Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 28

 

  8
Araling Panlipunan
Unang Markahan –
Markahan – Modyul
 Modyul 6
Kontribusyon ng mga Sinaunang
Kabihasnan sa Daigdig
 

Araling Panlipunan –
Panlipunan – Ikawalong
 Ikawalong Baitang
Alternative Delivery Module
Unang Markahan  –  –  Modyul 6: Kontribusyon ng mga Sinaunang Kabihasnan
sa Daigdig.
Unang Edisyon, 2020 
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na:
176 na: Hindi maaaring magkaroon
ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayunpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.
 Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name,, tatak o trademark,
name trademark, palabas
 palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari
karapatang -ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anumang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anumang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa
anumang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Leonor Magtolis Briones

Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio


Mga Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul
Mga Manunulat: Jerisse J. Parajes, Sheila M. Penza
Mga Editor: 
Editor:  Filipina F. Meehleib, Lileth F. Oliverio, Alfe S. Lito,
Lilifreda P. Almazan, Benny T. Abala, Analiza G. Doloricon,
Renato L. Latorre, John M. Anino, Lalaine S. Gomera,
Dan Ralph M. Subla
Mga Tagasuri: Marino L. Pamogas, Andrea D. Orillaneda, Leowenmar Corvera,
Edwin C. Salazar, Marina Sanguenza, Honorato Mendoza,
Edwin Capon, Joel Plaza, Fatima Notarte,
Marites Alzate, Junel D. Lapinid
Mga Tagaguhit: Lady Faith D. Reroma, 
Reroma, Vlademer P. Baldomero, Neil W. Maca,
Rizalino B. Wong
Tagapaglapat: Paul Andrew A. Tremedal
Mga Nangasiwa: Francis Cesar B. Bringas,
Isidro M. Biol, Jr.
Maripaz F. Magno
Josephine Chonie M. Obseñares
Karen L. Galanida,
Florence E. Almaden,
Carlo P. Tantoy
Noemi D. Lim
Sammy D. Altres

Inilimbag sa Pilipinas ng

Kagawaran ng Edukasyon –
Edukasyon – Caraga
 Caraga Region 
Region 

Office Address: Teacher Development


Development Center,
J.P. Rosales Avenue, Butuan City, Philippines 8600
Telefax: (085) 342-8207; (085) 342-5969 
342-5969 
E-mail Address: caraga@deped.gov.ph
caraga@deped.gov.ph
 

8
Araling Panlipunan
Unang Markahan –
Markahan – Modyul
 Modyul 6
Kontribusyon
Kontribusyon ng mga Sinaunang
Kabihasnan sa Daigdig
 

Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:

Malugod na pagtanggap sa asignaturang Araling Panlipunan 8 ng


8 ng Alternative
Delivery Mode (ADM) Modyul para sa araling Kontribusyon ng mga Sinaunang
Daigdig! 
Kabihasnan sa Daigdig! 

 Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga


edukador mula sa pampubliko at pampribadong institusyon upang gabayan ang
gurong tagapagdaloy upang matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang
itinakda ng Kurikulum ng K to 12 habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili,
panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.

 Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa


mapatnubay at malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang kakayahan, bilis
at oras. Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral upang makamit ang mga
kasanayang 21st  century skills 
skills  habang isinasaalang-alang ang kanilang mga
pangangailangan at kalagayan.

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang mag-


mag -
aaral kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan at itala
ang pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling
pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at gabayan ang
mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa modyul. 

ii
 

Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap sa Araling Panlipunan 8 


8  ng Alternative Delivery
Mode (ADM) Modyul ukol sa Kontribusyon ng mga Sinaunang Kabihasnan sa
Daigdig!

 Ang kamay ay
ay madalas g
gamiting
amiting simbolo ng kakayahan, aks
aksyon
yon at lay
layunin.
unin. Sa
pamamagitan ng ating mga kamay tayo ay maaaring matuto, lumikha, at
magsakatuparan ng gawain. Ang kamay sa tulong-aral na ito ay sumisimbolo na ikaw,
bilang isang mag-aaral, ay may angking kakayahang matutuhan ang mga kaugnay na
kompetensi at kasanayan. Ang iyong pang-akademikong tagumpay ay nakasalalay sa
iyong sarili o sa iyong mga kamay.

 Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong


iyong pangangailangan. Layunin
Layunin
nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan.
Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad
oportunidad sa pagkatuto.

 Ang modyul na ito ay may mga


mga bahagi at icon
icon na
 na dapat mong maunawaan.
Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga
 A la
lamin
min
dapat mong matutuhan sa modyul.
Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung ano
 S ubuk in na ang kaalaman mo sa aralin ng modyul.
Kung nakuha mo ang lahat ng tamang sagot
(100%), maaari mong laktawan ang bahaging
ito ng modyul.

Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral upang


Balikan matulungan kang maiugnay ang
kasalukuyang aralin sa naunang leksyon.
Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay
Tuklasin ipakikilala sa iyo sa maraming paraan tulad ng

isang kuwento,
suliranin, gawain awitin,
o isang tula, pambukas na
sitwasyon.

Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling


 S ur
urii in pagtalakay sa aralin. Layunin nitong
matulungan kang maunawaan ang bagong
konsepto at mga kasanayan.

Binubuo ito ng mga gawaing para sa


Pagyamanin malayang pagsasanay upang mapagtibay
ang iyong pang-unawa at mga kasanayan sa
paksa. Maaari mong iwasto ang iyong mga
sagot   sa pagsasanay gamit ang susi sa
sagot
pagwawasto na makikita sa huling bahagi ng
modyul.

iii
 

Naglalaman ito ng mga katanungan o


Isaisip pupunang patlang ng pangungusap o talata
upang maproseso kung anong natutuhan mo
mula sa aralin.
Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong
Isagawa sa iyo upang maisalin ang bagong kaalaman
o kasanayan sa tunay na sitwasyon o realidad
ng buhay.
Ito ay gawain na naglalayong matasa o
Tayahin masukat ang antas ng pagkatuto sa pagkamit
ng natutuhang kompetensi.
Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyo na
K aragdagang G awa
wain
in panibagong gawain upang pagyamanin ang
kaalaman o kasanayan sa natutuhang aralin.
Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa lahat
 S us i s a P ag
agwawa
wawass to ng mga gawain sa modyul.

Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

Ito ang talaan ng mga pinagkuhanan sa


 S ang g uni
unian
an
paglikha o paglinang ng modyul na ito.
 Ang sumusunod ay mga mahahalagang p
paalala
aalala sa paggamit ng mod
modyul
yul na ito:
1. Gamitin ang mo
modyul
dyul nang may pag-iingat. Huw
Huwag
ag lalagyan ng anumang marka
o sulat ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay na papel sa
pagsagot sa mga pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sag
sagutin
utin ang Subukin bago lumipat sa iba pang gawaing
napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga papanuto
nuto bago gawin ang bawat pagsasa
pagsasanay.
nay.
4. Obserbahan ang ka
katapatan
tapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at
sa pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang k
kasalukuyang
asalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsa
pagsasanay.
sanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iy
iyong
ong guro o tagapagdaloy kung tapos nang
nang
sagutin lahat ang pagsasanay.
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito,
huwag mag-aalinlangang konsultahin ang iyong guro o tagapagdaloy. Maaaring
humingi ng tulong sa iyong mga magulang, sa nakatatanda mong kapatid o sino mang
kasamahan mo sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa iyong isipang
hindi ka nag-iisa.

Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, mararanasan mo ang


makahulugang pagkatuto at makakukuha ka ng malalim na pang-unawa sa kaugnay
na mga kompetensi. Kaya mo ito! 
ito!  

iv
 

Pamantayang Pangnilalaman

 Ang mga mag-aaral ay naipamamalas ang pag-unawa sa interaksiyon ng tao


sa kaniyang kapaligiran na nagbigay-daan sa pag-usbong ng mga sinaunang
kabihasnan na nagkaloob ng mga pamanang humubog sa pamumuhay ng
kasalukuyang henerasyon. 
henerasyon. 

Pamantayan sa Pagganap

 Ang mga mag-aaral ay nakabubuo n ng


g panukalang proyektong nags
nagsusulong
usulong sa
pangangalaga at preserbasyon ng mga pamana ng mga sinaunang kabihasnan sa
daigdig para sa kasalukuyan at sa susunod na henerasyon.

Pamantayan sa Pagkatuto

Napahahalagahan ang mga kontribusyon ng mga sinaunang kabihasnan sa


daigdig.  MELC 6, Q1 Week 8/AP8HSK-Ij-10 
daigdig. 8/AP8HSK-Ij-10 

v
 

 A la
lami
minn

 Ang modyul na ito ay sadyang inihanda upang


upang matulungan ka na maunawaan
ang mga mahahalagang datos tungkol sa kontribusyon
k ontribusyon ng sinaunang kabihasnan sa
daigdig.   Ang kaalaman mo sa mga sinaunang kabihasnan ay mabisang hakbang
daigdig.
upang iyong makilala at mapahalagahan ang mga naging ambag ng mga sinaunang
kabihasnang ito.

 Ang mga p
paksa
aksa na nakapaloob sa modyul na ito ay sistematikong inayos upang
mas madaling maunawaan ang daloy ng iyong pag-aaral.

May mga angkop na gawaing inihanda para sa iyo upang maging makabuluhan
ang iyong pag-aaral. Kailangan mong gawin o sagutan ang lahat ng mga gawain sa
modyul. Gumamit ng hiwalay na papel sa pagsagot.

 Ang modyul na ito ay nakapokus sa pagtatalak


pagtatalakay
ay tungkol s
sa
a Kontribusy
Kontribusyon
on ng
mga Sinaunang Kabihasnan sa Daigdig na nahahati sa sumusunod na paksa:
  Paksa 1-
 1- Ang Kabihasnang Mesopotamia
  Paksa 2-
 2- Ang Kabihasnang Indus
  Paksa 3-
 3- Ang Kabihasnang Tsino
  Paksa 4-
 4- Ang Kabihasnang Egypt

Pinakamahalagang Kasanayang Pampagkatuto:


  Napahahalagaha
 Napahahalagahan n ang mga kontribusy
kontribusyon
on ng mga sinauna
sinaunang
ng kabih
kabihasnan
asnan sa
daigdig. (MELC 6) 
6) 

Pagkatapos mong mapag-aralan ang modyul, inaasahang


i naasahang iyong:
  naiisa-isa ang k
 kontribusyon
ontribusyon ng s
sinaunang
inaunang kabihasnang Mesopotamia, Indus,
Tsino, at Egypt;
  nasusuri ang mahahalagang ambag ng mga sinaunang kabihasnan sa iba’t

ibang larangan;
  natutukoy ang kahal
 kahalagahan
agahan ng kontribus
kontribusyon
yon ng sinaunang kabihas
kabihasnan
nan sa
kasalukuyang panahon;
  nagagawa a
 ang
ng tsart at nakap
nakapagsulat
agsulat ng k kuwento
uwento sa pag
pagpapahalaga
papahalaga ng
kontribusyon sa sinaunang kabihasnan.

1
 

 S ubu
ubukk i n

Sukatin ang iyong kaalaman tungkol sa mga kontribusyon ng mga sinaunang


kabihasnan ng daigdig. Isulat ang sagot sa sagutang papel.

