KABANATA II 2. Eskultura.

KATEGORYA NG SINING, PERSONAL AT ESTETIKO, • Ang sining ng pag-uukit, pagkakasting,

PAKSA, ESTILO PORMA AT, NILALAMAN pagmomodelo at pagbubuo(assembling) ng mga
materyal sa isang tatlong dimensyong pigura o
MGA KATEGORYA/KLASIPIKASYON NG SINING
anyo.
I. BISWAL NA SINING. • Ang pag-uukit at pagmomodelo ay maaaring
isagawa sa kahoy, seramiks, metal, bato at iba
1. Arkitektura pang materyal.
• Sa lahat ng uri ng sining, ang arkitektura ang
maituturing na may malaking bunga sa buhay ng
A. Ang pag-uukit (carving)
mga tao sapagkat saklaw ng arkitektura ang
- paggamit ng isang
mismong bahay na ating tinitirhan.
blokeng materyal at
• Sa pagdaan ng maraming taon, hindi maikakaila
tinatabas ang mga
na marami na ring mga nakakamanghang
porsyon hanggang sa
estruktura ang makikita natin sa ating paligid
ang mga inaasam-asam
higit pa sa mga bahay na ating tinitirhan.
na porma ay lalabas.
• Maituturing din itong pamana sa atin ng mga
- Malaki ang kahingiang
ninuno sapagkat hindi lamang ang estruktura
inasaahan ng uring ito sa
ang mismong nakikita natin kundi naipasa na rin
isang eskultor sapagkat
kung papaano ito gawin.
mahalagang malinaw sa
• Kaya anumang klase ng estruktura ang gagawin,
kanyang isip ang inaasahan niyang awtput sa
tinutugunan ng mga arkitektura o pinagsasama-
materyal na gagawin.
samang tatlong mga pangunahing isyu:
Tungkulin, Anyo at Estruktura.
B. Casting.
Ang bubong (roof) ay - Kinabibilangan ito ng paggamit ng hulma
maituturing na klasikong (mould) at pagbuhos ng likidong materyal
simbolo ng proteksyon at katulad ng tinunaw na metal, plastik, goma at
seguridad. Ang bubong fiberglass.
ang pumoprotekta sa atin - Ang orihinal na modelo ay maaaring yari sa
mula sa mainit na araw at waks, luwad, at iba pa, na naisasalin sa isang
pag-ulan. Ginagawa higit pang matigas na materyal katulad ng
nitong kumportable ang tanso o di naman kaya ay metal.
buhay ng mga tao. - Ito ay maituturing na hindi direktang metodo
sa paggawa ng eskultura.

