Tabulasi kation golongan I

literatur: Vogel- analisis kualitatif anorganik

Pereaksi Pb2+ Hg+ Ag+

HCl Putih, PbCl2 ↓ Putih, Hg2Cl2 ↓ Putih, AgCl2 ↓
+ NH3 Tdk ada prubahan Hitam, Hg ↓ + Larut, [
+ air panas Larut HgNH2 ↓ Ag(NH3)2]2+
Tdk ada perubahan Tdk ada prubahan
H2S (+ HCl) Hitam, PbS ↓ Hitam, Hg ↓ + HgS ↓ Hitam, Ag2S ↓
+cc. NHO3 Putih, PbSO4 Putih, Hg2(NO3)2S ↓ Larut, Ag +
Didihkan Putih, Pb(OH)2 ↓ Hitam, Hg+HgO, Coklat, Ag2O ↓
NH3 sedikit Tdk ada perubahan HgNH2NO3 ↓ Larut, [ Ag(NH3)2]+
+ berlebihan Tdk ada perubahan
NaOH, sedikit ↓putih, Pb(OH)2 Hitam, Hg+HgO2, ↓ coklat, Ag2O
berlebih Larut, ↓ HgNH2NO3 Tdk ada perubahan
[Pb(OH4)]2- Tdk ada perubahan
KI sedikit ↓ kuning PbI2 ↓ hijau HgI ↓ kuning HgI
+ berlebihan Tdk ada perubahan ↓ abu-abu Hg+[HgI4]2- Tdk ada perubahan
K2CrO4 ↓ kuning PbCrO4 ↓ merah Hg2CrO4 ↓ merah Ag2CrO4
+ NH3 Tdk ada perubahan ↓ hitam Larut,[Ag(NH3)]+
Hg+HgNH2NO3↓
KCN, sedikit ↓ Putih Pb(CN)2 ↓ Hitam Hg + Hg(CN)2 ↓ Putih AgCN
+ berlebihan Tdk ada perubahan Tdk ada perubahan Larut, [Ag(CN)2]-
Na2CO3 ↓ Putih PbO, PbCO3 ↓ Putih kekuningan ↓ Putih kekuningan
+ mendidih Tdk ada perubahan Hg2CO3 Ag2CO3
↓ Hitam Hg + ↓ HgO ↓ Coklat Ag2O
Na2HPO4 ↓ Putih Pb3(PO4)2 ↓ Putih Hg2HPO4 ↓ Kuning Ag3PO4
Reaksi spesifik Benzidina (+Br2) Difenil karbazida p-dimetilamino-
Warna biru Warna ungu benzilidena rodamina
(+HNO3)
Warna lembayung
Tabulasi kation golongan IIA
literatur: Vogel- analisis kualitatif anorganik
Pereaksi Hg2+ Sn2+ Bi3+ Cu2+ Cd2+
H2S ↓ Putih Hg3S2Cl2 Coklat ↓ Hitam Bi2Sr3 ↓ Hitam CuS ↓ Kuning CdS
↓ Hitam HgS ↓ SnS larut
NH3, sedikit ↓ Putih ↓Bi(OH)2NO3 ↓ Biru ↓ Putih
HgO.Hg(NH)2NO3 Cu(OH)2CuSO4 Cd(OH)2
NaOH, sedikit ↓ Merah kecoklatan Putih ↓ Putih ↓ Biru Cu(OH)2 ↓ Putih
+ berlebih Larut ↓ Sn(OH)2 Bi(OH)3 Tidak larut Cd(OH)2
Sedikit larut Tidak larut
KI ↓ Merah HgI2 ↓ Putih Putih, CuI2
+ Berlebih Larut Larut, (BrI)2-
KCN Tdk ada ↓ Putih Kuning, ↓ Putih
+ Berlebih perubahan Bi(OH)3 Cu(CN)2 Cd(CN)2
Tdk larut Larut
 Tdk ada Larut
perubahan [Cd(CN)4]2-
SnCl2 ↓ Putih ↓ HgCl2
+ Berlebih ↓ Hitam Hg
Air ↓ Putih
BrO(NO)2
Reaksi spesifik Uji kobalt (II) Kalium iodida Asam tionat → Dinitro-P
Tiosianat → biru → endapan hitam depensi ↓
tua merah jingga warbadida
(0,1%) → dari
coklat berubah
menjadi
kehijauan
Uji nyala Biru abu-abu Hijau kebiran
Taulasi kationgolongan IIB
Pereaksi As3+ As5+ Sb3+ Sb5+ Sn4+
H2S Suasana asam Kuning Merah jingga Coklat Kuning
