Caillau, Guillon. S. Ephræm. Opera Omnia. 1832. Volume 3.

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 506

Digitized by the Internet Archive

in 2011 with funding from


University of Toronto

http://www.archive.org/details/operasyr03ephr
COLLECTIO
SFLKCTA.

SS. ECCLESI.E PATRUM,


XXXVI.

PATRES QUARTI ECCLESI7E S££UM.

S. EPIJli/EM.

III,
PROSTAT INSUPER VENALE

MONTIS PESSULAN1,

Apud VIRENQUE, eieliopolam;

PJMSIIS,

Apud RIBLIOPOLAM^ cui nomkn gallice;

SOCIETE POUR LA PUELICATTON DES BONSUVRES,


Ruc des Saints-Percs, 16

FARIStlS, E TYPOGRAPHEO MTHUME ET PLON,


VJA VUI.GO DICTA DE VAUGIRAPJP, ?.G.
.

COLLECTIO
M i.i i : \

SS. ECJ^^^fUTRlJM r)0


W COMPI-f.l ClWffS

MQUIglWggBMkrOPER A
TUH DOGMATICA i: T myiALU, tlh APOLOMETICA KTOAATOBIAJ
._ -^ «•cojfcTiBoi

L^jPjfc Vaillau,
i vmin n o DOROI kHIO i l; \n\i i m \- i

NONNULLISQHE CLERI GALLICANl PRESUYTERIS ,

UNA CUM

D. M. N. S. GUILLON,
BFISCOPO MAROCHIENSI | 1N FACULTATK TBIOLOG1JI PABISlBRfll BLOQUBITIJ
SACH^; PROFF.SSORK, AUCTORK LIBKI CUI TITOLOS CALLICU:

BlBLlOniEQUK CHOISIE DES PERES GB.RCS ET UTISS.

OPUS REGI DICAT13M.

TOMUS TRIGESIMUS SEXTUS.

PARISIIS,
APUD PARENT-DESBARRES, EDITOREM,
VIA VULGO DICTA DE SEINE , 48.

M. DCCG. XXXV.
UON 4 IS37

3763
S. P. N. EPHll/EM
SYRI.

HK90dOC=n»

SERMONES 81VE TRACTATUS.

CLASSIS I. SeRMONES IN SCRIPTURAM EXEGETICI.


— II. — Sermones DE SE IPSO.
— III. — De dogmate contra gentiles, scru
TATORES , JUDiEOS ET H/ERETICOS,

XXXVI.
\

S. P. N. EPHIUEM
SYRI.

IN SELECTA DIVINAK SCRIPTURiE LOCA.

CLASSIS l.

SERMONES IN SCRIPTURAM EXEGETICI.

SEPxMO I.

In itlad Gcnesis : Grcnvit Deus Iiominem ad iinagincm


suam, ad imainncoi Dei creavit illum

I. Quicumque sitis sapienliam, et votis omnibus disci-


plinam desideras, age modo libi fontcm monslrabo pcrcn
nem, cx cditissimo loco scaturientcm, ex ore summi Opi-
ficis. Aquae sapientia) vivai sunt, et quatuor mundi regio-
nes alluunt, magnam harum scatebram divina nobis mu-
ncrata cst bonitas, indequc fundunturfluvii, ultro citroque
permeanles universum usque ad ultimas oras; primus
Gcon, ralionis lumen; secundus Phison, vera cujusque rei

intelligenlia; terlius Tigris, rectum mentis intelligentis ju-

dicium ; ct magnus Euphrates, ratiocinalio. Ilaac porro ab


illo fonte derlvala ilumina divisis alveis ad loca permeant
sibi supremo Arlifice designata manet autem illorum
a ;

potestas, nec cnim se invicem opprimunt. Animus Deo si-


1
i Gen. i, 27.

1.
4 8. EPHR/EM SYRI

milis coelum obtinet, cnput; huic serviunt spirituales fa-


cultates, quibus subsidiatur phantasia : in corde velut in
sua regia spntiatur animus; idem est suarum rector cogi-
tationum, ipsique praccurrunt vclut exploratores, notitia
et ratiocinatio. Cogitationum sedes sunt rencs, quibuscon-
genita est objecta discernendi facullas, nisi quod verum a
falso dijudicare, et internoscere pulchrum atqne turpe,
rationis officium est, atque conscienthe. Inlra pectus in-
terponitursiparium summa ab ipsis discriminans, Afaypayua
vocnnt, id est, seplum, velut medium ostium sanctum a
Sanctis Sanctorum dispescens, quod sanctum
exlra patet,
cxlerius puta quod intra latet, Sanctum Sanclorum dices:
« Cor hic locatum est, vitae sedes, Arcam foederis reprac-
senlans. » Pulmones istud protegunt, Cherubim binas ha-
bentium imaginem referentes nec non aurei thuribuli,
alas

spirandi quippe oificina pulmo est atlrahens acreddens spi-


ritum, ct odores hauriens ; inde cordis constat vita, cande-
labrum hunc puta heptalychnion in tcmplo positum, sym-
bolum vidclicct vitae lux est. Pulmones nec potum, ncc
cibum admittunt. llepar alimenti paterest, a quo reliqua
membra nutriuntur.
II. Prostabat ante forcsTabernaculi Mare neneum; hujus
usum reprajscntat vcsica urinae rcceptaculum, in qua sor-
des deponunl, ct purilicantur octo facultates a natura cor-
pori indilae, geniliva videlicet, vegclativa, nutritiva, at-
Iractiva, coagulativa, solutiva, cxcretiva, et expulsiva. In

mcditullio corporis stomachus situs est, victiinarum altare;


ignis, quo ardct, nunquam extinguitur, idemquc consumit
hostias, et holocausta. In angulo exterioris atrii patcbat
spatium excipicndo hostiarum crematnrum cincri destina-
tuni, intcstinum hoc cst, purgamentorum rcceplaculum;
huic adjunctus est licn crassioris sanguinis scdinicnla con-
tincns. Columnns Tabcrnaculi puta ; iirmamenta corporis
r
si;t\mo j xra TICUS I. . j

crura J
bftSOS plantffi sunl, opcihncnln lcrn:c incnihr.iii r,

qnarnm tennere locndl totidera tabermWdli tognmeftta cdr-


linss videlicel jonlhin», et coccinese, peftefl rubricoUD, <-t

saga filicina. Triplex porro illa cutis mcmbra omnia cir-

cumvcslit ad IpSOrom custodiam, et lirmilnlem.

[II, Ceeterntn non ego hm oquas ev rivnlo Commenta*


tlonttm mearnm effndi, panper <um i|>s<* sim cdjasVk po
Oulenti csonlentive Inops, qdse efgo nudis, velot guttas c
pelagO, anl de silula slillns a sainlis \iris cmcndicavi.
Unns, qui fbniem attigit, Mosesfuit; hic sapientum prid*
cepi eapnt profluentis iuvcnit, cunctisque gdritibufr, nc po-
pulis divilem scatebram patelecil, indoque snpientiam doc-
li, indoetique hauscrnnl. Sccus flucnla duo ct viginli sala
cst arbor omnia fructuura genera profcrens, cx ipsa tra-
ducti fnere surculi ad Syros ct Persas, ct usquc ad oras
orbis ultimas, universo generi humano victum dc suisfruc-
tibus subministraturi. Graxi porro supra caclcros in cjus-

modi disciplina profeeerunt; c Graecia quippc prodiere in-


signes oratores, brcves et pusilli vcrbis, sentenliis ainpli et
grandes; his adjuncti sunt pracstantissimi dispulatores so-
phisla?, et grammatici, perpoliti, et elaborati sermonis
studiosi. Accesserc deinceps nobiles medici, quorum stu-
dium etmorbos curare, ac dignoscere corpo-
opera fuit

rum afleclioncs ac temperamenta, et hcrbarum virlulcs


cxponere. Aslronomiam alii professi sunt, scientiam op-
pido quam fallacem, et alii astrologiam, crroris robur ct
firmnmenlum. IIos inlcr cxcellucre Porphyrius vir doclis-

simus, et magnus Pialo omnium ore celebralus, Socrates


ilemsubtilissimi vir ingcnii, et Hyppocrates excellentissi-

mus medicus, ct ccleberrimus Galenus. Omnes tamcn


doctrina et eruditione praeverlit Aristoleles, cunctosque
priores, atque posteriorcs antegressus cst. Universam iste

dialecticam paucis complcxus est, atque philosophiam in


O S. EPIIILEM SYRI

uniim corpus absolutum ac perfeclum digessit, et qnocl dc


sapicnlissimo Snlomone Scriptura prodidit, pcrfecle im-
plovit. i Nullus antesimiJis tuifuit, nec posl te surreclurus
»est l
. »
^
IV. Agemodo quisrjuis animum ad apprchcndcndam sa~
picnliam nppulisti. Yideris« Ne des somnum oculis tuis, et
2
» palpebris dormitalionem , » nec enim tibi sapientia dabit
otium citra laborem, ct contentioncm; desides illa non
nmat, nec complcctitur inertes, nec accipit luxuriosos;
pudicos enim ct innocentes diligit. Dominus creavit sa-
pientiam in principio crealurarum, et operum suorum, ct
per eam universum opificium suum molitus est. Ipsi sit

gloria, et fiat misericordia ejus super nos semper.

WV V\V WV \V\ W VVV VV» WW VV\ WV WV VV WA VVV WWWWAWVWWMW (V v\ w> vvv wv wv w> wv

SERMO II.

Vidit igitur mulier quod bonum esset lignum ad vescen-


dum, et tulit dc fructu illius, ct comedil, deditquc viro
3
suo qui comedit .

I. Sublime elalus Adam, humi dejcctus cst. Principium


ejuslocus summus, imus novissima cjus. In paradiso inve-
nit initium, cxitum in sepulcro. Ante Evam conditus, cor-
pus nactus cst perfectum et inlcgrum. Umbra dcinde fu-
turorum, cosla cx illo deccrpitur. ILtc Eva fuit cadem ;

casus occasio mox futura, qr.eeve slantcm Adai murum la-


befaclaret. Per Evam nempc dccora ct amabilis hominis
gloria extincta cst, quoe tamcn rursus pcr MariaiB rcflo-
ruit; honor quippe Acbe, Evneque conccssus primum, mox
adcmplus fuil. Qiut ipsius adjutorium futura fuissct, per-

• o Rcg. iii, 12, — a


Psal. cxxxi, 4. — 3
Gcn. ni, 6,
,

itnMo UMMKVI lli 7

Diciei fuil ;
qua-quc tonjii-rm sublcvalura <TC<1< lialur,

profligavit. Sic virum faunina inbegit imbelli*« Sobjecta

inbjecit, fregitque inlirma. Evai MMwil Mtoe, nc frttotam


conjugi ante offerret, ut prior ipte oomoderet, unde ilh>

Geret major, ipsaque primum teneret loeom, mariUifte-


cuntlum. Eva3 Dominus ctiain sccrcta cjus propalavit
quando suum illa sibi COOJUgem subdero cogitubat; idco
tlixit : i \ ir tuus lui dominabilur \ »

II. Cclcrum ab Optimo neutcr accusatus fuit, quod sua


illos accusarct voluntas, ct conscicntia condcmnarct. Sua
illos dcjccit superbia, sua illos concupisccntia proflixit.

Ipsa sc libcrtas ad inopiam redcgit intcr divitias ; in horlo,

deliciarum ncmpc domicilio, mcntc licct praeditn inlelli-


genle, pulchras tamcn captacstarborisspecie. Pracvaricatio
mandali homini morlcm intulit, ct adhuc mandatum con-
temnit. Diaboli seductus dolo, reus faclus cst, ct illiadhuc
obedit. Mundus deficit, nec lamen ejus dcfectum cognos-
citj idem tnmen explorat lerras, ac maria, novitquc natu-
ras agrorum, et saporum, seminum, ac slirpium, compo-
silionum Quaecumquc palent inlelligit, in-
ct opificiorum.

vestigat quaecumque latcnt. Jam si jumentum amiserit,

amissum quaerit, animam solummodo suam non quoerit,


cum mira sapienter excogitet papae ad caduco bona op- :

pido quam callidus ! quam tardus ad promissa ! ad colli-

gendas opes cum tempore transituros quam solers ! quam


promptns ad res inutiles ! quam segnis et iners ad neces-
saria!Eidem prona sunt quaecumque ardua; aspera quae-
cumque planissima; res est plena laboris salus, citra labo-
rem exitium, cum multae sint mortis causae. Quanquam
neque salulis dcsunt homini pr,esidia, illum imprimis na-
tura juvat, et sacra sustinet doctrina; Pater arma minis-
trat, Filius offert clypeum, et decertanti Spiritus adest.
• Gen, m, 16.
!

8 s. ephbjsm svni

Scil enimvero nec lcve ncgotium est peccare; obslant me-


tuondus Judicum gladius, ct Regis lex scelera vindicans
statutis pcenis, terrenlquc divinitus inspiratae Scriptunc,
et libri Doclorum el horrendus gehcnnae exngilat frcmitus.
Iil. Nec vcro scicntia parvulus cst, neque caligat cjus
prudenlia, ct cognilionum ejus mensura parva non est,

cum sit fons omnium arlium, resqne omnes conditas sibi

subjecerit; linca quidem est, quo parvus est ; teredo esl,


quo infirmus, et locusta est, quo exiguusest. Papa3 in hor-
reo Rcgis isle vcrmiculus cuncta rodit
IV. Si montes explorat, diripit fluinina, ct marium pro-
funda penelrat, pervadilque sylvarum et spccuum ndyta.
Arborum aperit sinus, radices rigat, quo fructus colligal;
ubera wlis secal; blandilur et adulalur arvis, ipsorumque
furalur opcs. Imago Dei est in orbe nostro : cogit aquas,
ct ad ingcntem altiludinem allollit supponcns machinas
quasi nubes, quo suum aemulelur Conditorem. Creandi
poteslalcm arlc supplevil, sullecitque nutni procreanti om-
nia, spcculationem omnia machinnntem, et disciplinam

perficientem omuia. Quisnam proinde ejus numeret opes?


Omnes colores imenit suis tincturis, texlurisquc suis om-
ncsfatignt texlrinas. Quot insuper, fusometallo, vasacon-
flavit ? Quotve, dolato marmorc, finxit simulacra ? Quisnam

pra;terea compositiouum ejus numerum describat aut ,

excogilnta recenseat unguenlorum gcncra, et condimenlo-


rum invcntas sperics, iliiusproinde mensa paradisum Eden
copia deliciarum ada)quavit? Sed si quid dc judicio, ac re-
tribulione klgjl, aut dispulcs, illico faligalus deficil, cl

obrepcnte somno obruitur, somnium perinde putnt quas-


cuiiHjUO r.udit. Siqr.e porro insislas, experrcctns surgit,
ct lucrn cogitat, suppiilalqiic paclos fcenoris terminos, to-
tusque mens cst, nc quod pccunia damnum sustineat.

Manus ejtil ad omnia porrigilur, domesticos jugum ejus


siinsro r.xi.ci. ikis n.
g

pmnit, eaternoi icrvitium. Mercenarii facnltai ipii ncuii-


(|ii;un lalisfacit, urget exactoref, nt deiidem casli ent<

Loca omnia snni illi propinquo, vicim iqdI maria, bc ttr


r.v. Una ipsi Eccleiia velut in longinquo poiita eif. Si fei te

parvulum so montiatur, illi no crcdai, quo te fallat, lina-

pliceui sc lin^it. Quanquim ilium Cognitor omuiona re


darguit mendnccm. c Terras, ait, eoelique faciem dljndica*
»tis, et quandonam faturui cst sstni, et qaandonam phi*
tvia caiura lit, lerenitatem qaoque pra9tagiti4j aigna /m-
»iem temporum non poteitii acire*? Reitat aliud magii
doleudum. Factorem factui contcndit icientia Bnteverlcre,
eumdemque non secui ac res ab ipao creadai invtetigat, el

auctori iuo limttea describit. Ambiit Adamus tx arbore eo


evadere, undc suo Creatora minor non cssct, poslcri cx

inveatigatione. Quale inilium, lalis etfinis. Jam vero propc


cst in januisdics advenlus Domini. Deus, qui Adac miscr-
lus es, cique locum pecnilcnlia? dcdisli, apcri, quncso, os-
tium pconitcnticC nostraj, qui cs bcncdictus, dimitlens pcc-
cata noslra, ct nostros tbcsauros multiplicans,
V. Diabolus csl, qui in cum nos provocat, qui pcrvcsti-
gabiiil non est, est autem crcdibilis; elsi quidcm cjus pul-
chritudo perverligari polest, comprchendi certe non po-
test. Nos aulcm illum nobis ipsi pro noslra imbeciHilalc
iingimus crcaturis similcm. Diabolus nempe poslcrorum
Adac mcntes crccavit, nc dolum indagarent, qucm per scr-
pentcm ordituscst, qui si, ubi iuil composilus, fuisset igne
cxaminatns, ibidcm vitium deprehcnsum fuissct. Enimvcro
si Eva illum scrpenlem, qucm ncc dc nomine novcrat, ex-
cussisset, intellexissct ulique qualis esscL ct quantum abcs-
set ab illa scienlia arcanorum arboris iilius, quac Angclos
quidcm latet, palet autem simplicibus. Scilicet cum rei
cujusvis amor cor occupat, consiiio et prudenliic nullus
1
Luc. vw, 54-56.
10 $. EPIMAM SVI\I

restat locus, sed quanlum est, omne trahit praesens vo-


luptas, uuaque ubiquc animum faligat cura explendae libi-

dinis.

Quicumque lamen opiuatur Adamum, si novisset


VI.
malum esse comedere, ad arborem nunquam fuisse acces-
surum, juslum iste Judicem accusat, et orguit iniquum
fuissc ipsius judicium, qui peccatorem flagellavit, ac torr
sit. Sed hunc Adami patronum, qui illum
lihet pcrconlari

ex ignorantia peccasse asseverat, utrum ipse prudens un-


quam peccaverit? Idco a semet ipse discet Adomum pec-
cantem peccare haudquaquam latuisse. Caeterum si pro
se

vero assumilur nemincm peccaturum, si nossetmalumesse


Numinis iram lacessere, verisiinile pariter apparebit Ada-
mum adhuc parvulum ncscivisse se peccaturum, si comc-
disset ; quanquam serpens ipse Adamum irrisil cum de-
linqueret, et poslquam Deus condemnavit.
deliquit, justus
T
L t porro nudalus nuditalem agnovit suam, cepitque fu-
gam, ct latibula quassivit; ita culpac praHcndit cxcusatio-
nem. Adamo similes sumus, ut ille nobis : ergo sicut illc


sceleri causas praetexuit, nos simililer pracleximus. Prae-
texuit Gain; Achar practcxuit ; Giczi praetexuit; practexuit
et Judas : laudandus Judex, qui nos condemnat.
VII. Eva gloria cl honore dccoranoluit scrpentidcspeclo
et vili rcpugnare, quando et cjus dicla ambigua crant, et

ignc probanda, ipsamquc videre crat multa lucc nitcnlem,


et illum miserc ahjcctum. Mariam crgo miremur, quae
magnum Angelum intcrpcllavit, necexpavit; sciscitata est,

ncc limuit. Eva nec sordidum serpcntem pedibus caren-


tcm ausa cst inlcrrogarc, quando puclia Gabrieli rcstilit.

Nec tamen inlcrrogavit Marin, quo de Filio Dci vivi dis-

quireret, dc hominc morlali qu.csivit, quod nullum cog-


nosccret. Maria sciscitala cst dc rcbus, qiue illi Veridico
plana fuisscnt. Admisit Eva ab hospite dicla ignoto, quac
MtO BIB0ITICTJJ ir. i 1

facto diflicillima, Mater imprndeni noatrarura miieriarom


origo fuil ; facta eit prudentiiaima loror felicitalii noitra
theiaurui. Serpeni, in quem inquirere oportuit, examina'
ius ikmi fuit. Ch.rUtum credere debemuj, et nunc, ut \i-

deo, rxruliinus et IC1 ul.unur.

VIII. Fratres iilii Btab, audiamui antiqua matrli caium,


quem Maria tandem reparavit. Illa claaiaa mortia faueei
aperuit, et obieraiai inferni fbrea patefecit, itra?itqae no-
vam ad tumulum viam. Claroin eat eam arborii apeciem
concupivissc, sicut hera Joaephi formam nmavit; allcra
nempo viam viri sui inrripere voluit, altera arborii fruc-
liun. Scntit fnr facinus suum; Kva tamcn glorioso pro-
misso a sensibua alicnata, meretricia procacitate, scelus
minime attcndil, quidquod cum libMo mcnlcm eripuisset,
necserpenlcm interpellavit, ut qiuereret.Quid tu hic ? ser-
vus-ne, an liber de Gcclitibus unus? Brulum-nc animal,
an Angelus? Nec cnim vidco Superum quempiam lalia
narrare, nec aliqucm ex ordinc Seraphim, aut Cherubim
ad nos coolo delapsum. At tu quonain doctore didicisti

scienliam omnium maximam, qnam nec Infcri, nec Supcri


tenent. Profecto si est prceler unum aliquis Deus, tuque
legatus ejus es, tibi illum similem credere fas est, ex te ergo
conjicere licebit eum esse oppido lurpem. Porro si te cae-

teris antetulit, quo te munere distinxit, quaudoquidem tc


suorum consiliorum conscium fecit, idemque te ad nos al-
lcgavit? Videsne ut vilis isle Deus tuus testetur, quem co-
limus, verum esse Deum, qui non rogatus cuncta nobis
largitus est. Quid, si ejus de arborc mandatum observa-
verimus, quanto pulas majora dabit? Si crgo talis te misit
Deus, apage le hinc, et ad illum reversus exprobra, quod,
proeteritis nobilibus, servo se nostro adjunxerit, quodve
sua consilia cum bestiarum cognato communicet. Scilicet
bestiis, ut video, compares ambo estis, tu, et ilie.
12 S. EPH1\£M SYAl

IX. Sed ngc, tcque cum Adnmo ineadem trutina ap-


pcnsum conferamus, si tnmen fas cst Lrutum cum hominc
componerc. Naetu incptus sis, si jactaste illo anlirjuiorem :

tuum tc redarguit nomen, docclque eo te longe juniorem


csse. Datum quippc fuit Ada3 animnntibus
nomina cccteris
imponere quo illis sclntcmnjor habcrctur; neccnim nati
1
,

parcntibus imponunt nomina, appellationes namque a ma-


joribus ad minores dcsccndunl. Et qucmadmodum Deus,
ul qui sua existenlia scmpiterna cuncta praeccssit, nomina
rebus a sc conditis dixit, sic cxtremo suo figmcnto, qui
Adam fuit,omnibus eo majorem fieri, quo omnibus
dedit
nomina imponcbat, ultimum nempe condidit, et primum
conslituit, ul ietate niinor, major dignitatc foret, et primi
csto anlc cum in seipsis cxtitisscnt, cx appcllationc eodcm
rcccnliorcs cvaderent. Et sanc qnamnam putas, frater,
fuissc causam, ut Adam Evaj et animalibus solummodo no-
mcn omncsque praeteriretNmm paradisococlcstes
indiccret,
tcrrcnasquc substantias. Scilicet nullum ab islis Ad:e para-
balur bellum, ncc ullum in ipsis condebatur malum. Pis-
iinxit itaqucConditor caeterisab ipsoconditisrebusnoinina,
ccssitquc scrvo animalium nomcnclaturam, quo meminis •
sct Evae sededissenomcn, nomen itcm serpcnti imposuissc,
nc fallcrent imprudentcm. Quod si crcaturne Adamo prio-
rcs xlatis prajrogativa scducere molirenlur, illas ex ipsa-
rum nominibus redarguercl, qiue quidcm ab ojus sapienlia
se accepissc sciebant, ipsaquc proindc nomenchtlura quo-
dammodo rcvivissc. Nati dum noininc carcnl, vita carcn-
tibus .'cquiparantur, pro mortuis habentur ad vocem et
audilum; acccpto nominequodnmmodo viviscunl, loqucn-
libus, vocnntibus, audicntibus, quibuscum conviveir oe-
cipiunt.

X. Proh pudcndum ! Fccminn, qu;c nrlificiorum ma-


1
Gcn. ii, kj, 20.
m.iimo i.xi m i
ICV8 II. i.~>

ehinalrix esl, qua: Snloinnnriii sapionlia'. Oipul virit, j

lerpente luperata fuit , cjui licubi callidui predicatur,


ibidem cura brutii comppnitur, et beftiarum dioitur <

naiiLs. Profecto si iilum alteruUr protoplaileruin incro


puiuet, conicsiiin inde dilapiui ab oculii s<
i

lubduxiiiei,
vcl succubuisset falli conviclus, si adveisns rnin <lispula>-
scnl. Non illmn incrcpuil, noo conlra illnin diteepUvit
Bvaj lerpentj aurcm, oculum fruclui applicuit; vocem
OpOI sccnlnin ost.

XI. Qnid si illud quncsivissct ? i Quid rci baBC aibor est?


facta ne, an fnclas ipsa rcs iecit :*
Crcalnra putas-no ost,

an scmpilerna illa snbslanlia rcrnm thesauros conlinens?


Omncs porro creatunc nihil darc possunt sinc illo, qui
oinnia potcst. »

XII. Sed ncc morlem alios comminalani arLor illa po-


luit dclinquentibus infcrre lcmpore, quo deliquerunt eo-
dem, unde ergo potens ficret ad conferendam comcdenli-
bus Divinitalcm. Ncquc illa peccalores nudavil,sed Juslus,
qui peccatum animadvcrtit. Arborem porro ut caetcra
omnia a sempiterna illa natura conditam fuisse vcl ipsa
nomina a Deo, et Adamo illis indita suadebant ncc enim ;

in his audicbatur nomen aeternae substantiae, aut Numinis


huic paris et cooevi.
XIII. Nunc quaerendum est, si ille Justus celavit no-
mina substantiarum ab asterno tempore existenlium, caque
latere voluit, nec enim illa reticuit Justus, quod. non li-

bucrit, eorum notitiam in vulgus manare, quisnam ista


prodiderit? Videamus an usquam occurrat nomen, quod
arguat eas substanlias ab omni seternitale extitisse? Adcs-
tis quicumque sapientia gloriamini, a Groecis nimirum fic-

tas ejusmodi naturas ab omni aevo cxtanlcs didicistis; in

Scripluris enim minime reperiuntur.


XIV. Veteratoris vox cita, confusa oratio, variat ad
1*4 S. EPHR.SM SYRI

ujomenta vultus : qui texit retia et laqueos tendit, huic


dc malcficio metus clamat, ejus mcechatur oculus, el
intuilus furatur. Vide tamen, ut absquc examine fidem
praebuere decipienti, et mentienti assensum, dolosque ob-
tendenti auscultarunt, nec signum postularunt, nec proba-
tionem, ncque testimonia. Optimum contra mentiri puta-
runt, qui veracitis suae tesles dubat decies mille. Terra,
ccelum, cunctaque horum ambitu conlenta Conditoris
praesenliam astruunt, praedicant bcneficentiam, paradisus
Eden imprimis profusam ejusdem libcralitalem laudat,
qui cuncta donavit Adac gratuito, etsi hunc postea minime
puduerit illi praecipienti non parere.
XV. Invidit diabolus Adae, excogitavitque luodum, quo
illum caperet, dona ferre se finxit, captumque latro non
ficlus expoliavit. Spinas et vepres, sudorcm et Iaborem,
moerorem et mortem, foliaquc ignominiosae nudilatis te-
gumenta specioso texuit munerc; porrcxitquc petentibus
pro pane lapidem, serpcnlcm pro pisce, pro ovo scorpium.
O cxecrandam cum suo munere nianum illa utique si- !

nislra fuit, subversionis causa, fuitque manui similc, quod


obtulit donum.
XVI. Ad noxam Ada3 te demisisli innoxius, pro injuria

gratiam retulisti, amplas de thesauris luis opes, lalibus or-

natum donis honiinem dcduxisti ad benedictas reeni dcli-


cias. Majeslalciii tuam terrcnis passiouibus subjecisti ,

quo nostram inopiam diviliis coelcslibus locupletares, et


hunc in modum auclos Superis proximos efliccres. Porro
si quivis tacendo ingralus fiat, ct impudcns si audeat loqui,
loquar ut bcneficium lalcar ; tacebo, ne videar niinus
vcrecundus. At cnim quoe lingua, quisvc oralor cloqui
valcal beneficia, quae omnem diccndi facultatem amplilu-
dine et copia supcranl, sedcnimvero cuinam liccat loqui ?

tacerc quis valeat? neulrum ego nec silcnlium, nec ser-


H.IUIO I \l <.l II' II.

iiKMirni probo. Piallam igitur quouique potero; lilebo,


ul)i iiiij)oi( -iis factui ero : rurim prowui euriabo, al pro-

Bciamj quicicam, ul attxllium exorem<


Wil. Gremio corporii, qubd quaiHttm eat, in ipto
iubabitantem animum non capit, immiicuiati majeitatem
tuani. O rcm mirnmlam, tuuiu dc Maria conrrptum I llCUt
cnim pcr exiguum luria linum intrafit, et infudit sc mors,
uovam Maruc aurcm penetravit, fuditque sc vita ct
ita iu ;

quemadmodum lignum mortem intulit, lic aliud lignum


vitam rcvcxit, ut per altcrum mors vinccrct, pcr altcrum
vita triumpharct. Ilcnocli ct Klias mystcriilmjus prncccsscre
typi. Mirabili raptu ambo in paradisum translali fucrunt,

duo inlrarunt, undc duo cxpulsi fuerant gemini victorcs :

ID paradisum invecti sunl, undc gemini victi cxcederc

compulsi fucrant, ut gcminos victos victorcs gcmini con-


demnarent ; sic nalos parentum judices fieri placuit.

Adam victus et cjectus cst, quia conjugi obtemperavit; illi

ambo vicerunt, et inlroducli sunt, quia lioneste vixerunt,


Elias insignis castitate, et Henoch sanctimonia. \rmis,
quibus victus est Adam, isti viccrunt; non damnatur a
suis, qui victus est, armis, sed ab illo, qui cadem arma
induit, et vicit. Elias in paradisum transveclus cst, ut
stultorum Judasorum arrogantiam solveret , nugantiuui
haereditatem Jerosolymis fore cernendam. Terra promis-
sionis occulti paradisi imago est; qtiis' autcm sibi pro
exemplari etigat exemplum , et pro veritate umbram ?

Circumcisiut parvuli, terram fluenlem lacte et melle sus-


pirant, futuram sibi matrem, infantibus similes, nutricem
expectant. Illos ergo adultos puta, qui illud viventium
pra:stolantur pomarium, ubi surgit vilae arbor, imago Filii

Dei viventis ; nec istud ruinae obnoxium est, Jcrosolyma


qualis, qua? jamdiu deserta squalet.
XVIII. Superbia elatus Adam Dci ambivit similitudi-
]6 §. liPHR-EM 8YRI

nem, illius ambitus ab Elia reprehensus est, qui tauietsi

quasi alter Deus coeluui clausit ct aperuit, non ideo tamen


elevatum est cor ejus. Illi scilicet aequum est patere para-
disi fores, qui quantum attollitur, tanlum ipse se demittit.

Ejectus est, qui altius quam oportebat se extulit; admissus


est, qui humilem se ipse fecit. Id porro factum, non quod
duo tantum rcperti fuerint humilitalem amassc, nec para-
diso caeteri exclusi, ideorepulsam passi sunt, quod nimium
sibi placercnt sed Conditor rerum voluit in duabus
;

personis admitlendorum conditionem repraesentare. He-


noch itaque, quoniam justitiam colebat, raplus est in pn-

radisum, quo constaret sua Adamumculpa inde cjectum;


sic utcrque ejectus est, alter intra, exlra paradisum alter.

Caetcrum ne quispiam objiceret, Dominum in praelio pug-


nasse, vicisse lamen, cum idem esset Dcus, idem paradi-
sum aperuit, admissi sunt homincs duo, qui vicerunt, ne
verilas vincerctur. Quisquis ignavus fuit, majori compa-
ratus, pudore sullundi non polest ; sufTundi potest, si com-
ponatur pari, qui vicit, et coronalus est.

WVWWWWX VV\WV MtW VV» VV> w»<\\\ W\ «MWWWMWWW w\ \\w* v\ > AAA wwwww»

SERMO III.

Et placuit Ilenoch Deo, et non apparuit, quia tulit eum.


Dominus \

Vidit Adamus Henocho patuisse paradisum, caederc se


coepit verbere compunclionis. lllius scilicet inlroitus ipsius

cxitum accusabat. Quanquam unde plagam, inde acccpit


medicinam. Ilcnochi causa doluit, quo illc paradisum in-

gressus est ; idcm lcnivit cjus dolorem ,


quo amissam
1
i Gen. v, a4«
si KM(i i \i c.i tk:i:s iii. i
7

hrreditatem recuperavit, Gavisas esl generin nottri pa


iciis, quocl etsi ipde dejectus fuiiiet, iuqs tamen posteroi
deliciarum sedem jam tum tepere \id<Mri. ||la iiimirum

gratia, qua? sententjsm resciderat, urro, quem dixerat, die

reus ropreretur, vitam eideiri prodiixit, ui mcBitum recroa


ivl aspcclu llenoclii , rccldituiu palrimonium adrmilis.
Odoraius csi gratiam Adamus, iotejlexit sibi quoque pperq
alteriua Evas introitum fore muniendum, nec porro peni-
tus extinctam recuperandae haareditatis §pem. Vidit dea-
criplaiu in llcnocho iigiiram Salvatoris j>;»radisi fores

aperientis, eoque rcvocantis cxulom, olitoris typo, clavcm


interim apud se rcposilam cclanlis, gratiam. Ad illam
scilicct vitae arborem deduxere ilcnochum ambae; justitia,

ne inlcrirct, gratia, ut in alliori honoris gradu locarelur.


Jam si llcnochus, qui vixit, sine ligno \ iUo vivcre non
potuit, quisnam yivere possit sine vivente Filio, cujus
iVuctu cuncta viviscnnt, et vegctanlur. Nemo mercedem
pro merito potest accipcrc, nisi trihuentc justitia; nemo
potcst accipcre supra meritum, nisi trihucnlc gralit. At
cnim cujusnam mcritum sit regno par, ut istud justo pre-
tio acccpissc dicatur, nec possidere gratis. Gutta est, quod
exhibet juslitia; reliquum supplet gratia. Justitico mcri-
tum ansam remuneralori praebet tribuendi pro parvo mag-
nas et immensas opes; nec vero si accessionem facit,

reprehenditur qui hunc in modum cuncta exauget et am-


plificat. Mortalis hominis labor brevis de longissimo satis-
facit, quem Nam si vilam diuliusprotrahere
lalurus fuissct.
licuisset, ad eumdem modum labores pariler excurrissent.
Juslitia ergo est et gratia; juslitiac intcrest, in merito nunc
deputari laboranlihus, quod amplius laborassent, si diutur-
nior vita concessa fuisset; gratice interesl, quod cum hoino
non fucrit operatus, in moclico, quod operalus est, intelli-

gitur quanta illi ex gratia accessio facta sit. Est ergo labor
XXXVI. 2
1 8 8. EPHILEM SYRI

operantis minimus, et niaximus, minimus operis, maxi-


mus voluntalis in infinitum projectae; exiguum est quod
hominis virtus operari potest ; multum est quod voluntas
cupere polest; multum ergo promovet volunlas, parum
opus. Cum ergo Remunerator non magna tribuit, laborem
exiguum cum exigua mercede compensat, cumque modum
in largiendo pnelergreditur, id nimirum voluntali con-

cedit.

SERMO IY.

In illud Gencsis : Vidit igitur mulier quod bonum essel

lignum ad vesccndum , et pulchrum oculis, aspectuquc


delectabile; et tulit de fructu illius, et comcdit 1
.

Qoae duae fnominae innoccntia et simplicitatc florucrunt,

Maria et Eva, altera salutis, altera nostnc mortis origo fuit.

Age, rationes ulriusqucconferamus. Eva,cxquo simplicita-


tem a prudentia discrevit, plane desipuit ; Maria sapienter
prudentiam credidit esse salem, et condimcnlum simplici

tntis. Enimvero non sapit simpticitas, qnam non condit


calliditas, nec calliditas spcm salulis facit a simplicitale

rcmota. Nullum crimen procul abest n simplicitate, ct cal-

lidilalem pone sequitur omne flagitium. Id lamen vcrum ac


certum babetote, fratres, si altera altcri societur, ambas
cvadcre pulchcrrimas alque ornatissimas. Calliditatem ita-

que simplicilas lempcrct, condiat calliditas simplicitatem :

simplicitas sit prudcns, simplex prudcntia : nisi jungantur


ambae, displicent singukc, quia altera judicio carci , caret

altera charilalc : si vcro concurrant, muluo se ornanl, ct

• i Ccn. iu, 6.
Iimo BJUQITICUI iv. |

amplifieant. Ci<*iniiiis illas corpnris DOitri manibns comp


ranl parabolarnra studiosi. Nam li alterom ib allcn ma-
num separas, ambas <l«'l>iliia<. *i verocoierint, nullauj liuic
;

potentiom in orbe pnrem inveniaii Monuum siquidem opua


est, subegisse terram el maria, ®ro liquasse, dpmuisse fei

rum, valles a?quassei stque in ingentem sublimasse altitu-

diuem , dissecuisse montes el complapaasc, Duc mati


denas habent filjas, exiguo quidem robore praeditas , li<>«

lamen quantulocumque apparatu adversarios fregere po-


tentissimos, sic parvas vires ingentia facta sequuulur, Pau-
cas diceSj si prcesens numeres plurimas crcdes, si abscns ;

bpera suppules; pulcherrimag et yenuslissimas , si quss


pingunt tabulas conlemplcris : cum libros scribunl, tacent

el loquuutur, nudae numcros intluunL et calculos : pugillos


cernis vacuos, quos tamen ncc mundussuo impleat censu,
Est iiii affinis ct socius , cognatus cl gentilis, cujus histo-
riam repetcre operosum foret, hic nb illis excernilur, ipsis
tamen lolus velut immersus luerct. Idem illorum cst lega-

tus, peonas non babet, ct dcvolat, revolaL et alas non cx~


plicat, sinc phunis per aera vohitur, commissa sibi arcana
in sinu cclat. Mussat, ne veniaL ad aiucs vox. Porro ncc
ab illo in hac parle superatur altcr illarum nunlius auris;

in ea tamcn, quaulitur,quiete, loqui absislil, cuiii unus sit

cjus scrmo silentium ipsi cognaLum. Quanquam, qualis


ocnlo vox csl, talis et auri silentium , ambo scilicct ipsis
extranea, ouinia lamen audit oculus videns, oumia videt
auris tacens. Oculum Evae arboris perculil species,
aurem
pepulit veteratoris consilium ambo haeserc fixa animo , :

absolulo opere, incessit dolor et poeniLenlia. Aurc vidit


Maria illum absconclilum, voce concepit Virlulem in utero

ad corpus demissam. Inier haec mors ct diabolus, dum


onxiisemutuo suspcclant, invicem interroganl. Quid islud,
quodpulsat aures, carmen ? Angelos quippe audicbant hunc
2.
120 S. KPIIIL-EM SYRI

dc illo hymnum modulantes : «Hic est exlinclor mortis, et

diabolilriuniphaloi\gaudiumAngcIorumethominunispcs.»
Hinc incessit trepidatio et mctus, compulitque ad fugam
ambos. Diabolus deserta petiit, sub terramsubiit mors; in-

cassum tamen , ille nimirum fugientes insecutus suis in


latebris oppressit, in solitudinem penetravit, et diabolum
in propria ercmo debellavit, descendit in imos terrae sinus,

et mortem in suis spelseis concidit. Hinc sublatis humanae


rei eversoribus, spes Infimis revixit et aucta Summis laeti-

lia. Tum vero ccclo delapsi Vigiles terrigenis Ireta omnia


nuntiarunt, eorumque cumularunt gaudium. Caeterum lu-

men oculo receptum sua illum praesentia tergit et illustrat,

ejusque pulchritudinem ac venustatem proprio fulgore


exauget et ornat. Maria oculus fuit, lux habitavit in illa,

suoque Numine ipsius mentem extersit, purificavit phanta-

siam , cogitationes mundavit, et defoecavit virginitatem.


Piursus si fluvius, in quo baptizatus fuit, illum mystice ite.

rum concepit, et mollis aquarum uterus purissime partu-


riit, sancteque peperit et extulit gloriose, agnoscas in puro
fluminis alvo filiam hominis, quae sine viro concepit, ct
peperit sine semine, atque ex gratia gratiae Dominum edu-
cavit. In flumine paruit Sol Oriens, fulgur in scpulcro, in
summitate montis resplcnduit , et refulsit in utero ; cum
elevaretur et ascenderct, sualucecoruscavit. BlaesusMoyses
in cxlrcma et aperta corporis partc illustratus, extrorsum
splenduit : fluvius, inquo baptizatus fuit, intromisso lumi-
ne, claruit. Gorpus item, in quo habitavit introrsum, re-

ccpta lucc, pcrfusum fuit, nec qualem accepit Moyses in

summa cule haerentem. At si talem, ac tantum Moyscs cx


lovi divini Solis irradialione hausit splendorem, qualcm ct

quantum cepfsse putas corpus, in quo ibidem habitavit,

rel qua lolus cst, proflucntcm. Caclcrum si blaesus Moyscs


lenlorium ingrcssus, indc tcncbras sua pracscntia dissipa-
1

IBftHO i \i QITICOI iv. 1

bat, ro quod ejui ex bre micantea radii, quaecumque pete


rel Ibca , illustrarct. Beatorum relege, velul in imagine,

preerogati vam ; adeo nec illia opuj eril alinnde mutuare


lucem ; emieans quippe ex oculis fulgor ol clarissimum,
quo circumvestiuhtur, glpriae lumeo, hanc abunde sulli-
cient. Quocirca sicut sol a nullo alio sydcre foeneratur lu-
men ui tenebrafl discutiat, ncc enim indiget lucerna, qni
lucis est fons : laloscl Justi cruni, propriaque splendebunt
luce, quas illis circumfusa dabit dmictum et ornatum. ipsi

ergo sibi vicem supplebunt syderum, ct operam praesta-


bunt. Eodem porro miindi supremo dic occarrent mali
omni lubc polluti, omniquc tlcdccorc niaculati, sibique
ipsi tenebras parient ct cruciatus, eum fcrmc in modum,
quo cx aegrolante ad corrcptionem corporc oriuntur fcbri-

lis acstus, et multi clolores, cami videlicet et frcna laboran-


libus injccta ad cohibendam illorum insaniam, seu virgac
expeditae fld vindicanda eorumdem crimina. Optime, qui
nobis solem per diem, et per noctem lunom et stellas in
remedium tcncbrarum providisti, tuo nobis, prccor, mu-
ncre luccat consolationis tiue lux. Confitemini, fratrcs,
Creacori lucis, et in hocaspcctabili luminesuperccclestium
sydcrum agnoscite imaginem, ct laudatc Opificem, qui in
visibili lucc, lucem invisibilem Salvatoris nostri speclabi-

lem nobisfecit. Illumina, quoeso, praeceplistuis voccm di-


cenlis, et aures audientis oculorum nempe geminae sunt
:

aures, hisque lucis oflicium vox praestat. Agesis cum oculo


debcat corpus, suis bene compactum parlibus, suorum or-
ganorum nitorem, decorem actuum suorum reliquorum ,

scnsuum ornatum, membrorumque venustatem manifes- :

tum est Mariam fuisse ejussyderis januam, cujus proesentia


spes nostra revixit, quando per illammundum, ejusque ha-
bitatores revisit lux, quam expulerat Eva omnium origo
malorum. Et si mysterium utriusque nosce cupis, cogita
22 S. EPHH.EM SYRI

corpus geminis pracditum oculis, quorum alter casu occae-


calus lunicn amisit; mira nitet altcr luce , quam rebus
omnibus cliam communicat. Mundum jam respicilo, duos
liic oculos nactus est; Eva fuit oculus sinister place caccus,
dcxter ex ndverso nitidissimus Maria, ut hcvo oculo lux
occidit, simul univcrso orbi incubuit nox. Cum ergo ho-
mincs cieco crrore viam pcrtcntarent, quodvis incideret
oiTendiculum, crediderunt esse Deum, ct falsi verique no-
mina confudcrunl. Poslqunm vcro iis, qui haclenus per
noctcm erraverant, illuxit dics pcr oculum dexterum a cce-
lcsli luce, quae in ejus sinu habitabat, rcsipuerunt, ct dam-

narunt errorem, agnoverunlque salulis suoe perditionem


fuisse proprii copitis adinvcntiones.

IVW \\\ \ V\ \\\ UHW VWVW w\ VWWWW VMW W\ VWWVM vw \v\ w\ vv\ wwwvw vw vvwwwww

SERMO V.

Lnc orta est justis, et rectis corde ketitia \

Lux, quae diem Justis altulit et rectis corde laetitiam ,

fuit Dominus noster Jesus Christus, qui c sinu Pntris nobis

illuxit. Inde ad nos digressus « Vocavit nos de tcnebris in


»admirabilelumcnsuum\ » Illo apcricnte sc die, simul oc-

cidit noctis imperium, ct obtensa nostris oculis nubcs

continuo discussa cst,cjus Iuminc nobis ministrnnlc lumen.


Ipsius fulgor lerrac pcrvasit visccrn, ct in abdilissimos us-
quc recessus pcnetravil. Mors extincta cst, dilingerc tenc-

brae, et inlcrni porlce contritae sunl. Dispulit noctem, quae


mundum hactenus universum obvolvcrat. Morlui, qui in
pulverc jacucranl, surrcxcrc, ct dc dalo Salvatorc egcre
gralias. Postquam salutis nostrae opus pcrcgit, ad summum

'
Ps.il. xcvi, 11. — ' IV h'. n ;
0.
m.iimo i \i.«;i i
[Cl I \ (.

Patreoj suum conscendit, incTe magna cura ^loii.i el nan


jeitate roditurus. Bia agjte, noatras accendamus lampadi .

laetique venienti occurramus, Laetemur in <'<>, licnt ij> v <' in

nobis; idem aamque sua in>s decora luce lastiGcat. Ipiius


mngnificentiam prcodicemua universi, <'i excelio ejusdem
Genilori ingentibus nos obstrictos beneficiis fateamur. Hic
enim propler magnam misericordiam suam , eum ad noa
allegavit, qui spem nostram erexit, et salutem apcruit. Su-
premo eo die, quo derepenle apparebit, vx in ejus occur-
sum Sancli prodibunt, illi sciiicet omnes, quj in eo labo-
raverunt , nt paratos inveniret, laatabuntur Apgeli, el

ccelestes \ igiles iu gloria Sanctorum, et ipsis adeptam feli-

eorumquc capilibus imponcntes coro


citatem gratulantes,
nas, simul omncs uno conccnlu jubilnbuut cl laudabont.
Ehodum, fralres, date operam, adestclacto nnirno,nostrum
Regem ac Salvatorcm cum gloria et majeslate venlurum,
nosque jucundissima regai sui lucc cxliilaraturuui, magni-
ficemus.

WV\\\\A\\>\\\V\^\\\VV>W>\\\\.>N\\^\.\\V\>\\>VV>\\>VV»W>\V\\V\V\\V\A\\\VV>\\>\\AV\\VV>\\\

SERMO VI.

Ponc, Domine , custodem ori meo , ct custodem labiis

meis '.

I. Ad oralionem, fratres, continenter paratos nos csse


oportet. Rcs oppido magna est orntio, qua» orantes intro-
mitlit ad Deum. Cum ad colloquium Dei, charitate comite,
nscendit, coeli forespanduntur, ingressum nemo dislurbat,
non illam Angeli prohibent, non Seraphim moranlur, quiu
cum lubet, Deum adcnt, et qiue pelit, impetret. Orationem

? Psal. cxl, 5.
24 S. EPnR.*M SYM
nemo non amct, ncmo non jungntcum illa laborem clierum,
et noctium vigilins, oratio orantem non deserat. Oratio Jo-
nnm a hanslum mcdio e pelago extraxit. Oralio Da-
piscc
mclem bestiis objeclum in ipso lacu praestitit incolumem,
juvcnesque Aznria3 socios in mediis flammis scrvavit illac-

sos. Ubicumquc pugnavit, vicit; a Dco quaecumque petit,


consequitur; bcncficia vero, quae impelrat, suam amanti-
bus consuctudinem dispensat. Ipsius Dominum delcclat ab
illa rogari, eique jucundum cst prccantem audire, quin et

jubentem, jussaque exequitur, quaccumque suggessit exul-


tans fidncia et ccrta spcs. Prophetae orationcm considera :

aslct anle Deum , confidcntcrque loquitur, nec vorclur


dicere : « Domine Deus meus, custodi me qunsi pupillam
oculi, ct in habitaculio tuis et sub alis tuis eripiar a tenla-

lionibus. Dominalor orbis, summa atque ima tenons, oro


tc, custodirne quasipupillam mihi in meisoculisrepositam.
Exaudi, Dcus, ornnes sperantes in te , et quasi pupillam
oculi tuero ac protogc. Geminas natura dedit oculo pal-
»

pebras, quae ab illo, quo totum illuminatur corpus, inju-


riam propulsenl; binas fixit pupillaafores, eamdcmque jussit
intra oculum so abdcrc quasi verecundam intra cubiculum
virginem, aut dilcclam inlra thalamum sponsam : duo sci-

licet oslia opposuil, quae sponse se nperirent et claudcrent,


lucem reciperent, et noxias pulsationcs arcerent. Palpebris

nempe illam vcstivitet scpsit, et ndversus incidcntin objectn


munivil, ut istis aditum obslruerent suam pupilla; cla-
et

ritalcm a quavis turbalione praeslarent immunem. Quo-


circa Prophcta anxius enixc procabalur et clamabat : «Do-
minc Deus mcus, custodi me ul pupillam oculi : oculum
conlinc, ncfuiiivo capiatur aspcclu, et aurcm obstruc, nc
pravis inlentat colloquiis, labiaquc ct linguam custodi, ne
mcnlem pervcrtant ,
pcrtrahanlquc volunlalcm ad nefaria
l)crpclranda. » Adnltcr est oculus, si minus caste aspiciat;
i ;

1] RMO BXEGETIC1 - VI. aS

scortatur auris, li inhoneitii sermonibui attendat. Cum


oculua vidot, el concupiicil <
] > <k 1 luum non eit, Deo noa-
chatur, seque luii cogitationibui incestat. Ocului corpi fi

inditils fuit, ui opera i)<i aipiceret, et admirarelur, iaan


qne admirationcm ad animum trammitteret. Similiterau-
r s
i , (lnin obiccenii cantionibus <
%
i impurii carmimbu
praebet, infami itupro violatnr, ipii pudicitiam eripuit, <jni

cam tenet, et doleclat lonui ci cantus. Aurcm divinus


Opifex homini accommbdavif velut aisciplinae organum,
per qUod lacram doctriham exciperet et id animnm trani

fdnderet. Eapropter oralioui continenter insislito, ct in

vola prccesque nc ccsscs. Cuslodcs imprimis poslula, qui


tuorum membrorum oitia dofcndant, septcm supra leptua-
ginta luoin corpore panduntur porta?, haslu diligcntcr cus-

todi , instant quippe latroncs, ct aditum cxplorant ,


quo
pulchritudincm animae tiise exlinguant. Prospicc ne mors
fehestras tuas occupet, ct in acdes invadat, hisquc in po-
teslatcm redaclis dilectse Dco imaginis, ad quam conditus
cs, formam corrumpat. Spiritiis sancti signaculo obs-gnan-
lur tui capitis ostia, sigillum unclionis cunclis tui corporis
mcmbris impressum est. Suam te epistolam scripsil Rcx,
appressisquc sigillis igncis , clausit; vide ne illam legant
extranci, cjusque characlcres corrumpant : cavc nc Regis
sigillum rescindas; si feceris, conlinuo tibi latrones incum-
bent : vide ne hujus impressioncm oblilteres, alioquin a
sicariis oppressus occumbes. Quod intra te est, hoc tuum
esse puta, quodcnimextra te est, tuum certenon est; inlra

te Deus, diabnlus extra te.

II. Vidit in Apocalypsi sua Joannes librum magnum et

admirabilem, a Deo scriptum et septem sigillis munitum '

qui scriptum legcret nullus erat , arcanum Superis atque


Iuferis impcnetrabile solus norat, qui scripserat obsigna-
1
Apoc, v, i et seqq.
,

26 S. EPHR.EM SYHI

veratquc Filins Dci; nec cnim oculis videre Jicuit, nec au-
ribus percipere, aut mentibus cogitatione comprehenderc,
quee animac scripsit bona Deus; regnum nimirum in anima
scripsit, scriptumque in eadem pro arrha rcposuit, quous-
que adveniat regiii haeres Filius Dei, atque animam in nup-
lialem thalamum inlroducat. Venict aulem in gloria sua, ct
congregabuntur ante eum omncs gentcs. Tum vero Virgi-
nes prudentes paratae exibunt occursum ejus, illae vide-
in

licet, quas sibi idem despondit, ipsisque arrham conscripsit.


Exullabunt utiquc intuentes advcntanlem Sponsum, ipsas-
que ad nupliarum epulum invitantem. Nam quae datam
scrvavere fidem, thalamum intrabunt; qiiae auteoi virgini-
tatis signacula resciderunt, in tcnebras extcriores compin-
gentur, sponsoque cogenlur redliibcre arrham ab illo tra-

ditam, iis iirmatam verbis : «Regnum Dei intra vos est 1


. »

Quod quidem tibi perinde diclum accipe, quatenus enim


Dei Filius intra le est; sequitur intimum esse tibi etiam
regnum Euge peccator, cceli gazae in iua conduntur
ejus.

anima. Si vis regnum Dei, hoc intra te est ergo in te ipse ,

descendc, illudque intra te quaerito, qnaesitum non multo


labore reperies. Vide nc post mollioris vitae oblectamenta,
commodaque vageris, corruptacque nalurae cupiditatcs co-

hibeto. Gave ne tc immoderata habendi cupido transvcr-


sum Fuge hominum socictalcm, ct secessum tibi
rapiat.

apud tc ipsum quoerc. Morare tecum in olio tranquilke


mentis. Satage ut tibi regnum oblineas, sicut nos noster
Snlvator ndmonct; quod si asscqui ncc dum conccssum est,
voca illud vcrbis ,
qnic idem nos docuit : « Pater noster
a
» adveniat regnum tuum . »> Advenict utique, si vocnveris;
quanquam idcm iulra tc cst, quod enim cxtra le cst
rcgnum non est. Inlra te cst regnum, exlra lc gehcn-
na , atquc mors, hujusquc janua pcccatum. Culpa pc-
1
Luc, xvn, ai, — 2 Mallli. vi, 9, jo, et Luc. xi ; a*
sermo i
Kj aiTICVl vr. i*7

rinde ut poena procul a le sbsunt, cave ueexeai sdext<


iios, iic iu simile exitium transversus incurras, neve
;ul alienos ingrediaris, ne in sicarios incidai el pen
Ostia corporis lui obstrnito , ne latrones sBdes ingressi to

capiant, et ferreis vinculis constrictum, in tenebricosom


carcerem conjiciant. Membrorum tuorum fores claudito,

ne forte qui tu;e liberlali iusidiantur, in captn itatera abdn-


cant, et c regno pulsum secum in gehennam rspiant. Ani-
mnm ad te ipsum revoca, et in corde luo, utdixi, babita,
ibidcni habitat Deus; ncc enim illc o tc recedil, ul tu ,*ib

illo. Quocirca iterum moneo, ut cum magno affecta, ct

cordis gemitu nc devolionc Dcum depreceris : corporis tui


portas ut custodial ora, pclc libi oculorum cuslodcm, nc
quae concupisccntiam inflammare solent, aspicias, indeque
conccptam flammam oculus cordi communicet ct regnum
cripiat. Cuslodem paritcr auribus cxora , inhoneslis allo-
cutionibus obsistcntem, ne fores nactus aperlas flagitiosus
sermo, continuo pervertat menlem, avertatque a Domino
voluntalem. Itcrum orando contendito, ut labiis orique si-

milcm custodiam impetrcs, ne obsceena dicere assucscnnt,


indcquc ad turpia facta delabantur. Postremum cordi luis-
que sensibus providc, nesuo destiluanlur custode alioquin ;

si pravce libidines animum semel invaserint, nullam in illo

honestae vitae partem relinquent. Gum voluntas adhaeserit


summo bono, bonis aflluet omnibus, fitque vitae fons; nam
ex quo a Deo dedexit, in scatebram deformata est, unde
mala omnia fluxerunt. Dei habitaculum est cor , lictore
indiget, infestam arcentc lurbam, qua inlrante, Deus con-
Ego vero vehemcntcr miror, fralres, et
feslim inde recedit.
obslupesco.chnrissimi, miraculum, quod necCceliles mentc
assequunlur, nedumnos infimi verbisexplicare sulTicimus :

summam videlicet illam naturam ab omni utique intelli-

gentia remotissimam humanum subire cor, atquein eodem


28 S. EPIIILEM SYRI

domiciliuin fixissc adeo ut qui Seraphim lalct, nobis nostro


occurratin corde. Euimvero tametsi quanta est orbis tcrrae

moles, pedes cjus non sustinct, puro tamen corde gestatur.


Ccrlorum spatia pugillum ejus non implcnt, cor tamen
eliam templum suflicit; sua coelos comprehendcnti manu,
capacem praebct locum vix pedis unius capedo; cumque
idem se pro sua volnntate collatat, amplissima haec rerum
universitas praescntcm nec capit, nec in angustiam adducit,
ncc tamen cor istuc cxiguum illius immensilati breve aut
angustum est. Exiguum nempe locum postulat ab homine
sibi Deus, qucm cum intraverit, simul suum efficit tem-
plum, ibidemque moratur et habitat. Anima quippc illius
templum est, et sacrosanctum altare cor. Hic suam expli-
cat majestatem; hic illi sacrificatur ; sacerdos Spiritus
sanctus praesens sacrum perogit minislerium. At tu cavc,
nc huc insiliat peccatum, ct hinc suo ioetorc Spiriium
sanclum expellat. Cum ergo factus sis divinum ternplum,
pudeat hujus curatricem habere luxuriam, exaedificatum
est cor tuum in altare sanctilatis, ct adhuc sustines huic
incubare impudiciliam. Spiritus sanctus sacris in le fungi-

tur ministeriis, patcris lamen tua cum illo habitare vitia,


miscerique cum suavissimo odore sacrorum graveolentes
intcmpcranliae anhelilus. IIoc ergo curabis, nc sub tcctum
tuum subrcpat luxuria, Deique tcmploiiijuriamfaciat, neve
ulla tibi adhaercat foeditas, ob quam sanctum altare viles-
cat, aut ullum huc se infundat peccalum, illoque admisso,
Spiritus sanctus pulsus absccdat. Paulus, in quo Christus
loquebatur, cum dolore et lacrymis dicebat : « An nescilis,

»fratrcs, quia tcmplum Dci cstis, et Spiritus sanctus ha-


»bitat in vobis? Si quis aulcm tcmplum Dciviolavcrit, dis-

» perdet illum Deus ' ; » animam nempe suam Dei lcmplum


appellat, quam impudicilia profanori ailirmat. Animam
1
i Cor. 111, 16, 17.
Ij IMO i IJ ».ii ICUI \ i.

1 1
o iiiiiin luere diligonliiiime, quoniam facta eil «iii|>l tiiij t

Dei s pie sancteque lerva cortuum,quia factum esl allare


ianctitatis.Orando latage, ut excubltores habeai snte vi-
\iiin Dei templum, indeque orane profanum ac immundum

procul abilineant, oe contristetur Spiritui lanctuii The


saurum in corde tenes. Ganem pervigilem babeto, ante
forei perpetuo excubantem, cave sollicitus ne improviiui
fur spoliet domum , tibique tua icelerati hominei surri-
piant. Itaque cura lua qusque cures, salutem animastua
ttegliges, Ut ncc illi CUltodefn vel rogando procures? Undo
fit ut imniundi spiritus, furesque ncquissimi inopinanlem
praoccupent, ejusquebona prTdenlur. Substantiain scili-

cel nontuam sollicile defendis, animam palrinioniuin luum


contemnis. Quidquod pacta etiam mercede vinetis, olivetis

ct segclibus cuslodes conducuntur, sola Dei h.Treditas sinc


cuslode relinquitur, adeo nullus cst, qui dc ejus salule la-

boret. Rcs suas omnes curant et conservarc student; si


,

aulem quis animam suam rem utique Deo charissimam


maligni spiritus depcculenlur, et opprimant, non idcirco
dolet et clamat : « mc perdilum ! » Pretiosis, quas possi-
des, vestibus pulverem decutis, eisque a tinea caves; pec-
catum vero , tcredinem arrodenlem animam nequaquam
removes. Tnfestum reptile scrutnris in tunica et pallio, in-

deque abigis, cor interim vitiis sepultum cernis, nec ea


exterminare cogitns. Cum capilis tui comam vermibus li-

berarc satagas, ostia nihilominus septcm in illo aperla ne-


gligis, palerisque per ea lotrones ultro citroque commeare.
Gollapsam domnm rcaedificas et stabilitatem atque firmi-

tudincm asdificii diligenter curas; lua modo anima multis


faliscit rimis, ut unam et alteram obslruas, non curas. Si-
cubi perfossam domum dcprehendas, foramcn conlinuo
obturas, mirum sanc le animae tua? peccatorum tinea labe-
factatee hactcnus minime prospexisse, neque portom clau-
00 S. EPHRAM SYRl

sisse, qua dala irruit diabohis, tibique menlem et intclli-


genliam eripuit. Hinc porro fit ut unusquisque lemcre
fcralur ct erret, quo cflYenata cupidilas abripuit, adeo ut
idem, qucm lantopere sollicitat curaboum, etovium, atque
jumenlorum, minimc lahoret, quoniodo suam a peccalis
conscientiam custodiat; et idem, qui ne fures domum in-
festent, magnopcre cavet, tametsi grassatorcs illius aniinam
jam obtineant, horum tamen ingressum adhucignoret, nec
intelligat, qu;e cjus vccordia cst, eosdem in ejus exitium

incumbcrc, ipsumque a Dco crealore suo jam nbduxisse.


Ilabes ergo , resumam, qui dat opcram, nc
ut prius dicta
vestes abrodat tinca, pcccala tamen cl viiia tercdine longe
nocenliora conscclatur. Ilabcs ilerum qui defossa humo,
ne rapiatur, aurum recondit, nec.lamcn dolet menlem sibi
luxuria ereptam, ct infamium muliercularum se evasissc
ludibrium. Rursus, qui etsi lutum ex camoso vado fortc
sibi nllilum continuo detergat, et eluat, omnibus tamen

obsilus vitiis cxultat, ncdum ea removcre curat; qui pc-


rinde non sustineat aspersum pallio pulvercm , animam
tamen suam patilur suem de graveolentc cloaca rcdcuntcm
rcferre. Simililer, qui lavat corpus, ct accuralissimc inci-

denles cmaculat labes, ut ad spcciem formosus appareat et


pulcher, propriie tamen animae superaggernlas sordes cor-
raderc recusat. Sunt pra:lerca, qui odoralis unguenlis cu-
tem iinbuunt, ut bene oleaut; inierea vero minime seu-
tiunl, qualem fcelorem ipsoruiu peceata spirenl, cadaveris
nimirum huml jaceolis putrefacliquc pulorc tetriorem.
Profeclo aliundc odorem non quaererent, nisi iidem de pro-
prio falerenl : scilicet poslquam peccalum suo illos allla-

vit j ulorc, huuc suavc olentibus specicbus corrigrre ni-


tuntur. Goncede nobis, Domine, [sapicntiam et insuper
adde ac tribue intelhgentiam; tribue nobis, Dominc, libi
booom spirare odorem, thuris, ac thymiatnatum suflilu
IBIMO i m flETICl I \ ii 5 i

luaviorem, item amare i<-. et mundum odiiie, ol proca


tlucis bonii ponideamua le. Domine, da, qua?ao, nobii la-

crymas, hoitiai electaa offerre iil)i : Domine, da , quae o,


cuitodire libi tria mavia incenaa ! Domioe, da, quaBio,
accendore tilii trei iplendentea lampadai, mentem, animam
el carnem ; tria Trinitati reddere, mentem Patri, animam
Filio, carnem Spirituiianctp, <|ui et illam <!c pulvere repe-
tel , ac renovabit. Pater, nobii lanctifica mentem noitram ;

Fili, nobis animam noitram lanctiflca ; Spiritui lancte,


sanclifica carnem infirmam, ejusque sordea absterge. Dn
nobii, Domine, ut laelemur in tc, luque laeterii in uobii in
die novissimo. Mens, anima, caro iaudcnt lc, tuque misc-
rere nostri.

WVWWW WW WVWWWWVWWWWVW WVVWWVWWAWW W VW WV W W W W W W VW «VVWVVWV» \ V \ \

SERMO VII,

Fili mi, altendc ad sapientiam mcani, el prudcntia: meae


inclina aurcm uani I '.

Gestienti sapientiam iiuliio, quseso, Deus, discipiinam,


tuoque in regno magnifica pneccplorcm probc docenlem.
Qui amat sapicntiam sapientior lict ; ct cui lorpor cl olium
volupl.as esl, nullus esse polest profectus. Age obline dili-

gentiam, maguum scicntiarum thesaurum, fugilo negligeu-


liam omnis corruptionis promptuarium. Libros assidue
evolvito, ut inde haurias rerum cognitionem et scienliam.
Gulaj vitium abigito, nc quaecumque adeptus fueris, per-
das. Dei amicos tibi perindc amicos asciscito. Ebrielati ac
intemperantiae dcdilos homines nec in ilinere socios ad-
miltas. Dei melum libi eiigito, initium sapientiaej et pa-
x
Prov. v, i.
32 S. EPHILEM SYIII

rcnlcs honora, quoniam illorum oralio ipsa tc custodit.


Aurum possidc (n mcnsura, sinc mensura snpicntiam, ut
cum incubucrit tribulatio, quictcm ct consolalionem inve-
vias. Aurum ct argenlum si possidcris, nc te efferas, nevc

tibi nimium placeas, sed in omnibus moribus tuis modum


ct modestiam sapienter observa. Esto in pueritia tua hu-
milis, ut in senectutc sublimeris. Bonos habitus compa-
rare tibi studc, ut bcatam ac tranquillam vitam agas. Ilaec
disce quisquis amas sapientiam et persequere indc tibi, :

parentibus et majoribus tuis gaudium et laetitiam parabis.


Si quando senioribus assidere conlingat, vide ne ad lo-

quendum festines ; sed sile, donec rogeris, rogatus res-


ponde, submisse tamen. Qme loqueris, prudentcr consi-
dera, nt quisque te audit loquentcm, parcntibus gratulelur
tnis, ct praeceptoribus luis benc precetur. Guique rci lcm-
pus-praefinilo, ut ordinate agas, cibo, polui, locutioni,
orationi ct lectioni. Animam tuam bonorum operum via-

tico instruere salagito, dum vacat praeparandi vialici tem-


pus, nc postquam hinc dccesscris, illic egcas. Contine os
tuum a juramentis, blasphemiis et malediclis ; quin lin-
guam piorum hymnorum suavi modulationi assuescito.
Parce, puer, adolescentiae tuae, ne cibus ignis aliquando
fias, et acgritudinis tempus recogita ac scneclulcm, celcri

pcde tc inscquentcm. « Mclior cst sapientia quam arma 1


,

»ct disciplina qunm pecunia 3


, et melior est puer sapiens
3
» rcgc scnc ct stulto . » Quaerc, pucr, sapientiam, ct ordi-
ncm in actis tuis obscrva, ul in hoc saeculo proficias, ct
in fuluro rcgnum asscqunris. Mnjoribus honorcm habclo,
ct scnum consucludincm diligito, eorumque pcdibus assi-
drlo ; vcrba fac altendas ct inlclligas. Disciplina csl allera

lux, pripstat forma cl nilcntibus oculis : hancdcpcrito pucr,


uudc libi laus apud audienlcs ct familinrcs tuos emanabil
1
Etcl. ix, 18. — 2 Eccli. xxx, i5. — 3
Eccl. iv, |3,
MUMO EXliGEWCfl VII.

maxinia. Coronam fabrical sapientia, quam diligentium


cnpiii imponet, pnsiquam d<- itercort *i regnum illos pro
\c\ciii , et collocaveril io iluono. Mensam <nd<; luaui
Ebrosi et inde omnom btomt rnltriptatem, illos puU tiuc

stralinii quielis, ulii «lii lcissiinimi soinniiin capics. Impio


boruni societatem fuge, et post mendaces ne abcSJj ne\e.

invidos imilore, cl cum pctiilanlibus noli nugari. Niuiiain


conlidonliain cnvr, nc ninicistuis dcspcctus iias. (lape con-

silimn s sapicntibtis, et parculum tuorum in;md;ila OOf-


|odi ; ncc nnquam jurabis, aut mentiaris adversus homi-
nem, qui in te peccavcrit. Si te cuipiam sociavcris, vide
nc pecuniam appctas. Proximis tuis, quod tibi, bonum
optn et facilo, ut bona tibi prcccnlur. Actuum tuorum lux
sit vcracitas, sic sic, ct non non, sit sermo tuus, ut nb om-
nibus dicto tuo babcatur fidcs : veri sint serinones tui, ut
super omnes bomincs diligaris, ct abscntes ac procsenles
vitam tibi optent diuturnam. Bona facito quot et quanta
poteris domesticis et cxtraneis ; et bonis verbis alloquerc
probos et improbos. Spcra in Domino, ct custodi viam
ejus, ct incede in omnibus mandatis ejus, et homiui noli
confidere, quia derepente exarescet, quasi non esset ; uni
Deo constanter confidito, quia qui confidunt in illo, in
utroque sscculo beati. a Mundus transit, sicut scriptum est,

» et judicimn stat ', »sicut definitnm est. Memento puer,


ne delinquas, et si deliqueris, ad poenitentiam festina : as-

suesce os tuum laudi, et decorrc mentis jubilationi jura- :

mentum et mendacium fuge; diabolus enim in his ketatur.


Redde Deo beneflciorum, quae accejiisti, confessioncm,
vigilias, jejunium et orationem; psallat lingua modos ju-

cundae laudis. Jejunium quadraginta diernm observa, et


esurienti tribue panem tuiim, et per diem septies ora, sicut
a lilio Jcssc doclus es. Bouam voluutalem posside tibi su-
1
i Cor. vn, 3i,

xxxvi. 5
,

34 *• EPHR.«M SYRl

pcr omncs divitias, quoniam nihil est in rebus praestantius.


Isla lege, qui cupis disciplinam, et verba, quac os tuum
pronuntiat, expende. Diligito bona, ut deliciis affluas ; quac
proferunt labia tua, diligenter attende, et quasi sapiens
versare in cunctis saeculi negotiis. Cogita introitum tuum
in hunc mundum, exitum pariter ab illo, quoniam e nihiio
factus es homo, et dcrepente nihil eris. Rccole multos, qui
fuerunt anle te, reges magni et fortes, et considera eos ab
hoc mundo migrasse, leque pariter hinc migraturum. Ad-
hortanti ad poenitentiam obedi, si peccator es, et si justus
es, cave ne pecces. Auditio judicii mala ac terribilis est,

peccalum fugiat unusquisque; videat ne curis hujus mundi


implicetur, ne posl contingat haDreditate ignis tormenlum.
Domini tui majeslatem admirarc semper, ipsi gratias agc
incessanler, ct lauda illum assidue. Nam si univcrsum
nmndum lucreris, hic n morte non libcrabit te. Trinilas
nos adjuvet, ut cjus volunlalem faciamus, et ab eo, quod
opcrantibus iniquitatcm reservatur, judicio eripiamur.

/VV>iV\'VVV>/VV\V\\\'V->\\>\\\V\>VV\'VV\V\'\'VV'V'VWW>\A\\\>\V\V\\\\>V\\\\\\\^\\A\\\\\\VV\\AN\\N\\\

SERMO VIII.

Cuncta vanitas, et nilliclio spiritus \

Propheta clamat : «Homo vapori similis csl, ejusque viUe


«spalia velut umbra lluunt ct clabuntur \ » Vos aulem
« Filii hominum, usquequo diligilis vanitalem, ct quaeritis

«mcndacium 3 Praelcrit enim figura hujus mundi ', d nos


.

ndmonct Aposlolus. Tempestas lempeslalcm trudil, ffitas


ailati succedit, ct cxpirat. Anni, mcnscs, ct dics mundum
* Eccl. 1, |4« — " Fsal. cxun, 4. -* 3
ld, ' v > 5. — 4 i Coi.
vn, 5i,
,m<> BIBflKTlCVa VIII.

in fcransitu esiQ pradicant. Quisquii mundum intrat, quo


inde egrediatur, intendit iter. Quisquis ulero concipitnr,
lepulcrum petit, rbi mansurus. Abv.r dom nascitnr, rn
mundo victurus, jain indc migravit alter. Duin ille ditfti

congregal el rccondit, iste reliquit <'t discessit. Aspice ui


opes ah altera in alteram farailiam transfermitur, ntque
subil egeslas alleram cx attera domuin. « Vanitas vanita-
»tum el omuia vauilas 1

,
»sicut scriptum CSt. MundtlS rotae
similis est, motibus rapit suis ttempestates ac tempora. I!-

lius mala vanilas ct bona nihil, ncc mala inala sunt, l

bona sunl bona. Gum ofcvenerit copia, ilHco succcdit ino-


pia ; cuni inlravcrit, conslilcrilquc tanrhper vohiptas,
transit, ct subeunt dolorcs. Qui hodic Isetatur, plorabil

cras ct mocrebit. Qui modo nuptiali epulo assidcl, ges-

titque prscsenlia uxoris adolescentiac suaj, casu intcrvenit


raors, ct conjuges dividit, ct major gaudio praesento sc-

quens dolor superstilcm obruit. Splendidis illc nitct vesli-

bus, ct prctioso amiclu supcrbit, sua bic qnoque brcvi


exuet ornamenta, et ista somnium fuisse sepulcro exccptus
discet, arancarum telis mox opcricndus. Ncc aliud cogita-
bit iste, qui superbam domum adificnt, ct pcr ampla spa-
tiatur atria, quando supremus illum opprimet dics, ct
aegrum prosternet, abjicietqnc in lectulum, ac tandem
extinguet. Conlinuo funeris curatores manus ejus, pedes-
quc constringunt, obstruunt os, oculos obnubunt, suisque
cogunt cxccdcrc acdibus ,*
ncc dicculrc mora hi propria
domo domino conceditur ; scd indc confestim clatus, subit
scpulcrum ibi relinquendus. Talis crit vita: illius exitus,

« Yanitas ntiqtie, ct aillictio spiritus *.'i Velut somnium avo-


larunt dies ejus, fuitque quasi non fuisset. Aiius quispiani

priefecturam adeptus est, indeque altos spiritus ducit oc


lumet; ca?leros opprimit, ac fraudibus dolisque captos
• Eccl. j, 2. — a
Id. iv, i6.

5
56 8. I.PHR/EM SYRl

spoliat, et iniqua prccdo proprias implet ocdcs. Sed cuin


rcnerit vilae finis, hoc omnc in cineres rediget; fuerunt
neinpe divitiae ejusa Vanitas et afllictio spiritus. » Mundus
noctis iniago est, ejusque operationes somnia sunt, quibus
demersus animus, dcceptus errat. Ut nox per falsas ima-
gin^j trahit dormientem, sic vigilantem suis mundus pro-
missis capit. Ut somnus spcctris et vanis visionibus homi-
nem ludificat, sic mundus jucunda voluptatum et divitia-

rum specie fallit, somnia objiciens gratissima. Sic te tibi

fingit divitem, praefectum, et in celsissimo gradu locatum,


pulcherrimis ornatum vestibus, insuper promiscuam homi-
num turbam tuis advolutam pedibus, ac talibus illusum
speciebus fastu inflat. Transacta nox abiit, discutitur sapor
et cessat ; expergisceris, et evigilas, objecta tibi somnia
vanas imagines fuisse deprehendis. Mundus suis nos sedu-
cit opibus et divitiis, ut nocturna somnia sic avolabunt, ct
erunt quasi non fuissent. Fugiente spirilu, et sopito cor-
pore, anima evigilat, mundique somnia recogitantem pu-
dcbit talia somniossc. Jam nunc in suis erubescit malis,
stupct, angitur, pavct ac tremit, cernens in propatulo jam
posita, quaj haclenus occullala latebant. Accidit illi nimi-
rum, quod passim experiuntur quicumque, discusso sopo-
re. objectas in somno imogines cum pracsenti non ficta

cgestote ct moestitia confcrunt. Videt proctcrilum tempus


velut somnium defluxisse, praesenlcmquc statum considc-
rans pcrturbatur, ct stupens haesitot, circumspiciensquc
se undiquc suis scptam criminibus, et omnibus, quoc per-
pclravit, malis, velut tetra caliginc circumfusam, quo se

vcrtat non habet, quovis enim abeat, et ubivis lateat, saae

illi ex adverso slabunt iniquilates. Tum vcro occurret ille

uiolignus, et auimam immitis exactor aggrcdiclur, soninia


a mundo objccla rcposccl, continuo in oculis couspcclu-
quc cxponciida. Exiget colleclas divilios, qua; illam a di-
sr.nMO i KSaiTICVI VIII. '»;

vinlf laudibus avocere solebanJ , omniqUe spoliatam amictu


niulnm irridebil ot subsannabit. DeteStabiie flagitium im
proporabit, gchenoaa flammii pfandum, lenebHique pu
niendas rapinas objiciet, regeretque nequitiam el astutias

(lcniiiiin slridore luendaa, (i ad oruciatum cientes iracun-


diam et invidiam* Concta retexet scelera, suasque ipsl

anio oculos explicabii nexas nulla dissimulata. Rjusmodi


declaratioues utique acerbissimas prseaem diabolus exi<
al> anima, quaesua anfce per lomnia errabat. Somnia, quafe

fuerunt, ejusdem tovmenta Gunt Caveaduis ergo ne mundl


praelereuntis error nos abstrahat, uevc illius illecebpis ca-
piamur, quia ul soninitun avolat» sic illc cvanescet. Cogita
quoniodo dies decurrunt, ct rapidac fluunt horae, festinant,

ncc ullas neclunt moras; similiter mundus praecipiti cur-

su ad finem properat, Praesens dies sequentcm non mora-


tur, nec hora horam expectat, ut fluvius, objecla manu,
non sidit, ncc cohibet cursum, sic nec ullo vila impedilur
obicc, nc Iranscurral. lix utero natis vila? spatia certo li-

mile el invariabili mcnsura definita sunt, nec talibus mun-


dum ingredicntibusmodus aut polestas concedilur, quo
liccat praescriptum vitce terminum transcendere. Conces-
sum homini vivendi lempus adfixum limitem exegit Deus,
istud mcliuntur dies, ct intcr se dividunt. Suam singuli
partem sufluranlur, ctsi furtum ipse non scntias. Horac
similiter attributam sibi sarcinulam abeuntes secum as-
portant : tuam dies labefactant vitam ; horae statumina ejus
dissipant, dum tandem extinguant : quasi vero vanitas non
ipse sis, vita tua furibus et latronibus praeda data est. II-
lam trahunt et devolvunt tempestates, donec per parva
delrimenta paulatim consumptum, rumpatur stamen vitae

tuoe, et dispereat. Tuam dies sepelient vitam, et horae ca-


davcr eiTcrent, quoniam per horas et dies illa traducitur
ad inferos. \ itam, quam in praesenti ducis, cadente dic
58 S. EPIin^M SYRI

simnl occidet, ct transiet, dum unaquaequc dies, ut dixi,


particulam auferl et transportat, unaquacque dics suom
vitae luoe partem scpelit, et hora suam. Sic properato tem-
poris cursu, cclerrime vita deleritur, Iransit ct perit. Dics
quod suumesl, vindicant ct eflerunt, suum pariter horae,
ct confcstim abeunt, donec cvolvanlur vitse luae tcmpora,
et cilatus finis adveniat. Deus modum statuit vitae tuae, et
locuui distinxit tcrram, et singuli dies dimensum suum
inde hauriunt, donec islud vitae tuae exhauriatur flumen.
Quo dcvolvunlur dics, cursu eodem labilur vita tua, prac-
cipilat et pertransit. Nec ullo, ut dixi, pacto fieri polest
ut maneas. Cum in ccelo substiterit sol, ct luna suos con-
tinuerit meatus, luae etiam vitae tempus stabit et non ef-

fluet. Experire, quie audis in umbra, indc vitoe tuae deflu-

xum iutelligcs. Sicubi avcrsus a sole constiteris, lineam


describilo, incle conlemplare tui corporis umbram, vidcs
nt a loco seinper rccedit, ncc unquam stat, simili fluxu
tua cliam vita Iranscurrit, ct pracccps trahilur nd mortem:
a mane usque ad vesperam corporis tui decurrit umbra,
sic a malris luae ventre ad lumulum devolvitur tcmpus vitae

tuae. Tuo vitam tuam mctire palmo, hac scilicct illa quanla

cst conlinclur, in quinis digilis lolidem ccrnc aetales : a

miimuo incipit palma ma.nus, et in pollicem desinit, hoc


puta nasccntis initium vilac, ct senescentis finem : a mini-
mo inchoalur vila, hoc cst infanliae tcmpus ; ad secundum
progreditur, hacc pucritia cst inteliigcntiac judiciiquc ex*
pcrs ; vcnit ad medium, haec juvcnla cst supcrba, speque

alquc animo inflata : succcdit, qucm quartum dicimus, cst


perfccta virililas : atquc hic mclicnles incipit spatium dc~
scrcrc; unus superest digilus poilcx, senectus est, vilac tcr-

minus. II.tc sunt humanae vitae spatia, si lamen homini


conccdilur ad ordinarium vitac lcrminum pcrvenire; acci-

dit cnim, ul hunc appropcrata mors antevcrtat, palma


•BMO i;Xi:<.i:Ticrs Viii. ")

^L*
1 '!*!** * ,u;ulus lua; s,| a quatii id parte lecliooi expoiiti i I

;kI Doi iiui iiin. Contrabitur autem qoaodoquo rilaa tem-


pilf, Q6 (lititius viclmi inalilia prolraliatur. Sic iu palina

lnanus IU4Q cnivis linniini \ ila- inriisura rtpMBfll nlatni', qui-


nis(|uc in digitia videt exprcuoi, quofl icandit graduii Tu
intersm comidera quora digitum teneai, quomve ittigerii

gradum, ignorai enim quonam in digito to cita morfl <»ceu-


palura sit : a Diefl namque Doinini lur csl ', »inopium Op-
primet. Quamobrem in pace ducito vitam tnam, eique
bonovum opertun viaticum provide, liquidem cupii illam
ad Deum pervadcre, eamdemquc, postquam to descruerii,

invenire ; quod quidem libi contingct, si ordinatc vixeris,


nam si ab ordinc deflexcris, tollctur vita lua ct peribit,

quaeres, et non invenics cam. Errantes per agrum aquas


nunquam bibes ; si nulem in vase reponas, ad usus tuos
reservas ; cave crgo nc vita tua diilluat lnxuria, odio, ira,

rapinis, aut paupcrum oppressionibus. Hoscc pcr calles

erranlem si quaesicris, nunquam rcperies. Itcrum cave vita^

tuae ab impudicilia, et turpi quovis quxstu, alioquin velut


putridus luimor sub terram ibit, et ex oculis evanescet.
Vide ne fraudibus et invidia, vel simultatibus et jurgiis,
vel alio quovis vilio seducatur et occidat : ne vera spolia-
tus vita, non lalsa morte dispereas. Bonis operibus instes

oporlet, indeque tibi canales provideas, qui post obitum


tuum aquas tuas ducant, et in Deo aduncnt. Rivulus nem-
pc vita tua est; hunc in Deum derivare stude, ut cum hinc
mare fiat. Rursus breve slillicidium est vita
dcfluxerit, tibi

tua, ut caducus est mundus, hoc si Deo commiseris, abys-

sum evasisse reperies. Tua in dies vita tabescit et contra-


hitur, hanc in Deum refundito, ut aeviternam resnmas.
provide, ne vitam tuam absumat ira, aut aliud simile pro-
fliget vitium, totusque intereas omni orbandus vita. Api *

1
2 Petr. iu, io.

MM .7» \' ;
\
I .
40 S. EPIIR/EM SYRI

mam si occupct ira, praesenlem eripuit diem ; satage nc in


sequentem diem invadat, ut totam non dcperdat vitam.
« Suiricit diei unicuique malitia sua ', »Salvator noster ait.

Unum ergo diem pcrdidissc sufllciat irac, non illa sidat in


anima, noclcm cum die conjungat, neque sol occidat,
et

quin ante lucis occasum illa discesserit. Malus hospes ad


iuam domum diverlit, hunc stalim dimittilo, cunclantem
etiam exigito. Cum cadente die cadat ira simul, nec ipsi

longior concedatur mora, sicut te non moratur hora, sic

nec tu iram. Totam massam semel immixtum corrumpit


fermentum, nec aliter ira, sed cum animam incesserit,
propria stalim amaritudine totam inficit : saevissimae sunt
pestes aspis et regulus, saevior illis ira est, animam infestat

et necat, alque a Deo separat. Monitus aliquando anguem


in tuo se occuluisse conclavi, persequeris, et captum oc-
cidis; haeret infixa tuae animae ira, et exitium parat ; vides,
nec tamcn inde depellere Conspectum colubri
satagis.

quiescentis expavescis, ictum formidas, pateris tamen iram


animo insidere tuo, nec ignoras venenum in ea condi leli-
ferum. Stalim ut senseris anguem in tuum repsissc sinum,
artus pervadit horror; cor tuum iu aspidum cubile tran-
siit, nec casum horres. Ut reguli halitu afllata caro infici-

tur, et extabescit; sic animum, quem semcl contigerit ira,


suo labefacit veneno. Scrpentis formidas morsum, ct ictum
scorpii ;morsum impressit, nec ullus indc metus
ira tibi

sollicitat mentem pupugitque odium, nec tibi trcpidat


;

cor. Quis ita desipuit, ut pctat aspidem suum sub tectum

succedere, aut secum morari angucm, si forte proserpat


in sinum. Isla certc non petis, istis pejora petis, iram re-
gulo pestilentiorcm, et horribilius serpcnlc odium. Ver-
bum inconsideratum pepulit aures, hoc diaboius nempe
suggessit, illico aniinae fores palefecisti ine, insiliit illa, et

1
Mattb. vi, 34.
i AMO l.XVMl ITICUI FV. /| 1

adhuc luo hacrel animo. Iucidit cum proximo tUO <!<• N


luiili conlentio, odium accersiaii, venitj tuoqna rafafum
cordi eliainnum inriibal. Tihi lalrat ira, cl ranuiii in mo-
rcni spumam cmillil ; lu conlra silireiu jacilo paccui, cjus-

(juc lalralum eompesrilo, vullus hilarilalr iic-ol iiim ejttf

(lislmba, risum o|)j>onc, non trisliliam, iramqiie rorrcuisli,


nc duas simul animas perdal. Dcus, qui summos ct MUtf
pacasli saiiguinc, qui de tuo lalcrc iluxil, iralis concrde
pacem ; qui fjfjabaf concordafti partea, et supremos cuin
iniimis conciliasli, dissidcnlrs inutua charitalc conjungc,
cl paccm tuam iuscro cordihus corum. Doniinc, qui cs

« Pnx nostra ', »sicut scripsit Discipulus luus, pax lua cus-
todial animas tihi supplicanlcs. « Paccm mcam do vohis,

»paccmmeam relinquo vobis 3


, » dixisti, Domine, Apos-
tolis luis, ct ad Patrcm elcvatus es, quando venies in ma-
jestate magna, ct trcmor invadet orhem, quando clangot
tuba in coelo, et solvcnlur fundamcnta terrae; quando se-
pulta saxa scissa dissilient, et apericntur sepulcra, et in
iclu oculi incorrupti resurgcnt mortui, et convertetur Adae
limus totus cum pulvisculo, et cum ingenti horrorc sur-
gent summi et infimi. Pax tua, Domine, egrcdiatur in oc-

cursum nostrum et gratia lua succurrat nobis. Domine,


tibi sit gloria, cl fiat misericordia tua super nos, o clemens
el multum misericors. Ameu.

SERMO IX.

3
Tollatur peccator et non videat gloriam Dei .

I. Divinas Scripturas quicumque legunt, vel excepta


auribus illarum oracula, oculis mentis diligenter conside-
1
Epbcs. ii, 14.— 2 Joan. xiv, 27. — 3
Isai. xxvi, 10.
42 S. BtnJEI SYRI

rant, sensum etiam osscquunlnr : isti enimvero intelligent,


quibuseum geinitibus, quove metu accipiendum sit, quocl
moclo nobis ex divino Codice leclum est. Formidandum id
plane, sapientibus tamen et demissa per aures animo stu-
diose revolvenlibus. Horribilem nimirnm prrcfert senten-
tiam, ct cuivis peccatori maxime pertimescendam. « Tol-
»latur, inquit, peccator ct non videat gloriam Dei : »

peccalorem scquatur impius ad Jocum a divina laude va-


cantem. Res unaquaeque Dcum loquitur, praedicat gloriam
ejus quisque dies, quam nec muta elementa silent : « Cceli
wnamque narrant gloriam Dei, et opera manuum cjus
» annuntiat firmamentum \ »Terra Dei majeslatem confi-
tetur, et admiranda ejus opera depraedicant maria. Nulla
res a laude Domini sui vacat, quandoquidem quilibet ver-
mis quamvis cxiguus Deum magnificat. Quem ergo petet
peccator locum, « Ne videat gloriam Domini ? » Aut in quas
crit abicgandus oras, ut cxlra divinae gloriie limen abjectus
dicatur? Nam si in ccelum repserit, accrbc increpilus inde
confcstim dejicietur; sique vclit in tcrra morari, ncgabit

illa diversorium; quod si hinc rejectus perlcntct salum,


acccdcnlem cuncta repellent maria. Unum restat, nec me
mcus fallit, opinor, scnsus, charissimi, ut ab orbe noslro
exclusus in illas terribiles et horrendas tencbras exleriores
dctrudatur, eum profeclo Iocum divina rccusat gralia, qui-
bus cnim suam ncgot pracsenliam Deus, et laudem negat.
Tormenta gemitus angustiae, curae trislcs, vermis arrodens

ct scmpcr infestus, ardcns et nunquam sopiendus ignis ob-

struunl fnuccs noccntium, et suifocant voces, oculos ca>


cant, ct adimunt visum : ora siquidcm fremcnlia, et stri-

dcnles dcnles Dei gloriam annunliare non possunt, nec


lingua divinarum loudum carncm modulari, triste illud,
« Mc miserum, » assidue ingeminans. Sed necoculi caligantcs

1
Pbal, xvni, 2,
i Mto BXI01TKVI f\'. /,0

lumen gloriie capiunt, et cujns carnes orrodnnl \

incs, extra prementem pcenam nihil lentit, qnemqne


henna cruciat, preeter ignem nihil cernit. Venite pec-
catorei, plotemua hic, nc illic ploteraus; renite iu mcas-
titia el squnlore vivamus, ne in maximos Inctus incida
mus illic. Omnei soncti et justi Deo placuerunt in fleln

v\ dolore, ejusque indignationem lacrymii lenire conati


sunt.

II. Triginta ci nongentos annos luxit Adamus lapsnm


suum, hujusque oansam, divinn laudis in paradiso neglec-
tum, nativum genarum decorem manansex ocnlis hnmor
cvtinxil, oraquc ioedum in modum cxulccravit hicrymarum

cadentium fervor. Enoch , qui placuil, ct non guslavit


morlcm, per nnnos viginli supra trccentos concoplum cx
Abclis csede dolorcm sustinuit, cumdcmquc vehcmenter
cxasperatum, cx quo vidit tilum, qui primus omnium ho-
minuni mortuus cst, mox putrcfactum sanie taboquc ,

fluentem, atquc focdissime dcformatum. Et ideo translalus


est, ct mortem ipse non vidit. Item quia justus Noe luxit

ad exilium suae aetatis hominum, prospiciens ipsos ab im-


mincnle aquarum alluvionc dcletum iri, atque virginilatcm
pcr annos quingentos inviolatam cuslodivit; ideo communi
sui srcculi mortalium cladi exemptus fuit. Abraham, simi-

iilcr Isaac, et Jacob vitam traduxcre laboriosam, multis


exagilatam curis atque lentationibus, similique exitu dcfi-
nitum sibi cursum percgerunt. Jam quis beati Job tenta-
tionem persequi suiTiciat, qui per seplennium in sordibus
luctuquc jacuit? Quantum putas ille flevit? quam uberes
profudit lacrymas, corncns carnes suas a vermibus corro-
sas, sibique prastcr cutem et ossa nihil relictum ? quis us-
piam talia passus est? Ad soium credo rci famam aures
exhorruisse. Suum David stratum lacrymis rigabat per
1
Psal, ci| io*
44 S. EPIIIUEM SYRI

noctes, et cincrcm tanquam panem manducabat et potam


cum fletu miscebat \ Rursus, quot lacrymas fudisse pu-
las Jercmiam? Illum virum dolorum, cum in perpeluo
vixerit luctu, qui etsi omuem modum cxcederet, nihilo-
minus Propheta Deum obsecrabat, ut daret capili suo
2
aquas, et oculis suis fonlcm Iacrymarum . Ezechiel ille

nempe, qui comedit volumen 3


quo descriptae erant
, in
lamentationes, carmcn, et minac, eo quod populi sui sce-
lerum poenam sustinere statuisset, per dies trecenlos no-
naginla*perpetuo decubuit, huic nimirum snpplicio popu-
larium suorum peccata illum subjeceranl : ergo sua ipsi
domus carcer fuit, lictores, communes populi noxae, quippc
quae illum in ea vincula compegerant; gravissimas autem
fuisse inde conjicere licet, quod ad cenlum nonaginta
quinque dies in singula latera cubare coactus est. lloc
etiam amplius, quod ille Superum et Inferum Dominus,
in cujus polestate ac ditione cuncta sunt posila cum ad
nos descendisset, alque nobiscum versaretur, civitatis Jc-
rusalem excidium planxit. Risisse Dominum Scriplura nus-
quam memorat, flevisse frequenter. Gaeterum, cum illum
ad morlcm Lazari collacrymatum fuissenarrat, deomnium
hominum simul casu luxisse puta, quod cerneret imagi-
nem suam morte detritam doluit nimirum ille Bonus
:

extypon suum, homincm, quem amabat, amisso vclcri dc-


core informe cadavcr effectum, mox eflerri ac lcira
, ,

obrui. Si tua, frater, occidit anima, morlis causa fuitpec-


catum, vitam reddent dolor, fletus, lacrymae, luctus, so-
nora suspicia culpam damnantis, ob quam illa cecidit et

periit. Plora et mocstos ducito gemitus; hac cnim via ani-


mam tuam ad Dcum reduccs.
III.Luctum animae luac dcbcs illo utiquc acerbiorem,
qui matrem cxagitat, cui mors nalum abslulit, ct sub lcr-
1
Psal, ci, 10. — * Jer. ix, i. — 3
Ezech. ui, i, : 9
i i mo i \i <;i i n i
| i\. /,.>

ram demisitj miserabiliter ille piorat, quia abiil dtlectoi

cjus. Nec vero Becua aeparotur a Deo delinqaem anlma,


neque minoa dolet lumma Booitas pulcberrimai Ima
illa

ioid iujb detrimeoaufn. Jumentum periit, alionde til>i


baudquaquam diu inansuruni, amissum lainni riuereria,

Dcuni cogila perinde molcslc suam imaginem pertre, lcrrc

aninuun quippe amat plufl quam reliquafl resomnes ab i|>-<»


condilas. Naj tu quioumque peccas, alupidui cs, qui ncc-

dum intellifia te peeoando periisse, quamobrem ncc dolcs


ipse, nec Dcum dc tc dolerc agnoscis. Quod roliquum est,
conare ut cxtinctam animam tuam tuis lacrymis susciles,
ingentia inde Deo laetitiac refercs argumentum; nempc
magnopcrc gaudet redditam libi vitac usuram. Fcrunt rc-
pcrtani avcm, quac pnllis suis statim a partu exlinctis spi-
rilum iterum refundat. Facta nimirum moter, dum natos
complexatur et premit, suftbcat. Postquam vero illos nec
spirarc videt, nec moveri, agnoscitque prorsus extinctos,
lanlum aiunt inde dolorcm susciperc, ut per triduum omni
cibo poluque abslincat. Iterim nec a nido abcsse sustinet,
sed codcm perslans loco, nnlorum cadavera custodit :

postrcmum inflicto vulnerc fundit sanguinem, qui simul ac


pullos tctigit, animat, divino sic jubenle praecepto. Jam
si avis suos novit suscitare natos, disce, peccator, vitam

animae tuae reddere tuis ereptam peccalis.


IV. Ceeterum, si pellicani calamitate eo tangitur Deus,
u t praeter naturae ordinem ejus pullos vivificet, quamop-
pido ipsi graviorem fore putas tuam in procuranda animae
iuae resurrectionc socordiam. Nam si avis natos moeret
cxtinclos, adeo ut oegritudinis suae impatiens sponte sibi
mortem consciscat, sique ipsius Conditor dolorem ejus do-
let, et relevat, perverso naturae ordine; intelligis, credo,

illum animae tuar sentire interilum, ct cjusdem separatio-


nem : senlit utiquc et moeret, imagiuem suam ab ipso se
46 S. EPHIUEM SYM
sponte dividere, quincrgo tnparilcr doles et ploras, quando
ille tui causa moeret, quasi mater supcr unigenilum suum.
Odit parentes, qui, filio moriente, risit ; quidolet, amorem
dolore probat ; odisse Deum videlur quisquis, postquam
peccando animam occidit, ejusdem morte Letalur, ex qua
tanlum illc capit dolorem. Nam, ut socpe dictum repetam,
Deus animae exilium vchementer dolet; quisquis ergo eaui
periisse ridet Deo dolorem cxaggerat quandoquidem
, ,

eliam iile parentes oxaspernt, qui mortuum natum sepe-


lientibus per jocos et ridicula iJludit plancDcum irri-
: sic

tat, qui kelatur, cum malefecerit. Quanquam nec patris


dilcctum suum sepelientis dolor Dei cequat tristitiam, ani-

mam propria culpa pereuntem intuentis. Tuam, quaeso,


animam luge, ct ostende sic a tc amari Deum, ut dolenti
anima3 tuae ruinam, ipse condolens, consentias. CaHcrurn,
cum, ut dictum est prius, Deus imagincm suam pcrire
oegcrrimc feral, planum fit illum, qucm cam perilere non
piget, aut perditam non plangit, a diabolo nihil omnino
discrepare. Quicumque funcri intersunt, cognatorum luc-
tum intuentes lugent, mocrcnlque cum mocrcnlibus. Ecce
pcriit anima, dcque cjus intcritu seculus dolor ascendit in
coclum, Angcli quippc mocrent, ct conlrislatur Deus; cui
in tam acerbo luctu adhuc ridere iicuit, nec illum nnim;e
sua: damna movent, profecto obstupuit, cl nescit se habcro
aniinain.
\. Tuain, crgo, peccalor, flolo animam, ejusdem nam-
quc vita ab oculis tuis pendcl, et in cordis lui potcslale
posita est. Te vila rcliquit, ct idco non (Ies, quia dcslituit
lc scnsus et anima. Anisuc luae justas lacrymas solvc prius,
dcindc si vacat, cxlcrnorum casus flcto. Kxlinclum corpus
lugcs, nempe doles ab co reccssissc animam, quin crgo
lugcs animam, quam dcscrcndo Deus morluam rcliquit.

Et vcro lacrymce cadaveri superfussc, islud animare ne-


;

IBHHO BXB6BTICVI IX. /,7

queoQt; at si onimam asperserint, simnl vivificant, et sur

rigunt. (logita non corporis causa datai faisse lacrymai,


dolorem et mcestitiam, quoniam propter animam ista lccit

Deus ut ipsa se suscttareti Offer Deo luctum ct oberes <\


oculis luis lacrymas, fletuquc luo, ct cjus gratia, amissam
auiui.x recuperabis vitam.

VI. Te expectat illc uiiscricors, petitque oculoruui tuo-


nuu aquas, hiscc cupit deturpatam auiuKcimaginc-mclucrr,

Ot ad pristinum, qucui ipse dedit, uilorcm reduccrc. Tuaui


animam ipsemet occidisti, quando pcccasti; tn ipsi spiri-
tum, quem eripuisti, reddito; non alius quispiam illam
cccidit ct perdidit, voluntas tua necavit et proflixit. Si
quis alius tibi vitani abslulissct, is utique resliluere debc-
rct, quoniam vcro lua tibi voluntas morlcm intulit ab ca-
dcui vitam rcdbibcri justum est. « In pigritiis manuni
» pcrstillabit contignatio, ct cadct \ » Ecclesiaslcs boc do-
cct, collapsam animne tuoc aedcm cito rcpara, ncccnim
alius idcurabit, si lu neglcxeris , aut forlasse ignoras illam
iugredientis peccati impulsu quassalam corruisse; cum
crgo tuam ipsemet animam crrando destruxeris, vidc bt
crrorcm damnando reficias. Mala opera tua illam proflli-

garunt, sublevent opera tua bona. Si peccatum occidcre


cogitas, ut Deus loquere : « Ego occidam et cgo vivere
2
)) faciam ; » peccatum occidain, ne regnet in membris meis
vivcrc faciam juslitiam, ut quocumquc duxerit, bonis ope-
ribus scquar. Pcccalum rem mibi fugiendam certum est
rcmovere, et si quse inflixit animac mcce vulnera, obligarc
innoccnlia ct sanctilate. Sicut per agros, qua) aruere, ossa
disperguntur, sic animae tuoe cogitationes per inanes curas
dissipasti; satage ut ilias a saxuii negotiis contrabas, et in

Deo componas.
VII. Ab Ezecbielis facto discito super isliusmodi cogi-
' Eccl. x, x§. _ * Deut. xxxn, 39.
48 S. liniRiEM SYRl

tationes vaticinari.Dci vivificantis mortuos verbis iilas allo-

quere, sic nudis obducesossibuscutem,constanlcm scilicet


animam, et meutem minime socordem, Deoque obligabis
utrumque. Valicinare, et voca spiritum, ut interfectos in-

grediatur, et vivant, ipsisque vitale spiraculum inspira,


divina vidclicet praecepta. Pro foribus inferni horrendum
excubot peccatum animarum interfactor, illic ossa anima3
tuae dispersisti, cogitationes, aio, tuas terrenis intentas cu-

ris, istas colligito, et arrige, suisque insistere pedibus con-


suefacito. Si hoc praestiteris, opus oppido admirandum te

peregisse credito, atque mortuorum resurrectionem Eze-


chieli praemonstratam, in te ipso repraesentnsse.

VIII. Caeterum, si gaudium erit in coelo super peccatore


poenilentiam agente,erit utique luctus viderc negligentem,
Deumque vehementer contristabit, quicumque peccat, et

pccnitentiam agere recusat. Hanc ergo suscipe* peccator,


Deumque et Angelos ejus exhilarabis de lua conversione
mirifice gavisuros.
IX. Postremum cogita quisquis peccare non desinis,
animam tuam Filii Dei sanguine redemptam, nec cnim
Coelitibus, spiritus et flamma cum sint, propria morte ani-
mae inleritum deprecari licuit. DilectumillumFilium Paler
tradidit ad mortem, ut salutis tuae fieret pretium, Filium
unigenitum et unum; tradidit, inquam, et non pepercit,
tradidit propter te, propter salutem tuam; principium om-
nis vita3 tradidit morti, morti ipsi formidandum; vinctum-
que occidendum tradidit, qui tamen mortem ipsam con-
tinuo affixit cruci, clavisquc scripsit chirographum tuum.
Vides-nc salulis luae pretium ? vide nc pereas, neve pereundo
Emptorem fallas. Piedemploris vila vilamtuam accusat, si

to vila nianet, et pcccare non pudet. Morlem tuam illius

inois damnat, si moite plectenda coiumillis. S.mguis ejus


enclamat ad thronum Dei; illc fusus c&t, nc pcrircs; pec-
IIMM i \i <;i TH i , ix. /,()

caa tamen, el perii? Qui sibi emit aerYumt ai poit amittat,

non hiiDC lolumniodo, led etiam pretitim ejui amittit. Dei

Dteionem et mortom, qnantum in t< fnit, auatuliati, li me- i

riarii, nompe ne morereria, ille traditm el moftuoa eat.

Ideoque illum nunquam pomitebit animam toam lanti


tjniisoi dummodo mortuam reititnat mam. Attamen 11

emptor non doluil, ut parceret Filio, moriiquc non trade-


ret, dolebit utique, 11 insc tibi redditam Titaa oauram pec-
cando sponlc abjiciei. Solvit Filina Dci pretium tnum
mortcni suam, mortcm scilicct ct passioncm Dci : li tanti

cmilur anima tua, ut vivat, vide nc vitam tali comparalam


prelio gratis cripiat mori.
X. Caetcrum, quae in Deo vivit anima, polens fit ad im-
pcrlicndam ctiam aliis vilam. Idquo tibi, si audis bcnc,
idoncus teslis loquitur Elisacus : hic cnim quoniam divi-
nam animcc suac vitam comparaverat, duos mortuos susci-
tavit; allerum, dum nobiscum in orbc nostro versarclur;
altcrum, poslquam a nobis discessit, nempc quia vitam a
Dco ulrobiquc duccbat, vivuset morluus vilam mortuis rcd-
didil. Prophela) spiritus spiritum a Dco hauriebat, quem

cliam a corpore sepnratus morluo sui simili communicavit.


XI. Jam vcro inluerc vitam in Martyrum reliqdiis con-
ditam. Quis enim neget illis mancrc vilam, quando vidct
ipsorum ctiam titulos vivere? Res comperlissima esl, de
qua nullus dubitet. Martyruin sepulcra arces sunt inex-
pugnabiles, tutumque conlra publicae libertaiis invasores
perfugium, urbes munilissimoe, praeparata fugientibus mu-
nimenta et certum praesidium. Quem crgo livor adussit,
aut seduxit iraudum artifex aslutia, salagat, ut praesentcm

opem sentiat, retusa vi veneni, ne officiat. Qui caeteros op-


primere consuevit, pelat aequilalein, nevc qnempiam rri

posterum laedat; qui furatur, nc deinceps furetur; qui-


que, subcunte iro, ciiarilatem expulit, orando impetrarc
XXXVI. 4
5o S. EPIIR.EM SYUI

sludeat, ut, serenata aliquando mcnte, cum fratre redeat


in gratiam. Quem vero invasit immundus moechiae spiritus,
et focda inflammat libidine, oleum adhibeat illorum lumini
instillalum, culique illinat, abactus il!e discedel. Medici
sunt, sanilatis sunt curatores, pharmacum vilae portant,
animae corporique ulilem medicinam, spiritu quippe com-
ponitur, quo corpora et animae sanantur. Fidem exigunt,
ut libi quaccumquc poslulaveris, lar^iantur; nisi libi dubia
haesitaverit mcns, vel si occideris, revivisces. Deus in illo-

rum iipsanis inhabitat, inde habent, ut omncs operentur


virtules. Deus,qui in Juslis habitas, tibisit gloria,et mise-

ricordia tua sit super nos.

\\\\Y\\A\\Y\\V^V\\/V\VVVVV\VVV\A\\/V\VV\W\\\VVV\VV\VVVVV\^^

SERMO X.

Vae nobis, quia pcccavimus \

I. Duoc sunt recordntiones acerbissimae, plenaeque timo-


ris, el ambae mihi observanlur in cunctis commenlatloni-
bus et diebus meis, meque incessanter cxagitant et cru-
ciant. Duo etiam menti meae occursant objecta, mequc
vehemcnler commovent, alque artus mcos conculiunt, et

oculos provocanl ad fletum, et quorum memoria animus


meus contremiscit timore pertcrritus duo cxtrema et ul- :

lima bonorum ct malorum, in quibus hominem quemque


manet aul gaudium aut dolor. Ilaec quolies ascendunt in
cor meum, timidus ac tremens horreo. Plane dicam, au-
dile, fratres Duo mc tcrrent, vosque velim perinde refor-
:

midare, cuivis namque homini sunt maguoperc pertimcs-


cenda peccntorum, quam ipsc mihi composui, sarcina,et
;

quaj illa vindicabit, Juslilia. Uae stmt illa duo, quae dixi me
1
TliKi). v, iG,
SKItlfO VXUQRTlCUt X. 5l

recogitareot extimescerc.Tabula magna nn-orum lotlttaiil,

el horribilc Justitise judicium sunt ill.i dao, qafB MttHtn


mmb exagitant ef contarbant, iniquitat, Han opcrnius
suin pcr socordiam iiii:;ii)i, el qund mihi novi pnralum sup-
plicium; hsfiC, iiKjuam, ine sollicitanl, cL fjfll mea succu>
itnt,mihique metum cl (brmidinem supcrexagerant, ingens
sarcina, quam dixi, delictorum mcorum, ipsaquc secutu-
rum inpplicium proh quantum flccrbuin ct sovrnun ! Ilncc

crebro recogitans omnibus artubui contrcmisco, domqiit


mccum ipse lacitus rcvolvo,quacpcrpclravi, scelera,qunsve
pro iis poenas referam, incumbunl mihi gemilus, ct dolor,
ct horror.
II. Eliam istae sunt, dicta prius repelo, duae rccorda-
tioncs acerbissimae, qaaft meam concursant menlem, et un-

dique urgcnt, ct cor mcum saevissime torqucnt. Conscien-


tinm sentio, qua3 intus mc lancinat, oculisque mois subjicit
per scriem disposila praeteritae vitae mene malcfacta, undc
tremunt cuncti arlus mei. Adolescenliac meae peccata mihi
repracscntat,ot occulla iniquitatis meae ulcera retegit, prop-
lcreaque oculi meidiilluunt in lacrymns, mcestoque plenae
sunt cogitationes meae timore, quoties mihi ipseretexo acta
pueritiaj meae,quoniam nihil ex iis, quae in mundo cgi,
subducitur aspectui meo. Dum autem peccala illo tempore
commissa retraclo, eaque vindicaturam Justitiam recolo :

o memiserum, exclamo, ac perdilum ! Dumque recordor


omnia delicta mea, et futurum horribile judicium, singul-
tus sufFocant animam meam, et anxius ac tristis illudme-
cum revolvo. At ego quo ibo? Scilicet, quae seminavi, haec

et metam. Hic porro animo occursat dies rctributionis,


unde mihi ingens metus, trepidalio, et multi gemitus, dum
obversatur anle oculos illius imago momenti, quo quisque
trahetur ad judicium, et doleo, et contremiscunt genua
mea. Praeter haec revenit in mentem illa hora, quando
4-
52 S. EPHR^M SYRI

Sponsus triclinium intrabit, ut invitatos ad nnplias explo-


ret, indeque subit aliud flendi argumentum, dum illud

momentum recogito, in quo ducclur ad lenebras,quisquis


inventus fuerit ibi sordidis amictns veslibus. Et, o me mi-
serum, clamo ! Iterum dum considero fore, ut eodem tem-
pore manifestentur opera mca, et confusio operiat mc in

conspectu soeculorum, singultibus opprimor, nec constat


mens. Item dum occulta mea cxamino, quamque fceda sint

contueor, et provideo haec etiam propalanda forc, atrox


membris meis influit dolor. Hinc porro ad illam glorisc

stolam oculos intendo, quam in baptismo suscepi, cumquc


meis peccatis inquinatam video, vehemens animo desilit

timor, et concutit denles atquelabia tremor. Rursus dum


contemplor hinc gloriam, quam in novissimo hceredilabunt
Justi, et inde peccatoribus praeparatum horrendum ignem,
cor meum conslernatum fremit, recogitans horrorem at-

que metum impiorum ex proesensione imminenlium ma-


lorum, animoque perlurbor, et concido.

III. Incubat assidue cordi meo isthaec cura, et omnes


occupat cogitationes meas, talia quippe oculis meis, fra-

tres, semper oblrudit conscientia, et inde mihi amaram


facit vitam cunctis diebus meis, slaluens ante faciemmeam
peccata mea, quae cum intueor, et repelo coetera, quae hac-

tcnusocculta non video, miserum me dico, et beatos prae-

dico immaturos foetus, quibus hujus mundi luce frui mi-


nime licuit ; mihi cnim poliorcs sunt sepulcri tenebrae,
quam lux vitae peccatis inserloe; quoniom cui in peccatis
vivere libuit, hunc in exitu suo reterna excipiet nox. Cum
in adolescentia mea crrarem, dicebam in cordc meo : « Si

ad sencclutcm pcrvenero, fortasse peccarc absistam ; cum


corpus aetate devcxa coepcrit algerc, defervcscet vitiorum
aestus. » Video aulem nec in scnectutc voluntatem meom a

ilagitio ccssare, et quamvis corpus mutatum sit, ipsa vo-


si-nSin i \i .;i.ti. i> X. il

luntai non eil mntata, ui negligenter \i\i in adoleicentia

rnea, lic in mea lenectutc \i\<> \


p<>^i exitem mihi imminet
judicium. Coniumpti lunt dioi juventutii meie, atejue trto*
•ierunt onera peccatorom portantei, jamque advenerunt
dics senectutiimecoomnia icelera ptriterreferentei. TempN
illnd adoleicentias meaj exaclum eit in operatiene iniquita*
tii,et poitquomadvenitienectus, in iitdena peccatisambulo*
I\'. Eiccprofecto mirandum, charinimi, corpus afituin
auum reitinxit, voluntai morei inoa nullatenui peliquit,
corpui icnectute vicUnn evasit, ct infirmum, nullo modo
voluntaij incanuit capul, cl non incannit cor; scnuil cor-
pna, ct omncs cogitatione* mea; in me semper viviscunt,ct
revircscunl; quantum albescunt crines «tate, tantum ni-
grescit cor peccatii. Gerpui ad proprios aclus languescit,
volunlas integra vigct ad vitia. Qualis cxtitit voluntas ju-
vcntutis mco), eadcm in scnectutc mca perscvcrat, qualis
juvcntutem cgi, talis senectutem Iransigo dcscs et iners.

Scncctutcm sequclur mors, et morlem resurrectio et hor-


rendum judicium, ct constituta peccaloribus pocna. At si

ad aclum hujusmodi veni in mundum hunc malorum ct

ajrumnarum plenum,melius fuisset nunquam huc intrassc,

quoniam praeter spinas nil mihi indc provcnit, quod mc


ergo bonum impulit, ut huc accedcrem, et hoec mala vi-

dcrem, indcque ejusmodi efterrem sarcinam? Beatus Job


cum illius mala aspexisset, invidit fcetibus de ulcro trans-
latis ad tumulum,quo, alta defossus humo, pessimum hunc
mundum minime Ego vero quid me lucraturum
spectaret.
sperarem talem ingressus mundum, in quo occurrebnnt
adversarii plurimi, perpetuaeque tentationes? Sacros co-
dices habeo, qui mihi judicium et relributionem praedi-
cant : concupiscentioe me meae nd peccatum impellunt,
absterrent a peccato divinae Scriplurae, et quid agam po-
situs inter timorem et concupiscentiam? Et quoniam nulla
54 * EHIR.EM SYRI

subcst cxpediendac salutis ralio, ut liceat declinare horri-


bile judicium, damnalionis meae sententiam anxius oppe-
rior, cjus autem expectationcm quo efFugiam?
V. Talia, fratres, reputantem moestitia et luctus oppri-

munt, ct atrae caligines involvunt, cunclis diebus vilac

mca3. Sed et cum mea considero, gcmitus


occulta dclicta
cordis mei merito exaggerantur, cumque dierum meorum
fincm recogito, qui vitae meae meorumque maleficiorum
cursum abrumpet, objicietque tenebras sepulcri, morlis
horrore concutior, et genua mea tremunt. Nihilominus
tamen mortern optavi, qui simul a peccatis moricns libe-
rarer. Mala duo in praesenti me cruciant,et in futuro ctiam
tertium; sic omnia me accusant, vcxant, sollicitant, et ut
a peccato abstincam, objurgant ; ego vero peccata adhuc
mulliplico, quac quidem ethm, cnm hinc demigravero,
mihi sepulcro agglutinatae haerebunt, et sequentur in no-
vissimodie, quando iterum lucem revisam; interim recla
ad gchennam pergo. Cum autem tria illa vidissem, et serio
considerasscm, sepulcrum reliquis anlehabui, quia levius
mihi est illic sub terra morari, quam hic supra terram,
aut in gehenna. Nihil enim me tantum qnantum
torquct,
praesens saeculum, ct alterum post sccuturum; hic enim
peccata video, illic pcenam gchcnnae. Atlerunt me hic
lcntalioncs, ct peccatis opplevit me diabolus, et illic tor-

menta me mancnt pro malis, quac hic in praesenti saeculo


pcrj)clravi. In illa die judicii quemque capiet mctus, undc
capict qucmquc poenilenlia, modo excipias illum Perfecto-
rum ordincm, quicumquc isto minor, et infra ejusdem
mcnsuram dcprclicnsus fucrit, hunc suamet conscicnlia
arguet, quasi Pcrfectis dissimilem. Quare omncs hominum
ordines, qui illum Perfcclorum gradum, vcl non attige-

runt,vel in codcm non pcrscvcrarunt, co dic dolebunt, sc

supcrioribus imparcs fuissc,nec cjusdem socios dignitatis.


gj rmo i..\i.(.i ncu* \-

VII. Sa\ ego, e! omnoa aiinilea mci, ol quod rcgno 1> i

excidimus, el quod nec ignem efeaerimua, fratrea, omoium


acerbiaaime dolebimua, clamabimua, <! alla ducemua sus-

piriaj aliui eat eotm doltff illius, qui regai Dei felicitatom

ainisii, aique nliui MT\i, qui rerberatua, vociferatur; si

cnim quicumque gradum Perfectornm non lenutt, il>i mcei


rebiti ooa flammia tradendi, quid < m >
dic faoiemua ? Obvio
et facili experimenlo comperitur i/zoem,quam divinao Scripr
mcmoranl, hoc noslro longc ICI -iorem alque. atroCIOr
tur;r

rcm eaae, ejusque cruoiatum lormentum ignis hujua tem-


porisinulto supcraro. Ilujusmodi porro pccnaexcrcebuntur,
quos Dci judiciuni in eas llaunnas conjicicl. Quod ul inilii

vcruin ct ccrlum cst, sic debent oinncs fateri ct crcdcrc,


sajculi videliccl illius ignem, ut dixi, hoc noslro cssc longe
atrociorcm. Nam ut islc mnxime eflicax sit, nilct tamcn,
et aplendet; ille vcro cum vehemcntissimc fcrvcat, elacer-

rimc urat, horrcndis tamcn involvilur tcnebris, ct noclcui

aflert lelcrrimam obvium nutrimenlum usquc co


: isle

dopascitur, dum nssumpserit, si quid autem contranum


incidcril, extinguilur, ccssat, ct revanescit; contra illcignis

nunquam extinguendus, non absumit, quos torret, misc-


ros; nec enim absumcre jussus cst, sed tantum urere ac
lorquere. Ignis iste coquit cibos, et esui aptos reddit, el
algorem expcllit. Ille suis flammis prauer tenebras ctiam
dentium slridorem miscet, sontes tencbrosus dcpascitur,
dcpopulalur, desolat ac lorquet, ut expers lucis, sic eliam
finis. Scriptum est enimignemforescmpitcrnum. Hujusca-
sus cogilatiout tristis cura, charissimi, me coquit et versat,
quamobrem ingemisco ct suspiro, certus hancmihipoenam
rcservari ob ea, quae hactenus occultaluescre mihi scelera.
VII. Hanc sevcri Judicis sententiamassidue meditor, et
Yae, aio, vitse meae ! eheu quale mihi paratur malum ! Simul
mecum ipsc considero ignominiam mihi subeundam tunc,
5f> s. i;rni\.EM 8Yiw

qnando ponontur antc oculos omninni aelalum, alque ho-


minnm, loliusquc nnivcrsi, quas olim occullavi, flngilia;
meqae mei admiralorcs rcvisent, nec sane qualem me in
pr.xsenli cxislimant, talem eo die compcrient; hicputant,
qualis vidcor, talem essc mc, cum reapse alius sim. Secre-
tas ibi labes perspicicnt, quas in hoc sacculo iguorarunt,
hinc mirabunlur, obslupescent, et velut altoniti hrcrcbunt,

compcrto quod antc ncc subolere licuit. Ibi ccr-


scelcrc,
nent mala opera mea, spinas, quasipse mihi sevi, et arcana
mca cunclis patebunt, universim meam stupcnlibus auda-
ciam. In illo saeculo solis Iuce clariora fient dedecora, qurc

ipse inlra conscientiam tecta celavi, ct dcprehensa velut in


meridiana iuce tcnebuntur omnia scelera meaj ibi in am-
plissimo theatro proposita oculis omtnum genlium expo-
nentur crimina, quae ipse semper occulta volebam : nec
vcl unum dissimulabilur aut grave aut leve. Tunc mihi rc-
lcgcnt, et retcxent omnia flagilia et pcccata mea,quoniam
omnia opera mca litleris consignata in codice prostant.
VIII. Ha?c, quoe commisi, fralres, timco et reformido,
atquc assiduc fleo, dum cogitando rcvehor ad ea, quac in
illo sa?culo rcscrvantur, supplicia, conscius mc bona nulla
fccisse, quamobrem nec bonum forc mihi rcpcnsandum in

dic judicii, qui huc usquc mala thcsaurizavi mihi. Vae mi-
scro mihi ! quando in suprcmo illo ctie occurrent ignis,
tenebra?, et poemc, ct magna ac publica ignominia : Va3
mihi pcrdilo ! tunc quando Sponsus vultu iralo discum-
bcnlcs intuebitur; quo tunc fugiam? quasve latebras pc-
tam? me miscrum quando famulis praecipiet, ut, ligatis
!

manibus ct pcdibus, mea communi triclinio abignnt depre-


hensum sordida amiclum veslc. mc pcrdilum quando !

scparatus ab agnis ad dcxleram locandis, hcedis ad sinis-


Iram detrudendis adjungar. mc infeliccm! quando Sanc-
lorum ccjclum adjudicataui sibi luercdilateua adirc ccrnam,
si nMo j m.m. i ir.ui \.

inc ontem flammii conlinno tradondnm, ol qoousm g<


tium ovadam tunc? V« roiiero mihil quandoa longe ttabo
pudoro ac limoro lufFutut, neolicobil attollere oculoi, et

illiiiii Judicem intueri. Vts mihi perdilol qoando Sponmr


me notao nogabit, ingreisumquo flagitanti, jubebit occludi
januam, et iu gehenuam itatim detrodondum dimittet.l m
mihi miterol quando atpici&m partem utramque obre-
niontem tibi tccepitse lorlem, et obscratii cmlettii sulaB
portis Beatorum quemque tuam adiitte haereditatem. V«
mihi perditol pottquam decretum ftierit mihi praecludi os-
liom, indeque rejectus ct exclosm compcllar jacere foras
in mrcrorc, ilclu ac denlium stridorc. Hunc ego cxilum,

ut dixi, limui semper et cxhorrui, contucns qoaa in me


condunlur scclera, cl prseterilac viUc malefacta recogilans,
hrcc, inquam, pcccalorum mcorum,cl dici judicii lcrribilis

rccordatio mcmbra mca pcrpcluo qualil, et cogitationes


mcas exagitat. Jam et hoc admiramini, charissimi, ct ob-
sluncscile, quod cum haec omnia cgo habeam compcrlis-
sima, omnia nihilominus audcam nefaria scio quam op- :

pido amara futura sit rctribulio mea, conlraria nihilomi-


nus ago, meliora video, ct deleriora sequor.

IX. Libros evolvo, Spiritu sanclo aspirante, scriptos,


qui mihi repraesentant judicium et vindictam, sedes lucis
et regnum, lego, et lecta non facio; doceo, nec docendo
disco. Eruditus sum in Scripturis et in sacris lcctionibus

vcrsalus, et adhuc ab officio abcrro; legi aliis Scripturas,

ncc tamcn vcl una aures pepulit meas illarum sensa rudes
:

et simplices docui, et ad virlutem adhortatus sum, mihi


tainen ipsi nil profui. Sacros libros aperui, legi, inlellexi,

et suspiravi; mox statim oblitus sum, ut codices sublati


sunt ab oculis meis, ut a mente mea pariter sublata est
illorum memoria. Et quid faciam, charissimi, huic mundo,
m quem inlravi, vel huic corpori pleno malorum, quod ad
58 S. EPIIR^M SYRI

oblectamenla ac toluptates assiduc me allicit ac trohit?


Scripturae siquidem terrent me, et admonent de judicio,
et retributione; concupiscentine contra cogunt me servire
• operibus carnis ; tinde inlcrclusus haereo inter futnrum ju-
dicium, ct proesentem metum. Quamobrem vae ingemino
miserae vilae meo3 cunctis diebus meis ! et beatos dico im~
maturos foetus, et infantes, qui mundum hunc pessimum
ingressi non sunt, nec hinc communem sarcinam extule-
runt. Qni enim justitiam in illo assequistudet, atquepugnae
judiciiquc metu solutus optabile otium tenere, improviso
bello obrutus, conserto praelio prosternitur. Porro quomi-
nus hicbellum suscipiam, et assequar justitiam, adversatur

corpus et obsistit. Rursus quominus otio et voluptnli me


dedam, alrox relributio absterret in exilu reddcnda. Do-
mine, lu es refugittm meum, ad tcconfugio; teprole^ente,
mundum hunc pcssimum evadam, et istud corpus,, in qnod
omnia coniluunt mala, ut omnium est pcccalorum origo
ctcausa : quare cum aposlolo Paulo frequenter iila repeto :

« Quando liberabor ab hoc corpore mortis '. »

X. Inlcrca cum ea, qua) dixi, animo assiduc revolvc-


rem, indeque vehementer anxius acstuarem, subito alius
quidam inslinclus afllavit mentcm, meque jaccntcin con-
lirmavit scilicet obrepsit animo tacita qtuedam cogitntio,
:

suggessilque ulilc consilinm, et quasi porrecta dexlcrn in


spem bonarn erexit. Tum vcro velut c specula prosprxi
puenitentiam oplimum desperalionis remedium, quae mihi
mox comitcr occurrens, submissa voce quasi ad aures lo-
quens,eximio mc promissorecrcavit. Simul admonuit inu-
lilem oninino fuisse tristitiam, quam ex vulgari oinnium
nocenliummore indueram. Inde rcsipui, etquorsum, dixi,

infelix peccator incassum dolco, ct futili nuestitia alquc

miscrabili luctu conlicior, aul multiludinc scelerum mco-


1
Itoua. vn, a4.
IBIIt i \j.fii;TiCU9 X.

rtini oontternatus diflido? Ad beac PoBnitentia :« Attende,

;iii, inimum, mentemqnc adrertito ad ea, qns iil»i lun lo-

cutura, • continuo leni voce mcas hlundo doiinilccus aiircs,

vcilia plena lalutifl lubjunait. i Auiculta lubens, ait, qme


dicam, pauoii doccbo, quomodo jutte doleai, nl tibi tuoi
prosit dolor, el flelni afferat snlutcm. VioVaiii prinram pe
deiperei, aul animo concidai, vnl torpeaa Deccatornm ino
riiin eonspectn dejectui, el inde aalotii tuae ouram abjicias.

Bonui et luavii et( Dominui tuus, teqoe foribui anii as-

tanlem videre deiiderat. Cum peinitentiam egerii, laetabi-

tor in ic, effusoquO alnn excipiet redcunicm. Magna iniqnir

his tua jrckttn otementiaa ejui mmima minor cst. Jpsius oat

sua pjratia maculas eluere, qnibne peccatum ea, qnam iri te

exercuit, lyrannidc, lc lurpavit; scolcrum tuorum pelagus


lcvissimo ejus miscricordiic flatu siccabitur; sed nec om-
nia muntli pcccata pietatis cjus mare exhauriant. Yerum-
tamcn si huc usque extra viam errasti, relrogrcdcrc, el

peccarc abaittito : illius ostium pulsa, introitum minime


negabit. Jam iterum admoneo, nc pulcs, idco quod multa
pcccavcris, te minime rccipicndum, ut hac pcrsuasionc de~
ceptus, inertiae te dedas, et otiosus pocnitenliae labores fu-
gias, cave, inquam, ne facinorum tuorum enormitate in

desperationcm adductus, salutis tuae curam deponas; nec


cnim Domino tuo difficile cst, delersis sordibus, ad pristi
nam tc nitorcm et inlegrilalem revocare; nam ctsi tuis a

pcccatis talem conlraxeris colorem, qualem infectn exlulit


lana acl nivium candorem te referct, sicut scriptum est per
Prophctam ".

XI. Reslat, ut hoc unum ctiam atque etiam caveas, ne


in posterum pecces, quoclve in eum alias peccaveris, te

nunquam non poeniteat; nec dubium quin, qua? est ejus


magna misericorcfia, te liberaliter suscepturus. Ergo con-
1
Psal. l, 9.
;

6o S. EPIIR/EM SYRI

tractas liuc usquc labcs cluito; si fcceris, nunqunm ille re-


pellet rcsipiscentem. Iloe ego jubeo, subclidit Pocnilcntia,
tibi mca fidc futurum, dummodo, quoe dixi, excquaris
nec cnim dubito quin servum impurissimumct sce-
le esto

lestum velut filium paterno studio sit complexurus, quodve


si, quas a te accepit, injurias fleveris, tuaque maleficia
damnaveris et illum supplex non modo
cum fide rogaveris,

tua tibi sit condonaturus peccata, verumetiam donis et


muneribus pro summa sua liberalitate cumulaturus sit. Te
nimirum oppido quantum silit, et ad tuum suspirat redi-
tum, illisque maxime jucundum accidet audire suas tcpul-
sanlem fores, qui pro peccatoribus et scelcratis oppro-
brium et mortem suslinuit. Haec ila, ut dixi, sc habcnt,
non est quod ambigas, vera et cerla sunt omnia dura ;

supplicia ct horribiles pcenae scclestos manent, sempiler-


num incendium, et vermis immortalis peccatoribus paran-
tur, judiciali sentenlia in exitu damnatis. Sed et hoc alta

menlc rcponito, subjccit Pcenitcntia, rc nulla a me illis

juvari posse eos, qui me hic monentem conlemnunt, nec


lempeslive sub alas meas se recipere satagunt. Nae ego la-

libus in futuro saeculo opem ferre non potero, sed ncquc


judex pro illis meorantem tunc altcndct, qui nunc obvium
domi mcac perfugium recusant. »
XII. Quamobrem hoc bonum et utile consilium ilcrum
rcprajsento, utdumpraescnstibimanet saeculum, admc fcsti-

nes,haud dubie quin mca opcratuam salutcm inlulo posi-


turussis. Gonfidito, cgo culpae dimissionem tibi apud Miseri-
cordiam transigam ; spcronamqucmcislacrymisimpetratu-
ram, ut illa tibi a justilia hancgratiam cxorct. Ipsa tecum
Misericordiam supplcx convcniam, mixtoquc precibusflctu
co tandem inducam, ul Judiccm ad commiserationem sup-
plicis rci flcctat, ac tibi placalum cfliciat. Confido, inquam,
mc pro tc oranlcm ub illa minimc rcpcllcudam, ac proiudc
Si;l\MO J \l G\ TK IX. 6 I

apud Juititiam continno iaai pro te preoei intcrpoiiturafifc


Qnid tu igitur anxio inimo haerei, peccatbr? Miiericordia
tibi dexterara porriget, el manuducet. Badem poiUraam
d tribonal Jnitiiias intromiierit, cauiom toam perorabtt.
Jtntitia cunciis et lemper metoenda dioel : i Reipice buno
perditum, lupplicem lamen confiaentemaue ae fuiiM pec-
eatorem ct inulloruni icelerum rcum. Intucrc tremenlcin,
ct ob anteaotaa metu ct pudore suffuium, ct
vitaa flagitia

lingullui precibua permbcentem; eltende luipiria et la-


crymas, dolorem et cordis compnnctionem. Habes nnde
illi ignoicai, ct peccata dimittai, nentiquam in poiterum
ileranda. Yidc ne cx niinia animi triititia in despcralioncm
prolabatur. Cccidit, porrige manum lapso. Non dccct te in
miseroruffl ruina fcelari; spcm ostendito, nt inrgat et con-
fidat sc, a milissimo Domino scrvum a fuga relractum,
bcncvolc suscipicndum. »

XIII. Ihcc mccum ipsc tacitus versabam, charissimi,


postquam ccpit mc limor ac trcmor meis mihi injcctuspcc-
catis. Fictam Pcenitcntia2 personam introduxi, quo inuti-

lem luclum ct ignaviam ab argro corde mco excuterem,


eadem porro nunc peccaloribus mci similibus rcponenda
duxi.undc aliquod trislitiae levamentumcapiant, et in spcm
veniac erecti ad pcenitenliam feslincnt. Sit bcncdictus illc

bonus et suavis, qui kctalur in nobis, si poenilentiam ege-


rimus, atqucpro summa sua charitate hilari vultuetabs-
que opprobratione reduces nos excipit. Sitque iterum be-
nedictus, cujus janua inlroitum petentibus probis, atque
improbis patet, nec enim peccatorcs odit, ut resipiscenti-
bus gratia? suoe fores prsccludat. Sit tertio benedictus, qui
omnibus hominibus expediendfle salutis rationcs providit,

ut nemo a sui regni ruereditate excidat, sed Justi benefac-


tis suis, sua peccatores pcenitentia illam obtineant. Sit
eliam atque etiam benedicius, qui pro peccatoribus contu-
:

G2 S. MUI SYRI

melias ct morlem admisit, nec ignominiam crucis ferre


recusavit. Ea solummodo ductus ratione, ut peccatoribus
salutem compararet. Sit iterum atque iterum Lenedictus,
qui postquam nos iibcralissima sua voluntate creavit, ve-
nit, ct crucis supplicio redemit : alque denuo venturus est
magno illo sui novissimi adventus die, ut nobis ereptam
vitaj usurani restiluat. Oplime maxime, oro te pro illa tua
de omnibus bene merendi voluntate, tales nos csse praesta,
qui gratiae tuae aspectu oculos exsature, teque in omne
aevum laudare mereamur.

\\\VV\V\/»VV\VV\VV\VV\VV\VV\VV\\V\V\\VV\VVVV\\\V\VV\VV\\\ft^

SERMO XI.

