40

L.Cat . 209.
!
lat

magnis

|a0 |IN ST IT V
TIONES GRAMMA
TICAE IACOBI HEN
richmanni Sindelfingeniſis.
Exhortatio ciufdem ad puerosut eloquentix-
ftudeant.
Ars condendorum Carminum Henrici Bebe
lii poetæ laureati cum additionibus multis
perauthorem ipſum emendata diligenter.
Racemationes & Obferuationes eiufdem .
Centimetrum Sergii HonoratiGrammatici.
Introdu& io perbreuis inLiterasGræcas,quæ
in aliorumImpreſionibus eft neglectory
Dagenazy

R
 IOANNES HILTEBRANT LECTORI S, D. P.
Inuenies hicſtudioſeLector annotatiões pauxillulas atcß caſtigaciõesmo
nicu ſuaſug neceſſarias,in lacobiHenrichmannigrammatic muſculã.Nam
ineo ipſoğd fupiore anno excudimus,aliquaincuriofe ac prope et
ſtice,aliquaminusplene inſtructedſuntedica, iam nuncipfius illius aurres
& emacularunt & expoliuerunt,ur & magis & fidelius iuuentuti noftræ con
fulant.Ea ppceraccipe hilarouulcu & obuiis(utaiunt) manibusopuſculum
hoc,ġd legas,plegas,lectices lecturiashortor,aces a codicibus abſtineas, vbi
typos & inſignianoftra no cernes.Suntenim ex inelaboraço archerypo tranſ
ſcripci,quippe quimulca continencquæ autores illiſefe præcepiffe nolunt.Cae
terum línunc q tibifrutificariuidebitur,auc inops uelieiunum eſſe ,pecimº
ut ſemper aliquid lettorirelinquendum exiſtimes,gd M.Cicero in noua rhe
coricaadhuncmodum ſcripcum reliquit.Cur uolumus ab induftriaquengre
mouerenequid ipſe quærat,dum nos illiomnia parata quæſica tradamus.
Hac igitur quaſi ueftigiorum demonftratione contentus, nequağut ſpero li .
bellum aſpernaberis,confyderacurus Plynianum illud,nullum ellelibrum
cammalum utnon aliquaex parce prodeſſet.Vale & amaliteras.
IN GRAMMÁTICAM JACOBI HENRICHM ANNI
Henricus BebeliusIuſtingenſispocra.
Cirraram quiſquis cupiterudüſſeiuuentam
Decote & breuiter grammaticoscanonas
Ille Palemonis chartis hunc iure libellum
Ec longis didymipræfereç ille libris 3

Inde Iacobe tibieftranto promuneregrandis

Gloria cuius erat fedula cura prius..
VERSICVLI SEBASTIARI KEFFER ARTIVM CVLTORIS
inGrammaticam lacobiHenrichmannipræceperisſui.
Si modo cerſiloquæ cuculca documina gliſcis
Grammaticesmelius forſican imbibere
Auretiam teneræ primordia digna iuuentæ
Noſcere,ficuperes ingenioſe puer
Sæpe polita legas doctimonumenta magiftri
1 Excerpes quoniam commoda pulchre tibi
Quicquid enimpueris forfan referare nequiui
1
Gallus Alexanderhoc tibipandecopus
Quo non eſt melius quiddam nec terſius ato
Commodiuspueris uix queat effe quog
Laudibusaſſiduisigiturftudiofa iuuentus
Hunc effer cibi qui condidit iftud opus.
HVMANISSIMO ET ELOQVENTISSIMO VIRO HENRI
co Bebelio Iuftingenſipoecæ laureato poeticam & oratoriam in
gymnaſio Tubingenſipublice profitenti præceptoriſuo
egregte amando Iacobus Hen . S. D. P.

Perische
Stablehek
Müricheir
 Quiste nõiurelaudabitpoeta diſertiſſimes quis te non amabit,venerabi
& magnifaciecs quis deniq tenõſummisextollet pconiis: quinihilplurisfa
cias,nihilqlaudabiliusducas,qdiu noctuck iuuentuti & pſertim germanæ
prodeſſe, qd clare liquido indicant perplureselegantiſſimelucubraciões cus
qbusnõ côtētus,fed ucbarbariēeo melius in germania excirpare poſſes, me
diſcipulũ cuã ſæpe es adhorcacus,ut proreipublicæliterariæ utilicate ea præ
cepta ſiamfermequacuor annos fcholafticis& diſcipulis noſtris tradidi in li
bellum colligere& ederem.Eacollegiprofectomagna uigilātia, in publicum
tñedereeft mihidifficilima. Nõem dubitoğrdam futurosqui laborem mea
improbent,qbus nihilğğd ipfifecerintplacet,quinihil pbanrğğdex ftulto
rumofficina prodiit,gdenignihilcommendantſởd barbariem fordeſq fa
pic.Dicent ( ſcio ) menoua in grammatica excogicalle figmenta , & uetera re
probaffe pcepta,confuetudinem inueteratamme damnaſſe publiceclama.
bunt.Male icem medocuiffe & iuuentutem inftituiffe.Horū tñ maledicétia
iamförtior fa &tus nõfaciã pili.Laudi potius mihiducālia barbaris,ſi abigna
uis & rudibusimonephariis& olentibuscapris uigiliæ meæ improbent.No
em pacitnocua lucē plusaſinusſtramina gaurum opcar.Ecutpaucis uerbis
Coaxantibus ranisillisreſpondeā;egonõnouafigmenta docui,ſed eağa ve.
tuftiffimis cum grammaticis,cum poecis & oratoribus frequenti lectione aca,
cepi.Quæ uera eſſe ſoleclarius ipſipſpexiffent,ſipolitioribus licerisrebus ue
ftudere maluiſſent,didiciffent
nereis pfectoea q egofcripfi,nec menecpcepta
mea uilípendiſſent,ſinon meretricum & cõcubinarum fpurciſſimo amore p .
pedici & uirulento liuore perplexiğd pulchrü ,qd bonâ, quod uerũeftcogno
ſcere potuiſſent.Vſum item cõem & confuecudinemnon neglexi,nec unq ne
gligam .Namquod ipfi uſumi uocant abuſuseſt & diuturnus error. Eſ enim
ſermonis uſus doctorūconſuetudo ficur uiuědibonorum ,tefte Quintiliano.
Intellige ſane vſum eſſe conſuetudinem doctorūineare de qua eft fermo no
ſter. Ideo ftulce &temere ne dicam inſane barbariquidamratiocinant.Hic eſt
doctus theologus uel medicus, & uritur hiſce uel uocabulis uelorationibus a
te interdi&tis,ergo haud abſurde raciocinationem horum ad id quod mihi ali
qñcontigitcóparabo.Ego cum hyeme quadam obmaximam niuem ğ oia
uiarumueftigia occluferat & texerat a recto itinereequitandopaululū aber
raſſem.Tumrufticus mihi comes acriter.mecaftigare & obiurgarecæpit in
quiés.Proh tu artium magiſter es & a uero itinere deuiafti & uiam neſcis. Ar
bitrabatur hebes ille rufticuscum philofopheffem quem nos artiñ magiſtrữ
uocus,oñesuias mihi cognitas eſſe,immo & calceos ſuere me ſcire opinae
bacur.Idcircois theologiædoctorē ,ppterea & medicíæ oratorięg doctor
non eftcenſendus.Si autem indoctiignarirudes & barbari vſum & conſue.
tudinemfermonis facerent,darem certe herbam ,mecuictum faterer. Quam
uero male me docuiſſe clamicant,reſpondeant diſcipuli mei, quorum plures.
ipfis oſoribus meis ſcio multodoctiores.Abeantergo inremmalam & Midę
auriculas timeant,quasnun abſconderepoterunt,cuculñenimcomederung
a ji
quem adhuccrudūfrigidoportant ſtomacho ,incoctag ppetuo porcabunt
cruciatu,alinūQ uendere neſciuntquemquotidiemulto uinoporare cogunt,
Cum añcaliialios habeanr docendimodos,egomeo more urputo nonmale
Tubingenſisgymnaſü iuuenturčinftirui,teftesſunt mihi perplurcs auditores
mei,quimeuigilâtiſſimeaudieruntdocentē,ġġgs nõ femelled bis & iterum
me obfecrarūt,pcepramea in publicũ ederē,ğnomopñcibus uocalidoctrina
ſed & abſencibus & pofteris chalcographorūdiligentia ſcriptismeis,pdeſſem
& conſulerem .Quod tandefacereinfticui,maxime iuffu & autoritate tua, ti
big hūclaborēmeūdedico.Accipeergohūclibello meữerudiciſſime poeta,
fronteleuigata,a naſuciscricicis & blateronibusdefendico.Nameum clypeo
tuo tectõin publicã exireiufli.Ne forte ab hoftibus inique & hoftilicer incerci
piat.Quod aấtineo mēdolum autnõſatis emaculatū inueneris,fungere pce
proris officio,licurã adhibeasoro,Náego nõeu mepfiteorquinunğerrauer
rim ,fed eum gfidelicer & diligentiſſimeſemp docuerim ,& promea ingenio
noctu & interdiu barbarië vellicare, & caftū lacinữ docereftuduerim , de me
ſentiantindocti & liuidiquicqdlibeat. Tuuale poeta terfiffime, &qdme face
reuelis, qduel ucilicaci ueliucúdicaci tibieffe poffit,audēteriube,&fađã exi
ftimato . Tubingęex cõtubernio nrodecimokaleñ .April.Anno M.D.VI.
VERSICVLI IACOBI HENRICHMANNI AD EVNDEM
Bebelium uatempræftantiffimum ,
Oſor graſſatur iam turpiter undig ſpurcus
Quare quo menseft hicliber irecimer
Nemoprobum cimeat moneo ,nam nonnocet ulli
A ftudeancomnes pertimuille malos
Accipe cu librum noftrum clariffime vates
Huic tradas oro ſignag & arma tua 1

Peſtifer hoc uideatmalus& turpiſſimusoſor

Detrahere ur doctis ceſſer & ingenuis
Hunc uos defendaspetimus noftrum @ libellum
Hic facias tutus quo liber ire queat:
CHORIAMBICVM ASCLEPIADEVM MATTHIE KRETZ
Landſpergenſisaduleſcentisingenuiin Grammaticam I. H.
Intonſiiuueneshucmoucantpedem
Si dulces cupiunt carpere floſculos
Hucclaris faciantſyderibusuiam
Leges grammaticas noſcere ſiuelint
Huc omnes properentpectore feruido
Pollucere uolunt quilatiaphraſi
Offendent ecenim candidadogmata
Quænon areliquis tradita ſunt prius
Nil hic præcipitur quodforet abſonum
Quod uel curpiloquambarbariem ſapit
Verum romuleisſingula fontibus
Erumpunt nitidocodice quælegis.
TETRASTICHON EIVSDEM
Cedite grammaticiquosbarbara fcripta fouebune
Craſliloquus gocthus barbara labra regac
Florear & vigeat magna cum laudelacobus.
Er luftrecnomen climáta cuncta ſuum :
HEXASTICHON AMANDI MEGELIN IN GRAMMA
ticam Iacobi Henrichmannipræceptoris fuiinprimiscolendi.
Quicupis emuntimromanæ nomina lingua
Flectere percaſus calia perg genus
Grammaticæ &partesexacteinquirerecundas
Hæc lacobiaudidogmata grammatices
Tufacico hæc præcepta legasftudiofaiuuencus
Ilis inuenies commodamulta tibi.
1. IOANNIS HABERKALT PHILOPHOEBI IN GRAM
maticam magiftri fuiIacobiHenrichmanni.
Dogmara grammatices.caftequi nofcere glifcis
Hunc lege quimultis anteferenduserit
Donatus doctus quæ dat Pedianus& Acron
Ecreliqui terfi,conrinecifteliber:
Deſine doctoris noftriimpugnarelaborem :
Liuoredaxftudiis inuidiofe bonis.
Define rerfiloquum duro infeſtarefufurro
Sueuisąuxilium & commodamulca culit:
CARMINA IOANNIS VVEBER IN LAVDEM LIBELLI.
Hucades o iuuenis ueram quiſcire medullam
Opeas grammatices,hoc opusoro pecas
Hucreflecte pedem uernos qui carpere flores
Experis,& uiolaslilia cungsroſis -
Sæpeakpellegito tudogmata culta libelli
Hinchaurire porescommodapluratibi
Erutus emulcis autoribusiftelibellus
Singula (crede mihi) ſub breuitare docet
Autorigraresperſoluas lector amice
Pluribus ut proſíc quiculic illud opus
TRIA PRÆCEPTA IACOBI HENRICHMANNI.
ad Scholafticos fuos.Primumi
Te præſtes talem in maiores ing parentes
Quales cu velleseſſe tuos pueros
Secundum .
Edibus apatrjis miſſus cur ipfe memento ',
Tumandata rogo perficial @ frequens a lit
 Tertium .
Moribusornato rogo te virtutibus ato .
Vtpoſſis mox cum lauderedire domum ,
Iacobus Henrichmannus ad Scholafticosſuos.
Difcepuer modogrammaticæ præceptatenenda
Quæniſi cognoriscætera nullaſcies.
IACOBUS HENRICHMAN CASPARO HVMEL VIRO
diſerto & facundo præceptori ſuo non triująjicer amando S.D.P.
Cum ſuperioribusannisgrāmaticas inftitutiones ( quarū qdem non mini
mam parcem a te accepifre ingenue fateor ) elucubrafem ,barbarorûboatā
euitare nequi,gnſpurcos & liuidosdentesin me acuerent.Vtinãimmūdiffi
morum porcorūdētes in uorādis ftercoribus adeo hebeſcãt,utmihinocere
poſſintoino nihil,blaterones illipeſſimimiGaſparid ſolūğd'ipſididicerecom
mendant laudant & magnifaciunt, ġ fiturnullūunğadmiſſuri ſint doctore
uelindialectica qnõfit HiſpanusPetrinus,aut ingrāmatica niſi ſicGall.Ale
xandrinus.Politiores lfasurprentiſſimūuenenūtugiūt,cótemnūt,& qñmu
farum ſuncacerrimi hoſtes,poetică nec difcēdam nec docēdam eſſe clamitāt,
idą hydropico,pbantſyllogiſmo,& ģd monſtro eſtmõſtroſiusrhetorica &
grāmaticã artes primarias ex numero artiü & igenuarūdiſciplinarūelimina
re nicuntur.Adeo em heberes funt & obtuſisſenſibus,uteūgſit terſiſſimus
grāmaticus,rhetorfacũdiſſimus,muſicus iucûdiſlimºgeometer ġo & aftro
nomus acutiffimus inter bonarūarciū culcoresminimelocauerint,nec eunda
noie artiſta ſbarbare ipſiutunt uocabulo dignant.Sed hūcſolūg ģfdã fyllo
giſmos ſophiſticosuel'elenchos didicerit oprimữartiſtā (utrudiuerbo eorũ
vtar) nomíanc,tanğſola & unica diale&tica ficarsliberalis, precis & reie &tis
aliis oibus. O ftolidi & ignaui hoiesadhucmodicūluméeftin vobis, cum ,
nullos ung poetasaut oratores legiſtisinter grāmaticos tñ cõnumerari diſcu
pitis,nõfecus certe ſegnum ftercus, qd dũin aquiscū pomis fluctuaret,dixiſ
ſe fabulat. Nos poma natam.Quidū fratrisAlexãdri verſiculos didicerint
fe Priſciani cotū uolumé comediſle gloriant,vtfaraorg çaprinūftercusante
pharmacopolæ officinam reptam propilulisuoraſſe dicit. Videntpfectomi
hi hmõiſcioli plus ac fæpius fimūraftro copoſuiſſe,ratiariiq magis fentinam
hauſiſſe quamgrāmaticorű dogmata pluſtraffe,libet flere,libet ora madidis
rigareclahrymis,cũ tęporű noſtrorūmiſerā calamitate confydero, ġ qdem in
foelici epefacūdiſſimi& pientiſſimi muſarum apoftoli & germanæ reipublice
ftrenuiamatores poetæ , & poeraftricæterig caſtæ latinitatis culcores abare
baris & rudibušacinuerecundis fimiis mordent,lacerant, & oino floccipen
dūč.Het profe &to Germania uel fola Sueuiatoruiros illuſtres doctos & egre
gios locuendo acą ſcribendo terſiſſimos, ġr nec Italianec alia quæcaq natio
habere dinoſcitur , omnes nitunt euellereextirpare & fundicus cũ radicib
eruere oneloliumoemo zizaniã ac ſpinā,gbusbarbari latinữeloquiū adeo
adulterabant & hodie adulterant,ur cũhos log audias,anfermocorūgotthi
 custican vandalicusiudicare nequeas,at contrahoſce poetas & oratoresger
maniçilluſtratoresbarbara festaſ Alex.Gallum unice adoratlapides,ſudes
machæras& oémbellandimachinã aſſumpſic & corripuit.Horriduseft pfer
doeorû funeftuset crude lisexercitus morimallētdeūſuũ
ğ Alexandrum
(quếnecego reiicio ) negare,cuius ſcripta ſanctiora credunttabulis Moyfa 2
ſummo Deo datis.Nõpoſſum nõgemeregties miſeriã patriæ noftrçcõſpicio
Non poſſum non cum Heraclitoicotinio ſemper flere,quoties barbarorấtur
bam uideoqui dentes in ġdlibet ftercusmergûr. Miſereſcere cogor humanæ
conditionis quæruſticani cibiaſſueta felespro leporibus comedic,hoceftbar
bariem proelegantia diſcit & docet.Sed quid queror? quid doleo , quid ue la
mentorpotius ridēdum duco , & iam fecusmihi in riſum vertit. Iang cum
cum Democrito folutius rideoineptiasaduerfariorum noftrorü,quasdū ali
quandoſophifticis argumentis uelate conant,cum primum ineptitudinemſu
am detegunt,quemadmodūimprudēs muliercula a vicina correpra, q nudo
capite & eo quidem raſo & ſcabioſodomīexiffet,ộ veſtibus ſublaris a natie
bus caput tegere cepit,uelando capitisſcabiem podicis fæditatem omnibus
non ſine ridiculo oftendit.Ita etiam lacinitatis oforesignauiam ſuam occulere
volentes,ftulriciamoíbuspalam faciunt.Innumeræ ſunt barbarorūinepriæ
utipfe fcis Gaſpar amātiſſime,hasomnes nunc referrenon licet,mihi pferrim
pythagoræo. Quid eñ mea refert rhinoceros naſum habeatan ne Tufifcri
pta noftraa maleuolis calumniariaudierisdiſcipulūdefendito rogo,Valeex
Luftnoia vii.KalendasMartias.Annoo &tauofupra ſeſquinilleſimum .
EXHORTATIO JACOBI HENRICHMANNI AD LITE
RARVM STUDIOSOS VT BARBARIEM
eliminent, & eloquentiam
venentur:
Non poſſum ſatis miraridebarbarorum rudicatecorum & contumace
& ceruicoſocapice,qucreſipiſcant,tandem quidboni lit faperediſcantplua
deripñta nemine.Mirorinquam inſigné ftulticiâ & furibunda temeritatem
dicentiumno opuseffe cuiğfermonis elegātia.Hoc unūlocuturo ſatiseſſe id
ģd animomedicacusfuerit effari poſſe.Proporcorũimmundicie ranários
paluſtriūſordem Barbariillihoiesſihoies dici merent non iniuria Demofthe
nicomparantur,quiſatis tibiarbitratus eft ſiimmundo & inconfucilicérone
tegeretur,obid oém ueftium ornatū rangplentiſſimữu
umexicurus potlusfrigore congelari,in duruinglilicē cõuerti maluit q pur
puram induere.Haudfecus faciunt ſtercorarii & barbariſubulci,quiſine de
care & decentia cum faſtidio oím audientiñ cuncta cogitant ftultiſſime 8
fufticillime effuriunt.Quorum inſulſusſermononplusponderishabet õgal
linarum urina,aut ftercuscolūbe:Verumapudſuiſímiles barbariei principes
honorãtur,quibus ranarūcoaxatio plus luſciniæ căcus placet,quibus aſcau
les hoceft vtricularius in falcantium choro plusplacetſ citharcedus. Sed ve
ad inſtitutūreuertar,ſupioribusdiebøegocuidáliteratoridicēciſibiſatis
a iiij
eſſe
mentisconceptumuellineelegantiæ fáleexprimere poffe,reſpódi&fibi facis
eſſeprorepellenda fame fabis & incondica pulce,adfirimqreftinguendam à
quam fufficere,Atille no tam ſapidum effe hunc cibumglint piſces,perdices
caupones,lepores & huiufmodidelicatiores cibi,quibusveſcunturdiuices &
vrbani homines,pulcem uero & fabasrufticorūmenſä сongruere audacul
dicebat.Opecusineptifſimum ,o gelida ſtatua& ſineratione caput,cu inter ſa
pidum & inſipidum cibum ( quanğ vtero efurientem faciar) diſcretionem .
facis,accameninterincultum ſermonem quo circa ſtiuam aratrumer compica
utunturruſtici,& lepidiſſimamorationem qua in publicis cõcionibus vtung
poetæ& oratores nullum viseffe difcrimen.Ego profectoadhucmiror & na
quamfatis iniraripocerode barbarisnoftræ cempeſtacis hominib ?,qui quod
in teutonicocæteriſo fermonibus & linguis vituperant,id ipſum in latina lin
gua probant & collaudát.Siquisenim teutonico& vernaculo loquat ſermo.
ne, & linguæ lubricitate vnam tranſilieritfyllabam immo literam vel minia
mam adiecericue ſyllabam aut eandem bisrepetierit,ab omnibus irridetur,
yellicatur, & velutiebrius autmente captus fubfannatur,uítuperātig demo
ſtraturdigito.Ecin litigantium foro hoc euenire uel maxime uidemus,vbifi
quis aliquodprocricum & ruſticum verbum proculerit,dignus cuiPythago
ræſilentium imponatur omnium voce iudicacur. At illiinſipidi& inerteshy
dragogiciſi quis totam orationem lacinā habuerit,in qua non níſi triuíale lati,
num abfonum gothicum & obſolecum & plane tale quod nemonetanteuel.
poft Ciceronem intellexiffet,hanccerte oratione laudant, &indottorā abufi
one confirmacam uitroq pollice cõprobanr.Perpendite quæfo ğinfqui iudie ,
'cesſint illi qui in eiſdem & fimilibuscauſisdiuerſasdant fententias,çeutonico .
ſermone ruſtice loquentem condemnant,alium barbareX rufticiſſime latina
lingua garriençem abomnimaloeciam cum laude abſoluunt.Cæterữ vtſuữ
defendanterrorem.Chriſti ſaluatoris noſtri ueſtigia fefe imicartgloriant,dicē
tes eundem deum &faluatorem noftrum dum in terriscum hoibus uerfaret
ruſtica & ineleganti latinicare uſum fuiffe,ut in euangeliis uidere liceatHuiri
diculi & ſtolidihomines ueftram inſciciam loquacicaceueſtra cunctisparefa
citis.Chriſtus ne latine locutus eſt diſcipulischebraice certe & non latine.Nec
Euangeliſtæ quidêlatine ſcripſerunt,Matthæushebraice,reliquigræce. Vnă
deLaurentius Valla aitnullam liceram NouiTeſtamenci lacinam fuiffe,hoc
idem dicit diuus Hieronymus in prologo euangeliorum , fed in lacinitatem co
uerſum nunclegicur nouum inſtrumentum..Q .& fivulgarein coſit lacinū 2

non tñomnino gotchicum & barbarum , quéadmodū uefterlermog latinus

dicinungmerecur.Ecucex multispauca inepca inmediữafferam .Quis ung
ex do tioribusmonachos ordinisdiuiFranciſci minores uocauit. quo enim
pacto comparacijum nomenminor monachum fignificet haudcõiecturare
potero,nechanc adrem quid faciet fi fratresminores dixeris, quafi minimos
incer monachos,namut Laurenti.Valla,cæteriągramniaciciomnesdocent
comparatiuum non ad plura duobus referi.Eosipſos autemmonachos quos
barbare minores uocas monachos anypoderospenulti.produ.hoc eft nudi
pedesuocare poteris.Ita etiam Dominicafterhoceft diui Dominiciimicacor
iniufto & iniquo nomine vocat ab indoctisprædicator,Nec item prædicator
concionatorem nec pdicareconcionariſignificar.Etfacerdotes hodie pecunia
quæplentibus in diuinis ſacrificies ſoluit barbareplencias nominare conſueue
runt,quis vng diabolus hoc uel docuituel didicic. Sed plusac magis inepte
iufta & exequiasquas mortuorum ſaluci & faluacioniexhibemusſine probo
autore depofitionesappellant.Etfunerariã impenfam teuto.ſeelgeret indoeti
& uillanipresbyterimortuarium appellant.Taceo alia innumeraĝnon tam
barbareſ ſtultiſſimenulla fuffultiratione blaterantnoftriſacerdotes.Nuper
gdamagogum.i.uiæ comitem ſeuductorē teuto.glaitzman oder wegfurer
indo&teuocabatconductorem.Saluumģą.conduđūdicebat,qd melius tuti
itineris literas aur itineris fecuritatem noiaffer. Non minus barbare dicimus
compatres& commarresqs latine baptiſmatis teſtes diceremus,coldē ignaut
etiampatrimos falſe nominant,cum patrimuseum qui patrem adhuc viuen
semhabetſignificat.Inercemitē & parūdodiquod latine opuſculum dicimº
ſeu lucubrationéipſibarbare tractatū & tractatulī uocant.Eccharcarum uer
ſus acęlineasneſcio cuius autoritate confiſirigas appellant.Nonpoffum file
tioperire qfciolus quidam paulo anteoino incongruedicebacfe mififfe fan
guinem ,ĝdalii ſanguinisminucionem feumelius uenæ inciſionem dicunt,aut
phlebotomiam , quotiesſanguinis uenam ſcalpello aperuerintidipſumelegan
ter ſacrificare dicimus.Phlebotomare aūtnunqapud do &toslegi.Sunt huius
generis mille quæindo &tiſcholædeceptores docent,dactylum pro mentula
lardarepro ſupponere profutuere& plibare ac plibatusincongruepro pdi.
cerepditus utuntbarbariei magiftri.Prælibare aūtſignificat cibum porūg
pguftare ſicutiin principum menla fieriuidemus,ubicibuspropter ueneniſu
{picionemplibatur ceuto.credentzen.Surgum nefcio cuiusuelgratia uelau ,
coritate freciautumnale fænum dicunt,qd lacini & receptiſcriptores cordum
uocanc. Vadereuirgacũſine riualedicunt,ire ad apportandas uirgas,& idco
mune eſt inſcholistriuialibus,cũad afferēdā ferulaeunt diſcipuli in uirginde
miam.Eft aất virgindemia utobiterdeclarem colle & iouirgarū ob uerbera.
Vnde Varro in Ăga.Quid criſtiorem uideo te eſſe an ideo quia ſcapulæme
tuunt uirgindemiā.Addūrinſuppædocribæ qdam non mulcum dodi cauil
lantē pro loquace,trufantē proinqero ,trufaoino barbarõeſt.Cauillariant ir
ridere,illudere,fallaciag & doloutiſignificat.Taceo cp non tam inepta ſbar
bara á penitus inconcinna íponuntdiſcipulis nomina.Illum Ioannemſartoris
aliūPecrūcalceatoris,currificis,caldeacoris,fabric appellant. Sed hæc & alia
gplurima Bebeliusamicus meus in cométariis ſuis caſtigauit.Preterea ſtrena
hoceft munus ad principio nouianniab amicisnobisdatur,inſullebonuman
numdicere confueuimus :Licentiare pexauctorare& licentiatos proexauto
ratis & abactis.Ecdegradare pro deſecrare ſcribuntinerces.Omiccerenonpof
fum ,quod pigriludimagiſtridocent.Illeſedein prima parte Alexandri,& il
le fedetinlogica,cumſignificareuoluntdiſcipulum inprima parte GalliAle,
 xandri,aur in diale &tica diſcere ğſtolidũhoc ſic pueri iudicent.Item inftátiang
pro iudicio iuriſcõſulci accipiíc.Illiceracinotariū protabelliõe, & gerulump
tabellario uſurpant.Eumos qui iudiciadta ſcribitimperiţi protonotarium uo
cant quilatine& beneactuariusdicit,ceuco.gerichtſchryber. Poſlem adhuc
infinitain medium afferre, qbus barbari lacinum ſermoné corrüpunt, & uene
nant,inlaținitaté grandinant.Sed de his modo ſacisſupergratis ſic inquam
aprodentē tetigille & apudcaudam canč retinuiſſe,Immüdaſuem aliqñ reci
bus implicatū uenabulo veruburocransfiga& mactabo,neſemp elegāciqui
neam dentibusdeuaftet. Studioficredo & bonarū literarā amacores noftris
adhortationibusmoniti barbariē fugitabunt& eloquentiã obuiis manibus
amplectent.Qz fi inueteraci literatores barbarorū uexilliferi & anteſignani
fordicié ſuãex uere noluerint,in eadéperpetuomaneant,& ulcra,cũnecblan
dis necaſperis uerbisa cõſueto more,ppelli poſſunt.Siem ftultū cõruderis in
pila qualiptiſanasferiête deſuppilo,nõauferetabeo ſtulticia ei”.Prouer.xvü
1
ca.Sed ucaliqñ unde digreſſi fumus reuertamur.Mirandū pfectoeft nonim
meritode farua ignauorum hoím opinatione,nõ plurisæftimātes incõcinnu
& male côpoſitamorõnemõelegantiſſimā,dicétes nihil intereſſe grermone
qua ueuoce quis loquat,dūmodo quiduelic intelligi poffit.HuiGalatæ infen .
faciq dulcitatem &mūdiciēqueritis in cibis quod beſtię faciūr,gornacū ama
Lis ueſtium ,ĝduobiscum facuis eft cõinune,in cæteriſ rebusomnibus uenu
ftatem & pulchricatē eligicis,& inſola uoce acą fermone gbus maxime differ
tis abrutis animantibusſpurciciemruſtícicatem & barbariem amacis,nullam
inhis dignitatem ,nullamelegantiam ,nullum deniq penitus decorem qricis.
Grunnite ergo cum fuibus,latrate cum canibus,blacerare cum ftulcis, donec
ad priſtinũ chaos mūdus reuercat,lucog & cænoobuoluti ppetuo ſordeſcat.
is.Acinguntnoftraticheologaftriatą technologi,quõpoffumus in noftris di
ſçiplinis mundo & puroſermonevoir ubi &in quibusnon funt uocabula po
etica nec oratorię uoces,fed cerminilogici ut barbare cü ipfis loquar.O argu .
ta ftultorum diſputatioſ non abfimilis eft quæftioni cuiufdam latronis qui
corripiédi ſacerdotiob perpetratūhomicidiī ait.Quõegolatrociniū exercer
bo ſihomicidiữ ppetrare prohibeor.Ita illiputant le non poffebarbariem vi
care ſibarbarosfuos doctores legerint.Legant quęſo theologi Hieronymum
Auguſtinum ,Ladárium , & religs plurimos,in quibus elegantia redolec ab.
ſoluciſſime.PhilofophilegantAriftotelem . Themiftium ,Senecam ,Boetiū , &
ſimiles.Sed ut uerum fatear,docendi gratia nonnung Cicerone teſte ucendű
eft verbo,minus uſicaco.Ego qçdocendo aliqñ barbarasuoces lacinis intere
miſcui,ut eoſignificantius iuuétutem inftituere poffem .Legietiambarbaros
fcriptores non ut lacinum eloquiumuel eleganciã exillis peterem ,feduteorī
pcepta& infticucionesmelioresſiquas haberentediſcerē. Illud etiã theologis
& philoſophis concedamus ut fúze profeſſionisdocumenta barbarisſuis au
toribus probēt,Sed geiſdem lacinitacem uelprobent, uel reprobentminime
patimur.Nolumusstenim utſupra crepidam calceariusafcendat,inſanuspra
fecto effet g ad probandūaurữfigulū aſciret.Mulo infaniorquiiuriſconſul
cum ad ægrorum ,medicī uero ad dirimendasforilices uocaret. Quis auté
huncfanæ mentisiudicaretgbarbarum in rhetoricis diſciplinis iudicem con
ftitueret.Non poſſum ſilentio abire quin prodam (tulciſſimūſermonê theolo
gorum& technologorü cæterorig grundam etiamiuriſconſultorum dicen
cium ſeſenõ uocabulorum ſignificacumſed orõnis ſenſumuarietatēcg indaga
re.Licet exclamare & folutioririſuprorumpere, q ftulti & tardihoiesdomũ
cuius aditum uiam & ianuamignoranc ingrediuolūt. Qugemmõ.poffunt
parum prudenceslectoreshabereorõnis fenſum li uocum ſignificatum nõ ad
uerteriner Dicebat quidam inſulſus rufticus aurifici,fac mihi aureû annulū , &
ineodé hæcſculpe uerba,Arnoldus dat Greræ huncannulū ,inhibēs eñ ut lite
ris id ipſum non ſculperet,ne fortelegentibus mentis arcanū proderet.Judica 1

oroan ne huic ruftico ſuperioresbarbariſimiles funt.Audiant quæſo ignaui,

inculti,ſomnolenti ſordidi,& fecordes barbaridum uolunt uocum ſignifica
siones inueftigare,per quas adloquentiū ſcribentium.fenſum puenit,audiãt
inquam diuum Paulum.i.Corin.xij.capite dicentē.Šinefciero uirtutcm uo
cis eroeicuiloquor barbarus.Abeantitaqinrem malam qui eloquentiã cõ
temnūt & eloquentes odio habenr.Abeant,pculin anticyră ubimultoheller
bord ab inſania purgent.Vosergoo ingenui&bonę indolis adoleſcentesdo
dos uobis eligice pceptores, gelegantiam & caftum latinum uosdoceant sem
que cito en immocitius probam latinitatem ğreprobam didicerkis. Satius
ericin principio eloquentiam diſcere ſ pofterius ğbarbariem dediſcere. Nu.
cleumquæſo capité & putaminabarbaricisdoctoribus relinquite,fugiteim
mundosgrāmaticos,eorum inepta doctrinam libroforgorthicos abiicite. Si
ex ipſis larínicacē & eloquétiam comparare uolueritis,nihiloplus facietis, g ſi
manus luto laueritis.Cauéte obſecro ne uosbarbariuerborum portētisſedu'
cant & decipiant.Elingues barbari ultra cedros libanicapita extollunt,fefe fo
los hoies cum ſintueræ beftiæ arbitrant.Ipfifefe quauis honoratione dignos
pdicant,tandemos pontifices & epiſcopi fieri conant.Huiepiſcopi grum capi
cibus pro cyarehoceft pontificalimicra patibulum imponetur Ecce cumiam
concluderem finemoadhortationinoftræ imponere vellem ,VitusFeinfelin
facellanusepiſcopiAiſterchſis politiorum literarum amator ad me attulit li C

bellum quia bibliopolis vulgo venalis circunfertur,cuibarbarus titulus, Es

tuſcholaris,quem vbimaximocachinno in quibuſdam locis legiſſemus, re .
perimus tot ineptias,tot uocabula barbara,tot incongruas orationes, toig
fallas nominum interpretationes, p communiiudicio & mco & aliorum in fa
miliari conuiuio tunc temporis exiftentium concremandus iudicabat.In pri
misita obtufus & veternofus libelli autor anilesinterpretationes & deriua
tiones tradidit uerborü ſum & uolo ,quas referre puider,Rationemg aſſignat
quare uerbumſumno terminet.o uelor,quia ſumtribus liceris fcriptum diui
nam trinitatem ſignificer,huifatuam temulentamqrõnem .Additdeinde ra
gionem æque ut pcedentem ineptiflimam ,quare in ſiceramm & non n finiać
uerbum fum ,interpretaturibidem falfillime homo ex literarum numeroco
demmododeus.Item latinumalateo,grammaticăa gramma & icos deriua
rifcribit,figmentafunt omnia.Alphabetum dicit ab alpha hoc eſt principiū
& beraideft literadeſcendere,menticurliterarum ignarus,Alphabetum en
cx duabusprimisgræcorumliteris compoſitum eft.Doctrinale (ita eñ bar
bare uocant AlexãdriGalli librum ) ait iuucnum deceptor a doctrina & alo
alis compoſitum effe:Huiinfanum cerebrum .Quid ineprius vſquam excogl
taripotuit: Go hicum & apudperitiores nunquam audicum uerbum ſcur
raris profcurra u ſtratilata æque iniquumprograſſacore ponitur teutonice,
ftraffen rauber,follus pro ftulco ,fcandalarispro uituperate& detractore teur
to.fchender.Diſcolusprouago,Beneueneritis & deobene ueniatisprofalue.
Vnennis proanniculo.i.vniusanni.Gradum prodignitate& gradacum pro
eoquiinſignia alicuiusdiſciplinæ literariæconfecutuseft. Vadare fuesprola
uare&aquare.Licentiam lucraripro eo quod dicimusfauorem & facultatē
impetrare fatuus uſurpat.Credo ſanctiſſime huius libelli autorem inlatinita
tis perniciem coniuraffe.Sunt præterea alia prope infinta deliramenta quibus
puerorum,ingeniaobrunduntur.Quæftiones & interrogationes proponūt
difcipulisfolidiſſimas,puta quid fubie&tum & propria pallioin alphabeto,ta
bula,Donato,Alexandro & Catone.Rurſus quomodo hæc omniadefinían
tur.Quareſunt tantum quinq uocales literæ propter quingpaſſiones inquit
delyrus homo timorem odrum gaudium ſpem & dolorem . Qualis quæ ve
hæc ſitrationec Salomon nec Sibylla dicerepotuiſſent. Quor ſint aues in 1
Donato.quid comedant, & quo volent ftulti quærunc Tabuliſta,Donatiſta ,
catoniſta ,Alexãdrifta,barbara uocabula barbariſſimus docet nebulo.Proh
ludimagiſtrinoftrates hunc libellumeuangelicispræceptis anteponunt,eun
dem ftrenuiſſime in fcholis docent diſcipulosſuæ fidei creditosminis& vers
beribus haſceineptias diſcerecogunt,comburenduseſſetliber&eius doto
res,epifcopi,principes reipublicæ gubernatores,& magiſtrats pubiicisedi&tis
uetare & prohiberedeberentſub grauiffimaanimaduerfione,nequis hîc bar :
barum & folæciſmistatētemlibellumuenderet ,emeret,imprimerer aut do ':
cerer.Sed ne tota die concionari uidear,iam receptuicano.Omnefoplite
rarum ftudiofoshorror,urbarbarorum hululatum & gannicum
proculexterminent,barbaros & eorum libros in exilium re
legent ato profcribant,neab illis edoctibeluarum uo,
ce inter beftiasconnumerentur.Doctosaïc amér
honorent, & vereantur,ſermoniselegātiam
& ornatum adipiſciimpenfeftudeant,
quibus a brutisdiſcernantur,ho
mineſodotti & omnilaude
dignitudicentur.
FINIS

1
 DE LITERIS
Rämmaticaeft arsrecte loquendigedeo fcribendiſcriptorum &
poetarum lectionibusobferuak . Ex omnibusalichaec fola litera
lisdicitur,co Qa licerisincipiat, ypypic fiquidélicera dicitur, &
grammatica literatura, queformam loquendi ad cercamratione,
dirigic Grammaticusuero latineliteratus interprecatur.
Partesgrāmaticęſunt quatuorprecipue.Litera,ſyllaba,di& io,& oracio.
DE LITERA
Literaeſtminima pars uociscompoſicæcxliteris.Seu literaituocis eius
quæſcribi poteſt forma.Liceradicitur qualilegicera, quia legitur uelkgend
bus iceroftédit. Vea licura quá fæpepacitlirera dicicur, Litera etiã elemen
ta appellant.Hora.ſaty.i.li.i.ucolim danccraftulablandi doctoreselementa
ueline utdiſcereprima.Literæ accidūt nomē figura &poteftas Nomēquo.
appellant & proferunt,Ibiconcionepueri licerasproferrediſcant,non'unam
literam per modumdiphthongi, aucrufticorű morequicirca fyluāquæ ba
cenis uelpotiushercinia diciturceuto.ſchwartzbald morant nimia oris die
lacione proferentium uocales.Figura quialiceræ depinguntur, Vbidiligen
terpueripulchro charactereucnuſtas depingereliteras ftudeat.Poteftasqua
ualent.Hicſcholaftici quid licera ualeatdiſceredebebūt. Et hæcoñia pueris:
tradere diligentis & boniprçceptoriscft officii7,Literçquibuslaciniucuntur
funtuiginciduo.A.b.c.d.ef.g.i.k.lm.o.o.p.qr.Lcu.x :y.Z.
Haſpiracionis eft fignum ,licèraautem noneſt.
Kapudlatinos ſuperflua iudicaturlitera, ingræcis imſcribit di&tionibus
&quidē paucis,uckalendæ kúpie LAÉHOOP.C.uero in lacinisſcribitur,Vbiad.
uercatpuerqe ſonīretinet propriū prepoſit uocalie uel i.utceſticillusco
rolla dicit quácapiti mulieresporcacurçaliquid imponūc. Quãdo ueropræ
ponituraliisuocalibus fonum habetHcerek ,ueluticacare excreměta emitte
recunnus,coxare.Similiter quando præponiturconſonantibus habet ſonữ
kucecceclamo cruxdoctus, & in fine ut lac;
w nonſcribit in lacinis uocabulis,nonem eft litera,Sambendumeftergout
Bebelius nofter docuicuulpes,no wipesuulo no wlt. Volfgangus nõ wolf ,
gangus.Lodouicus non Ludwicus,In reutonico uero non prohibeo.
Yuocaliseſt græca & in græcisſcribit di& ionibus nõlacinis, Caucāt igit
diſcipuliubi duplici i.di& io ſcribidebeat, ne y.ſcribãt. Et nominada eft hæc
licera y græcū uel ypſilon,non oi,utbarbaripronunciant, nec aliqua di&tio
ab illa incipic niſialpiratione præmiſſa. Hanc tamen liceram nominandam
efle hiam Lancilotus contendit.
3.c.io.u. Vocalesdi&tæ quia per fe uocē faciunt,has
Vocales quingſung
appellât.Indecónſoñances appellantur,quia uocalibuscom
quidamſonantes
fonant cũ ipſçper fenequeant uocem perficere, & omnis litera (preter quino
lacinas uocales & unam græcam y ſcilicet ) cõfonans dicitur, & funtxxi.hz
quidem inmucas&femiuocales diuiduntur:
Mucæ ſuntnouemb.c.df.g.k.p.4.c.quia refpe& u aliarum licerarump
b
 1

DE LITERIS
rum Tonāt.Semiuocalesſuntfeptem.I.m.n.r.s.x.z.quo ingræcis utimur, Ex
illis quatuorſunc liquidæ.I.m.n.r.Dietęſic,quia poft mutas pofitę ſyllabam
pråecedentemnaturaliter breuem faciuntindifferencē,uttenebræ mediam
uelcorripic uelproducirin uerſu .“
Duplæſuņi x & z ,ideo quia pro duabusponātur literis,x progs uelcs,
utpaxpropags,z pro duplicif,ur patrizopropatriſſo . Interdū & i dupla
eft quando ſcilicer claudicur inter duasuocales,ut Troia maior Aiax.
I& vinprincipio di& ionispofitæ plerīgconſonantes ſunt,etiamfiinter
duas uocales claudūcur,uc Iuno Venus Aiax audiui, ficcerte i retinet uim
literæ g, & u literæf. Dicoaūtplärung, quia interdum i abinitio poſicum
uocaliseft,puta quandoſyllabāperfefacit,ut Iacobus quadriſyllabumeft,
IESVS triſyllabum ,loannes quadriſyllabum .
Diphthongusaucédisa duarum uocalium uim fuam feruantiữ in eade
ſyllaba complexio,Ecſunt quatuor,quarum duçſcribuntur & proferuntur .

au & eu,ucaula euterpe, duæ ſcribucur cm x & cut fæpefænum ,pingun

turita æ proae , & prooe.Illæ aūc ſemperlonge ſunt niſi uocalis fequatur.
Aduerce hic etiam cum poft eu confonansſequitur,diphthongi ſonus
retinetur,uc euterpe Euſebius.Sequére uerouocalirecinec ſonūf,utEuãder
cuangelium . Sic in au diphthongo accidere ſolet,utgaudeo auceps ubi eft
diphthongus.Auis gauiſus ubiſonatf.
SYLLABA
Syllaba eſt literarum cóprehenſiofubuno accentu & unofpiritu indiſtan
tér prolata.Abuſiue tameneriamſingularium uocaliū ſonosſyllabasnomir
namus, DICTIO
Di&tio eft minima pars ſignificatiuaoracionis conftruita .Dico ſignifica
ziua propterfyllabas.Syllabxeñlicec orationis ſint parces,fed nonſignifica
cius. Dixioeña dicendo dicitur, quiaaliquid dicat id eft ſignificer.Syllabas
antperfe nihilſignificant,niſiforte & ditiones ſint,ut monofyllaba & dictii
ones & fyllabæſunt,quanquam nonſyncere.
ORATIO
4
Ex literisfyllabaconficitur ut ce.Exfyllabis dixio-ucreipſum.Ex dictio .;
nibusoratioconnecticur,ut ceipſum cognofce. Oratio aūceſt contextus der
borum cumſenſu .
Partes uero orarionisſünt octo. Nomen. Pronomen ,Verbii,Participiū ,
Aduerbitī,Præpoſicio,Coniunctio ,& Interictio. Quarum quatuorprimæ :
ſunt declinabiles,quia uariācur percaſus uel cēpora & modos.Reliquæ qua
cuorindeclinabiles,quia non uariancur,necpercafuusnecper tempora ..
DE PRIMA ORATIONIS PARTE :
nomine:
Omeneft pars orationis cum cafu corpusautrem propriecēmu.
nicerueſignificans,proprie ueRoma Tyberis,cõmuniser uturbs.
flumen . Donatushæc...
 DE NOMINE
Nomen dicum quafinoramen.ta.ſyllaba remota , q unāquanqrempo
ter.Hæcdiffinitio nồindigetaliqua gloffa, quia cõuenicomninomini.Ome
enim nomeneftparsorationiscum caſu & c.Erexcluditomnes alias dictio
nesa nomine.Quando dicitur cum caſu excludunturquatuor partes inder
clinabiles & uerbum ,nulla enim harum caluni habet.Cum aūtdicicurpro
prie communicerue ſignificans, cain pronomen ſparticipium excludīcur,
quianeutrữuel propriū uelcommunehoceft appellatiuæqualicacisexiftic.
.
Abeancigiturbarbarigrammaaftæ cum ſua maxima & uanitlimagloſſa,
quæ tenella ingenia corrumpic.
Adie &tiuñeſtcuipræponuntur tria arcicularia cõlundauel
diuifa.Coniuncta uchic & hæc & hocpræcox.Diuiſa uchic
tener hæc cenera hoc tenerū.Ecdicitur ab adiicio ,quia adiici
turnominibus appellatiuis autpropriis admanifeftandam
Noim aliud corum qualitatem autquantitatem ,
Subftantiuum eft cui prçponituir unus articulus urelduo cm
uchicparer bic & hæcparens.Diciturſubſtantiuum ,quiaſi
neadiectione alceri nominis uerbo ſupponipoteft, utpater
amatfiliữ. Eccognoſcicur quando eiusteutonico commode
Laddi poteſtman weib oder ding.
ACCIDENTIA NOMINIS
Nominiatcidūcſex .Qualitas,cóparatio,genus,numerus,figura,caſus,
QVALITAS
Nomen aut propriaautappellariux qualitacisexiftit. Proprie qualitatis
nomé eftquodalicuius priuacăſubftantiâ & qualitaté fignificas,ucnomiņa
propria hominū & aliarūrerű , utRomulus Roma. Appellatiuæqualitacis
eft nomenmulcarūrerum commune.uchomoliber carmen.
COMPARATIO ,
Comparaciononeft aliud quampoſicious cum ſuo comparatiuo & fu
perlaciuo,uc tener cenerior tenerrimus,tenera tenerior tenerrima,cenerūzes
nerius tenerrimum .
Gradus comparationisfunt tres.Poſiciuus comparatiuus& fuperlaciuus
Poſiciuus eftnomen adiectiuūſignificans accidens quod incrementū uel
diminutione fuſciperepoteft utalbus do & us,& folum tale comparacur.Ob
id hæc & fimilia non comparantur luſcusmonoculusomnipotensquadru ,
pes unicusfingulusunusmortuus & c.Multa alia nõcomparantur, dequi
bus Lancilotus.
Comparatiuứeſt quodcūintellectu poſitiui uel aliquo participefenſupo
Sitiuimagis aduerbiūlignificatur liberaliormagis liberalis.Et omne compa
Craciuum in or uelin usfinicur.Orcõmunisgenerispræter ſenior, uc Sergius
Priſci.li.iü . & v.ſcribunt.Repericur tamen commune.Nam Diomedesnon
cxcipic.Et apud autorē Priapeio. Quedam ſeniorHe& oris parente . Et Am
broſius,utfides aftruereturexemplofeniorisfoeminæ .Vsneutri.
bit
 DE NOMINE
Superlatiuumeft nomenexcedenscomparativūſignificaco,utdo tiſſimus:
Eius ſuntoctoterminationes,duze frequěciſlimerimus & fimus,ſed ſex perz,
raræ funtlimus ximus timus remus fimus mus.Velſuperlatiuûeft quod
Ggnificatrempoficiui cum aducrbioualdeuelmaxime. Comparatiuum no
men defcendit aprimocafu poſiciuideſinence in iaddendooruelus, utalbi.
albior albius,fortifortior.Necneceffeeftdicere corripičdoi,
quia uocalis an
& uocalem in lacinis femper.corripitur,demprispaucis..
Excipiunturprimonomina localemanceis uelus habentia ;a quibusno
ueniunt comparacija,Sed loco eiusaccipitur aduerbkimmagis & poſitių .
ut magis arduusmagis cenuismagisidoneus.Piusegregius dubius ſtſenus
usambiguus.Reperitur tamen cenuior&egregius pro magis egregiữ & c.
apud linguæ lacina doctiſſimos.Nam Plautusftrenuiorcomparatiuí pro
tulit.Et Ciceroli.ii.officio.renuior cöparaciuü fecit. Eridem inoratione pro
Lu.Murena,Icem Valeri. Maxi.lib.iit.ca, de fiducia fui.Frem Márcellus. ff..
de coll.illi...collegia.EtMartianus eodem titulolit:
Excipiuntur fecundocomparativa a uerbis aduerbiis & prçpofitionibus
A uerbo detero deterisex cero compofitūderiuatur decerior,uela decer,id
aftmalusuenit,ucuulCornucopiæ, & id mihi placet.Abaduerbiopridem
prior, & apenicuspenitior id eft interior.
Extraexterior Citra cicerior Poſt pofterior
A præpoſicionibus. Intra interior Supra ſuperior. Prope propior
Vlera ulcerior Infra inferior Ante anterior
Hic aduerte non dicendielleMagiſter exterius eft,ſed forisuelextra do
mum.Necitem dicendâdiſcipulus etinterius, fed intusuel in cablino. Dicia.
mus aūt clauis eſtinterior uelincerius aduerbialiter fixa.Icade extra fur
gra & infra iudicãdum ,ucſuperiiisſtu aſcendi,auis ſedesſuperior alia.Sub
regula compræhendiicuſhæc fequencia.Namabhie & hæcdis & hoc dire
ſecundum analogiam dicior uenit,& diuitior a diucs. Terentius.Q uamini
que comparatumeft, uchiquiminus habentfemper dirioribus aliquid ad
dant.Ouidius.vi.meta. Diunior forma quales audire ſolemus.Iuuenis iuue
nior,& per ſyncopen iunior,Donatus nii.edkio. Prifcianus lib . iii. Pliniusli:
broiiii,in cpiftolaad Arrfanum.Confularum inquic multo eriam iuuenior
quamilleſumconfecurus,dexterior adexcer..
Excipiunturtertio comparatiua fequentia quænon deriuanturregulari
ter.Maioramagnus,melior abonus,minora paruus,nequior a nequam ,pu
diciçiora pudicus,finifterior a ſiniſter,fpurciciorafpurcus,habitior,us,ideft :
pinguiorſine poſitivo & fuperlatiuo.Plaucusiñ & Aul.Gellius habitiſſimo
pro pinguillimusdixerunt,ut refertBeroaldusincomentario.i.lib.aſiniaus
rei.Ocyorcaretpoſitiuo latino,fed græcum haberemus.Peiora a malus.Por
tior a poris nomine indeclinabiliid eft potens. Plusa multâquod ſolum com
paraciuũneutrum habetſingularem , in pluralí ueraplures & plurauel plus.
ria.Munificentiora munificus,magnificentior amagnificus,a facio declinaa
tag, ucbeneficentior a benefico ..
 --
DE NOMINE
Quanquam hçc tria ultima a munificens, magnificens & beneficensderiua
riuideantur,ipla rameninufu non ſunt.Sedprohis predi& isutimur munifi
cusmagnificus&c.
• Excipiunturquartofequentia quæ non habent comparatium Apricus
aprjciffimus,inclycusinclyciffimus,iuriſconſultus iurifconfulciffimns,mert
rusmeritiffimus,inuicus inukiſfimus,& fiquaſuntalia.
DE DERIVATIONE: SVPERLATIVI
Si pofitiuus terminaturir,fuperlatiuusderiuatur a nominatiuoadden
dorimus ut integer integerrimus niger nigerrimus,uber uberrimus,paus .
per pauperrimus.Sinon finiturin formatura genitiuo fecundæ declinatio
nis addendo s & fimus.Velagenitiuo tercü ordinis addendo ſimua ur dor
& idoctiſſimus,forcisforciffimus..
Excipiãturprimo regularicer rimus habentia quæ in bristerminant fein
cris w celebrisceleberrimusacer acerrimus,& hocſihæcnomina ut infra di
camicamouentur hic & hæccelebris acris hoccelebreacre.Si ueroita ,hic
acerhæcacrishocacreregularicercomparantur.Decero uerba deterrimus,
uel regulariter a deter;& hoc uierius.Mäturusmacurrimųş uel maturiſſim
credo tamenprimūamatur,fecundum ſuperlatinumamacurus regulariter
defcendere.Nuperusid eft nouusnuperrimus,multusplurimus,pridempri.
mus.Saturus credo faruriflimus habet, & fatur ſacurrimus. Vetusueterria
mus ab antiquo nomine ueternuncinuſünonexiſfente ..
Excipiunturfecundo nouchabentia ſimus.Ocyflimus agræcadi& ione
cokús. Nequillimusa nequá Peniffimusa peneſine cóparatiuo.Peniciſſimus ;

a penitus.j.intrinfecus,penitior interior penicillimus.i.incimus.Pellim'a ma.

fus.Potiſſimusa pocis.Erafaciocompoſica, utmagnificouillimusa magnifi
cus,beneficenciſliinus a beneficus,munificencillimus.a mụnificus Pretermin
rificus a quomirificiſſimus legitur.
Excipitur terțio unum habens fimus ut infrainfimus.
rAgilisagilimus
Facilis facilimus
Excipiuntur quarto fex Gracilisgracilimus Cumcompoſitishorumud
Habērialimoregulariter: Humilis humitimus difficilis difficilimus,diſſi,
Similis fimilimus milis diffimilimus.
Docilis docilímus
Excipitur quốcounumhabens nimus,utminimus aparuis.
Citra citimus Bonusopimus
Excipiuntur ſexcofeptē Dexter dextimus;
habenria timus : | Inter intimus: Sinifter finiftimus.
LExora extimusuel extremus; Vlera ultimus
CExtra extremusuelextimus :
Excipiuni ſep:imo Supra fupremus uel fummus,aitSulpicius
via inremus. Poſt poftremus,alii bæcanominibusderiuariuolūt.
b , ili
 DE NOMINE
Odabo excipiunt triahabētíaximus. Mediocrismédioximus,magnus
maximus,propeproximus, quod ſuperlatiuum aliquando accipiturpro co
gnato,ficpoſiciuiſignificationem habet & comparatiuũ proximior ſine ſuo
perlatiuo habet.Vndefiquisſine liberis diſcefferit, proximiores fuccedant
nonuolo propioresſed agnatos,
CAduleſcens
| Ante
Nonoexcipiãturoto que Diues ,disuero didiſſimushabet
non habentſuperlatiua Idoneus,Iuuends
Rudisnec comparatiuumhabet
Senex
Memor neccomparaciuum habet.
Perpulcheritacomparatur. Perpulchermulcopulehrior quam pulcher ,
rimus.Ita comparatur omnis poficiuuscũperiundus.DiſputatLancilocus
quem uideasa nominecancumcomparatiuafuperlatiuaçderiuari,quçqui
demdiſputatio uc ipfe ait curiofa cft,prætermitcamus hiceam .
DE GENERE TERTIO NOMI ,
nis accidente .
Genus eſt nomêcuipræponicur unusuelpluresarciculi. Genera alicno
minūſunt ſeptem.Maſculinum ,Fæmininū,Neucrum ,Commune, Omne,
Dubium uelincertum.Epicænum uelpromiſcuum .
Maſculinumgenuseftnomendeclinatū perarticulum hic,ut hic poeta ,
Fæmininūgenuseſt nomenper hæcdeclinabile,ut hæc amica macercera,
foçrus,fuccidia bach vou ainer ſau.Nauſea uoniendiappeticus.
Neutrum genuseft nomendeclinabile per articulữhoc,ut acramencariū ,
hypocauftum .
Communis generiseft nomen per hic & hæc coniunctim declinatum ,ut
hic & hæc parens ,
Omnegenus eftnomen perhic & hæc & hoc declinatum coniunctim .
Dubiileu incercigeneriseft nomen per hic uelhæcdiuiſim declinabile, uc
hicaut haec dies,hicuel hæc finis .
Epicoenum uelpromiſcuum genuseft nomen fubuna uoce& uno articu
loanimalia utriuſosſexus ſignificans,uthicpauo,hæcaquila,herodiusfalck .

accipicer.
Mocio'accidicnomini& ſubgenerecomprehenditur.Motioenim nõ eft
aliud ĝgenus nominis. Et mouerenõeftaliudqgenusnominis exprimere,
uchicuenuftushæcucnuſta hoc uenuftum ,hic & hæcgracilis & hocgracile
hic & hçc& hocaudax uorax.Solum autem nomen adie & iuẩmouetur,&
omne nomen adiectiuum mouetur.Sed de generein regulaplura dicam .
* DE NV MERO
Numerusfingulariseft nome ſingulariter prolatū,id eſt quodcumunus
unauel unumcongrue conftruitur ut unushomo una domus unű animal
 DE NOMINE
Numerus pluralis eft nomen pluraliter prolatum ,ideftquodcongruecí
plures uel plura conftruitur,urpluresequices,pluraanimalia.
FIGVRA
Simplex eft noméindiuiſibilein partes dizionales, ;
| uranimuspeſtis. 7

Figura Compoſica eſt nomen ex diuerſis diftionibus cons

Lxum ,utmagnanimuspeftifer.
DE CASV
Caſuseſt gradusdeclinations.Etfunt ſex ,duo re& inominatiuus&uom .
obliquigeniciuus datiuusaccuſatiuus& ablatiuus.
catiuus.Quatuor
-Nominatiuus dicitur,quia per eum nominatio fit,ut quid id eft, Reſpon
detur homolignummenfa,Virgilius.Dicitur & nominandicafus.
Genitiuus,quia generatomnes obliquos ſequences. Secundâgenitiviern
crefcentiamcætera caſus crefcunt,dicicur & illepatrius, Icem & pofſefſiuus
quia poffeffionem ſignificat,ut cæfarisarma.Diciturquoc gignendi & ge
nerandicafus.
Dariuus a dando dicicur,urdo tibirem . Dicitur & comendacitius quia
commendationem ſignificat.
Adas pelaccufandicafusuelcauſatiuus,quia aliquid cauſarioftendit:
Vcūsuocandi caſus,dicicur & falutatorius,a uocatione, uelſalutatione.;
Ablatiuusauferendícaſus uel ſextus dicit ab aufero. Qui & latinus uor
catur,inquit Aldus, quia græci:eo carent.Subcaſuperfona comprehendit:
Omne aūcnomencuiuſcung caſus tercięperſonçexiſtir,prçter uocatiuũ ,
Nam omnisuocatiuus fecundæ perſonæeft.
DISTICHON IACO . HEN, AD DISCIPVLOS SVOS
Ediſcas oro puer,has formasgenerales.
Nominis utnofcasdicere quodgenus.
SEQVVNTVR REGVLE GENERALES
Prima de nominibusmafculinis.
Propria noia uirorđangelorū & fuuiorū. Ecnominaappellatiua menſiữ
atquencorã , & quorum ſignificatiouiris tancū congruicmaſ.ſunr.
EXEMPLA DE
rCicery.Virgilius.Hippocrates..
Propriis uirorum Georgius lupiter ..
Mars.Mercurius.Plato .
Gabriel Nílus
Propriis angelorum . Michael,funt.n . & boni. Propriis Neccharus i
Pluto & maliangeli . fluuiorû Danubius
Belial Hifter
Mulucha Numidię Auuius.ThuriaHiſpanię fluuius magis figuratemaſcu
lina cum neurris iunguntur.Priſcianus libro vi.ut fidicam cyberis flumen ,
Volophiçadueçças diſcafgregulamloannis Reuchlin quam cibidedicin
 DE GENERIBVS
grammatica hebræahanc.Communicer nomen hebraicũ culus pluraletér
minatur in im arbitraipur eſſe generis maſculini. Omne ucro nomen cuius
plurale terminat och iudicamusefTe generisfæ.exemplumdabar dabarim
hoceft ucrbū uelres generismaſculini.Sabaa plurali ſabaoth generisfoe. Er
rauit crgo Alexander de uilla deiplurimorg lecumerrare fecit cumpröer
cipic Dicico neutrapluralinumeroCherubim ſeraphim bcata.Egoenim
affirmareauſim nullum nomenhebræum neutrigeneris eſſe.
Ianuari's jenner Iuliusheumonec
Februariùs hornung Auguftus augſt
Marcius mertz Sexcilis
Appellatiuis menfiữ Aprilis appril September herbſtmonet
Maiusmai Otober weinmonet
lunius brachec Nouēber vecintermonct
'L Quintilis December chriſtmonet
Eurus orientalis uentus .
Auftermeridionalis uentus græce pótos appellat.
Fauoniusaduerſuseurum flac.
Aquilooricntalis uentus
Subſolanus.l.curus,primülatint,ſecundūgræcum
Nominibus vencorữ Borcasaquilo ,primum gręcum fecundumlatinum
Vulcurnus,hiſuntigit tresorientales uenti aquilo
| Corusaduerſus aquilonē fác (uulturnus eurus
Zephyrusgræcum latine fauonium ſignificat
Aphricus aduerſus uulturnum flat.
Pontifex Mas Atauus
Ecquorum ſigni Socer Magiftratus Ladunculatorblutrichter
ficatio uiris mm Gener Patruus Bracearius goleſchlager
congruit. Auus Carnifex Laminarius kurisſchmid
C.Frater Priamides
EXCIPIVNTVR A REGVLA
Aliaflumen xilapides ab urbe diftansin uia
Quacuor nomina flu Tyburtina
uiorumfæmi.gene. Styx.Lecheduo inferorum fùmina
LAlbulatyberis eft
Plemyrium fluuius Sicilize Aphroſim
Hæc neutraſune Cruftumium Armenix flamen.Mutul.lader.
Rhenum apud Horatiūin poetica,Rhenus tamenia
maſculinofrequentatur.
SECVNDA REGVLA GENERALIS
denominibusfeminini generis.
Propria nomina mulierum &communiter urbiữ & appelfátlua arborữ
& nominaquorum ſignificaciomulieribuscantum cögruitfcmininaſunt.
 NOMINVM
EXEMPLA DE
CAnna Minerua
Propriismulicrum Maria Ceres
( Catharina
Achantinopolis dornſtac.Parchenopolismagdenburg
( Chryſopolis Ingolftar
Proprils urbiū Cantharopolis Kanftat Nomine urbis hic comprehen
:
| Vlma .
dipoſſunt pagorum region
Treueris Trier Garcium & c.nonzina
LAgrippina Coln
Quercus
Appetilaçiuisarborữ Amarillus Cupreſſus
Pirus
robftetrix . Saga vnhold Ambubaia, Matrona
Appellatiuismulierú Nutrix Diobolaris Nerine
( Socrus Vxor Sed ſcorcum neutrum .
Aturbium nomina in um neutra ſunc, utFriburgum ,Mediolanum Ti.
cinū.Neutra quoqſunt in e ,r & tucpræneſte uelhæcpræneftis oppidū Ira
lize.Tyburoppidumad ſexcūdecimālapidemab urbe, hincryburs nomen
gentile, & cyburcinus.Sucul item apud Saluftium neutrữreperitur. Ecplu
ra alia non ſubiacentregulæ ,ut apud poetas & oratores reperies. Ideo dixi
communicer in regula.
EXCIPIVNTVR ARBORVM NOMINA
Libanus arbor thus producenstam maſculiniğfæmininigeneris.
Spinusarborbruni.Sed hæcfpina ſentis dicitur.
Oleafter wilderolbaum.Rubusbuſch
Hic Dumus quem quidain a nemore non diſtinguunt,
1. Vepres
Frucex eft quiadiuftam arboris magnicudinemnoaſſurgit, & ftatura
fimilis eft multis herbis, fed non demoritur nec areſcit ut herba.
Balſamum arbor.Opobalſamūfuccus. Carpobalſamūfructus. Xylo
balſamum arborislignum dicitSeruius,ureum allegat Neſtor,arbo
ristamenſuccum Balſamum quoc Hieronymusappellauic,
Hoc Cinnamomum &cinnamumpro eodem ..
Suber arbor glandifera. Hebenum neutrum uelhebenus femininum
arbor in India uel ethiopianaſcens.
Hæc buxus & hocbuxum ait Neftor
Bdellium arborincognita.Thus& quædam alia.Siler.
TFRTIA REGVLA GENERALIS
de nominibusncutrtgeneris.
Nominaliterarü & fyllabarumac materialiter fumpra. Nomina quoq
 DE GENERIBVS
fructuum ex arboribus communiter neutra ſunt.
EXEMPLA DE
Literis ,utabc.alpha bica gammadelca ,aleph beth gimel.Materialiter ſü
pris.Ciceroeft nomě.Lego eſt uerbum.Iacobuseft dičio quadrafyllaba,in
hislocis Cicero ,lego.Iacobus nomina neucrigeneris ſunt & indeclinabilia,
fed nomen ſumptūmaterialitereft nomenfumptâproſe ipſo& nõ pro ſigni
ficato ſuo.Nonem uolooracoremquondamclariffimūnomen effe,fed hác
di& ionem Cicero nomeneffe dico.Omnis enim parsorationis ait Lancilo .
tus cum fubiicicur uerboefficicurnomen uel habetuim nominis, ut amo eft
uerbū eftpræpoſitio
& & ſimilia.Diale & ici macerialicerponidicunt.
Fructibus arborum utpomumpyrum corylum ,id aūt non eft uniuerfa
ke,quia pluraexcipiuntutauellana Caſtanea ficusglans nux oliua quefæmi
nina ſunt per regulasſpeciales,
Pomumeft nomen generale omniñ fru & uumquiex arboribus eſui apa
proueniunt duri & mollis corticis.
dicit haſelnus.
Juglans baumnus,nux auellana ex arboreeft q corylus
QVARTA REGVLA GENERÁLIS
de communis generis nominibus.
Nominaquorû ſignificatū & uiris & mulieribusconuenit, niſide voce in
uocem . oueantur communia exiſtunt.
EXEMPLA
Sueuigena Homo Pincernamelius
Aduena Exul pocillator
Æthiops. Martyr Syluicola waldman
Conuiua Tolencinas Hydraules orgler
Cælicola Dux Aſcaules uerofackpfiffer ,latine
Muficola Turca vtricularius
Virgo Incola Proxeneta .

Dixiniſi deuoce in uocé moueant,uchiclueuushæcfueua,hicgræcus hæc.

græca,hic monachus,hæcmonialis,elegāciusuirgo ueftalis,hic adiutor hæc
adiutrix . QVINTA REĞVLA GENERALIS DE
communibus quç& neutrisiungipoffunt.
Nomina quorum ſignificatio utriq fexuicongruit & fimulneutriscon
jungi poſſunt ſunt generis omnis,utaudaxcontumax amans diligens miſe
ricors.Ea hæc ſequentia hic & hæc & hoc diueshebes teres comeshoſpes fo
fpes quiesinquies præpesperpeslocuples ,dicit & locuplex uigil pauper uber 3
Haudobſcurum eſt hæc nomina communis eſſe generis,coniuncta tamen
neutris reperiuntur'uelinprimis in obliquis:
Diues Vale.Maxi.Diųes & præpotens naturæ regnum
Hebes 1 | Iuuenalem .Hebeciferro.
Tseres Reperiturin Vir.Sed hoc tereti mos eſt aptare flagello.
Comes. neutroapud Luca,Rerūnosſumma ſequetur,imperiūą comes
 NOMINVM
Sofpes Repericur in Iuuenalem ,Depoſitum tibiſoſpes erte.
Inquies neutroapud Saluftium.Iter Inquies
Locuples | Perſiu m .In locuplete penu
Vber Virgilium ,Vbere folo
Pauper [ Eundem ,Pauperis tuguri
Quangautem hæcnomina neutrumgenus habeãtin ſingulari, idipſum
uero in plurali rõ habent,necca in pluraliauſim in neutro declinare.Horpes
tamen in neutro poſuitHoratius in epiftolis inhoſpita teſqua.Item diuicio
raregna Ouidius in epiftolis.
SEXTA REGVLA GENERALIS
denominibus omnis generis:
Nomina numeralia ad centū ufq; funt generisomisindeclinabilia & plu
ralia ñ.Pręcer unus duo.trescũ corãcópoficis.Reliqua uero ſupracentum
declinātur & mouentur.Præter mille qd eft generis omnis& indeclinabile,
Exempla regulæ .Quattuor quod duplicitſcribit,& criſyllabum eft,Virgi
lius.Q uaccuorhic iuuenes totidē qs educatuphens,quingſex ſeptē& c.in
celligitur hæcregula denominibusnumerabilibusabfolutis puta quæ refe
runtper cot & quot,ut ởt habesliberos ,Reſpondestres quatuor & c.Nam
alia numeralia urordinalia & reliqua mouentur & declinantur.
Denominibus numeralibus ultra centum .
Ducenti,hæ ducencz ,hæc ducenca. Tricentitrecentæ trecenta. Quadrin
genticæ ta.Quingenticx ca.Sexingenti ræ ta,poteft & diciſexcēti. Šeptin
genti cæ ca.O & ingenti tæta.Noningenci cæ ta .Auclocoillorum dicere po
teris bis centum cercentum ueltercétiteta. Quarercentum .Quinquiescen
tum illa ſunc indeclinabilia.Caue dicasduocentum quatuor centü ur Val
la habet,namſubſtantiuinacura eft coniungiadiectivo,adie &tiuivero cum
fubftantiuoquaſicõnubioquodā.Duo uero adie & iua nõ cõiungunt.Mille
neutrūſingulare urmille'hoím ,& habetplurale millia, ut duomillia homis :
rum & eft ſubſtantiuũ.Necdicamusduomillia hoíes.Sed quod infacrisli,
terislegimus.Duodecim millia ſignadiſi nõeft error,hocmodoexponider
bet lignarinumero duodecim millja,uelexponicur ideft fignatierarduode
cim millia inquitLancilotus. Quidam ideo errauerat,quia legiturduomil
lía pondo argēri.Sed pondogeniciùi cafuseft hoc loconõnti.Ecſicmille in
ſingularineutrūſubftantiuâ indeclinabile.In pluraliuero hçcduomillia ,ho :
rum duorum milliū ,his duobusmillibus,hec duo millia ,oduo millia , a mil
libus.Millerurſummonopcorum eſt adie &tiuõpluraleois generis utmille
uiri millemulieres & mille animalia.Necpoſſum dicere duo mille tria mil
k ,ked duomillia triamillia,uelbismille,uc biscentītercentum .
SEPTIMA REGVLA GENERALIS
de nominibus dubiigeneris.
Nouem & uigintiinueniuntur nominadubiigeneris ſcilicet aluus adeps
anguis bubo cardo cortex cluniscrux calx pro parte pedis.
cü
 DE GENERIBVS
Nam in illoſignificato femininã tặeft calcsait Neftor,dama dies finisfu
nis forcepsimbrex linxmargo obex ,pampin® penuspinuspumex python
ſardonyx ſpecusfilex ſerpens talpa ſcobs.
Etforte alia.Hæcnomina perhic authæcdiuiſim declinātur. Reperiunt
enim inmaſculino & infæmininogenereapud poecas& oratores,quorum
exemplaſinon eçdiumaudientibusafferrentadducerem.Ethoc nó præter
eundum eft,quangdies inſingular incertigeneris exiſtir,in pluralicamēma
ſculinum eft canrum .
Filorum foruex,ceps ferri,pex 'pilorữ ,Mancinellus.Imbrex dachrinda
Laridum pinguedoin ſue ceu.ſpeck.Seuum unſchlicin cornucisquæinuna
parce dentaca ſunt& taloshabentibusin pedibus.Biſulca uero quęgſciſſos
pedes in digicoshabent& carentcornibus,adipem habent.Calxfæminini
generis ceu.kalck.Indecalcacus paries.Inde fornax calcaria kalckofen.
Aduercat hic puerueram ſignificationem nominiscalcs,ſignificatū aute
exprimam ceuconicumficutfemper fa &turus fum .Nam hçcGermanis non
Italis,luuenibus& puerisnõ ſenibus ſcripſi. Pesdergantzłchenckel.Femur
diciturquod eft acoxa uſa ad genu.Genu knie.Poples knieſcheib. Crus gd
eſta genuuksad imum teucoIchinbain.Sura eft pofteriorparscruris carno
fa inhomine im teuco.wad.Calx fuſz. Calcaneufers. In his quæ nullius fe .
xus diſcrimen patiuncur cum duosarticulosſuſcipiuntuſu autorum incerci
appellatione nominantur,ut dies.Lancilocus.
OCTAVA REGVLA GENERALIS
denominibus promiſcuigeneris.
Nomina uolucrumnuncſub arciculo hic ,nunclub articulohæcfuntge
neris epicæni,uc hicpaſſer,hæc aquila,hic pauo,hic phalian gallusfyluefter
hæc coturnix wachrel,quamindocti queltulam uocant,hæc bonola haſel.
hun,hicgarrulusheher,hicgraculusduol.Turdellacroftel. Fringuilla finck
nonfrigellus.Alauda kerch.Achantis difteluogel.Motacillawallerſtelcz.Si
quisaūciudicareuelit quisarticulorti nominiepicænigenerispreponendus
ſit,illius ditionis finalécerminacionēintueatur, & iuxta eam fecundū regu
lasſpeciales decernac uthic cygnusholor.
Ernota per cría genera fietpromiſcuñ ,per maſculinum ut hicpafler bubo
ſtellio pifcis anguis leo ,deleouideGelliğili.xiij.capi.vii.Perfoemininum ut
hæcaquila rana anguilla ,perneurrű uthoc pecus,Lancilorushæc.
Capusfeu capo mafculinūrñ ,quiexgallofitauulſis teftibus.
Columbus maſculinumeft,cuius femininum eft columba.In
pluralitamen inquitNeftor ha columbæepicænumeft.
Gallusmaſculinum .Gallinafemininumeft.
Excipiūrur Halcyonisgeneriscõis ,haberc.plurale hi& hähalcyones.
a regula Hic & hæc grus . Turtur.
Fænix ſubhicgeneris promiſcui,cum fub hec deberet caleger
nus habereſecundum quoſdam .
Hicpullaſter henlin ,hæcpullaftra hienlin .
 NOMINVM
Picus & pica male exciplīcur,nam diuerfæ funtaues. Plcusteuco.fpeche
auis eft arborescauans, &fcandensin ſubrectum feliū modo. Pica hetz auis
eft humana uerba proferens.
NONA ET VLTIMA REGVLA GENERALIS
de nominum adie &tiuorum genere.
Nóna adie & iuum tres habens uoces,prima eſtgenerismaſculini ſecunda
generis foeminini,cercia generis neutri,ut hic iucundushæc iucunda hoc iu
cundum.Quod uero duas uoces habet,prima eftgeneris communis,fecun
dageneris neucri,uchic & hæc fterilis & hoc fterile.Quoduerounamhabec
eft generis omnis,uchiç & hæc& hoc tenax .
SPECIALES ET PARTICVLARES
regulæ de nominum generibus.
Denominibus quæ cerminanturin a regula prima.Nomina quæ termia
fæminina funt.
nánta,fereomnia EXFMPLA
Excipula kurblin Plumbatableikugel
Acicula gluf Lanie na metzg
Cingula gurt Manrica weefchger
Zona uelcingulum Subula ſucoris inftrumentum ,ſeul
Scirpea fleche Manciffa quod addicur rei uendicæ teutonica
Muſcipula muffal zugab
Nalla viſchreiſlin Caftula bad cuoch
Excipiuntur quatuor quæ maſculina ſunt. Planeta,comeca ſtella crinica.
Verbigena &Adriamaſculinigeneris pſinumaris feuproipfomari adria
cico.Lucanus libro quinto.Sonationiouagusadriaponto,generisfæminis
ripro oppido,hæc Calepinus.
Numiſmaſchlag ToreumaÆnigma
Poema Epigramma
Commacommatis ſpecies punci
Sed neutra ſuntomiagræca ' Paſchatis ,in prima tñ declinaciõeeft generis
fæminini,& deberetfcribiphaſauelpasha
cum hebraiceica ſcribatur
noa
Arma cunctarum rerum inftrumenta
| Caftra
-Pluralia in a Bacchanalla
Saturnalia
Sed ncutraſunt loca
CLoca
Manna huius mannatis in neutro,uel hulus
Loreca
hæc duo mannæ infoeminino..
Mammona penullonga,ga fcribit a mega
Polencagenerisfæminini. cili
 1
DE GENERIBVS
Poeta.Laniſta cu.fechtmaiſter,Scurra & c.fubiacent regufæ primæ gñall,
Ideode illis hic nihil dicendum eft.Auriga karcher oderwagenman .
DE NOMINIBVS IN E REGVLA
Noia in e latina fere omnianeutrius ſuntgeneris & certiçdeclinationis.
Cocleare
Fonile heuſchirlin .
Cubile bet.Cubiculum uero kammer uile
Exempla Gauſapemedia breui
Caprile gaisftat
Mul &trale milchſcherboder kibel
Excipiãtur græca ſeu producaine quæfeminina ſunt,ut Euterpeunaex
Libyeregio inAfrica,Pentecoſte.Quæ græca ſi pluralem habuerint
muſis
communiterfecundūprimam declinationem inflectuntur ut odæodarum .
rScala
Nugæ Præter cere & tempe quæ neutraſune"
Similiter pluraliaſunt Kakendæ
Nonze
DE NOMINIBVS IN I REGVLA
Nauciſubſtantiue id eftputamen nucis :
Nominain i neutra funt ut Gummi
Sinapi,reperitur & ſinapis media producta.
Præter pluraliaquæ maſculina ſunt,urcaniliberi cancellipori.
De adie & iuis nihildico ,quia de illis fufficicregula nona & ultimagenera
lis fupra dieta.Frugiaūt nihilinauci & mancipíuolunteffe obliqui caſus, &
figurate iungicum omni cafu & genere.
DE NOMINIBVS IN O REGVLA
Plura nomina in o maſculinifuntgeneris & omnia tertii ordinis, ut aleo
Spiler.Heluo uoracor.Pellio kurſner,Ligo hau.Sermo.Calo troſſer.Cõmili
to, Mangono mercatorſed quipueros utfacilius ww.dantornar. Cerdo qui
cung artem illiberalem exercet quæftusgratia.Burdo quiex equo & afina
nafcicur,dicitur & hinnulushinnula. Quiueroex aſino & equo oriũcurmu
lus & mulauocantur. Ardelio quiomnibus ſe rebusmiſcec,omnia uolens
peragerenihil agit,hãsinallengaſſen teuconice dicit. Caucatpuer ne barba
ro ucacur uocabulo Medo.Mulfa uero generis fæminini.
Excipiütur uerbalia quçfæminina funr,undio oratio amatio bulſchaffc
cruditio.Et non modo uerbalia quæab ultimo ſupino,fed & quæ alio mo
do auerbis deriuaturfoemininaſunt,ucſuſpiciolegio regio obliuio opinio
obfidio belegerung,optio potio concio predig. Religio a religo,id eft eligo
deſcendir.
Item quædam alia uerbalibusſimilia fæminina ſunt,ut portio mētio di
tio iurifditio fuperftitiocommunio & reliqua.Vnio autë niſiuerbalequia
tuncfomininū )maſculinigeneriseft.Quang ſecundữ Vallá pro unitare &
lapilla teuto.berlinſemper maſculinüeft,famininūtñ legit apud ..urelik
 NOMINVM
Similiter fæmi.ſunt in do & goſi uercit o pi in obliquis.Dulcedo rube ,
do nigredo amaritudo formido albedo caligo ferrugo roſt, fuligo ruofz,
origo uercigoſchwindel.Prçcerordo &cupidopdeo maſculi. Interdűem
maſculino genere accipitur cupido procupiditace,Horaci.Cupidoſordidus
aufert.Idem infermoni.Acbonapars hominūdecepra cupidine fallo. Hæc
Beroaldusin ſecundo commentario afini aurei.
.
Item carofæeminini generisexiſtic.
Excipiturpondogeneris neutri pluraletñ. Pſeudo fecundữquofdam ge
nerisomnis,fedgræcumeft nõlatinum ,nec unqniſicompoſicumreperitur,
bene reperitur teúd us id eft mendax,teữAos.i.mendacium , & trów uers
bumid eft fallo.Pſeudo aucemnun reperitur.
Præſto aduerbium eſt non nomen iungicur@ ſolo uerbolum , &præfen
tem effe fignificat,utpræfto ſumid eß præſens.
Ambo duo maſculina ſunt & neutra de quibus infra. Homo nemo la 1

tro& c.comprehenduntur quarta regulagenerali.

