Đề 1: Vẻ đẹp con người Hồ Chí Minh qua bài thơ “Ngắm trăng” “Đối thử lương tiêu nại
thử lương tiêu nại nhược hà?” Luận điểm 2: Bên cạnh vẻ đẹp của tâm hồn thi sĩ yêu thiên nhiên là
MB: Hồ Chí Minh không chỉ là một nhà cách mạng vĩ đại mà còn là
nhà thơ lớn của dân tộc. “Ngắm trăng” là bài thơ được sáng tác trong
thời kì Hồ Chí Minh bị giam trong nhà tù Tưởng Giới Thạch. Bài thơ đã
thể hiện rõ vẻ đẹp con người Hồ Chí Minh với tâm hồn thi sĩ yêu thiên
nhiên tha thiết đắm say và phẩm chất chiến sĩ kiên cường.
TB: Luận điểm 1: Trước hết qua bài thơ ta cảm nhận được vẻ đẹp tâm
hồn thi sĩ của con người Hồ Chí Minh với tình yêu thiên nhiên đắm say,
luôn nhạy cảm với cái đẹp. Qua song sắt nhà tù, khi phát hiện ra vầng
trăng đẹp, người tù trào dâng cảm hứng thưởng trăng nhưng hoàn cảnh
thật trớ trêu:
“Ngục trung vô tửu diệc vô hoa”
Ngắm trăng thưởng nguyệt vốn là thú vui của tao nhân mặc khách
xưa. Người xưa ngắm trăng thường có rượu và có hoa. Rượu làm cho
thi hứng thêm nồng, hoa làm cho cảnh thêm đẹp và lãng mạn. Nhưng
Hồ Chí Minh lại ở trong chốn ngục tù, ngắm trăng rất đặc biệt. Hai chữ
“ngục trung” mở ra trước mắt người đọc một không gian ngục tù tăm tối
với một cuộc sống phi nhân loại với chế độ hà khắc dã man của nhà tù
Tưởng Giới Thạch thì hoàn toàn không thể tìm ra rượu và hoa để
thưởng trăng. Điệp từ “vô” liên tiếp trong một câu thơ đã phủ nhận hoàn
toàn những điền kiện cần thiết cho một cuộc thưởng trăng thi vị. Hơn
thế trong tù có vô vàn thiếu thốn nhưng Người chỉ nhắc đến thiếu rượu
và thiếu hoa để thấy được khao khát thưởng thức trọn vẹn vẻ đẹp của
đêm trăng. Tuy hoàn cảnh ngắm trăng đặc biệt như thế nhưng Người
vẫn thực sự rung động trước vẻ đẹp của trăng. Từ “lương tiêu” gợi ra vẻ
đẹp của vầng trăng. Qua song sắt của nhà tù hình ảnh vầng trăng hiện
lên giữa bầu trời sáng lung linh rực rỡ. Đây hẳn là vầng trăng yêu
thương đã đồng hành cùng Người trong mọi nẻo đường cách mạng. Khi
đối diện với vầng trăng đẹp lại ở trong hoàn cảnh ngục tù tăm tối,
Người cảm thấy lúng túng bối rối xúc động. Trăng đẹp quá! Rực rỡ quá!
Thanh tao quá! Vậy mà mình không có đủ điều kiện để tiếp đãi cho
xứng với trăng, nhà thơ tự thấy mình có lỗi với vầng trăng đẹp:
nên những phút giây thăng hoa cho tâm hồn nghệ sĩ yêu trăng, yêu cái
đẹp. Phải khẳng định rằng đằng sau tâm hồn nhạy cảm yêu thiên nhiên
đắm say là một phong thái ung dung bản lĩnh vững vàng, là tinh thần lạc
quan cách mạng vô bờ bến -> Khái quát: Phong thái ung dung, bản lĩnh
phi thường, tinh thần lạc quan cách mạng đã làm nên vẻ đẹp chiến sĩ
của Người. Không chỉ ở “Ngắm trăng” mà còn trong rất nhiều bài thơ
vẻ đẹp đó luôn luôn được hoà quyện để làm nên cốt cách của Bác Hồ
Chí Minh.
