‫ثوطئة‪-:‬‬

‫وتحسد د د د د‬ ‫إل د د د د د املن فسد د د د د فد د د د د د الس د د د د د‬ ‫ح جد د د د د الشد د د د د‬ ‫بسد د د د د‬ ‫إلاداري ف د د د د د ألاسد د د د د‬ ‫ّ‬
‫وج د د د د د مفهد د د د د التط د د د د د‬
‫املؤسس د د د د د بأفض د د د د د شد د د د ددك م ك د د د د د وع د د د د د د ه د د د د د ا م د د د د د ك د د د د د ف د د د د د‬ ‫ر إمك ني د د د د د‬ ‫ألاداء إلاداري فيه د د د د د واس د د د د د‬
‫والن ‪.‬‬ ‫تطبيق الاج اءا الادار السلي لتحقيق ه ف التط‬
‫ّ‬
‫أهمية التطوٍس إلادازي ‪-:‬‬

‫د د د د بد د د د و ألامد د د د بد د د د ند د د د يسد د د د إل د د د د تط د د د د‬ ‫تقتصد د د د ه يتد د د د عل د د د د الج ند د د د ال ش د د د د ي فق د د د د ف د د د د الش د د د د‬

‫إض د د د د د د د ف لتنظد د د د د ددي ع لي د د د د د د‬ ‫د د د د د د د ّ مد د د د د د الهيكد د د د د د التنظيم د د د د د د وإلاداري وامل د د د د د د د ارد ال شد د د د د د وتصد د د د د د ي الع لي د د د د د د‬
‫إح د د د د د‬ ‫الش د د د د د‬ ‫و لب د د د د د م د د د د د ت د د د د د ز الح ج د د د د د مل د د د د د ه د د د د د ا الع د د د د د عن د د د د د م ع د د د د د‬ ‫الاتص د د د د د داخ د د د د د الش د د د د د‬
‫الت لي ‪:‬‬ ‫الح‬

‫* عدم الاستغالل ألامثل للموازد البشسٍة‪-:‬‬

‫ف د د د د د املؤسس د د د د‬ ‫ال ش د د د د‬ ‫إلامك ني د د د د‬ ‫م د د د د العج د د د د ف د د د د د اسد د د ددت‬ ‫الش د د د د‬ ‫و قص د د د د مه د د د د ا م د د د د عن د د د د م ع د د د د‬

‫عض د د د د د ء ف د د د د ددق الع د د د د د بح ج د د د د د إل د د د د د د التط د د د د د والت د د د د د د ر إلت د د د د د امله د د د د د امل ل د د د د د‬ ‫خص ص د د د د د د عن د د د د د م ك د د د د د د‬
‫ّ‬
‫و عن د د د د وج د د د د د خل د د د د فد د د د د النظ د د د د ال د د د د اخل م د د د د نق د د د د فد د د د د الك د د د د در و قلد د د د د مع ف د د د د‬ ‫د د د د وج د د د د‬ ‫إلد د د دديه علد د د د د‬
‫إلاداري‪.‬‬ ‫ه ه املشكل دلي عل وج ب استخ ا س لي التط‬ ‫ف اد الف ق وتك‬

‫* ثداخل املهام في املؤسسة ‪-:‬‬

‫و‬ ‫ن ي د د د د د لس د د د د د ء التخطد د د د ددي‬ ‫ع د د د د د ع لي د د د د د ت د د د د د اخ امله د د د د د ال د د د د د ق د د د د د تح د د د د د‬ ‫املؤسس د د د د د‬ ‫تت ض د د د د د بع د د د د د‬

‫ه د د د د ه املشد د د د ددكل بئع قد د د د د سد د د د د‬ ‫املسد د د د د د لي الادار د د د د د د فد د د د د د املؤسسد د د د د ولكد د د د د فد د د د د د ال اقد د د د د د ت سد د د د د‬ ‫وضد د د د د د‬ ‫لعد د د د د د‬
‫إلاداري ب عتب د د د د د ره قد د د د د‬ ‫الع د د د د ف د د د د د املؤسس د د د د وتقلي د د د د جد د د د د دة إلانت د د د د ف د د د د د وله د د د د ا د د د د د الاس د د د ددتع ن بد د د د د لتط‬
‫‪.‬‬ ‫عل ح ه ه املش‬

