VEKTÖRLER Zıt Vektörler: Doğrultuları ve şiddetleri aynı yönleri ters olan

Fiziksel ölçümlerde ve deneylerde kullanılan büyüklükler vektörlere denir.

skaler ve vektörel olmak üzere ikiye ayrılır.
G
Sadece değeri ve birimi ile ifade edilebilen büyüklüklere A
G
skaler büyüklük denir.(kütle, hacim, özkütle, sıcaklık..) B

G
C
G G
Büyüklük Sayısal Değer Birim Şekilde A ve C vektörlerinin doğrultu, şiddet ve yönleri aynı
G G
olduğu için A = C dir.
Sıcaklık 20 Derece G G
A ve B vektörlerinin ise doğrultuları ve şiddetleri aynı fakat
G G
Kütle 70 Kilogram yönleri ters olduğu için A = - B dir.
G G G
Hacim 100 Litre A = B = C Üç vektörün şiddeti eşittir.

İfade edilirken değeri ve biriminin yanı sıra, yönüne de ihti-

Vektörlerin Taşınması: Bir vektörün doğrultusu, yönü ve
yaç duyulan büyüklüklere ise vektörel büyüklük denir.
şiddeti değiştirilmeden istenilen herhangi bir yere taşınabilir.
(hız,ivme,kuvvet,ağırlık..)

Büyüklük Sayısal Değer Birim Yön

www.unkapani.com.tr

Hız 30 m/s Doğu

Ağırlık 700 N(newton) Aşağı

İtme 15 N.s Kuzey

Bileşke Vektör: Birden fazla vektörün toplanmasıyla elde
G
edilen vektöre denir. Bileşke vektör R ile gösterilir.
Vektör: Yönlendirilmiş doğru parçalarına vektör denir.
Vektörlerin Toplanması: Vektörlerde toplama işlemi farklı
doğrultu yollarla yapılabilir.
Bir vektör sayfa
düzlemi üzerinde 1.Uç Uca Ekleme (Çokgen) Yöntemi: Bu yönteme göre,
yandaki şekilde B vektörlerden herhangi birinin başlangıç noktası diğerinin bitiş
olduğu gibi gösterilir. yönü noktasına doğrultusu, yönü ve şiddeti değiştirilmeden taşınır.
A G G G
S:büyüklük(şiddet) L L
başlangıç G L
G G
noktası K
K K G G
K +L
Vektörel büyüklük üzerine ( → ) işareti konularak gösterilir.
G G G
K,L,M gibi. Aksi takdirde sadece skaler bir büyüklüktür.
G G G
Vektörlerin büyüklüğü ise K , L , M şeklinde gösterilir I. Adım II. Adım III. Adım
Birden fazla vektörün yaptığı işi tek başına yapan vektöre
→
bileşke vektör denir ve R ile gösterilir.

Skaler büyüklükler arasında işlem yapılırken bilinen
matematiksel dört işlem kuralları geçerli olup, vektörel
işlemlerde farklı metodlar kullanılır. Vektörel işlemlerde
toplama, çıkarma ve çarpma tanımlı iken bölme işlemi
tanımsızdır.
Bir başka deyişle toplam vektöre bileşke vektör denir.
2. Paralel Kenar Yöntemi: Bu yöntem kullanılırken öncelikle
bileşkesi bulunacak vektörlerin, başlangıç noktası aynı ola-
cak biçimde çizilir (I adım). Daha sonra her bir vektörün bitiş
noktasından bir diğerine paralel çizgiler çizilir. Paralellerin
kesim noktası bileşke vektörün bitiş noktasıdır(II. adım).

Vektörlerin Özellikleri: Son olarak vektörlerin başlangıç noktası ile paralel çizgilerin
kesim noktası birleştirilerek bileşke vektör elde edilir (III.
Eşit Vektörler: Doğrultusu, yönü ve şiddeti aynı olan vektör-
Adım). Yön her zamanki gibi başlangıçtan bitişe doğrudur.
lere eşit vektörler denir.