 Đánh giá: -Trong những vần thơ của Người luôn
bừng sáng vẻ đẹp tâm hồn thi sĩ, phẩm chất chiến sĩ,
hai nét đẹp ấy đan xen hoà quyện tạo nên vẻ đẹp con
người Hồ Chí Minh. Vẻ đẹp này ta không chỉ bắt gặp
trong tập "Nhật kí trong tù" mà còn gặp trong những
bài thơ khác của Hồ Chí Minh. - Bài thơ "Ngắm
trăng" độc đáo của Hồ Chí Minh vừa đậm chất cổ
điển lại vừa giàu tính hiện đại. Đề tài thi liệu là của
thơ xưa, nhưng con người trong những vần thơ của
Bác thật mới mẻ vừa mang tâm hồn thi sĩ lại vừa có
phẩm chất cao đẹp của một chiến sĩ vừa có bóng dáng
của một tao nhân mặc khách ung dung giao hoà với
thiên nhiên lại vừa sừng sững bức chân dung một
người chiến sĩ cách mạng kiên cường trọn đời đấu
tranh cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. Tất cả đã làm
nên phong cách độc đáo của thơ Hồ Chí Minh.
KB: Bài thơ "Ngắm trăng" đã gieo vào lòng người đọc bao thế hệ niềm
yêu mến, cảm phục trước vẻ đẹp con người Hồ Chí Minh - một bậc đại
nhân, đại trí, đại dũng.
“Từ triệu Đinh, Lí, Trần bao đời gây nền độc lập
Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phương”
Với cấu trúc câu văn biền ngẫu đối xứng kết hợp với nghệ thuật so
sáng đặt các triều đại nước ta sánh đôi cùng với các triều đại phương
Bắc, Nguyễn Trãi đã khẳng định một cách mạnh mẽ về vị thế của dân
tộc, sự bình đẳng về độc lập chủ quyền nước Nam, nước Bắc có đế thì
nước Nam cũng có đế. Chỉ bằng một chữ “đế” một lần nữa tác giả đập
tan tư tưởng nước lớn ngạo mạn của giặc phương Bắc đồng thời bày tỏ
lòng tự hào tự tôn dân tộc. Đây là sự kế thừa sâu sắc tư tưởng ý thức
dân tộc từ thời Lý qua “Năm Quốc Sơn Hà”. Không những thế chủ
quyền độc lập dân tộc còn được khẳng định bằng truyền thống lịch sử
anh hùng bất khuất của dân tộc:
“Tuy mạnh yếu từng lúc khác nhau
Song hoà kiệt đời nào cũng có”
Bao nhiêu chiến công lẫy lừng hiển hách của các bậc anh hùng hào kiệt
được tác giả nêu ra với niềm tự hào sâu sắc. Những chiến công ấy đã
được khắc tạc vào núi sông, ghi những dấu son chói lọi vào trang sử
vàng của dân tộc. Như vậy với giọng điệu mạnh mẽ hùng hồn đanh thép
Nguyễn Trãi đã khẳng định một cách chắc chắn về chủ quyền độc lập
thiêng liêng của dân tộc - một dân tộc đã có chủ quyền độc lập từ lâu
đời. Đó là chân lí không thể chối cãi được. Qua lời khẳng định chắc
chắn về chủ quyền độc lập dân tộc, có thể thấy quan niệm về quốc gia
dân tộc của Nguyễn Trãi thật mới mẻ toàn diện sâu sắc. Phải là người
có tầm nhìn xa trông rộng thì mới nhận thức được nền văn hiến, phong
tục và truyền thống lịch sử là những yếu tố cơ bản cốt lõi sâu xa để có
được chủ quyền độc lập. Chính ý thức dân tộc sâu sắc của Nguyễn Trãi
Câu hỏi tu từ đã diễn tả được nhiều xúc động mãnh liệt đầy chất
nghệ sĩ rất đáng yêu của Bác - một con người có tấm lòng yêu trăng,
yêu thiên nhiên tha thiết đắm say luôn nhạy cảm trước cái đẹp.
Vượt lên trên tất cả, Người và trăng đến với nhau bằng cái nhìn
song phương để tạo nên phút giao cảm kì diệu giữa Người và trăng:
“Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt
Nguyệt tòng song khích khán thi gia”
Người đến với trăng bằng cái nhìn chủ động hướng qua song sắt
nhà tù để đến với không gian bao la, đến với trăng, đến với bầu trời tự
do bên ngoài. Đó chính là tình yêu cái đẹp, nhiều khao khát tìm đến cái
đẹp để được tận hưởng yêu thương. Trăng được nhân hoá, thổi hồn
thành một người bạn thấu hiểu biết bao nỗi niềm của thi nhân, thấu hiểu
được những rung động mãnh liệt của một tâm hồn yêu thiên nhiên, yêu
cái đẹp. Trăng đã chủ động đến với Người vượt qua song sắt nhà tù rọi
ánh sáng khắp chốn ngục tù tăm tối, trước sự hiện diện của trăng. Hiện
thực tăm tối của nhà tù như bị xoá nhoà chỉ còn lại mối giao cảm kì diệu
giữa Người và trăng. Với nghệ thuật đối kết hợp điệp từ “khán” đã làm
nổi bật cái nhìn song phương giữa Người và trăng. Tác giả cho người
đọc thấy được phút giao cảm tuyệt đẹp giữa Người và trăng. Chưa bao
giờ giữa Người và trăng lại gần gũi đồng cảm đến thế. Người lặng ngắm
trăng, trăng cũng lặng ngắm Người. Người yêu trăng, trăng cũng yêu
Người. Đó là cuộc đối diện đàm tâm của một đôi bạn tri âm tri kỉ.