1. Anong mahalag
mahalagang
ang estruktura a
ang
ng nagawa ng kabihasnang Meso
Mesopotamia
potamia kung
saan dito idinadaos ang pagsamba sa kanilang diyos?
 A. Templo ni Babel C. Templong Ziggurat
B. Templo ni Hammurabi D. Templo ng mega Paraon

2. Ano ang tawag sa kkalipunan


alipunan ng mga ba
batas
tas na naging bat
batayan
ayan sa pang-araw-
araw na pamumuhay ng mga sinaunang tao sa Mesopotamia?
 A. Kodigo ni Moses C. Kodigo ni Kalantiyaw
B. Kodigo ni Hammurabi D. Kodigo ng mga Paraon

3. Ano ang gamit ng cun


cuneiform
eiform na unang naimbe
naimbento
nto ng mga sinaunang tao sa
Mesopotamia?
 A. Umunlad ang sistema ng kankanilang
ilang kalakalan sa mga k
karatig
aratig pook.
B. Natutunan rito ang paggawa ng kauna-unahang mapa sa buong dai daigdig.
gdig.
C. Ito ang nagsilbing paraan ng mga sinaunang tao sa kkanilang
anilang pagsusula
pagsusulat.
t.
D. Natutunan ng mga sinsinaunang
aunang tao sa Mesop
Mesopotamia
otamia ang pagsunod s sa
a batas.

4. Ano ang pinatunayan ng pag pagtatayo


tatayo ng mga natuklasang kalsada, sewerage
system at iba pang uri ng estruktura sa matandang lungsod ng Mohenjo-Daro at
Harappa?
 A. Sumailalim ang lungsod sa maayos na sistema ng agrik
agrikultura
ultura
B. Ang lungsod aay
y itinayo ng isang may kapa
kapangyarihang
ngyarihang nilalang
C. Sumailalim ang lungso
lungsodd sa tinatawag na urban city planning
D. Sumailalim ang lungsod sa isaisang
ng payak na pamumuhay lamang

5. Ang tanyag na Taj Mahal ay nag


naging
ing pamana ng alin sa mga nabanggit
nabanggit na
kabihasnan?
 A. Egypt C. Mesopotamia
B. Indus D. Tsino

6. Alin sa sumusuno
sumusunod d na estruktura ang n
naitayo
aitayo sa panahon ng dinastiyang Qin o
Ch’in?
Ch’in ?
 A. Ziggurat   C. Piramide
B. Great Wall   D. Templo

7. Ano ang tawag sa sistema ng pagsula


pagsulatt ng mga Egyptians na gumagamit ng
pagsasagisag sa isang larawan na inuukit sa mga luwad at mga moog?
 A. Alpabeto C. Cuneiform
Cuneiform  
B. Calligraphy   D. Hieroglyphics
Hieroglyphics  

2
 

8. Sa anong bansa unang natutunan ang paraan ng pag-iembalsamo na tinat


tinatawag
awag
na mummification
mummification?
?
 A. Egypt C. India
B. China D. Mesopotamia

9. Sa kasalukuyan
kasalukuyang
g panahon, paano n
natin
atin pinapahalagaha
pinapahalagahann ang mga pamana ng
mga sinaunang kabihasnan?
 A. Sa pamamagitan ng pa
pagsasaulo
gsasaulo sa kanilang mga nagawa.
B. Sa pamamagitan ng paggawa ng mga kahanga-hang
kahanga-hangang
ang bagay
C. Sa pamamagitan ng pa
paghahalintulad
ghahalintulad sa kanilang ambag sa kasaluk
kasalukuyan.
uyan.
D. Sa pamamagitan ng pa
paghanga
ghanga at pagpapanatili sa ka
kanilang
nilang mga pamana.

10. Paano nakatulong ang kalakalan sa pamumuhay ng mga tao sa sinaunang


panahon?
 A. Nakasalalay dito ang pag
pag-unlad
-unlad ng agrikultura.
B. Dito lamang nakade
nakadepende
pende ang yaman ng ba bansa.
nsa.
C. Natutugunan nito aang
ng iba pang pangangailang
pangangailangan an ng tao.
D. Nagkakaloob ito ng kaayusan at katahimikan ng lipunan.

11. Saang mga pook sumibol ang kabihasnang Indus


Indus?
?
 A. Mohenjo-Daro at India C. India at Harappa

B. Mohenjo-Daro at Harappa D. Indiana at Harappa


12. Ano ang katawag
katawagan
an ng geomancy  sa
 sa Tsina?
 A. Feng Shui C. Yin
B. Yang D. Yuan

13. Bakit mahalaga ang Kodig


Kodigoo ni Hammurabi?
 A. Dapat sundin ang na
namumuno
mumuno sa lipunan.
B. Dapat sundi
sundin
n ang relihiyon at p
paniniwala.
aniniwala.
C. Dahil mahalaga ang makapa
makapag-aral
g-aral at matuto.
D. Sapagkat naging gab
gabayay ito sa aspekto ng buhay ng tao.

14. Ano ang kahalagahan ng panitikang Ramay


Ramayana?
ana?
 A. Pinag-uusapan ang bbuhay
uhay ni Prinsipe Rama
B. May kapangy
kapangyarihang
arihang taglay si Ravana kay Prinsipe Rama
C. Ipinadama ang pag
pagmamahal
mamahal ni Prin
Prinsipe
sipe Rama sa Prins
Prinsesa
esa
D. Nagpahiwatig ng katap
katapangan
angan si Prinsipe Rama laban kay Ravana

15. Bakit itinayo ang Great Wall of China?


China?
 A. Depensa sa bagy
bagyo
o
B. Pananggalang sa baha
C. Depensa s sa
a mga kalaban
D. Harang sa anumang kalamidad

3
 

Aralin Kontribusyon ng mga


Sinaunang Kabihasnan
1 sa Daigdig

Balikan

Punan ng mga kinakailangang datos sa talahanayan at isulat sa sagutang


papel.

Mga sinaunang Bansa kung saan


Lambak - ilog
kabihasnang ito matatagpunan

Mespotamia

Nile

Tsina

Mohenjo-Daro

4
 

Tuklasin  

Basahin ang mga katanungan sa tsart. Isulat ang sagot sa sagutang papel.

1. Ano ang ambag ng


2.  Ano ang ambag ng
Mesopotamia sa
Indus sa larangan ng
larangan ng pagsulat
panitikan?
at inhenyeriya?

3. Ano ang ambag ng 4. Ano ang kontribusyon


Tsino sa larangan ng ng Egypt sa larangan
astronomiya? ng inhenyeriya?

