1

1.Τι είναι Γεωδαισία;Σήμερα έχει καθιερωθεί να ορίζεται γεωδαισία ως η επιστήμη που

ασχολείται με τη μελέτη και αναπαράσταση του σχήματος και μεγέθους της γης καθώς και
του εξωτερικού πεδίου βαρύτητάς της σε ένα τρισδιάστατο χώρο που μεταβάλλεται με το
χρόνο. Γεωδαιτικές Συντεταγμένες ενός σημείου P: α.Γεωδαιτικό πλάτος φ είναι η γωνία
μεταξύ της καθέτου από το σημείο P στην επιφάνεια του ελλειψοειδούς εκ περιστροφής
και του ισημερινού. Β.Γεωδαιτικό μήκος λ ορίζεται η δίεδρη γωνία μεταξύ του
μεσημβρινού αναφοράς και του μεσημβρινού που διέρχεται από το σημείο P. γ.Γεωδαιτικό
υψόμετρο h είναι το υψόμετρο πάνω από την επιφάνει ατου ελλειψοειδούς

2.Τι είναι Ελλειψοειδές εκ Περιστροφής; Το ελλειψοειδές εκ Περιστροφής, είναι η

μαθηματική επιφάνεια που προσαρμόζεται καλύτερα στο σχήμα του γεωειδούς της γης.
Το μήκος του Πολικού αξονα είναι λιγο μικρότερο από εκείνο του Ισημερινού άξονα.

3.Διαφορά ελλειψοειδούς εκ περιστροφής – γεωειδούς; Το γεωειδές είναι φυσική έννοια

ενώ το ελλειψοειδές μαθηματική .Υπάρχουν και μικρές υψομετρικές διαφορές που σπάνια
ξεπερνούν τα 100m και τις περισσότερες φορές είναι μικρότερες των 25m.

4.Τι είναι Γεωειδές; Η αδιατάρακτη επιφάνεια που θα αποκτούσαν οι θάλασσες αν δεν

είχαν υποστεί, τις παλλοιριακές έλξεις του Ήλιου και της Σελήνης, τις ατμοσφαιρικές
διαταραχές ,τις μεταβολές τις αλατότητας του νερού καθώς και των κυματισμών και των
ρευμάτων, ονομάζεται Γεωδειδές. Η επιφάνεια αυτή αποδίδει και χρησιμοποιείται για την
αναπαράσταση του πεδίου βαρύτητας της γης. Μια τέτοια επιφάνεια με τη φυσική έννοια
του όρου, που προσαρμόζεται καλύτερα στη νοητή αυτή αδιατάρακτη επιφάνεια των
ωκεανών αποτελεί επίσης και μια ισοδυναμική επιφάνεια του πεδίου βαρύτητας.

5.Τι είναι η Επιπλάτυνση; Στην πεπλατυσμένη γη, ο λόγος της διαφοράς μεταξύ της
ισημερινής ακτίνας και της πολικής ακτίνας ως προς την ισημερινή ακτίνα ονομάζεται
επιπλάτυνση. f=((a-b))/a Όπου, α είναι η ισημερινή ακτίνα και β η πολική. Δυναμική
επιπλάτυνσης: ο λόγος των ροπών αδράνειας H=(Ix-Iz)/Ix. Είναι καθαρός αριθμός με
Η=1/305 από επιστημονικές παρατηρήσεις.

6.Τι ονομάζουμε Εκλειπτική; Το επίπεδο που ορίζεται από την τροχιά της γής γύρω απ τον
ήλιο.

7.Τι ονομάζουμε Λόξωση της εκλειπτικής; Λόξωση της εκλειπτικής ονομάζουμε τη γωνία
που σχηματίζει ο Ισημερινός με το επίπεδο της εκλειπτικής. Συμβολίζεται με «ε» και είναι
ίση με 23.5 μοίρες.
 2

8.Τι είναι η Δορυφορική Αλτιμετρία;Τεχνική κατά την οποία ένας γεωδαιτικός δορυφόρος
που βρίσκεται σε τροχιά γύρω απο τη γη, εκπέμπει Η/Μ κύματα προς τη γήινη επιφάνεια
και ταυτόχρονα καταγράφει τους χρόνους αφίξεων των ανακλώμενων Η/Μ παλμών. Από
τις χρονομετρήσεις αυτές, μπορεί να καθοριστεί η κατακόρυφη απόσταση των δορυφόρων
από τη γήινη επιφάνεια με ακρίβεια της τάξης των μερικών cm, σε ύψος περίπου 800 km.
Η δορυφορική αλτιμετρία, μαζί με τη γνώση της δορυφορικής τροχιάς, μπορεί να
αποκαλύψει της τοπογραφία της θαλάσσιας επιφάνειας και κατά συνέπεια τα ωκεάνια
ρεύματα ή τις ανωμαλίες στο πεδίο βαρύτητας της γης που αυτόματα συνεπάγεται και
κάποια πιθανή πηγή ορυκτών.