Người ngắm trăng để giao cảm với vẻ vẻ đẹp của thiên nhiên, cuộc sống
còn trăng lặng ngắm Người để phát hiện ra vẻ đẹp của cõi Người. Cả
hai cùng hoà tan trong cái nhìn đầy cảm thông và chia sẻ. Đó là giây
phút thăng hoa của tâm hồn nghệ sĩ trong hoàn cảnh đặc biệt, điều đó
chỉ thấy ở con người Hồ Chí Minh. Khép lại bài thơ là hai chữ “thi gia”
thật độc đáo, gắn liền với không gian ngập tràn ánh sáng của vầng trăng
lung linh để một lần nữa làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn thi sĩ của con
người Hồ Chí Minh. Yêu trăng chính là biểu hiện của tâm hồn yêu thiên
nhiên say đắm để làm nên vẻ đẹp tâm hồn thi sĩ ở con người Hồ Chí
Minh.
Đề 2: Nước Đại Việt ta là bản tuyên ngôn độc lập
MB: Nguyễn Trãi không chỉ là một người anh hùng dân tộc mà còn là
một tác gia lớn của nền văn học Trung đại Việt Nam. “Bình Ngô Đại
Cáo” ra đời sau khi sự nghiệp chống giặc Minh đã hoàn thành được
xem là áng thiên cổ hùng văn. Đoạn trích “Nước Đại Việt ta” đã khẳng
định chủ quyền thiêng liêng của nước Đại Việt và được xem là bản
tuyên ngôn độc lập của dân tộc.
TB: Trước hết ta cần hiểu thế nào là tuyên ngôn độc lập? Tuyên ngôn là
lời tuyên bố của một tổ chức, của một chính đảng. Tuyên ngôn độc lập
là lời tuyên bố về chủ quyền độc lập dân tộc. Tiếp nối “Nam Quốc Sơn
Hà”, “Nước Đại Việt Ta” là một bản tuyên ngôn độc lập được kế thừa
và phát huy bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên một cách trọn vẹn nhất.
LĐ1: “Nước đại việt ta” là lời khảng định về cơ sở của chủ quyền độc
lập dân tộc Nền độc lập dân tộc được xây dựng từ lập trường nhân
nghĩa mà theo Nguyễn Trãi là yên dân và trừ bạo.
Việc nhận nghĩa cốt ở yên dân
Quân điếu phạt trước lo trừ bạo
Yên dân là làm lợi cho dân, lấy lợi ích quốc gia dân tộc làm gốc.
Đó là làm sao cho dân được yên ổn, đất nước thanh bình thịnh trị. Chữ
“dân” ở đây được hiểu là nhân dân đại việt đang khốn khổ điêu linh
đang rên xiết dưới gót giày của quân xâm lược nhà Minh. Nguyễn Trái
quan niệm muốn yên dân thì phải trừ bạo, nghĩa là diệt trừ những điều
bạo ngược ảnh hưởng đến cuộc sống yên ổn của nhân dân. Trong hoàn
cảnh này trừ bạo chính là đánh đuổi giặc Minh để đem lại độc lập tự do
của dân tộc. Như vậy có thể khẳng định tư tưởng nhân nghĩa của
Nguyễn Trãi gắn liền với tư tưởng chống xâm lược, bảo vệ độc lập chủ
quyền của dân tộc. Tư tưởng này của Nguyễn Trãi tiến bộ, mới mẻ hơn
so với tư tưởng Nho giáo. Đó là nhân nghĩa không chỉ dừng lại ở mối
quan hệ con người chung chung mà là mối quan hệ với nhân dân giữa
các quốc gia dân tộc thì còn có thêm yếu tố dân. Dân chính là yếu tố mà
nhân nghĩa hướng đến để bảo vệ chủ quyền độc lập thiêng liêng của dân
tộc. Như vậy nhân nghĩa là tiền đè là đạo lí xuyên suốt bài cáo. Nó là cơ
sở, là nguyên nhân của mọi thắng lợi, của nghĩa quân Lam Sơn của
nghĩa
cách sâu sắc.
