Masistemang Pagsugpo

ng mga Peste at Kulisap

sa mga Halaman
Modyul sa EPP 5
Kwarter 2_ Ikaapat na Linggo
Agrikultura

ANDREA B. DIMAS
Tagapaglinang

Kagawaran ng Edukasyon. Sangay ng mga Paaralan ng Benguet

 Republika ng Pilipinas
Kagawaran ng Edukasyon
Schools Division of Benguet
Wangal, La Trinidad, Benguet

Published by:
Curriculum Implementation Division–
Learning Resource Management Section

KARAPATANG SIPI
2020

Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas Pambansa Bilang 8293; Hindi

maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa ano mang akda ng Pamahalaan ng
Pilipinas. Gayon pa man,kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaaan o
tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan
ang nasabing akda. Kabilang sa maaring gampanin ng nasabing ahensya o
tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon.

Ang materyal ay nagawa para sa implementasyon ng K-12 Kurikulum ng

Kagawaran ng Eduksyon. Alin mang bahagi nito ay pinahihintulutang kopyahin
kung para sa pag-aaral ngunit kailangang kilalanin ang may-ari nito.

ii
 PAUNANG SALITA
Ang modyul na ito ay inihanda upang maipagpatuloy mo ang inyong pag-
aaral at matulungan ka sa lubusang pagkatuto sa mga kasanayan . Ang mga
pagsasanay dito ay angkop sa inyong gulang at karanasan kaya inaasahan kong
gagamitin mo ito ng buong kasiyahan.
Sa pamamatnubay ng inyong guro at ng inyong magulang, malilinang ang
layunin ng modyul na ito na mahubog ang inyong kakayahan, kaalaman at
saloobin o pagpapahalaga.
Ang modyul na ito ay isang proyekto ng Curriculum Implementation Division
lalong lalo na sa Learning Resource Management Section, Kagawaran ng
Edukasyon, Sangay ng Benguet bilang tugon sa implementasyon ng K to 12
Curriculum.
Ang Learning Material ay pag-aari ng Kagawaran ng Edukasyon-CID, Sangay ng
Benguet.

Petsa ng Pagkakabuo Hulyo– Agosto

Lokasyon Kibungan, Benguet
Asignatura Edukasyong Pantahanan at
Pangkabuhayan
Baitang Baitang 5
Uri ng Materyal Modyul
Wika Filipino
Markahan/Linggo Kwarter 2/ Ikaapat na Linggo
Kasanayang Pampagkatuto Naisasagawa ang masistemang
pagsugpo ng peste at kulisap (EPP5AG,
1.6.1– Intercropping)

iii
 PASASALAMAT

Taos– pusong nagpapasalamat ang may-akda sa mga taong nakatulong

sa pagbuo ng mudyol na ito.
Sa punongguro at mga kapwa guro na nagbigay ng suporta para matapos
ang modyul na ito.
Higit sa lahat ,sa ating Panginoon na siyang pinanggalingan ng buhay,
karunungan at kalusugan ng bawat isa.

DIVISION LRMDS STAFF

MELVIN L. ALFREDO ANTIONETTE D. SACYANG

Librarian II Project Development Officer II

SONIA D. DUPAGAN, EdD

Education Program Supervisor– Learning Resource

CONSULTANTS:

