Atom Modelleri I ‘Atom modelleri | Milican'mn yaf) damlas1 deneyiyle elektronun yOkdnd nasil ‘igt0G0nd inceleyetim. ‘Atom kavraminin tarihsel arka planini ele alalim. Leucippus ve Democritus Epicurus Orta Gag Islam flozofiar Robert Boyle ve Isaac Newton Dalton atom modelint inceleyetim. ‘© Kimyasal reaksiyonlardaki kath oranlar yasasini esas, almigtir. Rutherford'un altin film deneyinin diizenegini ve bu deneyle @ Atomun parcalanamaz, olusturulamaz ve yok edilemez Se Sn roan olduijunu savunmustur att fim ‘© Ayni elementin atomlarinin dzdes oldugunu ortaya atmist. ‘* Atomlarin kimyasal reaksiyonlara bir araya geldigini ya da aynicigim savunmustur. sagan paracikiar ‘Thomson atom modetini inceleyelim. 1908-191 yillan arasinda devam eden bu deneyin sonuglanint tartigalim. ‘ertansinansahin.com _)}———— zuma kek model ‘ 1897'de elektronu kestetmistr. « Katot isinlarinin sebebinin elektronlar oldugunu Thomson modell Rutherford model dstermistit. a «Bir atomun katlesinin bOylk bir kismint olugturan pozitt ‘© Manyetik alani kullanarak elektronun yaiktndn Kiitlesine ‘ydkerin, cekirdek olarak tanimianan cok kigak bir ‘oranint hesaplamistr. bolgede yoguniagtigt tespit edlmistr. ‘¢ Elektronlann atom igerisine homojen bir gekilde © Atom elekiricsel olarak ndtrdr. dagildigini ne strd030 GztimId kek modetini ‘elitist. ‘¢ Atom gekirdegj etrafinda bayOk bosluklar vardir. ‘© Elektronlar cekirdek cevresindeki bosluklarda ‘* Atomun ndtr olmasi gerekti icin, poziti yOkiin atomu bir bulunmaktadir. bulut gibi kapliyor olabilecegini ortaya atmigtr. | Elektronun kesfi, Dalton’un atomun béliinemez bir yapida, olmasi savin cOrdtmastor. Proton, 1917de Rutherford tarafindan yaplan farkl bir deneyle kesfedilmisti. ear Nétron, 1920'de Rutherford tarafindan éngériildd ve 1932%de James Chadwick tarafindan kesfedildi.Rutherford'un elektronianin atomdaki durumunu neden aciklayamadigimi tartigalim. 41. Atom teorileriyle ilgili, |, Dalton’a gére atomlar bélinemez ve yok edilemezdir. II. Thomson'a gore pozitif yikler atomun her yerine dagilmisti. IIL, Rutherford'a gre atomdaki pozitf yakier cokirdekte toplanmistr. yargilarindan hangileri dogrudur? A) Yalniz | B) Yalniz I ©) Ive lt D) Ive it E)|, ve i 2. Atomu aciklamak icin gelistirilen; |. Dalton atom modeli, Il, Thomson atom model, Il, Rutherford atom model ‘modellerinden hangileri atomun cekirdekli yapida oldugunu belirtir? A) Yalnuz | D) Ive tt B) Yalniz tt E) lve il 6) Yalniz ti 8. Millikan ya damilast deneyinden 6nce elektronun yoktndn ktlesine orant bilinmekteyai Millikan deneyiyle; |. bir ya damlasindaki molekiil say'si, I. elektronun yok, Il, elektronun kates! niceliklerinden hangileri elde edilmistir? A) Yalnvz 1 B) Yalniz I ©) Ive tt D) Ive i E) | ve ertansinansahin.com Kony Anlatimi: Atom Modelleri I Bohr atom modeli Rutherford'un elektroniann atom igindeki durumunu aciklamakta yasadigi zorlugu agmak igin Bohr'un ortaya attigt varsayimiani inceleyelim. «Elkton gekrdefn etratinda karl yoringeerde gma yepmadan dolanabilmektedi. Elektron bu kara yBrangelerdiginda baska yorongelerde bulunamaz, «Bu karat yérngelerdeeleltronun agisal momentum nif degerin’ alr. Bir sayma says olan n,elektronun ener sevyesinigtetermeltedt + Eloktronlar sadece bu ener seviyelerarasinda gecis yapablie, Bu gesileeletromanyetk dalgaar yayarak ya da sogurarak yaparlar. ‘Acisal momentum ign elimizdeki sonucu yazalim, ———— Bu sonucu kullanarak elektronun kararli yordngelerinin yarigap ve strat degerierini hesaplayalim. | Bohr atom modelinde, elektronun atom igindeki Karan | | yOrlingeleri kesiklidir. Yani elektron herhangi bir | | yrlingede dolanamaz. Bu yizden eleKtronun yéringe | yarigapt, perlyodu, bu yBrOngedeki sirati, momentum | biyGklagG, Kinetik enerjsi elekrk potansiel ners, mekani enerjsi, agisal momentumunun biyéklagia ve1, ener seviyesindeki kararli elektronun toplam enegisini yazalim. Dinya’nin etrafinda gembersel bir yoriingede dolanmakta olan yapay bir uydu probleminde oldugu gibi, Coulomb kuwvetinde de gembersel ySrtinge igin~2KE = PE esi yazilabilir. Bu yiizden toplam enerji -KE kadardir. Yani kararlt yérlingede elektronun topiam enerjisi negatiftr. Eloktronu koparmak icin elektronun toplam enerjsi en az ‘sifir yapilmalidir. eran ‘modelindekielkeron yorangeler benzer dzeliker géstermektedir. Ornegin hidrojen atomunun elektronu ign J orannin sbi ckugu dgindlebi. Bu berzertk kale gekim ve Coulomb kuwetlernin ézeliginden kaynakianmaktadi. Bohr atom modelinden far olarak ‘Gék cisimlerinin yérnge mekanigi ile Bohr atom | g5k cisimlerinin yériingeleri kesikli degilir. Nat hidrojen atomu igin 2. enerji daizeyinden 1. enerji seviyesine gecigin sonuglanin tartigalim. Asagidaki tabloyu kiyaslamalar yaparak dolduralim. Ardindan tablodaki dedierler tartisalim, Atom | nl r v E H 1 & Yo 13,6 eV H 2 H 3 H 4 Het | 1 Het | 2 ue [4 ‘ertansinansahin.com Konu Aniatimi: Atom Modelleri Bohr atom modell birden fazia elektronu olan atomlann cenerji seviyelerini aciklayamaz. Bu ydizden Bohr atom modeli H, He* ve Li** gibi atomlara uygulanir. | | Hidrojen disindaki atomiarin 6zelikier Kuantum fzigiyle. | aciklanabilr. | ‘Tablodan yararlanarak hidrojen atomunun ener seviyelerini ve uuyaniima enerjilerini gBsteren iki diyagram elde edelim. Ene (eV) iyontagma Enedi (eV) Iyonlagma 16 n= n=3 m2 > net ° (tomel hal) Iyonlagma enerjisi her zaman sifr degeriyle g6steriimeyebilir. Burada fiziksel anlam! olan gey ener seviyeleri arasindaki farklardir 1 = 1 soviyesi temel hal olarak adlandinimaktadir. n seviyesi 1. uyanima, n = 3 seviyesi ise 2. uyariima ener seviyesi olarak adlandini, 4 Hidrojen atomunda bir elektron 1. enerji dizeyinden 2. ener diizeyine uyaniiyor. Buna gére bu atomun elektronunun; 1. agisal momentumu, |. yOriinge periyodu, I, kinetk enegis niceliklerinden hangileri artar? A) Yalnz | B) Yalniz I D) ve tt &) tle tl ©) Ive tl 5. Bohr atom modeline gdre; hidrojen atomunda 3. yorlingede dolanan elektronun acisal momentumunun bUyOKIOGO L, cizgisel siirativ ve elektronun toplam mekanik enerisi -E olarak veriimistr. Elektron temel hale gectiginde; elektronla ilgili, |. Agisal momentumunun biyOkiOgd SL olur. Il. Toplam mekanik enerjisi~9E olur IML, Gizgisel sdrati 3v ol yargilarindan hangileri dogrudur? 1) Yalnz I 8) Yalniz I lve D) Ive tl E) Ive tl| Atomun uyarimast ve kararli hale dénmesi Konu Anlatim:: Atom Modelleri Atomun fotonia uyariimasi: ‘Atomun carpisma ve isiyla uyariimasi ‘Atomiarin garpisarak uyanimasi olayintinceleyelim. Sicakligin uyariimaya olan etkisini tartigalim, De a @ @ — ey Atomun elektronia uyé ‘sicak Bir elektronun temel haldeki hidrojen atomunu nasil Uyarabilecedini ya da iyonlastirabileceginitartigalim. elektron “@ 136 13,06 1275 @ ; ta 102| Ener (eV) Bir elektron bir atomla etkilegerek atomu uyarabilr ya da iyontastirabiir. iva atomu buhanina 9 eV ener elektroniarin gdnderiimest Aly > Aly B) Aly > Aly > Aly ©) Aly = Aly > Aly D) Alz > Al =ALy E) Aly =Aly=Alz ertansinansahin.com Konu Anlatim:: Atom Modelleri 7. Sokilde hidrojen atomuna at baz1 enerji seviyeleri ve seviye gecisler veriimistir. Ener (@V) iyontagma 13,6 ait 1308 1278 ‘24 102 m2 Z o net (temel hal) Buna gare X, Y ve Z gecisleriyle salinan fotonlarin daiga boylari arasindak verilmistir? A) hy > Az > Rx D)Az>Ay>2x B) Ay>Ax>2z ©) Ax>Ay>hz E) A> Az> Ay 8, Sekilde sezyum atomuna ait bazt eneri seviyeleri veriimistc. Ener (eV) iyonlagma 387 _— 230 41,98 (temel hal) ‘3 eV kinotik enerjil elektronlar temel haldeki sezyum buhart iginden gecirilirse elektronlarin son kinetik ener} agagidaki degerlerden hangisini alamaz? A) 0,26 eV B)O7eV 1,62 ev D) 2,08 ev E)2,30eV fe civa atomuna ait bazi enerji seviyeleri verilmistr. Ener (eV) Iyonlagma 104 en ee 2,84 |______- neg 667 | ss 496 oL______, (Comet hal) Buna géro temel haldeki civa atomu; |. 88 eV enesil foton, 1. 88 eV ene elektron, IM, 667 eV enerjil foton verilenlerinden hangileritarafindan uyantabilir? A) Yalniz 1 ©) Yalniz It D)lvet! B) Yalniz It E) lve tl10. Sekide hidrojen atomuna ait bazi enerji seviyeleri ve spektrum gizgileri veriimistir. + Enedi (eV) —EEE 13,06 12,75 124 Ha He Hr ° net op YT (temet hal) Uyariimis hidrojen atomunun yapabilecegi en kiigiik dalga boylu igima Lyman 6 ise, |. Hidrojen atomu n=3 ener dizzeyine uyanimistr. Il. Bu atomda gergeklegebilecek isima tir sayisi en fazia 2dr. Il, En baydk daga boylu igimasi Hit. yargilanindan hangileri dogrudur? A) Yalniz 1 8) Yainiz II D) Ive I E)Ilve tl ©) Ive tl | Modelin yetersizlikleri Bohr atom modelinin yetersizlklerni inceleyelim. © Bohr modeline gre bir atomun acisal momentumunun ‘en kigdk deer iken gergektesifrdr. Ayrica Bohrun agisal momentum degerleri hatalidir. + Bohr model birden fazla elektrona sahip atomlann ener seviyelerni agiklayamaz. «Bohr modelinde elektronun ve protonun spininden bahsedilmemigt. ‘© Bohr model orbital kavramini igermez. ‘* Bohr modeli spektrum cizgilerinin bazilaninin neden daha parlak oldugunu agiklayamaz. ‘* Bohr modeli spektrum cizgilerinin alt cizgilere ayniimasint aciklayamaz. ‘* Bohr modeli elementlerin kimyasal ézelliklerini ve ‘molekillerin ézellklerini agiklayamaz. ‘© Elektronlar Bohr modelinde oldugu gibi cokirdegin etrafinda dairesel yéringelerde hareket etmez. ertansinansahin.com _} Konu Aniatim: Atom Modelleri ‘11. Bohr atom modeli ile ilgili, |. Birden fazia elektronu olan atomlarin enerii seviyeler agiklayamaz. Il. Birden fazia protonu olan tek elektronlu atomlanin ener seviyelerini aciklayamaz. Ill Hidrojen atomunun ézelltlerini kusursuz bir gekiide agiklayabili, yargilarindan hangileri dogrudur? A) Yainiz ) Yalnvz ©) Yalnuz D) Ive i E) lve tt 112, Bohr atom modell ile ilgili, |. Elektroniann atom igindeki ivmeli hareketlerine ragmen eden elektromanyetik dalga yaymadiklanini agiklayabilmigti. I. Teme! haldeki hidrojen atomunun elektronunun agisal momentumunu yanlig hesaplamistir. IIL. Hidrojen igeron molekillerin ézellilerini agiklayabilmistr yargilarindan hangiler! dogrudur? A) Yalniz | B) Yalnz It D)Ive lt E) Ive ©) Yalrz th I Modern atom teorisi Modern atom teorisinin ortaya gikigini ve bu teorinin detaylarini inceleyetim. «© Bohr model, yetersizierine ramen, atomu agiklamada lasik yaklasimdan kuantum yaklasimina gogilmesine ncilk etmistir. Louis de Broglie 1924'te yazdigt doktora teziyleigijin yan sira parcacigin da hem dalga hem parcacik gibi davranabitecedini Gne sirmastir. ‘© Werner Heisenberg 1925'te kuantum fizgjinin bir formilasyonu olan matris mekanigin ortaya atmistr ‘© Erwin Schrddinger, elektron bir dalga olarak ele alindiginda elektronun bir atom igindeki davraniginin daha iyi agiKlanabilecegini kesfetmist. 1926%da elektronu bir dalga denklemi olarak ole alan Schrodinger denktemini yayinlamist. + Elektronun dalga ve pargacik 6zeligi gbsterii doneylere dogrulanmist '* Schrddinger dalga denkleminin atom icin gdztimleri atomun bitdn ézeliklerini agiklamaktadir, ‘* Schrddinger dalga denkleminin molekillr igin gézimleri ‘molekillerin 6zellklerini agikiamaktadir.Bu gézimlerde matematiksel olarak elde edilen kuantum sayilant yer almaktadir. ‘* 1927de Heisenberg, bolisizi« ilkesini ortaya atmisti. Bu ‘ke, bir pargacigin konumunun digik bir belirsizikle bilinmesi durumunda momentumunun yksek bir belirsizlikle bilinebilecegini ifade eder. Tam tersi de gocerliit. Bolirsizi«ilkesi digtimlerdeki belirsizlk olarak diisiintilmemeliir ‘© Belirsizik bir bilinmezik degildir. Daha iyi gozlem araclanyla da asilamayacak, maddenin dogasina ait ir Szellikti, + Elektronun atomun igindeki fziksel durumu Heisenberg belirsizik ilkesiyle aciklanmaktadir. Bu ikeye gore ‘lektronun ayni anda hem momentumu hem de konurnu hakkinda kesin bilglerelde edilemez ‘© Schrodinger denkleminden elektronun atom icindeki konumunun olasilksal sonuglan elde edi. ‘* Elektronun atom gokirdegi etrafinda bulunma olasilginin yksek oldugu fiziksel bélgeye orbital denir, Bir atomun elektron dizilimi Gzerinden bas kuantum sayist (n), agisal momentum kuantum sayist (¢), manyotik kuantum sayist (m,) ve spin kuantum sayist (m,) kavramlarin: inceleyelim. Fe: 18°2s*2p8as*ap"4s*ad® reid 7 | Wotfgang Pauil’nin 1925 yilinda ortaya att | ilkesi elektroniarin neden belirli bir [_ seat digarlama, ime sahip oldugunu Hidrojen atomunun bazt orbitaller oO 2s orbital ‘modellerini inceleyelim. 