LĐ3: “Nước Đại Việt ta” là lời tuyên bố về sức mạnh kì diệu của dân
tộc để bảo vệ chủ quyền thiêng liêng đó. Niềm tự hào về những chiến
công lẫy lừng của dân tộc:
“Lưu Cung tham công nên thất bại
Triệu Tiét thích lớn phải tiêu vong
Cửa Hàm Tử bắt sống Toa Đô
Sông Bạh Đằng giết tươi Ô Mã
Bằng những câu văn biền ngẫu chắc gọn, tác giả lập luận cho người
đọc thấy những thất bại thảm hại của kẻ thù mà bảo tàng lịch sử của Đại
Việt còn ghi rõ. Theo Nguyễn Trãi chúng thất bại vì “ham công” “thích
lớn”, chúng đã làm nên điều bạo ngược trái với nhân nghĩa, xâm phạm
lãnh thổ của một dân tộc đã có chủ quyền từ lâu thì thất bại là điều tất
yếu không tráng khỏi. Từ những dẫn chứng tiêu biểu xác thực có thật
trong lịch sử, tác giả đã khẳng định chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ
quyền của dân tộc Đại Việt đồng thời bày tỏ niềm tự hào sâu sắc về sức
mạnh kì diệu của dân tộc ta để bảo vệ chủ quyền cũng như những chiến
công hiển hách lẫy lừng của nhân dân ta. Với những dẫn chứng rất xác
thực, lập luận hùng hồn đanh thép Nguyễn Trãi đã khẳng định sức mạnh
của nền độc lập dân tộc trong niềm tự hào sâu sắc.
“Nước Đại Việt ta” xứng đáng là một bản tuyên ngôn độc lập tuyên
bố về chủ quyền độc lập dân tộc trên nhiều phương diện. Qua văn bản ta
thấy được tài năng của Nguyễn Trãi trong việc sử dụng văn biền ngẫu
két hợp với giọng điệu hùng hồn đanh thép với lập luận vô cùng chặt
chẽ, thuyết phục để làm nên một áng thiên cô hùng văn sống mãi muôn
đời. Đằng sau bản tuyên ngôn độc lập ta thấy được tinh thần yêu nước,
phẩm chất chiến sĩ kiên cường với phong thái ung dung, bản lĩnh phi
thường, tinh thần lạc quan cách mạng vô bờ bến. Trước hết là phong
thái ung dung tự tại của Người. Trong chốn ngục tù tăm tối không rượu
không hoa, người tù vẫn rung động mãnh liệt trước vẻ đẹp của vầng
trăng lung linh. Trong tù với cuộc sống phi nhân loại và bao đoạ đày
đau khổ: cổ đeo gông, tay mang xiềng xích nhưng Người vẫn trò
chuyện giao cảm với vầng trăng yêu thương. Ngắm trăng không chỉ toát
lên vẻ đẹp của tâm hồn thi sĩ mà còn cho ta thấy được đằng sau đó là
phong thái ung dung đường hoàng đĩnh đạc của một chiến sĩ cách mạng
vĩ đại trong cảnh tù đày. Dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào, những năm bị
bọn Tưởng Giới Thạch giam cầm hay ở chiến khu Việt Bắc bộn bề việc
nước, việc dân ta đều thấy toát lên ở con người Hồ Chí Minh phong thái
ung dung tự chủ ấy. Ở Bác còn toát lên bản lĩnh phi thường của một
con người đứng cao hơn hoàn cảnh: "Thân thể ở trong lao, tinh thần ở
ngoài lao". Trong suốt 14 trăng tê tái gông cùm, Hồ Chí Minh phải chịu
nhiều cực hình khổ ải của chế độ hà khắc Tưởng Giới Thạch nhưng
không có thế lực nào có thể ngăn cản nổi người tìm đến với thiên nhiên,
với vẻ đẹp của trăng:
“Nhân hướng song tiền khán minh nguyệt
Nguyệt tòng song khích khán thi gia"
Hình ảnh song sắt nhà tù đứng giữa câu thơ là biểu tượng cho
những thế lực đen tối, hắc ám hòng ngăn cách sự giao cảm giữa Người
và trăng, giữa hai người bạn tri âm tri kỉ. Phút giây giao cảm giữa
Người và trăng chính là cuộc vượt ngục tinh thần độc đáo của nhà thơ,
của một con người đứng cao hơn hoàn cảnh. Dường như mọi thế lực
đen tối của ngục tù trở nên bất lực trước bản lĩnh phi thường của người
chiến sĩ Hồ Chí Minh. Bài thơ thể hiện "tinh thần thép" của người chiến
sĩ Hồ Chí Minh nhưng không một lời nào, chữ nào hay câu nào lên
giọng thép. - "Ngắm trăng" không chỉ thể hiện phong thái ung dung, bản
lĩnh vững vàng mà còn toát lên một tinh thần lạc quan cách mạng.
