Soğuk Zincir Lojistiği

Lojistik Yönetimi

Dr.Ögr.Üyesi. Halil İbrahim YAZGAN

 Giriş

 Gıda teknolojisinde soğuk zincir dünyada ilk olarak

1930’ lu yıllarda ABD’ de başlayan; Avrupa’ da ise ilk kez
1948 yılında İ̇ngiltere’de piyasaya sürülen dondurulmuş gıdalar,
Türkiye’de yaklaşık 40 yıl öncesine dayanmaktadır.
 Hangi İhtiyaçtan Doğmuştur?

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün

(FAO) verilerine göre dünyada her yıl üretilen
toplam gıdaların %15-25’i üreticiden tüketiciye
ulaşana kadar ki süreçte ziyan olmaktadır.

 Bu israf oranıyla birlikte dünyada çöpe giden

gıda miktarı yaklaşık 1,5 milyar tondur.
 Genel olarak değerlendirdiğimizde yaşanan bu kaybın
yaklaşık % 80'inin; Üretim, Depolama ve Lojistik süreçlerdeki
hata ve yanlışlıklar oluşturmaktadır.
 Soğuk Zincir Nedir?

 Soğuk Zincir; soğuk, dondurulmuş

gıda ve maddelerin üretiminden
tüketimine kadar her aşamada
kendi özelliklerini koruyabilmesi
için uygulanması zorunlu olan
muhafaza, taşıma gibi işlemlerin
tamamını ifade etmektedir.

 Tedarik Zinciri + Isı Kontrolü = Soğuk Zincir

 Lojistik
 Soğuk zincir içinde bozulabilir kargo adı verilen ürünler taşınır.

Örneğin; dondurulmuş ürünler, gıda ürünleri, bitkiler, çiçekler,

taze meyve ve sebze ürünleri, dondurulmuş ya da taze et ve
et ürünleri, yumurta, balık, canlı hayvan, aşı ve ilaç çeşitleri
yer almaktadır.

 Donuk (-18 ile -25 derece arası)

 Soğuk (+2 ile +8 derece arası)
 Serin (+ 8 ile +15 derece arası)
 Genel (+15 ile +25 derece arası)
 Soğuk Zincir Lojistiği

 Soğuk Zincir Lojistiğinde ürün (gıda veya ilaç),

sadece doğru sıcaklık aralığında tutmak yeterli değildir.

 Gıda, ilaç, serum, aşı gibi soğuk zincir ürünlerinin kalitesi ve

güvenliği için sıcaklıklardaki artış ve azalışların da izlenmesi,
sıcaklıktaki artış ve azalışların belirlenen sınırlar içinde kalması
sağlanmalıdır.
 Soğuk Zincir Lojistiği
Nasıl Yapılır?
 Tedarik zincirinde bir bütün şekilde çalışmak ve ürünleri
sürekli kontrol etmek, soğuk zincirin en önemli anahtarıdır.

Taşınan bozulabilir ürünün çeşidine göre güvenlik, ısı, nem,

paketleme ve etiketleme koşulları değişiklik gösterir.
Bu yüzden titiz bir şekilde çalışmak gerekir.
Kritik Noktalar ve Kayıplar
Süreç-Kayıp Noktası Etken Faktörler
Üretim ve Hasat Sürecinde Üretici
Üretim Noktasından
Taşıma
Pazar veya Depoya
Depodan Pazarlama Noktasına Depolama
Depodan Pazarlama
Taşıma
Satış-Sunum Yerine
Satış Noktasında Koruma
Tüketici Tüketici

 Üretimden nakliye aracına yükleme,

 Nakliye aracından depoya boşaltma,
 Depodan nakliye aracına yükleme,
 Nakliye aracından işletmeye boşaltma,
 İşletmeden tüketiciye aktarma.
 Dünya Genelinde Gıdada Yaşanan Kayıplar:
 Oluşabilecek Hatalar

 Dondurulmuş gıda saklama ekipmanları -18

dereceyi sağlamalıdır.
 Yalnızca kullanılacak miktar dondurucudan
çıkartılıp çözündürülmelidir.
 Kullanılmayan fakat çözündürülmüş ürünler
tekrar dondurucuya konulmamalıdır.
 Kullanım sırasında dondurulmuş gıda ürününün
özellikleri göz önünde bulundurulmalıdır.
 Sevkiyat sırasında soğuk zincirin sürekliliğine
kesinlikle dikkat edilmelidir.
Alınması Gereken Önlemler

 Tazeliğin korunması ve soğuk zincirin kırılmaması

 Dolum çizgisi ve sıcaklık göstergeleri kontrol edilmeli
 Mikroorganizmaların etkisi
 Soğuk Zincir Lojistiğinin
Önemi Nedir?
 Isı ve nem başta olmak üzere çevresel etkilere duyarlı
malzemelerin taşınması için özel önlemler alınması gerekir.
Eğer bu önlemler alınmazsa ve uygun iklimlendirme koşulları
sağlanmazsa, ürünler ciddi boyutta zarar alabilir.
 Pandemi Döneminde
Soğuk Zincir Lojistiği

 İlaç, soğuk zincir lojistik sektörünün küresel öneme sahiptir.

Her gün dünya çapında milyonlarca ilaç lojistiği ile hastalıkları
iyileştirmeye ve hastalıkları önlemeye yardımcı olmaktadır.