SAMUEL S. AYANGDAN
Education Program Supervisor-EPP

RIZALYN A. GUZNIAN, EdD

Chief Curriculum Implementation Division

SAMUEL T. EGSAEN JR., EdD

OIC- Office of the Assistant Schools Division Superintendent

BENILDA M. DAYTACA, EdD, CESO VI

OIC- Office of the Schools Division Superintendent

iv
 TALAAN NG NILALAMAN

Pahina
KARAPATANG SIPI ii

PAUNANG SALITA iii

PASASALAMAT iv

TALAAN NG NILALAMAN v

PAMAGAT NA PAHINA/PATSADA vi

ALAMIN 1

LAYUNIN 1

SUBUKIN 2

PAMAMARAAN

BALIKAN 3

TUKLASIN 4

SURIIN 5

PAGYAMANIN 6-12

GAWAIN 1 6

PAGTATASA 1 7

GAWAIN 2 8

PAGTATASA 2 9

GAWAIN 3 10-11

PAGTATASA 3 12

ISAISIP 13

ISAGAWA 14
TAYAHIN 15-16

KARAGDAGANG GAWAIN 17

SUSING SAGOT 18

SANGGUNIAN 19

v
 Alamin

Ang modyul na ito ay inihanda para makatulong sa ikauunlad ng

inyong karanasan at kaalaman sa pagbasa, pag-unawa at pagsulat.

Sa aralin ito, matutuhan mo ang mga bagay na dapat isaalang-

alang sa wastong pamamaraan sa pagsugpo ng mga peste at
kulisap.

Maaasahang makakamit mo ang layunin na ito:

*Naisasagawa ang masistemang pagsugpo ng peste at

kulisap (1.6.1– Intercropping)

1
 Subukin

Basahin ang bawat aytem.Isulat ang TAMA kung wasto ang

pahayag at MALI kung hindi.
________ 1. Walang solusyon sa suliranin ng magsasaka tungkol
sa peste at kulisap.
________ 2. Ang intercropping ay nakatutulong sa pagpuksa ng
peste at kulisap.
________ 3. Isang masistemang pangangalaga ng pananim ang
intercropping.
________ 4. Mamamatay lamang ang mga kulisap sa
pamamagitan ng pagbomba ng lason.
________ 5. Ang marigold ay nakatutulong sa pagpuksa ng peste
sa halamanan.
________ 6. Makatutulong sa pagdami ng kita ang intercropping.
________ 7. Ang intercropping ay pagtatanim ng iisang uri ng
halaman sa hardin.
________ 8. Bumababa ang produksiyon ng gulay kapag iba-
ibang uri ng gulay ang itatanim sa hardin.
________ 9. Nakatutulong sa magsasaka ang pagtatanim ng
magkakabagay sa halamanan.
________ 10. Magiging kaaya-aya ang pagdadagdag ng
halamang ornamental sa hardin.

Kapag 10 ang nakuha mong puntos, ipagpatuloy pa rin ang

pagsagot sa mga susunod pang Gawain upang malinang ang
iyong kakayahan.Kapag 0-9 ang puntos mo, pagbutihan ang
pagsagot sa mga pagsasanay upang lubos mong maunawaan
ang buong modyul na ito..

2
 Balik-aral

A. Panuto:Iayos ang mga letra para mabuo ang salita tungkol sa

masistemang pangangalaga ng mga pananim.

1. _____________DAILIPIGID– ginagawa upang mabasa ang lupa

2. _____________BAGBLAKUNGUP– ginagawa upang lumambot
ang lupa
3. ________________________ PAGALGALAY NG ONABO– gina-
gawa upang maganda ang pagyabong ng pananim
4. __________________GORAKONI– abonong mainam gamitin sa
pananim
5. _____________________GALTAPATANG GN AMOD– pag-alis ng
kakompetensiya ng tanim sa abono

B. Panuto:Punan ang web sa ibaba.

_______________ _______________
_______________ _______________
_______________ _______________

Masistemang
Pangangalaga
ng mga Pana-
nim

_______________ _______________
_______________ _______________
_______________ _______________

3
 Tuklasin

Suriin ang larawan at sagutin ang mga tanong sa ibaba nito.

1. Ano– ano ang nasa larawan?

2. Anong halaman ang pinagsabay/ pinagsamang itinanim sa
halamanan?
3. Ano ang tawag sa pagtatanim ng dalawa at iba pang uri ng
halaman sa iisang kama?
4. May maitutulong ba ito sa mga magsasaka?
5. Bilang bata, ano ang maaari mong gawin upang masugpo ang
mga peste at kulisap sa halamanan?