Trong hoàn cảnh tù đày, Người vẫn tin tưởng một lòng vào thắng lợi
ngày mai của cách mạng Việt Nam. Chính niềm tin đó đã góp phần làm
quân Đại Việt trong cuộc chiến đấu chống giặc Minh; là điểm tựa linh
hồn của “Bình Ngô Đại Cáo” mà qua tư tưởng này cho ta thấy được sự
sáng suốt của triều đại nhà Lê lúc bấy giờ.
LĐ2: “Nước đại việt ta” là lời tuyên bố hùng hồn về chủ quyền độc lập
thiêng liêng của dân tộc. Nếu như “Nam Quốc Sơn Hà”, nền độc lập
dân tộc được khẳng định trên hai yếu tố thì “Nước Đại Việt ta” ngoài
hai yếu tố đó còn có thêm ba yếu tố mới: Nền văn hiến, truyền thống
lịch sử và phong tục tập quán. Như vậy,” Nước đại việt ta” là lời tuyên
bố hùng hồn về chủ quyền dân tộc trên năm yếu tố. Trong năm yếu tố
này nền văn hiến được đặt lên hàng đầu. Nền văn hiến là cốt lõi, là cái
gốc của một dân tộc:
Như nước đại Việt ta từ trước
Vốn xưng nền văn hiến đã lâu
Nền độc lập được xây dựng trên cơ sở một nền văn hoá lâu đời, là
một nền độc lập vững chắc có thể phát triển lâu dài theo thời gian. Nền
chính trị có thể chuyển dời theo thời đại nhưng nền văn hoá là mãi mãi
trường tồn với một quốc gia dộc lập. Phải là người có nhận thức sâu sắc
về độc lập chủ quyền dân tộc mới có thể khẳng định điều này. Nền độc
lập của dân tộc tiếp tục được khẳng định trên 2 phương diện: lãnh thổ
và phong tục tập quán. Bằng lối lập luận chặt chẽ, Nguyễn Trãi thay lời
Lê Lợi tuyên cáo về nền độc lập nước nhà:
“Núi sông bờ cõi đã chia
Phong tục Bắc Nam cũng khác”
Bằng câu văn ngắn gọn chắc nịch, NT đã khẳng định nước Nam có biên
cương, bỡ cõi. Đó là lãnh thỏi riêng của dân tộc tồn tại từ lâu đời không
ai có quyền xâm phạm. Không những thế, nước Đại Việt còn có phong
tục riêng: “Phong tục Bắc Nam cũng khác”. Phong tục tập quán là gốc
rễ của một nền văn hoá để cho ta nhận diện gương mặt tinh thần của
mỗi dân tộc. Trải qua hàng nghìn năm đô hộ của giặc phương Bắc,
chúng tìm mọi cách để đồng hoá dân tộc ta nhưng kì lạ thay, chúng ta
vẫn luôn giữ vững phong tục tập quán của dân tộc mình. Đấy chính là
sức mạnh của dân tộc mà Nguyễn Trãi đã khẳng định trong “Bình Ngô
Đại Cáo”. Chưa dừng lại ở đó nền độc lập dân tộc còn được Nguyễn
Trãi khẳng định ở chủ quyền và truyền thống lịch sử lâu đời:
Đề 3: Hịch tướng sỹ
Trần Quốc Tuấn một vị tướng kiệt xuất thời Trần, có công rất lớn
cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông. "Hịch Tướng Sỹ" là một
bài hịch nổi tiếng của ông ra đời trước cuộc kháng chiến chống quân
Mông - Nguyên lần 2 năm 1285. Bài Hịch đã thể hiện được trái tim yêu
nước vĩ đại của chủ tướng TQT.
Trái tim yêu nước vĩ đại của vị chủ tướng được bộc lộ qua lòng
căm thù giặc sục sôi cháy bỏng. Trước hết, thể hiện qua lời tố cáo tội ác
của kẻ thù. Trong muôn vàn tội ác trời không dung đất không tha, Trần
Quốc Tuấn tập trung tố cáo tội ác điển hình nhất đó là sự hống hách,
bạo ngược của giặc xâm lược, chúng dám làm nhục quốc thể, xúc phạm
đến danh dự thiêng liêng của dân tộc trong nỗi uất hận trước cảnh đất
nước bị giày xéo, vua tôi bạn bè bị sỉ nhục, danh dự quốc thể bị chà đạp.