5
 

urii i n 
 S ur

 Ang mga sinaunang kabihasnan sa daigdig ay nag-iwan ng pamana sa


sangkatauhan. Sa tingin mo ba ang mga pamana ng sinaunang kabihasnan ay
nakatulong sa kasalukuyan? Alin kaya ang tumatak sa buhay ng tao?
tao?  

Kontribusyon ng Sinaunang Kabihasnan sa Daigdig 


Daigdig 

Ziggurat

 Ang Ziggurat ay
isang estruktura na naging
sentro ng pamayanan sa
Mesopotamia. Dito
ginaganap ang
pagpaparangal at
pagsamba sa diyos o
patron ng mga sinaunang
tao.

Code of Hammurabi

 Ang Code of Hammurabi ay naglalaman


ng 282 na mga batas na pumapaksa sa pang
araw-araw na pamumuhay ng mga sinaunang
tao o sinaunang Babylonia. 
Babylonia. 

6
 

Cuneiform  
Cuneiform

 Ang Cuneiform ay isang sistema


ng pagsulat na nilinang ng mga
Sumerians na unang nakatira sa
Mesopotamia. 

Epic of Gilgamesh

 Ang Epic of Gilgamesh ay itinuturing na kauna-


unahang akdang pampanitikan sa larangang ng
literatura sa buong daigdig. Ito ay kuwento ni Haring
Gilgamesh ng lungsod-estado ng Uruk sa Sumeria
noong ikatlong siglo BCE na kahalintulad sa kuwento
ng The Great Flood  ng
 ng Bibliya.

Iba pang kontribusyon 


kontribusyon 

 Ang ibang kontribusyon na nakatulong sa mga Sumerian ay ang water clock,


paggawa ng unang mapa, sexagesimal system o pagbilang na nakabatay sa 60 at
astronomiya.

7
 

Kabihasnang Indus

Sewerage System

 Ang sewerage system


system   ay
unang naimbento ng mga Dravidian
mga Dravidian
na nakatira sa Mohenjo-Daro na

nagtaguyod ng Kabihasnang Indus.


Ipinapakita nito ang kakayahan ng
mga sinaunang tao sa larangan ng
urban city planning kung saan
nakaayos na parang nagsasalubon
nagsasalubongg
na guhit o grid pattern 
pattern  ang mga
kalsada dito. 
dito. 

Arthasastra  
Arthasastra

 Ang  Arthasastra
 Arthasastra   ay kauna-unahang akda o treatise
treatise  
tungkol sa pamahalaan at ekonomiya. Isinulat ito ni Kautilya,
noong ikatlong siglo B.C.E. na siyang tagapayo sa
tagapagtatag ng imperyong Maurya na si Chandragupta
Maurya.

Ayurveda

 Ang  Ayurveda o “Agham ay


binibigyang diin ang mahalagang
kaisipang pangmedisina sa India.   Ito
ang nagpanatili ng kalusugan at
kaligtasan ng mga tao.

8
 

Ramayana at Mahabharata

 Ang Ramayana
Ramayana at
 at Mahabharata ay  
epikong pamana sa larangan ng panitikan
sa India. Ang salaysay ng Mahabharata ay

umiikot sa dalawang magkakamag-anak


na pamilyang Pandava na kumakatawan
sa kasamaan at kaguluhan. Samantala
ang Ramayana ay umiikot sa buhay pag-
ibig nina Prinsipe Rama at Prinsesa Sita.

Iba Pang Kontribusyon 


Kontribusyon 

Ilan pa sa mga kontribusyon na tumatak:

 
 Decimal System 
 
 Halaga ng
ng pi   (3.1416) 
 pi  (3.1416)
 
 Pamantayan ng bigat at sukat 
 
 Paggamot at pagbubunot ng ngipin 
 
 Pinagmulan ng mga relihiyon (Buddhism, Jainism, Hinduism at Sikhism) 
 
 Taj Mahal 

Kabihasnang Tsino

G reat Wal
Walll of Chi
China
na

 Ang Great Wall of China 


China  ay
naitayo sa panahon ni Shih Huang
Ti ng dinastiyang Qin o Ch’in bilang
bi lang
proteksyon sa pag-atake ng mga
kalaban.

9
 

I Ching at Bing Fa 

 Ang I Ching at Bing Fa ay isinulat ni Sun Zi o Sun


Tzu noong 510 B.C.E.

Inilalahad sa I Ching   ang perspektiba at


pamamaraan ng prediksyon sa buhay ng tao ukol sa
iba’t ibang bagay at sitwasyon. Samantala, ang Bing Fa 
Fa 
ay itinuturing na kauna-unahan at pinakatanyag na
aklat ukol sa estratehiyang militar. Ang dalawang aklat
na ito ay ilan sa mga mahalagang ambag ng Tsina sa
aspekto ng panitikan at literatura.

Feng Shui 

Nagmula sa China ang Feng Feng Shui o


geomancy. Nakapaloob dito ang paniniwala ukol sa
tamang pagbalanse ng yin at yang upang
makapagdulot ng magandang hinaharap sa buhay.

 Yin  –
 Yin  –   malambot at kalmado sumisimbolo sa
kababaihan.
 Yang   –
 Yang  –   matigas at masigla sumisimbolo sa
kalalakihan.

Iba pang kontribusyon 

 Ang iba pang tumatak na mga


mga kontribusyon ng Tsin
Tsina
a sa daigdig:
   Abacus
  Chopsticks
  Magnetic compass
  Seismograph
  Star map
  Sundial
  Water clock
  Wheel barrow
  Kalendaryo
  Paggamit ng silk o s
seda
eda
  Pamaypay at Payong

10
 

Kabihasnang Egypt
Piramide  
Piramide

 Ang  pyramid   o piramide ay


libingan ng mga Pharaoh na hitik sa
mga simbolismong relihiyoso at
kapangyarihan ng mga namumuno.
Makikita sa piramide ang lahat ng
kayamanan, karangyaan, paghahanda
sa kabilang buhay, paniniwala sa buhay
matapos ang kamatayan. 

