ที่ ๒๔๙๑

๑/๙๐๓
ขอบังคับกองทัพบก
วาดวยการเก็บรักษาและการเชิญธงไชยเฉลิมพล

ขอ ๑ เพื่อใหการเก็บรักษาและการเชิญธงไชยเฉลิมพลดําเนินไปดวยความเปนระเบียบ
เรียบรอยสมความมุงหมายของทางราชการ จึงกําหนดขอบังคับนี้ขึ้น เพื่อเปนหลักปฏิบตั ิโดยทั่วกัน
ขอ ๒ ในเวลาปรกติใหเก็บรักษาธงไชยเฉลิมพลไว ณ ที่ตั้งกองบังคับการกองพันซึ่ง
มีธงไชยเฉลิมพลนัน้ เวลาที่หนวยทหารไปปฏิบัตหิ นาที่ราชการสนามไมตอ งนําธงไชยเฉลิมพลไปดวย
ขอ ๓ เปนหนาที่ของผูบังคับกองพันซึ่งมีธงไชยเฉลิมพลประจํากองพันอยูดวยนั้นจะ
ตองรับผิดชอบในการรักษาธงไชยเฉลิมพลมิใหเปนอันตรายอยางใดได
ธงไชยเฉลิมพลใหมถี ุงคลุมอยูเสมอ เวนแตโอกาสดังตอไปนี้ จึงใหเปลื้องถุงคลุมและ
คลี่ธงออกได คือ
๑. เมื่อธงประจําอยูกับกองเกียรติยศ
๒. ในเวลาที่เชิญธงไปในงานพิธีของทหารซึ่งมีระเบียบกําหนดใหเชิญธงไชย-
เฉลิมพลไปดวย
๓. ในเวลาตรวจพลสวนสนาม
ขอ ๔ ผูบังคับบัญชาชั้นผูบ ังคับกองพันขึ้นไป เปนผูสั่งการเชิญธงไชยเฉลิมพลไปกับ
แถวทหารได ตามโอกาสที่กลาวแลวในขอ ๓
ขอ ๕ วิธีเชิญธงไชยเฉลิมพล ใหปฏิบัติดังตอไปนี้
๑. มอบใหจานายสิบหรือสิบเอกเปนผูเชิญธงกับใหมีนายสิบอีก ๑ คน เปน
ผูชวยผูเชิญธง โดยเฉพาะเมื่อเชิญธงไปเพื่อการสวนสนามและเพื่อเปนกองเกียรติยศใหมีนายทหาร-
สัญญาบัตรรักษาธงดวยอีก ๒ นาย ทั้งหมดนี้เรียกวา “หมูเชิญธง”
๒. เวลาธงอยูในแถว ใหนายทหารรักษาธงอยูทางขวาและทางซาย ผูเชิญธง
อยูกลาง ผูชวยผูเชิญธงอยูขางหลังผูเชิญธงในระยะ ๒ กาว
 ๕

๓. เวลาทหารถือปนอยูในทาตรง ใหผูเชิญธงจับคันธงดวยมือขวาเชนเดียวกับ
จับปน
๔. เวลากองทหารแสดงการเคารพดวยวันทยา-วุธ (เมื่อไมตองลดธงลงทําการ
เคารพ) ใหยกธงขึ้นดวยมือขวา ยกมือซายจับคันธงที่บา แลวลดมือขวาลงไปจับปลายคันธงตั้งตรงและ
พิงกับบาทานี้เรียกวา “ทายกธง” นายทหารรักษาธงทําทาวันทยา-วุธดวยกระบี่ ผูชวยผูเชิญธงทําทา
แลขวา (ซาย)
๕. การลดธงลงทําการเคารพใหกระทําตอจากทายกธงซึ่งกลาวแลวในหมายเลข ๔
คือลดธงลงไปขางหนาชา ๆ เวลาลดถึงที่ตองใหมือทั้งสองอยูเสมอกับแนวบา ขอศอกซายงอและหาง
จากตัวเล็กนอย คันธงเปนเสนขนานคูกับพื้นดิน เมื่อลดถึงที่แลวกลับยกขึน้ ในทายกธงตามเดิม เมื่อบอก
เรียบ-อาวุธ จึงปลอยคันธงลงจดพื้นดินในทาตรง
๖. เวลาเดิน ใหผูเชิญธงถือธงในทาแบกบนบาขวา ใหปลายลางของคันธงเฉียง
ลงลางพองาม
๗. เมื่อกองทหารทําการเคารพในเวลาเดิน นายทหารรักษาธง ผูเชิญธงและผูชวย
ผูเชิญธงไมตองทําดวย เวนแตกองทหารนั้นผานพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว จึงใหนายทหารรักษา
ธงทํา วันทยา-วุธ ผูชวยผูเชิญธงทําทาแลขวา (ซาย) ผูเชิญธงถือธงในทายกธง
๘. เมื่อจะเชิญธงจากที่เก็บรักษาไปยังที่ใด ๆ ใหจัดทหาร ๑ หมวดพรอมดวย
นายทหารรักษาธง ผูเชิญธงและผูชวยผูเชิญธงไปรับธง กับใหมีพลแตรเดี่ยวหรือขลุยกลองไปกับหมวด
นั้นดวย
๙. เมื่อหมวดซึ่งมีหนาที่รับธงไปถึงที่แลว ใหจัดแถวหนากระดาน ๒ แถว หัน
หนาไปทางทิศที่จะเชิญธงออกมา นายทหารรักษาธง ผูเชิญธงและผูชวยผูเชิญธงและพลแตรเดี่ยวหรือ
พลขลุยกลองประจําที่เหมือนขณะที่ตั้งแถวกองพันรับตรวจพล ครัน้ พรอมแลวใหนายทหารรักษาธง
กับผูเชิญธงออกจากแถวไปเชิญธงจากที่เก็บ
เมื่อเห็นธงที่ทางออกใหผูบังคับหมวดบอกทําการเคารพ พลแตรเดี่ยวเปาเพลง
เคารพ ๓ จบ ถามีพลขลุยกลองใหเปาเพลงมหาชัย แตรเดี่ยวไมตองเปา นายทหารรักษาธงนําธงผาน
ปกซายของแถวแลวไปเขาประจําที่ เสร็จแลวผูบังคับหมวดบอกเลิกทําการเคารพและนําออกเดิน
 ๖