‫*وجود نقاط ضعف في املؤسسة ‪-:‬‬

‫الجيد د د د د ة ال د د د د ت د د د ددؤدي مه ته د د د د بشد د د ددك ّ‬
‫جي د د د د د مد د د د د وج د د د د د بع د د د د‬ ‫ّ‬ ‫ق د د د د ت تل د د د د املؤسس د د د د م ع د د د د م د د د د ألاقس د د د د‬
‫ألاقس د د د د د د ال د د د د د د عي د د د د د ددق تق د د د د د د د ّ الع د د د د د د فيه د د د د د د مل ع د د د د د د م د د د د د د ألاسد د د د د ددب ب‪ .‬وهن د د د د د د د د د د د ددأ دور التنظ د د د د د ددي إلاداري‬
 ‫د د د دد‬ ‫ال د د د د د‬ ‫الض د د د ددع‬ ‫الق د د د د د ة فد د د د د د املؤسسد د د د د ال د د د د د يعت د د د د د عليهد د د د د وتح د د د د د نق د د د د د‬ ‫لتح د د د د د د د د د د د ّ مد د د د د نق د د د د د‬
‫عل إص حه ‪.‬‬ ‫الع‬

‫الاداري وه ‪-:‬‬ ‫ب ا ع لي التط‬ ‫ال ت‬ ‫النق‬ ‫س بق هن ل بع‬ ‫ب ن م ذ‬

‫*التخطيط الاستراثيجي ‪-:‬‬

‫ّ‬
‫إ التط د د د د د د إلاداري م د د د د د د مه د د د د د د إلادارة العلي د د د د د د فد د د د د د د د املؤسس د د د د د د ال د د د د د د عن د د د د د د ب ض د د د د د د د الخطد د د د د د د د الاس د د د د د د اتي ي‬
‫ّ‬
‫لل ص د د د د د د لله د د د د د د ف و عت د د د د د د ع لي د د د د د د التط د د د د د د إلاداري ح د د د د د د ألاقس د د د د د د ال د د د د د د س د د د د د د ه ف د د د د د د د وض د د د د د د د الخط د د د د د د د‬
‫الاس اتي ّي ‪.‬‬

‫*الحاجة إلى الابتكاز‪-:‬‬

‫ب د د د د د صد د د د ددبح‬ ‫ه د د د د د د ألام د د د د د الح س د د د د د‬ ‫املنت د د د د د‬ ‫م د د د د د د ا س د د د د د رقع د د د د د د ألاع د د د د د ل د د د د د ع د د د د د الج د د د د د دة و تق د د د د د‬

‫املن فس د د د د د و د د د د ددأ دور التط د د د د د‬ ‫عل د د د د د د الش د د د د د‬ ‫املن فس د د د د د ه د د د د د د العنص د د د د د ألا ث د د د د د ه ي د د د د د م د د د د د ج د د د د د التف د د د د د د‬
‫ُ ّ‬ ‫ُ ّ‬
‫فد د د د د‬ ‫وت ِّك د د د د د م د د د د الابتك د د د د ر والتطد د د د د‬ ‫إلاداري ف د د د د د خل د د د ددق إمك نيد د د د د ت ِّك د د د د د الش د د د د م د د د د املن فس د د د د ف د د د د د الس د د د د د‬
‫ع له و منت ته ‪.‬‬
‫ّ‬
‫التجازٍة ‪-:‬‬ ‫* ثطوٍس العالقات‬

‫مد د د د د د د‬ ‫ت رّ د د د د د د د جي د د د د د ة للشد د د د د د‬ ‫ع ليد د د د د د خلد د د د د ددق ع قد د د د د د‬ ‫إلاداري للشد د د د د د‬ ‫التطد د د د د د‬ ‫مد د د د د د هد د د د د د مخ جد د د د د د‬

‫و الع د د د د د د عل د د د د د د د اس د د د د د د اتي ي‬ ‫ألاخ د د د د د د د و عت د د د د د د ه د د د د د د ه ف د د د د د د ة حت ي د د د د د د م د د د د د د ع لي د د د د د د التط د د د د د د‬ ‫الش د د د د د د‬
‫جي ة ع وني ‪.‬‬ ‫ّ‬ ‫ج ة للت س م خ خلق ع ق‬

‫إًجابيات التطوٍس إلادازي‪-:‬‬

‫املست ف ألاداء إلاداري ‪.‬‬ ‫‪ ‬التط‬

‫امله ‪.‬‬ ‫الاتص ال اخلي ووض‬ ‫‪ ‬تحس ع لي‬
‫‪ ‬تن ي مه را امل ظف ‪.‬‬
‫‪ ‬تحس إلانت ‪.‬‬
‫‪ ‬ز دة ه امش ال بح‪.‬‬
‫‪.‬‬ ‫الانت ء للش‬ ‫‪ ‬رف رو الف ق وتق‬
 ‫خطوات التطوٍس إلادازي ‪-:‬‬