Surge, vade in Ninivem civitatem magnam, et pracdica in


ea praedicationem, quam ego loquor ad tc. Et surrexit
Jonas, et abiit in Ninive juxta verbum Domini \

I. Vides ut Niniven ad concionem advocat Jonas. Ju-


daeus scelestos aggreditur praeco : ferox et acer invadit
urbem, quatitque horrendis vocibus. Hebraeo loquente,
ethnica civitas mutavit vestem. Ut pelagus turbant venli,
sic pelago educlus Jonas concussit urbem : hinc adversi
illam oppugnant fluclus, ut ratcm direptus aer, cum mis-
cuil maria. Salum cum subiit, subita tempestate pcrverlit
lerram cum pressit, qualefecit. Eo fugiente, inhorruit
mare, ct concionante, terra trepidavit. Mare compescuit
oratio, terram pacavit poenitentia. Oratio salutem atlulit

Jonae, pcenitenlia Ninivitas servavit. Oravit illc clausus


immanis piscis alvo : in magna urbc opcre magno oravcre
Ninivitae. Eugiebat Jonas Deum : pudicitiam odcrant Ni-
nivitas. Gonclusit strinxitque ambos Justitia, quippe no-

1 Jonw 111, 2, 5,
:

si mi<> i \ i
II i
U i
I \i. 69

centef< Bupplicium deprecati lunl ftmbo, obleU pemiten-


ti.i. H.iM* Dempe Jonam fin ufit periclitantem foteta iet,
ai(juc Niniviias domi Laborantei Ipoolnmei pre&ttititi A suo
e in suo Jonai didioit, mieericordiftm pasnitentibui <

tribuemlam. lforinam i|>si in ipsonicl dcscriplain trftdidlt

divina gratia, pro delinquentium regimine MMMcribent, ut


quemadmodum i[>so pelago erutiM lucrat ; iia prcaenti
nanfragto eriperet urbem. Nibilominui, nt mare exagitant
vcnti, sic Ninivis piscinam Jonas, el ipso polftgO rojoclus.

II. Unus Jonas locutus est, audiit Ninivc ct luxil; unus


Hebraftoa concionalor universam perlurbavit urbcm. Os
suum minis implcvit ct auditoribus denuntiavit inleritum.
In urbc gigantum parvus concionalor assurrcxit. Frcgit
vox ejus corda regum. Urbis ruinam supcr eos impulit.
Uno verbo, quo spem abstulit omnem, calicem irrc por-
rcxit. Audierc reges, et victi cledere manus, sua abjecere
diademata, ct demiscrc supercilium. Audierunt nobiles, ac
tcrritos opprcssit stupor, continuo vcstes in saccos muta-
runt. Audicre venerabilcs senes, ct caput conspcrscrunt
cincre. Audierunt locupletcs, et arcam aperuere indigen-
libus. Audicrunt creditores, conscissisque syngraphis, in

opcra misericordiae incubuerunt. Obedierunt foencralores,


ne ultra sortem exigerent; quique fcenus acceperant, red-
hibuerunt acceptum. /Es suum alii condonarunt, cum
salutem quisque suam pie curaret. Nemo repertus ibi, qui
alterum circumvenire cogitaret. Omnes quippe sancte cer-
labant, ut suam quisque animam lucrarelur. Jonae obau-
diere latrones, et assueti vivere rapto, sua reliquere
quisque se ipse accusabat , et comparis sui vicem do-
lebat. Nemo socium condemnabat , quia ipse se quis-
que condemnabat. Unusquisque se ipse reprehendebat,
quia Ira reprehendebat universos. Jonam audierunt par-
ricidcc, et judicium metum se abjecisse confessi sunt.
;;

C>4 S. EPHBiEH SYIU

Judiccs jiulicia inlcrrupcrunt ; praesenle Ira , siluit fo-

rum; nolucrunt quod justum erat judicare, ne cx justo

judicarentur. Unusquisquc misericordiam seminabat, ut


mclcrct salutem. Jonam audicrunt peccalores, suaque sin-
guli pcccata confessi sunt. Audiit urbs scelcrata, suaque
confestim exuit scelera. Audicrunt etiam domini, ct sub-
jectos dimisere liberos. Pie audicrunt servi, et auxere erga
dominos reverentiam. Declamante Jona, nobiles foeminae
fastum ciliciis compressere ; pcenilentia fuit vera, quando
superbas humilitatem induerunt.
III. Nostra hasc illi poenitentia composita somnium est

et illi supplicationi nostra collata umbra est : et illi humi-


lilali comparata hoec huinilitas larva est; quam oppido rari

sunt, qui mnlefactorum, subeunte pcenitentia, simile jeju-


nium seculi sunt. Ninivita? slipem egentibus erogarunt
utinam nos a paupcrum oppressionibus abslinercmus. Ni-
nivilae servos libertale donarunt ; liberorum vos utinam
misereret. Quoniam vero Jonas ad urbem mitlebatur om-
nium flagiliorum genere coopertam, ideo vindex Dei jus-
litia dura illum severitate munivit , imbuilque vocibus
horrificis, jubens cxtrema mala nunliare. Accrbis medi-
camentis inslruclus formidabilis Mcdicus urbem intravit
morbis opprcssam. Kxplicuit ct oslcndit, qinc fcrebat phar-
maca, visaquc sunt aspera et horrenda. Sed elsi Prophc-
lam gratia miltebat, non quo civilalcm evertcret, scd ut
laborantem curarcl ; civibus tamen concionalor minimc
suggessit, ut poenitentiic scdcderent. Docere volcbat, a?gro-

tantes debere morbi remedia pcr se qua^ritare, Pulsanlibus

obseravit forcs, quo inlelligerent po^teri pulsantium cons-


tanliam.
IV. Scnlcntiam Judicis Jonas ir.limavit; assenscrf, Ni-

nivitae, et justam csse aflirmarunl. quanlum ad


Inile patuit

placanclam iram valcat pccnilcntia, quanlumvc insistcrc


M.HMO I \I.M I ICl I XI.

dcbeant pcenilontes, tloncc itnpuclenlii miierieordiam i

torqueanl. /Egritudinia eniui catiaa pcccatom fuil, rofon


tai, non neceuitai. Horriawia ron lerrebat, objccta velut
exerti imagine gladii, unde aodactsiitpui qnrwjoe metum
caperet, ct morbtnn depolleret* Medicus mi.-sus ,id metton
tluin awria rompbaeam interttat, quam nt vidii eititaa, nt

exhorruib; mcdieus aderat, cumifex (jualis prse#en#; ci?<

mctu tomttmati, m6x trepidi ooftaorgunt, et a<l paanil

tiam piocurrunl. BrgO m< dieanienlum virga luil, ([uorum-


lib(i mcdentium pliarmaeis rcmedium pravslantius. Ay po
alii lnedenlcs palpantur, cl blandc potioncm porrimml.
Jonas egrotoi accrba ct vchcmcnti concionc objurga! et

sanat. Dccumbcntcs visitat visitator sapiens, simul cxa-


gitat melu ; leclnlo scse illico proripuit acgcr, ot virgnm

furoris aspcxit : consanucrc suis furentes libidinibus: snas

quisquc cupiditates compescnit, ip.se sibi faclus medicus.


V. Ceasarunt prandia regum , et principum ccena\
Nimirum li a iacte arcentur infanles, quis interim jubeat
convivia ? sijumenta probibcntur aqua, vinum quis bibal ?
8i rcx induit saccum, quis vestem non mutct? Si imptira
scorta sibi continentiam imperant, quis cogilet nuptias?
Si luxuriosi stupent, quisnam rideat ? Si qui modo laetilia

exultabant, nunc inisere plorant, quemnam deleclet jo-


cus? Si latrones didicere justitiam, quis opprimat ami-
cum? Urbem universam imminenlis ruinse metus sollici-
ial, quis jam communi pericnlo propria curet, pro sua
in

sollicilus domo? Si projecUim videas aurum, fur nullus


est, (jui surripiat; si apertum liicsaurum, nullus est qui

aufcrat. Ocujos continuere suos falui, ne fceminas curiose


aspiccrent. Condiderc fceminse ornamenla sua, ne intuen-
tibus ptaeberent occasionem ruinae. iNovere quippe istud
esse commune malum utrisque, nec si alii in illis oflendis-
sent, ipsas salulcm adcpturas. Non ergo civium poenilen-
xxx vi. 5
;

66 S. EPHR.EH SYRI

tiam disturbavere lbrmosaB, cum communisdoloris cansam


sc esse agnoscerent. Medicinam itaque fecere sibi mutuo,
alter ab altero pcenitentiam docti.
VI. Nullus est, qui socio peccandi occasionem subji-
cial, dum quisque vitium eliminare studct; suum quisque
sodalem ad prcces el obsecrationes invitat. Facta est civi-

tas corpus unum, tota se totam observat. Ne in alterum


peccet, proximum quisque suum admonct, hortaturque,
ut se suaque membra od juslitiam formet. Quare ncmo
illic oravit, ut se unum servaret, dum singuli alter pro
alterius salule rogant, perinde ac si unum coaluissent
in

corpus, universa siquidem civitas vclut unum corpus ad


interitum ciebatur, nec licebat probis procul ab improbis
viverc,cum velut membra invicem colligati conviverent
una cum nocentibus innocentes. Justi itaque pro peccato-
ribus Dcum orabant, ut ipsis opem salutemque ferret
hunc orabant pro juslis pcccatores, ut ipsorum preces
ratas efficeret ; precabantur innocentcs pro incolumitale
nocentum, noccnles innocentium orationem exaudiri, ro-
gabant.
VII. Pulchcr infantium ploralus nniversam civilatem ad
lacrvmas provocabat; vox parvulornm, ut venit ad aurcs,
ut impulit cor ct visccra subverlit. Sencs conspersere sc
cinere, canos laceravere crines longacva? anus, projecc-
runtquc; vcncrabilis canities vcrsa est in opprobrium.
Juvcnes, fixis in senes oculis, amare llebant; majores
minores suos, optalos senectutis baculos, vocabant ad
planctum plorabant ulriqne, prospicienlcs mox ad lu-
;

mulum elalum iri cum funcrandis funeris curatores. Casli


castrcque coelibes capillos deposuerc, calvitiuin suasit luc-
lus. Stetit in medio thalami matcr : circumslant charis-
siini : fimbrias lencnt, orant, sospilct pcrcuntes. Crebra
tcn\x succussionc pcrtcrritus pucr fugit in sinum malris
IEBJIO i.\J 0B1 1« ' XI. 6;

n; iiic furoris parvului intra nutricii alai s <- conditi 8ol

oriiur, el occidit, supputant illi diei, et qaoti transierint

rogant, dolentque tantumdem ipatii ntse detractam luae,

decedere diei, ci cum illis animam docewuram.


pariter

Plorantei nali parentes ib communi luctu sciicitantur.


Eheu dicifce parentei, qabt ab hlnc luperant diei ad tem-
!

pui condictum ab illo llcbroco concionatore; < «lcsig- <1 i i t «*

uatam ab illo horaui, quaado viventei in iafornum descen-


demus, quceve fatura diei, quando pulcnra civitai subver-
tetur; queenam ultioia uobis illucenet dics, postquam
amplius non crimus? Quouam tcmporc opcricl nos caligo?
Quovc die nostri intcritus fama pcrvolabit orbem? Quando
secus locum Iranscuntcs advcna) ccrncnt dirulam urbcm,
patriaeque ruinis scpullos civcs.
VIII. Parentes, qui natos talia mcmorantcs audicbant,
vehementer commoti parvulos suos suis pcrfundebant
lacrymis, oculisque pluentibus, mixlo Ilclu, diccnlcs ct
audientes simul plorabant. \occ crcbris singultibus sup-
prcssa, vcrba tbrmarc non licuit, fandi facultatem dolor
abstulil, et charorum flctus colloquium diremif. Scd pa-
renlcs, nc filiorum cruciatum suo redderent silenlio majo-
rem, iudcque exasperato animi dolorc, ante diem ipso moe-
rorc conficerenlur, tandem cohibucre lacrymas, ct inter-

nos ailcctus represscrunt,quo liceret deproposita quaestione


liberis suis sapientcr salisfacerc ; indeque aliquod doloris
levamentum aflerrc. Cceterum cnm vcritatem manifcstare
vcrerentur , aperteque dicere diem utique a Propheta
denuntiatam haud procul abcsse, Abrahami exemplum
secuti, filios suos prophelica praidictione consolabantur.

IX. Exquisivit Isaac hostiam : « Ubi esl, ait, agnns vic-


»tima holocausti '
? » Abraham, ne triste responsum iuctus
sequereiur^, qui sacrificium corrumperet, unigenitum suum
l Gen, xxu, 8.

5.
G8 S. EPIIILEM SYRI

blandis verbis trahebat, quo inlcrim lignri se sineret, dum


ipsc gladium nudaret. Videbat filium duram sibi propo-
suissc quacstionem, silenlio tnmen usus non est, ne natum
contristaret, nec tamen dolorcm cxplicuit, ne sacrificium
temeraret mcestitia. Excogitavit quomodo filio satisfaceret.

Ergo cum manifesta fari nollet, occullum myslerium prae-


monstravit, cumque veritatem occullarc vellct, prodidit;
ausus non cst dicere « Tu es, »praedixit alium
: fore; cre-
didil illum esse; non illum fore prophetavit. Abrahae ni-
mirura lingua corde sagocior fuit, a corde discere assueta,
cor docebat, conticuit mens intelligens, quia facta est
lingua praesciens, et ralio, quam docebat, hausit a lingua
sapientiam. « Ascendemus ego et puer, servis suis dicebat
»Abraham, et reverlemur ad vos \ «Fallere voluit, et

prophelavit. Mendax non fuit, qui pro vcrilale certabat,


sermonem in prophetiam transtulit, dum studet laboranti
succurrere.
X. Hanc ceperc viam Ninivitoe, dum natis satisfacere
student. Ergo lacrymis sensim mananlibus sic aflati sunt
charissimos suos : « Bonus et suavis est Dcus, nec delebit
claboralam manu sua imaginem. Quivis artifcx , quod
finxit, siraulacrum diligcnter custodit, quanla pulatis cura
Opliraus incolumera mancre velit vivam et ratione praedi-
lam sui efTigiem. Nec oppidum, filii, cadet, nec patria
nostra subvertetur. Dum ergo comrainatur excidium, ad
poenitentiam nos provocat, dumquc se vchementer iratum
oslcndit, ad bonam frugem nos revocat. Vos ilem, charis-
simi filii, quotics desipuislis, et continuo resipuislis flagcllo
correcti. Vos nos cecidimus ctduro vcrbere casligavimus
ncc islud furor porrigebat ad exitium. Corripuimus, quia
peccastis, et gavisi sumus, quia pcccalum agnovistis. Vos
ipsi animadvcrlislis cjus vexationis «uctorcni fuissc amo-
1
CJcn. xxn, 5,
»»

U fcftO i:\i II i ICVl Kli 6$

retn : vos Ipsi perspexistis Misericordiara flagellum tr

tatae. Correptione profeciitii , el inde haaredeli effectf

OStlS, [pse wtImtiiiii dolot multnin altulit l.rl il i.ini , Bt Vlt

tarum supplicio Buavissim;c jucunditatts successil ihesan-


rus, omnemquc meerorem abstertil subseqoeus gaudium.
XI. i Diacite ergOj charissinai, ib «'<>, qnod expeTtia ettu,
verbere, 64 restromm pferentnm sagaci eraditi virg*. Ad
nostrnm profectum nos al> iilo eastigari Pntre, qui notcor-
rigit. Extulit virgam furoris, ui tenretf, <i tcrret, ui

emendet. Scilicel mvemadmodwm vestri \os pnrentes wbo


ci verberc casligavimui dum vos eradire et lucraH studc-
roimis, ct modirum passos admodum juvare, sic ct illc
Optimus cl milissimus nos argtitt cl crudil, ut sua nos
benignitate servet , et inclusum suarum miserationum
amorom nobis profundat. Virga suam nobis charilatern

significat, suum verbcrc nobis apcrit ihcsaurum. Quod si

minime dubitatis vos a nobis pro noslra erga vos bencvo-


lcntia fuisse punilos, cur dubilcmus idcm codcm atlectu a
Dco nos in prSBsenti suslinerc? Nostra crgo vobis scvcritas
speculum iiat, in quo iliam pietatc ct clemcnlia plcnam
disciplinam perspiciatis. Enimvero omnis, quo vos com-
pleclimur, amor infra eam charitatem restat, qua Dcus nos
homincs amat ; adeo noster in vos amor, Dei in nos amorc
minor est. Siquc magnam putatis ejus severitatem, illa

major est ejus clementia. Pcena videtur, donum est, sic

bene meienles quiquc ab illo locupletissime munerantur.


XII. «Moerorem, filii, depellitc, cohibete lacrymas tan
tisper, brcvi molus istc resitlet, vosque immittet ira, patricc

dolor proiligabitur, et sublato luclu, succcdet kelilia, et


gaudebit corrcclor, correctos vos intuensnalos suos. i Hnec
et hujusmodi suis JNinivilae liberis memorabant. Mcestos
quidcm consolari volebant , tranquillitatem interim ex
vero prophetabant. Et quia citra moram resipuerunt, citra
;0 S. EPHRJEM SYIU

crrorcm futura prrcdixcrunt. Pcenitentiatn implevit opus,


exitus pracdictioncm.
XIII. Coetcruin ctsi has sacpius ingcminarent voces, a
lacrymis tamen minime temperabant, et quamvis ad le-
niendum dolorem talia memorarent, luclum tamen mi-
nime relaxabant. Metus jejunium produxit et preccs ,

trepidatio. Prudenter namque cogitabant quantus esse


debcret peccatoris limor, quando Justi quoque trepida-
bont. Cum itaque fores obsideret mors, rex in publicum
progrossus sc ostcndil, civitas commota est; ut rex appa-
ruit amictus sacco, quis procerum byssum exuere dubita-
vit, Rex
ea pracscrtim incumbente ira ? ilevit, illacryman-
tem contcmplatus universam urbem : flevere civcs illum
conspcrsum cinere caput coniuentes. Flcvit ipse civitatem
conspicatus atratam, vestem in saccum mutasse : flebat

civitas, ct ad fletum parieles provocabat, et saxa; quales

Ninivilac fuderc prcces quis adhibuit? Quisnam corruptos


sic emendavit mores, et vitia manifesla, ct occulta corrc-

xit? Quis membra prostravit, ut simul voluplates et oblec-


tamenta abjiceret? Quis ut vox pepulit aures, cor scidit,
ct peccasse se doluit? Quis verbo casligalus ingemuit?
Quis hominis ad speciein abjectissimi voce perculsus ob-
riguit? Quis Deum sibi objiciens pi\esenlem, pcenitenliam
cogitavit? Quis Justum exerlo gladio viclit instanlem, ac
tantopcre expavit?
XIV. Interca videre crat amplissimam urbem luctu
squalentem. Plorabant pucri, cum vitam, quam sibi vove-
bant diutnrnam, ad dies contractam audirent, sed et se-

num inlolerabilis crat planctus, cum non modo ipsi, qui


sepulcrum non iuvili oppcriebantur, verumctiam supre-
ma sepulcri adolcsccntes curaturi, moncrenlur oppidum
quantocius casurum. Juvenum vero qucstus quis fcrrct,
cum in cxpcclalioncm nuptiarum projccti, fato se brcvi
IEAMO i m 01 i i< i
XI. 5
i

rapiendoi intelligercnt? Aui. noTtram nnptorum lamcnta,


cum ihalamo excedero, el imoi terra ilriui aub
rentur? Qnii lacrymai contioeret, rcgem conipicatui la-

crymantem? Quod i regia diicedere jnberetor, el io

lepulcrum propediem deacenderc, inter tiroi rcx, inter

mortuoi pulvii mox faturui, ut regalii hooorii currum


tumului exciperet, urbis ruina lequeretur. Hoc nimirum
audiebat futurum, ot delicias et jucundaa ritao commoda
ij>si raperet mon, et a luavisaimaa quietid lecto in foveam
irae retem et urbem reponte trausferrttt.

XV. Legiotres luai convocaviL rcx. Flcvcrc mutua


complorationc communcin casum. Prcelia rcx referebat
bactenus ab illis gcsta, ct rcporlalas victorias, quolvc fo-

licilcr evascrant periculaj nunc vcro se animo defecisse


viclum mali magnitudine, nec ullam videre superessc opia
ct salutis spcm. Non hoc Lellum, aiebat, est amici, in quo
conserto praclio, victorinm noslro more refcramus, et acl

volum suCcedat triumpbus. Siquidcm vel ipsos herocs


exanimot horrcndum, quod audivimus nuutium, sic nos
plurimarum gentium viclores unus Hcbrneus afllixit, fi)us-
quc vox pcrculit ct prostravit. Plurima nos oppida subegi-
mus, in nostra nos urbe ipse profligavit. Ninive heroum
mater hominem unum, hunc vilissimum exhorruit in
et :

suo lesena cubili ad unius Hebraei conspectum expavit.


Rugiit Assyria, tremefecit orbem Assyriam fremens vocc :

concussit Jonas. Scilicet ad hoc omne malum venit fortis


Nemrodi soboles.
XVI. Bonis militibus optimum consilium simul suggcs-
sit rex. Inlcrim vobis consilium do, amici, non idco in
prrcsenti dcsperandum discrimine, sed ut fortes dccct slrc-
nue dimicandum, nec committendum, ut desides mors
occupct, quod ignavis ac timidis accidit. Quisquis, bfaei
scnte pcriculo, slrenuum et magnanitnum se praestitit, si
72 S. j:PHR/EM SYRl

moritur, foiiis fuit; si morlem evasit, vicit. Si ergo mori


gloriosum est, ct cst viverc triumpluis, tluo bona sibi nc-
gotialur magnanimus ; duobus conlra mulis subjicilur
ignavus, yol ut inhonesla inortc fungatur; vcl ut cum dc-
decorc vitam traducal. Paranda nobis ergo sunt arma,
simul coomonendus cst animus ad agcndum praeclara et
fortia, qiio ut nihil assequamur, slrenuorum cerle nomen
oLtinebimus. Ex majorum disciplina didicimus Deum ha-
bcrc justitium flt graliam, et pro juslitia quidem intenlurc
minas; misericordiam autem tribuere pro gratia, quod si

piacelur juslitia, auxilians adcrit gratia : si nostris preci-

bus ilcciatur juslitia, iilico alllucnl liberalitas et clemenlia :

si vero illius justilia rclineat iram, ideo oralio nostra cul-

pnnda non crit, quod illam minimc cxoraverit, nec nostras

nobis fraudi crunt precationes. Sed quoniam res inter


justitiam ct graliam vcrsatur, noslra profeclo pcenitcnlia
sua causa non cadct. Nova arma novae urbi, charissimi,
fabricanda stinl, ct quandoquidem ad occultam vocamur
pugnam, occulta arma capiamus.
XVII. A majoribus istud acccpimus ,
qui hominibus
rectc vivendi praccepla tradiderunt, quoiumque oracula
ad nos traducta sunt, el acta, quasvc passi sunt tentatio-
nus, fama rcprcescnlat ; ncc ad caplum homini dccst men-
tis sagacilas ; ubi(mc gcnlium pervulgata sunt gesla Jus-
torum, quibus hac poluit ad salutcm via. Orbem implevit
lex, qua coiulemnaiur qnicumquc noccns; ct atulivimus

quibus suppliciis mali homines maclati fuerint, quod pcc-


carc ausi pOMtum est anle oculos spectdum,
fuisscnt :

unde quisqua iuleliigat impudentcm quemque pudefnclum


iri; irnago cuivis videnli conspicua cst, sed et punitentia
pariter pnedicala cst, ct aspeclibus auduntiuin propo-
sita. Pceniteniia oculis peceanlium cxhibila est, ut ad illam

appeTlercnt animum.
Sl llMO I AM.I I 1« i
I XI.

Wlll. Et vero cuiimm DOslrtim i^nolus e.sl cnlaclys

DiuiPNeccnim a noslra ajlnlo lonpjo distat imminil illa

uquarura eluvio, quao Noe' temporibua accidit, quando


Juslitin vindicatricii illapia iquii obrutum fuil omne
genus huralnum ; uec taraun illis deorat porspicacitai naen-
tis anL i-at ionis ocului caUgabot io aoie. Homines noeliccD
illius eetatii, o filii, icieotei prudeoteique deliquerunt, do-
dcruntque dolicti poenas. i\am cum tompore eodem audi-
renl voces, imminentis dilufii praMagai, Dei adhuo ira«-

cundiam provocaranti quo ritere miaas. Malleorum <i

asciaruoi sonitus diluviom pr.cdicabai, itridor aerrai sc-

CdUlis calaclysmum ciamabat, deriseie lamcn mallci so-

num, cl asci;c voccm contempsere, doncc arca pcrlecta


esl. Tum vcro Justitia scsc osleudit, ct audacia condom-
nata fuit. lirupcrc fontes, dederunlquc vocem contra no-
contcs ininarum dcrisorcs, vociferavitrcpenlc diluvium COO-
tra subsannantium vtilgus, qui niallcorum sonura modo
ridebanl. Tonitruum tragore puniti sunt, quibus scrrarum
strepitus anlc ciebat risum, et cum horrisono nubium fre-

mitu micanlibus fulgetris cliam Ctccali.

XIX. Ad arcam, quam luscrant, certatim procurrerunt,


clausit illa fbres impiis, quibus cjus fabrica res oppido ri-
dicula anle videbatur. Cavendum ergo, fralres, ne Hcbr&i
islius Jonaj vocem aspernemur, nec dcbemus cjus monita
oliosc accipcre, sed diligenter cxpendere et sini^ula ponde-
rare. Mc fatcor, in magnam anxietudinem ejus sermo con-
jecit ; quod oraculum quispiam ex audacia profec-
si iliius

tum interpretctur, aut deliramentum exislimet hominis


minime compotis sui; quicumque tamcn illum insanire
credit; si quae diclurus sum consideret, inlelligct hunc
cssc caput sapientiac magno judicio et alta mente praedi-
tum. Dcspcctus et simplex, ut vidclis, est ejus aspectus;
sermo tamen grandis est et reverendus. Vobis siquidem
74 l< BNUkftM SYM
pracsentibus, quaestioncs illi proposni varins , ut lubuit;
explorare volui, quod dixerat, velut in fornace aurura.
Non ille cxpavit tanicn, non timuit, non est perturbatus,
ncc titubavit : non mntavit sententiam, vcritatis lege liga-
tam, nec immemor dictorum a proposito dcflcxit, tcna-
cissima praeditus memoria. Blanditiis illum perlenlavi,
non atlendit blandienlem, nec pcrlerrefacientem extimuit.
XX. Opes ostendi, risit opes; gladium intentavi, gla*
dium contempsit ; cxertum ferrum, et ampla munera velut
quem alliciant divitiae; est,
res sibi ignotas despexit. Est,
quem tormenta exanimcnt. Non illum exterruit pcEiia, non
illum gratia illexit. Inter blanditias alque minas hunc He-
braeum conclusimus, inlegcr evasit utrinquc, qui utrum-
que lusit. Pecunias oflerebam, risit offerenlem ; ferrum
nudavi, distorto ore, labrum contraxit. Non illum vicere
auri cupido, nec morlis metus. Sermo tamcn telum eral,

findebat mnrmora, nec meam polentiam formidavit, ncc


adulatusest majestati. Decus hoc meum lale hobuit, qualc
reputamus retrimentum humi projectum adeo noslras ;

despicit opes, armaqne nostra aspernatur. Frontem &'rcam


sibi composuit, cx quo nostras cogilavit lcrras, nec ulla

affuit causa, qurc ad asscntandum nostro impcrio illum


movcret.
XXI. Hujus itaque sermo speculum datum cst, in quo
nostra crimina inspiciamus. In eo jam vidimus Deum, nos-
tris sccleribus ofTensum, ejusque justiliam vilia nostra perse-
qucnlem, ct palriam nostram ab imminente judicio dc sa-
lute periclitantcm. Satis perspeximus illum vcra loculum,
ncc istn cxcogitassc arlcm, aut hominis vnfri versuliam
composuissc. Si pro<pcra quidem nuntiasset, esset cur
suspicorcmur vctcratorcm hunc csse, qtii felici nuntio am-
jilam mercedem nucupnr.irclur. Fausta auguralur sortilc-

gus, qui in divinolionc facit quaeMum, blandc palpat ct


,

i i.mo i
MOJ TICUI m.

magna pollicetur. Ghaldseui esurieni fi litem boroscopam


mentitur, <| tu> uberiorem ;i fatuo refural strcnam, ingcn
divitias prssagit, non quod sliquid dare wlii , nec rero dai
led <
1 1 1< > futuras opulenthc augorio stultum decipiat, aufe-
raique quod ille habet. Mcdicus contra integer el veredi-
om eat, vcnun ngroto nontiat. Ghtrargai domom ngto-
tantis ingressus, nec rocc lubmissa, quod lontit explicat,
nec angusto pectore intonat acerba caustica, in soo illi

cubiculo ; nec lahorantem reretur 9 ul putridi dentisefulaio-


nciu nen denuntiel regem formidat, ut ne suam
; nec
siiiicniiain dicat, nec Glium regis limct, qain acrcm mc-
dicinom ipai propinetj ncc viros tcrribiles trcinil, dom
ligat, et sccal; ncc potcnlem qucmlibct expavct, ut cjus
potcnliam causlicis non subjiciat. Quis itaqae mendaccm
dicatVatem, qui funesla et infausla priesagit ? Non men-

lilur, cujus scrmo nos tanloperc pcrturbat; si sermo fortis

est, sincerus est animus.


XXII. Medicus quanlumlibct magnanimus et constans,
queestu laincn tilillatur, ct lucri spc; llcbraeus isle mc -

dentium conditionem superat, qui ex nostra urbe, nec


unius diei viclum accipcre voluit, ex quo nos convenit,
jejunus et admodum trislis luxit. Quis ergo peregrinum
adegit, ut cilra praemium tristissima isthaec nuntia refer-
ret ? Gur in urbe nostra talia praedicare non timuit? Ab
Hebraeis accepimus Moysem ct Eliam ad quadraginta dies
cibo abstinuissc? quid? Num similc jejunium sibi indixit

vates iste Hebraeus? Si autem jejunat, qui justus est, jeju-

nemus, oro vos, nos qui peccavhnus, et si qui sanctus est,


supplex orat, deprimant nos saccus et cinis. Et fortasse
ideo jejunat et orat, ne, salva urbe, mentilus fuisse videa-
tor, scilicet ut palriam noslram evcrtat, certat, quo vera
pracdixisse crcdalur. Cum illo igitur, qui nos jejunio op-
pugnat, jejunio dimicemus. Nec ideo tamen cum Pro-
76 S. EPIIR.-EM SYRI

pheta poenitcntia nostra pngnat, non enim ille nos laesit,

nostra nos peccala pcssnmdant ; non ergo urbem destruet


Hebraeus, cui propria scelera ruinam acccrsunt.
XXI II. Habemus arihuc, amici, alium occullum hos-
lem, contra quem forliter dimicare dcbemus. In ore om-
nium versatur historia Jobi antiqui Justi, cujus illustria
facta mutas animanles audissc reor, ejus victoriam ipsius

tentatio per totum orbem vulgavit, et sicut nostri nobis


prodidere majores, accusator cjus diabolus fuit. At si ille

viro sanctissimo falsum crimen aflinxit, ad verum objicien-


dum nocentibus, quanto cumdem pulatis fore paraliorem?

Dispar est, eademque par conlra justos et peccatores ejus


nequilia ; Justum ncmpe persequitur, si forte peccatorcm
efliciat, et peccatorem occidit, ne forle rcsipiat. /Edcs fi-

liorum Job idcm everlil, illorumque cruorcm cum vino


miscuit, corpora cum pocuiis. Idcmque aedium ruinas im-
pulit super dominos. Quare vereor, ne ipse ad subvertcn-
dam urbcm et patriam nostram immissus sit. In bello rcges
armis vicislis, Salanam oratione prosternile. Exeant ergo
armalorum acies cum illo praelium commissurae, veslras
tamen exuitc ante diploides, ct abjicite. Saccos, optima
advcrsus hunc hostem arina sumitc; fractos projicite ar-
cus, ct ad preces confugile, inulilem dt ponile gladium, j

ensom capite triumphalem, jcjunium. Sola jejunii acies


sccrelam palriae nostrae amputavit noxam. \ ictorias, quas
praeterilis bcllis hactcnus roporlastis, nihil esse duco. In
praescnti autem si vincerc conlingat, nullam hac illuslrio-
rcm vicloriam rctulimus;et quoniam aliis in pracliis primus
in acic stcti,in praescnti eliam confliclu pugnaluris praeibo,
Ergo aruia sumite, scd qualia mc ccpisse vidcbilis, cia,
amici, accedite.
XXIV. Ilaec falus rcx vcsles cxuil , cxuerunt pariter
univcrsi. (lonlinuo saccum iuduit, rcgis ad cxemplum mi-
n

i.mo \i <;i n.us xi.


i i
77
lilea air/icii procesaere. Sic repente Assyrii, alias fulgente
feroces ciclade, modo 1 1
1
«^ I* i i tecti amictu, incedebant,
cilicioque setis borrente mysteria Jacoh reprs&sentabant.
Ad plancluin duin 16 dcinilliiiil, vicloriain pcpciit Pcftfli-

teulia, viclus esl Satanas, 'jueinadinoduin \iclus est Eeati,

ui magister, m iliscijuilus, viceruntque Ninivit®, sicut et

Jacob, ui magister, sic ejus discipuli. Convocatia itaque


ity copiarum ducibua, exercitum iuatravit, missique ad

singulas turmas prsBCones, singulos adliortnbaniur ad poani-


lcnliam. Imjuirus quisquc, aicbant, lurpcs cuhmkIcI mores,
nc forie suis oppressus viliis occumbat. Avarus aniorcm
habcndi cohibcal, nc pcrturbcl pugnantem. Quisquis fcr-

vct ira, exorabilcm sodali se pricbeat, Juslum exoret ut

sibi. Non animum occupct odium, ne salutis negolium

disturbet, neque os jurgia componat, ut civitas bencdic-


Deo miserente, cumulclur. Nemo perjurium et
tionibus,
mendacium non fugiat, ne probet evenlus praenotionem
pronuntiatac in nos scnlcntiaa falsam non fuissc. llumpenda
sunt vincula cordis , ne orantcs praepedianl. Ncmineni
deinccps pcccare deleclet, ne nos assequatur poena novis
exaggerala flagitiis. Talia praecones per amplae urbis re-
giones praedicabant.
XXV. Interea rex mcerore agitatus, ut in eumdem Iuc-
tuin vocaret, exercitum lustravit, edixitque militibus jeju-
nium, veraque arma subministravit, suasitque, ut Deum
orarent, omnem quippe salutis spem in oratione consis-
lere, orationem csse arcum, cujus sagittae certanlibus vic-

toriam pararent, loricam ad tegendos afllictos mire com-


paratam, et ferum gladium illam adhibenlibus. His ila

compositis, pieque provisis exercitui armis, rex ad mu-


niendam urbem conversus, quibus telis sexus uterque pro
palriae salute certare deberet, proprio cilicio admonuit;
saccis crgo cives armavit ibrlis Nemrodi nepos, strenuus
;

78 S. EPHRjEM syui

venaior, qui feris parcens, populi sui scelcra cecidit, nec


sylvas depopulnlus est, sed urbem a vitiis purgavit, agres-

tes bestias domuit, et domestica crimina sustulit : sprevit.

« Fel draconum '


» imbuitque ex jejunio mira suavitate
mentcm. Regali dimisso curru, pcdes urbem lustravit :

quo omnes ad pcenilenliam excitaret, singulorum rcdes in-


visit quo sordcs elueret, sine pompa circumivit domos
: :

sic posito fastu, vicos pervagalus, molibus succussam sus-


tinuit urbem, cum humili habitu ingressus angiportus et

compita, tranquillitatem seminavit et pacem.


XXVJ. Talia cum Jonas spectarct, admiratus est, pu-
duitque illum populi sui, intucnsque Ninivitarum trium-
phum, Abrahamidum casum dum flevit, vidcbat Chanaani
nepotes resipuissc, Jacobi vero sobolem inlcrim insanirc,
praepulium habentes cor circumciclissc, et circumcisos
contra durassc cor. Qni olim in sabbatis gloriabantur,
modo etiam circumcisioncm parvi pendere, atque ncgli-
gerc, ac vitnm inter ct mortem posuisse. Quid interim
rcx? Intcllcxit cnimvcro eam calamitatem hominum pcc-
cala accersivisse, malorum amputavit causam, simul sc-
davit, quos illa excitabat molus. Qui urbem invaserat Me-
dicus, morbo praesentaneam medicinam non ignorans,
laborantem curavit jejunio, ciiicioque ct cinere pcccalum
depulit. llli peccarc desicrunt Oplimus agge- : ideo suani
ravit in eos clementiam. Cornu ct nsuram suslulcrunt

ideo urbem ct suburbia cvascrc ruinam. Interca debitum


reposccbat Jonas, jejunio condonalum : congregati Nini-
vitac consulebant, qua via solulioncm et morlem cflYige-

rent, stalucruntquc abstinenlia propitiandum essc Deum.


XXVII. Jam quaero quisnam Ninivitis divinum istud
arcnnum palcfccit, indicavitquc jejunio solvi posse Dci
sententiam? Jd utiquc Jonas 11011 docuit, qui ejus senlen-

! Dcul. xxxn, 53, id cst f vinunu


- i
RMO i M m.i ICl 8 XI.

lia rescissionen] timebat. Jonas Ninivitii afiirmiverat D< i

iclum lixiun ei crrtuni >>». Jonuu dicto adhibucre fi -

dem Ninifit», resciderunt lententiaro, Deam qaippe <


I

hominem ispienter discreverunt, homJBem cogitarant t


hominem, Deum osse mitisiimum. Prophetam videbant
scvorissiinum, clcinenlissimum esse Dcum non ignorabant;
uou disceptarunl contra severum , m clementem placarent;
Prophetsa ceiserunt justitiam, Deo clementiam. Jonai ab-
scindebat spem, jejunium spem amplificabat s Jonas ef-

fringebat animum, animum afiirmabat oratio; acuebatur

ira, ojus aciem obtundebat saecus : nubes obtendit atram


caliginem, ciliciorum conspectus dissipavif ; eontenebravit
illic cculum, serenatum est peenitentia. Asias accolse Irepi-
darunt, ipsos susliuuit conlinentia; succussa labavit civi-
tns, nc laberetur, succurrcrunt erogaUe slipes; aurum so-
lituni multiplicare crimina, crimina cxpiavit. Inedia se
scrvarunt peccatorcs, quicumque didicerc jejunium, ct
prcccs; ciliciis involuli suis exclamavcre senes, vitoeque
labanti iirmamenta submiscre : quia mocsti ileverc juvene..,
coronas suas custodierunt , quodquc lugubria obduxere
sibivirgines, suosexpurgavere thalamos; vocifcraveremulae
animanles secundum species suas, dominis aquam negan-
tibus. Miscebatur clamor animarum et animalium : voces
exaudivil Juslilia, Gratia servavit acondicla per Jouamdie.
Multa erat concursatio, supplicatio assidua, jejunium conti-
nuabatur jcjunio,cilicium jungebatur cilicio, cinis ad cine-
remaggerebatur. Nonillicoculusquievit oiletu, non illic si-

luit iingua exclamans et orans clementiam; non illic auris


alias audivit voces, circumsonantibus undique gemitibus,
et ejulatibus. Non iilic aspexere pupiilae niteutes vultus,
nec ora ridcntia. Tristiurn et dolentium novas acl singula
momcnta lacrymse; cogente pcenitentia, depluerunt e^ea-
tibusstipes. Quot diebus congeminabantur multse preca-
80 S. EPHIUEM SYRI

tiones, iterabantur quotidie vota; ad impetrandam quan-


tamlibet jpem, publicae supplicationcs indicebantur. Tan-
dem omnis consolationis fontem ibi aperuit Gratia.
XXV III. Tum
7
vero, obice submoto, temperantiam et
caslitatem complexi sunt viri fceminaeque. Auctore jeju-
nio, inducta est mansuetudo, suamque mitivagit lingua
acerbitatem, societate et concordia cives velut membra
sibi coaluere. Sic tandem dimisit se Glenientia, suaque
resipiscentes gratia irroravit. Puberes ornabat charilas,
veritas viros, pax odia intestina sustulerat, communis in-

ter malronas taciturnitas operosum tamen, et


ct silentium,

ad omnia praestanda servitia promptum, commune senibus


precandi studium,et utilis in dandis consiliis opera. Juvenes
contincntiam, modestiam virgines didicerant, anciilaeque,
domineeque mutuam charitatem et concordiam. Non illic

fastus, non supercilium, humilis amictus contentionem,


aemulationem et iracundiam depulerat, communis servo-
rum et regum religiosa pielas; unus potus dominis et fa-

mulis, aequalitas, ct unus cibus opulenlis et egenlibus,


humilitas; commune nobiies et mercenarios cubile exci-
piebat, cilicium ; totam civitatem unum ducebat jugum,
poenitentia.
XXIX. Uni omnes insislebant operi, ut unum asseque*
rentur bonum, pubiicam salutem. Una lamentatio, vocibus
licet diversis, per singulos iterabatur dies, unus, non uno

quamvis natus dolore, gemitus quotidie ingcrebalur, alla

ducebantur suspiria undequaque, elsi non uno plorantium


emissa sensu. Givilas alia atque alia admirans, omniaquc
pericula timens stupebat, et vclut assidens supcr vepres
avicuia, irepidabat, agitabatur, velut adversis pulsatus ila-

libus calamus. Gum iiiuxisset, non crcdcbant cadentem


diem se visuros; cum rursus se oblendercnt tencbroc, non
sperabant scqucns diluculum sibi orilurum; obversabatur
U IMO i.\n;i i ICV$ xr. Si

quotidie vclut ante oculoi prawepj morij popalni terriim


inlrini januus pdlsabat , urbem circumdederunt doloi

inorlis.

\\\. Jonas nuxnerflUat dies, iu§ icelero !\ in v


I ii .-
;

suj)|)iilal)al Jonns nocics, sua niala dcplorabat l\ini\r ; ad


srplcm hobdoinadas hiinc produxit luborom, iiisoinuis j>Io

ra\il cl flevit. 1 11 uinbraculo inlcrim conscderal JoUBI,


cuni Ninivk» lugomil iu urbe, cunKjuc aniun kIvci -liVet
illos largo llclu lnalefacla damnare, ipsoruni profcclo la-
cryuias timuil, et mngis jcjuniuni. Alcjue illuiu cjuidem
sccrurn sua tegcbal uinbra, cjunndo istos praztcrilorum ia-
cinorum ccstus torrebal; al illius mox disjeclo tugurio,
obumbravit islos dcxlcra Altissimi. Vidit cos fudissc ani-
mas in conspcctu Excclsi sicutnqunm; vidit reges jeju-
nantcs, ct humi proslralos, ploranlcs parvulos, vitulos
mugienles, ct balanles agnos, matres natos suis perfudisse
flctibus, et infantium pcclora genitricum madefacla lacry-
mis. Hic vero ingemuit : videbat Assyrios sencs cillucre in
lacrymns, cogitabat populi sui sencs diflluxissc luxuria :

vidcbnt Niniven lugcntem, cogilabat Sioncm vitiis corrup-


lam : circumspexit Assyriam, et Jerosolymam se suacjuc
prjcdicantem vehementer cxccratus cst. Videbat hic impu-
dicas jam nunc amare pudicitiam, fllias autem populi sui

jamdiu exuissc pudorem. Videbat in urbe Ninive n mnlis

spiritus obsessos, mox liberatos veritatem didicisse : cogi-


tabat in Sione vagari Prophetas mendaces, veteratorcs dolo
plenos : videbat deorum simulacra ab ethnicis confracla :

cogitabat populi sui axles gcntilium idolis referlas.


XXXI. Sic landem proprio cxperimento doctus, mirari
desiit a sacerdote Moysen benigne fuisse exceptum, Eliam
Davidem, persequenle Saule, a populo gentili
a vidua, et

cum honore susceptum. Non ergo sine causa timebat mis-


sus ipse ruinae nuntius, nc vanam efliceret Ninivitarum
xxxvi. 6
82 S. EPBRiEM SYRI

pcenitentia praedictionem : interim tnmen lacrymas conti-


nere non poterat, cum cerneret filias gentilium patriam
superstitionem abjecisse, simulque cogitaret populi sui filias

flere Adonidem : ab urbe gentili exterminatos ariolos et


divinos et per Judaenm errantes Magos et Chaldaeos, sacri-
ficos fana Assyrise suis manibus subruere, Judaeum contra
qucmque in Sione ante januam suas erexisse aras. Niniven
intuebatur suos velut in Ecclesia congregnsse filios, ipsam-
que sordibus usquequaque purgalam, et jejunium sacrum
et venerabile jam habere. Jerosolymam contra Dei tem-

plum in speluncam latronum convertisse, Assyriae regem


verum adorare Deum* Jeroboam contra vitulorum fana
celebrare : Ninivitas scelera sua in conspectu Dei cum fletu

recensere, llebraeos conlra suos filios immolare, ct mac-


tare filias snas daemoniis ; Ninivilas suas eliam lacrymas
Deo libare, Hcbroeos simulacris meri prolibare simpulis ;

Niniven ubiquc spirarc luctum, Sionem olere nidorem ac


ihura idolis adulta.

XXXII. Secl si decesserat Judaeis spes, eadem genlibus


adaugebatur, si Judajis luxus crcscebat, Ninivilis submis-
sio. Si in Judaca grassabanlur impunc vilia,in Assyria luc-
tus aggerebalur; nam si vita jam funclos superstites de-

plorant, a Ninivitis etiam vivenles plorabantur. Suum


quisque nalum dellebat, et cognato illacrymabatur. Mu-
lieruni spceies deflorucrat labefactatn jcjunio ct fletu, sui
quisque sodalis ori libabat oscula, laerymas simul pcctori
affundebat. Ingcns sane luctus, horribilis dolor, quando
valcnles et integri conlinuo siibire sepulcrum compcllo-
bantur: quo pauclores supcrabant dies, co ubcriorcs fun-

debant lacrymas, quasi homincs, qui ja"m periissent, el iri

vivis amplius non essenl. Jnmquc aderal tcmpns, quo cre-


clebatur oppidum rcpcnlc subvcrlcndum ; illuxcrat dics,
1
Ezecb, u, 14.
IBBMO BXBOBTICUI XI.

quo toia civitas camra dicobalur ; ubique [nciof, ubique


fletui et clamor. Lutum dopiuere figulornm Ucryms, pa-
irulcs corain rousislero jusscrc natos, ut cunclis illaci)-
marentur, ac haeredea et hareditatcs deplorarent, Ordine
simili oum sponsis dispoiuere nurus, commtuni efTerendas
Punere. Quisnam tam atrocii spectator facti, animi deli-
(juiuiu paiius uou fuit? Ut coram astaqtei eonspexere ju-
venos ao virginei, moeitae per omnei tere voces ot ube
lacryimo, utque in compectu venerc puellee, ac pueri cla-
morem ad iydera luitulerunt, intuentes idolescentum for-
mam ct pubescentes natos. Qui lumii constiteranl, eam
diflissam dcsidcrc crcdebanr, seque velut in fluctuantcm
conjectos ralem.
XXXIII. Consedere scncs, et elTocLr anus, astantibus
iis, 'mi ulrosquc funeraluri crcdebantur, sublaloquc cla-
morc, liacc lamenlabantur : « Quis oculos claudet noslros,
aut extincta involvet corpora?» Futura flcbantfunera, quod
diccrcnl neininein supcrfuturum, qui mortuos scpelirel, et
consolaretur soporstiles; quidquod ct sua flebant scpulcrn,
quod crcdcrcnt defulurum, qui dcfodcret humum, luiim-
Jumquc componeret, sed etpretiosas vcstcs lantumquc su-
pclleclilem; rati neminem fore, qui nudum operiret, aut
nudus ipse opcrirelur. Suae cuiquc mortis imago autc ocu-
los observabatur, cumque iinminenlis cxilii cogitatio, aut
memoria incideret, atrox subibat gemitus. Heu aiebanl, !

ad qualcm exilum vocamur, slupenlcsque dicebant «Papae :

quale nobis paralur funus ! » Guique suum hiabat cor, cum


scntiret terram dehiscere, et eollapsus est oris color, curu
humum labantem cerneret.
XXXIV. Pavidi assurrexere reges ct reginse, deposito
super cilicia diademate : incessebat nimirum cogitatio se
ocius non futuros, qui lunc crant; tcrram quisque prensa-
bat, et invocabat l)cum ; quisque, sublalo clamcrc, ad
G.
8/j S. EPHR/EM SYRI

prcccs convcrtebatur, cl vota ; et pugiilum cinere imple-


bat. Non fuit flebile carmcn, quod non fuerit decanlalum,
et cum fletu deductum. Tpsi parietes, ciliciis fcrali cinere

conspersis, afludere lacrymas; suasque simul ngglomeravit


lenebras dies, turbato coelo,et nubibus inhorrescente aere,
conglobataque liventibus nebulis atra spissaque caligine.
Fragor frngorem pulsabat, occursabat tonitrui tonitrus,
fulgurationem fulguratio continuabat. Quare attoniti cir-
cumspiciebantorbem^ratimox ruiturum; fleveresemutuo,
velut homines vitam ocius cum morte commutaturi : fra-

trem quisque suum lamentabatur, et super dilectum suum


ejulabat sodalem quisque suum appellabat cupicns vi-
:

dere, quem amabat, ejusque supremo aspectu lumina sa-


tiare, satagensque, ut amborum verba simul deficerent, et
uterque simul ad inferna descenderet.
XXXV. Jainque defluxerant constituli dies, ut omnes
perindc atque praesentem interitum opperirentur. Cum
vero praelcriisset dies, quae omnem sublalura spcm, et
iram completura dicebatur, cumque mox etiam decurris-
set nox, post scx hebdomadas prima, perseveranlc adhuc
luclu, sibi muluo haec obganniebant a Qua hora, putas, :

patria nostra subvertelur? An credis ad posterae diei vcs-


peras ruituram, aut ad sequentis diei diluculum nostram
ruinam dilalum iri? qua noctis vigilia, reris, noslras ver-
berabit aures nostri vox acerbi doloris ? » Adeo vespere
codem urbem arbitrabantur casuram, stetit tamen, ca-
denle die. Ergo suspicari coeperunt sequenti sc nocle re-

pcntino tcrrae hialu hauslum iri. ]Nox tamen illa vivos reli-
quit. Ccrle antelucano lempore se perituros : transiere
lcncbrae, illis vila mancbat : inde ruinam urbis diei dilu-
culo allixam cssc conjectabant : diluxil dics, simul vitae

scrvandjc spcs major alfulsit. Sic ncmpc vitae inccrlos, ct


mortcin in momcnla cxpcctantcs, incxpcctata salus dcbuit
lllftO iai (.1: i !<;us xi. 85

recrearc. [nterea pentabant attontti, aodalem qaisqne


prassentem qua§i ibientem desiderabat. Ad qnadraginta
namqoe dies, oontinuii terra mcooasa motibos, lubsnl
la\il.

XXXVI. Inter haso Jonas, qoi se procul ab urbe 1

duxerat, lospicari ceepit cassam omnino futoram prasdte-

tionem luam, <m> magis quod cerneret terram robsedisse.


Sic ttbi spem omncm decessisae sibi Ninivitsappinabantor,
signum remissionis acoepcrej illuxitque pene desperanti-
bus Dei clementia, ut tali accepto indicio, jam de salote
ambigerc non possent, cuni cernerent ccssasse terno mo-
tuin, et fulguraliones ac lonitruos conticuissc. Quod qui-
dem oculos, ct aurcs mirifice recrcabat. Quam bonus illc,

qui ad iNinivilarum lacrymas rcspcxit, ct incolumcs scrva-


vit ! Ceeterum elsi non occidit, accrbc lorsit, quos spiran-
tes mortem guslarc coegit. Profecto co senarum hebdoma-
darom spatio salius fuisset, mortuos jacuisse in tumulo,
quam vilam vivcre adeo nerumnosam, vita ipsis mansit,
nil lainen ad morlem dcfuit vivenlibus praMer sepulcrum.

Occurrens fratcr fralri pracsenlem non agnosccbat, amicus


amico obviam factus, aslanlis vultum non discernebat.
Non auris voces, non oculus imagines dislinxit; dolor diu-

lurnus homincs in larvas mulavcrat, famcs corpora sicca-


verat, duraveralque in modum semiusti torris extincti,

tabefacta vigiliis carnc, culis el ossium lextum sola reman-


serant. Ergo dies, quem Jonas credidit urbi supremum,
eidem salulcm rctulit. Ut statim evanucre nubes, et de-
pulsa caligo est, iisqne discussis et dissipatis, successit
tranquillitas, et refloruit spcs, mortuaque civitas revixil.

XXXVII. Tum vcro etsi id regerrime ferret Jonas, Ni-


nivc laeta faciem mutuvit. Inlellexere nimirum omncs cer-
tum esse salutis omen, concessam acris serenitalem. Fle-
xcrunt gcnua ad orationes, expanderunt manus suas ad
8G S. EPIIRJIM SYRI

coelum; omnc os declit laudem, ct omnis lingua gloriam


illi, qui post corrcptionem salutem restiluisset, poenitentia
placatus. Nos, diccbant, populum tuum laetificasti, ex quo
dc pulvcre populurn tuum suscilasti; novam pcr tc vivi-
mus vitam, in manibus luis invcnimus ista bona, quae nobis
obvcnerunt nostram utique baudquaquam fefellisti ex-
;

pcctalioncm, quod lioc pncto a mortc ad vitam nos trans-


lulisli. In manu tua reperimus clavem pocnitcntia), post-
quam de tbesauro luo spes bona data est nobis. At tibi,

Ilebraee , quid profuisset, nos omnes pcriisse ? Ecquem


fruclum, bone concionalor, nostro de pulvere collegisses?
Tua quid intcrerat, fili Mathai, nostrum in tumulo silen-
tium? quid conlra tibi ofticit, quod nostra tc poenitentia

illustrcm rcddidit, nobisque vicissim per te salus rcddita


est quodve populus universus suam libi incolumilatem
?

rcfert acceplam? An piget tc nostram ab interitu vindi-

casse urbcm ? Et ex ista acie disccssisse victorem ? Nobis


scilicet resipisccntibus, victoria penes te stetit, quanquam
illud abunuc quod reparator diccris, non
tibi essc dcbet,
auctor ruina?. Quid quod ncc dccct te non magnopere
gaudere, qui ct Ccelilibus gaudium attulisti. Cum la?lalus
lucrit Deus in ccelo, quin tu la^lcris in lerris ?

XXXVIII. Caeterum boc cximium lu libi magnificum et


duccs, Deum ab bomiuibus cognosci et laudari, hoc te
bcarc debct, regcm ct populum te Dei Propbelam agno-
vissc ac rcvcritos fuissc ; sed et nostram, oramus, aspice
sobolcm, ct quam ipsi scrvasti, vitam precare diurnam.
Parvulos vidcs, isli scilicct manere jussi sunt, quo nomen
tuum a mullis pra:dicarclur in poslcrum : bona apprccarc
civitati, qUae per te tantum dcpulit nialum, ct castigala

ruinam effugit. Bencuic, Jona, p^lriee noslrae, luum in

orarte ,'ovum celebraluram uomon ; ct quoniam senas heb*-

doma !af jcjiinus transegi »li, solve modo jcjunium, ct mocs-


SBRJCO BXjKOATICOl W.

titiam remittito; leotare nobiscum, lili Hebraeorum. Festum


boc magnum ost, cujua memoria ia omnes ibit generatio-
ncs, generatio generationi nnrrabit ctsum nostrumj nos-
tramque rodintegrationem,
XXXIX. HflDp, hisque plura Ninivitae Jonae memora-
Lani; ad eum siquidem populus coniluxerat, quod extra
urbis pomcrium, ut <lixi, secessisse(. illic porro Jonam
audierunt disceptantem, et Spiritum aanctum in ipsocon-
tra ipsum disputantem. Duas ergo Jonas agebat personas,
Dei, at(|nc suam. Audiit populus Propbetam dc se suaque
scerura, atque dc Domino sno ipsiusque urbc vcrba fn-
cientcm, ct adversus istam cum ipsius Domino litigantem.
Amborum crgo dispulanlimn voces uno ex orc prodibaul.
Euge Hebraee oralor, qui duobus
causam oras
litiganlibus

ulramque. Circumslabat ingens hominum turba, quodque


vernacula regionis lingua uterctur, Prophetam audicrunt
dolentem suae scerurss inleritum, sibique propterca letum
optantcm.
XL. Jonac respondit Spiritus sanctus, qui ul ipsius crc
contra ipsum pugnaret, ejusdem lingua utebatur. Respon-
sum circumstans populus audivit, et Spiritum pro civitale
in ha?c verba perorantem. Adeo-nc, Jona, doles interitum
Raroae ignobilis plantae, pro qua serenda excolendave nul-
lum subiisti laborem? Quam ergo dies una protulit et sus-
jtulit, vernanlem vidit, et exlinctam cum tanta urbe com-
ponito. Sceruraque docente, discilo sapientiam, et in vili

frutice explora naturam clementia?. Karoac tu me peper-


cisse volebas, ego urbi parcere malo, postquam a te in

civitalem poenilentium conversa est. Euge qui umbracula


figis, et diruis urbes, ct inutilem plantam curas, ct angu-
larem lapidem dejicis. Ubi te tua destituit aequitas, Jona?
Qui tugurium urbe pluris habes, illud amas, hanc odisli.

Siccine Karoam cscam hominibus datam, edentibus pra>


88 S. £PHR£M SYRl

fersPEt esculentum mox consumendnm poenitentibus tibi


pretiosius est, caducaque folia hominibus ralione pra?dilis

sunt chariora, ut ipsis eorumquc liberis, ea anleponcnda


putes?
XLI. Audierc Ninivitac, et unanimi concentu laudavere
Deum, qui causam adjudicabat nocentibus, et pro ipsis

ccrtabat. Sic Spirilus Prophetam in advocatum mutavit,


et actorem in palronum, ut idem reum in ipsa actione
absolveret etiam invitus; accusatorem repulit, ut cives
servaret. Jonas vero, ut Dei sententia maneret, suammuta-
vit. Non contristantur probi improborum poenitentia, nec
Jonas peccatorcs resipuisse doluit; sed enim multum Pro-
phetae inlererat, ut civilas salutis sune negotium minime
ignoraret ; ac oppido inconsulle egisscl, si tacitus rcm

otiose negligenterque dissimulasset. Lalet enimvero poeni-


tenles rerum suarum status, divinaeque indignationis pro-
cessus, et modus, quo per pcenitentiam revixerunt. Pro-
phetavit Jonas, ut Juslitiae iramdeclararet: scerura moriens
prnedicavit Gratia3 crga peccatores indulgenliam. Et hacc
quidem optime intellexit prcesens populus, unde, sublala
voce, Deum laudavit pro iis, qiiae auribus suis audiverat,
et viderat oculis suis ; auribus quidem Prophctam concio-
nanlcm, et oculis virentcm sccruram. Viderunt in scerura
signum pra^ter naturam, plantam momcnto natam, cl adul-

tam, in cjus interitu majus aliquid intellcxerunt, maximam


vidclicet Dei clcmenlinm.

XLH. Gontinuo Ninivilae concionalorcm filium HebraDO-


rum peramantcr cornplexi rapuerunt, suisque elatnm ma-
nibus in urbem regali pompa inlroduxerunt, ubi in rcgio
collocatum solio, (lexis gcnibus, illum vencrati sunt. Gon-
fluxcre quicumque sc peccassc dolebant, ciquc attulerunt

muncra, et dccimas exolvcrunt, et vota in prxtcrita tcin-


porum accrbitale susccpta. Obtulcrc pueri zonas, juvencs
1] RlTO i rflQBTlCtfl xr. I|
\<--
tofqaes, eoronas, cingula ei fascias, adjecttqae i \ i \

^r/is magnifico dona, qoibni bcnemercntem locaple


tissime muneratus est. Quod roliquum fuii , cum uno orc
otnnes omnia bona Jonse drxissent, illataque dona el de-
cimas Dco aacras in preparata vehicttla importassent, <!<•-

dere etiam rias comites, qui rerertentem <•<>, aflde renerat,


honoris caasa obsequereotnr. Com hac acrlieet pompa
planeregati fuit deductns Jonas, aic ol fiHo Mathai omnla
honorts officia exhibita fuerint, qnalta fllioregis prcestanda
fuissent.
\L1II. Piscis Jonam in pclago vcxcrat, iu terra regius
eorrus. Sepultus aquis dcspectus jacuit, ut iudc cmcrsit,
magnifice exceptus cst, curn pcr maris undas iter ngcret;
praciverc pisccs. indc in tcrram rcjectus, cquitcs liabuit
npparitores; scidit mare cum dcscenderct, etinm terram
cum srscenderet. Ljus praesentiam sensere maris pisces,
senscrc ctiam homincs in terra. Atrox tcmpcstas miscuit
mnic, ingcns tumullus tnrbavit urbem. Frela intrantem
pertimuere terribiles belluae; inde revcrtcnli monitissima
oppida prsebuere transitum. Piscis, qui missum sub aquas
doglutiit, immanis fuit ; polcntissimus foit, qui illum sus-
cepit rcx indc remissum. Piscis viam apcruit, rex muni-
vit. Getum. illo plenum pisces alias secuti fuerant, illius

rhedam nunc stipabant equitcs.


XLIV. Inlcrim rcx pracfeclos praeccderc jussit, et viam
mox ingrcssuro diversoria prncparare. Deus viam, qua fue-
rat ducendus, piscem docuit ;
quanto cum honore nunc
deducendus cssct, rcx ostendit. Par in iiinere populorum
in cum obsequium fuit, quacumquc transiret, obvios ha-
buit flexis genibus venerabundos. Acerrimum oratorem
reverebantur reges, et honorabant, ejus scilicet oracula
timebant. Illius conspectum expaverunt urbes, dum ab
ejus ingressu sibi ruinam ominantur, quare oian.es ubique
QO S. EPHR.EM SYRI

illum sumrna cum reverentia excepere, Ninivitarum casu


crudiUe; speculum ncmpc fuit Ninivc, in quo justitiam
lotius orbis didiccrat.

XLV. Jamquc sui populi fines Jonas attigerat, patriam-


que 10 prospeclu habebat, cum Assyriis, qui illum eo us-
que secuti fuerant, valedicerc statuit, cosque cum pace ad
propria remittere; merito namquc verebatur nc multipli-
cem suorum Hebraeorum idololatriam aspicicntes, pcrver-
sis illorum moribus imbuerentur, qui suos pcr poenilcn-
tiam correxerant, atque a Judacis discercnt malc agerc,
qui ul ipsum hoc dediscercnt, gentes reliquerant; nec im-
merito cavebat ne quod curalum coalucrat ulcus, pcr eam
occasionem refricaretur. Oppido quantum obest privati

cujusque pravum exemplum, quanto igitur nocentiora essc

oportet illorum exempla, qui aliis emincnt sublimi gradu,


et inde male agendo labunlur et peccant. Item si nocct
peccator modcstus ct verecundus, quanto majorem perni-
ciemparant, qui peccant, ut cos peccarc non pudeat ; qui
cum ejusmodi impudentia nefaria pcrpetrant , vitiorum
fcrmcntum in alios vi quadam infundunt, ut cos sua con-
suetudine, ct familiaritate pudorcm tandem cxucre cogant.

XLVI. Jure igitur merilo timuit Jonas, ne populus sce-


lcratus, qui onmia corruperat, hospites eliam inficeret, et

quos pios a genlibus acceperat, impios ct idololalras rc-


miltcret. ILxrebat tnmcn, quod causam apcrire nollet, et

sine causa dimiltere erubcsccret. Sin autcm, re dissimu-


lala, vcnirc sccum permilterel, vere mclucbat nc Cha-
naani ncpotcs in llcbracorum lcrras introducti, filiis Abra-
hac insultarent. Comilibus idcirco cgit gralias, libavit os-

cula pcramanter, sancte bcnedixit, multa sapicntcr disse-


ruit, monita dcdit suavissima, suasitquc ut rcdilum con-
sulcnli pro ralionc oblcmpcrarcnt; sin minus dimissioncm
pro gratia conccdcrcnt petcnli. Prcces adjccit iniimas,
M M(0 I \l .1 Tlil XI, ')]

oec precantem reveriti loot, obiecrationei ioUrpotuiti


iicc. puduit eoi negare; rationei prodoxit, nec quemquam
(lexit, Suprema admovit oicula, nec porfuaiit, ut rece-

derent.
\LYll. Certum oiti aiebant, tecum c<> venire uode
plurima noi hausturos bona confidimui, morum certe dit-
ciplinam, ot recte vivendi pra3cepta percepluroi. Indo
profecto diacemui jusiitiam, popularium tuorum modeatia-
limis moribui eruditi, vilee etiam iotegritaiem el innocen-
liam, hanc qoippe leneot, qui ijbidem commorantur indi-
gena?, ct ad illustria insuper facinora illustrium virorum
exemplii excitabimur, quoruro magnus ibi provcnius. Li-
ccal, teoramus, cerncre lcrras, quas idolomania nuiujuam
invasit, ct laudarc provinciam, qunm vana augurum, ct

hariolorum superstitio nunquam oppreilit. Jucundissimum


sane crit observare sabbata populi a laborc juxla atque a
labe vacantis, et cum circumcisis vcrsnri, qui una cum
cnrne circumcidcrunt cor, ct cum Bcalis, in quorum ler~
ris uulla niorantur vitia. Scilicct populus alienaj Juxuric
rcprchcnsor, luxuriosus non csl; viliosorum accusator,
quam longc a viliis abessc ccnscndus est, quique coeleris
populis vclut virtutis speculum proposili sunt, quam op-
pido benc moratos essc oporlet. Externos docuerc jeju-
nium, an crcdibile est eos csse intemperantes ? Caeleros ad
ingenuilatcm ct fidcm formarunt, incredibile cst eosdem
cssc velcralores ct iictos. Qui nos despicatos habuerunt,
olim multiscriminibus implicitos, quis despiciendos pulel ?

XLYJII. Ne, quaeso, Ilebr.ce, nos lantis carere bonis


paliarisj fecisli pcenitentes, justos nunc facito. Laboris
hanc nobis reddito mcrcedcm , ut concedas populi iui

conspectu, ct consuctudine ad tempus frui, atque ab illo

formam virlulis, et probitatis cxempla in patriam noslram


transcribere, ubi nobis occurrent juvencs optime morati,
92 S. EPIIILEM SYRI

liberaliter edncati pueri, reges tales, quortun institutis rex


noster proficerc debeat, judices, quorum disciplinam po-
pularibus nostris nos communicnre debeamus.
XLIX. Ecquis referat omnia, quae homines piae vitae ini-

tium nuper exorsi ad rem suam accommodata produxe-


runl. Quid interim Jonas? Dum illi talia hisque piura dis-
sererent, ipse submissa fronte, defixisque in terramoculis,
dicentes tacitus audiebat, aliquid contra reponere prohi-
benle pudore, ut qui popularium suorum impietatem et
scelera minime ignoraret. Id sane magis pupugit filium
Malhai', quam illud de scerura, et sole torrenle caput,
quando sibi etiam mortem optavit. Una erat ex his sale-
bris se expediendi via si fugcret, at nullus fugae locus;
quin et acerbius torserunt isti, quam qui raptum in niare
ante projecerant.
L. Quo namque praelextu velare posset popularium suo-
rum flagitia ? Arlem ergo, qua in mari usus fuerat, tn

continente adhibuit et complevit : sicut astu nautas per-


suasit, cum fugeret ; sic rationem, qua non movebatur,
prnetexuit, et Ninivitas flcxit, quo ab ipsis se divideret.

LI. Causas obtendit, composuitque insupcr artiikia, ut

Ninivilis diceret : « Festum agitur hodie iu tcrris nostris,

nec advcnis illuc intrareFeslum est filiorum


conceditur.
populi, gentilibus proinde inlcrdictum. Fcstum est cir-
cumcisorurn, et incircumcisis illuc pcrvadcrc non licet,
cnm sitis poenitenles, circumcisi nonestis : violalurfcstum
inlcmcrandum incircumcisorum praesentia. Absccdite nunc
non invili, salviquc et sospites patriam rcpctitc, rcdituri
peracta hujus fcsti cclebritate : consilio noslro acquics-

cile; admiltite nostras preces ,


petitioniquc nostrae nn-
nuitc. »

LII. Ncc diflicilc fuit hoinincs, ol crant simplices et in-


gcnui, Proplielaj precibus remolliri, passique sunt illum
|] ItWO I VI (.1 1 \<\ | XI. (,.")

abiro, aocepta ante ab oo Qoxiigenibuibenedictiono. I

sane tolit Jonae diaceiium univena multitudo, iequ#, ol>-

jccla «b illo Ibsii roligione, i sj>c sua dejectoi fuiaeealo

luerunt. Neque vero Jonaj tanfcum timuit, quod boapiu


in nuiliis fefellinet, quantura timuerat, ne non ob^empe-
rarcnt, oeque a aententia difcedereni. Jamqoe ille longe
aberst, ipaique Jadra iincs, ncc dum rcliqticranl, cum
subiit cogitaiio, ediiiaaimum monicm, quam forte in pros-

pectu habcbaut, aiae mora consccndcrc, ct illuc tcrrain,

ad quam visendam aspiravcrant, contcmplari.


LIU. Superate ilaquc jugo, ad sumnmui vcrticem eva-
scrc, ut quoniam lcrne promissionis ingrcssu prohibcban-
lur, aspcclu ccrlc minimc fraudarcntur. Indc subjcctas
Hebrseorum ditioncs circumlustrare oculis, ct considcrarc

cccpcrunt, ctsi contrario votis exitu; cxpavcrunt vidclicet


spcctaculum oppido horrcndum, et attoniti haesere ad ho-
ram, mcnlis vix compotes siux : occurrebant nimirum arae

montibus, et editis quibusquc locis impositaj, luci nemo-


raque idolis sacra, arborcs lurpissimarum libidinum um-
bracuia, crecta in domorum vcstibulis simulacra, alque
sub exilum et inlroitum adorata. Nec idolorum numerum
assequi facile erat, sed nec vitiorum : videbant in leclis
coli slatuas, sed et iibidines cxerceri in horlis, augures in-

sidere vias, et incanlatores per vicos, et fora vagari.


LIV. Rursus in cdiliora loca subeuntes, observabant in
solariis excitata altaria, ct alios quidem saxum adorare, et
alios malis damionibus libamina offerre; erant praeterea
ante oculos vituli, quos Jeroboam conilaverat, locaverat-
que alterum in Bersabee, et alterum in Dan. Isti crema-
tarum hostiarum nidore houorabanlur, et libaminihus ac
sacrificiis; quando mortuorum vitulorum cultores ab cjus-
dcm generis bcstiis vivcntibus de scelere, et pcriidia ar-
gucbantur; nihilominus coram istitismodi mera artis fig-
f)4 S. EPHILEM SYRI

rnenta, unusquisque reverentiae causa vertice terram qua-


tiebat.

LV. At nec deerant iJbi avaritia, et comes nequitia et

Iraus, luxuria et soror ebrictas, lascivia et conjux inces-


tus , clolus ct compar rapina , divinatio et sccretorum
cjus particeps magia, chaldaismus et pedissequa augura-
tio, publica crimina et cognata privalorum peccata, ocuiis
se ultro ofterebant manifesla incolarum flogitia ; viri in
prostibulis frcqucnles; fceminoe, maler cum filia, velut ob-
tento laqueo, obsederant Irivia. Tota mors ibi, tolus ibi

diabolus, amicus mortis intimus. Principes nequissimi, et


sceleralissimi judices, illorum avaritia ignis, iniquitasge-
henna, domicilia foveae, voragincs aedes ; clibanus suc-
census foenerator, debilor diabolus, se invicem ambo tor-
qucnles, quo tandem ad sempilcrna lormcnta ducerenlur
ambo minores majorum numina reverebantur, ct jura-
:

bant. Divisere nefas cum gentibus, ut parle una islis re-


novem ct nonaginta retincrcnt. Ecquis tot scc-
licta, sibi

lerum censum inire posset ? Adco incrcverat numerus,


non lot perpctraverc crimina haBdi filii sinistrac.

LVI. Exhorruere lanlne ncquilioe conspectum, quare so


mutuo interrogabant; «Quid istuc? Num spcctrum illius

tcrrae promissionis somniantibns oblatum? Aut Sodoma


ipsa vidcmus? Abrahami ne nepoles, an vcrius mali dae-

inoiies nobis occurrerc ? llomincs-nc ccrninms, an sub hu-


mana forma spiritus OClilos fallunt ? Jam dubilarc liccl, ut
huc noslrae rcgionis pcrfidia commigraveril, ct simulacra,
qunc illic confrcgiinus, huc fuerint reposita, pcrindequc
suspicari vcnit, ut arae, quas illic disjecimus, alas sumpse-
rinl, et pcrpcli volatu huc se dcmiscrinl. At vero peslis,

quomodo hic avide concu-


qune in terris Fioslris cessavit,
piscilur? Stella, quam ejuravimus, quomodo hic ado-
ratur? Auguria apud nos sublata, quomodo hic ampla
SBBXO BBBOBTlCttl xr.

obtinonl fora; ctox Omnibtll feneilril M exetit, qni' n<>> dc

Barnit, Idololatria? Signa rodiaci, utvidetis, qua doi abo-


tevimus, isti domorum foribui inciderunt. Petulantia,
quam castigavimus, frontes istorum iniedit, ci quam fu-

gavimui, lascivia borum oculoi invasit, hanc pupillas


in

loquuntur et narei. Sol, quem trani finei illorum nullus


vicinorum adorat, quomodo hic colitur? Vituli, qui alibi
dcspecli negliguntur, quomodo hic honoribui afficiuntur
divinii? AtVero, qui aiuntpropria patriaa vitia huciransmi-
grasie, observent hic bcnc malta alia nefaria admitti, quaa

nostris poputaribus ignota sunt, ct sinc finc cxccrata. Fla-


gilia hic notantur nbstris invisa terris.

LVII. Quadrilrontem Dcum iAlicha invenit. Serpenti


acnco nostruni ncmo libavit, aul divinos honorcs tribuit.

Scilicet in populum hunc malcdiclio antiqui scrpcntis in-


cubuit, ct mcrilo quidcm vivi Scrpcntis cxccrationi sub-
jccli sunt, qui morluo scrpcnti libamina oflcrunt. Daemo-

niis nunquam sacriiicavimus natos, quos tamen hic a pa-

rcntibus cremari vidimus, pecora nostra in nostris sacris


caeduntur, hic ct filire jngulantur; si populi hujus lalcs
sunt sospitatorcs, talcs et mores ; si tales leges, talia item
et opera; quorum lalcs parcnlcs, talis itcm ct soboles.

Populum, cui Iktc fmgunlur numino, idolorum fabricato-


rem esse consequens est. Siccine gens, cujus unus cst
Opifex , Dcus, idola fiugit, ct prelio dislrahil. Intcrim
magna nomina jactant, quod filii Sanctorum audiunt, si-
biquc abunde esse putant, quod fiHi Jacob nuncupantur.
Ex quo ascivere sibi nomina Justorum ; fatui se justos

evasisse credunt. Illorum nomen fusumest per oinnes gen-


tes, postquam in omnia scelera diflluxere mores.

LVIII. Filios justos se arbilrantur, quiacensentur Abra-


hamo patre nati, et aiunt Nomen Israel invocatur super
: «

nos, »vana isthaec omnis nominum pompaest; sed et in


q6 8. JEPHR.EM SYRI

hoc maxinue sibi placcnt, quod circnmcisi sunt, peccatores


tamen snnt et Abrahamum miniinc
ipsorum acla parentcm
referunt, cum eos oppido magis delcctct ejus nomen et
circumcisio, quam pietas, fides. Quid? Quod et sabbntum
ipsis a Deo traditum pluris faciunt, quam Deum Deum ;

arguunt, si suas solvit leges, et legem Legislatori imponere


audent; ipsi itaque sine lege, et sub lcge Deus. Majorem
fecere Legislatori legem, non ut legem observent, sed ut
Legislatorem sugillent. Despiciuntur Moyses, et Prophetae,

si cum sacrificiis conferantur; sua sacra unice praedicant,


hostiam ofFerentes superbiunt ; hoc illis satis, qui in fumo
gloriantur; hoc satis visum visu carentibus, si caesarum
bestiarum sanguine ac rctrimentis turpcntur. Viclimam a
Deo amari putant, plus quam puram veritatem, quam docuit.
LIX. Haec de Hebraeis disserebant inter se poenitentes
Ninivitae, adeo quantum optaverant promissionis terram
conspicere, tantum cjus postea conspectum abominati
sunt, quia et fugerunt; mirabantur scilicet Hebracorum,
quae videbant, scelera, perinde ac si sua, quae cxuerant,
vitia illi induissent, et idololalriam, quam gentilis populus
abjecerat, populus Deo exosus collegisset. Accingere so-
des, aiebant, excedamus hinc, ne forte c*m perduelle po-
pulo cadem involvamur noxa. In Ninive spes ingens, hic
ingens timor. Nec temere suspicari est, ut haec regio ca-
sura sit pro Ninive, quae stetit, quanquam si vcra fatemur,
populus hic est avulsus et subversus ; populus utique non
est illequondam formosus, postquam nostrain induit de-

formitatem. Jonrc vero memoria nostralibus nunquam cx-

cidal, quibus salulcm impertiit, oinniaquc islhajc contulit


beneficin. Ilaec locuti, retrocedcbant stuporc actimoresuf-
fusi; discusscrc tamen utrumquc, bcati, laeliqr.e viam in-
grcssi sunt in patriam rcdituri.

LX. lnterea vero, duiu secum singula, quae accidcrant,


;

sr.nMO i;Xi:ci:TICt!5 ti.


gj
distinctc rccoluni, insolito el fero gaudio axultaniet,
(iuciis cecinere carmen : • Magnificemui Deum, gui per
popnlos gentilei bebrqeum populum confiidit; illiu* KfcQjnen

prtcdicent imprimii peccatorea, queuiam juiliiiev pdepti


simt immundi quicuinque per pcenitentiam fuateluerunl
,

sorilcs novis hunc amplificciiL luudibus, nxolis quicum-


;

quc igitabantur. curifl ; postquam perturbataa mcniis iere*


nilntcm consecuti sunt, pace rcddita, iracundi, impudici
lemperanliam posthac amanles; largiter , ct libcrnlilcr

agcrc cdocli avari ; inlempcraulcs jcjuniis nssuefacli ;

cbriosi in polu tcnerc modum admoniti; rapaccs facti be-


ncfici; homincs perdilac luxuriac n Jibidinibus revocati

impudcntcs cl pcrvcrsi pcrsuasi oporterc intra limiles jus-


torum sc contincrc; rccupcratoque cnm ratione judicio
fatui; nmledici, ct obtrcctatorcs docti cohiberc linguam,
ct bona vcrba loqui. Dcum adorct pnpillus, nutritorcm
nactus, ct vidua, quam illc oppressam, clamantemque
cxaudivit, et relevavit. Laudct mendicus, qui cartalluni
implevit bonis; agricola, qui, accedenteuberioriprovenlu,
auxit juga boum; aralores item, et vinitores etiam in suo
quisquc opificio artifices. Dcum lnagnificent reges, quod,
re communi bcne constituta, urbes et rcgna pacaverit;

milites magnis crepti periculis; praefecti suis restituti prae-

fccturis, et recupcratis fortunis locuplctes. Patres ob auc-


tam suis spem liberis; liberi parentum aspectu potiti; sim-
plices parvuli productis vitac spatiis ; humeris circum«-es-
tali infantes; praegnanlcs, salvo ventre, et prole servata;
novac nuplac cum
thalamos introductae; matres
laelilia in

filiarum benedictionibus gaudentes. Deum practcrca lau-


dibus efferant judices, quoniam non secundum judicia sua
fucrunt judicati. Optimum etiam gloriCccnt duri exacto-
rcs, quia exactuui non est ab eis, quemadmodum ipsi exc-
gere ; fceneratores, a quibus non est repctitum, quod jure
XXXVI.
y
98 S. EPHRiEM SYRI

debebant; debitores, quia aeris alieni syngraphas delere


licuit; grassatores, quoniarn quac seminaverant,
non mes-
suerunt; praedones, quicumque in beneficos repente tran
sierunt. Ofiensor et offensus Deo gloriam tribunnt, post-
quam ad concordiam ambo redierunt; injuriam qui iccit,
non retulit, et qui accepit, non repetiit; quique in privatis
domibus terrae succussionibus trepidaverant, posuere me-
lum arcium similiter prsesidiarii incolumes servati, im-
1

petratoque longiori vitae spatio ; ancillae et servi sospites,

cum dura servitus sepultorum libertate potior sit. Laetata


est malcr, quia unigenitum suum iterum adepla est. Om-
nes cujusvis aetalis, et status laudem Deo dicant, laeti se
mortis faucibus modo ereptos, quodammodo revixisse. »
LXI. Jam si Ninivitarum poenitentiam cum nostra con-
feramus, dico quod prius clixi, haec umbra est. Qui sibi
veram statuit poenilcntiam, sempertimet, nec si aliqualis

afTulserit spes, supplicii, quo ante afFeclus est, memoriam


deponit. Scrvus, qui ab hero quolidic vapulat, praetcrita-
rum plagnrum nunquam non meminit; quisquis, amoto
verbere, oblitus discussit metum, principio culpam dolet,
in fine repetit, ad audendum quodlibet facinus projectus,

ut qui sibi persuasit nullum exinceps sibi metuendum ma-

lum ; vel Altissimum, quec ipsius indulgentia est, scclera

in posterum minime vindicaturum. Nihrvitae moniti, totum


animum ad pccnitenliani slatini Omncs, suc-
appulerc.
cussa continuis motibus urbe, sub initium culpam con-
fessi sunt, el onines in finc Dco laudcm tribuerunt et glo-

riam, quod ad instar flucluantis navigii agitatam civitalcm


scrvassct; ipsa jumcnla mutaeque pecudcs^ ncdum homi-
ncs rationc praediti agnovere beneficium, quod tandem li-
cuissct deponcrc mocstitiac saccum, ct ad laslitiam cnndidis
se stolis componcre. Sit ille bcncdiclus amator Justorum,
qui in Assyria peccatores ad poenitenliam traduxit.
IBftSO BXBOBTXCtil BIL

SERMO XII.

llxc cum dixisset, clamavit vocc mogna : Lazare, vmi


loras \

Quoniam CODglobati undiquc mc comprimilis, audi-


I.

tores, dicitchoc primum mjhi « Factum-ne isthuc, ut ipse :

loqni compcllar, ant vos obtusas attulislis aures, undc ta-

ccrc cogar? Planius ct apcrlius dicam : « lluccinc adegit


vos silis bibendi sapientiae mcrum? » Sccus absislam in-
vitis pracbcre liquorcm, a divinae Sapientias vindcmia cx-
prcssum. « Siticntes venitc ad aquas •; «Prophcla clamat:
« Attendilc, » ut siticntcs alloquitur, ncmpc rcpellit nau-
seantes : idco subdit : « Inclinale aures vcstras, ct venilc ad
» mc, auditcct vivct anima vcstra s. » FonsSapientiac ab allo
emicat, dciluilqucad ima ? sitienlibus lamcn. Quisquisergo
sitirc Non propinamus invitis, ncc ad
desiit, abstineat.

bibendum cogimus fastidientes. Quicumquc rerum ca-


ducarum spccic illectus in aliud suspirat, discedat, et ego
dicere incipiam « Quanquam nec mibi dccrit auditor, ncc
:

illi quod audissc, non pocnilebit. Si quis divina iastidit, ut


ipse non cogitur audirc, sic nec ego loqui. Quisquis ani-
mum, nccdum abstraxit ab eo, quod cst iu rebus inanc,
scd adhuc vana miratur, ct ambit, hic ncc mc dicentem
nec ego audientem alloquor, illum dico, qui
inlelliget,

Graecorum insana adhuc superstitione tenelur. Quid? an


hujus sectce hominem, ut audiat, rogabimus? Quin ipsi il-

lum adeamus, qucc narrantur ei, fabulas audituri. Profecto


qui plurimum deorum religionem laudanlibus assuevit,

1
Joan. xi, £3, — 2 Isai. lv
;
i. _r-.
3
m jbid. 3,

gT* 7-
100 S. KPHRiEM SYRI

hunc me dicentem audire minime delectet.quiunum Sem-


piternum praedico; quique dearum turbam, qualem ipse
novit, tanto nomine indignam, magnis tibiis canit, huic ne
placitura reris verba celebrantis admirabilem Virginis par-
tum? Linum, quod in Ghristo netum non est, ad textri-

nam meam non accedat, spiritum loquor, vasa electa re-


posco.
II. Adesto Ecclesia Christi, hoc scilicet tibi paratur me-
rum,tuque tibimixtum calicem hauries. Te nimirum inte-
gram, omnisque sceleris puram alloquor, cujus etiam est
animus a rebus vanis, et caducis remotus. Aperteac plane
vera, et certa sapientiae arcana promemus. Nec enim ve-
ritassub aliena specie larvata incedit. In publico insistit,
reductoque velo, fronte aperta, sua se conspicuam offert
in excdra; erubescit enimvero, quem tenetcoetum quoquo
modo fallere. InditamsibiSapientia habet veritatem, spec-
tabilis ac praesens interrogat, alque propriis modis sua per
se declarat; nam sicunde fallere placeret, cuniculos quae-
reret, et latebras circumspiceret; sed quoniam verilas est,
ut certe est, ejus vultus minime variat; et quidem si fortc
aliunde obscura foret, cam latere minime dedeceret, sed
quia lux est, ct statim a suo exortu vim habet maximam,
in publico, cuivis conspicua, sedet.
III. Ilaec itaque sapienlia liberc vobis se repraesenlat.

Vos intcrim videte, ut auditum afleratis minimc impedi-


tum, prouisque auribus auscullctis loculuram. Res habeo
visu mirabiles, quas vcstris oculis proponam. Oro vos, sa-
picntcr ccrnite, ct dijudicale singulas cujusquc miraculi
circumstanlias. Dc gcstisChristi, sub aspectum cadenlibus,
nnum affcram, cujus sane arcanum fidci reservatum vel
ipsos Prophclas latcl. Purgale menlis oculos, rem vcrc
niagnaiu spcctaturi. Et postquam vcritas cxplicucrit quod
suum csl, quod vcslrum cst, si mtraculum cst, plaudilc.
m.iimo j XEGBTlCUfl xn. 101

Age lam prodito in medium, ta qui mortuufl et putr< I

ius, ntmc tumulo redlvlvus prodiisti, Lazare, accede, unde

iiaL manifestum el publicum, quod in te exhibitum fuit

prodigium : icilicet sub terram miflsdfl, el Bepultufl, repente


aupra terram eniicas, ligatus ambulas, compeditufl laltaa.

Yideat populua rerum noratftun fltudiosua, quod nunquam


saiis miretur. Ego sane, fex quo meaa pepulit adrei n<»^ ilia

sUscitatrix mortuorum, vix ipse mihl consto praj ttupore.

Eia igitur, cum summa admirAtibne faetum inminopere


adtnirandum excipiamus. tlnum Christi signuni paucis i i

ponani, quanquam ncc uni sufficiam, cum omnia* ejua mi-


racula omnem dicendi facnltatem superent, tingtda nam-
quc planc supra naturam sunt.
IV. Misit Altissinius Filium, qui quidem [paucos a

morlc ad vitam rcvocaret, paucorum tamcn suscitalionc


fdturas omnium mortalium rcsurrcctionis specimcn cxhi-
bcrct. Dci ilaquc Filius omnipotcns ad infirmum homincm
sc dcmisit,lapsum relcvaturus immortalitatis spe mortuis
aliquando rcddeiuhe. Ac subigendum ergo morlis castrum
oeteriii regni IkiTes missus ad nos descendit, illoquc in po-
lcstatcm rcdacto, sua in co fixit signa, ct reporlalac victo-
riaj Duodecim Ducum opera, quos hujus
tropaea crexit.
expeditionis socios sibi ascivit, tenebrarum urbem sua
amplitndine superbam cxpugnavil. Obierat Lazarus, cada-
ver sepultum jam fcetebat, in isto polestatis succ specimen
darc conslituit, quo morluorum rcsurrectionem, quam diclo
aflirmabat, evidenti facto testatam relinqueret. Nec enim
priscai oclalis hominem quempiam suscitandum sibi propo-

suit,ne generis et parentum ejus ignoralio laqucum faccret


praesenlis temporis hominibus qui si Selhum, vel Enosum,
;

aut ipsum gcnerishumani auctorem suscitassct, eos revixissc


negarent, quos aliquando vixissc ignorabant. Uni crgo cx
pra:sentis temporis hominibusmortuo viCam reddidit, cujus
J02 S. EPHRiGM SYRI

rcsurreclioncm notum parenlis nomen, proesentium tes-

tium auctoritas, ct ipsorummct cadaveris funeralorum tes-


timonium, ratam, exploratam, et indubitabilern eflicercnt.

V. Pucllam e mortis faucibus retraxit, c Manibus avul-


sit juvenem, Lazarum vero demissum in ejusdem stoma-
chum, hujusque vi labefaclum, et ad vitam revocavit, et
ad pristinam integritalem reduxit. Nec enim ea una cura
fuit, istos, quos dixi, vita donare; sed, facta iis potestate
resurgendi, trcs mortuos velut obsides c sepulcris sustulit,
quibuscum regionem mortis ingressus, illic vitae vexillum
crexit. Sic omne genus humanum afllictum futurae resur-
rectionis spe rclcvavit, quam prnesenti trium mortuorum
teslimonio ratam, ac ccrtam faciebat. /Etates, ut personas
tlislinxit Sapiens, tres in triplici ajtate delegit, virum, pucl-
Jam, et juvencm. Definito numcro omnes gcneralim ho-
mines comprchcndens, priscae aetalis, medioe, alque in-
firnne, quo significarct generalem omnium mortuorum
rcditum ab Adamo mortuo usquc ad postremum ex ejus
sobole moriturum, alque a vicini temporis defunctorum
restitulionc, rcmoloe oetatis sepultis fidem promissne resur-

rectionis rcddcret ccrtiorem. In Lazaro primos, in juvcnc


mcdios, in puclla ullimos designavit, ct similem cunclis rc-
Mirrcctioncm cdixit.

VI. Ergo cum proetcrili tcmporis hominem, ut huic no-


golio minus idoneum rcpulissct, Lazarum dclcgit; teslcm-

que apcrlc rcsurrcclionis opposuit populo pcrtinacissimae


perfidiac, Lazarum, inquam, Bclhanioe civem, cujus, ut

palria, sic familia erat nolissima, non ignotae sorores, ct

cognali praesentesj dics insnper discrcvit, quibus coeptus


in cjus funcre luclus crat accrbior,ct ubcriorcs nmicorum
lacrymae, cumquc jam pcr univcrsam synagogam, illam
vcrilalis inimicam, facli fama pcrcrebuisset, omniumquc
Judarorum aures dc funerc L;iz:iri calorcnt, ct ora loque-
1] umo v.xi.c, ITICIJI xii. io7>

renlur j cum fratri lororea jusia persolverenl , priusouam


aut dolorem initigassent diea« »ui divulgatam mortis noti
tiam teihporis intervallum obscurasset, oamaue ad rele

vandum sororum de mnere fratrii mojrorem Judiei nltro

citroque frequentissimi commearent, ac proinde nemo de

ejusdem pbitu ambigeret, prtesertim cum funerationis, ao

lepulturw testei plurimi adessent, ct oognatorum ac fami-


liarium planctasedes perionarent tum denique reiurrec-
:

tionis noatraa Auctor sese pstendit, suamque poteitatem


manifestare instituit, non quod, ut prfcs dictum est, i»a
muitum referret, Lazaro vitam reddere, sed quod sum-
mopere satageret resurrectionis veritatem ratam le^tatam*
quc rclinquere. Reditum itaquc omnibus ex hac vita mi-
grantibas pramonstravit, cum unius mortui resurrectionem
prrcmisit, ut pcrinde vidcrctur, vcxillarium vitae in mortis
castrum impulissc. Quod aulcm advenlum distulit, dum
cadaver pulresccret, hoc fecit, ut foetor mortcm testaretur,

et mortui cxcitatio gcncralis resurrectionis fulem astrue-


rct. Trium dierum spalio per rcgiones mortis mortuus er-

ravit integer, inde in corruptionis mare desccndit. Mors


illuni pcr trcs parasangas circumduxil, ct ad quartam iu
ima prolapsum irreparabiiis casus oppressit.
VII. Suum Jesus adventum protelavit ad terminum ca-
sus, quod vellet lapsum ex imo cavernae recessu extrahere,
et factam mortis in illum impressionem infringere. Abstu-
lit mors exanimem, et in sepulcrum intulit, ibique absu-
mcndum vermibus commisit, cessitque. Tinea ossa ad-
mordit, et tabcs carnem labefecit. Mortuorum fretum
morluus subiit, et sepultorum naufragio obrutus est; in

Oceanum mortuorum provectus est, inibi silere jussus. In


profundum laci, in quo jacent datac tineis praedae, com-
pactus est, ut quos ibi tenebat mors, oritura ex ejus reditu
spes resurrectionis exhilararet. Illum submergi permisit
104 S. EMIRJIM SYRl

Jcsas, et mortis abyssum contingere, ut vox eumdem ex-


citalura, illicpervaderet, etinfernorum capita proculcaret.
Illum mors e vitac sinu captivum abstraxit, conjecitque in
arcem munitissimam, obscravit obfirmavitque portas, con-
fidcns nec vi, nec arte expugnandas. Jesus autem restitit

in loco, nec ultra processit, dum tabus in cadaver influe-


ret, ut conspicuo ct praesente testimonio convictus, nemo
poslea de ejus resurrectione dubitaret. Factum, qui no-
vcrat, Discipulis suis aperuit : « Lazarus, ait, amicus nos-
» tcr morluus est \ » Quo absens affirmavit mortui re-

surreclionem mox secuturam, suam indicavit potcsta-


tem , quo eamdem distulit usque ad corruptionem ca-
daveris, peractac resurrcctionis grande fuisse miraculum
ostendit.
VIII. Puellam intra paternam domum excitavit, patri-
que reddidit juvenem elatum ad tumulum, in ipsa funeris
:

pompa ad vitac usuram redire jussit. Lazarum contra de-


seruit, doncc in clanso sepulcri contabesceret, ut nimirum

vox imperantis reditum, in arcem Fortis penetraret, et


inde extraheret sepultum. Suis cx oedibus mortuos evoca-
vit, deque pompa funeris,et ex ipsis tumulis, ut in qualibet

mortis via velut funales faccs,futurae resurrectionis indiccs


collocaret. Hinc migrantium scmitam rediturae vitae spe
irrigavit idem, qui potestatem imperandi resurreclionenij
in ejusdem principio, medio ac fine paterc voluit. Propte-
reasuum adventum ad obitum amici sustinuit, ut ad viloe
metam pervcnirct, unde illum retroccderc post cogcrct.
Moi tem vitae Auctor insecutus est, eamdem rccalcans, in
qua illa dominabatur, viam; satagebat nempe promissae
rcsurrcctionis rorc eamdem aspergcrc usqucquaquc ab
inilio usque ad fincm. « Mortuus est Lazarus, dixit, etgau-
a
» deo, quoniam non eram ibi . » Noverat utique cadavcr
1
Joan. xi, n ct i4. — * Ibid, i4, i5.
SrHMO KXF.flLTKUS XII. 100

i
•<» intorvallo corrupliiui iri, roslitit l;ninn in loCO, ul d(
tuin reficeret.

EXi Poitqaam rcro mori ftd tertiam diem cadaver ob-


tinuerni et ftd qunrluin tiaeft rodeni ejuidem Oguram de-
formare jftta cceperftt, Jeitil cttm laii Ditcipalii intrayit,

ct iuin Tntorrs ibidem eongregfttoi appcllani, « UM, aii,

»posui>iis eum ' ? i) l)e re sibi Oppido eomperta pereootatai


eat \wU\- proter?in boaliaeij lace liqatdem meriditaa cla-
rius est illtiin e;\ notitia ininime egailie, led tanluin indo
de icpultara conitare roluine, illos nimiram ei diaquiii*
tione premere, ef comprchendere voluit. Non « Obi posi-
»tus est Lnznrus, dixit, nut ubi sepultus jncet, » scd o ULi,
»vos qui ndestis, illum posuislis? vos Lnznri funemtorcs,
»dicitc. » Illorum ncmpe gnrrulitalcni novcrnt, qunntum-
quc fnmam gcstorum cjus cxtenuarc sludcrent. Ncc porro
nbsimiii quacslionc ctinm Pntrcm quidam aggrcdiuntur,
ego vcro hunc pio vcnernbor silentio, nb hujusmodi dis-
ceptnntium strophis remotus. Ycritns per se ipsn subsistit;
nnm ct si sermo.hnudquaquain fldei advcrsntur, siinplicitns
tnmen, velut rcducto velo, intuclur vcrilatcm qunlis i:i se
est, rcjectnque gnrrulitate, ct petulnntia stat pro illo Ycro,
quod controvcrsias, et disceptationes non patitur. Quid?
Ais-ne majus fuisse sepulcri locum non ignorasse, quam
sepultum et putrefnctum suscitassc? Certe occulta se nosse

ostendit, quando nbsens Apostolis suis dixit: « Lnzarusnmi.


» cus noster mortuus est \ » Perfidiosos nihilominus funera-
tores praesens interrognvit ; « Ubi posuistis enm ? »quo nb eis
responsum sepulturac nrriperet, antequnm nd eum suscitnn-
dumprogrederetur; scilicet,quag fuitejussnpientin,ipsos fu-
neris curnlores induxit coegitque fateri Lazarum reapse
fuisse sepultum, ut eo ad vocanlis imperium rcsurgenle,
resurrectionis ejusdem testes evaderent. Pcrcontanli ubi

! Joan, xi, 34. — ! Ibid. i4 5 i5.


IoG S. EPHIUEM SYM
Lazarum posuissent responderunt : « Veni et vide ', >

jam vero suomet responso tenebantur, ne a vero ad ineptias


defluerent.
X. Non inde ergo colliges Filium esse Patre minorem ;

quod de sepulcro sciscitatus est, vel quod ad Lazari illa-


crymatus est funus. Carnis scilicet assumptionem tcsta-
batur cum fleret, ut cum quidem vere flcvit
sudaret, et
et sudavit. Nec ista Filium Patre minorem faciunt, qui
perindc, ut Pater, mortuis imperatresurreclionem. Flevit,
ut carnem testaretur ; moctuum excitavit, ut declararct
polestatem; interrogavit, ut adversarios convinceret; ut
sanctilalem suam manifestaret, oravit. Sed neque ejus ad
tumulum oratio ejusdem Gcnitore inferiorem arguit, quod
ctiam cx cjus verbis disces, quod non ex necessitate ora-
verit. i Propter populum, qui circumstat, ait, haec dixi, ut
»credant quia tu me misisti
a
. » Curabat mentcm populi
auribus laborantis; scissique palam in contraria studia,

plerisque negantibus eum esse Altissimi Filium, idcirco


omnia opera sua ad Patrem referebat, quos ostendcret non
ex rapina eam in mortuos se exercere potestatem. Infima
nihilominus in se suscepit, utqui sapiebant, in minimis ejus
charitatem suspicerent.
XI. Non hoc hujus loci argumentum est. Clara nitet
veritas,necnostro indiget testimonio. PerfectusestGenitus,
quolis et Gcnitor; ndmirabilis cst Unigcnitus, qualis ct ille,

a quo missus mortuorum est, qualis et Patcr


cst; cxcitator

cjus; qucm mortuum ilevit, vivum fccit. Plura de hoc ar-


cano mihi dicenda recurrcnt, si tamen modovideam ora-
tionis noslne semen in auribus vestris progerminassc. Quan-

quam ctsi minus arridet vobis quod seritur, scminare non


desinam. At vos absistite, quaeso, lapidum ad instar ad au-
dila slupere, aut similes fieri veprelis, ct publicis viis. Ex-
1
Joan. xi, 34. — * Ibid, 4a.
m iimo i \i «;i;Tirrs xir. 107

purgatum Christi igrom iceepiitii,i idetenercpuliulantiboi

ipinii iterum obruaturj cruoii iratro proscissui eit, uollii


iiullihi impeditur lentibni; hunc quippe fuodom excolo
benedicti a Deo Apoitoli ferro caoii et tapidibm obtritL
Filioi Dei eo, quod panui eit, instromento ad eomdem
colcpdum pneparavit. Crucii ligoo lizaniai evoliit, ropei
iu eo reportai diisecoil, ne qua pan otiosa ad crocii pro-

veotoi remaoeret. Adorandui Deoi diii falsii pcrsonnm


detraxit; hujusmodi videljcet ipinas terri npstra pr<>t ul«i at,

qoai ille, excitato mox ab Apoitolii igoe, etiam cremarit.


Aiperai hasce lentes Crociiixi passio eradicavit, caveat
qoisqoe oe diabolus per ludos illas iterum seminet. Nil
charius mortalibos, atque morluorum reditus, ct hic c
superiorc loco morluorum rcsurrcclio auuuutiatur. Olic
lutum, le Dci miscricordia iiuxit, et iu pulvisculum nli-

quando rediget, quid, cedo, libi jam jucundum sit, quam


audire tuffl rcstilutionis hisloriam Pelquidcm hic ex dictis,

et factis tuam rcdintegrntionem discis, in spectaculis vcro


idololatriam spcctas per ludos ct jocos tibi reprnescn-
tatani.

XII. Scd agc, rcliqua cxpcdiamus, qunc ad Lazari his-


loriam pcrtincnt, paucis tamcn, quamvis illa tibi, quisquis
adcs morlalis homo, tuoc rcsurrcclionis spem ubique inji-
ciat, indeque jucundissima futura sit. Ergo si snpis, mira-
bilc Domini factum lubens accipilo, ejusquc amplissimam
potcslalcm, tibique profccto maxime admirandam contem-
plare. Dcscendit de soliosuo ille potentissimus potentissimi

Domioi mei Filius, ctquoniam cunclis mortalibus fulurum


mortuorum redilum manifestare volcbat, accessit, quffl-
sivit, ut audistis, Lazari scpulcrum, eoqueprogressus spec-
tabat mortis civitatem mortuorum proesidiario agmine po-
tcntem, prajaltis muris circumdatam, vilseque undique
inaccessam, clausa quibusvis, eo subcuntibus tenebrarum
108 S. EPEMM SYRI

limina, perpetuisque obfirmata seris, ut inde remeandi


nulla superessetspes; videbat Homon illam magnam exag-
geratis sepultorum cadavcribus incumbenlem, et arcem
arduis propugnaculis cinctam, occlusos omnes aditus, ne
qua pateret resurrectionis via : constabat millenos vita de-
functos illuc intrasse, qui inde rediret nnllus erat. Natura
loci mors confisa credebat, urbis ingressum, nec a gigan-
tibus tentandum, quandoquidem nec vitae fama illuc penc-
trare potuisset. Tunc vero, ut vidit ille, qui dixit : « Ego
»sum resurrectio et vita x
, aomniuin praeteritorum saecu-

lorum captivos intra ea mcenia coactos,et agmina defunc-


torum illuc a nobis transmigrantium, catenata atque in
caecum carcercm compacta, substitit ad limen speluncae,
indeque futurae resurrectionis spem facturus universis,
unum ex illis vinculis eximere statuit.
XIII. Obierat Lazarus communi mortuorum naufragio
haustus,elmortis rudentibus conslrictus, atquesepultorum
spetao inclusus silcbat, injecto ori retinaculo impedilus,
et prcssus tristis inferni lumulo. Mortis compedes, et ma-
nicae stringebant membra, cadaver in nalivum pulverem
solvebatur, afllabatque saniei fluentis fcelor quotquot adc-
rant funeris cnratorcs; sorores flebant sibi ercptum fra-
trem; taboque consumptum ctiam deploraverant : cir-
cumstabat Judaeorum turba, nam frequentes convenerant,
moestas scrores sublcvaturi, cum Jesus submoverilapldem
Ouod quidem
jussit. sapicnlissime providcbatur, mullum
namque inlercrat, ut Judacis insignis perfidiae hominibus
ccdcrclur apericndi sepulcri cura, quo cxhalans inde fcetor,
eo obice remolo, corriperct propiores, ct acrius percclle-
ret, fiebatque, ut opere codcm, quo sepulcrum apcricbant
gravcolcntis odoris sensu cnstigarentur ; alquc inde scque-
rclur, ut simul lcslcm pulrcfaclionis in suismet vcslibus
1
Joan, xi, 'a5.
SBMIO BXEGBTICUI XII. |og

gcstarcnl, siniul ooulis speclaronl rosurrcctionis mira-


< uliim.

XIV. CaMerum, nt Salvator sopulcrum flCCegfiiL u t Ilo-

mon tenebris involula suis suhilo conlremuil, et mmiilis-

simffl arlis lahcfaclaln mocnia nularunt.turresqne luCCu


in ruinam incubucrunt, validissiiiKeque dissilierc vcctcs,

sorisquo porfraclis, et palclaclis portis, intcriora conclavia


lroj)idarunt. Vox rcsurrcctioncm impcrantis urbem qua-
Uebat, concussaquc macnia intcr sc collidebantur. Catulus
Leonis infernum insulturus conlinuo mors expa-
irrugiit,

vit, aiHavit Cervus formosns anguem, suo in cubili jacen-


tem atquc fugavit. Coclistis Aquilac vox milvorum nidos
porculit, et dissipavit, ut audiit Mors insuctnm Vilae voccm

suas pulsantem forcs; trepida festinavit ad solvondos, quos


tcncbat, compcditos, laxatisque claustris, cdixit neminem
ab exitu prohiberi. Descendit de gradu suo Altissimus, ut
locum Vita conscenderet, ac obtineret; Morti ademit in
mortuos impcrium, ct Resurrectioni tradidit, ut in illis
rognaret. CumqueMors metu pcrturbata fluctuaret anceps,
ntrum omnem captivorum turbam dimitti oporteret, ve-
nit ad aures vox Jesu, non « Venite foras » dicenlis, sed,
:

« Veni foras. Lazare, veni foras % » dixit. Ad unum solum-


modo vox ferebatur mortuum, et ad omnes mortuos pro-
pagabatur, unum duntaxat suscitavit, ut pcr unum uni-
versis certa relinqueretur spes reditus, in die judicii suum
effectum habitura.
XV. Enimvero si pro eo quod dixit : « Veni foras, »

dixisset : « Venite foras, » universus mortuorum populus


Lazarum abeuntem sccutus fuisset. Vox reditum iinperan-
quem unum petebat, distinxit, ne
tis, illorum resurrectio
ultimum, in quem diflerebatur, diem, confusatemporum
sorio, prceverteret. Reditum impcrantis vox mortuum rcs-
1
Joan. xi, 43.
110 6. EPHR£M SYRI

tituit, et relevavit prostratum, proprio illum nomine velut


apprehensnm segregavit, ut sine socio iucomitatus prodi-
ret. Saltus erat sepultis fartus, hunc adversus infremuit
catulus Juda; fremitus in sylvam penetravit, unum dis-
crevit, et extraxit. Mortuus revixit, et solutus doloribus
inferni, vocantem secutns ^st. Flavit Spiritus vitae, eoque
relevanle, morluus constitit in pedes, ut jam incedere li-
berum esset. « Lazare, veni foras, » dixit : dictum peregit
opus, ad dicentis imperium sepullus redivivus emicuit,
sine mora vocem consecutus est mortui reditus. Spiritus
suscitator mortuorum ex omnium defunctorum turba
unum transtulit ad vitam, unum nempe afllavit. Exiliit e
tumulo ligatus, compedilus ambulavit rectus ac trepidus;
pedes namque ligalos habuisse indicat qui dixit : « Solvito
seum, et sinite abire \ »Vides non fuisse ante solutum,
cxiisse tamen, ligatum ct institis involutum, nec tamcn
claudicasse. Scilicet, qui vitom impcrtiit, ac mortis vincu-
lum solvit, institarum involucra non revolvit, ut manus,
quae antea cxtinctum, et mox sepulcro inferendum fascia-
verant, quo postea fascias rcmovcbant, irndenlium sannas
comprimcrcnl.
XVI. Ilicjam admiramini, charissimi, Salvatoris nostri
opcra quzccumque enim cgit, acta sunt propter nostram
;

salutcm, ct pcrfccla sunt, atque absoluta, sicut jussit, qui


coelo tcrraequc duininalur. Jpsi gloria, ct ci, qui misit il-

lum, ct Spirilui sanclo laus ct adoralio alque magnificcn-


tia ; supcr nos aulcm infirmos, ct peccatorcs sit miscricor-
dia cjus scmper.

1
Joan. xi, 44«
S. P. N. EPIIIliEM
SYRI.

IN SELECTA DIVINAE SCRIPTURAE LOCA

CLASSIS II.

SEHMONES DE SE IPSO.

MVM\VV\W V\\ W\W\ V\\ \\ \ V V\ W\ w\w» w\ wvw\ wv\w w\ w\\\\ w\ w\ wwvvw\ w\ w\ www

SERMO I.

llcprchcnsio sui ipsius, alquc confcssio.

I. Fratres, compatimini naihi, qui commiscralionis ha-


bciis visccra : non cnim otiose divina tlixit Scriplura :

« Fralcr, qui adjuvalur a fralrc, quasi munita alquc alta


»civitas *, » nam fundati rcgni instar fortis cst ac potens.
alibique rursus : « Gonfitemini alterutriim peccata vestra,
2
»ct orale pro invicem, ut salvemini . » accipitc ergo co
liorlationcm, clecti Dei, ab eo, qui dccrevit alquc promi-
sit quidcui placcre Dco, sed incntitus est Factori suo; ut
supplicationibus vcstris libcrcr a pcccatis, quoc me com-
plectuntur ac detinent; sanitatiquc reslitutus, exurgam e
lecto tabifici peccati quoniam ab infantia faclus sum vas
:

inutile atque abjectum. Et nunc de judicio audiens, niliili

facio, tanquam offensis ac culpis onmibus superior; alios-

que dum mea admonilione ab inutilibus deterreo, hscc

J Prov. xvui, 19, — * Jacob t v, 16,


112 S. EPHR^M SYRI

ipsa duplo plura a me peraguntur. Hei mihi, in quali dam-


nationis statu reperior? Hci mihi, in quo dedecore jaceo?
Hei mihi, quod in me non est id quod latet, ut id quod
apparet; unde nisi velociter commiserationes in me divinae
refulserint, nulla mihi operibus spes salutis ostenditur.
Dum enim de pudicitia dissero, de lascivia cogito. Dum de
cordis puritate verha facio, turpium affectionum meditatio
in mc dies noctesque dominatur. Quam igitur excusatio-

nemhahebo? Hei mihi, quae qualisque mihi discussio im-


minet ! Revera specie tantum pietatis amictus sum, non
potentia, aut virtute. Quo accedam ad Domi-
igitur vultu

numDeum, qui absconditanovit cordis mei? Tantis malis


obnoxius cum sim, pertimesco in oratione constitutus, ne
ignis de ccelo descendat, ac devoret me. Si enim eos, qui

offerebant coram Domino ignem alienum in deserto,egres-

sus ignis a Domino consumpsit x


, quid ego expectabo,tanto
delictorum pondere indutus atque circumdatus ? Quid
ergo? desperabo-ne propriam salutem? Absit. Ea quippe
adversarii est sollicitudo ac studium, ut cum aliquem ad
desperationem deduxerit, mox eum dejiciat substernatque.
Ego vero non despero de me ipso, sed Dei confido miscra-
lionibus, vcstrisque pro me deprccationibus.
Ne ergo desistalis ab oratione apud hominum ama-
II.

torem Deum, ut a servitute ignominiosarum passionum


liberctur cormeum. Inflammatumest cormeum,immutala
cst pia cogitatio mea, obscurata mens mea: velut canis ad
propriumrcvertorvomitum^etnonestpccnitentiameapura,
non sunt mihi in orationc lacrymae. Dumquc suspiro, sicco fa-

cicm meam vcrccundiac rubore suffusam , pulso pectus


menm domicilium passionum. Gloria tibi, qui sustines.

Gloria tibi, longanimis. Gloria tibi, bcnignissime. Gloria


tibi, qui solus cs patiens. Gloria tibi, qui animarum ac

Lcvit. x, I, 2. — a Prov, xxvi, >, 3, ct a Tctr. u, aa.
5

IfiRtfO l DJS 12 n-so. i 1

CorppruiD benefactor os. GJorta iil»i, qui iolen) oriri liici»

luper maloi et bonos, pluiique luper juitoi atque iojui


toi '. Gloria til)i, qui cunctai uutrii gentei, omnenique
iialuram liumamun, lanquam hoininem uiiiiin. Gloria tibi,

qui \olucrcs coeli pascis, ct ferai atque lerpentei, ci aqua-


9
liliii, velut pQaierculua) vilem pmnia enini in te iperant,
;

ut dos escam illorum in lomporo opportuno 3 MagOB .

quippo cst tua polcslas, ct miseralioncs Iikc luper oninia


oporn lua, Dominc. IdfiO precor, Dominc, nc mc abjicias
cum iis, qui tibi dicunt : a Doinino, Doininc 4
, i ol voluu-
lutem tiuun non faciunl, prccibus omniuin, qui in cons-
pectu luo grnlos sc atquo acccplos rcddiderunt. Tu cnim
nosti latcntcs in mc passioncs. Tu vulncra anima3 moaj
5
cxplorala liabcs. « Sana mc, Domine, ct sanabor . »

III. Socios vos mihi praibetc, fralrcs, in orationibus.


Miseralioncs a Dei bonilate deposcite. Animam a peccatis

cxaccrbalam et amarc iaclam dulcesccre facile. Ex vcra


vite, vos qui palmites cjus estis, tradite sitienti de fonlc
vit;c, qui ipsius ministri digni habiti estis. Illuminate cor
mcum, qui filii lucis evasistis. Mc abcrrantem in viam
vila) dcducite, qui in ca pcrsistitis. Me intra rcgalem por-

tam introducitc, sicut dominus proprium scrvum, qui h.x-


rcdes regni evasistis; quoniam comprimitur cor meum.
Prajveniant me commiserationes Dei veslra deprecatione,
antequam pertrahar una cum operantibus iniquitatem. Ibi

qucc in tenebris, quxquc in aperto gesta sunt, revelabun-

lur.

IV. Quod me tandem dedecus et rubor occupabit,


quanclo me conclcmnatum vidcrint qui nunc mc irreprc-
hcnsibilem dictilant? Spiritali relicto opere, passionibus
obcdivi. Doceri nolo, et docere alios volo. Subesse rccuso,

1
Mattli. v, /p* ~ a
W« x> 29 et ^i, ct ItMt. Xii, 6, cl Psal. cm,
25. — 3
Psal, cxuv, i5. — 4 Matth. vn, 22. — 5
Jer. xvn, 14.
xxxvi. 8
1)4 S. EPIIR.EM SYRI

et subjugarc caclcros cupio. Laboribus gravari rcnuo, et


aliis imponere cos desidoro. Operari nolo, ct exactoreni ac
monitorem opcris agere volo. Ilonorare alios nolo, et ho-
norari gaudeo. Improperia ab aliis ferre non possum, et

tamen improperarc ac maledicere gestio. Contemni nolo, et

alios pro nihilo habere ac spernere volo. Aliorum super-


biam ferre non placet, et tamen superbire in alios delec-
tat. Kedargui detreclo, et reprchendere amo. Misereri
aliorum nolo, et tamen commiserationes aliunde requiro.
Increpari nolo, et increpare ac objurgare alios volo. Gon-
demnari recuso, et damnare alios studeo. Injuriam mihi
fieri nolo, et injuria alios afficere volo. Obtrectari mihi non
fero, et aliis obloqui cupio. Audire alios non lubet, et ta-
men audiri opto. Cclebrare alios nolo, et celebrari ac
praedicari volo. Antecellere mihi alios non fero, et supe-

rare contendo. In admoncndo sapiens, sed non in agendo.


Qure facere oporteret, dico, et quae nec dicerc fas esset,

facio.

V. Quis supcr me non ploret? Deplangite me, sancti ac


justi, ut qui iri iniquitatibus conceptus sum '. Dcflete me
qui luccm diligilis, et tenebras odistis, ut cui tenebrarum
opera placcnt, ct non lucis. Plangite mercprobum, qui
probi cslis : miscricordes et indulgentes, cum qui miseri-
cordiam conseculus est, et adhuc irritat. Plangite me, qui
cxlra omnem reprehcnsionem estis, iniquitatibus demer-
Bum. Plangilc me, qui bonum diligitis et malum odio pro-
scquimini, mala amplcctentcm ct bona aversantem. Plan-
gite mc, qui vilam rcligiosam colitis, habitu solum vitam
sxculi relinqucntem, Plangite me, qui Deo grati et ac-
cepti eslis, sludio hominibus complacendi dedilum; qui
pcrfcclam possidetis charitatem, eum qui vcrbis quidem
diligit, operibus aulcm proximum oJio habet. Plangite
1
Psal. l, 7.
10 I Dl II lf$0* 1 i )

m<\ qui latagitii reram rcitrarumj me, inqnam, qoi dc


rebui atienii curioie laboro. Plangite me patientin eip< i

lcm atquo infrucluosuin, vos qui palionlia inslrucli, fruc-

tificalis Dco. Plangito nic rudem atque inulilein, qui dilCl-

pliunm IC doelrinam concupiscitis. Plungite nic indignuiu


qui altitudincm cneli rcspiciam, vos qui cuin fiducia acl

Dcuin acoeditii* Plaogiteme, qui Moyiii patientiam babe-


tis, hanc sponte deperdcnlein. Plangile nic, <|ui Joiepb
pudicitiam posiidetia, ejuice prodilorem. Plangite nie, qui
Danielii lemperantiam diligitis, ea ipaa voluntarie privatom.
Plangite mc, qui patientia Job ornati cstis, ab hac alie-
num rcdditum. Plangilc mc, qui voluntariam Apostolo-
rum tcnetis pauperlalcm, ab ca longe distantcm. Lugcle
mc duplicis animi homincm, ignavum ac timidum, impro-
bumquc, vos qui fidclcs ac stabilcs in Dcum corde cslis.

Lugele merisu gaudentcm, et luctum abominantem, qui


planctum diligitis,et risum removelis. Lugete mc, qui tcin-
plum Dci immaculatom conservatis, illud conlaminanlcm
ac inquinantcm. Plangitc mc, qui scparationis ac inevita-
bilis viaj recordamini, immemorem alque imparatum ad
idcm iler. Deplangite me, qui in mente judicium, quod
est futurum post mortem, tenetis, confitentcm mcminisse,
et agentem contraria. Deplangite me, hceredes regni coe-
leslis, hceredem gehennae ignis.

VI. Hci mihi, quod peccatum non reliquit in me inco-


lume ulium membrum, aut sensum, quem non depravarit.
Jam finis pro foribus adest, et de eo non cogito, fratres.
Eccc revelavi vobis vulnera animae mece nolite crgo as- :

pcrnari me ccgrotum; sed mcdicum pro infirmo depreca-


mini, pastorem pro ove, regem pro captivo, vitam pro
morte; ut salutem in Christo Jesu Domino nostro conse-
quar de peccatis me detinentibus; emittatque gratiam
suam, ac animse mecc iubricilalem confirmet. Paratus
8.
6

1 1 S. EPHMEM syri

cnim sum ad rcsislcndum improbis passionibns; et dum


cum iis confligo, dolosa draconis malignitas contentionem
firmitatenique animaj voluptatis illecebris dissolvit, abri-
piorquc ab iis caplivus. Rursus studeo eripere illum, qui
comburitur, et ignis odor adhuc me juvcniliter et incon-

sidcrale agentem ad ignem attrahit. Rursus converto ani-

mum ad salvandum eum, qui demergitur, et prae inexpe-

rientia cum ipso demergor. Medicus passionum dum cupio


fieri, ipsemet ab iis occupor. Loco medicinae aegrotantem
objurgo; ipseque caecus caecis ducatum praestare conor.
VII. Undcmultis indigeoorationibus, utproprias mensu-
ras cognoscam, Deique gratia obumbret mihi, ac obscuratum
cor meum illuminet, et pro ignorantia divinam cognitio-
nem habitare in me
Quoniam non crit impossi-
faciat : «

»bile apud Deum omne verbum \ » Ipse inacccssummare,


pervium rcddidit populo suo \ Ipse manna pluit iis, et ex
3
mari coturniccs, sicut arenam maris . Ipsc ex petra duris-
sima aquam sitientibus pracbuit 4. Ipse solus eum, qui in
5
latrones incidit , sua benignitate servavit. Misericordia
quoqne in me moveatur ejus bonitas, ut qui in peccata
prolapsus sum, ligatusque tanquam vinculo a malitia. Non
cst mihi fiducia apud Scrutatorem cordis ac renum 6
. Ncmo
rrpcritur, qui sanarc animoe sua? possit dolorem, nisi ipse
qui novit profunda cordis ?.

VIII. Quoties in mc ipso terminos constitui, murosque


reaedificavi intcr me ct iniquitatem peccati, et inter hosles,
qui ex adverso congrediuntur ad bellum? Mcns suos pra>
terivit tcrminos, murosque evcrtit, co quod termini non

csscnt munili limorc fortioris et potcntioris, murique non


fundali in sincera acvera pocnitcntia. Undc et jam pulso,

1
Luc. i, 3/. — a
Exod. xiv, 29 et passiui. — J
Psal. lxxvii, 24
ct 27, et Num. xi, 3i. — 4 Exod. xvu, 6.— 5
Luc, x, 00,— 6
Psal,
vii, 10, cf Apoc. 11, 22. — ? Tsa!. xliu, 22,
BBBMO n DB si. ir-so. 1 17

ui gperiatar mihi : persisto in oratione, ut postalatis |><>-

liar, ac Velut iinpudens inisei icordiam .1 le aODOICO, Do-


mino. Tu lioii.-i praebes, Salvatorj ego oiala retribuo. Tuam
in mo perversum longonimitatem e&hibe. Non de rerbis

tantummoao otiosis vdniara rogo,sed etiam ae actionibui


impiis ignosci mihi a 1 11:1 bonitate deprecor.
IX. Libcra nic ah oinni opcrc inalo, Dominc, priusquain
nio finis praeoccupet, ui coram te gratiam in hora mor-
tis inveniaiu;« Nain in inferno (juis eonfitebilur lihi *?•
Salva animam mcam ilc fuluro ihnoro, Doininc, comma-
culatamque mcam tunicam propter miserationes ac boni-
talem tuam dealba ; ut ct ego, licct iudignus, prajlucens,

dignus efliciar regno coclorum, gaudiorjue illo incompn-


rabili donatus, clicam : « Gloria ei, qui afllictam animam
ex orc lconis liberavit, eamquc in paradiso deliciarum
rcposuit. Qnoniam tibi
» sanctitissimo Dco convcnit gloria
in cuncta ssccula. Amcn.

\V^\NV\\>V\>A,\\VV>A^'\^V\\VV\\V>'V\>\\\VV\VVX'VV^'VV^>A.\V\N(VV\V\VVV>\V>'VV>'V\A'VV»V\ , A(VN\\\\\^

1
SERMO II.

Reprchensio sui ipsius, el confcssio.

I. Cum in multis, fratres, prodesse vobis videar, ariimse


quoquc propriaj utiliter consulerc debeo. Absurdum quippc
est fame illum confici, qui cibum aliis impertitur; tur-
peque est me siti perire, qui reliquis potum subminis-
tro : quod sane fiet, nisi meam ipse conscientiam re-
prebendcro. Novi cnim , quantum mihi illud fecissc, in
futuro profuturum sit judicio. Nam quando adhuc in saecu-
larium multitudine versabar, inimicus oppugnavit me in

1
Psal. vi, 6.
8

1 1 S. EPHILEM SYRI

juventute, quae mihi ferc persuaserat illa, quac in hac ac-


culunlur vita, fortuito casuque fieri : contigitquemihi,quod
navi alicui gubcrnaculis destilutac, gubernatore in prora
consistcnle : quippe quae vel relrocedit, vel non procedit,
vcl eliam evcrtitur, nisi aliqua vel per Angelum, vel per
hominem visitatione sublevelur. Quod ipsum ct in me
accidit, qui proceilarnm errore agitabar, nec pericula im-
minentia pracscntiebam. Quid igitur divina bcnignitas ?

II. Me in interioris Mesopotamiae rcgione peragrantem


fecit in pastorem quemdam ovium incidere : qui cum ex
me, quonam lenderem, pcrcontaretur; cgoque, qno me
pcdes ferrcnt, respondissem; ad rne ille « Si me, inquit, :

audieris, adolescens, huc ad nos diverte, quoniam ad ves-


peram inclinat jam dies. » Quibus ego permolus verbis,

remansi apud eum. Media autein nocte lupi gregcm adorli,

oves dissiparunt, cum interim pastor gravi somno propter


ebrietatem corrcptus jacerct. At domini supervenientes,
mc quoque tanquam reum in judicium abripuerunt. Con-
stilutus aulem ante judicem, me defendebam, et rem, uti

acciderat, enarrabam. Intcrea vero post me adductus cst

quidam in adulterio deprehensus sed mulier se subduxe- ;

rat. Judcx autem, rc dilala, ulrumque noslrum in eum-

dcm carcercm detrudi jussit, in quo agricolam quemdam


propter homicidium delentum repcrimus. Sed neque qui
mccum ducebatur, adulter erat; neque hic agricola homi-
cida ncque ego ovium fur alque abaclor fueram.
, sicut

Cadavcr aulem proptcr agricolam, et paslor propter me,


et maritus propter adulterum, in alia servabantur domo
atquc cuslodin.
III. Pcraclis igitur septcm illic diebus, aspexi octavo dic
quemdam per quielem sic me compcllanlem : « Pietalem
colc, ct divinam providentiam inlclligcs. Expcndc tecum
qurc cogitavcris ac fcccris, ct cx lc ipso cognosces nihil
|j IMO II DB IJ [) •<». I
19

i>ios injnste patij led neque i|> i icelerum auctoroi ini"


pune evadent, Somno igitur lolutui, quie
1 \i ione i;i

pexeram, memoria mecum repeteb&m. Perveitigatoque


lapiu et errore meo, comperi me in n^n> regionii illiui
ubi captui fueram, pauperii cujuidain peregrini javen
cam, quadam malitia concitatum, media nocte e sno loco
atque cubili exegiue; quam frigore langucntem atque ute-
rum gerentem bellua Uluc adventam dilaceravit.
IV. Gum igitur somnium meum, ejuique cauiam iis,

qui mecum erant, recensuinem, ipii qnoque permoti at-

que admoniti, narraro cGcperunt quae sibi acciderant. Et


agricola quideni anlc nlios incipicns : « Ego, inquit, dum
qucmdam in fluminc sufTocari conspiccrcm, cum succur-
rcro posscm, manus auxilialricrs pi\ebcre neglexi. » Civis
aulcm muliorom, quae per calumniam accusnbalur, |esti-

monio suo falso iusimulavit. « Vidua enim, (inquit), erat,

ct fratres ejus lioc illi crimen infcrenles, paterna cam ha2-

reditate spoliarunt, ct mihi merccdom, do qua convenc-


rat, persolverunt. » Quibus ego dictis coepi compun^i at-
quc rcsipiscere , cl nos mcrilo pcenas luere inteliigcrc.
Quod si solus fuissem, censuissem fortasso id casu forlui-
toquc accidisse. At Ircs eramus pariter detcnti. Acccdebat
et quartus quidam vindex, qui nec geuere cum illis, qui
injuria afFecti fueranl, conjunctus erat ; neque conscius
corum cxtiterat; cum ncc mihi, nec sociis anlea unquara
visus esset; is enim speciem ac formam ejus, qui mihi ap-
paruerat, illis descripsit.

V. Rursus autem somno captus, eumdem aspicio sic


dicentem : « C<ras conspicietis ct illos, qui a vobis injuria

alFecti sunt, et calumniaa falsaaque accusationis vestrae rc-


munerationcm. » Experrectus, cogitabundus ha?rebam. So-
cii vcro ad me:<Quid, inquiunt, ila tristis es?»Quibus
cgo causam quidcmcxponebam, sed exilum rci metuebam,
120 S. EPHFLEI SVRI

ct jam illas de casu et fortuna cogitalioncs oblivioni tra-

dideram. llli autem magna mecum solliciludinc angeban-

tur. Transacta igilur nocle illa, sistimur judici, et subilo


adducuntur quinquc vincti coram eo. Itaque, qui mecum
erant, mullis excepti verbcribus, iterum in cuslodiam re-
trusi sunt, mc iilic reliclo. Deinde duo imprimis in judi-

cium adductisunt; atque isti fratrcs illius crant viduac,


quac per calumniam ab iis paterna haereditate fuerat spo-
liala : unus aulcm eorum in homicidio, alter iri adulterio
deprehcnsus erat. Quae dum ipsi crimina confessi essent,
per tormenta coacti sunt et alia quae palrarant scelcra con-
fiteri. Homicida ergo confessus quodam lcmporc,
est se

dum negotiarelur in civitale, cum mulierc quadam con-


sucludinem habuisse. Haec vero illa erat, cujus causa unus
cx iliis, qui mecum dctinebantur, in custodia scrvabatur.
Inlcrrogalusquc quo pacto effugisset? « Accidit, inquit, ut
dum custodircmur, vicinus quidam adultcrac alia ad cam
acccdcrct via, quasi aliquid ab ipsa ulcndum postulaturus.
Quod cum dcdissct illa, me jam per fenestram dcmisso,
rogavit illum, ut sc quoque per camdcm dcmillcret, pra>
lcxens focncratorcs ad se capicndam adventare. Idque cum
illc jam nitcretur facere, mox a marito ejusce mulieris

comprchcnsus est ; nos vcro elapsi sumus.» Ad haec judcx :

« Ubi, inquit, est mulier ? » Ille autem cum locum indi-


cassct, jussus cst ad mulicris usque adventum custodiri.
YI. Altcr vcro praclcr adulterium, cujus damnalus fuc-
rat, ctiam sc homincm interfecissc confessus est, illum,
scilicet, qucm agricola, qui mecum dclinebalur, occidissc
accusabalur. Aicbat autcm maritum mortuum illius esse

ftcminae, quae ipsius amorc capta fucrat. Nam cum, in-

quit, pomcridiano lcmporc agrum suum inviseret, ficlae

salulalionis pr.ctcxtu propius accedens, confestim illum


occidi, ct aufugi. AHincs nulcm cum ad clamorem occisi
1

si.nno n i)! si. irso. 1 1

essent egrcssi, nullum Invenerunt atit viderunl, praetei

horainem quomdam agricolam, quem magno labore i

miiii somnoqyc correptum, neque quid Pactum eisel gna-


iinii, lanquam homicidam comprehendorunt, et in viocula

conjeceruut. a Quis vcro haec indicavil ? b mulier, inquit.


Ai ille : « Ubi hcec?» tpse vero ef nofpen <i locum ostendit
in alia regionc non procul al> altera, Mox igitur io carce-

rem abductus est.

\ II. Adducti autem sunt ci tres reliqui, quorum unus,


quod segetes combussisset, accusabatur; ahi yero duo,
(juotl conscii cL socii caedis fuissent. Sed paucis excepti

verberibus, quia nihil confitebantur, in carcerem perducti


sunl. Audierat enim judex suum adventare successorem;
ct ego, nulla de mc facla quncslionc, cum ipsi reccssi.

Eraiuus igitur in cadcrn omnes cuslodia delcnli. Jutlcx


vcro, qui advcnicbat ct succcdebat, c noslra crat palria :

scd mullo cgo tcmporc, quis et undc csscl, ignorabam.


lntcrca autem dum plu^culum nobis temporis alquc op-
porlunilalis interquiescendi tribucreliir, amiciliam con-
Iraximus. Cumquc priorcs jam facii alacriorcs csscnt, ct
rcliquisqu$ accidcrant, reccnsuisscnt; in mc omncs tan-
quam in homincm pium atquc religiosum intendebant.
Fratrcs autem vidure illius, cognito homine qu! conlra
cam palrocinatus crat, admirali sunt. Cuncti vcro roga-
bant mc, ut si qua ratione possem, aliquid fausti ac boni
annuntiarem ipsis.

VIII. Cartcrum multis diebus commoratus ibi, non am-


pliuseum, qui in somnis mihi apparucrat, vidi. Quem in
fme tamen dierum iterum conspexi, me sic compellanlem :

« Ecce hi tres aliorum etiam scclerum rei, nunc justas


poenas luent. » Quod ipsis cum dixissem, confessi sunt duo
ex eis se flagitii cujusdam furis conscios fuisse, qui cum
quemdam interfecisset propter vineam adjacentem suce
122 S, EPIIRiEM SYRI

possessioni, ei nos testimonium dedimus hanc ipsiusfuisse


vineam, eumquc non ab illo necatum, sed c rupe pneci-
pitem corruissc mortuum. Alius aulem tertius relulit se
ira concitotum, et tecto quemdam prajter volunlalem de -

lurbasse, quo ex casu ille intcriisset.

IX. Postea rursus conspexi in somnis hnec mihi rcferen-


tcm : «Tu cras liberaberis ; reliqui autem justum subituri
sunt judicium. Fidelis igitur esto, et divinam providen-
tiam cnarrato. » Allera ergo die judex pro tribunali sedens,
quaestionem de omnibus nobis habuit, et exploratis quae
jam acta fucrant, ct foeminis, quac paratac aderant, inler-
rogatis , requisque testibus adhibilis , judex innocentes
absolvit, agricolam, inquam, enm, qui falso adultcrii
ct

accusatus fucrat. Foeminas autcm torlurac subjecit, ut


constaret, an aliis etiam facinoribus reperircntur obnoxia??
Comperit igitur unam carum, odio illius, qui suum ndulte-
rum prodidcrat, incitatam, bona ipsius inccndisse: ex quo
quidcm inccndio, agrique depopulationc cum quidam pro-
pius fugeret, tanquam illius auctor comprchensus est ct ;

hic nobiscum crat, qucm etiam judex, quneslionc habita,


quia innoxium reperit, absolvit alquc dimislt. Allcra vcro
adullera cum in eodcm cssct vico, ubi dtio illi comprc-
hcnsi fucranl, qui in homicidio perpetrando diccbantur
cxlilisse socii, rcm omncm, uti conligcrat, apertc con-
fessa est. «Qui necatus cst, inquit, cum IQ domo mca ab
altcro viduac illius fratrc (
qui mcus erat amalor) mccum
concnmbcrc deprchensus csset, occisus ab illo cst, ct in

bivium projcctus : concursuquc hominum facto, cum duo


viri qnemdnm pcrsequercntur, a quo sibi haedus surreptus
erat, eos alii conspicati, arbilrantcsque idco fugere, quod
caodem patrasscnt, comprchcndcrunt, ac carceri tradidc-
runt. o Judcx vcro cuin diligcnlcr cl nomcn corum, ct gcnus,
et quinam ac qualcs csscnt, cxpiorasset, et rcm omnem
si.nMo ti Di sr: rrso. i
>7)

iperliui cognovinet, i 1 1 < >


^ innoxioi liberaviti Branl mtem
ln qoraqne, agricola mmirum, el qui falso adulterii fberal

accnsatus, el tres postremi. Porro dtios fitrcs, el icelestu


illai cum ipiifl mulierculai a ferii dilaniari jaisit.