Ang bahay kubo (Nipa Ang Divine Mercy Shrine

Hut) ay uri ng bahay
na katutubo sa kultura
ng Pilipinas. Bago
nabuo ang iba pang
mga estruktura ay ito
muna ang naging
desinyo o uri ng bahay
ng mga Pilipino bago
ang pre-kolonyal na
panahon. Sa Sebuano-
Cagayan de Oro ito ay
tinatawag na payag. Sa probinsiya ng Bukidnon ay
makakakita ka pa rin ng bahay kubo. Tiyak marerelaks
ka rito dahil malamig sa loob.
ay isang maituturing na
eskultura gamit ang
casting. Ito ay isang
malaking monumento na
may laking 50
talampakan. Kaharap
nito ang Macajalar Bay
bahagi ng Sounthern
Island ng Mindanao.
C. Modeling.
- Isang manipulatibo at aditibong proseso na
nangangahulugang ang isang malambot na
materyal ay hinuhugis o inaanyo ng isang
manlilikha.
- Kabilang sa mga materyal na ginagamit ay
ang luwad, waks, at iba pa na minamanipula
ng kamay gamit ang iba’t ibang materyal.
 - Ang marka ng mga kagamitan gayundin ang
imprinta ng kamay ay makikita sa
kalatagan(surface) ng modelong paraan.
- Hindi katulad sa pag-uukit ang gawa sa
modelo ay maaaring palitan o baguhin. Pero
kadalasang nagagamit dito ang luwad
sapagkat ito ay malambot.
- Hanggat basa ang isang eskultura ay maaari
itong mapaglaruan na mabago, masahin, o
hugisin. Maaaring magdagdag pa ng marami
kung nakulangan pa hanggang sa tuluyang
mabuo.
Makikita ang
paggawaan ng mga
palayok sa Zone 8
Bulua Cagayan de Oro.
Hindi maikakaila na isa
ito sa simbolo ng
barangay
pinagmamalaki nito
dahil mayroon itong monumento bago makapasok sa
barangay bilang pagkilala nila sa industriya ng seramik.
D. Pagbubuo (assembling).
- Isang proseso kung saan ang mga indibidwal
na piraso, o bagay ay pinagsasama para
makabuo ng isang anyo ng eskultura na
magkakaroon ng panibagong buhay at
kahulugan saganang sarili.
- Ang pagbubuo (assembling) ay tinatawag din
konstruksyon.
Ang nasa larawan na sining ay
may pamagat na Contagious na
binuo ni Oscar A Floirendo mula
Cagayan de Oro. Siya ay
nagtapos sa UP Diliman ng
Bachelor of Fine Arts Major in
Painting. Nagkaroon na siya
ng mga eksibit sa kanyang mga
likha sa Manila Contemporary, CCP, Philippine National
Museum at iba pa.
3. Pagpinta.
- Kadalasang naiisip ng tao kapag pinag-uusapan ang
sining.
- Sa tradisyun ng mga kanluran, ang pinta ang
maituturing na reyna ng mga sining.
- Ang pinta ay gawa sa pigment, pinulbo na kulay,
pinagsama ng midyum o isang behikulo, at likidong
magsasama sa particle nang walang paghahalo sa kanila.
Ang mga sumusunod ay uri ng pinta.
A. Fresco.
- Tinatawag ding buon fresco
- isang matandang paraan ng pagpipinta sa
pader kung saan ang isang pinakinis na durog
na mga pigment na inilagay sa tubig at
iniaaplay sa mamasa-masang lime plaster na
kalatagan(surface).
B. Enkaustik. Pintang binubuo ng pangulay
(pigment) na inihahalo sa waks at resin.
C. Tempera.
- isang teknik ng pagpinta kung saan ang mga
pigment ay pinag-isa sa isang water-soluble
emulsion, katulad ng tubig at egg yolk, o di
naman kaya ay oil sa tubig na emulsion
katulad ng oil at isang buong itlog.
D. Oil.
- Ang pintang ito ay binubuo ng durog na
pangulay na pinagsama sa isang linseed oil na
at
behikulo at turpentayn midyum o thinner.
4. Pagtatanghal/Pinaghalong Sining
A. Musika.
- Isang anyong sining, at kultural na gawain kung saan ang
midyum ay ang tunog.
Midyum sa musika:
• instrumental
• tinig
- Pangkalahatang depinisyon ng musika kabilang ang mga
elementong pitch, ritmo, daynamiks, at ang sonic na mga
kalidad ng timbre at tekstura.
B. Sayaw.
- Pagtatanghal na anyong sining na binubuo ng mga may
layuning piniling pagkasunod-sunod ng paggalaw ng
isang tao.
- Karaniwang nagiging layunin sa pagsasagawa nito ay
ang pagpahayag ng ideya o emosyon, o ang simpleng
pagkagusto sa mga paggalaw sa ganang sarili.
C. Teatro.
- Mula sa matandang griyegong salita na theatron na ang
ibig sabihin “lugar ng panood (seeing place)”.
- Isang kolaboratibong anyo ng sining na gumagamit ng
mga aktwal na manananghal sa harap ng mga
manonood, mga aktor o aktres, para maipakita ang isang
totoo o imahinatibong pangyayari sa harap ng mga tao sa
isang tiyak na lugar, na kadalasan ay sa entablado.
D. Pelikula.
- Binubuo ng mga gumagalaw na larawan na nairekord
para maipakita sa teatro o telebisyon kadalasang
mayroong tunog para makabuo ng isang kwento.
E. Panitikan.
- Pagpapahayag ng pasalita o pasulat ng mga kaisipan at
damdaming Pilipino na tumatalakay sa mga karanasan ng
buhay ng tao na naisusulat sa isang masining, maganda
at nag-iiwan ng isang magandang kaisipan.
5. Digital na Sining
- Ang digital art ay maaaring ginawa gamit ang komputer,
pag-iiskan o pagguhit gamit ang isang tablet at iba pa.
- Sa tulong ng teknolohiya ay maaari ng manipulahin sa
pamamagitan ng computed editor ang anumang bidyu
na nakuha gamit ang isang kamera o sa mismong selpon.
- Ang isang manlilikha ay nabibigyan na ng pagkakataon
na maging malikhain sa kanyang kinuhang mga tagpo,
maaaring magdag at magtanggal gamit ang editor para
makabuo ng isang ganap na produkto.
II. ANG PAKSA NG SINING
Paksa ng sining
- tumutukoy sa sinumang tao, obdyek, tagpo
o pangyayari na inilalarawan o kinakatawan ng isang
likhang-sining.
- Ang mismong paksa ng sining ang siyang
pinaka-esensya ng obra.
- Mahalagang masagot ang mga katanungan
kagaya ng: Ano ang inilalarawan sa likhang-sining?
Ano ang sinusubukang ihayag ng isang manlikikha
sa kanyang mga manonood? Paano niya pinaaabot
ang mensahe?