4
 Suriin

Ang mga peste at kulisap katulad ng aphids,

caterpillar,beetle, at iba pa ay suliranin sa mga halamanan.
Nabubuhay ang mga ito sa pagkain ng mga bahagi ng halaman
katulad ng ugat, dahon, malalambot na bahagi ng sanga, bulaklak ,
at prutas . Nararapat lamang na sugpuin ang problemang dulot nito
sapagkat ang kalidad at dami ng mga bunga, ang pagtubo at
paglaki ng mga halaman, at ang gugugulin sa pagtatanim ay higit
na naapektuhan . Ngunit paano ba ito maiiwasan at mapupuksa?
Ang Intercropping ay isang masistemang paraan ng
pagsugpo at pagpuksa ng peste at kulisap:
* Intercropping - ay isang paraan ng pagtatanim ng dalawa o higit pa
na uri ng halamang pinagsama sa isang lupang taniman.
Nakatutulong ito sa pag iwas at pagtataboy ng peste at kulisap sa
mga karaniwang pananim sa pamamagitan ng pagsasama ng
mahahalimuyak na damong- gamot (Aromatic herbs),
magkakabagay na pananim (companion cropping) , at ornamental
na halamang Marigold.
*Mga Halamang gulay at ang kabagay na pananim
1. pipino– mais, labanos, talong
2. Kamote– mais, kamoteng kahoy, tuber
3. Patatas– bawang, beans, mais
4. Letsugas– karot, labanos, pipino
5. Sibuyas– letsugas, beets, kamatis

*Dalawang Uri ng Intercropping

1. Mixed Intercropping– pagtatanim ng iba’t ibang uri ng halaman sa
lahat ng bahagi ng lupang taniman
2. Row Intercropping– pagtatanim na may kaayusan, ang bawat
halaman ay nakahanay ayon sa uri.

5
 Pagyamanin

Gawain 1
Panuto: Punan ng tamang sagot mula sa kahon ang mga patlang
upang mabuo ang kaisipan.
Marigold Intercropping kulisap
Magkakabagay na pananim mixed intercropping
row intercropping sugpuin kamote
maistema patatas

1. Ang__________________ ay isang masistemang paraan ng

pagsugpo ng peste at kulisap.
2. Ang mais, kamoteng kahoy at tuber ay mainam idagdag na itanim
sa_______________.
3. Ang __________________ ay pagtatanim ng iba’t ibang uri ng
halaman sa lahat ng bahagi ng lupang taniman
4. Ang sibuyas, letsugas, beets, kamatis ay tinatawag
na____________________.
5. Ang halamang ornamental na mainam itanim sa harden dahil
nakakatulong puksain ang mga peste ay__________________.
6. Ang ____________ ay kabagay na pananim sa bawang, beans,
at mais.
7. _______________________ ay pagtatanim na may kaayusan,
ang bawat halaman ay nakahanay ayon sa uri.
8. Ang __________________ ay suliranin sa mga harden dahil
mapinsala ang mga ito.
9. Ang intercropping ay isang__________________na pagsugpo ng
peste.
10.Nararapat lamang na_________________ ang mga peste at
kulisap sa halamanan.

6
Pagtatasa 1
Panuto: Iayos ang mga letra upang mabuo ang salita na may
kinalaman sa masitemang paraan ng pagsugpo ng peste at kulisap.

_______________1. WOR PINGCORPIRTEN—pagtatanim ng

magkauri sa isang kama
_______________2. PROTINPINGERC– pagtatanim ng higit sa
dalawang uri ng tanim sa harden
_______________3. KAGAMBAKAGAY AN MANIPAN-
companion cropping
_______________4. NGAHALAM TENALMARON- marigold
_______________5. DIMEX PINGCORPIRTEN- pagtatanim ng
iba’t ibang uri ng pananim sa isang kama

Gamitin sa pangungusap ang nabuong salita sa itaas.

