Professional Documents
Culture Documents
Onur Sevinçler Kurs Kitabı
Onur Sevinçler Kurs Kitabı
ÖNSÖZ
Onur SEVİNÇLER
GMDSS sisteminden önce cihazlar gemi tonajına göre değişmekteydi. Ayırıcı tonaj 1600 ve 300 GROSSTON idi.
Eskiden tüm yolcu gemileri ile 1600 GROSSTON ve üzeri gemilerde TELSİZ TELGRAF ve TELSİZ TELEFON
bulunması zorunluydu. 300-1600 GROSSTON arası gemilerdeki bulunması gereken TELSİZ TELEFON dur. Tehlike
sinyali kodu “CQD” idi daha sonra “SOS” çıktı ve 500 KHZ TELSİZ TELGRAF sisteminde kullanıldı. Daha sonra
VHF sistemi ortaya çıktı. Bu sınıftaki yük gemilerinde en az 1, yolcu gemilerinde de sefer bölgesine ve tonajına
göre 1, 2, 3 TELSİZ TELGRAF operatörü gerekirdi. Haberleşmede mesafe sorunu vardı yalnızca kısa mesafelerde
iletişim yapılıyordu. Kısacası haberleşmeler her zaman etkin ve güvenilir değildi.
Gemiler tonajlarına göre farklı haberleşme sistemleri taşıdıklarından dolayı 18 GROSSTON un üzerindeki tüm
gemilerde VHF cihazı, 300-1599 GROSSTON arasındaki tüm gemilerde VHF ve MF TELSİZ TELEFON cihazları ve
1600 GRT ve üzerindeki tüm gemilerde VHF, MF, HF TELSİZ TELEFON ile TELSİZ TELGRAF haberleşmesi
yapacak sistemlerin bulundurulması zorunlu tutulmuştu. Bu sistemin en büyük dezavantajı ise 1600
GROSSTON’dan ufak bir geminin çevresinde, tehlikede olan 1600 GROSSTON’luk bir geminin MORS (Telsiz
Telgraf) tehlike çağrısını 1600 GROSSTON’dan ufak gemilerin alamaması ve gemilerin batmasıdır. Böyle olayların
hızla fazlalaşması nedeni ile sistem tamamen değişerek GMDSS sistemi geliştirildi. Gemiler için dinlenmesi
zorunlu olan frekanslar, MF TELSİZ TELGRAF bandında 500 KHZ, MF TELSİZ TELEFON bandında 2182 KHZ ve
VHF TELSİZ TELEFON bandında Kanal 16 idi.
Bu sistemden önceki haberleşmede tehlikedeki geminin tehlike alarmı verebilme mesafesi 100-150 mil arasında
değişmekteydi (VHF sistemi ile sadece 20-30 mil) ve tehlikedeki geminin alarmını çevresindeki gemiler sadece
alabilmekteydi ve kıyı istasyonlarına aktarılması ile tehlike haberleşmesi yapılabiliyordu ve tehlike alarmının
ulaşmasının garantisi yoktu, yapılan görüşmeler manueldi. Gemiden bir abone arandığında ( veya tersi ) sahil
istasyonundaki operatör olmadan haberleşme yapılması mümkün değildi. Gemi-kara arasındaki haberleşme,
başka gemiler tarafından dinlenebildiğinden gizlilik yoktu, bir geminin adını ve çağrı işaretini vererek kaçak
haberleşme yapma imkanı bulunuyordu, prosedür yavaş işlediğinden çok zaman kaybı oluyordu.
Söz konusu 7 yıllık süreç içinde bazı haberleşme cihazları da zorunlu hale gelmiş ve bunların gemilere tesisi için
7 yıllık süreç beklenmemiştir. Bu tarihler şunlardır.
*1 AĞUSTOS 1993 den itibaren tüm gemilerde NAVTEX ve EPIRB cihazının bulundurulması zorunludur*
*1 ŞUBAT 1995 den itibaren tüm gemilerde SART cihazının bulundurulması zorunludur*
*1 ŞUBAT 1995 den itibaren denize indirilen tüm gemiler GMDSS in tüm yükümlülüklerini yerine getirmek
zorundadırlar*
4
GMDSS DENİZ ALANLARI
Tüm ülkeler GMDSS deniz alanlarını ve GMDSS ile ilgili tüm düzenlemeleri IMO çatısı altında birlikte
taahhüt ettikleri tesis, istasyon, kurum, kuruluş ve organizasyon ile kanuni düzenlemeleri bir araya getirdikleri
GMDSS MASTER PLAN çerçevesinde oluşturulur ve uygular. GMDSS’te alanları belirlerken 3 önemli kıstas
vardır. 1.si sahillerde kurulu VHF kıyı istasyonları 2.si sahillerde kurulu MF-HF istasyonları 3.sü ise INMARSAT ve
COSPAS-SARSAT uydularıdır. Bu 3 şebekenin kapsama alanı GMDSS deniz alanlarını belirler.
A1 Deniz Alanı : En az bir VHF kıyı istasyonu tarafından kesintisiz 24 saat DSC dinlemesi yapılan alanı
kapsar. Bu tanıma göre yapılan yuvarlak hesap kıyıdan 20-30 mil demek aslında pek doğru olmaz. VHF
konusunun işlendiği kısımda da göreceğiniz gibi VHF kıyı istasyonlarının erişim alanı standart 20-30 mil değildir.
Bazı istasyonlar 17 mil erişim mesafesine sahipken başka bir istasyon 60-70 mil erişim mesafesine sahip olabilir.
Bu kıyı istasyonunun anten yüksekliğine çevresinde yayını engelleyecek bir engel (dağ bina) bulunup
bulunmamasına bağlıdır. Ayrıca bir bölgede kıyı istasyonu bulunmadığında orada A1 diye tanımlayabileceğimiz
bir alan olmaması anlamına gelir. Örneğin Marmara denizi A1 deniz alanıdır. Çünkü Türk Radyo’nun İstanbul ana
istasyonu ve yardımcı 6 monitör istasyonu ile tamamen kapsama alanına alınmış ve kesintisiz DSC dinlemesi
sağlanmıştır. Ancak Marmara A1 deniz alanı olmasına rağmen boyutları 20-30 milden büyüktür. Aynı şekilde Ege
denizi Yunan adalarındaki istasyonlar sayesinde tamamen VHF kapsamına girdiğinden A1 kabul edilmiştir.
5
A2 Deniz Alanı : A1 dışında en az bir MF kıyı istasyonu tarafından kesintisiz 24 saat DSC dinlemesi yapılan
alanı kapsar. Buda sıkça yapılan tanıma göre kıyıdan 100-150 mildir. Bu konuda A1 alanındaki gibi aynı çelişkiyi
içerir.
A3 Deniz Alanı : A1 ve A2 deniz alanlarının dışında kalan INMARSAT uyduları tarafından kapsanan CES’ler
tarafından tehlike çağrılarının kesintisiz dinlendiği bölgedir. Buda yine aynı şekilde kesin bir sınırmış gibi 70
derece kuzey ve 70 derece güney enlemleri arasında kalan bölge şeklinde tanımlanır. Ancak durum böyle
değildir. Son yıllarda yapılan ölçümlerde INMARSAT uydularının 76 derece enlemlerine kadar ulaşabildikleri
kanıtlanmıştır.
6
A4 Deniz Alanı : INMARSAT uydularının erişim alanı dışında kalan 76° kuzey ve 76° güney enlemlerinden
sonraki kutup bölgelerini tanımlar. Bu bölgeler COSPAS-SARSAT uyduları ve HF istasyonları tarafından kapsanır.
INMARSAT uydularının erişim alanındaki değişimler, bu bölge alanının da değişmesine sebep olur.
Peki bu bölgeler yapılan bu tanımlara göre nasıl belirleniyor? Biz bulunduğumuz yada sefer yaptığımız bölgenin
hangi alan olduğunu nasıl bilebiliriz? Bunu kıyıdan yada istasyondan olan mesafemizi ölçerek mi bulacağız?
A1 bölgesi ile başlayalım. Bu bölge için geçerli olan tanımdan yola çıkarak kurulan bir VHF kıyı istasyonu
çevresinde ölçümler yapılır. İstasyonun sinyallerinin ulaşım mesafesi, sinyal gücü ve diğer istasyonların
yayınlarını ne kadar mesafeden alabildiği ölçülür. Bu ölçümler neticesinde o istasyonun kapsadığı alan tespit
edilir ve bu alan GMDSS MASTER PLAN’a eklenir. Örneğin Malta’da geçen yıl yapılan yeni bir istasyon ile Malta
adası çevresinde yeni bir A1 deniz alanı oluşmuş ve çevrede yapılan ölçümlerle bu istasyonun kapsama alanı A1
olarak GMDSS MASTER PLAN’a ilave edilmiştir. Avustralya çevresinde VHF kıyı istasyonu bulunmadığından A1
alanı da yoktur. Bu yüzden bu kıtanın çevresinde limanlar hariç A1 deniz alanı bulunmaz. Ayrıca Avustralya’da
MF istasyonu da bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu alanda da tehlike haberleşmesi dinlemesi yapılmadığından A2
deniz alanı da yoktur. Yani Avustralya çevresi neredeyse tamamen A3 deniz alanıdır. Demek ki o bölgede kıyıdan
değil 20-30 yada 100-150 mil değil 10 metre açıkta bile olsanız A3 deniz alanıdır. Kullanımdan kaldırılan bir
istasyonun olması mevcut bir A1 alanının silinmesi demektir. O halde alanlar ve MASTER PLAN sürekli
değişmektedir.
Bu değişimler her yıl güncellenen GMDSS MASTER PLAN ile tüm ilgililere duyurulur. Ayrıca tüm bu
bilgiler dünya haritasına işlenerek daha anlaşılır ve görsel duruma getirilir. Bu liste ve harita her gemide
bulunması zorunlu yayın kitap ve dokümanlardan olan ALRS VOLUME V kitabında bulunmaktadır.
Tüm bu belirlenen alanlar gemilerin seyir yaptığı ve yapacağı alanı seçtiklerinde bulundurmaları gereken
cihazları, gemide istihdam edilecek telsiz zabitinin niteliklerini ve bunların adet ve yedekleme kriterlerini belirler.
GMDSS Deniz Alanlarının Sınırları: A4 cihazları yalnız kutup bölgelerini değil tüm yer küreyi kapsarlar.
Kural gereği bölge hem A4 hem A2 yada A1 oluyorsa,bölge A2 yada A1 olur.A3 alanının içinde A2 deniz alanı
varsa bu deniz alanı A2 sayılır. Yine aynı şekilde A2 deniz alanının içinde bir A1 deniz alanı varsa bu alan A1
olarak kabul edilir. Dünya üzerindeki denizlerin kıyı istasyonu (VHF-MF) menzili A1-A2 olarak kabul edilir. Kıyı
istasyonları menzilinden ileride kalan alanlar A3 olur. 76° Kuzey ve 76° Güneyden sonra yine A1 yada A2 deniz
alanı olabilir. Yalnız bu yine oradaki kıyı istasyonların kurulu olup olmamasına bağlıdır.
7
GMDSS OPERATÖR BELGELERİ
GMDSS sistemiyle donatılmış gemilerde bulunan telsiz cihazlarını kullanmakta yükümlü olan personelin ehliyeti 4
e ayrılmıştır.
Bunlar:
GMDSS’te bu ehliyetleri almak için standartlar belirlenmemiş olup, bu konu her ülkenin yetkili otoritelerinin
insiyatifine bırakılmıştır. Türkiye’de bu konuda yapılan düzenlemelere göre telsiz operatörü sınavları GASM
(Gemi Adamları Sınav Merkezi) tarafından yılda üç kez ŞUBAT-TEMMUZ-EYLÜL aylarında yapılır. Sınav yeri ve
tarihleri sınavdan 1 ay önce www.tcgasm.com sitesinden yada liman başkanlıklarından duyurulur. Bu
ehliyetlerden herhangi birini almak isteyen personelin yönetmelikte belirtilen şartlara ve kriterlere uygun olması
gerekmektedir. Sınavlar Yazılı ve Uygulama Sınavı olarak 2 tanedir. Yazılı sınavı geçme notu 60 dır. Yazılı sınavı
geçenler uygulama sınavına girmeye hak kazanırlar, uygulama sınavındanda 60 alan kişi ehliyeti almaya hak
kazanır. REO 1 ve REO 2 ehliyeti en üst düzey ehliyettir. Bu ehliyetlerle GMDSS sistemi cihazları kullanılabilir ve
gerektiğinde tamir, bakım ve tutumları da yapılabilir. Bu ehliyeti almak isteyen kişilerin elektronik bilgisi çok ileri
düzeyde olmalıdır. REO 1 ve REO 2 Sınavlarında TEKNİK-İŞLETME-İNGİLİZCE-YÖNETMELİK soruları sorulur.
Uygulama sınavında GMDSS sistemi cihazlarının ve dökümanlarının kullanımı ile birlikte cihaz tamir sınavıda
yapılmaktadır. REO 1 ehliyeti alınabilmesi için REO 2 ehliyeti ile 3 sene hizmet etmiş olmak gerekmektedir. REO
ehliyetli personelin gemide bulunması, GMDSS şartlarında belirtilen Denizde Elektronik Bakım, Kıyıda Elektronik
Bakım, Cihaz Çiftlemesi koşullarından DENİZDE BAKIM seçeneğinin aynı zamanda seçilmiş olması demektir.
Gemiyi cihaz çiftlemesi masrafından kurtarır, REO ehliyetli birinin alacağı ücret çok fazladır. Ama bu ehliyete
sahip kişi sayısı çok azdır.
GOC ehliyeti en yaygın ehliyet türüdür. Bu ehliyet GMDSS cihazlarının tam kullanımı için yeterlidir. REO 1 ve REO
2 gibi tamir, bakım, tutum yapamaz. Bu ehliyeti alabilmek için kişinin GMDSS bilgisinin çok ileri düzeyde olması
gerekmektedir. GOC sınavlarında İŞLETME-İNGİLİZCE-YÖNETMELİK soruları sorulur, uygulama sınavında ise
sadece GMDSS cihazları ve dökümanları kullanımı sorulur ve teorik bilgi ölçülür. GOC ehliyeti iş bulmada çok
büyük avantaj sağlar ve alacağı ücret GOC ehliyetsiz personele göre baya fazladır.
ROC Ehliyeti ise A1 dışına çıkmayacak gemilerde çalışacak personel için yeterlidir. Kısa Mesafe iletişim yani VHF
alanı içinde kullanılabilir. A1 dışında geçerli değildir. Sınavlarda İŞLETME-İNGİLİZCE-YÖNETMELİK soruları
sorulur. İşletme konuları VHF donanımı ve NAVTEX, SART, VHF DSC EPIRB, VHF EL TELSİZLERİ konularından
ve yüzeysel GMDSS bilgisinden oluşur. Göksel haberleşme teknikleri ve prosedürleri sorulmaz. Bu ehliyete sahip
kişi sayısı azdır.
8
Bu Ehliyetlerde görüldüğü gibi 1.Sınıf REO tüm deniz alanlarında cihazların tam bakım, tutum, tamirinden yetkili
olarak görev yapabilmektedir. 2.Sınıf REO yine tüm deniz alanlarında cihazların bakım, tutum ve tamirini sınırlı
olarak yapabilmektedir. GOC ehliyeti her deniz alanında çalışabilir fakat A3-A4 bölgelerinde kıyıda bakım ve cihaz
çiftleme zorunluluğunun seçilmesi gerekmektedir. ROC ehliyeti A1 deniz bölgesi dışına çıkamaz, bunun nedeni
ROC ehliyeti alan personel sadece yersel sistemde VHF haberleşmesini ve yakın mesafe haberleşmesi
yapabildiği ve göksel sistem ile uzak mesafe iletişimi yapamadığı içindir.
Bu ehliyetlerin dışında olan Kısa Mesafe Telsiz Operatörü ve Uzun Mesafe Telsiz Operatörü
ehliyetleri GMDSS kapsamı dışında kalan tekne ve gemilerde geçerlidir. Örneğin Balıkçı Tekneleri, Yatlar,
300 GROSSTON altındaki gemiler örnek gösterilebilir.
9
GMDSS’Lİ GEMİDE BULUNDURULACAK DÖKÜMAN VE YAYINLAR
GMDSS gereği gemilerde bulundurulması zorunlu olan kitap ve dökümanlar aşağıda verilmiştir. Bu belgelerin
eksik olması durumunda geminin seferine izin verilmez ve kural ihlali yapılmış olur.
GMDSS’e göre donatılmış bir gemide ruhsatsız telsiz istasyonu olamaz. Bu telsiz istasyon ruhsatı 3 bölümden
oluşur:
Jurnalin tutulması, sorumlu operatör tarafından yapılır ve günde 1 kez imzalanır. Kaptan tarafından Jurnal
sayfaları incelenir ve her dolu sayfayı kaptan imzalar. Kaptan yeterlikli personeli kayıtların sürdürülmesi ve
testlerin gerçekleştirilmesi için görevlendirir. EGC, NAVTEX’ten alınan tehlike ve diğer haber kopyalarını jurnale
kaydetmelidir, tarih sırası ile saklanmalıdır. İstenilen şekilde çalışmayan cihaz, Kaptana rapor edilmeli ve jurnale
kaydedilmelidir
GMDSS sistemine göre donatılmış gemilerde bulunması gereken yayınlardır. Bu kitaplar ITU tarafından yayınlanır
ve 4 adettir. Bu kitaplar FRANSIZCA-İNGİLİZCE-İSPANYOLCA olmak üzere 3 bölümden oluşur. Bu
kitaplar aşağıda belirtilmiştir.
1.Bölüm: TABLOLAR
2.Bölüm: İSTASYONLARA AİT INDEX
3.Bölüm: A) 1-9 arası bölümlerde yer alan istasyonların özellikleri B) 1-9 arası bölümlerde yer
alan istasyonlara ait notlar
4.Bölüm: 10-11-12 numaralı istasyonların özellikleri
1:RDF
2:RADIO-RADAR BEACON
3:OKYANUS İSTASYON GEMİLERİ
4:DF KALİBRASYON İSTASYONLARI
5:DENİZCİLİK RADYO TANIMLAMA YER UCU
6:DENİZCİLİK RADYO TANIMLAMA UYDU UCU
7:ZAMAN SİNYALİ YAYINLAYAN İSTASYONLAR
8:FREKANS YAYINLAYAN İSTASYONLAR
9:SUN SPOT SİNYALİ YAYINLAYAN İSTASYONLAR
10:METEOROLOJİK BÜLTEN YAYINLAYAN İSTASYONLAR
11:SEYİR BİLGİLERİ YAYINLAYAN İSTASYONLAR
12:TIBBİ TAVSİYE SERVİSİ YAYINLAYAN İSTASYONLAR
1.Bölüm: TABLOLAR
2.Bölüm: DENİZ SEYYAR SERVİSİNDE KULLANILAN RADIO BEACON İSTASYONLARININ
KARAKTERİSTİK SİNYAL YAYINLARINI GÖSTERİR
3.Bölüm: DENİZ SEYYAR SERVİSİNDEKİ İSTASYONLARIN ÇAĞRI İŞARETLERİ LİSTESİ
4.Bölüm: DIGITAL KİMLİK NUMARALARI
ALRS Volume V GMDSS: Bu yayın ALRS’nin yayınıdır. İçeriğinde aşağıdaki bilgiler bulunur.
12
1-NAVTEX BİLGİLERİ
2-UYDU HABERLEŞMESİNE AİT DETAYLAR
3-SAR ÇALIŞMALARI
4-MSI BİLGİLERİ GENEL TANIMI
5-NAVTEX-EGC-RADIOTELEX
6-NAVTEX İLE YAPILACAK HİZMETLER
7-TEHLİKE-ACELELİK-EMNİYET HABERLEŞMELERİNDE İZLENECEK PROSEDÜR
1-YERSEL SİSTEM
2-GÖKSEL SİSTEM
Yersel Sistem (Terrestrial Communication): Doğrudan 2 yer istasyonu arası antenden antene gönderilen
elektromagnetik dalgalarla yapılan haberleşme sistemidir. Bu sistemin tek dezavantajı TelsizTelefon iletişiminin
hava şartlarının ve atmosferik koşullarından etkilenmesidir. TelsizTelex kullanırken böyle durumlar iletişime fazla
etki etmez ve çoğunlukla devam eder, uydu sisteminden daha ucuzdur.
Kısa erimde (A1): VHF TelsizTelefon ile sesli haberleşme, VHF DSC ile veri haberleşmesi, SART ile arama
kurtarma birimlerinin RADAR ekranında görülmesi, VHF DSC EPIRB ile VHF DSC frekansı üzerinden veri
gönderimi yoluyla konum bilgisi verilir. NAVTEX yayınları alınır. TelsizTelex kullanılamaz.
Orta Erimde (A2):MF teknikleri ile TelsizTelefon ve TelsizTelex sistemi ve ayrıca NAVTEX ile MSI (MARINE
SAFETY INFORMATION: Deniz Güvenlik bilgileri ) alınır. Uydu EPIRB ile mevkii belirtme sinyalleri yollanır.
Uzun Erimde (A3-A4):NAVTEX yayınları alınır. MF-HF teknikleri ile TelsizTelefon ve TelsizTelex sistemi
kullanılır. Uydu EPIRB ile mevkii belirtme sinyalleri yollanır.
Göksel Sistem (Satellite Communication): Direkt olmayarak, uydular aracılığıyla gerçekleşen haberleşme
sistemidir.2 tür uydu sistemi vardır. Bunlar:
COSPAS-SARSAT sadece EPIRB ile tehlike haberleşmesi için kullanılır, INMARSAT ise Tehlike-Acelelik-Emniyet-
Rutin-Ticari haberleşme için kullanılır. Uydu haberleşmesinde atmosferik koşulların ve hava şartlarının iletişimi
etkilemesi söz konusu olamaz. İletişim karadaki iki abone arasında kablo bağlantısı varmışçasına çok kaliteli ve
kolay yapılabilmektedir. Dezavantajları ise INMARSAT sisteminin 76° Kuzey ile 76° Güney sonrasında yani A4
deniz alanında çalışmaması ve uydu iletişiminin yersel iletişimin sistemine göre daha pahalı olmasıdır.
13
VHF
VHF cihazı, adını Very High Frequency (Çok Yüksek Frekans) kelimelerinin
kısaltmasından alır. VHF sisteminin kullanıldığı frekans bandı aralığı 156-174
MHZ dir. Bu cihazda MF-HF gibi TelsizTelefon’dur. Kullanım amacı kısa mesafe
sesli haberleşme sağlamaktır. Telex haberleşmesi bu frekans bandlarında
yapılamaz. VHF menzili 20-30 mil arasında değişmektedir, ama bu mesafeyi kıyı
istasyonlarının ve gemilerin anten büyüklüğü belirler bazı durumlarda VHF
mesafesi 65-70 mil olabilmektedir bu durum göz önüne alınmalıdır ve VHF erim
mesafesi daha doğru bir tanım olacaktır. İletişim için antenlerin birbirini görmesi
gerekir. FM (Frekans Modülasyonu) kullanır. Bu modülasyon tipi hava
şartlarından etkilenmez. Çıkış gücü maximum 25 Watt’tır. (DSC için en az 6 Watt)
Bu güç koruma kanallarında ve liman içi haberleşmede yapılırken 1 Watt’a
düşürülür. VHF’lerin çalışma gerilimi genellikle 12-24 Volt’tur. VHF antenleri
Yaklaşık 1 metrelik (Yarım boy) yada 2 metrelik (Tam Boy) dipole çubuk
antenlerdir. Esnek olanlarına kamçı anten de denilir. Bu antenlerde çelik
kullanılır. VHF antenleri genellikle yarım boydur, bu antenler esnek yapıda
olduklarından deniz koşullarına dayanıklıdır. VHF anteni Dipole yani çift
kutupludur. VHF’ler normal şartlar altında elektriğini gemi şebekesinden alır. Acil durumlarda yada jeneratörler
çöktüğünde akü dairesindeki akülerden yada emergecy jeneratörden beslenen acil durum elektrik şebekesinden
alır. Tüm deniz alanlarında zorunludur. Kullanım alanı genelde A1 deniz alanıdır. MF-HF cihazlarındaki gibi
frekans ayarlanamaz, kanal numarası söylenerek iletişim yapılır. Her kanal farklı bir amaç için kullanılır. VHF
cihazlarında kanal numaraları 01-28 ve 60-88 arasında olup, toplam 57 kanal mevcuttur. 75. ve 76. Kanal
16.Kanalın koruma kanalıdır ve bu nedenle kullanılmaz. 70.Kanal DSC kanalıdır ve bu nedenle 54 TelsizTelefon
kanalı bulunmaktadır. Her kanal arasındaki frekans aralığı 25 KHZ dir. Baktığımızda ard arda gelen 01 ve 02.
kanallar arasında 50 KHZ’lik fark olduğunu, 01 ve 60 kanal arasında 25 KHZ frekans farkı olduğunu görüyoruz.