DE V REGVLA
Cunctain u neucra ſunr& quartæ declinationis,utcornu gelugenu toni
cru ueru. DE C REGVLA
Nomina inic neutriusſunt generis & tertiæ declinationis,ut lachalec ģd
tamen infæminino Martialis poſuit,cum ad Flaccum air, Cuiportatgau .
dens ancilla paropſide rubra.Halecem , ſed quam protinus illa uorat.Lanci
lotus tamen halecmaſculinumeſle aicſub epicæno.
DE AL
Nomina in al neutra ſunt, & tertiæ declinationis,Prçter fal quod maſculi
numeft,reperitur tamen& neutrum ut animal. Ceruicalmediaprodudas
Minuralgehackt kraut.Tribunalue&tigalmedia longa.
DE EL
Nomina in el neutra ſunt& tertiiordinis utmelfel oxymel.
DE IL
Nomina in il neutrafunt & inflexionis tertiæ ut il nil nihil,Præter mugil
nomen piſcismaſculinum.Etunumfæmininữftrigil.Reperitur & hicmu .
gilis apud Iuuenalem inquitMancinellus.Aliainilſubiacentregulisgenera
libus.Pugil primæ.Tanaquilſecunda.Vigilquartæ regulx .
DE OL
Vnum eft nomen inol,quod maſculinữ exiſtit ſol& tertiç declinationis.
DE VL
Vnum in ulmaſculinumeftconſul & tertiiordinis .
DE EM
Tantundé ceuro.ſo gros neutrữeſt.Tocidē teuco.fovil,omne&plurale.
DE VM
Cuncta in um noia neutrafunt & fecüde declina. ut gutturniīgieſzuasi
AſpergillŪweichwedel.Pollubrum gieſbeckin.Conſpiciliữ augenſpiege
iii
l
ci
 DE GENERIBVS
Sympoſium zech. Infumibulum kemmit,Gymnaſium .Moſchum reu.
biſem .Verticulum ſpindelwirt. Tomaculumleberwurft. Sed botulus uel
borellusbrorwurft:Apexaboblutwurft oderrolwurft.
DE AN
Nomina inanmaſculinaſunt,& ficutoia in n tertiiordinis utpantitan
DE EN REGVLA
Omnia fermein en nomina neutriſuntgeneris,urcegmennomē ftramen.
numen uimen documen ligamenſtamen ſubcegmen.
-Fidicen ? Fidicina
| Fiſtulicen hecdefe fcemi.faciuneTubicina
Lyricina
Pręcer cópoſita a cano. Lyricen
que maſculinaſunt,uç Organicen Longaſchwegler
| Tibicen media
Tubicen Lubreui trommeter
Excipiuntur hæcmaſculina lien pe&tenren.Inde reno,teuto leibelcz .
Rien ſplen.Excipicurigem ſyrenfæminini generis.,
DE IN
7
Nomina in Inmaſculina ſuntur delphin ..
DE ON . REGVLA
Nomina in oncommuniter maſculina ſunt,utcanon dęmon helicon oria
zon.Præter ſindon fæmi.generis.Etgræca quæ in um uertimus, hæc enim .
neutra funturepithetonpenul.correpta,diftichon dicolon ilion.
Barbiton ncucrum ,reperitur tamen & barbitus cam maſculiniſ foemini,
nigeneris, & barbicum neurrigeneris,utprobatNeſtor.. i

DE AR REGVLA
Communiter ar terminantia ſunt neutra & tertiæ declinationis,urcalcar .
epar farlaquearlacunar lupanar nectar puluinarſubligar penultima corrce
pia.Torcular mediaproducta .
CHæc maſculina. Lar boltar locusubiboues ftare conſueuerunt.
Prerer Baccar baccaris media corre, in obligsfc .Neftor airgenus herbæ .
( Paradie & iuum cum compoſicis omnis generis.
Sorularis generis maſculini reperitur pro calceo apud Hieronymum , utrea
ferc Calepinus,ſorularautem nonlegi.
DE ER REGVLA
FAgger, Character
| Aer Crater
Nomina in Er plęrūg maſculina ſunt Ager Æcher
| Aller Faber
Stacer,
Excipiturprimolynterquodeftfæmininum ..
Excipiunt ſecado hec neutra ,Cancer cãceris pro morboait Mancinellus:
Iter,ruder,Calepinus rudus ruderis dicir & nõruder . Idė Cornucop.Spin
ter,Veſper. Veſper etiam ftella eft quç heſperus dicitur & mafculinigeneris.
 NOMINVM
Virgilius. Quid ueſper ferusuehar, Veſperqño adie & iuafomininumha
becuefpera,neutrum uefperum ,Hincdicimus ueſperçpreces uel ueſperaſa
crificia.nec recte dicimus eo ad uefperas uel matutinas , cūhçcnomina ſubftã
diua uis eſſe. Sedco ad ueſperaspreces uelmacucinaspreces,interfui ueſperis
uel maturinis facrificiis,Nonſuntem hec ſubftantiuanomina fed adiectiua:
Nunğeriam pſalmos uel campanasueldiuinū ſacrificiữ ſine adiectiuo ,hec
nominaſignificabunt, ur falſo Alexander & ſuicommencacores docuerunt,
& de hocnomine quædaminfra addam.
Cadauer
Excipiuntur tertionominain uer & ber tercii . Ver
ordinis que neutra ſunt.Prçcer puluer maſcu . Suber
Puluisaūt & maſculinit & fæmininū eft Tuber
CVber fubftantiuum .
Prçter imber cum compoſicisquæmaſculina funtniſi adie& iue teneantur
compofita,cunceñmouentur.September octobernouember mulciber.
rCicerciſer
Excipiuntur quarco nomina tertii ordinis Laſſer
cerræfructus ſignificantia que neutraſunt,ut Papauer
( Piper
Prçter cucumer mafculinum media breuiair Neftor,licet Gallus produs
xeritmediam
Acer Saluber Campeſter Palufter
Alacer Volucer Equefter Syluefter
Celeber, Celer Pedefter Sequefter
Hecnomina inermaſculina,inisfæminina,in eneucaſunt.Quanğ &
fub is quædamcommunia ſint,ut his & hæcacris alacris celebris
falubris.Ec
boc acre alacre celebre falubre & e .
Etiam fæmininum hæcfequeftra ..
Hicceler hæcceleris hoc celere.Vethic& hçeceleris. & hoccelere. Velhic
& hæcceler & hoc celere, ab hoc ſuperlatiuum celerrimus& celeriſſimus.Ne
korprobat quem uide,ita moueturacer ceſte codem .
DE IR REGVLA
Nomina in ir neutra funturgadir.Ir ſignificat uolam hoceftconcauitate
ipfammanum.Pyr.Martyr uero& uir leurper regulasgeneraa
manus,&
les cognofce. DE OK REGVLA
Rubor Nidor
Labor Rigor
Or terminancia nomia Honor: Vinitor weingarcer
maſcu,ſunt generis & Decor: Lector
tertii ordinis ,ut: I: Color Doctor & ceterauerbalia qua :
Tepor fæminina habent in trix ..
LAlsor.
1

DE GENERIBVS
Arborfæminini generis
Cor æquor ador marmor robor neutra
Memor cũ compoſico immemor inſingulari generis omnis.
Inplurali uerocommunia ſunt:
Decor ,ur dedecorindecor
rConcolor
Diſcolor quæcõia ſunt, & quædã exili
Prçter Cõpoſita a Color Varicolor lisneucris iuncta reperiunt, ut
Verſicolor diſcolor agmen ,Ouid. & uer ,
Tricolor Sicoloria reperiturinneutro .
Corpus,bicorpor cricorpor.
.
Autor quandoderiuaturab autoritate eſtduum generum .Quan
douero ab augeo deſcendit maſculinumeft ,& eius fæmininum eft
audrix.Actorpro oratoreuelrecitatore eftmaſculinigeneris, & fce
miniņū habeca& rix .Omnia comparatiuaex nona regulagenerali
funtgeneris communis.
DE VR
Nomina in urneutraſunt ureburfemur gutcuriecur murmur etiam ma
fculinum ,roburſulphur.Tybur nomen urbis.Mymphur eſt lignữ medio
cris longitudinis rotundum ,quod lococircữuolucum agunt'fabri in operi
bus tornandis .
Præterfurfur reuco.kleien maſculinum.Ecpræter nomina gentilia uel auiū
cuelxante ur habentia gentilia quidē maſculina, auium uero epicænaſub
articulo hic, utAftur uir ex oppido Aſture. Anxur uir ex oppidoanxure,
Vulturgeir.Prçtercurcur,de ĝ ſupra generiscommunis, & eftpiſcis genus.
Turtur autem maſculina tantum ait Neftor.
Præterea excipiuntura regula.Fur ligur augur teuto . warfager & cicur
quæ communisſuntgeneris.Cicur item neucroiungitur urcicur ingenium
id eft manſuetum ,dicuntur aurē cicures feræ manſueta , & omnia in ur ſunt.
tertii ordinis Prætermatur &facur ſecundi.
DE NOMINIBVS IN AS REGVLA
Noiaſubftãtiua in as foemi.ſunt, & tertiæ inflexionis,ur bonitas beacicas
claritasciuicas comitashoneſtas humanitaspulchritaspietas.
CAs.Adamas.Elephas รา .
Gigas. Tiarasmedia longa quaemaſculinaſunt
Vasſponſor
Preter Fas,Nephas
Vas uaſisrer neutrius generis
ceptaculum
Nugas omnisgenerisindeclinabile,
Masabbasboreasuide in primaregula generali,Gentilia comprehendű
tur in quarta regulagenerali
 NOMINVM
DE NOMINIB.VS IN ES REGVLA
Nomina in es tertii ordinispenul. creſcentisgenitiuicorripientia maſcul
naſunc uthæcnoia.Artesarietis,ames uogelklobodergarnſine h.Ceſpes
griener was,gurgesfomes Zundel,limes terminus.Mergesſpicarūmanipu
Tus Palmeslarmentum uitis &arborum ,paries pespoplesſacelles trabant.
Stipes tramestremesfeles.Præter ſeges teges compes foeminina.Cūdifficio
leſitfcholafticocognitu quæ in esnomina gtñhabeãt,creſcencē & eiuſdem
penul.breuč,ego hucpoſuiplura horūnomina quæ memoriæ occurrebanc
meæ.Nam aliorúdo & rinamdareeftprincipiū petere. Cũinterrogantquae
nomina corripiunt penultimam genitiuicreſcētis.Reſpondent maſculinain
esbreue.Hic dicunt q ea maſculina ſint quæ habentgeniciuũcreſcente.
Differtautem ueruex ab ariete , quod canterius abequo, maialis a uerre,
cápus a gallo ,caperab hirco .Eft enim capermasinter caprascaftratus.Ver.
uex teutonicehemling.Aries hammel.Canceriusminch .Equus hengft.Ma
iális barg .Verreseber.
Cætera omnia in esfæminina ſunt,cum moderamine tamen regularum
generalium ,hoc ultimūdico.Nam AchillesVlyſſes maſculina.Ceres abies
fæeminina.Vares commune. Dies dubium eſſe ex generalibus dinofcuntur
regulis.Exempla ſunt.
Hæc nomina in es tertii ordinis genitiuum ſingularem habētia æqualem
nominaciuo ;utapes ambages cauces çędes clades crates cõpagesconflages
ædes famesfelesfidésindoleslabes luesmoles nubesproles pubes rupesſe
des fences foboles ftrages ſordes fudes tabes trudes uepres uulpes.Similiter
merces.Etſepes ſepis apudVirgilium in primaecloga.ErM. Varronemli
1 bro primo capitexiiii.Sepsautem ſerpentisnomen eftapud Lucanumlibro
nono.Tabificus ſeps.
Ecquorumgtūshaberetis penultima producta.Magnesquiesrequies.
Ernomina qu ntiordinis,ucaciesfaciesfideseffigies immundiciesluxuri
csingluuies maceriesplanícies.Requiesin tertia & quinta declinat.Resſpes
Speciesſcabies fordicies.
Excipiuncurlebes dubiigeneris.Meridies præsuerres maſculina.
Æshippomanes neucra.
Omnia compoſicaa ſedeodeles obſespræſesreſes
| Cuneta compoſica apes,Prætercompesgencrisfæminini. Ali
Exquarea pesbipes cornipes céripescuruipesignipes lignipes planipesſo
gñaliregu nipesoctipesquadrupes ſemipes ſolidipes tardipes unipes.Ec
la illa cõia hçc nominaalespro ueloci,nam pro aue cam maſculinữ ſfee
funt mininum eft fecundâ Neftorem , Antiſtes,reperitur tamen in
antiſtica fæminini,comes diueseques expes hebes heres hofpes
locuples inquiesinçerpresmilespedespræpesperpes ſoſpesſus
perftes teresuates,
 DE GENERIBVS
Plura ex præditisneutrigeneris nominibus iungi poſſunt, ur fupradixi
mus.Sunt force adhuc pluranominamaximegræcain es, nõme culpabisfi
de ipſorūgenere nihilſcripli,quianö omnia poffumus omnes,necomia ada
muſlim iuuenes capere poflunt.Poſtgaütpuer has regulas imbiberit ex fre
quenti le &tione do Gorrumalia cognoſcer.Quemadmodū enim arbor mai
gna unoitu non ſucciditur,icanecquiſqunicaregula do tus efficiecur.
DE NOMINIBVS IN IS
regula. 2

a
Tam græca ğlatina in is nomina ferme cuntfæmininiſuntgeneris, &
omnia tercize declinationis.Degræcis ucaſpis caſſis callidis ingenitiuo, chla ,
mys charybdis colchis cinnaberis,Copoſicaex polis. Achantinopolischry
fopolis cancharopolis diæreſis dioecefismediapducta.i.adminiſtracio ,ægis
eclipfis freneſis geneſis hæreſis ibis i & is iris iaipis metamorphoſis penul.pro
ducta pyxis proboſcis cigris.De latinisauis auris buris canalisdeuchel, cla,
uiscycis naris nauis quis racis ftrigilis uis.
Cucumis uelcucumer,utragen dicicurgenerismaſculini.
Caulis generis maſcu. £ dilis ex regula generalimaſculinữ,
| Molaris ſubſtatiuum prodence lapide uemaſcu.adie&tiuum
Præter hæc uero generis communis.
Natalisgeneris maſcu. & hoc nacale,legimus & natalicií pro
die quo quisnatus eft,in codēſignificato capi poteſthic & hęc
natalis &hocnatale. Pugillarismaſculi: & hocpugillare fiue
Cpugillarrepericur ceuro.Schribtafel.
Non proboquidam grammatiſtæ ſequences di& ionesnomina com
munis generis & indeclinabilia effe uolít,uceft Mammatre&tus & Brito &
Catholicon,auc generismaſculini cantū ,utuult Alexandricomentator,lo
annes Synthen.Sedut Neftori placetcui & ego aſſentio duæ ſuncdi& iones
prepoſicio cum caſu.Non abſurde probauichoc Ciceronis ad Accicũexem
plo.Nec ullam aliam ob caufam feruã a pedibus meis Romammiſi,'nam ſi
unica dizio ut iftiuolūta pedibusacculaciuihiccaſuseffet,dixiffe debuerat
Cicero meum non meis ,ut adie & iuum cum fubftantiuo concordaret.Sunt
aức huiuſcemodieorũ cõſtructiones Robertus a pugione eft principis ideft
propugiónecurando & porcando eſtpręfectus. Hica libellis uocacur, id eft
profcribendis uelcuſtodiendis libellisſupplicibuspræfe& usuocatur.Vide
Neſtorem& Calepinum utrungin principio ſui di& ionarii.
Abextis quiexcaaſpicic.Abatis quimenſuris preeft.Ab accidétibus qui
notataccidentia .A commentariis cancellarius. A caliculisqui præeft calicu
2
lis ualis. A reſponſis quidatreſponſa.Aſecrecisſecretariº: A pedibusquiad
iterpedes mittit.A manibusfcribæquorūmanu ad literas (cribēdasprinci
pesucuntur.Å libellis quilibellisſupplicibus præeft,
 NOMINVM
) Latina in ishabentia duas conſonantes aur duplicem ante is a
funtmaf.utanguis aſcis axis callis callis,ſis.collis corbis enlis fa
! ſcis follis fuftismenſis orbis piſcispoftispuluisCanguisuermis
Excipiūtur unguis uectistorquis turris.
fecadoloco Latina habencia n anteismaſcu.amnis cinis crinis ignispanis,
( hincpanifex ain beck,unicornispenis.
| Latina quorūgenitiuus ſingularis crefcit,lapisquiris uomisſes
( misſemiſſis puluis ,glis gliris. .
Dixiſemper in hactriplici exceptione latina ,quia græcafoemininafuntlicet
duasconſonantesanteishabeanc,utpyxis eclipſis,ſiue corum genitiuus cre
ſcat utibis ægis aſpis.
1
Amnis i Clunis
Callis Finis &quædamalia maſculina &foeminina
Corbis : Funis reperiuntur,ideo dubiifuntgeneris.
Collis Orbis
Vngues eorum ſuncanimalitiquæ digiroshabet,uthominūjfimiæaccia
pitris. Vngulæ eorum quæ non habentdigitos: -
Excipiunturabexceptione prçmiſſa hçc fæminina.Bipennis cufpis clar
fis,glisglicis,gliſlis febrislismellis nauis pellispeftis peluismalluuium hanc
becken ,pelluuium autem &polubrum fuſzbecken,peluis auté cõmune eft
uocabulum ucriſg ,pupisreſtisſyrcis ſencisſementis turris tuflis uallis ucditis
uolucrispro aue.
Adie & iua inis cõmuniaſuntex ulcimaregula gñal,agilis affabilis ama
bilis bilinguiscomis debilis dulcis flebilis& alia ucrbalía in is.Humilisleuis
rudisadie. iuũ,ſed fubftanciul cum ſignificatuirgamqua gladiacoresdo
nabantur eftgenerisfeminini.Exanguis exanimisfemianimis uenerabilis
uerſipellis dies tricuſpis pubis impubis penullonga.
Adie&tiua prædi& a perduasmouentterminationes is & e,præter qua
canis ciuishoftistuuenis teftis: Tricufpis iun
tuorultimaſuntetiã cõmunia
gitur neutroinobliquis um ,& impubis neutroiunctum reperitur.
DE OS REGVLA
Nomina latina inosmaſculina funt & tertiæ declinationis, ut floshenos
1 Labos lepos nepos mosros logosheroscolos.
rfæminina ut arboscos dos glos gloris forormariti & uxor fratris.
Mancinellus
Neutra.Argos,in plura.tñmaſ'Argiciuicasnonlongeab Athenis :
Prçter Osoris,osoſſischaos melos cantus fuauitasindeclinabile nomen .
Communia ,Bos.IndeBubulcusochfentréiber .Composimposcu .
ftos facerdaschironomos .
Lemnos inſula
Excipiuntur fecundo locorum pro Lesbos inſula 2

pria &græca quæfoeminina funt,ut Tenedos infulaHellefpontia

 DE GENERIBVS
DE VS
Nominain us teruiordinis penultimam creſcentis genitiui producentia
funt foeminina.Corripientia autem ſuntneutra.
Producentia, ut incus iuuentus palus ſalus feruitusſenectus tellusuirtus
Corripiencianeucraſunt,ut acusaceris corpus decus fædus fænusfrigo
funusgenus glomus ulcus littus latus munus nemus onus opuspecus oris,
penusoris pingnus pondusſcelus fydus ſpecusftercus tempusuellus uulnus
olus. Præter lepusmaſculinū.Pecuscudis.fcemi.Intercus ſubſtantiuūfee
ninữ.Intercusadiectiuum omne.Verusomne,ligus commune.
rCrus lus
Monofyllaba in us neutra ſunt,prer Pus ģd tamen & maſculinữeft dicente
musmalcu.grus & ſus cõia funt,ut Rus (Calepino.Pusparis.
Thus
Pecus pecudis uel pecoris omneanimal dicitquod ſub hominis imperio
ex pabulo terræpafcitur,utbouesaſiniequçouescaprç.Et pecuspecudis tā
maſcu . & neutriğfæmi.generiseſſe Calepinus demonftratin ſuodictiona.
rio.Declinaturetiam hoc pecu in pluralipecua.
Dicimushic penuspeni uel hoc penumpeniin ſecunda declinatione.
Itemhocpenus orisin tertia,in quarta hicpenus& hçcpenus,penu inde,
clinabile,teftibus Calepino & Cornucopiæ ,
Specus a ſpeciolocus eft unde deſpicitur.Etdicimus ſpecus,cus,& fpecus:
ci.cam mal.qfoemi.gñe.Similiter fpecusſpecorisneuirigeneris pro fpelune,
ca.Inuenicur eciam hæcſpecahoc pecum& hocſpecu & plura.hæ fpecus.
ALTERA REGVLA DE VS
Nomina in usfecundi& quarti ordinis ſunt maſ. ur laniusmalleolusper
diculuspeniculus plauftrariusbractearius laminariusmediaſtin millus fta
cuariusłuarius procellusſaltusgeftus fenacus magiftratusconatus arcuslu
& us gradus.currus fructusquęſtus uiſus lacus.
Excipiuntprimohæcfemini. Abyſſus antidotusfæ.ge. & antidotā in
neutro declinari põr,Neftor,ar&tusachomusberyllusmal.&fæ , lapispalli
dus & tranſparensbyſſus coſtus & coftűlegit.Carbaſuscryftallus & catus
fomi.Calepinus,diphthongus domus eremus penul.pro.ægyptusshumus
hyſſopus pe.pro . & hyffopūncucrūherba quæda.Galbanus & Galbana in
plura.legit.Methodus,nardus &nardū reperitherba eft.Papyrus periodus
& alia ğdā græca,phaſelus fynodus ſmaragdus ſuparus & ſuparauannus
paradiſusacus & mar.coperitanusidus manusporticus cribus,hæc ſex ulci
ma quartiſuncordinisfocrus nurus ex fecunda regulageneralicognoſcunt.
Similiter myrcus quercus laurus cupreffus arborūnomina.
Excipiuntfecundopelagus& uirusneutra & uulgusmal.& neutrum .
Excipiuntterciohæccómunis generisbubalusanimalbouiſimile.Came
lusphiloſophus ſeu philoſophos,philocalusfeuphilocalos. Mancinellus
ChironomusparadiſuspampinusperMancinellum Suparus tyrannus.

1
 NOMINVM
Collusmafge.uel collum tormētigenus excoriofa & um . Colus fomi.
ninü camquarcæ ğſecunde decli.qd penſa continet a quofuſoducuntur.
Morbo maſcu,ſecundiuel quarti ordinis..
Ficuspro Arborege.fæmi.ſecundi velquartiordinis
| Fructumaf. & ſecunditñ ,autfc . & fecundiuel quartiordinis
DE NOMINIBVS IN AVS
Nominain aus foeminina ſunt,ut laus fraus, & tertiæ declinationis.:.
DE NOMINIBVS IN S PRECEDENTE
conſona.Regula.
Nomina ins præcedente conſona fæminina funt& declina.tertiæ ,utars
daps frons ſtirn ,quanğa Cecilio in maſc.ponatur.Fronsfrondis naft, glans.
Lenslendis animal capicis ex quo formaturpediculus. Lenslencis genus les
guminis,Mors pulspars calcsícobs fæmi.fecundūPriſ.uelhicſcobis fecun
dum Phocam.Eceft id quod ab aliqua materia minutiſſimum decidit ,dum
uel per ferram ſecatur,uelpercerebramperforacur,necnõex auricionelate
rum & c.Scipsmerces quemilitibusdatur,Indeſtipendium æsmificareſold
oderraiſgelt.& ftipendiati milites,ſors trabsurbs
plebs gens fors menscor
horshydropshyemsftirps pro origine fce.pro truncomaf. & fæmininum
Scrobs tam malcu.qfæmi,magis tamen maſcu.ait Seruius. Sunt aūtícror
bes.fofſiones intra terram manu factæ .
Excipiuntur primo hæcmaſculina. Densmons ponsfons mars feps pro
ſerpēce & partes aſſis.Sexcūs uncia & dimidia.Sextásduquncie. Triensqua
drans quincūs feruis ſepeunxbesdodransdextãs deunxas auceps chalybs.
manceps.Rudens tam mafcu.gfæmi.ſigni.funem nauticum .
Excipiunturfecundo hæc quæ ſunt communis generis. Bifrons effrons
quadrifrons& cętera compoſica a fronte,aucepsmunicepsprinceps celebs
libripensaduleſcens cliens aitNeftor.
Excipiunturcercio adiectiua quæ ſunt triumgenerum.Diſcens docenslo
quens ſcribens tripudians excorsexpersdiſcorsconcorsſecors uecors miſer
ricosinersſolers ſons inſons: biceps tricepspræcepsparticeps inopsprudens
ſapiens.
Maſculina,Oriensoccidens profluens torrens.
Feminina.Conſonans continens terra quæ no
eſt infula.Continés aūt profirmaméto neu.eft
Neutra & communiter participia ſubſtantiua..
Quãdo participiūfítnomē Accidens antecedens conſequens ens,
fubftãtivūſicquæda ſunt Animans femininum & neutrum .
Serpens maſculinum & fæmininum .
Parens commune .
Alia ex regulisgeneralibus cognoſcuntcuites
ſintgeneris,uc nubenspariens, quta orūſignifi
catummulieribustantum congruitfoemininai
ſunt,cum fuilicet ſuntfubftantiua..
 DE GENERIBVS
DE NOMINIBVS IN T
Nomina in e ſunt neutra ,utcapuc ſyncipulocciput.Neper urbis nomen ,
Præter cocquot cum compoſicisutquotquor aliquot.Hæcenimcriúmſunt
generum & indeclinabiliapluralia.
DE X REGVLA
Monoſyllaba inxſuntfeminina, ut arx falx fauxfaxfex frux ſphinx
lanx lux lex nex nix noxnux pax prex pix ftyx uox , Præter dux comune
grex phryx maſculina exlexillex feminox pernox & cópoſitaex præditis
cômunis luntgeneris. ALTERĂ REGVLA
Polyſyllaba in xmaſculiniſuntgeneris,uc abax apex caudexcimex co ,
dex culex foenifex mader.Indefæniſeciñ heuuor,lacexlimax murex pulex
pollexſenex thorax uertex ueruex bombyx calix deunx fornix eryx naa
trix proferpente,alioquieſt fæmi.Onyx prolapide.pro uaſe altmaſculiná
& foemininum Neſtor ait,fardix ſpadixuarix .
Excipiuntur hæcpolyſyllabaquæſuncfæminina. Carex herba acuca &
duriffima, celoxceruix cicatrix cornix filix genus herbze, fornax fullx auis
ģdicitfulica media correpta forfex forpexibix ibicispenultimaprodu.ge.
fæmininicaprea dicit,fed bibex bibicis corripicpenul,maſcu :lodixlinlach.
maftix matrix pellexphalanx agmenmilicaremacedonicum ,ramex radix
fupellex uibexpernixpromorefomi.Neftor.Ec'uerbalia in trix quæ inob
liquis pluralis numerieciā neutrís iungữcur: Aufpex ab antiquisdicebatur,
quinunc paranymphus dicitur generis communis.Neſtor.Similiter iudex
uindex coniunx duorum ſuntgenerum .
Aduertendum ueteres plurimorūnominum genera confuderunt,in
his ( ut Perottus aic ) frequentiori autorum uſui adhærendumeft.
Nam lacexinmaſcu . & fæmi.legitur. Nuncalt mal.că. Imbrexincero
generis,fed potiuseo in foeminino ucendum eſt,ſic quoc obexdubii gener
ris,fedmeliusmaſcu.iungicur,hæc Mancinellus. Perdixicem & puermaſc.
& fæmi.apud ueteres fuere,
Adie &tiua in x ſunt triumgenerum ex ultima regula generali,ut ferax
furaxcõrumaxloquax pertinaxrapax fternax ſalax uorax duplex criplex
opifex acroxpræcox & reliquaadie&tiua,
Siquorundam nominumgenera in his regulis non inueneris,nil admira
bere,cognoſcesenim plura ex generalibus regulis,quæ hicnon temere omi
fi.Docebuncenim regulægenerales genera horum nominum rex ilex calx
correx & cæterorum quorundam .
IACOBVS HENRICHMANNVS
ad diſcipulos ſuos,
Nominisur docui oro genus cognoſcerediſce
Poffis ut his bene concinne in fermonibusuri
DE DECLINATIONENOMINVM DISTICHON
Henrichranaiad auditores ſuos.
 NOMINVM
Nomina percalusiam diſce ſcholaſtice cuncta
Flectere,nam capiescommoda multa tibi.
Eclinacioeft inflexionominis percaſus.Suntaût declinationes no
d minūquing . Prima quæ facit gimſingularē in æ diphthongon
uc nauſea nauſeæuomendiappetitus,orbita tę teuto . wagenlais
eſtueftigiūrorç .Vulgauulgæwatſack.bulga idem.Secādus ordo in igem
& dominofacit,urpenicillumpenicilli teuto.benfelinftrumentūpictorâ uel
maiſel.peniculus lilo.reu.wiſchlod.Surculus li.impfung.Tercia declinatio
inis gtñ habetut alaear alucaris.Quarta us uel u gem terminatutmagi
Gracusgelu.Quincain diduas fyllabasutmolliciesmolliciei,
REGVLA GENERALES DECLINATIONVM
Prima generalisregula.Di& ionėsneutrigeneris cuiuſcung fuerintordi
niş tresſimiles habétcaſus in utroqnumero ,fcilicetnon actm&vtñ , utla
cellum teuto.capel.Hoſtorium ſtrichholtz.Hulcuscornu.
Secunda regulageneralis.Di&tiones neutrigenerisprædi& oscaſus faci.
uncin pluraliina,ucfacella hulceracornua.
Tertiaregalageneralis. Dariaus & ablatiuus plurales cuiuſcung decli
nationisſuncſimiles& æquales,ucollis ftellismagiftris diſcipulispauperib
cornibusdiebus.
Quarca regalagñalis.Agtõſingulari formantoésobliqui, idcoſigenici
uus creſcic,crefcat& aliiobliqui,fi nõnec obliqui cõiter, urchremeschreme.
tis uelchrensisgtm habet,a genitiuochremerisuenic dtūschremeci,agtõue
rochremis uenicdelschremi.Itaincellige hanc regulam ,non nullusobli
quorūplures fyllabasgtõſingularihabere debeat.Nam ablcũspluralis cer
tiiordinis grñſingularē infyllabisexcedit.Hocuero nomen uisfacit cõcra
regulam ,& quædam græca in is de quibusinfradicam .
DE PRIMA DECLINATIONE
Primaregula.Ncūsſingularis primiordinis una iſtarī quatuor cermina
tionā cerminat.A amas es,ut propolla pupa pergula,Adam £ neasAnchi
ſes ftrena ftrenae.
Secunda regula.Gtūs & drūs ſingulares,ntús & utūspluralesprimse des
clinationisadiphthogo terminant,utinterula, læ.i.induſium dicit id qd ca
miſia apud quoſdam uocatur,quoduocabulum mihinon placet:
Tertia regula. A & ūsſingularis terminaturam , ur farcinula ſarcinuſam ,
Excipiuntur gręcapropria in a & as, quorû acīshabet amuelan ,uc medea
medeamuelmedean,ele & ra electramuelan,helena maia. Pythagoraspy
chagoram uelan.Anaxagoras Æneas.Excipiuntfecundonomina inesha .
benciaactñinen.ucLaerces Laerren Acrides acrid. , & patronymica ines
Quarta regula.Ncūs urīts & ablcūsſingulae funtfimiles. Excipiuntur
nomina in as quorum uocatiuus & ablatiuus terminatur a & non as,utene
asPeleas AndreasMatthias.Etnominain es uocatiuum & ablatiuum in
faciunt,ut Anchiſes Achates Scipiades.
id
 DE DECLINATIONE
Quinta regula.Genitiuusnumerimultitudinisprimæ inflexionistermi
natur arum ucpoccarum ,acicula acicularum.Pocelt & genitiuus ifte profer
rinn umperfyncopen.
Vndenotandaeſt hçc regula.Nominapatronymicanomina cópofita&
deriuata inflexionis primæ in grõpluralihabentum uelarum ,utpriąmides.
priamidū ucl darũ ,ruricola fyluícola.larum uelſyluícolūfrancigena,
Sexta regula.Dariuus & ablatiuuspluralesterminantur in is. Preter der
'cemhabentia abus.Oto cõple & unturhisuerſiculis.Filiacum nata libertaq
uel dea mula,Sic.dea ſicaſinacumferua cerminac abus. Reliqua ſunčamba
duæ.Suntquçdam habentia is & abus,ſicuț aſina aſínis& alinabus,utpror
bat Calepinus.Animaanimis & abus,quangLaurécius animabus diciues,
tet,allegans Ciceronem ad uxorem & filiamfcribentem duabus animis dia
cente,Alexandritamen Gallidoctrina non eftuera , pomnia fæminina in a
quæ a maſculinis in us neutro carentibus ueniunt abus habeãt.Magis rame
miranda ridicula quorundam comentatorum eius declaratio uaniffima &
fomniabunda ,quam lubensprætereo .
Septimaregula.Adūspluralisprimæ declinationis terminať as, ut ftella
Itellas,fellafellas carnificinacarnificinas gymnaſiarcha.
Quanſinam nomina iuxta regulas has declinentur,declinaritñpoffunt
docet. Aut Abraha inclines abraha ma
' ur Aldus Manucius his uerſiculis
gis aut abrahamus.Hæc tibiromaneflectere quandoplacet.
DE SECVNDA DECLINATIONE
Primarégula.Ncītsſingularisfecundiordinis terminaturauter ir uraut
"um'uel us aureus,uc ſoceruir farur cadurcum ele &trum augſtain fuccinum
idem ,nuimus.Equuleus teuto.fullin. Tydeus.Orpheus.
Secunda regula.Genitiuus ſingularis & nominatiuus & uocatiuus plu
rales fecundi ordinisterminantur i.
Præter nominaineus quæ faciunt genitiuum in eiueleos,utorpheus or
phei uelorpheospenultimacorrepta.
Aduerte & diicum duplici ii latino ſcribícur,unde manifeſte colligit du
plicemeſſefyllabam ,cũ quælibec uocalis præterq indiphthongo per feſyle
labamfaciat,eft ergo duarumſyllabarī & ſic ſcribi debet & eloqui,Sic etiã
idemi,niſiincarinine aliquando ex neceſſitate per fynæreſim unam faci.
ant ſyllabam.Habetautem deus in plurali dii ueldei,hæc Bebelius nofter.
Quando autem genitiuus uincat nominatiuum in ſyllabis ſequétibusſigni
ficabo documentis.
<
Primum documentū.Nomina habentiamutam ante er faciunt grñ mu
tandoer in rijucaufteruuftricancer cancrigenus piſcis & fignum cælicolu
berater faber macer magifte liber libricum eft ſubſtantiuum & appellati
uum. Onager onagriquod ne componiturex gero.A documēto illoexcia
piunturcópofita exgero & fero quæ aſſumunti,utarmiger armigericor
niger lanigerlæcifer peſtiferpeftiferi,& hæcaffumunt i,aduleria per aſpert
 NOMINVM
dexterdexteri & dextri habet,lacer laceri,liberadiectiue uelpro Baccho.
Ligerpropriumuiri.Preſbyter proſper focer. Reliqua omniain er affumất
i,ut puer pueri tener cenerimiſermiſeri.
Ibertertiae declinationis eft , & non fecüdç ut probatCalepinus.Ideo non
bene a fracre Gallo excipitur.Iberus uero iberi media producta ſecīdæ eft
fluuius Hiſpanix .Ab Iberia camēIberi & Iberes ſuntpopuli Hiſpani.Mul,
ciberquogeſt tertii ordinis.
'Gibber item rerciiordiniseft,ob id non bene a loanne Synthen excipitur
Celtiberi autem in plurali tantum reperio .
Secundumdocumentum.Nomina in ir uel in urin genitiuo aſſumūci,ut
uir uiri leuir leuiriſatur ſacuri.
* Tertium documétum.In um nomina mutantum in i,urtentaculum jen
taculiceuco.morgeneffen.Prandiñ imbs.Sed merenda ceuro.undereſſen
Cena nachemal.Comeffatio reuco.collacz poft cænam.Sympoſium zech
Coralium coralii corallus.Comieterium'non cimiterium .
Quartum documentů Nomina in usmutantus ini,ut grabhatusgrab
batimedia produta le tusin quo meridiaré folent. Idem anáclinceriū quo
interdiu dormimus,Matthæus matthæi.
Quintídocumentū. Noia in eus diphthongon formantgrñ mucando !

tus inei ueleos,ucorpheus orpheiuelorpheos,lic perfeus cydeus.

Vlcimū & generale documentā.Nomina incr ir uel ur & eus una ſemp
ſyllaba uincunt in genitiuo.In us uero & umpareshabēc ſyllabas.Pręcerno
mina habencia mutam anteer, quia horum giữseſt par ncõ. Compoſica ta
men a gero & fero,fimiliter nouem nomina quæ numerantur in primo do
cumento ſubiacent huic documento .
Tercia reguta,Daciuus& ablatiuus ſingulares ſecundæ declinationis ter
minācuro.Prætergræca ines quæ faciunedoñiioueli,ur orpheo uelor
phei,perſeoperſei,cheleo theſei.Exempla regulæ , Xehudochium datiuo&
ablatiuoxenodochio teuto.gaſthaus.Noſocomiumſiechenhaus.Pcochodo
chiū ſpital.Brephotrophium findelhaus.Infans expoſiciciº findelkinde. Hie
rocominm vſſetzelhaus.
"Quarta regula.A&ūs ſingularisſecundæ declinationis in um terminat.
Sed græcainus terminantadmin um uel on urdiphthongusar & us.Mene
laus pactoluspactolum uel pactolon media pro.Et græca in eus terminang
actñum uelon uel a,utorpheus habet orpheum uelorpheon uelorphea.
Quinta regula. Vocatiuus ſingularisnominis in er irur uel um ſimilis
eftnominaciuo.Cum autê inuenitur Euandre Teucre, fcias illos uocatiuos
non a nominiciuis ine ( ut frater Gallus minus benedocuit ) fed a re &tis in
us uenire. Anciqui enim Euândrus Teucrus puerus tymbrus Menandrus
dicebant.
Sexta regula.Nominain usmutantus ine in uocatiuo ,urarchimagyrus
archimagyrekuchenmaiſter,Archigrammateuskantzler. dii
 r
DE DECLINATIONE
Propria tamen in ius facilit viñ a ntõabiiciendo us,utOuidiusOuidi, Vir
giliusuirgili,fic faciunt Terentius BonifaciusMarfiliusSeruacius Tyburdi
us.Pompeiuspompei.Caius cai.Scius ſei.Antoniusantoni,
Echabentia'conſonantem ante tiushabentvom in ti non ci,ficutTerenti
non Terenci.Tyburcius tyburci.Prediais addit filius quodfimiliter abiicic
us,ut ofili,Secundo excipiunta regula deus & lucus quæ ſuntntõ ſimilia in
utõolucuso deus.Tercio.excipiunt ſex nomina habentia us uel e in utā ,lai
licetagnus chorus fluuiuspelagus populusuulgus& uirusſideclinatur,
Seprimar egula .Nomina in eusinuocatiuo s deponunt,ut Orpheus or
pheu. Tydeusvydeu.
Oxaua regula.Genitiuuspluralis fecundiordinis terminatur orum , ut
aulæum aulæorum ,quædam uerohabenc um per fyncopen,quædam um
& orum.De quibus acçipehancregulā.Maſculinaſimplicia neutrocarencia
habentum uelorum ingiõplurali,ut uir uirium ,ueluirorñ ,deus deum uel
dęorum Numusnumum uel numorum ,feruusferuumuel ſeruorum .
Compoſica ueroex his duntaxacum habent, utcriumuir triumuirum ,fer
mideus horum ſemideum . Millenumus horum millenumum non millenu
morum.Milledenarium nonmilledenariorum ..
Nona regula datiuus & ablatiuusplurales is cerminantur. Sed ludorum .
& feftorum nominaſemper pluralia caminumąinorūgenitiuos emitcūr,
dạtiuos autem & ablatiuosin ibus,ut horūſaturnaliumuel ſacurnaliorum ,
his ab hisfaturnalibus,fic uulcanalia .,
Decimaregula.Accuſariuipluralesſecundæ declinationisin osexeunt,
DE TERTIA DECLINATIONE REGVLA
generales cercii ordinis..
Primaregulageneralis Grīsſingularis certiiordinis terminatur in is.
Secunda.Listiuussertezinacuri,fitenimagtõabic & a s-litera.
Tertiageneralis regula.Atīsſingularis terminatur em uelim .
Quarta.Vtītsſingularis tertizdeclinationis eft nto ſimilis.
Quinca.Ablçūs ſingularis cercisedeclinationis terminature uel i.
Sexta.Nominatiuus accuſatiųus & uocatiuusplurales tertiæ declinationis .
terminantur es.
Sepcima,Genitiuus pluralis terminaturin um uelium ..
O & aua regula.Daciuus & ablatiuuspluralęs tertiæ declinationis termina
tur ibus.Prærer bosbobus uel bubus.
Docturus declinarenomina tertiiordinis,dicam de.caſuï formatione ſe
cundum corundem caſuum ſequelam ,in prim sergo quomodo fiat geniti,
uusſingularis ſecundumordinem finalium terminarionum .
SPECIALES, REGVLÆ DE GENITIVO
tertiæ declinationis, DE A,
Nomina iņa tercii ordinisfaciuntgtă ſingularem aſſumendotis ueltos.
penul.correp. ur ænigma x nigmatis uelænigmatos. Sic poema poematis,
 NOMINVM
uelpoematos,ficdogma coreumapoppyſſma malagma epigrāma.Sicpa.
( chapaſchatisuel paſchatos.Aut
inprima declinatione paſcha paſchæ.peri
DE E
zoma.cis uel cos.
Nomina ine tertii ordinisingtõ ſingulariuercūcein is utcubile cocleare
fonile mancile muldrale mul &tralis:Conchile reuco.berlin,tibiale ceutonice
hosz, quodnon caligam dicimus.
DE O Nam in inomina non:uariantur ,
Latina & foeminina in do & gofaciuntgtñ fingularem mutando oin
inis penul.corre.utalbedo,albedinis dulcedo rubedo caligo caliginiserugo
ferrugo indago.Hisfimilia ſunt hecnouem , Apolloapollinis.cardo cupido
deushomo ordomango nemocurbo turbinisprouento,turbaaữrgladia,
tor turbonis habet pe.pro uirgo uirginis,hæcnouemitidemoininisuercunt
penul.cor.Nemocaretpluralinumero & uocatiuo.
Virgo uirgonis dicta.ca quç peperit,homo homonis demortuotñdici
tur,Ennius.Vulturisinfyluismiſerummandebachomonem ,hçcLancilor .
Cetera in oingenitiuoaſſumuntnis.Preteranioanienis & carocarnis, &
plæracpe.prodü :pauca quædam corripi.penul.gentilia uidelicet.
Deproducentibuspenul.gti,uc concioconcionispredigſtul,uel populus
audiens.Carbocarbonis,le &tio lectionis,ligo aleo.Cerdoquod ſignificat
omnes artifices.Coriariusuero teuco.ledergerber. Pellio pellionis lacinius...
quam pellifex.Vnio ..
rAmazo . Saxouelfalfa
Decorripicntibus, Arrago. Teuto
Brico Vangia
Macedo
Græca propria foeminina inouertunto inusfaciendo gañ ,utaleao hụ-,
ius alectus.Didohuius didus,ſappbohuius,ſapphus.jo huius ius,clotho hu .
ius clothuis, Quænominaſi hocpactogomhabentcresduntaxat habentca.
fusniñ admino & goſinus,poſſunc & ablaciuum inohabere..
Declinare tñ poffumus & eamore latino. Sappho lappbonis Dido dido
nis .& ica Dido a primaregula deuiat.cumnon
DE C
inisſedonis habeat,teftiseft:
Virgilius.
Duo funtin cnomina,Lacla & is.habet.Alterum halec halecis pe.produ ..
DE D
Nomina in daſſümụntisut Bogud DEbogudispenulti.cor.rexMaurorũ
: AL.
Dauid dauidispenul.produ .
Nomina in alfaciendo grñſingularemaffumunt is, &neutra penulti.gti.
producuncur aíalaialis Ceruical minutal.Ve& igalmedia prodů, Maſculia
na uero penul.gti corri.utAnnibalannibalis Haſdrubal,fal..
EL .
Noia inelfaciendogtñſin gulārē aſſumūtis pe.pdu.utDaniel dàntelis.
Gabrielgabrielis,Michael Raphael.Mel uero & fel affumuntlis mellis fellis,
‫ه‬d‫منا ل‬
 DE DECLINATIONB
IL
Nominain ilaffumuntispenultimacorrepta utmugimugüis pugil pu
gilis,Niluero & nihil non uariantur.
OL
Nomen in olaſſumit is penultima producta utſolſolis. ,
VL
Nomțna inul affumunt is penultima correpta,utexulexulispræſul prx
fulis.Nequamomnis generis non uariatur.
EM
Hoc tantundem genitiuo huius tantidem ,a & b tantundem ,cetera deſunt
Totidem trium generum numerimultitudinis nonuariatur .
AN
Nomina in an cum faciunt gem aſſumunt isuel os pe.pro,utPæanpæa
misuel pzanos.Tican ticanis uel nos.Prçter pan quod panostñ habet nege
niciuuseſſeuideacur apanis.Ecpræt
EN
ereuanhabens euantis...Bacchus.
Inen nominamucanten in inispenulti.correpta ,utargumen arguminis.
Sic documenfidicen numen ftamen ,tibicen media produ .
Excipiuntur decem producencia penulti.geniciui & aſſumentia is tñ, ut
añien anienis,damenenis,hymenlienrenrien febenſplendiren træezen,græ
ca exiftis & os habentutſirenenis uel ſirenos,fic træezen .
IN
Nomina in Inaſſumūt ingenitiuo is uel os,ut Arin arinis uel arinos pro
prium.Sic delphin eleufin :PhorcynfiliusNeptuni. 1
ON
Nomina inonquædam affumunt is penul.produ.ucamphitryon abfo
lon deucalioniheliconpython.Simon.Sampſon .
Quædam aſſumunrispe.corre.utadeon amphion canon dæmon ixion,
agamemnon lacedæmon lycaon machaon pharaonpenul.longa.
Quædamaffumunt cis utacheronbellerophon lacoon laomedon , Leon
proprium.Horizonphlegeron xenophon demophoon,
DE AR
In’ar nomina aſſumuntisfaciendo genitiuum.Præterepar epatispenul.
cima correpta.Far farris& lar lartis Mancinel.Lar laris eſtdiuus lar larcisat
induperatoreft Veientorum .
rCalcar 7 Calce.
Lacunar 1 Lacu
Neutra deriuata pe.gti ' Laquear A Lacu Addicur nar naris
ppter iubar gd -corripic Lucar 1 | Luco
Lupanar 1. | Lupa
Puluinar į į Pluma
Torcular ). Torquco
 NOMINVM
CArar Lat Diſpar Caſpar
Ceteracorripiūt Aſpar Nectar Balthaſar Impar
.penul.genitiui( Cæſar Par Compar Bortár
3 ER
Celeber celebris Campefter
Adiectiua in ermutāter in Alacer
Saluber ſalubris Equefter
Paluſter
7
tris
ris faciendo genitiuum | Acer cris Pedeſter
| Mediocer : 1 Sequefter
cvolucer. Syluefter
Illisiunguntur nouemſubſtantiuamutātia er inris,Imber cum compofitis
Mulciber,bris uelmulciberis habet.O &ober & c.Accipiter tris,uel teris,dies
picer opiter.cris,uel opiceris,marſpiterlyncer materpacer uter .
r Celer
Puber
Præter Vber. Hæcaffumunt is penultitna correpta.
Pauper
( Degener
Subſtanciua iner affümuntis. Præter icer quod habet itineris, & Iupiter
louis olim lupicris & Iupiteris,& plæra corripiunt penultimamgenicius,
ucſunt fequentia nomina.
Cadauer Cancer pro morbo, Æther Tuber Spinger
Vo Agger Carcer Papauer Verber Siler
( Aller Ligerfluuius Gallış Paller Ruder Puluer
Acer pro arbore,cucumercucumeris,puber puberis.
Brachionyfter Phylecer pifcis
id eft armilla
Pauca producunt.' Character
genus
Preſter
1
eris.pe.productas
p.gti & læcquia Clyfter Stater
greca etiã hñtos Crater Alcer mal.ge.
Chremefter maſſa plumbi
Lucer Neftor ait
Panther
IR
1
Nominain iraſſumūcis.pe.cor.utgaddir gaddiris martyr martyris uel
martyros. OR
Nómina in or aſſumunt is formando geſ , Præter cor habenis cordis &
penultimam genitiui corripiunt,primo græca,ut:
Actor Caſtor Neſtor Amyntor
Hector Agenor Rhetor Polymneftor
Secundocor.penul.genitiui neutra ,ador æquor murmor robor
» Tersio hæc quatuor arbor memormarciporpublipar ..
 DE DECLINATIONE
Quarco corripiunr compoſicaa corpus & decus.Bićorpor tricorpor in
decor & cætera .
Adorcorripic& producitpenul. gti qñ declinatur;:ucleft:indeclinabile
Cæteraomnia producuncpenultimam genitiui,ut
Humanior Algor Lepor Amor
Micior Color Sudor Soror
Suauior Dulcor Pallor Vxor
Affabilior Frigor Holor 1
Honor
VR
PAnxur Furfur Sulphur
Nomiainur aſſumūtispe.cor, Aftur Ligur Turtur
LAugur Murmur Guttur
Furfurisquodpenulcimamproducic.
Ebur 2
Præter Femur Hçcquacuor hñcorispe.cor.!ecor cãt & iecinoris haber
| lecur fed hoc pocius aiecinus nominatiuo ſecundū Priſciani .
Roburj
AS
Beaticas Maecenas
Nomiainastertütasinatis Claricas Aquinas
penul.produ& a in genitiuo Frugalicas Tolentinas
Humanitas Privernas
rAtlas Diamas
r Antisuclamosuc Adamas Elephas
(
Excipiunt primo græca quo
Anci LChalcas Gigas
Arcas Dorcas
rumquædam uertunt asin adis uel ados Lampas Hebdomas
L Pallas
Mucant&patronymica asin adisuelados,ut iliasiliadis ueliliados.Per
liasſcipiasphaetoncias troasſphorcias.
rAnas anatispe.correpta.As allis
Vltimo excipiunturhæc quinqnomia Masmaris,uas uadisſponſor
( Vas uaſis receptaculum .
ES
Latina & appellatiua ines maſculini communis uel omnis generis for
mandogenitiuum ſingularem uercunces in icis penultima correpra. Alteri
us uero generis uerunt esin is .
Exempla prima parcis regulæ habentia icispenul.correpta.Alesalitis,co
mes icis.ceſpes eques fomes gurges limespoples termes ſtipes feles merges.
Comes focius uel ſocia,antiſtesdiues milespedes ſoſpesſuperftes.
Exempla ſecundæ partisregulæ de uercentibnsesin is ,ut apes cedes cla
desfames labesmalesnubespalumbesprolespupes rupes races colescófila
geefedes ftrages fepesſoboles ſtrucs trabes uulpes.
 1

NOMINVM
Excipiuntur primoab hacregula hæres,præsmerces,quæ uertunt es in
"edis penultima producta.
Excipiturfecundopescum compoſicisquæmucantes in edispenultima
correpta ,utalipes alipedisbipesbipedi ,fic cornipescornipedis ſonipes tar
dipesunipcs& c. Preterapes'apishabens.
Excipiuntur cercio a fedeo compoſicanominamutantia esinidis penulii
macorrepta,utdeſes defidis obles oblidis,fic reſcapræſes.
Excipiuntquarto feptem quæmutant esin ecispe pro.ſcilicetHagnesha .
gnetis,hic &hæc cæres cæretispe pro probar Neftor nomen patrium.Cu
rescuretis,ficlebes locuples magnes tapesquies quteriscũ compoſicis inqui
es inquiecis requiesrequietis ue requiei & c.& hocpofterius cõnnuntius.
FAbies Indies Perpes
Excipiuntur quinto duodecim Aries Interpres Seges
mucancia es inetispe.corre. Hebes Paries Teges
Umpes Præpes Teres
Vlcimohæcexcipiuncur,Ceres cererisæs ærisuares 'uatis uerres'uerris
pubes pubis cumcomporko impubes.Pubes prolanuginepro parte puden
da, & pro iudenum multitudine eft fubſtanciuũ generis feminini'facit pu.
bis in genitiuoiuxta fecundam partem regulæ . Sed cum eft adie &tiuữexci
pit apr par reg
ur ima te ula , quia fimiliter facit pubis.
Propria in es uertuntesin is,' tAchates achatis achillesachillis,ſic Arifto
teles. Hippocrates penul,corre.Iſocrates. Vlyſſes,Ioannes.Thucydides thu ,
cydidisuelthucydidæ.Plura exhisfaciūreciā genitiuũini,ut Vlyſſes ulyſ
lisuel ulyſli.Mofesmofisuelmolitelmofæ.
Quædam criplicem habentgtñ.primâiuxta regulam ,ſecundum in ecis
penultima producta.Terciuminetos,quia græca :ur Apelles apellisapeller
tis uel apelletos,ficAgelles Dares Laches. Quædam habentquatuorgiõs,
licut Chremes huiuschremischremichremetis uel chremetos.
IS
Nomina in islatina habét gem ſimilē nominatiuo'ur amnis huius amnis
ædilis huius ædilis.Siccallis funis gentilschoraulis panispiſciscucumis hu
iuscucumis non cucumeris,hic &hæcpubis huius pubis.
Excipiuncurprimo tria habentiaeris penultimacorrepta ingenitiuo, ut
cinis cinerispuluis pulueris uomisuomeris:
Excipiunturfecundo duo quæ habent idispenultima correpta,cuſpiscu
ſpidis lapis lapidis.
Excipiuntur tercio duo uercentiasinis penultima correpta. Pollispolli
nis,fanguis fanguinis,olimpollen &fanguin dicebatur.Exanguis camehu
iusexanguishabet.
Excipiturquartoſemispromedialibraſemiſlis habens,pro dimidionon
Excipiuntur quincodis lisquirisfamnis quçucretűcs in cis ( uariacur:
penultimaproducta dis diris lislicis,
1 DE DECLINATIONB
Sexto excipicurglis quodfecīdum triplex ſignificatumhabet triplicem
gtñhicglisgliris animal,hxc glis gliſſis lappa,hæcglisglitis creca .
Nomina gręca in is uario modo geniciuum faciunt.
Quedã enim formantgeniciuũ mucando s in idisueldos pe.cor.urſunt
fequêtia ,Adonis adonidisueldos. Eft aūt Adonis mcdiaproducta nomen 4

cuiufdâpaftoris.Sicanubis anubidisueldosuel anubis,alexis aſpis ſerpens

paruus.Buſiris media produ.capis pro uaſe callis chlamys daphnis doris re
gio & urbs,šgisiris iaſpis mçocis phyllisphocis iſis thyrſis amaſis disueldos
uelAmaſisrexægypti,æneis media produ & a ,eneidis uel dos caret.plurali
briſeis herois æolis nereis& cætera patronymica in is.
Quædam græcahabentduos gtõs,alterum nominatiuoſimilé,alterum :
murando is in ios,utCapyspropriītuiri,huius capys uel capyos:Polishui
polis uelpoleos.Sicſuacompoſita Achancinopolis chryſopoliscantharopo :
Lis conftantinopolis neapolis.
Quædā uerogræca habét tresgtõs,primûntõſimilē fecundū uertendo
is in ios,terciū in eos,uc emphaſis huius emphaſis uel emphaſios uelemphaſe
os,fic eclipfis geneſis hereſismetamorphoſis penul.longa,nemeſis.
Quædam græca formandogeniciuũuercuntis in entis ut pyrois pyro
entisſimois ſimoentis opois opoentis.
Quædam uercunt sin os uelin is, ut hæc erinnys huiuserinnyosuelera:
nyishuicerinnyihanc erinnymuel erinnyn ,qerinny & erinnys;ab hacerin
ny,hæerin nyes,harűerinnyum his erinnybus,erinnyes,o erinnyes, aberin
nybus;ſicdeclinaturamphibrachys.
Quædam habentgenitiuum nominatiuo ſimilē,uccharybdisopisnym
pha tyberis themis & alia quædam ,
Quædam græca in isetiam in in terminantur,quare& genitiuũ habent
acliterminarenturinin,urarin arinis uel arinos,delphisdelphinis, fic eleulis
phorcisadramis.
Hæc Thetis mater Achillis,huius theridos ueldís ,huic thetidi, hanc the
tin ueltherim.otheti,a thecide & theci.Hçc Tethysuxor Oceani,hui®tethy
os,huic rethyi,hanc rethymuelrethyn ,o techy,a tethy.
Hæcibis huius ibidisuel dos,huic ibidi, hấcibim uelibin ,o ibi,ab hacibi
& ibide;hæ ibes,harū ibit,hisibibus,has ibes & ibiso ibes ab ibibus.
Hicparis huius paridisuel dos&paris,huicparidi & pari, huncpariden
& da,parim uelparin ,o paris uel paria paride uelpari.
Hic daphnis huiusdaphnidosuel nidis, huic daphnidi, hunc daphnim &
daphnin o daphnia daphni uela daphnide.Noſec'hic alexis thyrſisbuſiris
anubis & c.Vulcem Mancinellus ophæc & plura alia in is græca hñtia dis in
gtõ,gtūs & dtís tñcreſcūt,cçtericaſusnon, ut hæcTigris tigridis & tigri
doshuic cigridi hâc tigrimo tigría tigri.In plurali tigres& tigrides,fic ado
nishujusadonidis ueldos,huic adoni,hunc adonim oadoniabadoni.Vel
hic adonis huius adoniosX adonis. Sicut hæc neapolishujus neapoleos
1

1
 7
NOMINVM
& neapolis,Cæterale & io poecarum
OS
& oratorum te docebit.
Latina in os mutāt s in rispenultima produ &ta in genitiuo,utclamoscla
morislepos leporis honoshonorisflos floris,Sicglos mos roslabos, Osoris
pro parte faciei
Arbosarboris habens
penultima correpta
Cosdos7 rootis dotis
Nepos mutātia s in tispe.pro . nepotis
Excipiuntur hçc latina Sacerdos J facerdotis
Cuftoscuſtodis penultima producta
Bos bouis
Os offis bain
Compos Impos mutanc sin cis penul.corre.
$ Gráecorü uero inos quedam mutants in risuel cos penul.pro :ucchrylem
rosmonoceros rhinoceros placiceros xgoceros .i.capricornus, fterpſiceros
phileros.Quædāueros ir is uel ospenul. pro.ficut heros herois uei heroos
Minos minois uelminoos uel minonis.Tros trois uel troos, hic achosuel
athon huius athonis huicachonihũcachon athonem uelathona o achos ue!
athon ab hocacho uelachone.
DE VS PRIMA REGVLA
Nominafæminina in us tercii ordinis formant genitiuü ſingularemmu
tado sin cis penulti.produ.utiuuentus iuuentutis,licfene &tus lalusferuitus
uirtus virtutis.Præter incusincudis penulprodu . & paluspaludispe.prod.
incercus intercutis penulti.corre. Pecus pecudis penul.corre. Tellus telluris
penul.produ.Venus ueneris penultima correpta .
SECVNDA REGVLA
Nomina neutra in nuslus& dus faciunt genitiuum uercendousincrispe
nultima correpta.Præter facinus & penusmutātia us in oris penultima cor
repta & noneris. Foenusautem & pignus fecundū Mancinellum habéreris
ueloris penulcima correpta .
rfædus Holus
Exempla in dus Pondus Inlus' Scelus
( Sydus ( Vellus
Vulnus uulneris Munusmunerio
Innus Funus funeris Onus oneris
Genus generis
Predidisaddunt ſeptê quæ uercuncus inerispe'cor.ingtõ ;acusacerisglos
musglomeris lacus laceris opus operis uiſcus hulcus hulceris uetus ueteris
TERTIA REGVLA ,
Monoſoyllaba in us faciūt genitiuñſingularem uertendo sin ris penuld
ma produca.Præter grusgruis& fus ſuis.Exempla regulæ.Iusiuris proli
quore & iufticia,ſic grusmuspusplusrusthus thuris.
cit
 DE DECLINATIONE
QVARTA REGVLA
Cçtera omnia latiua in us tertij ordinis formant gtñmutando us in oris
Comparatiua pe.pro.reliqua omnia pe, cor.Præterhiç& hæc ligus liguris
penul.cor.De comparatiuis.Forcius gracilius pulchriusuariusterſius.
Corpus Nemus Tempus
Dereliquis : Decus Pecus neutrum Tergus
( Frigus Specus Lepus Stercus
DE GRÆCIS IN PVS
Nominą gręca inpus faciūtgrūmiņodispe.corre.abiecta usucapusapo
dis auisſinepedibus,antipus antipodis.Chytropus ideſt cripeschytropo.
dis,ſic daſypus id eft lepus,ædipus.Melampus propriū poecæ Polypuspi.
ſeisplurium pedum ,ſciopusmonſtrãquod eſtate latiçudinepedis umbram
ſibifacic Scrucopus.Tripustripodis,
Quędāuero gręcainusmucantus in untis amachusamachūcis.Ceraſus
ceraluncisoppidū,lic Trapezus,opusopūcis,hydrunshydruntisfpeciesan
guis. T. REGVLA .
Nominain tformandogtlimſingularem mucantutinicispe.corre.ut ca
putcapirisſynciput occipur.Pluranon declinancuſurnepergicrot quot. :
X REGVLA PRIMA ,
Monofyllaba in x faciunt grñ mucando x in cis,utarx arcişcrux crucis
dux ducis,fic falxfax faux fex calx lanx linx cis uelcos,lux merx nux pax .
pix trax cruxnox uox uocisa
Excipiunt ſeptemmonofyllabaquçfaciuntgtm murandox ingis. Frux
frugisgrex gregis lex legispe.prądu.cũcompoſicisexlex exlegisillex illea
gis,ſicphryx rexſphinx ſphingisuelgos,ſtyx Rygis uelftygos...
SecundoexcipiuntN
. ix niuis nox no & isclicompoſicopernox pernoctis
ternox & c . SECVNDA REGVLA ,
Nomina in ax formanegiñ mutandox in cispenul.produ.ut audax au
dacis Sic capax edax ferax fornax perçinax rapax tenax aiax uorax mor
daxprocax.Quçdãgreça pe.cor..abax abacispe.cor,ſiccolax pharnax au ,
tem ſyphax penul.genicíuihabentiadifferentem ..
TERTIA REGVLA .
Nominain ex faciuntgenitiuūmutandocx in icispenultima correpta uc
aurífex codexcorcexculex fænifex, panifex pulex filex forex uercex ilex
imbrex .
Lelexlelegispe.cor.noncõponita lexfed populiſunclelea
ges, & force nominatiuum ſingularem non habet
Excipiuniſex Remex remigis.Senex ſenis
Supellex ſupelle & ilis
Veruex ueruecis penultimaproducta
Vibexubicis penultimaprodu &ta.
QVARTA REGVLA.
 NOMINVM
Nomina in ix formant giñ mutando ix in içis & quedã penul.,pducunt
quædam corripiunr. Penultimăproducuntomnia uerbalia utamatrix nu
trix conſtrixaffeftrix uictrix.Secüdo producuntpe gti ſequécia cornix cer
uix.CeyxLuciferifilius,bombyxfælix ibix lodix matrix phoenix proge
te & aue piſtrix piſcis pernixpro ueloce,fandyx quedamherbą,padyx per
dix radix,bebrixaucem habecpenultimamgenitiviindifferentein ,air New
ftor & Calepinus id eftbebrycius..
Cætera fere omniape.gricorri,utcalixcilixadie& iuũ quiex Cilicia eft.
Filixherba quædam.Illixfignificar fraudulencumab illicio. Fornix pernix
properniciofo .Natrix genusſerpencis.Maftix foemi.generis.ſti ſyllabā cor
ripic in obliquis probacNeftor.Inde malticouerbumſimiliter penulcimam
corripir.Salix larix , Excipitura regula .
Tapix i 7 . vendi iapigis 7
latino in ſecüdafyllaba trifył correpta
penultima
lapyx y, labum nomen ( 'filiiDçdali
græcoj je
Orcyxidem quod coturnixorcygis.
Onyx genuslapidisonychisch aſpirato
Sardonyx fardonychislapillusch aſpirato .
QVINTA REGVLA
: Nomina in oxformancgenitiuauertendo.x in cispenul.produ ,ucatrox
atrocis.Sicferox ferocis,uelox. Excipiturcappadox & celoxgennauis &
præcox quæ penultimam genidvicorripiuot.
SEXTA . REGVLA ,
Nómiana inux & unx faciūrgtūmuertédoxin cis,utpollux pollucispe.
produ.Volux& redux compolitū a duxpenul.gricorripiunt. Quincunx
quincuncispe.pro.Sic fefcunx deunx.Præcer.coniunx coniugis habens.
VLTIMA REGVLA :
Noia in anx & ininx mutātx in gis,phalanxphalangisfyrinx gis uelgos.
AVS.
Noia in ausförmātgtſingularēuertédo
ă s in dis,utfraus fraudislaus,dis
S. PRÆCEDENTE CONSONA PRIMA REGVLA
Nomina in bis uelpshabentia c ante bisuelps faciunt genitiuum ſingula.
rē uertédoe ini& sinis penultima correpta,ucccelebs.cælibisforceps for
cipis, Sicmuniceps particeps princepsadeps.Præter plebs plebis non plibis,
ſepsſepis non ſipis,aucepsaucupisnon aucipis.Exprætercompoſitaexcapuc
mucaciae in i,& s inicispenultima correpcaur biceps bicipitis,Sic triceps an
ceps præceps & c:
Reliqua omnia in bs msuelpsmutantsin is penultima correpcazutarabs
arabis trabs trabisſcobsſcobis,ſicchalybis daps ftirps,ficcynips fluuiº Afri.
cæ.Hyemshyemis ,inops,Præter cyclops cyclopis penultima producta &
bydropshydropis penultima producta.
e illud
 DE DECLINATIONE
SECVNDA REGVLA
Didionesin is ns & rs formando geniciuũ mutant s in eis,utpuls pulds
ars artis,ficamanskenslegumen,prudens quadranstiryns urbs tiryntis uel
tiryntos fonsfronsfrontis parsfaciei,ponspõris fonsiners parsmars mors,
tyburs generisomnis ryburtis:
Excipiuntur primoabhacregula quings nominaquæmutants indis,ut
glans glandis,iuglansiuglandis,lens animal,fronsfolium . Libripens,fic faa
ciunteriam compoſita acor,ucconcors concordis, diſcorsdiſcordis ,uecors
uecordis .
Secundoexcipiuncur abco & queocumcorum compofitis participia ha
bentiaeuntisingenitiuo ut ienscuntis;quiens queuntis,fic abiens abeatis ,re
diens redeuntis,exiens adiens nequiens Præterambiens habes ambientisſu
perbiens ſiue ab eoalioue deritietur uerbo ſuperbiencishabet.
DE ACCVSATIVO SINGVLARI TERTII
ordinisregulæ fequuntur
Nominalatinaformantadmſingularem a geniciuouertédo is inem ut
lictor liftoris lietoré teu.bittel.Victor uictorë teutonice binder oder wein
zieher.Preterbipennis burismagudarispeluisficis tuſſisuiscyberis'quecer
minant accuſatiuum inim.Ecpræter reſtis pupis fecuris & curris quæ termi
nanteumin em & im .
Addit ad prædicta habencia em & im Sulpicius bipennis buris febris'pel
uis & torquis. DE GRÆCIS
Græca in an & in faciunt actñ tantum in ajut titana delphina.
Græca ines terminantaatminem tantū. Præter ea quæ habent duplicem
geniciuõunūin is nonexcedensemnominatiuū quoformatur accufatiuus 1
in em.Ec alcerum gemin etis ,a quo habētaccuſatiuum inem uela,uc Chrer
mes chremem chremetem uel chremera.Dares darem daretem ueldarera.
Græca in ishabencia gtñ in entishabētaccuſatiuũ in em & a,utſimois fi
moentem uellimoenca.Pyroispyroentem uelpyroenta .
Græca uero in is cerminantiagenitiuumin idis terminant accuſatiuũ in
& inurBuſirisbuſiridimuelbuliridin,fic tigris.
Aliqua autë habent actñ inem & a ,ut aſpis alpidem uel aſpida,ſicchla
mys caſſis æneis æneidem uel æneida,iaſpis.Poffuntquoqs quçdamex illis
utrofqhabereaccuſaciuosputo creſcentem & non creſcentem ,ex quofic du
os habentgenitiuos,ur parisparin parim uel paridem uel parida,aulisau .
lim uel aulin aulidem uel aulida.
Reliqua gręca in is finiuntactūmin im & in ,utcharybdis charybdim uel
din.Sic neapolis cheris erinnys.
Cætera græca fereomniaterminantaccuſatiuum ſingulareminem & in i
a,utamazoamazonem uelamazona.Sicſiren helicon demophoon cracer
aer Eichermartyrhedorpallas heros rhinoceros ædipus thorax.
 NOMINVM
DE VOCATIVO SINGVLARI TERTII
ordinis
Omnia nomina tamgræca ğlacina habet uocatiuâ nominatiuo ſimilem
Atgræca in as es is & uspoſſunt habereduplicem uocatiuī,unum nomina
ciuo ſimile alterum deponendo s licerā ,utpallasopallas uel palla,Sicilias,
Achilles o achillesuclachille,SicVlyſſes.Alexis o alexisuel alexi, Sicparis
ædipus o ædipus uelædipu,ſicmelampus.
Cætera uero in as habentia ancis ingenitiuo ſicut Pallasuiriproprium .
Chalcas Abas præterhos duos uocariuos tertiū accipiunt,a genitiuo mom,
úendo tis,uro pallasuel palla uel pallan
DE ABLATIVO SINGVLARI TERTII
ordinis.
Plærung & cõmuniter ablcīsſingularis tertię declinationisin e cerminat.
HABENTIA I TANTUM
Neutra in e habēt ablatiuũſingularē in i,ficutcubile a cubili,marea mart
fænile mantile.Præter foracteforaetis & rece quehabér e inablarico.Cępe
tres tancū habet caſusinſingulariniñadícíuocatiuo .Dicimus & cæpa
cępx.Prænefteeftindeclinabile.Gauſape penul.correpta,& plepein ſingula
rino declinant.In pluraligauſapa gaulapum ,præſepia præſepium .
Noming in al finiunt ablaciuũſingularem in i,uc ue&tigal uectigali ani.
malab animali,Præter ſalſale ..
Neutrain ar penul.genitiui producentia terminant ablatiuumin i uccal
car calcari.Sic lacunar corcularlupanar,Præter fara farre.
Nomina in'er habentia neutrum in e faciunt ablatiuüin i,utacer ab acri
Sic fequefteruolucer & reliqua.
Nomina menſium iner uelin is faciunt ablatiuum in i tantü ,ut october
atobri.Sic feptember quintilisſextilis aprilis.
Communia in is habentia neutrūin e faciuntablatiuum ſingularemin i
ut forcis a forci,humilis ab humili.Reperiuntur tamé quædam ex iftis habe
Feeriam e in ablaciuo, ut perennis a perenne apud Ouiduim , ſic acæleftea
bimeſtre reperiçur.
Habentia iminacto tantumhabentablatiuũ in i tantii, ut tuflis magu
daris neapolis.Additur ſtrigil ftrigili& uefperueſperi hocpotiuse habet.
HABENTIA I ET E
Gentilia in as finiunt ablatiua in i uel e ,ut Tolentinasa colentinati uela
folentinate,ficfrulínas arpinas aquinas. Ita docent Mancinellus,Perottus,
Aldus & alii,quang Philelphus iracus commoro ſtomacho corripiat Leo
dryſium Cribellum gcolentinatein ablatiuo ſcripfericepiſtola prima libro
xxvi. epiſtolarum .
Comparatiua cerminantablatiuum euel i,uteloquentiorhumanior.
Verbalia in trixhabent ablatiuum ine ueli,uc uictrix amatrixnutrixón
 DE DECLINATIONE
Habentia adūmin emuelin im terminācablatiuüin e uel in i,utpuppis pa
pe uelpuppiſicſecuristurris reftis paris alparide uelpari,aulis ab aulide uel
Nomina in brisctisgnisguis mnispeisftis & uis & fcis ſihabet ( auli.
gtñ ntõ ſimilem finiunt abltūmine& i, ut febrisa febreuebfebri.Sicuectis
ignis unguis amnisneprispoftispiſcis nauisauis ab aueuelaui.Przecer peſtis
teftis & ueftis quæ tantum habente:Ecpræteruis quod habecicancūDicofi
genitiuus eft fimilis nominatiuo;ideolanguis habere.
Dixionesomis generis terminatablatiuũin e uelin i, utaudax abauda
ce uelci.Siçdiues (cribēs uecus &reliqua.Prgter ea quęcerminanter non ha
bencia neutra in ezillanang e cantūhabēcin ablatiuo ,ucpauper uberdegem
ner.Eçprgter ſoſpes & hofpes duntaxat ehabentia.Similiterhabent i & ein
ablco parésimberSupellexpugiluigil.Tridens tā ſubſtātiuũgadie &tiuũ..
DE NVMERO PLURALI NOMINVM
1
terciae declinationis .
Dictionesnéutrigeneris habentes itantñueli & ein ablto,formātneūm
adūm & utīm pluralesſumědoa ad domſingulare,urcubilicubilia,anima
li animalia,ſic amansaudax force corcular & c.Prçter cóparatiua quç vertic
i datiuiin a.in prædi& iscafibus,utacurius acucioriacuciora,meli'meliora.
Etprçteruerus uetera,ludicreludicra,plusplura uel pluria,ampluftre ftra,
uelampluftria uelapluſtre finem reperitur.De quouide Calepinum .
Dictionesneucri generishabétese tmin ablatiuo faciuntntūma& um &
uocatiuâpluralē uercendo illud e in ajutcorporccorpora tempore tempo
sa.Præter praeſepepraeſepia millemillia.
; DE GENITIVO PLVRALI ' TERTIÆ ORDINIS
Latinain as finiuntgepluralēiniumuel umper fyncopen, ait Sulpid ,
üs,ue bonicas bonicariumuelbonitatum ,ficaquinas ciuitas & c.Prætermo
noſyllaba quæ ium habent,ut asaſfium mas marium uasuadium &c.
Nomina in is habentia grūm fingularem in itis, terminant grūm plurale
in ium ,uclis liciumfamnis famnitium quirisquiritium ,
Nomina in isueles habétiagtām ſingularē totſyllabarūquorntūm , ter
minant genitiuumpluraleminium ur piſcispifcium ſedes ſedium .
Plura tamen ex illis terminar eciam genitiuõper fyncopen in um , utapes
apium uel apum ,cedes cedium uelcędum ,ſic menſis ſedes & vares.
Excipiñcur a regula ,Canis iuuenispanis uolucrisindoles hæreſisquşum
habent & non ium ,
Nomina pluralisnumerism certii ordinisfaciuntgrūmpluralēin iumuc
manes manium ſales ſalium . Prçterproceres procerum opes opumpenates
periacum perfyncopen.Namexregula'penatiūfacit ceſte Priſciano lib . vii.
cui aſtipulatur M.Cicero in orationepro regeDeiocaro ,& inorationederé
{ponſis aruſpicum.Suetonius in Auguſto & in Nerone.
·Feftorum autem nomina & ium habent& orum utlacurnalia ſacurnali
um uelfacurnaliorum ,fic uulcanalia bacchanalia,licſponſalia.
 NOMINVM
Ditiones in ls ns& rs finiuntgenitiuum pluralem inium ,utpulspultiurta
ars artium ſicforfs mons. Precercõfoscohors parens ſerpens rudensbidene
torrens balans, & plerac alia participia cum nomina efficiācur ſubſtantiua
umtantum habent in genitiuo plurali.
Dictionesin ns ſilint adiectiua uc omnia participia præſentis temporis ha
bentgenitiuũpluralem in ium uel um per ſyncopen ur docers docentium
uel.docentum ,legens legentium uellegentum .
Nomina inbsmspsterminātgeniciuūpluralem in um ,ut arabsarabum
celebscælebūhyems hyemūprinceps cyclops.Prçter monofyllaba quçha
benc ium ut daps dapium urbs ftirps.Precer compoſica ex capucium haben
cia uc bicepsbicipicium triceps tricipitium .
Comparariua terminantgericiuâ pluralem in umur doctior dodiorum?
pulchrius pulchriorum .Prçcer plus & pluresplurium .
Cçceraomnia tercii ordinis nominali habuerinre ueli tħin ablto fingu
laricerminatgompluralē inium ut uerax ueraciñ ,ſic audax animalanimali
"um ,fic calcarcabileotober ſupellex imber.Si uero habēt e ſolūin ablto ſin
gulari habenc umut poema poemnacũ. Sic fermo flos corpus lacus fraus lexd
rex & reliqua.Excipiuncura primaparceregulæ arcifex artificum ,cumple
riſalimilibus in fex utopifex carnifex ,& fequécia excipiuntutmemor me
morum locuplex locuplecũftrigilftrigila fupplexſupplicũuecusueterữui
git uigilum ,cũ compoſicis a color corpus & decorhabentibus um tantū .
desædium Caro carnium Merxmercium
Halechalecium Falxfalcium Nox noftium
Arx arcium Faux faucium Nix niuium
Afecunda parte Ales alicum Felfellium Osoſſium
excipiunrur uel alicuum Jus iurium Præsprædium .
Calxcalcium Lanxlancium Bosboum habet
Cor cordium .
DE ACCVSATIVO PLVRALI TERTII ORDINIS
Nomina in er habentia ablatiuum in i,cerminant acm pluralē in is ueles
'ut acer hos acris uel acres,fic uolucer celer.
Ditiones in'ns & rsterminant actñplaralem in is ueles,ut ars legens.
Plæra omnia nominahabentia genitiuum ſingularemſimilem nomina,
tiuo terminant accuſaciuum pluralemin is ueles,uchos & hasforces uelfor
tis,immortalis humilis.
Pluralia uſhño actñ in is ueles cõicer ut hos manes uel manis, trisuel tres,
pluris uel plures.Additlislices uel licis.Ecpulchre utimur accuſariuis in is.
Pluragræcain acto pluralihabent es uel aš ut heros heroas uel heroesin
accuſaciuo penultimalonga.
DE ABLATIVO PLVRALI TERTII ORDINIS
Dtūs & ablatiuus pluralistertiæ declinationis terminant ibus. Arnoia
in a neutrahabent isuelibus uc dogma dogmatis uel cibus.Epigrfāmaepie.
 DE DECLINATIONE
grammatis uel tibus.Echosbobuslieber,reperitur & bubus.
DE QV ARTA DECLINATIONE
Ncūs quarti ordinislingularis numeriterminat in us uel inu,utri& us te.
nitru.In u noía finiūt oéscaſusfingulares in u ,caſusplurales iuxta regulas.
Gtūs & uocatiuus ſingulares,& nominatiuusađūs& uocatiuus plura .
les ſuntfimiles nominatiuoſingulari .
Dtūs ſingularis terminat in uidiuifasſyllabas,& fica ntõ ucreēdo s in i.
1. Accufatiuus ſingularis fica ntõ mucando s in m ,ut ſenacusſenatum .
Ablatiuus ſingularisficanto remota s litera utmagiftratus magiſtratu
Nominainu in noninatiuo ado Suco pluralibusaffumīcautcornua.
Grūs pluralis quartiordinis format abablto fingulariaſſumendoum.
Dtūs & abltāsplurales terminantur ibuspenul.corre. Exceptis undecim
habentibus ubus.Arcus arcubusnõ arcibus,quieft ablcūsnominis arx.Ar
parti
tus artubus,neputei abltūs a nominears.Partus parcubus, quia pars
bus habet.Lacuslacubus,ficſpecustribusficus porcus acusquercus.Simili
ter ueru uerubushabet.Queftus pro querela queſtubus,ſed quæftuspro lu
cro quæftibus habet & diphthongo ſcribitur.
DE QVINTĂ DECLINATIONE
Nominatiuus& uocatiuus ſingulares,nominatiuusaccuſaciuus: & uoca
tiuiis pluralesquinciordinis terminantur es..
Genitiuus & drūs ſingulares fiunta nominatiuo uertendo s in iucdiel.
Accuſatiuus fita nominatiuo mutando s inmutſpecies ſpeciem .
Ablatiuusſingularis uenica nominatiuo abieda1.tera sur ſcabie,
Genitiuus pluralis terminacurinerum penultimaproducta ut dierum ,
Duits & abltûsplurales fiunt ab abltõſingulariaddica buspenul.produ:
Aduertendum o genitiui & datiuiſingularesquorûultimam antecedits
uocalis penul.producunc,ut materies marerieipenul.pro.ficpgenies,Siuer
rohabentconfonancesante expenul.çorri,utfideiplebei.
- Cuneta quintiordinisnoia carénein pluraligtô dtõ & ablto,Præteraci
es dies facies resſpeciesmeridiesmateriesmaneriesprogenies.
DE PATRONYMICIS :
-- Patronymica formantur a nominibus auorum ucatlantiadesid eft Mer
scurius Atlantisfiliæ filius,Et ifta fiſuntmaſculina ſignificantnepotem ,fifoe
mininaſignificantneprim ..
Quedam & pleraqanominibuspatrūut Amphitryonidcsdi&usHer
culesa patre Amphitryone,hæcmafculina filium ,lifoeminina filiam ſigni
ficant,uit Acriſione filiaAcrilii
1. Alia a nominibusmatrūdeſcendunrurIliades dictus Romulus fi jus llię
Maiades Mercurius Maia matre .
Aliquaa nominibus fratrum ut Phaetontias ſoror Phaetontis. Veniunt
quandog anominibus regũutcecropis.Cecropides em mulieresdicuntur
Achenienſesjarege Cecrope,ab £ nca xneadestroiani uel romani
 NOMINVM
A regionum nomine nonnungderiuaturpatronymicī ,ut a Troia troas
Ecurbiumnomina deſe dant patronymica ,ut abargos argolis.
Item condicorum nomina creant patronymica, ut Romulides Romani
dieti ab urbis conditore.
De patronymicorūformacione non credoregulam daripoffe ,nec utego ,
arbitror nobis aliis qa poetis & oratoribus uſicatis ucilicet patronymicis.
Meo quidem iudicio no latinedixeris ſcripſerisue Ioannides petrides, nõem
apud receptos unglegiſti.Nec a latinis aitAldus Manu,formantpatrony
mica ,led in his & fimilibus dicendữeft Petrifiliusuelnepos, filia uel neptis,
uel poſſeſſiuis ucamurpro illis,utScipioÆmilianus.i.Æmilii filius.Saturnia ..
Jụno.i.filia ſacurni. Omiccoergo formacionis regulas, ne inucilicer iuuenile
turbem ingeniū ,ucanturiuuenesſine formacione patronymicis,uc apuddo
& osreperiēt.Nec ea ualet notificatio quâ dant. Patronymicãeft qd deſcen
dic a patris uel quiproprionomine,ſignificis cũ primitiuigcõ filiū uel nepo
tem ,hliã uclneprim .Non em ſemper a patris uelaui nomine ueniunt patro
nymica.Necfemper filiū uel filiam ,nepotē neprim ue ſignificantutpacuit.
DE GENERE ET DECLINATIONE
pacronymicorum ,
Quatuor ſuntpatronymicorum terminationcs,des,asis ,ne.
DE PATRONYMICIS IN DES
Patronymica in des maſculinaſūt ordinis primi,& hoc modo dcclinant
hicPriamides hujuspriamidçhuic dç- hunc den ,odega de,hide,horūdīuel
darū ,his dis,hos das oda a dis.Sic ſcipiades arrides çneades peliadesanchiſi
ades & c, DE PATRONYMICIS IN ÅS
Patronymica in as fæmi.ſunt & terciæ declina . & hoc modo'uarianthæc
Pelias,huius peliadis uel peliados huic dihancdem & da ,o pelia ,a peliade,
hę des harīdumbis dibushas des & das o desadibus.Sic reliqua uariant.
* DE PATRONYMICIS IN IS
Patronymka in is fæmi.ſunt & tertiæ declinationishocmodo declinant
HäcPriamis,hui° priamidis ueldos,huic di,hanc dcm & da,opriami, apri.
amide,hæ des harum dum ,his dibus,hasdes & das,o des a dibus: Sic alia ut
theſeis æolisæneis chryſeisbriſeiscolchis nereis thebais.
DE PATRÓNYMICIS IN E ET GRÆCIS IN E
Hæc nerinehuius nerines,huicne,hanc nen ,one, a nerine.Simili modo de
clinantur Adraſtine,fic græca in e utlibye euterpepenelope.
DE GRÆCIS
De græcorum declinationequę gręcaapudlatinos tang latinaalicata re
periesfatis fupero dixiſſe uolo,ubi latina docuideclinare uocabula, & hoc
clarius in frequétile & ione do & orū patebit.Cercí añc de oi grgcorûdeclina
tione reguladare nemopoteft.Habentemgręcinon unā regulādeclinandi
fed plures,necitemeūhño que nos declinādimodî ,nātresipli numeros has
bentſingularé dualē & pluralē, non pono exemplú, nihileñad erudicione
fii
 DE DECLINATIONE
faceret puerorum ,quorum gratia huncfcribédilaborem ſuſcepi,quibus cũ
proſum ,latratusolorum & iruidorum non facio nauci.
DE COMPOSITIS EX DVOBVS RRCTIS
Compoſiçãex duobus re &tis eiuſdem numerideclinabilibus & quorum
neutereſt corrupcus declinat per ambos rectos utequeſauracus equicifậura 1