30
 2. Başlangıç noktaları aynı olacak biçimde vektörler çizildik-
ten sonra bitiş noktaları şekildeki gibi birleştirilir. Dikkat
G
G G G R edilecek nokta bileşkenin yönü daima pozitif vektöre doğru-
K K K dur. → →
G K K
L
G ⇒ → → →
M= K - L
L

→ →
I. Adım II. Adım III. Adım
L L
3. Bileşenlerine Ayırma Yöntemi: Bu yöntemde toplanacak
vektörlerin xy eksenlerindeki bileşenleri bulunur(I. Adım).
Daha sonra aynı doğrultulu bileşenler arasında cebirsel →
toplama işlemi yapılır (II. Adım). Son olarak x ve y eksenle- 1. a ≠ 0 bir sayı ve B vektörel bir büyüklük olmak üzere
rinde kalan iki vektörün bileşkesi bulunur(III. Adım). → →

y
G y
a. B = C ise
G K G G →
Ky K y + Ly D a ile B nin çarpımı mutlaka vektöreldir.
G G G → →
K XG KX + LX D a ne olursa olsun B ile C aynı doğrultudadır.
Lx x x
G G → →
Ly L D a>0 ise B ile C aynı yönlüdür.
→ →
I. Adım II. D a<0 ise B ile C zıt yönlüdür.
www.unkapani.com.tr

y →
2. A bir vektör olmak üzere
Yayıncılık

→
R D A ⇒ vektörel olarak ifade eder.
®

x D A
Unkapanı

⇒ sadece büyüklük olarak ifade

→
eder.
|A|
→ → →
III. Adım 3. A ve B vektörlerinin bileşkesi R olmak üzere,
D Bileşke daima büyük olan vek- →
4. Cosinüs Teoremi: Aralarında belli açı bulunan iki vektö-
töre daha yakındır. A →
rün toplanması sırasında bileşke vektörün büyüklüğünü
D Eğer vektörler eşit büyüklükte R
bulmak için kullanılır.
ise bileşke açı ortay üzerinden α
→ β
→ bulunur. →
K R 2 2 2
R = K + L + 2.K.L.Cosα → → B
α α>β ⇒ B > A dır.
→
L
D İki vektörün bileşkesi, vektörlerin toplamından büyük,
farklarından küçük olamaz.
Vektörlerin Çıkarılması: Vektörlerde çıkarma işlemi aynen
→ → → → →
toplama işlemi gibidir. Çıkarma işlemi iki yolla yapılabilir. |A - B | ≤ |R | ≤ |A + B |
→ → → → →
1. K ve L iki vektör olmak üzere M = K - L ise;
→ → → KUVVET
M = K + (−L)
Cisimlerin hareket durumlarını veya şekillerini değiştirebilen
G
Çıkarılacak vektör ters çevrilerek toplama işlemi yapılır. etkiye kuvvet denir. F ile gösterilir. Vektörel bir büyüklük
→ olup, birimleri dyne, Newton, gr-f ve kg-f’dir.
→ → →
K
M= K - L Genellikle Newton (N) birimini kullanıp 1 kg-f = 9,8
→ newton’dur. Dinamometre ile ölçülür.
K
⇒ Bileşke Kuvvet: İki yada daha fazla kuvvetin yaptığı etkiyi
G
tek başına yapabilen kuvvete bileşke kuvvet denir ve R ile
→
→ gösterilir.
L
−L

31
 D Bir veya birden fazla kuvvetin etkisinde kalan cisim-
ler, bileşke kuvvet doğrultusunda hareket ederler.
Büyüklükleri 5 N, 7 N ve 10 N olan üç kuvvetin bileşkesi-
nin alabileceği en küçük değer aşağıdakilerden hangisi-
D Kuvvet vektörel büyüklük olduğundan, vektörler ile dir?
ilgili bütün özellikler (toplama, çıkarma, çarpma..)
A) 0 B) 5N C) 7N D) 10N E) 12N
kuvvetler içinde geçerlidir.

