TỰ ĐỘNG HÓA

QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT

(Automation of Manufacturing process)

8/11/22 1
Hồ Viết Bình
 ¡Nguyễn Lê Thế Duy

¡Tel: 0939 939 010

¡E-mail: nltduy@ctuet.edu.vn

¡Bộ môn Tự động hóa

¡Khoa Kỹ thuật cơ khí

¡Đại học Kỹ Thuật – Công nghệ Cần Thơ

8/11/22 2
Hồ Viết Bình
 ¡02 tín chỉ lý thuyết

¡Thời gian: Lý thuyết 7 buổi – 1 buổi 04 tiết

¡ Hình thức đánh giá:

¡ 01 điểm chuyên cần

¡ 03 điểm (thi GK Trắc Nghiệm ) tuần thứ 5

¡ 06 điểm thi cuối kì theo lịch của trường (Trắc Nghiệm )

8/11/22 3
Hồ Viết Bình
 TÀI LIỆU HỌC TẬP CHÍNH
TỰ ĐỘNG HOÁ QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT- HỒ VIẾT BÌNH, TRẦN THẾ
SAN, NXB KHKT 2009
TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1]. PGS.TS. Trần Văn Địch – TS. Trần Xuân Việt…

Tự động hóa quá trình sản xuất - Nhà xuất bản khoa học
và kỹ thuật Hà nội –2001.
[2]. Hồ Viết Bình
Tự động hóa quá trình sản xuất – Trường Đại học sư
phạm kỹ thuật - 1998.
[3]. Lê Văn Doanh – Phạm Thượng Hàn…
Các bộ cảm biến trong kỹ thuật đo lường và điều khiển -
Nhà xuất bản khoa học và kỹ thuật Hà nội –2002.
[4]. GS.TS. Trần Văn Địch
Tự động hoá sản xuất - 2008
8/11/22 4
Hồ Viết Bình
 Chương 1
KHÁI QUÁT VỀ TỰ ĐỘNG HÓA
QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT

1.1. TÓM TẮT LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN CỦA TỰ

ĐỘNG HÓA QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT
1.2. MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN
1.3. MỤC TIÊU CỦA TĐH
1.4. ƯU ĐIỂM VÀ HẠN CHẾ CỦA TĐH
2. TỰ ĐỘNG HÓA QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT
3. VAI TRÒ VÀ Ý NGHĨA CỦA TĐHQTSX:
4. CÁC NGUYÊN TẮC ỨNG DỤNG TĐHQTSX:
5
 1.1-TÓM TẮT LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN
CỦA TỰ ĐỘNG HÓA QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT
Ø Mặc dù TĐHQTSX là đặc trưng của khoa học kỹ thuật hiện đại, nhưng các
thông tin về các cơ cấu tự động đã tồn tại từ xa xưa.
Ø Caùc maùy töï ñoäng cô hoïc ñaõ ñöôïc söû duïng ôû Ai Caäp coå vaø Hy Laïp khi thöïc
hieän caùc maøn muùa roái ñeå loâi keùo nhöõng ngöôøi theo ñaïo. Trong thôøi trung
coå ngöôøi ta ñaõ bieát ñeán caùc maùy töï ñoäng cô khí thöïc hieän chöùc naêng
ngöôøi gaùc coång cuûa Albert. Moät ñaëc ñieåm chung cuûa caùc maùy töï ñoäng keå
treân laø chuùng khoâng coù aûnh höôûng gì tôùi caùc quaù trình saûn xuaát cuûa xaõ hoäi
thôøi ñoù.
Ø Máy tự động đầu tiên được sử dụng trong công nghiệp do một thợ cơ khí
người Nga, ông Ponxzunop chế tạo vào năm 1765. Nhôø noù maø möùc nöôùc
trong noài hôi ñöôïc giöõ coá ñònh khoâng phuï thuoäc vaøo löôïng tieâu hao hôi
nöôùc
Ø Năm 1712, ông Nartop, thợ cơ khí người Nga đã chế tạo ra máy tiện chép
hình để tiện các chi tiết định hình, việc chép hình theo mẫu được thực hiện
tự động. 6
 1.1-TÓM TẮT LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN
CỦA TỰ ĐỘNG HÓA QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT

Ø Năm 1873 Spender đã chế tạo được máy tiện tự động có ổ cấp
phôi, trục phân phối mang cam đĩa, cam thùng.
Ø Năm 1887 Xtoleoôp đã chế tạo ra phần tử cảm quang đầu tiên.
Ø Đầu thế kỷ 20 các thành tựu đạt được trong TĐH đã cho phép
chế tạo nhiều máy tự động nhiều trục chính, máy tổ hợp, dây
truyền tự động...
Ø Gần đây, ở các nước phát triển đã tiến hành phát triển rộng rãi
TĐH trong sx loạt nhỏ và vừa.
Ø Nhờ các thành tựu từ CNTT và các ngành khác mà ngành
TĐHQTSX đang có những bước phát triển nhanh chóng.

7
 1.2- MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN

l 1- Cơ khí hóa
l 2- Tự động hóa
l 3- Tự động hóa chu kỳ
l 4- Tự động hóa máy
l 5- Dây chuyền tự động
l 6- Hệ thống thiết kế và sản xuất tự động
l 7- Hệ thống tự động tổng hợp
l 8- Hệ thống sản xuất linh hoạt
l 9- Rô bốt công nghiệp

8
1- CƠ KHÍ HÓA

9
 2- TỰ ĐỘNG HÓA

lTự động hóa là một lĩnh vực KHKT ứng

dụng:
¡Các cơ sở lý thuyết
¡Các nguyên tắc cơ bản
lNhằm thiết lập các hệ thống điều khiển và
kiểm tra tự động các quá trình
lMục đích cuối cùng: giảm bớt và loại bỏ
sự tham gia trực tiếp của con người
10
3- TỰ ĐỘNG HÓA CHU KỲ

11
4- TỰ ĐỘNG HÓA MÁY

12
5- DÂY CHUYỀN TỰ ĐỘNG

13
 6- HỆ THỐNG THIẾT KẾ VÀ SẢN
XUẤT TỰ ĐỘNG

lCAD/CAM-CNC
lCAD: Computer Aided Design
lCAM: Computer Aided Manufacturing

14
 7- HỆ THỐNG TỰ ĐỘNG TỔNG HỢP
(CIM)

lCIM: Computer Integrated Manufacturing

15
 8- HỆ THỐNG SẢN XUẤT LINH HOẠT

l (FMS: Flexible Manufacturing Systems)

16
9- ROBOT CÔNG NGHIỆP

17
1.3- MỤC TIÊU CỦA TỰ ĐỘNG HOÁ

lMục tiêu đơn giản là tăng năng suất và

giảm giá thành
lMục tiêu cao hơn là tăng chất lượng và
tính linh hoạt trong sản xuất
lÁp dụng trong môi trường nguy hiểm cho
sức khỏe

18
1.4. ƯU ĐIỂM VÀ HẠN CHẾ CỦA TĐH
lƯU ĐIỂM CHỦ YẾU:
¡Thay thế con người trong các công việc buồn tẻ,
trong các môi trường nguy hiểm
¡Thực hiện các công việc ngoài khả năng con
người: quá lớn, quá nóng, qúa lạnh, quá nhanh,
quá chậm
¡Cải thiện kinh tế nói chung
lHẠN CHẾ:
¡Không thể TĐH tất cả các nhiệm vụ mong muốn
¡Chi phí ban đầu cao
19
 2.1.Tự động hóa quá trình sản xuất:
ØTự động hóa quá trình sản xuất là ứng dụng năng lượng của
máy móc để thực hiện và điều khiển sản xuất mà không có sự
tham gia trực tiếp của con người.

Máy tiện có chương trình làm việc theo chương trình tự động hoàn toàn
ØTĐHQTSX được chia thành 2 mức:
§ TĐH từng phần: là tự động hóa chỉ một số nguyên
công riêng biệt của quá trình, các nguyên công còn
lại vẫn thực hiện trên các máy vạn năng và bán tự
động thông thường.
§ TĐH toàn phần: Tự động hóa toàn bộ quá trình gia
công, kiểm tra, lắp ráp.
ØTĐHQTSX chia thành 3 giai đoạn:
§ Máy tự động.
§ Đường ray tự động.
§ Xưởng tự động.
 Máy tự động (phôi thanh)