2p, orbital Feza Gdrsey, Asim Orhan Barut ve Behram Kursunoglu'nun vyaptigi caligmalara deginelim. ‘ertansinansahin.com Konu Anlatim:: Atom Modelleri Gia >—_—_ 113. Schrédinger dalga denklemi ve kuantum fizigi ile ilgili, |. Helyum atomunun batin ener seviyelerini agiklayabilmektedi. Il, Hidrojen atomunun baz1 spektrum cizgilerinin neden digerlerinden daha parlak oldugunu acikiayabilmektedi Il, Periyodik tablodaki gruplarin Szelikerini agiklayabimektedr. yargilarindan hangileri dogrudur? 8) Yalniz I o)tvett E) I, tveill A) Yalnz 1 D) Ive i 114, Modern atom teorisiyle ilgili, |. Atom igindeki elektronun bel bir konumu vardi 1. Atomiann enerji sevieleri Kuantum fizijiyle aciKanr. II, Atom igindeki eleKtronlarin durumilan kuantum sayilanyla fade edi. yargilarindan hangileri dogrudur? A) Yalnz 1 B) Yalniz I ©) Ive tt ) Ive tt E)| ve tt See 40 128 ec 140 +E oe 20 3D 10D SE 13 TA BE 1A,1. Atom modellerinin gelisimiyle ilgili, |. Dalton, atomun pargalanamaz oldugunu ileri sirmastir. I. Thomson, bir atom igerisindeki pozitit yOklerin gekirdek denilen bir béigede toplandijin eri sormitar. II, Atomun pargalanamaz oldugu elektronun kesfinden ‘sonra glrdtdlmdstir. IV, Bohr atom modeli bitin elementlerin atomlannin kararlt vyapisini agiklamistr \. Modern atom teorisi pargaciklara ilgili olasihk yorumunu getirmisti ifadelerinden kag tanesi dogrudur? ay 2 03 D4 55 2. Atomila ilgili verilen, |. Atomun yapisinda, atom boyuttarina gore gok ktigok olan pozitf yakldi yogun bir cekirdek bulunur. IIL Negatif yakler cekirdek etrafindaki bosluklarda bulunur. Ill, Elektronlar gekirdek etrafinda sadece belirl yoriingelerde bulunabil ;ndan hangileri Rutherford atom modelinde ileri sGralmagtir? A) Yalnz 1 D) Ive tt B) Yalnz It ©) I vel! E)| Ive it 3. Agagida verilen, |. Elektroniann kesikli agisal momentum dagerlerine sahip ‘oldugu ileri sGrdimastdr. Il, Elektrontanin atom iginde kesikli enerji degerlerine sahip ldugu ileri sirdimastir. Ill, Elektronlanin atom iginde bell orbitallerde bulundugu ileri soraimastar. inden hangileri Bohr atom modeli icin gecerlidir? B) Yalniz tt ©) Yalniz It E) lve it iad A) Yalnz 1 D)Ive tt 4, Bohr atom modeline gére, temel halde bulunan bir hidrojen atomu uyarildijinda atomun elektronunun; |. agisal momentumu, I, potansiyel eneriisi, I. kinetik enerjsi niceliklerinden hangileri artar? A) Yalniz | 8) Yainiz Il ©) Ivell D) Ive tt E) 1 ve tl ertansinansahin.com Ana Kamp: Test 1 5. Sekilde, Rutherford tarafindan a pargaciklan, atin film ve detektr kullanilarak yapilan deneye ait bir dizenek gésteriimigtiz. Deneyde, alin flme génderilen a. pargaciklannin ‘cogunlugjunun cok az sapmaya ugrarken az bir kisminin byik mmiktarda saptii g6zlemlenmektedit. atin fim ‘@ pargacith kaynagr odektor sagan pargacilar pargaciklarinin pozitif yakld oldugu bilindigine gére; deneyden, |. Bazi pargaciklanin gok fazla sapmasi altin film igerisinde madde yogunlugjunun fazla oldugu balgeler oldugunu gdsterr |, Sapma miktari az olan pargacik sayisinin fazia olugu, altin fimin yapisinda bayOk bosluklar oldugunu gosterir. IML, Atomun elektriksel olarak nétr oldugu. i yapilabilir? ikarmlarindan hangil B) Yalniz 1 ©) Ive tl E)|, Ive it A) Yalnz 1 D) Ive tt 6. Bohr atom modelinde, uyariimis atomiarta ilgl, 1. 1 saniyeden gok daha kisa bir sGrede temel hale secerler. Il. Uyanima ddzeyi Ugten bayakse, dogrudan temel dizeye ‘gecis mamkin dedi II, Yapabitocediisima cosidi sayrst, uyanima dizeyi yikseldikge artis gdsteri. yargilarindan hangileri dogrudur? A) Yaliniz It B) Yalniz tt ©) Ive tt D) Ive il E) |, ve tt 7. Agagida verilenlerden, 1. orbitater, I, olasitk yorumy, IL belisiik ikesi hangileri kuantum fizigiyle ileri sGrdlen yenilikierdendir? A) Yainiz 8) Yalniz It O)I vel D) ve tt EL, lvell‘8, Atomiarin uyarilmasiyla ilgil 1. Elektonla uyanima igi, gdnderiln elektronun kinetk enorsinin 1. uyarima dizeyine egit veya daha baylk colmasi gereki. I, Fotonla uyanima iin, génderlien fotonun enegsiin uyaniacak ened dizeyine egit olmasi goreki. Ill. Bir maddeye 1st verilirse, maddeyi olusturan atomlardan_ | bazilan uyanlablr. | ifadeterinden hangileri dogrudur? | A) Yalniz | B) Yalniz Il ©) Ive tll | Dy tive tt E) i tlvell 9. Gekilde bir hidrojen atomunun ener ciyagrami verilmistr. + Ener ev) yoniagma -088 1,50} 7 3,40 ~~ ) € ~1gL 4 nt 4 (tomel ha) Z| : 3) Diyagrama gre, | 1. X igimasiyla yaylanfotonun enerjl 2,55 eV, Y 2 ismasiylayaylanftonun ener 12,10 eV 5 IIL ¥ ugimasiyla yayllan fotonun dalga boyu daha biyOktdr. Ill, 2. enerji daizeyinde bulunan bir elektronu koparmak igin, elektrona 3,4 eV eneri vermek gerekir. yargilarindan hangileri dogrudur? B) Yalnvz tl EI ve tt AA) Yalnz 1 ©) Ive ll D) Ive tl 10. Orbital kavramuyla ilgili, |. Yordnge ile aynt anlama geli. 11, Elektronlann bulunma otasilginin yaksek oldugu bolgelerdir. Il. Bir orbital igerisindo, elektronun her noktadaki bulunma olasiigt aynidir ifadelerinden hangi 8) Yalniz | D) ve tt dogrudur? B) Yalnz It ©) Yaliniz th E) I, lve tt Ana Kamp: Test 1 11. Sekiide hidrojen atomunun uyariima enerisi dizeylerini gésteren bir diyagram verilmistir. 4 nes (eV) ‘yonlagma m2 ° ot (tome hal) Diyagramla ilgili, 1. Arig ener ddzeylertarasindai ened fran esti I. Arig ener dizeylerarasindak asl momentum falar git ve 3 kadar. IIL Elektronun n = 2 dizeyindeki yoringe yangapr, n dizeyindeki yérlinge yangapinin iki kati. larindan hangileri Bohr atom modeline gore yar dogrudur? A) Yainiz | B) Yainiz 1 ©) Yalniz th D) Ive tl E) I, lve Il 112. Bir hidrojen atomu n = 4 enerji dizeyine kadar uyanidiktan sonra X, ¥ ve Z igimalarint yaparak temel enerji dizeyine geliyor. Ener (eV) iyontagme x, 7 n=3 12-5 no ° {TO (temel hal) 136 1278 124 Buna gore X, Y ve Z isimalani esnasinda yayilan fotonlarin frekanslari arasindaki iliski asagidakilerden hangisinde dogru verilmistir? A) i> fy> fe B) goby otk O)fc>fz>Hy D)ty>toe E) go ho ty +6 26 3D 46 SE 6D 7E GE oD 108 18 1281, Kuantum saytlanyla ilgili agagida verilenterden hangisi yanlistir? A) Bag kuantum sayisi n, enegjnin kesikl olmasiyla ili 8) Acisal momentum kuantum sayist alt ener dizeylerini acikiar. ©) Acisal momentum kuantum sayisi €, agisal momentumun kuantumlu olmasiyl iii D) Manyetik kuantum sayisi m, manyetk alan ctkisinde kalan orbitallerin uzaydaki yénelimlerindeki farkiiklarin agikiar. ) Spin kuantum sayisi mg, elektroniarin kendi etrafindaki déndigind fade eder. 2. Sekilde Bohr atom modeline gore bir hidrojen atomunun ilk ‘Gg kararl: yordngesi veriimistr. Sadece ilk Ug enerji dizeyl karsilagtinldiginda, |. Elektronun 3. yérdngedeki agisal momentumu en bayoktar. Il. 3. yoringede elektronun toplam enerjisi en kiigdktir. IIL. 1. enegi dizeyinden elektronun kinetik enerjisi en bayoktér. yargilanindan hangileri dogrudur? A) Yalniz 1 B) Yalnz It ©) Yainez itt D) Ive tt E) Ive ttt 3. Bohr atom modeline gére; hidrojen atomunun elektronuyla ilgili, |. Topiam enerjisi negatitir. Il. Toplam enerisi gekirdekten uzaklaghikea artar. Il, Yangapi daha biyak olan kararit bir yéringeye kendilginden gecebil. ifadelerinden hangileri dogrudur? A) Yalnz D)I ve i B) Yalniz tt ©) Ive lt E)|, Ive it 10 ertansinansahin.com lleri Kamp: Test 1 j 4. Sekide bir hdrojon atomumun Bohr atom madeline g6re ilk Ug enerji diizeyi verilmistir. Bir elektron 3. enerji dizeyinden 2. ener ddzeyine gectginde yayllan fotonun frekans!f, 3. ene dlizeyinden temel hale gectisinde yayilan fotonun frekanst fg oluyor aaa gr ora ag ; 5 9 zp mp ® 4 5 Neg 8% 9 5, Heisenberg’in belirsizlik ilkesiyle ilgili, |. Belirsizik dlgim yapilan araglarin yetersizliginden kaynaklanir ve daha iyi digtim aleteri yapularak asilabilir. |. Belirsizk ikesine gore bir parcacigin konumu ne kadar sik bir belisizitle bilinebilirse momentumu da o kadar yaksek bir belirsizitle bilinebilir. M Ikosi sadece atomilar ve elektronlar: ifadelerinden hanglleri dogrudur? B) Yalniz ©) Yainiz I E)| ve tl A) Yalnuz D) Ive ttt 6. Bir sezyum atomunun ener dizzeyleri sekildeki gibidir. ‘Sadece sezyum buhan bulunan bir ortama 3 eV'Ik elektronlar génderiyor. Enegi (eV) Iyonlagma (temel al) Buna gore elektroniar bu ortami; 1 3ev, HL 07 ev, Ill, -0,87 ev Kinotik enerji degerlorinden hangileriyle terk edebilir? A) Yalnuz tt 8) Yalnuz I O)Ivelt D) Ive i E) |, Ive tt7. Gekilde bir civa atomunun uyanima enerii dizeyleri gosteriimistr nog (eV) 10.4 ae 884 6a7 n=3 496 m2 | (temel hal) Bir civa atomu temel halde bulunurken, |. 7 eV kinetik eneriiye sahip bir elektron gnderilirse cwva atomunun elektronu 3. enerji dazeyine uyantabilr. IIL 7 eV enerjye sahip bir foton génderilrse cva atorunun elektronu 3. uyariima dizeyine gikantabilir. IIL, Peg pege 3 eV kinetik enerjye sahip elektronlar génderilrse civa atomu uyanlabilir. yargilarindan hangileri dogrudur? A) Yalnz | B) Yalniz It D) Ive it E) lve il o)Ivet 8. Sekilde, bir hidrojen atomunun farkli ener diizeyleri verilmistt Enesi (eV) iyonlagma | 0.85 n= 1,50 m3 340 m2 3496 $$$ net (temet hal) Elektron 0,65 eV'lik 1gima yaptiktan sonra, en fazla kag kez igima yaparak temel diizeye gelir? ay 2 03 D4 55 8. Bohr atom modeliyle ilgili, |. Atom icindek’ elektronlanin acisal momentum degerleri dogru hesaplamistir. I. Elektron sayist biden gok olan atomlanin karari yoringelerini agiklayamamisti. Il, Elektronlann atom igindeki durumlarin yanlig ngormastar. IMadelerinden hanglleri dogrudur? A) Yalnz I 8) Yalniz I Ive! D) tive E)I,thve tt (Certansinansahin.com ri Kamp: Test 1 110. Sekilde bir civa atomunun uyariima ener dizzeyleri ‘g6steriimisti. Civa atomlari temel halde bulunurken 9,2 eV kinetik enerjiye sahip elektronlar civa buharina génderlyor. + Enos (eV) la 10.4 Sonicare, age 667 4.86 oe ey (temet hal) Buna gére atomlar uyanidiktan sonra yayilan fotonlanin enerjileri agagidakilerden hangisi olamaz? A) 0,36 eV B) 1,81 eV ©)2,17 eV D) 4,86 ev F884 ev ‘11. Agagida verilenlerden hangisi modern atom teorist tarafindan aciklanabildigi halde Bohr atom modeli tarafindan aciklanamayan olaylardan biri degildir? A). Spektrum gizgilrin alt cizgilere ayrigmast 8) Molekillerin kimyasal ba yapist ©) Notr He atomunun enerji seviyeteri D)_Acisal momentumun sifir dejerini mast E) Enos seviyelerinin kesik olmasi 12. Bir hidrojen atomu elektronun bazi enerji degerlerigekildeki ibidir. Kirmizi renkiifotonun ener degeri 1,8 eV, mor renki fotonun enerji degeri 3 eVair Enedi (eV) 1,50 3.40 136 Buna gére I Ive Ill numaralt igimalann hangiler! insan 9620 tarafindan algilanr? A) Yalniz I 8) Yalniz Il ©)lvelt D) Ive Ii E) lve tl +E 2D 30 40 5B 6C 7A 8B 8D 10A 16 126 "Zirve: Test 1 1. Sekilde Millikan tarafindan yapilan yag damiasi deneyine ait dizenek verilmistr. Piskirtilen yagj damialari yaklenerek delikten gecip elektrik alan igerisine girmektedir. Elektrik alan istirlorek yaklG damiatarin durdurularak dengeye getirlmesi saglanmaktadir. vag amialan poskartaca ° = mikroskop Deney diizenegiyle ilgili, LL Dizenekte miimkdn oldugunca dazgiin bir elektrik alan retimetiir. I. Dizenege uygulanan voltaj degistirilebilr olmaliair. ll. Damialann yaklerini hesaplayabilmek igin katlelerini bilmek gerekir. yorumlanndan hangileri dogrudur? A) Yalniz 1 8) Yalniz 11 ©) lve D) tive i E) I