CH NG 6

TOÁN CÁC KHO N THU VÀ

CHÊNH L CH THU-CHI CÁC HO T NG

LOGO

c ích

Hi c n i dung, nguyên t c và quy trình k

toán các kho n thu; k toán thu ch a qua ngân
sách
Hi c n i dung, nguyên t c và quy trình k
toán chênh l ch thu chi các ho ng
Hi c n i dung, nguyên t c và quy trình k
toán phân ph i chênh l ch thu chi các ho t
ng; k toán các qu

I DUNG

1. toán các kho n thu

2. toán thu ch a qua ngân sách

3. toán xác nh chênh l ch

thu chi các ho t ng

4. toán các qu

1
 toán các kho n thu

Thu phí, l phí: Là kho n thu theo quy nh c a

Pháp l nh phí, l phí c Nhà n c giao theo
ch c n ng c a t ng n v . M i kho n thu phí,
phí u thu c NSNN. Vì v y, t ch c thu phí,
phí ph i n , k p th i s phí, l phí
thu c vào NSNN.
Tr ng h y quy n thu thì t ch c
y quy i 1 ph n trong s phí
thu trang tr i chi phí; ph n còn l i ph i
p vào NSNN.

toán các kho n thu

Thu s nghi p: Là kho n thu g n v i ho t

ng chuyên môn, nghi p v theo ch c
ng, nhi m v c giao theo quy nh
a ch tài chính, không ph i là kho n
thu phí, l phí và không ph i là thu t ho t
ng s n xu t, kinh doanh.
Thu theo t hàng c a Nhà n c: Là
kho n thu Nhà n t hàng th c hi n
kh i l ng công vi c theo h ng ký k t.
Các kho n thu khác

toán chi ti t

Biên lai thu phí, l phí

chi ti t
Vé phí ng b ,
các kho n
vé phà, vé ò
thu (S52 - H)
“Gi y n p ti n vào
Ngân sách nhà n c”

2
 Thu phí, l phí (TK 5111)

- S thu phí, l phí ph i - Các kho n thu phí và l

p NS phí và các kho n thu s
- t chuy n s thu c nghi p khác
l i nv trang tr i - t chuy n chênh l ch
cho vi c thu phí, l phí ã thu<chi at ng s
thu ph i n p NS nh ng nghi p sang các TK liên
c l i chi khi có quan
ch ng t ghi thu, ghi chi
NS ghi b sung ngu n
SDCK: Ph n ánh các
kinh phí ho t ng
kho n thu ch a ck t
chuy n
7

Thu phí, l phí; thu s nghi p: (TK 5111)

- t chuy n phí, l phí ã thu

ph i n p NS nh ng c l i
chi sang TK 521 do cu i k ch a
có ch ng t ghi thu, ghi chi ngân
sách
- S thu s nghi p ph i n p c p
trên thành l p qu u ti t
ngành (n u có)
- Chi tr c ti p cho h at ng s
nghi p
- K t chuy n thu>chi h at ng
nghi p sang các TK liên quan
8

Thu theo n t hàng c a Nhà n c (TK 5112)

- t chuy n s chi th c t - Các kho n thu theo n t

a n t hàng ck t hàng a Nn theo giá thanh
chuy n tr vào thu theo n toán khi nghi m thu bàn giao
t hàng c a NN xác nh kh i l ng s n ph m, công
chênh l ch thu, chi theo n vi c hoàn thành
t hàng c a Nhà n c. - t chuy n chênh l ch Chi
- t chuy n chênh l ch thu n h n Thu ho t ng theo
n h n chi theo n t n t hàng c a Nhà n c
hàng c a Nhà n c sang sang các TK liên quan
TK421 (4213)
SDCK: Ph n ánh các kho n
thu ch a c k t chuy n
9

3
 Thu khác (TK 5118 )

- K t chuy n thu v lãi ti n - Các kho n thu khác nh thu

i và lãi cho vay v n thu c
các d án vi n tr sang tài
kho n có liên quan
- Chi phí thanh lý, nh ng
bán nguyên li u, v t li u, công
, d ng c , TSC
- Chi tr c ti p cho ho t ng
khác
- t chuy n chênh l ch thu >
chi thanh lý, nh ng bán
TSC sang các TK có liên
quan
lãi ti n g i và lãi cho vay
thu c các ch ng trình d án
vi n tr , thu thanh lý, nh ng
bán tài s n; nguyên li u; v t
li u; công c ; d ng c
- t chuy n chênh l ch thu <
chi thanh lý, nh ng bán
TSC v t t , công c , d ng c
sang TK khác có liên quan
SDCK : Ph n ánh các
kho n thu ch a ck t
chuy n
10

toán thu phí, l phí

342 5111
111

3332

46121

5211

11

toán thu theo n t hàng c a NN

635 5112 465

431 4213

4612

12

4
Lãi ti n g i, lãi cho vay thu c các ch ng trình, d
án vi n tr :

46121 5118 111

2) Cu i k k toán, s thu v lãi 1) Khi thu lãi ti n g i, lãi

ti n g i và lãi cho vay khi có cho vay v n thu c các
ch ng t ghi thu, ghi chi NS án
112