Kuvvetler ile İlgili Özel Durumlar:

1. İki kuvvetin arasındaki açı “0” derece ise, yani kuvvetler
aynı yönlü ise, bileşke kuvvet, kuvvetlerin cebirsel toplamına I. Yol:
eşittir ve elde edilen bileşke maksimum değerde olur. Bileşkenin en büyük değeri;
→ → →
→
F1 F1 F2
R max = 5+7+10=22N olur.
→
F2 Üç Kuvvetin bileşkesinin en küçük değeri bulunurken küçük
→ → → iki kuvvetin toplamı, büyük olan üçüncü kuvvetten büyük
R = F1 + F 2 veya eşit ise bileşkenin değeri “0” (sıfır) olabilir.
5+7=12 ve 12>10 olduğundan
→ → → →
Açı “ 0° ” ⇒ R max = F 1 + F 2 R min=0
II. Yol: 5N
2. İki kuvvet arasındaki açı “ 180° ” ise yani kuvvetler zıt yönlü
Şekil ile gösterilirse
www.unkapani.com.tr

ise, bileşke kuvvet kuvvetin cebirsel farkına eşittir ve elde →

10N
α
Yayıncılık

edilecek minimum bileşke bulunur. R

→ →
F1 F1
→
®
Unkapanı

F2 → 7N
- F2 5 ile 7 N’luk kuvvetler arasındaki açının değerine göre bileş-
keleri
→ → →
Açı “ 180° ” ⇒ R min = | F 1 - F 2 | →
7–5 ≤ R ≤ 5+7
→
2 ≤ R ≤ 12
İki kuvvetin bileşkesinin maksimum değeri 35 N, minimum arasında 10 değerini alabileceğinden toplam bileşke değeri
değeri 5 N olduğuna göre bu kuvvetlerden büyük olanının sıfır olabilir.
değeri kaç Newton dur? Doğru Seçenek: A
A) 5 B) 10 C) 15 D) 20 E) 25

3. İki kuvvet arasındaki açı 90° ise, bileşke kuvvet pisagor

teoremi ile bulunur.
→ →
F1 R

→ →
Kuvvetler F 1 ve F 2 olmak üzere R 2 = F12 + F22

→ → → →
R max = F 1 + F 2 = 35N F2

→ → →
→
R max = F 1 - F 2 = 5 N Şekildeki gibi F kuvvetinin eksen- Y
lerindeki bileşenleri; →
Olduğundan eşitlikler taraf tarafa toplanırsa; → F
→ FY
→
X- eksenindeki bileşeni FX
2 F 1 = 40N →

→ → → → α FX
X
F 1 = 20N ve F 2 =15N bulunur. FX = F . cosα

Doğru Seçenek: D

32
 → Yaya uygulanan kuvvetin uzanıma bağlı grafiği şekildeki
y- eksenindeki bileşeni FY gibidir.
→ →
FY = F . sinα Grafiğin eğimi yay sabitini verir.
bağıntıları ile bulunur. Yayların Bağlanması:

Şekildeki gibi uç-uca bağlanmış yaylar

4. Kuvvetlerin büyüklükleri birbirine eşit ise;
seri bağlıdır. Bu durumda sistemin eş
A. → k1 değer yay sabiti
F Eşit iki kuvvet arasındaki açı
→ 60° ise bileşke kuvvetin büyüklü- 1 1 1
R k2 = +
60° ğü, kuvvetlerden herhangi birinin k eş k1 k 2
3 katına eşittir.
→ m bağıntısı ile hesaplanır.
F

Açı 60° ⇒ R = F 3
Şekildeki gibi her bir yay kütleye bağla-
k1 k2 nırsa buna paralel bağlama denir. Bu
→ durumda sistemin eşdeğer yay sabiti
B. R
→ Eşit iki kuvvet arasındaki açı keş= k1+k2
F 90° ise bileşke kuvvetin büyük- m bağıntısı ile hesaplanır.
lüğü, kuvvetlerden herhangi
→
F birinin 2 katına eşittir.

