Ang Pagpapahayag o Diskurso
Pagsisiwalat ng tao ng kanyang mga Kaantasan ng mga Salita
kaalaman, paniniwala, nasasaloob at mithiin
sa kanyang kapwang kinakausap o sa
madlang publikong kanyang kinakaharap sa
pamamagitan ng paggamit ng wika at iba
pang representasyon nito ang pagpapahayag
o diskurso.
Dalawang Paraan ng Pagpapahayag o
Diskurso
Maaaring paraanin sa dalawa ang
pagpapahayag sa pamamagitan ng wika: sa
pasalita, o kaya'y sa pasulat.
A. Pasalita ito kung verbal (oral),
B. Pasulat naman kung
ipinapasanatutuhang mga
ortografikong simbulo gaya ng mga
letra.
A. Ang Pasalitang Pagpapahayag o
Diskursong Oral
Mga kakayahang pangkomunikasyon
ang pinakamahalagang puhunan para
maisakatuparan ng tao, ng mga estudyante,
halimbawa, ang mga pinapangarap nilang
tagumpay sa kani-kaniyang napiling
profesyon. Mapaguro man siya,
mapainhinyero, mapapulitiko, mapaduktor,
at kung anu-ano pa, ang pasalitang
pagpapahayag o oral na diskurso lalo na,
ang karaniwang pinagbabasehan ng
katalinuhan at karunungan nila.
Ang Kumbersasyon o Pakikipag-usap
Salita... salita... salita...
makapangyarihang binhi ng dila. Sa binhing
salita nagmula ... "Bayaang magkaliwanag,
at nagkaroon ng liwanag... at ang lahat ay
nagwakas sa salita.... at ang salita'y naging
tao."
Tulad ng binhi, ang salita ay
pinagugulang, iniimbak, pinipili, at
inihahasik. Itinatanim, lamang, hindi sa lupa
kundi sa isip at sa dibdib ng tao, lalo na sa
mukha ng may salita na nagsisilbing salamin
ng kanyang budhi't pagkatao. Tulad ng
binhi, ang salita ay pinatutubo,
pinayayabong, pinakaiingatan laban sa
kapaligiran at panahon. Pinamumunga nang
mapanatili at maparami pa ang buhay nitong
uri.
May kaantasan ang mga salita.
Kaantasang isinasaalang alang ng mga aral
sa wika, sa gayon ang mga salitang
bibitawan o gagamitin ay bumabagay sa
kanyang katayuan, sa hinihingi ng panahon
at pook, at sa okasyong dinadaluhan.
Sa ganang kabagayang ito ng mga salita,
masasabing dalawa lamang ang kaantasan
nito: ang formal na mga salita at ang
imformal o di-formal na mga salita.
A. Formal Ito ay mga salitang istandard
dahil ito'y kinikilala, tinatanggap,
ginagamit ng karamihang nakapag-
aral sa wika. Ang mga dalubwika ang
nagpapasya kung ang salita ay dapat
gamitin. Kung marapat ito'y
ginagamit sa mga paaralan at sa iba
pang may pangkaligirang-intelektwal
sa gayo'y tumaas ang uri kapag
malaganap nang ginagaya.
1. Pambansa- Ang salitang ginagamit
sa mga aklat at babasahing
sumisirkula sa buong kapuluan at
lahat ng paaralan. Ito rin ang wikang
ginagamit ng pamahalaan at itinuturo
sa mga nagsisipag-aral.
2. Pampanitikan- Mga salitang
matatayog, malalalim, mabibigat,
makukulay at sadyang matataas ang
uri. Ito ang mga salitang ginagamit ng
mga manunulat at dalubwika.