Mummification

 Ang Mummification ay unang


isinagawa ng mga Egyptian kung
saan   ang katawan ng isang yumao
saan
ay isinasailalim sa isang

preserbasyon na gumagamit ng
kemikal upang patuyuin ang bangkay
bago tuluyang ilibing. Pagkatapos
pinipintahan, binabalutan ng telang
linen, pinapalamutian ng alahas ang
isang mummy o embalsamadong
bangkay.

Hieroglyphics 

 Ang Hieroglyphics
Hieroglyphics   ay isang sistema ng
pagsusulat ng mga Egyptian
Egyptian na
 na naging mahalaga sa
pagtatala at kalakalan. Ang mga rolyo ng pergamin
o paper scroll  ay
 ay mula sa malatambong halaman na
tinatawag na papyrus.
papyrus. Nakaguhit ang isang larawan
na sumasagisag ng isang kaisipan, nakasulat sa
mga papel, nakaukit sa mga pampublikong gusali at
nakapinta sa luwad o kahoy.

11
 

Iba Pang Kontribusyon

 Ang iba pang tumatak na mga


mga kontribusyon:
  Geometry
  Kalendaryo na may 365 na araw
  Medisina sa pagsasaay
pagsasaayos
os ng nabaling buto
  Pagdiriwang na sagrado

Pamprosesong mga Tanong:

1. Ano ang kahala


kahalagahan
gahan ng mga sinaunang kon
kontribusyon
tribusyon sa pamu
pamumuhay
muhay ng mga
taong naninirahan sa kani-kanilang kabihasnan?

2. Ano-ano ang kontribusyon ng mga sinaunang kabihasnan sa daigdig na


kanilang ipinamana sa kasalukuyang panahon?

3. Bakit maituturing na dakilang pamana ang mga kontribusyon ng mga


sinaunang kabihasnan?

12
 

Pagyamanin  

Gawain: I-Tsart Mo Kaya?

Sagutan ang mga hinihingi na impormasyon sa talahanayan batay sa mga


kontribusyon ng apat na sinaunang Kabihasnan. Isulat ito sa sagutang papel.

Sinaunang Larangan
Kabihasnan Inhenyeriya Matematika Panitikan
Mesopotamia
Indus
Tsino
Egypt

Gawain: Maglista ka!

Batay sa talaan ng mga iba pang kontribusyon ng sinaunang kabihasnan,


magbigay ng limang (5) bagay na ginagamit ng tao sa kasalukuyang anahon. Isulat
sa sagutang papel.

1.

2.

3.

4.

5.

13
 

Isaisip 

Gawain: Kwento-Kwenta! 
Kwento-Kwenta! 

Pumili ng isang kabihasnan. Kailangan nakapokus ang iyong atensiyon sa iba


pang kontribusyon ng sinaunang kabihasnan. Gamit ang mga paunang salita gumawa
ng isang kuwento sa kahalagahan ng mga bagay nito na naging pamana sa daigdig.

Isang araw ____________


__________________________
__________________________
______________________
__________________ 
________  
Nang biglang _____________
_________________________
_________________________
________________________
________________ 
_____  
Mabuti na lang ____________
________________________
__________________________
________________________
_______________ 
_____  
Dahil d’yan __________
_______________________
__________________________
_______________________
____________________ 
__________  
Mula noon ____________
________________________
________________________
________________________
____________________ 
________  
at diyan nagtatapos ang ating kuwento. 
kuwento. 

Isagawa 

Itala sa ibaba ang mga pamanang natanggap ng inyong pamilya mula sa


inyong mga ninuno o mula sa mga sinaunang henerasyon. Halimbawa mga bagay,
kaugalian, tradisyon, alahas, lupa, bahay o kahit anuman ang inyong maiisip. Isulat
ang hinihingi sa sagutang papel.

Mga natanggap ng Mga pwedeng Mga posibleng


aming pamilya mula sa ipamana sa akin ng ipapamana ko sa mga
aming lolo’t lola 
lola  aking mga magulang magiging anak ko

14
 

Tayahin

Isulat ang letra ng tamang


t amang sagot sa sagutang papel.
papel.  

1. Saang mg
mgaa pook sumibol an
ang
g kabihas
kabihasnang
nang Indus
Indus?
?
 A. Mohenjo-Daro at India C. India at Harappa
B. Mohenjo-Daro at Harappa D. Indiana at Harappa

2. Ano ang katawagan ng geomancy  sa


 sa Tsina?
 A. Feng Shui C. Yin
B. Yang D. Yuan

3. Bakit mah
mahalaga
alaga a
ang
ng K
Kodigo
odigo ni Hammurabi?
 A. Dapat sundin ang na
namumuno
mumuno sa lipunan.
B. Dapat sundi
sundin
n ang relihiyon at paniniwala.
C. Dahil mahalaga ang makapa
makapag-aral
g-aral at matuto.
D. Sapagkat naging gab
gabayay ito sa aspekto ng buhay ng tao.

4. Ano ang kahalagahan ng panitika


panitikang
ng Ramayana?
 A. Pinag-uusapan ang bbuhay
uhay ni Prinsipe Rama
B. May kapangy
kapangyarihang
arihang taglay si Ravana kay Prinsipe Rama
C. Ipinadama ang pag
pagmamahal
mamahal ni Prin
Prinsipe
sipe Rama sa Prins
Prinsesa
esa
D. Nagpahiwatig ng katap
katapangan
angan si Prinsipe Rama laban kay Ravana

5. Bakit itinay
itinayo
o ang Great Wall of China?
 A. Depensa sa bagy
bagyo
o
B. Pananggalang sa baha
C. Depensa s sa
a mga kalaban
D. Harang sa anumang kalamidad

6. Anong mahalag
mahalagang
ang estruktura a
ang
ng nagawa ng kabihasnang Mesopotamia kung
saan dito idinadaos ang pagsamba sa kanilang diyos?
 A. Templo ni Babel C. Templong Ziggurat
B. Templo ni Hammurabi D. Templo ng mega Paraon

7. Ano ang tawag s sa


a kalipunan ng mga batas na naging batayan sa pang-araw-
araw na pamumuhay ng mga sinaunang tao sa Mesopotamia?
 A. Kodigo ni Moses C. Kodigo ni Kalantiyaw
B. Kodigo ni Hammurabi D. Kodigo ng mga Paraon

8. Ano ang gamit ng cuneiform na unang naimbento ng mga sinaunang tao sa


Mesopotamia?
 A. Umunlad ang sistema ng kanilang kalakalan sa mg
mgaa karatig pook.
B. Natutunan rito ang paggawa ng kauna-unahang mapa sa buong dai daigdig.
gdig.
C. Ito ang nagsilbing paraan ng mga ssinaunang
inaunang tao s
sa
a ka
kanilang
nilang pagsusulat.
D. Natutunan ng mga sina
sinaunang
unang tao sa Mesopo
Mesopotamia
tamia ang pagsunod sa
batas.