Açı 90° ⇒ R = F 2 Yayların bağlanması ile oluşan yay sistemlerinin eş

www.unkapani.com.tr

→ değer yay sabiti;

Yayıncılık

C. F D Yaylar seri bağlı ise, sistemi oluşturan yayların yay

Eşit iki kuvvet arasındaki açı
120° ise bileşke kuvvetin bü- sabitlerinden küçüktür.
120° →
yüklüğü, kuvvetlerden herhangi
®

R D Paralel bağlı ise sistemi oluşturan yayların yay sabi-

Unkapanı

birine eşittir.
tinden büyük olur.
→
F

Açı 120° ⇒ R = F

5. İki kuvvet arasındaki açı 120° ’den küçük ise, bileşke

k1 k2
kuvvetin değeri bileşenlerinden büyük olur.
m

6. İki kuvvet arasındaki açı büyüdükçe bileşke kuvvetin M kütleli cisme şekildeki gibi bağlı olan k1 ve k2 sabitli
değeri azalır. yaylar paralel bağlıdır.

Özel Kuvvetler: 2. Yerçekimi Kuvveti (Ağırlık)

1. Esnek Yaydaki Kuvvet: Dünyanın cisimlere uyguladığı, dünya-

nın merkezine doğru olan etkiye yer-
Sekil-I’deki gibi serbest halde çekimi kuvveti veya ağırlık denir.
bulunan bir yayın ucuna m k k
kütleli bir cisim asılırsa yay Ağırlık;
gerilir ve ilk konumuna dönme- Uzama D Düşey doğrultudadır. G
ye çalışır. Yayı ilk konumuna Miktarı
D Dünyanın merkezine doğrudur. düşey
getirmeye çalışan bu kuvvete m
Şekil - I D Büyüklüğü cisimdeki madde miktarına
geri çağırıcı kuvvet denir ve Şekil - II
ve bulunduğu yere bağlıdır.
F= -kx bağıntısı ile hesaplanır.
F D Uygulama noktası ağırlık merkezi diye tanımlanır.
Burada k, yayın cinsine bağlı
→
olan esneklik katsayısı, x ise D “ G ” sembolü ile gösterilir. Vektörel bir büyüklüktür.
uzama miktarıdır. Denklemdeki
(-) işareti geri çağırıcı kuvvetin
α D G=m.g bağıntısı ile hesaplanır.
x
m = cismin kütlesi
uzanıma zıt yönde olduğunu
2
gösterir. F g = yerçekimi sabiti olup değeri yaklaşık 10 m/s ’ dir.
tanα = = k (sabit)
x

33
3. İpteki Gerilme Kuvveti :
T
Şekildeki gibi bir cisme bağlı iplerde mey-
dana gelen gerilme kuvveti;bağlı oldukları T
cismin ağırlığı kadardır. Bu kuvvetin yönü,
ipin bağlandığı noktadan ipe doğrudur. m
m

m
Şekil-I Şekil-II
JG JG →
Aynı düzlemde bulunan F1 , F2 , F1 Özdeş yaylar şekil-I’deki gibi bağlanınca sistemin yay sabiti
JG JG JG → k1 , şekil-II’ deki bağlanınca sistemin yay sabiti k 2 olduğuna
F3 , F4 ve F5 kuvvetleri, 0 F2
→ göre k1 k 2 oranı kaçtır.
noktasal cismine şekildeki gibi F5
→
etki ediyor. F3 → 1 1
A) B) C) 1 D) 3 E) 9
F4 9 3
Buna göre,
JG
I. 0 noktasal cismi F2 yönünde hareket eder.
JG
II. F2 kuvveti kaldırılırsa cisim dengede kalır.
JG JG
III. F1 ve F4 kuvvetleri kaldırılırsa cismin hareket yönü
www.unkapani.com.tr

değişmez.
Yayıncılık

yargılarından hangileri doğrudur? Şekil-I’ deki yayların her biri, m kütleli cisme bağlandığı için,
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III üç ya da birbirine paralel durumlardır. Her bir yayın yay sabiti
D) II ve III E) I,II ve III “k” olsun.
®
Unkapanı

k 1 = k + k + k = 3k olur.