\. Tuno vero el me jadex in mediam addacendum


curabat, qui licel benevolentia conjunctui mihi enet, scire
tamen ex me ordine volnitj quo pacio res illa ovfum suc-
cessissett Cui dom ego id quod vcrc gestum erat retulis-

sem, meque ex voce et nomine ill<- cognovisset f ( familia-


riiasenim meis intercesserat parentibus cum iis, qui ipsnm
extra orbem educaverant, et aliquandiu una cumipso ha-
bitavimus,) qusstione dc pasiorc habita, eoque ilagris cx-
ct-pio, nc veritate comperto, post dies plus minus septua-
ginta, ab accusationc cl criminc objcclo me absolvit ct

liberavit. Noctc deindc scquenli in somnis conspcxi virnm


mihi dicentem : « Revertere ad locum tuum, et de iniqui-
tatc tua age pocnitentiam, ccrtoque scias unum csse ocu-
lum cuncta pcrlustranlcm. » Et gravilcr illi mihi comrni-
natus, rcccssit; qucm ad hunc usquc diem non amplius
vidi.

XI. Anxius igitur, et multis lacrymis pcrfusus indc abii,


ignorans utrum Deo satisfecerim. Quaproplcr omnium mc
prccibus adjuvari dcposco; nam vulnus mihi accidit incu-
rabile. Visionibus ego non eiTeror, sed impiis cogitationi-
bus meis divcxor et angor. Apparuit et Pharaoni Angelus
futura praenuntians ; sed mentem atque sentenliam ejus
prophetia non mutavit 1
. Dicit et Christus illis, qui in no-
mine suo prophetavcrant : « Non novi vos, operarii iniqui-
d tatis
2
. » Scio me vera vidisse, et reipsa expcrtus sum; sed
excruciat me supra modum ingens mea in Deum injuria.

Nam qui dicit omnia casu fortuitoque fieri, is Divinitatem


emedio tollit. Istud cogitavi, non inficior. Rcsipui; scd an
1 Exod. vin et ix. — a
Luc. xiu, 27.
124 S. BPHBJSM SYRI

Dcum mihi placavcrim, ncscio. De ipso proedicavi ; sed


ulrum verba mea ipsi grata fuerint atquc acccpta, me latet.

Dc Providentia scripsi; scd an id Deo placucrit, ignoro.


Domos vidi, et ceconomum adesse cognovi. Mundnm in-
tuitus sum, ct providcnliam intellexi. Navem absquc gu-
bcrnatore submergi aspexi; et inanes hominum laborcs
sinc Dci gubcrnationc esse animadverti. Givitatcs et rcs-
publicas diversas bene constitulas vidi : et Dci ordinaliono
atque praescriplo cuncta consistere cognovi. Ex pastorc
grex viget ; ct ex Deo cuncta, quae super terram sunt,
crcscunt ct coalescunt. Per agricolam inter triticum et

spinas discernitur; ct a Dco omnis, quoe in terris est, pru-


dentia et intclligentia proccdit. A reges militaris excrcitus
dcpendet ordo : ct a Deo vcra cunctarum rerum consti-
tutio atquc dispositio. Nihil in terra absquc capite et ori-
ginc, quoniam cunctarum rcrum principium cst Deus.
Elumina ex fontibus scaturiunt ct a divina sapientia lc- :

gcs. Fructus producit tcrra, si tamcn ex ccelo ipsa fuerit


irrigata : adeo ex seipso fieri nihil potest. Dics lucis co-
piam tamen solc indiget ad sui perfcctioncm.
suggcrit; scd
Sic ct bona ab hominibus cfllciuntur, sed pcr Deum per-
ficiuntur. Sol lumen continet; at ccelo, in quo requiescat,

opus habct : Deo pii ac sancli homines indi-


similitcr ct

gent, a quo rcparcntur. Ncquc lumcn sine igne, neque


lcncbroe absque caliginc. Mutuo cnim cuncla auxilio indi-
gcnt. IIoc illius ope indiget solus autem Deus nullius ;

indigct. Nihil sua spontc in rerum nalura exislit; quoniam


sc ipsum faccrc nemo potest. Nam si quis sc ipsum faceret,

is esset, priusquam fieret, et quo paclo postea talis factus


essct? Nam quod cxislit, antcquam fiat, non indigct, ut id
fiat, quod jam crat. Et quomodo alicno opus habct admi-
niculo, ad illius, quod jam existebat, constitulionem ?

XII. Solus igilur Dcus non factus. SiJbi quippc repug-


m ruio ir i>i %f. lrso. l 25

nat, ul tliquid sponte el a leipio Rat Neqae ignoral Deoi


ie i.K-i 1 1 1 1 1 non eise 1 nequo, ut noi, principium infantiog

liahuii. Non est ignarui substantiao atque euentiai Hitt ;

neque enim eam quiaquam i|>M coneeiiit« Novit Id quo4


eit, omnemque humapam Qogitationem excedit. Non ifl-

Neqne euhn andirc vaiemus nata-


vidot, sed parcit nobfc.

ram aut principium rei non lachc, quia ncc dici qnidem
poteit. Rei principio carentis principium intellfgere pequi-
luus, cuin neqoe tontam intelligondl facultatem habeamus.
Terrena Deui ex moute Sina looutui cst 1
, et infldita po-
puli coulabuit mullitudo quid igitur, 61 : cceleslia loqua-
tur, agcmus ? M terra locuiuscst, ct hominei infiniti eonta-
buerunt; quid crgo facicmus, si nos c coclo alloqualtir ?
a
Ixogavit popuhis, nc Dci voccm audirct , quod
cl Dcus illi

pctebat conccssil. Moyscs Dcum, ut cum populo pcrma-


nerct oravit ; ct morlui sunt mulli, qui ad divinam nalu-
ram appropinquarc non polcrant.
XIII. Ostcndit igilur Deusfieri propter justitiam suam,
ut honiinibus justis appropinquct : sicut contra, immedi-
cabilis (it plaga injustis. Parcit ilaquc nobis, et subducit
se, ut vivamus
quoquc arcana tegit, quae caperc ne-
: sic

quimus. Accessit ad Aaron, et quod filios ipsius compe-


3
rirct reos, intcremit eos . Accessit ad populum et multos
peccatores occidit. Si igitur divina nobis dixcrit, et non
crediderimus, omnes nos interficiet. Ideo autem ea nobis
non dicit, quia praevidet nos crcdituros non esse. Rccle
ne moriamur.
igilur agit, prospiciens et consulens nobis,

Non tamcn nobis intelligcnliam proebcl, ne liberae volun-


lalis propositum extinguat. Non majores vires nobis tri-

buit, ne naturam obruat. Benignitatem non exhauril, ne


a dignitalc superetur. Non facit homines Angelos, ne suam
potestatcm confundat : ncque Angelos efficit Gherubim,
1
Exod. xx, pcr totum. — 2 Ibid. 19. — 3
Num, ui, 4-
;

126 s. Ernn^M svni

ne suuin opificium pcrvcrtat. Tantum aulem cuique Iri-

Luit, quautum creata quoelibet natura caperc potuit. Na-


luras constiluit ; ct ipsas, utpolc mutabiles, lnisericordiae

indigcre reperit : noverat quippe majori eas gratia subsis-


tere. Naturae enim suam essentiam impertivit, ut subsiste-
ret; sed quod est amplius, pro cujusquc viribus miseri-
corditer tribuit intelligendi facultatem, ne superbiae illis

occasio esset : sicut qui pueros ad malum exercent, ipsi

magis rei sunt. Quod capere poterant, dedit eis; et quod


non polerant, ignovit; cum a nemine quod vires superet,
exigat.
XIV. Ne igitur, o mortales, ejus potentiam incusaveri-
tis, quod naluram non fecerit ea capere, quae capi ne-

queunt; non enim opifex in causa est, scd ipsa creatura.


Artcm habet aurifex; sed ei non plus tribuere vult, quam
capere possit sic quoque Deus, quamvis possit, non ta-
:

men amplius tribuit, quam rei cujusquam natura patiatur.


Et artifex congruentem volcns operi suo attribuere venus-
tatem, tantam auri materiam adhibet, quantam capit, ct
non amplius; licet multum illi aclhuc auri supersit nullus :

cnim opifex intclligens adesse plus materiae auri, dc suo


subjicit materiam, ut imago perficiatur. Et Deus cum no-
vitomnia adniiranda,novitetiam suaenaturae similcmmalc-
riam csse non posse. Maximas divilias in rescrcatascffudit
scd quod ficrinon potest, ut id ficrct, neque cogilavit, ne-
quc invcnit, ncquc fccit. Si rem faclam cfliccret infcctam,

suam naluram accusarct, quasi ipsa quoqucfacta essct, ct

qurccumque volcus fccit, non cx sua sapicnlia produxissct.


XV. Non cst comprchensibilis Dci polcslas, o mor-
talcs cum enim majora possit
: in rebus crcalis, egit

quantum capaccs crant. Novi mercalorcs mulios posse


cliam supra qunm possidcant. Nam proplcr illa , quae
habcnt , in omnihus fides cis habclur ; at nonnisi iis,
si.roro ii di i n-x». IV7

quee poftident, facile ncgotiantur. Deui quoque ni i


i<
,

quae iuntj facilc fccissct, jurc cxisiimnrctis, qui rultii


reprehendere, eum plura non potuine. Vultii ineftabilem
potestatis ejus cernere facultalem? Ccelos, ct qusecum-
que in eia lunt, vcrbo fccii : ex quibui consiai multo
majora ac plura eum posse ; scd nalura procrcala ani-
plius non capil. Novi arliiiccs plura quam malcria fc-
rat, excogitare, et ex iis, prompte ct cxpcditc elaho-
qucc
rant, SUSB artil pr:cslantiam dc< lurarc. Quanto ergo mngis
creaere oportct Deum tantum dcco-
io rebus a sc creatia

rem atque puJchriludincm cxprimcrc possc; qunnto autcm


verhis pracslantiora sunl opcra tanlo citra ullam com- :

parationcm rchus procrcatis divina praccellit virtus atque


potentia.
XV. Fecit igitur cuncta ad uniuscujusque necessitatem.
Non tamcn ulla ipse coactus necessitate tot dilTerentios
invcnit ac fccit. Qui enim naluras fecit, eum conslat et
nalurarum constituisse
differenlias quoniam dc primis :

cxperimentum dedit in secundis. Non neccssitas cansa


tanla) pulchriludinis extilit : alioquiu opus alterius essct,
et non ipsius Dci. Nccessitas enim lihcram cxcludit volun-
latem; sed cuncta quae voluit, fecit in ccelis et in terra ',

sicul Scriptura teslalur. Si inordinata rerum confusio Dci


laudem celehrat, non sane malum causa honi est, neque
ad pietatem adducit. Si malum prius extitisset, honum
honum ulique fieri non pcrmisisscl : alias honum ipsius

fuisset. Si materia adversus magnus est Deum conslitisset,

error putarc rem inanimatam posse pugnare. Quod si ma-


teria animam confusionis aclionem habuisse dicatur, per-
ahsurdum esset arhitrari animam actionis esse motum;
cum nihil eorum, quoB quisquam nostrum facit, anima
sit. Quod si dicas maleriae elTicacitalem ex quodam intus

? Psal, cxxxiv, per lotum, ct cxiv, 3,


128 S. EPHMEM SYRI

coexistentc ortam esse, valde sane stultuni est existimare


in malcria, quas semper in mutatione versalur, aliquid
inesse perpeluum. Quomodo enim a3ternum esse potest,
quod cst mulabilc? Nihil igitur erat quando non erat : ni-

hil sempcr erat, nisi solus Deus, et propterea illo indigent


omnia. Ipse enim suaptc voluntate fecit illa, non aulem
aliqua coactus nccessitate. Et singula fecit, sicut voluit.
Propriam autem habet voluntatcm, quoe nulli necessitati

subjecla est : atque ideo non sunt illi coaeterna quae fecit.

Nam si voluntas ipsius conjuncta necessitati esset, coa>


terna quoque forent ei, quac ab ipso sunt facta, et operatio
voluntati congrucret. At operatio ipsius non fuit necessitali

subjecta : alioquin coaeterna illi fuissent ,


quoe sunt ab
ipso facta; et sic passionis fuissent experlia, ut voluntas
ejus, et majestas veneratione atque adoratione dignis-
sima.
XVII. Ideo non ex necessitate sibi adorationem cons-
tituit; nam alias, ut adorarelur, ea quae fecit, sibi co.cterna
fecisset.Neque enim ex eo quid patitur, quod non adore-
tur ab ethnicis. Neque adoralionum diversitate commove-
tur. Neque quod imperfecte a Judaeis adorctur, indignatur.

Neque propter haercscs, quod sibi ex parle duntaxat ado-


ratio exhibeatur, perturbatur. In omnibus enim absquc
pcrturbatione idcm ipse permanet, qui erat ante quascum-
quc rcs creatas, et ad hunc nsquc diem, ct dcinccps in
eelcrnum. Cunctarum rerum causa est bonitas ipsius, et
naturac tcrminus juslilia ejus; sapientia autem ipsius va-

riclalc rcrum dcmonstralur. Dedit igitur nobis morlalibus

quod capcrc possumus, ut dixi, habita rationc virium nos-


trarum. El quoniam pracvidit nihil eorum, quaj fccit,
ipsum caperc posse, produxit Filium sinc principio cx
subslantia sua^ ct Spiritum sanclum; non cx ncccssilalc,
vcl causa aliqua, sicut diximus, cum dc Verbo agcrcmus,
SEE.MO II Pji Blt ITSO. luy

Ut Divinilalis ipeiui plruiliulo drinon.slr.irrtur ; quii n.ih.


ralilcr ij)siun ox su.i subslanl ia gniuil. Oinnis aulcm na-
lnra a nrecssitale et causa est aliena ac librra, cL maximo
quia voluntati naLuram adiniseuil, et nlrainqiic bonitali
conjuiixil. Nam bonilas ploniiudincin o>LendiL; quia ge-
nuil, a (juo csscnlialilcr caj)crcLur; nalura vcro dignita-
lom, quia non indignus, qui capit, ulpolo Filius, tanquam
non luclus. At volunlas nccosMlalcm cxtcnninavit ; quia
noii proplcr aliquid cst genilus, sccl ut scnij)cr pcricclum
csscl alernitaiis niystcriuiu, non asscramus volun-
et ul

tata neccssitati subjccla naluralitcr genitum csse Dci Filium.

XVIII. Cajterum Spiritus sanctus non genilus est, sed


processit cx substantia Palris, non impcrfectus, ncque
promiscuus. Non cnini niodo Palcr cst, modo Filius; scd
Spiritus sanctus plcnitudincm habens bonilatis, et in tes-
timonium Divinitalis procedens. Quia non ulla pcrturba-

tione, aut temporc, aut modo, aut quacumquc causa,


alia

Patcr Filium genuit; scd nalura ab omni necessilate li-


bcra, quam pcr suam constituiL hypostasim Spiritus sanc-
lus quoniam alium Patcr consorlem volenSj non quem
:

gcnuit, proccdcre, Spiritum sanctum ex substantia sua


conslituit non ante Filium produxit Spiritum sanctum,
:

nc dicamus necessitati voluntatem ejus subjectam esse.


Neque hominum de se ipso formidavit dubitationem; quo-
modo nimirum cum impassibilis sit, genuit, habens de-
monstrationem Spiritum sanctum ; quoniam non generans,
secundum seipsum produxit; sic elFiliumgenerans,secun-
dum seipsum sine passione genuit. Neque enim imminutus
est procedente Spiritu sanclo, ut et passibilem Filii gene-
rationem non arbitremur. Quod porro post Filium Spiri-
tum sanctum dicimus : id non temporis, sed personae est
significativum ; Spiritus enim et Verbi unum est tempus.
In pronuntiando vcrbo nos quoque spiriluui producimus.
xxxvi. 9
»

100 S. Em^EM SYM


XIX. Palcr crgo ncque temporc indiguit in productione
Verbi ; ncque ullo temporis inlervallo post Verbum pro-
duxit Spiritum snnclum. Quapropter sanctissim?e Trinitati
est Divinitas. Patcr, et Filius, et Spiritus sanctus, Ires
quidem sunt personao, sed unius substantiae. Quamobrem
et unus Dens est sancta et consubstantialis Trinitas. Et

quod sit Verbum in spiritu, affirmat dc nobis David « Quia :

»spiritus est in ore noslro x » non quod similem dicere :

velit in Divinitate compositionem, sed ut similitudiue at-


que excmplo quoe antc dicta sunt, demonstrentur et intel-

quantum ergo capimus, tanlum de Deo intelligi-


ligantur,
mus; et quantum ferre possumus, tantum ab ipso accipi-
mus. Plenitudinem igitur cognitionis ejus nemo habet,
nisi Filius ct Spiritus sanctus. Nam si plus audiverimus,
non credemus, ct si plus acceperimus, cxtollemur et su-
perbiemus. Merito igitur plura neque dicit neque prcebet.
Ideo autem jam dicta recensui, ut et in ipsa cognitionis
ejus distributione divinam ejus providenliam ostenderem,
ait enim et ipse Christus : « Si terrcna dixi vobis, et non
»creditis quomodo si ccelestia vobis dixero, credctis* ?
;

Ego vero ita sermonem converto ct dico « Si ccelcstia au- :

dire nequimus, quo pacto qiKe ad divinam pertinent na-


luram audientcs, pcrcipiemus ntque credemus? » Quod si
Judxi temporaria transgredienles prseccpta, morle sunt
3
mulctnti , quanto magis qui non observant quae de Deo
audiverunt, peribunt ? Et ulinam haec mors esset illorum
similis ! Vcrum isla, ut puto, horrida nnimae mors cst.

Quin ct Apostolus testalur, inqniens : « Qunnlo magis de-


tcriora merebitur supplicia, qui sprcverit Filium Dei*. »

XX. Inlclligile, iratres, Ikxc omnia, qusc anlc dicla


sunt, proplcr me ipsum a me conscripla esse : siquidem

* Psal. civni, i3i. — Joa , m, 12. — 3


Deut. xvin, passim.
— 4 Hebr. x, 29.
i
RMO M DB Ifi H»IO. i 7) i

\crcor, nc delcriorc ill.i inoile alliciar. De COgnition<fi

quippe dincrui , nt ttic in Doi cognitiooe deliqui^e


commonstrarem. Et potentet, ioqnit quidam in Sapien-
1
»tia, potenter tormenta patientur . » Cogoitio eitfirtaj
divin.T grati;c. Ei V£() nnn nossem Cluistuin, in cogilatio-
nibua de fortuna et oaiu occnpatus lum. Metuo igitur,
no BMa po?nitcniia, sicut iila Eiaii, repudietur. Novi,
quoil in malitia remanserit, Etaii fuiiie rejectum. At vc-
reor ne meu pomitentia delicto limilii judicetur. Aadifi
inlinilam csse Divinilalis m.ignitudinem, ct istud mc ler-
rcl, nc ct cgo ab illa rejiciar. Audistis immcnsam divinoc
potenlUB mulUtudinem? Idcocnim illncusquc cgo diccndo
progrcssus sum, ut quibns constrictus sim miscriis, inlcl-
ligatis. Audistis diviiuc sapicnlia; pclagus? Cur igilur pro
mc lacrymarum apud Dcum eifundere diflertis ?
fontcs
Audislis infinilam divinnc juslitia) vim? Cur ergo vcslra
pietalis visccra pro mc non demonslralis? Scio Dcum,
mullorum, qui poenitcnliam cgcrunt, miscrtumessc, iisquc
ignovisse sed major illorum pars pcr ignorantiam pecca-
;

\crat. Scio cum mullis vcniam concessissc; sed multos


apud ipsum inlcrccssores babebant. Quec de Corc et Da-
2
than scripta sunt lego et exborrcsco; quoniam proptec
Moysen Deus punivit illos. Quae Marice sorori Moysis acci-
derunt, considcro ac refero; propler verbum cnim solum»
quod in eum protulcrat, tota lepra est infecta 3
. Si tanla
propter sanctum bominem cxarsit ultio; quanla scrutalio

iiet atquc discussio propter Deum aeternum ?

XXI. quod fratrem occiderit*, tanto lempore


Si Cain,

lormenlis aflicitur; quid igitur de illis futurum est, qui


Dcum offenderint? Magnnm in diluvio bomines subiere
sententiom : ct valdc vercor, nc porlionis illorum reddar
particeps. Dc a?dificio lurris, quaj non potuit pcrfici, m-
1
Sap. vi, 7. — 2 Lcvit, x, 1, 2. — 3
Nuni. xn ;
i-io. — 4
Gon. iv, F,

9-
1D2 «. EPIIR/EM SYRl

dignatus csl Dcus T


, et de mea subversione quidnam fac-
lurus est? Concurrile, fralres, et veniam mihi deposcenli
impetrate, ut et vobis Saucti, si quibus detenti estis pec-
calis succurrant. Quienimaffirmat casu fortuitoquecuncla
accidcre, is Divinitatem ncgat cxistere. Ita cgo arbitratus
sum, non mentior. Poenitentiam egi sed an Dcum mihi ;

placavcrim, ignoro. Etiam sanctos imploro sed aneorum ;

pro mc preces suscipiantur, dubito. Audivi enim Ezechie-


lem dicentem : « Neque Noe, neque Job, neque Danielem,
si oraverint, impelraturos \ Interpcllo cunctos Prophelas :

at nc instar impiorum illorum Israelitarum rejiciar, me-


luo. Ait enim ad Hieremiam Deus « Noli orarc pro po~ :

»pulo isto 3 » Quid igitur? Donis-ne, ac muneribus pla-


.

cabo Dominum? Sed vereor ne et mihi idem quod Phari-


saeis dicat 4 , me proprioe ulilitatis causa rogare. Si jejuna-
5
vero, forte mihi dicet : « IIoc jejunium non clegi . » Si pau-

perum misertus fuero, fortasse ad mc dicet : « Oleum pec-


acatoris non impinguet caput meum 6
. »Si sacerdotes ejus
suscepcro, forsitan mihi dicet : « Quia Nazaraeis meis vi-

»num propinasti, detestabilis eris 7. » Num dona ipsi oiFe-

ram Sed metuo ne et mihi dicat « Si obluleris similagi-


? :

nem, inanethymiamata invisum est mihi. »Quin et in Ec-


clesiis assidere vereor, ne me inde quoque excindat atque

expellat; « Aulam, inquiens, mcam calcare ne audeatis. »

XXII. Undique igitur, fratres, angustiis premor, et ad


meam ipsius conscicntiam revertor. Si impie rursusegero,

vae mihi ! Si impudentem alquc arrogantcm me gessero;


nc caliginc mc opprimat, vcreor. Scio ct Nabuchodonosor
post aclam poenitenliam susccptum cssc; sed cum defcn-
dit atquc cxcusavit lum ignoralio, lum polcntia; utraque

* (Jcn. xi, i-S. — 2


Ezcch. xiv, ao. — 3
Jer. vn, 16. — 4 Malth.
vi, 5. — 5
1 s:ii. 1.V111, 5. — ° Psal. cxl, 5. — ' Aruos n, 12. —
• D-n. iv, 3i,
si.nvo n Dii sl ||fOi

milcni IiaC egO cxcusal.iono carcn. Kram j.im gratifl p..i -

iiccj)s ImcUis ; eram de Cbristo a Patr&ui antea edoctu .

Oni inc secundum carnem goaoeraBt, limorom Domini


(radidci-uni inihi. Conapeferajp vieinoi pieltlii itudio
Audicram liuiilns varia pro (lliristo pcrprsM». Pairei iik i

in judicio Chrislum confcssi luerant. Marlyribus sanguinc


sum conjunctus. Non liabco delciiHoncin ullam, iju.c niilii

palrocinari possit. Si coiiununc carnis geuUI dixcro, nilnl


iis, quQi boatui Job commejBoravit, pneataho. Majorea
inci percgrini crant, ex collala pecuuia viclilanlcs. A\i
mci lecundii refoua utentes in vita, agricobe erant; ct pa-

rcntcs mci, cum in his vcrsarcnlur, ct in urbe, humili con-


ditionc crant ac gcncrc. Qua igitur jaclantia inc Nabu-
chodonosori similcm essc pulabo? quavc rcrum copia al-

(|uc aillucntia? Numquid vires gigantcas habeo? Numquid


naturam pulchriludinc gaudentcm? Nollcm hic conunc-
morarc quac in pucritia gcsscrim, ut ne me abominandum
vobis proponam. Quoniam cum adhuc juvenis csscm, in
proicssione iui. Vcrumtamcn paucis illis annis contumcliosus
iui, ct pcrcussor, atquc sediliosus; ct cum vicinis contcntio-
sus ac invidus, in advenaset percgrinos inhumanus, in ami-
cos durus, in pauperes accrbus: ob res viles ac lcvcsoccur-
rcntes pugnax,et insipiens; improbis cogitationibus indul-
gens, et lasciviae quoquc prceler tcmpus incitamenti vacans.
At de his omnibus scio me veniam conseculum csse in tri-
bunali.Quidvero deiis, quaepostea gessi, qusequc post veri*
tatis cognilionem admisi ? Idco auxilio vcstro valde indigeo.
XXUI. Succurrite mihi, o amici, ct me vcl quasi mor-
tuum deflele, vcl lanquam adhuc viventem, sed semimor-
tuum commiseramini. In me, veluli supcr captivum, ves-
tram misericordiam eflunditc, mihique tanquam putridis
vulneribus scatenti auxilium praebcte; nam plcnus cica-
tricibus ac plagis sum. Ipsos ego Judocos supero : quippe
1 54 S. EPHRiEM SYRI

qnibus non crnt locns adalligandum ; mihi autcm ct anima


ipsa corrupta cst. I!li a capile usque ad pcdcs miseriis coin-
prcssi ernnt ; nt mihi cliam viscera nd unum usquc com-
putruerunt. Illi assentntorum errore seducti sunt; me au-
tcmnemo scduxit. A me ipsocontumeliamadversusDeum
cogitavi, ct solum diabolum, qui mcntcm mcam excacca-
vit, socium habco.
XXIV. Vereor, viri fratres, ne sicut illi, ita et mihi ad-
sit impcenitentia. Unam hanc excusalionem habeo, quod
tcnlationcm ille mihi suggesserit. Sed ncque Adamo haec
nimirum ct ego morem
x
profuit excusatio ; illc suggessit
gcssi : nequc Eva sententinm efFugit ; cui ct Esaii obnoxius,
3
sc inexcusabilem reddidit . Ut discamus diabolum sibi so-
3
cios habere similes, quos Paulus vasa irte dixit , quisunt
cx parte ejus. Timco ne et me ex ipsis nnum Deus esse or-
dinaverit. Illos ob contemptum in passiones tradidit igno-

miniae *. Vereor itaquc ne in me quoque talem ipsc ferat


sentcntinm. Quin ct nunc adhuc multum in sordidis vcr-

sor cogitalionibus, in invidia, in malevolentia, in iracun-


dia, in nmore proprio, in gula, inmalitia, inodiopauperta-
lis, ctin cgcntium impropcriis ntqueconviciis. Et cum ipsc
nihil sim, mc tamen aliquid csse rcputo. Cumque tot cgo
malis sim obnoxius, sanctitatis tamen gloriam aucupor.
Cum tot sim dislrictuspeccatis, pro justo tamen existimari
volo. Mcndax sum, et mcndaces reprchendo. Mcntc ipse

sordidus, libidinosos insector. Fures redarguo, ctpaupcrcs


injuria aflicio. Contumcliosos accuso et condemno, cum
ipsecidcm obnoxius sim vitio. Splcndidc inccdo, cum to-
tus sim immundus. In Ecclesia primum locum occupo,
cum ne postremum quidcm mcrcnr. Ilonorcm appeto,
ipse polius ignominia dignus. Salulationcs capto, cum ab

1
Gcn. iii, 6 ct la. — Id. xxvn, 4 l - — 3
^om. ix, aa,— 4 Id.
i, aG.
8J5HMO 1] Dfl sj: irso.

nliis iim compuendui, Monachoi aipicio, el grtvein pw


gero. Hominei icecularei video, el iniolentia ofleror. Fca
iiiinis videri volo gratioiui, divitibui piui, bospilibui '

vis, domeiticii cordatui m prudeni, propinquii honorabi


lis, et perfectm prudentibui* Inter bominei pioi bc reli

Bjiosos, ut lapientior ferior. Simpliciores, veluti jumenta,


deipicio. Si contnmelia ab aliquo alliciar, ulciicor. Si a

quoquom redarguar, luccemeo. Si quii juile quid a me


repetat, litigo* Ver* mihi dicentes, ut inimicoi sciiimo.
Reprehensus asgre 1<to. Non adulantibui iraicor. I.abo-
rare nolo, et *i quii ministrare mihi recusayerit, in eum
slomachor. Opcrenlibus auxilium denegO, cl si quil suani
mihi opcram detrectaverit, illi veluti supcrho maledico. In
cccessilalc fratremnon agnosco; at si sanus fucrit, cunc-
lantcm urgeo. /Egrolnnlem odi : ct si a?grotavero, ah om-
nibus amari volo. Majorcs contemno, et in congressibus
iiclc ac simulatc ago. Absens tlelraho, ct prscsens adulor.
llonorarc eos, qoi honore digni sunt, nolo; et indignus
cum sim, honores ab aliis cxigo. Omitto reccnserc cogila-
tiones menlis mecc de Lcgc, de Prophelis, de Evangclio

(
quibus prcmor atquc corripior ) ct de Apostolis, dc Ec-
clcsiai Doctoribus, de Pracdicatoribus, de Minisiris, dc
lcctoribus, de dispensatoribus, et de Episcopis.
XXV. Praetereo quas quolidic novas curarum cogitatio-

nes invenio, vanitatis sollicitudines, in precibus negligen-


tiam atquc desidiam, et in obireclationibus vigorem. Si
quis forlc narret fabulas, obleclor. Si de temperantia lo-
quatur ac contincntia, contristor. Si divinam quis Scrip-
turam legat, conturbor. De quoestionibus concertantes au-
dire, mihi jucundum est. Omiilo fictas assentationes, ut
ad preces non assurgam; triviales item ac minus religiosos
in Ecclesiam ingressus, conquisitas de industria tarditates,
futiles in congregatiombus seruiones, nimiam in apparan-
l36 s. EPim^M sYni
dis epulis cnram, in ipsis sacris locis oLlrectationes, in
orando pigritiarn, in psallcndo ncgligentiam, in dccipiendo

studium, in lucrando artificium, simulala cum piis mu-


licrculiscolloquia, compellationesfjuecreLras, indigentium
contcmptioncm, divilum oLservantiam, in non recte mi-
nislrantes iram, promissorum immutationes; et quomodo
amicorum Lencficia, quaa precibns impetranda sunt, quasi
deLita repoposceiim.
XXVI. Taceo inexplebilem occipicndorum munerum
avidilatem, cum alienis peccalis communicationem, inuti-
lia consilia, spe majoris captandi lucri adulntiones, dis-
sentiones, supplicationes, vanas commemorationes, perni-
ciosas contentiones, inutiles pugnas, et ineplas collocutio-
nes alquc congressiones. Hacc mea cst vita, fratres; isla

mea sunt delicta. Si advcrsus tantam peccatorum multi-


tudinem succurrcre mihi potcstis, merito miseremini mci.
Si contra tam improLas passiones dccertare Viiletis, opem
mibi fcrre conlendite. Si voLis fuerint vircs, quiLus tan-
tam improLamm cogitationum mearum phalangem repri-
mere qucatis; quaeso, ne me conflictantem dcscratis.
XXVII. Scd non oporteLat, forle dicciis, ita anxic ct
accuratc hic de cogitationiLus dissercre. Quorsum enim
de fortuna ct casu sermonem institucnti, tam prolixa hic
de islis oratio atque indagatio? Ex divina Scriptura de ta-
liLus demonstrationes, quas voLis producam, haLeo. Of-
fereLat sacrificia JoL pro filiis suis, « Nc quid fortc, in-
l
• quiens, mali cogitaverint in cordiLus suis . » Si diligcns
cogitationum non sit faciendumexamcn, curvilulum unum
pro pcccalis cogitationc commissis ofiercLat ? Damnnti
quoque fuerunt illi, qui in congrcgationc Core, quodmale
3
cogitoverint comLusti sirnt ,
quando igitur audimus illud :

3
« Vestri autcm ct capilli capitis numcrati sunt . »Et capilli

' Job. i . — * Huni, xv;, 26. — ? Matth, x, 3o, et Luc, xir, 7.


sr.BMO ii db sj; ipso.

quidcin cnpiii^ sunf cogitationes ; cuput vcro, earum men ,

in qua csl vis rogilandi. Kx roiisrn.su idllltei iuin judir.it

Deui : el e* concupiioeutia mulierii, factum ipium nteli*


tur; et ex iraouudia cttdeo, odiumque bomicidium repu-
tnl : « Oinnis eniin, inquil, (jiii leincic irascilur fratri hio,

»rcus erit judirio' : ct qui oclil lralrcin siium, hoHfcftcidl

»cst"'. iQuio el nouius Paulus decogitationuin tcstaiur e\-


ploratione, dieens :« lievelabit Doiuiiius consilia cordiiun,
»cl abscondila tcnebraruin
!

. UurMisque, i CogiUtionibui,
ninquit, accusanlibus , aul cliam dclrndenlibus in hora

i illa '.

XXVIII. Nc crgo milii dixcritis nibil cssc cogitationcs,

quando asscnsioncs caruin pro fnclis ccnscnlur. Ncque ta-


mcn quamcuinque cogilalionum mulliludinem iu unurn
coalcscenleni judicarc debcmus scd cum ita cogitalioni ;

quis inluTrct atque iudulget, ul voluplatcm cx ca perci-


piat. Scmina in lcrrn spargit ngricola; scd non omnin coa-
lcscunt mcns in voluntatc seminut quos tamcn
: sic et ,

non omnia suscipit. Eornm, qucc lerra decerpsit, fructum


exigit ngricola sic omnium, qiue volunlas ndniitlit, Dcus
;

5
rntionem repelit. «Paler lneus, ait Salvalor, agrieola cst .»
G
Et Paulus : «Dei agricullura cslis . » Ne igitur a sollicilu-

dinc me rcmoveritis ; sed contra potius eliam vos pro mc


sollicili sitis. Idcmquc alibi : « Scrmo Dci, inquit, discrctor
» cst cogitalionum atquc intenlionum cordis, et pertingens
»usque nd divisionem animoe ac spirilus?. » Quod si discer-
nit cogilaliones, cur milii vclut reo in defensioncm non
succurritis? Cupitis animam et spirilum cognosccre ? ex
ngricultura illud rursus intelligctis. Probe norunt ogricolaa
naturas agrorum, et pro cujusque terroc conditionc cliam
scmina jaciunt; nam sua agricolnndi pcritia, quid cuique

r
Matlh. v, 22. — 2 i Joan. m, i5. — 3
1 Cor. iv, 5. — < Roni,
n, i5, 16. — 5 Joan. xv, i, — 6 1 Cor. w, 9, — ? Hebr. iv, 12.
1 58 S. EPHRiEM SYM
magis convcniat solo disccrnunt. Sic et Deus noster inter

natnrales cogitationes ct voluntarias optime disccrncrc


novit.

XXIX. Proptcrca, i Omnia vanitas, inquit Ecclesiastes,


r
»et libera eleclio spirilus . » In vanitate cnim naturam
constituit, el in libera electionc, actiones naturae conlrarias.

Ideo, « Quod vanitatis est, inquit, praeteribit


2
: pqnae vcro
3
quisque gesserit, « In judicium Deus adducet . » Homines
quoque secundum naturam, Apostolus onimales vocat at :

praeter nnluram agentes, carnales denominat. Nam quispi-


ritales sunt, eliam naluram ad spiritum accommodant
atque coaptant. Novit quippe agricola Deus naturam cu-
jusque, et liberam voluntatem, et facultatem ; verbumque
suum seminat,et pro rationc virium nostrarum operis fruc-
tum repelit. Non patitur se vinci ab agricolis, qui singulos
agros conserunt: imo vero supra naturam ac spiritum, na-
turam et liberum arbitrium penetrat atque discernit. Et
si quidem naluralibus ratio contenta sit, nihil solet cxigere;

niodum enim naturae definivit, ac terminum ipsi ad sub-


sislendum constituit. At si etiam libera voluntas succum-
bat naturac, atquc ab ca vincatur, cxigitur ab ca ratio, ut
quac non satietur unquam, et Dci tcrminos violct.

XXX. Ila, fratrcs, consensus ipsi pro factis judicantur,


quoniam actionum substanlia in libera. volunlalc consislit.

Idcoquc Dominus cogitationum conscnsibus hominem coin-


quinari dixit*: novit cnim animam csse quae opcratur in
corporc. Quin ct ex lcge dcpromptis excmplis hoc ipsum
coinprobarc vobis possum ; ut si immundus aliquid lctige-
rit quod mundum cst, hoc ipsum coinquinat ct expialione
5
advcrsus illud indigct . At fornicalio, ct invidia, et injus-

titia,merilo sunt immunda. Si quid igitur mali agas, cliam

1
Eecl. i, i4.— 2 id. i,, !6, — 3 Id. xn, i4. — 4 Mattb. xv, n.
— 6
Kum. xix, pcr totum,
si:iwo n r»i. si! if> 10 i7m)

alios roiiKjuinas. At li aniiim H cogitatione nialo operi


consenseris, coinquinaris ab ipsa immunditio< Observasti
ergo nnn, qui coinquinatur, non dici alios coinquinare:
ai <[ui communicat, omuino etiam qusscnmque tetigerit,

al> oo coinquinarii Cerniturque bssc ipsa apud nos quoque


diflerentia. Nam si quis fornicationem, aul scandalnm aoV
miserit, aliisvo malo exemplo foerit, muhos coinquinatos
reddit. Sin autem in solas inciderit rogiiationcs, alios qui-

dem noii coinqninat, quia non vidcruut; ipsc vcro coin<-


quinatur et judicator.

XXXI. Quso igitnr judioii in Utrisque cst differentia?

Magna profecto ; naui qui opcrc malum cxcrcet, omncs


coinquinat, quibus oflcndiculo fuit, ct qui ipsum imita-
bunlur. At qui solum cogilat, dc sc solo ralioncm reddcl.
Quin ct gcnlium legesquoqnc conscntientes agen-
simililcr
lesquc judicant ct condcmnant. (lonscnsus cnim pro coo~
pcralione reputatur et judicatur. Lex quoquc in aedibus ac
lapidibus aliud proponit cxemplum. «Sisacerdos, inquiens,
«ingressus fuerit, et viderit lepram domus, omnia, quse in

»ipsa sunt, immunda crunt \ » Ubi per saccrdotem, mca


quidem sentenlia, lex ct cognitio inlelligenda est. Si quis
igitur, antequam legem cognovcrit, pcccator existat, pro
aliis rationem non reddet, quia ignorans cgit ; ipse tamcn
turpiter contaminatus immundusque erit. Admitlit porro
proposita speculatio etiam aliam vim atque expositionem,
quam quidem quantum in me esl, persequi
securc vobis,
debeo ut me multis obnoxium esse peccalis cognoscatis.
;

XXXII. Sunt aliqui nondum immundi, et tamen prop-


ler communicationem atque socictatem inquinati illi ni- :

mirum, qui id quod faciunt ignorantes, alicui rei consen-


sum adhibent; at si celeriter ab ea reccsserint alquc desie*
rint, ne consensus quidem tunc rationem reddent. Etenim
1
Levit. xiv, 44.
l4o S. EPIIIUEM SYRI

nec leges condemnnnt conscios praetcreuntes, sed eos tan-


tummodo, qui sponle ad eamdem rem coeunt. Quando
igitur lex, et magistrn nostra, ut dico, accedens sententia,
qucmpiam cum inique agentibus sponte versantem con-
senlientemque deprchenderit, illum ut crimini obnoxium
ac rcum condemnat. Novit et Apostolus legibus cjusmodi
uti: « Digni enim sunt morte, inquit, non solum qui mala
l
» faciunt, scd etiam qui eis conscntiunt . » lluc ca spcctant,
quac in orationis principio adduximus; quoniam qui malo-
rum duntaxat spectatores fuerant, ideo quod morte nihil

dignum commiserant, fucrunt liberali ; sed auctores sce-


lerum omnes pcenas dcderunt.
XXXIII. Nemo ergo vestrum me consolctur, aflirmans
nihil esse conscnsum, qui cogilationibus praestatur ; at po-
tius perspecta rei veritate,mihi condoleat,suisque precibus
auxiliclur. Siquidem hoc ipsum, quod loquor, non cmen-
dans vitam meam, peccatum est mihi. Ait cnim Scriptura :

« Scienli bonum faccre, ct non facienti, peccalum est


» illi
a
. » Et qui reprehensus non erubescit, gravi supplicio
mulctabitur; quoniam ad iracundiam praeceplorem provo-
cat. Ego quLlem me ipsum redarguo sed in pcccatis per- ;

sisto. Peccata mea confiteor; at peccarc non cesso. Istud

unum pro mca excusatione arripcre novi, quod vidcns non


vidcam quoniam poenitentiam agens, iterum peccata com-
;

niitlo. Nequc post eorum, quac patravi, scelerum cognitio-

ncm, mutata senlenlia mearum virium imbecillitatem ,

agnosco ac rcsipisco sed meam pcenitcntiam accuso, quod


;

sim vcluli scrvus peccati, et malum nolens faciam: quod-


quc tanquam pcccato militans, ei subjiciar, morcmque ge-
ram ; ct licct iinpolcns, vcctigal tamcn pcndo proptcr
consuctudincm, qua3 in mcntcm ac cogitationem mcam
dominatur. Slipcndia carnis accipio, pravis affectibus in-
*
Rom, 1, 3a. — Jacob. iv, 17.
,

Sj;I\M0 II J)j; sl irso. l/, I

dulgcns. A corruptione me mtevertj h eccupari oio, et

lamcii ejui juati facio. Laboreni itquo molealiam impea


dontem fugio, el iuitat canii .'ilicujus catenii <lr.\inrii, idV

versus imperantei insurgo* Peccitum quidem odi j ie4 i"

passione ilque aHectione pcisislo. luiquilalcin fugio ; sed


cliani nolcns a voluptale supnor. iVcrali jugo ualuram
subjecii ci indc neceuitas idversui me dimanai. Qtua liee-

runi ca|)livant nrbilrium, scattiriunt in jne passioncs. IWcn


tem cnim carni sic univi atque obstrinai, ut ab ca leparari
non Hutare proposilum sludeo; scd invetcrata milu
vclil.

repugnat consuclutlo. Animam mcani liberarc conlcndo;


sed B&ril me alicni dctinct inagnitudo. Pcssimus fccncralor
est diabolus ; non cnim in mcmoriam revocat tlcbili solu-

lioncm. Libcrnliler mutuo dat, nec vult unquam rcpeterc.


Nullum aliud fucnus, praetcr unam scrvilutem, dcposcit.
Suppcdilat ea, quibus cupidilates noslrae magis augeanlur,
ncc dcbilum exigit.

XXXiV. Cupio ego quac debeo reddcre ; at ille alia

prioribus adjicit. Quando autem ipsum, ut accipiat cogo,


alia subminislral, ut ex ejus pecuniis videar ipsi focnus per-
solverc. Dcbita adversus me renovat ; quoniam novis cupi-
ditalibus priores interrumpit. Cum velera me pcrsolvissc
debita existimo, novis mc iterum cupidilatum chirographis
obstringit. Videt me debiti continuatione adduci, ut lubens
in pcccatis persistam, novasque mihi cupiditates injicit.
Yelerum cupiditatum ut obliviscar curat, ne illas confitear;
et ut ad novas tanquam niinime obfuluras accedam
, ,

suadet.
XXXV. Novis igitur cupiditalibus assuesco ac vaco, et
temere priorcs oblivioni trado. Cum ingruentibus paciscor
atque convenio, el debitoreni me rursus constituo. Ad illas

tanquam mihi familiares accedo, et lcenerantcs mihi rursus


inveniunlur, ut domini. Dum vero ab illis libernri cupio,
:

1^2 S. BPKftJBV SYRl

pcr eas vcluti servus multis venalis eflicior. Cum carum


praecidere vincula conor, aliis mox catenis detineor, et
dum a bello passionum reccdere studeo, per progrcssiones
ntque largiliones quasi oeconomus ipsarum invenior.
XXXVI. improbum igitur Draconis dominium ,

quoniam serviens imperat. passionum licenliam, quae


passionibus omnes in servitutem redigit. O miseram pec-
cati consuetudinem, quse in naturam convertitur. Haec
arrhas dedit, ut menlem sibi coemeret. Carni assentata
animam suo obsequio subjiceret. Adolescentiam
est, ut

meam praeoccupavit, ut mens quid fieret, ignoraret. Im-


perfectum sibi sensum conjunxil, ut eo tanquam funiculo
ferreo pcrfectam intelligentiam retineret. Volentem autem

fugere non sinit, sed vinculo cohibct, et a carne deficcre


cupientem, ut stultam atque ingralam redarguit. Pcccalum
mcntem munit, et fores cognitionis occludit ; semperquc
animum malitia observat, ne supplex ad Deum confugiens,
vendi carnem prohibeat. Jurejurando affirmat non esse
malum indulgere carni, neque de re adeo parvi momenti
rationem exactum iri. Confusum plurimarum cogitationum
acervum adducit, negatquc fieri possc, ut de iis quocstio
habcatur. Earum profert tenuitatcm, ipsasque oblivionc
delendas asscrit. Si judicium fulurum portcndero : c Ego,
lioqait, poenas pro te dabo. » Si dixcro peccatum esse
«Ego, inquit, ralioncm reddam, ac te purgabo. »Quod si

poenam inde mihi imminere demonslravcro : «Qua ralione,


inquit, si ego tibi suggessi?»Si dixero me, quod paruerim,
condemnandum «Minime : vero, inquit; nam ego le com-
puli. Et qno pacto morem gcssisti, in co quod cx libera
volunlate non cgisti? »

XXXVII. Ilis mc ralionihus convincil : hiscc me vin-


culis conslringit : hiscc me vcndil, ct coemit : hiscc mc
iallil ct in crrorcm impcllil : liisce mihi as-ciHalur, et suae
flBftVO n Dr. IB ir-so. \/{ 7)

mo scrviiuii inbjicit Peccatorem mei iimilem Panlai car-


Dalem appellat. Peccatam consensa perficitur ; morcs nu-
lem internaturam peccatam lant medii. Paiiionei ani-
et

mique affectiones peccatnm fovent, ci notaram exagitant,


auimuui aflligunt, ci mentem in servitatem redigunt. Nam
pcccalum cum cst in carnc, cloininatur in mcnlcm, ct vin-
cil animum, pcr ipsam carncm illum subjiciens. Jussa

qaippeejas, velut ministrascdula, promplc exequilur quin ;

et animam ministerio illias opprhnit, ejusqae qaasi occo-


nomum agit, dum pracbct, et opus cxigit. Et si vcrbcrarc
volucril animam, id per carnem eflicit, ejusquc opera illam
aflligit, ct divexot. Nam caro est vcluti qufcdam animoe
catena, qua illam tanquam ovcm cnpit, ac trahit ad occi-
sionem, et tanquam sublime pctentcin volucrcm, hac eam
censtringit atque devincit; eademque, tanquam fortis ali-

cujus gigantis pedes manusque gladio illam concidit. Fu-


gcrc nec valco, nec ipse mihi succurrcre. Sum enim veluti
mortuus, cum vivo; et tanquam caecus, dum aspicio et ;

licct siin homo, iaclus sum vcluti canis ; cumque rationc


alquc inlcllcclu sim praedilus, inslar jumenti cfleclus sum.
XXXYIII. Miseremini ergo mei, o amici mei. Me humi
jaccntem, corde et animoexcitate ac sublcvale, quicumque
naturam corporis natura spiritus conlemperastis. Festi-
nate, obsecro, priusquam sententia pronuntielur, et anle-

quam ego moriar, properate ; ne una cum fatuis excludar


3
virginibus antequam in terram abeam, ubi mortalium
:

vitam intueri non licet, nec de justitia injustitiave ratio-


cinari ubi non est corpus, per quod vita aut mors ad ani-
:

mam accedat; ncquc caro, per quam inimicus ab ejus


infirmilalc dcvictus, subsannetur. Nam si Dominus mihi
auxiliatus fuerit, a miserabili cupiditatum afFectionc libe-
rari cupio : sique mei misertus fucrit, parcre illi plane
* Rom. vn, »4« — 2 Matth. xxv, 1-12.
l44 8. EPHR/EM 8YRI

desidero. Si mecum secundum multitudinem misericordiae


suae egerit, a peccalo me liberabit et si suam in me be-
1
:

nignitatem effuderit, salvus ero. Gredo illum posse, et non


despero salutem meam. Scio misericordiae ipsius magnitu-
dine multiludinem peccatorum meorum superari neque ;

ignoro eum, cum advenit, omnium esse miserlum, atque


in baptismate peccata condonasse confiteor, nam et ego

gratiae hujus factus sum particeps.

XXXIX. Caeterum illorum, quae post baptisma admisi,


medicina indigeo. Sed is, qui morluos suscitavit, etiam me
curare potest. Gaecus sum factus; sed et caecum a nativi-
tate ipse sanavit \ Ovis sum leoni ad devorandum propo-
sita; scd ex ore serpentis ipse Adamum liberavit. Canis ob
peccata mea sum: at sanabor, et instar illius Syro-
factus
phoenissae filius efficiar \ Velut leprosus rejectus sum at, :

si voluerit, mundabor. Post cognitionem me peccasse scio:

sed sanctum habeo David pro me deprecantem. Ille divino


adjutus auxilio resipuit : et ego ab ipso visitatus sanabor.
Magnis me peccatis obstrinxi, scio ; sed major tamen est
Dei benignilas atque clementia. Qui Publicano principa-
3
tum dedit , etiam mihi licet pluribus malis obnoxio con-
donabit. Qui Zacchaei 4 ut , digni, misertus est, mei quoque
quantumvis indignimiserebitur. Lupus eratPaulus, Christi
5
grcgem pcrsequcns ; sed, crudelitate deposita, factus est
ovis. Qui instar immanis ferae, oves prius dissipabat, idem
tanquam pastor oves postea curabat. Novi ipsum ignoran-
ter fecisse; sed cgo sciens peccavi : dumque excellens ejus
gratia peccatis mcis major sit, veniam duntaxat pcto ; ille

vero, qui per imprudenliam peccaverat, et veniam et ma-


jorem consccutus cst gratiam.

XL. Oro vos, lratres, ut huic rei studiose operam dclis.

1
Psal. l, 3, 4- — a
Joan. ix, i ct 19. — 3
Marc. vn, 26 ut 28.
— * Luc. xvin, 14. — 5
Id. xu, 1-6. p— ° Act, xxvj, 11,
srr\MO ii Dl |1 IPfO, i/r >

[Veque eoiffl judicimn ftelum ntque damnntioncm rclor


mido ; sedet irrUionem Qtqoe ignomtDUUii Dertime4Co< !.<>-,

qni Dunc me reverentur, vehemcntcr vcrcor; nniucns no


iu eorum lunc conspeclu proplcr occulta pecflall DMi pu-
dore luffundir. Vercor et eos, qui genucrunt nic, nc illi

in StTCulari vila drgentcs condcnuiont nio, qui c;i, (|ua; su-

prn hanc vitnin sunt, profossus suin. Si vobis dcnuo mo-


lcstus r-sc vidcor, ignoscite, et ncccssitati hanc meain
molestiam ascriJ)ilc. Illain imitari volo viduam, qu:c suu
impoilunilalc, quod voluit, a judico impctruvit '. Bl im-
prudcntis illius instar amici vidcri vobis cupio, ut c lecl<>

surgcnlcs, pro mc ad Dcum preccs fundatis. illc panis so-


lnlium dcposcchat : ego autem salutis auxiJium. lllc cirnis
cibum ; ego vcro animac refcctionem. Si volueritis, impc-
trnbo quod cupio : facile eniin mihi beni^nus et miscricors
Dominus conciliabitur.
XLI. Pro me igitur, tanquam proamico, deprecemini, ct
opera atque industria vestrn Deum mihi propitium fore
novi. Cupit namque ille senlentiam mutare : sed fruclum
disposilionis vestrac requirit. l\aralissimus est ad miscrcn-
dum ; sed ut vos benignilatis suae participes sitis, cxpectat.
Misercndo enim vult docerc, ct ignoscendo socios acqui-
rcre. In omnibus scmpcr bonitas cjus demonslralur. Qui
malum, quod'scicntcr commisil, excusat ac purgat, ueque
aJiis scandalum praebet, aut alios suo cxemplo nd pcccan-
dumcxcitat; isfacilliinejudicem placarc poterit. Comciefe»
tiam uniuscujusquc novit Dcus, ct peccatorum non solum
judicat quanlilatem. Esaii locum pocnitcntiac non reperit,
quoniam per conlcmptioucm pcccavit, noninvitus, scd
sponle; non cnim errorc atquc ignoranlia, sed scicns ac
volens peccalum admisit : nam et parentes cxacerl)avii, ct
Dcum non est veritus
3
. Judas quoque prodilor pccnilcntiiC
' Luc. iviu, 3-5, -— 2
Gcn. xxvn, 4l ct sc^q.
XXXVI. 16
1 4^> *• EPHR/CM 6YR1

locum non invenil 1


, quia cum Domino vcrsans, peccavit,
et sprelo Deo, Justum tradidit.

XLII. Multum igitur interest inter peccata, quae scien-

ter committuntur , utrum quis ea sensu , an cogitatione


faciat, adhibito utrobiquc consensu. Et gravius pejusquo
inlcrdum unus cogitatione, quam alius operc peccat, cum
et hic pocnitentiae reperiat locum, ille vero minime. Exem-
plis porro sunt ea, quac proposuimus ac diximus, confir-
manda, ne inania vobis adduxisse commenta videamur.
Cham cum solum de irridcndo patrc cogitasset, rcpudiatus
est
J
: ct David, qui reipsa peccatum expleverat, ab eo fuit

ahsolutus 3
. Qui Core consenserant, cum nihil omnino
dixissent, aut egisscnt, igni consumptf sunt^ idcmquc iis
accidit, qui ad accersendum Eliam accesserant 5 : totam
vero synagogam, quac conflatum adoraverat vttulam 6 , post
correplionem ac disciplinam Deus liberavit. Et Saul cogi-
tationibus idololatriaj conscntiens, rejectus csl' : Manasscs
aulem de idololatria a sc admissa pcenitentiam agens, in
8
gratiam rcccptus est . Peccavit scienter consuctudine
Achab, et susceptus est^j peccavit Achitophcl duntax^
10
consilio, ct-in peccato morluus est .

XLIII. Alia quoque ad hanc rem comprobandam exem-


pla suppctuul, qua3 si attcnderitis, cognoscelis. Ruben,
ll
quod patrem oilendcrct, non ignorabat ; et cuin csset re-

jeclus, post ipsius niorlcm a crimine liberalus est. Synicon


ia
ct Lcvi,quod gravilcr scienterque pcccasscnl ad lempus ,

sunt damnati, sed novissimc vcniam consecuti sunt. lpsc-


quc Aaron vitulo conflalili sacrificans 13 adhuc cxcusalio- ,

nem invenit, ct per sacerdotium ab illa nccessitatis macula


1
Maltb. xvn, 5. — 2 Gcn. x, 22-27. — 3
2 Rrg. xi, 4> et xn, 10.
— < Num. xvi, 01, 7)2,— 5
5 Reg. xviii. — G
Exod. xxxu. — "
1 Reg.
xvi, i4- — 8
2 Pftral. xwin, 12, i5. — ° 5 Reg, xxi, 27 et ^<j. —
IO
2 Rcg. xv, xvi et xvn. — " Gcn. xxxv, 22, et xlix, 4« — " Id«
xxxiv, 25. — ' 3
J.xod. xxxii.

si:i\mo ii Dii -i. [pso. i/ y{

eipnrgatus esl i (ilii foro ejm delinquentes, mortui innl ',

cnm iflis no spatium quidem lete defondendl concedsnm


sii. Ophni quoque bc Phineet hoi imitati', qnia in inso-
lentia et arrogantia perititerunt, eidcm (udicio lubjecli
sunt.
XLIV. Quin et in Evangelio Simon oum iniqoe le g<

siss» i ac prndeni aberrassot, iine dubio venial dignus habe


3
tur . Blyinas yero, qui prajdicationi irsiiiii », ad tempui
caecitate peroussus, liberatnr. AtSapphira f

, ejusque con»
sors sacerdotibus similes, quippe qni et ipsi uullum defen-
sionn invenerunt locum , quoniam m occulta quadam
contemptione versabantur. Qnemadmodnm autem in cogi-

tationibns peccatum esse diximus per consensUm ; talcs

quoque in anlcdiclis co^ilalioncs invcnirc licebit, Qui Sa-


laiKC tradilus fuit, Rubeno similis reperitur, quoniam cas-
ti^alus, dilectionem ct vcniam impetravit. Illud tamcn in
his interest, quod unns, vivcntc adhnc patre; aller aulcni

defuncto eo, peccavit : ideoqoc Rubcn majori poonae sobii-


cilur. Et Jndas traditor, similis Esaii cxtitil; quia sicut hic

primegenita, snam vendidit qnare ct ambo


ita illegratiam :

rcjecti sunt. Noverat Judas id quod agebat, quoniam gra-

ticc cxperimentum babcbat. Nam et Dominus ad eum :

« Osculo, inquit, me tradis G


? » Et licet Divinitatem cogno-
visscl, ab avaritia lamen cst dcvictus. Et Esaii quamvis
admonitus, parentes lamen exacerbavit.
XLV. Magna sane diilerenlia cst, fratres, ot in ipsa pcc-

cati cognitione magnum discrimcn ,* quiu et in ipsa poten-


tia cernitur differentia scnteiiliae. Actionem considera, ct
discrepanliam cognosccs. Conscnsum respicc , et jusliliae

momentum ac vim inlelliges. Tempus nclionis expendc,


et suppiicium planc justum esse dices. Ne auicm persona^

1
Num. xvi, 3i, 32. — a
i Rog. iv, n et 17. — 3
Luc. vu, 09.
4 Act. ini, S, — ' Id. v, 2 et seqq. — 6
Luc, xxu, 48.
10.
l48 S. EPHILEM SYRI

nos species fallat, quod ea, qu.e fiunt, non videamus. Ex


me discite, quam rectc Pharissci reprchcnsi fuerint, cum
Christus simulatum ipsorum taxavit hahitum ac figuram;
illiquc male sihi conscii, ad insidias mox se converterunt.

Mihiquoquc frequenlercjusmodi mcestitiaacciditatqucmo-


rositas; nam dum a conscicntia reprehendor, conlristor ct
molestc fcro. Acerhus quippe apudillos, qui lalcre cupiunt,
est veritalis stimulus ; duraque videtur reprehensio esse
hominibus ,
praesertim iis, qui populo placere sludent. De-
tegite figuram hanc meam, et vermes npparebunt. Aufertc
fictionis operculum, et quid in sepulcro sit, perspicietis.

Aspicite actionis mea? virtutem, et pharisaicam agnoscetis


similitudinem. Hac sola re ah illis diilero, quod et vobis

cgo, quid sum, confitear.


XLYI. Quapropter ct vestris prccibus me procul a sup-
plicio abfulurum spcro. Permagni cnim rcfert, ut in tem-
porequis iniquitalem confiteatur, clconfitendo, legislaioris

iracundiam Ncquc pai vi momcnti res est, ut judicem


evitet.

quis sibi, culpam non ncgando, benevolum propitiumque


reddat. Pharisaei itaquc in sua pcrtinacia persistenles, cum
ipsa Hicrusalem capti sunt, et simulalam justitiam vendi-
tanles, peccatoribusconfitcnlibusinfcriores fuerunt. Quarc
et ab inilio Chrislus aiebat eos in simulntionc incedcrc.

Quinetiam pcr Esaiam pra^dixerat eornm fraudem ct calli-

dilalcm, scque vcnlurum ac rcprehcnsnrum illos. Quid


igiturait ?«Visilabo cos, qui vcsles gerunt alienas : » scm-

pcrquc ab illo redargucbantur, quod justitiam simularcnt.


Si alioruui crant, quorum igilur dcbcbanl csse? Si aliena
ipsi vcslinienta gcsla]>ant, quoruni crgo illa Pharisajorum
indumcnta crant ? Ego quidcm scntio ca fuisse Prophcta-

rum; quoniam in illis populus eriidiebatur. Scd ctiam


Aposlolusrclercns quobdam in nicloti* ' ac pellibus caprinis
'
Hcbr. xi, O/, 3S,
sr.ntfo n m: sr. irso. i/,()

rersato* nn, oousequenter dixtf In solitudinc iic ip

(acere solitos. Nam in ciritatibus habitam mutobsntj ntt-

queenim Boire velebant hotnines qmdnsm ipsi agerent.

XLVII. Alienus igitur ie peregrinus Pharisaeorum erat


htbitus; quippe qui cum essenl insipientes, sapientum
ntagistrorum more restiebantur. Pelltcese quWero restei

erantpro amictu; neqne enim populo cupiebantessecotis*


picoi. Pelliceas rero habebont atque gerebant, lanqoam
;ul entereitatiofiem accemmodatas. Temperantia enim ca-
lore kidiget; restimentique illud genus erat congrnens,
lum domi, tum cliam ioris : nam leinperanli.-c inopia con-
ducit. Planc aulcni oralio pcr modilalioncm, ct prtidcntia

per lomperantiam ougetur 9t proficil, quarum ntraqiHB


lam sapionlibus, quam Prophclis necessaria crat. Illis qui-

dem, quia docebant : his aulcm ,


quia rcprchendebant.
Ouamohrcm (iiam liabilu indigebant ulrique. Ccclcrum
Phartsssi nculram vilrc rationcm scrvabanl ; ncque enim
sapicntcs crant , ncque futura prospicicbant. Proindc ct

mcrilo cos Dominus rcprchendit, quod ncgolialioni, non


vcritali vacarcnt.

XLVIII. Egovcro meam vobis, fratres, rcprchensioncm


propono, ne repentc, cum Deus causam mcam cognoverit,
rideolis. « Opus enim cujusquc, inquit Apostolus, ignis
»probabit\ » Quod si opus discernere novit, qnanlo magis
habitum dijudicabit? Nam si quis juslorum habitu indulus
fuerit lanquam justus, non rejicietur. Sin autem quis, in-
dignus cum sit, illum assumpserit, nudabilur ac spoliabi-
tur eo. Hic porro cst illc, dequo dicit Evangclium : « Quia.
» dividet eum \ » Distinctione cnim habitus eliam honoris ac
dignilatis gradus judicalur. Episcopus quippe, ctprcsbyter,
et diaconus, et rcliqui, habilu ct dignitate dislinguntur;
qui autcm rcpcrti fuerint indigni, spoliabunlur. Non dicit

* i Cor. ui, i3. — » Matth. xxiv, 5i.


loO S. EPHR£M syri

de opcribus : i Dividct ; » nam ignis haec cum corum auctori-


Lus comburet; verum de nominc el habilu illud dictum
intelligitur. Dccorem enim ac gloriam perdcnt, et ignomi-
niam atque confusionem inducnt.
XLIX. Sic igitur est vestimentum ignominiae, ita est et

glorioe. Quodcltam hoc mundo cernerc licet. Nam alio


in
induli sunt habitu qui ad morlem ducuntur et alio qui in ;

aliqua dignitatc constituti procedunt. Ex rebus terrcnis


ctiam coclestia discamus, et ex talenlis illis iuter Ghristi mi-
nistros distributis, habitus et dignitates intelligamus. Non
omnibus talcntum imperlitus est Deus, sed ministrantibus

sibi servis. Itnquect monachi talcntum, ut mihi quidem vi-

detur, acccperunt ; nam libera voluntale el electione a Deo


comprchensi sunt. Quamobrem et habilu ab illis, qui in
mundo dcgunt, distincti reperiuntur : quo quidem habitu
modesliam et propositum suum designant. Quocirca judi-
cium eliam ftt de habilu; nam habitus vim professionis in-
dicat. Si non id agil quod professus est,
quis igitur ,

alienum is sibi habilum lucratur ac vindicat. Cujus au-


tcm est iste habitus alienus nisi eorum qui pere- , ,

grinum illum faciunt ntque alicnum ? Siquidem ct de


sermonc quoquc otioso judicamur. Et quis est sermo
oliosus? Profcssio fidei, quae est absque operibus. Gredit
enim, et Christum profitctur; scd otiose agit, cum ea mi-
nimc pracstct, quae a Christo praecepta sunt. Est et in alio

positus otiosus scrmo ,


quando quis confilclur, scd non
cmcndatur : quando sc pccnitcre aflirmat, et pcccare non
ccssat. Quin el dctractio otiosus cst scrmo ;
quia dum prae-

sentem eum vidct, cui quis dclraxit. obmutcscit. Et qui li-

bcre confidenlerquc non rcprchcndit , eliam obloquitur;


quoniam robore ac firmilale sermo ejus caret. Et qui cx se
ipso mcndacia fingit, codcm scrmonis oliosi vitio laborat;
quia ca, qua ncc facla, ncc visa sunt, cnarral.
;

BERMO 1] Di 18 ii' <». l 5 I

I,. Ilisaulem ounetia obstricti siimus criminibui, fratre ..

Noqueenim hcec temere ic fruitrn instituta eat i dm i&da*


gatio. ExpODO aulom vobis, tanquam mcdicis, mala quaj

palior, ul curandis meis vulnoribus , oiationis irettraB ID6-

dicamenta adhiboatis. Conor vobis lingulai actionei meas


apcrire ; nam si vcritalcm lacucro, me ipsnm injuria alli-
tiam. I\I nlti sunt ,
qui prai pudorc occullando morbuui ,

insanabilem eum reddunt, quem novissime dolcnt sc mc-


dico non cxposuisse. Kgo vcro, nisi mca pcccala proptcr
eorum multitudioem mc efTugerint, non cclabo confusio-
nem mcam. Melius cst cniui opcm dcposccndo, vivcre
quam prse verecundia silcndo, famc miserabililcr pcrirc.
Conducilque magis, dolorem tolerando , vilam retincrc ;

quam ad brcvc tempus quiescendo, morbum planc incura-


bilcm eiliccre.

LI. Letalem igitur in me locum quemdam otiosus scrmo


tenet, lotusque inmc, ni fallor, abditus est. Quis cst crgo
sermo otiosus? Qui in solo habitu vcrsatur : qui post boni
cognitioncm in malis pcrsistit : qui quae bona sunt, docet,
et opere non perficit. Scio quidem me multa, fratres, ad
vos, et ad alios plures conscripsisse ; sed ca scribendo, sen-
tenliam in me ipse tuli. Cumque male agcrem, cognosce-
bam qtiae a me perficiebantur, et in male agendo perseve-

rabam, etsimulabam, fingens justum quod erat injustum.


Monachosquc judicabam, cum ipse monachi duntaxat ha-
bitum in me circumferrem. Verum ea mihi sola tantis in
malis reliqua est cxcusatio atque defensio, quod nemini
scandalum praebuerim. Malum quidem commisi; sed illius
testcs non sunthomines. Aliosscriptis redargui; at nemini

gravis aut molestus fui. Veritatem injuria affeci ad miseri-


cordiam inclinans; sed in me ipso tale quid non prrestiti.

Fratribus cibosmale distribui, sed non eos propinquis meis


attribui. Venlrem replcvi; sed non cpulis sumptuosis. Je-
] 52 S. EPnR^EM SYRI

junium non contempsL Animi continentiam


solvi; sed
nccuralc profcssus sum sed ad tcmpus immutavi. Mcnda-
;

cio allrahcbar quidem cerle, verum non oblectabar. Preccs

alquc oraliones ncglcxi; non ulla tamen adductus impic-


tale. In psalmodia negligcnler mc gcssi; sed non aliismun-
danis rcbus dislrahebar. In rnanuum opus non incubui;
non tamenalicui gravis fui. Mullis in locis veritalem parvi
feci ; scd nulli omnino oflendiculum praebui.
LII. Pcto igitur ct obsecro, ut mihi in pavimento jnccnli
manum auxiliumque proebealis. Surgcrc cnim dum volo ,

nequeo; quia peccatorum pondercgravor. Surgerc quidem


cupio; scd mala me humi delinel consuetudo. Oculis qui-
dem aspicio; sed lanquam in caligine lenebrisquc magnis
incedo. Manum meam moveo; sed lamcn vcluli par alyticus
cxisto. Bono quidem sum animo; vcrum scgni ac dcsidc.
Oro, liberari cupiens ; al licet jejunans, retineor. Bonum
aninii proposilum liberamque voluntatcm habeo ; sed vi

quadam impedior. Fratres hospitesque diligo ; at non sicut


dccet. Pietalis cultor sum ; verum lcpidus. A quibus sum
l^encHciis afleclus, amore olficiisquc rcspondeo. Ini-
iilis in

micos siminus ulciscar; non tamen amore ac bencvolenlia


proscquor. Iis, qui me oderunt, infensus sum; sed tamcn
vindictam insidiasquc non molior. Ad pcccalum sum in~
diflcrcns; non tamen auxiliatrices manus praebeo. Gloriam
ctsi ancupor, non lamen cxigo. In cunclis dcnique opcri-
bus lncis supinus quidem sum ac ncgligens. Atquc ideo
velul paralylicus, opem miscricordiamquc imploro. Cum
cnim benc habere possim, a bono statu longc recedo.
Et cum profulura dcsidero, juxta illa non ambulo; ct
dnm brevom animadversionem devito, procul non con-
sisto.

Llilf Quocirca in his milii malis vcrsanti, omni sludio


atqnc diligenlia succurritc. Quod si scdulo praistiterilis, de
SKI\MO II M; 8K irso. I
H
Dei benignitate haudquaqoam (lilli<l<>. Liberaril el olim
Alovsis tororem luam Mariam i lepra 1
i el Darid, genui
Jonathan i judicio Dei, propter pactom : Eliai Gliom ri

dii.T. i morte
l

\ et Eliaaoi r idoam i fame*, et Sonamitidem


8
a luctn . Quin at in Brangelio plurimi aliorum preeiboi
foeront liberati. Nam de Salratore qoid ittinet iicere?
qnippe qui ea, qu»; \ idontur Geri non poiie, reddidil possi-
bilia.Animai liquidem eorunr, qui in nlii^ coniolationem
prabebant, ie aotempropter tranigreiiionem liberare ne-
qnibant, ipie liberaritatque redemit. Omnia,qua)audiitii,
quaeque egiitis, partim a vobis praitari powunt, partim
nequeunt.
LIV. In quibui igitur opitoiari nobis potestis, quenv*
admodum illi, lubvenite; coniido autem fore, utilla etiam,
quac a voLis prastari ncqucunt, concedat ct donet Dcus
inuncnso gratue suaa pclago, si mihi pcr vos placetur nlquc
concilietur. Quautoenim ipsc huminibus antcccllit; lanlo

etiam roi nolitc vinci, rogantes. Nam omnem crcaturx Lc-


nignitatem sua clementia facile superabit. Vcsirum enim
cst, o sancti, pro pcccatoriLus clcprccari. Dci vero munus
cst desperatis misericordiam impertiri, cosque ad ovilis

nnitatem reducere, in Christo Jesu Domino noslro, per


qucm, et cuin quo, Patri gloria etpotestas cum sanelissimo
Spiritu, nunc ct sempcr, ct in soccula saeculorum. Amcn.
1
Num. xii, i5.— 1 Rog. xx, i6.— 3
5 Iieg. xvji, 22 — 4
4 Reg«
ir, 1-7. — 5
Ibid. 3i,
S. 1\ N. 15PIIK EM
SYRI.

IN SELECTA niYlNAK SCRIP I l IB AE LOCA

CLASSIS III.

DK DOGMATE COMISA GENTILE9, SCRUTATOKES,


IUDJE08 ET H/KKETICOS.

/WVVVVVVV\\\\\\VV\V\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\VV\\\VVV\VV\V\\V\\VV\\V\\\\».\\\\\\V\\\\\\\\\\V\VV\\V»

SERMO.
T)c finc vxtm sucv , slvc tcstamcntum.

I. Ego Ephracm morior, ot testaQiciitQm scriho, nt unr-


cniqQc monumenlum rciinquam ex iis, quaj possideo.
II. Ut saltem propter verba mea, mei mcmoriam fa-

ciant qui me cognoscunt. Ilci mihi, quoniam dies mei


consummati sunt, ct spatium auQorum meorum evauuit.
III. Ahbreviatum est stamen, et licio jngum lextorium
appropinquavit. Defecit oleum in lucerna ; diesque mei et
horae praeterierunt.
IV. Mercenarius suos implevit annos, et incola tempus
suum perfccit. Gircumdederunt me satellites, hinc et inde
exactores.
V. Plorabo? at non est qui me exaudiat. Glamabo? ut
non est qui salvum faciat. V03 tibi, Ephreem, a JQdicio, CQin
ante Filii tribunal astabis !
!

l5G S. EPHR.EM SYRI

VL Tcquc a clexlris et a sinislris noli tui circumda-


bunt. Ilci rnihi ! quce tunc erit confusio ? vse ei, qui ibi
confundctur
VII. Jcsu, tu judica Eplmcm, et ne dcs alleri judi-

cium cjus. Nam quem Dcus judieabil, misericordiam in


judicio conscquetur.
VIII. Audivi enim a sapicnlibns, et ab intelligentibus
didici, quod quicumque vultum Regis aspcxerit,
scilicct

quamvis peccator fuerit, hic non morietur.


IX. Hosee vchementer me terrct, dum objurgans et
exprobrans inclamat :« Cani eflloruerunt Ephraem, ct ipse

i non est rcveritus K i

X. Et iterum : « Ephracm instar vilukc, qunc jngum


ab humeris cxcussit 2
. oOuod si quis dical, dc Ephracm,
qui fuit fdius Joscph, hacc Hoscc prophetam dicerc :

XI. Ego certc sic sentio, ipsum non distinxissc Ephrxm


ab Ephraem, neque alterum ab allero. Scd David aliquan-
tulum me consolatur diccns :

XII. « Ephraem fortitudo capitis mei 3


. » Non arroganlia
aliqua clalus ista dico ; tcstis est enim Deus : scd vos volo,
fratrcsmei commonefacerc, docere, alque hortari ut
, ,

memoriarn mei in vcstris oralionibus et prccibus faciatis :

ut sallem propter sermoncs meos, mei meminerint qui me


noverunt.
XIII. Acccdile igitur et oculos mihi clauditc; slatulum
cst enim me jamjam inorilurum, et definilum est mc hinc
abiturum, et non amplius vobiscum mansurum.
XIV. Per vcstram vitam, discipuli mci, et pcr vitam
ipsius Ephroem cx lcclulo, ad quem Ephra:m asccndit,
:

non amplius desccndet.


XV. Nam dolore et Iabore conlicior, ct ferre ncquco.
SignuBI porro vobis propono ac spcculum exhibeo, ul sem-
1
Oscc vn, 9. — 2 IJ. x, ii, — 3
Psal. mx, 9.
Ti;STAMl.NTl IMi ] 57
p#i in illud inspicientes, omnu sludium udhibeatia, .ul ij)
-

miiii iiuil;uiduiu.

XVI. Noctibua el diebua io loU ?ila BMi Beminem


couvilialus suin, neqiic. ciuu ullo couh'iidi 01 quo \iluui
ausi.

WII. At vero cuiu infidtlibus conlinuns in aynogogia


diaputationea habuij noslis cniiu quod, si canis vidcni.
Iiqnim io oviuin aepta irroentem, nec egreaaus iu ipaum
allalruvoril, ouiiiiuo luinc doiuiuus oviuni iiislibus ccdil.

XVIII. \ ir aapiena odio neminem porscquitur, el aj

quem odio hnbuerit, insipicnlem certe odit. Similiter iu-


sipicns ncmincui diligit, si qucm diligit, iusipientem di-
ligit.

XIX. Per eum, qui in monlc Sina dcscendit :pcreum,


qui de pelra durissima locutus cst : per os illud, quod di-
l
xit : 1 Eloi § » ct orbis terrarum renes conlremuerunt.
XX. Pcr eum, qui pcr Judam venditus est, ct flagcl-
lalus in Hierusalem : pcr virtulcm ejus, qui alnpis ca^sus
cst, et pcr mnjcstnlcm ejus, qui sc couspulari pcrmisit.
XXI. Per Iria ignia nomina, pcr unum Numen ct volun-
tatem : nequc ab Ecclesia me segregavi, neque unquam
dc Dei virtule dubitavi.
XXII. Si porro in mcnlc mea Palrem amplius quam
Filium ejus magnificavi, miscralionem pictatis nc inibi cx-
hibcat. El si Spiritum sanctum imminui, oculi mei tenc-
bris ofiundantur.

XXIII. Misi qucmadmodum dixi, ila ct confessus sum,


in tencbras cxtcriorcs cjiciar. Et, si ficlc ac simulalc haic
loquor, in igne cum impiis ardcam.
XXIV. Sin vero asscntoric isln cnnrro, non mein judi-
cio Dommus exaudiat.
XXV. Per vilarn vc^Uaui, discipuli mci, ct pcr vitam

l Marc. xv, 54,


1 58 S. EPHR.EM SYRI

ipsius Ephr&m nulla Ephraem posscssio fuit, non bacu-


:

lus, non pera. Dominum siquidem noslrum dicentem au-


divi :« Nihil super terram possideatis '. »

XXVI. Accedentes igitur, fratres mei, pacem pra?bete


mihi, ct dimittite me, quoniam dcficiens abco. Adjuro vos,
chorissimi, rcminiscamini mei in precibus et oralionibus :

nam dies meos ct horas meas complcvi.


XXVII. Adjuro vos, discipuli mei, sancta ct inviolabili

adjuratione : nc irritos reddatis sermones meos, ncque


praecepla mea solvatis.

XXVII. Si quis mc sub altari collocaverit, altare Dei


mei ne aspiciat : non enim decet pulredinem in sancto

loco rcponi.
XXIX. Qui mc in tcmplo ponit, lemplum lucis non vi-

dcat:ncque enim ei prodestvana gloria, cui non congruit.


XXX. Nudus quippe unusquisque aslabit ante tribunal,

ralioncm redditurus. Quorsum autem honore aflicitur,

qui seipsum non honorat? nam qui scipsum honorc non


ofTeceril, hunc neque mundus honore dignum judicabit.
XXXI. Omnia fluxa sunt ct transitora, quemadmo-
dum a Domino nostro audislis. Proplerea et haec flcns
dico : quoniam templum quidcm lapidcum, sicut audislis
et legistis, dissolvitur ct corrumpilur; lcmplum vero car-

neum ad rclribulioneni ct ad interrogationem resurget.


Ncquc cnim lapidcs Dominus judicabil; scd homincs ad
judicium vocabit.
XXXII. Cavelc, fralrcs dilccti, ct filii mci, filii sanclaj
Ecclcsiae, ne quid cx me, monumenli gralia, lollalis : ha-
belis enim mcmoriam, quam a Domino nostro omnium
Servatore audistis.
XXXIII. Quod si Ephraemo magis inlcndatis, in inqui-
silionis judicium venict Ephraem : ipse enim Dominus od
• Malih. x, 9.
oie dicol i
<•
Plui i
n le, quam in me orediderunt; nam i

in nio niajorcni ImIiickiiu habcrcnl, UMMiiiiiKiiliiiu (\ I-

iioii requirerenl, »

XXXIV. Ne me inter Martyrei ponitii s naoj peccator


ego lum et minimui, et propter defoctus mcos ipiorum ot
libui appropinqnata metuo.

V\XV. Si enim stipula igni admoreatur, loin comhusta


nb ipio coniutnetuf. Non autem ista dico, quod conjunc-
tionem illorum reipuam; sed quia deiicta mea imipieni,
CxllOlTCSCO.

XXXVI. Prophctam cnim audivi dicentem : « Noe, Job


»ct Danicl ncquaqunm aflincs suos libcrabunl '; » ira-
trcm frater non redimet, « Ncquc propinquus proximum
» suum \ »

XXXVII. Qui mc digitis suis lulcrit, lcpra manusejus


percutiantur, sicut Giczi 3
. humeris mc tollite, ct cnrsim
comitanlcs, funus curalc, mcquc tanquam ahjeclum scpc-
litc, quoniam iri conlrilionc dics mcos transcgi.

XXXVIII. Quarc praiconiis me celchralis, qui coram


Domino planc coniusus sum ? cur hcalum mc praedicatis,
qui meis niulus sum opcrihus?

XXXIX. Si quis veromea vohis opera ostendcrit, in


faciem utique mihi omnes conspucretis 9 Si cnim pccca-
toris foelor vicinos aflrcit, ouines profecte fugam capietis,
non iercnlcs ibetorem Ephracm.

XL. Qui scricum vcstimentum mccum deposuerit , iu

tenehras exleriorcs projicialur. Si quis aulem tunica me


coopertum tumulaverit, in gehennam ignis delrudatur.

XLI. In mea me tunica, et in meo me cuculio sepelite :

siquidem ahominahili cultusminime convenit, neque mor-


tuo prodcst glorin, qui in scpulcro detentus jacet.

Ezech. xiv, iS et 20. — 2


PsaJ. xlviii, S. — 3
4 Reg, v. 27.
l6o S. liPHRJEM SYRt

XLII. Peccator eniin siun, sicut dixi. Ne quis ergo bea-


tum mc praedicet.
XLIII. Nam Deo cunctae actiones mcae notae sunt, om-
ncsque pravitales quas gessi. Iniquitate et debitis inquina-
tus sum, ct pcccatis pollutus.
XLIV. Quod enim in me non residet peccatum? aut
quaj in me non reperitur iniquitas ? quoniam omnia prava
ac detestanda delicta in me sunt, sicut dixi.
XLV. Surgite, fratres mei Edesseni, domini, filii , et

patres, afferte quaccumque statuistis vota cum fratre ves-


tro ponere :

XLVI. AfTerte, inquam, coram et me apponite quod


vovistis, fratres : ut quandiu memoria uli mibi licet, pre-
tium ego ipse constituam.
XLVIT. Ac prctioso ex iis vase 'aliquo comparato, digni
operarii conducantur; ul nimirum inler pauperes, et la-

bore acrumnaque confectos distribuatur.


XLVIII. Et vobis quidem in memoriam ct relributio-
nem, quia dcdistis : mihi autem per gratiam Dci in salu-
tem et mercedem, quia consilium dedi.

XLIX. Alia quippe est mcrces, quaa opcribus, ct alia,


quao vcrbis tribuitur. Major autem cst, charissimi, qui
dat, quam qui accipit, sicut audislis '.

L. Gratias vobis ago, fralrcs, quoniam omnibus me mo-


dis honoraslis, et vota vcslra obtulistis. Quamvis cgo in-

dignus sim, quia dies mcos in pcccalis transcgi.

LI. Nam qui honorat Prophelam, mercedcm ProphcLe


accipict a
,
quemadmodum ore suo Pracccptor noster aflir-

inavit : ulciunquc ego pcccator sim.


Lll. Chrislus nierccdem vobis tribuat, quoninm proplcr
ipsum, et spcrantcs incum, honorc mo hujusmodi nfTccis-

lis. Ipsc igitur, cujus causa, fratrcs, mihi honorcm cxhi -

'
Act. \x f 35. — 2 Matth. x, 4«.
I
VMI N I I M. |G I

buislis, mercedem pro volis vestris ropcndal , obl.ilione quc


vestrai inicipiat. Lt quamvis ego Propheta nea •ka, n»
ccdcm lamcn PropheUi vos recipiatii.

LIII. Benedicta civilas, quam incolitii, Edessa sopicn-


tummaicr; qusex vivo Filii ore per Discipultun mam ks*
nedicta csl. Illa igilur benedictio in ipia inhabilet, doftec
Sanctui apparobit.
LIV. Qui aliquid afferte decrcvcrit, et illud fraudavciii,

Anani;c morlcm patittUr '


I ([ni niniinini Aposlolus fallere

wduil, ied dcprehensus, anlc pedei cornm cccidil.

LV. Qui ccroum coram mc portavcrit, lalns cjns aflMMH


mat ignis. Qnid cnim proderit ignii ci, quem proprius
ignis acccndit ? Nam quando manifestus ignis apparct, lunc

latens ignis deficiat oportct.


LVI. Salis ergo sitmihi ipsins dolor, ncquc alia a vohis
mihi pcena supcrinducatur. Pro mc, fralrcs, pro sociis
mcis, ct pro iis, qui mc imilantur, lacrymas cflundile :

LVII. Quoniam in pcccalis dics mci dcfcccrunl, ct in

vanilalc, quae nihil prodcst : ct quo non pulaham momcnto


vcnit fur, mcquc apprchcndit : quaquc non cogitabani
hora, irruit in mc salcllcs, trahilquc me hinc in regioncm
quam nonnovi.
LVIII. Adjnro te, Abductor, nc me aflligas, neque con-
Iristes : si enim sccundum dehita mea mecum egcris, slu-
por ct gemitus me circumdabit. Quid enim miiii misero
accidit?
LIX. Nam
quando opera mea commemoro, conlremis-
cunt genua mea, dcntesque stridore pulsanlur cumque :

ca, quoe gessi, inmcmoriam rcvoco, horrore conficior.


LX. Nullumenim opus bonum toto wtae meae tcmpore
unquam fcci, neque pra3clarum quid gessi, ex quo mci me
genitorcs procrearunt. Ne cum aromatibus mc scpcUatis;
' Act. v, 2-5.

XXXVI 11
lG2 S. EPIIILEM SYRI

non enim hic mihi honor prodcst : neque mecum suaves


odores ponatis; uon cnim decet me gloria.

LXI. Sed thura date in sanctuario; me autem orationi-


bus veslris comitamini. Aromala ofTcrte Deo, et Psalmis
me prosequimini.
LXU. Pro odoribus et aromatibus, mei memoriam in
deprecationibus vestris peragite. Quid enim mortuo pro-
derit suavis odor, jam scnsu carenli?
LXIII. Inccnsa adolete in domo Dei, ut qui illnd ingre-
diuntur, suavi odore perfundantur. Ne fcetidum stercus
veste serica involvas, quoe ipsum non juvat; sed in sterqui-

linio potius eum relinque, qui honorem non sentit.

LXIV. Virum quidem divilem decent divitiae; at pau-


pcri convenit sterquilinium. Regio ortos genere regnum
dccet; ot advcnas et peregrinos abjectio et humilitas.
LXV. Nc in veslris me monumentis dcposucritis; non
cnim vcstra mihi prosunt ornamenta. Paclum enim inii

cum Deo meo, ut inter peregrinos sepcliar :

LXVI. Quandoquidem ct cgo advena sum et percgrinus,

sicut et illi. Cum iis ergo, fratres, me deponite : omnis


cnim avisei adhaeret, cujus gencris est particeps; et qui-
libct homo suo gaudct simili.

LXVII. In ccemetcrio, ubi contriti corde jacent, ibi me


deponile; ut quando Filius Dci venerit, stillet super me,
et cum cis me resurgerc faciat.
LXVIII. Respice, Domine, quemadmodum adjuro, et

miscrationes tuoe super me cfFundantur. Rogo le, Fili Mi-


sericordis, ncpro delictis mcis retribuas mihi.
LXIX. Nam si iniquitales observaveris, quis suslinebit

coram tc '
? et si in judicio rationcm cxcgcris, ncmo in ju-

dicio innoccns deprehcndctur.


LXX. Omnc cnim os, sicut inquit Scriptura, oblurabi-
1

Psa^. «xxiv, !i.


ii ITAVfH rf>f. |61

tur, cl mundus coiidomnabilur '. NoO aiilom


lOtUI li

aflfero, tanquam spcm abjiciens, led quA icriptf suni,


cnarro.
LXXI. Quid auicm dicam, Fiii Clementiinimi, »i in ig-
nem missus foero? Age igitur mecam sccundum consuc-
tudincm miseralionum tuarum, ct in co gratia lua cognos-
ootur,

LXXII. At si judicium fcceris, sicul juslitia tua dixil ;

non unus dc millibus noque duo cx dcccm millibus, ju>ti

apparebunt.
LXXIII. Siccinc libi blandiris, o Eplmem, mortalinm
judicium a mc non iicri ? aut aequandos csse justos, rectos
et bonos injuslis et impiis?

LXXIV. Nulla profccto est lucis cum tcnebris parlici-


patio Quomodo cnim fieri potest, ut Abcl ct Gain homi-
a
,

cida simul dcjicianlur? Aut qua ralionc in codem Martyrcs


et pcrsccutorcs loco commorcntur? ii scilicet, qui adver-
sus eos, a quibus vexati sunt, clamabunl ct conquereniur.
ILxc proptcrea loquor, non rogans te, ul juslos impiis
adu?qncs, o Clemcntissimc ; scd ut mci, meorumque so-
ciorum alquc similium miserearis.
LXXV. Quod igitur prius a me dictum est, iternm di-
cam,et ab eo non recedam : quoniam nisi misericordiam
exhibueris, nemo regnum aspiciet.

LXXVI. Unus enim duntaxat inter mortales cst ab omni


cnlpa alicnus. Non autem quia ego peccator sum, hacc
dico; sed quia vcre et sine fuco ea refero, fratres, quce
scripta sunt.
LXXVII. Quiesce ac desine, o Ephrocm, ista proferre,
dicit mihi Angelus mortis; non enim ars tua tibi proderit,
ncque abduclores tui morem tibi gerent.
LXXVIII. Et duriter ad me loquens : « Os tuum ob-
1
Rom. iu, 19. — " 2 Cor. vi, t4.

11.
)

lG/j S. EPHR/EM SYRI

slrue deinceps, inquit; non enim instar tui, mortales om-


ncs peribunt : » naoi qui peccator est, cunctos sibi simi-
les arbitratur, ct qui coecus est, similes sibi ipsi reliquos
existimat.
LXXIX. Acccditc, fratres, et extendentes componite
me; slatulum est enim me non amplius permansurum.
Viaticum suppeditate mihi in orationibus, in Psalmis et in
oblationibus :

LXXX. Et quando dicm trigesimum complevero, mei


memoriam, fratres, facite. Mortui enim oblatione juvan-
tur, quam viventes faciunt.
LXXXI. Nonne vidistis vinum in dolio lestaceo, et ra-
cemum maturum in vinea? quando enim racemus vivus
in vinea maluruerit, tunc etiam mortuus in lagena agi-
tatur.

LXXXII. Quod male olens eliam cepa sensum simi-


si

litcr liabet, charissimi ( eodem enim tempore, quo quac


;

in agro sata est, etiam illa, quac domi servatur,gcrminat :

quanto mngis mortui, dum commemoralio ipsorum pera-


gitur, sensu afliciuntur?
LXXXIII. Quod si mihi scite respondeas, hacc natu-
ram rerum crealarum sequi me vero fidem nnlnroe non ;

adhibere, nisi lestimonium adduxeris j

LXXX1\. Audi palienter, et ego tibi de Scriplura, si

volucris, proferam. Ad tertiam generationem Moyscs in


benediclionibus Rubenum vivificavit l
.

LXXXV. Si ergo morlui non adjuvnntur, qua de causa


Amramides illum benedixit? Et, si defuncti sensu carent,
audi quid dicat Apostolus :

LXXXVl. « Si omino mortui non resurgunt, cur pro


i iis baptizanlur * ? »Quod siviri Mathathioe, quiin mysterio
res ordine gestas, qucmadmodum legislis, delinebant, dc-
1
Dcut. xxxui, G. — 2 1 Cor. xv, 29.
TI.MVMKMTM.
hila coimn, qui in belle ceeideranl , ouui tlient <>|»« ' I

bui ioii gentilium labe inquioali, in oblationibus mundi


runl '
:

1A\\\ II. Quanlo DlgU Iflitflotil Filti Dei, in IAIN


lis obluliouibus suis, ct in dcprccationibus linguaruin sua
riun, morluoruin dcbila delcre polcrunl?
LXXXVHI. Cmn vcro ad nieinoriain nici iacicndain IC-
ccsseriiis, videte m quis delinquat,aut pcccet; scd pure,ct

OMte, et sanote, fratres, vigilate.

LXWIX. Non quod omnium delictorum gravi»iinuui


sil peccatum fornicalionis : sunt cniin alia tornicalionc
longe graviora alque detcriora :

XC. Scd nc cgo pro vobis ralioncm rcddcre dcbcaui;


sic cnim Dominus dicct mihi « Ephrami, tu cos con- :

» gregaslL » Fornicalorcs autcm, et adulteros, sicut scrip-


liun esl, Dcus judicabit in judicio novissimo \
XCI. Et quid dicam ad hoc, dilcctissimi ? quod anlc
dixi, timore correptus, cliam nunc dicam :

XCII. Qucm Dcus judicabil, misericordinm is in judi-

cio consequelur.

XCII. Nam sicut fermentum in iarina ; ita carnis con-


cupiscentia in corpore : et sicut ignis in ferro, sic illa cx
homine gignitur : cumque ex ipso producta fuerit, ipsmn
absumit et corrumpit.
XCIV. Huc agile, discipuli mei, sitis benedicli in po-
testate Pastoris optimi. Et quamvis non sim ego sicut Noe,
vos toinen ut Sem et Japheth estote.

XCV. Et licetnon sim ut Melchisedech, vos lamen efli-


ciamini ut Abraham. Etsi non sim ego veluti Isaac, vos
tamen benedicti silis ut Jacob.

XC^ I. Et tametsi non sim sicut Moyscs, vos sitis ut

1
2 Maccb, xn, 46, — 3 Hebr, xiu, 4,
:

lG6 S. EPHILEM SYRI

Josuc filius Navc. Et si non sim ego ut Elias, suscipite vos


spiritum meum, sicut Elisaeus.
XCVII. Abba vir admirabilis, Christus magnificet me-
moriam tuam; spiendcat vultus luus, sicut Angelorum :

similis esto in splendore Moysi, ut omnes aspicientes te,


intellignnt te servum esse Dei.
XGYIII. Abraham, quivenisli postme, exaudiat leDeus
Abraham. Slatim ac os tuum aperueris, sapientia illud a
Domino tuo repleatur. Prophetam enim dicentem audivi
« Aperi os luum, et ego implebo illud '. »

XCIX. Simeon, exaudiat te Deus quando in orationc :

invocnveris eum quodcumque oppidum ingressus fueris,


;

ipsius Ecclesiam, tanquam calicem, replcas. Ad videndum

te confluant sponsae et virgines inclusae : et audient ex te

vitam suam, et recipient a te bencficia, et discent a te vi-

tam suam. Ilaurient ex tc scientias, et lucra spiritualia.


Tanquam mcdicus in castris, ita nomen tuum pervadat or-
bcm tcrrarum.
C. Maras vir Aghelaeus, simplex, sinccrus, ct purus;
simplcx, inquam, non nalura, sed volunlatis arbitrio. Ille

libi cum jusLis» mercedem Sanctorum rclribuat, cujus spc


fretus, in tribulalione mc secutus fuisti.

CI. Zcnobius vir Gaziraeus, venalor ac bcllalor, fiat

scrmo luus igni similis, ct inanium rcligionum dumcta ab-


sumat. Qualis flamma ubi corripuit sylvam, lalis oratio

tna sit, cum seclas invaserit. Irrumpcs qualis David, et

vioces pro Goliade filios erroris. Prophetarum armis induc-


ris, ct galea Aposlolorum. Aderit tibi Dominus tuus, sub-

sidiaria cohors fnvccta.


CII. Paulona, malcdicta mater lua : vae ventri, qui tc

quoniam omnium hacrcsum parliccps faclus cs,ct


pepcrit;
omnium quacstionum seclator. Abomnilaborc luo cxcidcs,
1
ISal. i.xxx, u.
l |
• I \MI \ l TM. I «r

veluli ;» mcirilms suis nirrrnlnr. Columna, <|n,'ii!i hi (|i

ruisti, prodigium in tm» corpore oslendel j coafiius qutppo

M in arundine fracta, ei crucii baculum dereliquisti,

(1111. Arvat vir rapax, deleatur memoria tiia de libro


vitse, quia dereliquisti vinum Christi, d bibisti facera pec
cati. Filius, quem oa tuum blasphemavit, illata sibi con-
tumelice poanas n te expetet.
(1I\ . Ariani, ci Manich&i, Cathari ct Ophilae, Warcio-
nit», et Bunomiani, Bardesanitae et Cochitie :

CV. Paulianistae, cL \ itatiani, Sahbatiei, el Borboritac,


una cum aliis perversis f&Uarum stictarum dogmatibus.
CVl. Benedictus, qui sanolam Ecclesiamelegit, veluti
agnam, quam lupi non momorderont; ct veluti colum-
bam immaculatam, quam non cst assccutus periecutor
accipiter.
CVII. Nam calix in mnnu Domini plcnus est mixto vini
(bcculenti; ct cx co apostalee bibcrunt ct incbriati sunt, et

schismatc facto, in Jcsum irruemnt.


CVIII. Nec mirum : nam in rabicm actus canis, etiam
proprium, si potesl, mordel dominum : ila ct h.crilici

in crrorcs abducti, advcrsus proprium Dominum oblalrant,


blasphemanles. *

CIX. Laus ei, qui ita super illos eminet, ut ad celsitu-


dinis ejus fastigium appropinquare nequeant. Si enim ali-

qua ralione possent iniqui in ccclum asccndere, omnino


discordiam in pacatissima illa Superorum regione semi
nassent.
CX. Et horum quidem fratres contenderunt olim ausi-

que sunt in coeium asccndere; sed a justitia Dei condem-


nali, confusi sunt atque erubuerunt impii.
CXI. Si igitur in illos, qui in supernam Vigilum re-
gionem ascenderc conati sunt, hujusmodi pcrlntum est

judicium, et hiec in ipsorum capita recidit retributio, quo-


1 68 S. tPHB/EM SYRI

modo non magis condemnabunlur, fratrcs, et majore pu-


nientur supplicio, qui separationem disseminare volunt
inter Patrem, et Filium et Spiritum?
GXII. In mea igitur permanele doctrina, discipuli mei,
et a mea ne dcsciscatis fide. Si quis vero conlra Dcum se-

cessioucm fccerit, tremens ac vacillans sit in terra, sicut


Cain.
CXIII. Si quis Patre Filium minorem feccrit, vivus in

terram absorbeatur. Si quis adversus Spirilum sanclum


disscnserit, talis propihationem non obtincat.
CXIV. Si quis advcrsus Ecclesiam dissidcbit, leprosum
cjus corpus fiat, velutiGiezi, et quisquis a mca fide defe-

cerit, funiculo Judae constringatur.

CXV. Summa iniquitas est blasphemia. Fugile crgo


illam, o charissimi. Siquidem in Deum vivum ille peccat,
qui conviciatur et blasphemat. Satis superque nobis sint
pcccata carnis; ne ergo peccatis impictatcm superad-
damus.
CXVI. In hoc uno spem habeoet consolationem coram
Deo; quod nullatenus Dominum meum maledictis inces-
serim, et blasphemia ex ore mco non prodieiit. Eos enim,
qui te, Domine, oderunt, odio habui, et inimicos tuos abo-
minalus sum x
.

CXVII. "\
erba mca vestris insculpite cordibus, meique
memores estole. Fulurum est cnim, ut pervcrsi homines
post me ad vos veniant, ovium quidem indumentis vcstili,
a
sed qui sunt intrinsecus lupi rapaccs .

CXVIII, Dulcia in ore verba habent; cor autem eorum


plcnum cst fclle et amaritudine. Bonorum vestem gcrunt,
sed cx diabolo sunl. Fugite ergo illos, illorumque doctri-
nam, et cavelc ne ad eos appropinquetis.
CXIX. Nostis enim, quod si quis in loco inveniatur, ubi
*
Fsal. cxviu, i63. — » Matlh. vu, i5.
Tl^lAMi \ I I M. I
60

K< \ eonluincliis afluilur, cti.iiu ip&C in judi< iiiin addi.n


r\.iuiin.il>ilur sccuikIiiiii lr-cs. ct quainvi-i coiislH Q COUg
luinrliis ipsum al>.sliuuis.sr, uiliiluiuiuiis judiciuiu Miliihil,

00 quod zclnin pro rege non cxerucrit. I\e igitur siuiul

ledeai inter leiluctorea, ueque cum increduJlU te, »m-


misccas.
CXX. Snlius lihi csl, uL cum d;emonc habilcs, quaiu
CUtt honiinc iuiitkli. Si cniin d.cinoncin adjuras, Btatim

ftufugit, cuin pcrtnancre coram Jcsu nccjucal; al vcro si

milliei virum inOdelem et hasreticum adjuraveris, a ma-


lilia sua non reccdct, ncque quidquaui dc sua iusania rc-
uiillct.

CXXI. Satius cst, ut dasmoncs doccas, quam ut lu-rc-

ticis respondcas. Siquidcm dcemones confcssi sunt diccntcs :

i Tu es, Dominc, Filius Dci vivi '• » At infidclcs ac perfidi


quolidic pcrtiuacitcr contcndunt ipsum non cssc Filium
Dci.
CXXII. Et Satanas quidem, qui in ipsis est, confitetur :

at ipsi assiduc negnnt. Si plalanus in rupc germinabit, fieri

potcrit, ut periidus et iufidclis doctrinam suscipiat. For-


3
lassc mons humiliabitur , sicut scriptum est, et in vallcm

cvadet, et platanus juxta propheticum sermonem in rupc


germinabit, potiusquam vir infidelis ad discendam verita-
tem accedat. Si fieri polest, ut corvus albus fiat,sicmalus
efficietur bonus.
CXXIII. Continget vero interdum, ut hyberno temporc
nix decidat super alas corvi, ct corvus saltem ad tempus
albus videatur : ita contingere potest, ut mali de judicio
aliquando disserenlem audientes, pcenasque formidantes,
ad breve tempus compungantur, et a pravis operibus suis
eonvertantur.
CXXIY. Audite praecepta mea, discipuli mei, et ver-

i Marc, ui, ia, « a I^uc, 111, 5.


I7O S. UPnR.EM SYRl

borum meorum mcmores estote. Nc a fide mea declinelis,

neque a scrmonibus meis cxcidatis.


CXXV. Cum autem seditiones ac tumultus in civitale

audierilis, veritatem vestram, et fidem firmiter constanter-


que retinele.

CXXVI. Futurum cst enim, ut cunctafiant,qua3 scripla


sunt : « Coelum et terra pertransibunt, iota autem unum
» nonpraeteribit ',» quemadmodum Magister noster juravit,
et dixit; nostis autem ipsum veracem esse ct nunquam
mentiri.
CXXVII. En adest ullima dies, praesto est Abductor.
Quiesce, Ephraem, sermonibus tuis finem impone. Adjuro
te, Dominc Jesu, non secus atque suum quisque solet ad-
jurarc amicum, nc in die maniiestalionis tuse ad sinistram
me constiluas.
CXXVIII. Per vitam vestram, in iis, quae dicturussum,
non mentior. Cum parvulus essem, meque adhuc in ulnis

matcr gestaret, oblata mihi fuit species quasi per som-


nium falsam tamen nonfuisse,secutuspostmoduiii cventus
:

ostendit.Vitis ex ore meo repenle progerminavit, quae mox


subolescens, mirabili incremento palmites adcoelum usquc
produxit.Racemorum, ct frondium immcnsa copia opa-
cabat orbem. Adeo arbor excreverat alque per omnes
quaquaversus partes amplificabatur. Cumque frequcntis-
simus populus confluxissct,etraccmos indc colligerct,fruc-
tuum lamcn provenlus nullibi minuebatur; imo, quo fre-

qucntior iiebatlegentium turba,co ditior aftluebat botrorum


copia.
CXXIX. Sermones racemis designabantur, frondium
copia hymnorum numerum indicabat. Quidquid hoc fuit,
donum Dci fuit : ipsi tribuo laudcm pro gralia, qui pro
sua voluntate mihi dc thesauris suis ista participavit.

* Mattb, v, 18, ct xxiv, 35.


Ti:STAMKNTT!M. 1 7 1

CXXX. Amici, vnlrlr,clproiiioor/ih\ <linisMini. [nital


tempui,quo patriam luam mercator reyitati iM«' mtierum,
qui meos cx negotiatione pro?entui comumpii, e( theaao-
ros meoi omnei piorum obitum nemo illa-
disiipayi. A<1

crymatur, utpote vitam ineuntium, poatquam tumulati


Bunt, beatiiiimam ; me, meoiquo locioi atquemei limilei,
veitrii, fratrei, lacrymii prosequimini, qui oliosi ci deiidei
traniegimua diei ac tempora noitra.
CXXXI. Q uod rcliquum esl, valcat terra, cjusquc in-
colis pacem el felicitatem preeor, tranquillitatem Eccleaiii
cl pcrsccutionum finem, quas dudum improbi cxcitarunl.
Juslitiam impii amplcclantur ct pcccatorcs, oro, rcsi-
piscant.
CXXXII. Salvc, abduclor Angelc, qui animam a cor-
porc separans, ad destinatas mansioncs, ipsi ad supremum
communis morluorumresurrectionisdiem mansuras, illam
deportas.
GXXXIII. Ephrrcmum, populi pius flc-
Talia diccntcm
tus conscqucbatur. Adcrat fortc qurcdam puclla, Lampro-
lalc dicebatur, Stratcgi magni ct Edessoc prxfccti filia,

qu(c doloris impatiens, in hasce primum crupit voccs. «

lacrymabilem casum, qui Edessam hodic evertit patriam


nostram. En mcenia noslra ruunt, nobisque occidit lux. »

Mox perrumpens virorum mulierumque agmcn, in cubi-


culum invasit, proceditque ad decumbenlis pectus, obor-
tisque lacrymis, sic illum precabatnr : « Obsecro te per
eum, qui habitavit in te, sicut ipsi placuit, suaeque mentis
interprelem te adhibere voluit : permilte mihi, ut urnam
tibi, qualem ego constitui, praeparem, mihique alteram,
quam tuis pedibus snpponcre volo : ut te sequar ad Inferos

et ad Supcros, nec unquam a le divellar. »

CXXXIV. Abscede hinc, puella, (respondit senex :) pro


bona quidem voluntate tua Domjnus gratiam tibi rcpen-
I72 S. EPHIt.EM SYRI

dens, celebre nomen luum rcddat : at vero quantuui me


quas postulas conturLcnt, et quam acerba ad aures talia

accedant, diccre ncquco. Etsi enim iste tc planctus non


dedecct, nunqiuim tamen, ut postulata concedam, persua-
debit. Multa enim, si nosti, morantur: vulgiimprimis inde
secuturae obtrectationes; ne scilicet ab hoc facto post obi-
tum meum, Ephraemi amica apud quospiam audias. Vade
igitur, et fac quemadmodum proposuisti; verum alias fa-

cere volentcs, ne impedias. Ex marmore tamen cave ur-


nam mihi feceris nec enim honor iste medecetnec juvat.
:

Unum est, quod tibi, luisque sodalibus mando, ne bigam


consccndatis, ncve jugo vestro viros vectores submitlatis.
Apostolum siquidem audivi dicenlem « Viri caput Chris- :

» tus csl *, » Tu vcro vide ne futuri judicii mcmoria unquam

tibi excidat, undc a conspectu judicis ruborc suffusa rece-


das. Audivi enim sic scriptum esse « Unusquisque secun- :

a
»dum opera sua recipiet . »

CXXXV. Tunc juravit puella coram circumstante po-


pulo, dicens : « Per Deum, cui a juventute tua usque ad
seneclutem inservisti, in postcrum bigam non asccndam,
et viri amplius mc non
Quodsi mentita fuero,
gestabunt.
in mea dispeream juvcntute et si mandatum tuum trans- :

gressa fucro, coram omnibus hominibus cxemplum pro-


ponar. »

CXXXVI. Cui bealus scncx Antequam moriar, in- : «

quit, volo tibi benedictionem imperliri. Non deficiat ex tc


principatus usque in sacculum, donec venerit Deus, ct ler-
ram ccelumque dissolverit. »

1
1 Cor. xi, 3. — * Matlh, xvi, 27, Itom, II, 6, ct Apoc, xxu, ia.
Dl HMi MOTints. |p|

/\\\\\\\\\\\\\\\\V\V\\VV\\\\\\\W\\\\\\\\\\v\\vvvxv\\vv\\>\\\\\\\\v\\\\\\vwvv\\\\ vnv

seRMo I.

Advcrsus cos, qui dicunt tcrnr molus a lcrrcv inflationc


ficri.

I. DiCite nohis, qui vcslro c pccloro vorba dopromitis,


et non e\ oroDomini ; Sl quod a Psnlmista dielum eti, vohis
recensueriinus, numquid credrlis P ait cniin « Qui respicit :

» terram ct facil cam trcmcro » el, « Commovisti lcrram, ct


'

» conlurbasti cam sann conlriliones ejus, quia commola


;

3
» est .» Ncc dissimilc in juslo Job dictum rcperilur,div ino sic

ibi aflirmante oraculo « Qui commovet cnm, qua? sub coelo


:

»est, a fundauientis suis, et columnae ejus concutiuntur.


»Qui prnccipit soli, ct non oritur; et stellas claudit quasi

»sub signaculo. Qui extendit ccelos solus , et graditur


» velnti supcr pavimentum, super mare.Qui iacit plciadas,

» et vesperam, ct arclurnm, ct inleriora austri? Qui frcit

»mngna et incomprchensibilia, ct mirabilia, quorum non


»est numerus 3 »Rursusque dicit :« Qui cxlendit aquilo-
.

»nem super vacuum, et appendit terram super nihilum.


» Qui ligat aquas in nubibus suis, ut non erumpant pariter

» deorsum 4. »

II. Atqui ista audientes, non creditis, propterea quod


mentem grnecanica ebrietale turgidam habetis. Unde et
deiiranles, dicilis : « Ex
non ex divina
terrae inflatione, et

providentia terrae molus fieri. » Sed dicite nobis, quo


pacto durante terrae motu, unoque arvo concusso, al-
tero vero non concusso, non abscindatur concussus n non
concusso? Yerum quemadmodum sedata aquarum inun-
1
Psal, ciu, 02, — 2 Id. ux, 4* -~* -- J°k» w, 6-io. — 4 IJ. xxvj,

7,8.
;

174 s. iirnn^M syri

datione, ilerum aqua suum


locum in tranquilla reduci-
tur : ita et terra ad rationem undarum post concussionem
a tcrroe motu productam, similiter componitur atque fir-

matur.
III. At dicite nobis rursus modum, quomodo per terrae

motum montes Armeniae ab invicem dissiti, in mutuum


quasi conflictum impellantur, ita ut ignis videatur excitari,
plurimumque fumare, cx sic satis etiam longa loci inter-

cnpedine rcmotis; rursusque locorum intcrvallis disjuncti


montes, singuli suo ordine, ac loco consistant? Quis ergo
hunc modum annuntiaverit ? et quo paclo rursum terrae
molus tempore in stuporem aguntur qui in mari navigant
ipsaque etiam nave huc illucque frequenter a fluclibus

agitata, non latet eos terrae motus ? Nam tabulalis atque


cubiculis, cum cunclis etiam vasis, quse in navi sunt, prae-
ter omne solitum inter se collidentibus atque conculienti-
bus, naulae ex terrae motus invasione redduntur attoniti.
Audite igitur ac inlelligite dictum Apostoli, ut vera sapien-
lia reddamini dlgni. Ait enim : « Ncmo seipsum seducat.
»Si quis videlur inter vos sapiens esse in hoc saeculo, stul-
»tus liat, ut sit sapiens. Sapientia enim hujus
mundi
pstullilia estapudDeum. Scriptum est enim comprehen- :

» dam sapientes in astulia eorum \ Et iterum Dominns :

» novit cogitationcs sapientum, quoniam vanac sunt a » .

Quamobrem gcntilium stoliditate, atque vana eorum sa-


pientia dcmentari cavete : quae admiramini , potcntioe
prxpotcnlis Dei ascribile, cum Propheta exclamantes :

« Magnus Dominus Deus noster, et magna virtus ejus ct :

3
» sapicntiac ejus non cst numerus » Ipsi gloria in saecula .

socculoruin. Amon.

' Job. v, i5. — a


Pstl. xciu, 11, ct 1 Cor. lii; 19, 20, — 3
Psal,
CXLfl. 5.
ro.VNlV Cl.MTU •• I
j
|

\\\\\\\\\\\\\\\\\\V\V\V\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\v\VV\\\\\»\\\\VV\\\\V\V\\VV\'v\

SERMO [[.

Nc dccipiamur gentilium crroribus.

I. Adjiciam aulem et lioc diclis : « Mortnlitale glisccnte


in orbe Constantinopoli, multisque morientibtur, medicai
cjuiilam, cogoomento Domnus, plorimorum tunc ibi cla-
(liiu. (i aliorum limorem, quo delinebantur cernens ,

aiebaft. Bxhisquidem, qui moriebantur , alii artifieea erant,

(jiii ignc sua opera conlicicbanl ; alii in ccllis sublcrraucis


degebant. Qui vero in altioribus locis babitabant, et serc-
nioris, subliliorisquc aeris bcneficio perfruebantur, pestis
contagiuni cvadebanl. Atqui isla in Domno contigerunt,
postquam animum ad vanam gentilium sapicntiam imbi-
bendam appuiit, ct ab ejusmodi menlcm suam tedi passus
(\>l : et ut ista bic elTulire ccepit, biduo aut triduo post,
morbo correptUS, jacuit semivivus, proprios subornans
servos, qui ipsum in suburbium ejus ferrent, ut mortuus
ibi sepelirelur. Quem alius nomen Macedo-
medicus, cui
nius, videns deportari jam agcnlem animam (erat aulem
ipse unus ex iis, qui futilcm ejus loquacilatem audire sole-
bant), ait : « Hic tametsi pulcherrima domo, ac sereno
aere perfrueretur, non est salvalus; sed ccce obrutus est,

nec suae ipsi profucrunt nugae. » Et Domntis quidem ad


suburbium delatus, ibique mortuus ac sepultus est. Macedo-
nius vero ab ingruente mortalitale proeservatus, riUe priori
renuntians, sincerioris vitoe institutum, monasticum scili-

cet, amplexus est, ab illius impietate minime consumptus.


II. Nostrum porro erit, a Dco inspirata Scriptura duce,
mentcm nostram recle nos dirigere. Quibus cnim mens
divinis doclrinis non est illustrala, remotam hi mcntem a
;

I76 S. EPHRjEM syri

veritate possldent. Quare divinani nos audiamus Scrip-


turam, luculenter in secundo Regum libro proclamantem,
atque dicentem : « Et addidit furor Domini irasci contra
«Israel; commovitque David in eis dicentem Vade, nu- :

»mera Israel et Judam. Dixitque rex ad Joab principem


»exercitus sui Perambula omnes tribus Israel, a Dan us-
:

»que Bcrsabee; et numera populum, ut sciam numerum


»ejus x
. » Et paulo post ; « Dedit ergo Joab numerum des-
«criptionis populi regi, et inventa sunt de Israel, octin-
»genta millia virorum fortium, qui educerent gladium : et

» de Juda quingenta millia pugnalorum. Percussit autem


»cor David eum, postquam numeratus est populus : Et
»dixitDavid ad Dominum . Peccavi valde in lioc facto,
»sed precor, Domine, ut transfcras iniquitatem popnli tui,

»quia slulte egi nimis. Surrexit itaque David mane, et ser-


»mo Domini faclus est ad Gad prophetam, et videntem
» David, dicens : Yade, et loquere ad David : haec dicit

» Dominus : Trium tibi datur optio, eligc unum, quod vo-


» lueris ex his, ut faciam tibi. Cumquc venisset Gad ad
«David, nuntiavit ei, dicens : Elige tibi unum fieri ex his;
» aut tribns annis veniet tibi fames in terra tua; aut tribus
»mensibus fugies adversarios tuos, ct illi le persequenlur
» aut certe tribus diebus erit pestilentia in terra tua. Nunc
»crgo delibera, et vide quid respondeam ei, qui me misit.

»Dixit autem David ad Gad Goarctor nimis hisce tribus. :

» Sed rnelius esl ut incidam in manus Domini, ( multoe


» enim misericordiae manus hominum.
ejus sunt ), quam in

» Erantque dies messis ignium. Immisitque Dominus pes-


wtilentiam in Israel de mane usque ad tempus constitu-
»tum; et mortui sunt cx populo a Dan usque Bersabee,
» septuaginta millia virorum. Cumque exlendisset mmuiui

» suam Angelus Dei supcr Ilierusalcm, ut disperderct cam,


1
3 Rcg. xxiv, 1, 2.
2

CONTAA (jr.PfTlM.s. I

nisartm eil Dominui luper^ iflllcllonem, vi ait \ngelo
ipercutlonti pepulun : Sufficit nunc , eontine irianum
• iiiam. Efttt autem A.ngelni Domini juxtti irtoina Orme Je-
»l>usai. Dixilquo Dnvid ad Doinimmi, r.iim VtdldSOl AngC
» limi cjcdculan populiiui : Bgfl suni qui prrra\i, H. egO
!'•
oiura paitor, qui tniqtte egi ; isii, qni oves snni, quid
>
cerunl ? Vertatur, obiecro, manui tua contra me, et con
• tra domum patrii mei. Venit autem Gaa au David in aie

• illa et dixit : Aicende, et comtituo altare Domino, bo-


» iium in ocnlis ejui, in sancia area Ornae Jebusaci. Et ai-

»ceodit David juxta iermonem Gad prophetai, quem pwe-


»ceperat oi Dominus. Conspiciensque Orna, aniuiadvcrlil
• regem, ct scrvos ejui tramire ad se : ct egrenui Orna
iadora?it regem prono vullu in tcrram, ct Quid can* ait:

» saj cst, ut vcniat dominus meus Rex ad scrvum suum ?


i»Cui David ail : Ut cmam a tc arcam, et acdificem altare

» Domino, cessetquc interfectio, quae grassatur in popuio.


» Et ait Orna nd David Sint omnia domino mco Regi, ct
:

» laciat quod placet in oculis suis. Accipiat, ct offcrat do-

))ininus meus Rcx Doniiuo, sicut placet ci. Ecce bovcs in

» hulocaustum, ct plauslrum, ct juga boum in usuni lig-


»norum. Omnia dcdit Orna regi, dixitquc Orna ad rcgem :

»Dominus Deus tuus benedicat tibi. Cui rcspondcns rex


»ait: Nequaquam ut vis, sed emam pretio a le, ct non of-

«leram Domino Deo mco bolocausla gratuita. Emit crgo


»David aream et bovcs, argenti siclis quinquaginta, et nedi-

»fieavit ibi David altare Domino : et oblulit bolocausla, ct


«pacifica, ct propitiatus est Dominus terrae, el coliibita est

» plaga al) Ilierusalem \ »

III. Sive ergo bellum, sivc famcs, sivc pcslilentia, sive


quid alitid Irisle atquc acerbum ingrmt, cuncla hate ad
cinendationein corrcptioncmque nqstram , tum ut incns
1
2 Reg. xxvi, 9, usquc ad fincm,
XXXVI. 1
I70 8. EPHR^M SYIU

hominum acl pietalem impellalur, mortalibus infcrri cre-


dendum cst. Indigent namque singulae aetales disciplina
visitalionis Domini. Nam si timoris etiam temporc, non-
nulli ad pietotem sint insensibiles ; quomodo non magis,
si nulla Domini visitatio fiat, penitus od impietatem perdi-
lionemque suam ipsi mcntcm convertenl?

\\VVVVVV\YV\\\A\V»\\\Vi*\\\VV\\\A\V\A\\VV\VV\\\\VVVVV*V^

DE FIDE
SERMONES POLEMICI OCTOGINTA SEPTEM ADVERSUS SCRUTATORES.

SERMO I.

I. Pro illa fidci rcgula cunctis imperticntc vitam, quam


ille condidit, a quo omnes docti sumus, novam nobis in-
vcxil disciplinamsctas nostro, audax hominum gcnus. Quid
istos civerit molus, haud ignorat, qui cuncta novit. Jam si

cjusmodi conlenlionum causa fuit ingenii ac scientiae os-

Dominus, oro, hominum snperbiam, ct arrogan-


tentalio,
tiam compcscal, si discordia, concoidiam reparel sin :

aulem charilas, in suis ipse sua prodal. Ileus tu, qui con-

tra excelsum monlem jacularis, illuc pcrtigissc jacula tua

ne crcdas, procul a te quidem illa aliquantulum abicrunt,


qucm pctis tamcn neutiquam attigere scopum. Gencralio
Filii Dci supra omnem mentis humanae vim, ct aciem as-

surgit. Tuo libi de genere proponc argumcntum, cogna-


lamque libi im; ginem fmgcns, rei testimonio propinqure
rcbiis remolis fidem prsestruko. Age itaquc, speculationi
luie scopum figito animam, et viue quantum ab co aber-
\i>\ BASlTI ICR1 t \inni I |j IMO» ]
;')

ravere rerum investigatores. Ene qntppe animnm qaid m


fatetur, ncgat nliui, morti obnoxiam lii;
-

patat, ille immor-


talem prnedjcat : quidam ex aliquo praeexistente fieri do-
centj opinantur alii d« v
nihilo creari. Qoiejni dignitatcm
conaiderat, parvam rei maximte partem eeitimat, ct qni
cjus cogitat interitum, nerisffatum putat. Fuit qni halilnm

eise dixit : fuil <jui longuinem appellavit. Quidam ejua ar-

dorem et aestui attendens, ignem eaae aiaeruit : aliui ejui

abstractum agcudl modum speculatus, ipiritu conitare ai-

Grmavik : quidam parliculam credidit, divina decerptam


natura : alius divinum cssc flalum. Fuit qui simplicem

esio substantiam dbcuit : ncc defuit qtii opinatus cst ex


pluribus componi nalnris : fuit qui illnm cx uno tcmpcra-
tam elcmenlo fmxil : ailuit qui cx scplem temperamentii
conflari clixil : fuit qui naluram cjus mngnificc cxlulit :

iuil qui ignominiose traduxit quasi nudam, egentem, ct nd


ima depressam. Si autem ncc sibi anima conslat, quando-
quidcm suis ctiam luditur ih somniis; ct usquc eo abcr-
rant a scopo, qui sibi investigandam cjus naturam propo-
nunl cuinam crgo putas, oliquem paterc aditum ad cog-
;

nosccndam illam gcncralioncm, pervestigantibus inacces--


sam? lamen hic quod mircre dicentcm animam nUs-
Esl
quam cssc, cum in ipso anima sit, clipsa conlra se dispulet,
ipsa se neget, et assevcret sc neutiquam csse. At anima,
quae ipsa se non inlclligit, ulrum sit, vcl iion sit, ipsaquo
scmct senlire ncquil, scd agilur obvolvilurquc sc circum
trusalilis ad instar molae, suum quomodo invcsligabit Auc-

torem ? Allnmen clsi nnima suum sub aspectum non cadil,


speculum lamen ipsa sibi data cst, in quo sevideat; vide-
bit autem, si tnndem intelligat mulis nnimantibus ratione
intelligentinque se longe prasslare. Anima quidem est, sibi

tamen non est, quatenus sibimet ignota cst. Qui enim illa

non sit hic, qunm hic esse suus ipse prodit actus? verum-
12.
l8o S. EPHR£M SYRI

tamen sic n Creatore habet, qno sit, ut habeat a sua volun-


tale, quo pereat. Jam si sua sic animam latent ornamenta,
propriacque ignnra est dignitatis, quidcenses? Anima quae
seipsam negat, quid rerum fateatur id esse, quod vere est?
Quaeque in propriis haesitat et labitur, quidnam cxtra sc
persequendo assequatur, aut inveniat quacrilando non sua?
Ita-ne quac ipsa sibi praescns non est, pracsentem habeat ab-
sentem, abditum illum, retrusum et impenetrabili caliginc

circumseptum?
II. Sed agedum si mens nostra seipsam nescit, scientis
omnia generationem cogitare, quo pacto sibi fasesse pu-
tet? Opus, quod seipsum ignorat, quomodo inquirat in
suum opificem ? Est quaedam natura praestantissima plane
inenarrabilis, hanc quisquis fari tcntat, non potuit di-
si

cerc magnam, parvam fecit; quicumque tamen de Deo


maxima conatur dicere, quo illum magnum dicit, ipsc fit

magnus, adeo ille magnus est Quin ergo cohibes ! discur-


sum, qui ad iilum deficit? quin possides silcnlium, quod
ipsum decet? Quaeso, Domine, tribue mihi utroque dis-

crete uti; nevc temcre disputem, ncvc sileam otiose : doce


scrmoncm rcdificalionis , fac ut possidcam silcnlium dis-
crctionis.

(VW V\\ \V> W\<V\\<W\iVV\ W\ WWWW\ WW^MWWVWWWVWW VV\ W\ WW«WWW\WV\MA w\

SERMO II.

I. Bcalum dico, qui sibi purum vcritatis speculum antc


oculos fixit, tunmquc in co contcmplatus gcncrationem,
intcllexit tandcin arcanum esse inexplicabile et penitus
abstrusiuu : ilcrum bcatum judico, qui ad cognosccndani
vcrilalem inciilcm applicuit , cadcmque doccnlc, didicit

Dcum ab liominc invcsligari non possc. Bcalus, qui sanclac


\nvi:nsus sciujtatoius llHfOHBi< iKr

taciliirnilalis sepln suas riuxit aurrs , ravilque. 04 i>lml


perrumperent diiputantium contra te lophistarum con-
tentiones. Beatus, qul in setessu spirituales alai libi ip-<;

qucerit, subaudieniquo divina tn diiceptationem vocari in

lerrii, terras deserH, et calum aicendit, Beatas, qui dili-


gentem reclorem le precstitit Qdei, qtram dtdicit, etfcilito

que diiceptalionum tempestate, e pelago in portum laci-

turnitatis ei nait. Beatus, qui animadvertit orationem luam


indisertam esse, <*i inftmtem, nec inexplicabili illi conc< |>-

iui sufficientem habere sinum. Beatas, cujus lingua, qua:-


cumque fari non licuit, premit. Bcatus, qui sua dainna
plangit, recogitans, quas ipsum graviora manent. Beatus,
cujus cithara carmina modulatur DaviJica, rcvolvit aper-
tos ipsorum scnsus, quos tamcn cxplicarc ncmo sufliciat,

mystcriaque quorum intelligcntiam omnis humana ralio

desperet. Bcatus, qui fabricatus est sibi trutinam vcritalis


in omnem diem, eaquc suas qurcstiones explorat, ne su-
pervacanca qucerat. Bcalus, qai sibi mensuram justam in-

vcnit, cxaclam ad mcnsuram Aposlolorum ct Prophcta-


rum, ipsam videlicet, quam divioa ralio condidit. Bcatus,
qui disputalioncm suam pensat cum ulilitatc audientium;
ncc levis illa fuit, ne forte vilesccret; nec gravis illa fuit,

ne mcrgerelur. Bealus, quem nec celeritas ultra metam


rapuit, nec tardilas morata cst, quominus co, quo tendc-
bat, appellerct. Bcatus, qui quod assequi sc possc novit,

conatur et agitat. Beatus, qui eo lcnderc rccusat, quo se


perventurum desperat. Beatus, qui suam tibi linguam in

iiguram citharce conformavit, ejusquc ad sonum carmina


modulatur, audienlium morbos curalura.
II. Etiam, Domine, beatum dico, quisquis veritalem
doctus, infirmos confirmat, ejusquc religio et sanclitas
segras mentcs quasi bacuius sustentat; sed et beatum puto,
cujus doctrina fermenli salutaris naturam induit, fatuum-
l82 S. EPHR/EM SYI\I

qne sapore imbuit suavi : infermentaturn videlicet dico


hominem menlc carenlem. Bealus, qui cum indoclis dis-
pulaturus, purum speculum iis parat ct oflert, quo moni-
tore, suas corrigant mendas. Beatus item , cujus oralio
salutare pharmacum videri possit, adco ut refundat vitam

morluis, nec idco silentibus, imo sese cflerenlibus supra


illum, a quo spirilum ct vitam cuncta ducunt. Bealus,
quisquis illc fuit, qui cum de tua generatione in concione
temere disccplaretur, salius duxit esse mulum, quam quae
nemo intelligal, dicere. Beatus eliam, qui, data occasionc
pie confilendi, pracdicandique tuam a Palrc originem, vi-
sus cst in vocalem transisse tubam.
III. Quisquis intellexit qualis operac sit, quantique labo-
ris invcsligare luam, Domine, naturam, hunc ego bcatum
praxlicabo, coque ctiam beatiorem, quisquis expertus di-
dicit, quam jucundum et suave sit dicere laudcs tuas. Nae
ille bcatus, qui nefas esse putat linguam suam in aquae-

ductum fingerc, illamque vanis sophistarum quaeslionibus


commodare nec habet ille minu>, qui linguam in tubam
:

transformavit clarc sonanlem, atque verac religionis dog-


mala ab Aposlolis ac Prophetis tradita, promulgavit. Bea-
tus qui graecae philosophiac fel minime guslavit, ncc ab
Apostolorum simplicitatc descivit.

\\\VWV\%V\VV\\V.\N\\XV\\V\\V\>\V>\\\\\XV\VV\X\V\\\\V\\V\>\\\V\\\V\V\X'AV\\\VX\\\V\VV\\VVVW*

SERMO III.

I. Beatus, qui dignus fuit, Domine, le in magna chari-

tate appcllarc, eo nomine, quo te dilectum Filium suum


dixit ipsc Dcus Genitor tuus. Beatus, qui continuit, Do-
minc, os suum ab omnibus quacstionibus, vocavit te Fi-
lium Dei, qui a Spirilu sanclo vocnlus fuisti. Beatus, qui
,

ineruil, Domine, credere limpliciter, Ct te Filium oppel


lure, qualcm appollavcro Prophetso Qmnei et Apottoli
doctuique tuam majestatem inscrutabilem e**e, iuain lioe
mora linguam admoouit, ut humili lilentio tuam venerare-
tur generationem, Beatua, qui fidei oculum libi, Domiue,
quaesivit, quo aspicorot, unde Angcli ab aspectu tuo oblu-
tiun averterent, quove contra proccderet hominura auda-
cia.Beatum dico, Domine, quisquii luam explicat men-
tem, tuamque ipeculatus magniludinem , intollcxit huic
menles creatas neutiquam essc pares, tibique gratiam ie

habere dixit, quod luo illuni dignatus fuissei illapsu. Bea-


tus, qui novit, Dominc, lc cssc Deum Filium Dci, ncc
ignorat, cujusnani ipse sit filius, mortalis mortali patrc sa-
tus. Bealus , qui intellexit rcrum Dominum essc tuum
Genitorem, suamquc simul progenicm repetit, ct rccolit

tcrrcni Adaj sobolem se csse. Scd et bealum duco, qui-


cumquc novit Angelos vocali silcntio luas pra?dicarc lau-
dcs, indcquc concitatus in semet ipsc insurgit, stupens,
propriaj linguaj eo usque processi sc lcmeritalem. Bealum
itcm dico, qui dum cogilat Cwleslium in summis olium,
molusque lerrcnoruni in imis, animum inter fremcnlis pc-
lagi iluctus pacatum servat. Ila beatum prscdico, quis-
quis is fuit, qui doctus choros coelestium Serapliim tuam
incessanler magnificare sanclitatem, tuam vero nunquam
scrulari majestatem ; abnuit, quod Seraphim recusant;
eligit, quod Seraphim probant.
II. At vero quis te ad dexteram Majestalis assideniem
conlemplatus, tuam non miretur celsitudinem? Quis rur-
sus homincm humi projectum conspicalus, ejus non stu-
peat pctulanlinm, lua in suo sterquilinio pervesliganlem
arcana. Beatus, qui novit, Domine, te quidem in sinu esse
Divinitalis; se autem cecidisse recogilat in sinum terrae
malris suae, Quis non miretur, Domine, hominem de tc
1 84 S. EPHRjEM SYRI

rcrum omnium Opifice disputare audentem, quem adbuc


lalct, quid sua sit anima ? Scd et hoc mirandum video,

quodcum lu solus Patrem tuum noveris, vile nihilominus


lutum co usque se elTerat, ut tuum in le etiam Geniiorem
invenirc sc possenon dcsperet. Nie ille beatus est, Domine,
qucm sua divinum acta fecerunt, divinaequc proinde Sanc-
tilatis consors efieclus, te Filium Dei appellare didicit.

\\\ \\\ IV \W \V\ VV\ \WVW\V\ VV\ V\< \\> WVV\ UWVV^/VWMWVNWWWWWMWIVWVMW^ vv\ vv\ vv*

SERMO IY.

I. Millia miliium stant, et myriades myriaclum discur-


runt, millia et myriadcs scrutari nequeunt majeslatem Se-
denlis; omnes siqnidem in silenlio ad ministerium aslant.
Non habet illc throni consortem prastcr Genilum ab ipso,
inlra silcnlium ejus transigilur investigatio; sicubi contin-

gal, u t "Vigilcs Majeslalcm speculatum acccdant; ubi alti-

gerc silenlium , colnbuere gradum. Unigenilus Virginis


casta3 ventrem inlravit, ipsaque nihil inde passa cst : Dcs-
ccndit in uterum, indeque in pucrpcrio cxiit, scnsilquc na-
tnm decora. Inlroilum vides gloriosum, occultum tamen,
abjectum despeclumquc exilum, scd manifestuin ct aspec-
labilem; in inlroilu scilicct Deus, in exilu idem ct homo.
Audi quod oppido mircris, stupeasquc luae vix compos
menlis : Fbnnma Virginis invasit vcntrem, corpus induit
inde, et cmicuit. Ilunc Angelorum Dominum, suuin itcm
Gabriel Dominum appellavit, ul doccrct non socium illum
fuisse addilum sibi, sed nalum licrum. Gabrielis sodalem
Michaclem dice->, Domini Filius Dominus cst Servorum,
eisquc uli appellationc, sicnatura praccellit : hanc proinde
pervesligarc Servus incassum nililur; suo ncmpc major
41T1MVI scniiTATOiu I iBBMOlfl l 85

opere aeinper erit Opifex qoantalibet andelibet eaptet ln

orementa,
II. Si fingatn mentem
omnei eogere virei, eonari-
iubi
qiieeo perrumpere, ubi libi datum cogitat, lunm cominui
contueri jubarj mirabila diotul tenuiiiimm radiui tnoab
ore miiiui, omnom eluiit conaium,, ipemqne potiundi,
(luod illa pelebat, abttnlit. Gui enim dabitur oouloi Itf
Unigenilum defigere, borrenda luce circumseplum. S<»1

etenim Blt, quem nntiqui IVophcla) suis celebravcre vali-


ciniis : fimantibua condilur, in pcnnis cjus sanilas, dolor ct
labor pcrvesligantibus. Quidnum manibus altreclare lc,
homini liccatP eum nempc, qucm acerrimoe cujusvis men-
tis acies attingcrc desperat; aut forlc conabimur asccnsum
ad tc, qui es immensae allitudinis mons, aut loquenli ad-
movcndac aures, cujus vocis sonitum nulJi ccqunnt tonitrui

quanlumlibct horrisoni. Quin lc silcntium dicam auribus


proindc ncgatum, mulam voccmaudilui incomprchcnsam ,*

scd ncc morlalis homo tc ccrnere potcst; lux quidcm es


clarissima, oculis tamcn inncccssa nostris.