ถาจะนําธงไปประจํากองทหาร ก็ใหกองทหารตั้งแถวคอยรับ เมื่อธงมาถึงระยะ

ที่จะทําการเคารพใหผูบังคับกองทหารบอกทําการเคารพ พลแตรเดี่ยวเปาเพลงคํานับ ๓ จบ แตรวงเปา
เพลงมหาชัย ใหธงผานปกซายไปจนถึงที่ประจํา เมื่อเขาที่แลว ผูบังคับกองทหารบอกเลิกทําการเคารพ
ถาจะนําไปยังที่อีกแหงหนึ่ง เมื่อไปถึงใหหมวดที่นาํ ธงหยุดตั้งแถวหนากระดาน
อยางที่รับธง นายทหารรักษาธงกับผูเชิญธงนําธงไปตามที่ หมวดทหารทําการเคารพเชนเดียวกับเมื่อรับธง
แลวจะไปที่ใดหรือคงรักษาธงอยูก็แลวแตจะไดรับคําสั่ง
๑๐. เมือ่ จะนําธงเขาเก็บ ณ ที่เดิมอีก ก็ปฏิบัติตามวิธีรับและสงธงดังกลาวมาแลว
แตถาจะนําจากแถวกองทหารเขาเก็บ ใหจัดทหาร ๑ หมวดสงเชนเดียวกับเมื่อรับ เวลาธงเคลื่อนที่ให
กองทหารทําการเคารพ
๑๑. เมื่อธงไชยเฉลิมพลอยูในแถว ยอมตองปฏิบัติตามคําสั่งของผูบังคับแถว
อยูแลว เวนแตหมูเชิญธงจะอยูนอกแถวใหปฏิบัตติ ามคําสั่งของนายทหารรักษาธงขางขวา เพื่อความ
พรอมเพรียง
ขอ ๖ นายทหารรักษาธงไชยเฉลิมพล ตองชักกระบี่ทําทาบาอาวุธกอนจะเขาไปรับธง
เมื่อถึงที่เก็บธงใหหยุดทําทา วันทยา-วุธ ครั้นผูเชิญธงไดเชิญธงออกมาแลว ใหกลับทําทาบาอาวุธ เมื่อ
ถึงที่ประจําในแถวของหมวดเชิญธง ใหเขาประจําที่แลวทํา วันทยา-วุธ เมื่อมีคําบอก เรียบ-อาวุธ ให
ทําทาบาอาวุธ พรอมกับนายทหารบังคับแถวและคงอยูในทาบาอาวุธตลอดเวลาซึ่งมีหนาที่รักษาธงนัน้
เมื่อจะสงธง ไมวาจะนําเขาเก็บหรือมอบใหกองทหารหรือผูใ ดรักษาตอไปก็ดี นายทหาร
รักษาธงตองทํา วันทยา-วุธ กอนที่จะเลิกการรักษานั้น
ขอ ๗ หามมิใหหนวยทหาร ทําธงจําลองขึ้นใชแทนธงไชยเฉลิมพลเปนอันขาด
ใหใชขอบังคับนี้ ตั้งแตบัดนี้เปนตนไป

(ลงชื่อ ) จอมพล ป. พิบูลสงคราม

ผบ.ทบ.
กองทัพบก
๒๒ ม.ค.๙๑