Şekil-II’ deki yaylar seri bağlı olduklarından;

1 1 1 1 3 k
= + + = ⇒ k es = olur.
k es k k k k 3
Birden fazla kuvvetin etkisinde kalan cisimler bileşke kuvvet
yönünde hareket edeceklerinden önce kuvvetlerin bileşkesini
k1 3k
bulalım. Buna göre; = = 9 bulunur.
k
k2
Uç-uca ekleme yöntemine göre bileşke kuvvetin yönü ve 3
→
büyüklüğü F 2 kuvvetine eşittir. Buna göre birinci yargı Doğru Seçenek : E

doğrudur.
→ → → → → →
→ → → → y
F 1 + F 2 + F 3 + F 4 + F 5 = F 2 ise → →
F3 F2 Şekildeki F 1 , F 2 ve F 3 kuvvet- F = 5br
→ → → → → → → 3 →
→ F1 lerinin bileşkesi kaç birimdir.) F 2 = 4 2 br
F 1 + F 2 + F 3 + F 4 + F 5 - F 2 =0 R →
F4 2 37° 15°
→ → → → (sin45=cos45= ) x
→
F 1 + F 3 + F 4 + F 5 = 0 olacağından, F5 2
(sin37=0,6 cos37=0,8)
II. yargıda doğrudur. 15°
→ →
F1 ve F 4 kuvvetleri kaldırılırsa →
→ → F 1 = 4 2 br
bileşke kuvvetin yönü değişmediği için F3 F2
→
0 noktasal cisminin hareket yönü de → R A) 1 B) 2 C) 2 2 D) 3 E) 3 2
değişmez. Bu nedenle III yargıda F5
doğrudur.

Doğru Seçenek: E

34
 →
y İplerde oluşan gerilme kuvvetlerin bileşkesi, taşıdıkları yükün
→ → F2 = 4 2
ağırlığına eşit olmalıdır.
F 1 ve F 2 kuvvetleri ara-
sındaki açı 120° ve kuvvet- 15° Buna göre 1. şekile bakılırsa K yükünü bir tane ip taşımakta-
ler birbirine eşit olduğundan dır. Bu nedenle K yükünün büyüklüğü ipte oluşan gerilme
kuvvetine eşit olup T kadardır. R = PL
bileşkeleri yine 4 2 birim
PK = T
olur ve açıortay üzerindedir.
2. şekile bakılırsa iplerde ouşan T 500 T
→ → → →
gerilme kuvvetlerinin bileşkesi
F 1 ve F 2 ’nin bileşkesi ( R 1 ) ile F 3 kuvvetlerini bileşenleri-
T’den büyük olur. Bu nedenle L
ne ayıralım
→ → y yükünün büyüklüğü T’den fazladır.
F 3 x = F.cos37 F3 = 5 → PL > T L
= 5.0,8 = 4 br F 3Y
→
F 3 y = F.sin37 3. şekilde ise iplerde oluşan geril-
→ R=PM
= 5.0,6= 3 br 37° R 1X me kuvvetlerinin bileşkesi aradaki
→ → x 0
açı 120 olduğundan yine T olur.
→
R 1 x = R 1 .Cos45 45° T T
F 3X Bu nedenle M yükünün 120 0
2 büyüklüğüde T ‘ ye eşit olur.
= 4 2. = 4 br
2 PM = T
→ → Elde edilen sonuçlara göre yüklerin
→
M
R 1 y = R 1 .sin45 →
www.unkapani.com.tr

