VWO 6
Studiewijzer Biologie 2022-2023
PERIODE TOT SCHOOLEXAMEN 1
Week Eind deze Leerdoelen eind deze week
week af : bereikt:
36 Par. 1.1 en Par.  Je kunt de kenmerken en functies
noemen van zes groepen
1.2 voedingsstoffen en voedingsvezel.
 Je kunt de bouw, werking en functies van
de verteringsorganen van de mens
beschrijven en de relatie tussen bouw en
functie uitleggen.
 Je kunt verschillen en overeenkomsten
herkennen tussen organen en
orgaanstelsels van de mens en van
andere eukaryoten.
37 1.3 en Par. 1.4  Je kunt beschrijven waar en op welke
wijze voedingsstoffen worden verteerd in
het darmkanaal en verklaren op welke
wijze factoren dit kunnen beïnvloeden.
 Je kunt beschrijven waar en op welke
wijze voedingsstoffen worden
opgenomen in het darmkanaal en welke
factoren daarop van invloed kunnen zijn.
38 1.5 en  Je kunt beargumenteren wat gezonde
voeding is en wat de gezondheidsrisico’s
examentraining zijn van ongezonde of van te veel
en Par. 2.1 voeding.
 Je kunt verschillende circulatiesystemen
bij eukaryoten herkennen en de functies
van een bloedsomloop benoemen.
39 Par. 2.2 en Par.  Je kunt de embryonale bloedsomloop van
de mens beschrijven en verschillen en
2.3 overeenkomsten aangeven met de
bloedsomloop na de geboorte.
 Je kunt de delen van een hart noemen
met hun functies en kenmerken.
Je kunt de werking van het hart
beschrijven en de relatie tussen bouw en
werking uitleggen.
 Je kent de functies en kenmerken van
aders, slagaders en haarvaten en kunt de
relatie tussen bouw en werking uitleggen.
Succescriteria:
Je kunt de volgende begrippen uitleggen
en in een context gebruiken:
 voedingsmiddelen, voedingsstoffen,
bouwstof, brandstof, eiwitten (proteïnen),
essentiële aminozuren, koolhydraten
(sachariden), voedingsvezels, vetten (lipiden),
verzadigd vetzuur, onverzadigd vetzuur,
essentiële vetzuren, cholesterol, mineralen
(zouten), spoorelementen, vitaminen,
gebrekziekten
 verteringsproducten, darmperistaltiek,
verteringssappen, verteringsklieren,
 Je kunt hierbij Binas 82 A gebruiken
Je kunt de volgende begrippen uitleggen
en in een context gebruiken:
mechanische vertering, chemische vertering,
huig, strottenhoofd, strotklepje, slokdarm,
maag, maagportier, maagsap, twaalfvingerige
darm, lever, gal, galblaas, galkleurstoffen,
galzouten, emulgeren, alvleesklier (pancreas),
alvleessap, fagocytose, voedingsvacuole,
intracellulaire vertering, maag-darmholte,
extracellulaire vertering
 verteringsenzymen, amylase, maltose,
pepsinogeen, pepsine, trypsine, peptidase,
dipeptide, tripeptide, lipase, maltase,
sacharase, lactase
 dunne darm, darmplooien, darmvlokken,
darmepitheel, microvilli, actief transport,
resorptie, poortader, dikke darm, blindedarm,
appendix, darmflora, endeldarm, anus,
ontlasting (feces)
 Je kunt hierbij Binas 82C, 82E, 82F en
82G gebruiken
Je kunt de volgende begrippen uitleggen
en in een context gebruiken:
 open circulatiesysteem, bloedsomloop,
enkelvoudige bloedsomloop, boezem (atrium),
kamer (ventrikel), linkerharthelft,
rechterharthelft, kleine bloedsomloop, grote
bloedsomloop, dubbele bloedsomloop,
eenkamerhart, ovale venster, ductus arteriosis
(ductus Botalli)
Je kunt de volgende begrippen uitleggen
en in een context gebruiken:
 kransslagaders, kransaders,
harttussenwand, rechterboezem,
rechterkamer, longslagader, linkerboezem,
linkerkamer, aorta, hartkleppen,
halvemaanvormige kleppen, systole, diastole,
hartpauze, harttonen, hartruis, sinusknoop,
atriumventrikelknoop (AV-knoop), bundel van
His, elektrocardiogram (ecg),
hartslagfrequentie (hartritme), slagvolume
 slagaders (arteriën), arteriolen,
vasoconstrictie, vasodilatatie, haarvaten
(capillairen), venulen, aders (venen),

40 Par. 2.4 en Par.  Je kunt zuurstofgehalte, glucosegehalte,
stroomrichting en verloop van bloeddruk
2.5, en stroomsnelheid in de delen van het
Examentraining bloedvatenstelsel toelichten.