B. Di-Formal o Imformal- Ang mga
salitang imformal ay mga salitang
karaniwan at palasak na mga pang-
araw-araw na pakikipag-usap at
ginagamit sa pakikipagsulatan sa mga
kakilala at kaibigan. Kabilang dito
ang:
1. Lalawiganin- Ito ang mga salitang
kilala at saklaw lamang ng pook na
pinaggagamitan nito, hindi ginagamit
sa labas ng kinamulatang lalawigan,
liban kung sila-sila'y magkakatagpu-
tagpo sa labas at dahil kinagisnan,
natural na siyang naibubukambibig
kaagad. Kapansin-pansin ang mga
 lalawiganing mga salita, bukod sa iba Tumuga
ang bigkas, may kakaiba pang tono. (Bikol)
Ang lalawiganing salita ang tulak ng
mga makarehiyonal na kaugalian ng Palabuuan Ng Mga Salitang Balbal
tao.
Kung papaano binubuo ang mga
2. Balbal- Ang mga salitang ito'y karaniwang salita, ang paglikha ng mga
tinatawag sa Ingles na slang. Ang salitang balbal ay hindi naiiba ng paraan.
mga salitang ito noong una ay hindi 1. Paghango sa mga salitang
tinatanggap ng mga magulang at may katutubo
pinag-aralan dahil masagwa raw Halimbawa:
pakinggan. Sa mga grupu-grupo  Gurang – matanda
nagsisimula ang pagkalat nito. Sila  Utol – kapatid
ang umimbento, sa gayon, para nga  Buwang – luko-luko
namang code, hindi maiintindihan ng  Pabarabarabay- paharang-harang
iba ang kanilang pag-uusapan.
Pabagu-bago ang mga salitang balbal. 2. Paghalaw sa Wikang Banyaga
Pana-panahon kung mauso kaya Halimbawa:
karaniwan ay hindi tumatagal, agad  tisoy, tisay, (Kastila: mistizo, mistiza)
nawawala. Ang mga salitang balbal
 tsimay, tsimoy (Kastila: muchacha,
ay tinatawag ding salitang kanto,
muchacho)
salitang lansangan, salita ng mga
 toma (Kastila: tomar) inom
estudyante, teen-age lingo at sa grupo
ng mga bakla ay swardspeak o gay  kosa (Russian Mafia: Cosa Nostra)
talk.  sikyo (Ingles: security guard)
 orig (Ingles: original)
3. Kolokyal (colloquial) - Ito'y mga  pikon (Ingles: pick on)
pang-araw-araw na mga salita ngunit  dedbol (Ingles: dead ball)
may kagaspangan at pagkabulgar,  maniyakis (Ingles: maniac)
bagamat may anyong repinado at  indiyan (Ingles: Indian)
malinis ayon sa kung sino ang  sisiw (Ingles: chicks)
nagsasalita.
3. Pagsasalarawan o
Halimbawa: Pagsasakatangian ng Isang
FORMAL KOLOKYAL Bagay
Saan naroon Sanaron Halimbawa:
Nasaan Nasan  yoyo - (dahil ang relo ay
Naroon, naroroon Naron hugis yoyo)
Kaniya, kaniya- Kanya, kanya-kanya  alat - (dahil sa ang pulis
kaniya Ewan tulad ng asin pag nasobrahan ay
Aywan Pista masama sa panlasa)
Piyesta  bola - (dahil binibilog
ang ulo ng agad pumayag)
Isang Halimbawang Hanayhay ng Kaantasan  loob - (piitan,
ng mga Salita nakakulong sa loob)
FORMAL IMFORMAL  makulit - (dahil maraming
BALBA LALAWI PAMPANI PAMB katanungan)
L GANIN TIKAN ANSA  basag, durog- (dahil nakawawala
Utol Tugang Kapusod Kapatid sa sariling isip kapag nakadroga)
Buwang (Bikol) Nasisirang- Baliw
Tsimay Buang bait Katulon 4. Pagpapaikli ng salita.
Kumanta (Bisaya) Katuwang g Halimbawa:
Alila Nagtapat Umamin  kana - amerikana
  orig - original iba't ibang kawili-wiling
 sikyo - security guard paksain.