+ HCl pelarut, kuning As2S5 Sb2S3 Sb5S2 SnS2
dididihkan (As2S3) Tidak larut Larut Larut Larut, SnS2
Tidak larut
AgNO3 + Kuning Merah coklat
HNO3/NH4OH Ag3AsO3 AgAsO4
Larut, Larut
[Ag(NH3)2]+
SnCl2 + 2 mL HCl
pekat
0,5 mL SnCl2
↓ Coklat tua
NH4-molibolat Kristalin
putih
MgNH4SO4
KI + HCl pekat, Merah (SbI)3-
ungu, I2 ↓
+CCl4
Gelatin, kuning
muda
Air Putih, SbOCl Putih SbO4
NaOH/NH4OH Putih, SbO3 Putih Putih,
Sb(OH)2 Sn(OH)4
Zink ↓ Hitam, Sb ↓ Hitam Sb Mereduksi ion
Sn4+ menjadi
Sn2+
HgCl2, sedikit Putih, HgCl2 Tdk ada
berlebih Abu-abu Hg endapan
 Reaksi spesifik ↓ kuning muda Barutan utanil Reagensia Reagensia
asetat: ↓ rodamin-B Rodamin-B
kuning muda Warna biru
Tabulasi kation golongan zink (III A)
literatur: Vogel- analisis kualitatif anorganik
No Pereaksi Fe2+ Fe3+ Al3+ Cr3+ / Cr4+
1. NaOH, tanpa O2 Endapan putih, Fe(OH)2 Endapan coklat Endapan putih,
Endpn abu2
+ berlebih Tak larut kmerahan, Al(OH)3 hijau biru
+H2O2 Coklat keemasan, Fe(OH)2 Larut gelatin,
Fe(OH)3 Tak larut ———- Cr(OH)2
———- Larut
Endapan
kuning
2. NH3 Endapan putih, Fe(OH)2 Endapan coklat Endapan putih, Endapan abu2
+ berlebih Tak larut merah, Al(OH)3 hijau biru
Fe(OH)2 Sedikit larut gelatin,
Tak larut Cr(OH)2
———
3. H2S Tak ada perubahan Endapan putih ———– ———
+CH3OONa Endapan hitam, FeS susu, S ———– ———
————
4. (NH4)2S Endapan hitam, FeS Endapan hitam, Endapan putih, Endpn abu2
+ O2 Endapan coklat, FeS Al(OH)3 hijau biru
+ HCl Fe2O(SO4)2 ———— ———- gelatin,
————– Endapan larut, ———- Cr(OH)2
warna putih ———
———
5. KCN Endapan coklat Endapan coklat ———- ———
+ berlebih kekuningan, Fe(CN)2 kemerahan, ———- ———
larut Fe(CN)3
larut
6. K4[Fe(CN)6]2 Endapan putih, Endapan coklat ———- ———
tanpa O2 K2Fe[Fe(CN)6] kemerahan, ———– ———
+ O2 Endapan biru muda Fe3[Fe(CN)6]3
+NaOH
endapan merah
7. K3[Fe(CN)6] Endapan biru tua Warna coklat, ———– ———
+ H2O2 ————- Fe3[Fe(CN)6] ———– ———
Endapan biru
prusia
8. (NH4)2CNS Tak ada perubahan Warna merah ———– ———
tua
9. Na2HPO4 ————- Endapan putih Endapan putih, Endapan hijau,
+ NaOH ————- kekuningan, AlPO4 CrPO4
FePO4 Endapan larut ———
————
10. CH3COONa ————- Warna coklat Tak ada Tak ada
+ encerkan & ————- kemerahan, perubahan perubahan
panaskan Endapan coklat ———– Tak ada
+ berlebih & kemerahan, perubahan
panaskan
11. Na2CO3 ————- ———— Endapan putih, Endapan abu2
+ berlebih ————- ———— Al(OH)3 hijau biru
larut gelatin,
Cr(OH)2
——–

