui patenlibus et mani-
festis : edissere nobis coslorum subb*mitalem, et reliqua.
fl Et tunc laboris tr.i obilvlsceris, et quasi aqnarum prae-
1) lerfluentium recordaberis ^. » Prsenuntiat posnam ad cor-
rcplionem inflictcim tandem desituram. « Et ex mcridiana
»luce egredietur ^ » seviterna vila : praeterea ex dolore vo-

luplas sequctur, et gaudium moerorem exclpiet. « Erilque

»nubes quasi malutinus fulgor".»
* Job. X, 11, 12. — ' Id. XII, 21,01 Dan. n, 22. — ^ Isai, xl'x, 9.

— 4 Job. XI, 7. — 5 Jbid. 16. — 6 Jbid. 17, — 7 Ibid.

 IN LIBRUM JOB. 1
6^

\v^ v\\ r.\\v\vv\^ \v\ v\N^\ \ \' v\\ vv\ w \\>v\> vwvvv w. w v\wv\ v\\ \v\\\ vv\ v\\v\\ vvwwawvw

CAPUT XII.

JOB.

« Invocaris Deiim, iit aufcrat sluUilicim, et iniqulta-

»lem'.» Icl csl, legiim auclorltale, et scvcrllatc pcRua--
mm Iiominum audaclam, ct nrquillam compescat. « Ad-
» duccns saccrdoles sluporcm^ » Hosc uliquc rcfcrcnda
In

non simt ad filios Anron ncc cnim cxtabant, sed ad sa-

;

ccrdoles, quales fuerunt ipsc Job ct Mclchiscdcch. At s£

dc sacerdolibus vcris sanctis scrmo cst, quo paclo diccntur"

adduci In stiiporem ? Eo scilicet.ut ohslupescant, ct admi-
rcnlur mirahilia, quiT Dciconsillo, ct Numlnc advcrsus im-
plos gcrunlur. Pcrglt Joh hlc narrare rcs admirandas, qua5
divina vl, alquc vohinlalc fiunt in pchigo, In genti-
Lus, In rcgibus ct duclbus, alquc ils, qui virlbus pracs-
tant, araiaquc tractant ct ad prcxlia vocantur. Dclnde
subdlt.

/vvw v\ vw \\ \v\\ \ v\ \ \\ vv\ v\ \ v v\ vvv \^v*\ \ \ vv^.wwA v\ \ vvA v\\ vv\ vv\ vv^ivw w\w\ vv\v\v \ vwwvw

CAPUT XIII.

JOB.

« Et ba}c quldcm, quo) haclcnus exposlta a mo sunt,

wqusedam ipsemet testis pracsens spectavi, alia ex aliorum

» Job. HF, 4. — > Ibid. 19.

 »

l68 ». EPURJIM SYRl

«iiarratione didici Mementote quod humo constat po-

'.

stestas veslra ^. » Id est, reminiscimini homines vos esse,

atqne inler homincs versari. « Etsi occiderit me ipsum
» praestolabor ^. » Id est, etiamsi interfecerit me, sustentabo

me spe mca et confidam in eum. Virum admirabilem'^,

qui occidcndiis interfectorem suum laudat, et spectat. No-
vitenim quod si ille vitam eripiat, idem, qui est Abrahac
Dominus, eamrestituet, crediditque Deum etiam mortuos
posse redhibere vivos. « Ego adducam judiclum meum ^.
Id est, ipse mei judicii telam retexam, et suo singula ordinc
disponam : «Manum tuam ne longe facias a me^. » Ma-
» num, ait, tuam, » quaj me utique obumbrat et prole-
git, ne, quseso, contrahaS;, procuive amoveas; et formido
tua, qu.-e liodie me perculit, oro ne me poslerumexagitet.
« Contra me memoras delicta adolescentiae meae. Propter-
»eaque levasti contramecorreptionem, et posuisti in nervo
»pedesmeos7. » Idest, pedes meosquasinervo,dolore pre-
mis. « Pedum meorum fortitudinem consideras, ea ipsa
»est quasi detritus uter^. » Id est, hunc liominem,quantus
quanlus est, insequeris vestigans vias ejus, qui delriti utris

in modum contabuit.

(WX.WW^* WXW^^VX^/VV* VV\V\AiVV% W>(W\\V\W\ V\A'VWNAA/VV\'VV\V\NWMW'\'W\ vv\ vwvw vwvwvwvw

CAPUT XIY.

JOB.

Llgem fecisli, quam non transgredietur et manebit;

» donec peragat curriculum dierum suorum quasi merce-

»
Job. xin, u— 2 Jbid. 12.— ^ Ibid. i5. — 4 Vide D. Guillon,
tom. viu, p. i8i. — * Job. XIII, 18. * Ibid. 21. — ' Ibid. a6,
27. — • Ibid.
 IN LIUKUM JOB, l6y

«iiarius'. Sub ipsa luiiiirum lege, quasi mercenarius

»

pacta mercede conductus. « Quia lignum habet spem,

»si pra3cisum fuerit rursum virescit ^ » liic beatus Job

iu doctorem et prophetam nssurgit, et arboris revires-

cenlis symbolo suam in prislinum stalum restitutionem

praesagit, simulque praidicit naturam humanam univer-

sam Ibre reparandam, et aqua) baplismalis odore vegcta-

tam germinaturam, novaque succrescente coma, prioris
ctiam Ibrmae dlgnitalem recuperaluram, postquam morto
Domini ilcrum planlala fuisset. « Et propagines ejus non
«deficicnt, » non deficicnte scilicet filiorum procreatione ;

slc cnim hominum genus per se mortale ct caducum con-

slat et propagatur. « Ex odore aqua; revirescet, et faciet
» folia quasi plantatum^, » significat similem etiam in mo-
dum homines ab inleritu ct corruptione revicluros, «Mari
» dcficicnt aqiue ?Et fluvius exarescet et siccabilur^^PEtiam

» ne mons cadet?Et homo, qui dormit, non resurget^?»

Id est, quemadmodum vix contingit magnos et edilissimos

montes ahqua vi aut impetu labi, ita nunquam fiat ut le

men pcccata frangant et expugnent. Aliter. Sicut fieri vix
potest, ut ingens et alta rupes fracta desiliat; vel exhau-
riantur maris aqua;, aut altissimorum fluminum alveus
exnrescat; sic nunquam conlingat, ut mea in Deum fides

excidat. «Donec alleranlur cceli, non resurgent^. » At ho-

minibus ad vitam remeantibus, crelum et terram suo cum
ornatu dicit interiliu^a ; mortuos porro resurrecturos,more
dormienlium sopore discusso evigilanlium. « Quis efTiciat,

» potegasme^?» Llique a furore isto. « Et

ut in inferno
»nunc gressus meos noli dinumerare ^. »idest,actus meos.
« Obsigna in sncculo delicta meao,» obsignataque iu mare

b XIV, 5, 6. — ' Ibid. 7. — 3 ibid. 9. — 4 Ibid. n. —

« Ibid. 18. — « Ibid 12. - 7 Ibid. i5. — » Ibid. 16. - 9 Ibid.
 170 S. liPim.EM SYI\I

projsclto. « RoborasU illiim iii soeculiim et abibit^ «Trans-

ibit, inquit, et deficiet, qui credidit suis sc vlribus consis -

tere, Nec enim ipse tibi, secl tuilli vires et robur in loa-

gum aevum provideras.

\/*^\\\\V'\\^VV>\%^\V\\\>A\'\\\\^.\^/VV>\AA'VV/VV\V\%'VV\'VV\\\%\A'\V\\'VA\\\\\\>VV>\\^a\'\\\\VV\(VV1

CAPUT XY.

Elipiiaz.

« CoHiBK a le commlnationes Dci % » tecuiiiquo polius

loquere jlacide tamcn et sedato animo. Nam qiio mag-
nificcnlius rcs tuas jactas, co altius vulnera scrpunt
tua. (i.
Quis cst fiiius hominis, ut muudus silPAut quis

» justificnbiiur nalus de mulicre? Eccc sanctis suis non

»crcdit, et coeli non sunt mundi in conspectu ejus \ »

Nam etsi rari paucique sunt sancti, qui nascunlur de

mulierc, attamen nec isli sancli sunt, quamvis etiam
sancii. Quanto magis contemplibilis sit , qui bibit op-
probrium sicut aquam ? cum furor
« Terrebit et atllic-

» tio '^. » Id est , comprehendct eum doior ct angustia,

velut cum hinc rcx quispiam infcslis imrainet signis, et
ilfinc praGdabundi iustant latroncs ,• sic ut nec meus, nec
animus superct. « Et contra potenlcm roboratus est ^. »

Id est, adversus omuipotcntis Dei ultrlcem manum, quasi

gigas obfirmavit frontem. « Et cucurrit advcrsus eum
»erccto collo, et alta cervice ^. » Id est, cervicem ob-
duravit, et insolenter extufit seso contra faclorem suum.
« Et operuit adipe os suum ', » id est, fastu et superbia. <; Et
»propagines ejus exsiccabit flamma,quia inutilcestgermen

' Job. XIV, 20. — ' Id. XV, 10. — * Ibld. i4, i5. -^ 4 Ibid. 2^.
— <^
Ibid, a5.— « Ibid. 26. — ' Ibid. 27.
 l.N LIlJIiHM JCB. 1^1

wcjus'. D Qui aiileiii iioii crcdidil meiulacio, nec snerabit

fallaces opc3 sibi esse mansuras.

^,V%W%VV»V\\\V\V\*\\^\\^\V>V\NVVVVV\W\'VW^A'VV\W\\\'*X.V\V\\\V^VVi'VV\W>\A.MW\\\>VV\\\\'V\'\

CAPUT XYI.

JOB.

«NoLiTE contristare spiriliuii mcuni-, etc. » Vestraiii-

mlrum oratio mc pupiigit; dum teslem menclacem osten-
dere me coram Dco, cnjns eliam furor « Freglt
conlendltis
» consciditque me, sulcum in sulco aperieus ^ » Medlo si-

quidcm in luctu, quo me fillorum ct pecorum jactura

obrucrat, invascre dolores corporis. Et quidem lacebam,
at ille concussit me, perculllquc infaustis rumoribus et

acerbis nuntils. « Slatuit me quasi slgnum ad saglllas suas

»et ad verberaetfiagella. Tradlditme angelo iniquo^, etc»
Indeque factum est, ut caro mea contabesceret, meaqr.e
viscera In lerram deflacrent. « Terra iie opcrias sangui-
» nem meum^, » sanlem ex meo corpore scalcntcm. « Nec
» sit locus clamoribus mels*^, » oratlonibus ct clecmosynis
mcis. « In coelo sunt testes mei et noti 7. » Id vel de Deo
dicit, vel de Vigllibus, qui astant coram ipso, vel de spi-
rillbus Justorum.

* Job. XV, 00. — 2 Ifl. XVI, 3. — 3 IbKl. ,0. _ 4 Ibid. 12, l3.
— '•
Ibid. 19.— 6 IliiJ. _ 7 Ibid. 20.
j^2 S. EPHRJ5M SVRI

«,v> W \\> vw \v\v\> x-v^ v\^ \v> vv\ w\ vvvwv wvvvx.vvv vvwvxvvv vvv w* vv\ vv\ v\v V\\ \\\ W\ VV^ WA \A.\

CAPUT XVII.

JOB.

«Erin amaritudlne eorum pernoctavit spiritus meusS»

in amarltudine seu dolore, quo me
cruciant ulcera mea,

vel ipsimet amici mei, dum amicus tumet

adversus ami-

cum suum. « Pone, quaeso, fidejussorem meum juxta te, et

»quis me? Quoniam cor eorum operuisti ab

satis det pro
»inlclligenlia'. »Idest, amicorummeorum corda,
luo des-

tituta lumine, simul destituit saplentia et

prudentia. « Ad

))inferosin fortitudine descendetis ^ » qui

adversum me
insolescitis ipsi quoque, ncc dissimili casu
mecum in infer-
fernum corruetis.

W\W\V\\W\\\\VV\VV^VVVVV\WVW\WVW 'VV\VV\\VAVVS'WVW\VV\W\VV\WAVWVVV'VWVV\\WWVVV»

CAPUT XYIII.

Baldau.

«LNrELLiGiTE ct postmodum loquemur. Quare aestimati

»sumus quasi pecudes, et sorduimus in oculis tnis''»,»

quasi homines hebctes et stupidi ? « Animam suam in fu
rore suo interficiens % » Proprio utlquc scelcre. « Et he-
))

))bescet flammaignis illlus^. » Illius inquit, quandoquidem

quem ipsi comminatur Deus, ignis nunquam cxlinguctur.

« Etcomprehensus cst pes ejus laqueo^» iniquilalis et pec-

'
Job. xvu, 2.— ' Ibid. 3, 4. — ^ I^iJ. i^-— "^
^^- ''^'"'j ^, 3.—
« Ibid. 4, — * Ibid. 5. — ? Ibid. 9.
 IN LIBRUM JOB. 1^5

cali. « Roborabunt se adversns enni sitibundi ^ » sitientcs

sanguincm. «Et contriliostatuta cst generolionibus ejus',»

ab inopia scilicet, et famc. « Et in violentia mortuorum

«primogenilus ejus ^ » Id est, atroci et violenta morlc oc-
cumbet. « Et restinare cogent illum terrores regis ^, » idest,

lictores a rege missi. « Spargctur super locum ejus sul-

»phur'\» Impii supplicium lore simile designat excidio

Sodomorum. « Deorsum radices ejns arescent, et desuper
»vindcmia ejus decidet ^, » adeo ut utilium nihil nullibi
impio superet nec intra, nec supra terram. « Super dies
>ejus novissimi stupebunt: et primis pra; pavore capil-
skis inhorruit?, » cum ejus interilum et ruinam specta-
rent.

CAPUT XIX.

JoB.

« UsQUEQLoafnigetis animam meam iniquis sermonibus,

» meumquc dolorem exasperabitis ^ ? ^) Hicc spectant vel
filios, el facultates quas amiserat, vel eleemosynas et pia

opera, quai fecerat. « Simulque venere contra me missi

wejus^, dudum acciderant mala nuntiantes. « Pellis
» quaj
»mea et caro mea adhcesere ossibus meis, et evasi in pelle
» denlium mcorum '°. » Id est, quasi cadavcr exanguc relic-

tus sum.Cutis mea, amisso succo, aruit, et caro tabc con-

sumpla defluxit a corporc. « Et calamo fcrrco et in lamina
jjplumbca". » Utinam qucmadmodum bencfncta mea divi-

'
Job. xviii, 12.— 2 Ibid. iJ. — 3 Ibid. — < Ibid. i4.— ' Ibid. i5.
— 6 Ibid. lO.— 7 Ujid. »0.— * Id. XIX, 3.— 9 Ibid. i2. — '" Ibid.
2c. — '
' Jbid, 2^.
 »

1^4 S. EPnRJlM SYRI

nae menll nunqiiam exciclcnt; sic mea dlcta posterls scilplo

prodantur. « Redcmptor mens vivlt, et in

Ego scio qiiod

» fine supcr teiram revelabitur \ wHic beatus Job Emma-

nuelis in carne nianifestatlonem In finctemporum futuram

vaticlnalur. <(Viderunt lucem renes meP. »Idest, luxejus
exorietur renibus meis.

xw vv w\ vv^ vvv vvv vx^v wv vvwwvw \v\ vv^ V w w». WA w^.vvv vw vw w-v \w vwwv w^ \\\ wy vw wv vw
«

CAPUT XX.

SoPHAR.

« ViDiiNTiiS Illum dlcent ; Ubinam est? Avolavit glorla

»^ejus, et fuglct quasi visio nocturna^, » poenas, quas me-
»rui}, dalurus. « Et manus illlus ad sobolem extenta''^ »

Id cst, manus Dei posteris impiorum immlnet, ct inlentat

pocnam. « Et obsidcblt eum
ImpIumDeus caligine. » Id est,
tenebrls obruct sempltcrnis. « Fel draconum suget ^, » in
calamitalibus quae supei venlent el. « Nec laetabltur in di-
» vislone fluminum, nec in torrentibus mellis et bulyri^,
in montc Caivario divisa fuerunt hacc flumlna : quocirca
torientes ex iisfluvlls deductl charlsmata designant,Evan-
gelii pra3Conibu3 communicata. « Neque vorabit in virtute
»nequitiae suae^ » Id est, opibus sua nequltia partis non
perfruetur, nec voluplalem capiet ex eis, qula <r Cogitavit
wdimiltere pauperem slne spe. Nec animadvertlt judlcluni
»suum in venlre suo^, » conscius se contra jus et fas ista

commiitere. « Excltabit Iram furorls sul Deus ot pluviam

» mlttet super cum in dimicatione sua^, «calamllales ull-
* Jub. XIX, 20. — ^ ihid. 27. — ^ |j^ ^x, 7, ?. — ^ IblJ. 10. —
« ILid, iC,— « Ihhl 17. •-- 7 ibid. 18. — 8 Ibid. 19, 20.- 9 Ibid.
a3.
 :

IN LIBRUM JOB. 1^5

quc et miserias. «Fel ejus confodiclur, » sic ut nulla salu-

lis supcrct spcs. «Laleraejus plena pingucdinc, » id est,

aedcs ejus rcfcrlcTj ihcsnuris, « Et ossa mcdulla opplela

» sunl, » id cst, deliciis. o Comedct ignis qui sufllatione non
»indigelS » sed nec extinguelur. « Super eum perseverftt

wpotenlia. » Icl est, nequaquani inhibebitur processus jus-

tllias impios in poenas dcposccntis. « Et in die furoris du-

acctur, » id est, sistelur judicio.

CAPUT XXI.

Joii.

NuNc ad hominem sermoncs mei sunt. Quare impii

«

wvivunt' ?» Deus uli([uc mahs hencfacere non desinlt, ut

osteiidat sc nculiquam illos odfo haberc. Nevc dicant
« Qnandoquidcm odit nos Dcu3, nunquam januam po3nilen-
Ua? nobis aperlel. »Dum autem cum juslis severe et acerbe
agit, suum erga illos amorcm
Scd et prsemia ipso-
prodil.
rum virtuti quondoque reddenda, operum, quse gessere,
fulura sunt signa. « Ecce non fult in manu eorum prospe-
» ritas ipsorum ^. » Nccenim partam sua virtuletenent fehci-
talem. «Etdolores distribuetfurorejus^, » videlicet Dei, qui
etiam iniquitatem impii posteris ejus reservabit. Aut for-
tasse mirocuUun videatur, si isle moriatur in robore suo,
qui sperabat so ncquaquam morlturum ; morictur plane,
et quidem in robore consunimationis sme etmultimirabun-
tur exitum cjus, qui spe so lactans inani securus agebat,
ratus istud ncquaquam sibi obventurum. « Absorbebunt

' Job. xx, iG, -^ » 1(1. XXI, 4 ct 7. —•

^ Ibid, i'.». — < Ibitl, 17.
 »

176 S. EPHR^M SYI\I

»eum glarese torrentis'. » mortls, et inferni crucialus,

Forteetiam significatsepulcrum impii ignotum mansurum.
« Et duceUir post eum omnis homo % » Millia antecedcnt

eum, et myriades secjuenlur. « Vanitas et rejectus sermo-

wnum ejus excreverunt coram me ^ » Sermones hujus-
modi superflui sunt, mihique plane inutiles, qui aUis vi-
vendi prrecepta dabam.

AA'» \\\(\\S V\^ \\\ VVX VV>A VAY^ VV^ VV\ V\\\\^ VV\ V\\ VVN VV\ WV VV (VV^A/KN \V% \\^ VV» V\A VV> V\>\V\\V\ VV\

CAPUT XXII.

Eliphaz.

«QuiA diripuistl tabernaculum fratrum tuorum ^. » HIs

verbis Eliphaz beatum Job ficlis criminibus traduclt.
« Aquarum alhivio opcriet te^. » Id est, adversis casibus
serumnisque obruendus eris. « Nubes latibuhmi ejus ut
»non videat^. » Negat inlra nubes latebrashabere aut quae-
rere su(E naturre Deum. « Nec recordati sunt ilhus, qui
«plantavit fundamenta eorum >. » Quadrant isla in explo-
ratores, qui Israelitas terruerunt, obhli eum, qui ipsos ge-
nuerat, et horrendis plagis ex ^Egypto eduxerat. « Et pa-
» rem illi se fecit^, » Beatum Job sugillat. «Tu te Deo, in-
quit, virtute et robore nequalem esse reris, ipsique adversa
fronte resistis : tu tuis provcnlibusimpios locupletasti, qui-

bus Deus ademerat opes. Verumtamen g Si pcenilenliam

»egeris ad Deum, a^dlficaberlso. «Id est, in piislinum sla-

tum rcstltueris. « Et erit Deus adjutor luus, » qui perinde

cjuasi abesset, curam salulls tuic abjecisse videbalur. « Et

1 Job. XXI, 33.— ^ Ibid.— ^ Ibid. 34.— < Id. xxn, 6.— « Ibid.

11. — f'
Ibid, 14. — '
Ibid. )6. — 8 Jbid. 2 1. — p Ibid. s-:).
 IN LIBRTJM JOB. 1
^^
»orgentiim ratloclnationnm erit libi *. »Idest, ralioncs ac-
cepli et dati adjiciet, elTicielque te foeneratorem.

(WVWWVVV\\VS\WW\\\(VVW«(VV\\VW\>WA W^IWWV* \VS \ VVX \\ vv\/\ v\ wwwvwvw vvwvx w\ rvv\ W\

CAPUT XXIII.

JOB.

« HoDiE quoqne amara futura est allocullo mea'. » Id

est, acerba et molesta accidet oratio mea, auribns vestris
sive meis; vcl alio sensu : « Ipsi vcstris sermonibus compelli-
tisme uti oratione paulo asperiore. « Vcrumtamen perfe-
» citslatumsuum^. » ldest,nihilomInusDcus, praetermulta,
quac dudum ab eo passus sum, habet aliud slmilc, quod
agat mihi. « Non enim tacui, cum se tenebroe obtenderent
»etcaligo incnmberet^. »

AVWWVVWW W ^VWVWWVW^WWVWWW^MA^VW.VWWWVWXA/W^VWWVWVVW v\-.v\\\v\ vwvww»

CAPUT XXIY.

JoB.

«Segftes in agro non suo demetent \ »1(1 cst, qure ipsl

non severant, colligcnt, et ex aliornm labore sibi messem
habebunt. «Yineas impiorum serotinas facicbant'\ »Idest,
vineas scelestorum hominum pauperes dlrepli spolialique
ad seram vindcmlam producebanl. « Et inlcr cpulas cur-
varunt cerviccm '. » Id est, implorum famuli, dominls
)i

* Job. XXII, 2\. — • !(]. xxiii, 2. — 3

ibid. 4. — 4 Ibid. i;. —
= !(]. XXIV, G, — 6 Ibitl. — 7 Ibitl, 10,

XXXV. 1 a
j-8 S. BPHR^M SYRl

helluantlbus, esurierunt, « De clvitate mortui ingemisce-

Lant '. » Id est, qui hisce oerumnis confecti perierunt,
moesta olim duxere suspiria. « Et oculi moechorum obser-
» vanttenebras'.))Idest, obnubunlfrontem, ne suo in sce-
lere ognoscantur. « Peccaverunt seducti ab utero, » quos
proinde quasiabortiva ab utero extinctos, « Suxittinea^,»
id est, erosit et absumpsit. « Nec sterilis mala pariet'^. » Id
est, nectriste sepulcrum peccatorem ante constitutum diem
sinet ad superos remeare. « Et conteretur quasi lignum
»peccator ^ » Id est, in pulverem redigetur, quasi lignum
fragile et cariosum. « Et si ila non est furor ejus, menda-
» cii me coarguat^. » Id est, sique peccatores in eam, quam
dixi, contemptioncm non venerint, ira Dei me mentitum
fuisse revincat. « Expendalur, quaeso, sermo meus coram
»Deo7, » atque me vera locutum fuisse comperietur.

(VX^fW^ W iWX WWW W\iWVW^ VWW^ VV^lWXfWWW VW^/WWWWVXIWXIWWWX^WVA/W VWVWW^^VWWA

CAPUT XXV.

Baldad.
Stell^ non sunt mundoe coram eo^. » Non enlm pro<
prio arbitrio sua dispensant tempora; sed ex lege sibi sta-
luta orlus et occasus sui momcnta norunt.

' Job. XXIV, 12. — 2 ibicl. i5. __ 3 ibid. 20. ~ ^ Ibid. 21, —
« Ibid. ao. — ^ Ibid. 25. — Ibid. —
7 « Id. xxv, 5.
 li^ LIBHUM JOB.

VMVV^VM/VVVVV^VVVVV^VVXVMfVVXVVXVV^VVVVVVVV/XVVVVXXVVVVVXXVVVVXfVVNV^^VVXVVVXVVVV^

CAPUT XXVI.

JoB.

€ CrJUSNAM anima prodiit ex te '. » Id est, doctus-ne

quispiam a le sapientiam hausit, aut didicit?« Formans
f> aquas in nubibus suis % » et illas suspendens, ne pondere
press.xnubes fatiscant etrumpantur. « Doneceonsummavit
fllucemcumtenebris^ »Idest, Deus sub mundi primordia
abyssum aquarum vallavit praecepto velut aggere et muro
nsque ad consummationem lucis cum tenebris,id est,donec
lucis alque tenebrarum spatia aequa inter se portione diem

dividerent. « Greavit simul aslra matutina'^. »Porro dilu-

culum symbolum est mundi spiritualium substantiarum :

sidera vero supernarum Virtutum principes, etnaturae coe-

lestis formas appellavit. Idque deducllur ex sequenti sen-
lentia, « Et omnes filii Angeloium jubilarunt. Interfecit

» manus cjusserpenlem fugitivum ^ » Hoec diserte designant

serpentem intcUigibllem, Christi morte perimendum : fu-
gitivum autem et desertorem scrpentem Satanam dicit, indi-
cans ejus a contubernio coelestium Yirlutum fugam, sive
quia speravit sc sui criminis poenam cfTugiturum. Ilebrai-
cus textus slc habst ; « Et manu ejus formavlt serpentem
» tortuosum. »

' Job. XXVI, 4.— ^ Ibid. 8.— 3 Ibid. 10.— 4 ibid. i5.— « Ibid,

12.
 .l8o S. EPHHJEM «YRI

CAPUT XXVII.

JOB.

« ViviT Dominus, qui supplantavit judicium meumS »

ut flagellatus victoritie coronam accipiam. « Et fortis qui

» amaram fecit animam meam, et cohibuit illam in me'. »

Doloribus scilicet fixit in me animam meam; inhibuit-

que ne, relicto corpore, evaderet et conquiesceret. « Et
in mea sustinebo, et non dimittam ^. Id est,
juslitia j»

non succumbam, nec inflectam animi mei constantiam et

propositum, sed patienter fortiterque calamitatem meam
feram. « Non exagitavit me cor meum a diebus meis ^, i>

quasi conscium sceleris, ex quavis animi perturbatione

quandoque perpetrati. « Quse est spes impii opulenti ^, »

quoniam, cum Deus sustulerit animam ejus, aliis ablatas re-

linquet opes. « Si cumulaverit argentum sicut pulverem, et

^)sicut lutum paraverit vestes^. »Quoniam impii quidem

ista coUigent, justus autem citra laborem iflis potielur.
« Gomplodet super eos manum ', » et inde pavor et stupor.

W^VVrW^VVVV^^WAVVXV^^VVX/VV^Vvr^VX^VVXVVXiVV^/VVXfVVX/VVXVVNW^VV^^VXVX^^AX^XVV^/VVV^VVrVVXW^^W^X

CAPUT XXVIIi.

JoB.

« EsT argento cxitus ^ etc. » Inlra terrae viscera latent

metnUa, argentum et aurum, ubi incidit « Pelra caliginis et

* Job. xxvii, a. — 2 Ibid. — 3 Ibid. G. — 4 Ibid. 7. ~ « Ibid. 8.

—.
^ Ibid. i6, — 7 Ibid, ?.3, — s
jd, zwiiif i,
 IN LIBRUM JOB. l8l

«iimbramorllsS » illlc impll quasl Ignoblles et obscurl la-

pldes concluntur. « Detexere tcrram, unde allmcnta prove-

» niunt ^ »et viderunt zlzanla slmul cum tritlco pubescere.
« Et conllatio auri In semltls ejus^ »Id est, notasunt loca,
fodinoGque melallorum, etgemmarum, aurl, argentl, ncris,

ferri et sapphiri. « Yirtute sua flumina divislt^. «IdestjOm-

uipotentia sua fluvios in variasorblslerrarumpnrles deduxit
et dlscrevit. « Ilomo in tcrra ignorat thesaurum ejus^, » id

est, saplentlac. Saplenlia autem est timor Domlni. Et ubi-

nam gentium invenietur? cum margaritls, et auro alque
gemmis pra^stanllor sit, ejustamen locus notus non est si-

cut rerum, quas enumeravi, aurum, argentumet gemmas.

«Non dabitur pro ca aurum^, etc. » Docet Christum rebus
sensui subjectis emi non posse, sed morum tantummodo
innocentia et puritate cordis esse compnrandum. Quod
sequitur : « Lbinam ergo sedet sapicntia ", » non, inquit,
in aliquo hujus mundi loco, sed in lcrra duntaxat viven-
tium, in regno et domicllio viventibus allrlbuto, sive in
Deo, qui est sedes vivorum. Aliter : sapienliam nlmirum
Christum appellat. Quod autem subdil: « Abscondita est
«sapientla^ ctc. »insinual, quavis similitudine exprimatur
Chrlstus, illum tamen esse supra omnem slmilitudinem et
speclem , et quamllbet rationem nec Sanctls ullatenus
comparabilem : esto similis illis et abscondilis superisquo
Virtutibus dlcatur, constat tamen istas nec oculos in eum
posse defigere.

' Job. xxvm, 3.— 2 ibld. 5. — ^ Ibid. 6.— -<

Ibid. lo. — » Ibid.
i3. — 6 Ibid. i5. — 7 Ibid. 20. — 8 Ibid. 21.
l82 S. liPHRi:l( SYRl

(VV^VV^VXA^VXVV^VVAVV^^^AVV^^VViVVX^^^XVVVVX^^^A/VX^^AiVX^/VV^^/V^A^^AA^^X^VVN^V^iVV^

CAPUT XXIX.

JOB.

« Quis mihi tribunt, ut sim juxla menses pristinos, cum

«lucerna cjus panderet lumen suum supcr me*. «Quis,
inquit, mihi restituat dies, cum Deus suis se mihi operibus
proderet ; cum lucem lampadis suae mihi affimderet, et in-
cumbentibus circum tenebris, suo splendore coilustraret.
« Cum descenderet super tabernaculum meum ^ »Id est,

cum domi mcc-c me inviseret. «Et juxta dies, quando Deus

«custodiebatme^. «Idest, quis mihireddat dies, quibus ad
meam custodiam excubabat Deus? quisve mihi tribuat ut
me idem imposterum lueri pergat ? « Auris, quse meaudivit,
abeatum me prccdicavit, et oculus, qui me vidit, teslimo-
»nium mihi perhibuit^. » Praedicavit scihcet, qusecumque
recte et juste agebam, et caeteris lestabatur et commenda-
bat. « Benedictio perituri super me veniet^, »id est, bene-
dictiones pauperis, qui, deficiente amictu, erat periturus;
ego vero vestem ipsi suppeditavi, hujus, inquam, benedic-
tiones super me venicnt. Aliter : Periturum intellige ho-
minem mundo ejusque pompis mortuum, cuij cum perierit
mundus et ea quae inmundosunt, occurrit qui dicit: « Qui-
«cumque perdiderit animam suam propter me, inveniet
»eam^. «Hujus pauperis, ait, benediclio veniet super me.
<t Ad instar calami, qui intra annum implet incrementum
»suum. wQuemadmodum calamus, inquit, per unius anni
moras ad summum incremcntum perducitur, sic ego cele-

'
Job. XXIX, 2, 3. — 2 Ibid. 4. — 3 Ibid. 5. — 4 Jbid. ii. —
* Ibid. i3. — 6 Matlh. x, Sg.
 .

IN LIBRTJM JOB. l83

rilerperficiar. Iterum ad calamum stalerse alludens, innuit

suum In justitia et veritate incrementum et perfectionem,

quodrursus insinuat ibi. «Appendat me in statera * ;»>
et infra

a Semel loquitur Deus ' etc. » Videlicet statim citra amba-

ges et circuitusverborum justum se suo dicto demonstrat.
Nec quscstionibus indiget ut causam peragat, sedesquippe
judicii est «Fregi molares peccatoris^» Praedonem intelli-
:

git et rapto vivcre assuetum. « Radices me.-e plantatc-e sunt

» secus aquas^, » idest, in veritnteet justitia : proptereaquc
« in rore pernoclabam^, widest, solutus abwstu curarum.
«Et messe vocabor^, » nimirum ad pra^mium et retribu-
in

lionem. « Et quasi homo moerentium consolator ^, » lalis

cquidem illis aderam : nec injuriam pro benefacto cuipiam
rependi.

CAPUT XXX.

JoB.

u Et cum vi exiliit adversus eos, et in cavernas dejicien-

» tur, saxis, procellisque conlerentur^. » Yindictam et pcenam
designat a robusta et ineluctabili virtute de illis capiendam
Adeo ut intra terrre et petrarum hialus perfugium quocrere
cogantur, et in cavernas et spelsea sese dejicere, eo quod
multos contra jus fasque superbe depresserint, tametsi pa-
Ires eorum censericum canibus digni non fuerint. Itcmin-
tra cavernas et sordida loca adigendosforedicens, dcsignat
fulurnm eorum depressionem et ruinam, et subdit intra
pelrarum hialus et tcnebricosos specus deponendos, hoc

» Job. XXXI, 6. — ' Id. xxxiii, 14. — ^ Ibld. 17. — < IbiJ. 19.—
» Ibid. — « Ibid. — 7 Ibid. 25. - • Id. XXX, G
l84 S. EPIIR;EM SYRI

humuni condendos. « Gravant nie ossa niea ', »

esl, siib

propter sermonem illorum. « Et corpus meum non manet

y>in multitudlne virtulis% »scd exiguus anhelilus milii re-
liclus est. « Et comparaverunt me luto el clneri^ » faclus
sum illis contemptibiHs quasi pulvis, et viH lulo visus sum
simiiis. Emmanuel siquidem, cum Deus esset, parvus dis-
pensatoriefactus est, quandocarneminduit, ideoqueimpuri
Judieidlcebant : «Cumhomo sis, facis te ipsum Deum^. »

«Et hito ac clneri assimilatus sum. »Pr(enuntiavit Spiritus

sanctus descensurum Deum Verbum, et de terrena nalura
corpus assumplurum. « Frater fui canum sylvestrium, et
» socius struthionum ^, » vel quia canum in morem furibus
et latronibus clamore meo infestus eram; vel quia quasi
canis sylvestris et strulhio ab hominibus desertus in sohtu-
dine aetatem ago. «Pellis mea mihi nigrefacla est^. » Id est,
cutls mea ahas pulchra et nitida atro mihi infecta colore
esl, et ossa mea parlter, velut seslu omncm succum depas-
centc, exaruerunt.

CAPUT XXXI.

JOB.

« PjiPiGi foedus cum oculis meis, ne virginem contem-

»plarer. Si abiit cor meum post extraneam^. »Id est, si

cor meum
secutum est idoloLilriam, et opera matorum ho-
niinum, quoniam illud, quod suapte natura ad peccatum

trahit, ego hoc ipsumin virtutis argumentumconvertebam,

* .Tob. XXX, 17. — * Ibid. 18. — ' Ibid. 19. — ^ Jaan. x, 53.
— ' Job, XXX, 29. -— ^*
Ibid, 3o, — 7 Id, xxxr, i et 9.
 IN LIBRtM JOU. . l85

alque ad profectum accommodcibam. «Si ambulavi

juslitiiT

»cum hominibus mendncibus ct mullitudine gcncralio-

»num \ » qua3 in paupcrlnlc humiliata cst. « i^ed in cogila-

» lione atlrivit mc, et ego sermonibuslabiorum meorum non

» cogilavi subsannnre cos. Humerus meus a locosuo cadat ',

» si vidi solem orientem ct hmam, cum plcna est ^ » Id esl,

si vidi solem orientcm el adoravi eum,vel amplexatus suni
lunam, et in genua procidi antc illam, erravique post ado-
rationem eorum. « Si abiit ct deccptum est cor meum in

wabscondilo, ct admovi manum meam ori meo'^. » Id est,

utiquenunquamad solemctlunam protendimanum mcam,
ncquc ori meo applicui. « Non reliqui paupcrem pcrnoctare
»in foro ^, » scd introduxi in domum mcam, edixique, ut
apud me requlescerct. « Si est audilor mihi^. » Deus utique
cst audilor mcus, et exaudiet me ; quasi in voluminescribet
contra mo judicia sua. «Terraclamct contra me^. »Idest, si

comedi cilra Liborcm et sinc prelio robur ejus, coarguat

me. « Sique animam mcerentium in suis negotiationibus con-
» tristaviet deprcssi qaidquam pcccavi,
^. » Siquidem in istis

pro «Triticogcrminet mihilohum,et prohordeo paliurus. »

Id est, pro frumento, qnod terra proferre solet, proveniant
urlicae,et pro hordeo mihi tcrra producat vepres. « Finita
» sunt verba Job 5. » Et exordium quidem hominem pruden-
iem et verecundumexhibet,finis veroreprehensoremlibe-
rum et ingenuum.

•
Job. XXXI, 5. — ' Ibid. 22, 23. — ^ ijjid, 26. — ^ Ibid. 27.
-- » Ihid. 02. — G
Ibid. 35, -^ 7 Ibid. 38. — 8 Ibid. 39. —
Ibid. 40.
l86 , S. EPnR^lM SYRI

(VV> W>(WVVV> W> VV> W* VV\ VV^^VVX WVVVXiV^^iW^ WVW%i VVS-VX^^WNVXX WXVWVV* WAiVW wv wv vwvw w>

CAPUT XXXIL

Elihu.

« Indignatusque estcontra JobElihafillus Barachiel, eo

»quod Quoniam sum, inquit, ?etate
juslus sibi videretur'.
» minor, vos autem sencs eslis % » idcirco trepidavi timuique

voLis ostcndere scientiam meam. « Dixi enim Dies lo- :

«quentm^ et miiltitudo annorum docebit saplentiam ^. »

Experlentla quippedoctos rerumnotitla proe cicterls pollerc
oportet. Hoc diclt, quia amicl Job erant natu majores,
quos EHhu rcdarguens « Verumtameu, inquit, spirltus est
:

» in homine, flatus Del trlbuit eis intelligentiam^. «Demus

itaque glorlam prrestantloris dlscipllnae Maglstro, ct super-

bos retundamus : atque Ipse mea sensa promam, quaeque
dldici docebo. « DifFusus est splritus In ventre meo, et ecce
»venter meus dolet, nec aperltur^, «porro sl spirltus per

illa difFusus est, quare dolet? et sl rumpltur, quomodonon

aperltur? manifestalur « Et slcut fructus in mensesuo. » Id
est, quemadmodum poma et flores, quos singull menses
juxta vlces suas proferunt, slveslcut foemina prsegnans stato
menseftetumenitltur. «Loquar et relaxabor^, »ut paturlens
quae edlto foetu, a partus dolore resplrat. Iterum : « Veiiter
Dmeus dolet, necaperltur; » Id est, dolebam, nec splramen-
tum Invenlebam, quia loqul avebam vehementlsslme, et

abstlnul. Nunc autem voccm rumpam; et relevabor.

' Job. xxxu, 2. -. ^ Ihid. 6. — 3 Ibid. 7. — 4 ibid. 8,— « Ibid.

19. — ^ Ibid. 20.
 »

IN tlBRUM JOB. iS'^

CAPUT XXXIII.

Elihu.

« Spiritus Del excltavit meS «sclllcet formavlt me. «Et

Dflatus Dcl vivlficavlt me'. »Idest,spIraculnm,quod inspi-
ravlt in me, fecit me viventem. «Et soHicItndomea nonerit

»tibi gravls^ » Id est redargutio mea nullam tibi molcs-

tiam creablt. « Multitudlnera ossinm ejus firmablt^. »Cor-
roboravii. carnem ejus terrore sno ^. » Tabe-
« ConficIeL
faciet. « Et deslderablt panem, et non saturabltur. Concu-

V piscet, et non lietabllur anima ejus^, » scilicet inpeccatis,

quae operata est; nec in justitla, quam adepla non est.

V\V IVVVVV^^^VXV^XXVXVVW^VWW^VWVV^VWVVVVXVVV^WVWVW^WWV^VVWWWVVX^AV^WWVX^VVVVW

CAPUT XXXIV.

Elihu.

« QuicuMQUE inlclllgenlia prjeditl estls, auscullatomlhl ' .

Scilicet qul Idonel jndices estis ad expendendos sermones

meos. « Si convcrlerit cor suum snper eum^. » Si reversus
ad cor praeterlia opera sua damnaverit. « Anima ejus et
splrlins ejus ad euni colligentur ^, » et Sanctornm aninias
adipsumconvenirejubebit. «EtdeficIetomnIscarosimur°,))
ct homo in humum suam revortetur. « Quia dixlt contra

* Job. xxxm, 4. — 2 ibid. __ 3

ibid. -. _ 4 ibid. 19. — 5 Ibid.
al. — « Ibid. aa, — 7 IJ. yxxiv, 10. — » Ibid. »4. — 9 Ibid. —
»• Ibid. i5.
 *^^ S. EPHR^M SYRI
» regem iniqiiltatemDe Deo sermo est, qni cstrexregum
'. «

et praefectormn atque
omnes potestatem exercet. «Nec
in
«accipit personam magnatum ant paiiperum.
Et humilia-
«Luntur siib iniquitate». «
Quia nimirum a Deo discesse-
runt, et post idola abierunt.
«Stullitia inter nos visitabi-
«tur^. ))Id est, nunc agimus ut
sermones ejus (Job) cum
noslris coram Dco conferantur.

CAPUT xxxy.

Eliiiu.

« Qui Iribuit cogitationem in nocte. » Videlicet in se-

crelo, remotis arbitris.
Propter superbiam hominum «

»maIorum.))Id superbiaet fastus, quo supra proximos

est,
suos efleruntur, redarguentur. a In
vanum non audict
»Deus4, »homines superbos.

^VVV^VtV^^VVV^^VVVV^^VVV^VV^^VVVVVVVV^VVVAVVVVVVVVVVVVVVV^VVVVVVVVVVVVV^VVVWWVWVVW

CAPUT XXXVI.

Elihu.

« Vere mendaces fuerunt sermones mei^ »In tuo

scili-
cet, Job, cogitatu. « Impius non vivet^. „
Id est, impio
impietas sua nil proderit. Etiamsi catenis subseiliis suis
«

«alligali fuerint7, in doloribus ad egestatem

,>
descendent.
« Revelabit aurem eorum in correptione, et dicet, ut poe-

* Job. «XIV, 18. - 2 ibid. a6. - 3 iHd. 37, -, 4 Id, XXXV, ,3.
— 5 Id. xxxvj, 4. -« 6 i|,id. 6. — 7 Ibid, 8.
 »»

IN LIBRUM JOB. 189

mitentiam agant, et compleant dies siios in bonis'. » Sci-
licet, ciperict aures eorum disciplinae. « Et manifcstabit
» viam corum in angustia ^ : » si tamen poenitenliam egerint.
« Et erit pro trislitia et aflliclione relaxatio et remissio^ :

subintelligc, de manii regum tyrannorum. « Et parabitur

>mensa plena pinguedine"* »pro istovilissimo pane. Item :

mensa ista jucundissimam vitam Sanctis in novo saeculo

praeparatam designat. « Potentiam suam exercet siiper te
»ut servet te''. » Neculli te angant potentes virtute; id cst,
ne hominum potentum catervas formides. Neque impres- «

» sionem nocturnam^. » Yidelicet ncque te afficiat, quod ,

in tenebris homines pavilare solent. « Deus confirmans ia

«virlute? etc. »Et tu quidem, inquit, in fornace correplio-

nis haclenus probatus fuisli. Sed utique restituet te Deus,
revchetque ad pristinam opulentiam et dignitatem. « Quis
» est similis ei ^. » Qui nimirum tuis rebus consulit, tcque
corripit et erudit ? «Qui oblendit nubes ab amplitudine
» umbraculi sui ^. » Id est, qui in amplissimum tentorium
coirc nubes jubet. « Et super eas pandit lumcn suum'".
Yidclicet solis jubar, ut cunctis mortalibus suoe bonitatis
opus reddat aspectabile.

GAPUT XXXYII.

Elihu.

« Et phiviam alque vCr in manu cujusquc hominis ob-

»signat". » Quiavidelicetea dispensatuniversis. « Et obtcn-

' Job. XXXVI, 10. — 2 ibid. i5. — 3 Ibid. 16. — '^

Ibld. —
-Ibid. 19. — 5 ihid. 20. — 7 lbid,22. — ^ Ibid, — 9 Ibid, 27, —
}" Ibid, 29, — " Id. xxxvii, G,
igO S* £PHBiEM SYHI

T>dit nubem Iiicis suae'. «Id est, fulgurantes tonitruaque

cientes nubes. Tuo ne tu praeceplo lerram transferas k
«

» meridie '. » Id est numquid ad nutum avellas orbem ab

Austro, et ad Boream continuo deponas, atque firmamen-

lum forte reflgas, ut ambo simul cohaereant. a Edissere
» quodilli referam^. Scilicet agedum tua gesta retexito. « Nec

»Contra tenebras velamentum nobis ipsi obtendamus^, »

Cave ne operum tuorum quidpiam nos celes.

(ywyv>(vvvvvvvv\vyvvv%!vv>(vv\\\\(vv>/vvv^^

CAPUT XXXYIII.

Deus.

« Creavit simul stellas diluculi^. » Quae eliam vespere

oriuntur et apparent. Item alio sensu, ut ista referamus ad
substantias a noslris sensibus sejunctas, non congruit cum
natura Angelorum generatio; ideo diluculo Christum de-
signari dicamus, stellis Apostolos , et Doctores Angelorum
filios, angelicae scilicet naturae participes appellari. « Et
sincrepuit ostia maris^. » Id est, obsignavit contemptibili
arena. «Et profudit mare de vulva ?. » Id est, fudit de nihilo
aquas, atque ex istis molitus est maria. Item instituit sa-

crum Baptisma vulvam foecundam immorlalitatis. « Eduxit

»ex nquis similiter nubes fecitque operimentum suum, »

ut pateret, et nebulam involucrum suum, ut lateret. « Et

» statuitilli (mari)pactum, et dixit: Hncusque venies et non
» procedes ^.» Id est,fabricatus est pelago ostium et repagula,
suum nutum,etvoluntatem suam.Et dixit ; « Huc usque ad
'
Job. xxxvn, II.— 2 Jbid. 17. — ^
m^^ i^, __ 4 Ibid,— * Id.
xxxvui, 7. — Ibid. —
^ 7 Ibid. — » Ibid. 10, ii.
 IN LIBnUM JOii. igi

» arenam venles, et Llc suLsistes. Ad irrlgandum gcnus

» omne spinarum ', » videllcet, piuvils cl imbribus. o Gcelo-
»rum gelu quis generavit !*?» Id est, orbium coelestium
substantiam patravit?

iVVWXWWWVWWVX WWl^iWWVX (VWt^WlW^tWVWWWW^VWWWVWVWWWVV WWX (WVlWVWWWW*

CAPUT XXXIX.

Deus.

« Quis dlmisit onagrum liberum^? » id est, hominum

jugo minime subditum. Allegorice diaboius onagro de-
signatur. Liber autem dicitur, quia justitiae jugum non
palitur. « Fecit domum suam planitiem^i. » Quia in corde
hominis terrenarum rerum amore impliciti commoratur.
Cain quoque cogitans fralrisnecem, dicebat : « Egrediamur
»in planitiem^, »hoc est, ad locum onagri. « Terra salsugi-
»nis cubile ejus^. » Mystice notat mentem, cui coeleste sal
penitus ademptum est, suumque prolnde agrum, alio sale

infectum, fructibus vacuum liabet. Nec enim in solo sale

corrupto frugiferae plantse coaiescunt. « Num unicornis ac-
«quiescet, ut serviat tibi ?, » Animal, ut ferunt, bovi simile
unoque armatur cornu.
est etinaustrallbus locisinvenitur,

In nionocerote adumbrantur quicumque saeculi servituli

minune subduntur. Unum cornu gercre dicltur, quia veri-
tas justouna est. Rursus monoceroti comparatur humanus
animus, uno praeditus cornu dicendus est, si uno fertur
et

motu sursum ad summo. Praeterea aiunt unicornem capi

non posse, tanta est ferae vis et pernicitas, venatricis ta-
men virginls in potestatem venlre formselenoclnio captum.
' Job. xxxviu, 27. — 2 Ibid, 29. — 3 I,J, xxxiKf 5. — '''
Ibid, G,—
'^
(]cn. IV, 8.— '''

Job. xxxix, 6.— ? Ibid. y.

 192 S. EPHR.^M SYhl

.Sic animus rebus, quas aniaverit, capitur. « Avis glorio-

»sarum alarum elevatur, et volat'. » Ejusmodi ales, qualis

liic synagogam illorum, qui

describilur, designore videtur
Christum in crucem egerunt. Nam qusenam est illa mater,
qusd plurimos filios genuit, qui tamcn sui non sunt? nisi
illa quae Prophetas peperit et Apostolos educavit, qui ta-
men non sunt; quandoquidem utrique in filios Ecclesias
sui
adoptali illam deseruerunt. « Nidificat, ovaque sua humi
» relinquit ; alque pulvere calcfacit, mox obliviscitur \ »

Slohda avis etiam sensu naturae caret, ova siquidem humi

relinquit. Unde saepe fit ut a praetcreuntibus conculcata
dispereant. Quamobrem nec species multum sobolescit,

quod divina providentia constitutum fuisse credo, ne ejus-

modi alitum Tcjecunditas in exitium hominum tandem ver-
teretur. Idcirco eliom cum aggesta humo ora fovere ag-
greditur, incidenle subila oblivione, decedit. Pedes habet
quales rehquaa aves, unguibus scilicet instructos. « Irridet

»equum et ascensorcm ejus ^. » Aiunt naturalis hisloriai

scriptores ahlem tanta poUere vi, ut arreptum una cum

sessore jumentum sursum in aera vehat. Alio sensu, ha^c

designant impiam synagogam Judaeorum crucem irriden-

tium, ejusque ascensoris patientiam insultantium. Mox de
cquo plura. «Numquid, inquit, dabis equo fortitudinem ?

»Indues colium ejus armis? Neque retrocedit a facie gladii.

» Sonabit super eo pharetra, et fulgor haslse et lanceae ^. »

Ktirko pharelra est sagittarum iheca. « Non pavet a clan-

»gore buccinge,et ad hujus vocem dicit : Achan. Vivifica

»me. Odoratur procul praehum, hinnitu terret duces''. »
Quamvis istaadhlteram inteUigantur de equo, cujus pro-
prietateshoc loco describuntur, aUero tamen sensu per
allegoriam populo Sanctorum in terris adhuc agenli ac-

* Job. xxxix, 11. — » Ibid. i4. — ^ Ibid. iS. — ''

Ibid, 19 et

32, 25. — 5 ibid. 2\, 25,

 5

iN LinntrM job. ! 1^3

commodanliir, Sanctl quippc homlnes Domlnum Instar
cherubici currus vehunt. « Numquld a sapientia tua factus

»est accipitcr '. » Avicularum inimicus et interfcctor cst

accipiter. Quamobrem diaboll imaginem refert, ut qui in

cfiedem exitiumque sanctarum animarum semper immi-

neat, atque prcestantioris dlsciplinas clarum jubar illis erl-

perc laboret. « Numquidadverbum orls lul elevat se oqui-

»la^. » Aquiia Christus est. Crux pelra. PulII sanguinem

lingentes sunt anlmee Sanctorum, quae fluente de latere
Christi cruore saglnantur, quove pariter credentium po-
puli cffilestis Aquilae pulli fruuntur.

WVVWWXWWWWAVWVWWNVWVVWWVVNW^VVWVVVXAfWXiWWVWV^VXNVVVVWVVHAVtXiWiXAXWViVV^

CAPUT XL.

Deus.

«EccE Behcmolh, qucm feci tecum ^ » Behemoth est

draco bestla terrestris, sicut Leviathan aquatiUs marina.
« Foenum sicut bos comedet^. » Idest, pastuundeundequiT-
sito reficltur c?eterorum animantium more. « In lateribus
»cjus fortitudo ejus. Caudam suam arrlglt ad modum ce-
» dri ^, » quln et cedros Libani celsltudine superat illlus

cauda. « Et nervi lumborum ejus^ » protensi magls quam

dlclum cst. tf In secreto calami cubat?. » Id est, annon sub
umbra calami sicut leo caeteraeque ferae cubitatp

* Jol). xxxix, 26. — ^ IbiJ. 27. — ' Id. XI,, 10. -- -<
Ibid. —
* Ibid. XI, 12. — c
ii^ij^ _ 7 Ibid, iQ.

XXXV. 1
194 S. EpHR<5M SYRI

(VV^VVXVVVVVNVVVVXVVA-VVV^VV^VVVVVVVV^VVXVV^VVVVVNVVNV^^VV^iVVNVVXVVXVV^VVVVVVVV^VVWV^VV^W^

CAPUT XLI.

Deus.

a Quis est, qui coram rne conslstat? Qiiis prsecessit me,

» nt dem eimanus ? » Scilicet quis
' antecessit me ut illi de
victoria concedamPo Quldquid sab ccelo est, meumest. Et
vYion tacebo'. » Indicat diabolum, quem in bisce duobus

bestiis mirabilis plane naturae describit Christi virtute

vincendum, cum venerit plenitudo lemporum. « Quis ctlam

» discooperuit vesllmenlum ejus ^ » ScIHcel nec est qui
audeat contlngere exuvias ejus. « Gircuitus dentium cjus
» lerror in torrente^. » Id cst, dentlum ejus circulus magis
metuendus est quam rapidi torrentis vadum. « Ipse est ca-

»put omnium crealurnrum Dei . » Id est, supcrat omnes

beslias corporis mole atque \iribus. « De ore ejus lampades

» procedunt et quasi scintilla3 ignls exardescunt ^ ; nlsi bes-

tiam major vis coliiberet freno, ct fixo limlte contineret.

« Halltus ejus carbones accendit ^. Talhetbi vocabu-

lum est hebraicum , Tlahet idem signlficans quod sy-
riacuni « Tsehaleb , Tnabresch, Tgevzel. Et flammse
» crumpunt de ore ejus 7. » SI videhcet aut sponte aut

vi externa aperiatur. Si ergo ore vomit fgnem, et ignem

sorbetnaribus, igne alitur, et ignem excernit, cum hauriat

ignem, et ignem fundat. « Procumbit et non pavet ^. » Nec

metu ad fugam adlgitur. «Flrmus constat quasi sllex». »
Qui utique formidini obnoxius non est. « Quodcumque
» videt eliamaltum et sublime perdit'°. » Ut ostendatejus-

1 Job. XL1, 2, —
3. » Ibid. 4. — ' Ibid. 5. — ^ Ibid.— « ij,id.

10, — ^ Ibid. 12. — 7 Ibid. i4. — ^ Ibid. i5. — 9 Ibid, ^ »« Ibi({.

 IX Litsrv JOB. 195

modi besliam draconem es>e lerreslrem, qui iQcidentes

quosque etiam robustissimos atque fortissimos prosternat.

CAPUT XLII.

CONCLISIO.

• Ne faciam tos opprobrium '. »Idest, ne in sordes, et

ang;iislias, in quibus Job yersalur, tos conjiciam. « Nomina
• filiarnm Job : Die>, KesTaa, Kerenfuch ^ )> Dies lucem
significal innuitque simul lcnebras lribuialionum,qnibiis
haclenus Job alllictus fucrat, dissipalas fuisse, alque dieni
l;tlilia} landem ilhixisse. KesTaa hgni genus est,scilicel spe-

rabat diabolus Job vclut hgnum succisum proxinje inle-

ritnrnm, cum repenle conlra ipsius expeclalionem, spes ct
salus pereunti affulsit. Kerenfuch cornu conver^um inler-
prelamur, quod sic exponimus. ^ iJcbalur diabolus suum
extolisse cornn, quando bealum Job depressit, dejecilque
in sterquiHnium. Ast idem dcjectus, prostratusque fuit,

cumDcus,mutata Telificatione.. Jobum ad locum unde de-

ciderat, rcTCxit. Mox scriptura refert Job omnia sna prae-
ter hberos in duplum aucta a Dco rccepisse : patet ergo
eliam Tif.-e spatiura pariter illi fuisse duplicatum. Si crgo
ea calamitate defuncto ad centum seplur.ginta aunos vila
producla fuit, reslat eumdem usquc ad finem tentallonis
quinqoc eloctoginta annos Tixisse, dimidinm ncmpe summaj
annorum centum sepluaginta. Quia si supputenlur anni
quinque et ocloginta cnm annis ccntum ct septuaginta, ia

summa coUiges annos duccntos et quiaqnaginla quinquc :

' Job. XL1I5 S. — » Ibid. li.

i5.
I(j6 S. EPHR.EM SYRI

Scriptiira vero Job vixissc annos duccntos et quadpaglnta

octotestalur. Ergoilliseptem qui non referuntur in summa,
anni tenlationis fuere. Et merilo quidem praelermissi, ut
quimorti, quam Yilaj propiores essc viderentur.
 S. P. N. EPHRiEM
SYRI.

COMMENTARIA IN ESAIM PROPHETAM.

V>\V\^\V>V\N\\\\V\VV\V\AV\\V\XVVVV\\\\\\\\V\\\V>V\\VVVW>V\>VV>VV\VV\V\XW>V\\VV\VVVV\\V\>

ARGUMENTUM.

Cla.ruit EsaiQS prophcla sub regibus Jiida Ozici, Joa-

tbam, Achaz et Ezccbia. Ejusquc vnticiniorum prtX^cipua
argumenta sunt, cnptivilas Iribuum Rubcn, Gad, et dimi-
diae tribus Manasse, anctore Teglathphalasarc Assyrioruni
rege. Et occasus regnorum Samarirc et Juda, quorum alle-

rum Assyrii sub Salmanasare exciderunt, sub Nabuchodo-

nosore alterum Babylonii. Cseterum etsi tres isti reipublicar

Hebraeorum eversorcs, eo, quem

temporum ordine
dixi,

Juda?am invaserunt, Esaias tamen ab uUimo bello, quo

Judaei a Chaldaeis victi Babylonem migrare compulsi sunt,
prophetiam inchoare mahjit; produxitque ad ea tempora,
quibus Judfei babylonica servitute exempli, et in patriam
remissi, Jerosolymam instaurarunt. Quas prophetiaj pars
eliam barbaraj gentis Gog cladem et interitum tangit.
Esaias itaquc populi sui dcportationcm et miserabilem ser-
vitutem dcnunliaturus, Iris^tc valicinium his auspicatur
verbis.
 :

198 S. EPHR.E31 SYRI

(WXiWWVN VVN WAX/VVW^WN iVX^iVyVVWVV^ W\ WS W^-WX VV> W> VVWV\ W\ WV W\ WX-WSVWiVV-^iW^ VV>iV\A

CAPUT I,

« AuDiTE coell, et anrlbus percipe terra '. Quonlam

»

coelo terraque contuentibus tanta Deus in populum suum

beneficia contulerat, recte ambo, rcsque simul ipsorum
ambitu comprehensye cltantur testes scelernm omnium,
quorum idem populus in praesenti judicio reus agebatur.
« Filios educavi, et exaltavi, ipsi autem inique egerunt in

» me '.» Id est, perfidi, ct iniqui in me fuerunt, adeo ut, sus-

cepta impia religione, simulacra mibi anletulerint, sicut
hodie vos, tellus, astra vidctis. « Cognovit bos possessorem
»suum et aslnus praesepe domini sui, Israel autem non
» cognovit me et populus meus me non intellexit ^. » Bos
Israelitas designat, asinus Juda^os ut qui magis vecordes
videbantur etbardi, quo amplioribus affecti fuerant bene-
ficiis similem porro hominum
Deo defectionem alias ex- a

pressit Scriptura illis verbis: « Omnis caro corruperat viam

»suam ^. Vse semini nequam, filiis corruptis ^. » Quos scIU-

cet malae artes, et perditi mores corruperunt. Neque hoc,
inquit, paucorum vitium fuit, patres quippe et majores,
communicato cum filils et nepotibus errore et scelcre, ab
ofTicio et virtute discesserunt. Utque ostendat quibus praj-

cipue flagitiis a recto et honesto exorbitaverint, subdit

« Quia dereliquistis Dominum et exacerbastis Sanctum
» Israel ^, » cum deos commentitios, et vanas imagines ado-
rare et colere vos minime puduerlt. Omne caput dolori,
»et omne cor moerori ?, » Id est, omne caput dolet, etomne
» Esai". 1,2. — * Ibid. — 3 Ibid. 3,-4 Gen. vi, I2. — « Esai".

j, 4. — « Ibid. — 7 Ibid, 5.
 IN ESAiAJI PHOPIIETAM. I99

cor moeret vicini iitiquehostis impressionem formitlnns,et

servitalismalnm,inde secuturnm, perhorresccns. « A planla
Dpedis usque ad verticem capitis non est locus firmus '. »

Incidcns namque undecumque calamitas oppressit univer-

sos : adeo ut ducto censu ab infmiis plebis ad summos tri-

buum principes, nuUus sit, qui pro merito non vapulaverit.

« Vuhiera et vibices,et ulcera sanie fluenlia *. » Ilis sciHcet

mahs allccli sunt Judrci a sscvissimis dominis, quibus ser-

vire coacti sunt, cnm miscrrime ctedcrenlur, et crudehs-
sime, ndeo ut nec Hceret accepta vulnera alHgarc, nedum
curare. Rursus haec verba rcferri possunt ad vuhiera hicu-
lentiora ghidiis et lanceis inflicta, quac sciHcct notas in cor-
pore rclinquercnt indclebiles, vel significant cacdes paren-
tum, iVatrum ct hbcrorum, nnUa utique artc medicabilcs.
fl Terra vestra deserta ^. » Terra nimirum illa vobis oHm
conccssa, quondam fcracissima ct uberrima, vestra modo
-culpa steriiis et incuUa squalet. « Civitates vestr(e ignesuc-
» censae sunt ^, » iUis ncmpe faces admoventibus ; qui vos ser-

vituti dudum subjeclos in alienas terras abigere decrcve-

rant. «Terram vcstram inocuHs vestrisvorabuntexlranei^,»
id est, advena;, quos Salmanasar patrio solo exactos regio-
iies vestras occupare et obtiaere jubebit. « Secundum sub-
flversionem extraneorum ^. » Id est, vestrse patriae ruina
simiHs fuluracstexcidio Sodomorumqu3s,perditis absump-
tisque habitatoribus, ad horrendam reducfa fuere vastita-
tem. « Et dcrcHcta cst fiHa Sion ut umbrncuhim in vinea
»et sicut tugurium in cucumerario ^ » Omnes Judascc urbes
€t ipsam praecipue Jerusakmi Sionis nominc comprehendit,
quas vacuas pra^dicit mansuras sicut umbraculum in vinca

f ost viudemiam, et sicut tugurium in cucumcrario post

coUectos cucumcres indcque asporlatos. In umbraculo

« Esai. 1, 6. — =»
Ibid. — » Ibid. 7. — 4 Ibid. — ^ ibij, _
« Ibid. — 7 Ibid. 8.
200 S. EPHR^M SYRI

namque et in tugnrlo excubabant custodes,quomm ntlque

opus non est, coUectls perceptlsqne fructibus. « Et nisi

»DomInus rellquias nobis reservasset, quasi Sodoma fuis-

> semus et quasi Gomorrha similes essemus \ » Id est, Jero-

solymae ruina comparanda foret excidio Sodomae et Go-
morrLee, quarum aedificia et cives labentibus coelo flammis
cremoli et absumplifuerunt;nisipropilius Deus, reservatis
ad generis nostrl propagatlonem sanctac sobolls reliquiis,

meritam poenam mltigasset. « Cum venerltis ad videndam

» faciom meam et ad lerenda atria mea '
elc. » Haec et qme
sequuntur,Deus ad populum proloquitur velut actoris per-
sonam gerens, ut adversus eumdem judicio contendere velle
Yideatur. Quasidicat; « Agitedum, arguite me siquidem vos
resipiscenles et supplices a meo conspectu usquam repu-
lerim, aut sacrlficia laudls et confessionis olTerentes des-
pexerim? alque velut hisce potiora postulaverim cruenta
holocausta et Cicsarum bestiarum sanguinem. « Nolite ad-
»jlcere ut alrla Sanctuarli mei teratis in viclimis. Sacri-
»ficium abominabile cst mihi -^.
» IHud, aio, quod mihi
acceptlsslmum esse pulatis, jam tandem minime
discile

placere mihi, quin ct abomlnabile esse. « Non manducabo

»fraudem nec Inclusionem'*. » Id est, oblaliones vestrasnon
suscipiam quacsitas ex inclusione miserorum, quos carce-
rum pedore et aerumnis conficere soletis. « Vota, hoslias,
»sed et solemnitates vestras odi. Cumque expanderitis ma-
» nus veslras, avertam oculos meos a vobis ^. » Quasi dlcal:

« Etsifortemalorum incumbentium pondere pressisuppli-

ces manus ad me tetenderitis, meam pacem opemque ex-
petituri supplicantibus utique avertam mentem, « Quia
»manus vestrne sanguine plenae sunt ^, » cruore scilicet

infecliB Prophetarum atque innocentIum,quos imniani sce-

» Esai. 1, 9. — ^ Ibid, 12,-3 ibid, i5, — ^ Ibid. -^ i Ibid.

i^j i5. — ^ Ibid.
 IN liSAiVM PI\0P1IETAM. 2dl

lcre Irucldastis; Illo niinirnm, qnem fndislls, sanguine, hand

dnbiis signatnrnotls mystcrlnmsacri illins sangninis.quem
olim fusurl estis. « Lavamini, et mundl estote '. » Eluite,
inqnit, non corporis sordes, animum deturpant,
scd, qui
mores exnite, et cogitate me omnlum actuum.vestrorum
praesenlem adesse teslem. « Et si fuerlnt peccata vestra
» sicut coccinum, sicut nix dealbnbuntur '. «Nempe lana
mnrlce tincta anlmum designat vitiis sceleribusque infec-
tum. E contrarlo nix nltoris et pnrltatis symbolum est.

Dealbabunlur slcut nix, quasi dicat : « Peccatores hyssopo

mlserlcordli^e mecc aspersi nivis candorem induent. « Quas-
» rite judiciumet benefacile oppressis \ » quos scilicet vos
judlces h^rgitlonibus et prcemils corrnpti, ruinsc, qua op-
prcssi sunt, subdidlstis. « Judicate pnpniis, et dcfendite
• vlduas ^.)) Vindicatc, inquit, juva pupillorum, et viduarum
causas cognoscitc, quarum qucrelas audire hactcnuspiguit,
eo quod nulla miscris suppelerent munera, qu?e vobis in
ejusmodi quaestum intentis, ofTerrent. « Et venlle, causam
• istaminternos disceptemus^.)) Quasl dicat; «Yerumtamcn
si, mutato sensn, slatueritis posthac judicia vestra ad recli
legem exigere, alque orphanorum viduarum voces
et

haudquaquam fastidire, cTum vero accedite ad me, orale

» etpetile,et ego exaudiam vos,dicIt Dominus,et bona tcrne
»comedetIs ^, » sicut in lege Deus vobis promlslt. « Quod
))si nolueritis obedire, gludius devorabit vos 7, » gladius
ncmpe Babylonlorum. « Quomodo facta est meretrix civi-
» tas fidelis,qu8e plena fult judicio, et justitia pernoctavit
»in ea^! » Propheta admlrabundus ejusmodi erumpit vo-
cem. Mlrabatur slquidem quo tandem maleficlo factum
fuisset, nt civllas pudica in scortum degenerasset. Civltas
lidelis, civitas judicii et justiliae, qualls sub Davlde fuerat,

•
Esai. 16. — 2 ibld. 18. — 3 Ibid. 17. — -*
Ibid. ^ 5 jbij.
18. — ^ Ibid. 19. -r 7 ibid, 20, — .
8 Ibid. 31.
202 S. EPHRJIM SYRI

modo suh ultimisregll)ussicarlls,et homiciclis referta esset.

« Argentum tuum viluit '; » ex illorum utique nequitia qui
falsato typo illud depravarunt. « TaLernarii tui miscent
» aquam. Principes tui perversi et socii furum ^, » iliorum
utiqne, qui monetam adulterant et aqua vinum diluunt.
« Et feslinant exigere fcenus ^. » Id est,assectantur turpes
quaestus, et instant, et urgent, ut sibi aliquid reddatur ab
ilHs, quibus nihil dederunt. «Yindicabor de hoslibus meis,
»et ulciscar de inimicis meis ^, » Id est, a principibus hos-
libus meis poenos acceptarnm injuriarum reposcam; nec
impunitos dimittam inimicos meos, caupones ulique ini-

quorum principum partiarios. « Et convertam manum

» meam super te ^ : » alias a te repetam poenas praeler cala-
mitates, qua? donios Joakim et Jechonias afllixere. « Et ex-
» coquam omnes pcrduelles tuos ^, » bello siquidem victi
victoribus servire cogentur, qui cum pace fruerentur, me
monentem atlenderenoluerunt. « Et auferamomnesiniquos
»tuos : »omncs, inquit, in miscramservitutem Iraham, ne-
mine excepto : nam etsi sub pra^dictis duobus rcgibus dc-
crctam populi deportationem executurus, tenues reliquias
missas fecerim, jam nullas volo. « Et rcstituam judices
» tuos sicut fuerunt a diebus anliquis '. » Id est, quales ex-
titere regnante Davide. « Sion in judicio redimetur ^ : »

in illo scilicet judicio, in quo peccata Bcibyloniorum vindi-

cabuntur. Sive postquam Juda^i defmilum divino judicio
servitutis tempus absolverint. « Et captivitas cjus in jus-
«titia ^. » Captivique Sion dimittentur ob justitiam et me-
rita Danielis et sociorum nec non Zorobabelis aliorumque
justorum. « Confundentur in simulacris, quai concupive-
»rant'°, » proprio experimento docti illa nec sibi laboran-
tibus succurrere nec libertatem restituere valuisse. « Quo-
" Esai. I, 22. — ' Ibid. 23. — ^ Ibid. — < Ibid. a^. — « Ibid.
25,— « Ibid, — 7 ibid. 26.— « Ibid. 27. — 9 Ibid,— «<>
Ibid. li^.
 IN liSAUJI PROPircTAM. go3

»niam sicut tcrcLiiithus dcfliienlibns foliis \ » Compcrient

niuiirum semct omni ope destitutos, ct quovis prossidio

nudatos, velut aiLores cum frondcs aistu torrante dccusse-

runt. a Et quasi hortus aLsquc oqua, cum vapor aestivi solis

» exurit terram '. » Eritquefortitudo eorum adinstarstuppa>.

Fortitudinem appellfit pervcrsam eorumdem vohmtatem^ct
iii ipsn perversitatc obduratam. «Et opera corum ad instar
))scintillarum^,»quae cum stuppam invaserint, necesse est
ambo confestim deflagrare et in cineres abire.

^%>V\Xi\V\VV>\\>VVX\\VVVVV\\V\VVVN'VV\VVVVVXVV'\VV\'VV\V'V\VV^VV\VV'X(V\'\V\'\'V.'V'\i\'\AiV\>iVVX'V\'»(\\'>iVV>

CAPUT n.

« Erit mons domus Domini pra^paratus in verticc mon-

)) lium^ » Montem in vcrticemontium dicit locum, in quem
Isaac adductus,et iLidem continuo jugulandus, integerta-'
men ct incolumis inde reductus fuit. lluncmontem, quem
sequiore aetate David aL Aran JeLusaeo emit, nos hodic Go-
gohham appellamus. In eodem loco, suLlatis aritypicis,
vcrum altare fixum est Lgnum crucis, super quo vera vic-
lima immolata fuit. « Et excelsior colHLus ^. )) Vaticinatur
crucem exahandam fore super omnia gentium numina.
« Et venient gentes multac ct qua3i ent Dominum ^» eumdem
utique adoralurac; quod eliam pra^dixerat JacoL ilhs ver-
bis: Ipsum cxpectaLunt gentes ^. Et gladios suos confla-
«

))Lunt in vomeres ^. » In summa nimirum securilate, ac

tranquIUilaleconslituti,armaLcllica in rustica instrumcnta
mutaLunt. « Venitc nmLulemus in lumine Domini o. » Id

' Esai. 1, 3o. — » Ibid. — 3 Ibid. 3i. — ^ Id. u, 2. — 5 Ihid.

a. — ° Ibid. 5, — 7 Gen, xux, 10. — ^ Egai". ii, 4. — ^ Ihid. 5.
204 S. EPHR^M SYRl

est, in lege Dommi. «Projecisli enlm clomum Jacob. Quia

»repleti sunt ut olim \ » Icl est, pleni sunt iniquitatis, et
doli; tales sunt nepotes, quales fuere proavi illorum in
iEgyptoj vel loquitur de Israelitis Samarise cum Assyrii
eorum terras invasere, et natale solum deserere eosdem
compulerunt. « Et auguria observant sicut Philisthiim % »

ille utique populus, cui prfleceptum fucrat: « Non inveniatur

»in te qui observet somnia et auguria ^, Ingredimini inter-
»ram, et abscondimini fossa humo 4. » Mortem futura ser-
vitute potiorem fore significat. « Et exaltabitur Dominus
» solus ^, » patefacta deorum inanium imbecillitate et impo-
tentia. Nec enim peccatores divina) vindictic subducere
poterunt aut ejusdem impetum retardare. « Exaltabitur,in-
» quit Dominus, super omnes quercus Basan ^, » quarum

robore freti impii homines superbe sese efFerebant. Com-

parat Propheta vana gentium simulacra cedris et quercu-
bus, turribus et simllibus rebus ingentem proeferentibus
speciem, eaque ocyus dissipanda prasdicit ; homines quippe
ejusmodi superstitione occupatos tandem proprio experi-
niento deprehcnsuros nuUum habere numen deos, quos
hactenus coluere, talpas necenim
scilicet et vespertiliones^

ullam opcm afferre potuisse. « Quiescite ab homine cujus

» spirltus in narlbus ejus '. » Superborum hominum arro-

gantlam perslringit, quihus tamen ex levi flatu naribus

haustovitam constare planum cst.

' Esai. iij 6. — 2 ibid. — ^ Deut. xvi, lo. — ^ Esai. iij lo. —
* Ibid. 11. — 6 Ibid. )3. — 7 Ibid. 22.
 IX ESAlAM rnoPHRTAM. 2 05

A\\\\V\V\V\\V\\V\\\V\\V\\V\\V\\V\\\\\\\\\\\\\\\N\\\\\\V\\V\>\\V\X\VV\\VV\V\\\\v\\\\\\v\AVS

CAPUT III.

a EccE Domlnus aiiferet a Jerusalem auxlllatorem et

» auxiliatricem ', » icl est, viros promiscue et foeminas po-

tenliores. « Fulcientem in pane, et fulcientem in aqua *. »

Fulcientem inquit rempublicam laLentem subministrando

esurienlibus victum, et potum silienlibus, cum, sublato
commealu,et exhauslis cislernisa diuturna obsidione, coe-
perit fame sitique civitas laborare. « Et auferet judicem et
Dquinquagcnarium, et senem, et honorabilem vultu '\ »

llos scilicet ordines statuerat Moses, « Popullque rectores

))in tribunos, ccnturlones, pentlcontarchas, et dccuriones
j) distlnxcrat,qui causas audirent et refcrrent ^. » Ipsos modo
Propheta rcprchcndit, suaque dignltate dejiciendos mlna-
lur, eo quod turpes qua^slus assectarentur, et munerlbus
corruptl justlliam prodcrenl. « Et conslituam pueros prin-
)) clpcs eorum, ct derisorcs dominabuntur els, etpuerilltl-
)> gal)unt contra senes simulatio : vuUus eorum arguit eos \ )>

Signlficat justoDci judiclo factum Iri ut qui proprli arbllrli

polcslate abusl constltutos ordlnes confudcrant, Illorum
vicisslm pohtia turbetur, ipsls etlam Invitis. « Et nubcm
iglorlffi ejus Ignomlnla afFccerunt ^. » Innult ignomlnlam,
qua antlqul Israelitie Illam priorem nubem afTecerunt, cum
vitulum sub ea conflarunt : slve recentlorum perstrlnglt
impiclalem qul tabernaculum Dominl in SIlo anlca fixum,
et postmodum in salomonlcumtemplum iilatum simiH cum
dedecore et conlemptu Iractaverant, inductis in domum
'
Esai. III, 1. — 2 lijicl, «« 3 ibjr], 2, 3, — - "^
Exod. xviu, 21 , 2?.,

— '^
IsaV. III, 4, 5, -^ 5 Ibid, 8.
206 S. EPHR^M SYRI

Domlni deorum inanium simulacrls. Bene « Dlcite Justo :

«est. Propler hoc fructus operum suornm comedent S »

illi scilicet qui nubem gloriae ejus ignominiose hahuerunt.
Justum dicit vel Deum, vel Prophetam, sive Justos in me-

dio eorum conversantes. « Proesides populi mei vindemiant

»eum ^ » Id est, cum alter alteri, ut fit, in regimine suc-
cedant, nemo tamen populum non depeculatur et spoliat.
« Et mulieres dominabuntur eis ^. » Vel pr?esidum uxores,
vel fcemina) divinatrices, quae vana illa superslitione vulgi
animos oppresserant. « Popule meus, qui tibi bona nun-
»tiant, ipsi te decipiunt ^. » Tangit sacerdotes impios reli-

gionis desertores, vel prophetas mendaces. « Etvlam semi-

»tarum luarum perlurbaverunt ^ » Trarailes le ad Deum
ducentes confuderunt, falsa dogmata dlsseminando. « Do-
» minus Intrabit in judicium cum senioribus ^. » Sacerdo-
libus, et Prophetls, qui vineam Domini succenderunt.
c Quare nocuistis popuio meo 7?» Quasi dlcat : «Non solnm
vilia concipitls ipsi, sed et in alios infundltls, pUisque exem-
plo quam pcccato noculstis. « Et vultus pauperum confu-
«dlstls ^. » Egentes inopes cum ignominia et dedecore
repullslis, el conturLastis : causa ea una fult, quia nulJa
vobis attulere munern, nec susceptas ex volo sllpes contn-
lerunt. « llumlllabit Dominus vertlcem fillarum Slon ^, »

probrosae servltulis Ignominla. « Auferet Dominus cincin-

»nos earum '" elc. » Omni cullu ornatuque nudabit cum
advenerlt dles, qua illarum superbiam deprhnere Institult.

« Exuet moniiibus, Bysso ", ctc. Meschahnongoto, » id

est, slohs seu vestibus ad imos pedes demlssls. « Quam-
» obrem pro suavl odore, baltels, ac therlstris operlentur
» clllcio, et saccis; imponent capitibus suis Coudeholo *^,

' Esai. 111, 10. — * Ibid. 12. — ^ Ibid. — 4 Ibid. — ^ ibid. -^

6 Ibid. 14. — 7 Ibid. i5. — 8 Ibid. — 9 Jbid. 17. — '° Ibid. iS.
— " Ibid. 19. — '2 ibij, 2^.
 IN ES.UAM PROPUETAM. 207

id est, viltas, quibiis viduae in luctu caput obnuberc solent.

Et scdebunt in luctu fortes portarum ejus % » viri doc-
Irina opibus polenlia prajstanles.

CAPUT IV.

« Et apprchendcntseplem mulieresvirum unum^» Quo-

niam AemincT ,
quibus superbiebant , viris viduabuntur,
seplcncTC muliercs uni viro nubere ma^ent, quam in lanta

lemporumaccrbilale, viduilatiset sollludinis mala sustine-

re.Magnam Itaquc ct communem calamllatcm Solymlla-
rum significat, ut inde manifcsliorem faciat fuluram Messia)
lcmporc, omnium gcntium atquc popuiorum felicitatcm.
« Et crit omnis qui rclictus fuerit in Sion et Jerusalem,
» snnctus vocabitur ^ » Idest, ipsa Jerusalem, pr^eterilis casl-
bus supcrs(es,justitla2clvitas appellabitur, «Etomnisscriptus
» in ea erit ad vitam ^».» Non crit in ea senex, qui non impleat
dies suos. « Et abluet Domlnus sordes filiarum Sion ^, »
quas cx profano ornatu contraxerunt. « Et sangulncm ex-
wpcUct de medio ejus^. «Prophetarum alque innocentium
intcifectorum cruorem deterget : « la Spiritu judlcii, »ea
a?quilale, quam in exercendis judiclis priores populi ju-
dices tenere solcbant. « Et creablt Domlnus super omnem
» locum monlis Sion nubem 7. » Rcportablt in monte Sion
tabernaculum, quod inde migrasse vlsum fuit Ezechieli
curru vcctum cherubico. fstud porro invisibill proesentia

locum obunibrablt, quemadmodum nubcs manlfesta et as-

pectabilis populum in deserlo tegebat. « Et crit in umbra-

• Esai. 111, 2G.— 2 ij. IV, 1.— 3 ibid, 3,— 4 Ibid. — 5 Jbid. 4.
— « Ibid. — 7 Ibid. 5.
 ;

208 S. EHMJf StRt

» culam ab sesta \ » yEstum diclt hostem sicunde ingriierlt

simulque prcTedicIt tabernaculum fore perpeluum populo

perfugium. Ha;c Domini adventu impleta sunt.

^\\V\A\V\\V>\\^\iVV\.A\'V\%'V\A\\^\'V\\V\\V\\(VX\V\^A'>(VV^V^^\/V\\\A(V\>V\^!VV\A'V\V\VVV>\\\lV\\\'VA'V\'S

CAPUT V.

« Hymnum cantabo dilecto meo ^, » quem vlneam suam

ipsi canere justum fuit, populum aio suum. «Yincafacta
»est dilecto meo ^ » Deo. « In terra pingui, » fluente lacte
et melle. « Et excoluit eam, »inopiam ejus beneficiis sub-
levando, et jusla severitate castigando mores. « Sepivit

»eam^. »Lege communivit. » Et plantavit in illa surculos

» generosaevitis ^.» Gonstituit sacerdotes justos,etNazareos.

« yEdificavit turrim in medio ejus^. » Judicum et rcgum
oubernationem instituit.
o
« Torcular item fecit in ea ^, »sa*'

cerdotium et sacrificia. « Expectavit ut faceret uvas^»

bona scilicet opera, « At illa contra slliquas produxil^. »

Mala facla pro benefactis retulit. «Et nunc viri Juda et ha-
»bitatores Jerusalem. Quid est quod debui facere vinccc
» meas et non feci'° ? » Yiros Juda et pra^cipue Solymllas allo-

quitur Propheta, imo Deus per Prophetamcltans utrosque

suorum dictorum testes. « Propter hoc subvertam turrim
«ejus et erit in direptioncm, suflodlam sepcm ejus et erit
«inconculcatlonem ''. » Quandoquidempopulus iste a jus-

tltia et judiciis deflexlt cor suum, turrlm, quam (edificavi,

diruam; imperium,quoddedi, nuferam : «Eritque in dlrep-

» tionem; » victuscaptusque servlet. «SufTodlamsepem ejus,

'
Esai. IV, G. — ^
Id. V, I. — 3 it,ij, __ 4 ibid. 2. ~ ^
m^^ __
c Ibid. — 7 Ibid. — 8 Ibid. — 9 Ibid. — '« Ibid. 3, 4- —
" Ibid. 5.
 IN ESAlAM M\OPHETASf. 209
j)Ct erlt In conciilcationcm. » Lcgem, qaoc Ulam hactcnns
orna^it ct scpsit, solvam. « Et crit in conculcalioncm : »

siias, quas perdile amavcrat, dclicias sibi gravcs et noxias

scntiet. «Etponam illam descrtam ct non putabitur, nec
» arabitur '. » Horrida ct inculla squalebit hoc scilicet ma-
:

lum ipsa sibi oplavil. « Et ascendent in ea vepres et spinoe ',»

peccata scilicct multiplicabuntur, et repudialae legis trans-
gressiones. Necin posterum arabitur neque pnlobitur^. »
«

Nec porro ea, qua solebam, cura rerum ejus satagere per-
gam. « Et pra3cipiam nubibus ne mittant super eam im-
»brem'^. » Prophetis inhibebo , ne ipsis divina responsa
rcferant. Phiviam siquidcm myslice appellat propheliam,
et divinre voluntalis scientiam. Nublum proinde vocabulo
Prophelas apte designat,qui acceplum ccelo imbrem nobis
rcfudcrunt. « Goncrescat, ut phivia doclrina mea^ sllem
juxta i!hid : « Et phii super unam civilalcm, et super aUe-
» ram non j)hiam. Et congregabuntur duac tresque civitates
» ad unam civitatemutbibant aquam, et non satiabuntur^.»
Id est, ibunt civilates aUera ad aUeram ad quaerendum
sermonem Domini et non invenicnt. « Vae qui conjungunt
domum ad domum". » Locupletes et potentiores objur-
j)

gat, qui pauperum domos expllasse minime conlcnti, ipsas

etiam ffides occupare cogilabant sulsque aedibus adjungere.

c Et agrum agro miscent, » aUerum aUero contlnuant, « Ut
»oblineant locum ct habitent soh in medio terrae^, »quasi
dicat : « Numquldloca sohoccupabitis omnia, etiam quai-
cumquc lale palcnt citra et uUra, cilima, extima. « Audi-
» lum est in auribus Domlnii^? » Yenerunt ad aures Domlni

paupcrum gemllus, quorum bona d.Ircpla sunt, propterea-

que contra vos susplrant. « Vaa qui pra^occupant diem, ad
«sectandam cbrietatem, et uUra vesperam moras trahunt
' Esai. V, 6. — 2 iijij. _ 3
ii,ij^ _ 4 ibid. — 5 Dcut. xxxji,
2. — ^ Amos IV, 7, 8. ~ 7 Isai. v, 8. — « IbUl, — 9 Ibid. 9.

xvxv. i4
 »:

210 S. EPHR^EM SYRI

»in noclem, ut aestuent vino^ «Voluptarios taxat, qui ab

jecia divinorum operum commentatlone, cantando, potan-
do dles totos exigere solebant, crgo subdit : « Et ad opera
))Dei non resplciunt^, » calamitates a Deo immissas non
considerant. «Propterea dilalavlt infernus nnimam suam ^,
ut fame sltique confectos absorbeat : « Et aperuit os suum
» absque termino^, » Assyriorumpopulus : « Et ad eum des-

)) cendent gloriosi^,» trlbus Ruben, et Gad, dimidiaque tri'^

bus Manasse. « Et exaltabitur Deus fortis et sanctlficabitur

»in juslitia^. » In justo judicio in quo dlsceptabitur causa

spauperum oppressorum contra opprimenles eos, et di-

repti a dlrlpienlibus vindicabuntur. » Et agni pascentur

» in propriis pascuis '. » Id est, possessionem, de qua dejecti
fuerant, repetent qulcumque a praeterita clade superaverint.
H Et diruta iterumque instaurata comedent advenae ^. »

Prsedla, domosque ab hosle vastata et eversa, atque post-

modum restituta inopes inquilini, non secus ac propria
possidebunt. « Vae qui producunt peccata sua ad modum
))longi funis, el sicut vinculum plaustri dellctum suums. »

Peccanllbus pertinaciam objicit, indeque male ominatur,

quippe qui peccandi consuetudinem protrahebant velut
porrectum in plano funem, cujus jactum cernns non ita

fmem ; adeo illi nec modum nec flnem suis flagltiis aliquan-
do tandemfacturi videbantur, annulo similes, quo pkustra
muniri solent, cujus terminum frustra qua^ras. </ Et dicunt
» Approperet Domlnus opera sua, utvideamus; accedat
cito
» et venlat cogltatio sancli Isracl, et cognoscamus cam *". »

Quod Sanctusmenterepositumhactenusoccuiult jamnunc

pandat, quamque cogitavit plagam hic jam infligat, lucu-
lentam tamen sic, ut intellcctus detur audientibus. IIujus

' Isai. V, 11,— » Ibid. 12.— ^ ibij. 14.— 4 ibid. — « Ibid. —

« Ibid. 16, — 7 Ibid, 17. — 9 Ibid. — 9 Ibid. 18, — '« Ibid.

19*
 '

IN ESAlAM PROPnETAM. 211

locl sensus Idcm est qui illlus : « Vae desiderantlbus diem

j) Doniini '. » Vac qui dicunt bonum malum'. » In cos inve-
hltur qui vaticinia Prophelarum fabulis malillose confictis
infirmare et infringere conabantur. Simul insurgit in ju-
dlces popuh,qui pervertebant judicia, dicentes bonum ma-
lum, ac tenebras lucem. Et quoniam conllnuis htigantium
largitlonibus judlces auxerant opes, simul auxere vitia et
iucessit hbido potandi et crapula. Ideo subdit ; a Vae qui
Dpotentes sunt ad bibendum vinum. Et nocentem pro suis
Dinuneribus absolvunt, et innocentem condemnant^: »
nimirum juslitlam, quse hix est,extinguunt, ejusque decreta
ad partcs tenebrarum inflectunt, judicium pervertentibus
ebrietate, et avaritla. a Propter hoc sicut devorat stipulam
»Hngua ardentis ignis, slc invadentibus flammis consumen-
ilur. Et radix eorum erit quasi vapor et germen eorum
»quasl pulvis palcae .xslivoe ascendet^. » Propheta vaticlna-
lur cos, ob talia crimlna vchit stipuhis ardenti injectns
rogo, ab Assyrio rcge Tcgklhphah^sarabsumptum iii. Sub-
dit itaque : « Et levabit siguum in nationlbus ^ » quo exci- :

tatus rex populum peccatorem in

Assyriorum adveniet, et

servilutem abducet. Porro miUtes ejus « Non defatlgabun-

»tur, neque olTendent non solvent clngulum huiiborum
:

»suorum, neque corrigia calceamentorum ipsorum rumpe-

»tur^. » Isln Deus diserte distincteque relexlt, eademque
fldefl^ectum perducturum se inlerminatur, ut impios Israe-
litas acrius incessat : iisdcmque tafia audienlcs, et mox
contucnlcs, maximopere confundeientur, cum sclhcet vl-
derent Assyrlis, quibus servire cogebanlur, ea ipsabcnefi-
cia collata fulsse, quae ipsi singulari Dei munerc consccull
fuerant in deserto, quando nec vesles sibi a longo usu de-
tcri uec calceamenta rumpi mlrabantur. « Piugitus eorum
»
Amo3 V, 18. — 2 igjjj-^ y^ 2Q^ — 3 11/, j, 3jj 20. — ^ Ibid. a/j.—
5 Ibid. 26.— 6 Ibld, 27.

1/4.
2 12 S. EPHR/EM syri

wqiiasl leonls frenientls/ Et tenentls prseclam ruglet snper

j)COs, qnasl rugitus maris, et lux oLtenebrabitur In caligine
))eorum '. » Fortasse prlma, et ullimaad Deum referuntur,
ut intelligatur idem fremere, tenere praedam, et inducere
teneLras, qul talia praestltlt usus opera gentlum, quae Ju-
daeos postea invaserunt.

^V\AAA(VV\VV\\\^iVV\iVVV\V\\\>VVS\V\\*%\iS^VV\\i%M\VVVVV\A.VMVV<i\\\iVVVVV\\V\/^

CAPUT VI,

fi Resnmlthoc
In anno, qno mortuus cst Ozias rex*. »

loco Propheta suorum vaticlniorum narratlonem eamque a

casu regis Oziae repetit, qui adolere incensum ausus est,

cum Id slbl nec permlssum nec hcltum esse mlnlme igno-

raret ; lex enlm diserte filiis Aaron sacrlficiorum immola-
tlonem seposuit, et caetera sanctuarli officia oneraque levi-

lis discrevit. Regem itaque contra legls interdlctum sacris

immiscentem increpuit repulitque sacerdos Azarlas
sese :

«Non est, aiebat, locus Isle tuus, o rex. d Sacerdotumergo of-

ficium fuit reges commonere, ut Intra llnes a lege praes-
criptos se continerent, et curare ut tribus decimas pende-
rent,Deoque donaferentes statas caeremonias observarent.
Cgcterum Esaias,comperto nefario reglsausu, dicitur incre-
dibill dolore aflectus saccum induisse, nec anlea depo-
suisse, quam a Deo saccum a lumbis
audiret : « Age solve
» tuis ^. » Id porro fiebat, ut Propheta, higubrem Illum amic-

tum deponendo, y^thiopis et yEgyptiis ahquod futurorum

praesagium praeberet quale filiis Israel prasstiterat illum as-

sumendo.Postquam itaque rex lepra coopertus est,perinde

ac si ea totum orbem infecisset, propheticae visiones usque
* Isai, V, 29., 5o. — ^ Id. vij i, — ^ Id. xt, 2.
 IN ESAlAM PROPUETAM. 2l3

nd obltum cessarunt. « Anno, quo moiluus est

eiuscleni

u Ozias, vidi Dominum scdcntemsuper

soliumcxcelsum'. »
Quoniam, ut dictum est, per annos octo supra iriginla
visionesProphetarum Ozia;sacrileg,o ausu, velut interposilo
sipario occultalai fuerant. C^um enim per quatuordecini
annos regnum laudabiliter administrasset, mutatus sacrifi-
candi potestatem superbe sibi arrogare tentavit, cumque
sacerdoticoutradicenlinihilominusresisteret,elephanliaca,
ut supra tactum est, lue in vestigio correptus est. Quo regis
infortunio vehementer contristatus Esaias,in cinere jacuisso
dicitur usque ad ejusdem decessum* Ozia itaque e vivi*

erepto,Deus pium sacerdotum zelum remuneraturus, qui

profanum regem objurgare et repellere non dubilaverant,
eosdemque praeterito casu mcestos recreaturus, Isetissimam
hanc in templo visionemProphclae exhibuit. « Ambitus lim-
jborum ejus implebat templum^ » In hac augusta clarlssi-
maque specie sc Deus Prophetae conspiclendum oficrebat
velut accommodatissima tempori,quando interpolataspalio
annorum fere triginla octo populi laitilia, et sacrorum reli-

gio Ozia) obitu revixisse videbanlur. « Seraphim stabant

»super illud^. » Solii latcra tcgentes, atque summa obum-
branles. «Duabus aliistegebantfacies suas'^, » ut appareret
illos divini solii non modo contuit um sed nec accessum susli- ,

nere, quo audaciam Ozioe damnare visisunt, quitabernaculi

adytainvaserat. Sanctus interealcr inclamitant, ut augustae
Trinitatis mysterium prsedlcent. « Et domus impleta est

» fumo 7 » Seraphim clamant, et domus impletur majestatc

:

gloriae Domini; hoc scilicet olim contigerat eo die, quo

nubis illapsu et obumbratione idem templum consecratum

fuerat. a Vae mihi, quia vir ego sum pollutus labiis ^, » at non
etiam mente vcl animo, sed supremis solummodo labiis.

' Isai. VI, i, — ' IbiJ. — » Ibid, 2. — '^

Ibid. — 5 ibid. 4. —
• Ibid, 5.
2l4 S. EPHR/EM SYRI

«Et 111 medio populi polluta labia habentis ego habito'. »

Inter homines versori cogor, qui ea, quam ipse patior, im-
munditia infecti sunt. « Et regem Dominum viderunt oculi
«mei^, quod quidem immerito mihi conccssum est. « Et
»

» accedens Angehis forcipe ferrea tuHt prunam, et admovit

» ori meo dlcens : Ecce tetigi labia tua^. » Dum Angelus fer-
ausum redar-
rea forcipe altare contingit, Oziaj sacrilegum
guit. Rursus docet dellctorum expiationem non ahunde

quam a divina clementia esse petendam. Postremum Angeli

in ea functioneprocessus juxta arcanum sensum Emmanue-
lem adumbravit, qui corpore ex nobis assumpto apprehcn-
sus est, quando eidem unitus fuit. Eadem pruna labiis ap-
plicata Propheta3 qui utique omnium nostrum personam
gerebat, ejus peccatiim, et immunditiam sustullt.
II. « Et audivi vocem dicentis Quem mittam ^ ? » Fe- :

runt Esaiam antehac accersitum ut rcgem adlret et , ,

commoneret , ancipitem molestamque legationem fuisse

cteprecatum : proptereaque, cum ad praesentem visionem
vocatus fuisset iterum ad slmile officium allegandus, ipsi

simul poteslatem optionemque fuisse permissam ,* et si

quidem ipsi placuiset, legationem obiret, sin minus, recu-

saret. «Et quis iblt nobis? Et dixi : Ecce ego: milte me ^
! »

Adeo qui unum hominem reprehendere dudum nohierat,

idem nunc popuhim unlversum arguere et quantalibet ver-
borum acerbitate inccssere adeo non recusat, ut etiam
Deo nec tum mandanti nec vocanti, se tamen ad ejusmodi
onus ferendum offerat paratissimum. « Vade et dices po-
»pulo huic Audientes audietis et non inteHIgetis, et vi-
:

» dentes videbitis, et non cognoscetis ^. » Propheta Judasos

adpoenltentiam excitare pergit, quam ipsis suadere nititur

tum ex tristibus pra^sagiis disslpatisque per illorum terras

' Isai. VI, Q,y,^'i' Ibid. 8. — ^ ibid, — 4 Ibid. 8.— « Ibid. -

« lbid.9.
 IN ESAiAM PROPIIETAM. 2l5

rumorlbiis, vlclnam capllvltatem aliasque calamllalcs por-

tendcntibus, tum proeclpue cx gravissimis, quae illl eoclcm
temporc patlcbantur, malis; adeo ut nec nlta speculallone,

nec subtill argumentatlone indigercnt, oculls quippe sub-

jectas babebant agendoc poenllcnllai ratloncs et causas,
allasque ellam bcne multas acciplebant ex fama ct audltu,
nectamcnminus certas et Indubitablles, quam sl suls ipsi-
met oculls illas usurparent. CaBlerum quid, ccdo, dlctum
fuerat a Propheta, quod eorum Intelligentiam superaret,
aut ad corum captum accommodatum non esset, ut audlen-
tes, audlta non caperent. Praeterea cum agrorum proven-

lus Inprccsenliquotidielmmlnui atque deficere resque suas

pessum Iri cernercnt, qui fiebat ut vldentcs Ignorarcnt ,

tamen quae vldebantPa Aures suas aggravavlt et oculos suos

oblinivit plce ^ » Non ab alio malum istud passus sed ,

ipse sibl populus consclvit. « Semen sanctum, et sancta

»satio Illlus \ » Scilicet propter Abrabam, vel ex meritis
homlnum justorum inter Jjidaeos figenlium, slve ex digni-
tate ct summa sanctitate divlni Illlus FIIII rjul adhuc occul-
lus cjusdcm populi justorum succcsslone propagabalur.

CAPUT VII.

« AscENDiT Rasen rex Syriai, ct Phaccc fihus RomeH.T}

»rcx Israel in Jerusalem ^ » Utcrquc regl Achaz conjunc-
tis armis bellum inlulerat ,•
re tamcn Infecta inde conva-
sarc atquc recederc coacti sunt, Assyrii rcgis advcntu ex-
lcrrltl. « Et dictum domui David Sociata
est : est Syria cum
»Ephraim, etc. Et dixit dominus ad Esaiam : Egrcdere in
' hal. VI, 10. — ' Ibid. j3, — 3
ij. y^,^ ^,
2i6 s. £PiiR.EM syni

«occursumAchaz luetSarlasubfiliustuus. Etdlcesadeum:

» Noli timere, neque pavitet cor tuum duas islas caudas titio-

» num '. » Ista Juda^Is renunliarc Propheta jubebatur, quando

domusDavid et quac ipsl adhasserant trlbus, intellecta duo-

rum regum Syria3 et Samarlce confcederatlone, atque eorum-
dem de oppugnanda urbe Jerusalem, consilio vehementer
trepidare cttjperunt et velut arbor contrarlls agilata vefilis

flucluarCj dubil cul malo cedercnt. Tum vero ad Esaiam

Dominus dlxit « Egredere, etc. » At enlmvero quoe per
:

hanc occasionem Esaiae dlcta fuere adeo exlmia atque ad-

mlranda sunt ut nil simlle usquam uUus Prophetarum au-
divlssc legatur. Caudas porro reges Syrije et Samariae ap-
pellat, perstringens utlque amborum insaniam, quod cum
universi partes essent ultimtc atquc adeo caudae caput re-
rum Deum incesserent, armisque de principatu cum illo

conlenderent. Titiones pariter eosdem vocat: coctis quippe

h*gnis simlles ambo Deum, qui Ignls consumens est, Inva-
dere, et profligare cogltabant. « Qula caput Syrlae Damas-
» cus ". » Syrlacarum civitatum mater est Damascus, « Et
»Ephraimilicarum Samaria : et post sexaginta quinque an-
» nos dispergetur Ephraim ne sit popuhis ^ » a patrio solo

pulsus, extorrls, exul, Assyrils serviet, « Et dlxit ad Achaz ;

» signum aDomlno^.»
Pete tlbl Postula, Inqult, llbl signum,
simul asslgna locum, ulrumque, quale quale potlssimum
veHs. « Numquid parum est vobis prsebere laborem ho-
»minl ; qula etiam laborem pra^betls Deo meo ^ ? » Adeo,
nec salis est vobis tantum negotll Prophetis exhlbere ut in

Domlnum Prophetarum insur gere vchtis ? Nunc vero ut Deo

in me loquentl molesti esse desinatls « Ecce Vlrgo : conci-

))piet etpariet fiHum; et vocabilur nomen ejus Emmanucl.

Yirgo inquit, conclpiet, etsi cum ipslus vocabulo, et na-

'
Isai. VII, 2-4. — 2 Ibid. 8. — 3 Ibid, — ^ Ibid. 10, 11. —
« Ibid. i3. — 6 Ibid. M.
 7

IN liSAlAM PROrilliTAM. 21

tura pugnare Ista videantur, nempe si sit illa Vlrgo, quo-

niodo uterum gerat? quomodo virgo si gerat uterum,

sit? alque adeo quisnam istud affirmanti ourem com-

modet aut proestet fidem ? « Dominus ipse dabit voLIs

'

«signum '. » Alqui cum dederit, tu, rex, modum ne qua^-

ras, nll enlm Deo dlfliclle : quidquld volult peractum est.

Porro « Emmanuel » Inlerpretamur « Nobiscum Deus. « Bu-

» tyrum et mel comedet » significat magnifica et inelFa- ^

bilia dona a Deo Yerbo per suam incarnationem naturae

humana) communicata, vel Dei legem, quam ipse Ghristus

dixit suum esse clbum, vel dlvina charismata animabus
justls promlssa juxta illud Esaia; : « Ite, emlte, et comedite
» absque argenlo, commutatione vinum et lac ^, »
et sine
qucc proinde negat Job homini hypocritae concedenda.
» Non Itctabltur in divisione flumlnum ac torrentium mellis

» et butyri Anlequam sciat puer ille reprobare malum %

^.

»etc. n Quasi dicat: « Verumtamen prlusquam puer Ille nas-

catur, alque procedenie aetate dlscat boni mahque dlscri-
}nina, rellnquetur terra, de qua in praisenli estis solllcltl. »

Quod quidem mox accidlt, excedentibus ab Judaeorum

dltione duobus pra^dlctis reglbus, nlhllomlnus Propheta
hoc loco preEcIpue de Fliio Marlae loquitur, praedlcltque
Judaeorum genlem desertum iri antequam ifle annos atlin-

gat, quibus mali bonlque difl^erenllam pueri internoscere

consueverunt.Cailerum si Juda^i Evangelio nostro non cre-
dunt, Romanorum commenlarios evolvant, ab illis utique
dlscent eo anno, quo natus
Dominus, ipsorum rempu- est

blicam a Deo derehctam jam fuisse, et Juda3os a Romnnis

subaclos ellam capltntioni eodem tempore suppositos (ulsse.

«Et adslbilabit Domlnus muscis, quae sunt In exlremitati-

» bus fluminum /Egyptl, et vespis, qua) sunt in terra Assur,
'
leai. vai, 14. — » h^-^^t^^ ^5^ ^ 3
jj^ j.^^ j^ _ 4 Job. XX, 17, —
* Isai. TJJ, 16,
 8 »

21 S. EPHn^M SYRI
» ei venient, et requiescent in valllbus Bathot *. » ^gyp-
tios appeIlatmuscas,vespasAssyrIos,qni, daccTeglathpha-
lasare, Israelilarum terras invaserunt et vnstarunt. « In
»die illa radet Dominus in novacula inebriata " ; » Assy-
rium signilicat, quem ira Dei quasi rasorium cultrum jam
tum acuerc coeperat. « Terras qu^ trans Jordanem sunt.
Tribum Ruben innuit et Israelitas cum ipsa fa^deratos, et
in eadem regione morantes. In illa die nutriet homo vac- ft

«camboum ct duas oves ; ct prse uberlate lactis comedet

» butyrum ^ » Futuram post reditum abundantiam praenun-
liat.

CAPUT YIII.

« SuME tlbl volumen grande, et scrlbe in illo scriptura

» homlnis ad accelerandam captivltatem, ad sollicitandam
«praedam^. » Quasl dicat:«Yide ut litteras luculento cle-
gantique charactere pingas, atque adeo lectu minime dlffi-

ciles, nec oculorum aciem fuglentes, hominis idcirco scrip-

tura utere cuilibet hominl nola. At enimvero si Emmanue-

lis nativltas tranquillitatis et publicae quielis praesagium
fuit ;
praedictum enim fuerat, instante Vlrginis partu, mun-
dum alta pace frulturum ; Prophetissse contra pra3gnatio
vicinum bellum porlendebat, Indeque infanti nascituro in-

ditum nomen, «Festina prcedare, accelera captivltatem ^;

latum itaque interest Inter utrumque discrlmen, tum, in

modo conceptionis, tum in indicatione signl. In concep-

tione quldem , illum namque Yirgo edidit, hunc Prophetae
* Isai. VII, 18, 19. — 2 l\)ld, 20, — 3 ijjid, 21. — * Id, VIII, 1.—
« Ibid. 3.
 IN ESAlAM PROPIIETAM. 2I9

uxor : in indlcalione vero , eo quod subdlt Scriptura :

«
Quia
»antequam sciat puer vocarc patrem aut matrcm '
etc. »

Id est, priusquam filius Esaite cam netatem attingat, qua

pueri assuescunt Lalbutire, atque lltubanle lingua vocare
parcnles, venlet Teglathphalasar, et Rasen Damasci regem
inlerficlet ct Samaria; habltatores captivos abducet. Quod
quidcm non multo post, regnante Phacee, accidit. «Quia
»conlempsit popukis iste aquas Siloe, qua3 fluunt cum si-

»IentIo'' etc. » Innuit suave moderatumque Davidicae do-

mus imperlum, quod tamen grave, nec tolerabile visum
decem tribubus ; saivam ergo Assyrlorum dominationem
illis Propheta comminatur, qui suavcm, et a;quam repule-
rant. « Adducct Dominus aquas multas^. » Reges Assyrios
desIgnatTeglalhphalasarem,Salmanasarem,et Sennacheri-
bum, alque eorum milites aquis comparat tum
ipsos, et

proplcr multltudinem, tum quia regiones habitabant irri-

guas. « Adducet, inquit, super omnes fontes illorum'^. »
Id est, Assyriorum copias in lcrras Israelltarum immit-
let, omncmque longe lateque reglonem subigent, et de-
populabuntur agros, et oppida fontes quoque polando sic-

cabunt. Porro fontlum vocabulo puteos etiam, et quaevis

aqusc dulcis conceptacula Propheta comprehendlt. « Inun-
» dablt et Iransibit usque ad collum^, » Assyrius, Judaea
subacta, ipsum regni caput Jerosolymam pelet et pre-
met. « Et erlt celsitudo alarum ejus implens omnem la-
»tiludinem terra3 tuoe, o Emmanuel ^. » Id est , univer-
sam ditioncm Judapcrvadetet copiarum multitudine
Iribus
obruet, ducc Sennacherlbo. « Gommovemini populi, et
»conteramIni: dissipabitur consIHum^ quod Inlistis?, » cu-
jusimprudentlam vobis exitus declarabit. « Loquimini ver.
bum, et non fiet ^. » Id est, quid facto opus sit decernile,
' Isai. vui, 4. — =>
Ibid. 6. — 3 Ihid. 7. ^ 4 ibid. — 5 Ibid. 8.
— 6 ibid. — 7 Ibid, 9, 10. — 8 Ibid.
 ;

2?.0 S, EPHH^JI 8YR1

decreta lamen futilla, nec uUum eiTeetum hablturaj illa

quippe subvertet Emmanuel terrae dominus et custos nos-

» trae. « Sic dicit Dominus ad me quasi apprehendens ma-

»num meam, ut avertat me, ne ambulem in via populi

» hujus '. » Spectant ista tribum Juda, quam proinde promlt-

Deus seab impiorumlsraelitarum moribus avocaturum,

tit

nec commissurum ut eorum vestigiis insistant. « Domi-

»num fortem Sanctum dicite et ipse erit vobis in Sanc- ;

»tuarium'. » Idest, in domum refugii et auxiliator, o do-

mus Juda. « Eritautem in lapidem allisionls, et in sillcem

» ofFensionis ambabus domibus Israel^ » Id est, omnibus
Israelitis, et plerisque Judaeorum, qui adventu et praesen'

tia regis Rasen gestlebant. « Liga testimonium, et obsigna

«legem"^. » Quae sum conlestatus, usque adeo occulta ma-
neant, quoad mea dicta res ipsa probet, et vaticiniorum
veritatem exitus declaret. « Ego in doctrina mea praestola-
» bor Dominum ^ » Ergo vero in proposito et cxpeclatione
exitus prsedlctionum mearum interea permanebo. « Aver-
»tit Domlnus faciem suamadomo Jacob^. » Quam sciHcet
sceleribus vehementer exasperalus punire decrevil. « Ecco
» ego et filli mei, quos dedlt mihi Domlnus in slgnum '. »

At ego interlm, quin et ambo filii mei, Domino istud man-

dante, prostabimus in portentumet prodlgium slc, ut in al-

tero hberorum meorum velut in sua elTigie expressus spec-

tetur Virginis Filius, qul adventu suopacemmundo reddet
Alter vero populo suo denuntiet praestituti temporis fmem
post longas moras tandem aliquando venlsse jamquepropo
immlnere Assyriacam captlvitatem; « Et cum dlxerint ad
» vos : Quaerlte a p} thonibus et a divinis, qui ganniunt et ru-
»giunt; non sunt populus Domlni, qul mortuos de vivis
» interrogant ^. » Hinc porro discant ad populum Dei se

» Isai. viu, 11. — 2 Ibid. i3. — ' Ibid. i4. — 4 lbi(U i6, —
» Ibid, 17. -. f Ibid. — 7 Ibjd, 18,-« 8 Ibid, 19.
 IN ESAlASr PROPHETAtf. 221

nullateniis pcrtlnere. « Transibit per eam et exacerbabit

)) eam » Deus terram populi sui. « Et esuriet, et cum esu-

wrierit, maledlcet regi suo et Deo suo'.» Indeque gras-

sante fame, maledictls onerabit regem suum, eo quod cir-

cumclusus et miserabillter affllctus ab illls non est sublevat us.
« Et suspiciet sursum ^ ; populum Juda resipiscentem desig-
»

nat, Idclrco subdit : «Non exagitabit mcerentcm^ » Porro

Deus tribum Juda in moerore et luctu jacentem aliis cala-

mitatibus divexari minime patietur.

CAPUT IX.

«pROPEUAViT terra Zabulon, et terra Nephtallm^. » Id

est, habitatores terraeZabulonsuis sedibusexcedere, et alio
migrare compulsi, prorectionem maturarunt. Similitertri-
bus Nephtah*, idcirco quia eamdem causam habebat, vasa
coUIgere festinavit. « Et potestas roborata est ^. » Crevit As-
syriorum potentia et amphficatum est imperlum atque fir-

matum. Tempora indlcat Teglathphalasarls qui deccm trl-

buum caplivitatem prlmus inchoavit, atque Salmanasaris,

qui eam consummavit. « Via maris trans Jordanem ^. » Non
oram mnritlmamdeslgnat, sedlsraelitarum terras, perquas
a mediterranels locismarepetentlbus patebatvla, Tyrlisque
et Sydonlls crant confines. Signlficat Propheta Israelltas
ultra Jordanem habilantes cum universa Galilaea Gentlum
in alienas terras transmigraturos, quod quidcm sub Salma-
nasare passisunt, utolimsub Teglathphalasare eorum gen-
lilesloca Irans Jordanemoblinentes. «Popuius, qui ambu-

• Isai. viii, 21,— * Ibid. — ^

n^iJ, ^^, — ^ Id. ix, i. — * jbjj,
— c
Ibid.
 »

222 S. EPHRJIM SYR

«labatintenebris, vidlt lucemmagnani, et habitantibus in

»umbra mortis, lux orta cst eis \ » Hoc vaiicinium in Do
mino completum est, qui in Galllsea, regione praedictis
tribubus altributa, coepit promulgare salulis Evangellum
suamque doctrinam miraculis et slgnis confirmare. « Mui-
»tiplicasti geniem, et non magnificasti laitiliam ^ » Israe-

litarum numerum auxisti, nec tamen Judaeos majori laeti-

tla afFecisli. « Lsetati sunt coram te, sicut laetantur victores

» cum dividunt prsedam ^. » Domus Juda Isetata est casu et

deportatione Israelitarum. « Quia jugum servitutls eorum
» confregisti ^, » filios Israel servltuti addlcendo, qui Judaeo-

rum libertati Insidiabantur. « Slcut In die Madlan ^. » Is-

raelltas scilicet concidisti simlliter atquc Gedeon Madianl-

tas ollm attrlvit. « Quia omnls clamor exaudltus est In com-
»motione^, » Judseis de Israelltarum captivitate sibl gratu-
lantlbus. « Omne vestimentum inquinatum sangulne?. »

Ipse populus Israelltarum proprlo cruentus sanguine, « Fuit

»in combustlonem, et clbus ignis^,» Assyrio ignis instar
in Israelitas incumbente. « Puer natus est nobis, et Fillus

«datus est nobis^. » Tametsi quae hoc ioco leguntur^ non-

nulla ad Ezechiam pertineant, sunt tamen multa, quae in

illum nullo modo quadrant, sed et ilia ipsa, quae ad Eze-

chiam referri possent, juxtaarcanum et mystlcum sensum
ad illius Domlnum ex ejusdem stirpe nascilurum tradu-
cenda sunt. « Et vocatum est nomen ejus ; Admirabilis '^
In forma quippe hominls apparuit, qui verus Deus. « Gon-
» siliarius, Deus fortls saeculorum ". » Testatur Propheta Fi-
llum natum datumque nobls Deum esse saeculorum, prae-
sentis quidem uii ejusdem opificem, et rectorem, cujus
consilio hulc mundo provldetur, ut inconcussus eat, cujus

» IsaX. 2. — 2 Ibid. 3.— 3 Ibid. 4 ^ U^icl. 5. — « Ibid. 4. —

« Ibid. 5. — 7 Ibid. ^ 8 ibid. — ^ Ibid. 6. — "^ Ibid. —
«' Ibid.
 »

iN ESAlAM PROPHETAM. 225

et nos spirlla vivimus; futuri ejusdem rcgem, autem velut

ju(licem,et h(EredItatem rellcltatemque Sanctorum. «Prin-

» ceps pacis"\ » Islud ad Ezechiam trahl posset attenla ejus-

demmansuetudlncpacisquctuendaestudlo. «Multlpllcabllur
«Illlus imperium'^. » Innult annos Ezechiae adjectos et pro-
ducta Dei beneficio vlta) spatla. « Et pacis ejus non erlt

» finis, » hoc Domlnl proprlum est, et In eodem impletum.

« Super solium Davld et super regnum cjus ^. » Sedeblt in
throno Davld, non in enim justuset pius
solio Achaz; ille

juste pieque reguum administravit; iste malus pessime in

prlnclpatusc gessit. aUtordlnet illudet stabiliat in judicio,
et justitla''». » Quod pratslitlt Davld ex aequo et justo con-
ccssa poteslate usus. « Usque in semplternum^ » Loqultur
morcfaustaapprecanlium juxtaillud: «VivatDominus meus
»rcxin sempltcrnum. Zelus Domlni fortls fecit hoc^. »

Ihec poslrcma, si superiora ndEzechlam referas, spectant

Phllisloeos,qulbusdlclumest : «NelselerisPhillstaeaomnls 7.

»Et dlcunt ( Ephraimitae ) lateres projiciamus, et dolemus

»Lipides, succldamus sycomoros et cedros plantemus^. »
Quorsum isla ? nempe ut aedes extruant sibi amplas et mag*
nificas. « Et devorabunt Israel toto ore^. » Teglathphala-
sarem, et soclos innult Ephraimilicl regni eversores. « Et
» corroborabit Domlnus trlbulantcs Rasen super cum '''
:

quem dlcebant suam spem et salutis sua3 proesi-

Israelitaj

dium, «Et adhucmanus ejus extenta " :» quandoquidem in-

cltablt in illos SalmanasaremTeglathphalasarls comparem
et socium. « Et populus non est reversus '^ » visque adeo
donec pcrcussus est : etiam altera vlce a Salmanasare, a quo
vastata est Samaria et incolse in terras non suas migrare
compulsi sunt. « Et disperdldit Dominus ex Israel caput

* Isai. IX, 6. — > Ibid. 7. — 3 Ibid. ^ * Ibid. — « Ibid. —

« Ibid, — 7 Id. XIV, 27. — 8 1(1. IX, 10. _ 9 ibid. 12. — '» Ibid, jj.
— " Ibid. la. — «'
Ibid. j3.
2s4 «. iPnn^M sYni

» et caudaiii * ; » judlces et magislraius, quos Deus ipsis

prsefecerat, et prophelas mendaces, quos sibi ipsi invene-
rant. Beatum dicebant populum meum seducentes et
«

» submergentes eum ^ » Impios sacerdotes taxat et pseu-

doprophetas, qui populuni vana religione et falsis praedic-

tionibus circumveniebant, suaque nequitia in babyloni-

cum carcerem postmodum tandem detruserunt. « Propter
»hoc super adolescentulis ejus non laetabitur Dominus, et
wpupillorum ejus non miserebitur ^ » Sed in potestatem
hostium omnes venire permittet, a quibus juvenes neca-
buntur, impuberes pupilli perpetuse servituti addicentur.
Quoniam omnes protervi, et improbi sunt^. » Exceptis
justis hene paucis, qui lamen populo impiopermixti eadcm
etiam calamitate ruinaque oppressi sunt, de his ergo suh-
dit : « Et convolventur Electi fumo ^, » communi clade, uni-

versum populumpessumdatura. «Succensum est peccatum

wsicut ignis^. » Peccnlores tamen sequetur et comprehen-
det vindex poena in ira furoris Domini. « Et succendetur
» in ramis saltus '. » Sallum vocatpromiscuum vulgus, ramos

viros animi corporisve robore praestantes et juvenes stre-

nuos bellatores.

CAPUT X.

I. «V^ scrutantihus scrutalionesfraudulentas^,» qui Dei

judicium detreclantes caplionihus argutiisque liligantes im-
plicant et morantur, «Ut suhvertant judlcium pauperis^,*
iniquas sententias ferendo pauperum prseserlim in causis.

» Isai. IX, 14. — » Ibid. 16. -- 3 Ibid. 17. — 4 Ibid, — 5 Ibid.

18. — « Ibid, - 7 Ibid. — 8 Id, X, 1. — > Ibid, 2.
 5

IN ESAIAM PROPHETAM. 2 25

« Ut depriTclentnr jiicllclum humlllum popnll mel', » mu-

nera a litigantibus prcTcIpuc tenuioribus exigendo, judicla-
quc lucrls prosilluendo. « Quld facletls In dle retrlbutlo-

• nls^? quando domus Juda cogetur scelerum suorum

»

poenas solverc. Quld facietls, Inquam? «Ne curvetlsgenu

nsubter vlnctum et cadatls sub Interfectos ^. » Quasl dl-
cat : «Nlhil facletls, sed Assyrll vos quasl vlnctos, qulbus
omnls potcstas vngandi adempta est, et quasl Interfectos,
quos vlta rellqult, pesslmis desplcatos modis habebunt et
vinculls tenebrlsque mancipabunt. « Vaj Assyrlo ; Ipse est
» popuhim implum rnlttam Ilhmi
vlrga furoris mel. Gontra
»et conlra populum Iracundum mandabo Illl » Furorls ^*.

suivirgamet bacuhim vocat Deus Assyrlorum regem; ejus

qulppe opera et armls utebatur ad perdomandam populo-
rum prolervlam et insoleullam, Judngoruin porro gentem
popuhim Impium et iracundum appellat tales quippe Jii- :

dael erant Impil scilicet adversus Deum, et in fratres suos

Iracuudl et contumehosi. a Et caplet captivitateni et rapiet

wpraedam'', » his nempe malis castignnda Judaeorum fuit

impudentla. « Dlcet Assyrlus : Ecce Gharcamls, » quam

non cepl,aeslimabltur mihi « Ut Galano, » quam expugnavi
et dirui. « Eritque mihl Emath, oqUtC huc usque resl^tit,

«UtArphad, o qu?e uUro portas aperuit : Item « Ut Damas-

» cus slc Samaria^;» lantique mihi erll Jerosolymri Del sui
praisidio etprolectlonl confidens, quanli duae Illae clvitates
suisollmsuperbaislmulacrls, quasnihilominusmeisubegere
majores. «Ergosicut fecISamarla;, sic faciam Jerusalem?,»
quajcumque a corona noslra et noslro Imperio acta sunt
conlra Samariam, agam ego Sennacherib adversus Jero-
solymam. « Delude cum compleverlt Domlnus omnla opera
» sua in monte Slon^. » Id est, postquam Domlnus Assyrio-

' Isai. X, 2. - 2 ii,ij, 5^ _ s

ii,ij ^^ _ 4 Ibid, 5, 6. — « Ibid.
— ^ Ibid. 8, 9,— 7 Ibid. u.— • Ibid. la.

XXXV. 1
 »

^36 $. £PHK^M SYRI

riim ferro quasi fuste caeciderit omnes Judaeae urbes, illas

qiiippe rex Assyriorum Sennacheribus cepit et subjngavit,

Solymitarum vero diripuit et vaslavit agros, civibus ut in

summo discrimine trepidantibus. « Visitabo super fruc-

»tus cordis regis Assur ^ » Idest, tum vero inquiram cogi-

laliones rrgis Assyriorum, « Et super gloriam altitudinis

«oculorum ejus^ » At quse sunt res, qui duces, quse co-
piae, unde illi tanta oris oculorumque contumacia atque
insolens oslentatio? Ait enim : « Ecce principes mei simul
preges sunt. Quasi nidum omnium regum ditiones reperit
Dmanus mea ^ » orbem universum velut unius aviculae ni-
dum nullo negolio in meam redegi polestalem. « Et sicut
» congregantur ova ab ave relicta, sic universam terram ego
» congregavi omnes populos ad ununi junxi ju-
''^
» Id est,
gum meoque parere imperio coegi. Nec in tanta dynasta-
rum regumque multitudine extitit, « Qui attolleret pcnnam,
»et ganniret^ » Sic omnes genles subegi et diripui ?Haec
quidem Assyrius cogitabat, ac de se superbe pra^dicabat.
Ejus tamen fastum Propheta retundit severa objurgatione.
At enim, inquit, nec securis, vel serra, aut virga gloriatur
conlra eum, qui securi secat, qui serram trahit aut virga
caedit : quare nec teipsum insolenter efferre adversus eum
tibi fas est, qui te ad istam fortuna3 alque gloriae ahitudi-
nem evexU ut dicas : «Meis ego viribus et sapientia populos
a suis linibus avulsi, quove libuit IransUili. » Haec tamen rex
ille gloriosus cogltabat, et garriebat, sed ipleriiii caedebat,
secabat: Dei juslitiam blasphemabat, exequebalur tamen.
«Et suscitabit supcr eum Dominus Deus fortis Schavtho.
Id Virgam jnxla plagam Madian in monte Oreb^'. »
est, «

Non eam intelligit cladem, qua Madianitae a Gedeone at-

triti sunt, sed aliam ista anliquiorem, quam Mosistempore

' Isai, X, 12, — » Ibid. -- » IWd, i4. -. '^

Ibid. — * Ibid, —
« Ibid. a6.
 IN E6A1AM PROPHETAlf. 227

ah ebdexn Jsraelitis acceperunt in campis monii Orcb suh-

jecli*. « baculum suum in via w£gypti *. » Sen-
Kt JevaLit
nacheribus JudaBa digressus, /Egyptum invasit, eaque
debellata, iterum in Judaeam reversus est, dumque Jeroso-
lymamexpugnare cogitat, caesis ab Angelo copiis, in Assy-

riam se recipcre coactus est. « Et corrumpetur jugum a

ifacic olei'. » Olcum appellat ipsum regem Ezechiam sa-

cro oleo inunctum, praedicitque Assyrios ab eotlem profli-
gandos. « Veniet iu Anath, et transiblt in Magron^ » loca
-enumcrat per qua? Sennacherib Jerosolymam cogitans
transiturus erat. « Et apud. Machmas reliquit vasa sua^, »

sarcinas et impedimenla. « Transibit ad, vadum Gabaa

))locum diversorii nostri^. » Persequitur iter Assyrii Jero-
solymam contendenlis, loca quocdam amoeniora et com-
modiora commemorans, in qulbus castra metaturus erat.
« Trepidavit Raraatha, et Gabaa Saiihs fugit^. » Significat

obvias quasque civltates Assyriorum irruplione exterritas

alio migraturas. « Hinni voce tua fiha GaUim 7. » Fortasse
ipsum Assyriorum exercitum inlelligit, hinnieiUium hoc est
cpinicium canentium deque devlclarum gentium popuU-
que judaici captivilale sibi plaudeulium. « Attende Lais^. »

Id est, cogita sociarum urbium excidium. « Tuque Ana-r

»toth9, » estosollicita ne quas vicinae civitales passae sunt,

calamitatesteetiam involvant. «Elongavitse Medemena^",»

legatorum Assyriorum colloquium non ferens. « Et habi-
)) tatores Gubin confortati sunt ^\ » Vel ipsam Sion designat
de qua alibi dicitur : « Cogilabunt conclusionem super
nvinctum in Guba '',» aut aliud ccrte oppidum eo nomine
notum. a Post diem in Nobe stabit '^» Assyrii progressuni
signincat, et cladem et fugam statim. « licce Dominus

» Isai. X, 26. — » Ibid. 27. — > Ibifl. 28.-- ^ Jbid. — « Ibid. ag.
— «Ibid.~ » Ibid. 3o.— « Ibid.— Ibid.— /° Ibid, 5j.— «' Ibid,
— i' Id xxiv, 92, — i' Ibid. 03.
 2 28 S. EPHR^M SYRI

))Deiis dejlciet gloriosos iii fortitudlne S» id est, exerci-

Inm Assyriorum. « Et Libanus cum gloria sua cadet'. »

Id est, Assyrius cum suis copiis occumbet.

CAPUT XI.

I. (r Et egredietur virga de slirpe Jesse, David, et surcu-

»lus de radice ejns ^. » A poslremis filiis ejiis, qui fuerunt
consangtiinol Josc^jdi et Marin?. o Kl rcquiescet super illum
))Sj)ititus D<'i, •> ab utcro, ct a Jordano. « Spiritus sapien-
))tiae ^. » Id esl, illud : « Mitabaulur Judsei dicenles :

» Quomof^o liic lillcr-js scil, cum non didicerit^. i Spiritus

» rorliludiiiis^, »virlulum ^^l niiraculorum. « Non sicut vi-
» dent ocrdi * jus, judicabil ' » quia idem Deus est,qui occulta
nostra, sicul maniie.tfi intneiur. « Judicabit in verilate
«pauperes, et in aequilule inopes^ » In die magna revela-
lationis su?e«Pcrcutiet lerram^. »In fine impios hiibitatores

terrae condemnabit, et addicet flammis jndiciali seutentia

ab ipso pronuntianda. « Habitabit lupus cum agno '° » intra

sepla Ecclesite. « Et pardus cumbaedocubabit,» in baptismo,

'
« Et vilulus et catulus leonis ac taurus simul pascentur '. n

Sapientes, et vafri atque crudeles, simplices, et infimae sor-

lishomines uni prsedicationi evangelicae auscultabunt, et
cbsequentur. « Et puer parvulus minabit eos ". »Et pastor
simplex sicut puer parvulus ducet illos. « Leo sicut bos co-
3 medetpaleam '^ » Quia justi pariter et peccatores vescun-
tur corpore vivo, quod in altari est. Quamobrem artem
'
Isai, 55. — » Ibid. 54- — ^ Id. xi, i. ^ ^ Ibid. ?. — ^ ibid.
— ^ Joan. vu, i5. — 7 IsaL xi, 2. — * Ibid. 5.-9 Ibid. 4- —
«^»
Ihid, ^ '» Ibid. 6, -^ '* Ibid. — '.^ Ibid, 7.
 IN liSAlAM rAOPIlETAil. ^*>f^

bcllicaui, ciii assueverant, faslidient, scienliam suam purai

doclriiicT finibus circnmscribent. « Ludet inlanscum regulo
»et in foranien ai-pidis millet nianum suiim avulsus ab
Dubere'. «PraEuicit diabolum a simplicibus proculcandum,
puerisque rudimenta discentibus ludibrio fulurum. « Et
jrcplebitur terra scientia Dei sicut aqucc multa3 ope •

rientes mare". » Sicut amplos maris sinus aquis operiri

cernimus, sic mundus universus veri Dei cognitione imbue-
tur. ft Et erit in die illa radix Jesse, qui stat in signum populo-
«rum^. boc ad Ezechiam Davidis nepolem referri
» Etsi
posse videatur, planissime tamen in Dominum per omnia
quadrat, quandoquidem ipse datus fuit gentibus in siguum
redemptionis et in vexillura spei ac salutis. Subdit ergo :

« De ipso genles disquirent ^, » id est, ipsum diligenler

quaerent , inventumque provolutce ad pedes adorabunt.
Rursus, disquirent, id est, quairent ab illo, qunc sit voluntas
Dei beneplacens. Ad Ezecbiam simililer trahi possunt quoe
supra leguntur : o Et spirllu labiorum suorum interficiet

» impium^,» is nempespiritu labiorumsuoruni,idest, preci-

bussuisAssyriorum copiasca*ciditetdissipavit. Ilem quae se-

quunlur:« Et erit justitia cingulum lumborum ejus^. »

Quippc qui in colenda Davidem avum suum imi-

juslitia

latus fuerlt. « Et non nocebunt in universo monte sanclo

«meO', wpacein Judscis pricdicit cum finitiinis gentibus, et
cum suis, qui ab ipsis defecerant. fterum alio modo expo-
nuntur illa verba. « Qui stat in signuni populorum : » Ut
gentium ad Christum conversionem significcnl, optimo
cohtTrent, quae sequuntur : « Et de eo gentcs exqulrent, »

ut nimirum novi pracccploris assoquanlur doctrinam. « Et

)) rc(|uics ejus gloria^ : wrrfjuiom a Chrislo suls promissam
significal : cum scillcct Chrisli vcstigiis insislcnlcs vitam

' Isai. XI, 8.— 2 Ibid. 9. — 3 ihid. 10. — -*

Ibid. — ' Ibid
— « Ibid. 0. — 7 IbiU. y, — » IbiJ. 10.
 »

adO S. EPHRJJM SYRI

inlerint Immortalem tnnc enim vero

: slola gloria3 et decorls
amicti atqne in illa omnium deliciarum sedelocati perpetua
et plena pace potlentur.
II. • Adjiciet Dominus secundo manum suam ad possi-
»dendum residuum populi sui'. » Hsec vel ad prjeterltam
pertinent omnium Israelitarum ab /E^y\yU) liberationem,
vel ad securitatem et pacem civitatibus Juda, fugato Senna-

cheribo, reddendam vel potius ad duplicem eorumdem

;

Judaeorum a Babylonica captivltate reductionem : partem

enim alteram Zorobabel, alteram Esdra scriba inde in
Judaeam diversis temporibus reduxerunt, ad possidendum
populum suum. Unde?«Ab Assyrla videlicet, et ab M-
»gypto, et a Phetros, et ab yEthiopia, et ab ^lam, et a
» Sennaar, etab Emath, et ab insulis *. » Hisce planeconsen-
tiuntilla: aFugiteaterra aqullonis, quoniam inquatuor ven-
» tos coeli dlversi vos, diclt Domlnus^. Et levabit signum in na-

Dtlones^. i>
Ab idololatria avocandas et ad verlDel cultum et
adorationemconvertendas. «Et congregabltprofngoslsrae],
»et dlspersos Juda colliget a quatuor plagls terrae ^ «Hic
recole illud: « Non veni nisi ad oves, quae perlerunt domus
»Israel^. Etexercent terram in humero Phllistllm ?. )>Sen-
sus est : congregatis profugislsrael et dispersls Juda, atque
in propria ditione constitutis se subdent finltlm^e natlones :

tum qula illorum beneficlo babylonlcae caplivitatls calenas

exuere et natale solum repetere concessum est ; tum qula
eorumdem opera communis hostis Gog profllgatus fuit et
dissipatus. « Et percullet Dominus linguam maris ^gypli^
Hoc acclpiendum vldetur vel proprie de scissione marls,
vel de ilHs quinque primariis civltatibus llngua Chanaan
loquentibus, quas praediclt pariter reducendas suisque gen-
tlllbus consoclandas. « Et levablt manum super fluvlum et

* Isai. XI, 11. — 2 iijja. „ s

Zach. ir, 6. ~ ^ Isai. xr, 12. —
5 Ibid. —. s Matlh. xv, 20. — ' laau Xi, i4. — * Il^icl. 10,
 IN ESAlAM PROPHETAM. 2?!