15
 

9. Ano ang pinatunayan ng pagtatayo ng mga natuklasang kalsada, sewerage


system  at iba pang uri ng estruktura sa matandang lungsod ng Mohenjo-Daro
system
at Harappa?
 A. Sumailalim ang lungso
lungsod d sa maayos na sistema ng agrik
agrikultura.
ultura.
B. Sumailalim ang lung
lungsod
sod sa tinataw
tinatawag
ag na urban city planning.
C. Ang lungsod ay itinay
itinayo
o ng isang may kapang
kapangyarihang
yarihang nilalang.
D. Sumailalim ang lungsod s sa
a isang payak na pamumu
pamumuhay hay lamang.

10. Ang tanyag na Taj Mahal ay nag


naging
ing pamana n
ng
g alin sa mga naba
nabanggit
nggit na
kabihasnan?
 A. Egypt C. Mesopotamia
B. Indus D. Tsino

11. Alin sa sumus


sumusunod
unod na estruktura ang naitayo sa panahon ng dinastiyang Qin
o Ch’in? 
Ch’in? 
 A. Ziggurat C. Piramide
B. Great Wall D. Templo

12. Ano ang taw


tawag
ag sa sistema ng pagsulat ng mga Egyptians na gumagamit
gumagamit ng
pagsasagisag sa isang larawan na inuukit sa mga luwad at mga
m ga moog?
 A. Alpabeto C. Cuneiform
B. Calligraphy D. Hieroglyphics

13. Sa anong bansa unang natutuna


natutunann ang paraan ng pag-iembalsamo na
tinatawag na mummification?
 A. Egypt C. India
B. China D. Mesopotamia

14. Sa kasalu
kasalukuyang
kuyang panahon, paano na
natin
tin pinapahalag
pinapahalagahan
ahan ang
ang mga pamana
ng mga sinaunang kabihasnan?
 A. Sa pamamagitan ng ppagsasaulo
agsasaulo sa kan
kanilang
ilang mga nagawa.
B. Sa pamamagitan ng paggaw
paggawa
a ng mga kahang
kahanga-hangang
a-hangang bagay
C. Sa pamamagitan ng ppaghahalintulad
aghahalintulad sa kan
kanilang
ilang ambag sa
kasalukuyan.
D. Sa pamamagitan ng ppaghanga
aghanga at pagpapan
pagpapanatili
atili sa kanilang mga
pamana.

15. Paano nakatulong ang kalakalan sa pamumuhay ng mga tao sa sinaunang


panahon?
 A. Nakasalalay dito ang pa
pag-unlad
g-unlad ng agrikultura.
B. Dito lamang nakadepende ang yama
yaman n ng ban
bansa.
sa.
C. Natutugunan nito ang iba pang pangangailang
pangangailangan an ng tao.
D. Nagkakaloob ito ng kaayusa
kaayusann at katahimikan ng lipunan.

16
 

K arag
rag da
dagg ang G awain
wain

Magtala ng mga bagay na naging kontribusyon ng sinaunang kabihasnan na


pwedeng gamitin ng tao sa kasalukuyang kalagayan ayon sa sumusunod:
sumusunod:  

Tahanan  
Tahanan

Paaralan  
Paaralan

Komunidad  
Komunidad

17
 

 S us i s a P ag wawas
wawas to

  a
 i  d
  n
 I   o
  r  a
   D
  -  o
 j  n
  e
  h
  o
   M   s
  u
  d
  n
 I  .  4

   C .  5
  1    C .  0
  1    B .  5   a
  n
 i  h
   C   o
   H  g
  n
  a
  u
   H   a
  n
 i  h
   C  .  3
   C .  4
  1    D .  9    C .  4
   D .  3
  1    A .  8    C .  3  t  p
  y
  g
   E   e
 l i   N  t  p
  y
  g
   E  .  2
   A .  2
  1    D .  7    B .  2
   B .  1
  1    B .  6    C .  1   q
  a
  r I   s
  e
 t  a
  r  h
  p
  u
   E
  -  s
 i  r  g
 i   T   a
 i   m
  a
 t  o
  p
  o
  s
  e
   M  .  1

  n
 i  k
  u
  b
  u
   S   n
  a
  k
 i l  a
   B :
  t
   o
  g
  a
   S

 .  d
 i   m
  a
  r  y
  p  y
  a  a   y
 i  r  e
  y
  n
  e  h
  n
 i   g
  n  n
  a
  g  n  a
  r  a
 l   a
  s t  p
  y
  g
   E  g
  n  n
  o
  y   s  u  b
 i  r t  n
  o
  k  g
  n
   A
  ?
  a
  y
 i  r  e
  y
  n   e  h
  n
 i   g
  n  n  a
  g
  n
  a
  r  a
 l   a
  s t  p  y
  g
   E  g  n  n
  o
  y
  s
  u
  b
 i  r t  n
  o
  k  g   n
  a  o
  n
   A  .  4
 
 .  k
  c
  o
 l  c  r  e
 t  a
   w t  a , l  a
 i  d
  n
  u
  s ,  p
  a
   m
  r  a
 t  s  y
  a  a  y
 i   m
  o   n
  o
  r t  s
  a  g
  n  n
  a
  g  n  a
  r  a
 l   a
  s  o  n
 i  s
   T  g
  n  g
  a
  b
   m
  a  g
  n
   A
  ?  a
  y
 i   m
  o
  n  o
  r t  s
  a  g  n  n  a
  g
  n
  a
  r  a
 l   a
  s  o  n i  s
   T  g  n  g
  a
  b
   m
  a  g
  n
  a  o
  n
   A  .  3
 