Buna VHF’te tarak sistemi denir.
VHF sistemleri ile ilgili son yapılan düzenlemelerde 87. ve 88. kanallar AIS (Automatic Information System:
Otomatik Bilgi Sistemi) için tahsis edilmiştir.
DUBLEX KANALLAR
Alma ve gönderme iletişiminin farklı frekanslar üzerinden yapıldığı kanallardır. Örneğin 1. Kanal gönderme
frekansı 160,650 MHZ Alma frekansı 156,050 MHZ’dir. Bu tip kanalarda haberleşme için iki anten gerekir. Dublex
kanallarda konuşurken mandala basılı tutarak telefon gibi hem konuşma hem dinleme yapılabilir . Gemi-Kıyı
iletişimlerinde Dublex kanallar kullanılır. Toplam 30 DUBLEX kanal vardır.
1-2-3-4-5-7-18-19-20-21-22-23-24-25-26-27-28-60-61-62-63-64-65-66-78-79-80-81-82-83-84-85-86-
87 ve 88 (AIS Kanallarıdır)
SIMPLEX KANALLAR
Alma ve göndermenin aynı frekans üzerinden yapıldığı kanallardır. Örneğin Kanal 17 nin hem alma hem
gönderme Frekansı 156,850 MHZ’dir. Bu kanallar için tek anten kullanmak yeterlidir. Aynı frekans kullanıldığı için
sıra ile konuşulur. Aynı anda hem konuşma hem dinleme yapmak mümkün değildir. Simplex Kanallar Gemiler
arası iletişimlerde Kullanılır. Toplam 20 SIMPLEX kanal vardır.
6-8-9-10-11-12-13-14-15-16-17-67-68-69-70-71-72-73-74-75-76-77
KANAL 16
En önemli kanal 16.Kanaldır. Bu kanal buluşma kanalıdır. Bunun anlamı telsizde herhangi bir istasyon
çağrıldığında kullanılacak kanal budur. Her istasyon bu kanalı sürekli kesintisiz dinlemeye mecburdur. Dolayısı
ile herhangi bir istasyon anons edildiğinde herkesin duyabileceği tek kanal budur. Aynı zamanda bu yüzden
tehlike emniyet ve acelelik kanalı olarak kullanılır. (156.800 MHZ)
KANAL 70
VHF sistemindeki 70.Kanal DSC kanalıdır. VHF DSC sistemi üzerinden gönderilen bütün yayınlar bu kanal
üzerinden yayınlanır. Frekansı 156.525 MHZ’dir. Aynı zamanda VHF DSC EPIRB frekans kanalıdır.
VHF KANALLARI
VHF KANALLARI, FREKANSLARI VE KULLANIM AMAÇLARI
Sıra
Kanal Simplex Gönderme (Tx) Alma (Rx) Kullanım Amacı
No Dublex Frekansı (Mhz) Frekansı (Mhz) Yayın sınıfı, emisyon / modülasyon tipi
1 1 Dublex 156.050 160.650
2 2 Dublex 156.100 160.700
3 3 Dublex 156.150 160.750
4 4 Dublex 156.200 160.800
5 5 Dublex 156.250 160.850
6 6 Simplex 156.300 ARAMA KURTARMA (SAR) KANALI
7 7 Dublex 156.350 160.950
8 8 Simplex 156.400 SAHİL GÜVENLİK
9 9 Simplex 156.450 BALIKÇI KANALI
10 10 Simplex 156.500 BALIKÇI KANALI
11 11 Simplex 156.550 GEMİLERARASI
12 12 Simplex 156.600 GEMİLERARASI
13 13 Simplex 156.650 GEMİLER ARASI SEYİR GÜVENLİĞİ KANALI
14 14 Simplex 156.700 GEMİLERARASI
15 15 Simplex 156.750 GEMİ İÇİ HABERLEŞME KANALI ÇIKIŞ GÜCÜ 1 Watt
16 16 Simplex 156.800 TEHLİKE EMNİYET ACELELİK ve BULUŞMA KANALI
17 17 Simplex 156.850 GEMİ İÇİ HABERLEŞME KANALI ÇIKIŞ GÜCÜ 1 Watt
18 18 Dublex 156.900 161.500 LİMAN HABERLEŞMESİ
19 19 Dublex 156.950 161.550 LİMAN HABERLEŞMESİ
20 20 Dublex 157.000 161.600 LİMAN HABERLEŞMESİ
21 21 Dublex 157.050 161.650 LİMAN HABERLEŞMESİ
22 22 Dublex 157.100 161.700 LİMAN HABERLEŞMESİ
23 23 Dublex 157.150 161.750
24 24 Dublex 157.200 161.800
25 25 Dublex 157.250 161.850
26 26 Dublex 157.300 161.900
27 27 Dublex 157.350 161.950
28 28 Dublex 157.400 162.000
15
29 60 Dublex 156.025 160.625
30 61 Dublex 156.075 160.675
31 62 Dublex 156,125 160.725
32 63 Dublex 156.175 160.775
33 64 Dublex 156.225 160.825
34 65 Dublex 156.275 160.875
35 66 Simplex 156.325
36 67 Simplex 156.375 METEOROLOJİ
37 68 Simplex 156.425 GEMİLERARASI
38 69 Simplex 156.475
39 70 Simplex 156.525 DSC KANALI
40 71 Simplex 156.575 GEMİLERARASI
41 72 Simplex 156.625 YATLAR ARASI HABERLEŞME
42 73 Simplex 156.675 YATLAR ARASI HABERLEŞME
43 74 Simplex 156.725 GEMİLERARASI
44 75 Simplex 156.775 İPTAL EDİLDİ KORUMA KANALI YDI ÇIKIŞ GÜCÜ 1 Wattı
45 76 Simplex 156.825 İPTAL EDİLDİ KORUMA KANALI YDI ÇIKIŞ GÜCÜ 1 Wattı
46 77 Simplex 156.875 BALIKÇI KANALI
47 78 Dublex 156.925 161.525
48 79 Dublex 156.975 161.575
49 80 Dublex 157.025 161.625 LİMAN HABERLEŞMESİ
50 81 Dublex 157.075 161.675
51 82 Dublex 157.125 161.725
52 83 Dublex 157.175 161.775
53 84 Dublex 157.225 161.825
54 85 Dublex 157.275 161.875
55 86 Dublex 157.325 161.925
56 87 Dublex 157.375 161.975 AIS OTOMATİK BİLGİ SİSTEMLERİ
57 88 Dublex 157.425 162.025 AIS OTOMATİK BİLGİ SİSTEMLERİ
VHF bandında 29 ile 59.Kanallar arası özel olarak ilgili birimlere tahsis edilmiştir. Örnek( Sahil güvenlik, Deniz
Polisi) Bunların dışında Amerika ve Kanada gibi bazı ülkelerde kullanılan kanallar vardır ancak bu kanalların
ülkemizde kullanımı yasaktır.
Portatif VHF El Telsizleri, GMDSS sisteminde, can kurtarma aracında bulundurulması gereken
telsiz cihazlarından bir tanesidir. Bu cihazlar gemiyi terk ederek can kurtarma aracına binen
kazazedeler ile, arama çalışmaları yapan gemiler arasında yapılacak haberleşmeler için
düzenlenmiştir. Bu VHF El Telsizleri, deniz bandında ve sadece ses iletişimi şeklinde
çalışmaktadır. Yani DSC özelliği yoktur. IMO standartlarına göre bu cihazlar, VHF Kanal 16 ve
ayrıca bir diğer kanalda çalışmalıdır. En az 8 saat çalışma kapasitesi olmalıdır telsiz ile ilgisi
olmayan kişiler tarafından ve ayrıca eldivenli bir personel tarafından kullanılabilecek durumda
olmalıdır. Kanal değiştirme işlemi hariç, tek elle kullanılabilmeli ve kullanıcının elbisesine
tutturulabilmelidir. Bir metre yüksekten sert bir zemine düşmeye karşı dayanıklı olmalıdır. 1 metre
derinlikte, en az 5 dakika su geçirmez durumda olmalı ve 45°C ısıda da su geçirmezliğini
sürdürmelidir. Deniz suyu ve yağdan aşırı derecede etkilenmemeli, tasarımı can kurtarma salına
zarar verecek şekilde keskin, sivri olmamalı, küçük ve hafif olmalıdır. Ayrıca iyi görülebilecek sarı
yada turuncu renkte olmalı yada üzerinde cihazı çevreleyen sarı yada turuncu renkli bir şerit
bulunmalıdır. Güneşe uzun süre maruz kalma durumunda çürümeye karşı dayanıklı olmalıdır.
GMDSS’e tabi 300-500 GROSSTON arasındaki gemilerde 2, 500 GROSSTON üzerindeki gemilerde
ise 3 adet portatif VHF El Telsizi bulundurulmalıdır. Portatif VHF El Telsizleri, 16.kanaldan başka
bir kanalda en az ayda bir defa test edilmelidir.
16
NAVTEX
NAVTEX (Navigational Telex) Seyir telexi anlamına gelmektedir.
NAVTEX Frekansları
490-518-4209.5-4210-6314-8416-12579-16806.5-19680.6-22376-26100.5 KHZ
A:Seyir Bilgileri ve Uyarıları B:Meteorolojik Uyarılar C:Buz Raporu D:Arama Kurtarma Bilgileri
ve Korsan Saldırıları E:Hava Tahminleri F:Kılavuzluk Hizmetleri G-H-I:Decca-Loran-Omega
Mesajları J:Seyir Uydu Sistemleri K:Diğer Elektronik Seyir Yardımcıları L:A’ya ilave mesajlar
V-W-X-Y:Özel Servisler Z:Gönderilecek Mesaj Yok
!!! A-B-D-L Mesajları her zaman alınır.İptal edilemez.Diğerleri isteğe göre seçilebilir kaldırılabilir !!!
518 KHZ İÇİN NAVTEX İSTASYONLARININ YAYIN KODU VE YAYIN ZAMANI (İNGİLİZCE)
490 KHZ İÇİN NAVTEX İSTASYONLARININ YAYIN KODU VE YAYIN ZAMANI (TÜRKÇE)
18
***NAVTEX’in erişemediği alanlarda INMARSAT’tan yararlanılıyorsa buna EGC Safety Net denir. Aynı NAVTEX
sistemi gibidir ve denizcilik ile meteorolojik uyarı mesajlarının gemilere ulaştırılması söz konusudur. Bunun için
karadan gelen bilginin önce uyduya, uydudan uydu alanındaki gemilere gönderilmesi için, gemide INMARSAT
sistemi içinde EGC sistemi bulunması gereklidir. Gemi NAVTEX erişimi dışında ise ve INMARSAT
kullanılmıyorsa, MF-HF TelsizTelex cihazı kullanmak zorundadır.
19
EPIRB
EPIRB: (Emergency Position Indicating Radio Beacon) Acil Durum Konum Gösterici
GMDSS kapsamında kullanılan 3 tür EPIRB vardır. Bunlar:
1-COSPAS-SARSAT EPIRB
2-INMARSAT EPIRB
3-VHF DSC EPIRB
EPIRB’ler çalıştıkları tehlike frekansına göre harflerle sembolize edilmiş olup, gemide hangi tür EPIRB
bulundurulduğu LIST OF SHIP STATIONS yayınının 4 numaralı sütununda gösterilmektedir. EPIRB frekansları ve
sembolleri aşağıdaki gibidir.
!!!A-B-C sembolleriyle gösterilen EPIRB’ler GMDSS öncesi eski sistemde kullanılırdı ve artık
kullanılmamaktadır. D-E-F-G sembolleriyle gösterilenler ise GMDSS te kullanılır ve bunlardan
sadece B sembolüyle gösterilen EPIRB 121.5 MHZ havacılık EPIRB’i COSPAS-SARSAT
sisteminde kullanılmakta olup sadece havacılıkta kullanılır
EPIRB’ler, tehlike durumunda kullanıldığı ve yayın yaptığı frekansların sürekli gözlendiği için amaç dışı ve
yanlışlıkla çalıştırılmamaya özen gösterilmelidir. Ancak, kaza ile çalıştırılmışsa bir kıyı yada kıyı uydu-yer
istasyonu vasıtasıyla, uygun bir “RCC” ile irtibat kurulmalı ve tehlike alarmı iptal edilmelidir. Aksi takdirde,
arama-kurtarma merkezi, alarmın gerçek bir alarm olduğunu varsayacak ve kazazedeleri arama çalışmalarına
devam edecektir. Böylesi istenmeyen durumların oluşmaması için son derece dikkatli davranılmalıdır . Çünkü
EPIRB sinyali alındığında, bir deniz vasıtası veya uçağın tehlikede olduğu, kendisine yapılacak çağrılara cevap
veremeyeceği anlaşılır.
EPIRB’in elektriki kısımları on metre derinlikte en az beş dakika su geçirmez şekilde imal edilmiş olmalıdır. EPIRB
kontrol edilirken, bu elektriki kısma su girmesine sebep olabilecek her hangi bir çatlak, kırık, delik olup
olmadığına dikkat edilmelidir. Ayrıca, EPIRB'in üzerinde bulunan ve Lithium tipi uzun ömürlü özel bataryasının
son kullanma tarihini gösteren etiket kontrol edilmeli ve süresi dolmuşsa orijinali ile değiştirilmelidir. Bunların
yanı sıra EPIRB’in çalışırlığı periyodik olarak (ayda bir defa) test edilmelidir.
EPIRB cihazının üzerinde bulunan test butonu vasıtası ile test edilebileceği gibi, yayınlarının uydu tarafından
alınmasını önleyecek şekilde dizayn edilmiş bir konteynır içinde de kontrolü yapılabilir. Ancak amaç cihazın
çalışırlığının anlaşılması olduğu için bu riskli usule pek gerek yoktur. Cihazın test edilebilmesi için, imalatçı
firmanın kullanma kılavuzunda belirttiği esaslara dikkat edilmelidir. Bununla birlikte pratik olarak EPIRB’in
üzerinde bulunan çalıştırma butonunun “TEST” yazan konuma getirilmesi (ve yaklaşık iki saniye tutulması) test
işlemi için yeterdir. Işıklı uyarı (üzerindeki LED) EPIRB’in pilinin sağlam ve cihazın çalışır durumda olduğunu
gösterecektir. Aksi takdirde, yani LED yanmıyorsa (büyük bir ihtimalle) pilin değişmesi gerektiği (yada az da olsa
bir başka sorun olduğu anlaşılmalıdır. EPIRB’in çalışırlığı periyodik olarak (ayda bir defa) test edilmelidir .
21
SART
SART (Search And Rescue Radar Transponder) Arama ve Kurtarma Radar Transponderi
SART cihazı iki şekilde aktif olur. Birinci şekil cihazın deniz suyuna teması ile çalışmaya başlamasıdır. İkinci
yöntem ise manual olarak yani elle üzerindeki düğmenin ON konumuna getirilerek çalıştırılmasıdır. Hangi marka
olursa olsun cihazın çalıştırma düğmesinin genellikle 3 konumu vardır. TEST, OFF, ve ON. Birinci konum olan
TEST, cihazın kendi kendini test etmesini sağlayan aylık testlerde kullanılan kontrol durumudur. Her ay bu
konumda test edilerek jurnale işlenir. (Self Test Haftalık, Radar Testi Aylıktır)Test konumunda iken, cihaz
üzerinde bulunan ışıklı ve/veya sesli uyarı ile, kullanım kılavuzunda belirtilen çalışıyor sinyalini verir. Bu
genellikle yeşil ışık ve / veya bip sesidir. Cihaz ON konumuna getirildiğinde çalışmaya başlar. Bu konumda
yaptığı şey ilk olarak Stand-By yani beklemede kalmaktır. Bu bekleme süreci cihaz üzerine X-band radar sinyali
gelene kadar devam eder. 9 GHZ frekansında herhangi bir radarın sinyalini aldığında cihaz aynı frekansta karşı
sinyal göndermeye başlar. Bu gönderdiği sinyal radarla aynı frekanstadır. İlk olarak deniz yüzeyi radarlarında 5
milde SART’ın bulunduğu yönde 12 nokta olarak görülür. Noktalar arası 0.6 mildir. Bu durum yaklaştıkça değişir
ve gittikçe (yaklaşık 1 milde)daire şekline dönüşen yaylar şeklini alır.
23
VHF-MF-HF DSC
DSC (Digital Selective Calling) Digital Seçmeli Çağrı
VHF-MF-HF bandları kullanarak, Gemi-Gemi, Gemi-Kıyı, Kıyı Gemi
yönünde Tehlike, Acelelik, Emniyet veya Rutin çağrı gönderilmesi
için oluşturulmuş sistemdir. Cep telefonu gibi düşünülebilir.
Gönderimler alarmlı ve kısıtlı bilgiler içerir. Bunlar: Format
belirleyici-Adres bilgisi-Çağrı türü-Kategori bilgisi-
İstasyonun MMSI Numarası-İleri haberleşme türü-
Geminin pozisyonu ve Zaman bilgilerini içerir. Bu bilgiler
özel bir gemiye, istasyonlara, tüm gemilere yönlendirilerek
gönderilir. VHF DSC Kanal 70’te dinleme yapılır ve gönderilir. MF-
HF DSC’de ise MF ve HF frekanslarında olmak üzere 6 frekanstan ayrıca yayın yapılabilir. DSC’de otomatik
pozisyon güncelleme yoksa (Gemi GPS’e bağlı değilse)en az her vardiyada yenilenmesi gerekir. DSC cihazlarının
VHF,MF,HF cihazları ile birlikte kullanımı sonucu, bu cihazlar üzerinden yapılan görüşmelerin dinlenmesi, kaçak
muhabere imkanı, başka bir gemi adına görüşme gibi olumsuzluklar önlenmektedir. Ayrıca tehlike-emniyet
haberleşmesine ilişkin yapılacak yayınların data şeklinde otomatik olarak gönderilmesi ve bu yayınların karşı
tarafa insan olmadan yine otomatik olarak alınması mümkün olmaktadır.
Gelişen haberleşme teknolojisinin ürünü olan DSC, bu sistemle yapılacak yayın ile yayın yapan istasyonun
tehlikede olduğunun belirtilmesinin yanı sıra tehlike trafiğinin ön aşaması olan bu ilk uyarı esnasında bazı önemli
bilgilerin (gemi MMSI numarası, pozisyonu, tehlike türü) anında ve kulakla alındığında oluşabilecek bir yanlış
anlaşılmaya sebebiyet vermeden bilgilerin yazılı olarak cihazda görülmesi sağlanmaktadır. DSC sistemi
kullanılarak yapılan çağrılarda, geminin DSC cihazına işlenmiş olan MMSI numarası yayın sırasında otomatik
olarak gönderilir. Ayrıca bu yayın sırasında belirli bir istasyon ( kıyı veya gemi istasyonu ) çağrılıyorsa MMSI
numarasının yazılması gerekir.
DSC sistemleri kullanılarak yapılan tehlike yayınında umuma çağrı yapılıyorsa herhangi bir MMSI numarası
yazılmaz. Tehlike yayını bir grup gemiye veya coğrafi bir bölge içine yapılıyorsa, bu takdirde grup çağrısı yapılan
gemilerin kodu veya coğrafi bölge içine yapıldığında bu bölgelerin koordinatlarının yayın yapmadan önce DSC
cihazına işlenmesi gerekir. DSC ile gönderilen tehlike alarmlarına alındı onayı sadece kıyı istasyonları tarafından
tehlike alarmı yapılan aynı frekanstan DSC ile verilir, istisnai durumlarda kıyı istasyonu alındı vermezse gemiler
alındı vererek kıyı istasyonuna tehlike alarmı aktarımı yapmalıdır (Sadece HF bandlarında). Normalde gemiler
tarafından kıyı istasyonu alındı verdikten sonra alındı onayı TelsizTelefon ile verilir. Acelelik ve Emniyet
mesajlarının DSC ile yollanmasından sonra alındı onayı verilmeyerek belirtilen kanala geçilerek dinleme yapılır.
Kısacası DSC sistemi TelsizTelefon yada TelsizTelex ile yapılacak Tehlike, Acelelik, Emniyet ve Rutin
mesajlardan önce her zaman ilk adım olarak kullanılmaktadır. Ayrıca A1 alanında VHF DSC, A2 alanında MF DSC,
A3 ve A4 alanlarında ise HF DSC frekansı ve/veya frekansları ilk planda kullanılmalıdır.
DSC sistemi üzerinden umuma yapılan tehlike-emniyet çağrılarında kullanılan frekanslar aşağıda verilmiştir.
24
DSC cihazlarının hafızalarında standart olarak yer alan tehlike türleri şunlardır.
DSC üzerinden yapılan telefon bağlantıları tam otomatik, VHF-MF-HF TelsizTelefon ile aracı kullanılarak yapılan
telefon bağlantısı ise yarı otomatik telefon bağlantısıdır.
Not: 2182 KHZ’nin VHF’te karşılığı Kanal 16’dır, 2187.5 KHZ’nin karşılığı Kanal 70’dir.
DSC cihazlarının yayın mesafesi TelsizTelefon iletişiminden daha fazladır. TelsizTelefon ile yapılacak iletişimlerin
başarısızlıkla sonuçlanması halinde DSC ile iletişim kurulur (Tehlike alındı onayı verilmesi gibi) VHF Bandındaki
DSC çağrılarının hızı 1200 baud’dur. MF-HF bandında 100 baud’tur. Tek bir DSC çağrısı, çağrının tipine bağlı
olarak MF ve HF frekans bantlarında 6.2-7.2 saniye, VHF bandında ise, 0.45 - 0.63 saniye arasında değişmektedir.
Bu nedenle MF-HF DSC frekansları sadece tehlike, acelelik ve emniyet haberleşmesi için kullanılır. Rutin
haberleşmeler için VHF DSC kullanılır. Digital seçmeli çağrı tekniği ile MF ve HF frekans bantlarında kullanılacak
yayın sınıfı, frekans modülasyonu (FM) kullanıldığı takdirde F1B, genlik modülasyonu (AM) kullanıldığında ise
J2B olacaktır. VHF’de ise G2B’dir.
DSC tekniği ile, tehlike-emniyet amaçlarıyla yapılacak çağrılar için MF-HF-VHF frekans bantlarında frekanslar
tahsis edilmiştir. Bu frekanslar, MF Bandında 1 (2187.5 KHZ), HF bandında ise 5 (4207.5 KHZ, 6312 KHZ, 8414.5
KHZ, 12577 KHZ ve 16804.5 KHZ) ve VHF bandında 1 (156.525 MHZ Kanal 70)olmak üzere MF-HF VHF bantları için
toplam 7 adettir. 2187.5 KHZ, A2 deniz sahasında gemiden-kıyıya, A3 ve A4 deniz sahalarında ise gemiden-
gemiye yönündeki DSC çağrıları için kullanılacaktır. Yüksek frekans (HF) bandındaki frekanslar ise A3, A4 deniz
sahalarında gemiden-kıyıya ve kıyıdan-gemiye yönlerindeki DSC çağrıları için kullanılabilecektir. VHF DSC ise
sadece A1 deniz alanında gemiden kıyıya yada birbirlerinin antenlerini gören gemiler arasında kullanılır.
GMDSS sisteminin koşullarına uyan bütün gemi istasyonları, seyirde oldukları sürece, çalıştıkları frekans
bantlarındaki uygun tehlike ve emniyet çağrı frekanslarında, yani aşağıda gösterilen frekanslarda devamlı olarak
tehlike ve emniyet amaçlı (otomatik DSC) dinleme nöbetini sürdürmelidirler.
- Gemi VHF telsiz tesisatı ile donatılmışsa (A1 deniz sahasında seyir yapıyorsa) uluslararası DSC kanalı olan
“VHF Kanal 70” de, Ayrıca Kanal 16 TelsizTelefon kanalında dinleme yapacaktır.
- Gemi MF telsiz tesisatı ile donatılmışsa (A1 ve A2 deniz sahalarında seyir yapıyorsa) uluslararası MF-DSC
frekansı olan 2187.5 KHZ frekansında dinleme yapacaktır.
- MF-HF telsiz tesisatıyla donatılmışsa (tüm deniz sahalarında seyir yapıyorsa) ve eğer geminin telsiz
istasyonunda TelsizTelex haberleşmesi yapabilen bir gemi uydu-yer istasyonu (INMARSAT A yada C terminalleri)
varsa, 2187.5 KHZ frekansında (uydu frekanslarının yanı sıra) dinleme yapması yeterli olacaktır.