9.Ποιά τεχνική χρησιμοποίησε ο Ερατοσθένης;Η πρώτη προσπάθεια για τη μέτρηση του

μεγέθους της γης έγινε από τον Ερατοσθένη. Μέτρησε την ακτίνα της γης. Επέλεξε έναν
μεσημβρινό που διέρχεται από τη Σιήνη και την Αλεξάνδρεια. Θεώρησε ότι κατά τη
μεσημβρία του θερινού ηλιοστασίου, ο Ήλιος ήταν ακριβώς στο ζενίθ στην πόλη Σιήνη έτσι
ώστε ο πυθμένας ενός πηγαδιού φωτιζόταν απ ευθείας από τις ακτίνες του ηλίου. Την ίδια
ακριβώς χρονική στιγμή στην Αλεξάνδρεια ο Ήλιος ήταν λίγο χαμηλότερα από το ζενίθ.
Μετρώντας το μήκος της σκιάς ενός μικρού κατακόρυφου κανόνα στην Αλεξάνδρεια, ο
Ερατοσθένης συμπέρανε οτι ο Ηλιος ήταν κατά το 1/50 του κύκλου χαμηλότερα από το
ζενιθ.Πίστευε επίσης ότι η Σιήνη ήταν ακριβώς νότια της Αλεξάνδρειας και συνεπώς η
επίκεντρος γωνία της γής θα σχηματιζόταν από τις 2 ακτίνες των 2 πόλεων. Η γωνια αυτή
θα έπρεπε να είναι το 1/50 του κύκλου. Έτσι ο Ερατοσθένης μπόρεσε να υπολογίσει την
περιφέρεια της γής πολλαπλασιάζοντας την απόσταση των 2 πόλεων με το 50. Τα λάθη
που έκανε με τις παραδοχές του ήταν: Η Σιήνη δεν ήταν ακριβώς πάνω στον τροπικό του
καρκίνου αλλά γύρω στα 40 χιλιόμετρα βορειότερα.Η πόλη της Αλεξάνδρειας ήταν γύρω
στα 300 km δυτικότερα του μεσημβρινού της Σιήνης.

10.Τι ονομάζουμε Περιήλιο και Αφήλιο;Το σημείο της ελλειπτικής τροχιάς της γής το
οποίο βρίσκεται στη μικρότερη απόσταση απ τον ήλιο, ονομάζεται περιήλιο. Το αφήλιο
είναι το σημείο που βρίσκεται στην μεγαλύτερη απόσταση.

11.Τι είναι Μεσημβρινός; Επίπεδο που περιέχει τον άξονα περιστροφής της γης και είναι
κάθετο στον Ισημερινό.

12.Πρώτος Νόμος του Κέπλερ: Δηλώνει ότι οι τροχιές των πλανητών είναι ελλείψεις των
οποίων τη μια εστία κατέχει ο ήλιος. Ο λόγος της απόστασης κέντρου - ήλιος προς το
μεγάλο ημιάξονα ονομάζεται εκκεντρότητα και συμβολίζεται με: e= ριζα a2-b2/a Rt=a*1-
e2/1+e*cosVt ,Rt απόσταση γης από τη μια εστία ,Α μεγάλος ημιάξονας της έλλειψης ,Ε
εκκεντρότητα ,Vt αληθής ανωμαλία. Γραμμή των αψίδων:Η γραμμή που ενώνει το
περιηλιο με το αφήλιο.
 3

13.Δεύτερος Νομος Κέπλερ: (Νόμος Εμβαδών) Δηλώνει οτι η επιβατική ακτίνα που
συνδέει τον ήλιο με τη γη διαγράφει εμβαδά ανάλογα με το χρόνο. Ε=1/2 Ρ
(Ρ+Δp)*sin⁡(Δθ)

14.Τρίτος Νόμος Κέπλερ: (Νόμος Αρμονίας)Τα τετράγωνα των περιόδων των πλανητών
γύρω απ τον ήλιο, είναι ανάλογα των κύβων των μεγάλων ημιαξόνων των τροχιών τους.
ae^3/τe^2=αd^3/τd^2

ΤΕΣΣΕΡΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΡΟΧΙΑΣ ΚΕΠΛΕΡ που περγράφουν με την περιοδικότητα τους και
διαφαίνεται ότι προκαλούν τις εποχες των παγετώνων της Γής με περιόδους 26,40,100,110
χιλίαδων ετών: α.Εκκεντρότητα ε +μεγαάλος ημιάξονας α με περίοδο 100.000 β.Γωνιακό
στοιχείο περήλιου ω ,110.000 γ.Κλίση τροχίας κέπλερ ως προς την εκλειπτική,γωνία
λόξωσης i=ε, 40.000 δ.Ορθή ανφορά του ανιόντος δεσμού Ω ,26.000

15.Νόμος παγκόσμιας έλξης Newton: Δύο υλικά σημεία έλκονται με δύναμη που είναι
αντιστρόφως ανάλογη του τετραγώνου της απόστασης r μεταξύ των.
F=(G*(m_1*m_2))/r^2

16.Θα υπήρχε Μετάπτωση άν η γη ήταν τέλεια σφαίρα; Ως γνωστόν ο ήλιος έλκει το κάθε
υλικό σημείο της μάζας της γης σύμφωνα με το νόμο της παγκόσμιας έλξης. Συνεπώς αν η
γη ήταν σφαιρική, τότε η συνισταμένη των ελκτικών δυνάμεων που ασκούνται απ τον ήλιο
στα υλικά σημέια που αποτελούν τη μάζα της γης θα είχε ως σημείο εφαρμογής το κέντρο
μάζας της γης, άρα δεν θα υπήρχε μετάπτωση.

17.Τι ονομάζουμε Μετάπτωση; Ο όρος μετάπτωση, περιγράφει το γεγονός οτι ο άξονας

περιστροφής της γης δεν παραμένει σταθερός σε διευθυνση στο χώρο για μεγάλα χρονικά
διαστήματα, αλλά μετακινείται αργά με περίοδο 25800 ετών(πλατωνικό έτος). Αυτό
οφείλεται στην αντίσταση της γης στις παλλοιριακές έλξεις. (Βραδεία μετακίνηση της
διεύθυνσης του άξονα περιστροφής της γής ως προς ένα αδρανειακό σύστημα
αναφοράς.Η φορά μετάπτωσης είναι αντίθετη με τη φορά περιστροφής και τείνει να φέρει
τον ισημερινό στην εκλειπτική).

