Professional Documents
Culture Documents
Exercise 1.5
Exercise 1.5
Exercise 1.5
5
Question 1 .
Rationalize the following :
3
(i) √5
4
5√ 7
(ii)
√3
3
(iii)
4− √7
17
(iv) +1
3√ 2
N AT IS
16
(v)
C N
PY
√41−5
O C D
O IO
1
D U AA
(vi)
√7− √6
O
1
(vii)
ED PR
√5+ √2
T
√2+√3
(viii)
√2− √3
©
Solution:
3
(i) √5
4
Let us rationalize,
3 3×√5
√5 =
4 4√5 ×√5
3√5
=
4×5
3√5
=
20
𝟓√𝟕
(ii)
√𝟑
Let us rationalize,
𝟓√𝟕 5√7×√3
=
√𝟑 √3 ×√3
5√21
=
3
𝟑
(iii)
𝟒−√𝟕
Let us rationalize,
3 3×4+√7
=
4−√7 (4−√7)×(4+√7)
3(4+√7)
= 2
(4 2 −(√7)
N AT IS
3(4+√7)
C N
PY
=
O C D
(16−7)
O IO
D U AA
3(4+√7) O
=
9
ED PR
(4+√7)
=
3
T
©
𝟏𝟕
(iv) + 𝟏
𝟑√𝟐
Let us rationalize,
17 17(3√2−1)
+ 1=
3√2 (3√2+ 1)(3√2−1)
17(3√2−1)
= 2
(3√2) −12
17(3√2−1)
=
9.2−1
17(3√2−1)
=
18−1
17(3√2−1)
=
17
= (3√2– 1)
𝟏𝟔
(v)
√𝟒𝟏−𝟓
Let us rationalize,
16 16(√41+ 5)
=
√41−5 (√41− 5)(√41+5)
16(√41+ 5)
= 2
(√41) −52
16(√41+ 5)
=
41−25
16(√41+ 5
=
16
= (√41 + 5)
N AT IS
𝟏
C N
PY
(vi)
O C D
√𝟕−√𝟔
O IO
Let us rationalize,
D U AA
1
O 1(√7+√6)
=
√7−√6 (√7−√6) (√7+√6)
ED PR
(√7+√6)
=
T
2 2
(√7) − (√6)
©
√7+√6
=
7−6
√7+√6
=
1
= (√7 + √6)
𝟏
(vii)
√𝟓+√𝟐
Let us rationalize,
1 1(√5−√2)
=
√5+√2 (√5+ √2)(√5−√2)
(√5 – √2)
= 2 2
[(√5) – (√2) ]
√5−√2
=
5−2
√5−√2
=
3
√5−√2
=
3
√𝟐+√𝟑
(viii)
√𝟐−√𝟑
Let us rationalize,
√2+√3 (√2+√3) (√2+√3)
=
√2−√3 (√2−√3) (√2+√3)
(√2+√3)2
= 2 2
(√2) −(√3)
N AT IS
2+3+2√2√3
=
2−3
C N
PY
O C D
5+2√6
O IO
=
D U AA
1 O
= – (5 + 2√6)
ED PR
T
©
Question 2.
Simplify:
(𝟕 + 𝟑√𝟓)
(i)
(𝟕 – 𝟑√𝟓)
(𝟑 – 𝟐√𝟐)
(ii)
(𝟑 + 𝟐√𝟐)
(𝟓 – 𝟑√𝟏𝟒)
(iii)
(𝟕 + 𝟐√𝟏𝟒)
Solution:
(𝟕 + 𝟑√𝟓)
(i)
(𝟕 – 𝟑√𝟓)
Let us rationalize the denominator, we get
(7 + 3√5) [(7 + 3√5) (7 + 3√5)]
=
(7 – 3√5) [(7 – 3√5) (7 + 3√5)]
2
(7+3√5)
= 2
72 −(3√5)
2
72 +3(√5) +2.7.3√5
=
49−9.5
49+9.5+42√5
=
49−45
[49 + 45 + 42√5]
=
[4]
N AT IS
[94 + 42√5]
C N
PY
=
O C D
4
O IO
D U AA
2[47 + 21√5]
= O
4
[47 + 21√5]
ED PR
=
2
T
©
(𝟑 – 𝟐√𝟐)
(ii)
(𝟑 + 𝟐√𝟐)
Let us rationalize the denominator, we get
(3 – 2√2) [(3 – 2√2) (3 – 2√2)]
=
(3 + 2√2) [(3 + 2√2) (3 – 2√2)]
(3−2√2 )2
=
(32 − 2√2 )2
[32 + (2√2)2 − 2.3.2√2 ]
=
[9−4.2]
[9 + 4.2 – 12√2]
=
[9 – 8]
[9 + 8 – 12√2]
=
1
= 17 – 12√2
(𝟓 – 𝟑√𝟏𝟒)
(iii)
(𝟕 + 𝟐√𝟏𝟒)
Let us rationalize the denominator, we get
(5 – 3√14) [(5 – 3√14) (7 – 2√14)]
=
(7 + 2√14) [(7 + 2√14) (7 – 2√14)]
[5(7 – 2√14) – 3√14 (7 – 2√14)]
=
[72 –(2√14]2
[35 – 10√14 – 21√14 + 6.14]
=
[49 – 4.14]
[35 – 31√14+ 84]
=
[49 – 56]
N AT IS
[119 – 31√14]
=
[−7]
C N
PY
O C D
−[119 – 31√14]
O IO
=
D U AA
7 O
[31√14– 119]
=
7
ED PR
Question 3.