büyüklük olarak sıralaması,

R 2X R1 = 4 2
2 PL > PK = PM olur.
Yayıncılık

= 4 2. = 4 br
2 Doğru Seçenek: C
Bileşenleri ayrı birer kuvvet gibi düşünüp, zıt yönlü bileşenleri
®

birbirinden çıkarırsak;
Unkapanı

y
→ → →
F 3 y =3br R 1 x - F 3 x = 0 br
→ → (Bu test için tavsiye edilen süre 30 dakikadır)
R 1 y - F 3 y = 1 br
→ ıı ıı x
F 3x = 4br R = 4br olduğundan bileşke kuvvet –y 1.
1x
yönünde1 birimdir.

R = 4br
1y

Doğru Seçenek : A

Şekildeki gibi bir altıgenin üzerine yerleştirilmiş 1 bi-

T 50 0 T T 0 T rimlik vektörlerin bileşkesi kaç birimdir?
T 120
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

K 10N
L M 2.
Ağırlıkları PK , PL ve PM olan K,L ve M cisimleri şekildeki bibi
dengede iken iplerdeki gerilme kuvvetleri eşittir. 530
0
7N
Buna göre K,L,M cisimlerinin ağırlıkları arasındaki 37
ilişki nasıldır?
20N
A) PL = PK = PM B) PL > PK > PM C) PL > PK = PM
D) PK > PL > PM E) PK = PM >PL Şekildeki aynı düzlemli üç vektörün bileşkesi kaç N
0
dur? (sin37 =0,6, sin530=0,8)

A) 4 2 B) 4 C) 5 D) 8 E) 5 2

35
 →→ → 7. 2F
3. Şekildeki k , l ve m vektörleri →
l F
aynı düzlemlidir.
→

Buna göre; k

→ → → 2F 4F
I. k+ l +m =0 Şekil I
→
Şekil II
→ → → m Şekil I deki kuvvetlerinin bileşkesinin 2F kuvveti ile
II. k+ l =- m
yaptığı açının sinüsü a ise, Şekil II deki kuvvetlerin
→ → → →
III. k - l + m = -2 m bileşkesinin 4F kuvveti ile yaptığı açının sinüsü kaç a
olur?
yargılarından hangileri doğrudur?
2 1
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) 1 B) 2 C) 2 D) E)
2 2
D) I ve III E) I, II ve III

8. d 5
4. →
F
4
2F
O 3

600
2 1
F
www.unkapani.com.tr

Aynı düzlemli F ve 2F vektörlerinin bileşkesi kaç F Şekil I

Yayıncılık

Şekil II
0 3 0 1
dir? (sin60 = , cos60 = ) Şekil I deki gibi d doğrultusunda hareket etmekte
2 2 G
olan O noktasal cismine F kuvveti ile birlikte Şekil II
®

A) 1/2 B) 1 C) 3 D) 3 2 E)2 deki kuvvetlerden hangileri uygulanırsa cisim yine d

Unkapanı

doğrultusunda hareket eder?

A) Yalnız 3 B) Yalnız 4 C) 2 veya 4
D) 2, 3 veya 4 E) 2 veya 5

5. 8N 5N
α

4N
9. →
F1
Aynı düzlemli şekildeki vektörlerin bileşkesinin bü-
yüklüğü R ve 90° ≤ α < 180° olduğuna göre, aşağı-
dakilerden hangisi kesinlikle yanlıştır? →
F2
A) R=5N B) R< 6N C) R=6N
D) R=7N E) 7> R ≥ 5 JG JJG
Şekildeki aynı düzlemli F1 ve F2 vektörlerinin bileşke-
JG
sinin F1 vektörü ile yaptığı açı α dır.