‫وتحليله د د د د د وانته د د د د د د ء‬ ‫د د د د د الس د د د د د ف د د د د د د هد د د د د ه الع لي د د د د د بخط د د د د د ا مح د د د د د د ّ دة وم تبد د د د د ب د د د د د د ءا م د د د د د ج د د د د د د البي ن د د د د د‬

‫ّ‬
‫ب لن للخط امل ض ع وتقيي ه و ت تنفي التط إلاداري ع ط ق الخط ا الت لي ‪:‬‬

‫*ثقييم املشكلة ‪-:‬‬

‫ع د د د د د املشد د د د ددكل امل د د د د د اد دراس د د د د د ددته وتحليله د د د د د ومع ف د د د د د‬ ‫إلاداري ه د د د د د د ج د د د د د د املعل مد د د د د د‬ ‫إ و خط د د د د د ا التطد د د د د د‬
‫د د د دد‬ ‫ال د د د د د تحد د د د د هد د د د د ه املشد د د د ددكل‬ ‫والاحت د د د د د‬ ‫ع د د د د د مد د د د د املعل م د د د د د‬
‫م هيتهد د د د د وبد د د د ددنف ال قد د د د د ت ضد د د د د د م‬
‫صح و إمك ّني تطبيق ه ه الخي را ‪.‬‬ ‫ّ‬ ‫ت التأ م‬

‫*زدود الفعل والتقييم ألاولي‪-:‬‬

‫هد د د د د ه الخط د د د د د ة س سد د د د ددي ملع ف د د د د د سد د د د ددب ب املش د د د د ددكل وذل د د د د د د ع د د د د د د ط د د د د د ددق دراس د د د د د د ردود امل د د د د د ظف ف د د د د د د‬ ‫تك د د د د د د‬
‫ه د د د د د ا التحقي د د د د ددق ع د د د د د‬ ‫فه د د د د د ع ي د د د د ددق للخل د د د د د الح ص د د د د د و ك د د د د د د‬ ‫املؤسس د د د د د ت د د د د د ه املش د د د د ددكل م د د د د د ج د د د د د تك د د د د د‬
‫ال د د د د د ”‬ ‫عد د ددد‬ ‫م د د د د د يع د د د د د ف ب د د د د د د “م‬ ‫امل ج د د د د د دة وم اقبته د د د د د و ع د د د د د ط د د د د ددق تك د د د د د‬ ‫ط د د د د ددق تقيد د د د ددي املعل م د د د د د‬
‫د د د د ددت إج د د د د د اء دراس د د د د د د ع د د د د د ه ع د د د د د ط د د د د ددق ألاس د د د د د ل ملع ف د د د د د ردود فع د د د د د له‬ ‫ع د د د د د م د د د د د ألاشد د د د ددخ‬ ‫وه د د د د د د م‬
‫وآرائه ‪.‬‬

‫*التخطيط‪-:‬‬
‫ّ‬
‫ج يد د د د د‬ ‫عن د د د د مع ف د د د د املش د د د ددكل وفه ه د د د د بشد د د ددك ص د د د ددحيح ومع ف د د د د سد د د ددب مه ت ض د د د د د خط د د د د د الع د د د د ال د د د د د ش د د د د‬
‫املعت د د د د د ة عل د د د د د د‬ ‫ألاس د د د د د لي املتبع د د د د د لح د د د د د املش د د د د ددكل ‪ .‬وب لنس د د د د ددب للتط د د د د د إلاداري ف لب د د د د د د م د د د د د عت د د د د د الط د د د د د د‬
‫العل د د د د د الاجت عيد د د د د والنفسد د د د ددي والت ر يد د د د د د م د د د د د تد د د د ددأم تد د د د د د ر ب محد د د د د د ّ دة و ي ط قد د د د د من سد د د د ددب تفيد د د د د فد د د د د د‬
‫طي د د د د القص د د د د د ر ف د د د د د املؤسس د د د د وألاه د د د د م د د د د ذل د د د د هد د د د د شد د د ددكي ه د د د د اف‬ ‫تحف د د د د ف د د د ددق الع د د د د م د د د د ج د د د د‬
‫والتحقيق‪.‬‬ ‫ق بل للقي‬