 .  a
 t  a
  r  a
  h
  b
  a  h  a
   M
 t  a  a
  n  a
  y
  a
   m  a   R ,  a
  d   e  v
  r  u
  y
   A ,  a  r t  s
  a
  s  a
  h
 t
  r
   A  y
  a  n   a
  k
 i t i  n
  a  p  g  n  n  a  g  n  a
  r  a
 l   a
  s  s
  u
  d
  n
 I  g
  n  g   a  b
   m
  a  g   n
   A
  ?  n
  a
  k
 i t i  n  a
  p  g   n  n  a  g  n
  a
  r  a
 l   a  s  s
  u  d
  n
 I  g
  n  g
  a
  b   m   a  g  n
  a  o   n
   A  .  2
 
 . t  a
  r  u
  g
  g
 i  z  y
  a
  a
  y
 i  r  e
  y
  n
  e  h
  n
 i   a
  s  a
 l  a
 t  n
  a
   m  a   s   m  r  o
  f i  e
  n
  u  c  y  a t  a l  u
  s
  g
  a
  p  g   n  n   a
  g  n  a
  r  a
 l   a
  s  a  i   m
  a
 t  o
  p
  o
  s
  e
   M  g
  n  g   a  b
   m
  a  g   n
   A
  ?
  a  y
 i  r  e
  y
  n  e  h  n
 i  t  a t  a
 l  u
  s
  g
  a  p  g
  n  n   a
  g
  n   a
  r  a
 l   a
  s  a i   m  a
 t  o  p
  o
  s  e
   M  g
  n  g
  a
  b   m   a  g  n
  a  o   n
   A  .  1

  n
 i  s
  a
 l  k
  u
   T

 
  o  y
  r  a
  d   n
  e  l  a
  k ,  y
  r t  e    m  o  e
   G  t  p
  y
  g
   E
  g
  n
  o
  y  a
  p t  a  y  a   p  y
  a   m  a   p ,  o  y
  r  a   d   n
  e l  a
   K
 ,   w
  o
  r
  r  a
  b l  e
  e
  h
    W
 ,  h
  p
  a
  r  g
  o
   m
  s
 i  e
   S ,  s
  s
  a
  p
   m
  o
  c  c i t  e
  n
  g
  a    M  ,  k  c
 i t  s  p  o
  h
   C ,  u   c  a  b
   A   o
  n
 i  s
   T
 i  p  g  n  a  g  a l  a
  h ,   m   e t  s
  y
  s l  a    m  i  c
  e
   D   s
  u
  d  n
 I
   m  e t  s
  y
  s l  a    m
 i  s  e  g   a  x
  e
   S   a
 i   m
  a t  o
  p
  o
  s
  e   M
  n
  a  y
  u
  k
  u l  a
  s
  a  k  a  s  a
   p
  t i   m  a  g
  a  n i  g  a   n  n    o   y
  s  u
   b  i  r
  t  n
   o
   K   n
  a
  n
  s
  a   h
 i
   b  a   K  a
  g   M

 !  a
   K  a
 t  s
 i l  g
  a
   M
 :  n i  a
   w   a
   G
 
  o
  d   a  r  g  a
  s  
  a
  n  g   n
  a
   w i  r i  d  g  a
   P   y
  r t  e
   m
  o
  e
  g   d
 i   m
  a
  r  y
   P  t  p  y  g
   E
 i  u
  h
   S  g   n  e
   F  
 ,  a
   F  g
  n
 i   B t  a  g   n  i  h
   C I   s  u
  c   a  b
  a  l l  a
    W
 t  a
  e
  r   G   o   n i  s
   T
 t  a
  k
  u   s t  a
 .  a
 t  a
  r  a  h  b
  a
  h
  a
   M  t  a  g
 i  b  g  n  n  a
  y
  a
 t  n
  a   m   a
   P
 t  a  a  n   a
  y
  a
   m
  a
   R   )  6
  1
  4  1
 .  3
  ( i  p  g
  n  a  g  a l  a
   H  
 ,  a
  d
  e
  v
  r  u
  y
   A ,  a
  r t  s
  a
  s
  a
  h
 t
  r
   A    m  e
 t  s
  y
   S l  a
   m i  c
  e   D    m
  e
 t  s
  y
  s  e
  g
  a
  r  e
   w
  e
   S   s
  u
  d  n I
 
  h
  s
  e
   m
  a  g
 l i   G
  f  o  c
 i  p
   E    m
  e
 t  s
  y  s l  a
   m
 i  s
  e  g
  a
  x
  e
   S  t  a
  r  u
  g
  g
 i   Z   a
 i   m
  a
 t  o
  p
  o
  s
  e   M
  n
  a
  k
 i
  t i  n  a
   P   a  k
 i
  t  a
   m  e
  t  a   M   a
  y
 i  r  e
  y
  n
  e
  h  n
 I   n   a
  n
  s  a
  h
 i
   b  a
   K
  n
  a  g  n  a
  r  a
   L   g
  n
  a  n
  u
  a  n
 i   S

  a
  y
  a
  k  o
   M t
  r  a
  s
   T
  - I :  n
 i  a
   w
  a
   G
   N
 I   N
   A
   M
   A
   Y
   G
   A
   P