- Kabilang sa mga uri ng sining na ito ay ang 2D computer

graphics, 3D computer graphics, Pixel Art, Digital
Photography, Photo painting, Manual Vector Drawing at
iba pa.

6. Aplayd na Sining

A. Industriyal na Desinyo.

- Layunin ng sining na ito na gawing magaan ang ating
buhay, makahanap ng kapakinabangan, halaga at anyo sa
pamamagitan ng pagsunod sa tamang hakbang sa
paggawa.
- Ilan sa mga halimbawa nito ay mga sasakyan,
upuan, malaking salamin sa sala, appliance at iba pa
B. Grapikong Desinyo.
- Isang proseso ng biswal na komunikasyon at paglutang
ng problema gamit ang tipograpi, potograpi, ikonograpi,
at ilustrasyon.
2 URI NG SINING SA PAKSA
1. Representasyunal na Sining
- Ang salitang representasyunal ay kadalasang
nagagamit kaugnay sa pigyuratibong sining, na
binibigyang kahulugan bilang isang sining na
naglalarawan, bagaman binago o ginulo, isang bagay
na nararamdaman sa nakikitang mundo.
- Maaaring ito ay kumakatawan, naipapakita, mga
bagay na nakikila natin sa pang-araw-araw.

- Ang desinyong ito ay lumilikha at pinagsasama ang mga

simbolo, imahe at teksto para makabuo ng anyong biswal
na representasyon ng mga ideya at mensahe. Kabilang
dito ang mga logo ng iba’t ibang produkto.

C. Fashion na Disenyo.

- Impluwensiya ito ng sosyal at kultural na pamantayan

at inaasahan.

- Sining ito ng paglalagay ng desinyo, estetitiko at natural

na kagandahan sa pananamit at mga akesorya.