Aksi takdirde, yani INMARSAT cihazı yerine MF-HF telsiz tesisatı ile donatılmışsa, 2187.5 ve 8414.5 KHZ DSC
frekanslarında ve ayrıca 4, 6, 12 yada 16 MHZ frekans bantlarının birindeki DSC tehlike ve emniyet frekanslarında
gün içindeki zaman dilimlerine göre yada geminin coğrafi pozisyonuna uygun olarak dinleme nöbetini
sürdürmelidir. Bu nöbet, tüm frekansları belirli sürelerde dinleyen bir DSC nöbet alıcısı ile de yapılabilir.
DSC test çağrısı, 2, 4, 6, 8, 12 ve 16 MHZ frekans bantlarındaki DSC tehlike çağrı frekansları üzerinden yayınlanır.
Ancak bu çağrılar için DSC tehlike frekanslarının kullanılıyor olması nedeniyle, hem bu frekansların ve hem de
kıyı istasyonlarının fazla meşgul edilmemesi için gerekli olmadıkça test çağrısı yapılmamalıdır. Bu nedenle, DSC
donanımına sahip gemilerin DSC telsiz cihazlarının çalışıp çalışmadığının kontrolü amacıyla yapacakları test
çağrılarına bir standart getirilmiştir. Şöyle ki gemi seyirdeyken, DSC tekniğini kullanarak alma-gönderme şeklinde
haberleşme yapabilen bir kıyı istasyonunun haberleşme sahası içinde bulunduğunda, haftada bir test çağrısı
yapılarak MF-HF telsiz cihazlarının çalışıp çalışmadığı kontrol edilmelidir. Gemi, DSC haberleşmesi yapabilen bir
kıyı istasyonunun haberleşme sahasının dışında bir haftadan daha uzun bir süre kaldığı takdirde, telsiz operatörü
gemi bir kıyı istasyonunun haberleşme sahasına girdikten sonra ilk fırsatta test çağrısı yapmalıdır. Bununla
birlikte, A2 deniz sahasındaki gemiler MF DSC frekansından, A3 ve A4 deniz sahalarındaki gemiler ise HF DSC
frekanslarından, her hangi bir kıyı istasyonuna sürekli olarak DSC test çağrısı yapabilme imkanı
bulabileceklerdir. Ancak bazı istisnai durumlarda belirtilen bir haftalık süre belki aşılabilir. MF-DSC tehlike ve
emniyet çağrı frekansı olan 2187.5 KHZ’de diğer metotlar kullanılarak test yapılmasından mümkün olduğunca
kaçınılmalıdır. VHF Kanal 70’de ise test yayınına izin verilmemektedir. Bu nedenle VHF DSC cihazları ile SELF
TEST yapılmalıdır.
26
MF-HF bandındaki test çağrıları aşağıdaki gibi yapılmalıdır. Çağrı, gemi istasyonu tarafından yayınlanmalı ve
alındı onayı da kıyı istasyonu tarafından verilmelidir. Normalde test yapan iki istasyon arasında (test dışında)
daha fazla bir çalışma yapılmamalıdır. Geminin verici cihazının kontrolü amacıyla yapılacak test çağrısı, verici
cihazın normalde kullanılan anteni ile yapılmalıdır. Kıyı istasyonuna yapılacak test çağrısı aşağıdaki gibi
olmalıdır.
NBDP:Narrow Band Direct Print: Dar Band Doğrudan Yazma Sistemi ile kullanılır
ÖRNEK: 65341 JRIS TR Bu örnekte 65341 Telex numarasını, JRIS harf grubunu ve TR ise
ülkeyi göstermektedir
ARQ Modu: Karşılıklı Telex çalışma tekniğidir. Cihaz bu modda çalıştırıldığında gönderim iki istasyona sahiptir
ve istasyonlar karşılıklı yazışırlar. Bir istasyon dinler diğeri alır, diğeri yazar diğeri alır yani alma ve gönderme
sıra ile yapılır. İlk istasyon ISS(Information Sending Station), ikinci istasyon IRS (Information Receiving Station)
durumunda olur. Bunu MSN Messengerda konuşuyormuş gibi düşünebiliriz.
FEC Modu: Alındı onayı istenilmeden sürekli gönderim yaparak istenen mesajın iletilmesidir. Umuma yapılan
yayınlarda FEC Modu kullanılır. FEC modunda yazışma tek taraflıdır, alıcı karşılık vermez sadece alır.ARQ
iletişimi gibi değildir, NAVTEX yayınında olduğu gibidir. Yayın yapan istasyon BSS(Broadcast Sending
Station),yayın alan istasyon BRS (Broadcast Receiving Station) durumunda olur. Bunuda cep telefonlarımıza
gelen bilgi ve uyarı mesajları olarak düşünebiliriz.
4219 KHZ - 8434 KHZ - 12654 KHZ - 12634.5 KHZ - 8431 KHZ
INMARSAT
INMARSAT,(International Maritime Satellite) sözcüklerinin kısaltılmasından oluşan bu kelime,
“Uluslararası Deniz Uydu Haberleşmesini” simgelemektedir. INMARSAT sistemi de, deniz seyyar uydu
servisindeki rutin amaçlı kullanımının yanı sıra, öncelikle tehlike-emniyet amaçlı olarak da kullanılabilme özelliği
nedeniyle, GMDSS'in bir parçası olarak kabul edilmiştir.
INMARSAT 3 Eylül 1976 da IMO tarafından düzenlenen bir toplantı ile kabul edilmiştir ve 16 Temmuz
1979 tarihinde uluslar arası bir sözleşme olarak yürürlüğe girmiştir. 79 devletin resmi ve özel kuruluşları
oluşturur. 200 milyon USD başlangıç sermayesidir. 76°Kuzey 76°Güney enlemleri arasındaki deniz
haberleşmesinde her türlü haberleşmeyi gemilerin ve istasyonların birbirleriyle olan haberleşmelerini etkinlikle
sağlamaktadır. Sistemin kullanıcılarına sunduğu üstün kaliteli telex, veri aktarımı, telefon ve fax haberleşmesinin
yanında, tehlike ve emniyet ile ilgili haberleşmelere hız ve kolaylık getirici pek çok düzenleme de bulunmaktadır.
INMARSAT bir teşkilat olarak, aygıt üretimi yapmaz, ancak üretilecek cihazların sistemle uyumlu çalışmasını
sağlamak için bazı gerekler ortaya koyar ve cihazların ilk örneklerinin üretimi aşamasında üretici firmalara destek
verir.
Uzay Bölümü
Uydular yerden 36000 Km yüksektedirler 4 tane uydu vardır. Bunlar dünyanın dönüş hızına eşit olarak Ekvatoral
yörüngede ve ekvator üzerinde hareket ederler. Mevkiileri hep sabittir yani uyduların yer küre üzerindeki iz
düşümleri tam ekvator üzerindedir ama her uydunun bulunduğu boylam değişiktir. Her uydu 1300 Kg
ağırlığındadır. Uydular 15-25 metre arasında ve bir gövde iki kanattan oluşur, güneş enerjisini alarak cihazlarının
güç kaynağı olarak kullanır. Verici ve çeşitli kumanda işlemlerini yerine getiren 12000-15000 elektronik devre
bulunur. Bu uydular genelde çift olarak uzaya fırlatılır ve diğeri işlevini yaparken diğeri Stand-By modunda
bekler, arıza durumunda otomatik devreye girerler. Uyduların ömrü 10 yıldır. Tüm Uydular LONDRA’dan işletilir.
29
AOR-E ve IOR uyduları İtalyadan, POR uydusu Çinden, AOR-W uydusu ise Amerikadan izlenerek Londra’ya bilgi
akışı sağlanır. (Bu izlemeleri TT&C ler yapar) INMARSAT uydularının adı ve konumu aşağıdaki gibidir.
Frekansları kullanılır.
Kara Bölümü
INMARSAT haberleşmesinde sürekliliğin ve etkinliğin korunması için, uzaydaki INMARSAT uydularının önceden
belirlenen yörüngelerindeki hareketlerinin ve onlara yüklenmiş haberleşme ödevlerinin devamlı denetlenmesi
gerekir. İşte bu amaçla yeryüzünde INMARSAT haberleşme sistemini ve buna bağlı alt sistemleri yöneten 4 ayrı
yer ucu bulunmaktadır.
1-Uzaydaki uyduların, sonra denizdeki gemilerin ve karadaki sabit istasyonların tümünün ayrıntılı denetimi
INMARSAT Şebeke Denetim Merkezi (Network Control Center NCC) tarafından yapılır.
2-INMARSAT uydularının mekanik, elektrik ve elektronik unsurlarına ait hareketlerinin yere ve güneşe göre
yönetilmesi, uydu alt sistemlerinin ve yüzeylerinin sıcaklıklarının kontrol edilmesi ve uydu hareketlerinin yakıt
harcaması açısından denetlenmesi Uydu Denetim Merkezi (Satellite Control Center SCC) tarafından yapılır.
3-INMARSAT düzeni içindeki gezici yer uç birimlerine ve sabit kara istasyonlarının birbirleri ile uyumlu işleyişini
sağlayan ve uyduların haberleşme ile ilgili hizmetlerini denetleyen karasal uç birimlere, Şebeke Koordinasyon
İstasyonu (Network Coordination Station NCS) ismi verilir.
4-INMARSAT uyduları ile ulusal ve uluslar arası telefon ve telex ağlarını birbirlerine bağlayan, böylece
gemilerden karadaki abonelere yada karadaki abonelerden denizdeki gemilere telex, telefon, fax veri aktarımı ve
görüntü biçiminde haber gönderilmesini mümkün kılan yer uçlarına, Kıyı Yer İstasyonu (Coast Earth Station CES-
Land Earth Station LES) adı verilir (LES: Deniz Kenarında Olmayan İstasyon, CES: Deniz Kenarında Bulunan
İstasyondur). CES’ler kurulu oldukları ülkelerin INMARSAT’a paydaş olan ulusal telefon şirketleri tarafından
işletilirler. Karadaki CES birimleri üç ayrı kısımdan oluşur. Bunlar sırasıyla, 1-Parabolik Antenler, 2-
Elektronik Telsiz Haberleşme Unsurları, 3-Ana Bant Sinyal Alma ve Gönderme sistemidir.
Parabolik antenler, çapı 14 metre olan çanaklara sahiptirler. Türkiye’nin kıyı yer istasyonları ATA 1 ve ATA 2 dir.
Atlantik Doğu ve Hint Okyanuslarında INMARSAT A ve INMARSAT C hizmeti verebilmektedirler.
1-Tehlike haberleşmeleri
2-Telefon çağrıları
3-Telex haberleşmeleri
4-FAX haberleşmeleri
5-DATA haberleşmeleri
6-Denizcilik ile ilgili yardım, Sağlık ile ilgili yardım, Teknik bilgi, Telefon ve diğer görüşmelerin tarih ve süreleri
hakkında bilgi, Yavaş taramalı VIDEO haberleşmesi, İhbarlı,ödemeli,kredi kartlı görüşmeler, Paket bilgisayar
bilgileri, Santral operatöründen yardım, Test işlemleri
Bütün bu hizmetler telefon veya telex bağlantısı kurulup 2 haneli sistem kodu girilerek uydudan alınabilir.
Gezici Uç Birimler
INMARSAT uyduları aracılığı ile haberleşme yapabilmek için INMARSAT A-B-C-M veya E cihazlarından birini yada
birden fazlasını bulunduran seyyar istasyonlara (Gemi, Uçak veya Kara Aracı) Gezici Yer İstasyonları (Mobile
Earth Station MES) ismi verilir. MES’in bir gemi olması durumunda, buna Gemi Yer İstasyonu (Ship Earth Station
SES) denir. Bugün için gemilerde kullanılan ve birbirine göre çok farklı özellikler taşıyan INMARSAT cihazları ve
faydalanma alanları şunladır.
INMARSAT A Cihazının Bölümleri: INMARSAT A cihazları Güverte ve Güverte Altı Kısımlar olmak üzere
ikiye ayrılmaktadır.
Güverte Üzerinde: Cayro dengeli sağlam bir düzlem üzerine yerleştirilmiş 0,8-1,2 metre çapında
güçlendirilmiş bir parabolik alıcı-verici anten ve buna ait çanağı, INMARSAT uydularına yönlendirilerek izleme
yaptıran bir elektromekanik paket bulunur. Antenin uyduyu izlemesi için yapılan tanımlamalar Yatay Yönlendirme
(Azimuth) ve Dikey Yönlendirme (Elevation) isimli iki unsuru içerir. Bu iki unsurun uygun, INMARSAT
haritasından bulunan değerleri, sistem bilgisayarına girilerek, anten uyduya yönlendirilir. Geminin cayro pusulası
ile antenin irtibatlı olması, rota değişikliklerinden kaynaklanabilecek takip bozukluklarını engeller. Ancak yüksek
hızlı gemilerde, ani büyük açılı rota değişikliklerinde, kuvvetli yalpalarda ve geminin güvertesindeki engellerin
sebep olduğu kör alanlarda anten istenilen izlemeyi yapamayacaktır .
Güverte Altında: Telsiz kamarasında yada köprü üstünde, tüm sistemi kontrol eden bir bilgisayarla birlikte
Modülatör ve Demodülatör, ses ve veri sürücüsü, kullanıcı ve kontrol birimi ile bunlara bağlı telex, telefon ve faks
aygıtları bulunur.
31
INMARSAT B
INMARSAT A cihazı kullanıcıları, bu aygıtların analog teknikleri içermesi bakımından bazı sınırlamalarla
karşılaşmaktadırlar. Bu yüzden INMARSAT haberleşmesine olan talep çok artmış ve 1970’li yılların sonlarında
planlanmış olan INMARSAT A bu yüklü trafiği karşılamakta zorlanmaktadır. Ayrıca sistem kullanıcılarının, niteliğe
ve geliştirilmiş hizmetlere olan ilgileri artmış, özellikle gemi güvenliği ve bakım-tutum konularında şirket-gemi/
gemi-şirket yönlerinde yoğun veri aktarımı yapılmasına olan ihtiyaç artmıştır.
Bu nedenlerle, tamamen Digital teknikleri içeren INMARSAT B, 1994 yılından itibaren kullanıcıların hizmetine
açılmıştır. INMARSAT A’nın tüm fonksiyonlarına ilaveten digital haberleşmenin tüm avantajlarını kullanan bu
sistem, daha az güç ve daha dar frekans bandı kullanılır. INMARSAT A ile aynı tür parabolik anten kullanır.
INMARSAT A’ ya göre daha hızlıdır. INMARSAT B’nin kurulumu INMARSAT A’ya göre daha pahalı ama işletimi
daha ucuzdur. INMARSAT B numaraları 3 ile başlayan 9 haneli tanıtım numarası kullanır. Dublex ve Simplex
telefon haberleşmesi-50 baud telex haberleşmesi-Yüksek hızda DATA haberleşmesi (64 Kilobit/Sn)-Faks
haberleşmesi (9.4 Kilobit), Yoğun veri aktarımı, Görüntü aktarımı kısaca ve fazlasıyla INMARSAT A ile yapılan her
şey yapılabilir. Cihaza giren yazılı, sesli bilgi, sayısal olarak çıkar, yer ucuna ulaştıktan sonra tekrar yazılı, sesli
hale dönüşür.
INMARSAT C
Tamamen digital teknikleri kullanarak, uçlar arasında yazılı mesaj ve veri gönderimi yada
alımı yapabilen bir sistemdir. INMARSAT C ile sesli haberleşme yapmak mümkün değildir.
Az yer kaplaması, yatırım maliyetinin INMARSAT A ve INMARSAT B’ye oranla çok daha
düşük olması sebebiyle tercih edilmektedir. Ocak 1991 den itibaren ticari kullanıma
sunulmuştur.
INMARSAT C sisteminde gemi ucu (SES) ile yer ucu (LES) arasındaki veri aktarımı düşük
hızdadır(600 bit/sn’dir). INMARSAT C gemi aygıtlarına ait antenler, ağır denizlerde yalpaya düşen gemilerde bile
etkili bir işleve sahip olup INMARSAT A antenlerinde olduğu gibi hedeflenen uyduya yönlendirilme ihtiyacını
ortaya çıkarmaz. Sistemde kullanıcı tarafından hazırlanan haber paketi, “Sakla ve İlet (Store And Forward)” olarak
isimlendirilen bir yöntem kullanılarak, INMARSAT uyduları aracılığı ile, seçilen LES’e bırakılır. Yani anında
haberleşme yapılamaz. LES’de aldığı bu haber paketini, önceliğini değerlendirerek, uluslar arası telefon yada
telex ağına aktarır. Sistemde haber paketlerinin ulaştırılmasında “Önce gelen mesaj öncelikli olarak alınır” ilkesi
esas olup, Tehlike ve Güvenlik mesajları her zaman en öncelikli sıradadır. INMARSAT C sisteminde aynı zamanda
EGC özelliği ile seyir ve meteorolojik uyarılar NAVTEX mesajlarında olduğu gibi alınabilmektedir. Aynı zamanda
EGC sisteminin paralı özel hizmetlerindende yararlanılabilinir. Telex alım-gönderim, düşük hızda veri aktarımı,
sadece karakterli faks haberleşmesi yapılabilir. Cihazın kullanılabilmesi için önce cihaz LOGIN yapılmalıdır.
INMARSAT C Ücretlendirme
EGC
(Enhanced Group Call): Genişletilmiş Grup Çağrı
Değişik coğrafi bölgelerdeki seçilmiş bazı gemilere yada belirli bir coğrafi bölgedeki tüm gemilere, hava tahmin
raporları, seyir uyarıları gibi deniz güvenlik bilgilerini (MSI) veya denizcilik şirketlerinin talep ettiği diğer
yayınları, INMARSAT uydularını kullanarak ulaştıran bir alt sistemdir.
2 yayını vardır:
1-Emniyet Ağı(Safety Net)
2-Filo Ağı(Fleet Net)
Güvenlik Ağı MSI (Maritime Safety Information) bilgilerini içerir. Filo Ağı Ticari Organizasyon haberleşmeleri ve
özel haberleşmeleri içerir. Çoklu gemiler için kullanılır. EGC Sisteminde şu bilgiler alınabilir.
INMARSAT C terminalleri vasıtasıyla, “Enhanced Group Call: Genişletilmiş Grup Çağrı” (EGC) konu başlığı ile
yukarıda anlatılmış olan yayınları almak mümkündür. Bunun için, “OPTIONS” kısmına gelinir ve “EGC” kısmı
seçilir. Bütün meteorolojik mesajlar ve meteorolojik uyarılar ile emniyet mesajları, ayrıca diğer sistem
mesajlarının otomatik olarak alınması için gerekli programlama buradan yapılmaktadır. Aşağı, yukarı tuşları ile,
hangi tür mesajların alınması isteniyorsa seçim işlemi gerçekleştirilir.
34
INMARSAT uyduları ile kıyı istasyonuna ve dolayısı ile RCC lere tehlike alarmını 1.6 GHZ frekansında yollayan bu
EPIRB türü1 Watt çıkış güçlü ve 10 dakikalık zaman diliminde 20 alarm yollar. Dahili GPS özelliği ile 200 metre
içinde kusursuz pozisyon bilgisi yollar. Tehlike alarmları RCC ye 2 dakika içinde ulaşır. EPIRB geminin batması
ve hidrostatik kilit mekanizmasının otomatik olarak açılması şeklinde çalışmaya başlayabileceği gibi can
kurtarma salına taşınarak manuel çalıştırılabilir. Ocak 1997’de kullanmaya başlanmıştır. 48 saat çalışma süresi
vardır, 50-70 cm boyu ve karanlıkta otomatik olarak yanıp sönebilen ışığı vardır ve yaklaşık 5 kg ağırlığındadır.
Bu EPIRB’lerle giden tehlike alarmında: geminin 9 haneli MMSI numarası, pozisyon, pozisyon saati, tehlike türü,
geminin rotası, geminin hızı, yayın zamanı, hata düzeltme bilgisi bulunur. Sistemin izlediği yol;
INMARSAT M
Digital sisteme sahip INMARSAT M uydu terminalleri, 1993 yılından itibaren dünya genelinde kullanılmaya
başlanmıştır. Digital teknoloji sayesinde minimum bant genişliği ve uydu gücü daha etkin kullanılarak
haberleşme yapılabilmektedir. Bu da, işletme maliyetini düşüreceğinden, INMARSAT M sistemi, diğer INMARSAT
sistemlerine oranla daha düşük ücretli olarak telefon (6.4 Kilobit), alçak hız (2.4 kbit) faks ve bilgisayar data
servislerini sunabilmektedir. INMARSAT M’lerin güverte üzerindeki donanımı olan antenler INMARSAT A ve B
antenlerine oranla ağırlık olarak % 80 hafif ve çap olarak ta% 50 kısadırlar. INMARSAT M terminalleri denizde,
yatlarda, balıkçı teknelerinde, romorkörlerde ve pek çok gemide kullanılmaktadır. Karada ise, gazeteciler, yardım
çalışmaları yapan kuruluşlar, iş seyahatleri yapanlar, demiryolları, sınır devriye birimleri gibi çok değişik kullanıcı
yelpazesine sahiptir. Farklı model ve boyutlarda INMARSAT M uydu terminalleri mevcuttur. Bunlardan bazıları,
bir evrak çantası büyüklüğünde olup, elle taşınabileceği gibi deniz aracına da monte edilebilmektedir. Ayrıca bu
terminaller ile, INMARSAT A’da olduğu gibi, tek ve çok kanallı çalışma mümkündür. Tek kanallıya oranla daha
fazla yayın gücü ve daha büyük antene gereksinim duymakta olan çok kanallı sistemler, özellikle yolcu
gemilerinde etkin bir şekilde kullanılmaktadır. INMARSAT M bu üstün özelliklere sahip olmakla birlikte, NBDP
imkanının olmaması nedeniyle, GMDSS sistemine uygun olarak kabul edilmemektedir.
35
INMARSAT MINI-M
INMARSAT MINI-M nin diğer özelliği ise, SIM (Subscriber Identity Module) kart ile çalışabilmesidir. Kartın kolayca
takılıp çıkartılabilmesi ve kullanıcı kimliği, ücretlendirme detayları gibi bilgilerin karta yüklenmesi sayesinde,
MINI-M terminali ücretlendirme hususunda ayrıca bir çalışmaya gerek olmaksızın, birden fazla kullanıcı tarafından
kullanılabilmektedir. Ayrıca, kart çalınacak yada kaybolacak olursa, iptal edilebileceği gibi uydu telefonunun
yeniden programlanmasına gerek olmadan kolayca yenisiyle değiştirilebilmektedir. MINI-M uydu telefonları,
karada araçlara takılabildiği gibi, kırsal bölgelerde de kullanılabilmektedir. Kolayca monte edilebilen bu küçük
terminallerin “deniz” versiyonları, kıyısal sularda seyir yapan gemiler, özellikle yat, balıkçı tekneleri gibi küçük
deniz taşıtları için daha uygun olmakla birlikte, büyük gemiler tarafından da yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak
INMARSAT M gibi, MINI-M terminalleri de GMDSS'e uygun değildir.
INMARSAT sistemindeki cihazlarla kullanılacak iki haneli kod sistemi ve anlamları aşağıdaki gibidir
INMARSAT terminallerinin numaraları her cihazda farklıdır ve INMARSAT tarafından gemilere tahsis edilir.
GMDSS sisteminde tehlike-emniyet haberleşmeleri, tamamen geminin tercihine bağlı olmak üzere ya, karasal
(yersel) servis yani VHF, HF ve MF frekans bantları kullanılarak yada INMARSAT sistemi vasıtasıyla yapılacaktır.
Bu tercihin belirlenmesinde, geminin seyir yaptığı sular önemli bir etkendir. Kıyılara yakın ve gelişmiş ülkelerin
karasularında seyir yapılıyorsa, yersel servis özellikle VHF ve MF bantlarında güvenilir tehlike-emniyet
haberleşmeleri yapılabilir. Ancak, okyanusta, yada az gelişmiş ülkelerin kara sularında seyir yapılacaksa, arama-
kurtarma çalışmalarının daha etkin bir şekilde ulaştırılabilmesinin temini için, INMARSAT sistemi tercih edilebilir.