ti & c.Alceruter dūtaxat extremūre &tum uariaralterutrius alterutritrum ,

Siçuariacur'oliſacrum oliſatripecroſelinon ,Sic hoc roſmarinū, huiusroſma
rini.Hiçaūt rofmarinus huiusror.ſmarini, huic'rorimarino uariatur, Leo
pardus leopardi,do & c.Duodecimusautem quatuorduodecimus undeci.
mus & fimilia,ideo non per ambos retos declinant,nam nominatiuiprimę
dittionis funt diuerſorum numerorü.Secundæ dictionis alter ntūs nodecli.
nátur. Vltimi uocabuli primus re & useft corruptus.
DE COMPOSITIS EX NOMINATIVO ET OBLIQVO
Compoſita ex recto & obliquoper nomimuạriangur,utpaterpatriæ pa
triſpatriæ patripatriæ patrempatrię & c. Sic fenatuſconſúltū ſenatuſconſulti
fenatuſconſulco ,ficplebiſcitūcribunuſplebiş iuriſconſultus legiſpericus,
DE COMPOSITIS EX DVOBVS GENITIVIS .
Compofica ex duobus genitiuisnon uariātur niſiſub una uoce, ut huiuſ
modi eiufmodicuiuſmodi iftiufinodi.
DE NOMINIBVS DECLINABILIBVS
ut pronomina quædam .
Nouem ſunt nomiga ſecunde declinationis modū pronominữ imicancia
Vnus & diminuciuũullus cūcompoſito nullustotus.alter ſolusucer cũ neu:
ter &alius.Vllus ullius,li,lū ,lo ,lilorum ,lis los a lis,ficreliquauariant. Vn2,
folus totus hahenturmueteres hæc nouem nominaflexcrāt utdoctus do
eta do tum.Ideo & hodie neuter duplicem declinacionē haber.Poceft enim
iça declinari.Neucerhuiusneutriushuiceri,uel huius neutri,tro.Et hocfcias
gtõsillorü in penul.eſſeindifferétes.Alçerius aūtſemppe.cor.Aliusfemper :
produ.Ita quockcommunesſunt penul.genitiuorūpronominū in ius.
QVIS QVI ET DEDVCTA AB ILLIS
Maſculina.Quis uel quicuiuscuiquem aquo uel a qui. Pluraliçer. Qui .
quorum quis,uelquibus quos a quisuel a quibus.
Fæminina.Quæ uelqua cuius cuiquam a qua uel a qui.Pluraliter.Que
quarum quis,uel quibusquasa quis uel a quibus.
Neutra,Quod uelquid cuius cuiquod uelquid a quo uelaqui. Plurali..
ter.Quæ uel qua quorum ,quisuel
Alius
uelqua. a quis uela quibus..
quibus quæAliquis
En Ecquis
Ne | Nequis
Quiscomponit primo cữ Num ve Nunquis
| Si Siquis
Vnus Vnuſq uiſa
Quis Quiſquis
 NOMINVM
- Mancinellus.Sine alius num quisſimul en præponere debes. Et declinan
wurilla ex parte reti.Vnuſquiſqz ex parte utriuſqz re &ti.Quiſquis autē tan
tum habet nominatiuum accufatiuum & ablatiuum . Ethæccompoſita ha
bent foemininum in a & non ine ur aliqua.
Nam Quiſnam
Que Quiſa
Quis.componicur ſecundo.cum Piam . VE. Quifpiam
1. Putas. ] 1. Quiſpuras
Quam Quiſg que di
neris communis eft,Terentius in Eunucho Illarūnec quiſqte nouit.Manci
aellus,Poftquis,nangpiamſine quiconiungeputaſõ .
( Dam 2 Quidam
Quiiungiturcum . Vis VC . Q uiuis
4. | I
( Libet Quilibec
Damuis cunglibetfine quisquicontinerapte,Mancinellus.
BE NOMINIBVS NV.MERALIBVS
Hiduohorum duum & duorūhisduobushosduos & duooduo a duo
bus hæ duæ harīduarūhis duabushasduasoduæ a duabus,hæc duo ho
rumduum & duorum his duobus,hæcduo o duo a duobus.Sicambode
clinat caret tamen vto.Hi & hæ tres & hęc cria ,horü & harū & horum tri
um his tribus,hos& has tres uel tris & hæcpria,uocatiuo o tresotria,abla .
tiuoa tribus.Cætera ulgad centūſuntindeclinabilia.Hi& hæ &hæcqua.
tuor quinq centum .Bis centum tercentum , quæ ultimæſunt duo didio ,
nes,ideo non declinantur.Ducentiuero declinatur ut modo dicam : A cen
tum compofita dèclinantur.Ducenti,cæ ta,ducemorum , tarum ,çorum , du
cencis ducencos tas,ta o ducenti,cæ ,ta,a ducentis.Hoc pacto trecenti,qua,
dringentiquingenti ſexcenci.Hocmille in ſingularinon déclinacur.In plura
li hæc millia horum millium his millibus hçc milliao millia a millibusSiceft
ſubftantiuũ.Sedcumeftadiectiuum plurale trium generum & indeclinabi
le exiſtit. Alia nomina numeralia ucordinalia aut alio quodammodo no
minata declinantur & mouentur:
DE HETEROCLITIS , NOMINIBVS ET DEFECTIVIS ,
Heteroclita genere .
Auernus Pileus Menalus;
Balteus Sibilus
1 Carbafus Supparus
| Dindymus Tartarus
In ſingularimaſculina in plura : Garganus. Tænarus
lineutra uthics Gargarus locus
Infernus . Locus
U Ilmarus,; Mallicus
 DE DECLINATIONE
Auerna prope puteolos locusquidam .
Balcea ſiue balcci. Carbala
Dindyma mons Phrygiæ
Gargana penultimaprodu & a mons Apuliz
Gargara ,gargarus eſt lacus,gargara uero cacumen
montisIdç,ideo noneft heteroclicum ,ſed defe &tiuũ
Inpluralihæc Inferna.Iſmara mons Thraciæ . loca fiucioci.
Locafiue loci.Maſſica nomen montis.
Mænala mons arcadia . Pilea montisnomen
Sibila & ſibili.Suppara & fuppari,ſed ſupparī dici
probat Lancilotus. Tartara locus infernalis.
[ Tänara promontoriūlaconiæ ubi ad inferos dicit
Leſle deſcēlus,oñditem ibiquædã prerupca uorago
Supellex. Intybus,ba,& bi.
Arbucus Pergamus.
In fingularifoemini Alcilis ſed magisproprie adie&tiue declinari debec
na in plurali neutra ut hic & hæc altilis & hocalcile.Nã alcilis piſcis,alci
( lis auis,altilisquadrupes quifaginatuseft,Neſtor,
Argum Forum Raftrum
Neutra inſingulari,inplu.maſ.uelneu. Cælum Frenum Clauftrum
( Filum Perrum Capiſtrum
Balneum epulumdeliciữ in ſingularineutra,in pluralifoeminina ſuntbal
neę ſiue balnea inplurali,a quo balneator generis cómunis teſte Seruio, bal :
neatricem tñ legimus inquit Neftor,& fia uerbo non ueniat.
Nomina que deficiūrnumero uel caſibus male a triúialibus dicuntur hei
coclica,ſed defe&tiuaſunt,inquit Lancilotus.
DE DEFECTIVIS NVMERO
Maſculina plurali numero carentia.
Aer ether fimuslimus ceu.mos.Inde limoſa palus,mūdusmuſcus teuto ,
nice mies,penuspontus puluis falſanguis folueſper,ſoles plurale legitur,&
quando inſuaſignificatione, quandog pro caloribus. Quintilianus uitan
dosſolesatquentos nubila.Plinius omnisterra in hoc loco ficcata ſolibus.
Icem proſplendore ſolis.Item pro diebus,ſed defe &tiuum eft ſol, quia genici
uumfolium nonhabet.
Hæc fæminina carent ſecundonumero ,Reperimus tamen in plurali lao
beslucespacesſob
Amencia
olesuicas & plura alia.
Fama luuenta uel Pernicies Sicis
Arena Fames Iuuentus Rabies Soboles
Auaritia Fides Labes Proles. Tabes
Caries Fuga Lues Pix Tellus
Concagio Gaza Lux Salus Vçcordia
Culpa Gloria Pax Sanics Salus
 Dementia Humus
NOMINVM
Paupertas Sapiencia
Eloquencia Inſania Penus Senesta uelſenectus:
Neutra hæc non declinant in plurali, & multoplurahis quære apud Lanci
locūbarathrūcæna cordữ teu.embd ,æuum fasfelfænữ gelu halec ir iuſti,
tiumletum lolium lucum macellum .Mane quod quãdoqnomeneft. Man
nanephas nihilum nihilnilpaſcha pelaguspenum pus penus falumideſt ma
refeniumſolum uer ueſper uirus uiſcumüicrum uulgus, & nomina phar
Macopolarum.Item tricicum piper oleum zinziber aurum argentü &relia
qua metallorum , Ec omnia nomina propria locorum , & forte quædam alia
Plura quoq ex prædictisin plurali reperies.
Nomina propria hominum pluralem numerum habēt,LegimusCato
nes,Fabios,Pifones,Lentulos & c.Cumeñapudgręcos habētpluralem nu
merü , & quare apud nos non habent:'Ridendiſunt ergo dicentes uididuos
homines quorī nomen eft petrus.Veluididuplicé pecrum.Sed dicendâ eft
uidi duos pecros.Caue neaduciasfalua grammatica,reftis eftLancilotus.
Maſculina pluralia cantum
Antes cancelliteuto-getter,Caffesfaſcesfaſti,forigabii gemini geniales"
inferilares laruę lemuresliberilocriludi luceres maiores manesmnores mo
resnacales.optimatespenates piſcespro ſigno zodiaco,pofteriprimaces pri
mores proceres quiricesſales ſentesſuperiueiiuepres...
Fæminina pluralia tantum
• Ædescadomi ſignificat,quia pro templo habet utrunqnumerū ,amba
ges antennz ancizatltenx amyclæ baix big blanditiæ calendæ cautes ce
rimonix clicellæcratescuna decretales diræ excubiæ exequiæ exuuie face
tiæforesgensgrates gratiæ prodiis.Idusillecebrę iuducic inferięinficias in
ſidiæ lades inteſtinalatebrelicereproepiſtola ,manubiæ minæ nares nonze
nugæ nundinæ nuptiæopes diuitiæ paleæphaleręplagę primitiæ reliquize
fcalç,teuco.ſtieg,ſcala aurėſingulare laicter,Icopælordesſuppetiæ thebærer
melętenebræ thermæceſpiae tricæ trigæ ualuæ ueliteræ urbis nomen ,qua .
drigæ quiſquilię,deillis quærelacius apud Lancilocum ..
Neutra pluralia tantum .
Arma bucolica carcheſia claſſica ceraunia cibariacychera penul.produ.
pro inſula Veneris.Cichera aüc inſtrumencū muſicũpenul.cor,habet, & eft
Tiagulare,cunabula exta genitalia georgica ilia inteſtina iuga iuſta lachana
lumina pro oculis,luftra magalia mænia mapalia natalia oſtia ingreſſus flu
uiorũ ,oltrea palearia parentalia paſcuapræcordia pondoroftra partes ante
rioresnauiū,leriaſpolia fponfalia cēpein theffalia ceſqua uinacea creſterich.
Omnia quoqnumeralia abſoluta quæ referuntad tot & quot. Icê omia
ludorum feftorum nomina aro facrificiorum tantūpluralis funtnumeri
ut faturnalia uulcanalia dionyſiaorgiabacchanalia cerealia liberalia quin
quacria feſta Minerua.Multa quoqex prçditisſingulariareperies,lege da
&tos reperies enim lacebrabiga,utprobat Lancilorusa
 DE DECLINATIONE
DE DEFECTIVIS IN CASV .
Carent uocatiuo omnia diſtributiua ut omnis quilibet.Negatiua ur nul
lus nemo neuter.Interrogatiuauc quis qualisucer quantusquocRelatiua ta
listancus.Item omnia pronomina carētuocatiuo,præter cu meus nofter&
noftras quæ habent uocatiuū.Item carenc uocatiuo habētia iusingeniciuo,
ut alius alter.Præter unus totus folus quæ non carent.Item res inanimatęfe
cundi flexus carene uocandicafu nifi figurare per proſopopeiam enuncient
ut locus non diciturin flexu loce,iocus ioce,pontusponte,clauos claue,uen
tus ueńce,calceus calce,ludus ludemurusmure,oculus ocule;naſusnaſe por
pulus popule pro arbore perapoftrophen dixit Ouidius. Popule uiue pré
cor,pro gente o populus & popule,HæcLancilocus.
Forsid eſt forcuna cafum duntaxat haber auferendi forte,
Sponce unicas ablatiuus,reperitur tamen ſpontisin genitiuo.
Flamine unicus ablaciuus id eft uentus,in plurali uero nominatiuo acca
fatiuo & uocatiuo flamina,datiuo & ablatiuoflamimibus.
lufſu permiſſu maſculina ablatiui cafus om.In ſecunda cñ declinatione
hoc iuſſum permiffum & hæciuſſa permiſſa probat Mancinellus.
Viſcere unicus ablaciuus in ſingulari,in plurali integredeclinat,quanğ &
in ſingularintās a & iscum uocatiuo reperiuntur uiſcus,fed perraro.
Obice unicus ablatiuus in ſingulari,in plurali integre declinatur,
Precis.precire &tis carecin ſingulari,in pluralihabecomnes caſus preces
Dicionisgrâs,dicioni,dicionem ,dicione in ablatiuo, ceteriscaſibus caret,
Tabigenitiuus,tabo dariuo & ablatiuo ſecundiordinis, nõhabet plures
caſus. Tabumicem repericur.
Tabes ntūs cabis in gtõ ,a tõ tabem ablto cabetertii ordinisnon plus.
Suppeciäenti & vticafusplurale tantum ,actõſuppetias,aliis caret.
Inficias unicus attīspluralis conſtruiturcum uerboco ,uc eo inficias, id
eft nego ,cu is inficias,id eft negas,
Lues nti & vti caſus,luem in actõlue in ablatiuo,plures cafusno habet.
Altus nci caſusquarciordinis,huiusaftus,ab hocaftu in pluraliaſtushét
Aleo ganeo nemhabenc & uocatiuum tantū .Reperitur& ganeonem .
Tantundem in nominatiuo & accuſatiuo,& tantidem in genitiuo :
Plus in ntõ & actõgiõpluris.Inpluraliplurauelpluria & plures habet , &
omnes caſus plurales,
Opisgeniciuas.opem ab ope.In plurali integre declinatur.
Vicisgeniciuo,accuſaciuo uicem ,ablatiuouice. In plurali verodmnesca
ſus haber prätergeniciuum ,
Crux carec genitiuoplurali,teſte Lanciloro .
Femine ablatiuus ſinenominatiuo ,nõ eñ dici femen probar Lancilorus.
Matus macte in vtõ ,& himaction plurali,& matolegicur.
Huicfrugihancfrugem ,afruge. In plurali óñes caſushabet. Antiqui &
frux & fruges nominatiuos habuerunt .
 NOMINVM
Haec uishuiusuis hanc uim a ui.Pluraliter uires uiriū uiribusoés caſushét
Expes neñ tñhabet & uocatiuum ,compoſitum nominisfpes,
Asfarforūius mare morummulſummel os ordeumrus thus in plurali
tris cancūmodocaſus habent,ntm accuſatiuum & uocatiuum , utæra farra
foraiuramaria mora & c.Reperitur tamenæribus & ærum.Itemiuribus le
gimus &maribus,& moris inuenitur& oribus.
HETEROCLITA DECLINATIONE
Hæc nominaſunt ſecundi uel quartiordinis.
Arquustam maſcuğfæmi,reperitur inquitNeſtorpro omniſignificatos
Colus inftrumentūmulierűgeneris fæmi.Cornus arbor, Domus ficus lau
rus lacuspinus tâmfcuỹfamiQuercus.Cẹtus adiphthongofcribitcũ
a cædocædisderiuetquartiordinis,repericur tñ & fecundiordinis,pro quo
uide Neftorem.Ceſtusañchuiusceftifecūdętancūdeclinationis able diph
thongo generisfcminini,& maſculini reperit,uarium ſignificat quod pro
prie apud nos dicipoteftacu pi& um .
Hilarus fecüdiordinisuel hilaris tertii.Item perennusuel perennis.Sic cô
poſita a fequentibus nominibusfecundiuel tertiiordinis.
Arma Inermus cInermis
Animus Vnanimus Vnanimis
Barba
Cara
Cliuus
Firmus
il
ut
Imberbus Imberbis
Syncerus 1. I Syncæris
Procliuus uel Procliuis
Infirmus | | Infirmis
Frænum | Effrenus Effrænis
lugum Biiugus Bijugis
Bacillum Imbecillus 1. Imbecillis
Neruus Eneruus Eneruis
Sic quoqlimus uellimisid eſt tranſuerſum :Enormusuel enormis,incolu
musuel incolumis ,hæc Neftor.Semifomnus uelfemiſomnis frequentius tñ
hocin fecûdagin tertia reperit,inquic Laurē.Valla.Vas ualis ſingularis nu
meri terciiordinis.In pluraliſecundi uafa uaſorū.Euentusin utroq numero
maſculinigeneris & quartiordinis ut uiſus.Hocuero euentūhæceuenta fa
cit auchore Ciceronein partitionibus , & Lucrecio libro primo.
Aduentus huiusaduentus uel huiusaduenti declinaripoteft,ait Neftor.
lugerum ſecundữ Mancinellum & Neſtorem in ſingulari ſecundæ decli
nationis.In plurali tertiæ .Inueniuncur tamen iugeris & iuger caſus ſingula
res in tertia ,& non plures.
Hociñ modo Lancilocus declinat.Iugerum iugeris iugeri iugero ueliu
gere,iugerorum uel iugerum ueliugeribus,iugeranotum eſt.
Heſperus ſeu uefperus eft ftellaque añ noftem apparet,quæ etiã ueſperdi
4 citur.Åntelucem uero lucifer dicitur.Vnde fic ut aut extrema parsdiei ſeu
magisnoctisprincipiūueſperneutrigenerisſineplurali dicatur,uel uefpera
 DE PRONOMINE
infæmi,uelueſperű in neu :Veſper etiamuefperis inmaſcul:Virgiliusucitur
Vndequi in principio noctis aliquem falucarēuolunt,bonâ ueſperdicere con
Quodmagis cenfeo probandū,qquod a plæriſg dicitur bonum
fueuerunt.
ſero,Cūeſſero aduerbiumſit & tardeſignificet,malaimprecatio eft opracos
ucbonum carde eueniat.Meliusſane & elegāciusdiceretur,Bonumſerum ſi
uefælix ſerum .Nam ſerum diei apud receptos legitur,hæcPerorcus. Alja
denomineueſperſupra diximus.
Domus inſecunda declinationeſingul.hæc domus huius domi finedati
uo hâc domumſine uocatiuo ,ab hac domo.Pluraliter harum domorumhas
domos,cæteris caſibusnonucimur.
Domusinquarta fing.hæc domus huius domus huic domui hanc domũ
odomus ſine ablatiuo Pluraliterhæ domus harum domuumhis domibus
has domus o domus ab his domibus.
HicJheſushuiusiheſu huic iefu hunc iheſumoihcſu a iheſu . 3

Moſespenul.prod.uel moyſes.Hic moyfes hniusmoyfishuic moyfihunc

moyfeno moylesa moyſe.Dicitur & moſes molis &moli,ut Achilles huius
achillis & achilli.Item moſes mofæur Anchiſes anchifaedeclinatur
Sunt& alia nomina quæ duplicis ſunt declinationis,ut elephantus in ſeca
da,uelelephas in tercia ,ficdelphinus ueldelphin declinatur, & plura alia quæ
relinquo le&tioni ueſtræ optimiaduleſcentes.Poftquam enimhæc mea præce
pra cenueritis ,ex lectioneVirgiliana & Ciceroniana cæterorumøpoetarum
& oratorum plura cognofcere poteritis,quæ ſtudiofe ego prærermiſi,nepror
lixitatisdifficultate ueftrosanimos moleftarem.Scirenim magnipotensdeus
quamegoſemper uobisprodeſſe ftuduerim , iudicentde me inuidirancido
ore quicquid uelint.
DE PRONOMINE
Ronomen (ait Donacus) eft parsgracionis quæpro nomine poſi
P ta canrundem peneſignificatperſonamą interdum recipit. Clara
eft hæc diffinitio ,nec aliumipſius tradicuriſumus intellectum , qui
prolixius intelle & us a mulcisgramomaciſtisdat® & inuétus puerile
obnubilaringenium .
Accipe cu puer quidecim eſſe pronomina necplura ,Egotufui ille ipſe ifte hic
is meus tuusfuusnofteruefter noftras & ueſtras. Exillofcisquænam dictio
pronomenexiftat. Sienim inter numeratasponitur,eft pronomenzlinon nec
pronomen erit.
ACCIDENTIA PRONOMINIS
Pronominiacciduntfpecies genusnumerusfigura perſona caſus.
SPECIES
Speciesdiuiditur in primitiuam & deriuatiuam.Primitiuapronominafãi
;
egotufui illeipſeiſte hicis.Deriuatiuafuntfeptemreliqua meus tuus ſuusno
kter uefternoftras &ueftras.Abegonangmeusnofter & noftrasdeſcendűt,
a tutuus uefter & ueſtras ueniunt,a luiflúigfüus.
 1
DE PRONOMINE
GENVS
Gña pronoim luntquing .Maſculinum.fæmininum ,
neutrum cõe &
REGVLA DE PRONOMINVM GENERIBVS
Ego tuſuntgeneris omnis.Noftras & ueftrasſunt cõia. Noftrate &ueſtra
te neutra.Cæteraomniamouent,& fub prima uocemaſculina ſunt,ſub ſeca
dafæminina,fub tertia neutrigenerisexiftunt,utmeusmea meum .
NVMERVS
Quædãpnoía ſingulariaſuntutegoillemeus,qdāplu.utnosillorũmeos
FIGVRA
Quoddampronomenchfimplícis figuræ uthicifte.Quoddam compofit
tæ utillic idem
Quinq modis componiturpronomen,cum nomine,cum feipfo,cum ad.
uerbiis,cum præpoſitione,cumſyllabis quibuſdam .
Primo pronomen componit ca noicuteiuſmodi huiuſmodi illiuſmodiifti
uſmodi,Hæcin oibus calibusfub una uoceuariantur.Similitertotidem
Secundounumpronomen componiturcum reliquo.
Primoille& iftecomponuntcum pronoiehic,ut illiciſtic,quædeclinant i
dlis duntaxac caſibus ubi hicretinetc,pterſ indto ,ut illic illæc illocillunc il
lanc illoc ab illocillacilloc.In plurali neutro genere illec.Sic-ifthic declinatur,
Secundo me te ſe geminanturutmeme tereuelpotius tute fefe ,quæ a & i caſo
ſunt,habenttñ & ablatiuum . Tutencícaſus& uocatiui.Tertio cum ipfe ego
ipfe cuipſe,hæcper ambos re & os uariantur.
Tertiopronomen componitcum aduerbiis.Primapronomen is cöponit
cum aduerbio demum ,utidê iterum & is, &declinatidemficutisſempadiū
da cauda dem.Idemeiuſdemeidem eundem & c.Secīdo neūsego deữsmihi
actas mereperiturcomponicã aduerbione utegon,id eftego ne,men & mi
hini.mihi ne.Poftremo is & illecomponunt cum aduerbio ecce,ureccumele
lum.Eccữ :Lecce eum.Ellum.i.ecce illū , & declinanturin accuſatiuisin utroq
numero & omnigenere.Ellum ellamellum.Ellos ellasella.Siceccum ,Laurė
aus tñ Valla hæcuulteſſe aduerbia demonftrandi,nonpronomina.Et ita re
foluidebere.Eccum ecce hicintelligeuirum de quo loquebamur, Ellam ecceil
lic fæminam de quaagebacur,uide Lancilotumcap.ii.
Quarcomecum tecum nobilcum uobiſcum compoſita ſuntex præpoſici
one cum , & ablatiuistantum .
Quinto pronomen componiturcũ quibuſdamſyllabisnon fignificatiuis,
Primopronomen hic & compoſica eius componunt cum cinc,uthiccineillic
cine, & variantur adiun &ta hac fyllaba.Secundo cumce,uthuiuſceilliuſce
declinantur in caſibus inquibuspronomen tenets,uchoſcehiſce.
Tercio quing ablatiuimeacuaſuanoftraueftracomponuntcūſyllaba pre
quantum operat quantum ſyllaba mec ,uc meapre ſuapte ueſtrapre noftrapre
Reperimus & ſuopre meopte tuopre.Et ifti ablaciuicum ſyllaba prim iīgunt
ut mcaptimſuaprim cuaptim .Vicimocum metiunguntur,pnoía primitiua
ii g
 DE PRONOMINE
uregomettutemetſuimetipſemet illemet, & folahæcdeclinantutſimplex ..
carent eñ grðplurall,& tumernon dicitur,fed tucemet,ne uerbữeffe uideat.
PERSONA
Tres ſunt perſonçpronominis.Prima utego cũſuis obliquis, quia iungū
tur uerbis primæpronę.Secüdęperfonæeft cu cūſuis caſibus & viis omnia
pronominū , ga cõltruunt cũuerbis ſecīdę pronę.Terciępſonæ ſunt reliqua
olapronomina,quia cũuerbis tertiarūperſonarū iungunturille meus..
CASVS
Caſuspronoim ſuntſex.Ncūs.Gtīs.Dtīs.Adūs.Vtūs& Ablatiuus..
Quatuor uero tñ pronomina viñ habent.Tumeus nofter & noftras..
DEMONSTRATIVA RELATIVA
Oto funt pnoia demõſtratiua. Ego cu metuus noſter uefter ueſtras&
noftras.Reliqua ſuntſui& ſuus.Demonſtraciua & relatiua funt quingIlle
ipſe iſté hicis. DECLINATIO :
Quatuorſuntmodideclinādipronominū.Primusmodus eft cuius gtūs in
iuelis definit,drūsini,huiuſmodiſünt tria pronomía:Ego tului. Declinant
Egomei uel mis mihimea me.Pluraliternos noftrumuelnoftri nobisnosa .
nobis.Tucuiueltis tibite o tu ate.Pluraliter uos ueftrū uel ueſtriuobis uos
ouosa uobis.Suilibiſeaſe.Pluraliter fuifibiſe a fe,caret nto .
Secundędeclinatiõispronomina funt quægtñſingularē in ius termināt
&domini.Pręter pronomēhic ģdfacic domhuic.Etquinqſunt fecüdedecli.
nacioniş.Illeipfe iſte hicis.Declinant.Illeillius illiillữab illo ,Pluralicer Illiillo
rūillisillos ab illis.Fæmi.Illa illius illilla ab illa.Pluralicer.Illę illarū illisillas
ab illis.Neu.Illud illiusilliillud ab illo.Pluraliterillaillorū illis illa ab illis. Sic
iſte iftaiſtud.Sicipleipſa ipſumdeclinat.Hic hechoc huiushuichữchâchoc
ab hochachoc.Pluraliter hi hæ hæc horum harum horum his hos has hæc
ab his,Isca ideiuscieum eamid ab.cocaco.Pluralicer.iseçeacorum earum.
eorum eiseoseasea ab eis.
Tercię declinationispronominaſuntquing.Meustuusſuusnofter &ue
fter,hæcperomnescaſus fequuntdeclinationemobiliūnominữ ſecundior
dinis.Sed meuscum deberet vtm facere mec facitmi. Meus mea meữ mei
meç meimeomeçmeomeữ męãmeño mimea meữa meo mea meo.Plus
raliter mei meæ mea mcorum mearum meorũ meis meos meas mea o mei
meæ mea a meis.Eodem modo declinantur tuusſuusnofter noftri& uefter
ueftri& c.Tuus tamen fuus & ueſter carētvto.Etuocatiuuspronominis no
fter eftfimilis nominatiuo .
Quartędeclinatióispronoía ſunt duoNoftras&ueftras quæ per oés ca
ſus fequunt tertiam declinationénominis.Hic & hæc noftras&hocnoftra
te huiusnoftratis huic noſtrati hunc & hanc noftratem & hocnoftrare, vtõ
o noftras & noftrare ,ab hoc hac & hoc noftrate uel noftrati. Pluralirer hi&
hæ noftrates & hæc noftraria horum & harű & horum noftratü uel noftra
giữdatiuo & ablaciuonoftratibus,hos & has noftrates uelnoftratis & hæc
 DE VERBO
hæcnoftratia,o noftrates & noftratia,huic fimile eft ueftras, ģd tñ v tõcaret
Breui tempore tedocuiquid ſit pronomen ,quæſint omnia eiusaccidencia
Eft enim inter declinabiles pars orationisfacilima, & cu ni lapisſis modico të
poreuel unicahoraea quæ depronomincdocuiediſcereperfacilepotes, quæ
lididicerishancparçem orationis teperfecte & ad unguem nouiſſeaudenter
affirmare poteris.
Aduerte tamen fecundumLancilorum articulosnoneffepronoia ,nec al
terius cuiuſuispartisorationis.Quemadmodum ſyllabicæ adie&tiones.Item
punca & accentus quoq;nullius ſuntpartisorationis,ſedſigna tantum& no
tæ aliarum partium orationis. Obidnon dicendum eft.Nomen eft generis
maſculini,quiapræponicur ſibipronome articulare hic,fed dicendumlibiprę
ponitur articulus hic.Ita quogoindeclinationepræpoſicum articulus eſt,nõ
aduerbium.Aduertequog o pronominibus non præponuntur articuli,nec
indeclinabilibus,necadie &tiuis trium uocum fecundiflexus.
DE VERBO
Erbum eftpars orationis declinabiliscum tpe &perſona ſine ca
V fuagere aliquid autpaciaut neutrum ſignificās.Maiorem inmo
dum abhorreo difficultates& fcrupulos
quoshic & circa alia que
Donatus ſcripſitquidam inueniunt ludiliterariimagiftri.Bonus
præceptor uenenoſas eorum fugiat expoſitiones.Vnde Bebeliusait.Etmeri
to glofTæ illæ interlineares quasnoftri triuialesmagiftrifaciunt' abomribus
uicandæ & iuuenibus prohibendæ ſuntinprimis.
VERBI ACCIDENTIA 2

Verbo (uthabet Donacus) ſeptem accidunt.Qualitasconiugatio genus

numeșus figura tempus & perſona . Deinde Donatusdiuidit qualiçatem in
modum & formam.Tu numerà octo accidentia,Modum formamſeuſpeci
em coniugationemgenus numerum figuramtempus & perfonam .
MODUS
Modi uerborum ſunt quinq ,Indicatiuusfeu definiciuus qui indicatrem
effe uelfuiffe velfore utfcribo .
Imperatiuus quia imperat remeffeuelfuturam eſſe utſcribe.Hic etiã dicit
Optatiuus uel defyderariuus,quia egetaduerbiooptandi uc per
precatiuus.
fectum ſenſum reddat,uc utinamſcirem ſingula.Subiun & iuusuelconiuncti..
uusdicitur,quia iungitſibialiud uerbum ,uelfubiungitur alteri uerbourper
fe &tum ſignificet ferlum ,ut cum uiderisamicam palleſces.
Infinitiuus auc infinicusmodus,quia nec perſonas diffinit nec numerīt,ſed
eget fola alteriusuerbiconiun &tione,utcompenſare teuto.abziehen.Indeco
penfatio dicitur debiti & creditiinterfe contributio.
FORMA SEV SPECIES
Forma'irerborum ſuntſecûdum Donarum.Perfecta uc lego .Meditatiua
ụt lecturio.Frequentatiua ur le & ito.Inchoatiua ut ferueſco calefco.
Verbum perfe &tæ formæ ſeu primitiuæ ſpeciei,eft quod de fecætera for
mat uerba,ut fcribouideo. g iii
1
 DE FORMIS
Medicaciua uerba,cômodius aūt(ut air Lauren.Valta ca: xxxvi:Jopratiua
atą defyderaciuanoiant pprimitiuis accipiunt.oiainriofe finiunt &quarti
funtordinis,ur parcurioeſurioabedo,ſcaturioa ſcarco ; Formantaứchäcab
excrema ultimi fupini cerminationeaffumptario.Sunt& neutraoia ;.carotes
prætericis &ſupinis,aic Perotcus.Prætereſuriit&parturierunt.
Frequentatiua uerbain ſo co uelxoclauduncur.Formanturceconuertéda
ufupiniuloimiin o,ſica curſucurſo defcendit,afcripru ſcripto ,a nexunexo.
Si uero uerbumprimiordinis a longum habuerit in penultima ſupini id in e
breuemutat,& u poftea inouta uolacu uolito ,arogacu rogito ,hoc uerum
dicunt niſi ſintmonofyllaba,nam fica non mucacur,uta nonas uenit natona
care & nonnicare:Si aüt primiciuahaberine giin próformabisfrequétatiua
afecundaperſonaſingularis præfentis indicatiuiuertendosin tourácogoca
-

gis.cogico ,a fugio fugis fugito ,alego legito.

Excipiunt quæritoaquæro,quælico a quæſo,ſciſcitora ſcicor,fequor de ke
facit ſešorcum deberetformarefequutorja noſcodeſcenditnoſcicouelnoto
Et plura alia quae non formantaliquoprædictorum modorū ,ut fluico a fluo
dedicoa lego & fimilia.Pauicare a paueo.Omnia quog frequentatiua primi
funtordinis,Prætere a
uerbain ſo quæabaliis dicunturdefyderatiua,utuiſo
laceſofaceffo capeſſo,hæcnangſunt certiiordinis.
* Inchoatiuauerbaplures grammatici ea effedixereſco terminant,ut ado
teſco cõualeſco inualeſco ardeko egreſco fordeſco.Sed hæcmals noíariincho
atiua uel inchoationě ſignificareperpulchreLau.Valla probatxxi.ca.qui ea
potius medicatiua.i.cxercitatiuauulceffe noíanda.Idé pbarCalepignoſio
gnificantinchoationepluribus exemplis,qui uocarea augmératiua.Exqbus
exemplis paucaſufficiat adduxiſſe.că tñ(ut aicLau.hçcuerba nungialenſu
inchoatiõisreperiant.Vndeeftillud ecclefiafticũ.Quifordetfordeſcatadhuc
uide quo ởd fordearpõrincipereſordere, & fordefcereadhuc,ſed fordeſcat.i:
ſordidiorfiar.Vir.Mariaincipiunțagitata cumeſcere. Er iterum .Fluctus uti
primo cæpitcumalbeſcereuento,Eciterum.Sin inproceffucepitcrudeſcere
morbus.Vbiquid opus eratdicerecepit cumeſcere albeſcerecrudeſcere ſiin
choationemhæc uerba ſignificaſſentrSignificantergohæcuerba non aliud
ſuerba cum fio iuncta,uccaleſco.i.calefio ,fordeſco..fordefio.albeſco albefio
Format añca ſecunda perſona ſingularipræſentisindicaciuiaſſumendo.co ut
tabeſco dormiſcofaneſco a inemutata labaſco contremifco. Præterhifco ca
compoficis dehiſcofachiſco.Esfunt omnia tertiæ coniugationis. Addit Lau
rencius habtantpræteritaſieciam eſſent inchoatiua,cum & inchoarehabç
ac præteritum .Nostamendeeorum præteritis hanc damusregulam .
Verba in co quæ uere nominantaugmentatiua uel meditatiua quorûpri
mitiuanon funt uerba carentptis &ſupinis. Præcèrunum quieſco quicui ve
brucefco abrutum ,herbaſcoabherba,iuueneſcoa iuuenegrandeſcofylueſco
uileſco fámaſco dumeſco & alia.Reliqua uero habentcapraqhñtfua verba
 VERBORVM
primitiua utab albeoalbeſcoalbui, a caleacaleſco calui, abaſcio aſciſco aſci
uiconſciſcoconſciui, adeſipiodefipiſcodeſipui Deſideratiuauerba uc dixit
Lau.ca .xxv.a &tū corporis ſignificantnõaffc & ū mēcis, ut uiſo.i.aduidendū
uado no aütcupiouidere. Cice.ad Atticã. Cupio equidē & iampridemců .
plo Alexandriareliquão ægypcũuiſere.i.ire ad uidendū.Faceflo.i.coadfa
ciendű. Acceflo.i.co ad uocandū. Similiter arceſſoproeodem ,primâ abac
cio aceisacciuiex ad& ciocôpoſico deſcendit. Secundü ab arcio, ucrīgave
uerba & accio & arcio uorolignificat,antiquinanglæpe arpro ad poſuere.
Nõ añcde fe faciūtacceffo ,quia illud ab accedo uenit. Item ab arceoarcello
uenicpro accuſo. Ex iftis patethæc uerbamale nominarideſyderatiua,fed
frequencasiua funtnuncupanda,utuolūtPhocas Diomedes Seruius,utaic
Mancinellus,Quidamca dixere moriua & non male.
Diminutiua uerba in lo cerminant ut forbillo . Sunt & alia ueboră deri
uaciones,quibus tñ grammaticiutprædi& is non indiderunt nomen.
Ex prædi&tisoibus ita diſcatpuer reſpondere,duaseſſe uerborum ſpecies
primitiuâ & deriuatiua.Deriuatorūguerborum eſſequingsſpecies Inchoa
ciuam.utuifo faceſſo capeſſo. Meditatiua,ut caleſco feneſco.Diminutiua.yt
forbillo. Frequentatiuâ utlegitoagito . Ecdefyderatiua utparturio efurio ...
Ita nuper docuitAldus Manutius.Ita docuitLauren. Vallacaxxvi.
CONIVGATIO
Coniugatio eft uerbiper tempora & perſonas ordinata declinatio.
Quatuor autem ſunt uerborum coniugaciones
Verborum primæconiugationiseft quod habet a longum ante reinfini
eiuiin uoce a & iua, autin paſſiua uoceanteris infecûdaperſona præſentis in
dicatiui, utporrar eporcaris.
Secundæ coniugationis uerbum eft quodin uoce a & iuahabece longam
re in infinitiuo ,autin uocepaffiua anterisdocere doceris.
ante æ
Terci coniug ationis uerbum eft quod inuoce actiua haber e breuean
tere infiniciui,autin uoce pafſiua ante ris in ſecunda perſona fingularipreſen
tisindicaciui,ut fcribere percute ris .
Quarræ coniugationis uerbum eft quod in uoce a &tiua habeti longum
ante reinfiniciui.Inpaſſiua ante risuc audire audiris, & omnia quartæ coniu .
gationis in iofe finiunt.Prætereo & queo & uencocum compofitis..
GENUS
Genera uerborumfuntquinq.Adiuum.Paßfuum.Neutrum.Deponēs,
& Commune.
Percutio eftgenerisactiui, quia in o definit,poteftfacere tranſicionē in ali
ad rõnale animal,underecepta r pollic fieri conuerſa locutio inprimapſona
uel ſalcem in Tecunda. utpercutio Socratem ,perçutior a Socrate. Vndere
gulam capiat puer.Omne uerbum ino cuipoſſum aſſociare quēlibet accu
faciuum & præfertim aañreirationalis eft actiuigenerisutamo:
Percucioreſtgener ispalliui, ga termiaturröd poceſtamittere & actiuü fieri
giiii
 .
DE VERBO
Aroeft generisneutri,quia in o definēsnon poteft facere tranſicionē in ali
quodracionale animal,undepoffitfiericóuerfaloquutioin prima uel falcem
in fecundaperſona per affumptionemr. Regula.Omne uerbum termina
tū o cui non poſſum adiungere aarreirationalis eft generis neutri, utſedeo
iaceo aro,non enim dicoaro hominem ,
Sequor generisdeponentiseſt,quia r terminatur & unam ſignificationēde
ponic & alterárecineractiuam ſcilicec uel paſſiu .Nam ſequorretinet adiưā.
pauca quidem paffiuam ut lätor orior naſcor ueſcor.
Largioreſt gñiscomunis,quia in pafſiua literatura utrangs retinec ſignifi.
cacionem ſcilicet actiua & paffiua. Comunia funclargior experior ueneror
criminor amplector interprecormoror oſculorhorcor,Ethæcquoc comu.
nia ſunt tefte A.Gellioucoruercor conſolor teſtor dignor confiteor,uide Gel
lium lib.xv.atticarum noftium capire xii.
Exulo uapuloueneofio in liceracura neutralipaffiuam hñtſignificationem
ob idquidamea dixerunc neutra paſſiua , & generis neutripalliui reſponde
runt.Suffire& cõfiretñ compoſiça a fio attionem denotant,licer confio in paf
fiua quoquioce reperiat,uide Neftorem . Suffio item ſuffiuihabet, & coniuga
tur iuxtamodum uerborumquartæ coniugationisſupradacum
Quædãfuntuerba habencia prācircūloquura ſicur pafſtua uerba, cætera
uero ipahñcquemadmodúuerba neutra.Gaudeogauiſus ſum , Fio facta ſū,
Soleololitus ſum.Audeo auſusſum ,& auſireperitur probatNeſtor,Fido fi
ſusſum.Prandeopranfusſum . Mærco moſtus ſum .Morigero morigeratus.
fum.Hæc uerba uocauerequidam neutropafſiua.
Sumneurrum & fubftantiuum ,quia necadionem nec paſſionem , ſed ſolá:
ſubſtantiam ſignificat.Memininulliuseft generis,quianec inonçcin or defic
nit,nec defcendit a uerbo deſinenteinouelin or.
NVMERVS ET FIGVRA
Denumeroeodem modoiudicandumeſtutin noſe.Figuræalituerborữ
ſunt cres,Cupio figuræ fimpliciseft,quia ſimpliciter profert.Concupio com
poſicæfiguræ ,quia componit excon & cupio.Concupiſcoeſt decompoſicde
figuræ ,quia nonper ſe componit,fed a compoſitoderiuatur.Componit aūt
uerbumcumnomine utmagnifacio floccifacio.Cum uerbo urcalefacio, Cũ
aduerbio ,ut maledico.benedico.Cum præpofitione utproduco .
TEMPUS
Temporayerborum ſunrquinq.Præfens,Peñimperfe&tum ,Ptñperfedū
Prætericum pluſquamperfectum ,& Futurum ..
Amo Præféntis,quiapræfensdeſignat tempus.
Amabam : 1 Præteritiimperfe& i,quia ſignificatid ĝdomiſlū
1 eft & non complerum .
Amaui Temporis Peiperfe & i,quiafignificat id qd completumeft
Amåueram Præteritipluſquãperfe i,quia ſignificatidquod
iam pridem eft completum .
Amabo ( Futuri,quiaſignificacid quod imminet.
 DE VERBO
Amoeſt prima perſonæ ,quia eft primacox ſingularishuius téporis, uel
quiaeftuoxq dicicAmabis eſt ſecundæ perſonæ, quiaeftfecundauoxſingů
lariscpis,ueleſtuox cuidicitur, Amarenc efttertiae perfonæ ,quia eft rercia
uox pluralishuius temporis,ueleſtuox dequadicitur.
Infinirá omnia perſonalia & ſupina numeris& perfonis carent.
DE PRÆTERITIS ET SVPINIS VERBALIBVS
Do & uruspræterita & ſupina uerbalia præmemorabo regulæ iſtiusgene
ralis quæde compoſicis dariſolet his uerbis,
Copoſita ſimplicibusſuntſimilia.Hæcregulaut ſinonmodo ad præfente
materiam ,neqin uerbis tātum ,fed etiamad aliam materiamarq'in aliis ora
tionis partibusaccommodatur,tamen quantum nuncea vti uolumus hanc
includit fententiam . Compoſitauerba quancumád præterica&ſupina ſunt
fimplicibus ſuis fimilia,hoc pacto e qualiapræcerica & ſupina, & in quaster
minationes uerba ſimplicia formant talia & incas.terminationes compoſita
corum formare folent.
-Amoamaujamatun
Migro migrauimigratum
Exempla .
Frico fricuifrietum
Cieo ciui cirum Doleo dolui dolicum
Lucepluxiſine ſupino Bibo bibibibitum
Repo reſireptum . Fulcio fulſifulcum ..
rAdamo adamauiadamatumteuco.buolen:
Emigro emigrauiemigratum ceuco.Vſzichen.
Perfrico perfricuíperfridum
Sic compofita Concieoconciuiconcicum
Condoleo condoluicondolicum
Polluceopolluxiſineſupinoteuco vueltſcheinen .
Perbiboperbibiperbibitum truco.gar vſztrincken .
Irrepo irrepliirreptum . Suffulcio fuffulfifuffulcum .
Eft aüt hæc regula tam gñalis uc deomnibus uerbis intelligidebeat'tam adi
uæ uocis īpaſſiuæ,tam perſonalibusģimperſonalibus.Hoctñfatendum eft
regulamiftamnonfemper obrinereueritacem ,fedſæpe uacillare,ſiquidé plu
sa inueniuntcompolica quæ ſuisſimplicibus quancum ad pci & ſupiniforma
tionem non ſuntſimilia,uel faltem non omnino ſimilia,dequibus nunc ſingu
latim non dicam ,necid opuseſſecenſeo.Atramenin regulisipſisſpecialibus
quandocunq diſſimilícudoaliquacompoſici & ſimplicis fe obtulerit, abūde
eam declarabo.Acubi calisnon fuerit,nihilſpeciacim de compoſicis memine 1

ro uelraro,ſed regula iftacommunijudicariipſa uolo

ORDO IN DOCENDIS PRÆTERITIS
Cæterum hocordine in declarandis pris & fupinis utemur. Primo diſquis
remur ptã ſupinauerboru
& m perſonalium adtiuæ terminationis. Secundo
Etillisgdē
corundē paffiuæ terminationis. Tertio uerborū impſonaliữ. docē
disprioreserütptõrum regulæ ,pofterioresſupinorum .
 DE PRAETERITIS
Præcerica pandenturhocmodo,præponendoregulas quaſdamgenerales
fubiungendo ſpeciales :
Regulæſpecialesdiftribuenturordine coniugationum ,atqin prima dabi
tur unica regula.In ſecunda unica .Incercia dabuntur plures ſubſequétes fead
ordinem terminationum excremarum uerborumeius inflexionis. In quarta
unica dabitur.
Supinorumregulæ paricer duplices erunt communes & particulares
Particulares autem nonhabebunt ordinemconiugationum ,fed ad ſeriem
terminationum ipforum prætericorum continuabuncur.
Verba paſſiuæ cerminationis ac imperſonalia breuibusexpedient,quip
peguibusutriſq dua regulæ ſufficient unapropcís altera pro ſupinis.
DE PRETERITIS VERBORVM PERSONALIVM
actiuæ uocis regulæ generales.
PRIMA
Verba defyderatiua prætericiscarent,utcænaturiolesturio di& urio,
Præcer eſurio efuriuiparcurio
parcuriui.
SECVNDA
Verba medicaciua quorum primitiua non funt uerba carentprætericis.
Præter quieſco
quieui. Exempla iuuenėſcofylaeſco brutefco.hanc regulamui
de ſupra quandodefpeciebus uerborumdifferui,
TERTIA
Hæcuerba præteritis carent, Ambigofathifcoglifcoſido meioferio furo
mideonides,Adduntquidamlífto cuiustamen præteritum fteti ſæpelegitur
Sifto id eftftare facio utſiſtere gradum ,lachrymasideft comprimere,& aligñ
repræſento,utin iure ſiftere dicimus.
QVARTA
Vigintiquattuor uerba primamfyllabam præteritigeminant
Primi ordinis duo fcilicetdo dedi & fto ſteri.
Secundiordinis quatuor:Mordco momordi,Spondcofpopondi,Penden
pependi. Tondeo totondi.
rDiſco didici
Tria in co Parco peperci
( Pofcopopoſci
Cado cecidipenultimacorrepta
re
Cædocepedipenulti
Tertii ordinisfunt Sex in do Pedop producta
æcidipenultimmaaproduc ta
Pendopependi
Tendo tetendi
( Tundo turudi
Pango pepigi penuldma correpta
Tria in Go Pungo pupugipenultimacorrepta
( Tango tecigi penultimacorrepta .
 DE PRAETERITIS
Triainlo.Cello ceculi. Fallo fefelli Pellopepuli.In no cano cecini.Ro,Cur
tocucurri,Ria Pario peperi.
QUINTA REGVLA GENERALIS
Copofita exſimplicibusgeminantibusnon geminant.Vndein prætericis
cöpoſitorumexgeminantibus prima fyllaba priſimplicis fummouetur, &
in compofitis ex ſpõdeofecundæfyllabæ sadditur,ueremordkoremordino
remomordi.Incido incidinonincididi. Appelloappulino appepuli Floccipe
dofloccipendinon floccipependſiicmagnipendo.Reſpondeo reſpondinon
refpopondinec repondi.
Excipiuntur compoſitaſequentiaquægeminantſicutfimplicia ſua.Primo
cópofita ex doutcircundo circundedi,indoindidi.Secundo compofita afto
utafto afticipræſto præftiti,Tertio cöpofica a diſco urediſco edidicidediſco
dedidici.Quarco cópoſita aporco ut expoſcoexpopoſci.Quintounuma pū
go,Repungo repupugi Sextotria acurrocõpolica quæ habencdupliciaptãg
decurriueldecucurriexcucurriuel excurri,pcucurri uelpcurri
SEXTA REGVLA
Omneprætericumin iuiperſyncopenproferripoteft amouédo u ,utco
iut
uelii,ſcio ſciuiuelſcii,peto peciuiuelpetii& petitſti,cupio cupiuiuelcupii.Pta
aūt in auieui uel ouiprimam perfonam & terclam ſingulares,& primam plu
ralem præcericiperfe& iindicaduinomutant,reliquasautem perſonaspir
fe&ti,& abeoderiuacasmutantper ſyncopen deponendo ui ſyllabam uel ue
fyllabam ,utamaſtipro amauifti amaftis proamauiftisamarunt proamaue
runt amaram pro amauerā amaras amarat & c.amaſſem amaffes.Sic in no
ui repleui &cæteriscondngit.Plura tamen nullam admittuncfyncopen,ficut
Lauiiuui moui & plura diſyllaba.
REGVLE PRÆTERITORVM SPECIALES DE PRE
teritis primçconiugationis regula unica.
Verba primaconiugationis accipiunt prăperfecta a fecundaperſona ſina
gularis præfentistemporis indicatiuluercendo asin auipenul.prout blacero
blateras blaterauiftulce & inaniterloquiteuto.leferen.Exquamarcexquama
ui teuto.entſchieppen.Occare occauiteu.egen.
Excipiunturſedecimexquibus duodecimfequentia fiabenruiduarūſylla
baru ,CrepocrepuiCubo cubuidomodomuifrico fricuimicomicui neco ne
cuiuelaut nexo nexuiplicoplicuiuclauiſeco ſecuiſono ſonui,cono conui.
uerouetuido dedifto fteriuuoiuuilauo lauk
DE COMPOSITIS
Diſcrepo côpoſitum ex crepo habecdiſcrepuiueldiſcrepaul..
Accumbo ideft adiacco
riDiſcumbo id eft comedo
Copofitaa Cubopñraſſumere. Procumbo
profternor
m ; &erunt tertiæconiugationisRecumbo iaceo ,Incūbo,Occübo morior..
Concumbo coeo .Hinc Cocubitus coitus &
chiene
hinc Concubina .
 DE PRIMA
Aut dimittere m& funt primæ.
Accu boincubo recuboideftiaceo ,excubo
id eſt uigilo .
Vtraqautem.compoſica quantumad præterica ſuntſimplíciſimilia, tam
accūbo enim qaccubohaberaccubui,& incuinbo & incubo haber incubụi.
Recumbo ato recubo recubui.
Dimico compoſitõex micoptñ habet dimicaui.i.contendo & pugno ,P !
co compoſicum cũ noiehérpem in aui,utmultiplicauiduplicauitriplicaui
fimplicuii.innecto inuoluo
Complicui connecto
Cumpræpoſicione in ui Explicuiuelcxplicauiſignificarexplanare
plærung,rarius inaui,uc Replicui uelreplicaui,diffoluo uelrurſusexplico.
[ Supplico ſupplicaui.
Quattuorex do compoſica ſunt primæ coniugationis,ut
Circundo
Peflundo quæ ſeruante in præterito ,utrCircunded
Peflundedii 2 penul.corre.
Venundo Venundedi 1
Sacildo
Satildedi
Cætera ſunt certiiordinis & mutant ein jin ptõjutaddo addidicõdo con
didi pdo pdidiucndo uendidi.Mandare quoq; & fedare
uolunrmandaui & fedaui.Mandare aūt a manudand
compoſita a doeſle
o dictum uolunt.
Auenum deſcendituenundoprimæconiugationis,& detractauna fyllaa
baa unundo uendo uenit tertiæ coniugationis .
Peffundo.i.conculo repriſoarceoex aduerbio pellum compoſicumeſt,
quod fignificat modoretrorſum modo deorfum .
Compoficaex ſtomucantftoin ftiur aſtoaſtici non afteci,infto ...urgeo in
ſtitirefto reftiti.Siſto tamen compoſicumex ftoeft tertiæ coniugationis& ca
recſupinis,fed præteritum haberſtici & nonfteti.uc Calepinus probat, quem
uideas,ego breuitatiſtudens paucos cito teſtes,potiusſine ftrepitu & figura
iudicii progredior.
FLECTE QVODDAM VERBVM
primæ coniugationis.
[[ Indica
amamu
tiuomodo tempore præſenci Singulariter .Amoamasamat :PI.
samatisamant.Prõimpfecto amabā amabasamabar.P amabamus
amabatis amabant.Prõ perfecto Sin.amauiamauiſtiamauit, Pl. amauimus
amauiftis amaueruntuelamauere . Ex quibushæc per fyncopen amafti pro
amauifti amaſtispro amauiſtis amaruntpro amauerunt.Præteritopluſõper
fe & oſing.amaueramamayeras amauerat.Plural,amaueramusamaueratis
amauerant,Etper concifionem Sin.amaramras rat.Pl.amararnusracis rant,
! Futuro amabo amabisamabic. Pl.amabimus amabicis amabūt . Impariuo
modo rrepñti ad fecundam & tercia pſonam . $.ama amet.P :amemus ama
reament.Futuro amatotuamato ille P.amemus amatote amanto .Opracio
mātpepñci & pto impfetto Scucinã amarēresret.Putinam remus retis rec.
 CONIVGATIONE
Proptecto & pluſõpfecto ſin.utinãamauiffemſesſer.P.utinã amauiffemus:
fecis fent.Etper ſyncope.S.utinã amaffem fesſet.P ;urinaamaſſemºſecisſent.
Futuro.S.utinã amem amesamet.Putinã amemus ametis ament. Subiun
& iuomõtpepñti.Sincūamem ames amet.Plu.cũamemusametis ament..
prõimpfe to ſing.cum amaremamaresamaret.plu , cum remus reris rent,
Prõperfecto fing. cumamauerim amaueris amauerit.P.cum amauerimus
amaueritis amauerint.Et perſyncopen cū amarim risric.P.cumamarimus :
amaricis amarine.Prõpluiqperfectoſin.cũamauiffemamauiffes amauiſſer.
P.ſemus fecisſent, Etper cõciſionê amaffemamaſſes & c.Futuroſin.cữama
*ueroamaueris amauerit. P.cũamauerim amaueritis amauerint.Et pſyn
copencūamaro amarisamarit.P.cũamarimus rtcisrint. Infinitiuomõrge
præſenti & pterito imperfecto amare.Properfecto & pluſ perfecto amauif
fe.Et per conciſionem amaſe Futuro amatum ire uelamaturum effe.Gerữ
dia uel participia nomina amandiamādoamandum :Supina amatūamatu
Duoparticipia abhocdefcenduntuerboactiuo:Alterum pntis & prçteriti
imperfecti temporis in nsamans.i.quiamat & quiamabat. Alterum futuri
inrus quod eſtamaturus.i.quiamabit.Hocmodoconiugatur & infle & itur
omneuerbum perſonaleatiuçuocisprimæ cõiugationis,ideo puer optime
perdiſcathocuerbumamoinflectereutmodo docui:Etbonus præceptor
doceatpuerumuerbo in omnimodo & temporeadiügereſignificatumgd.
appellamus matérnum ſiue uernaculum .
FLECTE AMOR PASSIVVM
Indicatiuomātéporepñtis.Amoramarisuelamare amat.P.amamur
amaminiamantur.Pcoimpfe & oſin.amabar barisuelbarebatur.P.bamur
bamini bantur.Ptā pfecto.S.amatus ta tū ,fuimuelfuies uel fuiftieft wel fu
ic.P.amariamare amara fumusuelfuimuseftis uelfuiftis funtfuerīt uel fue
re.Prõpluſ perfectoamatus amata amatumeram uelfueram eras uelfue
raserat uelfuerat.P.amati tę ta eramusuelfueramus eratis uel fueratiserãt :
uel fuerant.Futuro amaboramaberisuel amabereamabicur.P.amabimur .
amabiminiamabuntur.Imperatiuo modo tempore præfentiad fecunda&
tertiamperſonam amare amnetur.Plu.amemuramamini amnentur: Futuro ,
amator tu amator ille.P.amemur amaminoramantör.Opratiuo modo tés
pore präſenti & præterico imperfecto.S.utinain amarerreris uel rererecur..
plufqperfecto urinam
Putinamamaremur reminirentur. Pro perfe &to &uel .

amatta tumellem uel fuiffemelles uelfuiſſes effetfuiffet.P.ucinã ama

ti cæ ta effem uel fuiſſemus effetis uelfuiſſecis eſſentuelfuiſſent. Fururo uti;
nam amer ameris uelamereamerur.P.ucina amemur ameminiament.Sub
iun &tiuo modo tépore pñtiS.cũamer amerisuelamere ametur.Plu.cũame
mur amemini amentur. Ptõ imperfectoſin.cumamarer rerisuelrere recur
Pl.cum amaremurreminirentur.Prõperfecto cumamacusta tum ,fimuel
fuerim ſis uelfuerisſituel fuerit.plu.cumamatitęta ſimusuel fuerimusſitis
uel fueritisſintuel fuerint.Prõpluſ perfecto cumamatus taçum efſem uel
fuiſſem effes uelfuiſſeseſſet uel fuiſſet.P. amati ta ta effemus uel fuiffemus :
 DE SECVNDA
effetis uel fuifferis effentuelfuiffent.Fucuro S.cumamatus ta tűerouel fuero
erit uel fueris ericuelfuerit.pl.cã amadi tęta erimusuel fuerimus ericis uel fuc
riciserūc uel fuerint.Infinitiuomõrgepñci& prõ impfe & o amari.Proptecto
&plulõpfecto amarãelle uel fuiffe,Futuro amatā iri,Duo ab hoc uerbo uç
niūt participia.Alterūperitipfecti & pluſõperfe &tiin cus utamatus.Alterű
futurijn dus ucamandus.i.quiamabit.Hocmodo flexit gdcung uerbū pro
nalepaſſiuæ uocis primæ
coniugationis,quare& hoc uigilācer infle & ere pu
er difcat ut in coniugandis cæteris uerbis ex hoc modumſibiſumar.
.

DE PRÆTERITIS VERBORTM SECVNDE

coniugationis.Regula unica.
Verbafecundi ordinisfaciuntptă perfe&taindicatiuimodiafecundaglo
naſingularipræfentisindicatiuiuercendo sin ui duasAceo
fyllabas.
acui
Albeo albui
Ferbco ferbui laceo iacui
CBeo Habeo habui Ceo Marceo marcui
1. Sorbeoforbuiuel | id eft putreo 1

Lforpli. ( Placeo placui

Candeo candui Egeoegui
Madeo madui | Rigeo riguiftarren
Deo Splendcofplendui Geo Vigeo uigui ualidum
Studeo ftudui Lacrobuftum effe.
Caleo calui Neo Canéocanui
Exempla | Doleo dolui ( Seneofenui
regulede Leo Oleo oluiuel oleuiodorem Scupeo ftupus
bonūſiue malü reddo Peo Tepeo tepui
( Valeo ualui Torpeo torpui
Meo Timeo cimui Queo,Liquco licut.
rAreoarui Careo carui
Reo Vireo uirui Nigrco nigrui.
( Macreo macrui.i.extenuor
Seo Denfeodenſui
Feteo feruimole oleo
| Lacteo lacui id eftlacfugo
Teo Latare autemlacpræbere
| Niteo nituiſplendeo ſignificaccum cæteris uerbio
CVnEminbeo, ubeo iuffifacions
Duo in ceo,Luceoluxixi.fplendeo.& Mulccomulſi.i.delino.
Tria indeo habenciaſi,utardecarſi
Rideoriſi.Suadeo fuali.
Excipiunt Videouidi Pendeo pependi
aregula Sedco fedi Spondcolpopondi
O & ohñtiadi Prandeoprandiuel Tondeo rotondi.
{ Lpranſus ſum .Mordeomomordi Saideo.dk
 CONIVGATIONE
Algeoalli.Fulgeofulli .
Indulgeoindulti.
InGeo uerba habentia luel Mulgeo mulliuel mulxi.
rañgeofaciunt ptm inſi,ur Tergcoterſi .
| Turgeo turn
Excipiuntur Vrgeaurli
aregula rAugeo auxi
Etquor ingeoxi hñtinpto Frigeo xiuel frigui
Excipiuntab regula ( Lugeoxi.Sugeoxi..
Difyllabain leo ſhñopcãin cui,feoleopleopleui.
Duo innco,Maneomanſi,Neoncui.
Vnum in queo, Torqueotorfie
Vnum in reo.Hæreo hæli. 1

Excipiuntur etiam habentia cueluante coğmutanteo ini& penul prod.

Præter uico & quieoquæmutanto in ui & cieoeoinui mucat, aueo auifar
Deo faui,ferbeo ferbuiideft bullio.Cieociuiideftprouoco,compoſitū ex cis
& eo.Vico uleuiid eft uincirc,flauco flauimoueomouipaueo paui foueofo.
uiid eftnutrio,uouco uoui quieoquieuicaueo cauilanguco langui pingueo
pinguiconniueo conniuiuel connixi:
Flauuseftcolor uuluo clarior qualisauricoloreftteuto.goldefarb.Indefla
ueoid eftfulgeo& auricoloremreddo.
Viereideft uincire. Inde uietoresqui uala uinaria ligantſtipantą .
DE COMPOSITIS
Parshabentprăin cui urexoleoexoleui
Inoleoinoleui.Obſoleo obſoleui
Cópolicorűex oleo Parsfimpliciæquiparant,ucaboleoabolcui uel abolui
deleoobliteroadolcoadoleuiueladolui.i.accreſco, red
oleoredolcuiuel redolui bene oleo..
Compoſita a maneofiuercuntaini,habentpræterica inuidiuiſasſyllabas
ut immineo imminuipromineoprominui.Sinon mucât ſunt ſimpliciſimilia
utpermaneopermanfi. >
MODYS CONIVGANDI VERBA
fecundaeconiugationis.
Omnia uerbaperſonalia fecundæconiugacionisactiuæ uocis.coniugatur,
udoceo.Paſſiuæ uocis urdoceor. -
FLECTE DOCEO .
ládicaciuomodo tpepñtí Sin.egodoceo doces docet.Plur.docemº doce
tis docent.Prõimperfecto docebambasbar.Plu.docebamus batis bant. Prõ
perfectodocuidocuift,docuit.plu.docuimus docuiftisdocuerunt uel docue
re,Prõpluſperfectodocueram ras ratplura.docueramus docueratis docue
rant. Futuro docebodocebis docebit.plu.docebimusdocebitis docebūt.Im
peratiuomodotemporepñdiad fecundam & tertiam gfonamS.doce, ceat.