»perciitiet illum in septem rivis, ita ut Iranseant per illum

DcalcQpti '. » Quoniam iiirirmandum erat decretum regis
Bab} lonis, Judaeos inhibcntis quominus in patriam redirent.
Sic enimvero Judaeorum manipulus cx vagis et proliigis
collectus fluvium pede sicco fidentissime trajicere potuit,
eorum republica omnes simul in
qui paulo ante florenle
unum coenntes agmcn ChaldiEorum impetum minime sus-
tinere, nedum infringere valuerant.

'\\>\V\\\>\\\\\\VV\\\>\\>V\\VV\VV>VV»VVVVVVVV>\fVVVV\(VV>V\>\\/VVVXVV^VVXV\^iV\^VVVWVW%V\'\\V\

CAPUT XII,

« CoNFiTEBOR Domiue, quoniam iratus es mihi ;

libi,

» avertisti furorem tuum, et consohitus es me'. » Id est, mi-

sertus es nostri, mitigasli iram tuam alque dolori noslro

pariteret oxiio finem altulisti. « Haurietis aquas defonlibns

wsnlulis^. Id est, verbum Dei de ore sacerdotum cumgau^
dio animique voluptate audietis. Fontibus ergo sacerdoles
comp.iral. « Quia niagnus est, qui est in medio tui, ipso
«estSanctus Israel ^*, » Quonlam magnus est ille, cui placuit

redire ad te, atque in medio luihabitarefactusEmmanuel,

id est, aNobiscumDeus, »ideo exulta ct lauda quce babilas
in Sion, quia fecit tibi magna, qui magnus est.

* Isai. XI, i5. — 2 id. xii, 1,— 3 ii,id, 5. _ * ibid.

 232 8. EPIIRJIM Stlil

CAPUT XIII.

«OiNusBabylonis. Supermonlesplnnos levate slgnum\ »

Id est, evocate ^lamilas et Medos. « Visitabo Sanctuariiim

»meum% willud enimvero, quod tu Babylon, regnante Se-
decia, prostravisti, proetereuntimii pedibus proterendum.
Vox fremitus in monte', » regum scilicet ^lamilarum et
«

Medorum bellum parantium et expedientium arma. « Bel-

1 latores venient de terra procul 4. » Ex provinciis Medormn

et Persorum. « A summitatecoelorumDorainus^. »Dominus

huic bello aderit ab urbe Jerusalem,vel potius proprie ab ipso

coelo. « Quamobrem astra C(jslorum et virtutes eorum non
i-expandent lumen suum^. »Hic vel ChaldcTos comparat
luminaribus, vel polius significat ipsa sydera Chnldaeis lucis
conspeclnm erepUira. « Et occidct sol in orlu ^. » Ilaec
porro dicuntur ad retundcndam Bnbylonioruni arrogan-
tiam et fastum, ut qui existimarent aslra ipsa sua? potestali
iaiperioquc subesse. « Mandabo malum super orbcm ^. »

Con!ra B;iby!onem. « Pretiosior erit vir auro 9. » \ledis vi-

delicet, ut qui mallnt Chaldaeo vitam eripere quam aurum.
« Ernnt sicut damuLe fugienles '*',
» illi nimirum, qui gigan-
tes dici volebant, onmium nempe mortalium forlissimi.
« Et quicumque invenlus fuerit confodictur 'S» Idest.omnes
habitatores Babylonis, et quicumque supervenerlt, eadem
calamitas obruet eliam convenas et hospites, imo « Et in-
»fantes aliidentur in oculis eorum ",» ipsis nimirum subita

^ I.sai. xiu, 1. — ^
Ihid. — 3 ibjd^ ^ _ 4 Ibid. 5. — 5 ibid. —
6 Ibid. 10. — 7 Ibid. — 8 Ibid, 11. ^ 9 Ibid. 12. ^ '° Ibid. l/[.

- " Ibid. i5. - '» Ibid. i6.

 IN ESAlAM PROniliTAM. 253

et itnprovlsa hostlum irriiptlone stupefactis. « Et dirlpien-

» iur domus eorum et uxores eorum violabuntur ' ; » scilicet

injurias pati cogentur, quas proximorum suorum liberis,

uxoribus etaedbusintulcrunt. «Rcqulescentibi struthiones,

»et dicmones sallabunt ibi, et replebuntur domus eorum
» vocibus -. »ld est, non illuc acceclet pastor aut divertet
hospes ; sed cubabunt ibi struthiones et sirenes ac ferae,
desertaeque aedes vocibus terrificiset horrendis ululatibus
circumsonabunt.

'V\\\\\\ \\ \\\ VV\ V\VV\ V\V\V\ \V\VNV W\A VVN VV> VV> VV> VV\ VWVVXVVWVMXA/VVV^VW \V> <VV\ VV\VVWWiVV>

CAPUT XIV.

«pROPE est ut veniat dies ejus ^. » Dles nimirum Babylo-

»nis excidlo praestlluta. Subversa porro fuit Bnbylon post
» annos fere ducentos; totidcm cnim fluxere a regno Achaz
» usque ad Judaiorura ex Ghaldaea rcverslonein. « lilt dles
»cjus non elongabuntur '^. » Id est, non producentur ultra
teinpus definitum, nec porro alia adversus Babylonios ite-

rum feretur sententla. « Sumes parabolam istam conlra re-

» gem Babjlonis. ('onlrivit Dominus baculum fortis et vir-

» gam dominanlis ^. » Sumes, inquit, pnrabolam, qnne tamen

velut adaglum in ore omnium versabitur, et manabit ad

posteros, serique nepotes dicent :«Confregit Doniinus su-
perbum Babylonis dominatum, et juvenlutis ejus vires at-

trivit. <i GaDdentem populos in indignatione absque disci-

» plina ^*, )) id cst, vcxantem gentes immerltas ex odio injusto,

quando nulla erat causa cur iilas vexaret. « Qulcvlt et si-

» luil terra" »a cavsu et inleritu rej^is Babylouls. « Kxullavit

• Isai. xm, 16. — 2 Ibid. 21.— 3 Id, XIV, 1. — 4 Ibid. ^ 5 ibid.

4, 5. — « Ibid. G. — ? Ibid. 7.
 »

a54 S» EPHR.EM SYRI

»in glorla "»,60 die, qno ille occnbuit. « Abies, et cedrus

» Libaai lielalae sunt super le ^. » Principes et reges, quos tua
felicit.is sollicitos habebat. r(Bterum eisi istorum de ba»-

bylonici imperii ruina gaudium Propbeta bic rcpraesentet,

congruentius tamen accommodantur LTtiliaB Justorum de
diaboli casu geslieniium, postquam Cbristus Filius Dei in
cruce moriens Satanam profligavit. « Et omnes reges na-
»tionum inlrabunt^ et dicent Tu quoque infirmatuses, si- :

» cut et nos ^,» id est, afilictus et ad ima projectns. « Et des-

»cendit gloria tua ad infernum perinde ut nostrn. Subierte

»sternetur tinea ^. » Calaslromatum loco. « Et vermis ope-
» riet te ^, » quem
quondam ornabant vesles. « Quo-
byssina?
»modo cecidisti de ccelo ^, » qui nempe dicebas :« Super
»ostra Dei exaltabo solium meum. Ejulavit in diluculo^.
Rex Chaldffius, cum r!ebra.Ms, evoluto septuagesimo servi-
tutisanno, dics ilhixit et reddlta est libertas, et Babvlonio-
rum regum status concidit. Ergo qui crelum occupare
volebas, « Ad fnferos detraheris, et in profuiidum laci ^. »

Id esl, sub infima terrai loca milteris, qui sunmia petebas

astra.Omnes videntes te intenlc aspicient te dicentes
« :

«Numquid isle est ille, qui exacerbavit lerram^; » cujus

incolas afllixit ct in servitulem abslraxit?« Et concussit
pgladio suo regna, el posuit orbem quasi desertum et ur-
»besejus destruxit '°. » id est, omnem lerram armis suis vas-
tavit et, interfectis habitatoribus, in soliludlnem redegit.

«Et vinctos suos non solvit". »Id est, bello captos in car-
cerem conjecit, nec unquam adduci odium de-
potuit ut
poneret, et vinctos libertate donaret. Quod quidem a rege
Merodach postea praestilum fuit : ab eo quippe Jekonias
rex Juda, non tamen ante obltum regis qui iiium ceperat,

1 Isai. XIV, 8. — » Ibid. — ' i\,i^^ ,o. — * IbiJ. ii. — » Ibid.

— ^ Ibid. 12. — y Ibid. x3.— • Ibid. i5. — 9 Ibid, i6.— »<> Ibid.
17. — " Ibid.
 IN ESAiAM PROPIIET^M. a35.

e vinculis tllmlssns fult. a Tu autem projeclus es de sepul-

»cro qiiasi siuxulus abjeclus\ wPrgediclt postremum Clial-
cla?orum regem occidendum, et sepullura, qua tli^nus noii

erat, merito cariturum ; prolnde projiciendum cjus cadaver

quasi vilem truncum,nec aliuuj lumulum habiturumquam
Operlmenlum occisorum inlerfectorum gladio \ » In-
«

terrcctorum tegumentum a^gcr est lapidum. Fortasse Pro-

pheta significat cadavcr hujus regis lapidum acervo tegen-
dum?«Et non lastaberis cum illis in sepulcro ^,))quia nec
ut illi sepultura honestaberis. c Tu enim terram tuam dls-
»perdidisti^. » Tua scillcet impietate fiet ut Babylon meri-
tas rependat pcenas. « Non consurget semen
in saeculum

«mahim^. » MaU scilicet parentis mala soboles paternum

princlpatum frustra repetet. « Ergo praeparate fillo ejus oc-
))cisioncm^, »non regnum.quoobpalernum scelus excidlt.
Onus PhillsthaEtE Ne laeleris Philisthaea omnis tu, qula
a :

«commlnula cst vlrga subigenlls te '. » Quasi dicat « Non :

»est cur vos, PalaBslInl, nuntlato regls Achaz obitu, trium-

wphetls, autumantes jugum vestrls cervlclbus ab eo impo-
«sltum, ipso occumbente casurum. » «Nam de radlce co-
»lubri cgredletur aspls ^. » Id est, de stlrpe Achaz nasce-
tur Ezechias, quem Propheta cohaRrenler aspidl et re-
gulo comparat, « Fructus ejus regulus volans 9. » Ac talis

ut,ipso superstite et publicam rem administranie,PhilIsl.'ei

Juda;os Infestare nunquam ausuri slnt, autpacem, qualllo
regnante fruentur, quovis modo perturbare. « Pascentur
»primogenIli pauperum ^°.» Judaei, qui sub Ezechiae deces-
sore Achaz a variis gentibus vehementer vexati sunt. « Et
«radlcem tuam fame interire faclam ". » Ademplo scilicet

omni commeatu omnibus clrca ab hoste insessls. « Ab aqui-

'
Isai. XIV, 19. _ 2
jjjjj^ _ 5
iijij, 20. — 4 Ibitl. — 5 iijjd, _
• Ibid. ai. ^ 7 Ibid. 39. — « Ibid. — 9 Ibid, — '• Ibid. 3o. —
*» Ibid.
256 5. JiPHR.EM SVRI

»lone enlm fumus venlct ^

: Sennaehcilb rex Assyrlus, alro
fumo comparatus ab nquilonarlbus reglonlbus exhalando.
« Et non erlt qul segregatus et solltarlus effiiglat ag.mlna

i»ejus \ » Id est, nulliis erlt qul regls Assyrll manus elTu-

glat, qulve fuml istlus Ignem non sentiat. « Et quld porro

» respondeblt nuntio gentlum^? » quld

reponet Ezechlas
le""alls genllum?« Utlque quod Domlnus constltult funda-

»menta Slon et In protectione Illlus commorabuutur pau-

»peres popull ejus ^.

'VV>'VVAVV^'VV^(\\\VV>\VVW^V\'>'VV\\V>fW\iVV\'VV\,\^^\V>\V>'VAA^VVVVV>iV\AVV>^VV>\\'>:V\AAM\V>\A/\^W

CAPUT XV.

«Onus Moab. Nocte vastata est urbs Moab ^. » Et ob-

stupuere Moabltne, cunctantlbus dlvlnls, nec adventantls
vaslatorls irruptlonem proQnuntlare aut pr<Tsentire suffi-
cleDtlbus. «Vastatl sunt murl Moab ^,»et admlratl sunt ha-
bilatores suorum numinum sllentlum, quod Incumbentem
suis cultorlbus rulnom minlme praecavissenl. « Asccnde-
»ruDt in aedem Dlbon super excelsa ad plangendosNabum,
»et Medabam '. » Id cst, rellqui, qul mililum circumcur-
santium manus efFugerunt, deorum dehibra editis locis Im-

posila adierunt, tum numlnum suorum conspe< tu lenlturl

dolorem ex incidente calamitate conceplum, luiii captos

deos suos iNabum et Medabam plancluri. « Idclrco Moab

Bululablt :
^ Vocifera-
In cunclls capitibu!> ejus calvltium

bitur, plorabitque Moab cllam ab lila ipsa a^dc suorum

idolorum, et lugenlium more canlllos drponet. « Et omnis
» barba tondttur i>, » cogeiquc mclu^ ci drstierntlo Moabllas

'
Isai. XIV, 5l. — 2 Ibld. -^ 3 iiji.i. :,.j. _ 4 ibi :. -, 5 Id. XV, I.

— 6 Ibid. — 7 Ibid. 2. — » Ibid. — 9 Ibid.

 jy esajam propiietam. sS^

hnrbcnm sibl vellere. « In plalcis iinnsquisque nlulabit, ct

)) dcscendcnt cum flelu '. » Trislem Moabitarum fugoni
describit et immensum luctum. Subdilqne « Ululavit He- :

»sebon et Eleale et usque ad Jasoth exaudilus est clamor

Dcorum ^ » Ergo communis erat omnium civltatum Moa-
bitarum planclus, ex ahera in aheram, ut fit, propaga-
lus et auclus. « Idcirco aruiati Moab uhilabnnt ^, » vel
qula arma exuere coinpellenlur, vel forte Propheta ge-
neralcm Moabltarum cladem et mcerorem privato ejus
ordinls hominum casn ct dolcre significat. « Et cor meum
» uUihibit super Moab in 8j)Iritu suo"^. » Quoniam 1'ropheta

Monbitis spiritu pra^sens ipsor»mi cum ipsis ruinam flere et

lamentari compellebatnr. « Usque ad Segor vitulam conter-
«nantem^. «Talom Propheta dicit, vel quia Segor cense-
batur pars trrlia lolius provincire, vel quia adjecta ea tem-
poris nota moabillci regni gloriam casuram significat post
Iriennium. « In ascensu Luilh flentes ascendcnt ^. » Hic
Moabitarum miseriibiles multisqne ploralam lacrymis cap-

tivitatem persoquilur subdens. « Et in via Oronaim Inctum

»et conirilionem facicnt >? »hostibus a tergo premenlibus
vlamque accclcraro urgentibus. Fortasse quia Moabitis tres
in urbes hoc loco indicatas divisa erat Luilh Oronaim et
Segor,hanc lertiam vitulam conternantem nuncupare Pro-
phct.T hbuit. « Quia aquae Nemoim consumenturs. »Idest,
deficient fontes Nemoim, quibus Moabitidis agri copiose
rigabantur. Yel per metaphoram siccati fontis Propheta
cxpresslt Moabitarum excidium. « Siccabitur foenum et

» arescet gramen et olus non erit ^. «Iierum dlversis sym-

bohs IMoabitas eorumque extremam cah^mitalem deslgnat.
« Et supcr lorrenlem salicum opus eorum '". » Id est, ad tor-
rcntcm snllcum Moabitne ducentur, suorum ibi scelerum

* Isai. XV, 5. _ > Ibid. 4. — 3 iijij, _ 4 ibid. 5. — 5 Ibid. —

^ II. jd. — 7 Jbid. — 8 II, ic]. 6. -n f Ihid. — 1° Ibid. ;.
 «38 «. tPHBvEM SYRI

poenas datnri. « Et usque ad Galaam vociferatlo ejus et ad

puleum Ellm clamor ejus'. » Id est, provincia Moabltarum
universa ploralibus et miserabili ejulatu circumsonabit.
(lEt aqusB Dibon repletoe suut sanguine ; ponam enim su-
»per Dibon additamentum ', » ingentem videlicet homi-
num ca^dem, et inde secutnram ex coacervalione cadave-
rum cruore ct sanie manantium corruptionem aquarum.
« Et coojitabo super iis, qui evaserunt de iVIoab, et reliquiis
» lerrie ^. «Fillus enim dominatorls terrae mox redlturus as-
cendet contra fugientes rellquias terr^e.

CAPUT XVI.

« A pctra desertl ad montem (illce Slon^. »Indicat Moa-

bltarum ditionem ad lines Judseae propagatam tunc fuisse.
« Moab in
Et erlt sua transmigratione sicut avls n)utans
»nidum suum ^. » Describit transmlgrantlum Moabltarum
pavorem atque trepldalionem, adeo ut nec menle consls-
terentj nec loco, dum nuUum credunt perfugium sibi benc
tutum. «Et filiai Moab desertae erunt ^. »Urbes Moabitarum
praediclt vacuas esse mansuras, habitatoribus alias sedcs,

descrlpto Arnon, quaerentibus. « Adducito concilium, ac-

» curate disquirito 7.» Quasi dicat: « Age concilium augurum
tuorum cogita : percunctare deos tuos novis et pluribus
hoslils et saplentium tuorum sensum explora. Sique po-
tcs, evade istud , quod Imminet, quodcumque malum.
« Pone ut noclem umbram in merldie ^, » tales inter con-
clusus anguslias, latebras quajrito. « Absconde vagos, ne
a Isai. XV, 8. — 2 Ibid. 9. — 3
Ibid,^
"
4 I j, XVI, 1, -- ? Ibid.fa.
- ^ Ibid. - 7 IJ^id, 5. -.« Ibid.
 IN E$Ai'\M PROPIIiiTAM. sS^

• captivi fiant ^ » Propheta hoc et sequente sarcasmo Moa-

bitfls, illorumqne idola traducit. « Eslo iUis perfugium a
jifacie lalronis % »qui Infestus a tergo imminct fugienlibus.
«Finitus est pulvis, defecit vaslator^. » Hic jam piaedicit

ref^is Assyrii interitum quem pulverem appeHat;

. sunt
uamque impii sicut pulvis, quem dispergit ventus. « Et
«pracparabitur solium'+, » stabilletur, et confirmabitur reg-

num Ezechiae regi ejusquc poslerls, « Audivimus superblam

» Moab, qula superbus est valde ^. » Postremum hoc Pro-
phela subdit, quo constet calamitatum, quas Moabitls im-
pendere supra praedixerat, non aliam fore causam, praeler
illorum superbiam prorsus non ferendam. «Superbia ejus,
»et arroganlia ejus, et indignatio ejus ^ »venit a turribus
et moenibus, quibus se satis tulum arbilratur, quae tamen
dirucnlur. Istud porro illi haud quaquam significarunt au-
gures ejus, nec enim futurum praesenserunt. « Propterea
» uhdabunl, el rugieuL sicut aegrotanles >. » Vociferabunlur
quidem; sed ut asgris morbo gravi accidit, nec se relevare
nec consislere valebunt. « Quia suburbana Hesebon de-
;)serla sunt ^, » fugalis dispersisque agricolis. «Et vinea Sa-
))bania, » Moabitarum regio, « Cujus pahnites potentis-
»siuii gentium exciderunt i>. » Id est, cujus incolas Assyri
in servilulem abduxerunt el in ahas terras deportarunt '°.

« Et usque ad Jazer propagines ejus pervenerunt; errave-

» runt in deserlo, processerunt et transierunt mare ^' ; » loca
enumerat mansionum et profeclionum, per quae captivi
ducendi erant. « Super hoc plorabo in flelu Jazer vlneam
» Sabama ''. » Id est, simili planctu, quo planxi excidium
Jazer, ejusque habitatorum captivitatem, te quoque, vinea
Sabama, lanientabor. « Inebriabo te lacryma tuaHoseban

« Isai. XVI, 5. — 2 ibid. 4. — 3 Ibid. — 4 Ibid. 5.— 5 Ibid. 6.

^ r Ibid. - 8 ibid. 7. — 8 Ibid. 8. — «• Ibid. — A» Ibid. —
i' Ibid. 9,
 9

a^O S. EPHR.EM SYRI

»et Eleale, qula snper messem tuam irruit calcator \ As-

syrius, qui Sabamam excidit, protrivit et non pepercit.
« Et auferelur laetilia de Carmelo % » ipsam Moabilidem
Carmelum appellat. « Et venter meus quasi Cinnara loque-
» tur ^ »retributionem illi repositam, suoque tempore red-
dendam. « Cumque viderit Moab quod laboravit super ex-
» celsis idolorum suorum ^. » Id est, cum Moabitfe intellexe-
runt inutiles sibi fuisse hostias suis numinibus immolalas,
et quas in eorum delubris fudere,lacrymas nihil profuisse,
ad externas religiones se convertent, Deumque in jeroso-
lymilano templo praesenlem adire et orare cupicnt, sed
fruslra hoslibus comnieatum prohibentibus. Hic est sermo
captivitalis Moabilis obventurse, hoc est, judicium et sen-

tenlia dicta contra Moab : « Quam loculus est Dominus ex

j>tunc^,»a diebus scihcet Balac regis Moab, a quo Balaam
hariolus accersitus fuit ad maledicendum filiis Israel, et

banc deportationis et exilii sententiam nunc confirmat

Deus dicens: « In tribus annis^,ctc. » Id est, post annos tres

in ignominiam vertetur gloria Moab, et pronunliatum con-

tra eumdem judicium fiet. Et relinquetur parvus et modi-
cus,quandoquidem pauci effugient servitutis jugum a Sen-
nacheribo imponendum.

\VA\A/\\AiVVV>iVV\iVV\.VVVVV>'V\\iVV>\V>VK>A'V\VVS\A/>fVVV'VV>\V>\A^\V\'V\AAV>V\'NVV\'\'V>'\A'VVV\V\A'\'\'>.V\'^

CAPUT XYII.

Onus Damasci. EcceDamascus desinet esse civitas 7.

«

Id est, rcgia urbs, amisso imperio, quod hactenus tenuerat,

et merito quidem, quandoquidem Damasceni Jerosolymi-

* Isai. XVI, 9. — * Ibid. lo. — ^ Ibid. il. — ^ Ibid. 12,— ^ Ibid,

l3. — G Jljjd. ,4, __ 7 Id. XVII, 1.
 I.\ CSAlAM PROPnETAM. «4 *

tanis Judaeae regnum adimere cogitarunt. Et contra eos

Samariaeregibus auxilium priebucrunt. «Derelictae civitates
1) Aroer erunt' : » civiuni quondam Irequenliaet aedificloruiii
aniplitudine nobiles. « Et cessabit regnum a Damasco ' »

a Teglalbphalasare excindendum. « Attenuabitur gloria

» Jacob \» Regis populique Samarla^, nec frelus potentia et
Damascenorum inani spe sibi deinceps blandietur.
auxilils

a Et pingu^o carnis ejus tabescet d Vanam Samariai os- ^*.

tentatlonem Prophela notat Damascenorum favorem jac-

tantis/priedicitquc, profligatis Damascenis, simul cessalU'-
ram. Pinguedinem carnis etlam appellat, quidquid erat
SamaricTe populopingue, id est,honoris et dignitatls; idquc
denunliat iili mlnlme mansurum. « Eterlt sicut congregans
»messem separalim ^; nad Israelitas Prophf^la redlt. Slcut,

ait, messores demessos culmos separant et condunt,qiiod-i'

que melenlitnn eilugit nianum relinquunl,quod utlqiie exi'

guuni est : sic paucissimi crunt Israelilae qui communeni

ruinam incolnnies evadanl. Sed et hos repelet Assyrius et
geparablt eo sludio, a Quo coihguntur spicae post messem
» in valle Raphaim ^, «frumenti fcracissima, quod quldem
spiciiegium praelerita messc acerblor Israeiitis accidet.
8 Et relinquetur quasi racematio vineae ?. » Iterum propo-
sita simiiitudine racemorum
vindemiam superanlium post
oslendit Israelitarum futuram imminutionem eo teu^pore,
quo Damasceni stirpltus exclndentur. « In die illa confidet
phomo in factore suo ^. » Fliii Israel ea castlgatione eru-
ditl spem suam non in aris et deiubris,quae in Dan
discent
el Belhei excltarant,sed in Deo coilocare. « In iiia dle erunt

» civltates forlitudinls ejus quasi lacus Horcs Amlr ^. » In

hebr£EO legllur: « Quasi vailes saitus et Amir^quaedereilclae

wfuerunt a facie filiorumlsrael. » IsraeHlIs Ilerumcaplivlta-

* laai. XVII, 2. — 2 ibid. 5. — ^ Hjjj, 4. _ 4 ibid. — « Ibid. 5.

— c ii,id. — 7 ibid. 6. — 8 Ibid. 7. — 9 Ihid. ^.
XXXV. 16
 »

242 S. EPnn.-EM SYBI

tem denuntiat, qnae ilios ex parie oppressit, Assyriis, duce

Teglathpalasare, regionem trans Jordanem invadcntibus, et
Rubenitas et Gaditas cum dimidia parte tribus Manasse
inde abigenlibus. « Plantabis plantationem decoram ^ »

Praedicit pios et justos in eo bello captos et in terras gen-

tilium deportatos ver?e religionis praecepta ibidem dissemi-
naturos. « In die qua planlabis eam, erumpet llos ejus '. »

Signillcat plantas ejusmodi in agro genlium satas fructum

brevidaturas. « Etin maresementuumgerminare facies^;

veritatem scilicet genles sibi ab Isroelilis pra^dicatam sus-

cipient, postquam salutem a Deo illisallatam conspicient.
« Sicut jugum vindemiae in die breviQuasi dicat: « Cap-
^. »

tivitas tua.Juda, erit sicut jugumseulabor vliidemiantium,

qui quidem brevis est ct cito finitur. Et sicut segritudo
hominis acerbum dolorem afTerat,
levis utique, quae elsi

celeriter lamen sanatur. « Et ecce rapina anteqnam dilu-

» cescat dies ^. » Sensus duplex; alter est Judaeos quidem

rapacitati Assyriorum tantisper expositum iri douec domui

Ezechiae regis salus a Deo fiat; alter, ut causa pro elTectu
enuntiari dicatur pro ea scilicet moestitia, quam Judaeis at-
lulere tum praeterita damna tum futura a Rabsace pridie
exaggerala, quam tamen dilucescente die penitus abstersit
nunlium cladis Assyriorum ecdem nocte caesorum ab An-
gelo, -Quamobrem subdit Propheta : « liaec cst pars eorum
» qui conculcaverunt nos, et sors diripientium nos ^. »

* Isal. XVII, 10.— 2 Ibid. 11. ~ 3 Ibid. — ^ Ibid. — ^ Ibid. i4.

— 6 ibid.
 »

IN ESAlAM PROrUETAM. 'ily^

CAPUT XVIIL

« V.E leiTce umbrre alariim,qnoe est Iransflumina iElhio-

»piae \ )) Prophela Syris /Elhiopas adjungit, eo quod Da-
masceni eosdem ad socielatem helli contra Assyrios missa
legalione soUicitarunt, « Qui mitlit in mare iegatos, et in
»papyrosupcr aquas ''.
» Populus scihcet damascenus, qui
ylilhiopum auxiha raissis legatis et epistoUs procuravit, in-
lelliget se tanto moiimine niliil promovisse. Papyrum au-
lem chnrtamappeUat,cujus in scribendis epistoUs commu-
nis usus. « Super aquas, » indicat Damascenorum legalos
metu trepidos marilimum iter velut magis expedilura ter-
restri anlctuUsse. « Populus, cujus attriverunt flumina ter-
»mmcjus nimirum comparat reges, quorum
^. )) Fluviis
copiis velut quadam aquarum aUuvione lotam regionem
obruendam dicit, designans omnes incolas captivitate velut
generah naufragio haustum iri. « Gum elevaverit si<2;num,
)) montes videbitis ^. )) Signum dicit vei cadavera Israeiita-
rum a TegLithphalasare caesorum, vel Sennaciieribi copias
ab Angeio dcletas. « Glangorem tubarum audietis ^. ))Fama
scilicet vulgantc utriusque regnioccasum. « Quia hsec dicit
iDominus ad me. Quiesce, et intuere ^, )) vindicatas, sci-
Hcet interitu gentium, Judaeorum injurias. « Sicut aestus
))prcefervidus super fluvium, et sicut nubes rosida ia die
))messis s fervente quippe acstu, quo gcntes lerrebuntur
))

et absumentur, Deus proteget domum Juda, et incolumem

servabit. « Quia anlc messem consumptum est germen ^,

• Isai. xviu, i. ^ 2 iijid, 2. — 3

Ibid. — 4 Ibid, 5.— « Ibid.—
^ Ibid. 4.— ' Ibid.— 8 ibid. 5.

i6.
244 S* EPHR^M SYRI

vel qnia ante Samarise caplivitatemetexcldium Damascum

subvcrsum iri Propheta praeviclit, vel quia significat Rab-
sacis et Assyriorum Ccccli Damascenorum captivitatem pro-

lusuram. o Elquodrejectum est, succidet falce \ «Tci^lalh-

phalasar sciHcet acuet fidces suas, ut infimum quoque
vulgus nbscindat. « Et pahiiites auferet et excutiet =*.
» As-
syrium designat, qui Damascenos quasi palmites ampulablt
et excutiet in terras non suas. « Et congregnbuntur super
» eum(Damascenorum populum)aves ^» Id est, omnes alltes

carnivorae et bestiae agrestes, projectaque cadavera inva-

dent et velut actae furore quodam, discerpent et vorabunt.
« Et afferet oblationem Domlno popuhis avulsus et extir-
«palus ^. >> Popuhis nenipe yEthiopum. quem Assyrii per-
inde atfjuc ahas genles avelleie et exlirparc voluernnt,
ildcm /Elhlopes obiatloncm Domino JerosoIyn:>am atlule-
runt, regnanlibns Achuz et Ezechifi. Sed et persecutiones
et molesliae, quibus j>r()j)l(ir Deum Sfincti vexantur, quasi
oblaliones mundae a Deo reputantur et acceptantur.

rv v> V\^ VVVVVVVVXAAiVVVV VV\ VVVVVX VV\ VV> V\'VVV\ VX^X VV^iVVAV^^VVX^VVX^^^X (VV^ /VVX 'VV^X (VV\(VV'1 A/X/Na VXA^

GAPUT XIX.

I. « Onus yEgypti. Ecce Domlnus ascendit super nubem

» levem ^. » Assyriorum copias designat, duce Sennacheribo,
yEgyplum invadeiitium, quorum miram In ea expeditione
celeritatem comparat citatis turbine nubibus. « com-
Et
«movebuntur slmulacra /Egyptl a facie ejus^. » Quarenec
-Egyptiis sua proderunt numina, qu3e Dei conspectum non
sustinebunt. Locus iste Domino etiam congruenter accom-
' Isaj. xvm, 5» — « ibi<i.— ^ Ibicl. 6, --. ^*
Ibid, 7. — » Id, xix, !#
-- <*
Ibid.
 IN ESAKA-M PROPnRTAM. S^O

modntnr, qiii postqiiam factiis homo inter homines nppa-

riiit, Vir^itiis ulnis ^gyplo invectus est. « Et concurrere
Dfticiam /Eiryplium contra /Eiiyplium. Et clirumpelur spi
«rilusyE^yplii in visceribusejus \ j)Iclest,/Ethiopes contra
-'Efiyptios insurgent, ct adversis si^nis ambo concurrent.
Quod cjiiidem belkim /Ej;;yptior(im animos vehemenler
perlurbabit, et in simimas angustias adducet. « Et interro-
wgnbunt ^imulacra siia et ariolos, et divinos ^. » Propte-
reaque diis suis phires et novas hostias mactahunt, sed in-
cassiim ; nec enim inanes dii eventa fulura prospicere aut
pra^nunliare sudiciant. « Et arescet aqua cle mari ^ » forle

ipsainmet /Ei^yptuin Assyriorum armis vaslandam ob in-

col irum freqiientiam mare, mox eliom fliimen appellat.
« Et Huvius siccabifur, et deficient flumina ^. «HaBcvelper
exuperationem dicta accipienda sunt ad exairgerandam sci-

hcet Assyriorum futuram in ea expedilione multitudiucm,

quasi vero fluvios pnlnndo siccatura videri possit. Vc' po-
tius eo Iropo iEgypti 0j>es ct copias sis^nificat Assyriorum
rapacitalc penilus exliauriendas. « Et calamus et juncus,et
»papyrus et herba fluvii arescet, et quidquid juxta amnes
»?erilur^. «Quasi dicat: « Sicut ha3c et hujusmodigermina,
humore, quo vegetanlur, consumpto, moriuntur; sic ves-
trae, /Egyptii, urbes, omni sublata sahilis spe, ad sohtu-

dinem et vastitalem redigenlur. « Etpisrotores higebunt^, »

reges videlicet /Egypti lantis ainicli malis. Forlassc gemi-
nas etiam hoc loco plag/is minatur /Egypliis, Assyriorum
sciHcet irruplionem, et aquarum penuriam atque indc an-
nouje inopiam, cohibita salutari fliuninis aliuvione. « Erra-
» verunt principes Soan ', ))ofl*usis undiijue tenebris, erepto
veritalis conspeclu. o Subhiti sunt principes Mempheos :

»i^li deceperunt /Egyplura in angulis familiarum ejus ^. »

* Isai. XIX, 2, 5. — 2 iijij, _ 3

ibij. 5. « 4 Ibid. — « Ibid. 6.
^ ^ Ibid. 6, — 7 ibid. u. — 8 Ibid. i3.
246 S. EPHR^M SYRI

Hinc constat non uniim ^gyptios coluisse dcorum genus,

secl alios in templo publlcls caTcmoniis ab eislem venera-
los fuisse; ctque aiios cii)iisvisfami!iae propriosclomicuUos
ritu privato. Dominus miscuit iu visceribus ejusspiritum
«

»errantem. Et errare fecit yEgyptum sicut errat ebrius in

j! vomitu suo \ » Pr.-edicit/EgyplIos fulili spe vlctoriaia dlis

suis deceptum iri, quam adeo cerlum erat eos non esse
consecuUiros, ut quivls yEgyptlus Assyriorum conspectu
perturbatus temulentorum more nec menle nec corpore
conslaturus esset. « In illa dle erunt quinque clvitates in
» terra iEgypti loquentv^^s lingua Chanaan et jurantes per
;)Deum fortem ^, '^etuna ex Illis Ares vocabitur. Hfec mys-
llcum sensrmi etiam habent. Ex quo enimChrislI Evange-
lium coruscare coeperit, nobisque sakis per eum facla In-
notuerlt, carnis nostraj sensus, puta vlsus,auditus, gustus,
odoratus et tactus, christian?e patientiie puris hiboribus
exerciti purgatlque in sanctas civltales Iransformabuntur,
offerentes Deo hostlas ex vohmtaria constantique rerum
arduarum et difficinum ob ejus amorem perpessione.Yisus
quidem, si pravos et impuros aspectus fugiat. Auditus, si

salutlferam Christi doctrinam hbenter exclpiat. Os, si me-

dltetur sapientlam et limorem Dominl. Alque hvmnls et
canlibus spirituahbus assuescat, et in graliis Deo agendls
continenter perseveret. Odoratus,sisuavem Christi odorem
appetat, qui ex operibus virtutum afilatur. Manus, si purae
leventur in oratione, si porriganlur ad elargiendas eleemo-
synas et sublevandam egentium inopiam.Tahbusenim vero
inoribus sensusnostros in sanctas clvitates erlglmus; sensus
qulppe anima3 menllque in iis,quae ipsis subjecta sunt, sub-

duntur et famul.nnlur, cumque omnes pro suo qulsque ofli-

cio inlegre sancteque in actus vlrtutum consplrant, suahac

ipsa coitione in ujiam coalcscunt civilalem,qua3 Ares civi'

* Isai, XIX, i4. — 2 ibi(j, i8.

 IN ESAiAM PnOPHETAM. 2^7
tas nppellalur, civltas nempe justltiae. Porro Ares urbs est
in .Egyplo nolissima.
11. « In illa die erit altare et titulus Domino juxla termi-
»num ojus \ » In finibus /Egypli titulum el altare excita-
bunt (juinque praeclictne civilalcs, non quo eo in loco sacri-

ficarc veliut, sed ut suam in Dcum fidcm loslenlur. « Et

»erit via de /Egyplo in Assyrios et servient iE^yplii Assy-
»rio ^. »/Egyplii nimirum Assyriorum armis vicli jugum
pariter suscipient. « Et erit Israel unus ex tribus^, nprimus
scilicct Assyrius, secundus /Egyplius, et Israelita tertius.

Yel, alio sensu, lerlius Israel dicilur quatenus trifiiriam di-

yidendus praedicitur ut parshabitct in i^gyplo, pars altera
in Assyria, et tertla in lerra propri.T haereditatis. Eritque
hic benedictus in iEiiypto et in Assyria : « Benedictus po-
p pulus meus, qui est in i^gyptoet opus manuum mearum
j)in Assyria, h.Tredilas autcm mea Isracl ^. » Id est, bene-
dicam populo commuranti inter /Egyptios et inter Assy-
rios, quoninm illiquidem Judrcorum opera, id est, Aposto-

Iorum,saIuIem per poenilentinm assequentur. Istorum vero

imperium Israelitarum causa nutabit et concidet ejusque
ruina naliones universas recreabit. Alium adhuc sensiiiHi

admittuntea vcrba: «BenedictuspopuIusmeusiniEgypto^,»

id est, mihi unice in ^Egypto addictus popuhis pricdicla-
rum quinque civilatum. « Et opus manuum mearum ia
«Assyria^, » quodillanocte peractum est, qua Assyriorum
excrcitus dcletus fuit. « llaereditas mea Isracl ', » hoc esfe

illud: « Jacob funiculus hacrcdilalis ejus ^. »

• Isai. xijjig. — ' Il)id, 20. — * Ih"u1, aj,-- ^ Il)i(l. a'>.~ ' Ihicl,

— <i
Ihid. — 7 n,i,l. _ 8 Dout. XXXii, (j.

U
24^ S. F.PIIR^M «yRI

*A> V\> V\^ \V\V\^\^^ V\\ VV^ VV> V\\ \V> \\>\V% VV^\\\ VV^ \A,\\VV^\\ VTAAX\ VV\\V>.VV\ VVV /VVAVVXA^VVVX vv»

CAPUT XX.

« In anno, qno venit Tharthan in Azotum ^ » nobilcm

PalaRslinornm urbem, cum misisset eum Sargon rex Assy-
riorum, « El pngnnsset contrn Azotum, et coepisset eum '. »

Sargon iste rex Assyrius fuit tiliiis a Sennachf rib ejusdem-

que decessor. « Et ait Dominus ad Esaiara Solve saccum de :

«himbis luis ^ » Saccum scilicet, ma^sliiiaB insigne Pro-

pheta sumpserat, ea vestis mulatioue dechiruns suum de
regis Ozia^ casu dolorem, et Calceamenta tua
luctum. «

» lolle de pedibus tuis; et umbula discalcealus et nudus ^,»

tua islhaec nudilas -/Egypliis et /Elhiopis similem ignomi-
niam portendet, cum a praidonibus gentium cupli, vesti-
busque nudali, nudis eliam pedibus iucedcre compellentur.
a Et erit portentum et monstrum tribus annis adversus
»/Egyplum et iEthiopiam ^ » Id cst,ad triennium isla re-
ponuntur monstra utrisque : sive hoc supplicio affiLientur
triennah spalio iEgyptii atque /Elhiopes ab Assyriis.

A/VWWWV V\VV\\W\ W\\\\ VVVIVWVW^W VWWXfWVWVWV VWWV vw\w wvw wvwv\w\w\w\w w»

CAPUT XXI.

<i SicuT turbo ab austro excuri^et a deserto **. » Hffic

plane Medos et Persas designant, quos Esaias vaticiiiatur

Domino meditanli Babylonis excidium opcram suam nava-
• Isai. XX, 1. — « Ibid. ^ 3 xijjti, 2. _ 4 ibid. — « Jbid. 5. —
^ Id. XXI, 1,
 I.\ ESAi.\M PROPIIETAM. S^Q

tnros. c Vi«io dnra visa est mihi '. » Species uliqnc Pcrsa-
rum alqne Meclornm concurrentium ad arma, et in baby-
lonici impcrii ruinam imminenlium. « Qui oppressor est

Bopprimet, ct qui dcpopulalor est diripict. Ascende ^lam,

» advola Mcdia *. » Depopulatores et oppressores diclt Me-
dos et Persas, quos ad evertendum Rabylonis imperium,
opcsque diripieiidas vcnturos praevidit; idcirco utrosque
ad bellum adboiialur, quo Babylonii damna, qUcX caeleris
nationibus iiiluleranl, pnti coganlur. « Et omnem gemitum
»ejiis cessare feci ^. » Dolorem scilicet et lacrymas, quas
Cbaldaei rcliquis pcr orbem gcntibus cierc pergunt, ipso-
rum aliquando cruore dihiam. « Et decorem voluntc.lis
»metc posucrunl mibi Verba sunt Babylo-
in horrnrem ^. »

nis Couquorilur autcm redificiorum suorum splendorcm

evnniiissc suaquc suburbana.in quibus sibi tantopere pla-
cebat deva^tala ct ulraque horrendimi in niodtim delor-
inala fuisse. « Parale mcnsam ^. » Quai^^m tainen in luctu
apparare solelis, amaris nimirum Baby-
scilicct herbis. Sic

loncm Proj)heta ridet, quaeomnemorlalium geuushaclcnus

riserat. Dominus ad me Coustitue speculatorem,
« Dixit :

» ut quodcumque viderit annuntiet ^. » Hac circumlocu-

tione Bt»bylonios Esaias docet se ad eos missum fuisse

velut divinaj voluntatis interpretem, ea proinde quae a Deo
accepissct nude planeque relaturum. « Et vidit ascensurn
»duorum equitum, ascensorem asini, et ascensorem ca-
»meli 7. » Vir asino vcclus Medorum regem reprsesentat,
cjusque comes asccnsor camcH rex est Persarum. Porro
dum ejusmodivisionem DeusEsaiacexhibet, simulsignificat
suo numine atrjue nutu rem esse couficiendam, quando
adeverlendum iuiperium amplissimum alque munilissimum
geminos populos, noiniuis ulique non magni, nec viribus

' Isai. XXI, 2. — » Ibid. — 3 ibid. — 4 ibid. 4.— ^ lljid. 5, —

« Ibid. 6. — 7 Ibid. 7.
25o S. EPHR^M SYRI

aut oplbus oppiflo valentes deleglsset. « Et attendit audi-

«tionem mulllplicem \ » vel rumorcm advenlantiuin hos-
tium, vel populos Babyloniis inrensos, Propheta vocat, ut
festine concurrant acceptarum injuriarnm vicem auctori-
busrci^ensam speclaturse. Inde((ue sibimutuo gratulentiir,
non ulique impune suis inimlcis fulsse, quod Ipsos iniqne

tractassent. « Et clamavit specuhitor in auribus mris et

» dlxit : ego, Domine, sto supercustodlam meam de noctcet
»de die ^ » Oslendlt Deus suam circa Judaeos providen-
tliin) slngularem : quare se omnlno curatnrum ne imj)en-
dentla Babyloniis mula ipsos involvant. e Ecce venio nun-
»lius ab ascensorlbus dicens : Cecldit Babyion, el omnes
» dii ejus -. » Hic vlslonls linis, nempe casus Baby-
tilslls

lonls, et generale chaldaici imperil excldium. « Et omnes

» dii pariter corruerunt ^, » quos nimirum Babylonii con-
flaveri^nt, suaeque sahitis prie.^idlum et perfugium fore
speraverant vana utlque spe, quandoquidem nec devotam
sibi urbem potuerunt servare, imo ncc hostlum inhibere
manus, quominus Ipsorum aras dcmollrentur, atque slmu-
lacra confrlngerent. UIc porro intuere expressam Imagi-
nem peccatl, ejusque fuluram, domino nostro impellente,
rulnam recogita. Enimvero quemadmodum Babylonli plu-
rimas natloneset regna opulentlssima subegerunt et Ingen-
libus afiiixere malls, perinde peccalum omnes fere orbis
lerrarum gentes sagena sua quasl mutos plsces conclusisse
vldebatur, nunquam sane Indeevasuras, nisi Dominus,qui
solus potult, peccatum viclsset cjusque exarmasset impc-
rlum. Porro a Doinini adventu ad hodiernum usque diem
peccatum, mystica Babylon, sanclorum virtule superalur
ublque, et prosternltur. « Et cccc vcnit vlr de blga equi-
»tumetdixlt: Gecidlt, cccldit Babylon, et omnia sculptilia

» deorum ejus conirlta siint in terram, et quod non slt

* Isai. xsi, ;. - ' Ibid. 8. - ^ Ibid. 9, - ^ Ibid,

 1

I\ ESAlAM PROPIIETAM. 25

«messis neque arca '. » Id cst, corrult Babylon, cjnsque

cccidere dii, dcfetere virlbiis, veiut corpora torrenle fame
exhajisla. « Qua; audivi a Domino, hyec annunliavi vobis ". »

Consonaiit illis : « N(»n faciet J)oniin»is Oomlnorum qnid-

» piam, nisi revelavcrit secrela sua ad servos snos Prophe-

r)las ^ Onus Dumoe ^. » Celebre Idum.T.T oppidum sitnm

in monte Seir. « Clamavit ad me do Scir custos noctur-
«nus ^. » Deus in>onmis cuslos, qni cxcubat pro salule po-
puli sui Israel in'Idumaeo servienlis, inciamat me, diccns.
« Venit mane ^ elc. » Diem vocal ipsum salutis nuntium,
quod jubebalur rrophcla suis Israelilis in Idumaeam ab-
duclls referre. lit venlt nox ". » Idcm significat videlicet
o

lempus, quo illud nunlium Israeiltls afTcrendum eral; vel

ipsnm ser\ilulis linemnottcm appelhit. Hic repone supe-
riora Prophetaj verba. « Adjlciet Dominus secundo manum
» suam ad possidendum residimm populi sui, qnod rehn-
Dquclur ab Assyria, et ab /Egvpto ^. » Quldni et ab Idu-
moeaet a monte Seir, unde Deus Prophctam hicalloquitur?
Animadverlcndum est, elsi propliclioe hujus onus in
IdumaBam incuuibat,caderclamen vel maxime in reliquias

Israelitarum in ea provincia exulanlium, quibus mandat ;

« Si qucerllis, qutcrite ab eo, qui cuslodlt Isracl, ut capll-

avilalc opprcssis subvcniat, eliam venietis 9 : » idest, ad
lerram hocrcdilatis vestrae redibilis. « Onus Arabiae. In vcs-
» pcrapcrnoctabitls in saltu '°: » Arabes, quietGedar,Assy-
riis Arabiam Invadentibus,in alias terra!? migrare compulsi
sunt.EodembclIo vencrc in polcstatem Assyriorum nobiles
Arabum nrbes Thalasar et Haram Reseph, Ana ct Ava, et

Gozan caiteraquc loca, quaj lcgatus regis Assyrii memora-

bat ", ut inducta comparatione Dei Ilcbra^orum regisquc

' Isai". XXI, 9. — * Ibid. lo. — ^ Ainos lu, 7. — "*

Isai. xxi, ii. —
5 Ibid. — ^ Ibid. 12.— 7 Ibid. — ^ Id. XI, u. — 5 Id. XXI, 12.—
" Ibid, i3. — " Id. xxxvii, i?., i3.
252 S. EPHR/EM SYRI

Ezechiae ciim dlls rcglbnsqne gentlnm inde coHIgeret, neu-

iriim posse concltatam de se Jud.^orum cxpectalionem
susllnere. « Occurrentes, sltientlbus ferte aquas; qui habi-
» tatis terram Auslri occurrite cum pane dlspersis, quia
» dlspersl sunt a facie giadii \ » Hoitatur Propheta, imml-
nente jam Assyriorum Invasione, posltos ad Austrum Ju-
daeae populos, ut ejectls fugatlsque JudcEis necessario com-
meatu succurrere festlnent, quonlam slc diclt Domluus ad
me : « In exiUi annl, quasl annl mercenaril deficlet omnis
«gloria Cedar ". » Id e^l, velanno cadente simul omnis glo-

riaCedsr occidet, vel ejusdem afllictlo clrculo unius anni

definita, uttra annum nequacjuam protrahctur. « Et rell-

» numerl sagiltarlorum forllum de fillis Cedar imml-

quiae

snuenlur ^. » Signiicat Cedarencs et sagitlarla; artis perilos

fuisse, noc ipsls militum copifim defuluram, eos nihlloml-
nus ab Assyrils superandos fore ; hanc lamen vlcloriam
non Assyrlorum vlrlull Iribuendam esse, scd justo Dei ju-

dicio, Arabum scelera co supplicio vindicantis.

/wx-wxwA wx > vN^wviw^/vvx/wyivxf^ wxiwxiw^w» w\iv\^ w\ w^-wa w> w^w\vww«(W\m»'» »/»*!»'»'» w>'».\'>

CAPUT XXII .

« QuiDNvM est quod ascendistl et tu omnls in tecla^? »

Jerosolymam alloquitur, quam Idco solaria petilsse dlclt,

ut ostendat fuluram civium Irepidationem et communem
metum. «Tumultu et perturbatione rcpleta cst civltas fir-
»ma^. » Perturbantur sciHcet cives, commoventur ac tre-
pldant exagllante metu hostis appropincpKuilis. « Interf* cli

»tui non iuerunt Interfecti gladio^. » Sed ab Angelis per -

* Isai. XXI, 14. — ^ Ibid, 16. .— ^ Ibid. 17. =- 4 Id, xxii, 1, —

« Ibid. 2,-^ f'
Ibid.
 IN ESAUM PROPnETAM. j55
cussl, vel riime aliisve cTrumiiis consumpti cecldernnl. Ite-
runi illa vciLa ; « Quidnam libi est qiiod ascendisli? » et
ca[?lera aliter exponunlur, ut sensus sit Jerosolyniitanos im-
pendenlis ruinaj mctu trepidos in cdiiiora urbis loca subiis-
se; unde velut e sublimi specula hostium copias prospec-
tarc vob^bant. Cuncti principes tui profugi facti sunt simul
et vagi erraverunt, cpio rapuit metus. « Arcu b'gati sunt,
»qui relicli sunt in to'. » Arcu exlernorum subacti, servi-
libus mox calenis vincli fuerunt : m Fugerunt procul^, »

alii vero, solliclli et nnxll quo ull consilio debcrent, fuga

demumsiblconsulere statuerunt,alque inlonginquas terras
transmigrare. Proplerea dlxi : «Dlmlttiteme, amnrefl^ibo^»
casus utique civltatis Jerusalem. Quare ha^c referenda vi-
denlur ad illud tempus, quando Solymilanorum cerviclbus
insullabant Assyrii, quos lamen paulo post superveniens
borrenda illa chides disslpavit. « Nolile Incunibere, ut con-
» solemlnl mo suj)cr conlrllioiiem lilia? |)opuli mei'+« «Luctum
et moerorem inditat, lu quo Jeiosoiymilani interim versa-
bantur, « Scrutans ujuruni ^, supple ; est cxercltus Assy-

riorum. « Ckmians super monlem^. » Ezechlas et populus

ejus. « Et yEIam portavit pharetras 7. «^lamltae Judseis in-

fensi pharetras sumpsere, vibrarunt tela, et ad praeHum se

comparavere : « In curribus hominum equitum^, » instru-
xere equestres currus, et concurrerunt undique infectis
signis. « Et murum nudavit clypeus^, » Id est, mihtum acies
circa moenia disposltai. » In Illa dic vldebis armamentarium
» domus saUus'°, » captum direptumque ab Assyrlis. « Et
«scissuras clvltalis Davidvidistls, quiamulllpiicataesunt ''.»

Id est, videbitis tormentis labefactata mcenia clvltatls Da-

vid, et urbium Juda prostratos muros. « Et congregastis
» aquaspiscin^e inferloris et implevistis domos Jerusalem '^»
' Isai. xxu, 3.-. 2 Ibi.i.— 3 Ibid. 4,— 4 Ibid. — 5 Ibid. 5. — <^
Ibid.
— 7 Ibid. 6.— 8 Ibid,— 9 Ibid,- '" Ibjd, 8.— " Ibid. cj.— " Ibid. jo,
 »

254 S. EPM/EM SVRI

Jerosolimitani slqnidem rati civitatis obsicllonemin longum

tempus protractnm iri, quod pridem Samaritanisab Assyrio

obsessisferme contigerat nova aquis excipicndis, conser-

vandisque receptacula excogitarunt. » Et fecistis domos ad
» muniendum murum^ , » id est, domunculas, seu speculas,
in quibus considentes excubias statas vigilias noctis insom-
nes ducebant ad arcendos clandestinos assultus : «Etfe-
»cistis fossas, » quibus aqua ad ingentem altitudinem op-
plelis mcsnia urbium muniri solent ad prohibendum vel
retardandum obsessori])us accessum. «Et non suspexislis
»furorem ejus, neque plasmatoremejus a longe vidistis*,»
cum istud vobis pronum et obvium fuerit; Assyriorum
quippe adventum et invasionem multo antea Prophetae Ju-
da^is pr.Tedlxerant. « Et vocavit Dominus ad fletum et ad
» luctum ^, » id est, ad poenitentiam et praeterilorum male-
factorum detestalionem. « Et ecce jucunditas et laetilia^.

Sic nimirum divinae vocationis contemptores, quae ad eo-

rum emendationem et salutem a Domino ordinabantur in
desperationis argumentum verterunt. Ut dicerent « Man- :

»ducemus, et bibamus, cras enim moriemur. Nam acci-

»pietis peccatum istud, donec moriamini, Dominus, dicit

» Deus fortis^. » Id est. qua3 meditamini peccata, non uti-

que protrahere licebit usque ad supplicium ; vel contra Non :

vos opprimet acerba mors in hac desperalionc sahitis, sed

succedente compunctione cordis et poenitenliarespirabitis

expectatione rerummeliorum Vade ad Sochen istum, ad : «

»Sobnam praepositum domus, et dic ad eum^, » id est, ad

Sobnam «Quid agis hic ' ? » Quintu daslocum meiiori ? da-
:

bisutiqueexulhincfactus,etservus. Interea vero «Exodisin

» excelso sepulcrum tuum et describis in lapide tabernacu-
)) lum tuums. » Qnasidicat; « Heustu, qui tibi hic monumen-
' Isai. xxu, 11. — Ibid.— Ibid. —
2 ^ 12. ' Ibid. i3. — ^ Ibid. i4.
— 6 jbid. i5. — 7lbid. j6.— Ibid. 8
 IN ESAlAM PKOPHlitAM. 255

lum magnifice conslruis, confidens enmclcm, quem vivens

conseculus es, honorera morluo habendum fore, na; tu
vehementer erras, nama Elcce Dominus projiciet te', » id
est, exiget te de terra ista, et mittet in Assyriam, ibique
deseret te, quasi rerum tuarum oblitus. Haec ad Sobnam
Deus, qui regna suo nutu administrat eademque transfert,
et dispensat pro arbitrio et jure suo. Justo ilaque judicio
Sobna lilius Sochen depositus fuit, et electus est Eliacim
rector popuH credentium inproprio solo mansuri. Sobnam
vero in eas, quas dixi, conjectum angustias Propheta pilse

ideo comparavit, quia huc ihuc trudcndum praevidit, eum

ferrae in modum, quo pueri lusoriam pilam rotare solent,
missamque alter ad alterum remittere. Et ibi, idest, in exi-

lio, ad egestatis terminosredactus, in squalore lucluqne ja-

cebis, scquitur enim : « Expellam lc de honore luo, ibi

«morieris, et ibi a curru gloriae tua3 dejicieris^. » Ethunc

Eliacim filium Hclcia? tibi subrogabo^, «Baltheo luocingam
»eum^.»Id est, polestate, qua tu hactenus abusus fuisti^

ornabo : « Et erit pro te paler habitatoribus Jerusalcm, et

«solium gloria: domui patris sui ^. » Id est, tanta futura est
gloria Eliacim, ut universam familiam magna dlgnitatis et

honoris acccssio inde secutura sit. «Et suspendent super

»eum omnera gloriara domus patris ejus a vasis cantus us-
)) que ad vasa citharae ^. » Significat divinam psalmodiam a
Davide institutam, et cffilera sancluarii officia, pra3sidente

Eliacim sancte ritequeperagenda. u In illa dierevelletur pa-

yxillus, qui fixus fuerat in loco fideh '. »SciIicet fixo clavo
Eliacim, Sobnae revelletur paxillus.

» IsaV. xxii, 17.— 2 Ibid. 18.— 3 Ibid. 20.— 4 Ihid. ai.— 5 Jbid.
— f'
Ibid. 24.-7 Ibid. 25.
 :

256 S. :pPHR5iM SYRI

W^WVW^^WX/W (VWVWW^/VV^WXW^VVWW W»'WA(VV\/VV\WA(W>^iV»w>W WXWA/WVWViVWWAIiiM/VW

CAPUT XXIII.

(t Onus Tyrl. Ululate naves Tharsls, quia de domo praJ-

5) datl sunt eum qul ImporlaLat merces '. » Propheta naves
Tharsis flere juLet calamilatem sociarum tristesque casus
nautarum, et mercatorum, quos nec opinos in ipso portu
rapuere Chaldcei, Babylonem deportarunt, quo loco
et

Prophcta domum appellat ipsum Tyriorum portum mer-

cesque importantes ij)sos navarchos et naves. « De terra
» Ceihlni revelatum est nohis ^. » Id e^t, hnjus infortunil,
quod Tjrlosnuper oppressit, nunlium allulere nohls Grae-
corum naves, quas communi perlculo fuga subduxit. « Ta-
»cele, qui habitatls in iiii^ula^. » Expllcnt scculuram ex su-
bila Chaldaeormn invasione Tyriorum trepldationem et
sluporem. « Negoliator Sldonls, et qui transfrelant mare,
»repleverunt le pcr aqnas mullas, conveiientes semen ne-
» gotiatorum et messem fluminis ^, » Qui enim maritimos
mercalus cxcrcent semina mari committere videntur, et

inde messem colligere cum credltas merces cum lucro re-

cipiunt : quaesitas tamen opes proedicit Propheta praedam

exteris gentibus futuram. Nllum /Egypti flunien designat,
fluminis messem dicit fruges ex ejus inundatione prove-
nlentes. « Erubesce Sidon, qula ait mare et fortltudo ejus :

» Non concepi, nec pepcri^. Sarcasmus est. Qui^si dlcat

»

Quid ita cessavlt tanta tuorum Tyre, natorum turba? Juve-

nes integra setate sunt et navarchi nautlcse artis p^^ritissi-

ml, quin huc approperant gradum, matrem ut servent et

merces suas ? Atncutrum, ut video, eflicere potuerunt, cum
• Isai. xxiu, 1. — ^ Ibid,— ^ Ibid. 2. —1 Ibid, 5. — ^ Ibid. 4«
 IN £§Ai*AM rROPHETAM. «^^

aiidiluin fuerit in /Egyplo quanta Sidoniis Tynisque inci-

dere niala : « Dolores parluiientis apprehcndent eos, » ad^
dito nictu lioslis potentissinii et sublata spe ulilis negolia-
tionis. « Transile in Thnrsis K » Transitum advenis suadet
vel quia Tyri navalia hostibus iulesta fuisse fignificat, ac
pcrindenautisnavibusqueinaccessa; vel sensus est: «Tran-
» sile in Tharsis, » idesl, narrate, pro vos, quibus nuper op-r

porlunapaluil aTyrofuga et qui vicipimarisinsulascolunt,

civilalis excidium. « Ducenl eam pedes sui longe^ » Jd est,

Tyrios cladi superstites abducent pedes sui procul a patrio
solo etBabylonem deporlabunt. « Quishoc coepit consilium
Bsuper Tyrum coronatam^?» Dominus fortis consilium
islud inivit; causam dedere Tyri opulentia, et superbia
aediliciorum, indeque nala mornm perversitas, et arrogan-
tia : j.cccanlem monuil per PrOjhelas leg'los suos, ut p'E-
nilenliam ageret; sprevit monentom, idcirco probio.«ae illa

cives addxil servilnti, donec « Ad ignomiuiam adihiceret

» omnes inclytos ejus. i ransi ad lerram tuam (juasi fluniea,

siilia niaris: non est qui cx;.eilat Iq/k nlaterim tanien Deus

Tyrios meliora post hajc sperare jubel, prainunlians naves

rcdiluras mercibus referlas, velut amnes pleno alveo ^e-
dundantes, quod infra similiter pollicetur, Verumtamen
nunc, « Filia Sidonis consurgens transfrcta in Gethim ^, »id
cst,adinsulasGrascorum. «Ibiquoquenoneritrequiestibi^',»
sed infcslus sequetur te populus, a quo vapulasti, nam et

illi£ calicem, quem tu hausisti, bibcnt. «Statueruntscrata-

Blores, scrulati sunt domos cjus, et posuerunt eam in rui^

)> nam ^. » Diripuerunt hostes urbem, acdificiaque simul fun-

ditus subruerunt. « LTulate naves maris, quia direpta cst
»fortitudo vcstra'^. » Naves quae Tyrum appulerant, et in
ipso porlu cum suis mercibus direplae sunt. Ycl verius ipsam

« |j»aji'. xxm, G. — ^*
J^id. -. ~ 3 xbid. 8. — '''
Ihid, 9, 10. -rt
« Ibid. 12. — c
ibj^^^ _ 7 ibid. i7), — 8
Ibid. i4.
XXXV. 17
 »

2e58 S. JiPHRJSM SYRi

Tyruin robiir navium maris appellat. « In oblivione eris, o

»Tyre, sepluaglnla annisS» incolis Babylonem abduclis.
« Et post sepluaginla annos cantabunt Tyro canticum me-

Dretricis'. »Tyrii nempe Babylone in patriani rcducli, sibi

profi\na, non Deo, sacra carmina modulabuntur, choreis

Indisque vacantes. « Et eritpost septuaginta annos, visitabit
»Dominus Tyrum, et reducet eam adsuas mercedes ^ » id

est, ad suas negotiationes. « Et rursus fornicabitur cum uni-

»versis regnis^. » Id est, resumpta cum omnibus regibus

negotiatione, amissas rcparabit opes, et ad pristinam opu-

lentiam revertet. « Et erunt negotiationes et mercedes ejus
» sanctificatio Doraino ^. » Quod Zacharias vaticinatur simile,
idporro accidit non sub babylonica captivitate, sed eo tem-
pore, quo Goget Magog Palaestinam subegere^.

^VMW^^VW/VV^IW^^W^-VMfWX-WVWXVW^WXiWXIWX^WV/WW^ A(WWW(W\(W\iW\ VWWA^WX^WWV» w^^vww^

CAPUT XXIY.

«EcCEDominus dissipabit terram, et scindet eam".

Quod et executus est opera primum Sennacheribi, deinde
Salmanasaris ; uterque enim Israelitarum terras invasit, et
vexavit. « Et erit populus sic sacerdos^, »
quando sine dis-

crimine cujusvis ordinis homines servire cogentur. « Et

»sicut servus, sicDominus ejuss, » adeo nihil pensi habe-
bit hostis,quo quisqne loco, aut conditione sit natus, Hber
an servus, scd omnes promiscue incolas patrio solo exce-
derecompellet,etinalienas terrastransmigrare. «Quiamu-
))taverunt legem, et dissipaverunt foedus serapiternum'*.

«
Isai. xxni, i5. — * Ibid. — ^ Ibid. 17. — ^ Ibid. — « Ibid.

18. — 6 Zach. IX, 4. — ' Isai. xxiv, 1. — « Ibid. a. — ^ Ibid.

— »• Ibid. 5.
... .....
 :

IN ESAlAM PROrilliTAM. 269

Illucl vldellcet quocl peplgere majores In Oreb. « Propter
» hoc sedebil ierra in luctu^ » Quando vastitas et squalor

omnes obstruent aditus, quominus in posterum pateat in-

troitus necessaria allmenta inferre volentibus, nedum offe-
rentibus praeleriti temporisoblectamenta. «Condemnabun-
» tur liabitatores ejus ^. » Propbeta qunc per id tempus trislia

eisdem acciderunt persequitur : « Luxit frumentum, et in-

»firmatsesunt vltes ^. » Explicat cladem, quam Sennache-
ribus Judrea} intulit, agrorum proventibus interceptis
ccepto namque cum Ezechla bello, omnia circum ejus di-
lionlsloca corrupitet incendit. Segetesporro et vites,quasl
ratlone praiditas Prophela inducit, illacrymantes agricola-
rum Infortunio, qulppe quibus gravis et dluturnus in co-
lenda terra labor futurus esset, nulla tamen In colligendis
fruglbus voluptas, omnla namque pessumdedlt Sennache-
rlbus; sl c|uid vero superavit, success orejus Salmanasarus
pcrdidlt. « Ingemucrunt omncs, qul la^tabantur corde"^. »

Lajtitiaj siquidem causa fuerat paxet securitas, c[ua sublata,

subiit dolor, et plenus mcerore gemltus, pectore ab Imo

ductus, inde scilicet gaudium manabat. « Amara fuit po-
» tlo bibentibus, » id est futura est. « Direpta est civi -

» tas, et clausa est omnis domus vasorum ^ » Id cst, di-

reptam, dirutamque clvltatem deseruere cives: dominisque
alio migrantibus domus vasorum, vasorum inc{uit domus,
non Ita carceres vinctorum, habitatorlbus vacua^, velut
clauso ostio, manserunt. «Derelicta est in urbe solitudo^,»
qualls In olivelo, aut in vlnea, collectis ollvis, et finita

vlndemia : significat generalem populi ciadem oppldo pau-

cos evasuros. Sic enim, cum olea excutitur, pauccc olivae
remanent, et, peracta vindemia, paucl superant racemi,
vel quia legentium oculos fugerunt, vel quia putres suijt,

» Isai. XXIV, 6.— =»

Ibid. — 3 Ibid. 7. — 4 Ibid. — « Ibid. 9. —
« Ibid. 10. — 7 ibid. 12.

»7-
jjg<> S. EPUB.EM SYm

aut ad maluritotem npcdum venerunt. SupersiUes porro

popuU reliquiae, « Lauclabunt Dominiim de sua magnifH

))centiaS » Spectant isla Sennachcribi copiarum interi-

lum, quas gladius Domini dclevit in argumenlum magni-

ficentia) sua3. « Propterea, inquit, in omni loco laudabunt
» Dominum,ab extremis terrae laudem audivimus ' » id est, ;

ab urbe Jerusalem venit ad aures noslras divinum vatici-

Justi dicentis « Secretum meum mihi, secretum
nium :

»meum IUud dicit secrelum, quod Deus Prophe-

mihi K »

tse aperuerat, docens

qualemfeUcitalem populoejus afferre
decrevisset. «Yae mihi. perversi perverseegerunt^,
»nec Do-
minum, cuiomnia serviunt, a mutis simulacris discreverunt,

ne metucrent, melusque volentes agere perverse

scilicet

moraretur. « Formido et fovea super te, qui habitalor es

naii domi-
»terrse\ » Terraj habitatorem, et inquilinum
num Sennacheribum appellal. «CataraclsD dccoelo apertae

»sunt^, quas Angelus ad perdcndas ejus topias laxavit.

»

A»'-itatione agilabilur terra, quasi ebrins, et

concutietur
«

»quasi pergula super Assyriorum exercitum casura,nec

>,»

erit, qui relevet ruinam. « Et

visitabit Dominus super vir-
terra.
«tutes excclsi super excelso, et super reges terrae in
» Et congregabunt congregatione super vinclum laci^ » Id
est, castigabit Dominus superbos Assyrii
exercitus, et du-

ces, summam per id tempus locum tenentes, nec tamen

alii principes Dei manum efFugient quodexponit subdens ;
:

«etsuper regcs terrae in terra. » Quod autem sequitur,

«Et congregabunt congregationem super vinctum laci et
i\ » Assyrios, eorumque socios
» cogitabunt super inclusum

designat congregatos, etconspirantesin ruinam civitatis Je-

rusalemjet Ezechix caedem, quem intra moenia urbis vehit

'
Isai. XXIV, i4. - 2 Ibid. i5, i6. - '
Ibid. - ^ Ibld. —
« Ibid. 17, — « Ibid, iS.. — ^ Ibid. ao, — ^ Ibid. 21? aa. —
9 Ibid.
 IN ESAiAM PROPIIETAM. 2G1

carcore conclusum liaLeLunt. « EruLescet luna, et con-

«rundrtur sol '. v Vel deos Assyriorum inlelligit, qnorum
pra^sidio confitlcLant , vel ipsoriun Assyriorum im|!erium
et gloriam solem el lunc'tm appellat. « Quia regnavit Do-
» minus forlis in monle Sion ', » non alius scd solus Doini-

nus, qiii solus de Assyrio triumphavit ; « Et in conspectii

i-Sanclorum suornm glorificaLitur ^ Mpropler miraculum,
quod, Ezetliia eju^ique populo praesentiLus, idem est patra-
turus.

CAPUT XXV

cDoMiNE Deus meus, exalt.iLo 10'^,» quoniam mullo

ante stalutam Assvrio cladem landem intulisti, ct praesti-
tisli hotlic sahilcm, Jerosolyma) proniissam. « Quia fecisti

Bcivilalfm in tumuhim
acervum laj)idum vel ^,>j id est, in

caclaverum regiam Assyrioriim nrbem, cujusexcidium Na-

hum prophela vaticinalur, vel eorumdem caslra propler
inihtum mulliludinem convenarum frequenliam civilati
et

coniparanda : « Et haLilacuhim aHcnorum, ne in saeculum

» a cisilalc rea^diricetur^, » u\ est, ne deslructa regia civitas
a suis civiLus unquam in sempiternum reslaurelur ; vel nc
ipse rex a sua civilale aut excrcilu in poslerum adorelur,
co quod et urLs casura sit, ct exercilus delendiis. « Prop-
«terhoc laudahunt te populi muRi?. » Id est, eliam populi
Judaiis confincs, et circum in vicinia hahitanles, eo quod
propter eos periculum evaserint ; nec non Assyrii, qui a
communi chule sociorum servali, fugerunt, etfuctum Sen-
nacheriLo renuntiarunt, laudaLunt te, Inquit, populi cum
* Il)i(l. XXIV, 23. — » ibid. — 3 i|,i(j, — * Id. xxv, 1. — ^"
Ibid. a.
^ « Ibid. -^ 7 ibid. 3.
262 S. EPHR^M SYRI

tribu Juda. « Quia faclus es auxiliator populo tuo^rwdum

a suis premerelur liostibus, « Et prolectio a turbiiie. «Riib-
sacis maledicentiani turbini comparavit. « Et umbracu-
»lum ab seslu^. » Id est, procella irruente, populnm tuum
protexisti, eidemque oestu torrenteumbraculum obtendisti.
« Altitudo alienorum humiliabitur ^, » supervenientc vexa-
lione illorum superbiam deprimentc ; Assyrfos pariter desig-
nat quorum faslus sociorum inleritu detumuit « Sicut
,
.

aoGstu sub umbra nubium^. » Quaiis viatori accidit oestus

vicino aere crassis nubibus obsesso, utique molestissimus,
talcm Rabsaces cum sociis Assyriis sentiet plagam divlni-
tus i'nflictam. « Et virga fortium humiliabitur^, » et illo-

rum rex Sennacheribus suorum militum caede consterna-

tus, demittet animos. « Et faciet Dominus in omnibus
«populis in hoc monte convivium pingue^. » Etsi hoc in

urbe Jerusalem vere actum nimirum Judrei convi- fuerit ut

vium celebrare, et hymnis et canticis Deo liberatori suo

acceptam salutem testari voluerint umbra tamen hcTC ;

fuit, rem istam Dominus noster exliibuit, quando in monte

Sion fregit corpus suum, et sanguinem distribuit dicens :

« Sic in mei memoriam facietis 7. » Hoc certe convivium

est coeleste et spirituale, convivium reservatum, et pingue,
nobis impertiens vitam : « Gonvivium item robustum , »

idest, stabile et permanenspopulisqueuniversis commune;

id namque significant illa : « Faciet Dominus in omnibus
»popuIis convivium pingue. Et absorbetur in monte isto
»facies dominatoris, qui dominatur cunctls gentibus^. »

Quamvis de Sennacheribo Propheta loquatur, diabolum

etiam designat. Arcanus quippe sensus historicum fere
ubique sequitur, ut nimirum quae Prophetaj populo Dei
evenisse aut eventura narrant, eadem ad futurum Eccle-
'
Isai. XXV, 4. — 2 Ibid. — 3 ibid. 5. — 4 Ibid. ~ « ibjd. —
-^ Ibid. 6. — 7 Luc. xxu, 19. — « ^ Isai. xxv, 7.
 IN ESAiAM PROPHETAM. 263

siae Christi statnm referenda sint» iino et onininm justo-

riim utque impiorum conslilutam a Deo gubernationem re-
pricsenlent. « Et absorbetur mors ad victoriam in sempi-
»ternum » Vilae pharmacum Christus,quohausto, mors
'
:

morlua est, ex quo enim Christus mortuus est, morluis

promissus est ubique gentium certus ad vitam rcditus.
• Auferetur lacryma ab omni facie \ » sublata Assyriorum
interitu lacrymarum causa. « Et opprobrium populi pari-
» ter aulcrelur ^ » Oblitterabuntur simul Rabsacis maledicta

et objecta Dco probra cum sui populi dedecore et ignomi-

nia. Quia Dominus locutus est ^. » Pnenam ergo, quam

(t

illi ejusque sociis decrevit, inferet, quod etiam paulo post

executus est quando assyrlacumimperium evertit, etadhuc
exequetur in fme temporum, quando diabolum hujus mundi
principem cjiclet foras et detrudet in carcerem sempiter-
num. TrlUirabitur iMoab sub eo^, » id est, sub Assyrio;
non enim ut Juda sic Moab a communi hoste tractabitur,
sed iste pedibus Assyriorum pressusconcideturvelut palea
fcrrato trita carpenlo, Deo sic dlsponente et hostibus auxi-
lia subministrante. « Et extendet manus suas sub eo, quasi
»natans ad natandum^. » Quanquam Moab, deorum suo-
rum prsesidlo fretus, Assyrio armatusoccurret, nihilominus
conserlo praello profligabitur. « Et dejiclet Assyrius forti-

• tudinem ejus cum extensionc manuum ejus, et gloriam

»ejus vertet in opprobrium >. » Sic ut populos pariter con-
fundat Moabltam intuentes, et ad quos idem vicisslm pro-
lendebat manus. « Et munimentum subllmlum murorum
»tuorum humiliabil^, » id est, regiam IMoabltarum urbcm
diruet, soloquc aiquablt.

• Isai. XXV, 8.— ^

Il)ld. — 3 Ibid. — 4 Ibld. _ 5 Ib;d. 10. —
^ Ibid. 11.-7 I|,i,|. _ 9
ii^ij^ ,2^
 »

364 •• EPHB^M STRI

CAPUT XXVI.

« Ui\BS cujus confortala est salus, » (Jerosolymam dicit)

« Posuerunt muriim et antemuraleS» verum nihii isia

mihi profuerunt ad salulem. « Aperitfj portas, ut ingre-

sdialur popukis justus'; » fores templi piorum coetui pa-
tcfacite, et hoc agite ut a Domino salulem orando impe-
trent vel impelralam gralias agendo testentur; quia non
anna non hominum ingenium sed fides spesque divino in-

nixa praesidio civitatem servarunt. « Semita recta paupe-

»ribus^,» id est facilis et expcdita, od Deum nempe ten-
denlibus. «Nomen tuum
memoriatua desiderium animae
et

!>meve^,n iliud dico nomen, quod horrendis plagis qua-

tefecit iEgyplum, divisit mare, Pharaonem domersit, et

Chananaeos dflevil. Certe hoc nomen desideravit anima

niea, nuuc vero vel maxime iu praesenti rerum perturba-
tione et angustia, in quam nos conjecit Assyrius. « Anima
»mca de^ideravit te de nocte^;» ardens tui desiderium
donnientem me excilavit, et alte insidens in animo meo
liducia ad te prolraxit. Ideo pricverli lucem, viamquo, in-
cumbentibus adhuc tenebris, invasi, te cogilans, simul-
que salagens a te impetrare, qune populo Justorum luo-
rum imperlire conbuevisti. « Nam secundum judicia lua
» super tcrram, juslitiam tuam discent habitatores orbis'',

hoc quod Spiritus in Psalmo docuit « Cognoscetur

est :

» Dominus judicia faciens^. » Sensus Prophetse est « Ex :

ea judiciorum severitate, quam adversus Assyrium in ter-

' Isbi. XXVI, 1. — 2 ibid. 2. — 3 ibid. C. — 4 Ibid. 8.— ^ Ibid.

9. — « Ibid. 10. — 7 Psal. IX, 17.
 IN ESAIAM PROPhliTAM. 2^5

ris noslris exercilam audient, intelligent liabitalores or-

bis jnstiliaB tuai aequilalem, « Et qiioniam non Deus volens

liniquitatem lu es\ Procul abscessit impius rte disce-
sret justitiam^. » Id est, mentem alio abstroxit, per loca
vel tempora peregrinantem remota, etideo praesentis judi-

cii telam non consideravit, nec pra?leritorum judiciorum

tuorum inlellexit .Tquitutem, prresentia namque praeterila

justa nihiloininus fui se demonstraritjClaequumte judicem

liblqiie probant. » Fortasse Judaeos Propliela hoc loco eliam
de>ignat, qui, Assyriis Jud<x'am jam invadentibus, existi-
mabnnt nullam aliunde sibi salulis spem suppetere, quam
si ruj|;a illorum adventum anlevertcrent. Sive quo^libet de

eodem populo homines impios, qui fiigam quidem non ar-

ripuerunt, sed nec justitiani didicerunt, etiam post mira-
cuUuii. Increpalio in tt^rra arguit ^, n quaeperculit Assy-
riuin, universum orbem adnionuit. o Et non videantglorinm
»l)ouiini '».
n llli.qui poenitenliam non egerunt, etiam post
quam assertum Juda*is ab illo salutem spectaruut, ita, in-
quam, magnificenliam ejus non videant, sed « Nec alti-
«Indinem manuum luarum videbunt ^ n Assyrios casligan-
teni. Verumtiimen, qui fclicitatcm tribui Judae allatomnon
vident, « Videant et confundanlup zelum populi^, «iJ est,

pauci, quiremanserunt, Domini ergapopulum suum chari-

lalem et zelum considert^nl; cosquc pudeat vana simula-
cra coleie, quorum cnltum nihil sibi profuisse senserunt.
« Sicut ignis vorabis hosles tuos^. » Ipsi namque majesla-
lis luae indignationeui provocarunt, et hunc ignem sua ac-
crnd(^runt maledicenlia. « Facti sunt domini super nos
»pra;ler te^: » id nimirum salagit Assyrius ut pro Deo
noslro dominelur nobis. « Nominis tui rccordati sumus^: »
insidet hoc scilicet in memoria nostra, latet quidem, ma-
» rsal. V, 4. — • Isai. xtvi, lo. — ^ Ihld. — " Ibid. — ' Ibid. U.
— « Ibid. — 7 ibid. — 3 Ibid. i5. ^ ? Ibid.
266 s. ephrj:m syri

nifestatur tamen in signis, suiqiie praesentiam per singulas

qucHsque setates tleclarat. « Mortui non vivificant\» nec
ipsi nec dii eorum, « Et gigantes non suscitant', » quod
quidem tu facere soles suscitans de terra inopem et nior-

luum de luinulo. « Propter hoc visitasti, et tabefecisti

»eos^ Eos dico gigantes potentes a sseculo^^, quos dilu-

»

vio submersisli, nec non ^Egyptiorum principes, quorum

currus in medlo fixlsti pelogo, et equltes operuisll flucti-
bus. « Addldistl, Domine, super populum, addidisti Elon- :

«gatus es, et repullsti omnes fines terroe \ » Id est, priora

benefacta novis cumulasti populo tuo; «Elongntus es a re-

»nlbus ejus ^, » ne illum quasoles severitate punlres, sed et
repulisti omnes fmes terrae militum videlicet acies a fini-

bus terrse undique cum Assyriis congregatas. Judcci tamen,

nec tanlis beneflciis aflecti ad te redlerunt. « Domine, in

» angustia requlsierunt te, et in inclusione accusavcrunt

»correptIonem tuams » quod dicerent oppldo acerbann,
et pro virium suarum tenuitate minlmetolerabilem. «Sicut
» qua3 conclpit, cum approplnquat ad partus et dolet : slc a

»tua correptlone commoti sumus, concepimus et partu-

»rientium dolores sustlnulmus ^. » Quales tamen sentire
solent parlentes ventum, eo quod nullus inde nobis in vir-

tute profectus accidit, slcut nullus manet fructus fceminis

flalum parlentibus. « Salva nos ne pereamus in terra^, »

id est, in terra nostra captl, et in terras gentium abducti.

« Et non cadant habitatores terrae '**, » neve, quaeso, defi-
ciant cultores nominis tui, habitatores terrae tuae, qul lau-
dare pergant mlraculum, et miraculo parlam nobis sa-

lutem. «Yivant mortui tui, et cadavera eorum rcsurgant »

videlicet filiorum Juda. « Expergiscontur, qul jaccnt in

»
Isai. XXVI. if\. — * Ibid. — '
Ibid. — 4 Gen. vi, 5. — ^ Isai'.

xxvj, i5. — 6
ii^iti. _ 7 ii^iti. i6. _ 8
ibij. 4-.^ i8. _ 9 Ibid. —
'° Ibid.
 IN ESAUM PROPHETAM. 267

»pulvereS» laudisqiie tibi modulentur hymnos uoLisque

nostrani gratulenlur resurrei tioneia, quicumque in tris-

tilia deniersi; quasi in pulvere jacent, « Ros lucis ros

»tuus'. » Id est, « Gratia tua lux est, » quae conversos ad

te populos suo recreat lumine, non secus atque matutinus

ros plantas vej^elare solet. « Et terra gigantum subverte-
»lur\ » Assyriorum ac perinde ctiam omnium impiorum
opes dilabentur, ct concidet status. « Vade, popule meus,
»iulra in tabernacula tua Populum suum Deus appel- 4. »

lat fil^os Juda, et generatim omnes justos. « Et abscondere

»adtempus, donec pertranseat indignatio mca ^. » Id est,

Assyriorum exercitus dispereat, indignationis mcse admi-
»nistcr, vel donec cum sseculo liniantur vitse praesentis
a^rumnsc et incommoda fdiis irae constituta. « Ecce enim
»Dominus egredictur de loco suo^,» id est, de tabernaculo
suo, ubi sedet super alas Cherubim. « Et visitabit iniquita-

»tem habitatoris terrae contra eum s » Rabsacis et socio-

rum blasphemias, perinde atque caeterorum malorum ho-
minuni peccata. « Et revelabit terra sanguincm suum, et
»non operiel ultra interfcctos suos^. » poena namque sta-

luta delinquentibus, delicla propalabit, quando fusus ab

Assyriis sanguis filiorum Juda, ipsorum Assyriorum mira-
bili et memoranda clade vindicabitur.

V\\iVWv\\VV>W\-l\\/V\> VVWV (VW WWV^ WV VV\ VW W^ (VW WWVMWV W^ VXfX^VWWWWWV VVN^WV^A^iVV»

CAPUT XXVII.

«In dic illa visitabit Dominus in gladio suo duro et

«grandi, et forti super Leviathan serpentem rebellem, et

»
Isai. XXVI, 19. — 2 i|,i(). _ 3
jjjij, __ 4 Ibi(J. 20. — 5 Ibid.
— « Ibid. ai. - 7 Ibid. - ' Ibid.

^^v^ ^ 3r tt\^

'"
\<^i^
 :

268 S. EPHR^M SYRI

»snper Levialhan serpentem lorluosum, et occiclet draco-

» nem in mari ^ » Reges signlficat populi sui perseculores

duo symbola duos prcccipue reges designant Assyrium et

Babylonium, istoruni nempe diuturnum adversus Judjeos
bellum Propheta passim commemorat. Et cokibro quidcm
Assyriiim comparat tortuoso propter insignem perversita-
tem et neqniliam, rjuod primi Assyrii lotius orbis impe-
rium &n!biverint : Bahylonium vero ceto similem dicit, et

quod Babylon aquis circum undl jue mnniretur, et quod

siciitin pelago cetus tutum se exisllmaret. Simlli symbolo,

nec .ibsimili de cansa re^!;em yEgypti cetum et draconem

Ezechiel propheta vocal in medio fluminnm cubantem^.
C^eterum parvis syniboHs magna mysteria hic Esaias ex-
pressit : illnm ergo diem designat, quo Deus vlsitavit, et

redemit munduni, de^trnxitque opera diaboli, quic, quia

varia et multa sunt, varia item et multa nomlna eidem
asciverunt. «In illa die vinea meri, cantate ei^. » Id est, illo

tenjpore consurgct populus,ab illo utique diversus; quem

vineai slerill et labrnscas duntaxat ferenli similem dice-
bam, huic recinite qnoe mihi a liomino dicta hic reprae-
sento. ((Ej;o Dominuscuslodioeam'^.» Ilnncpopulnmmeum
nunc et scmprr tntum prapslabo, ejusque rerum cnram
geram. «Et vigllabo super eara die ac nocle, rustodiam 11-

» lam ^,
»
quod illa Dei adEzechiam verba confirmant Ego : «

» protegam civilalem istum, ut salvem illam. Murns non

» esl libi, » tuus ego murus ero. «Qnis aulem dedlt in te
»veprem et spinas ^ » Id esl, Assyriorum eduxit acies, inquc
tuam diiionem infudit, « Insuflabo in cas et succendam
» illas ". » (Juod alibi Spiritns explicat. « Et erunt gentcs
«succensPD sicut calx lapidura. Et faciam ei paceni^, »quo-
niam ad me coufugiet. «Pullulabit, et germinabit Israel. et

' Isai'. xxvii, 1. — ^ Ezech. xxix, 5. — ^ Isai. xxvii, 2. — ''

Ibid. 3.
— ^ Ibid. ~ <>
Ibid. 4,- ' tbid, - s Ibid. 5.
» iinpleblt faclem tena) fruglbus',)) pios niniii um cum geiiT
tibus ilt Deo vero sermones ferendo, miracullsque nuper
nssertam sibi salutem prajclicondo. suisque olim mnjoiibus
ex /Ej;ypto exitum prodI«i;iis et protentis mirabiliter pate-
lactum. llxc profecto erunt semina, quae auribus audien-
tium commissa, ferent iVuctus justitia) totum per orbem
ubcrrimos. « Judicabis cum, » Assyrium, ut quod intulit,

ferat malum ; « Mensura tamen, qua mensus est ^, » non ea

scillcet clemcnlia, qua dileclum tibi populum justorum
casligare consuevisti, « In virga flliorum scd gladlo tuo
»duro, grandi et forti^j))quo in hostes tuos, tuique popuU
persecutoresanlmadvertere decrevlsti. «Quoniam cogitavit
»in splrllu p«^r dlem ajslus^. Id est, postquam incaluit
spirilus ejus a?stu superbia;, dumque su£e ^lorlaj fortunje-
que altitudlnemmlraUir, credidit sempiternam. «Juxta pla-
»gam percutientls se percussit eum, et sicut occidt inter-
))ft'Clos suosoccidlteum \ » idest, populus Judae Assyrium.
In illiu> quippe graliam Deus relribuil Assyrlo secundum
opera ejus, ut niala, quae JuJaeis altulerat, ipse pateri tur.
Et haec quldem juxla rerum gestarum historiam in Senna*
cheribo ad exitum perducta fuerunt. Quanquam ex arcano
sensu ad tempus dominicae dispensationis referenda sunt.
Dominus siquidemnostram induens carncm, nostras etiam
ultus est injurias et diabolo retulii; plagas,quas Ada3 ejus-
que posterilati idem intulerat. Arcanus itaque sensus Do-
mini contra diabolum acta repraesentat. Enimvero quns
ille plagas Adaeposlerisque intulit, viclssim a Domino acce-
pit. \idcs-ne ut hodie pueri et foeminse a Deo confortati
diabolum insultant, et quae est ejus imbecillitas, facillime
proslernunt. «Idcirco super hoc dimittetur iniquitas domus
))Jacob; cum posuerit omncs lapides altaris gicut lapidcs

• Isai. xxvu, 6. ~ » Ibid. 8. — ^ Ibid, — * Jbid. —

' Ibid, 7.
270 S. EPHR^M SYM
»calcis, qul solvuntur in cinerem^ «Peccatum domus Ja-
cob idololatriam dicit, quod tunc dimitlendum ait, quando
lapides, quibus aras vitulis flctisque sibi diis construxerat,
supposilo igne cremabit, sic ut ad instar lapidum, calcis
allisi in cinerem solvantur. Quod quidem Ezecliias integre
praestitit. Ostendit porro Prophelaob hoc praeclare factum
eumdem amplissimemunerotum dum subdit: «Civitas enim
«munita desolata erit^; » Assyriorum dissipata castra sig-

nificat, et eversum cum regia civitate regnum. «Ibi pascc-

»tur vitulus^. » Yitulum vocat populum Judreorum, priedi-
citque hunc suis egressurum locis ad efFerendam, consu-
mendamque praedam Angeli dextera demissam, ipsique
paratam. « Conterentur mulieres venientes el lucem feren-
»tes ei^. » Civitates inteHigit ab Assyriis in societatem belli
ascitas eisque auxilia subministranles. «Quia non fuit ille

spopulus sapiens ^ ,» ulique Assyrius, qui Samariae deos

inanes Deo nostro pares credidit. « Propterea non misere-
«bitur eum favor ejus^, »quia blasphemiarum tela jecit in
eum, qui formavit illum. c Jn die illa concutiet Dominus ab
» alveo fluminis usque ad torrentem ^Egypti ^, » gentes vide-
licet in hoc terrarum tractu positas Assyriorum armis qua-
tiet, et vastabit ab Euphratis ripa usque ad Nilum fluvium,
qui torrcns hic dicilur. « Et vos congregabimini unus ad
«unum^. » Vos autem Judaei quos prseteriti casus disperse-
rant,et quos Dei cura ab eo infortunio servaverat, in ununi
coetnm populumque coibitis; tum vero « Clangetur in tuba
»magna9, »tubam magnam, bonum nuntium solutae servi-
tutis dicit, quod Cyri dccreto veiut tuba magna divulgatum

illorum quoque Hebraeorum pepulit aures, quos civilatis

ac templi ruina, et sociorum captlvitas per varias orbis
partes longe lateque disperserant. Mysticus sensus evan-

* Isai. xxvji, 9. — 2 Ibid. 10. — ^ Ibid. — ^ Ibid. 11. — ^ Ibid.

— 6 Ibid. — 7 Ibid. 12. — 8 Ibid, — 9 Ibid. i3.
 » 1

IN 'liSAlAM PROPHETAM. 27

gelicaepraedicalionis teinpus pcrspicue demonslrat : quanclo

non Jud.i^i modo, sed Assyrii et ^Egyplii, genliles videlicet

populi, in unum coaluere populum ; « Et adoraverunt Do-

• minum in monte sancto in Jerusalem ', » quod eliam Cai-
phas prophelasse EvangeUsta scribit : « Quod Jesus mori-
>turus ernt, ut fiUos Dei, qui erant dispersi, congregaret
> ia unum '.

(^V*A^*VVV%VV>VV\/VV\VV>VV\VVVVV\\V»/VVVVV\VV\^'XA/VV\VV\VV\VV\/VV^.\V\iVV\\iV>i\AAVV\A.V>V\^

CAPUT XXVIII.

«V^ coronae superbite ebrli Ephraim ^. «Fastum et in-

temperantiam EphraimltisPropheta exprobrat, utqui mag-
nificenlia) laudem vekit citato cursu assectarentur et iri

omne luxuri?e genus ex condicto simul incumberent. Nec

enim,ut fit, paulatim, sed torrentis in modum in ejusmodi
vitia eos praecipitasse Scriptura docet : nec singuH priva-
tim suas exercere libidines volebant, sed velut ex compacto
se mutuo ad inhonestas commessationes compotationesque
provocabant. Ita dum hisce moribus vivunt, Assyrius nec
opinos oppressit, protrivitque. «Fiorisuperbo,et serto pro-
»broso, fortitudini gloriae ejus^ qui stat in vertice vallis

• pinguium"*. wlterum vae llori superbo, fiUis Epiiraim, qui

Samariae regnum et montem obtinentes, atque feracissi-
marum vaUium domini, coronas sibi ad ostentalionem et

luxuriam nuro et floribus consertas concinnarunt; nam

etsi hoc ilU ad cultum et decorem excogitarunt, nihilomi-
nus istud Dominus brevi post in dedecoris et infamiae no-
tam mutabit. «Ecce vaUdus etfortis Dominus^, etc» Quasi
' Isai. xxviT, 10. — » Joan, xi, 5i. — ^ Isai. xxviii, i. — '^
Ibid. 4»
— 5 Ibid.
«^^2 §. hm^MM 8YBI

clical : « Certe Deus illorum potenlissiniusest, ejusqnemili-

bus cuncta parent. At ipsi ejus consueludinem raslidivere,
piguitque eos ad Illam redire, et salulem ab ipso qujererej
«Propterea sertum ptobrosum temporaneum erit sicut

a ante aBstatem \ » Id est, (los ille superbus, regnum videlicct

Ephraimitarum, cum venerit Assyrius, patielur quod fruc-

tibus temporaneis accidit cum enim pares Assyrio vireff :

eis non suppetant simul atque conspecti fuerint, vorabun-

tur : quanquam, elsi suppeterent vires, mens certe non
suppelet cunclis nimio cibo poluque slupentibus. « Tn die

»ilia erit Dominus residuo populi sui in diadema vlrtutis,

» domui Juda, et in coronam glorise',» quandoquldem illos
in modum coronae circumcingct et obvallabit, « Et iis qui

» idemque auxiliimi prae>tnbit uibls pro-

averluut a porta, »

pufuatoribus ^ubeuntcm hostem propellentlbus, regl vidc-

licet Ezechlae el rebquls de popiilo Justis, qui buis precibus
Assyrius invasores propulsabunt. « Veruiu hi quojue prae
»vino erraverunt^, » crapula nlmlruui et ebrietale ansentes
a se ipsis discesserc. innuit Proplieta eliam in dilione pii
Ezechiae extitisse non paucos luxurla et superbia corrup-
tos, nec homlnes modo tenulores et plebeios, verum etiam
potenliores et nobiles, puta sacerdotes et pseudoprophetas.
Quia omnes mensoe replelce sunt vomentlbus et vomiti^
«

»ita, ut non sit locus'*.» Et quandoquidem cibi potusve re-

jectio fastidientis stomachi indicium est, innuere Propheta

videtur JudaDOS ejusmodi vitiis depravatos verbum Dei ipsia

prsedlcatum fastidiresolilosfuisse. Quocircasubdit: «Quei^

»docebimus scientiam? Ablactatos a lactc, avulsos ab ube-
»ribus^?»quasi dicat «Nullus jam in hoc populo superest
:

quem nostris pr.xceptionibus erudiarnus. Nam vel parvuU

isunt et isti profectp,qugetraduntur, non capien^, vel adultj

»
Isai. xxviuj 4. — ^ * Ibid. 5. -^ ^ Ibid. 7. — ''»
l^id. 8. —
« Ibid. 9.
 IS ESAUM PROPHETAm. 2^0

et rationis nsii pollcntcs ct hi aiunt se neqiiaqnnm cgere

doclorc. « In scrmoiic cllfliclii, et in nlla llngua loquar
»ad poj)ulnm islum ' : »Hanc merllo poenam comuiinatur
Deus populo, qui pletalem et rcli^ionem velut fastidlcnlls
stomachi rejeclomentum abhorrebat, qua3 lamcn myste-
rium cllam continere vidcntur eo tempore declarandum,
quo Apostoli relpsa allo sermone et varlis linguis divinitus
acceptieosdem Judaeos alloculi sunt pcr eos ferme dies,
quibus illi Deum in crucem egerunt. a Statuimus foedus
» cum morte » Assyrlum designat. « Et cum iuferno feci-
"*.

» mus visionem^, » id est, cum Assyria paciscendo. « Flagel-

»lum inundans cum transierit, non veniel super nos^. »Id-
circo cum flagcllum AssyrIoru[n manu qualienducn socios
et fmitimos popnlos CTcIderit, islud profecto nos evltatu-
ros confidimus Quia posuimus mcndacium spem nos-
:
«

» tram ^, » eorumdem Assyriorum auxiliis et favore freti.

« Proptcr hoc ecce ego ponam in Sion lapldem probalum
»inangulo pra?lIoso ^ , »> regnum scllicet in umbra altarls

sub alis Gherubim ipsum altare tegentium. Subilmiori ta-

men sensu , lapis iste est Dominus Jesus Christus, qui in

Ecclesia Sion locatus est, et factus est in capnt anguli, ut
ambo latcra supernorum scilicet et infernorum stabili fce-

dere conjungeret. Ipse est caput parielis, ipse est funda-

mentum; id est, rex ct regni sui fundamenlum propria
juslitia suslinens et portans mundum universum. «Qni crc-
»diderlt non pavebit, quemadmodum nec illetrepidabit?.»
Et haec quidem in Ezechia umbra fuerunt, in Christo ve-
ritas : ipse enim verus est lapis probatissimus de matre
Virgine excisus. « Et dabo in manu ejus judlciiim men-
«surac^. j)Id est, conslitulam illum judicem justissimum
et sapientissimum, ut credentes ab incredulis discernat

'
Isai. xxviii, II. — 2 itjid^ i5^ _ 3 iHiX, „ 4 ifcid. — ^ ^ Ibid. —
« Ibid. i6. — 7 Ibid. — 8 ibid. 17.

XXXV. 18
 2^4 S. liPHRiEM SYRI

juxta omne judiclum dedit Filio^ Et exculiet

illu<3 : « Pater
»grando spem mendacem ^, » Assyrium scilicet in quo prin-
cipes Juda spem suam temere collocarant. «Et hoc lalibii-

»lum aquae inundabunt. Et expiabilur pactum vestrum

» cum morte^,» id est, cnm Assyriis, quos ut supra morti
comparafc. «Flagellum inundans, quandopertransibit,eritis
» ei in conculcationem. Quoniam mane pertransibit, die ac

»nocte erit commolio^, »id est, trepidalio et pavor, ita ta-

men ut a die ad noctem sequatur salus et securitas, everso

Assyriorum imperio : « Quia decurlatum est veslimentum

» ad opcriendum eum et coangustatum est stratum, ut non
» sufficiat ^. » Hinc porro inteiliglte Assyrlorum prope im-
minenlem cladem et corum excidium cito seculurum.
«Quoniam in monte divisionum stabit Dominus sicut in
» valle Gabaon*^. » Id est, sicut enim in campis Gabaon Deus

olim Chanana^os reges cecidit, sic hodle quatefaciet Assy-

rios, nec tamen verbere simili. «Utfaclat opera sua, pere-
» grina sunt opera ejus v. » Varla3 enim et diversassunt animad-
versiones, quibus impiorum scelera vindicare consueviU
Item sicut agricola non serit statim nigeliain et Irilicum
et hordeum et n)iliura, sed primum lerram prosclndit et
sarrit, lum vero parata semina agro suo commlltit, slc in

judlciis servandus est ordo. Hunc ergo in moduni Deus

Assyrium « Judicablt et corripiet eum in judiciis Del et :

wlaudabunt^. » Ornnes ulique gentes juslum Dei judiciuui

mirabuntur et illius superbae domlnallonls inleritu gaude-
bunt, cum Assyrlus atroci et semplterno suppllcio afficle-

tur. «Non enlm tribulis trlturabilur nigella^. » Quasi dicat:

Quemadmodum cyminum et nigella baculo ct virga exte-

runtur, teneriora enim sunt et leviora, sic vos, Judael, ter-

renorum principum bacellis ca3demini suppliclo utlque

* Joan. Vj 22. — 2 Isai. xxviu, 17. — ^ Ibid. 18. — •*

Ibid. ig. —
« Ibid, 20, — « Ibid. 21, ^ 7 Ibid. — « Jbid. ?6, — 9 Ibid, 27.
 IN ESAlASl PROPHETAII. a^S

miDime gravi nec enim circumducitm» traha super cymi-

:

uum. Porro quemadmodum plaustrum circumagitar super

Irilicum, ita ingens Assyriorum exercitus plaustro, Angeli
nempe manu, triturabitur. Idque fiet propter nos ut nos
Judaei salvi tutique simus. «Quoniam non ad victoriam in-

xvenimus eum\))Nec enini permittet Deus proculcare illi

civitates populi et populorum, Judaeorum et gentium. « Et

i>in multitudine rotarum tribulorum ejus et in ungulis ejus

flcomminuent illum^fllmo postquam regis Assyrii armis

quasi baculo parvas respublicas el urbes cymino et nigella^

similcs castigaverit, tum vero ille horribili clade prostratus

ab Angelo quasi gravi plaustro altritus interibit. « Etiam

»hoc a facie Domini Ibrtis egressum est. Admirabilitas
> consilii magnificavit augmenlum ^. » Id est, admirabili
consiho a Deo factom est, vit Assyrius eo graviore lapsu
ruerct, quo sc antea victoriis altius extulerat.

CAPUT XXIX.

« V.E Aricl, Ariel civilas, quani David expugnavit. Ad-

» jicite anuum ad annum /•. » Ariel est Jerosolyma, quic
quidem a gentibus oppugnata et velut pedibus protrita fuit,
sed vcrsa vice suos eversorcs subegit et proculcavit. « Fesli
)) dles peragcntur ^. » Gelebrabuntur stata; solemnilates,
quamvis illas Assyrius aliique. Judaeorum hostes abolere
conentur. « Et obsidebo tc in modum coronoe ^. » Qnae
omnia rcfcrenda sunt ad tempus praecedens urbis libera-
tioncm. « Et coanguslabo te cuniculis '. ))Ad hasce nempe
' Isai. xxviii. a8. — =•
Ibid. — 3 jjj^j^ ^G. — < Id. xxix, i. —
— ' Ibid. — 6 Ibid. 3. — 7 Ibid.

i8.
 2-7G St fPHR-EM 6\RI

aiiou^lias recllgrris ab inimicis tiiis obsessa el acrilcr op-

pu"nr.la. Et conslituam contra te excubias. Ul buniiiie-

«

Dris, humo impleberis et ex huuio sonobunt verba lua

'. »

Subterraneo siquidem carcere clausa jacebis misera, in-

deque mittes voces. « Tunc repente confestim visilaberis a

»Domino forti in tempestatibus et lonitruis et in voce

»mao-na, in fulgetris turbine et flamma ignis devoran-
»tis ^ » Sed haic Judaeis Jerosolymse
obsessis suhitem affe-
,

rent, Assyriis interitum. Hanc Jerosolymitanorum Hberatio-

nem et Assyriorum cladem exponens subdit Et erit multi- : e

»tudo omoium gentium, quae confortatae sunt contra Ariel

»quasi esuriens qui visus est sibicomedere, ut autem ex-
»pergefaclus fuerit vacua est anima ejus ^. »Quasi dicat :

«Salva erit Jerusalem, etsi Assyrius eique foederatie gentes

illam spem devorasse videnlur accidel ipsis niuiirum quod :

esurienlibus mensns et convivia somnianlibus conling^re

necesse est, ut sciHcet expergefcicti vacumn habeant ven-
trem et nihilominus hlanteai. « Suspexerunt et demirati

» sunt, fluctuarunt et obslupuerunt qui ebrii sunt et non

» a vino. Quoniam effudit super eos spiritum soporis et ag-

7>gravatus est super oculos eorum et super Prophetas et

»super principes eorum qui vident abscondita Et erit in- :

»ter eos visio omnium videnllum sicut verba Hbri sig-

»nati ^, » quem sciHcet indocti legere nequeunt, docti

resi"-nare non audent. « Et dixit Dominus eo quod appro-

«pinquet populus iste ad me ore suo et corde suo longe

»est a me ^, etc. » Judaeos taxat, qui principum metu in-

ducti Deum colere et honorare videri volebant, edictis
quippe gravissimis huic negotio ab Ezechia rege cautura
luerat. « Ecce ego adjiciam, ut dividam populum istum
)'rairacu!o ^ » quo edito, segregabo gimulaloies i§los co-

'
Jsai. ixts, 4." * \hH (=. — ' Iblc!. ;.— ^ lbl'h o!i.-» ''
Ibid.

»j. — ^ ibid. i'^.

 IN fiSAiAM PUOPlihTAM. 277
leiUes me, ut hoQiinihiis placeanl; iternmque in eosdem
insurgit subdens « Vae illis, qui a Doniino discedenles pro-
:

slundum pelunt, et sunt opera eorum in tenebris, sicut

«lulum in manibns figuli repulati estis \ »Sic eorum stul-

tiliam redarguit, qui pcrinde ac si Deum laterent, pieta-

tem, quam non habebant, caUide simulanles, gravissima

quacque scrlera inlerim mcditabantur, ea ttimen ad eflec-
lum perducere non audebant EzechicX indignalionem ve-
rili. 8 Et crit Libanus in Carmel ', elc. » Haec assertam

divino beneficio Judacis libertalem spectant, cujus rei fama

omncs regiones pervasura praedicitur. « In illa die audient
» surdi verbum Dei ^. » !]a3C ctsi ad genles, qu.-c Prophetas

nunquam audierant, primario referantur, comprehendunt

lamen etiam Juda^os refractarios et pervivaces, qui gene-
rls humani reparalionem Prophetarum oraculis proenun-

tiatam suismet oculis cernentes pernegant. « Scd et man-

» sucti in Domino adjicicnt la^tltiam. Justi ex fdiis Juda

»laL'labuntur quoniam transiit conculcans et consumptus

:

» esl derisor, » id est, Assyrius, « Et exlerminali sunt omnes

»hortanles ad Iniquitatem ^. » Adhortalores fautoresque

impietatis fuero bene multi ex Judfels, quos perinde ea-
dem, quae Assyrium, pfjtna aniixerat, postca oppressit. « SIc
»dicil Dominus super domum Jacob qui scrvavit Abra-
» ham ^. » Idem ipse Dominus filios Jacob salvos prajstablt,
qui eorumdem parentem Abrahamum a quinque regibus
tutatus fuit.

* Isai". XXIX, 10, — 2 iJ5jci, ,-,, _, s

ijjij, iS, _ 4 Ibid. ig, 20.
— ' Ibid. 22.
 278 S« EPHR^M SYRI

CAPUT XXX.

« V^ fillls rebelllbus, qiii fccernnt consllinm, et non ex

» me ^ » Invehitur Esaias in Judaeos, qui fugam iu yEgyp-
tum moliebantur, nec tamen os Domini inlerrogabant.
« Erit vobis fortitudo Pharaonis in confusionem ^, «siqui-
dem hunc Assyrius sternet, et subjugabit. « Quoniam
et
»ipse in Soano est ^ » quasi dlcat « Frustra istud perfu-
: :

gium quaeritur, cum Dominus intersit ubique vestram

rebelles filli contumaciam debilispoeniscoerciturus. « Prin-
» cipes ejus, ct nunlii cjus ibunt nd populum qui non

sproderit eis ^. » Principes Tribus Juda confident se /Egyp-

tiorum favore lutos fore, et ideo eorumdem gratiam oh-
sequiis et ofriciis sibi conciliare studebunt, incassum ta-
men, cum Domino ratum sit peccatores confundere et
cum dedccore traducere. Onus jumentorum
« Austri in
» lerra tribulalionis et angustiae. Leo et catulus leonis ex
seis, aspis et regulus volans portabunt super dorsa asi-
»norum divitias suas ^. » Judseos quorum alios leoni et
catulo leonis comparat, ah*os aspidi et regulo volanti,
reprehendere pergit, eo quod ab Assyriis afllicti et in cap-
tivitatem prope deporlandi profugere ad ^Egyptios coglta-
bant. Interim porro eorumdem auxilia donis sollicitabant.
Praedicitque sua illos spe deccptum iri, susceptique con-
silii futihtatem et fallaciam malum exitum declaraturum.
« Nunc ergo scrlbe in tabulis istis ^. » Jubelur Propheta
Juda?is iniEgyptum profecturls prcenunllare mala, ipsis
eventura apud /Egypllos, quorum fidci se commlttere de-
' Isai. XXX, 1. — ' Ibid. 3. — 3 Ibid. 4. — 4 Ibid. 5. —
Mbid. 8.— « Jbid. 8.
 IN ESAlAM PROPHETAM. 279
llberabant, et hoc vaticinliim in tabulis patentibiis cles-

cribere. « Filii nolenles auclire lcj;'em Domini, qni dixcrunt

j viJenlibus : Nolite videre; ct Prophetis : Nolite prophelare

»incrcpalionem, loquimini nobis placentia ^ »Sic ut aU-

quando desinalis nobis aures obtundere objurgalione im-
portuna, et tristibus vaticiniis. « Avertite nos a via ^, »

quam praidicatis nos perducturam ad perfugium abscnndi-

tum, mrnte, non sensu cernenclum. « Et cessare facite a
«nobis Sanctum Israel ^. » Quo landem aures nostras ab
isto uberc avellanius, ne audiant in posterimi tristla Pro-
phetarum vaticinia , iila perpeluo ingeminantiuni , hxc
dicit Sanctus Israel : « Propterea erit vobis iniqnila> haec
» sicut interruptio cadens, et sicut murus excelsus. Quo-
))niam subito veniet contritio ejus ^. » Pnefuiilo scilicet
lempore, quando, ancto hostiimi numero, tormentis qua-
lefactns corruet. « Quia ha3C dicit Sunclus Israel : Si rever-

» tamini, et quiescalis, salvi critis. Et dixistis : Neqnaquam,

» sed super equos ascendemus, et super veloces iugiemus.
»Ideo velociores erunt, qui persequentur vos, donec relin-
»quamini sicut cippus super verlicem monlium et sicut

»signum super coUem ^. » Inslat Prophela Judoeos ar-

guens, idcirco quod Prophetis auscultare nollent sibi pol-

licentibus salulem et securitatem, modo a proposito rece-

dercnt, ct quieto animo forent. « In spe abscondita, Pro
»phelaD aiebant, erit forlitudo vestra, vos autem dixis-
»tis : Neqnaquam, sed super equos ascendemus et super
» veloces fugiemus. Quocirca facta cst contritio ejus sicut
»contrItio lagenai figuli sine modo ^. »Talis nimirum qua-
lis esset solct commlnutio crudi lateris. « Plorantes nequa-
» quam plorabitis 7. » Perindc ac si nulla snperet salutis
spes. « Idcirco audicnt aurcs vestra) vcrbum post tergum
• Isa/. XXX, 9. — ^
Ibid. n. — ^ Ibid. — ^^
Ibid. i5. — 5 jijiJ,

iS-j;. — 6 Ibid. 14. — 7 Ibid. 19,

 28o S. IiPHR.EM SYRI

»monentis \ wSignificat non modo Prophetas a fronte,

veruni etiam a tergo gentes Judaeis affuluras, quoe laudent
Deum, ipsosque adhorlentur ad constanliam in reLus ad-
versis, Domini adjulorio, cujus ope Assyriorum
fielos

vexotionem et servitutem pridem efTugcrant. « Boves et

» viluli commixtura migma comedent pala et vanno ven-

»tilum ^ » Miram promillit proventuum terrae copiani,

tantam boLus aratoribus ora obturare fru-
sciiicet ut
menta trituranlibus non sit necesse, quin in ipsa area
puro cujusvis generis frumenlo exsaturentur. « Et super
»omnem montem excel?um et super omnem collem ele-

» vatum fluent rivi aquarum in die inteifeclionis magnae,

» cum ceciderint turrcs^. » Videtur innuere mirabilem il-

lam cladcm, qua, ut snpia dixerat, Assyriorum vires accisae

ftierunt, eorumque castra turribus comparala concidc-
runt. Quo die lucen) majoribus luminaribu^ auclum iri di-

symbolo declarans incredibilem homiuum

cit, Iioc scilicet

ab Assyriorum excidio laeiiiiam, quam miriflce augebunt

nunlii circuniquaque per viciniae oppida volilautcs. In
hac igitur die, qua Dominus Assyrios contcret, « AUigabit
» contrilionem populi sui hliorum Juda ^. s>Uxc porro ap-
tissime quadranl in morlem Domini. Quo enim die Chris
tus occisus est, mngn.c ejusdem inlerfeciiouis auclores
Juda)i Jerosolymis commorantes, quin et mors ipsa, et
mortis auclor diabolus velut quatefaclaj macbina lurres
corruerunt. Simiiiler a Chrisli morte fluere cceperunt
per unlvcrsum orbem terrarum evangelicae praedicalionis
aquae; et clarlor emicuit lux, non utique solis liujus nos-
tris senslbus aspectabilis, qui conlra in Chrisli passione
contenebravit, scd lux illa augustior, quae perfecta et ab-
soluta sapientia est, ideoque majoribus luminaribus jure
optimo comparata : qua3 oftusas hominum mentibus tenc-
* Isai. %\Xf 2J. — 2 ibid, 24. — ^ Jbid, 25. — ^ Ibid, 26.
 1

IN feSAlAM PROfHliTAM. 28

Lras salulari fulgore dispullt el dissipavit. « Ecce nomen

» Domini venit do longinqno, ardens fciror ejus, ct glorio-

))sum est onus ejus '. )) Scrnio rsl de judicio, in quo regis
Assyrii de causa actn fuit et constitnta poena. « Et spiritus
))ejus v« lut lorrens inundans usque ad collum, succidet
»perturbantcm gcnles propter vanos illarum errores, et

»frenum seducens *. » Iterum insurgit in As^^yrios, qui

audcbant Deum blaspliemiis et conviciis incessere, notat-
quc eorum insauiam,quod cum illo cerlare auderent, cujus
summa est et insuperabilis vis. « Canticum erit vobis co-
))rona victoriac sanclificala in solemnilate^. )) Tribum Juda
aKoquilur sperare jubons insi^nem de exercitu Assyriorum
victorium. « lit laDtilia cordis ^, » vobis ulique a Domino
refundenda pro illa, qune cepit Assyrios, cum impune sub-
irenl in monlem Dei, et civilatem Jerusalem peterent in-
festis s'2;nis. « Kt autlitam faciet Dominus vocem ffloriae

ji^uae ^, »per salutem, quam facturus est. « Et ictum bra-

»chii sui oslendet, » in Assyrio. « In ira furoris, et in
» flamnia, alque iu turbine grandinis ^. »BelIum cum Assy-
rio gerendnm ejusmodi symbolis Propheta declarat. « Et
»erit per omnes transitus ejus virga servilutis, quam rc-

Dquiescere fuciet Dominus super illum in tympanis et ci-

» tharis ''. » Significat Iripudium gentium Assyriorum ruina
gestientium, sibique mnluo gratulantium receptam liber-
lalcm. « Et pugnabit in bcllo forti cum illo; eo quod pa-
»raverat anle diem. cibum suum ^» » Jamdudum scilicet
Assyrius Jerosolymam, quasi suavem cibum, gulse sua)
deslinaverat. « Sed et malilia ejus prasparavit se, atque
»profundaui ct latam feclt domum habitationis suas i*. »

Istud nempe versulia Assyrii molieljjHur, rata suam in po-

testalem civilatem sanctam csse venturam, et Assyriorum

* Isai XXX, 27. — » Ibld. 28. — ' Ibid. 29. — 4 Ibid. — 5 Ibid
5o. — « Ibid, ~ 7 ibid. 32. — 8 ibid. 33. ^ Ibid.
282 S. EPHR^M SYRI

imperium sine fme mansiirum. « Multa sunt signa ejus : »

plurlmi milites ejus et innumerabiles copi.os, « Et in umbra

»Domini quasi ignis ardebunt \ »

\^A\\'\\\^V*^^A,>'VV\\V»/VVN/V\^VV\/VVVVV\VV%A^A\\AA/V\\A.\\AA\\^^AAAAA\^AVVV^AAiVV\\^

CAPUT XXXI.

« V^ qui descendunt in yEgyptum ad auxilium ^ » Adhuc

invehitur Esaias in JudoBOs, qni lugam in ^Egyptum me-
ditabantur, speranles hunc locum forlunac miserae atquc
jactalae perfugium futurum. « Et non sunt confisi super
» Sanctum Israel. El ipse consurget contra domum pessi-
»mam^. » Contra /Egyptum. ma- « Et Dominus incllnabit
num suam^. » Id est, avertet manum suam, ne ferat opem
f>

perich*tantlbus utrisque, yEgyptlis et Judaels. Quamobrem

prosternetur yEgyptius auxlhator ct Judaeus, qui petebat
auxilium. « Qula haec dlcit Domlnus ad me : Sic descendet
» Domlnus ut praelielur super montem Sion, et super collem
»ejus. Quomodo sl ruglat leo et catulus lconis super prae-
» dam suam ^ ; » ad tribum Juda Propheta slylum reducit, ad
eos scilicet Judoeos, qrii suls contrlbulibus fuga quoquo-
versum dilapsis, Dci opcconfisi in Juda^amanserunt. «Con-
» vertlminl filli Israel^, » vos, qul in peccatls obdurali vestram
contnmaclam vehemcnter exaggerastis huc usque. « Con-
»veiiimlni, inquam, quia cecidlt Assur iu gladio 7. » Pro
vestra salute Deus Assyrium hoi riblli clade profligablt, id-
que efTicIct « Non In gladlo virorum ^, » Idest, non humanis
:

viribus, sed virtule Angelorum. « Et Infrlngentur prlncipes

»ejus a slgno^. » Consternabunlur duces et proceres ejus,

* Isal, xxjr, 33. — ^ Id. xxxi, i. — ^ Ibid. 2. — ^ Ibid. 5. —

Ibid. 4. ~ C
Ibi(J. e^ _ 7 Ibid. — 8 Ibia. »- 9 Ibid. 9.
 IN ESAi.iltf PROPHETAM. 285

vul^-alo mlrociilo, et inde seciita regis fnga. Nam fugiet, et

in antro cubilis siii lalibulum pelet : in urbem snam Ninivem

seabdet, velutfugiensvenaloresfera: «DicitDominiis, cujus

ilux in Sion, et caminus in Jerusalem', » id est, salus in

Sion, et ullio in Jerusalem.

CAPUT XXXII.

« EccE in justltla rcges et prlncipes in judiclo prnee-

» runl ^*, » Ezechlas et pra^fecti ejus. « Et erit sicut lallbulum
j)a vento ^. Idem Ezcchlas suls Judaeis parablt perfuglum
et fidam stationcm a lempestale Ingruenllum calamitatum.
« N^n vocabllur ullra vlr, qui inslpiens cst, princeps, slul-
j)lus cnim fatualoquetur^. »lnsiplenset fatuus prlncepsap-
pcllatur rex Assyriorum, qui, suis snperbus nrmls et favore
frelus suorum deorum, confidebat sibi ultro manus datu-
rum Ezechlam, quasi vero hic de sahite plane dcsperaret.
« Cor inlelligens intelliget scientlam^. » Ezcchlam innult,
qui lilleras a Rabsacc allalas expandlt coram Domino.
« Cor falui parturlet Iniqultalem ut pcrficiat fraudem ^\ »

Hscc ad Rabsacem prcedicti regls Assyriorum legatum, im-

pias in Dcum voces jactantcm. c Et ut loquatur ad sedu-
«cendum'. » Rabsacis enlm ea verba fuerunt. « Ubi sunt
dil gcntium? Qulnam illl sunt in universls diis terrarum,
qui eruerunt reglonem suam de manumea, ut possit eruere
«Domlnus Jerusalem de manu mea ^?. .. Ut faciat vacuam
»animam csuricntem et potum sitienti auferat^. » Quod

" Isai. XXXI, 9.-2 Id. xxxii, i. — ^ ]bld. 2. — "*

Ibid. 5, 6.—
5 Ihid. 4. — G
ibid. G. — 7 Ibid. — «
4 rieg. Avju, 55. — Isai.
xxxii, G,
 » •

284 S* EPHI\.E\I SYW

rexAssyrlorum et ejus legatus moliebaniur, cnm ea verba
ad Jerosolymllas facerent : « Non vos seducat Ezechlas di-
DcensiNon tradelurcivltashfeciamanurcgis Assyrlorum'.»
Inler haec nihilominus, mngna cogitablt ', » « iMagnus
Magiuisrex Ezechias, qusemagnanimum principem decent,
animo cigitabit, quoniam statuel Deo confidere. « Et super
»magnltudinem stabit ; » incolumls servabitur, ipsique
manebit imperii honor, et majeslas. « Muheres opulenUT,
»surgite, audiie me : filiae confidentes, auribus percipile
«verba mea ^ » Propheta civitotes Juda alloquitur, et in-

crcpat, quod Inani spe se ipsas lactarent. « Nam post dies

»annl frement ^. » Quando conlrarius rei exitus sahitls
spem temere susceptam deludet, alque hoslibus cuncta de-
molientlbus deficient terrae proventus, consonat illud :

« Adhuc in uno anno auferetur omnls gloria Cedar^. Con-

» summataestenim vlndemia et congregata est area^. » Exiit

annus, nec tamen obvenere bona, quorum futili spe vobls

ipsae blandiebamini. « Quapropter exuite vos ad nudum et
»ac<ingite saccis lumbos veslros : quonlam vastata est

» terra vestra 7, » Assyrils diliones vestras devastantlbus,

et Incolas in capllvltalcm ablgenllbus. « Super humum po-
»puh mei spinae et veprcs gcrminabunt, el in omnibus do-
»mibus gaudli^. » Ea sciiicet rulna incumbet etlam in
celeberrimas Judaeae uibes, quibus subversis spinae succres-
cent. « Quonicim acdcs obllvioni tiadila est ^, » jerosolymi-
tanum nempe templum. « Et virlus dimlssa est, et pulchri-
»tudodomorumerit inspeluncasetgaudium onagrorum '°.
Miserandum clvitalis t)erusalem casum describit, civibus
partlm caplis, parLim In iEgyptum fuga dllapsls. « Donec
wexcltatus fuerlt super nos splrilus de excelso et desertum

*
4 Reg» xviii. 29, 5o, et Isai'. xxxvi, i4, i5. — ' Id. xxxii, 8. —
3 Ibid. 9. — 4 ibid. 10. — ^ Id. xxi, i6. — ^ Id. xxxu, 10. —
7 Ibid. 11. — 8 ibid, i3. — 9 Ibid. j4. — '^ Ibid.
 »

IN ESAlAM rRornETA.M. u85

» fiat in Cbarmel, et Charincl in solltudinem reputaLitur ».

Jndaeos cl Assyrios clcsi(i;nat, et illorum quidem lerram

quondum incullam, et hahilatore vacuam in Charmehim
transituram; istorum conlra regiones quae Charmeli uber-
tate et copia fruobantur, converlendas in saltum, depopu-
lantibus mo\ flcmimis deflagraturum. «Requicscet judicium
j)in solitudine^ «Justus judex devastatam Judaeorum ter-
ram vindicabit. «Et justitia in Charmcl dabitur^. » Coercens
Assyrios et debilas poenas ab eis reposcens. «Eterit opus
»ju&ti(iae pax^. «Inde sequetur pax, quam sibi filii Juda
ampliorem firmioremque eflicient colendo justiliam. « Et
» sedebit populus meus in habitaculo pacis^, » in civitale

Jerusalem. « El grando descendet super saltum^ : »super

Assyriorum regnum. « Et sicut planities htuDilijibitur civi-
ntas '. » mngnifica Assyriorum castra pisebenlia speciem
amplissimae urbis. « Beati vos eslis.qui hnec seminatis super
»oumes a(|uas ^. » Beatos Prophela dicit Judicos, qui salu-
tem aliaquc Dci ])enc(icia ip-sis praedicla conseculuri erant;
vel pii regis Kzcchia) subdilos, eo quod vnlicinia Prophctae

fidem adhibiicrunt. ilaic tamcn vel maxime ad Apostolos

et praedicatores veritatis pertinent, a quibus verbum salu-

tis in omnes genles disseminatum fuit. « Ubi bos et asinus

«triturat ^. » Judseos et genliles significat ad audiendum
Evangelium promiscue admissos, et bos quidem Hebraeos
repraesentat iugo legis subditos; asinus vero typus est gen-
tium quae secundum legem immundae censebantur : omni-
busenim generatim nationibus lex Christi a sanctis Apos-
toHs promulgata fuit et cunctis sine discrimine terris di vinum
hoc semen commissum est.

' Isai. xxxii. i5. — =

Ibid. iG. — ^ Jbid.— '*
Ibid. 17.— ' Ibid.
18. — ^ Ibid. ^ '
Ibid. ig. ^- 8 Ibid. 20. "- ^ Ibid.
 :

286 S, liPHRJ:M SYRI

iV>»'V!WW\\i*W*>A.>*VS\AAV\A*^^ VVVW» WXW^iWW/W VV%.V\/% WNA\A^A.> W^WV W% W^ VV^iNAAWA^MV*»

CAPUT XXXIIL

« V^ qui pra3clatur; vos Bolite procdari, et cum volueritis

wprcedori, proedabimini'. » Prophsla Judaeos admonet, ne

avaritiam et rapacitatem Assyriorum imitenlur, quasi dicat
« Elsi Assyrios vivere rapto delectat, non ideo vobis fas est

iniquis inhifireprcTdis. « Gum vohicritis fallere, fallemini^ »

Quasidicat : «Sipacto meo non steterilis, eoque obHgatam

fidem fefelleritis, idem reponendum, iit pari
cogitate vobis
scihcet perfidia vos prodant, qni per specicm olTicii vos in
J^gyptum reducere conantur. « Miserere nostri, Domine,
»quia in te spes nostra^. » Hgec oratio ex persona filiorum
Juda hoc loco inserta est. « A voce terroris tui contremue-
» runt gentes et ab exaUalione tua dispersas sunt ^; » sciHcet

iidem, qui miseriis aerumnisque pressi, his finem dari roga-

verunt, postquam ab iHa angustia laxati fuerunt, hberatori
suo Deogratias agunt. « Congregabuntur spoha vesira, etc.

))Et magnihcatus Dominus et implevit Sion judicio ct

est

j;juslitia^. » Eodem tempore, quo omnem prccdam, quam

Assyrii exlulerant, fihi Juda, ihis caesis fugalisque, cum foe-

nore recuperarunt. I\ec enim sua modo receperunt, sed

ct illorum spohis mirum in moduni aucli sunl. « Et erit h-
» des in tempore tuo^. » Causam innuit salutis fuisse fidem,
eodem tempore npud Judaeos florentem. « Salus tua in se •

«crelo, »(piod videhcet ihos iateret,« sapientia et scientia,

^iimor Domini ipse est ihesaurns enis ?. »Signifieiil a

scientia ac Dei melu manasse benehcium populo nuper

» Isai. xxxin, i. — » Ihid. — 3 Ibid. 2. — ^ Ibid, 3. — « Ibid.

4, 5. -- e
ii^id. 6. — 7 Ibid.
 IN ESA.iAM PROPHETAM. 287
collatum, qiiod illi increilibilem eliam attiilerat L-elitiam.
« Etsi apparuero eis, acerbe plorabunt^ »1(1 est, Assyriis

uberes lacrymas excutiam, cutii me senserint praesentem.