Trần Quốc Tuấn đã vạch trần bản chất cầm thú của quân giặc. Bằng
nghệ thuật ẩn dụ đặc sắc, ông gọi chúng là "cú diều, dê chó, hổ đói" là
những loài cầm thú xấu xa bẩn thỉu đáng ghê tởm, chúng cậy nước lớn
thiên triều mặc sức hung hăng, tung hoành quát mắng triều đình, chửi
bới bắt nạt tể phụ đồng thời thể hiện lòng căm ghét quân giặc đến cực
độ với niềm căm phẫn trào dâng và thái độ khinh bỉ tột độ. Tất cả đã
diễn tả sinh động cụ thể tội ác đáng nguyền rủa của kẻ thù, giúp ta sống
lại một thời lịch sử đau thương của dân tộc. Không những thế Trần
Quốc Tuấn còn tố cáo lòng tham vô độ của giặc Mông - Nguyên với
một loạt động từ mạnh liên tiếp "đòi, thu, vét "để diễn tả một cách cụ
thể và nổi bật lòng tham không đáy của kẻ thù. Chúng tìm đủ trăm
phương nghìn kế để vơ vét bòn rút của cải của nhân dân, làm khánh kiệt
tài sản của dân tộc. Nhịp văn dồn dập góp phần diễn tả lòng căm thù
đã làm nên giá trị cho bản tuyên ngôn độc lập bất hủ của tác giả. Với
giọng điệu mạnh mẽ đanh thép, cách sử dụng từ ngữ có tính chất hiển
nhiên tất yếu “vốn, đã lâu, từ trước, đã chia, bao đời, cũng có” Nguyễn
Trãi đã khẳng định một cách chắc chắn: nước Đại Việt có chủ quyền
độc lập từ lâu đời. Đó là một chân lí không ai có thể chối cãi được. Phải
là người có tầm nhìn xa trông rộng mới có thể thấy được cốt lõi sâu xa
của chủ quyền độc lập dân tộc trong niềm tự hào, tự tôn về dân tộc một
chứa khối căm hờn sục sôi cháy bỏng, đó là cảm xúc mãnh liệt nhất thể
hiện trái tim yêu nước bất khuất của vị chủ tướng. Lòng căm thù giặc
sục sôi còn được thể hiện trực tiếp qua nỗi lòng đau đớn thao thức trước
vận nước lâm nguy, trước tội ác không thể dung tha của kẻ thù. Trần
Quốc Tuấn đã trực tiếp bộc lộ nỗi lòng gan ruột của mình: "Ta thường
tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối; ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa;
chỉ căm tức chưa xả thịt lột da, nuốt gan uống máu quân thù". Đọc
những câu văn biền ngẫu vừa nức nở nghẹn ngào vừa sục sôi căm giận
ấy, ta cảm tưởng như trái tim yêu nước của vị chủ tướng đang phập
phồng trên trang giấy. Với thành ngữ đặc sắc: "ruột đau như cắt" kết
hợp với việc sử dụng những hình ảnh giàu sức gợi "quên ăn, vỗ gối" đã
diễn tả một cách chân thực xúc động hình ảnh vị chủ tướng ngày đêm lo
lắng cho sự tồn vong của vương triều, nỗi lòng ngổn ngang trăm mối,
quên ăn quên ngủ đau đớn vật vã trước vận nước lâm nguy, trước tội ác
trời không dung dất không tha của kẻ thù. Câu văn biền ngẫu được tách
thành nhiều vế tạo nên mạch văn như bị cắt ra từng mảnh để tô đậm
thêm niềm đau đớn nhức nhối khôn nguôi đó. Việc sử dụng động từ
mạnh liên tiếp “xả lột, nuốt uống” kết hợp với nhịp văn dồn dập đã diễn
tả được nỗi căm hờn như bốc lên ngùn ngụt trong tâm can của vị chủ
tướng. Nó như được trực tiếp chảy ra từ trái tim, rút ra từ gan ruột.
Những câu văn như có cả nước mắt rơi, tiếng nghiến răng, tiếng thét
căm hờn, chất chứa mối quốc thù ngùn ngụt và trước mắt Trần Quốc
Tuấn chỉ có một ao ước là giết giặc, là ý chí xả thịt lột da uống máu
quân thù, quyết tâm không đội trời chung với kẻ thù. Đó không là nỗi
đau của một người thường mà là nỗi đau vĩ đại, tấm lòng cao cả của một
bậc phi thường, quên mình vì nghĩa lớn. Như vậy bằng một đoạn văn
nghị luận tuyệt bút, Trần Quốc Tuấn đã làm cho người đọc vô cùng xúc
động trước chân dung của vị chủ tướng với lòng căm thù giặc sục sôi
cháy bỏng và nỗi lo lắng đau đớn trc vận nước lâm nguy-một biểu hiện
của tinh thần yêu nước nồng nàn bất khuất. Trái tim yêu nước của Trần
Quốc Tuấn đã khích lệ nỗi nhục mất nước cũng như lòng căm thù giặc
trong lòng chiến sĩ quân dân ta thời Trần.
nòi thuở ấy cũng như mãi mãi sau này trong bất kì hoàn cảnh nào cũng
quyết không đội trời chung với giặc. Qua lời chỉ bảo ân cần của vị chủ
tướng ta như được lắng lại bao cảm xúc chan chứa tự hào về tinh thần
yêu nước bất khuất của người anh hùng dân tộc.