T
©
Simplify:
𝟕√𝟑 𝟐√𝟓 𝟑 √𝟐
( )– ( )– ( )
√𝟏𝟎 + √𝟑 (√𝟔 + √𝟓) (√𝟏𝟓 + 𝟑√𝟐)
Solution:
Let us simplify individually,
7√ 3
( )
√10 + √3
Let us rationalize the denominator,
7√ 3 [7√3 (√10 – √3)]
( ) =
√10 + √3 [(√10 + √3) (√10 – √3)]
[7√3.√10 – 7√3.√3]
= 2
[(√10)2 − (√3)
[7√30 – 7.3]
=
[10 – 3]
7[√30 – 3]
=
7
= √30 – 3
Now
2√ 5
( )
(√6 + √5)
Let us rationalize the denominator, we get
2√ 5 [2√5 (√6 – √5)]
( )=
(√6 + √5) [(√6+ √5) (√6– √5)]
[2√5.√6 – 2√5.√5]
= 2 2
[(√6) −(√5) ]
N AT IS
[2√30– 2.5]
=
[6 – 5]
C N
PY
O C D
[2√30 – 10]
O IO
=
D U AA
1 O
= 2√30 - 10
ED PR
Now,
3 √2
( )
T
(√15 + 3√2)
©
[3√2.√15– 3√2.3√2]
= 2 2
[(√15) −(3√2)
[3√30– 9.2]
=
[15 – 9.2]
[3√30 – 18]
=
[15 – 18]
3[√30– 6]
=
[−3]
[√30– 6]
=
−1
= 6 – √30
7√ 3 2√ 5 3 √2
( )– ( )– ( )
√10 + √3 (√6 + √5) (√15 + 3√2)
Question 4.
O
Simplify:
ED PR
1 1 1 1 1
T
Solution:
let us simplify individually,
1
[ ]
√4+√5
Rationalize the denominator, we get
1
1 √4−√5
[ ] =[ ]
√4+√5 (√4+√5)(√4−√5)
(√4−√5)
= 2
(√4) −(√5)2
(√4−√5)
=[ ]
(4−5)
(√4−√5)
=[ ]
−1
= - (√4 − √5)
Now,
1
[ ]
√5+√6
Rationalize the denominator, we get
1
1 √5−√6
[ ]= [ ]
√5+√6 ( √5+√6)(√5−√6)
√5−√6
= [ ]
(√5)2(√6)2
(√5−√6)
= [ ]
(5−6)
N AT IS
(√5−√6)
=[ ]
−1
C N
PY
O C D
= - (√5 − √6)
O IO
D U AA
Now, O
1
[ ]
√6+√7
ED PR
1
©
1 √6−√7
[ ] = [ ]
√6+√7 ( √6+√7)(√6−√7)
(√6−√7)
= [ ]
(√6)2 −(√7)2
(√6−√7)
= [ ]
(6−7)
(√6−√7)
= [ ]
−1
= -(√6 − √7)
Now ,
1
[ ]
(√7−√8)
Rationalize the denominator , we get
1
1 (√7−√8)
[ ] =[ ]
(√7−√8) (√7+√8)(√7−√8)
(√7−√8)
= [ ]
(√7)2−(√8)2
(√7−√8)
=[ ]
(7−8)
(√7−√8)
=[ ]
−1
= - (√7 − √8)
Now,
1
[ ]
√8+√9
N AT IS
Rationalize the denominator, we get
1
C N
PY
1
O C D
√ √9
8−
[ ]=[ ]
O IO
√8+√9 (√8+√9)(√8−√9)
D U AA
(√8−√9)
= 2
O
(√8) −(√9)2
ED PR
√8−√9
=[ ]
8−9
T
(√8−√9)
= [ ]
©
−1
= - (√8 − √9)
So, according to the question let us substitute the obtained values,
1 1 1 1 1
[ ] +[ ]+[ ]+[ ]+[ ]
√4+√5 √5+√6 √6+√7 √7+√8 √8+√9
= -(√4 − √5) + -(√5 − √6) + -(√6 − √7) + -(√7 − √8) + -(√8 − √9)
= -√4 + √5 – √5 + √6 – √6 + √7 – √7 + √8 – √8 + √9
= - √4 + √5
= -2 + 3
=1
Question 5.