1._______________________________________________
________________________________________________
2._______________________________________________
________________________________________________
3._______________________________________________
________________________________________________
4._______________________________________________
________________________________________________
5._______________________________________________
________________________________________________

7
Gawain 2
Panuto: Isulat ang TAMA sa patlang kung ang sitwasyon ay
tumutukoy sa masistemang pagsugpo ng peste at kulisap at MALI
kung hindi.
___________ 1. Ang intercropping ay isang masistemang pagsupo
ng peste at kulisap.

___________ 2. Ang pagtatanim ng halamang ornamental sa hardin

ay nakakatulong sa pagsugpo ng peste.

___________ 3. Isang masistemang paraan ng pagsugpo ng peste

ang pagtatanim ng iisang uri ng halaman sa hardin.

___________ 4. Ang pagbobomba lamang ng insektisidyo ang

makakapuksa sa mga peste at kulisap.

___________ 5. Kailangang alamin ang magkakabagay na pananim

bago sama-samang itanim sa hardin.

___________6. Maaari ding magtanim ng halamang ornamental sa

hardin.

___________7. Ang row intercropping ay pagtatanim ng iba’t ibang

uri ng halaman sa lahat ng bahagi ng taniman.

___________8. Ang intercropping ay hindi mabisang pagsugpo sa

peste.

___________9. Ang pipino, mais, labanos, at talong ay magkabagay

na pananim.

___________10. Ang aphids, caterpillar, beetle, at iba pa ay suliranin

sa hardin.

8
Pagtatasa 2

Panuto: Punan ang dayagram ng mga masistemang pamamaraan ng

pagsugpo ng mga peste at kulisap.

Masistemang pagsug-
po ng peste at kulisap

9
Gawain 3

Panuto: Basahin ang balita at sagutin ang mga tanong sa ibaba.

Tagalog news: Intercropping Ipinanawagan ng PCA sa mga cocoteros

Philippine Information Agency

By Bennie A. Recebido

Posted on July 1, 2011

Nanawagan ngayon ang Philippine Coconut Authority (PCA) sa mga

magsasaka ng niyog dito sa Sorsogon na i-aplay ng mga ito ang sistema ng
intercropping sa kanilang mga lupang taniman ng niyog.

Sinabi ni PCA Sorsogon Agriculturist II Romeo Brutamante na mahalaga

ang ganitong sistema ng pagtatanim upang higit na maging produktibo ang lupa
at mapataas pa ang produksyon ng kanilang ani.

Sinabi rin niya na wala itong epekto sa mga niyog at iba pang uri ng
pananim lalo’t kung nasusunod naman ang tamang distansya ng bawat isa, kung
kaya’t hindi dapat mabahala ang mga cocoteros na ipatupad ang ganitong
sistema

Ang intercropping ay isang pamamaraan ng pagtatanim ng dalawa o mas

marami pang uri ng pananim sa halip na isahang uri lamang upang higit na
makakuha ng malaking ani mula sa isang particular na lupain.

Ilan sa mga pananim na maaaring gamitin ng mga cocoteros sa kanilang

intercropping ay saging, pinya, luya at mabubulong gulay tulad ng sitaw at
monggo.

Sinabi ni Brutamante na malaking tulong ang ganitong sistema ngayon lalo

pa’t tumataas ang pangangailangan sa produktong agrikultural at pagtaas ng
halaga ng mga bilihin. (MAL/BAR, PIA Sorsogon)

10
Sagutin ang mga tanong mula sa nabasang balita.

1. Ano ang pamagat ng balita?

______________________________________________________________
______________________________________________________________

2. Sino ang sumulat ng balita?

______________________________________________________________
______________________________________________________________

3. Ano ang iminumungkahi ni PCA Sorsogon Agriculturist II Romeo Brutamante

sa mamamayan ng Sorsogon?
______________________________________________________________
______________________________________________________________

4. Ano ang intercropping?

______________________________________________________________
______________________________________________________________

5. Ano– ano ang mga pananim na maaaring idagdag ng mga cocoteros sa tanim
nilang niyog?

A. _____________________

B. _____________________

C. _____________________

D. _____________________

6. Ano– ano ang kahalagahan ng intercropping hindi lamang sa mga taga-

Sorsogon kundi pati sa lahat ng mga magsasaka sa bansa?