18.Τι ονομάζουμε Κλόνιση; Η κλόνιση είναι η ταλάντωση του διανύσματος περιστροφής

της γης Ω με αναφορά την κίνηση της μετάπτωσης σε ενα αδρανειακό σύστημα
αναφοράς(του Γαλιλαίου).Οφείλεται σε ένα μεγάλο μέρος στην περιοδική κίνηση της
περιφοράς της σελήνης γύρω απ τη γη. Έχει περίοδο 18,6 έτη και max πλάτος 9’’,21
δευτερόλεπτα.

19.CIO - Διεθνής Συμβατική Αρχή: Έχει επιλεγεί η μέση θέση του πόλου όπως καθορίστηκε
στο χρονικό διάστημα απο το 1900-1905 ως προς το γήινο σύστημα αναφοράς.
 4

20.Τι είναι Γήινο Σύστημα Αναφοράς; Έχει ως αρχή των αξόνων το κέντρο μάζας της γης
και συμβολίζεται [0,xyz] όπου, 0x ο μέσος μεσημβρινός του Greenwich, 0z η μέση θέση και
0y συμπληρώνει το δεξιόστροφο σύστημα αναφοράς.

21.Τι ονομάζουμε Κίνηση του πόλου; Είναι η κίνηση του στιγμιαίου άξονα περιστροφής
της γης ως προς το στερεό φλοιό της. Οφείλεται κατά ένα μεγάλο μέρος στη μετάπτωση
και κατά ένα άλλο μέρος στις συνεχείς ανακατανομές της μάζας της λόγω των
μετεορολογικών και γεωφυσικών διεργασιών. Η κίνηση του πόλου δεν μπορεί να
προβλευθεί αλλά μετριέται, αναλύεται και προκύπτουν συντεταγμένες Χπ, Υπ για τη θέση
του.Οι κύριες περίοδοι είναι 12 μηνών (εποχική επίδραση), και 14 μηνών (κίνηση
Chandler).

22.Περίοδος Chandler – Euler: Περίοδος Euler είναι η περίοδος της κίνησης του πόλου των
305 αστρικών ημερών. Περίοδος Chandler: Ήταν ο πρώτος που μπόρεσε να αποδείξει οτι
οι κινήσεις του πόλου δεν είναι τελείως ακανόνιστες, περιέχουν περιόδικότητες, αφενός
ετήσιες, αφετέρου 430 ημερών.Το πλάτος της κίνησης είναι περίπου 200 mas(6 μέτρα).Η
κίνηση αυτή μπορεί να θεωρηθεί μια τυχαία, μη εξαναγκασμένη ταλάντωση που φθίνει με
χρόνο απόσβεσης της τάξης των 10-25 χρόνων. Η κίνηση ονομάζεται Chandler και
οφείλεται στο ότι ο κύριος άξονας αδράνειας της γης δεν ταυτίζεται με τον άξονα
περιστροφής της, στις σεισμικές παραμορφώσεις και στην ατμόσφαιρα. Η διαφορά μεταξύ
των 2 οφείλεται στην παραδοχή ότι η γη συμπεριφέρεται ως ελαστικό σωμα και όχι ως
στερεό.

23.Τι ονομάζουμε Μετατόπιση Πόλου Μεγάλης Διάρκειας; Η μετατόπιση του πόλου

μεγάλης διάρκειας, είναι η ακανόνιστη μετατόπιση της μέσης θέσης του πόλου
προσεγγιστικά ως προς τη διεύθυνση του μεσημβρινού. Προκαλείται από εποχιακές
μετακινήσεις μαζών στο εσωτερικό της γης, στους ωκεανούς, την ατμόσφαιρα και από
γεωφυσικές διεργασίες.

24.Τι είναι ο Δυναμικός Χρόνος; Δυναμικός χρόνος είναι η ομοιόμορφη κλίμακα του
χρόνου που διέπει τις κινήσεις των ουράνιων σωμάτων σε ένα πεδίο βαρύτητας.Απαιτείται
για την περιγραφή της κίνησης των ουράνιων σωμάτων σε συγκεκριμένο σύστημα
αναφοράς και με συγκεκριμένη θεωρία βαρύτητας. Αδρανειακό σύστημα αναφοράς είναι
εκείνο που έχει το κέντρο της μάζας του ηλιακού μας συστήματος και ονομάζεται
βαρύκεντρο (Βαρυκεντρικός Δυναμικός Χρόνος).
 5

25.Τι είναι ο Ατομικός Χρόνος; Η κλίμακα του χρόνου που χρησιμοποιείται και αποτελεί τη
βάση της ομοιόμορφης κλίμακας μέτρησης του χρόνου για όλες τις δραστηριότητες στη γη.
Καθορίζεται από αναλύσεις ατομικών χρονομέτρων στο γραφείο μέτρων και σταθμών στη
Γαλλία. Θεμελιώδης μονάδα το s (second).Είναι συνεχής κλίμακα, παρουσιάζει ένα
θεμελιώδες πρόβλημα στην εφαρμογή. Η περιστροφή της γής σε σχέση με τον Ήλιο
επιβραδύνεται με ένα μεταβλητό ποσό που κατά μέσο όρο είναι 1 s/year.

