Ánh sáng trong nhiếp ảnh

Trong bộ môn nhiếp ảnh , ánh sáng giúp chúng ta ghi nhận cảnh vật

chung quanh . Nếu chúng ta chịu khó tìm hiểu và học hỏi cách dùng ánh

sáng thì sự diễn đạt tư tưởng của chúng ta qua cảnh vật sẽ thành công hơn .

Khi chụp hình , phim không ghi nhận chủ đề , mà chỉ ghi nhận ánh sáng

phản chiếu từ chủ đề . Ánh sáng cho biết màu sắc , chi tiết , hình thể , vân

thể của chủ đề . Bởi vậy khong có ánh sáng thì khong có nhiếp ảnh .

Nguồn Sáng

1. Thiên nhiên (mặt trời , mặt trăng , các ngôi sao): Chúng ta không

thể điều khiển ánh sáng thiên nhiên nhưng có thể thay đổi ánh sáng bằng

cách chọn những thời gian và không gian khác nhau (sáng, trưa , chiều ,tối ,

dưới đám mây , trong sương mù , dưới tàng cây ...)

2. Nhân Tạo (Đèn cày , đèn dầu , đèn bóng , đèn flash...): Chúng ta có

thể điều khiển và thay đổi ánh sáng nhân tạo một cách dễ dàng .

Nhiếp ảnh gia có thể dùng 2 nguồn sáng cùng lúc . VÍ dụ dùng đèn

flash để phụ thêm ánh sáng thiên nhiên .

 Phân Loại Ánh Sáng

1. Ánh sáng thẳng (direct light): Đi thẳng từ nguồn sáng đến chủ đề ,

rất mạnh . bóng đổ sắc cạnh .

2. Ánh sáng phân tán (diffuse light): Ánh sáng đi qua đám mây , màn

sương , lớp vải ...và phân tán đi nhiều hướng . Ánh sáng này dịu , bóng đổ

không còn sắc nét .

3. Ánh sáng phản chiếu (bounce light): Ánh sáng chiếu vào mặt

phẳng , rồi phản chiếu đến chủ đề . Tuỳ sự cấu tạo của mặt phẳNg , ánh sáng

có thể mạnh hay iếu hoặc ửng lên chủ đề những màu sắc từ mặt phản chiếu .

Ví dụ : màu vàng kim loại của tấm phản chiếu (reflector) làm màu da mặt

người mẫu ấm áp hơn .

Hướng đi của ánh sáng

1. Ánh sáng trực diện (front lighting): Ánh sáng đi từ sau lưng nhiếp

ảnh gia , chiếu thẳng vào chủ đề . Ánh sáng này so rõ các chi tiết ,còn gọi là

ánh sáng phẳng (flat) vì khong có bóng đổ .

 2. Ánh sáng tạt ngang (side lighting): Ánh sáng ngang tạo hình tranh

tối tranh sáng , nhờ đó chúng ta có thể trông thấy độ sâu , hình hể , vân thể

và bóng đổ . Nói tóm lại , áng sáng tạo ra không gian ba chiều .

3. Ánh sáng ngược (back lighting): Ánh sáng chiếu từ sau lưng chủ đề

đến ống kính . Lối xử dụng ánh sáng này cần nhiều kinh nghiệm về khẩu độ

và tốc độ , hình chụp đúng cách thường rất đẹp , nếu chủ đề là chân dung thì

ánh sáng trên mặt rất dịu , tóc có viền sáng , mắt khong hấp him , mặt mày

không nhăn nhó như lúc được chụp bằng ánh sáng phẳng . Lối chụp hình

này rất được nhiều nhiếp ảnh gia lão thành xử dụng . Ánh sáng ngược còn

được xử dụng để tạo nên những bóng đen mà hậu cảnh là bình minh hoặc

hoàng hôn (silhouette).

4. Ánh sáng chếch : Ánh sáng chiếu trên chủ đề với góc xiên 30-60

độ . Chụp ảnh chân dung ngoài trời hoặc trong studio , nguồn sáng thường

được xếp đặt cỡ 45 độ .

5. Áng sáng tổng hợp : Ta có thể phối hợp nhiều nguồn sáng khác

nhau để sáng tạo nhữNg hình ảnh như ý muốn khi chụp ảNh chân dung

ngoài trời hoặc trong studio .

 Ngoài nhữNg ánh sáng căn bản trên , ta có thể dùng ánh sáng ngược

từ dưới lên hoặc từ trên xuống để diễN đạt những sắc thái đặc biệt của chủ

đề .

Sự tương phản của ánh sáng

Sự tương phản (contrast) là sự khác biệt giữa 2 phần sáng và tối của

chủ đề .

1. Tương phản cao : Khi ánh sáng có cường độ mạnh , sức tương phản

nhiều làm đường biên giữa sáng và tối rõ ràng , sắc nét .

2. Tương phản thấp : Khi ánh sáng có cường độ iếu , sức tương phản

ít làm sự khác biệt giữa sáng và tối không xa cách nhiều , đường biên giữa

tối và sáng không rõ ràng sắc nét .

Màu sắc của ánh sáng

Màu sắc ánh sáng thay đổi từng giờ trong ngày và thay đổi theo tháng

hoặc theo mùa . Màu sắc của ánh sáng được đo bằng độ Kelvin .
 Lúc rạng đông hoặc hoàng hôn , áng sáng có màu vàng , da cam , sắc

độ từ 3000 đến 4000 độ Kelvin . những hình chân dung chụp vào buổi sáng

sớm hoặc xế trưa thường có màu vàng cam trên da mặt .

Vào ban trưa , ánh sáng thay đổi thành màu trắng (white light). Màu

sắc trắng là một tổng hợp toàn hảo của các màu sắc trong cầu vòng

(rainbow). Sắc độ từ 5000-6000 độ Kelvin .

Trong những ngày ánh sáng chói chang , sắc độ có thể lên đến 7000-

8000 độ Kelvin .

Ta có thể thay đổi hoặc loại bỏ màu sắc bằng cách dùng kính lọc , loại

phim đặc biệt hoặc kĩ thuật phòng tối .

Ý Nghĩa của ánh sáng

Nếu ta biét cách xử dụng ánh sáng và màu sắc một cách đúng mức ta

sẽ truyền thông được nhiều tư tưởng qua tác phẩm nhiếp ảnh .

- Ánh sáng âm u , đen nhiều hơn trắng diễn tả được nỗi huyền bí của

cảNh vật , sự bi ai trong tâm tư chủ đề , những bí mật sâu xa trong lòng

người ...
 - Trắng nhiều hơn đen diễn tả được sự ngây thơ trong trắng như khuôn

mặt đứa bé , tà áo học trò ...

- Mây trắng , trời xanh , hoa đỏ vàng cho thấy sự sinh động của đời

sống .

Ngoài ra những nguồn sáng tạo ra trong tác phẩm còn là một cách

hướng dẫn khéo léo để đưa ánh mắt kẻ thưỠNg lảm tiến về một chủ đề quan

trọng trong tác phẩm .