2. Alam ang mga tamang
5. Pagbabaligtad ng salita sasabihin, sa tamang oras at sa
Halimbawa: tamang paraan.
 atab - bata 3. Matalas ang pakiramdam.
 lispu - pulis 4. Hindi makasarili, mapagbigay
 etneb - bente at nakikipag-usap hindi para
 tipar - party ipakita ang galing.
5. Walang kayabangan at umiiwas
 ismi - misis
sa nakakayamot o mainitang
 tsikot - kotse
pakikipagtalo.
 ermat - mater 6. Tumatanggap ng opinyon ng
 erpat - pater iba kahit saliwa sa kanyang
 norem - meron paniniwala.
7. Matapat, prangka, may
6. Pagbabaliktad na may dagdag konsiderasyon at mataktika.
na titik o mga titik sa unahan 8. Umiiwas sa pagtatanong ng
ng salita. mga personal na bagay.
Halimbawa: 9. Marunong magsimula ng mga
 isputing - nakaputi bagong paksa sakaling
 dyahi - hiya nauubusan na ng masasabi ang
kausap.
10. Nagbabasa at nakikinig ng mga
napapanahong isyu.

7. Pagbabaliktad matapos Ang Pakikipagkumbersasyong Familyar

paiksiin. o Imformal
Halimbawa:
 Lonta - pantalon - Mauuri ang pakikipagkumbersasyon
talon sa dalawa imformal at formal.
 Yosi - sigarilyo - Ang sumusunod ay halimbawa ng imformal.
isoy
SANDALANGIN
8. Pag-iiksi, pagbabaliktad, pag-uulit Joey A. Arrogante
Halimbawa:
 Asawa - saw-was Heben, mulang ikosa Mo ako,
- waswas sa pagkakaklase ba.
At kung anu-ano pang iba't ibang paraan. Pero nang magdisaper Ka,
nagkawatak-watak lahat.
9. Pagdaragdag ng titik o mga titik sa Kasalanan ko!
hulihan ng salita. Sinira ng pagwawala ko
Halimbawa: ang pagtitiwala Mo
 Manyak - manyakis pati ng barkada kaya sising-alipin ako.

Mga Dapat Taglaying Katangian Tungo Ang laki ng naging kapalit

sa Mabuting Pakikipag-usap sa binalewala kong pakikisama Mo,
Sa mabuting pakikipag-usap may mga nasugapa lalo ang buhay ko,
katangiang nararapat taglayin ng mga nag- nasira pati ulo ko
uusap tulad ng mga sumusunod: sa kamalasan, sa problema;
1. Malawak ang karanasan sa naging demonyo ako,
buhay na mapagkukunan ng kaaway ng lahat -
ng bahay, ng gobyerno, ng simbahan.
 Ayoko na!
Hindi na kaya
ng aking konsiyensya.
Ang hirap palang wala ka!
ANG PAKIKIPAGKUMBERSASYONG
FORMAL
Formal ang pakikipag-usap ng isang kawani
sa kanyang manedyer sa opisina; ng isang
mag-aaral sa kanilang guro sa oras ng klase;
ng isang tao sa bagong kakilala sa isang
hapunang pagtitipon; ng isang binata sa
kanyang bagong nililigawan sa ilang una
nilang pagkikita; ng isang anak sa kanyang
magulang sa oras na mahalaga ang pag-
uusapan; at iba pa. Samakatwid, ang
pakikipagsalitaang formal ay naaayon sa
hinihingi ng pagkakataon o ng sitwasyon.
Ang Mga Dapat Isaalang-Alang sa
Formal na Pakikipag-usap:
Sa ganitong formal na pakikipagsalitaan o
pakikipag-usap isinasaalang-alang ang mga
sumusunod:
1. Pamimitagan - Ayon kay E.E. Dodd,
(1939) "Ang pamitagan ay ang langis na na
sa buhay na makina." (Salinwika) Sa bahay,
sa paaralan, sa kalsada, sa sasakyan, sa
tindahan, sa madla, kinamulatan nang sa
pagsasalita natin tayo ay magagalang.