« Angeli pacis flebunt amare ^, » Porro uuntii et legali ab
Ezechia missi ad petendam pacem ab Assyriis, ea non im-
petrata ruinam , civibus suis impendenlem prospicien^
ies, lacrymas icnere non poterunt. <i Dissipatas sunt
» viae, cessaverunt transeuntes pcr semitam ^ » Omni-
bus scilicet ab Assyrio insessis, omnis pariter ademptus
est Judaeis commeatus, ac imprimis facultas veniendi ad
slatas anni solemnitates Jerosolymam, « Et confundam

»Libanum deserta cst Basan et CharmeH. » Guncia cir-^

:

cum loca depopulanlibus et vasianiibus Assyriis : nisi forte

hacc refcrcnda sint ad ipsummet Assyrium^ ut hunc per

Libanum et Gharmehim designari dicamus. Assyrium
quippc Deus reipsa confudit. « Goncipieiis spinas et parie-
»tis stipuLim in spiritu vestro ^ : » Haec pariter ad Assy-
rium periincre colligilur cx scquentibus : « Erunt popuH
wcombusti quasi caix et sicut spin£C congregata3 ad igneui.
» Audite, qui longe eslis, quae feci ''. »Ostendit divino cou-
siiio factum, ut cx variis gcntibus, quas Sennacheribus
congregaverat ei in Judceam infuderat, quidam servareu-
tur, quo uimirum inde peculiarimiserenlis graiiie beneficio

dimissi per Assyria3 oppida, qua3 apud Dci civitatem ipsis

accidcrant, retexerent. « Cognoscile vicini foititudinem

»meam >
; » Judici videhcet, qui idcirco ciEleris geniibus
Deo propiorcs dicunlur,quod ciariorem de Deo nolionem
habercnt. aGonlerrilisunlpeccatoresin Sion^.» Peccatores
vocat Assyrios, et quosdam de fihis Juda : et Assyrii qui-
maxime extcrrili suni, suam adversus eos indigna-
clom vcl
iionem Domino prodenie ei velut exerto gladio ipsos pc-

* Isai xxxiii, 7. — » Ibid. — 3 Ibid. 8. — '^

Ibid. 9. — ^ ibid,
1.. — 6 ibid. 12. _ 7 Ibid. i3. ^ 8
ij^id. ,4.
288 S, UPHR.EM SYRl

lente atque caedenle usqne v.d internecionem , Israelitae

vero peccatores ideo appellantur, quia eoriim plerique clc

exitu pra3^entis beili male conjectabant, ut pene de salute

desperarent, indeque melus, et ingens trepidatio, « Et tre-
rtmov cecidit in elhnicos ', » id est, idololatras et a vera re-

ligione aberrantes, quos in eodem bello constat Judaeorum

Deo insultasse. « Quis habitabit nobis cum igne consu-
» mente, cum igne inflammante saecula^?» Ignis consu-
mens Deus passim in Scripturis appellatur. Porro ad hunc
ignem quis se applicabit? IJlique Ezechias. « Qui ambu^
wlat in justitia, et loquitur rectitudinem. Panis ejus datus
»eSt, et aquae ejus fideles ^. » Pius enim Ezechias propter
insignem rehgionem morumque probitatem consecutus
est Dei benedictionem, indeque eidem aflluxere proventus
terrae uberrimi, ct perennis aquarum copia. « Ocuii ejus
»cernent lerras a longe ^. »Terras longe dissilas dicit bar-
baras naliones, quae dudum in Judaeam se infuderant. Cer-

net, inquit, lantum scilicet spectabit et profligatas mirabi-

tur sinepugna, et quasi lutum proculcatas. « Ubiest scriba,

»etubi estponderator ?etqui dividit arces populo forti ^?»
Hicnempe deridet Propheta Assyrios, carpens eorum arro-
gantiam ut qui Judaeos minis frustra terrerent, et velut

subacta Judaea,ejusdem agros inter se partiri cogitarent.

» Ad populum surdum et balbum non altendet ^. » Porro
Ezechias gentem obtusae mentis et stupidam imitari ncfas
esfe putabit. « Respice Sion civitalem solemnitatum nos-
» trarum 7. » Propheta civilatem Jerusalem Deo enixe coni'
mendat, qnandoquidem in ea sola Judaeis festa ceiebrare

et sacra faccre statutum fiierat. « Et ocuh tui aspiciant in

» Jerusalem, habitaculum opulentum, tabernaculum quod

/non commovebitur ^, »si modo tibi placuerit illud fixum

* Isai, xsxui, 14. — 2 Ibid. — ^ Ibid. i5, 16. — * Ibid, 17. >-
5 Ibid. 18. -= 6 Ibid. 19, ~ ? Ibid, 20. - 8 ibid,
 IN BSAlAAI PBOPKfiTAM. iiS^

et stnblle manere. «Nomen magnificum nobis est Domi-

))nus *. » Propter mngna bi nelicia (juai conlnlit iiohis :

« Kt iiluminalio et laxalio m inuum. » Quoniani Dominus

inanclalis et proeceplis suis quasi ampla et splendida domo
misericordiler nos accipit. «Neregnet snper nos donilna-
))tio praesldum, )) id est, Assyriorum. « Nec fortis, si quis
wlnvcnlus fuerit, Iransibit per eam "^.
» Id est, nullus alius
pupnlus, Assyriorum calamitatc exterrilus, in Jerosolymse
lerras invadet. Quia Domlnus est judex, et Dominus est

invesli^ator, Dominus est rex nosler, et ipse salvator

noster. « Laxati sunt funiculi tui, Jerusalem, eo quod
»non fuerint solidali ^. » Qnorumdam Jerosolymitarum
fugam iunult, « Inclinatae sunt columna? tuae, quia non
»expHcuerunt signum ^. » Id est, non perspexerunt miracu-
lum a Deo raclum,« Donec diviserunt priedam ^. »Id est,

principes lui, Jernsalem, veliementer Irepidarunt; necenim

noverant stupendam Domini conlra tuos hosles pugnam.
Posnere metum, simul ac vacna milile caslra inlrarutit, in-

dequc dlrcpla spolia inlcr sc dividere c(ej)erunt. « Multl-

»ludo claudorum caplivam duxit captiviiatoui ^. » Judacos
obsessos et inlra uicenla urbis ciausos claudis similes dicit,
qni tamen reddita post modum commeandi facultate eru-
perunt ex nrbe. Et c^sorum Assyriorum pecora et ju-
menta sibi abegerunt : « Nec dicet habitator : Infirmus
»sum "'
, »nec habitatores Jerosolymie in postcrum quercn-
lur dicentcs : « Assyriorum melu membra noLis et vires ian-
guent. «Quoniam populus, qui obsidcbat eam, Jerusalcm,
»tulit peccatum ^, »idest, pocnam peccati. Ass)rii siqui-
dem slmul Jerosolymse insultabant habilatoribus, simul
Denm ipsorum bhisphemabant, cui tamen paulo post cri-
minls utriusquo dedere poenas.

' Isai. xxMj), 21. — 2 ijjij^ 2>..— 5 Ibid. 20.— ^ ibid.— ' Iliid.
— « ILid. — ' Ibiil. 2(. — 6 Ibid.
XXW. 1 (^
(%V> v^^ VV\ V\X>\V X VV* (VV\ \ V^ VV^ \V\ V V\ VVW-VWWVW W\A. V\ VVV VV\ VV\ VV\ V\ \ V V\ WV \V\ VV\ V\-\.VV\ W\ VAA

CAPUT XXXIY.

« AcCEDiTE, ut aucllalls \ » Videtur Propheta usque ad

hunc locum de Assyrils egisse, modo ad Iduma^os delahi-

tur, eosque Assyriis adjungit. <( Complicabuntur cceli, et

))omnis virtus eorum defluct, sicut follum defluit e vite et

))grossus a ficu'. » Assyriorum superba dominallo. Coelo

rum enim et siderum nomine Assyriorum duces designat.
Qula inebriabltur gladius meus in coelo ^, ))id est, Assy-
<(

riorum cruore. Hactenus de assyriaci imperii casu; mox

IdumtEls instat et minatur simile judicium. Victima est ((

«Domino in Bosra "^, Idumaeorum Bosrae incolarum

))post

rcslitutionem : inlerim tamen statutum est justo Dei ju-

dicio eorumdem excidium. Et corruent unicornes cum <(

))eis ^, id est, cum promiscuo vulgo etiam optlmates et

)>

principes Idumoei. « Et inebriabitur terra sanguine eorum :

»et converlentur lorrentes ejus in picem et humusejus in

)) sulphur : Et hseredltabunt eam ericius et cornices; et
)) corvi habitabunt in ea : et pascentur in ea spiritus im-

))mundi occursantes : ibi cubavit lamia et inveniet re-

))quiem ^. )) Haec et reliqua monstra, qua? hic Esaias re-
censet, futuram indicant Idumaea} horrendam vaslilalem
et dluturnam sohtudinem : id enim locis desertls accldere

solet,ut illuc contlnuo convolent obscoenae aves, puta cor-

niccs, corvi, et vultures. « Et manus ejus, Domini, dlvi-

»sit eis, feris avibusque, mensuras, terr?e spatia. Et hae-

))reditabunt eam, Idumaeam , in sempiternum. Qua^rlle

' Isai, xxxiv, 1,— » Ibi(i, 4,— ^ Ibid. 5,— ^ Ibid. 6.— ^ Ibid. 7,

rr ^ Ibid. 7-1 j.
 1

IN ESAlAM PROPHETAM. 29

»in llbro Domlnl, quia nec unum ex eis defecil \ «Id est
leglle Scripturas, et inde comperietis omnia Assyriis et
Idumoeis conligisse, qujc Moses et reliqui Prophetaj illos

passuros praedixerunt, et omnia eorum oracula impleta

iuisse, nec uUum excidisse incassum.

CAPUT XXXV.

I. « L^TABiTUR solitudo siticns, et exultabit planilies. Et

» germlnabit quasi lilium et saliet quasi caprea et in gloria
))honor Libani dabitur ei et decor Gharmeli et Saron *. »

Uxc Prophcla dc Israel vaticinatur, et referenda sunt ad

illa lempora, quibus Judcca, aChaldaeis mullis cL^dibus at-
trita, in sohtudinemeliam redacla, pristinumsplendoremet
gloriam recuperassc visa est, Judacis, solula captivitale, pa-
Irium solum rcpelentibus e1 summa jam pace fruentibus.
«Confortaminl, manus dissoluta3, et geniia tremenlia, con-
»firmamini^ ))Yel quia appropinquavit captivitatis linis et

instat reditus in Judaeam, vel quia jam adest promissa dies

salutis et pacis aeternae. « Ecce Deus salvator veniet et
» salvabit vos; tunc apcrientur oculi csecorumet aures surdo-
))rum patebunt; tunc saliet sicut cervus claudus ^, )) Hunc
scilicct exitum utlque felicissimum Prophcta Judccis idcirco
preenunliat, quod plurimis antehac malis et calamitatibus a

Chaldais aillicti in quemdam velut sluporem, moiitisque

hcbeludinem incldissc videbantur : adco ut videnles non
viderent, et audientes non inteiligercnt, nunc vero eisdem
praedlcens futuram in statum pristinum redinlegratlonem,
simulbona mahs, qux hactenus passi fuerant, contraria pol-
' Isai, xxxu, 1(3, — 2 ij, xxxv, 1. — 3 xbid. 3.-4 Ibid, 4«

19«
aQ2 S. EPHR.1M SYRI

llcetnr, puta caecomm oculos apertum irl, etc. Nihllommus

acciplenda haec sunt velut in proprio et vero sensu dirta de
Domlno, quando pro omnlum homlnum sakile lactns est
homo Ipse enlm reipsa prjestltit, quai Prophela hoc loco
:

pragsenslt et praedixit. Nam et coecls lucls usuram imper-

tiit,et mutorum hngnam solvit it surdls auditum reddldit.

Nec modo istud beneficium aegris coiporibus conlulit, imo

vero animis vel maxime. Chrisli enim gratla gcntlum ocidls
lumen, quo Deum agnoscerent, tandem affulslt, sonuitque
auribus, pulsa surditale, Evangelii tuba.
11. « Quoniam sclssae sunt aquaj in sohtudine '. » Haec ex
subjecto argumento significant bencficla tribui Juda divi-
nitus collata, pacemque post cjedem Assyrlorum reddl-
lam : qua) tamen in advenlu Domlni perfecla et absoluta
fuere. Jpse enim velut aqua vlva a summo coelo delapsus,
in hunc mundum proslluit, velut in lorridam , arentem-
que regionem. Et ftictus est sicut fluvlus in sicca nudaque
sohtudine degentibns, lutumque erranlibns per Incuhos et
sleriles canipos peiruglum. « In cubillbus, In qulbus prlus
» dracones habIlnbant,orIelur calamus,gramen,et juncus^»
Inusitata haec in solltudinc germina adumbrant mores
hominum imbuli fuerunt, post-
optlmos, quibus plerique
quam genus humanum Chrisli gratia medicatum fuit, ccepit-
que cujusvis generis virtutlbus florere. Hoc itaque vatlcinlo
Deus per Prophetam Judajos solatur spe secuturoe post As-
syriorum etChalda^oruniexcIdium pacls, qua florentc, Ju-
da^orumterrasnon modo, sublatohostium metu,tulas fore,

verum eliam indita divlnilus vi vegetalas, cujuslibet gene-

ris genimlna prolaturos, fontium copia et perennl fluxu

aucta mirum in modum agrorum ubertate. « Et ambula-
» bunt qui hberati fuerint, et redempti a Domino conver-
» tentur ^. » Gentium conversionem vaticinatur, partamque
i I»au XXXV, 6« — ^ laid, 7. -r ^ Ibid. lo.
 IN ESAlAM PROPHETAM. 2^3
eisdem divino muiierosalulem. Proptereaquead Denm ado-
randuu), eique pio isto benoficio ^ratias agendas ex omni-
bus mundi plagis popiilos confluxuros. « Et lu^ient dolores
»el i;emitus \ » Sjluta n<mipe captivilale, simul servitutis
aerunmas et incommoda desitura promittit.

I*,V> VVWVXA*/^ VWWV WWV^-W* I^VW» W^WVVV^^VViiVWW* VV\iVV* wvwxvwv^-^^vw W» VVXVVX WMW» vw

CAPUT XXXVI.

« Et faclum est in quartodecimo anno regis Ezechiae,

» ascendit Sennacherib rex Assyrioriun supin^ omnes civi-
»lales Juda munilas, et cepit eas, et misil rex Assyriorum
wRabsacem de Lachls ad reiicm Ezeihiam,et di\it Rabsa-
» ces Dicile Ezfchiae liaio dicit rex magnus, rex Assyrio-
: ;

»rum. Ecce coufisus es super fulcrum calami quassatl,

»sup(TyEgyplum, cui si innixus fuerit homo, inlrat in ma-
» num ejus el perlbrabit eam. Dorainus dixit ad me As-
:

» cende super terram islamet disperde eam '. » Uabsaces,

id est, priiiceps pincernarum , regis Assyriorum legatus
Jerosolymilas ad dedilionem solhcitat, commenlus domi-
num suum non proprio consillo istud bellum suscepisse,
scd inslinclu Del dicentls: « Ascende.etc» Quod aulem ju-
daice locutusdicIturRabsaces, id veroaccidit,veIquia idem
Rabsaces erat genere Judaeus cx bene multis, qui nb
illis

Assyrlis capti fuerant et a caeterls ducibus hanc ob causam

ipse interprcs eleclus fuerat; vcl idem Rabsaccs co munere
apud rcgem funi;ebatur, et proprio sludio llngune utrlusque
pcrlliam adeptus fuerat.

• Isai. XXXV, 10. — ^ 1(1. xxxvi, i-6 et lo.

 »

294 8« EPHRyEM SYRI

IV\\yMy^/^i>M\\\\\/^M\\\y\\\\K\^MISMWM\%\\/\\\\\\;\\\/\^l\/S\\^(\M\\^l\^

CAPUT XXXYII.

« Et venerunt servi regis Ezechiae ad Esaiam. Et clixit nd

»eos Esaias : Hsec dicit Dominiis : Ego dabo ei Spiritum
»et audiet nuntinm, et revertetur in lerram suam '. »

Magnus scilicet illerex Assyriorum, qui paulo anle praete-

ritis victoriis elatus, et prgesenti gloria tumidus jactabat se
plane effecturum, ut crastinus ab hodierna dieniinime dis-

sentiret. «RecteSalomon : « Ne glorieris in crastinum,igno-

» rans quid superventura pariat dles'. » Et Dominus monet.
« Suflicit diei malitia sua ^. o Audiet : ille suum in Judaea

exercitum inopina et horribili clade delelum , et sentict

quam oppido male ineptcque illa effutiret : «Ascendam ad
» altitudinem montium, ad devexa Libani et succidam ex-
» celsa cedrorum ejus^. » Jerosolymam omnium Judaeae
urbium gloriosissimam illustribus ejusmodi symbolis ex-
pressit. « Numquid non audisti quod a longo tempore a
»priscis diebus feci ^. » Jerosolyma condidi. « Et nunc ad-
»duxieum ut adducat eam in solitudinem^, » Id est, et
modo ipse ego, ejus urbis conditor, contraxi Assyriorum
tuorum exercitum, eoque adduxi, ut illameversurus videa-
tur. Sed contra accidet; quoniam sicut aclum est cum ur-

bibus munitissimis, ut earum habitatores laxarent in ipsis

manus, etfracticonfunderentur, etfierent sicutherba agri,

sic Assyrium pariter ego ipse confundam et conteram.

« Immitlam camum in nares ejuset frenum inlabia ejus '.

In illis quippe corporis membris castigandus fuit rex im-

* Isai. xxxvii, 5-j. — 2 Piov. xxxvii, i.— ^ Malth. vi, 34. —

* Isai. xxxvji, 24.— ^ Ibid. »6, ~ ^ Ibid. — ? Ibid. 29.
 IN ESAlAM PROrnETAM. SqS

plns, in qulbiis blasphemando peccaverat. Ore siqnldcm

divina} iMajoslali delraxerat, et adversns Jerosolymam iram

suam elTuderat, et qnasi naribus proflaverat, bene itaque

nares cnmo cocrcentnr, et constringuntnr maxilla) freno :

siinili animadversione Dcus olim Philisthoeos pariter casli-

gaverat, qnibns, ut ait Propheta, prseler infliclas plagas
« Dedit opprobrinm saecnli. Et hoc erit tibi signnm : come-
»des hocanno quncj sua sponte nascenlnr et anno secnndo
» qnac hinc renatafncrint, quia de Jerusalem ascendent re-
» liqnicC \ » Sic Dcus Ezechiam promissa de Assyriis victoria
laitum altero nuntio magis exhilarat, prc-edicens futuram in
biennium tantam nnnona; copiam, ut terram nec colere nec
sercrc nccesse fntnrum sit, cum fruges sponte nascentes toto
co lemporis intervallo incohs alendis sint sufFecturse. « Et
» egressns est Angekis Dei, et interfecit in castris Assyrio-
»rum centum ocloginln quinquc millias. » Tantac cladls
nunlium accepitrex cumadversnsTharacam regem iElhlo-
ploe bello distineretur. Confestim castra movlt. « Et abilt,

»et reversus est, et habltavit in Ninive. Et factum est cum

» adoraret in templo Nesroch Deum suum, Adramelech et

» Sarasar fiHI ejus percusserunt eum gladio, fugeruntque

» in terram Carduorum-^. » Justo sanc Dei jndlcioimpla is-

taec cogitatlo filils obrcpsit, ut quandoquidem ille Deum

Nesroch suuminpraeterlto bello servatorem praidlcabat, ad
ejusdcm aram obtrnncaretur. Peracta ca;de, parricldae In

Arnieniam profugerunt, rerumquepotltns est dcfuncti Sen-

nachcrib fillus Saraddam, regno cedentibus fratribus, qni,

utdlctum est, fngerant in tcrras Car-diiormn, quae ot Ara-

ral.
 :

'VV\V\\\V\.\V\vVVVV'>\\\V\'VVV\VVAVVVV\N\V^V\AVV\VVV\V\\\ W^V^^WXW^VWW^VVVW^VV^WWVWX^

GAPUT XXXVIII.

« In cliebns illls cTgrolavit Ezechins iisqiie ad mortem.

r>Ei couverlit faciem suam ad porietem et oravit ad Domi-
^ num et dixit : Obsecro, Domine, mementoquod ambula-
» veriai coram le in veritale et ia corde perfecto '. » Hoec
dixisse videtur Ezeciiias, quia viderat reges bene multos
tametsi pessimos regnum nihilominus fehciter lenuisse at-
que liberis suis transmisisse. « Ha;c dicit Doniinus Deuspa-
» tris lui David : Ecce ego reducam umbrnm graduum, pcr
»quos descenderat iii horologio Achazpatris tuisol, retror-
»sum per decem gradus, et reversus est soi retrorsuui per
» decem gi^adus, per quos descenderat^.» Elsi signum Ezc-

chiffi cxhibilum ejusdem obilum et resurrectionem prima-

rio significabat, attamen nec inepte dices ilhid simul por-
tendisse tcnebrjs, quae post Ezechisc decessum populum
Dei oppressuraeerant. Ideo namque pio patre regnanle. qua)
peregerat coeli spatia, sole remetieule, geminatus csl dies,
quia a pessimi postmodum duplicata
filii impielale nox
fuit. Rursus soI,dum horas decem communis diei periodo
adjicit, praesignat aliam lucem aliquando orituram praeler
omneni nalura? modum. Numerusporro graduum Decalo-
gum reproesentabat, a quo Ezechias lucem ct vitam hause-
rat. Ego dixi in dimidiodierum meorum :Vadam,»id est,
((

moriar, et supremus mihi instat dies. « Ad portas inferi re-

»linquam residuum annorum meorum^. » Reliquos annos
vitae meae ad ostium sepulcrl appendam, dum in ipso florc

fctalis extinctusefleror nunc, tcrra mox operiendus. «Dixi

'
Isai". xxxviii. 1-5. — » IbSd. 5 et 8. — ^ jfjj,^. jq, _ 4 ibiii.
 » »

IN rsnVM PROPHETAM. 297

»Non videbo Donilnum interrn viventium*. » Ex quo Esoias
lalam nclvorsiis mc moi t's sententam pronuntiavil, omnem
simulspem absliilit vidrncli Domiiium « In terra viventium,»
id cst, ihronum Domlniin sancta civilale Jernsalem. «INon
»aspiciam hominem ipse positus cum habilantlbus in fo-
»vea', «idest, cum mortuis sublerraneas domos habenti-
l)us. (i Generalio mea ab'ala est et transiit quasi tabcrnacu-
» hun paslorum ', » cui flxus locus nulhjs est, nec ideni cras,
qui hodic. ««ConvonUa est vitanieaquiisi fila ^, » idest,sicut'
fiia a ncnte glomeranlur, ila dles mei dlvluo decreln con-
tracli sunt, et coarctata spatia vitac meae; « Et quasi tela
» prope praecidenda ^. r, Quasl {Ilcat : « Postquam dierum njco-
rumcursns approperata morlohlate interi'Uj)lus est, videor

similis lela^ quae, reslinnntelcxlorc, convolvltur simul. si-

niul jircGcidltnr. « A die usquc ad nocton cousumpslstl mc^,

junxitque cum nocte dlevn oratio mea, conliuuus dolor et
h»bor meus. «Sicul hliuiido garrlens garrivi, et sicut co-
» lumba gemcns gcmnii 7, tiMSlisIn compunctione aniuiae, et

anxius nuntio mortis d vlno mihi judiclo decretap, jamque

imminentis. « Levavi oculos in excclsum^, » uon desperans
salulcm a Domino affuratam. «Domiup, hbcra mc et ju-

» cunda me^ » Ezcchias siqnidem cum ab Esaia vIcInoemGr-

nuntium accepisset, convcrllt faclem suam ad orandum
lls

Dominum, subhilisad coehim oculls, ubi Dens commorari

dlcltur ad S!giiinc?.ndain dlvlnae naturae cclsltudlncm sum-
mamquc puritotcm. Rognbat autem Dominum ut ab AssV'
riorum infcslalione rcgnum tutarctur, siblcpie diirctur vlla

diulurniorc frui. « Et quid loquar, dicilo mihi*". » llic rur-

sum pctit ut slbi suggeralur a Dco, quid Intcrlm dicerc

ipsum oporteret, quando neque ea qune dicere volcbat cx

' I-^aii. xxxvm, u. — » Ibid. — ^ Jbld. 12. — ''

Ibid. —
« Ibid. — « Ibid. i5. -^ 7 Ibid. i^, — » Ibid. — 9 iDid. —
'* Ibid, J^J.
 298 S. EPHRJJM SVni

proprlo dlcta vellet, sed divino insllnclii afflatnqne ad lo-

quendnm incilari, Deoscilicet ipslnslinguam inflammante,
et vcrba divinse suae voluntali altemperante. « Et ipse fecit
» et excussit omnem somnum meum cum amaritudinibus
» anlmas meae'. » Id est, Dominus attulit, idemque depulit
mortem, et omnes animae meae dolores. « Super eos mise-

»rebilur Dominus, propter illam vitam spiritus mei; Do-

»mine, sana me, et vlvifica me ^ » Quasi dicat : « Obsecro,
.Domine,propter vila^ meae priBteritaebenefacta, corpusaegri'
tudine releva, et vltoe spatia Quod quidem aiias
producilo.
cxpresserat iilis verbis : <( Quod bonum est in oculis tuls
»fecl. Ecceapaccamarloresfaclsesuntmlhiamarltudines^.»
Recie,quia postquam ab Assyriorum vexatione fuerat libe-

ratus, in letalem aegritudlnem inciderat, et liinc in gravis-

simam tristitinm et amariludinem. « Et placuit tibi anima
» mca et efTecisti ne veterasceret in corruptlonc^. » Prop-
terca Assyrlls cuncta demoHcntibus sospltem me scrvasti.

« Et projeclsti post tergum tuum omnia peccata mea^. »

Ex nlmirum Dei misericordia se convaluisse fatetur.

sola
Qua3 ad arcanum sensum traducta optime In Domlnum
nostrum JesumChrlstumquadrant, quatenus corpus nostrse
humilitatls indult, et pcccala omnlum nostrum In semet
ipse conjeclt ct portavit. « Quoniam non infernus confile-
»bltur tlbi neque mors hiudablt te^. » Quandoquidem nec
scpullis nec mortuis dabltur dicere laudes tuas « Ncquc :

» annuntlabunt verllatcm tuam descendentcs in Lncum ". »

Qune enlm in sepuicrls jacent corpora vita et ratione ca-

rent. « Viventes confitcbuntur tibi sicut ct cgo hodlc^. » Id
est, lestabor meam a mortuis resurrcctloncm hodicrna dlc
a te acceplam. Recle hoc diclt, siquidem postquam Esaias
Ezechias morlem denuntlavlt, jam cum niortuis computari

'
Isai. xxxviii, i5.— ^ Ibid. iG.— ^ Ibid. 17.— < Ibid.— ' Ibid.
— <"'

Ibid. 18. — 7 Jbid. — « tbid. 19.

 IN ESAlAM PROPnETAM. SQQ

cceperat; cum vero postmo^nm Deiim exorasset Impetras-

scl([ii(* siiiim obilum ad qnindecim annos difierri, morito
praecliciibal suam a morluis resnrrectionem. « Et palcr filiis

Dnarrabit fidem tuam'. » Significat facti hujus notitium a

parentibus ad filios, alque ab his ad posleros deinceps ma-
naturam; vel qnia jam noverat Deum prosua ia adimplen-
dis promissis fide liberos sibl dalurum, quibus proinde ac-
ccplum bcnrficium esset narraturus, tcrtio cnim post anno
nalus est eiManasses. « Et dixit Esaias ut lolicrent massam
» dc ficis, ct ponercnt super vulnus, et sanarelur^. » Sic Illc,

cul nil faclu diflicile, ficuum calaplasmate morbum de-

pulit nulla medicorum arte expugnabilcm.

CAPUT XXXIX.

a In die illa misit Mcrodach Baladan filius Balndan rex

sBabylonis cplslolam, munera ad Ezechiam; audieratet

»enlm quod ffigrotasset, et convalulssct \ » Non haec sola

fuit causa, cur Merodach legalos ad Ezechiam mitteret,

quasi vero nil aliud praeter officlum cogitaret. Nam elsl

satajcebat, ut Ezechias inlelligeret praetcritam ipsius aegri-

tudincm se vehcmenler doluissc, perlndeque modo cidcm

reslllutam valetudiiiem gratuhiri, attamen pra^cipuum le
gationls negotium erat cognoscerc causam rcdilus soHs.
Solem enlm nuper retrocesslsse rex animadverterat, cx eo,
quodhunc Deum colcret, et quaternis per dicm temporl-
bus adorarel, manescliicet, et hora sexta, nona, et vespera.

Dum igitur afiquandotransactls prlmls dlel horispostremas

prdeslolatur, constilutum reh'gionis pcnsum solulurus, so-

• Isai. xxxviu, i8. — » Ibid. 2i. — ^ Id, xxxix, i.

500 S. EPimJEM SYRI

lem adhuc in niedio coelo licerore statim inlratns est. Caa*

samprointle anxiu:^ dlsquirebat. P'orle adcrant Judseirerum
in Judaea gestarum conscii, a quibus rex stalim inlellexit

ejusmodi signnm Ezechiae prpphetam Esanim exhibuisse,

quo regem de exiiu cnjusdam pra?diclionis dubium confir-
mnrot. \'isit itaque Mcrodach Balndan ad Ezechiam mu-
nera et lilleras oflicii plenfis, legulisque injunxit, ut explo-
ralam nuper profligii causnm nh eodcm ediscerent. Porro
islo Merodnch aliusomnino esl a rege C.haldGeorum ejus-
dem nominis, qni Jcchoniam a decess» re captum et in vin-

cnla conjcctuni absolvil. Gum ab hac legatlone ad regis

Jechoni(e in Chaldajam deporlalionem annitredeclm snpra
cenlum interlhixeiinl, Saraddani enim brevi posl tenq)oro
exllncto Aslae imperinm Chaldici obtinuerunt, duce Evil-
merodach, cjui primus Babylone regnavil. « Laetatus est
«supcr els Ezechias, el oslendit illis doniuni thesauri sni
» aromalum et ungiienli opllmi et onmeni supellccliiem
»suam\ » nratissimum Onsse Ezechic nuntiorum
Constal c
advenlnm, non tamen perindc liqnel ipsuni risdem expli-
cnisse recenlis oslenii rationcs et causas, tam«Hsi ad cap-
tandani ejus rei nollliam polissininm allegati fuissenl; in-
terea vcro ostenlabat ilhs regl;e domus opes, et rcconditas
regni gazas, cnm missus a Deo prophela Esaias hls verbis
illiun Inlcrpellavil : ('QuandoquIdemBabyloniosm.-igniricen-
II;e ouulenliiEqne tna3 licri spectatores admiratoresqne vo-
hilsii ; ideo lua omnla Babyhuiem aspoitanda fore scias.

Sequentur llberi qnoque, ct nepoles tni fiituri in aula

regis eunuchi.) Scihcet quia rex Ezcciiias quoddissimulare
debebttt ostentavit, quodve propalare plum el justum crat
occullavlt, idcirco Esoias non hic, ut solfbH, benignere-
gem alloquitur, referens illa suavissima verba : « Protegam
» civitalem islam etc, » Sed conlra severe reprchendlt, et
 IN ESAlAM PROPHETAM. 3ol

viiicllclae immlnenlis denuntlatlone lerret. Hoc enlm sonant

illa verba « Tiia omnia, etc. Et dixit liizechias B<»nnm c&t
: :

» verbnm Domlni^. » llinc arguilur lizrcbiam PropheUu

alroci connuinaLionc nec oppido iuissecommolmii. Quare?
Quia nimirum Propheta sentenllae executionem ad ip^ius

rogis obitum diflcrendam fore significavit. Rursus quia rex

siuiul iutellexit se sine Hberis hnudquaquam esse decessu-

rum conceplum proinde de fulura prole gaudium, moe-

:

rorem diluisse videlur, quem subsequens defulura nepotum

servitute nunllum r.flerebat. HIs ralionibus confirmatus
Ezechias respondit. «Bonumest verbum Domiiii, quod lo-
cutus est. D

^/WVV\ W\A/\A V\^ VV"» v\ ^ i\VMVVWV\W\^>^^ W\ VV^ V\\ VWIVVVWVWVIVV^ VV\ W\ VVAA^V^ VV\ ^W V*- (VW vv\

CAPUT XL.

«CoNsoLAMiM, consolamlni populum mcum, dicitDeus

» vestcr. implcte cor Jerusalem et annuntiate illi pacem ^ »

Quoniam Ezechias a Propheta monitus, calamitatem pos-

teris suis comminatam orando obsecrandoque amoiiri ne-

glexerat, quod profecto non prsetermisit, quando idcm

Esaias ipsimet vicinam mortcm denuntlavit, idcirco Pio-
pheta jubetur adhortari justos, quotquot scilicet in Syna-
goga per id terapus piotate insignes aderant, ut populum
lcTlioribus nuntiis solari studerent. « Gonsolamini, inquit,
» consolamini vos Prophelae et sacerdotes populum meum.
«Quia Jcrusalem impieta est fortitudine in peccalo etiam
» sibi compiacuit, recepit autem a Dominoduplum omnlum
»peccatorum suorum '\ » Id est, Jerusalem potenlia et opi-
bus aucta dclicias suas csse dixit peccare,propler hoc lulit

' Isai. XXXIX, 8. -^ 2 Id. xt, i. — 3 Ibid. a.

002 S. EPHRiEM SYRI

dc manu Domlnl duplum scelerum suorum. Idest, poenas,

quas debult, exolvlt gravisslmas, nec uno, sed multlplici
suppllclo affecta est. « Vox clamantls in deserto \ » id est,

Christum in soliludlne clamltantls , ejusque nuntlantis

adventum, quod eliam Joannes de se ipsc testatus est di-

cens : « Ego vox clamantis in deserto : Restltulte vlam Do-

»mIno\ » Id est, ablatus Domino,Domino reddatur locus
honorls, unde gentium errore dejectus est : Ideo enim cor^

pus induit, ut illas ad unius veri Dei cultum reducat.

« Omnes valles Implebuntur^ » Valles implerl dlcuntur;
qula Domlnus mundum ingressus omnes gcntes a dlaboli

servitute redemit et ad fidam et adoratlonem sui Condlto-

ris revocavit alque salulem semplternam sperare docult.
Rursus, quia profundas valles, et cavernas horribiles at-

que infeslas Anachoretis implevlt, qul abdlcalls saecuh cu-

rls Del obsequio, ct laudibus unlce vacarent. « Omnls caro

» fcenum^. » Id est, foeno simlHs, qua3 etsl florere vldeatur,

id est, temporarll honoris titulo clarescere puta regis, et

pra3sidis, aut gentls, aetatis IHI summa brevls est; suntquo

sicut fcenum dles ejus, et slcut herba agri exaresclt et dis-

slpatur. « Exsiccabitur focnum et decidet herba''. » Id est,

Judseorum populus migrablt non suas, alque exul

in terras

et extorris serviet. « Verbum autem Domlnl manet in neter-

num^.
)) )) Idest, Dei de ejusdem reditu decretum infrlngi
non poterit nec mulari. « Super montes excelsos ascende
» Slon annuntiata 7. » Hic iterum Deum Judxis reditum
promlttlt. Sionem porro annuntlatam vocat, velqula Deus
per Prophetas IIU linem caplivltatis praenuntiavit, vel an-
nuntiatam dlclt, Id est, ad spem redltus confirmatam,
adeo ut de suainpristinum statum redintegratione minlme
dubitaret. Et haec quidem Esaias loquitur ad Justoset pro-

* Isai. XL, 3.-2 Ibid., et Joan. i, 23,— ^ igaj-^ xl, 4« — * Ibid»

G. — 5 Ibid. 7. ^ « Ibid. 8. ^ ? Ibid. 9.
 IN ESAiAM MIOPIIETAM. 3o3

phelfli Jerosolymis eodem tempore commoranles. « Exalta

» vocem iuam iii rorllUulinc '. » Pange Iriiimphale carmeu
Deo tno, qui tihi vicloriam ct salutem allulit. a Quis men-
» sus est pugillo aquas et ca-los pahno pondcravit? Cum

» quo iniit consilium et inslruxit illum, et docuit eum sc-

wmilam justitise^ ? » Hic Judaeos quosdam perstringitquasi

defidediviniTpromissionisamhigentes^quosproindemonct,
ne divinoc sapienlia; consilia invcstigarc audeant dicentes:
« Quare nos cxules ct servos fccit, dispersitque, ct disper-

sos itcrum congregavit ?» Simul docet snmmum ac supre-

mumilludNumen, quo ista gcrehantur, nullius judicio oh-
noxiiim esse, ncc quemquam operacjus pcrsequi out attin-
gere posse. Consonant qua^ alihi legunlur : aQui fecil pondus
)) ventis et aquas appcndit in mensura ^. » Uhi ventorum
lihramentumforlassedicitmontes, quandoquidemnecventi
suhruunt montes^nec monlium ohjcctu ventorum impetus
suhsidlt. « Ecce gentes quasl stllla situlae et quasi momen-
» tum staterae^. » Id est, hem gentes vestra, o Judaei, na-
llone longe praestantiores, marique profundo et minime va-
doso, atque altissimis montihus comparahiles, si tamen
Deo componanlur, velutgutta sunt pclago collata, etquasi
momcntum staterai arstlmahuntur omnes reges, illisque
suhjecti populi, si cum illa eximia et incomprehensihili
natura comparentur. « Et Lihanus non sufficiet ad incen-
dendum \ » Id cst, ncc ligna Lihani, nec ejus animalia
putantur suffectura ad hostias et holocausta illi offerenda.
Bahyloniorum imperium Prophela Lihano comparat, et

ipsos Chaldaeos hesticrum vocahulo indicat, utpote unius

veri Dci nolitia experles. «Omnes gentes quasi nihilum re-
» putanlur ei ^. » Quippe cui pronum est eas in nihilum rc-
digere et dlsperdcre. « Gui ergo similem fecistis Deum?
' Isaj. XI., 9. - 2 iijij, j2, — 3
Jq}j, xxviii, 2.5,— ^*
Isai'. xl, i5,
— 5
Ibid. iG. — 6 ii.iti, j_^
 :

5o4 S. E]?HR.E5I SVRI

)) A-ut qnam iaiaglnem ponetis ei? Nmii iuiaglnem, quam

» finxll fciberPEt slaluit f^imulacrum quod non movetur ', »

inimobile utique, sed eliam inullle. Numquidnon audis-

«

((iis eximia, quoe feci, neque inlellexislis opera mca ^ ? » Ea

dico, qu3e omnes aetoles, omniaque tcmpora occupant, et

ante oculos ve*tros perpeluo observantur; quomodo sciii-

cet coelorum orbes in Citmeram duxerim, ct in formam
tentorii configuratos habllailoni hominum accommodnve-

rim? (( Levale in excelsum oculos vesiros, et videte quis

» creavit haec ^. » Quasi dlcat : a Desipills sl promissam vo-

his iiberationem et redlntegrationem in prlstlnum despera-
lis. Prorecto si levasselis oculos in coelum, mundlque pul-
chrltudlnem et ordlnem conlemplali fulssetis, sensissetls

ulique prajslanjissimac menlis Numen, quo ha;c facta sunt,

pcrpetuoque relinentur et constant, nec me dils ficlis gen-
tlum slmllem credidissetls, nec dc promlssa vobls salule
modo dubltaretls. (( Qul educlt iii numero vlrlules eorum
» etomnes cx nomine vocof^. » Porro sl haec non sunt in
obllvlone apud me. sed unlversa et singula mea provlden-
lia agunlur et gubernantur, num amblgere polestls, quln
vestrae saluii et Incolumltail sim consullurus, cum pra3ser-

tim idme prscstlturum promiserlm. Slmul ostendit sesl- ((

derum numcrum et nomlna non Ignorare. Quod in Justos

mirifice quadrat, quos exlmia vlrlustransformai In stellas
dlvina slquldemhice nltent, mor- eamdcmquc cum cateris
tallbus veliit coelestla qu.Tdam lumlnarla communlcant.
Horum porro nomina apud Deum dcscripla servat Indclebl-
lIsLIber. Quare dlcls Jacob Abscondila? sunt vlae meae a
(( :

»DomIno, etaDeo meo judlcium meum transL^lum est ^ »

Nlmlrum alebanl Quare Deus non judlcat Intcr nos, et
: ((

adversarlos sublgentes nos? Numquld nescls aut non au- ((

* Isai. XLj 185 19. — 2 ibid. 21. — ^ Ibid. 26. — ' Ibid. —
^ Ibid. 27.
 ;

IN ESAlAM PROPHETAM. 3o5

w disll PDenssempIternus Domlnus, qui dat lasso virtulem,

» et gegris mnllipllcat valetudinem '. » Qujisi dlcfit: « No-

lilo drspcrare suluti veslrae, Deus enim lassos nficit et

corroboral, idemque pollicetur vobis diuturna llcet scr-

vitutc fractis pristinam valetudlnem, et laborantibus et af-
fllctis adjlclct vires. « Exngltabuntur adolcscentes et labo-

» rabuul, et juvenes in oflensione ofTcndent '. » Id est,

perseculores veslri, et qul vos subigunt, aetate licet firma
ct viribus poUentes, mox labore delassali languescent, et
qui vos servituti subjecerunt, malum quod intulerunt, of-
fendent. « Qui autem sperabunt in Domino, mutabunt for-

» tltudinem^, » id est, Justi quales Moyses, et Caleb.

« Et pennas mlttent sicut columbae, current, et non defi-

»cient^. » Assumcnt alas slcut celeres coiumboe, et ultro

cilroquc cilra omnem laborem cursabunt.

CAPUT XLI.

(( Tacete insulae, et gentes mutent fortitudinem ^ » Id

est, gentes quoecumque accedant, suisque diis et sibi pa-
troclnentur; et siquidem causa cadant, una cum iilis con-
demnabuntur. <( Propterea tradentur in conspectu ejus po-
» puli et reges slupebunt^. » Quasi dicat : (( Jam si ethnici,
et ficla ipsorum numina justiliam vocarunt^ sequetur eos
sin autem summus mundi Conditor illam vocavit, id est,
si jusla profert, et postulat, vos qui negatis, injuriam ilii

facitis, ob quam «Tradenturin conspectu ejus gentes, elc.

»Dabit quasi pulverem gladio suo, et quasi stipulam de-

• Isai. xt, 28, 29. — 2 ibid. 3o. — 3 Ibid. 3i.— '^

Ibi(l. — ' Id.
XM, 1. — * ibid. a.

XXXY. S5
 5o6 S. liPHRiEM SYRI

cussam arcul suo gentesS» suis, inquit, armis, quibus

»

homines impios castigare solet, et sic exactis hostibus pa-

cem populo suo reddet. aViam pedibus suis non ingredie-
»tur*. » Adeo nimirum illi promptum et pronum est ad-
versarios possumdare et amicos reficere et indemnes ser-
vare. « Quis paravit et fecit haec^ ? » Deus ulique, sed nec
tantum ista suis amicis prsestitit, quin et eadem Moysi re-

velavit, Justorum scilicet prailia cum impiis gesta, et re-

portatas Dei ope victorias. « Yiderunt illum insulae et
)) timuerunt^, » illae scilicet insula?, quas pro populo suo
judicio disceptaturus ad causam dicendam appellabat. «Et
» confortavit faber lignarius ferri fabrum percutientem
)) malleo, et cudentem, dicens : De glutino accommodum
))est: firmavitque sculptiie clavi^, ne moveretur^. » Sar-
casmus est^ quo Propheta idolorum vanitalem traducit ct

Cenlilium levitatcm et stultiliam, qui talium numinum

opem quairebant eo tempore, quo ad dlvinum jadicium ci-

tabantur. «Nunc lu Israel servus meus, semen Abraham

» amici mei. Gonfortavi t e , et sustentavi dextera mea
» justa ^. » Id est, semcn es illius Abraha;, quem ab ullimo
Oriente accersivi et invicta fortitudine instruxi, pryestiti-

que adomnia pericula et labores intrepidum et inrractum.

«Erunt quasinihilum viri, qui tecum contendunt -. » Chal-

dccos designat. «Eruntquasi quod non est, qui tecum jur-
^gantur*^.)) Idumaios, Graecosque Babyloniis annectit, et
reliquos populos Judaeorum hostes, quos tamen minime
timendos ait, perinde ac si non essent. « NoH timere ver-
»mis Jacob et minima portio Israel^. » Ista quippe tenui-
tate tua reges, el regna prosternes, el illorum molltiones,
et superba consilia disjicies. Judaeosque itaque, quos hic
alloquitur, «Vermen» appellat, quo intelligant suis se vi-

' Isai. xLi, 2.— ^ Ibid. 3.— ^ itid. 4- — ^ Ibitl. 5. — ^ Ibid. 7.

— 6 iijid, 8 et 10, — 7 ibid. u,— ? Ibid, 12. — 9 Ibid, i4.
 IN ESAlAM PROPHIiTABI. Soy

ribusron posse confidere, nltamen niliil cis proprlam im-

becillilalem obfuturara, nam et vermes robora rodunt, sic
perinde futurum, ut et ipsi fortissimorum regum super-
biam, potentiamque infringant. « Ecce fcci ie quasi plaus-

» trum novum : triturans triturabis montes, et comminues

B colles '.Montes, et colles » appellat regna genlium, eorum-
que praesidia, et firmamenta, quoe tamen a populo Justo-
rum superanda et prolliganda praedicit. «Egeni et paupe-
)) res quaerunt aquas ,
ct non sunt "*. )) Egenles vocat Judaios
Babylonem deportatos, qui recte dicuntur sitivisse, liber-
tatem scilicet, et redilum. « Aperiam flumina in montibus
» et in mcdio vallium fontes ^ » Inlerim eorum sitim mili-
gare volo cerlo nuntio proplnquai reversionis et secutune
post illam fclicitatls. «Dabo in solitudlne cedros^ et abie-
)) tes^. » Ego ipse qui propter illorum peccata tribulis, ct

sentibus hanc ipsam lerram alias implevi. «Ponam in pla-

>; nitic cupressus gloriosas ^. » Hujusmodl symbolis Pro-
plicta Judijeis ponit ob oculos bona, quibus Judaeam post
illorum redltum ditare decreverat. Et hiec quidem in Ju-
dijeorum redltu adumbrala per Ghristi adventum perfecta
sunt in vocalione et conversione gentium, quas hic Judasi
egentes et sitieutes reprajsentant. Hoc ipsum diserte praa-
dixerat Jacob illis verbis : Ipsum gentes expectabunt^. »
«

Quod etiam innuit ille Dei adEzechlelem sermo «Siad :

» gentcs ignota3 linguje mittereris, audirent ie'. » Ad geu-

les itaque Deus hoec verba facit : « Extiudiam eos et silien-
» lcs ex Jacob ct ponam fiumlna in monllbus. » Ubi Pro-
phctarum in Ecclesia Christi copiam promillit, « Et in
» mcdio valllum fontes, » Apostolos sllicet In medio gen-
tium. «Dabo iu solltudine cedros, et abictes, idest, Levi-

las, sacerdoles et p jntiflccs, qui corpus et sanguijcm cun-

• I.sai. XLi, i5.— 2 Ibid. 17.— ' Ibid. 18.— ''»
Ibic:. J9.— « Ibid.
— * Gen. XLiXj lo, — 7 Eze ii, w, G.

20.
 008 S. EPIIliyEM STRI

secrabimt et (raiigeril ad expialionem aniniariiin, siiblati.Sj

cjui hunc honoris locum invaserant, sacriflculis et hario-

lis, qui hominum simplicium animas ia)piabant prolanis

sacriliciis. «Prope facile judicium vestrum, dicit Domi-
» nus : Accedant, et indicent nobis quae ventura sunt \ »

Inchoatum supra judicium resumit, et quoniam inanium

deorum cultores de Deo vero impie sentiebant,eumdemque
carpere non verebantur. Propheta iilorum audaciam et
petulantiaui detcgit, et redarguit, fulurorum eventuum
inscitiam diis eorum objiciendo, Tum vero, inquit, «Scie-
» mus quia dii eslis quod etiam bene facitis et
vos',» et

male si maiorum bonorumque successuum, qui tempore

absunt, et futuri sunt, signa ostenderitis. u Ecce ex nihiio
I) vos estis, et abominatio cst electio vestra ^. Abominatio-
» nem » dicit vel idola, quse unaquaeque gcns propria sibi

deiegerat, vel ipsam impiam opinionem, quam idololatrae

de Deo vero habebant. « Suscitavi ab Aquiione, ut veniat
wab ortu solis, vocabit nomen meum ^. » Zorobabei hic
est, quem secuti sunt Jesus sacerdos lihus Josedech cum
suis Levitis, et alii muili ab Oriente Judoei. a Et venient
» dominatores, et proterenlur quasi lutum ^. » Barbaram
gentem Gog, et Gra3cos venturos designat, quos a Judaeis
profligandos praedicit. «Hae sunt primitia3 ad Sion^, » id -M
est, bona nuntia a priscis temporibus Judaeis significata. 1
«Et Jerusalem evangeHstara dabo^,» id est, prseconem,
qui ha3C bona nuntia divulget. « E nihiio sunt et opera eo-
«rum spiritusinanis. » Id est, dii, quos coiunt gentes, tales
suntquaha opera eoram, ia quibus nihii non fragiie, et ca-
ducum est.

' Isai. XU, 21, 22. — 2 Ibl<]. 25, -« * Ibid, 2|, ". 4 Ibia: 2-5, ^-
' fhid. — ^ Ibid, 37. " * Ibld.
 IN £SAi\M PROPtlETAM. So^

^.VVXV^^X^.VrNXXVN^^N'*^^'*'^^^'^^'^^^'^"''^'^^^'*'"*'^^^'^^^'^'*''^'^"''^'*^'^'^^'^^''^'^'^^^^^'*-^"*'*-^^^'*^^^^^^^^^^"*

CAPUT XLII.

« EccE servus meus, fulcivi eumS» viclelicct signis et

miraculls. Qiiare ha?c arcanum sensum habent, et de

Chrislo prajclicla accipienda sunt, qui idcirco appellalur
« Servns, » quoda Palre missus venit in mundum, mnnda-
tum ejus de sakilc hominum expcuturus, accepitque ior-
maui servi, coipus scilicet corporibusnostris simile indult,
« Factus obediens usque ad mortem crucis "", Et clectus
))meus, complacuit sibi in illo voluntas mea^. »> Hoc scili-

cet est iiUid ipsum : «liicest Filius meus dilectus, in quo

Mcomplacult sibi anima mea^. Dedi Spiritum meum super
«eum \ )) Cui pariter consonat illud : «Non ad mensuram
))dedit Deus Splrilum Filio suo^. Ut proferat judiciuni
))gentibus7, » Id est, ut vindicet genles ab injusta perse-
culione malorum spirituum nihil non agenlium ad earum-
dem p(3rniciem. « Non clamabil nec levabit vocem suam in
ijplatea^. Hoc nempe sonat illud: « Discite a me quia
))

))mitis sum, et humills corde^. Calamum quassatum non

)) conteret, et lucernam caliganlem non extinguet'^ »

Llrumque symbolum Juda^orum populum spectat ipse :

enim est calamus quassatus, quem Christus a sua familiari-

tale etconsuctudine non exclusit, ncc politlcum ejusdcm
stalum lurbavit, nec rcmpublicam evertll. Ipsemet popu-
lus omnin perdidit, Dca Impudentcr rebciiavit, rc-
quo a

pulilcpie ejus fauiiliarilatem. « Luccrnam porro CLtligan-

• liai. XLii, 1. — ^ Pliilip. 1), 8. — 5 Isai. XMi, 2. — * Matth. xir,

i8. — ' Isai". xiji, 1.— <5

Joan. iii, 34. — ^ Isai. xui, i. — * ibid. 2.
— Matlli. XI, QQ. — '<»
Isai. xui, 5,
 :

010 S. EVmJFM SYRI

» tem » vocavlt legem, qiiandoqiiiclem exorlente Sole jus-

titiic, lex videri desiit : perinde atque sidera occultantur
adullo die. Nec tamen Deus legem extinxit, aut caligavit,
sed a vetustate litterte ad novilalem spirilus eamdem tradu-
cens absolvit et perfecit. Rursum alia via eadem verba ex-
poni possunt. «Lucernam, inquit, caliganlem non extin-
»guet.»Idest, Christumperseculornonextinguetinfantem,
etsi Herodes immaneni illam parvulorum caedem jusserit,

ut Christum vita privaret. « Neque caligavit, » id est, nec

laesus fuit, quondo tulerunt lapides Judtei, ut jacerent in
eum. Proinde tametsi rex Herodes, et Judseorum pontifi-

ces, et populus consplraluri sint ad Christum inlerficien-

dum, id tamen haudquaquam efficient, nec Christus ex-
tinguelur, id est^ morietur, « Donec ponat judicium in

» terra : et legem insulae expectabunt '. » Idcirco nec extin-

guetur, neqiie caligabit, donec cumulate salisraciat officlo
suo erga gentes Novi Testamenti legem susclpere paralas,
imo cuplenles, quod etlam Pater de Filio affirmat subdens
c(Apprehendi manum tuam et confortavi te, dcdique tc in
»foedus populo, et in lucem gentibus: et aperles oculos
h caecorum, et educes vinctos de domo carceris ^. » Utro-
bique enim gentes designat ad veritatem per id tempus
caligantes, et ignorantiae atque erroris tenebris obsessas.
«Cantate Domino canficum novum ^. » Ethnicos pariter
alloqiiitur, et ad cantandum Deo canticum novum invitat.

Enimvero si Judaei post annum septuagesimum a captivi-

lale redempti novum Deo liberatori suo carmen modulari

debuerunt, quin idempraestarent gentes ? quamque oppldo
potlori jure novo cantlco erumperent, finlta servitute plu-

rlum sseculorum ? «Lausejus ab extremls terrae'^. » Rur-

sum et hoc accidet novum, iit a remolissimls nallonlbus
hymnis, ct canticls celebretur salus generi humano pcr
•
jsai. XLM, 4. —- ^ Jbid. 6. .— ^ Ibid, 10, — '»
Ibid,
 IN ESAiAM PROPIIETAM. 3ll

Christiim restltnta. « Qul descendunt in mare in plenilu-

))dinem ejus '. » Laudabunt, inqult, Deum gentes, quae

ralibus subigunt maria, sed et qune mari Divinitalem affin-
guntetsacra faciunt, vera demum religione imbutaeDeum
suum agnoscent , eumdemque Dominum maris confitebun-
tur et praedicabunt. Nec
«Insulac et qui habitant in eis^. »
porro id prastabunt, alt, qui continentem incolunt, verum
eliam qui insulas longe dissllas occupant, universi laudem
Deo vero simul concinent. « Et in pascua erit Cedar^. ))

Adcoqiie mutuam inler se pacem colent in unam coeuntes

religionem et cultnm : tametsi hodie obscuratum habentes
intelleclum velut sohtudines desertse, et horribiles squalere
videantur. « Et laudabunt habllatores petrarum'^: » quasi
fontes e sillce erumpentes divina fundent eloqula. «Et de
)) verlice monlium clamabunt » Gentes, quae a Dei cultu ''.

descivere, et in edilis quibusvis locis diis suis sacrificare

solent, resipiscent, et vero Deo confessionls et laudis hos-
tias immolabunt, In Chrisli quippe adventu laudare Deum
didicit orbis universus. «Et replelaest terra laude ejus. »
Sed et in monlibus et rupibus Ecclesiae constructae sunt,
et constituta monasteria congregatique ccetus hominum
divinas laudes cantanlium, pulsis inde indigenis, qui super
omnem montem excelsum delubris, et hostils inanes deos
venerabantur. Vel rursum illi ipsi, ait, « De vertice mon-
))tium clamabunt, )) qui cos profanis sacrificiis impiabant,
mutataque mentc Deum verum laudabunt. « Et dabunt
)) Domino gioriam^,)) id est, hymnos et laudem Domino
Chrislo accinent. «Tacui a sceculo : patiens fui quasi par-
))luriens7. » Nam etsi peccatores pro merito plectat cie-
mentissimus Deus, cum tamen hoc invitus faciat, quasi
milissima mater eorum malisexintimo cordis afTectu.mag-

» Isai. XLii, 10. — 2 ibid, ^ 3 ibij^ 11, — ^'

Ibid, — 3 jbid. —
« Ibid. 1?. — ' Xbid, »4.
5lS« 8. EPHR/EM SYRI

naqiie commiseratlone perhlbetur. « Obstuperaciam et

i) consternabo hosles meos populum meum in captivita-
' »

tem abducentcs. « Vaslabo montes et colles ^ » Ditiones

regum subvertam ct militum castra. « Ducam cjccos in
5) viam, quani uesciunt, et in semitas, quas ignoraverunt,
» ambuiare eos iaciam^. » Utroblque Deus loquitur de li-

bertate, quam Israelilisparabat, soluta caplivitate. Haecta^

men completa et perfecta fuerunt post Domini adventum,

quando ethuicos ignoranles veritatem, et coeco errore per
avia vagantes per sauctosAposloIos devocavit, direxitqueln
vias pacis, quas hactenus ignoraverant, et in semitas, quas
non ambulaverant patres eorum,neque ipsi suntautem novi :

calles, quos insistunt quicumque Evangelii mandata obser-

vant. (( Surdi audite, et cfeci iulelligile.etvidele : quls cse-

» cus nisi servus meus ^ ? Haec ad filios israel plane referunlur.

(( Et snrdus, sicut nunlius meus, quem missurus sum? Ju-
wdaeus quilibet, quem idcirco relegaturus sumBabylonem,
quod non audierit me nec dicta mea altenderil. « Quis caecus
w sicut qui prcesidet ? » Reges Israel designat, quos sustu-
))!it captivilas. « Quanquam multum vides, et non obser-
))vas, apertashabes aures, nec obedis ^. )) Ista subjecit, ne
illi contra reponerent: «Quorsum ergo jubes videre, etau-
dire, quos modo aiebas esse caecos et surdos ? )) Hujus loci

sensus est idem qui iilius : « Audientes audielis, et non in-

))teHigetis, et videntes videbitis et non cognoscetis, incras-

))sat<im est enim cor populi hujus, et aures suas aggrava-
))verunt'^. )> Ulrobique Judaeorum pertinaciam accusat,
quod post tot signa, quae vel audierant, vel suismet oculis
spectaveranl, in sua adhuc improbitate nihilominus per-
sisterent. « Quis est inter vos, qui audiat islud? ? » istuiJ,

inquit, advertat, et accurale expendat?Et aspiciens vindic-

* Isai. XLui, i4. — » Ibid. i5. — ^ Ibid. 16. — Ibid. 18, 19.—
* Ibid. 20. — ^ Matlh. xuj, i4, i5. — ^ Jsaji, xui, a3.
 IN ESAlAM PROPHETAM. 010

lam exercilam adversus Iransgressorcs legis, «Prospicial

novissima % wicl cst, consecnUiram novissimo temporeDci
))

erga reslpiscentes miscricordiam post irrogalas peccalori-

bus ex justa severitate poenas. u Et Dominus voluit propter
)) justiliamsuammagnificarc Icgcm, et illam glorificare^))

id est, legis observatores, cpiamobrem si conversi fueritis

ad me, vos utic|ue suscipiam : legis autem praevaricalores
suppliciis coercebo. ((Lac|ueisunt omnes juvenes^. » Id est,
bellalores spem vestram fefellerunt'''. « Etin domibus cjuasi
Mvincti jacuerunt^. )) Id est, conspeclum bostinm fugien-
les se abdiderunt. aQuis dedit Jacob in opprobrium^? ))

Adco ut robustissimi juvenes, et viri forles lalebras cpiaj-

rant? « Et Isroiilem in manus dircptorum ^. )) Id est, quis
prodidit filios Isracil, ut fierent hostium suoriim praida.
(( Et exarsit ignis in eis, ct non adduxeruat istud super cor
))suuin ^. )) Quare nec mirum si quasi folia defluxerint, as-
porlatique fuerint in alicnas terras, atque turpissimoe ser-
vituli addicti fuerint.

CAPUT XLIII.

(i Et nuncsicdicitOominus
Quicreavitte, Jacob, ne ti- :

»meas. Si Iransicris per mare, tecum ero ^. » Sic enim, in-

quil, in diebus Moysis mare Rubrum Irajecisti. (( Et flu-
» niinanon baurient te '". » Et hoc tibi pra^slili, duce Josue,
Jordanem vadarili. « Si transieris per ignem, non combu-
»reris. » Scilicet cpiaecumque Deus patiibus bcncricia olim

' Isai. XLII, 20. — 2 Iljjd. 21. ~ 5 IblJ. 22. — ^ Ibld.— « m^]^
24. — ^ IbiU. — 7 jbid. i5. — « Id. xiw, 1, 2. -- 9 Ibid. —
».'
Ibid,
 :

5l4 S. BPHR.EM SYRl

coiitulerat, posterls in prsesentl polllcetnr, quare subdlt

« Detll pro te /Egyptum '
: » pessumdedl /Eoypllos, quo tu
illorum servitute solutustuo jure delnceps vlveres. «^thlo-
))piam et Saba, » Madianltas item et confmes populos Moy-
sis ductu imperioque vastavl : idclrco nec Babylonios Im-
punitos dimittam, quorum alios erumpentibus ex fornace
flammis cremabo, alios in lacum niissos bestlis discerpen-
dos objiciam. Scllicct « Ex quo pretiosus esses in ocuils
))meis glorificatus es ^ «Inslgnlbus victoriis, et rerum ges-
tarum glorla clarus eflectus- « Ego dilexl te ^ » Quod alibi

aliis meus dileclus Israel ^. Ab Orlente ad-

vcrbls : « Filius
»ducain semen tuum ^. » Sohita Babylonis captlvltate, « Et
» ab Occidente congregabo te^, »ab Ilispania, aliisquc re-
gionibus ad occasum posltls. Dicam Aqullonl Da, et
« :

))Austro, noll prohibere 7. »Idem quod allas frequenter :

c Ab extremis coelorum, et a finibus terrae congregabo te,

Dominus^. «Educforas populum ctecum, et oculos

))dlclt

»habentem, surdum, et aures ei sunt ^. » Populum pecca-

tortm, cujus ocull, et aures pcrversam cordis sui coglta-

tlonem sequuntur.

CAPUT XLIV AD LXIY.

Desunt apiid S. Eplircem.

* Isai. XLin, 5. — ""

Ibld. 4. — ^ Ibid. — ^ Exod. iv, 22. —
^ Isai. XLiii, 5.-6 ibij^ __ 7 ibij, 6. _ 8 Dent. xxvm, 49» et Jer.

XXXI, 8, et r., 26. — 9 Isai. xliu, 8.

 IN ESAUM PROPHETAM. 5l5

l\A,\W\VV*jv\v /VX^WA^X^ W^^WVWN VVW^WWAWW WWMWW/WVW WWWW\WV\WWW\^(V».WW

CAPUT LXV.

« Et non erlt ibi infans dierum moriens, nec senex non

»Imp]ens (lles centum annorum morie-
suos, quia infans
» tur '.o^Itam diuturnam slgnificat, nec ante centesimum

annum cum morte commulaudam. Omnia nimirum Deus

populo suo prospcra evcntura pra^nuntiat, et duratura « Ad
» centum dnnos, » id est, longissimo tempore. « Et peccalor
» centum annorum maledlcetur -. » Qualenus non propera-
bilur p(i3na peccanlibus, sed ad annos plurimos diutjssime
protendetur. « Et anlequam clament, exaudiam eos ^, » esto
olim conlrarium proteslalus sim dicens : « Gum clama-
» verlnt ad aures meas voce magna, non exaudiam"^. Lupus
»et flgnus pasccntur slmul ^. ;> Res ipsa in Ecclesla exhl-

bita est, umbra in synagoga : lupi namque cum agnis si-

mul morantes tyrannos designant, quos justi inimicos et

persecutores anle habuerunt, post habuere socios et con-
lubernales.

WNW^WWWWXW^XWVWWWWWSVW-W.^^VV^WAW^WVfVVWWWWWWX^WWWWW^iWWWW^

CAPUT LXVI.

« \]mc dlxit Domlnus^ : Ccclum sedes mea est, terra

Dscabellum pcdum meorum /. » Pedibus stibstrata meis,

divinai naluriu immensilatem oslendit; cum ergo coelum

• Isai". Lxv, 20. — » Ibld.— ^ ibid. ^j, — * Id. j, i5. — ' Id. xr,v,

25. — ^ "Mdo D. Ciiillon, lom, viii, pag. i8i-iS?. — ' laai, wvj, i*
 »

3l6 8. EPHR.EM SYBI

et lerram ego implcam, me maiiu facta templa non ca-

piunt?Ergo« Quae est ista domus, quam scdificabilis mi-
» lii ' ? » Ecquod namque aGdificiam suo utique defmitum
ambitn contineat immensum ? Ita est : templa superborum
hominum facta manu Deo parva sunt, et angusta; ea est
ejus natura, et parva corda illi ampla sunt et lata, ea est
ejus bonitas, si lamen huniilia sunt et mansueta, qualia
prsetulit Qui immolat bovem, quasi
Ecclesia gentium. «

wqui iulerficit virum, et qui mactat agnum, quasi qui ju-

«gulat canem '. » Gonsentiunt illa Mnlachlae « Dispergam ;

» super vultum veslrum stercus solemnitatum veslrarimi ^.

Jud*orum sacrificia Propheire declarnnt immunda fuisse;

quae ergo Esaias hoc loco hominum, canumve cadaveribus
a?quiparat, iMalachias Prophetarum ultimus aniinalium re-
trimenla vocat, non offerenda Deo, sed ofierentium in ora
cum opprobrationc rejicienda. « ll.ec elegerunt in viis suis,

» et in idolis suis anima eorum delectata est ^. » Id est, hisce

tamen Juda^i gaudent sacriilciis, et vana religione sibi ipsi
illudruit. « Unde et ego deiectabor in illuslone eorum'*. »

Quare sicut illi sibi illudunt et mihi, ego vicissim illorum

expeclationem eludam, et illis calamitatlbus involvam,
quas ejusmodi religionis umbra prohibere moliuntur. Re-
petlt Prophela, quoe sub initium prophetiae leguntur, et alii

Prophelae, sed et Prophetarum Donu*nus Judreis in Evan-

gelio frequenter inculcabant, nihll videlicet eis profuturas

legis c;eremonias peccanlibus, et legcm ipsam pnevari-

cantibus. Idclrco fiustra cllam eos Deo moliri templum
non saxa, sed corda hominum petenti. «Vox tumuhus de
wcivilate^, » hoslibas ad eam obsidendam promovenlibus,
« Vox de templo ', » vel sacerdotum Dei opem sero implo-
rantium, vel civium eo frustraproruglenlium, dum premen-
* Isai> Lxvj, 1. — 2 Ibid. 3. — 3 Malach. ii, 3, — ^ Isai. lxvj, 3,
— 5 Ibid. 4. — ^ Ibid. 6. — 7 ihid.
 7

IN ESAlAM PROPIIETAM. 01

llbiis a tcrgo inimicis ibidcm asyhiQi quaernnL a Yox Do-

jnniiii rcdtlcntis retributlonem iaimicis siiis', »iu)piis Ju-
tla3is iegem prtTvaricautibus; dciude populis, qui pios Ju-
da?os Babylone revcrsos infestare ausi sunt nnte irruptio-
nem gentis Gog, quce postea in Judaeam incubuit. « Anle-
»quam parturiat, pariet % » id est, antequam moveant
gentes,qua3,Zorobabeleduce,represste sunt, «Elanlequam
)) apparcant signa vicini partus, liberabitur, ct pariet mas-
» culum ^. »Hoc dicit de laetilia, qua ex insperato allicienda
erat Judsea? provincia eo tempore, quo populum BaLy-
lonc reducem accepit, quam talem futurain ait, qualis
mulieri mascukim parienti accideret calumniam passae a
zclolypo conjuge, quae quidem tanta esse solet, ut acer-
bissimos partus dolores exlingunt, et me- alTicli criminis
moriam oblilteret. « (Juis audivit unquam tale? Numquid
>parluriet terra in die una^?» Negat id unquam ructum,
ut ager uno die excipiat semen, et tlTundat Iruges. « Quo-
»niam a qualuor venlis reverlentur filii Sion, et una hora
wparietur populus ^. » Significat urbem Sion suis quondam
orbatam hberis, iterummultiplici prole una die donandam.
« Ego qui dedi spem istam non pariam ? dicit Dominus ^. »

Ego qui populo meo reditum post annos septuaginta futu-

rum promisi,num promissum solvere non potero?« Ut su-
» gatis ab ubere consolationis ejus 7. » Id est, etiam solvam,
t Daboque Jerusalem ubera plena dehciarum^, » e quibus
hauriant aegri et debiles pinguedinem. « Et cognoscetur
»manus Domini servis suis , et perdet inimicos suos^. » Id
est, interea manifestabitur simul vindicatrix Dci justitia
adversus impios Judaeos. « Ecce Dominus in igne venit, et
»quasi turbo quadriga ejus. " » Gentiles utroque symbolo

• hiL Lxvi, 0. — =»
IbiU. 7. — ^ Ibid. — i Ibid. 8,— « Ibid.—
«^
Ibid. g. -- 7 ibid. 11. — » Ibid. ij. — Ibid. i4. — '« ibid.
5.
5l8 S. EPHR.«M SYRI

desigiiat,quoriimopera Deus legls suae conteiiiptorespunire

decreverat. « Quia iu igne Dominus dijudicabit et in gladio
«suo ad omnem carnem ^ » Id est, talium inimicorum
opera castigabit omnem carnem flllorum Jerusalem,« Et
«multiplicabuntur interfecti a Doinino, qui sanctificaban-
»tur ad confusionem, et mundos se faciebant in horlis al-
»ter post allerum in medio '. » Significat palam et impu-
dentissime isilia^c omnia eos perpetrasse « Alterum post
» alteruin, » vel quo alter alterius exeniplo ad illa commit-
lenda duceretur, vel significat neminem talia ausum non
fuisse, cum alter alterum ad hajc maleficia alacer et la^lus

sequeretur. « Et qui comedebant carneiii suillam, et rcp-

»tile, et glirem ^. » Et quoniam isla ad transgrediendam
legem istha^c prohibenlem omnes simul consplrarunt,
«Ideoomnes simul consumentur, postquam venero ad con-
«gregandas omnes gcntes ^. » Illas forlasse designat, quas
Ezechiel Gog Magog appellat, et adducendas, ait, ad mon-
tes Israel, earumque interitum describit eodem ordine,

quem liic observat Esaias, vel quas Esdras recenset, et

narrat adversus JudaBOs Babylone reversos undique insur-
rexisse, et a Zorobabele repressa) fuerunt ; vel quas Per-
sarum reges, vel Antlochus ejusque successores Grcecl in
Judaeam postea immiserunt et a Judaeis, alqus a Juda xMa-
chabaeo, ejusque fratribus atlriL-e sunt, et a Romanis tan-
dein penltus deletic ; islarum porro gentlum opera impio-
rum Juda3orum peccala se vindlcaturum hic Deus denun-
tiat. lllas certe gentes hoc loco Propheta manifeste desig-
nat, quarum interitum bobylonicse captivitatis solutlo an-
tecessit, ac JudfEorum et gentium salus per Ghristum,
ejusque Apostolos consecuta est. « Et in lecticis adduce-
»mini, et super genua educabimlni, et sicut si mater con-

' Isai. ixvj, 16, ^ ^ Ibid. 17, — 3 lbi'J. — A

Ibid. i8, et Ezech.
 :

IN ESAlASr PROrtlETAM. SlQ

Bsoletur filium suuui, sic ego consolabor vos \ » Pios

modo Judaeos Deus alloquilur, et promittit facientibus
voluntalem cjus se afTuturiim magni- ct quasi filios regis

fice tractalurum, ut quemadmodum isti famulorum humeris

gestantur, et super genua accipiuntur, sic se illos perindc

portaturum, et nutriturum in deliciis, adeo ut aflluente
omnium bonorum copia praeterita damna sibi abundantis-
sime compensata videantur. « Et venient, et videbunt glo-
» meam ^ » Hoc dicit de gloria, ad quam Deus extub*t
riam
domum Israei post interitum suorum persecutorum. « Et
» ponam in eis qui salvati fuerint signum '^.
» Nolam, quam
vidit Ezechiel impressam frontibus Judoeorum, €|ui a com-
muui genlis excidio excepti fucrant. Yel signum terroris

ad conciliandam scilicet sibi genlium, ad quas mittcban-

tur, veneralionem et reverenliam.Hoc nimirum signo
tremefactus est Felix audiens Paulum de juslitia et casti-

talc, « Et de futuro judicio dispulanlem ^. Et mittam es.

»eis quasi miraculum in Tharsis, ct in Thubal, et in

» Javan^ »et ad caeteras provincias, quoe venerunt in auxi-

lium domus Gog ad pugnandum contra Zorobabelem,
Christum vidclicet, cujus typus fuit Zorobabel dux populi
adlcrram hacreditatis, Domini soluta caplivitate, reverten-

tis. Genlium ergo adversus Zorobabelem motus iUud de-

signabant, quod Prophela dc Ghristo vaticinatur dicens
(i Astiterunt leges ternc, ct principes inierunt consiiium
» sinuil adversus Dominum et adversus Ghristum ejus ^.

» Et annuntiabunt gloriam meam in gentibus 7. » Id est,

mirabilia, qiise a mc facta sunt, ethnicis praedicabunt, quod

quidcm Apostdi iccerunt. « Et adducent omnes fratres ves-
»i:^os de cunclis genlibus oblationem Domino in equis, et

»iri curribus, et in carrucis '^, » id est, non invitos, quo-

Isai. Lxvi, 12, i5.— 2 iiji(j. i8. — ^ Ibid. 19.— ^ Act. xxiv, i5,
— "'
Uixi, Lxvi, 19. -' ^ PsaJ. iJ, a. -— 7 laai. wvj, 19. — ^ Ibid, ao.
020 S. I<PHR.EM SYRI

modo vos Babylonem ducemini, sed volenles cum honore,

et reverentia, qua cum dona Deo deferri solent. « Et sicut
inferunt filii Israel simiiam in vnsis mundis in domum Do-
»mini'. »Et quidem islud cogitabunt, qui illos adducent
propter Deum. « Et ex eis assnmam in sacerdotes et Levi-
» las % )) alio modo, a Et ex accipiam sacerdotibus et
eis

)) Levitis. )) Subinlellige « decimas ; u sensus ergo est, vel

quod fratres Juda^orum reducemli futuri erant de filiis po-
puli, a quibus accipiendae erant decimae statutae sacerdo-
tibus et Levitis ; vel potius genliles Propheta designat il-

los deducentes, jamque ad Christum conversos, et hujus

lidei communione a Judseis pariter credentibus in fratres

ascitos. Istos itaque ait ad domum Domini venturos

dona Deo pariter ferentes. « Et erit ut a lempore mensis in
«mensem, et a tcmpore sabboti in sabbatum veniat oni-
))nis caro, ut adoret coram me, dicit Dominus ^. » Solem-
nilatum et sacrificiorum conslanlem et perpetuam succes-
sionem promittit, quoe antea babylonica servitule ad an-
nos sepluaginta interrupta fuerat. « Et venient, et videbunt
«cadavera virorum, qui praevaricati sunt in me ^. » Id est,
post interitum populi Gog, Judaei, et gentiles ad Ghristi
fidem conversi convenient^ et egredientur simul ad cam-
pos, ubi ilH occubuerunt, divinam in cos vindictam spec-
taturi, ut verum sit illud: « Lsetabitur Justus, cum viderit
» vindiclam ; lavabit manus suas in sanguine peccatoris ^.

» Vermis eorum non morietur, et ignis eorum non extin-

»guetur ^. »Ipsum Justorum coclum vermi comparavit, ut
supra illud: « NoH timere vermis Jacob '. » Vermen » porro
immortalem dicit et perpetuum ignem, eo quod Christi
Ecclesia nunquam interibit, « Et erunt miraculum omni
»carni^. » Id est, res visu mirabihs omnibus, qui ex Ju-

' Isai. Lxvi, 20.— ^ Ibid. 21.— ^ Ibid. ao.— ^ Ibid.24.— *' Psal.
tvii, 11. — ^ Marc, IX» 45.-- ^'
Isai, xu, i4. — ' Id. lxvi, a4»
 1

IN ESAiAM PROPHETAM. 321

daico nopulo, vel ex gentlli factum spectaturl accedent. Jain

si (licant : « Quandonam ex Hispania congregali fuimus?
nam Hispaniam Prophela hic expresse indicat ; discant
Scripturas in magnis insislere, quia norunt parva magnis
contineri. Cum ergo ahis in locis narrent Gyri edictum,
quo babylonica captivitas sokita fuit, ad omnes provincias
manasse, et a Juda^is in remotissimas quasve regiones di-
vulgatum, palam fit ejus rei famam in Hispaniam pervc-
nisse, ut verum sit aHquos ex illorum fratribus inde reduc-
tos fuissc eo tempore, quo captivitas babylonica finita fuif;

Quanquam multo congruentius vaticinium istud expone-

tur, si quod cum historia, et Prophette verbis plane et ex
loto coha^rct, ista, quoe de Judaeorum restitutione narrau-
lur hoc loco apud Ezechielem % ad Christi udventuni;
et

el Evangelii promulgati tempus referantur.

* Ezech. xxxiv, aS,

XXXV, 2
 S. P. N. EPHRiEM
SYRT.

COMMENTARIA JEREMIAM IN
PROPHETAM.
*W VX^-VXNW^-VW-VWWX VV^ VV\'VV\ W\ W^A-VV W /W> W\W\ VV (WVWV WSWVWA W> W^ \\ VWX WA V\^ WA

ARGUMENTUM.

Jeremias patria Anathothltcs Taphnls /Egypli urbc a

j)Opulo lapidibus opprcssus intcriit. Situs est in co loco,

ubi Pharao quondam domicihum habult : hoc nimirum
honorc ^Egyptii acceplorum ab ipso beneliclorum mcmo-
res, ejus reliqulasprosecutisunt. Postmodum Alexandriam
Iranslalae ibidcm magnlfice coUocaUe fuerunt. Duobus
supra quadragiuta annis prophetavit, sexaglnta vero supra
quingenlos Chrisli in carne adventum antecessit.

WWWWVWWWWAW^WWV^WA^VW/WWWWVWWWWAVV^.VWWAWWV^-VWVWWWVWWVWWN^W

CAPUT I.

« Vei\ba. Jeremiaj filli HelcioB de sacerdotibus Analhoth

»in terra Benjamin. Factum est autem verbum Domini
» siipereum in diebus Josi(e fdli Amon rcgis Juda '. » Jcre -

'
Jcr. 1, 1, 2,

21.
524 S. EMMM SYRI

mlas ergo sub Josia rege prophetandi munus suscepit, ejus-

que vaticiniorum argumenta fuere Juda^orum captivitas
per yEgyptios, quam innuit Jeremias illis verbis : « Filii

» quoque Mempheos, et Taphnis concutient te caput ca*

»put\ » Captivitos altera, quam iidem passi sunt a Baby-

loniis Joakimi regis tempore. Tertia sub rege Jechonia.
Generalis demum omnium Judaeorum in Ghaldaeam depor-
tatio, Sodecia regnante. Item captivilas fmitimarum Judseis
gentium, et Babylonisexcidium. Postremum populi reditus
in Judaeam, et Judaeorum reipublicae restitutio : scilicet,

quos Deus in iEgypto servos olim libertate donaverat ob

patrumsuorummerita, eosdem iterum nunc,ut alias, sajpe

servitutl subjeclt propter toties iterata ipsorum scelera,

quse ulique justa severilate vindicari dignum fuit. « Ante-
» quam formarem te in utero, novi te ' » idoneum fore
populi hujus Prophetam « Et antequam exircs de vulva
:

» sanctificavi le^ «elegl, et Prophetam gentibus designavi.

fl Noli dicere Puer sum quoniam ad omnia, quae mittam

: :

»te, ibis, et imiversa, quai mandavero tibi, loquerls. Ne ti-

»meas a facleeorum, quia ego tecum sum ^.»Quamobrem
allegandus adregestibl infcnsos, etad prlncipes, et pseudo-
prophetas tlbi inlmicos, ipslsque denuntlaturus, quae de
captivitate, fame, et mortalitate a me decreta sunt, tibique
deinceps erunt significanda. Vide ne quempiam illorum
formides. Acsimul porrecta manu, « Dominus os meum te-
»tlgit, dicens ,• Ecce egodedi verba in ore tuo : Ecce cons-
titui te cum potestate^, » preesldem populo tuo, et huic,
finitimis gentibus, quin et populls procul ab eo dissitis. « Ut
» evellas et destruas, et dissipes, et disperdas, et a?dlfices,

» etpianles^. » Non ista efficiendo, sed prsedicendo, vel con-

sulendo, vel praeciplendo. Quibus distincte aperteque de-

•
Jer. u, 16. — 2 Id. j, 5. — ^ Ibid. ~ ^ Ibid. 7, e. — 5 Ibid.

9, 10. — ^ Ibid.
 IN JEHEMlAM PROPHETAM. SsS

monslrat in voliintalis nostrae arbltrlo posltum esse bonum

eligere; uncle nobis a Deo bona provenlant : siqiie volue-
rimus a rccto, quem lenemus, vlta? cursu divertcre, Deum
similitcr suas circn nos mutaturum, ut pro
dispositiones

saturitale famem, et pro pace bellum immittat. Ejusmodi

nempe disclpllna solet ille nostros corrigere errores. Ete-
nimnuUa ligalur nostracvolunlatis libertas necessilatislege,
vel vi,minime vero Deus ipse rerum domlnus et arblter,
sed cum idem legislator sit, leglbus suis minime subest
qiiomlnus pro arbllrlo omnia moderetur, atque pro sua
voluntate rcrum vices in tempora et momenta dispenset,
et humana negotia, ac singulorum officia disponat. Hoc
scilicet declarant illa, qua^ infra leguntur, Dei verba : « Si

wloquar adversus gentem, et adversus regnum, ut eradi-

» cem, et destruam, et disperdam illud. Si poenitentiam
» egerlt gens illa a malo suo, agam et ego poenitentiam su-
» per malo, quod locutus sum, ut faccrem eis, et sublto
»loquardegentc, etdc regno, ut?cdificcm et plantem illud.

» Si fecerit malum in oculis meis, ut non audiat vocem

»meam, panitentiam agam superbono, quod locutus sum,
»ul facerem eis'. Et dixitDomlnus : Quld vidisti, Jeremia?
j)Et dixi Virgam amygdalinam ego video^. » Symbolum
:

cst, imminentem a juslo Del judicio vindictam designans;

quasi dlcat «Quemadmodumamygdaluscelerrimesuospro-
:

trudit flores, slc populum tuum, et civitatem staluta po3na

•
et caplivitas celeri pede sequetur. «Etdixlt Dominus Quid :

))vldistl Jeremia? El dlxi Ollam, Domine, ferventem ego :

» video, et facles ejus a facie aquilonis. Et dixit ad me ab

» aqullone : Pandelur mabim super omnes babitatores ler-
DrCD^. Olla fervcnsaexardescentemlram slgnlficat. «Facies
» ejus ab aquilone » Chaldoeam designat regionem rcspectti
Judoece aquilonarcm. « Quia ab aqullone pandctur, venire
.'
Jer. xviii, 7 10,-- 2 Id. j, ii, — ' Ibid. i3, 14.
026 S. EPHRiEM SYRI

))incipiet,malLim, ))incoIarum caplivitas, et piovinciae de-

vastatio. « Super omnes habitalores terrae «> Juda, el super
gentes, quas stalulum est disperdere. « Ecce ego vocabo
»cognationes aquilonis', » Babylonios et regna ipsis sub~
jecta. Quasidicat : ((Vocaluscito venietNabuchodonosor,et
civitatem Jcrusalem, et ouinem Judaeam in sumrnas an-
guslias adducet, immensisque malis afficiet. « Et loquar
» judicia mea cum eis^. » Judicio conlendam cum eis, et

ostendam ipsos a me
haud immerentcs, vel judicabo puniri
eos infllgendo mala, quae sum comminatus, et defmito
tempore inferenda decrevi quandoquidem ea perpccniten- :

tiam averterc noluerunt, palientur propter proterviara.

Ne formides a facie eorum ^, » si quos suspicaris exitlum
tibi moliri Ecce : « feci tc quasi urbem fortissimam"^, » mu-
nitissimam^ neque vi, neque arte expugnabilem.

IVX-WX^XWW^VV^W^ vV,.VV VV^WVVVlAVVVVWVVvXA/VVV.VVkVV^VVN/VWVVVWiVWVVVAVNVWWIVA^AVWVX

CAPUT IL

« Recordatus sum tibi gratia adolescentiae tuae^ )> et

quibus a me vicissim ornata fueris beneficiis, quando in

yEgyplo agebatur lua3 Ubertatis negolium : « Et dilectionis
))patientiae tme^, » quando per sohtudineni me sequebaris,
quanquam neque tunc in fide perstitisti, donec Moses de
monte descenderet. « Sanctus Israel Domino primitiaj fru-
»gum ejus^ : » tallsnempe quando terram htereditatis
fuit,

suai possidere coepit. « Omnes qui comedent eum^,» pol-

lucntur legem Domini transgredicntes primitiva sacerdo-
tibus vindicantem. « Hrec dicit Dominus : Quid invenerunt
•
Jer. 1, i5. — 2 Ibid. i6. — ' Ibid. 17. — 4 ibid. i8. — ' Jd.
11, 2. — 6 ibid. — 7 Ibid. 5. — 8 tbid.
 IN JFnEMIAM propitf.taw. 5«7

• palres veslri iii mc inicpiilatis? qnia elongavcmnt a nie»

» et non tlixerunt : l bi est Dominus, qui asccndercnos fecit

j)de /Egypto, qui traduxit nos per desertam terram et in-

«liabitabilem ,
per lerram desolatam umbrarum morlis.

» Et adduxit nos in Carmelum'?» Terram promissionis

Carmelum nppellal, quasi deliciarum sedem ob soli feraci-

tatem, ct inde nflluentem rerum copinm. « Kt ingressi con-

»taminaslis terram meam- » idolis, dcos, quos ipsi fecistis,

colcntes. «Proptcr hoc judicio conlendam vobiscum; et

» cum filiis fiiiorum vestrorum judicio disceplabo ''. » Pri-
mum meiiibrum Israelitas Chananitidis primos liabitatores,
pactiquc fcederis transgressores spectat; secundum istorum
po.->leros, qui Jercmiae tempore vivebant. « Transite ad in-
«suhis Cclhieorum, et videte^. » Celhreos dicit nationes ad
occidentem Chananitidis positas. « Et in Cetlar mittile^. »

Per Cedaraeos, ^entesdesignat Judajis orientales. «Uuomala

» fecit popuhjsmeus; primum derehquerunt me^, » tum
vero iniquissime, cum sub ipsorum in Channnitidcm in-
c;ressum simulacrum a Micha fabricatum staluerunt in
Silo, ubi tabernaculum meum iocnveram. Rursus, cum sub
exitum, et imminente jam captivilate^ Manasses regnum
inivit; non paulatim ut antea, sed torrenlis modo proecipi-
iali sunt hujus popuU mores, quando praiter omnem mi-
litiam coeh, qunm ubiquc colebant, quodlibet signum in
meo templo crigcre, etcolere non dubitarunt. & Et fecerunt
» sibicisternasconlritas,quacnon possuiit continereaquas^.»
1 iclos et iuancs dcos colucrunt, quos cisternas contritas
ideoappcllat, quod vanaet futiii spe cultores suos failerent,
vcl ipsis immoiatas hoslias eodem symbolo designat, quod
voventibus, et olTcrenlibus nihil prodcssciit. Ergo inquit :

« Dcrehqucrunl mc, » qui sum vilx foiis, cl abierunl, slbi-

• Jer. 1', 5-;. — ^

Iln.l. — 3 Hjij. ^, ^ '•
l^id. lo. — ' IMd.-
* 11/(1. 10. ~ 7 i|,;r>.
528 S. EPIIR^M SYRI

que foclerunt puleos rimls fatiscentes, cleos, qui sulsculto-

ribus vitam impertiri aut conservare nequeunt : nec enim

habent. « Super eum rugient ieones ^
; reges, et regna leo-
num rugientium ad instar fremuerunt, et adhuc frement.
« Filii quoque Mempheos et Taphnis conculient te cnput
Dcaput'.» Idest,ctlam /Egyptiiah'quastlepopulotuoturmas
suis avulsas sedibus in servitutem abducent Memphin, ct
Taphnin /Egypti urbes. « Quid tibi est In vla iEgypti, ut
))bibas aquasnlgrcdlnls ejus^?»Geon, seu Nilumsignificat,
quod lutosus, et turbidus fluat. « Arguet le malltia tua. »

Argueris, inquit, supphcio, quod tibi tuaimprobitasetpro-

tervia accersent. c Et poenitentia tua corrlplet te^, » dolor, et
luctus ex animadversione seculurus. « Qula a saeculo con-
» fregi jugum tuum, et rupl vincula coUi tul ^ : » ex quo Im-
positum cervicibus tuis -^gyptiorum jugum
«Ego contrivl.

splantavi te surculum cxtoto semen verum, quomodo Igi-

»tur conversa es contra ^e et rebellasli^, » quasi « Vilis

» ahena, non mea sata manu, nec mihi ? « SI te dealbaveris

»

Builro, et multiphcaverls tibi sulphur, manebit adhuc ma-

» cula iniquitalls tua; coram mc? » non enim sanctKicare te :

polerunt victimaj, quas peccata lua commaculant. Vanam

Judaeorum religionem hlc et alibi frequenter taxat, et fu-
iilem spem cjuod Icgem minime observarent, nec tamen
:

poenam metuerent , sacririciis Deum placare se posse arbi-

Irati : « Et quomodo dicis? Non sum poUuta^ ; » quoniam
quoe tibi finxisti simulacra; et quce perpetrastl scelera, ipsa
te poUuerunt. iEgyptiorum deos Innult, quorum simula-
cra erexerat In Bethel Jeroboamus, et Sidoniorum numlna,
quorum cultum Achabus ex suggeslione Jezabelis invexe-
rat, et corruptos ex ea causa Juda3orum mores. « Compa-
»rata es bestiae agresli, cjuai mutatur in appetilionibus

» Jer, u, i5. —^
» Ibid. 16. — 3 Ibid. i8. — 4 Ibid. 19,— « Ibid,
20. — ^ Ibid. 21. — ^ Ibid, 22. — ^ Ibid. 23.

I
 IN JEKEMIAM PROPHETAM. SsQ

V anln^^ae suae'; )>poslqnam Achabus et reliqnl reges lui ido-

lolalrac jup;um divina! lcgis a tua cervice depnlerc. « Hau-

Dsisti spirilnm quasi jornrn, qnis reducet eam'. » Joruroc,
inquit, simili^ tocta cs, cum hansto spiritn incitata voga-
tnr, ct quis valeat a semitis erroris sni revocare? Utroqnc
symbolo miram Jndcxornm depravationem Propheta de-
clarat, et allcro quidemillornm circa peregrinas religiones
inconstantiam accusat, cum modo nnam, modo alteram
arriperent, et altero eorumdem in idololatria perlin?ciam,

adeo nt belhiis ratione carentibus siniiles effecli, verae re-

ligionis dignllalcmnec capere possent, nec tTstimare. «Pro-

»hibc pedes tnos a nnditate et gnttur Innm a siti ^. » Qnae
qnidem niala Prophetarnm olim cura depulisti, et illi pro-
feclopcdestuos a nnditale, et fances a siti, et fame,aliisqne
teacrumnis, qnas servorum conditio ferre consuevit, vin-
dicarunl. Tu vero cave ne in easdem anguslias iterum re-
cidas, idolocolendo. Simili tropo utiturDeus apud Esaiam,
dum /Egyptiis alqne /Elhiopis coplivitatem minitatur :

« Sicnt, inquit, ambulavit servus meus Esaias nudus, sic

«minabit rex Assyriornm captivilatem /Egypti, et Iransmi-
«grationem /Ethiopiffi^. Qnasi confusio luris, cum depre-
))hendilnr, sic confnndetur domus Israel^ )> Quemadmo-
dnm latro in ipso furlo inlerpellatus, timore et pndorc
sufrunditnr, ila filii Israel pavebunt, et pndeficnt, cnm
deorum snorum cultn occnpatosinexpectata opprimet cap-
tivilas, illos qnippc sucT llberlatis asserlores,, et vindices
fore confidebanl. « Sccundnm nnmcrnm civitatnm tuarnm
Mcrant dii tui, Juda^. » Judaeorum synagogam objurgat, ob
auclum sine fmo deorum nnmernm; in cunclis qnlppc ci-
vitatibus conslrnxcrant delubra, et ubique statuas Impuris
nnmlnibus crexcrant. « Numqnld solitudo factus sum Is-

» Jcr. 11, 2i. — » Ibid. — 2 Ibid, 25. — " Isaii. x»; 3; 4.— ^ Jer.
II, 26. — e
Jbid. ?.S.
 »

33o S. J-PHR^M SYRl

»raeli, wiiec niiracnlls, nec signis verendus : « Ant tcrra

wcleserta', » slerilis, et infoecnndtT, innlilis et inanis Deus,
quasi dical : « lianc tu de me opinionem cepisti, quasi
nihil admirandum, nihil magnum, ut ahas soiebam, jani
agere valeam, quopotenlife mece confidere debeas, et opcm
ac salutcm a mea beneficenlia sperare?» Numquid obhvis-
»cetur virgo instrunienli deliciarum suarum, aut sponsu
»ornalus sui^ : » quasi dicat : c Sin aulem istne illa soHicite
meditanlur, et e.\pectant, quare populus mcus obhtus cst

mei, quasi vero operosum mihi, et difliclle sit, quae pollici-

lus sum ipsis post reditum exhiberc?» Propheiacerlus de-

crctam Judieis irrevocablH sententia captivitatem. et trans-

migrationem, illos ad spem futura?, post reditum felicitatis,

erigit. « Non in fossa inveni eos, scd sub omiii arbore^; »

quasi dicat : «Non in cryptis clam diis suis sacrificantes

rcperi, imo palam in locis conspiculs, et patcntlbus. «Eccc
«egojudicio condemnabo te^, » exiho , ct servitute, nec
propter prseterita duntaxat scelera, verum etiam quia di-
xisli : « Non paccavi. Quare te dedecoras cogllans ilerare
» «Quorsumpeccalatuaexaggeras,
viastuas^?» Quasi dicat :

alque ahud apudyEgyptiosperfugiumqua^ris? » Namindle-

bus Achaz Assyrlorum auxiha pelebal. « Et ab ^ilgypto
»coi)funderis^, » cum isti lerrns tuas invadent, ct subjuga-
bunt,atque incolas secum captivos abducent. « Sicut confusa
» es ab Assyriissub Manasse, quem Assyrii principes vlnc-
» luni duxerunt Babyloneni/.

'
Jcr. 11, 3i. — 2 Ibid. 32. — 3 Ibkl. 5^.~ 'i
IbM. 3.';.— « Ibld.
56. — ^ Ibid. — 7 2 Paral, xxxiiij ii,
 1

IN JEREMUM PROPHXiTAM. 35

/C\> \\* >> \\>\V* V\\ \\« \\% W\\V\ VV\\\\\\/\ vw^^w vwwwwvwvw www vvww v\\ w\ \w vwvwwv

CAPUT nr.

«Tu autem fornicata es cam pastoribus miiltis \ «Deos,

iiKjuit, coluisli gcnliuni plurimarum. Altamen elsi uxor
receclcns a vlro suo, aliumque accipiens conjugem, si acl

priorcm, quem dimisit» redire voluerit, mcrilo repellitur,

lu liautlquaquam lalcm patieris a me rcpulsam, sed in pris-

tinura restilueris gradum. » Quod Deus hic animac resipis-

centi pollicctur dicto, declaraverat faclo, iloseae propheta3
prscciplens, ut diligeret mulierem adulteram, eamque du-
ceret. Ltrobique peccatores ad spcm veniae excitat, et acl
pocnitentiam provocat. a In viis sedebas expectans eos^
)) quasi cornix in solitudinc". » Designat vel impudicas mu-
heres viam insidentes, et pahnm cum Iranscuntibus mcre-
tricantes, seu polius universam arguit Judoeorum synago-
gnm, quod in solitudine suum qulsque Deum atloraret.
Quasi dicat : « Scilicet non magni esse tibi videbatur, si ido-
Hs sacrificares in oppidls, et locis frcquentibus, nisi deserla
obscocnarum avium, et ferarum stabula peteres, et exclta-

lis secus vias dehibrls vlatores quosque ad profanam reh-

glonem inducercs. Ipsum hoc Hoseas IsraeHlis exprobra-
yerat ilh's verbls : aLaquei facli estis speculatorlbus , et

«quasi rele expansum supcr Tabor, vcnalores venantes

«hiqueos absconderunt \ Laqueos, » inqult, et relia abs-
condistls viatoribus Jerosolymam pcrgcntibus vd sacrificla
mihl lii meo templo olTerenda, ut ad finum Belhel nd vi-
tulorum cultum rclrahcretis. « Et fcclsll tibi frontcm me-
»rclricis'». Mcrctricis,» ail, non adullcrac, cui ante compa-
'
Jor, iir, ). — » Ihid. z. —
• ^
Osco v, i o, — '•
Jcr. iii, 5,
 ,

352 S. EPIin^M SYRl

rata fuistl; omnem nlminmi exuisti pndorem, et sorori tuse

Samariac usquequaque similis facta es. « Numquid custo-

» dictur in saeculum, et custodietur in saecula '?» Id est
numquid Deus in perpetuum irascetur? Quasi dicat « Id :

minime fiet, sed sicut alias peccantibus pepercit, et capti-

vos redemit; ita nunc quoque remlttet iram, et resipiscen-
tibus if2;noscet. « Ecce locuta es, et fecisti malum, et prae-
«valulsll^ » Nunc jam quaecumque designabas scelera, ad
efTectumperduxIsli, nullomorantemetuvelpudore. o Dixit-

» que Dominus ad me : Numquid vidisfi, quae fecit habita-

»lrix Israel? Abiit enim, et in omnem monlem excelsum,
«etsubter omnem arborem fronclosam, et fornicata est
» ibi ^. » Hujusmodi morem Israelilse a Chananaeis hause-
rant, quod pra^cavens Deus illls expresse interdixerat. Ne
extra locum constitutum procul a tabernaculo sua sacra
facerent, quo longius eos a ritlbus genlium abstraheret,
quibus solemne esse sciebal dils suis summa montium, et

lucos ad hunc finem arboribus amcenis, et umbrosls con-

sitos, dcdicore, et Ibidem sua sacrificla peragere^^. «Et alt

»Dominus ad me : Justificavlt animam suam habitatrix

» Juda ^. » Eadem fere hcibet Ezechiel, ubi
Israel a dolosa

civitatem Jerusalem compnrat Gomorrai, ct Samarlae, et

subdit : « Viclsti eas sceleribus tuis, et justificastl sorores
»tuas in omnibus abominationibus tuls, quas operata es*^.»

Gravius porro deliquisse trlbus Juda dlcitur; tum quia

Juda^i vlderant fratres suos Samarioe habitatores severissi-
me Deo punitos, unde intelligebant idololatriam illi
a
maxime exosam esse, ncc tamen aul Del ejusmodl crimen
prohibentis majeslatem reveriti sunt, nec vindicantis seve-
ritatem tlmucrunt; tum quia neque Del singularem erga
ipscs benignitatem et clementiam agnoverunt, imo pro

' Jer. 111, 5. — " Ibid. — 3 ibij, 6._ 4 Deut. xii, — ' Jer. iJi,

11. — ^ Ezech, xvj- 2(S. ao.

 »

IN JBREMIAM rROPUETAM. 535

gratla injuriam redcliderunt ; nec enim alils trlbubus tanta
contulit beneficia, quanla sub piis prc-esertim rcgibus Iribui
Juda; nec ipsi Jndiei Deum, ejusque in ipsos beneficen-
tiam ignorare potuerunt.quandoquidem a Lcvilis, qui post
divlsionem duorum regnorum in JudtXam migraverant,
ibique domicilia fixerant, docebantur, et insuper perpetuo
aderant ilHs Prophela3 divinai legis praxones. « Praidica
Dsermones istos in aquilone'. »Hanc scribito eplstolam ad
fiiios Israel exules, et per subjectas Assyriis in aquilone
provincias dispersos, atque adhorlare ad poeniteniiam, re-
rumque in melius conversionem jubeto sperare. « Bonus
»ego sum, et non irascar in sseculum «neque aversantes
',

meimplacabili odio persequor : sum enim bonus, et bene-

ficus, paratus aQlictos relevare, et subvenire mlseris, quare
aliquando tandem iram ponam, alque pacem, et veniam
poscentibus dabo. « Poenitentiam aglte, filii resipiscentes ^,

quoniam in potestate vestra est malefactum corrigere, ct

mutare mores. « Et complacui in vobis, et assumam vos
»unum de civitale, et duos de cognatione, et introducam
»vos in Sion '+. non tamen omnes
j»Israeiitas alloquitur, :

nam etsi ex Cyri decreto omnibus tribubus Persarum im-

perio subjectis in terram suarn redire licuit,plurlmi tamen
regis indulgentla usi non sunt; qui ergo redire voluerunt,

ad illos pertinent, quae scquuntur : «Et introducam vos in

» secundum cor meum ^. »
Sion. Et dabo vobis pastores
Juxta ecclesiasticum seu historlcum scnsum Zorobabelem
Propheta designat, et Jesum filium Josedech, atque Nehe-
raiam nam allegoricus venturum Messiam perspicue prae-
:

nuntiat in Zorobabele praefiguratum. Ghristi quippe ad-

ventu perfecta, et consummata sunt omnia, qua) hoc loco
subtexit Jeremias de gentium convcrsione, et abrogatlone
mosaicae legis. «In diebus illis dicit Domlnus ; Non dicent
' Jcr. 111, u. — * Ibid. —-3 Ibid, i4, — ^ Ibid. — 5 Ibid. i5.
 554 S. EPMft^M StRI

))ultra :Arca lestamenti Domini ; neque recorclaLuiitiir

» illiiis, neque visitubunt eam nec : fiet ultra\ « Post Chrisli
adventum, ct Evangelii promulgatioijem istud completum
est, et arca testamenti interiit, qual'cnus Juda^i Chrlsli le-
gem prolessi, Mosis praecepta in codice scripta, et in latere
arcae reposita impune non oLservabant, «Neque arcre re-
» cordalio ascendebat super cor%»quoniam desierat ob-
servanlia caeremoniarum, nec lencbantur deinceps Judaei
statos per Moysem ritus in suis sacris adhibere. «Nec fiet
«ultra. »Id est, ut populi sacerdotes suis humeris circum-
ferant arcam, sive, «Nec ultra fiet»quidquam eorum, quai
Judaei Mosis lege facere et observare tenebantur, nec ultra
fiet quidquam ejusmodi. «Ego autem dixi, quod reputabo
» tc in filios, et tribuam tibi lerram clectam, hc-credltatem
wforlitudlnls gentium^ «Tcrram triginta regum Chana-
naeorum. Mystice ad Christum ista referuntur. «Ipse enim
» est expectatio gentium^, x et idem dicit in Psalmo «Funes:

» ceciderunt mihi in directis, ct hacreditas niea pulchra visa

»est mihi \ » Ifec porix) kereditas ex gentibus conflala est,
quam Judaei in Christum credentes, el Evaiigelium pcr
totum orbem circumferentes populo suo adjunxerunt, et
quasi suam per Chrislum ha^reditatem acceperunt. Christo
enim dicuntur illa «Dabo tibi gentes haerctlitatem luam,
:

»et possessiones tuas lcrminos terr?e'\ Vere sicut menti-

n tur mulier amatori suo, sic mentiti sunt niihi lilii
Israel 'K
»Amatorisuo, inquit, non
suntmihi.» viro, sic mentiti
Quasi dicat « Juclaiorum synagoga, quasi non essem ejus vir
:

et Deus, putavit sibi fas esse a me dlscedere. Exprobrat

iterum synagogcX in idoiolatria pertinaciam, quaQdoquidem

ad reditum mdgnis promissis provocala, et viam insuper
cdocta, in suo nihilomlnus errore persisteret : quasi vero

' Jer. 111, 16. — 2 Ibid.— 3 ihiJ. ig._ 4 Gcn. xux, io.~ '
pgai^
XV, 6.-6 ij, „^ 8. — 7 Jer, iJT, 9.0.
 IN JEi^nMlAM PF.OPllEtAM. 535

Deus nihil ad islam alliiieret, cn.m lamen Deus illjus csset,

ct sponsus adolescenti;ii ipsiiis, <r\ox snper semitas plora-

))lus ct (lcprecnlionis clomus Lsrael ', » quia cnptivilalein
subirc, et in alienas terras coacli sunt Iransmigrarc. « Et
» dixernnt illi : Ecce nos tui sumns, quia tu cs Dominus
j)Deus nosler. Yere ad mendacinm faerunt nobis colles

j)et altitudo monlium'. »Id est^ fefellit nos vana et fntilis

spes posila in simulacris, qua} in collibns, et allissimis

monlibus locaveramus. «Et confusio comedit iaborem pa-

»trum nostrorum ^, illorum scilicet, qui ab exitu de JEt--/)

gypto idola colcre coeperunt, et pecora magno labore quae-

sita ipsis maclarunt, quin ct filios et fllias cremarunt.
«Dormiemus in confusione nostra, et operiet nos confusio

» nostra^. » Quasi dicat : « Quandoquidem Domino peccavi-

mus, poenam a?quanimiter feremus, ct Babylone despectl,
ct pudorc suITusi, vcluti confusione operti jacebimus ad
annum hujus servitutis septuagcsimum.

IVVN V\\ VV\ \ V> V VV V\> V\> VV> VVV VVAW VVVV WV WVWV \V% \VV VVV VVV VV\ VVV V\\ «VVX VV\ V** !V\X iVVX VV> W\ wv

CAPUT ly.

H Si painitenliam cji;erls, Israel, ad me rcverteris''. »lle-

rum Deus populum ad poenitentiam invitat, et tcrret, re-

fractariis denuntians ingentes calamitatcs ex subita inva-

slone polenlissimorum hostium secuturas. «Et si abstuleris
» a facie mca immundiliam tuam ^, » idololatrlam et impura
numina, qua^ libi fecisti, vel peccata, quae te immundam
oculis mcis faciunt. «Non commoveberis s » non mutabis
sedem, sed in pi.trio solo manebis et rcquicsces. o Et bcne-

» Jcr. iij, 21. — 2 iIjIJ. 22, 2". — ' Ibid. 2}. — * Ibid. 25. —
« I !. IV, 1. — G
Jb.d. — 7 Ibid.
556 S. EPHRyEM SYIlI

Dclicentur in eo omnes gentes\»In semine Abrahae, ia

Christo, et in eodeni glorificabunlur, et justificabuntur,
gloriam et justitiaiu consequentur, sicut Abrahamo olim
praidictum fuit : idque fiet, cum gentes exemplo et opera
tua ejurabunt idolohitriam,et Christi fidem amplectentur.
«Hoec dicit Dominus viris Juda et habitaloribus Jerusalem :

» Accenditc vobis lucernam \ » Id est, legemDei vestri ha-

bete prae oculis, et ejus ductum sequimini juxta ilhid in
Psalmo : « Lucerna est verbum tuum pedibus meis '. Et
»noHte serere super spinas^. «Nolile foenerari diis, quos
ipsi fecistis, a quibus ostensa spe copi(c, inopes facti estis.

«Circumcidimini Domino^, nnon carnis, sed cordis veslri,

praeputium auferentes. «Ne forte egrediatur sicut ignis in-

» dignatio mea^,))et veslras incendat terras, Ghaldcxis agros

et oppida devastantibus, et incolas Babylonem abducenti-

bus. «Canite luba in terra7,»ut, datosigno congrcgati, in-
colae intramunitarum urbium ma^nia se recipiant... «Le-
))vate signum Sion^,» Solymitarum praecipue ante oculos

exphcate vexiUum^ quo magis instat tempus, quo ad arma

concurri oportet, ut bellum instruant, et sustineant, vel
antevertant et fugiant. « Accinglte vos ciHciis 9, » si forte

detur, malefacta dolentibus imminentem perniciem aver-

tere. «Vere-ne, Domine, decipiensdecepisti popuhim istum

» dicens Pax erit vobis ? Et gladius pervenit ad animam '°,i>

:

id est, ad interfectionem et interitum. Hoc Prophela dicit,

quasi vero cogitaret eam, quam paulo superius promisit,

pacem et felicitalem, vel absokite exhibendam, etiamsi
populus appositamconditionem neglexisset, nec abstuhsset
immunditiam suam a facie Domini, vel quasi ignoraret

hanc ipsam feKcitatem venturi Messiie lemporibus esse

'
Jer. IV, 2. — ""
Ibid. 3. — ^ pgg]^ cxviu, io5. — ^ Jcr. iv, 5. —
5 Ibid. 4. - ^ Ibid, - ' Ibid. 5. - 8 ibid, 6. — ^ Ibid» 8. ~-
•«'
Ibid. 10.
 »

IN JEREMIAM fKOPHETAM. SS^

rcscrvalom, quarc ncc anlc cjiisclcm aclvcnlum JiuLtIs
rccltleiKlani. «Iii lcniporc Illo dicelur populo liuic el Jcrii-

Dsaleni : Ycnlus crrans in viis, qusc siint in descrlo, viai

» filine populi mei non ad purgandum, et congrcgandum.

»Ycnlus plcnior Ins vcniet mihl\))Id cst, quemadmodum
agricola ex omnibus venlis ulilem sibi optat, ct operi suo
apprimc commodum, ita populo meo unus fuit cxpelcndus
venlus in via veritalis : at ille factus cst quasi venlus er-
rans in viis, qune sunt in descrto, ubi palenlibus campis
vcnli vaganlur, ct locum cx loco nuUanles pcrpelua verti-
gine rotanlur. Idcirco nec suam conscientiam purgavlt,
nec res suas cito dispergendas congi-egavit. « Ego antem
))loquar judicia niea cum cis . » Nihilonnnus, inqnit Dcus,
proponam cis judicia mea, id cst, calaniitates justo judicio

uico ipsorum obstinationem et proterviam consccuturas.

«Eccc quasi nubcs vcloces nsccndct^ » Id est, involabit
liuc Babylonius, et Juda?am invadet, ct impclu alquc cc-
leritalc incredibili, ut videantur quadrlgoe ejus lurblnis ad
instar rucrc, ct cqui aquilarum pcrnlcitalcm cursu supera-
rc.«Yox cnim annunlianlis aDan advcniarcBabylonium'^.))
Urbs posita crat In confmio aquilonarl Judic.e, qua Baby-
lonius ab aquilone venturus translrc debebat. «Et notum
» facientis dolorcm dc monte Ephraim^,» Inlcrlorcs tcrraj
snnctcT reglones, quas Ephraimltie incolebant, designat;
dumque Babylonlos co pervenlsse dlclt, ostendit eorum-
dem, post primam pcr Danltarum loca irruptionem, ullc-
rinreni progrcssum, quo nuntiato, JndcTis dolor, ct Ircpi-
datio ingcns futura essct. «Mcmoralc gentlbus, ct audllum
» facilc Jcrusalem : Ecce multiludincs congrcgalnc vcniunt
»de lerra longinqna, ct dabunt voccm siq^er civllalcs Ju-
» da^. .\untialC; dicent, nrbi Jerusalcm ct natlonlbus ipsis

* .lcr. IV, u, 12. " » Ibid. — i

Ihld, i3. — 4 Ibicl, x5. — « Ibid.
-^ ^ Ibid. iG.

^XW. 2 2
 338 S. EPHI\.EM SYHi

flnitimis Chaldaiorain advcntum et conslliiim. « Viscera

))Uiea, viscera mea doleo, pi\Tcordia mea afHigunt me',»
qiioniam video Chaldscos Judoeoram terras invasisse. Hoc
Propheta dicit, vcl qaod ex inlimo cordis aflectu popula-

rium suorum pernicicm commiseraretur, vel visceram

symholo urbes munitas infra Solymitarum tractum posi-
tas designat ; seu verius principes viros in ipsa civitate ha-
Litantes, a quoram salute ejus securitas pendehat, perinde

atque corporis valeludo conslat ex commoda visceram

hahitudinc. « Salit mihi cor meum, et uon lacet, quia vo-

))Cem huccinic audivit anima mea, et ckmorem pra^lii^. »

Cor meum proB soliicitudine, et tristitia conturhatur, et

palpitat; quoniam audire me videor tuharum clangorem

et fremitum mililum concurrenlium ad pugnam. Propheta
moeroiem suum exponit, populique pi\Tesens pericuhim,
quo malis suis indormientem excitet, et provocet ad. Dei
melum, suorumque scelerum detestationem. «Contritlo su-
))per contrilionem veniet^))Id est, malum nuntlum alter

sequetur similis. Piespicit ad dicta superiuj de nuntiis ahis

ex ahis Chaldseorum adventum renuntiantihus, atque eo-
rumdem ingressum ct invasioncm, unde nova dahatur causa
Judasis perlurhaiionis et formidinis. IIoc idem iiec aUIs

verbis Ezechiel ipsis denuntiavit: «Gonturhatio supcr con-

)) turhationem veuiet, et auditus super auditum^. Et vastata
))sunt tahernacula mea, cecidcrunt pelles meae ^. )) Oppida
munitissima, et opulenta) urhcs. «Aspexi terram, et ecce
))erat tuh huh,))id est, « vacua et inanis^. )) Ostendit spi-
ritus Jeremiai Judajie devastalionem eo tempore, quo pa-
catissimus erat rerum ejus stalus, sicut Ezechieli pra3-
monstravit, quasi praisenlem futurain incolarum in Cha-
nanitide frequentiam, quando ahductis inde Judaeis,eadem

' Jer. IV, 19. — 2 Ibid. — ^ Ibid, 20, — '»

Ezecb, m, 26. — - Jer,
IV, 20,— 5 Ibid. 20,
 IN JEREMIAM PROPIlJiTAM. 5^9
Inculia ct clescrta sqiialebat. «Et acl coclos cl non crat In els

»lnx'. » Adeo ut, cjuemadmoclum In dle salutls sol els luxc-

rat scpluplo, quam solet, splendldlor, Ita temporc copllvi-

talls omnla astra defcclssc vlderenlur. « Aspexi, et ccce

» Carmelus dcsertus', )) Jcrosolymam Intelllgit oL clvlum
frequenllam, ct locl, In cjuo poslla erat, emlnentlam ; vel

Judaeam ob amoenltatem et fertilltatem Carmell jugls ct

campls cldem subjectls pcrsimllem. «Et omncs iirbes ejus

wdestruclae sunt^,))seu qua3 clrca Jcrosolymam exlabant,

seu verlns, ut Infra Ipse Jeremias dcclarat, quas universa
ubiquc Judaea habebat frcquentisslmas. «Tu aiilem vastata
»quld facies? cum vestlcrls le coccino, cum ornata fucris
»ornamento aureo, et plnxerls stlblo oculos tuos^. » Sclllcet
proposlta Impendenlls scrvltulls inevitablli calamitate o&-
tendlt nihil Judaeis profuturum , quod In praesentl deos

suos varlo, et multiplicl cultu sibi demereri, et propillos

fiicerc studcrenf. Quam porro futlle et vanum studluni
istud fuerit, ipsomet tandem anlmadvcrsuros eo temporc,
quo a ChakUneis victl, etiam in servllutem fuerint redacli.
«Vocem enim quasi aegrotanlls audivi, et angustlas par-
» turlentls ^.«Dolores Indicat passuram Judicam In cxitii

suorum incolarum, quales pucrperoi accidunt accrbissimi

iu cmisslone fcetus sui. «Vox (ilke Sion complodenlis ex-

«pandenlisque manus suas, ct dlccntis : Vre mihi proptcr

» intcrfcctos meos^» Significat Judcvorum cxltum, magnam
eorumdcm stragcm prreccssuram, ct consecuturnm, quam
Idem Jcrcmias In fine descrlbit.

•
Jcr. IV, 20- — 2 ihid, ^6. -- 3
Ibid, -< 4 Ibld. oo. — « ll)id. Su
- Ibid,

22.
 ojjo s. rPtiPv.EM SYni

^V\V\\VVVV\^\\\V\\\VV\V%vV>\V.\\ A\\\\\VV>VVAv\\WVV\\\V\V\ .\WVV\V\\WV/V\\V\\\/\\\\\VV

(VV^

CAPUT Y.

« CificriTE per vicos Jerusalem, in cjuibus tenuiores et

jpauperes morari solent, et quaerite in plateis, » quas divi-
tes frequentant. « An
virum nobilem quempiam inveniatis
»facientem judicium, aut plebeium quaerentem fidem, id
»est,in via juslitiaeet veritatis ambulantes '. »Idest,talem
nullum reperietis. Unde arguitur depravalissimos per id
tempus JudiEorum fui^se mores, quod Dominus, qui in
Sodomis urbe corruplissima dccem justos quaesierat, in
civitate Jerusalem, qure justorum se esse domicilium glo-
riabatur, nec unum lalem invenerit virum usquequaque
probum. « Eccc omnes paritcr confregerunt jugum, et ru-
»perunt vincuia % » Judsei cujusvis conditionis et loci.
<( Idcirco confringet cos leo ^ » Id est, Nabuchodonosor
Babylonius. « Et lupi vespertini diripient eos,»ejus duces
ctmililcs. « Pardus insidiabitur oppidis cjus ^, » ut quem-
cumque egredientem capiat et discerpial. Significat JudaBos
qua vi aperla, qua dolo a suls hostibus forc opprimendos.
« Saturavi eos, et moechati sunt ^ » Suppeditavi eis om-
iiium rerum, quas desiderabant, copiam et abundantiam,
i\l ipsi nihilominus ficta sibi numina mihi pra^tulerunt. « la
» domo merctricum contenderunt. Equi amalores et emis-
})Sarii, unusquisquc ad uxorem proximi sui liinniebat ^. »

Ouare dupliciler quo Iinpura numina co-

moecbabantur et

lcrent,et qao foeminarum amoribus impliciti, voluptatibus

ct libicllnibus se lolos dederent. « Ecce cgo adducam supcr

• Jer. V, 5, — ^ Ibid. 5. — 3 Ihid. G. — ^ Ibid. " * ibid.-.

^ Ibid, 7, 8,
 IN' /liRIiMIAM PnOPlIhTAM. 5/| i

jvos genlem '. » Qaandoquulem nec Prophclas allendllij'',

nec bencficia scnlllis, et illos ridells, et pro islis injnrlas

reponitis, jam non nt alins a locis Juda^os confinibas, c

Syrin aut /Egypto, sed a remollssimi aquilonisregionibus,

« Adducam popnlum robustum a sieculo % » Chalda^orunx
gentes a diebus Nemrod fortlssiml bcllatoris, belloet armis
assuetas. « Inventi sunt in populo meo impli insidlanles

» quasi aucupes. Sicut cavea plena avlbus, domus eorum

»plenn3 dolo ^ » Solent alites rapaces acciplter, ct mllvus,

aviculis insidiari, et capta praeda suacubilia implere. HIscc
Propheta potentiores quosdam Judaeos comparat,quitenui-
orum bonls passim insidias tendebant, hlsque porro ad-
junglt allos, qui non in sylvis aucupum mo):c venationem
ejusmodi exercebant, sed in propria domo, et ut dlcllur

in Psalmo : « Iniqultatem meditabantur in cubili suo ^. »

Sociis proindc sulsquc popularibus domum accltls, aut sua

sponte venlcntibus insidiosa simulatlone nectebant dolos,
et hac ratlone conditionem et rem suam augerc volebant.
Nec tamen imo contra ad.
ditiores facli fiebant meliores,

proscquenda male ccepta audacIores_, seu quod indc sibi

majoremaddelinquendum licenliam, seu quod delictorum
sperarent impunitalem.

(V\\ VX-S VV> WWWWVVV^WX^X^N VVN/VvV VW» VVXlWiWVVVXVWW^VVX WWVH VV>VVVVV\ VV^iWNfWVWNWN/VV*

CAPUT V.

« Benjamln,de medlo Jcrusalem,ctcum

ERUMPiTii, filli

»conlentione vocis clangltc bucclna, et super Bethcarcm

»levale signum ^ Bcnjamitas alloquitur, csto Jerusalem
?>

' Jcr. V, i5. — ' Ibid. _ 3

ii,-n|, 26, aj. — ^ P»al. xxxv, 5. —
' Jer, VI, I.
 3/l2 S, EPni\yEM SYRI

eliam a fillls Jiida habitaretur, qiiia Beiijamllas reglonem

urbis borealem oblinebant, ac proinde Ghaldoeis, de qui~
bus hic sermo est, ab aquilone venturisoccurrebant primi:
hos ergo, et eorum vicinos Bethcaremii Iractus incolas

Prophela soUicitat, ut coUectis copiis, et instructa acic ad

pra;lium se comparent, cum Chalditis propediem irruptu-

ris confllcturi. « Delicatse, et in dehciis vivere assuetae si-

»milisfactaes, fiHa Sion \ » Jerosolymamappellat, summo

otio, etrerum omniumcopia tunc affluentem, prajdlcitque
prcTsentis slalus in contrarium conversionem pacem pro- :

inde, et opulentiam, egestatem, et beUum secutura, qua3

duo mala per se atrocissima, Solymilis ejusmodi incom-

modo insuetis acerbissima accidere oportebat. « Caedite

))h*gnumejus et instruite insidias contra Jerusalem, haecest

Dcivitas vlsitationis, )) id est, direptloni, et captivitati tra-

dita. « Omnis accusatio ejus in medio ejus '. » Haec autem

Jerusalem patietur non aliena culpa, sed sua, ipsa con-

scientia perversitatem et impudentlam peccantium accu-

sante. Ahler et verius, dlreptlonem porro clvltatis, et

• civium captivltntem pepcrere cahmmiae, id est, pauperum

oppressiones, quge passim et impune exercentur a poten-
liorlbus. Subdit itaque : « Sicut congregat cisterna aquas
»suas, sic congregavit malitias suas in sinu suo ^ : » spec-
lantistaSalomonispostremos annos,et sequentlum regum,
Manassis priccipuej tempora, quibus Judael, tum maxime
Solymilae, vlcinarurn gentium varias et multlphces rehglo-
nes in una urbe Jerusalem collegerunt, siblque proprias
- fecerunt. « In dolore et verbere erudire Jerusalem ^K » Ap-
prehende, inquit, disciplinam mlti flagello et levlbus casti-

gata plagis, « Ne forte recedat a te anlma mea, et faclam

))te quasi terram inhabitabilem ^. » Hortatur Judgeos, ut
babylonlca captlvitate monlti, dlscant aliquando fugere
5 Jer. vi, 2. — » Ibid, 6. --^ ' Ibia. 7. — 4 Ibid, 8, — ' Ibid.
 IN JERF.MLUI PROniETAM. 543

idololalriani lanlorum malornm causam, quo rerum sua-

rum in prislinum rc^liUilioncm conscqiianlur; alloquin
nunquam Judicam ipsos csse revisuros dcnuntiat, qu.c pro-

inde deserta et inculla mniisura foret. « Cui loquar, ct

»qucm conteslabor, ut audiat ^? » Generalem ostendit mo-

rum depravalionem; eoquoclunivcrsim plebcii, ct nobilcs,
prophcta?, ct saccrdotcs turpcs quccstus, et malns artcs

passim conscclarcntur. « Et curabant contritioncm filio-

»rum popuH mei cum illusionc '. w Prophctas mendaccs ct

impios sacerdotcs laxat, qui populum impendentium ma-
lorum denunlialione consternalum vana sccurltatis et

pacls spe rclevare conabantur, ficlls divinatlonibus slmpicx

vulii;us luclificantes. «Quomobrcm rucnt cum ruentlbus ^,»
lalcs scillcct prophelae, C[ul populi mei malis medcii se
posse confidunt, ct immlncnlcm pcrniclem avertcrc. « Et in
» temporc visitationis suae dejicientur ^. » Id cst, cum vene-
rit definitum exequendae sententinc tempus,^populus decep-
tus, ejusquedeccptores pseudopro}jhet3C eodem cnptivilatis
supplicio punlentur. « Ilaec dicit Dominus : State super
» vias, videte, ct interrogate de semills saiculi \ » Rcpelit
Jcremias illa Mosis ad eumdem populum monita : « Mc-
» mento dierum antiquorum, cogita generationes slngulas,
j)interroga patrcmtuum, et annunliabit tibi; niJijores tuos,

» et dicent tibi *".

» Quasi dicat: « Meditamini collata per om-
nes mnndi aetates Juslis a Deo beneficia, et felicem illo-
rum cxitum econtra : inflictas impils pcenas,ct corumdcm
trislcm finem. » Monct ilaquc ut piorum patrum vcstigils

insislant, caveant contra nepotum impiorum imitatlonem.

« Videle, inquit, qu^ sit vla bona, ct ambulate in ea, ct
» invenitc requicm animabus vcstris. Audite vocem tubec.
«Etdlxerunt : Non audiemus 7. » Tubarum vocem pra^di-

' Jcr. VI, 10. — ' Jbid. 14. — 3 Ibid. i5, _ 4 Ibid. — 5 ibid. iG.
— ^ Dcut, XXXII; 7. —< 7 Jcr. VI, 16, 17.
544 S* EPHRiEM SYRI

cllcalionem Prophctarum dlcit, quam JiitLxl repulerant.

« Auclilepopnli,ctcognosce congregatio, qn^in ipsises \ »

Jam non ad JndcTOs, ncc ad Irihns, qnns inler genlcs cap-

tivrc errabant, sermo est, sed od Ecclesiam in ipsis laten-
tcni, et ex ipsis prodiiurnm, qnam Propliela jiibet atten-
derc et considerr.re praesens judiclnm, et olim |)ost Chrisll

ncccm ruinrum. Iloc ipsnm, ut pra3 oculis haberent, Co-

rinlhios ctiam nioncbat Panlus scribens : <i lircc autem in

»figura facta sunt nostri, ut non simus concupisccntes

«malorum, sicul ilh concupierunt \ Yictimae vcslrre non
Dplacucrunt mihi ^ » Externns isle cnllus mihi a vobis,
Judiei, exhibitus,mihi nullatenns acceptusest, cuiproinde,
iiisi internns accesscrit, frustra conhditis. Eadem infra Je-

remias regerit illis verbis : « Cum jejunaverint, non exau-

» diam deprecalionem eornm ; si o])tuIerint victimas, non
»approbabo eas ^. Hicc dicit Dominus Ecce populus : v6-
»niet de terra aqnilonis, et gens magna consurget -''.
»

Iterum Jndieos Chalcldeorum terrct advenlu et invasionc.

« Yox eorum quasi maris Inctantis ^; » cum scilicet luc-

tantibus ventis exciti flncius, muluoque allisi vcrbere hor-

rcndum dant fragorem. « Probatorem dedi te in popuio
»meo robustum ?, » ui mores eorum expiorcs et animum,
pah^mque faci?s eorum perversitatem et perfidiam, quod
etiam Deus supra lestatur; ubi dicit Jeremiam a sc mitli,
iit evellat ct plantet. « Defecit sulllalorium, et consumplum

»cst ah igne eorum plumbum ^. » Pcrcistit in compara-

iione « Probatorem » siquidem dixerat datum fuissc Ju-
:

dssisJeremiam; hic factai probationis cxituiu declarat.

Soient autem fabri argenlarii, quaiido argentum purgare
volunt, plumbum in confiatorium argento commillere, ut
plumbi resistenlia ignis relusa acrimonia, argento minus

»
Jtr. VI, i8, — M Cor. x, 6. — ^ Jer. vi, 20. — ^ Id. xiv, 12.—
^ Id. Tj, 22. -. 6 ibid. a5. — 7 Ibid. 27. — 8_ Ibid. 29.
 IN JEREMIAM rrxOMlETV.M. o/jS

ofliclal, el plumLl fliridllas argcali fluxum faclat facillo-

rcm. Consumplo aulcm plumbo, argcnti purgatlo perfccta

inlclllgftur. At conlra, Dco Juilceorum corda repurgare

coDanli, cxllus minimc respondit, id vero accidit « Ab igne

wcorum, » id Cot, non ab Illo igne, qucm ex arte faber ad-

bibcbat, scd « Ab ignc eorum,))hoc est, a nef[uilia Judsco-

rum, qua fnclum fuerat, ut nihil argcnti in eis superesset,

quod a scorla separarctur, vcl haec ita argentum induerat,

ut nulla arle ab co excerni posset. « Sednon cst impossibile

» apud Dcum omne verbum '. » Quarc apud Esaiam eadem

usus comparalione slcloquilur. «Convcrtam manum meani
» ad tc; et cxcoquam ad purum rebelles tuos, et auferam
«omnes iniquob tuos -. »

'',\\\».v\\\\\\\\\\\\\\v\\''.\v^\\\v\\\v\\\'\w\\.\\vv\vx^\v\vv\v\\\.\\v\\\\'v\v\vv\v\AVVVVW\\\ w*

CAPUT YIl.