462

a các d án vi n tr không 3118

hoàn l i c k t chuy n sang
các TK có liên quan theo t ng
án

13

toán thu nghi p v :

111,112,331 511(Chi ti t) 111,112,311

3) Khi phát sinh chi phí in 1) Các kho n thu nghi p

n, biên lai n ch và các c a nv
kho n chi liên quan n thu
nghi p v 111,112

342 2) Khi phát sinh các

kho n thu phí, l phí
4) Tr ng h p ph i n p c p ho t ng nghi p v
trên, xác nh s thu ho t ch ng khoán không
ng nghi p v không thu c thu c các kho n phí, l
các kho n phí, l phí quy nh phí quy nh trong Pháp
trong Pháp l nh Phí, l phí ã nh Phí, l phí
thu l p qu u ti t ngành

461

5) Xác nh s thu ho t ng
nghi p v c a n v ã thu
c NN cho l i t ng ngu n
kinh phí ho t ng

Các TK liên quan

6) Xác nh s t ng thu thêm

ho t ng nghi p v c a
n v ã thu c NN cho
l i t ng ngu n kinh phí
ng thu, ti t ki m chi

14

Kho n thu s nghi p và các kho n thu khác

111,112 5118 111,112

3) Khi phát sinh các kho n chi 1) Khi thu c ti n v các

tr c ti p cho ho t ng s kho n thu s nghi p và các
nghi p và ho t ng khác theo kho n thu khác theo quy
quy nh c a ch tài chính nh c a ch tài chính

3338 p thi u, ph i n p thêm

4) Cu i k , k t chuy n s chênh 311

ch thu > chi c a ho t ng s
nghi p và ho t ng khác 2a) T m thu
2b) Xác
342 nh s
thu

431,461 p th a, xu t qu tr l i

4218

15

5
 toán thanh lý, nh ng bán TSC

TSC do NS c p ho c có ngu n g c c a NS:

111,112,331.. 5118 111,112,311

1) S thu v thanh lý,

2) S chi v thanh lý, nh ng bán
nh ng bán TSC 152

16

3338 5118 661

3) Chênh l nh thu > chi do ho c chênh l ch thu<chi tính

thanh lý, nh ng bán TSC vào chi ho t ng; chi d án

461,462.. 662

sung kinh phí

342
211 214
Ph i n p c p trên
4) Gi m TSC do thanh lý,
4314 nh ng bán
466
Trích l p qu

17

TSC thu c v n vay ho c ngu n v n kinh doanh:

211 5118 111,112,331

1) Ghi gi m TSC do thanh lý 3) S thu thanh lý,

nh ng bán nh ng bán
214

111,112,331 3331

2) S chi v thanh lý,

nh ng bán

3113 4212
4212

Ho c chênh l ch thu > chi

4) Chênh l ch thu > chi thanh lý, nh ng bán TSC
thanh lý, nh ng bán

18

6
 Ph n c thêm

7/ K toán ho t ng liên k t ào t o t i c s ào t o:
Tr ng h p 1
Tr ng h p 2
Tr ng h p 3:

8/ K toán các kho n thu v giá tr còn l i c a TSC thu c

ngu n NS c p và công c , d ng c ang s d ng phát
hi n thi u ch x lý:

9/ K toán thanh lý, nh ng bán nguyên li u, v t li u,

công c , d ng c không s d ng:

19

toán thu ch a qua ngân sách

- Kho n ti n, hàng vi n
tr ã ti p nh n ch a có
ch ng t ghi thu, ghi chi
NSNN
- Kho n phí, l phí ã
thu ph i n p ngân sách
Nhà n i s
ng nh ng ch a có ch ng
ghi thu, ghi chi NSNN

20

Nguyên t c k toán

- Không s ng TK 521:
+ Khi ti p nh n ti n, hàng vi n tr không hoàn l i
ã có ch ng t ghi thu, ghi chi NS theo quy nh
+ Các kho n phí, l phí ã thu ph i n p ngân sách
ã có ch ng t ghi thu, ghi chi NS theo quy nh
+ Các kho n phí, l phí ã thu c Nhà n c cho
nv trang tr i chi phí cho vi c thu phí, l phí.