!
 DE SECVNDA CONIVGATIONE
Plu.doceamus docere doceant,Futu.ſin.doceto cu docetoille.plu.doceam
docetoçe docenco.Opratiuo modo rpepñti & proimpfecto ſin. urinã doce
remres rec.P.ucinadoceremus recisrent Pto perfecto & pluſğperfe&tofin:
ucinādocuiſſemſesſecplu:utinādocuiſſemusfecisfent,Fucuroutinam do
ceam doceas doceat.P.utinā doceamusdoceatis doceant.Subiunctiuo mo
do temporepñtiſin.cūdoceam asat.plu.cí doceamusacis ant:Prõ imperfe
.

coſin.cł doceremresrer.P.cũremus retisrēt.Piõperfectoſin.cum docue

rimtisrit,plu.cũ docuerimusricisrint.Pcõpluſ perfecto.S.cum docuiſlem
ſes ſec.P.cã docuiſſemus fecisſent.Futuro cãdocuero risrit Plu ,cūdocueri
musricis rint.Infinitiuo mõtpepñti & piõimperfectodocere.Prõperfe& o
& pluſõpfecto docuiſſe.Futuro doctūire uel do &turūelſe.Gerūdía uelpar
cicipialianomina ſunr docendidočēdo docendü.Supina doctūdoctu.Duo
ab hocuerbo deſcenduntparticipia.Alcerum præfentis & præteritiimperfe
& ispisinns docens.Alterum fucuriin rusdo& urus.i.quidocebit.
FLECTE DOCEOR
Indicatiuomodo tpepñt.Sin.Doceordocerisueldocere docet.P.doces
mur docemini docencur.Proimperfecto.S.docebar barisudbarebat.Plu.
docebamur baminibantur.Prõ perfectoſin.dodusdosta doctum ſum uel
fuies uel fuiſtieft uelfuit.P.doctidoctç doctaſumus uelfuimuséſtis uelfyi
ftis ſunt fuerūc uel fuere.Pro pluſ perfecto docusdocta do & umeram uel
fueram eras uel fueras erat uel fuerat,plu.dodicæcaeramus uel fueramus
eratis uelfueratiserant velfuerant.Futuro doceborberisuelberébitur,plu ,
docebimurbimini buņrur.Imperaciuomo tpepñtiad ſecüdam & certiam
perſonamſin.docere doceatur,P.docemurdocemini doceantur.Futuro do
cecorcu,docetpr ille,plu.doceamurdoceminor docentor. Optatiuo mõtē
porepreſenti& pto imperfecto ſin.ucinãdocerer reris uel rere recur.plu.do
ceremurreminirentur.Properfecto & pluſõperfectoſin.utinā doctusdocta
doctū eſſein uel fuiſſemeſſes uel fuiſſeseffecuelfuiſker.plu.urinam docti do
& çdocta effemºuel fuiffem effetisuelfuiſfetis effentuelfuiffent.Futuro ſin .
utinā docear docearisueldoceare doceatur.pl.utinā doceamur doceamini
doceantur.Coniun & iuo mõçpe pñtiſin.cum docear docearis uel doceare
docarur.Pl.cum doceamurdoceaminidoceantur.Prõimperfecto fin.cum
egodocerer docereris ueldocerere doceretur.Pluraliter cũ doceremur dos
cereminidocerentur.Pretericoperfectoſin.cãdoctusdocta doctumfimuel
fuerim ſis uelfuerisfit uelfuerit,plu.docti doctæ do& aſimus uel fuerimus
ſitis uelfueritis ſintuel fuerint.Preterito pluſperfecto ſing.cum doctus da
dum effem uelfuiſfemellesuelfuiſſes effet uel fuiffet:plu.dodieta ' Aá eſſe
musuel fuiſſem'elletis uelfuiſſctiseſſent uelfuiffent.Fucuroſing.cãdoctus
eta & umero uelfueroeris uel fueris erit uel fuerit.P.cum docti doetę docta
erimusuelfuerim eritis uelfueritiserunt uel fuerint.Infinitiuo mõ tpe pñti
& ptõ imperfecto doceri.Prõperfe & o & pluſqperfectodo &tūeffe uelfuiſſe.
Futurododum iri. Ab hoc uerbo trahunt duoparcicipia. Alcerūpræteriti
 DE TERTIA CONIVGATIONE
perfe ti & pluſõperfe &titemporisin cusquod eft doctusidek quidoctus ch
uelfuit. Alterum fucuriin dus quod eft docendus ideft quidocebicur.
DE PRETERITIS VERBORVM TERTIÆ
coniugationis.
Di& urus deprçtericis uerborum cerciordinis procedam iuxta ordinem
terminationum extremarãeorundē uerborum adferiem alphabeticam .Sát
äűt terminationes horum uerborü iftç.Bocodogo holo mono poquo roſo
to uo xo monofyllaba,ciodiogioplo rio tio uo difyllaba terminatio.
BO
Verborum inbotrià faciuntprã in bi,Bibobibi lambo lambi( cabo ſcabi
Triainplinubo nupfifcribo ſcripfiſorboſorpſi.
VERBORVM IN CO
! Icoici Vinco uici Diſco didici
Quing faciunt præterica in Ci Parcopeperci uelparli
( Pofcopopoſci
Creſco creui
Quatuor inui unicamſyllabam Noſco noui
habent præterita Paſcopaui
Verbora inco
1
(Sucfco ſucul
Conquiniſco conquexi
Liriai
Tria inxihabent prā id eft indignor.
Dico dixiDucoduxi.
Duo cÕpolica ex paſco faciunt prã in uidiuiſasfyllabas,Cõpefco cõpeſcui.i.
coerceo.Diſpeſcodiſpeſcui.i.diuido,& propriepecus a paftione deduco teu.
DO ( eintreiben
Verba hñojanante do terminantprà in di, & quatuorprima hic deponūt
n ,findofidi,fundofudijſcindo ſéidi,cundo cucudi,frendo frendi,mandomãe
pi,pando pandi.i.aperio pacefacio.prendo prendi,prehendo prehendi, capio
pendopependi, têdo retendi,accendo accendi, incendo incendi,ſuccendoluce
cendi,defendo defendi. Plodoploſi 1

Cedo cefli cudihabet Radorafi

| Claudo claufi Lædo lafi Vado uaft
Cætéra hñt fiin pto Cludo clufi Ludo luſi Trudo truſi
( Cudo çuſiuel Plaudo plauſi Diuido diuili.
Prçterquinæquse habēt di .Cado cecidi.Cçdocecidipe.pro.Edo edi.Pedo .
DE COMPOSITIS pepedi.Scrido ftridi.
Compofitaex fcandomutanta ine,utaſcendo conſcendo deſcendo. Ac.
cendo uero incendo & ſuccendo compoſita ſuncex uerbocandco .
+

Compofica ex lido ideft confringoſuntallido id eft,impingo.Elido ideft

effringo diſſipo.Iliidoid eft infringo.
Cadocũ diphthongoſignificatferire,ptm ſuum eſteçcidi penul.produ
ca;cópoſita eiusmurance inilongli,quod feruantinpræteritis & ſupinis
h
 DE TERTIA
Decido decidiexcidoexcidirecido recidi ſuccidoſuccidi.
Cedofinediphthongoſignificatlocum dare,habere poñicelli,& compoli
ta eius ſeruance,ut accedo diſcedoincedorecedo & ſunt fimplicifimilia .
Compoſita ex çado mutanca inibreue urdecido incido occido
Diuidoex uido uidis compoſicữeffeplacetNeftori.Nam & uido & video
dicimus.Cornucopiæ aūthabec diuido a diuiduodeſcendere quod compo ..
ſicum eftex uiduo ,quodſignificacpriuo ,unde uidua dicta ga uiropriuataſt
Mergo merfi
Verba ingo habētiarance gote Spargoſparſi
r
minantpræterica infi,ut Tergoterfi id eftmundo
CVergouerfi
Angoanxi lungo iunxi uelpupugi
Cingo cinxi Pingoxi.
Mingominxi.
Clangoclanxi Ningo ninxi Regorexi
Cæteraxiha Figo fixi Pangopanxi cane Stingoftinxi
bent in præterito Fingo finxi reſcribere & mani Scringo ftrinxi
| Fligo fixindeſt feftarelignificat Sugofuxi
fterno Plangoplanxi Tego texti
Frigofrixi Pungopunxi Vn go unxi hábéc.
Excipiuntur quing
habentia gi inpro ,Agaegi,Frangofregi,Legolegi
Pangopepigipaciſcor,pegiiungo,Tango tetigi.
Compofita exſpargomutantaincğa ſeruācin prís & ſupinis,ut aſpergo
aſperſialperfum ,conſpergo conſperſiconſperſum ,ficdiſpergo refpergo.
Repungo eſt ſimpliciſimile repupugi uelrepunxi.Cetera habent tñ xi,úe
expungo expunxicompungo compunxi,diſpunxi,
Cõpoſica ex regomurante
siliměbrodicit,ad alia tñquoqiniinpñciutarrigo arrexi, quod proprie deul
transfert. ArrigeauresPamphile,inge Ter
ren.Corrigocorrexi,porrigo porrexi,Surrigofurrexi,quod idem eftqd ſur
go.Dirigodirexi teuto.laiten.Præterpergoperrexi,& furgo furrexicópofi
cum exſurſum& rego ,cuiuscópoſita affurgoquod regit dem fit in honoré
alicui.Exurgoideft ele&to furgo.Inlargo id eft aliqueminſilio.
Compoſitorűex ago quædam mutanta iniurabigoid eft expello,unde
abigeremuſcas,den fliegen vueren.Subigomodo acuoreu.ſchleyffen ,modo
accrecto teuco.ynderainander rieren oder ſtoſſen . Adigo id eft adiungo ap .
plico.Exigoid eftextorqueo,unde exigerepecuniã teuco.haiſchen ,hincexa.
doreshailcher.Religo.Quedamferuant a uccircunago peragoſarago.Que
damabiiciunca uccogo.coegidegodegi.
Cópolica exfrágouertūraini,ut cõfringo diffringoinfringorefringo,
Copoſirorūexlego parsmutanţeins,uediligoeligointelligo negliga fell
go.Parsferuante,ut
plegorelegoſublego trāslego.Exqbus tria hñopră in'xi
Riligodilexiintelligointellexinegligo neglexi.Cæterafuntſimplici limília .
 CONIVGATIONE
Compoſica ex tangomutanc a iniutattingo contingo.
Pangocrianoras,Canerc &panxihabetin prõ,pacifci& pepigifacit. Iun
gere & pegidat, НО
Verba in ho'terminantptmin xiutcraho traxiueho ucxi.
LO
rCello ceculi Fallofefelli
Verba inLoduplici ll (ori . Pellopepuli Pfallopralli
pta habent liinterito.uc. Sallo ladi Tollo ſuſtuli
LVello uelliueluulli
Alo alui Colo colui
Vnícolhabent prerica in ui Occulo occulat. Conſulo conſului
Volo uolui ... Molo m lui
DE COMPOSITIS
Compoſità excelloſuntſimpliciſimilia,non tñgeminancpoñ ,ut ancecelto
Santeculi percello perculipræcello præculirecelloreculiexcelloexculi. Excel
leo autemfecundiordinis excelluihabet.
Tollo olim habebatptñ cetuliquonunc non utimur. Sed proco utimur
fuftuli quod eftpercompoſiciex eo fuftollo.Siqdem compofitaeiushabent
74
pta ad fimilitudineantiqui, utatrolloacculiextollo extuliſuſtollo fuftuli.
Tulo uerboantiquonunc non utimur,habebacautempræcerita teculi &
tuli,hoc ultimum accommodacur fero
Cópolicorữex pelloqdafuntprimiordinis,utappello pnomino, puoco
Interpello.i fermončiterrupo .Cõpello alloģr,ğą hçc gdã cõpoſica efle uolāc
exantiĝuerbopello.as. Quædálumttertiacõiugationis utrepelloimpello
appelloproapplico& adiungo.Cõpello põgrego&ccogo.Depello & c.
• Verba in moterminantpañ inuidiuiſasſyllabas,ut gemogemui fremo
fremiuiremoremuiid eft repeto,tremo tremuiuomui.Prçterunumquod ha
becmiemoemi,& unum quod facieſipremo preſli.
?" Et prxterquatuorhñolapt3 inpli,comocompli,Demodempſi. Promo
promplifumo ſumpfi.Compoſita ex emouercuncciniutadimoperimoine
terimo eximo redimo. Præter abemo & coemo quæ feruante, & demo gd
abiicice,omnia tamen eſeruancinptó,Abemoeftadie& iuum emptitius,hinc
éesempticizerkauffre guecer.
NO
Verba in no faciuntpoñinuiunică fyllabāuc linoliuiuel leui uel lini ſino
fiuícerno creuiexcernoexcreuihoneſtum uocabulumrei curpis,ſignificaros
purgamenta corporisemicco ,fpernoſpreuifterno ftraui,fternere equos.uiam
lectos dicimus.Præter unumad habetni,cano cecini. Vnumplitemno tēpfi
Duo faciunt uidiuiſasſyllabas gignogenuiponopofui.
Compoſita ex canomucantaini & terminantprā inuidiuiſasſyHabasut
præcíno præcinuiideſt antecano ,Accihoaccinuſad aliquidcano. h it
 DE TERTIA
Conctro concinul teuto.zamenſtimmen.Occinooccinuiideft côuiciü facio .
Incercino interaliquidagēdū cano.Excino.extrauel ualde cano . Succino ſuc
cinui fubmiſla uoce cano.Hinccantor ille dicituruerequi cantando uocéma
xime eleuat teuto ,der den altſingt:Succētor quiminimumceu.derdenbas
ſingc.Sed occencor quodinter utrunqsmedium tenetceuroni.der den tenor
ſingt. Inde eciamcantare & uoce graui latine dicitur, quod barbare baſ
ſumcanere dicimus, & canere uoce acura ideft alcunicanere.Sic cantare uo
ce media lacinữ ,canere cenorērufticữeft.Hoc pactoapud dodosloquaris &
te doctumoftendes,apud ignarosaūt & indoctdspaganosſacerdores loque
reut ce incelligant ne cederideanç,non eſcongruiclapillosporcis proponere
Oporter nanqſuem fercklin &canemſelliappellicare,ficosad teaccedere cu
piueris.Præcendioaūcdicitur modulacioilla uocum quæ ante inicium cane
fieriſolet,quafipræludiumceuronicevorluflin .
PO
ptãin pliurcarpo carpfirepo repli teuto, kriechen.
Verba inpo terminant
Serpoſerpliidem.Scalpo ſcalpli.Scalpunthoies unguibus, gallinæ pedibus,
hinc auriſcalpiūorgriffel. Sarpofärpli.i.purgo,ſculpoſculpli,fepto lepſiper
unūģdhạbet pirumporupi.Etpcer duo habentuiduarumſyllabarumu
crepo crepui ftrepo ftrepui. Compoſiçaex carpomucantaine,ido feruantia .,
prætericis &fupinis uç excerpo excerpli decerpo decerpſi..
QVO
Verborũinquounữ
coxi.
terminatpemRainquiutlinquo
..
liqui. Alterű inxiutcoo
Verborum in ro duo habençriin præterico.Curro cucurri.Verrouerri
ueluerſi,ğdſignificat traho uerto & mundo.Duohabencfi.Gerogelli Vrox
ulli.Cæterahabentuiuniçamfyllabam ut quæro.quæfiuiſero feuicero triui.
: Præcer fero'tuli habens a uetuſto uerbo culo:Ec præcer fero proadinouere
quod habetferuiuidiſyllabam terminationem ,fedproplantare & ſeminare
feuihaber.
Aferoquçdamcompofita funtpro utroqfignificato,ob id utraq habent
ptă ucconferoconſeruipromanibus cercare.Confeuiproarboribus horcum
plantare.Inſeroinferuiimmiccere & imponere ſignificat..
Infeui teutonice impffen ;"
Quædam funtcópoſiça proprimo im ſignificatoproadmonere.Ideocius
ſignificacipemhabent,ucallèroafferuidiffero differuiexeroexeruideſero de
ferui. SQ
Verborum infóunum tèrminat peñinviduasfyllabaspinſo pinſui.Duo
inſi,faceſſo facelſiuiſo uiſ.Cætera in uimonoſyllabumut accerlo accerſiuiar
ceſſo arceſfiuicapeffo capelliuicapellicum uelcapeffum aitNeftor. Incello
inceſfiuiid eft impetomoleſto,laceſſolacelſiuiuellaccfliid eft prouoco irritó .
Quæſo quçſiuiuel quęliideftrogoTO. .
 CONIVGATIONE
Verborum in to unumhabetprçrerit in fi,mittomiſi. Vnum in iuipeco
petiui.Duoin ciut fifto fiftiuercouerci.Duoinuiduasſyllabas metomeſſui,
Aterco fterrui. Cęcera inxiflccto flexinestonexi uelnexuipeetopexiųel pe
xuiuelpectius.plecto plexi
VO
Vnum in o facitprçcericum inxiuiuo uixi.Cætera in ui unicam fyllabam
ut caluocalui feruo ferui foluo loluiuoluo uolui:
XO
• Verba in xoterminantpeã in xui utnexonexuitexo texui.Flexo flexiex
cipitur. :: CIO
Duouerba incio hñt prā inciutfacio feciiacio ieci.Duaio xiliciolexiſpe
cio fpexi. DE COMPOSITIS
Sifaciocomponitur cum prçpofitionemurataini,utafficioconficio defi
cioefficio inficio proficioreficio perficio .
Arefacio Lucrifacio Candefacio
Benefacio Paruifacio Commonefacio
Cũin aliispartibus Calefacio Fabrefacio Manſuefacio
cõpoſitūſeruat a ut. Frigefacio Madefacio Tepefacio
| Humefacio · Alſuefacio , Conſuefacio
Magnifacio
Illud quoqßſciendum qfacioin compoſitionecumreținera, tam in fecüda
& tertia perſonaquam in primaaccentum ſuprafafyllabamferuar,quamuis
abreueſic,ubibenefacio benefaciepenul.cumaccencu.Priſcianus.
A facio item ffunt uerba primeconiugationis in co terminata,quçprope in
finitafunt utſacrificomagnifica deifico clarífico çdificouiuificomortifico
juſtifico falſifico & huiuſmodi,
: Compofica ex iaciöa in fuercunc utadiicioconiicio deiicio eiicioiniício
proiício reiicio .
Vnum compoſitumexlicioelicio ſcilicet fimplici non eft fimile,cum hear
príelicui,atop ſimplex in uſu nõ eft,fedcöpolica ſua allicio allexiillicio illexi
pelliceopellexi.Compofita ex ſpecio uerbo quod in ufu nonefte inimucant
utaſpicioconſpiciodeſpicioinſpicioproſpicioreſpiciocircunſpicio.
DIO
Vnum eftuerbumin dio quod facieptñ indi,Fodiofodicumcompoſitis:
effodio effodiperfodioperfodi.
GIO
Vnicumeft uerbum ingio terminans prçcericum ingi.Fugio fugi cum
compoſitis.Aufugio aufugiconfugio confugi.
PIO
Verborumin piounum habecpi,capiocepi,Vnum iuicupiocupiui.
Reliquafaciunquidúasſyllabas,Rapio rapui,Sapiofapui uelſapiui.
Compolicaexcapiorapio fapio.uertunta iniut accipio concipio excipio
hiii
.
 DE TERTIA
arripio corripioertpio deſipio.Compofitatamen excapio e reſumụntin"præ
terico utfimplex:Incipioincepipercipiopercepi recepi. Occupoas,penul.cor
compoficumex ob & capio coniugationem mutat
RIO
Vnu in rio uer parlo habenspeperi de procurus compoſica quard
m bum
funt ordinis,dequibusillie.
TIO %

Quartounicum uerbumin tioquatoquallihabetpoñ ,eius cöpoſita mu

conculi,diſcutio
tantainu,quod in prætericis &ſupinis feruant ur concutio
diſcuſli,excutioexcuſſiincucio incultipercuciope rculte
yo
Verborum in uo diſyllabam terminationemduopræterita habentin xi ,
ut fluo fluxi ftruoftruxi.Cæterainuidiuiſasfyllabaspræcerita faciunt ut ar
guo arguiimbuo imbụiinduoinduiluo luimetuo metui nuo nui pluo plui
Ipuoſpuiſuofuiſternuo fternui gruo gruiaggruo aggrúicongruo congrui
ingruoingrui.
MODYS CONIVCANDI VERBA
certiæ coniugationis.
Omneuerbum tertiæ conjugationisperſonale actiux tocisconiugatur ut
aut anomalum extiterit.
lego.Paſſiuæ utlegor,nifi irregulare A
CONIVG LEGO
Indicatiuomodo erepræſenti ſingulariter.Lego legiskegit,Plu.kegim
legitislegunt.PrõimperfectoSin.legebam basbat.Ďlu.bamusbatisbāt.Pro
pfecto legilegiſtilegir:Plu.legimus legiſtislegeruntuellegere. Propluſquap
tectoS.legeramrasrat:P.legeramusratis rant.Futuro legamlegesleget.Plu ,
legemuslegetis legent.Impariuomodotpe pñti ad ſecundam & tertiamper
fonamSin:legelegat.P.legamus legice legant FuturoS.legito cu legito ille.
P.legamus legicore legunto .Opraciuomodo tpepña & pro imperfecto Sin
utinămlegerem resret.P.utinam remusretisrét, Properfecto & plufquamp
fecto Sindicinam legiſſem ſes ſec.P.urinam femusſetis ſent.Futuro Sin urinā
legam legas legaPlutinam legamus:legatis leganr. Subiunciuomodote
pore prælenu Sin.cum legamlegas legat.P.cum legamuslegacis legant. Po
imperfe & o Sin.cumlegerem legeres legeret.P.cum legeremus legeretislege
Knt.ProperfectoSing.cum légerim legerisrit.Plu.cumlegerimus ritis rint.
PrõpluſquamperfectoSin.cum legiffem ſesfet:P.cum legiffemus legiſfecis le
giffenc.FuturoSin.cum legero legerislegetic.Plura. cum legerimus legeritis
legerinc.Infinitiuo modo temporepræſenti p& ræterito imperfecto legere.
Præterito perfe& o & pluſquamperfe&to legiffe.Futuroledumareuelle& u .
sumeſſe.Gerundia uelparcicipialianomina legendilegendo legendum.Supi
na lectum lectu.Duoparticipia crahuntur ab hoc uerbo, Alterumpräſentis
& prætericiimperfe& i temporisin nsquod eft legens.Alcerumfuturitempo
risingus quod eft k & yrusid eft quilegeç..
 CONIVGATIONE
LEGOR PASSIVVM QVOMODO
inflectiturs

Indicatiuomodo cpepño Sin.Legor legeris uellegerelegitur,Pl.legimur

legiminileguntur. Prõ imperfectoSin.legebar baris uelbarebatur,Plu.lege
bamurbaminibancur.Prð perfecto Sin.le & us leda le&tumlumuelfui es uçl
fuifieſtuelfuit.Pluile &tilectæ le & a fumus uelfuimus.eftis uel fuiftis funtftre
runtuel fuere.Prõpluſõpfecto le & usta tum eram uelfuerameras uel fueras
erat uelfuerat.P.lcctilectælecta eramus uelfueramus eratis uel fueraciserat
uel fuerant.Futurofing.legar legeris uellegere legerur.Pl.legemur legemini
legencur.Imperatiuomodo pepñtiad fecundam& tertiam pfona S.legere
legatur.P.legamur legiminilegantur,Futuro Sin.legicor tulegitor ille. Pleso
gamur legiminorleguntor.Oprariuo modo ipepraefenti & pro impfectó S :
urinamego legererrerisuel rere recur.Pluucinam legeremur reminirentur
Prõperfecto & pluſõperfecto Sing.ucinam le& us le&ta técumeffem uel fuif
ſemeſſes uelfuilleseffetuel fuiffet.Plu.utinamledtæ tæ ta effemus uel fuiffe
museſſetis uelfuiſfecis eſſent uelfüllfenc.Futuroutinamlegarlegaris uel le
garelegatur,Plu.ucinam legamurlegamini legantur. Subitdino modotés.
pore præſentiSin.cum legar legaris uellegarelegacur.Pl.cumlegamurlega.
minilegantur.Prõimperfecto Sin.cum legerer legererisuel legerere legeret
Pl.cum legeremaurlegereminilegerentur.Põpfecto Sin.cum lectus lecta le
& ūlimuelfuerimlis uelfueris fituelfuerit.P.cumle & ilectæleda fim ' uelfu
erimysficisuel fuericis ſint uelfüerint.Ptopluſquampfecto Sin.cum le & us le
cale & umeffem uelfuiffemelles uel fuiffes effet uel fuiffet.P.cum nos lecti le
ctæle & a effemus uel fuiffemuseffécisuel fuiffetiseſſencuejfuiffent. Futuro
Sing.cumleduslc &ta léctumero uel fueroeris uelfueriserit uel fuerit.Plural.
cum le&tierimus uelfuerimuseritis uelfueritiserunt uel füerint. Infinitiuo
modo tempore præſenti&præterito Imperfecto legi. Præterito perfecto &
pluſquamperfecto lestãeffe uel füiffe.Futuro lectum iri. Duo ab hocuerbo
deſcendunt participia.Alterumprçterici perfe &ti& pluſquamperfe& itpisởa
eftle & us:Alterumfucuriin dus quod eftlegendusid eſt quilegecur...
. DE PRÆTERITIS VERBORVM QVARTE
coniugationis regula unica.
Verba quartiordinisfaciuntfuapræterica.perfecta aſecunda perſona fin
gularisņumeri præfentis indicáciuiuertendosinui unicāſylabă.utdormio
dormisdormiui,eo isſui.Ligurio liguris liguriui,queo quisquiui, Salio ſalis
faliuiuelſaluiduasfyllabas. Sallió falliuifalczen. Veneo ueniui,Mugio mu,
giuiproprium boum .Hinnio hinniuiproprium equorum. Mollió molliui..
Neſcio neſciui,Glocire glociui.i.glocitareuox gallinarumdumouaemiſerūc:
teuto.gatzen.Pipareueronaturalicer uociferare.Sopio fopiuientſchlaffen.
 DE QVARTA
Vnum faciens poñinni utuenio ueni
Duo in pſi.Cambio campfi.Sepioſepſi.!
Primo un Duo in xi.Sācio ſanxiuel fanciui.Vincio uixi
decim Sex in ſi,Farciofarſi,Fulcio fulliueffulxi
Hauria haufiRaucíorauſi,Saréio Farſi.
Excipiuntur Sentio ſenli.
Secundo compoſica apariotertiordinisquorum duolat
ſimpliciſimilia.Comperio comperi.Reperiorepperi dupli
cansp in præterito .
Cætera terminantprăin ui diuiſasfyllabas,Aperioaperui,adaperio adape.
rui,adoperio adoperui,cooperio cooperui,operiooperui
Compoſita exfalio mucanta ini& id inprõ leruanturaMilio deſilloexilio ,
inſilio profilio reſilio ,& magis uidiuiſas ſyllabas habentĝiui.
MODVS CONIVGANDI VERBA
quartæ coniugationis.
Singula quartæ coniugationis uerba attiuæ uocisconiuganilicut audio,
Paliuæ uocis ut audior inflectunt,niſi irregularía'auc anomalaextiterint.
FLECTE AVDIO
Indicatiuo modotpe pñtis.Audio audit audit.P.audiinus audicis audi
unt.Pcõimperfecto S.audiebam basbar.P.audiebamus batisbant:Piõper
fecto S.audiui audiuiſti audiuit.P.audiuimusaudiuiftis audiuerunt'uei au
diuere:Ecper fyncopen S.audiiaudiifti audit.Plu.audiimus audiftis audie
runt uel audiere.Ptõ pluſ perfecto S.audiueram ras rat.Pl. audíueramus ra
tis rant.Et perfyncopenSin.audieram ras rat.Plu.audieramusratis'rant.Fu
turo audiam audies audier,Plu.audiemusaudietisaudient. Imperatiuo mo
dotempore præſentiad fecundam & tertiam perſonam Sin audiaudiat. Pl.
audiamus audire audiant.Futuro S.audico tu audito ille.Plaudiamus audi
tote audiuntoOprariuomodo trepnci& proimpfe o S.utinamaudircm
resret.Plu.utinamaudiremus recis rent.Pro pfecto & pluſ perfecto Sutina
audiuiſiem ſes ſec.Pl.utinam audiuiffemusſetis fent. Et per conciſionem Sin .
utinam audiiflemfes ſet.Plu.urinam audiſſemusaudiffetis lenc.Etper fynze
relim Sin.utinam audiffem audiffes audifetunicoi.Fururo utinam audiam
audias audiat.Pl.utinam audiamus audiacis audiant.Subiunctiuo modo te
pore pñti Sin.cum audiam audiasaudiac Plu ,cum audiamus'audiadsaudi
anc.Proimpfecto Scum audirem res rer.Pl.cum remusretisrent.Pro pfe & o
rint.Erperfy
S.cum audiucrim risric.P.cum audiuerimusricis ncopen S.cum
audierim audieris audierit.P.cum audierimus ricisrint. Propluſğrfecto Sin .
cum audiuiffem ſesfer.P.cumſemus ſeris ſent. Etperfyncopam audiffemfes
audiiffet.Plur.cumaudillemus audiiſlecis audiiffent.Erper fynæreſim audir
femaudifles & c. Fucuro Sin.cum audiueroris rit.Plura.cum audiuerimus
ritisrint. Ecperconciſionem Sin.cum audieroris ric.Pluscum audierimus ri
tisrint.Infinitiuomodo cempore prçfenti & pto imperfe & o audire.Prçcerito
1
 CONIVGATIONE
perfecto & pluſquãperfecto audiuiffe.Ecpercõciſionemaudiiffe.Etperfynde
reſina audiffe.Futuro audicumure uclauditurumeffe.Gerundia uelparticipi
alia nomina audiendi audiendoaudiêdum.Supina audicum audiu.Duo ab
hoc uerbo trahunturparticipia, Alcerum præſencis & præteritiimperfecto
temporis in ns quod eft audiens uel audiebal.Alcerum futuriin rusaudítur
ideft quiaudiet:
CONIVGA AVDIOR
Indicatiuo modo tpepñti Sin.Audior audirks uelaudireauditur,Pl. audi
mur audimini audiuntur. PtðimperfectoSin.audiebarbaris uel bare batur,
Plu,audiebamurbaminibancur.Prõperfecto Sin.audicustatumſumuel fui
es wel fuiftieft uelfuit.Plu.audicitæ caſumus uel fuimus eftis uel fuiftis ſunt
fueruntuelfuere. Põpluſõpfe& o audicus ca cum eram uel fueram cras ud
fueras erat uelfuerat.Plaudititæ ca eramus uelfueramus eratis uel fueratis
crátuelfuerant.Futuro ſing.audiareris uel ereccur.Plu,audiemureminien
cur.Imperatiuo modo trepñtad fecundam & tertiampfonā S.audire audi
atur.P.audiamur audiminiaudiantur.Futuro Sin.auditor tu auditor ille. P.
audiamur audiminoraudiuntor.Optatiuo modo rpe præſenti & ptõ imple
eto S.utinamego audirerreris uel rere recur.Plu.urinam audiremurremini
rentur.Prõperfecto & pluſõperfecto Singu.utinam audicus ta rumellemuel
fuiffemelles uelfuilles effet uelfuiſſet.Plu ,utinam audieira tà effemus uel fu
iffemus efferis uel fuifſecis effentuelfuiffent.Futuro S.utinamaudiararis uel
are acur,PLucinaraudiamur aminiantur. Subiữettu o modo téporepræfen
Sin.cum audiar aris uelare acur.Pl.cum audiamur amini antur. Præſens
enimconiunctiui & fucurum opraciuiſuntſimilia.Prõ imperfecto Sing.cum
audirerreris uel rereret.Plura.cumaudiremurriminirentur. Eft enim præte
ricum imperfectunaſubiunctiuimodiin omnibusconiugatiõibusfimilepræ
kencioprariui.Ptöpfe & o Sin.cumauditus ta tum fimuelfuerim ſisuelfueris
fituel fuerit.P.cum audititxeraimpus uelfuerimusſitisuelfuěrícis fint uelfue
rinc.Prõpluſquampfecto Sin.cum auditus ta tumeffem uelfuillem eſſes uel
fuiſſeselecuel fuiffet.P.cumnosauditi tęta effemusuelfuiſſemus efſeçis uel
fuiſfeciseſſentuelfuiſſent.Futuro Sing.cum audicusca tumero uel fuero cris
welfueris erit uel fuerit.Plural.cum auditi cæta crimus uelfuerimusericis uel
fueritis eruntuel fuerint.Infinitiuomodo temporepræſenti & præceritoim
pfectoaudiri Præterico perfecto& pluſquamperfectoauditūcile:uelfuifle.
Fucuro audicum iri, Duoab hoc'uerbodeſcendunt participia.Alterumpræ
teritipfe&ti & pluſõpfe& itpisin cus, qd eftaudítus,id eft quiaudicuseracuel
fuerat.Alterum futuriin dus quodeftaudiendusid eſtquiaudietur.
DE VERBIS HABENTIBVS 3
præterita mu
tuaca .

Hæc uerba non habentpræcerica propriaſed accommodarafciicet

i
.
 DE SVPINIS
Cerno creui Creſco
Feriopercuſi 1 Percutio
Fero tuli | Veteritulo
Furioinſaniui Auerbo Infanio
Sido redi | Sedeo
Sum fui Antiquo fuo
Suffero fuftuli Suſtollo uel
Tollofuftuli Suſtulo
SVPINORVM SEPTEM COMUNES
regulæ , Prima.
Verbaptíscarētiaſupinis.quog carent,qualia ſuntmedicatiua&inchoatiua
grū primitiua nõ ſunt uerba.Ecea uerba qſuprain tertiaregula gñalimemo
(rantur,
SECVNDA
Verba neutraſecundæconiugacionisterminantia prăinuiduas fyllabas
carentſupinis.
Albeo Caleo calitum
Ferbeo Careo caricum uel caffum
Iacco Doleo dolicum
Rigeo | Lateolaricu m
Candeo Præter hæc& forfanalia . Pareoparitum
Caneo
Areo Pateopaſſum
Emineo
Placeo placitum
Noceo nocitum
prineo CValeo ualicum
TERTIA REGVLA
Hæc quinquaginta tria uerba fupinis.carent..
Ambigo Horreo . Paueo Spuo
Arceo cuiustñ Lambo , Parcopeperci Strideo
cópofita fupina Lingo fed parſihabens Strido
habent *** Linquo. facitparfum Sugo
Auco Lucca Pluo Sum
Caluo. Luocuiuscompoſica Pſallo Sifto fteti uelpo
Compefco habentſupina Polleo !
tius Aici
Conquiniſco, Metuo
Creſco
Mando Porco >
Scerto
Renuo Timeo
Cerno Mico ,fed dimico Reſpuo Tremo
Difpeſco dimicarum Rudo : Vio
Diſco habet Scalpo Vergeo
Dego Malo
Satago 5. Volo
Artuo Nolo
Ferueo
Scabo Vrgeo , & fi func
Obedio . Scãdo côpoſica alia adiunge.
Gliſco in Pedo
tñeius no carent.
 DE SVPINIS
QVARTA REGVLA
Verbapiageminantia fupinanon geminant,utmordeomomordimorſum
pendeo pependipenſum ,cædocæcidicæfum ,fallo fefellifalfum .Quorû qui
demſupinanon apto perfecto fedapræſenciindicatiuiformantur.
QVINTA REGVLA GENERALIS
Verbaſimplicia habentia ain penulama uel antepenultima fyllaba in præ
fentiindicatiui,habent & a inſupinis,quanğquædam a inpto mutēt,ut facio
fecifactum ,frango fregifra & um ,agoegiadum ,facio ieci ia& um.Pretergra
diorgreſſum & Fariſcor feſtum .
SEXTA REGVLÁ
Compoſicamutantia infuicompoſitioneaini,habéreinpenultimaſupini
ut ſunt compoſica a fequentibus uerbis & fimilibus
Cano.Accino accentum.Succino fuccentum .
Facio.Inficio infe & um ,Perficio perfectum .
Capió,Accipio acceptum Recipio receptum
Rapio.Diripio direpcum .Surripio furreptum
Iacio.Eiicio eicctum.Proiicioproiectum
Fateor.Proficeor profeſſum ,Diffiteordiffeffum .
Vnicum compolitūa cado occido occaſum . ( Adigo ada& um
Exigoexactum
Compoſita ex uerbisingout Infringo infra & um
Copingo cõpactum
Præter CAttingo'attadtum .
*
Compoſita ex ftatuo.Inftituoinftitutum
Compoſica exfapio.Defipio delipitum .
Compoſica exfalio.Exilio exultum.Prælliopræſultum
Compofitaex habeo,Prohibeo prohibitum.Inhibeoinhibitum .
Intelligefane hancregulam deuerbishabentibusſupina,quang emtaceo &
quædam alia uerbadeſecompoſitafaciuntmutando a ini,ucobriceo reticco
quæ tamen non habentein penultima ſupinicum eo careant.
SÉPTIMĂ REGVLA GENERALIS
Verba qnæ deponuntn in præterico ,llud quoqabiiciuntinlupino,utſcín
do ſcidiſciſſum ,uincouiciui& um ,frango fregifractum ,findo fidifiſſum .
Præter pungopupugipun & um .
REGVLA SPECIALIS DE SVPINIS SECVNDVM
ti ſerieñterminationum prætericorum .
Præterita in bi faciendo ſupiņaaſſumunc tumpenultimacorrepta ,utbibi
bibitum ,Lambo lambiadde tum fit lambicum .
Pemin ci facit fupinữ mutandoci in ctum ut icoicii um .Vinco uiciuerte
ciin dum ficuictum .Hicmeminiſſe debes regula quintæ generalis,qa facio
fa & um facit,nonfe& um ,lacio ieci iaduin non ie& um.Præter pofco & diſco
quæ uel ſupinis carent, uel fecundum quoſdam haberit poſcicum diſcicum
į ji
 DE SVPINIS
Verba habentia ptã in diuertumt di inſum formando fupina, ſinon habue
rint ptá geminaca,qficmutantdeoſiſint fecundæ cõiugacionis,ueldoſ ſint
ceriæ in lum.Prando ueroramoueen, geminat/ & facitpaſſum.Sedifidiſci
diſodi,limilicer egeminant infupinis fellum fiffum ſciffum foſſum .
EXEMPLA REGVLE
Defendo defendi rDefenſum
Prendo prendi | prenſum
Prehendophendi prehenfum
Cudo cudi 3 cuſum
Oltendo oftendi Hæc uertunt di infum oftenfum ueltum
Aſcendo aſcendi l'aſcenſum
Edo di eſumueleſtum
Accendo accendi accenſum
Videouidi Lviſum
Cçdocecidipe.pro . fcælum
Cado cecidipe.cor. Hæc mutant doinfum ,tūdo tñamit caſum
Tendo tetendi tit n ,iuxta ultimāregulamgeneralem cenſum
Tundo rutudi J ( tufum uel tālum
Mordeo momordimutatdeo in fum morfum
Spondeo fpopondimucardeoin ſum ſponſum
. Compoſita excado carentſupinis.Præteroccidooccaſumhabens.
Excipicur aregula præcedentido,quod uerbum quan prmhabeat in di,
noneamen facitfupinum inſura,fed inacum penultima correpta,datū dacy.
Compofica eiusprimiordinisfuntfimplicifimilia,ut peffundatum circunda
cum uenundacum fatifdatum penul.correpta .
Compoſica uero cerci ordinis formātſupinaa primaperſona präſentis in
dicatiuiuercendo o initum penultima correpra,ut addo addicum condo co
ditumprodo prodicum reddoreddicum ucndo uenditum abſcondo abfco ,
ditum uel abfconfum .
Præterica in girerminancfupina in & um formadocaaprimaperſona prz
fentisindicatiuimucando goin & um ,Præterfugio fugihabensformat fupi
num murando oinicumficfugicum penultimacorrepta.
Ago -Actum
Arang ofregt ?uerce go in && fic Leetu
Exépla Legolegi
Fractum
Sis hic memorufricae
1

Pangopepigi
Tango cerigi ( Pactum regulægeneralis.
Tactum
Pūgo pupugi
Ceculiculfum
Püstumim
Fefelli falſum
Præteritūin li terminatſu Pepulipulſum SalliGallum
pinum in ſum uc ( Velli uulſum Perculiperculſum
Præterferogulilatum habens.Tollo fublatum .
 DE SVPINIS
* Præteritumrin miformando ſupinummutatmi in pcum uremo emi emy
ptumcum compofitisademiademptum .
Peñin ni terminatſupnū in cum urcecinicantū uenioueni uentum.Com
poſita a canoſunt ſimplici ſimilia,utoccino occentū,ſuccino fuccentum
Præterita inpifaciunt ſupinamutando i in tum,utrupi ruprumincipio
incepiinceptum.Capiocepicaptumiuxta quintam regulam generalem
Præteritum in qui murat quiin & um ,utlinquo liqui li& um ,delinquo de
liquideli &tum .
Peminrifacitſupinī mucadoroinſum ,utcurro cucurriuerre ro in prima
prona indicariui in lumhebis curſum.Verro verrimura ro in fum fit uerſum
Excipit pario quod habet parcum uelparicumſecundo Calepinum & pe.
produ.lia parioquartæ coniugationis defcendit,uelparicum penultimacor
repta ſia pariocerciæ coniugationis deſcendit,uidequæ allegar Calepinus,cu
ius compoſicahabente inpenultima ſupin :,ſicutaperio apertumoperio oper
tum comperiocompertumreperio repertum ,
Scribofcripfi ſcriptum
) Nupſinuptum
Demplidempcům
Præterita inplifaciücfupina Compſicompcum Prçcer
cambio campſi
commucandoſi in tum ,ut Scalpfiſcalprum campfum habens
Serpfiſerptum
Sorpfi forptum
Templicemptum
Sepſileptum
Prætericumin ſi factuſupinum uertendo fiinſum .
Arſiarſum ſumait Mancinellus Preftpreſſum
Riſiriſum Truficruſum Parfiparfum
Suafi fuafum Celiceffum Verſi uerſum
Full fullum a fulgeo Merlimerſum Vifiuiſumauiſo
.
Mulfimulſuma mulceo Terfiterfum Faceflifaceffum
Mulgeo enim mulſiuel Sparſiſparfum Quafli quaſſum
mulximullum facit uel Manſimanſum Excufliexcuflum
mul& um in lupino Hæreo haefum . Senſi fenfum
Clauficlaufum Iulhuffum , Raulirauſum
Culicufum & non cuſ
Ica formantcætera verba fiinpro habentia cuiuſcungconiugationis fue
rinr.Excipiüia regula pdicta ,Gelligeftum ,uſliuftum capellicapeſſum facic
Capelliuiuero capellicumpenul.pro.Farſifartum ,farſifarcum fülcio fullful
tum.hauſihauftum torſicorcum & torfumfacic,indulſiindulcumuelindul
ſum.Excipit & mitto miffum habens,cum deberecfacere miſuma
Præteritorűin ciunum facit fupinum in tum fteti fcilicet ftacum . Altera
inſum uerti yerfum.Conapolica a ko habentduplicia ſupina unum in acum
 DE SVPINIS
ucſimplex pe.pro .Alterű in itūpe.cor.ut afto aftatíuelaftlium.Confto con
ftatum uel cöftitū.Infto inftarum uelinfticum Rėltoreſtacum uel reſtitum :
Peñinui murat uiin tūpe.pro,faciendo ſupinü.Hætregula eft oim lacifli,
ma,qppeğincludir oia fere uerbaprimiordinis,cuncta fermequarci, & plura
ſecundi,multaq comphenditſub le tertiiordinis uerba.Exéplaſuntſequécia
Clamauiclamatum Inoleui inoletum Quieuiquiccum
Cremaui crematum Aboleo aboleui Dormiuidormitum
Plicauiplicatum aboletum uel abolui Sanciuifancitum
Vt Necaui necatum abolicum . Sopiuiſopicum
Iuuiiucum
| Fleufflerum Allueui affuetum Accerſiuiaccerficum
Conſueuiconſuecữ Sciuiſcicum
Neuinerum Diſſueui diffuetum Sallio falliui fallictim
Deleui deletum Noui notum
“ Primiduo lauilautum uel lotum ,quondamlauatū
potaui porum ,quondam pocacum
Cauicautum
Secundi tria Fauitautum
LAdoleuiuel'adoluiadultum
rAgnouiagnitum
Cognouicognitum .Pauipaftum
Seui ſatū ,cuius compoſica habent
Excipiuntura regula Tertiiſex icum pe corut conſicum infitum
præſentiordinis Serui uero fertum habec
Solui ſolutum
Volui uolutum a uoluo
-Amiciui amictum
Sepeliui ſepultum
Lava
Quartiquing . Væniuiuænum
Singultio'ſingultum
Salio falluifaltīī.cui° cópoſira uer
tuntaſupiniin u,inſultūdeſultū.
In regula præcedentidicit pe.pro.namoia talia ſupina penul.producunt.Pre
ter quing,Cicum a cieo ciuiſecundæ coniugationis uerbo,Citum uero a cio
ciuiquartæ coniugationis penul.prod.Licum a lino pe.cor.Similiter quitum
a queo,ſitum aſino.Icum ab co cum eorum compoſicis.Excipit unữcõpofico
abeo qd penulſupiniproducitambioambicum.Ita quoc participiumambi
ius penul.produ . Ambicusuero nomenpenul.córrepta .
VI DISYLLABA TERMINATIO
Peñin uiduasfyllabaspcedente cluelr facicſupinūuertendo uiduas fylla .
bas in cum ,utalo alui alcũ gelalitū ,aperio apertum ,cõfuluicõſultū ,docuido
& um , fricuifridū,ſero feruiſertû ,deſeruideſertū ,necuineetū ,occuluioccultū.
ſecui ſé & ữ.Excipitcolui culâhňs cum deberetfacere coltum , cõpeſcuicom

1
 DE SVPINIS
pefcicũ ,elicuielicitü ,excelluiexcellum ,explicuiexplícitū,miſcutmixtum ,me
reo meritum ,plico plicitum.Ruiruitū uelrutumpenul.cor.Torruitoftum
Si uero ptăinuiduarum ſyllabarumdeſcenderita uerbo in uo duarūſyi
labarūſeparatoi,aſſumittum ,ur induo induiindutū,imbuo imbuiimbutī ,
acuo acuiacucum , ftatuiftatutum ,annuianpucum argui argụcum , cui par.
ticipiumeft arguturusuel arguicurus Pluo pluiplutum facica
Cuneta reliqua ptā inuidiuifasſyllabas uiin ibreuemutato aſſumunttư ,
tonui tonicumfonuiſonitumdomuidomittum cubuicubitum uetui uetira
crepuicrepicumpoſuipofitum habuihabitum monuimonicum genuigeni
tum ftrepui ftrepitum gemuigemitum uomui uomicum.Præter cenfuicen
fum pinlui piſtummellüimeſlümrapuiraptum tenui centum ,Compoſita a
*cano feruancnormamſimplicis, cum moderationeregulæſexręgeneralis.De
uerbisquockneutris ſecundæcõiugationisfupradata eſt regula gñalia,fapio
Sapiuifapicumpenul.prod.velſapuilapitumpenul.cor.ita docec Calepinus.
Excipiūt& abhacregulaNecto.is.hñs pem nexuiuelnexi & fupinum nexū
Nexo.as.xui:xum.ſecundum Priſcianum freqrentatiuumanešto.Pe & o.is.
pexuíuel pexiuelpe&tiuipexum , Texo.is.xui,textum inſupino.
Præterita in xifaciendo fupinacommutant xiimtum
Anxianctum Vnxiunctum Pinxi pictum
Cinxicinctum Punxipunctum Finxifietum
Duxiductum Rexirectum Strinxiftri &tum
Frigco frixifrictum Sanxifandum Minximidum
Iunxiiunctum Sanciui aücfancitū hét Rinxiridum ,hæc oñ
Lugco fuxiluctum Tinxitinctum quingsabiiciuntn .
Præter figo ftxi fixum ,fluofluxifuxum ,plexoplexiplexum,flesto file
disflexiflexum ,flexoflexisflexiflexum ideftfecto,pecto peetis pexuiuel.
pexipexum ,necto neetisnexuiuelnexinexum .
DE PRAETERITIS ET SVPINIS VERBORVM
pafliuæterminationis.
PRIMA REGVLA .
Prçterita uerborum palliue terminationiscircūloquimurex participiopri
ipis & uerboſum auteiusderiuato ,ytornorornatusſum ueffui,horrorhor»
tatusſum uel fui,doceordoetusfum uel füi, fatigor media producta fatigat ?
fum & non feſſus.Arbitror arbitratusſumuelfui,digladior digladiatusſum
juel fui.Luctorluctatusſüm uelfui..
Excipiturprimodiuertor diuertihñs.Comperiorcomperi, &mereor ſinė
diphthongo merui.Mereo nang & mereorhabent idemptñ .
Excipiuntfecãdoabhacregula.Angorarguor liquor medeor reminiſcor
uelcor,quæ carentpræteritis & ſupinis.Itaġo&præteritis & fupinis carent .
omniapaffiua quoruma& iua fupinis carent,utdiſcor metuor pofcor renu
or timeor tremor urgeor & ſimilia . Sumunt tamen quandoque uerba ca.
rendaprætericispræterica uerborūğmagis ſuntſus ſignificationiconfiniai.
 DE SVPINIS
Pofcor PoAulatus a poftuld
Veſcar Paftus apaſcor
Medeor Medicacus a medicor
Arguor carens profumitpauer Conulduka conuincor !
Reminiſcor biſynonyanicum eo . Recordatus a recordor ,
1

Ferio | Percuſſi a percutio

Foro Infaniui ab infanso
Liquor ]
SECVNDA REGVLĀ
Liquefactus a liquefio
Verbapaſiuzeterminationis habenteadem lupina que habent fur a & iua
uera uelficta.Amoenim &amor habentidem ſupinum amacum . Lego &
legor le & ū habenr. Ica digladiorhaberdigladiacumſupinum ſui uerbi acti,
uificti ſienim digladio dicerctur,haberet ucisdigladiauidigladiatū .Miſe
reor finge uerbum actiuum miſereo, quod fi effetmiferui mifertumhaberet,
quod ſupinummiſereoruendicat.Sicin omnibus uerbis deponētalibus& co
munibus fingeuerbum actiuum deponendor, & difcutequakſupinum har
beret illud uerbum deponens & comune.
Excipiuntur a regulaſequentia uerbağ non habentſupinafuorū uerborg
adiuorû fi& orû ſed fupinahabenc utftatim dicam aquibus poſtea formant
parcicipia præceriti temporisquibuscircumloquimur eorum præterita.
Adipilcor adeptum Obliuiſcor oblicum Loquor locutumi
Amplector amplexum Orior ortum uel oritű ' Mecior menſum
Cöminiſcor comentum Ordior orſum Morior icum ueltuun
Complector cóplexum Paciſcor pactum Queror queftum
Circunplector.plexum Patior paffum Reor ratum
Defcciſcor defeffum Proficiſcorprofe& um Sequor ſequutumn
Experiorexpertum Faciſcor fellum Tuor tutum
Expergifcor experre &ta Fruor fruitū uel & um Tucor cultum ,
Fateor faffum uel fretum habet Vlciſcor ulrum
Nanciſcor nactum Gradfor greſſum Operioropertura
Nitor niſum uelnixuria Iraſcor drarum Vtor ufum
Naſcor nacum Labor lapſum
DE DECLINATIONE VERBORVM
Imperſonalium .
Verbumimperſonaleeſt quod nec numeros diſtintos necperfonashet,ut
oportet.Dicimus enim mete illum ,nos uos & illosoportet.
Genera uerborü imperſonaliduoſunt actiuæ uocis& paſſiuę.Adiuçuo
cist cerminantur ut decet.Pafſiuæ uocis cur terminantur ut amatur.
DE PRÆTERITIS ET SV PINIS
Imperſonalium ,
Verba imperſonalia habenopiã in terciis tñ perfonisſingularibus, quæ ha
berentſieſſent perſonaliz. Præter liquet quod caret proſecundum quoſdam
 DE IMPERSONALIBVS
Etmiſereſcitquod fimiliter ptācaret,ait AldusManutius.Credotamenliğe
habere licuit & miſereſcit mifertum eft.
Exempla regulæ ,Tedet ceduit,oporcecoportuit,decetdecuit,iuuat iuuie,
pænitetpænicuit,uacat uacauit,præftatpræfticis,conducirconduxit,benefic
benefactumeft,docetur doctum eft,amatur amacumeſtuelfuit,legitur lectă
eft uclfuit,curriturcurſum eft uelfuit,libet libuituel libitum eft,licet licuit &
licitumeft,miſerermiſercum eftuel fuit,pertædet pertæduit uel pertælumeft
piget piguit &pigitum eft,placetplacuit & placitum eft.
Verba imperſonaliaactiuæ uocis fere omniaſupinis carent.Præter libet li
bitumlicet licitummiſeretmifertum pertæderpercæſumpigerpigitumpla .
cet placitum pudet pudicum benefit benefactum malefit malefacum latic
fic fatiffactum , & fifuntalia .
MODVS CONIVGANDI IMPERSONALIA
Verba imperſonalia tam adiuæ paſſiuæ uocis coniugantur tantum in
tertiisperſonisſingularibus,quangiplanon terciæ tantum perſonæſed incex
tæ ,nec ſingularisnumeri,ſedincertielle dicantur ,
DECLINA OPORTET
Indicatiuo modo tempore pñtioportet.Prõimpfecto oportebat.Pto per
fe &to oporcuit.Propluſ perfectooportuerat.Futuro oportebit. Imperativo
modo temporepñci oporce attm ,Futurocaret, Optatiuomodotéporepñoj
& ptõ imperfecto urinam oporceret Properfecto & pluſquampfe& o utiņā
oporcuiffet,Futuro utinam oporteat,Subiunciuo'modo tpepñticâoporte
at.Ptõ imperfecto cum oporterer.Prõperfectocum oportuerit.Pro pluſſper
fe & o cumoporcuiffet.Fucuro cumoportuerit. Infinitiuomõtke pñci & pro
imperfecto oportere.Ptõ perfecto &pluſquamperfecto oportuifle ,cæteris ca
-rec.Hocmodo coniugantur omnia imperſonalia a & iuæ uocis puto in tergiis
tñperſonis.Nam fiimperſonale fuerit primæ cõiugationisutuacat iuuat co
jugacur ficutuerbum amo in tertiisperſonis.Sifueritfecundæconiugationis
ucdecetpænitet cõiugatur ſicur doceo in tertiis perſonisſingularibus. Si aût
fuerit tertiæ coniugationisut conducit incipitdeclinacurquemadmodum le
goin certiis perſonisſingularibus.Si uero quartæconiugationis imperſonale
uerbum extiteric,utexpedit conuenic ſicut audio in tertiis perſonis ſingulari
bus coniugatur.Carent tamen quibuſdam terciis perſonis& temporibus, fi
cut uidere licec in declinatione uerbioporcet.Carentenim fucuro imperatiui
& fucuro infinitiui,Icem & lupinis.
Verba imperſonaliaa & iuæ uocis carent participiis.Reperimustñperceſus
Suetonius.Quaſipercælusignauiam fuam.Legimusquoqpænitens& poe
; nitenduspudens pudendus,pigenduslibens deceris,quætamen potius no
minağ participiafunt dicenda,fcribuntomnes grainmatici.Qui&percælus
ignauiamfuam auſim dicerenomen cũacõfigurace,inquitAldus Manuti”,
utlucemofperoſi,quianon habet perræſüscafum uerbitædet,nõ.n. dicimus
- ille tædetignauiamſuam ,fedillumexdet ignauiæ ſuæ ,Ideonomeneftk perce
 DE ANOMALIS
fusadbfigurate iunctum , & ofusexofusperofus,hæc AldusManutiusneo !
tericorum non extremus.Imperſonalia haberegerundia Lancilorus docet.
Imperſonale uerbum paffiuæ uocis foletplärungnaſciuela tertiis adiuo
rum perfonisfingularibustñaddica ur uc amar amarur,uela neurris a &tiua
uel abſolucam uim habentibus non tamen paſſiuam ut lacurcurritur uiust.
A paſſiuis uero feu communibusdeponentibusue nungimperſonalia fiunt
aicMancinellus,utensteftimonio Priſciani.Eraddir Aldus ea femper habere
a & iuam ſignificationem .
Verbaimperſonalia palliuxuocisutpræditain tertiistñ perfonisconlu
ganturſingularibus. Coniugatur inquam uerbūimperſonale paſſiuæuocis
quemadmodum coniugatin tertiis perſonisſingularibus uerbum pafſiuum
uerum uel fitum uerbia tiuia quo naſciturverbū imperſonale.
EXEMPLVM
Indicatiuo modo tpe pñtiamat.Prõ imperfc &to amabat.Ptõ perfectoama
cum eſt uelamatüfuit.Præterico pluſ perfecto amatữeratvetfuerat. Fucu .
ro amabit. Imperatiuo modo tempore pñriamet. Fururoamator,velcaret
fecundū Lancilott.Optatiuo modo cemporepræfenti& ptóimperfe& o via
namamaret.Ptõ perfecto& pluſſperfe & o utinamamatâ effétuel fuiſſet.Fu
turo vtinam amet.Subintetiuo modorpe pñticīñamet.Proimperfe & o cum
amaret.Properfe&tocãamatūlit velfuerit.Propluſĝperfectocũ amatāeffet
velfuiſſet.Futuro cã amacũ crit velfuerit. Infinitiuomodorpepñti & pto
imperfe &to amari.Prõ perfecto & pluſõperfecto amatųeſſe velfuiffc.Futuro
amatā iri,ſecúndữLancilocũ caret.
DE VERBIS ANOMALIS ET DEFECTIVIS
Primoſuncanomalaverbahæc quatuor dicoduco facio & fero,quz in ſe
cīda perſonaſing pñtisimperáciui apocopénpariunt,Fleđunteminibi. Dic
3 & non dice,duc nonduce,facnon face,fer non fere,& ita flexidifferenciä сā
exiſtimant.Eorã compoſica ſimplicibusſimiliafunt. Atnon omnia ex facio
compofita,Compoſica enim ex facio & præpofitionibusapocopen minime
paciunt,vtperfício perfice conficio confice,& c.Cætera ciuscompofita utſim
plex declinani,ſicucmalefacere malefacbenefaceré benefac.Præterea ſinco
deſinūt,ipfa nang primæ coniugationis funt, &vtamo infle& unt,vtſacrifi
co magnifico ædificomortifico fallifico & huiufmodi.
Secundolocoeft defe&tiuūverbữaio,quod hocpa&to declinat.In præfen
tiindicatiui aio ais ait,P.ajūt. Præterito imperfecto indicatiui aiebam bas
bar.P.aiebamus bacisbant.Ptõ perfectoai aiſtiait,Pl.aimusaiſtis. Imperati. 1

uoai.Item aiatreperit,videCalepinum .
Tercii defectiuïeſt aue, variat ica in ſecûdaperſona ſingulari imperatiui
aue,infecüdapluraliauete.hocmodo declinatſalue& vale valete,falueſalue
te.Saluerelegín ° & faluebis valebisreperim ?.Hiſce verbisſalucam &exci
pimº venientes &abeūtes,Alio aūt ſignificato aue & vale inregre cõiugani.
Quartõeſt auſim ,in pñtiſubiūčiuimodi.Aulim auſis auſic.Inpluraliaus
!
 DE ANOMALIS
fint,caeteris de ficit.
Quinto defe &tiuumeft cedo ,quod eft fecunda perfona ſingularis impera
ciui,in fecunda plurali habet cedite.Cedoideftdicuelda.
Sexco anomalumeft uerbūėdoğd fic cõiugač.Indicatiuomodotpe pñtí
Sin.Edoes eft.Plu.edimuscditis eduntPro imperfectoSin.edebam bas bat,
Plucedebamus batisbant.Pro perfecto Sin.ediediftiedit.Plu.cdimus ediftis
ederunt ueledere.Piõpluſõpfesto S.ederamederas ederat.P.ederamus ede
racis ederant.Futurofing.edam edes edet ,Plu.edemusedecis edent.Impera
ciuo modotpepñuiad fecundam &tertiamplonā es tu uel ede,edac ille.Plu.
cdamus nos eſte ueledite uosedātili. FuturoS.efto tu efto ille. P.edam nos
cftote uosedunto üli.Oprariuomodotpe praeſenti & pto impfecto S.utinā
effem elfes effet.Plu ,utinam effemusefletiseſſent.Prõperfecto & pluſ perfe
do Singu.ucinam ediffemcdiſſes cdiſſet.Plu utinam ediffemus ediffecis fent
Futuro S.urinam edamas'at,Plurinam edamus acis ant. Subiñctiu omodo
tépore præſenti Sin.cumedamasac.PLcum edamusedatisedant.Ptõ imper
feito Sing.cumeſſemelles eſſec.Pl.cum eſſemus eſſetis eſſent.Pro pfectos.
cum ederim ederis ederit.P.cum ederimusederitis rint.Prõpluſquampfe & o
Sin.cum ediffem ſesſec.P.cum ediffemus ſecisſenc.Futuro Singu.cum edero
ederisrit. Plu. cumederimusritis rint. Infinitiuomodotempore præſenci
& præterico impfe& o effe.Præteritoperfecto & pluſquamperfecto ediſſe.Fu
turo eſum ire ueleſurum eſſe.Supina efum ueleſtum eſu uel eſtu . Gerundia
uel participialia nomina edendi edendoedendum . Duo ab hoc uerbo deſcen
duntparticipia.Alcerumprçſentis &præcerici impfe&tiopisinns, ģdeſtedēs
id eft qui eſt uel cdebat.Alterum fucuriin rus quodefteſurusid eft quieden.
Poreſt etiam coniugariedo edisedic codem ſignificatu.Vnde comedo come
dis uel coméscomeft,ſed priusfrequentius,
Edo in palliuonunc intedimus in certiiscă perſonisficutaratur arantur
& bibicurbibuntur.Hocmodo.Indicaciuomo tpepñti Sin.edicuruel eftur,
Plu.eduncur.Pco imperfecto Sin.edebacur.Plu.edebantur.Prõ perfecto Sin,
ejus eft uelfuit.Plu.elifuntfueruntuelfuere.Ptõpluſ pfecto ſin.eſus erat uel
fuerat.Plu.eſierant uel fuerant.Fucuro Sin.edetur,Plu.edentur. Imperatiuo
modo tempore præfenti Singu.edatur,Ply.edancur.Fucuro S.editor.P.edű
cor.Optatiuo modo trepñui & ptõ impfecto utinācderei.P.ederent.Ptopi
fedo & pluſõperfe & o Sin.utină eluseffec uel fuiffet Pluutinam efieffentuel
fuiſſent.Fucuro Sin.utinam edat.Plu.ucinamedant.Subiunctiuo modo tpe
pñtiSin.cum edacur.P.edant.Prõ impfecto Sin.cumederet,P.cum ederent.
Própfecto cumeſusſituelfuerit.P.cãeſiſintuelfuerint.Pluſquãpfccto Si.cũ
cfus effecuelfuiffet.P.cum eliefſenc uelfuiſſent.Futuro Sin.cum efus eric uel
fuerit.Pl.cum efieruntuelfuerint.Infinitiuo modo temporepræſenci &prae
terito imperfecto edi.Ptõ perfecto & pluſ perfecto eſumeffè uel fuiſſe, Fucu
roclum iri.Participia elusueledendus. Vndecomefus& ambeſus magis g
comeftus,licet ufiquidamfuertric,ut inquit Aldus Manucius.
k li
 DE ANOMALIS
Hocpa & o etiam coniugantur reliqua uerba neutra in pafſiua uoce ,ut ara
cur arantur,bibicur bibuntur ,id tamen in ſua coniugacione. Liquet quoqia
quo inododeclinandum fireditur ueleſtur imperſonale,quia id intertiisim
perſonis ſingularibus inficicur.
Septimoeftanomalū uerbum eo,nam &ipſumnonomninoiuxra regulā
uerborumquartiordinis coniugat.Declinaturhocmodo.
Indicatiuomodotrepñdi S.Eo is it.P.imusitiseunt.Prõimperfecto S.iba
ibas ibar.P.ibamusibacis ibant.Properfecto S.iuiiuiftiiuit, P. iuimus iuiftis
iueruntueliuere.Velper conciſioncm üüftiüt,Plu iimus iiſtisierunt'uel iere.
Pcõpluſõperfecto Sing,iueram iuerasiuerár.Pliueramus iveratis iuerát. Es
perconciſionem ieram ierasierar, P.ieramusieratis ierant.Fucuroſin.iboibis
ibit.P.ibimus ibicis ibunc.Imperatiuomodo temporepræfentiad ſecundam
& terciamperfonam ſing. i eatpl.eamusite eant.Futurofing. ito tu ico ille .
pl.eamusitoceeunto.Opratiuomodo remporepræſenti & ptóimpfectoſin,
urinam iremiresires,pl.vtinam iremusirecisirent.Properfe&to & pluſſpere
festo S.vtinam iuiſſem iuiffes juiffet.plvtinam iuiſſemus iuiſfecis iuiſſent.Fu
turo S.vtināçã eas cat,pl.veinãeamuseatiseanc.Subiū & iuo modo tpe pñri
S.cãeameascar,pl.cūcamuseatiseanc.Pro imperfectoſin.cūiremires iret.P.
cũiremusirecis irent,Perfecto S.cãiuerim ris rir pl cūiuerimus ritis rinc.Pluſ
gperfecto ſing.cūsuíſſem ſesſer,plu.cũſemusfecisſent,Etper conciſionē iſſem
& c.Fucuroſing.cūiuero risrit.pl.cū iuerimus ritis rint.Velper concifionem
dero.Infinitiuo modatrepñci & prõimpfectoire.Ptõ pfecto & pluſſperfe
&to iuiffe,uelülfeper concifionem .Fucuroitum ire velicurãeſſe.Gerūdia eño
2 dieundo eundū.Supinaicumicu.Parcicipia iens & icurus.Hoc modo decli
nantur quæcungabeo is componunt,prætervænco quod facit in ſupino ve
num & participüs caret.Qucoirem pariformiterdeclinat cum compoſico ne
queo ,quæ tamenlinteorumgerundia non legi.
O & auoeft defe&tiuũ học uerbüFaxo,gd fucuritpis eſt indicatiuimodi.i.
faciam , &in fucuraopcaciuihabet faximfaxis faxic, în pluralifaxine.
Nonointeranomala uerbanumeratur Feroģd cõiugat.Indicatiuomodo
tpe præſentiſingulariter.Fero fersfert, Plu.ferimºfercisferüt.Ptõimperfe & o
Sin.ferebam bas bac.Plu.bamusbatis bāt.Pcõpfecto tulitulifticulit:Plu.cull
mus tuliftis culeruntueltulere.Pro pluſquapfexto S.çuleramrasrat.P.culerą
musracis rant.Futuro feramferes feret.Plu.feremusferecis ferent. Impariuo
modo tpepñti ad ſecundam & terciamperſonam Sin.fer ferar.P.feramus fer
te ferant. Futuro S.fertotu ferto ille ,Plu , feramus nos fertoteuos ferunto illi,
Optatiuomodo tpe pñti& ptóimperfecto Sin.urinam ferrem res ret.P.uti
namremus retis rēc,Properfe & o& pluſquampf ectoSia.utinam culiffemſes
fet.P.utinam femus fecisfent.Futuro Sinucina feram asat.Plu.utinam fera .
musatisant. Subiun& iuo modo téporepræſentiSin.cum feram asat.Plur.
cum feramusatis t. Pcõ imperfecto Sin.cum ferrem res rec.P.cum ferrem
retisrent.Prõpean
rfecto Sing.cum tulerim tulerisrit.Plů .cum culerimus ritis
 DE ANOMALIS
rint.PtoplufquamperfectoSin.cum culiffem ſes ſer:Plu.cum culiffemus fecis
ſent.Futuro Sin.cum culero risrit.Pl. cum culerimus ritis rint. Infinitiuo mo
do temporepræſenti&præterito imperfecto ferre.Præterito perfecto &plus
ģperfešto tuliffe. Fucuro lacumire uc lacurum eſſe.Gerūdia uelparticipialia
nomina ferendiferendo ferendum .Supina latum lacu.Ab hoc uerbo actiuo
trahunt duo participia,Præfens ferens,Futurum laturus.
FEROR 1

Indicatiuo modo rpe præfentiſing.Feror ferrisuelferreferi.Pi.ferimurfea.

rimini ferunt.Prõimperfe & oſin.ferebar baris velbare bat.P.ferebamur ba
minibant.Pto perfecto Sinilatus lata latūſum vel fuies vel fuiſtieft vel fuir
Pl.lacilatæ laralumus velfuimus eftis velfuiftis funt fuerunt vel fuere. Pro
pluſ perfe& oſin.lar ta cum eram vel fueram erasvelfueraseratvelfuerat.
Pilati tętaeramus velfueramuseratis velfueratis erantvelfuerant.Futuro
ſin.ferarreris vel rere ret,P.feremurreminirent.Imperatiuo modo tempore
preſentiad ſecüdam& tertiamperſonam Sin.ferre
ferat. Pluralicer feramur
feriminiferatur.Futuro Singulariter fercor cu ferror ille.Plu.feramur ferimi,
por ferūror,Opratiuo modo remporepräſenti & prõimperfecto. S. vtinam
ferrer reris velrercrei.P.vtinam ferremurreminirent.Prõpfecto & pluſõr
fecto Sin.vtinam lat? ta tūeffem vel fuiffem effes vel fuiffes effet vel fuiſſer.
Pivtinam laci cäe ca eſlem velfuiſſem effctis vel fuifferis effent vel fuiſſent.
Futuro S. vtinam ferar aris velarearur.P.vtinam feramur aminiant.Subili
&tiuomodo çempore pñtiſin.cû ferar aris yelare ač.Pl.cūferamuraminiant.
Præterico imperfectoſin.cumferrer'reris vel rereret.P.cūremurreminirent. .
velfueris fic vel fue
Præcerito perfectoſing.cūlat latalatūſim velfuerimfis
ric.P.cũlati lacæ lacaſim vel fuerimºſicis velfuericisſint velfuerint.Præteri.
topluſõpfeéto cū lat® ta tūeffemvel fuiffemelles vel fuiſſeseffet vel fuiſſet..
Pl.latitæ .ca eſlem ? velfuiſſémº efferis velfuisſetiseffent vel fuisfent.Futuro
ſing.cūlatero velfuero eris velfuerisericvelfuerit.Pl.cūlatierim ? velfueri
museritisvelfueritiserüt velfuerint. Infinitiuomodotempore præſenti &
præterito imperfecto ferri.Præterito perfecto & pluſ perfecto latūeſle vel !

fuisſe.Fücuro latūiri.Duo participia trahunta hoc verbopasſiuo.Alterūpre

teritiperfe&ti & plulõperfe& itemporis in cuslacus id eftquilatus eft vel fuit,
& quilacus eratvelfuerat. Alterum futuri temporis indus quod eft feren
dusid eft quiferetur.
Decimo verbūſio incoeſtanomalūgprm habetpasſiüūfadefüm vel tuir
& c.Et in pñtiopratiui & pto imperfe &toeiuſdem . Item & inptõ imperfecto
fubiunétiuihabetfierem fieres fieret.P.fiëremrecisrent;cum tamen regula
riter haberet firemfires ret & c.Infinitiuũğofieriprofire.Gerūdiis caret.Su.
pina factū fa &tu :Fiensaữr &fiendus non dicimus,teftes Lancilotus & Alde.
Manutius in cæterismodis & temporibusfleetit fio vtaudio .
Confireſuffire ſuffiuicöpofita ex fioactiuam habentſignificationem ,licet
fiopasſiuamhabeac.Confieri tamen reperitur &inpasſiua ſignificacione, vc .
k iii .
 DE ANOMALIS
oftendit Calepinus,Habet& fio cópoſitacaquæfacio. Calefio frigefioquæ
habentpaffiuam ſignificationem
Vndecimo eft defe& iuumuerbūforem quodhoc modo infletitur.Opra,
duo modo tpepñti& pto imperfecto utinam forem res ret,plu, forent.i.eſo
femelles effet.Infiniduo fore ,id eft futurum effe cæteris caret.
Duodecimo loco Inquioeft uerbữ defe & iuï & ſignificat dico coniugatos,
hocmodo.In pñti indicattui Inquio aut inquam inquisinquit,plu, inquiunt,
Properfecto inquiftiinquit.Fucuro inquam.Imperatiuo inquiat.
Tredecimo loco ſuntdefe.Stiuainfic.i. incipic cópoficum exfio, & ambelt
exeft abedo compoſica,nec habent aliam declinacionem .
Decimoquarcoeft anomalum & defectiuũ memini id fle & itur hoc modo
Indicatiuo modorêpore pñu & pćõ perfecte S.meminimeminiſti memini:
plu ,meminimusmeminiftis memineruntuel meminere. Pro imperfe & o &
pluſquamperfe &oſin.memineram rasrat,plu.memineramus ratis rant.Fu
curocarec,ſed loco eius utimur futurofübiū & iui. Imperatiuo modo tépore
inſtanci & futuro adfecundastñperſonas in utroquenumeroſin.memento
tu ,P.memencore uos. Modooprandi tépore inftanti& pto imperfetto perfe
co& Pluſquaperfeito ſin utină,meminiffem ſesſer,plu.udnīmeminiffemus
fecisſent.Fucuro carer.Subiunctiuo mõtempore inſtanti & pro perfe & o fin .
cum uel ſi quauisuel licec uelquel uememinerim risrit,plu.cũmeminerimº
ricisrinc.Pcõimperfecto & plulquãperfectoſin.câ meminiffem ſes fet,plura.
cummeminiſſemusfecisſent.Futuroſin.cum meminero risrit,plu.cumme
minerimusritis rinc.Infinitiuo modo tempore pñti imperfeão perfeito &
plusquãperfecto meminiffe,ceteris caret.Simili modo inclinaturodicæpicã
ædiphthongo , & pepigiſecundum ,Mancinellum.Hæctamen ipſa impera ,
tiuumhabent,in hocſunt diſſimilia uerbo memini.
Nouiałe non eſt defe &tiuü ,huius reiceſtis eftLancilotus.Cæpiquoqfus
turum habet infinitiui cceptuin ire.Supina cæptum coeptu.Hinc ait Ouidio
Diicæpris nam uos mutaſtis& illa.Aſpiratemeis.Inuenituritem odio odig
odioſum . Futuro odiam & odibo,Hiero.in li.Prouer.Etimprudentes odir
bunt ſcientiam.Ecliquidhuiuſmodiapud antiquos aut ecclefiafticos inuens
ris,ne mirare me hicnon inferuiffe. Nam ſiomnía hoc meolibello comple& i
uoluero ,nihil aliud efficiamğa mae & meos auditores tữ libelli lectores fer
monisprolixitatefrequenterobcundam
fed deltruunt & fundamentum radicitus. euellunt.
Reſeco ergaca quænon ædificant
Aduertendum quoqeft & ab odio ueteri uerbooſum ſupinum parcicipia
quoga manantoſus oſurus,uerbaleofor,perofus autem & exoſus.
Decimo quincoeſt defe&tiuum quæſo in pluralihabet quaſimus in præte
rico quæſiuiuelquælifecundum quoſdam cæteriscarer,Abhocquælico fre
quentatiuum defcendit.
Decimoſexto eſt anomalum uerbumſum quod hoc modo infle&titur.In
dicáriuo modo tempore pñtis.lumes eft,plu.lumus cſtis ſuncPõ imperfca
 DE ANOMALIS
& olin.erameraserat,pl.eramuseratis erant.Ptõ perfecto Sin.fui fuiftsfuit.P .
fuimus fuiftisfueruncuel fuere,Prõ pluſſperfectoSin.fueram fueras fuerat.
· P.fueramusfueratis fuerant.Fururoeroeriserit.P.erimus ericiserūt,Impera
tiuomodotemporepræfentiad ſecundam & tertiam prona S.Sis ueles ſit. P.
fimuseftefint.Fireuro efto tu efto ille,P.ſimuseftote ſunco. Optatiuo modo
temporepñti & pro imperfectoſin utinam eſleineſſes eſset.P.vtinam eſsem
eſsetis eſsent.Properfecto & pluſquamperfecto ſin.vtinam fuiſsem fuiſses fu
Isec,P.vrinam fuilsemusfuiſsetisfuiſsent.Futurofin. vtinam fim lis fit.Pl.fi.
nous ſirisſint.Coniûctiuo modotempore ſin.cūſim ſis ſit.P.cūſimusſitis ſint:
Prõ imperfectoſin.cấeſsem eſseseſset.Pl.cã eſsemuseſsecis eſsent. Prõ perfe.
coſingulariter cũfuerim risrit.Pl.cũfuerimusricisrint.Præteritoplufquam
perfecto Singulariter cum fuiſsem fuiſses fuiſset.Pluralicer cum fuiſsemusfu
iſsetisfuiſsent. Fucurofing.cumfuero risrit.plu.cum fuerimusfueritisrint.
Infiniciuomodo tempore pñui & præterito imperfecto eſse.Perfe & o&pluſõ
perfecto fuiſse.Futuro carec,fed proco vtimur fore & futurum eſse.Gerun
düs & fupinis caret.Huic verbo duo aſsignantur participia.Alterum pręfen
tis &prçceritiimperfe & itemporis quodeſt ens.Aicerū futuri inrusſcílicet ab
antiquo verbofuo .
Eturfumdeclinabis abſumadfum infum interfum deſumprofum preſum
obſum ,& cætera qux a ſumcomponīcur.Præterpoffum quod facitpompo
sui& poffem in optatiuo. A preſum præſens& ab abfum abſens & apollum
potensſunoparticipia.Cætera inſtancisparticipia non habent. Potens quoc
& nomen &participium exiftir.
Decimo feptimo eſt anomalum uolo.Indicatiuomodo tpepñci ſin. Volo
uisuuic,Plu.uolumusuulcisuolunt.Poń imperfectoſing.volebambasbat.
P.bamus bacis bant.Præteritoperfectoſin.volui uoluiftiuoluit,Pl.uoluim
uoluiſtis uolueruntueluoluere.Pröpluſõperfecto ſing.volueram ras rar. Pr.
uolueramus ratis rant.Fucuro uolam uoles uoler.P.uolemus uoletis uolenc.
Imperatiuomodo tempore pñuiad fecundam &tertiamo perſonamſin .velis
velit.P.uelimus uelitis uelint Futuro velito tu uelitoille.Pl. uelimus uelicote
uelint. Optatiuomodo tempore pñri& prõimperfectofin.ucinam vellem les
ler, P.ucinamuellemus lecislent. Próperfecto & pluſquamperfecto ſinucina
voluiffern ſesſet,P.urinam uoluiffemusſecis ſent.Futuro Sing.ucinámuelim
nielis uelit,Putinam uelimuslicislint. Coniunctiuamodo tempore præſenci
Sin.cum uelim uelis uelit.P.cum uelimusuelicis uelint,Præterito imperfecto
Sin.cumuellem uellesuellet.Pl.cum uelkemusuelletisuellent,Põperfecto S.
cum uoluerim risrit,P.cum rimusricisrint.Prõpluſquampfectoſin.cum vo
luiffemfes fet.P.cum uoluiffemus fetis fent.Futuro S.cum uoluerorisrit,Pl.
cum uoluerimusricisrint:Infinitiuo modo tempore præſenti& prætericoim
perfetto velle,Præterico perfe & o & pluſquãperfecto uoluifle,fine futuro &
ſupinis.Vnumhabetparticipium volens.
Pariformiter flectitur Malo mauis mauult,P.malumus mauulis malūko.
Malebam ,malui & c.At hoc modo inclinarus nolo ..
 DE PRAETERITIS ET SVPINIS
Nolo indicatiuo modo tempore præſentiſin .Nolo nonuisnonuule,Plur.
nolumus nonuulcisnolunt.Impfe & o nolebabasbat & c:Perfectonolui. Pluſ
porepñtiad ſecunda & tertiam pfonam Sin.nolinolic,P.nolimusnolite 'no '
modo
ille,P.molimusnolicote'nolint Optatiuo
lint,Futuro nolico cu nolito
nollem & c.Declinaturenim peraliosmodosacera perindeac uolo.
Decimooctauo ſuntdefe&tiua daris& farisquæcarentprimaperſonaprs
fenris indicatiui.
VERBA HABENTIA DVPLICIA PRÆTERITA
' Quædamſuntuerba habentia dupliciapræterita utfequentia uerba
Conoconaui rcænacus
luroiuraui 1 furatus
Poro potaui uel pocus ſumuel fui

Tirebocarubani cashbacus ]
Pacco pacui rpaffus
Placeo placui placicus
Prandeo prandi uel pranſus fum uelfui
Nubo nupfi nupta
Sueſco ſueui ſuetus
Mereor merui Limericus
Libeclibuic libitum
Licet licuit า licicum
Perredet pręduit uel perteſum eft uel fuit
Piget piguit 1 pigicum
Placetplacuic . placitum
PRÆTERITA A DIVERSIS
præſencibus deriuata
CAcco Paſco Affero
Acui ab Paula Attulia 3