D. Interyor na Disenyo.

- Isang sining at agham sa pagpapahusay ng isang

interyor ng gusali upang magtamo ng isang mas kaaya-
ayang kapaligiran.
- Isang representasyunal na sining na naglalarawan sa
payak na buhay ng mga mangingisda sa probinsya.
Makikita ang kanilang pagsisikap buhat pa sa
panghuhuli ng isda para may maitustos sa pang-
arawaraw na pangangailangan. Itinatanghal ng obra na
sa pagsisikap natin sa bawat araw, dulot nito sa atin ay
kaginhawaan sa sarili at mga mahal sa buhay.
2. Di-representasyunal na Sining
- minsan ding tinatawag na di-obdyektib at di-piguratibo.
- Ipinapakita ang sining na ito na walang spesipikong
batayan sa anuman labas sa kanyang sarili. Ibig sabihin,
ang likhang sining na ito ay walang kinatawan o
makikitang tao, lugar o bagay.
- Kung makikita sa representasyunal ang sining ay
nagpapakita ng larawan ng isang bagay, taliwas naman
ito sa di-representasyunal na sining.
- Sa halip na mayroong itinatanghal na kakaibang bagay,
ang artist ay gumagamit lamang ng anyo, hugis, kulay at
linya na maituturing nga mga esensyal na mga elemento
sa biswal na sining.
III. ESTILO, PORMA AT NILALAMAN
Ang isang artist ay gumagamit ng lenggwahe ng sining
para pag-isahin ang mga biswal na elemento ng sining
batay sa mga prinsipyo ng desinyo.
Ang nabuong likhang sining ay mayroong tinatawag na
estilo, at anyo, para sa pagpapahayag ng isang tiyak na
nilalaman.
Pero hindi katulad ng agham na mayroong tiyak na
proseso at sistemang sinusunod, sa sining marami sa mga
manlilikha ang mas piniling hindi sumunod sa mga
panuntunan at prinsipyo. Ibig sabihin, ipinapakita ng
isang manlilikha ang kanyang binuong sining na hindi
isinaalang-alang kung gaano kaayos ang kanyang
pagpapahayag sa nabuong sining.
Sa mga sining na ating tinitingnan, ang metodo ng
pagpapahayag ng isang manlilikha ay tinatawag estilo,
ang kabuuan naman sa nakikita, ang produkto ng
komposisyon ng mga biswal na elemento batay sa
prinsipyo ng desinyo ay tinatawag na anyo(form).
Samantalang, ang nilalaman naman ay hindi lamang
tinitingnan sa anyo kundi pati sa paksa at ang nakatagong
kahulugan at tema.
ESTILO
- Sa biswal na sining ito ay tumutukoy sa mga karateristik
na paraan ng isang manlilikha sa pagpapahayag sa
kanyang sarili.
- Masasabi mang sa kasaysayan, ang mga manlilikha ay
nagtatanghal ng mga unibersal o pamilyar na tema pero
ang kanila mismong likha, ay nagkakaiba hindi lamang sa
sosyal at kultural na konteksto, ngunit gayundin sa
mismong estilo.
Mga maituturing na estilo sa sining:
A. Realistikong sining
- kung saan inilalarawan ang mga tao at bagay
kung paano sila nakikita na walang
ideyalisasyon at distorsyon.
- Ibig sabihin ang naturalistikong pamamaraan
ang ipinapakita na halos nahahawig sa isang
potograpiya.
B. Ekspresyonistikong sining
- ang anyo at kulay ay malaya sa distorsyon ng
isang manlilikha para matamo ang tinatawag
na emosyonal na hikayat (emotional impact).
C. Abstraktong sining
- ay tumutukoy sa isang pinta na hindi
naglalarawan ng malinaw na mga bagay o
eksena.
- Ito ay paglayo sa aktwal na hitsura ng isang
bagay.
PORMA
- tumutukoy sa kung anong nakikita natin sa kabuuan
mismo ng isang sining.
- Maaaring saklaw nito ang mga elemento, at prinsipyo
ng nasabing sining. Kabilang rin nito ang mga pisikal na
katangian ng bagay, pangyayari at sitwasyon na maaaring
tumutukoy sa hugis, tekstura, mga kulay, na iilan sa mga
elemento na nagpapabuo sa sining. Samantalang sa
prinsipyo naman ng disenyo ay ang kaisahan, barayti,
balanse, ritmo at marami pang iba. Isa sa pwedeng
magagamit ay ang pormal na kritisimo (formal cristicism)
kung saan ang uri na ito ng pagdulog sa pagsusuri ng
sining ay nakatuon sa mga elemento at prinsipyo.
NILALAMAN
- Ang anumang mensahe o kahulugan ng isang likhang-
sining ay tinatawag na nilalaman (content).
- Tumutukoy ito sa anumang makikita sa sining hindi
lamang sa mga linya kundi kalakip na rin ang mismong
paksa at tema.
- Nabanggit ni Frank (2006) sa kanyang teksto
na: Content determines form, but form expresses
content; thus, the two are inseparable. As form changes,
content changes and vice versa.
- Kapag halimbawa pinagkalooban ka ng isang malambot
na rosas, ng isang makulay at malaking teddy bear ng
isang kaibigan, maaari mong isipin na ikaw ay espesyal na
tao mula sa nagbigay. Kung gayon ang nilalaman ay pag-
ibig. Pero kung ang teddy bear na ibinigay sa iyo ay
iginuhit lamang sa isang bondpaper maaari ka lang • Vermeer ang kanyang
matuwa nang bahagya pero hindi katulad ng malaking iniwang maybahay ay
teddy bear na ibinigay ang iyong madarama. Maaari napilitang ipagpalit ang
mong uriin na iyon ay pagpapahalaga sa di-personal na kanyang mga pinta sa pagkain
pamamaraan. at sa kanyang malaking
pamilya .
- Ang nilalaman ay nahahati sa tatlong antas:

• paksa
• komposisyon
• tema

• Vincent van Gogh -

umasa sa tulong ng
IV. MGA LAYUNIN AT TUNGKULIN NG kanyang kapatid sa
SINING (PPT) halip ng kanyang
perang nakukuha
• Aesthetic sa pagpipinta.
• Aesthetician Isang beses lang
siyang
• Naging layunin nila ang pagtukoy sa panukatan nakapagbinta ng
(crieteria) na gagamitin sa pag-unawa, kanyang gawa.
paghuhusga, at pagtatanggol sa mga pananaw
patungkol sa sining.
TUNGKULIN NG SINING
• Bumuo ng mga teorya:
A. Imitasyonalista- nakapabor sa • Magpabatid.
makatotohanang representasyon ng mga Ang sining ay nauunawaan sa malawak na
sabdyek sa gawang sining. espektro ng mga tao kaya nagagamit sa para sa
B. Pormalista- nagpapahalaga kung paano pagpapabatid ng impormasyon at mga ideya.
dinesenyo ng isang artist ang kanyang likha.
C. Emosyonalista - nagpapahalaga sa Middle Ages sa Europa- stained-
matingkad na komunikasyon mga ideya, glass windows and eskulturang
nararamdaman, at kalooban. yari sa bato na katedral na
nagtuturo ng mga kwentong
• Ang gawang sining ay produkto ng pagiging bibliya sa mga walang pinag-
sensitibidad (sensitivity), pagkamalikhain, aralan na mga tao
imahinasyon, at kasanayan ng isang tao. - The Tree of Jesse sa Chartres
Cathedral, near Paris

• Ang katanyagan ni Titian

(italyonong pintor)- namayagpag siya
bilang pintor ng mga hari at mga
mararangal na tao sapagkat umani
siya ng malaking pera at namuhay na
parang panginoon.
• Rembrandt - namuhay
sa pinakahuli ng kanyang
buhay na nabangkarote at
namuhay ng malungkot sa
malayo. Gayundin ang
kanyang kababayan na si Frans
Hals na namatay ng naghihirap
at inilibing sa libingan ng mga
magpapalayok.
• Pang-araw-araw na buhay.
Blackfeet Parfleche- rawhide
envelope na ginagamit sa
bilang paglalagyan ng mga
personal na bagay ng mga
nomadikong katutubong
Amerikanong lipunan.
Napapalamutian ito ng mga
makukulay na simbolikong
anyo na nauukol sa komunal na katutubong buhay.
• Espiritwalidad • 14th Century Decorative
Panel from Alhambra
Stonehenge, England -
nabuo sa maraming antas • Makukulay na Mosaic
noong 2000 BCE. Nabuo Tiles gawa sa dazzling
sa kapanahunan noon patterns.
ang relihiyon at agham ay
• Heometrikal na patern
napag-isa sa paghahanap
na may ibang hugis, laki,
ng pag-unawa. Binuo
at mga kulay.
para sa isang relihiyon at
siyentipikong tungkulin.

• Personal na Pagpapahayag

• Rembrandt van Rijn

- inihayag ang
kanyang saloobin
hinggil sa buhay sa
pamamagitan ng
mga libo-libong
pinta, guhit, at
printa. Sa edad na
20 hanggang 63,
gumuhit siya ng
dose-dosenang
sariling debuho.

- Natagpuan niya ang kanyang sarili bilang

pinaka-epektibong modelo.

-Ginamit niya ang kanyang mukha bilang batayan

sa pag-aaral ng buhay.

• Sosyal at Politikal na Pakinabang

- Ang mga artist sa

maraming lipunan ay
naghahangad na
pumuna o maka-
impluwensiya sa
pagpapahalaga at
opinyong ng publiko.

- Ang pagpapahayag ni
Francisco Goya sa bunga ng Napoleonic na digmaan sa
kanyang bansa. The Disaster of War ay malinaw na
pagkadokumento sa mga pagmamalupit ng mga tropa ni
Napoleon habang sinasalakay ang Espanya taong 1808.

• Para sa Biswal na Kagalakan

- Ang Sining na may biswal na atraksyon at maayos na

pagkabuo ay maaaring mag-aangat sa atin sa daloy ng
buhay (lift us above the stream of life). Pansamantala
nating nakakalimutan kung saan tayo sa tuwing
napagmuni-munihan natin ang isang gawa.