Tác phẩm "Hịch tướng sĩ" đã thể hiện được trái tim yêu nước nồng
nàn bất khuất của vị thống lĩnh Trần Quốc Tuấn.Với những câu văn
biền ngẫu, giọng điệu biến đổi linh hoạt. Khi thì giọng văn chì chiết khi
thì ân cần. Lời văn chan chứa cảm xúc, giàu hình ảnh. Đằng sau từng
câu từng chữ là trái tim yêu nước vĩ đại của người anh hùng dân tộc. Đó
cũng chính là tinh thần chung của quân dân thời đại nhà Trần.
KB: "Hịch tướng sĩ" xứng đáng là áng văn chính luận tràn đầy tinh thần
yêu nước. Đó là trái tim chan chứa những tình cảm với nước với dân -
một trái tim sục sôi mãnh liệt, một ý chí quyết tâm đánh giặc, một niềm
tin sắt đá vào sức mạnh dân tộc. Tất cả góp phần làm nên sức mạnh của
vua tôi thời đại nhà Trần, làm ta mãi mãi tự hào về truyền thống yêu
nước của cha ông ta.
tư tưởng nhân nghĩa niềm tự hào sâu sắc của Nguyễn Trãi- người anh
hùng dân tộc.
KB: Nếu như toàn bộ bài Cáo là một bản anh hùng ca lẫm liệt về một
dân tộc với hào khí thời đại, khát vọng chiến thắng kẻ thù để giành lấy
nền độc lập thái bình muôn thuở thì đoạn trích “Nước ĐV ta” chính là
bản tuyên ngôn về hào khí, khí phách, khát vọng ấy. Năm tháng qua đi
nhưng ý nghĩa của bản tuyên ngôn vẫn còn ngời sáng đến muôn đời.
Trái tim yêu nước của Trần Quốc Tuấn còn được thể hiện qua tinh thần
quyết chiến quyết thắng kẻ thù. Trước hết, tinh thần quyết chiến quyết
thắng được chất chứa trong nỗi lòng gan ruột, trong ngọn lửa căm hờn
với quyết tâm xả thân vì Tổ Quốc. Đặc biệt, ý chí đó còn được kết đọng
ở lời thề vô cùng thiêng liêng cảm động "Dẫu trăm thân này phơi ngoài
nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng vui lòng". Câu văn
biền ngẫu vừa sử dụng điển tích kết hợp với nghệ thuật phóng đại diễn
tả cái chết đầy kiêu hùng vì nước sẵn sàng hi sinh có hề chi. Dẫu cho
thể xác có tan thành trăm mảnh thì vẫn thực hiện đến cùng quyết tâm
đánh đuổi kẻ thù ra bờ cõi nước Nam. Đằng sau lời thề sắt đá ấy toát lên
tư thế hiên ngang lẫm liệt, tinh thần quyết chiến, quyết thắng với kẻ thù
của người anh hùng dân tộc thưở bình Nguyên. Ý chí quyết tâm ấy, tư
thế ấy là tinh thần của cả một thời đại của vua tôi nhà Trần của quân
dân trên dưới một lòng mà Trần Quốc Tuấn là một tấm gương yêu nước
tiêu biểu làm sống dậy hào khí Đông A một thưở. Xuất phát từ trái tim
yêu nước vĩ đại, tinh thần quyết chiến, quyết thắng với kẻ thù, TQT đã
bày tỏ trách nhiệm lớn lao của vị chỉ tướng trc vận mệnh đất nước.