Tabulasi kation golongan zink ( III B )

No Pereaksi Co2+ Ni2+ Mn2+ ,Mn7+ Zn2+
1. NaOH Endapan basa biru, Endapan hijau,
Endapan putih, Endapan putih
+berlebih Co(OH)NO3 NI(OH)2 Mn(OH)2 gelatin, Zn(OH)2
+H2O2 Tak larut Tak larut Larut larut
Endapan hitam ———– Endapan coklat, ———
kecoklatan, Co(OH)3 Mn(OH)2
2. NH 3 Endapan basa biru, Endapan hijau, Endapan putih, Endapan putih,
+berlebih Co(OH)NO3 NI(OH)2 Mn(OH)2 Zn(OH)2
larut larut larut larut
3. (NH )
4 2 S Endapan hitam, CoS Endapan hitam, Endapan merah Endapan putih,
+ HNO3 Larut NiS jambu, MnS ZnS
+ HCl Endapan putih, S ———- ——— ———
+ berlebih ——— ———- ——— ———
+ CHOOH ——— Lar.Koloid ———larut Tak larut
coklat tua ———
———
4. KCN Endapan coklat Endapan hijau, —————— ———
+ berlebih kemerahan, Co(CN2) Ni(CN2) ———
larut larut
5. K4[Fe(CN)6]2 —————— ——— ——— Endapan putih,
+NaOH ——— ——— K2Zn3[Fe(CN)6]2
larut
6. Na2HPO4 ——— ——— Endapan merah Endapan putih,
+NH4 ——— ——– jambu, Zn(PO4)2
Mn(NH4)PO4
——— larut
7. KNO Endapan kuning, ——– ——— ———
K3[Co(NO2)6]

Tabulasi kation golongan IV

literatur: Vogel- analisis kualitatif anorganik

Pereaksi Ba2+ Sr2+ Ca2+

NH3 tidak ada perubahan tidak ada endapan tidak ada endapan
+berlebih Keruh
(NH4)2CO3 endapan putih BaCO3 endapan putih SrCO3 endapan amorf putih
+di didihkan sedikit larut sedikit larut CaCO3
+CH3COOH endapan larut
(NH4)2C2O4 endapan putih endapan putih endapan putih Ca2C2SO4
+CH3COOH Ba2C2SO4 Sr2C2SO4
endapan larut
H2SO4 endapan putih BaSO4 endapan putih SrSO4 endapan putih CaSO4
+H2SO4 pekat endapan larut
panas
CaSO4 endapan putih BaSO4 endapan putih SrCO4 tidak ada endapan
K4[Fe(CN)6]2 endapan putih
K2Ca[Fe(CN6]
K2CrO4 endapan kuning Endapan kuning tidak ada endapan
+CH3COOH BaCrO4 SrCrO4
endapan jingga endapan larut
kemerahan

Tabulasi kation golongan V

literatur: Vogel- analisis kualitatif anorganik

Pereaksi Mg2+ K+ Na3+ NH4+

NH3 Putih
+H2O gelatin ↓Mg(OH)2Sedikit
larut
NaOH Putih ↓Mg(OH)2 Gas
+berlebih endapan tidak larut amonia
(NH4)2CO3 Putih↓4MgCO3Mg(OH)25H2O
+H+ Endapan larut
Na2HPO4 Kristalin putih↓Mg(NH4)PO4
+H2O Sedikit larut
NaCO3+H+ Kristalin putih
↓4MgCO3Mg(OH)25H2O
Endapan larut
H2C4H4O6 Kristalin
+H2O putih↓KHC4H4O6
Sedikit larut
HClO4 Kristalin putih Tidak
+H2O ↓KClO4 ada ↓
Sedikit larut
Mg(UO2)3(CHOO)9 Kristalin putih
↓NaMg(UO2)3
(CH3OOO)9
Zn(UO2)3(CHOO)9 Kristalin putih
↓NaZn(UO2)3
(CH3OOO)9

Nessler ↓coklat/
warna
coklat/
kuning