« NoLiTE confidere In verbls mendacii dlcenlium :Tem-

»plum Domini templum Domini ^ » estls vos, ut suadeant
:

vos a Deo nunquam deserendos; quo cnim ille suum tem-

plum sibi charum conservare statuit, malos inquihnos, csto
sibl cxosos, conscrvablt. « Nohle, Inquam, confldere » bo-
nis verbis, si mala facta noii corrigitis, quia nec vos tem-
plum Dei estis, ncc Deus ob templi sul sanctitatcm, quam
violastis, ncque ob sacrificiorum frequentiam, quam ofle-
rentlum scelera execrabilcm fecerunt, impunitos vos dimlt-
tet. « Furcs eslis, et homicidae, et mocchi, ct juratis in
'» mcndacio, ct vcnllis, ct statis coram mc indomo Ista, ct
» dlcitis : Salva nos, facientes omnia illa mala. Numquid
»spelunca latronum facta est domus ista ^? » Ut latrones
• Luc. I, 3;. ~ = I^ai. i^ 20. — ' Jcr. vu, 4« -— "* H^i^^- 9-11.
346 S. EPIIR/EM SYRI

in ea pcrfiigium et latibiiluiii invenire se posse sperent, aut

vos taliuni criminum conscii in illa orantes exaucliri debea-
lis, et periculum evadere, securitalem et pacem depostu-
lantes? «Ite ad locum meum in Silo, et videte quid fcccrim
» ei propter malitiam populi mei '
? » Quasi dicat : « In url)e

Silo labernaculum meum olim fixcram, detlnueramque

per annos trecenlos, inde ad templum.quod vos, Judcci, in
pra^senti hnbetis, transtuli propter Ephraimitarum, quibus
illud dedcram, perfidiam, poslremum etiam iniquos pos-
sessores pepuli, et disslpavi : vos cri^^o liujus iudlcii tesles,

ex evidenti facto arguitole, ulrum vobis quantumvis nequio-

ribus parcere debeam, quod apud vos lemplum meum ha-
heatis. Nonitafiet, sed nlsipanitcntiamcgerllis, tempbam,
et gentem simul Chaldasis tradam, qui templum incendant,
ct "-entem exterminent. « Nonne vides quid isli faciunt in

Mcivitalibus Juda, et in plateis Jerusalem? Filii colligunt

»ligna, et patres succendunt ignem, et mulicres subigunt
«farinam, ut faciant placentas cultui cceli \ » Haec Deus
ad Prophetam, quo ostendat suam in JudiX30s severilatem

esse infra meritum delinquentium. Proponit itaque gene-

ralem totius populi in idololatriam conspirationem, nullum
proinde sexum, nullamque aelalem ab eo crimine immu-
nem esse docet. Quod autem hic occurrit de cultu coeli,
exponitur in secundo Picgnorum, nbi habes sub Manasse
Judaeos omnem mililiamccelicoluisse^idesl,ornalumcoeli,
puta lunara et stellas. Sanctus Slephanus eliam dislincle
sidus dei sui « Rempha » Israelitas prae caeteris astris ado-

rasse refert ^. « Haec dicit Dominus fortis Deus Israel : Ho-

»locautomata addiderunt victimis suis, et comederunt
» carnem, de qulbus non sumlocutus cum patribus eorum,
»et non praecepi eis in die, qua eduxi eos de terra/Egypti,

' Jer. vu, la. — 2 ibid. 17, 18. — ' 4 Heg. xxi, 5, — ^ Act.
vxi, 45.
 IX J£REMIA3I rROMlETA.M. 3^7
Dclevevbo liolocnulomaUun, et viclimarum \ » Quoniam
ex tl'jplici Cciplle Juda3i sibi impuiiilotem poUicebanlur, et
Jeremiam contraria ominantem, et ingentes minilanlcm
calamitales, dericlebant; primum, quia existimabnnt Dcnni
nunquam commissurum, ut templum sibi consecratum vio-

laretur a genlibus, et arca sui testamenti proculcaretur;

secundum, quia sacrificiis et cocremoniis peccata sua ex-
piari posse credebant, majorum exemplo persuasi, quos
sciebant hoc pacto praesentia etiam pericula depulisse.
Jeremias postquam priorem illam spem abstulit, hanc se-
cundam ex sacrificiorum efficacitate conceptam evertit, et

docet fundamenlum salutis esse divinam legem, quam in

duabus tabulis digitoDeidescriptam Judoei acceperant; CiC-

tera vero sacra, puta caeremonias et sacrificia, nec magni

a Deo fieri, nec ab ipso pra^cepla fuisse, quin et ab ipsis

Hebrajis per annos qundraginta in deserto neglecta, sed a

Moyse fuissc instituta, Deo cam dictante institutionem, ad
illorum infirmitatem et duritiam cordis eorum accommo-
dante, ne populus rudis religionem nudam^ et ejusmodi
ornntu destitutam aspcrnatus, ad gentilium sacra talibus
cum creremoniis, et magnifico apparatu peragi solita, pau-
latim dllaberetur. Sed quoniam remedium ad curandam
acgritudiiiem excogitatum inutile evaserat, fegrotis nihilo-
minus qnam anle idololatriam insanientibus, ostendit hic
Juda^is illud etiam minus utile futurum ad amoh*endas ca-
lamitotes,quasper legis dlvince contemptumipsi sibi accer-
sebant. Hoc idem argumentum versant Esaias, et lio-
seas *. « Carnem » porrohocloco Propheta intenigit, quam
de sacrlficiis paclficis secundnm legem participare debe-
bant cum sacerdotibus etiam oflbrentes, quam vero idcm
infra commemorat illis verbis. « Et aufercnt carnem sanc-
» tam a te,eo quod confirmata sit nequitia tua ^ » Designat
' Jcfi Tii, 2j; 22. — 2 is^i^ i^ ii^ gl Osec vuj, i5, — ' Jcr. xr, i5.
54S S. HPiiR/EM SYI\i

ellam carnem liostiarum, et quidem primario, qnoe pro pec-

cato ofFerri dicebantur. « Tonda capiilum, et projicc \ »

Propheta civitalem Jernsalem ailoquitnr, ipsiquc gravissi-

mas calamitates dennntiatnrus mandat comam deponere
in signum moestitice ex commnni, et antiqnissima consue-
iudiue, nam capiilum eliam Jobus in sua tentatione statim
attondisse dicitur. Causam luctus esse docet Domini in-
dignationem, et ipsius civitatis repudinm. « Tollc super se-
»mitas planctum % )) quas nimirum frequentare solebas,
et circumspice sicunde tibi a Diis, qnos colebas, succurrat
auxiiium, aut aliqua sahuis spes afFuIgeat. « Et aedificave-
))runt excelsa in Topheth in valle filii Honnnm, nt inceu-
))derent filios suos, et fdias snas igni; quae non praBcepi,
» nec cogilavi in corde meo ^. » Horrendum istnd sacrifi-
ciorum genus Deus hoc loco profert, nt inde ostendat Ju-
daeosnon deseruisse legem pra^ceptorum dillicnltatevictos,
cumlonge graviora prieciperent idolorum Icges, quas iamen
ipsi passim observarent, nec proinde legis auctorem man-
datorum severilale illis causam dedi.^se, ut ab illo ad Deos
gentium deficerent, sed ipsos propriam maliliam ad eam
demeiitiam prsecipitasse : insanire quippe visi sunt Judcci,
quando plenam amoris legem et dulciorem « Super mel et
» favum ^ » deserebant, et immanes idololatrarum ritus se*

quebauiur. « Ideo ecce dies venient, dicit Dominos, et non

»dicelnr ampliusTophelh, et vallis filii Honnum, sed vallis

»interfeclionis, et sepehent in Topheth, co quod non sit

»locus ^. » Tempus indicat, quo Jerosolyma iriennali obsi-

dione premenda erat, tantaque futura caedes Judaeorum,
ut propter inlerfectorum numcrum cadavera in subjectam
nrbi valiem prcjicere necesse foret, avibus et feris discer-
penda. Idcm vaticinatur Esechiel, velut snpphcium scele-

' Jcr. vn, 29. — 2 i\yi(X, — 3 Jbid. 3i. ~ 4 Psal. xviii, 11. —
5 Jcr. vii, 32,
 IN JtREMlAM PROPHETAM. O^Q

ribiis Jiicl.'Borii.n iiinxiine conveniens '. Jnslnm quippe crat,

ul in iis locis, in qnibus dcliquorant, plectcrenlur, et iibi

fiJiornm innocenlium corpora cremaverant,ipsorum cada-

vera bestiarum et volucrum pracda fierent.

WiWVXWVVW^ WiWVX^/X-VWVWW^-WS/VVMWWVWV^ w 'VV>W^.W\/W'V.VWVWVWWWWA/W'W>a\WV^

CAPUT VIII.

« In illa die, ait Dominns, ejicicnt ossa regum Juda.

»Et cxpandent ea ad solem, et Innam, ct omnes virtutes
))Coeli, qnae dilexerunt '. )> Tametsi rcgum corpora in ipso

funere plerumque comburerenlur, cinercs tamcn, et ossa

llammis intacta in scpulcra majorum inferebantur; ista
ilaque slj^nificat Prophela a Chaldyeis exhnmanda,et aperto
ccelo exponendT poina crimini consenlanca, ut qui solcm,
et lunam, et astra, cum vivcrent, niale dilexerant, eadem
post mortem ignominiose rcspectarcnl. « Altendi et aus-
))cullavi, et non fuerunt qui justo loqucrentur -^ » Altendi,
inquit^ ut audirem si forte quispiam in hoc populo Deum
quoereret, ct anteacla) vitae peccata doleret, ct non inveni.
« Omnes fernnlur appetitu suo sicut asqnus irruens in
))proclium ^. )) Judceorum palam insaniam redarguit, et

caicum impctum, idololatriam, et scelera eam comitantia

pcrsequenlium. Idem porro cle universo hominum genere
diclum in Psalmo leglmus, poslquam omnls caro corruperat
viam suiim supcr terram. « Dominus, inquit, de coelo
«prospcxit super filios hominum, nt videat si est intclli-

))gens, aut requirens Deum ^. )) liic perpcndlto Dei longa-

nimilalem el divitias bonitatis ejus; nec cnim statim irro-

'
E/.cch. VI, 4. ~ \ Jcr. viii, i, 2. «- 3 Ibid. 6, — 4 IJjid, ^.
' Psal. xnj, a.
 55 s. EPiin^M sYRi

gat poenam, sed per longas quaesllones protrahlt judlclnm,

donec peccator de suo pericnlo nionltus, reslpiscat, et a

coeplo cursu retrahatur. « Milvus in coelo cognovit tem-

»pus suuin, et tiirtur, et herodlus, et hirundo tempiis
))adventiis snl, popnlus aulem meus non cognovlt judlcium
))DomIni \ )) ilanc mentis obcaBcationem Hebrseis, sl le-

gem deserulssent, commlnatus fucral Moses ^ Ostendit

itaqne Jeremias ejns pra3sagilIonis exltum, et Judaeornm
sapienles avlbus rationls expertibus multo esse stolidlo-
res; quoniam illae prsesaglentes lcmpestatum mntationes,
mutant sedes, et commodas sibi regiones petunt, neque
praestitutnm tempns nnqnam anlevertnnt contra sacer- :

dotes, vlrique prlnclpes et sapientes Jndael, etsi videntes,

et duces ccecornm haberl velient, proprinm tamen peri-
cnhim nec advertebant, nec sibi, et popnlo consnlebant,
ut mntata vehficatlonc ad poenitenliam, et Dei cuUum re-

dirent. « Factus est calamns mendax scrlb^e. qnod )) Slve

impil saplentes et leglsperlti detortls ad suum sensnm
divinae Scripturae senlentils popukimdeciperent; siveqnod
innlilis evasissct calnmns, et labor scribentium in eo sensu,
qno Propheta dicit « Esse menlilnm opns oHvae ^ : ))id est,

nuUum fructum protullsse, qula nlmirnm perduelhs popu-

lus idolornm cultu, suisqne cuplditalibus aho dislractns,
Dei legem ncglexit, eggravavlt aures suas, et ejus minas
non attendit; et incrassavlt cor sunm, et accrba ejns jn-
dicia transgressorlbus decreta non conslderavit. Qnam-
obrem subdlt : « Disperdens disperdam eos ^ : )) eos, Inqult,

qiiibns peregrinum est bene agere, quapropter arborlbus

sterUibus mox comparat, «Non sunt, inquit, uvae in vite^, »

quia nimirnm a proprla nalura deflexit, et agrestes protu-

lit labruscas, et foHaejus defluxerunt,quia populus doctus

» Jer. VIII, 7. — ^ Deuf. xxviii, — ^ Jcr. viii, 8. — 4 Habac* ui,

17. — ^ Jcr, Yin, i5, — ^ Ibid.

 1

IN JEnEMIVM PnoPIlETVAr. 55

malc agcre, bene loqui dcclldiclt. « A Dan andlUis est hln-

))nitus equoruni cjus \ » rcgis Chalda3oruni advcntanlis,

et Judoeam invaderc co<j,Ilantis. Scilicet consentaneum erat,

ut ab urbe Dan, quic impios vitulis ereclum faiium fre-

qucntantes, ad pesllfcram ioelilium provocaverat, tristis ad

eosdcm fama manaret, quae male perccptam voluptatem,
ingcnllum calamilalum nunlio castigaret. « Immiltam in
))Vos serpentes regulos, qui incantationem iioii acclpiunt,
»et mordcbunt vos '\ )> (-haldaeos piane designat, quos nec
vcrbls ncc characteribus excanlandos esse praedicit, quia
ncc preclbus nec munerlbus averti potuerunt, quin Judaeos
pcssime tractarent, occldercnt, et corum rellquias in fce-
dam ac miseram servilulem abducerent. « Atlritus sum
))in dolore meo, cl cor meum miserum factum est super
» me ^. Sunt vciba Jcremiaj, quae ctiam statim repetit
))

ibi, « Super contrltionc populi mei sum contristalus ^. »

Causam sul doloris indicat esse populi sui captivitatem.
« Ecce vox clamoris filicx; populi mei de terra longlnqua.
))NumquId Dominus non esL in Sion ^? » Has scilicet fun-

debat querclas populus cum rege Jechonia Babylonem du-

dum Iraductus. Qucrebatur nutem, quod relicti in Juda?a
popularcs sui camdcm, qunm ipsi patiebantur, servitutem
subituri forent, perinde ac si Deus Jerosolymam, ac tem-
plum suum descruisset, ct sublatis cum rege propugnato-
ribus, devastandam Chaldaeis reliquisset. « Propter quid
?)non est rcsina in Galaad, aut non cst medicus ibi? iiec

))ascendlt curatlo fiha3 populi mci ^? ))Idcirco, quod pra3-

vidcrct Jcremias populum nulla ralione a suis flagitiis avo-

candum fore, intcrrogat : « Propter quid non est resina in
))GaIaad? ))ubi allas hujus Ilquoris magna copia essc sole-
bat? Id est, cur defcccruut institutioncs divina) legls in

' Jer. VIII, i6. — > Ibld, 17. — 3 Ibid. x8, — ^»

Ibid. — ? Jbid^
19. — ^ Ibid. 22,
552 s. ephi\j:m syri

tirl)3 Jeriisalem, qnai legis magir.lra liabeLaliir? « Aut me-

wtlicusnon estibi? »1(1 est, desidcratur ibi sncerdos, unde

saccrdotibus abesse non licct? Yel « Medlcum » legcm di-

cit, segros suis prreceptis obtemperantes sanantem. Quo

factum Vulnus populi mei curalum non sit, «Hoec
est, iit «

porro annectenda sunt ejusdcm Propheloe sensibus supra

expressis, et infra passim recurrentibus, ubi idem Jere-
mias hujusmodi qua3stionem resolvit, et oslendit defuisse

« Medicum, et resinam, widest, Prophetam, et legis doc-

trinam, et inde quidem ulcus factum fuissc insanabilc,
prfficipue vero ex Judseurum obstinalione divinaj legis

minime attendentium, et omncm respuentium

prreceptis
medicinam. Quanqu?/m non defuisje identidem Jndc-^jis
ante ruinam, ncc medicamenta, neque medentes, Scrip-
tura pluribus dechirat, in fine secundi Isbri Annalium illis
prsecipucverbis Dominus Deus patrum suorum
: « iMittebat

»ad iUos per manum nuntiorum suorum. De nocle con-

»surgebant, et commonebant, atiili subsannabant nunlios
»Dei parvipendebant sermones eorum, donec ascende-
et

»ret furor Domini in populum ejus, ct esset nulLi cu-

»ralio '. »

^V W^V VV^/VWW%A\\^ V1\ VV vVr V\>\V>,Vx^ xV^ VV> VV\VV> WVvWfW^ W V\\\V\ V\\VV\ XVW VWW .\ v.\V\ \A>

CAPUT JX.

« Quis dabit mihi in solitudlne diversorium, et dere-

»linquam populum meum, et recedam ab els? Omncs

»adulteri sunt,ccetus mentlentium ^ » Mystice optat Pro-
pheta in persona omnium Justoruin iMessiai adventum,
quo tempore Judieorum popukis scissus est in duas fac-

» 2 Paial, XXXVI; i5, i6, — ' Jcr- ix, 2.

 IX JEREMIAM PnOMlETAM. ^53
llones, alils Iii Christam crcdcnllbiis, allls negantlbns, et
pcrsequcntibns; porro credentlbus datum fult divcrso
rium apud Ecclcsiam gentium quae anlen « Sterilis et de
» serta '
» dicebatur. Adulterlum autfm, ct mendacium
vocat, vcl in proprio scnsu impudicitiam, et corruptos
Judrcorum morcs, vel spiritualcm fornicatlonem cum ido-
lis genlium, profanas scilicct religiones et idololatriam.
« Extendernnt linguam suam quasl arcum suum in njcn-
» dacio, ct non fide. Invnlucrunt super terram, quia dc
«malo in malum egressi sunt, ct non cognovcrunt mc,
» dlcit Dominus ^. » Redargnit potentiorum superbiam,
indcqne natam in suis moribus obstinationem, cum sce-
lcra sceleribus accumularent, et paupcres variis modis
perpetuo opprimerent. Quapropter ipsos slmillter opprl-
mcndos pra?dlcit, et segypliaca defnnctos calamitalc, ba-
bylonlcam subituros caplivitatcm. « Et in omni fralre
»nolite confidere, quia omnis frnter supplantans supplan-

«tnblt ^. » Cavere jubet ejusmodi veteratores, qui linguam

snam qnasl arcum hnbent, et sicut dicitur in Psnlmo;
Sermo corum sagitta, ut sogiltent in occnllo slmpli*
fl

»cem ^. » Homincs quippe frandulcnti, et impe^Jores-itak^^p*^^**^

vlderi nolunt, idclrco negotlnm suum transigdre conanCiiT"^*-^/^
caplalis lcnebris, et dissimuhUa persona, vel sagillarioruTii-^'^ >
more, Id cst, a longe; i^er longas vidcllcct ambages, ct cir-^
-^*
cuitiis animas fralum ne2:olIanlur fictis ad ftaudem ver4)i*.
^'^'
<rNon glorielur sapiens in saplenlia sua, et noh glo.rictuc.'—
» fortis in forlitudinc sua, et non glorlctur dlves in divltlls

»snis; sed in hoc glorlelnr, qui gloriatur, sclre et nosse

»me, qula ego sum Domlnus facicns miscricordiam, et
wjudlcinm, ct justitiam in terra '^.
» Quia Judaoi confide-
bant prndentiai sui senatus, ct suorum regnm polcntlae,

'
Is:.j. t\v, 1.-^2 .T,>r. IX, ?t. — 3 ibid, 4« — '''
Psal. x, o. — ' Jrr.
j^, 3', 7^.
 554? S. LPIiniEM SYRI.

rcgnique opibus, praepostcram illoruui confidentiam Pro-.

pheta retunclit, ostendens nihil ista omnia ipsis profutui-a

Dei auxilio destitutis; quare Dei unius potentiae esse con-

fidendum, cum ab ejus voluntate omnia pendeant, ejus-
que consilio et providentia bona piis, impiis mala admi-
nistrentur. Id enim negabant Judoei , quos Sophonias
inducit ista elfulientes : « Non faciet Dominus bonum, et

»non faciet malum % »et illi, in quos ipse Jeremias infra

invehitur, qui copiam et inopiam ad cultum cceli refere-

bant, dicentes : « Ex eo lempore, quo cessavimus thura

»incendere ccelo, et libare ei libamina, indigemus omni-
7) bus ^ Visitabo super omnem circumcisum in prseputio,
»et super omnes attondentes barbam, habitantes in de-
» serto ^. » Hic aUeram Judaeorum in circumcisione spem

Propheta revellit, docens aHis gentibus suam circumci-

sioneni inutilem fore, et Judfleos cordis circumcisionem
negligentes, eodem modo tractandos, quo populi per de-
sertn vagantes, qui non carnem, sed pilos labris subnas'
centes resecabant, cum ipsi Judaei carnem circumciderent,
et cordis praeputium geslarent.

iW W WMWW^-VWW/W WV WA \W WWW^W(VV^ W> W? WVJV\*W w*

^^y CAPUT X.

« AuDiTE verbum, quod locutus Dominus super vos,

est
»domus Israel ^. »Sectio ista duas habet fpartes, quarum
prima speotat universom domum Israel, eliam illam He-
brseorum partem, quse dispersa fuerat inter gentes, ad
quos prsecipue dirigitur admonitio^ ut caveant idolorum

* SopU, 1, 12. — 5 Jer. xuv, i§, ^mj Id, ix, »5, 26. -- 4 Jer.
X, 1,
 li\ JERIiMUM PROPHETAM. 355

cullum, quem ab indigenis exerceri cernebaut, eisdemquo

sucgcrit raliones a veri Dei majestale, polentia et sapicntia

pelilas, quibus debeant repellere idololatras ad profanum
cultum invitanles. Altera pors perlinet ad populum Juda,
qui remanserat, et poslea Babylonem cum Joachim, ot

Sedecia abductus fuit. Hunc itaquo Propheta inducit ca-

sus suos hunc in modum lamentantem : « Vae mihi supep
» contritlone mea : acerba est plaga mea : hic est dolor
«meus, portabo eum '. » Sunt verba S olymitarum, qu«
Prophcla pra^nuntiat cos dicturos, quando omnibus circa
urbem, a Nabuchodonosorls exercitu insessis, siti et fame
saevissima pressi sunt, aliisque malis confllctati. « Taber-
»naculum meum dlreptum est, et funiculi ejus dirupti
» sunt '. »Id est, Jerosolyma cum templo praeda facta est
Chaldieorum, omnes circa urbes excisae sunt. Hse porro,
et

quod Jerosolymam munirent, funiculi ejus dicuntur. « Non

»est qui exlendat tentorium meum, el erigat tabernacula
» mea ^, »vel hiibltatoribus qua ferro, qua fame consump*-
lis, vel diis, quos popuhis ille coluerat, ad hostes repel-
lendos, et Illala ab illis danina reparanda impotenlibus.

CAPUT XI.

QuARE dilecta mea in domo mea fecit abominationem

«

smultam ^, » aras intelllgit a Manasse in templo erectas,

vel mullipllces abominationes Ezechieli in splritu osten-
sas. NamPropheta tempus pr.tKteritum designat, de
elsi

re tamen futura ipsum loqui consequenlia docent. « Et

»carnem sanctitalis auferent a le, qaia malitia tua magna
i. Ut, ;fj >9. —« 2 ibid, 30. -^ l Ibid. -* * Icl, x»? i5,

23»
 o5G S. EPHRJEM SYRI

» caniem sanctilalis, seu sanctam, animalia

factaesl*. »Per
significat,quornm carnes cremabanlur,et sangnis fundeba-
tur super altare. Significat
autem propter continua Solymi-
tarum scelera,re effecturumsequod comminatusfuerat illo
praecipue vcrbo : « Erudire Jerusalem, ne forte recedat anima
»mea a te, ne forte ponam te desertam '. Olivam frondo-
»sam, fructu et aspectu decoram vocavit Dominus nomen
» tuum ^ » Talis quippe eras foliorum amoenitatC; et ubertale
fructuum maxime spectabilis. Givitas nempe sancta, Deoque
gralissima, super omnia tnbernacula Jacob, atque omni-
bus circa gentibus celebris. « Ad vocem decisionis magnae,
»immitlite ignem, ct corrumpat ramos ejus. Et Dominus
» exercituum, qui plantavit te, locutus est supra te mala^. »

Hic divini decreti executionem explicat, Sensus ergo est :

«Numeravit Deus, appendit, divisit, id est, Judagosperdere

dccrevit. Yenite vos Ghaldaei, et illorum terras vastate;
«Gacumen, »idest, Jerosolymam judaici regni caput in-
cendite, et « Ramos, » civitates et loca subjecta excindite. »
Idipsum infra rcpetit illis verbis : « Ite, congregate omnes
»bestias terrae , adducite ad devorandum ^ Gorrumpa-
»mus lignum in panem ejus, et perdamus eum de terra

»viventium ^. » Sunt verba Anatbolhitarum de nece Je-

remise deliberantium. « Gonsumamus, inquiunt, lignum
»in panem ejus 7. »Id est, cibemus eum llgno, nnm pa-
nis pro cibo acclpitur. Porro cibare aliquem ligno est
ligno torqucre, (usligando, suspendendo, aut cremando;
quemadmodum plagas deglutfre, seu devorare, est vapu-
]are.Vel sicut consumuntur ligna a coquente panem, aut
incendentc domum; sic consumemus lignum ad cfcden-
dum, cremandum, aul suspendendum Jeremiam; hujus sci-
licet farinae panem Jeremise coqucbant Anathotbitce. Ga3-

' Jcr. XI, i5. ~ = Id. VI, 8. — 3 Id. XI, i6. — 4 ibid. 17, — 5
jj.
 ,

IN JiiREMlAM PROPUJSTA.M. 35^

tcrum hoc in Jeremia laiitummodo adumbraUim fuit,

quanqnam non ligno suspensus fuit, sed lapidibus obtritus,

in Domino nostro perfecte completum est, cum illum Ju-

duei ligno cibarunt, id est, crucis suspendio necarunt. « Tu
«aulem, Domine Ibrlis, qui judicas juste, et probas re-
»nesS » et meam proinde nosti innocentiam, et multas
pro illis prcces meas, « Yideam ultionem tuam ex eis ^. »

Non meamj tuam, qui justus es Judex. Ex

inquit, sed

eis, non ex omnibus, sed ex quibusdam seditiosis, boni

communis et salutis publicie adversariis, qui idcirco mihi
niortem machinanlur, quod moleste feruiit, consiHa sua
meis vaticiniis disturbari. Hujus ergo odii duplex causa fuit,

aha communis, eo quod Jeremias commune crimen ido-

lolalriic insectarelur, et Judaeis inde scculura mahi per-

petuo oggereret rcgni excidium et gcntis captivitatem :

aha privata Analhothilarum; acgre quippe ferebant cam

Jeremia3 supra sacerdoles concives suos excellentiam, et
summam apud omnes existimationem. Quoe duce suae Ju-
diBos permoverunt, « Ut Barabbam peterent, Jesum vero
«perderent *\ »

VV \'VV\ VVA/VV^ VV^XX^VVVVV^ \V\ W\V\ VV\'VV\ VV\-VV\ VV^\(V* VV\/VV>-VV\'V\'\'V V\ VVA^V" ^*\ v\> VVA-XA'^ V^XIVV»

CAPUT XII.

« QuARE
impiorum prosperatur ? abundantes sunt
via
»qui inique agunt^? «Hic Jeremias, qui pro peccatoribus
orarc consuevit, incipit expostulare cum Deo de nimiu
erga eosdem indulgentia, quantumvis protervos, et con-
lumaces. Non unius hxc Jeremia) querela fuit, sed Justo-
rum benc multorum. Job namque et David, et Habacuc
' Jtr, XI, jo, — 2 Ibid, — 3 Muttli, xxvir, 2u. — Jcr. xu, i.
iSB s, iiPmmu syri

Ae hac ipsa Del erga scelerosos benignltate slmlll cnm ad-

miralione disputant ^ » Scopus omnium erat peccalores
fid poenitentiam provocare, proposilo ad ejusmodi querelas
Dei oraculo, veniam pollicenlis resipiscentibus, quia bo-
«us Pater illos huc usque patienter toleravit, quin el bene-
ficiis afTecit; contra, denuntiantis supplicium tandem ali-

quando inferendum, si in suis flagitiis obdurati cceptam

'pergant tenere viam. Quoniam judex
Domi- est veritatis

Jius, nec vult iniquitatem, sed iniquis retribuit secundum

opera eorum. Haec porro Jeremiae hoc loco mens fuit, ubi
Judaeos minis et promissis ad Dei obsequium sollicitat.

« PJantasti eo^ ", » Hebr<'cos, optimos utique surculos ex

Abrahse stirpc satos, qui tamefl* Abraha? Domino amaros
fructus de cruce obtulerunt. « Praepara eos quasi gregem
:» ftd victimam, et voca eos ad diem occisionis ^. »Etsi baec
oralio videatur nocentes ad poenam deposcentis, praedictio
est denuntiantis re eflectum iri, quod paulo supra com-
minatus fuernt Adducam super eos malum
illis verbis : «

»in anno visitationis eorum ^. Consumptum est animal et

»vokicre, et ipsi dixerunt Non videbimus fmem nos- :

»trum J «Tametsi cernerent intentatas dudum calamitates

usqnequaque ingruentes, nihilominus in proesumpta opi-
nione persislebant, aflirmantes se neutlquam conterendos
postrema illa clade, quam Prophetse veritatis praenuntia-
bant omnino futuram, et civitati regnoque excldium alla-

turam . « Ecce cum peditibus currens fatigalus es ^. »

'vfigyptios slgnidcat, aut confines Hebraeis nationes, puta

Philisthaeos, Moabitas, et Ammonllas, a quibus saepe victi

subjugatique fuerant. SI, inqult, popule Juda, a parvis

istis gentibus te defendere nequivlsli, sed ab eisdem fre-
quenler csesus, servltutls etiam jugum portare coactus

* Job. XXI, 4; Psal. IV, 1 ; Habac. i. — * Jer. xii, 2,

— ^ Ibid. 3.
- -»
Id. xi, 22, — » Id. XII, 4. — * Ibid. 5.
 IN JEREMIAM PROPHETAM. 5^9
fiiisti « Qiiomoclo conlenderc poteris cnm eqviis »,» cnm
Babyloniis propcdiem venturis concurrere te posse reris?
Sed ut hominum impelnm sustineas, ideo ne confidas tibi

citra poenitenliam snperandas calamitates, quas infensa

tibi decrevit Diei omnipotentin, cujus umbra est Jordanis

vadum insuperabile?» Sucbito, »id est, exclamatio doloris

el indignationis adversus Jerusalem. « Reliqui hsereditatem
j)meam'. »Loquitur Deus, id est, domum Israel partem
haereditatis meae, fundum
quod alienare nohiissem. scilicet

« Dedi dilectam animae meie in manu inimicorum ejns ', »

in manu Chaldaeorum, nec tamen immerentem eo quod :

« Facta est mihi sicut leo in sylva, dedit contra me vo-

»cem "*, » scilicet, quam ut propriom possessionem cole-
bam, « Facta est mihi quasi leo in sylva, » vel cum gregem
per nemora v^gantcm conspicatus invadit, et dispergit,
vel cum viatores in saltum casu delatos rugilu suo cogit
illinc pedcm ocius relroherc, et fugam arripere, sic illa

de<iit conira me vocem, Justos et Prophetas meos occi-

dendo, et dissipando, et insuper legem meam, otque pro-
videntiam accusando. « Ideo odivi eam ^, » id est, abjeci
eam, et procul n meo conspeclu abigendam Ghaldaeis tra-
didi. « Avis picta facta est mihi hajreditas mea, et volucre
^) circum obsidet eam ^. » Pictam avem appellat Deus sy-
nagojram , eo quod idolorum imagines brachiis incisas
genlilium more gestare didicisset, scilicet quae olim Co-
lumba vocabatur, quandiu in Dei obsequio perseveravit,
cum ab eo deflexit, ovis dicitur discoloribus induta plumis,
€0 quod omnibus idolis ihura, et munera libore assue-
visset. Quod sequilur, « Et volucre circum obsidet eam, »

regem Babylonis dcsignot, qui Jerosolymam obscdit, ct

cepit, populisque confoederatis devorandam Iradidit. « Pas-

' Jci-. XII, 5. — 2 ii.ij. ., __ T

ii,i(^_ _ 4 ibi»l. 8. — 5
lbi(1. —
« Ibid. 9.
OOo S. iiPHU/EM SVRl

« lores mulli demoliii sunt vineam mcam \ «Primi sciiicet

reges Assyrii, eorumque socii, qui Israelitarum rempuLli-

cam ex parle labefaclarunt. Deinde Chaldcei, qui reliquias
praelerilis cladibiis supcrslites invaserunt, ct quod Assyrii
inchoaverunt lotius gentis excidium, ac terree promlssaj
demolitionem , et vastitatem perfecerimt. Iliijus porro
ruinae causam indicat fore Prophetarum talia mala prse-
dicentium mouila parvipendisse, nec secum aliquando
recogitasse, Dei dicta re tandem exhibenda fore. « Semi-
anate trilicum, et melile spinas,. et fatigemini ^ » Hic Je-
remia^ Deus secum de felicitate impiorum expostulanti
regerit, quae Davidi hoc ipsum Dci consilium similiter ad-
niiranti, olim cogitare et scribcre rem mandaverat : sciii-

cet ab exitu eese aDstimandam, quare improborum pros-

peritatem, ncc veram, nec stabilem esse, quod lamen illi

iieutiquam animadversuri forent, nisi in novissimis suis,

quando, quod in semente triticum pulaverant, spinas fuisse

deprehendent, tum quia aliam praster vepres frugem terra

iiegavit, tum quia victimae, quas diis suis obtulerc pricter
commissi sceleris dedecus , nullum ipsis cmolumentum
relulerunt. « Et nihil proficietis ^, » id est, opes, quas possi-
dere visi sunt peccatores, supervenicntepostinopia, pondus
sibi inutile fuisse intelligent, eorum proinde ruinam unde-
cumque irreparabilem fore. o Confundemiui a proveutibus
j*vestris ^K » Vestra namque improbitate factum est, ut ta-

Jes colligerelis fructus. Sic Dcas, ut supra animadversum

csl, ab impiorum novissimis Providenlias sure acquitatem
dcmonstrat, docens sua peccatores prosperitate initio su-
perbicntes, in fine faslum esse posituros, contrario expec-
tationi exilu deciarante, quam oppido malum ducem mali
fuerint secuti, corrupta3 nalurse impetum. « Et cum evul-
» sero eos, convertar, et miserebor, et rcducam eos ^, »

•
Jcr. sii. 10, — =*
Ibid. i3. — ? ibia. - 4 ibld. — ' Ibid. i5,

^
 LN JliUJiMIAJI PROlMIlil AM. 5Gl

quos iiempe peccaloros et idola colcntes babylonica; ser-

viUitis melu ab iclololalria, allisque fla|i;iiiis nvocare bacte-

nus studuil; bic promissa resipiscenlibus in intcgrum rei^-

litulione ad poeniteutiam invitat,

CAPUT XIIL

«lliic dicit mibiDominus Vodc, compara tibi balteum

:

))lineum, et in aquam non inferes illum '. ))Duobus sym-

bolls jubelur Jcremias populi pra^terita scelera, et futuram

captivitatem describcie. Primum, ut balleum slbi coemat
lino contextum, qualcm textor ofTeret aspcrum, et aqua
iiccdum lolum, qucm postquam induerit, exuere jubetur,
et ad Eupbratis ripain humo operire, donec computrescat.
lloc scilicet bIero«i;lyphico Deus Judoeorum oculis subji-

cere voluit ipsorum iu ^gyplo ignominiam, et postquam

inde extracti fuerunt, ct a Deo in populum sibi peculia-

rem assumpli, dignitalem etgloriam, ulique perpetuo du-

raluram, nisi suis illam flagitiis labefecissent, et ipsi se
panno veteri et corrupto similes cfTecissent. Quaproplcr
denunliat universam synagogam Babylonem fore ablgen-
dam, ibique reJinqucndam, donec ad instar baltei putres-
ccntisin summamadductaconlemptionemsibi ipsavilescat.
« Hffic dicit Dominus Deus Israel Omnis uter implebitur :

))vino%elc. )) En altera parabola, qua jubetur Jercmias

explicarc Solymitis illorum temporum acerbitatem, quan-
do peicrcbrescente fama adventus GbaldcTCorum tanto re-
pente melu percellcntur, ut velut ebrii amisso sensu, iiec

menle, ncc lingua consistant : adeo null.x suppetent vires

'
Jcr. XIII, i. — 2 Ibid. 12.
562 S, liPHn/EM SYRI

ad propulsandum, nec ad declinandum perlculum consl-

lia. Quamobrem hac illac tumulentorum ad instar discur-

rentes, separabuntur ab invicem, et dispergentur. Istuc

scilicet vinum bibere coacli sunt Judcei, postquam Dei sa-

pientiam calicem tlmoris Doniini ofTerentem repulerunt.

Has porro minas ad efTectum perductas fuisse secundus
liber Regnorum pluribus exponit, et ipse Jeremias testis
praesens in suis Lanientalionibus plangit. « Captiva facta
»est Juda caplivltate perfecta. Levate oculos veslros, et
»videte venientes ab aquilone. iJbi est grex tuus, qui da-
»tus est tibi, oves gloriaetuse' ? »Tribum Juda alioquitur,
eique inevitabilem captlvitatem portcndit, non ex parte,
ut antea sub Jechonia, et Joakim, sed ex toto, universa Ju^
daea subacla, direptaque, et ad extremam vastitatem et so-

liludinem redacta : slmul interrogat : « Ubiest grex tuus,

^)quidatus cst libl "*? » Id est, quo ablit illa magna Inco-
larum frequenila, quae sub Davlde, alilsqne piis regibus

mille mlllium hominum censum «uperabat, et copioslsslini

gregis ad instar te ducem sequebatur? vldes-ne ut con-
sumptafuerit, ct omninoclefccerit?« In mulllludineiniqui-
»talls tua3 subductae sunt limbrlae tuae, et dlspoliati sunt
» calcanei tui ^. » Ego subducam finibrias tuas et rejlclam

super faclem tuam, ut appareat ignominla tua. Illos, sci-

licet, nudabo pedes, qul in vanitale cultus idolorum cu-

currerunt, et rejcctls super caput tuum veslibus tuis, na-
dam hostibus slstam mox in alienas terras deportandam.

* Jer. xui, iQ, 20. — ^ Ibid. — ^ Ibid. 22.

 IN ^BREMUM PhOPIlKTAM, 56d

V\> V» > VWW \\\W* WWVWWVVX WS WVW\ W\ W A^ WX VV\ VW VV\ WWV^ V\WV\ W\ VVWW w vvww V

CAPUT XIV.

<i Cerv-E In agro pepererunt, et reliqucrunt, qula non

» erat hcrba.Surrexerunt contra semltas onagrl, traxerunt
Bventos qnasi jorurse \ » Jeremlas Judaiis in idololatria
persistenlibus inlentalam olim a Moyse slccitatem, et fa-
mem porlcndit, qnos non multo post sub Scdecia Solymi-
ias gravlssimc torserunt, et causam indlcat fore pluvlarum
defectum, et hinc sterllitatem agrorum : idque exponit,
npposlto exemplo duarum animantium sylvestrium, pedum
pernlcitate in^Ignlum, qua3 nihilominus Ingruente ea an-
nonae charitale, et prohibitis coelo Imbrlbus, nec clbum,
nec potnm invenluraj essent^* tametsi quaquaversus celer-
rima discursalione se verlerent. « Gervac, inqnlt, in a;iro

»pepererunt, ct reliquerunt ))foetum, cogente fame, clbum

allunde quxTilare. « Et onngrl surrexerunt contra semi-
»tas. » Id est, dendente aquarum fluxu, siccatls rlvls,

fontes per occullos calles quaeslvere. Slve frontibus ellam

exarescentibus, per obvios quosque tramites et nnfractus
bmnoris desidcrio discursarunt, quem cum nou inveni-
rent, captarunt auram, qua utcumque sitlm levarent. « i\e,

»qua)so, sls quasi pcregrinus in terra '. r> Oratlo Jeremiie

est, in qua Doum supplex obsecrat, ne erga populum sibi

anliquo focdcre peculiariler conjunctum se gcrat quasi pe-

regrinum, et advenam, qui indigenarum, per quos Iransit,
angustias non examinat, nec aillicios sublevare oppido cu-
rat, slve quia tanquam extraneos, et hospilcs mox rclia-
quendos conslderat, sive quia, qul peregrinatur, egens ipsc

* Jcr. XIV, 5, G. -- =•
Ibid. 8.
364 S. EPHftJlM SYHI

et inops ad ferendam perinde egentibus opem impolens

cst. «Etqansi vialoi' decllnans ad pernoctandum '. » Nec
enim diversorium ad noctem transigendam parandum libi

est, qui in arce Sion tibi domicilium olim statuisti, et a

die, qua domus iTdificala est, in tabernaculo tuo habitas.

c Et dixit Dominus ad me : Noli orare pro populo isto in
» bonum "". » Gumquc nihilominus Jeremias insisteret, po-
puhque culpam elevare satagens, mendaces prophelas ac-
cusaret, simplicem turbam lalsis praedictionibus decipien-
tcs, Deus hos quoque se exterminaturum respondit ^.

/VVNVW VV> W^iVVX V\> W^.VVX^V^^ V^A-V V^ VA^VWA VA^^^^VX vv^vvv w> vvv vv\ ^/vv w^ w> v\v wv w> v\^ v\\ vv% w»

CAPUT XY.

«Et dixit Dominus ad me: Si steterit Moyses et Samuel

»coram me, non complacet sibi anima mea in populo
))isto ^. ))Ne scilicet Prophela repuisum se dolcret, respon-

det Deus magnos illos Prophetas Moysen, et Samuelem

in praesenti negotio repulsam passuros fore, tametsi iilos

pro eodem populo intercedcntes alins exaudisset; Moysen

quidem post viluli adorationem in deserto; Samuelem vero
post regis petitionem : ambo, quod de nulio alio legitur,

exilium prsesens a populo peccalore suis precibus averte-

runt, « Laboravit, quce peperit seplem ^. » Lia, ex qua Ja-
cob septem suscepit fihos, « Occidit sol ejus in medio
» suorum ^, i qula Lias filii Rubenitfe primi in captivitatem
abducti sunt, deinde eorumdem fratres Simeonitae, et Issa-

charltae, et fereomnes Lioe nepotes una cum Ephraimitis ad

Assyriorum ditiones transmigrarunt. Vel rursus per ma-

* Jer. XIV, 8.-2 Ibid. 12. — ^ Id. vii, 16, el xi, i/j.. — '''
Jcr.
sv, 1. — 5 ibid. 9. — ^ Ibid.
 IN JERJ^MIAM !>nornETAi/. 505

Ircm scptem filionim trlbum Ephraim Prophelo deslgnat

Saniaritani regni fiinclalricem virlhiis et opibus rcliquis

fcrc tribubus superiorcm; vel tcrtio, omncm synagogani

filiorum Israel, quae vitulum unum peperltin dcserlo, duos
in terra Promissionis a Jeroboamo filio Nabath fabricatos,
ct crectos, alterum in Dnn, ct alterum in Bethel, et ima-
ginem quadrifronlem. « Et residuos corum dabo in gla-
j>dium '. » Id esl, filiorum Isracl reHquias, tribum Juda,
ejus socios Levitas, et Benjamitas, quos regni samaritani
ruina non obruit, cllam Babyloniis pcrimendos tradam,
aut Babylonem abducendos. « Vae mihi mater mea, quae
«gcnuisli me, virum judlcii, ct objurgatorem in univcrsa
«terra "*.
i' IsraeUlarum, sciHcet, ct genlium, qulbus infaus-
tus cahimltatum nunllus mlssus sum. «Nec dcbitor sum,
nncc mihl sunt dcbltores, omncs malcdlcunt mlhi ^. » et

Id est « Ncmlnl ofrcnslonls causam dedi, nemo mihi. Nihi-

:

lominus omncs maledlclis incessere me non cessant, unde

palam fil unam jurgiorum causam cssc mea de rulna ip-
sis Immincnte praesagla. » SimiHtcr ct iiabacuc propheta
querebatur : « Quarc ostendlstl mihi Iniquitatcm, et labo-
»rcm videre praedam, et injusllllam contra me''»? Non
»dimil(am tc in bonum, dlcit Domlnus ^, etc. » Jercmiam
alloqultur spondens sc illl aiTuturum ublque, atque ipsius
pr3D(lIctIonum vcrltalcm Ipso cflectu comprobaturum slc,

ut cjus advcrsarlos pudcat practcritae dicacltatls et petu-

iantlnc : quod etlam pra^stltlt per hosles Chaldaeos, non ta-
men anle exilum hujus prophetire. « Non sedl in conciHo
))IUudenlIum ^, ))prophetarum vldehcet, ([ui me impcnden-
tia mala praedicentem subsannabant, popuhmi pccca- ct
lorcm pacis et sccurllatls spe ludificabantur. « Sed timui
»a facic manus tunc, et solus scdl, qula Indlgnatlonc re-

' Jer. XV, 9.— 2 Ibid. 10. — 3 Ibifl.-- '^

Habac. 1, 5. ~ ' Jcr.
XV, i ), — ''
Ibjd. 17.
566; S. EPUR^M SYRl

»plesll me'. «Id est, pseudoproplietarum, vulgique con-

suetudinem fugi ,• idcirco, quod amaritudine repletus sum,
mecum malum a potenli manu lua
ipse repulans grande
paratum populo meo, niihique dudum a le revelatum.
« Factus es mihi sicut aquai mendaces, quibus non habe-
» tur fides ^ » Id est, sicut aquac probalionis seu zelolypiae,
qucE quidem ex institutione sua sontem ab insonte cernere
debebant, scd ex nequitia sacerdotum fallaces evaserant,
et amiserant fidem. Quasi dicat : « Ne, quaiso, mihi fueris
sicut ejusmodi aquoe, ut me innoccntem a nocentibus non
discernas. « Propter hoc dicit Dominus : Si poenitenliam^^

reducam te -% etc. » Quasi dicat « Si deinceps hu-

»egeris, :

mana islhajc omnia patienler ferre didiceris, in amicum et

famiHarem recipiam le. « Quod si elium separaveris pretio-
» sum a vih ^. »Id est, si pcenitentiam et justitiam praedi-
cando auditores a faecc viliorumsecreveris, « Quasios meum
» eris mihi '',
»
propinquior et gratior fies ; nec lu illorum sed
iUi imitatores tui erunt. » Haec pertinent ad prophetas Ba^
ruch, et Habacuc, eorumque socios, qui Jeremiae postea
discipuli evaserunt.

fVX^^VVV/VV^VV^^V^AVXAX^ VVVVX^S^VV^^A^^VVX^^^VVVtfWX WVWV/VW^^VNWWV» VWW'^ W^/WWWW^VW WW"^

CAPUT XYI.

a QuiA dereliquerunt me patres vestri, ait Dominus.

»Sed et vos pejus operati estis, quam palres vestri. Eji-
»ciam vos de lerra hac in terram, quam ignoratis vos et
»palres vestri ^. »Judaeos ilerum objurgat, eisque babylo-
nicam captivitalem minalur, eo quod patres suos in de-

» Jer. XV, i; l Ibid. i8. — ^ Ibid. »9,— 4 Ibid. -^ .? Ibid,—

* Id, xvij u-i3.
 ,,

IN JEflliMIAM PROPHjiTAM. itGj,

serlo idololalras imitarenlur, iiec Scrpc monili hacleuus

rcsipuissent. « Ecce ego mlttcim piscalores mullos, dicit
nDominiis, et piscabuntnr cos, et post ha3c miltam eis
» multos venatores , et venabuntur eos de omni monte
»et de scissuris petrarum '. » Sensus ecclesiasticus spectat
Babylonicos, eorumquc confoedcratos, quos Deus in eum
populum concitavit; et primum quidem piscatorum more
magnis cxercitibus arces et urbcs obsedorunt, civesque
vehit sagena inclusos pisces ceperunt. Dcinde, cum su-
perstites Judaei ad montes inaccessos ct invias rupes profu-
gissent, per salebras et anfractus persecuti sunt illos

Chaldaei, et quasi fcros Inde extractos vel occiderunt, vel

iu captivitatem nbegerunt. Spiritualis sensus indicat ido-
lorum et idololatriic eversionem. « Piscatores »ergo vocan-
tur Prophetae et Apostoli, qui a Domino missi fuerunt ad
capiendos et perdendos perduelles angelos, qui in mon-
tibus et collibus passim colebantur. Eversa porro per
Apostolorum praedicationem idololatria, promittitur ge-
neri humano restitutio in pristinum, cujus typum descri-
bit prsenuntiata hoc loco Judaeis ad natale solum reductio.
« Domine, fortitudo mea et ouxihator meus, ad te gentes
» venient ab extremis terras *. » Etsi hujus loci mysterium
administratum fuerit in solutioiie babylonicoe servitutis,
populique in Judaeam reditu, veritatem tamen Dominus
noster operatus est , cmn Discipulorum suorum opera
soluta diaboli captivitate, gentes ab extremis terrae excivit,
ot de tenebris in admirabile lumen suum transtulit; et
bene subditur Deum in boc negotio ostendisse manum
suam, et virtutem suam, quia, ul dicit beatus Paulus, gen*
tium conversio peracta est, nouftln sublimitatc scrmonis
»et sapienliee, sed in ostensione spiritus et virtulis ^. »

' Jir. xvj, iG. — 2 ibKi. 19. -^ 3 1 Cor, v, 4.

568 S. ErHR^M SYRl

%V»VV%AAi>'VV^VVVVV'H'VV%\V\VV%'«*.>\A\VV»\X^^'V\'VV\X%SVV»^'V\i\.\AVV>V\AVV^VV>\\%V\\^*\-*A/VV>\\A/^

CAPUT XVII.

Peccatum Juda scriptum est calamo ferreo, et ungue

«

» adamantino '. » De peccato loquilur idololatrire, quod in-

delebilemansurum dicilur, sive qiiia Judicis fixum erat
idolorum cultum nunquam abjicere; sive quia Deo ratum
erat viclimis et precibus inexpiabile scelus ultimo supplicio
punire. Peccalum autem Juda vocalur, tum quia a Judseis
ille cultus susceptus fuerat, tum qnia a Manasse rege Juda
fuerat invectiis ; de iilo enim pcccato loqnitur Jeremias;
propler quod, in libroquarto Regnorum Scriptura diserte
pronuntiat Non fuisseaversum Dominum ab ira furoris sui
«

»magni,quoiratus fuerat furor ejus contra Judam, ne ip-

»suma suis terris ejicerel'. » Idem allegorice in Judam
apostolum proditorem optime quadrat. Magistrum ille

suum prodidit, et ecce peccatum ejus scriptum est, nec

unquamdelebitur. « Hiecdicit Dominus Maledictus Iiomo,:

» qui confidit in hominc. Habilabit in scissuris pelrarum,

»in deserlo in terra salsuginis etinhabitabili^. » Quia Judaei
nec a suis moribus, nec ab idololalna discedere volebant,
eo quod yEgypliorum potentiae confulercnt, cl auxiliis;
contra communem amborum hoslem regem Babylonium,
Prophcla generatim insurgit in illos, qui discedunt a Deo,
ct hominibus adhaerent. Allegoria diabolum designat, qui,
poslquam Chrisli virtute, et Aposlolorumoj)era a mentibus
credentium excedere coactus est, inlidelium corda occu-
pavit ; nam dicit Dominus : « Cum immundus spiritus exie-

»rit de homine, ambulat per loca inaquosa, qiieGrcns re-

* Jpr, wii, 1,-— * 4 ^^o- ^^'J') ^-^' — ' Jcr. xvM, S. f).
 IN J£REMIAM HlOPUETAM. SGq

squlem^ » Inficleles porro anlrls sterillque solo comparan-

lur apllssime, quia errorum nocle opacanlur, et carcnt
fruclibus juslitiae. « Sicnt perdix clamans ad eos, quos non
»peperit'. »Arguit Propheta generalim eos, qui divitias
congregare student, nulla habita ratione dlvinag legls, aut
aiquitatls et juris, quibus prsedicit consilli sui impruden-
tiam ipso exitu fore declarandam, ducta similitudine a
natura perdicis. Perdix clterlus ova furatur, et quasi sua
incubat, et fovet. Cum vero foetus adulli pennas explicare
coeperint, simul ac ejus, quae ova peperit, voeem audiunt,
sequuntur; nec si aliena mater illorum reditum solllcitet,

vocantem posthac altendunt, etlamsi suam soHtudinem ilia

higere pergat, et abeuntes fraudulcnter inclamitet. Quo-

niam vero Propheta paulo superius Judaeorum prlncipes,
ab ea, quam in spem ponebant, avocare
huinanis auxiiiis
conatus est, vldetur hoc etiam loco adeosdem istam ad-
monilionem dlrlgere ; et « Pcrdicis » allena ova Incubantis
exemplo docere, eas pariter opes, quas fraudibus doHsque,
ut supra, ipsis exprobrabat, coUigere volebant, ad alienas
manus ocius transituras, ad hostes videlicet Chahlaeos, a
quorum invasione eo praesidio tutos se fore sperabant ; vel
rursus de Nabuchodonosore Propheta loquilur, quem su-
pra Gentium praedonem^ wappellat, et nunc dicit divitias

illuni congregasse, « Et non in judlcio, » ideoque injuste

quacsitas opes amissurum in dimidio dierum suorum, et in
novissimo nota infami inurendum. Hiec enim omnia illi

regiaccIderunt,quando, spolialoorbe, plurlmarum gentium

exuviis dilalus, rcpente in maniam lapsus est, et belluis
simills factus intra fcrarum lustra ipse se ultro conjecit.
Yeltertio, Nabuchodonosoris nepotcra Ballhassarem Pro-
phcta deslgnat; nam In illum perindequadrant omnlasupra
dicta. Multarum namque nationum spoliis congregatae opes
' Luc. XI, 24.--* Jer^ XYU, 11,^ 3 Id, iv, 7.
XXXV. 24
 370 S. EPHR^M SVRl

Persis et Medls cesserunt, a quibus caput regnl Babylon

subversa est, et ipse captus cum ignominia et dedecore vi-
tam finlvit. « Soiium gloriae, quod exaltatum est a sseculo a
»Iocosanclificalionis nostrae ^ » Vanam impiorum in suis
divitiis spcmrursus Prophela revellere contendit, proposlta
Dei vlndicatrice justilia « In loco sanctificationis,» id est,
in templo jerosolymilano, velut in suo solio sedenlis, et
inde omnia clrcumspectantis. Sensus ergo est : Babylon,
et omnia imperia, qute post homlnes natos sohi praerogativa
decorata fuerunt, a Deo, qui in nostro Sanctuario habilat,
hanc gloriae honorlsque altitudinem acceperunt, et cjus
nunc voluntate obtlnent. Nil ergo habent Jusli unde li-
meant, ne innocentium injurias persequenle opibus vl-
illo

taque spollentur. «Et ego In adversitate non sum cunctatus

)) {c\ » Jd
a cum mihi mei adversaril contravenirent,
est,

non ideo a le relrocessi. « Tu scis quia diem hominis non

» deslderavi ^ » id est, diem nuptiarum,

aut quam homi-
nes cupiunt prosperitatem. « Et quod egressum est de labiis
»)mels, In conspectu tuo est^, » id est, vel quod propheta-
verat, vel quod pro suis popularibus precatus fuerat. « Non
»sis tu mihi ad confractionem, sed obumbra me in die
))mala^ » Id est, ne, quaeso, prophetandi officlum a le
mihi creditum exiiii causa fiat. « Gonfringantur ilh, et
»nonconfrlngarego, etdupliclconfractionecontrlngeeos^))
id est, improbos, quibus defiberalum est
mc interficere.
• Jer. XVI,, 12. ~ » Ibid. 16. — 3 Ibid. — 4 Ibid. — 5 Ibid. 17.
— « Ibid. iS.
 IN JERBMIAM PBOPIILTAM. 5; l

CAPUT XVIII.

« SuRGE, descende in clomiim fignll, et ibi audles verba

vmea^ » Jeremlas proposlta figuli parabola lutum in om-
nem pro Ilbitoformam configurantis, Ji*da?os adpoenlten-
tiam spe bona sollicitat, quoniam perlnde Deo faclle esscS:

res illorum in alium statum pro sua voluntate transfcrre,

atque adeo enm, quampatiebantui , temporum acerbilatem.
auferre, remque adlaetissimum exitum inde deducere; siu
autem in sua adhuc obdurarent perversitate, ingentes mi-
natur calamitates. « Et dlxerunt : Con(itebImur, et post co-
«gitatlonem nostram iblmuSj ct unusquisque voluntalem
» cordis suimali faciemus'.» Quasidicat : « Nonista nos ter-
rent, quln coepto pergamus Itlnere, sed qua?cumque hacle-
iius agere libuit, in postcrum persequi ralum est. « Si tran-
» siblt de rupe Ubcrum nlx. » Rupem Uberum appcllat
montcm llernion. « Si prohibebuntur aquic frlgidaj perc-
» grlnae defluentes^. » Peregrinas vocat aquat, cum priuium
erumpunt, et frlgidissimai sunt, quippc quas solis ardor
nullatenus immutavit. Scopus ProphetcB est utroque sym-
bolo ostendere JudiEorumimprobltatem, utqui Dei cultiim
sibimaxime ulilem et convenientcm fastldirent cum non :

conlingat rem allquam a sua natura dlscedere, pu!a obdu

ratam nivem a sui montis summitate defluere, ncc fluxum
cohibere aquas cumimpetuerumpenles. «Propterhocerunt
» implngentes iu viis suis in semitis soeculi ^. » IHiplIcem
Juclails n sua obslinatione pcenam portcndit Jcrcmlas;
utrauiquc iljis Moyses comminatus fucriit, Imprimis caeci-

' Jcr. xviii, 2. — ' Ibid. 12. -. 3 Ibid. i^i. — '^

Jbid. i5.

24*
 072 S. EPHR.EM SYI\l

tatem nientis, adeo iit diicem in meridie sint deslderalnri,

quod malnm ipsi cliam Juda^i apud Esriam siLi accidisse
latenlur « Impingimus in meridie quasi in tcnebris ^ » Et
:

insuper babylonicum exilium, in quod ob eam caecitatem

impacturi erant, insistentes viis suis, et custodienles, ut ait

juslus Job : « Semitas sseculorum, quas Irivit populus ini-

»quus, et non in tempore suo, qui dicebat Deo : Recede

»a nobis ^. Et djxerunt Venite, cogitemus cogitationem
» morti§ super Jeremiam ^, etc. » Sensus est : « Nostra quidem
interest Jeremiam de medio tollere : »ncc enim quantum-
libet ille insistat honesta et jusla suadendo, deficient, aut
lex iniquitatis a sacerdotibus, aut consilium malum a sa-

pientibus, aut sermo mendax a prophetis, sed neque con-

Iraria, illo sublalo, auferentur ; siquidem non deerunt pii

sacerdotes, vel probi sapientes, vel veridici Prophelse. Sin

hsec conspirationis causa non fuit, oppido verisimile puto
impios pietalis specie suum consilium velare studuisse, ut

vulgo persuaderent Jeremiam juste plecti, hominem ni-

mirum veteratorem, et manifesti mendacii convictum, ut

qui sacerdotii, legis et prophetiae interitum aifirmaret, quae
tria certum esset nunquam interitura. Ergo, conclude-
bant, « Percutiamus eum lingua, » id est, faciamus ut lingua
doleat, qui sua nos lingua dolere facit. « Attende, Domine,
» vocem oppressionis meae, quia redditum est malum pro
»bono^. » Me siquidem perdere moliuntur, quorum interi-
tum ipse praepedire conabar, orando te ut ipsis parceres,

et illos adhortando, ut resipiscerent. « Propterea da fiHos

» eorum in famem^. » Ha)c dicta in sensu Prophetarum pro-
prio accipienda sunt, non quasi hominis caeco impetu vin-

dictam appetentis, sed Prophetoe nocentibus commeritam

poenam, seii comininantis, seu pr^dicentis. Et hoc modo
" ' •• Mx. 10. — '^
Job. xxii, i5-i6. — '^
Jcr. xviii, i^,*^ ^ ibid.

21,
 IN JEKEMIAM PROPnETAM. SyO

inlelllji;encla sunt caetera his similla, qua) passlm apucl Je-

remlam occununt, quceque idem populo pervicacissimo in

singulos fere clies iterarc cogebaturt

\\\\\<.\\\V\N\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\A\\>\\XVVXW\\V*VVNVV\VVS\\\V\AVV\VVVVV>\V\\\^\\>\\^\VUV*

CAPUT XIX.

«H.EC clIcItDomlnus : Vade et accipelagunculam figuli

»a senloribus populi, sacerdotum S » qua

et a senioribus

contrita in valle Topheth praenuntiat Jeremlas eum in mo-

dum populum contritum iri a Chaldaeis, quam prctdictio-

nem repellt In atrio templl. Id porro ex inore Prophetarum

gerebatur, quo demissa per aures verba subjlcereutur ocu-
lls, et haustautroque sensu verltas altlus cordi infigeretur.

Locus vallis Tophelh ad concionem dellgitur, eo quod in eo

loco Judcei idololatrlam exercuerant omnium ssevisslmam,

et maxime execrabilcm, filios et fillas daemonlis immolan-
tes. Ideo subdlt : a Et cibabo eos carnibus filiorum suo-
»rum, et liliarum suarum % » illos deslgnans, qui sobolis
suae ciirnes idolis obtulerant. Istud porro Judncis Jeroso-
lymae sub Sedccla obsessis accidisse Jeremias vidit, et scrip-
sll in libro Lamentationum. « Manus^ inquit , muliernm
wmlsericordlum coxerunt filios suos ^. »

' Jer. m, i. — 2 jbid, 9. — ^ Thrcn. iv^ 10.

f)74 S. F.PHR.^M SYR5

^^X^V^^^NV-i^^VVV^^J^VV^VY^XVW^AVVVVV^V^^Wi^/V^VVWV^VV^VVrWNVV^iVVWVVV^^iV^VA^VWVI^W w»

CAPUT XX.

« Et ancllvit Phassur filiiis Omnria) sacerdos Jeremiam

»prophetantem sermones islos. Et pcrcusslt Jeremiam
wprophelam, ct misit eimi in domum vinclorum in Peri-

»bolo \ » Ertit hic unus ex pra^posllls templi. Jeremiam

porro persequebatur, tum quia ordinis sui hominum in-
festum accusatorem oderat tum quia aegre ferehat Jere- ;

miam docendl munus in regia urbe palam usurpare, se,

sulsque collegls inconsultls, imo et Invltls, quod Joanni
Bapllstae, ctDomlno, cjusque Disclpulis suorum temporum
ponliflces objectarunt, et interdlctum vohierunt. « Et dlxit

» ad eum Jeremias : Non Phassur vocablt Dominus nomen

))tuum, sed mlgranlem et clrcumerranlem ^. «Deportan-
dus namque propediem Babylonem, transmlgranlium ae-

rumnas erat subiturus, atque ad cas angustias redlgendus,

ut ad corrogandum sibi victum circumerranti, jcgre sup-
peleret buccelLn panis, sicut oh'm ponlificls HeH posterltali
denunliatum fult. « Et tradam omnla propugnacula civita-
»tls hujus in manus inimicorum ejus \ o Quia dlxerat om-
nem Judam tradendum Babylonils, hlc non solam clvita-
lera Jerusalem ab els cnpiendam et subvertendam pra^diclt,

sed omnla ejusdcm propugnacula, cnncta videlicet oppida

ipsam clrcummunientia. «Seduxisli me,DomIne, et seduc-
»tus sum, praevahilstl mlhl, et vlclsli me ^. »SIve quia
Deus Jeremia? dixerat : « Ecce constllui lc super genles et
» regna ^, » vel quia promiscrat ipsum a suis adversarils

' Jcr. XX, 1, 2. — 2 ibid. 3. ~ 3 Ibid. 5,- 4 Ibid. 7. — 5 Id.

1, 10.
 »

iN jeremiam propuetam. 375

haiulqnaquam fore superanclum. Facla aulem dictls con-

traria vidcbantur consideranti praisenlcm rerum suaruia
statum, ct futurum exitum dissimulanti. Veritus tamen
iie ista dicendo videretur ab oiricio exorbitasse, stalim ad
laudandam Dei erga se benignitatem se revocat subdens :

oLaudale Dominum, quia liberavit animam pauperis dc

pmanu tribulanlium \ «Paupercm sc ipsum dicit, cui licet

nullus adcsset palronus, Dei tamen adjutorium minime

defuerat. « Maledicta die«, in qua natus sum ^. » Maledictoe
maledicit, illi maledicit diei, cui statuta} fuerant captivi-
tas, fames, mortalilas, aliajque calamitates populo pecca-
tori inferendoe. Dies, in qua peperit me maler mea ^
Idem futurum erat illi mnlum, eliamsi non ipse dixisset.
« Malcdiclus vir, qui nuntiavit patri meo, dicens Natus est :

» libi puer mascuLis ^. » Jnm nec ipse noverat ulrum iste

palris nunlius viveret. Perinde ergo fuit ac si homini, qui
nulhis foret, maledixissct. Qualis ilafjue fuit, qui diei mi-
nime pracsonti mnledicebat; tahs fuit , qui homini non
extanti, aut qui nunquam exlilisset, maledicebat. Non ergo
islh?ec vindiclam appelentis iram arguunt, non enim ira,

vel odium fcrtur ad personam, seu rem nisi aliqua ralione

pra^sentem : doloris ergo mera sunt signa, qualia vocibus

nihll prKtcr ipsum doloris affectum significanlibus, exprl-
mere solemus. Praeterea repetenda hic sunt, qnrc de hoc
argumento in his exphuialionibus sparsim dlsputala sunt;
qucc enim Jeremias hic diclt, eadeni dixerat justus Job,
qucm certum est,«In iobiis suis non peccasse ^. » Multa
eliam liis consona leguntur in Psahnis, quie Spiritu calamuni
Prophelne ducenle,scribebantur. Non sunl ergo Propheta-
rum diclaexvulgiconsueludine inlerpretanda. Necproinde
istn Jcremiae verba exponenda, quasi hominis Irati male

» Jer. XX, i5. — 2 Ibid. li. — 3 Ibid. — < Ibid, i5. — « Job. i,

22 et 11, 10.
376 S. EPHR^M SYRI

malum optantls, sed aut, sicut supra notatum est, futura

aliorum mala praedicentis, aut suum declarantis dolorem,
hunc etiam ex justis, esto occultis, et a vulgari sensu re-
motis, rationibus conceptum, atque Spiritudictante, ista,

non alia formula verborum, exprimendum.

CAPUT XXI.

« iNTtRROGA. pro uobis Dominum, quia Nabuchodono-

» sor rexBabylonis prseliatur adversum nos '.wSedecias im-
pio nepoti et ipse malus rex suftectus fuerat, parueralque
Chaldieis, aquibus precarium imperium acceperat per an-
nos undecim. Cum demum nb illis defecisset, obsessus est
in urbc Jerusalem, unde ad Jeremiam hanc legationem
mislt rogans, ut quonlam nulla allunde auxllia suppeterent,
a Domino consilium et opem affllctae clvltali exoraret. Res-
pondit Jeremias « Male malos esse perdendos, » slmul no-
vam praeter supra allegalas,causam innuit, paupcrum vide-
iicet oppressionem, a qua Judaeos avocare conatur, pro-
posila etiam spe alicujus in ea calamitate levamenti.

IWWVV VV\ W^-VVViWV W^ WVA/W V^V^^VW \V>A,VVWV VV\(W\ VWVWiWliVW^VWVW W\/VW W /W^^WVVWVWVW

CAPUT XXII.

« H^c dlclt Dominus super domum regls Juda. Galaad

» lu mihl caput Llbani, praeparabo adversum te vastatores,

«unumquemque cura securi in manu sua, et succidcnt

* Jer. XXI, 2.
 IN JEBEMIAM PROPIIETAM. 077
»elecla cedroriim tuarum '. » Galaacl vocat regis familiam
et palalium, sivc regiam urbem cito subvertenda, alieno
nomine, ut aliena a Deo esse significet. «Cedros» appellat
populi principes el sacerdotes. « Nolite flere super mortuum,
p nequc commoveamini super eum % » id est, super Josiam,

qui a suis nolis effertur, et sepelitur, nec similis est illi,

qui in captivilatem abductus in exilio moritur; nec habet,

n quo ejus funeretur cadaver. « Plangile eum,» id est, Sel-
liim, qui et Joachaz Josiai filius, qui abiit, et non est re-

vcrsus. « Quia ha?c dicit Dominus super Sellum filium Jo-

» sios : Egrediclur de loco isto, et non revertetur, sed in

• lerra, ad quam captivus translatus fuerit, morictur, et

»terram islam non videbit omplius^. »ld est, captivus et
exul in/Egyplum deporlabitur, nec urbem, nec regiam,
unde fuit abductus, unquam revisurus; quoe exulem exce-
pit terra, mortuum tumulabit. «Vae qui acdificat domum
Bsuom, et non judicio'^. » llcec et sequentia ad Joakimum
Joachini scu Jechoniae parenlem perlinent. Proplieta pri-
mum ejus peccala recenset, dcinde iuterilum prajdicit.
Numquid regnabis lu, quia te loetificas in cedris ^ ? »
«

Diulurnum nempe tibi polliceris Imperium, ideo«Iu ce-

»dris le ipsum Iselificns, » id est, tibi ipse gratularis cedri-

nas domos, et maguifica aedificia. «Pater tuus comedit, et

» bibil, et fecit judicium et justiliam ^. » Id est, Josias pater
tuus comedit, et bibit, quod tu facis, ct quod tu non facis,

«Fecit judicium, et justiliam. Et ego benefeci ei^, » Id est,

propterea mullis illum cumulavi bonis, et festinata morte
illum coUegi, ne videret mala, quac post ipslus obitum fdils
ejus noveram obvenlura. aNon plangent eum. Scpullura
» asini sepelietur^. » Joakimum namque terlio rebellantem
Nabuchodonosor occidit; cadaver extra Jerosolymac moc-

' Jer. XXI. , G. — ' Ibid. 10. — ^ ibid. 11. — '>

Ibid, l3, —
,' Ibid. 15.-. : Ibid. — 7 Ibid. — « Ibid. j8, 19.
578 S. EPHRyEM SYRI

iila raptatum in sterqullinium projectum fuit. « Ascende

»Libanum,et clama , ct In Mathnin, Basan, exalta vo-
))cem tuam, clama ad transeunles mare, omnes amatores
))tui contriti sunt'. «Hic jam universam tribum Juda allo-

qultur, et docet, quam oppldo inanls fuisset spes, quam

in f(Bderalis sibi populls posuerat, quandoquidem et ipsi a
Chaldseis victl, et sub jugum missl, impotentes facti fuis-
sent ad opem soclis ferendam. «Quae sedes super Llbanura,
))et nldificas in cedrls, quomodo congemlsces, cum vene-
» rint tlbi dolores, quasi dolores parturientis ^
?»)Superbiam
popuH Juda, et luxum priesentcm perslrlngit, slmul prje-
diclt futuram caplivltatem et abjectlonem, atque inde se-
cuturos dolores, et gemltus, quales esse solcnt parlurlen-
tium. « Terra, terra, lcrra, audl sermonem Dominl ^. »

Subneclenda sunt haic superioribus, ubi Propheta populo

Jiida contumaclam exprobrat ilhs vcrbls Loculus sum
: «

» ad te in abundanlla lua, et dlxisti : Non audiam^. »HIc

congruenter terram inclamat, ut audiat loquentem, quan-
doquldom Judoel, quos Prophetae alloquenli aures praebere

oporlebat, omni sensu carcnlis elementl naturam indue-

rant. Ruisus« Terram » Juda30S appellat qula audltum, ,

quem terra nuUum habet, amiserant, ut surdls auribus

Prophelai oracuLi pra^terirent. Quare perlnde erat verba
ad eos facere, alque (erram ad conclouem vocare. « Haec
sdlcit Dominus : Scriblte virum istum eunuchatum absque
))hberis, virum, qui diebus suls non prospcrf;bitur, nec erit

)) de semine ejus vir, qui sedeat super sollum Davicl^, »

Jechonlas hic est, qui et Joachln Joaklml filius, quem

Babylonem omnino deporlandum fore paulo anteprajdixit,

nec ab eo exllio unquam redilurum, quare vas ilhuii inu-

lile appellat. Cfeterum sine liberis decessurus in eo dun-

'
Jer. xxu, 20. — ^ Ibid. aS. — ' Ibid. 29. — ^ Ibid. 21. —
« Ibid. 3o.
 IN JEnEMIAM PROPHETAM. O79
laxnt sensn cllcitiir, qiiod eos in rep;no snccessores non
habnit ; fnit enim regnm davidlcae slirpis postrcinns Se-
dccias Jcchoniae palrnus, fdins Josijc. Salathiel antem Je-
chonicC filins paleruo rcgno cxclusns in captivitate de-
cessit.

IWVWXNWVWVXNV^WX^^WNVXAWXVXX.VWWVVVWVWVVVV^W^/VVWWW^X-VNVV^VV^XVNiWNWXfVVWW/VV^

CAPUT XXIII.

«Pastores, qni perdilis, et dispergitis oves pasciiaemeaB,

i»diclt Dominns'. » Hnjus sectionis partes sunt dua; : prior
rcges spectat, ct popnli principes; posterior pseudopro-
phetas et sacerdotcs. « Et congrcgaLo oves meas ex omni-
»bns locis, nd qna^ disperslslis eas *, » in fine sopluaginta

annorum reliqnias ovium mearum. «Et constiluym snper

»eas pnstores^, » Zorobabelem ct Jesum filinm Josedech.
« Ecce dies venient, et suscitabo David germen justitice,

»et hoc est nomen, quod vocabunt enm Dominns jnstitia :

»nostra'+. »Etsi hujus prophetine mysterium in Zorobabelc

fuerit adumbralum, in Domino nostro completum et per-

fcctum est nec enim Zorobabcl dictus fuit, ant dici po-
;

tuit Dominiis juslllla nostra ;» Domlnus antcm noster tahs

fuit atquc talls appellalur, eique tcslimonium perhibent
Prophetae, Apostoh, et Gabricl, qni ejus conceptionem
nnntiavit, ct ipsius socii, qui Christi natlvltalcm pasto-
rlbus nunllarunt. Scd ncquc Zorobabel, velahus quisplnm
dno illa maxima beneficia popuhj Dci prrestitit, qu?e Jere-
mlas hic ct panlo infra tanti regis adventum secutura praa-
dicit^ prlmum, quod ellam Esaias non uno in loco diser-

• Jcr. xxiii, 1, — » Ihid. 5.-3 Ibid. 4. — '^

Ibid. 5. — ' jj.
o8o S. EPHR/EM SYRl

llssime prfecllcat, generalem omnlum gentiiun liberatlonem,

miramque in unum populum coitionem alterum davldlcai ;

slirpls regnum semplternum, et hinc affluxuram tantam

cujusvis generis bonorum copiam, ut prcsterltorum bene-

ficiorum memorlam oblltteret, quod parlter Esaias Chrlsti
adventum, et regnum vaticinatus statim subtexuit illis
verbis «Ne raemineritis priorum, et antiqua ne intuea-
:

»mlni. Ecce ego facio nova, et nunc orientur ponam in ,•

«deserto viam, et in invio flumlnaS ctc.» Quae nullo pacto

in Zorobabelem, aut in allum quemplam judaici populi
ducem convenlunt. « Et super Prophetas : Gontrltum est

» cor meum intra me\ » Est altera hujus sectionis pars, in

qua Propheta socerdotum, et pseudoprophetarum recenset
peccata, et poenam prsediclt. « Factus est cursus eorum
wmahis^. ))Idest,viri Juda currunt ad malum, «Qula ellam
)) Prophela3, et sacerdotes impii facti sunt. Et in prophetls
» Samarlie vidl mendaclum, et prophetaverunt in Baal, et
«decepcrunt })opuluni meum, moechautur, et ambulant in

«Injuslltla, » Idem quod supra « Omnes adulleri sunt,

: et

» coetus mendacium. » Et sustinent manus suas a sodallbus

suls egentlbus. « Ecce vidi fatultatem; propterea haec dicit

«Domlnus forlls ad Prophetas. Ecce ego cibabo eos ab-

Bsinthlo, et potabo eos felle. Ecce opus Domini in indig-

natione venlet^. »Id est, poenam, quam decrevlt peccato-

ribus, inferet acerblsslmam, qualem iratus inferre solet.

«Quare mlscetis paleas cum tritico^?»id est, cum sermo-

nibus Splrltus sancti somnia vestra. Verbi Dei pracstan-
tiam, et efficacltatem declarat trlphci comparatione, tritici,

quod prjfistantlssimum est hominis alimentum ; ignis, qui

consumit omnia, et ferri, quod omnia domat. «Propterea
» ecce ego ad Prophetas, ait Domlnus, qui furantur verba

* Isai. XLu, 17, i8, — 2 Jcr, xxiii, 9.— ^ Ibid, 10, — 4 Ibid, 11-
19, "- ' Ibid, 28.
 1

IN JliRLMIAM PROMlliTAM. 58

Biinusniiisque a proximo suo'. » IIoc prlmum pscudopro-'

phelarum ^euus eral, qui a veris Proplielis vcras prajdic-

liones subdolc caplabant, et pro libidine pcrverlebant,

easque siuj^ulis secreto referenles dicebant ; « Nolile h?ec
»propalare. »Quod si accidissent, quie detulerant, ecce,
alebant, habemus tesles isthaec a nobis multo antc provisa
fuisse; siii autem exitus proediclioni minus congrueret, in
Jeremiam, et collegas sanctos Prophetas insurgebant, quasi
tah*um mendaciorum fabricatores. Alterum rursus genus
indicat hic Jeremias sycophnntarum, « Qui iinguas suas
» pervertebant , ); ad populi voluntatem lingebant
id est,
dicentes : a Non veniet super vos malum. » Idque divina
auctoritate more Prophetarum confirmabant. Tertium
illorum, qui sua somnia pro divinis oraculis oblrudcntes
populum seduccbant, « In mendacio suo, et in protervia
» sua. » Hujusmodi nequitiae reos arguit Jeremias quatuor

nominatim, Ananiam, Achabum, Sedeciam, et Semeiam

Eiamitam.

CAPUT XXIV.

«OsTENDiT mihi Dominus, et ecce duo calathi pleni

» ficis '. » Duo Jeremise calathi objiciuntur : alter ficubus
optimis plenus, alter pessimis; cumque a Deo interroga-
lus, eorum, quae ostensa fuerant, diversitatem exposuisset;
audit, altero Jechoniam regem cum suo populo designari,
et altero Sedcciam ejus successorem illi quidem omnia ;

prospera prgesagirc jubetur; huic vero contraria. Bonus

quippe Jcchonias divino oraculo minisquc perterritus ex
• Jcr, iiui, 3o, — ^ Id. XXIV, I.
582 S. EPHRvEM SVni

Jeremiae consilio Nabuchodonosori se iiltro dediderat; Se-

decias contra nunquam adduci potuerat, ut Chaldaeorum
fidei se suosque commitleret, tametsi. Jeremia interprete,
statutam sibi, caeterisque Judaeis a Deo captivitatem intel-

ligeret, qnam ob contumaciam Propbeta calathi pessima-

rum ficuum pleni parabola, civitati, regi et cunclis uni-

versim Judaeis, eliam iis, qui in ^gyptum Profugerant,

tristia omnia denuntiat bellum, peslem, famem^ et capti-

vitatem; quae omnia ferme mala Moyscs ipsis oiim praesa-

gierat. Sensus allegoricus indicat futuram in supremo
mundi die malorum et bonorum separationem, et disslmil-
limam sortem, sic ut bonis oplimausquequaque contingat,
malis ex tolo pessima; id enim significat illa adjectivorum
geminalio« Bonas bonas valde, ct malas malasvalde*. »

Caelerum et hac et sequenli sectione iiquet temporum or-

dinem minime servari, quai enim sequuntur et ad Joachi-

inum Jechoniae parentem pcrtinerc certum est, phiribus
anle annis conligerunt.

CAPUT XXV.

DOMiNUs de excelso rugiet. Rugiens rugiet super habi'

«

» taculo suo » Jerusalem, imo et praecipue snper templo

"*,

suo. Phirimarum gentium hic ruinam Jeremias simul va-

ticinatur, qucs perinde alque Juda^os invadendas a Chal-
daiis et opprimendas praedicit, postremum istorum etiam
excidium, quod Esaias pariler pra^dixeral, etipse Jeremias
infra fase describit, utrobiquc ciadem hujusmodi agricola-
rum uvas in torculan calcaolium symboio declarat, « Et
' Jer. XXIV, 5, — " Id. xxv, 5o,
 IN JEREMIAM rHOPHETAM. 583

))sicut, inqnit, calcans uvas, cantabit Johoi, Jolioi super

Bomnes habilalores terrae '. » Celcuma est Chaldaeorum
sesc muluo adhortanlium ad proterendos Judaeos, et leli-
quas nationcs vekU collcctam in torculari vindemiam.

^vv\\x\\>\\%\\vv\\v\x\\\\\Nvx>\v\\\\vvxvv>vv>vv\w\vv>vv>v\xvv\vvvvvvvv\\vvvv\i\\vvv>vv\w>

CAPUT XX YI AD XXIX

Desunt apud S. Ephrcem,

\ WWVW WWVW V W VWVVW WVWWV VVVVWiVV\\WVVVVVVVV\W\/VW iVW W\ W\lVVWWW\W\(VWA/WiVVV

CAPUT XXX.

« iMEr.ROGATE, ct videlc si gencrat masculus? Quare

» ergo vidi omnis viri manum super lumbum suum, quasi
))parturicntis ^*
? » Chaldieorum proximam irruptionem in-

dicat, et inde secuturam Judceorum perlurbalionem et

mcerorem, errorem suum agnoscentium, et propriam im-
j)rudenliam damnantium. His nempe verbis paulo infra
utitur Jeremias ad significandam Ephraimitarum in simiH

lere casu confusionem et dolorem. « Percussi femur meum,

D confusus sum, et erubui '. Tempus est cnim islud tri-

»bulalionis Jacob, et ex ipso salvabitur, » post annos sep-

luaginta babylonica scrvilute sohilus. « Et non domina-
»bunlur eis ainphus alieni, sed servient Domino Deo suo,
n cl David rcgi suo, quem si.scitabo eis, » id est : Zoroba-
beli. « Faciam enim consummationcm decreloriam in

* Jer. XXV, 00. — 2 ij, xxx, G. — 3 Id. xxx(, 19,

584 S. EPHR^M 8VRI

Bcnnclls genlibus ; ia te non faciam \ » Hoc Deiis diclt,

quia aliarum gentium rcgna subvertit et exlinxitj Judaeo-
rum autem excidium extremam desolalionem dislulit
et

usque ad Christum regem juxta Daniclis vaticinium.

« Post modicum conternm jugum ejus de collo iuo, et

«vincula cjus dirumpdm ^, » regis Babylonis. « ./Edifica-

))bitur civitas » Jerusalem in eo, quod obtinebat, situs et

dignilatis fastigio « Et templum ejus juxta ordinem suum

:

»fundabitur ^, » ad pristinam sedium, et sacrificiorum

magnificentiam et gloriam restituetur. « Et non minuen-
»tur, et Ecclesia eorum coram me bcne cpnstUiietur ^» »

Sicut erat in diebus Moysis, et Aaron, et Josue. Porro et

ista, et quae deinceps sequuntur Christi adventu perfecta
et consummnta fuerunt, ut supra animadver^um est : con-
slat itaque ad Christi tempora pertinere hanc prophetiam.
Quaecumque ergo hic et in sequenlibus de futura Israeli-
tarum liberalione et felicitate ma^nifice praedicantur, non
haec referenda sunt ad Israelem quemcumque, sed ad ilhim
populum. quem divinus Paulus Israelem Dei appellat, et

ex Hebricis atque Gentihbus postea coaluit; neque ad fi-

lios Abrahae quoscumque, sed ad filios Promissionis, ut

idem declarat, Nisi enim ex arcana hac significatione ista

exponantur, non erit facile invenire, quo alio sensu vera

esse inteUigantur illa. « Et non dominabuntur eis amphus
alieni, et servient Domino Deo suo, et David regi, quem
» suscitabo eis ^. » Nunquam enim Judaei, ex quo capti et

subjugati fuere a Chaldffiis dominationem metumque gen-

tium excusserunt, sed Persis, deinde Groecis et Romanis
perpetuo subjecti fuerunt. Nec illa : « Revertetur Jacob,
»et quiescet, et non erit, qucm formidetj » ex omnibus si-

quidem Prophetis, qui post solutam captivitatem scripse-

'
Jer. XXX, 7-11. — '"
Ibid. 18. =- ^ Ibid. — • ^ Ibid, 19, 2y, —
•ibid. 8, 9. - 6 ibid. 10.
 IN JeReMIAM PROPniJTAM. 385
riint, conslat JiuJncos post rcditiim iiifeslas habuisse fini-
limas naliones, noe porro metu, nec bello fere iin(|uam
vacasse, tamelsi cTque cerliim sit illos « Serviisse Domino
»Deo suo, »1(1 est, deos gentium nunquam coluissc.

\\\\vv\\\\\VV\\\\\\\\\«.v\v\\\v\\V\\VV\\\\VVVV\\>\\\V\V\.\VV\V\>V\\>XV^\A.^V\VV\\VV>\V\V\\\\^

CAPUT XXXT.

« A longlnqno Dominus apparnlt mihi qnanJo per *, »

descrta crrabam, ct iternm quando Esaias clamabat oRe- :

jigem Dominnm exercltnnm vidi ocnlis meis^ : Et in cha-

»ritate ssecnH dilexi le ^. nlianc Dei erp^a svnfl2:o";am chn-
rilalem pulchre declarat Ezechiel parabola puelicc a pa-
rcnlibns in solllndinedereliclre, quam Dens inde sublatam,
snisque sordibus lolam, et prcliosis veslibus ornatam sibl
oplavcrat in sponsam. Qnod cliam Esaias iUis expressit
vcrbis; « Gandcbit super te Deus tuus, slcnt sponsus su-
»pcrsponsom snam, ct vocabeiis Civltas qua.'sita, et non
» dereh*cta ^.)) Congruunt quse hic subdit Jeremlas : « ^di-
«ficabcris Virgo Israel ^, » id est, sohila babylonlca capli-
vltole, civitatcs Inac, o Israel, instauraburitnr, ct nalale
so!um civos rcvi>ent. « Et ornaberis ornalu, et C2:rcdieris
))in choro Liudantium ^', clc. » Fulurom hic post reditum
popuh fclicllatem ample cl magnlflcc describit , enume-
rando commoda quampjurlma, qnas nd cam cxaggerandara
conducnt. llaec tamrn, nt dixl, et res ipsa convlnclt, ad
Chri^li Ecclesiam sunt rerercnda ;
quandoquidem illa sola,
cx (juo omnlu bona, qunc hoc loco promlttunlnr, conscculn
est, omncs prophclla) partes pcrfccte complctas oslcndit.

' .](!•. xwf, "•>.

— ' I,;ni. VI, 5. — ' Jc'-. xx\i, ^. — ''•
Isai t,Mi,

5. — "'
J'T. xaXi, '|. — '
Jbi',

XX NV. 9.5
586 S. EPHR^M SYPxr

Porro propliellarum sensus ex ipso exilu petendus est.

« Haec dicit Dominus : Yox in excelso audita est, lamen-

»tationis et amari flelus : Rachel ploranlis filios suos '. »

Tametsi juxta lilteralem sensnm ista dev filiis Juda et Ben-

jamin in urbibus Belhleem et Jerusalem habllantibus
praedicta fuisse exitus ipse ostendat, nam ut ipse Jeremias

infra narrat, utriusque tribus captivi ex urbibus Jerusa-

lem et Ramatha Benjamltarum oppi-
Bethleem abacti in

dum cogebantur, inde Babylonem deportandi. Mystice

tamen intelliguntur dicta de infanllbus, quos Herodes in
Ephrata, ejusque suburbiis occldit. Bene autem inteUIgi-
tur « Rachel plorans » in Bethleem, et in Ramatha exau-
dilam fuisse vocem plorontis, ex eo quod cadem apud
Bethleem sepulta fuit, et Benjamita^ fdii ejus ex Ramatha,
afilsque locis captivi ex eadem urbe in Chaldaeam ducendi
erant. Infantium porro matres Prophela consolatur in per-
sona Rachehs ipsarum matris. « Prohibe, alt, vocem tuam
»a fletu, quia merces est lacrymis tuis, et revertentur fdii

» ad terminum priorem, » id est, paradlsum. « Confusus

»sum, et erubui, qula suslinui opprobrium adolescentlae
»meae ^ Yerba sunt tribus Ephraim « Pendo, quas me-
» :

rul, poenas, quandoquldem regnum adepta vitulos conflavi.

« Fihus mlhi pretiosus Ephraim, » id est, propler poeni-

tentlam. « Quia ex quo loculus sum de eo, recordabor

»ejus ^, manus Prophetarum, quos ex ejus tribu
» per
suscilabo. « Creavit enlm Dominus novum in terra. Fa;-
7)mlna amplexabltur virum suum » vel qula synagoga ^^,

idola derelictura crat, et adhfcsura uni Deo vel terrani ;

ipsam Judaese dcsignat suos complexuram habilatores posl-

liminio redeuntes, quos dudum devoravcrat, et ex parle
rejectarat. « Et feriam domui Israel, ct domui Juda foedus

'
Jcr. ^.xxi; i5, — 2 iJ)i(j, iG ir). — 3 21jiJ. 20. — ^ Jbid.
22.
 IN JBBEMIAM PROPHP.TAM. 38;
Dnovum ', » non qiiale pactum illad anliqnnm. « Foedus n

quod promlllit Deus se dciturum domui Israel, ct

istiid,

domui David, est Testamentum novum, et Evangelium

Judasis, et gentibus communicandum. « Novum » dicitnr,
quia non sicut velus illud Tcstamentum proecipit sacrificia
animalium, nec immnndilias naturaj aversatur, sed humi-
litatem docet, et charitatem ad omnes; immunditias autem
solummodo vohmtarias anima), qutX sunt peccata, repro-
bat, non corporis sordes abominatur, quno prseter volun-
tatem, et casu accidunt. « Et dabo legern meam in visce-
ribus eorum %»id est, non in tabuiis lapideis, sicut Moysi>
sed in tabuHs carnalibus, quod infra explicat iilis verbis :

« Et in corde eorum scribam eam. Si defecerint leges istae

»coram me, dicit Doniinus, sic et semen Israel deficiet,ut

non sit gens coram me cunctis diebus ^.
)) Id est, sicut )>

nunquam fiet ut rcfum ordo mutetur a principio consti-

tutus, puta rati syderum motus, diei noctisque, atque
tcmpcstalum periodi, sic cerlum est neutiquam defectu-
ram factam Davidi promissionem. Quamvishaec prophetia
in Zorobabele adminislrata est eo temporis intervallo, quo
sohum Davidis obtinuit, ad Dominum tamen eam ex loto
pertinere demonstrant illa Angeh verba : « Dabit ei Do«
«minus Deus sedem David patris ejus ^. » Confirmat, quae
de aujphtudine et stabilitate regni Christi promisit, pro-
missionemque ilerat infra dicens : « Si enumerari non po-
» lest militia coch, neque metiri arena maris; sic muhiph-
»cabo semen David % » id cst, semen Verbi filii David, ct
Levitarum, id est, Testamenti novi, et sacerdolum minis-
tranlium in Ecclcsia Chrisli. Porro Chrlsti Evangehum,
ejusque Ecclcsiam militioc coeh comparat, propter utrius-
queexceUentiam; maris autem aren«, propter amplitudi-
' Jer. XXXI, 01. - 2
ij,ij^ 53^ _ ,
ibjj, 3(3. _ 4 Luc. 1, 32.—
^ Jer, xxxiji, 2,

25.
388 S. EHift^M SYRI

nem. Evangellum qulppe et Eccleslam ad ultlmos iisque

fmes orLIs terrarum propagari oportebat, et suscipi ab
omnibus ubique gentibus.

CAPUT XXXII.

u Et cml agrum, qui est in Analhoth a Nahmaele fillo

5)Sellum, et appendi ei pretium. Et scrlpsi, et slgnavi, et

»adhibui testes, et accepi librum cmptlonis slgnatum, et
»non slgnatum, Baruch filio Neri filii Maasine ^ »
et dedi

Cum anno Sedeciac declnio Nabuchodonosor, debellatis

iEgyptlls, ad Jerosolymae obsldlonem, ea expedltione in-
terrnptam, redlisset, jussus est a Domino Jeremlas clves,
prccsentl calamltate, et immlnentis captivltatls melu affllc-

tos et moerentes consolarl, promlsso post slatutum exlllum

redltu. Cum vero dlcenll nuUam Illi adhibcrent fldem, Ite-

rum jussus est consplcuo allquo faclo dlcta confirmare;

quamobrem compulsus est agrum a patruele suo coemere
eo tempore, quo totius Judaese vastatlonem prope secutu-
ram pra;nuntiabat, quo Judaei intelllgercnt se pariter re-
dituros ad possldenda, qua3 modo cogebantur relinquere
praedia , quoniam quldem cernebant a Propheta agrum
eml , quem nemo emeret, nisi cui de redllu certisslme
constaret.

* Jer. xxxn, 9-12.

 ,

IN JEREMIAM PROPHETAW. 58q

\%^ 1\\\\\VN\\\NV\>V\\\\>V\>\\\\\\\\\V\>VVVVV\V\\VV>VV%VV\V\\VVVVV\WV\VV\VVV\VV\VV\VVVVV>

CAPUT XXXIIL

Deest apud S» Eplinmn*

\V\\\\\\\\\\VV\\VVVV\VV\ WVWVVVWVWWVVWVVVVWVVVVVVVVVVVVVWVVVVVWVWVVVVWWVVVVWVV

CAPUT XXXIV.

« Et dabo vos in commotionem cunctis regnis terra).

»Et dabo viros, qui proevaricati sunt foedus meum, vitu-
))lum qnem conciderunt in duas partes, et transierunt in-
» Antiquum innuit sanciendo-
ter divisiones cjus ', etc. »

rum foederum morcm ab Abrahamo olim usurpatum

posterisquc traditum, quo Solymitani nuper a Chaldaeis
obsessi fidem Deo suam obh*gaverant, vituhmi mactanles,
et per bipartitas caesi animahs partes transeuntes. Hujus
ergo pacti Iransgressionem iUis Prophela objicit; et simul
regem Scdeciom reprchendit, promulgatum dc ma-
qtiod
numittendis scrvis edictum revocasset, et manumissos ite-
rum servirc cogeret, contra legis prcescriptum, jnbenlis
servum IIcbrtTum,exacto servitutissexennio, dimitti. Simul
dcnuntiat contemptae legis vindicem rediturum rcgem
Chaldccorum ad Jerosolymam obsidendam, unde recesse-
rat/Egyptum pclens, et capta incensaquc urbe, cives
Babylonem abducturum. Id cnim signihcant illa Dci ad
Solymitanos vcrba « Vos non audistis mc, ut vocarctis
:

hbertatcm unusquisquc fralri suo, et unusquisque proximo

))

'
Jcr, ;ixxiv, 17, 18.
390 S. EPHRJ:»! SYRl

))SUO : Ecce ego voco vobis liberlatem, ait Domlnus, ad

))gladium, ad pestem, et ad famemj et dabo vos in tremo-
«rem cunctis regnis terrae '. »

W\ \\\\M VV>VV\ VV> VXA VX^ \A^ W^ W> vv\ vvx vw vvx vw w^\v\ w\ vw vw vw vv> vw vwvw vw vw vw vw

CAPUT XXXV.

« NoN deficiet vir de stlrpe Jonadab filil Rechab, stans

))in conspectu nico cunclis diebus '. » liaec dicit Deus,
non quod Rechabitas ad sacram aliquam functionem Le-
vitarum ])ropriam destinaret, sed longnm iis solummodo
poslerorum seriem pollicelur, eo quod hges a Jonadabo
patre suo sibi statutas religlose observarent. Islorum
porro lautlata obedientia, insurgit in Joakimum regem
ejusque populum, quod cum Rechabilie hominis praecepla
revererenlur, et custodirent, licet durissima, ipsi contra
Dei lcges suavissimas aspernarenlur, et proculcarcnt.

IVW W\ WMVW VWVW VV> VW W^ WS J\/\ WWW VWVW VW VWVW^VWA^WVW VW W /VW VW WA^/W w> vw vw

GAPUT XXXYI AD XLII.

Desunt ajjud S. Ephrmm,

Jer. xxxiv, 17. — 2 ij, xxxv, 19.

 l.\ JtRliMIAM ruorHETAM. 59 1

\\>\\»v\\\\>\\>\\xvx^vvvvv\v\\\\>\xx\\N\\>v\>v\>v\>\\>\\^v\^ \v\\\\v\\\\\\>\\\\\\av\\vv\\v^

CAPUT XLIIL

« Et ingrcssi sunt terram yEgyptl, qnia non obedlerunt

)) vocl Dominl ; et veneriint nsque ad Taphnls '. » Judoea
Chaldieorum armis subacta vastataque, JudaDorum rell-

quicT, duce Johananofilio Careae, in yEo;yptum profugerunt.

Hanc igitur prophetioe partem Jeremlas In /Egyplo dixit;
eo namque Irnnsmigrare coactus fuerat a populi sul prln-
cipibus, qui x^gypllorum favore a Chaldseorum Infestatione
liberos In posterum se forc sperabant. Inanem porro ejus-

modi spem fugam fugltlvls nihll profutu-

esse ostendit, ct
ram, Chalda?orum quippe regem venturum, et subjugatu-
rum /Egyptum unlversam; atque incolas, eorumque so-
clos et confajderalos perdlturum ; popuhque excidium
idolorum etiam ruinam secuturam. Idipsum pnedixerat
Esaias ^. « Et conteret statuas domus Solis, qua3 sunt in

)) terra iEgypli, et delubra /Egypti comburet Ignl ^ » Do-

mus Solis urbs est, quam HeHopolim /Egyptl appellant,
muUiplicI dsemonum rehgione, et inanlum slmulacrorum
cultu infamis. Inslgnes in ea statua) erant, procerilatis molls-
que admirandai, singulaequippe ad sexagenos cubllos assur-
gebant, suberat pedibus sohum, seu basls denorum cubito-
rum, supereminebat capltl mitra ex candido metallo pondo
librarum mille et ampllus. Partes omnes ornabant figurae,
et imaglncs homlnum, et animalium, quae ejus lemporls
genlilium numina fucrunt : adjccti hieroglyphicl charac-
teres, lalium arcanorum indices. Ejusmodl statuas Scrip-
tura ait a Domino forc conrringendas, quanquam non ipsa

'
Jci, xnu, 7. — 2 igaj^ jjjx^ I, — 3
jer. xlui, i3.
592 S. r.PIIR.EJI SYRI

solumnioclo simulacra Dominus dujecit, qui diemonum

cullum lalibus signis expressum, dcslruclum venit, cum
per assumnlam humanam naturam in mundo opparuit, id-
cjue maguificc declarat Esaias illis verbis : « Ecco Dominus
»ascendct super nubcm levcm, ct ingredietur /Egyptum;
))ct commovcbuntur simulacra /Egypti Nu- n lacic ejus '. »

Lcs itaquc, quam Dorainus conscendit, Virgiuem Mariam

Dei Genitricem nobis figuravit. Vitoe prrcterea vcrbum a-
tliinibravit evangelicac praidicationis Domini et sancli no-
minis ejus. Christi namque nomen Aposloli divini praeco-
nesper universum orbem terrarum circumlulerunt ; quam-
obrem etiam nubibus comparantur. Inde porro Ghrisli
fides /Egyplo invecla est; imo omnes fmes lerrns pcrvasit.

Rursus nubiuni nomine mysticc designantur sancti Pro-

phetic apud Esaiam, ubi Deus populo suo sub figura inu-
liHsvinecT comminntursepemejus se destructurum,et pras-
ceplurum nubibus, ne phivias miltant super cam; planc
aulem Prophetas significat, a quibus coolestem iHum im-
brem nos postmodum accepimus.

W V\> VV> VV> WV W\ WV VVV VV\.\ VV WV \ V^WV VW VV\ WVVVA vw vw \ vv wv wv vw vvv vw wv ». vv vvv \vv vv»

CAPUT XLiy.

JJecst apad S» Eplirann.

' lasii, XIX, 1.

 IN JEREMIAM rROPIlETAM. SqS

*\'\\>\\ \\\w,\\\\\\\\'\v>\\\\\\\v\v\\\\\\\vv\>\v>\\\\\vv\>v\w.\\\\v\>v\\\\\v\\\vv\\>\v>

CAPUT XLY,

« H.EC cllclt Domliius Deus Israel ad te Baruch. Dixisli :

»Va3 niiscro milii, c|uoniam aclcliclit Dcus dolorcm dolori

»meo. Et lu c|uccris libi grandia ? noli cjuaerere te ma-
» jora '. » PutaLat Baruch sui magistri potcstatem ad ipsum
alic|uando transfcrendam, ut cjui benc nosset Moysen spi-

ritum suum Josue iinpartiisse, et suum transfudisse EHam

in Ehscum. Sed c[iioniam mox
templum excisum iri,
audiit

et sanctuarium forc dissipandum, ingemuit enim vero, et

ait ; «Hoccine ad CtCleras nostras miserias etiam accedct, ut

spcctare nobis conthigat, domum sanctificationis nostro6

caplam et inccnsam? liujtismoiil porro nKcrore relcvat il-

lum Dominus cjus, ct ait : « Quod aidificavi, cgo Dominus

«deslruam, et unlversam terram hanc vastabo ^ » Sic ut
hoc postrcmuQi ad Judcea3 agros et oppida refcratur, rellcjua
ad cjus habilatores; idem cjuippe verbum planlandi, et ia
eodem sensu usurpaverat Moyses in suo cantlco. « Introdu-
» ces eos, (iilos Israel, all, ct planlabis eos in monle hiere-
))dilatis luac ^ Tibi autem dabo, ut salves animam tuam
»in omni loco ^. » At cjuandof[uIdem certus factus es res
luas libi ublcjuc salvasfore, cavedum iie cjuteras temajora,
puta Prophctarum oflicium, et potcstalcm arguendi rcges,
ct sacerdotcs, ac princlpe.s popuH, cjuo magnus appareas
in oculls corum. Rccordarc Moysls talia recusanlis, ct Jc-
remlac diccntis in amaritiidlne animce sua3 : « Factus est
MUjilu scrmo in opprobium, et in derisum tota die, et
)) dixi : Non rccordabcr cjus '. ))

' Jcr. xi.v, ?., o ct 5. — > IbiU, 4, — 3 Hxotl. XV, 17. ~ 4 Jcr.
x.\xv, 5. — 5 l'\. XX, 8,
3^4 S. lil>UR.EM SV1\1

•V^XXXXVVVvX^VV^XWW^VV^VVWV^VX^VVAWWXNW^VX^WiWSAVX^NVVWVWV^VVWX^^VV^VVyVVWV^VVW/V»

GAPUT XLVI.

« Et factum est verbum Domlnl ad Jeremlam prophe-

»tam, ut prophetaret contra gentes, et contra iEgyplum,
«etconlra exercilum Pharaonis claudl regis ^gypti '. »

Gemlnam /Egypliorum, et confoederatarum gentium cla-

dem Jeremias hic descrihit, alteram adEuphratem inChar-
a Chaldseis, muUis post
camis, aUeram in propria ditione
annis acceptam, quando, Nabuchodonosore duce, ^Egyp-
tum invaserunt, ac devastarunt, et ilkic profugos Judaeos
juxta superiorem JeremicT pr.'Edictionem male mulctarunt,
ea tamen calaniitate aflHctos Deus per Prophetam conso-
Lntur, libertatem et ab exillo reditum promittens ; « Re-
» vertetur, inquit, Jacob non erlt, qui infes-
et requiescet, et

» tet eum ^. Audierunt gentes ignomlniam tuam, et uhila-

»tus tuus replevit lerram, qula fortis impeglt in fortem, et
» ambo pariler conciderunt ^. » Haec ad primum bellum in

Syria gestum pertinent, quo /Egyptii a Chalda^Is adeo

male concidendos fore Propheta prsedlcit, ut cladis famn
vicinas longeque dlssltas regiones pervasura sit. Magnam
profecto hominum slragem indicant illa : « Forlls Impeglt
» In fortem, » id est, iEgyplius in iEgyptlum, « Et ambo con-
»ciderunt, » dum omnes metu dlssipali, qua culque ad fu-

gam patebat vla, cerlallm erumpunt, et conserto confusoquc

agmlne se mutuo colHdunt et prosternunt. « Vocate nomen
»PharaonIs perturbatorem et transferentem tempus ^. »

Tum qula ante condlctum tempus inovlt, et Jud?eorum

atque finitimarum gentium lerras invasit ac turbavlt, tum
'
Jer. XLVJ, 1, 2. — ^ Ibid. 27. — ^ Ibid, 12. —- ^ Ibid. 17.
 IN JJiREMIiM PROMIETAM. SgS

qula, caplo per eam occasionem rege Joachaz, et in Egyp-

lum traducto, constitutum eidcm regnandi tempus inlerru-
pit, et contraxlt. « Vivo cgo, dicit Dominus, rex SaLaoth
»nomen ejus : Si non cadet Pharao quasi fragmen monlis,
let sicut Carmelus in medium maris '. » Hoec ad secundum
beUum referuntur, quo /Egyptus vastata fuit a Chaldaeis,
et rex iulerfectus est, cujus proinde casum rupl difTraclae,
et insubjcclum mare dissilientl comparat, et irreparabilem

ruinam slgnificat, et desperatam redintegrationem. « /E-

wgyplus vilula formosa ct picta "*, » Id est, plgmentls venus-
tata cute dccora, vel ob circumcislonem a patriarcha Jo-
seph acceptam, vel ob multiplicem et varium deorum cul-
tum a consueludine2;enlIum Introduclum. «Yitulam » aulcm
apprllat, quod rerum omnlum copia, et saturitate afthicns
iu summa sccurilate vilulnrum more lasciviret, Ignara ma-

lorum a chaldaico bello prope inpendentium, quo scnsu « vi-

» tulos »ilem « saginalos ^ » vocat mercenarios ejusdem mlli-

tes. « Cxercitus ab aqullone veniet supcr eam^. » Secundam

Chaldaiorum contra ^Egyplios expcditionom iudicat ; In

priori enim /Egyptil Ghaldaeos In suis dilionibus Invase-

ruut. ChaldiEos porro per « Aquilonem » Jercmlas et ahl Pro-
phelae constanter designant, quod rcspeclu Jerosolymie, ut
dictum est, eorum regio boreaHs sit. « Yox ejus terribiUs
«quasl serpcnlis replanlis, quoniam cum exeicitu ibunt, et
» cum securibus vcnient ei sicut caesores lignorum ^. » Chal-
dtTi, quibus conspectis /Egyj)liorum mercenarii, quasi vi-
tull saginati, magis ajjsucll dchciis, quam ad mihliam exer-
cili, fugam, non expeclala hoslis impressione, capessent
«Ecce ego visilnbo super Ammon aquarum,» idcst, Alexan-
driam, « et consumam le, et c\cludam ^, » sicut ca3te-
ras /Egyptl urbes, quarum ruinam late describit Ezechiel.

• Jcr. XLVj, iS. — » Ibid. 20. — ^ Ibid. 21. — ^ Ibid. 24, —

' IbiU. 32, — ^ Ibid. 25.
596 S. EPHR^M SYRI

« Post bsec habitabiliir /Egyptus siciit diebus pristinis S»

id est, post aiinos quadraginla, ut ex eodemEzecbiele cons-
tat ^ Propheliam concludit, lchcem
Hebrffiis, et yEgyptiis

rerum conversionem praedicens, et restitutionem in stalum

pristinum, nec tamen qualem hactenus habuerant ab omni
externa dominalione hberum, Ghaldajorum siquidem, ex-
cusso jugo, Persis, Grajcis, (xc Romanis poslhac in mullis
servierunt.

CAPUT XLYII.

CoNTRA Phiiistseos ^, » Mala Palaestini a ChaldiTeis passi

«

sunt, quascumque hoc loco illis commlnatur Jeremias. Na-

buchodonosor quippe, superatis ad Gharcamos yEgyptiis,
sequentibus annis gentes cilra Euphratem positas, Judseos,
Moabitas, Ammonitas adortus est, ac Pala^stinos, ct ipsis

confmes Phocnices, Tyrios et Sidonios, hisque subactis,

tandem ^Egyplum invasit, et occupavit, et Pharaone claudo
interfeclo, novum iEgyptiis dedit regem. Hinc patet, quod
supra notatum fult, pertarbatum esse propheliarum ordi-
nem et postrema primis pra^posita fuisse; quai cnim hio
Palaeslinis evcntura dicuntur, /Egypllorum ruinam antece-
dunt, « Ecce adducam super te debeUatores ab aqui-
»lone. » Babylonlos designat ; « Et erit quasi torrens in-
» undans ^, » ChaldaBorum muUiludinem et impetum no-
tat , atque Palaestlnorum captivitalem ; solent namquc
lorrentes subila aUuvione obstantia quaeque fragore im-
peUerc, et secum rapere. Hac porro ruina Tyrios, et Si-
donios etiam opprimendos prcedicit Jeremias, ct praedi-
* Jer, XLVi, a6, — ' Ezcch, jj 29. — ^ Jer, xlvji, i. — •*
Ibid, 2.
 »

IN JEnEMIAM M\OrnETAM. ^97

xcrat Esaias S eamdcmque ad annos scptuaglnta cluraturam.
Tyri qnoquc obsldioncm Nabucliodonosorc susccplam, a

et per annos tredccim contlnualam ample dcscribit Eze-

chlcl ^ « \ astavit Dominus Philistoeos rchqulas insularum
«Cappadocum ^ «Talcs dicit Palaestin.ae incolas, qui cx
Cappadocla ct vicini maris insulis profecli, maritlmam Pa-
l?estina3 oram slbi sedcm optarunt; Phllistajos namque ex
Cappadocla vcnisse docet Amos prophcta illis verbis : « Ecce
»cgo ascenderc feci Isracil de tcrra /Egypti, et Philislneos
» de Cappadocia, et Syros de terra Kir '.

CAPUT XLVIir.

« Et ad Moab haec dlclt Dominus cxcrcituum ^. » A Pa-

I.neslinls ad Moabitas translt, ipslsque, et fmltlmis Arabiai

populls impendentcm a Chalda?Is cladcm vcrbls dcciarat,

quam antea faclo porlendcrat, dum illorum lcgatls ad Se-
deciaiii missis ^, catcnas fulurne servltutls svmbola osten-
laret, easque suis dominis perfcrendas oflcrret. Moablta-
rum porro ruinaicausamEzcchlcl 7,ct Sophonlasrcfcrunt^,
ad eorumdem fastum, quo se supcr Dci populum in miser-
rlmam scrvitulcm eodem tcmpore redactum eircrebant, ct
insullabant ailllcto ; unde patet ista praedlci Moabilis,
postquam Israclitarum populus uterque, Samarlae ct Je-
ro8olyma3, ab Assyriis ille, hlc a Chaldoels subactus, domi-
nationcm, ct libertatcm ambo amiscrant. «Vsc superNabo,
»quoniam vaslala cst, ct confusa; capla cst, et confusa cst
» Carialhaim 9. » Dua3 inslgncs Moabilarum urbcs, quas
forlasse prlmas Chalda^i invaserunt, et cxcidcrunt. « Non
* Isai. xxm, 1. — 2 Ezccli. — ^ Jer. xlvii, 4. — Amos ix,
'^
7. —
' Jcr. xi.vni, 1.— ^ M. xxvii, 2.— ^ Kzccb, xxv, 8.— « Soph. jr, S.
— 9 Jcr, xr.viii, 1.
SqS 84 liPHR/EM SYI\I

«estultra exullalio ia Moab propter Hesebon S ftiiobilis'

simam illam civitalem, cujiis arrplitudine et opulenlia

tantopere gloriabantur Moabltae. « Cogitaverunt contra eam
«malum dicentes : Disperdamus eam de populo ^. «Idest,
ne populum habeat in posterum, sed maneat habitatore
deserta.Hoc porro dicent Ghaldaei, et facient quod ego
Dominus fieri olim a Moyse prohibui. Urbem ilaque He-
sebon, quam ille stare permisit, isti solo aequabunt. « Etiam
silens silebls, sequetur te gladius ^, »et succidet te eliamsi
taceas, nec jurgio aut convicio ad feriendum provoces.
« Vox ululatus de Horonaim, » eo quod eodem tempore ca-
pienda et vastanda slt. « Contritus est Moab, annuntiate
» ululatum ejus pauperibus illius per ascensum Luith "^. »

]VIoabilica3 gentis generalem captlvitatem ample distincte-

que hoc loco Propheta describit, et pauperes prnesertim,
quorum mnjor inler captivos numerus, vocat ad flelum.
Duos porro cHvos distincte indicat, Horonaim sciHcet, et
Luilh, quo slgnificet illnc twrbam caplivorum Babylonem
fore deducendam. Ulriusque loci menlionem facit etiam
Esaias Moabltarum pariler captivitatem describens ^. «Fu-
»gite etsalvaieanimas veslras. » Inlerimdum licet, oMoabi-
taj, certum pericuhjm fuga praevertite, « Et erilisquasiradix
»in deserto ^, »instar neglectae stirpis, vasta in sohtudine,
extra teli jactum, et metum hostium. Hoc dicit, quia facile

eratMoabilisineremum sibicontiguam, latissimequepalen-

tem se recipere. « Quiescentes Moabitae ac lacentes in fcPcibus
» suis, non fuerunt transfusi de vase in vas, » id est, de suis

in alienas terras traducti non fuerunt, « Idcirco permansit

» guslus eorum in eis, et odor eorum non defecit '. » Sed
servant adhuc coilectas plurium sa-culorum labore divitias,
quas tamen Chaldaeis cogentur tradere, et insuper natale

• Jer. XLViii, 1. — 2 Ibid. 2, — 3 Ibid. — ^ Ibid. 3-5. — ' Isai",

XV, i5. — ? Jer. xLviiij 6. « ^ Ibid, ^ 7 Ibid. 11,

 •

IN JERIiMlAM PROniliTAM. 5^9

solum relinqucre, et Babylonem lransml<i;rare. « Confun-
delur Moal) n Chanios '. » Beeiphegor ab Esaia appeUatur,
Moabilarum Deus, cujus fanum Salomon conslruxit, des-
truxit postea Josias '. Quoniam nec suls, nec sibi proilcsse
potuit mutum et Inanime simulacrum. « Descende de glo-

» ria ^ » quam in praiscnti otio, et tranquillitate oblines,

« Et sede Iq ignominia ^, » ad quam ex hoc honoris, et for-

lunae fastigio mox te dejicict abjcctissimac servitutlsoppro-

brium. Ad Dlbon Propheta hcnec verba dirl-^it Intermoabi-

ticas urbes Incohirum frequentla, et aquarum copia cele-
brcm, ut ex Esaia constat. « Quia vastator Moab, Nabu-
» chodonosor ascendit super te, et vastavlt omnia castella

»lua ^. Abscissum est cornu Moab, et brachium ejus

wcontrltum cst, dicit Dominus ^. » Id. est, deletis ab hoste
copiis, agrisque devastatis, Moabllarum fracta est virtus,

et potentla concldit, Dco jubente, Id(jue statuto tempore

ad efTectum perducente. « Inebrlate eum ^. » Id est, vos, o
Chalda^M, afUigitc popuhmi Moab, adeo ut ex vehementla
doloris vldcalur a sensu allenatus lusanlrc, quod ebrils ac-

cldere solet, «Quia conlra Domlnum erectus est^.»Hoc sci-

licet commeruit populus Dei contcmptor. « Exagitctur In
»vomilu suo cum tormenlo viscerum suorum,
^. »Id esl,

quas malc hauserat, revomat opes. Exuendos nempe Moa-

bilas pracdiclt divitlis, quas cx muUarum gentium spolils
congregaverant, slbique recondilas habebant : quare ex
causa dolebunt, quod abjala sibl vidcant qua^cumque ra-
pueranl, ct ambabus mahs expletis vorarant. « Numquid.
» non fuit In dcrisum tibi, Israel, et Inler fures invenlus est,

» quando piignjibas cum Illo '" ? » Causam capllvilalls cxpli'

cat Moabilis Jcrcmias, quam supra indicavlmus cx Eze-

' Jtr. XLViii, i3. — " Isai', xv, 9. — ^ Jer. xlviii, iS. — ''
Ibid.
— » li»«i. XV, 9. — '^
Jcr, XLViii, 25, ~ ' Ibid. 26. — "^
Ibid. —
3 Ibid. — '" Ibid, 27.
400 S. EPHR^M SYI\I

chicle et Sophonia; qiiod scihcel plnrlmum siLi arroga-

rent, ct popuKmi Dei aspernarentiir; quin etiam cle ejus
calamitatibus iriumpharent. Scnsus ergo est : « Non fuit,

popule Moab, cur Israeli transmigranti insultares, nut cjus

ruina irauderes. Num ille tuas ditiones invasit aut latroci-
nia ibidem exercere deprehensus est? ut non sinc causa ei

belkini antca intuleris, tibique poslea de ipsius interitu

oTatuharerisPw Relinquite civitates et habitale in petris,
whabitatores Moab '. » Ostendit Moabitas in eas angustias
redactum iri, ut, relictis civilntibus campestribus, et pla-

nioribus aditu locis, inaccessas rupes petcre necesse (Vitu«

rum sit, et hitibula quDsritare salebris et anfractibus im-

pedita. « Audivimus principes Moab, quia se magnificant

))valdc, magnificentiam, et superbiam, et allitudinem cor-

))(]is eorum cgo Dominus \ «Eadem fere habet
scio, ait

Esaias, utriusque Prophelffi idem scopus, ut Dei sequita'

tem in puniendis Moabilis doceant; oequum nempe fuit su-
perbos deprimere, et in ahenis miseriis exultanles miseros
facerc. «Propter hoc super Moab ejnlate, et super Moab
)) universum ^, )) quoniam non ex parle, sed ex foto pcrden-

dum praevicleo, sic ut post excidium vi?c siiperalurc'c sint

rellcruirT, quod Esaias illis vcrbis exposuit : « Ignominia

)) Moab super multitudine populi sui, et rc-
afficietur gloria

»Iinquetur pnrvus et modicus. De planclu Jazer plorabo

»tibi vilis Sebama ^. »Id cst, majori adhuc phnctu quam

quo urbis Jazer casum flevi, flebo tuum, civiias Sebama.

c Propagines luce Iransierunt mare, et usque ad mare Ja-

»zer pervencrunt ^. » Eaclciii pnedicit Esaicis camdem

usurnans comparationem. Ainbo PropbcuT urbis Sebr.moj
casum plangunt et merito plangcnuum oslcndunt a pra?-
senli cjusdem feiicilalc, qua} scquonlcm miscriam magis

'
Jer. xt.VTir, ?,8. ~ 2 [i^jd, g^. „ '•
\h\r], 5i, __ 'i
Ihid. "2. —
= Ibid,
 IX JEREMIAM PROPIIETAM. 4^1

exa2:g^rat. « Propaglnes ojiis, »lnquit Jcremias, id est, ha-

bilatores ejiis alii ncgolialioni opernm danles mare tra-

jecerunt, alii agriculturnc dedlti segetes el vineta sua usque

ad fines Jazer produxerant. Talis fuit Sebama in abundnn-

lia sua, nunc vero, converso rerum statii , deserta squalet.
H Et ablatn est laBtitia de Carmelo, neque poslhac canta-
j) bunt Johoi Johoi \ Ccleuma cst quod torcularibus muslo
»

plenis usurpant vinitores. llorum nempe maxima erat co-

|)ia in suburbano Sebam^, ut ex supradictis colh*gitur.

Carmchim porro non Palosstinne montem inteUige, scd ip-

sam urbem Sebaniam Carmelo loci amcenilate et ubcrtate
agrorum persimilem. « De ejulatu llcsebon usque ad VLlcale,
nel Jasa, dedcrunt vocem ^. » Id est, capta Hesebon urbc
rrcf|uenlissima, habilalores excidium ejus trisli cum voci-
feralione plorabunt, indeque fugientes omnla circum loca
usque ad cognatas urbes Elealc et Jasa suls involvent ge-
milibus. Similllcr IncolaB Segor patriae suac luctum cir-

cumfcrent usquc ad oppida lloronaim ct pngos Ales. llic

Esnioe vesliglis insistens Jereniias pcrsequitur moabilica-
rum urblum cladem, et indigenarum communem luctum,
dum ex altera od alteram civilalem profugi suum cives
dolorem communicant. « Defecerunt aquae Nemrim ^. »
Non aquas defccturas diclt ; nec enim defecerunt, sed ca-
rum usum : cui enim uliles forent, dum tcrra, habltato-
ribus alio transmigrantibus, deserta et inculta squalcrct ?
Simul insinuat sublntam Moabitis omnem salulis spcm,
vclut siccalis fonlibus, id cst, deslructis idolis, dirutisquc
eorum dclubris, unde sui status felicitatem manare crc-
debanl nam
et hoc sa^pe repctlt Propheta, quo manifca-
:

tam faciat populo gentili suorum idolorum vanitatem,

suorumquc principum stultitiam, qui tallbus dlis salutem
publicam commiltcrcnt, eorumque virtute tutam forc crc-

XXXV. aG
 »

40f> 5« KPIIRiEM SYIU

tlerent. Idclrco subdll ; « Et auferam de Moab, ait Doml-

»nus, ofTerentem In excelsis, et sacrificantem dlis ejus.
«Proptcrea cor meum ad Moab quasi clnara loquelur :

»quia mala fecerunt et perlerunt. Omne enlm caput cal-

» vitlum, et omnls barba rasa erit : in cunctis manibus
»planctus '. »Mola scllicet, quae populo Del, vel intule-
runt, vel precabantur, ipsi palientur, cum, plurimis ab
hoste ceesis, reliqui in captlvitatem ducentur. Ideo quae

in maono luclu fieri solent, capillum omnem deponent,

nianu manum plangcnt, saccos induent, et« Super omnia
»tecta Moab, et in cunclis plaleis ejus plangor, quoniam
»contrIvi Moab, Dominus. Haec dicit
sicut vas inutile, ait

»Dominus Quasi aquila volabit % » Babylonlus Nabu-

:

chodonosor, quem hoc eodem symbolo deslgnat Ezechiel.

« Et extendet aias suas ad Moab. Gapta est Garioth, et
«Mesarolh subjugata est ^ » Urbes vidcllcet, communi
excldlo supcrslites, quibus captis, ac dirulis, « Perlbit Moab
»a populo ^, » id est, abductis, dispersisque incolls, « Peri-

»bit Moabapopulo. » Id est, deslnet esse et vocari populus.

Qula elevalus est contra Dominum, idcirco « Pavor et
»fovea, etlaqueus super te Moab ^. «Multlplicem vexatio-
nem prffinuntiat, quam idcirco diversis symbolis laqueo-

rum, et fovearum expHcat. « Ignls egressus est de Hesebon

»et flamma de urbe Seon, et devorabit faclem Moab ^,

id est, ejus optimates, vel urbes pulcherrimas, et principes

filiorum Scieon, quem Josue fillus Nun cujusdam tribus

principcm fuisse Innuit ". « Vae tlbi Moab, ac terrse tuoe ^, »

scilicet, quoe Amorrhaei ab Hebr?els passi sunt olim, hodle

a Babyloniis feres. « Et converlam captivilatem tuam in
»novissimis diebus ^. «Postquam de ejus caplivitate locu-

'
Jcr. XLViii, 55^37. — 2 Ibid. 58-4o. — ^ Ibid. /^i. — * Ibid. 42.
— 5 ibid. 45. — 6 Ibid. 45. — ^ -Jos. XIX, 19. -- 8 Jer, xlviii, 46.

— 9 Ibid. 4;.
 IN JEREMIAM PROPIIETAM. 4^5
lus es*, haec poslreraa subjecit dc ejusdem rcdllu, quem
eliam Esaias proedixerat, rcdilum porro Propheta uterque
intenigit, soluta caplivilale, ad nalale solum reversionem
qualcm JudcXMS amho Prophclac promitlunt, vel ad Ghristi
/Idem reduclionem, nam utrumque Moahitis, et Judseis
ohti^it, primum quidem post chaldaici imperii occasum,
secundum post fundalam Christi Ecclesiam,

CAPUT XLIX.

« Ad filios Ammon haec dicil Dominus*. » Quinque gen

tihus excidiumet vaslitatem denuntiat hoc ioco Jeremias,
Ammonilis, Idumseis, Damascenis, Cedarilis, et Elamitis,

quas a Chaldaeis, Nahuchodonosore duce, profligandas et

excideudas praedicit. «Numquid non filii sunt Israel, quo-
niam haercditate posscdit Melchom Gad^ ? » Melchom Am-
monilaj Deum suum appeilant, ct suum Sidonii Baal, idem
fere ulrumque vocabulum significat, nempe regem, Domi-

num. Deum porro Ammonitarum pro ipsis Ammonitis Pro-

pheta assumit, et Gad pro Gaditarum haereditate, quam ci-
Ira Jordancm ad radicem montium Galaad possidebant

cum Hubenitis, et Manasscnitis. Cum igiturtres istse Irihus

ab Assyriis a Chananilide in Mediam translalae fuissent, de-
sertas a suis habitatoribus provincias occupaverant viciui
Ammonitae, quin et Assyrios primum, deinde Chaklacos ad
perdendasreliquaslsraelitarumtribus forte juvcrunt, ccrte,
id cnim cx Prophctis conslat, in carumdem ruina exulta-
runt. Quae duoccausa) fucrunt, ob quas Jcremias, Ezechiel,
Amos, et Sophonias, quae hic describuntur caiamitates
'
Jer, XLix, 1, — a Ibid,

iiG.
 4o4 S. EPHR^M SYRi

denuntiant Ammonitis, ut quoniam quidem contra fas in-

rasissent alienas terras, suas etiam amitlercnt, et qui mi-

seros irrisissent, ipsi se flerent. « Et auditum faclam snper
»Ral)bath filiorum Ammon fremitum praelii^ » Chaldseo-
rum invasionem significat, et inde secuturam ammonitica)
reipublicseruinam prsedicens, imprimis Rabbath urbem
regni caput in tumulum redigendam; et caetera minora
oppida subjectis flammis in cineres abitura. « Et posside-
»bit Israel posscssorcs suos^, » Id est, post suum a babylo-
nica captivitate reditum, quando Judaeam universam recu-
perabit, et Ammonitidis partem possidere incipiet.Verum
hunc esse loci hujus sensum exltus ipse dech^ravit; nam
et Judaji, soUita captivitate, ad sua redierunt, et post redi-

tum non modo Ammonltarum, sed et Moabitarum, et Phi-

lislajorum lerras ex parte sibi subjugarunt. Nihilomlnus

multo congruentius in Ecclesiam quadrant, quae primum
ex Judaeis coaluit, quondo ut Esoias diserte praidixerat,
ApostoH ct Discipuli Domini non modo Ammonitas, ipsis-

quc confines populos sibi obsequentes habuerunt, sed

omnes orbem terrarum univcrsum Christi regno
gentes, et
adjunxerunt. Consequenter dlcendum est eodem tempore
perfecte completa fulsse, quaB Jeremias hic de Ammonila-
rum, Moabitarum, ^gyptiorum, et aliarum genlium a
Chaidaels viclarum, restilutlone subtexlt. « Uiula Hesebon,
«quoniam contrita estliai^, » quam putabas in potesta-
lem Chalda3orum nunquam venturam. Hai Ammonitarum
urbs erat, alla proinde ab ea, qnae Hlerico proxlma portlo
erat terroe Israelilis promissae, et a Josue capta ilHs tradita
Ergo Propheta proposita hujus munitlssimae Ammoni-
fuit.

tarum urbis ruina, Moabitis, ad quos pertlnebat Hesebon

nobile oppidum similem cladem pra3sagit. « Ciamate vil-

»Iulae Rabbath; urbs fuit Ammonitarum : « Accingite vos

' Jcr. XLiXj 2. — ? Ibid, — ! Ibid, 5.
 IN JeREMIAM rROPIlETAM. 4o5

wsaccis, planglte, collldile vos invicem', » qula untlecum-

qiie vobis Babylonii imminent, et Melchom Dcus vesler,

vos et sua fana deseruit, ipse cum suis sacerdotibus in cap-

tivitaiem ductus. o Quicl gloriaris in convallibus tuis, et
nconfidis in Ulunaic,» id est, in planitiis et hortis dclicia-
rum tuarum, « Filia dilecta, quoe confidis inthesauris luis,

» et dicis : Quis vcniet contra me ^ » Eliam venient a cunc-

lis circa regionlbus potentissimi hosles, quorum conspectu
exanimati lilii lui fugam capessent ncc tamen invenient,
qui hospitio cxcipiat fugientes. « Et post ha3C reducam
»captivitatem fiHorum Ammon, dicit Dominus ^, » id. est,

post annos septuaglnla. Ilunc scihcet captivitati terminum

Jercmias supra definit. «Servient, inquit, omnes gentes
sistoe^, » Ammonitne videhcet, Moabita3, Palaestini, Phoeni-
ccs, et ipsi Judyci regi Babylonis septuaginta annos. Con-
fundit aulem Dcus populum suum cum gentibus, quia
illis similes se fecerant, colendo ipsarum deos et mores
imitando. « Contra Idumaeos Uxc dicit Dominus
: ^. »

Esaii cognomenlo Seir, et Edom Idumoeorum pater fuit,

qui.relicto natalisolo, secessit in montes ^iEgypto, et Cha-

nanilidi inlerjectos. Ejus deinceps ncpotes numero et vi-

ribus aucli indigenas Horra^os indc pepulerunt.. fixoqueibi

domicilio parenlis nomen loci etgentis proprium fecerunt.
Illarum itaque montium incolas hic alloquitur Jeremias,
el quam Ammonilis alque eorum confinibus praj- Moabitis
nunliaverat, captivitatcm denuntiat, eamque inevitabilem,
idcirco subdit « Numquid non ultra est sapienlia in The-
:

rman ^? » Est utique, scd non est prudentia contra Domi-

nuni, codcmque adversante, « Periit consilium ab inlelli-
agenlibus -, » ut nulia deinceps viris cliam callidissimis
salutis cxpcdicndcC ralio suppetat. « Ergo fugilc ct terga

' Jcr. XLxx, 7>. — ^ Ibid. 4. — 2 Ibid. 6. — 4 Id. XXV, u, —

» Id, XLix, 7. — <*
Ibid. — 7 ibid.
4o6 S. EPHRj;»! SYRI

»yertlte » jam Incnmbenllbus.

Chaldaels in lerras vestras
» Et in profiinclum descendite ad habitandum habitatores

»Daron ^ » Perpetuum speraverant Daronitse otium, ne-

que prjBviderant se quoque ruina opprinjendos eadem,
quse flllos Esaii obtrlverat. « Si vindemlatores venissent
»super nonne rellquissent
te, racemum ? Si fures in nocte

«rapuissent, quod vellent sibi : Ego vero scrutatus sum

^. » Ipsum hoc Idumsels
«Esaii, revelavi abscondlta ejus
Abdias propheta denuntiat. Quasi diceret « Ghaldaei, quos :

ego ad vastandam Idumceam missurus sum, nec furcs noc-

turni sunt, nec vindemialores, isli enim racemos sicubi
latent, rellnquere solent, nec intimos pedium recessus per-
vadunt, rebus obvils, et quas sors obtulcrlt, contenti.
Chald.Ti contra incrediblli cum aviditt te et conlenlione in
ultlma domorum conclavia penetrabunt, rechident clausa,
et invohita evolvent, et secreta rimabuntur. « Relinque
»pupiliOs tuos, ego fariam eos vivere, et viduae tuae in me
» sperabunt, et ego ahim eos \ » Hoc dixit, quo peccato-
poenom esse eam calamltatem,
res inleUIgerent peccali sul
quae prolnde iDnocenles esset pricteritura. P<!tet enim
sermonem esse de liHis et uxoribus mlhtum, qui Chakloeo-
rum ferro casmi erant, adeoque ratum manere, quod per
Ezechielem edicilur : « Anima, qciae peccaverit, ipsa mo-
»rielur: non portabit iniquitatem patris, et pater non
fillus

»portabit inifjuilatem fiHi ^. Ecce quibus non erat judi-

»cium ut blberent caUccm, biberunt, et lu sperasli, qnod
»immunis futurus sis ^? » Nequaquam immunis eris. Quasi
diceret « Si filil Juda Danicl, et Ananiai socii, alque Eze-
:

chiel, quibus nulla inerat culpa, ciii poena deberetur, caU-

cem bibere hunc nihilomlnus biberunt. Quld?

captivltatis,

tu-neIdum?eorum popule,crimInum muUorum reus confi-

»
Jer. XLix, 8. — ^ Ibid. 9, 10, — ^ Ibid, 11. — 4 Ezcch. xviii,

ao. — ' Jer. xux, 12.