Cơ cấu Cơ cấu Cơ cấu

sinh lực truyền lực chấp hành

Cơ cấu Cơ cấu Cơ cấu

công tác chạy không điều khiển

Bàn Cơ Cơ Cơ Cơ Cơ

Cơ cấu bảo hiểm

Bàn dao ngang 1

Bàn dao ngang 2

Bàn dao ngang 3

Đồ gá ta-rô ren

Trục phân phối

dao cấu cấu cấu cấu cấu
dọc cấp kẹp phâ định siêu

Phanh
phôi phôi n độ vị việt

Sơ đồ cấu trúc máy tự động

Sơ đồ cấu trúc đường dây tự động
Sơ đồ cấu trúc xưởng tự động
3.Vai trò và ý nghĩa của TĐHQTSX:
Ø Cho phép giảm giá thành, nâng cao năng suất lao động.
Ø Cải thiện điều kiện sản xuất, đảm bảo ổn định năng suất, chất lượng sản
phẩm.
Ø Cho phép đáp ứng cường độ cao trong sản xuất hiện đại.
Ø Cho phép thực hiện chuyên môn hóa, hoán đổi sản xuất (tính lắp lẫn).
4.Các nguyên tắc ứng dụng TĐHQTSX:
4.1.Nguyên tắc có mục đích và kết quả cụ thể:
Ưu tiên hàng đầu cho thông số về năng suất và chất lượng của quá trình gia
công.
4.2.Nguyên tắc toàn diện:
Ø Tất cả các thành phần quan trọng của qtsx (đối tượng, công nghê, thiết bị
chính-phụ, hệ thống điều khiển..) phải được xem xét và giải quyết triệt để.
Ø Để tuân thủ nguyên tắc này cần:
§ TĐH phải được thực hiện trên tất cả các công đoạn.
§ Nâng cao chất lượng TĐH bằng cách hiện đại hóa, thay thế các tổ hợp
trang thiết bị tự động.
§ Giảm chi phí gia công tổng cộng trên nguyên tắc giảm chi phí lao động
sống.
§ Thiết lập các tổ hợp thiết bị tự động được điều khiển tập trung.
4.3. Nhân lực trong hệ thống sản xuất
l Với số lượng nhân sự lớn từ vài trăm đến hàng nghìn người, ngành sản xuất hiện
nay đang gặp nhiều khó khăn trong việc quản lý và duy trì hoạt động tốt đội ngũ
nhân sự phục vụ tại ngành. Các khó khăn trong công tác nhân sự ngành sản xuất
đang gặp phải như:
l Quản lý khối lượng nhân sự khổng lồ, tình trạng thiếu nhân sự thường xuyên xảy
ra, khó khăn trong việc quản lý ca, phân ca cho nhân công, chấm công tính lương
cho nhân sự cực kỳ phức tạp, mức độ tương tác giữa các nhân viên thấp, không có
kế hoạch đào tạo và phát triển nhân sự hợp lý, báo cáo không chính xác ảnh hưởng
đến việc đưa ra quyết định…

27
Quản lý Hồ sơ nhân sự hiệu quả
• Hồ sơ nhân sự được số hóa và quản lý chi tiết các thông tin của nhân viên
• Lưu trữ, quản lý đồng bộ thông tin hồ sơ nhân sự toàn bộ công ty
• Dễ dàng tra cứu, khai thác dữ liệu
• Quản lý hợp đồng, hồ sơ bảo hiểm, giảm trừ gia cảnh
• Hệ thống sơ đồ tổ chức phòng ban công ty
28
Quản lí hồ sơ nhân sự hiệu quả

29
l Quản lý chấm công
l Chấm công đa hình thức, chấm công trực tuyến thông minh
• Tích hợp với toàn bộ máy chấm công trên thị trường
• Lấy dữ liệu từ máy chấm công bằng nhân diện gương mặt AI
• Chấm công trực tuyến chỉ qua app trên điện thoại Smartphone
• Chấm công bằng định vị GPS mọi lúc mọi nơi
• Chấm công bằng wifi khi kết nối với mạng nội bộ doanh nghiệp
• Chấm công hộ sử dụng khi quản lý ca xác nhận công cho công nhân
• Import dữ liệu chấm công trực tiếp từ file excel
• Nắm bắt tình trạng chấm công của toàn bộ công nhân
• Tự động tổng hợp và tính công cho nhân viên"