‫*التنفير‪-:‬‬
‫ّ‬
‫د د د دد‬ ‫بع د د د د د وض د د د د د د سد د د د ددب ب املش د د د د ددكل ومع فته د د د د د وتح د د د د د الخط د د د د د د ال زم د د د د د د لح د د د د د د ّ املش د د د د ددكل وتد د د د ددأم الب د د د د د ا‬
‫ّ‬
‫ك د د د د د د تنفي د د د د د الخط د د د د د د مح د د د د د د ّ دا ودقيق د د د د د د ي ف د د د د د د‬ ‫الب د د د د د ء تنفي د د د د د الحل د د د د د د بشد د د د ددك من س د د د د د ولك د د د د د بش د د د د د‬
 ‫ال ق د د د د ب د د د د‬ ‫املتع رضد د د د د فد د د د د نفد د د د د‬ ‫عد د د د م د د د د الحلد د د د د‬ ‫ك د د د د تنفي د د د د م‬ ‫من س د د د ددب‬ ‫حد د د د وج د د د د د عد د د د د ّ ة حلد د د د د‬
‫وتنفي الح ألا س ‪.‬‬ ‫املف ضل ب الحل‬

‫*التقييم‪-:‬‬
‫ّ‬
‫فد د د د د القد د د د د ارا املتخد د د د ة د د د د الب د د د د ء م حل د د د د التقي د د د ددي‬ ‫ب د د د د د انته د د د د ء ال ق د د د د املت د د د د للتنفي د د د د وانته د د د د ء تنفي د د د د‬
‫ّ‬
‫الخط د د د د د د ّ‬
‫إلاداري ب اقب د د د د د وتقي د د د د ددي‬ ‫دور التطد د د د د د‬ ‫املتبع د د د د د د للتأ د د د د د م د د د د د ن حه د د د د د وهن د د د د د ك د د د د د د‬ ‫الش د د د د د م ألداء‬
‫املتبع وه م يع ح ه مؤش ا ألاداء ف املؤسس ‪.‬‬ ‫ّ‬ ‫الحل‬
‫ّ‬
‫ي د د د د د ا تد د د د ددؤ ب لنتد د د د د ال ه ّيد د د د د د للخطد د د د د د وفد د د د د د حد د د د د لد د د د د تحقد د د د ددق‬ ‫فف د د د د د الك د د د د د مد د د د د ألاحيد د د د د قد د د د د تحد د د د د‬
‫ّ‬
‫الخط د د د د د ألاه د د د د د اف ال د د د د د وضد د د د ددع م د د د د د جله د د د د د د د د د ددت إج د د د د د اء تحلي د د د د د لل ش د د د د ددكل ومع ف د د د د د ط ق د د د د د حله د د د د د د ول د د د د د‬
‫استل ألام إع دة خط ا ع لي التط ‪.‬‬

‫*النجاح بالخطة‪-:‬‬
‫ّ‬
‫تقتص د د د د ه د د د د ه الخطد د د د د ة عل د د د د د التأ د د د د د مد د د د د ن د د د د الخط د د د د د فق د د د د د ب د د د د د د د د د التأ د د د د د م د د د د اسد د د د ددت ام هد د د د د ا‬
‫ّ‬
‫التط د د د د د‬ ‫ك د د د د د اعت ده د د د د د ح د د د د د د ّ لل ش د د د د ددكل ب د د د د د‬ ‫الن د د د د د ف لت د د د د ددأ ا املؤقت د د د د د الن ت د د د د د ع د د د د د الخط د د د د د د‬
‫إلاداري ّ‬
‫الجي د د د د د د د ه د د د د د د الد د د د د د ي يسد د د د د د ه بح د د د د د د د ّ املشد د د د د ددكل والتأ د د د د د د مد د د د د د اسد د د د د ددت ام الحل د د د د د د د وعد د د د د د ظه د د د د د د د ر ي‬
‫املؤسس ‪.‬‬ ‫است ار ن‬ ‫معلق لض‬ ‫مش‬

‫مجاالت التطوٍس إلادازي ‪-:‬‬

‫ك د د د د د اس د د د د ددتخ ام م د د د د د ج د د د د د تحس د د د د د ع د د د د د‬ ‫فقد د د د د د د وإن د د د د د‬ ‫قتص د د د د د حد د د د د د د ّ املش د د د د ددك‬ ‫إ دور التطد د د د د د د‬