Buna göre;
JG JJG JJG I. Vektörlerin şiddetlerini eşit miktarda artırmak
6. Aynı düzlemli F1 , F2 ve F3
→ II. Vektörlerin şiddetlerini eşit oranda artırmak
vektörleri şekildeki gibidir. F1 JG
→ III. F1 kuvvetini ters çevirmek
Buna göre bu kuvvetlerin bi- F2
leşkesi aşağıdakilerden han- →
işlemlerinden hangileri yapılırsa α açısı kesinlikle
F3 değişir?
gisine eşittir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
JG JJG JJG JJG JG D) I ve III E) II ve III
A) 2F1 B) 3F2 C) 4F2 D) 5F2 E) 3F1

36
10. 14. V
→ →
K+ M
I
→ →
K- L IV
0
60

→→ II
L- M III
Eşkenar üçgen şeklindeki bir düzlem üzerine yerleştiril-
miş büyüklükleri eşit ve f kadar olan vektörler şekildeki Şekil -I Şekil -II
gibidir. → → → → → →
Aynı düzlemli K − L , L − M ve K + M vektörleri şekil I
Buna göre bu kuvvetlerin bileşkesi kaç f dir?
deki gibidir.
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
→
Buna göre, K vektörünün dört katı şekil II de numa-
ralandırılmış vektörlerden hangisidir?

G A) I B) II C) III D) IV E) V
11. G N
L
G
M
G G
K P
G G G G G G
K, L, M, N ve P vektörleri yatay düzleme şekildeki gibi 15. N
yerleştirilmişlerdir. G
Buna göre bu beş vektörün bileşkesi aşağıdakiler- G K
www.unkapani.com.tr

M
den hangisidir?
G
Yayıncılık

G G G G G
A) -M B) K C) -N D) P E) L L
→ →
Düzgü bir küpün kenarlarına yerleştirilmiş olan K , L ,
®
Unkapanı

→ →
M ve N vektörleri şekildeki gibidir.
12. G G
F4 F3 Buna göre, bu vektörlerin bileşkesi aşağıdakilerden
G
F5 hangisidir?
G → → → → → → → →
K F2 A) M B) M + L C) M - L D) K - L E) N

G
F1
Eşit karelere bölünmüş yatay düzlemde şekildeki beş
vektörden hangisi kaldırılırsa bileşke vektör sıfır
olur?
→ → → → →
A) F1 B) F2 C) F 3 D) F 4 E) F 5 16. G V G
IV R F1

III
y
13. II G I
F2
1N
10N →
0 Bir cisme uygulanan üç kuvvetin bileşkesi R dir. Bu
37 x → →
7N kuvvetlerden ikisi F1 ve F 2 dir.
0
37
5N Buna göre, üçüncü kuvvet kesikli çizgilerle gösteri-
lenlerden hangisidir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
X, Y düzleminde büyüklükleri şekildeki gibi olan vek-
törlerin bileşkeleri kaç N olur?
A) 0 B) 3 C) 5 D) 8 E) 10

37
 +y
17. G 20.
M = 15 N →
F3
0
37
-x K
G +x
F3 = 12 N G → →
0
53 K=9N F1 − F2
→ →

Aynı düzlem üzerinde verilen şekildeki vektörlerden -y F2 − F3

→ → →
→ → → → →
K + M− L vektörünün toplamının büyüklüğü kaç N F1, F2 ve F3 kuvvetlerinden elde edilen F1− F2 ve
olur? → →
F2 − F3 kuvvetleri şekildeki gibi olduğuna göre, kuv-
A) 15 B) 15 2 C) 10 D) 10 3 E) 8
vetinin yönü ve büyüklüğü için ne söylenebilir?
A) +y yönünde 1 birim B) -y yönünde 1 birim
→
18. C) +y yönünde 2 birim D) F2 yönünde 2 birim
→
K noktasal cismi F1, E) Sıfır
II III IV V
→ →
I F2 ve F3 kuvvetle-
F1 rinin etkisinde olup
→ → →
K R’ F1, F2 ve F3 kuv-
vetlerinin dengeleyeni
21.
www.unkapani.com.tr