26.Tι είναι ο Αστρικός Χρόνος; Αποτελεί κυρίως το μέτρο της γωνιακής ταχύτητας ενός
σημείου στη Γη σε σχέση με ένα ουράνιο σώμα. Άρα μετρά την ταχύτητα περιστροφής της
γης γύρω από τον άξονα της. Ηλιακός χρόνος όταν το ουράνιο σώμα είναι ο Ήλιος. Ως
αστρικός χρόνος ορίζεται η γωνία που διαγράφει ο μεσημβρινός του Γκρίνουιτς τέμνοντας
διαδοχικά την εαρινή ισημερία.

27.Μεταβολές στο μήκος της ημέρας: Η γωνιακή ταχύτητα περιστροφής της γης σχετίζεται
άμεσα με τη χρονική διάρκεια της ημέρας, που ονομάζεται μήκος της ημέρας (LOD). Α)
Μεγάλης διάρκειας μεταβολές: Οφείλονται στις παλλοιριακές τριβές, στην αλλαγή της
παγκόσμια σταθεράς έλξης G, στις ισοστατικές μεταβολές και στην Η/Μ σύζευξη πυρήνα -
μανδύα. Β) Περιοδικές μεταβολές: Οφείλονται στις ταλαντώσεις της ατμόσφαιρας και
έχουν διάρκεια 24 μηνών. Γ) Ακανόνιστες μεταβολές: Οφείλονται στις δημιουργούμενες
ροπές μεταξύ μανδύα και πυρήνα καθώς και στις απότομες διακυμάνσεις των ανέμων.

28.Τι ονομάζουμε Πεδίο; Περιοχή χώρου όπου βρίσκεται κατανεμημένο ένα μέγεθος έτσι
ώστε κάθε σημείο Α της περιοχής να αντιστοιχεί σε κάποια τιμή του μεγέθους.

29.Τι είναι Χωροσταθμική επιφάνεια του πεδίου βαρύτητας της γης; Είναι η επιφάνεια
πάνω στην οποία το δυναμικό βαρύτητας W είναι σταθερό. W= W(r) = W(x, y, z) = σταθερό

31.Γιατί προτιμούμε το Δυναμικό W αντί του G; Στο δυναμικό W αντιστοιχεί ένας μόνο
πραγματικός αριθμός σε κάθε σημείο του χώρου.Αν χρησιμοποιούσαμε την ένταση G της
βαρύτητας θα έπρεπε να γνωρίζουμε τη διεύθυνση, φορά και μέτρο του διανύσματος της
βαρύτητας G για κάθε σημείο του χώρου.

32.Τι ονομάζουμε Νευτώνιο Δυναμικό; Η τιμή του νευτώνιου δυναμικού V(a) στο σημείο
Α εκφράζει το έργο που απαιτείται από το πεδίο f ώστε να μετακινηθεί μία μονάδα μάζα
από το άπειρο όπου το V(απείρου)=0 μέχρι το σημείο Α.

33.Τι είναι Χάρτης; Μια συστηματική, αλλά σε σμίκρυνση, γραφική αναπαράσταση

ολόκληρου ή μέρους του γεωγραφικού χώρου της γης. 36.Τι είναι η αναπτυκτή
επιφάνεια;Είναι εκείνη η οποία μπορεί να μετατραπεί σε επίπεδη χωρίς γεωμετρικές
παραμορφώσεις
 6

35.Είδη Απεικονίσεων: Χαρτογραφική Απεικόνιση: Είναι η μεθοδική αντιστοίχιση σημείων

του τοπογραφικού αναγλύφου στα αντίστοιχα σημεία ενός επίπεδου χαρτιού, των χαρτών.
Γεωμετρική Προβολή: Μια αναπτυκτή επιφάνεια όπως το επίπεδο, ο κώνος ή ο κύλινδρος,
τέμνει ή εφάπτεται της Γης.Ένα σημείο επιλέγεται ως κέντρο της χαρτογραφικής
προβολής.Από αυτό προβάλλονται όλα τα σημεία της γήινης επιφάνειας στην αναπτυκτή
επιφάνεια.(Χαρτογραφικές Προβολές) Μαθηματική Απεικόνιση: Δεν υπάρχει
συγκεκριμένη γεωμετρική προβολή. Χρησιμοποιούνται αναλυτικές μαθηματικές σχέσεις
για τον υπολογισμό των σημείων (x,y) του χάρτη από τις αντίστοιχες συντεταγμένες (φ,λ)
στη γήινη επιφάνεια. Γνωμονική Προβολή: Όταν το προοπτικό σημείο είναι το κέντρο της
γήινης σφαίρας. Στερεογραφική Προβολή: Όταν το αντιδιαμετρικό σημείο του σημείου
επαφής του εφαπτόμενου επιπέδου με τη σφαίρα αποτελεί και το προοπτικό σημείο.
Ορθογραφική Προβολή: Όταν το προοπτικό σημείο βρίσκεται στο άπειρο τότε τα σημεία
της γης προβάλλονται καθέτως στο εφαπτόμενο επίπεδο.

37.Χαρτογραφική απεικόνιση στο ΕΓΣΑ-87:Η χαρτογραφική απεικόνιση για το ελληνικό

γεωδαιτικό σύστημα αναφοράς του 1987 χρησιμοποιεί την κλασσική εγκάρσια
μερκατορική προβολή, πλάτους ζώνης 12 μοιρών.Έτσι καλύτεται όλη η ελλάδα σε μια μόνο
ζώνη.Ο κεντρικός μεσημβρινός έχει γεωδαιτικό μήκος λo=24ο, m=0,994. Η αρχή των
αξόνων θεωρείται η τομή του Ισημερινού με τον κετρικό μεσημβρινό λο.Η αρχή του άξονα
των τετμημένων έχει αρχική τιμή Χο=500.000 m. Το ελλειψοειδές που χρησιμοποιείται
είναι το GRS-80.