 IN JEREMIAM PROPIIETAM* 4^7

dcres te commiinem soclorum pocnam minlme laturum?

fcres iitiqiie, et calicem Ammonitls, et Moabilis, atquc Ju-
dxls propinatum certissime hauries. Nunlium audivimus «

»n Domino, et legalus missus est ad genles \ » ad Baby-»

lonios imprimis, qui iNabuchodonosorem regem ad iuva-
dendos Idumceos sollicitct. « Si inter astra posueris nidum
))luum, )) id est, si alliora altissimis montibus spatia quasi
aquila supervolavcris, « tndc dclraham tc, dicit Domi-
»nus ''.
)) Hoc dicit, quia Idumoeorum rcglo montibus edi-
tissimis et inaccessis rupibus muniebatur, hisque muni-
menlis confisl externam quamcumque vim non multum
formidabant. « Ecce quasl leo asccndet de forlitudine Jor-
» danls^ )) Nabuchodonosor potentissimus rex, qui,subactls
munlllssimis citra ultraqueJordanem oppidis, Daron alio
nomlnc Theman Idumjcorum reglonem invadet. « Quis
))enim simllis mei? aut quis conteslabitur mc ^. » Quasi
dicat ; « Comparemnon habco, nec advcrsarlum, quicontes-
lata hte mecum contendat, quasi non cx jure et justo co-
gitem, et agam adversus Edom, et habitntores Theman,
quonlom tradidi eos « ParvuHs gregis, » id est, vIHssimis

Babylonii exercitus mililibus Babylonem raptandos, et in-

super « Disslpavi cum eis habitaculum eorum ^. » Id est,
liabitatoribus monlium Seir parllm intcrfectis, partim in
c.iptivitatem abduclis, ipsos monles in sohludinem et vas-
tilatem redogi. « A voce ruinae eorum commota est terra
»el vox ejulatus ejus audlta cst in mari Rubro ^. » Id est,
ahus pereuntium ciamorRubri maris liltora impievil. Nec
enim ab eo morlmultum distat mons Seir,in quo Idumnei,
pulsis, ut dixi, Ilorraels, consedcrunt. « Ecce quasl aquila
» asccndct rcx Babylonls, et expandet alas suas snper Bo-
1) sor 7. » Urbs fuit regum Idumacorum scdes, quam a Nabu-
• Jer. XLiT, i4. - 2 iijid. i6. _ 3 Ibi.l. 19. — 4 Ibid.— « Ibid.
— Ibid, 21, — 7 Ibid. 22.
/,o8 s. i<:piii'..em s\'ni

clioJonosorc caplendani praediclt, ct ciim caeleris mlnorl-

bus oppidis solo a^cpiandam. « Et crlt cor fortium Edom iii

))illa die sicnt cor mulicris parturlenlls ', )> adeo nullie
vlres, nulla consllia alllictis suppelcnt, aut palcbit aditus

ad evadendum certum capllvltatis periculum, sed (juod

partnrlenli mulieri accidcrc neccsse cst, ut foetum cmiltnt,
aut, eo retenlo^ ambo pereant, ita Iduma)is contingcrc ra-
tum esl, ut vel snis sedibus excedant, vel in iis manentcs
earumdem rulna obruantur. « Ad Damascum.* Confusa est
))Hemolh, ct Ropliod \ )> Quae ergo hic attexunlur, ad Da-
mascenos populosque Ipsis subjeclos pertlnent, communi
supradlclarum gentium rulna opprimendos. « Ilemolh, et
))Rophod )) Damasco confmes, etolim sub-
dua^ sunt urbes
jecta^. Utrlusque simul meminit Esaias ^ et Zacharias in

terminis Damasci Emath fuisse diserte aHirmat ^. Con- ))

))fracli sunt, quia audierunt auditlonem pessimam

^
» illa-

rum habitatorcs, vulgato rumore adventare regem Baby-

lonls. « In marl timor ejus ^, » Suus Damascum in pclagus
dejeclt metus, similis est naufraganti, quem periculi prac-

sentis timor, et istud evadendi disperalio; simul premunt

et agitant, ut nequeat quiescere. « Dissolula est Damascus,
))versa est ad fugam. Quomodo non est dimissa civitas

))laudis, mbs lcTtitine ^? )) Mlrum profccto est, quod ira

Dei civitali incolarum frequentia, magniriccnlia (edificlo-

rum, et jucundlssima loci amoenitate celebcrrimie mlnlme

peperccrlt. quln hostibus immanissimis traderet,ct insuper
flammls addiccret. « Cadent juvenes ejus in plateis ejus,

«alt Domiuus. Et succendam ignem In muro Damascl, et

))succendet palalla Bar-Hadad ^. » Palatiaseu arces vocat

a?dlficla, quibus Bar-Hadad antlquus Damascenorum rex
urbem, suamque reglam ornaverat. Hoc ipsum incendium
*
Jcr. XLix, 22. — =*
Ibid. 23. — ^ isai. xxx, 19. — ^ Zacti. Ix, 2.

— ^ Jer. XLix, 20. — ^ Ibid. — ^ Ibid, 2-1, 25. — « Ibid, 26, 27.
 »

JN JEHEMIAM PUOMIETAM. /1O9

Deus pcr prophclam Amos Damascenls ruernl commlnalus,

tliccns « Mitlam igncm in domum Azael, et clevoraLIt
:

adomos Bar-Iladad '. » Porro trlsti hulc vallclnio regis

13ar-lladnd mentionem inscruit, vel quia regiic domus

rulna totlus reji;ni excldlum significare volult^ vel ut doccat
ejusmodl poenam sustinere Syros propter damna, quje
Azael, et uterque Bar-Uadad ipsorum reges Israelitis intu-

lere, et in lihris Regnorum dlslinclc narrantnr. AdCcdar,

«

)>et ad regnum Azor, quod pcrcusslt Nabuchodonosor rex

)) Baljjionis, hiTC dicit Domlnus : Surj^ite et ascendlte ad
» Cedar^ et vaslale filios Orientis ^. )^ Cedareni Arahes sunt
Ahrahic ex Uagare nepotes. Cedar cnlm fdlus Ismaells fuit,

cujus posterl filli Orienlis dlcuntur, eo quod deserta po-

sila od orientem tcrrac promlssa) occuparent. Nec agros
colebanl, nec scdificabant domos, sed incerlis sedibus, quo
pasccndi pecorls neccssitas ferebat, vagabantnr. Cedarenis
liic jnngltur Asorltarum populus; utrosquc namque, eo-
demquc lcmporc NabuchoJonosor postea invaslt, et vas-

tavlt. « Et clamabunt super eos, provocantcs ^. » Asoritas

deslgnat, qni, congrcgato cxercitu, Arabibusgenlilihussuis
succuirerc conati sunt, quamobrem Babylonios vehcmen-
ter provocarunt. « Kt dlspergam eos in omnem venlum
»omnes altonsos coma. Et erit Asor habitaculum draco-
))nlbus in saeculum ^. » Exltus prophetiam declaral : Chal-
dtX'inamque /Egyptnm pelenles intermedias Arabum soli-
tudines pecorum et armentorum dlvltes dopopulatl sunt,
et incolas dlssiparunt eadem nihilomlnus deserla post- :

modum Chaldtcorum metu libera suos habuere, et nunc

liaboiit, habilnlorcs Arabes, anliquorum illorum Ccdarc-
noruiucl Asorilarum moribus viventcs. « Adversus/Elam^.
/Elam Seuii lilius nomen urbi dedit, ab urbe subjccta

' Amos 1, 4. — ' J(!r. xnx, 28. — ^ Ibid. 29. — ^ Ibid. 02, 53.
- ' Ibid. 5',.
4 10 S. EPHR/EM SYRI

provlncia Jillimaides appellalionem accepit, quam Daniel

silnm fiiisse indicat trans Babylonem, et Pcrsidi conti-
guam *. /Elamitarum porro populum a Chaldaeis oppri-
mendum supra dixerat Jercmlas, ubi gentibus a Nabucho-
donosore devastandis /Elamitas annumerat ', eorumque
ruinam /Egypli eliam excidium conseculurum praedicit.
Nabuchodonosor itaque vicina Babyloni regna subjugavit,
indeque progressus conlra austmm Judoeos, Iduma^os,
Ammonilas , et PhilislcEos poslremum invasit
subegit,
iEgyptum. « Ecce ego confringam arcum /Elam caput for-
«titudinis eorum^, «innuit yElamitas sagittandi arte insig-
nes fuisse, quare non mirum eos in hoc armorum generc
spem suam et gloriam posuisse. « Et ndducam super/Elam
«quatuor ventos a quatuor phngis coeli ^. » Yentos appellat
Chaldajorum et confoederatarum gentium exercilus, a qui-
bus ex omni parle invadendos /Elamitas significat, ct in

omnes mundi plagas dispergcndos. « Et ponam solium

» meum in /Elam ^. » Id est, sohum regls, qui meo jussu
fdios /Elam subiget, et dissipabit. « Et in novissimis dicbus
wreducam captivitatem .^lam ^. » Anno vidciicet a capli-

vilate Judicorum septuagesimo,quando Cyrus,everso Chal-

daiorum imperio, captas dispcrsasque ab illis gentes suis
singulas sedibus reslituil. Qua?cumquc scripla sunt, ad
nostram doclrinam scripta sunt, dlviniis dicit Paulus. Spi-

rilus Itaque Jeremi;c et ca^fcrls Prophelis lltleris mandarc

prcGcepit tot nobilissimarum gentium captivitatem, et sub-
sccutam In prislinum restitutioncm, quo velut In imagine
descriplam subjiceret oculis noslris nostri gencris sub dia-
boli potestate scrvitutcin, et di\Inam Christi dispensatlo-
nem morle sua nostram salutcm operantls. Insupcr admo-
nemur nemincm deberc conqucrl de Del justitia, et

* Dan. viii. — 2 jej.^ xxv, 25. — ^ Id. xvn, 55. — ''

Ibid» 36. —
5 Ibid. 58. — « Ibitl. 59.
 IN JEREMIAM PROniETAM. 4ll
aequitale, sl quid adversum aliquando delinquens patialiir,
sed eontinuo reco^ilare quanto severius ille egerit adver-

sus integras naliones, et Prophetam nionentem auscultare :

« Servite Domino in timore, et appreliendite eum in tre-

))more,quoniam adhuc modicum etexardescet ira ejus '. n

CAPUT L.

« Sermo Dominl contra Babyloncm et contra terram

» Chaldoeorum : Capta est Babylon, confusus est Bel, et

wpudore siifFusus est Merodach \ » Non ista inanimata si-

mulacra, sed eorum sacerdotes et cultores, erubuerunt, et

pudcfacli sunt. Quando a Medis, et Persis victi sensere
siuim in coiendis talibus numinil)us studinm inutililer loca-
ium fuisse. «Et in limipore illo dicit Dominus : Filii Israel,

» ipsi et niii Jiida simul ambulabunt, ct flebunt^p wnon prse-

teritam caplivitatem, qua liberos scgaudebunt, scd suormu
mnjorum idololnlrlam, et Dominum Deum suum quiereni,
non facta a suis regibus numina : « Et de viis Sion interro-
jjgabunt vullibus suis^, «id est, oculis conversis ad locum,
ubi Jerosolymam posllam esse norunt, viamque ilbic du-
ccnlem a quibusquc obviis disquirent. Tunc sc mutao ad-
hortabuntur ad prosequcndnm coepiura iter dicentes : «\ e-
» jungamur Domino, quia fcedus seinpilernum obllvione
nite,

» nequaqunm delebilur^, » scd promissloncs patribus nostris

faclrc, ralcT manebunt In semplternum, sed et divinllus ins-

pirala Prophetis oracula complebunlur. « Grex perditus

»factus csl populus mcus, erravit^, » captivus serviit per

' P>al. 11, 11 cl i3. — »

Jer. l, i, 2. — ^ jbid. 4. — * Ibid. 5.
 »

4 12 S. EPim.EM S\'RI

annos septuaglnta : «Pastores ejus illum errare fecerunt' ;»

sive reges, qui Dei populum per alienas terras vagari coege-

runt, vel mali ct impii Samariae, et Jerusalem principes,

qui populum ad montes ad delubra deorum modo duce-
bant, modo ad nemorosos colles, et sacros idolis lucos.

« Et oblilus est cubilis sui. Quicumque invenerit iilum

wdevorabit eum, et bosles ejus dixerunt : Non dimitlamus

»eum, quia peccavit Domino, et habitaculo ejus sancto \
Captivitatis causam indicat fuisse populi a Deo suo defec-
lioneni, templique violationem. Populus namque suorum
regum errore seductus, Dci domum, imo proprias aedes

idolorum cultu profanavit, dcinde cxlernarum gentium

jugo subjectus, et imbutus moribus, antiquaj religionis me-
moriam oblilteravit, recentesque deos, quos non cognove-
rant patres ejus, coluit. Quod quidem Jeremias fdiis Israel,

et Juda supra praedixlt illis verbis ; «Sicut dereliquistis me,

Deo alieno in terra vestra, sic servietis alienls
))et scrvistis

))in terra non vestra ^. Fuglte de medlo Babylonis, et de

»terra Chalda^orum egredimini ^. » Ad filios Juda sermo

est. Babylone ocius migrate, et Chaldaeorum finibns con-
festlm excedite, sodales ctiam et socios ad fugam adhor-
lamini et sollicllate. « Ecce ascendere faclam super Baby-
»lonem congregatlones multarum gentium a lerra Aqui-
»Ionis\» Mcdos, /Elamltas, et Persas, ipsorumque ditioni
subjectas nationes. «Et fiet terra Chaldacorum In direptio-

»nem, utlffitemini et cxultetis vos, caput ha^redltatis me^e,

»ct snliatis sicut vituli pa.^cales, et slcut arietes gregis exi-
» llatis gaudio ^, » conspecta Babyloniorum ruina. « Instruifce

» aciem contra Babylonem,, jacile saglttas contra illam,

» jaculls nolite parccre^. »Medos et Persas alloquitur, quia

gladius« Jonumvenietsupeream^.» Quasidlcat: «Vosmodo,
»
Jer. L, 6.— 2 Ibid. 7.— 3
ij. v^ ig.__ 4 1(1. L, 8. -^ 5 UjJ^j, ^^
— ^ Ibid, 10,11. -— ' Ibid. j4. — ^ H^id.
 IN JEREMIAM PROPHETAM. 4l5
Medl et Persre, Ghaldajoriim imperium ejiisque sedem Ba«
bylonem subverlite, reliquias poslea delebunt Graici. Graj-
corum irruplionem designat qui, duce Alexandro, sub ,

Dario quarto, Asiam ingressi Persas quidem imperio spolia-

runt, Chaldaeos vero vehementer aflHxerunt, omnemque
veterisillorum gloriae memoriam obHtterarunt,Babylonem
vero funditus diruerunt. oOvis errans Israel, leones eum
))errare fecerunt '. ))ld est, exterarum gentium reges, pri-

mus Teglathphalassar Assyrius, qui fiUos Ruben, Gad, ct

Manassis transtulit ; olter Salmanasar ejus successor, qui
rehquas tribus e suis sedibus expuhl; terlius Ghaldaeiis
Nabuchodonosor qui templum deslruxit, et filios Juda et
Benjamin abduxil Babylonem. Error ilaque fiHorum Isrnel
et Juda fuit, ipsorum captivitas, quando natale solum

deserere, et per alienas terras errare coacti sunt. «Vox

» fugientium, et corum, qui evaseruut de Babylone, ut
))annuntient in Sion uhionem Domini Dei nostri, et ultio-

))nem templi ejus^ » Vox est Judaeorum, qui rem gentibus

ignotam ex oraculis Prophetarum didicerant, ipsi siquidem
soli sciebant Babylonis excidium, et chaldaici imperii rui-
nam Domini Dei sui, et ultionem
facta fuisse in ultionem
templi ejus. Indicat ergo pku-imorum fugam, undc factum,
ut aliqui in Judaeam usque pervaserint. « Ecce quasi lco
ascendet de robore Jordanis ad habitaculum Ethan ^ »
))

Darii Medi Babylonem invadentis ferociam et impelum

declarat comparatione leonum, quos ex vicini Jordanis
sylvis in caulas pastorum valhs Ethan frequenter irruere
Judaei, ad quos sermo bene norant. Ulitur autem Je-
est,

remias hac ipsa comparatione supra, ubi Ghaldaeorum in

Idumajam irruptionem describit eisdem fere verbis'^.

• Jer. L, 17. -, 2 ibid. 28. — 3 Ibid. 44. — ^ IJ- xi-'Jf' 19-

 »;

4l4 *• EPHR^M SYRI

(VVVVV\V\^X\VVVN(VV\\^VV>VV\\(V\VV\V\^\^\^AVVXVV>VV'%rVV>VV\VV\.VV\VV\'VV\VV\

>

CAPUT LI.

«Fecit Domlnus, qiiae cogltavit adversus Babylonem.

» Quse habitat super aquas multas, multi ihesauri tui, venit

»fiuis luus, ct confirmata esl plaga tua \ Aquas multas »

dicit vel Euphratem flumen magnum, quod civitatem in-

terfluit, vel milltares copias, quibus abundabat. « Juravit
»Dominus per animam suam, quia replebo te hominibus,
»quasi brucho,etcanlabuntsuper le, dicenthouoihouoi*.»
Medis et Persis, qui locustarum in modum multitudine
obruent te, et sicut uvarum calcatores se mutuo cohorta-
buntur ad conterendos intra te cives tuos, quasi inclusos

in torculari botros, sibi mutuo accinentes celeuma illud

consuelum houoi houoi. «Ecce ego ad te mons corrum-

»pens, ait Dominus, qui corrumpis universam terram

» levabo manum meam super tc, et dejiciam te de petra ^,

qua subUmis assurgis, soloque adsequabo tc, «Et faciam te

»in lapidem combustum, et non toilent de te lapidem in

» angulum, et lapidem in fundamentum"^. »Id est, perdam
te prorsus et ruinas tuas ipsas reddam inutiles, sicut tuo-

rum tibi nullus superet, qui ad instar anguii collectas ci-

vium reliquias conjungat, vel ad instar fundamenti forlu-
nam tuam, spemque sustlneat. Babyionis ergo irreparabiie
excidium quoda Medis coeptum sub Macedonum
significat,

imperio completum est, quando campus Sennaar, ubi Ba-

bylon illa magna assurgebat, in clausum ferarum conversus
est. « Annuntiate contra illam regnis Ararat, et Armeniis,
»et Asclienez ^» Populis, qui Carducos montes incolunt
' Jer. Li, 12, i3. — 3 Ibid. i4. — 3 jbid. aS. — 4 Jbid. 26. —
5 Jbid. 27.
 JN JBRKWIAM PROPIIETAM. 4l5
cl eoriim coufinibus Armenis, ac Scythis, viris fortissimis,

qui Medos iu oo bello seciiti sunt. «Cursor contra curso-

» rem currel, el nuntius contra nuntium ad annuntiandum
»regi, quod capta est Babylon '.» Babyloniorum descrlbit
trepidationem, conspectiscximproviso intra muros Medis,
quos, soluta obsidione, recessisse credcbant, atqiie urbis
ampllludinem, ut cursoribus opus fuerit, qui captam rcgi

praesenti nuntiarent. Sensus est : Medis Babylonem jam

occupantibus, plures discurrent nuntii cerlatim, ut fit in

rebus summi momenli, urbis causam ad regem et magis-

tratus relaluri. «Babylon enim sicut area, «maturis plena
aristis, «Cujiis advenit tempus triturae ', » Irituram dicit
Ballhassaris, et ejus militum ca;dem; «Et adhucmodlcum,
»etveniet vindemia ejus^,» tempusexcidii ejus. « Qu ^modo
» capta est arcscklta gloria universae terrae^. » Aresckita est
malleus. Malleum porro vocat Chaldacorumpopulum, cujus
opere Deus reges, et gentes bene mullas castigaverat, et

contuderat, nunc vero quando nec Deo, qui ipsos ad eani

gloriai altitudinem extulerat, gratos se esse probabant, sic,

ut nec illum se nosse falerentur, slbique tradilas ab eo

naliones tractabant duriter ct aspcre, cum contra oporle-
I ct vlclis parccre, ct clementiam subjectis cxhibcre. Prop-
tcrea non immcriti plecluntur malleo chaldseo, Deo vasta-
tarum gentium injurias, imo vero templi sui violationem,
populique cnptivitatem vindicante, et Babylonios imprimis
ad pcenam reposccnte praicipuos tantorum malorum auc-
tores. «Et visitabo Bel Babylonis, et extraham de ore ejus
»quas voravit^ » Bel anliquissimus Chaldaeorum Deus fuit,

quem Bubylonii magna cum rcligione vencrabanlur, velut

urbis suae conditorcm. Et quoniam in ejus aedem Nabu-
cliodonosorprretcr mullarumgcntium manubias etiam vasa
tcmpli jerosolymltani intulcrat, hasc ipsa minatur Deus,
•
Jer. I.I; 3r.- 2 ibij. 33. _ 3 ji^ij, _ 4 ibid. /ji. — 5 Jbid. 44.
4l6 S. EPHHJIM SYftl

« Se ex ejus ore,))i(l est,(( fimo extraclnrum. «Quod et

factumest, Medis et Persis, capta urbe, publicas et privatas

sedes depopulanlibus, alque Beli delubrum celeberrimum
et ornatissimum avidissime diripientibus. « Egredimini de
«medio ejus, populus meusc Ne frangatur cor vestrum,
»neque timeatis rumorem, qui andiclur in terra in anno
)>ilIo, et post hunc annum rumor, et rapina in terra, et

spraefeclus contra praifectum'. » Propheta ut supra iterum

admonet populum suum, ut quoniam cerlus instaret Ba-
Lylonis inlerilus, inde se ad loca luliora recipiat, nec ideo
de sua liberiitione desperet, vulgalo Mcdorum adventu,
sed intelligeret omnia isla ad ipsius salulcm divinilus dis-
poni. Yeniet, inquit, nuntium co anno refcrens casum Ba-
bylonis, Balthassaris interilum, et rcgnimi ad Darium Me-
dorum fuisse translatum ; et post annum aliud nunlium,
regnare Cyrum ; et caplivitatis solulionem, cnptivorumque
reditumdecrevisse. luterim vero, dum ha?c agitanlur, ante-
quam ad exilum veniant, perturbato belli rumoribus rei-
pubhca3 statu, (( Erit rapina in terra, » id est, pauperes po-
ientiorum praeda fient, « Et praefectus contra praefectum
» insurget, » dum populi principes aliis Babyloniis, Pcrsis
alii student. Prophelai ergo scopus est idem, qui Domino
fuitDiseipulos ad futurum suum advenlum, signaque ilkrni

praicedentia trepidos animanli : ((Noh'lc, inquit, tcrieri, sed

))his fieri incipienlibus, conforlamini, levale capilo veslra,
))ecce enim appropinquat redemplio vestra^ » Nunqnam
enim proplor fuit salus Judccis, quam, cum prrcsenli Ba-
bylonis ruina se pariter opprimendos pulabant.

* Jer, u, /{5, 46, — ' Luc, xxi, 9 ct 28.

 »

S. P. N. EPHRiEM
SYRI.

IN JEREMIjffi PROPHETAE THRENOS.

*^^VVXVV\VVVVV>\V\'VV\/VV>\\^VV\AAA/VVVVV\/VV>VV\VV\.VV>'VV\VV\VV>VV\(VV>^VV\\V>^^

CAPUT I.

« Facti sunt, qui tribulant eam in caput \ » Id est, ad

elTectiim perduxerunt quidquid facere volueruntinipsa Je-
rusalem. « Fuerunt principes ejus cervi, » id est, timidi
quasi cervi, « Dum abirent absque fortitudine ante faciem
7> persequcniium. Yidi gentes ingressas sanctuarium luum ',
non ad orandum, sed ad diripiendum, et incendendum, et
corrumpendum. « Dederunt desiderium suum pro cibo ad
wrcducendam animam^ » Yel quia comederunt carnes fi-
liorum suorum, velquia, omne quod habebant, dederunt
pro cibo ad rctincndam fugienlium animam. « Facti sunt
»filii mei, quasi sylveslres fici ^. »Id est, in captivilate ca-
prificis simiies exiles, et extenuati, qui ante captivitatem
cedris ccquiparabantur. « Yocavi amicos meos in adjuto-

» rium meum, ct ipsi deccperunt me ^, » vel idola signifi-

cat, ct falsos prophelas, velldumaeos, et gentes loca circa
Jcrosolymam habitantes. « Adduc diem, quam vocasti, et

' Thren. j, 5, — l Ibivi, 9, 10, -- i ibid. 11. — 4 Jbid. 16. —

' Ibid, 19.

xsxv. , 27
4l8 S. EPHR^M SYRI

» erunt similes mel \ » Id est, veniet utique dies, quam con-

dixisli eis, et captivi fient populi subsannjintes me sic, ut

ego.

^V\\\A\\'>'V\\\\'V'V\\^'\X\A^\/V>iVV\\\^(VV\-V\A(\A'Vi\i\\(V\'\iVVAi\'V\^A(VV'\\(V\i\'\A'VV\\'V'\iX'V\(\'\'\'V\^^'\'VV\/V\'\

CAPUT II.

« QuoMODO caligine oblexit Dominus in furore suo filiam

» Sion ^ » Id est, comprehendit Dominus in indignatione
sua civitatem Jerusalem, et obscuravit superbam gloriom
ejus. « Et non est recordatus scabclli pedum suorum ^, »

quod est templum sanctum ejus, locus, ubi steterunt pe-

des Angeli. « Vocem dederunt filii Jerusalem in domo Do-

wmini, sicut in die solemni ^. » Hoc dicit de clamore, qui
factus est ea hora, qua ingressi sunt persecutores ad eos
iiiterficiendos. «Ergo-ne comedent mulieres fructussuos^,»
parvulos, quia matribus alHdebanlur propter famem? Res-
pondet : « Ergo-ne occidentur in tabernaculo Domini sa-
» cerdos et Propheta ^ ? » Verisimile est Babylonios in sanc-
tuario Domini sacerdotes, ct Prophetas trucidassse.

^VVV\\(V\'\'\'V\A\\\'V\(V\A.'VV\A^'\'VV\(\'V\'V\A(\'V\'\/VVV\VV\A'V\'\!V\'V>A'\'VV\\V\'VV\'V\'VVV\(VV\\\'N'\'V>(VVVV\'\A^

CAPUT IIL

« In innovatione dilucuH multiplicabitur fides 7, »idest,

in sahite ipsis obventura ; « Diluculum » enim salutem vo-
cat. « Beatus vir, qui portaverit jugum tuum in adolescen-

* Thren. i, 21. — 2 Id. u, i, — 3 Ibid. — 4 Ibid. 7, — 5 Jbid

20, — « Ibid. — . 7 Id. 111, 23,
 LAMliNTATIOMiS. ^IQ
))lla <5ua'.))HIc mysterium docendarum genlium in sua
doclrinaadumbrat. Jugum » appellatconversationemsanc-
u

tam. « Et sedchit solitarius, et tacebit % » id est, in cajli-

batu ct solitudine. « Ponet in pulvere os suum ^ » Mystice
designat abstinenliam a cibo, « Quoniam est spes, » id est,
retributio talibus, et spes reposita in coelo et non in terra

haereditatis illorum. « Dabit maxillam suam perculienli

» se ^, » id est illud : « Si quis te percusserit in dextera ma-
»xilla tua, praibe illi et alteram.

• Thren. iii, 27. — 2 Ibid. 28. — 3 ibjd. 29, -, 4 ibid, 3o. —

« Matth, V, 39.

s<7.
 S. P. N. EPHRiEM
SYRI.

IN EZECHIELEM PROPHETAM.

^\\V\AWVV%VVVVV\W\VVVV>VV\VV\VV\VV\VV%VV*VVV\\XVV\VV>VV\VV\V\^VV\VV>\A>VVXVV\W

ARGUMENTUM.

pROPiiETAviT Ezechlel eo tempore, quo captivi Baby-

lone detinebantiir Judai, fecilque vaticinandl inilium ab
anno quinto a captivitale Joachin regls Juda : postquam
Juda^I itcrum a Chaldceis vicli, adducli sunt Bnbylonem,
et ipse Ezechlel iihic mlgrare compulsus est. Ibi ergo tri-

gesimum agens annum ad munus prophelicum vocatus,

eodem functus est per annos viglnti. Quare supputatione
facta, annis fere quadringentis septuaginta septem Christi
adventum antecessit.

MM(V\VV\VVVVVVVV\VV»VV\V\^WWV\VV\VV\VVVVV\VV\VV\VV\VV\VV\\V\VV\\M.VV\/V\AVV\VV\V\A/VV\A^

CAPUT I.

« Et factum est in anno Irlgcslmo, in qulntn mcnsls

nquarti. Et cgo cram in mcdlo caplivurum juxla fluviuui
4*22 S* Et>nR.feH SYRI

» Cobar ; cl aperll siint coeli, et vidl vislonem Dei \ old cst,

quarto labente jam mense, qiiem proprio nomine a Thani-

» muz » appellnmus, cum Propheta moraretur inter Judaeos,
qui ad ripas fluminis Cobar consederant, « Aperti sunt coeli,

»et vidi visionem Dei. »> Id est, patefactac sunt Prophetae

menti coeH fores, oculisqne spiritus spectare licuit arcana
sublimia et occuhissima. « Anno trigesimo. » Propheta aeta-

annum indicat, quo prophetandl munus accepit. Hic

tis

nempe annorum numerns perfectam homlnis aetatem ab-

solvlt, illlus utlque dignitati consentaneam, cul credltur
gratia sermonis doctrinae et ofiiclum sacerdotale. Ha3C
porro ab hlstorla rel gestas ad mystlcum sensum traducta
praeslgnasse vldentur Christum anno aetalis suce trlgeslmo
ad bapllsmum venturum, indeque ad docendum, suamque
doctrinam slgnis mirablHbus confirmandam gradum factu-
rum.Nam usque ad suum In Jordane baptlsmum Chrlstus
nuUum patravlt miracuhim. « Et In quinta mensls quartl
» In anno qulnto captivitatis Joachin regis Juda factum est

nverbum Domlnl super Ezechlel filium Buzi sacerdotem

»In terra Chalda^orum juxta fluxium Cobar^. » Altera is-

ihaec captivltas, quoe contigit, Joachin in Judaea regnante,

cadem fuit, in qua Ezechiel captus est, et In Chaldieam
deportatus. « Et In medio ignls simihtudo quatuor anima-
»Hum; facies eorum, et alae eorum in laleribus ipsorum.
»Non revertebantur, cum Incedcrent, unumquodque ante
» faclem suam gradiebatur ^. » Reproesentatus sancto Pro-
phetae currus jungebatur Cherubim, qul praeler proprlos
vultus facies praeferebant avium, et bestiarum, qua3 nobis
censentur omnlum fortlsslmae et nobllissima?. « SimiHludo
» hominls aspectus eorum ^. o Haec porro hominls similltudo,
seu persona brulis animanlibus Inducta, Christi innuit im-
properium, et crucls Ignominiam, perinde ut dignilatcm
•
Ezcch. 1, 1.— 2 Ibid. 2, 3. — ' Ibid. 5 et 9. — ^ Ibid, 10.
 IN liZIiCHlELliM PHOPUliTAM. ^sS
el glorlam allera liomiiils species curru subllmis invecta.
a Facies hominis et Cacies leonis a clextris ipsorum qua-
»tuor, et similitudo vituli, ct facies aquilae a sinistris

• ipsorum quatuor '. » QuanJoquitlem Ico animalium rex

dicilur, ejus species hic Ezechieliexhibita reprcesentat po-
lestates hujus saeculi, regesque ad Eccleslo) quadrigam juu-
j^endos. Ecclesiam quippe cherubicns hic currus adum-
brabat. Iiidicat prreterea gentes Christi EvangeHo subden-
das, huic enim planissime respondet objccta quadrigac
imago. Rursus leoni aqulla copulatur, ut Prophela intel-
llgat personam curru vectam e subhmi descendere. Avium
pra?terea, ac ferarum species simul objicitur, ut discat
fore ut populi variis diversisqae inter se moribus assueti,

suscepta Chrisli doctrina in unum coelum coalescerent,

ejusquc perinde inslilulis iinbuti, ad spiritualia opcra as-
surgerent. « Et manus hominis sub alis ipsorum quatuor *. »

Manus hominis alis Clierubimsupposita docet virluleFilii

Dei, qui factus est fiKus hominis,quadrigan), qiiaipsepor-
tabatur, omnino fuissc portatam, simul innuit humana
mcmbra Chrislum hominum Salvatorem indulurum. l\ur-

sus manus hominis alis chcrubicis submissa significat Ec-

clesiae fundamentum Chrisli dextra sustlneri. « Et coram

»facie sua ambuiabant (Cherubim) quo spiritus ambula-

»bat^. » Nam coram CiiristoestEcclesia ipsius : « Et portce
«infcri non praevalebunt adversus eam^*. Et rota in medlo
arotsD, » est virtus in virtule, regnum in regno. «Et rotaeper

aquatuor partes earum euntes ibant in similltudinem ful-

»guris coruscantis % » et quo convertebatur pars anterior

earum ad ambulandum, iihic ambuh^bant, et nonreverte-
bantur, Terga earum liabebant alliludlnem, ct videbant;
singuhirum qulppe lcrga crant plena oculis in circuitu ip»

' Ezecl). I, 10. — 2 Ibid. 8. — "

Ibid. 12. — ^ MaUb. xvi, 18.—
^ Ezecb, 1, iG, 17.
424 s. EPHH/EM stni

sarum qufltuor super quatuor latera sua ambulabaiit. Rotae

itaque angulos habebant quatuor, quibus suberant facies
superius descriptas, singulaj autem facies coeuntia hinc
inde latera contingebant, adeo ut prima facies posita in
primo angulo occasum spectaret; altera e regione ipsius
aqullonem ; tertia orientem ; et quoe ex adverso meridiem.
Indeque fiebat, ut unaquseque facies quovis incedendum
esset, adversam sibi aliquam mundi plagam, ocuHsque
subjectam haberet; apparuere ergo rotae figuratae in for-

mam laterculi, cujus latiludo longitudinem non superat.

Bos ergo cum ferocibus infensisque sibi bestiis simul ince-
dere cogebatur, et niundum animal cum immundis versari.
Quin et illud mirabile fuit, ex quatuor animahbus unum
niundum, reliqua immunda fuisse. Mysterium scilicet age-
balur; quo intelligeremus futuram paucorum, id est, Apos-
lolorum ex circumcisorum populo electlonem, et eorum-
dem ad gentes aggregationem, quamobrem quatuor anguli
totidem mundi partes deslgnasse videntur, atque omnium
proinde nationum voces repraesentasse quatuor Cherubim
cantantes: «Benedicta gloria Domini de loco suo* ; Domini
»enim est terra et pleniludo cjus'.» Vocabulum Zicto, hoc
loco ab interprete usurpatum, significat splendorem su-
binde, et per intervalla rutilantem, qualem mittere solent
fulgura, aut discurrentes per sudum fatui ignes. « Et pan-
» debalur super capita animalium quasisimlliludo crystalli
» aspectus horrlbilis, cumque starent animalla , laxabant
» alas suas; hic erat aspectus splendoris per glrum ^, etc. »

Symbola sunt, quae hoc capite describuntur, dlversorum

scilicet anlmallum fornire, et crystalli species, item lapidls
sapphirinl, acthroni imaglnes, thronoque insidens hominis
persona, ethasc quldem utomnlum coeterarum nobilissima,
et summo loco constltuta Emmanuclem repra?sentat. Ipse
* Ezecb. iii, 12. — » Psal, xxiu, i, — ^ ]j;z,cch. j, 22,
 IN EZECniELEM PROPIlfeTAM. 4^5
enim bclus homo patiiitsiiper omnia Deus; de rellqnis sic
co«-ita : « Et in throno » quidem/rhronorum, etSeraphim,
atque Cheruhim ordines contemplare. » Sapphiri colorem
» coelesti typum exhibere puta coelestium Virtu-
similem' »

tum et Potestatum, atque Dominationum, perinde ut

,

«CrystaUus» symbohim oflert Angelorum, Archangelorum,

Principatuum. « Animaho » vero hominessanctos ex terrena
mortalique natura concretos adumbrasse videntur.

XXAVXXXXXXXXXVXVV^VV^VN^VVVVNVVA.VV-XAVX-VVX^VV^VV^^iVVNVV^VVXVVXlVV^VV^VV^iVXAIVVXVVViVVAWViVV^VV»

CAPUT II.

« Exvidi, et ecce manusmissa adme, et habebnthbrum,

» et expandit ilhim coram me, et scripta erant in eo car-
»mina, meditationes, el lamentaliones". »

^'l\VV\VV\VVVV^\\rVV>VV>VVA'VVV\^.VV\VVVVV\AVVAVVV\\^VVVVVVV\/VVV\'V\'VV\'VV\\\'*VV>\V.'VV\VV.Vv^

CAPUT m.

Et dixit ad me Comede vohmien istud ^, etc. » Sic ni-

« :

mirum Dcus suam erga Prophetam voluntatem et benevo-

lentiain probabat. Porrexit dcxteram, dedit volumen, et
comprchcnsam volumine prophcliam, quo munere ilh*us

uliqiie animum erigere ct confirmarcsatagebat, ut conscius

divini consilii faclus, et Propheta, communcm cum Pro-
phctarum Domino condilionem minimo fastidiret; seddum
ille a popido suo lcgemsuam solvi, scqucproinde contcmp-
lum despeclumquc palienter tolerabal, talcm ipsc palicn-
' Ezecli, 1, 26. — 2 id. II. 9. — 3
ij^ „,, j^
 :

4^0 S, JiPHR^M SYRI

tiam imltandam siLi proponeret. « Et factnmcst in oremeo

»quasi mel dnlce'. » Sic in ipso implebatur, quod scriptum
est : « Dulcia fauciLus meis eloquia tua super mel ori'.
» Quia nec ad populum profundi sermonis, et impediltclin-

»gu8e misi te, popidum

neqiie ad ignoti sermonls^. » Ylde
quod dicit. Quoniam non misi te, nisi ad filios populi tui,

quorum linguam optime tenes nam si ad barbaram natlo- ;

nem, ut olim Jonas, mittererls, te utique auscullarent,

atque tuls dictis attenderent. a Ecce dedi frontcm tuam va-

»lentiorem frontibus eorum similem adamanti'^, » qui du-

rior cst siiice. « Venl crgo ad stationem captivorum habi-
«tanllum in Tal-Achib ad ripas fluminis Chobar^. » Jluc
forle convenerant Judail Prophetam consulturi de rebus
civltatis ac tcmpli, et ab ipso audituri, quo slatus utrlusque

vergeret. « Fili hominis, speculatorem dedl ledomui Israel,

» audies de ore meo verbum, et monebis eos ^. » Quasi dlcat
« Nunc populi hujus monitorem et reprehensorem te esse
volo; qusecumque mandavero libl juslis perinde, atque
peccaloribus denuntialo, sic enim illos cauliores efflcies ,

et istos ad poenltentiam promptiores. «Egredere in phml-

»tlem; ibique fiet sermo ad te'. » Dcus scilicet Prophetam
populo oblulcrat vekit signum cunclis aspectabile et cons-
picuum, edlxeratque, ut slquld illum, quasIDeo impellente,
in se ipsum agere cernerent, simul iutelligerent idem ab
hostibus suls se esse passuros. Quocirca Propheta domum
suam ingressus, clauso ostlo, ibldcm vehit nocens publicte
custodia} mancipatus, secontlnuit, Judails repraesentalurus
popularium suorum in Judiea statum, urbem Ghaldffiis

obsldentlbus. « Et ecce injiclent tibi vincula, ct Hgabunt te

»eis^. » Gompedes, quibus Prophetee allo evadendi potestas

' Ezech. 111, 5. — 2 Psal. cxviii, io3. — ^ Ezecli. in, 5, 6. —

* Ibid. 8 et 9. -^ ' Ibid. i5. - ^ Ibid. 17. — 7 Ibid, 22.— » Ibid.
a5.
 IN EZECniELEM PROPIIETAM. /,2y

fKlimcbnliir ^ Chaldaeoruni duccs dcsignabnnt inllilnm co-

rona mtiros urbis cingonles, civibusque cxitum, ingressum
advenis proliibentes. « Et linguam luam adh.Trcrc fi\ciam
«palalo tuo '. D Et hoc symbolum crat captivis cxhibitum,

quo discerent tanla Judaios Hierosolymis slli prcmcndos,

ut exnrcscentibus ph\ne faucibus, indeque adempta facul-
tateloqucndi mutis similcs ficrcnt.

CAPUT lY.

« SuME tibi Literem, et pone coram te ^ Laterem » adhl-

berc jubet, ut vile laterum opificium Judicis objiciat, quo
in i^Egypto oHm exerciti vcxatique fuerant. « Et describe
» in co civitateiii Jerusalem. Et cedifica conlra cam calccui-

» mae. Etfacito per curcuilum ^. » Subjicit ocuiis Judieorum

calamilatesHierosolymitanisimpendcntesexinvasioneChal-
daeorum, quos praedicit urbem obsessuros, atque ad maxi-
nias angustias rcdncturos; « Calcoumae » sunt machlnac
muralcs in aUitudincm ingentem porductae, qnibus insls-

tentes armatl, oppidanos ex adversis propugnaculis moenia

urbemquc tuentes quominus oppugnant; et non modoeos,
qui muros occupant cernunt, vcrum interiora etiain op-
pidi aedificia, plateas ct domos explorant. Hicc porro ad

mysticum sensum sic accommoclandasunt,utinafflicta di-

rutavc civilatc anlmam agnoscas, qua^, de coelesti statu
dejccta, ad terram ainigitur, ct quasi in latere dcscribitur
lutco; ut sunt tcrrena omnia lutum : quare murales ma-
chinas esse coglta libidinum illecebras et lenocinia, qulbus
propensa ad voluptatcm nalura facileexpugnntin\ Diabolus

' Ezech, lu, 26, — ' Id. iv, 1. — ^ ibkl. 2.

428 8« EPHRJSM SYRI

isla sererc in anima solel, quse cum ejusmodi semina cce-

perit, capitur ; ccelestisque formajpulcherrimum aedificium
continuo diruitur. «Et sume libi sartaginem ferrenm et po-
» nes eam in murum ferreum inter te et civitatem \ » Futu-
ram Judaeorum calamitatem «Sartaginis » symbolo describit,
prsedicitque illos perind€,ut carnes in sartagine friguntur,
sic acerbissimi doloris intolerabili sestu fore torrendos.
« Et tu dormies super latus tuum sinistrumtrecentis nona-
»ginta diebus. Ego autem dedi libi duas iniquitates numero
sdierum trecentorum nonaginta, et non te convertes a la-
»tere in latus aliud^ » Hunc scilicet dierum numerum
constituit Deus Prophetge cubitus molestissimi, edixitque,
ne toto eo spatiositum mutaret. Hsec porro molestia, die-
rumque numerus significabant annos, quibus Deus Israeli-
tarum iniquitate fuerat tribulatus. « Et sume tibi triticum

))et hordeum et milium et zeam. Et aquam in mensura

))bibes, sextam scilicet partem heminae ^ )> Ha^c nimirum
agebantur in oculis populi, ut in Propheta visibih invisibi-

lem Deum cerneret^ simulque disceret Deum sceleribus

domus Juda, et domus Israel « Aflliclum fuisse »

per annos
nonaginta Irecentos, sicut ipse Prophetam afllixerat per
lolidem dies, quibus illum adegerat, ut immundis cibis
famem modico brevis aquae potu, certo cu-
sustineret, et

jusquediei tempore hauriendic, contentusesset. Quidquod

et jusserat toto eo intervallo in allerum latus jacere, ut in
alterum lassata diuturno cubitu membra versare minimc
concederet. Ca^terum utriusque populi peccata Deus per
annos quadringenlos tiiginta toleravit, a primo quippe
Salomonis anno, quo jacta fuere fundamenta domus ad
annum undecimum Sedecia?, quo tcmplum conflagravit,
annis tres et triginta supra quadringenlos et mcnses sex
numerantur. «Et comede placcntam hordaceam, quam
'
Ezicch. IV, 5. — .
="
Ibid. i, 5. — ^ Ibid. 9 ct 11.
 »

iN EZEdiriELEM pnoMrETAjf. 429

wcoqncs hnmano stcrcore in ocnlis cornm. Eccc cledi tibi

»fimnm bonm pro slercoribus humanis \ » Et snbdlt capile

seqnenli. « Icleo patres comedcnt carnes filiorum snornm
» in Dennnliatnm Prophelae praiceptnm, Jndoeis
medio tni ^
»

prossaglnni fuit, quo indlcabatur fore ut ipsis in clbnm

snccedercnt carnes, veUit ex proprio corpore decisas, libe-
ros scilicct suos. Hoc nempe designabat Propheta, qnando
rcgerere videbatnr stomacho alvo egesta recrcmenta, cum
stercorum oletorum foctorem pani intimatum haurire co-
geretur. «Itacomedentpanem suum poliulum intergentes,
» ad quas ejiciam eos ^ » Pertinent ista, vel ad captivitatem

babylonicam, cum, eversa civitate, cives in Chaldaeam

abducli sunt, cibisque a Propheta indicalis assueverunt;
vel ad eornmdem Judajorum dispersionem inter Idumaeos,
Moabitas, PhlHsthajos, aliasque barbaras gentes, quarum
in terris Judrei profugi tristi foedoque victn vitam tolera-
runt. « Ecce ego contcram bacuhmi panis in Jernsalem^.
Hic baculi symbolo prophetiam, ct sacram docrinam indi-
cat, quas Judceis auferendas pra^dicit. « Baculus» quippe
proferens mysticum panem, quo spiritus reficitur, estpro-
phetica arista.

CAPUT V.

« Et tu sume libi gladlum acntum, et duces illum per

» caput tuum, etper barbam tuam, et assumes tibi staleram
»ponderis, ct divides pilos, quos raseris in tres partes^. »

Quos in carcere capiilos fccisti, appende in statera; mox,

* Ezech. IV, 12 cl 1.5. — » Id, v, 10. — ' Id. iv, i3. •— 4 Ibid.
iG. — 5 Id. V, 1.
43o S. EPIIR.IIBI SVRI

explorato prlmimi corimi pondere, trlfarlum dlvldes; et

alteram quldem pai lem urbis in medio comburlto ; Judaeis

similemexitum prccscrlpturus, qul Jerosolymls deprehensi

fuerint in templo, cum istud telerrimo incendio conflagra-

bit.Alteramvero parlem mlnutatim concidilo, mox circa

«

wmuros urbls dispergito ^ » Hoc symbolo prolusurus Hie-

rosolymitanorum ca^dl, qui exlra urbis pomerium passim
trucidali occumbent. « Tertlam demum partem in ventos

» fundito. » Judael quippe priTterilis cladibus superstltes in

diversas terras deportati, dlsjectlquemortecadent non sua.

« Et sumes inde parvum numerum, et llgabis eos in ala

»lua. Et requlescere faclam indignationem meam in eis,

» et consolabor "",
» Postremus numerus populi
et exlguus hic

superstites reHquias dcsignat, Judaeorum scilicet manipu-

lum, qui a communi Israelilarum ruina servatus, integer
et Incoknnls Jerosolymam redlturus prcedicitur. « Ista est

» Jerusalem, in medio gentlum posui eam, et omnes clvi-

V tates in clrcultu ejus ^. » Fuerunt qui ex hoc loco coUege-
runt in medltullio orbis Jerosolymam sitam esse, sicut cor
medlo in corporc natura locavit : certe de Jerusalemcxivit
Jex, quoe omnes gentes suis prseceptis in ofTicio continerel,

atque ibidem crux fixa fult, quoe omnls orbis lerrarum

populos suis beneiiciis coiDplecteretur.

(VV\(VV>(VV\^M\\^\\>^V>A\'^\\\\\\(VV\\\>\\\Wl\\VVV^\\\VVVVV^\\NIVV>^\W'^^

CAPUT YL

« Et civiiatcs habitatlonis vestrse vastabuntur, et delu

))bra deserta erunt; quoniam subvertentur, et disslpabun

» tur arae vestrae; confrlngentur slmulacra vestra; et sculp-

'
Ezcch. V, 2, — 2 Ibid. 5 et 10. — 3 Ibid, 5.
 IN EZECIIIELEM PROPIIETA.M. 4^1
«lllia veslra concidcnlur; et cornient intcrfecll In medio
» veslri. Et relinqunm ex voLis in medio genliimi ', elc. »

praedicit salvandos Judceos, qui salutari pcenltenlia testa-

bimtur genlibus divinae justitia; a3quitatcm, quae, postquam
corripuit eos inter gentcs, ilerum de mcdio genlium eos-
dcm con2:re";avit. « Cum contrivero cor eorum fornicans,
» qui rccesserunt a mc, ct corrugabuntur facies eorum ^ »

PraHlicit Juda-MS gravissimas calamitales, ob eorumdem in

suis sceleribus obstinnlionem. Subdilque : « Et stupebit
))Cor eorum, et tristabuntur vultus corum ^ »ex dolore
ulique, et animi perturbalione, quae ob inexpectatam hos-
lium irruplionem tanla erit, ut pene sensum adimat et

sluporcm inducat. « Sub omni ligno frondoso, et sub omni

))tercbinlho condensa ^, etc. » Perslringit Judneorum in-
saniam, ut qui spem suam poncrent in diis, quos ipsi sibi

fecerant, locaverantque in omnibus collibus paulo editlo-

ribus, et sub quavis arbore pulchris conveslita frondibus,
et patulis opaca ramis. Hujusmodi scilicct fuco suum
solcnt occultare vilium mendacia. « A dcserto Deblath ^. »

Locus cst, quem Daphnem appcUamus prope Antiochiam

situs.

CAPUT yii.

« FiNis venit super te, et aflligam te, et venit hircus

«habitator terroe super tc ^. » llircus iste est vel Nabucho-
donosor rex illc Babyionius, qui vehit brulum animal ab
hominum consucludinc scgrcgatus fuisse dicilur ^^ donec
' K/ccU. Y., 5-7. >- 2 i|,id. f). _ J
ibiii. — 4 ibid. 13.— 5 Jbid,
li. — *"
J(i. VII, 3. — 7 Dan. iv, 5o.
452 S. EPHR/EM SYRI

niutarealur snper eum septem tempestates; vel Nabuzar-

dan princeps satellitum, qui Jerosolymam vnstavit, et ha-
Litatores ejus in servitutem abstraxit. « Ecce egressus est
))hircus, ))idest, cum suis copiis vobis infestus imminet.

« Floruitque virga, et germinavit opprobrium '; » quia

prope abest, jamque instat vindicta. « Et surrexit super ba-
»culum impietatis quoniam poena scelerum in scelestum
; ))

populum incubuit. « Non aulem ex eis, neque a tumultu,

» seu turbatione illorum, rieque ab operatione eorum ^. »

Hoc subdit Propheta^ qula praedictas calamitates Ghaldaei
Judaeis illaturi erant viribus non suis. « Venit tempus, et
» appropinquavit fmis, qui emit, non Iseletur, ct qui vendit
» non tristetur ^ ;
» quia videlicet utrique auferent omnia
pradones propediem venturi. « Et salvabunt se ab eis in

wmontibus sicut columbaj in convallibus ^. » Innuit non

muhos fore, qui Chaldaporum manus essent evasuri, eos-
demque convalHum secessum, quasi colombas gementes
quajsituros. « Et omnes manus dissolventur ^. » Slgnificat
vexaliones et aerumnas, quas Juda)i in caplivltale passuri
erant. « Dissolventur, inquit, manus, »id est debilitabun-
tur defectae viribus, adeo ut nec arma traclare queant,
nec dimicare, et opes ad tuendam salutem inuliles sen-
tient. « Et omnia genua fundent aquas ^, » id est, sudore

diffluent ogitatione crebra et fatigatione exhausta. Hebrai-

cus habet : « Omnia femora polluentur humore. Et adduc-

» tam pastores gentium, ut possideant domos eorum ". »

Pastores appellat barbaros reges a Babyloniis in socielatem

belU vocatos. « Et convertam in abjcctionem servitutis
»decorem robustorum. Et petent visionem a prophetis
»mendacibus, et non invenietur ^. »Prgedicit sacerdoli le-
ges et prophetiae gratiam desituras, rerum divinarum in-

1 Ezech. vii, 10. — 2 Ibid. ii. — ^ Ibid. 12. — '''

Ibid, 16. —
« Ibid. \-, — ^ Ibid. — ? Ibid. 24« — ^ Ibid.zG,
 IN JiZECHIELEM PROPHETAM. 455
lerprelihus obmutescentibus, dum in miscranda diutur-
naqne servitute miscentur ac turbantur omnia.

CAPUT YIII.

« Et factum est in sexto anno in mense sexto, » supple

regni regis Joachim. « Sustulit me Spiritus in terram inter
«coelum et terram, et adduxit me in Jerusalem ^ » Pro-
pheta narrat mentem suam divino Spiritu incitalam avo-
lasse Jero&olymam. Non enim corpore illuc ductus fuit,

sed menle, « In visione, inquit, Dei ; »duclus autem est ad

ostium porlae anguli, qurX respiscit aquilonem, ubi erecta
fucrat ara, seu lilulus aemulationis. Ergo Judaji augustis-
simo et sancto Dei veri litulo abominationis idolum subro-
gaverant, Ha3C porro nra, seu tituius videtur fuisse tumu-
lus, aut acervus lapidum, qualem erexisse dicuntur Jacob
ct Laban ; idemque testis dati et accepti ab ementibus et
vendentibus habebatur. « Et introduxit me intra portam
> alrii, et vidi foramen unum in pariete. Et Jezoniam fi-

» lium Saphan stantem, et sepluaginta senes synagogre

» cum illo '. »Pergit expUcare quomodo, duce suo jubente^
foramen illud ampHa verit, sicquc patefacto aditu in quoddam
conclave ingressus viderit imagines reptilium et quadrupe-
dum onmis generis in parielibus depictas, atque e regione
seniores sepluaginta viros dignilatis et nominis amplitudine
nobiles, et una cum ipsis Jezoniam fdium Saphan, viruni
ahns pietale et rehgione notissimum. Suum quisque tene-
bat ihuribukmi, ihuraquc cremabant imaginibus iu ad-
vcrso pariete expressis. « Et vidi ibi mulicres scdentes, et
» Ezech. viii,i-3, — Ibid, 7 et 11.

XXXV. '
28
 454 S. EPHRJIM SYRI

» plangenles Thnmmuz \ »Ex eo qiiod dlxit, conclavi educ-

tus Proplieta ad alterum templi ostium continuo succes-
sit, duceeodem indlcante, reperlt mulieres lugentes
ibique,
fatum Thammuz. « Et sustullt me Spiritus, et adduxit me
» ad portam orientalem domus Domini, et vidi ibi viginti

» quinque viros stantes terga eorum contra templum Do-

;

»mini, et facies eorum ad orientem, et procedebant et

» adorabant solem ^. »Rursus, inqult, deduxit me Spiritus
ad locum medium inter vestibulum et altare, ostenditque
mihi viros quinque et viginti_, qui adversis templo dorsis,
conversoque ad ortum ore, solem nascentem adorabant.
Sic impii homines, sanctitatis et rellgionis sacratlorlbus
adytis nates clunesque advertendo, gravissimam contume-
liam faclebant : frontem contra soli ofTerendo honorem,
et cultum adhibere volebant, expresso veri Dei contemptu
exaggeratum; si enim aHus illis scopus, mensque alia fuis-
set, nlhil intererat, inter vestibulum et altare , an alibi

solem adorarent.

CAPXJT IX.

« AcGEBiTE qul estfs redditores clvitatls, et accesserunt

» scx viri singuli habentes vasa reddltlonis suae ^. » Post-
quam divinus Spirltus exposuit Propheta) Solymitanorum
flagilia, alta voce inclamat prostantlbus Angelis : « Acce-
» dlte redditores, etc. »Hoc agebatur, quo Prophetaintel-
hgeret civltatem non hostium virtule, sed civium scelere
subversum iri. « Et gloria Domini ascendlt de Gherub, qui
wstabat ad angulum domuSj»id est, ad altare positum in
.*
Ezech, viii, i4i — 2 Ibid, i6, — ' Id, ix, i.
 »
: :

L\ t2ECHIliLLM PROPUtTAM. /,35

angulo clomus. « Et dixit ad virum, qui erot indulus lineis

wTransi per medium civitatis, et signa signum in frontibus

» virorum gementium et dolentium propter abominationes

»faclas in medio ejus ^ »Hac prolocutus, confestim man-
dai ejus comilibus, ut civitalem invadant, ct obvios quos-
que cujusvis setalis et conditionis inlerficiant. Nec enim
saluti circumcisio carnis sufliciebat, quare eadem sublata,
signum crucis locum substituitur. Caeterum ge-
in ejus
mentibus inscriptum signum videtur fuisse dolor ipse^ lu-
gentium civitatis scelera et depravatos mores. AlFectus
ncmpe coram Deo pro elTecto computabatur juxta illud
« Omnis, qui viderit mulierem ad concupiscendum eam,
» mcechatus est eam in corde suo ^. Incipite a sanctuario ^,

id est, a sacerdotibus sanctuario contumeliam facientibus;

vel a nefiirio et scelcrato ccetu virorum solem inter vesti-.
bulum et altare colentium.

^VXVVr^VXVXVVVVVXVVVVVVNXXXVXXVVXVVVVV^VVVVVVVVXVVVVVVVVXVVVVVVVVVVXMMiVVXiVVXl^VXV^^^VVVV^^

CAPUT X.

« Et dlxit ad virum, qui erat indutus lineis : Ingredere in

wmcdio rotarum, quae sunt subtus Cherubim,et implc ma-
» nus tuas prunis ignis,ct effundesupercivitatem ^, » qui cum
id praestarc nequiret, unus de Cherubim extendit manum
suom, et tulit dc igne, qui erat intcr Cherubim, et dedit in
nianns ejus, qui erat indutus lineis, qui accepto ignc re-
ccssit, imperala faclurus. « Prunje ignis »dcsignabant di-
versas calamitales, et grnvissima mala, quibus vindex Dei
juslitia j\ngck)rum opera poccatores punire dccrevat. Rur-

'
EzccU IX, 5, 4. — 2 iMjjiiii, y^ .^3^ __ 3
Ezexh. ix, G. — 4 Id.
X, 2.

28.
 »:

430 S. EP1II\^3I SYr.I

siis « Istaj prunrc, » Ilneisqne amlctus vlr illas exlraiiens, et

super populum profundens, f]gura fuit Del sacerdolum,
per quos prunoe viventis et viviricantis Corporis Domlni
nostrl dispensantur; porro dum alter Angelus manum
por-
rigit, pruuas legit, et viro linels induto mox tradit, myste-
rium innuit non ab ipso sacerdote ex pane fieri posse
corpus, sed ab alio ; hic autem est Spiritus sanctus ; sacer-
dotem itaque velul mediatorem solummodo manus attol-
lere, labiisque preces et oraliones, quasi supplicem servum
ofTerre.

(VV>VV\W\V\/VV\W,W/VV\\VVVVVVV\W\V\VV\W\V\W\V>IVVVVV*/VVSW

CAPUT XI.

« DrcuNT : Nonne in ipsa sedificavimiis domus ? Hc-ec est

)> lebes, nos
autem carnes \ » Ista Judaei jaclabant « At nos, :

aiebant, nec occislone peribimus, nec servitutem

servie-
mus. Et slquldem nobls adhuc leto malo moriendum est,
iitut moriamur, beneficium putabimus periisse, intuen-
tes componentesque mala malis, quaj majores nostri in
servitute tulerunt, « Et cum prophetarem, mortuus est
» Pheltlas \ » Quo facto, vldetur
Deus Prophette ita locutus
« Ast tui fratres vitae simlh, quo Pheltlas iste, fato rapientur.
« Et ero eis in sanclificationem modicam
in terris, ad quas
»venerunt ^. » Adhuc ponicetur Judaels restitutlonem
redl-
tumque ex Chaldaea, et rellquis proviuciis, ad quas depor-
tati, dispersique fuerunt. « Et dabo eis cor novum, et spi-
»rilum novum in eis ^, » Praediclt Juda^os in suo exillo
bona opera facturos, juslillamque culturos, illisque prop-
 »

IN liZIiCUlELIiM PROPHLTAM. 45''

lerca promiuit leiTam Israelilis olim allribulam, cl spiri*

lum noviim.

\ \Vi\ \VV\ VV% \\\ \ V\ WWW W» W^ iW\ 'VVV vw\v\ wwvvwwwvw VW W\ W WW \'v\,W. vwvw W\ W\

CAPUT XII.

<( Transmigrv in die, et tolle onns in humerum tuum '.

Quia nimirum nobilissimus quisque veslrum , Jerosoly-

niitani, similem sarcinam per mediam urbem porlare co-
getur ; hic nempe Prophetam Deus iterum Juda^is iri

porlentum exhibet. Quare ad rcpraesentandam futurani

Sedecise, ejusque proccrum ab incursu Chaldseorum trcpi-

dntionem et fugam, Prophetam sic afFatur: « Fac tibi vasa

»transmigralionis, et transmigra ante oculoseorum; per-
»fode tibi parietem, et egredieris in vespere coram eis.
» ToUe onus in humerum tuum, et operi faciem tuam ^.

))Expandam super eum sagenam nieam, et capietur in

))ea, et adducam eum in Babylonem et non videbit ,*

))eam^ » Pr.xdicit Sedeciam a Ghalda^is capiendum, vincu-

lisque constringendum, et ocuhs insuper orbandum, quam-
obrem nec exiHi sui locum conspecturum.

k\y VV>.VWW>A,W VW VWVWW^-VWWViWWWW IW^ WA/WWAiW (VWiWV VV^WVWWVWWVWVW w^vv^v

CAPUT XIII. -

« SicuT vulpes in deserto fuerunt ProphetcC tui, Is-

))rael ^. )) Priores scihcet Prophetac cum singuH singuh's
succederent, pro vobis orabant, precibusque suis vcniam
» E?ech. xn, 5. — ' Jbid. /,, 5. ^ ^ Ibid. i3. — 4 jd. x.-ii, 4.
 »

438 S. EPIIB.EM SYRI

a Dco vohis exornbant. Ilodic conlra, cum plurimi ad-

sinl voLis Prophela), nullus est qui stet pro Israel in con-
fractione. « Ipse oedificat parietem, et illi liniunt, ut
))Codat '. » Ostendlt civitatem vanis augurum pra^diclioni-
bus lahefactatam concidisse, Prophetis incassum ejusdem
securitati ct saluti aUaborantihus. « Flare faciam spirilum
)) lempeslatis in indignatione mea; et destruam parietem,
))quem linistis, et cadet, et dejiciam illum in terram, et
))revelabitur fundamentum ejus "*.
» Ilerum invehitur in

pseuprophetas, qui populo divinationes suas affirmahant.

Et suhdit : « Vae ilHs, qune consuunt puivillos ad cuhitos
«manuum ^. » Glohulos significat, quos divinatriccs foe-

mina3 hrachiis suis alHgahant, indeque responsa interro-

gantihus dare solehant ex hariolorum, et incantatorum
disciplina. « Et faciunt pepla omni capiti, et omni aetati ad
»capiendas animas ^. » Quo tandem efficiant, ut fictis va-
ticiniis deceptse animoe, nec sua cogitent nec veritatem
citra errorem speculentur, et cernant. « Numquid animas
«populi mei capietis, et animas vestras vivificahitis ^? II-

las scilicet polluistis, vos tamen necdum periistis? polluis-

tis, inquam, « Propter pugillum hordei, et fragmentum

»panis, ut affligerelis et interficeretis animas ^\ »quce nec
affliclionem nec mortem meruerant. « Ecce ego super
» pulviUos vestros, et excindam eos a hrachiis vestris ', » cap-
tivitate ulique, et duro servitio. « Et solvam anim^s ^, »

quas malefico carmine, et fraudulento rugitu circumvenie-

hatis. a Eo quod coedehatis cor Justi mendaciis et falla-
Dciis 9, »id est, dirum et triste carmen cantantes, simpli-
cium animos torquehatis. Maleficorum quippe artihus et
prsestigiis decepti Judaei Jeremiam in lacum conjecerunt.

Quare de Jeremia dictum intelligitur : « Dolere fecislis

' Ezech. XIII, 10. — * Ibid. i5, i^. — ^ Ibid. i8. — ^ Ibid. —
« Ibid. — * Ibid. 19. — ^ Ibid. 20. — « Ihid. 21. — 9 Ibid. 22.
 IN EZECniELEM PnOPHETAM. 4^9
» Jusliim nienticnles, quem ego clolere non lecernm '. »

Nonenini ipse praecepi, ut in lacuni milteretur : sivc rur-

sus, quia calamitates^ quas immittere decreveram, sonli-

Lus utique et publice palamque peccantibus intentabam.
Insontibus non item, et publica peccata lugentibus.

CAPUT XIV.

«Propiieta cum crraverit, et locutus fuerit verbnni,

DCgo Dominus decepi Prophetam illum, » id est, non co-
hibui errautem. « Etiam hunc perdam de medio populi
j> mei *. » Ipse namque sua se opinionc fefelht, cordisque
sui errorem proprio judicio probavit, et Prophetam men-
titus, qune non acceperat, oracula reddidit. « Si Noe, ct

» Job, ct Daniel inventi fuerint in medio ejus ; nec fiHos

Dnccfilias liberabunt ^, » cum videlicct adduxero plagas
islas. Non, inquam, Noc, qui llberos et nurus servavit ;

nec Job, qui pro amicorum salute intercessit; nec Daniel,

qui Bnbylone sapientes, et sodales suos prc-esenli periculo
substraxit, tametsi alias pro contemporaneis sibi personis
orantes exaudiri meruerunt, hoc etiam tempore filios, fi-

liasque servarcnt. «Ecce ego adducam quatuor plagas^, »

ingentcs scilicet calamitales super Jerusalem. « Et filii et

• filiae eorum egredientur, et consolabuntur vos, cum vide-

» rilis vias corum et studia eorum^,»id est, postquam Je-

rusalem punita fucrit bello, famc, et peste et malis bestiis,

jusli qulcuinque evaserint, liberos sibi similes procrea-
bunt, adeo ut illorum vos moresctactus intucntes ingenti
la;tllia afficiamini.

* Ezech. xui, 22. — » Id. XIV, 9. — 3 Ibid. j4 et 16, — < Ibid. 21.
— ' Ibid. 32.
44o S. EPHR.EM SYRI

CAPUT XV.

«Qlid fiet de ligno vitls ex omni liguo. Vilis inter lignn

» sylvse » Israel est. « Palmites » familiae. « Ligna syWae» gen-
tes.«Duos ramos ejus comedit ignis ', » id est, domum
Ephraim, et domum Ruben, sive domum Israel et domum
Juda, sive regnum et sacerdotiura. c Et meduila ejus pe-
» riit, » id est, truncus cum caudice exaruit, ut vivcscere
nunc et germinare nequcat. « Dc igne egressi sunt, ct ignis
» devorabit eos '. » Quasi dicat : « Gladium evaserunt, et gla-

dlus apprehendct eos. » Juda^i qulppe /Egyptlorum jugo

allas substracli Chaldeeorum mmc servitio subjicientur.

CAPUT XVI.

« N0TA.M fac Jerusalem abominatlonem suam ^ ; » ut item

notum fiat eam non esse Abraha3 fillam. « Piadix tua, ct

»generatio tua de terra Chanaan'+; » ha^c dlcit, qula Judaji

gloriabantur patrem se habere Abraham; imo, inquit,

«Radix tuawest illa ipsa radix Chananaeorum, et utrisque

commune est genus. FiUi enim Abrahai Abrahae opera

faciunt. Ergo«Pater tuus Amorrhaeus, et mater tua Het-
»hoea ^,»quoniam in sordibus ipsa uata fuisti, tuique ma-
jores in vitiis et flagltiis perpetuo hiesere. «Genltrix tua,

^ Ezech. XV. 3-4. — ^ Ibid. 7. — ^ Itl, x\i, 2. — -*

Ibid. 5. —
« Ibid.
 1

IN iZECHtEtEM rnorHETAM. 44

1 qua dle peperit te, non prceciclit umLllIcum lunm, nec

• salivittc, nec fasciis involvit tc'. old esl, etsi in desertis

locis deerant fortasse sal, fascice, ct c.Ttera hujusmodi,

quare ne ista adhiberet maler, locus obstabat, sed nec
voluit, adeo nulla tul commiserfltione ejus oculus commo-
lus fiiit. aSed projecla es in sohtudine et in oppressione

janimae tuae\»Duram .Egypti servitutem sig^nificat, et

Phoraonis crudele edictum. At ego, tomelsi in tuis sordi-

bus volulareris, quasi foetus ex utero eductus, et ex re-

centi puerperio cruentus, hanc tamen roedilalem minime
exhorrui, nec ideo te sum aversatus : Quin benedixl libi,
«

pet dixi : \ive, et multipllcure sicut germen agri. Et mul-

• liphcata es, et crevisti, et ingressa es in oppida munitis-
»sima^,«id est, occupasti Amorrhoeorum urbcs, illorum-
que lerras oblinuisti. « Crevisti et juvencula facta es, et

» vidi te, et juravi tibi^. Vidi te,» inquit, cum a Moyse ex

.'Egypto educereris : et cum ad annos pubertatis perve-
nisses, animadverti le esse nudam , statulis et legibus
nempe destitutam. « Juravique tibi, tuque vicissim mihi,
»et lavi te ab immunditia tua^, » id est, teque .Egypliorum
luto deturpalam sacris aspersionibus elui. a Indui te veste
> varia » quam scilicet /Egyptiis detraxeram, « Calceavi te
«calceamenlis^, » quae nec usu nec velustate atteri poluere.
f Armillas Intuli in manus tuas, et torquem in collum
»tuum; et auro et monilibus exornata fuisti, bvsso, et
>purpura, et varietale ', etc. nPerglt numerare praedam ej;

prajliosam supellectilem, quas synagoga ex .Egypto col-

legit, indeque decedens secum asporlavit. Et hax quidem
spolia, subdit Deus, adjudicavl tibi mercedis loco pro la-
boribus, quibus ab .Egyptlis exercita ct vexala fueras.
Tu vero fornicata es, ct prcjecisli fornicalioncm tuam
' Ezech. XVI, 4. — > Ibid. 5. — ' Ibid. 6, ;. — ^ Ibid. 5. —
' Ibid. 9. — 6 ibiJ. 10. — -
Ibid. M-l5.
 »

44 ii S' fiPni\/EM SYRI

wsuper oninem transeunlem'.»Id est, ego quldem, ex iis,

quoe admunduni muliebrem pertinent, atque de more novis

nuptis prajstnri solent, nihii omisi, puta vestes, monilia et
coetera hujusmodi, sed affatim et plena manu subminis-
travi tibi. «Tu vero fornicata es, » facta tui corporis copia

prajtereuntibus quibusvis. « Et fecisti tibi canjoto et forni-

» cata es in eis''. Ganjoto»sunt idola fceminina. liaec, in-

quit, pretioso cultu, quem libi comparaveram exornasti.

«Et fecisti tibi salme, et fornicata es in eis,T> significat idola

masculina, «Et ista, ait, ex auro conflasti, quod gentibus

)>ipse abstuleram, dederamque tibi^. Fornicationem» cul-
tum appellat, quem synagoga exercebat erga deos gen-
tium perinde ac si cum Deo fecisset divortium, atque jure
legitimi matrimonii ilHs nupsisset, adeo sibi persuasum
habebat, illis prsesentibus et propiliis, se habere viros,
dominos, provisores et salvatores ,* his imbuli cogitationi-
bus perversi homines in susceptarum religionum turpissi-
mas CiEremonias incubuerunt, pervestigaruntque dih*gen-

tissime : « Deus ille, aiebant, tale quidpiam amat, et hic

tahbus caeremoniis delectatur, et isti talia sacra placent.

Omnibus hisce modis ipsa se diis iinpurissimis synagoga

prostituit, et Deum pudicitiae atque sanctitatis amatorem
repudiavit. «Mel et oleum et similam, quffi dedi tibi, po-
» suisti ante deos tuos in odorem suavitatis^^. » Id est, oleum

et mel, atque similaginem, quse omnia ipse libi subminis-

traveram, obtuHsti diis tuis, quos homincs sculpserant aut

conflaverant. «Et filios et filias tuas, quas genuisti mihi,
»jugulasti et mactasti atque dedisli eis^,»cum tuas Ubidi-
nes cum ipsis exerceres. « Fihos, inquam, et fiUas, quos
«genuisti mihi,»quos sciiicet ego dederam tibi, cum me
principis et patris haberes loco, antequam in ista flagitia

» Ezech. XVII, i5. — ^ Ibid. 16. — ^ Ibid. 17. — * Ibid. 19. —

5 Ibid, 20.
 »

I\ liZJiCHIIiLEM PROPllETAM. 44^

ofleiulere?, et atl vaiuun hiuic Inanlum dcoruui culliun
Iranslres, hos, immani crudclllalc occldlsli,
clico, lillos

ficlisque numiuibus convivium ex iUorum carnibus appa-

rasti, adeo illorum amore iDsanicbas. « Porro in his non cs
» recordata dlorum adolescentia) lurc, cum esses nuda ', » id
est, cum sinc tegmine in arte sordlda versarerls, instarenl-
que iEgyptii praefecli, atque ad repra3senlandum taxatum
lalerum dimensum le sonicitarent. «El aedificasti tibi do-
))mum Kilrouum^, » id est, fanum deorum Jiguritionis iii-

tempestivcc videlicet, et sordldac gulae, quam ut impleant

latrocinanlur, ct ea, qutC me libi donasse narravi, aspor-
tant. «In quo igitur judlcabo, diclt Dominus dominantium,
» fillam luam Samariam scilicet, tui similem, agendo
^ ? »

quae ipsa egisli^ postquam tu tafia omnin fecisti?«Gum

» jedificaveris excelsa tua in omni capite viarum tuarum^,

id.est, ecce fana deorum tuorum excitaslis in cunctis tri-

viis. «Atque munerala es illis scortationes luas. Propterea

«tradam te in manus eorum, et destruam domum simula-

»crorum tuorum, ct illi subvertent delubra lua, faclentqnc
» de le judlcium » id est, quoniam quidem merccdem
"^,

solvisli amatoribus tuis, ut ingrederentur ad te, tecumque

Hbidinarentur. «Ecce tradam le in manus Inimicorum tuo-

»rum, resque tuas diriplent, diruentque lupanar tuum^,
id est, aides idolorum tuorum et delubra tua evertent.
« Et in conspectu muitarum mulierum facient judicium
»tuum" ,)2in captivitate fillorum tuorum, id est, spectanti-
bus, ct mlrantlbus Istud niullls clvitalibus. « Soror tu es
«sororum tuarum,et earum, quae trans flumen posiloe reli-

«querunt viros suos^, » scilicet Samariae, atque tribuum,

qua3 reglones ultra flumen Jordancm habitarunt. « Mater
» tua Ilclhnca, et pater tuus Amorrhceus ; » non, inquam,

•
Ezcch. XVI, 23. — 2 Ibid. 24. - 3 Ibicl. 7)0. — 'i
Ibid. 3i. —
« Ihid. 35 et 57. — 6 Ibid. 59. — 7 ibid. 4i. — 8 Ibid. 4-5.
444 S. IiPIIRiJM SYRI

Rebecca, non Isaac. « Haec est iniquitas Sodomae superbae,

)>saturabatur pane, et otiosa desidebat'. Tu ergo con-
))fundere, et porta ignominiam t*iiam% )) quia inimicus luus
captivam duxit caplivitatem tuam. Inter ceteros captivos
sororem Jerosolymce etiam enumerat; ejus nempe sororem
Sodomam Propheta appellat, quo nomine designat populos
trans flumen Jordanem dissltos; sicutenimillamllethieam
supra appellaverat, tametsi HebraBam esse sciret ; ita hoc
locotrans amnem tractus accolas Sodomitas nominare vo-
hiit^ ut qiii Sodomilarum scelera perpetrassent. Isti enini

Judceorum fralros erant ex communi parentc Isanc, non

ita Sodomitae; praelerquomquod illorum, rion istorum, ser-
vitus postmodum soluta fuit.

CAPUT XVII.

« Aquila grandis magnarum alarum et longo membro-

))rum duclu, ungues ejus pleni, et densce plumaj ipsius,
))venit ad Libanum ^ » Nabuchodonosor hic fult, qui ad

Libanum venisse hic dicltur, id est, Jerosolymam. «Sump-

)) sitque de eleclis abietibus Jechoniam regem. «Et unam , »

))truncavit summitatem germinis ejus^. Summitas, quam ))

abscidit, et in terram Chanaan transtuht, Secleclas est.

« Et collocavit eam in civitate negotiatorum, » quae est Je-

rosolyma. « Et ejecit de sen.ine terrse in desertum, planta-

))rium secus aquas mullas, «Hebrseos Jerosolymis relictos.
« Posuitque ilkid in specuhmi, evasitque in vitem exilem et
»statura humilem. Et erat altera aqulla magnarum ahi-
»rum, adquam vilis pahnites suos appllcuit ^ » Alteram

'
Ezecli. XVI, 42. — 2 Ibid. 52. — ^ Id. xvii, 5. — ^ Ibid. 4. —
5 Ibid. 5-7.
 IN EZCCIIIliLl-M PROPIlliTAM. 445
anullam j^gyplinm rc^em vocat. «Yitem exllcm, «itl est,
iiifirmam, regcm Sedcciam ,
qui /Egypliorum potentia
confidens illorum socielatem ambivit. « Propter hoc dicit

»Dominiis; Quia contempsit Sedecias juramenta mea, et

» pactum meum, Babylone morietur \ » Quia,
irritum fecit
inquit, mutata fidc, dcseruit Chaldaeos, et ad ^gyptios
transfugit, Babylonc interibit. Eadcm alio sensii: Cor et
sunmiilns, seu medulla ct cacumen arboris Emmanuel
fuit, qui Judtcis ablatus in montes sensibus minime paten-

tes intelii(;ibiHum Israelitarum translatus fult, nec ut ca-

ducas et fragiles opes proferrct, sed ut conderet leges sa-
nitalis et valetudlnis reparatrices, et medicinam faceret
morluls. Nec ut nobis fructus produceret, qui ventrem
pascerent mortalem, sed ut botros beatoe spei, vitacque
immorlaUs poma crearet. Ncc quaHs cedrus, rehquis ar-
boribus similis, quaj in montibus crescunt intra fines tcrrae
positis, sed tahs, quae omncs naturas ralione praBditas
magnlficentia3 suae amphludine obumbraret, in qua iocum
requielionis haberent avcs, non qure terrae perpetuo h?e-

rent, inde pelentes ndversus famem subsidia, legendo quae

casus huc illucve disperserit; sed illne, quae ut ex aquis
sanctificatis alas per sacrum lavacrum adeptae sunt, slatim
ab imis oculos avertunt ad summa, coeloque ab oevo invcc-
tas contemplatce volucres, et in divinoe illius arboris ramis
locatas, eo advolunt, et gratice, quam asseculae sunt, pen-
nis transvecta;, hiborum atque sollicitudinem perfugium
illic tenere contendunt. « Et tollam de clectis lignis abie-
» lum sublimium unum, et plantabo illud supcr montes
» Israiil, et desummilaleejuscvcllam mcdullam ejus^ Ligna
» cedriua clecta » familiarum trlbus Juda priiicipes desig-
nant, per quos traducebatur semen bcnedlctionis ct botrus
miscricordiic. Itcm alio sensu : Ligna cedrlna sclectlssima
44^> S. EPHR.EM SYIII

fuerunt Jesus sacerdos, et Zorobabel. « Et sclent omnia

))ligna sylvarum, quia ego humiliavi lignum sublime, et

«exaltavi lignum humile '. Per ligna sylvarum » exjjressit

omnes noliones, «Hae scient, inquit, quod cgo humiliavi

)) lignum sublinie, » Sedeciam, «Et exaltavi lignum humilc,))
Zorobabelem.

CAPUT XYIII.

« QuARE dlcilis ? Patres comedcrunt uvas acerbas, et

)) dentes fihorum obstupescunt^. )) Hoc aiebant Judaei, qui-
bus Propheta : « Nequaquam ita fiet, ait. Sed anima, quae
))peccaverit, ipsa morietur. Si vir fuerit justus, et homi-
/)nem non conlristaverit ; ad usuram non commodaverit,
»et amplius non acceperit, non morietur''. Pater ejus,
«qul hominem contristavit, et ad usuram commodavit, in

))peccalis suis mortuus est^. )) Quoniam Judaei dixerunt ;

«Patres nostri peccaverunt, ct nos iniquitates eorum por-

tavimus, hunc tu ilhs errorem evelHto his verbis :» Hoc non

vere dicilis nec ita factum est; sed relributio iniquitatum

vestrarum ipsa evlgilavit contra vos. Ergo quicumque co-
mederit uvas acerbas, illius ipsius dentes obstupescent.
« Et dixerunt fdii donius Israel : Non sunt reclae via^ Do-
wmini ^. » Hoc dictitabant Judaei isli minores, quia sciebant
majores suos peccasse, neqne propterea servitutis poena
fuisse mulctatos. Alqui iUi ipsi nepolibus suis denuntiave-
rant certam ipls, siquidem pcccassent, impendere capti-
vitatem; quin ct ipsum, quo tunc premebantur, Iriste ser-

• Ezecli. xvij, 2/]. •— ' Id. xviu, 2. — ' Ibid. 4-8. — ^ Ibid. 18,
~ « Ibid, 25.
 IN liZ£CHlEL£M rROPHETAM. 44?
vitiiira eosdcra aclmonebat, ut resipiscerent aliqnando, et
poenitenliam agerent ; at illi contra crimen Domino objec-
tant, et obmurmurant, non recte ab illo factum, quod alias

sc facturum, fuerat comminalus.

CAPUT XIX.

« QvJE est maler tua, catule leonis ? » Mater leonis

fuitregnum Juda, « Quse inter leones cubavit, » id est,
quod inter fmitima regna claruit. «Crevitque unus de ca-
plulis ejus, et factus est leo, et didicit prsedam capere'.»
Joachaz hic quem Pharao, interfecto Josia, in ^gyp-
fuit,

tum secum obduxit, et poslmodum necavit, idcirco sub-

dit «Et adduxcrunt eum genles in camo in /Egyptum',»
:

subjicitque Jechonise regis inaugurationem. «Et coepit, in-

»quit, mater ejus unum de catulis suis,et fecit leonem^,»
atque hujus pariter abdlcationem et exilium. «Et miserunt
»eum, ait, gentes in caveam, et sustulerunt eum Babylo-
»nem^,wsimnlque indicat ejusdem perpetuam in eadem
urbe captivitatem et obitum,«Ne audiretur, inquit, ultra

» vox ejus in montibus Israel. Mater tua quasi vilis in san-

ngnine suo secus aquas plantala est, frondes ejus et fruc-
y>tus ejus ab aquis niullis^ » iMatrem dicit Jerosolymam
civium suorum sanguine cruenlam. « Cujus frondes, »filii

scilicet et filine, praeceplis Prophetarum quasi aquis irri-

gatae succrevcrant. Subdit proinde: «El factaj sunt ei virgre

» solidac in sceptra principum^. » Principes appellat, quos

Deus primum extulerot, deinde servitus invasit et nvulsit.

» Ezech. XIX, 2, o. — 2 Ibid. 8. — 3 Ibid. — ^ Ibitl. 9.— « Ibid.

10. — ^ Ibid. 11,
448 s. ephrj:m syri

«Et egressiis est ignis clc virga frondosa, et Voravit fructus

» ejus^ » Sedeciae perfidiaui innuit, qua factum est, ut ci-

vitas caperetur, civesque servituti addicerentur.

CAPUT XX.

Et venerunt de senioribus Israel, iit consulerent

I. «

»Dominum ^ » Quibus tamen Dei nomine respondet Pro-

pheta « Numquid ad consulendum me vos venistis^? »Re-
:

pulitnimirumimpiossenes Ezechiel, negavitque petentibus

consilium : objecitque suorum majorum contumaciam ,

quod etsi Deus illis sese in iEgypto manifestasset, atque

praccepisset ut /Egyptiorum idola ab oculis suis remove-
rent. « Ilii tamen, subdit Deus, noluerunt audire me, nec
» abstulerunt ab oculis suis idola. Et dedi eis statula, quas

»non placent, et judicia in quibus non vivent ^. » llaec sta-

tutaet judicia fueruut calamitales, quas Propheta superius

recensuit Quatuor, inquit, judicia mala misi super Je-
: «

wrusalem^, » fuerunt autem, bellum, captivilas, pestis et

maiae bestite. Rursus, « Statuta et judicia minime placen-
» lia » fortasse dicil legls praecepta Ilcbraeis quasi parvulis,

imo quasi servis protervis constitula, neque ut adultis et

fiHis, et quidem rectisslme indulgerc namque illorum in- :

firmitati apquum et juslum eral. Dedit ergo Deus illis le-

gem et judicia, quae tamen ipsi legislalori non place-

bant.
II. « Et adhuc in hoc blasphemaverunt rae patres vestri
»postquam introduxi eos in terram, super quam levavi

'
Ezech. XIX, i4. ~ 2 ij, XX, i.— ' Ibid. 3. - ^ Ibid. 8 ct ir.
— ? Id, XIV, 21.
 IN BtECUIELE^t PROPtlET.VJI. /,4r)

))inaiuim nieam, ut darcm illam ei?. Vidernnt omncm tu-

» muliim a lcrra eminenlcm % id cst omncm collem paulo ))

ediliorem, et omne lignum umbriferum, atqiie illic immo-

laverunt hostias suas. « Et dixi ad eos Quid est Pliraco, ad
:

)) quod convenitis ="

? )) Phraco est hema, id est, lapis in for-
mam altnris configuratus, supcr quo Judaei sacrlficia idolis

oflercbant. « Et repurgabo ex vobis, qui rebelles sunt, et

))inique agunt in me ^. )) Nolat Judaios cx captivilalc rc-
duces, praedicilque divina indignatione opprimendos, quo-
rum voluntalcm famis, ct servitutis poena haudquaquam
mutaverat. « Fili hominis, pone facicm luam conlra viam
)) auslri, et Prophela nd sahum meridinnum ^. SaUus meri-
))dianus )) Jcrusalcm est, quac, spectato silu Babylonis, ad
meridiem posita est. « Ecce ego laxabo in te ignem, et
» comedet omnia h*gna tua ^, » id est, sontcs promiscue cum
insonlibus.

MAWX \ W VV\ \VN \ V\ VV> VWWV Vv^VW VW VV\ WWVWVV VWWrV vvwvvwv w> w» vv\ W\ vv\ vv\ vv\\\\ w»

CAPUT XXI.

«FiLihominis,pone faciem luam conlra Jernsalcm; di-

))Cesque ad terram Ecco cgo ad tc, et cdiicam gla-

Israiil :

)) tlinm mcum dc vagina sua^, ))id cst,irammeam proferani

capitalem, nec miserlcordia clcmcntiavc cohlbendam. « vA
))pcrdam cx le jnslum ct pcccatorem ?> )) Jiistum uliqne
vcl lcgein diclt, vel Judacos, qui sibi justi videbanlur, « Et
))peccatorcm, » reliquum promlscuum vulgus. « Gladlus,
))gladius exaculus cst, ct paralus ad oblruncandam progc-
)) niem filii mci ^, » id est, stirpem fdli mei Israclis radlcilus

»
Ezccli. XX, i3, i5, tt 28.— 2 Ibid. 3(), _ 3 i|,|,], 3S, — 4 IblfJ,

4G. — ^'
l!)i(l. /|;. ~ c
IJ, XXI, 5. — 7 Ibkl. — 8 Ibia. 9, 10.

XXXV. 29
45o S. EPHR.I3M SYRI

succidendam, « Et reproLabo omnelignuni, » omnem sci-

licet cujusvis condilionis hominem. «Clama et ingemisce,

))lili hominis '; » quoniam contra popuhmi luum islud de-

crelum alque statulum est. « Etperculc palmam ^, «com-

plode manus, quoniam eequum visum est juslitiae illud
judicatum exequi. « Et duphcetur gladius ad rumpenda
«praecordia illorum ^ : » id est, exeralur duplex gladius,
ruatque super illos. « Et gladlus adhuc terlius interfecto-
»rum '«. )) Triplicem scilicet deportationem Judoei passi
sunt; primam sub rege Joakim, in quam incidit Daniel

cum sociis; alteram sub Jechonia, in qua ipse Ezechiel in

Chaldseam migrare compulsus est; postremam, prophe-
lante Jerosolymis Jeremia. « Gladius interfectorumet ipse
))magnus, qui tremorem inculiet ^. Saevissima sci-
el ilhs )>

Hcetfames, qua Dcus Judseos vehementer concussit. « Stre-

))nue agas dextera mea, quo disposita est facies mea ^. )>

Contra Jerusalem scihcet, sic ut illam evertas et excindas.

« Et viam facilo, ut veniat gladlus contra Rabbath flHo-

))rum Ammon ', » id est, instruito iler regi Babylonis, ut

veniat, « Et ex terra una egredientur » duae scilicet vioe.

« Et manus, seu locusclectus contra caput, seu introitum

» viai civilatis eleclae^. »Manus electa fuit Antiochia. « Con-
» Ira Pvabbath hliorum Ammon, » id est, ex urbe Antiochia
per oram maritimam copias suas ducet rex Chaldaeorum
ad Rabbath oppldum Ammonitarum. Venlt quippe Nabu-
chodonosor, etcastra metatus est apud Emus^ quae et Hemi
oppidum prope Antiochiam; idcirco subdit subs.titisse re-
gem Bnbylonis in capite viae dividente vias, seu in bivio ad
dividendam divinalionem. « Jecitque sagittam, et consuluit
»idohim suum, ut tenderet insidias contra illam, et aperi-

» ret os suum in fortitudine 9. » Id est, quaesivit praesaglum

' Ezcch. xxj, 19, — =»

Ibicl. i4. — ^ Ilud. — ^ Ibid. — 5 Ibid. i5.
— 6 Ibid. 16. — 7 Ibid. 20. — ^ Ibid. 21. — Ibid. 22.
 IN EZECniELliil PROPHETAM. 4^1
sen niigurium per jaclnm saglUae, anceps qno porro per-
geret, nlrnm Tharsum aquilonem versus, vel Anliochiam,
cl inde Jerosolymam pelerct ; incidilque divinalio contra
Jerosolymam. a Et erit eis velut divinatio vana in ocnlis

))Cornm'. )) Chaldoei scilicet vanum existimarunt sibi obla-

lum angurium de futura victoria, cum hanc ad longnm
lempus prolelari animndverlerent. Crediderant nimirnm
brevi paucornm dierum obsidione Jerosolymam fore ca-
piendam. At contra accidit; sub ejusdem quippe moenibus
hyemem exigere coacli snnt, vixqne undeviginli post men-
ses,cum scilicet oppidani fame defecissent,oppIdum expng-
nari potuit. « Tu anlem, immnnde peccator, maglster
)) israeljVenit dies tua ^ )) Sadoch summum sacerdotem ob-
jurgat, qui sub hujus captivitatis tempora pontificatum
oblinebat. « Et auferam a te cidarim, et detraham tibi tia-

p ram ^ » ne scilicet in posterum ingrediaris templum,tuo

aiihi ministerio functurus. « Humilem exaltabo, » Jesnm
nlique fillum Josedech^ « Et sublimem humiliabo, )) Sa-
doch videlicet pontificem. « Propter iniquitatem et mali-
))tiam faclam islud, donec veniat, cnjus est judicium, et
))ipsi tradam illud ^. )) Id est, et istam quldem patientlam,
qua hactcnus usus sum, etsi ad exaggerandam propriam
nequiliam et impietatem eadem sacerdotes abusi fuerlnt,
expedit tamen erga ipsos adhiberi, dum veniat Filius meus
Chrlstus, cujus est sacerdotlum, quod etlam ipsi Iraditu-
rus sum ex alveo Jordanis per manus Joannis. « Ha?c dicit
))Dominus dopinanlium adfilios Ammon : Gladius paratns
)) ad occidendum exacntus et fulgens contra vanam visio-

))nem vestram ^, r> id cst, adversus conspectum seu osten-

tationem futilis virtutis et potentiae veslrae. « Ut dem le

)) super collapeccatorum, )) scilicct Ammonitarum. « Cohihe

' Ezech. XXI, 20. — » Ibid, 25. — ' Ibid. a6. — -*

Ibid. 27. —
-^ 5 Ibid. 38.

29.
452 S. EI>HR^M SYRI

»lc in vagiiia tua iii loco, in quo natus es '. » Hoc dicit,

vel quia gladium dudum exacutum et polilum exerere

cunctaLatur, dum compleretur praescriptum tempus; aut
ipsos Ammonitas alloquitur, quasi vero se intra fines suos

continerent, locorum munitione et difficultate confisi.

CAPUT XXII.

JuDiCA civilatem snnguinis, et notam facito illi aLo-

«

»minationem suam ^ » Ad propositum rcgreditur, redar-

guens flagitia, quae Jerosolymitani perpetraLant, et Pro-
phetam interpellans. « Judica, inquit, civitatem sanguinis :

))Prophelae ejus rehcllaverunt contra me in medio ejus,

»sicut leo rugiens et rapiens praedam, et devoraverunt ani-

»mas in forlitudine sua ^ » scilicet potestate, quam contra
jus fasque siLi arrogarunt. « Gloriam palatiorum suorum
» acceperunt, » id est, pro aedium suarum amplitudine seu
majore, seu minore siLi collegere prsedas. « Sacerdotes
»inique egeruntin legem meam et poUuerunt sanctuarium
»meum "^, » illud scilicet, minimum curarunt, et sanclum
a profano non discreverunt, adeo ut inter mundum et im-
mundum nulhim ponerent discrimen, sed omnia suis usi-

Lus promiscua facerent. « Princlpes ejus quasi lupi ves-

»pertini ^, » lictis criminiLus populum tcrrce oppresserunt,
et exegerunt usuras, Principes, inquam, qui meoi legls
periti diceLantur, pauperes spoliaLant.

* Ezech. XXI, 29, 00, — 2 Id« xxa, 2, 5, »— ^ Ibid, 25. — ''*

Ibid.
a6. — 5 ibid. 27.
 »

IN EZECinELEM PROMlLTAM. 453

(VVXV\\V\VV\\VVV\V%\\>\\>V\^V\>VV\VV%W\W\^A/<*VV\fcWWW\VV\VV\V\\VV>V\>\V\VV\\\\\\\V\^W*

CAPUT XXIII.

« DvjE mulleres filiae unlus matris '. » Parabolam insti-'

luit, in qua sub imagine duarum sororum, cluas clvitates,

Samariam et Jerosolymam describlt unanlmes ; ambas

ait se vltulis, eorumque cultoribus prostltulsse his ver-*
hls ; « Et fornlcalse sunt in iEgypto ab adolescentla sua,
» atque Illlc subegerunt ubera earum, et constupraverunt
))Illas ^. » Signlficat ambas ab annis pubertatls idololalrlae

et impudlcltia3 assuevisse. « Nomen majorls Oolla, et no-

»men alterlus Ooh*ba ^. )) Et Istheec nomlna Illas ipsas ci-

vltates designant, puta « Oolla ))Samariam,« Oollba )) Jero-

solymam, et ha)c Ipsa non ad honorem, verum ad probrum
et ignominiam utrlque affinguntur. « Etmcechata est Oolla

))cum Assyrlis, qui ipsl proplnqul erant ^, » Samariam in-

teniglt. « Et facta est Ibl fabula mulleribus. Et illl constu-
»praverant eam ^. » Subdit Samariam confoederatam fuisse
Assyrils sibi propinquls, eorumque numlnibus sese devo-
visse. Assyrlis quippe placere maxlme sluduIt,idcirco Illo-
rum etiam idoLi complexaest, turpique Ipsorum consuetu-
dine vitiata fuit. « Quamobrem fabula facta est muherlbus,»
soclorum scihcet clvitatibus. « Et vldit sonor ejus Oohba,
«etconfirmavlt fornicationemsuamplusquamsororejus^':
Tamclsi, inquil, Jerosolyma, cujus typus cstOohba, prai-
seus intucretur poenas, quas tulqrat Samaria, se tamen
Assyrlis prostituere verlta non est, sed cum ilsdem mere-
tricata est Impudentissimo : nec satis habult, quod cum

* Ezech. xxni, 2. — =»
Ibid, 0. — » Ibid. 4- — ^ Ibid. 5. —
5 Ibid. 8. — « Ibid. II.
454 S. EPHR.^M SYRI

veris et vlventlbus vlris sibi scortarl llceret, nlsi ellam Iii

parlellbus depictos amarct. Subdit proinde : « Et vldit vi-

» ros expressos in parietibus accinctos baltheo renes, vit-
»lisque caput, et poUuta est in illis ^ » Hrec porro ad
Chaldseos pertinent, quos ab Ooliba ad concubitum pro-
vocatos hic dlcit. Quge sequunlur Jerosolymitanas mulle-
res spectant. « Cum, inquit, mactarent filios suos idolis
Dsuis, ipsa die ingressa? sunt sanctuarium meum, et con-
«taminarunt Illud ^. » Hinc ad Prophetam conversus :

« Adduc, ait, contra Illas coetum ^, »idest, judicium facito

de talibus malribus, qune genitos mihi hberos, suis Idolis

combusserunt.

(VX^VX^WV^^VV^iWVVXAW^^WWVWV^WWVViWWV^/VWVV^VI VVWWAiVWW^WAVWWVWVWVWVWVWXVW

CAPUT XXIY.

« Et factus est super me sermo Domlnl anno nono In

»decima deciml mensis. Fili hominis, scrlbe tibi nomen

«hujus diei, in quo Incubuit rex Babylonis in Jerusalem,
»foco imponito cacabum, et funde in eum aquam, et inji-

»cito in ihum frusta carnis bona et pinguia ^. » Deus Pro-

phetae representat Jerosolymam sub imagine « Ollse, »

ejusdem porro habitatores sub imagine « Carnlum, » sub

UTiagine vero « Ignis » Illorum hostes. « Et uon cadet sors
» super eam, quia sanguis ejus in medlo ejus ''.
» Significat
Jerosolymilanorum fortunas et boua neutlquam sortltionc
cernenda fore, qulppe quae victorum hbidini subjicienda
esseut. « Tradidi sanguinem ejus super hipidemlevigatum,
» qui non occuUalur ^, » etenim nec occuUa erant sontium

' Ezecli. xxiii, 14, i5. — 2 Ibid. og, — ^ Ibid. 47« — ^ I^« xxiv,
1.4. _ 5 Ibid. 6. — 6 Ibid. 7.
 ,

IN EZECniELEM MlOPIlETAM. 455

crimina, imo usquc ad suppllcii dleai palam, et publice
perpctrabautur. Postpouca Prophcta} Deus praedlclt repen-
tinum uxoris obitum. « Ecce, inquit, auieram a te deside-

wrium oculorum tuorum. Non planges,nec plorabis,neque

wflucnt tibi lacrymae, neqne operies te super labia tua *. »

Ista Prophetrc edlcunlur, ut in interitu foeminae, quae hic

dicllur desiderium oculorum conjugis sui, velut in ima-

glne expressum, legeretur incendlum sancli illius templi,
quod erat omnium Judreorum amor et dellcium. Simul
Propheta prohibetur eum dolere casum, aut ahquem ex
ea jactura dolorls sensum lacrymis seu verbis prae se ferre.
« In illa die venlet, qui evaserit, ad te, et audire faciet in
)) auribus tuis, ct aperlet os tuum *. » Idtum demuni
est,

aperies os tuum, et vclut diglto monstrabis, quam oppldo

vera fuerlnt, quae modo futura vaticinaris, nec mutus,
presso ore, tacebis.

CAPUT XXV.

« FiLi hominis,pone faciem tuam super filios Ammon.

)) Pro eo quod dixlstls Euge cuge super sanctuarlum
; meum
))quod pollulum est ^, » id est, quoniam rlsislls in insul-

tatls sancluarium meum, eo quod externorum ingressu, ct

clvium cacde ct sanguine viojaluni fulsset, atque lerram
Israel, quod fuissct dcvaslata. Tradam Rabbath In cubile
«

))Camelorum, et in stabulum grcgum pro eo quod plau-

;

Bslsli manu, ct percussisll tcrram pedc tuo, extirpabo te

j>depopulIs ^, » id cst, tradam tc In hajredltatem Babyloniis

'
Ezccli. XXIV, iG, — 2 Ibid, 2G, 27. — ^ I<1. XXV, 2, 7>. —• * Ibid,
5-7.
 »

456 • S. EPHR^M SYRI

ab orienle venturls. « Et conieclent friictns luos, et lac

))luum bibent. itec dicit Dominus dominantium, pro co

)) quod dixit Moab ct Seir. Ecce in cunctis gentibus Juda.
;) Idcirco, eccc ego luxabo humerum Moab a civitalibus '.

Id Moabitarum regnum de medio fmitimorum regno-

est,

rum auferam. « Pro eo quod fecit vindiclam in filiis Israel,

))atqnc offendendo olTendit illos, atque zelo concitatus est
» in eos; faciam eum in solitudinem a Theman, ct Daran,
))et ipsa Daran in gladio cadet ^; )) quia scilicet servavit
iram contra Judam. « Ecce levabo manum meam supcr
))Pal8estinos, ct perdam reliquas oras marilimas. Pro eo
)) quod Pa]a?stini fecerunt ultionem in desiderioanimoe sua^,
)) ut amicitiam sempiternam violarent ^. )) Illo focdere auc-
loralam, quod Abiiuelech mulla priefatus Abrahoe jureju-
j^^avcrat.

iVV\V>A\\\\\>Aj\%VV\VV%\\\'VV\^A*.\VAiVV>VV\'V'V\V\>/VV\V\'\(VV\'V\\'V\AV\Av\\iV\\\\^V\\VV\'\\'\.V\.'\\\\^'V»

CAPUT XXYI ET XXYII.

Desunl apiid S. Ephraim.

*\\ V VV V\ \ VV\ \ V\ •.V.WV \V\ VV \\\ \\>\V\ VV\ WN VWV\' ^iVV vvwvw v\ v\\ \>\ vwvwvvv vw \v\ vvww \v\

CAPUT XXYIII.

« Et faclus cst scrmo Domlni ad me dlcens : Fili homl-

«nls, dic ad principcm Tyri : Numquid tu sapientior es

» Danicle ^'
? » Quasi dicat: « Tu-ne teadeo in minimis effcras,

'
Ezcch. XXV, 8, 9, — ' Ibid. 12, i5. ~ ^ n^ia, ,5^ jG, — 'i
Id,

xxvm 1-3.
 IN EZECIIIELEM PROPnETAM. 467
cum Danicl iii maximis sg dcprcsserit, ct aucla clignilale
s^imul nuxerit luimilitatem? « Iclcirco pollucnt le, ct (leco-

j>rem tuum, et in foveam deducent te, tu signaculum simi-

»liludinis ' etc. » Regem Tyri « Signaculum simililudinis »

dicit, co c|uod afTmltatcm aflectaret cum Iribu Juda, cuni

ad lianc nuUatcnus attineret. « Tu corona gloriae in deli-

» ciis paradisi Dei fuisti, » scilicet, in Tyro, et Jerusalem.

« Omnes lapides pretiosi cinctus tuus, sardius, chalcedo-
»nius, smaragdus, Leryllus, sappliirus, jaspis, chrysoli-
»lhus, et unioncs. Sed et auro implevisli domum ihcsau-
fc rorum tuorum, et gcmmis apolhecas tuas, et cum uncto
» Cheruh fuisti % » vldelicet cum Davide, cjui a Samuele iu
regem unctus fuit, et universum Israelom sua texil umhra.
Et c|uidem juxta sensum ex germana vccum signlficatlone
erutum rex iste, de cjuo Propheta loquitur fuisse videtur,
vel Illram, cjui Davldis a^qualis fuit, ut usque ad Ezechlclis
lempora vitam produxlssc dicatur; sive potius Propheta
in populum Tyriorum el regnum, atquc ahum ah Hiramo
regem, juslilia^ deserlorem invehltur. Sensus vero recon-
dilus ex re per historiam narrata traductus, ad diaholum
pertinet, quem constat spiritualibus dotlbus, quasi vcr-
nanllhus gemmis ornatum fuisset et una cum relic[uis Ghe-
rubim sanclilatc unctum,tametsipostmodum inani decoris
sui oplnione delcctalus Oplficis sui fuerlt oblitus, atque
hanc ob cnusam de monle Dei dejectus fuerit. « Et am-
j)bulasti in medio lapldum ignitorum ; et interfeci te dc
»monle Dei ^. Lapldes ignltos » oppellat Prophetas et sa-
cerdotes. « lit ambulasti in illo^ nParadiso, « Absque ma-
»cula, » usque adeo, donec ex occasionc susceplaj nego-
lialionis, tua lc avarilia ad implctatem perpullt. « Et perdam
» lc, Cherub, unctus obumbrans de medio lapidum
ct

» ignitorum ''•.
» Unctum nppeliat non quia lalls eral, sed
• E^cch. xxviii, 7 ct 12. — '
Ibid. i5, 14. — ^ Ibid. i5. — ^ Ibid. 16,
458 S. liPHRJlM SYRI

qula rex fult. Ilsec porro tum historice tum allegorice eo-^

dem, quo superiora, sensu exponenda et inlelligencla sunt.

« Ecce ego super tc Sidon ^ » Subintellige Pro co quod :

tu quoque populum Israel risisti et insultasti. « Et glorifi-

» cabor in te. In te, » inqnit, non a te, sed ab aliis meam

utique admiraturis aequitatem in repelcndis a te tiiorum

scelerum poenis.

VV^ VX VVV> VV^-VV^ V>'* V^-^iVXA W^AiVV VV\V\> VV\ VW VV^VVN WA VV» V\> VV\ 'VV^ VV\ VVS \ V\ VV\VV\ VV\ VV\ 'VV\ 'W\

CAPUT XXIX.

« EcCE ego ad te Pharao Draco, qui cubas in medio flu-

» minum, Meus est fluvius, » id est, meum est im-

et dicis :

perium. « Et miUam frenum in maxillas tuas, et aggluti-

»nabo pisces fluminis tui alis tuis, «scilicet exercitus tuos.

« Et extraham te de medio fluminis tui, » scilicet de loco

et ditione tua. « Et proijciam te in desertum,et non colli-

ftgeris, » id est, educam te, tuasque tecum copias, qu;e

hic piscium nomine designanlur. « Et non coHigeris, »id
est , nec in sepulcrum infereris ; « Pro eo quod fuisti

» qunsi bacukis arundincus domui Israel ; quando appre-

» henderunt te manibus suis, perforasti manus eorum et in-

»nitcnlibi]s eis supcr te, comminutus es, et in metum at-

»que trepidationem illos conjecisli% » talis nempe antehac
fuisti, nec nunc profecto alius. « In illa die pullulare faciam
»cornu salutis domuilsracl^,» scilicet poslquam conlritum
fuerit cornu, quod ipsos tristi servitute premebat. « Et apc-
»riam os tuum in medio eorum^, » cum nimirum lua dc
iEgyptiis vaticinia impleta fuerint, et pra^dictiones ad cfTec-
tum fuerint perductoo.

' Ezcch. xxvm, 22. — * Id, xxix, 3 6. — •

^ Ibid. 22. — ^ Ibid.
 IN EZECHIELEM ri\OPnETAM. /,5^

\\\\\\\v\\\\\vv\\>v\\\N>v\>v\>v\\\\\\\\\\>\v\\\>vy>vv\v\%\\\\\>\\\vx\\v\\\\.\\v\v\v\\vv/VV<

CAPUT XXX.

« Et Invadet glacllus iEgypliim, et erit stupor in /Ethiopia.

» Et auferentsubstantlamcjiis, etcaptivamdncentcaptlvlta-
)> lcm illius, spoliaqiie ipsius dlriplent Pntha^i et Lybii,tota
«Arabia, ct Cub,et filii terr(e fcederls cum Illis. Immittam
» Ignem in iEgyplum, et vastabo terram in plenltudlne ejus ,*

»et Interficlam Pathros, et dabo ignem in Soan, et faciam

» judlcium in No '.» Incumbet, inquit, bellum in iEgyptum,
et slupcbit /Elhlopla, et depopulabuntur opes ejus Puthsei
et Lybii, ipsisque conjunctie ab nquilonc nationes. « Et ca-
»dent munlmenta /Egyptl, » id est, legiones ct excrcitus

ejus, in quibus securitatis et salutis suae spem omnem po-

suerat. « In illa die egredlentur Angeli a facle mea »id "",

est, exibit dccretum a conspectu meo ad dcmoHcndam

iElhiopIam degentem in otio. « Et succcndam ignem in

» Sonji, et faciam judlclum in No^,» idest,Immiltamignem,

bcllum scillcet in ^gyptum, et conlurbabitur Sin dolens
sacrificorum suorum casum. « Et No aperlelur, et Maphes
t erlt In rulnam ; ct in Thaphis occidet dlcs ^, » id est, Tha-
phls gladio Iradetur. « In mense prlmo in septima mensis
» factus est sermo Domlni ad me dlcens : Fih homlnis, bra-
«clilum Pharaonls regis /Egypli confregi, ct non appone-
» tur super illud malagma. Et comnmnita sunt brachia ejus
»valida. Brachium Pharaonis ejusdem excrcitum appchat.
a Et brachia ejus firma concldam, » id cst, arnia, duces,
et mlHles. « Et dispergam /Egyptum in natlones. Et con-
» fortabo brachlum regis Babylonis, et dabo gladlum mcum
•
Ezech. XXX, 4 8. — ="
Ibid. 9. -« ^ ibid; 16. — 4 ibid. 18.
4Go S. EPHR^M SYni

» in manus ejus S » quo scilicet Lrachia Pharaonis prsecidat.

« Et gemet Pharao gemilibus interfectorum, )> coram in^
ierfectorihus suis.

ft,V>V\>\A^\\^'V\\\\>\'V\iVV\A\A^A/>^\^\VVVV^\VVVVA/VV\/\A'%\V\\V\\V»i\AAiVVA\'VN\V>V\^\^/\\V>VVH(^

CAPUT XXXI.

« Et factum est in anno undecimo mense iertio in

in

» una mensis. Et factus cst sermo Domini ad me dicens :

))Fili hominis, dic Pharaoni et fortitiidini ejus : Cui similis

))faclus es in magniludine tua? Ecce Assur, quasi cedrus
))Lihani pulchra ramis, et ca^tera % )) quoc sequuntur et
hic congerunlur, exhibent sub figura cedri imperii as-

syriaci potenliam, et ampHtudinem. « Germen ejus in me-

» montium nemorosorum ^, » in corona opuientissimo-
dio
»rum regnorum. « Et ramos suos extendit super omnia
»h*gna agri. Sub umhra ejus hahitarunt populi multi » '^ :

Assyriacorum regum descrihlt potentiam cunctis orhis na-

iionibus imperitantium; id nempe significat ea pcriphra-
sis, « Suh umhra iUius popuK stahulati sunt multi. Cedri

j)in paradiso Dei haudquaquam aUiores illa fuerunt ^. »

Videlicct nemo ca^terorum principum cxtitit, qui assy-

riacos reges oplbus, armis, aut dltlonum numero supera-
verit. « Et Abietes non adsequaverunt ramos cjus ^. » Quasi
diceret : « Aliarum gcntium supremi principes nec opibus,
nec potentia assyriacl imperii satrapis fuere pares. « Sed
» quoniam elcvatus cst in
statura sua 7. » Id est, verumta-

men quia rex assyrius potestatls et gloriae suae altitudine

inflalus superbe egit, « Idcirco tradam eum in manus for-

' Ezech. XXX, 20-26.— » Id. xxxi, i-3.— 3 Ibid.-^ 4 Ibid. 4 et 6.

— 5 Ibid, 8. -. ? Jbid. -. 7 ibid. 10.
 IN EZECHIeLEM MlOPncTAM. 4^*
Dtisslmi gentlum '. »Idest, regis Chalda^orum potenllssimi
rcgniim ejus tradidi, qui quidem faciet ei juxta peccalum
suum. « Et conlerentur virgulta ejus,et rami ejus decident
»et descendent cx umbra ejus omnes genles ', » id est,
postquam e solio dejectus fuerit. « Sub ramis ejus peperit
» omnis beslia ?gri. Pulcbram efleceram illam in multitu-
»dine ramorum cjus; et ocmulala sunt eam omnia b*gna
«voluptatis in paradiso Dei ^ » Id est, regem Assyrium,
cujus cadaver voraturae convenere nuper avcs et ferae,

remulali sunt abas reliquarum genlium principes, iniquo

animo contuentes administrationem imperii, ct legionum
numerum ac robur. Ergo ad arma procurrerunt profli- ,

gatisquc Assyrii copiis, ipsius diadema proculcarunt, eo

quod Dominus propler ipsius peccata tradidisset eum. « Et
«comminuentur rami ejus in cunctis vallibus lerrae; ct su-
»per eam insidebit omnis ovis coeli, et sub ramis ejus erit
» omnis bestia agri; ne in staluris suis exallentur cuncta
»ligna aquarum ^. » Videiicet icl porro factum est, ut re-
liqui reges, quos arbores satas secus aquas appellat,'Assy-
rii tristes casus et ruinam conspicientes discant status sui
allitudinem haud nimium suspicere. « Neque proferant
» germina sua inter condensos frondes ^. » Iterum admo-
nct principes, ne insolescant forti satellitio sesc stipalos
circumspicientes. « Sic dicit Dominus clominantium .*
In
»dlc, qua dcscendit ad inferos, induxi luctum. Et cum de-
»ducerem eum in infernum, consolala sunt omnia lijina

»voluptatis ^. )) Scilicct rulna ipsius gavisi sunt omnes re-

ges, c[ui pridem interierant. « Et elcctiora ligna plantala
• secus ac^uas, «ligna nimirum Libani praistantissima, «Ipsa
» pariler descenderunt cum eo ad inferos >. ^^Significat reli-
quos principes simili affectos fastu et arrogantia sub ter-

' Ezech. XXXI, ii. — 2 ibii]. 12. — ^ Ibid. G et y. — ''

Ihkl, 12,
i3. ^ 5 Ibid, li. ^ « Ibid. i5, iG. — 7 Ibid. 17,
462 S. EPHRiEM SYRI

ram detrusos fulssc, et praeterito bello caesls associatos.

« Et semen ejus habilavit in umbra ejus (ret^is Babylonis)

»inter gentes \ »Postquam enim Assyrio imperium ademp-
tum est, ejus populus sub umbra oliarum genlium, puta
Chaldaeorum, conquievit.

CAPUT XXXII.

« Et factum undecimo anno in duodecimo mense

est in

» in una mensis, et fult verbcm Domlni ad me dicens Fili :

»hominis, assume lamentum super Pharaonem rcgefli

» /Egypti. Quare leoni similem te fecisti cum sls quasi ce- ,

»tus maris ? Cornu pctebas in fluviis tuis, et pedibus tuis

«lurbabas aquas *, » quasi diceret : « Frustra tibi plaudis,

quasi cajterarum genlium copias dissipaveris, legionum

tuarum virlutc ac robore; hasce scilicet designant flumina
yEgypli. Ineptus perinde es, si leo fortisslmus animantium
rex videri afi^ectas, cum cetum pppe referas, quem metus,
et ignavia sub aquis perpeluo latere cogil. Idcirco Assy-
riorum tum Chald.Torum armls profligaberis, atque in
,

tantam contemptionem redigeris, ut civilates et regna do-

leant casum tuiun. Concitala itaque, immissaque in tuas
terras immensa Chaldicorum multltudine, « Expandam su^
»per te sagenam meam. Et super le insidere faclam om-
»nia volatiha codVi, et satiabo de te bestias universae terrse.
» Abjiciam carnes tuas super humum monlium, et aestuare

» faciam cor muUarum gentium. Tunc disponam aquas

«earum, ^ » Id est, fracta Jigyptiorum potentia , rehquifi
nationes ab iUis perpetuo beflo exagilatce respirabunt. « Et
' Ezecli, XXXI, 17, ^- 2 Icl, xxxii, i, 2. — ^ Ibid. 3-5, 9 et 12.
 IN EZECHIELEM PnOPIlEI^AXll ' »'- ^wP j ^

«fluvlos eonim fluerc facIaDi quasl olcuAi

* \ '

^ \.
^^**^
Id^Hi^ s?*lii-
^/\^^ '

fical, praenunllans cailcrls populls post /E^plioruni 'rnl- ^^

nam, hclloruni fincm ct olium. « Planctus ^i;rt'^y6t iiliiE^^ '

wj^cntlum lugeLunt supcr ^Egyptum et super omn&ni^u- ^

))lenllam illius ^. » Cum scillcct Incubuerint /Egyptlis ca-
lamltates ex dlvino decrcto ipsis impcndentcs. « Et factus
»est ad me scrmo Dominl, dlcens : Sume lamentum super
)) forlitudlnem /Egypli : ct dejiclam populum ejus in ter-
»ram infimam cum descendentlbus In lacum. Ibi est As-
»sur, ct agmen illlus clrca sepulcrum cjus ^ » Haec et qure
sequunlur praeratus, mox, ut ostendat Assyrios corumque
socios, ob Israelltarum odlum et perseculionem, calamila-
tibus ejusmodi Del judiclo obrulos fulsse, subdit : « Quia
)) fecit contrillonem in lerra vlventium 4, » videllcet, in
urbe Jerusalem, quam vivenllum sedem recte appellat,
quandoquidem In IUa promulgabatur lex sancta indicans,
et docens sublimcm et excelsam vitam, qua^ in Deo est.
« Ibi /Elam et universus exercitus iljius clrca tumulum

»cjus. Ibl Mesocli, et Thubll, et omnls virlus illius clrca

«scpulcrum ejus ^. w/EIamltai sclllcct ct populus Gog, qui,
duccliolopherne, adversus Jerosolymam bcllum parabant,
ct in Judsea ca3sl, sepullique fuere admirabili slratagcmate
a Judltha debellatl. o Nec cum Incircumclsis, qui descen-
» derunt ad iuferos, conqulescent ^, )) id est, nec populo
Mcsoch, nequo cccttris incircumclsls post descensum ad
Inferos suis sibl armls pacem et olium parare liccblt, post-

quam sacram vllae scdcm imple vlolarunt.

* Ezcch. XXXII, i4. — * Ibid. 16.— ^
\\^\^^ j-^^ ^s et 22.— '^
Ibld.
20. — 5 ibid. 2f ct 20. -^ ^ Ibid, 27.
 «XSAL

^f S. EPHBJJM SY»1

> iVVmVV\\\\'VV\!W^'V\>(W\,V\\:VVV(V\A/V^A WMWVVVX^-VVN^VVAWA /VV\iVV\ W. \V\

CAPUT XXXIII.

« Iniquitates et peccata nostra super nos sunt, et In

))ipsis putrescimns '; » scilicet qunndia durobit iniquitas
noslra, nec poenilentia nostra erit acceplabilis. « Et resti-

)) maris ab cis quasi canticum ^ » Id quidem hoc

est, Judnei

tempore sermones tuos, velut bene modulatum carmen li-

benter audiunt, et quasi suavc melos, diclisquc tuis se
mulcent quasi jucundo cltbnra^ cantu. Atqui cum labores

et calamitates, quas modo illis porlendis, eisdem incubue-

tum vero
rint, scient, « Quod Propheta fuei'is tu in mcdio

»eorum ^. »

(V\\\\ VVVWVVVVV WAiWV WWW VVWW VW'W\\W\W VWVVV VW W\ VW VV\ W\ \W VV\ W\ VW w\ w^ vw vw

CAPUT XXXIY.

« paslores? Israei, nonne gregcm pascitis? atqui,

))quod infirmum fuit, non consolidaslis, et quod tTgrotum,

» non sanastis? et faclai sunt ovcs mea) ia dcvorationem
))besliis agri'^? )) Invehitur Prophela in saccrdotes, et po-
puh reclores, quorum socordla, et imprudcntia fiebat, ut
popuhis leges et mandala Dci oblitus , atque ab codcm
merito desertus pra^da fieret agrestibus bestiis. Qua meta-
phora Ghaldaai, et Assyrii plane designanlur , uipotc qui
vehit sylvestres ac immancs fcrie procul a vla divina^ legis

* Ezcch. xxxiii , 10, — . 2 Ihid, 52. — ^ ll[(}, 25. — 4 Id, xxxiv,

4? 5,
 IN EZECniELLM PRC.PIIETAM. 4G5
pcr jigros palnLnndi crrabaiU. « Quoniam faclcc sunt ovcs
))mcci3 in dircpllonem '. » Quasi diceret : « Ex dcsidla et
inerlia pastorum popiilus mcus suarum cupidilalnm ncslu

abrcptus in vilia ct plurima scelera pro!apsus cst. « Quam-

))obrcm eccc cgo rcquiram ovcs mcas , ct visitabo eas;
«([uemadmodum visitat pastor grcgem suum % clc. ))Igna-

vis scilicct pastoribus Oilicium adlmam, cisdemque in scr^

vilulem procul a grcge abactis, eruam ex oreeornm oves
meas, quas, cnm ad consuetn pascua rcduxero , ipsciuet
rcgam, ct ad stabula sua ducam. Ila^c ad Ecclcsiam Christi
pertincnt, in qua idem dicitur futurus paslor, et omncs or-
bis naliones reciurus : simul doccntur ovcs in ipso paslorc
Deo refugium et stationemqu.Trere, quemadmodum sciip-
lum est «Domine,rcrugiumfactus es nobisin gcncrationem
:

))gcnerntionum ^. Et congregabo oves meas, ct pascam eas

)) in monti})usIsraeH. )) Monles scilicct a scnsibus rcmoli, ct

uni Isracli concessi, CGnlemplationes sunt primac, rerum-

que conditarum ordincm superemincntes. « Et pascuum
wpingue depasccnt Quaccumque enim bona ipsis alias
^. ))

pollicilus fueram, postquam in iocum, unde fucrant ejec-

toc , restitula) fuerint, cxhibcbo. « Eccc judicabo inlcr
»ovem, ovem ^; » impctunt quippc se invicem, et coi-
et

nlbus se muluo fcriunt. Metaphora dcsignat impiam eorum

synagogam, qua2 Ghristum in cruccm egit, et cx aclverso
pioium congrcgationcm, colleclam vidclicet cx gcntibus
Ecclcsiam. « Judicaboinler arictcm, ct arietcm/. » Caipham
pontificem, ct cjus populum innuit, hisquc opponit gcntcs,
qu.c ad crucem adorandam exvariis diversisquc nationi-
bus in unum coahierc ccctum. « Et constituam supcr cos
»pastorrm David servum meum ^ : »quodquidcm cocptum

' Ezccb. XXXIV, 8. — 2 lljiti. 10 ci i^. — 3 psal, lxxxix, i. —

^ Ezccli. xxxiv, i5, — ^ Ibid. i/[. — ^ Ibi.1. 17. — ' Jbicl. 22. —
8 Ibid. 25.

xxxv. 5o
 4G6 S. EPHR/EM SYRI

in Zorohabele, in Domino perfeclum fuit, qui. est verus

Pastor ovium ex gentibus congregalaruni, Is porro servus
et David ealenus appellatur, quatenus factus homo formam
servi a daviclica stirpe accepit.

tiA>'VV>V\'\'V\AiVV>\VVVV^V\AVV>'VV\VV\A'V\VV\AAA,\/V>VV\A/V\AXA^A.VVV\'V\AA/VA\^rVV>VVA\\A(\^^\V\'VV>.VV»

CAPUT XXXV ET XXXYI.

Desunt apud S. Eplircem.

CAPUT XXXYII.

« Et facta est super me manus Dominl, et eduxit me in

)) Spirilu suo Dominus, et dimisit me in medio campi, qui

werat plenus osslbus '.» Hoc loco divinus Spirltus specimen
quoddam futur.c resurrcctionis omnlum mortuorum Eze-
chlen cxhibet. Illa itaque vcrba : « Facla cst manus Do-
» mini super me, » divinam vlsllationem significant : illam
ntique, per quam eductus est per quemdam mentis exces-
sum apertum lateque patentem campum, quem mor-
In

luorum crania, et trunca cadavera texerant, ad speclem

tamcn, nam rcipsa nuUa erant ibi hominum ossa, ubi

enlm prodltum est eo in loco, in babylonico scihcet agro

tantam Israelitarum Ccedem edltam fuisse dicendum ergo :

est ad Judaeorum instruclionem vlslonem istam a dlvino

Spiritu composltcnm fuisse, et Prophelffi exhlbitam ex illo-

rum oplnioae et scnsu ; slc cnlm senllebant se ulique mor-

* Ezcch. xxxvn, i.
 IN JiZEClIIELEM PROrnETAM. 4O7
Inls slmllcs esse, alque perinde Babyloncm dcportalos, iit

niorlnoriiai corpora elTerri solent, nec porro nliter hic in-

lcrlm delineri, quam velut cadavera suis inclusa tumulis.
(( Et circumciuxit me per ca in gyro, et vidi quod erant
»multa valde, et vclipmenter sicca '
: »paucisquc interjec-
tis suhdit ; « Et accessit os ad os, et artlcuhis ad comparem
» siium % ))scilicet, cum divini Spiritus scopus esset islius-

modi visione Prophetam doccre, quomodo Judaei, elsi ma-

cie tnm misera eo loci torrerentur, ut ha^renle ossibus cute

mortua jampridem corpora referrent nihilominus fieri ,

posse, ut eo tandem servitutis jugo exempti, in patriam,

mide abducli fuerant ,
poslliminio remearent, consequens
fuit, ut hujus admirandi opcris specimen Prophetce daret.
Id porro pra3slitit, humanorum corporum ossa componens,
et partes coagmentans, suisque locis distribuens, ut, super-
veniente animatione , ingentem hominum multitudinem
suis e tumulis simul assurgere Propheta videret, suisque
nixam pedibus insistere. « Et ingressa est vita in cos, in-

»quit, et revixerunt ^ » Mox Deus ipse illam resurrcctionis

spcciem campo cxhibitam Prophetae declarat. Cajterum
in

etsi divincTOmnipotenlioe mortuorum resurrectionem exhi-

bere non minus facilc sit, quam iilam adumbraro, quan-
doquidem ulrumquc constat solo nutu voluntntis, quam
planum est nec laborare agendo, nec frangi; nihilominus
non illud praistititj scd istud, ut resurreclio non vera fic-
lam illorum fidem monstraret, qui dicebant « Aruerunt :

j) ossa noslra , et spcs nostra pcriit ^. » Sed enlmvero, si

ista garriebant, profecto mortui non crant, sin mortui,

quin Deo oblreclare desincrent ? Vivcntes crgo Dominus
arguebat, non morluos alloquebnlur motu scnsuque ca-
rentes, quando diccbot : « Et scietis quia ego Dominus,
«cum aperuero sepulcra veslra, ct eduxero vos de lumulis
' Ezccb, xx.wu, >, — » Ibid. 7. — ^ ibid. 10, — ^ Ibid. 11.

5o.
468 S. EPHH^M SYRI

» vcstris ' ; » quibus verLis sponclet Babylone exitum, et in

patriani,unde deporlati fuerant, restitutioncm illis ipsis,
qui dicebant « IVlortui sumus, periimus, IVactaque re-
:

demptionis spcs omnis excidit, nec terram sanctam Jeru-

salem revisere unquam, idem ergo sepulcri locus
licebit

erit, qui exilii fuit, quandoquidem plures jam annos illo-

rum solo tumulamur mortui, quorum jugo viventes premi-

mur. Judaeos itaque Deus hac moestitudinc relevaturus,
»

Prophetffi ostendit in excessu mentis ossa humi projecta

atque dispersa, postmodum repente coagmentata occulta

vi, atque refuso vitali spiritu rediviva, ut ex iis, quae vide-

rat, in certam spem futura^ redlntegrationis populares suos

eric^eret, atque doceret similem resurrectionem et reditum

ipsis quantocius Dei munere praestitum iri. « Et tu, lili

))hominis, sume libi b'gnum unum, et scribe super illud

))Judam,et filios Israel et socios ejus. Iterum sume tibi

Dalterum lignum, et scribe super illud Josephum in h*gno

j^Ephraim ^ » Hic Prophela) Deus sub metaphora duorum
lignorum, duo Israelitarum regna, sohita babylonica ser-

vitute, in unum coitura praedicit his verbis : « Sume tibi

))hgnum, et scribe super ilhid Judam, et Israel, et erunt

))unum hgnum in manu tua, et congrcgabo, et faciam eos

»unum in monle Isracl ^ » Gontinuo paraboh^m inter-
pretatur subdens « Congregabo eos, et faciam eos popu-
:

j)lum unum monte Israel, et servus meus David regna-

in

))bit super eos ^. » Zorobabelem innuit futurum populi

ducem, in quo novi imperii forma primoribus lineis des

cripta fuit, quae postea per Ghristum. absolula et perfecta

est. Hic enim in suo per carnem adventu mundo salutem
attulit^ populumque et populos, Judaios sciHcet, et gen-
tes, coelestes ac terrenos novo pacis societatisque fcedere

»
Ezcch, xxxvii, i3, — -» Ibid. 16. — 3 Ibid. 17 et 22. — ''
Ibid.

4.
 IN EZECHIELE5I rROPHETAM. 4^9
conjunxlt, siioque imperio regendos suscepit. Sed qui rex,
idcm « servus »est appellatus, qnando pro nobis laclus est
homo, atquc aServi similit^idinem assumpsit ', » cum idem
sit Dominus et Dcus.

CAPUT XXXVIII ET XXXIX.

a EccE cgo super te Gog principem et rectorem Mosoch,

» et Thuhil, Gomer, et omnem exercitum ejus, et domuui
«Thogorma. A diehus anliquis visitalus fuisti, et in novis-
»sImo annorum venies, captivam duces captivitatem ct ,

direptionem diripies. Et immittam frenum in os tuum,

j)

»extrahamque le, et agmina tua ex cunctis gcntihus con-

«grcgata ^ » Gog et Magog eos fuisse proditum est, qui
Juda^os paulo anle Bahylone reversos acerhe vexarunt;
quanquam ahi inlerpretes non pauci Gogum crediderunt
fuisse, qui Hoiophernes in Historia sacra appeliatur, fuit-

que magister mihtiaj Nabuchodonosor regis Ninive. llknn

quippc seculas fuissc conslat plurimas ab aquilona na-
tioncs, qure in Judaea ab IsraeHlis postmodum pronignltc
el deletae fuerunt. Aiunt ergo collectam ex ca^sorum armis

materiem alimenta sacro igni sufFccisse ad seplennium,

idque a Judaiis factum ad consecrandam hujusmodi mo-
numento rcportata) victoriai memoriam. Subdit proinde :

« Et succendent ignem ex eis (armis) ad septem annos ^. »

Porro si, ut fieri solct, cajsorum hostium arma sibi victo-

rcs abstulissent, eadem cremata fulssc utique dicendum

non esset ; sin aulem islud factum cst, resque omnino ita
se habuit, ut dicitur, urgente pra^sertim Dei pra^cepto, ra-

* Pliilip, u, 7. — a Eiech. xxxtiu, 6 et 8, —- '. Id. xxxix, 9.

470 «• liPHR^M SYRI

tloni profeclo valde conscntaneum est etiam credere sa-

cerdotes captse prsedne parlem templo importasse, et has-
las, et contos, et cactera hiijusmodi tela sacri ignis mate-
rlem fecisse ad inlegrum scptennium, quoties ex divinse
legls praescripto sacrificare solebant, et thura cremare,
puta in feslis diebus, et neomeniis. « Et per ?eptem men-
»scs sepelient eos. Et omnis qui Iranslcrit, et vlderit ossa

«hominls, extruet juxla Illa litulum '. » Dum seplimestrc

spallum cadaverum sepulturai definlt, ostendlt ea omnem
modum excessisse, adeo ut Lreviori intervalio tumuhiri
iiequlverinl ,
quod quidem contigisse credlbile est, tum
quia victores colllgcndis spolils unice intenli, istud negle-
xerunt; lum quia ut ex simili Zacharia3 valicinio deduci-
tur, caesorum corpora in ipso casu putrefiebant, et inde
sequebatur foetor inlolerandus, adeo ut nec illa contlngere,
aut propius accedere quispiam sustineret ^. » Hanc ergo
curam in posterum difFerendam censuerunt fortasse etiam :

ne laetos victoriae dles Iristi labore corrumperent, eoquu

moleslissimo, quod sanie taboque fluentla cadavera attrec-
tare , componere, atque efTcrre cogerenlur; usque dum
fervcntibus tunc aestatls calorlbus torrefjiclae carnes partlm
colliquarentur , parlim ab afilibus ferlsque ad ejusmodi
praedam inhlantibus absumerentur ; ita demum ossa aere
alque sole siccata tumulare commodum cst visuni, quod
quidem antea cceplum, seplimo mense confectum est.

« Et omnis, qul Iransierit, et vlderlt ossa hominis, extruet

njuxta illa titulum, » id est, si qua) autem siqDcravere ca-
davera advenis illac pra^tereunllbus reficta, a quibus col-
lecta conditaque fuere. « Et cxtruet juxla illa tltulum »

seu aggerem. Haec ad allegoricum sensum traducta optlme

quadrant iu Ecclesiastem, qui paganum quempiam oiFen-
dens, vcl Judaeum, quasi lapidum aggerem homini circum-
* Ezccb. XXXIX, la et i5. — * Zach. xiv, 12.
 IN EZECIIIELliM PROPIIETAM. 4/1

dare vidclur, diim verba vita) dc Scripluris congcsta ad

ejusdeni correctionem, ct erudltionem in ejus aurcs iuge-
rit. Jam si hic monenlis consilio parere atque Leneficio iili
velit, suum esse sciat in posterum ad regioncm virorum

magnis itineribus conlendere. « Et elTundam Spiritum

»meum super universum Israel \ De futura filiorum
»

Israel conversione loquitur, eosdemquo Deo suo per quam

fidem adhaesuros promittit.