18
 

 
 .  o
 t  n
  e
   w  u  k   n  i t  a   n   a  s   o  a  t  a t   a  n  n   a i  d t   A
 .  n
  a
  s
  a
 l  k
  u  t  a  n  a  g    m   g  n  a
 l i  n
  a
  k  g  n  a  y  a  h
  u  b  a   s   n  i t i   m  a  g  a  n t  a   h  a  l   g  n   a  a   s
 i  a
  k
  g   a  n  n  o  o  n  a  l  u
   M
 .  o t  p
 i  h
   E  -  a
  g  a t  g   n  o  d
  a
  r  g  a
  s  a  n  g   n
  a   w
 i  r i  d  g  a  p  g  n  a  a   w  a   g  a  n i  g  g   n
 i  g
  a
 l  a  p  n   a
  y ’  d l i  h  a
   D
 .  a
  n i  s
 i  d
  e    m  g
  n  a  g   n  o
 l  u t  a
  k
  a  n  a   y   a
  k  a
   w  a  g
  a  g
  g  n  a   m   a
  g    m   a  s  n  a t  a
  g  u
  s  a  n  g   n  a l i t  n
  u  k  g   n  a
 l   a  n i t  u  b   a
   M
 .  o
  y
  r  a
  d
  n
  e l  a
  k  g   n  a  k   o
  s  a   m  u   p  a
  y
  a  k  a   n   w  a
  r  a  g   n
  o   n   a  g   n
  u
  k  n   a
  p
 i  s
 i   a   s  k   o
  s  a   m  u  p  g   n
  a
 l  g
 i  b  g   n   a
   N
 .  y
  r t  e   m  o  e  g  g
  n t i   m   a  g  g  a  p  g  n   a  e
  r  b  u
  k
  s
 i  d  a
  n  d  i   m  a
  r  y
  p  g   n  a    w  a
  g  g  a  p  a  s   a  l  a  b  a  g   n  a
  b   a  h   w  a
  r  a  g   n   a
  s
 I
 !  a t  n  e
   w
   K
  -  o t  n  e
   w
   K :  n  i  a
   w   a
   G
 
   p  i  s i  a
  s
 I

 
 
  n  a   g  o
  y
 i  n
  s
  a  h   a
 l  a ,  a
  p   u
 l  ,  y
  a
  h
  a
   B   n
  a
  y
  a
 l  a
  p ,  a
  p  u
 l  ,  y
  a  h
  a
   B
 ,  n
  a
  y
  a
 l  a  p ,  a  p
  u l  ,  y  a  h  a
   B
 
  o  k   a l  o
 l
  k
  a
  n
  a  g  n
 i  g
 i  g
  a    m  a  g    m   a  s  o
  k   g
  n
  a
 l  u
  g
  a
   m  a
  g   m   g
  n
 i  k
  a  g   n  n   a  t ’  o
 i  k  l  o
 l   g
  n
 i   m
  a  a  s  a  l  u
   m   a
  y  l i   m
  a  p
  a
  n
  a
   m
  a
  p
  a  p
 i   g  n  e
 l  b
 i  s  o
  p  a   g
   M   a
  s  a  n
  a
   m
  a
  p
 i   g
  n  e
  d  e
   w
  p  a   g
   M   g  n
 i   m  a  g  n  p
  a  g  g  n  a
 t  a
  n  a   g   M
  a
   w
  a
  g
  a
  s
 I

 
  o
  d
  a
  r  g
  a
  s  
  a
  n  g
  n
  a
   w
 i  r i  d
  g
  a
  p ,  s
  k
  c
 i t  s
  p
  o
  h
  c ,  n
 i  p
 i  g
  n  g
  n t  o
  n
  u
  b
  u
  b
  g
  a
  p t  a t  o
   m
  a
  g
  g
  a
  p ,  a
  p  a
   M   d
  a
  d
 i  n
  u
   m
  o
   K
  y
  r t  e
   m
  o
  e
  g ,   w
  o
  r
  r  a
  b l  e
  e
  h
   w ,  s
  u
  c
  a
  b
  a ,   m
  e
 t  s
  y
  s l  a
   m
 i  c
  e
  d ,  a
  p
  a
   M  
  n
  a
 l  a
  r  a
  a
   P
 
  o
  y
  r  a
  d
  n
  e
 l  a
  k ,  g
  n
 i  y
  a
  p t  a  y
  a
  p
  y
  a
   m
  a
  p , t  a
  k
  u
  s t  a t  a
  g
 i  b  g
  n  n
  a
  y
  a
 t  n
  a
   m
  a
  p ,  g
  n
  a
 l i  b
  g
  a
   P
  n
  a
  n  a  h
  a
   T

  n
 i  a
   w
  a
   G  g
  n
  a
  g
  a
  d
  g
  a
  r  a
   K

   C .  5
  1    B .  0
  1    C .  5
   D .  4
  1    C .  9    C .  4
   A .  3
  1    C .  8    D .  3
   D .  2
  1    B .  7    A .  2
   B .  1
  1    C .  6    B .  1

  n
 i  h
  a
  y
  a
   T

19
 

 S ang g uni
un i an
Blando, Rosemarie C., Michael M. Mercado, Mark Alvin M. Cruz, Angelo C. Espiritu,
Edna L. De Jesus, Asher H. Pasco, Rowel S. Padernal, Yorina C. Manalo, Kalenna
Lorene S. Asis. 2014.
2014. Kasaysayan ng Daigdig: Araling Panlipunan 8  – Modyul ng mag-
aaral.   Pasig City, Philippines: Vibal Group Inc. and Department of Education-
aaral.
Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS).

Philippines. Department of Education. (1995).  Ang Simbahang Katoliko: isang


makapangyarihang Institusyon sa Gitnang Panahon  – Modyul 8. Pasig City: Bureau
of Secondary Education Project EASE.

Philippines. Department of Education. (1995). Panahon ng Eksplorasyon at Paglawak


ng Teritoryo - Modyul 14. Pasig City: Bureau of Secondary Education Project EASE.

Philippines. Department of Education. (1995). Sistemang Piyudal sa Gitnang Panahon


sa Europa  – Modyul 9. Pasig City: Bureau of Secondary Education Project EASE.

Philippines. Department of Education. (1995). Labanan ng mga Bansa sa Daigdig


(Una at Ikalawang Digmaang Pandaigdig)  –  Modyul 17. Pasig City: Bureau of
Secondary Education Project EASE.

20
 

Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education - Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR)

Ground Floor, Bonifacio Bldg., DepEd Complex


Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600

Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985

Email Address: blr.lrqad@deped.gov.ph * blr.lrpd@deped.gov.ph

You might also like