llve tll ertansinansahin.com 2. Uyanimis bir hidrojen atomu temel hale dénerken olugan tsima serilerinin bazilani gekildeki ibidi. Serilerdeki Hg ‘gimasinin yesilrenkte oldugu bilinmektedir. ‘yontagma Balmer serisi net Lyman serisi Buna gore; L Hy mavi renkte olabili 1 He kirmizt renkte olabit IIL. Lyman serisindeki igimalar krzi6tesi olabilir. yargilarindan hanglleri dogrudur? A) Yalnuz 1 B) Yalnz ©) Yanez I D)I vert E) | Ive tt 3. Balmer serisinde veriten isimalaria igi, |. Hp isimasielektrik ve manyetik alan igerisinde sapar. Hl. Hg igimasinin kitlesi Hp ve H, igimasina gre daha fazladr. IIL Ha timasi boslukta isk hiziya yayil. ifadelerinden hangileri dogrudur? AA) Yalniz 6) Yalnvz i ©) Yatniz it D) Ive! E) Ive tl 4. Sekilde; hidrojen, helyum ve civa elementlerinin bazi ‘gimalanint igeren spektrumlar (tayflar) verlmistr. Spektrumlar ‘zerindeki cizgiler olementlerin yaptigt isimalan gdstermektedi ne 700 600 500 ‘400 dalga boyu (nm) Hidrojen ~ | | | | | | tp 700 600 500 400 dalga boyu (am) ova 700 600 500 400 dalga boyu (nm) Spektrumlarla llgill, |. Hidrojen, helyum ve iva elementlerinin tsima spektrumlarindan yararlanarak bu elementleri ayirt etmek mamkdndtir. Il. Spektrum cizgileri elementierin enerji dzeyleri hakkinda bilgi vermektedir. Il. Elementiere verilen enerji miktarlan artinlirsa spektrum Gizgiler kigOk dalga boyuna dog kayma gBstei yargilarindan hangileri yapilabilir? A) Yalnz 1 B) Yalniz IN ©) Ive tt D) Ive It E) I, lve tt5. Helsenberg’in belirsizlik ilkesiyle ilgili, |. Teknolojinin geligmesiyle birlkte belirsizl kalkmasi beklenmektedir. II. Bir pargacik aynt anda farkti konumiarda bulunabil. in ortadan, Il, Ganlak hayatta basimiza gelen beklenmedik olayiari agiklar, yargilarindan hangileri yanlistir? By Yalniz tt C)Ive lt E)| Ive tt AA) Yalniz D) Ive ttt 6. Sekil Ide Franck-Hertz deneyine ait sematik bir dizenek; SSokilIl'de ise bu diizenekten elde edilen, akimin hizlandinct 41. Hubble yasasina gére, |. Gézlemlenen galaksilerin bUyOk bir kisminin Dinya'ya, olan uzakiigi ile Danya’dan uzaklagma sUratleri dogjru orantilici. I. Batin 98k cisimleri Danya’dan uzakiasmaktadi. IIL. Bir yildizin kirmiz renkte gérinmesi Dinya'dan uzakiastigi aniamina gelir. yargilarindan hangileri dogrudur? A) Yalniz 1 B) Yalnz It D) Ive tl E) Ive tlt ©) Yainez i 2. Biiydk patlama teorisiyle ilgili, |. Teorinin ortaya cikiginda Hubble yasasi énemii bir yer tutar. Il. Teoriye gore evrenin bir baglangict vardi. IIL, Teor batiin kozmolojik gézlemleri baganyla aciklamaktadi. yargilarindan hangileri dogrudur? A) Yalniz 8) Yalnvz D) Ive ©) lve tt ©) Yalniz tt3. Evrenin evrimiyle ilgili, |. Evrenin baslangic ve gelecediyle igi farkl teorller bulunmaktadir. II. Evreninn genisleme hz gittikce artmaktadir. Il, Evrenin baslangicina ilgkin yapitan bilimsel galigmalar devam etmektedi yargilarindan hanglleri dogrudur? A) Yalniz 1 B) Yalnuz It ©) Ive tl D) Ive tt ©), ve I Atom alti pargaciklar ‘Standart modelin ortaya gikigint ve gelisimini inceleyelim. ‘* Sheldon Glashow 1961'de elektromanyotik ve zayit etkilesimleribirlestirdii bir teorigelistird. ‘# 1967de Steven Weinberg ve Abdus Salam Higgs ‘mekanizmasini Glashow’un elektrozaytf etkilesimiyle birlestcdiler. + 1966 teork olarak Sngérlenkuarklar 1968'e kesledi © 1973'te giigld etkilegimin teorisi ortaya atildi. + 1989te W* ve 2” bozonlan kesfedil. Bu Keser teork Zngordlerle uyum igersindeydl. '* 2012'de Higgs bozonunun kesfiyie modelin eksik pargast tamamlanmis oldu, ertansinansahin.com SS. | Teme! parcaciklar ‘Standart modelin tere! parcaciklanin siniflandiralim. ‘Teme fermiyoniar ‘Temel fermiyontanin nasil siniflandimidigini inceleyelim. yukan (u), 03901 (@) flsimit (c), acayip (8) st (alt (&) ‘don, mon natrinosu ‘au, tau nétrinosu Konu Anlatimi: Biyaik Patlama ve Parcacik Fizigi Kuarklar hakkinda bazt temelbilgiler icin agagidaki tabloyy inceleyelim, Kuarklar Pargacik | Sembold | Yuka Spini yukari kuark u +30 $ agagi kuark d -je 3 ‘uisimi kuark c +e i acayip kuark 8 -}e 4 Ost kuark t ae : alt kuark b -e : Leptonlar hakkinda baz! temel bilgiler icin agaGidaki tabloyu inceleyelim. Leptonlar Parcacik semboli | Yuki | Spini elektron e - 1 elektron nétrinosu ; 0 } mon i 5 $ rmion nétrinesu | yy ° i ‘mu = ~~ 4 ‘tau nétrinosu Ye oO i ‘Temel fermiyoniar (kuarklar ve leptonlar) hakkindaki bazi ‘nem bilgiler inceleyelim. ‘© Temel pargaciklardir ve herhangi baska parcaciklardan olusmazlar. Madde parcaciklan olarak da aniliriar. Kuarklar yikld pargaciklardir. Btn kuarklarin ve leptonlann karsit pargaciklan vardir. Kuarklar serbest halde bulunmaziar. oy - Elektronun karsit parcacigi pozitron olarak adlandirilmisti.Temel bozonlan inceleyetim. foton (elektromanyetk atk.) W ve Z bozonlan (zayfetk,) ‘luonlar (gdeld tk.) raviton (katte gekim) Higgs bozonu Higgs bozonu ve ayar bozonlari hakkindaki baz1 énemil bilgileri inceleyelim, + Ayar bozoniart kuwet tasiytiiar olarak tanimlanmaktadtr ‘¢ Teme! pargaciklarbirbirleiyle kuwet tagiyroilarin degig tokuguyla etki. © Pargaciklara kiitle kazandiran kuantum alant alanidir iggs ‘© Higgs bozonu Higgs alaninin kuantum uyarilmast sonucu elde edilen temel bir parcaciktr. ertansinansahin.com | 4, Temel parcaciklara ilgili, |. Proton temel bir pargacikt. 11. Leptontann tamam yoklO pargaciklard. IIL Temel fermiyonlar madde pargaciklan olarak aniilar. yargilarindan hangileri dogrudur? A) Yalniz | D)Ivel B) Yalniz It ©) Yainiz I E) Ive tl | 5, Temel pargaciklarla ilgili, |. Atomiar temel pargaciklardan olugmaktadir Il, Batin maddeler kuarklardan olugmaktadir. IML Teme! fermiyonlar birer leptondur. yargilarindan hangileri dogrudur? A) Yalniz | B) Yalnvz D) Ive tt E) Ive il ©) Yaliniz tit Kony Anlatim:: Biyak Patlama ve Parcacik Fizigi | Kuwvet parcaciklart Dogadaki temel kuvvetleri ve bu kuwetlerin standart modeldeki tagiyct pargaciklarininceleyelim Kuvvet pargaciklart Parcacik | Aractoldugu | Menzili | Etkiledigi etkilesim graviton | _Kitle gokim sonsuz | _ hepsi foton | elektromanyetizma | sonsuz | yikld pargacikiar w*,z | zayifetklesim | 10% m | kuarkar, leptonlar gluon | aicidetkilesim | 10m | kuarkiar + Graviton kuramsal bir pargaciktr. Standart modelde kille gokim etklesiminin kuvwvet parcacigiar + BatUn yakld pargacikiar arasinda elektromanyeti etkilesim vardir. Bu etkllesim fotonlartarafindan salar «© Kuarkiar ve leptonlararasinda zayitetklesim vardir. Bu etkilesim W ve Z bozonlant tarafindan saglant. «© Zayifetkilesim bir atom gekirdeginin radyoaktt bozunmasindan sorumludur ‘© Kuarklar arasinda gi etkilesim vardir. Bu etkilesim gluonlar tarafindan saglanir ‘© Gigld etkilesim kuarklarin bir arada tutulmasindan sorumludur. Ayni zamanda atom gekirdedinde protonlann ve nétronlarin bir arada tutulmasindan da sorumludur. Nokleonlar arasindaki etkilesim mezon dogg tokusu ile gegeklesit. 6, Standart modeldeki 4 temel kuvvet ile igi, |. Temel kuwwetler pargacik dedi tokusu ile etki eder. 1. Gaga etkilesimin kuwet parcacigt gluondur. Ill Fotonlar elektromanyetik kuwvetlere aracilik eder. yargilarindan hangileri dogrudur? 8) Yainiz 1 C)lvelt E) I lve il A) Yalnz D) Ive7. Temel etkilesimler ile ilgili, |. Batin leptonlar arasinda elektromanyetik etkilesim vardir Il. Bir kuarkla ve bir lepton arasinda gilt etkilesim digindaki bitin etkilesimler gézlemlenebil. Il, Zayif etkilesim temel etkilesimlerden siddeti en kghk olanidir. yargilarindan hangileri dogrudur? A) Yalnz 1 B) Yalnz It ©) Ive ll D) Ive tt E)| Ive tl 8, Kile gekim kuvveti ile ilgili agagidakilerden hangisi yaniigtir? A) Ganes sistemini bir arada tute. B)_Uzun menaill bir kuwvettir. ©) Atom gekirdeginde proton ve nétron arasinda etkindir. | D) Pargacik ya da gekirdek bozunmalaninda rol oynar.. E)_Dért temel kuwet iginde siddeti en az olandir. Kompozit pargaciklar §| Kompozit pargaciklan inceleyelim. £ | 3| 2| proton, ton ion, kaon tema, sigma, Proton, nétron, pion ve kaonun kuark yapilanin inceleyelim, Dees pion (n") kaon (K) Kompozit pargaciklar hakkindaki baz! 6nemibilgiler inceleyelim. ‘© Proton kararl yapidayken nétron kararsiz yapidadir. ‘© Atom gekirdeginde protonlant ve nétronlar bir arada tutan ndkleer kuwettir, ‘© Nakicer kuwvet proton ve nétrondaki kuarktar arasindaki aligid etkilegimin bir kalintisidi ‘¢ Nakieer kuvvet mezon degig tokugu sonucu olugur. ony Anlatim: Biyik Patlama ve Parcacik Fizigi 9. Sekilde, hadronlanin alt sinflarini ve émneklerini igeren bir ‘gema olusturulmak istenmistr. Buna gére, 1 numarali kutuya baryonlar yazilabilir. II, 2numarali kutuya pion yazilabilir, {IL 3 numaral kutuya elektron yazilabilir. yargilarindan hangileri dogrudur? A) Yalnz 1 8) Yalnz tl ©) Ive tl D) Ive tt E)|, Ive tl 10. Sekilde X ve Y parcaciklan mn kuar yap verimist-. @@ @® @ x y Buna gore, 1. X baryondur Il, ¥ mezondur I, Serbest hale bulunan X karat yapidadr. yargilarindan hanglleri dogrudur? A) Yalniz 1 B) Yalniz Ill C)lvell ) Ive tt E)| live 111, Tabloda, Lamda baryonunun yapisinda yer alan kuarktar hhakkinda baz! bilgiler verilmistir. Kuarklar Adi Sembolii | Yakir yukanikuark | ou agg kuark. d acayip kuark | s Lamda baryonunun kuark yapisi uds olduguna gére clektrik yUkU kag e'dir? 90 6Dt Me|] ease ve antimadde Elektronun, karsit pargacagi pozitron ile carpigmasi sonucu neler olacagini inceleyelim. Olugan fotonlanin enerjilerini tartigalim. lektron ©. o” pozitron | ‘Yaksek ener bir fotonun bir atom gekirdegi ile etkilesimi sonucu gift olugumunu inceleyetim. Bir antiprotonun kuark yapisini ve fiziksel dzeliklerini inceleyetim e@@ ©®@ @ @ Proton antiproton erlansinansahin.com ‘kargit pargacikiann killer esit ve ydkleri zt igaretii. Bazi parcaciklarin karsit pargacikiari Kendlleridi. 12, Madde ve antimadde ile ilgili, |. Kargit pargaciklar birbirini yok ederek enerji agida ikarabilirter. Il. YOksek enerjil bir foton kendiliginden bir elektron ve pozitron gitine déndgebili Ill. Yoksek enerjil bir foton madde ile etkilegerek madde ve antimadde gif! olusturabilir. yargilarindan hangileri dogrudur? A) Yalniz 1 8B) Yalnz tt ©)Ivelt D) Ive tl E)|I, lve i ik Patlama ve Parcacik Fizigi 13. Sekiide X, Y ve Z pargaciklarinin kuark yapisi verilmistir. (OX) ©®@ @ 2 x Y Zz Buna gére parcaciklanin adlandinilmast agagidakilerin hangisinde dogru verilmistir? x y x A) Antinétron Nétron Antiproton 8) —_Netron Proton Antiproton ©) Proton Notron Antindtron D) Antinéton Proton Antindtron E) Nétron Antinétron Proton 14, Sekilde X ve Y parcaciklaninin kuark yapisi verilmisti. (oO) x Y X parcaciginin yki +e olduguna gére, 1 karan yoka + Ze © kuarn yk Il. Xve Y kargit parcacikiardhr IIL. Y'nin yaki -e'd yargilanndan hangileri dogrudur? A) Yalnz | 8) Yaliz Il ©) Ive D) lve tl E) I Mlve Ii TA 2D 36 40 5A 6E ec 10 10 120 198 7B 8D 141. Agagida verilenterden; |. evrende hafif elementlerin coklugu, |. kozmik fon igimasinin varigi, Ill, uzak galaksilerin yakindakilere gdre geng gOrinmesi, 1V, iikel gaz bulutlaninin sadece H ve He atomlan igermesi, \V. kitle gekim yasasinin uzak mesatelerde de etkin olmasi kag tanesi biiyik patlama teorisini destekleyen kanitiardandir? Ay B)2 os D4 es 2. Evrenle ilgili, |. Hubble yasasi evrenin genisledigini ortaya koymustur ve bu yasaya gore evrenin genisleme hizi giderok azalmaktadir II. BOydk patlama teorisinin evrenle ilgili agiklayamadigi problemler bulunmaktadir Ill, BayOk patlama teorisine gore evrenin yapisi zamania dedigmistr. ifadeterinden hangileri dogrudur? A) Yalniz 1 8) Yainiz Il D) Ive tt E) lve tll ©) Yanez tt 3. Sekilde bir maddenin olugum basamaklan gésteriimistir enm?