III. Sed quoniain ubique infirmas facultales luus lalct

aspcclus, approhcnsioquefugit, (oppido namque quanlum


cxteriores sensus interioribus indigcnt facaltati imagina-
trici conjunctis, quamobrem sa?pius nec minima quidem
pcrveslignndo apprehendunt ) idco juvat hic Cnelestcs con-
sulere, luas ante fores excubantes. Alqui vel ipsi Goeliles,

qui libi scmper apparcnt, laudesquc tuas sine fine canunt,


ubinam tc speculenlur, ignorant. Quocsivcre te in summis
supra, tnfra viderunt inimis; inlra coelestes invesligavcrc
orbes. deprchenderunt intraviscera lcrraj relrusum : apud
adorandum aspexcrant, in terris morantem rcpererunt;
dcscendcrunt in terras, tuas coram lc laudcs cantaturi.
Scd et cum tuum disquirere conspectum intra htinc orbem
coepissent, et hac atque illac discursarent, nusquam ta-
,

1 86 S. EPHIUSM SYRI

nien lc lenerc potuerunt. Apiul Inferos deprehcnsus, apud


Supcros invenlus cs : in sepulcro jacentem aspcxerunt,
suspexerunt in throno sedenlem ; viderunt mortuum, mor-
tuos ad vilam rcvocanleni audierunt : lalia spectanles mi-

ratisunt, hoesere altoniti, obstupuerunt.


IV. Omnem eslo locum impleat Numen tuum, nullus
tamen le tegat locus. Etsi tuum Numen insistit ceelo, coe-
lum latet, te essc qui es. Quanquam Numen luum Inferis

ct Superis adest, a neutris ncscitur, quid id est. Elsi Nu-


mcn tuum subit maria, maria tamen te ignorant, tuumeslo
Numenterram obtineat, lerrigenarum lamen nemini appa-
res ille benedictus, absconditus et manifestus tuic nam-
:

quc Divinitalis omne arcanum, quanlumlibet dicatur exi-


guuin ingentium arcanorumcaputest. Quaiaulem humana
ratio valeat arcana perenni fluxu labentia consequi cogi-
tando ncdum dicendo exponere? adco si quis tuam sibi

describat imagincm, indc simul eflluere cernit omnium


imaginum flumen. Nobis vero quamnam illarum aspeclare
licebit, unde luam in corde noslro exprimamus efligiem ?

Siquidem in unam adoralam tuam imaginem innumeraccon-


fluuntet conglobanlur pulcherrimarum rerum archetypa.
V. Usqucquaque admirabilis es quacrenlibus lc : proxi-

nms adest ubique, abesque undique rcmotus : quisnam te

proindc consequatur, quantalibet contentionc id pclat ?

Cum enim pervcncrit, undc te apprehendere sc possc pu-


labat,intcrcipitur, ct concidit lui sub clivummontis : sum-
ma lcnere datur fidci, charitati atque precationi. Gogitare
magis facile cst, quam quae cogitaveris, verbis exprimere;
menti quippe quo libucrit pcrvadcrc operosum non est

modo le pcrvestigare non libeat, secus in ipso ingressu, a


via dejicilur perquc avia cogitur errare diu. Atqui si ralio

victa succumbit, quo inagis oralio; sicui)i forlc inlcr hu-


jusmodi salebras inccdcre contingal?
Aitviiisis sf.iurr AioKi s IKKVO i .
187

\ |. Iliiiinlis succedat l.ius, junge sileotiumj lnc uimi


niin te addecent, Quod li quis ad discurronduin te sollici-
i.si, iolra silenlii arcem profugito;tum eoimrero, quo I

linas, venire Licebit, si festinare absisUs, tacendo facile

tenebis, quod temere discurrendo nunqoam altioges. Naa

luineptuses, qui immensum pelagus metiri cogitas. Bece


autem si ad dicendura de te, Domine, quispiam in?itatu§,

id recuset, quisquis hoc voluotati tribuendum putat, vo-


UBmeoter errat; quasiverocum is de le disaerere posset,
satius dnxerit taeere uoa siquidem : iogenii imbecillitas

homioem cselera audacem, ct ad dicondom paratum cohi-


buitj proinde sibi non merenti concessum repntet, ut mal-
lel lacerc; stnlio quippe fuit benc luta silentium,ncpelagi
lui circumfrementis iluclibus interceptus obruiusque pc-
rirct.

VIL Si qua dalur via, aditus si quis palel ad arcanorum


dinnorum cognitionem, agitedum disquiramus abdilum
retrusum et impcnctrabilc Numcu, omncs pcr tramiles er-
rassc juvabit, modo illum attingere conlingat. Tu aulcm,
Domine, te revelas pnrvulis, fictisque abscondis, pie cre-
dentibus occurris, lcmcrc scrulanles fugis. Feliccm sim-
plicem, qui de tc disceptare ncscit, ct ad ea quae promiilis,
impiger festinat. Angusta est mentis nostrae facultas, quae
proinde te non capit, visquc intelligeudi ,
quae omnia per-
vadit et lustrat , te tamcn scrutari non snstioet, nec expri-
mcre qualis apud Supcros appares, neque quis tu sis apud
Inferos. Quisquis ubique non est, nec tanli est, nt te quae-
rere tentct. Fclicem illum, qui didicit, in sinu Patris tui
recondi hujus qmeslionis arcanum.
Sed nec undetuum queat pervestigare Numen ha-
VIII.
hent Seraphim Angeli pennis inslrucli; scilicet ala potens
quantumlibet explicare volatum ad te deficit, nec suflicit

cum tua magnitudinc conlcndcrc. Geminos tuus sinus cir-


l88 S. EPHR^M SYRI

cumambit mundos; utrinam illorum extra hoc clausum


evagari licuit? Seraphim tuam pracdicant sanctitalem cla-
mando, tacendo testantur, vereri sc tuum investigare Nu-
men. Yae miscro, quem eo sua rapuit petulantia, ubi Se-
rapliim in conspectu tuo sueverunt suas velare facies.
Porlant Ghcrubim Numen, quod omnia porlat, capitc de-
misso quac infra sc sunt inlucntur, sub currum pavidi se
condunt, eoque introferrc oculos non sustinent : vehunt
quod pervestigare non possunt; adsunt simul et absunt.
Felix, qui tanto doctus exemplo didicit tuam revereri ma~
jestalem hanc laudat, pavet, ac lacet.
:

<W\ W\ W* WiVWWWW /WWV» WiVM/VVMVMW VW W\ W\WW\IVV\W\ W\ WWW VWWV VW /WWW

SERMO Y.

I. Gognitio Angelorum cum modo res pervesligat ; sinc


modo errat hominis ratio. Tua, Domine, pietas mansiones
in viaconstituit, milliariaquc distinxit, ut inordinatos scru-

latores ad ordincm adducerct. Fclix. qui cogitalionem ct


scoputn eo modulo ac pede metitur, ut ad praeparalas
mansiones pervenial. Hominis cognitionem cognitioni An-
gclorum compositam, quoddam apcricnlis sc diei crepus-
culum essc puta, horum aulcm scicntiam scienliac spiritus

comparatam, esse vclut quamdam dubiae lucis coruscalio-


ncm : cum crgo Spirilus de Filio dicat : « Gencralionem
»cjus quis cnarrabit l
? » audcat-nc htimana mens transiliro
tcrminum, qucm, cum altigisset Spiritus, conlicuit?

II. Quando ccelestes Spiritus quidpiam dc Filio ediscerc

volunl, ad supcriores Angclos suas dirigunt quaeslioncs,


illiquc doccntur a Spiritu pcr nulum. Sunt autem Angelo-
rum quacstioncs ipsorum gradibus convenientes, nec quis-
1
Isai. tm, 8.
Anvr.nsrs scnuTATonri IbIMOHI )8(>

piam audet alicjuid quiatere sua conditione majus. Nos i

tuc natora ino docetordine* itatea Bamejue poa gradin rei


omnes ad siiiiiimim perducit. Jctlironis ctiam consilia in-

ordinnium reaimen ad erdinem adduiiernnt, diapoeita dc-


duotaejue gnbernatiene peT gradul neque ad supmmim
anbernatorem JMoscn. Nnne autcm ui infimna sit liomi-
nuni gradus, ccclcslium Spirituum ordincs supcrvolat, ut
Unigeniti locum cxploret.
III. Non quod scrvis invidcrcs luis, disposuisti, ul te

crearenlur minores; opifici namque suo impossibile csl,

opus essc acqualc. ld contrndicere ncfas est et liorrendum


crimen ; quoniam si factus faclori suo comparexistit, non
hic scrvus, scd sorius videatur, nec opifcx operis sui Do-
niinus sit, sed collega. Felix, qui doctus intcllexit Domi-
num bcnignissimum, cum servum amaret, ad ejus condi-
tioncm se demisissc, nlque operis sui formam induisse
opificem. Non decet opus cum opificc componere, ipsa

intcvse nomina discordant, magis etiam res. Bonus aulcm


Dominus, ut suum erga servos amorem oslenderet. no-
mina mutavit, sua ipsis dedit. Inde reges et sacerdotes as-

sumpscrc Dci appcllationes, tum ex divinis nuncupalioni-

bus Moscs ct Josue inclaruerunt.


IV. Benignus Dominus vocabula nostra sibi ascivit, ad
granum sinapis se demisit, cum semine omnium minimo
sc composuit, sua nobis nomina dedit, suscepit nostra, illa

nos fecere magnos, nostra minorem illum fecerunt. Felix,


qui nomini suo tuum nomen atlcxuit , tilulosque suos tuis
ornnvit cognomentis. Propositam hic veritatem natura no-
bis probat, velut ignis aurum. Sol ecce totus toti oculo
patet. Sol autem non quod cjus pars aliqua latcat, oculo
totus aspectabilis non esl. Totus utique patet, non tamen
cx tolo millcsimam ccrnis partem. In solctua nrcana gene-
ratio nostris subjicitur oculis ; cujusnam autem oculos eo
190 S. EPHR£M SYRl

ncicm intendcre valeal, sustincatque objecti vim tanli?


V. Cogita rnrsus mare, ncmo suo islud subjicint aspec-
tui. Non illud loci distantia nostris sublrahit oculis, cum
videas nautas in ejus sinu suos agilare cursus : quidnum
ejus unquam tenuere fmes Haud aliter apud summum
?

illud Numcn res agitur, opus suum intra se tenet, rcrum


naluras facultates et vires, ipsosquc Angelorum ordines vi

acpotestate sua complectitur; quod vides totum, et quod


non vides, totum in illo velut demersum imaginare, nec
tamen quemquam invenias, qui EfTectori suo pervestigando
sufliciat. Hic vero communis aer rebus immixlus, omnibus
in omnes partes se fundit : vitalem nobis et salutarem spi-
ritum prnebet ; ducitur expelliturquc, nec aflicit spirantem,
obsidet, et abesse videlur, succedit manibus, necpalpatur;
fugit, nec mulat locum ; apprehenditur, nec tenetur; cap-
tus,non capitur; corpora subit et obsidct, nec impedit
lamcn, quominus quoquovcrsum ferantur atque rursus ,

prorsus suos reciprocent cursus : omnia a Spirilu pendcnt,


alque portantur, portanlem nemofatigat; omnia cjus ca-
pcdo ambit, quin quacumque pcrindc, ut pcr inanc se
versent; major est quam, ut alicubi se abdat; hcm lalct,

cum non lateat, in se rctrusus, sc ipsc rccondit.

VI. Parallela aeris colorcs puta , quibus tibi exprimas


inimitabilem scmpilcmi Numinis imngincm. Pracsens idem
nobis est, et abcst, in nobis cum sit , nullibi cst : rebus
omnibus intcrvcnit non obscssum , non scclusum perinde
tamen ac si dccsset; et quia nec locus occurrit, qui illud
intra screcipiat, rcciprocans se, in seipsum reducit. Ut
quieta deinceps mcnlc consislcremus, cxpressimus Numinis
a nostris remoti sensibus imnginem, idem inlrospicerc ct

explorare ncfas csscputemus abscedamus ergoet in tulam:

silenlii slationem rccla subeamus. Si coecus quispiam pru-


nas allrcclct, hunc carum fulgor nuUalenus juvat, vehe-
4DVJ5BSUI ICRtJTATOlEI IBRMONfcl. IQl

mem conlra !.»•<! 1 1 calor, Numen illud ubiconditum necet


lecnero icrutantibaa , pio coutra reverentei magnificc ex-
lollil.

VII. Filius Pntri majeitate ct nomendatione conjunc-


lissimuscst; ciun aulein in Iiis duobus illi proximus lit, in
tcrtio ah co rcmolus cssc non poteit; quare si Paler im-
peracrutabiiis eit, Filiumperscrutari imposiibile cssc opor-
tel. Quiiquia porro Unigenitumperveatigandi libidine ardet,
Gcnitorcm scrulari nppclit : quisquis Filium discutit, ad
eiploranda Pairis arcana aditum pertentat. Quiiquii naiu-
ram fruclus scirc dcsidcrat, continuo ad cxplorandam ar-
boris radicem dclabilur : Filius habct quod disquirerc dc-
hnbeteliamquod expnuperc divilcmcfficial quibus
lectet, :

ad quaestionem audax ingenium prurit disquircndi argu- ,

menta affatim subjicis, offcrs in proprium profcctum pic


insistentibus thcsauros. Incidit utrobiquc quod vchemenlcr
mircmur omnium nempc malorum colluvicm aflfert vcsti-
:

gandorum arcanorum tuorum libido^ cuncla nobis compa-


rat bona noster in tc amor, et ardcns charitas.
VIII. Ccclo dcmissus ad lc illc dcsccndil, fructum amo-
ris ejus deliba. Si sapor lc delcctnt, vide, nc curiosa ejus-
dem invesligalio tibi olficiat : idcm quippe ajexipharmacum
cst salutare, et morliferum vencnum : quod tibi nllulit,

accipilo, dato, quod vicissim auferat ipse sibi : dalum


tuum ab acceplo nc dividas; quandoquidcm acccpisti, quse
liberalis et pius Dominus dedit, opera illi reddito, quae ad-

miltere ipsum non pigeal. Bencficia contulit amplissima,


accepit pias a nobis compcllaliones; visus est, cum ad nos
descendissct , cultu dignus divino , talem ei cxhibuimus :

divina dcdit, dedimus humana : magna promisit, magnam


Abrahac amici ejus fidem, promitlenti adhibuimus : pias
in paupereslargitiones eifceneravimus, iterum ab ipso cum
foenore cxigendns cxpectamus.
:

1 Q2 S. EPHRjEM SYRI

IX. Juvat laudare solem , obscura caligiuc circumsep-


lum : quanquam difficile est, sola dubiae lucis ope lumen
abdilum ac retrusum ccrnere, syderis ab illo accensi dun-
laxat diiclu ipsum dispicere conceditur. Vides, ut idem
effulsit sedentibus in tenebris, ut simul avertit omnium
oculos ab aspcctu caducarum formarum, convertitque ad
contemplandam Patris, a quo missus fuerat, pulchritudi-

ncm : vide modo obstupcscendametincredibilemhominum


hujus temporis stultiliam. Haerent usque nobis in corpore
ulcera, vulnera in anima, vibices in spiritu; cumque opor-
teret aptam malis quaerere medicinam, ad indagandum
medici genus ct naturam, mentem oculosque convertimus.
Proh quam difRcilis evasit nostrarum plagarum cura , cx
quo ad piam medici operam nostro ista vitio exasperantnr !

X. Accedat, quoeso, meae menti fides tua, velut quod-


dam coagulum , cogat ista animum vagantem , vanisque
distractum quaestionibus. Stat deinceps in pulsando tuum,
Domine, ostium, insistere, donec tua mihi miscricorditer
allabatur gratia, sequentur istam opcs et divitiae, adeo, ut
qui sexccntorum talentorum modo sum debitor, cxtemplo
crcditor faclus, de tuo tibi foenerare sufficiam.

A.W V WVYV \ \ \ VV WW V v\ V\\>V\\ V V\ VV /VWiWWWWV VWWWWWWW VWfWVWVVWVWVWVW vww\ w\

SERMO YI.

I. Miror qui fiat, ut a vera doctrina quispiam aberret


cditissimo monti ea similis est, lippientibus etiam conspi-
cua. Quis enim ccrtus hunc esse Palrem non statim intel-

ligat, ab eo Filium fuissc progencralum ? Patcr Filium


gcuuit, non quasi ipsc sibi miuus sudicicns. Nihil enim illo

bcalius , nihil oniuino omnibus bonis alllucnlius cogitari


l>olcst. Nccab ipso prognalum aliaesimulproduxere causac:
Anvi.r.MS ICBUTITOIBI IBBVOfl |q3

t [psc magnum Paler progenuil Filium sua volunlale, dqIJi


vi coaclus. iOcuIus infirmus vebementem solis impreisit»
ndro iion sustincl , suum ille lemperai ardorem, sgslumque
mitigat : inde porrectus remollesoit radius, fitque ocule
tolerabilis. Extra Genitum Gcnitorem neoio tidit. Oeulum
suimcl operis ille lalet. Genitor sub nulliui aspectam oa>
dcns , in (Jnigenttb iuo spcctari potuit. Eniissus ab co
admirabilis radiue, cjns lucem oculii altemperavit nostriij
enim debuit noi afHigere, qui valentes ct robusios ft>

cere volebat. Radio similem diximus, cum buic similis non


sil ; scd cnni nnlla suppetat species, quac ejus imngincm
cxprimal, eauulem, ascitis aliunde synibolis, adumbramus,
ut qualcmcumquc cjus noliliam, si non ab ipso, certe ab
cximiis, quibus nos ornat, bcncficiis, pro noslra lcnuitalc,
colligamus.
II. Numen, quod non manducatur, in panc cibus cvasit \

in vino propinatur vis, quae non bibilur; ct in olco inungi-


mur virlulc, in quam talis non cadit usus. Quemadmodum
vcro sc palalo atlcmpcravit , ut comedcrclur; sic oris sui
fulgorem, ct oralionem mollivit, ut nec aspectus oculos
oiTendcret, nec sonusaures oblundcrct. Situum, Dominc,
conceptum considcro, miraculum obslupesco; si nativila-
lcm tuam rccogito, oppidodecoram et gloriosam agnosco;
si autcm baptismum, video sanclitalein cxpialionis minime

indigcntcm; si nobis partam ope lua salulem rccolo, cxi-


miam piclnlem demiror. Ipse cs, cujus necem sacrac vicli-
mac adumbrabant , cujus mysticam comestionem sacrati
panes praefigurabant. Si ad Prophetas mc refero, ipsis im-
mixtum tc vidco; si ad Apostolos revenio, cum ipsis conver-
santem le audio; quem in imis sepultum video, in summis
adoralum rcviso. Totus, Domiue, rebus oinnibus inlervcuis
ct modcraris.

III. Unigeniti virtule mundus ct omncs mundi parles


xxxvi. i3
I

lf)4 *• ENJR/EM SYRI

initio constituta sunt. Dixil Dcus : « Fiat lux T


: » cninnm
ille pr&ciperet, quando nullus aderat, qui mandata accipe-
ret, vcl cxequerclur? Quod si ipsi luci imponebatur prae-
ceptum, jam facla pra?sumebatur. At Deus
haec utique
«Fiat, » ait, diversum outem cst « Fiat etfacta cst. » Clarc :

Patcr Unigenitum suum designavit quando cum ipso dc ,

Adami creatione sic deliberabat : «


r
aciamus hominem ad
2
»imaginem et similitudinem noslram . » Profeclo delirat,
qui hoec homini, qui necdum erat, dicta putet, non ergo
hunc Patcr alloquitur, sed illum, qui per lignwm homincm
mortuum suscitavit sexto post millcnario, idem videlicet
post excitavit, qui initio dc limo finxit sexto pariter die, in
quo, accepta item cx ligno occasione, Dci indignationcm
incurreral. Porro suspicari vcl ailirmare Angelos his vcr-
bis in societatem opcris a summo Opifice vocari, hominis
ibrct oppido impudentis. Atqui si dccerc pulant scrvum
Domini sui collegam ct socium ficri, quo magis dccorum
cst Filium Palris negotia tractarc, quac unus ipse polcst
iransigcrc adeo ut dicenlis voci slalim occurrat cfFectus, et
jubcnlis impcrium sinc mora sequatur creatus c nibilo
nmndus.
IV. Puirsus disceplari polcst. C^ur Deus qux efTecla mox
piveslitit, ante verbo pracsignificavit? Qaid? num divina
voluntas ad eilicienda, quae cflccta volcbat,impolcns man-
sissct, si non silcnlium verba rupissent, aul quas cmisit
voccs, in corpora mulavit, undc opcra, qurc molicbatur,
periiccret? ulrumque labascil ; slat crgo lertium, Deum
opus compari pcrsonnD commisissc : si quis autcm fingat
Deum rebus faclis niaiulassc, ul, quod ficbat, ab ipsis iic*

rel, commentum evertit Adamus, cui ccrlc dici non po-


tuit : « Adcsdum, Adnmc, faciamus homincm ad imagincm
«noslram. » Istuc socio non dixil, ncc mandavit scrvo.
1
Cen. i, 3, — a
Ihid. 26,
;

Apvr.nsr* ICMJTATOHI IBlMOlfl •


i')">

Noii convenit servo Conditoria l<>co habere comervui


efeoper Filium exaodificatui eit mantiu .

\ . Perexiguam estquodcumqueopui nec Opifici iuo com


parandnm, utmnndi incceptor credaturel p< i fector. Sed n< c

nlia aderat Greatori concva lubstantia^utproTUdesuspican


iriur luam illioperam in molitione rerum conferre potuisse.
Facessatergoservuset socius, i» < 1 unigenitam Filium rerum
ista molitio rodit.Hic porro nec nt servus hero onsequitur,
aecnl extrarius in societatem opcris asclscitor. Patrfsvocem
nnus sustinet Filius. Tuquo semper existentem mirnre, qui
vocis 8ua3vim nemirii tolerabilem, Filii 8ui suavilate leni-
vit. Primogcnilum inlucre, stalim inlelli^cs a sociis sor-

visquc essc diversum sublimis cum sit, idemquc humilis;


:

scrvjs quidem major est, sociis vero minorcm ipsc sc fccil


ncc scrvis proindc acccnscndus cst, ncc soeiis, lilrisquc
supcrcminct. Ncc servus cst, quia Domini Filius esl, ncc
socius, quia Unigenitus csl. Salis conspicua vcrilas cst,
exposilam aspicerc volcnli. Scnarius dieriun numerus, spa-
lium, quo mimclus conditus est, lolidcm cjusdcm prospec-
tibus, cl quatcrnis ejus pnrlibus, atquc Inferis Superisque
praedicat ncfas cssc crcdcrc divinum Opificem mandassc
rebus necdum eilcclis, ul ipsa scmct cflicercnt. Ergo ab
unopcrunumomniaincocplapcrfectaquesunt Pater jussil, :

Filius percgit opus.


VI. Quocl si illc parcns rcrum fabricatorquc mundi
tcrrae mandarc voluissct, ut sua profcrrct germina, ea di-

ccndi formula usus fuissct, quam, Hevam alloqucns, pos-


lca usurpavit, sic fatus : « In doloribus paries ', » pro eo
itaque quod dixit : « Germinet *, Fac gcrmines tu terra, »

dixisset. Ilaec ergo ad Filium dicta accipito, qui terram


stirpibus plantisque consevit, quanquam non in omnibus
omnium ipse salor suam caelavit imaginem, sed duntaxat
J Gcn, 111, 16. — * ld. 1, li,

13.
] (j6 S. EPfl&CM SYRI

in unn, Ikcc nrbor viloe ftiit; JNae compo- illc sua novcrat
nere verba, unde intelligeretur aquas aflari, quemadmo-
itum postea Caino distinxit, non alium quempiam, sed ip-
sum nocentcm divina voce citari; crgo quando dixit : « Pro-
^ducant aquae non islud dixisset, sed illud
reptile J
, » :

« Producile aquae; » declarandum quippe fuit non alleri


euipiam, sed ipsis, quod designabatur opus, imperari. Ita

sane : Pater Filio suo desiderabili dixit, ut desiderabiles


pisces crearet et decoram volucrem. Providit sapientissi-

mus Artifex, ut in ipsa protoplasti molitione majestas


Unigeniti sui palesceret et agnosceretur. Scilicet praescie-
bal, reliquis in sua integritate perseverantibus, solam Adae
sobolem a propriae conditionis generositate degeneraturam;
claram idcirco sui Filii notitiam ab initio prsemisit, ut Adae
filius Filium Dci olim ncgaturus a proprio parente Ada
revinccretur, ipso aflirmante se Unigeniti manu de limo
fictum, cumque nihil esset de nihilo, ejusdem voluntale
crevisse : rursus cum post lapsum erraret, ipsius cura
fuisse reductum, et gradu repositum pristino. Jesu glorio-
sum nomen mysticus pons, quo a morte in vitam trajici-
mus. Cum ad tc venissem, liaesi in primo tui vocabuli ele-

mcnto. Proesta, prccor, orationi meae facilcm hoc tramile


ad tuam veritatom adilum : oro, mihi servo tuo tua cha-
ritas pro pontc succcdat. Te dcducentc, confido tuum ad
Palrem me vcnturum. Ccrlc veniam, ct proedicabo magni
Palris piam in nos volunlatcm, quoniam Numinis sui vim
nobis minime tolerabilem Filii sui lenilatc mollivit.

1
Gen. 1, 20.
4DTBAIVI si i,i r rrni.i | |j RlfOIfl I. I
f
»

v\< w >\\\VV\V\\V\\v\\\v\\\\V\\\\\\\\\vVVV\\\\VVVWV>vV\\\\\\\\\>\\

SERMO VII.

I. Qaia homo iitac, qui propria immemor ortginii,

gnffique conditionii ignarus, Unigoniti Dei natursea perie-


quitur, leque oxplicaturum promittk? Sicciin* rerum ah
illo factirum rationoi inyeaire ic pone confidat, qui ncc
ea, quibus ipie comtat, efomenta novii ? Suetn itaqoe in

propiiii expertua icscitfam, fateri cogiiur luum utiqne


Doininuni libi incompertum cssc, qunndo nec sibi, quid
ipsc sit, clarc liquel. Proponilur nobis scopus ingeni,
conspicuus, idemque propinquus; nilulominus quiiquii in

hanc inclam jacula dircxit, indc aberravit, etexcidit. Atqui


si hujusuiodi lignum sibi ceeleroquin proximum ncmo col-

limare poluit, quid ai mcla occulla ct procul posita, jaculo


pclcnda sit, quil inhujus ccntruin ictum sdigere non des-
pcret ? Ila-ne oculus, qui ad hnmanam Filii Dci naluram
caligat, ojus Divinitnlcm, arcanum maxime abstrusuui sc

pcrspccturuin confidal.
If. Ipse demum se demisit, carnis spccie propriam dissi-

mulavit formam : illo fulgurantc, totus fulsit Jordanes.


parvam accendit in monle facem, tres colummc, quas
Evangclisla numerat, subito concussoe motu tremuerc, ,

metu, pavore, horrore percussce, occulta? licet majestalis


fulgorem infirmis speclatorum oculis ille temperasset. Ve-
nientem sensil mare, mox inlrantem expavit, et quamvis,
saevientibus venlis, aestuarct, illico submisit dorsum, ve-
xitquo transfretantem gloriosius quam alias asinne pullus.

Simplicem credidcrunt hominem nauUc ;


quandiu cymba
vcctum conspcxcrc ; senserunt homine majorem, qunndo
Kj8 S. EPHRyEM SYRI

in salum exsccndit, calcavit arquora. Ncc ideo ausi sunt


porro inslarc : « Quis lu, aut cujas?» sed rerumgcstarumno*
vitalc pcrculsi, ndmiranda ejusopera laudarunt, Auctorem
vcncrali sunt ct siluerunt. Illum aliLi quando quaesiverc
Magi, cumquc in praescpio jaccnlcm reperisscnt, adoravc-
runt cum silcntio, ncc futilcs ci qua:stioncs, sed muncra
aUulerunt. Isto:? ln imilarc, cumquc illum coclo insidenlem
hnbcas, omissis disquisitionibus, luas ipsi cxponilo mcr-
ces, operaque ex virlulc facta, narrato.
111. Huc, oro, adcste, fratres : stupete viros, qui cum
Regcm ad infima dcmissum cernerent, sibi nihilominus
imperare polucrunl, nc quis istuc vcnisset siscitarcntur, aut
disquircrcnt quid interim ngilarct? Planc non liquct ullam
ab cis de hoc subjecloquoeslionem fuisse inductam; scicndi
videlicct libidinem vicit simplex lidcs tacendo. Age jam si

Magi humi jacentem intcrpellarc ausi non sunt, lu ne au-


deas pcrlentarc sedentcm ad dcxteram Majestatis in cxccl-
sis. Imo cnim ncc lalro postca dispulavit, scd, omni dis-

qutsitione rcmota, confcstim (idei dcdit manus. Non sic

ejus sodalis ad lcevam olim segregandus : disceplare is

maluit, quam crcdcrc, quac prima rainae causa ipsi fuil,

spcmque salutis pracclusit omncm. Similis disctndi pruri-

lus Scribas, mox cliam Ilerodcm scduxil, ct diabolum


anle incilavit, ul Dominiun lenlarent, ejasquc conditio-
ncm disquirerent. Christus honc noliliam procaciter pe-
lcnlibus negavit, concessit ullro infantibus et lactcnlibus.
Slclla nnti cunas superfulsit, disceplanlibus faccsscre jus-
sis, gentium hunc csse luccm sua proescntia declaravit,
ipsisque vcritalem disccrc volenlibus dicm allalurum. Cum
post baplismo sc subjecissct, subcunlcm atpias Spirilus
obutnhravil, oblenla columbac spccie, quominus qurcslio-
nibus locus pateiet; quo cliam clarissime prajsiguavit in-

slituendam ab illo noxarum per igncm cxpialionem, mag-


,

ai>vi III I IGEt r . i


(>11 •
I W0I I99

num intonuil Pater <i altavoce;« Uic eil Filiui meui


» diloctus ', 1 inquirendi licentiam cohibere volebat.
IV. Quicumque hujuimodi irapetui represiere, el di

cuna futilium diiquisitionum auxietudine, tranquilluro pa-


catumque auiinura obtinent,hi nimirumvera docenti lucilo
aisentiuulur ; Phariiaci contra curioie instabanl : 1 Quii luc,
aul cuiui FUiui ? 1 peri oitigando verum, a vero exciderunl
ox Gde suspema lunt omnia et quicumquo veritatii inda^
gatoros videri voluorunt, ipsam indagando, ab eadem aber-
rarunt. Centorio bomine major viiui eit, com illum ob-
stupuit Deo parem, ejui excellentiam agnovit, <i rccusa-
vit accessum, ingressum non admisit ob reverentiam, tu
disquisitionem. Et quoniam hodic manifestatum in carno
cjus advenlura refutare nequis, mirare et silc, iautilea

qu&stiones cnvc ct nbslinc : satis cslo libi; quod pro lioc

silentio iidcm illc luani coram Angelis sc laudaturum, pro~


misit. Cum Thoma centurioncm cornponiio, ulrum utri
prasferendus sit; islc simpliciter proposita credit, instal
ille, ista lactu exploranda prius : islc a Domino suo lau-
datur; arguitur ille a suo Magistro, ct castigalur, Alqui si
rcus cst, cxpcrimcntum praeire, fidcm scqui;
qui postulat
jam vidcs insontcm non cssc, qui scrulari intcrim obsti-
nat, iidcmquc suslinct in posleruin.

\\\\\\V\\\\VW\V\\VV.\\\VVvVV\V\VVVVVV\V.V\VW VVWWWWVWW WvYV\\\VVV\\\\\\\\\V.W\\\V\\\

SERMO VIIL

I. qualis extitlt lux, Mosis ex orc micans ! talis vide-


licct ad cujus radios nullus non conniverct oculus : siccine
qui vollum hominis mortalis non suslinet, is sibi proniittat

1
MaUh, lii, 17.
200 S. I-PIHLEM SYRI

conspectum Viventis, cujus luminc cuncta animantia stir-


pesquc vivunt? Si fulgurontis ab ore servi lucis vis tanla
fuit, ferat-ne homulus argilla ct luto fictus, vulUun ejus,
quo conspeclo, Sinai' mons fumavit, visusque velut cera
tabescere? Non potuerc potcnlcs IMosis gloriam speculari,
ilum vclaminis inlerjectu ardor coruscantis lucis miligarc-
tur, vcternsccnlis vcli loco vivi ignis splcndor quadrigam
circumdat, hic nimirum, adjunctis Chcrubim, tolerabilcm
rcddcbat Aurigoe conspectum. Tu vero quictem etsilcntium
obices puta libi obstantcs, quominus ad divinum lumcn
conspiciendum aspires.
II. Nemo proslantis vclaminis clausa rccludcrc ausus
fuit, cxaminalurus jubnr famuli inlra morantis; sed ct
illum mox accedcnlcm, univcrsas pertimucre tribus, cons-
peclumque praesentis fugerunt. Alqui magis horrendum
cst adyla pcrtcntare, intra quac rclrusa lalcnt Divinitalis
arcana, cujus ad conspectum dicuntur trcpidarc cceli ct

coelorum indigenac Angeli. Velatus Moscs adumbrabat


revelandam tuam veritalem, uli tuam facundiam linguae
cjusdem impedimcntum : gemino hoccc lypo tegebantur
tua facta ac dicla. Oris vclamcntum sustulisti, linguac sol-
visli vincula, arcana cuncta palucrunt. Ora loquuntur vera
dicta, divina facla ccrnunt oculi. Oblcntum oculis Mosis
vclum, ct vinculum cjusdcm linguae injeetum, binae fuerc
villx, ora populi illius caccutientis obnubenles. Tu aulcm
Justis diein tuum desiderantibus, tc conspiciendum prae-
buisti, ac pracsenlem; quicumquc vero hodie quoquc te

perncgant, obnupserc oculos, obslruxerunt ora, nec lo-

quuntur , ncc vident ; ad spcctandam pulcliritudinom


tuam invilali, ca:ci sunt, diccre aliquld de lc rogali, muli
sunt.
III. Subjccli in Mosc typi, faluis gcmina vclamina cru-
cilixoribus oblcndcnda, pneligurabant; scd quoniam nobis
ADfBRIVI ICftUTATOBBI BBM05BI. 101

veritai jam illuxii, turpe eit, li noi adhttc tenebrai pal-


pare delectat, fel antiquia rejectiij no?um relamentum
lubjicere, inhoneitum icilicet perreitigandi itudium. In
publicum |am prodtit l ntgeniUu ipia pulchritadine pol
chrior. \ ide m cuipiam rerum , quai cernii , simiiem
Gngas, ejus quippe omne animilot Patrem ( Adytum tem-
pli lanclissimum intrabal pontifex tma rice per amium,
prattorea nunquam, nee timen aine timore ae lilentio.

Sed enim ai decuil tantopere rerereri templum, haic imi-


dentem Pivinitatem restigare quii audeat? Refereamur
ergo Unigenitum» ut putomus oefai cssc de illo discep-
tar*, cum ipse lit rerus templi Dominui.
IV. Rursns cceleslis ignis absumpsit cnin snis lliuribulis
saeerdolcs qumquaginta supra ducentos, qni delatom Aa-
roni ponlificalum usurparc volebant : lerraquc dehiscens
Core Lcvilam cum sociis absorpsil, quod sacerdotalc ofli-

cium temere et arroganter petiissont. Profcclo siaaronicum


saccrdolinni dignum habitum ftrit, qnalcm
tnli revercnlia
adhibendam putas myslarum Domino, qui suum sacerdo-
tium proprio sanguine dedicafit. Hujus proinde Numen lu
serutari ne audeas. Si Irislem quisque miseralur casum,
quo , erumpentibus rcpcnlc flammis, absumpli perierc
Aaronis libcri, ausi profanum altari infcrrc igaem. Qnis
jam credat cos sitnilc incendium cvasuros, qui tentant
percgrinas in Ecclcsiam quaistioncs protruderc. Eccle-
sia disputarc concedit ct approbat, ul prodita inlcrpre-
lcris et explices, negat et damnat, ul abdila, arcana scru-
lcris.

V. Magnus Oza sacerdos ausus manum porrigere, ut


arcam suslineret labanlcm, in ipso facinorc morte mulcta-
lur : quae jussus fuerat, excqui neglexit ;
quae commissa
non fuerant, sibipraesumpsit. Arcam lmmcris gcslare dcbc-
bat, prolendit manus; suo auxilio credidit indigere vim,
20 2 S. EPHR^M SYRl

res omnes ab exilio rcfrenantem : suspicatns est arcam


proxime casuram, clum ejus ruinae occurrerc parat, ab ca
occiditur. Disce monitus nc sacra occupcs , qua3 obirc
jussus non es. Ozias rcx honorcm oflerre se creditlit, in -

juria fuit : cave nc, indogandae veritatis obtentu, Unigeni-


lum ofTendas, cjus arcana temere et arroganler scrulando.
Fallcris, si crcdis fidcm aliqunndo casuram, ipsa cadcntes
sustentat : cave Ozam imitare, ut nutantem fulcire velis;
ictus ipse cades.
VI. Satrnpae arcae conlemptores, ejusdem polentiam
cxperti, eliam Numcn agnovcre, donisque testati sunt.

manibusqucmulctatus Dagon, accidit adcjuspedes.


Ciipilc

Agcdum quali dignum honore reris Evangolium Chrisli,


quo intranlc, dejcctus imperio diabolus corruit. Quin
crgo ei occurramus dona fcrentcs, cujus divina vis nos
misere dilanialos persanavit. Arcam Jordancs prospiciens,
suas divisit aquas, relroccsscre fluenta; prrcsenlc Domino
nalurne , naturalem cursum cohibucrunt : at si arcam
cxlimuit fluvius, idcirco quod lcgis divinac labulas conti-

ncrel, quo niagis pcrlimescenda sit de rebus divinis dis-


ccplalio, quisve ad cam non vcrcalur acccderc, cum illa

labularum Dominum rccondat.


Admiranda Daniel animalia speclavit, gloriaique
VII.
sua) insedcnlcm solio AiUiquum dicrum; ct animalia qui-

dcm acccssit, cupicns eorum formas inspicere, ac pcrnos-


ccrc propriclalcs; ab indagnnda vcro Allissimi mcijestale
cliam alquc cliam abslinuit; quo magis slupeas incptissi-
morum hominum slulliliam, qui magni Opificis adiniranda

opcra quasi pcr transcnnam aspiciunl, diim ad ipsum


invcsligandum fcslinant. Idcm Prophcla propc astantcm
Angclum coiUucns, cxpavit : nae \\\x nomcn gcnusvc
scilari non poluit, quando ncc voccm audire sustinuil.

Cufi) Danicl scrvi vulluin non tulcril, lu-nc Domini cons-


advi MTJ -
IC1T7T LTOIAI U IMOHI 1«

peoium fe»aa? Ahpii hio mitu tremefecil fn-i.-i, miicuit,

fugavit, <'i aquaa bifariam dividere coegit. Iterum cum


idem peteret cujuapiam oraculi interpretationem, audiit
id esae lignatum, nec fai eaae arcana perveitigare futuri*
Scilicet hujuamodi respoDium lulit Propheta, quid referet
nlius, qui Unigenitum examioare parat, in qso ?elut in

llicsauro oninium arcanonun sununa recondilur? [pie IU1

Patria theiaurui eat , et conailiorum cjus rationarittm<


Faceaaat hinc quiquis so credit poaae bos aditui irrum-
perc

.\\\\\VVV\\\\V\\VVVVV»VVVVVVV\\\V\\V\V\\V\\\V\\\VVV\VV\VV\V\\\\VVVVV\\V\V\V\\\\V\\V\\V\XV\\

SERMO IX.

I. Rcclus ante fuit, qui nunc inversus cst disquircndi

ordo. Lcgito, qnseiito, ct discilo illum a Palrc fuissc gc-


nilum; gcncrationis modum qoaerere nbsistito. Non tulil

Jordanes arca3 praoscntiam, rctrocessit, fugitque, cjus re-

vcritus consncclum. Tu claustra tcmcre pcrvadis ct impu-


denter exploras, ut tandcm suescas advcrsus majeetatem
insanire. pedcm verecundi juvenes, nc parcn-
Retulcrc
lem Nocmum indccore nudatum spectarent, ut liccrct
dcinceps objurgare procaces. llli, averso vultu, nudum
lcxcrunl; tu disquisiliones avertc, quoe tecta nudanl. Nu-
datum illi vcslierunt, veslitum isti cxcutiunt, pallia pu-
dcntissimi adolesccntcs interposucrunt, dc aspicerent quod
oeulis patebat; impudcntissimus scrutator si posset ficri,

Unigenitum propria ipsius gloria spoliaret, ut planc lotum


usquequaquc pcrspectaret.
II. Quanquam ct lioc cx ipso le disces fieri diiTicillima,

qure anlc (acillima fuerc, siquidcm rerum modum immutes


204 S. 1111*1 SYRl

aut orclinem. Facilis cst descensus; si aulcm gressum sur-


siun in contrariam partem advertas, iter tibi minime diift-

cilc, laboriosissimum cilecisti. Disceptandi studium opus


plenum laboris evasit, postquam a recto ordine descitum
est, et audax noslrorum hominum ingenium fidci valcdi-

ccns, animum ad habendas quacstioncs appulit.


III. Cum Dcus Jobum legibus ac judiciali jure perse-
queretur, quaestiones illi de rebus sub sensum cadentibus
proposuit, quas cum illc expedirc se non possc fassus esset,
tacuit. At vcro si Jobus visus sibi est minus idoneus, qui
objectas dc rebus obviis quaesliones dissolverct , insa-
nit profcclo, qui arcanorum Unigeniti scicntiam sibi arro-
gat. Jobus, qui acgro corpore aciem ingressus, dimicavit,
ct vicit, vertilque vuinera in argumenlum triuinplii ; quaes-
tionibus mox pulsatus, se victum palam confessus est : in

ca scilicet parte, quae sua erat, vicit, in foro non suo vic-
lus est : in pugna vicit, quia nostrum est pugnarc, et

pugnando hostem slerncre in quaeslionibus victus est,


:

quia nostrum non cst, disquirerc. Diaboius nobis insislit,


ut in iis, quic nostra sunt, dcsidiosos habeat et incrtcs; in
iis contra, quae noslra non sunt, trcpidos ac sollicitos

efliciat.

IV. Ezcchicl rogntus, utrum mortuorum ossa vitam olim


rccupcratura scirct, etsi Propheta ic1 minimc ignoraret,
ccrtus aliunde lucis amissae usuram cxlinclis aliquando
forc rcddcndam; ha^sit lamcn, ncc rem sibi cacteroquin
satis compcrlam aflirmarc cst ausus ; sed omnem scicn-
liam in unam veiut cocigit suinmam, retulitquo ad omnia
scienlem. Prophelam sequcrc, ne quid supra caplum au-
deas sicunde soilicitaris, ut quaeslioncm omnium diihcilli-

mam, et modo compcrlnm dciinias.


Uni
V. Zacharias itcm, cum dc mysleriis sibi oslensis Ange-
lum sciscilarclur, hic cxplorare volcns, ulrum visa Pro-
\n\ i RSltf BCRI T v rOBI Sl RMON I

|,l,(>i;un perturbaiienti exciial illi^ rtjrbia i Numquid


ineicii quea lunl hoK iNec tanc Prophetom puduit
'?

ignorontiam fateri, quo videlicet modestiam petulentei


docerett Tantui Propheln propries diflidit scientiae,

confiduot DOitri temporU bominei luperei et eudej


Sacerdoti importune dioceptonti Angelui le*juelam al>siu-
lit ; icrntotorei limilii inpplicii timerc freewit i si ntegnus
saccrdos Lingue pependit petulontiae peiDii, quia Praecdfr-
iorii| et stM\i nonerotionem conceptumque loratari ausus
fuerol ; limcai quisquis Domini rerum tjftoai disquirere
non timcl, timeot cnimvero, contrcmiscal, cl rxhorrescat.
Zachariae sciscitanlis ori frenum injoclum fuit, loqucndi-
quc iacultalc mulclalus, ut ncmpc laccndo honorcm dicto
diccntique cxhiberct , qucm praestarc neglexcrat discep-
a
lando : qualc putas silcntium cxigit, quae Unigcniti gcnc-
rationi dcbclur rcvcrentia? Paler, qui dc sobolc sua aliquid
gciscitari sibi fas essc pulavit, id impunc ferre non debuit.
Qui feral ille, qui cum, qui csl, pclulantcr adoritur, ejus-
que Dileclum ipsius in sinu discutcrclcntat. Quo Zacharias
fidcm cxaminat, cvcrlit :quem crgo disccptare dcleclat,
ipsa disceptatio arguit, nccdum susccpissc fidcm, velsus-
ceptam, disccptationc admissa, ejccisse. Disceptationi cum
fide non convcnit, id Zacharias docuit, dum, disccplatione
orc recepla, cxpulit a corde fidem.
VI. Gum scrpenles populum pcr deserta oberrantem in-
iestarenl, colubrum Moses ex aere conflavit, ficlumque si-

mulacrum in loco conspicuo ac patentc cxposuit; anguis


aspectus vitae pharmacum cvasit. Populo vidisse, gentibus

crcdidissc, salutem altulit: umbram Unigcniti in hocfacto


vidcs : faccssc crgo contcntiosas disceptalioncs non istae,

scd pius Rcparatoris aspectus vilam nobis reparavit. Qui-


cumquc cupis ab Auctorc sacramentorum haurire salulciu,
' Zach. iv, 5. — 2
iiiic. I| 20.
206 5. EPHR.EM BYRl

hnnc fidei oculis intuere. Cruor poslibus aspersus, petra,


nubes; columnaet virga,elc.,Unigenili imagincs et umbrae
fuerunl. Quandoquidem incredulus ille populus sacros
ejusmodi typos citra exSmen admisit; vos, gentes, Unige-
nitum mysteriorum thesaurum perscrutari absistite,ne cae-

corum populus de vestra ruina laetelur.


VII. Cum mutua vos charitas jungeret, una disjunxil,
divisitque disceptandi libido, quae vos appulit ad scrutan-
dam naturam inscrutabilcm. Hinc populus ciecns nrguta-
batur veram esse non possc, quam profitemur, fidem :

sed si haec vcra non essct, suorum professorum discordia


imminui dcbilitarique debuissct; atqui mirum in modum
inde propagala est : scilicet occa?cali Judcei non vidcnt,
vos scrutatores, rcrum, quas illa docet, magr.itudine op-
prcssos, falsis opinionibus succubuissc. Elcnim si Unigc-
nitus ncc Angelo, ncc puro homine major csset, ncc difli-

cilis, ncc obscura forct dc ipsius nalura disputalio, cilo

intellcxisscmus hunc cssc scrvum cx ipsa gencris sui con-

dilione. Quisquis igitur de illo disccptat, causne, quam


oppugnat, palrocinalur, r»sadisceplaliomar,nitudincm sub-
jccli indicnt. Jpsum hoc, quod illum scrutari non possu-
mus, Deum csse ieslatur.
YIIJ. Omnium saeculorum ingenia illum quarrcndo cir-
cumcursarunt omnia; incomprchensum nemo compre-
hendere pntuil. Quasquas mcnsuras si pelago r.ppliccs, ab
ejus amplitudinc doliccrc inlcliiges; ncc enim immcnsum
mcnsura capit, ut ab ipso capilur; falleris tamcn, si hoc
marc minimc cxtare indc suspicaris, quod cjus magnitudo
scrulantium inlelligentiam transcendit. Profcclo nisi iilud

extnre scirent, ejus vada pcrtentarc absislcrent. Quidquid


roposcenti facile occurrit, non magnum fuit. Si qua mcns
omnia intciligentcm intelligendo comprehendit, ctiam cx-
ccssit, tolumquc cmcnsa cst; quisquis crgo Palrem ct
\i.vi lll | |CRI l vi 01 HOPTl - uny

Filium icrntalua est, nlroqoe major fait. Apage binc, qui

talla Gngii, nec unquam Rctj ul Paleret Filiui ad noiti t

mentii moduloi deicendant, autpulviiet cinis nd tlldjrum


contpectum ascendat,

SERMO X.

I. Scripsisii, Domiue, « Apcri os tuum ct implebo il-

»lud ', » cccc os scrvi tuj palcl, palcl ct cor. Tu, Dominc,
ambo lecundum voluntateni tuam
lua impleto gratia, ut
canlem gloriam tunm. Et quoniam cuilibct parato dc lc
dicere, cujualibet mensurao lcrminus proponitur, cgo si

quandd milii liccbit lari aliquid dc le, in iniimo subsislam


gradu. Inlra lepta silcnlii obsignata latct origo tua,qualem
ergo oportct cssc linguam, quae talc sibi audct sumcrc ar-
gumentum? Cum unam habcas naluram, non unam habct
illa notionem : varii dc ca scrunlur scrmones, alii subli-

mes, humilcs alii, medium quoddam plcriquc tcncnt. Mibi


quod minimum csl, oro, couccdas, micas dc tua mcnsa
dccidenlcs lcgere liccat, ct exilienlcs ab orbc sapienlias
lua; scinlillulas cxcipere.

II. Plcnam lui notiliam unusGcuitor oblinct. Ccclcslcs


Spirilus majcstalcm tuam vix dimidia sui partc conspicuam
obslupcscunt. Gulta luo manavit ab alveo, ingenlem ex-
civit nobis infima tenentibus quaeslionum tempeslatem. Et
quandoquidem magnus ille Joanncs indignum se esse pro-
clamavit, qui calccamentorum tuorum corrigiam solveret,
fccminam iilam sequar peccatricem, et sub tegmine pallii

lui considcbo, inde dicendi sumam exordium : quemad-


f Psal, lxxx, li,

J
/<i :.J? '^v?
k »»i 1
208 S. EPIIR.EM S\RI

moduoi vcro illa cqqi limore accessit, morboque liberata,


moerorem eliam dcpulit; sic qicqqi, oro, oietom dcculito,
ut ab amiclQ ad ipsom corpus luuoi slylum promovcam;
cupio euimvcro de te oieo pro modulo aliquid dicerc.
II L Tuum, Dooiine, veslimentum salalis fons est, sub
aspeclabili paliio sub aspectimi non cadeQS
couditur vis, :

saliva ore tuo rejecta, terraeque admixta, lntiim fuit, res


utiquc minima, vi tameo praedita mirabili ; locem io hoc
lnto caecus iuveQit. Iq pane tno occultus ioterest Spiritus,

qui qoq maoducatur : iguis, qni qoq bibitur, ardet iuvioo


tuo : io paoe tno Spiritos, ignis iQ mero tuo, res duae
oppido aduiiraodae, quas oostra perceperunt Inbia.

IV. Cum Domiims ad homines desccndisset, in oovaoi


traostQlit creatoram, Coelitibusqnc siuiiles fecit; igoc ac
Spiritu eos fermeutavit, ut mirum et arcaoum in Qioduoi

crescereot, et io igoem et Spiritum evadereot. Aogeios ex


ordine Seraphim prnoam Esaiae ori haudquaquaoi suis ad-

movit digitis, proximavit illa labiis Prophelac solummodo.


Nec eaQi ipsc appreheodit, oec maodncavit, mmc vcro
Domious, ut vides, oobis utrumque dedit.

V. Aogelis Abrahamns iQCorporeis corpoream dapem


obtulit, oblatam illi comederuut. Novum nunc cerno nii-

raculum illo praestantins, a Dooiioo ooslro faclQm, dnm


corporcis incorporcos cx igoe et Spinlu paratur cibus ct
polus. Jaclus ab irato Deo ignis nocenlcs invnsil ct con-
crcmavit; igois aller ab eodcm, scd placato missus, des-
ccudit in tcrras, ctio paoc maosit. Porro si ignis illc voravit

homioqs ct absumpsit, isle,qucm in panc comcdilis, come-


dcoles vita dooavit. « Ignis coelo delapsus Kliae victimam
» consuQipsit *, »amicus igois advcoit oobis hoslia vilne re-

paralrix nostrau; ignis illc appc sitns cremarit carncs, luus


istc ignis, Domiiic, io sacriiicio luo noslcr cvasit cibus.
• T) Hcg, xvu;, 3S.

MIONAIL**
ADV£18Utf BCIU i -ato!. IONJ I,

VI. Dhe Salomon, bui rogas, quisnara colitinuertt Spi«

liimn in pugillis Buis? fVdesto huc, et viac quid egcril

Domtnus parentis tiJi, igncm videlicel el Spintum supra


jpsorum naturam miscuit, mjxtaque in Discipulorum pu-
gillos infudit. Idem rursum instas, Quiscolligaverit squas

,»in velo ? » Jain fontem coraprehensuui velo, Mariic sinu,


coutemplare. De calicc VitteVitto fetiltam suo singutovelo
exceptam sumunt ancilke luae,

Ml. Cerno Numcn velo contectum in lemplp, Numon,


inquam, nulla nactenus intclligcntia comprcnensiim, iaem
que usque modo maneret ignotum, nisi suus ipsuni amor
ilcxisset, ul ad nos sc dcmillcret, indc coepit super vcluni

aliaris propitiationis descendere, llludque imbrare,


Cerno ignem et spirilum in sinu matris, tjua; le pepcril,

ignem ccrno ct spirilum in fiuvio, qui suis te lavit aquis,


ignem itcm ct spiritum in regencratione nostra : in pane
ct poculo. Panis tuus immanem illum helluoncm occidit,
quisuum nosfecerat panem, Calixtuus mortem destruxit,
quam video noslrum vorasse genus. Etiam le, Domine,
iuanducamus et bibimus, non ul lu deficias, scd ut nos re-
ficias.

VIII. Corrigiam lui calceamenti venerantur sapienles,


pallii tui lantum non fatui revercntur fimbriam. quan-
tum ab islis discessit vesana ictas nostra, dum suis dc te
qusestionibus insistit ! Ilcni video ccctum compolanlium
mero plenum. Mirabile diclu ! aquis iuae insistuul planUe,
luis sc pcdibus submitlit ingens marc, idem parvo fiumini
subdis caput prolluenlc baptizandum : iluvius, ct in eo
baptizans Joannes se inviccm repracsentant, et alter alle-

rius expiicat parvitalcm : parvo ilumini et servo humili am-


borum Dominus se submisit.

1\. Eccc jam alvcus charismatum tuoruui aflluxu ple-


1
Frov. xxx, 4.

xxxvi. i4
210 S. EPHILEM SYIU

nus cst, nec jam superat Iocus : et cgo abunde exsaturalus,


tuam, oro, contrahe manum, muneraque tua vclut depo-
sita in tuo repone thesauro, nobis aliquando redditurus.

I\W WV\\\\\\ \\\\\\\\\ \\ \\\\ WWWV \W \\ W\\ \\\\\\ \\\\ \\ \\\ \A\ \W » W \\\\\\ W\\\ \\\ \W \\*
»

SERMO XI.

I. Ineptus ipsc cum


non audeo, sique audeam, non
sim,
confido me asseculurum quod pcto. Cum sis altissimus,
quisquis tua sine te aggreditur, vana ipse se lucfit spe. Tua
natura, Deus, suo quo nos terret Numinc, eliam arguit.
Celsitudo tua quanlum se elevat et excellit, tanlum nobis
noslram dcclarat vilitalem : tua ilem nos bcnelicenlia con-
fundit, adeo se illa indulget ingratis. Sua audax scrutator
doctus cxperientia teslis esto, nam si licueritscmelalonge
prospicerc cditissima hujus monlis juga, oculus confeslim
menlcm corrigct docebitque divina scrutari conantem, ab
iis immensum distare. Suus ipsum discursus rcdarguct,

propriusque refellet visus : linguam dc illo disccplarc inci-


pienlem scrmo ipse revincet, quam longc ab argumenlo
aberret,quisquis de illo Numinc dispnlat, cujusinlra sinum
velut pugillo conlinclur orbis.
II. Eccc autem ncc auris fragorcui vehemeutem audit,

ncc sinc sono silentium; qua igilur ralionc voceinFilii au-


diat, aut Patris silentium? Silcnliuin cerle, non lamcn in-

fans. « Cocli cnarrant gloriam Dei \ » habes hic silentium,


sed vocalc.omncsquippc gentes ct singulas propriis afFatur
linguis. IIoccc firmamcnlum nullo non dic suummagnilicc
Inudat Opilicem. Prava rcs cs, homo, ncc omnium natio-
num linguas lencrc potcns : apprchcndc prius Angelorum
1
Psal. ITin, a.
tDVB&IUI ICBI TATOKBI IIBMOIIJ l< i 1

el coeleitium Spirituum bnguam, inde ad auscullandum,


quae falur iilentium Patrii ad Pilium f enitere. ^liui < tst

lermo noster atque aliue sunt belluarum voccs Augdorum :

lingua limilem non habot siienliuro,quo Pater dileoto suo


:

loquitur, Angeliiquoque ignotum cst.


III. Ilhuu dico bonum, qui licot nobii omnei induit

(brmas, ut viderelurj sic omnei imitatui est voces, ut au-


diretur. Suam uaturam unui ipse vidct, lilentium suum
iiiuis ipsc audit. Unui ex ipso genitus illum capit, quisquii

est nh cjus uatura remotus, ncc td ojui investigationem


accedere debet, noc vero potest. Pcr crccos tramites vagus
oberrabit diu, nec enim via ulla uobis relicU est ad arca-
imin illud cl recondiUim Numcn. Conditor quando rchus
ab se conditis anniiit ad sua limina acccssum, hoslias ac
doua ferentibus, et supplicantibus id conccssit, negavit
scrulanlihus, obsepsitque vias, nc quis undccumque ad
oslium scmpilcrni Numiuis appcllcret.
IV. Dona icrenti, venienliquc ad orandum via ipsa sc
monslrat, oiFerlquc sc comitcm, scd ct ipsa tcmpli janua
acccdcnli ullro sc pandit, intranlcm eiluso excipit sinu, ct
allata commcndat muucra. Contra scrulanti viaj obslruun-
tur, obserantur ostia, occurrit vasta inculla et dcserta soli-

tudo, nec ad spccicm tanlum, sed rcipsa inhospilalis. Pcr


hacc locapalabundus errare cogetur audax, quisquis putat
Divinitatem luam sua intelligentia non csse majorem, dis •

cat miscr se, diaholo impellcnle, in hunc prolapsum fuisso


crrorem : sun ipsum uatura convincit sc circa te crrarc,
qui circa so, qui sit, adhuc crrat, dum sc mortis victorcm
jactat, cui nec ejus horam prasscirc licuit. Futuri pra>
scientia ci negatur, imo ncc rei praescntis notitia relicta

est : scilicct naturam tuam disquirens, suam oblitus est :

infelix sua amisit, nec reperit tua. Ipse sibi illusit quisquis
sihi gratulutus cst inventum, quem conquirebat inscruta-

14.
2 12 S. EPIIR/EM SYItl

Lilcm et incomprehensum : non is tibi quidquam delraxit;


omnis quippc scienlia slclit intra le, exlra le illius inscitia.

V. Non mihi os tantum, ut luam dicc.ndo possit aequare


magnitudinem, talcm mihigraluloripsc impotcntiam, sique
potenlem me jactarem, impius argucndus utrinquc forem,
sivc quod humanam naturam divina majoiem dicerem;
sive quod huic parem facerem, et aequalcm; qtioe quidem
vel cogilarc absonum est. Tua suspirat ccenasodales,gestit
sine fine tua ccena convivarum praesentia, et ornatu : tha-
lamus tuus Yirginum frequentiam optat, modo lampadas
ferant olco plenas. Multi vocati ad portam aspirant tuam;
verumtnmen quia angustum eo praebet adiltun, et adino-
dum pauci sunt, qui sarcinulas suas deponerc et cuncta
abjiccre conscntiant; ideo pluresexdudit secum portanles,
quas illa abominatur, opes.
VI. Tuus circa nos ardet et agit ignis, ut purget, puri-
ficct et pcrfieiat. Et nunc quoniam ad signaculum simili-
tudinis luae mentem nostram elevasti, huic, oro, jubc si-

gillum veritatis apponi. Iter ad le tcndcnlibus longum,


hreve nobis evasit, ex quo illud luus contraxit amor, nos-
lr«« imbecillitatis miserlus. Si autem forlibus vice spalia
producta fuerc, id vidclicct ad nrgumcntum Sapientiac
tuoe dispositum fuit. Est solium gloriae tuae, est aequilati

tuie thronus, iii quihus assidcs el cxcipis cum honorc bel-


latorcm, hosle proslrato, cx acic rcdeunlcm. Tua infirmos
bcuiguissima gratia sustinct, ipsa gchcnna luo aspersa rorc
lieret initior.
ADVERSU8 8CnUTAT0I\Efl si r.MoM-.s. |)3

WWW WWWWWW WWWW WW\ WWWWWWW \\\ \\ W\ W\\ W W \ \ v\> W\ \\\ W\ WWAWW W\

BERMQ KIL

I. Vcritaa tua sal pst, npstrasilla, precor, condial men-


i .
bic suavissiitioa dabit ista IVuctus, intellectom et sa-

pienliam, inm parvulorum auribus ratipnem et judicium


infundet. V.rdenlom ccrnis fornacem, cuivjs <li>eo exposi-
lani. Sua quisque atque se hucapnlicet, characterem appo«
nal suuin atque doclrinani, quosque signavit ot docuit pro-
dat ; ignis de}eget tectupp larya yerjtatis errorem. Appensa
proslat trutina, adeste fratres, exploremus cogitalionum
nostrarum pondus. Cura voluntate lua, Doniine, consilia
nostra pensemus. Et si forlc vohinlas nostra liuc miniino
concordat, tum dcficiens, lum cxccdens, defectum, el cx-

C !ssum, oio, tun corrigai clcmenlia.

II. Gralia et Justjtia gcraipae sunt lanccs stalcra? lunc.

Quo aulem loco, quove modo ist.o sibi inviccm pcquenlur,


tiij Doiuine, nosli. Quanquam eliam cum dissiderc vidcn-
tur, perbclle consenliunl cum ; illo quippc perfecte con-
cordanl, cui omnia parent, Stat.cra lua parvos lcvioribus
libral pondcribus, medjocribus medios, magnps mngnis,
scrulatorcs eliam lance miscricprdias. Immcnsus regnj tui
sinus convenas invitat cujuslibet n$xse puror. Paradisus
incolas exneclat caslos ct inlcgros : mensa taa, Domine,
duodcnum ccetum tuum ad magnam illam ccenam vcnirc
suspirat. Imbrc rigata tuo germina, viviscunt omnia, tuo-
que madefacta rore vcgctanlur, ct nugcscunt : prseccpta
lua mystica myslieam terram vilali rore rigant. Oro, Do-
mine, maturas frugcs colligito, colonus es, patrique ma-
nipulos placituros oflerlo.
U\t\ S. EPIIft^M SYRI

III. Surculus cs cx illa vile decisus, quam olim aegyp-


liaco avulsisli solo '. Miror, ut agcr, queni aper de sylva
depastus fucrat, germinaverit modo, ct sacrum palmitem
protulerit, ex quo holrus ille henedictus natus est, fluxit-

quc mcrum morlis anlidotum. De populo circumcisorum


ct zizaniorum campo provenit nohis manipulus novi panis,
suavis fruclus ah nrhore amara : prodiilque de populo par-
ricidarum Mcdicus pubficae auctor salutis. Sectus a mili
planta surculus, satus cst nohis Filius David, fons gratia-
rum crupit de terra siticnte. Mirum sane, si simus ingrali
salientihus, quas super arenlia arva profudit charitas. Tui
claves aerarii pctcnlihus sua sc sponle oflerunt : rcconditas
opcs diripicntihus gestiunt gazrc tucc, quia et illi focmince
arrisisti, quae a pallii lui extremilate suo languori clcpsit
medicinam. Scelcratam noccnlium massam fcrmenlum lua
arlc tempcralum quscril; illos scilicet immutare cnpit, ct

ad pocnitentiam convcrlcre. Yeritalis viam lux tua depla-


nat, oflcndicula legit et aufcrt. Tuum egentcs argenlum
cupit, ut divites faciat : talenta tua tuaeque mina? inertes
et desides sollicilant, hortantur, ut fccneratam lihi pecu-
niam decuplum auclam, pio fccneratori rcpracsentent,
in

quare ncmo non laudct te, qui omnes locuplelarc studes.


IV. Tua, Domine, arma de peccatnrc agenle pccniten-
tiam, ct adversus vitia dimicante, ketantur. Vinea tua mcc-
rorem cxuit, cernens otium faslidirc colonum, jamquc
acmulari socios assiduc lahorantcs, dum liceat tandcm
fronlc apcrla, nec h.xsitantc lingua, navatas operae merce-
dem cxigcrc. Juslorum opcrum remuncralorcm juslum
est laudarc. Tuum, Dominc, jugum rehcllcs domat, virga

tua lupos dissipat, congrcgant caulae tuae ovcs. Commu-


ncm quemque dccct cxallare Pastorem. Nostram cxpectat
navale ratem, cjusque appulsum dcsiderat, Spiritus tuus


Tsal. lxxix, (j.
\\)\\ MV! K in* i ITOIftl -i RMOJtl li I \ 5

ejui iccundel curiunii promoveatque tuartun, Donjine,


miserationum remigium, quo landcm pelagi insaliabilis

fauces evadat. Tua, Domine, praesidia laudanda innl nd-


bii. Quadrata luo Numine petra futnro, dccreti aedificii

fundamentum modo opperilur, riec dubium


ortificei ustiue

quin luperitruenda domni omnium oculos atque ora ad


laudandum Opificem convenura iint. Ne autem ccepta
in fabulam abcat lurris, tu, Domine, imperfcctnm opus
abioivito, Laui tua cil, inccepta pcrfeciisc omntt. Scmina
tuii prompta horreii, terra duru proscinditur, expcctal :

lemenlis meniura in minimii quidcm ad triginta ibit, ad


sexagmta in mediis, in moximis ad contum.
Y. Niiidum proponii speculum, quod e regione libi op»
positum, tuam in le expressit formam; hsec inquinatos
provocat sollicitatque, ut suas lergant maculas ; ncc cnim
tibi quiipiam adjungitnr, quin nnle suas clucrit sordcs.
Tun hyssopum offert, salagit ubiquc, ut
nobis clcinentia
nos sibi habcat mundos. Aspergat, precor, nos aquifi gra-
liae luac, ct praestet puros: nostrii non delcctatur illa ma-

lis, sed cum maxime decora sit, dccorcm noslrum suum


deputat ornamentum.

WWH\UMWV\nV\\\\W\V\ttVVWVWWW\U>VW\WW>V\\V\\WH\\VU\W«M\\W\«WM

SERMO XIII.

I. Meam tuebor fidem ab ea, quse nuper crupit, hnercsi,


eredit hacc Palrcm, Unigenilum ejus abnegat. Etquoniam
summa, in munitiuncula
scrutatores occupavere veritatis
fidem meam defendam. Ad Palrem nccessi, suo ipse sc
signat nominc, inde ad Filium proccssi, propria hic ori-
giue suam ad Patrem rclalioncm declarat, uli suam sanc-
UlG S. EPIIRiO SYRI

tilalcm Spirilus sanctus, quo etiam myslerium omnis sanc-


titatis caput conclusi. Omnis fides, quae signata non cst,

errorem deputa. Si quid indc mali in nos cudatur, id aga-


mus, ul forliler illud feramus, seu animus doleat, seu ani-
ma separctur, seu ardeat corpus. Certum cst nullis cederc
malis, hoc nempe scriplum cst : « Neque altitudo, ncquc
profundum» ncquc gladius noslram uuquam in fide cons-
tantiam labefaciabit j » a veYoSolequis avcllat inseparabiles
radios ? Tribus vocabulis noster subsislit baptismus : Iri-

bus arcanis vivit fides nostra, tria nomina Dominus nosler


Aposiolis suis tradidit, ipsa sunt perfngium noslrum. Ani-
mam peregrino notalam signo, ovi illi erranli similem
pula, sed et illam rcjicito, qnac nominc notatur uno, sur-
ripuit nolam a nobis rejcclam, ct cxtra caulas crrat; be-
no.clicamus illi, qui suo sibi nos obsignavit typo. Rerum
divinnrnm scicntia divinrc thesaurus cst fidei : hujus dc-
posiii clavis vox est docloris, hujusquc lingua illud dispen-

snt. Nunquam fitlcs tacuit, nunquam abslilit, auditoribus


pracdicnre vcrilalem : silentium oderc luba nlque fidcs,
nec illa suum jntra domesticos thalamos clangorcm con-
tinuit, nec isla inlra adyta voce submissa mussilavil.
II. Arborem quis vidit singularom protulisse fruclum

sibi semper haerentcm. Fidcm hanc cssc dices, singularis


iructus cx ca prodit, Vcritas, quam unam csse licjuel. Ego
vcro nunquam paliar, ut vcl fidcm meam os meum silentio

premat, aut mea lingtla in cjusdcni confessione hacsitet,


velul maxillis camo constrictis. Fidci meae professionem
mcorum velul hosliam labiorum libi, Dominc, oftero. Ac-
cipc poma, quae libi dcccrpsi cx arboris mcac ramis, lum
loqucnlibus, lum etiam taccnlibus.
ADVI.USIS SCniJTATOHI » lERMONBIi u l
7

IWWVVWWW WWVWWVVWWWWW im\Mvn\.«\v>- \\\\\\.\\\\.\\\w\\u\ uv vw w

SERMO XIV.

I. Invitavi le, Domine, ad comivium variis in.slrnclinn

liynniis. \ innin nnslra dcsideral niciisi, laii(!i;i:i lu;irnni

scicnliam ; qui vocnlus ;k1 nujilias li > clrias mcrn uplimo


implcvisti, reple ( precor.os nioum lau.de. Viuum, quo hy-
drias implelas lcgilis, scilolo hujus esse vini eloquciilis
cognaimq ; ad projdicaudas quippq Dci laudcs nos provo-
cat, sicul illud convivas cxcilabal, niirabilcni liqunrum
transmulalioncin tum spcctanlcs. ^Equa j)cto ; (juandocjui-
dciu nuptiis non luis de tuo scx hydrias vino oplimo plc-
nas providisli, oro, ut prrcscnlis conventus aurcs canlu
implcas jucundissimo landum tuarum. Jcsu, cui placuit
cxlrariorum adesse nuptiis, adcsto tnis ; castam ct deco-
ram cernis muUiludinem tibi congregatam : sodales, quoe-
so, tuos, et (juos ad cpulum luuni vocasli hospiles exhila-
ralo nueslns lali cgentcs levamcnlo: canlicis luis lua con-
cinat cilhara. Sj)onsam tibi animam iiabcto, libi ihalamus
sit corjuis, convivac adsunt animaj corporisquc lacullales
et sensus.Ac si unum tibi instruxit corpus convivium, coe-

naculum tuum Ecclesia cst, tuo insistcns exemplo.


II. Synagogara Sanctus sustulit ad Sinai montcm, ca3-

tera ejus nieinhra sui oris splcndorc illustravit, suas cordi


rcliquit tencbras. Guniquc sc vitulo proslituisset, Allissi-

mus illam repudiavit, sanclique feedcris tahulas confregit.


Quis homincm viclil Qagjjjo incubantcm, siranlque vocifc-
rantem, aut fcemmam suo in thalamo imminenlcm in stu-
prum, clamorc simul suhlalo, proprium crimcn publican-
lem. IJobraeorum Synagogam ia Orcb a<i;noscc in /Egypio :

hahitavit, ah hcra palriarclue Joscph didicit ncfaria agi-


2l8 S. EPHR.EM SYRl

tare, simul aclorum cilare testes; suam populo


idcirco
sccleralo luccm sublraxit ignis nubisquc colutnna nempe ;

fulurum crat, ut sol se occultarctco die, quo Piegem gens


impia suum occitlit, pcrpclrato a porcnlibus simile repc-
tens ilagilium.
Quomodo mcam, Domine, citharam a luis conli-
III.

neam laudibus, aut quomodo docebo os mcum, acccptam


negare gratiam. Et quanquam amor tuus fiduciam caetcra
mea tamcn voluntas bcneficium agnos-
dillidenti pracbeat,

cere nondum didicit. Divinitalem tuam homines dcbent


confileri, dcbcnt Angeli tuam humanitatem adorare. Mi-
rentur isli oppido quam faclus sis parvus, mircnlur illi op-
pido quam facius sis magnus.

^\\V\\V\>\\>V\\\,\\\\\VV>\\>\V\VV>V\.\VV\VV\V\\\V\VV\V\\V\\V\\\\%\\^V\\V\.\V\XV\\V\\VV\\.\\ V\\

SERMO XV.

I. Ilomo humana curet ; legem meditelur mortalis,


morli ob ejus transgrcssionem addiclus ; quserat peccator
aptam longuori mcdicinam. Novit prudcns Divinitatem
tuam silcnlio vcncrari, majcslolcm tuam lacilus admirari
didicit doclus : ct sapicns sonctis scrmonibus gloriam regni
tui parvulis narrare. Nc, quacso, noslra nos ipsos obliti,

divina scrulcmur : ingenium mctiamur nostrum , scnsui


noslro ponomus modum, ct scicnliam noslram sciamus,
quoni porva quam multis implicita crroribus, proindc
sit,

ineptissimam ad comprcbcndcndum comprehcndcntcm ac


tencntcm omnia.
II. Scd edissere jam qucm tibi modo fmgebas inscrula-
bilis generationis typum. Monlnn, ut oulumo, brcvissimi
clivi lecum cogitabas, hunc hodic cxploralum ad nos vc-
;

ABVKBIUI ICBIJTATOBBI IBBMORBi< I I <)

niitii Scd apage, fecetse oogaf, prococem cohibeto lin-

guam, i»' ipsum noacito, dc nihilo crcviati, argilla lutoqno

iiclui, disce ([imuI neicis : ingcni lerrie hiatui el quaqua-


vortui immentut b Pilto Dei te dividit, ineo forme tractu
intorjectui, in qno divinta ejni originii notiliBm captat.
Quem hnmilii natura depreiail , quid illi cam arduit ?

quidve illictim iftlebrii, quera fractce deieruere virei?


homulum luto fictum oppido quantum dedecel mperbia,
ui orc pretervo audeat in suum imorgere Conditorem.
Qniiqnii divina icrutalnr, hunc puta mombrum catco vu!-

nere debilitatum, quod li cito curare negligas, totum infi-

ciet corpus. Qui nuicni omncs depellit morbos, morbidam


ovcm a suo scgrcgabit ovili, ct procul abjicict.
III. Scrutator majestatis perituri locinm sc facit, qnem-
cjuc de illa discoptare dclcclat, cum crrorc affinitatem ini-
vii. Si quis pcrdilum quaesivit, ct sc ipsum invenit, huic
Similem crcdilo scrutatorcm. Quisquis ambit Chrissti ac-
ccuscri membris, consuh.t imprimis, nt in Ghrislo cons-
tanter maneat : caveat ramus ne a sua dogoneret radicc
alioquin succidet agricola vilcm, si amaros senscrit tulissc
botros.
IV. Vide nc menlis vires pcrverso vestigandi hiborc
deleras ; hcebetata namque commcntandi facullalc, nulla
rclinquitur via ad bealam contemplalionem Patris et Filii
et Spiritus sancli. Vide rursus ne linguam exeras quasi
gladium, ul fcrias, aut quasi arcum mentem Iracles, ut tua
contorqueas in ccelum tela. Cave itcrum ne insidiosa illa

tua disccptandi ralio qUasi colubcr suo corda audientium


vcncno inficiat.
2 20 S. EPIIIM2M SYRI

IWV W\ VV\ WWV\ W WVWVYWA WWVWW VWWVWVWWVVWV W WW\iV\ \ VV\ \\\ V\ VVVWVA VW iVVWW

SERMO XYI.

I. Qui valeat servus tuus, Domine, in landcs ccssarc


tuas, aut quomodo absistat lingua tuam praedicare polcn*
tiam, aut qua ratione cohibcrc flucnlem liquidac voluplalis
fonlem, silienli cordi meo apcrlum? De tuis tibi, tua aspi-
rante gratia, laudcm dicam, a lc dilatus, tc muniflcum
pnedicabo, sed ncc luis magnis factis mca parva dicta res-
pondent unde me magnum facis, iugratum csse cogis.
: sic

Quidquod boc esl, tu, Domine, crcas, alis, cl augos, ideo


illum laudamus, a quo missus, ad nos vcnisti. Dulcis cst
tuus, Domine, tbcsaurus, cujus nos cuslodcs esse jubos,
limi vcro maximc mihi, cum deposilum meum acrario tuo

rcconditum indc talc ceperit incrcmcntum, quale sclcc-


tum tritici semen pingui commissum glcba: ; placuit nimi-
rum suavitali luae tle parvo scmine mngnum mihi compa-
rare provcnlum. Ecce autem dcliclorum nostrorum nu •

merus in immensum excrevil, quisve dcinceps quidpiam


audcat pclcre? Nemo sanc, nisi tua clcmenlia ct benigni-
las hoc mctu libcrarct ingralos. Beneflciis ailccti auclorcm
ncgnrunt, cclant acccpla, ut promissa rcposcant. Propte-
rca gnzai luae pulsant forcs : nc, qiueso, nos ropcllas oran-
lcs, scd tribue crtiae pelimus, ct non polila dalis adjicito.
Modestia quideip miiii plaeet, displiccl unprobitas : oro,
Dominc, doceme, ulra tibi gratior sit, limidn-no petcntis
vcrccundia, nn pia amanlis in pelentlo impudcnlia ? JScd

lncc miuus tibi grala cssc non potest, cui gralissima cst
luorum bonorum rapina.
U. Tibi, Dominc, mcam sislo fidem, nudum ct vilc

cum opcrc carcal munus; prctiosum lu, Dominc, eflicics,


Ai)Vi:nsus sc.nuTATOius IsBllONBf. 221

ila M6 n t6| ct Mf. incM lnc.r inopi.r supplcmciil 11111

capiain. Attulit gemmarim regi morgaritam, exiguum li-

cct ferat ipsa pretium, si regio Lamtn iuieratur diademati,


ct regis ornet caput, vulgaris et vilis esse desiit, si ante
fuit ; quantam ergo putem ipse me» fidei dignitatcm tuum
invexisse nometi ? Potaa lulit agricola donum, herus fc-

rentem vcstc rethUnerat : si i«li muncii lalls rcfcrtur gra-


rusticua pro pbttio pallium reportat, quid:
1

lia , el nutri ttlh

magna benigttitai \ estem, quafti pcio, mlhi negahit ? Quatt-


quam nec parvus csl , qui liiagna CXCellit ficlc. Si quis nu-
tem fide deflcitrir, tuo, quaeso, Niimine convalcscat. Uti

torra granuta (Vumeriti alit et nugct, sic fidcs mea tua flo-

rcat, oro, grnlia, cl largo pubcscat feetu. Sed ct ipsa fides

sequi bonique consulat, si quac sua sunt, ci rcdhibcre im-


polcnlcs, ncgasse videamur. Tu, Doiniiic, sua illi tucre
ornamcnta, nc de noslro minula dicntur, quac dc tuo crevit.

111. nos miscros, si disceptniitium concertationibus


distenli, fidem spectemus incrlcs ! profcclo damnandi ci i-

mus quasi inutiles coloni, qui, ncglecta agri cultura, sc


somno dedcrunt. autcm operi injunclo allaborare non
Si
pigct, laborem utique praemium sequetur, quod unus re-

feret prudens colonus. Quanquam hodie veram fulem non

pauci dissimulant ; quamque timcnt falui confilenlibus


nocituram, silcntio premunt; istorum in corde fides vigi-
lat, in ore stcrtit. Prccatio fugit arbitros, silcnlium quaerit:
fides conlra spatiatur pcr fora ct in lucc triumphat. Quis-
quis rcligioncm occullat, nae ille sibi melius consuleret, si

>U:tum etiaui cclarct.


2 22 S. EPHR.EM SYRI

V*\\\VVVVVA\VV\VVVV\^\V*VVAVVVVV\VVVVVV/VVV\/V\\»\^

SERMO XYII.

I. Quisquis veritatem oculo vestigat livido, ctiam si in

eam incurrat, ncc sibi praesentem agnoscet. Mentem per-


lurbavit invidia ct sensum tantum non abstulit, ideo nec
ea, quae apprehendit manu, intelligcntia comprehendit.
Furit discordia et dcbacchatur : turbavit terram, ccelum
oppugnat, nescit sodalem, ct hcrurn cum servo confundit.
Quis adeo durus, qui non commoveatur, tencatque lacry-
maSjCum videat civcs et socios vibrata adversus hostes lela,
torquere conlra suos, acccplaquc a disceptationibus occa-
sione, in se mutuo incurrere. Deindc quis fcrat incptum
sophistam, qui cum aplus non sit ad discernenda ea, quae
sibi in se parent conspicua, spe vana nititur ad summa,
et cum quisquilias in propatulo positas minime cernat, sc
supra rerum Conditorum extollit.

II. Quocirca cum Deus sc pcnitus impcrvcstigabilem

csse sciret, vestigabile corpus induit, ut nos a pracpostera


Divinitatis indnginc arccret, doccrelque in iis, qu:c in ipso
humana sunt, conquiescere. Aunuit ilaquc nobis scitari,
quomodo divina ad nos nalura desccndoril, ct malcrno in
ulcro pcr novcni mcnscs lacuerit, quove consilio in lcrris
vcrsala sit pcr nnnos Iriginta. Scopus nempc fuit, tuni ut
iudc inlclligeremus noslri gralia lanlam molitioneni cssc
faclam, lum ut pcr cam moram diulurno conviclu dispo-
siti, in cjus consueludincm pcnitus nos mergcrcmus. Sum-
mos deseruit, ndhrcsit infimis, quos apud sc habebat, rcli-

quii, requisivit amissos : sapientcs rcpulit, clcgit simpliccs,

quorum ctiam ppera ad omnium mortaiium genus Evan-


gclium suum propagavit. Quadrigam dercliquit quatuor
IDVIBIUI BCAUTiTOm I IJ RMOB

duclam animalibui iu torrii moraturuij crucem sibi iu


;

currum conformavit, Cruce voctui nniverfuoa circuuo or-


bem lnsiravit. Praeteriit Angeloi Seraphim et Cherubim;
carniiicuin comuetudlnem appetiit, eorumque lodihria iu
sc ipso provocavit, cl sustinuil.

III. Tu cs Filius Dci vivcnlis, idem cs Filius bominis


moricniis. Filiui cs Creatoria, cujus roluntate crcvit c ni*
hilo inundus : iilcm cs filius Joscph. Faber lignariui ifl

erat, cui artem ip^c prius infuderai, Pcr ic, non tamcn
doctus a ic Parens rerum opiGcium iuuqi ordinabat; luo
digito suminus Arlifex rcs omncs composuil suum paritcr ;

Joscph opus peregit, te doccnle, qucm Magistrum habcbat


pra:scntcm. Salve Fili Crcnloris, qui ct fabri li^narii Fi-
lius, qui cum mundi opificium molircris, ad sacranienlum
crucis cuncta rcfcrcbas : forlc etiam in illa Josephi domo
crux c corde nuncjuam cxccdebnt.

\\»\\\\\\\\\ V\\\\\ VW WlWWWW\\V\W\VAV VWVWWVWVXWWWW VV\ VA^ \ VVA W WWVVW" w\w\

SEKMO XVIII.

I. Avis non rupit ovum, ct exiit nisi anitnala, jnmcjue


formala nlque perfecta argumenlum est,
: imperfecUe fidei

nccdum rupisse pia confessione silcntium. Omniiun per-


fcclor rerum illam, cjureso, perficilo. Triplici molu duci-
iur ad summum avium genus ; dc vcntrc in ovum descendit,
inde in nidum ; hic viribus firmalis, etinm pcnnis instrui •

tur.-Sic justam adcptus membrorum firmltatem et slntu-


rnm alas tanclem cxplicat, et crucem in aerc signans,
evolat. Imperium fidei pcr Iriplicem trium nominum 110-

tionein inccentum, ad summum etiam perductum fuit j si-

quiclem postquam Apostoli Patrem, etFilium, et Spiritum


2 2^ S* EPHR.EM SYRI

sanclum invocare docti fuerunt, tum fidei vcritas in qua-


tuor mundi plcgas invecta est,crucis circumferens signans-
que sacramentum. Nomina divinam constitucntia Triadem
per invocationem trinam spiritui, et animse atquc corpori
se mystice infuderunt. Cumque tali transfusione noslram
omni ex parle Triadem perfecissent, orbis etiam imperio
dotarunt.
II. Jam vero si spiritus sacris hujusmodi initialus ali-

quid adversum palitur, Patris nota signatur : si quid no-


xium animoc accidat, tola miscetur cum Filio, si caro ob
fidci confessionem cremanda sit, tota cum Spiritu sancto

communicat. Si negat avis crucis sacramentum, tensas


duin colligit alas, illum continuo abnegat, qui vehcbat
non recepturus in posterum,
aer et abjicit, nisi denuo in

priorcm figurnm expansae, crucem fnlcantur alae. Si navita

ralibus findens maria, crucis dcscribit mysterium, alque


dccnssatis anlcnnis, carbasa excipiendis flatibus componit,
tum vero panditur navigio via, crucis jiotata signo. Ju-
dseum nauclerum navis ipsa facto redarguit suo, qui sua
ipse manu crucis signum formaverit suaeque impresserit
cymbae ; scd et naulis verae licet religionis exortibus mare
obsequitur, cum ventum fuerit ad crucem. Si Judaeuscru-
cifixor antennas et malos tn formam crucis non componit,
ncqne linteum ve!ut corpus eisdem ailigat, navigium pede
claudicabit utroquc. Ave purus lintci sinus corporis doini-

nici typus, qui, qlio plcnus cs, spiritum minime claudis,


idcm quippe Spirilus, qui linteum implel, corpora plcna

spirilu ab interitu frenat.

III. Sed ncc arva Judico parcnt, nisi apparcat dccorum


splcndidaj crucis myslcrium. Crucis typo gleba tcrrac cogi-
gilur ct mollitur, sparsoquc scminc gravidala, omnia parit
ct fundit. Procul a cruce ncc surc Judiuus placct lunicac :

tuuicam primum in crucis figuram cxplicat, dcinde induit.


;

Al>\ 1 |8L'S BCUU I \ I UIU-.S M UMO> i .

Judato veatii ijpaa ipeculum data eatj lignumi «j n « *< I illo

DOgiii ipaa pr©itati Dum emptum Judaeua Agnum jugulat,

lignoqna luipeoditf tuam a Domiue, neceu repneaentati


Tuam item lignat reaurreclionem grantim (rumeoti ab illo

itpultum, il i u ii ni(»\ 9 luico erumpitj fundituret pubeeciti


]n auii paritei armoutia te JudaBiia peetor remUrmufal
tuonainqueiUabacule cuitediuntur. Vioitofiteu) in loa te

vinea deaignat, aeu dum botrutn digito monatrati lacre*


mento languinia tui plenura i aeu afboretfi el froetum ex
ea pendentem, figuram crueia iua,%

, el in ea auapenei eer>
porii tuL
IV. Ilabot clomi suae noslrac fidei advcrsarius conslilu-
tum a lc praaconem. Eccc nutem clamal: «Dormicnlrs cx-
pcrgiacimini ct surgile : » qualit nlas, clarc insinuans vi-
vcnlibus mortuorum rctlitum, mortuisquc praenuntians
mortcm somnum breve iuluram. Domeslicae avis uterus
duni caslo connubio gravidatur, cx calorc per obumbra»
tionem alaruni transfuso, suumque sine sexuum perm-x-
tione loetum concipit et parit, Marite typum Judaeo des-
cribit.

*\\ VVXVWWW) VV>W\VWWVMW VWVW \\> \\\ v\\\\\ \\\ \\\ >. \\\\\ ,\i

\\\ VUVWVMMWWiVM

SERMO XIX.

I. Filium Dei veritalis doctorcm convenil admirari, lau-


dare aequum est Doininum. qui fratrcm scrvorum suorum
se dixit. Magnutn dicere debemus, qui postquam cunis
exceptus, infimam ajtatem dccurrit, infimis ministravit.
Humanam quidem naturam tunm contcxcrc veslcs, tcxit
corpus divinam : amictum crg;o libi, Domine, comparasti
duplicem, pannum et corpus, idem cst pnnis, panis vitast

XXXVI. !5
2zG S. EPBBJBM SVRI

Vcstes mulalorias tibi invenisti, quis inventum non obstu-


pescat? Tuam corpus texit lucem gratam spectantibus et

formidabilem, texere naturam humilem vestes. Panis oc-


cultat ignem in ipso reconditum, quem humana mens
nunquam atligit, cui namque dataj sunt ignesemanus et
digiti spiritus Gonditoris nostri, cujus abditissimae naturie
composita, ratio nostra, vix a corporeis sensibus distare
videatur ; sed nec ipse ccelestes mentes illum asscquuntur,
esto spectabilis ipse sit, conspicuus ubiquc ac patens; rc-
busquippeomnibus inlerestetsupercst : ipse est sua inlelli-
gentia atque nostra; ipse est vita spirantis in nobis animae.
Quidquod et illud magnopere admirandum est, quod cum
idem res contineat omnes, ipsumque vicissim omnes ha-
heant sibi procsenlem ac intimum, nulla tamen illum at-
lingit, ut in ipso maneat, quemadmodum nec proprio ma-

nus animam in corporc morantem.


II. Jam vcro quis sc contineat a laudibus illius arcanae
et rccondita3 virlutis, quae postquam apparuit, clarissima
lucc fulsit, quie rursus poslquam assumpto corpore om-
nium oculis aspectabilem se oblulit, omni corpori tracta-
bilcm sc praebuit : cadem intclligeiilias pracvcrtit. Permag-
num cst a parvis illum maximum coautum fuissc, in
ipsorum forma ficri parvum, quo cis fieret similis; scilicet

quia non poterat, ul illi similes ei (ierent; idem


ficri se

illis similem fecit, quod quidem ipsi lacilc cral.


IV. Fallitur morlalis homo, dum contra telum morlis
ab armis pra^sidium quaerit lcnerum ac molle corpus ceiea
:

muuit lorica, ne vulncri pateat locus. Tu vero, Domine,


naturam immortalcm mortali corpore induisti, ut per car-
nem aditum perpcssionibus inorliquc patefaceres. Varia et
divcrsa rcmcdia aegrotantibus abunde providisti; sed cum
plura sint medicamina,virlusunacstindivisa et simplex, fit

tamen multiplcx pro laboranlium numcro ct difibrentia.


IBTlBIUf s«:i\i: TATOfcl •
IBBMONI •
^27

Sic vcrilasad plurimos l€ OXpllCOtj Iftd <l mnl raliil nr, i-

ditqcra ad mam limplicinimam unitatem iii, <j»;i l>u ^ reri

tffl amioa cM YicUialium Copiam inopiS3 DOtlffB


. Ihiis co;i-

cervat amor, ut unicuique certam de horreii tois rationem


dispenses, nostram luavibui modis, DomioQ, pfolectti
inopiam, ut adjanuam tuam appareat.

\*\V\\\\\\V\VV\VV\WrtWWV\\\\\\\\\\V\\V\\v\\\\\\\\VV\\V\\\\\V\v\\\\\v\\V\\vv\VVVVV» WVWV

SERMO XX.

I. Nunc libi, Doniino, fidcm mcamclara vocc lcstabor,


cum liccat prccos ot vcrba cordc conciporc, et fundere,
ore cliani taccntc. Si vcntcr prrcgnans maturo iao tui oc-
cludalur iu parto, duorum corporum mors scquclur. lloc
a mc malum avciie, Dominc, nevc, quaeso, mutesccnlo
lingua, mcaj fidei obstruatur cxilus, unde illam Ioqncla
destituat, et lianc silcntinm opprimat et cxtinguat; et sic

amboc cadant, altcra altcrius casu. Arbor item si insilo


surculo cxilum ncgct, perimit; sin autem concedat, confes-
tim folia miltit, spemquo provcnluri fruclus ostentat. Jam
si lignum rescclum rcviviscit, ct poma creat, exultet fides
niea.

II. Scmcn subactis scpullum arvis viviscit, quibusquo


togcbatur, glebas frangit, culmos mox daturas mysterio-
rum plenas. Fides fruclibus rcferta bonis, glorisc est niox
secuturas seges. Piscis intra relrusos pelagi sinus concipi-
tur ct paritur, intimos oporlet petat recessus et caeca vada,
quo piscatorum prajvertat insidias. Oratio intra cordis se-
cretum se condat, ibi silentium quaerat : bac arte evaga-
tiones inutiles vitabit. Pura oratio virgo est, cui solitu-
dine nihil anricius, nihil aptius, quod si oris tui limina

i5.
2 28 S. EPHR/EM SYRI

transilierit, palanti similis errabit. Orationi veritas thala-

mum inslruil, coronam conserit charitas : excubant ad


januam cunuchi duo, quies el silentium. Oratio fllio regis
nupsit; publicum fugiat, regiam sponsam indecora liber-
tas commaculat. Sponsa in forum producenda fidcs est.

Yehitur voce dicentis ab ore ad aurem, quasi nova nupta


ad thalamum.
III. Scriptum legimus multos in Dominum credidisse,
quorum stomachus haustam mox rejectavit fidem, esto ab
ore dissideret animus, in confessione veritatis perseverans.
Fidcm negavit, qui rogatus relicuit. Ore tacente Jonas
oravit, quando futurus divinae sententiae praeco intra vis-
cera piscis detrusus obmutuit : de vcntre reptilis repsit

oratio; exaudivit Altissimus sine voce orantem : silentium


clamor erat. Res duoe, oratio ct fides, ista forum amat, illa

secretum. Secreta oratio secrclam petit nurem : fides fer-

tur ad aures palentes et inpropatulo positas. Oralio facul-


tatem discernendi sapores imitatur faucibus conclusam, et

uni palato notam. Id interim agamus, fratres, ut divites

simus in ea fide, quae bonum odorem spirat. Odor saporem


indicat doctis odores discernere.
JV. Geminas alas, puta charitatem ct vcritalcm, ambas
ab invicem inseparabiles ; nec cnim a charitale veritas di-

visa volat, neque charitas movetur a vcritate disjuncta :

ambas mutuus consensus virtuti jungit, ut jugum tauros.


Unus est intuitus oculorum, unus pupillarum motus, nec
illa separant interpositae nares, nec unquam fit, ut vcl le-
vissimo tractu alter oculus ab altero divertat. Sic nun-
quam, facto divortio, pcdes duas cepcrc vias; tortuosi ac
multiplicis ingcnii cst, quisquis duoa ingreditur scmitas
lucis atque tenebrarum, proprii arbitrii abusus poleslale.
llem peduu^et oculorum concordia animum a seipso dissi-

dentem, redarguit. Ilcus animc, laurus duobus illigatus


APVi.nsrs scnUTATOTus ri-kmom •

jugllj nOII liunc nrriloiis arl>iliiuin, sr<l siiuin conlr;irii>

jugis iniqnitatii et juitltioj lufcdidit. Aiaiori melediote mi


illnin rolunui uibjecit, Durutu errotit jogum Itefcoootj

miieram lerritutem ier?H : pto kritlpo leminal ipinao, sti-

lnulo larduin diabolo iiirivpanlo bovnn. Obsrrro, l)o-

minej perturbatum animam inius oratie componat Bdoi


eatra metui, et actui dirigat et conGrmct, ot liomo a

sna conJitione unne, et poitmodam divwui ad prictiiiam


redeat nmplieitotem , inamque coram to rcpoacet uni-
tatein.

«VWVVWWWWWVVWWWWWWWW WVVVVWWWVWWWVWWWWW wvvvv vvww wwwwwvww

SERMO XXI.

I. At tu, Dominc, utcre, prccor, citliara mca, etomnia


uobis salutaria recinito. Yiris perfectis pcrfectae virlutis
lnudes canamus, dicnmus pura puris mentibus, simplicia
simplicibus. Audis-nc Zachariam Gabrielis dicta refellen-
lcm J
? Indocte senex doctorum scripta consulito ,tum
dicta tua considera; lingua mulctatus disces, tali dignum
esse pccna, qui conlra vera nuntiantem disceptare audet.
At vero si Gabriel licet servus in Levitam adeo excanduit,
quod sibi ea, qua3 narrabat, affirmanti reslitisset a
,
quanta
reris exarsurum ira Justi Filium in eos, qui ipsi asserenti

se summi Patris Filium esse, non credunt?


II. Zachariam senem sterilem nullo snnandum me-
dicamine, ex quo de nascilura libi prole divinitus edoclus,
dubitas, monilore praesente : scitare virgam iu arca repo-
silam, qunm aridum lignum fuisse nosti, reviruil tamen et
germinavit. Age vero si Angelus natura haudquaquam in-
1
Luc. I, 18. — 2 Ibid. 20.
2 50 S. JEPHIUEM SYIU

ilissolul)ili crctus, in comparcm sibi adeo cxarsit, ut coer-


cendam frcno cjus linguam juclicarit, cujus mcns de pro-
missa Joannisnnlivitate hscsitabat : profecto os impii Lomi-
nis, qui Unigeniti majestalcm conlumcliosis diclis violare
non dubitat, eo constringendum erit freno, quo Scnna-
chcribi similis audacia reiusa fuit.

III. Sume libi speculum miram Abrahami adhanc dis-


ciplinam docilitalem; commaculant enimvero fidem dis-
quisitioncs incpUe. Ubi Abrahamus simplicitcr credidit \
justificalus est ; nbi aulcm disccptavit, audiit diutinae ser-
vituti postcrilalem sunm forc addicendam. Perdix inclamat
pullos non suos, saepe fefellit incautos avis, suum vocc
mentita genus : cave ne tc quoque seducant scctariorum
voces, Filium confitcnles, negantes autem a Palre genitum.
Aves sunl, quoe voces imitantur alicnas, suas versant ct
intorqucnt, crispant et frangunt. Versuli vcteratores sunt,
quibus quaestus est in componendis strophis impudenlia.
IV. Tu mea mihi parcito, cilhnra, ne auditorum aurcs
insidioso capias cantu, et vide, ut uniusmodi sis ac tui
scmper similis, clam et palam veritalis, quam profiteris,

voccs et sensa cantabis. Moses duas in sua caslra tubas


intulit, hisquc jussit pracconcs ad populum uti, extra illas

nullis,myslerium adumbravit, quod hodic complelum


cernimus, quando in Ecclesiis duo tantum Testamenta no-
bis divina sacramenta concinunt ct prrcdicant. Scd et Da-
vidis lyra triplici modulo suos dimetitur Psalmos; majori-
bus siquidcm plcclris turc, Domine, occinit Divinitali,

mediis tuam cclebrat humnnitalem, poslremis morientcm


mocsto comitatur cnntu. Tua ,
precor, cithara tuarum
deinccps laudum rcferat sonos. Fidcs, quibus furor con-
centum nbstulit, ad symphoniam reducito; ut deinccps
paccm, vcritalcm ct concordiam canamus.
Gal, lii, G.
ABTBIIVI schUTA fOBJ | i IMOl

WWWWWWVWVWVW v\W\W\W\WVWWW WWW v\\\\.


k

SERMO XXII.

I. Quisque rerum Dominum admirari dcbct, gemmai


quando lyras temperavit, gemiooi videlicet ordines, IVo-
phetnrum, atqne Apostolorum; manui uua lyram Iractat
utramque, diversai refefena rocei ab otroqoe Testamento
acceptas; sed uti diversos licet fundat cilhara lonoi, ea2-
dem lamen sunt chordsa et oitharedus idem. Sic, iili, re-
ritatii plectra voccs dcderc diversai, una tamen esl veritas.

Prseterea uti eadem tibia diversa sonabit carmjna, doctis


quidem docln, rudia rudibus, et flegris mollia ct suavia;

sic divinaj vcrilatis luba voccs rcddidit vnrias, mngna pro-


posuil magnse virtutis viris pncmia, promisit parvulis laclis
ct mcllis bcllaria.

II. Cajlcrum quis unquam, ccrtc nemo, in causa publica


procurator et prccco designalus, tuba vocem duntaxat unam
otiosc jejuncquc iudit cl abiit, quando certc pcr varios di-
vcrsosquc tractalus omnihusque modis ea espedienda fuis-
Sct? Sic crgo ncque dccebat , ut divina auclorilas fidei
dogmala una exponeret voce, aut signo firmaret uno. Pa-
ler et Filius vera sunt riomina, o fili, ac si Jcsus slultorum
hominum fabula iiat, talis perindc fiet ct illius Paler : se-
quetur autcm, neutri suum convenire nomcn.
III. Atenimvcrosi Jesus hactenus per hominum exlcr-
norum ora traductus est quasi inane figmentum, nunc a
suis etiam cultoribns simile probrum sustinet, quod utique
in omnes, qui divinam Trinitatcm confitentur, redundal,
ut perinvocationem fictorum nominum baplizari dicanlur.
Usque adeo audax lurba insanit, dum persuadere nobis se
pulat, ut convicia pro laudibus habenmus, ct qua? nobis
202 S. EPHIUni SYRI

illa molitur, damna, quaestum putemus, alque ingentium


bonorum semina, cjuas scrit discordias.

IV. Filius novit, a quo genituscst, Patrem, ut suam ar~

borem fructus perinde nec ignotus est Patri Filius ut


;
1
,

nec snum stirpi germen. Yides-ne, ut amborum cognitio


in ipsis occulta el abstrusa manet. Cognitio Geniti eadem

cst ipsa Genitoris, ct hacc in tbesauro conditur, cujus os-


lium obsignat altum silentium, horrenda nox limen obsi-
dot, excubat in veslibulo Cnerubim custos fortissimus.

V. Quis autcm, fdi, vel submissa voce audeat loqni, nc-


dum conlendere in iliius aedis vcstibulo, in qua divini con-
dunlur thesauri ? Estque oculis juxta auribusqucinnccessa.
Sed et illae supcrnae mentes si quando eo forte appulerint,

conlinent se ac tnccnt : illc tacere nescit, qui quam oppido


angusta sit ejus loci majestas ignorat. Hujus notae homo
illuc delalus, sensum nmittit, ct ebriorum more fanda et

infanda eflulit, insanus est, quales esse oportet eos, qui


aures commodant talia deliranti. Tum si tali tcmulentus
mero, discussa ebrietate, ad menlem redierit, mutalo sen-
su, tacet, ct divina miratur.

ivv\vv\/wvvv\v\\\a\vvvA/\\vv\vv\i\\vvv\v\avvvvv^

SERMO XXIII.

I. Farc age cithara, taciturnitatem tibi posthac inimi-

cam puta : fare aulem, tpuB fanda sunt, nefanda quippe


prohi modesliquc viri execrationes dcputant. Quisquis di-

viua sibi voslignnda sumit, propc abest ab eo, qui fidem


nepavit : in suum cxilimn incun)bit nudax isliie hominum
gttlfli, qui lidem disceptandi sludio doserucrunt, et divi-
norum arcnnorum pelngus per vada csca ingrcdiunlur.

• Matlh. xi, 9~.


ADVin.SlIS RCnifTATOI IOHIIi

II. Tilii dum ludii, nc mlrera, puer, led lectam een-

fep atrimque, oonfostim Inlelliget ab ittera Divinitatem


peti, ut iniitifl de 80 epSnionem evellitj ik iltera acetl-

gari dirina, ui i> t a infra hominis ciptum eise oitendii i

qiKisi omnei nen §R omnlum rerom Doml-


jero ibpra rci
nus, quando ipiiuimet nomcn utii demomtrat nil illoi
nui pNeitantiuii aui meliui, ul prphnde nemo tpntai majos-
tati pirero intetiigentiam ifferre poiiit, iuI ea polleatmen-
tti penpicacitnte, ut valcai immemi hujus mirii iltitudi*
nem metiri«
III. Animae ergo tUffi primum eluitn citharam, ct si quod
haiierit ci ei contentlone, lutum abstergito, deinde cnvc
nc illa, quod tuum est, in tc canat, pestis est sua cuiquc

cupido. Cavc rursus nc quo fortasse /lagras inanis glorine


sludio, eo tua suos lyra moduletur versus. Quaestum putas,
damnum id omnc est. Citharae chordas tcmpera discordes,
illas si forle lihido disccptandi confudit : ad suas revocato
legcs cantum per inulilium qunestionum salehras oherran-
tem. Divinitati prius ipse te sistito, deindc aggredere divr
nas canlare laudes; quandoquidcm lyra es, vita et menle
pra?dita ac fidihus modisque luis inest liheri potestas arbi-

trii. Oh felix es, qui polis es de luo, lua voluntate Deo luo
gratum modulari melos. Fac, ut animum primo componas
tuum, tum canito nohis, non tamen quae disceptantur
quoeslioncs, cantus expolito tuos, et modulare nohisvera,
non arcana tamen , quae ignorassc juvat, nec te pudeat
discipulum fieri docentium, qnae divinitus revelata nohis
manifcsta sunl, cadcmque audacler loqui. Sermone utere
irreprchonso ; vcrha, quae loqucris, expende ; cxamina ad
stateram, quac cogilas, caque canere assucscito, quae ncmo
jurc redarguat. Stude, fili, ut cantus tuus tui Domini fa-

mulis gratus et utilis sil, tibiquc lnboris prremium ille

plene cumulateque repcndct.


257f S. EPHI\AM SYRI

IV. Vidc crgo nc quffi perniciem afferre solenl in vul-


gus, lurc cantiones dissipenl, neve luis quaeslionibus fra-
trum concordiam perturbcs. Cnve nc gladium, id est, dis-

ceplandi studium in conventus inducas simplicis plcbis


assuetoe fidcm, quam didicit, candide profiteri. Iterum
cave nc Deo pro laudibus injurias rependas, nevc aliquo
premcnda recantcs Filio Davidis
errorc deceptus silcntio :

davidicum carmen occinilo. Prolem rnutuatus a Parcnle


nuncupaliones Dominum dicito alque Filium. Altende ne
Palrem cum Filio contumeliose collidas : ncvc Patri Filii

injurias rcponas, aut Filio vicissim occinas jactata in Pa-


trem convilia, ab impiis neganlibus ciim esse Genitorcm.
Palrcm csse ordinc primum extra controversiam cst, ncc
est dubilabile Filium csse secundum, uti lerlium Spiritum
sanctum. Gave ne istam nominum distributionem per-
vcrtas.

V. Vos ilaque, fratres, docete et baptizate in tribus no-


minibus, in nomine videlicet Putris, et Filii, et Spiritus
sancli 1
; Fiiiinamquc nomen nomini Palris antcponcndum
non fuit, nc personarum ordo ct series confunderetur. Hu-
jus aulcm arcani modus et ratio inlra silenlii adylum rc-
trusa latent, longe procul ab hoc loco Psalmos modulare
luos. Gave ne lua lingua fiat ponticulus quibusvis vulgi
fabcllis transilum pelenlibus expcdirc parala. Dco tuo de-
cimas carminum tuorum pcrsolvilo, lcclum dc luaj mcnlis
conceplibus manipulumipsiofferto: primilias piorum hym-
norum ei separato, et rcddilo dc lua vindcmia Psalmos,
cogila csse botros de luis vitibus tua lingua descclos.
1
Matll). xxviii, 19.
ADVI I\SU9 SChUTATOM l ,

\\vv\\v\v\\\\\\\\\\\\v\\\\\\\\\\\\\\v\\\\\\\\\\\>\>\\v>\v>\>\\\\v>>\>>\\\\\>

SERMO xxiv.

I. Dominua reram damnatum iliam bellatorem luismet


armis devicit, Gorpai ex Adie, Davidisque stirpe induit,
ui illo eo, quod profligarat, eorpore profligirelur, ?ioiui-
que majore cum dedecoreex aciediscedeijst. Tn;i, Domioe,
facla omnem dicendi facullatem exuperant : cui enim
suppetat tanta orationis copia, ui enarrare suilicint, qul
factum, ut illc, qui rernm omne creat genus alitque, in

paupere menaa Josephi ct Mariee accubucrii ? Siccinc dc


sinu inopis Mariae aiimenta pctis, Filius de magno gcnitus
utero, eoquc opulentissimo, suasquc opes toti oaturae libe-
raliler dispensante? Mortalcm insuper palrcm libi in lerris

adoplas, cum sis ipse vita praeditus sempiterno, quem pe-


nes sunt spcs vitrcquc omnium viventium.
II. In vili jumenlo scdcns, ignobili spccic nativam clari-

tatem ct nobilcm triumphum occullas ; contra cquis ovan-


tibus ct curribus invecli dejccti sunt, cum triumpharent.
David forlissimas acies proflignbat, cum strenuum bcllato-
rem fccmina, imbellis costa perculil et prostravit'. Fandi
facultate divinitus accepta loquitur asina 2
, seque mulum
animal agnovit; scnsitque dominum lalem esse , qualis
verc erat. Atqui si islhcec discrevit stolidum animal, quem
essedicam hominem ingenua naturae suae virtute sapienlem,
qui neque servum ab hero, nec opus a suo Opifice disccr-
nit ? Jam si Nabalpunitur, quia linguamminime coercuit 3
,

quominus Regem magnum despicatum haberet, commu-


nique appcllatione cum scrvis confunderel, quis vestrum
adeo desipuit, ut Nabalem imitari vclit? Fugite, fratres,
1
2 Rcg. xi, 4« — •
2 Nura. xxi ; 2S ct 5o. — 3
1 Reg, xxv, 09,
;

236 S. EPIIR^M SYM


ejus garrulitatem, interitum pertimescitc; ncc enim filium
Isai" cohtumelia ista petit, sed Filii Dei violat mojestatem.
III. Mundi Dominus sc dcmisit ct io lerras desccndit,

servum sc fecit omnium incocptor et pcrfcctor rernm, socii


famulique pcrsonam assumpsit, nl ministerium implerct,
pcdesDiscipulorumlavit. Ista, charissimi, menterecolamus
ctexaminemus, utrum porem de nobis tantoperc bcneme-
renli irraliam habeamus. Coelorum Dominntor venit in ter-

ras, advena factus et percgrinus, alienigenae ct hospitis


imagincm induil, quo nos cxaltaret, regnique sui consor-
tibus associatos, in sempilcrnae glorioc sedibus collocaret.
IV. Omnium ora atque lingunererum omninm Dominum
collaudarc dcbcnt; quousque ergo palanles errabimus? et
ulinam demum bcneficium agnoscemus summi viventis

Filii, in quem intcrim crucifixorcs audacter invchunlur,


ct impii scrutatores insaniunt, quod pro sua summa in nos
charitate corpus assumpserit ?

V\>V»1 VV\ WWW WWVWW\WVWW\ W\VWWWV.VWW\VWW\ W\VW\W/V\W/VW\\VW VW VWWWW

SERMO XXV.

I. Quismihi minimum tribuat spiritus ardorem, non


vel

u Prophela fiam istud namquc optarc, lelale puto, sed


t ;

nt sufliciam pro mea tenuilate prncdicare gloriam ejus, qui


cst super omnia magnus nec enim nisi summnc illius ma-
:

joslalis muncrc fit, ut divinas opes humnnaora dispensenl

urc, nisi accrplis ab illa clavibus, ihcsnurornm ejus apc-


liunlur fovc^. Ilymnum ergo dicnmus divinae grnlia\ qupe

per ora lrxjuiiur loquentium, ncc ideo liberum ipsit adimit


nrhilrium : os noslrnni ab illn liabctulriimquc simul, ipsam
videlicct dc suo mcdilatur, ct ipsam dc suo loquitur. Nisi
ABTBMVq ICRUTA70MI UIMOVl u7>-]

asiMrci graiia Verbi, oec ori Tires ad dUierendum de ipso

Verbo luppetunt, necniii, ipso Inrgionte Verbo, qualo ot

quaolum idem iit ( dicere homioi licet Verbum bomini


sdjutorem ae prsribet et adrocatum. Sic oculo lu x ips.i

luum expedit aipeotum, ejui illeadjutui splendore, ipiiui

contemplatur pulchriludinem, coslestoi etiam coruscaiio*


ntji proprio lumine ae produnt : uiii lucem a lidorilnu ac-
oeperit oculua, noscit ducentem ad illa viam : (ulgor <>b-
jecti ignis, obluctanlibui etiam tenebrii, oculos adae rapifc
II. Muiuli Greator Filiuoa ei le genitum in crcnturis
depinxit : iux, ignis, aqua, reique caeteraQ his adjecjae,
viam commonstranl, cl aditum ad cernendum in 6gura
Numcn illucl suprcnium palcfaciunl. Pelagi opc nixus au-
dcL natator iulimos cjus subirc sinus, cjus vectus humeris
pcnelrat ubi aestnant cl collidunlur aqiue, frela lument cl
fluctuanl. Scd enimvero cum summa maris superficies nan-

tei porlare parata sit, urinalores nihilominus ctiam in pro-


fundum se mergunt : talcm csse puta plurimorum divina
sciendi ambitum.
III. Cajterum si ex nobis semcn existit, fructus ex ejus
vohmlate provcnit : non noslram ejus gratia segnitiem fo-
*
vet f
scdejus sludiumetsolerlia diligenliam nobis insinuat,
et excitat ad rapiendas opes, quas nobis benigna ejus libc-
ralitas offert. Pluvia simililcr dum super arva promiscue
cjus diffundit opes, non nos ad inertiam et olium invitat,

sed admonet uberioris proventus bealteque vitac spem in

labore et sedulitale consistere.


IV. Utinam lua mc gratia ad tuam celsitudincm landem
perducat, hoc lua, coniido, mihi bonilas prajstabit, ut pcr
te ad te vcniam. Elenim si ad crcaturas datur venire per
ipsas, cur per te, Domine, ad lc mihi vcnire negctur? Za-
chyei exemplum hanc mihi injccit spcm, qui pcr te ad te

1
i Cor. 111, 6.
258 S. iSHllUSM SYRl

dcductus fuit : magnus pcr te cffectus ad


stalura pusillus
luum suspiravit amplexum; nd tuum conspectum promo-
verunt tuae ad illum absentem voces. Infructuosa ficus fruc-
tum attulit, saporis cxpers saporem reddidit jucundissi-
mum, sal ille fuit, insipida condivit. Mirare ficum nativo
fructu carentem, ct poma fcrcntcm non sua ; et quoniani
sub alia specic manducari non potuit, ab cgentibus comes-
tus est, in ea quam erogavit, stipe. Utinam sic tua mc,
Dominc, gratia uti tunc Zachceum excitet, non ut simili

opulentia auctus, nummos dispensem, sed ut dudum foe-

neratam a to mihi pecuniam cum suo lucro repra^sentem.


V. Hic observa; servis ncgoliaturis pccuniam a Domino
datam fuisse, quo planc dcclarat, si non ipse nobis se jun-
gat, negotialionemnobisminimc proccssuram, necperindc
sine ejus gratia vcritatcm invcnlum iri. Trcpidi modo ac-
curritc, fralrcs, ccctcrasque colligite comparnliones, plu-
rimse namque nobis conglobatre suggcruntur, ut omncs
diccndo pcrscqui non liceat. luventis vos noslris proficcrc,
nobis quidcm jucundum
acquum tamen est e vestra col-
:

latione aliquam nos voluplatem fruclumquc recipere. Scd


ncc sinc fcrmenlo massa conveniente sapore imbuilur, il-
lius nempe vi fit, ut subaclcc farinac parles coalcscant et
spisscntur : sed nec si absitcongulum condensatur lac, ejus

quippc acrimonia fit, ut laclis mollilics in duriliem cocat.


VI. Tu, Dominc, praesta, ut ignavtce uae« rccli aditus
palcfiant, pcr quos ad gloria^ Ilioj limina mihi abjcclo ct
humili quantulumcumquc clcvari conlingat : nec cnim,
nisi lua dcduccnlc gratia, mc illuc pcrvenlurum conlido,
alque in amplissimo illa sede te adoraturtun.
1
Luc. xix, 5.
u>\ i.i.m I ICftl i I lou.s U IMOXJ •

*%vu^^v>>\>N\\\n\v\\\\\»iM\»v»\\\\ w» vwaawvwvwvww w> , -

sl:i\mo xxvi.

I. Bit quidem Deui ex omni patte retrutui et abditui;


por luum autem Unigenitum le mauife&tarit, tnm quaudo
per illmn linc labore mirandum lioc cedificium molitui
esl : ad banc porro molitionem nec doctore quaii imperi
tus, oec quaii imbeeillui adjutore indiguit ; limplioi nam-
que roluntatis iuas significatione line tumultu ci perturba*
tionc crcvere c nihilo omnia, atque brdioatiiiima dislribu-
tionc sibi inviccm coalucrunl. Uli aulcm sinc laborc hoc
universum tunc cxa dificavit, 4
sic sine lollicitudiue modo
gubernat. Porro cum primo Dcus cuncta molirclur, erat
cum iilo cjus Vcrbum, anlc oinnc lcmpus ab ipso progc-
nilum; ncc cniin Dcus humano morc opcralur aut cogitat,
ul pro modulo uostro, improviso feratur niolu, aul noram
cogitationem suscipiat : rerum facta a Deo molitio tcmporc
deiinitur, ejusque nolanlur primordia et capul : Condiloris
aulem scicnlia tempus anlcccdit, et initio carct. Angclo-
rumnalura nobis arcana ct abslrusa latet, cui enim cons-
lal, quomodo Angclo sense junguntur alae, quxve harum

ratio et iorma, undeve procrcantur, aut (juem ob dcfectum


simplcx spirilus pcnnis indigcat, ul pcr aera feratur?
II. Quid ergo id cst ? Num ista parabolicc ct pcr quamdam
assimilalionem inducuntur, an sccus qoalia vcre sunt, nar-
rantur? Sane si vera, admodum abslrusa sunt, et ab intel-
ligentia nostra oppido remotaautem symbola sunt et
: si

figurae, dillicullatisplurimum habent. Jamcuio istaminima


nescias, scilo summum illud Bonum reconditum esse,
ignotum incomprebensum cjusque pervestigationem
et ,

iniirmarum mcntium acicm penitus obtundere, omnemque


;:

2^0 S. EPIIR/EM SYRI

crcatae mcntis conatum cursumque praeverlerc. Etenimvcro


cuinam dabitur ad cclsitudinem tantam evadere, aut altis-

simi maris fundum explorare ? Quisquis ausus est ejus sum-


ma peterc, fallente vestigio , turpissime prolapsus cst
mersus est et periit, qui ejns fundum scrutari tentavit
superbum invesligalorem triste letum sustulit, curiosum
urinatorem pclagus hausit.
III. Sol, quem cernimus, fralres, aperle nos docet in-
cassum conari eos, qui oculos summam illam majesla-
in

tem inlendunt; ejus quippe natura omnem sensum intel-


leclumque transcendit, ut neuter illam adumbrare sufficiat,

adeo nemo hactenus extitit, cui etsi audacia ad id conan-


dum non defuit, ad assequendum facultas afFuerit. Dei
naluram Prophelae exponere conati , ejusdem imaginem,
ascitis aliunde vocabulis, velut rudiore manu descriptam,
nobis reliqucrunt : plurimae videlicet occurrebant causae,
cur divinus Spiritus adProphetas humili sermone uteretur
sienim sublime diccndi genus cum admirabili, et qualis
Deum loquentem decebat, sententiarum gravitate, et ma-
jestate verborum assectatus fuisset , obstupefecisset sa-
pientes, ct rudibus non unam ofFensionis causam praebuis-

sct ; perdidissct videlicct indoctos, et doctis minime pro-


fuissct. Symbolis idcirco unde libuit ascitis usus est, ut

lardo hominis ingcnio el imbecillilati consulcret.


IV. Quisquis crgo scmpilernam illam substantiam rcbus
ad ipsa conditis comparabilcm opinatur , is vehcmcntcr
crrat. Elcnim , ut illam csse composilam imaginemur, et
quale cst istud iinbccillum corpus, ore , auribus ct oculis
praeditum, horribilc cst id audirc, uc dum ineptum est di-

cere : vel ut illam aliqua concrclam mnleria crcdamus,


ipsninquc proinde quibusdam circumscriplam tcrminis,
(•(.Tloquo limile defioiUih , id porro cogilarc scelus csi.

QuaiKpiam cuin illa rcbus quibuscumque iniinilo cxccssu


6 :

A i>vj;i;si s m:iui i \murs •


i
RMOMl li j i

mbliniior enot, «>l> eoni tamem <|u;i lumna preecelitt l»<-

nignitate, iafra illaiae demisit. Ttam rero maxime Gguraa


ci srmbola teouissime husnauai mentii eapiui accommcn
ilatn, do thesauro supremj rerum Domini nobis prodieruot

conTODioutem videlicet temporibui et rebui persoaam in-

duit, ut prodeaset, modo tristean modo batiii, quatubque


terrtbilem, et aliquando blandam et facilem. Aiqui , cum
lettper ipaa simttts sil>i sit, saquabilis, ot cou&tans, in suis

tnmen dispositionibus variavit.

V. Videa, ut Moses illnm majeitatetn talem repratseoiat,


qualcm ot nos COgitamui omnino a matcria sojunctnm fi-< ;

gurt quippo pratditam essc ncgavit «Num vidislis, nit, :

» aliquam similitudinom in die , qua locutus est vobis iu


Horeb de medio ignis ? » Omnem aulem imagincm in
x
»

montc Sinai idcirco exclusit, ne fortc populus illam pinge-


ret in tabula, aut fingeret in aere. Quamdam nihilominus
spcciem Moscn allocuturus assumpsit, ut vclut archetypum
ipsi designarct, undc illum in corde dcscriberet. Sed enim-
vero uti profuit, quo nec personam ncc imaginem in Sir.ai

exhibuit, ne videlicet idololntriae causam praeberet, undo


ex prisco gentium errore sibi inanem Deum componerent;
sic etiam in eo maxime rationibus nostris consuluit, quo
iigurnm ct speciem sibi induxit, in qua pulchritudinem
suam aspectabilem faceret, nosque mirabilem ejus deco-
rem sensibus quoque utcumqueperciperemus. Scilicetquo
propriamspeciem oculis nostris negavit, erroremprohibuit,

eo autem quo obtulit, rebus nostris mirifice consuluit.


VI. Gum vidissent senes Susannam, nihilominus insiste-
3
bant, ut eam cognoscerent . Vidit Moses facie ad faciem
3
gloriam majcstatis sibi pracscnlem , nec propterca destitit

summis pvecibus flagilare, ut illam intueri et pernoscere

1
Dcut. iv, i5. — 2 Dan. xnij 20 et scqq. — 3
Exod. xxxiu,
11.

XXXVI 1
2^2 S. EPHR/EM SYUI
1
ipsi liceret . Mcnliti sunt senes, affirmantes se vidisse
quod nusquam vidcrant 3
. Moses contra, cum objectam sibi

Divinitatem spectasset, agnovit tandem et confessus est


illam a se nunquam visam scilicet sapientem minime fe- :

fellit Dominum suum ascriptitias et aliunde ascitas for-


mas induisse. Oculus Altissimi e sublimi ad lutum se flexit,
limum formavit, qui cuncta molitus fuit. Quemadmodum
autefli se demisit, et per gratiam figuravit argillam in ho-
minem; sic per humilitatem oculis ejusdem se indulsit as-
pectabilem. Atqui si Moses illum, ut vidit, expavit, et ex-
horruit , idem-ne tantus foret, ut sine pavore immotus
consisteret , non ascititio oppositus , sed proprio ardori
summoe illius naturae, cujus vis soli Filio tolerabilis est?
VII. Sed agesis illum intuere, nre ipse est quem cernis,
ipse tamen non cst ; forma quippc non sua se texit Deus
suum
verus, quac velut typus ab archetypo, quem tegebat,
duccbat complcmcntum ; divinus splendor humana occul-
tabatur specic, nec vero ista sui archetypi ampliludine
vacabat, eadem tamen non erat Divinitatis forma, majcstas

rudi et inexpertae naturae indulgens, velum oblendit. Bonus


idem ct sapicnlissimus est, simplex et singulare dicendi
gcnus delegit, ul slultorum oures percelleret specicm oris :

sui admirabili venustate auxit , ut parvulorum oculos sua


pulchritudinc raperet, cum conslet sib« scmper idem, ne-
quc statum suuinmulet ad noslram lcnuilalcm descendit,:

qui dccrcmentum non palitur. Ilursus sc oslendit majo-


rcm, ut nos magnos cfliccrct. Indulsit se hominibus cum
ipsis promiscuc et communiter conversans conlraxit sc ,

visusquc minor, ut ad privata cum singulis colloquia vcni-

rct. Stulti Deum in sc talcm csse putarunt, qualem ipsc sc


spectabilcm praebuit, vehcmcnler tamen errabant; ipse

quippc sibi suflicicns, ipsis egenus apparuit, nec animad-


1
Exod. xxxn, 18. — 2 Dan. Ull, 36.
k\)\ i asufl K i.' i \ i "i,i i t\ moifj .

vcrterunt illum ratioftei exeogitare, qufbui improbum


populum ex communi gentium luperstitione lacrifii i.i

sectantem caperel ; ex qoo Itaque \ ictimtrom esoa iMorum


amorem venabatur, credidere fatui hosiias ci liogolartter
placcrc

\\^\\>\\\\\\\\»\.\>A\>\\\A\\\\\V\^\\»\\NV\N\\>'WWV»/W>V\^'VV>\\\\\\V\\V\^(W\VV^WVW\(VV%>A^

SERMO XXVI r.

I.Dcus substantia pranlitus ingcniln, utl nomcn, sic na-


turam habet eximiam cunctisque praecellentem. Ex quo
,

proinde substantia cst cx sc existcns, suomct vocabulo a


quovis aliocxlrn ipsum discriminatur, ejusque notitia om-
nibus prOrsus ignota latcl ; aclco utctiamsi maximo conalu
Creatse mentes illum nsscqui conlcndant, nihil tamcn obti-
neant, eo quocl nil hnbeat illc cum rcbus conditis communc.
Quotquot ergo extrancas ab ipso naluras respcclarunt, is-

tas, non illum viderunt, quamlibet illum sibi cxpositum cssc


jactarent, quem ccrncrc ncmini liccbit unquam. Jpsno sc
contemplanles, illum sibi praesentem imaginabantur, de-
cepta? sunt, pulantes Dcum ipsis cssc similem; quod si ip-

sum in ipso vidisscnt, utiquc rectius sensissent, pro illo

Jpsse se respectabant, quando sibi videbantur illum inlueri,


Oh slolidus cs, qui tc ipsc palpans, putabas tc tetigisse,

quem nemo vidit unquam, Dcum. Natura quippe ex se


exislens ,
qunc mentcni ct rationem praHervolat , cninaui
rerum eam similem cogitabioius nisi velimus errarc, no- ;

bisque pro vero obtrudere, quod vero simile est ? Si autem


crediderunt archetypum in typo se vidisse, vehementer
hallucinati sunt, et ipsi falsi alios fefellerunt, errarunt et in
errorem alios induxerunt ; fructus siquidem ex illo natus,
ipsum vere cognoscit, extra istum nemo.
16,
244 s« EPHRjEM svri

II. csecam scrutalorum turbam, qui intra lucem po-


siti, luccm nihilominus pcrvestigare institerunt. Aurum
traclabant, solem esse credidcrunt, ipsius tangebant ima-
ginem, ejus vultum se tenerc putarunt; cuncta sumebant
in nianus, cxcutiebant singula, rati ipsam sc tetigisse lu-

cem : qualem quisque imaginabatur Deum esse, talem sibi


temcre depinxit. Nec stulti reputant unum modo oculum
lumini essc affinem, utque plures sint sensus, his ccrtenul-
lam inesse ad illum habitudinem ; lucis namque splendor
nec sapore titillat gustum, nec odorem ad nares aspirat,

nec verberat aures, neque cutem vellicat, oculus duntaxat


luci quadam cognatione jungitur, et ipsi compar est, velut

parenti filius.

III. Infusam lucem palatum profecto non sentit , auris


orientem sibique objectam non discernit; cur illam non
teligere manus ? Gur non olfecere nares ? Rex animus, ejus-

que archistrategus cor, castra aciesque cogitationum, lu-


cem, quidsit, non assequuntur; ecce autem argilla creati
homines, ambiunt lucis Dominum comprehendere. Vides
crimine in hoc uno notam horum hominum improbitatem,
turpitudinem, ignominiam et dedecus, ut qui omnes ne-
queant, collato studio, intelligere sibi praesentem lucem,
rem utique non magnam, quanquam et sibi circumfusam
habent, cjusque claritate exhiiarantur, et illuminantur ful-

gore; imo quamvis eadem amicianlur velut vestimento, ab


ea tamen mirum quanlo inlervallo distant, ut ipsam miseri
ex fama duntaxat novisse videantur.
IV. Ilcm caecos vides , a quaestionibus tamcn minimc
absistunt, similes videri volunt caeco sagittario de sua nrte
se incple jactanti et glorioso, qui saggitas vibrat in flam-
mam, nec cernit, quo fcrantur, quoveresiliant : ncc advcrtit
superbus jacla in igncni tcla , ejusdcm vi tandcm con-
sumpta, ia cincrcs rcdacta fuisse; quae vcro aercm verbe-
,

AT>vi i.<rs ICBUTATOBBf IBBVONlii l|€

nrant, in terram recidisse. Jam li ij>M contigerit malaoo,


ut in lubjectum irdentem rogum eorrual , profocto eodenij
(|uo ejui jacula eonsumpta faere, irdore deflagrabit.

i\\\\\v\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\>\\\\v>\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\V\-\

SEUMO XXVI II

I. Si atrenubea, et fulgura, eomacationei cocli, terrav


(juc succussioncs, turbinea et proceliie, rcs ulique nobif in
liac scrvitule nalis cognalac, timcnlur tamcn, si fortc vc-

hementius nos pulsent, earum impressioncm pro noslra


imbecillilalc minimc
inquam, res noslro
lolcranlcs; si ,

mancipatas obsequio, ndhuc metuimus, quis nostrum non


verealur iUud pertentarc Numcn, cujus divina vis omnia
conservat ac tuetur? quid? quod et invcnla nd tucndam
valeludinem rcmedia, nisi cx arte tempcrentur, venena
iinnt. Yinum etsi jucundumet suavc, meracum si tamen
sil, innocens non cst, specics odoratae sua sunveolcntia
oftendunt, somnus ilem ct cibus et sinc quibus vivcre non
possumus, si absitmodus, mortifera sunt. Porro si res per
se tenucs , nisi convenicnte tcmperamento corrigantur
nobis cxitiossc sunt, qualem, putas, perniciemparat libido
fodicandi ignem consumenlcm ?

II. Proptcrea Bonus pondera, mensuras, ct modos


ille

slatuit, ad quorum normam rerum quarumcumque appe-


tentiam exigeremus, si modo velimus ex illis utililatem ca-

pere et homine dignam voluptatcm. Quid enim ? num ille

rerum princeps, hujusquc auctor ordinis, nostros ad ipsum


motus ordinare ncglexeril, permiseritque nos sine lege va-
gari? quique pulcherrimo ordine cuncta digessit, majesta-
tis scrulaloribusnullam imposuerit legem, modumve pra?s-
;

2^6 S. EPHIUEM SYIU

cripserit? Jam ccrnis , ut ejus nutu cuncta distincte ct


ordinate disponunlur, ut nihil sit, quod extra designalum
ab eo locum exerret : naturas mentc carcntes vis et neces-
sitas gubernat, liberas consilium et volunlas, natura ligatae

aguntur, solutae cuslodiunlur, seplum et custos liberlatis

lex est : qure autem naturae non libcrae fixa sunt claustra,

quacnam rcfigat vis , tum quando corxcssa nobis arbitrii


polcstas solula errat?
III. Hem nalursc Auctor soli periodiim descripsit, suos-
que lunae meatus disposuit, terrae item cceloque terminos
lixit, ct firmamentum, superfusis aquis, terminavit. Non
turbalur naturae ordo, nos ipsi flucluamus : jam si arena
marini coliibcntur fluctus, improbum dcspicilo majestatis
scrulatorcm, qui supra rerum Dominum sc efTcrt. Ilujus
audaciac homo modestiam discct ab eo, quo rcs ejus agun-
tur ordinc , quando cjus quidem conceptus materni ulcri

angustiis claudilur, cjusque mira reformatio, et ab obitu


ad lucem reditus intra terrae sinum transigitur; sic con-
ceptus, ortus, et interilus, sepultura, et inde ad vitam rc-
versio, omncs morlalium rationes continent ac defmiunt
hiscc proinde fmibus etiam tcnetur improbus scrutator,
cujus quaestiones nullum habucrc finem.
IV. Pcrge porro, ct ilerum scrulaloris in perlurbando
rerum ordine petulantiam exagitemus , dum cjus voluntas
pro arbitrii sui poleslalc a propria ratione dcflectit. Distin-
guendum namque est arbilrium a natura haec enim divino ;

muncrc immutabili ordine constiluta, prodiit, ut ab illo


discriminarelur. Etcnim quisquis cum virlutc amat sua
mcmbra perdcrc, idcm rei suae eversorcs odit : quicumquc
vcro carncm suam pracpostcre diligit, is quidem parlium
corpus isluc coagmcutantium disposilioncm conservat;
morumconlrasuorum composilioncm clinlcgrilalein solvit

alquc depravat.
advi MVI ICBQTATOIBI IBIIIOV

V. Gherubim paradiii Qnei tuebatur, viiquc formidanda


ad monlii Sinai clivum excubabat, ab nceniu prohibeni,
jubenique, hujui interdicti contemptorei, relut inexpia
J)ilis iio\a: reoi, Lapidibui obrui. In re manifeita myiterium
legislator iminuavit: quodetii illioi prcecepti obligationem

ad diei uniui contraxiuet ipatium, nulla tamen diei futura


esieti in qua arcanorum luorum inradcre terminoi cuipiam
permitteret. Ellic poena capitii traniereiaoribui constituta,
fuitj hic majeitatii icrutatoribui gehenna: lupplicium do-«
cernitur.
\ I. Lepra retundit scrutatorum audaciam, qucc olim
loquacium garrulilalem casligavit : quando Mariae sua-
mcl labia veslimcntum cousucruut, deformibus intcxtam
crustis. Tia mulier fratrem infantcm iu proilucntcm mox
projicicndum sccuta fuerat, fijise Pharaonii viscera ad
lniscricordiam (lcxerat, induxcralque, ut pucrum cx aquis,
in quibus lluitanlcm invcnerat, educcret, ciquc insupcr
censum assignaret, ex quo non ipse modo, imo eliam
malcr alcrelur. Est hic quod mireris, obstupcscas ac ti-

mcas; nam si Maria plcclitur, quin vcrbis detriverat cxis-


tiumtionem hominis. morituri , adeo ut , licct idem ex
aquis ipsius ope erutus, ei vilam acceptam referret, ipso-
que eadem natu major esset, nihilominus ille Justus, qui
majores observandos esse edixerat, in Prophelidem jam
netate provectam citra veniam ignominiosa scabie animad-
vertit; hujus Judicis Unigenito oblrectantem quis absol-
vat?
VII. Factum est hoc, hem quid ais? si Allissimus pce-
nam illatae famulo injuriae a sorore Prophetide repoposcit,
eo quod minus aeque de ipso sensisset, quis iniquam de
Filio majestatis cogitationcm cum impunitatis spe susci
non vereatur illum, a quo genitus est, ignem
piat? quisve
consumcntem, unde cmicant fulgura, et lingiue ilnmman-
?