( Acuo Paueo LAccollo

Pendeo rCerno CVertor
Pependia Creuia Verſus a
( Pendo LCreſco error
LV
Frixia
Frigeo rMulgeo ( Fulcio
Mullia Fullia
Frigo Mulceo ( Fulgea
Strideo Nexo Polleo
Scridia Nexia Polluia
Serido ( Necto ( Polluo
Pallusa Pateo Luceo
Patior Luxia
Pandor ( Lugeo
 DE PARTICIPIO
Compolica cx falio &ſilcofiles filere.Compoſica expango & pingocade
habentpräcerita, & forfanguædam alia.
QVÉDAM SVNT VERBA HABENTIA
eadem fupina
Pando) Prodo Pango
Pateo paſſum proditum pactum
Patior J ( Prodeo ) Paciſcor
Verro Mulgeo ] rTendo 7
Vergo uerſum mulſum tentum
Verco Mulceo ) ( Teneo J
Vinco uici uidum .
Hábecismodo amantiſſimiauditores regulas omnesomniac documina
Reliqua'quoqſcitu digna, quibusin cognitionem uerbieiuſdem accidenciū
perfacile uenire poteris,eaut ſedulo diſcatis oro .
15
DE PARTICIPIO
Articipium eft pars orationis
partemcapiens nominis & uerbi,
P Recipirem a nomine genera & caſus,auerbo antipa & ſignifica
tiões,ab utroq numerū & figuram .Hæc eft Donati definitio&
eiusdeclaratio.Participium etiãaDiomede (utrefertLancilorus) quarto lo
cointer partes orõnis ponit,& poftuerbũ, idenõàbre,quemadmodum em
pronomenquod loco nominisponitúrnomen fequitur,ita & participium ģd
loco uerbiponitur,& ab ipſo naſcicur ipſum uerbum ſequitur. At hoc nihil
ad aduleſcentisfaciceruditionem ,quo loco ponatur participium ,ego camen
hunc feruare ordinem uolui.
PARTICIPII ACCIDENTIA
Participio accidunt fex (utDonatus docuit) Genuscaſus tempus ſignificatio
numerus & figura.Lancilotus uerouult formam efle participii accidens per
quam intelligitterminationes parcicipiorum , quarūſunt feptem ,Ansenstus
ſus xus rus & dus.Morcuusnano recundữeundē participiūnon eft, allegac
pro hoc Auguftinī ingrāmatica I
. dem Lancilocus niciturprobarefigurāno
effe accidensparcicipit.Nam nullī participiūperfe componit.Si aūt cũaliqua
diftione componiturcum qua uerbum ſuum non componič iam nomeneſt
& non participiū ucindoctus.Vulc itagperlegensnon effe compoſitum par
ticipium ,fed ipfum a'compoſico uerbo deriuari. AcnosLancilocum in hoc
probamus,q dicitnullum efle participiumcompoſicæ figuræ ,nihilomin 'tñ
figuram pro accidente participii ponimus.Aliudenim participium eſt ſimpli
cisfiguræ utlegens.Aliud decompoſicæ urnegligens,urinfra dicemus.Nec
me rideas cumdixidecompoſitæ .Nam docendigratia(aitCicero in Tuſcu
lanis quæft .) utendum eft uerbo minus uſitato .
GENVS
QVATVOR SVNT PARTICIPIORVM GENERA
Maſculinum utamatus,quiaomneparticipium in us eft maſculinum
1
 DE PARTICIPIO
Foemininumut amaca,omneem participium in aeſtfæmininigñis.
Feuerumurle &tum ,namomne in umparticipium eft neutrum .
Omne utfcribens,namądcunetri nsparticipiã eft generis omnis. Præter
ens quodneutrum elt & fubftãtiuum.Cum cætera fintadie&tiua:Sunt camē
in obliquisquædam participia communis
CASVS
generisur amantem .
Caſuspancicipiorum ſuntfex urnominis. Participiorum quoq declinatio
in nominumuariatione paruit. TEMPV'S
Temporaparticipiorum ſunt quing.
Prseſens & prñimpfe &um utamás,quia omneparticipium in nseft præo
fentis & præceriti imperfe&tirpis,ut legens id eft quilegituellegebat. Et fors
mata prima perſona præterici imperfe&timutando bamuel bar in ns.Partici
pia uero ab eo & queo & eorum compoſitis formanturab eademperſona uer:
cendobaminens ſyllabam uciens quiens. Ens autem formatur aberam ,ram
in ns murato . Abſens& præfens interponunts.
Pumperfectum & pluſquamperfectum ucamatus.quia omneparcicipium
in cus fusxus eft pcí perfecti& pluſõpfe&ifpis,ut doctus.i.quido& us eft uel
fuic,uelquidostuseracuelfuerat.Format aucem aſecunda uoceſupinimodi
( quæ uox eſt paſſiua) correptau & addita sut amatu amatus.Aitenim La
cilocus ſupinum eſſe modum uerbi.& aprima uoceſupini modiquæ eftacti.
ua deriuariparticipia in rus,a ſecundauero uocequæeft paffiua participia
præterititemporis.
Futurum tempusut le & urus id eftquileget,amandusid eftquiamabitur
Omne enimparticipiuminrus & dusfucuritriseft.Illud in rusformatapria
moſupino uertendo min rus,Ilud uero in dusformaturagtõſuipñtis tisfyi
laba mutaca indus.Ab orior tñ ortus deſcendit & oriturusnõorturus.Que
dam enim ſunt uerba inquit Neſtor in ucum ſupinaformanniaĝrum partici
pia futuritpis in iturus deſinunt,uerbaliaginitio,ut argucum arguitur? ar
guitio ,cutữ cúituruscuicio, pucūſpuicurusłpuitio,plucumpluituruspluitio
parcumpăricurus,natumnaſciturus.fructumfruiturus,ignorūjgooſciturus.
SIGNIFICATIO
Significationes participiorū ſunt quing , Adiua,cum ab a&iuo deſcendic
uerbo utamans abaino.Palliua cum a paſſiuo deriuatur uerbo,utab amor
amatus.Neuraſignificatio participüieft ſiipſum a uerbo neutroueniat uc ſe
dens a fedeo.Communisſignificatio cũacomuniuerbo deducit ,ut largiens
a largior. Deponensſia uerbo deponentioriatur,uc a proficiſcor profe & us,
Abactiuouerbo duo deſcenduntparticipia.Præfensin ns & futurum inrus
quando noncarec ſupinis.A uerbo paſiuo duo ueniuntparticipia ,unīprær
tericirpis.Alterumfuturiin dus,niſicaruericptõ,ſicem habebittñ fucurum
indus ucametuor ģd caret ptõuenitunicū participiummetuédusſcilicet.A
uerbo neutroduodeſcendātparticipia útab a & iuo. Sitñbabentpaſſiuum in
terciispfonis ut ſemino cundo aro & s,habent quacuorparticipia utfeminans
& feminaturus in a luaſignificatione,feminarus & feminandusinpåſſiuaſi.
 DE PARTICIPIO
gnificatione.Arans araturusaracus & arandus.Sunt alianeucrahabētiaeria
participia,uc ſunt eaģhabentpra actiua & paffiua,utaceno cænans cæna
tus& cænaturus,aprandeoprandenspranlus&pranſurus,nubo nubens nu
pta & nupcura. Erneutropaſliua etiam habēthæctria participiapræſens poñ
& futurum inrus utgaudēsgauiſus & gauifurus.Vſurpãtureciam a neutris
qñezin dus participia,Ouidius.Quæ uenieindigne poena dolendauenit.Idé.
Virg mihidemptofine carendusabeft.A uerbo communiquatuor deducî
curparticipia,duo in a & iuaſignificacione tõinns & in rus uelargiens& lar
gicurus,Vnum inpafliua cmindus,utfargiendus qui donabicur, Vnum in
comuníhoc eft can activaſin palliua ſignificatione pri temporisut largitus
quidonauic & quidonatuseft. A deponenti uerbo triaderiuanturparticipia
præfentis temporisptí perfe &ti & futuri imrus,utfequensſecutus & fecutur”.
Quædam deponentia quæ comunia olim extiterelignificanto actionem !
tra hæc triaparticipia habentquarcum in dus,utloquendusſequendusucen ,
dus,ita probat Aldus.Quædam uerbalicet fupinahabeant,participiistamé
ab ipſis formandisquandogcarent,utcano cantum non cancurus legimus,
neoz cantus cāta cantum .luuo iuuiiutum ,iuturus tamennon habet,licet ad
tutus a compoſico legaturuerbo. Neconectum , tamen non ne & urus habet ,
fedene&usrepericur. Abalo alcum uel alitum ,attamen aliturus nonlegitur,
Imbuonon imbyturus,licet imbucus.Creſco habeccreturn non habeccretus
Tus,tamen legiturcrecus. Huiuſmodiſuncplura alia quæ etiam Lancilocus
enumerat .
Quædam funtparticipia ( inquit Lancilorus) abuſiua,id eft ab alia oratio
mis parte uſurpacaſauerbo,quz uim participiihabereuidentur,utgaleacus
tunicacus.Aliquando nulla origine,utperoſus exolus prægnans, Aue corra
regulamurpoenitendus.Item quannon feruant ſignificationem a uerbo fuo ,
uccacicus.Itemquæ fimilia participiis ſunt,utſtellacusliteratuspellicus acut
hirſucuscornucus,quæ omnia & fimilia potiusnominaparticipia funtdice
da,præſertim cumnullum tempus nocariit.
NVMERVS
Denumero inparticipiis eodem modo uc in nomineiudicandum eft
FIGVRA
Duæ funtfiguræ participiorum .Simplex utlegens.Decompoſicaurperle
gens.Nullum enim participiñiper ſecomponit.Siaữecomponit cũ aliqua di.
&tione cum qua uerbum ſuum noncomponit;iam non eſt participium ſed no
men.Decompoſicum aūc dicicur quod à compoſico deſcendit.
Quatuormodis participia in uim nominis cranfeunt.Compoſicione prin
mo,qñ ſcilicercomponit cum ditione cãqua ſuũuerbâ non componit,ucin
doctuscuidens infe & usqñ non factus ſignificat.Namindoceoeuideoinfacio
non dicitur.Secứdo conſtructione, qñ conſtruit cũ alio caſuğuerbum a quo
deſcendit,ut abundans la & is,amans iufticiæ ,patienslaboris,expercus belli.
Noncnimcougrue dicicur,abundolactis,amoiufticiæ & c.
 DE ADVERBIIS
Tertio comparatione,quandocomparaturparticipiū fitnomen ,ut doctus:
doctior.Quarco temporis amiſſione,utamandusid eft dignus amari,perdi
tus dignus perditione.Amiſſione quodfignificati parcicipium nomen effi
cicur,uc accepcus ideft gratus,ſcicusideftpulcher.Teren.in andria.Scituspu
ere Pamphilo.Item circunfpe & usſapiens cautus profuſus tutus diſerçus con
fyderatus inconfyderatus,omnia ſuntnomina amiſſione temporisſignificaţi.
& cafuum ſuorum uerborum .
SEQUITUR LIBER SECVNDVS.DE QVATVOR
partibus orationis indeclinabilibus
Benedito FarnerAchantinopolitano philoſopho & iuriſconſulto,
facundiffimo canonico Scutgardiano præceptori& amico
fua unico IacobusHenrichmannus S.P.D.
Elem profectoingratusſite nonuebemenceramarem ,que ſcio mei aman
ciſſimū,litenonſummaobſeruationeprofequerer,quitoctantag in me line
ullis meis meritis cótuliſti bñficia.Amoicatenon uulgariter,amaboo uſo
ad extremā ſpiricũ.Graciaſ@quas níc habeo & agomaximasſilicuerit olim
redda & referā.Quémęū in teamorēuctibi oftenderē,uoluihuncfecüdum
librūlaborismei cibipræceptori&amico meo dilectiſſimodicare.Quæem
hoc meolibellodoceo ce doctoreaccepi& didici.Suſcipicorogolibensģddi
Scipulustuuscibioffert,pceptoriſ munus fubcas,hoceftqin hoc noftro libel
lo:cibidiſplicuerincexplodas,in cæteris defendico.Defendicoing a coaxanti
busranis,quastñ.coaxare non inuitipermittimus.Nam quoſonorius canti
tarerana ſeſe putauerit tanto magis uotis raucedinemindicar,
Quantoq;fect
ger& immundusſuşuchementiusgrunnireceperit ,canto magis fordiciē &
obſcenicarem oftendit,quibus oblicusimpuriflimusſardeſcic.Non fecus in
uidi & barbari(quicontra noslacrant, & ftudium noftrữ floccifaciunt)ſtribi .
liginibus & labdaciſmis ſuis creberrimisfeferudesignaros & fordidospla
necpimpuroseſſerecillimedeclarant.Ecſeſpurciſſimos porcos effetande fa
teancurneceſſeeſt,cum plus ſe paludibushoceftruditate & omniſorde que
nuſtace & elegancia delectare cum uerbo cum omni operecõprobant,latrent
ergo adiu libuerit contranos,dūmodo tedefenforē habeamus.Nõpluris fa
ciam inſidiashorū quã gigasaliquispomilione,autleomorſummuſcæ. Tu
uale domine& fracér chariflime, & meurconſuetudinepſcripta ſolesama,&
egone amando ſuperatus iudicerſtudebo ſemper. Vale iterum ex Tubinga
nono kalendas Apriles.Anno M.D.VI.
DE ADVERBIO
Duerbiumeſtpars orationisindeclinabilisquæ adiectauerbo fi
a gnificationem eius explanacatçimplet.Aduerbtūdicit ftat
adid eft iuxcauerbâ,adexplanandaſeu implendam eius ſignifi.
cationem.Sunt adunguem paresorationis declinabilesdeclara
tæ ,poft quasſubiungemus reliquas quacuor quæfưnc indeclinabile s, Etpri
ordinem Donaci
mumlocum aduerbio dabimus ut Donatus fecit. Nam
 DE ADVERBIIS
Innullo mutuauimusğinparticipiilocatione. Erid eam ob rem fecimus,ut
quatuordeclinabiles partes ſe ſequerencur. Atferuet quicung ordinem qué
uoluerit.Nam id ipſum hac in reparum facit ad eruditionem .
ACCIDENTIA ADVERBII
Aduerbio ſecundūDonatūaccidunttria:Significatiocöparatio & figura
DE SIGNIFICATIONE
Aduerbium auteft ſignificationis
Loci vt hic velibihuc illuc iftuc illic iſtic hinc inde intro foras intus foris vno
de hacillac iftac & ſimilia. Temporis,vthodieheri nuncnupcras aliqñ olim
tunc cũdū mane modo ſero ſemp tardedudū iandudũpride pridie poftridie
excēplo facim confeftim mox côtinuoillico perendię nudiuſterrius nudiuſ
quartus diu noctuueſperi & pluraalia.Numeriutfemelbis terquaterdecies
toties & quoties.Negandi,vchaudnonné nequaqminus. Afirmandi ,vt
etiam quin ni certe quidniprofecto uidelicet.Demonſtrandi,yćenecce eccũ
eccamellam.Optandi,vtvcinā ofio.Hortandi,vreiaage agite agedumeho
dum.Ordinis,vc deinde deincepsdecæteropoſtea prius interim interea obi
ter præterea.Interrogandi,curquare quamobreman ne verum nonne nun
quid qualiterquando quomodo.Similicudinis,vequaſiceu ficutficuti yelur
veluti cangvtvciquemadmodũinſtar ita.Qualitatis,ur do &tepulchre forti
ter viriliterbeneinale, & infinita alia quæ deducunta comparabilibus nomi
'nibus.Quantitatis,vemulcū parūmodicũ minimā minime'välde admodû
apprimemagnoperefatis.Dubitandi,vtforſanforſican fortaffis uel fortafle
force.Perſonalia,vt meci cecu ſecunobiſcü vobiſcū .Vocãdi,ytoohe.Reſpo
dendi,vcheus,Separandivt retrorſumſeorfumſeparatim lingulatim ſecreto
diſcrete.Iurandi,vredepot caſtorherclemedius fidius:Eligendi,vtpotiusim
mo magis q.Congregandi,veſimulvna pariter adinuicem mutuo coniun
dim.Prohibendi,veneneu. Euentus,vtforte fortuicu forte caſu forcuna.
Comparandi,vt magis minusmaximāminimā minime valde & c.Intendē
di,vtprorſus penitus omnino protinus funditus.Remittendi vt vix paulati
fere pene pedetentimpaſſim ſenſim propemodū.Excludendi,vttñ tñmodo
pax ſolum duntaxat.Concedendi vceſto fane.
SIGNIFICATIONES ADVERBIORVM HOC
hexafticho comprehenduntur,non camen
ordine iam poſito.
Temporis ac loci quali quantiat negandi
Da confirmandiiurandi da prohibendi
Optandieuentushortandidaq remiſſum
Congregar intentinumeriſimili dubitandi
Excluſiаto vocamonſtra.eli.con per & inter
Reſpon.or.fepar.debes coniungere compar
COMPARATIO
Aduerbium comparatur per poſiciuum comparatiuum & ſuperlaciuum ,
1 iii
 DE CONIVNCTIONIBVS
Comparantaûteaaduerbia quæ a nominibus comparabilibus dedurűeur,
vtdoctepulchre bene & c.Et habent comparatiuaſimilem comparackuo neu
tri generis nominis.Etſuperlatiuūſimilem ſuperlatiuo neutronominis,habet
criameâdemſuperlatmine,vcdocte dotius doctiſſimâ veldoctiſſime, ber
nemeliusoptimâ veloptime,perdoctemultododius @doctiſſime. Ita com
parantur cætera aduerbiaquibusiungit per.Nam perproprium eftpoliciui,
multocomparatiuiğſuperlatiui.
FIGURA
!
Simplicis figuræ urdiu
Aduerbium auteft Compoſitæ ,vtinterdiu
| Decompoſicæ ,vtindocte,quia deſcendita nomine
Lcompoſicæ figuræ .
Animaduertendã etiam eft & ệpoſiciofeparatim aduerbis non applicat. Er
filegitdefurfumexinde abulosdehinc, fed hæc unam partem orationis fub
vno accēcu dicemus.Non enim latinus ſeu grammaticus dicit deſero de ma
ne. Verūde primo mane & dicimus & legimus,ubipraepoſicionon iungitur
mare,fed primo.lcem mane nouo le & üeft.Erica de mane & etiamcætera ad
uerbia iữdanominibusnomina efficiunt.Iuberg Lancilorus in hoclocomą
ne declinari.Mane manis mani mane amane.Exceptionem effea regulağ
terminant ablatiuos nominum rerminatorumein í.
Notadifferentiam inter & quorſum.Quo quærit locũ . Quorfum vero
viam.Quorſū vadam ,fideicinere dubito,Řñſio fiat ſurlūdeorfum horfum
rocrorſum & c.Quo vadis,quæro locü.Reſponſio fiatVlmā Mediolanum .
DE CONIUNCTIONE
Oniun &tio eft parsorationisindeclinabilis annectensordinanlar
C ſententiam.Coniūdio dicit,quiaparces orõnisconiūgit vtdum
viresanniqſinūtcolerarelabores.Iam veniec tacito curua ſene,
ca pede.Ouide arte :Cú bibit Concha tunc iam vertigine tecta . Ambulas
&geminis exurgicmenſalucernis.Iuuenalisſary.vi.
ACCIDENTIA CONIUNCTIONIS
Coniunctioniaccidunttria ,Poreftasfigura & ordo.
POTESTAS
Poteftates conic & ionum ſecundūDonatâ funt quinosfcilicet.Copulatiua
diſiūtiua cauſalis rationaliscompleciua ſeu expletiua.
Specieifeu poteftaris copulatiuæ diciturconiū & io ,quia copulat ram ſenſum
ſ verba,vteter @ argacafto quo & qdem ſed añtuero & cæteræ .
Poteftatis diſiunctiuæ coniun&tio eft quæ quis dixiones coniūgit,ſenſum
tñdiſiungir, & alteram partem verā effe & alteram noneſſe ſignificat,vcauc
eft diesautnox.Exempla aut ve velfeu finean nec nec
Speciei feuporeſtatis caufalis dicitur,quia oftendirconfequenseſſe ex ante
cedentecauſati , vtſi& ſieciamſıſigdema quandoqñquidem quin quinetiam
quatinus ſin namnanganiniſine ſed interea gobrem præfercim item item
Cæterum alioqui,vc homoficurritmouetur , Doctus esnam legifti doctos
 DE CONIU
monalisis.jr a NCTIONIBVS
vel Poteftatis
inferturalie illatiuæenimuero
itaq; enimſeuetenim
rationalis ſeu collectiuæ ,quiacolligit quapropter
quia cum ratione
quoniam quoniamquidemquippe nempeergo ideoigitur iccircoſcilicet vi
delicet proprerea,vi non difcisergonondo& us efficieris.
Aduerte hic & quatinusper iſcriprūeſt coniun & io ,valecquoniam velga.
Quatenus veropere aduerbiū eſt loci vel temporis tette Caprogrammatico
Ideonon ſignificat ve, quemadmodum indocticredunt.
Speciei feu poteftatis expleciuæ veſcompleciuæ dicitconiū & io ,quia cauſa
ornatus velmetri tñnulla neceſitatis cauſa ponít,vtſidicam ,Cum non po
cesmihidareaureữnumīda falcē argenteum . Etſunrhæ ,quidem equidem
faltem videlicetğ quis quo saūtporro licet tamen veruntamen.
Sunt gdam habentes plures aliaspoteſtatesſeu ſpecies coniītionis,vide
licet. Approbatiuaveegdem qdem ,quia approbāc& affirmantrem .Aduer
: fatiuam vtfibñfa &turữ te dicis tñamalicia non diſcedis, & funt illæ , tñ actñ
quis & filicet.Electiuam vtğmalo effe diuesſ pauper. Dubicatiuam vian
ae.Eloquar an ſileam.Diminuciuam yratfaltem velaur.
FIGURA
Coniunctio auceft figurælimplicis vtaccñ .Aut côpoſicæ ve ate attñ .
ORDO
Tresſunt ordines coniunctionum .
Tongan Præpoſiciui,quia ſemper præponitur ordine in oratione,
1 & funthæ,acacaſt velautnec neqliquatinus quin ſin ſeu
( ſiue niſed.
| Subiunctiui,quia lemper ſubiungitin ordine orõnis, qua.
les ſunt iftæ ,quefine diphthongo,ne ve enim quidem®
Coniunctiovel alt vero.Ex his tres funtencliticæ ,hoceft inclinatiuæ ,eoq
eſt ordinis inclinancaccentū præcedentisfyllabæ adfe,vnde Horati
| Ludere quineſcit campeſtribus abftinetarmis.Indoculos
pilæ dicie trochiue quieſcar.Necſpillæriſum tollant im
pune coronæ.Hæ tres funt qne ve.
Comunis ,quia poteft præponi& ſupponi inordine orati
Lonis, vtſuntcæteræ fere omncs.
, DE PREPOSITIONE
Ræpoſicioeftparsorõnisindeclinabilis quçpponft aliis partibus
P oracionis velappoſicione,ve in templo ,velcópoſirione vrimpi",
Õpoſica cópoſicione ſignificatiões aliarű parchum aut cõplet vifa
cio perficio ,fero & pfero,aucmutat vedoctus indoctus,autminuit yr rideo
ſubrideo,triſtis ſubtriftis.Per appoſitionępræponiincellige.i.pregimecafus
vrin manu.Percompoſicionē ueropponiintelligitur,qñ componiturpbibo
& funtfexõpõnes õlempp.compoſicionépponunt,ideoeasDonatus
rabiles vocauic.f.am con
inſepa
dis re fe.Am.i.circum vt ambuftus.i.circumbu
ſtus amplector& c.Sed apud erga iuxta fecundum penesnung componunt,
1 iiii
 DE PRAEPOSITIONIBVS
ACCIDENS
Præpoſitioniaccidit caſus,nong alicuius caſus ſit,ſed quia autcum acto ,
aurablatiuo,autcũutrog præpoficio appofitione præpofica conſtruicur.
PRÆPOSITIONĖS CVM ACCVSATIVO
Camađõ xxxi.præpoſiciones communiter conſtruuntur.Ad apud ante ad
uerſū uel aduerſus cis citracircũ circacontra erga extra inter intra infra iuxca
ob pone per prope propter ſecundum poſt trans vlera præter fupra circitet
uſq; fecuspenes uerſus.
DA EXEMPLA DE SINGVLIS PRÆPOSITIONIBVS
AD
Ad vnguem ,adamuſfim ,adgpendiculum .Nihileft qd ad ferem ullam tam
alliciat& tam attrahat,ſad amiciciāDſimilicudo,inquitCice.deamici.
APV
Apud deum noneſt perfonarum acceprio.Et beneapud memores ueteris
ſtat gratia faci Virgiliusiiii.æneidos.
ANTE
Ante victoriā laudes canis.Poſcesante diem librũcum lumine,ſinon inte
desanimūſtudiis & rebus honeftis Inuidiauel amore vigiltorquebere. Ho
Sicdeus anteoculosſemper quiprælitagendis.
raciusin epi.Philelii.ſary.ADVERSVM
Aduerſumuel aduerſus naturāpugnare noli.i.contra. Aliquandonotat
apud vel erga,Teren.in An.Id gratum fuiſſe aduerſum te habeogratiam .
CIS
Cis rhenum multi tuiſimiles mendiciad ftipem manūporrigunt.Cisfre ..
quenternominibuspropriis fluminum vel mõrium præponiſoler, & compo
nipoteft,vcciſalpina gallia,cæteris uero citra præponitur.
CITRA
: - . Horati.in fermo.Eft modusinrebusſuntcerti denigfines. Quos vltra ci
traq nequit conſiſtere re &tū.Citrahocloco notatſine,lic alibi vecitra dignita
tem cuá.i.ſine dignitate cua.Sene.Ede citra crudicatē,bibecitra ebrietatem .
CIRCVM
Circum muros curfitant hoftes.Circum ad locum refertur.Circa ad tem
pus,Circiter uero ad numerū refert.Ita docuit Caper,non vbiq tñ hæcdiffe
rentia eſt ſeruaca.Nam circiter & ad numerū & ad tépus locum refertur.
CIRCA
Circa tres annosægi Tubingeanceğphiloſophiæ recepiinſignia,notateti
am quandocblocum . CONTRA
Tibullusli.i.Contra ûsferatarmadeus.Sideusnobiſcũ quis contra nos
'' , ERGA
Erga parentes pius efto.Erga liberos benignus, &erga familiam grauis &
maturus.Sicquoq amor tuus erga pceptoresnon vulgaris necmediocris
EXTRA
Extraaleam ,Extra noxam ,Extra propoſicum ægiſtiquum
 DE PRAEPOSITIONIBVS
INTER
Hora.in fernio .Oibushoc uiciū eft cantoribusinter amicos.Vtnungindu
cantanimicantarerógati.Iniuſſinungdeſiſtūt.Idem inepi.Inter cūstalegas
&percontabere doctos, INTRA
İntraopidum conſilium ,extra illud vero'armaprofunt,id eft in opido.
INFRA
Infra cedūpernaſuſpendit.Infraređữ
IVXTA
&in vmbra omnislabor eft facilis.
lufta cum snon xſcribereiubetCornucopiæ ,& notatprope,modoſimul
modo apud.Plautus.Iufta te ſumtumetuarisoportet.
ОВ.
Ob inſciciã mulcirepellunta facraordine.Cice.Ob eam etiãcauſamelog có
pioſe modoprudentermeliuseftquel acutiſſimeſinceloquentia cogitare. In
officiis. PONE
Pone id eft prope,pone tribunalſedent notarii &affeffores iudicisquifide
liter acta coramiudice audiant & memorent.
PER
Ferteperextremasgentes & ferte perundas.Qua non vilameữ fæmina
norit iter .Properțius. PROPE
Propemortē ſuntſenes.Prop eignemarida
PROPTER
quxqfacileincendütur.
Proprer uirtutê & probitatēcosetiã ğs nungvidimº adāmodo diligim
Cicero de amic . SECVNDVM :
Oia vere qſecundânaturāfiunt ſunthabendain bonis.Cice.de.ſene.
POST
Tibullus.Venitpoft multosvnaferena dies.Baptiſta Mant.ægloga ii.
Sed poft iacturam quisnon fapit: vtilenon eſt.Conſiliū poft facta dariquod
oportuit ante.Idem æglogaix.Fluiemeliuspoftpoculafermo.Nam cõſulta .
nihilpoft fa & ū ſana.yalebunt Philelphusin ſatyris. .
TRANS
Cælumnon animâmutant quitrans marecurrunt.Hora,inepiſtolis
VLTRA
Vltra famam.i.opinioné .Vlera vires facerepoteſt nemo.Nunö poteft cõ .
poni hæcpræpofitio . .? ( PRÆTER
Præter fpem id eftinſperato.Præteropinionem ideft ex inopinato, aliqua
do notat contra. Teren.Præter ciuium moremat legem
SVPRA
Supra caput,ſupra modũideſt valde. Qñſpaciữinteriicitſupra vtimur
vtnubes ſuntſupra nos.Auis volitat ſupra nos,& nonfuper.Sed ſup vtimur
gñ non eftfpacium intermedium ,vt ſuper ſcamnumfedes,& nonfupra,hæg:
Lauren .Valla.Ideñnon vføquaqferuatum
CIRCITER
eſſeprobat Calepinus.
I y
 DE PRAEPOSITIONIBVS
Circicer kalendas Maioia floreſcüt.Circiter decembrē frodes flores acher
bæ marceſcunt. VSQVE 1
Víg cum iungitur propriis nominibus locorum vel domusrus militia
ſimplicem actñrequirit,vt vſgruspropero ,vſe domum ibo.Cum aliis ue
ronominibusiungimusad velin,vevſop in hiſpaniam ,vígad templum :
Quanğ & inprædi& is aliquandoadvelin additur.
SECVS
Secusdecurſus aquarūſerunt ſalices.Secus viam lafſus añosreſidee viator
PENES :

Penes.i.apud,ſed uſurpacur frequentius in his quæ ad dominiū ſpectatlau

dem vel vicuperiū,comodā aucincòmodū .Varro.Sed ſeruorum cura penes
dominos ſic.Liuius.Vtpenes coſdem periculabellipenes ģs pmia eſſent.
VERSVS
2

Verſusſæpiſſimepoſtponirur.Plautus.Egoportā verſuspergam &perg

ram ,quem finon inuenerodomum verſus reuertar,
PRÆPOSITIONES CVM ABLATIVO
Cum ablatiuo conſtruuntur quindecim præpoſiciones ſequentes,a ab abs 1
cum coram clam de eex pro præ palamabſgline tenus.
EXEMPLA DE A
Catullus.Quid datur a diuis fæliciopracius hora .Ouid.in meta.Non ho
{ pes ab hoſpicecucus.Non ſocera genero,fracrum
AB
quoc gratia rara eſt.
Tuue.ſary.vi. Poneſeramcohibe,ſed quiscuftodiecipſos cuftodes cauta eft
& abillisincipic uxor.Tibul.Vos abeffe proculiubeo diſcedite ab aris .
Cui culithefternagaudia node Venus.Abre.i.præter rem pter rõnem .
ABS
Absquiuishoiebeneficiū cũopuseft
CVM
gaudeas accipere.Terē.in Adel.
Cicero de fene & u.Parescum paribus facile congregantur.Idem de amic.
Quiddulciushabere cum quo omnia audeas ſic loquivt tecum.Idem ,Ni
hileñ turpius ĝcumeo bellum gerere cũ quo familiariter vixeris.No minus
ardent quicum multis ardent ii.q.i.c,multi.
¡CORAM
luue.fac.x.Câtabic vacuus corā atrone viator. Coram magis ad perſonas
cercas ,palam ad oés refert. CLAM
Clam paftoribus oues lupiſurripiētes deuorāt ,clam parētíbus ludīt liberi.
DE
Propertius .Nauita de uentis
de tauris narrar aracor.Enumerat miles vul
nera,paſtoroues.Hora.in epift.Singula denobis anniprædanguir euntes.Eri
puerciocos venerem conuiuia ludum .
EL
Virgilius.Gratior eftpulchrouniensecorpore virtus
 DE PRAEPOSITIONIBUS
EX
Bacche bibat doctus cua munera ,rufticus vndam.Diſcat &ex querna pel
kre glandefamem.Hora.Nihil eſt exomniparce beatū .Loquiex tempore...
finc præmeditatione.Excompoſito id eftdataopera.
PRO
Terèn , án An.Pro peccatomagno paululumſuppliciifatiseftpart,
PRE
Præamoreneſcit homoquidfaciar.Præme fero,præ tefers.
PALAM
Palam omnibusloqui &non muceſcere eft resnonmodica,
ABSQ VE
Abſopecunia verſaricũhominibuseftresdifficilima. Abig metu mare
nauigare& toniruaaudire audacis eft hominisnon forcis.
SINE
Oui,dearce.Etnihil emincar & ſintlinefordibus vngues. Terē.in Eunu. Sinc
cerere & baccho friger venus.Hora.ſary.jui.Simulacdurauerit ætas. Mem
bra animūg cuû nabisſine cortice.Nilfine caula,line riualidiligere.
TENVS
Tenus in ſingulari frequenterabltópoftponit,ut hac tenus,ea tenus,quae
tenus,aut melius hæ di& iones vnam conftituứcpartē orõnis.Sunt enim ad .
uerbia auclociautopis.Tenus aliqñ acto iungicur.Flaccusin argonau.Ec tam
naim renus immenſo deſcendit abeuro.In plurali.frequencer iungitur gtõ.
Vir.Crurum tenus amento palearia pendēt.Et Cumarum tenusid eft ufas
ad Cumas.Curtius,Pauci hoſtium tenus.Cumablatiuo. Hora.in epift.Et
quodam prodire cenusſi non datur,vlera.
PREPOSITIONES CVM ACCUSATIVO ET ABLATIVO
Cumado & ablatiuo conftruunt hæ quatuor ppoſitiones. Inſub ſuper &
fubter vel ſubcus.Qñſignificarmorum feruiunta& o.Quando ueroſignift,
cantin loco feruiuntablaciuo,vtire in templum ire in templo...
IN
In cum acts ,ytinos inferere ſiue præmandere.Bap.Man.ineclo. Sitlicet
natos facies auſtera parentum . Æqua tamen ſemp mens eft & amicauolūcas
Incum ablatiuo.Hora. Fænum habecincornu. Terentius.Nodum in fcirpo
quæris.Idem .Lupus eſt infabula, Propertius. Durius in terris nihil eft quod
uiuatamante.Srarius.Maiorin exiguoregnabaccorpore uirtus.Variashui
præpofitionisſignificaciones quæreapud Calepinum ,
SV B
Subquando denotat tempus fungitur adõ,veſub lucem.Item quãdo ad
locum denotat.Sed quâdo in loconorat cumablaciuo conftruicur,Horacius.
Quicquid ſub terra eftin apricum proferet acas.
SUPER
Super in ſignificatione contrariat ſubcer.Supra vero infra. Supra tñ actos
 DE INTERIECTIONIBVS
tñiungit.Atſup modo acto,modo & ablcõ,vcſedeoſuplapidem .Vir.Frõ
deſup viridiſuntnobismiciapoma.Deharũ triūpræpoſicionā ſignificatiõe
vide Calepinữ . SVBTER
Subcer præpoſicioeſt,cuiusrelatiuï eſt ſup,vthic mirifice natar durato
ſubter aqua,& tam acto qablatiuo iungit.Nechoc prætereundữeft oprepo
ſicioneslinecaſibusfuis in orarione policis niſicompoſicae fuerint,vim aduer
biirecipiūr,hoc enim acciditcommuniter his vndecim præpofitionibus ante
contra iuxtaponepropepoft vlera cũcoram clam palam . Nec hoc quidem
mirandữeſt,quando aduerbiisetiam qbuſdamlicetuimprxpoſitionibusaffu .
mere,vtpridiekalendas,pridie nonas.Irem procul interppoſitionesponiLā
cilor.hiſce oſtenditexemplis,Corne.Taci.Iam uentū proculmariģd hybcrni
àm inſulam ſpectar. Curcius vetufta arborhaud procul muro ramos mulca
fronde uecuſtos uelurde induſtria regem regentesobiecerat.
Exempla huius regulæ
Ante.Vir.Anteleués ergopaſcentin ätherecerui.Contraaduerbiữ ſignift
cateregione ſiueex oppofico ,ut ftarcontra ſtarigiuber:Plau.in Amphy.Ho
ftes crebri cadīcnoftri contra ingruīt.luxta aduerbiữ ſignificatæquefimili
ter eodem modo.Plau.Iuxta mecūrem tenes.i.æque mecā.Saluſt. in lugur .
Hyemeatoz xſtaremiuxtapaci.Pone.Vir.Ponie lubit coniunx ferimur per
opaca locorī.Prope aduerbiū vltima acuca ſignificat fere uel quafi,Terenti :
Propeadeſt,Poft.i.poftea .Vir.Poltmihi nonſimilipæna commiſſa luetis,
donū.Fatali
Idem li.vi.Ille admirans venerabile suirgo longo poft tempore
vifum . Vltra ,allidue lego'nihil ultra facicns.Cūſignificat quando ,ut cūdidi
ceris do tus efficieris.Coram ,vtcoram præſenſog cecum locutusſum . Clam
clam feci nihil.Palam
manifeftum
.Teren.in Eunucho.Sifisum aut falſum continuo pa
lam id eft .
DE INTERIECTIONE
i
Nterie & io eft pars orationis indeclinabilis ſignificans mēris a ffe ,
&um voce incognica,id eſt interie &tioeft pars orationis indecli
nabilis,interiecta aliispartibusorationisad exprimendos animi
affe& us,puta gaudiữtimorem & huiuſmodi.Ec dicicur interie & io quiainter
partibus oratione
iicicur aliis in ſine regula .
Dolentis,utheuheoah hel u de
Interie & ioniacci' Gaudentis; vteuaxhui Admirancis vt papæ
dit ſignificàcio ,fűt Timentisvt acac Ridentis ytaha ehe ahu aho
igit interiectiones phihahahe Exclamantis veproh vah
fignificationis aüc Traſcentis veproh Laudantis vteuge
CVicantis vtapage Indignantis vehem
LIBER TERTIVS DE SYNTAXI SEV CONSTRV
&tione quatuordeclinabilitunpartium .
Alberto HenrichmannoMagiſtratui & Præfecto in Ochſenhuſen
patrifuo amantiſſimo Iacobus Hen.filius S:D.P :
 DE CONSTRVCTIONE
Dilectiſſime pater ftuduiſemperomnibusin rebus morem tibi gerere, &
nihil præterconfiliữcuũ agere,ftudeboggdiuſpiraucro. Quare etiam hoc
tpenolui, utlibellusismeus in conſpectá iretpublicũ,niſipriusateprobatus
fuerit, & adamuffim policus. Tu igit lucubrationis meæhunc certiūlibrūin
manus accipias,legaſgcumper maximanegocia cua tibilicueric,& fiquid er
ratum autminusbene ſcriptum inueneris,cancelles &obliceres,utdefecacus
eleuata fronte liberedoctos adire, & indo &tos côtemnerequeat.Atquriuue
turiſcholaſticæ (cuiusgratia librú hunc fcripſi) prodeffe poffit.Namnihil eſt
quod magis ungdefyderarim ſfidus præceptor& iuuenum doctor iudica .
ri.Idipfum nondubitohoc uigilantilabore meomeconfecuturumapud in
tegerrimosquoſqiudices,licebitfaltemuidere, & id quidé perſpicireme ma
ximooperecupiiffe iuuentutē beneimbuere,ſicicaçzmihifacismebeneuolur
iffe,& proingeniimeiuigore rem perfeciffe.Sicuiftudiữ noftrum nauſea ge
neratſinelatratu & liuorcabeat,remganobis neglectam autnon bene com
pilacamipſe meliusfaciat& componat, & ita quidemutomnibus placeat,&
eum admirabimur.Q fimeliusfacere non peraueritdeſinarnos mordere,
Tuaūt amantiſſime pacer pacer no fungereofficio, & ego obſequencillimifi
lii munus pro uirilifemper exequar& implebo. Vale una cum dile&tiſlima
matre mea acfracribus & totadomo. Ex TubinganonokalendasApriles.
Anno fextoſupra milleſimum & quingenteſimum .
TETRASTICHON IA . HENRICHMANNI AD PA
trem ſuum dilectiſſimumAlbertum Henrichmiannum ..
Det deus oro tibipater o chariſſimefemper
Munera fortunæ corporis atqbona
Det dotes animi & poſt facum coelica regna
Quattuor hæc præftetomnibusatq tuis
Deorationisconſtructionedi&turushocprocedamordine.Primum quidem
de nominum conſtructioneregulas ponam.Secundo de pronóminum . Tere..
tio deuerborumconſtructione, & fic deincepsſecundum parciumorationis
feriem deſyntaxi diſputabo .
DE CONSTRUCTIONE NOMINIS
Primonunc loco deadie & iui nominisconſtructione docebo,Secundo ue :
ro loco deconftructione fubftantiui nominis
DE CONSTRUCTIONE ADIECTIVI
Prima regula .
Adiectiuũ cũfubftátiuo adiacto.cíuſdégñis numeri & caſuseſſe debebic
FXEMPLA ..
Acucusphiloſophus,Modeftusſcholafticus,Cingula puella.Priuara ſchola.
Triujalis ſchola Aduftum pulmentumAdulterina moneta.i,falſa Drobus
numusid eft bonus.Strenuiequinonſuntopere defatigandi. Infatuatus ho
mo ain beſefſner.Eccleſiaſticushomo,Eccleſiaſticusórdo, Eccleſiaſticabona
meliusſpiritualta.Calamiftraticrines kraushar.Lichnus penſilisampel.Ina
ſignis meretrix :

C
 DE CONSTRUCTIONE
Ruficagensnulla genusarce domabile femper Irrequietum animal
Baptifta Mantua.ecloga ii.
Intolerabilius nihileftſfæmina diues.Iuuenalisfaty.vi.
Noracius in fermonibus
Sejunus raro ftomachus uulgaría cemnic nen
}
Ouidius jinoiga :mor: pl
Sed immedicabile uulnu s,Enſerecidendum neparsfyncera trahatur
Lucanus librox .
da
&
Nulla fides piecaſg uiris guicaftra ſequuntur
Venaleſos manus ibifasubimaximamerces
Ricero lib.i.officiorum .
de
Sauendum etiam ne maiorpanaſculpa ſic 1
Bap.Man.ecloga x .
Iudicium reddit uerum enarratio uera
Dent etiamexemplaalia in caeteris caſibus& inutroq numero, Sedquid )
adhas &confimiles oraciones dices.Vir.Varium &mutabile ſempfoemina
Idéiiii.ænei.Kama malum quo nonaliud uelocius ullum.Nobilitate uiget ui
illorãadie &tiuorī efleens.Sen .
refes acquiriceundo.Reſpondeasſubſtantiuũ
ſus eftenim ,uarium & mutabileens eftfæmina,Scmalumenseft fama.Idem
Triftelupus ftabulis intelligeanimal criſte lupus,iii.ecloga.
SECVNDA REGVLA
Adie & iuũquod uocatpartitiuum iungitcum fubftantiuo pluraligtica
ſus in eodem genere tñ ucunus fratrum ,unaſororum . Quoddambrucora
animalium aliud rationeutitur,aliud ipfa penitus caret .
Verum dicitregula ,niſi adie& iuo iungat gtūscolle &tiui nominis.Ná tunc
diuerſorum generum effe poffunt,ut unus plebis morbo caducocorreptus in
Tiquita prido
s p167170 teriic, grūs a colle &tluusſempfingularisexiftat.Item adie & iuum diuerfige 1

neris elle poceftcum gtõ ,fi cõueniatcum ſubſtantiuoalioſibi adiuncto in nu

timing i Amma , merogenere & cafuuc homoeft digniſſimusuita omnium creaturarum .In
~t pilitin hacAdie
aŭtorõneunaſabbatorum intelligeunadiefabbatorum
& iuumuocacur parcitiuum , ppoſitionem
cum ipſi adiuncturuseſſes
‫! ܕܘ‬
-8.ex uel intercum ſuocafu ,ut nullus clericorumprophanis negociis fe immiſce
acidetnullus exclericis primus eorum id eft primusintereos.Nemodiſcipu
many plambingmanuum
og nonmudeatpræceptorem
lorum
digitis caret.
honorare,id eftnemoex diſcipulis, Neutra
Hludicem hic aduerte,nondicendâ effe unus ueftrorum uel nullus ueſtro
in 3m vserum.ſedunus noftrum nullus ueftrum.Nam ueftrorum noftrorum mera ſūt .
a fhiotan adie& iua,qconiun&tionem requiruntfubftantiui,uc unusnoftrorum feruorā 1
niel lange icacongruenter diciporeft,ucclarecex
i Noftrorum )
harum
r'n oftrisorationum expofitione.
adoprtino, Lo Vnus id eft unusex
Asthing
japansin
Hangimo Noſtrum Lnobis
 DE CONSTRUCTIONE
6 Veftrorum 2 Veftris kriegi
caround
poet
Sirrin
o
Nullus id eft nullus ex
Veftrum ; 3 ( Vobis popl am
tinde Shining'vi'70
cos hoits
TERTIA REGVLA mining zo 17 raja parang
Quoties duo noía ſubſtantiya aut plura rerü inanmatarū & diuerſorum ge te se@gmatory
nerum ueletiam eiuſdem iunguntadie& iuo aur demonſtraciuo autrelatiuo caferaning
pluralisnumeri,cale adie.demon.& rela.inneutro ponaturgñe ad fignifican Hz 3. sapisiopis)
dam proprietatem autadūindifferéter illisfubftāciuis conuenire,ut ſtramë
& ignisconiuncta facile adurynt,Vir:eclo.iii.Arcū fregifti& calamos cup
uerle Menalca.Btcum uidiftiputto donata dolebas. Nors & uita in manu
deipolica funt.Panis & uinum funt oprima & efurienti noningraça, fost
QVARTA REGVLAogi tavia lor petro
Adiectiuum pluralisnumeriautoritate & priuilegio facricloquii'oratorū & Dümerfias Castingog
poccarum qñqiungitur ſubſtantiuo collectiuo ſingularis numeri &alterius to get i
generis u Surbaquænon nouitlegem dñimaledictiſunt.Virg.arshoim ingatari chap
ualidicurres& meenia ſcandunt.ldem Parsuiſuriçņcadas.Nançinellushic from gittioni pluie
figuram eſſedicit. ལ
QUINTA.REGYLA ignano vinoOtañas Claudiangan
danes) claiming
Adie& iuumuerum exiftensõdichtum non habensſubſtantiuüexpletibiiure angpaine nomieri
dum,eiufdem gñiscalus&numeri eſſe debebiccumlubftãtiuofubie& o.Ni athipathyBottinote
fiadie & iuumfuericfuplatinumregensgom.Stniſi ſubie & um fubftantiuum ti punt
fuerit urūs.Namcunc adiectiuum nonin ucõfed nto ponacurcaſu .
Exempla regulæ.Qmnisamacoreftthorotus.Senes ſunt difficiles. Puella lorop geminino
toen
ſuntlaſciuæ.Vinum noſtrumeſt plenum teuco,ſtarck.Exempla exceptionis terien
pour
Aeo eft fortiſſima beſtiarum.Fecre ſis diligens.Filiſis probus
SEXIA REGVLA motary awr. pomis!
Adie& iuymparticipiale polirum inter duo fubſtantiua diuerforūgenerīcēmocion Thing7
ueniet euth coğa uerbumaparte ant eriori regir,ucVerbumfa & um eftcaronari poteftat po
s r lio
Momo fa & useft cadauer.Nafculu uiſus elt puella . Aegitu tñ in euange
Aqua eft uinumfa & um ,credo ego codicem effe mendofum
Traploziby་ག༠Honor'ལs
K$ ཧཞི བཀ 9
SEPTIMA REGVLAST ominat
losio rejtoi
Adiectiuumnominalepronominale uelparticipialepluralis numerireſpicies gam gromtalt
fubftantiaſingularia diuerforum generum rerum aiacarum debet conuerfamiot
nireingenerecum ſubſtantiuo ignioriperconcepţionemgenerum , Sftaūt ry to'y maratibu
maſculinum genus dignius fæminino & ncutro , Bæmininữaūt dignius eftki: shima lia
squam
of
neutro.Eft præterea fyllepfis ſeu conceptio generum coniun & io duorum plu aquete
ca

rium ue fubftantiuorumdiuerſorumgeneruminterueniente coniunctioneco ༡ napon

pulatiua ad adie& iuum pluralis numericapugniens ingenere cum dictione
concipiente.Bigniusautemfemper reliquum concipit. 20520 m probitamika
rprime deliberispater & mater meritifunt -
Axempla fratrem & fororem chariſſimos non ſecus ac te ipſum diligo gente
Maricus & uxor caſti pudicos generabunt liberos tai toworro 109767
tof
 regar io 3 admpie momento
as sig ning for trio DECONSTRUCTIONE
momord
Filius & filia morcuiſuntcodemgdefan.tidie 2

bi I.Hra:
ExempBemonAncilla
la Serua && ftolid
iumentum in flumineſubmerſa
um anima lungpraux
læque pigræfunicac
mapulinti
Forpit feminint
mitwa Lecam beneluarprimipartnere noftritrangreßifuntlegem de
Wud icem notandum eft, q duo nomina ſingularia copulatiaeconiuncta rc
spemptingoffsequiruntfuppoficum ſeuOCTAVA
nomenpluraleutindi&tisexempl
RECVLA
is.
Raptope
to Adie&tiuum plurale reſpiciens ntñ cum ablatiuopræpoſicione cũ interce
arw poor trofecedente confirmabitſe cumntõ in caſu per conceptionem caſuumjurtu cum
limesto
Thurated bo bi fratrediligentes diſcicis.Iudæus cum uxoreconuertiadfidera.)
roman NONA REGVLA faring
1 more ? Ampa PareSubftantiuum pluralis numeriiunctum uerbo licet congrue tñ indetermt
nace & imperfecte,congruencerpõrdeindeſpeciatim determinarig adieam
who haTeuadie & iua ſingularisnumeriinprolepli.Et econtra.Subſtantiuafingularia
Phnom speciacim determinare pñtadie& iuumpluralis numeri. Eft aūcproleplis con
rompir ihlaz.os. gua pacceptio alicuius.conſtructionisſuppoſitorialis pluralis numeri,cuius
vinoteeria vt conſtructionis ſuppoſica ſeupartes p adie&tiuapoftea fubiunguatīſingulari
89.4 mileging XEMPLA
srille potty Magiteidiſpycanedo& usbene ignarusmale.Diſcipuli meifugen lintus
ning tegen Diteris
te me grepfine ,aliusFeluehereze.Macinoroſiple& untfurcrucehomicida gladič Rro
dicorestorquenthic per carnificem ille per li orem .Neretricesiuuenes allici
Dimo totiz BHOO
artes) tarro paraunt una uerbis,alia pulchritudine,réliquacæteris illecebris.Diſcipuliretrahat
Sytipaino pia literis,ille per crapulam ,aliusperuenerem ,tertiusperaleam ,quartusperde
so itt DÉCIMA NÉGVLA
Subſtantiuumquandogs ſub diſconuenientia gñis uel alterius accidentis
rio
pengma ?para
xebmpiungicur adie.diuo
conſtructio præcedentis
fuppoficorialis orationiscongrua
uel adie& in Zeugmace.Heugmaa
iualis congruacui poſtea mediante con
5 Sätttimi iungente fic ſubiunctio alterius ſuppoſiti uelſubſtantiui difconucnientis cum
gimanaphs olempilabpraecedentsorationisuerbo ueladie& luoinaliquo accidente.
por ca zajn: sair Noſpices ebriiſunt & caupo
ako legola mi zagota
3skiom
- at , Ivo
eter triasingle Vxores dominæ ſunt aco magiſtræ & non marici
3 Vplica Ve Materhonefta eft&liberi
priblanpina ropulara lüt Silius ſepultuseft & mater
too grietas por eztam Præceptoreſ doausſed auditores non
It starting tool LVoseratis pigri& ego
DE RÈGIMINE ADIECTIVORVM
arenhet a no millow info
oftan Prima regula
nown genioza visenemcunccalum regie netūscundem omnes calusabeoderiuantesrege
desligarepoffunt.Hæc quidemregula nonmodode adie& iuorum nominum regia
gouter fuisweger mine,uery m & de fubftantiuorumregimineincelligipoteſt &debet.
ypomi ebla sig freperiffimasTredi
fimm pri con Talling Sorteliz por
reprimanji
Djst pakāti te get org
f,mgin no Cateri
websingteableg
quindiasi Sulie
satzen
PlesybonsonAleppingonintory ofring parintvizitat).4. The Rhizmnia,
faring parantera gifoqnäning
uz finding mapping ༡དགོས་
 DE CONSTRVCTIONË
EXEMPLA DE ADIECTIVIS
Abundans ladis eſt vaccağbenepaſcicur. Vaccæ abundancilaals noſub
trahas pabulum . Vaccam abūdantě la &tis noli uendere. Deabūdantelactis
pecudeſuſcipies puerorum alimēta. Animalia lactis abüdantia nõſunt rufti
cis incommoda. Mulierā lactisabundanciū ubera tenellos factantinfantes
Excellentis uirifilius raroèxcellens efficitur,
Noneftiuirifiliiofficium eſt nondegenerare.
Parci uiri filio intemperantiquis inimicusnon exiftit.
Exemplade . Filiumuiriluftidecet nonefle iniuftum
ſubſtantiuis Ofilii grauiſſimorū uirorű oro imitamini paternos mores
Similia exempla inceræris caſibus & utroq numero effina
gereftudebis .
Necuolo mirerisin his meisexemplis & di&tioné ređã ut dicicur regenci
antepoſuerim ,cumtamen uiri& latis obliquiaparte poſteriori ſeu a tergo oft Toy
(utmeliusloquar) reganeurauocabulisfilius&abundans.Nam idelegācign loganpix
faciamggfrequenter.sitem
cauſa feci, elegantiše præceptum .
1 Ornate obliquus præponicurſuo regenci,uthominis uica breuis eft & mul gafregn offeremus
tis uariiſasmiſeriis replexa .
SECVNDA REGVLA GENERALIS Lomparing
Quemcung calumregitpoſiciuuseundē& .cõparaciuus& ſuperlatiuus...son mpireto
regunt,utfcholaſticus ſitamans uerecundiæ ,literarūamantior ,aramātiſſimºgito guptan man
uircucis femper exiſtat.Doliplena eſt meretrix ,fraudisplenior,& ois nequiciçastiaz vim pazi
pleniſima, amacor impati enseftmoræ impatientior corre & ionis,fedcõfore things esbat eret
tisſeu rivalis oiumimpatientiſſimus.Kallithæcregula in cõparaciuis & fupere repeupiony
latiuis quædeſcenduntab aliis partibusga nomine ,quanğencitramontemtia memang
e s
congru dicamu ,non tamen citerior montē ,nec citimus montem .Sedut Larso pol
cilocus diſputac non ab aliis partibus nomina comparatiua & ſuperlatiua denou sine
wotom 7I v*
ſcendunt ſanomine,propius urbem tamen dixit Cicero . pleng
PRIMA REGVLA SPECIALIS DEADIECTIVIS fighting
regentibus genicuum .
virguistich Terries
*** aw ietarinense
Adiectiua ſignificantia ſeu importantiaquantitatem , Interrogatiua item getaziora Bien
pandiera
admiratiua & demonftratiua.Negatiua & diuerſicatemimportantia iunda
FoFo eme
ſubſtantiuis in ſimili generenumero & calupulchre& elegācer ipſa adie & iua th
in neutroprolata genereilla ſuafubftantiua reguntin grõ polica. Nam cummo jai Samizas?
mulcam uirtutem di& ur'fum ,ſimultum uircucis eius orõnis poſuero,mulcowpro lamint a
proculerim uenuftius.Multum pecuniz enim ſignificatmultampecuniam . wylanitisz.pt as
Plurimumuirium uires plurimas.Quid rei.i.quä res.
SXEMPLA REGVLETS formida ༡ toesigh )
Plus vini.Nora.in epi.Si cacituspaſcilipofſercoruus haberec.Plus dapis &
te
letearen
rixæmultominusinuidiæq .Nulcum pecuniäperdere, & parum ſcientiae fizi zepogitatums
bicõparare ſummãeftdedecus.Paululū carnis comedimus Nodicũuiniin , The ng tsomo
genio cõferr.Pauxillñaque bibunt cellarii.Aliquid literarum ad medesoro, འ་ Aralia
mg mount ains thestoring qui
reflario
1
 But whoogte tjx oraroosa)Alcante
fentia vor asistiyorum DE CONSTRVCTIONE
mitorpentru
ki
ang uicquid beneficüin tecollatum
stomper Setranſtulit.Iuue.Quan
fueritmeminiſſedebes.Totum culpsime
quiſosſuanumoru
cum m feruatinarca. Tħhabet &
road fidei.Quotcapicum uiuunt totidem ftudiorû millia.Hora.in ſer.Quid hois
palps to
$8.Quid nouiaffers,Quid mali.Hoc laboris lubensfuſcepillludnegociideg
resif toadcelcripſ
tuin witcoil eram propediemperficias.Illudmali
habent amatores.Niluinitibirelictumeft.
quis dedit. Nihilprudentiže
Aliud fententiae nunc mihi narras
rytaze dining ſheri.Reliquum noftræ cõfabulationis in aliud tempus referuemus.Reſiduā
this Pizzi exemplorum dabit frequens poetarum oratorum le &tio.
jerpaskirinig Aduerbia quoqnonnulla urimeâdem retinet,pfertim dúohæcparū & ſa
Tria por ds.Nam parūſapientiæeft parua fapientia, Satis uirium.i. fufficientes uires.
-2bisque dans Aduertendumquoceft circahancregulam.Sigcīsſingularis numeri fue
aut plegatarit totam item orationemſingulariter exponere debemus.Siuero pluralis ex
2 amo tem diceritgtūs,pluraliter,ut raulcum pecuniæ figni. multum pecuniam in ſingu
pwaརBastdoཅན་ Lariņumero.Atmulțum pecuniarūſignificat mulcaspecuniaspluraliņume
,fimiliſ eftaliorum ratio.
n ng e &n iuaplenitu y mCVabun
Parc CorSE A iama
NDdant REGV LADE
jari FerraSep Adipio
rd ang ter

‫مع‬
dine ucculpam ligpilicana & his lisad

‫مو‬
to Bipo
A toroning woir pliaueloprolita poft fe geniçiuumregerepoffüncelleme e Sq5
s demost
partequaning
citeroHerre ilen mašX
encercibiuinigs plenusEMPL
faciledeiciuniis LE Springregulat
A REGVdiſpurat giro ingegn
. Merius rimarum fumering
toutpara verihacacokillacperfluo. Teren . Quamdiuespecoris niueiquam la & is abindās.
porg Vir.ii.xglo.Reushomicidii obtruncaridebet.Sonces ſcelerumexpedit puni
se.Oimrerum ſacur nemounğfuit.Gopioſum elegantiſſimorum uerborum
oportereſſe poetam .Auri argenticlocupletiſſimus fuit Salomon.Meliuseft
par ? Ampeccantem abſoluere peccatiinſontem condemnare.Facuuseftquiſe nulli
Mariani
Labiathominis egentemexiftimat.Affli &tus& mceftus eftinopsconſilii.Šum exps
en ornanphuius criminis.Integer uitæ fceleriſg purus.Nonegecmauriiaculis nec arcu .
thing Joroing very Norągiusin carminibus.
platest atory
im Sortining plet TERTIA REGVLA
de doSulisi fino Verbalia in or crix uel tiuus uelfiuus & c. Participia quogderiuata auerbis :.
ga.com t nemninorant
zlomoggeisn ! pomiransidactio
Bipiran
po ftfe ge ti uu egeretempoffaliaadie&tiuacum
mribus.I un t. A
his ſignificandoconuenienga
a ya parzez parinda EXEMPL REGVLA
37 paximilib Sisculcor fapiencia
Medicusnon eft curator omniummorborum
Deipera uirgo Maria opitulacrix miferorumcxiftit
partisipat er verbalDeuerbalibus Cice.incuſcu.quçft.philofophia uirtutisindagarrix,expuſ
rarioniz Bassant mor intrix
& trix'uitiorum tu inuențrixkgum & c.
m moo Nutrix uitiorumeftcrapula
toptag pa
Offerent a par i Vinum eftincenſiuum libidinis
partril
boe leiunium eftfanatiuum multorummorborum .
tis ainatas
pipraz of an
Ritalia Timobirara
mantanLuna mo
piom3
apie . Dez
into requz hapa
o annafar .. it.lper riting is
 DE CONSTRUCTIONB
Mora smag Borz sting
goo.mnamo Joi Amant)
Literarum diligentes eftote evening pastupiry oft milling
Departi Non ſis tuiipſius negligens Pitam sa fii quids veszbi
cipiis Decet iudicemeffe oblerưancem iuficize Larmpe artim qe sining atro
LEAmans tui.
gnificando
Geng Ama? Sei vero no
testing gipamamin e vite
Beillisquæſi conueniunt cum prædi & is
Odipecuniæ auaros.Mearum rcrum dubiusfum . Omnishomo iddertus Joost Birtiomaso
eftmortisſuç. Suesparcaspecuniæ,Nemormei Conſuluiperitos iuris.Nicmpling
callidus eftrerumhumanarum.Omnis homoeft cupiduslaudis, Aduleſcenpoñent) etiketa
tesfuarumrerum prodigifunt,quia alienolaboreparca. Ouidius.DempusframsmBurton
edaxrerum tug inuidiola vecuktas,omnisconſumis.Luca.lib.primo.Nulla liripozwo
fidesregniſociisomniſo poteftas.Impatiensconfortis erit. Virgilius.Neſcia Baappiram
menshominum fatifurtilosfuturæ.Sauclus vulneris.Sonſciug ſceleris.Ager: Bitt i Bu
cior huiusrei.Compo
morbi,kallusanimi.CerDE smenüs.mpita Pastipna mgongo moim
VERBALIBVS yon pophilant Breitling : 45pt
Bequoniam de verbalibusmentionem fecimus,quædam de ipfis fubiundangngensbileos
gemus.Primoquidem quid ſitverbale,deinde quocuplicia. rame ticles :
f ar
Verbalenomeneftquod certa formaa verboderiuat,apertaverbiſignifiltha :mping mene
çatione.Quæemnonagtam verbiſignificationeretinent,& diređãetymommom tale 3
logafumitnonverbalia inquithardlocus.Verbalenang vridem vultcõuer sites perintei que
abiliter (vrdiale &ticiloquunt) cum verbo fedebet habere,vt amator,i.qui more puriomvor
amat.Næc ſignificatioimmutabilis eft ab hac voce.Qisemamatoramac & aringnoza
omnisquiamatamatorexiftit.Aufidicam
a s leprætor a præror,quia
x præir,og
etymologum
um raporlarina gan
eft,qui non omni quipræ eft.St quoqre etymol eft uerbiusap om vet deforma
rego ,nonverbale.nonenim om ni s qui reg it rex vo ca nd us eft .Bo gor quiinriphing
lignitus eſtetymologumexiſtic.lca incæteris iudicandumeftimanrijling zalistaks parempi
Primigradusverbalia in or cerminantur,declinata ab extremo (hiver bizeya Xe 4
fupino,verſou inoramiatorfit,dođudo & orcurſucurſor:pommiffiningaspart
inor,ve amatu,u
Secūcigradus verbaliaſuntfæminina in trix formata ab vltimoſuiver ng Il Pizza
biſupino,tu in crix mutaco,vcamacu
facerenucricrix.Alii amatrix.
camen hæcfæminina Fallicin-nutrix
formant cumdeberes
a maſculino in or, fed fic, Pammologia
potiusdenominaciuaquam verbalia dicenda forent.Sciendumquod verba iptariants
lia infor nonhabentfoeminina
érixaſſeſſor intrix.Przterggnia
aſſeftrix.proz dintese conftrix
cepamo re tean expuliforexpülmal
Tertiigradus ſunt verbalia in tiõlab eodem vtprædi ta venientia ſupinostbare
mutando u in tio yr amacuamatio,ficitē formantea quæ in usterminantur
ab vlcimo fupino addendo śliterā,vtauditu audicus vifu vifus.Quædaconmatergevamat
in inquedan
præter regulam formani,ſicutopinio fufpiciocrepatioconatio & plura alia. 18 artinez mpra
Ratioaüc veaitLancilotus etymologumel non verbale-Aauatio quoqdi mandons
citurnon loco,nifiterciusexiſtarcafusanomine lotum id eft vrinas paratemporalitha ,te
tū vedocumencū.Quçdãin bilis veeffabilislaudabilis.Alia in ax vtloquaxertoning parents
bíbax.Inbūd'alia vchęfirābūd fusibūd ”nõfurēcilimilisfedfuroreaffluēspanyoling
Bprofita y no sa
for rancang
2 quare verbalia in for rareant
Rata!Forin
g jitpamimining mij amagam
(1)
trie,vi rifor many ciertokalertomjene. JosGeapesona
foarta y aterpofitant to stor
very taina od ostighe ripartidapapporferdifophing
 ipfanne parinpä poma parere vidente wir vond in Bonn Santos terminata,mis to
soalning teikiamento DE CONSTRUCTIONE
gaansleSūt& alia uerbaliain tiusutpignoratitius Hæcoiadubiíticuli uerballauop
ergo longerrabakeycatLancilotus. QVARTA REGVLA
in o Loar Partitiua,diſtributiua,quæliciua,comparatiua & fuperlatiua,numeralia
zore quocpoftfe regerepoffuntgempluralem ,uel colle& iuinominisgimſingula.
wwwmaitingwas
ins rem ,ututers parentum colendusatgamandus eſt.
watopboring morie m
n Quidaueftrumfacinus quoddam peregit
ps woyo Alter iſtorum altero eft do &tior
I afhange Quemliber fainulorumt accerſi s idit
Varmtina en Ptest Neuter horum interfui . Nunlulsueſtplcbisu
que partite Quis
totomforordare
retoafsoir aJefpt um reguhac
omnideorum aximiliamiferia mitiſſimus
m Nmeleuat
more vt Bo aliquis arba intemporeueniquod rerumoimeſt primum .Seren.in Heau .
pasaremos/aluminioexc epla. Nanuum mearum dextera eſtagilior.
Rhinest Botrynebaridan culorum tuorum acutior eft finifter
Hic uniuerſicoetus fuit moderatiffimus
Jaz qindralmaga Quing magiftrorum meexaminarunt
ter viam gyftciputat la Quinquagintaexercitusinterterunt.
Taiprivind more poput orVircucum nulla præſtantior,nulla nobilior,nulla denig dignis.
facilitateac liberalitate
mo angulze the
mpaseofori .To hist Vbiaduerte q negatioplærung addicur comparatiuo & non
fuperlatiuo.
ti me tan sitting poytitoDE ADIECTIVIS REGENTIBVS DATIVVM
VE
que las pothing quality Regulaprima.
3-5 Adie & iuum fimilitudinem ueldiffimilitudinem ſignificanspoft ſedatiui
mores supergere poteft& genitiuum interdum .
miz Ipomo Vriſtiscolludasquitibifuntæquales. Tuesmihiinæqualis longitudine.
colete olay Tua uerbafuerunreadem meis.Sententia cuamcæ eft diuerfa.
horumalterimultūdiffimiliseft.
i Stolas xp Hiliusplærunq eft ſimilispatri.Neuter
Reperi Similemnamquiſo uideturcollaudare fui,Philel.fary.v .
ile hos factaimaueris.Idem.Sidicentiseruntfortunis abſonadieta.Romanı tollent equi
one -

tes pediçeſgcachinnum.Idem .Sumitemateriamueftris quiſcribitis æquum .

Viribus.Paucimaiorum ſimiles reperiuntur,
SECVNDA REGVLA
Adie & iuum obuius datiuo conſtruicur,ut obuius fumtibi,obuiusfio di ..
biobuiummetibifero,obuium re mihi fortuna obculit.
TERTIA REGVLA
Adie& iụa utilitatem damnum ueſignificantia & his fimiliapoftfe datiuü.
congruenter regere poffünt.
Quæ cibiuciļia ſunt non aſperneris.
VE ' Quod nullicommodumeft non diligas .
( Resuobisdamnolasfugite.
 DE CONSTRUCTIONE Smume mainting
Quoddecrimentoſum tibieſtne facito
Aduleſcencibus acerbumeft obiurgari
marlo in srike
Sucundiffima mihi füit cua conuerfatio
mis anno Buong.com
Nomartie vriep . z
Iuftus gracusſitomnibus
Regula furis Heiplinam .ftomachomas
to pintario en
C Morsſua cuilibeteft nociua lipfind online , a
Cicero liiofficiorum : Rrgn pri
Luxuria uerocumomniatactciirpis,cumfene& uti fædiſimasiendospesire
Bap.Mant.irxgloga
Qui facur eft pleno laudatieiunia uentrs parising are po

( Erquem nulla premitſitis eſtſitientibusaſper

QVARTA .REGVLA
Omniaadie&tiuaquorumresdenotatur acquiriregunt poft fedatiuum . trandotti costur
distintas Babost it
Pariformiter & adie &tiua in bilis,fere autem omnia adie&tiuahacregula com
prehenduntur. Rs Pottazion94 6 m
e im Y
Noneft uere iuftus quiſibiſoli iuſtuseſt Ritzia Prozat
Juuenis eft aptus ftudio ;
Palleat omnisaman color hiceſt aptus amori:Ouidius Orarios en lasforang
Exempla Quisenimfiliùsnonsformoſusmatriait Quintilianus melafirst hoz
onthe
ning
Necditu effabilis ulli mooi
Propertius “: 3:ad motinatang
Omnia non pariter rerum ſunt omnibus apra more facingimtheonezüm
tilan
Naturæ fequitur femina quiſgſux
DE. ADIECTIVIS REGENTIBVS Dunlimitaannel for
Siis align yhy ozařomagoláte . adñregula vnica. Uzeeney i zato

stiprtost Adie& iuum proprietatemparti inexiſtereſignificanspoftferegere poteft mihing mahig).