 Je kunt de bestanddelen van het bloed
en oefenen voor noemen met hun kenmerken en functies.
SE-1  Je kunt het proces van bloedstolling
beschrijven en je weet hoe complicaties
bij bloedstolling kunnen worden
voorkomen.
 Je kunt de kenmerken en functies van
weefselvloeistof en lymfe toelichten.

41 SE 1 Leerstof:
V4: Th1 t/m Th4 V6: Th1
en Th2
42 Herfstvakantie
VWO 4 Leerstof behorend bij SE-1
Leerdoelen
Par. 1.1  Je kunt beschrijven wat biologie is en
uitleggen op welke gebieden biologie een
rol speelt.
 Je kunt de levenscyclus van dieren
beschrijven.
 Je kunt de organisatieniveaus van de
biologie benoemen en uitleggen dat op
elk hoger organisatieniveau emergente
eigenschappen ontstaan
Par. 1.2 en 1.3  Je kunt orgaanstelsels, organen,
weefsels en cellen bij een mens
herkennen en de kenmerken en functies
ervan beschrijven.
 Je kunt beschrijven dat groepen cellen in
een weefsel, orgaan of orgaanstelsel een
aderkleppen, bloeddruk, bovendruk
(systolische druk), onderdruk (diastolische
druk), hypertensie, atherosclerose, trombose,
hartinfarct, vaatgeruis, baroreceptoren
* Je kunt hierbij Binas 84A, 84B, 84C, 84D,
84E, 84F, 84G en 84H gebruiken
Je kunt de volgende begrippen uitleggen
en in een context gebruiken:
 bloedplasma, plasma-eiwitten, rode
beenmerg, rode bloedcellen (erytrocyten),
hemoglobine, bloedarmoede, bloedplaatjes
(trombocyten), bloedstolling, fibrinogeen,
stollingsfactoren, trombine, fibrine,
bloedserum, witte bloedcellen (leukocyten)
 filtratie, filtratiedruk, weefselvloeistof
colloïd- osmotische druk, absorptie,
lymfevaten, lymfe, lymfesysteem, lymfeknopen
(lymfeklieren), rechterlymfestam, borstbuis,
oedeem.
 Je kunt hierbij Binas 84G gebruiken.
 e hebt vooraf de stof bestudeerd en alles
goed bijgehouden.
 Je maakt alle oefenopgaven met behulp
van Binas en stelt waar nodig vragen.
 Je luistert geconcentreerd naar de
klassikale bespreking en verbetert je
antwoorden waar nodig.
Je volgt aanwijzingen tot verder oefenen op.
 Je kunt hierbij Binas 84O gebruiken.
Veel succes!!
Succescriteria:
Je kunt de volgende begrippen uitleggen
en in een context gebruiken:
 organismen, levensverschijnselen,
stofwisseling, enzymen, katalyseren, dood,
levenloos, individu, levensloop, ontwikkelen,
soort, levenscyclus, natuurwetenschappen,
context, biologische eenheden, moleculen,
DNA, cel, orgaan, organisme, populatie,
ecosysteem, biosfeer, systeem aarde,
emergente eigenschap, interactie
Je kunt de volgende begrippen uitleggen
en in een context gebruiken:
 organenstelsel, weefsel, dekweefsel,
zenuwweefsel, spierweefsel, bindweefsel,
tussencelstof
 organel, celmembraan, celwand,
cytoplasma, celplasma, grondplasma, celkern,
kernmembraan, vacuole, vacuolemembraan,
 gezamenlijke functie uitoefenen.
 Je kunt bij (delen van) organismen het
verband aangeven tussen vorm en
functie.
 Je kunt delen van dierlijke cellen en van
plantaardige cellen herkennen en de
functies ervan benoemen.
 Je kunt een microscoop gebruiken en
daarmee (delen van) organismen
bestuderen.
Par. 1.4 en 1.5  Je kunt een cel beschrijven als een
zelfstandig functionerende biologische
eenheid.
 Je kunt de bouw en functie van het
cytoskelet van cellen beschrijven.
 Je kunt de concentratie van een
oplossing berekenen.
 Je kunt uitleggen wat diffusie en osmose
zijn en toelichten welke rol osmose speelt
bij de stevigheid van planten.
 Je kunt beschrijven hoe transport van
stoffen via (cel)membranen plaatsvindt..
Par. 1.6  Je kunt verschillende typen en methoden
van natuurwetenschappelijk onderzoek
beschrijven.