\v\\.\\\\\\\\\\\\\\\\\\\%v\>\\>\\\v\\\v\vv%\\\\v\v\\v\\v\\v\\vv>v\>v\\v\\v\\vv>vvxvvvv\\\\>

CAPUT XL.

(i In vlgesimo quinto anno deportationls nostroe, in prln-

/)cipio anni, dccima mensis,quartodecimo anno, postquam

» percussa est civitas % clc. » Horum annoruni supputalio
inchoanda est non a regno Josiac, scd Jechoniac, ut plane
conigitur ex ipso urbis excidio, cujus tempus pro epocha
qualuordccim annorum staluitur, contigitque anno unde-
cimo Sedecice. Annus itaque, in quo Judeels inslnuratio
lemph promiltitur, Jubilaeus fuit. Incidit quippe JubiLcus
altcr in annum dnodevigesimum Josiai, florenle Judseorum
rcpublica. Supputa ergo annos consequentes regni JositC,
ct trimestrc regnum Joachaz. Rursus adde undccim annos
Joachin , ct annos lolidem Sedociac, prasdictos demum
quatuordeciin ab urbis excidio, ullimus occurret annus
quinqungesimus, qui et Jubila3us.IIoc ilaque anno jubctur
Kzechiel popuhires suos allHctos crigcre loctissimo fulurac
instauralionis tcmpU nunlio, prcxscnlisquc scrvitutis finein
polhccri. « Et vldi virum, et cahimnni incnsorium in manu
»cjus scx cubitorum, et pahni. Et mensus cst Hmcn porlae
' Ezcch. XXXIX, 29. — 2 ij, XL, 1.
4^2 S. KPIIR/EJI SYUI

»calamo; ct spalium medliim ioicr llialapjos quijKjue cu-

))])Itorum, limcii porlne calami unius; ct fenestras (mensus

))esl) obliquas e lato In angustum extra Yergentcs; et por-
)) tam contra portam aquilonis, et orientalem. Et gazopliy-
»lacium, cujus ostium in vestibulo porlae, et duas mensas
hinc inde ut immolentur super eas holocausta \ etc. sSic
))

nempe Deus, qui sub verbls excidium, popuhque deporta-

lioncm ostcnsa recedentis gloriac suae specie Prophetam
mocroro compleverat, nunc ejusdem redcuntis contemphi-
tione, et conluitu ailliclum rccrcat, erigitque futura tem-
pli atque civltatis instauratione, Viderat siquidem olim
Ezechiel gloriam Dei egredientem ab orienlali porta in an-

gulo domus posila, curruquc cherubico invectam indc

excessisse, nunc per eamdem viam eo, undc cxcesscrat,
remigrasse sibi visam fuissc refert.

CAPUT XLI.

« Et mensus est longitudinem ejus (tempH) usque ad

»fenestras ^ )> Feneslrae, quas In redificio templi Propheta
viclit, anguslas et obliqua^ describuntur, rerum quippe sen-

sui subjectarum specics significabant homini concessas

velut aditus quosdam ad cognitionem, et conlemphitlonem
rerum calestium, et a sensibus remoiarum. Similiter vir,
quem Ezechiel calamum mensorlum tenerc vidit, Emma-
nuelem adumbravlt. Illc cnim dimensus est ac rcstitult^
atque ex inordinalo In ordlnem adduxlt res omnes crcatas
visibiles, et invislbilcs. « Calami )> porro mensura sex cu-
bitorum fuisso perhibetur, quia totidem sunt principales
'
Ezcclu Xh, 5-8, ct 16, ?.3, /i/|.— 2 Id. xli, 16.
 l.\ liZJ-CiniiLEM PROniETAM. 4^5
uiuiull prospccius; senisqnc cuLitis paluuis acljlcitur, cli-

miciiuui scilicct cubiti, ut pra^lcr luiuc altcrum subcssc

mnndum discas ex substanliis a materia segregalis coufla-

tum. Reliqua in uovi templi (Ediricio Prophctac ostcnsa ad

Ecclesiam Ghrisli pertiucro planum est; quocirca saccr-
doles cjus domus Apostolorum typum fuisse, mactatosquc
iu iUa vitulos Ghrisli inimolalionem praefigurasse teneu-
dum Monctur practcrca Israiihta, qui Deum adoratu-
cst.

rus per aquilouarcm portam ingressus est, ut per austra-

lem egrcdiatur, quac CcTremouia admonct uou licere cis,
qui pielalis semilam ingrcssi sunt, relroccdere, quin polius
progrediendum atque enitendum csse ad oplimum, sic ut
rcliquum vitte cursum ad reguiam absoluta^ pcrfccltTque
virtutis cxigant. Gum autcm profanum a sacro separan-
dum dicit, profanum appeliat spatiuui extra condendi tem-
pli scpla rclictum.

CAPUT XLII ET XLIII.

Dcsunt aptid S. Ephrccm.

V\'SV>^V\\\VVVVV\V^VV\\VV\V%'VAVVVV\VVW 'VVVWVWVVVWVWVVVWAWVVWVVVWVVSVWWAWVVVVVN.V

CAPUT XLIY.

« Massarum veslrarum caput % » ciborum sciiicetj et

csculenlorum primilias sacerdotibus reddile.

' Ilzccli. xnv, 5o.

4^4 ^* liPHR/EM SYRI

l\,\\'VV> VViW"» VW V\\\\V VV\ V\A WV V\V VV\ WW\.\ WN^VVWWW^A VWVWAA WWW VVA \ \ ".'WV WWWIVVAW/»

CAPUT XLY.

Separate separalioncm Domlno. Sanctificatum sanc-

«

» luario \etc. » Judceos Bahylooe retluces alloquitur, jubet-

que architectos Jerosolymam recTdificaturos primam civi-
tatis regionem sacerdotibiis ac templo seponere, alteram
Levitis, tertiam populo, principi quartam.

WWWWV W^/WWW WX/VWWWAi^ W\ WX WWVAiVWWWV^ VVIVWWVWA wwv w\ wvw^wvwww w»

GAPUT XLYL

Dcesl apnd S. Ephnvm,

t\\vwvwvvvvww>\v\w\vw\w\v\v\\vwvwvwvwvwv\\\v\\v\vv\vv\ vvwvwvwwwwwwww

CAPUT XLYIL

SucCEDiT visio « Torrenlls, wcnjiis per alveum Propheta

tradiictus, aquarum non excedcre dcpre-
filtiUidlncm talos

hendit. llicexpressum cogitaoperarlos prlmo mnnc conduc-

tos;quos enim tertia liora paterramllias vocavit, dcsignat
aquarum ad genuapertingcntlum profunditas quoshora uo- ;

na torrentis ad rcncs usque Incrcmentum postremos

,
: et sub
undcclmnm lioram conduclos, ex aquarum alluvione vadus
penltuslnlerclususrepraesentat. In hunc scilicet scnsum al-
•
'
Kzech. XLv, 4-
 IN liZECHIELEM PROPirETA.M. ^^O
legorlce diicuiiUir lcnipora cxplorandls mcllendisqiic aquls
discreta. « Traduxit nie, inquit Piophcla, pcr aquas tor-

rentis perlingenlcs usque ad lalos \ »Tonens, ut mox dl-

cam, populi judaici ligiira est. Quod auteni suLdit aquas
ex supposito solo altaris ernmpere atque eflluere visas fuisse,

innuit rem ad Deum, qui in eo altari colebatur, pertinere.

Intcrea torrens intumcscerc visus est, adeo ut aquls sibi
lumbos obrui Proplicta quereretur, nec jam vadantl patere
vlnm. Torrens, ut modo aiebam, qualis hlc dcscrlbltur, sub
inilium parvus, et vadosus, quando vix trajicicnti talos oe-
quabat, mox vcro novo aquarum alTluxu auctus, ut vadan-
tis genua raderet, dcinde renes, postremum ad tantam alti-

tudinem tumefactus, ut pedlbus trajicl non posset, illos ip-

sos figurabnt, qui postmodum numero, viribus, opibusque

aucli, Idumaeos, et fihos Magog, fmltimasquc sibi gentes

subjugarunt. Iterum ahud hlnc arcanum dlsces, Intcrlm
relege Prophetae verba. « Et Iraduxit me ad lalos, et usque
» ad genua, ct usquc ad rcnes, et crcvlt torrens, et nemo
«poterat vadare illum ^ » Jam recole cvangcllcae praedlca-
tionis primordla, quando paucissimi erant, qui Chrlsti doc-
trinam, ct pra^cepta susciperent. Disclpulos prolndc suos
alloquens Dominus « Nohte, inquit timcre
: pusillus ,
,

» grcx » et rcgnum suum comparat

^ : Grano symipi, quod a

»est minimum omnium .scminum,cum autem crevcrit

» maxlmum est omnium olerum'^. » Primus slquidem Apos-
tolorum coctus duodenarlum numerum non cxcessit : hls

postmodum accessorc diio, et sepluagenta Dlsclpuli, mox

una dic alii ter mille : continuo secuta cst immensa crc-
denlium turba torrenti rcrme similis, cum pleno alvco ripls
supcrfusus omncm vadandi spem abstulil. llujus porro
torrentls aquac dum in Galilffiara oricntcm versus excurrcre

' Ezcch. XLVii, 5. — 3 iijij, /j^ 5^ — 3 Luc^ xii, 02. — ^ Id. xui,
19-
4^6 S. EPHR^M SYRI

tlicnnlur, et rursns in aquilonem deflectcre, significant

doctrinam ab Aposlolis traditam, quae ccelo delapsa, et

gentibns communicata, acerbam illarum conditionem sua

suavitate mitigavit. « Et descendent in mare ad aquas cor-
» rnptas, et dulcescent, et omnis anima vivens, qua^ gene-
» ubicumqne fuerint aquoe torrentis, vivet et erunt
rat, ;

wpisces magni, postquam aquae illuc pervenerint et maris :

«aquae suaves fient \ Magni pisces «designant viros zelo

Dei inflammatos, et eximia animi fortitudinepra^ditos, eos-
dem futuros populorum credentium duces, et principes.

« Et juxta ipsum torrentem orietur in ripis ejus ex utraque

))parle omne lignum pomiferum, et erunt fructus eorum
)) in cibum, et foiia eorum
medicinam ^. «Pomiferse ar- in

bores homines repraesenlant opere et sermone perfectos,

quos, ait, in suis neomeniis, festisque diebus hostias, et
decimas, quasi flores praemitlere, ex divina quippe virlute
illos suspensos essCj et cum eadem arcano quodam nexu
conjunctos. Nec mirum eos, qui aquis a templo salientibns
irrigantnr, singulis mensibns primitias suorum fructuum
ferre. Talium autem arborum foiia cibum, et medicinam
egentibus, et a?gris suflicere recle dicunlur : dum iUos di>

vinis pracceptis imbunnt, quibus vita constat, et sanitas re-

paratur. Sed ct ipsi viri perfecli hnjus torrentis aquas la-

vaturi freqnentant ,* neve a lege discedant, velut procerae

arbores torrentis ripas allis firmisque radicibus obtinent,

indeqne laeti assurgunt, « Quasi h"gnum plantatum secus
» decursus aqnarnm, quod frnctum suum dabil in tempore
))Suo^, etc. )) Postremo notandum Ezechielem a Deo « Fi-

)) Hum hominis j> appellari bis snpra sexagies; domum au-

tem Israel « Exasperatricem )) dici quatuordecies.

* Eaech. xlvii, 8, 9. — =*
Ihid. 12. — ^ Psal, 1, 5,
 S. P. N. EPHRiEM
SYRI.

COMMENTARIA DANIELEM IN
PROPHETAM.
(\\\V\,VV\VV\V\,\XVV'\VVVV\\VVVVV\\V\VV>'VX>(V\'VVV\VV>(VVVVV'\\\\VV\V\\A'VX'VV>W\VV>VV^(V\'X.V\\VWVV>

CAPUT I.

(fEt factum est In anno lcrllo regnl eToaklm regls

j> Juda '. Qul ncmpc fuit annus primus rcgni Nabuchodono-
sorrcgis Babylonis. ((Vcnithicln Jcrusalem, ct obsedltcan),
»et tradidit eam Dominus in manus ejus -. » Hoc enim
comniinatus fuerat per Moysen, et rehquos Prophctas. (( Et
))SucccndIt tcmpkmi, et abstulit vasa ejus, asportnvIl.que
»in Sennaar, ct intullt In domum Del sul ^. )) Intulit qui-
dem, non tamcn usum concessit, aut ad profaniim mi-
nisterium adhiberi pcrmisit. Et quanquam hoc ipso eo-
rumdem rcbgloni detraxerit, quod In cxecrandam asdem
inlulcrlt, nlliilominus, si regls anlmum specles, honore
praicipuo illa quod in fLmo Del sui condidit. Et
alTecit, ((

wdlxitrex Asphaz magislrum cunuchorum, » qui et Able-

zer pracfcctus spadonum, c Ut adolcscentes cx omnl se-
»minc rcgum, et nobilium in palalium Introducerct, cons-
Blituitquc ilhs ccnsum in slngulos dles, dc pulmentis rcgis
»ct dc vino, quod bibebat rcx. Et lactum cst, ut inter eos
•
Dan. 1,1. — »
Ihid, ?.. ^ 3
iijij.
4^8 S. EPHRiHM SYRI

«essent de filiis Jiida Daniel, et Ananias, Azarias, et Mi-

))sael'. » Hoc scilicet regi superbia gloriagque cupido sug-
gerebat. Cum ergo sua, seque suspiceret, nobilium ado-
lescentuQi delectum imperavit, devictarum nempe gentium
numerum ostentare volebat. Pueros autcm in illud colle-
gium adlegi voluit egregia indole, et liberali forma prae-
ditos, ut quos intima obsequia eunuchorum propria des-
tinaret. Quamobrem lilteris operam navarc jussit, et
vernaculo Chaldaeorum sermoni assuescere. « Et posuit
» Daniel in cordc suo, ut non comederet de cibis regis '. »

Non ea utique sola cogitatio Danielem impuHt, ut regise

mensse cibos recusaret, quod sciHcet inlelHgeret eosdem
immundos enim erat obso-
esse, et lege interdictos ; facile

nia commutare^ et pro arbitrio carnibus carnes, vinumque

vino substituere. Praecipua ergo causa ea fuit, quod Da-
niel, et collegaj adolescentes sese jejunio sacraverant;
quidquod, et ipsa legumina, quae pelebant, causam cur.
oblata obsonia repellerent, vix aham fuisse demonstrant
prjEler jejunandi voluntatem. « Dentur, inquiunt, nobis
»legumina ad vescendum, et aqua ad bibendum ^ »Non
ergo Danielem, aut ejus sodales carnium, vinique immun-
ditia soUicitos habebat, quandoquidem in promptu erat

panis, quem non fastidireat, si comedere voluissent. Sin

autem panis, quemcumque praefectus dedisset, immundus
fiebat, idem sane, qui immundum faciebat panem, legu-

mina quoque immunda perinde facere potuisset. Gaeterum

si legumina, quae pra^fectus dabat, munda fuerunt, ergo

etiam carnes lege permissas, et vinum mundum prasbere

poluisset, modo ista placuissent. Jcjunium ergo istud ne-
gotium egit, idemque absolvit. De libertate vero, reditu-

que cum codem proefecto agerc supervacaneum, et inutile

fore censuerunt, ut qui pro comperto haberent servitulem

'
Dan. 1, 5.6. — 2 Ibid. 8. — ^ Ibid. 12.
 IN DAMELEM PROPnKTA.M. 4^9
anle soplnagesimnm annum hauclqnaf|uam esse desituram.
« \Li vcni, ct vidc vultum nostriim, et vultiim illorum, qni
Kcomedunt cle ciLis rcgis \ » Ejiismodi signum Danielem
a Deo poposcisse credibile est, quo Chaldrci Hebracorum

Deum insultantes irridentesque, cjusdem Numen, poten-

tiamque aj^noscerent, et faterentur; et Nabuchodonosor
simuH ntelligeret nec propriis armis, neque deorum suo-
rum lavore, ut ipse jaclabat, sed, Deo vero tradente, civi-
tatem sanctam in suam venisse potestatem, quocl etiam
Daniel in ipso libri exordio declarat.

CAPUT II.

« Et dixit rex, ut vocarentur magi et divini. Quod si

»non indicaverilis mihi somnium, unus est scopus omnium
)) veslrum, et verbum mendax, et vanum componltis, quod
)) dicatismihi'*. wlcfest, rex Nabuchodonosor, secundo regni
sui anno, somnium vidit, ct continuo oblitus est, Deo uli-

quc islud disponcnle, ut magos, et Chaklseos levitatis sua3

pudcret. Gloriabantur enim se suis carmlnibus, et mathe-
malicis quibusdam suppulationibus, babylonicum regnum
ad eam forluna; atque glorlre altltudinem perduxisse; ut-
que, illis intcrim nec hiscerc audentibas,DanIel in mediam
populi coronam progressus triumpharet, iUius uticjue Dei
ope, quem Babylonii sub jugum se misissepulabant, suorum
deorum virtute supcratum. « Et cxiit edlctum, ut sapien-
» tes interriccrentur ^. » UUimo supplicio addicti sunt
Chahhci, ul impudcntlssimsG arrogantlae ipsos plgeret, pro-
prloqiie pcrlculo dlsccrcnt ncc Iiilra propriam civitatcm,
'
Daii. 1, IJ. — '
Jd. n, 2 ct 9. — ^ Ibid. i">.
48o S. EPim^M SYRI

propriosque lares suis veneficils tulos praestare potuisse,

qui modo jactabant sc suis arllbus Jerosolymam expug-
iiasse, et Judeeos iu servitutem redegisse. « Et egressus est
»Arioch ad intcrficiendos sapientes Babylonls \ «Danlel
hosce hariolos servavit in scientla suo, quos propria insci-
tia uUimi suppllcii reos fecerat, Deo utlque neganle sa-

pientiam sapientibus Babylonis, quam Danieli oranti rc-

servabat. « Sit nomen Domini benedictum a socculo, et

))usque in soeculum ^ » Videlicet pro cunctis beneficiis,

qucc patrlbus nostris olim pra^slilit in ^gypto, quibusve

nos hoc tempore Babylone captivos alFecit. « Sapientia, et
))fortitudo ipsius est ^ Sensus est Etsi in sapientia sua, )) :

et lont^-anlmllale sua, Chalda?os eorumque socios perindo

sustinet, ut olim /Egyptios, poslmodum tamen converlet
manum suam, et perculiet eos in fortiludine sua, sicut
percussit yEgyplum. « Mutans tempora, et momenta ^. ))

VideHcet spatia quatuor regnorum, quorum alterum ab

akero subsequente cvcrsum iri Danlel innuit. « Qui dat
»sapientlam sapientlbus. )) Id est^ qui somnium regls in-

dicavit, doclis timere Deum. «Et inlelligentiam inlelligen-

))tibus tribuit ^. » Videlicet et somnii interpretationem do-

cuit eos, quibus aperlt secreta Prophetarum. « Qui revelat

)>profunda. «Id est, non modo somnium, cjusque interpre-

tationem expHcuIt, sed cliam cogiiationes, quas rex sub
vesperam mente vokitabat. « Et novit quae sunt in tene-
))bris : )) Videlicet iutciligit quidquld ex errore, cujus

symbokuii sunt lenebrre, perpetrant perversi. « Et cum eo

))est kicerna ^. » Id est, novit etiam, qua3 ex scienlia jus-

torum, cujus typus est « Lucerna, » agunt probi. « Tibi,

DDeuspatrummeorum, confileor^. » Videlicet Deus Abra-

kam, Isaac, et Jacob. « Quoniam sapientiam, et fortitU'**

'
Dan. 11, \l\. — '^
Ibid. 20. — ^ Ibid. r~~ -'^
Ibid. 21, — ^ Jljid.

^ ^ Ibid. 22. — 7 Ibid. a3.

 1

liV DAMELEM PROPMETAM. /^S l

» dlncni dedisti mlhi. wYidelicet patefccisti somnium, ejiis-

qiic significationem. « Et revelasti, qLiod rogavimiis te. »

Hoc adjecit, ne socloriim oralionibu& in hoc negotio nihil

tribuere viderelur. « Et indicasti verbum regls, » id est, cu-
ram, qua; rcgis anlmiim dudum sollicIlaLat. « Sed cst Dcus
)) iu ccclo, qui indlcabit tibi, rex, quai ventnra sunt in no-
))vissimo '. Est Deus, inquit, in cne!o, » cui in promptu
cst non modo somnlum, quod e mcmoria excldit, libi re-
proesentare, vcrum etlam latenlfa sub visa specie rerum
luturarum pracsagla tibi, tuisque divinls, iino et ipsis diis
tuis occulta patefoccrc; quin et ilias cogitatlones, quac
somnium tibi intulcrunt , retcxerc. « Tu , rex, cogilarc
))ccepisli iii strato tuo, quid essct futurum post ha:c '. »

Communls crat illa omnlum Chaldreorum prscsumptio,

babyionicum imperium scmpilernum fore , potenliores
quippc populos , regesquc forlissimos subjugaverant, et
probroso, duronue scrvitio premcbant. Hanc Chaldoeorum
opinioncm convcllit Danlcl Indlcando regoi illorum cver-
sioncm. « Statua erat magna nimis, et caput ejus ex auro
aoptlmo ^ )) Caput aureum imperium babylonicum reprae-
senlat. Idem dicilur : « Calix aurcus in manu Domini ^*,

• Pcclus, et brachia argentea symbola sunt regnl Mcdo-

^ )>

rum. « Ycnter, et femora ex eere, » regnum pcrsicum dc-

bignanl. « Crura cjus fcrrea ^, » Alexandrum graecl Imperii
fundalorcm, pcrlndc ut pcdes parlini ferrci, parlim testei
cjusdcm succossorcs deccm. « Tu cs caput aureum '. ))HInc
somnii intcrpretationem Daniel ordltur, regemquc pricsen-
lcm alloquens. « Tu es, inquit, caput aureum. » Et quoniam
bcne norat Nabuchodonosorcm cxistimarc nec a poten-
lissimii quihusvis regibus regnum babylonicum everti
posse, subjlclt humile et inilrmum rcgnum ilhjd futurum,
•
Dan. i:, aS. — 2 Il,ld. ^f). _ 3 ii^j,]^ 3,^ 52. _ 4
Jer, u, 7. —
« Dan. ij, 02. — '^
Ilid. o3. — 7 Ibij. 5^,

XXXV. 3
 »

482 S. EPIIR/EM SYRl

a quo ejns iniperiiim suLvertendum foret, regnum scilicet

JMedorum. regnum dominabitur in univcrsa

« Et tertium
«lerra. » Hoc esl regnum Cyri regis Persarum. « Et quar-
» tum regnum validiim perinde, ut fcrrum comminuet, et

»subiget omnia \ » Is fuit Alexander omnium gentium vic-

tor. Enimvero sicut ferrum omnia corpora domat, sic ille

omnium principum, regumque vires fregil , et ditiones

subcgit. « Et digiti pedum partim ferrei, partim fictiles'.

lli sunt decem reges gra^canici imperii soboles, quorum

alii perinde ut ferrum, forles potentissimique fuere, alii

humiles, atque imbecilles. Et licel per mutua connubia

pacem, et amicitiam inter se sancire studerent, nunquam
tamen convenire, sibique invicem constare potuerunt. Id-
circo subdit Propheta « Gommiscebuntur quidem humano
:

))semine, sed non cohairebunt sibi, sicuti ferrum commis-

Dceri non potest testa?. Et suscitabit Deus c(bU regnum,
»quod in sajcula non intcribit ^. » Hoc in popuhim Judaio-
rum non quadrat. Nam etsi regni hujus umbra descripta
fuisse videatur in Machaba^is, qui Graecorum copias seepe

profligarunt, et excussere jugum, res tamen in Domino

exhibita fuit. Atquc proinde « Lapis excisus sine mani-
» bus 4, » Dominus est, qui in sua exinanitione « Sectus de
)) monle lapiUus ^ » dicilur, de stirpe videHcet Abrahami
natus. Eademque « Montis » figura pariter designabatur

sancta Virgo, ex qua« Decisus fuit mysticus ille Lapis sine

«manibus, » id est, sine virili semine. « Et implevit uni-
» versam terram. » Quod ad Evangehi promulgationem
referendum est, per quam Ghristi imperium in omnes
mundi pRrtes celerrime propagatum est. « Surrexitque Na-
»buchodonosor de soHo suo, et adoravit Danielem, cons-
» tituitque illum principem, dicens : Ecquis vidit huic si-

» Dan. II, 5q, 4o. — ^ Ibid. 42. — ^ Ibid. 4^- — ^ Ibid. 54. —
« Ibld, 55.
 IN DAMIELEM PROPHETAM. ^83
> milem, deorum sanctorum est ? » Sic
in quo Spiritiis '

pucrum eumdemquccaplivum, et servum rex maximus, po-

silis geniLus, voneralus cst, et inhabilanlis in illo Numinis
ijuijeslatem testatus est, thura adolens, « Et Spiritum sunc-
» torum » iu illo insidentem adorans.

\\>\\> W>VVVVV VWVVWV^/WVVWW^WWVAVWVVXVWVWWN^VVVVVVWW* /W>VV\(WVW>iWVV\'>W>VW

CAPUT III.

« Nabuchodonosor lecit slatuam magnam auream, et

))Statuit eam in planitie Dura provinciai Babylonis'. » In
loco scilicct satis amplo, quique caperet frequentissimum
populum mox confluxurum ad dedicationem statuae a rege

duduni indictiirn. « Et misit rcx ad congregandos duces^, «

non hos dunlaxat, sed etiam cunclarum circa regionum

populos, qui regis edicto obtempcrare, deosque suos cum
slatua commutare, aut illam suis simulacris associare sta-
luissent. « Tunc prncepit rex viris fortissimis, ut vincirent

Sidrach, Misach, et Hbed-Nogu.'^ » Delati enim fuerant

apud regem hi tres Danielis socii, ut qui statuam adorare
recusassent. Interim observa quomodo ille Nabuchodono-
sor, qui paulo antc leslatus fuerat, palajnque prredicaverat

Hebracorum Numen deorum esse Deum, nunc, mutata sen-

lentia,pios adolesccnlesseflammiscombusturum minitelur
subdens : « Et quis est Deus vcster, qui valeat vos eripere
))dc manibus meis^?» Contempsere minas pueri, confide-
bant enira se ferrum, et iguem divino favore cvasuros pari
exitu, quo ipsorum collega Daniel somnii ejusque inlerpre-
tationis notiliam sc a Deo impetraturum speraverat; quare

» Dan. II, 4(j, 4;, — » Id. iji, \, — ' Ibid. a. — * Ibid, ao. —
* Ibid. i5.

2i.
484 S. EPHR^M SYRI

sicut Iste inducias fidenter postulavit, certus se regi somnii

explicationem deposcenti plane satisfncturum : ita pari
fiducia ejus socii exitium minitanti regi, Dei sui potenliam
objiciunt, « Deus, inquiunt, qnem nos collmus, ^ipse po-
»terit liberare nos de fornace ignis ardentis, et de manibus
» luis, rex, eripere % » Quasi dicant : «Nec tela, nec ignes,
nec quodvis allud cruciatuum genus nobis vitam erlpere,
aut obesse poterunt, Deo, quem colimus, invito. « \ideo
» viros stantes, et deambulantes in medio ignis /*. » Quia sci-

licet regis indignatio, et praescntia satellites executionem

sententise prsecipitare cogebat, e vestiglo juvenes corriplunt,

nec data quidem mora ad deponendas vestes; revinctlsque

pedibus manlbusque, in ardentem fornacem conjiciunt;
sed enimvero discretor ille ignis, eo jubente, qui quartus
ad tres juvcnes descenderat, vinctos absolvit, et jacentes
arrexit, nec lamen, ut inde celeri se fuga prorlperent,
quasi de propria incolumitate dubitarent, imo vero ut ibi-
dem diu consisterent, perinde ut omni plane metu jam
ccrti. fl Et quarlus simllis fdio Del^ » Et hic quidem regi
post spparult, pueris vero in fornacem subeuntibus stallm
se obtulit, idemque Intrantes excepit, et exeunles deduxit,
venientibus praelvit, discedentibus ipse in fornace perstitlt.
Antecessit, ut fervidam voracemque naturam ignis mAita-
ret, illis abcunlibus mansit, quo flammam ad ordlnem
statumque naturalem reduceret. Et sic demum oculis se

subtraxlt. « Et cgressus ignis incendlt accusatores eorum^. »

Emissus e fornace discrlminator ignis delatores a conferta

multitudine discrevit, et sustullt : istos corripult, csteros

etsicircum conglobatos, constlpatosque, illisque fortasse
nequiores, prtelerlit. Inira fornacem tribus cavit, cavit
millibus, et miriadis extrn, solos delatores invasit et per-
didit. «Benedictus Deus Sldrach, et Misach, etHbed-Nogu,
* Dan. lUf 17. — ^ Ibid. 92. — ? Ibid, — ^ Ibid. 22.
 IN DANIELEM PROPIIETAM. 4^5
»qnl llberavit scrvos siios clc flamma'. » 'Id est, lutos et

incolumes servavit, quoniam sua corpora flammis Iradere

maluerLml, qiiam Dei sui cultum cum vana simulacrorum
religione commulare. « Et quicumque Deum illorum blas-
spliemaverit, in frusla secabitur. » Id est, si quis dctra-
xcrit miraculi, quod nuper accidit, patralori, eumdemquc
verum esse Dcum ncgaverit, membratim conciditor.

wwwwwwwwvwvvvx^xvv^v vv\ vv vvv vvvv vv vvv.v wvvvv wvvv vvv vwvwvvv vw vwvw wvivw v vvvv v

CAPUT IV.

a Visio his qul odcrunt tc, et interprctatio ejus hostibus

»tuis ''. » Ilicc Daniel non quod regis majestalcm vercretur,
aut quod adularctur ejus fortunam; sed, vcl propter regis
erga vasa templi reverentiam et religionem, vel propter
illud gencrale cdiclum, quo divino nomini dictls, factisve

detrahenlcs coercucrat. (iMagnificatuscsusque in coelum :»

videlicet pcr cLilioncm cordis tui. «Etaspectus ejus ad

» omncs tcrminos terrai^. » Significat ejus gcstorum atque
victoriarum famam iale per omnes orbis regiones perva-
gatam. « Folia ejus pulchra, et fructus copiosus, et in ea
» cibus omni carni^. » Indicat obsonia famuhs, miHtibusque
conslitutn. « Et sub ea habilabant omnes bcstiae soUus. »

Quia ejus imperio parebant, et subdebantur omnes gentes,

et hngUcT. « Et ex ca trahcbat alimenta omnis caro. » Signi-
ficiit pccuniam, qua alebantur, lioc est, sibi alimenta pa-
rabant ejus subrllli, palatini prrccipuc ct mlUtcs. « Et ab
»umbra cjus reccdent besticc. »Id est, duro iUIus servitio se
subducent regcs, et gentes. « Stirpcm aulcm radicum ejus

• Dan. 111, cj5, — ^

U. iv, 16. — ' IbiU. 19. — ^ Ibid. 18.
 »

486 S. EPHR^M SYftl

))in terra rermqulte'. » Praecliclt regnum iiihilominiis illi

mansurum. « In vinculo ferreo,et tcneo. » Sensus est : Etsi

ab hominum consorlio fugere cogetur, et herbam depas-
cere, haec tamencitra vila3 jacturam feret, proteclus divino
decreto. « Et cor tuum ab hominlbus discedet', » quia ab
hominum convictuet societatesecessurus erat. « Etcorferae
))dabitur el. »Quia stabula ferarum amare incipiet, adeo-
que nec horrebit earum conspectum, corenimferis cogna-
tum, ct plane simile habebit. « Et mutabuntur super eum
))septem tempora ^. » Idesl, per tres annos et semestre
fulurum erit ejus cum feris contubernium. « In mandalo
)) vigilis sermo. » Id est, scntentla celcrl, et ocius executioni
mandanda declsus est sermo. « Et In dlclo sancti petitio. »

Jndicat vel cito exaudlenda fore vota cunctorum clrca

gentlumoptanlium ejus dcpresslonem, vel hoc referendum
erlt ad ipsum regem, quando ad panitenllam conversus
oravlt, et suam redlntegratlonem impetravlt. « Ut sclant
» vivenles, quia domlnatur Altlssimus inregno homlnum^.
Ut sciant, inqult, vel jusll ex synagoga Judaei, vel provln-
cia3 babylonicoe Indlgenae orantes, Nabuchodonosorls arro-
gantlam et superbiam cohlberl. Istos itaque ait cognitu-
ros ex ejusdem rulna Altlsslmum mortahum res, et regna
pro sua summa polestate moderarl, atque eadem pro libito
dispensare. « Abjectionem homlnum extoUet super illud. »
Hoc vel ad Evihuerodachum refertur, vel ad uxorem Na-
buchodonosoris, qua?,conjuge absente, per illaseptem tem-
porapubllcamrem adminlstravlt. «Peccatatua eleemosynls
» redime, et Inlqultalem tuam misericordla pauperum^. »

Monebat Danlel regem, ut noxas ex rapacitate et avarltia

contractas, erogalls In pauperes pecunlls expiaret; et sl-

quidem hoc peregisset, spondebat ob eam in egenos mise-

ricordiam, cllam ipsi dlmittenda fore, quaecumque in Ju-
• Dao. IV, 20. — » Ibid. 22. — ^ Ibid, — » 4 Ibid.— ? Ibid, 24.
 IN DAMELEM PROPIIETAM. 4^7
tlcTOs peccaverat, quos nupcr captos, tunc inlquo servllio
premebat. Asl monenlcm minimc altcndit; proptcrea-
illc

quc Omnipolcns, quam statuerat, pccnam inflixit. « Nonne

islaest Babylon, quam ego tTdiricavI insedem regni mei '.)>
))

Sic rex patlentla et longanimltatc Dei satagentis ad poeni-

lenliam illum adducerc, insolentior cst factus. Cumque
aliquando In solario regl?c doinus deambularet, seque,
suamque forlunam circumspiccret : « Quo tandem, aiebal,
reciderunt Irlslla illa pracsagia, quibus me Sanctus lcrri-

tabat. En Babylonem, quam magnifice condidi, usque

lcnco. « Et adhuc erat vcrbum in ore ejus, et vox venlt de
«coclo^, vcnlt, » inquit, non ut futura dcccrneret, scd ut
dccreta excqucretur. « Et ab hominibus cjectus cst ^ ))Sci-
licet, ut divina vox pepulit regls aures, subllo casu in in-
saniam incidlt, hinc pcrturbatoe mentis furore actus, ab
homlnum conlurbernio cxpulsus fult. SIc Nabuchodonosor
rex regalibus assuclus deliclls, 'more boum hcrbas depas-
cere occoeplt. « Gapllli ejus crevere in slmHIludlncm aqui-
)) lac, » ut nimlrum vestium defectum supplcrcnt « Et un- :

)) gues in modum avium ", » qulbus scillcel herbarum radiccs

vellerc, indequc slbi cibum pararc assuescerct. « Oculos
wmcos adcochim sustull^. » Ibi uimiruni sedet Ille, qui me
in eum slalum dcjeccrat : « Oculos susluli, id est, levavi,
»et sensus meus rcdditus cst mlhl, » id cst, mentls compos
cfTcclus sum, ct pK'uic resipui. « Et Altissimobenedlxl, qui,
wquod vult, facit^, » Id cst, qui suo numlne alque voluntale
gubcrnat ct admlnistrat rcs non modo hominum, quos de
luto finxit, scu spirltualium cllamVirtutijm, quas coelo lo-
cavit. « [\l cxcrcitus mei qua3sicrunt me, ct super solium
«mcum reslitulus sum '. » Eadcm scillcct hora, qua mei
compos sumfactus in sylvls, invcntus sum tandem ab opti-

' Dan. IV, 27.— 2 ibid. 28.- 3 Ibid. 3o.— -»

Ibid. ~ ^ Ibid.Ji.
— « Ibid. — 7 Ibid. 33.
488 S. EPHR.EM SYni

maLibus et coplarum mearum ducibus , cum tllu per

cunctos circa monlcs et saltus benevole et amice requisi-
vissentme, indcque cnm pompa deductus, regnum opibus
atque dilionibus auctum recuperavi. Quod quidem proeter
spem accitlil; cum enim rebus meis non parum detractum
iriexlstimnrem, plurimum adjectum reperi. « Idcirco laudo
» Regem cocli :quoniam opera ejus veritas '.» Per cam enim,
quara intulit mihi, po^nam simul ostendit se justo ct aequo
judicio jus cuique suum reddcrc, et eos, qui in superbia
ambulant, humlliare; proinde quemadmodum memet plus
nimio me suspiclentem, superbeque eflerenlera depressit;
sic audaciam hominum mei simiiium simili animadversione
fracturum.

CAPUT Y.

I. Decesserat Nabuchodonosor, cum Balsclasar babylo-

iilco imperio potllus « Feclt convivium mllle optlmalibus
» suis, ct pra^senllbus hls mille bibebat vinum^. » Id Cit,
Balsciasar,Nabuchodonosore parente rebus humanis de-
funclo, Go die, quo rex inauguratus fuit ex prisca reguni
Chaldffiorum consuctudine, conviviumapparatuplane regio
exhibuit regni procerlbus mllle. Gumque decessorum morc
solus seorsim assideret, et contra omnes discumbcntes
compotatlonibus ejusmodi jamdudum assuelus, poculis
certaret « Temulentus jusslt aiTerri vasa Sanctuaril ^, »

nec dubitavit in usum profanee compotollonis illa exhlbere

suis optlmatibus, et concubInis_, costerisque convivis. Vasa
ista pater ejusex jerosolymitano templo asportaverat, cum
'
Dan. IV, 34, — 2 j(], V, 1, — ^ Ibid. 2.
 IN DANIELEM PROPHETAM. 489
ipsain urbcm expngnassct, soloque nnquasscl; ca nihllomi-

nus tlcccnti in loco reposuerai, sancteque asscrvaverat.

Ilic vero omnem modum exccsslt cum nonsolum ipse, sed

ct ipsiiis convivoc remissa poculis liabena, eo vcsaniae pro-

lapsi fucrlnt, ut sacris pateris abuterentur, earumque in-
supcr abusum cneteris promlscue pcrmltterent. Quamobrem
rex supervenlente mox vindicta obrutus ct opprcssus est :

subdlt enim Daniel : « Egressa est vola manus hominis, et

Dscripslt in superficle parietls^. Manus, » ait, scripsit, ut

simul regnum nbstulerlt. Quandoquidem regnorum Domi-

num, violato lempliejus instrumcnto, aperla Injuria provo*
care non dubilabat.
II. « Est hlc in regno luo, qui habet Spiritum deorum
«sanctorum^ » Mater Balsciaris hasc fuit, quae regi scrip-
tura3 Idoneum interprelem, indicato ctlam nomine, signi-

llcavit. Danieli namque plurimum defcrebat, et veridlcum

vatcm esse compererat ex Interpretatione dupllcis somnii

niarlto allas reddita. Aderant reginae pedlssequ^e, quas
crediblle est ad faclendam dominic testimonio fidem admi-
randa Danlelis faclnora regi subtexulsse. Nam verislmilc
est isthacc rcgem ignorasse, puer erat co lempore, quo ista

acciderant, et pueriliatractabat. «Tu-ne cs Daniel ex filiis

jcaptivitalls Juda? Auditum est mihi de te, quodSpirltum

» deorum habcas^ » Sic Danielem rex superbus, ac temu-
lenlus interpellat. « Tu non quem
es, inqult, Daniel, » at

patcr tuus secum adduxit de Juda, sed mancipium in cap-

livilalcm a Dco traditum, ct ex Judasahuc abductum. « Si
» ergo potucrls, subdit miscr, scrlpturam hanc legcre,
«ejusquc inlcrprctatlonem Indicare, purpura ornabcris'^, »

cum scrvus sis, et quamvls nihil sls, « Tertium in aula lo-

cum conscqucris^ »Cui Daniel : « Tu aulemcontra Deum

'
Dan. V, 5. ~ 2 ibjfj. u. -^ ^
ibid. i", 14. ^ 4 ibjd^ 16, —
« Ibid.
490 S. EPHR^M SYRI

» elevatus es, et uxores tuae, et concubinac tasc vlnum in

» vasis domus ejus bibislis. Deos falsos laudasll, et Deum,
» cujus in manlbus est splritus tuus, non laudasti '. » Quan-

doquidem, inquit, eo vesanlae delatus es, ut temet antefer-

res Deo, et arrogantia fasluque superasti patrem tuum. Ille

enim inter homines parem esse credebat neminem

sibi ;

tu vero coeli Dominum te minorem existimasti. « Idcirco

«missa est palma manus, et scripsit scripturam istam, et

» obsignavlt ^» Ob hunc, ait, Dei contemplum, vasorumque

ejus violallonem, demlssa ab alto manus trla hcec verba
exaravlt Mana, Takal, Piiares
: « numerans nu- ^ Mana :

«meravlt Deus annorum spatlum Babyloniorum regno de-

wfinltum, illudque tuls dlebus completum cst. Takal Tu :

» vero appensus es In slatera, et invcntus es minus habens

» ex omni juslltia. PiiARiiS Divisumcslergo regnum tuum,

:

» et dolum est Medis,ct Persis. Tunc, jubentc rege, vestie-

»runi Danielem purpura, et posuerunt torquem aureuni

» in collo cjus^. » Non hoc feclt rex fatuus, ut Danleli ho-

norcm referret pro Irisllbus prnesaglis, quae sibi ex co

scrlpto renuntlaverat, sedcjus benevolentiam captare stu-
duit, ut qui Inlellexerat illum Dco esse maxime gratiosum,
sperabatque ejus intercessione se amoliturum cladem,
quam manus e sublimi demissa signavcrat, et ille modo
referebat, scd conatu plane inutili, liaiu eadem nocle in-
terreclusest Balsclasar,cl Babylon vastata est, cunctisque
malls a Medis et Persis affecta est, qune illi obventura Pro-
phelfe multo ante prsenunliaverant, ct ChaidiEorum Impe-
rlum ad Medos translatum fuit,Dario Persarum etMcdorum
rege rerum potilo.

' Dau. Vj 23. — 2 Ibid, 2-4. — ^ Ibid. 25-29.

 IN DANIELEM PROPnETAM. 4^1

(kVSVWWWVVV A\VV\\NVV\\\V\\>V\\\VVV\\.V\\V\\V\\\V\\\\V\>\\\V\\V\\\\V\V\/V\VVV>V\\.V\> VV\V\\

CAPUT VI.

C.ETERUM Darliis perlnde, ut qulclls et otli aiiians, Ila

ncgolil ct laLoris impaliens imperll curas ad vicorios prac-

fcctos rejecit; qnamobrcm subdit Scriptura « Eumdem
sconstituisse satrapas^ » Id est, gubcrnatores centum vi-

gintl, hlsqueprnefccisse prfcsides tres, et Danielem extrlbus

unum collegis prirposuisse. Obligationem obstringere ex
lege Mcdorum el Persarum. Ea nimirnm apud Medos et

Pcrsas lex hactenus vigebnt, ut, qua^cumque rex semcl

staturssel, ca rcscindere nefas csset. Satrapa? Itaque hujus
generis decrelum a rcge postularunt firmum scilicct, et

Immuta!jile; ncc cnim dubitabant quin pra?tcr illud rex

sclssurus esset quidquid, salvo Danielc, constare non posset.
Caelerum verisimilc est Daniclem in aula prsescnlem non
fuisse eo die, quo rex a manc usque ad vesperam cnm snis

salrapls pro cjusdem salutc litigavit. Si enim afTuisset,

stalim ulique confessus fuisset se orasse, neque post crimi-
nis confessionem rei convicli causa ad vesperam protracta
fulsset. cTunc prteccpit rcx, et adduxerunt Danlelem, ct

»))rojecerunt Inlacum leonum. Oravitque rex dicens :

» Deus tuus, quem colis, liberet te'. » Non enim regl pla-

cebat Danlclcm lconum pracdam fleri quamque invlto ,

aulmo id pcrmltteret salis ostendlt, quando et Danlell in

lacum subcunli, Del, quem colebat, opem precatus esl, et

post ejus Inchisionem « Bot ihot » id est, « Dormlvlt incce-

» natus , » scilicet cum omni cibo potuque pcr eum dieni
abstinuissct, nec dc sero jejuiiium solvcre anlmus fult.

•
Dan. v., 1. — 2 ibid. iG.
492 S. liPHRJIM SYRl

Conceptus nimiram ex Danlelis casu mceror omnem cibi

appetitionem ademerat, concessittamen, homoquippelenls

ac facilis, et rixis minime assuetus pertinacissi-
Htibusqiie
mam importnnltatem eorum, .qui Justum accusabant, re-
pellere nequivit. Prsetcrea cum rex, salrapis rogantibus,
legemillam nuperpromulgasset, oratlonemque severissime
interdixisset, et Daniclem orasse moclo dlssimulare non
posset, puduit enimvero legislatorem legem subito infrin-
gere, pigultque obsistere adversariis, ejusdem legis prae-

textu Danielis ruinie immincntibus. Patuit tamen ex his et

hujusmodi regem Danielis in lacum missioni plane invitum

acquievisse. « Et obsignavit rex lacum annulo suo, et an-
»nuIo optlmatum suorum '. » Dario qulppe deliberatum
erat Daniclem quavis ope prsssentiperlculo eripere ; quare
ostiuQi laci annulo suosignavit, instititque satrapis,ut suum
singulls signum adjungeret. Utrumqueenlm curandum fuit,

primum quidem ne isti clam ad lacum subreperent, reduc-

toque operculo, Danielemperimerent. Secundum, nepost
modum in vulgus rumorem spargercnt allquam in co
negotio fraudem intra lacum adhibitam fuisse. « Abiit et
» dormivit incoenatus % » de Daniells scilicct pcriculo, casu-

que sollicitus et inconsolabili moestitla afTcctus. Quocirca

cum somnum perinde, ut cibum respueret, ad exorandum
Deum se convertit. « Et surgens mane rex festinavit ad la-
»cum^ » Fides enim, quaj Darium pridle vespere ad ob-
signandum lacl ostium traxerat, eadem postero dle eodem
reduxit, quasi Danlelem vivum revisurus esset. « Et dixit

«Danlel; Rcx^inaeternum vive^. » Ha3C Daniel regi respon-

dit, antequam ostium pridie obsignatum resignaretur. « Et
» adduxit vlrosillos, quiaccnsaverant Danlelem, et projecit
» in lacum leonum ^. » Id cst, Darius, cum Danielem sospi-

1 Dan. VI, i;. — ^ ibja. 18. — 3 Jbid, 19. — 4 Ibid, 21. —

« Ibid, 24.
 IN DANIELEM PI\OrH£TAM. 49^
lem receplsset, satrapas quidem adesse jiissit, nec tamen
punivit, poenam Danieie deprecante, qui sicut alias niagos

ct ChaldcTOs a Babyloniis liberaverat; ila nunc,Medis reg-

nantibus, ejus genlis optimates et viros nobiles, ne leoni-
bus exponercntur, inlercessit. Cum accusatoribus sccus
actum est, elsi ex ipsorum satraparum impulsu ct suggcs-
tione crimen Danieli objccissc viderentur. Et quoniarn
tanli non erat sola nocentium po^na, utinjuriam Justo iila-

tam a:'quarct, eadem sentcntia comprehensi filii simul et

uxores besliis objecti sunt.

'\\\\\\\*.\ \\\ \\\\\v.vv> vv\ vv V vv\ vvv.vvvvwvw^wvvvv vvvvvv vw.vvv vwvvr/vw \ vww.vvv vwvwivw w\

CAPUT YII.

«.Anno primo Balsclarls rcgls Chalda^orum vidi som-

)»nium. » Uxc Daniol : « Yidebam, inquit, etccce quatuor
))venli coeh incubnerant niari magno : et qualuor beslise

)) ascendebant de mari \ » Marc sa^culum cst. « Yenli qua-

)) tuor » fandatores sunt quatuor regnorum, quge per toll-

dem bestias designantur e mari prosilientes, et ab invicem

disliiiguuntur imperii amplitudine ct politla. « Prlma bes-
)) tia similis Iconi, et habebat alas aquike '. )) Babylonio-
rum regnum lucc })]anc rcpraesentat. Praisens nempe
DanlcIIs vlsio cum pr.eterilo Nabuchodonosoris staluam
ccrnenlis somnio omnino consenllt, ct unam camdemque
prophetlam componit. Quare n^gnum baLylonicum, quod
ibi comparalur auro, omnlum mctallornm praeslantissimo,
liic similitudinc Iconls omnlum besliarum fortissimij ct
aqulloi inter avespernicitatis exlmiae desciiLIUir. « Et beslia
))secunda simills urso, stelitquc in latere uno, atque in ore
' Dan. vji, 1-3. — 2 Ibid, 4»
4^4 S. EPHRJIM SYRI

»ejus, et inter dentcs ejus tres costae Symbola sunt '. »

hcec regni Darii regis Medorum. Sicut enim medicum im-

perium in slatua Nabuchodonosori ostensa argenli spccie
odumbratum fucrat, quod utique auro vihus est, itainhoc
somnio iirsi bestiae leone tardioris imagine indicatur. Di-
citur porro in angulo uno constitisse, quia imperium ilH

obtigit intra hmites propriae fere ditionis contractum, nec

ineam ampHtudinem productum, quam obtinuerat anto-
cedens Nabuchodonosoris regnum per omnes circa regio-
nes circumfusum. « Tres itaque costae » iHius dentibus
totidemnationesmedicoregno subjectas signant,
interjectoe
Medorum sciHcet, Persarum,et Chaldieorum. « El dictum
»est ei : Surge, et comede carnes multas "*.
»Haec ad Baby-
lonios referenda sunt, quos prredicit a Medis vorandos fore,
id est, superandos, ct despoHandos. « Videbam aHam bes-
» tiam similem pordo, et habebat quatuor ahis, et quatuor
»capita; et potestas data est ei ^. » Hsec regnum Persarum
spectant, Cselerum quod in statua Nabuchodonosorl ob-
jectaaeremetaHodurissimo indicatum fuerat, hic spectolur
sub imaginepardi bestiae velocissimne et acerrimae. Eadem-
que apparet instructa aHs quatuor, ac totidem cr.pitibus,

quia per quatuor ventos cceH imperium suum circumtuHt.

« Et potestas dola est ei ^. » Significat subdendarum gen-
tium muUiludinem. Conferendahaec cum Prophetia Esaiae.
« Scindam hjmbos regum etc. » Quse verba de Cyro ad ^

Cyrum a Dominodicta apud eumdemProphetamleguntur.

« Videbam bestiam quartam, et habebat dentes ferreos
»grandes, comedens et proterens,et omne rcsiduum pedi-
»bus conculcans ^. » Hic est Alexander rex Graecorum,
quem Propheta similem ait ferro, omnium metaHorum du-
rissimo; subditque besliam ferreis dentibus armatam vi-

' Dan. VII, 5.— 2 Ibid.-^ ^ j[bid. 6,- 4 Ibid. - 5 Isai. xmv, 28.
— ^ Dan, VII, 7,
 IN DAMELEM PROPIIETAM. ^O^
sam fiilsse; quo symbolo fortissiuios Alexandri exerclliis
indicat omnimn fere regum domilores. Et addit visum
fuisse obvia quicquc vrl vorare, vcl proLercrc, omnia pcs-
snmdarc. Quibus verbis pra3dicit Alexandrum cunclis fere
orbis provinciis vastitalem illaturum, incolas despoliatu-
rum,corumque agros^ et villas proterendas diripiendasque
milili subjecturum, adeo ut orbem universum, omniaquc
spcciosa cjus in torcular cocgisse videalur, et suis copiis
calcanda obtulisse. Aitque postremam « Hancbestiam cai-

» dissimilem % » id est, viribus et audacia reliquas

teris fuisse

superasse, et denis cornibus instructam. « Cornua decem »

sunt reges ex Grsecorum monarchia prodituri. « Et cornu
«parvum ascendit de medio eorum '. » Antiochus hic est

illc Juda3orum persecutor, qui medius decem reges intcr

suborUis cst, ct subolevit. * Et hoc postrcmum cornu, ait,
»tribus prioribus evulsis, locutum fuisse grandia ^ »Quod
de casu Irium priorum cornuum hic subjicilur, referen-
dum est ad nepoles ct posteros trium practcrilorum rcgum.
c Grandia » vero, quac cornu islud parvum loquebatur,
conlumcliae sunt^ et impiaj voces in Deum jactata?. « Yide-
»bam, et ecce throni positi sunt, et Anliquus dicrum se-
»dit ^. Thronos » tribunaha intelligit, judicio instanle,
disposita; sedes ilaque constitutae proximum judicium
Gro^corum, et supremum mundi diem indicant, quo Fihus
Dci judicalurus est vivos et mortuos, quem « Antiquum
«dierum » Propheta dicit connolans sempiternam ejus a
Patre originem. « Millc miUia assistebant ei, et miriades
» miriadum ministrabant ei ^. » iNumerus hic uostcr est,

nec illo credas Dci adminislros circumscribi. lllorum nu-

mcrus est, quovis numero esse plures. « Et libri aperli
»bunl, » in quibus descripli sunt scmpitcrnum periluri.

• Dan. vu, 7. — '

Ibid. 8. — = Ibid. — ^ Ibid. y. — 5 ibid.
1.
496 S. EPHR/EM SYRI

« Videbam, quod interfecta esset bestia, et periisset cor-

»pus ejiis \ Ejus, «inquit, non regni, imo regis Alexandri.
« Et reliquis bestiis ablala est potestas '. » Regna Persarum,

Medorum, et Chaldaeorum designat. « Et diuturnitas, et

» vlta data est eis ^ » significat pricdictarum gentium reges

non esse omnino defecturos, concessam tamen in populum

JudaBorum potestalem non esse perpetuo retenturos. « Vi-
» debam quasi Fiiium hominum vementem in nubibus ^. »

Etsi horum verborum sensus Juclasos eliam respiciat, eo

quod postmodum Graecos, ct fuiitimas gentes profligarunt,
Prophetia tamen in Domino consummata est ipsi namque ;

data est polestas et imperium in omnes populos, nationes,

et Hnguas juxta illud « Data est mihi a Patre meo omnis
:

» potestas in coelo et in terra \ Et servient illi ^ » Hoc est,

quod alibi legitur. « In nomine Jesu omne genu ilectatur

»coeleslium, terrestrium, et infernorum '. Potestas ejus,

»poteslas sajcidorum non pra.4eribit, et regnum ejus non
»mutabitur^. »IIoc idem Angehis Marise nuntiavit. « Piegni

»cjus non erit fmis ^. Et contrlslata est anima mea iu

» strato meo, et accessi ad unum ex ministris, qui asta-

»bant, et investigavi ab eo verilalcm : atnue Interprcta-
» tlonem vcrborum iodicavlt milil '". » Dc cahmiltatibus po-
pulo suo obvenlurls dicit tristatam fulsse animam suam
super stralo suo, et subdlt arcana ifllus vlbionis palefacta

sibl Quatuor bcstlas'',»

fulsseab Angelo, slgnificatumquc, «

qualuor impcria designare, babylonicum, quod lunc flo-

rebat; medicum, perslcum, et grtecnm, atque ab istls
quandoque transferendum prlnclpalum>d populrjres suos
sanctos AUissimi ob sacrum mysterium absconditum in
pluribus ejusdem populi homiiiibus justls, et sanctls Altis-

' Dan. VII, II, -— 2 ibid. 12.— 3 ihitl.^ 4 ibid. i3. — 5 MaUh.
xxvin, 18. — ^ Dan. vii, i{, — 7 Plnlip. n, 10. — ^ d^j^^ y,j^ ^^^
— 9 Luc. 1, 35. — '° Dan. vii, i5, i6. — " Ibid. 17.
 IN DANIELEM PROPHETAM. ^97
simi, praeillcitque eosclem sempltcrnum rcgnatiiros. « Volui
))autcm (liligcnlcr cliscerc de quarta beslia, ct quaiio cor-
))nu ' , j>quod Sanctos infeslare armis, et veliementer allli-

«'crc visum fiicrat. Antiochus hic est, a quo docet Angehis

populi Dei Sanctos,et sacerdolcs, atque Justos Lello appe-
lendos et subigendos. « Doncc venit Antiquus dierum, et

)) judicium dedit Sanctis '. » Dcdit utique Machabreis vires

ct arma, quibus cornu illius improbitatem retuderunt.
« Sanctis Excelsi obsistet ^. )) Id cst, sacerdoles inhibebit
quominus ofTicio fungontur, et sacrum peragant ministe-
rium. « Et putabit quodpossit mutare tempora,etleges^. »

Idest, sanctas Dci legcs convellere, statasque solemnitales,

ct neomenias abrogare. « Et tradcntur in manum ejus ad
))tempus, et tempora, et dimidium temporis ^. » Id est, ad
annos tres, et scx menses. «Et judicium sedebit^. » Ad vin-

dicandas ulique Sanctorum injurias, Justorum sciHcet cus-

todicntium legem Excelsi, et ad puniendum, et conteren-
dum Antiochum, « Gornu porvum, » a quo vexati, afnictique
fucrant zelatores domus Jacob. Et ille quidem scelestus
cila morte sublatus intcriit, et istis data est potestas et im-
perium sine fine mansurum. « Huc usque, subdit Daniel,
»Sinis sermonis ", » Inlerprclationis videlicet pra^teriti som-
nii. « Cogitationes meae conturbaverunt me, et facies mea
«mutala est ^, » cx tristi scIHcet nunlio malorum, quae
parvum ilhid cornu populo meo, ct sacerdolibus erat illa-

lurum. « Et scrmonem in corde meo custodivi ^, » ne scl-

licct infausto pracsagio auditores meos contristarem.

' Dan. vii, 19. ~ =*
Ihid. 22. — ' Ibid. 25. — 4 Ibid. — 5 Ibid,
— <^
Ibid. aG. — 7 ibid. 28. — » Ibid. _ » Ibid. /

XXXV. 32
 4^8 ». EPHR^M SVRl

^^^VVX-VX/^fVXAAVXVVNVVAAA^VXAAAAiVVX/VX^^A^lVV^iVV^^XA^VV^/VVXlVV^.VVXA/VN/VX^VVV^^VVXiVVX^-VVVlVVX^^VA^VV^iX/V^

GAPUT VIII.

« ViDi ileriim aliud somnium ego Daniel in anno terlio

»Balsciasar. Yidique illud in Susan castro, quod est in

» Helam regione, et videbar mihi in somnoslare anteAboul

soulay', »id est, juxta portam aquariim. Alii interpretan-
tur juxta columnam. « Yidi arietem stantem juxta portam,
» et haLentem corniia duo '. » Arietem dicit Dflrium Per-

sam habentem duo cornua, id est, Medis, et Persis impe-

rantem. « Et allero alterum cxcelsius, ipsique succres-
» cens ^. » Haec Persas spectant, quorum potentia major
qnam Medorum fuit, multoque altius sese extulit. « Et
»alterum alteri succrevisse » dicitur, eo quod Persae post
iMedos orbis imperium erant occupaturi. « Et vidi arietem
»illum cornibus venlilantem contra occidentem, et coutra
» aquilonem, et contra meridiem, et omnesbestiae non po-
»terant resistere ei, » id est, Dario. « Et fecit secundum
«voluntatem suam, nimirum tribus ventis, « Et
» in illis

» magnificatus est. Et ecce hircus caprarum veniebat ab

«occidente super faciem universae terrae. Hircum capra-

»rum Alexandrum Macedonem appellat. « Etnon nocebat
fl

» terra), » quia conlraDarium posita erat facies ejus. « Porro

» hircus habebat cornu insigne inter oculos suos, et venit

»ad arictem bicornem, cfFeralusque est contra eum, et

«percussit illum,comminuitque ambo cornua ejus,et misit

»in terram, ct conculcavit eum ^. » Cornu insignc inter
oculos hirci dicit monarchiam, regnum Alexandri,
et

« Arietem ab hirco » impetitum| Darium Medorum Per- ,

S Dan. viii, 2,2. — ='

Ibid. 5, — ' Ibid. — A IMd. 4.7,
 IN DANIELEM PROPnETAM. ^99
sarnmquc regeni. comminuta »
« Diio coriiua ab hirco ,

(luo sunt regna, quae Alexander Dario abslulit, medicum,

et persicum. Et iu terram aillixit, et proculcavit eum, »

perlnde nec instrucla3 acies victum ab interitu liberare
valueruut. « Et magnificatum est cornu istud, et robora-
»tum est '. » Yicto quippe Dario, Alexander longe, lateque
propagavil Grrccorum imperium, et validis praesidiis fir-

mavit. Interea a Confraclum est cornu ejus insigne. » Id

est,mortuus est Alexander, « Et conlinuo crupere quatuor
«cornua. » Alexander euim, cum sine liberis decessisset,
monarchiam distraclam in partes reliquit amicis suis Se-
leuco, Demelrlo, Philippo, et Ptolomaio. « De uno ex eis

))egressuni est cornu unum modicum *. » Id est, de stirpc

Seleuci Micatoris natus est. « Cornu parvum Anliochus.
pEt factum est grande contra meridiem, et contra orien-
» tem ^ » Anliochus siquidcm ad ambas hasce mundi pla-
gas impcriuni suum maximc ampHficavit. « Et magnifica-
» lum est usque in fortlludincm cceH ^. » Sacerdotalem
ordinem signiGcat, quem prolnde lumlnaribus coeli com-
parat. « Et dejecit de ibrtitudinc, et de steiils, ct concul-
» cavit cas \ » Hoc dc filiis SemontC, illorumque sociis ab
Antiocho inierfectls prophetat. « Et usque ad principcni
» forllludinis progressus cst ^, » id est, ad Onlam, ejusque
collegas ponlliiccs, ct sacerdotes, qucmadmodurn in libro
Machabicorum lcgitur. « Et ab eo tulit sacrificium. » Id
est, saccrdotum functlones interturbavit, et perpetua sacri-
ficia illos inlermitlere coegit. « Et dejecit stabihmentuni
«sancliiicalionis ejus. » Constitutum sancla) rellglonis Jo-
cum violavit, et iabefactavlt. « Piobur autcm datum est ei
»conlra juge sacrihcium propter peccala ?. » iVopter Ju-
daeorum pcccata cornui huic modico tyranno potestas fiet

• Dan. viu, ?. — '

Ibkl. (j, _ 3
ji^iJ, _ }
ji.ij, j.j, _ s
||ji,|.

~ ''
W/nl 1. - ' Ibid. 12.

02.
 »

500 S. EPIIU-^M SYRI

inliibencli sacerdoles, quominus in templo quotidie ado-

lcant incensum, ct lucernam perpeluo ardentem habeant.
« Et prosternetur sanctum super terram. » Hoc vel de pa-

nibus propositionis loquitur, vel de sacro templi instru-

mento, prredicens illud diripiendum, et in terram proji-
ciendum. « Et faciet, et prosperabitiir. » Antiochus enim,
quae hic praedicuntur, niala Judseis intulit, impune Deo ad
horam peccatum ejiis dissimulante,vindicationemquepro-
rogantem in posterum. «Et audivi unum de Sanctis loquen-
»tem ad quempiam Usquequo visio haec de perpeluitate ?
: '

Unus de Sanctis percontando quaerebat ab altero ostensac

visionis notitia forte maglsinstructo, discere cupiens fmem
malorum, quibus Judasi a Graecis afficiendi
iniquitatis et

erant, et quatenus gentium pedibus proculcanda forent

sanctum, et fortitudo. « Et dix.it ei Usque ad vesperam, et :

))mane dies duo millia trecenti, et justitia vincet ^ » Angeli

percontantis propositum erat discere quousque manibus
impiorum hominum sancta permittenda forent. Cui An-
gelus visionis interpres: « Ad dies, ait, bis mille Irecentos,

))quibus respondent tempora, tempus, et dimidium tem-

»poris ^ » superius exposita; sed quia juxla computum
lunarem superant dies mille centum quinquaginta, hic
noctes diebus adjunxit, duplicavitque numerum dierum,
quod in recensione annorum neglectum fuerat. Hoc ergo
dierum numero Antiocho suam in Judaeos potestatemexer-

cere hcebit, eoque evoluto, justitia vincet illum, exoriente

scillcetremeantem subito opprimet casu. « Et ecce stetit

»juxta me, quasi species viri. Et audivi vocem viri inter

»Ulaii, dlcentis : Gabriel fac .hunc intelligere visionem is-

)>tam ^. » Angelus Danielis custos, quique ab eodem nun-

quam aberat, rogabat angehim Gabrielem, qui tum ilh*,

» Dan. viii, 10, — ? Ibid. i4. — ? I^. vii, 25. — * Id. vui,
i5, 16.
 IN DANIELEM PROPIIETAM. .5oi

tum rellquls Sanclls in lioc negollo paclficarum vlsionuai

seniper adcrat, ut Danleli somnium islud inlerpretarclur.

« Et venit ad mc ad locum, ubi slabam. Et cxpavi, » pra3-
scnlis Angeli nlmio fulgore perculsus; « Et ait ad me: Inlel-
»ligc, fdi hominis, intcrprctalionem scmnii, quod vidisti,

» quia in lemporc fiuis complebitur visio ista *. » Id esl,

nou contingent ista lcmporc propediem affuturo, quo po-

pulus tuus suis terris rcslituendus erit. « Et dixit milii :

» Ostendam libi^ quai futura sunt in novissimo ^. » Id est,

qua) ventura sunt,postquam exacti fuerint subsequentes
anni centum, quibuspopuloluopromissa suntbona. « Aries,
»quem vidisti habcre cornua, rcx Medorum, atque Pcrsa-
»rum est ^. » Darium innult. « Cornua duo, » duo rcgna
significaut, medicum ct pcrslcum. « Porro hircus capra^

>rum,et cornu inslgne inter oculos ejus, rex Graecorum

» est, » Alexander. « Et cornu grande inter oculos ejus ^, »

ejusdem summam polestatem, ct amplissimum in totum

orbcm impcrlum dcsignat. « Quodautem, fraclo illo,sur-
» rexerunt quatuor pro co ^, » Alcxandri monarchia, illo

dcficiente, dcficicl, distracta in partcs, cjusque amicis Se-

leuco, Philippo, Demctrio, el Ptolomceo quatrifariam dls-
pcrlita. « Et in novlssimo regni istorum. » Id cst, cum
Juda^i a fide, et lege Del discedere, sequc allenare coepe-
rint, postrema rcgnl illorum invadent nepotes Seleuci
Nicatoris. « Consurget rcx impudcns ^. » Anliochus intel-

llgcns oenigmata, id est,vafcr, et ingenio promptus ad nec-

tendos dolos, parandamquc sibi dominationem. « Et robo-
» rabllur fortiludo ejus, sed non in viribus suis ^. » Oslcndit
hic Antiochum, neque virtulc sua ad cam gloriam provec-
lura iri, neque bcnc actoevitac merito ad lantam potenliam
vcnturum, sed solaDeidispositione, qui Judicis in plurlma

• Dan. VIII, 17. _ 5 Ibid. 19. — ^ Ibid. 20. — 4 Ibid. 2i, -*

5 Ibid. 22. — 5 jbid. 25, — 7 Ibid. 24.
502 S, EPIIR/EM SYHI

scelera prolapsis, Anliochum adversus eos ad ipsorum

eorreplionem invalescere permissuriis foret. « Mlrabilia
»corrumpet. » Dei scilicet domus cedificia admiranda la-

befactabit. « Et interficiet robustos. » Sua scilicet imma-

iiitate, et crudelitate populares tuos, viros fortes, et pios
affliget, et eorumque cadavera in circuitu Jeru-
necnbit,
salem projiciet, quod perinde lestatur David in Spiritu '.
« Et juxta comprehensionem ejus dirigatur dolus in manu

»ejus '. » Hoc dicit, quia dolo malo urbem ingressus pre-
tiosam templi suppellectilem corrupit, vel expilavit, et ci-

vitatis muros diruit. « Et in silentio astus sui disperdet

» plurimos ^. » Judseorum quippe quadraginta milliaoccidit,
atque lotidem captivos abduxit. « Et contra Deum princi-

»pem^?rtii€ipum consurget ^. » Sivc quia Anliochus Deum

maledictis, et bUisphemiis incessurus erat, sive quia Dei
lemphim erat viohiturus, et sacra vasa direpturus. « Et in
» apprehensione manus conleretur, » vel quia absque de-

signatione, et apparatu, inexpectato repentinoque casu

oppressus occumbet, vel Lysifc innuit manum, et operam
Antiochi mortem procurantis vel potius significat inci- ;

dente tetali morbo conficiendum. « Et visio vespere, et

»mane ^. »ld est, veritas, cujus exitusadvespsrametmane
protelabitur, certa est. « Tu autem, Daniel, ceh^ visionem
» istam, quia erit in multos dies ^. » Id est, post annos plu-
rimos adeflectum producetur. Quare hoc secretum silenlio
preme, ne forte tui popuhares existimantes prophetiam
brevi complendam, impendentis cahnmitalis metu exani-
mali, reditum omnino detrectent.

* Psal. Lxxvui, 3. — 2 Dan, viii, 25. — ^ Ibid. 4 Ibid. —

« Ibid. 26. — 6 Ibid.
 »

IN DJLNIELEM PROPIIETAM. 5o3

^^^^.X^VV^VV^^NXXV^VVVVXXVXXXVVVV^AA^VVVVVVVNAA^VAVXA^VVXAA/NVVAiVVX-VV^VVXVVXXV^iVXX^X^VX^VV^fXA/»

CAPUT IX.

I. « In anno uno Daril levavl facieni meam in conspectii

• Domiiii, et oravi, et deprecalus sum, et dixi : Obsecro,

»Doinine Deus magiic, et lerribilis '
; a nam sceleribus
nostiMs fartum est, ut a Chaldc-eis Iraducaris, quasi imbecil-
lis et infirmus. « Custodiens paclum et miscricordiam di-
wligcntibus sc, » sicut pridem praefatus est iMoyses. « Nos
» autem peccavimus, et stulte egimus ^, » quoniam a cunc-
tis mandntis tuis declinavimus, quse per iMoysen, et sacer-
dotes dedisli nobis. o Tibi, Domine,vicloria in hac causa ^,

quandoquidem providens peccata nostra plurimas maledic-

tiones peccantibus comminatus fuisti, cavens nc peccare-
mus. « Quare justus est Dominus in omnibus operibus
»suis ^, »quoniam nullo modo nos obsident mala, quee no-
bis ipsisnon fuerint ante denunliata. Nunc ergo nos ubi-
que operuit confusio, et per loca omnia dispersi sumus.
» Universus Isracl pracvaricatus est legcm tuam ^; »patuit-
que quani vere dixeris per Jeremiam : « Gircuilc vias Je-
«rusalem, aspicite et considerate, ct quaerite, an invenietis
• virum facientem judicium et qua^rentem juslitiam,et pro-
«pitius ero ci ^. Et odduxisti super nos maledictionem ';
» illam ulique, quam a dicbus Moysis contra nos slatue-
»ras^, sententiam nimirum exccutus, quam oHm pronun-
» tiaveras. » Quamobrem « Oravi in conspectu Domini » pre-
cibus accrbum luctum, et poenilpntiam conjungens, et ob-
secrans, ut maledictiones illas a nobis avcrtas. Porro « Justus

' Dao. IX, 3, 4. — » Ibid. 5. — ' Ibid. — < Ibid. — 5 Ibid. 11.
~ ^ Jer. V, 1. — ? Dan. ix. 11. — « Deul, xxvn, i4.
 5o4 S. JiPHR^M SYRI

»est Dommus iii omnlbus operibus suis S ))ia cunctis sci-

licet calamitalibus, quas intulit nobis, quoniam ut merui-
miis etsecundum opera nostra retribuit nobis. « Et nunc,
:»Domine, qui eduxisli populum tuum de iEgypto, averta-
i) tur, obsecro, in hac die furor tuus a Jerusalem '. » Id est,
fecisti ubiqueDomine, nomen, cum mare divideres,
tibi,

et aquis submergeres ^Egyptios; verumtatem nunc, quando

populus tuus propter peccata sua exlorris, et profugus om-
nes oberrat terras, ipsi propitius esto, « Et miserere super
))montem domus sancta} tuae, et super Jerusalem, quae
» facta est in opprobium cunctis gentibus ^. Adhuc loquente
))me in oratione, Gabriel, quem videram a principio, coelo

» delapsus volavit, et venit ad me in lempore sacrificii ves-

»pertini ^> y> in hora scilicet vespertina? orationis, quae est

sacrificium laudis et confessionis. «Et dlxitmihi: Ab exor-

»dio precum tuarum egressus est sermo, et ego veni indl-
»care tibi, quia desiderabihs es ^. y>ld est, dignus es qui
ameris, quandoquidcm pro peccatoribus oras. « Tu crgo
» animadverte sermones, quos sum locuturus ^. » Id est, ex-
plora et pcrpende sensum, et vim propositae vislonis, atque
sum, velut expressam
in his, quffi circa illam tibi dicturus
futuri eventus imaginem contcmplarc. « Septuaglnta heb-
» domades requlescent super populum luum, et super civi-

«tatem sanctam tuam ^. ))Id est, quies eri.t populo luo, ut

consumentur praevarlcationes, et fincm acciplant peccata
septuaginta babylonlcae servltutis annis vindicata, necnon
omnia generatlm scelera filiorum Israel. P\.ursus« Ut con-
sumentur proevaricatlones, et fmem acciplant peccata^,
))

» Praevaricationes , scilicet et peccata » gentium; utrum-

que fiet In exitu septuaginta hebdomadarum. « Et dimitta-
»tur iniquitas9,)) quod a Joannis baptismo coeplum est,« Et

' Dan. IX, 14. — » Ibid. i5, 16. — ^ Ibid. — ^ Ibid. 21. —
5 Ibid. 23. — e
Ibid, — 7 Ibid.- « Ibid. 24. ~ » Ibid.
 »

IN DANlELJiM PROPIIETAM. 5o5

» atldiicatur jiistitla asceculo, » clniox manifestabitur Chris-
lus ante saecula a Prophelis pra^nuntiatus justitia) Auctor,
et juslificans peccalores. Ad implcndam visionem, et Pro-
«

«phelnm. » Ila sane, nam Christus adventu, passione el

morte sua cuncla Prophetarum oracula iniplevit, et ipso

eventu vera essc demonstravit. « Et usque ad Ghristum

» Sanctum Sanctorum '. » Id porro inteUiges ab exitu
hujus propheticX : ipse enim Sanctis sanctitatem im-
pertit.

II. « Ergo abexitusermonis,ut instauretur Jerusalem, et

j hebdomadae sep-
fora et platea} ejus, et veniat Christus rex
» tem,cthcbdomad3esexagintadu3e^))itaut urbsquidemsub
initium septuagintahebdomaduminstauranda subearum sit,

vero fmemChristussit venturus;fluent itaque hebdomades

scptuaglnla usque ad adventumChristi. Et domus quidem,
seu lemplum et civitas septcnarum hebdomadum spatio
instaurabuntur, Christus vero,exaclis aliis ab instauratlone
sexagintahebdomadis,occidetur.Cumscilicetelapsafucrint
lempora urbi et populo concessa, « Inlcrricietur Christus,
et non erit illi alius Christus. « Et civitas Sancli vastabitur,
»cum Rege venturo^ » id est, cum Rege Christo, qui ven-
turus est, et in cruce moriturus. « Et in fme inundatio
devolvens et delrahens quicumque famem evaserint,
ita ut
alluvione armorum obvios quosque involvente atquc; ra-
piente, in caplivilatem abigantur. « Usque ad consummatio-
»ncm sentenliaj desolationls perseverabit in desolalione'^.
Q.uandoquidem exitus islc Judaeorum liaudquaquam simi-
lis futurus est eorumdcm Iransmigrationi in i^gyptum,
aut Babylonem; illinc enim dlmissi fuere post annos qua-
dringentos; et hlnc post scptuaginta dlmittentur. Ilaec au-
lcm vastltas Judlcis Dei decreto statuta eadcm invariata
mancbit usquc in a)vum. « Et confirmabit paclum mullls, »

l Dan. IX, 34- — ="

Ibid, 25, — 3 Ibid. 26. -^ * Ibid. 27.
So6 S. EPHR.SM 8YRI

id est, Christus Testamentum saiiguine suo sanctum, et

firmum efficiet per hebdomadam unam, et dimidium heb-
domadee, donec anferat hostiam et oblalionem. Is quippe,
qui hostiam et oblalionem instituit, camdem abrogobit.
» Et super alas abominationis desolatio. » Quandoquidem
Romani, Juda^a in potestatem redacta, aquilam, suique im-
peratoris imaglnem in templo collocarunt. Et hoc est,

quod « legitur: Cum

abominabile signum dlctum
viderilis

wperDanlelem prophetam'. Et usque ad consummationem

»decisionum requiescet super desolalione '. » Id est, usque
ad plenam executionem divinorum decretorum, civitas

oblivioni tradetur, jacebitque diruta ac deserta.

/vv> w\iVVVvv>'VV'>\'\'V'W%'Wvvv\'W\iVv\'vv\.'vv\ivv\(VWw\'VV\/v\'\<w>'VV\vv\iwxivv> 'VWiwVvvww^vw 'Vw /vv^

CAPUT X.

«In anno terlio Cyri higebam per tres hebdomadas die-

»rum^. »Danielis luctus cansa fuit edictum a Cyro pridem
pubHcatum, anno scilicet primo imperii sui, cujus execu-
tionem in annum jam terlium retardari dolebat. «Luctum-
»que ad hebdomadas » protraxisse se dlcit, quia loto
tres

eo spatio jejunaverat. Jejunium enim «Luctum » appcllat

in eo sensu, in quo Dominus camdem vocem usurpavit,

cumse, suosque discipulos a Pharisa^oruni obtrectationibus

defenderet. Cum eniiii a Pharisaeis DiscipuH arguerentur,
quasi jejunia fastidirent, Dominus respondit : « Numquid
Dpossunt fiHi thalami lugere,»id est, jejunare, « Quandiu
»cum sponsus^?»Quamobrem subdit Daniel. «Pa-
ilHs est

»nis desiderabiHs, et caro, et vinum non intraverunt in os

'
Matth. XXIV, i5. — 2 Dan, ix, a;. -^ ' Id, x, i, 2.— * Mattb.
IX, i5.
 IN DANIELJiM PROPIIliTAM. 507

«meuni, donec complerenfur trcs hebclomada}, quarla et

» vigesima die mcnsis primi ^ »Eo scilicet mense, quo sui

Israelitr-c olim ex /Egypto educti fuerant, Daniel jejunavit

et oravit, ut modo Babylone dimiltercntur. « Et ievavi
» oculos meos, et ecce Gabriel afluit mihi indulus vesii-
smentis decoris, et lumbi ejus accincli decore glorire *. »

Ha?c visio Prophctac ostensa est ad ripas Tygris. Caeterum

vir, cjuom se vidisse ait, indulum vcslimcnlis decoris, etsi

magnifico coiporis ornatu, et prelioso ballheo, quo lumbos

pryecinclus apparuit, intuentis Prophelie oculos raperet,
vultii lamen aspectabihs non fuit, cum formam per singula
momenta mutaret, et novam indueret. «Facies enim ejus,
» inc[uit Danicl, vehit species fulguris, »
quae proinde nulhi
certa fixac{ue figurnbatur forma. « Porro viri, c[ui erant me-
»cum, non viderunt visionem, » eo scilicet terrore fugati,
ex quo « Non rcmansit in me fortitudo, » accisis subito pa-
vore viribus, unde « Species mca immulala est, et emarcui.
» Et cum audisscm sermones ejus, procidi in faciem meam,»
humique jacui, quandiu vox ejus tonitruo simiHs fuit. a Et
»eccc mnnus teligit me, et crexit me super gcnua mea, et
super palmas manuum mearum^. »Sic Angeli manu erec-
j)

tus stelit, ut nihilominus oculos humi defixos continere

compulsus sit, nec enim in Angelum intendcre volebnt.
Ergo, resumplis viribus, gratia FiHi Dei, cujus mysterium
in ea visionedesignabatur, assurrexit Daniel, cui Angelus :

« Daniel, intelhgc sensuni sermonum, cpios tibi sum locu-

» turus, et sta in gradu tuo ^. » Id cst, dlsco et sedulo per-
pende mysterla rcrum, quarum exitus prolixis precibus,
triumque hebdomadarum hictu ct abslinentia qucxrebas.
Rursus me metu relevaturus subjccit : «NoH metuere''. »

Ilorrenda quippe voce loquenlis Angeh perterritus, haTe-

» Dan. X, 3, 4, — » Ibid. 5. — ' Ibid. 6-io, — ^ Ibid. u. —

« Ibid. 12.
5o8 S. EPHfi.f:M SYllI

bat tlinidus et iremens, idclrco Angelus Prophetam Llande

alloquens, virlbusperinde ut animo dclectumerigit. « Exau-
» dita sunt, inquit, verba precationis tuse a primo dle, quo
» dedisti cor tuum ad intelligendum % » id est, ab eo die,

quo jejunare coeplsti, dcsiderio incensus discendi ea', quoe

rogabas, proptereaque in conspectu Dei tui orando et ob-

secrando pcrseverasti. « Exaudita est oratio tua, et ego

»veni propter sermones tuos'. »Id est, me quoque preces
tuae induxerunt, ut negotlum salutis populi tui juxta vota

tua procurarem. « Princeps autem Persarum restilit mihi

«vigintl et uno diebus^. Restltit,» inqult, zelo utlque dlvini

honoris impulsus,et Judaeis Babylone morantibusinfensus,

quippe qui suis cum popularibus in palriam redire abnue-
rint, quidquod et optlma) lerra; detraxerint, ejusque fera-
citatem, ct ca?tera commoda aspernati, divlno beneficio
viderentur Indigni. Quamobrem Angelo obsistebat, qul ad
procurandam venerat Hhertatem hominum, quorum fero-
cltas et arrogantia necdum etlam repressa videbalur. In-
terea Michael Angelo de Judjeorum salute satagenti sub-
venturus advenit. Angelo itaque Persarum praiside toto
illo dlerum spatlo reslslente, redltumque Juda^orum dis-

turbanle, AngehisadDanlelem in hoc negotium deslinatus

redlre non potuit, aut uUum referre responsum. Subdit
ergo Angelus : « Et ecce Michael unus de princlpibus pri-
«misvenlt in adjutorium meum. Et ego veni hodle, ut
»docerem te^. »Porro, quae Angelus hoc loco Danicli re-
ferebat, sic intellexlmus. Del scilicet ordinatlone ilebat, iit

Angeh inter se amice anlmoque pacatisslmo certarent. Et

alter quidem contendebat, ut in ea servitute populus rcHn-

querelur, quam ea, qua pollebat arbltrli hbertate, delege-

rat.Huic porro duo ahi Angeli adversabantur, inslabant-

que, ut Judajl ad proprias terras reducerentur, quod eliam
'
Dan. X, J2. — =*
Ibid. — 3 Ibid, i3. — 4 Ibid. i4.
 :

iN DAMELEM rnoriiETAsr. 5o9

Danicl orando jejnnandoquc urgcbat. Riirsus allo moclo

exponinius: scilicet,poslquam prisci illi liomines occaslonc
confusionis llnguarum, quce turris aedificiam disturbavit,
diversas tcrras qua3rere compulsi sunt, proprius unam-
quamque gentem secutus est Angelus, veluti ejusdem fu-
turus prseses et prlnceps. Popull Hebraeorum lunc Angelo
Mlchaeli cura seposlta atque demandata fuit. Cum igltur

Danlel videret Juda^os Babylone exules, et allunde sclrct

expletos jam esse septuaginta annos servitutis dlvino de-
creto taxatos, coeplt orando obsecrandoque sollicilare suo-
rum popularium restitutionem et redltum ; nec vero legimus
Prophetam ante hoc tempus populi liberationem postulas-
se. Idem pelebant Mlchael et Gabriel, quibus nihllomlnus
reclnmabat Angelus princeps Persarum, Judacos retinere
conatus, et a redltu prohibere ; prlmum quidem quia pe-
rinde ut dolebat Persarum, qulbus prjcerat, caecitatem,
Deique ignorantiam, ita mirifice delectabatur praesentia
conspectuque popull bene instltuti, dlvlnaeque legi obse-
qucntis, et maxime Prophetarum et Justorum, qui inter
Judaeos aderant bene multi. Prajterea sperabat, si Judaei
Babylone minimc excedercnt, sed ibi domicllia figerent,
Persarum gentem, proposlto ipsorumexempIo,adpietatem
provocandam fore, atque ad Dei mctum cultumque paula-
tim traducendam prasertim non ignoraret idipsum ex
;

parte praeslitlsse nuper Danielem, et socios, quando Baby-

lonii circa eosdcm Dei provldenllam admirati clamabant
« Non est allus Deus, sicut Dcus Sidrach, Mlsachj et Ab-
«denago '. » Vlderant nempe Danielem in lacu leonum,
ejusquc sodales In fornace nulhmi incommodum susti-
nulsse. «Et ego veni ut docerem te, quac venlura sunt po-
j)puIo tuo in novissimis dlebus'. » HIc Angelus Danleli prse-
nuntiat Judccos In fornacem tribulationis mitlcndos fore
^ Dan. m, yG. — * Id. x, i^.
 »

5 10 S. EPHRiEM SYM
hoc igne probaiiclos, et Innuit invltos acl rcditum cogendos
non esse, niagnanimos ct alacres esse oportere vlros, qui

in Judaeam mitterentur. « Adhuc vlsio in dles. » Id est,

haec lemporum non accidet hujus temporis Ju-
acerbitas
daeis, sed in seros illorum nepotes incumbet. « Iterumque

» dejeci vultum meum ad terram, et tetigit me, et aperiens

«osmeum, locutus sum, et dixi ad Angelum terribilem,

» qui slabat conlra me Domine,

: in visioiie tua conturbata
» sunt viscera mea, et non est relictus in me splritus '.

Sij inquil, a praesentia conspectuque tuo subito debquio

oppressus concidi, dissolutis namque genuum compagibus,
erectus coram te consisterc nequibam, Quomodo etiam
a

»nunc affari te queam? Et rursus tetigit me quasi vislo

» hominis ^. » Nota Prophetam cura metuquc relevatum fuls-

se per tres vices in Trinitatls mysterio, primum cum An-

gekis illum humi jaccntem erexlt : rursus cum os ejus ape-
ruit : tertio quando loquendi facuUatem muto reslilult.

Hunc crgo in modum, rerectisTrinitalis in mysterio viribus,

Daniel Angelum alloquilur. «Loqualur, ait, Dominus meus
» ad servum suum, cjula confortastl me. Et dixlt : Numquld
»scis quare venerim ad tc ? ut uempe signlficarem libi
»mlhi modo redeundum ad praeliandum cum principe Per*
» sarum ^ » lla^x Angelus Danielem non ignorare operoe-
pretium esse ducebat, ne interim Judoii ab oratione ccs-
sarent, quin eo vehemcntlus de sua Hbertale satagerent,
« Quia, inquit, cum ego egredercr, apparuit prlnceps Groe-
» corum venicns. Yenlt, ait, prlnceps Grcccorum"^, » quippe

qui plurlmum gauderet Justos a servilule modo vlndicari,

atque ejus, cui priccral populi gralla, et beneficio libertale

ohm frulturos. « Verumtamen annuntiabo tibl, quod ex-

» prcssum est in hbris veritatis ^. » Divinai Scriptura? hbros

* Dan. X, i5, 16.— » Ibid. 17, 18,— ^ Ibid. 19, 20.— ^"
Ibid. 20.
 :

IN DANIELEM PROPnliTA^f. 5ll

innuit, in qiiibiis prcTcdicIlur advenlus legionum de lerra

Celhaeorum. Nam et hoc diserle Balaam praenunliaverat.
« Legiones, inquit, egredientur de tcrra Cethaeorum '. Et
» nemo est adjutor meus in his, nisi IMichael princeps ves-

» ter '. » TaHa referehat Angelus, ut Daniel sciret nec inter

ipsos Hchracos adesse mullos, qui reditum a Deo poslula-
rent, neque Angelos Danielis voto sufFragari. Quasi dicat
«Quidquod nec Angells probatur, quod flagitas, Daniel, ut

cogatur humani arbitrii libertas. »

^XXVVXVVNVVXXV^VVXVV^VVyVXVVVNVX^VV^VVWVV-VVWVX.WSWVWWVN^VXiVWVVXVVWVXiX^WVWV^VVAWV

CAPUT XI.

« Anno primo Darii Medl surrexit Michael princeps ves-

» ter in adjutorium mcum^»Eo scilicct tempore, quo tu
quoque Dei adjutorio fretus, hona spe le recreabos, certus

adesse lcrminum praifiniti tcmporis scptuaginta annorum.

« Et nunc in veritate annuntiabo libi, quae ventura sunt,
» Adhuc tres regcs stabunt in Perside, et quartus concitabit
»contra se regnum Graccorum : »Darius hic fuit. « Surget
»vcro rex, et cum stcterlt, conteretur regnum ejus, et di-
» videtur in quatuor venlos cceh, sed non in posteros ejus,
»nequc secundum potentiam iUius^. oHaec de Alexandro
MaccdoneinlcUigc, qui certus sibi poslremum adessediem,
nec hberos se habere futm^os rcgni haeredes, islud quadri-
fariam dispertitum quatuor amicis suis transcripsit. « Tu
»enim tene, quac dixi, uec cnim secus flet. Et rex Austri
» confortabitur, et principes iUius, ex quibus unus praevalc-
»bit conlra eum, ct domlnabilur dominatione magna^.

' Num. XXIV, 24. — ^ Dan. x, 21. — ^ Id. xi, 1. — ^*

Ibid, 2-4.
-- 5 Ibid. 5.
5l2 S. EPIIRiEM SYRI

» Prsevalebit, inquit, contra eiim, » Alexandrum innuit, qui

a Ptolomaco rego /Egypti victus est. Scilicet istud saepe

fieri videmus; Dei utique consilio atque nutu, ut valentes

ab imbecillis, forles ab imbellibus vincantur, ut discant
ambo majore utrisque potestate geri, atque provideri om-
nia. « Verumtamen in fine annorum fcederabuntur, filiaque
«regis Austri veniet ad regem aquilonis '. » Gleopatram
Ptolomaei filiam significat, quse Alexandro filio Antiochi
illustris nupsit pacis inter ambos futura sequester^ ,• sic ad
instauranda moenia, praeteritis bellis, labefactata mitteba-
tur imbellis costa, quare subdit : «Non erit in ea virtus,
»quia timebit,» artes scilicet,et dolos regum. Idcirco, sta-
biliendaepacis spe dejecta, etiam « Tradetur ipsa, et puellae,
»qu3e adduxerant eam, et confortabant illam ''.
» Haec ad
Cleopatram manifeste referuntur, quam prtcter jus fasque
marito Alexandro ablatam pater tradidit Demetrio filio
Demetrii, infeslissimo prioris conjugis inimico^. «Et surget
»desemine ejus, »id est, de stirpe seminis ejus, nempe
Alexandri, rex, qui fuit Antiochus. « Et egredietur cum ex-

»ercitu » ex regione, quam, dalis obsidibus, acceperat sub

initia principatus. «Et occurret ei rex aquilonis in fortitu-
» dine et robore^. » Narrat Alexandrum, tamctsi praeleritis
bellis fractum, nihilominus arma resumpturum, etsi malo
suo; nam subdit Angelus : « Rex Austri confortabitur, et
» vasadesiderabilia regis aquilonls aurea et argentea, atque
» ingentem captivorum turbam abducet, et asportabit in
wy^gyptum^. » Id est, Ptolomaeus , redintegrato contra
Alexandrum regem aquilonis bello, ditiones cjus invadet,
easquedepopulatusin/Egyptumrevertetur. PorrorexAustri
Alexander concitabitur conlra Demetrium, qui, conjunctis
cum Antiocho Eupatore copiis, castra adversus illum mo-
• Dan. XI, 6. — ' 1 Mach. x, 5;. — ^ Dan, xi, 7. — ''•
i Macb.
XI, 9, — 5 Dan, XI, 7. — ^ Ibid, 8io,
 »

IX DANJEtEM rnopnETAM. 5i3

veblt. Vcnimlamcn Iradclur loliis excrcltus corum in ma-

nus Alcxautlrl. « Tradctur, inqult Prophcta, omnls virtus
))Corum in manus cjus. Rursus rex aquilonis congrcgabit
«mullitiullnem majorem priorc %)> majores scilicct copias
illls, qiias sub initium princlpatuseduxerat. «Et in fine tcm-
))porum veniet semcl et iterum % )) id est, cum Demctrio
confliget, ct cum /Egyptlo, qui Antiochlam ingressus, im^
posuerat caplti suo duo diadcmata Asiaj et /Egypti ^. « Et
«consurgcnt mulli advcrsus regem Auslri^. » Nempe Jo-
nathas (ilius Mathalhia3 cum sociis, ahiqueduces, qui, cons-
piratlonc facla^ slmul omnes contra rcgem Austri insur-
gcnt, qui et ab ipso Demetrio deserelur, eo quod generi
regnum aflectasse deprehendcntur. « Et fiUi iniquitatis po-
))puli tul, j) id est, viri iniqui ex populo luo cxlollentur,
Dcmclrio rcgnante, sed mox una cum illo « Gorruent, ut
»stare faciant visioncm ^, » id est, ut exinde pateflat haud
fulsse menlitum vaticinantcm regnum a SanctisExcelsi ob-
linendum forc, ct impios contercndos. «Et surget rex aqui-
»lonIs, ct ponct insidlas, ct humiliablt virtutes fortes, et
» brachium Auslri non stabit ^. » Dcmelrium dcslgnat, cujus
favorc freti popularcs lui Alcimus, cjusque factionis Judaei
prosperis rebus se usuros sperabunt. « Et non crit in illis

»fortitudo, »quia Alexander provinciam ingrcssus, cuncla

pro arbitrio dlsponet. « Et stabit in terra Israel, et tradetur
» in manus ejus' ;onam pulso Demetrio, qui hactenus Ju-
dcieam tenuerat, Judaeos subjugablt. « Et domlnabitur domi-
» nalione magnanlmis.» Nam et Jonatham Judaeac pra^ficiet;

«Et ponet faclcm suam, ut invadat virtulem rcgnorum^,

id est, ut dltioncs Dcmetril occupet. «Et cuncla secum fe-
»ret. )) Slgnificat Alexandrum,
omnes copias suas educ-
vel
turum, vel omncs opes Demetrii dlrcpturum, ct secum
' Dau. XI, i3. — ^ IbiJ. — ^ i Macb. xi, i3. — 4 Dan. xi, i4. —
5 Ibid. — ^ Ibid. i5. — 7 Ibid. iG, — ? Ibid, j;.

XXXV. 33
 »

5l4 S. liPIIR:l!M SYHI

asportalnrum. « Et iilia liominum dabltur ci sub specie

» lionoris ad corruplionem ejus'. » Fraudulenter nimirum
pater afilnilalis conciliandee prsetextu tradet filiam, rcipsa
nil minus quam nuplias meditans. Nam si islud sincera

mente curabat, cur sponso filiam mox abstulit, ct alteri

despondit? Ad tempus ergo iilam prostituit, ut brevl inter-

vallo diiorum regum necessitudlncm et subsidla sibl com-

pararet. Et quoniam In hoc negotio, ut dixi, non ex lcgi-

timo connubio alTmitas, sed cx proslltulione pudicitlije

quxstus pelebatur, ideo Angelas illudi( Corruptionem,

non matrimonium appellat. « Et convertet faclem suam ad
«Insulas marls''. » Designat cxpediiionem Alexandri In Ci-

liciam superiorcm, qua3 ab Illo deiecerat, « Et subjugabit

» multos, » Cilices nimirum, qui rebellaverant; «Et auferet

«prlncipem opprobrll sui, » tyrannum scllicet, provinciae

invasorem, atque suum apud Ciiices approbramentum.

« Et opprobium ejus converlet in illum, » debilum de ipso
sumendo suppliclum. « Et ponct faciem suam ad imperium
» leirai ^ » Idem Alexander forlunas gloriaequc suas altitu-

dinc superbus. « Et dejicietur, et non invenietur, et slabit

» super locum ejus aufcrens dominationem ^. » Nempe Plo-

iomacus vastator et eversor regnorum Alexandrl ditione

potielur. « Et In paucis dleLus conteretur. » Ptoloma^us
ipse,« Non in furore, nec In Ira belii. » Id est, non vi ex-

tinclus, seu tridui aegritudlne confeclus morte fungetur

gua. ^( Et stabit in loco ejus dcspectus. »Id est, diliones

Alexnndri, quas Ptoloroa3us dudnm occupaverat, invadet

Demetrius vills homo ct contcmptissimus, qui postmodum
cum Jonalha Machabceo conillxil, et victus est. « Et veniet
»clam, et obtinebit regnum casu ^.»Id est, Ijemetrius va-
cuum regnum nullo negotio occupabit. SIc enlm feret ca-

' Dan. XI, 17. -^ =»

Ibid. i8. — ^ Ibid. 19. -« 4 Ibid. ao. —
f Ibid. 21.
 »

IN DANIELEM PROPIIETAM. 5l5

sus, ut Alcxaiuler fcrro, Plolomcens morLo, tcmpore fere

eoclcm ambo extlnguanlur. « Et roLur clvitatum clliiplc-
))tur',»ab eodem uliquo Demctrlo '. « Et conlercntur a
))facie cjus reclores teslamentP. ))Idcst, quod lcgltur Jo-

nathccrenuntialum,Demelrli duces InCades Galllrcic Irrup-

sisse. Et facient advcrsus cum dolum ''s )) suarum scilicet

copiarum ductores, quibus cxosus iiet, quin et ipsius fami-

liarcs et amici in cjus cxllium conjurabunt. « Et ascendet

))et roborabitur in rcgno suo forll. Et facict, quod non
))fecerunt patrcs cjus ^. » Id est , Alcxandcr cum exigua
militum manu Antiochiam capiet ct dirlpictj civcs in ser-
vilutem trahet, et lato loca populalus inde pr?edam cxiget
opulenllssiiiiam. «Et conlra eorum civllales cogilabit cogl-
lalioncs ^.)) Comperta scilicct duorumprajdictorumregum
))

mortc, ditioncs corumdem usurparc molictur. « Et usque

)) ad lempus cxcitabilur. )) Id cst, ad breve tempuscn rcruin
prospcritatc utctur ; nec cnlm procul abcrit cjus interitus.

Cor autcm cjus ccnlra rrgem '. Id est, contra Antio-

« ))

chum rilium Alcxandri, adhuc puerum, cui Triphon pa-

ternum rcgnum vindicabat. «El confortaLIlur rex Ausiri,))
ipse ulique Antiochus minor. «Et concitabit bclium in vlr-
j)tulc magna, quia scilicet congrcgabunlur ad cum Dcmc-
))

Irii hostcs. « Et non stabit, quia cogilabunt in cum cogitu-

» tioncs malas ^. » Insidias significat a Triphonc Antiocho

parandas. «Et qui comedent cibos cjus_, conterent Ilium^J. »

lllos designat, qui, coitione facta cum Trlphone, in caput

Antiochi conspirabunt. «Et corrucnt cxercltus multl, quo-
»niam Illc non crit dc scminc rcgum; ct dispcrgcnlur '".

Triphonem ista pariter spectant; is enim regnum alumni

sui invasit, tamclsi privatus homo, ncc rcgla slirpo nalus.

' Dan. XI, 22.— ' 1 Mai h. xi, G7>, — -^

Dan. xi, 22. — '«
Jhid. 25;
— 5 IbiH. 2\. — « Ibid. — 7 IbiU. 2'). _ 8 Jhi^ — 9 Ibid. 2'.—
" Ibid.

53,
 ,:

5l6 S. EPIIRJIM SYRI

QuamoLrem poslqiiam Antiochmii adolesceiilem siislule-

rit, ejusqne regnum occupaverit, pracdicit Angelus eum-
dem a suis deserendum, cjusque copias dlssipandas fore.
« Duorum quoque rcgum cor erit ad malum, et ad men-

sam unam loquentur dolum \ » Scilicet Triphon et Antio-

))

chus ; Triphon enim Antiochum clam opprimere moheba-

tur. Et isteTriphonis fidem vehementer suspectamhabebat,
postquam comperit iHum essc nutritorem suum, non pxi-
trem. « Et non proficient quia advenit fmis in lempore,

»suo'. » Id cst, quoniam ambo brevi decedent morte non

sua. « Et redibit in terram suam ^ » Alter nempe Antiochus
filius Demetrii. « Cor ejus conlra filios popuH sancti. Et

«faciet ut in primo, sic in novissimo ^. » Antiochus enim

antcquam regnum suscipcret, Jonathoe necem procuravit
et post, Simone ejus fratre atque successore rempubhcam
Juda3orum administrante, illos ingcnti clade percuht ^. « Et
»venient adversus eum exercitus Cethicorum, et conterent
»eum ^. »Iterum ad Triphonem rcdit, nam adversus hunc
Anliocho pericKtanti submissa sunt centum viginti milha
Cethoeorum, quorum ope Triphon pulsus viclusque fuit.

« Revcrtetur et indignabitur contra testamentum sanc-

»tum ". » Antiochus nempe contra primalum sacerdolum,
ea tempestate Judaeorum rempubhcam administrantium
« Et considerabit eos, qui rehquerunt testamentum sanc-
»tum^. »Id est, libenter acquiescet Jasoni, ejusque sociis
spondentibus talenta scxaginla supra trecenta, et ex ahis
reditibus octoginta. « Et potentia illorum ex ipsis, » a regi-

bus scilicet, et per ipsos constabit. «Polluent tabernaculum

» fortitudinis ^, n exportando dona in tabernaculo conse-
crata. « Et auferent sacrificium, »immoIationes nempe hos-
tiarum, et panes propositionis. «Et dabunt abominationem

* Dan. XI, 27. — 2 Ibid.— ^ Ibid. 28. — 4 Ibid. 29.-5 ^ aiach.

XVI, 17. — , ^. Dan. xi, 5o.— 7 Ibid, — ^ l\)ifTi, _ 9 ibid, 5i.
 iN i>amel£U rnornETAv. 517
))In desolalloncni, ))qiiam poslmodiim IMachaba}! siislule-

nmt. (tEt cJiii supcrgredicntur pactum, pcrdct illos \ Pac-

»lum wscilicct cornu loquenlis magnifica (Antio-
ipsius

chi ). « Popukis autem illorum , qui novcrunt limorcm

»DomIni, prajvalcblt conlra advcrsarios suos, et Justi iii

»populo docebunt mullos ^ » Machabceorum tempora de-

signat, qulbus Juda^I impegerc in lehi, in igncs, in servi-

tutcm, bonorumquc dlrcptioncm dlebus pkirimis. Gumque

in hascc cah-millates inciderlnt, « Sublcvybuntur auxIHo
«parvulo. Postha3c dlvisionc mah^ dlvidcntur ^, » adeo ut
fihi a parcntlbus, ct fralres a ffatril)us discedant. « Et ex
asaplcntlbus dcjlcientur ad probatlonem et intclllgenllani
»per cos ^. » Id cst, saccrdotes, in quibus scandalizabuntur,
et intclllgcnt, et probabuntur multi. « Usquc ad tcmpus
«finis, »id est, donec prtTfinllus tcrminus correpllonis ad-
vcniat, cjus qulppe tempus in mullos dles protelabltur.
« Gontra Dcum deorum loquelur grandla; «qula cfFeret
sese super omne numcn. « Et prospcrabitur in istls, » doncc
complealur tempus ejus; «Transacta quippc cst definitio.

»Et omncm Deum patrum suorum non intclllget ^,

»
qui
oslendit cl prasfinltum tempus quale fulurum sit; vel rur-
sus, qula deos novos inducet, vcl potlus, qula super Dcuni
suum magnifice se cxtollet, ut marla slccarc se posse jac-
let, terrasquc marinis fluctibus obruere ^. « Et amorcni
pfocminarum, et omnem Deum non cogitoblt '. »Vcl quia
nec impure, nec inlcmperanter vivet, vcl qula rcgls fillam,

quam prldcm duxerat, contemnct, ct dene Gonae nuptias

ambiet. «EtDcum Haschlnofortem glorlficabltbmatouneh,»)
id est, in sede sua. « Et Deum palribus suls ignotum hono-
«rablt*. » Quia impendcnlis mortis mctu consternatus, lit-

teras Judoels llicrosolymam officii plenns dedlt, ct dona,

' Dan. XI, 02. — ' Ibld. 55.— ' Ibid. 3.i.- ^ Ibld. 55.— « Ibid
oG, 5;. — 6 2 Mach. ix, 8. — 7 Don. xi, 5;. — 8 n^jd, 55,
5l8 S. EPHR.EM SYRI

alqne aurum argentumque transmisil, Deoque pro ipsius

salute suppllcare jQagitavIt. « Et dablt eis potestatem in

«multis, et terram divident pretio ^ » Juda3orum nempc
agrls suarum copiarum duces sibl propius morituro su-
perstites munerabilur. «Et ad pra^fmitum populo tuo ter-
»minum.))Id est, ineunte tempore ejus tcrminij «Prrella-
»bitur adversus eum rex Austri % nempe Ptolomreus. «Et ))

))ConcItabitur in eum rex aquilonis. Antioclius scilicet, »

« Et veniet contra eum in currlbus, et equitlbus^ Ipsc

est, quem Angelus infra pra,'dlcit invasurum iEgyptios

cum Ingenti exercitu, et equitum, atquc clephantum ap-
paratu. « Introibit in lerram, et veniet In terram Israid ^K »

Id est, in Judccam incumbet, Hierosolymam occupabit,

sauctuarii adyta pcrrumpet, Dci sacra temerablt, dirlpiet
vasa, aureum altare, candelabrum, et mensam aufcret.

« Et isli salvabuntur dc manu ejus, Edora, ct Moab, et

» reliqui de filils Ammon^ » Idumsels, et caetcrls causa sa-

lutiserit; vel quia Antiocho ultro se dedent ; vel quia

Dcus, qui praedictas gcntes ab Israelltis servaverat, iterum

ab Anliochi invasione tutabitur. tf Et torra /Egypti non
sclTugiet Ptolomseum ^gyptl rcgem deslg-
manus ejus ^. »

nat, qui cum Antiocho confligere non ausus, pra3ripuit

fugam. « Et capiet urbes multas, ct dominabitur thesauro-
» rum argenti et aurl, »
quos scllicct capta oppida dabunt.
« Et nuntli ab orientc, ct aqullone reditum maturare co-
»2:cnt7,»rumores sciiicet inde'delatl, nuntlantes bello vlc-
tos fulsse praerectos, quos rex aegyptlacam expeditloncm
suscepturus vicarios constltuerat. « Et tabernacuium suum
nfiget In loco piano ^. «Locus iste Interjacet marl, qua
Israellta^ transierunt, et monti, in qucm ascendit Moyses,

vitam ibidem cum morte commutaturus. « Et custodiet

* Dan. XI, 59. — » Ibid. 4o. — ^ Ibicl. — ^ Ibid. l\\, — ^ Ibid.

~ « Ibid. 43. -- 7 Ibitl. 43, 44. — ® Ibid. 45.

 »

IN DANIELIiM rROPHET.VM. l
(J

«sanctuarium suuni. »Dens iitlquc lemplum suum tulabi-

bitur adversus molimina minasque Antioclii, qul iumiissa
milllum, mnnu conclilos ibidem thcsauros,ct quidquid sors
obtulisset, inde rapere, et asportare cogitabit. « Ycnlet au-
» tem tempus ejus, et non erit ci adjulor'.» Tamclsi ly-
bicas ^enlcs, et (cthiopicas Anliocho laturos opem Ange-
lus supra dlxcril, subdit lamen hlc «Non : erlt ei adjutor;
vcl qula a suls dlis auxllium frustra pctef, nec enim illi

aderunt tcmporc, quo a vludice Dci jtistilia capictur; vel

quia miscricordlam non erat consccuturus in tempore an-
gustirc, etsl mala, qUiT Judasis intulerat, dolcns fatcrelur,
et malcfactum damuaret.

^A/%V\>\\^\\>VV>V\>\VS\\^VV\V\\^AAV\>\V-\'V\\\V\'VV\'V\\\\'\-A-/VV\V\A\'\\V\'\A'VX'V\\V\^X\.X'».^'»iVV^ vv»

CAPUT XII.

« rn IIlo temnore consur2:et Michael ano;ehis ma<2;nus '. »

Ipse nlmirum, qiji nunc quoquc rerum vestrarum maxi-

mopere satngit. « Et conlcrct Ilhim : et vcnict tcmpus tri-

»l)ulationis, r> Id est, antequam conlcralur Antlochus,*

« Quale non fult a diebus sa^cuh ^. » llis porro bene cohae-
rent IIKt. « Introierunt sponsi in hictu; et quae sedebat in
))thalamo, innovavit lamcnlationcs, et commota cst terra

)) supcr habitanlcs in ea ^. Et in tempore ilio salvabitur

j»popuhisluusomnis,quI inventus fueritscriptuslu Hbro^. »

Pauci vidcHcet praisentem ruinam clTuglent. « Lihcr, » do

quo hic fit mentio, vel est lex ipsa, quam qui perfeccrlt,
vivet In ea; vel quod apud Ezechiclem legitur. « Et sumes
j> inde parvum numerum, et ligabls cos in ala tua ^, » id est

' Dan. XI, 45. — =

16. xii, 1. — 3 IbiJ. — ^ 1 Mach. i, 28, 29.
— 5 Daii, XII, 1. — <>
Eiech. v, 3.
^^^0 S. EPHRJSM SYRI
in extremltate pallii tui. « Et multi, qui dormluntiii terra,
«evigilabunt '
; » eo, qiiod post assertam ZoroLabclis ope
salutem et libertatem novum quasi somnus opprimct ma-
lum, quo soporis ad instar discusso, quasi de pulvere ex-
pergefient; « Alii ad vitam oeternam. » Homines scilicet
patientia vitrequc innocentia inter Judaeos conspiciendi;
« Etaliiad interitumet adludibriumsociorumsuorum sem-
» pilernum ^ » Homincs designat, qui popularibus suis of-
fensionis et ruinte occasionem prrcbuere, quibus commi-
natur aeternam infamiam; simulque promlltit illls, qui pie
vivendo, et docendo, aliis profuissent, claritalem nominis
et prosperos etiam in pra3senti sa^culo successus, ct in fu-
turo justam retributionem. Quamobrem subdit : « Et illi,

»qui ad justitiam erudiunt multos ^; «idest, ab inridelitate

ad fidem traducunt. « Fulgebunt in gloria, » quam sciiicct

in novissimo die induent immortalem. « Et tu, Daniel,
» claude sermones istos, et sile, et signa librum usque ad
))tempus slatutum ^. sAngelus Prophelae mandat, ne cui-
piam istha^c arcana prodat, autlibrum communicet, quem
nihllominus signari servarique jubet, ne, cum Judcxi sla-
tuto tempore talia contingere conspexerint, dubitent, ut
Deus pra^sclverit hasce calamltates populum suum quan-
doquc perpessurum. « Et quasrent multi Deum, ct multi-
»plcx erit scientia ^. » Post hanc, inqult, quam praedixi,
tribulationem, iilud contlnget, quod babylonicam calami-
tatem sequetur, plurimorum rerum divlnarum
scillcet in

eognitione profectus. « Et vidi ego Daniel et ecce duo alii

:

7) stabant ab utraquc ?ipa flumlnis ^. » Id est, cum Angelus

ille, qui mecum loquebatur, discessisset, et alveum llumi-
nis ingressus vadum quasrere vlderetur. Repente duo alii

apparuere, ripas hinc atque inde obsidentes. Porro Ange-

' Dan. XII, 2. — ^ Ibid. — ! Ibid. 3. — 4 Ibid. 4, — ' Ibid. —

« Ibid. 5.
 IN DANlELliM rHOPnETAM. 521

lus, dnm fliuiHiiis alveum siibit, ct proflucnlum lutc cal-

cat, pcrsonam snstinet scientis allitudincm mystoriorum
Del; pcrindc ut « Alii duo ripam utrnmque insidcntcs, »

symbolnm pra^ferunt concesscx sibi potestatis interrogandi

de quacstionibus a Propheta prsctermissis. (Juamobrcm
Innquam polestatc accepta interpellant altcrum Angclum.
« Usqucquo finis horum mirabilium '? » Quibus ille vchit

arcanorum divinorum conscius respondit: « In tempus, ct

))lcmpora, ct dimidium tcmporis consummabuntur ha;c
» omnia » Cum nimirum occubuerit ille, qui immani hac-
^.

tcnus crudchtate in populum Dci debacchatus fuerat. « Et

))ego Daniel cum audirem, non intelhgebam et dixi ; ;

))Dominc mi, quid crit novissimum horum ? » Non quscro, ^

inquit, dicta, sed an supcrsit quidpiam dicendum dc iis,

quoe praediclorum consummationemexitumquecrunt secu-

lura. « Et dixit ad me Yadc Danicl, quia obsignati sunt:

» sermoncsusque ad prrcfinitum tempus ^. » Scrmones chuisi

signalique, ahi perlinebant ad regnum statuto tempore ca-

surum, quoclquc pra^dictum fucrat a Christo evertendum;
nlii ad ipsum Ghristum ejusdem cversorem. « Ehgentur, et

j) dealbabuntur muUi ^. » Designat futuram Apostolorum

elcctioncm et crcdcntium ad cosdem audiendos concur-
sum, quos prccdicit baptismi lavacro dealbandos; Judacos
conlra Christi inlerfectores severe judicandos et piuiien-
dos. « Impic agent impii, et non intelligent omnes impii^'. »
Cohicret cum illo : « Patcr, dimittc illis, non cnim sciunt
»quid faciunt ^. Qui faciunt bona, intelligcnt » summum
utiquc rcclorem, cujus consilio nutuquc fluunt tcmpora,
hunc porro agnosccnt tum cx vaticiniis Prophctarum, tum
ex signis illud tcmpus indicantibus. « Atcmpore, quo abla-
»lum fucrit sacrificium, et posita fuerlt abominatio in de-
' Dan. xii, 6. — 2 Ibid. 7. — 3
i^ij. 8. — 4 Ibid. 9. — « Ibid.
10. — ^ Ibid. — '
Luc. xxiii, 54.,
02 2 S. EPHR.EM SYRI

ssolatlonem dies mille diicenti et nonaginta \ » Designat

Antiochi tempora, f[ui^)iis impius rex juge sacrificium sus-
tulil, ct abominalionem desolallonis induxit, populimi Dei
subvertere, et religlonem corrumpcre molllus. « Porrotlies
«mille ducenli et nonaglnta » unplent tolum illnd spatium
lemporls, quo Judasl maxlmls calamltalibus affecll sunt,
templiimque violalum fuil, inlraiiue sacra adyla neftirli et

scelerall homlnes ausl sunt aram suis cxcitare diis. « Bea-

»tus, qui cxpectat, et pcrvenit ad dies mille tercentos ct
))triginta qulnque '. )> Mac scillcel lcmporam exacta pe-
rlodo,Judeeorum calamitates fmem acciplcnt, et .'cdes, In
qua Del popi.ilus vola sua reddcre solebat, mundabitur,
slataeque ca^remonla! et sancta sacrlllcia restltuentur. « Tu
))aulem Daniel vadc, requiesce In fincm. » Id cst, castcrum
isthcTC mala populo tuo olim obventura minlme angant.
te

« Rcsurges in tempore tuo In fine dierum ^. » E tumulo

namque redibis ad vitam; nec idcirco revicturum le puta,

quando quod utique contlnget sub

Filius Dci morietur,
linem scptuaginta hebdomadarnm, scd in suprcmo numdi
die, quo una cum c<Ttcris mortuis ab eodem Filio Dei
in secundo suo dc ccelo adventu vitam rccipics immor-
lalem.

' Dan, XII, 11, — 2 Ibirl. 12. — 3 Ibid. i5.

 S. P. N. EPHR^M
SYRI.
ia«agM?-^<Si;

COMMENTARIA IN HOSEAM
PROPHETAM.
'V\v\\\v\>\\>\\\VVAVV\\\'«VVVV\\VV\\\XVVV\v>VV\iVVVV\'\-'. 'VV\vV.(\.'V\VV'\\\'VV\'\\V'kV\\V'»\'V.\>VV\\V*

ARGUMENTUM.

UosEM prophcUe palrla fuit Beelmolh iii Iribu Iss:ichar,

in ca([uc liiorluus in pacc scpullus cst. Dominum in tcrras

venlurum prjetlixlt, et cjus advciUum expresso signo prie-

monslravit ; pro^cesslt nulcm annis triginla quatuor supra

octingcntos, ac tredecim supra ccntum prophelavit.

V\VVV\\\\VXVVV\\V-V.\\\,VVVVVVV\\lV\\VV\V\--.'VVVVVV'VWV\\\\\V\\VV\VVV\V\\W'VV\VV\V\\V\VV\VV\>V\'\

CAPUT I.

Verbvm Domlni, quod factum est ad Hoseam fdium

«

»BeerI In dlcbus Ozkc etc. » Indicat Hoseas se sub rcgl-

^

bus Juda, Ozia, Joalham, Achaz et Ezecliiam prophctassc.

Geminam porro populi sui vaticlnatus est captivitntem;
alternm nb Assyriis prope immlncnlem; a Bal)ylonIis alte-

ram non mullo post secuturam, lianc Judeeis, illam reli-

• Oice 1, 1,
524 S. EPHHJIM SYRI

quis Israelltls oL commiine scelus IdololatrlGe a Deo statu-

tam^ qua tandem soluta, redltum et in prlstinum restltu-

tlonem populo utrlque poUicetur. « Et dlxlt Domlnus ad
»Hoseam :Yade, sume tlLI uxorem fornicarlam, et fac tibi

))filIos fornicarlos ^ » Quoerlto, Inqultj tlbi uxorem, mere-

tricem tamen, quo conspicuum Israell prostet signum, qui
In urbe Samaria Baall, ct vitulls sese apcrte ac palam pro-
slltuit. Ex illa porro susclples hseredem tibi, portentum
autem Judiels fulurum, qui palam Domlnum jurant, et

clam Melchom adorant. « Quia fornicans fornlcabitur terra

» a Domlno \ Terra utlque IsraeUtarum quando pulsis
)>

indis^enls novos colonos acclpiet a regc Assyriorum : unde

sequetur, quod populo Ilh fucrat denunliatum. « Fructus
»terrae luro comedet populus, quem ignoras ^, )> culque
factus est ignotus Deus tuus, ex quo suls adhaesit dlis. Ido-

lolatriam slquidem Hoseas et ahi Prophetaa vocabulls ma3-

chlae et scortationis designant. « Et accepi mihi Gomcr
«fillam DebcLVim; et conceplt, et peperit mihl fihum : et

» dixit mihi Dominus : Yoca nomcn ejus Jezrael, quonlam

wadhuc modicum, ct cessare faclam rcgnum Israel ^. )> Ad
Israelltarum quipps rcgum dltionem pertinebal urbs Jez-
raeh Signlficat aulem IsraelUas, eversalpsorumrepubhca,
Deum laudare deslturos, eo quod futurum erat, ut illorum
ora servltutis ferro, duro velut camo, stricta premerentur,
adeoque nec jam liceret verba proferre, nedum consucta
suorum festorum carmina moduLiri. Quod, alt « Picqul- :

»ram sanguinem Jezrael a domo Jehu ^. » Non Nabolhl

necem in agro jczraehtoeo Lictam inteUigit, quam idem
Jehu Achabitarum caede vindicaverat sed Ipsius Jehu :

culpam Indicat. In multls qulppe, quoJ justumerat perse-

quendo, a jnstitla ipse exorbitavlt, imprimis quod Ocho-

' Osee 1, 2. — * Dan, i, 2, — ^ Deut. xxviii, 55, — 4 Osee i, 5,4.

— 5 Ibid.
 IN nOSEAM PnorilETAM. 525

zlani iina cum fillo Acliabi occldlt, liimgravlsslme qiiodab

Achobl vlis minimc deflexit ; quamobiem ejusdem famiila
poslmodum a Deo repudiata, regno ellam spollala fuil.

« Et domul Juda mlserebor. /> Eo vidcllcet lemporc, quo

tribus Ephraim lu alienas terras deportabitur. « Et non
j) salvabo eos in arcu, et gladio ',» Assyriorum, qul quideni
a Juda^Is in belli societatem asclti fucrunt, cum ipsls ta-

men ad pugnam mlnime progressl sunt, etsi pro ipsis con-

IraDamascenos et Ephraimitas praellaturi arma sumpsissent,
Quare hacc ad regis Achaz tcmpora referuntur. « Et con-
7) cepll, et pcperit fihani : et dixit mihl Domlnus : Voca
snomcn ejus : Non consccuta miscricortliam : et ahum
«fdium peperlt, qui vocatus est, Non populus meus ^. »

Idcirco quod ab initio popuhis gentium Dei populus non

fult, nec ab illo dilcclns, qui oderat peccatorem. Andi
Iloseai verba interpretantem bcalum Paulum. « Yocavit
» nos non solum ex Judoeis, sed eliam ex gentibns, sicut in
»Hosca dicit : Vocabo non plebem mcam, plebem meam,
» ct non misericordiam consecutam, misericordlarn conse-
Dculam ^. Qula non addamultramisercri domui Israel ^, »

quam videlicet statui servlluli captivitalique subjiccre. « Et

»congrcgabunlur fihi Juda, ct fdii Israel pariter ^, » nec
duasullra sclndcntur inpartes, quod maJum sub Roboamo
passisnnt. liyec ad Israehtarum a caplivitatc reditum per-
tinent, et multo vcrius dc Messlre adventu, et gentium
conversione exponuntur. « Quia magnusest dles Jezrael^. »

Eo quod magnarum calamitatum fmem, et maguie feHci-

tatis inilium sit allaturus; nam slculi ultus est Deus « San-
»guinem Jezrael, » sangulnem videhcet Nabolhi, et inno-

cenlium ab Achabo et Jehu inlerfectorum; sic vindicabit

sanguinem popuH sui a gentibus ad ejus pcrniclem cons-

'
Osce 7. — ' Ibid. 6 et 8, 9.— ^ I\om. ix, 2\, 25.— ''•
Ojicc 1,9.
— 5 Ibid. 11. — c
Ibid.
526 S. EPHRiEM SYRI

piraturls. \^ic!etur Zorobabelis et Nehoniiic lemporibus

excitatam a fuiitimls populis persecutionem Intllcare. NI-
hlloniinus quod textul usqueqnaque rcspondet, dlcendum
hax pertinere ad salutem a Chilsto assertam popiilo suo
adversus dlabolum ejustjuc satellltes Martyrum prsesertlm
persecutores; hlc enlm popuhis erat semen, quod saturus
erat Deus per Chrlstum, ut alt dlvinus Paulus, populum
novum, fcmulatorem bonorum operum; id cnim Ipsum
vocabulum Jezrael slgnificat. Quanquam ex hac eadem
urbe Gedeonem suas eduxisse copias docct Judicum his-
toria, alque inde cocptam ejusdem dc Madlanllis, confoe-
deratlsque populis victoriam. Quid ? num Propheta hic
Jezrael mentlonem intulit, quo iateiligerent Judsel ibre, ut
sicut inde « Dies mngnus illuxit Gedeoni, sic futurum ali-
»>

quando ut simliis ipsis affulgeret dies de soluta babylonlca

captlvitate, utlquc faustlsslmus et vere maguus : quem
tamen non slbl ipsi, sed Deus Illis « Saturus crat,» Id est,
facturus non cnim Judaeis, sicut nec Gedconl tantum bo-
:

num peperlt proprla vlrtus, sed Del clementia ut verum :

sit etlam In hoc sensu, quod superius dlclum est : « Et non

«salvaboeos in arcu, neque in gladio. »

^V^ VVA\WW> W> V\AVV\VV\'VV.VV\ WMVV\VV\W\A/V^ V\\W\'WWW V\^(WV \V\ VV^\\\V\;\ VVWVX v\\ wvvv^

GAPUT IL

« YocATE fratrcs populum mcum, » non co,

vestros
quo notatl sunt, nomlne, « Non populus meus, et sorores
n vestrasdllectas ', » non quo dlctosfuerunt, « Non dileclae. »

Atlende ut nuitantur nomina, utque IgnominiaB notas, quas

sequi Judicis severitas inussit, pii patris clemcntia oblitte-
 IN TIOSEAM PROPIIETAM. 627
rct : « Exposlnlalc cum malrc vcslra '
» faclum cum Sa-
maria vos Ephraimitae, vosque Judaci cum Jerosolyma,
qiias ut malres vcslras observalis ct sequifniui. « Non cniDi
)) uxor mea est, )» quia vilulos acloravit, ct idolis oflert iiba-
miiia. « Aufcrat fornicalionem a facic sua, )) quoniamcxar-
sit ad probrum ct slupruai ; « Et moecbiam dc medio
» uberum suorum ^. » Occullam Jud^corum idololatriam
fuissc indicat, Epbraimilarum conlra palenlcm et publi-

cam, quam proindc in fcicic posilam dicil. Ut enim bccc

pars corporis nostri conspicua est, sic Somarise sluprn in
propatulo transigcbantur. Conlra teguntur ubera, suo
namque Jcrusalem mcrelricio cavebat secretum. « Ne di-
«miltameam nudani ^, » privando viris claris sacerdolibus
el regibiis; » Quia filii fornicatricis sunt ^; » co quod in
ilagilia matris suai se immerserunt. « Eccesepiam viastuas
«spinis ^, » peccantem casti-
crcbris animadversionibus
gando,alquc polenles advcrsarios luisconsiliis opponendo.
ft Et sequelur amatores suos, et non npprehendet, et quoe-
» ret ecs, cl non invenict ^. » Id est, mater vcslra Samaria,
ipsique confoederala Jcrosolyma socios popnlosappellabit,
ut ouxilium feront pericbtanti, at Tunc non impetrabit. «

j)dicct llcvertar ad virum priorcm s

: ad Dcum ncmpe tj

patrum meorum Abrabam, Isaac, et Jacob, quoniam nec

dii, quos amavi, atquc ab iis me amari putabam, nec co-
rum cullores populi iaboranti succurrcrunt. Sed nec ipsi
sibi, victoribus cnim vicli serviunt. Et haec quidem mater
veslra dicet tunc,nuncvcro aliud. « Idcirco ccssare faciam
»omne ji;audium cjus ^ » in captivitate babylonica. « Et
» corrumpam vites cjus et ficus ejus ^ j: colonorum cura
deslilutas, quos, subacta vastataqiie provincia, hoslis cogct

in olienas terras transmigraro. « Et visilabo supcr eam dies

'
Oseo II, 2. — 2 ibid. _ 3
iijij. 5. _« .'.
ibiti. 4. _ 5 ji^ij, 6.

~ ^ Ibid. 7. — 7 Ibid. - 8 Ibid. II. ~ 9 Ibid. 12.

 »

528 S. LPHRiEM SYRI

»Baal, In qulbns inccndcbat lliura, tolleLat Inaures suas,

»et margaritas suas, et Ibat post amatorcs suos, et mei
» obliviscebatur Dominus » suos imltala majores,
; dlcit '

qui meo muncre /Egyptiorum aurum adepli, vltulum con-

flarunt, quem Ipse dederam, cultu se ornabat meique :

oblita,quos Insanlebat deos, qulbusque co ornatu placere

studcbat, assectabatur. « Propter hoc adblandiar ei \ »
Liberallbus nimirum, quas Prophetaa dabunt, promissls,
eslo nullum elTectum habllurls. « Ducam in solitudlncm.

Procul ab idololatrarum consuetudine et contubernlo. « Et

»loquaradcor ejus. » Consolabor casu suo afnictam et

mcerentem. « Et dabo el vincas suas ex eodem loco. » Id

est, fidem dabo me daturuni, Idque Prophetae affirmabant,
etsi dictum res secuta non est propter ejus perfidiam. « Et
» vallem Achor ad apcriendam Intelligentiam ejus ^ » Quan-

doquldem ex hoc loco majorlbus cjus primus apertus est

aditus ad cerncndam haereditatem divinls sibi promissis

addlctam. « Et erlt in illa die, ait Domlnus Yocablt me,

:

»vlr meus ^. » Et coelera, quoe sequuntur, eo tempore per-

fecta sunt,quod supra bealus Paulus Indlcavit. « Sponsabo
»te mihi in sempiternum, » novo et aeterno fiEderc, quod
Chrlstl sanguine sancltum est. « Sponsabo, Inquit, te ex
» commlseratione et gralla; » neque enlm insontem repu-
diaram. «Exaudiamcoelos, et hi exaudient terram, etterra
» exaudiet trilicum, et oleum, et ha)c exaudlent Jezrael ^.

Annuam coclOj et pluviam dabit terra), et proventus suos

proferet. liccc Judailsquidem prasstlta fuere statim asoluta
captivltate et redilu, non tamen usqucquaque perfecla,

nisipostquamcum gentibusadChristum conversls inunum

coaluerepopulum, ad hunc enim certlssime pertinent qua^-
cumque In extrema seclionis hujus parte valicinalur Ho-
seas.

1 Osce 10. ^ 2 ibicl. i4. — 5 il.icl, i5. — 4 Ibicl. i6. — 5 ibkl. 19-22;
 IN IIOSI-AH PROPHKTAM. 629

WV\XVV.\V\\\\> \i\\\V\\ W\\>V\\V\'VV\\V\VV\\.V»V\%VV\\V>V\\V\\ vvwwvvwvww wvvv ,\\v\% <

CAPUT III.

« DiLLiGE mullcrem aclalleram, qiila Illi tlilexerunt vi-

)) nacia uvarum \ » Mullorem adnlleram manifesle Propliela
demonslrat essc synagogam, de qua inlclllge verLa, quafj

scquunlur Dominus filios Isracl. » Ea slquideai

: « Dilexit
divinaj disciplInaB optlmum saporem fastidlvlt utinue mcllc
dulclorcm;, cique vlnacia uvarum antclullt-, qnce quidem
symbola sunt falsa3 Daemonum doctrina) pra^LcntIs'specicm
duntaxat vcraj suavitalis. Rursus ut uvarum vinacia nos
minime dclcctanl, sic nec tenere debent co2;ItatIones nol)is
cx malis nirccllonibus adhncrentcs. « Et cmi cam mihi quin-
)) dcclm argentcls '. ^Trifariam si dividas, nnmcrus saccr-
dotes, Prophclas, ct rcges reprresental. Islorum nempe
opcra Deus synngogam a barbaris servavlt. Item quinla-
dccima dics mensis cxitum aperuit Hebricis in ^'Egypto
lerram })romissIonis desldcrantibus; Ecclesla autem noa
co libcrata fult prelio, sed illius gratia, qui iriginta nr-
gcnlcls emptus illam redcmit : « Et coro, et dimidlo cori
))hordei. n llordcum doctrinam legls dcsignat Judceis quasl

jumcntis datam tandiu, dum adoplloncm rillorum per

l Cihristum accipcrcnt, <( Et dlxi ei Dies mullos cxpectabls
:

»mc ^. )) Seipsum Prophcta exponit, « Quia, Inquit, mul-

)) tos dles scdcbunt fdii Israel sine regc, ct sine sacrificio,
» et non crit, qui indual cphod ^ : » quia, superveniente po-
puli captivitate, regnum crnt casurum, et perturbandus
status et CiErcmoniarum ordo. Porro cphod, seu veslis ja~

dicii, summi saccrdolis indumentum fult, bysso et purpura

inlcrtextum, et qualuor gemmarum ordinibus dislinctum,
' 0-(e 111, i. -- ' I!;id. ?.. — 3 ibid. 5. — ^»
]\n'\. 4.