Nakapamihasnan nang gamitin ang mga
sumusunod: "Salamat", "Paki lang",
"Pakiulit na nga ng sinabi niyo.",
"Makikiraan na nga ho.", "Puwede kaya?",
"Kung inyong ipahihintulot." At kung anu-
ano pang makaluwag-loob na paggalang.
2. Malumanay na Tinig - Tayong mga
Pilipino ay madaling sa unang impresyon.
Sa pananalita lamang ng bago nating
kakilala ay agad na tayong nabibighani at
agad tayong nagsasabing "mukhang mabait
at maginoo." Dahil maamo marahil ang
kanyang mukha habang malumanay ang
kanyang boses at masuyo ang kanyang
pangungusap. Sa kabilang dako naman,
kapag pabigla-bigla, may kagaspangan at
kaunting napalakas ang kanyang tinig at
pananalita, agad din tayong nagsasabing
"Ang suplado o ang suplada naman.", "Ang
presko nito.", "Wala yatang pinag-aralan
ang taong iyon.", "Bastos!", at agad tayong
nawawalan ng gana at sa halip na ating
pakitunguhan at kausapin, hindi na natin
pinapansin, mapilitan man tayo'y malamig
pa sa bahaw ang mukha at damdamin natin.
Kaya dapat tandaan:
1) Huwag magsalita nang napakalakas
habang nasa kalsada.
2) Iwasang magpabigla-bigla oras na
nasa grupo lalo't hindi mga kilala,
dahil maaaring makaistorbo kung
mapapataas nang kaunti ang boses.
3) Iwasan ang pasigaw na pagtawag sa
isang kakilalang nasa malayo o nasa
kabilang kalsada, kung kaya pang
abutan ang distansya, lumapit agad; at
kung hindi naman, hayaan na lamang.
4) Iwasan ang malakasang pag-uusap sa
mga sasakyan at pook pampubliko.
3. Pananalitang malinaw - Ang wika ay
pinag-aaralan nang lubos na makasanayan.
Makapagsasalita tayo nang malinaw at
mahusay kung di ipasasantabi ang sining ng
pagsasalita - tulad ng pagtitimpi ng boses at
maliwanag na pagbigkas ng mga salita. May
mga taong tinatakpan, kaya'y hindi ibuka-
buka ang bibig kapag nagsasalita, tuloy di
mawatasan ang kanyang sinasabi. Mas
magaling, habang mga bata pa ay tulungan
na ng mga magulang ang kanilang mga anak
ng wastong pagsasalitang malinaw. Wika
nga, "Sanayan lamang 'yan."
4. Katumpakan ng salita at
5. Pag-iwas sa mararahas na pananalita -
Ang dalawang ito ay itinuturing na tatak, ng
isang may pinag-aralang tao, hindi man,
isang matalino, maalalahanin at sensitibong
tao. Ang una ay nakasalalay sa lawak ng
talasalitaang taglay. Nakukuha ito sa
pamamagitan ng pagbabasa, pakikinig at
pagsasanay. Natural, magiging tiyak at hindi
malabo ang pagsasalita, Ito naman ay maisa-
sakatuparan sa pagiging mataktika sa
pakikipag-usap at katalasan ng pakiramdam.
Sa pamamagitan ng kaalaman sa iba't ibang
pamamaraan ng pagsasalita, bukod sa
magiging makulay na ang ating sinasabi, ay
hindi pa tayo makasasaling dahil may mga
taong mararamdamin na kahit biro ay
nasasaktan, kaya'y nahihiya. Hangga't
maaari rin, iwasan ang mga bagay na
masyadong personal sa pakikipagsalitaang
formal.
Halimbawa:
AMA NAMIN
Ama namin, sumasalangit Ka,
Sambahin ang ngalan Mo,
Mapasaamin ang kaharian Mo.
Sundin ang loob Mo
Dito sa lupa para ng sa langit.
Bigyan Mo kami ngayon
Ng aming kakanin sa araw-araw.