38.Κατηγορίες χαρτών που προκύπτουν σύμφωνα με τα κριτήρια και τον τύπο της
παραμόρφωσης που πληρούν: Ισόμορφη ή Σύμμορφη: Χαρτογραφική απεικόνιση είναι
εκείνη που διατηρεί τη μορφή του σχήματος αναλλοίωτη.. Ισοδυναμική ή Ισεμβαδική:
Είναι εκείνη η χαρτογραφική απεικόνιση για την οποία ένα οποιοδήποτε τμήμα της
επιφάνειας της Γης απεικονίζεται σε τμήμα ίσου εμβαδού στο χάρτη. Άρα τα εμβαδά
διατηρούνται παρόλο που τα σχήματα και οι γωνίες παραμορφώνονται. Ισομετρική: Είναι
εκείνη η απεικόνιση που είναι συγχρόνως ισοεμβαδική και ισογόνος.. Αζιμουθιακή: Σε
αυτή απεικονίζονται σωστά τα αζιμούθια για οποιοδήποτε σημείο ως προς το κεντρικό
σημείο του χάρτη. Ισαπέχουσα: Αποτυπώνει σωστά τις γεωδαιτικές αποστάσεις της γήινης
επιφάνειας.
 7

39.Περιγράψτε την αρχή λειτουργίας των μετρήσεων ψευδο-αποστάσεων στο GPS και
δώστε την εξίσωση παρατήρησης:Η βασική μέτρηση του GPS δεν είναι η γεωμετρική
απόσταση δορυφόρου-δέκτη, αλλά μια απόσταση που προσδιορίζεται από τα ηλεκτρονικά
κυκλώματα του δέκτη.Περιλαμβάνει καθυστερήσεις λόγω ατμόσφαιρας (ιονόσφαιρα,
τροπόσφαιρα, πολυκλαδικές παρεμβολές) καθώς και χρονικές καθυστερήσεις των
χρονομέτρων του δορυφόρου και του δείκτη.Για το λόγο αυτό η μετρούμενη απόσταση
ονομάζεται ψευδοαπόσταση.Η ψευδοαπόσταση είναι ο μετρούμενος χρόνος dt
πολλαπλασιαζόμενος επί την ταχύτητα του φωτός. Εξίσωση Παρατήρησης:P=||r(tA)-
R||+C(dt-dT)+dion+dtrop+dorb+E Όπου, Ρ=ψευδοαπόσταση, ||r(tA)-R||=γεωμετρική
απόσταση δορυφόρου-δέκτη, dion+dtrop =καθυστερήσεις ιονόσφαιρας-τροπόσφαιρας,
dorb σφάλμα στην πρόβλεψη των τροχιών των δορυφορικών θέσεων, Ε= σφάλματα που
οφείλονται στις μετρήσεις και τα υπολλειπόμενα σφάλματα.(Τυχαία σφάλματα μέτρησης).

40.Ποιές ακρίβειες επιτυγχάνονται σήμερα με το GPS για τον απόλυτο και τον σχετικό
εντοπισμό: Παρέχει ακρίβειες της τάξης των 1-3 m σε απόλυτο προσδιορισμό θέσης με τον
κώδικα για πολιτικές εφαρμογές (C/A) ή 10-30 cm με το στρατιωτικό κώδικα (Ρ).Ενώ σε
σχετικό εντοπισμό οι ακρίβειες είναι κάτω από 1 cm.

41.Τι είναι οι κώδικες PRN(Pseudo-Random Noise) στο GPS, για ποιό λόγο
χρησιμοποιούνται και ποιά η χρησιμότητά τους στις μετρήσεις αποστάσεων; Όλες οι
διαδικασίες εκπομπής στο δορυφόρο ελέγχονται από ένα βασικό ταλαντωτή που έχει
συχνότητα f0=10,23 MHz.Όλες οι άλλες συχνότητες εκπομπής και λειτουργίας του
συστήματος είναι πολλ/σια της βασικής συχνότητας αυτής , όπως είναι οι δύο συχνότητες
εκπομπής L1 και L2.Τα κύματα L1 και L2 διαμορφώνονται με τρείς κώδικες, P, C/A και τον
κώδικα δεδομένων D.Όλοι οι κώδικες αντιπροσωπεύονται από μια διαδοχική σειρά
ψηφιακών παλμών 0 και 1 και στο σύνολό τους εμφανίζουν να έχουν χαρακτηριστικά
θορύβου αντί σήματος.Για το λόγο αυτό ονομάζονται ψευδοτυχαίοι θόρυβοι
(PRN).Συνεπώς οι κώδικες του GPS ενώ δίνουν την εντύπωση θορύβου, στην ουσία δεν
είναι.Οι κώδικες χρησιμοποιούνται σαν διακριτικά στοιχεία των σημάτων έτσι ώστε να
αναγνωριστεί η στιγμή της εκπομπής από τον δορυφόρο καθώς και η στιγμή της λήψης
του σήματος από τον δέκτη.Επίσης χρησιμεύουν στη μετάδοση πληροφορίας για τη θέση
και την κατάσταση του συστήματος GPS μέσω του κώδικα D των δεδομένων.
 8

42.Στα ορυχεία της ΔΕΗ στην Πτολεμαίδα υπάρχουν ενδείξεις για μικρομετακινήσεις των
πρανών.Γιατί δεν θα προτείνατε απόλυτο εντοπισμό με GPS για την παρακολούθηση
τέτοιων παραμορφώσεων. Ο απόλυτος εντοπισμός έχει ακρίβεια της τάξης των 1-3 m για
πολιτικές εφαρμογές.Για την παρακολούθηση κατολισθήσεων των πρανών σε υπαίθριο
μεταλλείο απαιτείται σύστημα με ακρίβεια προσδιορισμού μερικών cm.Τέτοιες ακρίβειες
επιτυγχάνονται με GPS μέτρησης της φάσης ή με διαφορικό εντοπισμό- είτε σε
πραγματικό χρόνο, είτε με επεξεργασία εκ των υστέρων.