248 S. EPHILEM SYRI

les, cui si prolcrvi isli scrutatores componantur, festuca


minima res et levissima sunt; cuique in promptu est dis-

ceptatorcs et contensiosos quasi stipulas ct vepres concre-


mare. Pnenam lulit similem Giezius, qui Prophetam illudere
conatus, ipse egregie illusus fuit, cum magistrum vellet

caperc, captus est. Subdoli scrutatores vulgo imponerc


volunt, quo ot ipsi trinis nominibus baptizare volunt :

trium leslium consona testificatione judicia constanl, tres


hic andls tcstes, quorum tcstimonio omnis dirimitur quacs-
tio. Jam crit-ne aliquis, qui sanctissimos sui baptismi
lestes habeat suspectos
VIII. Rerum Domini quis lcmere scrulando violet mn-
jestatem, sciens ab ipso sui templi injuriam fuisse vindi-
catamPCave proinde ne Oziae crimen ipse gemines, ni
perire mavis \ Thus adolevit ille, et miserrime vapulavit, co
quod veritus non est dexteram ad thronum Sancti pro-
lendcre, puduit eum per emnem vitam aliquando fuissc
impudentem, verecnndiam doctus, dum satagit conlrac-
tam inde scabiem occulere; et quo templum violavit, ob
immunditiem inde susceptam, intra domus suae septa sc
conlinere compulsus est. A sacris adytis, unde omnis flu-

xit sanctitas, omnia commaculans lepra manavit ex doc- :

trina, quae cuncta componit et ordinat, erupit nobis dis-


ceplandi sludium omnis perturbalor ordinis. Pluvia rcbus
omnibus utilis, cadem cunclis copia oflicit : sol omnia
collustrans. nimia luce omnium oculos occaecat, ct cibus
vita) alimcntuin, si absit modus, necat.
IX. Divina ratio, quac res omnes dislincte ordinateque
disponit, aberrantem scrulatorem ad ordinem adducere
voluit, quando suum lcmplum igne sepsit : duccnlos viros,
qui in tabcrnaculo sacertlotum obire ministcrium ausi sunt,
flamma sacrae aedis amica corripuit ct adussit; alias eliam
1
2 Paral, xxvt, 19.
ADVi-:nsus sciuttvtoi 2/49

Aafonli lilios simili incondio absampserat ', quii alienum


ignem, icortam videlicet in D<i domnm ittulerant, scili-

cet sacer tunc ignjs m profanum exarsit, nti modo Impu-


r.uti disqoisitionem scientia veritatis exagitat. Utrosque
?elal in spcculo sibi descripsit crudiiorum sapientia. Duns
ntriqae visi sant sibi aptasse personas, singnll saamj alic-

ram vetitum cupientium, negatam potestatem s&grc feren-


tinm alteram, ambas ab arbitrii libertate expressas. Dtri-
qne *ibi sacerdotum fanetiones perverse ambierunt, in

sacrificio, quocl offerebant, prodidero volnntatom, qunm


celabant. Occulla amborum consilia manifcsta hosliarum
immolationc patuerunt

i\\\\\\\\\v\\vvvvv\v\\v\\\\vv\\v\\v\\ vv\vv\\\\vv\v\\vv\vv\v\\\.\\\v\\\\\vvvvvv\.\v\\v\v.v\ w»

SERMO XXIX.

1. Deus homines pro sua charitate Deos nuncupavit :

sic illi placuit nobiscum communicare proprii nominis hono-

rem. Isti autem Deum homincm fingunt, dum disceptando


circumscribunt. Audite obsecro : qui carnem vestram in-

duit,ipsum Cherubim vehunt; ejus conspcctum verenlur


Seraphim; Angeli, ipso comparente, silcnt; vos autcm im-
purissimi homines augustissimam illius genesim habuislis
pessimis despicatam modis. Imbecille corpus assumpsil,
ccclo dcmissus ab alto, sunque huic nomina et actus attri-

buit. Quemadmodum ergo esurire debuit; sic orare praeler


ralionem non fuit; et sicut illa esuritio corpus solummodo
affecit; sic omnis ca nccessitas ultra corporis fines non
cxccs>it. \ idele modo, ne morlcm ex vocabulis hauria-
lis, qnsc ille sno spiritu vivens , vitam nobis daturas,
adoplavit.
1
Num, xxvi, 10 ei 61.
25o 8. EVmJEM SYRI

II. Magnus ignobilcs nomcnclationcs a corpore assumplo


sibi acccrsivit, pro ea, qua vos dilexit, charitale. Quodnam
ex his nominibus arbitramini proprium, vencralione ct
laude dignissimum ? Fixum nomen -Palris, Filii vocabu-
est

lum ncmo rcfigcre debet, nomcn delicta ignoscentis re-


creat, tcrrct vocabulum JudiCis, noxas vindicantis ter- :

minos ipse sibi fixit, quo se hominem fecit, idcm inlermina-


bilis est, quo natura Deus est. Audet vilc lulum inire

pelagum, ejus proprietates explorare cupiens. Fontium


scatcbras indagat, scitaturquc originem et cxitum ; quando
nec ipse, quam abjeclus sit, nosse potest, nec unde de-
cerptum fuerit ab iila manu, quce et ipsum in hominem
figuravit, eique jura dedit, quae lamen insanus contcmpsit.
Cuinam usquam conligit pulvcrcm speclarc, cum vcnlis
de ipsorum impressione ct vi disputantem? Impii scruta-
torcs quaeslionibus immoriuntur, de illo inter se altcr-
canlcs, cujus Spiritus mortuos suscitavit.
III. Annosae extirpantur cedri, alli saltus excinduntur,
ncc ideo palca: verentur Spiritus sancti naturam discutere;
nil ergo mirum si divini ignis vapore repulsac, sccus os-
tium fornacis dispergunlur. Jure itaquc mcrito Dominus
ct Palcr, quem « Nemo vidil unquam ', »majcslalis scrula-
torcs condemnaturus redarguct : sic vos, dicet, non pu-
duit Unigcniti naturam discuterc, pcr qucm incccpti ct
perfccti fuislis. Quid cnim ? num lutum $e figulo discep-
lct ? Inanima vasa finxit ficlor, qui et ipsc fictus est, ejus-
quc usibus designata parenl. Yos aulem, quos menle et
ralione praedilos, ad suam Crcator imaginem formavit,
hunc, beneficii immcmores, abjecistis.

1
Joan. i, 18.
Anvinsus lCMJTATOlBf lllMOV l

*V*VV\\VV\V\\\\VV\\\\v\>\AVVVVVVVvAAVVVVVVVV>VVVVVVVVVV^^

SERMO XXX.

I. Dcus mundi Dominui inb cenium inorum lerrorum


non caditj nec horum Gnibui continetur : nou ille inbeit
meniur&i nec itateraa momento : non percipitur leniu,
nec speciem modumve suscipit : non clauditur ipatiiii

nec propogatur, nti lux el Qatui : ipiiui eisentia ratio csi,


hanc extra si quid aliud cogitas, ab ejus nolionc longiiaime
abis. Scilicct nccdnm didicere rcbcllcs operi nunquam
licuissc suuin assequi opificcm. Ek ignc cL spiritu crcvit
Angclorum nalura, corporum cx aqua lerraquc cui autcin :

omnia parcnt, cuinam ipsc sc aspectabilcm indulsil ? Poito


circa praccellcnlem ejusnaturam tria cx[>oncnda forent, si

aflbrct arcani cuilibct cxtra ipsam impcnclrabilis idoncus


inlcrpres, qualilas videlicet, locus ct quanlilas.
II. Quac elsi Deus supcrcflluat et supervolct, pcrgc la-
mcn primum edisscrc nobis disccplanliuin more scitan-
ct

libus « Quanlum reris esse Dcum? quovc modio mclien-


:

dum pulas? ccqua statera pondcrandum? qua deccmpeda


ejus celsitudinem ac lalitudinem examines ? Deinde explica
spcciem : quamnam dicis esse ejus qualitalcm ? asperum-nc
credis, an mollem ? calidum-ne, an frigidum ?Pmrsus indica
locum, an intra aliquod spatium ille se contineat ? quamve
mundi plagam habitandam sibi seposucrit? Quodlibet ni-
mirum factum, creatum productum ha?c et hujusce-
,

modi patitur, pondere mcnsura et numero defmitur,


,

tangitur, vidctur, cxlcnsionem et situm habet : tria itaquc


sunt, quibus velut trium nominum mysterio contincntur
ct constant omnia cxlra Trinum; rcbus quippe crealis ac-
cidunt qualilas, quantitas, el locus,
202 S. EPHR.EM SYI\I

III. Coelerum Summus, in quo considet tanquam in


ille

sedc majestas, amplitudincm suam ad omnes formas dedu-


xit, atque demissioncm, antequam se demitteret, appetiit;
et arbor quidcm se submisit, qunnlum rerum agendarum
ralioncs ferebant; ipsius autem fructus ad omncm snbmis-
sionem descendit. Arbor submissionem, quae rcapse nulla
erat, ascitis imaginibus, assimilavit ; veram rcipsa praestitit

ejus fruclus ad cruciatuum mortisque perpessionem usque


sponlo delapsus. Qusc docuit, eadcm etiam peregit. Au~
diloribus suis speculum se fecit, unde sibi exempla trans-
criberent :suam ipse in se doctrinam reprarscnlavit, suo
retexuit operc, quod ore docuerat, quodve etiam nunquam
docuerat, ignominiam extimuit. Ire coegerunt, ivit etiam,
quo non vocabant; sic suam occnltavit sapicntiam, nt
superbos, ct de sua scientia se jactantes castigaret, suis
cxemplis eorum arrogantiam increpitavit, ut aliquando
insanire desinerent.
IV. Qualis namque radix, lalis cst etiam fructus ejus,
ambo videlicct laudabiles : tentationibus exercilus bumili-
tatem induit, sapienliae suoe flumina occullavit ac texit,
interrogatus tacuit. Divinas Scripturas, qune nobis bcu
vilucrunt, draconi citanti regessit, plura locuturo linguam
impedivit, disceptandique ac scitandi cupidum cornpcs-
cuit. Va Dominus quidcm lcslem produxit Moscm, cum
incpli scrutalores ab crrorc tcstimonia pelnnl. Colul)er
illc callidus ct accnimus discoplator proprins cxuvias
disciplinoe suac alumnis adaptavil. Exue, sodes, si quns
induisti scrpcnlis squamns, ct projicc, ne lucm indc con-
trabas ct pereas illi soclatus, qoi nibil novum non detcrit.

Si qui proindc albis vcslicndi cum novo amictu propria*

volunlatis tincam sumpscrunt, bacc velut ex insidiis pannos


adorta, rosil, corruptosque abjiccrc cocgit. Folia ilaque
induilc, fralrcs, tincis non violabilc vcslirnenlum.
ADVinsTs >.<:ur ivroiii s IBIHOMI

V. Diaceptator malitioiui el acer limplicium argumeoti


ftcile refellet. Cave proinde oe bttoc iiaputaotem idmit-
las, sorvus illo est ,* lilier 1046 nalus, noli to mnncinio |0

cium adjuogere* Veieraior ct fallax eat, quotquot oaciui


oaft lociet coutrivitj ut i«am ipaii appiogeret euigiem, no-

kamque imprimeret Quuquii ejui (brmam induit, iuo>


inani cjusdem dclormilnlcm ccrncrc non poluil. Si crgo vi-
deas omnia seicnlein ad Inain leniiilaleiii dcsccndcro, tibi-

quo oinni scicntia caronli nssimilnri, lalleris, .si illum quid-


piani igoorare crcdns : ipiitil id nos amor ad hujuimodi
ignorantiam, qilai reapse nulla csl, deinisit. Suae illc nia-

jcslati derogavit, ut suam tiLi cxccllcntinui lioc modiocom-


mctiretur, indcquc tuac ccrlior fnctus dignitatis, in poste-
rum cavcrcs, ei aliquid detrahere. Jcl tamcn facis, dum ad
iina tcndis, eo, quo conaris invcstigare invcslignntcm om-
nia. Porro si tantus non es, ut meri,quodbibisti, violentiai
immotus rcsistas, res est tamcn minima et lcvissima, in

qualcs, putas, anfractus salebrnsque te conjiciet mngnus


ille Unigeuitus?

VVVVVVVV*VVVVV>VV\VV*VV>VVVVVVVVVVV>VVVVVVVVVV\VV\>VV^

SERMO XXXI.

I. Adeste, fratres, Deumlaudemus, qui membrorum nos-


trorum vocabula sibi accommodavit, aurcs se habere dixit,

quo disceremus nostras ab ipso exaudiri prcces, oculorum


vocnbulum ndmisit, ut doccret nostros aclus ipsi esse pa-
tentes et conspicuos; nomina solummodo rerum sibi adap-
tavit. Cumquc cjus natura nec ira nec pcenitudinc movea-
tur, talium pcrturbationum vocabula nostraj infirmitali
indulgens, assumpsit; et sanc nisi rcrum corporearum vo-
2 54 S. EPHtLEM SYRI

cubula sibi accommodasset, cum hominibus agere minime


potuisset. Per nostru ud nos accessit, nomina induitnostru,
ut sna nobis udjungerel. Cum nec figuram nec speciemha-
bcret, corporis nostri lineumenta habitumque quassivit, et

induit, nec secus ac pater cum filiis suis, nobiscum parvu-


lis consuevit. Quanqnam et ipsam formam reconditam
conspicuis figuris induit, et non induit; exuit ct non exuit;
indutus nudus erat; induit, ut prodesset; exuit, postquam
opus, quod moliebatur, peregit. Quo autem omnes formas
induit et cxuit, docuit nullam inesse summaj naturue figu-
ram; sed cum eadem abdita et abstrusa in obscuro deli-
tescat, in robus conspicuis et putentibus se ipsum adum-
brusse.
II. Senis Antiqui dierum spcciem praetulit ', Giguntis ct
a
strenui Bcllatoris personam reprsesentavit : judicaturus,
senis habitum assumpsit; pugnaturus, fortissimi militis vul-

tum sibi aptavit : visus est modo otiosus, modo a longo

cursu dcfatigatus, tum dormiens et somno sopitus, ali-

quundo egenus ct inops; sic omni modo suluti nostrae alla-

boravit, ut nos lucraretur. Scilicct cum idem optimuspos-


setparvo negotio, levique opera nos sibi gratos efficere,
omniarteeflicerecontendit, ut ex liberu nostri arbitru elec-
tione ei placcremus, ct quajsilis a nostra libera polestale

pigmcnlis, nobis decorcm et venustalnm conciliurcmus;


clenim si nos ille pcr sc forinarct, imagini similes vidcrc-
mur, cui pictor ascilis scilcque dispositis coloribus, doco-
rem et luccm acccrsit.
III. Auccps, qui uvem nostrus docct imituri voccs, huic

ei speculum ollcrt ipse post speculum voces format, ct


:

uvem ad imitationem provocal. llla vero sono excita con-


vcrsis ineam partem oculis, propriam imogincm in speculo
cxprcssam vidct, doclorem non videt, loqucnlem credit
.« Dan. vn, 9. — * Psal. xviu, G.
ADflliUI scrn r ITOli I II IMOl

imaginemj s ie imtgo persoDam magiitri induit, el a?eti


noatram lermonem docct el basc qnidem propria imagini
:

cxlraria non csl, accidit lainrn, ut per baD€ quaai por alie-
nam deeipialur, indeque vocibns assucscat nostris, doc-
toro pcr ipsam ad ipsam Io([uentc. Quorsum istuc? Audilo :

divina quidcm nalura in onmibus supcrexccllit omnos, il-

lam anior n propiia amplitudino dcsccndcro coogil; moreiii


nostrum a nobis sibi quasivit, oinncs iUSOOpit iabores, ut
nos omnoa ad ae portraheret,
IV. Quarc, qoas dixi, DOD rcs, scd rcrum specics fucrc,
ut puta, ca ibrma gigantis ctsenis : item illud, quod Scrip-
lura tradit, Dcum aliquando dormiissc, aut eumdcm in-
somncm vigilarc; tum illud, quod eliam divinac Littera^re-
ferunt, Dcum, pcracto opi(iciomundi,quasifessumrcquie-
visse, aut contra, assiduo labore minimc defatigalum, quo
slrinxit, solvit, profuit, et docuit. Pmrsus ad visioncm
smaragdinam so conlraxit, suumque in ca thronum collo-

cavit, cxplicuit se, ct cccjum implevit; qui pligillo conli-

nct univcrsum, cerlam sibi se designasse sedeuxprae sc lulil;

qui ubiquc pra:senlcm se obtulit, crcdilus cst boc aut illo

contineri loco, qui omnia loca implcbat. Amplitudini siuu!

detrabere visus est, ut eam captui nostro commetiretur.


Magnum et magnificum sc praebuit, ut nos locupletarct;

niodo parvns, modo magnus apparuit ut undique nos ,

magnos cfllceret. Quod si parvus sempcr videri voluisset,


ipse profecto parvus fuisset, sed et nos minores fecissct eo

ipso, quo induxissct, ut rcapse vilcm ct contemptibilem


illum crederemus idcirco cumhumilitate et inopia niagni-
:

licentiam et amplitudinem conjunxit.


V. Nostram profecto admirationem exhausit, quando
ornamenta majestati suae ademit, quae ad nostram dignita-
tem transferret. Sed nisi versa vice iterum se nobis mag-
num probassct, nocuisset utique nostro sensui inde autu-
256 S. EPHR^M SYRI

manti despicabilem cum esse, qualem videbat ,•


quo quidem
errorc nihil cogitari poterat, nostris rationibus magis con-
trarum. Infirmoe naturae nostrae vires iaciunt, ut ejus seu
majestatem,seuhumilitatem non feramus indemnes mag- :

nus apparuit, inde nata nobis errandi occasioj ad nos-


tram paupertatem descendit, inde egentiores evasimus :

sic collata nobiscum opera, omnia ubique negotia nostra


peregit. Duo interea nos docere satagebat : quis ipse sit,

et quis idem non sit; ea, qua servos amabat, charitas illum
impulit, utspeciem, quae ipsumillis redderetaspectabilem,
indueret : sed ne eo, quo prodesse volebat, nobis officeret
arbitrantibus, eum nihil ab apparente figura differre, for-
mam saepe mutavit, unde illum nullam habere sciremus,
et quanquam ab humana iigura nunquam discessit, disces-

sisse tamen videri potuit, quo ipsam variavit.

VV> \ X VYVWW \\\ \\\ \ \\ \\ \ \> \ \\\ \ V \ \\ \ \ \\ \ \ \ W\ \\ \ V\\ \\A \ V\ V\ \ \\\ \ W \\\ \\\

SERMO XXXII.

I. Meas, quaeso, cogitationes ad tuam evoca disciplinam,


ratumcum sitmihimcae vacare animee : deprehendi autem
aliis curis distentum me meas deseruisse vires, simul intel-
lcxi nullum aliunde cmolumentum me relaturum , nisi

assuescam nunquam dc te non cogitare. Undecumquemihi


inmentem venisti, inde mihi sensi magnas aflluxisse opes.
Ubicumque indicit mihi cogitationem meam ad te conver-
tcrc, scnsi fontem a te prosilirc mihi; quod autem pro !

iluentem cxhaurirencquiverim, semper emicantis scatcbrac


laus fuit. Attamen nec minime silientibus suas minis-
ista

trat aquas, ncc ajrarium tuum le non amantibus suas foe-


ncratur opcs. Ccelestis thesauri praefcclus amorest.
7

ADYIftJUI suirr wnr.i - IBBMONBI. 2.57

II. PulcbritudO lua mr sollicilal, iimncus uc. Inum dr


scraui consorliuin, isluc auloin ainluio \olat lu.i ineoin-

probcnia niajaitaa uirumque, ijve illud petami siw fugiaca,


:

;c([iic nudcsluni et grave csl. Ut sensi lc milii pr;L\sonlem,

cxpavi; ul magnuni pr;cdica\i, ij>se inagnus \idcri cumi.


lc

Ouanquam si de lc minus bcno opinarer, niliil lihi dccc-


dcrcl, plurimum conlra niilii accedel, si lc niaximum lcs-
labor; Ikcc niinirum amplitudinis lu;c prarogativa est.

(iogilalionc ct vocc tc nsseclabar, non quod le assequi mc


posso sperarcm, longa indagine faligatus mc continui ct
lacui, 11011 quod pncsenlem non crcdcrcm, scd a
lc milii

mc ipsc exlasim passus, 111 tc pcrogre erum ct inde con- ,

ticui, simul augustissimac natura? tuac arcanum adoravi.


Dolui imbccillitatcm mcam, silui ,
poslquam didici me.
cocptis mcis imparcm csse, neminiquc licuisse le, qui om-
nia contincs, comprchensum tenere atqui ctiam atquc :

cliam dolcrcm, si nullum finem non habcres, ct incompre-


hensus non esses.
Iir. Ecce autem, ut nobis consuleres, ampliflcasti 5I0-
riam tuam, ut te magnum cssc intelligcremus. Magnus
utique es, quanlumlibet propter nos homines de tua magni-
tudine multum detraxisse visus sis. Nondum Adamum
condideras, tu tamen de tuo, tibique magnus erns; par-
vum te fecerunt homincs, cum tuam ad illorum perfcctio-
nem deduceres majestatem, eorumque ralionibus sic accom-
modares, ut unde tu ad ima descenderas ipsi ad summa ,

conscendcrent. Jam si humanaj naturae externa facies am-


plitudini luse dclraxissc visa est, quanto magis id ipsum
pnestitit corpus, quod ob nimiam charitalem tuam non
assimilatum , scd verum assumpsisti. Quid quod minorem
cliani tc fccisse videri potuit hoc ipsum, quod ad mundi
procrcationem vcnisti; a summo quippe magnitudinis tuaj

fastigio ad hax infima dcduci tcneccsso erat ; cum crealura


xxxvi. 1
2 58 S. EPHIUEM SVRI

potis non csset apropria humilitate assurgcre ; ipse proinde


tc demisisli , nt illa cxistendi inilium acciperet. Minuit se
Maxiinus, alioquin quomodo mundum e nihilo extrahere
potuisset? Nae minor fieri non posset, nec magna
ille si fa-
cere potuisset. Haec tuae, Domine, benignitatis laus est.
IV. De tuo minor, de luo etiam major, minor factus es,

quo a summa tua magnitudine desccndisli, evasisti mojor,


cum pro ea, qua excellis, bonitate mundum condidisti.
Visus es modo minor, modo major le ab externa facie
ccstimantibus, cum majestati tuse nihil reapse accederet,
decederet nihil; natura quippe una tibi cademque perseve-
rat, semper aequabilis et conslans, nec ullam patitur vicis-

situdinem; ego vero minimus cum sim, dc te loquor, id


mihi tua majestas indulsit, ex quo annuit nostris vocibus
ac verbis subesse, cupiens dicentibus et audicntibus pro-
desse. Unum sunt Pater, ct Filius ; amborum quippe na-
tura una est, alter ab altero non excrrat, alter alteri im-
miscclur , alter ab altcro dislinguitur. Tuarum Deus
personarum mutuaj insessionis hacc laus cst.

ftV»\V\\V\\VVVV\\VIVV\V\VVV\VV^\\AVV\VV\VV\VV\\\^VV\V^

SERMO XXXIII.

I. Ad vcrilotem loquebalur Joannes, cum tc diligcntcr

conlemplatus, tuam nobis imaginem depinxit , aflirmans


te esse Deum Verbum, a noslris proinde sensibus longc
rcmotum ; satngebat nimirum utquam ipse ex archetypo
expresserat, elligicm tuam, sua) quisque menti imprimeret
velut tabulam ex tabula. Porro ne quis auderet pro tua

imagine speciem aliquam peregrinam nobis obtrudere, di-

vinus Spiritus, eodem, quem per Joannem ediderat, typo


ADVERSUS SCMJTATOnF.S IBBMONEf.

nnimum, mentem ci cor nosirum obsignavit. Et Verbi qui-


dem Dttura nobis obscnra lntot, cadcmque paioi salis cons-

picua, absolulc lumcn rccomlita ct arcana est : sctmus


quippc illam cxisterc; cujusmodi autcm, ct qunlis sit pc-
nilus ignoramus; scd nec nobis fas est contingere, quod
divinus Spiritus intactum reliquit, aut non lcncrc, cjuod
idcm nobis tcncndum tradidit.

II. Caeterum si piclori opcrosum cst lcvis aur.-c flatum


coloribus imilari, nae ille iusanit, qui jactat sc penicillo

possc dcscribcre Unigenitum, quem ncc vcrbis explienre


poluit. Pictores quidem corporumconformalionesdclincarc
norunt, qualis autem sit ipsc animus in corpore nccadum-
brarc potuerunt. Oris qnidcm figuram cilingcrc levis nc-
gotii opus voccm aulem figurarc arlis non est; rcs lm-
est,

jusmodi* quorum nullum subest qunsi corpus, sub pcni-


cillum omnino non cadunt. Divince Scripturae, qua) Filium
genitum docent, conccptionis tcmpus non produnt ct ubi ;

Patrem gencranlcm indicarunt, gcneralionis reticuere mo


dum, quoniam cjusmodi arcana laborc prorsus inutili quae-

runtur. Praiterca si Spiritus perduclles coloribus dcscri-


bcrc nemo potuit, Spiritum sanclum invcstigarc ct ob ocu-
los ponerc sc possc quis credat? Si quis aulem hanc sibi

arroget facultatem, ejus arrogantiam facile relundet im-


mundus, quem dixi, spiritus : uti cnini animus omnes pic-
lorum conalus sua subtilitatc praeverlit; sic omnem intcl-
ligcndi facultatem snpcrvolat cum infinito etiam excessu
Divinitas, qunmobrem nullus inlcllcctus hactcnus deprc-
hendit, qualis ipsa sit.

III. Vocem pigmenta non cxprimunt, nec nostrre asse-


quuntnr Filium Dei ratiocinationes : ad scopum istum ja-
cula non collineant, quiaomnem intelligentiamsupervolat.
Si pictores fulgurantem ex Mosis ore lucem nec intueri
potucrunt, cnetcra assueti hominum vuitus et vestium co-
17-
260 s. EPiir.EM svni

lores pcnicillo dcscribcre ; plane fieri non polcsl, ut oculus


aut animus Filii Dci jubar, aut facietn concipiant, cum ab
utroquc remolissima sint; el sane si vultus cffceti senis levi
ccelestis vultus irradialione illuminalus, pictorum artem
elusit, nalurae ingenitae omnium plane oculorum aspectum
fugientis imagiuem quis dabit ? Si quos autem sacraeLitterae
commemorant Dci faciem vidisse hanc profecto neuti- ,

quam viderunt; speciem, quam illa induerat, spectarunt;


constat enim omnium intellectuum cogitationes a Filio
Dei infinito spatio distare, nec suis proinde coloribus pic-
tam ejus efligiem exhibere posse talem, ut inde quis ille,

quidvesit, pernoscamus. Et vero siflatum, quemcogimus,


etsensu percipimus, coloribusrepraesentarenon possumus,
inepte pclitur, qui pcnicillo formam imitetur Filii, uni
modo Genitori aspectabilis.

SERMO XXXIV.

L Ante Ada2 peccatum nihil non mundnm crat : cum-


que homini caeterisque animantibus susccpta in sna crca-

tionc puritas nsque mancret, singulas 'lle propriis nomini-

hus distinxit et ornavit. Poslquam vero homo suo abusus


arbilrio, innoccns esse desiit, crealuras Crcator abjccit,
hanc pcenam cxigcntc hominis culpa, ob quam idcmrebus
in ejus gratiam nsumquc productis, longelurpiorevaserat,
ita tamen ut simul statueret hominem ad pristinum can-
dorcm pcr illas redncere. Nae ille omni laudc dignus est,

qui pcr lnuta aniinantia homincs rationc praeditos corri-


gerc studuit, admonens, ut sibi ab coruni imitalionc in
poslcrum caverenl. Ltcnim cum, uti scriptum cst, homi-
\d\ ;
i •
lONIfi

ntin ood puderel beatiiaet jumentii eomparotn fiorii in

isii> mi.iiii Ipai defbrmilatem plana diapiciendam obtulit,


nt inde intelligeret, qoomodo extincta illa priorii (brmac

elegantia, in tanlam turpitodinem deveniaaet, ipaum aui

podore inciperet, criminisqoe ini graritate increpitna

DOaceret, Cui tandem ^imiliscvasisscl lumvcrosua duinmi ;

fleret, et amiaaam quaereret venuatatemi

II. Eato autem pluribua aimul commorantibua nnum


apeculum auificiat, Adae plura dedit, ut qui non unaan con-
Iraxeratmaculam, neque omnea Uceret ad onum apecnlum
examinare et extergeret Homines itaquo ad beatiarum cou-
templalionem deduxit, juaaitquein istis, qualei ipai eaaent
explorare, admirandam Opilicis noatri aapiontiam, qui

in mutis animantibus noslram nobis imagincm conlcin-


plandam objccit ! Animo quidcm propriam formam vitlcrc

licet, corpori sinc spcculo non licct. Ergo postquam pro


priam corporum conditioncm animus intluit, ut jam in sc

ipsc sc cerncrc non posset, Dcus magno consilio bestias


citlcm in spcculum trnnsibrniavit, ut in cis snam foeditalem
idenlitlem respeclaret; providitque homini, ut besliarum,
quas ipse caslignre soleret, nunquam non obvio conspcclu
monerclur, nc illarum vitia in se tiv.ducerct. Discercl
proinde cavere luporum rapacitatcm, ferarum aamtiem,
neve serpentum sibilos, aut scorpionum silentium imila-
retur, ut socios in sccrclo mordcre assucscerct, aut hebe-
tata proprio vitio mentis acie assimilaret cquum et mulum,
quibus non est intellcctus
l
, aut canum rabidorum more
furibundus suum invaderct Conditorem.Talis Herodesfuit,
quem Dominus vulpem appellavit suum iile cubile per- 2
:

peluo incesto polluebat, legem proculcabat, et Nazaramm


homo turpissimus occiderat, instiganle fecmina, quam sui
simiicm uxorcm duxerat, necnon puclla, amborum signala
1
Psal, xxxi, 9, et Tobhv vi, ij, — * Luc, xiu, 02.
262 S. EPHR.EM SYRI

typo, Harum conspiralionc in aestu intemperantissimoe per-


polationis vcnerandus Prophcta caesus occubuit.

'VWVWWWWWWWWWVWWWWWWWWVW IWWV W\W\VVWV\VVWW<VWVWVVVVV\VVVVViVV»VW

SERMO XXXV.

I. Divinam Scripturam pcrinde alque naturam discep-


latorcs pervcrtcrunt : imitantur exlernos domeslici, qui
suis sibi disceptationibus pernicicm captant, damnaque sua
suis argumentis cxaggerant. Extcrni dum varios nalurae
cursus et exilus observant, oflendunlur, domcslici legenlcs
scripturas anxii haerent et perturbantur. Quaeso, mihi,
Dominc, Iribue ulrorumquc vilium declinare, dum hanc,
lc annucnlc, peroro causam. Consonat illud: « In principio

» crcavilDeus^etc. » huic« lnprincipioeratVerbum a ,etc»


JMoses Joanni : ambo litteratos malitiose traclanlcs Divina

sugillant. Joanncs Dcum ad humanae vitac aerumnas et per-

pcssioncs sc sunmet spontc dcmiltentem proponit : Moscs


naturam doloribus miscriisquc subjcctam dcscribit, ct au-

ilionlcs admonet siinilem cavere pcenam. Utcrque in ipso


jiarralionis exordio proprii argumcnli diguitatem exponit.
Lauda Purum. qui ore puro puros fonlcs nobis aperuit,
II. Ex iis ergo, quae improbi homines dc Creatoris Filio,

dequc cjus in tcrras dcscensu, et humili ajrumnosissimne

vilae lcnorc scripla legebant, concluserunt eum esse Crca-

turam. Sic fonlem miscucrunt, mox, quoestionc resumpta,


aquam, quam ipsimcl pcdibus turbaverant, hauscrunt. Et
quanquam doctrina, de qua disccplabant, illimis cl limpida
forcl, liinum cx nilidissimo fonlc biberunt. Oro, Dominc,
miscrarc volunlalis nostrae condilionem, qua?, aquam nisi
• Gcn. 1, 1. — 2 Joan. 1. 1.
4BfBM0i srnUTAToru^ IIBKOMIfi »65

prins turbaverit, potare recoiat* fontem oppido admi


randum, qui ad dexteram uevamque inai diipensat aqaa*j
clarui idem 10 turbiduij purii quidem, <-t al» ejoi poiu
puritatem baurire itodentibus nitidui et illimii iuipurii

autem limoiui ac lutulentuii Qualii esac aolet cibua, ju-i

cundiaaimui quidem lanis corporibui, egrotanlibui idem


ingratiaaimui : talia eit veritas, turbulenlia ct aeditioiia
propoaita minime lapit, non lecus, quam luatii eica palato
corrupto laporem mutat. Tu, Domino, queso, noairoi
curnio Languores, ui coniirmata % .tl<*i iicliiic^, preolara, qtue
de te narrantur, ncquis auribui cxcipiamus.
111. Gousiderabant ethnici rerum naturam ubiqoe con-
fusam cL perturbatam (Adamus mali tanti causa fuit) vi-

dcbant ob conccssam homini polcslatem eligcndi, quod


vcllcl, aucta sine finc dclicta,cL hinc nalas horribiles cala-
mitates, commerilas a dclinqucutibus pocnas, jusla Dci se~
vcrilalc cxigenle. Grcdiderc falui naturam a suamet con-
dilionemalam etinordiuaLam, nec porro admodum dissimili

opinione imbuti nosLrales, Domini existimalionem dote-


rere ausi sunl; humanam ipsius naturam conlemplanlcs,
in liumili cjus habilu aspectuquc graviler oilcndcrunt i

nalam inde confusionem diabolus auxit, et utramque sec-


tam mirificc illusit. Callidum vcteratorem tu, Domine, uh
crepito, ne nos, ut olim sui Samsoncm hostcs, traducaL
Cum ipsimet fluenla turbassent, inde scatebram lululen-
tam essc collegerunt. Nos vero primam profluenlis origi-
nem petendam esse statuamus : ex ipsorum palato fluenta
traxere saporem. Siquem ccpit natura reatum, hunc cerle
totum Adarnus dedit. Assumptum corpus Christum egen-
tem fecit. Naturae bona dctrivit Adamus, Chrisli gloriam
caro obscuravit. Merilo jure laudandus est Dominus na ••

turae, quae si ignominiam suscepit et gloriam, utrinquc sui


Condiloris loudes celebrandi argumenta captavit.
264 s« Et>IIRiEM SYIU

IV. Joannes, qui aquaui in suo fonte potavit, cum itc-

rum compotoribus ipsam praelibaret, ardore divino in-


flammatus, in illas erupit voces. Deus erat Verbum, et
«

»hoc erat apud Dcum \ » Moses, qui primus naturae ori-


gincs prodidit, hoc etiam annotavit : Deum, cum univer-
sum a sc factum circumspiceret, omnes et singulas ejus

partes collaudasse. Nalura impura non est, et divina Scrip-


lura etiam purissima. Ohe rerum perturbatores huc usquc
litigasse sat est, absistile. Oro, Domine, discordias limpi-
dissimum fontcm permiscentes componito. Discito natu-
ram ab ordinalissima sua constilutione nostro deflexissc
vitio, divinaeque Scripturae splendori oflccisse nobis indi-
tam disceptandi libidincm : atque inde perturbatum sim-
plicem gregem, dum ovibus potum poscentibus pro aquis
confusas voccs haurire compellimus, de nalura scitanti-
bus, hanc a suamet conditione malam esse renuntiamus;
Divinam Scripturam postulantibus, interpolatam obtrudi-
mus. Ad pristinam, quoeso, puritalem, Domine, fluenta
reducito, quae pertubatores corrupcrunt.
V. Praevidit Ezechiel hunc disceptandi pruritum, pu-
blicae tranquillitatis pestem, hanc sententiarum ac opinio-
num disscnsionem omnis ordinis perturbatricem, et am-
bas propriis coloribus cxpressit, auclores indicavit malos
paslorcs. « Oves, inquit, pascuis pascebdiitur, quac concul-
»caverant planlae vcsliae, ct revertentcs biberunt aquas,
»quas lurbaverant pedes vestri *. » Audis voccs, opera
vides hominum superborum, orbem susquedeque mis-
qui
cuerunt, phirimac agcnda; Deo sunt gratiye, quod ante na-
tos disccplalorcs fonlcs Apostolis purissimi fluxerunt. Et

nunc oro, Dominc, aquaria, quno tur])ulenta feccrunl pas-

omni impurn admixtionc


lores, ab libera, ut dcinceps gregi

tuo purus ad haustum decurrat liquor; sed ct mcam,


1
Joan. i, i. — 2 Ezoch. xxxjv, 18.
\nvinsUS SChtJTATOlU.S IBBVOHI ,

qu.vso, hlicmam Hndica i aapientibui, cjui rehementer


iutra ium opinionei desipuere. lli lane li tatneo noicerent
majeitatem, petscrutari neutiquam anddrent, et rfuata-
ram et Scripturam comulerent, ab utraqne utriuaque Do
minum ediscerent shunc rebtii lemai obfiii notura docet,
apertisqueet explicatia rerbii Scriptura renuntiat. Te, l)o-
mine, laudamus, qui ei altera cotporibai vicimn minii-
trns; cx allcra aniinis \ilam imprrlis. Pr.Tsla, qu.vso, im-

bis, pastorum ipectatec puritatii opera potarc aquatn <>\

rivulis ab ipso tuarum Scriplurnrum capilc accersilis ct


duelis.

*AA\,\\\V\V\\\\VV\\ V\\ \V\V\\VV\\\\\\\VV\\.V\\V\VV\VV\VV\VV\VV\\V\VV\VV» V V\ VV\ \\\ VV\ U\ VVVVW

SERMO XXXVI.

I. Scrvos laborantcs curalurus dcscendil Dci Filius,


clolcns morbos pcr longns invalnissc moras,olque mcnmcos
non paucos ad faciendam a?gris medicinnm missos, aflcc-
tioncs quidein curassc leviorcs, graviorcs aulein , vclut
desperata curalionc, dcseruisse. Gralins, quns possumus
maximas, agimus ei, qui dcdit, ut talcm medicum habe-
rcmus. Quoniam vcro hunc aegri cerncre non poterant,
mulualum ab ovibusamictum sibi accommodavit.Conlinuo
grex omnis acl cum confluxit, ncc enim quasi exlraneum
fastidire poternt, cujus vcslcs ovem olebant. At lupi saga-
ciorcs eliam lalentem cxlimucrunt, ct quia veslcm mntn-
verat,ipsam,quam indueral, sciderunl, simul ejus glofiam
publicnnmt quanqunm, ipsis ctiam invilis, occultne majcs-
:

talis fatgor inler involucra et integumenta emicabat.


II. Hujus temporis pastores duui reputant quot conlu-
melias et opprobria pro ovibus suis bonus Paslor pertule-
:

266 S. EPHR.EM SYRI

rit, velut hausto mero ebrii nihil prscter primatum inter


pastores in eo disccrnere potucrunt; quin et Agricoke, qui
illum tandem in cruccm cgerunt, vineae ha^rcdem et Do-
minum crcdiderunt "
f praeterea nihil in eo suspexerunt,
quod ipsum a vulgo dislingueret. Pastorum turba unum de
grege agnum putarunt, eo quod paschalem agnum ipse se
fecisset. Casum vides uberrimis complorandum lacrymis.

Hcm summi Opificis Filius, cujus et nos opera sumus, a


suis crcaluris vocabulis traducitur non suis, quasi vero hoc
ille praemium commerilus fuisset, quod suis cos nominibus
decorare voluissct.
III. Siccinc homo cx luto fictus figuli naluram quoniam
mutare non poteras, nomen mulasti? nimirum sic lana)

colorem mulare soles. Cave ne angustum Filii nomen cum


creaturarum vocabulis componas. Ille te a mulis animan-
libus distinxit, vide nc tu ipsum cum creaturis confundas.
Servilis condilio liberi arbilrii poleslatem libi non suslulit,

noli rerum Dominum jugo, quod tibi natura imposuit, sub-


mitlere, qui cunctis nsscruit libertatem.
IV. Narra, si potes, quid ipse perpessus fucris, vel quos
cxhauseris laborcs, comparabiles crucialibus, quos illc pro
le sustinuit, tales aulcm sunt, ut quot, ct quales fuerinl,

qui dcfiniat, nemo sit. Grnvissima utique ille pro tc passus

cst,quid tu pro illo? At si libi non libuit de co benemereri,


male ccrlc non licuit. Monslra rogum, in quem pro illo

crcmandus conjcctus fucris : alqui tua3 contumacix lumus


ad ipsum usquc pervenil.
V. Illc, qui est, insistit, ne unus in tres dividalur Deus
millc vocabula ct naluram cjus ostendilo; ha?c nempc
oculos eliam scilantibus suflicit. Lapidii nalura, et similcs
divisioncm suscipiunt, sccus ignis, individuus hic cst : scn-
sus rem nobis ccrtam facit. Sunt plurima, qure vocabulo
• Luc, xx, 14, i3,
AlViRSi'3 srni'TAToni;s Si;I\MO>is. yl,;

conveniunt, natura diicrepant, quare inepte producii divi-


duii ic individuii commnne nomen. Unnm est, quidquid
oi <*t nnnm dicitur, nt pnta unnm corpna, pertona nnaj
iiiiiiiii eit, et Dumernm componiti Atqui si dicis nnom,

quia hoc individuum cst, vehemenier orras. Aquas natnra


utique una eat, individua non eat ct divisionem inacipit,
uii mntationem natura Orugum <
v
t leminum. Ad eum, qui
eit, cognoicendum nullui reital aditua, li nulla patet ad

ejui natnram explorandam via, quam ccrtc nobii non ipe-


ii t ejuidem unitatii nolitia, ncc hoc 10I0 indicio investi-
gare ponumui rem ab omui sonsu intclligenliaque rc-
motam.
Gemini proponnntur ignes ad hoc anrnm cxami-
VI.
nandum, fulcs ct ratiocinium; vcl cnim credere dchcs
veritati dicenti, vcl ratiocinando discere, quid Dcus sit :

disccptationihus cerlc non indigct nec ulilur vcritalis alum-


norum fides nlinm nos inire viam suadet tcmcrarius qui-
:

dam veterator, ratiocinationum vidclicct ct argumcnlalio-


num. Fac ut hunc capias, captumquc pelago mcrsum
piscihus praedam dalo, ut quaestionibus landcm aliquando
lolus ahsislat. Scd antc insislilo, ut tihi expcdiat ralioncm
cxplorandi nnluram nunquam non cxistenlem, quid ca sit

et qunlis, et uhi moretur? Ulrum Unigenitus cxplicahilis


sit ah cxistenlihus rehus, aut isloe a non existentihus, lcr-
ram consulito, spinis ohsitam proscindito semcl ct itcrum;

veritatem, quam ipsa non sentit, te docehit.


268 8. EPHIl,£5i SYRI

W*\\\\\ iW VW V\n\ W W WVWVVWWW W^«W^AA>U> W WW W V\> V\\ VV\ w. \V\W/W\

SERMO XXXVII,

I. Frenum quod Esaias narrat, noslrisinduclum


crrorls,

maxillis x
, dolum designat, quo a diabolo circumvcnli ho-
mincs, in pccudum stuporem degcnerarunt. Plurima; id-
circo ei agcnd.e sunt gratiae, qui veritalis luce nubcm
errorum dissipavit. Et vero cum similes mutis animantibus
evasissemus, descendit Deus, nobisque similem sc fecit,ut
nos ad suam imaginem denuo reformarct. O Deum omni
laude dignissimum ! animadvcrtis-ne, quo ex lococjus nos
pietas extraxcrit, ct ndquale extulerit honoris dignitatisquc
fasligium? « Alhomo cum iu honore esset,non intellcxit
2
, a

beneficium non aguovit, ouctorem ofTendit. « Israel im-


3
«pingualus est ct recalcitravit , » rebcllavit ; accepta be-
ncficia primum cclavit, deinde etiam abjccit. vix conso-
labilcm dolorem !

II. Sapientes eramus ct ingenui, diabolus nos efferavit.


Araloris jugum jungit disjunclos, Daunon jugum invenit,

quo fidei unitatc conjunctos dividerct, disccptalioniLus


implicuit, ct separavit : pcr anfraclus ct salcbras ad ardua
ct prcerupta incitavit: scmitam scpsit, hinc criminum inon-
libus, indc qiKestionum rupibus, via3 minacilcr superim-
pcndcntibus : crgo pcr salcbrosas cxilitates, el horrendas
crcpidines, ubi scxcenlis oculis opus fuissct, cursabant,
ccrtanles, quis primus scqucntibus vcstigium faccret, ct
socios ad cxiliuin anlcirct. Turc, oro, clemenliae freno
turbalam rem noslram ad ordinem rcducilo; tolus oculus
cs, nobis cxpedi viam, pcr quam, supcrata locorum difli-

1
Isal. xxx, 28. — J
Psal, xlvui, i3. — 3
Deut. xxxn, i5.
i :

ADVi! is HCRUTATOnE» pBMOHB9i

cuUotc, in luta bc plana c\ .id.imus. Hominei lumni cou


ditione, et culpa uoitra infirmi, tuii iodigemui auxiliia
noitra item meni el ratio oconltia implictta erroribui, petit

.ul ordinem tMO judicio revocari. Aquila quoque pepnai


luia sn l»m ii i l puUia, Bftiierieordia] tuie, Pomine, preoor,
alas nobis accommoda, qiiibus subvccti, tcrrain ac acroiu
lnisororum ogcnlium domicilia praclcrvolantos, ad rcpo-
ct

sitos nobis thcsaun» appropcrcmus, Spirilus siik ti B|p|«


rante gratia. Noslram, prccor, tucre fidoni ab ea,quaj fidcs
noncst; noslram, oro, custodi scicntiam ab co, quac scicn-
tia non csl; ct isla quidcm vocabulis congruunt, signifi-

cntione discrcpanl. Yidclc, frolres, nc congrucntia nominum


vos iallat incaulos.
III. Fictos adoravcre Dcos etbnici, verum nos colimus
Deum. Piis invidit diabolus, errorcs disseminavit, ut sine
Deo pcrinde fiercnt novissimi atque primi, qui saxa cole-
bant. Inancs formavit Dcos in ipsis ct cx ipsis rebus factis
artificum industria; simili astu similes Deos ex ipsa, et in
ipsa Scriptura disceptantium malitia sanctoe fidei deserto-
ribns conflavit diabolus, utrisque nrtem tradidit, ct illi

quidcm digito mutum simulacrum finxere, ct isti digito et


calamo errorem cxararunt, quando hominum digitis divini

digili tabufas scribentis similitudinem diabolus afTectabat.


Quemadmodumautemnominum unitalem quaesivitjquando
simulacra Deos oppellavit; sic ne quis ab errore discerne-
ret veritalem, hanc illc perfecte imitari sluduit ; habebat,
qui oquae cultum praedicabat, alium induxit, ut ignem
Dcum sibi faceret, alquc alium, ut lunam adorarct, istis

occurrit alius objecitquc magni solis, quod ipsc colebat,


numen. Ethnicorum sectis similes hoc tempore eruperunt
lucreses : qualis quippe fuit illoruui arrogantia, talis et
nostra est, et idem pugnandi ardor, ct cupido vihcendi.
Ohc satis cst, nugari absistitc garruli sophistce, obstruantur
,

2;o s. Ernn.EM STRI

ora, stapeant labia : est modo, quod animns admirclur,


quod ipsi scnsusel cuncla corporis membra cxhorrcant, id
cst generatio Filii Dei.

IV. Heus tu, lingua procax, districtum ferrum vaginae


redde te luae; quisquis de facundia se jactat, nec ipsum
usque pudet tandiu garriisse? Nil mirum, insana discep-
landi libido linguam acuit, aciem relundat sacrum Filii

Dei silentium. Arcum os tuum puta, cave nc hunc ins-


Iruas velut in ictum incumbens sagittarius, perlimescilo

Spiritum sanctum tibi minaciter supcrimminentcm , hic


velut concitatus turbo librata spicula in librantcm retor-
quebit. Murum ferire paras adamantinum 1
, qualcm sc vi-

disse Propheta narrat ; jacula si in eum conlorscris, non


illascopum trajicient, sed retorta conficient jacicnlem.
Currentcm figuli rotam considera, indc ad mentis tuce dis-
cursus cogilationcm advcrtito, illa lutum attollit, haec Fi-
lium Dci deprimit, modo hunc deprimere vis ulla valet.
si

Ingratus cs, si adversus cum rebellas, qui dc humo finxit


tc mente ct ralione prasditum. Gonticuere vasa figuli, vo-
ciferantur advcrsus bonuin artificem, quac ipse formavit et
exlulit, fictilia. Partcm minimam quarslionum, quaj de illo

disputanlur, montem cssc credc arduum ct inacccssum.


Cave nc tc quispiam per ambages ac tormenla verborum
alio abstrnhat. Duo tibi, si quid de i!!o nossc cupis, pro-
ponuntur lestes, terra, ccelum, ulrobiquc quam longa,
quamquc lala patcnt oberrandi spalia!
V. Tuos, Domine, fmes ncmo prajlergrcssus est, nemo
immensam allitudinem supcrnvil. Natura lua ingcnila
Patrisquc lui sinus inexpugnabilc septum tibi componunt;
ncc ullus cuipiam dalur ad le aditus, aut ulla facullas trac-

tandi nrcanum igncm, cilraque illum continct sc quisque,

sibiquc ab accessu cavct, quamvis ingrcssum nec mcenia


1
Ezcch. iv, 3.
Anvi.nsrs ICBUTATOEBI IKBMOHJ ;i

D6C propognicala prohibcant. Quis cuim l.nn slupidui litj

nt 11011 vcrcnlur pci tciil;iir ii.ihiram Dullo iiii(|ii,iin teoopoi


dod existeotem, omoiamque terribilium terribilissimam '

Guraum (lufioram ^i sii t maro, icrutatoram temeritatem


ironnt Fllii Dci ^eneratio.

WVWWWWWW» VVV\VVVVV\VV\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\V\VVVVV\\V\VV\\V\\\\\\\\\\V\

SERMO XXXVIII,

I. Tun nos, Dominc, chnritas nllieit, cl rccrcnt, duni dc-


sides increpat : cxcutit et cxcitat, pcccantcs coercet et ar-
gnit, pcccala dissimulnt, quasi non vidcat, ncc sublraliit
disciplinam, ut corrigat; scilicet qui omnia ccrnit, omni-
bus ubique prodessc cupit. At quis illc fuit, qui otium ct
silentium suasit ? quid? num mulis animanlibus nossimilcs
facere cogitavit? Imo quis illc fuit, qui garrulitatem inlcr-
dixit, nc Ioquendi facultate malc abutcrcmur, malorumquc
spirituum imilarcmur maledicentiam?
II. Cum disceplnntium sccla forum occupassct , hinc
silentium, velut renuntiata cum focnorc sorle cessit; inde
illa magis iu dics florerecocpit, novaequc disciplinac impro-
borum hominum favore non modicas collcgit opcs. Tum
vero violenta prosiliit, et bcllum nobis anle ab elhnicis
molum et jam cxtinclum, rcsuscitavit. /Ernria sua novis

inslitutis implcvit, instruxit fictis inlerpretationibus apo-

thccns suas : quolquot novitatis csca prolcctavit ac trnxit,

sua imbuit disciplinn, suasilque divinorum arcanorum


claustra reposcere, quod dum conantnr stulti negotiatores,
fcenus cum sorte perdiderunt.
III. Diabolum dimisit hostem impius sectarius, et con-
tra suos populares intendit armn, nb adversario excaecatus,
272 8. EPHR^M SYRl

se ipse confodit, ipse se prostravit. Tu, Domine, nobis foe-

nerato luccm, qua praceunte gcntiles nostros discernamus :

prohibe molum, nedexlera secum ipso pugnct, quae contra


sinistram tela parabat : nevc malos, Domine, oderimus,
quandoquidem unum modo malum odisli, crrorem, occul-
tam pestem, hunc tu vcritatis ferro resectum et procul ab-
jectum, atram velut caliginem dissipasti. Loquendi locen-
dique distincta momenta, justisque librata ponderibus,
nobis tradidisti, nionens utrumque ad exemplaria tua exi-
gere atque dividere. Sic natura docet justum gemina sus-
pendere lance : ergo silentio et sermone cum ordine et ju-
dicioutendum, utrique suadispensentur spatia. Sermoncm
diem, silenlium noctcm arbitremur : auris siquidem et lin-
gua congruam quietcm reposcunt. Quare non inepte com-
parabis inslitutum de veritate sermonem diei, nocti silen-

tium, et honestam a lobore ccssationem tranquillo ac suavi


somno.
IV. Operarii ad vineam conducti hanc, velut arvum no-
bis commissum, diligenter excolamus : charitatis semina
jaciamus, sic requiem metemus. Id modo satagendum, ut
Domino pacis manipulos deferamus, ejus spei responden-
tes. Adest sanctus Spiritus paratus flatu suo ventilare fru-
mcntum, poleas dispergerc, dissipare pulverem, triticum,
cxcussis zizaniis, in horrcum beatac vitae rccondere. Tu
vero discilo laudare Bonum, qui nobis dcfiniit tempus lo-
qucndi, subjccitque tempus taccndi. Bcnedicito Justo, qui
alia loca dedit, in quibus disputare fas esset, designavit
alia, in nempc nos cuncta
quibus taccrc jussit ; ipse docct.
Quemadmodum ncc tolum orbcm nostris passibus metiri
nos voluit, sed cerlos limites vaganlibus fixit, nec item
oninia Iranarc maria, aut oculis omncm solis haurirc lu-
ccm.
V. Quac, cum ita sinl, jurc mircris, ut humana ratio
ADTIAIUJ SCIWTAToiii I IIBMOIIBfi

sihi BubiicerocontendatomneiH illam umneoiMDi infiniteiQ

amplitudinam quanquam nec forle deeitj qui ejoi im-


;

meniitatem negetj mundoque minorem oiie nugetari Et


sane II qu«e nobis conccssa sunt, ncc absolulr m-c perfecte
noslr.e polcslali subsunl, qiKcnain nobis relicla \idealur
lacultas illain l nigcnili occullissimam grncrationem perse-
quendi? Lex &h ejm icceiiu quoilibet prohibenii ip onwe
;r\um durabit, nec lalis cst, (|ualis illa 1'uit, quaj ad modi-
CUm tempus populum a clivo montis Sinajj coercuit.

\ I. Diviiue lucis Incres dici proloplastus ambivit, tena


colonus lactus cst. Ozins, dum sacerdolaJcni honorcm qiuc-
rit, valeludincm amisit, Jepra, iVjcdissimo morbo corrcp-
tus\ Mirum sanc si quis claustra rccludcrc tcntat, quorum

sera; sunt, lacilurnitas et silentium, muri ignisethorrenda


supplicia, septa ploratus et flctus ac stridor dcntium. Erit-

nc aliquis, qui inexpugnabilcsmuros subeat, unde sibihor-


ribilia impcndere mala praesogit? Quicumquc muros suffo-

dil, meenia el propugnacula quatit, quacstum speravit, nos-


tra nos, iralrcs, damna caplamus. Coniitebortibi, Domine,
quoniam ab arcanorum disquisilionc ct inutili otio obsti-
ncre mc jussisli, secreta sunt, tractatores suosad summam
inopiam redegeruiit. Quin ergo ea, quae mihi manifesta
potere voluisti, ad mea debita exolvenda conferam, ple-
noque ore le laudcm ?

»VVVVV\\VV^\VVVVV\*MVV\VVVWVVVVVVV\VV\^VVVV\VV\A*A.VV\V^

SERMO XXXIX.

I. Enimvero, etsi qui Dominum non norunt, vel qui ege-


runt in crucem , ipsum traducunt quasi mortali parenlc
1
a Paral. xxvi, 19,

xxxvi, 18
274 s' EPHILEM SYRI

satum, slattamen ccrla veritas, eumdcm Deum esse, cujus

majestas omnes indagantium conatus elusit. Quae res etsi

minime obscura, clarissime patuit, postquam sophistas


ejus originem temere scrutantes excepere Martyres, ipsum
unice amantes, qui profusi sanguinis testimonio Filium Dei
ex Deo natum publicarunt. Censes-ne eos, qui sic delirant,

animadvertisse omnes priscarum supcrstitionum patronos


liobis contradicentibus conticuisse? ul jam vix occurrat,
qui palam pennas explicare audeat, aut suas in foro gar-
rire nugas. Profecto omnes filii
si lucis, sepositis simulta-

tibus, in unum convenirent sensum , ut concordiae vis summa


est, omnem crrorum caliginem dissiparent.
Norunt eruditi natas aliquando inter cthnicos dc
II.

religionc discordias, nullostamcn in orbe molus excitasse,


licc qucmpiam ejusmodi disscnsionibus, quasi publicis ca-
lamitatibus indoluisse. Plane contrarium nobis accidit, cx-
orta quippc intcr nos, quae hodie quoque agilalur de Filio

Dei, quacstione, frcmuere imperatores, populiquej ac pro-


miscuum vulgus tumultuare coeperunt. Externi nostra cer-
nentes dissidia , risere religionem, arbitrati eam in prac-

senti conflictu dignitatem suam tueri non posse, scd in

ipso discriminc deprehensuram non sine rubore, vanum


fuisse suum de victoria triumphum. Yidebant nimirum il-

lam a suismet professoribus perturb n ri ct in varias sectas

di^ccrpi, conlcnlionum scilicct neslu abreptos haudqua-


quam nttcndissc divinae naturae cxcellcnliam noslris esse
sensibus inacccssain : proplcrcaquc doclissimos viros, qui
in cjus indagincm sc merserant, per cacca vada perpeluo
errorc vagari. Si quid enuntiari potuit, potuit utiqucfusius
et uberius disputari; perindc etiam facilc pervcstigari, dis-
quiri ct explanari. Lingua rebus, quaseloqui polest, aflinis

cst, casque perinde cxplicare nec ipsi diflicile esse debet.


At ircc.na, quai ncc dicere valemus, cadem nec cogitando
IDTtMtfl lCltfTATOBBl IBtXOKl

pcrvcsligarr, invcniio, et cvjhuhtc pOISUmUI : tt tst, Ul

qujeslionem silentio dirimamus; nec enim oa diiputarc


C0DC6SSUDQ cst, ciun quibtts ob illorum ob>cm italrm nul-
lam mens affinitatem habet. Ca?lerum si oulli liLi ratio

occurril undc credai Dcuni essc Pntrcm


, habel , ipse,

urfdc ic convincat impudentem. Et liquidem illum adhuc


investigarc pergas, non modo iil>i diffictle el arduum erit
ciun credere Genitorem, sed nec utrum existal ccrtum ei it«
Aiqui si saperes, neque dispntares, qua ille ralione Pater
Slt, cui oinncs snbsunl rationes. Ncc cnim uno in loco Di-

vinilas admirabilis cst, led ubiquc ct undiquc; quarc si

humanac ralionis vim superant scminum grana, ct liquido-

rum guttoe, generisve cujuslibct olcra (io mioimis quippe


maxima cst, ut omncm vibcat admirationem ) ac si ejus in
humani fcetus foruialionc motus ignotus latet, cuinam pa-
tcrc putea profem ex ejus ulcro genitamP

IVVWWWWWVWUVXW\\\\\\\VVW«WW VWW.W<\,VV\\H\\\\\\V\\\\VV\A\\\\vv\t

SERMO XL.

I. Luccrna mundi sol est, notissimum astrum, nobis la-


mcn ignolum, quantominus nolus bomo, nedum Dcus.
sit

Sttam sol luccm non anteccssit, nec enim unquam sol sinc
luce fuit, a solc sccunda Iux cst, uli lertius calor : ambo
solem sequuntur, ncutrum a?quat. Solis orbcm intuere,
prima statim occurrit forma; respecta iterum et contcm-
plarc solcm oricntcm, bic altcram deprehendes, nempe
lucem, ac tcrtiam, calorem. Tria hacc simul cxamina et
diligenler expende, quomodo se invicem assimilent, nec
tamen similia sunt; in unum coalescunt corpus, distincta
tamen sunt; primac ducc forma3 sibi mutuo cohaerent, dis*
18.
276 S. EPIIIU5M SYIU

linclrc iamcn sunt; terlia utriquc immixtn ab nlraque dis-

crepat. Sol itaquc, lux, et calor forma Iriplex triforme cor-

pus componunl; omnes citra contentionem sibi invicem


consenliunt , et socianlur : concorporantur , nec tamen
confunduntur ; permiscentur, nec sc mutuo impediunt;
mutuo se premunt, nec lamen comprimunt; solutoe sunt,
nec vagantur. Quod de sole dixi, idem de igne dictum ac-

cipe. Facessant hinc ergo litigiosi et pertinaces; res est


perspicua et evidens : res habes tres, una est ; unam vi-

des, tres sunt; commissas quidem nec tamen inseparabi-


les ; discretas, nec tamen dislractas ; unum corpus coag-
mentnnt; quod mireris et stupeas: hominem contemplare
perinde ut solem tribus compactum formis, mortalem qui-
dem moriturum, rediturum tamen aliquando ad vitam,
et

tum vero plene cumuiateque perficiendum. Quanquam


natura solis una est, et singularis, in ea tamen, utdixi, tres
cocunt formae sibi naturali nexu cohaerentes, absque con-
fusione permixlaj, et sine distractione distinctae, altera al-
teri insidct integra, et suis absoluta numeris, citra tamen
propriae rationis detrimentum : una et communis est om-
nium claritas, constant tamen suoe singulis proprietates.
Naturam vides oppido mirabilem, quae sinc conjuge suum
produxit foctum, se cogit in unum, sc explicat in tria.
II. Similcm si quis inepte negct in igne formarum nu-

merum, quis ejus crrorem probet, aut laudet stultitiam,


aut non vitupcrct pertinaciam, qui rem oculis subjectam
se minime aspicere affirmet ? Res quippe in propatulo est,
tres in igne formas rcperiri minime quidem sejunctas, dis-

crctas tamcn, ct altcram quidem splendere ac terrere, al-

tcram latcrc, vi tamen pracditam maxima, tertiam lactam


atque tranquillam. Videmus primam se tolam in se retru-

sam, altcr.un sponte corpora pcrmeantem, tertiam neces-


sario fluxu diirusom; indilce igni facultales nec imperant,
\i>\ i i. i

tONJ •

nec lorriunt, iltero ;ili <i i


obiequitur, bnnc icilicetcon-
leninni ef ordinem naturo dedit.
iii. Terni audiuntur In i
;
u >
<
* nomSna, ludto onumqn
que tuetur locum, iuoi lingula exercent actui. Vocabulii
rei reipondenl trei unum componentei principium, i ,u. n i s

lubitantia mirabilii, cator ab iita diicrctni, <-i iux mo


utrumque nitore colluitram ; omnei uni iniident principio,
el eadem ledc concordinime morantur. [gnii lubitan-
in

tiam miramur, quod sihi limilem progenerat, nectamen


minniturj conital ubique libi; communicato caiore non
alget, oalor ab oo diitinotui al> eodenq nunquam avulsus,
al> ipio profluem nunquam leparabilii, omnia largc libe-

raliterque ponelrai : involal ift panem et cum aqua pcr-


miscclur, quidquid invascrit, lolum tottis occupat. Divini
Spiritui in igne figurnm agnoscito, pcrmiscetur aquis, ut
cas a<l cxpiationem clcvcl, pani se infundit, ut in hostiam
sacrificii transfcrat. Cumque vidcatur in cunctis adcsse to-
tus, mirum quam longc ab iis remotus abcst. Ncc enim
unquam licri polcst, ut divinoe Trinilatii absolutam imagi-
ncm in rcbus laclis habcamus. Cactcrum si quis modo pro-
positam de Trinitale quaestioncm huc referal, quomodo
qui unus cst, idem sit trinus ; et qua ralione divina2 Perso-

nre tres mutua secum intficem insessione communiccnt;


vel rursus, quomodo calor ignis ab igne distinclus, ab ipso
dividuus non sit? Inepte ista disquirunlur; lu id unum
modo interim habeto, naturam, quam tribus communem
Personis amando didicimus individuam, disceplando divi-
dere non debemus. Oppido quantum nos addecet trcs,
quas dixi, personns, unumDcumsimpliciler credcreaman-
do, unum modo divinum leslimonium altendentes, et nihil
exlra istud disquirenles. Quidenim? Exigcnduin-ne sit ab
ilia Trinitate, ut nos fugientes sequatur, atque per se ipsa
nos doceat divinas Pcrsonas nulla iu re esse dissimiles :
278 S. EPHR^EM SYRI

reliquas quidcm naluras aliquam dissimilitndinem et dis-


criinen admitlcre, divinam substanliam nullum ? Quis vero
quanlum illa cacleris dissimilis sit, acpraeslet, quam
dicat,

omuium oplimam el praeslantissimain esse nullus negat?

iww v\ v\\ wwwwvvvv wvwv vvrww W\WA VV\w\\V\ W\ WWWWMAWVM WWWVW\V\iVM

SERMO XIJ.

I. Vidisti-ne unquam corvos non caclibes, aut cocuntes


vespas? Apes ccrle sine conjuge pariunt ; vermibus ulcera
neglecla scatcnt; erumpunt c nubibus micantia fulgura, et
dc silice mirabilis lux; slagna gravidala vaporc solis pro-
gignunt rcplilia, ad retundendam, credo, objecto caelibum
parlu, fidcihostium protcrviam, qui adhuc disputant, quo-
modo in prima rerum origine aquae bestias natontes pro-
crearint : sed et quis illa miranda non miretur, talpas sub
terra spirare, neque superaggcrata humo suflbcari, pisccs
agere sub aquis, atque intra materni utcri anguslias foetus?
Qua, cedo, vi agitur fcrrum, cum nullo ab extra movenle,
magnetem pelit? Reperiri praeterea compcrtum est quas-
tlam naturas, qune vim ignis impunc fcrant, sunt rursus
scxccntoc oliic rcrum spccics, lapidum, plantarum ct stir-

pium, nec vcro pauciorcs diversorum mixtorum virtutes,

quarum qualitales ncmo hactcnus dcprchendit, aut depre-


licnsas exposuit.
II. Jam ut caHcra praelcream, cnelibum sola feecunditas,

quaj philosophorum iugenia fatigal, ludilquc operam ar-


cana naluroj scrulautiurn, nos salis superqne convincit
nihil attcntandum circa divinam gcncralionem summi Opi-
ficis, qui isla rcsquc omncs reperit, ct administrat. Nec
proindc illius pcrquirendam esse rationem, aut locum, ne-
ADVi:l\HUS SCnUTATOMiS SKllMONi.*. |

que petendai cauiai, buI perreitigandum tempui, c.om-


pertiisimum quidem eit odorcm existerei coloremi
porem, ic lametii cadant iub lemum, ob niam )tmen
lubtilitatem lactui minime lubjiciuntur; linguli nimiram
cum proprio seniu aliquim habent aflinitateni, odor namque
olfactu percipitur, et palato laporj at qualii lenim aitii-

limn majeitatii ifiinia ene poteit, ut cx ipecie remm


cognatarnm huic impreiia ad cognoicendam illius excel-
lentiam manuducamur. Qui nec alfiuitate nocgenerc npbii
conjunclua est, hunc perveitigare cuinam liceat, cuive fai
sit diicutere ? nibilominui, quia hoc illi placnit, auam no^

bis natnrani manifeslavit, ut qualia ipsa sit pcrnosccremus»


llursus quia voluit, minorcm se fccit, ad nos sc demisit
suiquc nolitiam nobis indulsit, Filium suum nobis cognt-*
lum focit, ct suum nobis infudit. Sic nos amavit.,
Spirilum
sic nobis amorcm suum teslari voluit.

III. Cuin suam Balaamus asinam rcpcnlc praclcr excm-

plum loqucnlem audisset, prodigium ntique prasens vidit»


oculis tamen objcclam suis rcm oppido admirandam laci-

tns praeteriil, atque jumcnlo pcrinde ac si buic mcntem


nalura dedisset, facti sui rationem rcddcrc instituit. Talis
vecordia Scribarum fuit, qui rcslilutum cacco bomini ?h
sum cum negarenon possent, dc sabbato cl lulo qucestio
nem moverunt \ Haec si disciplinam amas, ad profeclum
luum dicta cape ; sin conlendere et disceptare magis pla-
cet, ad tuam corrcctionem dicenda fucrunt; vel ad con-
fusionem, si frontem exuisti. Inlerim lamen carnem tuam
repete, cxplora, ejusque erubescc sinus, sordium concep-
tacula : si arcana scrutari libct, ejusmodi cloacas tibi re
lictas pnla,velut insanue libidinis frcna.
IV. Quoniam vero phantasiac sua saepe diabolus objicit
spectra, disceplari possct, quomodo, si nobis ille aflinis
1
Juan. ix, lS.
28o S. EPIIILEM SYI\I

non est, ipsi tamen extrancum non sit habere molns, et


irrcpliones nostris imaginationibus cognatas, imo et menli
alque rationi, quac uliquc pars noslri sublimis ct nobilissima
cst. Quod si Dacmon nostcr inimicus ralionc praeditus non
est, quomodo raliocinationibus et argumentis mentcm nos-
tram implicat ct fallit? Oro te, Domine, cujuslibet naturae
repertor et rector, cujus substantia cuilibet menti recon-
dita latet, prohibe malum, nc naturam tuam rebus a tc
faclis similem mihi fingam. Si quis autcm alius quispiam
ipsum hoc molitur ad illaqueandas mcntes, lemere in haec

rctia incurrcntes, Evangelium, spcculum vidclicet admi-


rabile proponitur, in isto divinae Personac tres in una con-
sislcnles natura sine ambiguitatc disccrnuntur, uti sine
disceptationc illarum nomine baptismus ab Apostolis ccle-
brari consucvit. Iterum obsecro, Domine, ne committas,
ut vesligalio lua baptismum meum inutilem mihi reddat :

non cnim dcsunt, qui captiosis quaestionibus susceplibap-


tismi vim cfTectumquc sibi abslulerunt. Caetcrum si qui
nova imbuti disciplina, innovatos se csse credunt, novo
perinde baptismo se indigere intelligant : quod si bap-
tismum iterare recusant, satis declarant nihil novi sibi

compertum essc, indeque staluisse sibi in prislina senlentia

pcrsistcndum.

SERMO XLII.

J. Qnis illc qui arcana divina cogitatione conclusit,


clauso vclul stagno lumentcs pclagifluctus ? Atqui si menli
laboranli disccptarc molcstum cst, annon gravc magis sit,

acicm inlendcrc in scopum luce pr.Tdilum vchcmcntis-


sima? iNemo profcclo icgris incumbcnlem scnsibus ferre
A»vr.nsiJs ItaUfiTOfcBI iBIMOIflf. l6l

j)Olr<( vim Jlliiis iNuiniiiis Ctljai p-nn ilionis onlo in<l .

ganttum logacltatem prtelerrolnt, Spiritum rldere nostris


non congrull pupillis, nec ejtts ipeclem mtnerl dotur Qnid .

OfgO? ocnsos-nc illinn a (|iioj>i;iiii dlSceptattdo Bppfehetl-


dcndum, qul a lota rerum unirersitateomniio secretol,
a nobis rcmolissiinus est. Andisti-no homincm, admolo
pranis ardentibui ore, ignii expioraase laporcm, attt ejus
fulgorem primoribus labiis gustasse? Disce, lili, ignis qui-

doin calorem gtistu minime discerni, \ im tamen lentirl in

pr&paratiofte ciborum, et hinc aiqnc cx aliis ejus efiectis


constare, quam oppido commodus sit nobis ignis, oi ntilis.

Qualem vides ignem, talem quadantcnus Divinitniem imn-


ginare; quare sihanc j)ornoscerc cupis, cam in snis honc-
faCtls donisquc considcra : sccns durum tibi, mnltiquc
laboris opus moliris, si quidcm ij>sam in scipsa pcrscrulari
obslinas.
II. Sol positam in spcculari vase aquam vorbcrans, fer-

vidum, quod mircris, gencrnt ln lrigido clcmento igncm,


sobolcm sibi similcm, foctus, ttt vides, sinescissionc cxcltr
ditur, solis radius non opacalur aquis, et isliu minimc fin-

duntur, partus purus cst cl sine labe editus. Aurum planc


unnm est, flos trinus, unus lapis, trinus est ignis in se uno
continens calorem ct lucem, et iluens a luce jubar, trcs
sunt et una rcs, in unam coeuntes naturam. Plura nostris
parallela mysteriis crealune reprccsentnnt, quare, sepositis
conlentionibus, qualem observavimus in plerisque rebus
adumbratum, hunc Dcum disce trinum. Nec enim in di-
vinis Personis hunc nos ordinem, numerumve nostro arbi-
tratu insliluimus; earum natura* qttalem descripsimus
trinam, talis est, nec ralionem asscquimur, cur talis sit,

qualis vere est : autem inquirere ineptum est. Quis


istuc
neget trinum esse ignem, quando id affirmantibus ncmo
dissentit, autlitem movet, sed bene et vere dictum omnes
282 S. liPHRJIM SYRI

approbant? Rursus miraris ignem per aquas meantem,


conceptum in sole, intraque solares radios reconditum, ite-

rum stupes uterum undc funditur, inscrutabilem; nec vero


sine causa stupes, miraculum certe cst mirabilis elementi
generatio, quod tibi disputare volenti silentium imperat,
fugilque cogitanlem : omnem nimirum mentis perspica-
citatem praeterfluit.
III. Si pomum nunquam gustasti, etsi tactu, et odoratu,

visuque explores, de ejus natura adhuc dubius haeres, et


quandiu libi tuo palato saporem experiri negatur, experto
credis narranti. Quandoquidem crgo Numen illud arca-
num tuam superat inlclligenliam, ulique adhibere fidem
oportet illi fructui, in quo nobis ejus virtus et vis plurimis
patuit experimenlis. Habes item frumenti granum, sectuni
diligenler examina, sique polis es cognoscere, designa sinus,
in quibus occulitur radix, seges,etspica; haec namque tria

in semine, suis absoluta numeris, conduntur : rursus edis-


sere, utrum ulro origine et prima sua conditione aut pos-
terius, aut prius, et antiquius fuerit. Cumque aliquando
existere coeperint, hoc tempus definire tibi quam difficilc !

inlra ipsa nimirum ct ab ipsis res ifita transigitur.

IV. Et quia parallelum deficit, nec perfeclc rcm cxpli-


cat, adjicc demessum triticum tritumque purgari, ut ad
noslrum veniat usum. Si quis adhuc rcponat comparatio-
ncm nec intcgrc ncc usquequaquc argumcnto responderc;
lu, qui sapis, imaginarc vaginam cssc corpus, frugem mcn-
tcm, et spicam cssc animam, sic parallela congruere in-

telliges. Cogita hanc cssc parallclorum naturam, ut ex-


trcma aliqualcnus discrcpent, alioquin non similia dice-
renlur, sed endcm, ncc lypus ab archctypo ccrnerclur.
Luccm permcanlcmrctia umbrac aliquae sequanturoporlct.

Cerlc Salvalor ad nostrum profcctum grano frumenti rcg-


num ccelorum comparavit.
j

ADVEllsUS SCI\TJTAT0I\i:8 IBBMONJ li »88

V. Exempla el parabolae oec integre, nec j» I.» n« reoo

explicant, comparationei et limilitudinei laborant, nec


propoiitum anequuntur* Idco autem in bumili ipecie j
1

/un lubiiitunt, quo elata ei tuperba ingenia caaiigenlj


nan» si divinarum rcnnn imaginei non apprehendunt
quorium insaniunl, cl sununam majcslatis arcom invadcre
pertentant? Aliiorcs nebnlii sunt nubea, ci utriique cgq-
lum, et hii lupereminent mperiorei orbes. Quae suspectas
edilissiina nionliiun juga, cxcclsa non sunt, nobil lalia vi-

dentur infimo in orbe morantibua : hujuimodi imagina?


re parabolas esse, in quantamlibet altitudinem surgere vi-
deantur, ct quam proxime ad cooleslcs idcas accederc,
tandcm comperies cas ab istis in multis dcclinalas.

\\\ VW \\\ \W VV\ WVVWVWVW \ W VVVWVWWWVW WWW WWW VW WWW VW W\ W\ W\ W\<VV\ W\ \"A

SERMO XLIII.

I. Agedum, proposilaquc pusilli ovi comparalione scru-


lalorum prolcrviam refcllito. IIujus in albumine rccondi-
tur forma triplex : hic porro urgc, ut designet in tanlillo
liquorc pulli caput, pedes, alas, ac si islhoec minima scru-
tantem ovi candidum mergit et obruit, insta scilando, quid
illud,quod ima pelagi vada subire cogitat ipse, nec timeat
inde naufragium? Quin ergo Magnum illum praedicamus,
qui circa isthaec minima ab ipso facla attonitas hominum
menlcs harero cogit? Nudatum vides frumenti granum,
suum tamcn inlra se gestat amiculum. Jam islud suo dc-
glubitum folliculo sepelivimus, negata funeris pompa, mox
splcndidc ac magnifice ornatum revisimus. Animadverlis-
ne niuluui cadaver inlra suam humum rcptasse, inde,
mutata vice, hanc ab ipso contectam, ut apparalus pra>
;

284 *• fcWrtAH svm


sens prneterilaj nuditalis ignominiam oblillerasse videatur ;

hujus scilicet lionoris corona frumenti granum quasi spon-


sam nalura decorat. Dum autem in segete granum condi-
tum latet, ipsius naturam indagantcs fatigat, nspicientibus
admirationem movet, neutris seu disquirentibus, tractare
volentibus obvium est prostat tamen oculis proesens, ncc
;

ideo apparct argumcntum utrisque ministrat, quo rerum


:

divinarum scrutatorcs revincant, doccantque pclulanliam


dcdiscere. Audis -ne mutum granum, erubescilc, clamat*
clarissimam lucem, qui in tenebris licenline frena laxare
solelis.

II. Alterum adhuc tibi planta quaevis explicat symbo-


lum, tria stirps omnis intra se condit,quae scrutantis aciem
fugiant; tria ibi unum sunt, unumque tria : quis aulcm
intimos ejus sinus pcnetravit, distinxitque primiun radi-
ces, dein cx his crupturum gcrmen, atque demum frondcs
etfolia? isthaec enim omnia hic permixta confunduntur.
Sic verus Deus ne, quam sibi condidit, Ecclesia discordiae
fieret oedes, et in seciam dissidentium degeneraret, idem
ipse se delineavit, quisve et qualis ipse sit illam edocuit
ille namque solus sua nobis arcana cnarrare polest, cum
nemini praeter ipsum nota sit quaeslio,qnomodo, quisvc
ipsesit; hujusque mystcrii notiones in Prophelarum alque
Aposlolorum oraculis lilterisquc dcclaravil. Quisquis crgo

illius secrela scrutatur, ipsc suam mentem disceplando


implical; dispnlat, ne illum cognoscat; quajrit, ne ipsum
inveniat; quse lenet, amiltit, quncve non habet, reperit.
Sic autem illum intelliget, modo non scrutelur, ut in-
telligat. Tu vcro, qui illum credidisti, ipsum lu etiam cog-
novisli.

III. Allerulrum tibi declinandum dclibcra, ct quidem,


si ille verax esl, diclis ejus adhibclo fidem, et scrulari
absistilo; sivcle ipse scduxit; crrorcm quis corrigat? cr-
A DVJ.usus ICnUTATOW IBlXOIfMi «85

rtuiifiii cjiiis revocel ? oogerii utrirMjue eum pera locutun

crtdere. Quid? quod turpq e.^t, et infsnduiu BppelUre


Dctmi deceptorem : alioquin quo pacto ii'»i porfuitun) sit

a!> illo Tewm disciplinam Liiteri> conijgnaUm, libiquo


Iradilam fuisse ? l\ursuin si nos illc deccpit, cjuia invidus,

quis dolum adverlil? aul rcvelare potnit, cjuac illc velata

nianero volcbat? PJana ubiquc via ejus, semita recta data


par\ ulis, diseeplantibus iu anfractuni a sc ipsa deilexit.

Yeritas congrcgal, disgregat crror : in trivium incidentes


j)arvuli lia;scrunt animo varii; occurrcbat via superior
plcna laboris, inferior altera, ardua et crebris aspcrata
offendiculis. Tu libi mediam eligilo, hac simpliciter incc-
dilo, hic Palrcm et Filium citra conlcntiones pracdicalo.
Si devios tramitcs quacstionibus pcrsonarc audias, viaj,

quam cepisli, remolis disceptalionibus, candide pureque


insisto. Yidc nc Patrcm et Filium, ct adorandum Spiri-
tum disquiras. Siccine etiam desipis, ut audeas modo ad
incpta parallela naturam prorsus incomprehensam dedu-
cere ? Ab bis crgo nugis ad pium silentium te ipse recipilo;

enimvero quisquis illam scrutari cogitat, suis ipse sc quoes-

lionibus pessumdat.

(WVWWVWWWWW WWV* WW VMWW«WWWW\^WVWWW wwwvtw WVWW WIW

SERMO XLIV.

I. Quid et cujusmodi sit Deus, te docebunt, quae ipse


sibi ascivit nomina ; inde disces Deum esse mentem solu-

tam, per se exislentem, rerum parentem mundique opifi-


cem, ingenua suaa nalurae virtule bonum et beneficum,
justumque scelcrum vindiccm; tum etiam intclliges essc

Palrem, similemque sibi Prolem progcnerandi facultate


286 S. BtHltJBM SYRI

praeditum. Anrum istud sacrarum Littcrarum ignis exami-


nat ct probat. Quid habct stultus, quocl garriat contra?
Heus tu, qui tantum audes, vidc ut Dci nomina et ratio-
nes inlra ejus caminos explores. Interim te, Domine, lau-
dare pergant quicomque disceptantium slrophas perosi,
simplicimente te confitentur Dcum.
II. Nomina Deus habet absoluta et propria, habet etiam

accommodata ac minimc fixa, quae ipse ex incidente causa


assumit, eaque cessante, continuo deponit; ut puta, quod
inducitur, modo facta damnassc propria, modo alicna ab
cjus memoria defluxissc, tum dcnuo fuisse rcsumpta ct

recognita; quamobrem uli Deum juslum ct bonum csse


diflitcri non potes; sic fateri debes ipsum esse gcnitorem,
omniumque rerum repertorem ct constitutorcm. Vide ut
rcligiose observes ejus nomina propria et rata; nam si vcl
unum abjicias, reliqua omnia tibi delabentur, et excident;
ncclitur ncmpe aliud ex alio, atque in unum collecta, por-

tant universum. Orbis nostri columnas rectc dicis ignem,


aerem ct aquam. unum islorum si subtraxeris, tcrra ad
nihilum undc prodiit, rccidet ct occidet.

III. Divina nomina rctcxunt Judaci, ncc tamcn in longa


nomenclationum vocabulorumquc serie salutcm invenirc
poluerunl, nimirum unum ex eo numero nomcn rcpudia-
verc; idco eliamsi plurima retinuerunt, mcrilo repudiati
sunt. Porru nomina, quac ille populus cadem ipsa
rejecit,

sunt, quaj gentes, cfluso sinu, exceperunt, ipissquc suum


baptismum consccrarunt. Facessat ilaquc quisquis ca ab-
rogarc molitur, quae, vclut fossa et vallo septos nos ab illo

populo dividunt. Una modo causa illum populum dispersit,

quam si quis auferat, Jerosolymam restiluet : nec enim


cxcidere quod rcrum divinarum arcana scrulari
Judaei,

volucrunt, sed quod io Filium non crcdiderunt cxamina :

culpam, ob quam Jcrosolyma subversa est, et inlelligcs


»

ADvi.n.M-s ICBUTATOlll si-:mionei. ':S;

Judaui eo uique h;esur.uu, donec i i > < I >


i
-> dinidere ab-
siitant.

1\ . At vos protervi icrutAtorei iitorum rnina moniti


increpitique, reipiicite aliquando ; diicite roruffl noturos

penitua cognoicere nemini fuisae conceiium : videtii nti-

que in nno aquas elemento quaternai recondi rationei,


alias rursus naturas simpliccs , atque alias duplicei ac
triplicei, mbitantiaa icilicet dnabui vcl tribua praeditaa

formii : <
£ 1 1 <> d ai hnjna ordinia rebni porapiciendia apto
ingenii acnmine praestare foa creditii, omnino lane desipi-
tis, si limilem perapicacitatem vobis arrogatii ad intro-
spicicndum Domiui lolius naturac arcanum : alioquin pro -

fertcsi qnem habclis, qni cjus sctcrnam cxislcntiam assecu-


tus fuerit, aut Filii ejus gcncrationcm invcstigavcrit, aut
utriusque cxccllentiam perspexerit; aut prodidcrit, qui ct
cujusmodi ambo sint. Animadverlilis tandcm Dcum qui-
buslibct mcntibus, ct ubiquc occullum ct inscrutabilcm
csse : et si non ipsc sc manifestare vclit, pcrfcctam cjus
notiliam a crcaluris incassum depostulari.
V. Quoniam vero suam ad te deduxit majestalcm, illc

tibiquc Filii sui arcanum propalavit, ohe stultus es, si


hunc tibi manifestum non adoras, ct ingratus es, si com-
municataj notitiae hcncficium non agnoscis tanto dignatus
honore. Crcde diccnli, neve audeas ipsi litcm circa dicla
intendere, ct ad haric dirimenday^ijudicesiappellarc : mi-
nor quam ut designarc qucas originem rationesque
es,

natune nunquam non cxistcntis et infmitoe, cujus proindc


ostium silenlium obsignat, atque discrtissimum quemque
infanlem facit. Sic olim populus de illo disceptabat sci-
tando : « Quis est hic, et cujusnam filius '.? »ct qualis fuit
aut futurns est ejus advenlus. Virginis partus senioribus et
et scribis incredibilis visus est; repudiarunt Christum prfe-
? Matth. xxi, io.
,

288 S. EPIIR.EM SYM


sentem, ut Christum, qui nec cxtabat, ncc unquam extite-

rat, ipsi sibi monstrum scilicet proprii capitis


parerent,
fo3lum. Quin ergo tuam cohibes mentem, ct deinceps
moechari prohibcs , spurium tibi parituram Christum
legilimum ablaluram. Cave ne temere investigando tibi

simulacra conflare assuescas, indeque futiles capitis tui

conjccturas animo tuo persuadeas, vel iuformes tuarum


ratiocinationum imagines cordi tuo transmittas : daloque
operam, ut verum Dei Filium tua tibi memoria repraescn-
tet. Scortum est vanum disceptandi studium, omniaque
promiscue disquirendi cupido merelrix est, mcechatur,
disceptando concipit, et parit nobis Christum, imo fictam
Christi obtrudit imaginem, meramque pro Filio Dei fabu-
lam, ut a vera religione abstractos ethnicis per omnia
similes effingat. Gapitis sui commenlum expectant Judaei,
gentes vana superstitione imbutce, sapientum suorum ario-
lationes observant et venerantur.
VI. Diabolus cnveas deseruit suas; atque suos jussit
per deserta loca vogari; postquam animadvertit ad suum
votum fovcas et laqueos minus succederc, magis autem
campos ad concertationes prurientibus placituros sic a :

vera disciplina deductus quisque, post superatas viarum


salebras, mox superinductis quaestionibus, velut objectis
in transitu vorticibus haustus, periit;quod si inde illum
cxlrahere contcndis ^ c.Ogita ipsum in animo id versarc
unum, ut te acccdentcm complexus, secum praecipitem
trahat; ipse quippe forlunae melioris spe abjccta, ibi ma-
nere dcliberavit.
;

\ i,\ i i,- . i
MM i
RMONJ ••

«\\,\\\\\\\\\\«\\\\\\\\\\\N\\*VV^V^*^^» ,XXV ^^ ««-WWWWWWW

SKKMO XLV.

I. MtM el oculus se iiiiiluo rospcclanl, nltcr nlteri fo-

ncr.ilurluconi. Si quod corpus vcl oxi^iiniii invndat ociiluui,

commovol et pcriuibai. idom ipiom menti aceidtt. Lucei>


nain et codiccm habos, illius luv OColutoi dtioclal , wrilas
liujus mcntcin. Lucernain igitur oeulii qoserito, codicefe
menti. Mirum quantum nbhorrct oculus impressionem ln-

cidenlis cujusvis corporis : cura indagn vcri noslram lie

saepo mentem discruciat. Et sane si oculo pcrmolcstum


cst sun decutisede, quanto infcstior animo ea cura videa-
tur, qunc si semel invascrit, neccsse est cuncla pcrirc
bona. At si oculum non juvat digilus scahens, nec enim-
vero animum inilammans disceptandi cupido.
II. Dcum esse gcnitorem credibile est magis, quam
ingenitum esse, ct principio carere. Si a se existentem ab
alio existcre dicas, ipse tecum pugnas; at existentcm pro-
genernsse sibi similcm prolem, nec inverisimilc nec abso-
num cst; quandoquidem nec difficile cst cogitare rem ex
rc fluxisse; at dilficillimum est credere substantiam nli-

quam ob omni a?ternitate fuisse, suique auctorcm nullum


liaberc extra se ; quse aulcm extra illam, ab ipsa sustineri,
cjusque Numine plena esse ; cumque nihil non impleat,
cuncta lamen praeterlluerc. Nam si loco circumscriptam
dicis , ejus amplitudini derogas , naturam fingens ipsa
ampliorem : quidquid cnim loco conlinctur, finitum est

substantia autcm cx se cxistens infmita cst, et in amplilu-


dinem porrigitur incomprehensam. Atqui si tota non cn-
piiur loco, nec ejus partem capit mcns.
III. Rursus si illa locum, quem sua pcrspicacitale pene-
xxxvi. j
9
2Q0 S. EPHR.EM SYRI

trat, sua prxsenlia non occupet, ejus substantiam nihil


non praeccllenteui minorem fingis ipsius scicntia perspi-
cicnte omnia, ejusque proindc naturam duabus componis
partibus, quarum altera nlteri minime respondet; nec
enim parvum et magnum sibi muluo congruere possunt.
Practerquam quod inde consequitur ab eo, quem credis
scicntem omnia, ignorari illas, quas fingis per immensa ea
spalia vagari, substantias ingenilas, infmitas nc totidem
mundos, et qiuc hos con-lituunt, creaturas. Animadver-
tant in quales errorum anfrnctus trahantur insani scrutalo-
rcs, uttandem aliquando statuant nobiscum sentire, fatcri-

quc unum essc per sese summum bonum, ac similem sibi


gcnerare Prolcm, idemque semper integrum, scmpcr lo-
tum, scmpcr aptum sibique sufliciens.

Enimvcro si talis non cssct Deus, scd qualcm fmgis


IV.
locorum rcgionc circumscriptum, ipsc naturaj suac magn^?
ludincm minimc a?quarct; ct si sibi similcm Prolcm gcnc-
drandi facultalc careret, cjus fo3cunditas nec plena, ncc
cumulala foret; et si nihil possct crcarc, imbccillus dicc-

rclur. Atqui ille totus usquequaquc summus cst, ut co


nihil pcrfcclius cxcogitari possit; generat ergo, nec mula-
tur; crcat, nec laborat; sinesedcscdet, et sine divitiis dives
cst. Ineplc fingis locum, qui illum ambiat et claudat,
cl falleris, &i putas meniem non infinitam posse ipsum
iuspicicndo cxplorarc, aut assc(|ui cogitando : magnam
credis cjus csscnliam, talcm csse pula cjus foccundilalcm :

<[iicmadmodum crgo ncc locus ncc animus ejus oxeequat


csscntiam ; sic ncque cogitatio co assurgcrc polcst, undc
liccat ejus foccundilatem cognoscere.

V. Vcro quidem vcrius est rcs omncs a Dco conditas


fuissc, at idem eliam explicalu diflicillimum, quomodo
nmndus, cum non cssct, e nihilo creverit, nec tu id fieri

potuissc anlc faclum dcmonstrare potuisscs : cum igitur


amtiim > ICIlflTATOB] s IBMJOJIJ •

ratio locum designare bon possit, in quo mens conquiet-


cni , sibique plane persuadett, lioc non itlo motko rem luisse
trahsactam, acquiosdito Gdei, ea aeducente, quaa petis,

summa tcncbis. linimvcro cnni cjns arcani difficultatem


eluctari non posaia, iliam utique debes inirc viam, in
qua, pclitis alimulc argumentll, animo tno quictcm as-
irnas. ld(|iic facile assequeris, si cogites omniuui rermn
Domino nihil esse diflicilej ipsam, quse te al> inresiigando
ordine rerum creatarum cohibuit, rationem prse oculis sic
habeto, ut excitatam de divina generatione quasstionem,
lilentio dirimcndam statuas.

*V«V\VW\\V\W\VVVVV\\V\V\\ VV\\\\VV1V\>V\\\\\%\\ V\\W\W\W\VWVV\'VAWV\'W\VV\WWV\\\'\W'\

SERMO XLVI.

I. Increpiti discilc proicrvi, vestras cohibcrc curas :

pisces sui lluminis ripas radunt, nunquam prajterlabuntur;


nos contra perrestigandi studio abrepti, fixos salutis tcrini-
nos praHererbitaviinus. Evangclii Spiritus nos vehit, ve-
hunt aquie pisces, divina2 Scripturae sapientcs : intra istas
salus conditur, cxtra imminet certum exitium. Quisquis,
fili, locum aercvacuum qu;crit, vilam odit; vivere non po-
tcst, cui spiritus, qno cuncta vivunt, preecluditur. Admo-
nemur a simili non liccre aditus pertcntarc a nostra intel-
ligcnlia remotos : Spiritus, qui tc animat, trinus et>nntas

cst, ac si te ab illo disccplandi libido in devios anlractus


abstraxerit , vereudum est ne inde expirans halitus inopi-
num rapiat, et fruslra clamilanlem interimat.
II. Fatuus quidam nostram stomachatus disciplinam,
undenam, aiebat, Deo accidit habere Filium? Nam si Deus
verus idem et Pater est, talem fecit vel voluntas vel neces-
19.
2Q2 S. EPHRiEM SYRI

sitas : si voluntns, quem generavit, Deus non est; si neces-


sitas, vim passus est liber suiquearbiter Deus. Ohe malig-
nus quod videant foecunditate gaudere
es, cui iivent oculi,

Bonum scilicet Deo invides, quia invidus non est. Quin


:

ista facessis, et curos, quod idem a te jure reposcit? petit

Pater, ut Filium ab ipso promanarc credas, quo istuc ap-


probat, ipse suum tuelur nomen, ut res vocabulo rcspon-
deat, secus improbando, idem cum suo nomine pugnaret,
Filiique proinde nomen nec proprium nec ratum foret.
Apoge talia, Patris nomen divina fide tenemus, et Filii vo-
cabulum non fictum , non ascilitium est, sed verum et
proprium, testatur hoc Pater. Age nunc vera esse faterc,
quse audis, quid etiam haeres, illo clamante, teque ad ista

credenda ciente? Cogita divinam fidcm hic pro dictorum


veritate oppositom pignori.
III. Thamar cogitans quam difTicile foret objectumsibi
crimcndiluere, quo se innocentem probaret, testes assump-
sitres dudum
Juda pignori ob inccstum oppositas, hisque
a

instructa documentis, ad causam dicendam accessit. Muti


testes ei causam egregie perorarunt 1
. Jam quid agas ipse
in tua causa, ex praescnti facto disce. Delatus apud Pa-
trem, hujus testimonium in codice scriptum penes tc ha-
bes, non cnim alius quispiam, ipsemet nimirum clamavit
quae audis. Porro ne qua tibi ambigendl rntio maneret, Mosi
et Elia; silentium indictum fuit, quinet ille, qui eum in flu-

mine lavit perinde ac si illum ignoraret, cessit locum Patri,

ui-quod verum erat, de illo testaretur. Caitcrum si fidem


huic teslimonio prrestitam tibi verlerit in crimen, idem
qui dcdit, sua ipsi verba repone, eo clamorc divisitccelum,
et litem dircmit.

IV. Porro si quis hujusmodi teslimonium refellerc ten-

tet, contraque objiciat homines pariter filios a Deo fuisse

1
Gen, xxxvjii, 16-18 et a5, 36.
IBTBftlOI scmjtatohks u:r\>i

appellatoi, refellentem refollel idem, qql docuit cx hmuo


hominem fuiue docorplum, indicavitque lervilena ene Vu
gelorum conditionem i Filium iutem et s <* geiitmki diterte
procUmavit Filium suum, luumque aariter Bpiritun, 6pk
riluiu saniium niincupavil lioUle oiuui.i <li>nc\il, Mttfi
;

saque omui ambi^uilale iu noslro corde roposuil. PrudODI


tutem mortales hominoi filios appellavit iuoi, quando ip-
sorum COrpora plano arguebant unde corum natura [>ro-
diissci. Filios, ioquam, appeUavit, qoo iciremtu nos
AngeHi fuissc soeiatos. Gum autem litornm natort nottrani
prasceUeret , ouiquam diterte iilii Dei dicuntur; impro-
priam quippe appellationem propriaa naturae excellentia
tmbiguam fecisset.
V. Tcrrcnum dicito Adamum, dictum ncmo dainnat;
Gabriclcm pcrinde ccelilem appclla, modo Irium naluram
tacilus pralercas : si quis scitetur, perscriplum tibi me-
mcnlo : ad cognoscendas naluras summas infimas essc
duces, nusquam tamcn tibicommissum trium pcrscrulari
substantiam. Cum ipsc mcnle minimc valcas, arbilrii, qua
pollcs potestate, tibi ipse vim facito, convcrsoque ob inutili

disquisitione sludio, scqucre Deum : quae ille te docet, cave


examines, utrum probanda sint, quanquam ex tua appro-
botione nihil illi acccdit, ut amplc et magnifice illius dicla

laudavcris. Cum autem dicenli plenam te fidcm habere


protestatus fueris, simul ejus benignitatem adora, quod
dictorum suorum auctoritatem ad terrenas aures deduxe-
rit : obstupesce Deum eo usque luto indulsisse, ut illud suo
animaret flatu , concessaque arbilrii polcstale Coclitibus
aquaret : ct insuper dileclum Filium suum pro illo tradi-
deril, slatuerilquc sui in ipsum amoris testem. At vero luto
fictus eodem homo, quando eum sui Conditoris suspicere
bonitatem oportebat, quod ipsum ad tantam gloriam pro-
vcxisset (quanquam et hocipsum admirari, et silere, quota
294 s. ephilem syri

pars officii fuisset) quaestionum suarum ineptiis, Opificem


suum summo honore dignum, vilcin reddidit.
Vf. Plurimi dicti sunt Dii, unus est omnium Deus : sunl
multi patres, unus est verus Pater, et mulli spiritus, unus
cst vitai auclor Spiritus : Filii Patrisquc nomina sunt asci-
titia, quae nobis singulari Dci benignilate communicala si-

mul nos docent unum essc verum Palrem, Filiumque ab


ipso genitum perinde verum et unum.

I\\>\\\W\V\\\\Y\\\VVYYV\VV\VV\\V\VV\VV\VV\VWYY\VV\ VWVVWWWWVVWWW/WWVWWW/VVWW

SERMO XLVII.

T. Arlificum opificia, doctorum syntagmala, aralomm


textorumquc juga, et seplasiariorum compositiones, aurili-

cum torques et monilia, arithmelicorum calculi, et suppu-


tationes sunt humani ingenii inventa, geometrarum item
gnomones, agrorum dimensiones et librationes
ct libellae,

aquarum: atquehorum quidem examen peritis diflicile non


est, difficillimum indoctiset idiotis. Quidnunc? Si indocti
doctorum judices idonei non sunt, quamvis angustoab istis
dirimantur freto ob doctrinae praerogativam, quem, censes,
tcnebunt locum sapicntcs quique , sapienlissimo rerum
Architectocompositi? Sed ct o quantum desipere eos opor-
tct, qui sua se credunt perspicacitalc assecuturos summi
Condiloris naturam et foecunditotem !

II. Nemo sane non miretur talium homuncionum slul-

tiliam : si cogitct qualcm nacti sunt mcnlcm, bardam vi-

dclicct ct infirmam, adco ut nec suis polucrint symbolis


adumbrarc pulchriludincm ejus, qui vcrc pulchcr est, aut
rjus cxplicarc foncundilalcm, qui ccrle sterilis non est,

ambae profcclo scrulalorcs attonitos reliquerunt. lit vero


IkftfllSUf ICHI f ITOIl I II MtOHl |,

si I < » 1
1
«z; . i indagine ed rerum conditaram cubilia pervenire
noa lieuil, quam procul ab adytii inprcmi Nurainis rejectoi
putai ejuidem icrulatorei? Noitra intra rernni nobii prae
sentium brevinimum orbem mora latia ostendil humanao
OMntii aciem incanum conari, dum ic porrigere cdntendit
ad Unigeniti originem, cujoi Genitor ubkjoe el supra omnii
reconditui latet« Nemo itaque illam attinget, nee enim
poteiti quantumlibet mentem intelligentiamque inam expli*
cet, noc ejus locinn inveniet, nec amplitudinem compre-
hendet; ergo, mutata veliflcatione , eontcmplare mnndi
ordineai ci pulcbritndmem, etobitnpeice; Cc-nditorii au-
lem natnram omnium praastintissimam excellcntissimam-
que investigare absistito.

III. Ah vidco, innnis gloriae cupido isliusmodi pruritum


ncccndil libi, homomatcria cretus vilissima,cloppidoquam
miscra, quin inlueris tuam in acic ignominiam; hanc sci-
licct tuus tibi adversarius impropcrat, tuquc tibi objicerc
debuisti. Facile deprchcndcs contcntionis causam cssc su-
perbiam, modo tibi Prophetarum, ac Justorum, ct Apos-
tolorum modcstiam proponas. Hi ccrte arcanorum viliosam
disquisitionem fugerunt. Quid autem ? Num illos dctcrruit
inscitia. Si id cogilas, impudenlem pudefnciet Moscs; is

nempe in lilteris eruditus lolam /Egypliorum snpienliam


exhausit : quanquam divinn scribere orsus, profnnam ahjc-
cit litteraturam, et simplici stylo, et vulgari sermonc vera,
quaa didicerat, litteris mandavit.
IV. Simili Daniel institutus disciplina, cam Babylonc
sapientiam adeptus est, cui pares non habuit urbs regia,
quos opponeret, ndversarios. ConvcnercsapicnlesChalda?i
bene mulli, conticuerc victi, constililque palam istos in

nullo lillerarum genere ci esse comparabilcs. Cscterum


doclus ipse ad mysleriorum thcsaurum nullum aliis paterc
adilum, nisi supplicitcr petentibus, pctiit, ct clavem in-
;:

29G s. EPiin.mi syri

tcrprelationum accepit. INeino inter Justos majori sciendi


cupidilale flagravit, poslquam vero intellexit divina, quae

quccrebat, responsa abdita esse et obsignata , silcntio os


ipsc suum quanquam
obsignavit, ne quid ultra requireret :

poslea popularium suorum precibus victus, curam, qunm


deposuerat, resumpsit, discretc tamen et modeste, quo •

circa propriae condkionis memor, homo humana exquisi-


vit, divina maluit revereri, quam discuterc.
V. At vero homo lutum propriae concretionis immemor,
ima reliquit, summa sibi indaganda arripuit; scd si origi-
nis suae ignarus cst, qua spe quove cxitu alienana perse-
quilur? Noe ille suae conditionis limites praelerlapsus est,

indcque vanae curiositati frena laxavit. Attendat igitur


merumque digcrat, ac se mortalem esse demum agnoscal,
tum vero intelligct, quam oppido uliie sibisitsilentium, in-
traque sua3 conditionis limitcs subsistere.
VI. Daniclem iterum conteinplarc. Yir divino Spirilu
plenus, Angelos de rebus fere obviis simpliciter inlcrrogat
homines autem nec mentis compotes suae mysleria impri-

mis arcana ct abstrusa disquirunt, atque de his inler se


disceptanles, semutuo sciscitantur et docent. Sed et ,

Moses pcctus habens mente divina confcrlum, rcrum ges-


tarum insupcr fama clarus timide percontatur Dcum dc
suo nomine tetragrammalo Adonai. Nos vero stipiles Mosi
utiquc nullatenus comparabilcs, ncc dubitamus adhuc se-
cretiora cjus adyta scrutando pervadcre. Alliorc profecto
quam scrulatores menlc pneditus Apostolus, urbcm Grac-
cornm malrcm aliquando ingrcssus, Grajcisgrajcanicac sa-
pientiac scila produxit minime ignorarc doccns
, sc isla

poslquam aulem vkti vicloii arma ccsscrunt, vcrilalcm


coram cxposuit; at illi porrcctam medicinam nauscanlc ,

vclut slomacho, rcpulerunt; faslidium pepcrit mcrbus dis-


ccplandi invctcralus, quo lum ctiam laborabant.
4.DV1MUI icnWTAioui.s m i,m<».m.s. 197
\ II. Ilic Uiodo l.mlisjMT sislito conlontiosoi mii |>u^ii,nii

ipootaturui, aecidit rom Deicio qoam, ip^is ia gymnaiio


garrientibui oilbrri, cajui qualitatei ocalii alioquin expo
silas, CUDQ dilCOmtM ailliuc iMMjuiveiiiil, iikkIo, uli vidrs,

inter sc oonttnduot, pugnant et vociferantur; lic inepti

diioeptatorei rei patontil et conipicuai indagine fatigati


auocubuerunt. Hominei jamvero taloi qui rato potaa, divi-

oorum arcanorum pelagui trajeetoroa? Ai pergo potfo, <*t


sioubi offendai hominum conventujn iobmdmb paeetn,
siuninani ooocordiam haboro, illuc qoaBitionoin qoajBpiaa
introducilo, ailidtoiqoe corain ,
quasi spectator oliosus
opperire exitum. Bcoum roponto, inulata rcrum faoie, cer-

nes modcstos cflervcscere stomacho, cflerari, ct fuiere;


pacis modo amantes tnmultuare, nec modo perlurbari ani-
mo, scd ct socios ad contcntiones et pugnas concitare.
Quod si contingal illic quempiam disceptantium in conflic-

lu victum succumbcre , audics statim occlamitare simul


omnes, ol vociferari. Disceptandi libido suo plurimos fumo
occa^cavit.

*\\W\WW\AWVW\VWV\WWVWVWW\/VVVVV\\\VVVV VV»VV\ VV\V\W\\VVVW\VV\W* VWWV VVAWVVVA

SERMO XLVIII.

I. Tuum , Domine, peto auxilium : Dileclo tuo sensus


pande meos; ipse namque solus potis est digna te de te
narrare. Quisquis (nisi ab illo doclus fuerit, quis ipsesis)

le sibi invenlum persuasit, vchementcr fallitur. Cunctis


recte credentibus tria nomina impressa sunt, quaj tamcn
nemo invesligare, nemo aliquando assequi potuit. Nostris,
oro, Dominc, mentibuspra3pandito lumen, quo pi\eeunte,
popuius nosler, amotis dbsidiis, tibi laudem tribuat et
2 0,8 S. EPIIR^M SYRl

gratiam. Ut omnia nostra nobis detur discutere et com-


prehendere, certe Numcn , cui cuncta parent, ignotum
nobisusqucmancbit. Profecto si sacrum igncm haberemus,
quo identiclcm nasccntes conlrovcrsias uti metalla nobis
explorare liceret, versuta islhacc ingenia suis nos nunqunm
ludificarent strophis. Mens ct ratio nostra imperitam ma-
num assimilat, ad exarandas liltcras incptissima cst, nisi
prius artem a Magistro didiccrit.
II. Nunc vero plurimi rationis ductum dcscrenlcs, pas-
sini errant , nec tamen seerrare animadvertunt ,
quia, ut
modo aiebam, illo igne carcmus, quo omnia examinare de-
beremus. Hujusmodi ccrtc habito cxamine, ex nostris ct

in nostris inlclligcremus unum esse Deum, nosquc ipsos


pcrnosccremus. Intcrca dum res nostra in hiscc vcrsatur
angustiis, nostram conditionem a Dei nunliis addiscamus;
hanc illi nobis proposita oculi comparationc declarant, qui
cumnequcat actus suos explicare, ut puta colorcs disccr-
ncrc inditrc facullati supplcmentum a luminc mutualur;
,

hoc itaquc praesidio cum indigcrcmus, Deus luccm nobis


providit. Codiccm adhuc desidcrabamus, hunc etiam nobis
conscripsit; lucem ministravit, utconspicua cerncrcmus;
codiccm, ut abdita disceremus; idquc ordinatissimc pncs-
titit, utprimum per objcctas rcrum coeleslium species nos
crudirct, deindc per Icgem ; ejus itaquc lux ctlcx lucernam
nobis instruxil, quae vocali luminc doceret, Icgis deducenlc
luminc, cerlum ad verilatem spcrare aditum. Naturam
prcctcrca habemus duccm ac magistram. Quisquis hanc
disciplinam non descrit, juxta capluin ac studium erudi-
lur; rcjicitur inler incruditos et indoctos quisquis illam
neglcxil. Compara rationcs amborum, ct assenlire dicenli

hujusmodi nolje homincs , ex quo animuin ad disccndum


appellere recusanl, mcrilo ccnscri sua voluntale seductos
crrare.
4MB1IUJ scnUTATOM s IBlMONAIi |

III. Raaticum hominem ac rncUal accuiare miqunm e t,

si tabnlam pingere, ant Gngere itataam rogatasi reco 1 t<

Ai(|iii jure ac merito argues recusaOtem, li artem diacere


jnssus, contempsit. Hocet capite reui quiique juate j>l<'«-

titur, noii iiem rx illo, natn qui culpffi argni non poturt,
nbsolvi <lrl»ci ; quanquam nec cx co cnpiio, ex «juo saam
innocentiam probabat, absolrendus fuit, qui in ipso eodem
capite ae culpa plene pnrgare non potuit, Ades , piscem
tenei, lais reddito aquis, linito, m quo talit impetus, fera-
tur;nempe pro te ille dimicat, damque proprio labore sna
damna petit, ignarus ic coronai. In hoc parallelo ioapice
inontum scrntaiorcm, ct quemris a rccia disciplina erran-
tcm, suis utrumque confossam lclis : disce ridendam am-
borum stulliliam; pisci similcs sunt, qui hamo, qucm traxit,

trahilur ct capitur. Piscis, cui pcr freta vagari modo con-


mare propfiotn sui generis domicilium fastidiens,
cessisti,

quod cjus fundum non ccrnerct, cogitavit in vicinum - a<*


:

rcm involare, indc ccelum exploralurus; scilicct in rcgione


non sua sc vita eliam molliore polilurum spcrabat, hujus-
modi spe inilatus, hac illac discursnrc ccepit, seseque iden-
lidcm toto corporc in altum vibrare, insullare aeri vicino.
Ecce autem emissus lurbo, inopinum corripit, frustraque

reJuctanlcm rcpcllit, rejicit in snas aqnas, ac mergit. Sto-


lidum animal, utpole in aquis procrcatum, credidit simile
ubique se nacturum domicilium, etsi a natali flumine mo-
neretur, ne pcrcgrina cubiliaquaercret, neve piscis addictus
aquis, thalamos ac gynaecea appctcret. Similem hic relege
locorum distantiam , nos a Superis dividere, nec minus
nostras disccplationes ab illis dissidere, proinde nec alliora
pelenda, si forte detur inde naturas illorum ac proprietalcs

cognoscere.
IV. EvangeliumGehon fluvio adumbratum est, exunda-
vit, irrigavit universum orbem ; rursus ejus disciplinrc
aoo $. ephrjsm syni

aquarum Euphrales. Phison voca-


fluenla descripsit copia
huli ctymologia monehal ahsistcndum nohis ah ejusdem
arcanorum invesligatione. Declat ( Tigris ) proprii nomi-
nis notationc praesagire visus est Evangelii instilutis vitio-
rum nostrorum sordes elutum iri. Nuncitaquc unum modo
reslat, ut sacris aquis expiati, per Christi praecepla nohis
cerlum ad paradisum asccnsum instruamus ; nec cnim
decet pisces sihi constilutos transilire fines.

(W\WUVV\V\V\V\>VV>VV\\MVV\VV\VV\V\\VV\W\WW>VV\W^VV^V\\\\>VV\VWVWVWVV\VV>W\M

SERMO XLIX.

I. Quanta putas morum innocentia floruissc Noemum,


qui cunctis actatis sua3 mortalibus compositus, neminem
invenit parem ? Universum genus humanum divina asqui-
tas appendit in slalera, unus Noe justi ponderis mcnsuram
implevit, pudicitia ornatus. Cataclysmus hausit omnes, in

quibus statera defectum notavit. Arca virum pudicum ac


venerahilem in sublime Quanta laude dignum di-
extulit.

ces Deum, qui talem hominem amavit ? Suo Noe magis-


tratu duo distinxit tempora, tolideniquo siguavit figuras,
praeteritum conclusit, inchoavit praesens ; inter duas me-
dius aetales duomystcria adumhravit; prioris actatis genlcm
dimisit, novissimam ejus soholcm vocavit ; vetulam progc-
niem mortuam funcravit, novellam puhescentem aluit et
instituil. Laus haec fuit summi Rectoris, qui ad hanc glo-

riiim Noiimum cvexit.


II. Orhc sub aquis proprium intcrilum ingemisccnlc,
Domini navis oberrabat marc; solvit ab orlu solis, ad oc-
casum applicuit, snpcr austrum explicuit pennas, ct aqui-
loncm cincnsa esl, super pelagum volitavit, conlincntiproe-
ADMIlMS NlVffiffUI SEl\MO,NR«. |#|

sagivit laazn, antecmam uasceretur, DatiTitatem, sobolisquc


IUSB mniHMum, et ad OfflOei muudi plngas propn^;ilioncm.
Qni lalia audis, mirnrc et lauda inundi llcpnrntnrcm. BttO
illa cunu vcxillum lui luloris doscripsit ; sni vidclicet gu-

bernatOril cruccin, suigubcrnaeulum naucleri; huuc sci-

licct pra.nuntiabat venlurum, ct Kcelcsiam ab ipso in


aqoil ajdificamlam, ac triplicis nominis virlule Iiabilatorcs
cjus ab interitu vindicandos, scd et a Spirilu sancto per
nocmicain coluinbam adumbrato, sacrum ejus elirisma,
noslr;equc snlulis sacramcntum adniinslranda fore. Gra-
tiam Servaloris agnosce. Nostraj itaque Ecclesine myste-
ria in vctcris instrnmcnli libris habcs : vidcs cjusdem iii

noemica arca figuram : omnia mirificc congruunt, mu-


tuoquc sibi astruunt iidem : quemadmodum itaquc arca3
thalami, sercnato ccolo, vacuati fuerunt ; ita figurae in

Scripturis exprcssa?, rcrum adumbralarum praesentia inu-


tiles evaserunt. Christus namquc suo adventu finem altulit

legis ceremoniis; et arcae symboia adimplcvit erectum ab


ipso Ecclesiac aedificium. Tui, Domine, advenlus haec iaus
magna fuit.

III. En mare labare


sentio mihi cogitanti Salvatoris
mentem, quare beatum te, Noeme, dicam, quoniam etsi
tua navis inter undas fluctuaret, tibi nihilominus animua
constitit immotus, sibique pracsens. Obsecro, Domine, fi-

des, qunm profiteor puram, mihi sit ipsa ralis; quandoqui-


dem vidco plurimos arcanorum tuorum pelagum lemere
ingressos, ejus vorticibus repente haustos, periisse. Patrem
tuum quam justum cst laudare !
002 S. EPHRJIM SYRI

SERMO L.

I. Gcnilus, qui cum Genitore fuit ante omne acvum,


cuncta praetcrlabilur tempora : numcri, horae, momenta,
nomina sunt ejus aevo posteriora, nec enim nisi per ipsum
constituta, ct ordinala fncrunt. Inutili labore se fatigat,

quisquis disquirit, qualis ille sit, et inani spe luditur, quis-

quis ejus aelatem invcnirc conatur, aut oudet disceptare,


quorsum in lucem prodierit? aut quam a sua origine nac-
tus fuerit figuram, et quem modo locum obtineat? At lu
hujus Filii Pnlrem contemplarc et collauda. De Unigenilo
dicere sapiens quisquc rogatus ncgabit, cum tacere malit,
quando nec cxlernam ejus gloriam vel ipse, vel alius quis-
piam narrare sufliciat. Stultus cst, qui circa subjectum
hujusmodi sibi silentium non imperat, ncc cogitat, quod
si Filium comprehensum dicit, Genitoris amplitudini dc-
trahit, quodve si fructum inscrulabilem cssc negat, arbori
aream definit, cum ambo sibi inviccm muluoque insideant.
Sic a le per lc in Patrem luum omnis honor reciprocatur,
ct recipitur.
II. Pctulans et insanus cst, qui pelii inlra sua; mcntis
cxiguos sinus concipcre disputationcm infinilam : omncm
supcrvolat ralioncm assumplus de Gcnito ac Gcnitorc ser-
mo; cum mundus ab utroquc condilus, magniludinc sua
noslram inlclligcnliam pncterbilal. Piestat, ut crcdas fieri

non posse, ut proposilas dc Crcalorc quaestioncs crcatura


solvat, adeo infra illum cuncta jaccnt; hunc dicimus sum-
mum ct suprcmum rcrum Dominum humano gcneri ad-
mirandum, ct sanctc picquc colcndum.
III. Quid crgo de Filio exquirerc nou absistimus ? quid
;

AMWBBIUI ICBOTATOBBI BBMOKBI. •>"")

Parentem ejui non admiramor et <>l>^t n jk-^cI m u( epe- i l-, .'

ro.suiD oon sii eredere Pilium ex omni ©ternitate genitum ;

getierationii tamen modfim intelligere et exponere difficul-

tatem nobii objioil insupcrabilcm. Runtii idem myiterium


utcumquc apprehendere non magni laboris est, at idcm
investigando invenirej negotihm eti ehimvero, quod om-
nium mortalium operam adeonullom buc nsque re-
lusit,

perire licuit interpretem, ad hoc arcanum detegcndum


latti idoiieum, etsi Pilium Patrem omnei loseipere ei
<
4
i

admirari debeamus, pioqtte silentio venerari Patrem qoi- ;

dcm qula Filium misit, et Filium quia ipli vcnirc placuit.


IV. Intcrea dum incrcduli dc Filii Dci gcncratione al-
lcrcanlur, singularcm in nos Dci bencvolcntiam ncmo non
admiretur; suo illc spiritu limum, cx quo crcvimus, ani-
mavit, el pulvcrcm noslrum menlc ac ralionc inslruxit :

Filium suum misit in terras, hominis naturam induit, coc-


loquc invcxil; quod cum diabolus a?grc ferret, dolerelque
lulum ad cam pervcnissc altitudincm dignitatii ct gloriaj,
homincs qnsstionibus ct disceptationibus implicuit, el indc
in sectas divisit. Quisquis hos laqueos cvasil, graliam Mc-
diatoris agnoscat. Et nunc obsccro, Dominc, diaboli furo-
rcm infringitb, quoniam sinc causa felicitatem olim Adamo
invidit, ct nunc cjus sobolis splcndore torquclur, utriquc
imposuit, pcrsuasitque bonum cssc perire. Omnes simili

artc deccpit ajtatcs; nostram ctiam, ut vix aliam niagis


simplices superbia inllavit, et risit arrogantes ; inebriavil,
et traduxit temulenlos tumultum commovit, et lumul-
;

luantes irrisit. Tanlorum malorum auctorem qui nobis


sustulit, a nobis quanlopcre colcndus crit, quibus ornan-
dus laudibus ?

V. Mirum sanc qui fiat, ul anima suam non crubeseat


slultiliam, quod cum diabolum hospitem aliquavido ha-
beat, non senliat prarsenlem non illum certe vidcnt oculi,
:
3o4 s» EPIIR/EM SYRl

non tangunt manus, quanluin ille gustui ingratus sit, pa-


latum nunquam expertum est, odoratum non afficit, si
forle nares ejus etiam nidorem olfacerent, cruori nimirum

libenter incumbit. Tu vero laudem et gloriam ei tribucre


memento, qui hostem his pcjora molicntem cohibet. Et
quoniam anima nec sibi intimum Da^monem sentit, aut
aliquando in ejus sinum reptavit, imo nec nb illo oppug-
nata, oppugnantem advertit, aut sibi assidentem, vel etiam
insidentem, sensibus discernit : reliqnum esl, fratres, ut

mentis nostrae stuporem reputantes, doleamus nos nihilo-


minus in eam aliquando venisse audaciam, ut in Crea-
toris nostri Filium incursare non dubitaremus. Averte,
Domine, a nobis hoc malum, et praosla, ut cum rebus om-
nibus in tuas laudes perpetuo conspiremus.

SERMO LI.

I. Quis hominem dabit, qui se tibi sat memorem gra-

lumque probet, postquam ad isthaec infima deduxisti ma-


jestntem tuam, tuamque magnificontiam ad extremam de-
misisti humilitatem? Ad condilionem mortalium vita ipse

praedilus immorlali desccndisti, et nullius indigens, om-


niumquc divcs opum, cgenlibus infimae sortis lc sociasti,

submisisti servili jugo cervicem summus ac supremus re-


rum Dominus. Quem lc esse dicam, quisquis hanc non
lnudas bonitatcm ? Altamcn nec iu hoc slatu ausit quis-
quam oculos inlcndcre in luam Divinitatcm, quai nec tunc
occulta csse dcsiit, postquam aspcctabilcm se fccit, et rc-
duclo aliquolcnus velo, se oiteodit, alquc in omnium ocu-
lis vcrsata c»t : quin ct manibus liclorum apprehendi non
\l)Vl.l\.M | SCUUTATolll !l lEftMOtfll. .")(».")

abnuit wajeitai, oujui nutuo tromiicjl orbii boc icil ;

prelio tibistetil hominem eaie factum. Quiiquii illum. qui


ic misii» non magpificaj, iniquus eit,

II. Nrmo profeoto non borreat borribile ipectaculum ;

u\ poslquam luus in carno advenlus alquc nalivilas inno-


lueruntf adhuc tuus iste proceisoi ignotua lau;at , ut quis-
quis pctulans scrulalor hunc indagaro aggreifUf cst, con-
festim volul nd scopulos, impacta navi, nudus cu'|>crit huc
illuc vagari. Ilem audio dicenlcin earnem duntaxat a le

fuiase luiceptaiq aniinam non ilcm


, alium doccntem ;

una cum corpore animam ctiam fuisse assuniplam, ani-


Diani, ait, non animum vcl menlem ; quosdam eiiutientcs
cuelum lc ascendissc, concrctumque ccclcsti matcria cor-
pus tibi accommoJ.assc. Nos vero tuam in carnc nativitalem
veram, et vcrc laudabilcm pricdicamus. Quarc tuum, pre-
cor, ori mco apprimilo signum, ut sileat, quae fari non
licct. llcm arcana, qnorum daram notitiam nobis indul-
sisti, sapienlissimos quosque fatigarunt, adeo ut nec tuam
cx Maria origincm comprchendere polucrint, qui autem
id sibi ineptissime arrogarunt in varias divcrsasque scissi
scnlenlias, etiamnodum, quem solvere non polerant, sci-
derunt. Alqui si homines humana, et qua2 sibi tccum com-
munia habcnt, assequi non potuerunt, quis ille homo, qui
divinam tunm originem sibi comprehensam jactet? Ini-
quus est, aequos nos csse decet, ut Genitori tuo laudem et
gloriam tribuamus. y

III. Materiam nostris fidibus tua praescribat lex, nefanda


fari impium cst, lua id pictas a nobis avertat. Tuam gene-
rationem revolvere nequeunt carmina, gracili modulata
plectro : quando nec Angelis supremi ordinis datur ejus-

modi arcanum tibiis perscqui grandibus et incorporeis.


lncoinpreheusa3 nalurac haec laus est. Linguam, oro, meam
in calamum verte, futuram in posterum glorice tuae instru-

xxxv i. 20
5o6 S. EPHIUEM SYRI

nientum : tuus, obsecro, digltus, quae tun benignitas cst,


meum tractet calamum, scribat sermones fructum allatu-
ros, quantum nulla res praeterea : ductu scribentis desti-
tutus calamus, iitteras nunquam formavit. Cohibe os meum,
ne ad inutiles strophas delabatur, moderare linguam, nc
quid loquatur extra te profanum; ea scilicet cst disciplinae

tuae dignitas. Ncve audeat compcllare tc nomine nlio ab


co, quo le tuus appcllavit Pater. Te suum dixit Filium ad
Jordanis ripns, extra te neminem 1
. Et ubi lu quoque bap-
tismum suscepisli, hunc tuae humanae naturae divina Tri-
nitas minislravit, Pater voce propria, Filius potestate, suo
Spiritus illapsu; obumbrationis tuae grntiam nos quoquc
tibi gratamur. Audeat quispiam modo negarc tria nomina,
quorum illapsn sacrum olim ministcrium in Jordanc per-
actum est? Sed ncc dubitabile est nominibus, quibus lui

corporis baplismus pcrfectus est, reliqua hodie corpora


baptizari : ct quamvis plurima sint summi ct supremi re-
rum Moderaloris nomina, nos lamen pcr distinctnm Patris
ct Filii et Spiritus invocationcm baptizali sumus. Idcirco
nos dccet tuam laudare ct amplificare majcstalem.
IV. Piclorem miraris, ct rogitas, cur equum pingcrc
rogatus, bestiac caput ct praecipua mcmbra, quac cactero-
quin cxprimcre in promptu erat, panico terrore constcr-
nalus, pnclerniiserit ? bene sane mirnris. At vos littcris

caclera cruditos quis insanirc non credat? qui cum nihil

JJnigenito dc ingcnita magnitudine dctrahcrc possctis, vcs-


tris tricis illum faccre minimum cogilaslis, cumque idcm
uni duntaxat comparabilis sit, vulgo similcm finxistis. Fi-
lium rcgis noslri rcvcrcamur, oro, nostrisquc cclcbremus
hymnis.
V. Quis sublili in aelhcre semitam vidit, qualem avis

in aiire dcscribit, et homincm levi aura in sublimc vectum


1
MatlU. 111, 18,
tDTBllUI ICBUTATOIEI MlVOHBfi OOJ

illac diicurrere? flatui nimirum panditur, nmul \ •


- <-:
i < # 1 i

iuo pandit viam, limul admonet, ne ab illa Ialum, ut

aiunt, unguem diicedati nc illico e ?itt discedero cogatur.


Monitui monitori habeto graiiam. Sic« oroi mihi, Domine,
iferto ppem, et pnesta, ui cum pavdre ac limore incedani,
caveamque sanctaa diiciplinoe iraniilire unei. \ eritai, quam
a te didici, clara eit, plina ingcnue credenlibni j ingcniis
salebroia tortubsis : simplicoa et expediti felicitcr viam
decurrunt; docli nc eruditi rectam perosi, in salebras
quaestionum iinpingunt. Dominum oralc, ut relevet ia[>sos,

simul laudntc reducentem errantei.


VI. Ex ipsis vocabulis rernm naturas di&clmusi nomen-
clationes scrvi ct Filii utriusque conditionem lecernpnt ;

servi quippc vocabulum Filio non convcnit, Filiique no-


men scrvis liunc acccnscnclum non cssc claniat ; sic vo-
cabula citra lilcsetconlcnlioncs veritatem dcclarant. Quis-
quis hnnc didicit, tuam, Doir.inc, laudet sapientjam.
Quamobrem severe nobis rcdargucndi sunt nbvatbres :

fides mca, dicito, perfecla cst, mca gemma fucum abhor-


rct, ncc nb artc lua nilorcm sperat, lucc sua nitet; quin
et si aurificis fcrro violclur, a coelcstis regis diademale re-
jicilur. Tui, Dominc, rcgni spcs nos sustcnlat, et ad di-
cendas laudes tuas invitat.

WWW\V\\VV\\VV\VVW\VHV\W\\VV\\WWWV\HM\V\\\>WV\\\\\\\\U\ WWW WWWW

SERMO LII.

I. ADcodiscimus quid sit Deus ; suis illc nimirum no-


minibus se manifeslat; ex his intelligimus illumessesancte
justum, vere bonum, atque ingenua naturae suae virtute
summum. Quin ergo credimus illutu sibi similem gene-«
20.
5 •'.8 S. iiPHR.EM SYRI

rassesoboicm, cum ipsese dixcril Patrcm? Parcnlisnomen


satis declarat ipsum csse genilorem ; foecunditatis quippe
vocnbulum prolem indicat genitam ; scilicet quem unius
Filii Genitorem nalura multorum fecit Patrem cha-
facit,

ritas, ut laudaretur bonitas. Deum juredicimusDominum,


astanles cernimus servos; regem testantur opcs et poten-
tia, et Creatorem praedicat e nihilo cretus mundus. Etquin
vere Pater est, dicimus verum generasseFilium; si autem
nomen proprium esse negas, ipsique afliclum
Patris et ac-
commodatum fingis, quod tamen vel cogitare nefas est, et

crimen ultimo plectendum supplicio, si hoc, inquam, fin-


gis, synonymas voces ad tuendum positum
cceteras huic
solvis. Sed absit verax Deus est ct verus, cui omne con-
:

venit nomen et vcra laus. Equidem non putabam homini


cuipiam sono persuasum iri, ut Dcum diceret Patrem,
quem credcret nullam generasse prolem vocabulum ;

proinde Genitoris sibi non suo jure usurpasse. Suum porro


veritas relinet saporem, ejus licet sale abutenles, desipere

videamus. Rursus nec venit in mentem quempiam ad eam


insaniam redactum iri, ut nomen refigeret, quo noster
conslat baplismus et noslra cxpiantur peccnta. Nos autem
inslitutam a te, Domine, purgalionem peccalorum fale-

mur, ct indc tibi magnopere gratamur.


II. Hacc tcne, hncc loquere, hominis opusexlra hominem
iicri, intra honiincm voccm. Dei opus homo cst, ncc cnim
a sc ipsc fieri poluit ; Dci Vcrbum Filius ejus est, nec ta-
nicii vocale vcrbum id cst, ut liccat de rebus quibuscum-
quc dici : « Verbum
quod nostris vcrbis inexplicabile
est,

cst. »Idcirco tuam, Dominc, occultam majestalem nos ca-

pcrc non possc falcmur, ncc idco laudare absistimus. Qnid


etiam deliras gnrrule sopbista ? Si Patrem non piget hunc
suum fateri I iliuin, nee suum Filius veretur appellarc Pa-
trem, queni tu testaris Dcum, quiu facessis hinc imperilc
\!>\ i |\iUI - i i i ItOlll - i MfO

puer? <| 1 1 i 1 1 lecessum pelii, commonem cahimitatem de-


ploralnrui, quod cum dirinas Pcrsonse locke linl el con
cordes, nos adhuc tumultuamui dutnque coelum pax altn :

tonetj huc usqoe cirile fatignt bollum ? Cuip


Ecclosias
frui datutn est, ic, Domine, pacis auciorem laudet.

II. Quisquis oirca divina detiras, quld tua garrulitate Deo

decedere putas ? Si clamal ipse le Patrem, nec pi

esse, rtec pudct, qufs tu contra audes mussitare lutum?


iu heomnium rationunJ exactorem ad reddendam ictorum
siiOrum rationem appellas? Tuam adreriarius tua lin

perdidit animam, quid Iuc cunctaris? nec illam quantocios


a latrono vindicarc satagis? Nos vcro quas ei referemus
gratiaS, qni tnlcm sustulit tyrannum ? Sophista aejecfas
nicntc, sc priccipilavit in aquas : duo maria Palrcm cl Fi-
lium tranarc cogilat; ct quanquam aqurc tranquillac purac-
que sunl, ncc qtiales vcliunt amnes, qui frcqucntcr vel von-

lis exagitati Jluctuant, vcl ob cxlcrnarum nquarum alluvio-


nem turbidi lutosique fluunt, ac proprium tandem rcpclunt
colorem, ct cursum : atlamcn si quis iu altum provcctus,
altcrulrius pelagi fundum explorare lcnlcl, confestim ra-
pida verliginc contorlus disjectusque, dejicitur ad Httus,
nimirum cadaver est. Hanc pctulanti scrutatori pccnam
tua, Dominc, rependit juslitia, quam proinde salis laudarc

non possumus.
III. Diyinoruin arcanorum investigatio cuinnm placerc
potcst, quam Apostolus carcinomali comparandam ccn-
suit ? Hacreticas disceptaliones pcstilentissimos esse fontes
intelligct tnndem, quisquis imprudens iis se implicuit;
paulalim quippe coaluit malum, quod repenle tolum eru-
pit : hujusmodi quaeslionnm etsi exordia quandoque ju-
cunda, exitus tamen vix unquam non tristes ct funesli fue-

runt. Quamobrem illius providentiam ncmo non laudarc


1
2 Tim. n, 17.
010 S. EPHIUEM SYRI

debet, qui hujusmodi scatebras, ne longius manarent, co-


hibnit ct obstruxit. At libi, sodcs, quis aliquando persuasit,
nt lippientcs oculos in aslra defigercs, quorum non ignora-
bas vehemenlissimam esse luccm, ncc ullatenus penelra-
biiem, corumquc aspcclu coditum etiam hcbctari acies.
Cum aliquando lMoscs illos aditus rumperc, et introoculos
inferrc delibcrasset, quanquam alia plane mcnlc, quam ut
illic rcconditam luccm inspiccrct, coque versus gradum
aliquatenus promovisset, confestim emicans ex interiori
adito fulgor ille scrutalorum occaccator. rcpulit adventan-
lcm. Unius immcnsoe pulchriludinis tuac, Domine, non una
h-xc laus cst.
IV. Indocilis oppidoquc pervicacis ingenii cum cssc
oportet, qui non acquiescit iis, quse ambo Tcslnmcnla de
Patre et Filio cL Spirilu docenl : nulluni horum trium fuc-
lnin usquam aflirmant, aut crealum, aut formalum; scili-
cct rcrum crcatarum vocabula cum illius Trinitatis arcano
nullam habent habitudinem, aut aflinitatcm; islud decla-
ravit et scripsit Dcus, et quandoquidem ipse dixit, cjus

diclis omnino fides habenda Dominus est, cjus dicla


est.

laudare, et revcreri debemus. Cogila nunc homincm, qui


suis praeceptoribus sc subjicerc dclrcclat, lcmcrc doccns,
quac illi nunquam docuere, el jactat se illis sapientiorcm :

ut supcrbus hic sit, illum cerlc insanirc dices, qui Dei


diclo reclamat. hominem plane slupidum ! quis tu,
quovc dicis lc doctiorem? illo ncmpe sinc cujus munere
nemo sapit : aul jaclas tc eo polentiorcm, qui omne re-
dcmit humanum gcnus? aut quempiam dicis in divinorum
arcanorum inlerprclalione Spiritui snnclo comparabilem ?
Nos vcro, qurc a tc, Dominc, didicimus, crcdimus ct lau-
damus.
V. Quid habent conlrnrinc partis defcnsorcs quod adhuc
reponant? quilquid enim vel levi suspicionc falsi vcram
s \
ADvr.nsus IttLCTiTOlU sii\wo^e«. »11
v
diiciplinam peratringere potoit« reritas pi.rvcitii >jr, ul

allrrulruin diceodom sil : Imminrm quidpiam r o n rTist ffu -


1

tientem, ?el divina dogmata parti pendere, el lanctam


ejoraiie Gdem ; aot callidam eiie reteratorem, oajoi qoA?f-
tus sit menlieodi impadentia : atqne ut Deotrom de ill<>

loipicari lit, repellendoa tamen oti imperitoi et idiota.