- 3: molekal t:proton 2 4:madde Buna gore 2. basamak agagidakilerden hangisi olabilir? A) Kuark, B) Atom ©) Elektron. D) Nétron, E) Pozitron 4. Atom alti pargaciklarla ilgili, |, Tomel pargaciklar, madde ve kuwet pargacikian olarak ikiye ayntabilir. I Leptonlar tome pargaciklardir. I, Kuarklar temel parcacik, fakat antikuarklar temel pargacik deg IV. Kompozit pargaciklar kuarklardan olugur. V. Tam temel pargacikiann spnler bitbirine esiti. Ifadelerinden kag tanesi dogrudur? ay 2 8 D4 B58 cerlansinansahin.com ‘Ana Kamp: Test 1 5, Atom alti pareaciklarla ilgili, |. Mezonlar bir kuark ve bir antikuarktan olugur. |. Hadroniarin tamami 8 kuarktan olugur. Il, Ayar bozonian kuwet tasiyicidir. ifadelerinden hangileri dogrudur? A) Yaliniz 1 B) Yalniz tt ©) Yalniz D) Ive it E) | Ive tt 6, Temel parcaciklarin etkilesimiyle ilgili, |. Kuarklar arasinda gil etklesim vardr. II. Kuarklar ve leptonlar zayif ndkleer kuwet aracihgiyla etkilesiler. Ill, Kuarktar arasinda elektromanyetik kuwvet etkilesimi yoktur. \delerinden hangileri dogrudur? A) Yalnz B) Yalnz ©) Yanez tt D)Ive tt E) | ve tt 7. Dogadaki temel etkilesimlerle ilgili, |. Katle gekim ve elektromanyetik kuwetin etki mesafesi sonsuzdur. I. iki pargacik arasinda gid etkilesim varsa, bu kuvvet ayni iki pargacik arasindaki kitle gekim etkilesiminden bayoktar. Il, Atom gekirdeGi ile elektrontar arasinda elektromanyetik ctkilesim vardir. IV, Gigld etkilesim kuarklarin bir arada tutulmasindan sorumludur. \V. Gigli ve zayif etklesim atom gekirdedi boyutlardaki mesefalerde de vardir ifadelerinden kag tanesi dogrudur? At 2 03 D4 5 len daha biyak 8, Hadronlarla ilgili, |. Kompozit pargaciktirlar. |. Kuark ve leptontardan olugur. Il, Baryonlann hepsi kararlt yapida fakat mezonlar kararsiz yapidadir. ifadelerinden hangileri dogrudur? A) Yalniz 1 B) Yalniz ©) Yatniz I D) Ive tl EI ve9. Tablodaki A, B ve C kuvvet parcaciklan birbirinden farklidir Adi | Menzili | Etkitedigi parcaciklar A | sonsuz 8B sadece yiikid pargaciklar c sadece kuarklar Buna gre A, B ve C parcaciklan agagidakilerden hangisinde strasiyla dogru verilmistir? A) graviton, foton, gluon B) graviton, foton, Z bozonu ©) foton, graviton, W bozonu D) foton, graviton, Z bozonu E) gluon, graviton, foton 10. Agagjida verilen; |. leptoniar, 1, mezonlar, 4 baryontar arcacik veya parcacik gruplarindan hangileri kuarklardan olusur? A) Yalniz 1 D) Ive it B) Yalnz E) lve tl ©) Yalniz I 11. Sekilde X ve Y pargaciklaninin kuark yapist ile u ve d kuarklaninin yak miktarlartveriimigtir. Buna gore, 1. X pargacigt proton olup net elektrik yOka e'dir I. Y bir antiprotondir. IL, X ve ¥ pargacikianbirlegerek enerjye déndgebili. yargilarindan hangileri dogrudur? A) Yalniz | 8) Yalniz tt lve D)tlve E) tle tl 12, Standart modele gére, kuarklardan olugan parcaciklarin genel adi asagidakilerden hangisinde dogru verilmistir? A) Baryon B) Mezon ©) Bozon D) Fermiyon. ) Hadron ertansinansahin.com Ana Kamp: Test1 1, Baryonlar ve mezonlarla ilgilt, |. Mezonlar bir kuerk ve bir antikuarktan olugur. Il. Kesfediten mezonlar sadece pion ve kaondur. IIL Kesfediien baryonlar sadece proton ve nétrondur. itadelerinden hangileri dogrudur? A) Yainz | D) Ive tt B) Yalniz It ©) Yatinvz tt E)|. Ive 14, ir molekiligin, |. Yapisinda baryonlar vara I. Yapisinda leptoniar vari. I Igersinde tim tome kuwwetleretkn obi. yargilarindan hangileri dogrudur? Ay Yale D)Ivell B) Yalniz tt ©) Yalniz tt E)|, ve tt |. Tamami kuvet tasiyicisicr |, Tamami gézlemlenmistir. IIL Elektriksel bakimdan yOksiiz pargacikiardit yargilarindan hangileri yanlistir? A) Yalnvz 1 D) Ive i B) Yalniz It ©) Ive ll E)|, vem 116. Sekilde iki temel fermiyondan olugan bir kompozit pargacik verilmistr, @® Pargacikla ilgi |. Mezondur. U. Kararsizdir. IIL, x bir kuark ise y bir antikuarktir yargilarindan hangileri dogru olabilir? A) Yalnz 1 B) Yalnz I ©) Ive tl D) Ive tt E)|, ve tl 1D 26 38 40 5D 6D 7D 8A SA 10E 11 126 198A 1E SE 16Eileri Kamp: Test 1 1. Sekilde iki kuarktan olugan mezonlar veriimistir. ®® ©®@ gayi eta mezonu _tisiml eta mezonu Parcaciklarla ilgili, |. Pargaciklar yikstizdir. II. Her biri kendisinin kargit parcacigidir. IL, Kitloleriesitir. yargilarindan hangileri dogrudur? A) Yalnz 1 8) Yalniz 1 ©) Ive tt D) Ive i E) Ive tl 2. Kuarklar arasinda; |. kitle gekim, I. elektromanyetik, ML zayt, IV. gia etkilesimlerinden hangileri vardir? A)ive tl B) Ive ttl D)| the tt ©) lively E)L 11, ive iv 8, Standart modeldeki temel parcaciktarla ilgili, |. atin kuwet pargaciklan elektriksel olarak yoksiizdir 11. Bat temet parcaciklann karst parcacigt vara. IL Bain tere fermiyonlarelektriksel olarak yok. IMadelerinden hangileri dogrudur? A) Yalniz | D)Ive tt B) Yalnz E) Ive tlh ©) Yainez it 4, W ve Z bozonlaniyla ilgili, |. Variklant Sheldon Glashow, Steven Weinberg ve Abdus ‘Salam tarafindan teorik olarak éngérdlmdstr Il, W* bozonlan gekirdek bozunmatarinda rol oynar. IL W* ve W" bozonian birbirlerinin karst pargaciklanr itadeterinden hangileri dogrudur? A) Yainiz | D) Ive tt B) Yalnuz It C)Ive tt E)I, ve tt } ertansinansahin.com 5. Agagida verilen; 1. kuark, I. elektron, 1. ntrino parcaciklanindan hangileri serbest halde kararlt yapida bulunabitir? A) Yat I D) Ive i B) Yalnz It ©) Ive tl E)|, ve tlt 6. Standart modele gre, asagidaki parcaciklardan hangisinin karsit parcacig kendisi degildir? ‘A)W* bozonu ——_—B) Foton C) Gluon D) Zbozonu E) Higgs bozonu 7. Evrenin genislemesi ve biyiik patlama teorisiyle ilgili, |. Geniglemenin belil bir merkezi yoktur. Il. BayGk patlama teorisi evrenin geniglemesinin ne kadar sire sonra duracagin éngérmistr. Il, Evrenin yagi 13,8 milyar yi oldugu igin, gérdlebilir en zak cisim 13,8 milyar igik yil uzakliktadir, yargilarindan hangileri dogrudur? AA) Yalnz 8) Yalniz It ©) Yainez it D) Ive tt E)|, lve 8, Pentakuarklar 4 kuark ve 1 antikuarktan olugan baryonlardit. Sekilde X ve Y pargaciklarinin kuark yapist ile u, d ve s kuarklarinin yak miktarlanveriimistir. 2 3 Buna gore gekilde verilen pentakuarklarla ilgili, |. Xin yoktind hesaplayabilmek igin ¢ kuarkinin yOki bilinmetiir. 1. Xin yok e'di I Y'nin yk ~26'i yargilarindan hangileri dogrudur? A) Yalnz | 8) Yalniz ©) Yalniz i D) Ive it E) lve tt 10 26 3B 46 5D GA 7A BE1. Antihirojen,hidrojenin antimadde karsiigi olup bir antiproton ve pozitrondan olugmaktadi. Bu pargack ik deta 1995'te CERNide yapilan deneylerde olusturulmustur. Uretimi ‘cok 20roldugu icin NASA, 1996%¢a bir ramina 62,5 tiyon Amerikan dolar bedelbigist. antiproton Antihidrojen atomuyla ilgili, |. Bohr atom modeline gore enerji seviyeleri hidrojente ayn olmaliar. |. Antihidrojen gekirdegi negatif yaklddar. IIL. Iyonlagtintan bir antihidrojen atomu pozitf yaklddor. Ifadelerinden hangllerl dogrudur? A) Yalniz 1 D) Ive it B) Yalnz It ©) Ive tl E)|, lve tt 2. Antipargaciklann varli ik defa 1928 yilinda Paul Dirac tarafindan iler sGirdlmdgtr. Robert Milikan'in 8§rencilerinden Carl Anderson’un olusturdugu bir deney diizeneginde bir antipargacik olan antielektron (pozitron) kesfediimisti. Deneyde sift olusum gergeklesmis ve olugan pargaciklarin sayfa dzlemine dik dizgin bir manyetik alan igerisinde zit yonlere saparak spiral yapida déndagd gérdlmistir. Parcaciklanin, hareketlerinin g6riintdler sis odasinda elde edilmis olup bu g6rantaye ait bir cizim gekilde verilmistir. foton wwe Bu deneyden yola ikarak; |. olugan pargaciklann zit yokid oldugu, I. pargaciklarin yak, strat ve kitle degerlerinden en az birisinin farkh oldugu, I, pargaciklann igima yaparak ener kaybetti sonuglanndan hangilerine ulasilabilir? A) Yainiz D) Ive tt B) Yalnz ©) Ive E)|, vet ‘ertansinansahin.com 3. $ekillerde standart modele gore bazi atom alti parcaciklar ve bu parcaciklar arasindaki etkilesimieri saglayan parcaciklar verilmistc. u ve d kuarklat,p protonu, n nétronu ve @ elektronu. gdstermektedr atom X, ¥ ve Z parcaciklaniyla ilgili, I. Xpargacit sadece Kuarklararasinda etkinir. 1. Y pargacigt bir kuark ve bir antikuarktan olugur I, Z pargacigt kuarklar arasinda etkin dedi. Hadelerinden hanglleri dogrudur? A) Yalnz | D) Ive tt B) Yalnz It E) lve it ©) Yainz 4, Beta bozunumu zayit kuwetin bir sonucudur. Bir B~ bozunumu sonucunda bir nétron; bir proton, elektron ve lektron antindtrinosuna dénisir. Bu tepkime, fn [pres soklinde yazit 6° bozunumuyla ilgili, 1. Bozunum sonueu bir d kuark kuarkna dénigmostir. I, Bozunumda yok miktartKorunmamigt. Ill. Nétronun igindeki elektron agiga gikmistir. ifadelerinden hangileri dogrudur? 1) Yalnz 8) Yalnz ©) Ive it D) Ive il E)|, Ive 5. Sekiide iki baryon ve bir mezon veriimisti. Iki tsi ‘Omega baryonun yok degeri +e ken tilsimli Omega baryonu otra Oe il sim acayip ‘Omega baryonu D mezonu tsi ‘Omega baryonu Buna gére acayip D mezonunun yakii kag e’dir? 2 1 1 2 N53 8-3 OR OY 10 26 3D 4A SERadyoaktivite l ‘Teme! kavramlar Radyoaktivite Konusunun temel Kavramiarintinceleyetim. «Atom gokirdegi Atom numarasi # Katle numarast © Nakioon « zotop ‘ Nakleer reaksiyon © Radyoaktif bozunma © Dogal radyoaktitic © Yapay radyoaktitik ‘© Yanlanma soresi © Nokieer ener © Baglanma enerjisi Radyoaktivitenin kesfinde rol alan bilim insanlarin tantyalim. ‘© Wilhelm Réntgen 1895'te X-iginlarini kesfett. ‘¢ Henri Becquerelradyoaktivitenin kanttlarin: kesfeden ilk kisiyal ‘© Marie ve Pierre Curie, radyoaktf radyum ve polonyum clementlrini kesfetir ve bu element’ saf halde elde etmeyi basardila. I Kararlt ve kararsiz atomlar Karbon-14 izotopunun ndkleer bozunma tepkimesini ve bu izotopun radyoaktiigini (kararsizligin) tartigalim. Moonee +7 ero Karbon-12 ve karbon-13 izotoplan kararlyken karbon-14’Gn yanlanma émrd 5730 yl civanndadi. Bazi karat element izotoplanininceleyelim. eTH— efte ~—e ca ws 2 16 55 203) 22H + 80 2 Sree Mig ertansinansahin.com { Kararl izotoplarin sahip oldugu proton ve nétron sayilarin, grafikte géstererek kararlihk kugagint tartigalim, N Nez Bazi kararsiz element izotoplanin inceleyelim. 3 2 Es ooh eB mo Bir elementin kararsiziigi ne kadar fazlaysa yanlanma ‘mri o kadar kisadir. Nakleon basina diigen baglanma enerjsi olan iligkisin’ inceleyelim. nidkleon sayisiyla 'Nokioon bagina dagen baglanma enerjsi (MeV) Kaitle numarast 1. Radyoaktiflikle ilgili, |. Her elementin kararlt bir otopu vardir, II. Aynt elementin kararli ve kararsiz izotoplani olabiir Il. Nétron sayisi proton sayisindan fazla olan elementler kararsizdir. iMadelerinden hanglleri dogrudur? A) Yalnz B) Yalnvz I ©) Yainz D) Ive il E) lve ttKonu Aniatim:: Radyoaktivite 2. Tabloda Aynstaynyum elementinin izotoplan ve bu izotoplann | yanlanma sireleri yaklagik olarak verimistr. > bozunmasinda bir d kuark, bir u kuarka déndgmektedir. Ean eee Bu bozunmadan W" bozonu sorumludur. W™ hrzla ———— | elektron ve elektron antindtrinosuna dénigir. es | a72un i . se] 73 5 ses 21 gtin 9s atomunun geBa atomuna déndgme reaksiyonunu yazalim. estes | 275 gin ‘loe-+ ic 40 gan ‘Atom gekirdegindeki bir protonun nétrona déniisme Elementin izotoplariylailgil, reaksiyonunu yazalim. |. Natron sayisigekirdegin kararligin tilemektodi 1. En karat olan SEs izotopudur IML Bir miktar *S$€s, 42 giinde tamamen takenir. ifadelerinden hangileri dogrudur? 1) Yalniz | 8) Yalnz I ©) Ive po Bu reaksiyon f* bozunmasidit. Bu reaksiyonda proton sayist bir azalirken nétron sayisi bir artmaktadir D) Ive th E) | lve tl 14Si atomunun ,sAl atomuna dénigme reaksiyonunu yazalim. I Radyoaktif bozunmalar Alfa (a) bozunumu Ef | Usin Beta pargacigi elektron ya da pozitrondur. Bu parcacikiar 5 1-238 zotopunun Th-294 topuna bezunumun reaksonunu | yk aldukan iin elektrk ve manyetkalandan ele. yazali gl : ™ @ite Q e (7) boeununs sapien | Losmatypocumms & * pate —_ iF £20 izotopunun S2Nizetopuna dndgme reakstonleniin ay © nstron basamaklanin' inceleyelim. a gu 00 +S +0" +Fe+1 3th 3 eee SN Ney Ps + , / 8 : Ty ae Bes ‘Aa pargacii He lomunun gerd. Pott yokla ‘oldugu icin elektrik ve manyetik alandan etkilenic. ‘Gama igimasi nakleer reaksiyonlanindan sonra salinabil. ‘Ayrica ndkleerreaksiyonlanin ardindan olugan uyanims ‘Alfa bozunumy, istisnalan olmakia birlkte, gonelikle air ‘Gekirdekler,temel enerjiseviyesine gecerken gama isimast ‘gokirdeklerde gerceklesi. yepabiler. | ota vo") bozunumu —=_ Serbest bir nétronun protona déndigme reaksiyonunu yazalim, Sere Weed i Srarorervetn ceca ge vucon” | elektrik ve manyetk alandan etklenmez. jno Bu reaksiyon - bozunmasidir. Bu reaksiyonda nétron sayist bir azalirken proton sayist bir artmaktadi. LUyanimis atom ve uyariimis gekirdek birbirer ile kangtinimamalidir.