At patawarin Mo kami
Sa aming mga sala,
Tulad ng pagpapatawad namin
Sa nagkakasala sa amin.
At huwag Mo kaming ipahintulot sa tukso
At iadya Mo kami sa gawang masasama.
AMEN.
GAWAIN:
Hango sa "Hagdan sa Bahaghari" ni Amado
V. Hernandez
Gilda: Huwag mong pakalubusin ang
pagpakadakila.
Reynaldo: Hindi ang pagpapakadakila ang
hangad ko, kundi ikaw at ang ating anak.
Hindi pa ba sapat ang pag-iibigang iyan? Na
dahil diyan ay kailangan nating magbuklod.
Gilda: Sapat na sapat.
Reynaldo: Kung gayon ay pumapayag ka?
Gilda: Utang na loob Reynaldo, huwag mo
akong tuksuhin muling magkamali sa ngalan
ng pag-ibig. Kailanman ay hindi tayo
maaaring magbuklod
Pagkakatulad at Pagkakaiba ng
Kumbersasyon at Publikong Pagsasalita
Nagkakatulad ang kumbersasyon at
publikong pagsasalita sa mga sumusunod:
1. Pagkakasunud-sunod ng mga kaisipan o
mensahe ayon sa pinakamahikayat na
paraan.
2. Pagbagay ng mga kaisipan o mensahe sa
tagapakinig upang maliwanag na maipakita
ang kahalagahan ng tinatalakay na isyu.
3. Pagkukuwentong may malakas na dating
dahil mapamaraan at makatibayan.
4. Pakikibagay sa reaksyon ng mga
tagapakinig sa pamamagitan ng
naiintindihang paliwanag.
Halos pareho, ang mga kakayahang
kinakailangan sa dalawang nabanggit na
paraan ng pagpapahayag.
Mga kakayahang linggwistik at
komunikativ.
Nagkakaiba naman ang kumbersasyon at
publikong pagsasalita sa mga sumusunod:
1. Pinagpaplanuhang mabuti at
pinaghahandaang lubos ang publikong
pagsasalita, samantalang natural lamang
sabihin ang lumabas sa bibig ayon sa
pagkakaunawa, basta magsalita wika nga, sa
kumbersasyon, walang pag iistruktura ng
mga sasabihin.
2. Formal ang wikang ginagamit sa
publikong pagsasalita, samantalang,
imformal gumagamit ng mga balbal, jargon,
at kung anu-ano pang rejister na maaari
pang mali-mali ang gramar. Samakatwid,
refinado sa una, magaspang sa pangalawa. -
3. Kailangan sa publikong pagsasalita ang
kaalaman sa mga pamamaraan ng
pagsasalita, tulad sa pag-angkop ng boses sa
awdyens, malinaw na pagbigkas, maayos na
postura, matatag na tindig atb; samantalang,
sa kumbersasyon maaaring mag-usap nang
pabulong, walang pakundangan sa
pagsasalita, pabara-barang tadtad ng
manerismo.
Masining na Pagpapahayag o Diskursong
Artistik
 Matatawag na masining ang
pagpapahayag kung nakabase ang
pagsasagawa sa arte na sinisimulan sa
maayos na pag iistruktura at
maimahinasyong paggamit ng wika.
Ipinapaloob dito ang mga tiyak na emosyon
upang umapela sa mga pandama ng mga
kinauukulan, tuloy, pukawin sa kanilang
isipan ang mga posibleng modelo ng mga
karanasang pantao. Makapangyarihan,
samakatwid, ang taong nag-aangkin ng
kakayahan, kaalaman, kasanayan sa
masining na pagpapahayag sapagkat
pinauunlad at pinatitindi nito ang kanyang
magnetismo na umaakit/ humahatak sa
paghanga ng balana.
Ang mga Pundasyon ng Masining na
Pagpapahayag o Diskursong Artistik
Itinatag na noon pa ng mga Griyegong
filosopong sina Socrates, Plato, Aristotle,
at Longhinus ang fundasyon ng masining
na pagpapahayag sa tatlong kakayahang
pangwika: (1) gramatika, (2) retorika, at
(3) lohika.