Qoare delirare deiinant icrutatorei, el piorom coetoi sun
1
reititoatui aoctoritaa. Hanc ttbi, Domine, ?ictoriam ac-
ceptam com gratiarom actione referimua. Et qooniam nil
modo occurrit, quod nobis opponant garroli aophiataa, aoa
iis nos regeramua, nam proprios ipaia crrorcs objccissc,
convicisse crit. Ais-nc ergO Dcum cx sc infoccundum pro-
priam imbccillitatem occollarc voluisse, camquc ob rcm
mcntilum sc csse gcnilorem? vcl si id ncgas, iisquc con-
Dco gcnerandi virlutem asscrunt, imo et ipsum
senlis, qui

progenuisse Prolem oflirmant, sibique proinde gcnernsse,


non supposuisse Filium, et idcirco neque istud asscrcndo
fuisse mentitum; tc teslc ct parlc ulraque judicc vicimus :

Deum vidcliccl dixisse sc csse Palrcm. Quid ergo nova pro-


cudimus, ct alia comminiscimur divcrsa ab iis, quae divina
Hominum audacissimorum
auclorilas suis liltcris firmavit.
ingcnium nomina adjecit, ex quibus absurdissimarum con-
clusionum farraginem colligeret. Sic res est, quandiu gar-
rire non cessas, tandiu conlendere non desines. Si lites
componere cupis, quoe sacris consignala Lilteris, tibi tra-
dita sunt, relege ct his stato. Tc, Domine, pacis auctorem
habemus; hanc nobis tuerc, precor. Da pacem, Domine,
Ecclcsiis tuis in dicbus meis; turbas, ac tumultus compes-
cito, pacalos reddilo dissidentes, ut omnes credentium cce-
tus in unam coeant vcram Ecclesiam, inque Matris sinu
pii ejus filii conquiescant, pacemque sibi tuo favore con-
ccssam testentur. Eliam, Domine, le Ecclcsiarum pacifi-
catorem confitemur.
t0^ / f
S. EPHR.E!

T\ \\\ VW VW VW WVVW VV\ W\ VV\ VW WVVVX \W VW VWVW W\VWW\i\ \ \\ \\\ \w vv\ \w

SERMO LIII.

I. Jurc mirantur omnes accuratam Dei in scribendo di-

ligcntiam, qui non modo Angelorum ct hominum clarissi-

morum acta litteris mandari jusserit, et a sacris Scriptori-


bus rcs ab ipso conditas, non modo universas, sedsingulas
describi, sed quod multo magis mirabile est, ea quac circa
virgas atque mandragoras a pastoribus, et simplicibns fce-
minis dicta et acta sunt 1
, a divino Spiritu fuisse Prophctis
dictata, et sacrumcodicem digesta,
ejusdem jussuetiam in

in tabernaculum illata fuisse. Tuam, Domine, disciplinam,


et consilia laudamus et miramur omnes; in rcbus quippe

novis nobis ignoratio causarum mirationem facit : sed uli


hscc recte miramur, sic contra quis illud non horreat,
quod suis subjectum Oiulis ccrnit, depravatos usquc adeo
hominmn mores ; vastata ubique ac polluta omnia, pcr-
versis disceptationibus et litibus fervcre fora, civitatcs con-

trariis factionibus scindi, et rempublicam dilacerari, ar-

morum slrepitu templorum pcrsonare adyta, foeminas cum


foeminis confligerc, ct cum viris viros, quin et imperalorcs
cum saccrdotibus contendcrc, omncm deniquc tumulluari
orbem.
II. Deflcndum sane est, quod cum intcrim sacpe nobis

spcclarc conligerit lerram molibus succussam, ad statum


mox rcdiissc, Ecclesiarum tamcn dissidia ac lumullus nec-
dum conquicvissc vidcamus maris ilem tempestatos pau- ;

latim mitigari et desidcrc, disccptantium tamcn animos a


contcntionibus necdum rcscdissc. Quin proinde dicam bca-
los, quibus pcr frcla vagantibus intcr frcmcntis pclagifluc-
'
Gen. xxx, 3j.
AIWl-IW KftUfAfOftlH SlhMoM , 1
~>

lus paccm iuvcnirc licuit, Infelicei rniilrri . <


1
1 1 i inhr I i 1 1 «

rarnm otfa illaoi amlaemnl Qnid nam Principi p


'.'
'.'

scn orum jurgtn placonl ;il(|iii niliil 6fl, Cjttod odcrit


'.'
ill<-

mftgii, n <1 diftbolui noi ludiflcal et decipit, luadeni V€i


bum eise creaturam? Si rea lic habet, quidett, qnod ille

Bonui nebii ad hujui arcarri fldytom tendentibui riara rnu-


nirc neglexit ? quamobrem iitnd non icripiitPqiiafe id lp-

suni itcnnn Iterumque incolcare omiiit, qno ratum le in-

dnbitatnm nobii rellnqnoret, qnid ipao sentiiot? Audi,


([nod (lic;mi. Verna Deni nee etrare, nec mentiri poteit :

cnmquc sil lumme bonws, el otnnii noxa3 osor el nltor,


ad oinncm honestatem snis nos prasceptia excolere freqQcn -
terinstitil; viam proinde rcclis corclc rcclissimam apcruit,
diras comminavit iis, qui caccum, objccto oiFendiculo, il-

linc avcrlissent.

JIF. Dccrcla scripsit, vocabulis involnla arcanis a pcrilo

explicanda fnterprete, sua oracula medicamentii assimila-


vit; specie discrepant ista quidcm, convcniunt timen in

eo, quod ad cumdem scopum restituendac tucndievcsanita-


tis omnia collineant. Multum autem inlerest, ulriim a pe-

rita manu iil adminisirolur, an non nam si pliarmacum, ;

naturam ejus vimque ignorans, eegro porrigas, morbum,


cpicm tollerc volebas, letalem fecisti; sanabitur autem, si

artis peritus tractabit ex arle medicinam. Qualis medica-


mentorum natura est, talem csse puta etiam Scriptura-
rum; pauci quidem illa norunt, nec mulli sunt, qui in istis
hospites non sint, quamobrem non mirum si Dei oracula
ab imperilo interprete cxposita, sccum pugnarc videantur.
Scripturae paccm ubique spirant, Scripturarum traclatores
turbas undequaque cicre student. Quid restat, nisi ut ad
testes appellemus, nec tamen unius dicto standum, nec
enim icl divina acquitas admittit, qiue ex lestificationc duo-
rum, vel trium testium sententiam fcrcndam esse praes-
5l4 S. EPHR£M SYRI

cripsit; ad ejns ergo augustissimum tribunal causam refe-


ramus : testes proinde suos producant ombae partes.
IV. Caeterum ne claro die tenebras quaercre videamini,
vocabula ambigua interim omittite, quae videlicet, ulrum
nd Domini bumililatem, vel conlra ad ejus majeslatem rc-
ferenda sint, disceptant interpreles : aliusenim in iis hu-
manam ejus naturam agnoscit ; alius contra cadem ad Di-
vinitalem perlinere credit. Remotis itaque interprctum
expositionibus, nuda vocabula in Scripturis expressa Filii,

et crcaturae seorsim cxpendamus. Ilic porro statim adver-


sarii utpole in sacris Lilteris eruditi, in lege docli, et in

Prophetarum leclione apprimc versati, Salomonis oppo-


nunt testimonium, vcluti hujus controversiae fundamcn -

tum. Ille, aiunt, Verbum esse Dei crealu


sensit et dixit

ram, et remab codem ordinatam, (Hunc Salomonislocum


velut portum et perfugium jaclatoe forlunae suae novalorcs

omnes sc habcre putant ). Hoec illi quos lamen breve :

rcsponsum a mea tenuitote audire pigere non debet. Om-


nes lexlus, qui in divinis Scripluris Domini indicant abjcc-
tionem, adejusdemhumanam nalurampertinerctenendum
est. Idquc ipse clarissime perspicies, modo detur ejus hu-
manitatcm transccndere, ubi enim ad ejus Divinitalem
perveneris, slatim comperies hanc portibus infinitis , et

immcnsis intervallis rerum universarum nobilitalem excel-

lcntiamque proeverlere.
V. Age itaque, expedi ratiocinationum alas, cogitotio-
numque tuorum pennas cxplicalo, alquc intermedia quae-
que objccta praetervolans, ad Filii Dei solium eniterc : sic

tamen, ut oculos mentis prius purgarc memineris : cum-


que co vcneris, Filium priusintucrc ipsum, dcinde Patrcm ;

tnm clarc perspicies illnm ab islo nullum omnino discrc-


parc; Palremque pcnitus essc recondilum, Filiumquc per-
1
Prov. vm, a3.
r
ADVJ-HSUS SCBUTATOIU || IBlMOHil. 7* i . »

inde non eaie cuipiam aipectabilcm. p«-r^«- porro «i sup-


puta quotiei illud idem Vcrbum Filiui ef Goiilui appelli
tur, deinde obierva, quotiet dicitur creatota i ounMgue
lummam tenuerii, iiule reram ct propriam \ erbi appella*

tionem colli^ito, attenta more lapientum numeri maj<


prasrogativa ; proprium namque nomen passim ct fere ubi-

que uaurpari deprehendea, cognomentum autem, mu no-


men pro oerto proprioque nomine positom, bis terre ad
mmmum incidere,

VIi fcm computatione facta, cemtat in nno dontaiat


Proverbiornm libro ac lemel Filium Dei a Salomone crca-
turaui appellari. Quod
reitabat, co3tera hujuimet renerii
documcnta diligenter collogimus, expendimm accuralc;
compcrimus tandem Dcum Palrcm omnibus signis, Pro-
phetai ore uno, ct una voce Apostolos dxmoncs uno :

sensu pcr omncs, quos vexarc solent, energumcnos, pcr


omncs, ([iiibus ct ipsi vcxanlur, pccnas, Verbum non Dei
crcaluram, sccl Filium praedicare. Mirum si quis hujus fi-
dei testes falsos credat, vcl cohibeal iram, ne inhujus dis-

sidii auctorcs lolam se profundat.

WV WVVVWW W WWWV WVXVVVWM MMM WWVWVWW VW VVWWWV W\ VV> VW W /\\V\\\ \ V\ \\V VV»

SERMO LIV.

I. Cum ccelorum regis Filius advenisscl in terras, po-


pulus, cui neuter de facie notus erat, cx voce agnovit
utrumque : a Patre quippe Filium appellari audiebat, suo -

que nomine Paliem vicissim a Filio vocari. Quanquam vel

inler abjeclae et humiiis vila? labores idem paluil Dens, ta-

lcm cerle univcrsa rerum nalura sensit atque teslata cst,


scu quando trajectum pelenli, clorsum submisit mare, seu
OlG S. EPHR.EM SYRI

terras desercntem subvexit aether, praebuitque aura cur-


rum ovanti. Ex legati dignitate legantis majestalem dis-
cito, admirare et laiula. Rursus ex famulorum numero et

ornalu ejusdem legali stirpem arguito. Etenim cum humi-


lcm sibi delegisset locum, et inter minutae plebis quisqui-
lias luteret inglorius, ccelo delapsa Angclorum agmina
herilis Filii conditionem vocibus et obsequiis publicorunt :

quanquam illorum teslimonio minime indigebat, qui ca>


teris creaturis infima ancillarum servitia imperabat, rc-
rumque universitatem ad nutum ubique obsequenlem ha-
bebat; Genilorem scilicct referebal, cujus silentiumcuncta
moderatur.
II. Porro suorum domesticorum cura prima fuit, quos
proinde magnis opibus et honoribus auxit. Al illi nume-
ranlem ignorarunt, contempsere munero, eliam scipsos,

collatos honores luto ct sordibus posthabucrunt. Quam-


obrem in terras itcrum descendit, et servos coeno crutos,
in locum, unde exciderant, restituit. Fefellit incoutos as-
persum de nostro vestibus ejus lulum; nostras nimirum
sordes, ut eluerct, aspcrserat ipse sibi; hanc scilicet ille

curam susceperat, unde regis Filius agnosccrelur. Patcrni

sceplri haeredcm decebal Patris negotia curare : scrvum


reperit aegrotanlcm, sanum reliquit, occurrit anciila fc-
bricilans, fcbrim incrcpuit, ct depulit, ubi defecisse panem
comperit, dcfcctum supplevit, provisa suis familiaribus

annona, inde Patrem, a quo missus fuerat, laudare do-


cuit : quis familiae suae omantem non amet, qui servis,

ancillisque suis a^qualem se proestitit? vocatus ad nuplias,


vocantes non rcpulit, convivas conspectu suo jucundissitno
cxhilaravil, symbola contulit, vino optimo plenas logcnas :

regios ncmpe thcsauros secum vehcbot.


III. Quisque Dci mctum pcccanlinm supplicio monilus
discat, propriiquc corporis munditicm curare; templum
M»\ '
I A TOlil | IBIMOI ~)\J

(iiiin Qej egl i illo tjquidoxn cuna Pali i> gui $dem, Lomplun
illud Jcrosolymilanuin aliquando inhasxl, profanoi nun •

dinatorcs indo ibgcllo abcgit. \ quos icilicet contemptui


donuis Dei tcslabatur nihil ipsos a Dco spcrarc Jeroso-

lyinam rcpudiavit, ct ingralis agricolis \incam odi lnil.

Nenio non linicat, ncmo rursus non amet Dominum, qui


iidclcs ncgotialores commissa fidci siuc talcnta duplicato

cum tamorc resigncnlcs laudavit, scvcrc punivit improbum


cl crudclcm servum sodalium, ct lamilia) potcni. Diabo-
lum incrcpuit, quando sub vcrbcre clamitabat suorum sa-
tcllitum ore, « Quid nobis, ct tibi Jesu \ »
IV. Sicubi audias Dominum scu tccdio afTectum, scu
itincrc fatigalum, cogita hujusmodi aflcctioncs ab ca na-
tura manasse, quam idem aigritudinibus hisce obnoxiam
inducrat; nostras siquidem pcrturbationes sibi nobiscum
communcs essc voluit, qui amplissimas natura) suae appel-
nobiscum communicare decrcverat, quod quidem
lationcs
cum rudcs ct inexperti homines discernere non possent,
ascitas nalurae nostrae aegriludines ipsi ingenitas esse cre-
didcrunt, nec animadverterunt hujusmodi opinationem
nianifesle refelli ex eo, quod inde sequi necesse crat, ut ex
eomet capite, ex quo ei nostras affecliones allinebamus,
ipsius dignitatem, amplitudinem, et majestatem nobis ar-
rogare deberemus. Plurimi ad ejus conciones convenere
homincs aperti et ingenui, nemo fuit, qui ejus dicta sugil-
laret, illi modo ausi sunt reprehendere, qui de re qualibet
disceptarc assueti, negabant aliquid esse non dubitabile ac
cerlum; sic erga illum animati auditores, sermones ejus
in calumniae argumenta traduxerunt, dum justitise osores
et adversarii jus et justum suis strophis pervertere mo-
liunlur.
V. Doinini sermo simpliccs ct ingenuos mirifice recrea-
* Joan. ii, u ct i5, — * Maic 1, »4«
8

5 1 8. EPHR^M SYRI

bat, idcm vafros torqucbat et veteratores; 1 11 1 utpote aflec-


tionibns vacui dicenti adhibuere fidem ; isli, quibus mul-
tiplex ac torluosum ingenium, litigare et scilari instilue-

runt. Quomodo, aiebant,


a polcst hic nobis darc corpus
» suum ad manducandum *
? » disceptandi libido illis ob-
stitit, ne immortalis vilae pharmaco potirenlur : quarc cu-
randum cst, ne similis infidelitalis noxa nobis similcm
acccrsat pocnam. Divina ornculu nostro ignc cxploranda
non sunt; aptos ad disciplinam Christi Discipulos cum
Jndaeis incredulis compara : dociles illi et pudenlissimi non
audcnt Magislro diccnti refragari, rixantur isli et insa-

niunt; quinquagenario minorem crcdunt Unigenitum, cu-


jus acvum ncc definiri spaliis polerat, ncc mortc compre-
hcndi. Brevi sic habeto : omnis vitiosa disquisilio ad Uevam
separanda cst : illc quoquc latro cum Salvatorc cruci suf-
iixus, ad ejus sinislram c palibulo pcpendit, indcquc pe-
tulanler disquircrcct indagarc volebnt, nimirum disceptan-
lium inipudentiac assuesccre volcbat. homincm pcrdilum
ac plane dcspcralum ! siccinc ex patibulo in Dominum
tuum inquiris? Jam vero quis contra non stupcat latro-
ncm ad Domini dcxtcram suspensurn; qucm e crucc pcn-
dcnlem cernebat, credidit csse Deum, vitamque moriendo
asscrturum nobis crcdcntibus, eumdcm ccclo gloriosc in-
vcclum, et ad dcxteram Dei Patris modo considcntcm.
Scilicet palibulum ialronem ad virtutem inilexil, nos An-
geli Dominum portanlcs, nec dum a viliis avocarc potuc-
runt.

1
Joan. vi, 52.
\nvi.rois lCBUTATOBBl IBBlOHIfi 5lg

SERMO LV.

I. Ncmo profecto parallelai dioet Baturas, quarum pro-


CeflflUfl <1 i>>i m ilts vidcl ; naluram orgO, CUJUfl \i o Dlhilo
crevcrc rcs oinncs, al> cis imincn>o inlcrvallo distare nc-
ccssc csl, ncc ipflifl nllo modo comparnbilem cssc.Quarc
si gcncralioncin, puta ignifl, palentcm el conspicunm cx-
plicarc dillicile cst, nac tu insanis, si exponcrc tcntns par-
tum adorandum, ct admirabilcs proccssus praxcllentis
nalurae, cujus nulu omnia conslant, ct ipsa similcm non
hnbct. Vcrc illc snpil, qui tuam, Dominc, impcrscrutabi-
lcin miratur ct laudat majcstatem. Si cui porro placct dc
Auctorc naturae dispularc, naluram ipsam oportct disculial
prius : quarc intcrmissa dc summnc essentiac ralionibus
disputatione, ad cum, quo vchi visa cst, currum desccn-
damus, videamus, quae fucrit cjus Ggura, quac rotarum
ejus vita, qaaa animalium illum trahcnlium natura, qure
mens, quce ratio, siquidcm menlc et ratione sunt pracdita.
Similcm currum nullus vidit, non illum sustinet terra,
scd ipse se suo per aera pondcre librat, ciquc aura slcrnit

viam, visquc intcrna tribuit motum : obvia quajque et ob-


jecta undiquc occurrentia spectat immotus; quatuor nam-
que facies sedcm obtinent ad omnes mundi plagas ob-
versae, communem tamen cum curru scopum habent ac

petunt \
II. Cum vcro Buzi filius personam Filii hominis currui
insideniem se conspexisse referat, cumque currus ipse
conversionem non ferat, quid ais? num sedes ipsa situm

* Ezech, i, 11
3 «20 S. J5PHR.EM SYRI

mutat, aut scoptim, quandoquidem omnes se versat in


partes? Arcanum miraris etstupes atqui prnestatsede sua:

sedens, quem ergo aptum dices ad intelligendam majestatem


Numinis tali in solio sedentis. Et si quis hanc sibi arroget
intelligenliam, edisserat nobis prius minorum Coelitnm na-
turam, Michaelis, ut pula, vultum, aut specicm Gabrielis :

et quoniam ignc et spiritu constare utrumque dicis, quanv,


cedo, huic similem uspiam vidisti flammam, aut cognatum
huic aerem respirasti ? Rursus effare, qualis tibi visa est

eorum statura? excelsa-ne ac procera, an contra brevis et


modica ? deinde qui color, quae forma oris ? Et si aliquando
teligisli, quam ex talium corporum tactu in tuo sensu de-
prehendisti ailectionem ? Tenes, via quam procul erres?
Nunc ad nostrum delabere orbem, scitarc, si quem sors

ofFerat testem, qui per extima huic aspectabili mundo spa-

tia vagalus, quae ibi visa sibi, tibi renuntiet; vel siquidcm
hoc, quod cernis universum, adeo amplum videtur, ut an
ullo claudatur termino, addubites; age, mentis decem-
penda ipsum metire, suis ille dimensionibus, quoe petis,
responsa dabit. Facesse nugas, unum habeto immensum,
qui rebus fixit modum, et unum incircumscriptum et infi-
nitum, qui onmia comprehendit finitque certo limite.
II. Caeterum cum sempiternam cssentiam audis esse
naturam, cui nunquam liberum fuit velle non esse nihil,

ejus istuc esse scito singulare decus cumque sit omnipo-


;

lens, istuc unum cjus potestali minime subesse; discc


primam hanc essc ejus laudem : voluntati, cui totum quod
vides, et quod non vides, obtemperat, istuc obsistere; id
enimvero caelcras ejus praerogativas coronat. Et quando-
quidem divinae originis arcanum evolvere non licet, si quid
de illa diximus, id videlicet dicenduin fuit, ut prolcrviae

siuc pudcret improbum scrulatorem, qui non advcrlerit,

quod si ipse non assequitur, quomodo nutuia a nullo alio


ADVI:IXSITS SCnUTAToi.i IIRMONl 'i

princi|ii<> producln , ips.i laiiirii s(> ininuuc produxrril ,

quanlo rODietioieiu a couiiuimi inlclli-ciiti/i cs.sc opmlcil


ejusdem essentiaj mmquim non axitUntii iodagiaem.
III. Queinadinodum, charissime, qnod DOI Mt, U m B

manu Mil polesl, ncc pugillo ron< ludi, 110 0*4 inw.sti

nri « Qui csi. » quoiuodn qavttionejdi


Eft niiondo, lili,

HObii ip#Oi <incm qiiaiinms, obsi<;nrt, qu.iudo quod non


osl, lcslimonium dicit ei i Qui rst', teoquod ipsum, <juod

non osl , scnsibus deprchcndi non potett. Ab eodem por-


quc cumdcm discimus, in (pialcm errorom incldcrc nobis
ncccssc sit, siquidcm obstinenms adlmc indagare primuin,
qui nunquam non cxlitit, qucm proinde exlilisse invcui-

lims, quando nihil adlmc exlnbat. Tcslis dc arcani lmjus


stalu rogatus, nullus sanc respondeat, pcrsuadcalvc quac
clixoril. Perinde nobis accidct, ac pcr ciecos Iramilcs cxlra
viani vai;antibus, quoties inquircre voluerimus, quoimxlo
j)cus cx omni aelcrnitalc progcncrct, ct usquc modo abdi-
tus ct incomprchcnsus perscvcrct.
IV. l)co doccnle divina discimus, ipsoquc aspirante !o-
qiiimur. Dcum esse scmpilernum dubilabilc non est, cerla

hujus lliesis notitia ex evidentia rei ducitur, non suade-


tur, nec enim cujuspiam suadeke subest. Hoc autem ad-
misso, cogeris citra quaestionem fateri eumdem essc foe-
cundum necenim disquircrelicet, quodsub disceptalionem
;

non cadit. Si Dcum essc Patrem dubitas, ncternum esse


non credis. Dei aeternitalcm et fcecunditalcm pio rcvcrca-
nmr silentio; ambas arcan te sunt ct abstrusac, et ab inviceni
inseparabilcs : uli ad ulramque perlinet pugna, si quis al-
tcrutram impugnct; sic etiam victoria, si alterutra vincat.
Llti amabilis est ejus fcecundilas, sic est tcrribilis cjus
aeternitas. Manuum adinstar altera altcri succurrit, ccrtan-
tique fcrt opem, ct una utriquc deccrnilur corona.
1
Exod. ui, 14.

XXXVI. 21
02 2 S. EPHR/EM SYRl

V. Operani perdis, si omnibus


oratorem quaeris, qui
linguis omnium linguarum Dominum loquatur; nullum
siquidem huic argumento parem sperare licct. Quodcum-
quc dicendo usquequaque totum adaequare nos posse cre-
dimus, hoc nobis aequalc fingimus, nec ejus naturam nos-
tra majorem putamus atqui ratum cst unum esse, qui
:

vcre servus non est, qui Patrem habet, qui servus esse non
potest.

\\\V\\\\\\\\V\\\\\\\\V\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\\W\\\\\\\\VVV\\\\\W\W\V\\VV\\\\\\\\\ \\\\\\

SERMO LYI.

I. Erit-ne aliquis, quem pudeat prneclaramajorum exem-


pla referre? Majores nostri simpliciter Dco credidere di-
ccnti, nefas esse arbitrati de rebus divinis tcmere discep-
tare, et novas de suo serere qurcstiones, quas proinde velut
objcctos in via lapides e medio tollendas, ct procul abji-
cicndas esse statuerunt; has scilicet lites subtilis ille dis-

ceptator invexit, qui corda nostra sic compegit ct obdura-


vit, ut suo mox gravata pondcrc, a divinis oraculis ad
inanes et absnrdas opiniones delaberentur. Quarc vehe-
nienicr gralulor vobis, priscaj simplicitatis homines, qui,
rcmotis qurcslionibus, Deo obtcmpcranlcs loqucnli, vcrain
cl solidam gloriam adepti cstis.

II. Longum Nocmi silcntium quis astimct satis, satisvc


mirctur?qui innatam homini scicndi cupiditalcm per an-
nos ccnlum frcnavit, ne ad importunas quanslioncs dcs-
cenderel ; cumquc per ludibrium a coaetaneis, hominibus
stultissimis, de fuluro cataclysmo inlcrpellaretur, fixum
tcmpus ejusdem designare recusavit, sed ncc institit ipse
invcstigare curiosius, quo prolcrvos pcrcontalorcs pro-
\D\ unsuJ itnt rAToii i

mnoifj

price tctneritatis admoneret : nec euim liqu< I Noemo < oni-

pcrtum fuissc diluvii lempus post centum anuoa lecu


iuri. Vel quis Abrahami beatam laciturnitdtem contempla-
tris, non studeat imitari i' Gnatum \\\r optatissinium, ^il>if|»i<*-

post iteratas promissipnes singulari Dei muqero copcessum


Ifgnvit, et altari statim mactandum iniposuif. (?uis non
stupeal in hocfactoviri modestiam,'qui nec lajis Bdcrificii
causam rogavcrit, nec dc hostiae qualitate disceptaverit,
ne<j Deo suum promissum ac receptum abjcccrit? Sic
praaclusit linguam, et gladium nudavit. Mirabile profecto
sonis silentium fuit, quando ct loqucndi causa instabatma-
xima, ncc insoliti sacrificii ralioncm pcrcontari volcnti
dcerat locus, aut lcnipus. Quod si Patcr non audct dc
Filio disquirerc, quem crcdcbat morti propinquum, ac, si

qnldcni periculum cvasisscl, landcni morilurum, mcrilo


illum Be satute despcrassc dicam, qui disccplarc non du-
bitat de FilioDei, cujus Numen Isaaco vitam conscrvavit.
III. Fallcris, si crcdis Abrahamum tacerc voluissc, quia
ncc pulchre, nec apte loqui didicisscl; disertissimum enim
fuisse, disputandique prudenlia excelluissc liquct cx ora-
lionc, quaui pro Sodomilis habuit : cum enim illorum pa-
Ironum s.e constituissct, corum causam forliter pruden-
lcrque peroravit, adeo ut Judicem quinquaginta juslos
petentcm flcxcrit, ut de hoc numcro acceptis decem, reos
absolveret. Slat ergtt Abrahamum loquendi laccndique
tempora pro circumstantiarum jJFfierenlia discrcvisse, ct
loculum qnidem', quando ncc inancm, ncc iuutilcm suam
orationcm fore inlellcxil; conlicuisse vcro, quando laccre
niagis expedire novit, qnam inntililer cl frustra vcrba pro-
fundere. Perinde cliam erras, si sancli senis silcntium ex
ignavia profcctum fuisse siispicarrs, quasi vero jus suum
lueri et vindicare metu -prohibitus ftierjt. Cogila suscep-
tum ab eo contra fortissimos rcges bellum : victi fugati-

21.
524 »• EPIIILEM SYRI

que fuerant Chananaei reges qnatuor, subita hostium ir-


ruptione oppressi victores Abrahnmus, coacta statim
:

militum manu, perseculus, commissa pugna, profligavit,


et exuit praeda, caplivumque fratris filium liberavit \ Con-
stantia et consilio victoribus victoriam extorsil.

IV. Ex actis Veteris Testamenti disces non hoc esse


novum saeculinoslri vitium : illi quippe, quibus amica fuit

veritas, publicalam a Mose legem, pronis auribus, et se-

cunda cum admurmuratione exceperunt; legem ferenti


paruerunt, et promulganti porrexerunt manus, adeo per-
suasum habuere eam disciplinam suis fore ralionibus tan-

tum utilem* quantum nulla res praeterea. Contradixere


rebelles, quibus magis errare placebat, averterunt aures,
linguas acuerunt, cum lege Legislatorcm riscrunt, abjece-
runt : quamobrcm etiam ipsi vicissim ab illo despecti
abjectique fuerunt. Ambo testamenta satis demonslrant
viris modestis, sanctaequc disciplinoe tcnacibus hujusmodi
de rebus divinis disquisitiones minimc placuisse; quippc
qui Dco loquenli credere magis, quam ejus verba discu-
tere assuevissent. Saeculi nostri sophistarum vulgare vitium
istuc est, cuncta tricis, disceptationibus ac slrophis pcr-
miscere , et nunquam quiescere. Divimc Scriptura?, ut
alias dixi, pacis plenae sunt, isti contra belluni assiduc
coquunt; invetcralum malum usquc durabit, dum fcrreos

homines sua ipsos rubigo consumnt.


V. Horrct factum quisquis cogitat Mosem ab ingrcssu
terrae promissa^ fuisse prohibitum eo, quod jussus aquas c
rupc cliccrc, dc clleclu lantispcr dubilasset, quod quidcni
gravis culpa non fuit. Filium Dei, qui talem esse negat,
quomodo tcrram viventium inlrabil ? Ab opihcum cxem-
plo pulchrc dibces neutiquam imperitk liccrc dc operc sibi
ignoto judicium icrro, ncc cnim oninis iguis uumc mclal-
1
Ccn. xi, i5, 16.
IBTIHITJI ICHUTiTOl KONI .

I iim oximinat. Quantovii niiu i


e lotendol indoctu
doctui lllo major arit. Quid jam ? Si hominii de homino
judicium nutat, mpromi Judicii lententiarum exauien libi

qnis arroget? livo inis admonitionibus lummum credat


indigere monitorem ? Qui laboral oculii , coUyriorom
compoiitionem Bon examinat, sirpplicitcr libi profutura
cfedlt, ferro io lacerandum caeca expectatione pommittit,
il cauitica, quantumvls sentiot acerbissima, MI-
rum quod ciim nemp codici non credat, qx quo
larte,

Medicus medicamcnla potil el applicat, cumque Kpii Mo-


dico aiienliamur omnei, luadenli ut de iuii ordinationi-
bus minime dubilemus, pr&scriptasque lecuri sumamui
medicinas noque cbrpus depasccnte luc, ab hujus ciira-

tione animum ad Vanas disccplatioucs avoccmus; divi-

nam econlra sacrarumScriplurarum auctoritatem nccdum


potuisse plerisque vcram dc Filio Dci scnlenliam appro-
baro.

WVWVHW^VWWWVWVUWUWWUNUVAVUUWAiU-, .\\\V\V\n\VVVV\\\\\V\VV\\\WV\\v\ (•/

SERMO LVII.

I. Nullum essc pulo, qui ipse se penilus noscat, et


quasi manu tarigens, sua plane percipiat : alioquin cxponat
nobis primum, quomodo, et ubi tanquom in thcsauro
longo cotlectas studio disciplinas ipse recondat? dcinde
quomodo cx codcm serario, quas anlc legil Scripturas red-
dat nusquam prope insistcns, nunquam lucsilans? unde
ipsi vis lanla, ut qure sunt dispersa rccordalione cogat,
amplificct commentolionc? Poslremum quid istuc, quod
olio dcsidiaque delcrilur, et hebescit? Quidquid liic audis,
miraculum est. Suprcmac potcslatis tmc, Domine, insigne
istuc opus cst, luaeque sapicnlice leslis.
026 S. BPH&JBM BYBI

II. Adylum islud inlrarc cjnsquc ihalamos inlrospiccre


nemini haclcnus licuit; ncmo huc usquc explicuit, quo-
modo nnimo capacilas tnnta, quam immcnsa
pateat in

rerum congerics non cxaequat, imo vero dilatat ctiam ac


amplius fundil. Memoria hncc cst, qua quid admirabilius
non video Infmita percipit et reddit, nec
cxcogilari possit !

tamcn acceptorum copia redundat, ncc uhi ca regesserit,


minus opulenla manet. Cum in ea niliil sit, omnia conli-
nct. Ipsam ncmo comprehendit, cum incomprehcnsa sit

qualis ille, cujus cst imago, Deus ipsius auclor. Reruin


vcrhorumquc multitudinem forma scnsuquc discrepanlem,
ct numero infmitam concipit, et conservat sine labore, ct

oplima fide reddit. Nullus in ea vacat locus, ncc enim esl;


in ipsa tamen omnia locantur suis contcnla vocabulis. Ncc

indc cjus spalia conlrahunlur, nec deteruntur vircs. Ne-


mini huc patuit aditus, nec ullus penetravit ad illa,qux
dixi, rerum vcrborumque rcccptacula : haec nimirum non
mente cernunlur, quare extra intcllcctum, ct
scnsu, sed
illamsummam esseniiam omnia complectentem, frustrapc-
luntur. Haud alitcr in sinu vcri Patris Filius verus con-

cipilur, ct cst, adeo ut nec istum, nec illa sensus asscqua-


lur, aut locum discernal.
III. Somnus animam a corporc non .separat, id omnes
norunt, qui somnuin a morle distinguunt. Gorpore sopito
illa simulacrorum arlifcx imaginalio in omnes sc versat

parles, vagatur ct crrat : divcrsoria perpetuo mutat, ut


quo divcrlerit, aut ubi modo non pos-
vcrsetur, dcsignare
sis et quamvis corporc claudalur, cam mundus non capit,
:

adeo tola ubiquc inlcrest, et superest. Aspicc dormicntcm,


ubi somnus oppressit, conquicscit, vagalur tamcn, ac om-
nia ubiquc loca discurrit. At si animam sua somnia huc
illuc volitarc compcllunl, quis mentem insomncm cum
illa simul crrarc cogil? Prnclcrca quis, discusso jam somno,
;

Anvi.hM i icbi i v rou i |i imowj • ">*7

iua lomnia recogitans, oxplicol quomodo ocului clac


objecta per lomnium vidit? ve\ quomodo
1001 dod \id<*t

errores mens oxporrecta cl ?igilans? Molta ittDt hic, fM


jare mireris.
IV. Cum rationia usum lomnai ademerit, quomodo
anima per sc, el in se, ei contra le somnia /ingit, et qpid
est, quod licii> imaginibui illudise minui adrertiti Sed el
cjua fucultate lua lomnia retinet dum eyi-
<-t reminiscitur,
gilel pars sui altera, rutio videlicet, et mens omnium ien-

suum magistra. Postremum quomodo pan parti ?Ua in-


somnia referat, cum utramque simul somnua oppresserit?
Quod in anima supra nolavi, in solc iniraculum simile ob-
scrva, constilutam suis mcalibus scmitam supra sc habct

non pedcs, non pennas nalura clcdit, ncc motriccs faculla-


tcs. Suo libralus pondcrc sc sustinet, nec labascit, ncc

quadrupedum inccssum imitatur, nec volucrura, nec na-


lantum ludos, sed cerlo ct uniusmodi motu perpetuo
fcrtur. Nihil hic cernis, quod non omneni vincat admi-
rationcm.
V. At tu solc longe admirabilior mens corpori inclusa
morlali, agesis indica locuui, ubi luas rccondis opes, quavc
animac in parlc scdcs? Quid? num tu animaj inextinctus
fulgor, aut rivus es perpetuo emicantis scatebra? ? Rursus
cdissere, quonam aditu ad inlimos cordis recessus tui

propagantur motus? Tuque animus ex tua ratione dedu-


cilo, quam admiranda, et augusta sit Dci ratio, seu Ver-
bum divinum. Etenim si tuani rationem rem utiquc igno-
bilcm, ct obscuram adumbrare ncscis, quid restat, quam,
ut silcntio in posterum venerari statuas Crealoris tui

Yerbum, plane persuasus cjus majestatem a tuo sensu,


cogitalione, inlclligenliaque cssc rcmolissimam.
02 8 9. EPIIR.EM SYRI

SERMO LVIII.

I. Alterum ecce tibi spectaculum prrcbent, qnas arbo-


rcs bibunt, aqiue : observa quot illae induunt formas,
quolies supremi Recloris jussu statum ct ordinein voriant,
seu cum ritl cedificiorum firmitatem et ornatum dolanlur tti

trabes, ac ligna; sive cum construcndis pontibus, ac navi-


bus tabulas et asseres minislrant : sic aquas, ipsismet au-
xilia suppcdilanlibus, subjugamus. Tuae, Domine, istud
sapientiai munus acccplum rcferimus ac lestamur. Taclum
igne lignum fundit fumum, quis hunc dissipatum ct pcr
acra vagantcm assequatur? Lignum siquidcm ignis ardoro
solutum, etinm scnsum fugit, ut nec mnnu tcncri, aut
oculo discerni possit. Initium buic surculus dcdit, fincm
ignis, scpulluram mens nostra sola talium Iransformatio-
num admiratrix. Profcclo qui locum indicet, ubi landcm
descderint exhalalioncs specicrum odoratarum, nullusest,
vel hostiarum crematarum nidor, aut vapor maleriarum,
qnibus domeslicus alitur foculus, quis tandcm hujus nego-
tiationis cxitus? num fumus alio corpore cxcipitur, ut,

ipso corrupto, aliud gencretur corpus, aut in nihilum


recidit. ut rcbus in onmibus rerum omnium Dominum
admircinur?
II. Scrvus si conscrvum diligenlcr qnacril, vix unquam
non invenit, nimirnm qui crcaturam pcrscquilur, facilc
as -iequilur ; rcm quip|)c pctil sibi cognatam, rcrum aulcin
Dominum, ipse modo lalere vclit, quis, quibus indiciis
invcnirc sjieftft? Conipara Dei Inlique vocabula, (juid luto

despicatius? quid Dco augustius? Conlcmncndus adhuc


magis csl, dum scrutari conalur sui OpiGcis naturam bomo
•"'">
ADTlllUI ICaTJTAfOMl iBMfONI •

(Mim ina nomenclatione, tutn fero conditione de piciefl*


ntrum creatdrai \<>
dui. Insanit profecto, qtii dispatai
bnlnm Creatorii nomini comparandum >ii ; it tktt nnni
ille lit, qui trutinam commentnl, cuin Croatore creatnrani
compeniat, ncc dilcemit quantoiQ oonditia rebtw ptte-

pond^ret adorandul Conditor rcruni.


III. Rupio iiepe jacebit Corpore, quiiquii vtribtis ma-
jtire nisu |q ad altiora inlcndil. Allissiinus cuin vellet ad

immensam suam altltudinem noi altbllere, Zachsed w


submisit. Ciim statura puiillus lllc Ifi alta consedisset nr-
borc, benignissimus illac DominUS traniitUrul, sua majcs-
tate ihdignum non crcdidil cjus sub pcdibus IncedefO.
Tu vcro istnfec mcdilarc cxcmpla, tuisque rcfcrrc moribiis
satagito. Loquere, ut prosis; matcrias tracta, nt doccas;
Scripturas inlerprctare, nt juvcs; disputa, nt corrigas;
cllinicis insistito, ut vanos cullus abjicinnt. Judocos rcdar-
gue, scripiuras ipsorum scrularc, ct objccta diluilo, sancta
pncros imhue disciplina , siinpliccs instruc , ct crudito
rudcs, lcslarcDci bcncficcnliam, qui le luosquc liberpliter
alit, tuclur ct conscrvat, agnosce justitiam, amplissima
mcrccde tuos remuneraluram iaborcs : praxlica ipsius

oelernitalem, qui cum non exislcres, e nihilo cduxit lc :

amplifica ejusdem foccundilatem, cpii tc in filiorum suo-


rum numerum cooptavit; ejus opperire regnum, ad quod
nunc etiam le invitat, et ad mcnsnm, quam libi offert,

aspira.

IV. At le, icmcrarie disceplator, quis inlerim absolvat


convictum rcum, dum tam bene dc te mcrcntcm luisinces-
scre disputationibus non ccssas ? Proslat in libris veritas,
qiiae dclcclal; maria condunt opes, qucc aHlciitUt; sua lc
suavilate prolcctant esealentact poculcnla, ncc ip<a eibo-
ruin abstincntia sua voiuplate caret; his ct hujusraodi in-
cumbito vilis homo, quid inepte le ipse crucias, studioque
000 S. EPIIREM SYRI

molestissimarum quaeslionum lc ipse fatigas? Inlcrim dum


Filius regis operariis suis regium aerarium clausum mancre
jubet, pcrniciosus componitur crror, lemcrarii ct pervcrsi
quidain homines hunc Filium rcgis cssc negant, regis po-
lius servum, suumquc proiiulc conservum appcllarc ma-
lunt : undc dcducunt coronam ei precario dalam fuisse,
nec porro illum nntura, sed gratia cacteris prceccllerc. Rcx
noster rcgisque noslri Filius suos nobis aperuit thesnuros,
rcginsquc profudit opes; geminos obtulit mundos, alterum
trauseuntem, alterum mancnlcm : attamen quia donum
quantumlibetexaggeratum rcgis amorem minime acquabat,
suumidem Filium quoesivit, nobisque dedit, dedit, iuquam,
ut ipse se morti dedcret, et moriendo nobis vilam acqui-
rcrct.

V. At quocnam (malum) ista fuit amenlia, quac nos in


hascc difficultatcs conjecil? quisvc nobis invexit disccpta-
tiones molcslissimas, damnosas curas, crrorum colluvicm,
cxtremum malorum ? Quis pro charitate obtrusil invidiam,
pro bonae menlis ingenuitate niali animi vitiosam a*mula-
tionem? qucm reris alium prater diabolum, qui cum vi-

dcret bonum Dcum bonilalem suam nobis nullo noslro


merito profundere. illum de nobis gratisbenemercnlem sic

amulatus est, ut itidem gralis odio nos habercl, cl perdc-


rct. Quod si poslhac diabolus nos insligarc pergat, ut in
Salvatorcm noslrum inquiramus, repcllito : apagc hinc,
dices, ncquissim^, quin illuc abis, ubi, quac disquiras, ha-
bcs non pauca : perducllcs prius, cccloquc ejcclos Angclos
rcposcilo, socios ncmpe tuos, damnalos deinccps cxamina
spirilus, luos vidclicel aflines. Gchennnm revisilo, melire
rogum tibi succcnsum, lencbrarum etiam proccllam inibi

tibi tuisque praepnratam diligcnlcr cxplora.


Ai>\ KBAUl l< II i
I i "i.i i RNOKI .

SERMp UX,
I. Consocralos ad noslram cxpiationcm fontes, nostrac
quc reconciliationis fluenta in aquasi Conlcntiooii 9I ini-

» luiriii.T * » converiit iu duas divisa acies disccptanlium


lurba, amplam indc nacta rixarum et contenliouum raate-

ri.uu. Judieus iu deserlo litigavit, Litigant in EccTesia gcn-


liles. llcbraei ad aquas juxla mare Rubrum contenderunt
oliui ", uuuc ethnici ad Christum conversi inlra sanctu 1«

rii adyta simili furore rixanlur. JIoc habcant illi, nos vcro
oh provisa nobis expiationis sacramenta tuam, Domine,
charitatem pracdicarc nunquam desinemus. Rari jam sunl,
qui sociis lilcm non movcaut, ncc insislant, ut prodnnt
baptismi sui minislrum, ct locum quolus quisque prudcns ;

ac modestus cst, qui amicum non moneal, ct oblcstelur,

nc a lali saccrdolc laliscommunionis boplismumsuscipiat?


sic reconcilialionis nostrac myslcria iri jurgiorum argumen-

la vitilitigatores isii transtulerunt.


II. Spiritum sanclum in haptismo invocamus : conlra-
dixerc novatorcs : rixantur, ct delirant, hunc rcliquis di-

vinis Pcrsonis aequalem essc hegarit, aut rehus corporcis


majorem. Quis isthic homo lutum, qui Spiritui sanclo oh-
Ireclal, ct humilem corporum conditioncm aifiogit. Hic
ccrle corpus nunquam ossumpsit; ncc in ipso vitium ali-

quando Prophelae notarunt, aut Apostoli dcfectum, ncc


scrvum hunc subjcclumve praxlicarunt, aut crcatum or-
dinatumvc, uti Filium, dixerunt; sanctus quippe Spirilus
cuncla transcendit corpora , et infinito excessu rehus
omnihus cxcellit. Et sanc si dccchat, ut Prophelee ct

1
Gcn. xxvi, 21. — a
Num. xx, 3, 4.
2

53 S. EPIIR.EM SYRI

Aposloli Palris ct Filii et Spiritus sancti natnram nobis


scripto traderent, sique Patris naluram indicarunt, hoc
ipso,quod omnia ab eo condita fuisse prodidcrunt, ip-
sumquc proinde a nemine fuissc productum rursus : si,

uti ipsi novatores eiTutiunt, Filium ab ipso procreatum


fuisse scripserunt, ncc essc proindc nalura Deum mirum
:

si terlia3 Personre notitiam nobis invidcrc voluerunt, ut


qua3, qualisve sit ejusdem nalura, nobis occullam mancre
slntucrint.
III. Suetus Trinilatis Patris ct Filii ct Spiritus sancli
nomina recitare, nulloque crrore mcmoritcr rcdderc et nu-
merare est-ne possibileista ignorarc? atqui oporlcret, utisii

disceplalorcs, qui vocabula referunt, res vocabulis dcsig-


nolascxponcrent. QiKccumquoergo de divinanatura scripla
sunt, lsganlj ac tcncant; quac autcm scripla non snnt, non
icquirant, sed ingcnue fateantur divinarum Pcrsonarum
naturam arcanum esse inexplicabilc. Eo aulem, quod Tri-
nitalisarcannm Spiritus nobis obscurum manerc voluit,
plane ostcndit non oporlere naturam Patris et Filii et Spi-

ritus sancli pervesligarc, cum id scirc parum nostra inter-

sit, plurimum vero considerarc divinae bonitatis crga nos


profusam liberalilatem; quomodo videlicet omnibus ar-
gumcntis, pcrque omnes occasioncs de nobis bcnc mercri
cupiat.
IV. Hoc crgo libi non cx opinione, scd ex vcritalc per-

suasum habcto; quidquid vel scriplo, vcl vcrbo traditum


cst, divihauue proindc nomina ct nuncupationcs in cum

collimarc scopum, « ut vitam habcamus ct abundanlius


»habeamus x
; »quarc ncc ad inulilem disccptalioncm cssc
detoruucnda, nequo nbulcndum ad excitanaas iis fuiilcs

dc divinarum Personarum proprietatibus et natura quaes-

lioncs : scd ut pcrspiciamus oppido quain cximia ct singu-


1
Juan. x, io.
ADVllltif SCnUTATOI\i:s IBBMOJV] li

larii lit Ularum in ims charitaa et amor. Teitare proinde


Spiritum ganctum Incorporeum corpoream lubitantiam
nunquam auumpiiiie, Incomprehenium eafe, noc noitrii

explicabilem verbii, neduni absmdis fabulii, quae de illo a

novatoribui diisipataa, in fulgui manaronti Domini noatri


loquere divinitaicm, atque hnxnanitatem« Haec nimirum
vocabula divinaa Bcripturaa In aures liominum toqunntur,
ct Inculcant.

V. Ycrbum Dci auclor cst pacis, omniaquc pacificnl,


noslro nos vitio nobis indc conilnmus bclla cl pcricula ac-
rcrsimus. Dci vcrbo inlKcrcre pigct, fugimus nimirum cjus
conspcclum, in queni pcccavimus. Dum autcm cjus auc-
toritate abutimur, iralrum paceni turbamus, idiolas et

simpliccs corrumpimus, pcrdimus. Sic, capta ex Dei verbo


occasionc, inmulua odia exarsimus, nobisque ipsi exitium
paramus. Limpidum rivum ab illo defluentem fontc, qucm
extraneus nunquam infccit bumor, turbarunt suis novalo-
rcs disceptationibus. Turbatas r.quas bibit grcx paciftcus,

conlinuo turbavit pacem, lutulenlac profluentis sordcs ri-

vos illimis scatebrae inquinarunt : inde turbulentum hau-


sore liquorcm pastores primi, deinceps oves, hinc nata
stalim dissidia greges a rcctoribus diviserunt. Nec jam ovcs
a pastoribus pasccbantur, qui potius seipsos pascere volc-
bant : idcirco quod crassum erat occidebant; quod infir-

mum non consolidabant, et quod oegrotum erat non


erat
alligabant, et quod abjectum erat non reducebant, ctquod
perierat non quaercbant. Ezechiel malum, quod prrcsens
vidit scripsit; quod iulurum prasngiebat, adumbravit
x
, :

nonestcur dubites,non dubitabilis iacli plures habebistes-


tes. Obstruc, Domine, ora loqucntium iniqua : « Et ponc
«custodiam ori meo, ne declinet cor mcum in verbuai
3
»malitia3 . »

1
Ezcch. xxxiv, 4» — a
Psal. cxl, 4«
554 s- ErniueM syt.i

\\\ui\««vwwv\u\\\\\\\\v\v\\\\\.\\\w\\\n\\\\)\\\\\uv\w\\\\v\\ww^\\\wv«vw

SERMO LX.

I. Quid? quae causa impulit illum, qui vcrc Palcr cst, ct


cuncla creavit, ut gcnitoris et geniti, parcntis et gnali vo-
cnbula usurparct? Quid? num nobis imponere voluit, aut
sibi decus inde qusesivit? islud profecto suspicari impium
et nefarium est; nec unquam per ora feratur, oro, illorum,
quibus est amica veritas. At lu, qui talia blateras, tua le

falsum dicta redarguunt; etenim si ille, cum in veritate

Paler non essct, talem se finxit, quis, cedo, arcanum liu-


jusmodi nulli intelligentia) non occultum delcxit? Quis
omni aevo anliquior illud propalavit, ut vulgala per orbcm
cjus nolitia, jam a pueris per vicos et fora cclebretur?
Quisquis scrutatorum causam dcfendis, loquere, si quid
babes. Quid landemdices?Numforte Creatorcm nunquam
scipsum negassc, ut Palrcm sc csse faterctur? Satis-ne libi

lioc ccrlum est? eiTare crgo, in qua lance suspcnsa vol-


vunlur s.xcula, si.in ejus appensa non sunt slatera ? etquis
istud credcrct, nisi saeculorum auclor diceret se saecula
fccissc pcr Filium l
? Jam si Filium ab ec proprie, verequc
genituin inde discimus, quod taleni Jiunc ipsc Palcr ap-
pellavit, asseruitque ipsum ab se progeneraliun, incrito,

quem lu precarium, ncc vcrum parcnlcm dicis, nos vcrum


ct naturalcm genilorem, ipsomct doccnle, profitcuuir.
II. Et quoniam quod novatorcs ncganl, Prophclic ct

Aposloli discrte aQJi maul, talem vitlclicet bunc esse, qua-


lcin dicimus Dei Filium, allcrutrum tcncre cogimur, vcl
lemcrarios ielos disccplatorcs vcra fuissc loculos, proindc

' Ilcbr. j, 2.
am i m\ i scnMATom - i anoNi

Prophetas el Apostolos orrasse, \<l si credimus homin<


Deo vero missos rera nuritiassc, protervos hosce sophi
las repellere debemus, velul homines falios e! falsarotn
opinionum datores. Pfodant efgjo rtovatOres disciplinae soae
1

principes; hecenim ea concordat cum regula fidei, quam


tradidore nobis Interpretes faritatia, per quos locutos i il

Spiritos : lmjus afilata concitati; nec in suis scriptis ab in-


vicom discordant, ncc sccnm io suis dictis pugnant. [ta oe
vcro silentium indicitnr veritatis patronis, ut interim te-
merarii qoidam nugatores insanire pergant? Sed ctsi isti

furcro non dcsinunt, nos certc illnm setnper laudabimus,


qui talium hominum impudcnliam confudit.
III. Rcvcreamur, obsecro, veritatis inlcrpretnm aucto-
ritatcm, ut neias essc putcmus nomina rcfigerc, quae Dcus
Filii sui propriacsscsancivit : ipsc quippc testalur sc illum
« Ex ulcro gcnuissc 1
, » adjccitque hujus partus rationcm
noncssc vulgarcm, non usilatam, sed insolilam, singularcm
ct admirabilcm, adco ut quamvis nostra prolcs cx nostra
gcncrctur subslantia, tamcn adoranda; gcncralionis
illius

vix umbram rofcrat. Iloc itaquo ratum ac certum dc Filio


Dei slatuamus hunc ex Palris uloro seu substantia cssc
,

progenitum, ct cx ipso manarc velut cx arbore iructum.


IV. Rerum Dominus immundum spiritum nomen pro-
dcrc sunm jussil, nec illc tamen se esse negavit, qualis in
verilatc cral, qucmadmodum noc ipsi pcrduelles spirilus
Domini nomen rcticuerunt, ut Scribas auae perfidiac tan-
dcm pudcret, qni Salvatorom mundi cum crcaturis confun-
derent, qucm ipsi cacodxmones Dei Filinm pracdicabant.
Scilicot ex vocabulo logionis quod sibi fccerant propriuni
inlelligcbant, quod eliam testati sunt, rebus convenire no-
mina suis : cum ergo Salvatoris nonlen ipsius Patrem re-
prnesentaret, quod inde conjcctabant, proclamarunt Do-
* Psai. cx, 4-
356 s. ephiuem syri

minum nostrum cssc Filium Dci. Caeteruni si vocabulum


mortali ejusnnturae inditum afflictos recreabat, quanta nos
consolatione permulcebit Dci nostri nomen?
V. Quae audis Sancto attributa nomina cum re signifi-

cata compara, statim animadvertes huic illa ad amussim


congruere, ut puta, vocabulum seterni ejus aeternitati op-
time convenire, jusli justitiae , et bonitati boni. Ubique
nomen res ipsa sequitur ; cedo, cur foecunditatem a proprio
vocabulo discedere dicis, et illam ex se genitam prolem
habere negas? Nemo profecto non videat, quam bene con-
veniant nominarebus, modo Scripturas evolvat; illic ni-
mirum occurrunt imprimis primi hominis vocabulum
Adam « Terrenus, » nomen videlicet ab humo, ex qua dc-
ceptus fuerat, derivatum : Ileva o , ivcns, » ex eo sic dicta,
quod maler viventium futura essot : Phaleg « Divisit, » ex
divisione gentium linguarum confusionem mox sccuturn.
Islhaccparitcr confusioBabyloniaj,ubiaccidit,nomen dedil.
Et quoniam huc appulimus, ubi nobis occurrit vocabulo-
rum confusio, hanc, oro, ab animo simul et ore removea-
mus, nominaque tria triplici voce ex proprio ordine dislin-
guamus. Et quidem ex iis quac apud Babylonem acta ,

narrantur, liquct ad confundendas artificum in co acdifi-

cio tres convenissc Personas, sic cnim loquitur Deus :

« Vcnite, descendamus \ clc. » Ad nnam singularem perso-


nam id ncmo diccre poluit, dicendum cnim fuit :«Veni,
dcsccndamus. » Simul hic diaboli astum observa, qui homi-
num non dissimili
linguas olim confudit, simili post arlc,
cxilu turbavit Ecclesiam, susqucdcque omnia permiscuit.
VI. Enimvcro quis non slupcal faclum, ul crror ex nos-
Ira mala valetudinc lantopcre invalescct ? ctnunc quidem
cxasperalur , gli-citque morl)iis in dies : vcrumtamcn, si
convcrso rcrum slatu, concordia rcdintcgrarclur, ct mulua
1
Ccn. xi, -.
\i»\ i ||1 - ^< r.rrATci.i.- -i mONJ 51)
cliarilas rcl1oicscoi<i, (|iiis silii ims juktc COgerel injil
quandoquideni lidcs nostrq coolum terramquc li^at ct

solvit ?

%\>/\\\\\\\\\\\V\\\\\\\\\ VX^WWWWWWWW^WWWWWWWWW^^WWX^W^ > »• \\\\\> W/W*

SEUMO JAI.

J. Slupuit, qui Domini non liorrcl minas, nmlarem coin-


lninanlis lapidcm hoininis ccrvici, qgi cnusaui oHciisionis
cuiniani filiorum lucis pracbuissct. Enimvero quicumquc
obscuris involulisque disccpiationibus simplicium incnles
implicant, ipso, quo, ferunlur furore, velut molari lapide
gravantur, cujus immani pondere prcssi, in eos landciu
quicslionum fluctus lncrganlur, unde nunquam emcrgant.
llunc commerucre exitum, qui pium odcrc silcn-
scilicct

lium, viliosamquc curiosilatcm c ecam duccm sccuti sunl.


Quisquis proprio spiritu ducitur ad disputandum de Patrc
ct Filio, cum ambo inter se nalurali nexu coliaerennt, co-
gilur vel Patrcm ad rcrum creatarum conditioncm dcpri-
mcre, si Filium creatura majorem csse negat ; vcl hunc
sustollere, Patrique dicere aequalcm, ut ambos extra crea-
turarum ordincm locandos esse fatealur; alioquin Filium
cssc similem Patri ctiam negare tenetur.

II. Prneterea cui vocabulorum potestas prorsus ignota


non cst, placetque vera loqui, ac cerla rataque ncgare, aut
contradicerc ncfas esse putat, cogitet contrariorum contra-
ria cssc conscqucntia, adco ut si ex co, quod divini Yerbi
nomen crealuris commuue facimus, consequalur, crealu-
rarum nomen Crcatori comuiune forc; ila ex eo quod crealu-
rarum nomen Crealori communeesseneganius, consequcns
sit, ulfateamur naturalem Creatoris Filium crealuram dici

xxxvi. 22
;

538 6. EPIIR/EM SYM


non posse ; ejusdcm quippc naturae sunt Patcr, ct Filius

crgo, quod Gcnitoris naturae convenil, ejusdcm proli con-


vcnire nccessc est ; radius, puta, lucidusest; corpus nam-
quc, undc propagatur, luminosum est, nec radius in parlcs

scclilis cst, quia suo principio congcner est, neque tenetur,


quia ncclitur ex sui nominis origine, enmdcinque perfectc
Ex Palre disce prolcm, ut si gcnitorem creaturis
assimilat.

comparem videas, genitum ab illis minime discreparc cre-


das; sin autcm aliud Palri natura cst, aliud rcbus ab illo

conditis, ineptus, stullus est, qui sibi persuadeat Filium


aliqua aflinitate, aut cognatione ipsis essc conjunclum : vcl

ergo Filium a parenlc dislrabat, cjusque neget essc prolem,


aut si asseveral eum ab illo progcnitum, lilc finita a foro

discedat.
III. Vidc ct mirarc monslrum duabus compaclum slir-

pibus, ambac suas destituere naturas, propriaque nomina


mutariint, ambae proinde carcnt fructu congenerc. Stirps
altera impcrat, fructus cjus servit : servit altcra, ct fruclus

ejus imperat. Vcrc novo quos dabunt illae flores? /Enigma-


lis interprelalioncm ex ipso aenigmatc sic accipe. Si Filiuni
dicis cssevenun, vcram ejus gcneralionem negarc non dc-
bcs, scrvis accenscs, qucm gcnitum non crcdis rcstat, :

allcrulrum libi esse slatuendum; vcl enim ntrumque, ge»


nitum videlicet et gcncranlcm, in suc pcrscverare gradu
dicere debes; vcl utrumque ab co cxcidissc, nomcnquc
cum natura mulassc. Piursus si tibi Filii vocabulum crea-
turam sonat, conscqucns est, ut Filius ct crcatura, voccs
csto divcrsac, libi idcm significcnt. Atqui crcalurac nomcn
natura Filii non rccipit, coquc proinde rcjcclo, suae
ccrlc
nomcnclalionis nolioncm agc©eratione repetit. Secus,quac
crcalura dicitur, talis non cssct, ct cum qucm gcnitum ,

crcdis Filium essc ncgabis. Al quanla hinc vocum rcrum-


quc confusio scquelur ! Si quidcm advcrsarius modo sibi
- i

\n\ i i; .1 . .if i vi ni .1 i !
HOWl •

conitare %
<
1 i
. cogitar Filium di< croa Dco limul g< nitum,
simul e nihilo educlum; et sic eo tandorn dolubi, ul ado
randuui Pilii Dei nomen ac religionem vclut vocabulom
fictum, ct inane iigmentum refSgatei foscindat, quod avei
i;\i D(mis malum. Scilidet medium tenerc neqtrit, qni scmcl
;il) oflicio desci\ it.

[V. Quis alius Mosi animna ? qnis lensua Puil ? cum suutn
11.- I illi Dcus accommodasscl nomen, cc&tcstiqnc luminc
coliustrassct, Divinitatem lamensibi ll<
,
' arrogavit, ncqne
passus est popularos suos fotsa aliqua religfono seduci ,'

cnmquein solitudine n Dei cnltu declinassent, idololatras


acerrime objnrgavit, ct scvcrc punivit, ncc ullam posthac
occasionem cos a simili errore avocandi praetermisit. Pos-
tremum e vita decessurus, advcrsus rcfractarios ccelum,
ac terram citavit, statuitque sanclac religionis tcstes. Quac
rursus mens alia fuit, quisve scopus Apostoli, ejusque col-
legaa, tuni quando quidam admiranda ipsorum opera aesti-
mantes, illos credebant esse Deos, eisque ihura parabant,
et victimas? ambo ehimvero impiam religionem cxetrati,
conccptum ex eo factd dolorem ct iram, scissis etiam vcs-
tibus, dcclararunt, ut qui mallent oblcri lapidibus, qnam
divinishonoribuscoli. Nec alia Joanncm impulit causa,
snnc
ut Judreorum legalos Messiae nomcn, ct honorcm ullro clc-
ierentes, repelleret. At cnim si Joanncs conditione scrvus
Dominum sibi congcncrem crcdebat, idcm lantus vir, sanc-
tissimus ct veracissimus, a stfis utique moribus discessrsse
diccndus iorcl, ct pro vcrilatc grande mcndacium obtru-
sisse, quandopalam ct publice protcstatus est Jesum suum
Dominum esse, Deiquc Filium, quod quidem magni Joan-
nis de Domino tcslimonium hodie quoquc orbis recinit
universus.
V. Quid adbuc qureris ? cur Gabricl Danielcm divinos
sibi honores exhibcntem rejecerit? ctfr Esalas nunquam
22.
54o s. epiir^em syi\i

audivcril qucmpiam ex ordine Seraphim Filii Dci litulos


nominaque usurpantem? Sciliccl non faliit Angdus, non
menliuntur Scraphim, Yeridicus est Aposiolus, nec nobis
imposuit, quando affirmavit, vulgavitquehunc esse super
omnia Deum. Attcnde quod dico si quod de Filio Dc
:

credimus, fabula esset, deprehensum conviclumque men-


dacium olim succubuisset : sola veritas potuit quaquaver-
sus se porrigere, lalissimeque propagare, ut orienlem per-
vaderet, occuparet occasum, boream obtineret, et subigeret
meridiem; hax inferos penetravit ac vicit; ad Superos
ascendit et sedit ; ubique et super omnia regnavit.

*V\ Wk WVWVWl VVWVV WMWWV^ VV> WVWV VWW\ W» WiWVWV W» WiWVWVWWWMWWWWW^

SERMO LXII.

I. Sub ipsa mundi primordia noster nos socius seduxit,


adcgitquenostris conservisdivinum adhibcreculium. Afllic-
tis communis omnium Dominus, exemit vincula
succurrit
plcnamque restituit libertatem. Sic ejus munere nos servi
esse desivimus, unde ccepit ille noster esse socius; sed et
insuper reliquas creaturas vclut usurarium fundum nobis
attribuit, postquam inventa noslra rejecimus. Inde ccepi-
mus adorandum Patrem per adorabilem L"ilium sancte
vcncrari et colere. Hanc tu, Domine, luccm nobis impar-
liisti,beneficium agnoscimus ac lestamur. Adamus cunctis
animantibus imposuit nomina (rcs nota cst), approbavit Do-
minus, qua) scrvus invenerat, vocabula, com-
scripsit, ct in

muncm scrmoncm induxit postcritas. Nunc vero quidam


Ade nepoles contenlionis cupidiorcs, quum veritatis, rala

Filii Dei noinina in dubium et conlrovcrsiam vocare au-


dent, ncc vercnlur rcflgcrc litulos, quos ct Dcus ipse fixit

et eorum auribus intimavil.



IDVJ CHUTAT0R1 IEHMONBPi •"
\ •

II. \ i un <• Douiinus dixit, qttia nos 'I fttrem r« Inxitj

ol ostiapi, qtita luum nobis irifre regnom conccssit. \

item Bppellatus est, qoia pro nobis occisns, peccalano tra

expiavit, Ros, ul vidcs, nominibus respondent. Qnemad-


modum ergo soa necc nobis lalutem assemft, n<' nndum

sine re nomen assumpsissc diceretor j licnunquam io illo

Filium Dei eppellasset, si a Deo genitoi non essei. Ba


quippe nominum ratio est, ul rOs, qntbns imponuntnr, !<•-

pnesentent, leque ipsa quodammodo interpretenturj sie

cttra controTersiam opus opificem praedicat, Greatorem


creatura, fictile figulum indicat, genitus gcnitorctn. Qui
hujus raliocmationis vim posstt infrtngere, nultus crit.

II. Vocabulorum confusio ipsa sc rerum perturbalricem


accusat ; cum omne nomcn sux origini aplissimc congruat,

eamque sequatur, ul puta artificem arlc factuni refert, rc-


nuntiant conditorom oonditss quncquc res , ct parcnlem
prolcs indicat. Eho an tule intcllcxisli nominum hanc esse
naluram ? Quid ergO? num vocabula ca?lcrarum rcrum
certa ralaque manserint, ctunumFilii nomcn interciderit?
Gerle nunc liic le ipsc fallis. Non nobisiiliusnomen periit,

qui nospereuntes requisivit, et inventoseorcduxit, ubi non


perire possemus. Ilcrum cx hoc capitc premcndus cst ad-
versarius. Tu qui noslra dislringis dicla, cdicito , ulrnm
siculi nemo disputat, num creatura talis sit, qualem ipsa
suo se prodit nominc; sic lute credas consenlaneum esse,
ut Uominus noster, qucm Dei Filium nemo non praBdicat,
uti nomine, sic re talis sit, qualis suo prsefertur nomine.
Enimvero si negaSi pcrge porro , ct mentire nihil esse in
rebus prteler nominn inania ct nudas voccs.
IV. Si quis dictus cst gcnilus, cum nullum haberet ge-
nitorem, ficta dices amborum nomina; ambo quippe suis

a vocabulis dissldent : non sic fructus a propria arbore


discrcpat, ambo reapse ten< nt, quod sua praeiei unl nomina
5^2 S. EPIIILEM SYIti

Nemo genili vocobulo servum intclligit, nec Filii Dei no-


nicn creaturam sonarc potest, fruclus cx suo sapore dis -

linguitur, ac si cum amaro


dulce confuderis, ut synonyma
dicas, rcrum omnium vocabula Sod cnimvcro
pervcrtes.
quis adeo insanus sit, ut rata supremi rerum Domini no-
mina rctractct? in contrariam scntentiam retorquenda pu-
tct? Caeterum non eo, quod homines quidam divinas ali-
quando appcllationes adepli sunt, suas cxuisse naturas
dicendumest, ul lotamatlribuli nominis poteslatcm indue-
rcnl; propria siquidcm suacquc naturae insita nomina revel-
lcrc ipsorum nullus potuit; haec aulem, sicutignis metalla
discernit; sic vcram eorum condilioncm declarant. Tn
vero , qui Filium absolulc nppclias scrvum, dum nobis
congencrcm facis, tc ipsc fallis ; si cnim Filius est, idem et

Dominus cst, et nosler verus Deus.


V. Scd est adhuc, quod mireris. Profeclo si qui summi
dicilur parentis Filius, idcm etiam cst scrvus, talcm fecit

genitor, hoc ipse dicis, vide jamquam sint prseclara iis,

quac posuisli, consequcnlia ! Rcstat crgo, ut dicas Filii Dci


cx Maria originem illa fuisse illuslriorem, quam ex Palrc
Irahit : vcruin siquidem hominis fralrem origo matcrna
fecit, palcrna ncc hominem, nec Angclum, ergo serpcnli-
bus ct jumcnlis congenerem fecit. Lli nemo ficla dicat

suprcmi vcri jmmina, quandoquidcm cjus poleslalem sus-


picicndam, el admirandam, ipsa, quae audit, vocabula, ma-
nifcstc dcclarant ; sic nullus erit, qui gcnili ac Filii nomina
commcntilia non crcdat, si a vcra et propria nolionc defe-
cissc rcpcriat; ilem quia creatura^ vocabulum veram cjus

conditioncm c.xplical, convenicnter ponimus islud vanum


non csse, ct rcclc arguimus indc fluenles appellalioncs
cssc vcras. Sic unummodo Filii nomen suam propriclatcm
consci varc imn poluil? Non istuc, crcdc, propriam signi-

hcalioncm amisil, nos, qui id lingimus, scnsum amisiinus.


IDVBIICI ICftUTATOlKl II IMOKl •

VIi Qoii i^ti<- homo, <*ui noo lapiunt raU Palrii ol Fi-
lil, ac Spirilui nomina, o quibui fatui iap< rc i objm runt, et

apte loqui? si qua ?ox Q propria excidit notione, i « 1 <\ id-

juncto palitur : nomioa duntaxat Puiiis, Filii, n<: Spiritus


propriam lignificationem non variant, cum nihil ipiii affi-

ne sit, at cum iis coinponatur el constcl. Quod li eadem


dividas, quii noitrao expialionii lavacrum imcipiat, hisco
dodicalum nominibui, si utmirum audiat ab iovicem dis-

tracta ? aut quis nudis line re vocabulii Gdom auctorabit


luam ? Apage nugai : DivimB hypoitaies ab invicem non
dissident, noi enimvoro a veritate dissidemus, qui ejus-
modi dissidium induximus. Ncc enim Paler cssc siuc Filio
potest, ncc Filius a Palrc scccrni ; siquidem ncc Patcr
nuncupari potest sinc Filio, ncc Filius polcst sine Palrc
gcnerari. lnsanit quisquis vocabuln sociclatis ct unionis
scindere nc distrahere molitur. Postremum quis nou ri-

clcat inepte garricnlcm suis se Creatorem post habuissc


crealuris, adeo ut islarum quidcm naturas propriis nomen-
clationibus coa^quaret et conjungcrct, nomcn suum conlra
a sua notione omnimode distraxcrit? adco sua rebus om-

nibus aplanlnr, ct congruunt vocabulo, casquc quodam-


modo convestiunt et ornant, unus dunlaxnt Patcr, et uiuis
nominc nudanlur. Novatores cnimvcro om-
Filius proprio

nium nomina rerum pcr omnem modum ialsa feccrunt.

\V\\\\\\\\\V\\\\\V\\\\\\\\\\\\VV\\\\VV\VV\VV\V\\\\\\\\\V\V\\VV\V\\V\Y\\\\\VVV\V\V\\\\\VV\\

SERMO LXUI.

I. Scnsu carere dices, fili, eum, qui nec dum adverlit


cognomcnla ex aliquo eventu contracta, in ncgoliis alicu-
jus momcnti usurpari non solere ; testamenta scilicet, con-
344 s. i;pni\,£M SYRI

tractus, quaestiones, ct caetera hujusmodi voces translatas,


el a propria notionc dcflexns non admiltunt : quaecumquc
ponunt vocabula in proprio ct usilato sensu intelligcnda
proponunt; ea quippc in aclis hujusmodi inlersunt cir-

cumstanlia et consequenlia, ut verba velut sigilla ad ob-


signandam veritatem apposita videantur. Hinc facile quis-

quc perspiciet non essc distrahendas a propria notione


voces, quas Dominus postera die cruci sufTigcndus usurpa-
vit, quando suum discrtc Patrem dixit, cique suos Discipu-
los orphanos, mox ipso deccdente, rcmansuros commen-
davit. « Pater, inquit, scrva eos ", » quam nuncupationcm
divinae originis indiccm rursus triirabili extincli corporis
sui ad vilam redilu lestatus est, ac velut apposilo sigillo
firmavit. Sic enimvcro propriam sui nominis nolionem,
quasi aurum igne probalum per universum orbem Apos-
tolorum opera vulgavit, suorum crcdentium mcnlibus in-
serendam. Hanc ipsam vocum proprictatem pcrinde fatcri
cogimur in iis, quae in cruce pendcns locutus est ; Deum
siquidem lum quoquc suum appellavit Patrem, eiquc car-
nem et spirilum suum commendavit, ea vocis contenlionc
et efficacitate, quae sola ejus a Dco Palre processioncm
faceret tcslatissimam ; nam ct sepulcra pcnetravit, et inlc-
riora lempli adyta patefecit, auctorem nccis suae populum
dispcrsit, congregavit genles, cisquc suam Divinilatem sic
approbavit, pcrsuasitquc, ut Dcum falcrentur vcrum a
Dco vero gcnilum. Testis vox illa fuit, clamavit, tcslimo-
nium dixit, sc vindiccm stilit, scripsit, et obsignavit illum

non cssc servum, qui ad Patrem suum profugicbat.


II. Cum centnrio vir caetera prudens Domini in crucc
pcndcntis custos designatus, cuncta diligentcr obscrvaret,
ubi animadvcrtit ad supremnm cjus cum Patrc colloquium,
terram, vclut dcficicnlc nalura, contrcmuissc, ct conlcnc-
1
Jos. XVII, II,
»

~
ABTBBftil srr.rr ITOBl I IBBMOHBfi 'r

hrnssc M»lrm, <li\inilali Domiiii tesl immiinm Inferifl u|»<

i is(pi<* piM hibentibus, suom ipsc ndjilnxit, cbnctusitque


iliis verbis : « Filius Dei erat isto \ • Et isla quidem nobif
Dominus suspicienda et ndmiraftda dedit, quo tamcn ab
ij)so miiissimum cjus ingenium dSsceremusj nullam nb illo

nomine« Qui sum '


» nnncupalioncm sibi composuit, post-
habuitque illud cognomcntis, qm-e cx opetibus gratiae con-

traxcral ; hujusmodi quippc vocabulum co, quo scmpilcr-


nam cl pr.TCcllcntem majcslalem connolal, grande aliquid
cl Bublime sonabat ; qnarc ncc unquam crcaluris illud

usurparc licuil; nalura siquidcm cx omni aMcrnilalc pcr sc


cxislcns, proprium nomcn cst Divinitalis singularc ct in-

communicabile.
III. At vcro quis islud non admiretur nomcn, aut quis
non mngis hanc obslupescal charilalcm? quidcm et illud

prnccellit, ct supercminet omnibus, isla.vcro ad omnia de-

ducilur. Quoniam vcro alia ei occurrcbant nomina suavis-


sima suisque creaturis congrucnlin, quas si ipsis communi-
carenlur, splcndidis eas appellationibus dccorarent, istas
assumpsit, suisque ovibus bonus Pastor aplavit. Suos ila-

quc scrvos supernm, infcrumquc rcx rcgalinominc orna-


vit, et cum idem sit Deus, Dcos dixit, Judcx judices insli-
luit, ct cum iidem \ialores sint, ipsc fatigatus ab itincre
crcdi voluit; sustinuitquc jumenlo vehi, quod eos carpcn-
tis rhcdisquc dclcclari conspexisset, ut nimirum per omnia
similem nobis se daret.
IV. At cnimvero dcsipuisse oporlet eum, qui vel levi
suspicionc duci se sinat, ut cx eo, quod homincs nomini-
bus Dei decorati fuerunt, unam esse deducat hominis, ac
Dei nalurnm quod Dominus servorum suorum
; tum ex eo,
appellationes sibi accommodavit, arguat fas esse creaturas
Creatori componere. Cum enim nos reges suo nomiue nun-
5 Matth. xxvn, 5!\. — * Exod. w, ij.
546 s. epiir.em syri

rcm ipsam sibi


cnpavit, rctinuit, spcciem nobis allevit,

cumquc rcrum factarum cffector ipsarum assumpsit no-


mina, naluram ipsis rcliquil. Sic a propriis translatas tlis-

crcvit voccs, quas sibi ascivit, vel nobis accommodavit.


Appellationcs itaquc, quibus per ineffabilem charitatem
sapientissimus Nomenclator suos servos ornavit, non eo
consilio sibi cum iliis communes esse dccrcvit, ut futilium
qusestionum inde argumenla desumercnt, scd ut ab ipso
exercitam erga suos liberalilalem, suavissime sibi gratula-
renlur. Obstruamus, fralres, oro vos, disceptationum sca-
tebras, et ad referendas Deo gratias otia nostra traduca-

mus, qui cum praesentem sc nobis cxbibet, tali studio nos


complcctitur, ut nobis compar ct congener esse videalur,
cuniquc a rebus onmibus pcr omnia secretus ct remolus
sit, adest univcrsis ct cuncta permeat, et implet.
V. CcClerum si, facto divorlio, se ille nobis subduccret,
sua jam nomina suis ovibus communicare non possct, ac
si nos lanquam protervos a se procul abigeret, libri divi-

nilus inspirali, Iaquei nobis, ( quod nusquam factum ) fie-


rcnt, quos tamen idem ipse velut instrumenta ad exlir-
pandas perniciosarum quaestionum radices, et impiarum
disceptationum ulccra rcsecanda providit. Jam nunc quis
salis mirari queat servos vecordes, perfidos de Domino
optimo tam malc mcreri potuisse, poslquam ille per Fi«
lium suum ad nos dcscendit, sua nobiscum arcana coin-
municavit, suorum consiliorum nos conscios habere vo-
luil, atquc odeo libcralitcr ct humaniter nobiscum cgit, ut
nihil liberalius, nihil humanius, insupcr ut suavissimos ejus
morcs dcguslarcmus, degustavit ipse noslne consucludinis

accrbilalem ?
AlfBMUl MMJTATOIBI IBMOVI •
34?
WWWWWWWWVWWW WWWWWWWWWWWWWWWVWWWWWWVWVWW.WWX \A\ www

SERMO LXIV.

I. Sentei, Domine, precor evellilo : haec diaboloi lemi-


na spnrsii , hujui ugricolao cttliu creyere zizania. [nleroa
ejus excuraorea, dum vania disquisitionibui nos racare vi-
denl, gaudio exultant : noslrii Biquidem diisensionibw
illoruin conyalescit in dics conspiratio, cumque non iniir

deat domesticis concordia et societas, extranois concilia-


lur, dissipatique coeunt, et in unum conglobanlur, nobis
quippe ab inviccm inuluo odio discordiaque divulsis, \i-

dcnt domcslico bcllo implicilis nullum jam vacarc locum


ad cxaminandas noslra ibrnace ipsorum fallacias, aul nos-

trac disciplinee lucc delcgenda corum vilia, vcl lcslimonio


vcritatis rcclamandum corum dccrctis. Atqui hostibus nos-
tra ruina exultanlibus, quanlus dolor, qualis luclus incum-
bit nobis, qui talia patimur ! Sic ab oflicio in conlrarium
dellcximus! Nimirum in otio tumultuamur, in lumullu
oliosi sumus, ubi taccrc debercmus, prrcposlerc clamita-
mus, et vociieramur; pisces sumus ubi aperlc loqui, et
peccantes libere reprchendere jubcmur. A vitiis nostris

mcnlem cogilalionemque abduximus, et traducta ad Al-


tissimum cura, de cjus arcanis disceptamus. At qui dis-

ceplalores? homines ncmpe, qui nec hostem nostrum satis


novimus, premit tamen, et assidue nos vexat. Alioquin si

huic sensus nalura dedit, explica, ccdo, quo ejusmodi fa-


cultales ordine illa disposuit, quem designavit oculis auri-
busve locum, quod si os etiam eidem finxit, qui id factum
dicis, si corpus negavit ? Ac si formavit membra, horum
eompagem cur infcctam reliquit?
II. Video, tibi lucrct oralio in salcbra, nec tamcn alium
348 S. EPHI\;EM SYRI

reperies, qui maledictum diabolum nos arcana semtari do-


centem, quis, quidve sit, didicerit; utrum vidclicct totus
tolum hominem occupet, et quomodo propriae menlis con-
ceplus nostris sensibus insinuct, noslrisque voces suas in-
terserat, vel in noslram voluntatem inserpat, ejusquc affec-

tus sollicitet. Vafcrrimi hostis artes exccramur, miramur


tamen, simulque erubescimus, ab illo animam, cujus cor-
pus invaserit, impunc ludificari, adeo ut nec ejus illa ad-
ventnm, nec moram sentiat, nec sui contubcrnalis tactum,
noxium-ne, an innoxium? mollem-ne, an asperum cxplo-
rare queat? Quin ergo prius suum carnificem cognosccrc
studet disceptator incptus, qui Domini sui arcana scitalur?
III. Quid? quod nec terram ille suis licet sensibus sub-

jectam discernit, cum tamen ordinalissime disposita sit

velut ad amussim. Undc enim extundet, quomodo arislac

impleantur, indeque impleant areas, unde palmuke liquo-


rem hauriant suavissimum, uvob vina diversa, et oleum
oleae, profcrantquc arbores ramos, frondes, florcs, poma
et opobalsama fundant et aromata? Quomodo semina alan-
tur, augescant, et pubescant aquis? percontare simul, quis
harum scatebris humorem ministret, ut perenni fluxu sem-
per decurrant? Scilicet bonus, qui fontium conceplacula
implct, idcm ipse se toli naturae profundit, ut cuncta sus-
tentet et vegclet.
IV. Narra, si forle vidisli tcrrestrcm bcsliam, Behemut
appellant, aut marinum cctum nomine vulgato Lcviathan,
undcnam corporis rnoles ista crevit utrique? quave sagina
pinguedo tanta coaluit , non cnim liquet quo vescantur
eorum cubilia pervcncrit. Cum
cibo, quisvc aliquando ad
ergo suprcmi rerum Domini origo secretum sit omnium
abslrusissimum, ct a noslra intclligcnlia pcnitus abstrac-
tum, quis fuit iilc, ccdo, qui in sinum summi Gcniloris
intulit inanum magni partus indagalor audacissimus? Cons-
\n\ m; i s ICRVTATOftBI HRMONKI.

i.ii praHeroa oxlare plurimat adhuc rerum tpecioi iotra


lerr», mariique linui relrusaj, quarum forjnsi pemo p< i

pexit, aui exprimere sulliciat ; tcjlicet ret omoei, objecta


nnluralis scienluc diilicultalc, clamanl : aDisciteiilii Adaj in

vcslro subsislcrc lulo, cl caluni non appelerc, uL divina

ICrutarj aliquando dcsinutis. »

V. Ego sanc u scnlcntiu non disccdaui, ncc unquam co


inducam uninnun, ul vulgi scquar ppiniones, conscnlium-
quc novas inducentibus voces ; vocabula siquidcm uudivi,
nec in Scripturis divinitus inspiratis usurputa, nec nostri
digna Salvatoris majestale ; examinnvi, tandcm lauduvi,
quui sacris consignala Litleris reperi, reliqua rejeci ; ne sci-

licet, non scripta quaerens , quae scriplu sunt amittercm.


Aquus rerum Gonditor rcperit, piscibusquc dedit, aplum
ipsis et commodum domicilium; iidei regulum et normum
morum dictuvit ad hominum sulutem, Scripturas. Qua-
dantcnus se mutuo respectant haec duo, uti enim si pisccs
proprii elemcnti terminos transilicrint, saltum propriae na-
turae ncgatum, nunquam impune fcrunt; sic si quispiam
homo sibi in divinis Scripluris fixos limitcs refixit, prae-

postcrae curiosilatis ausum nunquam non propria ruinu


luit.

WV\\\U WWWWWWWWWWX VWW\M W\ W\/WV WlWWWWWVW/VWW (VWW\WVWWV\ w\

SERMO LXV.

I. jam
causam nunc perora tuam habes prae
Sutis salis, :

manibus naturam, Scripturam prae oculis et naturam :

quidcm comprchcndere diilicile est, non item Scripturam


legere. Atqui a nalura non didicimus Chrislum; restat igi-
lur, ut undo humana Christi didicimus, cjus inde divina
-

55o $. EPHILEM SYRI

discamus; lum nndc cjus cx Maria nativitalcm hausimus,


inde ejusdem orginem deducamus primam et novissimam.
Natura quippe suis involuta tegumenlis lalet, sola motlo
Scriptura nos docere potest, qui, quidve sunt Palcr, Fi-
lius , ct Spiritus; lum certos rcddcre non aliunde nobis
pra) illis aquas baptismi manarc, vcl bcalac viUx usuram.
Suis profcclo rcvincitur diclis helerodoxus enim nc- ; vcl
gare dcbet verum csse suorum grcgalium baplismum; vcl
si ipsc illo initiatus, ralum cssc non dubitat, Marcionis
fabulas ferme repraesentat, qui datos a Grcalore cibos su
mcbat, simul ipsum Creatorem execrabatur ; damnabat
nuptias, quando fatebatur se communi generationis pcrio-
do et usitato more satum, conceplum, ct natum. Animad-
vcrtis-ne fructum originem inficiantem suam ? Qnis cnim
cum baplismum neophytis ministrat, definitam verborum
formulam simul recitet, simul cjuret ? ncc porro raluni
habcrc polest baptismum, quem,reseclis nominibus Palris,
elFilii, ct Spiritus saiicli, inlerlevit et corrupit. Cum ergo
illa formula absolutc vcra ac dcfinita sit, ab hoc uno discc
quanla sit hominum impudcnlia ct pcrversilas.
istorum
II. Nunc ad caput rcdeo. Homincm reposco, qui nalurac
involucra cvolvat, indequc nobis proferat arcana, quab ad
cibatum ct polum pertinent plurima : multiplices rursus
animnlium specics ct diflercnlias, quorum' alia solitaria,

gregalia plcraque : mirabilem ilcm planlarum varietatem,


ctpcr ccrlaincrciiicnta processum, quomodo gcmmascanl,
uiox frondescant, explicent ramos, ct frugem proferant.
Huc cnimvero provectus, quanlolibct conalu cvaderc tcn-
tavcris, ludcs opcram. Quin crgo talium mirabilium arti-

ficcm miraris ct silcs? scd agesis cxperirc ingcnii tui pcrs-

picacitalcm in olea , niiiil oculis non gcminum oflcrt nuda


arboris spccics ; ubi tamen folia cmiscrit, quanlum eadem
a suis virgis diflerant intclligcs, quantumvc colorc discrc-
:

ADVBBSUI •( i;i i
ITOBBI IJ BMOB

penl i radicibui, et a (Vuctibua eliam lapoi « 1 111 to ani -

madyertei io lingulii ejui baccii contiueri tria, quae, -i

olivam distrinxcrit, itatim Quere cernei, aquam videlicet,

ignem et oleum. Perge porro contemplare ignem, quid id


estj <|iio(l iulra lilicei ilamina concipilur, lapidumque con-
flict 11 atque trilu elicilur, quodve aptam nacta materiam
momento lobolescit et propagatur?
Jll. Solem |>ro modulo suo speculatur c.xcus j riec enim
ejus orbem et lumen mente concipere poCost, w\ ejus ima-
ginem pbantasiae opera sibi effingere. At si istuc velat ocu-
lorum vitium; quis cacco dabit solis periodos errorelque
cognosccrc? restat igitur, ut aliis narrantibus adliibcat
fidcm ; sccus si monenti parere rccusct, ct ducem sequi,
jpsum suic perlinaciae iaepe pesnitebit, scxccnlis mox obsi-
dcndum pcriculis : co quod disccptarc maluit, quam tra-
ditai sibi disciplinac simpticiter acqniescere, ut ipse sibi

gcminaret quod suslincbat malum, adjuncta oculorum hc-


bcludini miscra menlis caecitate. Quod si contra lestibus
vcra narrantibus credere voluisset, olTusaui oculis caligi-
ncin jusli Remuneratoris sentcntia dissipasset.
JV. Quid crgo ipsi nos slullo laborc maccramus? quor-
sum ingcnium inutili studio fatigamus? csecutit ncinpe ad
illam incomprehensam generationcm humana ratio, nec
polis cst assequi, quid, ct qiue illa sit, ncc eo perveniendi
alius patct aditnS, nisi per lidcm, si nimirum Dco tcstanli

landcm crcdcrc s.tatuamus. Cseterum si quisquc caccum


mcrito damnat, qui duci suo de nalura lucis dissercnli te-
mcrc resislit, cuinam similc judicium timcndum non sit,
si Deo testimonium diccnti impic refragetur? Tum enim-
vero dixit, cum Gcnitor de Unigenito suo illa profatus cst
« Uic cst Filius meus. »

Fi?iis scpiemdiclm scrmoninn acl modcs Odarum Bar-


desanis.
352 S. EPHR/EM SYRl

V\\\>\\\>V\>\\*\\%\\\\\\\\\V\^\\'\V\N\\>\\>\\N\V\V\\\.\\VV\V\\\\\VV\\\\\V>WXVVNVVNVVN\\V>AV\%

SERMO LXVI.

I. Quid hoc morbi est? adeo-ne insanire hornines, ut


propriae conditionis obliti, Gonditorem adoriantur, et in-

comprehensum comprehendere obstinet pulvis et umbra?


Quam oppido magis consentaneum foret, ut terrenae con-
cretionis conscii, divino Archetypo, ad cujus imaginem
formati fuerunt, se modeste submitterent ! Vaferrimus ille

fraudum architectus Adae posteros a recta seductos, in istas

compegit tenebras, eoncitavitque, ut solem ab ipsorum


sensibus abstractum appeterent, non ut cernerent, sed ut
curiose indagarcnt; ut his videlicct capti dolis homines,
trium personarum gratia eluti, sordes, quas sacro expiati
lavacro deposuerant, iterum resumerent, dnm circa illa-

rum nomina dimicant.


II. In Ecclesia congregati disceptant, ct prassente vcri-
talc, ad futiles quaestiones delabuntur; aemulatio et invidia
homines in Ecclesia efferavit, rabidi se invicem mordent :

atqui servavere pacem in arca ferae. Obtentu tuendae veri-

talis expediunt arcus et jacula vibrant : disceptandi rixan-


diquc libido pharetra est, qua3 dimicantibus afFatim tela
ministrat. Simplicibus et imperitis veterator versutissimus
illusit, et a vera disciplina scductos insolubilibus et des-

pcrntis quaestionibus implicuit trivitquc; ad appelcndam


ncgalam homini scientiam incitavit, ut a permisso ulilis

doclrinac sludio cos avocarct. Isto tcmulcntos mcro cepit


illico vesana dispulandi cupido, caecus contradicciuli ardor
aruiavit, vcrilalem vcslem esse arbitrali, conscindcrc tcn-
tarunt, scd fruslra : ea quippc una ct individua est, quarc
conlra accidit, ul ipsi, cum illam dividcre molirentur, ab
ADVI.HSU5 UltJfAffltl HMOlfJ 5W
invicrni divisi, simnl cliam I rogno Dei ejirercntiir
i ? Nl l

idcirco iirmn ponunt, holluin paranl, vi< iori un .speranl;

at quam? qiuo vidolicet, ficta spccie, veram cladem mon-


tilur. Scripluram tcrnnl, non ul |>ia lccliono prolicinnl,

sed ul liberins orrcnl, indequc rcdcanl ad disceplandum


ri\nndum(|nc paratiorcs. Yonommi eomhmt ooculliim, hoc

serpons per ipsnruin ora sibilans convincil. (hiis rixantcs


compesrat, quos eredit vcrilatis amore tralii ? Stiiltis-mni

liomincs li\os in via rogia indiccs deseruero lapides, (jnove

libcrius orraronl, avia ct descrla invaseruul. At cnimvero


illi uni dabilur rcgis conspcclu donisquc potiri, qui instilit
regis tcncrc viain.

VV*\VVVVW\rtV\VVV%\V<VVVVVVVV\WVV\VV\VV*VV\VV\VW

SERMO LXVII.

I. Vcrilas Ih Scripturis proponilur, uti jaculantibus


melaj centrum, quo cum collinearc non liccrel iis, quibus
caligabant oculi, jacula in Dominum Angelorum direxe-
runt. Discc itaque propositum tibi scopum hunc csse, Pa-

trem ut fatearis unum et individuum esse, unum Filinm


ct incomprehensum. Meta conspicua est et in bono lurnine
collocata qui autem a mente decessit, quodam impclu ac
:

temeritate ductus, sine judicio jacula mitlit, densa nimi-


rum caligine septus, scopum collimare ncquil. Sicubi ergo
de divinis nrcanis inciderit scrmo, laceant rhclores, na-
turas indagalorcsabsislant : vcrba prins cor examinet, fanda
ori tradat, ne post poeniteat nefanda falum. Quisquis doc-
loris locum obtinet, qiue docturus csl, discat ipse prius :

doctorindocluscymba cst, merces vchit nullum habituras


usum.
XXXVI. 23
554 S. EPIIR.EM SYRI

II. Gotllccs Deo dictanle pcrscripti, quasi speculum no-


bis suppositi fuerunt; quibus acies obtusanon est, veritatis

imaginem in iis pictam vident. Patrem illae repraesentant


tanquam Archetypum,et ex ipso exprcssos Filii et Spiritus
sancti vultus. Horum trium nomina originis serie dispo-
sita, pura fide suscipimus, et ad baptismum usurpamus;

nunc vero nova mentes hominum incessit cura perturba-


vitque. Examinanda esse clamant divina, quae didicimus,
nomina, conquisitisquerationibus eorum ratam certamque
notionem esse demonstrandam; qua data porta, eruperc
statim concertaliones, discordiae et lites, fugitque veritas.
Atqui non istuc profecto rerum nostrarum ratio postula-
bat, quibus multo magis expediebat quantulamcumque
veritatis particulam tenere, simplicitcr credendo, quam
disceptando, camdem ex toto destitui ; beatam vitam cum
inscientia adipisci, qnam cum ista scicntia in aeternam

mortcm inciderc. Enimvero magis tua refert aquam, si

silis, bibere, quam fontem metiri; quid enim ? num non


magis inlersit pueri ex vultu patrem cognoscerc, quam
aliunde ignolum et incertum, cnptatis undccumque argu-
mentis, invcstigare? Hoc crgo statue, veritatem moribus
sanctae fidci consonis,non absonis absurdisquc discepla-
tionibus esse addiscendam. Tuquc beatus piorum coetus
vide, ut intra hos limitcs te contineas : conlcntioncs faccs-
sito, amplcctcrc charitalem, prxdica vcritatem.
III. Ille rcpertor ct constitutor omnium, cum ab initio

mundum molirclur, bcncficcnti\c suae tlicsauros apcruit,


profuditque imprimis Adamo, qucm cx limo formaverat,
cujusquc poslmodum extincti cadavcr in cincrem jam rc-
dactum, dilTractis inferni claustris, resliluit et crcxit.

Paradisi forespalcfccit, facta exuli spc rcditus, et promissa


ligni vitae usurn. Jam illum laudarc discito, quihujusmodi
fabricavit clavem, quae quidcm unn cst ct omnes aperit
Mn i ifVI ICBQTA.T0W II MIOHJ I,

thesauroi. Prasdica item Patrem, ejusque personam ttvt


rere arcanamel abstrusam s prsBdica Filium, e^usouci ori-

ginem silentio pbsignatam adora : lauda Patrem incom-


prehepium, et cum Spfritu sancto
inscrutabilem Filium
magnifica. Nuncoro te, Djomine, silentiqm etvocem lor-
giromihi; vitse nempe prsesidip meae, tujn ut absjstajD in-
vestigare te, tum nt le laudare non dcsinam.

M\>\\»\\V\»l\v\\\U\W\\NV\U\\V\\\" \^\\\\\.V\\U\\\v\\\\\\\>\V\n\\\\V\\\\\ mvwwwu

sermo Lxvnr.

I. Divinnc Scripturae sibi mirificc cohncrcnl; homines


secum perfractc dissident, ab una vcrilalc in plures dis-

tracti sententias : dissidium peperit naia ex arbitrii liber-


tatc opinandi licenlia. Viles animac vcrilatis studium prae-
tendunt ad speciem, primatum reyera aflcctant : ficta veri

larva, illcctos plures sibi adjunxere socios, sic auclo gre-


galium numero, sectae principes audirc ccepcrunt; adcliti

post alii in crrore duces, tribuni, ccnturiones, ct dccu-


riones. Pax ct olium seditiosorum numerum auxit, divi-
sitquc inturmas, plagiarii jam omncs sunt, sociorum alum-
nos abducunt sibiquc tcncnt. Quaestioncs exercent quasi
arma, fratrcs in fralres incursanl, ct jacula mittunt. Hcu
triste spectaeulum ! lingua sica est, hoc ferro dimicant,
crcduntur, cacduntque vicissim : incrucnlam pugnam haud-
quaquam horrcnt : hujusmodi gladium slringit ignavus
quisquc, et quilibet caecus lingua ferire novil, contemnit-
que hujusmodi coadem.
II. Inanis et fucatac gloriac cupido disceptatores accen-
dit, et athletas fecit, qui alios ferirent, ipsique haudqua-
quam incruenti ex arcna discederent. Victoriam vides
23.
556 S. EPHR£M SYRI

oppido quantnm lucluosam, hancsibi gratantur victi, cum


sibi vicisse videntur; causa siquidem pugnoe sola impu-
dentia fuit, malum, quo vix aliud majus homines patiun-
tur. Tu-ne athletam vicisse dices, qui viucendo magis ipse
victus est, quem ex pugna rcducem superbia invasit, et
oppressitPQuanlum proinde profuisse putas victo ingenue
fatenti arcani, de quo disceptabatur, difficultale se fuisse
superatum : hujusmodi profecto damnum quisque sapiens
lucrum deputat, etmagnum quaeslum; enimvero si dis-

putandoquantavis cum gloria adversarium viceris,sitamcn


victoriam superbia sequatur, victor ipse velut in bara-
thrum prolapsus, versam vicem dolebis, teque turpissime
prolligatum intelliges.
III. Hujus ingenii homines alii odia coquunt, alii con-
lentiones et lites quserunt, sexcentorum malorum causas.
Quae autem superest spes desperatorum hominum more
agentibus? Lamentabilis profecto est istorum casus; quippe
qui adversus Deum et homines dimicant, ut eoram glo-

riam obscurent. Obtrectationes humi jactatoe in sublimc


feruntur, et Coelilesfcriunt; imitanlur fumum, terram con-
turbant, ccelo vclum obtendunt. Goelum, coque superiores
orbes profanas disquisitiones non ferunt, eccc autem coe-
nosas scrobes altcrcationibus convitiisque divina lemeran-
tibus farla? sunt. Rorem et pluviam, quibus vix aliud quid-
piamutilius profundit aer infimum hunc orbem tenentibus;
rcpcndunt isli, quas componunt, conlumeliosissimas quccs-
tioncs et impios tractatus : lulea simulacra tcmcrc discep -

tando ct pcrversc agendo confmgunt, qunc tamcn co, undc


deccrpla fuerc, mox resoluta, rccidunl.
IV. Et sane cum decies centena millia Angclorum la-
ccic, quani dfsceptare nialinl, mirum est \ idcrc vcrmiculos
duos,coipusct anirdam lumultus concilarc cl cicrc turbas.

Conlicucrc Michael, ct (Jabricl, cccc aulcm lulum cuni


\ i»V!.nsi s sciirr.vTorus IBRllOHBIi

pulvere litigat. Taoti <si noiirii ioducta rebui confuijol


percrebuore cnorbi, coolicuere ougatoroi, quod li discep
tere pergant, mora certe quaoiiionibui litibuique Goem
afleret. Tibi, Domiue, uieopa gra|or oiium, qui mr ab om*
niuni helcrodoxonun dispuiationibus continurii.^, nmii-
dans. ul soliiariua tccuui agerem.

VWWWWVWVWW.WWWWVVWWWWVVWWWWWWWWVWWWWWWWVWWWWWV VW WWW

SERMO LXIX.

I. Vada cacca subis liomo lutum, si csscnlinm scsc cxis-


lenlein indagare velii, ignarus undo ralcm solvas, quove
tandcm Quin crgo viam regiam ingrcdcris; hanc
appcllns.

quippe lcncnlibus lum inlroitus, lum cxilus accidit laetis


simus. Ingcnilam subslanliam nuilus dcfinit orlus, aut in-
lcritus, omneni proindc sua immensilatc pracvcrlit indaga-

lioncm. Cavc igilurnc circa eam, quaimbutus fuisti, veram


disciplinam, anceps dubiusque hajrcas ; hassilanlcm quippe
el inccrlum prolinus corripiet, et absorbebit error, velut
cridum solum cadenlis pluvi.e guttam. Iterum cavc nc in

cjus arcana temerc incurscs, vadumtentnnti occurret marc


ingcns, ct frustra reluctantem rapiet et mergct. Sit tibi
cymba fides,et doctrina divinilus tradita, sacris consignata
Litleris,hoc vcclus navigio, velut in portu lulus navigabis.
Bupremae illius veritatis codicibus deslilulus, vidc ne te
ejus petago commitlas, plurcs ilia munivit portus sua
freta navigantibus; beneficium agnosce ct auclori Iiabeto

gratiam.
II. Desccndit ad ima Altissimus, cl minimum se fecit

maximus, id jussit amor, suasitque, ut passns suos infir-

mioribus necdum gressum explicare potentibus commeti


358 S. l-PHR/EM SYRl

relur; quin ct codem snasorc annuit fieri mare paupcricm


fugicnlibus, et huic pctcnlibus ex ncgotiatione rcmedium.
Nec tamcn indc sibi liccrc rem tanlam pro-
pulct lulum
priae naturae viribus committere; nec enim summis nedum
infimis huc vcnicndi conccditur aditus. Ad in?estigandam
Divinitatem nullam creatis mentibus rcliquit viam inler-
capedo immensa, illas nb invicem dispescens, nec tamen
ulla creatura a Dco disjuncla est ; facit hoc charitas. Incrc-
dulo scrutalori omnis ad Deum negatur accessus, ncc
lamen difficilis essc potest, qui cunctis palet a divinis et
summis, humana et infima secerncrc ct internosccre as-
suelis. Ei,qui impurnsest, quid commune sit cum Soncto,
qui tolus in sanclis habitat? Adcum, cui nihil tcctum, ni-
hil occultum lalet, nullus patet aditus simulaloribus et
malitiosis ; scilicet ingenuos et apcrlos ille diligit, odit su-

purbos Altissimus, ac lcmerc accedentcs rejectat; ejus


nempc volunlas ad humiles tola sua inclinalione propen-
dct. Dcum homo non senlit, quanquam hominis amantis-
simus Dcus, ct in ipsum se totum eflundat. Summus illc

rcrum rcperlor a rebus ab ipso factis non capilur, csto

sunm ob magnitudinem nec ipsnc capiantur. Illum, qui so-


lushabctinnnortalitatem, amortalibusexplicabilem diccrc,
incptum cst, aut ipsius Unigeniti ab eo processum, a dis-
ccptantibus aliquando compertum. Et sane cuinam dabitur
illam comprehendere majestatem? spirilui-ne? atqui infir-
mus cst; num animce? alqui perfecta non est, nec omnes
suos habct numeros; quid? corpori-ne? atqui lutum est.

Quisquis ergo superbus jactat se potuissc Deum invcsli-

garc, imo ctiam nunc compcrtum haberc, huic lingua non


conslat, vagalur cor, lotum dcseruit pudor cl modcstia.
Anvi.nsrs ICBVTATOBBI II MtOHBIi

\ VVWWWVWVWVW WWWWWWVW VWVVVVM VV\ VWVW Wv WVVWVVVVWVW»V\WWvwwww\WWV

SERMO LXX.

I. Ita-ne credis oculos, qui o nihilo crcvcrc, suum posso


spcculari effoclorem, opua opificem? Spiritutt, qui not-
irmn aiumat corpus, nec scnsu, nec intelligentia percl-
pinms etenimvcro si hoc negotium ratiocinationibua
:

tranaigendnm pntas, habebis quidom multos asscnlientes


meliorem nostri partem cssc animam, negant tamcn alii,

ct fabulam cssc aiunt. Yidcs nascituram hinc simplici po-


pulo offcnsioncm? omnc licct ad hanc curam conferamus
sludium, is qui, quo sc ipse vidcat, luminc corct, quos-
nam, ccdo, oculos in Divinitatem inlcndal? quavc facul-
tatc suum Arlificem comprchcndal, qui ncc ipse se lcnct.
Liltora rade lcvis cymbn, ut, exorla lempeslale, tibi lutum
in fida stalionc perfugiutn procul quocrendum non sit.

Scrutator tuas mctire vires, sique tibi mens labat, ct inccr-


lus crras, sileto; nec porro silentium a tc procul abest,
aut magno slabit tibi pretio, multo majoris vcncunt quacs-
tiones et liles. Sed ncc petulantcm scrutatorcm vis ulla

cogit, quando ncc lex libertali necessitatem inducit, eslo


simillima cogcnti videatur. Jam si lex ad cgenduin quod
prnccipit, vim nullam nffert, quodnam quacslionum genus
ad perscrulanda divina invitos impellat ? Legislator condi-
dit legem, disquisitionem seposuit, utrumquc ejus Testa-
mentum accurate revolve, nulla disputatio, nullave tibi

qusestio occursabit lcgenli. Legem dedit, deposlulavit ubi-


que fidcm, qiuestioncs nusquam, ut qui nostram imbecil-
litatem non ignoraret. Res, quas ipse fecit, nostraj intelli-

gentiae paterc noluit, quanto magis propriam naturam per


!

36o S. EPURJIM SYRI

se abditam nobis inscrutabilem, et incomprehensam ma-


nere volebat
II. Eilius ex ipso genitus, Genitorem sine ambiguitale
novit, qui circa modum, quo ille quaerendus est, non fal-

litur. Errant enimvero nalurac quaequc creatae, quae illum


se possc invenirc speranl; consentaneum namque est res
faclas ad efFectorem suuin deficcre. Ad summa licet ejus

nos amor extulerit, homines tamen nos essc memincrimus,


n t naluram e nihilo cretam, naturam ex se existcntem
indagare non posse ingenue faleamur. Quisquis enim ni-
hil aliquando fuit, se ipse fallit, si cum, a quo accepit, ut
esset, vestigando asscqui se posse credit. Ne autcm ipsc
tibi undecumque laqueum facias, ralum hoc habeto, lon-
gam cliam disceplationem tibi nil collaturam, quominus
doleas infinito adhuc spalio a tuo le Grealore remotum.

fVV\\\VVV\VVVWWV\VV\YVVVVVV*/VV\VVVVVVVVVVVVVVV

SERMO LXXI.

I. Enimvcro fieri non potest, ut ex materia creata fin-

galur vas immens.Te capax magniludinis, cum ad Divinitatis


scicnliam angusta sit creatac menlis capacitas, imo ncc
habent ulliim cum ipsa proportionis commcnsum. Non est

snpienlissimi Grcatoris ineptc disceptarc secum, quornodo,


qr.ove usque suum ducat opus. Narn si suae amplitudinis

capax mediletur vas, eilectum efleclore majus erit; talc

anlem opus nec stultus imaginari potesl, modo meminc-


ril nec opus Opificc perfcctius csscposse, ncc isto Opificc
(piidpiam cxcogilnri posse praestanlius.
II.Jam si res conditas suus Gondilor immenso supcral
( \crssu, quam dabis aplam adejus intelligenlinm menlcni,
IDVWtJf SCUUTATORI.S IIIMOm li ^Gl

ipsique proinde commensam? uae lu vehetncnter erras, et


incredibilia narrai, quanquam offlnem admirationem ?in

cant cuncta, quee fecitj icilicet, cnm nibil Deo majui ex-

cogitari possit, coaleAtaneuioa eral, ut ea, quae ib ipio


croabantur, nec diminuta, ncc tmperfecta prodirent. i\ ul

lam ergp crcalam rcm parvam doputcs, quiu Crealor cjus


magnus cst. Atlameu, ul ca maximo excellal, Crealori
collala nulla cst ; nihil tamcn corum, quic fccit, ci prclio-

sum non csl, ea cst cjus charilas; ncc itcm non exiguum,
ct vilo, ca cst cjus majcslas : ncquc sccum, ut dixi, Con-
dilorpugnat, ul, ali(|uod sihi commcnsum crect, ncc arti-
fex sibi conlrarius est, nt arti limitcs ligat. INulla Creato-
rcm a suis alienat invidia; oves namque suas immensa
charitatc complcctitur, ncc idco ficri polcst, ul res creata

Creaiorem inlelligcndo perfcclc assimilel.


III. Scriplurx clamant quamlibct rem creatam, etiamsi

in summamdignitatis ctglorirc allitudinem assurgat, Crea-


tore nunquam non fore minorem. Ila?c tamen ct hujusce-
modi dicla de illo Unigenito ejusquc genilore nemim cre-
derc fas esto; Prophclrc siquidem et Apostoli praedicont,
tcslantur suprcmi et infimi illum essc Altissimi Filium :

scd ct ingentia ejus opera orbem univcrsum circumspi-


cicnti ohvia, vel oculis captos convincunt. Quis modo so-
nora talium preeconum tonitrua surdis praclcreat auribus?
lvemo sane extra scrutalores. Plurimi tamen ut sint ejus
landalorcs, nullus magis idoneus lestis est, quam ipse ^ibi,

suis ipsc sibi operibus locuplclissimum praa omnihus sua-


rum laudum huccinaloribus tcslimonium dicit. Divinitatis

vis oculos lncnlisquc acicm hebelal ; radius solummodo


ex ilia cmissus ci parilis cst, et quas ah illa cmanat, lux
ipsam reprcescnlat, extra islam nemo.
562 S. l-PHR.EM SYRI

A\\ VWVVV\\VVVVVV\\\>\\\\\V\\\V\\V\\\\\V\\\V\VV\VVVVV\VVYVV\V\\\V\V\\\\\VV\VV\\\\\VVVV\\\\

SERMO LXXII.

I. Qnicumquc audis quac dico, limitcm ipsc tibi figito

silentium. Mulla sunt, quae vehemcnter admireris : vide,


ut vacuum ad cadcm animum appellas. Aderit libi Deus,
ea, quae dicit simpliciter. credcnti, abcrilque ct sua dona
negabit, si purae fidci praeposteram disquisitionem anle-
feras. Nequit,crcde mihi, longa et operosa disputatio Deum
conscclando assequi; procaces indagatores ille relrusus in
se occultusque fugit : aditum una tibi patefaciet fidcs; il-

luc inlroductus, cum ipso habita : ctenim si tibi conlingat


sub ejus succedere umbrnm, inventum tibi gratulaberis,
modo sequestralus a caeleris curis ad quietem et silentium
le composueris. Verumtamen hoc habclo ratum, ad hanc
allingendam metam, minimc profuturum qucmcumque
illuc intenderis cursum viribus namquc tuis, si illc suas
;

non adjunxerit, profeeto nec an illc sit, ad verilalcm per-


suasus rcdibis; scd nec si lotam aelatem in disceptando
teras, aliud tandcm extundas, quam ut ex opinionc scias
Dcum non csse nihil, proprioque experimenlo comperias,
qualibus cumdifficultatibus luctandum sit salebrosam lianc
ingredicnti viam, nullum ccetcroquin indc fructum repor-
talurus, quam ut hanc ipsam diflicultatem non ignorcs.
If. Ingcnue quaercnli manifestns occurrit Deus, itlem
callidum perscrulalorem fugit, facessc nugalor. Abditus
illc tibi ignolus atquc relrusus in obscuro delilescit; nulla
locorum regione circumscriptus rebus omnibus superesl,
inlcrest el subest; cum absit a le, tibi pra;scns cst, vidc
utram parlcm versus pergas, an ubi scrutanliillcscoccultat,
an ubi culornnli sc offertPSuft idcm sc bonitatc prodil, sua
\l)\ Mis! , s ( r.liv miu s s| UMOM ,. 563

etiam se natura celat. Occultam revererc mejeftatem, ma*


nifestam beneficentiam propiliato. [ptius patent ihesaari,
persona latet, haoc rndagare volenti objicitur profunda et

ingens vorago. Age itaqueet, remotfi disceptationibus, ad


conciliandam tibi ejus grati&m ineumbito, rnexhausta ejua
bonitas to lotum invitat,quo e propinquo cernas, qualem
tibi thesaurum, omnium bonorum copia cumu-
scilicct

latissimum, ejus in omnes homines beneficcnlia pracpara-


verit,

III. Obstat ejus Numiuisvis vehementissima, quominui


ii)eum oculos defigas, ct cxplorcs, quis ipse sit, cl quan-
lus? Quod si audax explorator pi\escriplos tibi limiles
transilire non dubites, qui rcs praHcrvolal omnes, qnomodo

liuiic ipsc prrcvcrlcs? siquc praivertcris, quis te cxcipicl

locus, cum cxtra ipsnm nihil sil ? Falcre igilur, nec luarum
virium essc illum ppaUtervaderc, sednec attingere imo nec
cxlra ipsum alicubi consistcrc, ut viclelicct ipsum ubiquc
mireris ct stupcas.
IV. Scd finge tibi coneessum ad omnia pcnetrare loca,
occurrct illc tibi ubique; ncc tamen vcnict, ubi non erat;
ncc abibit, undc recedet. Angustum ct brcvc fretum cssc
oportct, quod tibi cum autem immcnsa
Iransmcabilc cst,

lc ab illo dividant spolia, etsi nunqunm tuo non assidcat

lalcri, quam, cedo, viamillum pcrvcstigalurus inibis? Non

cnim illc imitatur ignem, ut cum absens sit, quatenus cor-


pori applicilus non est, simul eidcm sit intime praesens,
habet hoc ignis ab imbecillitatc corporum, quibus caitero-
quin ejus applicatio intolerabilis est : nec ilem ille soli si-

milis est, qui si vim suam oculo non altemperet, officit.

Quod quidem non tantum vim solis arguit, quanlum ocu-


lorum vitium. Ncuter igitur, seu sol, seu ignis Domino
rcrum comparandus cst; quippe qui suis se subjeclis im-
miscct, absens simul et prxscns, quaeritur, simul omnia
564 S. EPHRyEM SYRl

portat, hunc fmgimus a nobis remolissimum, cujus pu-


gillo contincmur. Oceanum ncc vasa amplissimoe magni-
tuclinis capiunt, nec ejus immensa metiri spalia possunt.
IIoc, quocl orbem cingit, mare si Conditoris magnituclini
componas, gulta est. Cave ne huic pelago lc commiltas,
ni velis inccrtus pcr caeca perpetuo crrare vada.

\W V\\ W VW VVWW WVWWVWW VWW WWW \W VWWVWWVWW V^ VW WNWW WWW W\\W W»

SERMO LXXIIL

I. Soicm habes Patris symbolum, imaginem Fiiii lucem,


Spiritus sancli typum ardorcm, cum unus sit Deus, Uni-
las Trinilalem non excludit. Arcanum istud cjuis capiat,
aut quis enarrabil? unus ct inuitiplcx, unus et trinus, pcr-
Grande cenigma, quod intelligen-
sonaj tres ct unus Deus.
tium subslantiarum omnemexhausit admiralionem. Radius
splendor est a sole emicans, distinguunlur isia, inler sc

tanicn coha?reseunt, adeo ut eliam sol dicatur et ipse ab


illo emicans splendor. Porro quemadmodum solis radius
rebus sibi subjectis sol est, nec idco duos dicimus soles;
sic eslo Dominus quoquc nosler suis per carnem aflfmis sit
crealuris, Deus est, hic lamen personcrum numcrus nec
cluos aflert Dcos, nec Diviuitatis ratio simplicissima Per-
sonarum numcrum cxcludit. IIoc aulcm involucrum quis
rcvolvat, nobisquc cxplicet? ncmo sanc, uti ncc caloris ac
lucis curn sole nexuin, quo fit, ut spicndor cidem alligatus,

ab ipso nunquam dcccdat, calor conlra, illo discedenle,


permaneat. Sol, radius, cl caior ncc scparanlur ncc con-
fundunlur, distincta copulanlur, alligata nectuntur, solula
vagantur. Solem aspicc ct mirare.
1F. Cuinani dabilur isla attingcrc, ncdum tractare, **Lsi
ADVliltSUS flCI\UTATOIU',S SliRMOiNliS. 565

rxposita ct couspicua OColil ccrnanlur. Scu lactu, scu visu

a sua loCO discernc solcm, li polis cs, calorem ib ulroquo


dirimito. Sol summa tenct, infima ejui calor, ct inflaxui
etiam abditissimos terraj rcccssus pehetrat. llcs per sc oc-
cultissima in oinnium oculis transigilur. Quandoquidcm
missa I sololux, undiquc tcrram colluslrct, cadcm oculum
ingrodilur, cjusquo in pupilla quodauunodo corporalur |

succedcntc mox somno lux oculuui dcscrit mortuo siini-


lcm, expcrgcfactum revisura.
III. Caetcrum quomodo lux oculum subcat, uli ncino
satis pcrcipit; sic nec tu intelliges, qua rationc Dominus
noslrum negotium curaturus, Yirginis ulerum intraverit.
Lux ubi oculi pupillam occupaverit, conlinuo decoram
sibi laciem componit, indequc egressa, totum circumlus-
Iratorbem. Sic nempc salutem rcparaturus nostram Do-
minus, vile corpus induit, et natus universam rerum na-
luram expiavit. Splendor e sole manans, suum non fugit

fontem, a sua scatebra nunquam divisus, suum rebus dis-


pensat calorcm ; nec aliter Dominus immotus in se per-
manens venit in lerras, suisque Dicipulis suum infudit
Spirilum.
IV. Parallela sunl haec rebus impressa obviis, tuisque
subjccla oculis, ut discas objecta menti de Deo trino du-
bia disculerc, si qua salutis tuae lc tangit cura. Ut caetera
non videas, vides utique quam diificile sit cognosccrc,
unde tuamet constet vila. Unus et ipse es, idemque Irinus,
trinilas es et uua singularis substantia,
366 s. ephrjEm syri

VV\\\\\\\VV\VV\VVV\\A\/V\\AA\/V\VVVVV\\A\\V»VV\V^

SERMO LXXIY.

I. Quis mihi tribuat, to magnum diei lucisque parcn-


tcm inspicere et mirari? magnoperc namque delectat con-
templari expressas in te tui Dornini multiformes imagines.
Quis enim mihi hujus sideris explicct calorem, nunquam
a suo fonte divisum, nusquam non diffusum, conspicuum
divini Spiritus symbolum caloris ejus vis res afficit om-
:

nes, totus universas, et singulas lotus; cognataj lucisemper


cohserens, ab ea nunquam divellitur; soli immersus, ob eo
nunquam dirimitur; panditur quaquaversus, ntque a subjec-
tiscorporibus concipitur juxta uniuscujusquc modum. lloc

scilicet homini a conditionc sua nudo frigoris remedium


provisum fuit, quo simul transmillerclur ad sobolcm pa-
terni criminis notitia, ob quod turpiter nudatus algere
coepit. Gratissimus est iis, qui ad opera destinantur ; ca-
lorc quippe depulsa, quam cx frigorc contraxcrant, scg-
nitie, alacres ad opus quodlibet se accingunt.

II. Divinum hic rccole Spiritum, qui Apostolos aillavil,

dislribuitque per quatuor mundi plagas, et ad pcrficiendum


multiplcx salutis humana? opus incitavit. Uti calore solis

omnes lerrae proventus mnlurcscunt, et pcriiciunlur ; sic

Spiritus sancli opcrationc optima quncquc capiunt pcrfcc-


tioncm ct absolulionem. Glarc vides ambo csse parallela;
atqui clarius inlclliges ex conscqucntibus. Algor hyemis
calorc vcris frangitur : Spiritus sancti lucc vitiorum caligo
dissipntur. Uti cnlor corpora gelu aslricta , solvit; sic

vincula, quibus diabolus nos alligaverat, Spiritus snnctus


diffringit. Vere novo aves calore solis hilarata^ la^titia trium-
pharc videnlur; sic nempc Discipuli Spiritus sancti ad-
!

ADVir.Ms scr.DTAToru s BBfcMO!fBI« 7)C ~


t

ventu pncienliaque gcitientci exultarunt. Calor iojecU i

isViente hyeme praegnantibua lurcoiii frugibuique freoa


dirumpit. Nec secus divioi Spiritui illapim objecti di-ji
cit impedimenta, quibui diabolui omnem nobii commea«

tum intercipere moliebatnr. Calor rigentii terrs viicera


qualiti pigritiam increpat, cL nd opcra interrupti revocat;
simili cura Spirilus sauclus Ecclcsiam suam ad pioi labo-
rcs anidue lollicitat. Oppido quam incertus ri palanti si-
milis errabit, quosve impinget in scopuloi homo litum,
dum iuuucusuui illum thcsaurum invadcrc et oxplorarc

pcrlcntal ! vcl quousquc snus illum aufcrct crror, dum ob-


stinal suis acquarc passibus cum, qui omncs mundi parlcs
occupat et praelcrvolat
Si frigorc labiaastringiconlingat, facultas loqucndi con-
tinuo adimitur, admolus illam rcstituit calor, solulo gclu
sublotisquc lingiuc, orisquc impcdimcntis. Sicolim Spiritus
sanclus conformatam in figuras linguarum flammam Do-
mini Discipulis applicuit, simul indecorum siienlium rupit,
abslulilque mctum, quo vclul induclo gclu obscssi, tacc-

bant. Cum cnim populus gelidce adinslar bruma?, coilionc


facta in Discipulos incubuisset, Spiritus sanclus igncas lin-
guas acccndit, quibus frigoris vim frcgil , mctum a Discipu-
lorumcordibus depulit, orationis expertes vocalesiecit, lin-

gujs nimirum linguas medicari volebat.Viclus diabolusfugil,


^ elut hyems adventante vere succubuitque populus
: ira ubi-

quc fremens, februnrius qualis torrcnte fremebundusgelu :

tum vero nova carmina ccelestcs sonuerc aliles, accipitrem


ac hycmem aequc contcmncntes. Haec solis calor nobis ex-
hibet mysteria, primoribus velut descripta lineis, quaj
postea Spiritus sanctus absolvit perfccitque. Sed enimvero
quis ista cnpiat, ant enarrare sufficiat?
368 S, KPHIUEM SYItf

W. WYVYWVX W\ VVWW WWV\ V\MVM W\ W\W\ VWW VWMWVWVW W\ W WWWVW V«.\ WWW vVWW

SERMO LXXV.

I. Miraris solem homo rrgilla cretus? lucerna tamen est


in tuos fabricata usus : nec porro reperis viam, quae tc ad
pcrfectam ejus cognitionem perducat, jactas tamen le ad
solis Conditorem ocius perventurum. Oh superbus cs, qui

tantum tibi arrogas! homo nosceteipsum. Subslantia solis

elsi eam apprehendere cupientibus pateat, sua tamen sub-


tilitate tactum eludit, nec minus visum ejusdem calor
quantumvis defoecatus, et purus; adeoque nec oculis sub-
jicitur ejus calor, nec manibus subtilissimum ejus corpus

tangitur. Gustus, auditus, et odoralus tres nostri corporis


sensus tria prorsus in sole ignorant; ncc enim solem pala-
tum unquam, nec orientem odorantur nares, aut
gnstavit
auresaudiunt rutilantem, perpetuo tamen circaterram sol
volvitur adeoque tres corporum nostrorum sensus ad
:

captandam solis notitiam nobis inutiles sunt, quantumvis


circa nos pcr vasta coeli spatia cursor assiduus vagetur. Sed
ctsi corpus tuum lolidem scnsus haberet, quot membra, ad
Divinitalem ab omni sensu abstractam assequendam, nihil
omnino juvarent. Id ncmpc clamant ties memorati sensus,
trium arcanorum ignari, quae aliunde comperimus in solc

recondi, sic ut simul fatcanlur sc fore ineptos ad invcsti-


ganduni Palrcm ct Filium ct Spiritum sanctum.
IV. Vas aqua opplclum advcrsum soli componilo, con-
tinuo tibi imagincm dabit auguslissimi illins parlus. So-
lcm vitlcbis sinc ulla sni diminutionc et defluxu nitenlcm
generare proleni suo gcnitori similcin. Nil soli decedit; nil
aqtue acccdit, quod coruni inlegrilati oiliciat. prxclaruni
magui arcani symbolum ! Inlcgris namque aqua et solc,
\nviiMs ICMJT4T0HI WWIOWI».

inusitaia iransi-itur gcneratio, in qua bomo quiaqqe lujfl

vclni lobjectum oculit, Filjj Dei i Patre proceuum ipt-


coletur. NostrflD scilicet idem infirmitati iodiilgeoi, n
no.sl rn inlolligenlia remolissimas in symholis patonlibfN et

compicuii adumbravft, exquibufl I<*\ i opera inteltigeremui


euin cssr Filium Dei : sic per omnei figurai ad n<»> accea-
sit Suavissinius illo, noslras curalunis aegritudioi

V. Scd eniinvero si oplimus ille inaxinms cL DeUfl COm-


parationos el similitu<.lincs adhibuit, quibui nobis pvopior
faclus, inlclligibilcm so prajberel; profccto conscntaneuin
cst, iil homo suameL condilionc vilissimus, argumcnta pro-
quibusad mnjcstalis cognitioncm
priae imbccillitati quacrat,

sc provehat. Exculc jam, anime, segniliem libiquc mysti-


cos pontes construilo, qui viam ad tuum tibi Crcatorcm
muniant. Hcrili domo ejcctus vcrna, alas cx divinis Scrip-
luris tibi componito, quibus subvectus, cura, ul nd Filium
Domini lui tc rcleras. Ilajc lua, animc, cura prima sit, ut
omnes posthac ad Spirilum sanctum captes aditus, ct ad il-
lumpervenireomni contentione dcccrtcs.Tu quoque,Curo,
tuam remis velisque eluclnrc pigritiam. Aquilam imitare,
ad illud corpus advola, cujus contactu omnia reviviscunt
corpora.
C&terum cum humani sensusinfirmissimi sint, cave
VI.
nc divina scrutando tuam pcrturbes mentcm, ct iluctuare
incipias. Cogita Angelos quanlumvis a materia sejunclos,
summaquc mentis perspicacitate prajdilos, impotentes ta-
mcn csse ad hujusmodi arcana pervestiganda. Cohibe igi-

tur a lemeraria et fulili disquisitione claudicantcs sensus

corporis sanie ac tabe scatcntis. Hactenus pulchra et pura,


impuras jam immundorum spirituum operationes nobis
edissere, et quoniam nostri corporis sensus velut parallela
quaedum spirituales sensus cacodaemonum referunt, expedi,
quibus naribus legio illa Doemonum. odores corporum sen-
xxxvi ^^^^^^ 24
070 S. EPIIIUEM SYRI

ticbat, aul quifaus pcdibus Satanas univcrsam terram pcr-


ambnlarc ct circuire consucvil?

WW\\\\\\VV>V\VV\A\\>V\\V\1W\V\V\>V«\\<U>\\V\\M\V\V>WV\\V\\\\AWWV\\\\\VVMV\

SERMO LXXVI.

I. Cum communc nomcn, quan-


arborcsua fructus babet
tumvis ab inviccm sapore seu dulci scu amaro vix unquam
nondiscrepent sed 1 communc vocabulum sit, diffcrcn-
; 11

tiam lamcnnon excludit, magnumque arcanum adumbrat.


Sic itaqne diffcrt fructus ab arbore, ut cum cadem ctiam
convcniat; amborum quippc nomenunum est. QuidPquod
talcm arborem dicimus, qualem guslamus fructum, ambo
ctiam in hac ratione conscntiunt. Tu crgo vide, ut slirpis
et fructus vocabula discernas, cave tamen ne dividas, scd
fructum arboris suae nomine voca: nam si fructus mitis est,
arborem quanlumlibct palato ingratam, fcram non dici-
mus. Sic crgo vocabula cerncs Patris, ct Filii, ut minime
dislrahas : falerc Palrcm esse Dcum, Dcum itcm cssc Fi-
lium ; divinum namque Patris nomcn cst, divinum quoquc
Filii nomcn, hoc divinae Liltcrac lcslantur; nominc Filius

discrepat, quia gcnitus cst, nominc eliam convcnit, quia


cliaui Deus est, ipsi honor ct gloria.

II. Si ralae sunt arborum ct fructuum nomcnclationcs,


tales essc oportct Patris ct Filii nolioncs. Sic il!e rcbus pa-
tenlibus et conspicuis arcana tuis ncgata oculis impressit,
ut rcs a scnsu abstraclas in rcbus scnsui subjectis pula ar-
boribus proponerct : pcrquc symbola notissima oculisquc
exposita ignota mystcria ct obscurissima dcclararct, ut ista

nobis intelligerc nec difficile, nec opcrosum cssct : submo-


tis offcndiculis viam planissimam apcruit, monstravit itcr,
\p\ BR8US ICni i \ i ORl

quo illuc pervcncrimus, ubi, conspocts ejus maje itate, ip-

sum essc Dei Filium uou dubitaremus. Cbristum c < i

irum Dominura, et Dcum priesensere pii, itnpii ncc ejus


Parentem agnovcrunU Scripturoe divinitus mspirfetas pi i

tlicant Deum Patrem el Dcum Fiiiumj Dcum non babcnt


Judsoi, nimirum nognrunt.

^V\U\VWV>V\\\\>\\V\m\\\\\\\\\\\\>H\>>MVWUlVUX\\\\UM'V v i \- \>>\>v\w\\vvv w v\^

SERMO LXXVII.

I. « Ilornm illam ncmo novil ', » llanc pucri arripuernnt


lioram, de ponclcrc consulucrc libram, in cujus alicrain
lanccni imposuerc Filium, ipsisquc visa est iu lanlum pro-
pendcrc, ut pnc sc cuncla deprimeret. Si cnim Polrcm
Unigcnitusnovit, Polremajus csse oportel, quod Filio iguo-
lum dicunt. Sic cnini illa interprclantur verLa, « lloram
«illain ncmo novit prxtcrPalrem, uon ipsemct Filius. Jam
si hoc placct, quia stultissimi homincs cogilant Vcrbunj
csse crealuram, tandem animndverlant, ip quales salcbras
cos compegerit discoplandi sludium, ut cum indc sc cxpo-
dirc aliter non possent, Filium Dei iecerint creaturam.
II. At vos, qui adcstis sapientes, obslupcscite lioiuinuni

istorum vecordiani. Enimveio si ex eo, quod proposueruul


crcaturam essc Filium Dei, conseclarium csse ducunt il-

lain horam ci nolam csse non possc, ipsi, qui sunt liujus
magni Arliiicis opcra, quanam spc ad suum Opiiiccm pcr-
vcstigandum ducunlur ut qui horam iltam scirc desperant,
;

propriostudio assequi se posse non dubitentcum, per qucni


facta sunt saicula? Suis cur, cedo, non constant dictis, ut

tandem fateantur, crealae cuilibet intelligentiae, cum de

1
Malth. xxiv, 16. — 2 Marc. xni, 02.

24-
0^2 S. I-PIIRiEH S\M
Crealore sermo est, nil polius esse dobere, quam pium si -

lenlium.
III. Sed age, quid ? num scienlia, qune Patrem altingit,

non eam eliam lioram complectitur et repraesentat ? Rur-


sus si Pater Filio majestotis sune notitiam communical, et
momentum temporis eidem occultat, consequens est istud
momenlnm altiore indagine esse quaerendum, ipsoque
proinde Patre mullo augustius esse. Perge porro et com-
para horam, quam Filio dicis ignotam, cum ipso Patre,
quem ei notum credis,ambo simul lance gemina suspen-
dito, et explora, utrum horum praeponderet. Filius pro-
fecto, qui solusPatrem perfecte novit, illo minor esse non
potest; nec enim diminutam ab eo accipit naturam. Stirps
vera ex vero novit fructum ex se genitum, vere generatus
fructus stirpem suam scientia non superat, rcquat tamen,
cum totus in totam immersus sit. Quod si fructum arbori
praerogativa scientiae parem negas, appcllationem etiam ab
utroquc divellito; liquet enim verum non esse hujus arbo-
ris foetum. Sin autem neutrum vocabulo dissentire con-

cedis, nac tu tibi non constas, si alterum ab altero excedi


sapientia credis. Unus inest utrique sapor, consentaneum
est unam inesse sapientiam communem utrique, cum sibi

mutua insessione cohcereant.


IV. Fructus arbori inlimus est, extiarius arbori fruclus
non est, vim ineple fingis, quae alterum ab altero dividat :

neuter a compare seccrnitur sapore, aut ab codem omnis


veri scientia scparalur. Qualis stirpi crga suum fructum
amor est, lalis huic erga suam stirpem, innatus videlicet,
non assumptus, non ascititius. Quem autcm dabis, qui ta-
lcs disjungat amantes? Individua Patris et Filii et Spirilus

sancli nomina continua et uiquali serie recitantur, ubi in

nostro baptrsmo divinus in fontem postulatur illapsus :

amica nomina concordissimc concurrunt, et vclut uno


AM i
M1 m.i i
•,
i
01] • i
RMOfl i
1.

subacti jngo s 1 1 1 i rero in conaocratione baptiiml in nnum


conspiranl , eic mulua libi habitudine copulantur.
V. Divinus tandera ille fructui descendit in terras, «
om
posuitque sibi corpuij nnaque cum corpore congeneris na-
luraa vocabula oicivit defectui <i iofirmilatii indicativa,

(|no \<M(> nostram ailumpiit naturam, noitrum |>iii-it.<*f- pro


nobti sciendi modum libi accommodavit. Qui nihil non
sciebal, ignordniii perionam induii, heminuui eauia more
humano interpoiuit interrogationei, ct reiponiiones au-
divil.