21

7
 Nguyên t c k toán

n v ch a có ch ng t ghi thu, ghi chi thì không

c ghi t ng ngu n kinh phí. ng th i, n v không
c xét duy t quy t toán các kho n chi t ti n, hàng
vi n tr và t phí, l phí ph i n p NS i chi
nh ng n v ch a có ch ng t ghi thu, ghi chi

22

Nguyên t c k toán

- K toán ph i m s chi
ti t theo dõi ti n,
hàng vi n tr , các kho n
phí, l phí ph i n p ngân
sách c l i chi,
nh ng ch a có ch ng t
ghi thu, ghi chi

23

toán chi ti t

Gi y xác nh n hàng vi n tr
không hoàn l i
chi
Gi y xác nh n ti n vi n tr ti t các
không hoàn l i tài kho n
(S33-H).
Gi y ngh ghi thu, ghi chi
ngân sách ti n, hàng vi n tr

24

8
 TK 521”Thu ch a qua ngân sách”

- Ghi gi m thu ch a qua ngân - Các kho n ti n, hàng vi n tr ã

sách, ghi t ng các ngu n kinh nh n nh ng n v ch a có
phí có liên quan (TK 461, 462, ch ng t ghi thu, ghi chi ngân
441) v các kho n ti n, hàng sách
vi n tr khi có ch ng t ghi - Kho n phí, l phí ã thu ph i n p
thu, ghi chi ngân sách ngân sách nhà n c c l is
- Ghi gi m thu ch a qua ngân ng nh ng ch a có ch ng t ghi
sách, ghi t ng các ngu n kinh thu, ghi chi NSNN
phí (TK 461) v các kho n phí,
phí khi có ch ng t ghi thu, SDCK: Các kho n ti n, hàng vi n
ghi chi ngân sách tr ã ti p nh n, các kho n phí, l
phí ã thu ph i n p NSNN c
i s d ng nh ng ch a có ch ng
ghi thu, ghi chi NSNN
25

TOÁN THU CH A QUA NGÂN SÁCH

461 5211(Chi ti t) 5111 111,112

4) Sang k sau, 3) Cu i k , k toán 1) Khi phát sinh

khi n v có xác nh s P,LP ã các kho n thu
ch ng t ghi thu, thu trong k ph i n p phí, l phí
ghi chi NS NSNN l i chi
nh ng n v ch a có
ch ng t ghi thu, ghi
chi NSNN
2) S phí, l phí ã thu c NN cho l i
nv trang tr i chi phí cho vi c thu
phí, l phí
5) P, LP ã thu ph i n p NSNN nh ng
c l i chi khi n v có ch ng t ghi
thu, ghi chi NSNN

26

TOÁN THU CH A QUA NGÂN SÁCH

441,461,462 5212( Chi ti t) 111,112

2) Khi có ch ng t ghi thu, 1a) Nh n ti n, hàng vi n tr

ghi chi NSNN nh ng ch a có ch ng t
ghi thu, ghi chi NSNN

152,153
3a) Nh n ti n, hàng vi n tr có ch ng t
ghi thu, ghi chi thì h ch toán t ng ngu n
kinh phí

211,213

466 661,662

1b) N u là TSC thì ghi t ng ngu n kinh phí ã hình thành TSC

27

9
 toán xác nh chênh l ch thu chi các ho t ng

iv i H c a NN

- Thu theo t hàng bao g m:

+ T ng giá thanh toán ghi trên h ng t hàng c
xác nh là n giá thanh toán và kh i l ng th c t c
nghi m thu thanh toán theo t ng t hàng c a Nhà
c
+ Thu khác nh lãi ti n g i thanh toán…

28

toán xác nh chênh l ch thu chi các ho t ng

iv i H c a NN

- Chi th c hi t hàng c a Nhà n c bao g m:

+ Chi ti n l ng, ti n công c a b ph n CB-VC tr c ti p
tham gia t hàng
+ Các kho n n p theo l ng
+ Chi v t li u, d ng c th c hi t hàng
+ Trích kh u hao TSC
+ Chi phí d ch v mua ngoài nh n, n n tho i…
+ Chi s a ch a và mua s m TSC
+ Chi khác có liên quan
29

Chênh l ch thu chi H c a NN

Chênh l ch ng giá thanh ng chi phí

thu chi th c toán ghi trên th c hi n n
hi n n t = p ng t t hàng c a >0
hàng c a Nhà hàng Nhà n c
c