<> 8, Radyoaktif bir atom cekirdegi art arda 2 alfa ve 1 beta (B*) tsimasi yapiyor. Buna gore gekirdegin kitle numarasi ve proton sayist nasil degisir? KGtle numarasi Proton sayist A) Bazalr 3 azalr 8) Bazalr Sazalr ° 4 azalr 6 azalr D) 4 azalr 4 azale 5) 8 azalr Dedigmez 4, Bazi gekirdek tepkimeler, 235y 231th 4 1. Su ths $He 197 gqt — 197; 2. pat > pasy 8K Bar eet 8. BK Bar set + ye sekiinde numaralandinimistr, Buna gore, |. 41. reaksiyon alfa bozunumuna dmektir, Il. 2. reaksiyonda kararsiz gekirdek gama isimasi yapmistir Ill. 3. reaksiyon beta bozunumuna bir Srnektir. yargilarindan hangileri dogrudur? A) Yalniz 8) Yalnz It ©) Ive tt D) tl ve tt E)| ve tt 5. Sekldek grafkte bir 22U atomunun gergeklestilii nkleer tepkime zininin basamaklan gSsterimisti, Katle numarast 238 a) x 234 —y 230 =z 226 ‘Atom numarast 87 88 89 90 91 92 Buna gore reaksiyon basamaklariyla ilgi |. X bir alfa bozunumu olabilir Ul. Yide ki kere B~ bozunumu gergeklegmis olabilir. IM, Zde dért kere * bozunumu gergeklegmis olabilr yargilanndan hangileri dogrudur? A) Yalniz 1 8) Yalniz I o)Ivel! D)ttvet E) the tt ertansinansahin.com Kony Anlatim:: Radyoaktivite I Nikleer fiizyon ve fisyon || Nakleer fazyon Hidrojen izotoplarinin birlegerek helyum atomu olusturmasin inceleyelim. @ proton Q notron 0+&8—>B+0 Pus 8H Hes! 2H 43H Hes dn Bu reaksiyonda bir miktar katle enerjiye dénisar. Bu enerji, reaksiyon sonucu olugan drdnlerin kinetik enersi olarak ortaya stkar. Fazyon tepkimelerini gergeklestrebilmek ign yaksek | sicakikara ityag varcir. Gnesin merkezi 15,7 milyon | sicakiiginda oldugu ign burada hidrojenden helyuma flzyon gergeklegmektedi. | ines 'teki termal ener, youn ve sicak gekirdekte gergeklesen fazyon tepkimeleriyle ortaya gikar. | Bir hotyum gekirdeyfinin kitles!, Kendisini olusturan | proton ve nétroniann kitlesinden daha disdktor. Bu | yizden hidrojenter birlesip helyum cekirdegi olustururken kaybolan kite enetye déndgOr. Bu dindgim Einetoin'n imoghur E = mc? denklemiye gegektegi. ia Hidrojen bu gekide helyuma déndsgirken yaganan ener kay, ‘Ho cokrdodini 2H ve SH cekrdeklerine gre daha kara yaar. Yaksek kiitlliyildiziarda helyum elementinin daha agir okirdeklere déntigmesinin bir drneGi olan bir fizyon tepkimesini inceleyelim. cette BoryNokeertsyon Lranyum gekiddinnnokleorfeyonyluyapargalanmasin Inceteyl, y Za \ % & i, "su => 8 2k no o ..°. ao ° Se tiga. 2 tng 25 Kat jn4735U > Mpa s 2kr43 bn Yapay fisyon tepkimesini daha iyi anlamak icin mekanikteki bir problemi inceleyelim. reaksiyondan ‘once reaksiyondan sonra { | | Yep fsyonepkmeter klar reaktrlede ener | | retin’ cin gergeklostitien reaksiyonlard. 2. Dinya ‘Savas! sirasinda Hirosima ve Nagazaki'ye attlan ‘atom bombalarinda da yapay fisyon tepkimeleri gergekiestirimistir. Sira sende 6. Bir gokirdek tepkimesi, 126.4126 23M 4 20420 Mg+ in sekiinde veriimistir, Tepkime ile ilgili, |. Fisyon tepkimesiar. Il. Fazyon tepkimesiair. Ill Tepkimede bir miktar Kitle eneriye dOndgmastir. yargilarindan han; kle dogrudur? A) Yainiz | B) Yainiz ©) Yalnvz th D) Ive it E) Ive I g 5 5 Konu Anlatimi: Radyoaktivite 7. Nakleerreaktérlerde gergeklestien yapay bir gokirdek tepkimesi, Ine 233pu— 1x0 « M8743 In sekiinde vorimistir. Topkime ile igi 1. Fisyon tepkimesiat ll. Fdzyon tepkimesidir. Il. Benzer tepkimeler Giines'te de gerceklesmektedir. yargilanindan hangileri dogrudur? A) Yalnuz 1 8) Yalnz It D) Ive It E) lve tl ©) Yanez Itt 8. Nikleer fisyon ve fiizyon tepkimeleriyle ilgili, |. Fisyon tepkimeleri yapay tepkimelerdir, kendiliginden gergeklegemezler. 1. ler teknolojiye sap nkleer reaktérerde fzyon tepkimeler gergeklestiimektedic. Ill, Dinya‘da faizyon tepkimeleri kendiliginden gergeklesemez. ifadelerinden hangileri dogrudur? A) Yalnz 1 B) Yalniz 1 D) Ive tl E) lve i ©) Yalniz | Nakteor ener Nakieer enerjnin baz! kullanim alanlanin inceleyelim. tix. nkleerreaktor nkleer denizaty Nakieer teknolgjsinin sagladidh faydalan ve yaratabilocedi tehlikeleri inceleyetim. ‘© Nakleer reaktérler ener Gretim maliyet diigirmektedir. ‘¢ Nakieer ene Gretimi,fosil yakitlanin toketimini azaltabili vve sera gazi salinimini disorebilit. ¢ Nakieer reaktorlerde meydana gelebilecek kazalar insanlar ve diger caniilar Uzerinde ciddi zararlara yo! acabilr. ‘¢ Nakieer teknolgj izerine yapilan calismalarda elde edilen sonuglar fark alaniarda kullaniabilr. Tip, biligim ve savunma sanayi bu alanlarin basinda gelmekted. ‘¢ Nakioor silahlanma Danya banisint tehlikeye sokabilocek bir tohaitir,| Radyasyon ve canlilar izerindeki etkileri Enerlinin, pargacik veya dalga yoluyla iletimi yada salinimi olarak tanimlanan radyasyon trlerini inceleyelim. ‘© Elektromanyetik radyasyon (igima) ‘* Pargacik igimasi (alfa, beta ve ndtron) ‘* Atustik radyasyon ve kite gokim dalgalant Nikleer reaksiyonlar sonucu aciga gikan alfa, beta ve gama 'simalarinin farkli malzemoler iginde ilerieme Szelliklerini inceleyelim. «®@ S Boo Js r my MA kogit——allminyum vargun Radyasyonun canlilar Uzerindeki etklerini tartigalim, ‘* Nikieer reaksiyoniarda aoiga gikan radyasyonun Iyonlastirici 6zeligi yiksektir. ‘* Radyasyon sonucu olusan iyonlasmalar dzellikle cant hhdcrelerin DNA yapisina zarar vermektedir. ‘* DNA yapisinda meydana gelen hasarlar kanser tehlikesi yaratmaktadir © Kanser tehlikes! maruz kalinan radyasyon dozuna bagi ‘© Giinlak hayatta sirekti olarak radyasyona maruz Kaliriz. Boll bir deter’ agmadigi sUrece bu radyasyon tehiikell dedi, ‘¢ Hastalikiann teshisinde yararlanilan rontgen ve tomografl cihazlarinda yoksek enerjli X-isinlan Kullaniit. Bu yiizden bu araclar gerekii olmadhkca kullaniimamalid ‘* Ginnes'ten gelen mordtesi igimalann énemii bir kisminin, yeryiziine ulagmasi atmosferdeki ozon tabakas! tarafindan engellenir. Bu yizden ozon tabakasi cant yagamt icin 6nemli Enesji seviyesi gBrindr igigin altinda kalan radyo dalgalan, mikro dalgalar ve kizildtesi igimalarin iyonlastinct etkisi yoktur. Bu isimalar atomlan iyonlastiramaz fakat molekilleri uyarabilr ve bu sebeple zatarl olabilrer. Canhilarigin mordtesi, X-igini ve gama ‘gimalanina gore cok daha az zararliirar. ertansinansahin.com Konu Aniati 8. Nakleer enerjiyle ilgili, |. Nokleer reaktorierde hidrojen kullantiarak f0zyon tepkimeleri gerceklestirimektedir. Radyoaktivite Il. Nikleer reaksiyonlar kimyasal reaksiyonlara kiyasia daha fazia ener aida cikanla. Ill. Danya‘da fazyon tepkimelerini gorceklestirecek bir ‘teknoloji bulunmamaktadir ifadelerinden hangileri dogrudur? A) Yalnz | By Yalnvz tt D) Ive i E) Ive il ©) Yatnz th 110. Nakleer reaktérlerde yapay fisyon tepkimeleri sonucu ener ‘retiir, Buna gére, Lae ome ca vu, 2880 3H 80 SSFo vin, 222Pu izotoplarindan kag tanesi reaktérlerde niikleer yakit olarak kullanilabitir? ay B)2 os D4 5s 11. Radyasyonun caniilar tizerindeki etkileriyle ilgili, |. Hor tarla elektromanyetik radyasyon insan sagt agisindan zararlidir. IIL NGkleer reaksiyonlarda agi@a gikan radyasyon caniilarin DNA yapisina zarar verebilir IIL, Sik sik réntgen filmi gektirmek kansere yo agabilir. ifadelerinden hangileri dogrudur? A) Yalniz B) Yalnuz tt D) I ve tl E) lve il ©) Yaliniz tl Se mes 20 108 1B 98 38 1 4E 50 6B 7A 8c1, Radyoaktivite ile ilgili, |. Radyoaktitik bir maddenin atomlannin gekirdekleriyle ligt bir olayair. Il. Helyum atomundaki bir elektronunun dst ener dlizeylerine gikmasi ndkleer bir reaksiyondur. Il, Radyoaktit bozunmalar dogal olarak gergeklegemezler. ifadelerinden hangileri dogrudur? A) Yalnuz 1 B) Yalnz tt ©) Yatniz It D) Ive It E)|, ve tt 2. Sekildeki grafikte kararli atom gekirdekler icin nétron sayisinin proton sayisina bagli grafigi veriimistt. Grafikte kigok nidkleon sayilan icin kararlilk kugaginin N = P dogrusuyla OrtiistGG gordimoktedir Natron sayist 120 100 80 60 40 20 > karartic hugs Proton sayist Grafikle tigi, |. Kittle numarasi biyik gokirdeklerin kararh olabilmesi igin nétron sayisinin proton sayisindan fazla olmasi gerekmektedir. II. 1, bélgedeki gokirdekler, bozunmasiyia kararlt hale gelebilir. Ill, 2. bélgedeki cokirdekier, a bozunmasiyla kararli hale gelebiti. yargilarindan hangileri dogrudur? A) Yaliniz 1 B) Yalniz ©) Ive tt D) Ive il E) | Ive tt 3, Radyoaktif bozunmaya ugrayan bir cekirdegin; |. proton sayisi, I. ndtron sayist, IIL. elektron sayist niceliklerinden hangileri sabit kalabilir? A) Yalniz 1 8B) Yalnz ©) Yatrz tt D) Ive tt E)|, Ive certansinansahin.com ‘Ana Kamp: Test 1 4, Denklemde bir radon cekirdeginin polonyum gekirdegine bozunmasi gdsterimistir. 198,49 —> 194 '88Fan — 1O4P 04x Bozunmayla ilgili, |. Bozunmada atom ve kitle numaralan ikiger tane azalmistr. Il. Bozunmada gekirdekten He cekirdegi firlatilmistir. Ii, Bozunma kendliginden gergeklesebil yargilarindan hanglleri dogrudur? A) Yalniz | D) Ive iit B) Yalnz tt ©) Ive ttt E) Lt ve 5. Agadida i adet bozunma reaksiyonu vermis. 28th 28 1. 7m 9Pa+x 2. ZNa—Zea+¥ Bozunmalaria ilgili, 1. Reaksiyonlarda ndkeon saylan degigmemistr Il. 4. reaksiyon B*, 2. reaksiyon B bozunma reaksiyonudur. Ill, Bozunma sonucunda, 1. reaksiyonda bir elektron, 2. reaksiyonda bir pozitron agiga cikmistir. yargilarindan hangileri dogrudur? A) Yalniz 1 8) Yalnuz tl ©)Ivelt D) Ive i E)|, vet 6. Gama bozunmasiyla ilgili, |. Bozunma sonucunda gekirdek daha kararli hale gelir II, Bozunma sonucunda cokirdegin ndkleon sayist sabit kali. Ill, Bozunma sonucunda gekirdegin kitlesi azalir. yargilarindan hangileri dogrudur? (A) Yalnz I B) Yalnz I ©) Ive ll D) Ive ttt 5), veil 7. Fisyon reaksiyonlariyla ili, 1. Reaksiyonlar kendiliginden gergeklesebil 1, Gunes'teki termal enerjinin kaynagudi. Il Gandmdzde ndkleer gg santrallerindeki enerjl kaynagi bu reaksiyoniardir. yargilanindan hangileri dogrudur? A) Yainiz D) Ive B) Yalnz E) Ive i ©) Yat tt8, Radyasyonun olumsuz etkilerinden korunmak icin; |. Gaines igiginin yogun oldugu dgle saatlerinde gines 'sigina fazia maruz kalmamak, Il. Gerekmedikge réntgen filmi gibi tanilaytc filmer gektirmemek, II. Kullarsimadigi zaman cep telefontanint yakinimizda bulundurmamak A) Yainiz | 8B) Yalnz It O)Ivelt D) Ive tit E)L, vet 9. Radyoaktit bozunmalarla ilgili agagida verilenlerden hangisi dogrudur? A) tsinlan boslukta igi hizyla yay B) Hg isimasi helyum cekirdegiair. ©) Hp igimast elektrik yaki0dor. D) Sicakik 300 Kiden 500 K’ye gikarsa radyoaktt bozunma hizi arts gésterr. E)_Radyoakif bozunmalarda elektrik yokd korunmayabi 410. Radyasyonia ilgili verilen, |. Radyasyon sadece niikleer reaksiyonlar sonucunda olusur. II. Gérdindr 1gik bir gogit radyasyondur. II, Iyontastirct radyasyon can DNA'sina zarar verir. certansinansahin.com yargilanindan hangileri dogrudur? A) Yalniz | 8) Yalnz o)tve tt D) Ive tt E)|,Ilve i 11. Baglanma eneriisi, bir atom gekirdegini olusturan pareaciklan birbirinden ayirmak icin sisteme veriimesi gereken ‘minimum ener olarak tanimlanabi Bu tanima gre baglanma enerjisi, 1. Pozititir, Il. Gekirdegin nikleon sayisindan bagimsizdi. Ill. Bir gekirdegi olusturmak icin sisteme verilmesi gereken ‘nerd. ifadelerinden hangileri dogrudur? A) Yalnz 8) Yalnuz tl ©) ive tt D) Ive il E) |, ve tt ‘Ana Kamp: Test 1 12. Nakleer enerjinin avantaj ve dezavantajlaniyla ilgili, |. Ener Gretimi esnasinda sera gazi salinimt gergeklesmedigi icin kiresel isinmayt artinics bir etkide bulunuimaz. I, Enerjide diga bagumbiign azalt. IIL. Kaza durumunda etkisi uzun yillar boyunca devam eden ‘olumsuz sonuclar ortaya cikar. yargilarindan hangileri kesinlikie dogrudur? A) Yalnz | 8) Yalinz I ©) Ive tt D)tlve tt E) | tlve tl 113. Fzyon reaksiyonlariyla ilgili, 1. Gekirdek birlegme reaksiyontanidi. II. Dinya'nin merkezinde gerceklesir. Ill. Giinémizde baz! yeni nesil ndkleer gig santrallerinde ener kaynag} olarak kullanilmaktad indan hangileri dogrudur? yargt A) Yainiz | 8) Yainiz ©)lvelt D) Ive i E) I, tlve tll 14, Fisyon ve faizyonla ilgili, |. Fizyon igin yaksek basing ve sicaklik degerleri Og. In olarak verimist. Buna gore reaksiyonta igi |. Reaksiyonfizyon reaksiyonudur I. Eldeedilen element karat bir elament oa Il, Reaksiyonda nokieon says ve yak miktan korunmustur yargilarindan hangileri dogrudur? B) Yalnuz Il ©) Ive tt E)|, Ive ttt A) Yalniz 1 D) lve tt 3, Bir atom gekirdeginde gerceklegen nikleer reaksiyonla; |. proton sayisi, II, nétron sayist, IIL, kate numarass, 1V, nikleon bagina digen baglanma enerjsi niceliklerden hangileri ayn anda azalabilir? B) Ive tl ©) I thve tt D) I, ve tv E)L 11, lve iv A) ive tl eriansinansahin.com ileri Kamp: Test 1 4. Sekilde kendiliginden gergeklegen radyoakti bir bozunma serisi veriimistir. tle numarast 238 234 230 226 222 218 214 210. 