Given , Find the value of a and b, if
[3−√5] 19
(i) = -1 + a√5
[3+2√5] 11
[√2+√3]
(ii) = a - b√6
[3√2−2√3]
[7+√5] [7−√5] 7
(iii) − =a+ 𝑏√5
[7−√5] [7+√5] 11
N AT IS
C N
PY
O C D
Solution:
O IO
D U AA
[3−√5] 19
(i)
O
= -1 + a√5
[3+2√5] 11
ED PR
[3−√5]
©
[3+2√5]
3(3−2√5)−√5 (3−2√5)
= [ ]
32 −(2√5)2
[9−6√5−3√5+2.5]
=
[9−4.5]
[9−6√5−3√5+10]
=
[9−20]
[19−9√5]
=
−11
19 9√5
= - +
11 11
So when comparing with RHS
19 9√5 19
- + =- + a√5
11 11 11
9
Hence, value of a =
11
[√𝟐+√𝟑]
(ii) = a – b√𝟔
[𝟑√𝟐−𝟐√𝟑]
Let us consider LHS
N AT IS
[√2+√3]
C N
PY
[3√2−2√3]
O C D
[√2+√3] (√2+√3)(3√2+2√3)
=[
O ]
[3√2−2√3] (3√2−2√3)(3√2+2√3)
ED PR
[√2(3√2+2√3)+√3(3√2+2√3)]
T
=
[(3√2)2 −(2√3)2 ]
©
[3.2+2√2√3+ 3√2√3+2.3]
=
[9.2−4.3]
[ 6+2√6+3√6+6]
=
[18−12]
[ 12+5√6 ]
=
6
12 5√ 6
= +
6 6
5√ 6
=2+
6
5√ 6
= 2 – (− )
6
5√ 6
2–(- ) = a - b√6
6
5
Hence, value of a = 2 and b = -
6
𝟕+√𝟓 𝟕− √𝟓 𝟕
(iii) [ ]–[ ]= a + b√𝟓
𝟕−√𝟓 𝟕+√𝟓 𝟏𝟏
N AT IS
[7+ √5]
C N
[7−√5] 7
PY
− b√5
O C D
=a+
[7−√5] [7+√5] 11
O IO
D U AA
O
Let us consider LHS
ED PR
[ 7+ √5]
©
[7−√5]
[72 +(√5)2+2.7.√5]
=
[49−5]
[49+5+14√5]
=
[44]
[54+14√5]
=
44
Now,
[7− √5]
[7+√5]
Rationalize the denominator,
[7− √5] (7−√5) (7−√5)
=
[7+√5] (7+ √5)(7−√5)
(7−√5)2
=[ ]
(72 −(√5)2)
[49+5−14√5]
=
N AT IS
[44]
C N
PY
O C D
[54−14√5]
=
O IO
D U AA
44 O
So, according to the question
ED PR
−
[7− √5] [7+√5]
©
[54+14√5] [54−14√5]
= −
44 44
[54+14√5− 54+14√5]
=
44
28√5
=
44
7√ 5
=
11
So when comparing with RHS
7√ 5 7
= a + b√5
11 11
Question 6.
Simplify:
N AT IS
[𝟕+𝟑√𝟓] [𝟕−𝟑√𝟓]
− = p + q√𝟓
[𝟑+√𝟓] [𝟑−√𝟓 ]
C N
PY
O C D
O IO
D U AA
Solution: O
Let us consider LHS
ED PR
[𝟕+𝟑√𝟓]
[𝟑+√𝟓]
=
4
O
[ 6−2√5]
ED PR
=
4
T
2[3−√5]
=
©
[3−√5]
=
2
[ 7+3√5] [7−3√5]
−
[3+√5] [3−√5]
[3+√5] [3−√5]
= −
2 2
[3+ √5−3+ √5]
=
2
[2√5]
=
2
= √5
√5 = p + q√5
Question 7. O
If √2 = 1.414 , √3 = 1.732 find
ED PR
√𝟐
(i)
(𝟐 + √𝟐)
©
1
(ii)
(√𝟑 + √𝟐)
Solution:
√𝟐
(i)
(𝟐 + √𝟐)
By rationalizing the denominator,
√𝟐 [√2(2−√2)]
=
(𝟐 + √𝟐) [(2+√2)(2−√2)]
[2√2−2 ]
=
[22 −(√2)2 ]
[2√2−2]
=
[4−2]
2[√2−1]
=
2
= √2 - 1
= 1.414 – 1
= 0.414
𝟏
(ii)
(√𝟑 + √𝟐)
[(√3)2 −(√2)2]
O IO
D U AA
= [
(√3−√2)
]
O
3−2
ED PR
(√3−√2)
=( )
T
1
©
= 1.732 – 1.414
= 0.318
Question 8.