→
'
F2 R kuvveti şekilde
Yayıncılık

verilmiştir. I II III IV F2
→
Buna göre, F3 kuvveti numaralandırılmış kuvvetler- -x +x
K
®

den hangisidir? V
Unkapanı

A) I B) II C) III D) IV E) V F1

19. Kuzey
Sürtünmesiz yatay düzlemdeki K noktasal cismi üç kuv-
vetin etkisinde +x yönünde hareket etmektedir.
I
→ → →
II F2 Bu üç kuvvetten ikisi F1 ve F2 olduğuna göre, F3

F1 kuvveti numaralandırılmış kuvvetlerden hangisi ke-

K
sinlikle olamaz?
A) I B) II C) III D) IV E) V
F3
III

22. F
Güney 3k 2k
K noktasal cismine aynı düzlemli şekilde m
→ → → →
F 1 , F 2 , F 3 ve F 4 kuvvetleri etki etmektedir.
A x B
→
Buna göre, F 4 kuvveti; Yay sabitleri 2k ve 3k olan yaylara bağlı cisim A konu-
munda dengede iken sabit F kuvveti ile x kadar çekilerek
I. I nolu kuvvet ise cisim kuzey yönünde hareket eder.
B konumunda tekrar dengede tutuluyor.
II. II nolu kuvvet ise cisim dengede kalır.
Buna göre F kuvveti kaç k.x büyüklüğündedir?
III. III nolu kuvvet ise cisim güney yönünde hareket eder.
A) 1 B) 3/2 C) 2/3 D) 5 E) 5/6
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III

38
23. 26.
α β

T1 T2 T1 T1 T2 T2 T3 1200 T3
600

T3
P P P
P
Şekildeki gibi Eşit P yükleri ile dengede olan sistem-
Şekildeki sistem dengede olup α>β ve α + β = 90 dir.
0 lerde iplerde oluşan T1, T2 ve T3 ip gerilmeleri ara-
sındaki büyüklük ilişki nasıldır?
Buna göre;
A) T1>T2>T3 B) T3>T2>T1 C) T3>T1>T2
I. α azaltılırsa T1 azalır
D) T2>T1>T3 E) T1>T3>T2
II. β azaltılırsa T2 azalır
III. α artırılırsa T3 değişmez
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III 100N
27.
D) II ve III E) I, II ve III

99N
24. α β
www.unkapani.com.tr

T1 T2
Yayıncılık

101N
T3
®

Aynı düzlemde bulunan şekildeki üç vektörün denge-

Unkapanı

P leyeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) 1 B) 3 C) 3 3 D) 11 E) 33
Şekildeki sistem dengede olup, iplerde oluşan gerilme
kuvvetleri T1 , T2 ve T3 dür.
Buna göre;
I. α>β ise T1>T2
28. F1=9N F2=9N
II. T1+T2+T3=0
III. T3>T1
ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III 0
14
D) I ve II E) I ve III

Aynı düzlemde F1, F2 kuvvetleri şekildeki gibi yerleştiri-

liyor.
25.
Buna göre, bu kuvvetlerin bileşkesinin dengele-
T T 1200 yeninin büyüklüğü kaç N olabilir?
T 600 T T T
A) 4 B) 7 C) 9
D) 7 2 E) 14 2

K L M

Şekildeki gibi dengede olan sistemlerdeki ip gerilme-

leri eşit büyüklükte olduğuna göre, K, L ve M yükle-
rinin ağırlıkları PK, PL ve PM arasındaki ilişki nasıldır? 1- D 2- C 3- C 4- C 5- D 6- D 7- A
8- C 9- C 10- A 11- A 12- D 13- C 14- D
A) PK>PL>PM B) PL>PK>PM C) PM>PL>PK
15- E 16- D 17- B 18- B 19- E 20- A 21- E
D) PL>PM>PK E) PK>PM>PL 22- D 23- E 24- D 25- A 26- B 27-B 28- E

39