A. ______________________________________________________________

B. ______________________________________________________________

11
Pagtatasa 3

Panuto: Basahin at sagutin ang mga tanong.

1. Ano ang pagkakaiba ng ng mixed intercropping sa row

intercropping?

_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
________________________________________

2. Sa iyong palagay, paano nakapipinsala ang mga kulisap at peste

sa mga tanim?

A. _______________________________________________

B. _______________________________________________

C. _______________________________________________

12
 Isaisip

Ang wastong pag-aaral sa pagpuksa at pag- iwas sa mga peste

at kulisap na nakasisira at nakapipinsala sa mga halaman ay
mahalagang alamin at sundin. Hindi lamang ang kalusugan ng mga
halaman ang problemang dapat lutasin, ang mga mapamuksang
peste at kulisap ay nakapagdudulot ng sakit sa mga halaman na
maaaring humantong sa pagkalugi ng ani.

1. Ano ang dapat gawin upang makatulong sa pagpuksa ng mga

peste at kulisap sa halamanan?
_____________________________________________________
_____________________________________________________
2. Ano ang naidudulot ng mga peste at kulisap sa mga pananim?
_____________________________________________________
_____________________________________________________
3. Ano ang intercropping?
_____________________________________________________
_____________________________________________________
4. Ano ang dalawang uri ng intercropping?
A.______________________________________________________
B.______________________________________________________
5. Sumulat ng 3 uri ng halaman na maaaring pagsamahin sa
halamanan upang makatulong sa pagsugpo ng peste at kulisap.
A.___________________________
B.___________________________
C.___________________________

13
 Isagawa

Sa isang buong papel ay gumuhit ng larawang

nagpapakita ng intercropping.

14
 Tayahin

Panuto: Basahin ang bawat aytem.Piliin ang titik ng tamang sagot.

1. Ano ang masistemang paraan ng pagsugpo ng peste sa

pamamagitan ng pagtatanim ng dalawa o higit pang uri ng halaman
sa taniman?
A. Paglalason B. Intercropping C.Pagpapausok D.Paggamit ng
bitag
2. Ilan ang uri ng intercropping?
A.Isa B. tatlo C. apat D.dalawa
3. Ano ang tawag sa paghahalu-halo ng mga pananim sa lahat ng
sulok ng taniman?
A. Row intercropping C.Halamang ornamental
B. Mixed intercropping D.Mahahalimuyak na damong–
gamut
4. Alin sa mga sumusunod ang maaaring isama sa halamang gulay
na letsugas sa kama o taniman?
A. Karot, labanos, pipino C. Mais, labanos, talong
B. Bawang, beans, mais D. mais, kamoteng kahoy, tuber
5.Ano ang naitutulong ng pananim na halamang ornamental sa
harden gaya ng marigold?
A. Naaakit ang mga peste at kulisap sa ganda ng bulaklak nito.
B. Iniiwasan ng mga peste at kulisap ito dahil sa baho nito.
C. Madaling tumubo kaysa sa ibang pananim kaya namamatay ang
mga gulay.
D. Lahat ng nabanggit
6. Ano ang maidudulot ng pagtatanim sa isang kama ng mga gulay na
hindi magkabagay?
A. maganda ang pagtubo ng pananim
B. Dadami ang aanihing gulay
C.Hindi maganda ang pagtubo ng pananim
D.Lahat ng nabanggit