30

10
 Chênh l ch thu chi H KD-DV

Chênh l ch thu ng s thu th c ng chi phí SX-

chi ho ng = th c hi n c a - KD-DV th c t >0
SX-KD-DV ho t ng SX- th c hi n
KD-DV
Thu thu nh p Chênh l ch thu thu su t
doanh nghi p = chi ho t ng SX- x thu thu nh p
ph i n p KD-DV doanh nghi p

Chênh l ch thu > Chênh l ch thu chi Thu thu nh p

chi còn l i sau = ho t ng SX-KD- - doanh nghi p ph i
thu DV p
31

toán chi ti t

Phi u k t chuy n
chi
ti t các
Phi u chi tài kho n
(S33-H)
Các ch ng t khác
có liên quan

32

TK 421 “Chênh l ch thu, chi ch a x lý”

chênh l ch thu<chi a ho t
ng SX-KD
t chuy n chênh l ch thu > chi
ho t ng theo H c a NN, và
ho t ng khác vào các tài kho n
liên quan theo quy nh c a ch
tài chính
Thu TNDN ph i n p
t chuy n chênh l ch thu > chi
ho t ng SX-KD còn l i sau thu
TNDN sung ngu n KPH
th ng xuyên; NVKD ho c trích l p
các qu
SDCK: S chênh l ch
thu < chi ch a x lý
Chênh l ch thu > chi ho t
ng theo n t hàng c a
Nhà n c
Chênh l ch thu > chi ho t
ng SX-KD-DV và ho t
ng khác
t chuy n s chênh l ch
thu < chi khi có quy t nh
lý
SDCK: S chênh l ch
33
thu > chi ch a x lý

11
 K TOÁN CHÊNH L CH THU- CHI CH A X LÝ

333 4 421 2( Chi ti t) 531

2) S thu TNDN 1) Cu i k , k toán tính to án

ph i n p theo quy và k t chuy n s chênh l ch
nh thu > chi s n xu t k/ doanh
461

39: 3) S cò n l i sau thu

sung KPH
TOÁN
431
CHÊNH
CH Trích l p qu
THU- CHI
342
CH A
LÝ Ph i n p c p trên

411

sung v n
kinh doanh
Tr ng h p chênh l ch thu < chi

34

Chênh l ch thu chi H c a NN

461 4213( Chi ti t) 5112

2) B sung kinh phí ho t ng 1) Xác nh chênh l ch thu >

chi c a h/ ng theo H
431 khi c nghi m thu thanh
toán kh i l ng, s n ph m
Ho c trích l p các qu công vi c hoàn thành

35

toán chênh l ch thu chi ho t ng khác

461 4218( Chi ti t) 5118

2) K t chuy n chênh l ch thu

> chi vào các TK liên quan 1) Cu i k , k t chuy n s
thu > chi c a h/ ng s
342 nghi p và h/ ng khác

36

12
 toán các qu

Qu quan c trích t
chênh l ch thu l n h n chi
a ho ng th ng
xuyên, ho ng s n xu t -
kinh doanh - d ch v , ho t
ng theo t hàng c a
Nhà n c và c hình
thành t các kho n khác
theo quy nh c a ch tài
chính.

37

toán các qu

Qu khen th ng: dùng th ng nh k t

xu t cho t p th , cá nhân trong và ngoài n v theo hi u
qu công vi c và thành tích óng góp vào ho ng c a
n v . M c th ng do Th tr ng n v quy nh
theo quy ch chi tiêu n i b nv.
Qu phúc l i: dùng xây d ng, s a ch a các
công trình phúc l i, chi cho các ho ng phúc l i t p th
a ngu i lao ng; tr p khó kh t xu t cho ng i
lao ng, k tr ng h p ngh u, ngh t s c; chi
thêm cho ng i lao ng trong biên ch th c hi n tinh
gi n biên ch .
38

toán các qu

Qu nh thu nh p: Dùng m b o thu

nh p cho ng i lao ng.
Qu phát tri n ho ng s nghi p: Dùng
u t phát tri n nâng cao ho ng SN, b sung v u
xây d ng CSVC, mua s m trang thi t b , ph ng ti n
làm vi c, chi áp d ng ti n b khoa h c k thu t công
ngh , tr giúp thêm ào t o, hu n luy n nâng cao tay
ngh ng l c công tác cho cán b , viên ch n v;
cs ng góp v n liên doanh, liên k t v i các t
ch c, cá nhân trong và ngoài n ch c ho ng
ch v phù h p v i ch c n ng nhi m v c giao và
kh ng c a các n v và theo quy nh c a pháp lu t.
39

13
 toán chi ti t

Báo cáo k t qu các ho t ng

chi
ng kê phân ph i ti t các
t qu các ho t ng tài kho n
(S33-H).
………………..