43.Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το GPS σε μια υποβρύχια μονάδα που εργάζεται στην

κατασκευή της γέφυρας Ρίου-Αντιρρίου; Τεκμηριώστε την απάντησή σας: Όχι, διότι
εξαιτίας της υψηλήε συχνότητας σημάτων του GPS ,η ορατότητα μεταξύ του δορυφόρου
και του δέκτη παίζει σημαντικό ρόλο στη λήψη σημάτων. Συνεπώς ο εντοπισμός δεν
μπορεί να γίνει για υποθαλάσσιους δέκτες ή για καλυμμένους από κτίσματα ή
φυλλώματα.

44.Περιγράψτε την αρχή λειτουργίας και τις μετρήσεις του GPS.(+Ακρίβειες): Ο χρήστης
με έναν δέκτη λαμβάνει δορυφορικά σήματα.Μετά την αποκωδικοποίηση των σημάτων
καθορίζεται η απόσταση δορυφόρου-δέκτη καθώς και η ταχύτητα μεταβολής τους.Ο
προσδιορισμός αυτός γίνεται με το να μετρίεται ο χρόνος μετάδοσης του σήματος από τον
δορυφόρο στον δέκτη.Κατόπιν, πολλαπλασιάζοντας τον χρόνο αυτό με την ταχύτητα
διάδοσης του σήματος, καθορίζεται η απόσταση δορυφόρου-δέκτη.Υπάρχουν τριών ειδών
μετρήσεις:1 Οι μετρήσεις ψευδοαποστάσεων με κώδικες. 2.Οι μετρήσεις φάσης του
φέροντος σήματος. 3.Οι μετρήσεις Doppler.

45.Τι είναι οι συντελεστές DOP στα συστήματα GPS και τι αντιπροσωπεύουν; Η

ευαισθησία της αβεβαιότητας εντοπισμού, του GPS σε συνάρτηση της γεωμετρίας του
δορυφόρου-δέκτη, εκφράζεται με μια ποσότητα DOP.Το DOP είναι καθαρός αριθμός και
υλοποιεί με αριθμούς την αδυναμία ή το σθένος της γεωμετρίας των V δορυφόρων σε
σχέση με το δέκτη.Ορίζεται ως η αβεβαιότητα προσδιορισμού θέσης του GDOP,
δορυφόρου-δέκτη, όπου G η αβεβαιότητα προσδιορισμού της απόστασης.Αν DOP>6 τότε
έχω αναξιόπιστη γεωμετρία συστήματος.
 9

46.Τι είναι το Φαινόμενο Doppler και πως χρησιμοποιέιται στο δορυφορικό σύστημα
GPS για τον προσδιορισμό της θέσης; Είναι η συνεχής αλλαγή στο ηχητικό σφύριγμα ενός
τραίνου που παρατηρείται,καθώς προσεγγίζει, περνά και κατόπιν απομακρύνεται από τον
παρατηρητή.Η ίδια ακριβώς αρχή εφαρμόζεται και στη συχνότητα των ηλεκτρομαγνητικών
σημάτων ενός δορυφόρου όπως διέρχεται από κάποιον παρατηρητή στην επιφάνεια της
Γής. Καθώς ο δορυφόρος προσεγγίζει τον παρατηρητή,η λαμβανόμενη συχνότητα συνεχώς
μεταβάλλεται. Όταν αυτές οι μεταβολές στη συχνότητα αξιολογηθούν και αναλυθούν
καταλλήλως μπορούν να δώσουν μία έμμεση μέτρηση για τη μεταβολή της απόστασης
μεταξύ δορυφόρου και του παρατηρητή. Αν είναι γνωστή η θέση του δορυφόρου με
ικανοποιητική ακρίβεια και αν υπάρχει ικανός αριθμός δορυφορικών διελεύσεων πάνω
από τη θέση του παρατηρητή τότε μπορεί ν καθοριστεί η θέση του.

47.Με ποιά τεχνική μέτρησης του GPS θα μπορούσατε να καθορίσετε την κίνηση ενός
γεωφυσικού σκάφους στη θάλασσα με ακρίβεια 1-5 μέτρων σε πραγματικό χρόνο;Με
κινηματικό προσδιορισμό θέσης. Εδώ η θέση προσδιορίζεται με χρονοσειρά της τροχιάς
του κινητού (δέκτη) και των χρονικών καθυστερήσεων του χρονομέτρου του. Αυτό
επιτυγχάνεται με τη μέθοδο του διαφορικού εντοπισμού, με ταυτόχρονο υπολογισμό
διορθώσεων των απόστασεων δορυφόρου - δέκτη. Σ' αυτήν την μέθοδο ο σταθμός
αναφοράς μετρά ψευδοαποστάσεις προς όλους τους ορατούς δορυφόρους και υπολογίζει
τις διαφορές μεταξύ των υπολογισμένων και μετρούμενων αποστάσεων.