XXXV. 54
 »

53o S. EPHR.^EM SYRI

Vestls aulem Judlcll dlceLatnr ex co quod, cum quispiam

Deum consulere volebat, pontifex eo indutus amictu di-

vini judicii sententiam rogabat, consulenlique referebat,

ea porro per aliquam ex pra^dictis gemmis manifestabalur.
« Et post hoec quserent Dominum, et David regem suum S»

Zorobabelem Davidis nepotem. Et Zorobabelem quidem

Judcei plurimi quaesiverunt non multi Christum; quod
,

etlam Esaias et Danlel prsevlderunt, et praedixerunt hunc ,*

enlm Hoseas deslgnat, quem cseterl Prophetae^ mutuato a

figura nomine, Davidem passim appellant.

(WNW^WV VV%iW\\V> WXiWX/W^ vwvwvwvww^ w^w^ W>W> ,WVW> w\ w> wwww^www vw w>w\

CAPUT IV.

« JuDiciuM Domino cum habitatorlbus terra3 ^ «Israel,

severum, justum tamen, pensata gravitate crlminum, quaj

statim subtexit. « Sanguinem sanguini miscuerunt ^ » quia
Prophetas occiderunt. Nec ideo posuere sitim, quominus
etiam Domino Prophetarum in propria vcnlenll necem in-

ferrent, cjusque snngulnem confunderent cum IlJorum

cruore, qui praenuntlabant de adventu Justl. « Alter alleri

»Iniquus popuhis tuus aeque, ac sacerdos contendlt ^, »

Nec taUa audenles cohibuit metus. « Propter hiEC lugeblt

«terra »ab habitalorlbus deserta suls. (( OfTendlsti de dle,

qulcumque In legem peccasll. « Et offendit etlam Propheta

»tecumde nocte, )>tenebrosa Impllcltus visione tui cordis,
« Tacere fecl matrem tuam ^ » synagogam, obinutescen-
tlbus sacerdollbus, quos IUa, rejectis Del ca^remonlls, cii-

rare jussit sacrlficla vltulorum. Ephraimitas deslgnat, qui

prlmi vltulorum cultum induxere, eosque hanc ob causaai

'-
Osee IV, 1. — ' Ibid, 2. — ' Ibid. 4- -- ^* I^id. 5.
 IN HOSEAJI PHOPIIETAM. 5ol

rcpcllenclos cleniinllal, nc in poslerum saccrdotlo fungan-

Inr, quod Epbraimills, cornnicjue sociis Iribubus non
multo post acciclit patrio quippe solo ejectis, omnis sacri-
:

ficandi facultas ipsis adempta est, et sacerdotalibus func-

tionibus interessc penitus interdiclum. Quanquam Judaeos
cliam hoc vaticinio comprehendi contextus Ipse do-
tristi

cet. Ipsorum siquidem proprium factum est sacerdolium,

ex quo templum Jerosolymae cedificatum fuit, et ad cos
tribus levilica a Joroboamo exauctorata profuglt, llcuit-
que Leviticis in templo sua munia exercerc, et constitu-
lum sibi ccnsum a populo exigere : quare ilhid : « Repel-
))lam te, ne sacerdotio fungaris mihi '. » Ad Sobnam
videntur Judaeorum pontificem referenda, huic certe Esaias
pontificatum adimendum denuntiat ilhs verbis :« Dejiciam
»te ab honore tuo, et deponam te a statione tua. Et glo-
» riam suam in ignominiam commutarunt ^» IdolaDeo sub-

rogarunt. « Et erit sicut popukis, sic sacerdos '. » Arca-

nus sermo, quo slgnificatur, consummalo crucis mysterio,
Judccorum ponlifici auferendum cssc donum, eumdemque
redigcndum ad communem popuH sorlem, qui utique sa-
cerdos non est. « Fornicatio, et vlnum, el ebrielas abstu-
»lerunt cor '^ » Gum in suorum deorum dchibris pro
libidinc taUa exerceront. « Cum separalis a trivio sacrifi-
wcabant ^. » Scorla erant, et idolorum sacerdotes, quibus
sacrificantibus idololatra populus se adjungebat. « Popuhis
» non intelligens amplexatus est meretrices ^. » Nec enim
voluit cogitare quem domi haberet hospitem, nec potuit
ejus capcre majestalem oppido quam formidandam; ideo
in infamis scorti amplexus invasit, « Tu aulem Israel ipoli

p condemnare Judam '. » Phaceam rcgcm intclliglt, qui,

conjunctis cuni Kasauo copiis, regi Achaz bcUum iiitulil.

' Osce IV, 6. — > Ibid. 7 ct 9. — 3 iijij, 11. — 4 ibicl. i3, ^

« Ibicl, 14.

34
 532 S. EPHRJlM StRI

« Et nolite ire in Galgala, »ad certum exitium. « Et nolite

«ingredi in Belhaven S » ad captnnda inde aiiguria. la
urLe Betbaven prostabant idolorum ara?, a quibns aiiguria
peti solebant. « Quoniam sicutvacca, quae excussit jugum,
^)declinavit Israel "*.
».4 legc Dei deflexit. « Pascet eos Do-
»minus sicut agnos in latiludine, » domum Judu. « Parti-
fi ceps idolorum Epbraifm ^. » Idola coluit, et de sacrificiis
eorum participavit. « Ligabitur splritus in alis eorum, et
» confundentur ab aris suis ^; » quoniam sacerdotes suos
servare non poluerunt.

GAPUT V.

« AuDiTE hoc sacerdotes, et attendite domus Israel, et

domus Vegis auscultate, quia vobis judicium est, quoniam

»laqueus facti estis speculatoribus » Prophetis veritatis.
« Et sicut rete expansum super Thabor ^. »Locuserat ve-
nationis. « Quia nunc fornicatus est Ephraim ^. » A diebus
Jeroboam, et Rasen post idola declinaverunt ; « Clangite
«buccina in Ramalha 7, »sicut soletis praslium inituri, aut
vicloriam adepli. « Clamale in Bethaven, »in domo vani-
tatis : « Post tergum tuum Benjamin ^. »Lupus rapax ra-
pacitati prcedanlium Assyriorum, mox etiam Chaldseorum
exponendus. « Ephraim in desolatione erit » in die vin-
diclse, adventuquc Assyriorum. « In generatlonibus Israel
» ostendi fidem ^, » dictorum factorumqne meorum verita-

lem et aequitatem. Calumniam patiens est Ephraim, et

«

» coangustiatus in judicio". » Utrumque patitur^ postquam

' Osee IV,i5.— ^ Ibid. -- 3 Ibld. i6, 17. — ^ Ibid. 19.— ^ Id.
V, 1. - c
Ibid.o,- 7 ibid. 8.— 8 Ibid.- 9 Ibid. 9,- »« Ibid. u.
 IN U0SEA5I PROPIIETAM. 555

verilnll vaiillales antehaLuIt. a Et vldit Epliraiai languorcs

»suos, » oppressloneui suam, « Et Judas dolorcs suos »

suam scr\ilutcm,« Et mislt ad. regem Jareb '. » liosee rcx

Samaria2 ad Saiim regem /Egypti pctens auxilium, qui la-

mcn illum indemnem contra Assyrium praestare non po-

tuit; scd nec ipse Assyrius voluit, sub cujus clientelam so
ille recepcrat, setl transtulit in liala et Habor clvitates Mc-
dorum, postquam Hoseam rebellassc rescivit. Simili exitu
Joakim rex Juda eorumdem /Egypliorum regem Necbao
sibi auxillum laturum speravit conlra Cbaldaeos; ^ed ab is-

tis utrique, .^gyptii et Judaii tandem oppressi sunt.

^X^ WWWWWyNVVNWAVV^W^W VVi/VVXVXAWVVVWVN V\VWV'VV\\\- (WAAVNVWWVWXWAVVV^A' w^w^

CAPUT YI.

« PiEVERTAMUR ad Domlnum, Ipse percussit nos, et ipse

»curavit nos \ » Percussit reos, quia justus est; curabit

miseros, quia pius est. a Et die lertia suscltabit nos ^. »

Celcrller, quemadmodum nos olim yEgypto , pelagoque

circumventos die lertio liberavit. « Et discemus tendere ad
«sclentlam Domini » post reditum ; « Quasi ad auroram,
»cujus ccrtus est exitus ^ » ad transitum a baptismo ve-
niet quasi pcr inteUigibile lumen ad agnltionem Dei quis-
qtiis in Christum crcdiderlt, et quasi imber fluet inde doc-

Irina ejus supcr eos, qui illa digni habiti fuerlnt. « Et quasi
»imbcr serotinus ^ »per revelationem Spiritus ipsam ani-
mam praeparabit, tum vero inciplet germinare, et fructum
coelestem producere. « Dolavi Prophetas et occidl cos in
»verbo oris mei ^, » quoniam propter prophctiam morle-
'
Osee V, 10. — a ij. y,, 1-3, — ^ ibid. — 4 Ibitl. — 5 lUd. —
6 Ibid. 0.
55/| S. EPHRJEM SYBI

bautiir. Ciifflque eos Deus mitteret juberetque populo de-

nuntlare sive adversa et molesta, sive commocla et pros-
pera, jussionl mlulme refragabantur proptereaque populus ;

in eos inslllebat, illosque lapidabat et occldebat. « Et judi-

» cium meum quasi lux egredietur » suppliclum, quo slatui *

in Propbelarum interfectores animadverlere, futurum volo

cujusvls manlfestum « Qula beneficentlam volul, et non;

» sacri[lclum quidem placet, sed magis mise-

""
» sacrificlum ;

rlcorclla et benignltas in fratres;a Et sclentiam Dei phis

» quam holocausta ^, » et opimas cjuasvls hostlas ; qulbus dum
me placandum speratis , fratres opprimitis. « Galaad clvltas

» operantlum iniquitalem : hi partlclpcs fiierunt sacerdo-

»tum In vla et inlerfecerunt Sichem '^. » Cum sacerdotibus

Bethel consplrarunt ad casdcm peregrinorum peteniluni
templum Domlnl lu Jcrusalem. Innult cruclele facinus Levi
et Slmeonls, c[ul ob injurlam non admodum gravem Dinae
sorori suse factam a princlpe Sicheni, omnes urbls hablta-

lores trucldarunl. « Ibi fornlcatus est omnls Ephraim, et

» contaminatus est Israel ^. » Nec talia pcrpetrantes a sa-

cerdotibus levi ahqua reprehensione castigali fuerunt, qui

gravi ulique suppllcio plectendi fuissent. « Sed et Juda

» pone tlbl vindemiam^, » eo quod Juda^I post redilum gen-
les sibi Inlmicas forent profligaluri.

CAPUT YII.

« CuM curarem Israel, » Jehu Prophetarum dlctis ob-

seqiiente, et pcrsecjuenle idololatrlse fautores, Jezabelem

vldellcet ejusc[ue ahuunos sacerdotes : « Picvelata est ini-

'
Osce VI, 5. — 2 ibid. 6.— » ibid,— ^ Ibid. 8, 9. — « Ibid. 10.
— 6 ibid. 11.
 IN HOSEAM PnOHlETAM. 535
»qiiltas Epliraim , et malilln Samarlae *. » Paluit immc-
dicabilem csse populi Ephramiitarum et Samarlac prin-
cipum Impudentiam et pervcrsitatem : qnia nihilomi-
nus quam anlea solcbant, « Operatl sunt mendacium
• in conspectu meo. Et fur ingrediebatur, et latro spo-

«liabot in plntels *, )> Prlvatorum et princlpum avaritlam

et rapncitalem ostcndit clam et palam grassantem. « In
))malitia sua la^tlficaverunt regem ^, » Jeroboamum vlde-
llcet, cul cjus nequltiac homines idololatriam suadcntl as-
sensl sunt, quanquam et istud ad ejus successorcs referri

potest, qai jam perierant, Deo eorum implelatem appro-

perato leto vindicante, vel qui in praesentl regnabant,
sunque potestate abusl reh*gionem pessumdabant principi-
bus et regiis consiHariis factum approbantibus. « Omnes
«prlnclpes eorum adulterantur, quasi cHbanus succensus
» ad coquendum ^. » Adeo ad sluprum et rapinam exarse-

runt. « Propter hoc cessabit a civitate eorum, qul com-

»misceal fermentum, donec subacta farina fermentetur ^. )>

Eo quod hostes, dccreta civium captivitate , maturarc

exitum cogant. Hoc scilicet eorum majoribus contlgit In
iEgypto, nam cum Hebraei redditam sibi divino munerc
hbertatem dissimularent, accurrerunt iEgyptii, cunctan-
tcsquc presserunt adeo, ut nec moram brevem concede-
rent,«Dum farina modo subacta fermentaretur. )) Rursus
aho scnsu : « Civitatem » hunc mundum appellavit, « Et
«subactam fnrinam » humanum gcnus, subigentem Deum
Verbum : et Illucl«Donec fermentaretur, wsignificat novls-
simo tcmpore Chrlitum venisse^ cum humana natura ma-
lltlae suae acitate fermentata jam fuissct, qua detersa, eam-
dem ab illo imbutam fuisse novo fermenlo ^. « Dle regum
«nostrorum, cccpcrunt princlpcs nostri furerc a vino 7, »

' Osec rii, 1. ^ i Ibid. — 3 Ibid. 3. — 4 Ibid. 4. - 5 Jbid. —

^ 1 Cor. V, 8. — 7 0«co vji, 5.
55G s. EPiiruEM SYui

rcges suos deponendo, ct alios suLrogando, cbriosi nempc

sunt ct slrenui potaloresi « Ephraim cuni gentibus com-
))mixtus cst, illis sanguinis communione et conjugiis junc-
tus. «Tota nocte perseveravit furor eorum '.» Jlausto mero

furunt, sanguinem judicum et regum suorum inbiant, non

quiele somni, non vini laetitia defcrbuit concitatus furor, ut
sani hominis in modum actus suos expKcare queant. « Et
»factus est Ephraim quasi placenta, qua? antequam coque-
)) rctur, devorata est ^, » Mystice indicat brcvem fuisse Adae.
in paradiso moram : « Sed et cani erupcrunt ei, et ignora-
))vit^ »lIoc syuibolo adunibrantur morcs, qui in gcncris
nostri capile apparucrunt post ccntraclam senectutem, in
Adamo, inquam,post peccatum suum,suumque e paradiso
exitum, quos profeclo antea ignorabat. «Et factus est Eph-
)) rajim, qucisi columba parvula non habcns cor ^. » Kec cnim
ablatos dohiit natos ; abducla) quippe fuerant tribus duai
cum dimidia habilantes trans Jordanem, nec inde caulio-
liorcs Ephraimlla; facti sunt, neque suum sahatorcm Do-
minum cgnovcrunl. « Quocumque profecti fuerint, ibi ex-

«pandam super cos retc, »geniem Assyriorum, « Et disper-

»gam cos in omnem venlum ^, » sic ut Mosis prccdictionem
res ipsa sequatur. « Ista cst depravatio eorum in ^gypto ^\ n
Yel quia vitulos et oves in /Egyplo colebant,- vel quia alho-
rum, ac caeparum, ct carnium desidcrio /Egyplo htcre-
bant.

' Oico vn, 6. — Vlbi(^. 9. — 3 Ibid,— ^ Ibid. 11. — ' Ibid. 12.
— 6 Ibid. 16.
 IN IIOSEAM PROPHCTAM. 55;

V\»V»\\V%V\\V\>\M WVWVVXrWWVOWWW^WWVVV^» iV\>W\VV\\\\V\V\\\\v\V\V\V\\\\\v\\\^\vv

CAPUT viir.

« Os tuiim slt slcut tuba super clomiim Domlni \ wTuba

vocalis ac lerrilico, ut incrcpes parricidas et acUilteros, qui
lalia pcrpctrantcs, iiihilominus aiulent clomus mca) limina
tererc ; sed forlasse domum Domini ipsum Israelitarum po-
pulum appellat. « Regnavcrnnt, et non cx mc " «quia, :

qucm regno prceficercnt, a mc discerc noluerunt. « Domini

» facli sunt, et non indicarunt mihi ^. » Quia Dominum
minimc consuluerunt,sivc principcs duccsve sibi crearent,
sivehostibusbcUumpcirarcnt. « \entum scminaverunt, non
)>est illis culmus neque spica facicns farinam ^. » Nec pro-
feclo ventus, nec spica ejusmodi alendis corporibus utiles
sunt. Scd ncc viluliSamaria? potentes sunt ad arcendam mor-
lcm, vitamque tucndam, aut adsuffulcicndum collabenlem
murum. «Nunc fucli suntin nationibus quasi vas inutile^. »

Sed nec olim ^Egypliis uliles fuistis, Israelita) ipsi potius :

vobis magnoperc profnerunt, scd ut majora clamna a vobis

rcfcrrcnt. « Quasi onager solitarius Ephraim ^, » domo sua
ejectus ca eliam consolatione prlvabitur, c[uam vel ex do-
mcsticorum conviclu ct consuctudine haurire solebat, vel
ex aliorum miscrorum communione et socielate capere po-
luissct. « Et sl traditi fuerint gentibus ^ » Juda?os dcsignat,
regnanteEzechia, ab Assyriis ex parte dispersos. « Congrc-
»gabo eos, »di?slpalis versa vicc Sennachcribi copiis. « Et
«quicsccnt pauhsper ab onere regum ct principum ^, » As-
syriorum in dicbus Ezcchiae.Vel evcrsa aNabuchodonosore

•
Oscc viu, I.— Ibld. '
4. — 3 llnd. — • Ibid. 7. — = iHf]^ §,
-^ <^
Ibid. y.— 7 Ibid. 10. — 3 Ibid.
558 S. EPKR.EM SYni

republicn, vacabiint dclnceps a cura creandorum magls-

tratuum.

CAPUT IX.

« NoLi Irclari, Israel, co quod aberrastl a Deo tuo \ »

Quasi dicat : « Nulla tibl jom snperest causa la^tillse, Deo tibi
fivcrso, a quo, inanes secula deos, disccssisti. « Dilexisti
omercedes ab omnlbus arcls^ »CujusIibet gentis idola co-
luisti, ul inde velut ex area vlctum colligeres. « Area et

» lorcular non pascet eos ^ » Quoniam ex eo nefario qutestu

allmenta sibl parare studuerunt; ideo concessis etlam suo-
rum agrorum proventlbus eos in posterum carere volo et
fame premi. « Non llbabunl Domlno vlnum. » Non enlm
placet ex rapina oblatum. « Sacriricia corum quasi panls
«angustiae. » Eo qnod non Invlll quidcm, non libenter ta-
men, nec grato animo illa offerrent. « Omnes comedentes
» illum conlamlnabunlur ^, » Sacerdoles et quod propter
proprium compendlum inimolarent hostlas a populo prae-
sentatas, inlereaque ejus raplnas dlssimularent, et quod
aliunde quaesltum panem In domum Domini Importarent,
duni proprio parcerent. « yEgyptus congregabit eos , et
» Memphls sepeliet eos ^. »CongregabIt dispersos, et inter-

» fectoshumablt. «Sclet Israeldemonsstultum Prophelam^'.»

Quasi dicat : « Slquldem Inter vos, Israelita?, nt opinaminl,
adesset Propheta meo Splrltu alllatus, et mente usquequa-
que integer, nosset utlque mala, qua? ego contra te, Israel,

cogitavl; ant certe haberet unde hanc haurlret notlliam,

' Osee IX, 1. — =•

Ibid. — 3 Ibid. 2. — 4 ibid. 4. — 5 Ibld. 6.
— « Ibid. 7,
 iN nosEAM rnopiiETAM. 539
eamqnc nnclus vehcmcnlcr cloleret prrcscnllsccns, lalia
quancloqiic palcfiictum iri; dumquc inlcrim occullanlur,
eorum prcTscienlia et expectationc oppido anji;erelur. «Spe-
Mculalor Epliraim cum Deo meo, Prophcta Kiqucus oflen-
)) sionisfactus est '. » Enimvero lidclis spccuhTtor ct Prophcta
cum Deo ad communc opus conspirat ; iste antem Ephraim
prophcta cst falsus, laqucum non operam Dco mco olTcrt,

quippc qui morgerc nititur, quos ille cupit a naufraglo

salvos. « Profunde depravali sunt sicut in dichus Collis'. ))

Id cst, contamlnati sunt, et deliquerunt simih impudentia,

qua ohm cives Gahaa BenjamitcB uxorem Levltce infanda
vexatlone ad mortcm adegerunt, trihnsqueprovocarunt ad
hcllum parli utrique funeslissimum seu quando in Gahaa :

idoLa fahrlcavcrunt. « Quasi uvas in sohtudine invcni Is-

))raclcm, ct sicut ficum preecocem vldi patres eoriim; et
» isli In2:rcssl sunt a^dem Phco;or et initiati sunt confusioni
,
^. ))

Quasidicat : « Qucmndmodum uva) per incultam soHtu-

dincm erranll incidunt gratissima3 , ita patrcs Israeh-
larimi acceptisslmi fuerc mihi, cum advcnaa morarentur
inler gentes, inler Amorrha^os et /Egyptios, quos hic per
snntudinem dcslgnat. Contra odi degeneres posteros, qui
Phcgor Inanl Dco se manciparunt, et ejus fana frcquentant.

« Confusionem ))nempe vocat idolum omnium turpissimum.

« Ephraim quasi avis avolavit gloria eorum a partu ct ah
«utero^. )) Qunsldicat: «Etnalam prolem auferam, ct nns-
cituram in ulcro cxtinguam, adultos et cum hominlhus
conversanles ah hominum consoitio avellam. Quoniam
Ephraimilye Jacoh palriarchic praidictlone chiti longam et
ingenlcm poslcritatcm sihi polHcehantur, hanc spom Deus
ilhs ndimit dcnuntlans spcratam a sohohs muUitudinc
gloricim, quasi avem avolaturam.
'
Oscc IX, 8. — » Ibid, 9. — 3 ibid. 10. — 4 Ibid. n.
 ,

54o S, EPHR.ilM SYRI

<V%\ VV^ VV^/W%V\>\\* \\\ VV% VV\ V\\ W%X\*\V\V\>i\A.^ WVWAW^W^WVV^^^^^V.^ Wk VV\\\' ,V\^'A\\\> WN

CAPUT X.

fi ViTis palinllum Israeb, » qux colonls suis MojjI ct

Josue qualemcumquc fructum rerudlt. Scd poslquam us-

que ad marc cxleudlt palmiles siios, et in gentem magnam
increvit,secundum sobolis suae mullitudinem, uberlatem-
que suorum agrorum auxit slmulacra, et idolorum aras.
Decrcverunt paclum firmlsslmum cum viUilis Samari?e,
qulbus ct maxime confidebant, et cultum perpetuo adhi-
bereslatuerant. « Germlnavit judiclum sicut vepres in agro
))terrae incultae \ )) Poena nocenles obruet , sicut vepres

agrum abiucrle colononegleclum. Quin et ipsipeccatores,

quo splnai modo a supervenientc agricola cvellunlur, et

disslpantur, qua ferro, qua servitutis aerumnosa^ incommo-
dis absumpli interlbuiit. « Et diccnt montlbus : Operilc
» nos ^, )) terrlbilem conspectum non suslinentes hostis in-

cumbentis, et servitutemintentantis ; (cEt collibus : Cadite

«super nos, )) et velut venumdanda irianclpia nudatos
quasso, nos tegltole. « Ephraim facta est vitula docta Iritu-
))ram^, » sed et rapinam. c Et ego equos conscendere feci

)) Ephraim, et ut trituraret Judas, ct pra.'das exigeret Ja-

)) cob ^. )) Extull trlbum Ephraim ad rcgale sollum, et opu-
lentia, rerumque copia regibus feci parem, ct Judam
assurgere jussi ad assequendam justltiam, et Jacob ad di-
ripiendas hostlum suorum opes. Sic a me faclum scitis; at
vos interlm « Scminate vobis justitiam, ct metitc ex orc
» beneficentiae^; )) sed quoniam consiliis vestris confiditis et

4 Osee X, i. — » Ibid. 4. — ^ Ibid, — , 4 jbid. u. — 5 ibid. —

^ Ibid. 12.
 1

IX iiosEAM pnopn£TA>i. 54

vlilbns, «Coiisurget perclilio in popnlo vestro, ct omnia op-

))pida veslra diripicnlnr^ , )) Qnornm nempe procsidiis spes

tnas sustentabas : « Qnasi dircptionc SalaicTc a Bclhcl, » ol)

cnllnm idolornm Belhel omneni armornm strepitum citra :

nnllo qnipperesistenlc, silebnnt arma^ n Quasi dircptionc :

))illa Salmana} principis a domo Jeroboal, qni in die prcTlii

))matrem cnm fdiis ejus allisernnt^, » id est, malrem cum

filiis concidernnt. « Sic fecit vobis Bethel a facic maliti?e
))ncqniliarum veslrarnm^. )) Id est^ similem vobis comme-
ruit cladcfn idolorum Bclhel cnllns ; nec cnim leviori snp-

plicio animadvcrlendum fnit in homines tantornm scelcrnm

reos.

A>»A\\V\\\\\\\\\V\\\' V\\VV'\VV\W\\V>V\>''*%A.\\'VV*\V\\\'X\^^VV\V\\V\\VV\\V>.VV>\V\\'V\VVV'V\'»\,Vf

CAPUT XI.

« M \1SE o])stnpuIt, cl confusus est rex IsraoH. » Quo-

niam illuxit salulis dies; qui autem salutem afferat, nuUus
cst, sed pro pacc, quam dndum spcrarc llcuit, ernpit bel-
lum. Quia cnni puer cum, et cx /Egyplo
cssct Isracl, dllexi
j)VOcavI eum filinm mcnm, sicut vocavernntenm^ jMoyses ))

ct Aaron qnlbns nlhilomlnns obsecnlns non cst. « Sic

,

)) auicrunt a faciemea, et Baal immolaverunt, et scnlptili-

»bus incenderunt thura, )) /Egyptiornm et Madianitarnni
diis. « Et cgo portavi Ephraiin, et super brachlamea accepi
))cum'. )) Iloc dicit, qui fdios Israel snpcr alas Aqnilarnm
sustulit, ct in solltndlncm Iraduxit. « In fnniculis filiorum
))hominum traxicos^, )> quoillorum dilioncm ampliavi, cl

popnlum honoribus extuli, auxique mnltlpllci sobole, non

' Oicc X, ij. — ' Juclic. viu, 12, — ^ Oicc X, 14. — ^ Ibid. i5.
— 5 Id. xr. J. — ^ Ibid. -^ 7 Ihid. 2, 5. — 8 Jbld. 4.
542 S. EPHRJEM SYRi

asperlsrestlbus, qnos epills caprarum ipsl conficere solent,

sedcln vinculls charitatis, »id est, nec ferrels catenis, sed

((DesiderIovcntris,\> cum charltatisconvlvia celehrare docui

in neomenlls et lestis diebus, ut alter allerius prensa manu
in unum convenirent : ct ([uomodo in deserto eos Irahere
conatus sum, quando carnes appetenlibus « Desiderium
»eorum attuli eis. Infirmabilur gladius in civltate forlitu-
» dinis eorum, et comedent consifia sua', »cum venerit
tempus,quo aiflictidespectique mcErebunt. « Quomodo tlbi

» succurram Epliraim, ut Adamce, vel ut Seboim^? » Por-

rigam-ne tibi quoque manum, sicut olim pio Davidi, ut
jacentem relevem; vel consummationem faciam sicut Ada-
mae Seboim implls civltatibus, quoe funditus subversae
et

sunt?« Conversum est cormeum, et commotasuntviscera

»mea; non faciam furorem ira3 meoe^, » ut te disperdam,
quamvis non immeritam. « Et non converlar, ut disperdam
«Ephraim^; Ephraim et Juda penltus excin-
» ut tribus
dam sicut Adamam et Seboim. « Quoniam Deus ego,et non
»homo, sanctus in mediotui, non ingredlar civitatem ^. »
Interlm nolo in urbem intrare pollutam, ut a statuta cap-
tivitate protcgam, nec Illam modo salvam volo, sed tunc
quando«Post Dominum ambulabunt^, »post solulam cap-
tivilatem, et reditum, tunc vero « Quasi leo ruglet, » terrc-

bit voce, manuque polcnli conleret ndversarios eorum,

ctsi viribus confisl suisejusmodi minascontemnant. Et ista

quldem definito tempore exequi fixum est, interea « Trepi-

» dabunt quasi aves » pars ilia Israelltarurn, qui profugi
/Egyplum petent « Et sicut cokmiba advolanles', »qui ad
:

Samariie regnum pertincbant, et ab Assyrlls capti In Assy-

rlam migrarunt. « Gircumdedit me Epiiraim inmendacio^,»
idem ipse, quem mea clrcumdabat verilas, quaecumque
' Osee XI, 6. — 2 ibid, 8. — ^ Ibid. 9. — 4 ibid. _ 5 ibid. —
^ Ibid. 10. — 7 Ibid. u,— 8 Ibid. 12.
 IN nOS£AM PROPItliTAM. S/JS

enim ollni Israclllls polllcllus fucrani, opllnia fide prnesla-

bani, non cliain illi mihi : « Et clomus Isracl et Juda in

» dolo* » habentcs me in ore, non itcm in corde ; undc fac-
tum est, ut homincs sancli et fideles una cum illis sud
eodem leclo deprehcnsi, communem subire servitulem
coacli fuerint, ct Babylonem migrarc, Danicl, Ezechiel, et
socii.

CAPUT XII.

« Ephraim pavlt vcntum, et secutus est turblnem ^ »

ex quo deos coluit inancs, ct vana sibi finxit numina :

« Tum foedus iniit cum Assyrio, «pacto tributopaccm de-

precntus :a Et oleum ferebat in /Egyptum, »/Egyptios sibi

habere cupiens confccderatos. « In utcro supplantavit fra-

» trem suum Jacob ^, » cumplantam nascentis Esoii tenuit,
et cum aduUus matris consilio et opera illum antevertll,
cidemquc decrclas a patrc benedictioncs sufTuratus est.
« Et forlitudini Angch pra3valuit, » me luclanti vlres sub-

minislranlc. CoUala Patriarchis beneficia commcmorat,

quo oslendat eorum nepotes ideo contrarla pali, quod
contraria via incederenl. Ad istos quippe perlincnt, quae
sequuntur. « Chanaan in manu sua slatera dolosa, cahim-
»niam dllcxit'^ » llebraeos popuhmi calumniatorcm ct Cha-
nanaum appellat, eo qiiod sanclarum Scripturarum sensum
non oequa vcrilalis trutlna ponderarcnt ct male intcrprcta-
rcnlur, cx quo tandcin co provecti sunt, ut Christi ctiam
dispensationem et acla damnarent. « Et cgo visioncm mul-
wtlplicavi, ct in manu Prophetarum meorum assimilatus
^ Oico xj, 12. — 2 1,1, XK, 1, -^ 3
jjjid, 5, — 4 Ibid, ^,
544 S. EPHR^M SYRI

» sum \ » Quia nec per unum Prophctam neque uno modo, ,

aut tempore els Deus locutus cst. « In Galaad et in Gal-

))gala vanltati sacrlficaslis Loves ^, « id est, idolls et slmula-

cris cujusvis formje. « Altaria vestra sicut slipula) in agro

» descrlo ^. » Qiieniaclmodum negleclac exarescunt, et in-

lcreunt stipulae in arvis demesso frumenlo remanenles, sic

veslra altaria a sacrificorum vestrorum turba dcscreotur,
invaclenlibus lerras vestras Assyriis, ct cnm deluLris deo-
rum vestrorum aras quoque veslras dcmolientiLus. « Fugit
)) JacoL in lerram Syrlag, ut servlret pro iixore^, » eo quod
egenti advcnae nil suppcteret , quo illam sILI pro more
gentis sILi desponderet. Sed Inopias proLrum compensavit
ei Dominus suus, quando diccLat; « Reduxi eum cum qua-

))tuor turmis ^ » ex Haran videlicet ad propria revertentcm.

Nec minore cum opulentia postcros ejus, deducentlLus
Prophelis, ex ^Egypto Iraduxit iii Chananltidem, agrlsque
donavlt uLerrimis : at iHI dum accepta tueri studcnt, de
Dei muncTe sILI laqueum feccrunt, quo tallLus dislracli
curis ad peregrinas paritcr rellgloncs nnimum diverterent,
Deique melum aLjicercnt. Arcanus hujus locl scnsus ad-

monet cos, quldlvlnarum Scrlpturarum Inlelligeniiam ns-

seculi sunt , cavcndum, ne opera mortua propria filiorinn

terrae, lcrrena duntaxat saplcntlum ipsorum corda occn-

pent.

(WVWWWW^ •vVMW.VVWVi.fVV^ VV\ vV.^VVAW^WNWWVViVV VV\ VvWVVWVVW VV\V\-vVV^VV rW% V\\ wwv»

CAPUT XIII.

« T.OQUENTE EphraiQi, Ircmull^', » id csi, Israel Ephrai-

mitis idololatrlam suadentlLus rcllqu;r [sraelltarum trlLus
refragnri ausnc; non sunt, Illoruin potentiam mctuentes, re-
 IN flOSEAM PROPIIETAM. S^O
vercnlesque Jeroboaml maxlmam post obitum Salomonis
auctoritalcm ; cnim ea religionum dlscordia placebat,
liulc

qiia3 si auferretur, yidebat omnia ad unius principis regi-

men redilura. Vel alio modo ut sensus sit Israelem Ephrai-
mltis ad defectlonem provocanlibus duplici metu aficetum
quod Jeroboamum ejus consilli auclorem ofTen-
1'uisse, et

dere nollet, et quod Roboamum factam sibi Injurlam armis

vindicaturum minime dubitaret. Adeo, qui homlnes me-
tuebant, Dei metus minime cohibuit, ne « Sacrificarent
» Baalim, Chananaeorum deos colerent deinde
» id est, ,

« Vitulos» opus arlificls ex /Egyptiorum dlsclplina» Ado-

»rarent. Et dicebant eis Immolantes homlnes S » vel isti

Chanana^I erant, qui humanas victimas patriis dils ofTerre
assucli Isra('litas incessebant, quod cum Abrahae filli dici

vcUent, vitulls nihilominus libarent : vel ipsi IsraeUt.t idolo

Molochcjusmodi hostiasimmolaresoliti eaappellatione tra-

ducebantur a gentibus in ipsorum ditione, vel clrca illam
habilanlibus. «EgosumDomlnus Deus tuus,qui eduxlte dc
» terra /Egypti, etpavl te in deserto, in terra deserta absque
Verumtamcn etsiex /Egyptorevertenll viaui
shabitatore \»
muniverim, «Occurram quasi ursa discerpens^, wexllmu-
lante fame, appetens pra^dam, petenti Assyriam. « Et per-
» forabo veLimenlum cordls eorum^. » Cogitationes cordls
lui vanas fuisse, et fulilem spem contrario effectu osten-
dam. « Ubi est rex tuus^ ?» Quem a me postulasti, eo quod
pigcbat Samucli parere regem Saiilem iu
: dediquc tibl

furore meo, quod ambitionem princlpum Juda et Ephraim

castlgare volebam. « Mox in ira mea illum sustuH ^, » eo quod
sacerdotes trucidasset, et Davldem pcrsequeretur, atque
hariolos, ot non Dominum consulerct. o CoUIgata est ini-.

«qullas Ephraim, et absconditum est peccatum ejuS'. »

* Osec xiii, a. — » Ibid. l\, — 3

m^^ §. _ 4 ibid, — 5 Ibid. lo.
— ^ Ibid. 11. — ' Ibid. 12.

XXXV. 35
546 S. EPHR.E5I SYRI

Istiid scillcet ipse sibi persuasit ignarus fuluri, quando

magno et insigni suppllcio occultum ejus crimen patefiet.
« De manu inferi liberabo eos, de Babylone reducam eos,

»ct de morte redimam eos'» a Babyloniis inlentata. « Dbi

))est victoria tua, mors? Ubi cst stimulus tuus, inferne^?

)) Gonsolatio abscondlta est ab oculis meis; venict Oriens,

» et slccablt fontem ejus ^ » Pro expositione hujiis loci suf-

ficere puto divini Pauli testimonium prredlcentis : Haec in

fme temporum complenda, quando veniet Oriens spiritus
Domini ab ortu solis, et venientem sequetur cum terribili
pompa Coelitum agmen; ipse dlsslpabit morlis venas, ct
fontes ejus siccabit, indlta mortuorum corporibus immor-
talitate.

iV\% V^^X V\> VW^AAW^ W^WNWAVV^WS WWWW^W./VWWX \WW% VV\W\WNWVV>VW>\WVW w\w\w\

CAPUT XIV.

t CoND£MNABiTUi\ Samaria, quia ad amaritudinem con-

» citavit Dcum suum ^. » Haec vel Prophetarum more praj-

dicit, vel Juslorum zelo et divlni honorls studio oplat, ct

imprccatur, eo plane alTectu, quo Ehas hulc ipsi populo
peccanti peccati poenam prtedixit ct intuHt. «Tollite super
»vos verba mea ^, «verba compunctionis. «Et sanabo poe-
;)nitentiam eorum^: »id est, poenitentiam agcntes sanabo.
6 Et diligam vota eorum, » id est, post redilum : « Et aver-
» tam meum furorem ab eis, et germinabunt rami ejus 7 : »

id est, similes erunt ohvaj decorifi fructibus : « Et sedebunt

»In umbra cjus,» id cst in umbra Domlni. « Et dicct ,

«Eohraim Ouid mihi uUra idola? Ego humlliavi eum, et

:

»ego glorlficabo cum, quasi pharclram referlam^. » Yicto-

•
Osec xiu, i4.— ^ 1 Cor. xv, 55.— ^ Osce xiii, i5. — ^ Id. XiV, i.

- ^ Ibid. 2. ^ <^
Ihkl 5. -^ 7 Ibid. 7, - 8 ibia. 8, y.
 iN nosEAM pRopnrTAM. 547
rins designat jaculls ab eodem reportanclas. «Quis saplens
D esl, et intelligel ? » rectas esse via$ Domini : « Et Justi ani-
• bulabunt in eis, »idest, Ezechiae populus, qui istis repre-
henslonibus profecit, et correctus est. « Et prauvaricatores
» S «Ephramiitaj in viis Domini. Ideo iii
olTendent in eis
captivilatem ducentm% quia moniti monentes Prophelas
aspernantur.

l Osec iiv, 10,

0).
 S. P. N. EPH
SYRI.

l^Sf^^

COMMENTARIA JOELEM IN
PROPHETAM.
MAW^ V\ WAV\VWX\V\ \\ *(W VV\ V\\ VV> WWV (WMW^WW W.iVWVW WWWV\A VW wwwwwvx www

ARGUMENTUM.

« JoEL, » id est, fortlluclo Del, nalus est iu ca teiTc pro-

missnc regione, quoi Rubenilis obtigit, ibique mortuus et

sepultus rull.

V\NV\>W>\\^VWVWV\^V\^WNVWVV>V\^W\W^W>VWW\\WWXW\VWV\>VWW^VWWVW\WWV^W^

CAPUT I.

« ViiRUUM Domini, quod factum cst ad Joel filium Ba-

» Ihuelis '. n Praidiclt Assyriorum et Chaldaiorum irruplio-
nem sub quntuor regibus, quos ^gypti plagis comparat,
mahmi nempe sui similis mali symbohmi est. Praccessere
ergo, Deo jubcnlc, locustnBj et caeteraj peslcs, quas hic
Propheta recenset, sccuti rcges. « Rcsiduum erucx come-
»dit locusta volans % »ct invoLins in Israclilarum synngo-
gam. Ha2C crgo ad ea rcferuntur tempora, quibus univer-

• Jocl. 1, 1. — 2 Ibid. 4.
 55o g. EI>HR;S5I SYRi

^ii Jsraelilarum 'ditioiiem, diversis licet excursionibus

^-^'y^Snvascre hostilep cx'prcitus assyrii et babylonii snb qna-
f,'\-/\\xQj: dilcibus, qui alter alterum diversis temporibus secuti
: ^- / *sunt,primusTeglatbphalasar,sccundus Salmanasar, tertius
-.-,V.&ennacheribn,s,* quartus Nabuchodonosor, ut sensus fit :

^^ ' "^
« Residuum erucac, » id est, Teglalhphalasaris, « Gomedit
«locusta, » Salmanasar , quodve locustoe volantis morsus
evnsit, « Arrositbruchus, »Sennacheribus,et quod bruchus
inlactum reHquit, « Gonsumpsit scaraba^us, Nabuchodo- »

nosor. « Gens ascendit super terram meam'. «Sennache-

ribi exercitus, qui urbes Judaese munitissimas obsedit, et
cepit, et universam Judoeam devastavit. « Expergiscimini
»ebrii, et ilele, et ululate omnes, quibibilis vinum in dul-
• ccdine, quia periit ab ore veslro^ » Arcanus sensus indi-
cat homini peccatori perire gaudium, quod ex Deo est,

lctitiae quippe vinum

symbolum. « Plange quasi virgo est
» accincta sacco super virum pubertatis suae ^. » Sic enim

quandoque continglt, ut thalamum ingredientenova nupta,

sponsus repentino morbo correptus, eoque ad unum et

alterum diem conflictatus, nuptias morte praevertat. «Exa-

»ruit vinum, et deperierunt olea^, confusi sunt agricolw,
» et ululaverunt vinitores ^. »Id est, humanum agrum spi-

rituales agricolse diligentissime excoluerunt, nuUas tamen

ille fruges protulit. « Arbores exaruerunt, »quia doctorum
monita accepta non sunt, aut accipientibus minime pro-
fuerunt.«Gonfusi sunt agricolae, et Prophette in eo non
wsunt ^, » vel agricolarum et vinitorum nomine veniunt
Judai et idololatroe; aliaeque promiscue nationes , quaj
Christi EvangeHum repulere, unde plcno velut horreo
haurire licuisset vilam, gaudium, pacem, ct spem bonam,*
scd propria; voluntatis ductum seculic,tenebras exteriorcs,

•
Joel. I, 4. — 2 J^-bid. 5. ^ 3 ibid. 6'. - 4 Ibid, lo. — « Ibid,
11.
 1

ly JOELEM PROPIIKTAM. 55

ct ImniorUlcm vermcm, fletiim et slridorcm

dcntium in-
currcrunl. Similitcr pomifera arbor hoc loco lignum Vitaj
Crucem sanctam rcpracsentat, qusc humano gencri incor-
ruplionis fructum protuHt. « Populus ascendit in tcrram
>) mcam, ^popuhis Assyriorum :« Vitem meam devastavit,
)) ct meam conscidit '. Vitis synagogam « Ficul-
ficuhicam ))

))nca omnem hiimanam naturam designat, ct utramquc

))

diabolo in paradiso intronle, et Adnmum in eo positum

scducente corrunlam. « Jejnnavcrunt juvencjc supcr pr?c-
n sopia sua, vastata sunthorrea, dissipata sunt torcularia ".»

Famem describit gravissimam, qua grassantc, cum dccimac

et oblaliones, sacerdolnm census dcfecisscct, subditftSi-
))milam et libationem pariter interiissc de domo Dei ^. )>

Similam interiisse dicens significat morum candorcm us-

quecpiaque sublatum, dumque addit « Libalioncm Hqnido-
» rnm cessasse, » ostendit compunctionis lacrymas, defi
cientc clara boni mahque notitia, cxaruisse. « Pericrunt
))grcgcs, nulhim subministrantc pastum; «Ingcmis^
D lerra
jcunt jumcnta, et flcnt armenta boum ))Consumpto vc- ^^,

tcre focno, et novum agro negante stcrili. Id porro accidit

Judajis circa fiiicm rogni Scdccia}, Chahlusis Jerosolymam
obsidenliLus, et omnia circum loca dcvaslantibus. Vel
ulriquc Isracilitarum populo Ezcchice tcmporc, Assyriis
ntramcpic dilionem dcmohenlibus, Sahnanasarc, post etiam
Sennacheribo ducibus, quorum alter Samarioc rcgnum
everlit, aiter Juda^am vehementcr alUixit. Myslice Ge- :

mitus armentorum omncm creaturam ingcmiscenlcm dc-

signat, et cxpeclantcm revchUionem fiiiorum Dei; in prae-

senti cnim, ut divinus Paulus ait , « Subjccta cst vanitali

i>non volens^. «Item famcs, fjuam indicato vinilorum iilu-
hilu, et saccrdotum phinctu, ct pccorum interilu Prophcla

' Joel. 1, G, 7. — =»
Ibid. 17. — 3 ii^i^i, _ 4 ibid. 18. — 5 Rom.
vui, ly.
552 S. EPnR/EM SYHI

niagnam fulsse declarat, illam repryBsental longe majorem

qu£E universum genus humanuni ante Ghrisli adventum
inopia crelestis panis vexavit, et Evangclii promulgationo
tandem sedata fuit.

(VV^ VX^/VrAW »VV\ VV\ WA<W iWN/WX W/VWVWVW W^iWX/VW W^WMWXW^/WNW^ W^A/V^^-VN Wi v^a^vvsvw

GAPUT II,

« Clangite tuba in Sion'. » Vocate ad poenitentlam po-

puhmi peccatorem. « Quasi horlus vohiplatis terra ante
))eum ^, id est, regem Assyrlorum, quo abscnte, terra
))

Juda paradlsi speclem refercbat, eodem praesente in soH-

tudinem, et vastltatem redacta esl.a Et non est, qul efTu-
» giat eum ^ )) Hoc scllicet de se pracdlcabat Ille Assyrlorum
rex, qui dicebat : « Numquld hberaverunt dil gentlum,
» unusqulsque terram suam de manibus meis^'? Afacleejus
» commovebuntur popuh» /Egyptil, /Elhlopes, hisque con-
fines popuh. « Et omnes vullus denigrabuntur ad modum
)) oUse ^. » Judaeorum populus, et popuhis gentills Assyrio-
rum conspectu perculsi ollas colorem induent; quo metus
magnus significatur. Eadem loculione et In eodem sensu
utuntur Esaias, et Nahum.«Non declinabunt a semltls
«suls^. »AssyrIorum vlm et audaciam signlficat : quod tl-

midorum sit relrocedere, aut a c^xpto tramile dlverlere.

« Et per fenestras Intrabunt quasl fures^. »Vel istud illi

sibi arrogabant, vel ad speclem mlnabanlur, aut cerle fece-

runt in expugnallonc munitlsslmarum urblum, ublnecessc
fuit, eo quod alius non daretur adltus. «Sol et luna oble-
»nebratl sunt, et occldlt lux stellarum^, ))in caplivitate et

' Joel. n, 1. — ' Ibid. 7>. — ^ Ibid. — 4 Isai. xxxi, 8, — ' Joel.
n, 6. — 6 Ibid. 7, — r Ibid. cj.— 8 Ibid. lo.
 IN JOELeM PROPnETAM. 553

cxlllo, quas calamltatcs sublre coocti sunt popull utrlusque

judail, et gcntllis, regcs et prlnclpes, solls et lunac, atquo
stcllarum symbolo cleslgnali. Dominus dedit vocem suam «

» anle raciem excrcltus sui \ »Ista namque mala per Pro-

phelas suos prxnuntlavit, antcquam exequcrctur, si forte

peccytorcs pcenltentiam agcrcnt , et evadercnt pccnam.
« Quia multa nimls sunt caslra cjus ^ ))Talia utiquc fue-

runt Assyriorum, quibus Deus ad castigandam populi sui

contumaclam ulebatur. « Ei sclndile corda vestra, et non
ovcstlmenta vcstra^, wEt vero si Ezechlas rex, et Esaias
prophcta, et Ellaclm saccrdos cum suis collegls saccos in-

duerunt, crcdibile est viros ctiam nobiles complures, et

multura populi vulgus vestcs mutasse. « Quis sclt si ignos-

))cat, et rellnquat post se bcnedlctioncm'^, ))reliquias de

mensa sua, quodquod famis remedlum. « Congregatescnes,
j)et sugentcs ubera''. » Hortatur ut jNInlvitarum sequantur
exemplum, ct cxlgant ab infantibus, et senlbus, et armentis
mocstltlam et jcjunlum. « Intcr vestlbulum et altare plora-
))bunt sacerdotes. »AlIam etiam causam supra indicavit,
« Quia sacrificium et libatlo interllt de domo Dcl. Ne des
))ha?rcdilalem tuam
opprobrlum gentlum ^. «Illud idem,
In

quodRabsaces ex sensu regis sui Judjcis minabatur :« Quls

)) cst Dominus, qui eruat Jerusalem de manlbus meis '? Et
)) zelatus est Dominus lerram suam, quoe ab incircumclsis )>

proculcabalur. « Et proplliatus est populo suo^; )) vel qui

ab Assyriis caplus fuerat, vel intra moenla Jerosolymai
clausus laborabat. <( Ecce ego mllto vobls frumentum ut
)) comedalis^. » Allllctos relevat, magnam rerum ad vlctum
necessariarum copiam promltlens, eamdemque ad blen-
nlum, et quidem citra laborem ex granis spontc declden-
tibus, ct peracta messe rcmanentibus in eo agro, qui Ipsis

'
Joel. 11, 11. — •
Ibid 3
Ibid. i3.— 4 Ibid. 14. — 5 iijij, ,g.

— ^ Ibid. 17. — 7 Isaii. xxxvi, 20. — ® Joiil, 11, j8. — 9 Ibid. i^.
554 S« EPHR/EM SYRl

peccanlribus fuerat maledlclloni sabjectus. « Et euui, qui

K ab aqtiiloue est, procul faciam a vobls, «id est, Assyrio-
rum rcgem. {( Et exhalabilur fo^tor a pulrcdino cjus, et
» ascehdet nidor ejus ', » ca)si pcr Angelum exercllus As-
syriorum , deinde ipsius regis post paulo perituri, « Quia
» elcvavit se ad faciendum bellum adversus virtutcm Sancti
))in urbc Jcrusaleni habitantis. » Gcelo quippe deaiissus
Angekis ejus mililes trucldablt; indo seqaetur cadaverum
fcetor, quippe qure pro2 mullitudinc, ncc omnia a fcrls dls-

cerpi, nec ab hominibus humari potuerunt. « Et replebun-

)) lur areai frumento^: ))benedIctionem areae vestrx acci-
pient, quoe malediclioni hactenus subditos fuerant. « Et
)) redundabunt pariter torcularla vlno et oleo ^. )) Magnam
frumenti, vini , et olei copiam pollicetur Deus Judacis
lunc exhibcndam, cum placatus illorum hostcs Assyrios
dissipaverit. Arcanam hic locus habet significationem,
undc intcHigas, quaccamquchic promlttunlur Judaeis, bona
Chrislum contulisso populo, cul salutcm contulerat, suae
vidcHcet Ecclesiae, frumcnlum, inquam, vlnum, et mysti-
cum oleum, frumentum, quod est mysterium Gorporls
ipsius sanctissimi, et sanctilicantem Sangulnem suum in
vino, oleum quoquo ad suavissimum unguentum, quo bap-
lismo jam initiati obsignantur, et Induunt sancti Splrllus
armaturam. « Eflundam Spiritum meum super omnem
^^carncm"*, » id est, supcr universuni popuhmi regls Eze-
chia), quo praenoscant fuluram Sennacheribi cladem, sibi-

que paratam a Deo salutem, et utroque adumbratam typo,

dandam per Dominum nostrum gratiam, tunc quando per
Spiritum sanctum, qui supcr Dei servos ct anclilas eflim-

detur, a diaholl servitutc hberabuntur. « Et faciam prodi-

)) gia in coelo, et in terra, sangulnem, ct ignem, ct vaporem
* Joel. 11, 20. — 2 Y]Jq j)^ Guillon, tom, viu, p. 182. — ' Joel.
n, 4. — ^ Ibid. 28.
 -

IN JOELEM prophetam. 555

)) fiimi, ct sol convcrtctiir lii tciiebras, ct liina \n sani^ui-

)) neni, anlcqnam advcniat clics Doniini ningnns ct horri-

)) Lilis '. » Et lia^c quidem cx partc ficnt in dicLus Ezccliia),

et denao iteraLnnlur in dicbus Sedccia}, ct in dicLus Gog,

perfecle vcro aLsolutcque complcLuntur in priori alquc
in postcriori Domini adventu. « Quia in Jcrnsnlem crit
)) salvatio^ : » terras nostras invadcntc Gog simiii exitu,
quo anlea SennacheriLus Assyrius.

CAPUT Ilf.

« Gongregabo omnes gcntcSj j)id. est, agmina Gog, « Et

»dcducnm eas iii vallcm Josaphal ^ » quocl interprclare,
Dcus judicii: «Quia dederunt pucros pro mcrccdc prosti-
»Liili, ct pucUam vcndldcrnnt pro vino, et LiLcrunt'*.»
Adcoquc tanquam nihihmi tTstimaliC sunt anima3 riUorum
hominum. « Quid rcpuliimini mihi Tyrus, ct Sidon, ct
» oninis circulus Philistliinorum ^?)) At non istud fcccrunt

voLis filii Isracl, siccine etiam populum meum sine mise-

ricordiaprocul aLigitis,et projicitis a fmiLus suis, «Yenum-
» dantcs eos lihis Graecorum ^ ?» Istud porro conligit in
dicLus ZoroLaLel, ct annis sequentiLus, quiLus Judxorum
respuLlica a genliLus vchementcr pcssumdala est. Gra?co-
rum autcm filios appclhTt vicinarum insuLTrum liaLitato-
rcs, qui Tyriorum, et Sidoniornm, Palestinorumquc portus
iicgotialionis causa frcqucnlaLant. « Eccc ego expcrgcfa-
» ciam cos dc loco, in quo vcndidistis cos '. » Quandoqui-

'
Jocl. II, 3o, 5i. — 2 Ibij. 55, — 3
ij^ j,,j 2, — ^ Ibid, 3. —
' Ibid. 4. - ^ Ibid. G, - 7 ibjd, 7.
55Q S. EPHRJIM SYRI

dem tota hujus sectionis prophetla ad seciinclum ChrisU

adventum usquequaque pertinet; ad illud paritcr tempus
conferenda est, quae hic promittitur exper^efactio dor-
mienlium, id est, heala Sanctorum resurrectio, et quse de

impiorum punilione attexuntur. « Pra^dicate hoc in genti-

»bus, sanctificate Lelkmi ^ />Id est, vestris sociis genles

istud misso praecone edicite, et, coitione facta, approperatc

LeUum, quod adversus popukim meum hactenus coquis-
tis. « Venite omnes gentes dc circuitu, et appropinquate ;

» ihi confringet Dominus fortitudinem vestram '. » Hoc loco

ducihus et hellatoribus populi Gog heUum indicit, simul

denuntiat suppUcium, praedicens in cadem acie tclerrima
clade divinitus profllgandos. «Mittite falces, quia maturavit
Mvlndemla:» quonlam haec genlium opulenlia loetissimam
vobls parat vindemlam. «Ingredimini, et calcate, quia pleni
»sunt lacus, ct exuherant torcuhirla^. » Id est, inimicos
veslros profligabitis, et eorum opes dlripielis vos, Juda:;!.

« Fremltus tumuUus in vaUe concisionum^, »

quia induUum
tempus pallentlije et longanimltatls finitum est, jamque cer-

tum est eos in eodem loco conciderc. « Sol et kma ohle-

«nebratl sunt, et occldlt kix steUarum^. »Id est, caUgave-

runt ratio ct mens, ct obtcnebrarunt, pricsente Domino :

Et lux stcUarum occidlt. » Id est, irradiatio iUn per pias

cogltaliones fieri soHta,quajad instar splendentlssimi slde-

rls iter ad ccelestla monstrahat, contracLa est, ubi Incuhult

nox, quam slbi Domlnus de Slon ru-
anlmus ipse facit. «

»giet » adversus Assyrlos. « Et commovehuntur ccekmi, et

» terra*". » Adversus eosdem mundus conspirablt unlversus.

« Et Dominus propitins erit populo suo, » ut adversarios

dlsslpel. « Et crlt Jerusalem sancta non ingredlen-et alieni

»tur in eam '.

» Non movehunt gentes ad eam oppugnan-
» Jocl. 111, 9.— 2 ibid. 11. — 3 ibid. i3. — ''
Ibid. 14.— ' Jl^iJ'

i5. — 6 ibid. 16. — 7 Ibid. 27,

 IX JOELliM PROPIIETAM. SSj
tlani. In iila dlc stlllabunt monlcs dulccdincm ', » jncun-
dissimam pacem , ct suavissimornm fructuum copiam.
Rursus in proprio et vero sensu montcs stillanlcs dulce-
dinem dicit Apostolos, et divina sunvitale plennm illorum
doctrinam. Ita« Golles i>Prophctas dcsignant« Lacte nuen-
stes, i»divinorum scilicet arcanorum puros latices ofieren-

les. Item novos populi rectores, mitissimi regiminis specie

Moyscn et Samuelcm referentes. Praeterca sacerdolium,
quod populum universum suis aspersionibus purificat.
« Vilis et ficus dedere dnlcedinem suam. ))Id est, Apostoli
divinos calcarunt botros suos, et Prophetac mysticum sa-
porcm suum prodiderunt. « Rivi flnent aquis. » Ecclesias-
ticos doctores rivos appellat, ferentes spiritualem doctri-
nam percnni fluxu. « Et fons de domo Dei egredietnr, et
wirrigabit torreniem Setim'. »Quia sicut torrens Setini
subjeclus est fonti, cujus influxu ipse fluit, ita homincs
vclut in campum mundum, et humilcm mutati aquas e
domo Dei dcflucntes accipient, id est, legem indidem exi-
iuram amplcctentur, sicut scriptum est : c De Sion exibit
^lex^. wlterum fons egrcdiens de domo Dei sancti baptis-
matis fonlcm designat, diciturquc fons vitae, eo quod sit

lavacrum rcgenerationis, filiorum sanclae Ecclesiic peccata

detergcns. a /Egyptus in desolationc erit, )) illud scilicet reg-

num, quod vos multiplici laborc vexavit. Myslice populi

sancli persecutorum poleniiam casuram significat, et opes
dissipandas. « Et Idumaea in vastam solitudinem^*,» in dc-

sertam ercmum hominibus ferisque vacuam, quia dixerunt

Idumaei : «Revclatc, revclate usque ad fundamenla ejus^,;)
idest,urbcm Jerusalcm. « Judaeain ScTcuhnnhabitabitnr^j))
quoniam ad septuaglnla annos mansit a suis liabitatoribus
dcscrta t Rcquiram sanguincm eorum ab iis, qui illum fu-

• Joel. 11, 18.— ' Ibid.— 5 Ivai, ij,3. — 4 Jocl. lu, 19.- ^ F-a!.
cxxxvi, j. — .
6 Joel. iij, 20.
558 s. EPiiR/EM s\ni

» derunt, » ct qul funclenlibus applauserunt. « Et Domlnus

»commorabilur in Sion % » suumque repetet taLernacu-
lum. Hoc idem Moses in suo Canlico proedixerat.
 »

S. P. N. EPHRyEM
SYIU.

-Tr-^T^^QQCrTtni

COMjNIENTARIA in amos prophetam.

\\\\\\\\'\V\%VVXV\>VV'\\V>\\\V\>V\VVV^V\\VV\\\\V\\\V^V\>VV>\\>\VWV\V'\'\V\>\\A\\VV\'V\VSW.'V.\'%

ARGUMENTUM.

Propiietavit Amos Iii dicbus Oziaj rcgis Jiida ad Ju-

daios, ct nd rcgniim Israel, alqne finitimns gcntes, ct Is-

raelltls qiildcm, ct Syrls assyrlacam proenuntiat captivitct-

tcni, Judaeis vero et rcHquis viclnis populls bahyloiiicam.

VV\\V\ VV\ VV\ \\\\\\ VV\\V\ \\\ iVVVVVVVVV VVV^VXVVViVVVYVVVVWWWWWVVWWVVWWWVVVVVWW^^V^V

CAPUT I.

Verba Amos,
« qui fuit unus de opilionlbus filioruni
»Thccuc '. » Urbs erat poslta lu fmlbus trlbus Juda ad
austrum. « Et dixit : Doinlnus dc Slon rugiet, quasi leo ^,

pastoribus grcglbusquc paritcr Infcstus, rcgibus vldclicet

ct rcgnls; « Et dc Jcrusnlcm dablt voccm snam ^, wsala-
gens justos cadem urbc commorantcs juxla Domliii
iu

tabcrnaculum, ad spcm bonam cri«;crc. impios coulra pcr-

' Amo.s i, i, — ^ [h\-\ 2, — 3 ibi.l.
 56o S. EPllRiEM SYRI

ccllere tnelii, exltli a Domini propitiatorlo eruplurl. « Et

»exsiccabitur vertex Garmeli. Et scdebunt in luclu habi-
» lacula pastorum '. «Populos et regiones designat, quibus
excidium, el ingcntes calamitates prrenunliare mox aggre-
ditur. « Haec dicit Dominus super tribus sceleribus Damasci,
et super quatuor non averlam «manum meam « Ab eis,

»eo quod conculcaverint Galaad% » id est, triverint Galaad

ditionem Iribus Ephraim ferreis clavis , quibus calceos
munire solent. Scilicet, quia Israelitis inoleverat error,
ut crederent vicinos populos idolorum favore suam tueri
rempublicam, ideoque incidlsse se in multas calamllates,
quod tali pr^sidio carerent, illa garrientes, quae Jeremias
refert : « Ex eo tempore, quo cessamus sacrificare reginae
» co3li, et libare ei libamina, indigemus omnibus, et gladio
»et fame consumpli sumus ^ » Ideo ad evellendam hanc
persuasionem Propheta tristem earumdem exitum hic va-
ticinatur, et magno verborum pondere exoggerat, quo
uimirum eum errorem deponerent, slbique insuper cave-
rent, ne et ipsi similem calamitatem, imo graviorem in-
currerent, utpote qui verum Dcum non ignorarent, ct
nihilominus contcmnercnt. Ca^terum primarius noslri Pro-
phetae scopus cst , qualis omnium illorum Prophetarum
fuit, qui de viclnarum gentium calamitalibus ct interltu
bene multa suis inseruere vatlcinlls, ut ostendat pcrpetuo
ratum fore, quod Deus olim per Mosen populo Justorum
promlserat illis vcrbis : « Mea cst ultio, et ego retribuam
» in tempore 4 : » et rursus : « Sanguinem servorum suo-
»rum ulciscetur, et vindictam retribuet in hostes eo-
» rum ^. » Quanquam et nliae quatuor prajter dictas, ra-
lioncs Prophelie occurrebant. Prima impiarum gentlum
divinos confundere volebat, qui ejusmodi calamitatibus

' Ainos 1, 2. — * Ibid. 3, — ^ Jcr. xliv, i8, — ^ Deut. xxxn, 55.

 1»

IN AM05 rnOPIIETAM. 56

cslo jam Immlneiitibus popiilarcs suos pracmonere neqiii-

vcrant. Secuntla, quo ostenderet illas non sine causa va-
pulare. Terlia,quoeasdem fulurorum prncnolione malorum
salutari melu pcrcelleret, si lorte rcsipiscercnt, et poeni-

tentia pcenam prtTverterent. Quarta, ut Prophelae, co qi.o

MosesSpiritu afllali, vicinis populis significarent,quodDci^s
suis, suique populi hostibus fuerat comminatus pcenam.
Illa autem vcrba, quibus Moses ejusmodi comminationcs

concludcre solet, a Ad tertiam ct quartam gcneralionem ',

significant pcenam impiis parentibus ibi intentatam ad ne-
potes et posteros manaturam eodem videlicet sensu, quo
hoc loco Amos indefinitum scelerum numerum definito
numero trium et quatuor expressit. « Et miltam ignem iii

» domum Azacl'. » Nempe quia multis Syria, Azaele reg-

nectamen ullam refercndaj
nante, bencficiis afTectn fuerat,
gratiai curam susccperat ideo decrevit Deus eamdem ad ;

priorem servitutem rcduccre. « Miltam, inquit, ignem in

» domum Azael, et devorabit arccs fdii Adad ^. » Id est,

Assyrium ndvcrsus Azaelis posteros concitabo in diebus

Sargon regis Assyrisc, et aidificia ejus diruet. « Et conte-

» ram vecles Damasci, et disperdam habitalorem de campo
» Aven ^. » Plauitiem Damasco subjectam significat, idolo-

rum fanis celebrem, « Et tenentem sceptrum de domo vo-

»luptatis «ipsam Damascenorum urbem, ct agrum ob exi-

miam amoenitatem, opnlentiam, ct ubertalem deliciartim

scdcm nppellat. « Et captivus ducelur populus Aram iii

» Kir, dicit Dominus^, » ab Assyriisinloca suissubjeclarcgi-

bus. « Super tribus sceleribus Gazse et supcr quatuor non
» nvertam manum mcam ab eis, » quousquc Philistinorum
cxcidium consumcm. « Eo quod nbduxcrunt* caplivitatcm
» pcrrectnm, ut cam traderentldumaeai^,» Philisthaeos Syris

^ Exod. XX, 5. — » Amos l, \. — ' Ibid. — * IbiJ. 5. —

« Ibid. — • Ibid. 6.

XXXV, 53
 ,

5G2 S. EPIIR^M SYRI

adjungit, qula Illls regnum Achaz invatlenlibus se socios

addlclerant, sic ut simul Syri ab orlu, simul Phllislhsei

ab

occasu Juditam adoriientur. « Supcr Iribus sceleribus Tyri

» super quatuor non avertam ab eis, eo quod tradiderint
et
«caplivitalem perfectam Idumasse; et non sunt recordati
» fcederis fraternitatis % » quod Davidis posteri cum Hiramo
Tyriorum rege alias pepigerant. « xMittam ignem in vias
»Tyri » Babyloniorum regem Nabuchodonosorem. « Et
» disperdet turres ejus \ »Iloc
idem repetit Ezechiel. « Su-
»pcr tribus sceleribus Edom, et super quatuor non aver-
» tam ab eo, eo quod persecutus est in
gladio fratrem tuum,

» et violavit misericordias ejus, ct lenuerit in

saeculum fu-

»rorem suum, et odium suum tenuerit in saecula ^ » Vides

ocntiles populos captivorum Israelitarum turbam Idumseos
tradldisse, sive ut eos perquam acerbe tractarent, sive

quia hebraea manclpia Iduma^i chariore pretio emerent

non ut filios patrui sui duriori adhuc jugo subjicerent.
Ostcndit autem Propheta istud negotium co animo fuisse
transactum dum ait idumaeos fratrem suum perseculos
,

fuisse bello, et odio. « Mlttam ignem in Theman, et devo-

«rabit aedes Bosra3 ^, »eosdem videllcet Assyrios et Ghal-

daeos,quos ideo ignem appellat quod ad interitum et in-

ternecionem usque saevirent. Theman et Bosra duaj sunt
Idumaeorum urbes celeberrimaj. Super tribus sceleribus «

»filiorum Ammon, et super quatuor non avertam ab cis,

DeoquoddlssecucrlntpracgnantesGakad ^. » AbldumaMS ad
Ammonllas transit, eosque a Ghaldaeis pariter excindendos
praidiclt, co quod Syrorum immanltalem secuti pcr mu-
lierum prcegnantlum viscera ferium exegerint. « Et mit-
»tam i"-nem in vlcos Piabbath et devorabit aedes ejus in
»clamore, in die belli ^. » Id est, in vociferatione populo-

» Amos 1, 9.— 2 Ibid, 10.— I Ibid, ii,— 4 Ibid la,— Mbid, i5.

^ § Xbid. 14.
 :

IN AMOS phopuetau. 565

rum priBlianllum, oEt in die caliginis, «idesl, mccslitiae ct

luctus, cum ad instar atroe callginis caplivitas opprimct
iuopinos. « Et abibit Melchom in caplivitatem. »Ammoni-
tai^um is erat Deus. « Et sacerdos ejus, ct principcs simul
«dicit Dominus '. »

CAPUT II.

« Hjsc dicit Dominus : Super Irlbus scelerlbus Moab,

>etc *. » Ammonitis confmes succedunt Moabilag, quos
Prophcla pariter excindendos prscdicit ab Assyriis, et Chal-

dacis, eo quod populus idolorum cultui alioquin addictis-

simus, olnccnderit ossibus regis Edom ^ «Id est, incensum
et holocausta obtulerit lipsanis regis Edom; simulacro
videlicet quod cx insignis cujuspiam Idumaeorum regis
cineribus Moabitarum populus finxit, fecitque sibi Deum,
Sic per eam, quam impii hominis cinerum suscepit curam,
resurrectionem mortuorum visus est mortalibus nuntiare
voluisse. « Mittam ignem in Moab, ct devorabit acdificia
» Cariolh ''»
»proptereos, qulbus haeserc, deos. Carloth in-
ler praccipuas Moabitarum urbes recenset etiam Jeremias.
« Super tribus sceleribus Judae, et super quatuor, etc : eo
» quod abjecerit legem Domini populum ^. » Id est, nec
Juda Impunilum dimitlam, eo quod legem Domini con-
lcmpserit, vanaque sui capitls commenta illi prcctulerit,
« Pro co quod vcndlderit Justum pro argento ^, »id est,

nec Isracli parcom, co quod nec ipsc Juslo peperccriu

Justi argeuto venumdati; Domini nostri mysterium cxj>rcs-

Amos 1, \S, -.
» « Id. IT, 1, -. I Ibid, '-^ 4 Ibid. 2.»— * Ibid, 4»
--flbid. 6,
564 S* EPHR.EM SYRI

serunt, quem trlglnta argentels emptum Judreorum pon-

tifices gentlbus tradiderunt. Nam etsi naturae violaverint
jura, nec meis leglbus paruerint, quin et pro illarura ob-
servantia inslstentes Prophetas necaverint, tria haec tamen
sceleraquidem ipsis condonare paratus eram. Nunc vero
pro eo, quod Dominum argento emerint, et tradlderint
occidendum, jam non avertam ab els manum meam, « Et
»pauperes pro calceis, quibus terunt pulverem tcrroe ^ »

Sensus est, vel quod ipsi pauperes fame et nuditate pressi,

dum potentiorum famulatul sponte sua se subjiciunt, quasi

legitima mancipia ab illis distrahebantur; vel quod, slcut
a Tyrlls et Sldonils pueri pro mercede scorto solvenda, et
comparando vlno vendebantur , sic ab Hebraels Hebraei
egentes conclves sui pro calceis venumdati dlcuntur, id
est, cuilibet emptori villssimo pretio ofTerebantur ; tale

videllcet est pretium quo calcei venire solent, ac talis

usus, ad calcandum scilicet terrae pulverem. Atqui, si pro

comparandls calceis pauperes vendebant, multo magis cal-

ceis suls pauperes spoliabant, slcubi bene calcealos repe-

rirent. « Et viam inopum declinaverunt, » sive cogentes

capere cogitatlones et consilia, sive impedientes quo-

alias

minus ea, quse cogitaverant, et volebant, Hbere exeque-

rentur. « Et vir et pater ejus ibant ad meretricem ^, » con-
cessa nimirum diei septlmae vacatione impie abutentes,
prostibula frequentabant. Sive, cum in cunclis oppidis ido-

lorum fana aedlficassent, templl custodes fecerant fceminas,

quas volebant commissae sedis negotium agere sui corporis

qusestu. Hinc porro fiebat, ut pater et filius ad ea delubra

venientes illorum specle ad flagitium traherentur. « Et su-
^pervestes stringebant funiculos ad omne altare ^, «expH-
cantes pallla et paxilHs juxta altare, vel ipsi altari iUIgan-

tes, meretriclbus thalamos excitabant, quo liberius libidini

» Araos ii, 7. — ' Ibid. — l Ibid, 8.
 IN AMOS PRomiAM. 565
Et vlDum vclus blbebant, «in ?edc
et ebrietatl vacarent. «

deorum. commissa curce talium foeminarum, quas liabere

volebant una secum convlvantes. « Ego aulem exterminavi
sAmorrhneum a facle eorum, cujus altitudo cedrorum,
»altitudo ejus, ct forlis Ipsc quasi quercus, et contrivi
»fructum ejus desuper, et radiccs ejus subter ^ » Periit

Amorrhacus, ejusque simul periere reliquiae. Utitur hac

similitudine etiam beatus David. « Vidi impium superexal-
» latum et elevatum sicut quercus sallus et transivi, et ecce
»non erat, et qu3csivi eum, et non est Inventus locus
»ejus '. Duxi vos in deserlo quadraginta annis ^, »per vas-
tam solitudinem vobis iter facientibus cibum et potum
suppeditavl,' insuper et ab a^stu protexl, dedique vobis
omncs amorrhtea3 terrae opes et delicias. « Et suscitavl de
» filiis vestris Prophetas, » qui inimicarum gentium ruinam
praidicerent. « Et de juvenibus veslrls Nazaraeos ^, »puta
Samsonem, qui vestras injurias vindicarent. « Ecce ego
premam vos, sicut premitur plaustrum aristis plenum ^. »
T>

Sicut plaustrum nimio pondere gravatum strldet, Ita vos

vocifcrabitis, hostibus a tergo prementibus, et sicut arlst«e

in aream conjcctai trlturam non efTugiunt, Ita nemo ves-

Irum vlndictam evadet, non pedum pernicitatc celer, non
fortis lacertorum robore.

\V»VV>VV\VVVVV\VV%VV\'VVNA*iM/V\^/V%VV\VV%^A/VV\^^/VVVV>VV^.VV>VVN\V\\\^A^^/V\^iV^^

CAPUT III.

« CoMEDE ibl panem, et prophetabis Ibl^. » Ha3C, ut Infra

habetur, dicebat Amasias Prophetae Insistens, ut in Ju-

' Amos 11, 9. — * Psal. xxxvi, 35, 36,— ? Amos 11, IQ.rr ^ Ibid.
U.— « Ibid. i3. — 9 Id. iii, 1.
566 s. EP¥n^M syri

dfcam se reciperet, ibique prophetaret, et victum €k. ofTi-

cio quaerere pergeret, quasi vero is prophetise obtenlu

Venlris negotium ogeret. Hanc refellit calumniam Pro
phela, dum subdit : « Numquid ambulabunt duo pariter in
» via, nisi convenerlt eis '. » Quasi diceret ; « Sifieri neqnit ut

uno parique passu duo homines perpeluo simul incedant,

quin una aliqua causa ambos ad ejusmodi coitionem im-
pellat, qui ergo factum putes, ut ego, et Oseas, atque
EsaVas, aliique non pauci idem omnes vaticinaremur, si

non Dei verbum nos in unam convenire sententiam coge-

rct? » Quandoquidem perspicilis, quod tametsi non uno in
loco simul versemur, uni nlhllominus operi omnes cons-
tanter insistimus. « Numquid rugiet lco in sylva, dum nulia

^adestproeda '? j)Id est, necpie leo rugiet, nulla praesente

praeda. Quare ncc Deus loquetur, nisi dictis facta respon-

dere decreverit. Repetit dictum supra : « Dominus de Sion
i) rugiet ^, » quod ad vaticinia Esaice ibldem in urbe Jeroso-
lyma dicta referendum Numquid clangct luba in ci-
est. «

j) vitale, et civitasnon expavcscet ? aut numquid erlt mahim

j) in civitate, quod Deus non fecerlt ^*
? » Dlscant ergo civi-

latcmnullum hactenus pertulisse damnum, quod Prophclaj

iion muho ante pra?dixerlnt, desinant proinde Deo obtrec-
tare impii dlcentes : « iMahmi, quod talem locum oppressit,
qulsnam Prophetarum futurum prajnuntlavlt ? « Malum »

autem hic dicit bella, captivltatcs, et plagas varlas, atquc

diversas calamltates. « Leo ruglet, quls non tlmeblt ^ ? »

Cum Deus per Prophetas iniquis tanta mala intentet et

rninltetur, vos nihllomlnus immotl In proposlto persistltis.

« Clangunt tubas^ »et viros ad arma vocant undique, nec

ideo vos trepidatis. « Dominus domlnantium loquitur, quis

» nonprophetabit^ PQuasi dicat : « Quomodo secreta occul-

» Amos 111, 3.-- ^ Ibid. 4.— ^ j.j, x, 2,— 4 H. n,, 6,— • Ibid, 8.
— * Ibid.
 IN AMOS MlOPIlETAil. 50;
tarc possumus, qiicc Dcns hoc ipso, quod noLis pnlcrc vo-
liiit, eadcm propalarc docuit. Quod si pulatis Prophctns

cx proprio scnsu mahi vohis vaticinari, ccrlc pali dchctis

eosnuntiarc, quoc Dei voluntati consona cssc non ignoratis.
« Auditum facitc in aedihus Azoti , ct in oedihus tcrrac JE-

> gypti, ct dicite : Congregamini omncs supcr montcs Sama-

» riae '. Audite, et contestamini in domo Jacoh '. » Quasi di-

cat: Testes appcllo aedes contra 3edes,loqaanturAzoliorum,

ct iEgyptiorum domus utrum vestraj, o Israclita3, suis sint

similes oedes, plenaB rnpinis. » Hac ccrtc ncquitia utunlur

passim Israclitaj ad coacervandas sibi ex pauperum opprcs-
sionc divitias, assueli proprias istorum spoliis implere do-
mos. « TrihuLitio ohsidehit terrnm » ad castigandam inco-
larum luxuriam. « Et diripient nlieni icdcs vestras ^, »quas
opplcvcrc spolia fralrum veslrorum. « Quomodo si eruat
»paslor de orc lconis diio crurn, aut cxtremum auricula?,
» sic eruentur filii Israel, qiii in Samaria commornntur ^. »
Ad hnnc paucitatcm « In haculo suhito » contrahetur hahi-
Intorum Samaria} frcqucnlia, postquam vos sustulerit virga
Assyriorum, quae vos nec opiaanlcs propcdiem ca»derc in-
cipiet. « Et visitaho super aras Bcthel, ct amputahunlur
» cornua altaris ^. » Celehcrrimi vitulorum Bclhcl, quae ni-
niirum vos hosliarum cruore soletis imhuere, rati vestram
spem ct salutcm in corum cullu consisterc. « Et pcrdam
» domum hyemalcm cum domo icstiva, » quas ad veslram
luxuriam ct delicias ffidificastis. « Et perihunt domus chur-
» neae ^. » Domum quam Achah ehurneam eis stru-
innuit,
xisse narrant lihri Regum; sive inlelligit domos supcUcctile
instructns ehurnea, pula lcctis, et rcclinatoriis cx chore.

* Amos 111, g.— 2 ijjjcl, i3^_ 3

iIjIJ ,,^_ 4 ihiJ. la. _ »
Ibid.
li. - « Ibid. 1,5.
 »:

^^^ 5. £rm\iJ31 gYRl

CAPUT ly.

« AuDiTE verbuniDominl, juvcncfc Basan \ » id est, vaccc-e

saginataset pingucs. IsraelitidasfoeminQs designant, vel quia

aBasanprovincia,idololatrisfrequente, ducebantoriginem;
sive msignem ipsarumimpudentiam in vaccis Basanexpres-
5Jt ob nolam istarum fcrociam. « Projiciemini in montcs
«Armon % » vos, qui in domibus eburneis babitabatis in

editissimorum montium juga, slabula ferarum abigemini.

Montes Armeniorum inlelligit. « AlTerte maue victimas
»vestras et Iribus diebus decimas vestras \ » Quasi dicat

«Religionemnilprofuturamsnscipitisergadeosadfercndam
Tobis opem Unde ego dabo vobis stuporem
impotcnles. «

» denlium
^, etc. »quia comedistis bona, nec horum largi-
,

tori ullam habuistis graliam, ut quod minimum est, ejus

saltem benefacla laudarelis. « Prohibni a vobis imbrem,

» cum adhuc tres menses superessent usque ad messcm^,
quo trimestri siccitale triduanamillam decimari.m oblalio-
nem castigarem. IFoc dicit qui polest plectere nocenles.
« Misi in vos mortem in via /Egypti, et occidi in gladio
tjuvenes vestros, usquc ad captivitatem equorum vestro-
> rum ^. » Responderunt Israelitae ; « Si auferantur equi, su-
»per veloces ascendemus 7. » Id est, vehemur camelis,
quos ob nimiam velocitatem « Dromadas »vocant. Interim
Propheta ex prceteritis futura pracsagiens, denunliat simili,
qua patres eorum, ipsos pariter severitatepuniendos, donec
una cum rebus suis pro-cul a patrio solo abjicianlur. « Et
» Amos IV, 1.— 2 ibij. 3. _ JlhiV, 4,— 4 ibiJ. 6.- '
Ibid, 7.
—J lbid.*io. — 7 Isai, xxx^ 1
 »

IN AMOS PROPnETA\f. 669

» asceuclcre fcci foctorcm pntredlnls vestro) In ora vestra'.
Indicat sepulcra concupiscentiai et Israelltarum in deserlo
slragem. Inde minatur simili foetore ipsos in ilLgyptuui
profugientes afllatum iri putrescentlLus in eadem solitu-

dine sociorumcadavcribus. «Faciensauroramcaliginem^.»

Sensus cst : Exhorlor le, Isracl, ut ad poenitentlam te praj-

pares, quoniam qui ventos crcat, ct jubet alias flare, alias

subsidere, iremefacit montes, cum jubet, hominique manl-
festatlaudem suam; Idem Iste Deus, nisi poenitentiam ege-
ris, auroram tibi in atram callginem convcrtet, « Gradiens

»super summitatem terrie, » id est, super humum terrai,

summa perinde atque ima calcans, « Dominus potens nomen
»ejus ^. » Quod hic commlnatur malum, Intulit Deus Ju-
daels, Chrlstonascente, etadlnstnr luciferimundoreferente
dlem, siquldem In teterrimam caliglnem ipsi sibi auroram
verteruut, nc Christum agnoscerent, quod maximum illo •

rum supplicium fuit. Idem est « Gradiens super summitatem

» tcrr.x, Dominus potcns nomen ejus, » nam cum sit rerum

omulum arblter, cuncta suis nullbus habcns subjecta, non

ideo in imls ambularc dedignabitur, ut inopem popuhim
gentlum de lerra suscitet, et,dejcctis loco Judacls, collocet

cum cum prlncipibus populi sul, cum Abraham, et Isaac,

et Jacob.

\i\A^V% W* (VV^ V\> VW W VVVVVV^ V V» VV> VW WMW> V V% VW W» WVWV VWVWWWW.WA \w w^^vw vw \w vw

CAPUT Y.

« DoMUsIsrael cecldlt, etnon adjicietutresurgal^. » Occldit

regnum IsracHtarum : qui vero collapsum erlgat, nuflus
est; mihtum quippc copia), et armata) acies rei publicaj

' Amos IV, 10, — ' Ibid, i3. — ' Ibid, — * Id. v, 1,
hjO S. EPIIRvEM SYRI

statiim tiientur, et relevaat casum; nnlla3 autem Israclitis

poterunt comparnri copia?, poslquam ad tantam redigentur

paucitatem, ut « Iii urbe, de qua egrediebantur mille, re-
» linquantur in ea centum. Qu.Terile Dominum, et viviteS »

Non itaque deos, quos ipsi fccistis : sed qui fecit vos, Deum
qua^rite, « Me qucTrile, et vivetis, «quod enim salvi estis, et

modo vivitis, mcum est. « Rcliquerunt eum, qui fecit Arc-

wturum, ct Orionem ^*.
» Et coluerunt deos, quos execrari
debucrunt. Insistit Prophcta illls Jeremiae verbis : « Dii,

«qui ccelos ct terram non fecerunt, pereant de terra, ct de

))his, qune sub coelo sunt ^. Qui convertit in mane umbras
wmorlis ^, ))sive miseriam in felicitatcm, sive mcerorcm in

Iselitiam, « Qui infirmum dominum potcntis facit, et humi-

lem super sublimcm attollil ^, id est, Ezechiam, ct po-
pulum ejushumilcmet mansuelum super Assyrium arro-
ganlem et supcrbum. « Domos , quas quadrato Inpide
» cedificastis, non habilabitis in eis ^,
»
quas ad vestram luxu-
riam, sedes opcrose et magnifice molimini, vos non vobis
acdificastis. Culpa scilicet veslra id fiet, quia illarum limina
cgenorumgressibus nonbcncdicunlur. Quippecstis injusti,

« Et paupcrcm dcprimcntcs in porta 7, » Opprcssiones po-

puli principibus objicit, quod infra itcrum rcgcrit. « Ideo
» prudens in illo temporc taccbit sibi ^. » Id esl, sibi vacabit,

vacuus a cura aedium et agrorum, animam suam posside-

l)it, per poenitenliam, et per opera misericordiae selpsum
acclificabit. « Diligitc vobiscum Deus ^. » Ne
bona, ct crit

scilicct diccrentDominum esse pacisinimicum, chimatPro-

phela : « Quin crgo vos, quod justum et bonum est, non
diligitis, ut vobis Dcus pacatum se ctpropitiumexhibeat?»
Rursus, nc ilkid rcgerercnt, quod alias usurparc solcbanl,
ridentcs superiorum Prophetarum minas; « Appropiet, el

* Amos V, 3, 4. — ' Ibid. 8. — ^ Jer. x, ii. — ^*

Anios v, 8. —
« Jbid. 9. — « Ibid. 11. — 7 Ibid. 12.— « Ibid, x3. — » Ibid. 14.
 »

IN AMOS M\OPnETAM. S7I

»venIatconsilIumSancli.))SubdIl: «Vaedesidernntlbuscllem
• Domini ', ct garrlcnlibns vana Isthajc cssc Prophctarum
commenla, ncc facta respondcre dlctis. « Dics Domlnl
lobscura non luclda ', » proinde qua), contra qunm vos
oplnamlni, accrbum luclum allatura est, eademqae datura
dolorcs profesllvitatlbus la^titiic, « Quas ego projecl, et non
» capiam odorem In torcularlbus vestris ^, » id est, in vlno

libamlnum vcslrorum. « Aufer ame sonitum carmlnistui^,

quoniam Judnci hostlas et festa Dei sustulerant, solemnem
eorum dicrum psalmodlam sibi non placere IUe respondet.
Quln et Psahnorum quoque silere canlum volo, quippe
quem in festis meis, perlnde atque in vestrorum idolo-
rum nefaslls dlebus usurpare solells. « Numquid hostias et
» sacrificia oblulislis mihi in deserto quadraginta annls ^? »

Ostcndit congesta piena manu in sohtudlne beneficia non

sacrificiis ipsorum, quce nulla fucrunt, csse ascrlbenda.
Jnm pro his nullam mlhl habctis graliam, « Sed gcstastis ta-

» bcrnacuhmi Melchom ct Idolum veslrum Chevon ^ » Quasi

dicat ; « Pro eo quod super alas aquilarum vos sustulerim,
nube, qua) a meo labernaculo sublimlselevabatur, vos de-
ducenlc, meo labernaculum Melchom
pro labernaculo
vobis fabricastis. Et sidus fccistis vobis Dcum, pro columna
scIHcet ignis, quam vicX duccm vobis dedi. « VentlL^bo vos
» Irans Damascum ". «Transforam vos ergo, non quomodo

in descrlo de mansione in mansionem, « Sed ventllabo trans

»Damascum, » quia vldelicct In Damasccnorum auxiliis
spcmsuamet sahitcm conslstere sibi persuaserant, dixit :

« Ullra clvitalem Istam, cui confiditls, ut pulverem ventus,

» sic ego vos excutiam. »

* Amos I, !;, 18. — ' Ibid. 20. — ^

Ibid. 31. — ^ Ibid, 25. —
• Ibid. 25. — e
ibid. 26.-, 7 Ibid. 27.
573 S« EPHR^M SYM

CAPUT yi.

«Vje ils, qui aspernantur SIoo, et confidunt in monte

» Samariae % » id est in celeberrlmo fano, quod in monte
Samariaj assurgebat. Magna videllcet beneficia a clvitate
Dei Sion accepta disslmulantes, moenibus et delubris Sa-
marice confidebant. « Disslpantlbus principes populorum,
» et deportaverunt sibl fillos Israel '. » Gra^cus habet : « Ipsi
» vlndemlarunt primitias gentium : » Hebraeus : « Deslgnantes
»seipsos in caplta gentium; » gentlum, ait, non populi sui.
« Translte in Chalane, et videte , et ite inde in Emath mag-
»nam, et descendlte in Geth Palaestlnorum ^, » atque intel-

ligite istas interllsse urbes, non quod necessarlo carerent

praesldlo, sed quod nomlnis Domini non sunt recordatie.
Hinc porro in Israelitas insurgit. Non ergo, inquit, nocuere
vobis militum paucltas, aut rerum inopia, sed exaggeratus
scelerum numerus vos perdidlt, quemadmodum nec iUis

obfuit, quod «Latior non fuerlt termlnus eorum termino

• vestro. Qui dormiunt in lectls eburneis, et lasciviunt in
» stratis suis"^. » Intempestiva, et immoderata illorum oblec-
tamenta perstrlnglt, cadem nempe erant ipsorum peccata.
« Et sicut David putabant se habere vasa cantici ^. » Id est,
cum Davide in spiritu psaliente se comparabant, dum te-
mulenli citharis luderent. « Qui blbebant vinum defajca-
»tum, non curabant contritionem Joseph^. » Scilicet
et

Don mirumsl, sulscupldltatlbusimpediti, de captivitale Jo-

seph minus escsent solliclti. Piursus alio sensu, eosdem ac-

» Amos VI, 1. « » Ibid. — 3 Ibid. 2. — Ibid, 4- — * IMd. 5.

— « Ibid, 6.
 IN AMOS PROPflETAM. S^S
ciisat,quod,In omnem explendac proprlse IILIdlnis occasio-
nem intenli,panpernmcuramabjecissent;hosautem Joscph
appellans, allndit adhistoriampatriarchae Joseph,quemfra-
Ires simili crudelitale tractarunt. Mystice, qui«Vinum de-
»faecatum » bibunt, illos dcsignant, qui Scripturarum divi-
narum scientia instrncli ignorantis vulgi iuteritu minime
tanguntur. Item unguenta praestantissima, quibus dehbuti
dicuntur hic divites, sunt spiritualia praecepta Doctorum,
quae nihilominns in captivitate, et in injuslitia detinentur,
si facta dictis minime consentiunt. « Quod si reliqni fue-
» decem viri in domo una, morientur'. » Supersti-
rint

tcs jusli mortuorum ossa efferent. « Et percutict Dominns

» domum subllmem, et succutiet eam*. » Id est, superbam

domum Israel, Samariam « Et domum parvam, » regis ,

Syrornm « Rasen » Damascum, « Et excindet, » quia in

captivitatem abjiciet ulramque. « An current equi in pelris,
» jugum boum ^ ? » Id est, sicut nequeunt
aut ducent pcr eas
equi explicare cursum super cautes et scopulos, sic nec
gentes Israelem subjicercpotuissent; et sicut non subigun-
tur saxa vomere aratoris, sic nec Hebraci Syrorum ferro
caesifuissent. Sedquoniam«Converterunt judicium in ama-
»ritudinem; et lactantur in nihilo ^, » id est, in idolis et in
Rasenrege Damasci, imo furni verriculo. « Et dicunt : Num-
» quid in fortitudine noslra ceplmus nobis civitatem^?»
Id est, quid? Num milltes et stipendia non nobis ipsipara-
vlmus? Aut non ipsi propria virtute nostras vindicavimus
nrbes? « Idcirco suscilabo super vos domus Israel, » ambo
regna Israelitarum. a Dicit Dominus Deus fortis gentem »

Assyriornm, deindc Ghaldacorum. «Et exterminabit vos ab

pintroilu Emalh usque ad torrentem deserti ^. » Duo ter-
mini Israelitarnm ab aquilone ad auslrum. Sic nimirum

' Amos VI, 9.-2 Ibid. 12,— ' Ibid, i5.— ^ Ibid, i4.— * lt>id.

- « Ibid. i5.
5^4 S. «;PHR^M §YRI

Dotninus baculo suo confrlnget cornua, capita inimicorum

suorum sibi, suisque viribus animose confidentium ; adeo-
que populus ille, qui alias Dei virlute fultus quatiehat et
profligabat gentes, a gentibus vice versa conteretur, cum
pro suis sceleribus ab illo desertus fuerit. Islud porro iu
diabolum optime convenit, cujus caput Domini cruce con-
tritum fuit.

CAPUT VII.

« Sic ostendit mihi Dominus dominantium creationem

» locustarum in principio germinationis serotini imbris ^ »
Scilicet tales futuri erant Israelitce comparati cum populo,
qui eos postea invasit Phulbeiocho Assyriorumrcge, id est,^

quasi serotina germina oblata locustis. «Et erat serotinum

))germen post tonsionem regis^ » Id est, postquam regis
jussu detonsa prata repuUulare cceperant, locuslas porro
Assyrios per Israelitarum loca palantes appeUat, eo quod
illorum opes, pauperum alias oppressione congestas, magis
appelerent , quam ipsos ; quare pretio mille taientorum
vexatio illa redempta fuit; nec enim hominibus locustain-
festa est, scd herbis etplantis. « Et ecce vocabat judicium
j)per ignem Dominus dominorum^ »Suspenderat Deusad
Propheta; preces locustarum plagam, eo quod hic diceret
parvo populo grande malum intolerabile esse ; nunc etiam
ignem Israelitarum terras populantem cohibet. Nam post
hsec Teghithphalasarem Assyrium inhibuit, qui cum ingenti
cxercitu eorum ditiones ingressus, omnia in modum vaslis-

simiincendii absumpturus videbatur. Ideo subdit; «Etiam

.*
Amos vii, I, — . l Ibid, — I Ibid. 4i ;
 :

IN AMOS PnOPHETAM. 5^5

• aveile lioc, Domlne, ne fiat: Ecce Dominus slans supcr
• murum aJ amusslm (llrcctum, et In manu ejus amussis \
Stans, » ait, idcst, insistens verilati, et veritatem dijudi-
cans, et dicens. Porro « Amussis » Assyriusfuit,quemDeus
assumpslt ad redlgcndum ia ordincm rempublicam He-
Lraeorum : Salmanasar quippc Assyriorum rex Israelitas

Samnriae captivos abduxit, ipsam civitatem evertit, et uni-

versam ditionem In solltudinem ct vastltatem redegit. « De-
solabunlur fana risus, et sanctuaria Israel evertent^ » As-
syrli ridenda deorum inanium delubrn, et quas Israelilte

suis idolis sacrarunt, aides demolientur Teglathphalasar et

Salmanasar. « Et consurgam super domum Jeroboam in
» gladio ^ »Dominum Jeroboam Samariai regnum appellat,
eo quod a Jeroboamo fundatum fuit, et ab eodem propaga-
tum in annos plures sub sequentlbus regibus. « Respondit-
>que Amos, ct dixit ad Amasiam'^, etc. » Amaslas sacerdoa
Bethel, quod videret consiHumoccidendi Amos ob regis in-
dulgentiam minime procidere , Prophelam ipse aggredltur
«At Judxa locum, ubi prophe-
tu, alebat, quin qureris in
landi officium tibi utiie efficlas, mercedem prophetlce tuoe
oristuipanem acceplurus? «Res nempe erat, quam neuler
ignorare polerat, Prophclas scillcet a tribu Juda in magna
scmper exislimatione habitosfuisse. Cui Amos «Sum, res- :

«pondit, pastor colllgens sycomoros'*. »Hoc nimlrum dice-

bnt Propheta rehgiosus Dci sui cultor saccrdoli fona deo-
rum suorum depecnlanli. Quasi dicat : « llanc ego artem
non sycomorum fructibus, cibo cuiiibet obvlo vi-
didlcl, »

\ere assuetus. «Tu dicis: Non prophetabis. Proplcrhochajc

» dicit Domlnus Uxor tua fornicabitnr in civitate^, » id est,
:

palam in medio populi tui : haec scilicet sceleri tuo pocna

repcnditur, qui Domini synagogam a suo separasli Condi«

' Amos VII, 7, — > Ibid. r^, — ' IbiU, — 4 ibid, i^. — ? Ibid,
— ^ Ibid. 16, 17.
 »

5^6 S. EPHR^M SYRI

tore, dllsquetiils prostituistl. «Et fiHi tul Ingladlocadent.

Quoniam dum tu tuorum idolorum cultum ampliare con-
tendis, riliosDel prodidlsti barbaris obtruncandos. « Et hu-

» mus tua funiculo dividetur, •) eo quod populum tuum scl-

deris,quoperegrinamreligionem induceres. «Ettu In terra

poUuta morieris S » qui impuris idolorum cajremoniis vitam
piurlmis eripulsti.

«WA^VWWWVX W^VV^ W> W» VV%/VV>> V> VV% VW-VWWXVVWVX WVWMVXVWVWVX WA /WXWWVWVX (VV\(VW

CAPUT YIII.

OsTiiNDiT mlhl Domlnus signum finls^ » id est, prognos-

ticon quoddam excldii, et dispersionis Hebraeorum Sama-

riaj. Quod quidem, regnante in Judaea roge Ezechia, ad
effectum perductum estab Assyrlis. « Auditehaec, qui despl-
» citispauperes terra;. » Vae iis, qui contemnunt pauperes, ct
dicuntLf Quando transibitmensis, elvenumdabimus agro-
» rum supponemus mensuras dolosas^. » Exdu-
reditus, ct
plici ergo capite peccabant, tum quod bonas quidem mcr-

ces venderent, sedmensuras falsarent tiim quod horreorum ;

purgamenta, lerram proinde pro frumento distrahercnt, ct

utroque modo pauperes depecularentur. « Et possidebimus
» In argento pauperes "*,» vel quod ogentium pecuniam habere
vellent, idcoque fundum horrcorum, ut dixi, verrcntes tcr-

ram frumento commixtam dlvcndcre cogitarent, vcl quod

postquam eos in frumentis possedcrant, id est, ipsis fru-

menta abstulerant, Iterum pccunia spoHiibant. «Etpaupe-

res pro calccamentis et quisquiliis liorrel vendemus^. » Id
est, viH quovi:) pretio eo sensu, quo superius dixerat Ty-

• AiHos VII, 16, 17. — ^ Id. VIII, 1. — 3 Ibid. 5, 4. — < Ibid. 6.

— 5 Ibid.
 ;

IN AMOS rROPUETAM. 677

rlos vcndidlsse pueros pro mcrcede prostlbull : vel quod
ipsi pauperes, potenliorum avarltia ad cxlremam inoplam
redacti, se illis quovis pretlo ia mancipia tradere cogeren-
lur, ne fame perlrent. Et ascendet finis ejus quasi fluvius,
wet quasi fluvius /Egypti '. » Id est, veniet Assyrius Nilo
similis, non cum placidus ascendit ad irrlgandos agros fe-

lici alluvione famis mortisque depellente metum non hoc :

modo occurrent vobis Assyrii, sedadinstar Nill ab immo-

dlco incremeuto exundantis, sic illi in terras vestras insi-
lient, vosque impellent et rapient, patrioque solo divellent.
« Et occidere faciam solem in meridie. » Id est, co die, quo
vos inopinos Assyril oppriment, et in servitutem redigent
« Et faciam tenebresccre terram in die lumlnis^, » id est,
eo tempore, quo compeUemini in allenas terras transmi-
grare. Quanquam arcanus sensus ulterius adliuc nos pro-
movct adconlcmplandam scillcetdominlcaepassionisdiem,
noctemquc illam, quae unlversum mirabiliter texit, sole
medio in cursu deficiente, quo nempe Juda^i intelligerent
ereptum sibi diem gratiac, eo quod immani ausu tentavere
magnum in cruce Solem extinguere. Et quoniam Iraditae

ab ilio disciplime lucem acclpere noiuerunt « In die lumi-

wnis, »
quo vitam Joannes et Apostoli affulsisse nuntiabant;
ideo fastidientlbus dlem incubuit ignorantiae nox. « Et su-
»per omnia capita vestra calvitla » in tempore tribulatio-
nis. « Et faclam eam quasi luctum Unlgenltp » in diebus
captivltalis. « Et mittam famem in lerram, non esurlentis
» panem, neque aquam, sed desiderantls audire ver-
sltientis

» bumDomlni'*. » Praidiclt Hebricos opera Prophetarum des-

titutum iri, qui alias Domlni sermones et responsa ipsis rc-

ferre solebant.

»
Aiuos viii, S. — 2 ibij, g. _ 3
ibij, 10, ^ 4 ii^ij. 11,

XXXV. §7
 578 S, tmiEM SYRI

(vv\ vv\AMVV\ vvx VV\(VV\\VVVV\(VVX VV\ vv^\\^'VV> vv^ vv\ vyx vvx vv\\\/\ vv^

CAPUT IX.

« YiDi Dominum
stantem snper altare S » Chrlslnmslan-
tem super muros Ecclesise, nec modo stantem, imo ipsam
portantem, quoniam« Super volam manuum mearum po-
»sui te. Et dixit : Percute cardinem, » id est, aream aris-

tarum, « Et commovebuntur postes ^, » quatiente concussi

fame. Rursus mystice vaticinatur famem et sitim, quae lor-

ruit gentes jam fide imbutas, atque adeo cupicntes audire

praecepta Evangelii impertientia vitam in Christo. Item
cGardinem» appellatCorpusDomini, et «Postes» complexio-
nem ejusdem commotum quippe fuit illis, quoe ipsi acci-
:

derunt, naturalibus passionibus. « Qui aedificat in coelo » om-

ncs Superos, Angelos, et Vigilcs. « Ecce Palajstinos ascen-

» dere feci de Cappadocia ^. » Quasi diceret : « Si in vestro

exitu dc iEgypto gloriamini, et non me, cogitate Paloes-

in

tinos de Cappadocia a me pariter educlos, ct Aramaeos de

« Rir. » Id est, Eccc oculi Do-
Charras, qua3 et Haran. «

^) mini dominorum super regnum sceleratum ^, » Ergo si-

cut gentes istse propter sua scelera excisae sunt et dispersa),
sic et vos ipsis in culpa non absimiles, similem feretis exi-
tum, non tamen parem, quia «Non conteram domum Ja-
»cob,» sed veniet dies^ in qua « Suscitabo tabernaculum
;)David, quod cecidit, ct reiedificabo aperturas murorum
» cjus, ct qu3e corruerant, restaurabo ^. » Ilujus vaticinii
mysterium Judaeorum a captivitate reditus expressit; ve-
ritatem dics crucifixionis exhibult. Tabernaculum itaque
Davidis totius generis humani corpus repraesentat, quod

J Amos ix, 1, -^ 2 Ibid,-^ l Ibid, 6? 7,— i Ibid, 8,-. » Ibid, 11,

 IN AMOS PROPHETAJf. 679
perprnevarlcalloncmmaiidatlproslratum Ghrlstusrelevavit,
nobisque vilam amissam restituit, et quod amplius, passione
ct morlc pro nobis tolerata regnum paravit sempilernum.
« Et reaedlficnbo illud sicut in diebus antlquls
\ » Eccle-
slam suo sanguine rcdcmptam; oppressum namque cre-
denllum populuin recreavlt, et vltam, qune eldem in primn
sua condltionedata faerat, reddldlt, tradldlt autcm In prac-
scnti sajculo pignus, rem Ipsnm In novo perfectlssimc re-
prsescntaturus. « Et comprehendet area vindemiam, et vin-
» demla scmentcm^ » Et quldem ista juxta obviam signi-
ficationem verborum, Zorobabehs tcmpora rcsplclunt : se-
cundum subtlhorcm veroinlclllgcntiam Splritus, declarnnt
dona dlvlna noblspostChrlstl rcsur-
coclestla charlsmata, ct

rcclioncm communlcata. « Et flucnt montcs dulcedinem. »

Propheloesub Zorobabcleduce^ aqulbuspopulo Judffiorum
lcgahs doclrinac dulccdo manavit. Rursuspcr montessanc-
las Ecclesias hoc loco deslgnat, duicedlnem aulcm vocat
carumdem suavem disclplinam. « Et coiles jucundabun-
»tur^ » Coenobia significat in montibus plerumque locnta,
ct Anaclioretarum spcluncas, in quibus timentcs Deum lae-

tlssime florent, in caulandis divlnis laudibus jucundissimc

occupati. Quanquam liistorico scnsui proplus videtur Pro-
plictam prccsides Hcbrxorum slgnarc, dum subdit « Et aedi- :

• ficabunt clvltates desertas^, » quas dlruerunt Assyrii ct

CiialdcTl, ipsi post rcdltum instaurabiml. « Et planlabunt
»vincas, quas carum inlmicl cxllrparunt. Et plantabo eos,
»ct non evcllcntur^» usque ad sepluagcnas licbdomadns
annorum qiilctls.

•
Amob IX, M. -~ »
J 1)1(1. i3. -^ 3
ibic!.— ' Ibid. i4. — 5 jbiJ. ^5^

57.^
 S. P. N. EPHRiEM
SYRI.

COMMENTARIA IN ABDIAM
PROPHETAM.
(fcX^WWV^WMWN VV^AAN VV> VV^ W\ WWW/WWVViVWVW V\V\W WX W\ VWVVX VVSWV W\ W> W> W\ VV\W^.

ARGUMENTUM.

Abdias, Slchemo in Irlbu Ephraim natus, prophetavlt

contra Iduma^os; videlur coajvus fuisse Hosecc, Joeli, Amos,
et Esaiie.

AuDiTHM audlvlmus a Domlno ',))scillcct non faciet

«

Dominus dominantium quidquam, nisi revelaverlt myste-

rium suum scrvis suls Prophetis. « Et legatus ad gcnles
» missus est^. » Probabilis est mysticus sensus, ut ha3c ad
Emmanuelem referantur; ipse namque est Angelus testa-

menli, qui dc coelo missus fult ad annuntiandam pacem

genlibus^ proptereaquc genllum expcclalio dlclus es!.

« Eccc parvuUim dedi te in gentlbus^, ))popule Edom. Hic

oslendlt Idumixos captivitati subjlclendos propter Ipsorum
supcrbiam , et susceplas cum fralribus inlmlcllias. Allo
sensu, parvum dlclt dlabolum, cul opllme congruunt, quaj
1 Abd. 1. — 2 Ibid. — ' Marc. i, 2. — ^ Abd. a
582 s. ephrj:5I syri

sequuntur. « SI exaltatus fuerls in coelum ut aqulla *. » Id

est, sl potentlaj gloriajque tenueris arcem, et inter astra

collocaveris nidum tuum, id est, quo te vls nulla, nulla-

que ars assequi speret. « Inde detraham te, » et servituli

submlttam. « Si fures intrassent quomodo conticuls-

ad te,

» ses =•
?» Quldquam hlscere, prohibente metu, « Donec fu-
))rati fuissent sufficientla slbl, » slbi, inqult , homlnlbus
videlicet inexplebllis rapncitatls, et avarltlae. «Si vindcmia-
» ^ »Id est, si te latrones aperta vi
tores intrassent ad te
invaderent, quld? Annon satageres ut tlbi ahquid rema-
neret, quasi In vlnea botrus? Sed incassum istud conoberis
adversus Chaldajos ditionum tuarum invasores. Istos qulp-
pe deslgnat subdens : « Quomodo pervestlgatus est Esaii,

>;et prodlere abscondita ejus^^ ? «Praidicit ergo populum

Esaii a Chaldaels incrediblll cum avlditate expilandum, post

ctlam in captlvltatem abducendum. Valicinlum istud im-

plevit Nabuchodonosor Babylonius, Iduma^a penitus cx-
hausta, et incolls alio traductis. « Usque ad terminum ml-
»serunt te vlri foederis tui ^. » Hanc sclhcet tlbi retulere

vicem ficto foedere juncloe gcntes, ut ad extremam redac-

lum miseriam ad hostium tuorum fines abigerent. Et istae
quldem « Deceperunt te. » Nec porro minus fraudulenter
egere tecuni, qul « Invakierunt adversus te viri pacis tuae,
»et panis tui quorum luxuria^ mensas
^, » arloll et dlvlni,

ornabas, et convivla. « Et perdam saplentes deldumaca^,»

cunctis irruente malorum mole stupentibus « Et prudentes ;

» de monte Esaii, «incolls acerbltate supplicll consternatis.

« Et dirlplentur fortes Theman ^, » debilltata vlrtutc, et

fracto animo, ut nulla supersit salutis spes. « Operiet te

«confuslo, » Judaels, quorum rulna gaudebas, ad pristlnum
gradum revectis. « Et peribis in seternum ^. » Quippe post
1 Abd. 4. — 2 ibid. 5. — 3 Ibid. — 4 Ibid. 6, — 5 Ibid. 7. —
6 Ibid. - 7 Ibid. 8, — 8 Ibid. 9. — 9 Ibid. 10.
 IN ABDIAM rnOPIlETAM. 583

commnncm utrlque genli a Ghaldcca rcdltam, vos Idu-

mseos Judael sub jngum mlllcnt, dluque vexabunt, ncmpc
usque adexternarum gentlum advcntum, qua: Judaios qui-
dem profligarunt, Iduma^orum vero gcnus ct nomcn pe-
nitus cxclndenl. Ilanc Proplictai adversus Idumaios pra3-
dlctlonem ad cfTcctum pcrduxcre Romani, subacta antc
Judaja, ct Judxis per orbcm dlspersis. « In dle, cum stares

»adversus eum,)) Illumque vcrbls amaris inccsscresa DIc,

»qua ceperunt cxtrancl vlrlulcm ejus,))idest, provenlus,
et opes proprio labore quxsitas. « In dle, qua ingrcssi sunt
»portas ejus, et supcr Jerusalcm mittebant sortes \))Cap-
tae, dlrcpta^que urbls spolia Intcr sc palientes Ghaldxi.
« Neque stabis in exltlbus ad pcrdendos eos, qui evase-
» runt ; )) sicut hactenus fecistl, «Ncque trades rcHquos cjus
» in dle angustlie ^ » Id est, non dedcs ncci communl gentls
Quonlam prope est dics Domlni^,
evcldio supcrstltcs. « )>

quando omnes gontes, quarum auxlllis confidcbas, mcritas

dabunt poenas. « Sicut fccisti, fict tibl ; )) ct quas intulisti

fralri, injurlas rcfcres. « Quomodocnlm blbistis super mon-

*lem sanctum mcum ^ )) de calice irae, qucm mlscucrc vobis
David et Achab. « Bibcnt omnes gentcs jugitcr » opcra As-
syrlorum et Ghaldccorum sub dicbus Ezechlaj, ct fillorum
cjus. « Et In monte Sion erlt salvalio j)EzechIa3, et populo

cjus. « Et crit domus Jacob ignis, et domus Joseph flam-

»ma, ct domus Esaii stipula, et non erunt rehquia} domui

»Esaii^. ))Id est, Idumaios Ilcbra^i ut ignls stipuhim sic
consument, si quid resedcrit, dlsslpabunt. Quod quidem
a Davide ct Amasia coeptum, absolutum fuit a Juda^is post
rcdltum, cum phirlml Israehtai a Pcrslde rcduces se ipsis
adjunxisscnt, Iduma)Is omnl domlnatlonls spccle exutis, et
compulsis rehgloncm mutare, et judaicos ritus amplecti.

1 Abd, 11, ^ 2 Ibid. i4. - 5 Ibid, i5. — 4 ibid. iG. — 5 Ibid.

1/, i8.
584 S. EPHR^EM SYRI

«Et transmlgrallo fillorum Israel possideblt omnia loca

» Chananaeorum usque ad Sareptam, et transmigratlo Je~
3)rusalem, quce in Hispaniam migraverat, possidebit clvi-
» tates Austri '. « Utriusque regni Samariae et Jerusalem
captlvos indicat, illos etiam, qui in reglones longe dissitas
abierant; ideo autem meminit transmigratlonis In Hlspa-
nlam, quod provinciae a Judaea remotissimae' nomen est;
quo ostendat hunc esse ccetum, quem Deus promiserat ite-
rum congregandum a quatuor ventis coeli. « Et ascendent
»salvati de Babylone in montem Sion, judicare montem
» Esaii "
» excindendam Iduma^orum
ad profligandam et
gentem' «Domino regnum. » Omnes quippe gentes
Et erit

subjugabuntur, et subjicientur populo Dominl, id est, po-

pulo, « Quem faciet Dominus ^ »

' Abd. 20. — " Ibid, 21. — ' Psal. xxi, 32.
 S. P. N. EPHRiEM
SYRI.

f^Q^mBm

COMMENTARIA MICHAEAM IN
PROPHETAM.

^V\\\>V\\\\\V\\\V\\\NV\>VVV\\\\V\\\VVV\V\>\\A^^/\/VVVVVVVVVV\A^M\\\A\^/\^^

CAPUT I.

AuDiTE popiill omnes. » Populos dicit Israelitarum tri-

bus. tEt attenclat tcrra et plenitudo ejus^ »Terra meis

Isratilitis concesso, et ob eorum impietatem mox auferenda.
« Quia eccc Dominus egredietur de loco sancto suo, » de
Jerusalem : « Et calcabit super excelsa terrae .%»proteret-

que superba: Samariae fastum. Mystice, istud vaticinlum

Gbrislus implevit, quando e coelesti solio suo sine muta-
tione locij coelum enim et terram ipse implet, venit in or-
Lem nostrum, et opera Spiritus sancti ex sancta Maria
Virgine corpus assumens, «Homo factus est, » atque in hu-
mano corpore excelsa terrai pedibus calcavit, « Saiiens in
» moulibus, transiliens colles ^. Et liquefient montes subtus
» eum '. » Rex Samarice, et principes ejus iilum jam prse-
sente quasi cera solventur. Item diabolus cum suis legio-

i Mich. 1, 2. — 2 ibia. 5. — 3 Cant. u, 8. — * Mich. i, 4.

 » »

586 6. EPHR^M SYRI

nibiis adventum Filll Dei odoratus tabescet, ejusque tyran-

nicum imperium occidet, potentiaque profligabitur. « Et
» valles scindentur,» privati, et plebeii qullibet. Valles item
appellat tenebrosas infidelium mentes, aptum et satis am-
plum diaboli operalionibus locum. Ejusmodi porro vallcs

scissae sunt, postquam Christi proesenlia discisso simulatio-

nis tegmine revelatae sunt ex multis cordibus cogitaliones,

sicut Simeon prophetavit : « Sicut cera a facie ignis. » Id
est, popuhjs Samaria3 cumsociis, appropinquante Assyrio,
fundentur v^elut ignis ardore cera. « Et sicut aqujc, quai
» decurrunt in descensu, ' » cum ruunt praecipitante cursu,
sic eos in captivitatem raplet violentus hoslis. «Qnod sce-
)»lus Jacob? nonne Samaria ""Pwld est, Samariae reges et
populus, qui occiderunt Prophetas verltatls, et Baalis ario-
los saginarunt, lli fihis Jacob auctores fuerunt, ut patrum
rehglonem abjicerent, ct vitulos, /Egyptiorum deos ado-
rarent. « Et ponam Samariam quasi acervum iu agro,
qula Prophetis Dei cognilloncm inserere conantibus resti-
tit. « Et faciam eam plantalionem vineffi ^. » Id est, urbe
dlruta, indequc patefacto serendls vltibus spatio; qiiando-
quidem nolult esse vitis in cornu loci pinguis. « Et congre-
»gabo lapldcs ejus in aggeres, et revelabo fundameiita
wejus'^. congeram in lumulos dlrutorum aedificio-
»Id est,

rum lapides, vel sculpta marmora, simnlacra videhcct et

statuas, et domos amica manu extructas inimicus ignis
consumet. «Et omnia sculptlha concldentur, et omnia idola
»ejus igne cremabuntur ^, illa nlmirum numlna, quorum
ope se tutam fore sperabat, fictique dli, in quibus salutem
suam consistere putabat : et cives captivitatem non effu-
gient. « Quia de mercede meretrlcis provenerunt, et usque
»ad mercedem meretrlcls revertentur ^. »Yel quia implae

* Mich. i, 4. — » Ibid. 5. — 3 Ibid. 6. — 4 Ibid. — ^ Ibid. 7.

— 6 ibid.
 »

iN Micii.EAM rnornETAM. 587

Jezabells aiiro conflala fuerant, vel eaclem Samarlas cives
scelere, quaesita pecunin, fabrlcavcrant, ffidesque simul
ipsis construxerant. Hoec nit : « Ad mcrcedem merctricis
» reditura,» id esl, in poteslatem Assyriorum ventura, lio-
minum vidcllcet quibus idololatri.TC crimen scorti nomen
proprium faciebat, et labor in castlgandis Dei inimicis
mcrcedem merebalur, scd qualem meretrici solvcre dig-
nnm est. « Super hoc plangam, et ululabo, ct incedam ex-
» calcealus ct nudus '. » Atquam oppiclo magls vos plangere
ct ululare oporlct, quibus, quorumque diis islas impendent
calamitates :(( Luctum itaque facite, >> at non communem
et vulgarcm, sed(( Qiiasi luctum canis sylveslris, et iWive

Bcanis sylvestris, quia acerba est plaga tua, qula venit ad

j)Judam, ct tcllgit portas Jerusalem% » Sennachcribo Ju-
dc-cam vastante, et admotis castrls in Jerosolymam immi-
nente. (( In Gclh nohtc annuntiarc. » Samaria} ruinam, et
incolarum caplivitatcm. aLacrymis ne plorctis super eam ^.

Nolite flerc super eam, sed super vos ipsos flele, utrnque
civilalc, Samaria, deinde Jerosolyma privandi, et in cap-
tivitatcm iluri. (( In domibus Ophra?, , » civltas pulveris ,

(( Pulvere vos conspergile Oppidum

^. » fult, atlributum
postcris Gcdeonis, (pii hac cadem ruina opprcssi intcrie-
runl. (( Transi tibi Saphir » civitas dccoris. Id est, vidc ut
per poenitentiam dccora fias, ne ciuod Ophroj accidlt, tua
acdlficia diruantur. ((Nuda cgressa est, et non crubuit, quai
»habitat in Soanc "*,
» altcra urbs Samariae rcgibus sub-
jccta. (( Luctus Bethasil, » oppidum paritcr in provincia
Samarlai positum, cujus habitatores in captivitatcm pari-
ter abducti fuerunt. (( Acciplet a vobis plagam. » Cives ad
luctum provocantc, Samarita) ! vcstra seu pocnitentia,
seu pojna. (( Quoniam infirmata cst ad bonum, quai habi-

'
Micb. j, 8, — 2 ibid, 9. — 3 iijid, 10. — 4 Ibid. -. 5 Ibid.
u.
 588 S. EPHR^M SYRI
» tat *. » Eglt poenltentiam, et humiliata est, quam Jei*oso-
lyma quoque secuta est eo, « Quod descendit malum ejus
»a facie Domini ad portas ejus^. »Idest, resipuit, calami-
tatem, quae Samariam, eique subjectas urbes corripuit,
cernens imminere sibi, et velut jam ad portas stantem.
« Aptavit habenas curribus suis, quaj habitat in Lachis ^ »

Alludit ad historiam Amasice regis Juda, qui Jerosolymi-

tanorum seditione coactus inde Lachis profugere, ibi ab
insequentibus conjuratis comprehensus etiam interfectus
est. Per hanc ergo occasionem cives Lachis junxere cur-
rus, sive ad interficiendum regem, sive ad elTerendum in-
terfecti cadaver, et Jerosolymam transferendum : « Aspor-
«taverunt eum inequis, »ait Scriptura, « Sepultusque est
»in Jerusalem^. » Videtur proindePropheta similem rerum
perturbationem portendere. « Principium peccati est filise

«Sion^, »eo quod judaicarum urbium prima Lachis sus-

cepit invectam a Jeroboamo idololatriam, eamque suo
exemplo reliquis persuasit. « Propterea tu quoque sicut so-
» ror tua Samaria dabis remissionem haereditati Geth ^. »

Eo quod Philisthaei non essent in posterum illis servituri,

quandoquidem ipsi similiter in servitutem forent nbdu-
cendi. « Domus vanitatis factte sunt in vanitatem 7. » Vani-
tatem appellat vanos et inutiles deos, ut qui oranlium vota
percipere non possent, nec expectationem explere. « Ad-
»ducam ad te ha^redem, quae habitas in Marasa ^. » Aut
hostes urbem occupaturos minalur, aut ipsos Marnsse ci-
ves, soluta captivitate, in patriam reducendos promitlit.

• Mich. 1, 12. — =•
Ibil. — 3 Ibid. i3. •— 4 4 Reg. xiv, 20. —
« Mich. 1, i3. — 6 Ibid. 14. — 7 Ibid. — 8 Ibid. i5.
 V ;

IN MICU.E43I !>ROPirET\M. ^89

*V\ \\ \ VVV\ V \ ^ V\ VV>\\\ V VV\ \ VV\»VVVV\(\(VVVVVVVV> VV VVV\ VV\(VV> VV^ VVXiVVV VV\ VV\ XVSIV V\-VV\ /VV> VV\ (V V'*

CAPUT II.

a V.E ils, qui machinantur fraudem, et astruunt malum

»super cubili suo, et praivertunt diluculum \ » ut quod ex-
cogitarunt per noctem, ante lucem sine mora exequantur.
« Concupiscunt agros, et domos, et rapiunt \ » Utrique
Hebraeorum regno excidium et captivitatcm denuntiat
causam indicat hic et alibi praeter idololatriam forjs praedae
et raplnarum cuplditatem , et pauperum oppressionem.
• Idcirco haec dicit Dominus
Ecce ego cogito super fami- :

»liam istam malum^,. »Familiam dicit universun^ Israelita-

rum populum. «In dle illa sumetur vos parabola'^. »Id est,

tunc quando ad efTectum perducet Deus, cfUod cogitavit

adversus vos malum, assumet super vos parabolam Eze-
chiel vester futurus in caplivltate soclus, et cantablt can-
tlcum laraentabllc, factumque stupens dicet : «Depopula-
»tor depopulatus est nos ^, »et partem, quam a Irlbus
regibus acceplmus Saiile, Davide, et Salomone, iste unus
jiobls auferetj ut dlspertiet in saccos, quos attulit ab Assy-
ria; nec vero adest qulspiam, qui restituat ngros nostros,
eo quod nullum habemus salvatorem, qui terram ab As-
syriis occupalam recuperet, et quod olim feclt Josue, illam
nobls forte dlvidaL a Nollle fundere lacrymas cum strcpitu
7) verborum ^, » vos filii Juda, qui remanslstls, siquldcm a
lacrymis temperare nequitis, cavete lamen ne quid conlra
Dei providcntlam obloquamini, ne forte vos pariter invol-
vat dccreta domui Jacob, dccem videlicet tribubus capti-

' Micli. :i, 1. — 5 ibi,), :, — J

Ibid. 3, — 4 jbid. 4. - ' Ibit^.

— • Ibid. G.
SgO S. EPHRiEM SYRl

vitas et transmlgratio.Ecce verba mea bona sunl cum iis,

«

))qui recte gradiuntur, wid est, cum Justis; verumtameii

« Sermones mcam explicantes indignalionem complebun-

»tur in populo isto ',

»
qui, ut vides, more latronum insur-
gunt adversus pacem suam. « Pellem ejus detrahitis, et

» transfertis spem cjus. )) Id est, substanliam pauperis au-

fertis, in qua spes ejus consistebat. «Et reparatis bellum,»

et confiditis vos victores e praelio reversuros. « Mulieres
«populi mei ejicitis de domo deiiciarum suarum, et par-
» vulis earum, » quas ad petras alliditis, « Aufertis laudem
» in perpetuum. » Propter hoc « Surgite, ite, qula non est
))requies\ «Ostendit gentem non sanctam in terra Sancto-
rum morari non debere, imo et ipsam terram utpote inco-
larum sceleribus pollutam, eorumdem cruore fore expian-
dam, coesorum proinde cadaveribus opplendam ; id enim
significant illa Quia abominatio corrumpendo corrum-
: «

»pet, et ejus corruptio roborabilur ^ » Vel Propheta praj-

diclt nullam ipsis in captivitate fuluram requiem, quam in

patrio solo tueri noluisscnt, ob incommoda et aerumnas,

quas a scevissimis dominis erant perpessuri : vel significat

Dei judlcium post dccem tribuum captlvitatem minime

quieturum, sed aliam adhuc satisfactionem excidio tribus
Juda rcquislturum. « Qula, inqult^ abominatio » id est, ,

genlium exercltus, « Corrumpendo corrumpet, et robora*

»bitur corruptIo:))id est, geminabllur rulna, cumque Sa-
mariam oppresserlt, obruet item Jerosolymam. « Vir, qui

pgradilur in spirllu in dolo ct mendaclo, » Assyrius. « Ipse

j)stillavlt tibi vlnum et ebrictatcm. ')Tibi, alo, slbique tc :

slquldem, et se idem perdldit. « Et erlt poslquam stillabitur

«populo huic^^ ))Id est, po»st populi hujus exclclium Assy-

rii pariter a Babylonlo vapulabunt, ut Ilcbrsei ab ipsis As-
syriis. « Gongregationc congregabo Jacob tolum te » intra

' MicU, n, 7j d^
-^ ""
Ibid.. f), lo, — l Ibid, — 4 Ibid. ti.
moenia Jerosolymflc. « Et ponnm eiim quasi gregcm in an-
»guslia '. » Ostendit captivorum multitudinem in unum
compactam oppidum in modum gregis in caula, «Abscon-
» ditam ab homine, » id est, a suis deserti pastoribus et rec-
toribus. « Ascendit pandens iter ante eos, » ducens hostium
agmen ad aperiendam quatefacto muro viam in urbem.
« Et ingressus est per eam»Deus. «Et transivit rex eorum

» cornm eis » Sedecias. « Et Dominus in capite eorum ' quasi

»

totius agminis ductor regem comprehensum suis pcrsecu-

loribus Iraditurus.

*\*\\VVV\VSVVV>A,VN\\\\V\\\VVVVVVVVVVVV\A^A\VS\VVVVVV\/^WWVV>\\\VVAVV>^MVV»l^

CAPUT III.

Qui comederunt carnem populi mci, ct pcllem corum

ft

» dcsuper cxcoriaverunt tunc clamabunt ad Dominum, et ;

» non exaudiet eos^ » In populi principes ct ducesPropheta

invehitur praBdicens fore ut, quoniam plebem suis spolia-

tam facultatibus, proptereaque pauperes de injuria expos-

tulanles rcpellebant, ipsi pariter, incldentc captivitate,
quanlumvis licet ad Domiuum clamarent^ minime tamen
cxaudircnlur. « Hxc
Dominus super Prophetas, qui
dicit

pseducunt popuhuii meum, qui mordent dentibus suis, et

«pradicant pacem. Si quis jeccrit in os eorum quidpiam,
«pricdicant ci pacem, et si quis non paverit eos, pra^dicant

»supcr cum bellum^. «Pseudoprophetas arguit, eorumquc

ncquitiam aperit, quippe qui Dei Prophelas haberi studc-
rent, et ejus Spirllu plenos, ut siquidem oflbndcrent sibi
minus amicum, ct minus hberalem, quasi Dei et Prophe-
tarum contemplorem haberi vellent, funestisque proiadc

.'
MicU. iij 12, — !" Ibid, i3, ^ } Id, lu, 5, 4.-1 4 IWU. 5.
502 s. £PHRj:m syri

prsedlctlonlbus terrerent. « Yerumtamen ego plenus sum

» Domini, judicio et virtule, ut annun-
fortitudine Spiritus
» tiem Jacob scelus suum, et Israel peccatum suum \ » Non
ut prospera divinem hulc, ilH aulem adversa pro quasstu
et libidine, sed ut avocem a suis flagiliis prlncipes et po-
pulum Israel. « Audite crgo princlpes, et duces Israel%»
qul justitiae anteponitis munera, et pro lucro pervertltls
jura. «Qui aedlficatis ^ » qul sedes vestras
Sion in sanguine
in Slone positas amplificatls, vicinas domos occupantes,
injusta domlnorum nece jam vacuas. «Sion quasl in agrum
wredigetur^. wRuinae causa est avarltia saccrdotum in ea
diversantium sacram divinae Legis doctrinam venalem ha-
bentium. «Et Jerusalem erit deserta. » Prophetarum culpa,
quiprophetiam in qurestum converterunt. «Et mons domus
» in sylvam lancearum translbit ^ » Id est, (7iyYivy.q indicat

armatas acies templum vel obsldentes, vel occupantes.

Hoc addldit, quo vanam spem esse demonstraret, quam in

sancta civitate ac templo posuerant, quod crederent Deum

neutrius excidlum permissurum , iis porro salvis , ipsos

neutiquam perituros.

(VV\ vWV^iVVVWVVWSWAfVV^ 'W^WA WVVVX V WiVW W\ WN'WW/W VV> VWiVW VW W\ VW VW VW WV fVW -wx x^w

CAPUT IV.

« Et erit : In novisslmis diebus erit mons Domini pra;-

»paratus in vertlcc montlum, et subHmis super colles ^. »

Eadem legls apud Esaiam. « Et congregabuntur ad eum

» omnes genles ^. »Id est, soluta post annos septuaglnta
captivitate babylonica, a Juda^is in patrlam postUminio re-

' Mich, 111, 8. — 2 IbiJ. 9. — 3 Ibid. io. — 4 Ibid. 12.— 5 Ibid.

— « Xd. IV, u— 7 Ibid. 2.
 iN Micn^AM pRornETAM. 593
versis, rea?cllficabltur templum in verlice monllum In qul-
bus Jerosolyma : itcrnovo hoc aiclillcio auctus monsDomlni
sublimis assurget, cunctosque circa coUcs supercmincbit,
Tum vero ad eum confluent omnes gentes : qua2 omnla
Esaias, et alii Prophetaj vaticlnantur. Caitcrum quaj hlc et
allbl dicta leguntur dc templo a Judiels a servltute jam 11-

berls Inslaurato et ad tcmpus duraturo , Ecclcsia: noslrae

in scmpllernum mansuraj aptlsslme congruunt, quippe
quam verc aflirmamus in novlsslmo dlerum sedificatara
fulsse, atque ad Illam omnes gentes verum adorare Deum
convcnlsse. Sublimiore tamen adhuc sensu ipsum Emma-
nuelem Eccleslse lundatorem e sancta Cruce In carnc sua
pendentem, velut In imagine xdls fastlgio montis imposltae
hlc repraisentat, quem supra symbolo edltlsslml montls
adumbravit. c Et non sumet gens contra gentem gladlum,
» et non dlscent ultra bellum '. wPra^dlcIt hoc loco pacem
reddcndam, quanquam nec usquequa-
Judoeis post redltum
que perfectam, nec diu mansuram. « Et sedeblt qulsque
subtus vltes suas, et subtus ficus suas '. » Exphcat eisdem
obventuram In ea temporum tranquillltate bonorum coplam
cum severitate conjunctam, « Nec erit, inqult, qul noceat
» els. Congregabo remotas, b Judseorum synagogam patrlo

solo ejectam, ct ultlmls Babyloniorum terrls relegatam,

« Et dispersos reducam prope ', » Hebrfleos In varias mundi

plagasdlstractos. At veromagnIficaIstha;cpromIssa Judaeiv*?^

tamclsl cx parte, ex tolo tamen reddlta non fuerunt, quare

nec dc Ilhs solummodo dlcta fuerunt, sed germanus pro-
phetlaj scnsus ab exllu coUigendus, ut dlcamus ad populos
genllles ista potisslme pcrtlnere; quos pcr totum orbena
dlspersos, ct ab Ihviccm oplnionum varictate dlssldentes,
ChrlstlEvangeHum congregavlt, et In unum composult
i coelum, Dcum verum in splritu
' Mich. IV, 5, — ' Ibi''. ~ '
ct verilatc

Ibid. G.
adoraulem.
i.