is Starto ni
ti schiañſignificantem partem ,vtmæftusuulcum ,curuus pedem , uirgo çſt ve ;Koning) Sito ،‫݂ܘܸܢ‬un
Azt nuſta faciem .Poffumus& loco accufatiuiablatiuo uti.
F 。 forme declin DE ADIECTIVIS REGENTIBVS ABLATIVVM gta berta
hinggang quartapetoto pte furning regula prima & utilis at the fing
flaug Oñc
Hoe omszing adi ean tã nomé ğpar tici piūğ d reger et poftfeab loñu elaan medi meton
áceo l.
te Aliqua iftarūſéprēppoſitionû cûdeex'iàproppeūdē abltă regit ſignificātēs, sale
maramicfubie&tâuelmaceriãuel iftrumétū pprietatisuelatnulla iterueničte õpõne,men Stári movierinive
ror ramas
til lan hoy Meretricesblandæ funtfermone.iin .
xlandede
Odchiaam rzis ad Puellæ plärung füntvenuftæfäcle.i.in tra f ༼ ཀར
mante Molles carne aprosmente dicimusi.in - Jorhi wa cep@eria
panelor Surname Omnesfumusdeterioreslicentia . Teren.i.plicentiam uelpriormen enr
ato trybxempla Petrus læfuseftgladio.i.cum que toracion
rapü
Bato a luto perit.i.de luto , *r framan zeharkaygani
Qlla fact
taph or Ou idiucito
s; amed om oops
be a starting or the
Sæpeferes imbremcoelefti nube ſolucum.i.ex nube mensete alipop
Notandarta Brigiduş & nudafæpe iacebishumos An arm frame It
iilit pingretorighe GF
Khan stofino 3 teproni at uitsa one frosting a Rippen finzi Bispo de los que se aprieta6fi
7 Brat
Peperomingong
n Promar kronors tomite aber fir
magno mowa inf . abrikline torilor st quos tor !
rawitan tugripideparcia boa nota vonato ad ariante algo fov
ཙ ༤༩ཡུས་
ambit deltaghza man . tfr
iziotior
guftplig printata un nggin
fin lippin endi tothe helminthe
fingst pean sites
 verwany of mutezmper Yogin
Jaze : anom

sonen lomama malattiaosir Piſcesſuncempti tribusnumis,id et protrbora ng

us,cauenedddas
most com plig mering Exempla præpoſicionempro.
ml
suing Sum viuus pietate
dci,ideft per piecacem
SECVNDA REGVLA
apimt y aurin die& iuum dignus &adje & iua plenicudinem diuicialalignificantia , &
pientä sina3_fillisoppo
Cue :
ficapoft lereguntablatiuum .
Doctus eft dignusomni honore & laude
londominio prie plana Plenusvino re&tius nilagitğriuum incidie
ist wiemazingexempla Diuesopibuspræ cun veneratur:
&tis
E tocis reperg: Ife safer, Scholafticusbibulus & indiligensindignuseftpáncg vefcleur.
prond more Rebus inopinullusopitulatur
Dignuseft mercenarius mercedeſua,ait Scriptura
TERTIA REGVLA
Wingan Adie & iua menſuráſticatem uc cognorantia poftferegunt ablarmexprl
mentem numerum illius ſcitatis,vt pannus eft longus quinoa vlnis.Pygmgi
Pationale1/ſunt longivnico eſpede. Turris eft alta quinquagintapalibus
ting QVARTA REĠVLA
ok Comparatiu ? ex natura comparationis poft fe regitablariuã ,& plärung
ammos mot saquandofit comparacio adresdiuerſigeneris,aitLaurentius Valla.hoibus
Frida mislie Janelentiel Senesſuntprudendoresiuvenibus
pangpotbagay
kot
iTunicaeſt pallio propior
Bani fealis tiba Nihilaffuetudine maius.Ouidiusdearee
Bezel Exempla Quid enimdulciusocio literario.Cice.in Tuſc.quæſt.
Vilius argentumeftauro , virtutibusaurum.Hora.inepi.
Nec quicqinſipiente fortunato intolerabilius fieripoteft.
Cicero de amicicla .
( Sitibiſit virtus omniſis ditior auro, Philel.in facy .
DE CONSTRUCTIONE SVBSTANTIVÓRUM
nominum prima regula generalis
Quando duo velplura fubftantiua nomina candem rem fignificantia
mulin vna oracione conueniunt,line coniū &tione intermedia debentponi in
Aimili cafu .Quandoquidem nomengeminatur, vcodeusdeus
Virgo Maria mater Chriſtieft aduocata noftra clementiffima
1 Rex Maximilianusfydus eft& ftella omnium principum
Dux Eberardusfenior primus exciditgymnaſiinoftriautor
Exempla Philippus Melanchthon eſt iuuenis admodum benignus
Doctor Conraduselt optimusiuriſconſulcus, fcilicet vxorem
cumdore fidemo & amicos, & genus & formam regina pecu
nia donar.Horatius.
Intelligefanehācregulam cum dico candēremſignificãtia.i.ſproeadē repo
guntur,& non diuerfisinhac orõne.Sicutiin hocvltimoexemplo. Regia&
 DE CONSTRUCTIONÉ wintez
pecuniapro eadem repofuitHoratius,cumalioquires diuerfasſignificant poena
SECVNDA REGVLA GENERALIS
Quando in unica orõne particulariconueniūt duonomina fubftãtiua'ad ) alsm
nullacõiun &tioneinterueniente alcerūponatingtõniſi abpitamo
diuerfa pertinentia
eadem di& ioneregankur,nam tuncnondicunturcõuenirein una orõneparti pozna przenie
culari,ucdedi literas tabellario,ubitabellario& literasnon faciữc unā oratio
nem particularē,
fed ambo illi obliquia uerbodediregunt ex diuerſis regulisan
EXEMPLA
Regisaula nungcaretparaſitis,Tunicacociolethordea.Mentishabicum Sol
ſermonis cultusfoletindicare.Philel.in epi.Mors utcinia linea rerum.Horari:
in epi.Noftin moresmulierum dum moliunt dum comunt annus eft.Tere .
Noviingenium mulierum nolunt ubiuelis ubi nolis cupiuntulero. Térenthe A
Nulla igiturexcuſatio peccatifi amici cauſapeccaueris,Cice.in amic.Errand int fini pale
um multitudo non facit erroripatrocinium.Hiero. Egoconſuetudinemeru Amste Homme
ditiſſimorum confenſumuocabo.Quintilianus.
Hæc regula plures
cöprehenditregulas,quasGallusderegiminegenitiui ‫ܪܗ‬
feu conftru& ioneponit...
Quandonomenreipoffeffæregitpoft fegiñ póffi sem ei
dentis,ur liber farniliarismeieftmendoſus.Quandocontinens regitconten ngi
tum ,utcontubernium ftudérium . Quando pars regitin gtõtotum ,ut facies Dresy illo
virginiseft lenticulofa.Quando nomen tpisregitgtă ſignificantemid quod many ha
fit in tempore,vt tempus ftudii,hora prandii. Quandonomen amaiciciæ uelto
inimiciciæ regirgum ,vt familiaris fratris,inimicusprincipis.Etaliasplures reg
gulashac unica comprehendere volui:moment moge zam
PRIMA REGVLAV SPECIALIS 40 forint googtampima mimiyle sy
de regentibusgtñ . An
Subſtantiua omnia poffuntpoftferegeregiñexprimente pcium mēſură ce se poa
uelætarem reiſignificatæ pſubſtantiua,utpanis quing denariorā rufticum Apa matrimoine
non faciat.Ducentorum denariorum domus fupioribus diebuscöbufta eft tamere durante
Quoc iugerumpacer poffidet,aurum ftatim quærit dudurus uxoré.Puella che
duodecim annorum eftviripotens. Maledi&tus puer centumungorumurid men for
SECVNDA REGVLAS Sampo question marta
Nomen totiusuel ſubiectiregitpoft fegtñuelablacitum parcis proprie Sumate
tacisueldiſpoſitionis,medianteadie&tiuolignificancehabitudinem quadam Trang Shimano
accidēcalem
ipſiuspartisproprietatis
Siçdecora uel ueldiſpoſitionis,quæ
viciola vel indifferens. apartatem v vojaquidem
taim habitudo
meselim
EXEMPLA Alia regula in
Fæmina nigrorūoculori ab adulefcétibusprobat.Fomina bonorūmoraseptiramel poopt
a fapientibuscommendat.Vipianusuirfuitmagnæ iufticiç uelmagna iuftime prisons
cia. Tüeshomoſingularis pbitacis
velfingula ri probicace.Aduleſcensacrisgarisan
ingeniidocilisexiftit.Mulierê nulliuspudiciciæ fugito :Vitare homines falliben ñ MUE
& fuauiſſimiſermonis. Adulefcens bonismoribuscunctis eft preferendussa
xupery Bros.formore many emptorizare et magna motorjama. matrona
een
Jilaning In miele elementare Curato vide
printa
manera
nja
 -DE CONSTRUCTIONE
Puellahoneſta uitaomes præcellit eciam ditiſſimas.Homoimpudico ſermo
ne dignus eſt ut linguam amiccat.Puer bonæ indolislaudatur. Vaccabona
nationis.Diciturenim nacio in brutisquodindolesinhomine uocatur .
DE CONSTRUCTIONE NOMINIS SVBSTANTIVI
for orte cum datiuo.Prima regula.
pomartre olt.
Nomina reipoffeſamediante uerbo ſubſtanciuoregunt deñpoffefforis,
om epide omnisoracioubihabeoregita&m ,ntūsantehabeo elegantermuratur
in dem , & habeo in uerbumeft,accuſaciuus uero in nominatiuumimucaricon .
Hamportfueuit,non'mutato numeroin illis.
jeepa Habeopatrem amantiſſimữ,hoc pactomutatur,mihieft pater ama
to theman Til tiſlim ,Tuhabes uxorépudiciſfimam ,hocmodomutacur,tibi uxor
emilis Litighetuant eſtpudiciſſima.Quipecuniam non haberabeat,hocpacto mutatur ;
mautan womag Abeat cuinoneltpecunia.Vobislūtpræceptores dofillimi.Nobis
tumCanon
pia eft dies feſtus uelferia.Pería enimſignificat feircag,& feriariuerbum
tur Sitedeponentale feirn.Profeftum teuto.wercktag.Scrabonemappellac
free pacer petum.Etpullum male paruus,ficuieft filiusinquitHoratius in
Ertmana 3 fermonibus.Mihieft facerdotium teutonice pfriendt,melius quam be
wheficium .
torey SECVNDA REGVLA
Noía ſubſtātiuacognorātia amiciciā,agnationepropinquitatē uel ſocieta
tem & illis ſimilia & oppofita,poſtſe díregūt mediāce uerboſubſtantiuo
EXEMPLA
Magiſter Ioannes Armaneftmihifamiliarisfaytor& collega.
Agneseſt tibiſocrus,thihimatertera,luiz Imita.Georgiuseſtmihi uicin:
Duoaduleſcentesiftifunt huic filii. Huncdiligo perindeacli peceſſarius mihi
imately eller.Nylilisinimicusaduerfarius.Tues mihi patruus!Filius uero cuuseft
mothy roteena Amihipaculis.Nicállamob caufamullamboniimprobis,improbibonis ami
pfishingBringout fudiorumgdiſtancia.
gamite for frenonpoffunt,niſiq tantaeſtintereosmorum
a
DE CONSTRVCTIONE
tabor poputtin SVBSTANTIVI
g Tabiryta cum ablatiuo.Regula prima. . NOMINIS
Sald !
Nomina ſubſtantiuaquæ regerentpoftfe ablatiuumuel actñ medianci.
legPlanime
get apiaiuum ſine illispræpoſitionibus.
Porie sind buspræpoſicionibuscum de ex in proper propter poffuntpoftſe regereabla
floannes abbas del gratia in Bebenhuſen.i.ex gratia.
ritate fur afnsti Leodiuina clemencia fummuspontifex.i.per diuinā clemenciā .
Mulier ſexu.i.proprerſexum .
Multifures funt nacura.i.ex natura
Exempla Hercules uirfuit corde & animononſexu tñ.i.in corde & aio.
Hiceſt præfe & us & magiftratusTubingæ autoritateprincipis.
Rudolphus eſtſacellanusScutgardiæ gratia ducis, & nondicen
dum eſt capellanus,fed facellanus a facellum ,
 etfi non fit not
DE CONSTRVCTIONE illepuuakeponeind.
r te
oro Sta
SECVNDA REGVLA manter opgaver
opusopera tua: Mihi veheti cha wirts for
Illadišioopusconſtruitùrcũ abltõ,vt mihieft
mēteropuseft codicequé tibiuſuidederā,Male hñtibusopuseftmedico. pop
DE PRONOMINVM CONSTRVCTIONE
Vseona
mingine ili
miitti
Regula prima quare in
Pronomē demöftrans debereſſe ſimile noidemoſtrato in gñe não & calu
EXEMPLA
Ille vir laudaturquiſemoderarinouit.Illapuella vituperatquæ abfo pay PS
dorecun & os allo quitur.Meum onuseft amil graueiare
.Iug um meu m ſuau eeft .Onost Mi
m
meu leue.Veft erferuus eft fidelis .Tuif s funtfidi. Vinum noftrū* t Arky be
eſt plenum teuto.ſtarck.Ipfa dies quando parens quandoq nouerca eff: boot
Creſcitamor numiquantum ipfa pecunia creſcit.Iuuenalis.Nec tua laudabis ob
ftudia autaliena reprepdes.Horatiusinepiftolis. Namruares agitur paries op my ? Gondor
cumproximus ardet.Idem ) Q , autem legiturpopule meus in facris literis ewin gs
ze toYarram
Pfal.lxxyii,figuracum eſt.i.quies meus,inquitLancilocus. Mayor of Illinger
SECVNDA REGVLA
Hæcſex relatiua quiille ipſe iſtehic &is cum cõpolitis,vtidem ille ipſe hicit demon mana
& ingenere.Cæ teraverorelatiuaquæcunkfuntcóueniunt in numero Camilong
iple & cæteradebenteffefimilia fuis fubftantiuis ad quæreferunt
in genere nume inDanmuutOuvidor
ro & caſu cumſubftantiuis ſequencibus quibusapplicant,Regula hęc claraē mariamo Svýzda
necneceſſe nunc erit iuuenile ingenium longisambagibusmoleſtare,dicendo paso I am
quid ſitrelatiuum ſubftantiæ mat
,quid accidentis, & rurfus quid idéticatis,qd uetoma
diuerſitatis, &reliquamgram iftarumſordem . Relatiuum aūt diffiniunamo
grammatici.Eft quod rem ante dictam dicit iterum ,vtin exemplis patebit. Tochte
ཨ་ །
het
“ Reus quitacetconſentire videtur.Regula iuris eft take atzes berg
| Ruſticosegofugaui,& illoscu fugifti tobuck gangere out of
Exempla
prima Eftenim isamicus quieftalter idem.Cicero in amic.-atLitomost
parcisregulæ quæenim nacura occulcauitmembra,eademomnes quiRomaimbitat
Magiſter vxorem duxithanc ipfam diſcipulº adamauic his account
EXEMPLA SECVNDÆ PARTIS song
Talis eft filia qualis eſt pacer.Tanta eſt ſoror quantus eſt frater. Cliensront poen) eur
m e defendat cauſamſuam .Tuicrinesſuntnigriqualiaæthiofufit cedrino
gacpatronuv
pum corpora.Faciesæchiopum eſtnigra qualesſuncpennäсoruorum . arribadatl qual met
anberendens aufi
Quoties relatiua cūſuo verbo antecedēcipræponit,illud antecedēselegão w samo
cer relatiuo fuoin cafu reſpon
Quasadme dediſdebit,
quanğincafuicum appofico difcordet,ogparang peregon
tilíteras fueruntiucundiſſimæ zularin postamme princess
Quem quærisIeſum non eft hic ,aitſcriprura
Exempla Quas credis eſſe has non ſuntveræ nuptiæ
min at tangiare erai
finlusreferentes matesite
1 Qué tantope laudaſti hoiem eft infamis & notatiſſinlus
Sorti
mas
- ping state , Soring op . Eins
ffptarin Bitez pas effour angerud
Lo comportat!Bebas bastilling
al sito dai ar nuperedara marathi topointi na
qatni facer arin giro ano lanced teredd at
Han ha me torting
 pomita quor
ONBRA TE VE &
Fat
petit
e going from DĚ CONST RVCTI
apottare far am QVARTA REGVLARq3ator Hanzanimé
quorūſequensfit ppska
36 loro come Relantium.quotiesinterduofubftantiua ponitur,
Rrapitoring the nomen,ſequenciaccommodatur in genere.Siverofequensfueriseppelladium
poteft tamcūſequendiĝantecedenticongruere . more internetd placet .
miste domo
rEftlocus in carcere quod Tullianū appellatur.daluftius. miferia
Vi la femine tuo quieft Chriftus.In facris literis legimidtede
cur npide
Eo VImam quod eft opidum Germaniz walkinez pedofiques Ha
quæphiloſophia
Studiūlapienciæ
QVINTA REGVLA dicitur.Ciccin Tuf.quaeftirlit
alemmane hetspa
Interrogariuũ &fuūreſponſiuüab eadem dictionerecta fimiliaeffe deber
būtin calu ,Verű,ſinonregant a diftionediuerſoscaſus regere
potente, & ni
lịreſpondeatper pronomen poſeſiyaad interrogatiuã cuius.Nam ficpro
nomenpoffeffiuũperquod reſponſio ficin caſuaccommodabii verboſuo...
EXEMPLA
Quos vicerunt Doryphori,reſpondeo Heluetios.Doryphori ſatellitesſunt
& milites portanceslanceas.Heluetii teuto.ſchweitzer.Quis eftvenerande.
Refpondetur folus diues.Qualisdebeceffe ftudens,dicecur,modeftus & lice
carumdiligeris.Quantus fuit Chriſtophorus,reſpondetur,magnus. Cuius
cft cenſus eccleſiaſticus,refpondetur,dei & facerdotum vtcuratorum.Cuide
difti pecuniam ,refpondetur creditori. Quarum rerumnon.eftfaciętas, reſpo
decur,diuiciarum ,
EXCEPTIONIS EXEMPLA
Quis tibideditpiſces,refpondet,emieosa piſcatore:
Quanciemiſtipiſecs,reſpondet,modicapecunia
Vt Esneplenus vini velfæno,refpondetur,vini.
| Cuius eft feruus,refpondetur,meus.
(Cuius hominis veſtes portas,refpondetur,tuas
Cuias cuiatiscõmuni genere ſignificar ynde,& nonom patriam gentemna
tionemg innuit,veapud Cice.li. v.Tuſc.Socratesquidem cum rogaretur cu
iagem ſe eſlediceret. Mundanum , inquit,totius enim mundiſe incolam & ci
It can uem arbitrabat,fed & partes & ſectamcuiasſignificat féu innuit, vi cuiares
philofophi vos eftis ſtoicinean epicurei.
Sikampimpios priepat Çuruscuia cuium poffeffiuumeftinfinitum,pertinetenimad omnes ſpēs
elong poſſeſſiuorum ,Cuia eft hæc filia,reſpondet,meavel cua vel illius, & cius ma
M ) ſculinữ in fineacuicurdifferentiæcaufa,vtak Priſcianus, & id interrogatiua
in cafu non conueniccum reſpoſiuoſuo ,niſi&ipfum poffeffiuum fuerit.Vir.
celamin for pria DicmihiDamera cuium pecusan Melibæi.
SEXTA REGVLA
eft for Song fadere
La ot quipustite Pronominapoſſuntpoft feregeregtſſicuciparcitiuafubconuenientia ge
atAsamtea fiinzneris,vc ille virorum falcat,hæc
fertonus.Ifte fcholafticorumeft yulneratus.
animaliummaximu
mulierum falcauic,hoc
tungot ulapna vr MA REGVLA,
Reposene storie ? BASEPTI
3 dन
om ons terechthagualomug otrohet
pria pria anchelo ?
 DE CONSTRUCTIONE
Pronomen regicpoft fecundemcafum quem nomenlococuius ponit,vtfit
pronominaprimiciua qñ demonftrant aut referunt totum alicuius partis vel
fubie & um alicuius proprietatispoffunt regereillam partem aut proprietate
ingto velinablatiuo, vtilla eftſparſo gre & adunco nalo . Tumodicæ fidei
velmodica fide cur dubicafti.Illa hilarl vultu tu aữr duro animo es &trifti.
DE VERBI CONSTRUCTIONE
Do & urus verbiconftru &tionemprimoregulasquafdamtradamgenera.
cs,poſtea ſpeciales, & has quidem de verbisperſonalibusprimum ,& easde.
imperſonalibus poſterius.
PRIMA RÉGVLA GENERALIS
Quemcung caſumregit indicandi modus eundem'reguntomnes cæteri
modilupinaquo gerundia & participia ab ipſo deriuata
EXEMPLA
Bibo vinum ,Egobibiuinum optimữ.Concedente deobibam vinum.Bi
bevinum modice.Siruftici non biberent vinumplushaberentpecuniæ.Ine
sbrlaris fi vinum biberis præter menſuram.Rufticinon deberencbibere vinü
Vinā bibicur in conuiuiis.Bibens Vinālçtificar lapresent
vinum fitimpellic.Bibendo vinūlçcificor/
SECVNDA RÉGVLA GENERALIS quo verfa
Siin una orôneduo iungant verba fine medio ,alterum ponatin infinitiuo tez que and
Diſcipuli debenthonorareprçceptores Lo Bert jönnt
Vis efficidoctus audi pericos morerneamint
Ec nequitexnihilo volucris confurgere fama.Bebelius, he fue deditfo
Quid mihifortunaſinon conceditur vti.Horatius mto sam razy
Nihiltam difficileeft quinquærendo inueftigaripoſſet. Terenzion mot
Nonſacis eſt arsſola cocoſeruire palaco. foto mat somiga
Exempla Nang cocusdominidebethabere gulam .Marcia. miffarmonitor oportut에
Quisfallerepoffit amantem .Vir,in.i.xneidos m a h n iang migliore las
Tollemoras ſempernocuit differrepara cis.Lu ca.idl e Bipar
Nelcis miſeromniaclaram in lucem
veniſe çamen,nam crimina poſſunt
ཨའ. ིfariter
ས་ ཡོད
Nulla lacere diu.Philel.in ſaty.
Omnia ſiperdasfamam ſeruare memento
Qua femel amiſſa poſtea nullus eris
TERTIA REGVLA GENERALIS
Omne verbum a&iuum velpalliuum velneutrum velquodcunctandē w gel
takeexiſtat,poft ſedatiuum regere porek,qui quidem datiyusferefemperferminant ragyon
mone teutonico per dem exprimicur.
EXEMPLA paraperien artiorav Borong with me үpatre
Monachusconcionatpopulo.Scribo tibiliteras.Doctorlegitſcholaſticis, allate pitanje brez
Gymnaſiarcha præcept nobis nearmadeferamus.Obfequereparécibº,hinc maintena
aicPhilelphusin fatyris.Debesparereparenti:Obediopræceptoribus.Paren EthingSe Scotty
tesliberis ſuis theſaurumcolligunt.Debeo tibi decem Horinos. matibelmithiemeer
niimos maiorno fader .Se
པས་ vr 340 pogodniop the
mogzang teflasize mieli:form
inz as Carfin sibiliten )
 DE CONSTRUCTIONE
Caue dicasobligor vel teneor.Commendo ribifratrem . Conſulotibi id eſt
conſilium do tibi,fed conſulo te id eft conſilium peto a te.
Vnicuiq deditviciūnatura creato.Propertius.Quid de quoo viro & cui
dicas ſæpe videro.Horati:Facileoēscum valemusrecta conſilia ægrotis da
mus.Terē,in an ,Primis igifconatibus obfta.Philel.in ſat.Sed mulier cupido
ģd dicit amanti.In vento & rapida ſcribereoportet aqua.Catullus.
Aduerte q iuuo etiam regit dum ſed rarenter,plærūgs vero adbiūgit.Et
ſupplico qñcum acto iunctum legitur,alioquiſæpiusdatiuo applicatur.
QVARTĂ REGVLA
Omne verbūtam perſonaleſ imperſonale,tạm a & iuũğ paſſiuã etiã qdcũqs
aliud poft fe regerepoteft dicioně cempus norantem in acto vel ablatiuo.
Doceo duas horas vel duabus horis
Duos annos velduobus annis ægiin gymnaſio Tubingenſi.
Exempla Caue barbare loquaris ftetiin gymnaſio Tubingenſi.
Quatuormenfibusluna curfum impletſuum
Scholafticus cota die bibens & nec ynicamhoram literis incum
bens quomodo do &tus efficiețur.
QVINTA REGVLA
Omne verbum quocunq vocetur nomine poft quod conſonatſignificatū
vnius ex feptem illis præpofitionibus cūde ex in proper propter poreſtpoſt
ſeregere ablatiuūſignificançem inſtrumenta velmateriam modû ve a & us
velcauſam propter quamfica & usablas præpofitione.
Fabercudirferrum malleo magnolabore.i.cum ,iam ablatiuus
inſtrumentum ſignificat
Ferrum cuditur malleo magnis i &tibus
Pharmacopola conficit poculum herbis,id eſtdevelex ,hicabı.
laciuus materiem notec
Porto librum manibus,id eft in manibus
Emo codicem duobusflorinis,id eftpro duobus
Viuimusgracia dei id eftpergratiam dei
Exempla, Nunciuscurrit velocibus pedib ” (pe lucri.i.propter (pem
| Hicablatiuus cauſam notat.
| Iudex non mouet fletibus nec cerret minis.i.per flerum
Arca aperit adulterina claue,teuro.micainem diecerich
Ouidius de remediis
I Ne ve pueltarum lachrymis mouearecaueto
Vtflerentoculoserudiere fuos
Idem de Ponto
Neſcio quonạcaleſolum dulcedine cunctos
Ducit, & immemores non finit effe fui
| Arcibus ingenuisquæſita eftgloriamultis. Idem
( Ferreus aſſiduo conſumiturannulus vſu.Idem
 DE CONSTRVCTIONE
OuidiusdePonto .
Atreditusiam quiſqzſuos amat, & ſibiquid ſit
Vtile ſollicitis ſuppuratarticulis
Exempla Philel.in faty . ཆ་༡ ) Hong xem Ya
Pauca velim famio vel ferusmore loquaris
we clínifacenieprice
LieuSECVNDA obicemarelocated
REGVLA GENERALIS voz
11374 mmapring
otionſ importation
vel velaliud quodą poft regere pot
tres cafuscomunes,fcilicetdoñaccuſatiuum vel ablatiuum temporis & abla
tiuum ſine præpoſitione ſignificantem inſtrumentum ,materiam ,modum 时代 23
acus vel cauſam propter quafm ic actus. cornea ill.quan
Magnis laboribustota die ſuisſcholafticis fidelis præceptor arcium tra amino'sPrato
Vt ditdocumenta. paza in regia
parentes colliguntpecuniam
( Multo tpemaximis ſudoribus liberis ſuis
REGVLE SPECIALES DE VERBIS PERSONALIBVS
afronte caſumperentibus.Prima ,
Omne verbum perſonale a fronte nominatiuum regit vel yoñ ,cujin nund
meroate perſonareſpondebit.
Broman
Amor vincitomnia.Vir.Sicientes illibibunt.Egodoceo
Tu diſcis.Nos legimus,Vosfcribitis.Illi tacent
Luceſacra requieſcac humus requieſcataracor mot dig att
| Et graueſuſpenſo yomere ceffet opus.HæcTibulli.ü.
Diſpareseñmores diſparia ftudia fequuntur,quorû diffimilitu notamme
ce
nt
Exempla do diſſociaţamicicias.Cicero in amic: lige
| Laudat quod quiſoprobarii.Philel.in ſaty: cate a proce apracing
Nemoprobatgdcuno fequ aſpernacus abhorret.Phil. in ſaryo
Diſcipuli chariſſimidiſcite datecsoperam literis
Tractant fabrilia fabri.Horatius inepiftolis.
pahitis
1 Tune cede malis ſed contra audentior ico .Virgilius ; too
( Audentes fortuna iuuat.Idem mitte
Abeant in rem malam grāmatiftæbarbari, g vanisſuis diſputationibus hic
cercamen & bellum parantcontramecū.verbāperſonalea fronteutmreges que as
pusterunt.Egocontra opinionemeorum (& fiiurepoffem )nonnitor.VoloAbb?pozore
egocerte hancorationemcongruãeſſe& latina .Serue affermihi tibialia. Fili afatig ist
peccafti.Congruenter in hisorônibusvtūs cum verbo cóftruit. Eteo apating
mi cur
dem pacto cöftruere & regere egovior,non vtipigexmathematica diſcipliwia 7
narationes contrame afferunt.Cum ergo deverbo lasoritur,concedantipfi powoli
mihi viñcumverboiungip offe,& ego facile eorumopinionicædam . ateity on
Afbration
SECVNDA REGVLA
Verbumperſonale aliquandoreğit ante ſeduos ntos diuerfarum perſona
rum incuocacione.Euocatio eft orario inquademonftratiuum primæ vel ſe
n . iij.
 voranio tanploro teple pura lantiomis praua peame oma
Her er DE CONSTRUCTIONS IN
Bayern oman cundæ perſonæ &demonſtratumcertiæperſonæreguntura verbo Akrſona -8
rangler nd Hiconcordante in perſonademonftraeiuo & non demonftrato.
par Gjer gang forEgo Petrusbibo . Tunebulo ludis
Homse flanritno Nosmiſert contemnimur Vos philofophidiſpucacis
meiExempla Egopræceptorca doceo quæ vosdiſcipulidiſcitis.
Este . Chout ens, quaint Noshdiipecuniã pdimusquâ uosparétes diu no dug collegiftis
pasparior Sirije Vos iyliregnum deipollidebicis
mi smopanym gmba most og TERTIAREGVLA
pre
Hezrung #myoraz erbe perlonaleafronteregitduosneõsdiuerfarī perſonarī interuenien
referg of copconiun & ionein conceptione perſonarū.Eftaūcconcepcio perſonarum ora
tatio inquaverbum perfonale pluralis numeri reſpicitante ſeditiones diuerfa
jontepao tularum plonarūconiun & ionecopulaciua cõiun& as,reſpondens dignioriinper.
Jona.Etperſona, prior ſemper pofterioridignior cenfetur,prima videlicet di
Crimpingat pauci
moramognioreft fecunda & tertia,& fecundadignior cercia,vtego & cu cã eſſemus
A few.calcholaſticiScurgardianifamiliaresfuimus.Ego & germanusmeus nuncagi
elow . usin gymnaſio Tubingenſi.Tu & familiaristuusmodicamadhibetislice
bir ris diligendam .Nos & magiſtridiſputamus,Vos& rufticiſalcacis.
Bre recta mipoplipinata QVARTĂ REGVLA
vi foment Verbum perſonalepluralisnumeriſæpe anteſeregiontń &ablaciuâ me
te mbesortpayGalancepræpolicionecum ,conueniens cum nõin perfona& .caſu.
Romuluscum Remo Romamcondiderunt
Porte Tirpocket en
forepromoapelples Maricuscum vxore ſepeliebancur
Tommy Guntis in ipAdoleſcentes cum ſenemoriuntur
A Distim pline QUINTAREGVLA
monced) apricas Sæpillimeverbo perſonalicongruecum ſuocaſuprolepſis io
æpoficadiungun t
Pornos pofteaaliicaſus diſcõuenientes verboper prolepſim.Pr regularitereft
bir oratio ſuppoſitorialispluralis numeri,cuiorationi poftca ſubiūguņcyrſingu
vrlaria,nominatiuiprioris non reſpondentia verbo. gama
Dima Bimo Aduleſcentes ſtudengillereiamatoriæ ,hicveroliceris batcephalfio
ter y w ay
het syrinth Ruftici laborant,hicin aruo, iftein vinea xg poin thora
pirkiolamping Vic Philoſophidiſpucant, quidam in philofophia morali,aliueinradonplurale
ali
temen ts plipaleca esercitusfugic,hiinfy
zyponpesprinci
a luam ,illiin vrbem
SEXTA REGVLA
Perfæpeetiamverboperſonalicongrue cõſtructo cum ſuocaſu poſtea me
diante aliquoconiungente annectitur ſuppoficum diſſimile priori verboquá
A amo zrugma orationem dixeruncſeuvocauerunt zeugma. 3- generate to prop
or;
Coming verk of eduistin r Abbasludit & monachi tet Binnazja --Bitampina o'z
miori tam pingilerin ul Monachidiutius viuenrğabbas
prti relist reteza tofalar comas
bluzade mu ce Exemp
ForenLeifs la Omnes riden t & ego.Si paterconſen det sted eram main
ponde nte El Hic
ita promotion Tu viuis
melius& reſpon Eraser cuus.SI
Tulbisſtu&
belua.diſſec org pluralelmising
Papnoie
n
p
hacimomandifjorra
ke
Shin Bifreifing * 180 ing respondeat et roli 71
) a e of
re zza mang
ipi Pribucipta sut sof3giorning sezotuisse en boony.Preli monster pup or rerra
st's go ezzait er voor&schutis ing
 ozaremnt
DE CONSTRUCTIONEZDohä os quinoa badan e

SEPTIMA REGVLA
unha Par inayangh ay
ropali
Erebro verbumperſonale pluralisnumeriiungitntocollealuoſiogylardagirtines
ab co rreosif
numeri autoritate oratorum poetarum& facrieloqui.
Turba ruunt,plurima curba ftrauerunt veftimenta fua invigjozefa
In Miod .It binthina
.
Eating Profiifo
prawym Aile
Parsingenten formidine curpiScandunrurſus
equum & nbra Trono
condunturin aluo.Vir.ú.zeneidos. plazati
repomin or matba'zim
t
oporte til
Parsfpoliantarasfrondem
Idem in fexto .
acvirgulta
red facelo ,Idem in your
Pink / preranni
Exempla grofétarlita tempomfist fubirito uta
Parsleues clypeos & fpiculafdcida tagant id stores in boyle Horozlerim
Aruina pingui ſubigunt in cote Securea gana pemainBaina grinta
Idem in xii. gang gum pingus infection
Pars gladios ftringunt manibus pars miſſile ferrum pozna vt aittor of
Corripiunt,cæcigruunt.
OCTAVA REGVLA
ming
Verbum perſonale interdiuerſos numerospoſitG plærligpropiorireſpon
det,Teren ,in An. A pontüteShorts redintegratioeft.In facris literis. Ma
daca tua meditatio mea eft. Vir.i.anei.Hic illius armahiccurrus fuit.
REGVLA SPECIALES DE VERBIS PERSONALIBVS
atergo caſum petentibus, & primoquidem.
de petentibus nimpoſtſe
Primaregula de regentibusnoſ poft fe,& fubftantiua& vocatiua verba
poftfenomregere poflunt. Sunt aucem tria verba fubftantiuaſumn forem & Snezko pro
exifto.Quino vocatiua,appellordicornominornücupor vocor.Quædam
autem hisſimilia funt,qualia funt.
inaantook
Fio appareomaneoimaginor efficior redoraz pinagdation
dor reputor euador conftiquor videor infcribor inciculor, quæ omnia,poft sag fra
fenominatiuum regere poffunt. 3 farzia vr dito no fid pa
EXEMPLA manotirer mogel på Gittepet
Sum grammaticus.Voseftisperfidi.Vtinamforem peritus.Efto pacific vorat
Deusexiſtit mifericors.Nosſumuspuluis & vmbra. Sum Sindelfingenfis. rang)
Appellor Iacobus.TuvocarisPhilippus. Hicnuncupat Melanchthon. Qui trionales y
dam liber Ouidii infcribit metamorphoſis.Nolifactiofus nolifeditiofus vos 5
cari ciuis ,inquic Philel.inepi.Lictornon diciturcarnifex. Nec carnifex dicit pont's
lanius.Plures videnturamiciquino funt.Niſididiceris manebis ignarusuſos auf hab en
adextremum ſpiricum.Efficieris doctusſidiligentiam adhibueris. Reddunt Dorin atten
peiorcs quiprauorum ycuntur confuetudine . rapin
rapinaa na
no formiraju tegy
Nonomnesprobifuntquividentur honeſti. Donecerisfælixiago 94
Sutarefalil multosnumerabisamicos :Quicgd præcipiteseſto breuis vecim artihaning
gan loyp vizgaro dida.Percipiant animidociles tercanto fideles.Hora.Quan pring or
Exempla tofumºſuperiores tācogeramusnos ſubmiſſius.Cice.in office for peteg,
poleLorenty. Sifquerecundusfactis di&iſq cueriP,hilel.infaty: sovoro proid ind
bH sinh
Tendsmodumbacchuma.ceyereremogvoracemi
opis
 DE CONSTRUCTIONE
Aduereen dicendum effe mihi eft nomen lacobus, & mihieſt nomē lacobo
Eli ex tequæritur.Quod eft tibi nomen .Reſpõderepores.Iacobus vel laco
: . bo veletiam alio caſu pferripõcſecundãorõnisqualicacē,rectiustñdco veie
murinquic Seruius.i.anei.Sciendūņo pdi&ta verbanon fempernompoſt
ſchabēc,ſed exregulis ſequentibus ſaepe alium caſumfibiadiungipoftulant.
SECVNDA REGVLA
Omnia verba perſonalia poſſunt poftfe regerentñadie & iuinois mutabi
lemin aduerbiữ yelqualicatis vel alterius cuiuſpiam fignificanciæ ,fignifican
tem habicudinem qua ſignificatum verbi noracur ſuppofitomõ cõuenire.
Hicfedec erectus.Illi puniuntindigni,Caniscomedic auidius.
Orare taciti.Ceruus currit velox.Diſcice ſeduli. Ego doceobe
neuolus.Loquere modeſtus.Voslegitis tardi. Dormiſecurus.
Tudonaris meritus.Dona lætus. Nulla res eft tam facilis quin
difficilis fiat ſi inuitus facias. Terentius .
Exempla Dona præſentiscape lærus horæin odisHora.
Ouidius
Sæpeferesimbrem coeleftinube ſolutum
| Frigidus & nuda ſæpeiacebis humo
Hęc primalexiamicicia ſanciatvt neqrogemus res turpes nec
faciamusrogati.Cice .Viue pius moriere picole facra colence.
DE PERSONALIBVS VERBIS.PETÈNTIBVS
a tergogenitiuum :Primaregula.
Verbamemorarinotantia autobliuiſcia tergogtñregerepñt ve laam
-Memora breuitatis uitæ tuæ velbreuitatem
Recordare pręterica facta vel præteritorum fa & orum
Exempla Recoloparentis tuivel parentem tuum
1
Boni virieſtobliuiſci iniuriarum vel iniurias
Noliobliuiſci beneficiorum vel beneficia cibi vel a tecollata .
Memorare nouiſſimam tuam diem& vix peecabis
SECVNDA REGVLA
Hæc verba mifereor mifereſco dominor & ſum quando poffeffionem no
tat,poft fe genitiuumveldaciuum poftulant.
Miſereor cui vel tibi,miſererepauperis velpauperi
Exempla Miſereſcite noftri vel nobis.Hic libereſt fratris mei
(Hæc vrbseſt principis Hæcſchola eft theologorum .
DE PERSONALIBVS VERBIS POST SE ACCVSATI
uum poftulantibus.Regulaprima
generalis .
Omne verbum ſignificans afionem poteft poft fe regere admimportan
tem id inquod denotat tranſire calisactio verbi.Ecverbum fignificansactus
alicuius omiffionemadſregit ,vttaceo hanc rem , prætermitto illam rem ,
Exemplum.Paganus hodie arauit tria iugera.Nauigamus lacum .
 DE CONSTRVCTIONE
Eo uiam aſperam . Vosſzuiftis triticum .
Coenatiſumus leporem affum . Diſcice moresoptimos.
Exonerobigam ,ichentlad den karren .Ventilauiauenam 1

Doceo diſcipulos.Loquercoprata T. erentius

Adipiſcorhonorem . Humanusſolatur ægrum
InterpretorepiſtolasPhilelphi
Vado vnum miliare.
Spectare iubeo cunctosuitæ terminum .Solon Atticusait
Cognoſce teipſum.Chilon Lacedæmonius
Seruare modum eft oprimum.CleobulusLyndius.
Exempla Sponſio damna dabit.ThalesMilelius
Viaticum ad fenectutemcompara.BiasPrienæus.
Cognoſce tempus.PittacusMytilenæus
Meditatio tocum continet,Periander Corinthius
Horatiusin epiftolis.
Singula de nobis anniprædantureuntes
Eripuereiocos veneremconuiuia ludum
Propercius
Quare filapis ablacas ne defere meſſes
Et ftolidum pleno vellerecarpe pecus
Obfequium drô
Interdico verbūnune amicos, Terentius
veritasodium parit.
& ablaciuoiungit,nuncdrö & adó,veincendioJurexčito rita aqua
coubiaqua & igni,vel interdicotibiaquam & igné. Huicpofterioriaccedíc" om sitemiz
ino
Ouli.vi.Meta.Cuiquondam
Nero.Vale.Male. regiaconiunx.oíbem interdigit
li.i.Iuftinusliv.Senedlib.i.deira. Hormon . Succon
inha .to obtain
get og
Verbum perſonale aliquandopoft fehabetaetñ ſignificantempartemBerita Gomes
fynecdochen ,vtbibulidolencoculos.Dicimus autem congrue doleo capucbatrpantat
doleo capite,& mihi doletcaput.AldusManutius. tiisit
DE PERSONALIBVS VERBIS POST SE ABLATIVVMarie om na
perentibus.Regula prima. mes permifce
o Tar

Hægquing verbafungor fruorpotior veſcor& ytorpetuntpoftferablon to syto

or officio meo.Fruiocio & uoluptate defidiselt Gire
Neftote na Fungcim
Veſ ur panibus orfamiliaritate
.Vt cua
Mettiana
)
milion And Non abutimini paternis rebus zeyna ale mate
iread to:
Summeeft iucundumfi repotiarisamata.Dicimus tñ hicpocit Otor+ por s
ti amicauelamicæ ,& acto iunctum reperitur.Priſcianus.
per Exctapla Fungar vicecorisacutum :Reddere quæferrum valec exors 4 Sooler or
ipſa ſecandi.Horarius in poetica.
yori volunt
terening
KPhilelphus in fatyris.
Vacanca liceacmenſura cuflibet vel ui onny orien
mpeticmia
the alter feConcepiffe queatquantumfine molequletus . shaqring
in für W
ow Shine

inamporisci
fafor w ipai
. ommpan plex
ga peaming ? 7 ore
batet
quipangrare finneton
Goun pex porican labor verly m Dollypte
Apuran sa
 ‫هک کا‬
hra nin gin and
regjisomis ab antion DE CONSTRVCTION ]
o bomli mogu prar forum med? SECVNDA REGVLA É
Omnsuerbūſignificans paſſionepoftfequærit ablatiuwincerueniéte præ
iment Czego
mia la tñuerbūpaſliuumsloco
policioneauelablignificātem idagnotaí .accidere
ablatiuihaberdum huiufmodipaſſio,ang
Vir.i.anci.Neccernicur ulli.Lab ,
para ponero pripomullo.lcem nondęſpero
Tria
prubacumiripræceptori.Lapræceptore,
iugera arantur a bobus
puis vaepreto
d o uri
o t y
o nCoteSari o prerrola Scholafticia medocentur,Aqua
L govargutisme
#ami Diſcipuli uerberançura ludimagiſtra .
32 : ali c y caleſcit abigne
alon in ad aest , Templa deſecrantur aTurcis
t isitf p eir cont
ipo rn po ir Ægerab humanoſolatur
st o G
y Exempla Juftiopprimuntur a tyrannis
ios tar | Poetæ leguntura doctis
da te pon Sophiſmata diſpucancur a diale ticis
Resuenales mangonizátur a propolis
i Epiftola dictatur a præceptore
v lig Liberidiliguntur a parentibus
Opus commendatur ab arcifice
Confyderandum eft alia uerbaetiam actiua conftruicum abltõ inceruéniete
præpofitione,utpoftulo ace,audiuiamaioribus,ex te audiui, & hmõi.
TERTIA REGVLA
Gorent of Verbafubftaạtiga regunt ſaepiuspoft fe ablatiuum uelgtăſignificantem
hoedd proprietatem ueldiſpoſicionem uelpartem fuppoſito conuenientem
Hic aleator eft corporemacilento uelmacilenci corporis
Brez om.sg
amantha m Aro on bir
Venereiſuntfragilium membrorum uelfragilibus membris
Forcisexiftatanimo elato uelaniraielati
-bazi /maExempla Hiceft magna doctrina uelmagnæ doctrinæ
mirti emaitzinAaTues mediocris pulchritudinis
mattino vrxmlazyn Fæminæ.ſunt mirabilis naturæ uelmirabilinacura
Wong into the mood Samoboy Junila Ebriuseft infirmamemoria
rithi mpition item for min QVARTA REGVLA
hot recta ante Verba fignificancia abundare&indigereuelabftinere illiſq fimilia a tere
E inggablatiuum petūt.Dicimustñcarco huius rei & hacre.Icem indigeopatris ,
omni .
troich lawr,
3 ) atere part art marty! Vosegetisprudencia uelprudencia .
tiatly tot tipitánama Quod caret alternarequiedurabilenoneft
gooi tap laminadospor Haber Hæcreparatuiresfeſlag membraleuar
not de Feempla Iuuenisiņdigetdoctrina ueldo & rinæ
so svemoga razining moof Fraudulentus uacat iuſticia.Dicimustñuacohacreideft
operam huic hacre rei.
oro
ego feloste
uomin gaholy Tumuacuus,uacohuicrei id eft do
ver rareo
Quiftudetop curſucontingeremetam
tara mq ue o tan ca
vibu l Abſtinuic ventatam
, ya ere& baccho.Horatiusin poetica
རྣཔི ༤,ནང་ ཚར་ *384 7 lansi & :1:14:30
1
 DE CONSTRUCTIONE
Recreor animiapud Apuleium fecundode afinokgrur.Abftineo irarū.Ho
ratiusprimo carminum.Sed græcæ ſunthæ conſtructiones;inquitLanciloce
cum græciablatiuo carentesgenitiuo tantur veldariuo.
QVINTA REGVLA
Perfæpeetiam verba compoſicum poft fe cafum quçritatñ videlicet aut
abluñvippofitionisex qua componitur,vtexeodomum.j.eoextra domū.
Hora.inſermo.Vides ut pallidus oiscena deſurgardubia.Eftautcoena du
biaquç ica opipare parata eft,vtquid potiſſimum comedasneſcias.Non cui
uis homini contingit adireCorinthum.Hora.Tranſeo vrbem.i.per
DE VERBIS QVÆ VLTRA CASVS PROPRIOS ALIOS
etiam admittuntpræter caſus communes
Eft regula.Qe verba actionēſignificancia anteſenom agentē petunt,& poft
le actm patientem.Quædam tamen ultra hos aliosadmircunc caſus.Quæ g
dem verbagrammaticialiiinordinesdiftribuerunt.Alii inſpecies. Reliqui
ueroinidiomata.EgoregulasdeillisponereAtacui;quas pueri memoriæ co
mendare poſſint.Etillæquidem regulæ æquede pafſiuis ato de actiuis incel
ligendæ ſunc.Ipfa eſpaffiua quog ulcranem parientem quem a fronte hñt
& ablatiuum mediante præpoſicione a velab quematergo pecunt alios ſibi
adiunguntcaſusquemadmodum a &tiua.
PRIMA REGVLA
Omnia verbaatiua quæ ſignificantimplereveloppoficũultra niñ agête
& adăpatientempecuncetiãatergo gum velablaciuũ .Paſſiua vero eoſde
caſus petunt yltra ablaciuumagentemmediante præpofitione a uclab
Expleuime conſuetudinis tuæuel conſuetudine tua
Imple poculum vini vel vino . Græci equñimpleuerūt armato
rum milicum velarmato milite.Sacurauime piſciū vel piſcibus.
Exempla Meretriceseuacuantmarſupium pecuniæ uelpecunia .
Hic licerator offerſit animum ſuüfcientiæ vel ſciencia
Rufticiopplentur ab vrbanis aqua & ftercore
Caupo abhofpitibusſuis repletuseft vini vel vino
SECVNDA RÉGVLA
Verbalignificantialaudare uel uituperareadmonere uel accuſare uelex
cuſare lilinadiua reguntpoftfeulcraaštípacientem grñ ſignificancē id in
quofic laudatio uel uicuperatio & c.Siſintpaſſiua,huncgem regunt ultra ab
tadiuummediante præpofitionea velab .
-Laudamus Ciceronem eloquentiae
Probo te virtutis
Commendatur ab omnibusPenelopecafticatis.
Exempla Vicuperoſcholafticosinſciciæ
Culpafti me negligentiæ
Accuſorefurti velfurto
LE Clericiaccuſantur arufticis auaricia . o ii

1
 DE CONSTRUCTIONE
Illiteperfidiæ inculantvel perfidia
Nemohanc virginem reprehendit'morofiraris.
Arguimus vos fegniciæ velſegnicia
| Iudex punithuncadulteri
Exempla Turpe eſt increpariaquoquammendacii
Periurii iſtum conuici.Admoneote iurifiurandi
Moneo teofficii.Purgate vitii.Excuſo re criminis
( Scholaſticiomnium facinorum culpanturarufticis
TERTIA REGVLA
Negūta uz ad gramVerbaa & iuacontra&umnotandiahoceft emptionem ,venditionem ,loca
tionem ,condītionem ,oppignorationem ,autrepignorationem vltra accuſa
mand negati tiuumpñrregere hos gtõsquanticantiquanticungquantiuis tantidem plu .
ar valoda ris minoris & fimiles ſine adiuncto ſubftantiuo. Nam fi ſubftantiuum adiun
in 축
a blasno rafi xeris,in ablatiuoconſtruuntur.Hçceadem aūt verba pafſiua hosgtõs regūt
vlcra ablatiuum mediante præpolicione a velab .
Girfioned setyre
ramis quäta plu rignyPufQuantilibrumemiſt i.Quanti a te emptuseft liber
- gown? Res tanui yalet quanti vendipoteft
Erliehoem 1930 Quanticúqifructemeosvenūdederim dmidiato pciodonabo..
Tantitunicam yendidiquantieam emi
di volar shine Tantidem domum meam locauiquanti tu tuam
min bearino Brez olerempla Plurishoc anno ædesconduxiĝanno ſuperiori
Pomarjum tuïminorisrepignoraſtiğoppignoraueris !
ablaturevisa
az som raretestem Oppignorare ceur.verſetzen.Repignorarewiderleſen
Eraduerte,quod pomarium diciturlocuspomis conlitus teut.
aite 99 bomgart,Sedpomeriumper e teuto.zwingelhoff.
Magis illa iuuançquæ plurisemuntur.Iuue.ſary.xi.
QuantiamercaroribusTubingenſibus flauuspännus vendit.,
Poffunt tamenprædicta verba vel eis ſimiliapræter dietos aliosadmitte
gtõs,vtfacio cepili vel flocci.Nõæftimo te vniusaffis.Magnilatereft,Parui
Terentius.Quantieft fapere & c.Prædicta regula intercluduntur oia
refert.
verba cuiusſignificata pro mercedefieri poffunt,veQuantidoceciſte iura ci..
uilia.Centū florinis ea docer quotannis.Hicædificatmihidomum vigintifio .
Meres
price Gripferinis.Nunciuspublicus vaditmiliariumoctonumis.Moreo id eſt miliço.
Lucanus.Ære mærencparuo .
Dixiinregula verba contra & umſignificantia tūhosgtõs tanti & ğa & c
ſibiapplicare,liſineſubſtantiuoadiun & oid fic.Nám ſiſubſtantiuaiūgantur,
inablatiuo debeneponi,ytquantiemiſticodicem ,& quantoprecipemifti co...
dicem , & non quantiprecii.Reliquasaūt dictionesſignificantes precium hæc
verba in ablatiuoregunt,exquintaregulageneraliſupra tradita
EXEMPLA
Emicodicemſexflorinis. Tu vendidiftiedes tuas gngentisaureis.Magno
preciobona cua vendidifti. Hicæſtimacenfemfuum florino,Paruaprecia.
 DE CONSTRVCTIONE
pignus redemi.Philelphus florinusfcribit, & non florenus,quangneutraego
probarim ,ſed aureus,feunumusaureuspotiusdixerimMercatorlocauitdo
mum ſuamquacuorflorinis in ſingulosannos.
QVARTĂ REGVLA
Verbum do & quæ cum ipſoin ſignificato conueniunt,poffuntpoftſo vl
tra accuſatiuumduos daciuos regere& nonineleganter.
Tunicam tibi dono dedi
Omnes nobishæc laudi tribuerunt
Scelerati flagitium honoriſibiafcribune
1. Ifud mihivitio dant. Dafiliam huic nupcul
Do tibipignoriveſtem meam .
Exempla ( Hæceadem verbainpaſſiuavoce eofdemregun drão vlera
ablatiuummediantepræpoſicioneavelab.
A patre mihi culpa aſſignatur.
Ab omnibus tibi vitio datur
Æthiopes vnaqñ nigredinefordent.Illecolor nulli vitiodatur
| BaptiftaMantuanusægloga x .
QVINTA REGVLA
Verbaquæſignificant docere,monere,petere,veſtire,velabſcondere& I
lis oppofita,poftle duos actos regerepoſſunt. Etfere omnia hæcverbahợc
AldiManutiicomprehendunturtetrafticho. cftamistiones quantoperisi
per
Flagico porco peco doceorogocalceo cælo
Exoro admoneo moncoatqinterrogo cingo.
Induit& veſticcungsexuo poſtulat'oro ,
Oninibushisquartospoteris coniungerebinoso.
EXEMPLA
Doceo vosgrammaticam . Cælaftimehoc facinus.Docebo teprauos
mores. Duxivirginem :yxorem . Oprimos mores vosmonui. Hicmulta
meinterrogauit.Hancrem vos fubmonui. Egues loricamſeinduit.
Admoneote iufiurandum Diuos veniam oro Deare in
Procare a mer
Peto te pecuniam
Calceamcocreas.Hi
Veftiaste
Quid merogas vel quæris
ccinxit ſe zonam.Non
cunícaro mundam tudexrogata
potes deur slenten
flidentes! in རོམ་བསྟན་
Supradicta verba alio modo.coſtruipoffunt.Namexuocingoveftto cal
ceo induo vlera aðñ fæpe ablatiuũ admittít,vtinduotetunica, veſtias te
incerula,calceometibialibus.Calccareeciamanimaliüeft brutoru,apud Suecafrespo
toniūlegitcalceare'mulos.Itemdicimusinduo te veftē & vefte, & induo ,di. I
biueftem.Præterea dicimus peto poſco poſtulo hanc rem abs te,frequêti?
peto tehācrē ,& admoneoʻte dehacre,fed frequentiusadmoneo te huiPrei.
SEXTA REGVLA
Verba quæſignificantornare velcontrarium ,donare velpriuare,yelex
cellerepræteraampacientem poffuntedamregereabláciuum .
 DE CONSTRVCTIONE
Ornate vos virtutibus
| Magna dignitacehunc decorafti
| Maculaſti librum atramento
Viciis cecontaminafti. Veftempuluere faedaſti
Fraudauit me laude
Hicpulcherrimo munere me donauit
Exempla Cencum florinispacerme munerauit
Omnimepecunia lacronesſpoliauerunt.
Hocgaudio cu me priuafti
Bonis moribus cunctos antecellis. Excellismeuittis
Omnes præſtas pulchricudine
Nemo te facundiaantelt
Sexregulas poſui de uerbis actionē ſignificantibus ſ ultra nom agentē &
actñpatientē alios etiã ſibiadiungicafus poſtulant. Easinquamregulas de
uerbis paffiuis quoqintelligiuolo ,quæ ultra nrñpatientem a fronte ablati
uumagentema tergo,incerucniente præpofitionea velab ,eofdem cafusad .
miccuntquosſua ačiua admitcunt ulcra actñpatientem . Cafusem quines
agens eft neą paciens in actiuisnon mutacur in paffiuis. Sed tñmurai caſus
agens & paciens,ut ego ſcripſi tibi literas.In paffiuo, literæ fcriptæ ſunta me.
Ego doceote grammaticam ,tu doceris a me grammaticam.Egofpolio te ve
Ate.Inpalliuo tu ſpoliaris amevefte. Aduerce etiam quandoqpaffiua ver
ba cum acto figurate conftruunturper fynecdochen ,ucLædormanum . Pa
fcuncurfyluas.Frangiturpedem.Sanatur oculum
DE VERBIS ABSOLVTIS REGVLA VNICA
Verba abſolutapoft fe nullum neceffariocaſum exigunt,fed ſine cafu plae
run ponuntur.Di& a autem ex co abſoluta,quia cum ſolo nominatiuo abſo
ļucum hoc eft perfe & um ſenſumfaciunc.Dicimus tamenfigurate uado viã,
cxeohominemid eftmorior.
Domus arder. Tudormis
1 Petrus ægrotat, Equulus hinnits
Hiludunt. Maneas . ' Sede.
Meridiauimus. Virgo nec
Exempla Hoftes occubuerunt Perii.
Hicexpirat teuco.cr zeuchr.ideftmoritur
Mare ſpumat. Ego poetor ich mach verſus
Omnes moriemur. Ifte focacur
CVale. Salue. Tufeneſcis
Verba a & ionemſignificantia ſæpe abſolute ſinecaſu ponuntur,vtquidfa
cis lego amo & huiuſmodi, Ouidi.Sæpe alii torpentiuuenes egofemper ama
ui.Erliquid faciam nunc quod quærisamo,
DE VERBIS EXEMPTE ACTIONIS REGVLA VNICA
Verbalignificanciaeffe & us in acreaucccelocontingentes,autinde adnot
.
 DE CONSTRVCTIONE
qority tampas
peruenientes,nullum ad ſerequiruntcalum ,ſed nude proferuntur.Hecuerbade 5 e 10
grammaticiexemptæ a & ionisvocarunt,cog actionemnocant hominibus
adempram ,fed foliveldeovelnacuræpoflibilem .
Tonat;es dondert. Tempeftates witter
quedaz volca
Coruſcates wetterlaicht. te trin floringl,and
a sa
Exempla Fulguratesplicze, Fulminar esſchlecht: rig
coming
ata
Grandinates hagelt Ningit.Pluit.Rorat.
Nubilat.Dieſcic.Nocteſcit.Lucefcit
Tenebraſcit.Vefperafcit.Diluculafcit. Haira raret :
Hæc uerba coniugant perindae c verbaimperſonalia adiuæliterature. Lacomo comit
lotusgrammaticus vulc & caexemptæ adionis verba effe,q brutorā uoces als gen mir
fignificant,vtlacrat,hinnit,grunnit,coaxat,balat, glocitat,barrit & ſimilia.
Suntoñſæpiffimeveris a &tiuis ſimilia modo conftruendi & coniugandí.Pof
funtg prædi& isverbisnõnungpponinominaciuiquirerī taliū effectores
Significant,& poftponi accuſatiuirerūingsvenithuiuſmodieffectus:
Deusplui carnem & fanguinem
Vi Iuppiterſerenataerem . Iuppiterfulminat arbores
Deusgrandinat vices.
Sagagrandinat.Multum aquæ pluie.
Hocpa& o cerceſuntactiua & coniuganturintegre.Item inpaſſiua voce ſ
damex dictisreperiuntur,vtarbores a loucfulminantur,aer a loue ſerenatur,
& huiufmodi.
DE VERBIS AIVNT DICVNT ET SIMILIBVS ཐ :བ༌ རོག༌
Hæcverbaaiunedicuntferuntſolet & huiuſmodiſæpeſine calu nudeeffe ferna
puntur.Fereſimiliaſunt ftat & conftat, venodum bafcirpoquæris vraiūt.Fe 1
runtregem Maximiliánā arma mouerecontra Turcas,DicâtMediolani pe ཕགས་ མ་ ཡབ
Atiferum morbum incrudeſcere.Dici foletomnia facietate vilefcere. Aiunili bl.fermo
moníamin-vrbe crimennoneffe.Illud Virgilii,ftatcaſus renouare omnes o bot 35
mnemos reuerti.per Troaim.Conftat literatura a viris doctis obferuari. b
DE VERBIS IMPERSONALIBVS lu , G - Bitand
De imperſonalibuspaſſiuæ vocis regula vnica.
Verbaimperſonaliapaffiualiteraturæ ablatiuomore paſfiorum verbo མནབས་པ
rum iungunt,interuenientepræpoſicionea velab ,& fæpeađõ mediante prskao
the ideo porn
poſicione.Pleerunc etiam nude& abſoluçeſinecaſuponuntur,
Curritur a me.i.ego curro re .licet tam pogrina f. verbord pol
Şcatura me proeo quod dicitur tuhapo sitte inz habcang
Exempla lcur in forum ame. Bellatur in Italia and
Concionatur in templo . Legitur in ſcholis into
image rapport from
er en aforation La
Abbey Quidagicur, taztar,amatur,legitur & huiufmodi
ato Caue cum barbaris dicas,ameamaturdea.Imperſonalia etenimverba (te
pot
harfte Lanciloto ) agentis tantum habentſignificatum.Idegerrant triuiales die
porali conres ,ameamarur deum ,aMacchæolegitur euangelium ,
dobilarerade fairner mitele igite o me je prillo or itte mine
suting
Penzion gjonate 17 DE CONSTRUCTIONE
DE VERBIS IMPERSONALIBVS ACTIVE VOCIS
--tasomog Aant Prima regula.
? vairo reato Tria implonalia uerba actiuæ vocisintereft refert & eftfifumitpinteren
ponapapa frõte oém habere poſſuntgem ,pcer hosſex gtāsmacicui ſuinoftri veftri, &
cuia di&tionecuiuscuia cuiū ,fed illorű ablatóscxigūt& poftfe infinitñalci
Brion (cunt. EXEMPLA
he Scholaſticiintereft diligenter diſcere.Cuiuslibethominisintereft honorem
bomor me
Is my Goldfuũ tutari.Magiftri refercnegligencesſcholafticoscorrigere.Prudentis
eftni.
hiltemere agere,Adulefcentis eft maioresnacuuerert.Cice.i.lioffi.
virare Noneft
Pf
iannampa Tapiëntiscrasdicereviuam intereft doce
g mrat immerſerit.Philelphus.Mea,Noneft eiuſdecucoemergerequiſeulcro fluctib
re bonosmoresfimul cum ſcien cia
Orrer angi Tua quodnonintereſt percontari deſine.Terentius.Tua nihil refert. Sua in
Bizmorerefe reft:Veftrar
masterfuit,non eicuia erdidicile.Ciceropro
eferenihihinterfui
vigilanc t. Varrone.Detur eicuiain
Bi stiligan Qua aŭtrationeintereft& refert ante ſe exiganthosſexabladuos.Meatua
de GabirTuanoftraueftra & cuia & non gtõs,oftenditPerottusex horumverborum
mofon fificompoſicione:Intereftemexpræpolicíone renomine& uerboeftconne&titur
Referraūtexres & fert.Ex hoc claretinepredicimeiintereſt.i.in meire cft,cui
refert.i.cui res fert.Ob id dicendummea intereſt.i.in re meaeſt. Tua refert.i.
tua resfere.Abeancigiturliceratores cum ſuisdeliramentis. Atuerboeftpre
ponuntmeứcuumſuum noftrữ veſtrâ ,ut ueftrumnoneftnoffe tempora
momenta ſed patriscceleſtys.Tuumeft prouidere omnia. ‫ين‬
Aduertendõeciam uerbūperſonaleproprinetfumptūpoft feregitgtm
yrcodex eft Philippi.Hicañtanteſe,quia inpfonale.Interelt ſignificacinter
dumpſentem effe liconftruitur cum dcõucegointerfui litibus. Interdum dik
ferentiam importar, & conftruitur cum duobus accuſatiuis mediante intera
utiter hoiem & beluā hocintereft ,ep homo loqui nouit,belua ſermoniseſt ex
pers,Dicimus quockſapiens intereftftulto & a ftulco , Terenti.Hominihomo
quid præſtacftulto intelligens quid intereft.Interdum diftantiâ notar, & con
ftruicurcum ablatiuo lociubiincipitdiftantia,utex Tubinga ad Rocenbur,
gum miliarium intereſt.Item hinc illuc intereft miliarium .
SECVNDA REGVLA
Sequentia verbaimpſonalia a & iuæ vocis anteſerequirūcdum & poft fe
Infinitiuü.Conducitcõpedioconſtac contingit conueniceuenitexpedicliberi
cecliquet nocet obeſt patet placet præſtat prodeſt reftacſufficit vacat
Vobis conducit diſcere.Tibicomperit quotidie potarc.
Omnibus conſtatamantes perire
Non cuiuis hominicontingit adire Corinthum
Exempla Horainepi.Ægroconuenitabftinere a ventis
1:37 . Vobisexpediccorrigi
Doctislibet diſcere
Solæciſmumliceat feciffe marico.Iuue,ſacy,vi
 postoperandre
DE CONSTRVCTIONE
Omnibus liquet Philelphum fuiſſe virum diſerciſſimum mootto
Nullinocerbenefacere.Cui nonobeft male agere . Porca
Quibus patet te ægrotare coming
Nobis præſtat ſcientiæğmorum haberepenurlam ,es iftbeffer.ohhoz
Exempla Mihiplacet legereeloquentes
Nobisreſtacpandere latinicarem imperſonalium uerborum
(oder ftat.
Tibifufficiat efle inſontem
Nobis non uacatomnia adamuſlim docere, wir haben nit weil
Nec ceptercateleganter dici,Mihíplaceteſſe bonum velbono. Tibi accidit
effe ægrotum velægroco .Nobis licet euenit & c.interdū eſſe leues uel leuib
Non autem lacine dicitur,Mihi placereffe bonus,ur Lancilotus oftendit.
TERTIA REGVLA
Quacuor hæcimperſonalia decet delectatiuuat oportetantek adñ ,a ces
gouero infinitiuum poſtulant.
Tedecet irricare neminem . Me delectat audire facecias
Vi Nos iuuat ociari.Omnem hominemoportet mori
COmnia priusexperiri verbis garmisſapientem decer,Teren .
Hæc verba latet fuit & præterit fere utdieta cum actó conftruuntur, vt Me
later,te nos uos fugit,illum illospræterit,ideftnefcioneſcis neſcimus.
QVARTA REGVLA
Sex uerba imperſonalia adiuæ vocis miſerer miſerefcit pænitet pigerpu.
der redecafronte astm ſignificantem rem quam miſeret pænitet piger pu .
dec,a tergo uerogenitiuum velinfinitiuum pecunt.
Memilerethumanæ condicionis.Te miſereſcicinopis.
Vospænicecerracorum uel uos pænitet erraſſe
Eftenim pcenicere reifuturæ uel pñris aliquando dolore affici
Exempla Vnde pænitere cantinonemo Demoſthenes Laidimeretricire
fpondit,petentiproconcubicu decem drachmarum millia.
Me piger iniuriarum ,vel me piger obiurgari.i.mihimoleſtû cft
Nospudeat inſciciæ noftræ .Nospudeacnihildidiciſſe,
Voscæderauſcultare & vtilia audire
QVINTA REGVLA
Hæc cria imperſonalia benefit malefit fatisfitablaciuũ agente cum præpo
Sicionea uel ab & dempoftulant ,Et ſunt hæcipfa femperimperſonalia, nonli
cërenimdicere benefio malefio vel ſatisfio , vra Deo oprimomaximo mihiamomiamm fra
benefit.Tibi abamicomalefir,Vobisa me fatisfactum eft, mok pre rointi
nopis
Sine ablatiuoſæpein orationem ueniunt,ut mihibenefiet fi uita comice cua vigere oti
org siq e para
opecuniam amififti.Nulliauarofatisfirung.Repe r7myparent**
fero.Tibimalefa& umeft
perſonalibusuerbis, finecaſu inorõne ponuntur.
ries& id in cæterisim
47898
Sequentia verba imperſonalium infiniciuisiun&aimperſonalia dicuntur, sonka
& corum conſtrucữexigunt,copicdebet definicincipit poteft& folet.
P
Sipipilis
 DE CONSTRUCTIONE
EXEMPLA
Tedebetpoeniteremale actorū.Mihideſinitplacereimprobicas.Vosinci
pitredereauſculationis.Auferre alienafures aliquando deſinet iuuare.Lecti
onis ſolet tedere pueros.Tibifolet benefieriabomnibus. Mulcosnon poreſt
poenitere peccatorum.Capitmetedere vitæ.Diſcere incipic placere mihi.
Scribere foletnocere oculis. A tenon poteft ſatisfieri mihi.
Adduntaliquigrammatiltæ ad dicta uerba uult,quod camen inter imper
ſonalia nunğeſt numerardum ,ceſteLanciloroato Manutio .
lam dictaverba infinitiuis perfonalium iuncta perſonalia manent,vt vos
debetis feruarefident. Tudeſiniseffe barbarus.Hic incipitſe emendare.
DE INFINITI MODI LATINITATE PRIMA REGVLA
Infinira verborum perfonalium tam actiuæ pafſiuæ literaturæ antelac
cuſatiuum ,poft ſe vero calum verbiſüirequirunt.
Gaudeo regem MaximilianumBohemosſtrauiffe & viciffe
Videoomnes homines ftudere vanis & inutilibus rebus
Audio vniuerfam urbem laborare peſtifero morbo
Vides cauponem repleuiffe te uino
Te præſtare talem cura qualem cupiaste haberiabomnibus
Exempla Meamaría doctis mihi eft gratiſſimum
Diſcipuloscaftigari a pceptoribusnoneft că neceſſariūğvtiliſ
Gaudemus amicos noftrosfruioptatis ( limum .
Animaduertoomnemhominem moriturum effe
Credoſententiam meamprobatum iri tibi ucl a te .
SECVNDA REGVLA
Infinita uerborum ſubſtantiuorum uocaciuorum &eorum naturamhabe
tium eundemcafuma tergo & a frontepoftulant.
rDiſcipulus uulteſſe magifter.Ruſticus cupiceffe nobilis.
Sperabam me fore gracum
Mihilicet efle pio , &mihilicereſſe pium ,fed nonpius
Exempla Egocredo me fuiffe fidelem.Tu non debes effe auarus
Teeuadere pericumlätor
Te incedereſuperbum doleo .Nemo uiuere paupercupit
Nullus litigare inuitus cogitur
Tibiplacet euafiſe docto ,fi dixerisdođã,intelligete ,uttibiplacet te euafiffe
Atinillis orõnibus.Tu incipismifieffe mitis.Hic definit mihi (doctum
effe liberalis,mihicumadie &tiuis nominibus& non infinitis coſtruit. Sivero
infinitãeſſe unicohæret caſui,a &tas ſit ilfe urphiloſophum eſſe prodeft.Bonī
'elle cõducit.Poetāeſſe non nocec.Atſilegir.Dortus eſſecupio .Honeſtuseſſe
uolo intelligit pronomen ego. TERTIA REGVLA
Infinita uerborumimperſonaliūutrinqſuorum uerborum cafus exigūt.
Mihi accidiffe ftudere literisgaudeo
Exempla Gaudentparentes filiisſuisplacuiffe legere & diſcere
( Lætorgermanum meūdele & are poeticamaudire diſciplinam ,
 DE CONSTRUCTIONE
Doleo diſcipulosmeos non pænitcre pigritiæ & inerriæ
Exempla Mea interelle docereiuuentutem gaudeo. Volo a te fcribi
( Credo a itum iri Romam & feruitū iri Pontifici Maximo
Incer infinita impſonaliū & uerborūpaſliuorum hocintereft, g infinicis imp
fonalium nihil patiſignificamus,vramaria me uolo.i.ego uolo amaré,a te in
cipiclegi.i.cu incipislegere.Hiceñnulla reseft patiens.In infinitis ueropafliyo
rumaliqd patioſtendimus,vevolo te amariame.i.uoloq cu amerisa me
Nechoc volo telateat.Sæpe infinitum loco nominaciui uerbo ſupponi,ut
apud Perſium.Scire tuum nihileft niſice ſcire hoc ſciar alter. Item amicorum
idemnolleatquelle.Bibereuinum obeftoculis.Comedere reficit ftomachū,
& huiuſmodiorationesſæpe reperies.
Illud quononprætereundum cenſeo.Infinitum aliquandopro pto imp.
fectoindicaciuiponi,unde Teren.in An.Omnes omnia
bona dicere & lauda
re fortunas meas.i.dicebant& laudabant.Rurſusidem in Eunu.Inuideremi
hi mordere clanculumegofloccipendere,pro inuidebantmordebant& floc
cipendebam , & hocmodonominatiuum antefe habet infinicum
Hocitem uos ſcire uolo,q nonnunqnominibus adie&tiuis infinitum appli
catur,ut aptusdoceri.Neſcius miſereſcere,dignºamari,cupidusuidere, Indo
cilis pauperiem pati.Horatius.
DE GERVNDIIS ET EORVM CONSTRUCTIONE
Cercarunt hactenusnömõ literatores & grāmatiſtę,fed & grāmaticidiſſenti
ebantinlocandis gerundiis incer orõnis partes.ğrữopinationescõſulto & nõ
abre õtereo ,interomncsaữč Lancilotum re &te iuſteqſenſiſſe iudico, ggerű
dia eſſe nomina reſpondit,eademqomniagenera omneſ caſus præterquin
cum habere rationibus & argumentis oftendit ac probar inexpugnatis
Eſt engerundiñparsorõnis declinabilis( credoneminē inficias ire) & ſine
tre uelnon permodum cpis,ergo necuerbanecparticipia eſſe poſſunt.Rur
ſus gerūdia nõſunt pnoia uceſt in cõfelfo,ergolūcnoia.Nemohuicargumē
tationi rñdebit.Necobftat,& dicûtliceratores gerundia nec ſubftantiam nec
qualicatem ſignificare,reſpondeant argucigrāmatici,ucrū horūſignificērnul
lusis & ſimilia noia.Anignorât qualitatē apud grāmacicũ accipi pro omi
quod adiacet ſubſtātiuo.Necitē deindeobftat & dicīīt noía eſſenõ poſſe,fed
uerba,quia conſtruuntur cum caſibus ſuorữuerborū .Nihilfacichęcargume
tatio,cum id ipfum participiiscõueniat,nõ funt tñ uerba. Sūtergo gerundia
noia,etiã non obftanteghñt ſignificationéuerbalē ,cữeandē habeãtamator
doctor &alia noía uerbalia.Cætera argumenta ludimagiſtrorum refellit Lä
cilotus.Atnos oia ea miſſa faciamus,ſaçisſitpuerogerundiis latine & elegan
terpoſſe uci. Abſcedarguana iſta altercatio , nihilhaber utilitatis. Lancilor
participium & gerundium ita differre fcribit.Participium circūſcribitſignifi
cationes a & ionis uelpafſionis cum relatiuo uel aduerbioduin,ratione cēpo.
risutamandus qui amabitur,inculante Cicerone.i.dum incuſaret Cicero.Ge
rundium vero finerelaciuo ốc tempore , vt veni legendigratia ideftutlegā
pii
 DE CONSTRUCTIONE
Habéda eft ratio.i.oportet habere rationem ,legenduseſt Virgilius.i.oporces
legere Virgilium.In cæteris ſunt gerundia participiis fimilia , & declinantper
inde acą participia ,uocariuo tamen carent utdixi.
Prætereadifferentiaeft inter nomina e participiisuenientia & gerundia,
Namea noia ſemper pálſiue accipiuncur,femper adie &tiua ſunr, & tertia per
nomenppoſicum exponunt,utlaudādus Cicero mihi placet.i. dignus lauda
ri.Venerandus.i.dignus uenerari, Acgerundia R uerbâ exponuntut diximº
Nocandum eft quog 9 ſoleo fio eiuſgcompoſita ut calefio & fimilia peni
'cus non habentgerundia,ſupina tñ habent.Sumutroqdeficit.
DE SYNTAXI GERVNDIORVM PRIMA REGVLA
Gerūdia añſecaſum non quçrūt,poft fe ueroſuorü uerborü caſuspoftulant
Miſerendum eſt cui.Nocendumeftnemini.Legendő eſt poeram .
Non eft replendum uino. Vtendum eſt libris
Vi Accedo menſam cauſa uefcendipane
| Legendo do Atos do tusefficieris
SECVNDA REGVLA
Quanğgerundiữ poft fe uerbi ſui caſus regac,mulco tñuenuftiusgerūdia
& calusſequenseadem terminationehocefteodégñe caſu numeroo pfert.
Moriendum eft omnibus.i.oportet mori.Cicero
Legendus eft Virgilius fcholafticis
Dento Audienda eft do &orūle&tiofi uolumusdifcere.i.oportet audire
| Cicero ad Varronem.Temporiſeruiendűek.i.oportetferuire
Plinius.Græcis utendum erit uocabulis.i.oportet uti
Sunt his locis legendus audienda feruiendum utendum gerundia nomina
tiui caſus & uerborum ſuppoſica.Nõſunrenim participia nec nomina ex par
ticipiis facta,ut patetinexpoſitione orationum .Poffem pluribus poetarum
&oratorum exemplis oſtědere gerundiahabere niñ ,qui inficias iuerit teftes
citer ceftium ueexamena Lanciloto poftuler.
Studendi iuris cauſa Baidum Barcholumcp lego
Diſcendæ eloquentiægratia poetasaudio
Degto Legendorumuoluminum cauſa bibliothecam ingredior
| Amandorum diſcipulorum potiusſoftentandiingenii caufa
Lhæc collegi præcepta & hasregulas
Congruenter tñgerundiūgenitiuicafusſingularisnumeri iungitur aliqñ
cundi copia
cumgtõplurali.Plautus. Nominandi tibiiftorum magisquam cundi
Cice.Dolebas etiamftoicos noftros epicureis irridendiſuifacultatem dediſſe
Liuius.Non enim uereor ne quis hocmeueftri adhortandi cauſa magnifice
loqui exiftimet,ueftrihic pluralis numerieſt.
Vacoagro colendo.Dooperam legendo libro
Vacouineæ paſtinandæ
Dedto Vaconemoriſuccidendo. In pluraliuna uox efttrium generů
( Vacoagris,uineis,nemoribusprocurandis& c .
 DE CONSTRVCTIONG
Vadoad falutandum fratrem ,ad falutandam fororem
Deaccufatiuo Eoad audiendos ſermonesprudentum
1. Vadoad diſcendasoraciones elegantes
Eoaduidenda ſpectacula
Ficiniuria fundi domino ueldefringendo ramo uel ligno
De ablatiuo incidendo.i.cum defringitur ramus,cum inciditur lignum
Incommittendo prelioplures interierunt
Depredioemendo locutiſumus
TERTIA REGVLA
Gerundia genitiuicaſus cõftruuntillis fubftãtiuis cauſa copiafacultasgra
tia locus,poreftas,tépus,&tépus ſignificantibus,uthoradies, &plaeriſaliis
Itemcum qbuſdamadie& iuisutperitus doctuscöfuecus promptus & hmõl
Aduenio cauſa docendi,Picnon eft locusnarrandi
Nunceft tempus diſcendi.Modocfthoralegendi
Pictoribusato poetis Quidlibecaudendi femper fuit æqua po
teftas.Horatiusin poetica.
Exempla Idem .Quæ læduntoculos feftinasdemere,fiquod
Eft animum ,differs curand tempusin annum .
Aduleſcêscupidº eft uidedi puellas.Lup'eſtauido comedendi
| Hiceft cimidusbellandi.Poſſum ' & pgerūdiis infinitūaddere
Ladieétiuis,utdoctºperitus próprus cõluetus cãtandi& cãcare.
QVARTA REGVLA
Gerundia caſusacculandiiūgunturfrequenter cumad,rarocum in. Item
frequenter cum ob proprer & incër,raro cum ante.
Curro ad capiendum hoftem & in capiendum hoſtem
Vt Ego ueni ob uelpropter redimendum ce.
Intercænandumſæpe contendimusdemoribus iti
Nang ance domandumlugentes tollent animos
Ac infequencibus orõnibus gerundia nominaciuiſuntcafus & verbis ſuppo
lica,Iuuenalis.Orandum eft utſitmensſana in corpore fano.
Pychagoras.Tam diu tacendum eftgdiu beneloqui didiceris
QVINTA REGVLA
Gerundia ablatiui cafus iunguntcum ppoſitionibusindeex pro eauel ab
cum infrequenter,cum cæteris rarius.Perfæpe aūc verbo ſine præpoſicione
applicantur,vtinnauigando ,de edendo,demigrando,deagendo.Ciceroad
Atticum .Tuquid cogites de tranſeundo in Epyrum ſcire ſaneuelim ,exder
fendendoquamexacculandovberior gloria comparatur,a velab,Cicero.
Exquo ardefcicſiue amorſiue amicicia,vtrungenim ditumeft ab amando.
Proconficiendis literis tota dielaboraui.
rEgo docendo diſco.i.cum doceo
Exempla Codex ille legendoplacet.i.dumlegitur
( Vric videndo fæmina..dum videtur:Virgilius
Piit
 DE CONSTRUCTIONE
Animaſedendo& quieſcêdo fic prudens.i.cufedar & quieſcic
Qui reipublicæ gubernationem ſuſcipiunt,facultatem inaudiê
Exempla do,humanitatemin agendo, &prompricudinem in fatisfacien
Memoria excolendo ſicuralia omnia augetur.i.dumexcolitur
DE SV PINORVM LATINITATE ,
Supinorum duæ ſunt terminationes.Priorinvm , Alcera in u terminatur
Ve venatum venatu.In vmplärungadiua ek.Inu veropaſſiua , & vocatur
agrammaticis ſupina verbaparticipialia.
PRIMA REGVLA
Inumſupinumantefe caſus non quærit,fed a tergoſuiverbicaſumaſciſcie
Eandemqlignificationem habet quam gerundium indum cumpræpofitioe
ad , & fere nungline verbo ſignificãtemorum ad locumeffercur,urço venio
curro auditumorationem poetæ.Mitto ad uosorarum.Mifertum cuiadue
nio.Nocicum tibi propero. Eoſpectatum currere equos.Spectacum veniunt
veniuntfpectentur vt ipfæ.Ouidiusde arte
SECVNDA REGVLA
Supinum inuadieétiuisadhærereſolet,vteftfaciledictu ſed difficilefactu
hoceftut dicatur,vtfiat
Sumextra noxam fed noneft facile excufatu
Fabulæiucundæ funt auditui,ut audiantur
Hoceft difficile intellectu.Reseft mirabilis viſu
Amatorium poculumeſt difficile decoctu
1
Amatoria epiſtola eftiucundaaudicu
Exempla Ouidius li. ii.dePonto. Turpequidem dictu,fed limodoucrafa
temurVulgus amicicias vtilitate probat
Cice.in offic.Difficile ditu eftquantopere concilietanimos co
mitas affabilitaſofernionis. (uires.
Philel,in fary.Oprima factu ætasſcire uetát ceneræc in pectore
Secunda uox ſupinietiã uerbo de locoiungi pót,urAldus Manu.& Lancia
1 lotus docent.Statii,achil.Quem nuncuenatu rediturű in limine primoau .
dierat.Cato inreruſtica.Primuscubicureſurgat.poftremus cubitum eat:
Hæſuntobſequentiſſimi diſcipuli regulæ deverbisquas'uobis citra oci
um collegi,casvigilanter legitote oro. Nec arbitramini meconatum fuiffe o
mnium verborum latinitatem & conſtructionemhoc breuilibellocompres
hendere,quod fi uoluiſſem ,meprofe &to labore & uos tædio confeciffem . A
meaūcprætermiffa abundoapud Perottum ,Mancinellum ,Aldum Manuti
um.Lancilocum& cæteros grammaticosreperietis.
DE PARTICIPIORVM SYNTAXI
Prima regula.
Partxcipium a tergo eofdem petitcafus quos uerbum aguonaſcitur,dum
tamca verbilignificationem rctinuerit.
1 .
 DE CONSTRUCTIONE
Comedens auidus haud dillimiliseft lupo.
Obliuiſcensbeneficiorum ingratus meritonuncupabitur
Danremmihipeccuniam magnifice excipio
Exempla Omnia ſciencem uidineminem.Repletus uinodiſcerepõrnihil.
Carens equo uadere pedescogicur
Malo uirumcarentem pecunia quampecuniam carentemuiro .
( inquit Themiſtocles
Diximus in reguladum tamen uerbiſignificationē retinuerit.Non enimdi
ns
cimus oſculaCatharinam & ofculans aCatharina,urdicimus oſculos te &
ate,co goſculansnon utrâqſignificationem retinet,fed actiuam ñ.
SÉCVNDA REGVLA
Sæpeparcicipiūponit abſolutein ablto cafu ,& plærűq hocpacto.Oratio
sopratiua & coniun & iuapræcedentealiqua harūdi& ionücumdum qñſi qa
poligquàng& huiufmodi muratur in duos ablatiuosabſolutepofitos grum
unuseftanto ſuppoſiti,altera participio uerbiappoſici.
EXEMPLA
Docente magiftrofacdiligenter aduertas,hoceft dūmagiſter docet.Agris
suis ſicientibusalieni irrigandinonfunt.Intellecta caufamorbifacileçgrotus
curatur.i.poftğcaufa intellecta eft.Nolente diſcipulo diſcerefruſtra magifter
docet.i.ſi non uulc diſcere.Mortuohoic aía uiuit.i.quanghõſicmortuus& c.
2 Atorenon probante reus deberabſolui.Abbate apponente teſſaras mona
ehiludunt.Succeſſorenouo tollitur omnisamans.Oui.Contingitgefepeab
laciuosaliarūpartiữabſoluce ponipſercim liquafuerit in eis tpis ſignificatio
ait Augu.Datus.ut Scipione confülePænideuictiſunt.Maximiliano impa
tore Bohemi proftratiſunt.Me doctore hæcdidiciſtis.Ioanne impulſore hoc
facinusægifti.Vita comite fortaſſiseuaſero.Deo duceproſpereredibo.
LIBER QVARTVS ET VLTIMVS DE LATINITATE
partium indeclinabilium .
VenerabiliuiroGeorgioHermanAuguftenfiCanonicoeccleſiæ collegiata
diuiMauriciidño & amico ſuo præcipue amando Iaco.Hen.S.D.P.
TQuid aliud prohumanitate & liberalitate erga me tua tibireferam pter
ingeniimeimunufcula habeo nihil.Tibiergopromunere do&dedicolucu
bratiunculam hanc meam exilem&paruamin grammatica,nõut tu eiufdé
meispræceptis utaris, quæ iple iandudum pedibus (urdicitur ) in triuiis con
culcaſti & contriuiſti,ſed ucca cuocx fratre nepoticeteriſ & aduleſcentibus ģs
tęçum in gymnaſium noftrumadduxiſtitradas,quosfcio æque ac te ipfum
amas,illiscredo futura ſuntpræcepta non incongrua.Tuigirurmunus amis
citụi lubētiſuſcipias animo,Namlimaius habuiffetmaiusdediſſet. Dabico
fi aliquádoperforcunam licuerit.Tibienim cerco perſuaderepotes,nihil effe
quod cua cauſa ungpræterfugere poflim ,aur aliqua ex parte, recufare, quia
me tibichariſſimum eflelamexpertū & explorarú habeo.Tibiitaq oibus re
bus gratificari& morem gerereftudebo femp.Osiminus cognouero
P jiji
quæ
 DE CONSTRVCTIONE
ebiuelgrata uel iucundaefle poſſintfacſciam , & talem inuenies qualem me
prædico & profiteor,hoceft integrum diligentem& fidum amatorem tuũ.
Nonenim fallam ruam de me opinionem .Vale humanillime uir amicorum
dilé tiſlime& mecommêdatum habe. Tubingæ ex contubernio philoſophi
co octauokalendas Apriles, Anno M.D.VI.
DE LÅTINITATE ADVERBIORVM
Regula prima.
Aduerbium in oratione ftat iuxta uerbum ad declarandam eius ſignifica
tionem ,quæ declaratio feu determinacio tot modis ficquocſuntſignificacio ,
nes in aduerbio'quæ ſupra patuerunt.
Hodiebenefacias cras forſanmorieris.Bibeprior.Obicer queda
dicam deaduerbiis.Ingenueprofiteer.Male parfum male difpe
ric.Plau.Difficileeft longum ſubito deponere amorem
Haud facile emergunt quorum uirtutibus obkat.
Exempla Resangụſta domi.Iuuenalis fatyra tertia
Quinon eft hodiecrasminus aptuseris
Quo femel eſtimbuta recensſeruabirodoremi
Tefta diu.Horatius in epiftolis.
Si qua placentabeunt,inimicatenaciushærent.Bap.Man.egl.f.
SECVNDA REGVLA .
Aduerbia demonſtrandiconftruunturcumnominatiuo uel accuſaciuoſs
caſus habenta tergo.Eandem habet nacuramaduerbium uocandi oğd præ
ter hoscafus etiam cum uocatiuo conftruiſolet. , -
Ecce homo Eccum magiftrum ccelum . O terra
Vi Ecce uirum Ellam vxorem O virum audacem
En Priangus Eccum fratrem Ochariſſimi diſcipuli
Enquatuor aras O deus Odiledefrater
TERTIA REGVLA
Plæra aduerbiatemporisa tergohabent grñ tempusnocantem . Plura
item aduerbialoci poſt ſegoñ habent locorum terrarum uel gentium ,
Intereatemporis quid feceris rogo.
Pridie illiusdiei haec actaſunt
Vi Tunc temporis omnia fecundaerant.Nulõgentium reperio probum
Vbig terrarum veneratur doctus
Vbigitinerisopuseft pecunia
QVARTA REGVLA
Aduerbium obuiam datiuo adhæret,vchicoporcunemihifitobulam
QVINTA REGVLA
Aduerbiacóparatiui graduspoft ſeqrūtabloň ſicucicÕpatiuanoia,vtarci,
fexexpertusoperat cercius nõexpro.Equuscurric velocius hoie,& hmõi.
SEXTA REGVLA
Proprlanolalocorūſingularia & fimpliciaprimi uelfcdiordisſiapplicent
verbouelparticipionullâ motūſignificate in gtõlocenip aduerbiis inloco
 DE CONSTRVCTIONE
Fui Balileæ anno ſuperiori.Comedi Vimæ bonospilcesi
Nonſum Romæ fed Tubingæ.Datæ ſunt literæBononia .
Codex ille ſcriptus eft Aquiſgrani
Exempla Friburgiagunt multi ſcholaſtici
Bizantiiſunt & chrifticolæ & curcæ
Rex fanciuit hocColoniæ
Ticiniinueniuntur diciſſimi ciues
Atſifuerint tertiæ declinationis uel pluralia tantum cuiufuis declinationis
iunda uerbis non nocantibus motum uel participiis,ponuntur inablatiuor
aduerbiis in loco.
AnnumegiNeapoli. . Non ſum Athenis
Vi Philelphusſeptem annosConftantinopoligræcis literis ftuduic
( Fui Carthagine. Didici Veneciis.
SEPTIMA REGVLA
1

Propria nomina locorum cuiuſcung declinacus & numeri fuerint cữver

bo aucparticipiomocum ad locum notante conſtructa in acto ponantur pro
aduerbiis ad locum ,ve vado Romam.Eo Vlmam .lui Athenas.PergoImo
lam.Proficiſcor Patauium.Ibimus Priuernum
OCTAVA REGVLA
Propria locorum cuiuſuis declinationis & numeri iuncta uel uerbo uelpar
ricipiomocum de loco uelper locũnocāte,in ablariuo ponunt pro aduerbiis
de loco uelperlocum ,vtexeoRoma,eranſeo Ancona,cranſiuiRauenna,ve
nio Vlma & huiuſmodi.Air tñ Mancinellusporius hicpræpoſicionem adde
dam effe,utper Tarentum tranſeo,per Mediolanum iui.Confimilem fere co,
ftruendimodum habentcumprædi& is hæc quing appellatiua.Rus domus
militia humus & belli.Humus aūt non niſiin giõpro aduerbio in loco & ab
laciuopro.aduerbio de locoponitur.Sto humiſum ſtratus humi,procumbic
humi,ſurgic humi,ſerpo humi.Bellicm pro aduerbio in loco ponicur. Hora.
inepi.Meprimis urbisbelliplacuiſſedomiq.Nõemdicitur venio bello.rráſ
cobello,vado bellum ,Miliciæ item in gtõtm ponit proaduerbio in loco ſecā
dum Aldum Manuciâ ,vt fui militiæ .Dealiis duabus diftionibus rus & do ,
musſuncexempla frequencia.Sum domi,vado domum ,ago rure.Eo rus &
in rus.Rus tñmagis ponicur in drõõgtõpro aduerbio in loco. Teren.Ruriſe
continebat,adduntalii uefperiſedhoc aduerbium eft.Nomina veroprouin
ciarum fluminum montium & hominum & appellatiua locorumverbis iữ
gunt ftatumſignificantibus vel morum ad locũ de loco uel per loca incerue
niente ppoſicione,vefui in Sicilia,vado in Græciam ,in templī,ad Petrum &
huiufmodi.Nififorte conſtruācurcumverbopero.quod præpofitionem no
admittit ,vtpeto Italiam ,cemplum ,& fimilia verba vt concedo.
De præpoſicionum conftru & ionediximus indeclarationeeiuſdem partis,
DE CONIVNCTIONIS LATINITATE
Coniunctiocopulatiua & diſiunctiua cõiungit femper ſimiles caſus, Accidit
1
aūthocfæpe aliter,cum cafus quos coniungunta di& ionereguntur quæ di,
uerfos aſciſciccaſus.Item quando non regunturab eadem di& ione,utHector
fuicrobuftus & excellencis fortitudinis.Liber hic meus eft & fratris
Exempla regulæ funthæc & fimilia
Puluis & umbra fumus.Horatiusin carminibus
Matrimonium eft uiri & mulieris coniuntio
Petrum & Paulum honoramus
Dits parentibus & præceptoribus non redditur æquiualens
Deus & natura nil faciunt fruftra :
Omnismonachus uel angelus uel diabolus
Crapulamorbos generatpeflimosuelgrauiſſimos
Soluesdebicumuel credicori uelheredi
Quid enim Venus ebria curat.Inguinis & capitisquælintdiſcrimina neſcit.
Iuuenalis ſatyrafexta
Nonbene cum ſociis regna Venuſamanet,Ouidius
Nox & amor uinum nihil moderabilefuadent.Idem
Reliquæ coniunctiones in orationem ueniuncſinecerca regula
DE INTERIECTIONVM CONSTRUCTIONE
Heidtõadhæret,Vir.Heimihiqualis erar,Heuado,Vir.Heuftirpem in
-uiſam .Inueniuntur in hei & heuntốiuncta V. ir.Hei piecas heu.prifca fides
Vedtõiungitur.Marcia.Carpere caufidicusfert mca carminaquiſic Ne
{cio ,fiſciero ue tibicauſidice.Proh & hem accuſatiuo iunguntur.Cæteræ in
teriiciuncurparcibus orationis ſecundum mentisaffectionem abſqzregula.