VI. CtCtcrum si hoinincs luluni obslinarunt animum ad


indagandam naturatti ingenitam, quam adhuc dnbitant, an
Filius comprehensam teneat; vcl absislant, si quod ipsi

•Ctlantur, Filio occullum crcdunt, aul si islud invcstigando


assequi sc possc confidunt, falcantur Filio omnia csse
pcrspecla, ct cumulalissime nota. Enimvoro si diccre vo«
lunl, quod indagare non licct, nx 1 111 pctulanles ct prolcrvi
sunl; ac si id cx gratia sibi liccrc crcdunt, quid? num qui
lulo dedit divina scrutari, Filio unius horrc scienliam ne-
i;avil? Quod ergo illc dixit cam se ignorare horam, hoc
nimirum ut diceret, corpus ab ipso assumptum ci commo-
davit.

'Vv\v\\\\ww(V\vvv\vv\iV\vvwvvvv«wivvv\v\vvnv\vvuvv^\wvvvv>w\\\\ ..v\\\\ wwv \ww\ w\

SERMQ LXXYIII.

I. Verumtamen ne tibi posthac talis cxcidat sermo, pro-


posilo insislcndum adhuc, dum persuasum habeas eam
horam Dci Filio incomperlam non fuisse. Enimvero qui
omnes invenit calcnlos, ignorarc non poluit horam, quam
sinc compulalionc inlelligcrc non possis : fingito jara illam
:

3;4 s. r.rnnr.M BTti

esse unam cx multis, quibus conslituitur annns. Quid ccn -

ses? num annum cx mcnsibus comnosuit, velut corpus


qui
suis compactum mcmbris, horam anni parlcm imprudens

uon adverlerit ? Sin aulem cam mcnsibus inscrtam imagi-


naris, hanc uliquc discrcvit, qui mcnsium dics numeravit
quod si addicm pcrlincrc ponas, qui factum rcris, «l cum
Ikcc una fugcrit, qui horas, hebdomadas, omnesque ct sin-
gulas tcmporis viccs disponil ac lcmperat. Horas sol con-
i!cil, alqui stipiicm csse oporlet, qui solcm ei ncgat cssc
notum, qui cjusdem dirigit dcfinilquc motus, hisque nalu-
ram mutat, hyemisquc et acslalis pcriodos moderatur. Si-
que horam hujus conlroversiac subjectum atl lunam refe-
ras; cogila ncomcnias ct plcnilunia a Filio Dci invenla
iuissc, nec solum ordiue, scd momcnto disposita. Guivis
rrgo loco horam islam afligas sivc humi, sivc sublimi, nre
tu somnias, ?i imngineris abcssc ab illo, qui tribus digitis
appcndit orbcm.
II. Scd pergc, siquc fas est, horam istam cum Spiritu
sancto componilo, hunc ccrtc Filio cssc notum non dubi-
tns, tamcn horam csse pcnilus ignotam. Oh
aflirmas
plumbcus cs, si ulrum uiri praeslet minime disccrnis. Pi\t-
cidito isla, dum nobis expedias, cur, aut quorsum igno-

tam mancre volucrit Filio sui triumphi horam summus Pa-


lcr? Num minorcm se ille
ul Palrc meminissct, ncquc
parcm cum Genilorc locum ambirct? Mirum quam incptc
isla componis! uno solvitur vcrbo, qucm stringis, nodus.
Cum vcnerit hora, tuba canet, cjusquc cantum triumphi
pompa sequelur, cujus finis idem crit cl horec. Jam si

novalores sibi conslarc vclint, Palri tum Filius aequalis

iiei, ct inaequalilas in scqualiialcm transibil. Altcrutrum


ergo slaluant ncccssc cst, aut si Filius quidcm Palre mi-
iior est, quatcnus iliam ignorat horam, cidcm acqualem
faclum iri, postquam ejus boroe icicntiam fucril adcplus;
<

4BTB1I0I ICBUTATQMI IBBMORBIi ty&


;mi contra si nullam dignitotis Filio accossionem indc pro-
venturam dicunt, quonam 1110 omoluinenlo illam notii

sibi quaesivcrit, s i
c
1 1 1 i I < m 1 1 doctior factuf, doq desiit e e
)

iniuor. illam cerle horam cognoscere nec diabolo pronui


interdictum cit; qua oata ipaeoccidet; quoraum ergoeom
uique adeo extollunt, ut ejus scienliam a Palre Filio dc-
gatam aftirment, quam nec diabolo ignotara usque manere
decrevit.
III. Disce jam geminofl fonles undc lupremi Domini
landei lluuui, qui cuin emnium dominetur, cunclis omni
praerpgaliva praeiHat, ot sustinet universum ex sc penden-
tem, Fons aller hominei versus extindat , estque cjus
inexhausla et scinpiterna bonilas; allcr infloit in Filium,
qni cst cjusdcm foecundilas, quic cl ipsa pcrcnni lluxu
exuberat, ac sine principioquo carct : jam qualcs vos cssc
dicam, purissimi ibnlcs? quoruni allcr, ut dixi, sc toli

nalurac profundissima quadam iibcralilalc proiundit; allcr


ad Unigcnitum lolus transiluit; ambo nunquam nali, nun-
quam intcriluri? Quis igitur hic est homo, qui vobiscum
componit horam, punclum lcmporis tcmpori aillxum, et
cum lcmporc desilurum? Magna rcs est diviua vis rerum
invcnlrix, nec opus Opihccm aequabit unquam : admira-
bilis ct singularis res est divina foccundilas : sic ut gcnitus
nunquam ctiam gcnilor fiat.

IV. Reliquum cst, ut adversarii aliam propositae quaes-


tionis solutioncm aliundc petant, si nostram non probanl;
quac cnim caclcris ulique praefcrcnda fuit, jam exposi-
lam habcnt. Caelcrum quibus hanc persuasimus, ingcnue
confcssi sunt Salvatori nostro suprcmum mundi dicm
haudquadam occultum fuissc. Scd eL hoc subjiciebant,
Bubmissa licct vocc, ct velut ad aurcm, quaestionem istam
ex contentione esse natam, camquc induxisse novatores,
ne ex palaestra vicli discedere vidcrcniur; vicla tameu est
3y6 s. EPim.EM syri

contenlionum matcr discorclia, vicit verilas, diremilque


litcm Viclor ille solus corona dignus.

<VW VVWVWVV>VV\ V\\ VV\ VV\ WWW VV\ WWWWV WVVWW WWVWWWWWVWVW vw wvwvwvw

SERMO LXXIX.
I. Satis-nescis,fili,utrum utri pracstet, et pracpondcrel in
stalera? quid cxpcdis ? horam-nc Dei Filio esse notam, an
conlra manere adhuc occultam? Is enimvcro ex sese ipse
docerc volens haudquaquam licerc parem summo cogi-
larc Palri, prae se tulit supremi dioi ignoralionem, quod vi-
delicet nollet hujusmodi arcnnum curiose requiri : quod
quidcm magno consiiio ab ipso provisum fuit, quo lc aJ)

ejusmodi curiositalc removeret. Tibi proinde monitorcm


illnd momentum conslituit, quod omnium tcmporum
ipsum
Moderatoi is naturam indagarc volenti magnum cxemplum
objiceret, siquc prave insislcrcs, tuam etiam impudenliam
increparct ; eliam hic sil tibi, Christc Fili Dei, scienli omnia
laus et gratia.
II. Cajtcrum facile intelliges in Filium Dci ignorantiam
non caderc, modo lc ipse non ignorcs. Ergo lcmet explo-
ra ; vidcs-nc, ut illc tuam in vincula compegcrit mentcm,
quove luam voluntatcm impcrio rcgat? Ancilla hocc ccrle
est plurimis inquinata viliis, quac hausto lcmulcnla mcro
hcrilcs depopulalur opes. Quid illc ageret ? furiosae catcnas
injccit, rcbellanlcm conslrinxit vinculis, objccto vallavit
scpimento, cinxilque pra:slruclis circum undiquc muris.
Jnm bacchanlcm ncc tantac cohibucrc molcs, liquct
si

indomitum esse cjus ingenium ipsamque velut furore ,

quodam agitari. Quac cum Filius Dei benc pcrspccta habc-


rtt quanlum nullus alius praclcrea, pra^scirctquc fore, ut
cxcita; undiquc lcrrarum gcnles ac lingiuc, ct Graccorum
IMBMUI ICnUTATOlllS sr.liMOMs. 5^1
imprimil natio, oova el lecreti iciendi mdicndiqac cupi«
diiiima ', ad diioutienda peregrince doctriaa prtecepta
coufluerenl : sagena *i
ll
<i» I
* <* futura erat, qntt genni omne
atantum congrcgarct, ol mirabile formentum, quod agi
ics ciiam beitiai e iuii erooatai raetrii, iuo saporc imbuc-
ivt j ite vulclkvi palabundai lineret line Kege rigari, uno
reritatii rinculo conjugarit , docuitqne cnrium teni

parem i riegavil cejeri lociii poit m relietii praKurrere,


ncc icralatori oonceiiit imperiom cxcuicrc; docti^ <i
fldei

indoctii, oaliidii ct limplicibm idem ct unuin impobiiit


jugum, jugum vidclicct cherubici currus 2
, sub quo natura
dissidenles jogalei ipsi sc concordi amicitia el mtitua cha-
ritatc complcclcrcnlur.
III. Gibui, polus, somnus, ct vigilia liberae voluntalis

impcrio reguntur, subdunlur arbitrio j quanquam scnsibus


quoquc libcrtas qiucdam concessa cst eo, quo libuit, modo
ct ralionc, snos ut cxcrccant actus, libero tamcn carent
arbilrio, ct subduntur jugo, quodcompegil charitns, ct vcra

imposuit disciplina, ut ncc a recto tramilc dcclinent, ncc


ab cadcm alium qucmquam avcrlant, sapienlis namquc
recloris duclum semper sequuntur. Cum ergo mutag ani-
manlcs, quibus arbitrii vis negata fuit, aliqua tamcu po-
testate gaudcant faciendi , quod ipsarum naturoe magis
consentaneum et commodum est, quam integram ac solu-
lam censcs, hanc in propria sede regnare potestatem?
Scilicet inest homini faeultas, propriorum motuum arbitra,
ut quanquam naturali quodam nexu cum vero et honesto
cohacreat, expedilam tamen conservat eligendi potestatem,
ac faciendi quod placeat; unde contingit, ut depravata
volnntatc, mutet mores, scque effundat in vitia, et ?i qui-
dem a vera; fidei regula animum averlat, in magnos crro-
scs delabatur.

Act, xvn, 21. — * Ezcch. i, 3.


D78 S. EPHR^M ITll

IV. Sacris qnispiam commcntalionibus pervigilat noc-


lcm : vigiliam mox somnus excipit, ncc tamen pii operis
mcrccclcm dclcrit : jejunat alius , jejunium stata hora
solvit, nec incle jejunanti pcrit laboris pramiium. Cibns
cibiquc abslinentia nemincm reum faciunt, aut coinqui-
nant; vcrilas una cst, huic assidct error, siquc latum
unguem ab illa scccdas, hiatus cxiguus immensa vorago
cst. Yariantium opinionum dissidia si qucm hominum
ccelum dislincant, nullus reprehcndit, nemo conlra in
dissidentcs non fremat, si discordia in haeresim eruplura
videatur.
Y. Omncs corporis sensus uno lencnlur jugo, horum
unicc ductum sequitur ille, quem David jumcntis insipien-
tibus similcm csse factum aiebat; at cnimvero quis, dum
causam ignorat, non miretur hominem nec inlra jumcn-
torum lerminos se contincre, quin in deteriora prolabatur,
eisquo pcjor fiat? Hinc perlurbato rerum stalu tumultuan-
tis multitudinis frequentes occursus ct discursus, discissa
in factiones cocnobitarum asceteria, in Ecclesias seditiosnc
invcclae quaeslioncs, ct absonis absurdisquc opinionibus
violala ccclesiaslicorum convcntuum rcligio. Fare age :

cuinam lanti crimen incumbet mali Frcmunt maria,


?

lcrra succussa trcmit, rcs vocifcranlur omncs ndversus


scrutatores, dum in ipsarum Condilorem lanta cum liber-

tate incurrunt, adeo indignc ferunt sui Opificis majeslalem


iinpiis disquisitionibus violari.

VI. IIujuscc porro nolae ingcniis vclut improbis scrvis


propositum est a Domino spcculum modeslice magister,
mundus vidclicct cjusque parlium mirabilis descriplio.
Salis cnimvero isla pcrsuadcnt cos planc dclirare , qui
tantum opus suomet Opifici incompcrtum fuissc nugantur.
Incplissimi homincs, dum mogni Artificis invcstigantcs na-
1
PmI, xlviu, 3a,
ad\ i \. DTAToni •
5j rtMONj >.
579
lurnin omni.i riinanliir, in c.iin, qiliDl <li\i, impcgerf hu-
i.iiii, quo nmiirum hUmiiom Filii Dei iinogiuem in 01 rc
prrcientotom cernontes tontispor confuuderentar, doncc
ojusdcm comperto mirobili Potre origine temere con-
coplum ex humili ejui Bpecie juditium, increpiti dom
nnrenl.
A II. At tn interitri, dum ista novotoros garriunl, ad
verlito antmum ad hujus univcrsi prs&clornm ac mognificnm
oedificium, omnesque el stngulos ejus portes accuratc cori-
sidera. [ngens dices esse corpus suis artificiosissime c;>m

pactum momhris, summi Arlificisadmirandum opns; iir


dequc statim colligcs fieri nunquam potuisse, ul suum
lateret Auctorem. Quid enim, fralrcs? num simulacrum
scalpenlis aspeclui seipsum negavit, sic ut quas fingcbat,
mcmbra slaluarius non ccrncrct? uti ergo ncmo id ficri

poluisse credit, perinde incrcdibilc est faclum, ul hora sui


Gonstitutoris fefellcrit sapienliam. Deiode consulitc, fra-

hes, rationarium temporum descriplum ab co, qui cuncta


novit ; simul animadverlctis tolum icvum corporis itidem
in modum coagmentatum fuissc; suac islud componunt
partes vclut ossa nervis sibi invicem alligata, stalne sibiquc
succcdenlcs convcrsioncs ac tcmpcstas; habilum et for-

mam absolvunt horee et anni.

VIIJ. Fingito, horam inlra lemporum


si placct, illam
anfractus rclrusam, vclut tuum infra tuam menlem con-
ccptum, confcrtoquc mcnsium, hebdomndnrum ac dicrum
ngmine circumseptam. Niliilominus mirari subit quem-
quam ad cam, seu stultiliam, seu arroganliam devenisse,
ut vclut in insaniam lapsus alquc lemulentorum in modum
mcnlc alicnalus, sibi persuadeat simulacrum ab illo vero
Patredigilo Dilecli sui fabricalum sui Arlificis oculos, cons-
pcctumqucfu^issc, quasiveroauguslaiiia hora potucrit sub-
trahcrese illius digilis, qui rcs nonsolum univcrsas,sed etiam
O

58 S. EPIIR.EM SYRI

singulns repcrit ct arcliitectatus cst. Proiecto si ejus praes-


cicntiam non latuit, anlequam fieret, ab ipso namque ei cons-
tituendus fuitinmagna temporum periodolocus, lempusque
designandum, quo c suis latebris in publicum ei tandem

prodeundum foret, plane liquet eam, etiam quando non


extat, suo nihilominus Domino prajsentem cssc, atque in

ejus sapientiac thesauro rccondi; si autem conditur in

arbore, hujus utique fruclnm latere nequit, qui ab cadcm


ad se receptus, in ejus sinu et armore conquiescit.

W\ W\ VV\ WWV\ VWW\ W\W\ VVWW W\ W\ WWW VWWVVW VWW\ WW^iW W\ V\A W\ WWWW\ vW

SERMO LXXX.
I. Scilarc sapientes, audita sagaciter et aculc pcrpen-
dilo. Doctus ab illis disces alteram hominis animam csse
ftdem, corpus animalur a spirilu, hic ducit a fidc vilam,
separatus a fidc cndaver est. Mortale corpus ab immorlali
anima pcndet, a fide anima, a Divinitatc fides : a summo
quippc Patre per Filium ad nos promanat veritas pie vi-

ventium vita. Ilcec est illa vera disciplina, quaj humanum


spiritum Superis cognalum eflicit. Anima vivit homo, cor-
pore cernit rerum divinarum
et audit, fide, charitate et

scienlia ctiam migrat ac transformatur in Dcum. Cave dis-


solvas admirandum isthuc opus, nc tc continuo fides dcs-
tiluat, ac vita oculis nunquam visa tuisy tuoquc inlcritu
gcmines exemplum illorum, quos vitae Auctor morluos ap-
pcllavit, mortuorum tamen funera curare dixit. IIujus aeris

respiralio cst vitalis spiritus, vitamque corpori impertit.


Quisquis hunc acris commeatum corpori intercluderc co-
gitat, simul vitam auferrc parat; huic similis est, qui vera
loquentcm interpcllare nilitur, ncccm imprudcns anima)
molitur sikc.
\i»\ BRSUa |l r.i 1 vroiii - gj mi«»>

II. Nolo CDortui mortem: hoo teitatui eil ille ? iveni


cunctorum Suicitator mortuorum, pelagui omnem com-
plecteni verilatem, omnique perinde ali errore remotiaai-
iinis, perennia origQ \ii;r, djiorte luam. declnrnvit volunta-

tem, ne acilicet dc sua in noi charitate nobia dubiom re-


linqueret, ncvc quiiquam poitbac de ejna inccnso dea-
truends mortii deiiderio ambigeret. Litterii auo obaignatii

nnnulo nos certiores fecjt iorc, ut justus quisque vitam


inveniret in lido, cujus disciplinam sevit vclut arborem,
iruclus indc sanctas operationes collegit, ramisquc veritn
tis suspeudil. Ilic tibi arcana patent in imagine viva, tuis
subjecta oculis. Corpus negotialorem imitatur, qui partae
pecuniac incubat, in omncm quaeslus occasionem intenlus;
corporis solcrtiam imitctur anima, suasquc mcrces iuna-
vim ftdci, vclut tutum salulis perfugium importare salagat.
III. Corpus vitnm, quam ab anima trahit, cibo potuquc
sustentat, anima ipsa quantumvis bene valere vidcalur, si

absint opera, non aegrotat, sed morlua cst; operibus nam-


que ex fide mananlibus, cjus constat vita. Indubitabile
dogma divinie Scripturae loquunlur. Fidelis Lazarus impe-
ranti obsecntus prodiit e tumulo; divinavox, quaa illum
evocavit de sepulcro, orbcm suavissimo odore recreavit,
eoque afllante revixere gcntcs in Lazaro adumbratae; et
gcntilium quidem ad Dei cultum conversionem Lazarus
nobis repraesentat; Judaeorum vero excidium praesagivit
iur illc, qui laqueo se suspcndit, et restim Scribis, quibus
operam ante locaverat, reliquit.
582 S. LPIIR/EM SYRI

^/W/VVMVW W\VV\W><V\\<\V\ WW WVWVWVVW v«\v>\o w- W\ V\\\\»W\ VVAW \\\ \v> ww/v\ vv\ \w

SERMO LXXXI.
Alias de Margarita SERMO I.

I. Accidit aliquando, fratrcs, ad manns vcnire meas


Margaritam. Apparebant in ea alTabre elaborala rcgia in-
signia, imagines et symbola eximia? illins singularis majcs-
tatis. Fontem csse intellexi, nnde mihi haurire liceret lali-

ces secretorum Filii Dei. III om itaquc, porrccla statiin ma-


nu, appelii, dumrjuc lenoo, et allente examino, animad-
verli non unam haberc faciem; in ea nulla pars exlra fa-

cicm, tola facies crat. Quarc typum esse dcprchendi Filii

Dci, cujus Numen inscrulabilc ct incomprchcnsum usque


niancrc mirum csse non dcbct, est totum quippc lmncn.
Eximius liujus Margaritae nitor et clarilas prneccllcnlein il-

lain naturam repraesentabat, cujus splcndor nullis infusca-

lur tcnebris, nec ullo pax pcrlurbatur bello. Ejus ilcrum


singularis candor Domini sui corpus purissimum nclum-
brabal, ejus dcmum natura simplex etindividua leslabatur
unam parilcr esse veritalcm. Viderc erat in ea cxpressam
Ecclcsiam, immaculatuni cjusdem Margarilaj parlum, ct
huic insidentem Fiiium Dei, Fiiioque suo assidcnlcin ip-
sius Ijcnilriccin olim in nube ac ocelo signiiicaUm, uikIc
lumen illud e lumine mauans nobis iiluxit. Similibus hie-
roglyphicis in ca imprcss.c viscbanlur vicloriarum cjus ac
triuinphorum imagincs, indicabanlur cjus uliiilates ct mi-
rabilcs cfleclus, sic ul omnia ejus ornamcnla non modo
mcis subjecla oculis pcrspiccrcm, scd ctiam occulla inde
conjcctarcm.
II. Gratulabar ipse mibi inventam arcam noclica potio-
Anvi III I 16111 1 v i
0111 lllMOHlfi 585

icni, cnjui contomplatus formam iitii admirari non jk»i<

ram ; mirabar in <m thalamoi clauioi, ncc ideo ombra opa-


catos. Solis nuippc filia eit, vocalei lypoa, data, tacente
oraculo, responsa, et surdam citbaram sine \ oce lonantem :

cuin ex improviso meas pepnlit aorei tnba, ruptajque nu


bii horriticns fragor me perculit hii vocibm «Cavo incon-
:

ceisa procaciicr appetas; ?ide ut arcana et occnlta tacitni


et admirabunckis practereas, atque iis, quna tibi scire in-
duliiun est, modeste insistas. aRursos itupebam line nube
nluyiam; fons crat, imbcr coolo cadcns fidebatur, qui plu-
riuuiarcanorum inlcrprctamcntis meas implevit aurcs :

quare mcllcum illuni rorcm Margarila rcicrcbat, ct illo


quidem se solo populum aluit, adeo ut co pasti nullo alio

indigerent alimcnlo; isla mibi cujusvis altcrius cibi appc-


litionem sustulit, ut jam ncc libros rcquiram, ncc horum
mihi leclionc, aut expositionc sit opus. Et quanquain alia
supcrant arcana, quac scire dcleclcl, os tamcn illa non ha-
Let, ut cam audiam loqucntcm, ncc aurcs, ut mc scisci-
lanlcm exaudiat. Tandem intellexi nullis praeditam cssc
scnsibus, qme milii novas ad divina percipicnda facultatcs
subminislrabat.
III. Tuncsic locuta est : «Maris immensi filia sum ; arca-
norum thesaurum cx co, quod mcgcnuit, pelago, mccum
affero pectori inclusum mco. Tu vero luis commensa viri-
bus freta metire, horum Dominum revercre, hunc explo-
rarc nc auclcas. Exercitatos in arlc vidi uriuatores, islud
ingressos mare post mc, illico rclroccssissc, ejus altitudinc
perlcrritos, indcquc trepidos in continenlem se proripuisse,

adeo ncc ad hreve tempus ejus sustinuere fremitum. Ete-


nimvero quis polis sit longiorem ibi ferre moram, ut Divi-
nitatis profundum otiosus explorator perscrutetur. »Fiiius

Dei pelagus cst, navigantibus commoda ct damna parat.


Quid ? num concitatos veslri maris fluotus nunquam spec-
384 s« ephbjEM syri

taslis, utve obluctantem fregere ratem ; obsequentem con-


tra minimeque obnilentem servarunt ? Universos obruit
/Egyptios mare, etsi divinorum arcanorum rcligionem te-
mere pervestigando nunquam violassent. Hebraeos etsi boc
insontes crimineterra absorbuit, videte, scrutalorcs, quale
vobis immineat malum. Sodomitas item flamma consump-
sit,similem vos exilum perlimescite. Inlerfectorum gemi-
tibus pelago personante trepidarunt pisces et grandia cete;
ferreum vos pectus habere credo, qui talia sontibus cons-
tituta supplicia, legitis, et qualia illi perpetrarunt, scelera
concipitis. Ego sane tremisco, tum maxime quod illa ab
ultrice Dei justilia usque modo dissimulari conspicio.
IV. Concurrunt simul impia disceptatio et pia confessio,
ntram putasvictricem fore? lingua suaves modulaturhym-
nos, eadem disceptando in sacra irrumpit adyta, utras vo-
ces dices ad aurem venturas? Supplex precatio et insolens
qusestio uno funduntur ore, utram attendet Deus? Cum
belluae natantes a Deo fugientem Jonam suum cernerent

factum contubernalem ad breve licet tridui spatium, faci-

nus exhorruerunt, quis, aiebant, a Deo fugere potis erit?

scilicet Jonas Deo se subducere quaerit; vos contra, pro-


tervi scrutatores, hunc persequi adhuc pertinaciter obsli-
nalis.

vvvvwvvNA/v^/vv/vv^v^/vv^/vvN/vvv/vvvvvAVVAVv^/Wk/vvN/vvvvv^

SERMO LXXXII.

AUas de Margarita SERMO II.

I. Cui bimilem te essc, Margarita, dicam? lioc prccor,


luum me nb orc tuo pcndcnlem doccat silcnlium ; taccndo
loqucrc; mutas quicumquc voccs cxccpcrit, intelligct is-
Al)VF.nsi!8 SCMJTATOnr.8 si:UM0NE8. 385

thuc, quod praefera, mytierium line vocc wnire Mduiii


nostree Reparatorenii Btt mater tua iponaa marii innupta,
pelagtii illam aonduxit, ipaa iponte lua i 1 1 ejua nuudi dav-

lapsncst. Virgo lc concepit, Virgo mntcr jucl.xas feminai


sugillat gemmata monilia gcstnutcs, nulla practer ic gotnma
suo cenceptu refert divinuin Vcrbum, quod caaleba gene-
ravit Altissiinus. Quas nalura fingit gcnnnas, ad rcprajsen-
landum cadcstium margaritarum nitoremformare vidclur.
FostUI cximius oculis patct; qui liunc concepil, utcrus
adhuc lalcl; tuus, IMargarila, conccptus indo valdc qunm
admirandus, quod sinc scminc ct conjugali opcre periec-
tus est, origo tua singularis cst, nullam habitura parcm.
Dominus dicitur habuissc fratrcs, qui ccrlc nullos haberc
potuit, cum natura unicus sit. partum singularcm el

ndmirandum! qui tui similem extra Unigenitum nullum


habes; csto tot dicaris habere fratres etsorores, quot regum
diademata ostentant gemmas. Sint, si placct, tui fralrcs
berylli et sodales pcllucidi lapides, cognalum itcm aurum
habeto. Constnt tamen ratum extra tuos dilectos nemincm
in Regis regum diademate locum habiturum. E mari vi-

ventium sepulcro emerseras, cum amantes tui tibi obviam


venere, quos iutuita : «Vos,clamasti, Sanctorum co3tus cu-
piens habere propinquos cognatos et fratres, huc nppuli. »

Grana frumenli suis arislae folliculis involuta ferunt, te au-


tem rcgum diademata gestant aureo venuste cavo illigatam.
Nec utique immerenti honor ille tibireddebatur, ut ex eo,
ubi jacebas, loco ad summum honorisgradum conscende-
res : triticum arista gerit in agro, tc autcm velut insigne
capilis ornamentum, rex sublimi vectus curru, gloriose
circumfcrt. beatam maris filinm, quae de pelago, in quo
genita fucras, in conlinentem migrasti, amatores qurcsilura
tuos, qui quidem venienlem coniestim rapucrunt, et ad
proprium cultum ornatumquetranstulere. Nec porro secus
XXXVI. 25
380 S. EPHIUEH SYRI

gentes, quaccumqueUnigenitum adamarunt, cum jam prae*

sentem haberent, complexae sunt, suoque unaquaeque ca-


piti velut splendidum diadema imposuerunt.

II. Occulta veritatis vi ab hominibus profligatus draco,


pedibus etiam proculcalus est, tum vero victores sordidas
abjecere vestes, mundis mox immergendi aquis, hinc per
sacramenlum chrismatis Christum induerunt, teque simul
indidemextractamsurripuere sibi; emersere nudi, rejectis,

quae anle exuerant, indumenlis. Hac arte suas animas ex-


cussere e faucibus draconis amaro, vano tamen questu
clamitantis. Ingenium nacta esmitissimum, quale fnit Agni
illius mansueti, qui ad occisionem ductus, non aperuit os
suum; si quis te infestus aliquando invasit, raptamque cgit

in crucem, id est, suis auribus suspendit, ut in Galvario

colle Judaei Dominum, tuam spectatoribus lucem, adeo


non subtrahis , ut indc liberalius etiam non merenlibus
profundas.
III. Pulcherrimam Filii Dei formam tuo in vultu cxpres-

sam cernimus, sustinuit illc crucem, ligno trabalibus con-


fixus clavis; quid? num te non similis po?na afllixit immc-
renlem, nec tuae terebratae suntmanus ? et illi quidem crux
regnum comparavit, libi vcro aerumnae et labores puichri-
tudinem et venustatem conciliarunt. Enimvero quo tibi

persecutores minus pepercerunt, tcque crudelius Iracla-


runt, eo tibi profuerc magis; undc enim le tanlis afleccre

malis, rcgnle libi diadema fabricarunt. Simon Pelrus pc-


trac miseratus ajrumnas, ex vero praedixit fore, ut collisa
suos colliderctofTensores : adco liquet persccutionibuscjus
splcndorem exlinctum non fuissc, ut vel cx hoc ipso con-
flictu majorem ndcpla venustatem Supcris Inferisque no-
vam lucem affuderit.
ADTBIIUI ICBVTATOM IBMOHll.
*\\v\\\\\\\\\\%\\*\v>x*>\x>\VM\\\*»»\»\»»\\\\\»\\\\\\\\ »\\<\\\\»\<N\\*^>'
,

SEllMO LXXXIH.
AUas de Ma&gakita SERMO III.

I. Te merito, Margarita, miror, quie noaata qda?rii lu-


cem et latebras fugis. Negotiator qnoqoe luo incensus
amore, suisseexpoliavit vestibus, non quovcllci i<* operire
nudam, ncc enimtalii cras; fulgor namque tuus tc icgit et
ornat, communibus carcnlcm lcgumentis. Ilcvam ppoinde
rcfcrs, nunquam minusniulam,qunmcumnuila fuil. Quarc

mcrito cxecrandus illc vetcralor, qui simpliccm fieminnm


suis circumvcnlam dolis cxpoliavit , nudnmquc reliquit.

Non ita tuum, Margarita, tibi coluber auferct ornalum un-


qunm, ncc cnim polest. Consimile tuo amiculum in horlo
dcliciarum bcatis loeminis nova retcxct lux.
II. Margarilas /Elhiopia profcrt candore insignes, uli no-
x
bis sacroetestnnturLitlera} ; quis, ccdo, JNigrilnrumregio-
nibus tc omnium gemmarum nobilissimam dcdit? Jlle vi-
delicet, qui dicm cunclis attulit genlibus, /Ethiopas ct
Indos etiam illuminavit. Gum cnim cunuchum .Ethiopcm
curru veclum aliquando vidisset Philippus, nitidissimus
agnus dc lavacro veniens, atrum homincm convenit, et
sacra prius lcctione cruditum, sanclis mox aquis cxpiavit,
indc nova accedcnte luce illustrnlus /Ethiops, cadem du-
3
cente, interruptum resumpsit iter . In palriam revcctus,

gentiles suos colorem mutare docuit, et atros /Elhiopas in


candidas Margaritas transformavit , quas cum Filius Dei
accepisset, Patri suo sethiopicis gemmis illuminatum din-
dema obtulit.

1
Job. xxvni, 19. — 2 Act. viii, 27-39.

25.
:

588 S. EPIIP./ESI SYRI

III. Regina Snba Chananilidem vcnit l


, ovis videlicet ad
sallum ferarum, veritatis lucernam ei Salomon accendit,
cumque jam ad vanas genlium religiones declinasset, fe-
mur eliam inclinavit. Et regina quidcm, recepto lumine,
laeta discessit, Hebraeos autem consueto gentis vitio oculis

laborantes reliquit. Caeterum quam illa beata in


scintilla,

opacam regionem intulerat, lumen suum conservavit, do-


nec, adjuncta nova luce, scintillula crevit in solem, qui,
dissipata undique errorum caligine, universam provinciam
collustravit.

IV.Magnos fert pisces mare, quorum bene multi ad de-


cumanam magnitudinem proveniunt, attamen parvi revera
sunt,* tua, Margarita, moles quantumvis angusta sit, regale
diadema splendide ac magnifice condecorat: scilicet Filii

Dei symbolum es, cujus humilitas Adamum ad summam


amplitudinem ac dignitatem evexit. Tu quoque diademati
inserta caput coronas, pulcherrima specie oculos delectas,
auribus splendorem accersis. Ohe satis in aquis jacuisti,

cui terrestre domicilium natura dixit. Quin ergo ad pro-


pria remigras, nostris assuefacienda auribus : consenta-
neum namque est, ut istae verbum salutis tecum pari amore
complectantur. Intra aurem sedet verbum, extra illam
Margarita : auris, cui te tuus Aucto p commendavit, discat
a te verbum veritatis commendatum habere, hujus specu-
lum esto, atque verbi dccorem in tua speculelur forma : in

te intelligat ejus pretium. Ramum finge tibi esso aurem,


corpus puta arborem, tequemet inlra ea quasi divini foetum
luminis : forsan tua etiam symbola lucis genitricem res-
peclant. Tibi Dominussimile dixit regnum coelorum, quod
aiias comparaverat quinque virginibus, quibus solertia in

conscrvanda suarum Lampadum luce adilum illuc patefccit

• 3 Ilcg. xi. — Mullh. xxv, l.


Amrusus IfllUf \ 10*11 si kmo.m s.
|

virginibui lu quoque limilii ei, limili, que illao nitont, lucc

coruftCM.
V. Nemo iane pauperi foBminao unionen aflerat , nec
enim huic ejusmodi culius congtnit : quin ergo illa Gdem
gratii comparare iatagit ( ojuq omnibuj plane hominii
nembrii apta et habilii est ; aed aec nobiHi matrona luam
anro distrahat Margaritam. \ ideiii, qui talia audia, qualemi
quamvc turpem nolam lalurus sis, si forlc cogilas in luhiiu

projicore lanUe auctorilalis genmuun. Bl fragilil porro la-

pilli prciio ;cviicriK'c unionis dignitatem Bitimare debei, cl


illc quidcm iu pixidc cuslodilur, aut auuulo incluiUI ges-?

lalur, aut coudilur iulra adyta, ciquc clausis ubique obsc-


ralisquc osliis sludiosc cavclur; tuam vcro Mnrgaritaui
Altissimns illc luo rcpositam pcctore obsignavit; uli cnim
rcbus prclium ponere novit, sic dalorum et acccplorum
rationcs cxigere solct.

W\ WWWWWW WVVW W\ W\ WWWVVWW W\ WVWWW WVWWWW\ W\ W\WVV WVVW VWVWW \ V \ \

SERMO LXXXIV.
Alias de Margarita SERMO IV.

I. Latroncm capta cepit fides, ligno suflfixum refixitsus-


lulilque lignum, ct in horto deliciarum sedc locavit. Yidit
csurienslignum trabe suspensum immortalitatis anlidotum,
si fructus fuit, ipsecerteillud comedendo Adami imaginem
expressit. Fatuus quidam, cum a recta declinasset, fidem
quaestionibus quasi prurientem oculum adortus est. Sed
enim si scalpendi voluptas oculos tandcm occaecat, longe
magis disceptandi libido fidcm. Sed cnimvero nec urinalor
1
Matlh. xxv, i.
0()0 S. EPHRiGM SYRI

pcpertam Margaritam anxius morose examinat; omnes


et

negolialorcs gaudcnt illam ad suas venisse manus, nec


unde venerit sciscitantur, sed nec id rcscire curat rex, qni

suo eam inseruit diademati.

II. Cum Balaamus mutae animantis stoliditatcm induis-


set, rccte jumento monenti parere coactus est, ut qui Deum
suo ipsum alloquio dignantem sprevisset; tu vero pro ju-
menlo unionem habes hic monitorem. Sic olim populum
I)eus cor habcnlem lapideum increpuit per lapidem sibi
jubenli obsequentem, suaque rupes obedientia homines
refractarios revicit. Vos autem quicumque ad veritatis
,

monita obsurduislis, hodie Margarita castigat. Deo citanle


testes affuere turtur et milvus suam hominibus stultitiam

cxprobraluri, bos item ct asinus; accedit modo Margarila


avibus, ac bcstiis terreslribus ac marinis teslimonium dic-
tuiis suffragatura.

III. Gsclcrum ne tu illam similem cogites lunae crescenli


semper et senescenli, modo immensae orbe plcno, ac re-
pcnte nulli; soli potius compara aslrorum principi; nam
parva licet sit, hac ipsa sua parvitate repiwsentat Filium
Dei, illum scilicet luminis fonlem, qui, quantulamcumquc
emiserit scintillam, solem occultat. Aslrum est Margarita
plcnoquc scmper nitet orbe, nec vero quale cst gemmarum
vulgus, ut ei nliquid demercqueat gcmmarius; cam quippe
sua forma munit inlegramquc scrvat : neque deteri, aut
minui potest, ubicumque est, lota est. Quamobrem si quis
vclit illam dividere, resectamque indc particulam sibi au-
fcrre, conlinuo a se] ipsa excidit, degeneratque in eam,
quam sanctcc religionisdesertorescommenli sunt, fabulam,
dum ijuam hausere fidei regulam discerpere et dilaniare

non dubitanl. Ejusmodi porro fide poliorem vixduco illo-


rumseclam, qui de saiuc fidei dccrclis disccptant. Natura
fidei pcrfecta csl, ncc infringi potcst, si quis hanc dilacc-
AOTBMUI ><:nT"rAToni.< tlMOR S9]
rarc lrnl.it , iptftM, nnii ill.nn l.nlil, quiqur. ab 61 difCftditj

ncc >il)i ipte constat •'


enimvero qoi lumen fogit, nil haic
ollicii, tuii duntaxat oculis ceroendi facultatem ndimii.

Aer et ignis interjectu corporum dividuntnr, lux ona indi-


viduacst; esl ln\ suo siniilis (mndilori, ncc inlmcunda csl,
ciira sni detrimentum generat similem.
IV. Gselerum si quis te, Margarita, fingk compositanii
quasi pluribus compactam partibus, vebemonter errat, lua
natura clamat te non esse Ggmentumi aoc esse
opificis

dividiiain, quale cst omnc Inpidum geaOSj illins sciliccl


Unigeniti imago eageniti non tacti : nccidcoFilioDci com-
j>arabilis cs ; ab inlimo siquidcm loco originem duiis, Ini
antcm Conditoris Filius ab illo gcnitus cst Sununo, infra
qncm cnncta snmma jaccnt, ct ipsum sibi dissimilcm faeil
similitndo, quam adPatrem hnbet pcrfcctam el absolutam.
Ex duplici ulero diccriscdita fuisse; c ccclo namque labcns
iluidam solutamque naturam habebas ,
prodiisli post cx
aquis velut crystallns concrcla totaque in tc compressa;
inde visa cs hominum consuctudine delcctari tum vcro :

quasi corpore assumplo, ct artificis manu vcnuste cavisin-


clusa fuisli, alque ab iis, quibus te possidere obtigit, dia-
demati inscrta velut cruci sufiixa, viclriccs frontes velut
virtutis insigne exornas : auribus item ad ornatum accedis,
velut earumdem complementum et coronis; sic ad omnia
lc pandis et explicas.
3o,2 S. EPHIU3M SYM
\\\\\\ V\V\V\\V\ VV\VV\VV\V\\\\\\\\\\\V\\\\\\\\\V\\\\VV\VV\VVVVVVVW\A\V\VVV\V\\\\\\\\VVVW>

SERMO LXXXV.
Alias de Margarita SERMO Y.

I. Nunc demirare donum, Margarita id est, quae sui


cupido occurrens urinatori sponte sua emersit ex aquis;
banc refercns lucem, quse nostris ultro se offert oculis,
divinum adumbrans Solcm , qui non rogatus, diem nobis
aperit non sensui, sed menti aspectabilem. Vultum, Mar-
garita, luum simili arte suis coloribus expressit pictor, sic

tamen , ut in te descriptam ngnosceremus fidem , non


pigmentis , scd arcanis figuris notisque depictam, tuiquc
Auctoris vultum simul exbibuit, non quidem penicillo ex-
pressum, scd in te tuaque specie adumbralum. Nihil tu
quidcm sensibus subjectum o!es suavissime tamen divi- ,

norum arcanorum odore nos recreas, nec csculentum quid


cs, tuorum tamen auditorum palato jucundissime sapis.

Ccrle liquor non es, nec proinde oiFerenda polum pelenti,


mysticum tanien fontem auribus , aliquid dc te narranti
auscultantibus aperis.
II. Tua3 profecto magnitudini nntiva parvitas nil delra-
hit. Mensura, moles et pondus infra mediocritnlcm con-
tracla sunt, eam tamen dignitatem diademati confers, cui
parcm fingere mcns nuiln polcst; quare si quis sub angusta
mole latcntem ampliludincm tuam non cernil, lcquc pro-
indc conlemnit, ncc curat amissam, suam landcm damna-
bit imprudcnliam, cum te in diademate regis locatam as-
piciet, simulque sibi suum a lc exprobrari vitium audiet.
III. Immcrsi pclago urinalores nudi tc, Margarita, nobis
cxlulcrunt; ncc cnim cuipiam rcges lc primi dcdcrunt, scd
suis expoliati vcstibus ignobiles mcrccnarii, lc c profundo
maril cxtraclam ad nostros translulcrc usus; Domini vide-
41THIVI sontiTAToni.s lllMOff] .
fffl

licct Aposlolos inopcs, pisc;iloics cl (i,ilil;cos ropi ;i i|< nl.i-

l>;ml. Ncc. cniinvcio alius ad kf p;ih:l idliOfl, HeCflJiiflJ

iiic.issuni icilicet te capere tcni.ini , qai iuai imn depofluere


\csics : quicumque te mnt ooniaouti, infantium nudiutem
aiToclarunt, aquis sua iorpova •epelitruntj et ad fti doa-
cendernnt, tu ?ero renientei effuao exceputi linu, t.mto-
pere ab iii te amari freitieni, Tuam illi confeitim renun-
tiarunl amplitudinem et dignitatem ; quaa rero bominei
CflBtera toopei ore priedicabant opea ( aperto mox linu pro-
tulerunt, ipectantibui et mirantibua gemmariii noTanif
quam illi expeauerant, gcmmam. Propositam populualau-
dnvit mercem, teque sibi liberaliter donatam utraque
slrinxit manu vclut oblatmn incommodorum vitac allcva-

mcntum.
IV. Quotquot in aquai dcscensuri suas delraxerc veslcs,
luum ex aquis, Margarita, ascensum ndumbrarunt. Secns
stagnum Apostoli fuluri ? eritalis pracconcs, Conditoris sui
Unigcnitum ab inferia revectum speclarunt; tua tuiquc
Doininipraesentia stagnum, mox eliam mare decoratasunt.
Qnisquis emersit sanctis immersus aquis, suas resumpsit
vestes; similicura Simon Pelrus, poslquam slagnum nando
transmisit, detracta requircbat indumenla : ulrique scili-

cet tuum, luique Domini amorem vclut proprium ornatum


induerant.
V. At quo me, Margarita, rapis ? ad me ipsc jam redeo,
teque hactenus otiosus speclator contemplatus , tibi me
ipse similcm reddere conabor. Et quandoquidem tu tola
in te compressa tibi perpetuo constas, unaque tibi semper
simiiis perseveras, dabo operam, ut unus item ipseacqua-
bilis et constans in te permaneam. Gemmas collegi, coro-
nam fabricareproposui, Filio Dei ofFerendam, sic ha?rentes
meismembris maculas tergerestudeo, suscipe, lu Domine,
quacso, donum, non quod tc meo dalo egere crcdam, sed
09,4 S. EPHI\^M SYRI

quod ego mere indigentiae succurrerc velim, sic meas, oro,


labes eluito. Gorona siquidem Margaritisratione crelis con-
serta est, nec auro, scd charitaie constat, nec ligamentis,
sed fidc cohaerct, quamque non manus, sed tantae majes-
talis laudes persequens lingua ad Allissimi conspectum
sublevat.

\\V\\\\V\YV\Y\\\\\V\VVVVVV\V\VV\\VVVVV\VYVvY^^\A\YVV\V\V\\\\\\\\\\\\\\Y\\\\\\Y\\\\\ \V\VV\

SERMO LXXXYI.
Alias de Margarita SERMO VI.

I. Utinam frcquenlcr Patrum e lumulis expirans odor


filios afflaret. Enimvero cum in paucis sapicnlia Qorercnt,

parem huic simplicitatem ct modestiam habere studue-


runt : quare, rcsectis futilibus qua^stionibus, acquieverunt
fidei testimonio, monstralamque ab illa viam ingressi, hanc
sibi pcrpetuo calcandam staluerunt. Legem promulganle
Deo, tanto praesente legislatore liquati dcfluxere monlcs,
latam legem pcr summam vecordiam contempserunt homi-
nes. Elia? secus torrentem invasta solitudine moranti Deus
per corvos providit annonam; et Samsoni de sceleto ex-
pressit mcl , neutcr de hoc facto disceptavit, aut Dcum
ausus est intcrpellare, cur munda pro mundis habenda
ista

statuissct, illa contra tanquam immunda rejecisset.


II. Dominus sabbala solvit, et gcntes prisca supcrsti-

lionc oppressas curavit : uxorem ab cxlraneo populo sibi

Samson quaesivit, nec ulla ab cxolicis nuptiis emcrsit quass-


tio inter justos. Propheta merctriccm duxit, nec hujus-
modi conjngium carperc ausus est quispiam vir probus.
Idem Dominus quosdam volentes, se haberi justos, potius
quam csse, sevcre redarguit, corumque vitia detcxit ct pu-
blicavit : peccantium tainen casum (loluit , lapsos miseri-
ADYIMUI s.niTAToniis MIMOK
cordilcr lvlevavil, disjecitquc pnMiir.ntcm iimmtos rrimi
iiiimi molem. Dei jura discreyit etianxil Demine reclam
aasOi Verui cum eisel Dominus, babuit obecguentes sibi

famulos, velul suam corpui opacam ambram, ddui hero


serviique fuil scopus, idem sensai <l eadem roluntss,
Gumque idem solesset, offasassais Discipnlii teDebras iaa
lucc prbfligayit.
111. Mirum in quantaa sc compegerant lites heterodoxi
in rebus caeteroqui patentibns cL obviis ! claram utique i ii

Novum, quod. nos lcncauis, Testamentum a Dco perspicue


fuisse prsesignatum in co, quod Prophelii tratlilnm fuitj
isli nihilominus homuli, quo modo prcinebfinlur, so-
allo,

porc ncctlum penitus tliscusso, utrumquc legenlcs, alTnsa


velut intlc caligine oppressi, delirare coeperunt. Et viam
quidcm viri sanclissimi anle cxplanaverant ac trivcranl,
veritali, quam hauscrant insistenles, in plauissimo tamcn
callc salebras isti confinxerunt ; quid enim ritc facercnl
homines mero pleni? rectam dcscrucre viam, et in anfrac-
lus sc ultro conjccerunt. Nec id vero mirum, eos turpiter
abcrrassc, qui pcrvcrsum disceptandi sludium crecum du-
cem sequi obstinarant. Lucem suis incurrentem oculis
transformarunt in tcnebras, quo liberius vagari liceret.

Incidit in manus Margarita, fides, dum illam curiosi nego-


tiatores circumspiciunt ct examinant, imprudentibus ex-
cidit ct periit; sic Margaritam in lapidem transformarunt,
unde sibi ofTcndicuium paralum invenirent.
1Y. donum mortis anlidotum, quod fatui homines in
venenum converterunt. Judceus, ut claram tuam a fonle
scaturiginem inlcrcideret.elaboravit, exitus conatum elusit.

Simili astu haereses, cum tuam pulchriludinem extinguere


non possent a suo principio distrahere tentarunt. Sed
,

enimvero quicumquc eo projecti sunt, ut a tuo tc auctore


avellere cogilarint, non te, sed ipsi se ab illo alienarunt,
596 S. EPHR.EM SYRI

tuaquc virtule resecti cxciderunt; cn videmus, quos Sion


produlerat surculos, avulsos ac dispersos, atquc haeretico-
rum sectas exitu non admodum dissimili sublatas. Oro,
fides,tuam nostrae parvitali admclireampliludinem; quan-
amor nec
diu enim te totam inspicere et dimetiri non licet,
conquiescere, nec tacere potest. Te ipsa, quaoso, contra-
hito, ct pnrvam quo potis es modo, minorem facito
, :

cunelis, fnleor, superemines, te tamen omnibus longe la-

teque superfundis.
V. Jam vel ex eo coarguendi veniunt nostrac Margarilac
scrutatorcs , quod, decedente charilate, discordia (ratres

incessit, mox etiam audacia, adeo ut visendoo luae formac


desiderio incensi, velum ori tuo ohductum reducerc per-
lentarent; suspicahantur nimirum, hanc esse fuco quacsi-
tam, cum tamcn scirent ejus originem et ortum effari

nemini licuissc. Quanquam vel incredulis aliquando le


quadantcnus conspiciendam dedisti, ut cujus archetypi
typus esses cognoscerent, cumautemtetotnm oculum csse

ccrnerent, hoesere mentc attoniti, et usque adeo pertur-


hati, ut ipsi in contrarias sectas divisi, te pariter scindere

molircntur; sed contra accidit, ut iidem a te discissi, jnm


nec sibi ipsi consentirent, cum tamen ipsa invariata perse-

veres, tibi scmper similis et constans. Iis solummodo tuum


cernere non licuit vultum, quibus suos veritas oculos ne-
gavit. Praetcrquamquod velum proprium Prophctarum in-
signe arcanis intextum notis, oris tui fulgorem tegebat,
simul illorum oculis occullabat; aliam proindc tc essc crc-
didcrunt, cum eadem ipsa sis datum nobis speculum veri-
tatis proplereaquc sectae oculis laborantcs infestam sibi

lurem tnam obscurare conanlur.


VI. Scd quoniam alii tc supra tuuin cxlulcre modum,
ct infra dcpres^erunt alii, ut partem ulramquc ad ooquali-

tatcm rcducas, ngesis, ct cx co fasligio, in quo pagani ct


ABTBIIQI I
< iiiTTATOiu El IJtlVOffBfc 509
barbari te locarunt, deicenditoj runoi inde iicendito,
quo .1 Judffiii abjecta fuiiti, cobIuui licei leuiper obtin<
Xu rero verilatii amicui imaginare Dominnm noitrum mo
dium inier hominoi, ac Deum tibi proaontem fn< :

dant Prophete, palamque ct publicc, quem hunc essc crc-


danti nunc Genitor aua recinat verba,
loquanturj illa

quorum TunJudasoi otpaganoi fruetra nituntorinfrinsere.


\ 11. llic jam adcsio, fidcs, donum lanctai EccIoiUb di-

vinitus conccssum in hujus, oro, sinu morarc ct con-


;

quiescc. Quod si tc cxagitavcrc circumcisi, id non iniruiu,


fabulai lomuia consectanlur; cum ipsis conspi-
isti ct sua
rarunt helcrodoxi, nec istuc novum, conlenliones qnippe
amant ct litcs. Videdum, ut ei gratam tc pnestcs, qui tibi
condidit adjunxilque gentem tibi decoram, quaj tc suis

subvectam humeris, gloriosc per orbem circumfert. In


mosaico Tcstamento primoribus velut lincis descripta fuis-
ti, in novo deinde fcederc perfccta, plcno velut orbe jam
nites ; sic a primis ad novissimos lux tua propagala est.

Rcliquum cst, ut ei gratiae agantur, qui nobis tuac lucis crc-


pundia primum ostendit, post etiam attulit meridiem.

WWWWWWWWWWWWVWWVWWWWWWWWWVWWWWWWWWWWWWWWWWVWWW^

SERMO LXXXVIL
Alias de Margarita SERMO VII.

I. Secessum quaerebam, in palaestram incidi, convene-


rant huc ex parte heterodoxorum sophistae, nova incesse-
rat otiosos cupido explorandi saporem ignis, cernendique
spirituum colorcs ac mollitudinem, et lenitalem lucis : iu
has nimirum lites egregios ilios disceptatorcs splendor a
sole cmicans impegerat. Filium Dei nostris ulique sensibus
098 s. epiirjim SYRl

minus obvium, quam nostrac mentis cogitatio, manibns


etiam attreclare sc posse nugabantur; nam Spiritum sanc-
tum ab omni itidem noslra facultate abstractum jactabant
se suis sibi speculationibus sensilem fecisse : Patrem vero,
qui vulgo incomprehensus haberetur, ab ipsis proprio acu-
mine fuisse investigatum, et comprehensum. Nos autem
pcrfectum fidei exemplar accepimus ac tenemus Abraha-
mum : pcenitentiae nostrrc formam Ninivitas et Rahab do-
mum ; spei demum nostra3 archetypumProphetas, et Apos-
tolos.

II. Invidiam primus intulit diabolus exilialc malum; ad


impiam /Egyptii rcligionem vitulum, turpe simulacrum
invenere. Finxerunt Hethaci horribile spcctrum, idolum
quadriforme. Gra;corum foetus est occulta tinea, sophista-
rum dialectica. Jam vero cum hujus artis liberos legisset

orlhodoxa) fidei adversarius quidam, sana dicta corrupit,


impias opiniones disscminavit , spei nostraj fundamenta
subverlit. Hunc scilicet fructum felle draconum virulen-
tiorem attulit, quisquis disccptandi libidinem primus ac-
cendit.
III. Diabolus ut vidit acies suas ab advcrsa vcritatc in-

fraclas, cademquc subolescenle, sata anle zizania suflb-

cata, publicac Juci se subduxit, advcrsus noslram disci-


plinam occullos dolos molitus cst, lclcndilquc laqucos.
Saccrdolcs anle alios adorlus ad ainbiendum primatum
concitavit. Continuo clcrici coeperunt inlcr sc ccrtare, ct
ad ccclesiaslicas prncfccluras omnes portenlare aditus, fo-
res pcrrumpere et pcrfringerc claustra : et alii quidcm ad
dignitales per occultos tramitcs, quasi per cuniculos con-
niti ; alii conlra palam, ct velut dirccla acie viam sibi ape-
rirc; plcrique rem velut ex acquo ct bono pecunia transi-
gcre, aut simulatione virtulis et probitatis ; sic non unam
omnes tenucrc viam, etsi unus esset omnibus scopus. Ju-
;

tDVBMOJ ICMJTATOB] ;l IBIMOV 5gg


venei iuoi doxi coraputavere annoi, ut intelligerent eetati

iusb locum* cguem appetebant, minime convenire; lenei


ipei iuai et sonania ultra lenium composuere. Hac fraude
veterator vaferrimui suis cOncluiit rctibus univenoi. Eccc
jam scncs ct juvenffe, quin ct pueri nd summos in Bccleiia

honores aspjrant.
IV. Veteres ille nocendi artei dimiiit, libique nova fu-
bricavlt anna. Antiquum Judseorum populum lcrcdo ct
caries eroseruntetabsumpserunt, si quid relictum, scclctus
nimirum cst, ct nudata osiium compages. Ergo in novns
vcslcs, novas vidclicct gcntcs, novum linearum gcnus im-
mittendum fuit. Et quoniam vidcbat Christi inlcrfcctorcs
abjcctos dcspcclosquc ct velut cxtrancos a communi ho-
minum consucludinc contubernioquc cxclusos, cx domes-
ticorum ct familinrium turba scrutalorcs sibi finxit, adora-
torcs fecit disceptatores, ex ipso panno tineam protulit,
eodcmquc involutam reliquit, dum similem frugibus pro-
curat pestem. Postquam vero plcna horrea vermibuf sca-
tcrc vidit, scdit spcctator otiosus. Exlcmplo annona multo
Inbore coacervala, in lercdinum retrimcntum soluta cst
simili astu vesles dignitatis insignla tincis abrodendas dedil
et perdidil. Adeo nos ille illudit, ct ipsi nos ipsos illudimus,
postquam rationem menlcmque vino mersimus. Zizania
Satanas seminavit, agrum antc cullissimum simul opcrue-
rc vepres. Caulas infecit, ct scabies in ovcs grassari ccepil,
hac arte sibi gregem avertit uuivcrsum, suoquc adjecit
censui ; puguam a populo Judajorum iuchoavit, eoque
profligalo, adversus Gentilcs procurrit, ut eorum caede
praelium couficeret.
V. Calamum senior illc populus, cum Filio Dei illude-
ret, sceptri loco obtulit ; scelere haud dissimili juniores

calamo suis in scriptis illum ex Deo purum hominem fe-

cerunt. Calamum itaque pro calamo diabolus adversus


400 S. EPIIR^M SYRI

salutis nostrac Rcparatorcm strinxit, atque pro diversis


vestibus, quibus illum ipsius interfectores per summum
dedecus et ignominiam induerunt, nuncupationes ipsi mi-
nime decoras malitiose confinxit, eique allevit, EfTectorem
rerum modo creatum, modo factum appellans et quoniam :

aliasspinis utique mutis coronam ei texuerat, vocales modo


sentes in scrtum compegit, hisque superfudit carmina in
vnrios modulata sonos ; sic vepres canoris inclusit tibiis,

ut falleret.
VI. Satanas , cum animadvertisset suam in praeteritis

conatibus nequitiam fuisse deprehensam, sputaque et ace-


tum, spinas et clavos, crucein et ignominiosam vestium
mutationem, arundinem et lanceam utpote in propalulo

posita, et vulgo infamia et dolore execrata, mutata velifi-

calione, statuit alium tenere cursum. Quamobrem pro ala-

pis, quibus Dominus noster caesus fuit, caecam errandi


licenliam induxit, substituit sputis disputandi rixandique
pruritum, ignominiosis insignibus clandestinas molitiones,
et apertam discordiam arundineo sceptro subrogavit. Adeo
nihil praetermisit, quo nos perturbaret et confunderet. Fu-
rorem superbia concitavit, incubuere simul invidia, et ira-
cundia, arrogantia et simulatio, factoque agmine Salvato-
rem nostrum invasere eodem ferme impetu, quo olim in

ejus necem conspirarunt. Crucis palibulo conspicuo, et

oculis patenti subiere secreta haeresis , clavisque ferreis


fraudulcntae disquisitiones , atque Servatoris ad inferos
dcscensui ab orthodoxa veritate dcfectio. Satanas nimirum
typum crucis vetustatc propc consumplum restituere sata-

gebat. Pro spongia aspersa aceto ac felle disquirendi pes-


tiferam curiositatem invcxit : et Dominus quidem respuit

oblatum fel, fatuis contra pruritus a perduelle spiritu ac-


census, accidit gratissimus.
VII. Illatam Salvalori ncccin lunc judiccs vindicarunl,
AD\ I Mt - ICB1 I A 1 m.i I |j RHOlfl 4°l

contra modo video judicea *« Im adveriui qoi conipin


el pro cbirographii impuoitatii icribere djmoatiooii judi
cia ; el quod raagii doflendum, lacerdotoi lueti regei con-
lecrare, ipiii oflendicula aggerant, cuni pacem impcrio
prccari deberent, imperatorci ad qrma concitarunl, iude
poBpta ab iis adveriui subjectoi libj populoi belJa. Pacem,
Domioe, poiciraui aacordotibui el regibuij praaita, quaeio,
1 1 1 in miain Eccleiiam coeuntei clerm el popului, pro
lute priocipum Deo oflerant precei e| voti, lubjectiique

clementiam moderatorom exorent. Ita, precor, turbalum


inleatinii diicordiii reipublicaa itatum pacate tu, Dumine,
rerom internui <
(
t externni dominator onuiiun).

SERMONES TRES
IN IDEM ARGUMENTUM.

SERMO I.

Noslram stupco audaciam, cogilans quale sibi cul-


I.

mcn quam sublime pelat, non quod illuc pervenerit miror,


scd quod co sc pcrvcnturam crediderit ncc enim quo quis ;

aliquid asseqni le possc spcrat, co oblinet, quod oblinen-


dum sibi promisit : spem exidis seepc fefcllil. Sperarc ad-
modum Pacile cst; insani siqnidem Divinilatis indagatorei
pcrfcclam ejus nolitiam quoquc pollicenlur, expecta- sibi

tionem taraen nunquam non delusit eventus quamlibet ;

nimirum supereflluit ille inlclligentiam, cujus Numine e

xxxvi. 26
/j<>2 S. EPHTnEM SYRI

nihilo omncs creverc mentcs. quare nec hominum invesli-


galioni subcst, ct Angeiorum perspicacitatcm transcendil:
opus artificis sui rationes explicare nescit, sed nec modum,
quo ab illo fabricatum est, narrare polest : at si suam ef-

fectus condilionem non assequilur, quomodo Eflcctoris sui


majestatem obtineat. Incassum nititur mens in arcem sui
Conditoris evadere; infra hanc rcptant humi disccplan-
iium studia, dum conantur ei similem invenirc, cui praeter
Unum nemo dissimiiis non cst; omnes ab ejus notitia exer-
rant, qui unus ipse sibi notus est.
II. Cum rebus c nihilo eductis hunc nulla jungit affini-

tas, ita ut creatae mcntes, dum sibi proximum quaerunt,


inventum non desperent, ncc rcbus materia concretis
iri

congener est, ut homo lulum ejus rationes cxponcre pcs-


sit, scd ncc Angelis compar est, ut ex paritate nalurae con-

dilioncm ejus conjectent: Cherubimutiquc socius non cst,


qui ab ipsis tanquam Dominus geslatur : inlcr volantes Se-

raphim ineptc requiris, quem propriac naturae excellentia


ad dexleram majestalis locavit; famulum non esse liquel,
cuicadcm, quacPatri cxercet obsequia, familia praestat uni-
vcrsa Cccliium agmina ejus conlincntur impcrio ncc illis
: :

Ccnitorem sine Genito vidcre liccl, ncc sine ipso quae pcr
ipsum a principio facta ct consliluta fuere. Lux oculo con-
cipilur, totumque corpus illuminat, soflus pepulit aurcs,

omnia mombra perculit; ciborum saporem percipil pala-

liiin, ejusquesensuoitoticbrpori communicat: simili modo


Angeli per Filium vidcnt Palrcm, cujus cx ulero idem gc-
nitas cst, pcrqucipsum Genitoris voccm audiunl, ejusque
donis cumulantur fruslra in hoc negolio rcquiras socium,
:

qui sodali auxiiium fcrat ct ab co vicissim rcfcrat. Scnsus


mulua indigent opc, ct cognationc quadanfi inlcr se con-
nectuntur, rcs omncs vclut mcmbra in corporc sibi invi-

ccm cohaerent ct opitnlanlur; supernae pariter intclligenlio;


,

\n\ i MUJ M M I k POBJ - II IMOKJ -•

constitutum ordinom scrvant, el |>n> gradunm differcntifl

altora jubet, obcdil altera ; unus Unfgenitui omnibus, qu«c


di\i, quocve praetcrmisi, imperal el dominatur, ot ab ip o

suspensa sunt omnia. Qua ergo via hiittc invesligabi

Qnod si Patrem cum iilo naturn communione copulalum


potis es comprehendere, cum Palre Filinm uliquc simul
opprehendes, nec enim ;»1> ejaa ore potesl abesse, Cutn ille

jubet, nec n manu, nnn idem operatur. Paier pcr Filium


jubct, et agit, alter duntaxat aUerum capit Filius in si- :

niim Patris recipitur, cum ejus petit amplexum, cumquc


sedct, ejus dexterae assidct: huilc amat, hunc spcclat.
III. Vehementior cst ejus fnlgor, quam ut servorum
oculis tolerabilis sit, quarc ncc Angelis aspectabilis csl : cx
Mosis facto id conjectare licebit. Mosis in vultum oculos
defigere popnlus non sustinuit, naturae cx sose existenlis
faciem videre quis potis erit? Unus ex ipso Gcnilus Geni-
lorcm videt, adcujus jubaromnis hcbctalur oculus. Unus,
ut dictum est, Unum videre postest, et per Unum ce?lcri

omncs ab ipso conditi et constiluli. Solus ipse sibi suflicil;

quocirca non aliunde, sed a sua ingcnua bonilalc habct,


quod praemia dispenset, ct asna ultrice justitia, quod poe-
nas inOigat, ipse sibi modus et regnla cst ; ipsc se movct
ad iram, cum irascitur, ct ad misericordiam ipse sc fleclil,

cum parcit, a sua prccscienlia habct, quae fulura rcvelnf


ct qu£ docet, a sua sapientia discit; divitias ct sciehtiam
ipsc dc suo largitur, ejusque solo consilio rebtts ab ipso
conditis providetur, ct ejus libcralitalc cgentium instruilur
inopia. Vcrc summum bonum, cujus cx thcsauris cuncla
nobis diffundnntur bona, idcm suis Athlctis ad vilam olim
redituris coronas distribuet, sed cum tolus fn se retrusus

ct abditus delilcscat, quis hunc assequi ihvesligando va


leat?
IV. Adorant Angeli, ct silent, clamant Seraphim, et

s6.
;

4o4 S. EPHILEM SYRI

ejus praedicant sanctitatem, majestatem revcrcntur Che-


rubim, et porlant. Quaccumque e nihilo creverc, abscon-
ditum Patrem per manifestatum Filium a longc adorant
scd ctsi alia natura foret, sua vi coha3rens, Filiumquc in-
vesligare potens, ha3c utique non ex sese, sed a Filio ha-
beret, unde ipsum viderc posset ; secus si quam peregri-
nam substantiam fingis, et Filium propria virtutc videre
credis, ei utique affincm et cognatam dicere debes. Prae-
terquam quod si natura talis extaret, et ipsa sola Filium
cognosceret, vel hunc alium sibi fingeret, ab ipsa sejunc-
tum, tanquam extraneum, vel contra sibi affinem, tanquam
communi natura conjnnctum : atqui si communionem
hujusmodi admittas, quam fingis naturam aliam, alia non
est, sed Deus est, nec inde substantiarum, scd nominum

duntaxat numerum colliges. At si contra a Deo exlranea


est, creatura est : atqui nulla creatura, nec ipsi primi or-
dinis Angeli hanc scientiam tenent; quare nec talem crea-
turam Deo affinem dicere potes, tum quod nec cum Deo
communem naturam habcret, tum quod nec Deum videre
posset; sed recle pronuntiabis eam esse cxtraneam, atque
ab ipso remotissimam. Tu autem ex lulo, et argilla factus,
ct infimo addictus loco, vide ad quam sublime culmcn
aspiras.

V. Tc ipse fallis, si credis quanto tibi intervallo superc-


minet ccclum, tanto a te distare ccelorum Dominum. Cceli

altitudinem definire poles, Condiloris tui cxcellenlia om-


nem modum cxupcrat : omnc, quod conditum est, com-
parabile est, ct altcro ficlae comparntionis cxtrcmo mnjus
imaginari poles, unus rerum Reperlor incomparnbilis est,

adco res a se conditas supcrexcellil, ipsarumquc inlclligen-

liam supervolal, Crenluras naturalis cogualio jungit, bre-


vissiinuni esl, quod eas ab invicem dispcscil, frelum; qui
autcm rcrum laclarum principium cst, ncc allcrius bcne-
\l>\ I Rftl g fCRV l'\Tnl;| | 1] mOHl • \'< •»

ficio, sr,| ?i siu cohssret, infinito ab lllii ipatio discedit.

Unut ei propinquus ett, per quem unui ooania condidit.


Nullus ;id eum adilui lerro pitei, oni nimirum Filio I*

trenl adire licot, nec <i auidet lociui; hanc enim tedem
unus obtinet al> ipso Genitus.
VI. Res Pactai interjectui ingeni hiatui .1 mio Effectore
prohibel , nec tamen ei sd illatcommeatum intercipit, line
quo omnei neo ib initio extitissent, et modo in nihtlmn

relaberentur. [Ilee ipsi cohasreirt, non item ipsis iHe, led et

quantumvii idem iiliise immiiceat, non idcirco cum ipsii

confunditur. Solii inflnxai per intimoi terra limii im-


meant, ejusdem tamen natura non minui ab illa distat,

qunm n penpicttitale lucis terriB opacitas. Aurum tcrra


cretum nb eadem scccrnilur, ctsi eidem immixlum sit,

(juanlo magil secrelum existimarc debei ab artefactil arti-


ficem quanlumlibet ipsis conjunclum. Nae illc ubiquc im-
pervestigabifis cst. Quid tc altiora quferis, vile !utum?quin
lerrain cogitas, qui in tcrra jaces? qunm calcas humum,
suas lc pcrvcsligantem rationcs fallit : qui vix httres in imis,
cur summa petis, nut eo evadcrc speras? Si cognatum
pulverem, quandoquidem ex eo factus es, non assequcris,
qnis lu, ut audcas indngarc naturam eximiam ct omnium
praeslantissimam, ac proinde inscrulabilem?
VII. Sed agcsis, lerram proe oculis habcs res una est, :

et qnidem parva, illam cursim et velut per transcnnam

aspieicnli, mulliplcxtamen et magna serio et accuratc con-

sideranli. Una est, et non una, numcrum induit a multi-


plicitate snorum eiTectuum.Vcnter unusinnumeros sapores
concipit.et parit, unum repositorium, ncc oppido amplum
iniinitumornamenlorum apparalum continet, et offert.
Terra rerum mater natos gencrat degenercs, nec parcnli,
nec sibi invicem similes. Ab exiguo sinu res mirandafi no-
bis cxistunt, et in paupere domo plurima aperiuntur oera-
4oG S. EPHRiEM SYRI

ria.Ex uno fluxere fcrc omnia, cx uno namquc tcrrac


elemcnto primum crcvcre cuncla. Terrae nihilominus na-
tura cum omnibus scnsibus pugnal, ingesta auribus officil,

oculis incidcns molesta ct graviscst; auditus quippc mealus


obstruit, ct visus hebctat aciem.
VIII. Tcrra cx scse inutilis, nobis omnium commodorum
fons cst, apta ad omnes usus, ad nullum non prorsusinepla
cst : famis rcmcdium cst, at si pra?tcr lerram mcnsa libi
nulla sit, victus nullus crit. Terra palatum nostrum offen-
dit, quae maledicti serpenlis cibus est, hanc tamcn, cpiam
scrpenli Deus dcdit iralns, cunctis vivcntibus propilius
offert, quasi mcnsam congruenlibus singulorum conditioni
cibis cumulalissimc refcrtam. Cui cum nullo palalo con-
venit, eadcm omnibus aniinantibus convenienlia alimcnta
profcrt; quam oculis nostris cxitiosam diximus, cadcm re-

media parat; lutum, quod videndi facultalcm adimit, ho-


minis a sua nstivilalc orbi oculos resliluit. Terra itaquc,
seu ejus naluram consideres, seu qiue minislrat alimenla
pcrcurras, lantumcontinct utilitatis quantumfortassenulla
rcs prttterca ; qui mirum est, si quas nobis illa
talia cernis,

profundit ones, non oppido mircris. Elementum exsuccum


omnis succi fons est, ex sesc inubcr et siccum, ubercs ct
profluas cmitlit aquas, idcm ex sesc lcnerum et inolle, aes

ct fcrrum producit, quod vides cgenum ct nudum, fundit


argenlum ct aurum. Terram habent avcs communis pro-
visoris Ioco, bcslia) camdcm quasi malremfamilias rcspcc-
pnt, divcs et inexhaustum liorrcum rccte dices, quod
cunctis jumcnlis rcplilibus^ atquc hominibus alimcnta per-
petuo suppedilal.
IX. Aliud rursus in hoc, qucm calcas, pulvcrc consi-
dcra miraculum, quod lamcn ob ipsius simplicitalcm \\k
alius allendal. Nalurae auclor in codem solo discordes
plaulas concordavil, ct junxit. Suavis, ut vides, ct ulilis
\n\ -i III I ICBUTA1 OHBI 1 1 RMONI I. /»<>/

pl.inl i iosuivi vl inulili adnaicilur, |rrr;i amari frolicifl

acerbilatem alit, noc dulcia olerii loavitatem iua cura des-


amarum succumillecohibet, neistud inficiat, sunm
tituit;

hoc nporem continet, ne iu vicina olera excurrat. Extrica


bunc agrum, li potii M, qnl fiat, nt vilifl gleba lingulia
mii foetibus congruum diitribnat alimentum, pomii iptom
impertiat laporem, luii tingal eoloribui flores, convenien*
tibui odoribui imbuat, auiiquo tegumentii convcstiatj lic

est, idem elemonlum frugesaplai palato, olfactui odoratai

species, venuitatem et legumeotum fioribus. Rursui s<

lcfl cutat, non aecui ac operi iotentui suo diligens artifex,

frumeuta culmis committit, geniculii culmos lirmat, velut


suii aedificium commiisurii, ut pubeicentii fmgis pondus
sustiofeat, et flatuum impetum frangat.
X. Quoi putas terraa naturam dediase ubcra, nt singu-
los suos laclct (betus. Ingens sane miracuium narras, si ei

tot aslruas mammia, quot vegetat alitquc plauias, iive

fingas, ubcro ab uno lot tamque diversa scininum, plan-


tarum et suum unumquodquc proprinm
fruticum genera
ct singulare alimentum trahere, adeo ut alia succum hau-

riant suavcm, alia conlrarium. Quanquam ncc isthuc lan«

tam habet in sc admiralionem, utnon faciatforte majorcm,


quocl nobis exhibcnt cujusvis generis singulares natunc;
qui vidclicet fiat, ut idem, puta, in arbore succus spccies
incluat plurimas casque lam diversas, adco ut pomorum
gustus suavis sit, acerbus foliorum; sed et ipsa poma cum
primum pubescunt, saporem rcddant ingralissimum, ct
maturata dulcescant. Quicumque vitiosam vitae consuctu-
dinem emendarc statuerunt, hoc symbolo admonenlur,
duros severioris viiae labores exitum habere jucundis-
simum.
XI. Cseteram si limus luis calcatus pedibus, tnam so-
pervolat inlelligenliam, quem le esse credam, qui ilfins
4o8 g. IPHREM SYHI

majestniem pertentire mdei, qui te in rebui v ilissioiis at-

tonilnm Ikitcic facil? Luto Otique nil dcspicalius, nil ca-


pillis tcnuius, pedibus subjeclam teris hmnum, ejus lamen
opulenliam el divitias nccdum didicisti, capitis tui capil-
lamentum tuas raliocinationes praetcrfluit, ncc quid sit ad-
huc assequcris. Advertis-ne, uttibi arcana scrutanti Altissi-
mus non maria objicit, corumquc irremeabile profundum,
ncc ccclestes orbes et errantia sidcra, scd intra angustissi-

mum duarum naturarum viiissimarum ambitum cogit, liic


libi striclo vcrbere instat, luam tcincrilatcm in pervesli-

ganda ipsius majestate rcdargucns. Quanquam ncc isthaec,

qiKC dixi, infima sc conlinere posse vidcnlur, quin acrilcr


in luam protcrviam insurgant, qui velis immensam aititu-
dincm mctiri. In geminis hisce vilibus naturis, omnis na-
lurac Dominus tc admonet, ut caccos istos impclus cohi-

bcas, ncve luis negata oculis adyla pervestigarc tcnlcs.Tui


porro repreliensorcs tibi praesentes sunl, ncc imr|uamaluo
latcre disccdunt, nec vcro mirum, si cum libi scmpcr ifl-

cumbal supcrbia, vcrbere ossiduo commonendus sis.


XII. Sed pcrgc,quis, ccdo, sanus homo insccndalequum
et incilet ad cursum, nisi ante frcnaveril. Durum id qui-

dcm, scd ad coerccndam bcsliac ferociam ct prrccipiles


impelus, promplum et singuiarc remedium. \ ide igitur,

Ht scicndi cupidilalcm coerccas, quominus cacco impelu


fcratur. Habct sua frcna arbilrium, vi$ ilcm sua. Inlcgrum
tibi ac solutum arbitrium rcliclum csl, frcnandi liber;c

volunlatis impclum jus; cogendi datam libi polcslatcm


luus sibi rcscrval Dominus, ul il quid lemcrc decernas, id
cxcfjui volentem infirma desliluat virlus : velis nolis, Do-
mini lui tc frcna prcmunt. QtiieiCe miscr, quem landein
habcbit cxilum labor islc luns? Perfcclus eit Palcr, prin-
( ij)ium pHncipio cuens, talis eit Unigenitnta solo Patre
mirabililer gencralus. Palri mliil dccsl, nihil Filio addi
\n\ i usi | BCftVTAl <>;.i | i i.mom >. [og

potost, hunc onim Patcr comparem sibi progencraril no


morrs omnibus absolutum:quidquid exigil Divinitai, plenc
oumulatisaimequo tenol nterque, Gonerator el Genitnf.
Perfectissima arbor fructum proferl libi penitui penitus-

que pnrom, totum, quod habuit, in fructui tranitulit. lnex«


plicabilei arborii nporei In iifo (catu collecti periererant.

Quod li reliquoo erborei genitivas qualitatei mii pomii


communicant, qul Gat, ul irbor illa optima fracliti suo,

qnas habet, neget opei? A.rbor quidem luai inlra le recon-


dit divitiaa, quai tamen aliquondo abuuit externis, In inoi
lemper prodigit fructui, qaai vero ipil concepere opes,
petentibus mox diaponsant. Atqui lapor ille suaviisimui
pcr cum, quem dixi, IVuclum nobis nunquam manasset,
niii prina in ipsum ab arborc eflluxisset hunc porro in :

IVuciuin B.uum arbor transfudit, quia hunc pras omnibus


diligit; dulees aulem frnctus egentibua erogavit, qnia quo

Paier amore suum fructum complectitur, co ipie mandu-


cantcs proseqoitur, OccuUam radicia naturam ex ejua
fructu conjcctarc licct. Scd lu cavc, nc novnm de tuo doc-
trinam commlniscaris, dum vita manebit.
XIII. Olio satis cst, tuam cohibolo silim, co humore
contcnlus, qui c\ primis fontibus tibi dccurrit. tc bca-
tum, si tibi dclur indc profluenlcs haurirc aquas. Flumina
ncmpc qualuor veritalcm pcr qualuor mundi plagal cir-
cumlulcrunt. IMajor uliquc fuit illa silis, qua* Simoncm
ussil; quas illc bibit aquas, bibisse habcto satis; allatum
dc ccido oraculum igneam cjus silim dcpulit; ingens, qui
ci allluxit, fluvius, ab inso cxuudans, ad lc profluxit. Sca-
tebra paradisi cst hic fons longc prfeslantior, quid adhuc
Itagnantea tu pclis aquas? Mundo major esl fluvius, qui a
mundi Domino fluit. Oraculum Pelro redditum ad nos
nsque manavit, ct percnni fluxn in anum decurret; scd
ncc lu ardentiorc in Fiiium Dci charitatc prce Simone fla-
4 10 S. EPIIR.EM SYRI

grasj liic lamen cum divinum responsum audissct, dicen-


tis majestatem silcntio lestatus cst. Lingua caclera promp-
tus co loci solummodo obmutuit, poslca in cocna Jinguum
conlincrc coactus, a nutibus prohiberi non potuit : Deo
Loquente beatum rcputans, quod talis
siluit tolus, sc satis

appellari mcruissct, conticuit. Sic nimirum lingnnm ipse


suam fmperato silcntio cocrcuit, simul cxemplo discepta-
torum petulantiam castigavit. Ecce aulcm liiniles, quos
Simon rcveritus conlinuit gradum, audacissimi homincs
impune proculcant. Multa prostant in divinis Scripturis
oppido admiranda.quastamcn disceptantium cavillalionihus
obscurala, oculos minimc hehcles sa?pe fugcrunt. liic porro
Dominus mngistri oflicium cxercere rccusavit, ncc Simo-
nem ore proprio doccre annuit, quis ipsc esset? ipse sihi
ignolus videri voluit, ut Paler, quis idem cssct, publicaiel,
non quo Dominus ipse sc manifestarc non possel; scd quo
proprio facto audaciam scrulatorum infringerct. Jam si
ipsc res suasnarrare detrectavit, quem post ejus excmplum
carumdcm cnarralioncm sihi arrogarc non pudcat? ct si

ipsc suam in carne manifeslationem suppressit, divinam


cjus gcncralionem quis indigarc non voreatur? Dixcral
alias uni Patri Filium cssc nolum, ut ergo dicta prius
modo confirmarct, Filius laccre dchuit, ut non alius, scd
Pater nolum sihi Filium loqucrelur.
XIV. Qui Filium habet in sinu, laudcs cjus unus cflari
potcst. Unicus Genilus unico Genilori dicendi initiumfccit,
ct posuit fincm, quomodo ct ipse Unigcnitus a Palris vo-
luntatc vitam suam et inslilumm cxorsus, ejusdcm arbilrio
conclusit. Disceptandi facullas nos ipsa destituit, nec a<l-
huc garrulitas noslra conlincrc sc polcsl. Supcrbia noslra
antiquam disciplinam pcrosa lahorat, ut novam inducat,
superhus sux gloriae dclractum putal, si vcrilalcm co, quo
scripla est, calamo repracscnleti orcana qu&rens, rcjcclus
\i>\ i MU8 M 1,1 I LTOBJ •
i
I, /, i l

r.i, manifestam veritatom excolere jussua. Qxpre


Simonc iil>iformamj Piicalor factui esl pictor,
describito
oxemplar Ecclesiia tradidit, quod alta mente repositura
cuique manoro debot, Filio Dei ore uno dicamui omi
« Tu cs Filius Doi vivi '
; i Superi [nferiquo non ;ili<> auo
lorantur sacramento, boc tu orajpilum pro quotidiano pane
habeto, boc lu per omnem diem mente revolvito. Unus ille

beatus, (iuoiu talem dixit Filiua Dei, fecitautem, quo b


luni dixit.

XV. Oculus oblatum lumen non discutit, isthucvidere

salis habet, somnum caplurus, hujus scire naturam non


curat, nec pomorum proprietates palatum. Terram assi-
due calcaSi ej-us terminos non requiris, muiiduui bunc or-
nalissitnum videro te delectat, liunc indagare tamcn nil
lua ccrlc refert. Nae lu insanis, qui captui commcnsa tuo
prsetoris, cl iucomprehensum capere cogitas, quive nalu-
ram Condiloris curipse scrutaris, mundumque ab co con-
ditum spectator oliosus eircumspicis; qucm dcmum rcs
nulla sollicilum habct, c\ omnium rerum Dominus an&it.
X\ I. ln cibo ct polu aliquem obscrvas modum, in dis-
ceptando nullum. Alcnle prseditus angusta, huic discendi
studium atlempcrare discc, nam sistomachum cibis in-
temperanter ingeslis oncraveris, opprcssisti. Orlhodoxam
doclrinam ampleclerc, mensa nimirum est apparata om-
nibus, et singulis congrua alimenta ministrat. Vidc ut ci-
bum inde moderate capias, cavc nc voluptasipsa tc capiat.
Plurimos namque illa fefellit. Disceptandi sludium dum-
modo modestuin sit, rcmedium cst; vcncnum, si modum
excedat. Tu ergo, qui aquas moderale bibis, simili legc
disceptare mcmcnto; graviorem namque a pravis quaes-
tionibus suslinebis perniciem, quam ab aquarum exundan-
lium alluvionc ager. Qucm petis non parvo te superat cx-
1
Matlli, xvi, 16,
4 12 S. EPIHIJIM SYRI

cessu, ut ad cum pcrvenirc lc possc confidas ; si te ccelum


nllius est, longe magis ille crclo cxcelsior est, et ccntuplo
magis in codcm prospcclu a le distant ejus vestigia : non
quo ille subliini retrusus in arce venicnles excludat, ideo

inveniri non potest, facilis enim ct npertus cst ipsius crca-


turis ad illum atlilus, ideA tamen arduus ct impenctrabi-
lis; adeo rebus omnibus intcrest ct supercst ; ejus itcm
bonitns libcralissime se nobis indulget, majcstas tamcn
omnes ad ipsam indagandam tramites obslruxit. Et hoc
quidcm arcanum noscct ille solus, qui nihil cxtra ipsum
scire velil.

XVIII. Voluntas penitus pcnitusque cognoscendi Dcum


multorum fatigavit ingenium, quibus tandcm id unuin ap-
prehendere licuil, Deum nonesse merum figmentum. Hanc
arcem quisquis invadere cogitat, aliquando landem inlel-

liget ab illa eo sc longius abesse, quo minus se ab ea dis-


larc male pracsiunpsit, simili seduclac spe procurrere simnl
omnes facullatcs animce, corporisque scnsus, ulraqueacics
inutilem laborcm mox damnavit, doluitque se in solebras

lurpilcr impcgisse, lum quando rcbatur sc, quam pctebat,


nttigisse mclam. Nec porro aliud scnscrc aurcs, pi\Tler-

quam nihil sibi dc Dco hactenus pracscnsum : scd et dum


divinitus inspiratae Scriplurac eis rccilanlur, collisa? labas-
cunl; dum auris altcra, quac anlc fatigatum nb itincrc sc-
disse Dci Filium audiorat, post audit hunc esse ingenua
nalura? siue virtule infaligabilcm : allera itcm quac modo
audierat, succubuissc somno opprcssum, mox audit in-
somncm csse, suoquc scmpcr opcri assiduum atquc intcn-
tum ; et adhuc alia, qtttt audicrat, ejus ampliludincm ad
ccrlos fuissc contraclam tcrminos, dum audit ejus majcs-
taic pletttim esse coclum. Quandoquidem unde ille non
abnuit vidcri minor, inde inlcllcxinius ipsum csse omnium
rcium factarum univcrsilate majorcm.
AIUIIMs s<:iUTATOIU | M.liWiMs /| 1 T»

XVIII. Scd J>cr^c , cniii audisMt .uiii^ indncl.i llM


mcinhra COmpeglSSQ Dcuin, Ininc tiDgi jm>s>c ( icdidil, ><>d

diiin compagora quffirit, deprehendil Deum al> omni oov-


nino niatcria discrcluin ; led Ol ciini audircl Dcuin ca iu

parlc niorari, limul ci iiunlialur omuia ( p 60 conlincii


loca ; docla lumuin appollnro Dcuin, nionotuc liunc \o
carc Bovernm Judicomj Deam soeleram nltorem Ipecu
lanUMii, cjus c\ adferio bonitai rapnit. Dci iodulgentiam
conaideranti oconrrit Joita in bcinoroioi lereritai i ini
niuin venise spej recreat, lofquct animadvenionu inetus;
ancepa inter ntrnmquc pendet; inter probationem el ani-

madvcrsionein dc|)rchensus, cxituin non reperit, circuni-


spicicns ubiquc pnevalcrc scclcralos, cl insonles duro va-
pulare vcrbcre. Sic rcs est , Deus justos igne probat,
audaccs virgn coorcet : miscct ulrumquc, non confundil
Dous, ordincin ubiquc scrval : inlirmarum mentium cst
in lalibus hacrere.

XIX. Novus adhuc hominum mcnles opprcssit crror,


dum cernunt parvulos acerbo fato una cum scnibus abrep-
tos; et hic quidcm agi ex justo et jure, illic praHer ulrum-
que; duos vident, ncutcr cst nocens; nlter plectitur,cvasit

altcr. Vident homincs pios ac intergerrimos, miseram alii

vitam, alii bealam ducunt. « Non cohaorent ista, inquinnt,


nec consentanea sunt. »Hic ad cxaminandos varios sccles-
lorum et impurorum hominum casus, et vitae exitus di-
grcssi, « Quid isluc cst, aiunt, ut istc sicarius in priino
scclere deprehensus, pcrierit, ct incolumis illc cruccin
cilugeril, plurium licet parricidiorum reus? »Quemadnio-
dum malc compactae naves, coorla alroci tempestalo, lluc-
libus haustae pereunl; sic non benc instrucl;c menles,

hinc Dci bonitalem, indc sevcritalcm cogitantcs, utrinque


vclut conlrario eeilil exagilaLe, naufragium sa^pe fecerunt;
quod quidcm eo conlingerc necesse est, quod neutram nos
4 14 s« WWUBt SYRT

penitus pcrspectam habeamus, utramquc proinde confun-


dimus, ct vicissim nos ipsi pro noslra infirmilate confun-
dimur et pcrlurbamur. Atqui
non omnia divina asse-
etsi

quimur, quae tamen nostra inlerest minime ignorare, ca


pro modulo nostro intellexisse, salis habere dcbemus. Su-
premus hominum Judex iniquus csse non potest, isluc
scire homini satis est, ut caetera nesciat, nec Deum a no-
his, nisi per summam audaciam reprehendi posse; summa
enimvero audacia suum
est, nrtefacta velle monere artifi-

cem. At cnim a quo admonendus erit, qui vim dijudicandi


honestum a turpi naturce dedil ? nut a quo saperc discet,
sinequo nemo sanit? aut a quo judice ejus causa cognos-
cenda erit, qui omnium causarum cognilor est? Quicum-
quc tuam ab illo scienliam hauris, beatus, si indc intelli-
gas tibi ad illum pcr sua dona lendendum; te siquidcm
ducit ad muneralorem munus ab ipso collalum, dala tibi
ab illo sapienlia dedit nosse tc ipsum, ac Deum tuum :

illius te illapsus ad ipsum suaviter trahit; ncc cnim tuus


le conatus ad cum provexcrit unquam.
XX. Intelligentia tc auxit, et extulit, vidc nc tu gloriam
cjus deleras, et imminuas dignitalem. Si forte tibi sus-

ccpta negotiatio benc successit, queestuque luae crcverc


opcs, fnndo tibi ab illo liberaliler antc roncesso, id tolum
dcbcs : si quid didicisli, ab illo doctus es. Il!c archctypus,
tu cxprcssujn ab ipso cxemplum. Quod si concepla ab cjus
alllalu luce, vcrum ct falsuni ipse disccrftis, an isthuc sa-
picnliae fons ignorabit? Juslum ct honestum doclus, id
ipsum rectc considera, slatim inlcliigcs quaesitam tibi hac-

tcnus scicntiam alicuo indigcrc consilio, ciarequc pcrspi-


cics, quam parvi facicnda sit rsthaec scientia lua; si absit
prudcntia. Ncfarium est quod cogitas, si libi fingts CiTcc-

tum Eflectore suo sagaciorcm ; age, ibtewoga a quonam


ipscaccepcri!, quam jnclat, scicnliam, ac si lianc a Domino
\n\ i U8i s ic\ i r \ roni - i
"

suo non hausit, ncc cjus seryus est, n ius lun , Pro-
j)ri;i!ii cooditionera occultare nequil |
I lutui ignis raelalli

vilia delegit; quod nrtificia operam reposcit, artefactun

esse prodit. Atqui si lous i!li Domintfl, qnaa scit, i<

dedit, si lumc redarguat ; nec enhn potest, ultra ccnsum


sibi ab illo constitntnm, mas explicare rationes. Ut sm-
plissima* sint doua, quse accepit, eget adhuc largitoris ope.
Quod Opifex opus suum imperfectam reliquerit, non id

imbecillitali ascribendnm est, sed consilio egennra fecit;

ut provisorem requireret. Quidquid rebus factis non deest,


ab Uno habent liberaliter concessum.
XXI. Caeterum si dirites dicis, quos talcs faciunl prc-

carii qusestus, inepte Dominum opulcnlum negas, qoi om-


ncs jure suo dispcnsat opes. Sua ipsum bonilas coegit sua
libi dona proiunderc : cgenum se lecit, ut le Iiabcrel di-
vitem. Cavenecjus opibus auclus in tua egestale pcrsis-
tas. Quod ei non placerct tc congcnita prcssum inopia

languesccrc, tuam ejus egestas depulit paupcrtatcm. Cave


ne lu ejus numcrando opes, paupcrcm ipsum fingas, si (

lamen cogitarc polcs inopem copiain, omnis inopioc sup-


plemcnlum. ) Nae illc inopcm sc facit, qui illum vestiga-
bilcm essc credit. Tua utique potior est muli sors, quid
cnim adversus suum Opificem fari polcst? Surdoque infc-
rior ccnseberis,qui de suo EfFectore conferre ct disceptarc

non solct. Si linguam naclus discrtam blalerare audcs,


iibi ntique praeferendus cst, qni nibiidicit. Oli ingralus cs,

qui talibus ornalus facultalibus, istam Domino rcpendis


vicem !

XXIL Dei Unigenitus le de tuo parvum, magnura de


suo iecit, vide nc ejus lu magnitudinem deteras; quan-
quam nihil ei decedere potest, a quo res omnes sua incre-
menta petunt; quare non tu illius dignitatem, scrutalor
insulse, diminuis, sed tu.m. Si bonura nactus ingeniura,
OOU.EOC

S. EPHRJEM SYRl

in pravum mutaveris, continuo senties mutatam ejus erga


tc voluntalem, libique versa in contrarium, quae caeteris

praestare solet, bona. Quarecaveto tibi, neperverse ngendo


cogas volentem omnes haberc clivilcs, lc in tua egeslalc
descrerc, caiterosque exaltantem, le depriincre, alios er-
rantes revocantem, te in tuo errore rclinquere, ct paratum
omnes perdilos requirere, te percuntem negligere. Profeclo
si dc illo disceptare pergas, fiet ipse tibi vitio tuo occasio
erroris, tum exitii, si audeas lua decempeda metiri ini-

mensum ; sique velis illum circumscribere, ipse te circum-


ventum dolcbis; nec enim invenies finem, ubi nullum est

reperire; quidquid est comprehensum, suo comprehensorc


minus est.
XXIII. Tecum ipse pugnas, si Creatorcm illum pracdi-
cas, et vcstigabilem fingis ; sique summum et suprenuim
appellns, et adcaptum tuum demittis et deprimis, incon-
sequeniia ct contraria ponis, cum infimum locum teneat
comprchensus, comprehensor summum. Et sane si fieret,
ut Deus investigaretur ab homine, et comprchcnsus tenc-
relur, quisquis facti lestis adcsset, hominem Deo majorem
pronuntiaret. Dic sodes, quae sacra linguam expiabunt
sceleratam, quac huc usque suam protulit audaciam? Suo-
rum solent famuli dominorum celebrarc laudes, suorum
imperatorum insignia facta mcmorare milites; tu conlra
impic dcteiis Unigenili gloriam, ct quo nemo major est,

minimum fingis inquirendo. Siccinc qui ad igncm prophlfi


accedere non sustines, cjus Crcalorcm nudaclcr appclis?
qui ardentis pyrae vaporcm cavcs, Filii Dci violas ma-
jcslatem? scilicct quia ab obsidcntc flamina absumplus
non fuisti, supcrbis, ncc cogitai divina? clcmcnli;c hanc
tc dcbcic graliam, quod fulmina, quaj luos suslulcre so-
dalcs, libi pcj)ciccrinl, uli(juc non mcrcnli, adco lc, qu#
declinasti, lcla moncnt suum revcreri jaculatorem. Ful-
LDTBB8UI ICBUTATOBBI IBBMOM /| 1
7

getra cormca ocu)i perhorreicuot, el nubium fragorem


el

nurea. Quid isthuc, ul tuuffi de illorum Domino Jii


<>>>

ceptarc minime verealur? Quod pedibui tranls, incaaium


percipere niteris, qui illum summc arCanum et rccond!-
iiiin, tibi comprehensum blateras. Quii IU bic? homodi-
cerii vile lutum, iatic n l>i jacea projectum, cum ifle Impleat
universum. Te tuus ambit locua, ille nullo conlinetur loco,

omnibua quippe interest, et superest ; qua ergo in regione


illum requires, qui nullia circumscribitur spatiisP Gt quo-
niam nec in huinili acrc lihi volilarc concessum eal, infra

coflum h©c ima persequore : in rebui persplcuis tuafi men-


tis experire aciem.
XXIV. Kxpedi, ccdo primum, uiulc cxistant, quas vi-

demusscmpcr micantcs fontium scalcbras, thcsauros ncmpc


cuique palcnlcs ct inexhaustos. Quidcnim ? num e nihilo
crevere primum, vcl e praeparatis longe anle conccptaculis
tandcm cruperunt ? Nainsi cogilas illase quibusdnm subtcr-
rnncis promptuariis aestu refusas prosilirc, profunde paupe-
remfingisCondilorcm,ulquiopibusnliunde qiucsilis,noslro
morc opulcnliam habeat prccariam. Nae tu somnias, Crca-
tor paupcr esse non polcst, et si talis sit disccplalor incp-
lus : ipse ci sun volunlas aerarium est, qua jubcnte, de
nihilo crevcre omnin. Praetcrquam quod si aquae in suos
devolvunlur alveos, et rursus ad sua capita, velut perpeluo
reciprocante aestu rcvolvunlur, quid crit, quo praestct ho-
mini Deus, nisi forsitnn ingenio et arte? Disce ergo mag-
num rerum repertorem merilo nuncupari Deum, quod
non alio ei stnt perficcre, quam ut faccre vclit, ut voluil,
ut percgit opus. Singularcm hanc fabricandi scientiam non
discit nh arle, qui non subditnr arti : res crcnta suum
Creatorem niodum creandi doccre non potest, nec ars illi

volunlati imperare, qua impcranle, omnia incccpta, et per-


fecta sunt. Artifex arti servit, et ab eadem gubernatur,
xxxvi. 27
4l8 S. LPHR.EM SYRI

ncc volunlate sua ducitur, scd artis ductum ipse sequitur;


siqueaestuclincertus, quidconsiIiicapial,hoc certeasuonr-
Litrio non pctit : ct quamvis aliquando votum arlificis cum
praeceptis arlisconsentiat,et votum sequaturopus: quando-
quc lamen ab iis dissentit, et recte repellitur, ubique indiget
arte magislra illa docente, novit operis sui modum. Non
petit ab arte praesidium repertor rcrum ipse aulem con- ,

didit nrtem, hominique dedit ducem ; illa dirigenle, opcra


sua disponit ct format. Quod si nil supra humana Dco
tribuis, hominem Deo parcm facis : quemcumque fingas
in arlc sua summum,is tamen, divino Artifici comparatus,

umbra est. Si quem Deum dicis, vere Deum credis, quid-


quid volunlatc jubet, potestale tenet suum homo com- :

ponit opus, condit e nihilo suum Dcus.


XXV. Caclerum si creatura ex co quod est, nalurae ex
sese cxistenti ac sempilernae conferenda non est, consc-
quens cst nec ex co, quod agit, illi comparabilem esse;
quare si quid in arlcfaclis habcs huic coclo similc, narra
id-ne solidum e?t, an fluidum? humidum-ne. an siccum?
Ignc nostro sol uliquc vehementior cst, ncc tamcn conti-
gui crranlium sidcrum orbes ejus ardore aliquando dcfln-
grarunt. Solcm scilicct lcx illa frcnat, quce babylonicae
fornacis impetum repressil. Quis porro sufficiat divinorum
opcrnm spccies relexere, cum illarum numerus et oatora
talis sit ut non modo cas comprchcndcrc, sed ncc suspi-

cionc quidcm allingerc possis; cccc aulem qoae caelero-


qoi inqoirenli pnlent, quandoquc ooslrae intelligcntiac sc
subducunt; ct sane siea,qiue cognitu facillima sunt igno-
rari s^pc conlingit, quanlo magis mancrc occulta ncccsse
est, quae sunt a scnsibus abslracta et rcmotissima. IUirsus
si quse nobis latarc scimus, arcana dicimus, qualem dice-
nius illumDeum vcre absconditum, et io arcano Divinitalis
suae dclitesccntcm? Tu, qui ad incidenles quosquc casus
IDTHIUI ICIVTATOBBI IBBMO!IBI< 4'u

UMue adco trepidaa, il proximantem ignein refugis, non


mirum; eit mirum, quod a<l perveitigandum < j ii ^ Domi«
num audaciasime prosilis. Quanquam ignem minui ipie

timcs, quam Domimun illc siuun. At ii aeiluantem forna-


ceui exhorrei, Numeo In ipiam dolopium expaveicito :

quam oppido mogii ?erendui ille, cui lervit ignii,proe ipio,

qudd ei famulotur, eletnento ! Siccine scrviun homb lcvis-

simus times, et herum petulanter insultai?


XXVI. Sodomam Ingeli inlrorunt supcrinductn (br-
mosorum adolescentium persona, propriam dissimulonlea
conditionemj adcrarit in foro juvcncs, ct malura oetale
viri graves, qui venientes conspicati, mirum ot ad eorum
aspcctum adncfandam libidincm omncs slatim exarserint.
Succurrit tomen Gcelitibus coelestis ignis, non quo Angelo-
rnm inviolabilcm pudicitiam tuerctur, scd quo impuios
amatores cvcmarct ct perderet. Et sanc si illi in proprio
vultu conspiciendossc oblulissent, ( mutarunt cnim, iiulc-

quc lcrrigenis crcvit audacia fugilquc pudor ; ) levissimi


uliquc homincs inusitata luce perculsi, scmianimcs proni
corruissent. Angclos itaquc genere sibi cognalos crcili-

dcre, ingenua liccl naturae dignilalc ab ca, quam praefere-


bant, maleriali specie remotissimos. Praeposteram crgo
venercm appclcbant Sodomitoe, ncc ideo a natura disccdc-
bant, quia personae congencris amorc insaniebanl; secus
nnturam exuisse eos oportebat, si Coelites incorporeos
Spiritus ad stuprum depostulassent; substanlia siquidcm
nostris a sensibus abstractn nullum liabet cum terrena
natura commercium, quanquam aliquando, illo jubenlc,
cui cuncln parent, Angeli nostris quoque se accommodent
moribus, et ad usum familiaritntemque nostrnm descen-
dont. Natura proinde coelestis terrena corpora ad imagi-
nariam libidinem acccndit , quia externam illorum as-
sumpsit imaginem. Sodomitarum ergo concupiscentia se-
2 7-
4 20
4
S. fcPIIR/EM SYHI

cundum naturam , et contra naturam fuit, lalis uliquc


non est, quae scrulalores incessit disceptandi libido; hacc

a ratione dissidet ubique, naturam quippc, quam sempi-


ternam, et ex se existentem modo fatebantur, talem esse
negant, dum pcrvestigabilem credunt, ct cum creaturis
confundunt. Simul ergo magnam appellant, ct extra om-
nem mentis rationisque conatum ponunt, simul parvam
faciunt, et proprise intelligentiae examini subjiciunt. Heus
tu, vel ei, quam proposuisti, appellationi convcnientia di-
cito; vel si hanc ejuras, tuas persequere disquisitiones,
modo ne propositis inconsequentia dicas.
XXVII. Quaestiones de mcdio sustulit, qui Dei auctori-
tatem interposuit. Deuin inter et hominem prae specula-
tione fides exigitur : Deum honoras, si ejus testimonio crc-
dis ; offendis, si ejus dicta discutis : tibi cum Deo agere
volenti, occurrunt simplex fides, ethumilespreces, utejus
veracitati credas , ct propities Divinitatem. Scripsit iile

mundum ab se exaedificatum fuisse, tuque afhrmanti fidem


habuisti; atqui istud factum tibi cx proprio sensu comper-
tum non erat, quid ergo persuasit, ut inexploratum et in-
compertum credercs? quod si experimentum ducem secu-
tus es, non ex fide, quam nullam habuisti, dictis assensus

es. Cum fide pugnat experimentum, ac minus ctiam cum


illa consenlit scitandi disceptandique voluntas. Disceptalor
dictorum veritatem inquirit, sed si adhuc dubius, num ca

vera sint, discutit , (icta non essc nondum sibi pcrsuasit,

hocenimnon quoercrct, si tenerct. Fides, duce veritatc, ma-


nifeslatam vcritatcm invcuit, vcrius ipsa a veritale inventa
fuit, cum venientem exccpit ct complcxa cst. Caeteruiu

tanla domcsticorum fidei audacia ab ipsis eliam cxternis


vituperata cst ; similique vilio notantur ab hetcrodoxis
quicumquc pcrspcctam vcritalem impudcnter oblrcctanl.
XXVIII. Cullorcs solis ipsum scrutari non auJeut,
;

\ M I K I
| .11 \To!.l • • I l UO •

hciiiii timon oiiin non < ^c ignorare non po sunl, cumquc


scr\ilis ojiu condilio occulli non sii, nihilominui Douil-
ii ti ti i nppellant. Sed ncc ullui paganui limnlacrum 8xami«
n;il, quod ci a\orum sujxm st ilio adoraixlum proposiiil ;

uam li diiquirerct, profecto laxuiti i lacro diiccrnerct,


iKM- Quid enim? nnm inrdo l^mnoi caneret,
adoraret.
aot tupplexae c\ proiterneret, quod vigu aodiluque carere
noaael qaoa fuiui per emnci genfea error oppreaiit, ple-
i
1

roique I diiquiaitionc vacare iuaiit, v< riiaiis tantum alum-


noi ad diicepUndum inctlarit, ut porderet. Aliis itaque

diipulandi litim reitinxit, ui In poiterum cjbcoi haberet,


acccndit aliis, ul facerel; qucmaduioiluin cnim mullis pro-
iuit iiclos Dcos discussisse ; sic ccrlam pcrnicicm libi ac-
cerses, si qunndo Doum verum luo examini subjicias. Qul
crrorcm invcxit, scquncibus suis suggcssit exerccre fidcm,

ubi cxamcn adhibcndum fuisset; ubi vero primum sibi lo-

cum vindicabat iidcs, disccptalionem oblrusit, qua intran-


te, iides dcccssit. Sic homo impudentissnius propriae im-
beeiliilatis vitio ab ulraquc excidit : ea siquidem, quae dis-
ccptandi diiciplina polliccbalur, adcplus non esl , et ea,

quae fides liberaliter oilercbat, neglcxil. Scrutarc surdum,


quo usquc talcm esse ccrto comperias, ncmo prohibet,
modo ne eadcm utaris liccntia adversus cuncta audientem,
scitando quomodo, quibusve auribus sonos discernat; quid
euim? auribus-ne ille, oculisvc indigcat ad dignoscendas
voces, aut ad cerncndos colores, qui omnem audiendi vi-
dendiquefacultatem continet ? Si vis cognoscere, quam au.
dis, naturamsclota videntem cuncla audientemque, petitis

a rationc scnsuque argumentis omissis, ad fidem confugito


illa quippc, quam pelis, substaulia supra omnem sensum
inlelligenliamque posita Una namque fidcs
cst. naturse ln-
boranli succurrit, et vilam ac lucem impertit.
XXIX. Cum auclor crroris diabolus morlalium sotti
:

/,2 2 S. BFHBAM SYRI

invideret, seicndi voluptalc litillare ccepit curiosos, unde


plerosque inccssit ardens nova ct arcana disquircndi indn-
gandique cupido, hinc suborlae qiueslioncs ct rixae civili

bcllo scrutatores implicuerunt. \ iderat pacis inimicus ad-


vcnissc charitalem, generisque humani exaltationem mo-
liri, confestim discordiam cx adverso procurrerc jussit, tr-

liaqueconantemimpcllerc, submotaautem charitale, omis-


sis paganis, contrarke facliones in orthodoxae fidci doclri-
uam toto impetu incubuerunt. Postquam vero vidit error

cecidisse duces, ct milites infugam conversos, vcrilalis


larvam induit, ut cjus alumnos falleret; veritatem itaque
praeseferens, ad eam quaerendamejusamatoresprovocavit,
ct variis ut antea quaestionibus ilcrum implicilos, in con-
lrarias scctas discidit. Sic victor exercitus, quem externus
hoslis profligare nequivcrat, victus est, cum cives, divisa
acie, inter se dimicare ccepissent. Quin ergo miseri agnos-
cimus imbecillitatem nostram, ut praetcr nianifcstatamno-

bis veritatem, nil amplius disquiramus.


XXX. Fatere itaque Palrem esse Patrem , et Filiuni

csse Filium, verequc tales esse, quales dicuntur. Propria


uamque nominis nolio subjectum est, cui atlribula nomina
illigantur, quo circa nemo, si sapit, subjecto ficto ex vero

uomcn imponit, nec, ut puta, pomum si vere tale non cst,


obslinat appellare, quale rcapse non est. Patrem itaque
pula radicem, hujusgermendicito Filium, qui etsiejusdem
communionc natunc ei sit copulalus, ab co distinguitur
ct quamvis in cjus sinu recumbit, cjus dcxteras assidet.
Etcnimvero si una pcnitus ci natura conjunclus non esset,
haudquaquam in cjus sinu cubaret : rursus nisi ab eo hy-
poslasi distinguerclur, ad ejus dexlcram neutiquam assi-

derct. Ei ergo ejusdem nalurae consorlio jungilur, quia in

ojus sinu conditur, et ab co hyposlasi discernitur, quia a


dextcris ejus collocalur. I nuin crgo lUDt, quia una ambo-
AITBUUI ICMfTATOlBI IflHOXll. 4*3

bm ineil \ is qc poteitai decernendi \ duo lunt, quia dun-


litai nominum dualitatera penonarum imporlat. Pcrtont-
riuii ergo Qtimerusj lecluia naturaruro pluralitale, voca-
hulonnn infert discrimen. FoBcunditatii nomen Patrcm
indicat, idemque auctoritatem ejuadem instinet, natmtatti

yocabulum Filii proprium cst, ejusque a Generatore origi-


nem tuetur. Suo nomine innotescit Pater, iuo itcm roca-
bulo dignoscitur Filius, ratua nominum ordo, certam ori
ginis sericm conserrat. Quemadmodum vcro illorum vo-
cabula occultare uou potea, ut duo non sinl, ila ncc pcr-
souas confundere dcbes, ut dualitatem cxtinguas. Jud;ci
quidcm ignolus ut maneret Filius magnopcrc sluducrunt,
luserunt operam ; manifcsla namque proslat in Prophcta-
rum libris anlc dcscripta rcrum gcslorumquc cjus series,
cl usque manebunt in prcecedenlibus cjus figuris expressa
cjusdcm lincamcntn.
XXXI. Numerum important orbor fruclusque ex ea na-
tus, esto res una sint, ncc porro fructus a propria appcl-
lalioneunquam excidct, nec arbor, cum sit ejus princi-
pium, cum ipso confundelur. Inditum fruclui nomcn ip-
sius proprium ct singulare est, ct arboris vocabulum prae-
rogativam principii imporlat, duo audis nomina, duas item
intellige personas, nalurae et charitalis communione nexu-
que copulatas; si cnim vocabulum, fructus, concedis,
remquc pcripsum significalaninegas, arborem principium
facis fructus nonnon sic res habet, sed qualem
sui; atqui

dicis, talem esse faleri debes, vcram hujus fructus re et

nomine radicem rursus qualcm appellas fructum, lalcm


:

vere essecredasoporlet, qualis proprio indicatur vocnbulo;


nam si fructum inane nomen fingis, conlra in radice prae-
ler nomen rcm ipsam agnoscis, fictum fruclum, et arbo-
rem veram inducis, et inconsequentia dicis ; si cnim verus
cst generalor, progenitus item verus est.
;;

4^4 S. liPHR/EM SYRI

XXXII. Crcterum sicut Pater et Filius non dcbcntduas


habere arbitrii polcslales, rta singuli suas debent liabere
proprietatcs. Patrem suo a nominc didicimus, ct a suo Fi-
liLim. Nulla foret discipliua, si vocabula nulla forcnt. Vo •

cabuln sunt uotiones rcrum, tollc cognomenta ct nominn,


res ipsas confudisti, qucm Deum appelles, ignoras; non
explicas, quem credas ; quis gcneraverit non discernis
quis generatus fuerit, nescis. Duo nomina vclut gcmina lu-

tfiiriarin suo exortu affusam orbi caliginum dissiparunt,


propositaquc objecta disccrnendi facultalem reslitucrunl
postquam aulem Patrem a sua nomenclatione compcristi,
innotuitque libi suo vocabnlo Unigenitus, id satis habclo.
extraque nomina Patris et Filii nil amplius scitarc. Divinaj
Pcrsonce fuciem non habent, ut ex oris lincamentis eas dig-
noscas : pro vullibus nomina altendito, clistincta enim
sunt, quandoquidem simili signo homines etiam abscntes
nobis innotescunt : supplent rerum absentium prrcscntia
nomina, pro pcrsonis vocabuln producuntur, ipsarumquc
imagines nomenclaliones exhibcnt. Emicat vicaria lucis
vox, succeditque oculo auris. Excipit ista rerum voeabula,
ct cum vocabulis rcs ipsas cerncndas rationi tradit.
XXXIII. Quanquam similitudines rerum rcs ipsas pcr-

fecle non explicant, quarc nec prop^sila imago fructus


Unigeniti majestalcm assequitur, quandoquiflcm fruclus
ex nrbore pendet, atque dccerplus ab illa separatur; ncc
cnim in arbore mancrc potest, qui in dccerpentis migrat
lnanus. Unigcnilus non ita, scd pcrmanct simul apud Pn-
trcm, simul ad nos dcsccndit : apud illtim crnt, ncc n no-
bis abcrat; acccdit, ct rccedit, cum ubiquc sit. Rlundum
implcl, qui Genitoris continclur sinu : adco cjus accessus
et rcccssus omncm supcrcvolat intelligcntiam ; anlcquam
huc venirct, hic crat, ct postqunm hinc abiit, hic cst : ad
Patrcm nondum asccnderat, ct apucl cum lolus erat : illuc
r
ADTBBIUI ICntTTATOHBI IBRMOPM • /»v.. )

ergo rediit, unde non diioeuorat, hnc fenit "I n<>^, nbf
aderat, nec abltua redituive imaginariui oit, abil ol redit,

nec mutatlocum. Porro Doui, qui nbique <^i , a fructu iuo

abenonon poteit, nec poteit Unigenitui omnibui praeieni

locis, Genitori prosieni hon ene. Si ab eo luipema simi


omnia, i i n*p i
<* fingii aliquid ab eo diijunctum. Ejui icilicet
abientia intima praeientia eit, el absentii a praeientia non
lecerhitur, Jam vero qiifi talia potii eit arcana evolvere?
XXXIV. Oh Ad.c audacia, quantum malum, quod In
nepotea tramfuium universam poiteritatem invasit ! Ada-
mua lublimiorem locum temcrc appetiit, aobolei in sni

parenlis Dominum atraacissime (rrupit. Adae poslcris. x <

quo licuil Dcum pcrvcsligarc, visum cst eliam comprchen-


disse ac lenere. O aiulaccs animoe, si vos non puduit vcs-
iris Dcum maledictis incessere, nc pigeat in generis vcslri
Auclorcm, vclut propositum vobis specnTum inspiccrc,
nam ct ille crcdidil sibi Dcum pervestigabilem csse, prop-
tcrquod cliam capitc damnalus fuit non quo Dci cx<slen- :

liam compcrtam ctcertam haberc sluduit, co (uitmulcta-


tus, sed quo ausus est cjus dccretorum causas inquircre.
Si naluram ex sc cxislentem ct scmpitcrnam ponis, tihi mi-
nimc constas, si cam vcstigabilcm putas. Siquc libi com-
pcrtum est eam existcrc, qualis illa sit, nc ultra requiras;
cujus enim nullum designare est limilem, undc tibi palcat
ejus prospectus? Si naturam infinitam indagure cogitas,
ejus terminos cognoscc prius; cumquc incomprehensum
comprehendcris, unde, ccdo, mctiri incipies? Ubi nulla
libi reccdcnti vcl accedenti respondcnt exlrcma, cum ad
mcdium te pcrvcnisse putabis, ab exlremo, quod libi fin-

gebas, longissime teabiisse comperies. Jam si ubique tuae


tcnuitatis admoneris, ad divinum mandalum revolvere :

Adamum respicito, qui quidcm si Dei praeccplo fuisset ob-


seculus, reguo nunquam excidissct , ab honorc, qucm
426 S. EPIIH^M SYI\I

ombicbat, exdusus fuit, postquam obedicntiam rcjecit.

XXXV. Dcus cum hominem condcrct, prccaria Divini-


tatc ornavcrat, collata polestale dccerncndi agendique,
qnod vcllet; hac lamcn illc facultotc abusus, slatnit pcr
sumraam slultitiam bonum sibi quaerere, quod habebat,
ambiitquc principatum non prccarium, scd sua virtute
quaesitum : deceptusest, bonum, quod lenebat, amisit,
quod appetebat non atligit. Magistram libi dedit Deus le-

gcm , ab ipsa audis le a Chrislo fratris loco habendum,


modo ejus praeceptis obtemperes. Sed non sic agis, dum
qui dcberes lcgem quaerere, circumspeclas ab illa fugam.
Nae tu multimodis cum isto animo vitupcrandus es. Sit igi-
lur illa tibi speculum, sit norma, ad quam cxigas labores
efc aclus tuos, horumquc mercedem ac pracmium ab ipsa

rcposcilo.
XXXVI. Prostont veterum Juslorum pervagala docu-
menta virtulum, cx quibus perfecti in Deum amoris exem-
plaria tibi proponas. In Enochum inspicilo, et animum ac
mentem luam ejus cogilalione conforma : imitore alterum
gcneris humani caput Noemum; atque si te islis antestare

rcputas, Abrahamo te certe minorem fatcri debcs, cujus


sinu, eliamsi magnus fores, vilae tuae peracto curriculo re-
cipicndus cs. Tc tuus Dominus in Evangelio docuit suo se
tui cursus essc melom, quare si tibi cor sapit, scilare quac

fucrint cjus ordinalioncs, ac si illc dccrevit summum dig-

nilatis gradum homini simplicitcr credcnli ; oh stultuscs,


qui ad hunc aspirans honorem, pcr fuliles quaestiones ob-
crras. Duo nobis praeccpla fuissc discimus cx Evangelio,
simpliccm fidcm ct disquisitionum fugam ; purc igitur cre-
dcntes proinissam mcrccdem rcporlabunt, Iraclabunt scep-
tra, qui pcrniciosas disccplationes fugcrc. Quisquis iidci

ductum sequitur, disquisitioncs odil; si amat, hdcm nec


dc liminc salutavit.
ADVl IIVI ICltJT ITOIJ I II i.mo.m \, [\-,~

W.WII. \ is OMf probof, \bi ili.imi yeitigifl fxi <

quere, iwitare limplicitatem. Gum pervulgatam de Dco


opinioncm discutere libi fai eiie iciret, abitinuitj icilicel

non ex Moiii diiciplina ilie didicil eaie in ccalo Deum,


ipie proprio ratiocinjo inlellexit alicujai pr&itantinimao

menlii Numine lotum banc orbem aatum, auctaiq e( re«

tentum. Qni autem bac imbulum opinione ridit, ei <


ipsc
manife&tavit, ut in lententia confirmaret. Poitquam vero
Abrahamui comperit eiieDeum, ad banc anchoram com-
liiii, nec ultra progreisua eit scilando, «i»iis ipie eiiet, el

qualii : led nec postmodum, cum valde familiariter Dee


uteretur, eum aliquando rogavit, ol iilud iibi arcanum •
\-

poneret. Praclerea cum Christum venturum praesciret, abs-


tilil percontari, qui csscl. Vidit quidem, desideravit ct nd
ejus aipectum exultavit, sccrelum nibilominai lcxit, vcr-
bummutirenon auiui, conticuit. Tuamhic animadvertis-ne
audaciam, scrutator curiose, qri clauia viris sanctii&imii

Unigeniti adyta impudcnler irrompii? Qnin miscr fugis


hinc, ct in divinas lcgis aede perfugium quasria? lllic dii-

ccs, quid tibi pro rc tua deccrnendum sit, quae tibi rcstct
salutis via, qiucve clavis adilum advitam aperiat.
XXXVIIJ. Verumlamcn accuratc primum cxamina ,

quaenam lcx fuerit lata, quanloque tempore viguerit, quave


tandem de causa fuerit sublata. Cavc ne vocum simili-
tudo te fallat, ut quac distinguere debcs, perverse confun-
das. Leges hujusmodi oflendcs non paucas ; lex ncmpc
alia occurret victimas deposlulans, ct alia damnans : au-
dicsprrccipienlcm: aCiboutere mundo ; »contra audiesedi-
cenlcm : « Esculenla, poculcnta omnia promiscua habeto : i

lex isla solemnitates staluit, illa stalas refigit : allera dies


festos et ferias inslituit, altcra etiam sabbata solvit; incre-

puit antcvox clamans: « Mnsculum circumcidilo,» continuo


insonuit alia, circumcisionem lollendam esse pronunlians.
4^8 S. EPIIll/EM SYRI

JJo3C et hujusmodi audiens, sislilo tnntisper, dum rern cx


vero deccrnas. Scd vide nc cnm mnlliscrres, qnos incon-
sulta curiositns in altum abstraxit ct mersit. Quas audis
voccs, os unum fudit. Prisca ajlas consonam uliquc sibi vo-

cem audivit, jam illaprrcteriil, successit scquior actas, nova


aurcs pepulit vox, novamquc publicavit legem, quae eliam
postca antiquata cst. Jam aetas postrema praesens omnium
preeeedentium temporum voces simul collectas habet. Crc-
tcrum cum in hoc Odeuin invasissent imperitissimi quidam
homincs voces consonantcs a dissonontibus separare se
velle praetcxentes, ex variantibus vocibus varios compo-
suere Dcos, at quos et quales Deos ? ad oinncm scilicct

scientiam ineptos, qui proinde nec netatcs nossent, ncdum


carum habitudines et differcnlras discernerent, nec cnim
tcmporum ralionaria sibi conscntiunt.
XXXIX. Et sanc si prioris astatis leges ad sequentem
pertinerent, quos cataclysmus sustulit, cujus noxae dices
fuissc reos, quibus utique nullus ad intcrdiclam arborcm
patuit unquam accessus? Si enim lex, Adamo nasccntc,
lata, ad Noemi tempora spectabat, quisnam pracmio, aut
supplicio locus fucrit, ubi actus a lcge vetilus nullum po-
lui.t habere locum? /Equissimum crgo fuit, ut singulis

actalibus pcculiarcs legcs ij)sisque congruentcs ferrcnlur.


Finis enim legis est piodesse, nec prodcssc potest, nisi

intra camdem aelatem vivcnlibus ; plurcs ac ajlatc diver-


snequc pcrcrcbucrc voccs, earumquc numerus confudit
imperilorum vulgus supremac contemptorum vocis, quaj
una cst. Insani liomincs voces in hoc infimo orbe nolas
feccre Dcos, crcloquc locarunt : quamobrem divino consi-
lio faclum cst, ut Prophelarum voccs per eadem tempora
pnrerobresccrent ad castigandam hominum slullitiam, om-
niaque pcrtcnlarcnlur rcmedia, ut nalurae laboranti sub-
vcnirelur. Intcr alias powo legcs incidunt quacdam, quas
Ai»vi ||1 | 14 i;i rATOBBI Bl IOB /| jH)

toquoni ntai abolevit, idcirco quod inorbus, qui ha< tenui


invaluerat, exlinctus }nm fuinct, ilise contra vigcnl adhuc,
«jnia u imir iiin conl racta priui segriiudo etiam persovorat.
Nec porro dissimili conailio, medici animorum tipoatoli et

ProphetflB conaentaneaa ini temporia honunnm languon-


bua composuere medicinaa mira arte, ut non modo sequa-

libus, aed etiam poateria prodesaent. Cscterum occurruftt


morbi pecuharea bujui, vel illiui laeculi proprii; lunt alii

communeSj et cuilibet aetati familiares, et quidem natn


legislatOrea sua aiate morbis pro eodem tempore remedi i

instituerunt, pervulgantis autem, ot par omnia tempora


late patentibui perpetua medicamenta decreverunt.
XL. Lex, puta, dc furto lata cst \ in omnc tempus uti-
quc duralura, quandiu videlicct subjcctum lcgis durabit;
pcrpetuo namquc morbo tcmporarium remedium minime
congrucbat ; e contra circumcisionis lcgem antiqui Patrcs
sanxerunt, sublata aegritudine, pbarmacum abjectum cst.

Inslrumentum praeterca condidere signum circumcisionis


gestantibus, eorum videlicct tcmporum conditio hoc tulit :

inslrumenla tamen ad peculiares alicujus actalis morbos


depellcndos rogala, si isti quidcm snblali sunt, illa simul
antiquata ac rcscissa ccusentur ; postquam enim acger
convaluit, remedia supcrvacanea evaserunt : idcirco abro-
gata sunt hoc tcmporc praecepta sabbali, circumcisionis,
purificalionis et similia; inutilia sunt ipsa ullimis, qiue
mcdiis profuerunt, cadem ncc necessaria fuerant primis,
utpote a scienlia satis instructis, sed nec postremis, ut
dixi, utpote jam coruscanle divinae fidei luce illuminatis :

illis proinde congruebant solummodo, qui prisci gentium


erroris contagione afllati fuerant. Quisquis hodie hujus-
modilegibus utitur, vixdistat a sicario et carnifice, quorum
ferrum ad amputanda membra sana acuilur.
1
Exod. xx, i5. Dcut. v, 19.
43o I. EPHR.EM SYRI

XLI. Leges scalpellis similes esse Jercmias te docebit r


,

ajgris sanitatem aflerunt, auferunlque sanis, ad curandos


morbos provisac sunt ; incple agis, si earum usum ad inlcgri
sanique corporis pernicicm transferas : vulnere patente
nocentior est iclus latentem animam fcriens : pharmaca,
quoe asgro corpori profuerunt, bene afleclo exitium pa-
riunt : noc tu insanus ccnsebere, si co quod tibi pracsto

sunt rcmcdia, liccre tibi arbilraris, perverso eorum usu


sana vexare corpora. Quid? quod sancta quoquc jura
idcntidem siluerunt cliam, cum adhuc vigerent, ccssanle
scilicct fine lcgis, qui fuit morbi curatio, non cst cur lex
eidcm remcdium requirat, sed obducto vulncre, solvilur
fascin, ct cmplaslrum rcmovetur, imo nec corporum cura-

tio, constanle sanilalc, locum habet. Porro si glisccntc

malo mcdicina quandoque intermissn fuit, nunc quando


Judc-corum stalum concidissccernimus,ejusquegentismorbi
reiVixerc, co minus ipsorum remedia requirenda sunl.

XLIl. CcX*terum si morbus altcr depulsus est, altcr ma-


net : sique aliac mcdicinx rejcctaesunt, alioe nunquam non
retincbuntur, anliqua coaluerc vulnera, simul exolevit vc-
tus disciplina ejusque praecepta anliquata sunt, sacrificia

ct sabbata, decimarum ccnsus, ct rcliqua hujusmodi alii :

modo grassantur morbi, horumque rclmenda fuere medi-


camcnta, divinoc legis prxcepla « Non pejerabis, non fu- :

» rabcris, non moechabei is '. » Tuae autem sapientiae nou cst

legibus insistcre, quarum usus dciluxil, ct causa cessa\il,


unum, quod tun maximc rcfcrt, unicc curarc dcbcs, ut lcx
tuorum malorum mcdicina usqucquaquc observclur. Mi-
rum quam inconsullc agas, qui periculoso vulncri, omissis
utilibus, inulilia rcmcdia paras ! Invalcscenlcs duplicnnlur
morbi, dum culpam perlinacia cxaggeras, ct Lcgislatorem

irritas, slringcndo, quod illc laxavil : datam illc legern


«
Jer. xxxvi, 23. — J
Exod. xx, i4-i6, et Dcur. v, 18-20.
:

ADVi usi - ^< 10 i ^TORLS IBBM05BI,

roscidii, lu contra obitinai obiervare rcicisiara, Jam quod


ad legalei caremouiai pertinet, i<- ipium inepje con?enito,
icitare te ipium, utrum expediat. ad curandam haerontem
animo luem, carnem per circulum amputafce; intra me-
dullas serpit malum, quod externa circumcisiono curare
cupis.. Sic ergo tecum statue, li bene lapia : circumciiio
inlra definitum silti tempui ulilis fuit : banc invenil uni-
versalis Pailor, cui placuit hujuimodi nota signare ilo-
lidum gregem, quem tanquam proprium peculium libi

addixerat. Guncta icieni distinxit ejuicemodi charactere


armehtum pastorum interfectorem, quod preesciret immis-
cendum pecori prisca gentium superititione opprcsso, ct
communei cum ipso habilurum scdcs ideoque patente ct ;

conspicuo signo suas oves nolavit, quod cliam invilas dis-


cerneret, motuique ejus lurbulenlos, ct incitatos impetus
reprimcret. Uunc porro grtgem illc custodirc ac rcgcro
nunquam clestilit in graliam Agni, qui tunc in utero gcsta-
batur, ac poslca natus tolius generis humani factus cst
Pastor. Sic intra vilis pecoris caulas dclitcsccbat Princeps
illc pastorum., qui landem furiosum armentum ctiam derc-
liquit, ct gentcs in sui grcgis oves adoplavit.
XLIII. Vide crgo, nc carnem tuam iucommodes ca cir-
cumcisione, cujus vires cxacla jam setas dctrivit, cum ha-
bcas aliam, qua te ulililer exerceas, ct vitia penilus tibi

iniixa, ct lucreulia excindus. Conccssa libi potestas dccer-


ncndi quid velis, sola resecare potcst invctcralas animi lui
afiectiones; quandoquidcm cxlcrna vis ad intcrnos ejus
sinus penetrarc nequit, uiccraque coeca incidcre. llic ob-
serva eumdcm Legislalorem, qui Judaeis carnis circumci-
T
sionem imperavit , corda simul ut circumcidcrenle dixisse
atqni si prior antc prsescripta, alque usu rccepta profuis-
sct, quid rcferebat, ut alteram praeciperet? Quandoquidem
1
Genes. xvn, 10-12.
4^2 S. EPIIILEM SYIU

crgo hanc jnssit, sibiquc unice gratam cssc significavit jam


exlernam illam adhibere non debes.
XLIV. Restat igitur, ut primum in lcgc mandatum ob-
servandum tibi slaluas, tanquam caclerorum caput, ita
secundum, velut militiae nostrae ducem. Sicut enim regis
imperio, ducluquc imperatoris totius exercitus ratio cons-

tat et ordo ; sic ab illis duobus mandatis pendent lex et


Prophetoe. Gircumcisionis et snbbali curam dcponilo; te
enim illa prius, cum praeterierint, abjecerunt. Sed enim-
vcro cum ea, quae intra te retrusa latent, curarc deberes,
tu ordincm pervertis, hisque neglectis, externa perscque-
ris : anima, qua nil magis tibi intrinsecum esl, nec magis
carum esse debet, tua incuria ecce perit sabbatum, quo :

nil minus ad te pertinet, religiose custodis. Judaeus lcgem,

cui, cum florcret, parcre noluit, nos modo observare cogit


jamdiu cxoletam : scilicet quo ipse laboravit morbo, in-
tegros et benc valentes inficere cogitat, atque incisiones,
cauteria et potiones ab initio scite disposita, populoque
aegrotanti olim congruenter adhibita, ad lanienam et per-

niciem sanorum corporum transferre molilur, manicasque


et compedes, ac vincula ad cocrcendos scrvos invcnta illis

injiccre; quos amor Domini sui libcros facit, hos crudelis


servus in nervum compingere meditatur, liberlatem suo-
rum popularium incpte oslentans, quos vidclicct scrvos
Lcgislalor scrvili jugo subjecit. Scilicet imaginarium ho-
norcm Jibcris promiltit, ct veram ignominiam molitur,
Moscn oflert, Chrislum eripcre cogilat.
XLV Caetcrum si Judaeus de servi familiaritalc gloria-
tur, longe profccto gloriosior est nostra cum cjusdcm scrvi

Domino conjunclio : alqui ncquc illc suo conservo fnmi-


liaris dici botest, qui communem Dominum ncgavit. Prac-
lerquam quod Judaei Mosen pcssimis de^picaluni habucrc
modis, quem nos complcclimur, cum aulcm scircnt am-
4DVBRIUI ICBUTATQRB9 IBRMONES.

pliorem Domino bonorem deferendura eate, atquesuavera


in modum egendum esso cum lervii nec ejusmodi , li

mi simi, sed Mosen quidem vcxmuni, Chrulom in < i


ncera
egerunti Olim cum gentes procul q Deo avii* itineribus
aberrarent, ipse exulum mp/e visus esl profugus od Judaeoi
cpnfugisse •*
hodie vero pottquam insi Deum rcpudiarunt,
cl per incertos tramiles vagi palantur, ethnicos vocavit,
sibique familiares <
x
i domesticosiqstituit. [ntuere nlrbsque,
ci ohserva, quanta morum integritas, el sanctimonia floreat

in Bcclesia gentium, <


i
t qualis contra vitiorum QolJuvies
mysticam istam /Egyptum oppresserit Judaeus sane in :

cnm, quani reliquit, /Egyptum postliminip rcvcrlisscl, nisi


revcrtcnii aditum inlcrcludcrct mare scdcm religionis et :

snnctitalis fugit, crroris ct impictalis cubilia quaerit. Sci-

licctposlquam sanguinem illum magnum dclibavit, a cae-


dibus sibi temperare non potest, suam quidem crudeli-
ct

talcm tunc manifeslc ct pnlam cxercuit; nunc vero in


occullo sajvit, maria terrasque circumit, Discipulos quserit,
quos demum in gehcnnam prnecipitct. Prophclns non ha-
het; palam occideret, si haberet; liuc adigit insanum
furor : exlorris ct vagus extcrnorum rcgum imperium pali
cogitur, horumque polestate sncvum cjusingenium coercc-
tur. Sed cum animndverlisset ethnicos cacodaemonum
responsis Prophetarum oracula anteponere, eademquc me-
ditari et colcre, Prophetarum, quos ante nccare solcbal,
personas habilu vultuque repraescntare studet : larvam
hujusmodi modo assumit, modo abjicit, ut obvios quosque
insidiosis disceptatiouibus caplos jugulel. Saevilt olim in
Prophelai um corpora, voces nunc imitatur, ut quandoqui-
dem Prophetas vexnre non potesl, Prophetarum lectioni
vacantes occidat.
XLVl. Ilune tu populum fugito miser, in coulcmplu cst
1 1 II vita sanguisque tuus, tuo-nc sanguini parcet ille, aui
xxxvi. 28
;
,

/j 54 k I-.PHR.EM SYRI

Dci sanguinem fudit? non timet, dum te fallit ,


qui non
timuit, cnm ipse falleretur. Sub columna nubis vitulum
conflavit, nec factum erubuit ; quadriforme simulacrum in

tede Deo sacra collocavit, nec impium facinus exhorruit


Deum palibulo suspendit , et pendentem immotus specta-
vit, quando ad rei indignitatern mundus ipse contremuit;

Spiritas scidit velum templi, ut incredulus suum scinderet


cor; confracti dissilicre lapides sepulcrales, pcctora Iapi-
dea ncc scnsere quidcm; et quoniam talium prodigiorum
auctor Spiritus Judaeum vidit eo spectaculo minime com-
molum, populum insanum dereliquit.
XLYII. Omnem sanepudorem lum exuissegcnsscelerala
visa est,quando sub formidando Dei sui aspcctu illa per-
pclrabat flagilia, quae puduit Prophetam propriis explicarc
vocabulis. Ezcchielcm consulito, qui ejus scclera modes-
tissimo slylo persecutus est, nec sane alio, quam qui vi-
rum sanctum dccebat; adeo ut sicut divinus scrmo per ora
impuraj gentis traductus, suam quodammodo dctrivisse
uiajcslalem visus est ; sic scclerum ab illa pcrpctralorum
hisloria ab oreSanctorum quamdamhonestatisspcciem rc-
fcrre vidcatur. Quid? quod et Prophetas mactarunt quasi
simplices agnos, curationcm illi asgrotanlibus allerebant
uccem isti mcdicis inlulcrunt. Gentem fugc furenlem, et
anhelantcm cjcdes; ad Christum celerem maturato fugam,
imicum salutis tiue perfugium. Verumtamen nc vidcarc
liuc appulisse curiosus arcanorum scrulalor, illum adora el
silc. Nam si qui Ghristum negavit, cgil in crucem, et qui
adorat, pcrverse ac impudenler explorat; amplam cnim-
vcro illi, qui sapiunt lugendi materiam habent, dum altc-

rum divina oblreclantem audiunt, alterum lemcre scru-


tanlem.
XLYIII. Ad Abrahac nepoles vcnit Filius Dci, nactus
cst parricidas, quos suos nuncupavcrat luercdcs. Gcntilem
kDVSAICI ICftUTATOlll lllllOV 4*5

populum ejui limplicitate inritatui >il>i sdoptavit, iimpli-


cem naox doluit factuiD icrutatorem. Tn Aotem, 11 libi

aapit cor, limplicem et humilem w tuo exhibeto Domiuo :

callidum et inteuigentem haboat ic inimicui tuoi, ct ap


prime gnarum illiui fraudum, quaive ille til>i itruat insi-
diai, quonam in loco, quove artificio mios tibi obtendat
legatque laqueoi : huc, aio, adverte animnm, et assiduam
sollicitamque dato operam, ui retia ab adversario occulla
el subtili fraude opposita prospicias; auribus, oculis, teqiie

toto observa viai , in quibus ille liLi pericula intehdere


consuevit : adde libi sagacem exploratorein, qui tibi insi-

diarnm deferat locum ac tempus. Nac tu prsepostere a^is,


qui cumsatagcre dcLcrcs, nc lc usquain laterent adversarii
tui molitiones. Dci lui arcana requiris : adco necduin pcr-
suasum hahcs ipsum cssc Dcuui, ac proindc fieri non
possc, ut incomprehensum comprehendas; diabolum con-
Ira fraudum machinatorem cssc, fallcndiquc in artc pcri-

tissimum; quin ergo ad hunc pernosccndum tolus incum-


his, imo quarc Dcum cum infcnsissimo hoste confundis, ut
promiscuc eodcm erga utrumquo ularis more? Non ila :

sed diaLolum aggredere ut inimicum, adito Dcum humili


ct simplici corde. Cum illo dimica, hujus pclito pacem,
Asscntirc icslanti se essc eum, « Qui cst, » ne audeas im-
mensae profunditatis suLirepelagus, nc forte in cam incidas
allitudinem, uLi dcprehcnsus haereas attonitus, vix mcnlis
jam compos luoc.