Çünkü, INMARSAT A, B, C, M, MINI-M ve E uydu sistemleri vasıtasıyla çok kısa bir zaman dilimi içerisinde
güvenilir bir tehlike-emniyet haberleşme imkanı sunulmaktadır. INMARSAT’ın tehlike öncelikli çağrı sisteminin en
önemli özelliği, karasal serviste olduğu gibi, tehlike ve emniyet haberleşmeleri için tahsis edilmiş ayrı frekanslar
gerektirmemesidir. INMARSAT terminallerindeki, bu iş için tahsis edilen butona basılmak suretiyle, genel
haberleşme kanallarından gönderilen tehlike mesajları, INMARSAT sisteminde sağlanmış olan “tehlike önceliği”
sayesinde en hızlı şekilde ilerler. Bütün uydu kanalları meşgul olsa dahi, bir kanal boşaltılır ve tehlike alarmı
genellikle otomatik olarak kıyıdaki bir RCC’ye iletilir. INMARSAT sisteminde RCC vasıtasıyla kıyıdan-gemiye
yönünde tehlike alarmı gönderilerek, (INMARSAT C/Emniyet Ağı servisi vasıtasıyla) gemilerin otomatik olarak
tehlike alarmını almaları sağlanır. Ayrıca, INMARSAT E sistemi yani EPIRB’ler, tehlike alarmı göndermek için bir
alternatif olarak kullanılmaktadır.
INMARSAT İle Genel Haberleşmeler
37
INMARSAT gemi uydu-yer istasyonu terminalleri, anten kısmı ve köprü üstüne konumlandırılan diğer haberleşme
üniteleri olarak iki ayrı kısımdan oluşmaktadır. Anten kısmı, geminin miyar güvertesine, elektronik haberleşme
üniteleri ise köprü üstünde, genelde harita kamarasına yakın uygun bir yere yerleştirilmektedir. Gemi uydu-yer
istasyonlarının elektronik üniteleri aşağıdaki birimlerden oluşmaktadır. INMARSAT C tipi cihazlar, ana
haberleşme ünitesi, bir monitör, klavye ve yazıcıdan ibarettir. INMARSAT A ve B tipi terminaller, bu ünitelere ilave
olarak bir faks cihazı ve bir telefona sahiptir. INMARSAT M tipi terminaller ise genelde bir haberleşme ünitesi ve
bir telefondan ibarettir. Ancak, sisteme faks, yazıcı ve bir lap-top bilgisayar ilave edilebilir. INMARSAT
terminallerinin marka ve modeline göre bazı farklılıkları olsa da, temel işlemler için kullanılacak tuşlar ve işlem
sırası genelde birbirine benzemektedir. Cihazların kullanım kılavuzlarına başvurulmalıdır.
COSPAS-SARSAT
38
COSPAS-SARSAT (Space System For Search Of Distress Vessels Search And Rescue
Satellite System) Tehlikedeki gemileri Arama ve Kurtarma Uydu Sistemi
Kutupsal yörüngeli uydularla tehlikedeki geminin pozisyonunu belirleyen sistemdir. Kullanılan uydular tüm
dünyayı kapsayacak düzendedir. Yalnızca EPIRB’ler ile tehlike uyarısı yapılır. Acelelik Emniyet Rutin haberleşme
yapılamaz. 24 Uydu vardır, karadaki istasyonlar ile bütünlük oluştururlar. 20’ye yakın ülke tarafından işletilir.
EPIRB sinyalleri uydularla kara istasyonlarına geçerek mevkii saptanır. COSPAS-SARSAT sisteminin amacı:
INMARSAT uyduları tarafından kapsanamayan alanların kapsanarak tüm dünyadaki gemilerin tehlike
haberleşmelerini yapabilmelerini sağlamasıdır. COSPAS-SARSAT sistemi 3 Bölümden oluşur:
1-UZAY BÖLÜMÜ
2-SABİT UÇLAR
3-GEZİCİ UÇLAR
Uzay Bölümü
39
COSPAS-SARSAT sisteminin kutupsal yörüngeli tüm dünyayı kapsayan 24 uydusu vardır. Bu uydular
yörüngedeki tam dönüşünü 55 dakikada tamamlarlar.
Sabit Uçlar
LUT (Local User Terminal: Yerel Kullanıcı Terminali)-MCC (Mission Control Center: Görev Kontrol Merkezi)-RCC
(Rescue Coordination Center: Kurtarma Koordinasyon Merkezi)
LUT: COSPAS-SARSAT uydularından gelen verileri işleyerek gemi mevkiisini belirleyen ünitedir. Dünyada 20
tane LUT vardır. Bunlar COSPAS-SARSAT’ın karadaki uçlarıdır. Bazıları 121.5 ve 406 MHZ verilerini işlerken,
bazıları sadece 406 MHZ verilerini işlemektedirler.
MCC: COSPAS-SARSAT sistemi içindeki Yerel Kullanıcı Terminallerinden ve diğer MCC’lerden gelen verileri
toplamak, depolamak ve sınıflandırmak olan Görev Denetim Merkezi, bu bilgileri Arama ve Kurtarma (SAR) ağına
aktararak, SAR işlemlerinin başlatılmasını sağlar.
RCC: LUT ve MCC’lerden gelen verileri alarak Arama ve Kurtarma işlemlerini yöneten birimdir. Bir RCC’ye
yersel yada göksel haberleşme teknikleri kullanılarak ulaştırılan tehlike mesajı, Arama ve Kurtarma (SAR)
işlemlerinin başlatılması için atılan ilk adımdır. RCC öncelikle, tehlikedeki istasyonla iletişim kurma girişiminde
bulunacak ayrıca tehlikedeki uca en yakın olan MCC’yi, Kıyı Yer İstasyonu (CES) veya Gemi Yer İstasyonu (SES)
Arama ve Kurtarma işlemlerinde görevlendirecektir. 121,5 MHZ EPIRB’lerden elde edilen konum bilgilerinin
kesinliği 20 km, 406 MHZ EPIRB’lerden elde edilen ise 5 km sapma gösterebilir. Bunu göz önüne alan Arama ve
Kurtarma (SAR) Birimleri, çapı bu mesafeler olan bir dairesel alanı “Olay Yeri (SAR Sahnesi)” olarak kabul ederek
çalışmalarına başlar.
Gezici Uçlar
40
EPIRB (Emergency Position Indicating Radio Beacon: Acil Durum Yer ve Konum Gösterici)
ELT (Emergency Locating Transmitter: Acil Durum Konum Yollayıcı)
PLB (Personel Locator Beacon: Kişisel Konum Belirleyici)
COSPAS-SARSAT EPIRB’leri 121.5 ve 406 MHZ frekansında çalışmaktadır
EPIRB: Denizcilikte kullanılan EPIRB türüdür ELT: Havacılıkta kullanılan EPIRB türüdür
PLB: Karada kullanılan EPIRB türüdür
COSPAS-SARSAT sisteminde, EPIRB yerlerinin tespiti için,“Real Time”(Gerçek Zamanlı) ve “Global Coverage”
(Küresel Kaplama) usulü olarak adlandırılan iki kaplama usulü kullanılır. 121.5 MHZ ve 406 MHZ sistemlerinin her
ikisi de “Real Time” usulünde çalışmaktadır. Bununla birlikte, sadece 406 MHZ sistemi küresel kaplama usulünde
çalışmaktadır.
Real Time Usûlü: COSPAS-SARSAT uydularındaki bir tekrarlayıcı 121.5 MHZ sinyallerini doğrudan dünyaya
iletir. Eğer LUT ve EPIRB uydunun görüş sahası içindeyse, sinyal alınır ve bir sonraki aşama için ilerletilir. Uydu
bir 406 MHZ EPIRB’inden sinyal aldığında ise, “Doppler Kayması” ölçülür ve EPIRB sinyalinden digital data
çıkartılır. Digital data olarak formatlanmış bu bilgi görüş sahası içindeki her hangi bir LUT’e anında aktarılır. Aynı
zamanda, bilgi bir sonraki yayın için uydunun hafızasında saklanır.
Küresel Kaplama Usûlü: Sadece 406 MHZ sisteminin sağlamış olduğu ve uydular tarafından alınarak
hafızada saklanan bilgilerin bütün LUT’lere aktarılması usulüdür. Bu nedenle, her bir EPIRB’in yeri çalışan bütün
LUT istasyonları tarafından tespit edilebilir.
COSPAS-SARSAT EPIRB’inden yayınlanan sinyallerin, arama kurtarma birimlerine ulaşıncaya kadar izlediği yol
şöyledir. EPIRB > Uydu > LUT > MCC > RCC > SAR
Bu işlem kutba yakın yörüngeli uydular vasıtasıyla yapılmaktadır. İşlem sırasında, gerçek ve yansıyan olarak iki
ayrı pozisyon elde edilmektedir. Dünyanın kendi eksenindeki dönüş hareketi göz önünde bulundurularak
yapılacak hesaplama ile bu belirsiz durum ortadan kaldırılır. Bu amaçla düzenlenmiş olan 406 MHZ EPIRB’lerinde
olduğu gibi EPIRB yeterince istikrarlı ise, gerçek çözüm elde etmek için uydunun (EPIRB üzerinden) bir kez
geçmesi yeterli olacaktır.
121.5 MHZ EPIRB'inin yerinin tespit edilebilmesi için ise (ilk geçiş başarısızlıkla sonuçlanmışsa) uydunun ikinci
kez geçmesi gerekebilir. Bu ise, 30 dakikaya varan bir gecikme demektir. Bununla birlikte yer tespitinde bir yada
iki saat kadar gecikmeler olabilmektedir.
NOT: COSPAS-SARSAT sisteminde bazı beaconlar 243 MHZ frekansında çalışarak alarm
verebilirler ama bu sinyallerin sadece SARSAT uyduları tarafndan alındığı ve her LUT’un 243
MHZ dinleyicisi olmadığından, etkin iletişim sağlanamadığından ve GMDSS sisteminde
kullanılmadığından söz edilmemiştir.
A1 deniz sahası için: VHF TELSİZ TELEFON + DSC ve VHF yada uydu EPIRB’i,
A2 deniz sahası için: VHF ve MF TELSİZ TELEFON + DSC + NBDP ve uydu EPIRB’i,
A3 deniz sahası için: VHF, MF, HF TELSİZ TELEFON + DSC + NBDP yada uydu terminali ve uydu EPIRB’i, A4
deniz sahası için: VHF, MF, HF TELSİZ TELEFON + DSC + NBDP ve uydu EPIRB’i gerekmektedir
Ayrıca bütün gemiler, açık denizde MSI alımı için gerekli cihazlarla birlikte NAVTEX alıcısı ve can kurtarma aracı
için SART, VHF El Telsizi ve EPIRB bulunduracaktır. Geminin sadece 500GROSSTON’un altıda olup olmaması
SART ve VHF El Telsizinin sayısını etkilemektedir. Bu talepler detaylı olarak aşağıdaki gibi olacaktır.
VHF EL TELSİZLERİ: 500GROSSTON ve daha büyük gemiler için 3 adet, daha küçük tonajlı gemiler için 2 adet
SART: 500GROSSTON ve daha büyük tonajlı gemiler için 2 adet, daha küçük gemiler için 1 adet
Ayrıca sefer bölgelerinde bulundurulması zorunlu olan cihazlar ile ilgili aşağıdaki hususlara da dikkat edilmesi
gerekir.
1-Her deniz alanında VHF DSC-TELSİZ TELEFON sistemi-NAVTEX-SART-EPIRB-VHF EL TELSİZLERİ olacaktır
2-INMARSAT Sistemleri A4 Deniz alanında kullanılmaz
3-NAVTEX ile kapsanamayan deniz alanlarında EGC yada MF-HF TelsizTelex bulundurulması zorunludur
42
4-EGC cihazları INMARSAT C cihazı ile birlikte çalışmaktadır
5-VHF ve DSC cihazlarının antenleri farklı olmalıdır
6-Distress mesajları kayıt kapasitesi 20 den az olan DSC cihazlarına Printer eklenmelidir
7-Gemi sadece A1 deniz sahasında seyir yapıyorsa, VHF-DSC EPIRB’i bulundurabilir. Aksi takdirde, 406 MHZ
uydu EPIRB’i yada 1.6 GHZ INMARSAT EPIRB’i bulundurmalıdır, yada gemi sadece INMARSAT uyduları kapsam
sahası içinde seyir yapıyorsa 1.6 GHz INMARSAT uydu EPIRB’i yada 406 MHZ uydu EPIRB’i bulundurulabilir
8-MF-HF cihazları genelde aynı cihazlardır, iki frekans bandında da çalışabilmektedirler
Bir INMARSAT-C terminali (EGC alabilen) yada müstakil bir EGC alıcısı ile herhangi bir INMARSAT terminali, ve
aşağıdakilerden biri vasıtasıyla gemiden-kıyıya yönünde tehlike alarmını başlatan bir telsiz tesisatı, Bunlar; 406
MHZ uydu EPIRB’i yada, 1.6 GHZ uydu EPIRB’i olabilir.
Yada MF-HF TELSİZ TELEFON + DSC + NBDP donanımı: 1605 - 27500 KHZ frekans bantlarında, DSC,
TelsizTelefon ve TelsizTelex olarak tehlike ve emniyet amaçlarıyla bütün tehlike- emniyet frekanslarında alma ve
gönderme yapabilen bir MF-HF telsiz tesisatı bulunduracaklardır.
GMDSS KOŞULLARI
Denizde, GMDSS’in gerektirdiği telsiz cihazlarının çalışır durumda tutulması yani, GMDSS’in dünya genelinde
aksamadan sürdürülebilmesi için, SOLAS tarafından üç metot sunulmuştur. Bunlar:
Cihaz Çiftlemesi
GMDSS sisteminde cihaz çiftlemesi zorunlu değildir. Bununla birlikte, A1 ve A2 deniz sahaları için, kıyıda yada
denizde elektronik bakım seçeneklerinden birisinin yerine cihaz çiftlemesinin tercih edilmesi durumunda, mevcut
cihazlara ilaveten;
A1 deniz sahası için: Bir adet VHF TELSİZ TELEFON (VHF + DSC)
A2 deniz sahası için: Bir VHF TELSİZ TELEFON (VHF + DSC) ve bir MF TELSİZ TELEFON
(MF + DSC +NBDP) bulundurulması gerekecektir.
A3 ve A4 deniz sahalarında ise, bu seçeneklerin bir kombinasyonu gerekecektir. Üç temel seçeneğin ikisi, cihaz
çiftlemeyi içeriyorsa (bakım seçeneklerinden her hangi biri ile birlikte) mevcut cihazlara ilaveten;
A3 deniz sahası için: Bir VHF TELSİZ TELEFON (VHF + DSC) ve bununla birlikte, gemideki mevcut cihaz bir
MF-HF TELSİZ TELEFON (MF-HF + DSC + NBDP) ise, ya ilave bir INMARSAT terminali, yada mevcut cihaz bir
44
INMARSAT terminali ise, ilave bir INMARSAT terminali veya bir MF-HF TELSİZ TELEFON (MF-HF + DSC + NBDP)
tesisatı daha gerekmektedir.
A4 deniz sahası için: Bir VHF TELSİZ TELEFON (VHF + DSC) ve bir MF-HF TELSİZ TELEFON
(MF-HF + DSC + NBDP) yedek olarak bulundurulması gerekmektedir.
Cihaz çiftlemesinin uydu cihazları ile yapılması zorunlu değildir. Geminin mevcut MF-HF telsiz sistemi, GMDSS
için gerekli ilaveler yapılmak suretiyle GMDSS’e uygun hale getirilebilir ve aynı sistemin A2 deniz sahası için en
az bir MF TELSİZ TELEFON+DSC sistemi, A3 ve A4 deniz sahaları için ise MF-HF TELSİZ TELEFON+DSC
sistemleriyle yedeklenmesiyle, tehlike-emniyet ve genel haberleşmelerin “YERSEL SERVİS” vasıtası ile
yapılabilmesi sağlanabilir. Bu şekilde bir düzenlemeye gidildiği takdirde, ayrı bir INMARSAT uydu terminaline
ihtiyaç duyulmayacaktır. Böylelikle hem pahalı bir sistem olan uydu cihazlarından tasarruf edilmiş olacak ve hem
de aynı işlevi görecek olan yersel haberleşme sisteminin INMARSAT'a oranla çok daha ucuz olması nedeniyle
sürekli bir ekonomi söz konusu olacaktır. Bugün, (İstanbul) Türk Radyo, birden fazla HF bandında TelsizTelefon
ve tam otomatik TelsizTelex hizmeti vermektedir. Özellikle, Akdeniz ve yakın sularda çalışan gemilerimiz GMDSS
haberleşmelerini bu istasyonumuz üzerinden, MF-HF sistemi vasıtasıyla rahatlıkla sürdürebilirler. Hatta, Atlantik
ve uzak doğu hattına çalışan gemilerimiz bile genel haberleşmelerini (İstanbul) Türk Radyo üzerinden ve GMDSS
haberleşmelerini de yöresel MF istasyonlarıyla birlikte diğer HF istasyonları üzerinden sağlayabilirler. Ancak,
Pasifik gibi daha uzak yörelere seyir yapacak gemiler için uydu imkanlarından yararlanılması yerinde bir tercih
olacaktır. Unutulmaması gereken hususlar cihaz çiftlemesi durumunda INMARSAT-M cihazının GMDSS’e uygun
olmadığı ve cihaz çiftlemesinin bu cihazla yapılamayacağı ve sürekli A4 deniz alanında seyir yapan gemilerin A4
alanında INMARSAT sisteminin çalışmaması nedeniyle cihaz çiftlemesini MF-HF donanımıyla yapmaları yerinde
bir tercih olacaktır.
Ayrıca cihaz çiftlemesinde NAVTEX,EPIRB,SART,VHF EL TELSİZİ cihazlarının çiftlenmesinin gerekmediğidir.
Gelişen haberleşme teknolojisinin sonucu olarak, denizdeki haberleşmelerin daha kolay ve daha kısa bir
zamanda gerçekleştirilebiliyor hale gelmesi, bunun yanı sıra belirli bir süre eğitim ve özel bir hüner gerektiren bir
haberleşme tekniği olan MORS’un yazılı iletişimde artık kullanılmıyor olması nedeniyle, gemilerde bu vasıfa sahip
müstakil bir telsiz operatörünün varlığına artık gerek duyulmamakta ve geminin telsiz haberleşmesini güverte
zabitlerinin üstlenmesi planlanmıştır. Bu amaçla güverte zabitlerinin, “GMDSS Genel Operatör” (GOC)
ehliyetnamesi ile belgelendirilmeleri ve GMDSS'e adaptasyonları sağlanmaya çalışılmaktadır. Öte yandan, mevcut
TELSİZ TELGRAF operatörlerinin de mağdur edilmemesi için, Telsiz Operatörleri Derneğinin girişimleri ve
süregelen çalışmaları sonucu, bu kesime de güverte zabiti olabilme imkanları tanınmıştır. Daha şimdiden, iş
başvurularında Telsiz-Elektronik Operatörlerinden güverte zabitliği özelliğinin, güverte zabitlerinden de, telsiz
operatörü (GOC) ehliyetnamelerinin olup olmadığı sorulmaya başlanmıştır. Bununla birlikte, gemi armatörlerinin
bu amaçla istihdam edecekleri personel için en azından belirli bir süre bir tercih yapma durumunda kalacak
oldukları da ayrı bir gerçektir. Özel bir bilgi ve beceri gerektiren MF-HF haberleşmesini yapabilen, gerektiğinde
telsiz cihazlarını onarabilen, teknik vasıflı bir “REO” ehliyetnamesine sahip ancak, güverte zabitliğinde fazla bir
deneyimi olmayan bir personel istihdam ettikleri takdirde GMDSS için zorunlu üç temel bakım seçeneğinden biri
olan “Denizde Elektronik Bakım”“REO” tarafından sağlanacağı için, özellikle A1 ve A2 deniz sahalarındaki
gemiler için cihaz çiftlemesi gerekmeyecektir. A3 ve A4 deniz sahalarında ise, “REO” ehliyetli personelin yanı
sıra,“Kıyıda Elektronik Bakım” seçeneğinin tercih edilmesiyle yine cihaz çiftlemesine gerek kalmayacaktır.
Eğer, A3 ve A4’te GMDSS “REO” ehliyetli bir telsiz personelinin istihdam edilmemesi durumunda, “GOC”
ehliyetine sahip en az iki güverte zabitinin bulunması gerekmektedir. Bu durum A1 ve A2 deniz sahaları için pek
bir sorun teşkil etmemekle birlikte, A3 ve A4 deniz sahalarına seyir yapacak gemiler için, kıyıda elektronik bakım
ve cihaz çiftlemesi ve seçeneklerinin her ikisinin birden seçilmesini gerektirecektir. Cihaz çiftlemesi için MF-HF
yada uydu, hangi sistem tercih edilirse edilsin, her durumda artı bir masraf söz konusu olacaktır. Ayrıca, MF-HF
telsiz tesisatıyla donatılmış ve uzak seyir yapan gemilerde, gerek tehlike ve gerekse rutin amaçlı haberleşmelerin
kesintisiz sağlanabilmesi için, özellikle gök dalgası kullanılarak yapılan HF bandına özgü, bazı pratik bilgi
eksikliği nedeniyle bir takım sıkıntılar yaşanabilecektir. Bir uydu terminali tercih edildiğinde ise, bu sıkıntılar
ortadan kaldırılmış ve bir haberleşme kolaylığı sağlanmış olacaktır. Fakat bu kez, hem geminin ve hem de
personelin haberleşme masrafları (daha ucuz bir alternatif olmasına rağmen) oldukça artacaktır. Ancak her iki
kesime mensup kişiler yani güverte zabitliği özelliği kazanmış REO'lar güverte zabitliği hususunda, mevcut
güverte zabitleri de yersel ve uydu servisleriyle yapılan tüm GMDSS haberleşmelerinin temini için gerekli teorik
ve pratik bilgi seviyesine ulaşmak için gayret gösterdiklerinde, bu ek görevlerde deneyime sahip olup yeterli
seviyeye geldiklerinde, sorunlar yavaş yavaş ortadan kalkacaktır.
İstasyon Tanımı
Deniz haberleşmesinde kullanılan telsiz cihazlarının bulunduğu mahallere istasyon denilmektedir. Bu cihazlar
gemilerde bulunuyorsa bu istasyona gemi istasyonu (Ship Station), karada bulunuyorsa kıyı istasyonu (Coast
Station) denilmektedir. INMARSAT sisteminde gemilere Gemi Yer İstasyonu (Ship Earth Station(SES), gezici diğer
birimlere Gezici Yer İstasyonu (Mobile Earth Station(MES), Kıyı Uydu Yer İstasyonlarına ise (Coast Earth
Station(CES) yada Land Earth Station(LES) denilmektedir. LES ile CES arasındaki fark: CES: Sahildeki
istasyonlara denir. LES: Sahilde olmayan istasyonlara denir.
Gemi istasyonlarının ismi, çağrı işaretleri, sahip oldukları telsiz teçhizatı, tonajı gibi bilgiler Gemi İstasyonları
Kitabında (List Of Ship Stations), kıyı istasyonları ile ilgili özellikler kıyı istasyonunun adı, çağrı işareti, çalışma
frekansları, çalışma saatleri, MID numarası, trafik saatleri gibi bilgiler, Kıyı İstasyonları Kitabında (List Of Coast
Stations) gösterilmektedir.
AAIC: Hesap Otoritesi Tanınma Numarası
Accounting Authority Identification Code kelimelerinin baş harflerinden oluşan bu kısaltma, gemilerin
yabancı kıyı (yada kıyı uydu-yer) istasyonlarıyla yapacakları telsiz haberleşmelerinin ücretlendirilebilmesi
amacıyla, haberleşme ücretlerini ödeyecek yetkili kurumu belirtmek için kullanılmaktadır. Eskiden açık adres
verilerek yapılan bu tanıtım uluslararası olarak, iki harf ve takiben iki rakamdan oluşacak şekilde yeniden
düzenlenmiştir. Kod grubunun baş tarafındaki harfler hesaplaşma yetkilisi olan ülkeyi sembolize etmektedir. Bu
kod ifadelerin açık adres olarak gösterimi, “LIST OF COAST STATIONS” kitabının IV bölümünün 2.kısmında
verilmiştir. Gemiler, yabancı istasyonlar ile yapacakları telsiz haberleşmeleri sırasında, ücreti ödeyecek yetkili
kurumun adresini bildirmek zorundadırlar. Türk gemilerine tahsis edilen bu kod grubu TR01’dir. Türk bayraklı
deniz araçlarının yabancı kıyı istasyonlarıyla yapacakları haberleşmelerin ücretleri, bu kod grubunun
belirtilmesiyle doğrudan Türk Telekom AŞ’ye gönderilir ve bu kurum tarafından ödenir. Daha sonra ise, geminin
bağlı olduğu şirkete fatura gönderilerek haberleşme ücreti ilgili ay için Merkez Bankası tarafından belirlenmiş
olan SDR/TL kuruna göre Türk Lirası olarak tahsil edilir. Göksel sistemde INMARSAT A ve B de telefon
görüşmeleri süre ile (6 saniye ve katları), INMARSAT C ile data mesajları 256 bit ve katları şeklinde belirlenir.