48. Με ποια διαδικασία και ποια όργανα θα χρησιμοποιήσουμε για τον προσδιορισμό
του όγκου χωμάτων σε ένα ανοιχτό μεταλλείο;.Με τη χρήση ενός EDM και ενός
ανακλαστήρα, πραγματοποιώ όδευση που περικλείεται η επιφάνεια των επιχωματώσεων.
Από τις κορυφές της όδευσης φέρνω διατομές προς συγκεκριμένα σημεία (κορυφές) του
όγκου επιχωματώσεων. Κατά τον τρόπο αυτό, χωρίζουμε τις επιχωματώσεις σε κανονικά
γεωμετρικά σχήματα και υπολογίζουμε τον όγκο τους. Προσθέτοντας τους επιμέρους
όγκους, βρίσκουμε το συνολικό όγκο επιχωματώσεων. Ανάλογα εργαζόμαστε, χωρίζοντας
το συνολικό όγκο σε n ισοϋψείς.

49.Αρχή λειτουργίας GPS: Κάθε δορυφόρος εκπέμπει ηλεκτρομαγνητικά κύματα σε δύο

συχνότητες L1,L2. Τα φέροντα αυτά σήματα διαμορφώνονται με τρείς κώδικες. Ο κώδικα P
,ο κώδικας C/A και ο κώδικας δεδομένων. Μετα την αποκωδικοποίηση των δορυφόρικών
σημάτων καθορίζεται η απόσταση δορυφόρου-δέκτη,καθώς και η ταχύτητα μεταβολής
της. Μετρώντας τρείς αποστάσεις προς τρείς δορυφόρους προσδιορίζεται η θέση του
δέκτη ςς τομή τριών σφαιρών με κέντρα τρεις γνωστές θέσεις των δορυφόρων στο
διάστημα . Για να μετρηθεί η απόσταση με ακρίβεια 1mm απαιτείται ακρίβεια στην
χρονομέτρηση της τάξης του 1mm/(300.000km/sec)*10-12 sec=3 picoseconds.
 10

50. Γιατί το κατακαλόκαιρο δεν είναι στις 21 Ιουνίου (μεγαλύτερη μέρα) αλλά μέσα
Ιουλίου;Η άφιξη των μέγιστων (και των ελάχιστων αντίστοιχα) θερμοκρασιών καθυστερεί,
καθώς η επιφάνεια της Γης θερμαίνεται συνεχώς περισσότερο καθώς το ποσό της
θερμότητας που λαμβάνεται από τον Ήλιο αυξάνεται βαθμιαίως.

51. Υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος λόγος που να διακαιολογεί τη χρήση του

ελλειψοειδούς ως καλή προσέγγιση για το σχήμα της Γης; Τεκμηριώστε.Στην περίπτωση
που χρησιμοποιηθεί η σφαίρα ως το μαθηματικό μοντέλο για την αναπαράσταση του
γεωειδούς, παρουσιάζονται μεγάλες αποκλίσεις της σφαίρας από το γεωειδές, της τάξης
του 10,7 χλμ. Αν επιλεγεί ένα ελλειψοειδές εκ περιστροφής ως μαθηματικό μοντέλο, οι
αποκλίσεις είναι της τάξης των 100 m

52. Ποια είναι τα διαφορετικά είδη των ακτίνων καμπυλότητας που χρηισμοποιούνται
στο ελλειψοειδές εκ περιστροφής; Σε κάθε σημείο Q της επιφάνειας του ελλειψοειδούς
αντιστοιχούν δύο κύριες ακτίνες καμπυλότητας. Μία κατά τη διεύθυνση βορρά – νότου και
η άλλη κατά τη διεύθυνση ανατολή – δύση. Ως ακτίνα καμπυλότητας ορίζεται η ακτίνα
εκείνου του κύκλου που προσεγγίζει καλύτερα ένα απειροστό μήκος τόξου κατά τη
διεύθυνση της καμπύλης στην επιφάνεια. (ακτίνες καμπυλότητας της μεσημβρινής και της
καθέτης)

53. Ποια είναι η διαφορά σε μέτρα μεταξύ τοπογραφίας της επιφάνειας της θάλασσας
και γεωειδούς; Που οφείλεται; Η διαφορά σε μέτρα μεταξύ της επιφάνειας της θαλασσας
και του γεωειδούς φθάνει μέχρι και 1 m. (τοπογραφία της θαλάσσια επιφάνειας) Και
οφείλεται στην κακή πρόβλεψη των παλίρροιων, στις ατμοσφαιρικές και ωκεανογραφικές
συνθήκες.

54. Εξηγήστε γιατί ο συνδυασμός υψομετρικών και οριζόντιων γεωδαιτικών δικτύων δεν
είναι εφικτός για την απόδοση του σχήματος και μορφή της Γης σε 3 διαστάσεις. Για δύο
λόγους : 1)η εγκατάσταση των σημείων θα μπορούσε να γίνει μόνο στον στερεό φλοιό της
Γης, ο οποίος καλύπτει μόνο το 28% της γηίνης επιφάνειας. Άρα θα υπήρχαν τεράστια κενά
για το υπόλοιπο 72% των θαλάσσιων περιοχών. 2)Οι οριζόντιες και υψομετρικές
συντεταγμένες (φ, λ, h ) έχουν προσδιοριστεί σχεδόν παγκοσμίως. Όμως στα οριζόντια
δίκτυα οι οριζόντιες συντεταγμένες είναι μεν γνωστές με ακρίβεια αλλά το αντίστοιχο
υψόμετρο έχει μικρότερη ακρίβεια. Το ίδιο ισχύει και για τα υψομετρικά δίκτυα. (η
εγκατάσταση των οριζόντιων γεωδαιτκών δικτύων έγινε στις κορυφές βουνών ώστε η
αμοιβαία τους ορατότητα να επιτρέπει την πραγματοποιήση μετρήσεων. Αντίθετα τα
υψομετρικά δίκτυα που χρησιμοποιούσαν επιφάνεια αναφοράς τη θάλασσα,
εγκαθίστανται σε περιοχές που υπάρχει άμεση και έυκολη πρόσβαση (δημόσια κτήρια)