206 Proton sayis! 82 83 84 85 86 87 6 89 90.91 O2 Pb Bi Po At Rn Fr Ra Ac Reaksiyon serisiyle ilgili, IL Uzun okla gésterilen bozunmalar cekirdeklerin kararliigint artirrken, kisa okla gésterilenler azaltir. I. Uzun oklar a, kisa oklar B* igimasidi. IIL. Rin-222 elementi 3 kez uzun, 3 kez de kisa okla gésterilen bozunmaya ugrarsa Bi-210 elementi olugur yargilarindan hanglleri dogrudur? B) Yalniz Il E) ive tll A) Yalnz 1 ©) Yainiz It D) Ive Il 5. Sekide, bir uranyum cekirdedinin kendiliginden 2 kere «ve 2 kere B° bozunmasina ugrayarak toryum gekirdegine dondigme zinciri veriimistt. 2 su Rpg Mrpngn eo o1| BUD Plane ecm ik 238236 23hS BD Diyagram ve reaksiyontarta i |. B* igimalan esnasinda kitle numarasi sabit kali II. Yatay eksen kitle numarasini, digey eksen ndtron sayisini gdstermektedit Ill, Reaksiyonlar gerceklestikce nikleon basina digen| baglanma enerisi azali. yargilarindan hangileri dogrudur? 8) Yainiz Il C)Ivelt E) | ilve ttt A) Yalnuz 1 D) Ive il 10 20 36 5AZirve: Test 1 1. ave 6 bozunmast sonucunda olugan parcaciklar sayfa diizleminde hareket ederken, bulunduklan ortamda sayfa diizleminin disina dogru, diizgiin bir manyetik alan olusturutuyor. Parcaciklarin hareketiyle ilgili, |. Pargaciklar manyetik alan igerisinde saat yéniinde diner. I. a pargaciginin yOringe yanigapr daha kUgdk olur. II, Parcaciklar manyetik alan igerisindeki dénme yaricaplant giderek azalir. yargilarindan hangileri kesinlikle dogrudur? (Olusturulan manyotik alan bolgesi yeterince bayOktdr.) B) Yalnz tt ©) Ive tt E)|, lve tt A) Yalniz 1 D) Ive tt 2. Bir organizmanin dokularindaki "‘C izotopunun miktart ‘organizma canii kaldigt maddetge sabit kalir. Fakat organizma ‘ldiiginde, binyesindeki '4C izotoplan bozunarak kararlt karbon izotoplarina déniisir. Sekildeki grafikte, belirli bir omekteki '*C miktarinin yilara gére deGisimi verilmistir. Karbon-14 yazdesi 6100 460 425 wi25: 6.25. vu 5730 11460 17190 22920 Grafikle ilgili, 1. C miktarindaki azalma orani zamanla azalmistr, II. Bolin bir ylda, Grnekteki '4C yizdesi bilinirse Srnegin yas! belirl bir hata payiyla tahmin edilebil. lil. "4c izotopu canh vicudundayken bozunmaya ugramaz. yargilarindan hangileri dogrudur? B) Yalnuz Il C)Ive lt E)|, lve tt A) Yalniz | D) Ive il etansinansahin.com 3. Sekilde nikleon bagina dagen baglanma enersinin katle numarasina bagi grafigi veriimistir. Grafikteki maksimum, rnoktanin kitle numarasinin 62 oldugu noktada oldugu bilinmektedir 'Nakleon bagina dugen baglanma enerjsi (MeV) ‘Kate numarast 200 o 80 100 150 Radyoaktivite haklandaki bilgileri kullanarak ve grafigi yorumlayarak yapilan, |. Katle numarast 62’den blyak olan elementler radyoaktif bozunma yoluyla daha kararlt hale gelebil Il, Katle numarasi 62!den kagOk olan elementler gekirdek bitlesmesi yoluyla daha kararlt hale gelebilr. Il, En kararsiz elementier kitle numarasi en kigik olan elementlerdir IV, Atom gekirdeklerinin kararihgint aciklamak igin ndkleon bagina digen baglanma enerisi degerieri yeterli dedilir. yorumlarindan hangileri dogrudur? A) ive lt B) Ive Ill D)| lve iv ©) I, tlve tt! E) Lill velv 4, Merve; Goines Sitemi ve Donya hakkinda aragtirma yaparken, ines Sistemi'nde kitlece en cok bulunan celementrin hidrojen (%70, 5), helyum (%27,5) ve oksijen (269, 8); Dinya'da en gok bulunan elementlerin demir (%32), coksijon (2630) ve silikon (15) geklinde oldugunu gOriyor. ‘Merve, bu bilgilerden faydalanarak baz! yorumlar yapiyor. Merve'nin yaptgt, |. Gaines Sisteminde elementerin dagiim: homojen ogi. Il. Gaines Sistemi yasiandikca, sistemdek’hidrojen orant azalacaktr. I, Danya'y! olusturan maizemelerin goGunlugu eski bir yildz gekirdeginin artkiar olmaliar. yorumlarindan hangileri dogru olabilir? 8) Yalniz ©) Ive It E)| lve tl A) Yainiz | D) Ive it 1B 20 3D 4oy mere ACR OS Um eee I Modern fizik Klasik fizikten modem fizige gecisin temel unsurlarint inceleyelim. + O20 gel © Kuantum fizigh BO aaresann | [Gergen boyut ae Tesntan ge | _ ma atone! Deneyin ortaya cikis kogullarin ve yapilig amacin' tartigalim, ‘* 1678'de Christiaan Huygens tarafindan igigin dalga ‘oldugu ve ether adi verilen bir ortamda yayildi iter sdrdldd. ‘© 1801'de Thomas Young tarafindan gerceklestiilen cift yank deneyinde isig1n dalga dzeligi gosterdigi desteklendi. ‘© 1800110 yilanin basinda ether ortaminin varligint ispatlamak igin deneyler yapiimaya baslandi; ancak bir sonug alinamadl ‘© 1865'te James Clerk Maxwell elektromanyetik dalgalanin sik hiziyla yayildigint gésterdi. Igifin da bir elektromanyetik dalga oldugunu éne sid. © Maxwell, isiGin tipki diger dalgalarda oldugu gibi yayllmak igin bir ortama intiyae duydugunu savundu. Ether hipotezini destekledi ‘© 1887de Albert Michelson ve Edward Morley geligmig bir deney diizenegi kurarak etherin varigint ispatlamak istediler. ‘© Ayrica bu hassas deneyle ether rizgarlaninin hizini da ‘lgmek istediler. ‘* Yapilan deneylerin higbiri bir sonug vermedi ertansinansahin.com —}————— ( Michelson—Morley deneyinin diizenegini inceleyelim. Deneyin ‘ngGrilen sonuglanint tartigalim. yn gegirgen ayna dedektor 41. Michelson-Morley deneyiyle ilgili, |. Isiin yayiimak icin ether hipotezinde éne sirbldGgd gibi bir ortama ihtiyag duymadigy gosteriimistr IL Igik hrzinin boslukta her yénde ayni bayakloge sahip| ‘olduu ispatianmistr IIL, Boslukta igik hrzinin tam gézlemecile igin aynt oldugu {spatlanmigtr. ifadelerinden hangileri dogrudur? A) Yainiz | 6) Yalnvz I ©)Ivett D) tive E) I lve 2. Modern fizikle ilgili, Newton fiziginin yang oldugunu |. Kuantum fizigine gére Newton fizigi yanligtr. Ml, Ozel goreliik kuantum fizigine uygutanamaz. ifadelerinden hangileri yanlistir? A) Yalnz | D) Ive i {| oxen 1905'te Albert Einstein tarafindan ortaya atilan ézel gGrelilik teotisinin postulatianin inceleyelim. B) Yalniz I ©) Yatniz E)| ve tt ‘© Fizik yasalari tm eylemsiz (ivmesiz) referans sistemlerinde aynidit. ‘© Igik kaynaginin hareketi nasil olursa olsun, igiGin sGrati btn gzlemciler igin aynicir.‘Sekillerde verlen gézlemeilerin kaynaklardan glen isin hizint ‘ictiklerinde hangi sonuclan elde edeceklerinitartigalim. * io stk ‘sik sabzleme! i zleme ae '5ik i ‘stk gzlemci eee ‘g6zlemc aaa Ign bosluktalt strat yakiagik olarak 3 x 10° mist ve ¢ sembolii ile gésterilir. 0,5¢ geklinde gésterildiginde igik Ivainin yan kastedt. | Bir gdzlemciye gre hz igik hizina yaklagan cisimler hakkinda tartigalim, ‘© Dainya’daki bir gbzleme' igin bir uzay aract 1gik hizint ‘gocebilir mi? « Igik huzina gok yakin bir hizla hareket eden bir cisim biraz daha huzlanirsa ne olur? «¢ [sik hizina gok yakin hizia hareket eden bir uzay aracinin iginde olsaycik neler olurdu? Bir gdzleme igin herhangi bir cisim igik hrzinda ya da daha yoksek bir hizla hareket edemez. ‘Sekilde B gézlemcisinin A'ya; C gézlemcisinin de B'ye gore hizi verilmistc. A'nin C’yi hangi hizda gérecegini tartigalim, > 086 > 086 E> I> ED ik ve Kara Cisim Isimast Stra sende 3. Agagida verilen; |. uzay boslujunda Dinya’ya gore durgun bir uzay aracindaki, Il. uzay boslugunda Danya'ya gore sabit hiza ilerleyen bir Uzay aracindaki, Ill, Dainya'nin yérdngesinde dizgin cembersel hareket vyapan bir uzay aracindaki gézlemcilerden hangileri ézel gérelilige gére eylemsiz degildir? A) Yainiz | By Yalnuz Il ©) Ive lt D) Ive E) | Ive tt € 8 3 \s 4. Sekilde, Diinya’daki bir gézlemciye gére hizlan gésterilen A (J ve Buzay araglan veriliyor. Uzay aragian' ilerlerken bir yandan_ da gk sagiyoar. A 8 WO —- 050 one Ot Dinya Buna gore, |. Aidaki g6ziemei Biden gelen iginlarin c’den daha byak bir siratle geldigini diger. I. DUnya'daki gdzlemei igin A ve Ben gelen iginiann siratler! aynudir IIL A gBzlemcisi B'yi kendisine dogru 1,c hrziyla yaklasiyor | gra. | ifadeterinden hangileri dogrudur? | A) Yainiz | B) Yalnz It ©) Yainiz tit | D) Ive E) Ive IiKonu Anlatimt: Ozel Gérelilik ve Kara Cisim Isimast | Zaman genisiemesi ve eg zaman| Ikizler paradoksunu ve paradoksun gézGmiind tartigalim. Igik huzinin gézlemciden bagimsiz olmasinin sonuclanindan biti olan zaman genislemesini inceleyelim. A iD anya Kk yal ) | Bir gbzleme| igi baska bir gdzlemcinin zamani asia daha | huzit akamaz. Bir gdzleme!igin zaman, en hizlt kendi | referans sisteminde akar. Bir uzay aract Dinya’dan sabit bir hiziyla uzaklasiyor. Bu durum igin agagidaki sorulan yanitlayalim. l ‘© Dnya'daki gdzlemal gin uzay aracindak zamanin akig, hizt nasil degigir? ‘© Uzay aracindaki gézlemci igin Dinya'daki zamanin akis hizi nasil degisir? ertansinansahin.com ‘© Dinyatdaki gBzlemel ign kendi zamant nasidir? ‘© Uzay aracindaki gBzlemel icin Kendi zamani nasi? | -—_~§ zamantlgin gBreliginl Einstein'n br disince deneyi iizerinden tartigalim, anya | Ozel gérelilikte zaman genislemesi simetriktir. Géclemern bitin ge hilannn boyckioke esi. Bu yizdon A gézlemcis ign Brin; 8 glemeisi | ian do aan zaman: geri. aa Zamanin geniglemesi, saatlerin daha yavag galistit Bir gbzlemctigin ayn anda olan ik olay, bir baka | anlamina geli. Yani zamanin akig hi azalmaktadr .g6zlemci icin aynt anda olmayabilir. —5. Ozel gérelilkte bir olay belirtilrken, hangi referans sistemine gre oldugu net bir sekilde ifade elilmeliir. Buna gore, |. 