Yersel sistemde telefon ve telex görüşmeleri süreyle belirlenir. Otomatik çağrılar arada operatör bulunan
çağrılardan daha ucuzdur.INMARSAT iletişiminin ücretlendirmesi kıyı uydu yer istasyonlarına göre
değişmektedir. Bunun için ITU LIST OF COAST STATIONS kitabından kıyı uydu yer istasyonlarının ücret
tarifesine bakılmalıdır.
Uluslararası telsiz haberleşmelerinin ücretlendirilmesinde eskiden kullanılmakta olan “Altın Frank” (GF)
kullanımdan kaldırılmış olup, bunun yerine “Özel Çekim Hakkı” şeklinde ifade edilen “Special Drawing Right”
kelimelerinin baş harflerinden oluşan SDR kullanılmaktadır. SDR/TL kuru, her ayın 24'ü için Merkez bankasınca
belirlenmekte ve Resmi Gazetede yayınlanmaktadır. Bu SDR/TL kuruna, %30 oranında işletme (Türk Telekom)
hissesi ilave edilerek yurt dışı telsiz haberleşmelerinde esas alınacak kesin ücret oluşturulmaktadır.
Tehlike (Distress) : Denizdeki bir birimin ve onun içindeki kişilerin, yangın, patlama, çatışma, su alma denge
kaybı gibi olaylara ve bunların sonuçlarına maruz kalması veya bu olaylarla karşılaşma olasılığı içinde bulunması
durumudur.
Acelelik (Urgency): Denizdeki bir birimde bulunan kişi yada kişilerin güvenliğini tehdit eden bir etmenin
ortaya çıkması durumudur. Denize adam düşmesi, denizde kazazedelerin görülmesi, bir tekne veya insanın
46
kaybolması, gemide bir hastanın yada yaralının bulunması, denizde acelelik olaylarına verilebilecek belirleyici
örneklerdir.
Emniyet (Safety) : Bir fenerin işlevini yitirmesi, denizde bir mayın yada buz kütlesi görülmesi, su altı kablo
çalışmaları ve tatbikatlar gibi, denizdeki teknelerin seyir şartlarını etkileyebilecek olayların oluşması, ayrıca
fırtına, sis gibi meteorolojik olayların gerçekleşmesi durumudur.
Tehlike Uyarısı (Distress Alert) : Denizde tehlike tanımına giren olaylarla karşılaşıldığını ve acil ihtiyaç
duyulduğunu, tehlikedeki birimin tanımını yaparak ve konumu bildirerek farkettiren en çabuk, en kısa iletişim
yoludur.
Tehlike, Acelelik, Emniyet Mesajları : Denizde tehlike, acelelik ve emniyet durumları ile ilgili bir olayın
oluştuğunu, olaydan etkilenen geminin yada kişinin kimliğini, konumu, istenen yardımın türünü,durumun gidişini
ve çevresel etkenlerin gemilere ve karasal kurtarma uçlarına bildirilmesini sağlayan çağrı parçasıdır.
Tehlike İşareti (Distress Signal) : Bir tehlike mesajının verileceğini işaret eden çağrı parçası olup MAYDAY
kelimesinin yazılı yada sözlü olarak yayınlanmasıdır.
Acelelik İşareti (Urgency Signal) : Bir acelelik mesajının verileceğini işaret eden çağrı parçası olup PAN
PAN kelimesinin yazılı yada sözlü olarak yayınlanmasıdır. Eğer acelelik mesajı sağlık ile ilgili konuya yönelik
olarak veriliyorsa, kullanılan işaret MEDICAL PAN PAN veya PAN PAN MEDICO olarak ifade edilir.
Emniyet İşareti (Safety Signal) : Bir emniyet mesajının verileceğini işaret eden çağrı parçası olup
SECURITE kelimesinin yazılı yada sözlü olarak yayınlanmasıdır.
Tehlike Aktarım İşareti (Distress Relay Signal) : Tehlikedeki bir teknenin, uçağın veya kişinin yardım
çağrısı yapmaması veya çağrısını kurtarma birimlerine ulaştıramaması durumunda, karadaki kurtarma
birimleriyle olan iletişimin, çağrıyı alan yada tehlike durumu fark eden başka bir gemi aracılığı ile kurulmasına
tehlike uyarısının mesajının aktarılması denir. Sadece HF bandlarında yapılır.
Tehlike Trafiği (Distress Traffic) : Denizde tehlikeli bir durumla ilgili olarak yapılan her türlü telsiz
iletişimine tehlike trafiği denir.
Telsiz Telefon Alarm Sinyali (RT Alarm Signal) : Eski sistemde kullanılan ve çevre gemilerin telsiz
telefon nöbet alıcılarını devreye sokmak ve vardiyadaki zabitin dikkatini çekmek için, tehlikedeki geminin telsiz
telefonu ile yayınlanan ve süresi 30 saniye-1 dakika arası kadar olabilen 2200 HZ ve 1300 HZ frekanslarındaki ikili
seda tonudur. Bu seda Two Tone Alarm olarak da bilinir.
Sessizlik Periyodu (Silence Period) : Denizde güvenlik koşullarını artırmak ve yardım ihtiyacında olan bir
birimi fark edebilmek için, tüm deniz gezici birimleri telsiz telefonlarının 2182 KHZ tehlike frekansında, UTC
zaman ayarına göre, her saatte iki kez, X saat 00 dakika ve X saat 30 dakikadan başlayarak 3 dakika dinlemede
kalmalıdırlar. Öncelikli durumlar dışında iletişimin yapılmadığı bu periyoda, sessizlik periyodu denir.
Sessizlik İşareti (Silence Signal) : TelsizTelefon kullanılarak, çevredeki gezici yada sabit tüm istasyonlara,
ilgili frekansta tehlike haberleşmesi yapıldığını belirten ve sessiz kalınması konusunda uyaran işarete sessizlik
işareti denir. Böyle bir uyarı, tehlike trafiğini yönetmeye yetkisi olan kıyı istasyonu veya tehlikedeki gezici birim
tarafından yapılırsa, SEELONCE MAYDAY, eğer böyle bir uyarının yapılması gereğini hisseden başka bir istasyon
tarafından yapılırsa SEELONCE DISTRESS kelimeleri ile ifade edilir.
Tehlike Trafiğinin Bitişi : TelsizTelefon yada TelsizTelex ile tehlike trafiğinin sonuçlanmak üzere olduğunu
SEELONCE PRUDONCE, tehlike trafiğinin tamamen bittiğini belirtmek için kullanıldığında ise SEELONCE
FEENEE olarak ifade edilen işarete, tehlike trafiği bitiş işareti denir.
Arama Ve Kurtarma Bölgesi (Search And Rescue Region SRR) : Deniz trafiğinin yoğunluğu, kıyı
devletlerin durumu, haberleşme olanaklarının sınırlılıkları gibi etmenler ile, bu sınırlarda bazı değişiklikler
yapılarak belirlenen bölgelerdir. Her bir bölgedeki arama ve kurtarma faaliyetlerin düzenlenmesinde RCC isimli
bir merkez sorumludur. Günümüzde 13 Arama ve Kurtarma bölgesi bulunmaktadır.
Olay Yeri (On Scene) : Deniz arama ve kurtarma işlemlerinin uygulandığı ve tehlikedeki birimin yakın çevresi
olduğu öngörülen deniz alanıdır.
Olay Yeri Haberleşmesi (On Scene Communication) : Arama ve kurtarma sahnesinde tehlikeli durum
ile ilgili olarak yapılan, kısa yada orta erimli telsiz iletişimine verilen isimdir.
47
GMDSS HABERLEŞMESİ
1-Ruhsat bulunan istasyonlar ITU/RR-IMO-Ulusal Haberleşme İşletme ve Güvenlik kurallarına uymak zorundadır,
Telsiz kurallarını ihlal eden herhangi bir istasyon tespit edilirse bu istasyon sahil istasyonuna derhal ihbar
edilmelidir
2-İstasyonların operatörlerle çalıştırılması zorunludur, en iyi hizmet verecek şekilde bulundurulur
3-Telsiz Genel Müdürlüğünden izinsiz hiçbir değişiklik yapılamaz
4-Tahsis edilen ve tescili yapılmış, belirlenmiş frekanslar dışında frekans kullanılamaz
5-Tehlike, Çağrı, Arama kurtarma frekanslarında ticari ve rutin haberleşme yapılamaz
6-Sahil istasyonlarının genel yayınları sürekli dinlenir
7-İstasyonlar yanlış ve aldatıcı telsiz çıkışı yapamaz
8-MF-HF TELSİZ TELEFON istasyonları yakın mesafede düşük, uzak mesafede yüksek frekansları kullanmalıdır
9-Mürettebat ve yolcuların haberleşme ihtiyaçları, ücreti karşılığında gemi telsiz istasyonu ve personelince
karşılanır
10-Yabancılar kendi telsizlerini Türk mevzuatına uyarak kullanabilir
11-Limanda demirde bulunan gemiler hiçbir zaman MF-HF bandlarında haberleşme yapamazlar
12-Kanallar kullanım amaçlarının dışında kullanılmamalıdır
13-VHF 15. ve 17. Kanallarda verici gücü 1 Watt’ı geçmemelidir
14-Liman içinde VHF deniz telsizleri 1 Watt’tan yüksek çalıştırılmamalıdır
15-Kanal 67 Meteoroloji için saat başlarından 5 dakika önce ve 10 dakika sonra olmak üzere 15 dakika
kullanılamaz
16-Her saat ve yarım saat başlarında +3 dk içerisinde kalan zamanda yayın yapılmamalı, sadece dinlemede
kalınmalıdır.
17-VHF’ten veya diğer cihazlardan minimum güçte yayın yapılmalı, TelsizTelefon kullanılacaksa kanalda başka
haberleşme yapan kişilerin olmamasına dikkat edilmeli, istasyon çalışma saatlerine de dikkat edilmeli
18-Seyirdeki her gemi VHF Kanal 16 yı dinlemeli, VHF-DSC Kanal 70 i, MF-HF DSC 2187.5 kHz i ve diğer tehlike ve
emniyet frekanslarının birini ve INMARSAT donanımlarını dinlemek zorundadır.
Sahil istasyonu-Gemi istasyonu haberleşmesinde trafiği sahil istasyonu yönlendirir. (Trafik sırası veya saati,
frekans seçimi, emisyon sınıfı, çalışma süresi, zaman) Gemi-Gemi trafiğinde çağrılan istasyon kontrol yetkisine
sahiptir.Gerekirse bu trafiğe sahil istasyonu müdahale edebilir sonrada 2 istasyon sahil istasyonuna uymak
zorunda olur.
1-Tehlike Çağrıları-Mesajları-Haberleşmesi-Trafiği
2-Acelelik Mesajları
3-Emniyet Mesajları
4-Rutin Haberleşmeler (Ücretlidir)
Tehlike-Acelelik-Emniyet mesajlarının gönderimi açık bir dille, yavaş ve temiz bir telafuzla yapılmalıdır. Zor
durumlarda kısaltma ve fonetik alfabe kullanılmalıdır.
GMDSS sisteminde en büyük öncelik tehlike haberleşmesindedir, öncelik Derecesi 3 tür. Acelelik
haberleşmelerinin öncelik derecesi 2 dir. Emniyet haberleşmelerinin ise öncelik derecesi 1 dir. Son olarakta rutin
haberleşmelerin öncelik derecesi 0 dır. Yani GMDSS sisteminde öncelik her zaman tehlike haberleşmesindedir ve
sonra sırasıyla diğerlerindedir.
Haberleşmenin Gizliliği
Haberleşmede gizlilik esastır. Hiçbir istasyon diğer iki istasyon arasındaki haberleşmeye giremez, yasaktır. Hiçbir
kimse gemiye gelen bilgiyi yada metni yetkisiz üçüncü şahıslara duyuramaz.
Kaptanın Sorumluluğu
48
Gemi istasyonundan sorumludur. Tüm operatörlerin kurallara uygun olmasını ve telsiz istasyonunun kurallara
uygun işletilmesini sağlamalıdır. Haberleşmenin gizlilik ilkelerine karşı sorumludur.
Kurallara uymayanlar yetkili birimlerce tespit edilerek bakanlığa bildirilir. İstasyonların kayıtları tutulur yılda 3 kez
ihlalde bulunanların ruhsatları iptal edilir. Hakkında yasal işlem yapılır.
İhlalin Bildirimi
Yurt dışında yapılan ihlaller yetkili birimlerce tespit edilip istasyonun kayıtlı olduğu idareye bildirilir.
Tehlike Haberleşmesi
Tehlike alarmı, bir seyyar ünite (gemi, uçak yada diğer taşıtlar) yada kişinin tehlikede olduğunu ve acil yardım
talebinde bulunulduğunu gösterir. Tehlike alarmı, yersel telsiz haberleşme frekans bantlarında VHF, MF, HF
“tehlike çağrı formatını” kullanan bir DSC çağrısı yada uydular vasıtasıyla iletilen “tehlike mesaj formatını”
kullanan bir çağrıdır. Gemiden-kıyıya yönündeki tehlike alarmları, kıyı istasyonları yada kıyı uydu yer istasyonları
vasıtasıyla kurtarma koordinasyon merkezlerine (RCC : Rescue Coordination Center) iletilerek geminin tehlikede
olduğundan haberdar etmek için kullanılır. RCC ise Arama ve Kurtarma işlemi için birimleri ve yakın gemileri
görevlendirerek Arama ve Kurtarma işleminin başlatılmasını sağlar. Bu alarmların uydu (INMARSAT, COSPAS-
SARSAT) ve yersel servisler (MF, HF, VHF yada VHF-EPIRB) vasıtasıyla yapılması esas alınmıştır. Gemiden-
gemiye yönündeki tehlike alarmlarının ise tehlikedeki geminin civarındaki diğer gemileri tehlikenin varlığından
haberdar etmek için, VHF-DSC ve MF-HF DSC kullanılarak yapılması esas alınmıştır.
Tehlike Trafiği
Tehlike trafiği, tehlikedeki gemi tarafından ihtiyaç duyulan arama ve kurtarma ve olay yeri haberleşmelerini içeren
tüm mesajlardan oluşur. Tehlike trafiği, mümkün olduğunca GMDSS tehlike frekanslarında yapılmalıdır.
TelsizTelefon yada TelsizTelex ile tehlike trafiği kurulurken, çağrılar tehlike sinyali “MAYDAY” ile başlamalıdır.
TelsizTelex ile yapılacak tehlike trafiğinde, hata düzeltici sistemler (FEC yada ARQ) kullanılabilir. Ancak tehlike
trafiği, tehlikedeki gemi tarafından TelsizTelex kullanılarak normalde FEC usulü ile kurulmalıdır. Faydası
olacaksa, ARQ usulü daha sonra kullanılabilir. Tehlike trafiğinden haberdar olan ve tehlike trafiğine katılmayan
bütün istasyonların, normal çalışmaya tekrar başlanabileceğini belirten mesaj işitilinceye kadar, tehlike trafiğinin
devam ettiği frekansta herhangi bir yayın yapmaları yasaktır. Deniz seyyar servisindeki bir istasyon, tehlike trafiği
tam olarak kurulduktan sonra ve (yukarıda anlatıldığı şeklide) tehlike trafiğine zararlı müdahalede bulunmamak
şartıyla, tehlike trafiğinin devam ettiği süre içinde normal servisini devam ettirebilir.
Arama ve kurtarma çalışmalarının kontrolünden, arama kurtarma merkezi (RCC) sorumludur ve tehlike trafiğini
düzenler yada bu işi yapmak üzere bir başka istasyonu görevlendirebilir. Tehlike trafiğini düzenleyen arama ve
kurtarma merkezi, arama kurtarma çalışmalarını düzenleyen birim (OSC veya CSS) yada kıyı istasyonu, tehlike
trafiğine zararlı müdahalede bulunan istasyonları sessizliğe zorlayabilir. Bu çağrı, duruma göre bütün
istasyonlara yada bir istasyona hitaben yapılabilir. Her ikisinde de aşağıdaki usul kullanılacaktır.
Tehlike trafiği için kullanılmış olan frekanslarda tehlike trafiği sona erdiğinde, arama ve kurtarma çalışmasını
kontrol etmiş olan arama kurtarma merkezi, bu frekanslardan, tehlike trafiğinin bittiğini belirten bir mesaj
yayınlamalıdır.
- MAYDAY
49
- HELLO ALL STATIONS (X3)
- THIS IS
- Mesajı yayınlayan istasyonun çağrı işareti yada diğer kimlik bilgileri
- Mesajın veriliş saati
- Tehlikedeki seyyar istasyonun ismi ve çağrı işareti
- SEELONCE FEENEE
TelsizTelex ile yayınlanması ise aşağıdaki gibi olacaktır:
- MAYDAY
- CQ
- DE
- Mesajı yayınlayan istasyonun çağrı işareti yada diğer kimlik bilgileri
- Mesajın veriliş saati
- Tehlikedeki seyyar istasyonun ismi ve çağrı işareti
- SILENCE FINI
1-Tehlike çağrısını VHF, MF, HF bantlarından birinden DSC vasıtasıyla yada INMARSAT ile yayınlayın
2-Cevap alındıysa VHF, MF, HF yada INMARSAT vasıtasıyla RCC ve gemilerle haberleşmeye başlayın
Cevap alınamadıysa SART ve EPIRB’i gemide manuel olarak çalıştırın. EPIRB can kurtarma aracına
alınamıyorsa, serbest hale geldiğinde yüzebilen ve yüzmeye başladığında otomatik olarak çalışabilecek durumda
olmalıdır
OLAY-YERİ Haberleşmeleri
Olay yeri (ON-SCENE) haberleşmeleri, tehlikedeki seyyar araç ile, yardım eden seyyar birimler arasında ve seyyar
birimlerle arama-kurtarma çalışmalarını düzenleyen birim arasındaki (tehlikedeki gemi yada kazazedelerin
kurtarılması için yardımın sağlanması amacıyla yapılan) haberleşmelerdir. Olay yeri haberleşmelerinin kontrolü,
frekansların seçimi yada düzenlenmesi, arama-kurtarma çalışmalarını düzenleyen birimin (OSC yada CSS)
sorumluluğundadır. Olay yeri haberleşmelerinde simplex usul kullanılmalıdır. Böylelikle, olay yeri haberleşmesini
sürdüren bütün seyyar istasyonlar tehlikeyle ilgili bilgileri aynı anda elde edebileceklerdir. Olay yeri
haberleşmeleri için TelsizTelefon olarak tercih edilen frekanslar: VHF ve MF bantlarındaki tehlike-emniyet trafiği
frekansları olan 156.800 MHZ yani kanal 16 ve 2182 KHZ'dir. 2174.5 KHZ frekansı: TelsizTelex ile ve ileri hata
düzeltici usul (FEC) ile gemiden-gemiye yönlerindeki olay yeri haberleşmelerinde kullanılabilir. 156.800 MHZ ve
2182 KHZ frekanslarına ilaveten, 3023 KHZ, 4125 KHZ, 5680 KHZ, 123.100 MHZ ve 156.300 MHZ frekansları,
gemiden-uçak istasyonlarına doğru olay yeri haberleşmelerinde kullanılabilir.
Acelelik Haberleşmeleri
TelsizTelefonda acelelik sinyali, “ PAN PAN ” kelime gurubundan oluşur. Acelelik çağrısı yapan istasyon, bir
seyyar birim yada bir kişinin emniyeti ile ilgili olarak yayınlanacak çok acil bir mesaja sahip olduğunu belirtir.
TelsizTelefonda acelelik mesajı, üç defa tekrar edilen acelelik sinyali ve çağrı yapan istasyonun kimliği ile
başlamalıdır. TelsizTelex’te ise, yine acelelik sinyali (bir defa) ve çağrı yapan istasyonun kimliği ile başlamalıdır.
Acelelik mesajının TelsizTelex ile yayınlanması için hata düzeltici teknikler kullanılacaktır. Acelelik haberleşmesi
normalde FEC usulü ile kurulacaktır. Yararı olacaksa ARQ usulü daha sonra kullanılabilir. TelsizTelex ile
yayınlanacak bütün mesajlar en az bir satırbaşı, bir satır yukarı kaydırma, bir harf değiştirme tuşlarına basılarak
ve acelelik sinyali “PAN PAN”la başlamalıdır. VHF, MF, HF frekans bantlarındaki acelelik mesajlarının anonsları,
DSC ve acelelik çağrısı kullanılarak bir yada daha fazla tehlike-emniyet çağrı
frekansından yapılmalıdır. Acelelik mesajı deniz seyyar uydu servisinde yayınlanacaksa ayrı bir acelelik
anonsuna gerek yoktur. Acelelik sinyali ve mesajı bir yada daha fazla tehlike-emniyet trafiği frekansından yada
deniz seyyar-uydu servisi vasıtasıyla yada bu amaçla kullanılan diğer frekanslardan yayınlanmalıdır.
50
Acelelik çağrısı yada acelelik sinyali sadece, seyyar istasyon yada seyyar uydu yer istasyonu taşıyan mobil
üniteden (gemi, yat) kaptanın izni ile yayınlanmalıdır. Acelelik mesajını alan istasyonları bir çalışma yapmaları
için çağıran bir acelelik mesajı yayınlandığında, bu çalışmaya artık gerek kalmadığı takdirde acelelik mesajının
iptal edilmesi sorumluluğu, çağrı yapan istasyona aittir.
Emniyet Haberleşmeleri
TelsizTelefonda emniyet sinyali, “SECURITE” sözcüğünden ibarettir. Emniyet çağrısı veya emniyet sinyali, çağrı
yapan istasyonun, yayınlanacak önemli bir denizcilik uyarısı (emniyet mesajı) yada meteorolojik uyarı (fırtına
ihbarı) mesajına sahip olduğunu belirtir. TelsizTelefonda emniyet mesajı, üç defa tekrar edilen emniyet sinyali ve
çağrı yapan istasyonun kimliği ile başlamalıdır. TelsizTelex’te ise, yine emniyet sinyali (bir defa) ve çağrı yapan
istasyonun kimliği ile başlamalıdır. Emniyet mesajının TelsizTelex ile yayınlanması için hata düzeltici teknikler
kullanılacaktır. Emniyet haberleşmesi normalde FEC usulü ile kurulacaktır. Yararı olacaksa ARQ usulü daha
sonra kullanılabilir. TelsizTelex ile yayınlanacak bütün mesajlar, en az bir satırbaşı, bir satır yukarı kaydırma, bir
harf değiştirme tuşlarına basılarak ve emniyet sinyali SECURITE ile başlamalıdır. Yersel servisteki emniyet
mesajlarının anonsları, DSC çağrı tekniği kullanılarak bir yada daha fazla tehlike-emniyet çağrı frekansından
yapılmalıdır. Emniyet mesajı deniz seyyar-uydu servisinde yayınlanacaksa ayrı bir anonsa gerek yoktur. Emniyet
sinyali ve mesajı, bir yada daha fazla tehlike-emniyet trafiği frekansından veya deniz seyyar-uydu servisi
vasıtasıyla yada bu amaçla kullanılan diğer frekanslardan yayınlanmalıdır.
Deniz emniyet bilgileri, uluslararası NAVTEX sistemi vasıtasıyla 518 KHZ frekansından yayınlanmaktadır. Ayrıca
bu yayınlar için ülkelerin kendi dilindeki yayını için 490 KHZ ve 4209.5 KHZ ile birlikte MF-HF NAVTEX frekansları
da tahsis edilmiştir.
“LOCATING” (yer tespit etme) sinyalleri, tehlikedeki seyyar ünitenin yada kazazedelerin yerlerinin bulunmasını
kolaylaştırmak amacıyla yayınlanan telsiz yayınlarıdır. Bu sinyaller, tehlikedeki seyyar istasyon, can kurtarma
aracı, serbestçe yüzen EPIRB, Uydu EPIRB’leri ve SART vasıtasıyla, arama ve kurtarma birimlerine, yerlerinin
tespit edilebilmesine yardımcı olmak üzere yayınlanmış sinyalleri içerir. “Yer tespit etme” sinyalleri, aşağıdaki
frekans bantlarında yayınlanabilir.
MID: Marine Identification Digit: Ülkelere tahsis edilen 3 haneli numaradır. MMSI ve INMARSAT numarası
ile kullanılır. Türkiye için bu numara 271
MMSI: Maritime Mobile Service Identities: Deniz Mobil Servisi Tanıtıcı Numarasıdır. DSC numarası
olarakta bilinir.