28.
:

456 S. EPHILEM SYRI

*V\\V*\VVVVVVVVV\*\^VVVV\VVV*\\\VVVVVWV\VVVVVVVVVVV\^

SERMO II.

I. Appropinquare cupio, vereor tamen, ne voti compos


factus mei, inde quo tendebam, remotior fiam; ctenim
quisquis isthsec adyta audacter invadere obstinavit, eodem,
quo illapetebat, conatu,ipse sc abeislongissime abstraxit
conlra quicumque in ejusmodi cura moderate se gessit,
hunc jusla flagitantem divina sequitas nunquam repulil.

Ilac igilur moderationcutendum providcndumque, ut eo


accedamus, unde conlinuo abscedendum non sit, nequc
indc abscedamus, unde abscessum ruina sequatur. Qua-
propter haec duo permiscenda ac temperanda sunt, tum
in appulsu, lum in abscessu, ut quandoquidem nobis in-

cidit scrmo de scmpilerna natura nullo definita modo,


modum ipsi tencamus : rcmotisque longis, liligiosisque
disputationibus, velut proposito noslro minus congruenti-
bus, humoris parvam ab sequorc partem delibasse satis

habeamus.
II. Usque eo se efFert vile lutum, ui rcs Opificis sui se
narralurum rccipiat? Pro magna sua bonilatc Deus ad
hunc limum desccndit, suam cffingeret imagincm;
ut in co

mirum sanc si cjusdcm justitiam istc non timcat, vcl etiam


majcslalcm contcmnat. Scicnliain accepit , qua sc ipse

nosccrct, quod si sccus agat, alquc ad pcrvcstigandum


bcncficii auctorcm cjus abutatur dono, ipse facto suo illius

bcnefaclum ingratus negavit. Doctrinom sequa lance ex-


pensam dabimus iis, qui disccndi cupiditatcm exigunt ad
rationis normam. Trutinam in mcdio slatuamus; diccnda
namquc libranda prius, ut quac justum pondus reddere
ADVr.nSl l!TATOni-S SI UMOM s. /,07

comperta innt, eadem disoere roleBtlbut referamui, qa tUl

a majoribui ipsi accepimus.


III. Audisti-ne Denm Deum eueP nosti-ne item te ei t

hominem? <juid ergo luto et argilla cretui ArtiGcem exa-<


mioare paras. Audisti no Deum esse genitorem ? habei |am
unde deducai quampiam ab eo geheratam fuinc proletn,
Si enim divinui Patei generat, Filiui genitui imn al> alio

aliquo, sed ab Ipio, quem PatreW appellai, generatui eit.


Unum genilum audii unicuni non dividuum; vide ne tuii

hunc videare itropbk velle dividere. Audisti-ne augustaffl


hnjiis Prolii generationoni P impiuses, si disceptationes
praleftens, huic labem Enferre ftnlas. Audisti nc divimun
Spiritum, Spiritom sanctitatis nominari?Nomcnquomnjo-
res lui illuni vocarunt , rcligiosc obscrva, cavc alio cum
appclles vocabulo : si nomen autlisli, testare vcrum essc nc
proprium, naturam adhuc invcstigarc libi nullum jus, fas

nullum est. Audisti nc Palrem et Filium ct Spiritum sanc-


tum ? in tribus nominibus tres personas lcnelo : nomina
audis distincla, dislinctas habeto hypostascs, eccdemtamen
unius natnrsa veritate coujuncla? sunt.
III. Atenimvero si nomina falearis, ncges autem pcrso-
nas, vcrbo tenusDeum adoras, renpse abnegas : ubi hypos-
tasis non cst, quocl praMenditur, vocabulum vacuum et

inanc esl : porro si res subjecta vocabulo nulla cst, quid


praeter sonum nomen habet? Ipsum hypostasis vocabulum
rcm aliquam veram sibi subesse docet, q-uam quidcm exis-
terc, etsi nemo dubitet, qiuc tamen et qualis illa sit, nun -

quam non ignorabitur nec enim quo libi compertum est


:

eam exislere, continuo patuit, qualis illa sit. Sed nequc


idcirco, quodillam comprchenderenon potcs, eam exislere
negare debes ; neutrum tibi fas est, seu iuficiando recedere,
seu excedere investigando. Mare tibi occurret ingcns, si

quiclem hasce aquas explorare obstinas, flucluum objccta


£38 S. EPHR.EM SYRI

rnolcs haercre coget stupenti similem; quanqnam ad nau-


fragium unda crit una satis, cum una queat obluctantcm
rapcre, ct ad scopulos allidcrc. Salis habclo miser cymba
luam exercerc negotialionem : potior tibi esse debet fidcs,
quam cum fluctibus luclatura navis,quam dum vcla atlol-
lunt,deprimunt, dumque vehunt undae,mergunl.j\ulli fidem
tuam absorberc valenl fluctus, nisi tua annuerit voluntas.
IV. At quaenam vistanta, quae mare cogat parere nautis,
aliud cogilat nauclerus, aliud agitataequor : unus duntaxat
inventus est Dominus noster , cui jubenti obsequcretur
mare, increpitumque desideret componeretque , fluctus
suos. Similem tamen ille tibi concessit potcslalem, ut ejus
auctoritatc ac nominc, maris increpes superbiam ct fremi-
tum compescas. Discc tamen infesliorem libi fore hanc
disccptandi libidinein,quam mare, majusque tibiimminere
periculum ab istis de rcligione contenlionibus, quam navi-
galuro a circumfrementis pelagi fluctibus. Quod si ejus-
modi furor tuam invasit mentem,perlurbalorem increpalo,
excitosque ab eo tumultus confeslim sedare satagilo. Mare
cxagitant procelloe, mentcm perlurbat vitiosa curiositas.
Ad Domini impcrium conlicuit vcntus, quo cessante, na-
vicula pacalo mari placide suum peregit itcr. Sciendi avi-
ditatem cohibeto, ct pacatum senties fidei imperium. Fuli-
libus hisce faligalum curis te nalurae rerum invitant, ad
contemplandos mirabilcs ipsarum effcclus, utquoniam libi

ncgatur ubcriorcs a fonte haurirc laticcs, exiguum ex ea-

dcm scalebra pocillum epotare sludeas : nec enim quod


aliquando ejus aquas degustasli, inde dcduces lolum te cx-
hausisse fonlem. Infra solem semper haesisli, etsi nullae le
ab ejus aspeclu interjcctae umbrae prohiberent, neque co
quod illc ad le descendit , tibi vicissim ad cjus orbem as-

ccndere aliquando licuit. Nequc rursus quia aercm attrahis

et rcddis, cjusquc anhclilu vivis, ideo aer tc superior non


u.\ ;|%
ii. i
i \ i
011 - i
I I i

i .
Elui magnitudinii ejui ipecimen quoddain leneai, lotui
autora quontui ipie lil adhuc ignorai, Oblatam a nalurfl

reruoi quantulamcumque opem modo nlilem, accipiro,


quod ampliui luperat in illarum repoiitoriii incluium re

linqnitOj iil>i uimirum incomprehenium. Modicum itaque


limi recuiabii, quod lupra mediocritatem eit, oe ambiai.
Ilabei indicoi Conditorii rei ab ipio condilas; illse le ad-
monent, ui ad petendum quidem auxilium promptui iis,

ab inveitigandia auteme^ra arcanii obitineaa, quare lum-


mae mojestatis beneficeutiam beneficiaque gratus agnotce,
illius auteni secreta rimari caveto. Divini Pairii gratiam
exoiculare, lempilernam ejui eisentiam indagare absiitito.
Ad partam libi a Filio Dei felicitatem aspira, cohihclo cu-
rioiitatem, nc iu ejui generalionom inquirasj lancti Spiri-
tus illapsum suspira, modo nc ad cum invesliganduni lo-
mcre accedas.
V. Poter et Filius cl Spiritus sanclus suis cenientur no-
minibus, cave nc ad Personorum examen progrediare, sed
in carum vocabulis tuos sislito discursus, si cnim hyposln-
sim explorarc lcntaveris, ccrtum libi cxitium accersis; sin
autcm pura ct limplici fide in ejus nomen crcdis, lulus
cris. Sanctum Geuiloris norncn cursui tuoterminum figilo,
nc ultra te trahat sciendi ejus naturam vcsana cupido.
Filii nomen puta murum tibi opposilum, ne ad qnaeren-
dam cjus origincm transcas. Quasi vallum libi ipse objicilo
Spiritus sancti nomen, quod tuam cogitalioncm con-
intra

tiueas ab illius investigatione remotam. Nomina, inquam,


limitcs libi statuilo, horumquc objeclu quscstiouibus dcfi-
nito modum.
\ I. Restat, ut quandoquidem vocabula veramque eo~
rum notionem percepisli, animum adstudium divinae legis
appellas, ac si hanc diclicisti, fac, ut quce illa libi imperavit,
perficias, cirm autcm ejus man.lata exhauseris, prxmia,
/,4o 8. EPIIR.EM SYRI

qnaB promitlit, expecta. Gave nc cn, qurc prncccpta sunt,

ncgligas, hisqtie prajtermissis, ad ca, quiB praescripta non


sunl, divertas. Quae vcra sunt audisti, plana aulem sunt
alque nolissima, ut inirum sit, si adhuc per dubios ct in-

ccrtos calles vagaris : item clara ct comperlissima sunt,


qua; Simon dixit; at si vcrum rcsponsum dcdit, rctulit
etiam dignumsua confessione pracmium, ul Lcatus dicerc-
tur obscrva lamen paucis ab eo quaeslionern fuissc deci-
:

sam, tu noli per plura vagari. Vcritas paucis comprehensa


ct exposita est, quid le pcr ambages ct Ionga per cxorsa

faligas? Patrem esse qui dicitur, nec indoclus ignorat,


qualis aulem ipsc sit, ncmo novit. Filium csse Filium con-
litcmur omncs, quis lamen ipse sit, vel quanlus, necdum
comperluni est Spiritum sanctum nemo esse negat, om-
:

ncs quid ipse sit assequi desperant. Tu ergo fatere Palrem


essc Patrem, ncga vesligabilcm cssc ; habes unde Filium
cssc gcnilum credas, comprehensum esse ut credas, unde
habcs? Firmiter tenc Spiritum sanctum csse Deum, pers-
Crutabilem cssc nunquam dices. Ilyposlascs unius singularis
naturic communione unum essc sic crcdito ut tres cssc ,

non dubites.
VII. Patrcm primum sccundum Filitim,
falcrc ordine

tcrlium Spiritum sanctum. Id omnc lil)i sil ratum ac cer-


tiun; non enim mandalum dcdil lilius, scd Palef , fiec
Spiritus sanclus nileram pcrsonam misil, scd ipse missus
cst. Ilem FilhlS dexteris sedct, ncc Patris sibi vindicat
locum, ncc Filii scdem sibi usurpat, qui ab ipso mittitur,
Spiritus sanclns. Genitoris majestate laetatur Filius, dilccli
sui gloria gcstit Spiritus sanclus. Ubiquc gaudium et pax,
inlima iibiquc conjunclio el immobilis ordo. Patctf FHii
generalioncm ignorare nequil, nec Fiiius mandala Palris :

Palcr jubcl, Filius Pntris jussa rcfert, Spiritus sanclus

cxcquitur. L'na trium cum sil volunlns , omncm excludit


ai.vi MUl ICRl r I i
0*1 IJ fcMOHJ V, i

dllCOI ili.iiii : Cl qunn.\i- |!bl mutUO ( iirtm 1 1. -!• .uil , 61

nltcr in nltero immancnt, non confunduntur; nec enini


confusionom perfectus admittit ordo : qunmobrcm oon
onde intime conjuhcti, el quodammodopermlxti iunt, indc

deduces essc etiam confusos : rursui nec udde < redls i

distinctos, Inde argues esse leparatos i noc enim, at dixi,

intimse communioni discretio officit, nec hsec divisionem


inducit. Nemo ergo illorum differentias et proprictntes con-
fundnt nemoeorum communionem dividit. Hoc arcanutn
:

illi norunt, extra ipsos riemo. Quid quaeris homo lutum?


(liaiu-nc verbum mutire nudcs?

W^WVWWWUX^.-WVWVXMWVVWVWWVVVVWVWVWVWWUMW^VUWXWWMlWA»» '.VWVWV

SERMO III.

I. Etsi doctrina discentibus ct docentibus scnior sit,

puerorum lamcu consuctudincm non fastidit, ut omuibus


promiscuc se communicot. Docct cum doccntibus, cum
disccnlibus discit, erudit ct eruditur, unam cum utrisque
viam persequitur nc tenet, cursumquc commuucm. Cum
oratorc cucomia tcxit, cum veleralorc dolos. Rudibus ct
cruditis utilur, alque ad omncs rclatcs se porrigil, cl in

qualibct fctatc compleclitur univcrsos. Rcbus omnibus se


impartit tanquam ipsarum Domina dimonsionibus se sub- :

miltit, sua licct ampliludine omnes geomelrarum connlus


eludat; adco lit ncc discentcs illam perfccle nsscquanlur,
summa licet contcnlione pugnent, ncque plnnc vel ipsi

comprchcndant teneanlqne docentes ; neulri quippc ad


ejus fontes pervenire polucrunt. Sed enimvero etsi .
illa la-

tissime se pendat ultra discipulorum alquc magistrorum


caplum, infra tamen Repertorem suum jacet, et ab ejus in-
•:

44 2 S. EPIIR^M SYRl

lclligcnlia longissime distat. Doctore quisquis cget, si Condi


torispotcslalcm comprchendcrenon desperat, planc delirat,
cum ncc cjus quidem opera pcrcipiat, vcl quo modo c nihilo

crcvcrc, sciat. Quanquam ncc mundusquanlusquantus cst,

sui Opificis potcnliain cxhaurire potuit, sic ut aliquid illo

majus moliri ncquiverit. Quid enim ? num ille prscceden-


tium opcrum labore faligalus, cx ccssatione otium quaesi-
vit? Summus illc Opiiex dcfatigalioni non subest, cui qua-
lecumque opus sola voluntale constat, quae quidcm nullo
coarctalur limite, nulloquc circumscribitur tcmporc. At
ille etsi queat in singulos dies nova opcra procudere, abs-
tinet tamcn, nec facit, quod si facerct, quanta pulas inde
rerum perturbatio totiusque ordinis confusio scqueretur?
Sic enim crealurarum ccnsus in immensum proccderct,
ct infinitus hominum numerus communionem ct societa-

tem cxcludcrct adeo ut ctsi Deus operam suam nemini


;

negaret, ipsi sibi inviccm pcnitus inutiles evadcrent : quor-


sum aulem crcarct futuros ab inviccm alicnos, et avcrsos ?
Quidquid summus Opifex molitus est, non id fecit, quo
sibi aliquid commodi acccderct ncc enim minor erat, ;

antcquam mundum condcrct, ncquc ab iilo condilo major


cvasit.

II. Cactcrum cum opcra sua locupletarc ct ornarc sta-

tuissct, ea numcro, pondcrc ct mcnsura architeclatus esl

ct quamvis in ejus potcslalc cral, mundi spatia ultra cos,

quibusnunc continelur, fines amplificarc, consilium tamen


non probavit ; aucta quippc, ut dictum cst, precter omnem
modum habitantium multiludinc, qurc lum disciplina lur -

bam conlincre poluissct, vel a rccta crrantem in viam rc-


duccre, alquc ab inlcritu, quo cam crror trahcrct, vindi-
care? pcrlurbalo namque ordine, omncs onmia promiscua
habuisscnt, adeo ut ncc Juslos tunc rcvcrcntur monitores,
pcc Prophctarum consiliis acquicsccrcnt. Ilerum si muB-
\l»\ i i; i - |< l,i i \ I ou UUOXJ • l\ '\>>

dui centuplo major eiset, quid agoront, «|ui<l\<- consilii i

perent divini Verbi prescones, ul ampli >im;i ( >jui spatia

pervaderent, circuinlustraloque toto orbe omnci gcntei


verft religionis praeceptis imbuercnt ? Hebraeoi Domioas
iu terrao medilullio collocavit, eo videlicet consilio, uL

omnea circum regionei ab ipsis virtutum documenta pete-


renfc Bt Bine iiun quando illoi ex /Egypto eduxit, tum

quando Babylone reduxit, corum in utramque regionem


deportatfonein, indeque subsecuium redHum mox ujwque
gentium fama vulgavit.
JII. Al enimvero etsi mundus quam uunc, ha-
laxiera,
beret spatia, nec sua quantalibel amplitudine suum Con-
ditorem comprehenderet, et quamvis ipse ei praesens lum
eliam adesset ubiquc, cum extra eumdem in omnes partss
sese sinc finc diftundat, ipse tanicn lnundus iu cam, quam
fingls, ampliludineni productus, quo iinges modo ab ilJo

juvandum fuisse? Elenim modo, cum lalis sit, qualem


si

habemus, parvus el anguslus, cmmpentibus undique haa-


resibus, velut irrucnlibus proccllis agitalur ct acstuat, qua-
lem, pulas, tcmpeslalcm suslinerc cogerelur, si forct ip

cam, quam cogitas, amplitudioem prolatatus. Pra^terea


nec sol suos mealus ab orlu ad occasum intra diurnurn

spatium perficere posset; horae in dics, dicsquc migrarent


in annos : hyems cL aeslas conslitutam dimcnsionem exce-
derent, laxarentquc sua spatia dics ct nox prcclcr naturac
usum. Praeterquam quodquousque lum expcctandum foret,
doncc ad maluritalem segctcs pervenirent, ct poma milcs-
cerent? Et hunc rcbus ordinem statuerc Gonditori utique
difficile non fuissct; nobis conlra gravisSimum alque mo-
lestissimum. Quidquid ergo molitur ille rcrum Incceptor
et Perfector omnium, non suis viribus, sed nostra utililale

melitur.
IV. Porro ex hoc immenso sinu prodiit Unigenilus,
444 S. EPHR^M SYRI

quem nec pcrscrutari, ncc nltingcre fas est, si tamcn hunc


adhuc pervcstigarc placct, docebo viam : conare prius
cjus Generalorem comnrehendere, tuas hic nnte expcrire
vires, ct hoc sit initium ct mcta prima laboris
, dimc- :

tire, si potes, ejus spalia, scrutnrc,quam longe lalcquc


quaqnaversus ipsc sc profundat cumque substantiam prin-
;

cipio ct fine carenlcm melatus fucris, Prolis ex ca genitae


scito te simul tcncre modum. Age itaque Patrem tua isla
dccempcda explora; nam si Generatorcm percipere pote-
ris, inde Genitum intelligerc et comprehendere pronnm

crit atqui subslantiam sempilernam et immensam caperc


:

non potes, ergo nec Filium ejus assequi potis eris; quor-
sum igitur inepte maris immcnsi frela vadare obstinas ?
Ergo age et ad ea, quae abjecimus, redeamus; nec cnim
debemus, quod comperlum est, descrere, ut ad ea disccn-
da, quae arcana et abdita sunt, sine duce prosiliamus.
V. Recole quod dictum est prius, supremum Opificem
non infinila sua potenlia, quae molitur, opera dcfinire; nec
cnim quaecumque potest, sed qiuecumque deccnt, opera-
tur; nam si opcrum suorum seriem sine inlerjcctionc pro-
sequeretur, ncque aptam in agcndodistributionem modum-
que tcnerct, natura rerum informis esset, et ad propium
fincm prorsus inulilis: id enim cx cenfusione partium ne-
cessario consequilur. Quamobrcm summus ille Artifex flu-
viiscomparandus foret, qui sine Icge vagantur, el causam,
cur hac, non illac dccurrant, ignoranl; ipsos nimirum na-
lurn suis illigavit fonlibus, ct singulis pceuliares alvcos
distinxit, adco ut nec ralos cursus frcnare, ncc vnriare
qucant; ncc {>rdindc Dco inlegra maneret eligendi potcs-
tas. Non ita, sed ut nisi illc ad cxlra cillucrel, nulla cjus
crga nos bonae voluntatis habciemus indicia ; sic, si scm-
pcr cumdcm lcmcrct cursum, suinma, qua pollct arbitrii
vis, minime conslarct. Cum itaque Deus rcrum omnjum
ADVi.nsrs ICM?AT0I1I IBIMOKJ 1« /iV>

incoaptor el perfector iit, opera iaa diitincte el ordinate


disponit. Bt lane ti singulia diebus alioi atque ai i<»-> coaloi,

terraaque novas conderet, rerumque factarum ipeciei pei


petuo congeminaret, quid indo haberemas praeter molem
quandem indigeatam et infortnem, nec ipde profecto Opi-
ficia magniiicentia commendaretnr, i qua abeaaet sapien-
tia. Annon oratorem io arte iaa tenere modum oportet ?

nec cnini qoia eloquentia prsestat, loqul aemper debetj


ntqui magis operoaum eat Oratori dicere, quam Crcaioii
rcs quaslibet c nihilo educere ; imo longc faciliora suni
sua summo agenli opera, quam sua verba loqucnli ;
prop-
terea qui omnia facere potest, non omnia facit, continuo
proccssu opcribus opera annectcns. Quid cnim ? num qui
homincm, ulpole menle ct rationc pncditum, ordincm do-
cuit, ipsc nesciat, aut sciens minime altendat ? Ordinem

ipsc novit et scrvat, etsi pcr singula momentn opera, qiuc


fecit, congcminarc possit.

VI. Cum itaque a mundo condito integrum fuisscl quo-


libct momenlo nova moliri opera, abstinuit, ut ea, quae
condiderat, disponeret et ornaret. Qusenam autcm qua-
liavc opera cdere poluisset, quis nostrum divinarc queat ?

Plurn simt, quae fecit, restant adhuc plurima, quae facere


potuisset : sed nec ea, quae creavit, nobis percipcre licet,
nec ea, quae praelermisit, noslrarum virium est indagarc.

Uti cnim idem ipse, cujus nulu crevit mundus, in obscn-


ro delitescit; sic opera ejus nostraminlelligentiam fugiunt,
nec ca solummodo, quac pcr se abdita sunt et rctrusa, scd
eliam, quce nostris undiquc sensibus se oflcrunt et perci-
piuntur. Adeo nec ea, quae reperit, noslraj facultatis c*t

comprehendcre, nec ea conjeclare, quac reperire polesl :

illc dunlaxat Unigenilus, qui in ejus condilur sinu, operum


ejus modum et numerum novit ; scilieet cum ipse idem
abditus sit et manifestus, abdita et manifesta tenet. Cui
44*> s« EPHILEM SYRI

autem sapientiae ocdem vix e liminc inspiccre quem


licuit,

finges ad altissimos ejus fontes perveniendi aditum?Una


potest humilibus et infirmis subvenire doctrina, alumnis
haec nempe suis saltus cxpedit celerrhnos, denos denario
mulliplicnt et centenos colligit, centenos iterum denario
ducit, et millenos efficit ; sic a millenario ad millenarium
proccdit, et a myriade ad myriadem. Ilinc vim ejus cog-
noscito, eadcm quippc cclcritate in cactcris quibuslibct ex-

cellit.

VII. Cogita mysticum pontem esse nobis arcana divina


petenlibus praeparatum, thesauriquc clavem cgcntibus ob-
latam. Doctrina senibus auctoritalem conciliat, juvcncs
prudenlia inslruil, virginibus pudoris proesidium compa-
rat, arcct pudicitiac hostcs^ maria terrasque eadcm subcgil
rusticis et piscaloribus, frcna navibus injccit, perque frcla
celeri cursu eas traduxit. IMare quadrigis submisit, classi-
bus continentem lustravit, oegris commissa amissas vircs

restiluit, impure inlemperanterque viventibus sociata vc-


roe laudis gustum ingcnerat, ab ejus consueludine mirum,
quam mulla discant indocti ; mutos ct informes formatos
ct cloquenles facit : cum judicc constantiam induit, et cum
rco ad pedes se abjicit, illum ad vindicnnda scelera infor-
mat, hunc supplici prece miscricordiam captare docet.
Cum disceptanlibus disputal, cuin doctis qiKcstiones pro-
ponit, eadcm noduni slringit et solvit, ad ipsam pertinet
utrumquc, cum nculrum sine illa constet. Neminem cogit
invitum, impcrat tamen omnibus. Arlificem ipsa docct rc-
rum mutare formas, quo discat summom Dei polestalem,
qni e nihilo, quidquid est creal et formal, Crcatorcm pro-
indc crcatis opificibus longc prLccellere, ct quidcm
ipsos
cx rebus proccxislcnlibus alias componcre, ipsum autem
rcrum Incceplorem Perfcclorcmquc c nihilo cduccrc, quae-
cumquc crcat.
;

\i>\ r.nsi > *cni i \ top.i i »j rxonj

YIII. Ohe, fratres, quieli satis somnoquc dalum efit,

soporem tandeui discutilOj insomnibus Angelij nosli c \i

gilio) placent, Sacra sumamua arma Gdei, et peccalum n<

trae necis medio tollere studeamus, putrescen-


auctorqm e
tiuui membrorum nostrorum foetor nostraa implevit nares,

Christo quippe graviter ipsi nos olemus. F( rvel pugna nos-


tris excita dissidiis, nosque vigilantes ipso soporat armo-
rum slrepilu. Scilicel quia sacerdotes litigant, procurre-
runt ad arma reges : molum ab externis bellum durat,
quia intestinae civium discordiic perseveranl ; pastores in-
vicem se oppugnant, rcctores inter so dimicant, eorumque
discordia pascua cuin ovibus perdidit. Cum pastores sub-
tili pabulo nos pascerc obstinasscnt, procnlcarunL suavcni
disciplinam, quae sinccro vcrilalis pastu nos suslcnlabat
cumque nos locuplclcs facere cog;ilarcnl, omncs, quas ha-
bcbamus, opcs abslulcrunt. Texerunt verilalis lumen, ut
veritalcm in tenebris quaerecent, Orthodoxac fidei laudcs
tolus lonat orbis, quam isti in scissuris pctrarum scrutan-
lur. Eccc filii lucis in obscuro litiganl, dumque vcritas solc

clarior ipsis sc ollerl : queruntur amissam scilicct monlcm


intra cavosrupium sc reperturos sperant; veritatem lerra
cccloquc majorem, quasi in crcpusculo dubiam lucem cap-
lanl. Ycrilalcm omnia prsetervolantcm spatia attingere

laborant, qui prajscntcm intucri abnuunt. Scilicct aliud


quaerunt, aliud invenire volunt, vcritalcm, a qua inventi
sunt, perdcrc conlcndunl.
IX. Atenimvcro scrulator verilatis pcrire potest, veritas
pcrire non potest. Carcus luccm amisit, quamvis habcat
prrescniem : surdus iUm longc est a vocc, cliam cum ejus
pepulerit aures; sic indoctus etsi plurimos habeat prostan-
tes codices, nullos habel. Omnes scientirc humano ingenio
exposiloc sunt, nullae demcntibus ct stupidis. Pontificcs

erroris veritatem agnoverunt, antistites nostri adhuc scru-


44^ S. EPIIILEM SYIU

tanlur, senscre pariter incantatores, postquam sua malefi-


cia ejus vi soluta aspexerunt : confessi sunt Chaldaei, ubi
suae sectae scita ejus decretis confutata viderunt. Arioli
etiam et conjectores dedere manus, postquarn ex ejus ora-
culis patuit ipsis suarum divinationum vanitas. Ipsi eam
testali sunt Daemones humanis corporibus insidentes, post-
quam ejus canlu ab immundo domicilio ejecti fugerunt.
Gentes denique ex prisco errore saxa colentes veritatem
amplexag sunt, postquam Deorum suorum statuae divina
ejus virtute fractae corruerunt. Orthodoxa fides per tolum
orbem difFusa clamitat, et isli scilantur adhuc ubi ea mo-
rctur. Filii Dei hostes ejus praesentiam sentire se fatentur,
quem sibi compertum negant homines ejus designati prae-
cones.
X. Postquam Judaeus Christum aperte negavit, inlelle-

xit unde sua? gentis excidium lluxisset, supprcssit tamcn,


causam videlicet propriae ruinae ipsum fateri puduit. Fac-
ium occultare conantcm Ecclesia rcvicit, et Jerosolymam
ideo repudiatam fuisse dcmonstravit, quod ille novam sibi

sponsam junxisset, proplcrcaque aliud sacerdotiuni, abro-


gatis lcvitici ordinis caeremoniis, ab co fuisse institulum.
Ejusmodi conversionem rcrum testantur designati nobis
Prophelae, dum uno ore clamant omnia Christi advcntu
pcrfecta et consummata fuisse. Tanlo Ecclcsiac noslrac
splondore ofTcnsus diabolus, conlroversias inter homincs
contenlionis cuj)itliorcs, qunm vcrilatis oblrusit, quffi lan-

dem in discordias et odia eruraperent. Ncc vero lntcl hujus


notap liomincs cxternam speciem magis, quam ingenium
habrrc bonum, inlrorsum turpcs, exlrorsum pclle dccora

sprciosos.
Xf. Filium D< i invcnirc rudibus concessum csl, relictus
eruditis quaereudi [abor : c longinquis vcneie locis nlicni-
geme, hujus disciplina^ fama accili, scholam intrarunt, vo-
M)\i;nsi s scr.i i \ i di.i s si umoNJ ,

tique lui compotes effecli, mirabautur indigenai qu r<

in alieuii terrifj quibui nflltiebant, <>j»<' s . A<l<<> i


cnl

postremi primisj oliui Magi e longiaquo icnicre J\o\ i m in

Belblehem urbe natum ; caodidsc simplicitalii horotni


limabanl le viiuroi a lapientibui ct Hcbrecii Piliuro r(

illic natum effuso sinu exccptum, et in ulnai inblatutu


ferri circum per pcuzoi el r um^ii ;i ; depoiuero arrorcm,
poitqutim perspexerunt Hebrsos nec anioiadvcrlisfe pra
Bentemj qucni abienU m externi io confusa multitudinc
discreverant. Rex scilicet versabatur ipsis aule <>< ulos, ilii

in.terim futilibus quiestionibiis tempus terebant. Nalus fuo


rat Rex eo modo, quo ei uasci placuil ; ipsi oihilominui de
ejus nalivitale aaxii et incerti discoptabani. Signum ll<

nuii lenebant externi, oum domcsticos teneret cura nai


turi. Merilo itaque illorum obstupuerunl vecordiam adve-
iue cL peregrini, quod codicei de fuluro ejui udvcnlu con-
sulcrcnt, pcrindc uc si ipse pracsens non esset, qtioihc
lcgalus cjus alienigenis udipsum venientibus praciret vlain,

conlra indigenae pcrinde ac si ubesset, promissi ejus advcn-


tus expeclatione lorquereiilur : nec ideo tamcn u proposito
destiterunl, sed ineptos sprevere disceptatores, incceptum-
quc vium prosecuti sunt, Unigenito nuto dona fcrentcs. Sic
tundem Magis dalum est manifestulam in curnc Yeritutem
invenire, permissumquc suus Pharisajis agitarc quacsliones.
XII. Vos ilaquc sanclae iidei alumnos haudquaqunm mo-
vcaL,quod Judaeorutn magislri huc usque vcrilatein qiueri-
tcnt,via cudcm, qua a Magusacis in urbe Bclhlchcm invcn-
tus cst, in linu suuclac Ecclesiac ullro occurrctpuru mcule
requirentibu sTu vero Magusaeos imitarc, nalo Rcgi mu-
nera fcrto grala, caslos et incorruplos mores : Filium Dci
sincera et inlegra fidc adoru, quulem ipse rcpcrisli, et qua-
lcm illc sc tibi qinerenli oslcudil. Cacterum uti Magusaci
ilium,focneratusibi ab ipso luce dcducenle, repererunt; sic
xxxvi. 29
/,00 8. 1-PHREM SYRI

cumdom invenient quicumquc probaul quod Simon


illud,

instinclu divino concitalus, fudit oraculum. Ncc aclas tc


prrcscns commoverc debct, a priori nil ista discrcpat; prae-
lcritus Filii Dci advcnlus futuro similis cst, quarc ni! mi-
rum, si qucmadmodum circa primum cjus adventum inler
crudilos plurcsexortac fuere quaesliones; sic aulesecundum
variae et contrariac opiniones hodie quoque scrantur.
XIII. Asinae pullo veclus x
, cum Jerosolymam Domi-
nus vcnissel, praeeuntes gentiles laelis vocibus urbem in-
gredienli acclamarunt. Circumcisi praescntes co clamorc
commoti, discendi qu-c ipsos scirc maximc inlererat, inde
occasioncm acceperunt; scitabantur ilaque quisnam csset,

cujus nuntiabalur advcntus. Sic indigcnae ab advenfs amis-


snm Regis sui notitiam rcquircbant : sua proinde ab cxter-
nis discerc satagebant. Gentiles conlra, qui ad fcsta cac-

corum convencrant, ct ab iis crudiri volebant, vice versa


llebraeos erudiebant, sua ipsis narrabant. Incircumcisi ad
circumcisos clamabant : « Ilic est Jcsus Nazarenus a
. » Vim
hujus vocabuli ex caecorum libris nolam, ipsi cacci Judaei
ab clhnicis rcpetcbant. Barbari Hebracis tradilas ipsis

Scripluras cxponebant, et Lillcras, quibus Deus testimo-


nium suae volunlalis ipsis consignaverat, inlerprelabantur.
XIV. Quisquis lalia audis, habes unJc inielligas homi-
ncm cnctera doctum in hac hccrerc aqua; ac si lillcrarum
sludiumtcdeleclat, uliquc commovcrc non dubcnl dccjus-
modi arcanis dispulanlium crrorcs. Al sicubi magistrum
dcccptum fuissc deprehendcris, libros divinitus inspiratos

consulito. Sacpe namquc contingit curiosos falli scrulalo-


rcs, ubi prudcnles lectorcs inofTcnso cucurrerc pede, et

pracceptores turpitcr labi, ubi audilorcs ncc labare solent.


Evangclium hominum auctorilasnon sustinet, quidquid hu-
manum csl, eliam coducum cst, ejusquc casus rerum ab
* Zach. ix, 9. — Joan. xix, 19.
ADVEASUd sn.r i tTOftl J 1] RMOIfl •• '
i I

illo dcpendontium rninam trahit, Dci autem testimonio ni

tilur fides cl stat. Vcrbo, quod omnia portat, doctrina,


.(iiaii) didicisti, incumbit. Qulsquis islud permiscuil fre

tum, ipsc so, non illud torbavitj quisquis ignorat quoi


snm snum intendal iter, huic perdltn \ia est ; boec autem
sapiontibus, rationisquc ductum soqnentibus sigrial Qxis
lapidibus milliaria, ac diversoria praeparat.
\\ . Caclerum si popnlus nniversus commissa errata do-
lcns, suos correxisset mores, et in sacco ct cinere Deum
orasset, ut afllictis rebus fcrrct opcm, nunqnam sane Alifs

simus prsesides Ins implicari tricis Nunc vcro


permisisset.
Sacerdos lalis evasit, qualis populus. Sacratorum hominum
vila victuque mulalo, mutavit morcs promiscuum vulgus,
undo partes ambae semutuo dilacerarent. Languidus inors-
que uiagister nullam cx discipulis rcquicm capit, ipsos illc
pejoreS fecit, et i])sc illorum fuligine imbutus, quod dcdit,
accepit malnm. Gravcm et modcralum praesidem subjccli
obsequcntes relevant, cjus ipsi proleclionc tutos sc lbrc
confldunt, ct illc sibi dc ipsorum obcdicntia gratulatur.
Guram noslram nostri dcposucrc rectorcs, noslros ipsi

recloresrepudiayimuSj nec illi nostriscommovcntur mnlis,


ncc illorum nos tangunt calamitates. Individuum corpus
divisum est, a capilc mcmbra discordant; ferae in saltu si-

mul morantur, communitalcm scrvant, homincs in Ec-


ct

clesia litigant ac tumultuaOtur. Quolus aulem quisque cst,

qucm istuc angat communc malum? Postquam a via diver-


limus, ad indagandum ejus initium rcvolvimur, cursus
nostri metam propc alligimus, ct de ejus exordio sciscita-
mur. Postquam in schola consenuimus, ejus axiomata dis-
cutimus, et postquam in legendis libris setatem trivimus,
ad disccnda Htlerarum elementa rcvcrtimur.
XVI. Intcrca pueri hesterno die intra limcn Gymnasii
admissi , niniviticae cucurbitae miraculum geminarunt,
29.
4-J2 s. ephr^em syri

emissis eodcm, quo nali, die floribus, novum finxere fidei


typum; scilicct quam sanctissimi viri pinxere tabulam,
non probant discordiarum tamen
: illc semen est, et civi -

]is bclli fax; quodqne vehcmenler slupeas, sapientes et


modestos a sensibus abalienat et furiosos facit. Multorum
iilc ora mutavit in canales, nec paucorum aures in aquac-

uuctus redegit, quibus collectam crrorum colluviem re-


fundcret. Plerique postquam tale monstrum spectarunt,
homines caeleroqui suopte miles ingenio snbito efferati, in

rixas et jurgia efferbuere; amici et sodales alter in alterum


exacuere linguam, et in mula exarserunt odia; socii et
contubernalcs discordiarum et dissensionum argumenta
inde traxerunt : veleres amici inchoatam a pucritia neces-
siludinem abruperunt : casti ac tempcranlcs suos exuero
mores, et in contraria vilia sc prascipitarunt. Salcm verita-

lis corruperc sapicntes, homines natura lenes, amisso rc-


pcnte humanitatis sensu, arma sibi inde petierunt : sed ct
pueri impuberes sexagenariis senibus insultare didicerunt,
ct septuagenariis septuplo morosiores effecti, parcm male-
dicentiam induerunt : pastores item sibi gregem tanquam
domini arrogarunt. Agni mansucli et sine vocc muti,
oblala disceptandi occasione, ligridum repentc ferocila-
lem deprornpserunt. Columbajdcniquepropriam mulavcre
naturam, viperis truculentiorcs eilcctcc.

XVII. Geminas habet Unigcnitus facics, allcram occul-


lam, conspicuam altCram; ncc isla vclalur, ncc illa prostat
sensibus, aut rationctcnctur. Diabolus velcrator vaferrimus
ab allera oculis subjccta noslris nos callide abstraxit, ap-
plicuilquc ad alteram, 11011 primam nobis salulis
ignarns
viama coguitione Salvatoris pandendam fore. Jllius [otuere
Patrem, duas itein habere faciei deprehende»; indeque
faclum, ul nemo hunc cssc uon lcncat, (jualis aulcui idem
sit, ncmo nou ignorct, adco abdilus illc cst ac relrusus.
AOVlUSls MUi IAToI',1 ,s smiliM 4M
i>
Prior ille proipcotui apertui plane el focilin < >i , ilolidn

• li.nn ao atupidii expoiitui, posterior iili ipaii CoBlilibui

inconaproheniui <
i

i impenetrabilii eit. Quid ?quod non illi

duntexat mojeitaa, oreatii mantibui por h inacceiia, <li

habet aditui, aed univenim rei omnei al ipio conditaj


adeo nulli eit, auae ex omni parte oapoctabilii iit, nt nulla
t
-
j 1 1 s particula aipectum fugiat. Hinc omnium quidem
exiiteptiam peroipimui omnea, imgularum autem rationei
oxplicare nemo poteit.
Wlll. Quod ai de rebui faetii utramque itatuendon
eil , el eoi monifeslai non eiee, ubi manifeitai mnt, ct rurani
notai eaae, ubi notae non tunt, quam veriua ipsum hoc ju-
cium de illarum Dpifice, ejueque Uoigenito ferendum lit?

utrtimque igitor libi cerluni ratumqne sil, tuni geminas


illas habore notionea, aiteram mauitoslam, arcanam allc-
rain, tum idcirco in ainbobus seccrncncla csse, quai nos-
tram intelligentiam non fugiunl, ct que obdila el abstrusa
sunt, ut omnes mentes supercfluant : scilicet nolissimum
cssc illos csse, qui aulem, et quales sint, ignotom usquc
mansurum. Aliqucm quiclem patere adilnm ad cognoscen-
da, qurc Pater ct Filius nobis latere nolucrunt, nullum ta -

men ad ea, quaj dccrcverc nobis manerc occulta; eos


proinde vehemcnter errarc, qui ad negatam sibi scientiam
aspirant. An Filius exislat, si forte rogiles, in momento
disces ; sin tamen qualis ille sit qiiaaris, quid isla demum
tibi exlundct qua?stio? eliamsi videris quem pernoscere
desideras, qoid tamen ille sit nunquam attinges. Quod si
ipsum postqoam videris, disculere eliam attenlaveris, ncc
eum vidissc videLeris, sique gloriam, qu.un vidcre dicis,
scrutabilem essc credis, liquet cam a te nunquam fuisse

visam.
XIX. Coeterum si isliusmodi arcana pcrquirere obsti-
nas, pccnas prcepostcrce curiositatis in regno ccelorum da-
454 S. EPIIRvEM SYRI

bis, liim quando pius quisque in Chrislo laMabilur, le an»


tcm cumdem videndi sitis lorqucbit. Porro magiscrcdibile
est sonles scmpiternis ilammis submcrsos indc cxtrac-
tum iri, quam ea, qurc lc fatigat, cnra libcrandum, doncc
ipse banc sponte clcponas. Attamcn si islam disceplandi
cupiditalcni frenare ncglexeris, a rcgno Dei exclusum le
sero dolebis , nec enim pugna? ct conlcnlionis cupidum
liominem illucl admiltit, ne fortcs lites scrat in scdc plenis-
simrc pacis. Hunc in modum coclcsle regnum injuriam
sancta) Fcclesiac irrogatam vindicabit, illos repcllens, qui
cum vivcrent, ejus statum perlurbarunt. Nec vcro conscn-
laneum cst quielis acdem intrare discordiarum salorcs ,

cujus imago cst vera, in qua vivimus, Ecclesin.


XX. Utinam quemadmodum illud rcgnum otio utilur
jucundissimo ; sic sancta Ecclesia simili pacc frucrclur.
Quod si ab illa Bcalorum sede cxulant disccptatores, undc
liuc confluxcre scrulatorcs ? ac si ab illa curia absunt litcs,

cur, cedo, forum nostrum liligantibus plenum estPetsi


in ea Ecclesia quies ct summa est, in ista quarc lis cx
pax
lite, et bcllum ex bello seritur? UnumGenitum illic Coelilcs

vidcnt, atquc pcr cum unum Generatorcm, qui contendat,


quive dispulet nemo est, omncs nimirum Patrcm ct Filium
adorant, et laudant. Atqui si Coclitibus id suflicit, cur ejec-
lis ct exulibus non sufliciat? ac si spirilus ct ignissilcnt,

profeclo dcridcndi sunt limus ct cinis, si quid movcrint.


Trcmunt ccclum, ccelique cives, furunt humus, humoque
concreti morlales. lllum proindc lauda, qui talia crimina
lalibus calamitalibus ulciscilur.

XXI. Hoslcs cccc c longinquo adduxit, qui nos aperto


bcllo aggrcssi, caplivos abducunt, poslquam propinqui si-

mulata pacc sibi nos fcccrc scrvos; barbaris vhim muni\it,


cum viac duccs nobis viam subverlercnl : sacras axlcs cac-
dibus temcrarunt hoslcs, postquam nos ipsi sacra profanis,
tftflMUS icii r v i OIJ i i
NOffl .

\<t;i l:ilsis iiiisriiiimis ', cuiu IHCOrdolei inlcr 16 COnfli


irni, e| ie invicem impcterent, olbnici extulerc capot,
Quia autoro lantae molis volnmen expediat, ut omnia ca
piat, quaa de naiii inter noa disiemionibvu scribenda f<>

rent? Hinc porro ^ra\ (>


adtnodum nobii accidit malum, nt
fralribui ie mutuo odio imectantibm, maltoi nottrorum
;il) hoalium uno pelli fugarique videamus.
WII. Cum mitis et misericors Deui miseriis el calami*
talibus noshis opem forret, ab eo ingraii defocimus, id-

circo vicinis ludibrio cise cmpimus: scilicet quia cum 1«»-

qucrclur, ab eo fabulam nobis narrari suspicabamur, jam


nos fabula sumus, et alienum ludicrum Inimus. Artes con-
sidera, itaiim intelliges solcrtem ci proeslantem artiftcem
arti ause dccus aflcrre; negligentcm conlra pedibusquc ira-

hentem, quod cxercet opus, passim despicatuin baberi.


Enimvero omnium ille Repertor rerum ipsis eliam artibus
speciem quamdam ultricis jusiiliae immjscuit, ndco ut si

quam ab suis arlificibus injuriam lulerint, ipsis coniinuo


rcfcrant : nec sanc alia lege ab eo agendum fuit, iq quo
lanquam in sua scde consislit juslilia ? Equidcm non mi-

ror, si poslquam ipsi nostram disciplinam dcspcximus, si-

mul despectam vulgo fecimus, nosque auctor ejus Deus


vicinorum sannis et oblreclalionibus objccil : insullant
nobis ccce pagani: «Quo abiit, aiunt, illa,quam fulei veslrae

arrogatis, divina vis?» Audis-ne quomodo ab externis tradu-


catur poteslas, qua nulla in terris major? Nos cjus cxisti-
mationem gloriamque pcrdidimus, cx quo arbilrium, quo
pracdili sumus, inertiae se dedidil, ac tuendae ornandaequc
fidei curam nbjecit, verilas enim vim suam contraxit con-
linuilque, nosquc paganis irridcndos propinavil.
XXIII. Erupcre ssevi scclcrum vindices, lalronos omla-
cissimi noslros invaserc fines; nimirum quia nos dispula-
lionum sestu jactati, ct ab inviccm divulsi, societatem
450 S. F.PIIR/EM SYRl

(lissolvimii.s ili suas junxcrc acics, conferloque agminc


certntim ad direptibrtcs ct pracdas procurrcrnnt. Jam Filii

Dei impcrium non patimur, ejusquc legibus apcrtc recla-


mamus, cum ducum illi suorum volunlali rcfrngari non
nudeant; quia hic jura contempsimus, illic jura suam ob-
tincnt vim ; quia liic sanctce ordinationcs proculcanlur,
iilic majorum slatuta nemo non rcverctur. Nimirum iilic

rcvixore, qnne hic periere, leges ; et qnia nos ab invicem


dissentimus ; iili sibi mirifice ccnsenliunl : sccreta Regis
consilin inquiiit nemo, qualis ilic sit, pelulantcr nemo ex-
pioral, quove solcat ignolus hospcs diverlere; proh quan-
tum ab ollicio dcscivimus, qui de generatione supremi
rerum Domini disccplarciudum dcputamus! Mortalis prin-
cipis nutus auiici cl miiilcs pavescunt, pcdibus obteruntur
in Ecclcsia codiccs, in quibus suam nobis Deus mandavit
volunlatem; nec cnim placent iis, qui sua somnia narrant.
Nos miseros, qui vitia noslra extcrnis aliivimus, nobisquc
dudum refusa hausimus. Impudcnlia ct contumacia aiibi
cxlincla, apnd nos flammam cxtulil. Furla, quaj illic dc-
cumbunt, hicin dies convalescunt, alraquc ingluvies, quam
cxtcri moderulo viclu quadam vciut trislilia contraxerc,
hic hilarata triumphat. Languet illic maiitia, nos ci vircs
gcminavimus : si autcm quomodo valcal verilas rogas.quo-
lusquisque cst, qui in verilnlc rtel?
XXIV. Rcs corain agilur : ccrle vidclis, ut p«p impios
homincs nos judicat Dcus. Iilic colilur sol, ncc quisphim

reni factam scrulalur. Ilic Oi)ificcm exlenuavimus, dum


quilihel ambit fidorandum cjus Numcn rcscire Illic ignis

arioralnr, hic Domlnus ojus tcmcre invcsligalur. Ibi aqtia


honorakic, hic noslcr hnplismus dospieilur. Illi inscienter
pro ()j>iliee o;;:is colunt : nos prudcnles seionlcsquc pecu-
nir.m i)eo nntrforimus, ei dc hoc nobis plaudimus ; vivi

vivcnlcsquc ci ramus. Alenim qunndo conscienliic scpem


i ;
,

AD\ I I. -I •
| I.! I U 0*| - -I IVOP l .

iioi luatulimm», nostraa mlii. iiniid. barbari inbriterunt ;

ol (
1 1 1 ( > j i
.-
1 1 ) i mons nostra quictli impatieni n toat, illi irmii
oinnia Inrbarunt. Cor nostrum i"ii-' meduUii veniaque in-
ram inhiat: propteroa noa inimicl aggeatii terraa tnmulla
obruernnt. Quia charitatem nemo aitiebat, omnea liti con
ficimnr, quia ad aggerandam pecuniam i recto deflcximus,

civhtm nostrornm turba in aervitntem abducta per cam«


poa cl montes oberravil ; pnlvia fuimus, qui triticnm eaae
debueramns, ideorepenlinua ac violcnlua flatus ab Oriente
coortU8, non dissipavit peromnei partea discursando ; qula
lempua terebamus, ad omnea mundl plagaa disjecti sumus:
quia in unlcnm salutia portum non profttgimus, nec munl-
tissimaa arres nos tutos praestare potuernnt : qnia cnm pacc
potfremur, vttam duximrts Inertem, velut jain vitae luminc
eaasi, idcirco nobis per obacnros abactis calles, jam ocu-
lorum usus nullus crat : quia egenis inedia misere conflic-
laiis vicium nrgavimns.ideo avtbus obscosnls cadavera nos-
ira prasda data fuere. Et quoniam pastores nostri inani
ostentatione fastnque pleni summa petcbant, humi jacue-
runt, ct Magorum in terras deportali prejectique snnt.
Ecclesias nostras nefarii homines incenderunt, quia in ip-
sis non, ut decebat, oravimus. Allarc exciderunt, qnia
ncc, ut par erat, coram illo minislravimus. Sacros Codi-
ces laccrarunt, quia eorum praxepla minime servabamus.
XXV. Verumtamen bonus Deus lametsi a nobis derc-
liclus, nos haudqupquam dereliquit, emcndarc studct, ut-
quenlenos ofliciicl religionrs habeat, delinquentes castigat.
Imminent eccc nobis conjunctis armis variarum gentinm
acics, mnluam vindicalurar nnimorum conjunctionem nos-

Iris violalam discordiis. Incubucre nobis trnculenti duces,


(riburialia oceuparunt judiccs furaoes : ineidit ab extra
bclltim, cum inlra domesticis sedilionibus conflictarcmur

nondum cxlcrna sagittariorum agmina nos invaserant


-

/,58 S. KPIin.EM SVRI

jamquc suos arcus in nos nostri conlubcrnalcs inlende-


ranl, anlcquam cxcrlis gladiis nos hostcs adorircnlur, do-

mcstici suns advcrsus nos linguas acuebant : arcanis otliis,

vclut occullatis fraudulcntcr arcubus, acutissima tela lor-


qucmus, sodalem quisquc suum impelit, omncs promiscuc
sc invicem confodiunt. Scilicet hujusmodi calamilates in-

fert vindcx pacis, ut islis graviora mala mcdicclur : arcus


intcndit, ut odia exlinguat, sagillas sub aspcclum cadcnles
vibrat, ul infringal jacula acicm fugicnlia. Gcnlem pul-
chrc pcxatam adduxit, qiuc nos ad exucnda vilia noslra
provocaret, utque barbarorum armis pnlsali, vcrilatis ar-
ma sumcrcmus : nudalos gladios opposuit, ut obtrcclalo-
rum ora obstrucrct : Assyriorum arcus objccit, ut suas
Jibido sagiltas contrahcrel, lum ut cxlerno conslricla ncr-

vo oblrcclandi cupido obmulescercl, ct supcrbus quisquc


clephantorum horrcnda molc aspccluquc perterrilus, con-
tumaciam comprimerct. Quod reliquum cst, demus opc-
ram, ut quoniam bclla modo occulla, modo apcrta nos
undique excrcenl, poenitenliam ct humililalcm amplecla
mur, noslrisque cordibus inscramus.

W W\ VVWVVWA WWVVWWV .W\V\\\V\-\YVVW\\/WW\\\\» VV\ W \\\\\\\ V V\ \\> \\\ \\\\\ «vvww v\\

SERMO.
Dc iis, qui Filii Vci naluram scrutanlur.

I. Rcx ccclcstis, immortalis Dominus, Filius unigcnilus,


dilcclus Patiis, qui pcr solam gratiam suam, atquc po-
lcnliam c lerra homincm finxit, j)iclalis suaj miseralioni-
hus \iclus, propler ipsum homincm ,
qucm immaculnl;e
ipsius manus fpi inaveranl, dcsccndit dc cnclis, ut siilvarct

ct curaicl omncs malc habcnlcs. Cunclos quippc languo-


u mo Aiivi.iiMs §cm i 1 1 Dfti !• /«"»

ribui infocoral callidi inimici venutiai undc ol putrcdo


subsecuta eal gravia atque incurabilis, adoo ul dcc P
pbolo!, noc lacordolea exitiale ipsum vuluua aanaro value
Quamobrem aanctua unigenitua Filiua, cum cernen
rini. I

totum bumanum genua in malis jacere infirmum, volun-


tato Potria o coslo desccndit, ct incarnotui est in aancl c

Virginis nlero, utque ex ea genitus, voluntaric processit,


ui gratia el miserationibus auii oranes variis infirmitatibus
detentos curaret, cunctosque tnorbos \ < rl)«> Banaret. Et
ciiin jam omnea a futida vulnerum auorum tabe liberas-
set, ipsi contra asgroli post acceptum curalionia bcnefi-
cium, dum Mecjico gralias pro cura ac aaultate referre dc-
berent, eo usquc processerunt , nt incomprehenaibilcm
Mcdici naturam curiose rimari niteronlur,
II. O cxpavcscendum miraculum • o demens stultorum
mortalium elatio ! Quis lalin onquam viditcurata alicujus
vulnera, quae plurimia annis fuerant putridap ipsc atilem
sanalus, pcr summam vecordiam, nicdici subslanliam ou-
riose persecrutaris, o infelix? An quia propter te assump-
sitiormam Uiam medicus, ut sanilatem tibi restitueret,
idcirco naturam ipsius medici rimari conarisPAudi quce
cgo immanilali, ct impudentiae liue dicturussum. Si scru-
tari velis esscnliam mcdici, nullus curiositali tuae aditus,
nullus exitus patebit. Nam quicumque ejusce investigatio-
nis iler ingredi lcnlaverit, e vcsligio via ci omnis occlu-
delur, et autc sc nihil, nisi loca dcscrla et invia conspiciet,
nnllamquc prorsus mnnsionem auL requiem habcntia.
III. Quando igilur in loco descrto nc invio mansioncm
et requiem non invcneris, quid ages, miserPaut quo,
stulte, perg?s, ubi nulla cst mansio, nullusque finis? Pela-
gus immensum alque infinitum est curiosa Filii unigeniti

pcrscrulalio. Tu vcro cum sis gleba pusilla cx pulvcrc


terrse compacta, si in tam vastum hujus mvcsligationis
/,f)0 8. r.PIIR.EM SVRI

jlelagns lc ipsum conjrccris, quo landcm cvadcs, miscr?


Qnis unquam quid lalc conspcxit, quod modicus ac fra-

gilis pulvis in immcnsum pelagus dcscenderit, ad perscru-


landam omnem maris profundilatcm? aut quis nnqnnm
audivit, quod virtulem venli rimandam is aggrcditur, qui

leni ventorum flatu ubique dispergilur, substantiam alquc


virtutem non liabens vel tcnuissimo ventorum flatui rcsis-

lcndi? stipulae rursus natura vitti ignis explorare tenlat;


cst enim ignis comburens, divime naturae pervestigatio.
Cur ego te ipsum, infclix, horrendis flammis com-
IV.
burcndum tradis? Dic mihi, o impudcns ac tcmerarie,
quomodo rn mcnte tua ipsum eflingere ausus sis crcatu-
raj totius Gonditorem , alquc auctorem infinitum, glorio-
sum, ac formidabilem ; a cujus aspcctu , omuis creatura,
ul ccra a facic ignis, liqucscit? crentura, inquam , omnis
visibilis ct invisibilis, cjus ab aspeclu in momento ct ictu

oculi liquescit ac deficit. Tu aulem, vesanc ac improbc,


magnum, terribilcm et inoestimabilem , tua impudentia
atque lcmcritale comprehendisse le arbilraris? Ebrius
mihi vidcris, miscr, qui lc ipsum, et humilem ac vilem
naluram tuam ignoras, ct quo quidcm pacto ipsc, o vilis-

simc, crcntus sis, plnnc tc latct. Qui ergo lc ipsum nescis,


Dominum gloriosum, ct terribilem ,
qua fronlc atquc au-
dacia scrutari perlentas? Altcnde, o infelix, Magos illos,

qui de ronginquis parlibns ad adorandum nupcr genitum


Regom advcncrunt v
; quomodo non il!i Rcgem in purpura
jaccnlcm invcnerint, atque diademale pellucido caput ejus
insignilum ; sed infantem in vili pracsepio posilum repere-
runl, et conlinuo, apcrtis thesnuris suis, cum gaudio cor-
dis oblulorunl ei nmnora, Gornc excellentissimam iMngo-
rum fideitt. OHendunt in vili prauscpio Regem coeleslem,
anctum, nuper pro totius mundi salule nalum; repcriunt,
' Malth. ii, 7,
HtMi ADVj.llStS SCI\UTAT<»M s. /,(,1

ioqutm i in pneiopioj doc tameo ulteriui ioqoiruoL Bl


quid aoguito praiepio viliui? Ioter tol porro vilii itqw
abjeota ioveoeruot euio Magi, ooc tamen ^«-niii oAturom
•crutabaotur* Ai tu, miser, com ad dexteram Patrii iciai
Uoigeoituoi cum gloria magoa coosidere Patri, et cum
ipio laudari, adhuc illum temere rimari audei? ooo rere
rii, miier? ooo, stulte, perhorrescii ? Qoi te ipium igoo-
r;is, Creaiorem pencrotarii ? Qufi ooo exhorrescal ? Deui
Domioui unigeoitoi Patrii io coalis ad dexteram icdel
Patrii« Aogeli, Archaogelr, Cberubim et Seraphim cum
metu ;>c tremore ei aataot, preiiii deorsum cum liorrorc

obtutibus; pulvifl autem ac ciuii io terraiedeoi, OpiJicem


acrutari prsesumil . Cherubim prope loliom coosistentia,
suain sub alis conteguot faciem , ncque taotam illam Do
mini majeitatem iotueri sustincnt : liomo vcro lulcus, qui
seipsum, et mortis suje lempus oeicit, Dominum cunclo-
rum crealorcm rimalur?
V. Audi, miser, qui Dominum tuum scrutaris, ct admi-
randa quaedam de ipaius Deilale, dequc unigcnito Dilcclo
Patris, tc cnuntiaturum polliceris. Qui gloriosam et in-

comprchensibilem Deitatem in sua majestale contemplari


tc ailirmas; pauca prius de ocaturae ralione cxplica, et

secunduui luam sapientiam atque intelligentiam, minis-


trorum expone ordines qui coram Deo astant. Exhihe
nohis ct exprime, ac in lucem profcr naturam Angelo-
rum , figuram Cheruhim, Seraphim imagincm propriam,
Gahriclis facicm, igncm Michaelis vcre Oagrantem. Minis-
tri aulem Dcitalis ct Spiritus cum sint omnes, ignem quo
paelo conspiciunt ? Lux quippc in circuitu cst. Quo itcm
ordinc, ac modo spiritum ducit adminislratorius Spirilus ?

Flagranlis ignis uhi sunt oculi ? Uhi narcs ad rcquicm


Spiritus? Quaenam iilaium sunt slaluruj? Ereclae-iic io

justae alquc honestae altitudinis, ac proceritalis speciem;


:

462 S. EPIIR/EM SYIU

an globosac, Dtqucc rotundsc? Traclabilcs nc sunt, an in-


tractabiles ?

VI.Haecomniarccensc, homo temeraric, alqucinsanejisln


cxponc, quae nobis sunt ignoia ; qiucnam scilicct igneorum
spirituum sint alcc, ct qui flammanlium pedcs. Dic, nt illi

igneos suos operiant axcs sub igncis alis ; et quo pacto in-
tcr igncas alas, suam vclent faciem, non sustinentes inlcn-
dere aciem in ignem illum immortalem gloriae Domini. Si
ista te superant, homo ignarc, atque ingrate, neque inces-
timabilis Domini crcaturas eloqui vales; ipsum Creatorem
qua lcmeritate circumscribere conaris ? Dices autem mi-
scr, rerum magnitudine superalus « Invisibilis est natura
:

conditionis angclicac apud Supcros commorantur Dci-


:

lalis ministri. Sed dic saltcm, vcl ipsa visibilia. Ignis


;>

sane nobis in usum datus est, atque in ministcrium hunc :

igitur lemcre tibi ipsi in os injiciens, carboncm ignitum


intrcpidus comede, ut auditoribus omnibus, paritcrquc
spcclaloribus persuadeas te ipsius quoquc Domini opificis
summi naluram probe cloqui posse. Al si id nequiveris,
facessc hinc, temerarie garrulc, ct te ipsum deflc, ac lugc
nam fide sancti Gonditoris dcscrla, quac salvarc omnes
polest, qui salvari pcr eam desidcrant, in propriam pcrni-
ciem arma sumpsisli; exacuensquc gladium, sponlc illum
in tuum ipsius cor infixisti; quin ct derclicta Patris ma-
jcslate ac gloria, curiosus suunni cutcrniquc Opilicis scru-
lator cllcctus cs.
VII. Infelix profeclo, ac niiser, ct impudentissimus cst,
qui opificcm, ac conditorcm suum curiosc rimari, atquc
scrutari pra\sumil. IMillia millium, ct ccnties millics mil-
lcna millia Angelorum, ct Archangelorum cum timore at-
quc horrore ipsum glorificant, trcmulique adorant, ct ho-
mincs lutei, plcnique pcccatis , dc Divinitalc inlrcpidc
disscrunt ? Non illorum contrcmiscit corpus, non pcrhor-
IBftMO An\ i i,- 1 m,it\i OJ

reicit aniiuus ; sod loquacitor, nc temerai ic do Chrislo Dci


Filio, qui pro me indigno peccotore passni <• >i , vofha cf
futrunl ; semper enim, ut lux clarifiima, resplendel Sal
vatoiis nativitas. Ctetcrum dic mihi rursus, <> infelix : Si

voluerit ceecus quispiam, qui nnnquam solii radios aspcxe-


rit, ciiin ali(jiu) claris luininilms praediclo, dc solc iato,

ejusque radiisloqui; contenderilque caecus illc a nativi-

tate lolem ipsum in sublimi cceli regionc exlra suoi ra-


dios, line luce sunm cursum peragere, qnis fidem verbis

cajci isiius habere volet ? Nonnc potius decebat, ut Cfecns


dc luminc audiens, crederet, certaque fidc tcncrct sofi

semper iuos adesse radios, cum hax praescrtim, uti jam


diximus, ab iis, qui vidcrcnt, ita csse cerln, ct indubitata
rationc probarcnlur ?

VIII. At si Ciccus illc cedere iis, qure dicunlur, rccusct,


ligoram solis sccnm in corde iniiuilis cogitationibus cllin-
git, cum formam veram insignire nequcat,
atquc dcscribit,
co quod splendcntcm solem cum radiis suis, oculis corpo-
rcis nunquain intucri polucril ; ct ncque his quidcm, qui
solcm inspcxisscnt, fidem praestare velit. Sic quoquc nos
cuncti, nisi sanctis credere voluerimus Prophclis, ct Apos-
tolis, dc unigenito Palris Filio loquentibus, quod nimirum
homo factus est, natusquc ex Virgine dc Spiritu sanclo,
cocco ctiam pcjorcs erimus. Sancli quippc illi Prophetoe et
Aposloli conspexerunt cum; illi quidem in Spiritn snncto :

isli vcro etiam visionc corporea. Nam alius quidetio in Spi-

ritu sancto Filiiad liomincs adventum praevidit, alquc pr.c-


scivit autem conceptum partumque Virginis ex-
%
; alius

prcssit, ipsiusquc apertc nomen prresignavit, quod est

scmpcr nobiscum Deus noster \ Alius, cum matris adhuc


inclusus esset ulero, ipsum ad se vcnientem agnovit 3 et ,

1
Malach. m, 1, 2. — 2 Isai, vn, 14, Matlh. 1, 20, ct Luc. 1, 01.
— 3
lbid. 41.

X
464 S. EPHR/EM SYRI

intra materna viscera magno exultavit eum gaudio. Idem-


que ipse denuo immaculalum Dominum corporea vidit

inspectione, ac ipsum in Jordane flumine baplizavit \


Illumque idem rursus intuitus, confidenler exclamavit, ac
dixit :Eece Agnus Dei, qui tollit peccatum mundi per
«

» gratiam a » Apostoli quoque corporcis eum oculis cons-


.

pexerunt, certissimeque nobis tradiderunt, quae sibi vere


explorata erant,quod revera nostrum corpusassumpsisset,
multaque signa atque miraculo edidissel, praesentibus ejus

Discipulis : quomodo item mortem in crucis patibulo su-


biisset, ac tertia die a morluis resurrexisset; et deinde ad
Patrem suum ascendisset,consessumque ad dexteram cjus
accepisset.
IX. Qiue omnia sanctiEvangclistnenobis veracitcr, fide-

Jitcrque in scriptis reliquerunt, ita ut nisi his omnibus


firmam fidcm habere velimus, oculis profecto fidei inve-

niamur caeci; et tamen quilibct nostrum, prout libucrit,


juxla sapicntiam suam ventilare conccptionem, nalivila-
temque dominicam audct. Ecce paratam, ac tutam per di-
vinas Litteras habemus viam; venile igitur el fideliter in-
ccdamus per illam. Absquc enim fide, scire ncmo valet ea
omnia, quac dc Domino nostro, et Redcmplore mundi sunt
conscripta.
X. Quarc et lu (si mc audirc velis) indubilanlcr credas,
et isla curiosc pcrscrulari cavcas. Audisli, cliarissime, quia
Deus Patcr unigcnilum Filium ad salulnn tuam in mun-
dumuiisit; firma itaque ac indubilata fide crrdamus. INani
verax est sanclus Dcus. Audisti ilcm quod U nigcnilus ipsc
carnem assumpsit in sanclas Virginis ulcro, natusquc vere
ex ca sit, dc Spirilu sauclo. Ccrtissimum igitur id luo in
cordc habcas, nihilque pcnilus cx Ins, qiKe dc ilio quolidie
sancla loquuntur Evangclia,in dubitationcm vcrtas; vcrum
1
Marc. 1,9. — * Joan. i, 29.

<Z&°L*Dt4,ti.
','
IIBMO A i>n |< IV i \ 1 01

omnia I i cl
<
* [lciu->ima Buscipiai, ipsa opera purii Gdc oculif
respiciem. [ntuere quoque Dominum oculii cordii tui ;

eumque tota Gde amptectens, quocumque ierit, icqueroj


el cum co loca singula magno cordii affectu perlustra.

Qaudeat tua anima Dominum cernem per suam gratiam f

morjiof omnes curantem, deemonesque 10I0 verbo potei ;i<-

tate divina expellentem. Ad nuptiasitem in Cana Galilaese

cum ipso individuus comes ingredere ct dc rkip benedic-


tionis cjus bibc '. Imo vcro inlucre speciem ac pulcliritu-
dinem Domini, el nusquam a conlcmplalionc sancli\ ulius,
alquc a suavissimo ejus aspectu aciem deflcctas. Prajccdc
illum rursus tn locum desertum, ct ccrnc magnalia illius,
dum pancs in sanclis manibus ipsius acl maximam pasccn-
3
dam lurbam multiplicantur .

XI. Pcrgc, mi frater, perge, et toto animi afleclu quc-


cumquo pcrrexcrit, sequere. Nani si sic illum sequaris,
« Non acccdet ad tc malum, et malignus juxta tc liaud-

«quaquam appropinquabit » Sequerc quoquc


3
. illum ad
ullimam coenam, in qua et Discipulis suis sancia tradidit

mysteria; prudenterquc considcra quo pacto ibi pedcs


Discipulorum laverit 4
, atquc intra temetipsum alta purac
fidei considcratione permotus, ac cum timore admirans
dicito Dcus creator omnium, qui pcr suam gratiam cx
: «

pulvcre finxit homincm, ipse sui figmenli, ac plasmalis


pedcs abluit. » Ista tecum, o frater, perpende glorificans :

adora ipsius benignitatem altende : quomodo panem bcne-


dixit, ac frcgit, in figuram immaculati corporis sui; cali-
ccmque in figuram sanguinis sui, benedixit, dedilque
Discipulis : et esto tu quoquc sacramcntorum ejus par-
liccps.

XII. Atquc indc descendens, in impii, atquc injusti Cai-

1
Joan. ii, i et seqq. — a
Id. vi, n. — 3
Psal. xc, 7 «t 10. —
4 Joan. xiu, 5.

xxxvi. 3o
4GG S. EPIMJGM SYRI

pbae nlrium cum Domino tuo ingredcre '; etpersistc cons«


lantcr, ut contumelias, quas ipse pro te passus est, cons-
picias; perfcclusnue amatorDomini tui inveniaris. Scquerc
ultcrius illum, et acl crucis locum assistc, tanquam servus
Domino tuo inluere quo paclo ex ipsius laterc sanguis
:

manavit ct aqua \ in redemplionem animac tuae, frater :

uc scdulo quoque attende, ubinam illum de cruce deposi-


tum recondunt 3 primoque mane cum mulieribusad se-
:

pulcrum pergc, ct assistentcs illic Angelos vide 4. Audi


quid Angeli dicant mulieribus : « Surrexit Dominus, sicut
5
» dixit vobis . «Hoec omnia prudenter, perfecte, fideliter,

atquc indubitanter considera, et cuncta vcra esse sicut


gesta referuntur, firmissime crede. Nam nisi fidci oculis
ista omnia clarc pcrspcxeris, non poteris e terra in ccelum
elevari, Christiquc passiones spiritualiter contueri. Siqui-
dcm fidci oculus cum in corde cujuspiam clare, ac liquidc
lucisinslarcfluIscrit,purcquoquc, atque sincereDeiAgnum
contemplatur, qui pro nobis occisus, ac immolalus est,

donavitquc nobis corpus suum sanctum et immaculatum,


ut co vcscamur, sitque ipsius nobis participatio in rcmis-
sionem pcccatorum. Hunc fidci oculum qui possidct, ma-
nifesle ac lucide intuctur Dominum,elcerta plcnissimaquc
fidc sanctissimam Agni immaculati, unigenili Filii coclcslis

Patris corpus manducal, haudquaquam curiosc divinam


sanctamquc iidein perscrulans. ISani iidcs Dei est, quee in
h
nobis opcralur , ct futura prospcclal; fidcsquc sempcr ap-
pcllatur, ct non curiositas.

XUI. Crcdis, cliarissimc, unigenilo Filio Chrislo Jcsu,


quod pro lc super tcrram in carne sit nalus. Quid ergo
scrutaris? Si cnini ista curiose rimaris, non jam fidclis nun-
cupabcris, sed curiosus. Esto itaquc iidelis, alquc inno-

1
Joan. xiv, i5. — 2 Id. xix, 34« — 3
H)id. 4>. — 4 Id, xx, i

ct i?..— 5
Mattb, xxvin, 6, — ? Galat, v, G.
IBfcMO IDl i
R DTATOll •
V'7

cens. Partioipa immaculatam corpai, el languinem Domuu


lui fidc pleniuima, certui quod Agnam ipiam integre c©>
nicdas. Ignis inunorlalis sunt inysleria Cliristi; CAVe 61
temerc icruterii, ue in ipioram parlicipationecombararii.
Abreham patriarcha coBleitibui Angelii lerrenoa ciboi ap
poiuiti Kngeni Mne miraculum csi cernere Spiritoi incor-
poreoi, in terra carnium cibos manducanlei. Sed hoc pro-
fecto omnem mentem, omnemquesermonem,qood
excedit
nobii fecit onigenitusFiliusChristusSalvatornoster. Ignem
quippe et Spiritum manducaridum alque bibendum prscsti-
tit nobis carnc veitilii, corpus vidclicet suuni, ac lan-
gui n.

XIV. Ego sanc, fralrcs, cum Chrisli sacramcnta inlel-


leclumeo non pcrcipiam, adulteriora progredi non audco,
ncque arcana illa sacratissimaquc mysteria rursus allin-
gcre; nequc vcro, si dc liis protcrve loqui volucio, Dei
sacramenta comprchendcrc polero : verum impudem, at-
que lemcrarius cro, ct cum aere inanibus irritisquc cona-
libus luctans; siquidem aerem ob lenuitatem suam prorsus
tencre ncquco. llla ctenim sancta mysteria cunctas inge-
nii mei vires superant. Potiusergo cclebrabo ac glorificabo
Deum ct Patrem, quodper unigenitum ac dilcctum Filium
suum, me indignum peccatorem cordc simplici in se cre-
dentem salvare dignalus est : quippe qui semper illicitas

cjusmodi curiositates omncmquc pnesuinplioncm Deo dis-


plicentem fugi, ac dclcstalus sum. Mortalis cgo sum, et
lerrcnus ex terra, cffictusque per gratiam ex humi nalura.
Agnosco lubcns vililatcm condilionis mese, et Crcatorem
meum nullatenus scrutari volo. Terribilis est enim et na-
tura prorsus incomprehensibilis. Quare benedicam, etado-
rabo dominationem ipsius, in saecula. Amen.

oo.
4^8 S. liPIIILEM SYRI

*V»VVYVV%VV\VV»VVV\A\\\\VV\VV\VV\VVVW*VVVVV\VV\\\\V\\VV\^

SERMO.

ADVERSUS JUD^OS.

I. Ad panegyrim convenistis, charissimi, praeclaris re-


ferlam sensibus, Auctori ejus sapientissimo ferte munera
plenis manibus, et ore pleno laudes concinitc. Ad epulum
Iriumphale venistis, magnanimi bellatores, agile nunc,
strcnuos imitamini athletas, militiae vestrae signum prehen-
dite, slringite utraquc manu. Ad emporium hodierno die
appulistis omnium mcrcium, hinc mysticas compa-
dives
rare liccbit opes, in omne aevum mansuras quare non pigeat ;

spiritu dignam hic facere mercaturam. Freta tranastis,

jam portum tenetis,succediteintutamfidamqucstationem,


unde securis, omnique metu solulis dabitur insanos pelagi
aestus intueri.
II. Filius Regis nostras invectus oras, nos jubet fcstos
agitare dies, ergo ramos oleae manibus praeferentes adven-
hymnos dicite, clamate « Scrva quaeso; »
tanti occurrite, :

ct quoniam ad hunc celeberrimum dicm festorum ac tem-


porum caput, nostrique compuli cpocham nos pervenire
jussisti, et insupcr docuisti in solcmnitale proecipuo jure
tibi sacra tuas hymnis celebrare laudes, necnon tua tecum
bcncficia loqui co die, qui ad instaurandam istorum mc-
moriam statutus fuit. Angelos orare conscnlaneum est, ut

sonantibus tubis, suasnobiscum jungant gratulalioncs,imo


vcro omniuni gcntiuin populos cxcitarc, ut consonis voci-
bus suam nobis conlcstcnlur lojtitiam, li;stivam dc morc
gcminanlcs acclamationcm : « Serva quacso. »

III. Nostrum, quajso, luctum solvat cunclis laelificus


i n\io fcDTEItittl n'n BOS. VM )

diei : pii lni lalmrrs prrcila llOStfS nMilhnnl . I,i

paeem, otium concede, quod pnaterllarum calnmitatum


memoriam obruat, natursa prtmavum restituat robor, sua

quippe Vetustate conscnuit, quaeque u6bis obtigere bona,


rata esse jube, el ofdinariocorsofluere. Ecelesiarom tuere
decoretaj quippe ccBlestes Spiritus omas, aniolas nostras
purificaj reneris, euseso, nostri propagines tui nomimsin-
vocttione revirescanl el florcani non enim le plgnll na-
:

ini\T nostrss cognatmn (icri. Bxpia, precor, animosscelcnnn


conscientia opprestos, nnllaqoe posthac concede maculari
cnlpa, dirutos muros resiitue, tuoque adversus oppugna-
tores praesidio in posternm prsesta luios. Qusscumque nobis
bcnc constituta sunt expolire ct ornarenc.quacso, absistas,
doncc ad primum, quem dcdisli, decorem reducas. Te,
Domlne, Superi Inferiquc, lcrra, coelum, rcsquc omnes
laudcnt et magnificcnt. Quaccumque luo 6 nihilo crevere
nutu, luam projdicent magnificentiam, cujusque Numine
conslitulus ordo rcrum pcrseverat. Gloriae tuac serviant

ilatuum ac vcntorum non una ex causa, nec una ex parte


mirahilis occursus ct concursus. Profecto pulchcrrimus
islc ccclestium orbium conccnlus de tuis laudibus nun-
quam conticcscet. Gaudeant Superi de tuo descensu;
cxultent Infcri dc luo adventu, ac utrique bonitatem tuam
cxtollant.
IV. Tuis calcatum pedibus gestiat mare, tuisque dimen-
sum passibus lactetur continens. Animus nosler, majestatis
tuss templum, tuam teslelur gloriam; tuas mens mea me-
ditctur laudes, et profundo loquatur ore. Gaudeat Prophe-
tarum chorus, pueros audicns tuarum laudum buccina-
tores, et Aposlolorum coctus exullet circumsonantibus
promiscuac plcbis vocihus. Ilodiernus dies cceium hilaravit,
ctomncs Ccclilum ordincs incrcdihili lalitia aflecit, quam
etiam lcslali sunt, quando suis singuli argumentis illius
4y° s* EPHRiEM SYM
gloriam declararunt, qui majeslalem suam adnoslra isthacc
infima deduccbat lux eadem supcras cliam aquas et infe-
:

ras, ibntcs simul et maria ad pracdicandas gloriosi ct prac-


polenlis nominis tui laudcs cxcitavit, personuilque circum
ubique faustum illud : « Serva quaeso. »

V. Exultet firmamentum, illumque demiretur, qui nostri


non indigens, nostra tamen delectatus consuctudinc, coe-
lum inclinavit, ut terram quaereret. Sed et sol serenato
dic laetus nnnc prodeat radiis septus hilarantibus, sic decct
apparcremagno illi luminum principi, cujus splendor om-
nes mundi pervadit aetates, ipsumque laetificat universum.
Solis accensa radiis luna exempla sequatur, alicrum ctiam lu-
minumfulgoredecora, illumetveresummum, sancteverum
adoret in sua regia morantcm, tum obstupescat, quod ad
locum lam humilcm, tamqucabjectum suam sponte demi-
scrit celsitudinem. Omnia cceli astra suo, quo semper rcni-

dcnt decore, Numen summi Opificis depracdiccnt, qui


talem ipsis fceneratur lucem. Exiliat item novo terra cumu-
]ata gaudio, saliant quasi agni ardua montium juga, scn-
tiant Filii Rcgis praesentiam, qui lcrrigenas invisurus ad
hncc ima dcscendit. Laetentur simul maria, quasque cin-
gunt, communisquc Domini advenlu exhilarata
insulae,

triumphent, tum ejus admirentur bonitatem, quacncoclcsli


domicilio cduclum, ad sordidam regioncm, humanacquc
nalurac cxilium abduxit.
VI. Jam ncmora ct patulae arborcs sibi mutuo grnlu-
lcnlur frondium honorem, poslquam hodie in triumphan-
tium insignia Iransierunl. Quid? quod nec excludcre fas

csl jumcnla ct animantcs mulas ab cjus dici lactitia, qua


vcctus asinao pullo nostras ambitorasillccoelestium orbium
Archilcctus. Tu vcro ctuii primis adcslo civitns David,
quippc cui nulla mrgis fausta dies efTuIserit unquam;
magna sciliccl habcs indc voluplatisct lacliliaj argumcnta,
IBIMQ AD\ i |fOl JUDAOi. /«; i

ubi rorum Dominus ad te venire paralj intorira creterii


circuon civitatibua ofiiciosa rocaotat ecbo carnem pnero
riiiu, illas tnodulantium voces i i Bencdictus qui repiil '. »

VII. Al auid inde futurum eali Viqca pilecti oatalj

avulsa aolo io alionaa migrabit terras, iliic descrta cl io-

culta, despecta pedibusque proculcata cunclis genlibus


fabula lici : continuo Buperba illa turris, quao puerorum
1 ii »il i<> vocibus pulsata labare vjsa est, aliquando landciu
vineae sepe disjocta extirpatisque vitibus ct ipia cprruet,

urbisque Jerichuntinae exemplum suo casu geminabit;


nani et illa clnngore tubarum concussa cccidil. Conscnla-
neum quippe yidebatur, ot vilcs lon^o scnio fractae excin-
derenlur, ct aliac inscrcrcnlur novis propagalae surculis,
cx vitc gcnlium in agro nala rescclis. Sic dcmum cum cf-

foeLam vineam depascerent agrestes ferac, caquc non uvas,


sed quosferunt labruscac raccmos, produceret, fucli indig-
nilale commotus Dominus, dcgcneres palmites flammis
addixit, praecepitque nubibus, nc tempestivis in poslerum
pluviis illam irrigarcnt, dum inculta nc deserla ad omncs
provcntus inepta redderetur, Idcirco non mirum, si divj-

nus Prophetarum suspcnsus cst imbcr, ac mysticus Viden-


tium ros pcnitus fuerit sublalus, fons Jacob et Israclis rivi

cxarucrint.
Gcminas Deus virgas sacro dclibulas unguento
VIII.
abscidit ex agro Abrahami, pericre regnum ct saccrdotium
Israeli. Ille diadematum Dispcnsator coronam tribui Juda

dalam abslulit, sustulilquc practorcm, yirumque vercndo


spcclabilem ore, sapientem simul ct consiliarium, Prophc-
tam ac ducem. Tristis in luctu jacet Synagoga, illa feria-

rum nmica, ct quoniam festivnm Filii Dei diem aspernata


est, ejus ipse solcmnilalcs sprevit ct abjecit. Conlinuo dc •

fluxit Israelitarum gloria, ct hodic inclyta quondam natio


* Matlh, xxi, 12.
47 2 S. fePttftjfei SYRI

acrrbo pudorc snflusa squalct, perquc cxternarnm gentium


oras vagatur, qualis exlorris ct cxul a fraterna cn?de Cai-
nus. Posthscc domum Jacob multiplices undirjuc cjuassa-
runt machinac, dum qui ejus extrnxerat moenia Fabcr, an-
gulorum cjus capita dcmoliri inslituit. Jam indc suum sy-
nagoga casum inter gentes plangit, flcbile illud resumcns
Carmen « Adduxit mihi Deus luctum magnum; derelicjuit
:

»me Dominus descrtam, et Dominus delcvit me ex h?ere-


» dilate sua, rcputavit me sibi quasi alicnam, et quasi vi-
»duam desolatam l
. »

IX. Inlerca dum


suam qucritur vicem, nostram ipsi
illa

nobis gratulemur sortem. Prophetarum cantibus juvat


componere quasi scrta hymnos, carminaquc fundcrc, quasi
viridi coma vcrnantcs ramos, ct Iilia plenis darc manibus.

Ad hunc scilicet triumphum nos hodicrna lux provocal,


ct ad carpcnda cx Prophetarum hortis poma invilat ; ho-
frnm quippc gustus animum mirificc oblcctat, et recrcat.
IIuc ergo adestc populi omncs, Dominoque triumphanti
applaudite; rcquumcnimvcro est cum a vobis cxcipi fesliva

cuin acclamalionc, qui festa veslra coronat. Hic Jacob vi-


2
tem ct asinnc pullum vobis cxhibct , ct David infanlcs ct

lactcntcs ad rccinendas Domino laudcs provocat 3


. Tum
Zacharinsllicrosolymam ad gaudium ct iactiliam appcllat 4 ,

ct Esaias Christi Discipulorum advcnlum, qucm pradixc-


ral fulurum, pracscnlcm ostcndit, dictaqnc prius rcpctit :

Ecce super montcs pcdes cvangclizantium jusliliam


« »
5
.

Nemo sane hic non vidct triumphalem hujusmodi in nr-


bcm Hicrosolymam ingrcssum, cum inusitato occursu ac-

clamantium pucrorum, magnum


argumcnlum hctilioc, csse
scd et myslcriorum, ct arcanorum scnsuum plcnum. Ag-
mcn ducunt pucri simpliccs et ingcnui, in manibus oliva-
1
Baruch. iv, n, 19, — Gcn. xnx, 11. — 3
Fsal. vm, 5« —
4
Zach. ix, 9. — * Jsai. Ltl, 7.
»

si;RMO M>VI AlCa iVt B0S, I\\

rani ratnos deferentes, divinnm illnd ticcfncntca Hosannai


latua Magislri Discipnlorutn placoroOaatfpat, ornanl lanc
liias. regnam <'i laoerdotiura ; pompam engenl Prophei i

rum imprimia tobss, quorara neino hodie iua non reoimt


de illo raticinta, dumque ftegem salotant, ei regalia mu-
nera oflPemni odaa et hymnotj diversse proinde resonant
voces, <limi multas multisqne coloribus deseriptaa ejuj ima-
gines referunt.
\. llica.it : illtetpse eit, qnemprssdixi in Gnetemporatn
venturum En terras et cum hominibus conversaturom '.

Ucsmnii alier : «Kt hnnc stantem, ait, vidisopersealamV*


Excipit alius : «Ilic ipseest, qui mihi ifl rubo inspecie ignis

apparnit '. • Ei alius t tHio quem miraculum


lat, clatnat,

mmcupavi, ct polcnlcm sacculorumA » Hunc cgomel vidi,


rcnunlial alius, ccclo delapsum in monlis cacuminc consc-
disse* ; meminiquc ad cjus conspcclum incrcpuisse torti-
Irua , coruscasse fulgura et horrendum quiddam -rcso- ,

nuissc tubas. Quousque igilur, subjicit alius, in luclu ja-


ccbis, Sion (
'? quin, posilo meerore, Dcum tuum laudas?
quip cilliaris cinarisquc fesliva vonicntimodulariscarmina?
Ilic Racemum agnOsco, rcgcrit alius, qucm relictum iri

pra?nunliabnm, finila vineaj israeliticae vindcmia <


; » talia

diccnlem asscquilur alius, *Et lmnc, ait, valieinabar « E\-


s
»pectalionem gcntium » fore . IIoc scilicct gramen csl 9 ,

alius prcedicat, quod e terra nullo anle gravidata semine


10
orilurum praedixi* Haec utiquecst illa virga , aliusrcponit,
(juam dc radicc Jcssc egressuram pracnuniiabam, ct boc
11
est, addit alius, signum lcvandum in nationibus . Sed et

hunc ipsum, alius narrat, sibi preemonslrnlum sub specic

1
Baruch. m, 38. — 2 Cen. xxviu, i5. — 3
m,
E.vod. i. — 4 Isai.
ix, b. — * Ezech. i, 12, et xi, 33,— 6
Soph. m, i4-— 7 !*•*• xxiv,

l5« — 8
Gen. xux, io. — 9 Isai. lhi, a. — ,0
Id. xi, i. — " M.
v, 26.
»

4;4 s» epiiilem syri

agni taccntis, ipsum pastorc tondcntc 1


. Diccntem inlerpel-
lat alius sciscilnns, an illum agnoscat praesentcm , cujus
vultum vidcrc dcsidcrabant gentes a
? Nunc repcto dicta ,

subdit alius,«Ipsc cst Dominus, qui desccudere mihi visus


cst, et supcr monlium altitudincm ambulnre 3 . » Alius admi-
randaejus opera rctexit; aEcce, clamat, adest, qui vinctos
resolvit, et contritos cordc sanat^. » Alius ejus facla rcle-
gens, ejus percontalur nomen, quove vocabulo nuncupan-
dus sit quaerit, qui ventum pugillo continet, etquivocetur
Filius ejus 5 ? «Yullum agnosco, aitalius, ipseest, quemra-

dicidelerrasiticnte progerminanti similem fore praedixi ;

recinit alius, quod anle cecinerat : illius nomen sole anli-


H
quius esse ?. « Puer iste hodic genilus esl , » alius rcnunliat,

cuialler,«Imo Antiquus dierum ipse cst^, estqucprimogc-


nilus anleomnem creaturam °. Ilecognosco, aitalius, qucm ,

olim conspexi alto muro insidenlem ll ipse est quem An- ;

12
gelum appellavi , visusque milii est Patris sui nuntia pcr-
fcrre; Ncc ego designabam quempiam ab isto diversum,
subjicit alius, quando specic sciscitanlis illa proluli; «Vc-
l3
»rc-neDcus habitat cum hominibus ? » cui alter rcspon-
det : « Etiam hic cst ipse Dominus Deus noslcr 1
'*. »

XI. Jcrosolymam alius jacentcm excitat : « Surgc, ait,


,5
«illuminare, quia vcnit lumen luum , cui accinit allcr :

l( '.
«Exulta, filia Sion, tuba cane , ct clama Jerusalcm
Obikntjs '
7 » vocabuloquidamillum nominal, allcn Stel-
18
» lam t> vocat, aliis alia placucre nomina; « Virgam »pro-
inde appcllarunt, ct Israelis « Pastorcm, Regcm, Duccm,
» ct Consiliarium : Agnum ctholocausti viclimam'9; Lapi-
1
Isai. tui, 7. — 2 Id. Ltti, 2. — 3
Id, ti, 2. — 4 Ifl. Li, 1. —
5
Prov. xxx, 4« — G
ImI. mii, 2. — 7 Itl. ix, 6. — 8
Psal. 11, 7. —
Id. i.xxi, 17. — '" Dan. vm, G. — " Eccl. iv, 17. — " Ainos
vii, 7. — il 2 Paial. vi, 18. — •* Dcut. vi, 4. — ,5
Isai. LI, 1. —
,c
14. mi, 1. — '? Zach. vi, 12. — ,8 Nuin. xxiv, 17.— '° Isai, ix,

G, xi, 1, ct lui, 7.
1

r
u mo it>\ i 1191 jn> ioii /i7. >

i dem iine m milnis «\ olta rupe abfcUuiDi, i iqoitatii pi-


iciique Principem '. •»
Uunc ipauno iliui nabe vectum libi

visum fuiue renuntiat ' s Cherubico alter inaidentem i ni


s
rui , et alter iu excelio 10I10 sedentem in templo ->
1 > i ap«
paruisse narral ', ipsumque templum extrema paludamenti
ora complenteui, Vli.t alii vatei arcanii licet comprehema
notii lapienter pncdicant. Teilalur alter iuii aliquando

auribui inionuiiie divini Patrii vocem s • Venite, descen-


»damus Babylonem el habitalorum <jn> linguam diyida*
5
» liius . «Aures meas, subdit alter ( increpuit sasva minantis
«Tibi dicunt Nabuchodonosor 6 » Hgo vcro, sub-
clsmor : .

jicil alius, divinorum arcanorum olim designatus interpr


jussus fui isthsec Domini ad iuum Unigenilum verba ad
omncs divulgare : « Faciamus homiuem ad imagincm uos-

»tram". Alius Filii Dci dcscensum, symbolo cadcntis sine


8
sono pluvise adumbralum sibi fuisse rcfercbal , ct Mariam
in nilido puroquo vcllcrc dcscriptam. Ejusdcm ilcm Filii

Dci conceptionem, ct nalivitatem aliui aliis figuris sc praj-

sagisse dicebat$: imo ct ejus ilinera alius se de&ignasie


aflirmnbat, quando illa dicebat : «Rcclns facitc scmitas Dci
s noslri '°. »

Dominus laudum suarum buccinalo-


XII. Tales habuit
rcs, cum Jerosolymnm inlrnrct, hisquc modis Prophclrc

celebrnrunt ejus ad Sionem advenlum, cum velut ex con-


dicto pueri, ct Discipuli simul illuc convcnissent curaluri,
ut ejus ingressus pompoG plenus foret, ut illustris, ut splcn-

didus, hnberclque summnm spcciem ac dignilntem. Ut


vcro incrcbuit rnmor, pcpulilquc aurcs Ecclesiae gcntium,
illn slntim nccurrit, regumque Regem adornvil. Quid in-
tcrea fccerit Synagoga, si rogitas, audi : meretrix cx om-

1
Dan. xi, 3|. — 2
Jor. iv, i5. — 3
Ezech. x, iS. — 4 Isal. vi, l.

— 5
Gen. xi, 5-n. — G
Dan. iv, 28. — * Gcn. 1, 26. — 8
Psal.
lxxi, G. — 9 Isal. vn, 14. — ,0
Id. xl, 3.
/,70 s. fcPimyEM syri

nium scclcrum collnvionc nata, fnrere coepit, lanlum ab-


fuit, ut Prophetis gaudcrc et cxultare jubcntibus obsequc-
relur. Magniludinem Altissimi pracsenlis extimuit, cxhor-
ruitque sanctitatem impura, cujus omne tempus ad omncs
libidincs fucrat divulgalum: vilem corporis assumpti ha-
bitumconspicata, contcmpsit personam: nec recognosccre
studuit, vili pallio tectam naturjc cjus glorism in ejusdem
Divinitate reconditam; nec enimvero Davidcm attendit,
cum occultam cjus pijblicaret amplitudinem , ct hunc,
quem illa modo praesentem habebat, « In splendoribus Sanc-
l
» toruin ex ulero » substantiaj ingenitae fuisse genitum as-

scverarcl; eumdemque licct nudo invectnm jumenlo tunc


cerncret, anle omne tempus ex Patre fuissenatum penilus
arcana et plane singulari nascendi rationc, lcmporali vcro
nalivilale nobis cognalum et congencrem faclum, se om-
nium oculis obtulisse speclondum « Juravit Dominus, ait,
:

»ct nonmcntitur (alloquitur aulcmdilectum Filiumsuum),


» tu es unctus a Spiritu sacerdos secundum ordincm Mel-
» chisedcch \ » Hisce siquidem coloribus veram ejus de-
pinxit imagincm in suis Psalmis David, humanam ejus na-
turam pcrspicue designans; de humana quippe nalura ta-

liacommemorat, quam ille induit faclus homo; in hac


cnim ei sacerdolium decernabatur futuro Pontifici omnium
saeculorum, et regalis dignitas nullum penilus habitnra fi-

ncm. a Tu es, inquit, sacerdos in acternum, poleslas tua in


»sa:culum, ct rcgnum tuum in generationcm et proge-
3
» niem . »

XIII. Mira bujusmodi formrc vcnustate nitentcm, quae


ab occulta utiquc Divinitatc mannbat, fili.x Jcrusalcm Da-
vid rcpraescntavit augustam hujus Rcgis majestatem. Cae-
tcri simul inslabant Prophclac, illam ci regcrcntos par;enc-
.sim. « Audi, ct vidc, inclina aurem luam ' »tum animum
1
PmI, cit, 5.— *
Ibid*. 4- — 3
Icl. ci, i3. — < Id. xnv, n.
:

M U>lo Al>\ I
R ' - '' li B08, /,;7

Uium, ul puorofl sequaris caolantca ; obttviscere Luos, po


uulique tul mores, gentisquc tuffl contumficiam exuitOi
• Et coucupiscet llcx decorem tuuoi , i idoque glorii Lua
min([iiain non COgitabit. Al illa iVophclaruui VOCOS ( <>u-

tempsit, e( A.po*tolorum repulit monita, uec pucrorum et

parvuloriun canlibus pcrfida incretrix connnola est. Post-


quam vero ncc bcncficio hctala csl, nec bciieficii Auctorem
laudavil, ingralam illc rcpmliavil j cum vidolicet ipsa se
despicabilom fecissot, ct criminosam , confcstim capiti

amiclum abstulit, fronti pudorcm, reliqua dcinceps orna-


mcnta, vcstcs ct murenulas, annulos ct inaures ademit,
prostitutseque pudicitiaa convictam cxpulit : ccce aulcm
nuda jacet, aperto capile, pcssimis ubiquc despicata modis.
XIV. Quo abiit, narra, si potes, cximia oris spccies,
qua) te juvcncm ornabat ? Quomodo illa nuptiarum thala-
mique pompa evanuit? siccine repenle florcntissimus ille
rerum stalus concidit, defluxitque regni majestas, et au-

gusta corruit domus, quam rex Salomon magnificentia)


opulcntiacquc tua) tcstem excitavit ? Quod crimen, aut quae
culpa mulctatur tua, quod sola deserta, undique afllicta

jaces? Nullus jam tibi sacerdos sacro fungitur ministerio


sublata jam sunt rationale praecipuum illud tui pontificis
ornamentum,pretiosa tunica purpureo stringenda baltbeo,
aurese torques, byssinae et coccinae vestes, auroque nitentia
tintinnabula et punica mala sacerdotalis habitus insignia,
gemmarum ordines, et pretiosis ex lapidibus globi? Jam
amissa doles mensam auream, eique superimpositos pro-
positionis panes, propitiatoria thura, holocaustorum hos-
tias, arcam et huic inclusas lapideas tabulas, calices, et
palinas. Abrogatas ecce videmus luas solemnitates et festos

noviluniorum dies, statasque tuorum sacrorum caeremo-


nias. Tecum omnia communi luclu obrula jam cernis,
1
Psal, xuv, 12.
4;8 S. EPIIILEM SYM
postquc ruinam tibi, nalisquc luis perpctuos qucstus csse
poscendos.
XV. Scilare, filia Jacob, quotlnam fuerit crimcn, quod
lanto tlebuit vintlicari supplicio ? infame scortuin, ct ex-

hausto pudore mcrelrix, rcgem regisque filium gravitcr


oITcndisti, altcrum in descrlo, Jcrosolymis aitcrum. Palrem
vitulo primum, deinde aliis monstris posthabuisli, Filium
etiam latroni ct sicario : natiquc tui spiritum Domini cxa-
ccrbavcrunt cxteris commixti gentibus. Scilicct insanaj
niatris progcnies insanire coepit, simul ac sempiternam Tri-
nitalem sprcvit et ejuravit. Deos, quos fecit, amavit, malos-
que dacmones coluit; fortunae fana frequentavit ; simulacra,
qiuc ilnxit, adoravit ': honoravit Saturnum ,
quae Vcrbum
Patris nec flocci pendit : Chamos inanem Deum amplcxa
2
cst ,
quai probris ct contumeliis Filii Dei majestatcm vio-
lavit. Adonidem 3
in oculis tulit, qua3 cceli Dominatorcm
infra lutum depressit. Vencris simulacrum cum pompa
vchcbat, cum mundi Gonditorem abjecisset. Idolo Baal
maclalis hosliis litavit 4
, Ghrislum gens impura negavit ct

occidit. Noctuas ct lcmurcs domi adoravit, quoe poslea


publicc Filium Dei pcr iora alapis cccidit ccclum tcrram-
que suis Jibrantcm ponderibus. Quis andivit lalia, qualia
acta advcrsus Salvatorcm ? a Proplcrea contcram vos, ait

»Dominus, ot faciam vos in opprobrium magnum °. » Scd


cl illa cx oro Prophelarum Israel audivil. « Eccc Gusttis
r*.
» shnilcs vos cslis, lilii, qui transgressi cstis legcin nicain
» Gognovit bos posscssorcm suum, ct asinus praesepe do-
» mini sui, populus aulcm nicus non cognovit Deum suuin,
»ct Israel non intcllcxil '. Si populus mcus, ait, cognovis-
»set mc, ct Israiilin viis mcis ambulasscl, adhuc modicum
1
Iim. n, 20. — a
5 Reg. xi, 17. — 3
Ezcch. vm, i{. — * Jcr.

xxxn, 35. — 5
Id. xix, ll, ct XXIII, 4o. — c
ld. xxiv, 5. — ' Id.

1, 5.
,

IBBMO a n\ BB6TJJ n'n BO /,79

(i Qdrersarii ojua coniumpti fuisientj el BUper inimi<


• ejusconvertissem manummcam '. Tunc locutuscstadcum
» in indignationo sua magna, el in ira sua dissipavil ei

oet implevit fucies eorum ignominia 8 El iratus esl contra .

» Jerusalein, el fecit eam dcscrtara »Jero8olymam item '•.

spectanl illa Esanc praesagia. 1 Sicut umbraculum in vinea


»([ suiii tugurium a custode relictum, dereliquit Dominufl
b Jerusalem propter iniquitatem cjus. Lt uisi Dominus exefr-

1 citum reliquisset semeu Synagogce domus Israe*] iri radice


» Jesse mox germinatura, quasi Sodoma essent, ct Gomor-
r
»rba3 similes fuissent \ »

XVI. Nuuc vcro populus, qui omnibus actis ^cstisque


suis Dci indignationem huc usquc provocarc nou ccssal,

ambit petilque reslilulionem iu pristinum, ct quasi pro


morito praemium rcposcit, queriturque hujus solutioucm
iu tempus trahi. Prophetarum scripta volulat, scnsa non
explicat, jamque vclut dc eversie rcipublicaj rcslilutiono
cerlus, sihi gratulatur ct plaudit : inde ingeibinari sibi som-
niat Jerosolymam forc inslaurandam ; idquc cnimvcro vc-
hcmcnter clcsidcrat, causam vero, ob quam illa fucrit evcr-
sa, hebraea progcnies nccdum salis compcrtam habct ;

jaclat cjus urbis gloriam mirum in modum amplificandaui


iorc ; quomodo aulem id transigendum sit, cxplicare non
polest; quin et ejusdem famam lotum pcrvasuram orbem
Cujusnam autem virlutc ducis tantum hono-
sibi persuasit;

rcm adeplura sil, non explical. « Sah alam 3 » nominari Jc-


rosolymam praedicat a quo autcm ci salus pararida sit, non
;

cxprimil, subditquc dclirans camdem magnum nomen ct

splcndorem habituram; quis autcm, quave via talem con-

diturus sit civitatem, relicuit, quia de mcnle discessit :

1
Tsal. lxxx, 14, i5. — 2
Id. 11, 5. — 3
Id. lvxxii, iG, 17.
— 4 Isai. v, 6. — 5
Id. 1, 8, 9. — 6
Id. xxxv et xxxvu
55, et passim in utroque.
480 S. EPIIR.EM SYRl

x
« Incrassatum siquidem est cor ejus , et Israel aggravavit
2
» aures suas , » ne audiat quaecumque scripta sunt. Ecce
salulis nostrac Reparatorc Jerosolymam intranlc, clamat
Prophetarum chorus : « Ilic est, quem venturum tibi prae-

sagicbamus, habcs jam praesentem, ct cernis; asinae pullo


veclus te petit Quid cunctaris? Quin feslina occurris ct
3
.

illo solemni« Hosanna 4 «salutem exoras, quinve crcpanti-


bus tympanis venientem excipis?»Faceret, si saperet, atqui
plane desipuit. Ut ergo rumor increbuit, ejusque aures
pepulere voces ultro citroque discursantis turbae, excan-
duit, puerosque clamantes compescere conata est ; sed nec
ille clamor puerorum singularis et unus erat ; Apostoli nam-
que suas ad eum cantum conjunxerant voces. Sic enim
decebat, ut Vetus et Novum Testamentum ad dignitatem
Salvatoris sustinendam conspirarent, cum Prophetarum
senatum parvuli reproesentarent, ct Apostoli per se adcs-

sent.Unde simul etiam intelligeremus Christi adventu


geminum Prophetarum atque Apostolorum ordinem fuissc
pcrfectum ; quin et Auctorem esse utr{usque, qui ab utro-
que laudaretur.
XVII. Quid interim Judaei? non illi modo gemina reje-
cere Testamcnta, sed et Patrem ignominiose tractarunt,
necaruntque Filium, nulla causa necis extra invidiam fuit.

Israclis populum ad celebrandas ejus hodie laudcs invitat


Prophcta ; cogitat ille vitam ci etiam adimcrc, jamquc
impolcnti fnrorc praxcps facinus parat : « Gceli gloriam
5
»cjus cnarrant conccntum Synagoga
, » Sprevit ccclorum
Judaeorum. Filii Dci humililatem admirabundus orbis ter-
rarum suspectat, Judams ncc advcrtit quidcm anliqua- ;

rum figurarum piiesagitioncs evcnlus oculis expositus va-


nas non fuissc revincit; ille ncgal praeleritis prajdictionibus
1
Deul. \xxii, i5, Maiih. xiu, »5, ct Act. xxvm, »7, — ' Zach.
vii, u. — " iMaic. x, a ct sc<iq. — 4
Ibid. y, io, — 5
Tsal. xvui, 2.
1

si-nMo AnvLnsus ,nn> fos. /,Hi

coniequentia facta congruetei qoamobreno ea, qoaa 1

viia fuere futura ( jamque ad exitum perducta cernimua,


jj)sc necdum inclioaii» pejeral ; et <|ii.iii(|ii,iin manifeite li-

qucl, aduinbratas a Prophetif rcnnn rulnrarinn imaglffl


Salvatoris noslri advcntu porfcclaa fuiaie univcrsas, neg*<
ei perqega! JucUeua, id oaae yerum aaaeverana, nihil bw>
lcnus achun no\i, scd oinuia do fdiristo a Propholis prae-

scnsa ae pranisa, in poslcrum rcjcrla lalcro, iuif sjpgula


implcnda lcmpnrihus. Quousquo niisori, \os Irahol hic or-

ror, ncc taincn invilos? Prophclarum \alicinia nnte ocu-


los sunl, nd trulinam, agile, expendamus singuin.inde pa-
tcbit, ulruni sancle ct vcrc praxlicla, vora ct mngna focla
consccuta sint.

XVHI. Jacob iilio suo Judac ultinmm amplcxum, ct su-


prcma mandata daturus, sic prajfalur : « Non aufjsiibtuii
» a tc sccptrum, nec a tua stirpc doncc vcniat
interpres,
» Paslor, cujus cst rcgnum, illum cxpectabunt genlcs •, »
lanquam prisci erroris cxpulsorcm : « Alligabit ad vilcni
Dpullum suum, et ad palmitem, flli mi, asinam suam \ »

Agcdum Judaje, ct quoniam nostrae non acquiescis scn-


tcnliae,himc nobis solve nodum, ac si quidem sustincrc
potes, manerc adhuc postcris Judaj rcgalia insignia, ct
apud cos hodie quoque ilorere divinorum arcanorum In-
teipretes, ct Vatcs futuri pracsagos, falendum utiquc erit

ca, quoe sacris consignata sunt Tabulis, orncula adhuc


suspensa mancrc , ncc porro suum hactenus hnbuisse cxi-
tum ; sin aulcm dilTiteri non audcs, Judaois ablatum fuisse
sccplrum, alquc apud cos audiri desiissc Prophctas, jam
hinc sikc pudcat impudcnlinc Judaeos, qui nec sua hodic
jactare somnia absistunt. Profeclo si is, quem credimus
salutis humaiKC Rcparalorem , pullo asime vcclus non
3
fuit , sicut Zacharias futurum priedixcrat nec ab infanti-
1
Gcn. xlix, io, ct Matth. u, 6. — 2
Gen. xlix, 12.— 3
Zach. ix, c.

xxxvi 5 i
— ;

48'2 S. EPHIl.EM SYRl

bus cl laclciitibus laudalus ', juxta Davidis vaticinium, ac


si idem a Prophetis comminatam Ephraimitis rcgni sui
ruinam effectam non dedit, et ne multa, si ea, quae a Pro-
phetis praesensa atque praedicta fucrunt, ejus adventu im-
pletanon sunt, nemo morlalium, per me licet, credat
promissum hunc esse Regem sine fine regnaturum.
XIX. At enimvero si Ghristus omnia illa ad exitum per-
duxit, et cuncta universim vaticinia ct praedictiones ex-
hausit, erubescere discat Judaeus; tum vero maxime post-
quam Deum audivit illa suis popularibus severe denun-
liantem : « Vos non populus meus, et ego non cro vester
3
»Deus . Gcntibus populus mutatus est, et longinqui pro-
3
»pinquis successerunt. Dispersi le in genlibus , dicit Do-
» minus ad Israel, et sine pretio vendidi te, nec addam
» redimere le 4
,
quia commixtus es inter gentes, et didicisti
5
»opera earum . Ecce ego ejiciam te, et vocabo gcntes, et

»in Sion ponam lapidem probatum, lapidem oflensionis

» quicumque non confundetur,


crediderit in nomine ejus,
6
» dicit Dominus
Propheta pariter se vidisse ait Dominuui
. »

slantem super murum adamantinum, in manu habentcm


lapidem adamantinum ?, eumdemque simul audivissc sc
sibi lalia proloquentcm : « Ecce cgo ponam adamanlem
8
»in mcdio populi mei Israel , » qnibus planc consentiunt
illa Davidis : « Lapis, quem rcprobavcrunt a:dilicanlcs, hic

»i'actus cst in caput ccdificii ^. »

XX. liic porro, Judaee, observa, ct cx collalione lex-


tuum discesJcrosolymnm a Domino medificatam jam
iuissc, ejusquc muros fuissc rcicctos, et cjus habitaloribus
pacem, et inulta bona dala fuissc. « Piecordatus est Domi-

1
Psal. vni, 3. — a
Ospe i, 9, 10. — 3
Jcr. ix, 16. — 4 Psal.
XLin, i3. — 5
Id. cv, 55. — e Isax. xxvni, 16, ct Psal. cxvu, 22.
7 Amos vn, 7, « 8
Zacli, W, 9. — «
9 VsaU cxvii, 22, ct i Petr.
11, 7.
>i.i;M<> IDTEMUI m> I 481

»nus misericordiac suac, ait Proplteta, et io multis mi


>iii(>iiilms suscepit Jerusalem '. Sicut GHum con olalur
iinater sua, ul obliviscatur afflictionum suarum; sic con-
Bsolatus est Dominus Jerusalem \ diceus : In magna in

sdignationc pcrcussi le, ct in miserationibus scternis sus-


3
icipiam tc . Pro opprobrio abjectionis tua^ ci ignominia
• indignationis tuae, altollam caput tuum intcr gentes, ct

imagniiicabo gloriam tuam, ct dccus tuum 4 » scd cl , in

ca urbc, qunm vocavcrunt « Iuiidclcm, ct plenam abomi-


» naiionuni "•

» eiiundam sanguinem meum, et auferam ini-

quitates, ct peecata cjus. Quoniam orbala cs Israele,


« Quem ego projeci a facie mea G Apcriam portas luas in
.

«loclitia, et ingredicnlur ad le virtutcs gcnlium, ct erunt


»in lc populus clcctus ">. Et rcgnabit Dominus super Sion,
»et vcnicnt gcnlcs plurimac, ct laudabunt cum iii Jerusa-
8
»lem . Et sicut lcrra dat iructum suum et sicut hortus
»proicrt gcrinen suum ; sic proicret Dominus justitiam
»suam coram uuiversis gcntibus 9; ct dicent gcntes in iila
die Eccc Dcus nosler Salvator ecce Dominus in forti-
) : :

»tudinc vcnict ct salvabit nos ab angustia.. Nomine dovo


»vocabunl te, quod os Domini imponet tibi 10 Dixit Sion .

» aniarc ilcns : Dercliquit mc Dominus, quia ad iracundiam


»provocavi cum, ct Deus oblitus csl mci, ct ejecit mc.
«Numquid obliviscetur mater, ut non misereatur dilccti
»801? aul nou blaudictur, nec amplexabitur fVuclum ama-
abilcm, quem pepcrit ? Et si illa oblita fuerit, ego non
sobliviscar tui in saeculum " Eccc in vola manus meaj
»descripsi cxcclsos muros tuos Jcrusalem. Amodo remissa
»cst iniquitas tua, humiliata statim exaltaberis 13 Eccc ego .

1
Isal. uv, 8 et 10. — 2 Id. lxvi, i3.— 3
Id. lx, io. — 4 Ezech.
xvi passim. — 5
I$ai. lxi, 3. — 6
Jer. vn, i5. — » i sai . LXj 11; l2m
— 8
ld. ILIU, 20, 21. — 9 Id. LXI, U, — " Id. LXII, 2. — " Id.
xux, i4-i6 t — 12
Id, XL, 2,

3i.
4^4 S. EPHIUEM SYI\I

»faciam omncs lapides tuos gemmas, et fundamenta tua


» electa faciam lapidem zapphirinum, et turres tnas faciam
• quasi jaspidem cximium, atque portas tuas faciam ex la-

»pide crystallino, et murum excelsum tqum faciam ex


»lapidibus clectis. Implebo, Jerusalcm, interiora tua divi-
»tiis, et gazis ac tbesauris, chalcedoniis ct margaritis, et
» vitris et beryllis : et sardio implebo thalamos tuos, et
» auro electo aedes tuas. Filii tui omnes, et flliae tuae erunt

»docti a Deo, et multiplicabitur pax in turribus tuis, et


» justitia in plateis tuis : et in conspectu multarum gentium
» sanctificabo te, et in te habitabo \ Ecce venient populi
»in lumine tuo, et gentes in splendore ortus tui \ Iu ho-
» norem meum dedi te in populis, et in gloriam meam in
»gcntibus 3
. Ecce tetendi in te tabernaculum meum, et

»fixi in te clavosmeos, ampliabo et dilatabo angulos tuos,


» et producam in te tentoria mea 4. Habitabo in te, et
5
»sanctificabor in te, et ero Deus tuus in aeternum . Iiic

» habitabo, quia concupivi eam, et pabulatoribus ejus be-


6
»nedicam. Et producam cornu ipsi David , et salus mea
» non auferetur ab ea. »
XXI. Pro eo quod commota est Jerusalem clamore
puerorum, Ecclcsia congregabit parvulos, et confitebuntur
mihi in Hosannis suis; et quia convocavit infanles, ut me
laudarent in plateis suis, adducam ad cam fortitudinem
gentium, ct canlabunt mihi in Hosannis, ct clamabit Jeru-
salem, ct filii ejus : « Bcnedictus, qui vcnit, et qui venlurus
»cst : Hosanna in cxcelsis ?, »et imis Filio Altissimi Patris.
Bencdictus, qui ob nimiam chnritalcm, qua dilcxit nos ho-
mincs, pro nostra salulc nd hncc ima descendit. Bencdictus
Rex ille dltissimus, qui paupertatem adamavit, ulpauperes


Isai. liv, 11-10. — Id. lx, 3,— 3
ld. xlui, 7. — 4 ld. nv, 2.
— 5
Ezcch. XXltli, 2?> ct 26. — 6 Psal. cxxxi. i4 et 17. — 7 Matth.
xxi, y, Marc. xi, 10, ct Luc. xix, 38.
r
IBRHO Advi:R8Us ItfnAOfi /|K. >

locuplotarot. Dettedicltti, qui adventu sdO id exitutn pet*


diixii Prophetarum prrodictionei, et Vaticinia. BcnediCtus,
(|ui Pitrii sui douis, et ineihauita munlficentia mundum
implcvii, el exhilaraviti Benedictui, Cujui Laudel lo Ho-
sannis ora cccincro mula. DenediotUI, Ctti parvuli canli-
cuui nouini modulali snnl. licncdiclus Rox novus, cui
noviter ilalo novitcr editi novuin canlicuni cantavcrunt
infanlcs. Bcncdictus, cni juncti Discipulis pucri balbulicn-

ics lympboniam conflarunt.


XXII. Quisnam intcriin, Dominc, lactum non obslu-
pcscal, sccuni rcpulans locum, ad qucm tuus te dimisit
amor P Scilicct, quem chcrnbicus currus in sumiuis cum
pavorc ac trcmoro vchit, hujus in imis magnum ct sanc-

lum Numcn vilc jumcntum portavit, postquam nostras illc

miseratus acrumnas, sc nobis sociavit, ut pace facla, nos


10 sublimc provebcret. Quin indc lunin in nos profusam
bencficcntiam enarret os mcum? Id ccrlc rcposcit hodier-
nus dies usqucquaquc fauslissimus; quidni tuas inca lau-
des modulctur lingua? Hoc ctiam congrnit dici tuorum in

nos benciiciorum amplissimo testi. Quidni etiam gaudcam


co dic, quo mundus exultat; sique ramos non pracfert raa«

nus, lingua pios profcrat hyninos ; rccinat lingoa carmen,


quod pucri majestatem tuam jumenlo vcctam deduccntes
cantarunt, et juvet cum parvulis acclamare Filio David
Hosanna. Infantes perindc, ac si Ioquendi facultatum ha-
bercnt inlegram, modnlati sunt in Ilosannis triumphale
carmen , quod nemo Prophetarum anle cantavernt. At
cnimvero cum pueri Filio Dci pleno ore canerent, stupi-
dos tum fuisse senes oportuit ,
qui visi sunt nec illum
auimadvcrlissc pracscnlcm, ncc cnim laudarunt.
XXIII. Laudcnt te, Domine, cogitationes meae, nec ta-

mcn, ut pucri rationis usu carcntes, sed affectu et gravitate

Discipulorum prccsentium tucc muniiicenlice testium ; illud


486 S. EPHMGM SYM
cniemihi impcrlire gaudium, paivulorum qualc replcvit
corda, el ad illa libi canenda carmina hetissima concilavil.
Ila esl, hodie Jcrosolymam ingrcssuscstDominusregumur-
Lcm, regalem majestalem, humili vcctus
ipse dissimulans
jumcnlo, afilictum ncmpe gcnus nostrumrclevarc volcbat :

idcirco eliam Angclorum chorossuhlime illum sanctum una


cum Patre praxlicantes dereliquit, nec humi a pucris et in-
fantibus laudari recusavit. Sionem intravit t)ominus asinae
pullo veclus; ingressum pracscnsit, praedixitque Zacharias,
ct populum ut venienti occurreret admonuit : « Ecce Rex
»tuus, ait, ad te veniet justus, humilis, nudo insidens ju-
»mento '. » Ncc vero ad alium referlur illud pucrorum
melos : « Hosanna Filio David, henedictus, qui venit, ct
»qui vcnturus est, ipsi, et Palri, a quo missus est, laus

»lribualur et gloria . » Coolitum agmina magniludinem


cjus admirantur et clamant. Benedictus Dominus de loco
suo, puerorum chori ramos olivarum praelercntcs urbcm
ingredienti praecunt, et Hosanna proclamanles, magnifica
illum prxdicatione venerantur.
XXIV. memorahilem dicm, in quo omniurn Conditor
sacculorum praetulit ima summis, ct alta Angelorum sub-
seilia vilis jumcnli dorso posthabuil ! admirandam Do-
mini Prophelarum potcntiam, qui illorum vaticiniis cflec-

lum prastitit, ct aucloritalem vindicavit, pueros et sim-


pliccs Discipulos prncscntes humilitatis sunc lestes, suarum
ctiam laudum statuit huccinalores ! Usque adeo parvuli
scrmonis humani adhuc ignari, Dominum pullo insidcntcm

inloiti contincrc sc ncquiverunt, quominus in sinu ma-


Irum cxultahundi in cjus laudes erumpercnt.
XXV. Alius lamcn Solymilis sensus erat; populus hu-
mani sanguinis silicnlissimus Dominum conspicalus eo,
qucm dixi, habilu ct comitalu vcnicnlcm slomachalus cst;
1
Zacli. ix, y. — J Mattb. xxi, <j.
I HMO AD\ BMl ^ II 1
tfi )

inutilom videlicct credidit rcgem modeitom, nihil excel


simi , liilnl non Mibniissiun prffi •€ fcrrnlrm. Tu aiilrm

mirare, et laada rerum Dominum .»!> omni fastn pompa-


(|uc remolum, ncc recusantem ad minima m mbmitlero,
ul sihi polius duxcril jumcnlo vciii nmiiiuin vilis.siino; Sio-

nii cootra recordiam condemnato, quas Regis sui volonta-


rinm domissionem derisit, eumdemquc venienlem exclusit:
jam ct illam vicissim condemnat lupremua CceiUum ordoj
fatetur enim se hujus Uegis lucem sustinere noo poase;
necsibi licuisse oculos aliquando inejusvultum intondcre;
etsi ..uiic pueris, et Discipulis daretur eidem Uosanna so-

lcnmc modulari carmen. Cherubim agmina Numcn cjus


conlremiscunt, jungique ad ejus currum in lucro depu-
lant, Quid igitur isthuc cst, quod pulluin asinaa Discipuli
Magistro praeparant, ct illc sihi dccorum putat vcclura uti

adco ?ili? Omncm profccto vincit admiralioncm volunla-


ria suhmissio Rcgis nostri nobiscum convcrsantis. Quid
cnim hoc facto magis obslupcsccndum , qnod igncos illc

fugiens jugalcs, ohlalum asinnc pnllum admiscrit, eoquc


vchi slaluerit circum pcr loca urhis frequentissima ; vel
qucd ille, qucm tremunt in suprcmi Palris regia morantcm
Angeli, quos igncm urcnlcm Gouditor fecit \ aures pra>
]>uerit infantihus pie cancnlibus : « Hosanna Filio David. i

XXVI. Israelitides fcemina: Davidi futuro regi tyropano-


rum cantu applauseront ' quidni ergo Filio David pucri ,

gratularenlur, fcstivum geminantes Ilosanna, alquc prae-


sens lurha vesles Regis regum jumcnlo substcrncret ?

Equos illc recusavit et currus, ac vilc jumcnlum delegil :

lanli videlicct inlcrerat, Zacharia: prajdictioncni impleri,

quo filia Sion ante audieral : « Ecce Rex tuus vcnict


2
» sedcns super pullum filium subjugnlis . » Lusit antc Dei
3
arcam rex David ; figura fuit : rem ipsnm praestiterc pneri,
1
i Ilcg. xvjii, 6, 7. — * Zach. ix, 9.— 3
2 Rcg. vi, 14.
488 S. EPHRyEM SYIU

quando Davidis Filio honoris eausa prareunles cum vcr-


nanlibus olivarum ramis solemnc refudere melos. Irrisit

IMichol Dnvidem ludentem l


; cantantes pueros increpuere
a
sine cordc scncs : turboc plaudenti suos invidi opposuere
clamores; tnrbare volcbant pium populi, ac Discipulorum
concenlum, alquc pracconia supprimere publicanlium Rc-
gis rcgum advenlum in speciem despectum , atque ob
vilis jumcnti vecluram etiam dcspicatiorem.
XXVII. Interea vero, dum Rex suam ingreditur civita-
lcm, ea cum pompa, quoe ipsum decebat, Synagoga scis-
citabatur : « Quis hic, vel cujas? » confcrtamque ^videns
vulgi mullitudinem cum vernantibus palmarum ramis ei

occurrerc, ct plaudcre, ca spccie ctsplendore ofTensa, puc-


ros ad silcntium redigerc tenlabat. Mirum sanc, acccdentc
rcrum Domino, camque praeferentc mansuetudinem, ani-
miquc submissionem, Sionem aspidcm illam moechorum
amicam veternum, quo premebatur,haudquaquam discus-
sisse : magna proinde debetur laus illi, qui gentem super-
bam reliquit, populis proculcandam subjecit. Quidni ergo
a Judreis repulsus populo impuro sanctam Ecclesiam su-
brogaret? Id certe jure factum declarant pra?conia, qui-
buscum hodicrno dieabcadcm cxcipitur.
XXVIII. Huc adeste, prccor, Prophetsc, quicumque re-

ferla habenles peclora, aoterno sensu et mente islhoec facta

prospcxistis fulura. Vidclis cerlc Rcgem ab ea, quam ei

instruxislis, via mininc dcflexisse. Fronlem altolle, tu pri-

musDavid; Nopolcm agnoscis pra?scnlcm, qualcm prae-


nunliasti fulurum? En pucri ct laclentcs fcstivis acclama-
lionibusei plaudunt; audis laudem illam,quam a senioribus
populi, ac Pharisaeis corruplam, parvuli inlcgram a vera?
disciplina) prajccptoribus simplicilcr hauserunl? Pucros
inluerc tua"? sapicnliac alumnos ingenuc clamanlcs:o llosa-

'
2 ileg. vi, i(j ct 20. — 2 Luc. xix, oy.
lllSi ABVMIVI nin^os. /,8(>

maaFilto David. » Scilicel postquam Judteoram leaatai


Kegi sao merilum triamphuai negavit, lenam er rorem cor-

rexere inuoceatei et limplicei parvali, illamquc solemal


cum pompa Ilosanna clninantcs, doduxerunt. Soumo latil

usque datum, o iili Jessc, noslra jam conjungamui tripu-


dia; luque, si plncet, luam instruo citharain ad cantum,
atqtte illum sanclaj Kcclesiae gratissirntun modulnrc cnr
mcn : « populum tuum,
Oblivisccrc ct domum patris tui,

» ut concupiscal Rex dccorcm tuum '. » (Quia vidclicet a

lilia Ilebraeorum rcjeclus fucrat, a filia gcntium cxcipicn-


dus fuit.) Quam dulcc mclos tua mihi fundit lyra ! oppido
quam jucundc sonant voccs citharne luae, quae simpliccs

ctiam pucros docuit, vocem ad hoscc modos numcrosquc


modcrari ! Sioncm ingrcssusDavid pulsabat cilharam, puc-
risque proscquenlibus prajcentor factus, sacra prceibat car-
mioa : « Bencdictus qui vcnit ir. nominc Domini a
, » prae-
cinebat Dnvid; succincbant pueri simplices : « Benedictus,
3
»qui venit, et qui venlurus cst Nec te, Zacharia pro- . »

phcta, pigeat cum islis symphoniam componere, quando-


quidem dics praesens pnetcrita tua vaticinia vananon fuissc
testalur quod enim praedixcras jnm impletum cernimus,
;

RegisnempeFilium vectum filio subjugalis. Sique tibi libet,


prodire jube obviam sponso Synagogam suis infamem
stupris, sique illa recusct, hortare, ut pueros miltat, qui
venienti occurrant, solemnc Hosanna cantantes.
XXVIII. « Tu, filia Jcrusalem snncta, » non ita, « Quin
«exulta ct laelarc, quoniam ecce Rcx tuus venit 4; »jubila,
(ilia Sion hunc hodie receptura filio subjugalis invectum.

II ic ipsc ccrte est, qui equum ex Ephraim pcrdidit, et


currum ex Israel , gentibus aulem in eum credentibus
affert salulemct paccm. Tuque, Jacob optimc senex, tuum
Psal. xliv, 11, ia. — 2 Id. cxvn, 26. — 3
Matlh. xxi, 9. —
— 4 Zacb. ix, 9, 10.
49° S. IiPnR/EM SYRI SKRMO ADVKRSUS JUD^OS.

simul jungc canlum laudalurns illum, qui tuarum bene-


diclionum arcana efFecta dcdit. « Ligans ad vitcm ascllum
» suum ct ad palmilem filium asinac suac '. » Scd ncque libi,

sancla Christi Ecclcsia, liodic ccssare licet, quin crgo trc-


pida accurris sponsum cxccptura venienlem? Quinvcpne-
ris ejus laudes cantibus lc adjungis, et omncs genles ad
illum laudandum invitas ? Id enimvcro tui oflicii cst prscstare

in ea solcmnitalo, in qua rccolis pro adventu Salvatoris


noslri, a prisca gcntium snpcrslitione lc fuisse libcralam.

1
Gen, xi.w, 1 1.

FINIS TOMI TRTGKSIMI SKXTI.


WVVVV WvWWVAWW WWVWV.WVWWWVWWW \\ \>\\V\W \\\\\ W\WW\\\\\W\\V wwv

iniwx
io M I TBIG l : S i mi SEXTI,

GLASSIS I.

SBHHONBS IN SCRIPTURAM I.XI.C.ETICI.

Sbbmo I. In iltud (icncsis : Crcavit Deua hominem ad imagincm


suam , ad imaginein Dei crc avit illum. P a ?« ^

Sbamo II. Yidit igitur mulicr quod bouum esttct lignum ad vcs-
cendum , ct tulit dc leuclu ilHiiSj ct comcdit ,
deditquc viio
suo qui comcdit. 6

SillfO III. Ilt placuit Ilenoch Dco , ct non apparuit, quia tulit

cum Dominus. 16

SliMC IV. In illud Gcncsis : Vidit igltur mulicr quod bonum csset
lignum ad vesccndum, ct pulchrum oculia , aspectuquc dclcc-
tabilc ; ct tulit dc fructu illius, ct comcdit. iS

Skrmo V. Lux orta cst justis, ct rcctis corde Ioetitia. aa

Sbrmo VI. Pone, Domine, custodcm ori meo, ct custodem labiis

mcis. 20

Sfrmo VII. Fili mi, altendc ad sapientiam mcam , ct prudentiae


mcac inclina aurcm tuam. 3i

Sbrmo VIII. Cuncta vanitas, et afHictio spiritus. 34


Sermo IX. Tollatur peccator ct non videat gloriam Dei. 4 1

Skrmo X. Yx nobis, quia pcccavimus. 5o

Skrmo XI. Surgc, vade in Ninivem civitatem magnam, et praeriica

in ca pmcdicationem, quam ego loquor ad te. Et surrexit Jo-


nas,ct abiit in Ninivc juxta vcrbum Domini. 6a
Skrmo XII. IIscc cum dixissct, clamavit voce magna : Lazare ,

veni foras. 99
49 2 INDEX.

CLASSIS II.

SERMONES DE SE IPSO.

Skhmo I. Bcprchensio sui ipsius^ atque confessio. iri


Sermo II. lieprchcnsio sui ipsius , atque confcssio. 118
Skrmo. De finc vilai suai sivc Testamentum. i55

CLASSIS III.

DE FIDE CONTRA GENTILES , SCRUTATORES , JUD/EOS

ET II.ERETICOS.

Sbrmo 1. Adversus cos, qui clicunt terrw molus a terrm inflalione


fieri, 173

Skrmo II. Nc decipiamur gcntilium crroribus, ij5

SERMONES POLEMICI OCTOGINTA SEPTEM ADVERSUS


SCRUTATORES.

Sermo I. 178 Sbrmo XIV. 217


II. 180 XV. 218

III. 182 XVI. 220


IV. 184 XVII. 222

V. 18S XVIII. 223

VI. 199 XIX. 2a5

VII. 197 XX. 227


VIII. if)9 XXI. 229
IX. 2o3 XXII. »5i

X. 207 XXIII. 232

XI. aio XXIV. 235

XII. 2i3 XXV. »36


XIII. ai5 XXVI. a3 9
INT>JA.
4fl
Biano xwii. 2<f3 BttlM LIV.
\\\ ||| a kH LV.
wiv *i$ LVI.
\\X. r
•j. > i LVII.
\\\l »53 Ll III. 328
XXXII. 2f)G LIX. 7,3,

XXXIII. i58 LX. :,:\

XXXIV. 260 LXI. 33 7


XXXV. 161 LXII. 34o
XXXVI. a65 LXIII. 343
XXXVII. 26S LXIV. 347
XXXVIII. 271 LXV. 549
XXXIX. 273 LXVI. 35a
XL. 275 LXVII. 353
XLl. 278 LXVIII. 355
XLII. 280 LXIX. 357
XLIII. a 83 LXX. 359
XLIV. 2S5 LXXI. 36o
XLV. 289 LXXII. 36 2
XLVI. 291 LXXIII. 364
XLVII. 294 LXXIV. 366
XLVIII. 397 LXXV. 368
XLIX. 3oo LXXVI. 370
L. 302 LXXVII. 37 i

LI. 3o4 LXXVIII 373

LII. 307 LXXIX. 376


LIII. 3l3 LXXX. 38o

Skrmo LXXXI. Alias I dk Margarita, 3S a


LXXXII. Atias II 585
LXXXIII. Alias III 38-
LXXXIV. Alias IV 389
LXXXV. Alias V 3g5
LXXXVI. Alias VI 394

LXXXVII. Alias VII. 5 97


1

4q4 index.

in idem argumentum sermones tres.

Sermo I. 4oi
II. 436
III. 44

Stiauio. De iis t qui Filii Dci naluram scrutanlur. 4^8

SfittMO. AdVKRSUS JlIDiEOS. 4^8

EXPLICIT INDEX.
00

co o>

O
>

STUDIC3
THE INSTITUlt OF MEDIAEVAL
59 QUEEN'S PARK CRESCENT
TORONTO - 5, CAN*DA

°>lL}>

You might also like