06c strativle ilerleyen uzay aracindaki bir gSzlemci kahvesiniigiyor. |. Ave B uzay araglarindaki gézlemeiler ayni anda birbirlerine birer igin sinyali gbnderiyor. IIL, Diznya’dan uzaklagmakta olan uzay aracinda zaman genislemesi olur. climielerinin hangilerinde referans sistemi net bir gekilde bolirtiimemistir. A) Yalniz D) Ive ttl B) Yalnvz It C)Ive tt E)I, vet 6. Sekilde, hizi Diinya’daki bir gézlemciye gore gésterilen bir uzay arac! veriliyor. Danya Buna gre, |. Danya’daki gézlemci ign uzay aracindaki zaman, kendi zamanindan daha yavas ilerle. Il. Uzay aracindaki bir gézlemei igin Dinya'daki zaman, kendi zamanindan daha hizit ilerler. II Uzay aracindaki gézlemci kendi zamaninin yavag ilerledigini gézlemler. ifadelerinden hangileri dogrudur? A) Yainiz 1 B) Yalnuz tt D) Ive lt E) Ive ttl ©) Yainez I 7. Sekilde B ve C gézlemcilerinin A'ya gore hizlan verilmist. Buna gére, |. A gézlemcisi icin B g6zlemeisinin zamani yavas akar. I. C gézlemecistigin B gézlemcisinin zaman yavag akar. II, B g6zlemcist icin C gézlemeisinin zamani hizit akar. ifadelerinden hangileri dogrudur? A) Yalniz 1 B) Yalnz D) Ive lt E) lve tll ©) Yainez Itt ertansinansahin.com Konu Aniatimi: Ozel Gérelilik ve Kara Cis | Uzuntuk bizalmesi Bir uzay araci, Dinya'ya gére sabit br v siratiyle, bir gezegene Ofc x Y Zz Cisimler bir gdzlemeiye gre gekilde belirtlen hizialarla ilerterken, bu gézlemciye gére cisimlerin uzunluklan arasindaki iligki agagidakllerden hangisinde dogru verilmistir? A) Ly >Lz> Lx D) Ly >Lx>Lz B)lz>lyalx — O)Lx=Ly=lz E)Lg>bx>ly 8. Seklide, bir degen gergevenin durgun haldeyken hesaplanan lgdleri veriimistt. Cisim bir gézlemeiye gore 1gik hizina yakin hizlarda ok yéniinde hareket ederken; cismin dlciileri gézlemcl icin nasil olur? BC kenan AC kenant m(ABC) A) aan kisa bkadar dan biyok 8) adankisa —bdenuzun aidan baylk ©) akadar bidenkisa —_ardan Kiigdk D) aidan uzun bkadar aan kigdk E) — akadar bkadar kadar 110. Sekilde, hizi Danya'daki bir gbzlemeiye gore gésteriien bir uzay araci veriliyor. Uzay araci Dinya'da durgunken aracin Danya Buna gére uzay aract v siiratiyle ilerlerken, |. Uzay aracindaki gézlemotigin uzay aracinin boyu “den kisadi. |. DUnya'daki bir gdzlemei igin uzay aracinin boyu Uden kasadi. Il, Uzay aract hiztanirsa boyy kisalir. ifadelerinden hangileri dogrudur? A) Yalniz B) Yalniz It D) Ive lt E) Ive ©) Yalniz ti Konu Aniatimi: Ozel Gérelilik ve Kara Cisim Isimast | Katle-enerji es degertigi Einstein'n katle ve ener eg degertigini tanumladigi denklemini yazalim ve bu denklemi tartigalim. ie f | Madde ve antimaddenin birlikte yok olma | reaksiyonlarinda, katle tamamen enerjiye déndsir. Bir maddenin kitlesinin artisina ya da azalmasina sebep olabilecek olaylan tartigalim. ‘¢ Maddenin sicakiginin artist ya da azalmasi ‘* Maddenin isitimasi ya da sogutulmast ‘Madde atomlannin uyariimasi ya da kararlt hale dénmesi Maddenin foton yaymasi ya da sogurmasi iklklor in.com ‘* Maddenin molekal yapisindaki degi Madde atomlannin gekirdek yapisindaki deGisikikier ( Ex cr Madde izerinde yapilan bir degisiklik, bu maddenin tamamen eneriye donismesi durumunda aciga cikacak enerjiyi artinyor olsun. Bu degisikik maddenin kiitlesini artirmistr | | | & ‘11. Bir cismin kiitlesinin hassas élciimleriyle ilgili, |. Cismin hizt artukea kitlesi artar. I. Cismin sicakiigi arttikga kitlesi artar. Ill, Erime sicakliindaki bir kati cisim, sicaklgi doGistirimeden eritlirse kitlesi artar ifadelerinden hangileri dogrudur? A) Yalniz By Yalnuz tt ©)Ivelt D) Ive tit E)| lve tt| Kuantum fizigine giris ve kara cisim isimas Kara cisim igimasin tarumlayalim. Agagidaki 8rneklerden hangilerinin ideal kara cisim oldugunu tartigalim Nad ©: Py Gunes seceterpalayan Ay Hb bb pt kalorifer petegi akkor tama mba Ideal bir kara cisim modelint inceleyetim. Gonesin yapt isimanin dalga boyuna bag bir grafigin inceleyetim. Spokraligima 250 500 750 1000 1250 1800 1750 2000 2250 2600 alga boyu (am) Ideal kara cisimler bitin dalga boyunda igima yapar. Cismin ylizey sicakiigr, bu cismin hangi dalga boylaninda, daha fazia igima yapacagini belirer. ertansinansahin.com Konu Anlatimi: Ozel Gérelilik ve Kara Cisim Isimast ‘Wien yer degistirme yasasin! yazalim ve tartigalim, ‘Asagida verilen 3 farkli cismin yaptigi spektral gimanin dalga boyuna bagi grafiklerini tartigalim. 3000 k ® 200K © 000K ‘Spektral igima ‘Spektral igima; birim yizeye, birim steradyandan, birim dalga boyunda gelen glctir. Bu ydzden kaynagin ylizey alaninin baydklGgiine ya da kaynagja olan uzakliga bag degli. ‘Gaines izerinden kara cisim igimasina dair baz! tartigmalar yapalim, ‘© Giines'in yizey sicakiigi daha yiksek olsaydi neler olurdu? ‘© Gineg'in yizey alani daha biiyik olsaydi neler olurdu? ‘¢ Diinya Glines’e daha yakin olsaydi neler olurdu? Kara cisim isimasinda, klasik fizk yasalanyla elde ediien Ty > Tz'di. II. Cisimlerin yizey alanlan eit biyiklakte olabi IIL. Y cismi durgun halde mavi renkte gérbldyorsa X cismi D) Ive ©), thve 12, Kara cisim igimastyla ligill, |. Klasik fizik kara cisim isimasint agikiamakta yetersiz kalmistir. Il. Bir cisim, sicakigina bagi olarak yalnizca bir dalga boyunda igima yapar. IIL. Bir cismin sicakigi artarsa birim zamanda isima yoluyla yaydigi enerji de artar. | jifadelerinden hangileri dogrudur? A) Yainiz 1 B) Yainiz I C) Ive ll oe er | a Samant Doan‘1. Michelson-Morley deneyleriyle ilgili, |. Eter rizgarlan hipotezi girdtaimastar. I. Gin hareket etmesi icin bir ortam gerektii ispatlanmistr. IIL. IgiGin hem dalga hem parcacik olarak davrandigi Ispatlanmigtr. yargilarindan hangileri dogrudur? A) Yalniz 1 B) Yalnz It D)I vel! E) Ive tl ©) Yalnez tt 2, Michelson-Morley deneylerinin sonuclanyla igi, |. Kuantum fiziginin ortaya gikginda etki olmustur I. Kasi fiigin yang oldugunun g6rdimesinde Gnemii bir kanit olmustur. Il. Einstein'nin ézel goreliik teorisini ortaya atmasinda etkist olmustur. ifadelerinden hangileri dogrudur? A) Yalniz 1 B) Yalnuz It ©) Yainez it D)I vel! E) Ive itl 3. Ozel goreli in 6n dogrularina (postulatlarina) iliskin, |. Igik hizi, tim eylemsiz gézlemeiler igin ayn. IL. Bir pargacigin stati, tim eylemsiz gBzlemeiler icin aynidi. Ill, Eylemsiz referans sistemlerinde fizik yasalant aynicir. itade inden hangileri dogrudur? A) Yalnz B) Yalnuz tt D)Ive lt E)I vel ©) Yalrz tit 4. Ozel gérelilik teorisine gore; |. zaman, 1, katte, Ml, uzuntuk, WV. he, Ve igik hizi, VI. 6 zamaniilik niceliklerinden kag tanesi mutlak kavramlardir? Ay2 83 o4 D5 56 ertansinansahin.com _} Ana Kamp: Test 1 5. Sekildeki ses, isik kaynaklan ve algilayicilar madde ortaminda bulunmaktadi. mica) | epanae rayneg OB ange ee ») = Buna gére algilayrcilanin éicdmleriyle ilgili, |. Sesin diglen sirati ortamdaki maddenin cinsine baGiyken, 1siGin dlgdlen ortalama srati ortamdaki maddenin cinsine bagi dedi. Hl. Ses kaynaginin bulundugu ortamin sora, algilayroinin ‘ictig0 ses siratini ether. Ill, Ses kaynaginin hareketi, sesin dlgdlen siratini etkiler. ifadelerinden hangileri dogrudur? A) Yalniz 1 8B) Yalnz It ©) Yatnvz ttt D) Ive ttl E) Ive i 6. Eylemsiz referans sistemleriyle ilgili, |. Eylemsiz referans sistemlerinde fizik yasalan ayndi. Il. Bir referans sistemi eylemsizse, o referans sistemine .g6re sabit hizla hareket eden ikinci bir referans sistemi de eylemsizdir. I. Dainya, eylemsiz bir referans sistema Hfadelerinden hangllerl dogrudur? A) Yalniz | B) Yalnvz I ©) Yalniz D) Ive I! E) |. tlve it 7. Seklideki uzay araglani, eylemsiz bir gdzlemeiye gore farkli hizlarla ayni dogrultuda hareket ediyor. Araclar hareket federken Lideki kaynaktan igik yaytiyor. ‘atk kaynagi WO ote 076 — CWI — oe x nr Buna gore araglarla ilgill, |. Tam araglardaki g6zlemciler icin kaynaktan yayilan isiGin sOrati c kadardir, II. Laracina gére, K ve M araclaninin stratleri c'den. bayaktar. Il, Kaynaktan yaytlan isik higbir zaman M aracina yetigemez. ifadelerinden hangileri dogrudur? A) Yalnuz B) Yalnz It ©) Ive tl D) Ive tt E)| vet| Ana Kamp: Test? oss B ae zi J 8. Sekilde K ve L uzay araglaninin DUnyalya gdre hizlan verilmistir. ao & | anya 11. Sekilde, X ve Y kara cisimler icin spektral isimanin dalga boyuna bag grafigi veriimistir. ‘Spektraligima Dalga boyy Gézlemeilerle iigil, iga boy |. Kideki g6zlemeiye gore Dinya’daki zaman kendi Buna gore, zamanindan daha hit akar. 1. Xin sicaklig Yiden faziadi. Il. Danya'daki gézlemciye gore K ve L araclarindaki I. Y'nin yozey alani X'inkinden biyak olabili Zamantar ayna hci ska IIL, Xin grafiginin maksimum noktast yagi sign dalga IIL L gBzlemetsine gore Dinya'daki zaman kendi zamanina boyuna denk geliyorsa, Y'nin grafiginin maksimum gore daha yavas akar. noktasi kirmizi igigin dalga boyuna denk geliyor olabilir. ifadelerinden hangileri dogrudur? yargilarindan hangileri dogrudur? A) Yalrz It B) Yalnuz II Chive tt A) Yainiz It B) Yainiz tit C) lve D)tlve it E) |, tlvell D) Ive tl EI, tlve tl 9. Sekildeki dikdrtgen bigimli cisim Dinya'ya gére durgunken, Diinya'daki gézlemciye gére boyutlan a ve b, alan A oluyor. £12. Sekilde bir kara cisim igimasina ait spektral igimanin dalga . 3 oyun bah orf vernistr. Grafik, Ly spetalgmanin F) _maksimum defern gbstermelted. 5 bo Donye 's Cisim, Diinya’ya x ekseni dogrultusunda isik hiziyla kargilagtniabilr bir hla yaklagirsa; DUnya'da bit calga toys gézlemci icin a, b ve A niceliklerinden hangileri azalir? de ee St ee C) aired | Buna gre cismin sicaklgi artinirsa Lp ve 2g nasil degisir? D)bveA B)abvea ) ) | Ly do A) Artar Artar 8) tar eae a) cair ‘tar 10. Agaguda verlen, >) Azar Acai ©) —_Dedigmez Dedismee |. Bir maddenin atomiarinin ve molekillerinin kesikii ene seviyelerinde olabilecegi fk Kara cisim igimasinin agiklanmasini saglamist. I. Kara cisim igimasinin agiklanmasi modern fizigin dogusunda énemil bir rol oyriamistir. il, O20 goeliign ortaya kisi ign Kes ener seviyelerinde oldugu fikri énemili bir rol oynamigtir. yargilarindan hangileri dogrudur? A) Yalniz 8) Yalnz It ©) Ive tl TA 20 36 4A 5B 6D 7A 8D D) Ive Il E)I, ve 8D 100 11E 128ileri Kamp: Test 1 1. Diinya'daki bir gézlemciye gore; Dinya'nin capt r, uzay aract Danya'ya gdre durgunken uzay aracinin boyu Udit g Uzay aract 0,2c siiratle Dinya'dan uzaklasirken, << anya |. Danyatdaki gézlemeiye g6re uzay aracinin boyu Uden kogoktar. Il. Uzay aracindaki g6zlemciye gore, uzay aracinin boyy {Uden baydktar. II Uzay aracindaki gézlemciye gére, uzay aracinin zaklastii dogrutuda Danya'nin yanigaptrden bayaktor. ifadelerinden hangileri dogrudur? A) Yalnz B) Yalniz It ©) Yainez tt D) Ive tt E)|, ve 2. Agagida verilen; |. bir cisim isitidiginda, IL. bir atomun elektronu uyanldiginda, IIL. yogunlagma sicakliindaki bir miktar gaz tamamen yogunlastinidiginda durumlarinin hangilerinde verilen maddenin kittlesi artis géstorir? A) Yalniz D) Ive 8) Yalniz It E) Ive il ©) Yalniz i 3. Kara cisimler ve kara cisim isimastyla |. Kara cisimler batiin elektromanyetik dalgalan sogurdugu igin daima siyah renkte grind. Il. Kara cisimler tizerine digen bitin elektromanyetik dalgalan sogurur ve bu yolla gelen enerjiyiiginde tutar. IIL. Kara cisimler batin dalga boylarinda isima gorgeklestirebilr yargilanindan hangileri dogrudur? A) Yalniz 1 8B) Yalnuz It D) Ive tt E) Ive tlh ©) Yalnez tt certansinansahin.com 4, Ozel gérelik ve prensipleriyle ilgili agagida verilenlerden hangisi dogrudur? A). Dasik hizlarda 6zel goreligin prensipleri gegert dedi. B) zel goreiiligje gore bir olay bittin gézlemciler icin aymi anda gerceklesir. ©) Kuantum fzigi, 6ze! goreliligin geligmesinde 6nemi bir rol oynamisti. D) Zaman genislemesi, zaman akiginin yavaslamasi anlamina gelir. E) Ozel goreliik teorisi,klasik fizigin yan oldugunu gdstermistc 5. Sekilde Ginegin spektral igimasinin dalga boyuna bagi FD im Buna gore, |. Mnin K’ye gére hz ciden bayiktar. I. Kye gore, Mdeki zaman Ldeki zamandan daha hizlt akmaktadi. II MYye gre, Kideki zaman Leki zamandan daha yavag ‘akmaktadi. yargilanindan hangileri dogrudur? A) Yainz 8) Yalnz I ©) Yainz D)Ivelt E) Ive i 410. Sekilde; akkor, halojen ve floresan lambalarin spektral ‘gimatarinin dalga boyuna bagit grafigi veriimistir. Spoktral igima — akkor lamba halojen tamba — toresan lamba Dalga boyu Lambalann grafikeryl ig, 1. Og lamba da kara cisim simasi yapmitr I. Halojen lambanin isik yayma diizenegi, akkor lambadan daha sicaktrr. Ill, Floresan lambalar, gaz atomlaninin uyanimasi ve ardindan bu atomlarin kendiliginden emisyon yapmast prensibiyle galisiyor olabiir. yargilarindan hangileri dogrudur? A) Yalniz | 8) Yalnz ©) Yalnz D) ve E) Ive it +A 2D 30 4D 5A GA 70 8E 90 108Zirve: Test 1 1. Klasik fizik yasalanina g6re, bir mOonun Danya yizeyinden L kadarlk bir yaksekiikten, Donya'daki bir gBzlemeiye gore, Dainya yizeyine ulagmastigin tg kadarlik zaman gegmesi gerekiyor. Fakat, kararsiz bir pargacik olan mdonlarin ortalama, ‘miérlerinin te'dan daha az oldugu biliniyor. Buna ragmen L kadarlik yoksekikten gelen mdonlar Danya yizeyinde tespit, edilebilyor. 