Gemilerin MMSI Numarası : MID XXXXXX formatındadır. Buradaki MID ülke kodunu, XXXXXX ise gemilere
tahsis edilen numarayı belirtir. Örneğin TÜRK bir geminin MMSI numarası: 271987654 olabilir.
Grup Gemilerin MMSI Numarası : 0 MID XXXXX formatındadır. Buradaki tek fark grup gemiler için MID
numarasından önce 0 karakterinin gelmesidir ve grup gemilerin MMSI numarası böyledir. Örneğin Türk herhangi
bir grup gemilerin MMSI numarası: 027154321 olabilir.
Kıyı İstasyonları ve Grup Kıyı İstasyonları MMSI Numarası : 00MIDXXXX formatındadır. Buradaki yine tek
fark grup gemilerin numarasında olduğu gibi kıyı istasyonlarının ve grup kıyı istasyonlarının MMSI numarası bu
kez 00 ile başlar ve aynı formatta devam eder. Aşağıda Türkiye’ye ait kıyı istasyonlarının MMSI numaraları
verilmiştir.
Geminin tanıtıcı numaraları, INMARSAT iletişimi, DSC iletişimi, TelsizTelefon, TelsizTelex iletişiminde ve EPIRB
iletişiminde karşı tarafa bildirilir. Böylece eski sistemde olduğu gibi kaçak görüşme imkanı önlenmiş olur.
Gemilerin yada sahil istasyonlarının kim olduğu çok rahat anlaşılabilir.
INMARSAT Numaraları
INMARSAT numaraları gemideki her INMARSAT cihazı için ayrı olup, bir gemide birden fazla INMARSAT cihazı
varsa, bu cihazların her birinin numarası da farklı olmaktadır. Bu numaralar gemilere INMARSAT tarafından tahsis
edilir.
Çağrı İşaretleri
52
Gemilerin kimlik bilgileri içinde en önemlisi çağrı işaretidir. Çünkü bir geminin adı, rengi, tonajı değişse bile bu
gemi yabancı bir ülkeye satılmadığı (bayrak değiştirilmedikten) veya sicili değişmediği takdirde çağrı işareti
değiştirilmez.
İngilizce “Call Sign” olarak da tanımlanan çağrı işaretleri Türk gemilerinde TA, TC, TB ve YM olarak
başlamaktadır. Bu işaretler dört harf (TCAB), dört rakam iki harf şeklinde (YM2941) veya dört harf bir rakam
(TCAD5) olmaktadır.
*TA ile başlayan çağrı işaretine sahip gemi sayısı son derece azdır*
*TB ile başlayan çağrı işaretleri Askeri gemiler için tahsis edilmiştir*
*TC ile başlayan çağrı işareti Türkiye Cumhuriyeti ifadesinin kısaltılmış şekli olup, genelde
büyük gemilere verilmektedir. TC ile başlayan çağrı işaretleri dört harf veya dört harf bir rakam
şeklinde olmaktadır*
*YM ile başlayan çağrı işaretleri önceleri sadece küçük teknelere verilmiş olup, bu semboller
Yat Motor anlamına gelmektedir. YM den sonra genellikle 4 rakam devam etmektedir*
SELCALL Numaraları
Selective Call Number ifadesinin kısaltılmış hali ile Selcall olarak tanımlanan Seçilmiş Çağrı Numaraları, MF-HF
bandı üzerinden yapılan TelsizTelex haberleşmesinde kullanılan bir kimlik bilgisidir.
“Selcall” numaraları ülkemizde Telsiz Genel Müdürlüğü tarafından tahsis edilmekte ve işletmeler tarafından
TelsizTelex cihazlarına işletilmektedir. Bu şekilde söz konusu cihazlar üzerinden yapılan çağrılarda, Selcall
numaraları otomatik olarak karşı tarafa gönderilmekte ve kaçak haberleşme imkansız hale gelmektedir.
Selective Call numaraları gemiler için 5 rakam. Sahil istasyonları için 4 rakamlıdır.
Türk bayraklı gemilerin Selcall numaraların çoğunluğu “65” ile başlamakta ve 3 rakam ile devam etmektedir.
(65750). Türk Radyonun HF TelsizTelex sisteminde Selcall numarası “ 4360” dır.
MORS ALFABESİ: GMDSS sisteminden önce TELSİZ TELGRAF MORS iletişiminde kullanılan MORS
karakterleri aşağıdadır. Bu karakterler ayrıca normal denizde haberleşmede FLAŞ çakılarak yapılan iletişimlerde
de kullanılır ve her karakterin anlamı vardır. Mesela buna Uluslar arası kod flamaları ile sis ve ses işaratleri örnek
53
gösterilebilir. Örneğin cep telefonunda çalan SMS sesi … _ _ … anlamını taşır. (Short Message Service). MORS
karakterleri söylenirken: NOKTA:DI HAT:DA şeklinde telafuz edilir.
4000-27500 KHZ arasında yalnız denizcilik bantlarında F1B emisyonuyla çalışan kıyı istasyonları:
4 ve 6 MHZ için 5 KW
8 MHZ için 10 KW
12-16-18-19-22-25-26 MHZ bantları için 15 KW
VHF: --------------
MF: 2174.5 KHZ
HF: 4177.5-6268-8376.5-12520-16695 KHZ Tehlike ve güvenlik çağrı frekanslarıdır.
Gemi tarafından tehlike trafiğinin TelsizTelex olarak devamı talep edildiği takdirde, DSC alındı onayı 4 MHZ den
(4207,5 KHZ) verildiği takdirde bunun TelsizTelex karşılığı olan 4177,5 KHZ‘den tehlike trafiğine devam edilmesi
zorunludur.
GMDSS’e göre gemiler tarafından dinlenilmesi gereken diğer önemli frekans NAVTEX sistemindeki 518 KHZ
frekansıdır.
*4125 KHZ frekansı SAR çalışmalarına katılan kava araçlarının deniz araçları ile iletişiminde de kullanılır.
Konum Saptama (EPIRB):117.175-136.00 MHZ 156-174 MHZ 406-406.1 MHZ 1.6 GHZ
Hedef Belirleme (SART): 9.2-9.5 GHZ (X-Band 3 Cm) frekans bantlarındaki ilgili frekanslardan yapılır.
Diğer Frekanslar
Bazı frekanslar gerektiğinde tehlike ve güvenlik için deniz-hava arası iletişimde kullanılır. Böyle bir hava aracı,
4125 KHZ (J3E),2182 KHZ (J3E),156.800 yada 156.300 MHZ (G3E) emisyon sınıfı ile kullanabilir.
56
2177 KHZ : Gemilerarası DSC frekansı
2189.5 KHZ : Gemiden kıyı istasyonuna DSC frekansı
3023-5680 KHZ : Hava araçlarının SAR için iletişim kurabileceği frekanslardır
117.975-137 MHZ : Hava araçları Tehlike ve Emniyet frekans bandıdır
121.5 MHZ : Hava araçlarının tehlike ve emniyet telsiz telefon frekansıdır. Aynı zamanda EPIRB
frekansıdır
123.1 MHZ : 121.5 MHZ’nin yedeğidir. SAR için hava-kara-deniz araçları arasında kullanılır (A3E)
156.3 MHZ : VHF Kanal 06: SAR ve Güvenlik amaçlı kanal
156.650 MHZ : VHF Kanal 13: Gemilerarası seyir güvenliği kanalıdır
156.800 MHZ : VHF KANAL 16: ULUSLAR ARASI TEHLİKE VE GÜVENLİK KANALI
*KAZAZEDE ARACI DONANIMI 156-174 MHZ BANDINDA 156.800 MHZ İLE BİRLİKTE EN AZ BAŞKA BİR
FREKANSTA ALMA VE GÖNDERME YAPABİLMELİDİR*
Uydu Frekansları
UYDU-YERYÜZÜ yönünde 1530-1544 MHZ (Bu frekans uydularla yer istasyonları arası iletişimde kullanılır)
YERYÜZÜ-UYDU yönünde 1626.5-1645 MHZ(Bu frekanslar sadece tehlike,güvenlik ve rutin haberleşme içindir)
UYDU-YERYÜZÜ yönünde 1544-1545 MHZ (Ek olarak EPIRB emisyonlarının aktarılması için kullanılır)
YERYÜZÜ-UYDU yönünde 1645.5-1646.5 MHZ (Yalnız EPIRB emisyonlarını INMARSAT uydularına aktarır)
!!! 406 MHZ ile 121.5 MHZ COSPAS-SARSAT EPIRB’lerinin uydu yönünde olan sinyal frekansıdır !!!
LF (Low Frequency): Kilometrik dalga 30-300 KHZ: Aynı miryametrik dalga gibidir. İkinci yayılma şekli kırılma
ile yayılmadır. (Küresel Yayılma) 100-400 km arasındadır mesafe. Bazı bozulmalar olur yayılırken.
MF (Medium Frequency): Hektometrik dalga 300-3000 KHZ: Gece ve gündüze bağlı olarak 100 km ile birkaç
bin km arasında değişir.
HF (High Frequency): Dekametrik dalga 3-30 MHZ: İyonosferden yansıyarak yayılır. Mesafesi 17-20 bin km
arasındadır. Etkilenme oranları fazladır. Haberleşmede tüm doğa koşulları göz önünde tutulmalıdır. Frekans alçak
ise iyonosfer tarafından soğurulur. Yüksek olursa iyonosferden yansımadan uzay boşluğuna gider. 8 MHZ bandı
en ideal band olur.
Frekans: İletişimde kullanılan elektromagnetik dalgalar elektronik devreler sayesinde üretilirler ve bu üretilen
elektromagnetik dalganın bir frekansı olur bu frekans + ve – hareketinin yani dalganın 1 saniyedeki turunu
tamamlama sayısıdır. Birimi HERTZ dir.
Amplitude(Genlik): +6 Volt ile -6 Volt arasıdır. 0 ile -6 ve 0 ile +6 arası genişliklere yan bantlar denir.
+6 Volt: Üst yan band: USB, -6 Volt: Alt yan band: LSB olur.
57
Modulation: Dalga üzerinde değişiklik yapılmasıdır. Değişimler, Frekansta yada genlikte yapılabilir. Dalga
üzerine çeşitli bilgilendirmeler taşıyan işaretler yüklenebilir. Böyle durumda taşıyıcı dalga olur.
Periyod: Dalga hareketinin tüm aşamalarıyla tamamlanarak başladığı yere dönmesine kadar geçen süredir.
Dalganın Zaman Frekansı: Enerji dalgasının 1 saniye içindeki dalga periyodu sayısıdır. Birimi Hertz’dir. (Hz)
Dalga Boyu: Bir dalganın uzayda yayılma sırasında 1 saniyede kat ettiği mesafedir. Telsiz dalgalarının dalga
boyları, ışık hızının telsiz dalga frekansına bölünmesiyle bulunur.
ÖRNEK: Frekansı 100 KHZ olan bir dalganın dalga boyu: 300 000 000 / 100 000 = 3000 Metre olur. Yani bu
dalganın periyodu 3000 metrede tamamlanmaktadır.
ÖRNEK: Frekansı 518 KHZ olan NAVTEX cihazının dalgasının boyu: 300 000 000 / 518 000 = 579 Metre olur. Yine
aynı şekilde dalganın periyodu 579 metrede tamamlanmaktadır.
EMİSYONLAR
Telsiz verici istasyonunun oluşturduğu radyasyona emisyon denir. Yayın sınıflarını gösteren emisyonların
kısaltmaların oluşumunda üç ayrı sembol kullanılmaktadır. Bu sembollerden birincisi harf, ikincisi sayı,
üçüncüsü tekrar harf olmalıdır.
Emisyon Saptanması
A1A-A2A-H2A-J2B: Bu grubun ikinci simgeleri modüle edilen ana taşıyıcının işaret türünün belirli sayıda veya
digital bilgilendirmeler olduğunu ve alt taşıyıcılı olduğunu göstermektedir. Yalnız A1A’nın modüle edilen alt
taşıyıcısının olmadığı görülür.
A3E-H3E-J3E-R3E: Bu grubun ikinci simgesi ana taşıyıcıyı modüle eden işaret türünün Analog olduğunu
gösterir.
A9W: Bu sınıfın ikinci simgesi ana taşıyıcıyı modüle eden işaret türünün Analog yada Digital bilgilendirmeler
taşıyan bir yada daha çok kanalın kombinezonu olduğunu gösterir.
F1B-F3E: Bu emisyon sınıflarının ilk simgedende anlaşılacağı gibi ana taşıyıcısı frekans modülasyonludur.
İkinci simgeler ise F1B için ana taşıyıcıyı modüle eden işaret türünün Digital bilgilendirmeler olduğunu, F3E için
ana taşıyıcıyı modüle eden işaret türünün Analog işaretler olduğunu gösterir.
Her iki örnektede üçüncü simgeler verilen bilgilendirmenin türü olarak A: Sesli yada kulakla alınan telgrafı
B: Otomatik telgrafı E: Telefon ve Ses yayınları W: Bilgilendirme türlerinin bir kombinezonunu ifade etmektedir.
Aşağıda gösterilen frekanslarda, (amacına uygun yayınlar dışında) tehlike, alarm, acelelik yada emniyet
haberleşmelerine zararlı müdahaleye sebep olabilecek her türlü yayın yasaklanmıştır. Bu frekanslar: 2174.5,
2182, 2187.5,4125, 4177.5, 4207.5, 6215, 6268, 6312, 8291, 8376.5, 8414.5, 12290, 12520,12577, 16420,
16695, 16804.5 KHZ, 121.500, 156.525, 156.800, 406, 1544-1545, 1645.5-1646.5 MHZ bandıdır. Bunların
dışında, aşağıdaki frekanslarda da, tehlike-emniyet haberleşmelerine zararlı müdahalede bulunabilecek her hangi
bir yayın yasaklanmıştır. Bu frekanslar; 490, 518, 3023, 4209.5, 4210, 5680, 6314, 8416.5, 12579, 16806.5,
19680.5, 22376, 26100.5 KHZ, 123.100, 156.300, 156.650,1530, 1544, 1626.5, 1645.5, 9200, 9500 MHZ
bandıdır.
TelsizTelefon ile tehlike çağrısı yapılırken DSC üzerinden yayınlanan tehlike frekansının TelsizTelefon karşılığı
olan frekansına geçilerek iletişim kurulur. Tüm deniz alanlarında seyir yapan ve VHF, MF, HF telsiz tesisatına
sahip gemiler, GMDSS sistemindeki tehlike, acelelik ve emniyet haberleşmelerini TelsizTelefon yada TelsizTelex
haberleşme tekniklerinden birisini tercih etmek suretiyle yapacaklardır. Yani, A2 deniz sahasında seyreden ve MF
telsiz donanımına sahip bir gemi istasyonu, gemiden-kıyıya (ve tabii gemiden-gemiye) yönündeki tehlike çağrısı
için, 2187.5 KHZ frekansından yapacağı DSC tehlike alarmında “tehlike haberleşmesinin ilerleyen safhalarında
kullanacağı” usulü belirtecektir. TelsizTelefon tercih edildiği takdirde tehlike trafiği, 2182 KHZ frekansından
tehlike trafiği yayınlama yöntemi ile sürdürülecektir. GMDSS sisteminde TelsizTelefon ile tehlike haberleşmesi
yöntemine teknik açıdan bakıldığında GMDSS’de DSC tekniği ile yayınlanan tehlike alarmının amacı, gemi ve kıyı
istasyonlarında bulunan DSC dinleme nöbeti alıcılarını aktif hale getirmek, sesli ve ışıklı uyarı sistemini harekete
geçirerek telsiz operatörünü olaydan haberdar etmektir.
60
GMDSS’TE TEHLİKE VE EMNİYET TRAFİĞİ İÇİN KULLANILACAK TELSİZ TELEFON
FREKANSLARI
VHF, MF ve HF frekans bantlarında yayınlanan DSC alarmının içeriğinde, tehlike haberleşmesinin ilerleyen
safhalarında kullanılacak haberleşme usulü, TelsizTelefon olduğu takdirde, tehlike trafiğine aşağıda belirtilen
TelsizTelefon tehlike trafiği frekanslarında devam edilecektir. Bunlar;
VHF Kanal 16’nın yani uluslar arası tehlike güvenlik ve çağrı frekansıdır tehlike haberleşmeleri VHF bandında bu
kanaldan yapılmaktadır.
2182 KHZ, Uluslararası TelsizTelefon tehlike frekansıdır. GMDSS sisteminde 2182 KHZ taşıyıcı frekansı, GMDSS’e
tabi gemiler tarafından TelsizTelefon tehlike acelelik ve emniyet trafiği için kullanılacaktır. Yani; 2187.5 KHZ DSC
tehlike frekansından yapılan DSC tehlike, acelelik ve emniyet çağrılarından sonra, haberleşmenin ilerleyen
aşamaları için TelsizTelefon seçeneği tercih edilmiş ise, haberleşmeye 2182 KHZ frekansından devam edilecektir.
Bu frekans ayrıca gemiden-gemiye ve gemiden-hava taşıtlarına doğru yapılacak “Olay yeri” haberleşmelerinde de
kullanılabilecektir.
4125 ve 6215 KHZ taşıyıcı frekansı, GMDSS sisteminde, 4 ve 6 MHZ bandında yapılan DSC tehlike, acelelik yada
emniyet çağrısından sonra haberleşmenin TelsizTelefon ile devam etmesi durumunda, kıyı ve gemi istasyonları
tarafından ortaklaşa, MF-HF TelsizTelefon ile ve simplex olarak tehlike-emniyet trafiği için kullanılacaktır. Bu
frekans ayrıca hava taşıtları tarafından, deniz seyyar servisi istasyonları ile, arama ve kurtarma çalışmalarını da
içeren tehlike ve emniyet amaçlarıyla haberleşme yapmak için kullanılabilir. Bunların yanı sıra, diğer olay yeri
frekanslarında olduğu gibi, gemiden-hava taşıtlarına doğru yapılacak “Olay Yeri” haberleşmelerinde de
kullanılabilir. Bu frekans, tehlike-emniyet amaçlı kullanımıyla birlikte, gemi ve kıyı istasyonları tarafından
ortaklaşa MF-HF TelsizTelefon ile simplex olarak çağrı ve cevap amacıyla da kullanımına müsaade edilmiştir.
Ancak, çalışma frekansı olarak ve 1 Kilowatt’tan fazla çıkış gücü ile kullanılması yasaktır.
4125 KHZ ve 6215 KHZ’nin yanı sıra, 8291,12290 ve 16420 KHZ taşıyıcı frekansları, kıyı ve gemi istasyonları
tarafından ortaklaşa, MF-HF TelsizTelefon ile ve simplex olarak tehlike-emniyet trafiği için kullanılacaktır.
MF-HF frekans bandında TelsizTelefon ile kullanılacak yayın sınıfı J3E olmalıdır.
61
DSC tehlike alarmının alındı onayı elde edildikten sonra, tehlike trafiği TelsizTelefon ile aşağıdaki gibi yayınlanır.
MAYDAY x 3
This is (Burası)
Geminin 9 rakamlı kimliği ve çağrı işareti yada diğer kimlik bilgileri x 3
Enlem ve Boylam olarak geminin pozisyonu
Tehlikenin türü ve istenilen yardım
Kurtarmayı kolaylaştıracak her hangi diğer bilgi
Over
Örnek:
VHF-MF-HF bandında TelsizTelefon ile yapılacak yayınlar prosedürlere uygun olarak aşağıda belirtilen biçimde
yapılacaktır.
Tehlike Mesajı
MAYDAY x3
THIS IS PİYALE PAŞA
40°N 079°E
SINKING
I NEED HELICOPTER
UTC 21 22
OVER
Acelelik Mesajı
PAN PAN PAN PAN PAN PAN
ALL STATIONS ALL STATIONS ALL STATIONS
THIS IS TCQXx3
ACELELİK MESAJI
OVER
Emniyet Mesajı
SECURITE SECURITE SECURITE
ALL STATIONS ALL STATIONS ALL STATIONS
THIS IS TCQX x3
EMNİYET MESAJI
OVER
DSC Tehlike Çağrısı Alındı Onayı (Kıyı istasyonu alındı verdikten sonra)
DSC Tehlike Çağrısı Alındı Onayı (Kıyı istasyonu alındı veremezse (DSC sonrası)
MAYDAY
TCAB TCAB TCAB
THIS IS TCQX
RECEIVED MAYDAY
ALL STATIONS x3
THIS IS PIYALE PAŞA TCAX 045°12’N 069°14’W
CANCEL MY DISTRESS ALERT OF 21 APRIL 2007 0215 UTC
MASTER OF SHIP
ROMEO
ROMA RADIO x3
THIS IS PİYALE PAŞA x3
HOW DO YOU READ ME?
OVER
PİYALE PAŞAx3
THIS IS ROMA RADIO x3
63
I READ YOU EXCELLENT
WHAT IS YOUR RADIO COMPANY AND WHAT TELEPHONE NUMBER YOU REQUIRE?
OVER
(KONUŞMA BİTİNCE)
ROMA RADIO ROMA RADIO ROMA RADIO
WHAT IS MY CHARGE?
NBDP:Narrow Band Direct Print: Dar Band Doğrudan Yazma Sistemi ile kullanılır
ÖRNEK: 65341 JRIS TR Bu örnekte 65341 Telex numarasını, JRIS harf grubunu ve TR ise
ülkeyi göstermektedir
ARQ Modu: Karşılıklı Telex çalışma tekniğidir. Cihaz bu modda çalıştırıldığında gönderim iki istasyona sahiptir
ve istasyonlar karşılıklı yazışırlar. Bir istasyon dinler diğeri alır, diğeri yazar diğeri alır yani alma ve gönderme
sıra ile yapılır. İlk istasyon ISS(Information Sending Station), ikinci istasyon IRS (Information Receiving Station)
durumunda olur. Bunu MSN Messengerda konuşuyormuş gibi düşünebiliriz.
FEC Modu: Alındı onayı istenilmeden sürekli gönderim yaparak istenen mesajın iletilmesidir. Umuma yapılan
yayınlarda FEC Modu kullanılır. FEC modunda yazışma tek taraflıdır, alıcı karşılık vermez sadece alır.ARQ
iletişimi gibi değildir, NAVTEX yayınında olduğu gibidir. Yayın yapan istasyon BSS(Broadcast Sending
Station),yayın alan istasyon BRS (Broadcast Receiving Station) durumunda olur. Bunuda cep telefonlarımıza
gelen bilgi ve uyarı mesajları olarak düşünebiliriz.
4219 KHZ - 8434 KHZ - 12654 KHZ - 12634.5 KHZ - 8431 KHZ
Bu frekanslar 24 Saat hizmet vermektedir
TelsizTelex Haberleşmesi İçin Kıyı İstasyonu İle İrtibat Kurulması
Gemiden-kıyıya doğru yapılacak TelsizTelex çağrılarında kıyı istasyonları aracılığı ile istenilen telex abonesiyle
İrtibatın kurulması 2 şekilde gerçekleşir.
Tam Otomatik Kıyı İstasyonları: Bu usülde araya kıyı istasyonundaki operatör girmeden doğrudan irtibat
kurulmak istenen aboneyle telex haberleşmesi için tam otomatik hizmet veren kıyı istasyonları kullanılır.
Kıyı istasyonu ile yine belirtildiği gibi irtibat kurulur. Bu usüldeki format DIRTLX YZ+ dir. Yine aynı şekilde Y ülke
kodunu Z telex numarasını belirtmektedir. Sonrada abonenin Answerback’inin elde edilmesiyle iletişime hazır
hale gelinir.
Yarı Otomatik Kıyı İstasyonları: Yarı otomatik hizmet veren kıyı istasyonu aracılığı ile karadaki bir telex
kullanıcısı ile irtibat kurulmak istendiğinde önce LIST OF COAST STATIONS kitabından irtibat kurulmak istenen
kıyı istasyonunun alma ve gönderme frekansları bulunur ve alıcı verici cihazlar bu frekansa ayarlanır. Yani kıyı
istasyonunun alma frekansı bizim verme frekansımız, bizim alma frekansı kıyı istasyonunun verme frekansı
olmalıdır. Sonra kıyı istasyonunun 4 haneli telex numarasını cihaza girmeliyiz. Kıyı istasyonu ile bağlantı
kurulduktan sonra TLX YZ+ komutunu yazarız. Buradaki Y: Ülke Telex kodu Z: Abone Telex numarasıdır.
Kıyı istasyonuna bu formatı yazdıktan sonra bizi bağlayacak ve haberleşme başlayacaktır.