1 1
If a = 2 + √3 , find , ( a - )
𝑎 𝑎
Solution :
Given:
a = 2 + √3
so,
1 1
=
𝑎 2+√3
[(2−√3)]
= 2
[22 −(√3) ]
[(2−√3)]
=
[4−3]
= ( 2 - √3 )
N AT IS
Then ,
C N
PY
1
O C D
A- = 2 + √3 − ( 2 − √3 )
𝑎
O IO
D U AA
= 2 + √3 - 2 + √3 O
= 2√3
ED PR
Question 9.
T
Solve:
©
1 1
If x = 1 - √2 , find , ( x - )4
𝑥 𝑥
Solution:
Given:
X = 1 - √2
So,
1 1
=
𝑥 (1 – √2)
(1+ √2 )
= [ ]
1−2
(1+ √2 )
=
−1
= -(1 + √2 )
Then ,
1
( x - )4 = [ 1 - √2 - ( -1 - √2 )]4
𝑥
N AT IS
= [ 1 - √2 + 1 + √2]2
C N
PY
O C D
O IO
D U AA
= 24 O
= 16
ED PR
Question : 10.
T
©
1 1
If x = 5 - 2√6 , find , ( x2 - )
𝑥 𝑥2
Solution:
Given :
X = 5 - 2√6
So,
1 1
=
𝑥 (5 – 2√6)
[( 5+2√6)]
=
[25−4.6]
[( 5+2√6)]
=
[ 25−24]
( 5 + 2 √6 )
Then ,
1
X+ = 5 - 2√6 + ( 5 + 2√6)
𝑥
N AT IS
= 10
C N
PY
O C D
1
(𝑥 + )2 = 102
O
𝑥
ED PR
1 2 1
x2 + + 2x. = 100
𝑥 𝑥
T
12
x2 + + 2 = 100
©
𝑥
12
x2 + = 100- 2
𝑥
= 98
Question 11.
( 𝟐− √𝟓) ( 𝟐+ √𝟓)
If p = and q = , find the values of
(𝟐+√𝟓) (𝟐− √𝟓)
(i) p + q
(ii) p – q
(iii) p2 + q2
(iv) p2 – q2
Solution:
Given :
( 𝟐− √𝟓) ( 𝟐+ √𝟓)
P= and q =
(𝟐+√𝟓) (𝟐− √𝟓)
(i) p + q
N AT IS
( 𝟐− √𝟓) ( 𝟐+ √𝟓)
C N
PY
+
O C D
O
So by rationalizing the denominator, we get
2 2
ED PR
( 2−√5 ) + ( 2+√5 )
=[ 2 ]
22 −(√5 )
T
©
[ 4+5−4√5+ 4+5+4√5 ]
=
[4−5 ]
18
=
−1
= -18
(ii) p – q
(iii) p2 + q2
N AT IS
We know that ( p + q )2 = p2 + q2 + 2pq
C N
PY
O C D
So,
O IO
D U AA
O
P2 + q2 = ( p + q )2 – 2pq
ED PR
(2−√5) (2+√5)
Pq = [ ]× [ ]
T
(2+√5) (2−√5)
©
=1
P + q = -18
So,
P2 + q2 = ( p + q)2 – 2pq
= ( -18)2 – 2(1)
= 324 – 2
= 322
(iv) p2 – q2
We know that, p2 – q2 = ( p + q ) ( p – q )
P2 – q2 = ( p + q ) ( p – q )
= ( -18) ( 8√5 )
= -144 √5
N AT IS
Question 12.
C N
PY
O C D
O IO
(√𝟐 – 𝟏) (√𝟐 + 𝟏)
D U AA
If x = and y = find
( √𝟐 + 𝟏) ( √𝟐 – 𝟏)
O
ED PR
(i) x + y
T
(ii) xy
©
Solution:
Given :
(√2 – 1) (√2 + 1)
X= and y =
( √2 + 1) ( √2 – 1)
(i) x + y
(√2 – 1) (√2 + 1)
=[ ]+[ ]
( √2 + 1) ( √2 – 1)
By rationalizing the denominator
(√2− 1)2 + (√2+ 1)2
=[ ]
(√2)2− 12
[2+1−2√2+ 2+1+2√2]
=
[2−1]
6
=
1
=6
(ii) xy
(√2 – 1) (√2 + 1)
[ ] × [ ]
( √2+ 1) ( √2– 1)
=1
N AT IS
C N
PY
O C D
O IO
D U AA
O
ED PR
T
©