4 mon 0,986 anya Bu olayla ilgili, |. Danya yizeyindeki g6zlemeiye gore, miionlann bozunmaya ugramadan gecirdikieri sire uzamistr. Il. Diinya ydizeyine gre hareketli olduklarindan, mionlann zamani Dinya'daki g6zlemciye gore gonislemistr. |. Mdonlarin referans sisteminde, ilerledidleri L mesafesi kisalmisti. Danya'daki gézlemciye gére, mionlanin ilerledikieri L mesafesi kisalmistr. \V. Mionlarisik hizina yakin bir hizia hareket ettigligin karat hale gelmistir. yargilarindan kag tanesi dogrudur? Ayt 2 03 D4 Es 2. Bellatrix, Orion Takimyldizinda yer alan ve Danya‘dan yakiagik olarak 250 isk yit uzakikta bulunan bir yildizdr. Danya'dan bu yildiza bir sinyal gdnderise bu sinyalin yilaiza Ulagmasi 250 yil sOrecektr. Bim insanlant Dinya'ya gore igh hnzina yakin bir hla bu yidiza gidecek bir uzay aract tasarliyortar. Bir astronot, bu uzay yolculugu icin gGndila oluyor. Astronotun 6mriindin 100 yildan kisa oldugu diginularse, |. Astronot Bellarix’e dimeden dnce ulagamaz. I Astronotun yoloulugu Dinya'daki bir gézlemci icin 250 yildan kisa soremez. Astronot yolouluga gikarken ayni anda Danya‘dan da bir sinyal gonderilse astronot sinyalden Once Bellatrix’e ulagabili. ifadelerinden hangileri dogrudur? AA) Yalniz | 6) Yalnvz I ©) Yalniz it D)Ivel E) Ive tt ‘ertansinansahin.com 3. Bir cisim, tzerine diigen bitin elektromanyetik dalgalan, souruyorsa o cisme kara cisim denir, Termal dengeye gelen kara cisimler kara cisim igimast yaparlar. Higbir gergek cisim, | Gzerine diigen bitin elektromanyetik dalgalan soguramaz, bu rnedenle ideal bir kara cisim yoktur. Yerkiire de ideal bir kara cisim olmadigi igin Ganes'ten gelen elektromanyetik dalgalannin yalnizca bir kismuini sogurabilmektedir. Sekilde bbununla ilgili bir diyagram verilmistr. a Z 46's! atmosterden sagiir % 19 atmosfer ve 7 | bultlar tarafindan > sogurulur 9%20'si bulutardan sagilirve yansite Diyagramdaki verilerden yararlanarak yapilan, |. Yerkire, olugumundan beri sOrekil sinmaktadi. I. Yerktre, sogurdugu enegiyi kara cisim igimasi yoluyla uzaya sagar. Yerkiire'doki buzul ve karla kapli yizeylerin oram artarsa Yerkire’nin sogurdugu gines enerjsi miktan azalr yorumlanindan hangileri dogrudur? A) Yalniz | D) Ive i By Yalniz tt &) Ive tlt ©) Yalniz tt 4. Sekiide, eylemsiz bir gbziemciye gore sabit hizlailerlemekte olan uzay aract verlyor. Uzay aracinin lizerinde bulunan tek frekanslt1gik kaynagindan, ayn anda aracin ilerleme yOninde ve ters yénde birer foton génderilyor. pik kaynagi 1 p wr? hop +086 Fotonlar bir siire ilerledikten sonra; fotontarla ilgili, |. Eylemsiz gézlemciye gore, uzay aracinin fotonlara olan mesafeleri esit dedi Il. Uzay aracindaki bir g6zlemciye gore, 1 yériindeki foton daha uzaktadir, Il, Eylemsiz gozlemeiye gore, 2 yéniindeki fotonun enerjsi daha faziadir. ifadelerinden hangileri dogrudur? A) Yalniz 1 B) Yalnz ©) Yatmz tt D) I ve tt E) Ive tit5. Prof. Ahmed Yaksel Ozemre yazdigi bir kitapta bir dUsnce deneyitasarliyor. Bu dgince deneyl ign gizaigi gekilde, B yildiz A yiidizinin etrafinda donmekte olup, Dinya'daki bir ‘g6zleme yildizlardan olugan sistem ign gézlem yapiyor. vr ew ® obzleme! © Donya We ow Ozemre, ‘© B yidizi K ve L noktalarindayken, yildizdan yayilan isigin hizi gekildeki gibi olsun. ‘© Yildiz citi yeterince uzakta oldugu ign K ve L oktalarinin g6zlemciye olan mesafeleri esit kabul edilebitr. ‘© Bu durumda yildiz L noktasindayken igigin gézlemciye ulagma stiresi daha kisa olur ‘* Oyleyse yildiz L noktasinda daha sik gril. ‘© Yildizin K ve L noktalarninda gértime periyotlan fark olacag icin bazen yildiz hem K hem de L noktasinda ayni anda gordlebilir. ‘© Fakat boyle bir durum miimktin degildir. yorumlarin yapryor. Buna gére Ozemre bu diigince deneyiyle, 1. fein hizt kaynagin hizina bagh dedi. 1. Igxjin hizt gzlemcinin hrzina bag dedi IIL Yudizin K’den Lye varma siresi den K’ye varma siresine eit dedi. sonuglanindan hangllerini elde etmek istemistir? A) Yalnvz 1 8) Yalnz 1 ©) Yalniz I D) Ive E) Ive ll 6. Sokilde farkit kara cisimierin spektral igimalarinin gratigi verilmistr, Spektral igima Grafik ve grafigi cizilen cisimlerle ilgili, |. Yatay eksen dalga boyunu géstermektedir |. Yozey sicakligi en yoksek olan Kid. IIL, Grafikler Wien kayma yasasina aykinidir Iadelerinden hangileri dogrudur? A) Yalniz 8) Yalniz I ©) Yanez tit D) Ive! E)|, lve tt ‘ertansinansahin.com Zirve: Test 1 7. Klasik yaklagimin, spektralisimaya ligkin ortaya koyduu a bs ‘Fatma o Diinya Buna gére, a Tn at i Il. K aracindaki gézlemciye gre, ip, 1,3¢ siratiyle cen a Loreen ee D)Ivell E) Ive lll ernFotoelektrik Olay ve Compton Sagilmasi I Foton kavrami Elektromanyetik dalga ile foton kavrami arasindaki farkiari, tartigaim. Bir fotonun enerjsinifrekans ve dalga boyu cinsinden yazalim. h sembolayle gOsterilen Planck sabitinin yaklagik degjeri 6,626 x 10° - sir. Planck sabiti agisal momentum birimindedi. Bir fotonun frekanst artarsa enerjsi de artar. Bir isk demetinin eneriisi,igindeki fotoniarin toplam enerjsi olarak. —_—_ 1. Dalga boyu 4000 A olan bir fotonun enerjisi kag e Vir? (h-c= 12400 ev- A) A27 B31 «344A EAA 2, Boslukta ileleyen iki fotondan birinin frekansi daha yaksektir. Buna gére frekanst yiiksek olan fotonla ilgili, |. Enerjisi daha fazladi. 1, Momentumunun bOyOKi0gG daha fazladir. IM. Hizt daha faziadir. ifadelerinden hangileri dogrudur? A) Yainiz 8) Yaliniz 1 ©) Ive D) Ive tt E) I, lve Il I Fotoelektrik olay Heinrich Hertz‘in fotoelektrik olay! nasil kesfettigin! inceleyelim. re? = 9 Fotoelektrik olayin ne oldugu inceleyelim. a 4d 85055952Konu Anlatimi: Fotoelektrik Olay ve Compton Sagilmast Fotoelektrik olayin klasikfizikle neden agiklanamadiint tartigalim. Fotoelektronlarin maksimum kinetik enerjilerinin, gelen fotonun, frekansina bagi grafierini fark metaller icin gizelim. * ‘Ik siddeti dg oldugunda bile elektroniann yOzeyden KEmaks kopantimas igi gegen sire gok kisadir. ‘* Ayn frekansa sahip daha parlak bir iik kullanldiginda daha fazla elektron kopanlifakatfotoelektronlanin kinetik enerjleri degigmez. ‘© Yazeyden koparilan elektronlann kinetk enerjisi gelen ‘ 'siin frekansina bagi ‘© Bir yazeyden elektron koparabilmek icin dgirdlmesi gereken igigin frekansinin egik degeri vardir. fotoelektrontanin maksimum kinetik enerjisii hesaplayalim. CX, tok renkl sik CY | | | | Fotoelektrik olayda gO kaynagy kullaruimasi durumunda, Elektron kopanimast herhangi bir yazeyde gerceklesebil. Fakat bu olay, Gzerinde akim olustugu icin, metaller gi iletkenlerde daha kolay gézlemlenir. GUnkti kopanian elektronlann yerine, akim yoluyia yenilri gelebii a A) =! F v ea Fotoelektrik olayda ylizeyden kopanian bir elektronun maksimum kinetk enerjsini hesaplayalim. certansinansahin.com 3. Sekilde bir metal yizeyine digirlen fotonlarin soktagd elektronlarin maksimum kinetik enerjierinin, fotontanin frekansina baglt grafigi verilmistr. Kinetk ener Frekans i Loy er Fotoelektrik olayda bir yizeyden sdkillen her elektron ayni | kinetik eneriye sahip olmaz. Buna gére, | 1 epi mst ger etn ok nae et | ean tn ona ene dn ta + Siryonydon br eletronkoparmakignyCzoye verinesi |, Grain ein ean ie baa. gorsanen dik ener oi ener fnksior, | yargilarindan hangileri dogrudur? baglanma ener} i) denir. A) Yalniz | 8) Yalniz ©) Ive Esik enerisi katodun yapildigi maddenin cinsine baghiai. en Stren «© Esik dalga boyu ve frekansi, esik enerisine denk gelen fotonianin dalga boyu ve frekanst olarak tanimlanit4, Bir fotoelektrik olayinda E enerjilfotonlar K ve L metallerine digirdldyorar. K metalinin baglanma enerjsi 2 eV iken Linki 4 eVir. Kiden sdkilen fotoelektronlarin maksimum kinetik eneriis Ex, Uden sdkilen fotoelektronlarinki de Edi. E\ = 9E; olduguna gére E kag eV'dir? aa B)5 os D)7 E)8 5. Bir fotoelektrik olayinda, egik dalga boyu 52. olan metalin zerine, 42. dalga boyly fotonlar digGrldiigiinde sokdlen {fotoelektroniarin maksimum kinetik enerjisi E, oluyor. Ayn! ‘metalin Gzerine 32, dalga boylu fotonlar disGrdldugande sdkiilen fotoelektronlarin maksimum kinetik enerjisi E» oluyor. : 1 1 3 1 at at 2 ot 2 ve 8 OF DF B 6. Seki ogi enerier 4 eV olan Bzdeg K ve Lfotoseler verilmisti. 6 eV ene foteior 10 6V ener fotntr f f \ K U a +2 ; i ev av Buna gore, |. Kio olusanfotoslektronlann maksimum kinetik ener 8 Ver. I. Lid olusanfotoeektronlann maksimum kinetikenesisi 3 ever Ill, Ldeki dreteg ters gevrilirse olugan fotoelektronianin maksimum kinetk enerisi 9 eV olur. yargilarindan hangileri dogrudur? A) Yaliniz B) Yalnuz tt ©) Ive tt D) Ive il E)| lve tl Konu Anlatimi: Fotoelektrik Olay ve Compton Sagilmast | Fotoelektrik akimin bagl oldugu degiskenler Fotoelektrik olayt, deney dizeneginden elde edilen sonuglar ‘zerinden tartigalim. ‘¢ Uretec devreye gerilim sagjlamazken devreden akim geciyor. + Ureteg devreye diz geriim sagladigi zaman akim slddeti artiyor. ‘© Daz gerilim stirekii artinirsa akim siddeti bir yerden sonra sabitleniyor. '* reteg devreye ters gerilim verdigi zaman akim siddeti azaliyor. ‘* Ters gerlim, belt bir deGerin Ostinde uygulandijinda ‘kim tamamen kesilyor. tek ren gtk XY ia ayartanabilr Grote Deneyden elde edilen sonuclara gre; akimin, devreye uygulanan gerilime bag grafiginicizelim. Kesme ve doyma potansiyeli kavramlarin!tartigalim. ‘Akar rtansinansahin.com Geriim ‘* Kesme potansiyali, sadece, gelen fotoniarin enerjileriyle fotoselin egik enerjisi arasindaki farka. bagi. « Fotcelektrik olayda akimin alabilecegi maksimum degier birim zamanda gelen foton sayisina bagiidir. Sokilde, sadece katot yizeylerinde kullanilan metallerin birbirinden fark oldugu K, L ve M fotosellerine ait akim-uygulanan germ grafigi verliyor. Verilen grafig tartigalm,‘Szdes K, L ve M fotoseller icin akimin devrelere uygulanan —__ 7. Tabloda bir metale digdrdlen X, Y ve Z isiklanin iginim akilant vve dalga boylan veriimis Iginim akist | Dalga boyy 38, a 2, an Zz oe 2h Buna gre iginlann s6ktgi elektronlarin maksimum kinetik enerileri arasindak’iliski agagidakilerden hhangisinde dogru verilmistir? (Metalin esik dalga boyy 3X.dan bayaktor,) A) Ex> Ez> Ey D) Ey>Ex> Ez B)Ex>Ey>Ez GC) Ey> Ez >Ex E) Ez>Ey> ExKonu Anlatim: Fotoelektrik Olay ve Compton Sacilmast 8, Sekildek!fotosel devresinde ampermetreden akim 410. Sekilde, tek frekansit fotonlarla aydinlailan bir fotosel geemektedir devresinde, akimin uygulanan potansiyel farka bagl grafidi | veriimistr. | ‘Axim ratat—anot @ » ayarlanabileUroteg a bs Ampermetrede olusturulabilecek maksimum akim degeri; Buna gére, 1. gelen igiinfrekansini artirma, oaeaa |. Biri se golen foton sayist ar ve 1. anot levhanin yizey alaninartiema, a ig artarken Vj degismez. II, katot yazeyine birim zamanda gnderilen foton sayisint tani 1 Sade inna ara ar iemlrnden hale tk bagi ype tr? mre of ane aa tar y= iain | eva hE) ifadelerinden hangileri dogrudur? Dye il E}ive,il A) Yalniz | B) Yalniz It C)Ivell Dine eves rtansinansahin.com _}—— 111. Sekilde Szdes K, L ve M fotosellerine dilgGralen tek S. Tek feokansta (ton yeyen. X.Y ve Z mi leynegion, oe frekansht fotoniarin olugturdugu grafik gésterilmistir. fotosel devresine ayri ayn tutuldugunda gekildeki grafiker elde editiyor. x Y z v Buna gore, Buna gére, |. K fotoseline disdrdlen fotoniarin enerjisi Lninkinden |. X kaynaginin frekansi en yiksektir | fazledir, II. X kaynaginin fotosele birim zamanda disirdaga foton | | I. L fotoseline diigirdlen fotonlanin enerjsi M'ninkinden sayist en fazladw. fazladir. IIL, Akimlarin maksimum degerlerifotoselin egik enerjisinden bagimsizdir, ifadelerinden hangileri dogrudur? IIL fotoseline birim zamanda di {otoselininkinden fazladir. ifadelerinden hangileri dogrudur? A) Yalniz 8) Yalnvz ©) Yalnz D) Ive i E) Ive I 1 foton sayisi M A) Yalniz 1 B) Yalnuz I ©) Yalniz tl D) Ive tt E) Ive