MF ve HF frekans bantlarındaki DSC tehlike-emniyet frekanslarından yayınlanan DSC alarmının içeriğinde, tehlike
haberleşmesinin ilerleyen safhalarında kullanılacak haberleşme usulü, “Dar Bant Doğrudan Yazma Tekniği” yani
TelsizTelex olarak belirtildiği takdirde, tehlike trafiğinin ilerleyen aşamaları, aşağıdaki NBDP tehlike-emniyet
frekanslarından devam edilir.
Bu frekanslar:
MF bandındaki DSC tehlike frekansı olan 2187.5 KHZ'den yada HF 4, 6, 8, 12 ve 16 MHZ frekans bantlarındaki DSC
tehlike frekanslarının her hangi birinden yapılacak DSC tehlike alarmının içeriğinde, tehlike haberleşmesinin
ilerleyen safhalarında kullanılması düşünülen haberleşme usulü belirtilecektir. Genelde, tehlike haberleşmesinin
bu aşamasında özellikle yabancı kelimelerin yazılışlarının bilinmesi gibi zorlukların olması, yazılı iletişimin daha
uzun zaman alması ve dolayısıyla pratik olmaması gibi nedenlerden dolayı, TelsizTelefon usulü daha çok tercih
edilmektedir. Bununla birlikte sesin zayıf olması, telafuzun anlaşılamaması gibi duyma güçlüğü yaşandığı
durumlarda ise TelsizTelex haberleşme usulü tercih edilebilir. TelsizTelex haberleşmesi tercih edildiğinde yani
2187.5 KHZ'den yapılacak DSC çağrısından sonra, haberleşmenin ilerleyen aşamalarında kullanılacak haberleşme
tekniği “Dar Bant Doğrudan Yazma Tekniği” TelsizTelex olarak belirtildiği takdirde, MF bandındaki NBDP tehlike
ve emniyet trafiği frekansı olan 2174.5 KHZ frekansından, TelsizTelex tekniği kullanılarak haberleşmeye devam
edilebilecektir. HF bandında ise, 4, 6, 8, 12 ve 16 MHZ bantlarındaki DSC frekanslarından yayınlanacak DSC
tehlike alarmından sonra, yine her bir frekans bandına karşılık gelecek şekilde tahsis edilmiş olan NBDP tehlike-
emniyet trafiği frekanslarından tehlike trafiğine devam edilecektir.
65
NOT: Tehlike trafiğinde sessizliğin sağlanması amacıyla RadioTelex’te “SILENCE MAYDAY” kullanılır.
RadioTelefon’da ise “ SEELONCE MAYDAY”
DSC tehlike alarmının alındı onayını DSC terminalinde elde eden tehlikedeki gemi, tehlike trafiğinin ilerleyen
safhalarında TelsizTelex haberleşme usulünü tercih ettiği takdirde, verici-alıcısını MF-HF bandı NBDP tehlike
trafiği frekansı olan herhangi bir TelsizTelex frekansına ayarlar ve dar bant doğrudan yazma tekniği ve FEC
usulünü kullanarak tehlike trafiğini yayınlar.
- MAYDAY
- DE
- Geminin 9 rakamlı kimliği ve çağrı işareti yada diğer kimlik bilgileri
- Geminin pozisyonu
- Tehlikenin türü
- Kurtarmayı kolaylaştıracak her hangi diğer bilgi
- Over
MAYDAY MAYDAY
DE PİYALE PAŞA PİYALE PAŞA
40° 33’N 023° 55’W DE SİNAN PAŞA
SINKING RRR
I NEED HELICOPTER MAYDAY
OVER
MAYDAY
CQ
DE
SAR UNITS TCQW
1510 UTC
PİYALE PAŞA TCAX
SILENCE FINI
MF ve HF bantlarındaki tehlike-emniyet trafiği frekanslarında NBDP yani TelsizTelex olarak kullanılacak yayın
sınıfı F1B olmalıdır.
TelsizTelex mesajına başlarken kendimizi belirtmek ve nereye yolladığımızı karşı tarafa bildirmek için mesajlara
FROM, burası anlamına gelen kısaltmayı önce yazarız. Sonra TO, mesajı yollamak istediğimiz yerin adresini
yazarız. Bu durum karşılıklı kimliklerin bilinmesini ve kimin nereye yazdığını göstermede kullanılır. Uluslar arası
haberleşmelerde Türkçe karakterler kullanılmamalıdır. Örneğin Ç Ğ İ Ö Ş Ü harfleri kullanılmamalıdır. Telex’te test
mesajı yazmak için kullanılan bütün harflerin doğru çalışıp çalışmadığını anlamak için şu 3 mesaj yazılmalıdır.
Uluslar arası haberleşme test sırasında: VOYEZ LE BRICK GEANT QUE J’EXAMINE PRES DU
WHARF
THE QUICK BROWN FOX JUMPS OVER THE LAZY DOG
Türkçe haberleşmelerde ise test sırasında: MEVCUT WXO JELATİNSİZ BAND FENA HALDE
KOPTUĞUNDAN TEKRARLAYINIZ
Kelimeleri ile test mesajı yazılmalıdır.
Mesajın alınışı sırasında, yazılan metnin bozuk çıkması halinde, alan operatör seri halde T harfi yada 5 rakamını
göndererek yayını durdurabilir. Yada dublex devrelerde BK kısaltması ve zil sesinin birkaç kez tekrar edilmesiyle
karşı istasyonun yazması durdurulabilir. Göndermenin durdurulmasından sonra, durdurmanın sebebi
açıklanmalıdır. Ayrıca kesintinin sebebini takiben, son kelime ve soru işareti yazılmalıdır. Sonra GA+ (Go Ahead)
devam edilmesini ifade eden kısaltmaların alınmasından sonra, gönderme yapan istasyon, belirtilen kelimeden
sonrasını yazmaya devam eder.
Gönderme sırasında her hangi bir sebepten dolayı mesaj iptal edilmek istendiğinde, yeni bir satıra geçilir ve
ANUL kelimesi üç kez yazılarak durum açıkça belirtilir.
Hataların Düzeltilmesi
Karşılıklı haberleşme sırasında, manuel gönderme yapılırken hatalı yazılan karakterin düzeltilmesi için, hatalı
yazılan kelimeye bitişik beş adet “x” harfi yazılır ve bir adet boşluk bırakılarak doğru kelimenin yazımına
devam edilir. Örnek : (ETA İSTANULxxxxx İSTANBUL) Ayrıca, hatalar “E” harfi, bir boşluk yine “E” harfi şeklinde
üç kez tekrar edilmek suretiyle ( E E E den sonra bir boşluk ve doğru kelimenin tekrar edilmesi şeklinde) de
düzeltilebilir. Örnek : (0800 VARIK E E E VARIŞ) şeklindedir.
Periyodik Testler: GMDSS cihazlarına yapılan periyodik testler aşağıdaki gibi olacaktır.
Günlük Testler
VHF-MF-HF DSC cihazının her gün Self Test edilmesi zorunludur. Bu test sırasında sahil telsiz istasyonuna çağrı
yapılmadan DSC cihazlarının menüsünde bulunan” TEST” fonksiyonu kullanılarak kendi içinde test yapılması (bu
olaya LOOP BACK denilmektedir) gerekmektedir.
Ayrıca sistemde yedek enerji kaynağı olarak akü kullanıldığı takdirde bunlarında her gün test edilmesi
zorunludur. Bu test sırasında ana güç kaynağı devre dışı bırakılarak, haberleşme sistemlerinin aküden
beslenmesi temin edilir ve bu durumda akünün çıkış gerilimi seviyelerinin düşüp düşmediği kontrol edilir.
Haftalık Testler
MF-HF DSC sistemlerinin her hafta test edilmesi zorunludur. Geminin seyri sırasında test yapılacak bir sahil
istasyonunun menzili dışında kalınırsa bunun jurnale işlenmesi ve bir sahil telsiz istasyonu ile ilk fırsatta test
yapılması gerekmektedir.
Ayrıca yedek enerji kaynağı olarak akü yerine jeneratör kullanıldığı takdirde bu jeneratörün de her hafta test
edilmesi gerekmektedir. Bu test sırasında sistemler ana enerji kaynağından ayrılarak jeneratör tarafından
beslenir ve jeneratörün çıkış seviyesinin düşüp düşmediği kontrol edilir.
Aylık Testler
EPIRB ve SART cihazların aylık olarak test edilmesi zorunludur. Test sırasında bu cihazlar kullanım manuelleri
dikkate alınarak işlem yapılmalı ve ışıklı ve/veya sesli göstergelerin aktif hale geldiği gözlenmelidir. Ayrıca can
kurtarma araçlarında bulunan iki yönlü VHF cihazları 16. Kanaldan başka bir kanala alınarak her ay test
edilmelidir.
Günlük Kontroller
Printera sahip (DSC,NAVTEX,INMARSAT) cihazların printerlerindeki kağıtların her gün kontrol edilmesi
zorunludur.
Haftalık Kontroller
Can kurtarma araçlarında bulunan VHF cihazlarının her hafta kontrollerinin yapılması gerekmektedir.
Aylık Kontroller
Yedek enerji kaynağı olarak aküler kullanılıyorsa bunların içindeki sıvıların yoğunlukları kontrol edilmeli ve bu
kontroller sırasında bamometre ile ölçüm yapılması tercih edilmelidir. Bu şekilde akülerin içindeki elektrolitin
durumu hakkında çok sağlıklı bilgi alınması mümkün olabilecektir.
Ayrıca telsiz sistemlerinin anten, konnektör ve izolasyon kablolarının her ay kontrolü yapılmalıdır. Bu elemanların
kendi içinde ve cihazlarla olan bağlantıların her ay kontrol edilmesi gereklidir.
BAUD : Saniyede Gönderilen Standard Veri Birimi, Veri haberleşmesinde kullanılan hız birimi
BBS : Bulletin Board Service: Kıyı Bülten Servisi
BCST : Broadcast: Umuma yapılan yayım
BDE : Below Deck Equipment: Güverte Altı Donanımı, Monitör,Klavye gibi INMARSAT gemi yer
istasyonunun güverte altında kalan bölümü
BER : Bit Error Rate: Hata Oranı: Veri haberleşmesinde aktarılan toplam bit miktarı içerisinde toplama
oranla hatalı aktarılan bit miktarı
BFO : Beat Frequency Oscillator: Vuru Frekans Osilatörü
BITE : Built In Test Equipment: Aygıt içindeki test cihazı
BPS : Bits Per Second: Saniyedeki Bit, Transmisyon (Gönderme) Hızı
C-BAND : Sabit bir istasyon ile uydular arasındaki bağlantıyı sağlamak için kullanılan frekans bandı
yaklaşık 6/4 GHZ
C/N : Carrier To Noise Ratio: Taşıyıcının Gürültüye Oranı
CC : Coast Charge: Kıyı İstasyonu Ücreti
CCIR : Comite Consultative International Radiocommunications: Uluslararası Telsiz Danışma Kurulu
CCITT : Comite Consultative International Telegraph And Telephone: Uluslararası Telgraf Ve Telefon
Danışma Kurulu
CEPT : Conferance Of European Postal And Telecommunications Administrations: Avrupa Posta Ve
Telekomünikasyon İdaresi Konferansı
CES : Coast Earth Station: Kara Yer İstasyonu: INMARSAT uydularının karadaki uçlarıdır.Uydulardan
gelen veriler CES’ler tarafından kara haberleşme ağına bağlanır
69
CH : Channel: Kanal
CNID : Closed Network Identifier: Kapalı Şebeke Tanımlayıcı
COMPANDING: Bir haberleşme hattında temel bant sinyalinin sıkıştırılma ve genişletilme işlemi
COMSAT : Communication Satellite Corporation: Uydu haberleşmesi hizmeti veren özel bir kurum
COSPAS- : Search And Rescue Satellite System: Arama Kurtarma Uydu Sistemi,Kutupsal
SARSAT Yörüngeli Uyduların kullanıldığı arama-kurtarma sistemi
CQ : Haberleşmede Tüm İstasyonlara yapılan genel çağrılarda kullanılan kod
CRS : Coast Radio Station: Sahil Telsiz İstasyonu
CSC : Common Signalling Channel: Ortak İşaretleşme Kanalı
CSS : Coordinator Surface Search: Su üstü arama koordinatörü, Arama kurtarma faaliyetlerinde olay
yerinde arama çalışmalarını yürüten kişi
E-MAIL : Electronic Mail: Elektronik Posta: Internet ağları aracılığıyla veri haberleşmesi yapmaya olanak
sağlayan haberleşme sistemi
EGC : Enhanced Group Call: Genişletilmiş Grup Çağrı, INMARSAT uyduları aracılığıyla MSI mesajları
yayımlayan sistem ve bu mesajları alan cihazın adı
ELT : Emergency Locator Transmitter: Acil durum mevkii belirleme vericisi,COSPAS-SARSAT
sisteminde özelliklere hava birimleri tarafından kullanılan vericilerden birisi
EME : Externally Mounted Equipment: Harici olarak takılmış aygıt
EPIRB : Emergency Position Indicating Radio Beacon: Acil durum yer gösterici ve belirleyici
ERROR RATE : Bir veri sisteminde doğru alınan bitlere oranla hatalı olarak alınan bitlerin oranı
ESA : European Space Agency: Avrupa Uzay Acentesi
FAX : Facsimile: Fax haberleşmesi ve cihazı
FCST : Forecast: Tahmin
FEC : Forward Error Correction: Telsiz telexte bir istasyondan tüm istasyonlara yönlendirerek yapılan
gönderim
FLEETNET : İsteğe bağlı olarak ücreti karşılığında INMARSAT EGC alıcıları aracılığıyla herhangi bir ticaret
gemisi filosuna veya belli başlı gemilere özel bazı yayımlar yaparak hizmet veren bir sistem
FM : Frequency Modulation: Frekans Modülasyonu
FREQ : Frequency: Frekans anlamındaki İngilizce terimin kısaltılmış şekli
FTC : Fast Time Constant: Hızlı Zaman Sabiti
FXX : Ana taşıyıcısı F1B, F3E den farklı olan frekans modülasyonu
F1B : (NBDP) Frekans Modülasyonunun kullanıldığı dar bant doğrudan yazmalı telgraf tekniği, telex
F3E : Frekans Modülasyonu Kullanılan Analog bilgi taşıyan telsiz telefon tekniği
GA+ : Go Ahead: Devam Et, Telex haberleşmesinde bağlantının sağlandığını bildiren devam et mesajı
GEO : Geostationary Equatorial Orbit: Uyduların yer küreye göre nispi konumları sabit olmak üzere
izledikleri ekvatoral yörünge
GF : Gold Franc: Altın frank: Haberleşme ücretlerinin tespitinde kullanılan uluslararası para birimidir 1
SDR= 3.061 GF
GHZ : Gigahertz: 1000000000 HZ
GMDSS : Global Maritime Distress And Safety System: Küresel Deniz Tehlike Emniyet Sistemi
GMT : Greenwich Mean Time: Greenwich yerel saati
GOC : General Operator Certificate: Genel Operatör Belgesi, GMDSS operatör yeterliklerinden birisidir.
GPS : Global Positioning System: Küresel Mevkii Koyma Sistemi
GRT : GROSSTON, Geminin kapalı bölümlerini ifade eden hacim birimi 1 GRT: 2.83 Metre³
70
G3E : Faz Modülasyonu Kullanan Analog bilgi taşıyan telsiz telefon yayın sınıfı
H+… : Her Saat Başını ….. geçe anlamındadır.
HEO : High Elliptical Orbit: Yüksek Eliptik Yörünge
HF : High Frequency: Yüksek Frekans 3-30 MHZ arasındaki frekanslar bu sınıfa girer
HF DSC : High Frequency Digital Selective Calling: Yüksek Frekans Sayısal Seçmeli Çağrı sistemi
HJ : Day Service Only: Yalnız Gündüz Hizmeti
HN : Night Service Only: Yalnız Gece Hizmeti
HSD : High Speed Data: Yüksek Hızlı Veri
HX : No Specific Hours: Belirli bir hizmet saati olmayan
HZ : Hertz
H2A : Açma-Kapama Anahtarlı, ton modüleli taşıyıcılı telgraf yayını Mors Kodu, tek yan bant, tam
taşıyıcı
H2B : Tek Frekans Kod Kullanan seçmeli çağrı sinyali tek yan bant tam taşıyıcı
H24 : 24 Saat Devamlı
H3E : Genlik Modülasyonu Kullanan, Analog bilgi içeren telsiz telefon yayını tek yan bant tam taşıyıcı
IC : Integrated Circuit: Entegre Devre: Yarı iletkenler ve diğer elektronik devre elemanları kullanılarak
oluşturulmuş bir devre elemanı
ICAO : International Civil Aviation Organization: Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü
ID : Identity: Kimlik, Bir istasyonu diğerinden ayıran numara, işaret, kod veya ad
IDD : International Direct Dialling: Uluslararası Doğrudan Çevirme, Araya operatör girmeden doğrudan
milletlerarası bağlantı yapmaya olanak sağlayan sistem
IDENT : Identification Signal: Tanınma Sinyali
IF : Intermediate Frequency: Ara Frekans
IFRB : International Frequency Registration Board: Telsiz kuralları gereği tahsis edilen frekanslarda
herhangi bir karışıklık, kaos olmasını engellemek amacıyla kurulmuş olan ve bu yönde çalışmalar yapan kurul
IHO : International Hydrographic Organization: Uluslararası Hidrografi Organizasyonu
IME : Internally Mounted Equipment: İçe yerleştirilmiş aygıt
IMN : Inmarsat Mobile Number: INMARSAT Gezici Numarası, INMARSAT Gemi Yer İstasyonunun
numarası
IMO : International Maritime Organization: Uluslararası Denizcilik Organizasyonu
INMARSAT : International Maritime Satellite: Merkezi Londra’da olan tüm INMARSAT uydularının sahibi ve
işleticisi olan uluslararası kuruluş
INM2 : Second Generation Of Inmarsat Satellites: İkinci Nesil INMARSAT Uyduları
INM3 : Third Generation Of Inmarsat Satellites: Üçüncü Nesil INMARSAT Uyduları
INOP : Inoperative: Faal Olmayan
INTELSAT : International Telecommunications Satellite Consortium: Uluslararası Uydu Haberleşme
Konsorsiyumu
IOR : Indian Ocean Region: Hint Okyanusu Bölgesi INMARSAT uydusu
IRS : Information Receiving Station: Bilgiyi Alan İstasyon
ISB : Independent Sideband Operation: Bağımsız Yanband Operasyonu
ISDN : Integrated Switched Digital Network: Entegre Anahtarlamalı Digital İletişim Ağı
ISL : Interstation Signalling Link: İstasyonlar arası İşaretleşme Hattı
ISO : International Standardization Organization: Uluslararası Standardizasyon Organizasyonu
ISS : Information Sending Station: Bilgiyi Gönderen İstasyon
ITA : International Telegraph Alphabet Code: Uluslararası Telgraf Alfabesi Kodu
ITU : International Telecommunications Union: Uluslararası Haberleşme Birliği
J3E : Genlik Modülasyonu Kullanan, Analog Bilgi içeren telsiz telefon yayımı tek yan bant, bastırılmış
taşıyıcı
L-BAND : INMARSAT Sisteminde gezici istasyonlarla uydular arasında kullanılan frekans bandı
1.5/1.6 GHZ arasındadır
LINK CALL : Dublex Telsiz Telefon haberleşmesi için kullanılan bir deyim
LEO : Low Earth Orbit: Alçak Yer Yörüngesi COSPAS-SARSAT Uydularının yörüngesi
LES : Land Earth Station: Kara Yer İstasyonu: Aynı zamanda CES olarakta anılır.
LF : Low Frequency: Alçak Frekans 30-300 KHZ arasındaki frekans aralığı
LT : Local Time: Yerel Saat
LUT : Local User Terminal: Yerel Kullanıcı Terminali, COSPAS-SARSAT uydularından yeryüzüne
gönderilen sinyalleri alıp işledikten sonra MCC ye aktaran yer istasyonu
71
MCC : Mission Control Center: Görev Kontrol Merkezi, COSPAS-SARSAT Sisteminde RCC leri kontrol
eder
MERSAR : Merchant Ship Search And Rescue Manual: IMO’nun yayımladığı bir kitap (Arama-Kurtarma
faaliyetlerine katılan gemi kaptanları için bir rehber)
MES : Mobile Earth Station: Hareketli Yer İstasyonu: Deniz haberleşmesinde SES olarak kullanılır
MF : Medium Frequency: Orta Frekans 300-3000 KHZ arasındaki frekans aralığı
MHZ : Megahertz 1000000 HZ
MID : Maritime Identification Digit: Deniz Tanınma Numaraları MMSI numaraları içindeki ülke kodu diye
tanımlanabilecek olan üçlü rakam grupları örneğin TÜRKİYE 271
MINS : Dakika, Süre fiyatlandırmada sistemin kullanılma süresi dikkate alınarak hesaplanması
yönteminde ücrete tabi olan haberleşme süresinin dakika cinsinden toplam miktarı
MMSI : Maritime Mobile Service Identities: Deniz Gezici Servisi Tanınma Numarası. GMDSS’te yersel
Haberleşme tekniklerinden DSC sisteminde kullanılan tanınma numarası. Aynı numara EPIRB lerde de
bulunabilir.
MODEM : Veri haberleşmesinde Analog’dan Digital’e veya Digital’den Analog’a çeviren devre
MODULATOR : Bir Telsiz vericisinde ses frekansını yüksek frekans üzerine bindiren devre
MRCC : Maritime Rescue Coordination Center: Deniz Kurtarma Koordinasyon Merkezi, RCC kurtarma
koordinasyon merkezi olarakta anılır.
MRSC : Maritime Rescue Sub-Center: Deniz Kurtarma Alt Merkezi: Ana arama kurtarma merkezlerine
bağlı olarak çalışan alt arama kurtarma merkezleri
MSI : Maritime Safety Information: Deniz Güvenliği Bilgileri: Seyir uyarıları, hava-fırtına uyarıları,
meteorolojik tahminler, tehlike uyarıları ve gemilere duyurulması gereken diğer acil ve önemli duyurular
MSS : Mobile Satellite Services: Gezici Uydu Servisleri
MTBF : Mean Time Between Failures: Elektronik Aygıtlarda Bir Çeşit Güvenilirlik Ölçüsü
MUF : Maximum Usable Frequency: Kullanılabilen En büyük Frekans
NAVAREA : Navigational Area: Seyir alanları: Tüm dünyayı veya dünyanın büyük bir kesimini belirli seyir
alanlarına bölerek dünya genelinde işlev yapan seyir hava uyarı sistemindeki her bir deniz alanı
NAVTEX : Navigational Telex: Seyir Telexi, Seyir alanlarında yapılan MSI yayınlarını otomatik olarak alan ve
yazıcısıyla yazan otomatik telex alıcısı ve bu sistemin adı
NBDP : Narrow Band Direct Printing: Dar Bant Doğrudan Yazmalı Telsiz-Telgraf sisteminin bir başka
ifadesidir. Aynı zamanda TOR diyede ifade edilir
NCC : Network Control Center: Haberleşme Ağı Kontrol Merkezi
NCS : Network Coordination Station: Haberleşme Ağı Koordinasyon İstasyonu, INMARSAT sisteminde
kanalların tahsisi gibi işlemleri koordine eden merkezlerdir.
NM : Nautical Miles: Deniz Mili = 1852 Metre
NNSS : Navy Navigation Satellite System: Donanma Uydu Seyir Sistemi
NON : Unmodulated Continuous Wave Emission: Modulesiz Devamlı Dalga Emisyonu
S : Second: Saniye
SAR : Search And Rescue: Arama Ve Kurtarma
SARSAT : Search And Rescue Satellite Aided Traffic: Kutupsal yörüngeli uydular aracılığıyla güvenlik
haberleşmesi yapan COSPAS-SARSAT sisteminin Amerikan tarafına ait olan uyduları
SART : Search And Rescue Transponder: Arama Ve Kurtarma Transponderi, GMDSS’te arama kurtarma
birimlerine kazazedelerin veya tehlikede olan geminin yerini bildirmek üzere Radar’da belirli bir görüntü veren
radar transponderi
SBM : Shore Based Maintenance: Kıyıda Bakım
SCC : Satellite Control Center: Uydu Kontrol Merkezi
SCPC : Single Channel Per Carrier: Herbir Taşıyıcıya Tek Kanal
SDR : Special Drawing Right: Uluslararası hesaplaşmalarda kullanılan para birimi 1 SDR=3.061 GF
SELCALL : Selective Calling: Seçmeli Çağrı,Telsiz telex cihazı olan bazı istasyonların sahip oldukları özel
otomatik çağrı sistemi
SELFEC : Selective Forward Error Correction: Telsiz telexte kullanılan tek yönlü seçili haberleşme sistemi
SES : Ship Earth Station: INMARSAT Gemi Yer İstasyonu
SFU : Store And Forward Unit: Sakla Ve İlet Birimi INMARSAT C istasyonlarında kullanılan bir teknik
SIG : Signal: Sinyal, işaret
SOLAS : Safety Of Life At Sea: Denizde Can Güvenliği, Uluslararası Denizde Can Güvenliği Sözleşmesinin
kısa yazılışı
SPOC : Search and rescue Point Of Contact: SAR irtibat noktası
SRR : Search and Rescue Region: Arama ve Kurtarma Bölgesi, SAR hizmetlerinin sağlandığı, sınırları
belirlenmiş olan alan
SSB : Single Side Band: Tek Yan Band, RadioTelefon’da kullanılan bir çalışma şeklidir
SSFC : Sequential Single Frequency Code: ITU telsiz kurallarından EK 39‘a göre kullanılan ancak
GMDSS ile yerini DSC ye bırakan uluslararası seçici çağrı sistemi
STN : Station: İstasyon
Aşağıda anlatılanlar SOLAS-74 kapsamına giren deniz araçlarında 2813 sayılı Telsiz Kanunu'na uygun olarak
kurulan GMDSS telsiz istasyonlarını işletecek telsiz operatörlerini kapsar.