30
Quản lý chấm công chuẩn xác

31
l Hệ thống phân ca thông minh
• Thiết lập sẵn toàn bộ các hình thức phân ca trên thị trường
• Phân ca theo ca hành chính, ca sáng, ca chiều, ca tối, ca đêm, ca chẵn, ca lẻ
• Thiết lập thông số ca chi tiết theo giờ làm, giờ vào, giờ ra, giờ nghỉ giải lao, giờ
tăng ca, chu kỳ ca
• Phân ca theo phòng ban, chức vụ hoặc theo từng nhân sự"

32
l Tính lương nhanh chóng, dễ dàng
• Tự động tổng hợp bảng công để tính lương
• Truy thu hoặc khấu trừ các khoản liên quan
• Tính lương số lượng lớn nhân sự chỉ bằng một vài thao tác
• Gửi bảng lương đến từng tài khoản hoặc email nhân viên
l Xây dựng hệ thống đào tạo và đánh giá nhân viên
• Lưu trữ thông tin, chia sẻ dữ liệu hỗ trợ công tác đào tạo
• Xây dựng hệ thống đánh giá nhân sự theo nhiều mô hình
• Đánh giá năng lực nhân sự thử việc, đưa ra quyết định tuyển dụng chính xác
• Đánh giá nhân sự đang làm việc, có kế hoạch điều chuyển hoặc thăng tiến hợp lý
• Lập kế hoạch đánh giá hàng tháng, quý, năm theo nhiều tiêu chí
• Kết quả đánh giá minh bạch, xây dựng chính sách khen thưởng, kỷ luật rõ ràng.

33
34
l Lợi ích của giải pháp tự động hóa nhà máy sản xuất
l Công nghệ và tự động hóa đang từng bước thay đổi cách thức vận hành, quản lý,
tạo ra những thay đổi của các doanh nghiệp và cả nền kinh tế. Theo đó, công nghệ IOT,
AI giúp kết nối hệ thống tự động hóa trong nhà máy, giám sát sản xuất, theo dõi được
tình trạng hoạt động của hệ thống máy móc, dây chuyền. Điều này góp phần thúc đẩy
quy trình sản xuất diễn ra nhanh hơn, linh hoạt và hiệu quả hơn.
l Tự động hóa sản xuất giúp cải thiện môi trường làm việc dưới dạng ít nguy cơ hơn,
an toàn hơn, đồng thời tăng năng suất, chất lượng. Những nhà sản xuất đón đầu công
nghệ để nâng cao chất lượng và giảm chi phí. Điều này càng đúng với các sản phẩm
phức tạp hoặc có giá trị cao.

35
l Một số giải pháp tự động hóa
l Hệ thống robots bốc xếp hàng hóa
l Đây là ứng dụng phổ biến của Robot hiện nay, thay thế các hoạt động đơn giản,
nặng nhọc và không an toàn của con người. Giải pháp này góp phần tạo ra năng suất
lớn và nâng cao môi trường, điều kiện sản xuất của nhà máy.
l Robots bốc xếp hàng hóa được ứng dụng rộng rãi trong các ngành công nghiệp, các
nhà máy sản xuất trong hầu hết mọi lĩnh vực.

36
l Xe tự hành AGV (robot tự hành AGV)
l Giải pháp được ứng dụng trong các nhà máy ở một số công đoạn di chuyển hàng
hóa không mang lại giá trị cao mà con người đang phải làm hoặc ứng dụng trong ngành
logistics, kho vận.

37
l Hệ thống phân loại hàng hóa tự động
l Đây là giải pháp đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng logistics, chuyển
phát nhanh và trong các nhà máy sản xuất cần phân loại hàng hóa với số lượng lớn, liên
tục.

38
l Giải pháp nhà kho thông minh
l Đây là giải pháp giúp tăng tốc độ xuất nhập hàng hóa, tăng khả năng lưu trữ lên đến
10 lần với cùng một diện tích mặt bằng so với kho thông thường. Ưu điểm khác của
nhà kho thông minh là an toàn cho con người và thống kê, quản lý số liệu kịp thời,
chính xác theo thời gian thực.

39
THANKS
40