55.Τι ονομάζουμε Μέση Στάθμη της Θάλασσας (ΜΣΘ) και πως καθορίζεται; Υπάρχει η
στηγμιαία στάθμη της θάλασσας,η οποία μεταβάλλεται συνέχεια και η μέση στάθμη της
θάλασσας. Ο υπολογισμός της ΜΣΘ γίνεται με την χρήση παλιρροιογράφων, οι οποιοί
είναι εγκαθεστιμένοι στις ακτογραμμές
 11

56.Για ποιους λόγους μπορεί να αυξηθεί η παγκόσμια στάθμη της θάλασσας; Ποια
συστήματα χρησιμοποιούμε για να την μετρήσουμε; Για τους παρακάτω δύο λόγους :
1)όταν το νερό θερμαίνεται, διαστέλλεται. 2)επειδή όταν το νερό προστίθεται στη
θάλασσα τότε μεταβάλλεται η μάζα του (τήξη παγετώνων) Μετράται από : 1)δορυφόρους
αλτιμετρίας 2)δορυφόρους βαρυτημετρίας
3)πλωτήρες που μετρούν την θερμοκρασία του νερού από την επιφάνεια μέχρι βάθος
2000 μέτρα. Καθώς και την αλατότητα (πλωτήρες Argo)

57.Τι αναγωγές και διορθώσεις γίνονται στο ελλειψοειδές;Γίνονται οι εξής αναγωγές :

1)αναγωγές αζιμουθίου :i)δίορθωση λόγω απόκλισης κατακορύφου ii)δίορθωση λόγω
λοξότητας των καθέτων iii)διόρθωση στη γεωδαισιακή γραμμή 2)αναγωγές γωνιών
3)αναγωγές αποστάσεων

58.Είναι το διάνυσμα της βαρύτητας g σταθερό πάνω στην ίδια χωροσταθμική

επιφάνεια;Γιατί;Γιατί όχι;
Αν η επιτάχυνση της βαρύτητας (g) εκφραστεί ως η διαφορά του δυναμικού, dW, δύο
γειτονικών ισοδυναμικών επιφανειών διηρεμένη με την μεταξύ τους απόσταση, dΗ, τότε
αμέσως προκύπτει ότι το μέτρο της βαρύητας, g, δεν είναι σταθερό από σε σημείο σε
σημείο και πάνω στην ίδια ισοδυναμική επιφάνεια.

59.Ποια είναι η σημασία της εξέτασης του εξωτερικού πεδίου βαρύτητας της Γης για την
Γεωδαισία;
Για τους παρακάτω τρεις λόγους : 1)Το εξ. Πεδίο βαρύτητας της Γης αποτελεί το σύστημα
αναφοράς για τις περισσότερες γεωδαιτικές μετρήσεις. Επομένως πρέπει να είναι γνωστό.
2)Η ανάλυση του εξ. Πεδίου βαρύτητας της Γης, παρέχει πληροφορίες για τη δομή και τη
σύσταση του εσωτερικού της Γης. 3)Η κατανομή της βαρύτητας σε συνδυασμό με άλλες
γεωαιτικές μετρήσεις βοηθάει στον καθορισμό του σχήματος και του μεγέθους της Γης.

60.Χωροσταθμικές επιφάνειες : είναι η επιφάνεια πάνω στην οποία το δυναμικό της

βαρύητας W είναι σταθερό. (μια τέτοια επιφάνεια είναι και το γεωειδές)
Δυναμικές γραμμές : ορίζουμε τις καμπύλες εκείνες σε κάθε σημείο των οποίων η
επιτάχυνση της βαρύτητας είναι εφαπτόμενη σε κάθε τους σημείο.

61Τι ονομάζεται ανωμαλία βαρύτητας;

Η διαφορά μεταξύ της ανηγμένης πραγματικής βαρύτητας και της κανονικής βαρύτητας
στο ελλειψοειδές ονομάζεται ‘ανωμαλία βαρύτητας
 12

62.Τι είδοι μεταβολών του g, υπάρχουν; 1)μεταβολές g εξαιτίας του υψομέτρου (η τιμή
της βαρύτητας ενός σημείου που μετρήθηκε σε υψόμετρο h πρέπει να αναχθεί στο
επίπεδο της θάλασσας –η αναγωγή γίνεται στην επιφάνεια του ελλειψοειδούς και όχι του
γεωειδούς άρα πρέπει να υπάρχει και μια επιπρόσθετη δίορθωση που να λαμβάνει υπόψη
το υψόμετρο του γεωειδούς από υο ελλειψοειδές) 2)μεταβολές κατά Bouger αυτή η
αναγωγή λαμβάνει υπόψη την παρεμβολή μάζας που προκαλεί επιπρόσθετη έλξη στο
σημείο μέτρησης. Θεωρώντας ότι τα υποκείμενα του σημείου πετρώματα έχουν την ίδια
πυκνότητα, ισχύει η σχέση : dgB = 2π*g*ρ*h . Εφαρμόζεται αφού πρώτα εφαρμοστεί η
αναγωγή του ελεύθερου αέρα. 3)Μεταβολές λόγω ισοστασίας, ισοστασία σημαίνει πως ο
φλοιός μαζί με τα όρη βρίσκονται σε υδροστατική ισορροπία και επιπλέουν πάνω στον
μανδύα της Γης.