CARMEN IACOBI HENRICHMANNI AD IOAN

nem Hildebrant Suecingenſem contra
ignauosgrammatiſtas.
Me ftudium meum ſpernuntpigriat @ maligni
Barbarici,ftudia ſed ſua quægsprobanc
Grammatici effe uolunt,nificommentaria Galli
Nillapiunt,uatum carmina nulla ſciunt
Grammaticibelli ſunt,eft urmuſca uolucris
Vatesquiſpernunt,carmina nec ſapiune
Doctorum præceptacolunt utprodigus ära
Amitcunt etenimquod tenuere prius
Ars horum liceatſit pleno infecta ueneno
At uino mixtamlicſinepefte bibam
Quodq;fciunt dudum pedibus triuiffe iuuabic
Hocetenim ſciui dum pueripſe fui
Sciuidum placuit mihi pi& o equitare bacillo 성
Atuanum perno,& nuncmelora peco
 ALPHABETVM GRAECVM
Literæ apudGræcosfuntquatuor & uiginti, quarum figu
ræ , nominag hoc modo notantur.
A ads árqa Alpha a. B & B BÂTO Vita b . gsgolpeject
Gamma gada ałata Delta d. E E EWÉtiaóv Epſilon e.
z ?? ZÁT Zita z. HY * T E longum . 0.8 OMTE
Thita th . IL VOTO Iota i. K x L xáma Cappa k. ла
národa Lambda 1. ми ми My m. Nypri Gni n.
Xi x . Ouix ców O paruum o . 7. ni Pip.
P P Rho'r. Eos s Erruci Sigma s . TT 7 Tau Taft.
I w IFAấy y pfilony: % % % Phi ph. x x x Chi ch.
tri Pſi ps. Ωω ω γ μέγα , O magnum.
DE DIVISIONE LITERARVM GRAECARVM
Diuiduntur hæ quatuor & uiginti literæ in uocales & conſonantes,
Vocales funt keptem & en ! OU C.Diuiduntur feptem uocales in ſem
perlongas,femper breues & communes.Vocalesfemperlongæ funt
duæ » w . Vocales femper breues duæ & o.Vocales comunes tres.civ .
DE DIPHTHONGIS
Diphthongipropriæ ſuntfex, O Q H GU 018. Diphthongi impro ,
priæ item fex, a.coul.mv. xv. Conſonantesſuntdecem & feptem , By:
AZOx Apert $ T xt. Semiuocales o & o,s } tillves. Semi
uocales duplicestres,? 4. Immurabiles quatuor apve . Mutæ no
uem BydX. TOQX: Mutæ tenues.x.T.T. Muræ mediæ ßyda
Aſpiratæ mutæ ax :
Quæ tantamhabent inter fe cognationem ,ut tenuisfæpe tranfeat
in ſuamaſpiratam & mediam.Item aſpirata in tenuem mediamque
Rurſus media in tenuem atæ aſpiratam.Quod facile patet exemplis
x tranfitin ſuam aſpiratam xin finedi& ionisſequenteuocaliaſpira
tauto'goutosà pro o'k: oliv odtis. Primumouxhabet x,quia lu
pra õeſt aſpiratio , Secundum uerox,quia fequiture cum tenui,Sie
idémia ,compoſitum ex Éti & Mos, tranſit in Q & c.
PHOCYLIDES
Πρώταθεών τίμια μετέπειταδε σεΐο 19νίας
Primum deum cole,deinde autem tuosparentes
Πάσα δίκαια νέμινμίδεκρίσηνές χάριν ελκών
Oinnibusiufta tribueneg iudicium ad gratiam trabe
2
 1
,
Ars Derſificandi et carminum
condendorumcum quantitatibusfyllabarum
Henrici Bebélii Iuſtingenſispoerse
Laureaci.

Hçcomnia denuo emendacaſuntdiligentiſſimeper au

torem ipſum cum addicionenouiſſima plusquam 2

ducentarum di tionum maximegræca

rum ,quæ in vſuſunt apud latinos
Tubinga pridie ka
poecas.Ex
lendas Iulias.Anno
M.D.XII.

Hexaftichon loannis Hyphantici Vuiſſenhorenſis

in abfoluciflimam traditionem Verſi
ficandi artis Bebelii. 6

Quicupit egregiam condendi carminis arcem

Qualis præterito temporenulla fuit
Hancemat,a viciis quam nuperalimapolliuic
Et noua ſubiecitplura remiſlaprius
Quicquid in hanc artem per muita volumina cuneti
Scripferunt,breuitercontinetiſteliber.
DICTIONES GRECÉ QVAS HABET OPVSCVLVM
inſercas cumelegantiſſimischaracteribus & apicibus,accen
ciunculis ſiue vocum moderamentis,quæ in aliis im
preſſionibus non reperies.
ALEXANDRI BRASSICANI
Qui uolethumanas mentes deuincerecancu
Alter utamphion biſtoniuſ@ fenex
Hunclegateximium tænera breuicace libellum
Ηλεα τησ κλεινούς θώρα δεγίνο
 VOLFGANGVS BEBELIVS IN LIBELLVM FRATRIS
Quifquisamas dodicontingeremunera Phoebi
Temporaquo digne laureaferca tegant
Et cupis vmbriferidoctas heliconisalumnas
Noſcere ueluacum carmina quidq uelinc
Aſliduus diſcascerto pede verbaligare .
Quanta ſicin primis ſyllaba quæ gnotes
Carmina ſic facies magnus quæ dictat Apollo .
Caftalideſ .deæ, Theſpiadumg, chorus
Sic cua fama poreft longosdurareſubannos
Et tibipoftcineresgloria maior erit
HENRICVS BEBELIVS AD LECTOREM
Habes hic lector quanticatesfyllabarümultis in locis correctas,immuta
tas & auctas,quarum tñeſt pelagus,ut nemo hactenus ( ecia Sulpicius Veru
lanus,Paulus Pompilius& Neſtor Dionyſiusquioimdiligentiſſimede his
ſcripſerunt) ſatiscommode & perfectefcripferic,quorû quantirates & mede
nigipſumnon uno in locoauxi & correxi,utprioribusmeis libris ( ucetiam
comentariislinguælatinæ ) non turo in omnibus credere poſſis,necerubeſco
hoc confiteri. Namureleganter dicit Quintilianusfruftra plusopera ſtudio
impenderetur,niſi liceretmeliora primis inuenire,nec hocfineexemplo facio ,
Id enaneemeAuguftinusHippocratesmedicorumprinceps,Sofigenes ma
thematicus.Iulius Pollux,Dionyſiusrhetor,multicalii fecerunt,quiſua erra
ta correxerunt nouis editionibus. Proinde ſileatquidam uerulus qui pro eo
p in coniunctione quamuis errauiinultima fyllaba,uultme carpere,nam illü
errorem ante duos annos emendaui,ut libriimpreſſiteſtant. Duo aūtſuntſ
quantitatesmultum & inprimis difficilesreddunt,meget quenuis aliữ faci
le errare faciunt.Primum& multa carminapoetarum aliialicer legunt gros
pro ſuo capcu incerprerantes,autpotiusdiuinantes.Interdū fecüdo o mulras
fyllabas apud græcos longas poeta ,larinicorripiunt,& econtrario undefaci
le error naſcicur, Tuvale,ex Tubingadie Mauricii.Anno M.D.XI.
AD VIROS CELEBERRIMOS ATQVE DOCTISSIMOS
loannem Salicetumalias Vuidman ,eiufékfilios vrriuſo
Iuris doctores Beacumducalem ſenatorem ,aces
Ambroſium Tubingenfem præpo
ſitur epiftola Bebelii,
Egregia ueftra in me uoluntas,beneuolentia ,ſummaq humanitas virs
leberrimiarogeruditiſſimifacit profecto meanxie meditari,quoung pacto
ueſtris in meſtudis aliquaexpartereſpondere poſſim neteterrima illa ingra
ticu inis peftis,cuiuſĝboniviriiudicio mihi iuri impingi poſſit ğmeopre in
genioſum deteftatusab ineunte ætate,proindecum pro uiriliparterem liter
rariam proaduleſcentia iuuare ftudeam ,etiam in multis fecerim periculum
uolur opuſculum de quãticaceſyllabarūſub nomine& auſpicioueftro in
lucem ire,vtſi quid in eo imberbis adulefcentia vtilitatis & fructus hauferit
vobis accepcūreferat,uoſ autores prædicer, Dum non obſcure intelligere
debeat,mevtgratificare vobis uc illis muneribus chartaceis,quibusſolisnon
ſumoino inops,repéfarem veftra in me beneficia hacſuſcepiffe laborem nec
ſum tamen adeo impericus rerum ,vtvobis tribus me ſatisfeciſſe exiſtimaue 1

rim ,ſed cum ſingulorum in me humanitaté repucarem.quem cuipreferré hæ

ſicabam profecto non mediocriter,adeo viſipatrem omififfem , videbar igra
cus,cuius eximiam in me voluntatéfum non femel experrus, ſi autem filios
meiſtudioſiſſimos,videbatitidem non iurefieri,dum de benemeritis bñme
rerinõeſfem ſtudioſiſſim ”.Placuit itag vobiscoicer dedicare hocparuī opu
Tculum ,adeo vtgrandiora ſupſtruere nonnegligā,qñnonadeoſum orbat
liceris gn noſtra officina in dicsmaioraexcudere poffit,& maximopere ani,
mei.Interi viri integerrimi boniqlo coſulice,noftrofos labores vobis dedica
cos&animum poftremovobisdediciſſimumæqua & hilariſuſcipiatis frõre,
voſo cosgsfempmihipſticiſtishacten exhibece & in futurű, nec vile autin
dignű veſtrisnoibushoc noftrữopuſculũ quod proſodiam maximā fere &
nobiliffimamgrammaticesparcem tractat exiſtimacote,quoniam quicung
hac parte carueric,quacungiseruditione inſignitusfuerit,cuiuſcunghoneftę
diſciplinæ titulo ſuperbiat,& fioracoria præcepta ad vnguem teneat infantif
pimuseft,nec niſi inepte & ridicule & ſinedignitate dere quacung differere &
fermocinari valebit,dumąlongam breuiaric,uel econtrario correptam lon
gaueric, manifeſtarium barbariſmum & in latino fermone intolerabilem uel
cunctorum grammaticorumiudicio feciſſe iudicetur.Sed egoquantum iea
re laborauerim ,quam exacte & ſupra aliosquoshacten 'vidi tradiderim ,fic
veſtrum & omniõeorū iudicium quiſine felle & fyncera libra aliorum labor
re trutinare gaudent.Sed nolo inuidos & indoctos, vos delegimihi iudices,
tein primis parentem medicum apud Sueuos primarium ,amborgs filios (O
miram & inaudicam ſenis fælicitatem ) uiros morū bonitate,eximiacs & ſin
gulari vtriuføs iuris do & rina argeruditioneſpectaciſſimos,quibusfiplacue
rint meilabores,fatiseft,nolo enim placere indoctis & elementariis literatori
bus.Valete,megarchigrammateo principis Gregorio Lamparter,generout
facitis cõmendate,cuius in me beneuolentiæ immortalibuſ beneficiis fi qd
mea carminapoſſuntampliſſimam fum aliquando graciam relacurus.Icerű
valete , Tubingæ xv.kalendasIuliaş. Anno M.D.VI
AD ACCVRATISSIMVM ATQVE EXPERTISSIMVM
doctorem loannem Salicetum alias Vuidman,principisnoftri
Vdalrici medicuin ,carmen HenriciBebelii denuptiis
filise eius cum doctore lacobo KurferCan
cellario Badenfi. Anno M.D.IIII.
Doctor Ioannes medicorum gloria prima
Nobilis & fortis hic ybi Sueuuşagic
Nuper vtaudieram te deſponſaflepuellam
Fliolam celebridoctiloquoq uiro A is
Euentum dulcem & fælicia cundaprecabar
Dixi hymenae faue,pronuba virgo
Et mecum tacitus tali fum vocelocurus
Fortunace ſenexiure beate pater
Fortunate fenex & fceliciſſimeprole
Virtute atqz opibusconiugiigfide
Nora loquor,nimium procul& voxcedaradulans
Exemplum raræ proſperitatis eris
Prole quidem fælix tres natasat a nepotes
Vidiftiillarum poftquiderepores
Inquibuselt uirtusniueo coniuncta pudori
Ingenui mores,famaqlabe carens
Ohgeneroſosquales nouitquosTeucona tellus
Qua caputeftRheni, & qua vadafalſa bibit
Principe Badenfi nunc Cancellarius alter
Gauder,coniugii qui modo ſacra colit
Alter & imperium infcribasſub principe Sueuo
Vidricoſummum conſiliiątenet
Hic eft Gregorius,cuius facundia torrens
Perculit&Gallos Italicofos viros
Hic ſtudioſorum (cum ſicdoctiſſimusipſe )
Iurepatrocinium ſuſcipiat libens
Cuimecommendesindoctum grammaticaftrum
Arck poetaſtrum conciliefoprecor
lanq: duiosreferam gnacos,quos Icala cellus
Dottores vidicpopulifero Padus.
Arribusomnigenisexculta Tubinga beato
Nomine nonfitogauder& excolicur
Moribus,ingenio,formaatok ætace beatus
Quimeruic dicicum probitate animi
Nodoſoscanonas,numeroſa volumina legum
Hocduce pubercasnuncdidiciffe folet
Hunc præceptorum cunctos venerabor in annos
Iunior & ſiſitpatrisamorecolam
Alter& Ambroſius noftraquandoqs Minerua
Vfus,ad hofce dies Itala tecta colit
Didiceris hinc merito Salicis cognomine,multum
Creſcat honortecum ,filioliſos tuis
Principis es medicus,multis & honoribus auctus
Coniugis atos facer cum probitate pudor
Hos tibi poſtpræftetſucceſfus ipſe ſecundos
Iuppiter, & prolicontinuet tuæ
 Feliceſo cui uiuant foelicibus annis
Et producaturpulcheramorenepos
GRAMMATICI QVIBVS VSI
ſumusin ifto libello .
Prifcianus.Diomedes.Marcianus Felix Capella.Terentianus Seruius.Sed
gius,Beda.Probus.Vitorinus.Fortunatianus.Acron.Porphyrion
RECENTIORES
Sulpicius.Paulus Pompilius.Neftor.Maturantius. Aldus Manutius Ro
manus. Laurentius CoruinusNouoforenlis.
EX ORATORIBVS ETIAM
.
Præceptis Ciceronis & Quintiliani ſumus non in vno loco vſi.
ITERVM
BEBELIVS AD LECTOREM
Habesle&toroptime dequancicateſyllabarum&condendiscarminibus
libellum.quem fidiligēter introſpicere & pellegere uolueris ,inuenies me tibi
plurimum cõfuluiffe,non enim .credo quenquam ante me exa&tius & pfe & io
tradidiſſe artē illa,fino adeo,ucomnia comphederim ,neqem quilğlatiscer
tas regulas omnibusvocabulis tradere poteſt,Dumnonomnia in carme ha
&tenus tranſierint,& latina ſolo exemplo & autoritateconftent,græcainfini
ta ſinc,necaliquo paruovolumine comphendi poſſunt. Hinctibi & cuilibet
dabitur ex diligencipoetarum & græcorum le &tione addere & augere regu
las,mihiſufficiacea græcamagna ex parce conquiſíuiffe,quæ ſunt apud lari,
nos poetas celebrata,nec enim vellem græca uocabulaſalcem crebröinſerere
meis carminibus,nifi quæ eſſencab aliis anceſcriptoribus,latinicaudonara,&
facile mediocritergræcæ linguæ literatuspoſſiteius quantitates ex literis po
petue quibuſdam longis, quibuſdam breuibusdiiudicare.Admonédumặc
te vellem oprimelector,hicinterdum propter maiorem cautionem etiampo
ſuiſſemeadregutas ſpeciales, ſ generalibuscontinentur.Irem q diphthongo
& interdum poſitione longabantur,pſertimillorum nominūſyllabasquorû
vera ſcriptura adhuc mulcis indubiü vocat,& græcorã quæ non omnib °no
ta ſunt, liinterdum (vti eft imbecillitas hoim ) ſum laplus,non mepigebit
ve:vtar verbisPriſcianidum.viuo & hæc quæcunq;fcripfero uelmea diligē
tia ,vel amicorum monicu ,velinuidorum vicuperationeſiiufta fuerit emen
dare.Sed ille ingratuseſt quiin yno altero ue errore mihi veniam denegabic..
Namegoomnes illosquosunglegide hac repoffem oftendere inferdum er
raffe & aliosin muluis,nolo camēeorum erroribus inſulcare,quorum bene di:
& isfum in multisadiucus. Tuica facias,& compenfesbenedicta cum errori..
bus, & minus in aliorum debacchaberis.Vale..
De Hebraicorum nominumquantitate Bebeliiiudicium
Hebraicarum di&tionumquācicacesõrum poruiſparſim oftendi, fed no
niſiquantī ad græcam declinatione & accentūluntreceptæ ,hebraice emin
declinabiliaſunr, & quõpnunciencur penitus ignoro,nos aūt pronūciatione
carumexgræcismutuamus,barbara emdum tranfeuntin gręcorum decli
A iii.
 REGVLAG
mationem ,corum etiam accentum ſuſcipiunt & induunt. Nam vt alli tradat
vbi hebräidicunt Miriamelihu jeremihu ifahu meliah iahacob vel iaacof,ibi
græcrdicunc Maria Elias IremiasHelaiasMeſſias.Ec vbihebræi leſuah ,græ
ci Ieſus.In comentariis meis circa finem de accentu hebraicarum dictionum
erratum eſt in nomine Iehudim ,ĝd non leſus ſed iudæorum interpretacur.
EPIGRAMMA M. LEONARDI CLEMENTIS VLMEN
fispresbyteriin laudem ſtichologiæ Bebelianæ adlectores,
Quiſquis ad integrumcupiat perdifcerepaucis
Quantaſuaexiftacſyllaba quæqz loco
Quo pactographicediſtinguat carmina,cercos
In pedes verſusquoslibetenumerer
Qualiter heroumdeſcribatcarmine gefta
Ec miſeros elegos pythiæ & apta lyræ
Huc vigili intencos ſtudio defigarocellos
Conferuet memorimenced quod ſequicur
Haudfacile inueniet alibi diſcretius illud
Erbreuius plano tradica cuncta modo
Bebelio hincgrates merico Germania dicit
Quiſparſim ex variis contulit illa libris.
Rimaſyllaba ca eſt,quçeft in principio di& ionisplurium ſyllabarum
-

р Ecdicicur pluriumfyllabarum ,quia in rhonoſyllabis ve mons vlti.

ma dicitur.Mediafýllaba dicituromnisea quæ interprimam& yld
mam ſyllabam ponitur,Vltima quæ infine dictionis
ponitur,
DE PRIMA SYLLABA
Poſicione Vocaliante uocalem
Primäſyllabæ quanticas Diphthongo Deriuatione
octomodisdinofcitur Præpofitione Regula
C Compoſicione Exemplo
DE POSITIONE
Poſitio fittribus modis.Primoqñ vocalem ſequunturduæ aut plurescon
ſonantes,vt iuftus do&us carmen.Secundofic poſitio,geminata conſonante
fequente vocalem ,vtpannuscraſſus.Eftenim geminata conſonās vnabis.po
fica vinnſſpp maſſicusmappa. Terçioſi duplex vnacõfonans vocalē ſegtur,
poſitiofit, veaxis rexſaxum maior.Eft em duplex cõfonans x z& ipoſitain
ter duas vocales.Scias quoxpoſitionem inoibusſyllabis habere locī ,tā pri
maisąmediis ģetiãultimis vcpuls.Et vbicungspolitio eftfyllaba longa.Eitſi
in eadem dictione poftmuram fequiturl & r, õliquidæ funt, & qñąm autn
præcedens vocalisſinatura fuerit breuis cömunisefficitur,hoc eft indifferens
Dicicur autem vocalis indifferenscum ad placitū poceſt corripi aut produci,
ve Aclas tenebræ .Et ſi in dictione mutamſequič I velr,fipcedens vocalis na
cura fuerit longa,corripinon poteft,ve a racrum lauacrum.Cum vero in di
uerfis ditionibusyna deſinac in cõſonante, & alia in vna duabuspluribus ue
 GENERALIS
incipiat,pofitio etiam fit,ut diſcatftatū.Sidiatio poft uocalem breuem finale
ab vna duplici conſonante incipit,non eſt poſitio,utæquora Xerxes,nemo.
roſahiacynthos,Ita dicitMartianusCapella.Ceterum proximiſermoniscô.
fonantesnihiladiuuant pcedentem .Virgi.Poniteſpes ſibiquiſq ſuas.Et Ho.
ratius.Linquimusinſaniridentes præmia ſcribæ.Sedqinterdum legis apud
Virg.Drymoq xanto @ lygeac phylodocecs.Ecillud, Euriqzephyrioscu
ment.Et apud Ouidium.Syderaquentiq nocent.Etalibi,Sarculacgraftrio
graues: Apud Virgilium.Ærturapluuiala ,& alibi.Limina lauruſg dei.
Adilla exempla dicas græcam hancefle poſitioné,in hocą nos imitarigręcos
quihoc impunefecerunt.Recentibusalitab hacpofitione cauendum efle exi
ftimo. Aliquieriamhācpoſitionë ceſura femiquinaria catale&tica excuſare uo
1 funt.Seruiusaūtita excuſachoc carmen ,liminaçlauruſ . Item breuispro
longa polica eft,defendituraūtuel quia monoſyllaba ad artem nonprinēt, &
his licenser utipoffumus,aur certeomnepogrom id eſt particula quæ lui ſubfta
tiam non hér,membrī pucat ſuperiorisorõnis. Sed & id feciſſe potuit Virgili
usgræcos imitatus,apudquos liquentesetiam aligñ inueniunt antecedentem
breuem producere ſicurHomerusHæloria & melos priinam produxit. Illa
ueropofitio apud ſola Terentianū (ģd ego memini) reperta adfolam græco
rum imitacionē,nobisnullo modoeſtimiranda qualis eſt. Quiſqfcire cupit
aut quiſqs fcribere curat & hæc. Ance Stefichorum vatem natura creauit &
hæc.Vndeſciſla coma eſtautundeſpiſſa.corona.Naliquandoliquefcit & m
in græcistñmodo di& ionibus,de N Flaccusin tertio.Velosprocneſſon.Ec
Silius in octauo.Ecce inter primos theramneo a languine clauſi.ErMartialis,
Delectat Marcium ſi pernicioſusichneumon.Idem .Quæ capra eft alio nuda
lacena cygno. Maūtin græcis apudlatinos uix legitur líquida niſiforce in tec
meſſaapud Horacium lib.ii.Forma capriuæ dominum tecmeſlæ ,ubi prima
breuiseſt.Idem dicunt dearitmos,ego exemplum nondum habeo ia.Er din
terdum liquefcit. Marcia.inquinto.Sardonicas ſmaragdosadamantesſpidas
vno,hæ liquidæ nobis non funt vſurpandæ .
DE DIPHTHONGO
Vbicīą eftdiphthongus,ibiſyllaba longa eft in lacinis di& ioníbus, riſite
quat uocalis,exéplūeſt audio.Atetiã in gręcisdiphthõgus ſemperprod.& li
localis fequaf,ucvacus zagrius.Exépla de latinis vbivocalisſequitur,pelle
præire præuftus. DE PRÉPOSITIONE
Præpoſitio tanta eftin cöpofitione quâta eftextra compoſicionē utediſco,
Adab ſub ob in cis perclamam concứ cópofitçcũiacio poſitioneproducunt
vtabiicio ſubiicio obiicio.aliter corripiuntnifi pofitio aliquainterueniat.
DE COMPOSITIS A İACIO
Communiter compoſita a iacio triſyllaba communia ſunt vtreiicit. Plurk
um ueroſcrium ſyllabarumproducuntur,Harum cópoſita de præ ea fe,ut
præpono ubiq producuntur,nifiuocalisſequatur,quoniam tunc corripiunt.
ur dealbodeauro .Vir.Frenilo aduerfapræhenlis.Etidem ,his nuda dehiſces
 REGVLAE
Equidem corripicur.Dihuius cöpofita præterdirimo & diſertus producũcur
Ecnota q in difercus altera s quæin differo eſt ſubcrahitur.Dis huiuscöpofica
1
græca utdilemmacorripiuntur.Reubigbreuis eſt,præterſ in refert ſi diſta
re velucile eſſe ſignificatquia ficares nomine.
Reperio Repperi uel reperi
Refero habecinpræterico Rerculi uel retuli
Repello ( Reppuliuel repuli
Hætcria pra ſiſcribunt per ſimplex pecorripiunt.Si uerop duplexpp ttpro .
Rellac itemLucretius pducit rõnepoſitionis,cūalioquibreuietrelatº. Idēfal-,
licin gbuſdam aliis uerbis.Redduco pdu.Reducocorri.Recidere Lucreci.in
v.& Oui.in vi. Meta.pducîtrõne poſicioniscõtranaturā ,Rein reiicio indif
ferens eft.Vir.Reiiciuntparmas.Idē.Tiryrepaſcētesa fumie reiice capellas.
Scaciuscorripuit. Tela manu reiecit. Dequibusuerbis& cõpolícis iaciocala
dat regulam Seruius.Indifferēter funccữ criſyllabū faciūt,acadicit obicit ini
cit,producunt aſmodo ctítetralyllaba exſe reddunt,ur adicio obiicio iiicio
Hoc ita intelligendum eft,quando compoſicacumiacio breuiantur, abüci
endum eft unum iucobicit.Cum duplici producuntur vt obiicit.
Propero Profanus Procio า
Propello Propulſo Propago Lucre.corri.
Proficiſcor Profundum Profugus
Proubi,p Profectus. Procuro Profugio
ducitur præ Profiteor Pronepos Profatus quæ corri.
ter in Profundus Procella Propheta
Prorerúus Proponcis Prologus
Profecto Propertius Profufus Profari
Et ſecundīGelliūli.ii.Profundereprofugere & profeftū corripiunt,exépla
tamen nonduminueni.Procuroprofundo proficiſcor profugioponuncurad
placicum ,propino poniturad placitum , Videntur tñ multaex illis potius a
procul deriuata. Aliqua eciam græca & uenientia agræca ppoſitione pro q
producit,producunt,ucPrometheus prolepſisproſodia,ficut & alię ppoficio
nes græcæ ,ut infra dicetur.Breuiatur pro ſequence vocali uc prohibeo.
DE COMPOSITIONE
Nulla fyllabı côpoſitione dignoſcit niſi ſit penultimi, aut interduas media
utſipono cum præcomponat,dicimusppono penul.produ.Adamo penulti
macor.Etſyllabaõpenultima nõeſt,fieritñpöt,eciam cópoſicione cernicur
ut dicendo fortunarī uel fortunatus,ibicu non cognoſcit,ſed ultimă depona
dofyllabam dicendo forcuna,tu producicur.Vnde cópolca ex fimplicibus
& ediuerſo cognoſcuntur.Regula generalis.Didio tanta eſt in compoſicione
quãta eft extracompoſicionem .Abis &bicöpoſica corripiuntur,nili poſicio
fequatur,vt bipercita.Attamen biga bimusbinusproduciniur.
DE VOCALI ANTE VOCALEM
Vocalisante uocalē in lacinis ſemp breuis eſt urdeus.Præter fiofis in g pro .
 REGVLAE
nili ſequature,utfierë fieri,quia nữccorripit,fideieantei.Lucret,pducitauto
ricate ut credo ueterum pterconſuetudinē,eius carmēcft,inu,nec iacereindu
manus uia quamunica fidei.Ingrisnoím ius habentium ponit ad placicũ vt
vnius nullius,fed alius femg pro ad differentiã nci.Alteriusfemp.cor.nilifor
ſan apud Teren.getiam pduxit.Aerdius.a.um.græca pducunt.In græcis
ita @ ſecuseſt,ga ſępevocalis añaliāpro.ut croes de gbusinfra ,Barbaræditi
ones plerīc uocalē analiã breuiant,uc Aaro NoesCaiphasNaim Cain.De
me tñqñ mediatinter vocales,qatūcpoſitiofit,uc Ifaias,ve dicit Põpiliº.Ego
Rūt dico in Heſaias i effe vocalē ficut in aliisgræcis,nūğçõſonās eft,imoaccē
cus eftfupi.Namitaſcribit roaíasģd& ſinõſintgreca,induūt tñ declinatio
nem & accentūgręcũ vñgręca iudicant,nihilominus tñpoetę latiniſępe in di
&tionibus græcis i côſonancé faciūt,vtin noieIafon & in aliismultis. Id autë
exaucoricatelūptūnõdebetadregulas.trahi.Alighadiū & a pducāt,utabra
1 hamus& bñ.Prudētiusitē pducic Abrahá SionCain Raab Bahal lob diſyl
labum , & Sedulius Noe primā pro.Produxit ġo Gregorius Nazianzen g
Sic ſcribitvõeperw ,Maria cor.ſempapud eruditos,leſus triumfyllabarũicor.
in prima,duas alias pro.Ioannesolõga eft,ga o uéya& quadriſyllabum eſti
breuiat in pria.Michael raphaeliſraela produ.Aheohe cõeshñoſyllabas.
DE DERIVATIONE
Quantaeſt prima primitiui canta eſt deriuaciui,utmuneremunus,& hoc
eſt verum literatura ſeruaca Religio reliquiæ ibo bobusnõſeruãrregulā, ga
nec literatură.Depris uero ac ſupinis intelligi volumushācregulā,gade his
infra dicemus.Excipiunt plura qibinõ recicamus,vide Sulpitiū & Pompiliti
DE REGVLA
Omne præteritum diſyllabum primam producit,vtlegividi
Excipiuntur fidia findo,ſcidia ſcindo,bibiabibo,dedia do,ftetia fto,tulia
fero , quoniam illaprimamcorripiunt.
Habentia vocalem ante vocale vi fruirui.Omnepoñprima geminās ea
dem corripic,utmomordi ſpopondi peperi & nullī demit,Cçterorum ptõrữ
tanca eſtprima quanta præſentes.Excipe genuipoſui potuicoegi,quæ prima
breuem habent,licec a longis præſencibus veniant.
Catullusõrer morē aliorū iuuiprimacorri.Non ita me diui vera gemunt
iuuerint,Ec Oui,emi.Quod tibi donauiperfide litcusemi,alii emolegunt.
DE SVPINIS
Qmnefupinum diſyllabumprimam producit,vtluſum
Irum -Eo .
Quítum Queo 7
Cicum 1 1 Cico.i.voco ' breuíantprimam
Excipe Sicum ab Sino
Licum : 1 Lino
Datum ml Do
ScacumJ Stos Scacurus producitprimam ,
B
 IN PRIMIS
Sed ambitus mobilepdu.Excitusconcitusaccituspenul.pro.aciocíscicũ,a
cico cõcracor.Papiniusliiiii, Thebai.Excitus&lögāpridė indignantia pacē
rSatum rSero
Excipe Rucum'a ' Ruo
( Notñ 2 Noſco ,ſioin i mutat in compoſicione, ut agnituni
cognitum , quiatunc fecundam corripir.
In aliis ſupinis canta eſt prima quanta eft præſentis indicatiui
DE TEMPORIBVS A PRÆTERITO FORMATIS
Quãta eft prima pri tāca eſtab eoformatorű,ſcil. Ramſem rimroſe. Erğca
cftprimapñcis tācaeſta pñu uenięcia ,nuſiſequatpoficioaut uarieć literatura,
DE EXEMPLO
Exêplispría cognoſcit,fiprolonganepoetę,& ğra in eis inuenit ſyllaba canta
ponat.Nihilaūcplus proderit ģilluftriūpoetarűexëplis vti,ſine grū autori
care & exêplis & imitacionenemoſperet ſe vng aliquid egregtūediturum
DE PROPRIORVM QVANTITATE
Proprianaminanonponunturad placitum ,fed regulas appellatiuorū ſea
quuntur,nili autoricas poetarum interueniat,quæ aucoritas ſiproducir prom
ducantur,ſicorripit corripiantur, &græca & lacina.
Primisſuntad placitum
Barbara in Mediis vſum ſequuntureruditorum & iudiciumaurium
LVltimis ſubiacenc regulis.
Hæcintellige niſipoecæ alicuius autoritas,autpoſitio,aut alia regula gñalis
ad certam coerceatquantitaté.Et hæc de generalibus regulis ſufficiant ,
SEQVVNTVR REGVLÆ SPECIALES ÎN PRIMIS
Syllabis A ANTE B
!

A ante Bcorripicur,utlabellumdabam ſcaber labefacio.

Excipe cabro aliifcabro fiabam fabor fabula fabella flabra ftabam ſtabo tai
bes tabo tabidus labor laberis labilis labes nabam nabo nabilis pabulum ſca
bidus tabi.Er verbalia in abilisvefabilis.Preccr ftabilis & habilis.Sabatia fta
gna pro.Silius & ğdāppriavt Nabis Sabus Sabura,Abelponit indifferens 1

apud'ecclefiafticos.Strabo a qbuſdã cor.Hora.Nõfaſtidiffe ftrabonē.Fabela

lumprima cor.apud Oui.li.iii.tri.Quos faciūtnoſtra mota flabella manu, ſi
bñlegit,apud alios pro.ideoeſt indifferês.Grabbarīuelgrabbatº prima co
ripit,fecüdāpdu.apud latinos.Vir.in Moreto .Mébraleuatſenſim vilidemir
Ecõcrario gręciprimăpoſitiõe pducât,& ſic ſcribūt xp« 66& TOS
fa grabbaro. A ANTE C
grabbacus.
Aante cor.ut acerbus aconitum ,Dacchæ'populi,aliidacæ alii dahele
gūt,dequa re alibilatius diſputabo.Dachęité apudCurtiū populiſūt in alia
Produ.acer.i.forcis, Acis fuuiusdacus facūdusfacūdia graculus glacinama
china trachyn macero ġd Priſ.etiâ cor.maceries thracia thraces uacinia caca
bogracito racipalis,Produ,ante a habentiab &p ,vt braca braca brachium
paceplaco paco Pacuvius.Excipé abexceptione hæc quoniam corripiuntur
licet habeant b uelpante apaciſcorplacet baculus,aßeo yuo,compoſitaut tri
 SYLLABIS
brachus ſpacio paciu.Pacorus rexAchillascacus pachynum vacilloprima
indifferentes ſunt.Macero a quibufdá corripitſed minus recepris.Præſtat cri
nacriimecas luſtrare pachyni. Vir.iniii.E gbus imbriferos uerſus.Pachynus
ad auftros.Meta.xii.Cacus Auentinçcimor aiçinfamia fyluæ.Faſtor.. Hic
cacus horrendutyberinogurgire môtrữ, Metaix.Cacus & Alcydes fic các
íce boues.Proper.in iiii Cacabus producit Staciusli,iii.fyluarū.Alborūcali.
cum atqcaccaborum ,ſic enim duplicicfcribendo producunt.
A ANTED
A ante D corripitur,vtuadum quadro & eius compofita
Producunt.Cladesgades vado gadianus.Fadus,ppriī apud Vir. Gadir
gadilon.Ladon fluuius,rado vadisradicoradixſuadeo ladas (padix trado
caduceũcaduſius populus apudPriſ.traducogradiuus eſt indifferens:Gradi
uus quantaspopulusſpoliauerit vrbes, Stati.in ii.theba.Gradiuũg patre ge
ticis quipſidet aruis. £ nei.iii.Inclyta Amazonidū magno @ exorta gradiuo
Bal.in tiii.Ec genus in magno ducētē forte gradiuo. Meta.Adonpter more
aliorūproduxit Martia.Felix Capella.Ada cor.apud Auſo.Decepcữ miſe
1
ratus Adā īcapta uenenis.Produ.ſępepro. & Sedul.Gregor.Nazianze.cor.
Adi ώςπερ άλαμ το πρόςτεχους και δώστος άρχήν. Damaf. pro. ολοντών
adidji moemyevi antioxótac.
A ANTE E
A ante F ve vafer corri.Produ.aūt afer africa ,Apherproprium .
A ANTE G
A anteg cor.urago fagũ magus ſagina.Pro.Agalma agea dago magalia ſa
gafago ftragesſagio ftragula tragula tragædia a tragoprocomodo,cagitía
bragada vagio lagolagopus uaginamagofaganapagorago,utpatet ex cô
poſitiscõpages cõragio.Hñciaa añf & p ,ur fagiciữ fagº fragra flagitio pag
paganuspagina plaga.i.vulný,pro aliisſignificatis corri.Excipe hecquis ha
beãtf velpante a,flagellūfragorfragilis plaga proregiõe uel prorete.Corri.
pagala fragrare & flagrare.Prod.Lagusnomēregisęgypri.Luca.inx.corri.
& Agis producit nomē regisLacedemoniorā. Vir Erlyciuspceſſeritagis
A ANTE L
Aante L corri.vt alumnus falebræ palam ,quăſolus Martian.Capel. pro
duxit. Producuntur Ala ales aletto alea alicusalipeshalo halas.Alia velalia
profluuio,aliiad placitum ponunt. Saluftius quod Martianus Capella du
plicil ſcribiiuſſic,balo balæna pal'.i.baculus,qualisqualea ſcalæ takus talarís
baliſta phalenæ,uel apud aliosphallenæ,balanuscaligo dalila halec,mala ma
xilla malumid eftpomum ,malusid eſt arbor,palopalantes qualuslaliſus. Sa
lentum oppidum ,Calacia opidum aliidicuntcollatia ,alii galatia.Froduccale
dius caliſco lalecana.Alliūgen 'herbæ producſimodo duplicilfcibitur, vt
Proboplacec,alioqui poſicioneproducitur. Aleaciuitas corripitur.Caliroe
nomen meretricisproducitur apud Perfium.Alii autem callirrohedicuntut
Bij
 IN PRIMIS
pofitione longaſit & melius,kan digoxenim græcefcribitur. Alifeopidî Ca.
paniæ producitur apud Silium ſibenelegicurin viitſic.Alife & clanio conté
præ ſemperacerræ. Thalesponitur ad placitum apud Sidoniū. Malos ciuitas
pro.unde Priſcia.Lyrneſſus maloſfimuluicina profundo.Palatium . Calo.
oniscõem habent.Haud timeam magni dixiſſe palatia cæli Metamor.Quā
tanta
fueric cadere ut palatia cernas.Silius in xii.An noua cõtentis ſurgātpa
latia flāmis.Stati.i.ſy .Ato ubinaualiſtāt ſacra palatia Phæbo. Prop.li.iii
A ANTE M
A ante M.vtftramen ftamen producitur.Corripiunturamica amo amicio
amenuschlamyscamers zamadamuslamus famescum compoſitis,lamius
damaſcusDamaſippus ſamosſamę tamos tamen.CorripeitemMimas mõs
Oui.li.iii.Meta.Er candē niuibus Rhodope caricura mimala . Oía polyſylla
ba ut amycle.Precer amitto amentum flamea lamina flaminius lamentor da
meramamurius producuntprimā.Hamusindifferens eft tucius prod. Ma
milla corri.licera māma veniat.Amen quidampducât,qdam corripiūt.Au
ſonius pduxit.Damon & dama produſimilitermamercusflaminius amia
nusmamertinus. Lamius primam producit,& fi ab aliislatmiusdicat, ſicuc
Endymion dictus eſt monsloniæ.Sarmatæ primam poſitione pducit. Ver
rumur docet Euftachius poetæ græciqñqdixerūcfamatę.corripiūro primā
A 'ANTEN
AanteNcorripitur,vecanis ca no canalisanechum danae.
Anus propodice Danubius .

Lanugo Panos panis

Annulus Lanuuiū urbs Granum Nanus
Caneo Mano Canidia Phanum
Pro . Ganea Mane Anippe Phanus
Ganco Manes lanus Planus,ſed planus
Gani Manis Caneus profcurra cor
| Canicies Janua Manius ripitur.
Canabis Trano Lana Manilius
LRana Sanus Vaneſco. Vanus.Anellus.
Manesindifferens. Auſoniºcanon corripit.Hic demūexceſſit grammaticos
Canonas.Aufonius.Prudentius præter morē aliorūganea prima corripuit.
A ANTEP
A ante Pcorripicur vtapudcaput daphne papäecapra capreolus
rAphrica
Apis bos Sapo Nabus
Aper Crapula Papilio Papa
Pro. Apulus Cappadocia Vapulo Papinius
Apidanus Mappa Papus Rapa.Sapphirus
Apæninus Lapa Papas Rapinius
Papilus Sapis fluuius Saperda Vaperda id eft fcurra
Apluſtria Cicero in aratoprimã corripuit Siliusproduxir.Capecus ponit ad
placitum.Oui.in iiii.Epycusex illopoft hunc Capetuſgcapiſc.Idēin iiij.faf.
Ettuuseft idemCapetefa & usanus.Apulia primā habec indifferentē,ſecīdā
 SYLLABIS
productáremput uolunt ecötrario apulus primă producit & fecüdam corri:
Vitorinustñponit calē regulā,utqualis eſt prima fyllaba in aliğ noie pro.
uinciali cadē ſitnatura iniſta prouincia .Lapathos primacorripir.Lapaches
Şerenus primă producit.Papiuspropriūprodu.apud Auſonium .
A ANTER
A ante Q corripiturut aquila.Produ.quaquam & quag verſus.
A ANTER
A ante R corripit,utharuſpex ariſta hara pftabuloporcorū.Caryanomē
Diançapud Claudianūcor.Producunt area areo aridus ara pro altari,arūce
pílus caprinus arūca aruns bariū baria baris charus carus Carolus caria fara
velſarra clarus clareocarex rarusyarus rareſcoftare flarefaris glarea gnar”
arene. Arera propriūlaronia varillus tarraco carica Carinas propriſi,harum
larex larus lariuslarinateslariſſa narix varix uarica phareusnarea nariciº na
recnarespareo quare quarūPhariſia ſecundū Priſciai,pducunt. Cõtinue poft
hos ſequit phariſia tellus,aliipharnuſia legunt.Arabia arabicuscõem hñt. Ali
qui ibi talēponunt regulā .Noia prouinciarum incipiêtia ab vnica vocalipri
mamfyllabāmoreantiquo cõcm habēt,ut hic & in noieApulia,ſuperiusitë
in Aſiaprouincia Ouidiusprimāproducitlib.xii.Ecquid ubi afiacasarſuras
aſpicis urbes,fiicabñ legii ,fedDarius uel dareus apud magis receptosprodu
citur,licetaliqui corripuerin t.Smaragdusponitur ad placitum .
A ANTES
Aante Scorripicur, vt alia pro prouinciamaffeſelibaſilíſcus.Producãtur
i aſia propaludealisalidisalopus bafium caſus cafeus naſidienus paſiphae.Ca:
ſellius proprium ,maſſylia quãgræci corripiunr,& vnico sſcribuntnaſusna
ſo phaſisnaſica caſiope laſerpiciumraſusrafilisſuaſicſafon uaſa mnaſilus iaſius
thraſymachus vaſidiusapudSiliumT.
A ANTE
A ante tcorri.utlatrouerbum & nomen,quater catusſolersſpata.Produ
cunturater atramentū atriū atellaatellana atina blatta blatio ablax brathea
bracteola cattus animalcata auis craterclaterſquatina piſcis,pracumquates:
nus quatinusnatus crates fclataria Cathyllusproprium clatus lacus lacurfa
tum facus fratergratus gracesgracia gratis gratulorlacus adie & iuī, laterna
ſcaturio ftratum ftatim a ſto ftacurusSaturnus lato latum tu.latuslacona la
tois AyTwiSlacoidos & latoius Artolog laturus ģd Virg.in cyri.corripit, ma
turo maturmater maculamatrix matura matertera matutinus materia ma
teries Matthæus natura nacalisſaturcius vatienus Statius ſcarinius uates ua
ticanus uaticinor. Vatineſlaurbsapud Martialem & matinilla.Quatuor VC
uult Aldusregularitercorripit, & fimplicit fcribidebet,quod quarerprobat,
uerum poetæ producunt& duplicitſcribunt.
Statima ſtandopro.alter a ftatuo mox ſignificat & breuiatur
Blacerocatholicus cratis fluuiuspatria communem habent
Huc Lycushuc fagaris peneuſ @ hypariſc crachiſą
.B iii
 IN PRIMIS
í Chracis& hincSybaris veſtris concerimusoris.Meta.xv.
Craces philofophus cor,fed catholicus natura corripit,autoricate eñ Sidonii
& eccleſiaſticorūpoetarū & propter corbreues ſe inuicé cõfequentesetiã pro ,
dücipõr.Batina urbs Apulia produ.apud Hora. Aliibantina legūt,Fatigo
cor.Sed Siliusli. viii.pduxit.Fatigantluſtra auccaudinis faucibus hærene. Si
falté bñlegitapud PetrūMarfum.Ego aütlegerē.Luſtra fatigant aut caudi
nis faucibus hærent,fed paſſim legicur Silius ut primo dixi,
Aryspropriū producit,ſed quidam corri.profilio Cræfi,ve dicunt, Arys
cñ propriū apudOuidiū lib.v.Meca.corripitdum non fitfilius Creefi.
A ANTE V
2
A ante V corripicur,utauis lauerna.
Clauis Dauidicus Gnauuks Nauis Pauo
Claua Flauus Lauina Nauigo Prauo
Pro . Clauus Flaueo Mauis Nauica Prauu's
Dauus Flautus Mauult Auius.a, í Suauis

Habent
( iaDauid m antel
Dauid
mura
Gauiſus Mauors
vt clauus flauus.
Nauo.as Audienus
Lauinium indifferens.
A ANTE Z
3
A ante Z ſemper produ.utgaza Lazarus. E ANTE B
" Eance B corripič uchebræusfebruariusfebris hebrus Zebedæus
Creber Lebecus fluuje Plebes Rhoebusequus rhebasebaſtis
Crebro Glebo Hebudes Plebiſcicũ Rebar
Crebreo Ebrius Nebam Theba Sebum
Pro . Debilis Ebofita Nebo Præbeo . Sebetus
| Debeo Fleba Mebris Phoebus Trebula
Debicum Flebilis Oebalia Phoebas Bcbrycia
( Debilico ' Gleba Oebalus Rebus Bebius
Produ.Cebes hebe bebe Gol6x beebiasbæbias dedepopuli,pdu.hebeſus in
nono Virgilii. E ANTE C
Eante Čcorripicur veſecusecheneis echinus
Produ.Cecus cæcofæcundo echo fæcădus gręciapuus
gręcuslecythusmcchus
machor Mecenaspcopconiupcepspcordiipc techadespeculaape
feculum fæcas fecis achalia äechalis æclidos æclus mecū æconomus paretia
phecalii ſecurus fecius ſecữuecorstheacũcompoſicis.Cedicus,ppriī & cæcilia
καικιλία E ANTE D
Eanted utſedeo cedruspedianuspedes corripitur 1
Producunt cedo cefficædo.di.credo dedo dedicus dædalus edoedipus edi
tusædes aediturus ædilisedi& um retabile feda hedus fædus ædipionius fce
dolædamedea Mediaregiomedusprædo præsdjs.prædiumprædicusædi
podionius ſedes tedetprædor præda pedor leda axA pedes unde pediculi,
pedico cædicusthedaſedulusſedatusfeditio Sedentanipopuliſedo,as,tedia.
teda educo edon hedimelesfedulicas ledoria

?
 SYLLABIS
Medicus.ca.a Media regione & medica herbaproducuntur
Edetania 'regio & edecanusSilius producit. Edetana cohors quă Sucrorigen
tibus vndis,vbideprauate ſedentana vulgo legitradit Hermolaus.Produc
Nedymnus apud Ouidiī,ficenimfcribiturva yupoo.Sedilia corri.Horatius.
Nondū ſpiſſa nimiscöplere ſedilia flatu ,licet fedes produ . Produ.Phædimus
propriū apud Sráciū in vi.Heduliusetiã corri.Manili.Incipient heduli tremy
lum producere mencum ,licetdiphthongo meliusproducacur.
E ANTE F
Eante F cor.Aduerte cöpofita, & refert prointereſt produ.Nefanduscor.
nefariusproducic Propertius.Neſcia nefariis accubuiffe nouis.
E ANTE G
Eantegcor.vtlego.is.ere,Rego.is.Produ.phegegiusPerkyros apudOut.
lib.ix.Met. & phegeius in ix.Virgilii.Produ.degentia fluuiusapud Horatiữ
Producuntur dego æger ægroto ægype egregius ægeusægon.Gregorius
ægis dis xgoceros ægleægloga ægena ægipſusägeoppidum & infulæ æga
tes lego.as.legespegaſus regia regina phlegeus rhegium reges regulus regio
tulusregale regaliolusauisregula tegula egeria ægifthus,
E ANTE I
Eante I producicur urpeior. E ANTE L
Eante L indiſyllabis,pdu.utchele velū &deriuara. Belis Gyako belosBuroo
Inpolyſyllabis cor.vrgelima lelegesfelibra & meleagermeláthưsmelicerces
A prima parceregulæ ,Chelysceler gel gela urbs,helix lelex me
losuras am ,melesmelo fcelus telon velurveli helopspelos celox
cor.zelesapud Flaccum , & helesapud Statium .
1 A ſecundaparceregulæ.Beluadeliciæ delicacusdelibutus deliquo
as.fpelunca elegans helius heliades delubra pelamys delictūdelius
Excipe elyſium elicius telecoõapud Flaccum ,zelotypus prelium peluſium
ele&erum uelabrum peluſiuspelignum fpelæaCloelia uirgo velices
(pelatum
velicaris Thelephus telemus Thampoo Helias lelius celius
Heliodorus lelanchus telemachus peliashaſta Ele& rumfemperp
du.apud latinos. Virgi.enim a doäisſic legitur. Quod fieriferro
liquidospoceft electro , & alibi.Coralio fragili & mouiclachrymo
ſa electro .
Produccelegonus κλέγομος & releboeτηλεβόαι & lelapslelapos λαίλαψα
melore flyor .Pelon indifferēs.Pelion hermonia mons eft obuerſus in Aur
ftros,Faft.vi.Offaccūpeliocũgshämeo ceffericothrys.Syl.in it.regulariter
produ.ſiceń ſcribituraloy 2. E ANTE M
Eante M vt thema emio cor. & Rhemus fraterRhomuli& Chremes produ
cuntur.Cementum cæmeterium clémens clemencia crementum demoleon
mnemoſyne demo dæmon demensdemus hemifemilicet felibra aſemi deri
uatacorripiat. M.Furius bibaculus dicens quamtres calculi & ſelibra fratris
demenciaRhemus propriumin ix . Virgilii.Armigerumopremitrhemiau
rigamą ſubiplis æmuloræmuluseminco emachia hæmonia emolumétum
 IN PRIMIS
premiumeminus fæmina flemusphemonocheminanemoplemyrium pmio
remigo remus remex femenſemino temoſemica femisfemodius ſchemaftem
maftemusdemocricusdemetrius demophoonæmilia emoda hæmus zmie
lianus.Eta dipoo compofita,vt Demofthenes producpomenis Topelo .Te
mecum tam primamğmediam communem habet.Iuuenalis. De corcyræa
cemecum deduxerat vua.Hora.Das nummos accipis vuam pullosoua, ca
dum temecinempemodo iſto .Abſtemi produciturapud Horacium.Si for
te in medio policorum abſtemius herbis.Temulentusdicit Donatus corripi.
Porphyrionproduci,ego dicerem ex hoc indifferentem .
E ANTEN
EanceNprodu.utfænum renes.'Corripiuntur eñenyoenypeus Enæſi
muspropriú époorloo Pheneus& pheneos deveós. Corripi.menfesrexapud
Hora.Aliidicunt meneſes,corri,menecheusfeneſtra phreneſis penes penus pe
nitus penatespenetrale penetromenāder xenium menelausmenalippus ma
naleus menapil.Menecus viriproprium.Eniſpe vrbs apud Scacium ,& Home
rum ,& x £vooʻ.i.inanis.Habentia ante ebgscupro.tamen ſequencia quis ha .
beantb g & c.ante e,ſicut benacus væneo uænum vena uenor ſenus fenioſca
naſplenis ftrenuusſchænobatesſtrena tenia tænarusfena vrbs.Senones aute
cor.leneus (theno ſoror Meduſa.Produc item chrenusegñpoo.i.plan & us,
E ANTEP
Eante P corripitur,vtvepres tepeo nepos repens repente. Producunt Ce
fæcepicepa cephiſusepipusæpolus epyrus cepheus tlepolemus epy epytus
Mauros cephenusrepoepia crepida præputiapræpes fæpe ſepia ſepiola ſepio ſe
pes.Repuli& reperiindifferens, & longe p duplex ppfcribunt. Atquicondi
derarpoftqnon repperit aurū.AuſoniusAptauic collo qué reperit laqueum
Auſonius.Reppulitalibycisimmenſumſyrtibus æquor Lucanus.Quæ & fe
rosrepulidostis medicacibus ignes.Ouidius.Hepar & crepida regulariter p
græcosſcribunturlatini tamen poetæ corripuerunt
ducuncur,quia o xapud ANTER
E
EanteQ corri.utneck.Equiculus proprium ,equus equa appellatiuum .
r £ quor £qualis Nequam Nequicſ Sequana
Pro. Æquusadie. Equiculus Nequitia Negsnomē Sequanus
LÆquo populus Nequağ Nequo- Sequanicus
É ANTE R
Eante R.corripicur,vteremusſera erebusſerum herus
rBeryllus Cerillus Cera Feralis.Ferize Eronia
Berytuis Cerulus Berutum Seronia Ereti
( Clerus Chere Ero.as. Flerem Theridamas
Hera Ceres.itis Erugino Heros Phiridamas
Pro .' Cerullo Cerete.cis Erumna Haeres Meriones
1 | Ceronia Eruca Erigone Heredo Cherippus
| Cerinthia Erugo Eridanus Hæreo Herodorus
Cerinthe Es æris Erer um Mereo Verona
 SYLLABIS
Producmära jecipáheracliusheraclidesheraclius & cætera quæ Rxfcribuni
Herodianus.TereusTNPEUT& theron
hierophiluspódiaos.Produc Herodes
theronosapud Scarium , & liii.Mera, Oui.ſic eñ ſcribiturempwy.Produ. Nere
us nerusneris nericos nerici'neritum nerenneriorereplærigplæra pero.onis
pera quæro ſperofphæra feres ferusſerius ſerra fericum ſeria thera hæreſis ve
ro verax ver.ris.veretrum veru veredus verrucaxerampellinus xerolophe
Herus pdu.Eroscorri,Pherecidesgtpdu.Pherecides pccorri. Beryllus ſola
Prudentius ptermorem aliorum corripui.Cheruſci populi primabreuis eſt
apudClaudianum.Strabo adiicit diphthongon chæruſci.Serus.a.um.ad pla
citum ,Cicero in Arato.Occidit Andromade clarum caput & ſerapiſtrix ,
Contra Virgil.Vincla recuſantum & fera fub nocte rudentum.Sed rutius p
du.Heriphile corri,apud Tibullum ,Heriphilephoebogrataq quod monuiç
Eriphyle producitur.
E ANTES
EanteSpdu.vcCæſar rheſusmeſana apud Silium , & hela apud Claudia
num.Corri.Veſulus vefuuius quiqñą dicicur veſuius.Veſerisfefoftris them
ſis& compoſica.lelusepducit,fedmedia eſt. Recentiores meſana corri.pri
mam.Veleuus ponicuradplacicum ,fimiliter reſina ad placitum .Marcia. Ve
cernoreſinas pigriores.Idem Reſina uenero nec refecare luto .Meſapuspdu.
apud Vir. AtMelapus equum domitorNepcunia proles. Maſapeius vero
meſapeia corri.apud Ouidiūlib.xiii,Peucecioſ@ ſinusmelapeiaqaruareligt
ita enim græceſcribitur ueoamxoS PLEOATX10 ,
E ANTET
Eante T pdu.utætas Betlehem . Cor.Gerula getulumbetulusetiã fretű
hetruriahecruſcus quis awo tło lepas vel ab oppido aethria deduci videat
heceroclicus & ab heteron compoſica.Cethegus petra Perrus geta meta ppoſi
tio græca.Metabus ppriū apud Virgil.EtTelon rexapud Silium ,metuo me
tallūmetaurus retromero.is.ere,theris.dis,tetricus tetrarchatecigitetendipe
taurus mecellus.Mecius nomen regis apudVirgilii regulariterpduci volūt
Habētia paucu antee,vtpeto pecilia vero.Præter pecus pter pereoptor ple
tus pducitur.Corripeechemon çokuwy,corripe eteonon apud Scaciū .Tethys
techyosindifferensponitur produciturmelius, pro matre Achillis corri.Re
culiindifferens.Recculic & ferro Rheſum dolona cælos.Ouid.Sireditñ re
tuliſſer is aut in tempore longo. Catullus ſibene legicur,Cretanomē ſcythici
lociponicur ad placitum ,aliter pducitur.
E ANTE V
Eance V conſonantem ,pducitur vtæuum meuania treuir.
Corri,breuisſeuerus.Leuisquando levigacum ſignificar i,pducicur.quando
non grauis ſignificaccorri.Leuo.as.are.Breuereciam corri.
I ANTE B
! ante Bcorripitur veiberus. Producunt fibula gibbus gibboſushyber
nus hybrida tboibisdis ibicus libo libırm libero liber pro libero & baccholi
с
 IN PRIMIS
bércuslibrolibra libetra libetris libella quibo ſcribouiburniū ſcribonia ſcris
baſibilus, ſcibo uecus, futurű ſcibilis tyburcyburtiustiburna apud Silium .
tibia tribula uibex.Libanus primācorripit,Tribulafibula ,pducunt.
I ANTE C
I ante corri.Dicax & cópoſita vt veridicus fatidicus. Cyclops cyclopis
natura breuis,Produ.Dico is.ere,ficus ficedula ico icisicon icarus icaria icario
otisiconium liciummica niciteria pica picus picēs piceriusſicut ſica ficari ſpi
caſpicus ſpiculū ſicelis ſicaniatrica ca tricenº& huiuscompoſica uc triceſim
cicinusvicus vicinia vicinus licinianus,Sicilia cor.melius. Lucilius produxit
dicens,Sicilia ignota cflet & ignotæ fyraculæ & ficelia ſic fcribunt mulci,Lice
or corripit Perlius,Eccentum graecoscurto centuſſe licetur,Lkeo Horatius,
producit,Nonnun precio pluris ligerenotante, Produccompoſita a nice,ve
Nicolaus Nicander,Siculuscorripicur,Sicilis produ.Aliiſicelis ſcribunt aſice.
lis,Lycasſicanus ſicheus communem habet,Huic coniunx ficheus erat dicifli
mus agri,Vir.i.anei.Anna faceboreñ miſeripoft faca fichei,Vir.iüi.Fidare .
or fraterna Erycis portuſosſicanos.Virgilius quinto .
Sicano prætenca ſinu iacet inſula contra.Virgilius iii,ænei.
Inde lycam ferit exe&tum iam matre perempca ,Idem x.
Protenus Anteum & lycam primaagmina Turni,Vir.eodem
I ANTE D
I ante D pdu.vtſydusfidusidolum ,Corripiicydonia cydon vrbs.Cnis
duscnidiusdidicidydime dydimus didymaon in ii Flacci. Fides fidisfidicu
la fidelisfidelia,ideo ideneu.ge,mida idumæ idumca idoneus hydaſpes qui
dem Sidicinum vrbs & fydon ,ppriumin vi.Flacci.Habentia anteiubptut
videobiduumpridie criduü produftridulusſtrideoftridoprodu.ğuistana
reihabeant,apud Virgiliū ,Tridentibus non ftridentibuslegit,ceſte Aproni
ano.Hydrahydrus cõis eft,fidenx hydriahydropscõem habent, Viuatfi.
denis & agello cedo paterno,luue.fa.vi.Hicibinomencum & gabios urbēgs
fidenam ,Vir.in vi,Cydon cydoniusindifferenseſt propriumnomeriuiri
Í ANTE F
Iante Fproducitur. Præcer compoſica uttriformis trifidus
Í ANTE Ġ
Iance G corri,vtrigeotigris ligurio,Prod.bigæ digero fligæ figofliga Af
go frigutio frigillafrigeofrigus frigil gigeus lacus viginti pyga pygargus
phrygium aridum ligneum ligeustriginta ,Habentia ft ante i ut ftygo,pter
ſtyxſtygis,Scrigilis( triges coēm habent,Gygesprolacu.pro defyderato &
pueroformoſo producitur,pro gigantecorripitur.
I ANTE L
Iante L produ.vtbilispilum hafta pila locus cauus & columna,Corri. bi
libris& omnia abis cöpoſica utbilanx bilinguiscylydrus cylindrusphilenis
fylace vrbs,cilium cylix filix hilarisilerda lilybeuslilia milium philomela pi
luspila pro ſphæra luſoria Philocteres pilos pylus pylius pylone phileros
philyraphilonſulenicesphilecas Philoftraius hylas ſchyle phylare ſilex milo
 SYLLABIS
philos Philippus gilyppusPilades.Cor.hylactor va ás topucapud Ouid.Il
ki .Meca.Corripe item ſcylaces ģd lacinecaculos ſignificar.Virg.iii.enci.Cau
loniſ arces & naufragūſcylaceữ .Nonaūtlegasſcyllaceữ vellcylleum.Phy
lace vrbs corripit apud Lucanum & Papiniū.Proprius Phylacidcs,pducit
Illic Phylacides iucundæ coniugisheros. Habentia s velcante i,vtliler ſileo
tilia.Præter tylefylaproducunt& pſylotrum ,Thule apud græcosſcribitur
Myle vrbs Siciliæproducit Silius in xiii.Subſidium infidum fugientibus&
quoramyl
Mylas vero fluuius iuxtacorri:Ouidi.Sacrarūgmylam paſcua
l'acaboum .Miletos ciliaſilenusquisſcribatur ou evóo urdiphthongomelius
pducatur,communem habent.Silenum pueriſomno videre iacentē. In buc.
Quancumomnismundusgaudercantance Sileno,In buco.
Verumhoc car
men ob regularitatem ſyllabæ quidā Virgiliieffe negant,eſleiß adulterinum
contendunt.Iliſſus fluuiusponitur ad placitum ,& vtriuſoseſt teſtis Staciº &
autor.Solusſidonius Philodetes primāpduxit,Milongræcipdu.lacini cor
si.Hyle vrbscorripitScatius,producitHomerus
I ANTE M
Iante M pro.vtrima ſtrymor limax dmex ſimus.Cor.chimäerafimusmi
mas mimalonis nimisſimulſimolimon ſimilis.Dimas pprium apud Statiữ,
& Virgiliū ,Thimusad placitū uolūt,ſed melius correpta eft.Polyſyllaba vr
timeo clymenus,Prçter hymeraſimia ſimulus ſimiuschimerinoscymodoce
Timagenes& timotheº pdu.qaa Tilm.i.honos veniūt & ceteracompoſica
Hymen indifferencer.Hymenæuscorripic
: Hymenohymenaehymen adesohymenæe.Catullus
Affuit & fertis tempora vidushymen.Naſo epiſtola vi.
Simius ad placitū Martia.Callidusénixas elidere ſimiushaftas,Sta.Infantem
lingua ſimiūſalibuſg ſupbữ,aliilegūt no ſimiū ſed ſimû, &dicûttñ pduci ſi
I ÄNTE N (mus.
I anteNproducitur,utcrinislineaſınas.Corripe gynæcius gynæcium &
cæteraderiuata. Corri.Inulapynarus fluuius, linio lino linumapudgręcos
corripicur apud latinos,pducitur,Linus,ppriumcyneras cinea nin & ninos
ciuitas.Et cinias fluuiusapud Siliữ , Habentia anteicsmi vecinis ſino minor
ſinope ſinopisminya.Præterfinum vas.Minapro libra,Minosminorąurys
fcrinium minuciuscrinis.Sinas cynips.Eçclino.Indedeclino & alia cinnyphi
kippuprospoſitione,pdu.Ad placicum inulus ſine h. Tinea indifferens. Serenº
Samonicus.Maturainternocum viſcere cinea ferpens.
Agreſtes tineæ res obſeruata calonis,Meta.xv.
Atinulipellis toros operibat amantes.Proprius iii.
Vicas inuleomefimilis cloe.Hora.odexxiii.lib.i.
I ANTE P
I anteP.corri.vthyperboreus hypocrita hypocauſtum ,Scips ſtipis,ſed di
pendium producicur.Produ.Cipesgrypheshippodateshippomanesſiphon
Tipharium Hippocrates& cæteraabimos pipilio pipo pipereriparipar
Cii
 IN PRIMIS
urbsapud Statiī,viperadiphilus thyphæigriphusſtipesiciscyphis ſcipio fti
po ſtipendiatyphonlipusſipuncum iphicus & iphiclusapud Flaccâ iphis. Éc
dia cópoſita ab iphi,utiphigenia producunt.Scrupulum velfcrypyla indiffe
sens.SolusCapella typhonem corripic.Typhoeusprimamcorripit.
| ANTE
I anteQ corri.ucliquo.as.liqueo.es . Produ.Liquor erisliquidus a verbo
tertiædeclinationis.Liquor ad placití .Liquida indifferens , Similicer liquens
& liqueſco.Pondus vtiſaxis colorignis liquor aquarum.Lucretius in primo
Fierucicibus omnis & aridus & liquoriple,Idem in primo. Spongia cum te
pidisannexa liquoribus imbris.Serenus.Craffa conueniunt liquidis & lige
da craflis.Luca.in iiü.Siquidem corripit quisa ſilonga veníac.Iuuenalis.Bor
lecusfiquidem vnius præcordia preſſic
ANTER
I
Iante R produ.vt lira profulco virustyroſcyrusfyrus inſulæ producūt
Corri.lyra vir viripyruspyrī ſtyrax pyramyroquiris quirinuslyrus.Tyr.
rus& Tyres,ppriū.Polyſyllaba vt viridis & ſyria,Præterſtiria Scyrus fpon
ſus Medexe ſiriusaſtrū piroma tireſiaviriatustirynthiuscyriacus cyrenepiru
la pirata pyramispyramus myrace dyrrachiū.Producliriope Asigión& py
corripitur apud. latinos,Pyrene cyreneindifferens
ræeus. Tuparevo Syracuſa
tes.Similiter Tyros vrbs.Produ.chironomoschirographuschiragra indiffe
rens,fed regulariter pducitur,quia a xeię ideft manus, qd diphthongolonga
tur in prima.Chirurgus,pdu. Thyrea & chyreoppidum corripiunr.Eriniiii.
Theba.legendum eft thyreanon thyretefte Aldo Manutio.Hermolausaūt
thyre legit.Pyrene & pyreneus peodem indifferens, Tibullus.Non ſine me
eft tibiparcushonos tua bellapyrene.Pyrene miſit populusquinomenamo
re,Silius in xiiii.Hæcduoſignificat montem Hiſpaniæ ,fed Pyreneus ppriū
apud Quidium lib.ii.Meca.cor.Pirenis uero fons acrocorinthi primīpducic
Teiguvía. Syrenespdı.quia pe diphthongonfcribitur quã in ilongãconuer
timus,fed corripeSyrenesnomen regis,de quo Valerius Flaccuslibrofexto .
Mouit& hyleaſupplexcum gentefyrenem .Syrus ad placitum Iuuenalis in
iu.lápridem in cyberimſyrus defluxicorontes,Idem ,Quam quælongorum .
vehicur ceruicefyrorum .
I ANTES
I'ante Svt viſus,pducitur.
Biſon Ylerus Miſer Phthiſis
Cor, Criſis.i.iudiciū Iſaurus Miſereor Ciſena
| Diſercus Iſara Priſäna Pifaurum
Siſer Piſide populi Niſi Friſus
Licer priſſana apud græcosdupliciſffcribitur.
Cor.phyſiscũ côpoſicis cótra Põpiliū ,exépla in cõmērariis meis inuenies,
Hyffopus fiue hyffopanri primãcorripiūt,pſertim recētiores,apud græcos
pdu.ga dupliciffcribit ſicvarw Toy qd cuciuseft more græcorű pducamus,
 SYLLABIS
I ANTE T
I anteT corripitur;vt item mitra iturus nítrum vitrum criton.Litura cor.
fitera corripit.Sed liccera duplici tpro.Oui.Littera Naſonis fanguinolenta le
gi,Sicetiam liccus te duplici ucpoſicionē faciat,Produ.Bithynia clicellae clito
rius cliton clicumnus dito diteo disditisglis tis,Pytheleon nomenpoetæ pi.
thenor pychon pythius brytones.Pythagoras ritus ricoſcito ſcitor ſcitum ſi
dis a ſum ,icur titan cicillo uito uicuperio itusliec listis litigo mytilus micis mi
teſco nitor eris,pytiſmapythiasplittacus fichon ſithonius trito triticon crito
fcython tricuro icurei criton tityrus tritonis uitis uica zithus, Conuitium &
comicium pro.ante penultimāģuis primitiua viciū & icumcorripiãt.Cõuici
umema co & uiciū uenit,licetalii a uocibusquaſiconuociữ ,alii a uicistrahār.
1
Comiciuma con & icum .AdplacitūBichynia bithynius britannus pituita.
Itys Ouidi.Proſilicíryſg capurphilomelacruentum ,Nec mora traxic itym
velutigangerica cera,Idem ,CriticusItalia italus cõem habent,Ecpenicº toto
diuiſosorbebritānos.Vir.i.eclo.Nãquid britannis cælumdifferre putam”.
Lu.li.vi.Apud græcos fcribit bretcanos 6PETTAVOO duplicite & ſimplicin &
eſt prima poſicionelonga.Dionyſius tamen primam corripir,demic vnūt,ſic
IŠKEANOŰ KÉxitou tuxpós póooEvoc EperTávo.HincAuguftus agésitalos
in plía Cæſar.Vir.in viii.Conie to fterniciaculo uolat itala cornus,Idéinix :
Bithynophrygio uefatumſed quem ſuanoro,Bal.iniii,Quang & cappado
ces faciantequites bithyni.Iuue.in vii.Vtcricicidicunt leuicercurare uident.
Hora . £ qualis liber eſt critice químaluseſt,Martialis in vii.
I ANTE V
I'ante V produ.ut priuopriuernum.Excipe biulum triuium niuis
O ANTE B
O ante B veoboluscanobusſoboles corripit. Producit bobus gobio mo
bilis mobus nobilis nobis obex obiicio robur fobriustobias uobis . Crobial
in v.Flacci,aliiCobylū legunt,gd etiã producit.Cobylilatus & fatis tibi ry,
phinegacũ .Habētia duplicēcóſonantē añoutſcobs ſcobis pbrū ſcrobes cor
ripiunt,Obiicio & oblignoísobex pdu.cũ dupliciii ſcribunt,aliter corrí..
Oance Ccorripitur,vt iocuscocycuspro Cerere,coclea cocles.Crocale
Kpovedax & Crocalus corripiuncur.
Producuntur,Cocycus uocotierbum ochus ocheus ocyoroceanusocyus
ocium poculüprocerus Cocalus xcökaloo phocus phocea crocea phoca pho
cisphoce vocalis vocis a vox uocabulum & uocamen a uoco corripiunt,So
crates producit,quia perw mega fcribitur,fic ocokpetko. Produc Ochus pro
prium apud Flaccum.Er ocheus apud eundem , & Corycis Corycidos apud
Ouidium ſcribitur xcoguxio. Locuſta propriummulieris produ.appellatiua
corripit,quia alocisurendis dicitur,Focale procuro'indifferens habet.Riſicet
his inquit facito mea tela procureş. Faftorum terçio.Procurate viri& pu
gnam ſperateparari.Virgiliusiitnono
Ciii
 IN PRIMIS
O ANTE D ?

OanteD ,pdu.uccodex odi.Corri.Modusmodoodor rhodus rhodanus.