40

TK 431“Các qu ”

SD K
Các kho n chi t các trích l p các qu
qu chênh l ch thu l n h n chi
a ho t ng th ng
xuyên, ho t ng s n xu t -
kinh doanh, ho t ng theo
n t hàng c a Nhà n c
và t các kho n khác theo
quy nh.

SDCK: Các qu hi n
41
còn ch a s d ng.

S 40: K TOÁN CÁC QU

334 431( Chi ti t) 66121

6) Th ng nh k , t xu t 1 a) Trong k , t m trích l p
ph i tr cho CB-VC các qu t chênh l ch thu
> chi c a ho t ng th ng
111.112 xuyên
4212;4213
7) Khi chi tiêu các qu
2) Trích l p các qu t
312.331 chênh l ch thu > chi c a
h/ ng SX-KD, h/ ng
theo H c a NN

441 5118

8) B sung ngu n kinh phí 3) K t chuy n chênh l ch

u t XDCB thu > chi thanh lý, nh ng
bán TSC thu c ngu n NS
111.112 211
111.112
9a) Mua TSC dùng cho
SXKD b ng qu phát tri n 4) T ch c bên ngoài th ng
nghi p ho c qu p/l ho c h tr phúc l i
411
631
9b) Chuy n qu thành v n k/d
5) Trích kh u hao TSC
2413 thu c ngu n NS s d ng
cho SX-KD c trích qu
10) K t chuy n chi SCL TSC phát tri n s nghi p
ng qu phúc l i dùng cho
h/ ng v n hóa, phúc l i

42

14
 342 431( Chi ti t)

11) Ph i n p c p trên ho c ph i
p cho c p d i khi phân ph i
các qu
111.112 OO4

1 b)

331 211

12a) Mua TSC s d ng

cho HCSN, v n hóa,
phúc l i
466

12b) Chuy n qu thành

NKP HTTSC

334

13) Ph i tr l ng cho CB-VC

qu n nh thu nh p

43

Ví d 31:

i 1 CQHC nhà n c th c hi n quy ch ch . Trong

qúy 2 có tình hình k tóan nh sau : ( VT : 1.000 )
* Trích s u k các TK :
- TK 431: 34.560 - TK 46121(SN) : 445.000
- TK 466: 2.925.000 - TK 5111 : 30.000
- TK 66121(SN): 189.000 - TK 005 : 16.700
* Các TK khác có s p lý

44

Ví d 31:

Trong k có các nghi p v kinh t phát sinh ( VT: 1.000 ):

1/ T ng h p s thu phí & l phí nh p q y ti n m t là:
325.000
2/ Nh c gi y báo Có c a c quan kho b c v ti n g i
thu c phí & l phí là: 200.000
3/ Chuy n kh an thanh tóan ti n s ng cho h at
ng tính vào phí & l phí là: 22.000.

45

15
 Ví d 31:

4/ Xu t q y ti n m t thanh tóan l ng k 1 cho CB-CC

là: 44.000
5/ Chi ti n m t n p cho c quan qu n lý c p trên t phí
& l phí: 25.000
6/ Nh c quy nh giao d toán do NS c th c
hi n D án là: 55.000
7/ L p gi y rút d toán chi d án nh p qu ti n m t là:
30.000.
8/ Xu t q y ti n m t chi th c hi n d án: 30.000
9/ L p gi y rút d toán NS chuy n kho n thanh toán ti n
th c hi n d án là 20.000
46

Ví d 31:

10/ Chi cho công tác t ch c thu phí & l phí b ng ti n

t là: 56.000
11/ Chi ho ng tính vào phí & l phí b ng ti n TGKB
là: 62.000. n v ã nh n gi y báo N
12/ Thu ti n m t ho ng d ch v : 120.000
13/ Chi phí d ch v ng ti n m t, bao g m:
- Ti n công: 30.000
- Chi phí d ch v mua ngoài g m c thu GTGT: 15.000
- V t li u s ng: 25.000
- Chi phí khác: 5.000
47

Ví d 31:

14/ K t chuy n chi phí SX-KD vào thu d ch v xác

nh k t qu kinh doanh
15/ Thu thu nh p doanh nghi p h at ng d ch v theo
quy nh hi n hành là: 25%
16/ Chi ti n m t n p thu thu nh p doanh nghi p theo
úng s ti ã xác nh
17/ S chênh l ch thu l n h n chi c a h at ng d ch v
trích l p qu
YÊU C U : nh kh an các nghi p v kinh t phát sinh

48

16