May kinalaman ang gramatika sa masinop
na pagforma ng lahat ng sangkap ng wika
upang makabuo ng malilinaw na kaisipan
bilang resulta ng paggamit nito.
Pagpapakahulugan sa Retorika
 Ang retorika ang tinatawag ni
Aristotle na wika at diskusyon sa
kanyang diskursong pinamagatan
niyang "Poetics" na walang iba kundi
ang sining ng publikong pagsasalita.
 Sa ibang pananalita, ang retorika ang
sining ng epektibong pagsasalita
mapasapubliko man o mapasa-anyong
kumbersasyon. Ito ang pag-aaral ng
iba't ibang mahuhusay na
pamamaraan sa preparasyon at
presentasyon ng mga sasalitain.
Ang mga Layunin ng Retorika
Sa tatlong inisa-isang larangan o kakayahan,
ang retorika ang kabuuan ng dili't iba kundi
ang pinakahulugan ng isang simpleng kilala
ng lahat na idiomang "matamis ang dila",
ang kagalingan ng isang tao na: (1)
makapanghikayat na gumawa ng isang
bagay na ipinadaramang tama, (2)
makapagpabatid ng tungkol sa mga bagay-
bagay na hindi pa nalalaman, at (3)
makapang-aliw para makapagbigay-
kasiyahan at kabutihan sa kapwa.
Iba pang Layunin ng Retorika
Nilalayon pa sa retorika ang mga
sumusunod:
1. makapagpafokus ng atensyon ng
tagapakinig.
2. makapagsanay sa magilas, malinaw,
angkop at may panlasang pagpapahayag.
3. makapagpaintinding mabuti at
maliwanag,
4. maikintal sa isip at loob ang diwa o
kaisipang sinasabi,
5. maipagamit ang inihahayag na mensahe,
6. makapagtatag ng tiwala sa sarili, at
7. makadevelop ng kritikal na pag-iisip.
Ang Mga Kahalagahan ng Retorika
Dahil bawat tao ay nag-aangkin ng
likas na kakayahang magsalita, dapat
lamang na ang angkin niyang kakayahang
ito ay sadyang mapaunlad nang mahusay na
magamit at lubos na mapakinabangan.
Ayon nga sa bukambibig na sabi-sabi
ng mga Pilipino: Ang nagsasabi ng tapat,
nagsasama nang maluwat. Anupa't ang
sinseridad kapag inangkupan ng mga
kaalamang panretorika tulad sa paggamit ng
mga natural na idiomang kilala sa kultura,
masasalaming tiyak dito ang pagkalahi ng
tagapagpahayag.
 Panrelihiyon
Salita ang puhunan ng mga pari at
ministro ng alinmang sekta ng relihiyon sa
kanilang pagpapalaganap ng
pananampalataya. Nakasalalay sa kanilang
makarismatikong tinig, malinaw at madaling
maintindihang pananalita at maengganyong
pagsasalita ang tagumpay ng kanilang
misyon at nila mismo bilang relihiyosong
lider. Pinakapopular na halimbawa nito ang
pundador ng El Shaddai, si Mike Velarde.
Madali niyang mapasanib sa kanyang grupo
ang mga tao kaya dumadagsa ang kanyang
miyembro gawa ng natural niyang punto at
mababaw-ligayang-biru-biro sa pagsasalita
na kinaiidentifikahan ng sinumang
nagkakainteres dahil hindi siya naiiba sa
kanilang pandinig na tulad nila na galing sa
saanmang provi-provinsya kaya madali
nilang madama at maintindihan ang
pagsasalita at sinasalita. Kaya naman, di-
maitatatwa ang tagumpay ni Mike Velarde
sa larangang kanyang piniling kasangkutan.