 Je kunt een werkplan maken voor het
uitvoeren van een
natuurwetenschappelijk onderzoek.
Par. 2.1 en 2.2  Je kunt de gebeurtenissen tijdens de
celcyclus beschrijven en toepassen.
 Je weet dat door ongeslachtelijke
voortplanting nakomelingen ontstaan die
identiek zijn aan de ouder.
 Je kunt standpunten over klonen van
organismen toelichten met ethische en
biologische argumenten.
 Je kunt uitleggen hoe door meiose
geslachtscellen ontstaan en hoe
bevruchting verloopt.
 Je kunt de delen en werking van het
voortplantingsstelsel van de mens
beschrijven.
Par. 2.3 en 2.4  Je kunt de werking van de
hormoonklieren en de hormonale regeling
(2.7) van de voortplanting van de mens
beschrijven en toelichten.
 Je kunt de ontwikkeling van zygote tot
volgroeide baby toelichten.
 Je kunt fasen van de geboorte toelichten.
 Je weet wat KI en IVF betekent en kunt
deze methodes nader toelichten (uit par.
plastiden, chloroplasten, bladgroenkorrels,
chomoplasten, leukoplasten, chlorofyl,
intercellulaire ruimte, preparaat, object,
transmissie-elektronenmicroscoop of TEM,
scanning elektronenmicroscoop of SEM
Je kunt de volgende begrippen uitleggen
en in een context gebruiken:
 kernplasma, chromosomen,
nucleolus, kernporie, endoplasmatisch
reticulum, ribosomen, golgisysteem,
exocytose, secretie, lysosoom, mitochondriën,
ATP (adenosinetrifosfaat), cytoskelet,
motoreiwitten, microtubili, microfilamenten,
fosfolipiden, hydrofiel, hydrofoob, cholesterol
 oplosmiddel, concentratie, ppm, diffusie,
diffusiesnelheid, permeabel membraan,
semipermeabel, selectief permeabel, osmose,
osmotische waarde, osmotische druk,
aquaporine, isotoon, hypotoon, hypertoon,
turgor, turgescent, plasmolyse,
concentratieverval, passief transport,
ionentransport, porie-eiwitten,
transporteiwitten, actief transport, endocytose,
endosoom, fagocytose, voedselvacuole
 Je kunt hierbij Binas 79B, 79C en 79D
gebruiken
Je kunt de volgende begrippen uitleggen
en in een context gebruiken:
 natuurwetenschappelijk probleem,
onderzoeksvraag, data, beschrijvend
onderzoek, hypothese,
hypothesetoetsend onderzoek,
experimenteergroep, controlegroep,
blancoproef, steekproef, ontwerpend
onderzoek, model, modelleren, verwachting,
resultaten, conclusie, theorie, generatio
spontanea, werkplan, verslag, discussie
Je kunt de volgende begrippen uitleggen
en in een context gebruiken:
* celdeling, moedercel, dochtercellen,
ongeslachtelijke voortplanting, kloon, klonen,
spiraliseren, mitose, plasmagroei, celcyclus,
M-fase, interfase, DNA-replicatie (DNA-
synthese), S-fase (synthesefase), centromeer,
chromatiden, G0-fase, G1-fase, G2-fase,
centrosoom, centriolen, profase, prometafase,
trekdraden, kernspoel, metafase, anafase,
telofase, embryosplitsing, kerntransplantatie
 geslachtelijke voortplanting, gameet,
geslachtscel, somatische cel, bevruchting,
haploïde cellen, diploïde cellen, reductiedeling,
meiose, meiose I, meiose II, eicel, zaadcel,
testes, spermatogenese, ovaria, oögenese,
follikel, poollichaampje, ovulatie
 Je kunt hierbij Binas 76A en 76B
gebruiken
Je kunt de volgende begrippen uitleggen
en in een context gebruiken:
 hormoonklieren, geslachtshormonen,
hypofyse, hypothalamus, follikelstimulerend
hormoon (FSH), luteïniserend hormoon (LH),
testosteron, menstruatiecyclus, oestrogeen,
gele lichaam, progesteron.
 humaan choriongonadotrofine (HCG),
embryo, embryonale ontwikkeling, zygote,
klievingsdelingen, morula, blastula,
embryoblast, embryonaalknop, trofoblast,
2.7) chorion, buitenste vruchtvlies, chorionholte,
placenta, amnionholte, dooierzak, vruchtwater,
amnion, binnenste vruchtvlies, foetus,
celdifferentiatie, apoptose, stamcellen,
kunstmatige inseminatie (ki), in-vitrofertilisatie
(ivf).
* Je kunt hierbij Binas 86C, 86D en 86E
gebruiken