TANIMLAR
YETERLİKLERİN VERİLMESİ
Telsiz operatör yeterlikleri İdare tarafından verilir. Bu yeterlikleri almak isteyen adayların,idare tarafından
uygunluğu onaylanmış bir eğitim kurumunda eğitimlerini tamamlamaları ve telsiz operatör yeterlikleri için
düzenlenecek sınavlarda başarı göstermeleri zorunludur.
YETERLİK SINIFLARI
Telsiz operatör sınavları, Gemi adamları Sınav Merkezi tarafından, her yılın Şubat, Temmuz ve Eylül aylarında
olmak üzere yılda 3 defa yapılır. Ayrıca, İdare tarafından uygun görülen yer ve zamanlarda da sınav yapılabilir.
Telsiz operatör sınavları, sınavların başlangıç tarihinden en az bir ay öncesinden GASM tarafından
www.tcgasm.com internet adresinden ve liman başkanlıklarından adaylara duyurulur.
3-Yüz kızartıcı ve ağır suç işlememiş olmak, (Sabıka Kaydının temiz olması)
4-REO 1 veya REO 2 için en az lise ve dengi okul mezunu olmak, GOC için en az orta okul yada ilköğretim okulu
mezunu olmak, ROC için en az ilk okul yada ilköğretim okulu mezunu olmak,
5-İdarenin onayladığı bir eğitim kurumunda aday olunan telsiz operatör yeterliğinin gerektirdiği düzeye uygun
eğitimi aldığını belgelemek,
6-Gemiadamları Yönetmeliğine bağlı Gemiadamları Sağlık Yönergesine göre sağlıklı olduğunu belgelemek,
7-REO 1 sınavlarına başvurmak için REO 2 Yeterliği ile denizde veya deniz elektroniği alanında montaj, servis,
bakım ve onarımında karada en az üç yıl süreyle ehliyetinin gerektirdiği görevleri yapmış olduğunu belgelemek,
8-Gerekli müfredatları uygulayan Anadolu denizcilik meslek lisesi mezunları GOC sınavına, meslek yüksek
okullarının gemi elektroniği ve haberleşme veya Deniz Kuvvet Komutanlığı Astsubay güverte sınıf okullarının
telsiz ve harekat elektronik bölümlerinden mezun olanlar REO 2 sınavına kabul edilirler. Gerekli müfredattan
önceki mezunlar bu haktan yararlanamazlar.
9-Fakülte ve 4 yıllık yüksek okulların elektronik veya elektronik ve haberleşme bölümü mezunu olanlar, İşletme,
İngilizce ve Mevzuatla ilgili konularını içerir onaylı eğitim aldığını belgeleyerek, deniz hizmeti koşulu
aranmaksızın REO 1 Yeterliği veya daha alt düzeydeki telsiz yeterlik sınavlarına kabul edilirler.
GMDSS telsiz operatörü eğitimi düzenleyebilmek için İdare’ye başvurarak eğitime başlama izni alacak olan eğitim
kurumları aşağıdaki fiziki ortamı tesis etmek zorundadır.
REO 1,REO 2 yada GOC eğitimi için, aşağıda belirtilen aygıtlardan birinin tesisi yeterlidir.
1-IMO tarafından kabul edilmiş bütün uygulanabilir performans standartlarını karşılayan haberleşme aygıtlarının
benzetimini içeren GMDSS haberleşme simülatörü.
(INMARSAT A,INMARSAT B ve INMARSAT C gemi istasyonları, NBDP ve DSC özellikli VHF,MF-HF TelsizTelefon,
NAVTEX, SART ve EPIRB cihazları olacak, bu aygıtlarının uygulamasına ve bakım-tutum-onarımına olanak
sağlayan bir düzeneği bulunduran laboratuar ortamı.
2-INMARSAT A,INMARSAT B ve INMARSAT C gemi istasyonları, NBDP ve DSC özellikli VHF,MF-HF TelsizTelefon,
NAVTEX, SART ve EPIRB cihazları olacak, Bu ortam en az iki öğrenci konsolu ve bir eğitici konsolu içerecek ve
bu konsollar arasında yazılı metin ve sesli konuşma haberleşmesine elverişli tümleşik bir gerçek zaman çalışma
ortamı sağlayabilecek nitelikte olmalıdır.
!!!GMDSS Tahditli Telsiz Operatörü eğitimi için; belirtilen fiziki ortamlardaki cihazlardan sadece VHF, VHF DSC,
NAVTEX,SART ve EPIRB fonksiyonlarını sağlayacak kısmını içeren simülatör veya gerçek aygıt ortamı
yeterlidir!!!
!!! Eğitim kurumlarına ait eğitim,okul gemilerinde bulunan GMDSS istasyonları haricinde diğer gemilerdeki
GMDSS istasyonları eğitim amacıyla kullanılamaz !!!
1-Eğitim müfredatlarında yer alan elektrik-elektronik konuları için, dört yıllık yüksekokul,
fakültelerin Elektronik, Elektrik veya Elektronik ve Haberleşme bölümü mezunu olmak,
2-İşletme ve mevzuat eğitimi konuları için, en az verdiği eğitime eşdeğer yeterliğe sahip
yüksekokul mezunu ve üç yıl deniz hizmetine sahip olmak,
3-İşletme eğitim müfredatının uygulama eğitimi için, en az verdiği eğitime eşdeğer yeterliğe
sahip lise mezunu ve üç yıl deniz hizmetine sahip olmak şartı aranır.
76
Eğitmen sertifikaları İdare tarafından düzenlenir.
!!! Öğrenci sayısı, öğretim çalışmalarında eğitici başına 24 kişiden, uygulama çalışmalarında
eğitici başına 12 kişiden fazla olamaz !!!
6 FOTOĞRAF
NÜFUS CÜZDANI VE 2 FOTOKOPİ
ÖĞRENİM DURUMU GÖSTEREN BELGE
YENİ TARİHLİ GEMİ ADAMI OLUR SAĞLIK RAPORU
AKICI KONUŞMA RAPORU
GEREKLİ EĞİTİMİ ALDIĞINA DAİR SERTİFİKA
Olacak şekilde düzenlenecek bir dosya ile liman başkanlıklarına müracaat edilmesi gerekmektedir. Sınava giriş
başvurularının ilan edilen sınav tarihinden 15 gün öncesine kadar yapılması zorunludur. Liman başkanlıkları
tarafından yapılan inceleme sonucunda, durumları sınavlara girmeye uygun olan adaylara fotoğraflı sınava giriş
kimlik belgesi verilir. Sınava gireceklerin listesi en az on gün önceden GASM Başkanlığına bildirilir.
Telsiz Operatörleri Sınavları Soru Hazırlama ve Sınav Komisyonları, GASM Başkanı tarafından Gemiadamları
Yönetmeliğindeki esaslara uygun olarak belirlenir.
Komisyonların Görevleri
Soru Hazırlama Komisyonunun görevi, belirtilen müfredat programlarına ve telsiz operatörlerinin yeterlik
seviyelerine uygun olarak soru üretmek.
Sınav Komisyonlarının görevleri, sınav sorularını GASM soru bankası içinden seçmek, sınav sürelerini
belirlemek, yazılı sınavlarda gözetmenlik yapmak, yazılı ve uygulamalı sınavları gerçekleştirmek ve sınav
sonuçlarını onaylamak, sınavların esaslara uygun olarak yapılıp yapılmadığını denetlemektir.
GASM tarafından yapılan sınavlarda sınav soruları, belirtilen müfredat programlarına ve telsiz operatörlerinin
yeterlik seviyelerine uygun olarak hazırlanır. Sınavlar yazılı ve uygulama olarak 2 aşamada gerçekleşir. Yazılı
sınav çoktan seçmeli olarak tek oturumda düzenlenir. Sınavlarda başarı notu 60 tır. Yazılı sınavı geçenlere
Uygulama sınavında aygıtların kullanımı, mevzuat, İngilizce yeterliği ve telsiz operatörünün yeterlik seviyesine
göre teknik bilgi ölçen sorular sorulur.
SINAVLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ
GMDSS telsiz operatörü yeterliği sınavının not değerlendirmesi sınav yanıt kağıtları üzerinden GASM tarafından
optik okuyucu ve bilgisayar destekli değerlendirme sistemi aracılığı ile yapılır ve GASM sınav komisyonlarınca
onaylanır. Uygulamalı sınav ise, GASM sınav komisyonları tarafından belirtilen fiziki ortamda yapılır. Sınav ile
ilgili evraklar sınav tarihinden itibaren GASM tarafından iki yıl süre ile saklanır ve süre bitiminde imha edilir.
Adayların yeterlik almaya hak kazanabilmesi için; alacakları yeterlik sınıfına göre girdikleri yazılı ve uygulamalı
sınavda başarılı olmaları ve 18 yaşından küçük olmamaları gerekir.
GMDSS Telsiz Operatörleri yazılı sınav sonuçları, GASM'nin uygun göreceği yer ve ortamlarda sınav gününü
izleyen üç gün içinde duyurulur. Uygulamalı sınavlar, yazılı sınavların bitişinden itibaren en geç onbeş gün
içerisinde düzenlenir. Kesin sınav sonuçları GASM'nin uygun göreceği yer ve ortamlarla, bölge müdürlükleri ve
liman başkanlıklarında uygulama sınavını izleyen dört gün içinde duyurulur.
Genelde sınav sonuçları sınavın yapıldığı günün akşamında belli olur. Uygulama sınavlarıda
genellikle yazılı sınavdan 1 hafta sonra yapılır ve sonuçlar www.tcgasm.com adresinden
bildirilir.
YETERLİKLERİN DÜZENLENMESİ
Sınav sonuçlarının ilân edilmesinden sonra, sınavlarda başarı gösteren adayların 18 yaşını bitirmiş olmaları
kaydıyla aşağıda gösterilen belgeler ile birlikte sınav başvurusunu yaptığı liman başkanlıklarına müracaat
etmeleri gerekmektedir.
1-BAŞVURU DİLEKÇESİ,
2-YETERLİK BELGESİ ÜCRETİNİN ÖDENDİĞİNE DAİR DEKONT,
3-SABIKA KAYDI (KAMU PERSONELİ OLANLARDA ARANMAZ),
4-4 FOTOĞRAF,
5-GEMİ ADAMI OLUR SAĞLIK RAPORUNUN ONAYLANMIŞ SURETİ.
YETERLİKLERİN YENİLENMESİ
Telsiz operatörü yeterlik belgeleri verildiği tarihten itibaren 5 yıl süre ile geçerlidir. Telsiz operatör yeterlik
belgelerinin yenilenmesi için geçerlik süresi bitiminden itibaren 1 yıl içinde aşağıda belirtilen belgelerle birlikte
sicil limanına müracaat edilmesi gerekmektedir.
1-BAŞVURU DİLEKÇESİ,
2-2 FOTOĞRAF,
3-YETERLİK BELGESİNİN ASLI VEYA SÜRESİ BİTMEYEN BELGE İÇİN FOTOKOPİSİ,
4-GEMİ ADAMI OLUR SAĞLIK RAPORUNUN ONAYLANMIŞ SURETİ,
5-SABIKA KAYDI (DEVLET MEMURU OLANLARDA ARANMAZ),
6-YETERLİK BELGESİ ÜCRETİNİN ÖDENDİĞİNE DAİR DEKONT,
7-YETERLİK BELGESİ İLE SON 5 YIL İÇERİSİNDE 1 YIL SÜRE İLE KONUSUNDA DENİZ HİZMETİ YAPMIŞ OLMAK
VEYA İDAREDE, DENİZCİLİK EĞİTİM KURUMLARINDA, DENİZCİLİK KAMU YA DA ÖZEL KURUM VE
KURULUŞLARI İLE DENİZ ELEKTRONİĞİ İLE İLGİLİ DONANIM, SATIŞ, MONTAJ VE SERVİS VEYA YALNIZCA
BAKIM-ONARIM HİZMETİ VEREN İŞYERLERİNDE VEYA İDARECE UYGUN GÖRÜLÜP ONAYLANAN DENİZCİLİK
İLE İLGİLİ KURULUŞLARDA SON 5 YIL İÇİNDE EN AZ 2 YIL SÜRE İLE KONUSU İLE İLGİLİ BİR İŞTE ÇALIŞMIŞ
OLDUĞUNU GÖSTERİR BELGE.
8-7.MADDEDE YER ALAN HİZMET SÜRELERİNİ TAMAMLAYAMAYAN TELSİZ OPERATÖRLERİ İÇİN GASM
TARAFINDAN YAPILACAK UYGULAMA SINAVINDA BAŞARILI OLDUĞUNU GÖSTERİR BELGE.
Telsiz operatör yeterliği belgelerini kaybedenlerin, belgenin kayıp edildiğini belirten bir dilekçe ve gazete kayıp
ilanı ile birlikte belgenin alındığı liman başkanlığına müracaat etmesi halinde telsiz operatör yeterlikleri yenilenir.
Yeterliklerin yenilenmesi konusundaki maddelerle birlikte başvuru yapılarak yeterlikler tekrar düzenlenir.
1-Milli ve Uluslar arası deniz tehlike, acelelik ve güvenlik haberleşmelerini 1 yıl içerisinde 2 defa ihlal etmek,
2-Milli ve Uluslar arası işletme kurallarını 1 yıl içerisinde 3 defa ihlal etmek,
3-Sahil istasyonları ile haberleşme yaparken servisten kaldırılmış bir deniz aracının veya başka bir geminin ad
veya çağrı işaretini kullanmak,
4-Telsiz operatör yeterliği belgesini başka bir şahsa kullandırmak.
TELEX KISALTMALARI
79
ABS+ Abone yok, ofis kapalı
ACB+ Çağrı engelleniyor
ADD+ Uluslar arası telex numaranızı yazınız
ADR+ Yanlış adresli mesaj
AMV+ Amver mesajları için kullanılır
ANUL+ İptal
ATD+ Mesajın teslimine çalışılıyor
BCT+ Broadcast (birden fazla istasyona tek yönlü yayın) çağrısı
BK+ Kıyı istasyonu ile yayını kesmek için kullanılan kod (kesiyorum)
BMC+ Mesajın yada göndermenin sonu alınmadığı için iptal edilmiştir
BRK+ Telsiz bağlantısını kesmek için kullanılan kod
BUS+ Meşgul
CCD+ Çağrının kesilmesi
CFM+ Doğrulayınız, doğruluyorum
CI + Konuşma mümkün değil
CIE+ Yer istasyonunun kapasitesi yeterli değil
CNS+ Çağrı henüz başlamadı
COL+ Karşılaştırınız, karşılaştırıyorum
CRV+ Göndermeyi iyi alabiliyor musunuz
DE+ Burası
DER+ Arızalı, hizmet dışı
DF+ Aranılan abone ile haberleşme halindesiniz
DIRTLX+ Doğrudan telex bağlantı sistemi
EMAIL+ Elektronik Posta mesajı göndermek için kullanılır
ERR+ Hata (Dış Etkenler)
FAX+ Gemiden-kıyıya yönünde faks mesajları için kullanılır
FAU+ Hata (İç Etkenler)
FMT+ Format hatası
FREQ+ Kıyı istasyonu ile belirli saat ve frekansta haberleşme yaparken bilgi vermede kullanılır
FSA+ Sisteme girmemiş abone
GA+ Gönderme yapabilirsiniz.
HELP+ İşletim prosedürü hakkında bilgi almak için kullanılan kod
IAB+ Varış merkezinden geçersiz ANSWERBACK
IAM+ Mesaj adresinin geçersiz oluşu
IDS+ Geçersiz çıkış DATA’sı
IDT+ Data zamanının işlenmediği
IFR+ Geçersiz talep
IMA+ Mesajın alındısını yazınız
IMS+ Maximum 7932 karakterden fazla mesaj
INF+ Sahil istasyonunun komut listesi
IND+ Alakasız varış adresi
INH+ Mesajın içeriği ile ilgili olmayan adres
INV+ Geçersiz
ISR+ Geçersiz SES talebi
ITL+ Daha sonra göndereceğim
JFE+ Ofis tatil nedeniyle kapalı
K+ Göndermeye başlatma işareti
KKKK+ Sahil radyo istasyonunun yaptığı hizmeti kesmek için kullanılan kod
LDE+ Kabul edilebilir en fazla mesaj uzunluğu yada süre aşılmıştır
LEF+ Yeterli olmayan tesisat
LPD+ Uygulama hatası
MAN+ Otomatik telex şebekesine bağlı olmayan abonelere gönderilen mesajlar için kullanılır
MBB+ Önceliği olan mesaj dolayısıyla iletişimin kesilmesi
MCC+ Kanallar dolu
MCF+ Kanalların yetersiz oluşu
MED+ Tıbbi yardım talebi için kullanılır
MKO+ Mesajın operatör tarafından iptali
MNS+ Dakika
MOM+ Bekle-bekleyiş
MSG+ Kendisine ait telex trafiğini alma talebi (Kıyı istasyonu tarafından gemilere verilir)
MSO+ Kapalı cihaz
MUT+ Bozuldu
NA+ Bu abone ile haberleşme imkanı yoktur
NC+ Bağlantı yok
NCH+ Abonenin numarası değiştirildi
80
NDA+ Mesaj teslim edilemedi
NDN+ Teslim ihbarsız
NFA+ Mesaj sonunda abone tanınma kodu alınamadı
NI+ Şebeke ile ilgili kimlik bilgisi yok
NIA+ Mesaj başında abone tanınma kodu alınamadı
NIL+ Gönderilecek her hangi bir trafiğim yok
NOB+ Bulunamayan abone
NOC+ Temin edilemeyen bağlantı
NP+ Abone yok
NR+ Çağrı numaranızı belirtin
NTC+ İletişim hatlarının yoğun oluşu
NW+ Şimdi
OBS+ Hava gözlem raporu
OCC+ Abone meşgul
OK+ Mutabıkız-mutabık mısınız?
OOO+ Hizmet dışı
OPR+ Operatör yardım talebi
POS+ Pozisyon mesajları için kullanılır
PPR+ Kağıt
PRF+ Kural dışı
PSE+ Lütfen
R+ Alındı
RAP+ Tekrar arayacağım
REF+ Telex-Teletex arası çalışmalar için bir değişim kolaylığından, telex tarafına teslim edilmiş
mesajın referansı
RPT+ Tekrar, tekrarlıyorum
RSBA+ Tekrar göndermeye çalışılıyor
RTL+ TelsizTelex mektup için kullanılır
RTL TARIFES INF+ TelsizTelex mektupları için ücret skalası sorma
SNF+ Uydu şebeke bağlantısı yapılamadı
SPE+ SES’ten yapılan kural hatası
SSSS+ Alfabe değişimi
STA+ “Sakla ve ilet” şeklinde gönderilmek üzere kıyı istasyonuna bırakılan mesajın (son 48 saat
içindeki) durumunun (telex abonesine iletilip iletilmediği) öğrenilmesi için kullanılır
STS+ Gemi-gemi mesajı
SUC+ Test sonucunun verilmesi
SVC+ Servis mesajları için kullanılır
SVP+ Lütfen
T (5)+ Göndermeyi durdurun (Gönderme duruncaya kadar tekrar edilmelidir)
TAX+ Ücret nedir?
TBY+ Telefon hatlarının meşgul oluşu
TDM+ Çok adresli
TEST MSG+ Test mesajı gönderiniz
TGM+ TelsizTelgraf
TIM+ Zaman harici
THRU+ ...ile telex pozisyonunda haberleşme halindesiniz
TLX+ Sakla ve gönder (manuel) telex talebi
TMA+ Fazla adreslerin maximum sayısı
TPR+ Teleprinter
TTX+ Telex/teletex arası çalışmalar için değişim kolaylığının düzenlenmesi
UNK+ Bilinmeyen
URG+ Tehlike yada acelelik haberleşmesiyle ilgili durumlar için kullanılır
VAL+ Cevap onayı
W+ Kelime, kelimeler
WFA+ Hatalı tanınma kodu
WIA+ Mesaj başındaki hatayı tanıtma kodu
WRU+ Karşı abonenin Answerback’inin elde edilmesi talebi
XXXXX+ Hata
+ Kelime sonu
+? Karşılıklı telex iletişiminde ARQ modda sırayı karşı tarafa vermek için kullanılır
Q KODLARI
81
QRA : İstasyonunuzun ismi nedir?
QRB : Benden ne kadar uzaksın?
QRC : İstasyonunuzun “AAIC” kodu nedir?
QRD : Nereye gidiyorsun?
QRE : ETA ?
QRG : Tam frekansımı bildirir misin?
QRH : Frekansım değişiyor mu?
QRI : Göndermemin tonu nasıldır?( 1-iyi, 2-değişken, 3-kötü)
QRJ : Kaç adet TelsizTelefon kayıt talebiniz var?
QRK : Sinyallerimin anlaşılması nasıldır? (Sinyallerinizin anlaşılması; 1-fena, 2-zayıf, 3-orta, 4-iyi, 5-çok iyi
QRL : Meşgul müsünüz?
QRM : Yayınım karışıyor mu? (Yayınız 1-hiç, 2-az, 3-orta derecede, 4-fazla, 5- çok fazla karışıyor)
QRN : Parazitten etkileniyor musunuz? (Parazitten; 1-hiç, 2-az, 3-orta, 4-fazla,5-çok fazla etkileniyorum)
QRO : Verici gücünü yükselteyim mi?
QRP : Verici gücünü azaltayım mı?
QRT : Göndermeyi durdurayım mı?
QRU : Bana ait her hangi bir trafiğiniz var mı?
QRV : Hazır mısınız?
QRW : Kendisini...KHZ veya MHZ’den çağırdığınızı....ye bildireyim mi?
QRX : Beni tekrar ne zaman çağıracaksınız?
QRY : Sıram nedir?
QRZ : Beni kim çağırıyor?
QSA : Sinyallerimin kuvveti nedir? (Sinyallerinizin kuvveti; 1-anlaşılması güç,2- zayıf, 3-oldukça iyi, 4-iyi, 5-çok
iyidir)
QSJ : Dahili ücretinizle birlikte alınacak ücret ne kadardır?
QSL : Alındı onayı verebilir misiniz?
QSO : .....ile doğrudan (veya...aracılığı ile) haberleşebilir misiniz?
QSP : ......ya (isim ve/veya çağrı işareti) ücretsiz olarak iletir misiniz?
QSS : Hangi çalışma frekansını kullanacaksınız?
QSW : Bu frekanstan (veya KHZ/MHZ’den.....yayın sınıfı ile gönderme yaparmısınız?
QSX : ...ni (isim ve/veya çağrı işareti) kHZ veya MHZ’de yada...bandında kanal....de dinler misiniz?
QSY : Göndermeyi başka bir frekanstan yapayım mı?
QTA : .....no’lu mesajı iptal edeyim mi?
QTB : Kelime sayımında mutabık mıyız?
QTC : Gönderilecek kaç tane telgrafınız var?
QTE : Size göre gerçek kerterizim nedir?
QTF : Kontrol ettiğiniz DF istasyonundan alınan kerterize göre pozisyonumu bildirir misiniz?
QTH : Enlem ve boylam olarak pozisyonunuz nedir?
QTI : Hakiki rotanız nedir?
QTJ : Hızınız nedir ?
QTO : Limandan ayrıldınız mı?
QTP : Limana giriyor musunuz?
QTR : Doğru saat kaçtır?
QTU : İstasyonunuz hangi saatlerde açıktır?
QUM : Normal çalışmaya tekrar başlayabilir miyim?
QUZ : Kısıtlı çalışmaya başlayabilir miyim?