15
7. Ano ang naidudulot ng intercropping?
A.Pagdami ng ani
B.Pagbagsak ng presyo ng gulay
C.Babagsak ang produksiyon ng gulay
D. Lahat ng nabanggit
8. Kung ikaw ay magtatanim, susundin mo ba ang intercropping?
Bakit?
A. Hindi, dahil malulugi lang ako.
B. Hindi, dahil mag-aagawan ang mga gulay sa abono.
C. Oo, upang mapakinabangan ko ang espasyo ng halamanan.
C. Lahat ng nabanggit
9. Ano ang mangyayari kung hindi masusugpo ang mga peste at
kulisap sa hardin?
A. Maaapektuhan ang pagtubo at paglaki ng mga halaman
B. Maaapektuhan ang kalidad at dami ng bunga ng halaman
C. Maaapektuhan ang oras na gugugulin sa pagtatanim ng
halaman
D. Lahat ng nabanggit

10. Bilang mag-aaral, anong maaari mong maipapayo sa iyong mga

magulang upang masugpo ang mga mapaminsalang peste at kulisap
sa halamanan?
A. Isagawa ang intercropping
B. Isagawa ang pagbobomba ng pestisidyo
C. Hindi na tatanggalin ang mga damo sa paligid nito
D. Doon na sa hardin matulog upang bantayan ang mga peste
at kulisap

16
 Karagdagang gawain

Isulat ang tamang letra sa bawat patlang upang mabuo ang salita.

1. __ __ w ( uri ng intercropping na nakahanay lahat ang pananim

sa isang kama)

2. m__ __ e __ (uri ng intercropping na magkahalo ang mga

pananim sa taniman)

3. m__ __k__ __ __g__ __ ( nagsasama-sama ang magkauring

pananim)

4. __ r __ __ m __ __ __ __ l (halamang maaaring itanim sa

harden)

5. __ __ __ e__c__ __ __ p__ __ __ (isang masistemang

pagsugpo ng peste at kulisap sa harden)

17
 18
Subukin:
1. Mali 2. Tama 3. Tama 4. Mali 5. Tama
6. Tama 7. Mali 8. Mali 9. Tama 10. Tama
Balik-aral:
A. 1. Pagdidilig 2. Pagbubungkal 3.Paglalagay ng abono
4. Organiko 5. Pagtatangal ng damo
B. Malayang Pagsagot
Tuklasin: Malayang Pagsagot
Pagyamanin:
Gawain 1
1. intercropping 2. kamote 3. mixed intercropping
4. magkabagay na pananim 5. marigold 6. patatas
7. row intercropping 8. kulisap 9. masistema 10. sugpuin
Pagtatasa 1
A. 1. row intercropping 2. intercropping 3. magkabagay
4. halamang ornamental 5. mixed intercropping
B. Malayang Pagsagot
Gawain 2
1. Tama 2. Tama 3. Mali 4. Mali 5. Tama
6. Tama 7. Mali 8. Mali 9. Tama 10. Tama
Pagtatasa 2 Malayang Pagsagot
Gawain 3: Malayang Pagsagot
Isaisip:Malayang Pagsagot
Isagawa:Malayang Pagsagot
Tayahin:
1. B 2. D 3. B 4.A 5. B 6. C 7.A 8.C 9. D 10. A
Karagdagang Gawain:
1. Row 2. mixed 3. magkabagay
4. ornamental 5. intercropping
SUSI SA PAGWAWASTO
 SANGGUNIAN

Gloria A. Peralta, EdD, Ruth A. Arsenue, Catalina R. Ipolan, Yolanda L.

Quiambao, Jeffrey D. de Guzman Kaalaman at Kasanayan Tungo sa
Kaunlaran 5: VICARISH Publication and Trading, Inc., AF. Torres St., cor.
Diamante Ext. Sta. Ana, Manila , 1946

DepEdCARLR#:871-13-21MELCS

19