‫ت ه‪:‬‬ ‫وب ز م‬ ‫املؤسس وتط ه م ج املن فس ف الس‬
‫ّ‬ ‫‪ -‬بن ا ا ا ا ااا الف ا ا ا ا ااس ‪ :‬وه ا ا ا ا ااو م ا ا ا ا ا أكث ا ا ا ا اار مج ا ا ا ا اااالت التط ا ا ا ا ااوٍس ّ‬
‫أهمي ا ا ا ا ااة ودوزه ًك ا ا ا ا ااو ف ا ا ا ا ااي خل ا ا ا ا ا هيكلي ا ا ا ا ااة منظم ا ا ا ا ااة‬
‫ّ‬ ‫ّ‬
‫وفاعلية‪.‬‬ ‫للعمل بي فسٍ العمل م أجل إنجاش املهام بدقة وكفا ة‬

‫‪ -‬التصا ا ا ا ااميم التنظيما ا ا ا ا ‪ٌ :‬سا ا ا ا اااهم ثا ا ا ا اادخل ها ا ا ا اارا النا ا ا ا ااو ما ا ا ا ا التطا ا ا ا ااوٍس فا ا ا ا ااي عما ا ا ا اال املؤسسا ا ا ا ااة بئعا ا ا ا ااادة عما ا ا ا اال‬
‫كليا مما ًؤدي إلى إنجاش العمل بشكل أفضل‪.‬‬ ‫الهيكل التنظيم للمؤسسة ًّ‬

‫لح ا ا ا ا ّال مش ا ا ا ااكلة ّ‬

‫معين ا ا ا ااة فق ا ا ا ااط فوج ا ا ا ااود‬ ‫‪ -‬التط ا ا ا ااوٍس املس ا ا ا ااتمس‪ً :‬حقا ا ا ا ا ثط ا ا ا ا ّاوز مس ا ا ا ااتمس ف ا ا ا ااي املؤسس ا ا ا ااة ولا ا ا ا ا‬
‫نظام وهيكلية واضحة للعمل ٌساهم في ثحسي ب ئة العمل وثطوٍسها‪.‬‬
‫‪ -‬مساقبا ا ا ا ا ااة أدا املؤسسا ا ا ا ا ااة‪ :‬إذ ٌسا ا ا ا ا اااهم فا ا ا ا ا ااي معسفا ا ا ا ا ااة ما ا ا ا ا ااد نجا ا ا ا ا اااح عما ا ا ا ا اال املؤسسا ا ا ا ا ااة وثقيا ا ا ا ا اايم السياسا ا ا ا ا ااات‬
‫ّ‬
‫املتبع ا ا ا ااة داخ ا ا ا اال الش ا ا ا ااسكة وف ا ا ا ااي حال ا ا ا ااة غياب ا ا ا ا ًمك ا ا ا ا للن ا ا ا ااوا ي السقابي ا ا ا ااة أ ثك ا ا ا ااو قاص ا ا ا ااسة مم ا ا ا ااا ً ا ا ا ااؤدي إل ا ا ا ااى‬
‫نسف استراثيجية الشسكة في النمو‪.‬‬

‫‪ -‬خل ا ا ا ا ثقاف ا ا ا ااة عم ا ا ا اال جدً ا ا ا اادة‪ً :‬مك ا ا ا ا للتط ا ا ا ااوٍس إلادازي خل ا ا ا ا ثقاف ا ا ا ااة عم ا ا ا اال جدً ا ا ا اادة قائم ا ا ا ااة عل ا ا ا ااى الت ا ا ا ا لف‬
‫بي الفس والعمل ضم مجموعات متناغمة دو وجود أي خلل‪.‬‬

‫فق د د د د د د ف د د د د د د ح د د د د د‬ ‫إلاداري حد د د د د فضد د د د د ألامد د د د د د ر ال د د د د د ت جد د د د د تطبيقهد د د د د فد د د د د د املؤسس د د د د د ول د د د د د‬ ‫إ التط د د د د د‬

‫وج د د د د د د مش د د د د د و خلد د د د د فد د د د د د سد د د د د الع د د د د د وإن د د د د د اس د د د ددتخ ام ضد د د د د سد د د د د الع د د د د د فد د د د د د املؤسسد د د د د بكفد د د د د ءة‬
‫وف علي د د د د د م د د د د د د ض د د د د د ع د د د د د حص د د د د د د ي خل د د د د د ف د د د د د د اس د د د د د د اتي ّي الش د د د د د والتأ د د د د د م د د د د د ح د د د د د د ّ ي مش د د د د ددكل‬
‫نش ‪.‬‬