Những lời tâm tư chan tình cảm chân thành đã khích lệ mạnh mẽ tướng
sỹ dưới quyền tinh thần quyết tâm tiêu diệt giặc. Ý chí quyết chiến
quyết thắng kẻ thù còn đc thể hiện ở việc thái độ nghiêm khắc phê phán
sai lầm của Tướng sỹ để khích lệ lòng tự trọng và lương tri trách nhiệm
của kẻ làm tướng trc họa ngoại xâm. Trước vận nước lâm nguy, Trần
Quốc Tuấn chỉ ra những ân tình chủ tướng sâu nặng cũng như mối quan
hệ của những người cùng cảnh ngộ, như anh em cốt nhục một nhà để
khơi dậy ở các tướng sỹ lòng trung quân ái quốc mà có trách nhiệm với
đất nước trong tình thế hiểm nghèo. Cũng từ đây, TQT đau đớn chỉ ra
cho các tướng sĩ thấy những sai lầm mà họ mắc phải. Trong tình thế
nước sôi lửa bỏng kẻ thù gieo rắc bao đau thương mà các tướng sỹ cứ
bàng quan " nhìn chủ nhục mà không biết lo, thấy nước nhục mà không
biết thẹn, làm tướng triều đình phải hầu quân giặc mà không biết tức,
nghe nhạc thái thường để đãi yến ngụy sứ mà không biết căm". Không
những thế, Các tướng sỹ còn chìm đắm trong những thú vui vô bổ, tầm
giặc sục sôi cháy bỏng khi vạch trần tội ác của quân xâm lược. Hình ảnh
so sánh, ẩn dụ đặc sắc “chẳng khác nào đem thịt mà nuôi hổ đói” mang
ý nghĩa khái quát lớn đã chỉ ra được bản chất tham lam của kẻ thù đồng
thời vạch trần dã tâm xâm lược. Chúng như loài hổ đói mồi khát máu
chẳng biết phải ném bao thịt cho vừa, có khi còn ăn cả thịt người nuôi.
Từ đó dự báo nguy cơ nước mất nhà tan, hậu quả khôn lường và thể
hiện nhãn quan sáng suốt của vị chủ tướng lỗi lạc tài ba. Đoạn văn chất
thường "thích chọi gà, đánh bạc, vui thú vườn ruộng, quyến luyện vợ
con, lo làm giàu, ham săn bắn, thích rượu ngon, mê tiếng hát". Thờ ơ
bàng quan, ăn chơi hưởng lạc trc nỗi nhục quốc thể không chỉ là vấn đề
về nhân cách mà còn là sự vô trách nhiệm đến táng tận lương tâm. Hậu
quả sẽ khôn lường "gia quyến xã tắc tổ tông bị giày xéo, vợ con các
ngươi khốn đốn, phần mộ cha mẹ các ngươi cũng bị quật lên, tiếng dơ
khôn rửa, tiếng xấu còn lưu.... Cảnh nước mất nhà tan không tránh khỏi.
Từng câu từng chữ được rút ra từ gan ruột của một trái tim yêu nước
nồng nàn bất khuất đang quằn quại nỗi đau đất nước bị kẻ thù giày xéo
đã khích lệ mạnh mẽ nhất nỗi nhục mất nước, lòng tự trọng, lương tri và
tránh nhiệm của các tướng sỹ trc họa ngoại xâm. Cũng xuất phát từ trái
tim yêu nước nồng nàn, tinh thần quyết chiến quyết thắng với kẻ thù,
Trần Quốc Tuấn đã chỉ ra cho tướng sỹ hành động đúng nên làm trong
lúc này là phải nêu cao cảnh giác "Đặt mồi lửa dưới đống củi", "kiềng
canh nóng mà thổi rau nguội", tập dượt cung tên, rèn luyện võ nghệ.
Với những câu văn sử dụng nhiều điểm tích "nhà nhà đều là Hậu Nghệ,
người người giỏi như Bàng Mông", TQT truyền tới ba quân khí thế náo
nức thi đua tập luyện trên dưới một lòng với quyết tâm cao, biến thành
sức mạnh Sát thét đánh bại kẻ thù xâm lược lập nên chiến công lẫy lừng
làm nên một tương lai tươi sáng cho dân tộc. Để khích lệ cao nhất quyết
tâm đánh giặc, Trần Quốc Tuấn đã vẽ ra viễn cảnh tươi sáng nước nhà
độc lập trong niềm vui tột đỉnh vinh quang. Tên tuổi các ngươi sẽ đời
đời đc sử sách lưu thơm. Cũng bằng cách đó, TQT đã khích lệ mạnh mẽ
nhất ý chí lập công danh xả thân vì đất nước và trong thực tế bao tên
tuổi tướng sỹ kiệt xuất đời Trần cùng với nhân dân Đại Việt thuở đó đã
làm nên một thười đại anh hùng, thời đại viết nên những huyền thoại
đẹp nhất trong lịch sử về lòng yêu nc bất khuất, tinh thần chống ngoại
xâm. Lắng lại trong lời bộc bạch chân thành, vị chủ tướng bày tỏ tấm
lòng yêu nước vĩ đại của mình bằng một câu văn chan chứa cảm xúc
"Ta viết bài này để các ngươi biết bụng ta". Đó là tấm lòng ái quốc vĩ
đại nhất quyết xả thân vì nghiệp lớn để bảo vệ đất nước Đại Việt muôn
đời bất diệt. “Bụng ta” đã lay động triệu triệu con tim đất việt yêu giống