 Pampanitikan
Si Jun Cruz Reyes, isang premyadong
kuwentista at nobelista, sa kanyang mga
akda ay matapat na nagsisiwalat ng mga
karaniwang kuwento tungkol sa buhay-masa
at isinasalarawan niya ang mga
pangyayaring sadyang nagaganap sa tunay
na kalakaran ng lipunan nito. Ang gamit
niyang wika at ang istilo ng kanyang
pagpapahayag sa kanyang mga akda ay
parang buhay na tubig na natural na
sumisibol at dumadaloy sa personalidad ng
kanyang mga tauhan at sa kapaligirang
kanilang ginagalawan. Sa kabisaan ng
kanyang pamamaraan sa pagsulat, nakuha
ng kanyang mga mambabasang simpatyahan
at empatyahan ang kanyang mga obra. Kaya
naman ang tagumpay niya sa larangang ito
ay di-matatawaran.
 Pang-ekonomiya
Mangyari pa, ang katulad nina Mike Velarde
at Jun Cruz Reyes ay hindi lamang naging
maunlad sa pinili nilang profesyon, lalo't
higit sa lahat, sa kanilang kabuhayan at
pananalapi. Sa pagdami ng
mananampalataya ni Mike Velarde, hindi
nalilihim dahil nadidyaryo na masagana na
rin ang biyayang kanyang natatanggap.
Nakamtan ito sa pamamagitan ng mabisa at
kapani-paniwalang paghahayag sa madla ng
mga hinahanap nitong pamuno sa kawalan.
Sa pagkakakilala naman kay Jun Cruz Reyes
bilang batikang manunulat, nagkabolyum
ang benta ng kanyang mga aklat,
nagkapuwang siya sa akademikong lipunan
sa pamamagitan ng pagtuturo at, siyempre
pa, sa mga opisyal na pagsasalita sa mga
kapulungan tulad ng mga seminar dito at sa
labas ng bansa. Di na kailangang sabihin pa,
pinalaki nito ang kanyang ginhawa at kita.
 Pangmedia
Ang mga artista sa teatro, telebisyon at
pelikula, gayundin, ang mga personalidad sa
iba't ibang media ay nakararating sa rurok
ng kanilang tagumpay sa pamamagitan ng
mga katangi tangi nilang pagsasalita at mga
kaakit-akit nilang boses na humuhubog sa
kanilang personalidad para makilala ng
madla. Ito ang nagsisilbing puhunan sa pag-
unlad. Walang lubay silang sinusubaybayan,
sampu ng kanilang mga proyekto at
programa, ng kani-kanilang kampo ng mga
tagahanga. Si Noli de Castro at Rey Langit
sa kakaiba nilang prodyeksyon ng
pagsasalita. Sina Rosa Rosal, Nora Aunor,
Chanda Romero, Chin Chin Gutierrez,
Lolita Rodriguez, Jacquelyn Jose, Tommy
Abuel, Jonee Gamboa, Vic Silayan, Vic
Diaz, Pen Medina, Eddie Infante, at marami
pang ibang kilalang artista na hindi lamang
tumanyag dala ng kanilang magaling na pag-
arte, bagkos, sa maliwanag at sa mabisang
pagdidiyalogo.
 Pampulitika
Kapansin-pansing marami sa mga
matagumpay ngayon sa larangan ng pulitika
ay likha ng personalidad at popularidad. Isa
na ang dating Pangulo ng Pilipinas, Joseph
Estrada, na da ting isang artista. Sanhi ito ng
pagkakagagap niya sa pulso ng masa. Ang
mga kasaysayang nilabasan niya sa peilkula
ay naglalarawan ng buhay-masa. Ang
kanyang pagsasalita at pananalita ay gamay
ng masa. Ang kanyang islogan ay ugnay sa
masa: Erap para sa mahirap. Sa kaparaanan
niyang ito naluklok siya sa trono.
Bukod sa nagpapalakas ng loob para
magtiwala ang isang tao sa kanyanag
kakayahang makapagsalita nang maliwanag
at matalino, nakakadevelop ng kritikal na
pag-iisip ang kaalaman sa retorika.