XXXV. 58
 »

5^4 S. EPHR^M SYRI

«Et tu tnrris, pastor tempus tuum ad-

nebulose flliae Sion,
Dveiiit \ wHaec ad Sedeciam impium regem referunlur,
quem Turrim » ideo vocat, quod sub
tt umbra ejus Judaeo-
rum populus consederat; « Pastorem »vero propter regni
adminislratlonem, et « Nebulosum, »propter eum, quo te-
nebatur, idolomanise errorem. Rursus juxta arcanum ver-
borum sensum pulchre vocat diabolum « Pastorem nebulo-
»losum, »animam quippe Sione figuratam fere nunquam
nisi nebuloso coelo aggreditur, captam vcro procul a lumine
abducit; « Quienim maleagit, oditlucem' »hancporroty- :

ranniflem suo adventu extinxit supremus et legitimus mys-

ticae Jerusalcm princeps, et pastorem coecum expuht.
« Dole et sustine Sion quasi parturiens, quia amodo
))egredieiis de civitate, et habitabis in solitudine, et ibis

»usque adBabylonem, et ibi Hberaris ^ » Sensus est In :

captivitatem ibis, popule Sion, Babylonem abducendus,

sed post annos inde reduceris, nec tamen cum insistente a

tergo milltc, sedillo duce, qui '« Ascendens in altum cap-

Dtivam duxit captivitatem^ «hunc sequeris : cum illis Pauli
commilitonibus et militiae nostrae principibus, captivanti-

})us omnem intelleclum in obsequium Ghristi. « Congrega-

» bunlur ad tc gentes multae^. » Id est, interea tamen invadet
te plurium gentium colluvies duce Gog. «Rursus abomina-
»tioerit in Sion, et aspiciet oculus ineam^. »Id est, profa-
Tiabuntur sancta Sion, et erunt despecta illis nimlrum, qui
non cognoverunt se vclut arlstns collectas « In area » ab
ullrlce Dci justilia fore proterendos, « Quia cornua, »quae
fre^-erc Babylonli, « Ponamcomminues populos
ferrea, et

•» multos, ct anathemalizabissubstanllam eorum Domlno ^.

Tunc sclllcet, quanclo agrls et pecunlis corumdcm potita,

declmas Domlno universae terroe de more persolves. Tanlaj

« Mich. IV, 8. — ^ Joan. lii, 20. — ^ Mich. ir, 10. — ^ Ephes.

jv, 8. — 5 .'lich. IV, II. — ^ Ibid, 10.
 IN UlCBMkU PKOPHETAM. 69$
properltatis^ ul dixi, Deus velut speciem Judaels Babylon^
reversis ostendit, rem ipsam Kcclesiae suaj reservabat.

CAPUT V.

« Amodo egredieris cum millte, filia militum fortium '. »

Filia Abrahaj, et Moysis, Josue, et David, postquam contrili

fucrint. « Qui surrexeruntcontra nos, et virga percusserunt

» maxillam pastoris Israel ', » Hoec ad Sedeciam refcrunlur,
quem ideo a Cbaldaeis virga maxillam caesum Propheta di-
quod illnm pessimis despicatum habucre modis et cum
cit,

maxima ignominia Iraclarunt. Juxta altiorem sensui;n, ha^c

cadem ad Dominum verum Israelis pastorem pertinent;
in eo quippe ad effectum plane perducta sunt, et ipso

opere complela tunc, quando in passione sua multoties

dedit percutienti se maxillam, sicut etiam Esaias et Jerer.
mias de illo prcedixerant. « Et tu BETiiLiiniiM minima ut
» sis in miiiibus Juda, extc exiet dux, ut sit princeps super
»Israel; et egressus cjus ab initio a diebus saiculi ^. »

Sermo est de corporali Dei Yerbi nalivitale ex Yigine in

Bethlchem Ephrala nascituri. Ex te est, » sed,
Non dicit ; «

« Ex te cxiet , » Id est, exiet ex te in corpore nam in quo est ab ;

rcternitate Deus, egressum neutiquam ale cepit ineo autem» :

in quo ab acternasubstantia ab inilio exit, atque In hoc, inquo

exit ex te, unus est, a Complebit ea usque adtempus, in quo

» parturiens pariet ^. » Id est, decreta sua Deus ad elTectum

perducet, inlerim dum expectatur parlus Virginis. « lleli-

)) quiaj fratrum cjus convertentur ad fdios Israei ''.

» Id est,
post ilkun partum, pra)dicti ducis Discipuli ad erudicndos

i Mich. V, 1,^2 Ibid, ^ 3 ibid. a. — i Ibid, 3. — ^ Ibid.

38.
 »

SgG S* £PHRyEM SYRI

filios Israel se convertent. Alludlt ad illa Domlnl verba:

« Ite ad oves, qux errarunt domus Israel '. » Ipsos Christi
Dlsclpulos ejusdeni fratres dicit. « Et surget, et pascet in
» nomine Domlni Dei sui «inanno illo acceptabili. « Et in
3 gloria Domini Dei sui converlentur » gentiles a cullu ,

idolorum ad colendum et laudandum Dominum Deum suum.

B Et inde magnificabitur ad terminos terrae *. » Ex eo quod

parvltas Evangelii in tantam magnitudinem increvit, ut to-

tum orbem implcverit.« Et erit pax^,»quam nimirum

Dux ille concillabit inter summos et infimos, quod etiam
coelesles Vigiles ipso die nativitatis ejus nuntiarunt, canen-
tes : « Gloria In excelsls Deo, et in terra pax hominlbus^..
» Gum venerlt Assyrius, in terram nostram, suscitabimus
» super eum septem pastores ^. » Assyrius est Sennacherib,
Teglathphalasar , et Salmanasar. Seplem pastores sunt
Esaias, Osee, Joel, Amos, Abdias, Jonas, et ipse Michaeas.

« Et octo principes hominum, » Ezechiam, et EHacIn, et

rellquos Justos populi Justorum prlmates. « Et pascent ter-

» ram Assur in gladio ^, » Id est, percutient, nam deglutire

fustem est fuste perculi. « Pascent, inqult, terram Assur,
percutient non suo, « Et terram Nemrod, »
« In gladlo »

Chaldsenm* in lanceis, » non suis, sed « ejus. » Non enini

Judaeorum ferro Assyrii ceciderqnt, sedsuo ab AngeHs cesi
sunt, nec Sennacheribus Judaeorum lanceis confossus est,
sed a fiHis quasi suo obtruncatus est gladio. Hunc in mo-
dum Deus a Justls exoratus, reipsa praestitit quod hic Pro-
pheta vaticinatur, subdens « Et cum venerit Assur in tcr- :

»ram nostram, ab illo nos ipse Hberablt 7 » nam et :

Sennacherlbi exercitus in Judaea caisus est, et rex dum

beHi exitum in /Egypto praestolatur , nuntlata suorum
clade, inde confestim in Assyriam iter approperare coac-

» Matlh. X, 6. — 2 ibid. 4. — 3 ibid. 5. -- 4 J,uc, n, i4. —

• Mich. V, 5, — ? Ibid. 6, — ? Ibid.
 iN michj:am PRopnETAM. 597
tas est. « Et erunt rellqulac Jacob in medio gentlum. » Velut
coetus hominum circumclusus, « Quasi ros coram Domino,
»et cjuasi stillai super gramen ^ » Quia sicut ros, et caden-

tes coelo stilla; neminem morantur, ita rellquiai JacoL, non

expectata dimisslone, castra rclinquent, ubi captivi dcliuc-
bantur, Assyriis, a quibus manumisslonem prsestolarl de-
bebant, partim caesis, partim fuga dilapsis. Alio iterum
sensu, Propheta locutus descrlbit EmmanucUs quletum et

tranquiUum descensum, ideoque nec anlmadversum, nec

agnltum, eodem, quod Esaias et David ante adhlbuerant,
symbolo roris et stilHcIdil, quod ante additur. « Non expec-
»tat virum, nec fihum homlnls prsestolatur ^ » Significat
nec viri nec filli hominis operam in administratione imma-
culati conceptus Filii Dei requisitam fulsse. « Et erunt reli-

»quia3 Jacob in gentibus in medlo populorum, quasi leo

»inter anlmaUa ovina, et quasi catulus leonls in grege pe-
» corum, qui eum discerpserit, et dllaniaverit, et fregerlt.

» Non est, qui eruat ^. » Hoc etiam congruenter dlcitur de

Ezechia circumcluso ab Assyriis, perinde atque de Judaeis,
qui ab iisdem capti in castris, aHIsvc locis sub custodia
tenebantur, in Assyriam quamprimum deportandi. Stete-
runt nimirum impovidi in medio inimicarum gentium,
easdem opera Angelorum ceciderunt, nemine eas eruere
audente, nec vero valente. « Exaltabitur itaque manus
»tua super hostes tuos, » tua, Ezechia, manus super
Sennacheribum, et exercitum ejus, « Et omnes adversarii
» tui interibunt "^, »Rabsaces, et collegae ejus Assyriorum
duccs. «Auferam quadrlgas et equos de medio tui, et per-
» dam incantatores de manibus tuis; cl divini non erunt
» tibi, et evertam omnes clvltates tuas ^ » Redit ad Assy-

rios, prajdicens post exercitus cladem urbem quoque re

* Mich. V, 7. — » Ibid. r^ 3 Ibid. 8. — 4 ibi.l, — » Ibid, 9. —

Ibid. 10; 11.
gg8 S. EPHR^M 8YR1

gum sedem casiiram. « Et aiiferam lucos luos * ,*

» quando-
quidem gens Assyriorum suorum mililum interitu cor-
recla non cst, nec tot calamitatibus atlrita resipuit, regia
urbe, atque lucis, et delubris Babyloniorum manu mulcla-
bitor.

CAPUT VI,

Surgc, contends judlcio adversus montes, et audiant

«

))ColIes vocem tuam, audiant montes judicium Domini, et

» fortia fundamenta terra) '. » Testes citat in praesenti judi-

cio Deus contra populum suum, montes imprimis, quos
filii Israel fumanles spectarant, « Et fundamenta terrae » ,

maria et flumina,quoe diffissa viam palefecerant transituris.

« Populc meus, quid feci tibi? Conteslare me ^. »Primo
loco reccnset, quse ipse patravit miranda opera manu ser-

vorum suorum ad asserendam illis llbertatem, et munien-

dum ab /Egypto exitum, quosve eisdem dedit rectores
sanctissimos iMoysen, xlaraonem, ctMariam. Hispraesump-
lis,eosdem accusat uti ingratos, et acceptorum beneficio-
rum prorsus immemores, alque instat, et quccrit, « In quo
»moIestus fui tibi ? Conlestare mc. » Id est, judiciali jure
persequere, si qua tibi occurrat injuria, dequa mecum ex-
postulesi autcontrasi quam de tebene merendi occasionem
ipsepraetermiserim? »Ex quibus tandem concludlt omnem
in ipsis h(erere culpam, justoque judlcio ob Assyrlis et

Chaldicls trlbidationem et persecutionem suslinere. « Popule

»meus, memento, quneso, quid cogltaverlt adversum te
» Balach ^. » Quasl dicat «Recole tempusilkid, quando Moa-
:

»
Mich. V, i3, — 2 Id. VI, 1, 2, — 3 ibitl, 5, — -*
Ibid, 5.
 IN MlCn.EAM PnOPHETAM. ^99
bltarum rcxBalachBrilaaml harioll exccrallonlbns, cleindo
consiliis cxitiiim tibi machinatiis cst, ct quomodo molilio-
ncs gentinm clissipavi, quolve insnpcr bcncnciis dcinccps
le afTcccrim « de Setlim » Moabitarum confinio usquc ad
Galgala tcrra^ promissic januam. « Et quid responderit ci

» Bahiam filius Beor : quia cognovit jusliliam Domlni '

? »

Rcspondit autem : a Quomodo maledicam, cui non mnledi-

»xlt Deus? Non est Deus quasi homo^ ut mcntialur, nec
»filius hominls, ut consilium capiat; ipse dicil et facit, et

» verbum cjus manet In oeternum \ » lla^c rcspondit : Quia

» cognovlt justltiam Dominl, »Id est, fidelltatem, et cons-
iantiam, ndeo ut nec mutaret quod semel statuerat, nec
quodpromiscrnt, negaret : promiseratautemChananltideni
fihis Israel se daturum. « In quo antevertam ad Dominum,
»et placebo Altissimo? Non cst beneplacitum ei In millibus
»arietum, ncquc in myrladibus armentl juvencarum. Si
» ofTeram prlmogenitum meum, criminiest mlhl ; sl fructum
Dvcnlrls mci, pcccatum cst anlma^ mc:c ^. i»Nonenim jus-

sus sum hujusmodi hosliis mihi placarc Dominum. « Os-

»tendi homo, quid prosit, quod a le requirit Doml-
tibl, o
»nus ^. » Jam libi Dominus, o homo, prrcmonslravit, quid
utile sit libi ct hoc est illud, quod rcqulrlt Dominus de
:

manibus tuis « Utique ut fncias judicium, et beneficcntiam

:

» diligas ^, » id est, ut justitiam inter te et proximum tuum

observcs, sisque paratus ad sequendum Dominum Dcum
luum. « Vos Domini ad civiLatem, » ad Jerusalcm. « Audi,
» tribus Juda, quia venit testis dicens : Ecce ignis in domo
ascelcrali. Quonam pacto juslificabunlur filii tui in stalo-

» rls inlqultatis, et in marsupiii pondcrum fraudiilenlorum,

» ct in horrcis iniquilatis, ct in mcnsura dolosa? Et ego
«inclplam percutere te, et dcslruam te propler pcccata

'
Mich. VI, 5.-2 j>fy,j,^ jj-jj,^ 3 et 19. — ^
Mich. vi, 7. -^
4 Ibid. 8, - « Ibid.
 COO S, EPHR^M SYRI

» tna \ » Peccanlibus exltium comminatur, et egestatcm/re-

rumque privationem, quibus gloriabanlur, seque caeteris
nntionibus anteponebant. aEt comedes, et non saturabe-
»ris Quandoquidem concupivisti aliena, de propriis co-
'. »

inedes, et non saturaberis. Mysticus sensus populum Israel

appellat, ut qui didicerit Scripturas, nec earum doctrina
profecerit. « Et erit transitus in visceribus tuis. » Sic nimi-
rum Judtcorum populus sacram Scripturarum doctrinam
demissamque per aures trans-
velut in transitu percurrit,
mittit, nec enim illis credit. « Et quod assequeris, non
> servabis, etquidquid servabis, tradam gladio ^. »Et quo-

niam auris tua, Judaee, facta est velut trajectus, et quae-

cumque per Prophelas populi tui tibi dicta sunt, audivit,

nec ideo attendit. « Propter hoc seminabis semen tuum,

»et non metes, et non ungeris oleo olivarum tuarum, ct
» non bibes de vino tuo ^. » Nec enim dignus es laslilia, qua)

conditur in prophetia, « Quia obscrvasti omnia statula Amri,

»et omnia opera domus Achab. Idcirco exponam illam
sstupori, et cives ejus sibilo, et opprobrlum populi mei
»reportabitis ^.' »Proponit Deus acerbas calamitates, quas
Jerosolymaj, et universse tribui Juda inferre cogltabat.

y/s/S VV\ VV> WV W^ W> VV> W> VV\ W» WN WV WX WX iWXAAA /W% «VW 'WA/VW/VWVWVVMWA'VV\(W\(VV>iVW(VWVV>

CAPUT YIL

« ViE mihi, quia factus sum sicut spicileglum aestatis, et

»quasi racematio vlndemiae ^. »Ha3C scillcet dicere debuit

Jerosolyma in diebus Jeremlae eademque futura prae-
v,

dixerat Esaias ^, « Nullus extat botrus ad comedendum, et

»
Mich. VI, 9, 10 et i3. — =*
Ibid. i4. — ^ ijjij^ _ 4 Jbid. i5.—
* Ibid, 16, — ^ Id. vii, 1, *- 7 Jcr. vj, 9, — ^ Isaj, xxiv, i3.
 iN Micn.EAM rnopniLTAM. Goi

ipraecocem fruclum concuplvlt nnlma mea \ »Non hunc

Propheta botrum expctlt, sed iUum, qui pepcndit in pal-
milc crucls in Galvaria3 montc, et quasi fructum primiti-
vum cjusdcm Evangclium cupiebat. Hunc porro botrum
declarat dc populo periisse, subdens : « Periit sanctus de
» lerra, et rectus inlcr filios hominum non est *. » Ecquis
enim sanctus pra)ter Dominum? Ad htteram,« Periit, in-

» quit, sanctus de terra; et rectus inter filios hominum

Dnon est, »in eum sensum, quo Dominus loquitur apud
Jeremiam. « Quaerite, ait, an invcniatis virum, qui faciat
• judicium ct justitiam, ct propitius cro ei ^. Dics specu-
«hitorum tuorum, et snlutis jnm venit ^. » Hoc scilicet

aiunt pseudoprophctac tibi : « Noiitc credere amicis vestris,

» et proplnquis vestris ne fiditote ^. «Nimirum inimici ho-
minis facti sunt domestici ejus. Eadem Judaeis regerebat
Jcremias prophetn, ut sibi in hac parte cnverent : « In
» omni fratrc, ait, iiohte confidcre, quia onanis frater do-

»lose agit, et omnis amicus fraudulenler incedit, et quis-

s>que socium suum decepit Ego vero ad Dorninum aspi- '*.

» ciam » Gorda
"'
, Justorum ista loquuntur. « Ne heteris
» inimica mea. » Hajc Babyloni Jerosolyma post casum

suum. Ne laiteris, inquam, quod cecidi, adhuc resur-

»gam; »nec quod captiva facta sum, tandem aliquando
liberabor. «Si in tenebris sedi, Dominus illuminabit me^. »
Si modo in tenebris jacco, luccm iterum referet mihi
Dominus in Sion. « Plagam Domini tolerabo, quia peccavi
malum ab eo missum,
«ei^. »Palienler feram captivitatis
quandoquidem cum paccm dedisset, in cumdem iniqua
fui. HiTC porro non inepte cogitnntur dicla de Ecclesia,
dum ab initio inter gentes errore oppressas diversaretur,
captivamque diabolus duro prcmeret jugo, itn ut intelli-

* Mich. vij, 1. — 2 IIjIcI. a. — ' Jcr. v, i. — "*

Mich. vir, 4« —
» Ibid. 5. — « Jcr. IX, f\, — 7 Mich. vi', 7. — » Jbid. S. — 9 Ibid. 9.
6o?. 8. £phrj:m syri

gantur dlcla ad synagogam ipsi inique adversantem, con-

tendentemque Deum Judaeorum esse tantum, et non gen-
tium. Donec videam justiliam ejus »ex justo et gequo
« ^

judicantem causam meam, transferentemque vice versa

calicem ad auctores doloris mei : nam etsi peccavi, iilequc
tantisper iratus est mihi, ipsi exaggeravere malum meum.
Et aspiciet inimica mea » gloriam meam simul et igno-
miniam suam. « Et tunc erit in conculcationem, sicut lu-
»tum platearum - » sub utroque regno ChaldiEorum et
Medorum, quo tempore omnes fere Judaeorum hostes a
Chaldoeis, mox ipsi Chaldcci a Medis conculcali sunt et
oppressi. « Dies est reficiendi macerias tuas ^. » Hi sunt
nmri lui, Jerusalem. « Dies est, in quo subtolleris » in hu-
meros gentium. Hoc nimirum quod Esaias etiam va- est,

ticinatur, proBdicens Ecclesioe aedificalionem, et honorem

ejusdem filiis a cunclis gcntibus deferendum, dicens :

« Honorem gentium sugetis, et super grabatis portabimini,

j>et super gcnibus nutriemini ^. » Qua) tamen do futura

fdiorum Ecclesiai felicitate exponenda sunt : his nempe
plane datum est, honorem et amorcm omnium gentium
sugerc, omnibus tolius orbis populis eos tollenlibus in hu-

meros et in eorumdcm amplexum ruentibus. « Dies est,

»quo veniat tenipus tuum redeundi ab Assyria, et m^bibus

»munills gentium, a Tyro ad flumen usque, et a mari
»usque ad mare, et usque ad monlem Hor ^. » Idem per
tdios Prophetas promiserat Deus illis verbis : « Si fucrint

» dispersi tui Israel in extremis terra , inde congregabo

»eos, dicit Dominus ^. » Quod quidem abunde prcestilit in

sancta Ecclcsia; hanc cnim congrcgavit dlc, quo Christus

apparuit. Totimi cjuippe tcmpus oeconomia; Chrisli, diem
ununi appellnvit. Coliccta vero fuit Ecclesia ex omnibus

* Micb. VII, g. — ^ HjIJ. to, — ' Ibid. u, — * Esai, livi, 12.

~ 5 Mich. VH, 12, —- ^ 2 Esdr, 1, 9.
 IN MICn.EAM PROPnETAM. 6o3
gentibiis errantibus, et ex omnibus finibus terrnc, maris-
que fretis, ad quas profecti Apostoli, ipsis Evangelium an-
nuntiarunt. « Pasce populum tuum in virga tua \ » Juxla
historicum sensum Zorobabeli clictum accipitur, qui dux
populi constitutus fuit post Judccorum a captivilatc redi-
tum. « Pasce, oinquit, o Zorobabel, Idest, vidc ut suavi
utaris mitique dominalu. Juxta allegoriam completum est
in Christo vero Pastore, qui populum suum cum mansue-
tudinc ct clementia moderatur. «Habitent soli.»Idest, non
quasi grex ovium ob vicinorummultitudinem intra angustos
clausus Hmitcs, sed «d instar armenli per lata et pingula
Carmeli arva llbcre errantis. « Pascantur in Mathnin et in

» Galaad '. » Id est, olio fruantur, et deliciis velut redeunte

jam tempore suai de terra /Egypti egressionis. « Quae cum
» aspexerlnt gcntes, obstupescent, et more talparum per-
aturbabunlur a semitis suis ^. «Populus videllcet Gog, qui
cacsus fuit, et interilt, et quas mensus fuerat vlas, non est
remensus. « Non est, o Deus, simllls tlbi. »Scrmo est Jus-

torum Babylone revertcntium « Qul condonas iniqui- :

atatem, et peccatum populi tui ^ »soluta, qua teneba- :

tur, captivitate. « Neque retlnes iram In perpetuum, »sed

in tempus, quale qiiantum exiglt juslitia tua. « Ficvertetur,
» et mlserebltur nostri , » secundum mlsericordlam , qua;
facta est super nos a prlnclpio. « Et colliget Iniqultalem
»nostram, profundum marls omnia peccata
et projlciet in

»nostra ^, »qulbus exacerbavimus eum. Et parcet, ct pro-

pltius crlt iniqultali populi sui. « Dabls veritatem Jacob,
amlserlcordiam Abraham, quai jurastl palribus noslris a
» diebus antlquis ^, » a prlnclpio in dlebus, qulbus slatuisti
pactum cum illis, diccns : « Scminl vestro dabo terram
» hanc ". »

»
Mich. VII, i3. — ' Ibid. 14. ~ 3 iijij. i(j, „ 4 ibiJ. 18. —
.' Ibid. 19, -- ^ Ibid, 20. — 7 Gcn, xv, i§.
 S. P. N. EPHRJEM
SYRI.

COMMENTARIA IN ZACHARIAM
PROPHETAM.
«V^^/^lWVXMWWWWWIVXA^AWWV^ VW WMVWIWWWVWVWVWWX^AAiWWWM/l/W^iWWVWVMVWW^/Wt

CAPUT I ET II.

Lesunt apud S, Ephrcpm,

AiVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVWrVVVW^fVVVVVWVVVN^VVVVVVVVVVVWAVVVVVVVVVWVVVVWlWWV^

CAPUT III.

«Et ostendlt mihi Domlnus Jesum summum sacerdo-

I.

jtem slantem coram Angelo Del, et Satanam stantem ad

«dexteram ejus, ut noceret ei \ «Satanas adversarlos Ju-
daeorum repraesentat, illorum ditionem circuminsldentes,
ipsisque infestos : aderat itaque Satanas sacerdoti filio

Aaron adversaturus, quomodo olim patri cjus Magorum

opera obstlterat, si ad instruendam calum-
qua pateret via
•
niam, quac Ponllfici aliquampiam inferret labem. Dexte-
ram vero sacerdotis Satanas occupat, quo intelllgas illum
dexteris, id est, probis ejusdem moribus officcre voluisse.

'
Zacb. lu, !•
6o6 S. EPHR.EM StI\I

« Et dixlt Angelus Domini ad Satanam : Do-

Increpet te
«miniis, qui elegit Jerusalem \ » Scilicet ad parandum
sacerdoti Jerosolymae periculum, et ipsi urbi ruinam ve-
uistitempore eodem, quo Deus ambos promisit, aliis pe-
reunlibus, incolumes mansuros ideo « Increpet te Do- :

»minus, » cujus fidelitati detrahere cogilas, aut consilia

disturbare te posse credis. « Hic est torris erutus de igne^,»
id est, lignum adustum annos post septuaginta babylonico
ab igne extractum, « Titionem «videlicet ipsum sacerdo-
tem, et universum Israelitarum populum vocat, captivitalis

aerumnis nuper ereptum. At tu, inquit, ambos eo impel-

lere niteris, unde in prseteriti temporis flagitia recidentes,

a Chaldaeorum fornace eruti, iterum relabantur in ignem

a populo Gog deinceps excitandum. « Aufertc sordidas
» vestes ab eo, et induite illum vestibus optimis ^ » Vesti-
menta sacerdoti detracta contractas Babylone sordes de-
signant, et praeteritam ignominiam, cum velut exauctoratus
minister, sacris insignibus privatus, atque ab aris remotus
ibidem exularet. Occultiore tamen sensu, Jesus sacerdos
filius Josedech reducibus Israelitis datus a Deo ponlifex,
et nunc coram Angelo consistens, ejusdem dexleram prae-
lerea occupans infeslus Satanas praecessere fulurorum fi-

gurre. Jesus namque summus sacerdos ponlificatum Jesu

Christi Verbi Dei adumbravit, quippe qui a Deo Palre ins-
tltutus est, et missus est Pontifex magnus, et fidelis con-
fessionis nostrae, idemque sui sanguinis effusione factus
est propiliatio pro nobis. Porro Satanas dexterae Jesu filii

Josedech imminere visus est, quia Jesus Deus nostcr Filius,

ct ipse Josedech, hoc est, Dei Justi_, duclus est in deser-
lum a spiritu sancto Angelo Domini, ut tentaretur a dia-

bolo Satana. Quod autem idem summus sacerdos amictus

apparet sordidls vestibus, id vero exposuit Esaias illis ver-
« Zach. 111; 2. — 2 ibid, -- ? Ibid. 4.
 IN ZACHAniAM PROPirETAM. G07
bis : c Et in co posuit Dominus iniquilates omnlum nos-
»lrum '. » Dum
autem immundo amictu Angelo jubcnte
idem exuitur, Jesu Christi pariler imoglncm delineavit,
qui totius mundi peccata lulit, et abstulit cum apactus est
«propitialio pro peccalis nostris, nec pro pcccalis nostris
«lantum, sed etiam pro totius mundi ^ »Et post propilia-
tlonem ab ipso faclam sordida illa indumenta nobis de-
tracta fiierunt. Postremum Jesus optimis induitur vestibus,
mundamque cidarim accipit ; id porro Spiritus sanctigra-
tiam per divinam ndoptionem nobis partlcipaiam adum-
brabat. Subdit itaque : 4 Dixit aulem Angclus iis, qui
»stabant coram se ^, » tegebantque latus summi Saccrdotis
pro dignltate sacerdolii. « Ponite cidarim mundam in capite
))ejus^. » Scilicct dictum fucrat Pontifici, qui, imminente
jam captivitale, hoc ollicio fungebatur «xiuferam a te thia- :

»ram ^, nidest, ornamentum capitis tui. Ideo contrarium

reponitur ponlifici Babylone revertenti, auditque Angelum
jubentem «Ponite cidarim super caput ejus. Si in via mea
:

» ambulaveris ct mandata mea servaveris

, tu judicabis ,

» domum mcam, et cuslodies atrla mea ^. )) Id est, tu praee-

ris domui meas, daboquc tibi fiiios in locum tuum, meum-
que ministerium summilteudos. « Audi Jesu, et amici tui

»viri admirabiles, qui habltant coram te Ecce adducam :

))SiiRVUM MEUM Orientem ^ /) Zorobabelcm futurum orienli

soli similcm, lucemque minislrabunt insignes victoriae ct
facta illustria. Et hcec cx m^stlco sensu referuntur ad Je-
sum vcrum Salvatorem, qui nihiiominus servus hoc loco
appcllatur, indc vidclicct, undc pcr assumplam carnem
((Exinrinivitsemelipsum,formamservIaccIpIcns^,» nostram-
quc simihtudinem propLcr salutem noslram sua voluntale
suscipicns. Orientcm lamcn appcilavit, quo doccret esse

* Isai". Liir, G. — ^ i Joan. 11, 2. — ^ Zacli. 111, 4« — * Ibid.5.—

5 Ifai. XXII, 25, — ^ Zj\c1i. 111, 7. — 7 Ibid. S. — ^ Pliilip. H; 7.
6o8 «. EPHR^M SYRI

eumdem paternoe glorioe splendorem, et figuram hyposta-

sis ejus. « "Viri proinde admirabiles «Pontificis Jesu fami-
liares Chrisli Apostolos ejusdem Discipulos repraesentant,
quibus Spiritus prophetlcus clarissime Christum indlcat,
dicens « Ecce ego adducam servum meum Orientem. quan-
:

quam ahi per « Yiros admirabiles » designari hoc loco

Prophetas opinantur. « Ecce lapis, quem dedi coram Jesu;

))Super Lipidem istum sunt septem oculi '. «Lapidem dicit

principatum, quem tamen datum coram Sacerdote Jesu

sic accipe, quomodo coram Samuele adductum fuisse
Davidem legimus ^ « Et septem oculi sunt in lapide. )>

Hi sunt ante memorati septem « Viri admirabiles ad regni y>

custodiam excubantes, et quas principis oculi, omnes rei-

publicae partes circumspicienles. Rursus , septem oculi
super unum lapidem, Ecclesiam designant ad septem spi-
rituales contemplationes inlromissam.
Ecce ego aperiam portas ejus, id est, JerosolymflC,
II. « )>

« In perpetuum. » Diuturnam pollicetur pncem et securita-

tem. At enimvero longe sublimiore modo patefactae sunt

fores Ecclesiae juxta iUud Esaia vaticinium. « Aperientur
wportse tuae jugiter, et non claudentur, ut ingrediantur

»salvati a Domino ^ Ecce aperiam portas ejus, dicit Do-

«minuspotentissimus, et attrectabo, et tollam iniquitatem

)) lerrse illius eo die, et vocabit vir fratrem suum subter fi-

cum,et subter vitem ^. Id est, ad vaslltatem ct solitudi-

))
i>

nem redigam terram, et iterum ad pristinam opulenliam et

incolarum frequentiam referam, mihi tamen, ita videlicet
ut ad meum pariter obsequium reducam. Quanquam juxta
hliam tradltlonem ita scriptum est « Ecce fodlam foveam, :

dicit Dominus omnlpotens, et attrectabo omncm iniqulta-

))

f) lem terrsc iiHus in uno die. In illo die, diclt Domlnus po-

'
Zach. 111, 9.-2 1 Reg. xvj, i3. — ^ i^y^^ ^x. — ^ Zach, lu^

9> 10«
 IN ZACITARIAM PP.OPnETAM. 609
» tcnllsslmiis, vocabitis unusqiiisque amicum suum suLter
«ficum et vilcm. Sccundum allcgoriam fossionem foveoe
aperitionem sanclissimi Lateris dicit; illam cogita, pcr quam
Dominus attreclavit, et vidit, id est, planc manifestavit,
et velut oculis omnium subjcclt impietatcm et injustitiam
a maledicto ct pcrfido populo Judreorum in Christum
exercitam,et hactenus occultatam. Fossionis ergo vocabu-
lum myslicc usurpat pro transfixione seu perforallone la-
leris Christi Davidem exscrlbens Foderunt, inquit, ma- :

))nus meas, et pedes meos S » id cst, « Perforarunt. » Per

istam ilaquc sanctissimi Lateris sui aperitioncm Christus
totius mundi peccata delevit, simul omnem patefecit Israe-
lis nequitiam « in dle uno, » illo nempe, quo in crucc pe-
pendit, ejcclisquc primis illis vinltorlbus, novos substituit
agricolas : idcirco ficus quoquc et vilis mcntlonem intuiit,

quo vineae culturam indicaret. « Et vocabltis unusquisque

»amicum suum subtcr ficum et vltem. » Spondet unum-
quemqueproximo suo in multis utilem futurum, grata sci-
licet ct jucunda communionc bonorum quac sibi ipsc ,

collegcrit.

\VVV\\\»\V\\V\N\\\\\\\N\\\\\VV\\\\^\\\\\VV,\\V\\V\>\\\\\\V\\\.\^V

CAP13T lY.

L (i Et dixi : Yidi candclabrum aureum, et loncem super

ssummltatem ejus, et septem lucernas super illud "•.
» Au-
reum quidem candclabrum juxta obviam intcrprctatloneni
rcgnum slgnificat,ca)lcra portans omnia,Ianx vero summi-
lati ejus snperposlta saccrdotil symbolum est, et scptem

luccrna) tolldem in administranda rcpublica adjutores,

' Psal. XXI, 17, — 2 Zacli. iv, 2.

XXXV. 39
 uio s. EPim^M SYM
quales fuerant, regnonte Ezechia, tales porro crant hoc
tempore seplem viri lioldai, Tobias, Idaias, Josias, Ag-
gseus, et ipse Zacharias. Nihilominus jtixta spiritualem in-
lelllgentiam idem candelabrum typum sanclae crucis no-
Lis describlt : lanx vero ejus capiti inserta, Ecclesia est :

septem autem lucernne dcsignant scptem rectores in Dei

Ecclesia conslitutos, puta Aposlolos, Prophetas, Doctores,
Patratores miraculorum, Antistites, quibusve credita sunt
dona curtitionum, ct Adjutores. « Et ora septem singulis
» lucernls. Duce quoque olea^ erant ad dexteram, et ad sinis-

»lrom lancis; et dixit mihi : Isti sunt filii pinguedinls, qui

» astant coram Domino universjse terra) \ » Ideo singuhs
lucernis scptena addunlur ora, quo intclligatur laborem
singulorum singularem non fuisse, cunctis curam commu-
iiicantibus cum singulis. Geminae porro ole?e ad dexleram,
ct ad sinistram lancis utrinque disposilse geminos populi
prlncipes designant Jesum, et Zorobabelem, quorum alter

imctus fuit ad principatum, ad pontificatum alter. At spi-

yltvialis sensus per septena ora singuhs lucernis adjuncta,

^^.M3|IIoM eccTe^^kysticarum institulionum ordinem ad popuhim,
/'^/V'^'*' alque e]tts4cm Hioderatores erudiendos compositum. Gc-
'

:p { promde olca3 dexteram et smistram lancis tcgcntes,

'iriuiae
'
ambolestamenld designant, ct utramque poliliam, sacer-
X^Sro^^^» ct awncipum, ct duo filii pingucdinis, id est, filii
imctitmts, ulrumque populum JudaBorum, ct gentium.
II. « sermo Domini, qui factus est de Zoroba-
Ilic cst

?)belc :Neque vi, neque robore, sed tantum Spiritu meo,

))dicit Dominus potcns \ »Id est, qua2 Zorobabel medita-
tur, eliam perficiet, attamcn non sua virtute, sed Spirilu

iiieo in ipso agente, ejusque conatus secundante, quod

olim etiam Samsoni accidit. « Quid es tu, mons magne,
»coram Zorobabele? nisi quasi planities^ » Id cst, quanti
' Zacb, IV, 3. — * Zach, iv, 6, -> 3 Ibid. 7,
 »

IN ZACIIAniAM PRornETAM. Cll

es lu, popule Gog, nl magno monti tc simllcm dicant,

fjuidvc conlra Zorobabelcm agcrc te posse reris? Dum iii

illum incursas, quasi clifTractus mons ; magnus mons tibi

vidcris, vallis es. « Ei prolulit lapidcm primarium a^jqualita-

I» lis ct misericordiae '. Equalilalis wquidcm fulurum nam-
quc omnes tribus, positis
crat, ut odiis, nna mentc Zoro-

babelcm ducem scquercntur a Misericordioe » vero, quo

indicat cjusdem dominalionem subdilis gratam futuram,
quippe mitem, ct ndmodum utilem ob victorias, eo duce,
rcporlandas. Manus Zorobabcl posuerunt fundamentado-
«

»mus hujus, et manus ejus perficicnt cam, et sciclis quia

Dominus omnipotens misit me ad vos ^. » Id est, quadra-
trinla annorum labore inslaurabitur domus Domini cura,

industriaquc Zorobabelis. Et vero juxta rermii gestarum

hisloriam, quoc tamen gercndarum figura erant, Prophela
loquilur de templo, quod reduccs Babylone Judaci, Zoro-
babelc duce, rea^dificarunt; vcrus tamcn sensus, et a spi-
ritu intcnUis Christum in Zorobabelc rcpraBsentat; ab ipio

enim sccundum assumptam humanam naluram originem

duxit, filius enim Davidis pcr Zorobabelcm Chri^lus fuit.
In leniplo aulem Ecclcsiam exhibctj cujus ccdificium per
fidcm in Chrislum consummatum est in cunclis ubiquc
gcnlibus : in Christum namque credenlcs, diaboli, morlis-
quc servitule liberala3 in unam coivcre domum in Chrisli

Ecclesiam. « Isli sunt scptcm oculi Domini, qui intuentur

»univcrsam terram^. Illi vidclicct oculi, quos vidisti super
lapidcm, sunlquc scplcm reipublicae modcratorcs, qui di-
vina) voluntali obscquenles sua exerccnt oflicia, ut dccct
Sanctos. Juxta spirilualcm vero sensum, seplcm oculi uni-
vcrsum mundum cx sc pcndcntem circumspicicnles, sep-
lenK sunt operalioncs, quibus Spiritus prffiscnliam suam
declaral. « Et vidcbilis lapidcm discrclionis in manu Zoro-
' Zacli, IV. 7, — ' Ibid. fj. — ' Ibid. lo.

5f),
 6l2 S. F.PIIR^M SYRl

»babel '. »Sensiis est : « Videbilis vos Judc-ei, lapiclem dis-

«cretionis, «lapidem videlicet stanneiim, quo uluntur arli-

flces ad discernendam assurgentium parietum reclitudinem

et obliquitatem. Hoc scilicct symbolo fortia et admiranda
opera designat a Zorobabele pcrricienda.Cacterum mihi vi-
detur lapis ille Spiritum Domini significare subdidit enim :

Angelus: «liisuntoculiDomini.Rostraeffundentiaaurum,))
ora sacerdotum sunt et regum, modo vcra nuntient.

(VV^VVVVV-V^VNVV^/VV^WX^^^lWVfVV^ VVNiWXA^^WVX^WV-W \V\ WXiWWV^/WN WXVVWVWVX (WMW> w<w^w>

CAPUT Y.

« ViDi volumen volans, longitudo ejus viglntl cubilo-

«rum, et latitudo ejus decem cubitorum ,* et dixit mihi :

)) Hsec est maledictio, quoB egreditur super faciem omnis

» terr.-e % » id est, ad dissipandam omnem terram propter
incolarum scelera. Yohimen Prcpheta videt, et Emmanue-
lem contemplatur, ejus nempe carnem de cruce penden-
tem. Si quis contra opponat afllctum volumini maledic-
lionis nomen, is porro acquiescat Apostolo dicenti : « Ipse
))factus est pro nobis maledictum ^. » Quod aulem longi-
ludo ejusdem cum latiludine compulata ad tricenos cubi-
tos procederet, quodve Judaeorum terram in solitudine et
vastitate tenuerit ad annos septuaginta, item mysterium
est, indicans crimen triginta argenteorum a Judoeis prodi-
tori solutorum, hujusquc delicti pcenam civitatis dcsola-

tionem usque ad finem perseveraturam juxla Danielis ora-

culum. c Etdixit Quia : quicumque furalur, ab eo secundum
»ipsum justificabitur ^, » id est, juilo judicio plectetur.
Istud crgo « \olumcn educam, dicit Dominus, et ingredie-

» Zach, jv, 10, — '

Ida V, 2, 5. — ^ q^\^ uj, ^ ^5^ — 4 Dan. ix.
 :

IN ZAClfARlAM rROPIIETAM. Gl3

»lur domum furls, absumelquc llgna et lapltlcs cjus '. »

Ex hls porro colli^itur qulsnam fucril hoc loco Prophcla3

scopus. Hcbraci nimirum poslquam, solula cnptivitatc, rc-
dierunt ad propria, etsi ad obscrvanliam divinae lcgls frc-
qiicntcr excitarcnlur, sncerdotcs tamcn talla suggerenlcs
nuribus plcalls et obtusis audiebant, nec idco minus fura-
bnntur, pejerabant, et fraudcs fraudabant. Dcl porro man-
data ejusmodi flaji;itiis obsistentia excogitalis pro hbidinc
interprctationibus elidcrc conabantur. Non hoc vltio nobis
vertetur, aiebant, qnod invili compGllimur inopia conci-
pere fraudes, et furta facere,- ex necessitate namque fu-
ranles et fraudantcs noa requirlt Deus. Idcirco « Yolumen
«pcraera volans » talia perpctranlibus ostendlt Angelus,
tanquam a Dco missum, descriptnmque in eo pcenam de-
cLnrat furibus et perjuris statulam. « Rursus ostendit mihi
» Angehis, qui loquebatur in me, mensuram, dixitquc mihi
» Hajc est mensura, in qua conlinentur peccata totius ter-
» rae : et eccc, talento plumbco sublalo, mulier quoDdam
»scdebat in ea mensura ^ » Kiollo aridorum mensura cst

ex affiui, synonymo vocabulo Kailo derivalum.

ct ferc

Ejusmodi porro Prophctcc oblata spccies arcanam ejusdem

iiolioncm inspicicnti slgnlficat pcccalorum numerum, ct
pondus, atque mensuram. Quocirra scriptum cst « Nec :

» dum completa est mensura iniquitatum Amorrhicorum ^, »

et Domlnus ad Juda^os, « Yos, aiebat, implcte meusuram

»palrum vcslrorum ^. «liujus igitur arcani vclut proprlum

symbolum ordlnarlam aridorum mensuram Prophelaj An-
gclus ostendit, et statlm adjecit eadcm claudi, contincrl-
quc hominum peccata. CtCtcrum causam, ob quam illa

osteusa fuerit, hanc fuissc reor. Gum filil Isracl babylonico

carcere exempli, patrioquc solo restltutl, nihilominus in-

* Zacli. V, 4. — 2 ii^ij. G, 7. — 3 Gcn. xv, iG.— < MaUli. xxui,

32.
6l4 S, EPIIR/EM SYRI

festos haberent vicliios populos, ita anlmls cecldcrant, ut

palam dicerent : a Nostra, majorumquc crimina nobis ad-
huc usque hajrent, ut vix sperandum sit, fore aliquando ut
Deus noster nostri misertus inimicarum genlium incursa-
tiones a noLis prohibeat. Quonam ergo operae-prelio aedi-
ficandai clvitalis ac templi laborem suscipimus, utique
nihil profuturum , coeptum aedlficlum hoslibus conlinuo
disturbantibus ? Idclrco Deus Prophetoe simul oslendit

mensuram, elque insidentem muherem peccati symbolum,

simul pLine denuntiat, hanc nequaquam in eo, in quo ap-
parebat, loco mansuram, sed asporlatum iri Babylonem,
qua) nempe fiHos Israel admodum vexaverat, et ilil hsesu-

ram usque ad interitum. Interca vero, dum circa pecuhare

Israehtarum peccatum quid Deus decla-

sibi statutum sit,

rat, innuit communem generis humani noxam se omnino

deleturum, hoc scIHcet significat mulieris Babyloncm de-

portatio et perpetuum exilium. Lapis ergo plumbeus mu-
lieris ori impositus, Dominum nostrum adumbravit, hlc
enim unus peccati fauces obstruxit, impedivitque quomi-
nus exinceps viventium animas devorarel. « Et ecce duae
«muheres egrediebantur, et spiritus in aHs earum ', » quae
dum muHerem peccati symbolum elTerunt, et Babylonem
asportant, Dei judicium et justitiam nobis repraesentant;
item geminos Prophetarum et Apostolorum ordlnes, isto-
rum quippe opera peccatum amotum fuit, ct In^mystlcam
Babylonem relegatum. « Habebant autem alas similes aHs

»ciconia?. Et dlxi : Quonam deferent hanc mensuram? Et

»dixit mihi : Ut astruant ei domum in terra Babyionls, et

» stabiHant eam, et ibi collocent ^ » Alas muiierum ciconiae

pennis similes fuisse dixit, quo ostenderet in utroque regno
Judae et Israells, horum nempe symbola erant, lalem fuissc

peccandi Hbidlnem et consuetudincm, ut quacumquc data

VZach. V, 9. — * Ibid. 10, 11.

 IN ZACIIARIVM rnopnETAM. 6l5

occaslonc flagilils scelcrihasquc, veliit proprio niclo invo-

larc vidcrcnliir. Conseqiienler crgo rcspondct Angclus :

» Ut exlruant ei domum in tcrra Babylonis, clc. » Quibus

nolat IlebrcTorum ncquitiam ct inridclilalcm, Aposlolorum
et Prophclarum opcra dispulsam, ctlam posl caplivitntcm
ipsis cx parlc ha^suram, ct duraturam usquc ad Antichrls-
tum Babylonc rcgnalurum.

\\\\\>\\\\\\\\> \\\\\\\\\\\>\\\V\\\\\\\\\\>\\\\\\\\\\\\\\\\\\V\\V\\VV\\VV\V\V\\\\VVV\VV\V\\

CAPUT YL

I.Et oslendit mihi quatuor currus, ct duos montcs

«

sicncos, quorum dc mcdio prodibant currus '. «Yldctur

cjusmodi quatlrigarum spccics non malc congruerc cuni
intcrprelalionc qualuor animalium currus cherublci, ct
crumpcnlium dc mcdlo paradisl fluminum. Arcanam ta-

mcn hujus symboll notioncm stalim cxponit Angehis : « lli

» sunt, ait, quatuor vcnti cobII % ctc. «quatuor scUIcet mo-

narchlac, quorum opera Deus ull decrcvcrat ad vindicanda
homlnum scelera, dum pcccatorcs, quod vcntis accicllt,

iotcr se confligunt, ct colllduntur, ut percant. « Yldit au-

»tem slantes coram Dominatore tolius terrnc » irc paratos
quoquoversum ab co millercntur « Vidique in quadriga :

sprlma equos rufos ^, » id cst, Ghahla30s primcc monarchlce

condllores : a Et in sccnnda cquos nigros, » Pcrsas cgrc-
dicnlcs in tcrram acjuilonls, o Et ponc scquenlcs cquos
«albos, » Maccdoncs, a quibus duobus populis cvcrsum cst
Chalda3orum impcrium, ct Babylon rundiUis cxcisa : Hacc
porro Prophelac ostcnta per specicm oflcrcbantur, quae
posscnt dejcctos Juda^orum aninios erigerc, cum indc in-
» Zach. vi, 1. — » Ibid, 5. ^ ' Ibid. 6.
6l6 S. 1<PHR.EM SYRI

lelligerent nihll ipsis in posterum a Chaldaels metuendum :

« Et vaiios egredientes ad terrani austri ', » id est, ad

regiones Chananltldi auslrales, pula Iduma^ani, Arablam,
et iEgyptum; signlGcat pra3ler Juda?oruni duces, etlam
imperatores Romanorum, aliosque populos, a quibus Idu-
maji, Arabes, et /Egyptii male concisi fuere, et quldeni
non immerlli, post disturbatam Jerosolymoe instauratio-
nem. Conslat siquidem eas proe cseteris nallones Judseis
Babylone re\ ersls hoc tempore maxime infestas fuissc. « Et
» rufi quaesiverunt, et Inducli sunt ad obambuLandam ter-

»ram ^. » Haec sunt conferenda cum illis. « Faciam ultiones

»mcas in Iduma^a ^. Ad obambulandam autem terram in-
» ductos » dixit, quo inlelllgerent Judoei tempus Idumaeo-

rum, atque allarum sibi inlmlcarum gcntium punitioni

definitum adventarc, ac prope adcsse.
II. « Et factum est verbum Domini ad me dicens : Sume
» tibi a transmigratlone ab Iloldai, et aTobla, et nb Idaia,
» et ingredere in domum Josia) fdii Sophoniae, qui venit de
» Babylone, ct accipe hujus argcntum ct aurum,et confice
)»coronam, et impone capltl Jesu filii Josedech sacerdolis
» magni ^. » Iterum pontificiae dignitatis amphficandas re-
sumlt curam, summoque sacerdoli Jesu coronam auream
decernit, aurum a
coronoe materiam babylonica Justis

defunctis captivltate donatum accipit. Nam etsi opus in

sedibus Josia3 coeptum dicitur, omnes tamen, quos ante
nominavlt, eidem perficiendo operam et aurum contule-
runt, tum quod pontlficl ejusmodi decus optarent, tum
quod sibi vellent in templo Dominl pium hoc monimen-
tum cxtare. Ecce vir, et ko.men ejus Oriens ^. Zorobabel
est, cui spirltus vaticinlls et auctorltate Aggoei et Zacharioe
gloriam, et quasi orlentls solls splendorem contullt. « Et

* Zacb. VI, 6.-2 ij}i(j, 7, _ 3 Ezech. xxv, 14, — .4 Zacli, vi,

9-11. — 5 Ibid. 12,
 »

IN ZA.CUAniAM PROPIIETAM. 617

«ipscclc sub orietur ^ ; » vcl quod a Dario absolulam po-
tcstalem hactenus non a'ccepit, ctpostea nccipiet; vcl quod
a Gog ruina assurgct, ct magis convalescet. « Et
populi
»ipse extruct tcmplum Domini ', » sumptus vidclicet ct ex-
pensas suQicicntibus populi Gog spoliis. « Ipsc accipict
«gloriam » a victa, dissipalaque gentc Magog. « Et scdcbit,
» ct dominabitur super solio suo, » firma et stabili domina-
lionc, qua nemo illum dcjlciat. « Et Jesus erit sacerdos
» super solio suo, et consilium bonum erit inter illos duos ^. »

Significat concordiam et pacem timore Domini firmalam

inter Jesum filium Josedech, et Zorobabelem populi prin-
cipem cl ducem. Goetcrum quac hic de Zorobabele per varia
symbola proedicantur, per allegoriam praedicta accipiuntur
dc Christo^ cum ipsc sit vcrus Oricns, et orlus ex Patre
splendor : ex quo autcm nobis corporah specie apparuit,
appclhUus cst « Orlens, » et ex quo humanam carncm as-
sumpsit,dictus est « Yir ; » dicitur vcro oriturus « Ab infra,
co quod de Yirgine erat nasciturus, idcmque domum Do-
mlni aedlficavit, quae est Ecclesia, et gloriam, et excellen-
tiam accepit, cl sedem, et dominnbilur in solio suo in

sempilcrnum. Quai aulem sequunlur ; « Et erit sacerdos

» supcr solio suo, et erit consilium pacis intcr illos duos, »

per quamdnm comparalionem accommodarelicet ad Disci-

pulos ipsius « Orientis, » quos idem snccrdoles instituit, ct

dlxit amicos, ipsisquc promlsit in regno suo ihronos; ct po-

tcstatem judlcandi tribus Isracl. Goronam itaque cx auro
argentoquc fabrcfactam a quatuor principibus donatam,
EvangcHi doctrinam vitas pharmacum esse intellige a qua-

tuor Evangelistis scripto Iraditam, ct voce promulgatam ;

ca autcm componilur ex duplici tractatione, quarum al-

lera circa naluram humanam Ghristi versatur puro ar-

I
gentopuriorem; altera circaejusdem divinitalcmtcrsissimo
i Zach. vj, 12, — ? Ibid. j3. -^ 3 Ibid.
6l8 S. EPim^EM SYRI

auro adnmbratam. « Et qui procul sunt venlent, et osdifi-

» cabunt lemplum Domini \ » Arabes videlicet, el Ammo-

nitae,et Azotii, qui Judaeos subsannabant, dicentes : «Undc
et quorumnam opcra vosillud a^dificabitis?» Mysilcesigni-
ficat populos, qui procul aberant a sclentia Dei, qua cum
imbuli fuissent, convenerunt, atque in Chrlsli Ecclesiam
aidificall sunt per fidem. « Et scielis Dominus fortls
qula
» mislt me ad vos, si audleritls vocem Dominl Del vestrl ^. »
fn his verbis tres personas Trlnltaiis vides^, Splriium, qui
per Prophctam loquiiur ex persona Fliii, ei Fillum, qul se
missum dicit, ct Patrem Domlnum fortem, a quo mls'
sus est.

-VW VVXVVX VW VV\ VVN V\> V\\ VW W\ VW W\ VV\ VVV VW \ V\ VW VW VV\ VV\ W\ V V\ VV\ VV\ VW VV\ VV\ VV\ V\A\V\

CAPUT VII.

« Et coniigii anno quarto Darll regls, ut esset sermo

B Domlnl ad Zacharlam in quarta mensls, qui cst conun ^. »

(december). Quoniam Juda?i Babylone morantes ob tem-

pll, ac urbis excidlum, quadam slbi indixerant jejunia
mensibus scllicet qulnio, qui nosiro juho ex parte respon-
det, quo lemplum incensum fuerat, et sepllmo^ quo Go-
dohas dux resldui in Judaea popull a Ghalda3ls crcaius, a
suis fuerai interfccius nilssis Jerosolymam legatls, Pro-
,

phetas, et sacerdotes consulebani, num soluia caplivltaie,

ea jejunla conlinuarc deberent. Non enim sibi fas esse

opinabaniur Babylone lugere, frairibus in Judaea gaudio

cxulianilbus. Legatls respondet Deus per Zachariam pro-

phetam, jubeique suis, a quibus mlssi fuerani, popularib%s
ista rcferre : Falli eos, qui crcderent se idco capiivitaicm

* Zacb, VI, i5.— 2 Ibid. — ^ Id. vn, i.

 -

IN ZACIIARIAM PROPIlETAM. 619

illam sustlncrc, quod ea Deus non jusscrat,
facerciit, qusc

tanlac ergo calamitalls cam solam causam fuisse, quod;

illa, quvT idcm jusserat, et observari volebat, Juda^i negli-

gcrent. IIoc liimirum dcclarant illn Dci vcrba : « Jejunas-

))tis, et planxistis in mcnsc quinlo, ut dicitis, jam per sep-
Dtuaginta annos : Numquid jejunium jcjunastis mihi '? »

Cum cgo tale jejunium nculiquam pracccpcrim. Non cgo

de jcjunio vcrba feci per Prophctas ante vel post caplivi-
lalem, scd illud ubique majoribus vestris cliam atquc etiam
iusliti inculcarc, Ct vcrum judicium judicarent, ct gra-
oliamj ct miscricordiam sibi mutuo facerent '
etc. » Quod
utlque illi non feccrunt. Quamobrem iratus suis cos expuli

terris, et in alienas abjcci ; repulique vocantes me in cap-

livitate,quandoquidem antc captivltatcm vocanti mihi
obscculi non sunt. Id ncmpe significant qua; sequuntur.
« llumcrum suum rebcUcm reddiderunt, et aurcs suas
«obluravcrunt, et cor suum feccrunt ut adamantcm ^ »

CAPUT YIII.

(i II.EG diclt Domlnus : Consolabor In Sion, ct habitabo

» In medio Jcrusalem ^. » Exponit quod dixerat : « Zelatus
» sum Slon afUictam in indignatione magna ^, » quam habeo
adversuscjusdem eversores. Misericordia motus revertar ad,
Sion, miseriis ct calamitatibus oppressam sublcvaturus, ct
Jerosolymam inhabitabo. « Multlphcabuntur in ca sencs,

» et plalere Sion implebuntur ^. » Judueos moercntcs malis,

quac in palriae cxcidio, suaquc captivitale perpessi fuerant,

'
Zacii. vii, 5. — 2 iijij, c), ^ 3 Ibid. 11, lar — 4 Id. viii, 3. —
5 Ibid. a. — <^
Ibid, zS.
620 S. EMMM SYRI

Propheta consolatur, praedlcens inimicos cxlerminandos,

ipsos vero ab hoslili infestatione et caedlbus tutos fore : sed
et mox succrescente sobole, prieteriti ante captivitatem
temporis numernm, civiumque frequenliam reparaturos :

vitse insuper spatia ad extremam usque senectutem pro-

ducenda promlttit, domosque Jerosolymse implendas seni-

Lus, et fora pucris, pueUisque tripudiantlbus, chorosque
ducentibus, quod in amplissimo slatu collocati, fortuna,
vitaque perlcUtari desiissent. « Ecce adsum liberaturus po-
»pulum meum ab oriente, et occasu solis; et erunt mihi
«populus in Jerusalem ', » qni cunctis gentibus servl fue-
runt. « Sementis erit in pace, et vitis dabit fructus suos "*. »

Sicut fuislis in maiediclionem usque ad diem, quo jacta

sunt fundamenta domus Domini, ita delnceps benedice-
mini; conforlentur itaque manus vestra?, et advcrsarios
omnino ne timeatis. Ha^c, Judccorum legatis prajsentibus,
Propheta locutus, viaticum abeuntlbus adjeclt solutlonem
propositae quaestlonis, ex sermone Domini sic eos alfatus :

« Jejunium quartum, jejunium qulntum, jejunium septi-

»mum, et jejunium decimum crunt Jud*is in exultatlo-
» nem, et Ia?.tltlam, et in faustas solcmnitales ^ Id est, jeju-
»nium quartum et qulnlum elc. » Judasis pecuhariter
indicta fulsse, non item gentlbus, eadem nihilomlnus non
luctum, et moerorem ipsis allatura, sed exultationem et
lc-etitiam. « Amodo venient popull, cives urbium multarum ;

» et ibunt cives unius ad alteram, et dicent Agite eamus :

» ad orandum coram Deo ^. » llic narrare incipit pium

populorum ad Deum conversorum studlum post contri-

lionem populi Gog. «lis dlebus prehendcnt decemviri flm-
»briam vlri Jud^el ^ etc. » Postquam a Solymllis dlssipatus
fuerit populus Gog, hujusque victoriaj fama longe lateque

' Zach. vin, 7, 8. — 2 Jbid. 12. •— ^ Ibid. 19. — ^ Ibid, 20, 21.
— ' Ibid. 25.
 IN ZACIIARIAM PROrnETAM. Gai

manaverlt, slcut scptem mullercs iinum vlrum prensabant,

cum eversa aChalclaiis Judocorum repuLlica, vlrisquc mag-
nam partem crcde, fame, ac tabc consumpils, foemlniTe In

Ctipllvitatem ducerenlur, sic decem homlnes Infideles ho-

minls JudcTsI fmibriam prensabunt cum ad fidem conversi
fuerint.

V\>\\>\\\\\>\V>\\\\\\\\>V\\\\>\\NV\>\\^V\^\V\V\X\V\V\\V\>V\\ VW VWWWW V\\(\\V\V\(\\\\VVW\

CAPUT IX.

« Sermo Domlnl de terra Iladrach, ct Damascloblatlone

)) ipsius '. » Oblatam Deo hostlam dlcit habltatores Hadrach
ct Damascl, slquldem Domlno curse est totlus generis hu-
mani admlnistratio , nihllomlnus quam tribuum Israel
gtibernatio. « Emalh quoquc se Ull confmem junget^ ))S0- :

clam se addct in hoc scelere, quod Damasceni perpetra-

bunt. « Et oidificavit slbi Tyrus munltlonem, et coacervavit
i> argentum quasl humum. Propterca Domlnus perdet eam,
wel projiciet in mare dlvltias ejus^ : )) quam scUicet ollm
proculcandam dedit « Equls rufis, » qul antehac « Egressi
sunt, et perambulaverunt terram
)) ; » Iterum « Equis albis »

subjlciet, id est, ^iacedonlbus sub Alexandro : « Qula dc-

nrellqult Dominum, » suis confisa procsldlls. Simlliter opes,

quas suorum negotlatorum, nautarumque opera ex aquis

collegit, perdct aquis, vlclno pelago hauriendas. « Et peri-
»bit rex a Gaza. » Exponit quod dixlt : « Gaza Infirmabitur
»admodum. » Inde fict, ut qulbus assuevlt vltlis, in posle-
rum abslslat. « Et Ascalon non habltabilur ^. » Ilabllalorlbus
alio migranlibus, quod Tyri casum intuentes, slmilem sibi

cxltum pra^snglrcnt. « Et habilabunt exterl In Azolo, ct

* Zacb. IX, I. — 2 Ibid, 2. — 3 jbid, z, /j. -^ 4 Jbid. 5.
62 2 S. EtllR^M SYRI

Dperclani sup6r1)iam PhiHslhinorum, aurernmque sangui-

» nem eorum ex ore ipsorum, et immundiliam eorum e
» denlibus ipsorum ; et manebunt ipsi quoque Domino nos-
» Iro. « Et Accaron erit sicut Ebron'. » Populos Accaron,
el Azoti, et eorumdem gentiles Palestinse incolas Ecclesiai

Christi tandem aggregandos prffidicit, quorum supra pudc-

factam spem, et confusam arroganliam dixit puduit nempe :

ipsos diis suis deinceps confidcre, postquam una secum

in captivitatem abductos aspexere. « Et conslituam super
j) domum meam pricfectum conlra transeuntem et rever-
» tentem % » qui nimirum ultro, cilroque discurrentes hostes
cohibeat. «Exulta vehementer filia Sion.^ » Duas civitales

nempe Sionem, cuivis aspectabilem, quam

significat, illam

David Solymai adjecit, suamque dixit civitalem et mysti- ;

cam, Ecclesiam videlicet terrestrem, et co^lestem. Quod

ergo ait : « Exulta fdia Sion, etc. Ad Sionem suis praesen-
»

iem oculis Pi;opheta dirigit, huic namque supra pricnun-

liabat capiendas, atque funditus excindendas civilales
1 hilisthinorum, pula Azoliorum, Ascalonitarum, ctc.,qui
filios jiopuli Dci, Jerosolyma3 pra^serlim cives vexabant,
templique aediricium, et dlrutai urbls reparalioncm dislur-
babant. Potiora adhuc Eccleslae prcTnuntiat, certum de
suasalule gaudiumetl.xtitiam, pncdicens ipsum Doiiiinum
venturum salulis humanae reparatorem, atque inler homi-
ncs sui imperil sedem et domicillum collocaturum. « Ecce
»i\EX Tuus veniet tibi^. «Venlt utique, et intravit Jerosoly-
mam, a qua lamen receplus non cst ; quare ad Ecclesiam
diverlit, ct in medio gcntlum donuim, scdemque delcglt,

quippc qua3 el per fidem agnoverunt venientem, et libera-

liter susceperunt. « Jaslus,ethumills, et Solvalor''. Juslus»;

plane : « Qul peccalum non feclt, nec invenlus est dolus

' Zacli. IX, 6, y, ^ '^

IbiJ. 8. — ^ Ibitl. 9. — 1 Ibid. —
3 Ibid,
 IN ZACMAKIAM PI\OPllETAM. G^S
» In ore cjiis \ » sicut Esaias dc Illo tcstatur, ct ipse Judacls

dlxit : Qiiis ex vobls arguct me dc peccalo ^? » Idcni vcrc

« Humllis, D vcra namque sunt, quac dc se ipse aflirmat ;

Mitis sum, et humilis in corde meo^ »Item« Salvator, »

cunctis ncmpe populis, et populo salutcm attulit. « Sedens

Dsupcr pullum lillum osinae^. » Et istud tcstantur Hebraei,
et gentiles,quicumque ad diem festum Jerosolymam con-
venerant, ct Dominum pro sua humllilate pullo vectum
spectarunt. Mystice, pullus designat novum populum, ex
variis gcnlibus coalltum, ct in unam conscntientcm fidem,
qua crcdimus in cum, qui propter noslram salulem eo se
demisit, ut ad infima noslra descenderct : hac igitur ccr-
tissima pcrsuasione ducli submiserc ccrvlces, ejusquej im-«
pcrlo subjecere, ut vcrum slt Christum in genlibus, et
super gcnlcs inscdissc et requlevissc. « Et dlsperdet quadri-
Dgam cx Ephraim, et cquum de Jcrusalem^ » Ipsi llebraei

causam dcderc, quando in Ghristi adventu exultare et ju-

bilarenolucrunt vel invitali. « Quadrigam»hlc ct« Equum»

appcllat imperium, ct imperii nervos, exercitum, ct pccu-
iiiam : constat cnim, quo lempore manifcstatus est Chris-
tus, Hebra^os rcgno spoliatos gentili popuio parcre, ct
vectigalia pcndere coaclos fuisse, ut pcrinde vcrum sit

ipsis codem lcmporctt Ablatum fuisse arcum superbum »

bclllcac viiiulls. Ephraim porro et Jerusalcm Prophcla jun-

xit : duo siquldcm regna olim fuere, qua3 in unum poslca

coaluere paulo ante Christi advcntum. Cum enim sub Ro-
boamo filio Salomonls in duas partes scissi fuissent filli

Isracl,dccem tribus, excusso jugo Juda;, et familia) justi

Davldis, Jeroboamum slbi rcgcm crcarunt, qui in urbe
Samaria rcgni sui scdem fixit, quo tempore Jerosolymaj
regnavit Roboamus, coactus contincre se intra fines pro-

* Isai. Liii, 9. 1 Pelr. 11, 22. i Joan. itf, 23. — ^

Juan, VllJ, 4^1 —
^ Mallh. XI, 29, — ^ Zacli, jx, 9.— 5 ij^iJ, jy^
 »

624 S' EPHR/EM SVRI

priaetribus^ qiiaj sola iii fide permanserat. Huic tamen

poslremo, ut clixi, lempore reconcilialie sunt Ephraimita-
rum familiae, filii Joseph, et in unum omnes tribus Israel

iterum coivere populum. « Et loquelur pacem cum genti-

))bus^ »Hoc qua pependit propter
testatur crux ejus, in

peccata gentium^ hisque iterum locutus est pacem, missis

Discipulis, qui Evangelium salutis ipsis annuntiarent, et
baptismi gratiam conferrent. Rursus per suam in crucc

mortem inter populos et populum, Judoeos, et gentiles

pacem composuit, et inferos superis reconciliavit. « Et tu

» in sanguine Testamenti tui solvisti vinctos de lacu, in quo
«non est aqua"*. » Adamum, et Evam inferno dctentos car-
cere, in quo non est vita, vinculis exemisti, et eduxisti de
lacu interilus per pium sanguinem, quem fudisti de latere
tuo in cruce Testamenti tui. « Manetc in munitione vincti
)) Ecclesiae, ct pro uno die duos rependam vobis ^. Pulchre )>

quidem « Munilionem )) appellat suorum pra3ceptorum sedi-

ficium ; « Yinctos » autem tjuoslibet, qui fide et charilate

corpori Ecclesia3 coaluerunt; a?quissima vero liberalitate

rependit dupllcem mercedem, leges, quibus nos astrlnxit,
minime negh*gcntibus. « Quoniam telendi arcum meum
))super Judam, et implevi eum super Ephraim, et ejacula-
? tus sum filios luos, Sion, iu filios tuos, Gra^cia^^. Id est, ))

dedi« Arcum meum fillis Juda;, postquam dccrevi Sionis))

filios supra filios Groccorum, Anliochi milites altoUere.

« Feci te Juda et Ephraim quasi gladium acutum^, » quo
alacres, intrcpidique gentes adoriamini, et dissipetls. « Et
» Dominus Deus super eos manlfestabit se, et cxibit jaculum
»ejus sicut fulgur^, » utiquc contra gentcs populo suo ini-
micas. « Et abibunt, et subjicient slcut lapides in funda'.

Id est, dlsperdent genlcs, dispergentque quasi projectos

* Zach. IX, 10. — =*

Ibid. ii. — ' Ibitl. 12, — ^ Ibid. i3. —
5 ibid. — c ibid. 14. -^ 7 Jbid. i5
 "

IN ZACriAMAM ri\OPIILTAM. 0*25

funda lapitlcs ; « Quasi anguli in altari. » Idesl, quemad-

nioduni prolegilur allare, in ([uo localum Cisl propilialo-
rium nrccC foederis superposilnm, sic Dominus popnlum
suum in snsclulcla^praesidiumasciscel : « Quia lapides erant
«sancli* » Erant planc elecli, et sancti, dc sancla cjuippc
rupe excisi, deslirpc videliccl Abrahae nali, scd in pncsenli
velnt inntile saxum in tcrram projecti, dispersiqne Inunt
scclcrnm suorum pcenam. « Quam bonum, et quam puU
))chrum adolescenlibns frumcntum, et viuum virginibus
» allbrens jucnnditalem'. » Animas designat Coelibes, qu.u

salorcm viliorum diabolum repulerunt, propriaeque formae

vcnustatem incorruptam scrvarunt, bis nempe bclri iii

crucc pendentis vinum rescrvalur, admirabilcm ulique ju-

cunditatem ipsis allalurum.

.VV\\\>.V\\%.\\V\VA.\^\\VVV\^^X.VV\\\M\^VVVV\'S^(\A/VVVVV\'VV\'VVVVVVVV\'VV>VVVVVVVV\VV\(\\A.V\\VV\VV\

CAPUT X.

« DiviKi viderunt mendacium, et in vanitnle consola-

» banlur ^, » per somniorum delirnmenta populum inani spc
pacis laclanles. « Gontra pastores irnlns est furor meus,
»visilabo eos, » ad pccnam, « Cum ad graliam visilavero
wgregem ineum, domum Juda; « » Yisilabit enim Dominus

»gregcm suum domum Juda. Etfaciet cos quasi equum su-

»pcrljum in bcllo, » id cst, intrcpidos, ut nulium dcinccps
perlimcscant hoslem. « Ex ipsis erit angulus, « sacerdotcs :

« Ex ipsis clavus, » reges : <( Et cx ipsis nrcu.^, » duces et

militcs : <• Et cx ipsis egrcdicnlur omncs principes eomm ^« »;

i\Jyslicu5 scnsus repra^scntat Discipulos Cliristi, et luullifoi-

' Z;ic!i. IX, iG. — 2 ibid. ,-. _ 3 ij. X, 2. — ''•

Jhid. 5.
—
5 Jln-1. \.

XXXV. /jO
GaC) S. EPH1\^M SYI\I

Tiiis graliae ejus bonos dispensalores, quos divinns Paulus

enuoierat '. u Etpudefient ascensores cquorum, et liberabo

xfanuliam Joseph'. » Equites Graeci sunt, Syriae domini,

Judaeorum hostes. Propheta domum Joseph vocat tribuni
Ephraim, et huic foederatas tribus Samariae regibus oUm
subjectas. Hanc etiam HebrcTeorum partem Deus se h-
Leraturum promittit ab invasione Graecorum, et viclores

Jerosolymam revecturum : dixerat nempe eosdem divino

adjutorio protectos « Bello dimicaturos, et pudefacturos
» oscensores equorum, » ea plane fclicitate, qua Josue cx
eadem tribu dux fortissimus Chananaeos ohm vicit, et dis-

sipavit. « Et multiplicabuntur sicut antea multi fuerunt ^. »

MullipHcala sobole in eam copiam propagabuntur, qna,

Davide regnante, floruerunf. « Et educabunt filios suos, ut
»crescant in mille millia, etreducam eos deterra ^gypti,»
quotquot haclenus cxules fuerunt : « Et ex Assyria, et de
«cunctis terris. Et congregabo eos, et ad terram Gahaad,
«et Libani adducam eos, et non sufficient eis '^. » In eam
quippe sobolescent multitudinem , ut ipsis propria? haere-
ditalis terra haudquaquam suffectura sit. « Per mare tran-
«sibit angustia. » Afillget Dominus gentes, quas hic per
mare designat. c Gonverlet in niari fluclus. » QuaUter con-
citatum ventorum vi sakmi devolvit undas; sic Dei pra3-
ceptoexagitatae gentes popukunejusreddere compellentur.
« Et confundentur profunda fluminis ^, » id est, Ts-peac/.^^.y.zcf.

edicta principum inhibentia coplivis Hebrteis ab ipsorum

ditione recessum. « Cessabit fastus Assur, » quo tumebat,
cum HebrcTCOs in suis terris captivos teneret. « Et impe-
rium /Egyptii deficiet, »
quod usque ad hoc tempus in He-
brseos exercuit.
' 1 Cor. XII, 9. — » Zach. x, 5, 6.— 3 Ibid. 8. — ^ Jbjd, ^, jo.
~> fi
Ibid. n.
 IN ZACnAI\I\M PROPHiTAM. 627

V\V\\\VS>VV^VV>\A> W^X^^VVyAN^V^A/V^VVXVX^VV^VVXVVVVVVVVVfVV^VVNVV^VVV^VVVVVVV^/VVXVVriVVN^VV'^

CAPUT XI.

« Apf-RI, Libanc, portns tiias ; » clansas mihl huc iisque

Ibres recKidc, popule gcntilis :«Et comcdet ignls cedros
»tuas',»qu£e obumLrant, et obccecant immiti dominatu
popukim meum. Selencldas Syriae reges designat, In Ile-
braeos animls, armisque maxime infestos, quorum nihllo-
mlnus potentlam a Macbabajls primum labefactatam Ror
mani tandem profligarunt. « Ululablt abies, qnia cecidit
))cedrus '. Dolebit utique regnum vestrum, et cadet, o
))

Seleucidcne ables nempe est, cedri fuerc imperla Assyrio-

;

rum, et Babylonlorum, atque Persarum, qune nihilominus

occiderunt, et deleta sunt. « Et potentes direpti sunt, » po-

lentissimi reges, et regna opulentissima Assyriorum, et

Babylonlorum, iisque profligatls et deletis, populi mei cnp-
tivitas soluta est. «Ululabunt quercus Basan, quia cecidit
»saltus munltus^. » Slmili comparatlone Graecorum reges,
ipsisque subjectas provincias cum quercubus Basan pro-
ceritatls et magnlludinis eximue componic, et utrlsquc ut
ante casum pranliclt slmilem. « Vox uhdatus pastorum, ))

praedictorum reguni : « Quia vastata est magnliicentia eo-

»rum^. »Id est, profligata est gloria ct majcstas iflorum,

quando populo meo flbertas vlndicata cst. « Vox leonum
«ruglentlum. » Et nunc tantis conflictaii malis voclferantur
ad Instar leonum ruglentium. « Pasce oves tenues Uxc, ^*
))

cl quK sequuntur, ad Ghristi dlspensationem Imprimls per"

linent, quem Infra pastorem expresse Prophela vocat, et

ipse se Ghristus appeflat Missum ad requlrendas oves,

' Zacb. XI, I. --. 2 Ibid. 2, — 3 Ibid. — 4 Ibid. 3. — 5 Ibid.4v

4o.
628 S. EPim^M SYRI

qufc pcricrunt clomiis Israel. Sed anle in malos paslorcs,

impios videlicet sacerdotcs Propheta invehilur, in eos pric-
cipue, qui suL Machabaeorum lempora sacerdotium a Grae-
cisnundinabantur, perniciosoque exemplo populum cor-
ruperunt, qui idcirco eiiam u Grex tcnuis » hic dicltur, tum
ob imminutam hominum frequentiam, tum maxime ob
auctam scelerum colluvionem. Hacscilicet de causa «Gre-
i) gem occisionis » mox appellat, id est, oves propter pec-
Quanquam per u Gregem
cata sua occisioni destinatas.
» tenuem » populum credenlium commode etiam intelli-

•ere possumus; nam et hunc dixit Dominus « PusiHum

))(Tre"em'. Qui emebant iUas, occidebant eas, nec repu-
» tabantur rei , et qui vendebant, diccbant : Benedictus
»Dominus, qui ditavit nos^ » Levitse siquidem a regibus
Syria3 emebant, ut post iniquis exactionibus, et serumnis
conficerent; quos tamen reges adeo non arguebant, ut eos
mn^nopere laudarent, quorum industria fiebat, ut sacer-
dotum sacerdotia nundinanlium pecunia ipsi evaderent
locupletiores. « Propterea non parcam ultra liabitatoribus

» terree, » terros utique Israelis. Negat Deus se deinceps

clamentia usurum in HebrcTOs, qui talia perpetrassent.
« Et tradam eos iiominibus alterum in alterius manum, et

»inmanum sui^.» Sacerdotcs imprimis sacerdotii

ree;is

nundinatores, alterum siquidem aUerius sacerdotis collegrc

sui poleslati subjiciam, ut ipse inlrusus ab illo simih sce-

lere extrudatur, a Et in manum regis sui. » Seleucidas in-

telli^it Syricc rcges, sive Caesarem; dixerunt eliam : u Ncn

» habemus regem nisi Ceesarem ^. Et divident terram in

» direptionem » propter incolarum peccata : « Et non cii-

»piam illam de manu diripicntium eam^. » Grreci Syriao

re^-es cx parte, ex totoRomani Judaiam diripuerc, suisque

'
Luc. xu, 02. — 2 Znch, xjj 5, — 2 Ibl'.!. C. — ^»
Joan, xis, i5,
— 5 ZacU, XI, 6,
 IN Z\CHiI\IAM PnOPHETAM. 6*29

vnciialam habitatoribus in solitiulinem rcdc^ernnt. « lifc

))pavi grcgcm lenncm % » qucm snpra oves lenucs dixit :

«Tcniicm)) aiilcm dicit^ liim propler rationes supra indi-

calas, lum propter eam, qiiam Moyses slj^nilicavit, el at-

tentc considerandam Hebrccis proposnit illis vcrbis : « Tc

» elegit Dens tnns, non qnia cunctas gentes nnmcro vincc-
» batis, cum omnibns popnlis silis pauciores ^ Propter
Mcongregationem ovium, )) propter juslos, et pios, qni in
illo populo Deo placncrunt. « Et assnmpsi mihi Juos ba-
Mcnlos, unum vocavi Suavcm^. » Symbokim suavis regl-
minis, qnalc exhibnere David, et Zorobabel : « Et allernm
»vocavi Funicuhim^, » per qnem designabatur Israelis po-
pnlus, qui ct iuniculus haereditatis DoiTiini dictus fuit.

« Et perdidi trcs pastores uno mense''. » Quanqnam non

ego, sed ipsi Hebra?.i snis peccatis et perversis moribus illos

pcrdidernnt , sacerdolum videlicet ordinem, rcgum, et

Prophelarum. JNisi haec fortasse referenda pntes ad impro-

bos rectores, saccrtlotes ncmpe sacerdotii nundinatores,
hiijusque llcitatores Groecorum reges, et iniquos popnli
modcratores. Et vero qnantaquanla fuit Judaeorum poles-
tas pcr varia decrementa, futurorum umbras panlatim im-
minnla fuit, donec Ghristi advcntn poenitus cxtlncta est.

Idem in die crncis pastorum ordines, sacerdo-

trcs ilios
tnm, regum, et Piophetarum una cnm vetcri lei»:e rcfixit.
« Et faslidivlt anima mca populum, » proplcr eas, qnas
dixi rationcs : « Et anima) eorimi vocirerat;c sunt conlra
»me^. » Quod ipsis vidercr pernicicm grcgis peterc, ne-
dnm cnram negligerc. « Et dixi Non pascam vos^. » Moe- :

rcns dixi, quod Paulus et Barnabas Juda^is dixernnt « Vo- :

»l)is oportebat primum loqui verbum Dei, sed quia rcpeU

»litis illud, ct indignos vos judicatis oeternae vitac, ccco

» Zach. XI, 7. — » Deut. vn, 6, 7, — 3 Znch, xi, 7. — -*

Ibid. —
« Ibid. 8.— ij^ij. „ 7 ibifi. cj,
63o S. EPHRJEM SYRI

» convertimur ad gentes : sic enim proecepit Dominus \

» Qua) peritura erat, pcreat'. » Nam quoe perie/e oves do-

mus Israel dc manibus Apostolorum utique requirenda^

non quando pro illis servandis ipsi « Facti sunt
fuerunt,
7> sicut oves occisionis ^ Et qune residua fuerit, comedet
» carnes sociarom sLiarum^^. » Hoc est, quod Moyses ad ju-
dices Israel dixit : « Excidat unusquique proximos suos,
squiinitiati sunt Belphegor ^. » Id vero adumbratum in

deserto, poslca completum est in Judaea, cum obsidentibus

Romanis Jerosolymam, in eam urbem contracti superstites
Jud^i se mutuis rapinis et caedibus consumpserunt. « Et
» assumpsi boculum meum Suavem, et fregi eum^, » suavem

principum gubernationem, et pacta sub ipsorum regimine

fcedera Hebraeis apprime utilia. « Ut irritum fieret pactum
» meum cum omnibus populis?. » IUud piane quod adversus
omnes gentes per Moysen statuerat illis verbis : « Faciet te
))Dominus excelsiorem cunctis gentibus, quoe versantur in
» terra^ » quodque opere etiam praestitit tempore Salomo-
:

nis : « Magnificatus est cnlm rex Salomon super omnes

»reges terrsc^. Et in irritum deduclum est in illa die'",»
cumfregero baculum suavem, promissio Juda^is facla cassa

fiet. « Et cognoverunt humiles congregationis observantes

5) me, quia verbum Dovnini est ^^ » Atquc istud a me decre-

lum fuisse inlehigent justi de synagoga Juda^i. « Et dixi :

» Si bonum est in oculis vestris, date mihi mercedem, an

))denegaretis mihi"?» Mercedem iniquitatis, quam debelis

mihi, mei sanguinis pretium. Nam ista ex persona Ghristi

Propheta loquilur, quando missus est ad requirendas oves
domuslsraeh «Et dederuntmihi mercedem meam, triginta

' Act. xiii, 46, /17.— 2 Zach. XI, 9.— ^ llom. vm, 56.— ^ Zacli.

XI, 9. — 5 Num. XXV, 5. — ^ Zacb. xi, 10. — ^ Ibid. _ s

Dgj^f^

XXVI, 19. — 9 3 Reg. X, ?.3. — '° Zach. xj, u. ^ '• Jbid. —

" Ibid. 12.
 1

IN ZACHAniAM PROPIIbXA^f. 63

» argenleos. Et dixlt mllil Domlnus : Projlce illiul In j^azo-

»philaclum '. » lioc Implovlt Judas proclllor, acceplum

prellum appretlall projlclens In templum. « Et fregl bacu-
» lum meum alterum, ut dlssolverein socletalem Juda cum
wlsraele''. » Ilic est alter baculus popull symbolum. Hunc
porro baculuni fieglt, quando Israelem a Juda dlstraxlt

sub reglbus. Davldlcum namque rcgnum trlbuum dlscor-

diis ante « quod clrca adventum
Mcrcedem » labelaclavlt,
filii David de davidlca stlrpe aulcrendum eral fregltque :

ilcrum posl « Mercedem, » cum post Chrlsti In cruce necem

aRomanls idem populus exclsus fuit, ejusque rellqulae pec
universum orbem dlspersae sunt. « Assume tlbi vasa pastorls
» stolldi ^ » L) simachum designat hominem ab illumlnata

sllrpe Aaronls alienum. Ilunc vero praedlclt commlssurum,

quai Judail a Propheta In assumpla persona« Pastoris sto-
»IidI » repraisentata cernebant. « Stolidiis » plane futurus
«Pastor, » qui nec errantes oves requlreret , nec fractas
consolidaret, nec curaret infirmas , nec integras aleret.

« Pastor slolldus» gracus vertlt, « Pastor inexperlus. Prop-

» lcr hocet brachium ejus dexterum arescet, et oculus ejus
»dcxter cxcaecabltur ^. » Id est, Dei auxillo destltuetur,
quare nec bonum faclet, et callgante oculo ad vidcndum
Deum, cognoscendam ineptus fiet. Et vera
et veritatem

tales sunt post procuratam Christo crucem judaici popuU

pastores. Ilic porro«Brachium dextrum, et dexter oculus

» obstupcficnt, » alt Proplieta : « Nam slnisler oculus, et l.-e-

Yum bracliium ad lucra lemporalia, rerumque terrenarum

quaestum, nec allas stupuerunt, nec in prajsentl stupent,
Jam ct in hujusmoris pastore Propheta typum Anlichrlsti
nobls cxhibct. Planc hic fulurus est« Pastor ille luexperlus,
» qul carncm plnguium comcdet,»Id cst, locuplelum sub-

' Z;.cli. XI, i5. — ^ Ibid. 14. — 3 Ibi-J. l5. ~ * IhiJ. 17. -V
« Ibid,
 »»

032 S. EPHR/EM SYUI

stanllam occnpablt. « Et crura eorum tleradet, et scalpel ^

gregis reliquias, hns enim crura significant, pcrscquetur, et

perdet.

CAPUT XII.

EccE cgo faciam Jerusalem ostlum tremoris omnibus

«

))populi in circullu ^ » Indicat futuram plurium populorum

adversus Jerosolymam conspirallonem, regcm imprimis
^gypti-, et Syrlrc opera conflandam. «Quin eliam contra
» Jiidam erlt nngustia cum Jerusalem. Erilque eo die, ut
MelTiciam Jerusalem lapidem conculcalionls omnibus gen-
» tibus; omnes autem conculcantes eam plane scalpentur^,»
id est, vapulabunt slc ut plagas senllant, et doleant. « Et
«congregnbunlur conlra eam omnes gentes terrce. In dic
j>illa Dominus: Percutiam omncs equos ejus stupore,
dlcit

»et conscensores eorum stupidltate^. » Quo facto inutilem

reddam omnem ejus belli apparatum. « Et super Judam
»aperiam oculos mcos, »malis ut crlplam, et ornem bene-^
ficlis. (( Et dicent duces Juda3 in cordc suo, forliorcs facll

»sunt nobis Labitalorcs Jerusalcm^, » nec tamcn suo ro-

bore, ct viribus proprils, sed«In Domino forti Deo suo.
Hoc diclt, qula Macliabacl, Deo asplranle, resumptls ali-
quando animis, Grrecos Juda^a) invasores rcpulerunt_, ct
debellarunt. « Salvabit Domlnus tabcrnaculum Juda. ))Ju-
dceos n Grajcls tutabitur, quemadmodum allas a populo
Gog llbcravlt. « Et habltabilur Jcrusalem rursus In loco
»suo in Jerusalcm^. » Quid istuc ? allabltabitur Jerusalem

' Zach. XI, 17. — » Id. xir, 2. — ' Ibid. 3. — 4 Ibid. 4. —

« Ihid. 5.— 6 ibid. 6.
 IN ZACIIARIAM PROPHETAjr. C53
» In Jeriisalem. » Animam nempe dcsignat tenena) Jerusa-
lem lypo, cui, rcflorescente prislino tlccore, dabilur iii

libera civilatc Jerusalcm ccclesti considerc. « In illa dlc

»protcget Dominus iiabitalores Jerusalcm, ct erit imbecil-
dIus in eis similis David '. » Rcvalescent vc^ri Judici rcccplo
divinitus robore in tantum, ut quilibet vel imbecillus ad
pugnam vocalus Davideni cum Goliatho dimicantem refc-
rat. « Et domus David ut Deus. » Davidis ilem ncpotcs iu

Deo, Deo similcs crunt, populum ox /Egyplo salvum cdu-

ccnti; et compares Angclo Domini, Chananecos ad ipsorum
conspcctum dissipanli. om-AUegoria. « Imbccillum » dicit

niiimFidclium coetum,mysticam Jerosolymam componen-

tcm, ct in lioc ipso coetu minimum cjuemquc credenlium.
Minimum namque in rcgno Christi ipse dixit Joanne Bap-
tista majorcm ; hujus ucmpc typus proponitur hoc loco
David. Davidis autem postcri Apostolos Ecclesio} nostra3
principes reprccsentant,. elsdcmque in coetum Sanctorum
designantur ihroni, ut quonlam Dco slmile^ efiecli sunt,
cliam judices scdeant, ct judicent duodecim tribus Isracl.
Symbolo pariter eodem noslri corporis dignitas slgnifica-
tur, quam tuncomnino assequelur, cum spiriluum propriam
induerit naturam. Humanus vcro animus ipse cst mystici
Dnvidis proles, qui r.d cam aliquando assurgct pulchrilu-
dlnem, ut plane Deo similis cvadat. Porro decrcta hulc
transfigurationi dics, in quldcm prlorl
illa rillegoria de mi-
nimo Ecclesias, ct de Apostolls tempus , est promulgati
Evangchi; In ista aulcm poslrcma cst mundi occasus, ct

rcsnrrectio mortuorum. « Va efiundam supcr domum David

«spiritiim clcmenlla^ ct miscrlcordic-c ; ct asplcient ad mo,
»qucm confixerunt % » super populos, qui post myslcrium
crucls credlderunt, et super EccIcsIiC sacerdolcs, quibus
infunditur divina gralia, et doiium Spirilus sancli. Isti ad
' Zach, X.V, 6. — ' Ibid, lo.
654 S* EPHR/EM SYRI

Christmii oculos convertent, et in eum, cujus latus confi-

xum fuit, Idem rursus alio modo clc Judaeis
sperabunt.
crucifixoribus accipitur. Isti namque in communi mortuo-
rum resurrectione Christum eodem dic revelandum vide-
bunt, atque inteHigent eum esse, cujus ipsi latus lancea
confoderunt. Nihilominus haec, et qua^ sequuntur :«Plan-
))gent eum planctu quasi super unigenitum^ etc. )) juxta
historiam in hunc sensum dicta accipiuntur. « Aspicient ad
»me, in eum, quem confixerunt. Aspicient ad me,))id est,
clamabunt ad me, quicumque Judam Machabaeum ama-
verunt, dolentque modo confossum, et interfectum a gen-
libus hunc quasi fihurn unicuni afiectu plane materno
;

«Lugebunt, et frangentur dolore propter eum,))Ut frangi

solct « Maler» propter primogenitum ct unicum. « In illa die

))magnus erit planctus in Jerusalem, sicut planctus Bara-

»mon in valle Mageddo'*. )) Id est, talis erit kictus utique
magnus, quaUs fuit die, quo Josias rex in valle Mageddo
ab iEgyptiis confossus occubuit. Constat siquidem cx his-
toria reipsa Juda; Machabaei mortem Judaeos ingenti luctu
prosccutos fuisse. Is namque populos Jerosolymx invaso-
res, populoque Judocorum semper infestos magnis cladibus
attriverat, quare ob acerbum ejus interitum Jerosolymoe
praecipue civcs in maxlmis luctibus fuerunt. Eadem, si ve-

rum scire vis, in Dominum usquequaque conveniunt. Ejus

quippe mortcm natura luxit, quando petne scissae sunt,
lerra lremuit,et obscuratus est sol, infernus vel ipse doluit,
seque desertum a mortuis ingemult. «Lugebit terra pcr sin-
)) gulas famllias^. )) Id est, omncs mcerebunt familiac singulao

per turmas suas. « Familia David seorsum, et mulieres ejus

))seorsam, famifia Nathan seorsum^^, etc.,')id est, separa-
tlm ab uxoribus conjuges, et omnes qUcTCumque fcemina3
a vlris. Haec quidem, ut dixi, secundum hisloriani acta sunt

' Zach. xu, 10. — 2 Ibid. u, — 3 iJjiJ, X2. — '^

Ibid, i5,
 iN zA.cnARiAM pi\ornETAM. 635
In funcrc JadaB MachabaM. Nihllominns cx arcana et vera

sigairicationeverborum de Domlnimorle intcUigenda sunt.

WWV^WXWXVWlXXWWV^VX^WXiVVXiVVVVXAW/WX^VMVV^VVV/VX /WWVNVVWWVWWWVVVWWVVWW^

CAPUT XIII.

«Et aperlctur fons sahitls domul Davld, ct habitatoribus

» Jcrusalcm '. ))Habct hlc in supcrricic locus hunc signlfi-

catum. Populo Judajorum, nc porro trlslltia suffocetur,

ratus nullam afllicto superesse spem, Jonathas Juda3 Ma-
chabi-ci frater salulis pandet viam, quove a fonte eadem
pelenda sit, monstrablt. Ex Interpretatlonc vero Illa splrl-

lutdi, ct quidcm vcrlssima dlscimus fontem salulls esse

eflluvlum pll sangulnis,et aquaj sancllsslmse, quae delatere
Domlnl In cruce manarunt, « Adaspersionem, etademun-
fldationem'. Ad asperslonem, » Inquit, qua3 sordes elueret,
« Et ad emundatlonem, »
quai ab errore llberarct. « Ut si

» quis dcinceps prophetet, dicant el pater, et mater ipsius :

» Ne vlvns ^. » Id est, sicubl Propheta quispiam falsus dcpre-

hensus fuerlt, hunc Ipsiusmet parentes execrabuntur, eiquc
mortem exoptabunt, cul vltam precari consueverunt. « Pu-
» dore afliclentur Propheta^ mendaces ^ : » erubescent a
suismet parentibus increplti, « Et non induentur pcHIbus
» vlllosls,» ad occultandum mendacium obtenta specie ve-
ritatls, mendax; aEt dicet Non
sed vera fatebitur Prophcta :

» sum Propheta » verllalis qualem me esse putas, « Sed ,

»homo colens terram, zelum autem mihl movit homo qui-

»dam a puerilla mea » Id est simphcem me rusticum
^'. ,

vcteralor calhdus dcccplt, pcrsunsitquc ut Prophetic per-

\ sonam assumerem. «Et dlccnt Quic sunt : plag(e istaj In ma-
» Zach. xiu, I. — 2 Ibid. -^ ? Ibid, 5. - 4 Ibid. 4. -' ^ Ibid. 5.
6d6 S. EPHn/EM SYRI

» nlbus tuis? Et tlicet : Hae suiit plagae, qulbus nffectus snm

» in domo amlcorum meorum^ wHcec referuntur ad eum,
qul supra «Fons saiulis » dlcitur, cum in Flilum Dei omnino
conveniant. Ylrtutes quippe ccelcstcs Sponsi Christi sodalcs
et famuli Ipsum sciscitantnr dc vulncrlbus, qure cruci afTi

xus a tortoribus infllcta acceplt, deque clavorum signis in

ejusmanibus adhuc apparentlbus. \ Idctur autem iliis res-

pondere: «Non hoec ab inimicis accepl vuinera, sed iu domo

amicorum et parentnm mcorum ex insilo adversus pseudo-

prophelas odlo, dum nlmirum seductorem me pntant, et

fulsum Prophetam.» Slmlii Item ilgura Esaias inducit coe-
lestes exercltus Intcrrogantcs in haec verba : «Quls cst Iste,

» qul Edom, et rubra sunt indumenta cjus do

venit dc
» Bosra' ? » Quando nimirum iilum In splrilu vlderunt tlnc-

tum habere corpus sanii^uine Passionis suse. «Framea sus-

«cltare super pastorem meum, et super vlrum amicum
» meum, dlclt Domlnus fortls ^, » id est, contra Filium meum

verum, enmdemque amicnmquoque meum ratlone assnm-

ptac carnis. «Frameam »mystlcc vocat Judreorum llnguam

subdolam, et mcndacem, «Pasiorcm» veroGhristum. Quan-

quam Inslstendo cxterlori verbornm scnsui, hfcc de Onla
saccrdotc pracdicta exponl possunt, qul tamen sodalis mcns
a Deo f.ppeliatur, quateiiusDeo charusfult, divlna^que vo-
hnilati obsequcnlissimns. «Percutc paslorem, ct dlspcrge-
»tur grex ejus"^. Dominns poslea cst
» Id est, nt inlerpreta-
tus, « Percutlam, » et qukiem non ipse piagas Infllgendo,
scd infligcntcs mlnlme Inhibcndo. istud porro in Ghrlsti
comprehcnsionc cccptum, consummatum fultictu lance.T,
qUcC iatns ejus vcrheravlt ct aperuit. Grcx est homlnum
coelus ab lilo crudltus, pastorcm crgo dlcit Palcr Fllinm,
et Discipulos ejus oves. « Et reducam mannm meam ad rec-

* Zucli. XIII, 6.-2 igai", Lsiij, 1. -^ 5 21ach, xm, 7, — ''^

Ibkl. et
Mattli, XXVI, 5i,
 —
»

is ZAcnAniAii rnopiij;TA3i. GS;

» lorcs '. » licclorcs vocat jijrcgumpaslorcs, sanctos vidclicet

Aposlolu^, Glirlsli C|ul(lcm ovcs, omnium vcro Ecclcsiarum
fuluros paslorcs, qui ea noclc, qua Christus captus cst,
clispersi sunt, ct pcrlurbati, mox ctiam ab inviccm dis-
juncti pcr lotum orbcmcrraruut. «Etcrit in univcrsa tcrra,
«dicit Dominus, ut partcs duae, qua) in ea fucriut, percant,

ct diTicIaut^. » In ca, ait, terra a Judrcis habitata, in ipsa

JudtCic metropoli Jerosolyma incolarum partcs dua3 gladlo
cadant, ct percant, sive pcr orbem dispergantur, et errenl:

«Tertiam vcro, qua3 rcmanserit, in igneni conjiciam "*,

id cst in caniinum pavq)crialls, idcm quod praedixcrat

,

Esaias^. «Et conilabo cos sicut conflatur argentum ^. »ld

cst, excoquam afllictionibus, sicut excoquitur argentum
flammis.

a\x\\%\\\VV^V\>\\\'VV\\V\VV^A^/\VV\VV\/VV\VVVWV\W^A/VVVV^\\\iVVVVV(VV\WVVV\VVVVV\^A^VV\\\>\V'\

CAPUT XIV.

« EccE Domini vcniet ^. » Id cst, appropinquot

dics
dics, qucm Dominus urbi Jerusalcm pracfinivit. « Et divi-
»dcnlur spolia lua Anliochi Epiphanis tcmpora
in te. »

indical, quando Gra)ci, capla direptaque urbe, pra^dam

in arce diviscrunt. « Et diripicntur domus, ct focmina^ slu-

«prabunlur, ct cgrcdietur mcdia pars civitalls in captivi-

»tnlcm '. » Conllgorc ista eo dic, quo, ut prodilur Inhbro

Machabneorum, c£csa fucrunt Judaeorum octoglnta milha,
lotidcmquc abdncta sunt in captivilatcm ^. « Et media pars
» urbis non pcribit 'J.
» Id cst, Judecorum rchqu{a3, tcrlia

' Zacli. xui, 7. — * Ibid. S. — ^ Il)iu. 9. — '^

l<a'i. xlviu, lo.
5 Zach. xiu, 9. >- ^ Id. XIV, j, ^ 7 jbiti, 2, ._ 8
2 JMach. v, 14,—
Zach. XIV, 2.
658 S. EPHR^M SYRI

vldelicet pars, quam snperius clixit infinitcne csecli superfu-

turam. « Egredietur Dominus » de templo suo post caedem
et captivitatem plurimorum. «Et prseliabltur contra gentes
» illas, » contra Syros et Grsecos, « Ut die, qua pugnavit in
» dle belli, » quo fdios Gog prolllgavit. « Et scindetur mons
» Olivarum ex medla parle sui adorlentem, et ad occiden-
» tem; et fiet in eo vallls magna valde \ » Istud, imminente
Antiochi perseculione, Judaeis per speciem repraesentatum
fuit, ut ipsi quldem hujusmodi portcntum intuentes, eri-

gerent anlmos, gcntes contra illud audientes timerent.

Eum slquldem Jerosolymam petentes cum
montem Gra^cl
ingenti exercitu occuparunt. Et vero slcut duoriim agmi-
num per aera dlscurrentium conflictus, qualls in llbro
Machabaeorum describltur, Judais per speclem oblatus
fult ^, unde bellum mox exarsurum conjicerent, slmili

modo, et codem fortasse tempore discissi montls imago

illis repraesentata est velut rerum futurarum prassagium,

seditionum videh*cetetdIscordIarum, qulbus idem populus

relpsa in duas partes sclssus est, tum ingentium calamita-
tum, qulbus Antlochus, ejusque delnceps successores Ju-
daeorum gentem afflixere, bellorumdenlque, cjulbus eisdem
reddlta fuit Machabasorum praesertim opera potestas vi-

vendi proprlls legibus et moribus. « Et fugietls ad vallem

»montium, quonlam vallis montium producetur ad angus-
»llam ^. » Hlatu qulppe montis Olivarum, velut in duos
montes discissi, vallis aperietur latissima, adeo ut parti ur-
bls utrlque faciat angustlas; nam duas habebat, alteram
condidere Jebusael; alteram postea David adjecit;, suoque
nomine distinxlt. « Et fugletis, slcut fugislis a facio terrae
»motus in diebus Oziae regis Juda. Ingredletur Dominus
» Deus meus ^ etc. » Videtur ergo mons Olivarum vehemen-

lissima succussione fuisse diiTissus, ut cjul pondus super-

* Zach. XIV, 3, 4. — « 2 Macb. ui, 2. — ' Zach. xiv, 5. -^ ^ Jbid.

 IN Z\CIIARIAM PROPHETAM. QoC)

<i;redienlls Del mlniQie sustlnerct; qaoniodo mons Slnai,

Deo illabenlc, rnmavlt. « Et non erit liix in dle illa, sed
Drrii^usel i:;lacles \ » Non illa salulcm dics aHerct, sed lu-
multum, trepidationem, metum. « Et dles illa erit nota
et

«Domlno ^. » Quanquam non deerit eo die aliquod afllictls

levamentum, hoc tamen uni Deo notum, perinde ut illius
afllictlonis spatium. o Neque nox erit, neque dles. » Td est,

neque plena tribulalio, neque perfecta felicltas. Slgniricat,

quem supra exposui Judacorum, sub Machabaeorum prae-

serllmreglmlne, statum mulllformem et varium. Sed enlm-
vero quisquis ista simul omnla attente considerat, anlmad-
verlet ea perspicue et exacte congruere ad diem passionls
Dominl; luijus namque dici lux defecit, et contracla est

ad multum temporis spallum, trium vldelicet horarum,

quantum duravit dellquium solls; « Faclaeque sunt tenebrsc
Msuper unlversam terram «Has itaque teuebras Propheta ^.

dicit ncque dlem neque noctem fulsse; cum nb hora sexta

usquc ad nonam duntaxat duraverlnt, hoc interim spatlo,

dle adhuc perseveranle, nam subdit Propheta « Et sub :

» tempus vesperllnum facta est kix ^, » id est, ab hora nona

usque ad finem diei. « Et cllluent aquic de Jerusalem, et

)) defluent in marc orlentale, ct occidentale ^. )> Post haec de
Jerusaleiu exibit lex salutis, nam ut dicit Dominus, « Sahis
))cx Juda^is cst manabit ad gentes finltimas, quarum
^\ » et

velut symbolum proponunlur duo maria, orlentale, quod

niare salls Scrlptura appellat, et occldentale, quod est
mare magnum, I(cm alio modo, marc oricntale mystice

vocat Prophuta gcnles in reglone lucis commorantes; per

mare autem occidenlaledesignat Judicorumpopulum Evan-
gelii lucc nequaquam privandum, sinon ipse se illa privaro

velit. Nam elsi populus iste per occasum et noctem hic

' Zach. XIV, 6. — ' Ibid. 7,— 3 Matth, xxvii, 45. — ^ Zach, xiv, 7.
— ' Ibid. — ^ Joan, iv, aa.
64o S« EPIIR^^M SYRI

signlficetur, iiihllomlnns vivse divinorum Chrlsli pra^cep-

lorum aqufc haudquaquam prohihenlur, quin conlinuo
eiihianl ad iriiganda Judacorum corda, si modo ipsi ad cor
redire velint. « Et erlt c-cslas cl hycms sicut a priscis tem-

» poribus. » Id
est, ordine eodem, eademque cum fencilale

populis credentlbus fluent, quomodo piis nostris majoribus

fluxerc. «EtcritDominus rexsuper unlversam terram '. »
Glarum est hunc locum adfeliclsslma iVJachah(corum tem-
pora perlinere, quando depulsa idololalrla, quam Anlio-
chus Induxerat, unius Dei cullum Judaja unlversa com-
plexa est. Nihilominus, quie hlc adumhrata vides, per Ghrisll
adventum absoluta et perfecla sunt. /Estalem ergo Pro-
phela vocat manlfestatlonis Ghrisli lcmpus universo orbi
lajtissimum, quod pulchre repr(C5cntat « Nlsan » mensis hyc-
mis terminus, ct fruglferce ajstalis inillum. liyemem contra
nppellat noctem, quae, Christo nascente, diabolum conti-
nuo oppresslt. Rursus iila vcrba : « Sicut fuit a priscistcm-

Bporibus. » Videntur congruere ad diem, qui jMoysi et fihis

Israel saluiem attulit : asstatem quippe faustlssimam ape-

ruit iis, incohimes per mare traduxlt, /Egyp-

quos salvos et

liis contra tristisslmam hyemem pcperit, submerso,

suffo-

catoque illornm exercitu. « In dic illa erit Dominus unus,

»et crit nomen cjus unum '. » Hoc, quod dixi ad Macha-
ba?orum lcmpu5,et Juda;orum ditionem pertinere, in loto
tcrrarum orbe perfeclum cst, quando promulgato Christi
Evan^^cllo, mundus univcrsus in cum crcdidlt et agnovlt
ipsum essc Deum, ct regcm verum. « Circumdablt tcrram
»quasi planilles a Gabaa usquc ad Remmon ^ » qua) est
in oustrali phiga Jerusalem. Duos limltes rcgni Judaiorum
dcs!""nat, allcrum australem urbcm Rcmmon altcrum ; bo-

rcalcm Gabna. « In iUa dic crlt in cis felu[)or ingens a Do-

»mino, ct apprchcndct vlr manum proximl sui, ct aggluti-

'
Zacli, XIV, 8. ~ '
Ibid, 9. — ^ ibi,|. __ 4 ibi.i. i5.
 IN ZACIIA.I\IAM PROPIIETAM. ()/\l

anaLItur maniis ejiismanui proximisui'. wRcdclIta niimque

Judaels pace, ipsorum inimici Gr.xci, ct patriae rellgionis
dcscrtorcs Judaei in summam conlurLationcm et metum
incidcrunt; quo factum est, ut stupcnlium more altcr alle-

rius manum apprehcndcret, nec jam prac formldine audc-

ret dimiltere. « In dle illa erlt supcr freno cqui sacrum
»Domlno ^ » Non bellum, neque furor, scd sanctilas ct
pax. Hoc scilicet vatlclnabalur Esaias dlcens « Conflabunt :

Mgladlosin vomeresct lanccas suas in falccs, ct non levabit

»gens contra gcnteni gladlum ^ » Ambo igitur Prophets
Christi advenlumprospectabant. Mysllcc, per equum Pro-
pheta deslgnat quemllbet Chrlsti servum, frcnumquc voca
lcgem dlvinam, qua coercentur corda fidehum, ne ruant
frenum quippe cohibet equos, ac domlno, ct cquiti
in vitla,

parere coglt. « Et erunt lebetes in domo Domini quasi

«phialffi coram altari; et crit omnis lebes in Jerusalem, et
»in Juda sanctlficatus Domlno exercituum, et venlent om-
» nes immolantes, et sumcnt ex els, et coqucnt in eis "+. »

Id est, in eam veneratlonem veniet sacrum domus Domini

mlnlslerlum, ut vel communes coquorum olkie advenae qui-
que rcvcreanlur, nihllominus quam vos Judaei phlalas
allarisextantis intra scplum domus Domlni revercrisoletls.
Ncquc modo honor iste habcbitur lebetlbus domus Domi-
ni, ct Jerosolyma3, sed omnis lcbes ut in sanctuario, et in
sancla civltfttc, sic in omnl Juda erlt sanclificatus Domlno,
proindc ut rcm Deo sncrnm Judaei et gentilcs revcrebun-'
tur. Arcanus hujus vaticlnil sensus duo honorem
pra^dlcit,

scihcct legi sahitis ex Juda3a prodlturac cxhibendum; Ju-

daeorum pructerca, atquc genliliumlnmchus conversionem,
quos enim bopllsmus Chrisli quasi ollas carnlum acccpli,
in phialas plenas odoramentorum mutavit.
'
Zach.^xiv, i3. — 2 iijid, 20, — ^ Isai, ii, 4. -^ ^ Zach. Mv, 21.

x\xv. 4i
 S. P. N. EPHRiEM
SYRI.

COMMENTAPJA IN MALACHIAM
PROPHETAM.
\\\VV\VVVVVVVVVVV\VVVVVN!VVVVNAiVVWVVV\A(%VVVV\VVVVVVVVVV\\A^

ARGUMENTUM.

Malaciiias tribu Zabulon oilnndus fult. Ilunc propler

insigiieni probilatem, et sanctissimam cliscipllnam populus
magnopero admiralus Malachiam, id cst, Del Angelum ap-
pellavil, (|uod Augeli s^^pccicm efTerrcl. Prophetavit aulem
post populi Babylone redllum, vatlclnlum orsus ab amorc
lillorum Jacob, et Esaii fiilorum odio.

(VWWWWWVWWVS VVt W\ W\ VV\W\VV> VW V\\ VV\ VVWWW\ VW VV\ V\\ 'VVWV\.*A/\WVW\ VW VVAV^ w\

CAPUT I.

« Yisio scrmonum Bominl super Israiil in manu Mala-

» chia3. Dilexl vos,dicit Dominus; et si dicltis, in quo dilexi

» vos '
etc. » Claruit iMu]aclu'as Prophcla, Juda.is in Chana-
nllldem patrium sohim Babylone reduclis, suorumquc va-
llciuiorum exordium sumpsit a Dei eiga fihos Israel singu^

* Malach. 1, 1, 2.

4i.
044 S. EPHRyEM SYRI

lari Lenevolenila, ejusque a fillis Esaii aversione. Quocirca

etsi Iclumaeae ruinam omnesPropheloe loquantur, Malachias
unus ejus excidium in excidio prophetavit. « Nonne frater

»erat Esaii Jacob, dicit Dominui», et dilexi Jacob, et Esaii

» odio habui? » Idque exphcat subdens : « Idumaei aedifi-

«cabunt, et ego deslruam, et vocabunt eos popuhuii, cui

» iratusestDominus in saiculum, et ocuU vestri videbunt '. »

Idumaea itaque, Malachia etiam vivenle, dependit pcenam

sibi a Prophetis muhis ante sreculis denunliatam. « Magni-
wficetur Dominus supra terminum Israel "".
» Id cst, lau-
dctur a cunclis finibus filiorum Israel. Hoc Propheta dicit

prospiciens Israelitarum termlnos longe lateque amplian-

dos, quod Machabaei, eorumque successores abunde praes-
titerunt nam praeler aha loca Idumseorum quoque terras
:

occupavere, imo etiam incolas religionem mutare compu-

lerunt, ct exinceps vivere Judacorum moribus et legibus.

« Ecce ab ortu solis usque adoccasum,magnum estnomen

»meum in gentibus. Yos autem polhiitis illud ^ » Arguit
hoc loco Juda!os Deus lanquam sui nominis, suorumque
sacrorum contemplores.Quasidlcat: « Certevidetis, ut bar-
barae nationes nomen mcum revereantur, magnificeque
depraedicent, postquam viderunt, aut quaqua via ad earum
aurcs venere ingenlia et admiranda opera, quae ego pro
vestra salute feci in coram gentibus, quarum
^gypto, et

terras in praesenti obtinetis; vos aulem contra « PoUuItis

» illud, » id est parvi penditis, et aspernamini, « In eo, quod

))dicltis » verbis^et factis. « Mensa Domini contaminata est^

» et contemptlbiles sunt escae ejus ^. » Videte jam ne in

posterum « Inqulnatis altaria mea victimis c^ecis, et clau-

»dls; » tales enim ofFerre soletls. Nec ego de manibus
«

» vestris suscipiam munus ^, » quia non ex pretio est, scd

'
Malach. i, 3, 4. — » Ibid. 5. — 3 Ibid. u, 12. — 4 Ibid. —
5 Ibid,
eX raplnn qncTsIluni. Enlmvcro sl lale quulpKiltt^^uftBfcl^Is ^'
duci luo, rcpellct clonum, quamvis non dc suo sibi oMa-
tum : qnid? Num ego suscipiam a vobis muncra lalla miju
de mco dala ? Non ita, scd rcprobas hoslias rcprobabo, « Et
»quasl fimnm dispcrgam cas super facies veslras \ n Alle-
gorla. « Quod oflertis caicum ad nonne malum cst?
altarc,

»et quod olTertis claudum, ct iQnguidum, nonnc maluni

»est ^?» Gaecum ofTcrt quisquls clecmosynas largitur, et

ht-cretlcns cst, perindc claudum offerenti comparandus est,

qul hostias, et sna dona Deo ofFert, nec tamen anlmo cons-
tat, si enlm jam obtu-
cogitatio occurrat olTerendi, vel sl

lerit, nova repcnte succurrlt cura, ct causas quaerit ne

olTerat, vel si obtulerit, obtulisse se dolet. Languidum of-

ferentes imilantur, qui vana^ glorice vitio laborant, cumquc

laudabilitcr vlvere quotldie studeant, boni operis laudeni
ab hominibns reciperc malunt. Nam ct hujusmodi hostias
Domlnus in EvangeHo rcprobat, tanquam h} - ct oflerentcs

pocritas damnat. « Malcdlctus, qui habctin grege siio mas-

»culum, et vovlt, et Immolat Deo debllem ^. » Huiccom-
parabiles sunt, qul cum commoda uterentur valetudlne,
indeque sibi ccelcstem glorlam qnaerere debulssent, con-
cessas vircs ad hujus saeculi curas transtulerunt, et spiri-
tuaha negotla Interim curareomlttunt, pletatis et rellglonls
contemptores, C^aino simlles, qui optima absumpsit, slbi-
que superflua Domino immohivlt.

'
Malach. i, i5. — * ibiJ. j4.
 ^eAktvii

S. liPHR.EM SYRI

5\V\'SV\'SVVA'V'V%\'V>VV>VVXVVNiVV\A/V\V'V%VV'>VV'\VV\VV^VV\V\.'\V\\V\'*VV\\\^VV\ 'V\V.V\A'W\

CAPUT II.

« A facle nomlnls mel pavebat '. «Hoc dc Lcvl levitlcse

Iribns parente loqultur; quasl dlceret: «Agitedum, Levilie,
dicite quibus moribus vos similes approbalis vestri gene-
ris auctorl, qul« Timult me, et a facie nominis mei pave-
»bat. Lex veritatis fult in co, et iniquitas non est invenla

»in iabiis cjus '. »> Parte contentus sua a mea abstinuit
manus; quin ct ubique mccum in rectitudlnc ambulavlt.

Quamobrem tanquam Angelum interrogabant, ut

illum
ex ore ejus lei»;cm addiscerent. « Vos autem rcccssistis de
»via, ct scandcilizastis plurimos in lcge. Propler quod ope-
»ruit iacryma domum Dominl, quia testificatus cst inler

» te, et uxorem pubcrtatls tusB ^. » Quoniam ipsi etiani

sacerdotes, et Levitac propriis uxoribus Ghananitldas foC'

minas superinduxerant, et conjugalem prolndc fidcm fe-

fcllerant, cum repudiatae uxores ad templum ventilantes

ibidem acerba cum lamentatlone plorarent, sacerdos prse-

scns iliarum maritis indignum factum exprobrabat. Etiam
domus Dominl,
lioc feclstis, aiebat, ut lacrymls operiatur
ac fletibus, et gemitibus involvatur. « Nonne vir unus,
»cujus sunt reiiqui spiritus? Nonne unus postuiavit scmen
»a Deo^?»Id est, Abraham, cujus stirpe sati sunt rellqui
per Isaac, quem a Deo peliit, et impetravit. Quare vos
ipsl cavete spiritui vcstro, ne quls uxorem pubertatls suae

failat, neque cnim Abraham sua voluntate, sed ab uxore

compulsus anclllam sibi copulavit; et vos Abrabae fdii,

» Malach. ii, 5. — » Ibid. G. — ^ Ibid. 8 et i5, i4. — '^ Ibid.

i5.
 IN M.VLACniAM PHOPnETAM. 64^
Abrahn; excmplis insislcrc dcbclis : vcslrnni cr^;;o nenicr
uxorem, qunm juvcnis sibi clespondit, nunc violata lidc

repudiet.

CAPUT III.

EccE cgo mltlo Angclum mcuni ^ aHocde Joanne

«

Baptista dictum, qni missus fuit ad prn^pnrandam, ct com-

planandani viam ante me, Ghristus cnim hic loquitur.
« Quscnam islhaic via? x Illa scilicet, quam Levitic inep-
lam ct impcdilam reddlderant. « Et quis sustinebit dlem
» adventus cjus ' ? » Clarum est hic indicari dlem magnum

judicil, quo depravatorcs vlarum Domini jutlicabuntur

iidem, quos supra objurgavit :« Vos autem, ait, decllnas-
» tis via, et posuistis ofTendlculum plurlmis in lcgc ^. Ipse
«enirn quasi ignis conllans ^. » En priesto est ille, qui quasi
ignis jSopulum purgabit. « Et quasi suifur dealbabit lilios

»Levi. »Id cst, ad prisllnum candorem et splendorem re-

ducet. « Et ero testis vclox maleficis, et furibus, et ndul-
»teris »Idem divina lege caulum, ut si quis deliquisset,
^.

simul prenam delictl susiineret, pula homlclda inlerfice-

retur, et lapidarentnr maleficus et adulter. Rursum illud :

t Ero testls velox. »Ad Ilerodiadem adultcram referri po-

lest, cujus scclerum tcstls, et reprehcnsor Joannes fuit.

« Aperiam vobis fencstras coeli ^. » Varia et dlversa bene-

ficia significat, quibus Deus plos Judreos se ornaturum'
polllcetur. Quanquam ex arcano et sublimiore sensu, licct

etlam fenestras coeli interpretari Prophetarum oracula,

• Malach. iit, 2. — » Ibid. 2. — » Id. 11, 8. — 4 Id. m, 5, «
* Ibid. 111, 5,-6 Ibid. 10.
648 S. EPHR.^M SYM

et linguas Apostolorum, qul et ipsi sacros imbres hause-

runt, et Judseis ac gentibus communicarunt : praeterquam
quod Dcus ipse ex quo « In terrls visus est, et cum hominibus
«conversatus est ', » ingentibus eos auxit bonis, et donis
cumulavit maximis. « Et converlimini, et videbitis quan-
» tum intersit inter eos, qui Deum coluerunt, et illos, qui
non coluerunt eum''.» Id plane perspectum fuit eo die, quo
caesus est exercitus filiorum Gog, et filii Sion ab eorum
infestatione, metuque liberati sunt.

MV*(W\ VV./VV\ VVVW^AWWN VV\/WA/W\ VV\ W\(WVWV\VVWN VWW^fVW WN^WX W^ VVXWV WX/W^/WV W\ VV\

CAPUT lY.

« Et orietur vobis timentibus nomen meum Sol justi-

» liaj ^. » Filios Juda Deus alloquitur, quibus spondet suo
Numine orituram salulis lucem in summo dlscrimine cons-
litutis, quando omnibus ab exercitu filiorum Gog circa
insessls ipsl Judasi intra sun munimenta se conlinere co-

gentur. Mystice tamen per Solem juslitiae Propheta dcsig-

nat Christum, et Evangelium. « Sanitatem ferens super
» linguam suam pharmaca sunt praecepta vitae,
^. » Sanitalis
et vivum Domlni verbum ejusdem Evangelio compre-
hensa. « Erunt quasi clnis sub pedibus vestris » cadavera
filiorum Gog. « Egrediemini, et sahetis quasi vituli ^, »

cxultantes reporlata de immani hoste victoria. « Memores

» estote legis Moysis servi mei ^. » Malachias omnium Pro-

phetarum postremus populo commcndat legem, et legis

coronidem Joannem, quem EHam cognominat. Ecce ego
«

» mitto vobis Ellam, antequam vcniat dies Domini magnus,

' Baruch. iii, 58. — ^ Malach, iu, i8. — ' Id, iv, 2, — ^ Ihid,—
« Ibid.' 2, 3, — 6
ibi^^. 4.
 IN MALACHIAM PROPIIETAM. 6^9
» et convertel cor patriim ad filios, et cor fillorum nd pa-
»trcs '. » lloc de Joannc Boptista prophetat, ipsumque
Joannem hanc prophetiam pcrfecle complevisse Angelus
ad Zachariam testatur illis verbis : « Iste ibit ante ilhim

))invirlule et spiritu Eliai, ut convertat cor patrum ad

))fiUos '. » Et de eodem Dominus ad Judajcs. « Et si vullis,

»ait, recipere, ipse est Elias, qui venturus est ^. »

* Malach. iv, 5, 6. — ' Luc, i, 17. — ^ Matth. 11, i4.

FINIS TOMI TRIGRSIMI QUINTI.

 wv»\>v\vvvv\vw\\\ vwvw v\v\v\vw\\\ vvvvwvwv\v>w\vwvw<^ vwvwvwvwwvvwvwvw A\ vw

ANNOTATIONES.

Annot. (i), pag. 16 1.

Slmilc quldpiam habel Clemciis In Gatena. Nudus a

«

))scclcrc ct peccalo, » non (jQod orlginls peccatum ignora-

I rlt, ut hlc anuotavit Comllohis, sed quod «fobus In materna
nlvo parentall et communi labe, poslquam eam contraxit,
se liberalum crediderlt. Alloquln secum pugnaret, qui cap.
XIV, 4, asserlt nec Infantem, cujus unicus dlcs vlta est, a

peccato esse immunem. Prccterquam quod S. Ephracm in

numero phu^ah loquitur, quare de peccalis actuahbus, qua)
^
muUa sunt, non de origlnali noxa, qucU una est, hlc sc agere
salis ostcndil.
 ,

CONCORDANTIA
BIBLIOTHECiE LATINiE GUM GALLIGA.

irn>ftCn

BIBLIOTHECA LATINA. BIBLIOTHECA GALLICA.

Commentaiia iii Joh cap. xui, Ejusdcm fragmentum , tom. vii

p. i6S. p. 181.
Coiumentaria in Isaiae cap, lxvi, Ejusdem fragmentum, tom. viii,

p. 5i5. p. 181-182.
Conimenlaria in Joelis cap. 11, Ejufdem fragmentum, p. iSa,

p. 554.
 WVVWWWWV\WVV\VV\VVVV\\VVVVV\VV\VVVVWV\VV\VVV\VV\\\VVW\VV\VVvWVVVVV\VVVVVVWV vwvw

INDEX
TOMI TRIGESIMI QUINTI,

EXPLANATIO IN I REGNORUM QUI ET III REGUM.

Capul I. Pag. 3 Caput XII. Pag. 4o

II. 10 XIII. 48
JII. 16 XIV. 52
IV. 30 XV. 55
V. a3 XVI. 60
VI. 25 XVII. 61
VII. 28 XVIII. 70
VIII. 5i XIX. 11
IX. 33 XX. 85
X. 34 XXI. 86
XI. 38 XXII. 90

(VVWWVVWVVV^/VVWW^^A^VWXVVVWVVVWVVA^V^VVVVVVVVV^VVVVVVVVVX^^iVVVVVV^VWVWVVVWVVVV vw

EXPLANATIO IN II REGNORUM QUI ET IV REGTJH.

aput I. Pag. 95 Caput XIII. Pag. i34

11. 97 XIV. 137
III. io3 XV. i4o
IV. 107 XVI. 142
V. ii3 XVII. 143
VI. 116 XVIII. 144
VII. 120 XIX. »47
VIII. 122 XX. i5i
IX. 124 XXI. i53
X. 127 XXII. i55
XI. 129 XXIII. i56
XII. l32

I
656 INDEX.

\V\ VVNVVXVVN W* VW VVVVVA VVV VvViVV^ VVV VVV.VWVW iWX/VWXiWWXVVA V VV VVV W VVWiVX \ VWiVWiVW. VW IWS

COMMENTARIA IN JOB.

Argumentum. Pag. iSg Caput XXII. Pag. 176

Caput I. 160 XXIII. '77

II. 161 XXIV. ibid

]II. 162 XXV. 178

IV. i63 xxyi. »79
V. ibid XXVII. 180

VI. i64 XXVIII. ibid

VII. i65 XXIX. 182

VIII. ibid XXX. i83

IX. ibid XXXI. 184

X. 166 XXXII. 186

XI. ibid XXXIII. 187

XII. 167 XXXIV. ibid

XIII. ibid XXXV. 188

XIV. 16S XXXVI. ibid

XV. 170 XXXVII. 189

XVI. 17» XXXVIII. 190

XVII. 172 XXXIX. 191

XVIII. ibid XL. 193

T
XIX 170 XLI. m4
XX. 174 XLII. 195

XXI. 1/5

IWtVW VWfVWlVWVWVW^WX VV- (VW vv (VWVW/VV>iWi> VVMVW VW/WVVW VVVWX/VW VXMWXVW^W VVVW^MW

COMMENTARIA IN ESAlAM PROPHEfAM.

Argumeatum. Pag. 197 Caput VI. Pag. 212

Caput I. 19S VII. 2i5

II. 2o3 VIII. 218

III. 2o5 IX. 221

IV. 207 X. 22i

V. . 208 XI. 2j8
 1

INURX. t)ti7

Caput XH. Fag. a5i

, C.ipni \ XXX. Pag. 278
XIII. 233 XXXI aSa

XIV. a35 XXXII. 283

XV. 256 XXXIII. 28G

XVI. 258 XXXIV. •290

XVII. 2^0 XXXV. 291

XVIII. 245 XXXVI. 295

XIX. 244 XXXVII. 294
XX. 248 XXXVIII. 296
XXI. ibid XXXIX. 299
XXII. 262 XL. 5oi

XXIII. a56 XLl. 5o5

XXIV. 258 XLII. 5o9
XXV. a6i XLIII. 5i5
XXVI. a64 XLIV AD LXIV. 5i4
XXVII. 267 LXV. 5i5
XXVIII. 271 LXVI. ibid

XXIX. 375

V\XVV\\V\V».\VV> VVXVV^VXAVVXiVV^VV^VV^VVVVVX^VVXVVXVVAVXAVXAVVV^VVXiVV^VXAVWV^^^WX-NXV^VWVX^X/VW

COMMENTARIA IN JEREMIAM PROPHETAM.

Aigumentum. Pag. 523 Gaput XV. Pag. 564

Caput I. ibid XVI. 366
II. 526 XVII. 568
III. 53 1 XVIII. 571
IV. 335 XIX. 5^5
V. .540 XX. 374
VI. 341 XXI. 376
VII. 345 XXII. ibid
VIII. 549 XXIIl. 379
IX. 352 XXIV. 58i
X. 354 XXV. 582
XI. 355 XXVI AD XXIX. 585
XII. 357 XXX. ibid
XIII. 56 XXXI. 585
XIV. 363 XXXI I. 388

XXXV. 4'i
 1

658 iNU£X.

Caput XXXll!. Pag. 089 G apul XLVl.

t Pag. 394
XXXIV. ihid XLVII. 595
XXXV. 390 XLVIIl. 597
XXXVI AD XLII. ibid XLIX. 4o3
XLllI. 591 L. 411
XLIV. 392 LI. 4i4
XLV. 393

IN JJiREMIiE PROPHET^ THRENOS.

Caput I. Pag. 417 Caput III. Pag. 4iS

II. 418

»iVl'W»iv\'N'VV»'W\»'VMVV'» VVXiVV (WXWMVWWWV^/VWW «WWVWWWVWV^V^^IWXiWWWW^^WXiWWVWV»

COMMENTARIA IN EZECHIELEM PROPHETAM.

Aigumentum. Pag. 421 Caput XX. Pag .448

Caput I. ibid XXI. 449
II. 425 XXII. 45a
III. ibid XXIII. 455
IV. 427 XX!V. 454
V. 429 XXV. 455
VI. 43o XXVI ET XXV[L 456
VII. 43 XXVIII. ibid

VIII. 435 XXIX. 458

IX. 434 XXX. 459
X. 435 XXXI. 460
XI. 436 XXXII. 463
XII. 437 XXXIII. 464
XIII. ,
ibid XXXIV. ibid

XIV. 439 XXXV ET XXXVI. 466

XV. 440 XXXVII. ibid

XVI. ibid XXXVIII ET XXXIX .469

XVII. 444 XL. 47»
XVIII. 446 XLI. 47^'

XIX. 44/ XLII ET XLIII. 473

 .

Caput XLIV. Pag. 473 Capul XLVI. Fag. 4;^

XLV. 474 XLVII. ibid

/VWWWV^ W^ WX^VWWA VV\ \ VV VVV WV WA VWWV W\ W\ W^WVWV WV VVV WA VW XW^WVWA W\.vkAJ> VVWW

COMMENTARIA IN DANIELEM PROPHETAM.

Caput I. Pag. 4;; Gaput VII. Pag. 4^5

II. 479 VIII. 49S
III. 483 IX. 5o3
IV. 485 X. 5o6
V. 488 XI. 5ii
VI. 491 XII. 519

W* %V\ VV%/WVVV> W ^«V-VX VW ^^'W\ VWW>' WWWVV^ WA^VW' www wx/w^x WVVVWWVV W\ i/X^^VW vwv*^

COMMEMTARIA L\ IlOSliAM PROPIIETAM.

Argumentuin. Pag. Sao Caput VIII. Pag. SSj

Caput I. ibid IX. 558
II. 524 X. 540
iii. 529 XI. 541
IV. 53o XII. 543
V. 532 XIII. 545
VI. 533 XIV. 546
VIL 534

1WV<W« WWWVVWVW VV> WXIVW.W» VWVWWV VV»<VVrt WA VW WX VW'WWV> WWWVW VWIVV WA ;wvw wv

COMMENTARIA IN JOELEM PROPIIETAM.

Argumentum. Pag* 5^9 Caput II. P''g' ^62

Caputl. ibid III. 555

i».W'W\/VVVVVWW/VWVWW>WWVWWW.VWWVVW\'VWVWVWW»'W>'VWiWVvWW\VWWV<WWVVVWVW

COMMENTARIA IS AMOS PROPHETAM.

Argumcnlum. Pag. 55^ Caput II. Pag. 563

Capul I. ibid III. 365
G6o IISDEX»

Caput JV. Pag. 568 CaputVll. Pag. 5^4

V- ^^9 VIII. 576
VJ- 573 IX. 578
'\i^.'\'\\y VV\ VVX^V^^-W^ VV^VW WXX/VX-VVX W\-W\(W» WV W^ W\iW\/VV\ Wt ^ > V» W\ Vl-^XVN^VX^^VWV»

COMMENTARIA IN ABDIAM PROPHETAM.

Argumentum. Pag. 601 Caput I. Pag. 601

^X-^ WAW\'VV>.VWWI-W\AV\'W^/VWWVW\.VV\(\/VWW(VW .»-"VWWVV\-VWW\'VWVWWVVV\(VWVWAA.VW\

COMMENTARIA IN MICII^AM PROPHETAM.

tlaput J. Pag. 586 Ccput V. Pag. 5g5

II- 589 VI. 598
III. 591 VII. 600
IV. 592

a\'\<VV\/VW^AAlVV»lW\iW'\iVV»'VWVV\'W\/VV\iVWV\^/W\(VWVV\rVWlvV\'VW(VW'VV\(VWVW'\/Vl'VX'\'V\A'^

COMMENTARIA IN ZACHARIAM PROPHETAM.

Caput 1 ET II. Pag. 6o5 Caput IX. p.tg. 621

lll. ibid X. 625
IV. 609 XI. 627
V. 612 XII. 63?.
VI. 6i5 Xlll 635
Vll. 618 XIV. 657
Vlll. 619

IWA^VVWV^iVW Wt.^VWW^iVV^lWV VWVWW^/VWWVW^ VWVWIVWVWVWIVWVW W\.Wt/V WVW/VWVWWVVW

COMMENTARIA IN MALACHIAM PROPHETAM.

Arguiucntum. Pag. 643 Caput III. Pag. 647

Capot I. ibid IV. 648
II. 646
A«woiATiONEs. 65 r
CoNcoRDANTiA Blbliotliecae latinae cum gallica. 653

EXPLICIT INDBX.
o

THE INSTITUrE OF HCCMAEVAL SV

69 QUEEN'S PARK CRESC?^
TORONTO - 6, CANADA

97G2.