Er cõpoſita ab hodos id eft via uelſynodus,Polyſyllabavt fodioodium.Prę
ter dodona proderoprodeo prodigus zodiacusclodius.Sodes,pducicur,Ho
ra.Quintilio ſi quid recicares corrigeſodes,Sodalis corripitur.
O ANTE F
Oante Fcorripi.vepfugus ofella,Produc pfero pfuipfore pficio offa
fcofa,Profundo,pleato pfe&turuspfugio cómunemhabent,figurate pduc.
Cõpolica a pculcorripiuntur, A propræpoſiciõepdu.Hæcởş ,pfe o lude
batlaſone Varro.Proper.li.i.Alii pfecto legūrucBeroaldus & bene. Arcan
des hisorrsgenus a Pallante pfe& ū ,Vir.viii.Haspoftğmælto pfuditpecto
re vates,Impia dementis vulgi & vix tora pfudit,Sili.in x.Profectura domo
ficula nõmitioraula.Iuue.in vi. Alii nõ pfe& ura ſedpceffura legūt,Alii ve
ro veGeorgius Valla legunt præfe&tura domus,Vtfit concinnitas ſenſus&
debitaquanticas,hxcomniahuc tendunt ytpficiſcorpfeftus ,pfe & urus uñ
corripiant,vtecia Scati.in xü. Huncego te cõiunx ad debita regnapfe& um
Sedquidamgrāmaciſts allegāc Ouidium .Nõ,pfe & uris litcura bobusaras
& dePõra.Profectura aliquid tunctua verba puca,fallunt,ibi eñ pfe turus
a pficio venit.Profugio corripicLucretius li.iii.Sinica ſynceris mēbris ablaca
refugtc.Profugiữ pdu.Claudia.Solus pfugium rebus habendemeis,
O ANTE G
Oance G pdu.vtcogo.Corripe pgnefecûdîGeor.Val.li.xxxviii.ca. x.
Oui.admádata pgnes & fua uoca fub illa,& tolerabile e ,ſicem fcribit arpórym
un liquefcat,alii verolegūt aliter Ouidiâ ,Cor.logosrogorogustoga togu
la togat vogelusmõs.Togaadplacitīurdicit Porphyrio.Simiticer & ftola
dicitAcrõ,melius corripiuntambo.Corri.Cogiſantrappriū
ANTEL
apud Marciale
O
O ante L cor.vt colo ſchola folæciſmus foliū ſolū p terra , colus morbº & -1
mulierü inftrumentūPro.boletus Bolanus,pprium colyphia colūcolon colo
colas Bola urbs doliū molior moles ſolus colofare & cõpoſica a pro ut pluo
plongoſolor ſolarium molimen moly molyosnolo nola olim oliarus oliaro
olearos olenos olenides ſofers ſolertia ſolennis olenius polypus plixus ples
ſolis colos.Scolos vrbsoxw100 Choliambus Xoniamboo folarium emolus.
Şed timolus cor Produciteciã ſtoloonis plogus.Dolonindifferens,ſed dolo
regulariter cor,ficeń Aółwypro obreue fcribicur,wspóraros plog'etiam na
tura cor.nefcio an ynğ,pdu.apud receptūaliqué Ancig,plesbella pclara Do
lonis.Vir,in xii.Reciulit& ferrorheſum Dolona@ceſos.Ouid.Solariū pea
ad pēdit proſolo,utapud iuriſcoſulcosprimācorripic.Polydamas & pulyp
naturaliter corripi,ſed ,pducunta porcis,ſcribemus vt volunt pduplex Il,
Pollydımas pollypus uelmeliuspulypus& pulydamas per u legit,gniam
& Touauaáudo & qovdutto perqudiphthõgūapudgræcoscŪTopdu & uri
ſunt inuenicur,uelwo / vwooTurídajas dorice,vnde cuampducipoteft.
 SYLLABIS
Ο ΑΝΤΕ Μ
Oante Mpdu.vtnomenomencūcomo is Thomas.Cor.Comes comitor
comedocoma como as,Dromasdromados apouco domus domo dominº
homole monsglomusglomero gomor homo momordiuomas omaſumho
meruscomagenusomittoftomachus tomos tomice vomois.BromBeóuos
bromius Chromis Cromionhomilia Cometa monæcus porcus Herculis &
Promulusppriū,& moneſes & homonza.Dromos& indecópoſira ve hip
podromus, & domascũ côpoſicis vehippodamas,Vomicapmos idifferétes
O ANTE N
Oance Ncor.vtmonosbonus,Produ.Monychus Centaurinomē,nona
nonus zonå.Habēcia ante ocdp,vtconor donec pono ,Pręcer donos,i.domi
nus pnepos,pneprisdonyfadonaceconon,ğuis habeantance odp,Pro.com
polita agona vitrigon trigonis trigonus.Chthonius item cor.xoóloo
O ANTE P
Oante P corripitur, vtopes oportet operio propontispopulusgens topa
ziuslapis ftropha Priſcia.in noie opilioo breuem apud Virg.diciteſſe couer
fam in vlongamexliterarâ affinitare,Seruüopinionem tu ipfelegas in Buc.
Proſerpina etiam breuiacur apud Sene.in Hercule. Vidiftiſiculæregna Pro
ferpinæ,Sed Claudianus producit:Matribus & numeri damnữProſerpina
penſac,Produc Cophe velcophencophenis nomen fluuii Indici.Produ, oppi
dum opportunus opperios opis nympha populus arbor,propago vitis pope
anum poppea popyſma,Propugnopropenisapaantio.Era pro compoſito
propugnaculū propaloſcropha proponotophuspſophis propelloſopio dro
pax ſopicus,fed ſemiſopicusOuidiuscorripuit,Purpureo iacuit femiſopita to
ro,Sopor&ſoporo corripic Statius, Taxus& infiretos angues nimia aſtra ſo
porant,Producſophronow Dewpſophronius ſophronas,& aliaderiuataſophe
ne etiam producit,quod Claudianus corripere videtur.Habentiacante o,ve
Copia fclopus,Præter ſcopulus ſcopascophinus,Cophosproducir. Propino
communem habet,
Hiſcere tanğhabeas tria nomina quando propinat.Iuue.ſary.v .
Conarpropinacpoſcitnegatinnuit vna. Marcia.primo. Seruius in ix.ænei.
primam breuéeſſe tradicin poples,ufitateproducitracione mutæliquidæ
O ANTE e
O ante Q cor.vecoquo.Tñaduerre côpoſita vtquoğquoqcõiū &tio cor :
O ANTER .
OanteRcor.vt corusmora, & indemoroſus ſcoria.Corri.Corychus mõs
mopulos.Coricusppriū viri kópitoo & CorylusKópuros.Produ.Corãcor vē
tus CorycusCoryrius doricũ doris dores dorion doron noricữoricum oppi
da Corichus ſagitta horoſcopus Choreus horūhora morisa mosnorā noris
noriciusos orisoro oras orator ora horus oros orythusorityia qrum ftoria
morlo morus forex ſoracte ſora Cora chorax,Coram zoroaftes oromazes.
Produ.Proreus Tpwopeus & phoreusapud Flaccã , & voraptus & horops.
C.iiii
 IN PRIMIS
CL ,velorum ploro
Habentia ante o R - oris Floris
( Gloris Gloria Prora
Orion Coralium indifferens,Orion tamen regularicer produ.ſiceń ſcribitur
cspícov ſic etiam Coraliū,Cumſubito aſſurgensfluđu nymbolusorion.Vir.
iænei.Enſifer orion æquore merfus erit,In iii.Faſto.Claudia.Mergicſeſubie
to vellicce Coralia cloe,Serenus.Coralium uero ſi cocconectare malis, & alia
meliorainmeisComentariis inuenies.Pro.melius,ſicemſcribiťgręce koopáno
op,Produc morari.i,fatuum efle,nam uwpooeft fatuus.
O ANTES
O ante Sprodu.utroſus Moſes. Corri.doſispofuiprofymná rofa ſofy ,
ris profeucha ſofia Colæ mofas moſella oſius ofinius.
Colira Melius corripicur Cofira.
ancipirem habent
Profa 2 ( Melius produ.proſa,Proſerpina ponitadplaciti
Sene. & Hora.corri.cæteri producunt.Fertilis eft meritę ſteriliuicinaCoſyrze
In iii.Fafto. Ec bellare tabas docilis Cofyrađparua.Siliusin xiii.
O ANTE T
O ante T cor.utquocus botrys.Produ.Coris acos dosdocisdoto as pho
cis a phosforus locusſotadeslotophaguslotos photisphoridis motus.Notus
participiū & pro amico,noceſco norifico othosforeria ſoter poco as, totus vo
tā,Hñcia duplicē conſonantē ante o ,utScorus clocho prinusprotentor opeos
TiyagproteusTPW Teus.Pręter Crocaliū crotonpteros broteas Epotéas ſcoti 1
nusproceru'.Protos&protos pro . & eorũ cốpoſica,Sic etiã proſis ut antipro
ſis.Quotidie ad placitūponit,melius tamen pdu.Lorium etiamprodu.Ca .
cullus,ut quo iſte uefter expolicior deuseft.Hoc te amplius bibiſſe prçdicer lo
ti.Oy ſi carmen Catulli bene ita legit,ut uult Paulus Pompiliuslocium pdu.
Anancius vero Veronenſis nõ lociſed lotuslegic, ġa li bene cunc benepcedic
ģd dicit Valla,Perottus& Aldus uolūt op lociū a locu corripiat cõrra primiti
uum.Coeurnix pdu.Lucre.in iiii.Arcapris adipes & coturnicibº auget.Ouf
dius corri.Eccecorurnicesinterlua prādia uiuüt.Ethoc tuciuseftmeo iudicio
O ANTE V
Oante V cor.ucbouisouis Ouidius.Marcialis. Innomētanis Ouidigd na
ſcit agris, Produ.Ouũ puincia,puideo,puica, & cõpoſitacũpro utprouoco
V ANTE B (prouoluo proueho puétus
Vante Bcor.utrubus tubermaſ.ge.tubur Produ.lubricoBubaſis buba
lidos Goubao's.Bubaftis fubulalubricus iubilo pubes iubila rubigus bubalus
rubigo ſuber cuber neu.ge.vbercas vber,Hñtia añyb & n ,vibubus nubo
nubes,Præterinuba bubulcus pnuba ſubulca ruber rubrica.Cõnubiū coēm
hêt &rubigo.Exefa íueniesſcabrarubigine pila.Vir.i.geor.Vteris ore aliter
nimia rubigine caprus,Marcia,ii.tñmelius pdu.aligeſ legunt in Marciale
erugine nonrubigine.Producnuba populus, & nubei & nubide apud Silium
vbifallo mibælegitur.
 SYLLABIS
V ANTE C
V ante C pro.vt buceruseduco is lucasbucula.Corri.Cuculus cucumer
cucurbita duco as ducis a dux ducenti ducení mucro lucrinus lucrorlucrum
lucellūlucernaLucretiuslucretia lucrecilis ,Hñciaante vdnrprerducoģd,p
du. & nuceria.Luceresprima indifferés,Oui.iii.Faft.Quoro uocanc Rhānes .
luceribuſg dedit,Prop.in iiii.Hinc ticies rhamneſc virilucereſcoloni
V ANTE D
VanceDpro,utiudicisiudex crudus crudo.Corri,Pudet pudicus rudio
rudences ſtudio tudertes pudis rudis rudie vrbs fudescudertūtudes, Rudo
tudi poñincôpoſitione cõem habenc, Vincla recuſant & ſera ſub nocte rudē
tum . Vir.vi.ænei.Findor vt Arcadiæ pecuaria rudere credas.Perſiusſic etiã
rudis,Luciferirudisclamer melicerca periffe,Perſiusfat.iii. Speratum meritis.
duram qui concudithydram ,Hora.Concuditcrudelishyems,Ennius.. 13

V ANTEF
VanceFproducicur ytbufo V fens.
V ANTE G
V ante Gprodu.vtruga rugio,Cor.tugurium ,Vir.i.eclo.Pauperis & cuk
guricongeftūceſpite culmen ,Habencia ifpante.v ,vtiugum fugiopugilpur
gilus.Præter fruges frugi,Demeetiamiugera & iugis adiectiuă, a quo iugi
ter pugiopugillaris quod folus Prudentius corripit.
V ANTE L
V anteL cor.utvlula culex ,Produ.culus iulius vligo thulæ ,vbi nos chy:
le dicimus,culeus dulychiū iulus,Habentia fg mante v ,vcfuligo mulus.De
meex illis fulica gula mulier,pulex indifferens,Pulice velſi qd pulice fordidi
us,Marci.Paruulus autpulex irrepensdente laceffat. Columel.Paruepulex
V. ANTE M ( & c.melius tñ pdu.
Vante M produ ,vrpluma humidus humanus fumus.Corri.humus huo.
milis humerus rumex ſumus aſum. Härianctañv, vtnumerusnumiſma;
Alii nomiſmalegūt,utetiã græcehabet vól louao breui,cumuluscumulus
Prçcercumçnumēftruma numatiusnumus.Pumilius vel pumilio ponit ad
placitū .Numaapud lacinos cor.apud græcosdiphthõgus eft vcup.co& ideo,
V ANTÉN (longaeft.
Vanre Npdu.vtfunus cuncuscuna ,Corri.Cuniculuscuneus cunica
V ANTE P
Vante Pcor.vtlupus pupugiftuprữ. Produ.Cupa lupiter vpupa ftupa:
fcrupulusfcrupeusſuparus.Hñtianrpantev , vt nuperrupespupillus pupa .
Pupugicor.& Rupilius,ppriū ,Scrupuluspupula indifferétes,cutius,pduces.
Stupro primā breuiac,Indeconftupro media correpta legendum ,
VANTE R
V ante Rpdu.vt churis curioonis furiuscuria flumen.Corri.Curules cuk.
res Curius,ppriū,duriụsfluuius fpuriusfurio furor furofuria muria nurus.
duraton mons Hifpaniæ cor apud Marciain iii. Curetesfuriusindifferentes
су
 IN MEDIIS
funt.Illicbellaci cõfiſusgente curetű.Luca.iiii.Celme xuilargoč ſacos cure
tas ab imbri, Meta.ü.Curece louis ſacerdotes produciuolat,fed pro popu .
lis Dalmaciæ cor.ucnomen habeanca Curoſuo principe.Sedcũ Cureces lūt
populiſimul& facerdoteslouisCrecæi melius producũcprimā,di&ti & toTÃS
koupas hoc eft a tõſuracap:lli,qñ tõſi erant,Plæriq ueroautore Scrabone ab
heroenomenaccepiſſe tradunt. Alia mõtegdamcurio.Nõnulligrāmatici de
riuant « asoras kopñsid eft apuella, puellarū more prolixis ueftibus ucerent
Vnde eciam primănatura corriperent illa deriuatione,Murinus a mure pria
produ.Marcialis aūt in hoc phaletico ſinon praue legać corripuic dicens, Cão
pis diues Apollo,fic murinisValiimyrinis
ANTES
legunt.
V ante Sprodu ,vtpuſiomuſa Corri,fruſino onis pufillus ſuſurro,Claudi
anus Sufanna corri.Sic cibidac uires ſanctaSuſannafuas.
V ANTE T
V ance T producicur vt voor ftruthus
Corri.cutis frutexlucum indifferens,Muconiacus puco pucris verum , vd
aduerbium vtinam vter vtra.
Lucum corripiccumcænum ſignificat,Polyſyllaba ut pureus uterusputreox
Muciæ urbsapud Siliū ,Præcer bruteo bucco buchrotusBovepooToo cuticanus
futio futilis glucio tis gluten glutinữ glucino luceũ muceum mutio muto ,mu
cuo uerbū mutuor,nutrio pucreo Luceola luteus Maroprodu.pucidus muci
us iucurna vcilis,Muto onis luthum Rutilius indifferentes ſunt,
Ergraue magnanimi robur mirarerucili.De Pon.primo
Hanc tibi quo properas memorant dixiſſe rucili,Faſto.vi.
Famerucilium ſuæ relinquas. Marci,v.Scucumprodu.Scuculata corripit,
Iuuenaliscerulea inducusſcuculata & galbana rafa,Muco onis producit.Mu
toniacus breuiatur,Nucrio primānacura producit.Quoſdam leduxicdepra
uaca lectio Claudiani,Namſpe nõ ſæpe legendữeſt.Butyrā diphthõgo pro .
apud græcos,lacánicorripiunt, Produ.Scruthia nomen urbis.
V ANTE V
V ante V femperproducitſinullapræceſſericconſonans ut vuidus vua
Corri,pluuia maruuium fuuius iuuenis,Prod.iuuenior& iunior iunius luer
na di& io cetrafyllaba eft prima breui,ſecundadiphthogo lõga.Scrabo iguap
iernan nominat.Inde bene Claudianus.Scotorá cumulos fieuit glacioalis ier
Ræ .Aliiibernæ legunt;lerna uero luụerna dicit triſyllaba ditione & prima e
lõga.Iuue.faty.ii.Licora iuuernæ promouimus & modo capcas.Aliialicer le
gunt,Corripe uero ficonſonanspræceditu vtiuuo.
MEDIA SYLLAB , APPELLATUR QVÆ EST
inter duas primam ſcilicet & ulcimam ,Ecomnis ea quæ
non eft prima nec vlcima.
Ea ſeptem cognoſcicurmodis,Poſicione.Diphthongo.Vocali ante vocaa
km,Accencu ,Diminutione.Exemplo,Regula. 1
 SYLLABIS
Poſicione vt Columna,DiphthongoutSabæus Ceraunia, Vocalianteuoca
lem vegloria.Vnde uocalis ante aliam vocalem in lacinisſemper corripit,ve
Martia.Lucia. Excipiunturgenitiui noim &pronominūin ius deſinente , ve
iſtius vnius,qñ calesindifferentes ſunr,Aliusfemperprodu.Alcerius femper
corripitur, Ergenitiui & datiuiquintæ declinationis habentese inter duos i
producunt penultimam ,dieimeridieiſpeciei.
DE GRÆCIS NOMINIBVS
rllion hiſtoria
rCorripiuntur,vc
Græcaquandocz ( TragediaComoedia
ÆousPtolemæus
L Producuntur Spondeus Ironia
6
| Licius
Græca qñqſuntad placicum urChoreaplatea malea,regulariter produ.De
riuata a græcis foemininis e longo terminatis habenteproductamura Crete
!
Crecæushyblehyblæus dionedionæus.
REGVLA COMMUNES DE GRECIS TAM PRIMIS
quam in mediisſyllabisconuenientes ..
A ANTE AE ET I
A ante a e& iingræcis corri.vtnauſicaa phaethon paſiphaecaicos. Pro
aer Laertes lais naisThaistaygeta fais baiusbaix ,MichaelIſrael & id gen®
ſimilia,fedqñ ar diphthongus græca diſſoluit a antei produ.utAchaia pan
chaia.Sed breuiat CaicusCaiſtruscalais.Eneis.a.um.prima diphthôgo loga
eft,aliqñ cñ diuidit, & fica breuis, & fic grammaticih interponunt,Hora.For
mas atopanimo ſubiugo ahena.Oui.Tertiapoſtillasſucceſſit ahenea proles
A. ANTE O ET V
A ante o & vpdu.vtlaocoon Menelaus & Capharnaữapud Iuuencū.Cor.
aglaophonphaon chaos danaus phraorteslaodocusárnaodovo.
E ANTE A
Eancea veæneades pduÆneadesautem cor.Lucretius. Corripeatos
theſea typhoca artocrea theatrum boreas.Eneas,ppriī in a &tis apoftolorūcy .
neas & hmoi formæ inas,baleares phea cegæus Oceanusclearchus chearus
carneades cheana cleantes lea leænalearchus albunea meleager idça neæra ne
mea nemexus Andreasanteas boreaspythias& fimilia.In gtõ vero,pdu.ut
Oreas,pducitur pheaces,Platea chorea malearõphea rhæaindifferété habét.
Lonio marimalex @ fequacibus vndis,Virg.v.Detinet& raucæ circunto
natiræmalez ,StariusinTheb. vii.Etratibusloge flexum donaremalea ,Lu
ca.Plateç vrbs Bootiæ ,pducitur.Placea Hiſpania vrbs corri..
E ANTE E
Eanteecorripicurutparees.Produ.eea eeció niſex äeciasæetiados
E ANTE I
Eante Ipdu.vt Threilla.Nereis indifferens.Martialis,Lufitnereidū dos
 IN MEDIIS
cilis chorus æquoretoto , & Statius.Flu & ibus inuiſisiamNereis imperat hel
le.Ouidi.producit. Vres celer venías viridesNereidas oro,melius produci:
Ereis æneidos ponitur ad placitum vc infra dicetur decante i.
E ANTE O
Eance O cor.ut heos.Produ.æolusxolis mxon mxotis lageos pheocomes
Eousindifferensłwo id eſt oriensprima breuis,issid eft auroraproducit.Ge
deon corripitmelius,ſicem ſcríbiczedéw.Deois deoidisOuidius corripit.Au
ſo niusprodu. & melius,ſic emſcribit a uwis ayoidoo . Bæociusproducitæ ,
quia diphthongus,fimiliter & o ,quia wmegaeft,Sic aūt ſcribūtdo& i, & gb
ego tribuo autoricacem Colco T100 Boicotia bæotius bootia.Sed Boetius RO
manus,nona bæotia in qua natus non eft veruma ueſcenda boum carne ag
nomenaccepic,uc traduntdo&
E ANTÈ V
i,producæ ceante e ur diphthongos.
Eancepdu.ut alpheus,gręci aliqñ corripiūé,Corri.Creuſa criſyllabum.Co
nopeiūponit indifferés,cõrra
I ANTE A
luuécūmeliuspdu.zebedçusga diphthongus
Iance A corri.ut zodiacus priamus hyalus viriateus iapetides cyaneponi.
tur ad placicum ,Cyaneçcorripit,Produ.iapetus ophias hygia priamides dia
iaſius elegia ligiamochia langia thalia,quam gdam græcuscorri.lampia ar
delopia ſeu deopeia ,iafion hyperia phria hippodomia laodomia Phia yrbs
Achaiæ ,thias priamidesprodu.proprer totbreues,pleias aliquando corripic
& tunc plias dicitur,ſeleucia Alexandria.Priſcia.inueniuntur cñ autores frei
quenter in noibus urbiumin a deſinentium apudgræcos uarie proferentes,
Álexandria alexandrea nicia & Nicea antiochia & antiochea,ita ſcilicet ut ia
corripiatur,ea produ.Diana academia indifferentes. Diana frequentius cor.
Exercet Diana choros quãmille ſecuræ .Virgi.i.ænei.Tergeminamg hecatē
tria uirginis ora dianæ .Virgi.iii.Produ.omnia quæ perd diphthongon fcribữ
cur,ut latriamancia magta, Elegia primasduas corripit,penultimăprodu.&
ſicſcribit É EytIQ ,aliquando tñ elegeia dicit quingsfyllabarum ſic ÉREZÁG , &
fic antepenultimain producit,& penultimabreuis ē ,Oui. Bláda pharetracos
elegeia nutrit amores,Idemli.iii.criſtium .Venit odoracos elegeia nexa capil
los.Pharias genus ſerpentis producic Lucanus inix. Eccontentus iretcauda
ſulcarepharias,alii phareaslegunt.
I ANTE EET O
Iante e & ocorripii uchierondiiambus iolla polyhymnia. Etiam dorice
7wróuna dicitur prima & ſecunda longis ut eſtapud Ouidium .Alii legunt
polymneia ex villu veio id eſt memoria & dicunt n poſtmibiliqueſcere &
corripi.Pharnutus aūtde natura deorum mihiplacet quidicit ex Tronu kai Ű
Hivos. Telonium corripi.penul.ſicem ſcribitur Téacóvio ,alii teloneum dicunte
produ.male camen. Producpierus pieris ariobarzanes chio enyo ſpio clio lo
niysprodu.Iuue.Perculic ionium conſtanti pectore,quáuis ionia cor.Proper
tius,Accu ſeu mollisqua rendicionia ſeu qua.Spioaūt corripit Virgil.Ne

)
 1

SYLLABIS
Spior quis diphthongus ſit,ſed crāficibi in breuem dempta e prima. Produ.
nomina tertiiordinisiante onhabentia,vthyperion orion ,Oarion aūt quod
idem efticorri.apud Cacullum ,Deme Pygmalion endymion geryon heme
ridion electryon eurytion amphitryon kepxuw.Diogenes Auſonius primam
pdu.conera nacura.lo uoxlærāris breuiesrnelius,fed nomen mulieris ponit
adplacitū.Licitīſiue liceũ locus in ở Ariſtotelesdocuit pdu.penul. Cice.In
academia vmbrifera nitidogliceo.Dariuspenulti.pdu.quia apudgræcosp
dſcribit,& mutatdinilongum . I ANTE V
Iante V corri.velulius. Producuntur brauium.chius a chio inſula poffer
ſiuum quæ corri,in primitiuo.Producheraclius ápák A£106 dariº dochium tro
phium dius líciusfperchisarius phthiuslircius ſeulirceusorius bachius ſcaphi
um Martialis corripuit,apud gręcos diphthongo,pduciturficoruptiov.Oui
diusgraphium corri.cum diphthõgo etiâ græce,pdu. Ypaqeſoy.Dryidespri
ma corri.Lucanus.Sacrorumdryide poſicisrepeciftisad antris.Aliidryudes
alii drydes ſcribunt:Litiusluuenalis corri.Nonphryx autlicius non a māgo
ne pericus,liciusigitur proANTE
gente corri.pro Apollinepducicur.
O A
Qante A corri.vt boare.Produ.Ioannes.Ha o in primaria voce.vt
abæos æous xoa.Tros ponicurad placitum . bentia
Ο ΑΝΤΕ Ε ΕΤΙ
O ante e & iingræciscor.ve ſimois, Produ.troes thoes typhoea typhoe?
aloeus.Pacronymica alongis ut aloidæ & achelois.Ecobliğs eorüğolongữ
fèruant inntõ,ut latois aloisacheloislagois herois troistroicus ftoicus zoilus
Sic croius acheloius phoebeius & fimilia.Troia autore Seruio qñeft,puincia
troeſt breuis,qñeftderiuatiuumeftlõga uc troius.Qñqtñ pfynæreſim pri
miciuumlongumeft utO Hora.Dic mihimufa virumcapcæ poft tpa troix ..
ANTE O ET V
Corripito año.& u,ucdemophoon & alcinous.Produc achelousar &tous
xous lacous inous lesbous,& fimilia poſſeſſiuapyrois equusPhæbi,pprium
Chous primaindifferens,inprimiciuo maxime corri.in deriuatiuo plus ,pd .. >
V ANTE ALIAS VOCALES
V ante alias vocales corri.vtcapua.Emmanuel pducicvapudgræcos;fic
enim fcribitur fupcepon.Siceriā Alleluia,& eft quingfyllabarum ,ficáriya
dolo.EtSamuelcap.cuma aroconſimilia,&hæcde græcisſufficiant.
DE ACCENTV PRODUCTO VEL CORREPTO
quo media cognofcitur:
Accentu,pduco.vtfortuna.Correpro vttabula..
DE DIMINV TIONE ,
Diminutione media cognoſcitur,utſi.velis ſcire quācum ſit vindi& iõefore,
tunarum ,tolle rum & remanet fortuna,ibíaccentu dinoſciteſſe longū.Fallit
in hisrhetorica ocor.Hippocrates.Ariſtoreles inpluribus,vide Sulpitiữ. luº
fticiamoefticiaromuleus Sulpiciusalteriusparthenius. Incompofitis acolo
& gignoutrurigenavrceolus capreolus ynciola & hmõi. Deriuatis a facio
per compofitionem ,ut calefacis frigefacis pen.cor.Vtraqplærandi & adi.
 IN MEDIIS
caſusratione cnclicicçpe.acuit.Non fallicaccentus,vtiq icaçdenig vndios.
DE EXEMPLO
Exéplo media cognoſcit,utpecunia apud Hora.Er genus & formăregina pe
cunia donat,ibicor.Vnde quãſyllabă apud poetā recepcūinuenies tancă pfe
DE REGVLA ( ras.
Regula media dinoſcicur,ye raufarum ,Etigitur hæc regula
A E O
Ae& oinpluriū caſuũcrementis pdu.vedominarūſpecierīdominorum
I V

1
I& vin eiſdem corripiturAvtmanibusſpecubus.
IN VERBO
A in verbo creſcens,pdu.vramamus.Corri.camen docũcompoſicis pris
mxconiugationis ve damus venundamus circundamuspelſundamus.
E
E creſcens,pdu.in omni coniugacione,vtamemus,nifi ſequaturr, cuncem
quandoqscorripicur quando producitur.
Præſenti indicatiuipafſiuivtdoceris.
ropratiui 2
-Pro . Præfenti Subiunctiui ' fecundiordinis
lin ( Infinitiui
Eante R. Preteritis pfe&tisidicaciuimodicuiuſcũgordis
Cor.in Præterico pluſquamperfecto indicatiui
| Præterito perfectoſubiunciui
Futuro ſubiunctiui in omni ordine.
Ec aliquando inpro perfettoindicatiuicorri.Proptius, Hæc tibicontulerunt
5
cæleſtiamuncrediui.Virgi. Matrilonga decem tuleruntfaftidia menſes. Ti
bullus,Seruiciū & dederunc regna ſuperba cibi, Sed vedocet Donaruscõru ,
lerāt dixerīcpenul.cor.mòre veterű,quiemerất tulerüc media breuipnun
ciabāt,nonlicet ad illorūſimilitudinéaliud fingere,Palliuæ terminacionisrce
ris velrere pdu.vcamareris docereris primi& etiam aliorum ,
-Primæ .
Secunda 1 rCorripiuntur
Futura paſſiua Terciæ coniugationis
CQuartæ J Producuntur
Sed fucura optatiui & plensconiun &tiui primæ coniugacionis pdu.vtamer
ameris. I
Iinprimis quartiordinis crementis producitur yraudimus,ſic în volo &
fum velimus velimus.In prætericisqolivconſonans ſequitur producteuruc
audiuiperiui,Inreliquis corri.ve peciuimus amauimus,Inuenies dedericis fee
ceritis tranſiericis penulti.produ.propter neceffitatem meoiudicio cor breui
um ,VndeEnnius.Nec miaurumpolco ,nec mi precium dedericis.Vicam de
dericisin vndis,Ouidiusde Ponto ,
Conſulis velimen contigericis erit. Ité fe
 SYLLABIS
cerimuspduxitpenulcimam Cacullus,Atcum millia multafecerimus.
Oin omnicremento,pducitur vtamatore
V
Vcorripitur vt uolumus
SEQVVNTVR REGVLE SECVNDVM ORDINEM >>

alphabeti A ANTE B
Aante B corripicur vtarabes.
ventus apud Horatium.Barabbas
Atabulus
Pro . Bilis 7 Amabilis
( Deſinentia in Bundus Vt Amabundus
Bulum J CVenabundum
1
Corri.ftabilisinftabilis circıftabilis,Produc candelabrum uolutabrū & fim
lia,Amabo interiectionaturamverbi ſequitur &pducitpenul.
A ANTE C
A ante corripicur,vt glacerplictacus trinacria
Produ.Benacus cochlaca cloaca meracus opacus paltinaca farracū mufta
cjum ,Produ.limulacrữambulacrūlauacrū & anchacesapud Flaccum .
Obliquiplurium ſyllabarűin acis ve fallacisminacis,Prætercolacisſimila
cis candacis tropacis ftyrax vel ſtorax ſtoracisanthracis ab anthrax & talia
græca.Syracuſius a,pducit.Virgi.Primafyracoſio dignata eſt ludere verſu.
Lucilio vero in ſyracuſæ corripic dicens.Siciliaignoraeſſes & ignoteſyracuſ
Sed veteresnimium licenterlocuciſuntpoſueruntgquitates,ideo non ſemper
imitandi,Ennius eſ contravſumomnium Annibalis penultimam pduxit.
illoiambico ſenario,Quipropter Annibaliscopias conciderat.
Culus ) Vernaculus +

Definentia in
re
Cula
Culum
vt Nouacula
Tabernaculum
Ceus, vtherbaceus violaccus rofaceus
Cundus vt iracundus
Cius vterinacius
Pro.barbarorūğdamurCamerací & ſimilia.Portulacapiftacet famſacurn
phrarnacisfyphacis cõem habent,Bonifacius Sidonius pdu.Syphax adplaci
cum ,Tolle tuum pco Annibalem uictumgSyphacē.Iuue.vi.Compulimus
durum fyphacéfractumgMetelle.Claudia.iii.Heraclius breuiatagræcis, a
latinis non leginiſi,pductum.Pro.etiamphæaces,phæacius vero qñ corri.
Proprius.Necmea phxaciasinter pomaría fyluas,aliiphæacas legunt
A ANTE'D
A anteDcorri. vr lampadis,aduerte compoſita.Eodem eadem ablatiui in
differencesſunt,fed regulariter produ.Produ.Cicada,Produ.propria barbaa
rorum ve ConradusMenradus lader, Produ & agelades. Troadesponicur
ad placitum . Virgilius,Acproculin folafecretætroades acta,PerliusNomi
hipulydamas & croades labeonem .
 IM MEDIIS
A ANTE F VEL PH
A anté F vel ph corri.vtcolaphus
A ANTE G
A anteGpdu.vtimagocarthago gagatesquinquaginta meleager.
Corri.noia fecundędeclinationisaſparaguspelagus adagiữonager exagiữ .
Præter iſagoguspädagogus & fimilia abaywrx.Contagiū ,pdu.Cor.carci
lago abdenagoAthenagoras aruiragus lalage aftyages maſſagete açtagena
anaglypcamandragora agragasPychagoras & id genus ſimilia.Indago no
men velverbūpdu.Corripe pantagiam flumen apudClaudianū &Silium ,
Becphage nomen fyrum pducit,Podagra chiragra communem habent.Sed
nilpatronoporrigithçc chiragra eſt.Mar.Litigac& podagraDiodorusFlac
ca laborac.Suffragor & fuffragiữ & refragor veniencia aſuffragine pducūc
mediá,autorPriapeiorũ.Copiame pditcu ſuffragarerogatus.Petronius Ar
biter.Adſonicum ftrepitums lucri fuffragiavendunt.Guntherus Alaman
nus.Force refragariſeudiſſuaderefurorem ,a frāgo aūt vt dicût ſuffragium
corripit Ouid.de nuce.Quid niſiſuffragiữnimbus virantibus eſſem .Ego aüt
vixpboſignificacum & carmen ,necOuidium autoremcredo:
A ANTE L
A ante L corri.vt tantalus.Produc mapalia magalia
Obliquos nominum neu.ge.inal.vt animalisbacchanalis
Denominaciua in alis ve genialis auſtralis
Pro. Veniencia a calon ,vraſcalonium corripiunt multi
1 Prodac meſſala,ſardanapalus omphalecephalenum apud Silium
Saxa cephaleno & ſcopuloſis neritos aruis.Abeſalom aretalogus ia»
lyfius.Deriuata fequuntprimiciuavecheſſalis .Pharfalia ſtymphalus cõem
habent,Producbacchanalia,Stymphalus & ftymphalidesmelius,pdu.Italia
„pduxit Maniliº pter morëfúñ & aliorū in iiii,Gallíaprēſis Italiamaxiabellis
A ANTE M
AanteM corri.vtcalamusthalamus,Producverbalia in mentū& amen
vt firmamentum foramen & chymiamapdu.Prod. a in cremento verblve
amamus ,per circūdamus venūdamus peffundamus.Dy& amūpdu. Cõca
minare pdu.in Marciale eñ contemerareno contaminarelegendum eft.Sala
miscor.media:Vir.in viii.Laomedontiade Priamum ſalamina petentem.Et
Hora.i.car.Ambiguā tellurenouaſalamina futurā.Prif.inDionyſio,pduxit
Fertilis æginatellus
e & opimaſalamis,Produc hebrea ad noftrādeclinacionē
reducta ,vtadamus abrahamus,ProducPyrames,ppriī apud Ouidium .
A ANTEN
Aante N corrl.vegalbanûlibanus ſicaniaPciſana&Prilanariumnõ cipla
na,vtfalſo legit li.Regüii.Producaranea araneus.Græca inan creſcentia in
gtā ve ticanis bragman acarnan acarnanis.Producmeuania, Adie& iua feca
davelcertiæ declinationis,vcloranus
paganus inanis,& indeinavtmaria .
afraniusgarganusbianor Cuphranor.Stephanus uoluntaligeciamprodud
 SYLLABIS
at ego apud recentiores cor.uideo,utapud Fortu.Gens Iudça ferox Stepha
num que pdere credis , & apud Prude.Primus init Stephanmercedēſangui
mis imbri.Ecpriorhisoibº Sibylla ut allegat Lactanti.rs sépayou Popesti TOY
áxaveryop.Corrs.aſtyanax Ariſtophanesſequana caprobanedardanus rhoda
nus oceanusapidanuscapaneus Eridanus drapanū priſana hypanis balanus
dardanariuslibanusplatanusſuppedaneus.Hñtia vocalé antea, vt machia
na,Pelecanuspdu.meo iudicio ut alibidixi,habereemcircūflexúq.pdu.Sica
nus cyane indifferēs.Interſiciliascyane celeberrimanymphas,Meta.v.Cog
nica cyanepſtāti corpenympha,Meta.ix.Fidareor fraterna Erycis porcuſos
ſicanos,Vir.v.Sicana nūccellº nức littore libra cruore,Sili.xvi. Cyaneæ cor.
cyane ponitad placitū,Oui.Qua@ſuls cyanēmiſcetAnapus agsapudcūda
pducit cã primağmedia li.xi.Meta.cyanexP pftāticorpe nympha,& pariter
apud luue.facy.iii. A ANTE
A ante corripitur vt alapa.Produ.anapus anapismeſapuspriapus Iapix
ſeraphis ſerapisſerapion ſinapi iapisiſapis.lapetus corri.Ouid.li.i.Meta.Qua
ſacus iapeto mixta fluuialibusundis.lapecides idē li.v.pduxit,Tu quoqia
petide nõ hos adhibendus vſus,Serapis mediam corripicCapellapræcer mo
rem aliorum ,Teſeraphin Nilus,memphisveneratofirim .Meſapeius meſas,
peia in xiiii.Ouidii.corripitur vtſupra di& um eft.
A ANTE Q
A ante Q corripicur ut Tanaquil
Producic nequağvtragAablatiuus,Aduerte
ANTER
compoſica.
A ante R corri.vt Cæſaris iaſparis ararispynarusmegara pacara.Produ .
Baleres caphareus amarus præclarusauarus cocleare magarita tiara Dena
rius ģd quandog corri. & utdicit Aldusdenarius & cæteræ a numerorấno
minibus cõem habere inueniunt,Produ.zodoaria aluearia, inegarusfluuius
Produ ,finita in rius ria riî ,ut fextariusſclataria carnarium ſacrariū corripe ne
farius,Proper.Neſcia nefariis accubuiffen ouis,Produ.adie & iua in rus ra rữ ,
ut amarus,Obliềs terciædeclinatiðis in ár neutri generis vè calcaris.Corri.ſe
quentes obliğs iubaris nectaris aſparis boſtaris.Caſparisbaccarislucaris amil
caris,& fimilesobliğs barbarorum ,Macariusapud Sidonium corripit,Laza
rus & circunfectacur a mulcis ,in media camen eſt breuis,Prudentius,Lazare
dic cuius vocē tellureſubima.audieris,fi faltē idoneus auroreftin hacre.Cor
ripit hoc ao nome Greg.Nazian.no ſemel,Idē Pruden.Aarõpdu.Sed Nazi
anzen.corri.deinipool ásepay isa pilvoo liga dov,& idépducit alibi.
A ANTE S
A ante Scor.vt carbafusdamalus,Pro.parnalis.Parnaſſustñexpoſitione
pdu.vtdicit Põpilius,quia parnaſſusſcribič,Iaſon aleaſaromaſumagaſocoi.
localia.Amaſis,pdu.Luca.li.ix.Nõmihipyramidū
A ANTE T tumulis euulſusamalis
A ante T.cor.cyathuscalathus& affatim , & fi ab affaru veniatteſté Pril.
D
 IN MEDIIS
uelpotiusagreco.opátooideft abunde,Pro.trebacius fabra teria lutatius Pi
lacus theateHoratiuscuriatius reate ſabatia Tegeaticus leucate mons Arga
Produ.deriuata aperte vt aratrum . Terminata in tes ve
thonargathonius,
Achates teutates,PræterantiphacesSocrates&c.a cratos compoſita,ut Hip
pocraces pelathes lapathes ſchænobateseurobatesichnobates &id genus .
Produc obliquas noim in as ve pietatis.Producgrabbatū ſolatium.veratrữ.
Denominatiua participia ytamatus.Verbalia vebarbacus. Supina ve arma
tum amatum.Ànasanacisponitur indifferencer,Ec anacis habeat vropygiữ
macre.Marci.Ruffus.Laripedemganatem cernes excedere ponto, cuciſlime
corripies,Haliattes& viriactus poſicione producunt,Solus Sidonius naba
thæa ſecundam produxit,Labathes ad placicum .
A ANTE V
A ante V pdu.vtcadauer papauer,Cor.atauusabauus.Cætera com
poſita cor.Patauium Batauusindifferens. Vangiones batauicßtruces quos
ære recuruo.Luca.HicpericEuphrateniuuenis domitigbataui,luue.
E ANTE B
EanceBinmediis pdu.vemonebã choræbus,Cor.celeber helleborūhere
busbeſebon terebinthus Finica in bundusut tremebūdus, Hñtia mutācum
liğdapofte cõia funt.Ex his tñhęc frequentius cor. & regulariterſcatebræ ter
nebræfalebrç illecebre funebris cerebrū latebre cerebramulcebris muliebris .
E ANTEC
Eante Cpdu,vtveruecis verecīdusimbecillis:Cor.qdá ppria vtſeneca
E ANTE D ( berecynthia phereclus
Eante D pdu.vt putredoperimedemulier, Macedonia ponitad placitū
Cor.effedum remediū tenedos lebedus.Deſinentia in da ur Andromeda py
duc ſapreda,Copoſita a correptis.vt comedobipediscor. & cætera cópoſita
auéaw a verbo græco laomedon amphimedon Empedocles Lacedæmon
Melchiſedec alchimedon macedo.Ficedulaponit ad placicum ,Ouidi,in xii,
Cæreraquæ patulolucetficedula lumbo,Marti.xiii.Mergereficedulas didi
citnebuloneparente.Iuue.xiiii.cathedra exedraſynthedra communé habet,
pducunt vtGualfredusManfredus.
fed natura corripiunt.Propria
E ANTE F VEL PH
Eance F velph vtelephas cor.Produc côpoſica a lõgis ve veneficus. Pro
ducit eſ venenūputrefacio repefacio liquefacio& fimilia cõem habent,frer
quentius tñcredo cor.Sāguine TlepolemusLycia repefecerarhaſta.Torficet
incælūliğfacta tra fixit,Thuraliquefaciunt
E ANTE G
inducackcornibusaurum ..
E anteGcor.vtelegus facrilegus.Producderiuata vt collegacollegium ,
Propriorūğdam cor.vt V calegon,ğdam pducunt vtCethegus. Popilius
}
dicit criſtegumcuma tego effe videatur corri.Producłymplegades...
E ANTE I
£ neis æneidonponitad placicum , Stacius.Viueộcornec tu diuinamneida
 SYLLABIS
dæ ,Oui.Sūpſeritänelde genitrix,vbiprimaregret.Idé. Eneidosaurigrādi
fuifſecon ",gă corripittūcfcribit árvis Tūçaiviaio.qñpdu.tūcárvaisicrãs
E ANTE L
Eante L vophaſelus cameluspdu.CorriangelusobelusVindelici perſiſce
lis.Propria vethymele ſemele abimelec ardelio ftiphelusmenelauseuangeliū
fepelio.Produ.cymelus,Græca in telescor.Ariftoteles pyrgoteles.Cybele in
differens,Occurrit comicum nymphequas alma Cybele.Vir.x.Veltuquæ
tardo mouiftifune cybelem .Hinc viduçCybeles illincſacraria vefte.Marci.
vii.Et locã paruo reuocanci almone Cybelem.Luca.Philomela non philome
napducitpenultimam , & fi veriflimeamelos quæbreuiat deſcendere videa
tur.Nam & HEAOSratione immutabilis ſicut & Endspla apud Homerū aliquã
doproducuncur,& melosapud Perſium.Pegaſeium melos & apudOrpheữ
in hymnis, Alia uxnoyquodeftpomumvelouis, quaſiamansmala vel oues
deduci yolun qingjuxra legitimeproducitur Producperimeleregijekay &
cmelus έυμιλος & cymclus κυκλοσ .
E ANTE M
Eante Mpdu.vramemus vindemia eremus academia peripſemaeleemo
ſyna.Corri.elementum neoprolemus cheoplemus triprolemus, & cætera cor.
polica a polemos anathema vehemensgetſemanihyemes alemania telemus
telemachushyemo vindemiatorabſtemius indifferés,meliusproducitur,fed
Rubriusin fatyra corripuit,Abſtemiummerulencafugit mecenfianomen.
Corri.Polemon.Cor.artemis & compofita vtartemidorus.
E ANTEN
EanteNpducitur,vebaləna fyeneiſmenius ifmenis,idos, jouirlo.Corri. f

Afenec abdenago Eumenides axonusidomeneus miriteneslapis precioſusiu

uenis aduenacõuena hebenumingenuus ingeniumclimene climenus & quæ
inde clazomene olenos olenides idaſmenusambenus ariaſmenus. Herenius
proprium hymenæusarmenia quatenusmelpomene,propriorum quædam
corripiūt.Helena helenus polixena, & cecera a xenosderiuata parmeno.Que
dā,pducūccelenehelpenealcmenalabienus. Cópoſita a genoscor, ut Dioge
nesarchigenes Origenes,Similiter & aſthenos ui Demoſthenes.Eccompoſica
a parchenos veparchenope.Ec a menos ut ny & imene, Corri. Achæmenius
&XOIMÉVIOOachamenides.Porſena & porſenna ad placitum ,NecnonTargnił
cie &tūPorſēna iubebar,Vir.viii.Hacfpectare manūPorſena nõpotuit. Mar.
E ANTE P
Eante P corripitur,vtelephas loſephus
quod producit,fecundum alios &
melius,fcribiturenim apud græcos perxid eſt elongam ,italongor.Produ .
aſepus fluuius aſclepiusprelepelycepeshypepaorum producitůtraitra ,Oui
dius.Orca domoparưa paruis habitabathypæpis.
E ANTE Q
Eante Q habentia ſimplicia ſequuntur,vediequinti& huiuſmodi,quæ
Gel.contra racionem corripidocet,SedCu.Marcius die quarto,pduxic
Dii
 IN MEDIIS
E ANTE R
EanteR cor.vtrenera.Produc deriuata in rus& rum ,uraufterus galer
myfteriū ,Præterbucerus inferus iterī vteruspacera phoenicopterus poſter
querquerusſuperus, Produ.megæra furia chimära arcera dicteria arteria
cythera cytherõhiera nympha panthera pantheris ftacera ſtateris cratera cra
teris feuerus. Mulieris indifferens,ſed apud receptospluscorripit.Corri.crare
rus cerberusMegera vxor Herculis,fed potiusmegaraſcribit pera, pierius
pierusbelleropho valeriuslaberius ftaberius buſterus apud Claudianū popu
iuscythereia blacerareeleutherius cyberis hymere.Produ.iberus iberia trie
teris põderis characterisabdera neæra machæra alceres buzeres quiſunt po .
puli,vel byzeres cremeſterisbrachionyſteris ſorerisſoterialuteris lureriū cly
Iterisclyſteriāphyſeteres cucerius,Ecomnia in yg definentia genitiuâ faciunt
ineris penul.lóga,Hierahiericho hieroſolyma hiero Hieronymus corri.nilip
fynæreſim duebreuesinunã cogant,ut apud Manilium ,Hieraſyracuſas ſala
mis nunc vrgetAthenas,Ali Roma nõhiera legunt &melius,EtLactan.Ina
pia hieruſalé rabidisexercita curis,fed hæſynæreſesſacis uiolentæ ſunt.Pro
du.celtiberi. Terminatorūnn riun quædam cor.ucGlyceriū & fæmi. hmõi.
Miniſteriummagiſterium .Quędāprodu.urNiciterium myfterium .
E ANTE S
Eante Scor,uthæreſis vogelus tireſias, Produ.carcheſium hebeſusdioceſis
galeſus temnefuscicareſus lycabelos aleſus enäſimus herbeſosoppidū theu
meſiusabeſalomlyrneſus marpelus maleſus magneſia pleureſis poeſismileſ.
matheſis eccleſia Iéſusfynæceſis ſyntereſis Copoſita lõgisurobelus. Phrene
Sis indifferens habet,Sunt eñ quileguntpleuricis & phreneris & melius ut di
xiin comentariisin noibus morborum licem græce ſcribit Trieugitispleuri
tis,Producichacelius apud Sca.licem fcribit saxkolog.Producarceſius apkai
Gospater Laero'sin xii.Ouidiifallo Acriſi” legiiSpercheſiadesweexnovedlys
Mindeſius enäſimus careſusmoneſes apud Flaccūin vi. & menefes apud Ho .
E ANTE T (racium .
Eante T produ.vtfacerusagaperusparacletus,licetagapitus dicamus Ne
metes vej.stus,Cor.Ametiſtus venerus uenetia macete panaretus calpere ca
perushæreticuspeuceciusTEUCÉTios epithetõ agonothea geometra ſynthető
taygecus taygete iapecus cryſentera aretuſa.Deducta a thecon utcacoſynthe
ton.Corripe Lucerium propriumix.Virgilii.Corri.obliquos terciæ declina
tiõis utpietatis arietis,Præter Agnecis ſi mõbene ita declinaturuc receptum
eft,certe cererischremecis quietis locupletisleberismagnetispheretis & inde
pherecias & phereciadestapecis philocteciscaletisdaretiş hermetis, Corripe
telethufa πλίθούσα.Produc properis propetidosπρωσίτισ ωρωωιπλοσ ,
Corripe dercesis dercecidos chipiétio depketia apud Ouidium ,& anaxa
receapud eundem ấyagapéty.Corripe phaetõmaſſagete&aretecum cõpoſi
tis utpanarecus. Habentia cum liquidamucam cõmunia ſunt vopyrecum
pharetra criquetra pheretrum naturaliter corri,yietusabftemius comunem
babent, Temecum ad placitumponitur. 1
 SYLLABIS
E ANTE V
Eante Vproducitur vt longeuus parafceue
I ANTE B
I ante Bcor.vtchalybis.Producuntcópoſitaſimplicibusfimilia, utprælibo.
Verbalia a uerbis quarti ordinis deducacómunem habent ut ſenſibilis.Meli
us corripies hæc& alia verbalia in bilis terminata.Produciance bundus viſi
tibundus,prçter moribundus, & hocmaximeaquarcaconiugatione & ſupie
nis deducta, A fecunda uero & tertiaconiugatione aliundeſafupino dedu
eta corripiunt antepenultimam ,verideoridibundusgaudibundus ludibun
dus furibundus,utdicitAldusProduc oribaſus opti6x000.Oui.libro iii. Mer..
Pamphabus & dorceus & oribaſus arcadesomnes..
I ANTE C;
I anteCcor.vtrufticuscómendaciciusaduenticius & pignoraticius& ſjó.
milia,Produ.amicusapricus embicuslectica numicus lorica marica naſica pu
dicus vaticanusphoenicopterus caprificustācicũg antricusaricia formicala
bicum mendicusmulticium pedico.qualicũc ceruical nouicius cõuícium ini.
micusprodicus lumbricus triuicum miricavefica apicius numicius indiffer
rens pofticus anticusquanticuno vbicunq; indifferens,Pro.laſerpiciū, Prod.
orichalcũ ,licemfcribit optXOAKörut indicatliteratura . Verum latinipoeta
corri.eciāreceptiſſimi.Vir, & alti,Geniciuiin icis ab ix nõ maſculina producât
vefælicis merecriciscórnicis.Præcer appendix coxendix larix onyxonychis:
fardonyxfärdonychis pernix pro morte,filixſalix hyſtrixnatrix maſtyx.
Aliinõ maſtyx ſed maftiche in rectoponuncre &tius,fedmaſtix maſtigos per
nulcima breui,pro.fiagello benedicicur,ut Capniomaftix ,Maſculina penulti:
mam corripiuntuccalicisfornicis,Prçter bombyx ceyx ſandyx.ſerixſpadix
phænix pro homine & aue,lunix iunicis,Obliquiin icis antisinex cor.Prær
ter vibexicis,Prod.rubrica.radices radicicus tibicen umbilicus vrtica veſica
yftica villa.Bebrycisad placitū.Bebrycis & fcythici proculinclementiafacri.
Baldus ii.Poffeffósbaccho ſaua bebrycisin aula.Sili.ü ..
milicus molicus monicus
Cynicus eutichus
Corripiuntur.ut ibicus caftricusEquiculusppriū uiri.Ami
| cusproprium & thronicusaucolicusibycus,
Propriorum L & omnia patria vtperlicus.
quædam Caicus Fædericus alaricus & fimilia
| Polynices berenice theſſalonica,
LProdu
roducuntur ur Olympionice palicus populuslabic' & alía
compoſica anice,Hipponic? faciculus andro
Lnicus Eunica .
lante culusla lum,inhis quæ veniunta uerbis tertiæcõiugationis corripi.vt
diuerticulum.Quartæ cõiugationis produ.vtpericulum redimiculumNu
micus Virgilius produxir.Horatiuscorripuit,ideoindifferens.
Janteculus la lumin diminutiuis cor.urigniculus fidicula filícula anicula
D iii
 IN MEDIIS
rericulum , Præter cuticula canicula craticula clauicula tegeticula comicula
nucricula equiculuscuniculus pediculus.
I ANTE D
I ante D cor.vtauidus crepida calydon urbs ætolia ,Produ.abydusalybi
duseridupusariſtides calydonia dauidispſophidis a pſophis acidalia phere
cides.Vedididius apudPerſium & Heraclides ipakita ng neſidis neſida a
neſisachelidonia elegidium credo ppter totbreues, Finita in idovtcupido
pcido trucido ,Cecidia cædo faſtidio abſcidiacædo,aſcindocor. Atrecidiu
corripic,Patronymicorum quædamſuntquæ corripiuntvepriamides.Pro
ducuntur quæ ah eus deſcendunt vt pelides theſides coronideslycurgides.
Acrendeobliquos creſcences,Nomina in ides,pducunt vt philippideseuclie
despoſides ariſtides euripides,pducit Sidonius,verum Aul.Gellius li.xiiii.ex
græco corripic dicens.Nulla ætate tua Euripides monumentaperibūt.Cõpo
lịca Simpliciaſequunt vtcõfydero defyderiâ defydero &ſimilia producunt,
Perfidus a fide cor.Bifidus quadrifiduscor.licec afindo deriuantur, homici
da infidusa fido pdu.Chelydrus & quotidianusponatur ad placicum ,Mar
cía ,,pducit quocidianus,Culcus ſindonenon quotidiana.
I ANTEF
· Iante Fcorri.vtartifices,Namipoficum in iunctura compoſitionis corri.
ythomicida.Præter tibicen & matricida Auſoniuspduxit,MatricidaNero,
proprii vim pertulit enſis.Et meridies apud Catullum pdu.Iubead se venia
meridiacum ,Alife pdu.apud Silium nomen oppidi,Produc etiam quicunq
qualicungquanticung vorig pläriqzquiuis quilibet.
Vbi 3 Pro.
Vbicunq.comunia ſunt,fed hoc frequentius Cor.
Ibidem u ( Pro .
I ANTE G
IanteG cor.vị mitigo,Produclæftrigiones origonūopeirãyoy,Producter
minata in ga vrauriga quadriga,caliga cor. Ingo ye-caligo fuſtigo inſtigo
caſtigo veſtigo affigo vectigalveſtigiafaftigia depygis apygis.pro.cõpoli
tafimilia ſuntſimplicibus, vr aligo refrigero.Producſalpygus.
I ANTE L
IanceLcor.vtquintilus myrtilus maſſefylii.Maffylia vrbs in Narbonell
puincia ,&verbalia ve fertilis,Produ.aſylum afylasaſylus crocodilus Lucili
us oilius.Prod.neutra inile ve çonchyle ſedile.Produc cobylāapud Flaccum
Denominatiua vcſeruiliscõchylium teſtilis a ceſte axilis quintilis ſubtilis ma
fylios aprilisſextiliusatilius pamphylia venilia parilia diuliuspetilia manili
mnaſilius eriphyla teftylis,pprium cor.maffylia pdu.Priſcia .Aicmaſefylit
necnon maſylia proles,prouincia eft Aphrica ,Allophyluscontra Prudenti
um pdu. Qõkop vndedeſcenditcircunfle & itur,Compilo & expilo ſiue a pilo
telofiueapilis corgis deducant,ſiue ab eoģd grçcipilatas plurale pdu.Hora.
Compilalle putes verbûnõ amplius adda,Depilo uero corrip.Martia.Cum
depilacos Chreſce coleos portes. Corrip ,dapſilishumilisparilis vtilis peftilis

1
 SYLLABIS
Vocatiui cor.ve VirgilicongiliValeri,licet accentu acuant,Produ.Cordi
liuspiſcis,Rucilius ponitad placicum ,CachyllusVirgilius poſitionc pduxit
lib.vii.æneidos,Hora.i.carminum cor.demensvnuml,Circa mite ſolum ty
buris S monia catiliProduc aufilenaapud Catullum .
I ANTE M
Tante M cor.vt optimus azimus,Prod.enthymemamatrimus ariminum
amimome patrimusquadrimus ſublimisſublimen opimus.Verbaliaa very
bis quartæ declina.munimen munimentőexprimentūrudimentū rudimen
farcime.Cõpoſita ſequunt ſimplicia vemagnanimus, pduc argimõ ágytuosa
I ANTEN
I anteNcor.vtPampinus inquino perendino. Produc a fodio ducta ve
aurifodina, A faciocarnificina cauſidicina,uerbalia omnia,Pro.apæninus aci
naacis carinữcaminus cuminū ppino carinas veftinus laciniumlarinates tee
leſinusgelaſinus vaciniãopinor caſilinūlidicing ſelinus vrbs,echinus feftinus
pachinus feftino erinnys ſalinumTicinus aliqui cor.fupinuseraſinus fluuius
apud Statiū & moſſinceci apud Flaccum.Obliğsnominū,pductorű ut phor
cynisdelphinis.Deriuaca poſſeſſiua ppria & localia patria clandeſtinuscarni
ficina cõftrina mediaftinus coracinusbarcinon barcinusquirinus diuinus au:
ſtrinuscedrinus lupinusarpinasabarpinoſecinācorphiníīcluſinum agnum
caſină lucrinū marinữ & multa hmõi.Præterilla quæ corripiunt,ut craftinus. 2

hiccine nundinæ trinundinus,ptinus pendino compendinus diucinus horni

tinuspriſtinus quatinus acinumpraſinusamygdalinus oleabinus deriuarum
abolea,Venientiaaſero ſerotinusafagofaginus.Deſtino cor. Iuue ſaty.iii.
Deſtiner atæ vnum ciuem donare Sibyllæ , & apud eundēpdu . Etdominit
gladio iam deſtinata ſed olim ,Cor.etiam gręca apannis arboribus lapillis co:
loribus,ac aliisplæriſqz rebusdeducta,vecriſtallinusadamantinus myrrhina.
byſſinus coccinius bõbicinusfandicinus.Produ.ſalamina a ſalamis. Produc .

foeminina fubftanciua vt farinareſina quam aliiqtiã corripi uolunt,iuxtahức

verſum Iuue.in viii.Deſpicias merico nam quid reſinataiuuentus, & Martia
lisgo corripis ſaginaculina ægina,Saginare tñ Calphurnius corripit.VoğⓇ
turca bono plauditfaginata magiſtro.Præter illa qñcor.Buccina fiſcinafua
y ,eleemofyne cuphroſyne mnemoſyne laminamachi
ſcina fce.Cor.habentia
namucina pagina pſerpinapatinaſarcina farſina trucina aſina faſina ruſpina
felſina ftatina carina.Quædam locorumppria,ut Mutina.Quedam naturā
maſculinorum ſequentia ut aſina. Corripegræcain osdeſinentia vrearinos
operinos, Therinos& chimerinos & c.quæomnia Marcialis corripit.Proprio
rum & patronymicorum quædam producunt,vt albinuśnerineAdraftine,
Quædam cor.vt flaminius,Producſcatinius vatinius papiniuscharinus car
quinium virginius gabinius,& ab hisfæminina,Breuia moriniarminiū vti,
num apirinumlycinus. Titiniusnomen medicicelinus mirinushebrinuspro.
pria ,Liciniuscorripit Horacius.Rectius viuesLycini nec altum ,lycinia vera
pducit ,Medulcis domine muſalycinia .
 IN MEDIIS
I ANTEP
IantePcor ,vt antiphos antiphus,Pro.obſtipus ſeriphos coliphia entpeus
euripus Racipalis pprium . -- I ANTE . Q
Iance Q produ.uc iniquus,Cor.aliquisreliquię religsſiliqua.Copoſicort
ğdam corri.yndigvtiq ;ğdam prodatuniyirios,ğdam cõem hñtur ubick,
I ANTER
Iante R cor.ut gadiris,Produ.Papyruspapyriusſapphirus lapis, Sapphie
!
sa ppriõepyruscofyra cocytatorcyraequiria podalarius camirus cypirus
collyriū magiros archimagiros ſuſpiro ſuſpiriūbuſiris pecoſyrisoſirisdeiani
ra rabirius Semiramis delyrus tentyrabucyruscõem habent,Quodmihi tū
vanű rūdelirūeſſe uidet,Lucretius,idē, Quod facic hic idem perdelirus effe
videt,Valgiuslac niuiūburyrics nouũ cum melle& c.Egnatius,molliqſub
actabucyro ,Producphilyriuspinuploo,Niſyrosinſula vioupos &bechires.
I ANTES
Iance Scor.ut elyſium hypocriſis heterocliſis.Producâtamphríſus amphi
fos õele Diowo arphiſiấcābyſesdionyſia gauiſusparadiſus Dionyfius aphrodi,
fius laliſio crimniſuspharifæus,fedſqibičp duplexſſapudGregoriū Nazian
zenumphariſia anchiſes amphiſa cephiſosheliſoseliſa lariſſaparalyſis amethy
ſus,Moyſes Prudentiuspduxit,Viditendeuseſſebonī uelut iple Moyſes,
melius aücprima pdu.quia per c longumſcribitur ſicM CUOHS.
İ ANTĚ T
I anteT cor.veleuitasamicalecychushexamita polymita naricis,aliilecy
thus indifferensponunt.Produc finitaintapropria hoim locorum a propriis
ſumptavt margaritaeremita eboſica elíthyia leuita oricylacoperovic,alii legūt
apud Silium orichyſa,calamita picuita,a iam di& is excipealphica quodcorri
pe.Berythus pdu.Græcaintis tes,ut ſunamicis andromicisnarceſſitestherſie
tes hoditesortus. Denominaciuaurmaritus auritus Cerricus pro furioſo ,
præterrferuitusquod corri. Heraclius produ.Condirusa condor corripit a
condiorproducic.Iuue. Turgidanil prodeft condita in pyxidelyde,produc
aquitania,Corripeprofelytus,Agapytusetiam propriumproducitur.Supi.
na participia verbalia a uerbis terriçuelquartæ coniugationishabentibus in
præterito uiſi & ſupinuminitum ,vcaudicum cupicum petitumlaceſſicum
Abhuiuſmodi verbis compoſica uc dormito.Præterilla adicum nequitum
Corripe terminata in tius cia tium ,uc tribunicius iufticia ſodalitium ,Prod.po
cicius cocytococycus paraſicusluſitanus berythus margaritum idolothicus
ophites,Producinuicusamphitritæ.Corithosprofagitta producic,fed cory
thus pro oppidouelmonte & corytus ppria viriinvii.Meta.Ouidii,& cori
tus ppriumviriin xii.Mera.corripiunt.Blanditiæ& nequitiæ corri: & lautia
cium & aduerbia omnia.Produ,ambitū ambitusparcicipiū , quia nomé cor.
Cenſicusa cenſeo caramicusaconitum hermaphroditos epaphroditus. Oblir
quosnciin is produciuc quiricis, Vialecudinispotiuspereſcribitur.Prod.fini
ta in itus deducta a deponentalibus cómunibusvemenditus. Præcer cuicus
quod corripic.Produ.nouitius nucricius,unde Archirrenius. Languida ſegni
 SYLLABIS
cies veneris nutricia tradar, luuenalis,lam ſede in ripatetrumq;nouici hor
rer,Irrico proprouoco produ.Pro.euacuo corri.Copofita fimiliaſunt ſimpli
cibus ucoblicus,Fortuituspituita cõem habent & c.Hora.Nec forcuituncer
nere ceſpitem.Iuue.Non quafi forcuito vencorum rabie &c.Perſi.Somnia pi
cuita quipurgatiſſima micrunt.Cum mulfobibitum picuica noxia foluit:ho
ra.Lenta feretpicuica lides maxima credis. Produc multitius fuppofiticius
& alia in cicius, luue.Cũ tu milicia ſumas,Martia.Hermesſuppoficicius ſibi.
I ANTE V
Iarte V vt faliua producitur, & gingiua recidivus rediuiuusfecundábre
uiant,
Corripe Niniuc& Imbriuiumflumencorripit Silius.
O ANTE B
O anteB cor.ucariftobulus orobus abnoba caprobane, Produ.ambobus
duob’october.Cænobiūmedia corre.Ita.n.fcribitxorváciou, Iacobus quadri
fyllabūpdu.Claudia.Nelaceres verfusduxlacobemeos.Et Greg.Nazian.
Ματθια7 ος θωμάς π και αλφαίε Ιάκωβο guod &Iacob declarat,
Ιde αβραμίδης Λειβακίακώβ τεκεν όσι’ αριούλαν , ubi notabisobi/
O ANTE C ( terludaseffe di& ione criſyllaba:
O ante Ccor.vt apocope ſyncopeſophocles.Producobliğsa ntis nacura
pdu & is ut atrocis ab acrox.Prætercappadociscappadociapcoquus pcocis
celocis a celox.Pro.ſuffoco foco latrocinia patrocinia lenocinia & fimilia in
' O ANTE D ( terminatione
O ante Dcor.ut exodus,Pro.Erodiusprinceps auiū ,Herodianusherodes
herodið palinodia,ſicem waarvodja apud gręcos ſcribit pworodespyrodes
Obliğsnoīscuftos & uerbũ cuſtodio.Thermodoõepodosemodain vi.Fla.
O ANTE F VEL PH
Oance Fuelph corripicurut ſarcophagus.
O ANTE G
O anteGcor.vtægloga,Pro.Synagogępædagogusparagogeilagoge
O ANTE L
OanteL cor.ut ſoboles,Pro.çcolusidolūpſtolor pharmacopola capitolis
mauſoleūpactolus ſubſolanus timolus cimoluscimolia geolophºbibliopola,
In polis uel polasdeclinata, Si polis venditore ſignificat,ut lachanapola pdu.
Sedli polis urbēſignificatbreuiat,ut Coſtantinopolisherbipolisiuftinopolis
cancharopolis.Producphonolenides apud Ouid,in xü.Meca.Iuncta phonole
niden alūmo vercicefregit,fed hoccarmen videtur maxime deprauatū ,cum
duæ prime in phonolenides natura corripiant,antepenultima& vltima pdu
cant,gd contra ibi fit,ita eñ ſcribit apud græcosqovcampeidus.
O ANTE M
OanceMcorri.utSalomon apud chriftianospoetas,ut& apud græcos o
breui ſcribitur oorgueñv,vndeiurecorripi debuit.EcGregorjusNazianzenus
corripit,& obreuiſcribicnonfemel,preter cetera ica dici kaisorgucooopino
E
 IN MEDIIS
aromaaxioma geosaetra,Ichome arx
fcribitur arcoux
Meffanæ urbis,Salomepdu.ica enim
O ANTEN
Oance Npdu vecoronaconcionatorCatonis ſermonismāmona, gapa
fcribicurapudgręcos.Dionyſius cor.quia per omicronſcribit quaſi dios ident
louisnyſius.Silius vero in iii.produxitſibenelegii ſic,acnebrilía dionyſeis co
ſcia thyrſis,id forfanfic ratione iun & ura . Græca & barbarain quibuſdam
corri. peronikpoy,hocefto breueſcribuntur aragonis briconis auſonis apo
nús diatonus dæmonishæmonis canonis lingonis eſonis teutonici teutones
hermonietiſiphoneheſione alcyone antigone & ſimilla.Ercompofira a gonas
utchryſogonus antigonus iaſonisidmonis iconis memnonis pannonis ſardo
nyx ſindonisſantois turonismacedonis codonum philemonis ſarpedonispa
lemoniscalidoniibritāniçeuemonislacedæmoniscarchedonis agamemno
nis calcedonismyconascotana vaſcones.Adde prædi& is breuibus,Mecion
metionisμκτίωνματίωνοσ , Ethermon ethemonisεθίμωνεθίμωλοσ peon peo .
nisTow Trecicos,cercionoskapxicovos,autonoe esấuTováy & auconocius
@UTO
yoxioo corripiunco ,Ouidi.lib.iii.Mera.Additus& pauor eſt.fugic autonoçi
heros,nõauconeius.A & çon acteonis actçonius aktaiwy. &ktaWVOS ÓKTIME
oopdu.o.Ouid.cñli.iii.Meca.corripit dicés.Autonoemoueãtalos a &tæonis.
vmbræ ,Corri.didymonis apud Flaccum in iii.agmonis vel almonis & xlovos
pleione πληιόν» alemonis αλήμονος halcyone αλκυόνκ halcyoneus αλκυονεύσ
merionesuinprópko Mæonis mæoniusuaioviomæonia amychaonis andremo.
nis chironomos alezonishyperaonislycaontserigonelagonismyconis chyo.
ne anthedonis aonisciconis ftrymonis hylonomealcanoris polyphemonis ſi
thonis dama ſichthonis deionides echionis echionidesechionius eetioneus di
oneus amphionis hyperioniserelichthonisgorgonis iaperionides ixionis le
ftrygonismemnonis menephronis migdonis myrmidonis nebrophonus pā
dionis parthaonis telegonepareconium ophionides andræmonis ilioneus pe
lethronius noemonis,Virgi.inix.Alcandrumąhaliumạnoemonaq britan
ning;vbi alii falſo leguntnæmona ,nam & in Homero unde Virgi.cranftu
lit ve allegat Seruius ita habetur vomuova.Corripe ericthonius fophronis ( lic
cet Marcialisſophroniusproducat dicens,õro diu totam ſophroniruffek vr
bem ) polydämonis perfephone phæmonoe.Produ.ſperc mega fcribūrur,
damonisſimonis ſinonis antiphona hyponax calidonis ætoliæ oppidū colo
phonis babylonis deucalionis rubiconis bionis & fimilia,lycionis cotona las
doniscrotonis amydonis iafionis ab iaſionacnonis heliconis trigonis a trigon
cidonis cytheronis aconitum perſona pleuronis fymphonia opſonor caulo
nis tritonisnaſamonis Apollonius &Womcovos prod.apud græcos quia per co
ſcribit,ſed Martialis corri:Addepdu isemathionista e;Wyfaoiwvoo laco
nisaákoopooladonis nádopoo'alconis adxwpos maraconis adonis ammonis
amphycrionis chironiscydoneus doloniia62wpoododonisdeadlaviododo
næusachoniscr opos aethalionis&1001100poo almonis &amonos coronis coro
neus.cremyonis eupalamonis euricionisleuconis milonis. Marronespopuli
philammonis pythoniscychonis celamonis chyonisthyoncus trionis damor
 SYLLABIS
misgelonisſcironis biſtonis,utcradicStephanusadplacitãeft,fcribitem apud
grecoςβιτόνιος καιΕισώνιος βισωνίςfolomdisσωλωμωνοσ cleone κλεω
ifyconstoonisftiponisagathāisargothoniu,fidontidonisponifadplay
citú,fic eñ ſcribiť apudgræcosi od ovisnodávislos zjadw's215 to
fisk po ,hoceftpero breue, Virg.produxit,Meminiteucrumſidona uenire,er
Ouidius lib.ii.Meta.Suſpicitindigènælidonida nomina dicunt. Corripic itē
Ouidius li.xiiii.Meta.Sidonis pyra factiſub imagine facta Sidonius itemad
placitū ponit apudłacinos & græcos qui ſcribuntadáviosoidária odávion
pero longum ,& oido1t6o per o breue iuniores& Euripides produxerűt,Ho
merus & Dionyſius corripuerunt,utnorauit Aldus Romanus literarum in
ftaurator.Ionium icem ponitur ad placitum ,Iuuenalis corripit.Perculit lonia
cõftantipe&torequamuis,Propertiusproducit,At cu feu mollis qua tenditio
nia feu qua,Producfalonjs pleuronis alemonius argotonis prauronis veco
nis antonius & vTuoviosiepápopoo ſolonis pygmalionis célonis theonis therơnis
concioniscõcionor.aris.pereonis chromyonismechone ithone amyone apud
Flaccum in iii.& ſalmonisnymphaapud eüdem,&medonidis in fexto eiuf
dem ,aphronicrum & opóvirgou quoStarius veicurcor. Saxõespopuli Germa
niæ corripit,ſed axonespopuliGalliae pducit, Sededonisægæonisgerionis
orionisionia ioni® cõmunem habent.Ärmatic aurocircūſpicicoriona. Vir
gili.Enſiferi nimiū fulget lacus orionis,Lucanus.i.Aurhelicen iubeoftridig
orionis enſem ,Meta.viii.Acosauro rude fulmen habent orionis alti,Scat.vii.
Ægæona ſuis immania terga lacerris,Meta.Nec centum geminiftri&tos coço
nis enſes,Claudia.iii.Quid ue tripecora ter gemini uisgerioneLucanus,Ge
rione extin &to ,Virgi:aploposregulariter pdu.licedon & ægæon.
O ANTEP
O ante Pcor,utinopis ſyncopa rhodopenomen mõtis, Prod.lagopusaſo
pus aſopiū inops fluuius crocopus europa pyropus hydropishydropicusſy ,
nope vrbs.Eſopuscanopuscanopeumhyffopum cyclopis kukiwwo hydro
pilis fiſaltébene etlatine dicit.Rhodopisnomēmeretricis,lope porcus(féd cũ
nymphā ſignificato breuis eft) & ſynopis,pdu.& cercopis kezkaTTOO & epo ,
peusétionuç.Dolopis regulariter corſiceñſcribitnónotdorowco .Siliustñ
pcernaturam ,pdu.Telum ingensperg armauiriper arma dolopis:
O ANTE Q
Oante Qcor.utalloğr.Sed aduerte compoſicaut alioquiutro :
O ANTER
Oante R corripicur,utcorporis anaxagoras pacorusledoria
Produc deriuata ur ſonorusdecorus,Decorum pro honeſto 1

Indecor autemcorripitur.
Adoradoris adorea Virgilius pduxit,Auſonius corripuir,Vganiuscor. &
pdu.Decoro verbum porno,Canorus.Obliğs terminatorum inorutcalo
ris.Abeodég deriuara
yt cenſorjus,Præter arborismemorisrherorisheco
E ij ,
 IN MEDIIS
riscorgiscakorismarmorisægrisbicorpis cricorpis amyntoris eboris poly
mneftorismentoris.Nā uc Seruius dicit,oia greca inor in obligscorri.o. Pro
ducetiã pelorus,Deriuata adoron.i.donā utpolydorusdiodoruslicoris ten
toría cythorus Coriorusapud Flacc.ſicomorusdiores anchores aurora helor
kerroriúsrilamori.Maſculina in os ut floris leporis,Producoſa in ori® utuxo
O ANTES ( rrus.
Oance Spdu.vt mendoſus gloriolus,Cor.ambroſia ambroſius leucoſia
Atukosapadrolus aarhpoodo pecoſyrisſympoſium theodoſiuscynoſura ebo
fita eleemoſyna.Ioſephus & loſeph pdu.o in mediis,itaeſcribuni wong ito
rapos,Nazianzenus. Murigos Éx BpomelnsOsos ajeCorpos Énfelü icono.
O ANTE T
Oance T pdu.utçgrotusdeltocon lichoftratus Iſcariothesbuthrocus.Co
poſicafequuntſimplicia,ucantidocon aptoronmonoprocon.Corripe abrora
num alyxothoe apud Quidiñ á Ausobówaliquoties oſtrogothus Deiotarustex.
HerodorusZenodorus & fimilia ppria,Sidonius,Biſalta oſtrogochus procu
Ateş farmaramoſchus.Auſonius.Huc poffem vitosinde referregothos.Ecfi
græciſcribantgorchus perpoſicionéroto.o.Inde dicit,Quipocuicdurasgoc
thorum ſubdere mentes,melius aūc pdu.ex literatura græca ,Corripe ſibores,
in vi.Flacci. & acrota apud Ouidiumáxpétuo onocrotalus..
O ANTE V
O ante Vſireperitur. Aduerce
compoſita
V ANTÈ B
V ante B.cor.ut coluber,Produ,faluber impubes inſuberanubis. Produc
cherubim ,liceņgræcefcribitxepoucale Produc delubrli. Quædã cópoſita a
lõgis urobnubo,Præter pnuba innuba,Cõnubiữindifferéseft.Experiar,Nu
midū petã cõnubia ſupplex . Vir jiti.Idē.Cõnubioiungā ſtabili & c.Seruius
dicitplyftolencor.cũinnuboundeeft pducat, volubilis& fimilia,pducunt.
V ANTEC
VanceCrequente ausum pdu.ut fambucacaducus Eunuchus. In religs
cor.vtuolucer reducis.Productñpollucispollucio fiducia caduceus pannu
cía.Copoſica a lõgis deduco reluceoreduco máduco.as.uteduco.as, corripit
meo iudicio ,licer Arator pduxerit,& forſanmeliusſivera eſt deriuatio Per
orci,q dicit pa manu ducēda veniat,cuietiã ( cicãce Nonio Marcello ) ſuffra
gafLuciliºli.xv.ſary.Comāducatus corrupit ad incita adegit.Et idēli.iii,fa .
Cõmáducat corã cõplexacomeft ,mihioino,vident ex code fonte deſcêde
re,educare & māducare,pfercim ſicõſyderamusueterűincarmine licēciā,Sa
bucus Serenus Samonicus cor : V ANTE D
VanceDpdu,utreſtudo.Cor.pecudis cucudiincópoſicione,utcõudiob
tudi ponit indifferens.Vireſqualentes.cõtudiccrudelishyems.Ennius in an ..
Speratum meritis diram quicontudit hydram.Hora.inepi.
V ANTEF
V ante F corripitur ut arcufex.V ANTE G
Vante Gproducitur vt ferrugo,Corri.cõiugis.Compoſica cum iugo uc
 SYLLABIS
bilugus velbiíugis,papugipV ANTE
& deriuata,Sanguiſuga
L gd gdan pdu .
Vance Lcor.vtexulis tribuli tribula peſſulū ,Produ.adulor getulus amu
lus.Noia tertiædeclinatiõis ut tribulis curulis,Præter õluliscõlulis,Produc
peculium apulia,fed appulus cor.Producportulaca ariſtobulus paſſibula&
corcular ſecunda Priſcia.aliicorripiunt,Etterminata in bulus vethraſybulus
cleobulus & dulus uchierodulus,Cor.nebulo Herculeszabulon cuculus ģd
Hora.produ.dicens cucullusduplicill,fpeculare & mõi.Antula apud Mar
tia.produ.Hoc tegicurcita rapcaſuis anculaſepulchro. Ficedula ponitur ad
placitū ,Produc lulus iuliusu in mediis,ita em fcribituritrosiovkins
V ANTE M
Vante Mpdu.uralumé,Cor.aucumo cõtumaxcolumě documētű mo
numērum & limilia lucumoincolumiscucumis pofthumus cruſtumiū Colu
mellairrumo,as,Copoſica a tumeo vrcótumelia. V ANTEN
Vance Nprodu.vtlacunar,Corripe albunca . V ANTEP
V ante Pcor.vt volupishuppupa,Erilla vhñt in ia & ura cõpolitiõis vt
quadrupes,
Tibullum .
Producerigdupus éproutsoo nõeridupus& aurupinus apud
V ANTE R
- Vance R produ.vt filurus.Cor.bicurix camurus centuria centurio lemu,
res luxuria,Mercuriusmamurius.maſurius purpura ligures.aftures anxures
palphurius ſabura fatura fàcurea cencuripe urbsarcuriusſaturicuguriū.Obli
qs tertia declinationisutguccuris furfuris PrętertellurisMedicaciua ut lectu
rio& abeisderiuaca,pter ſcacurio prurio ligurio ſuntprimitiua,& cicurio.
Hara.Tractauít calicē manibus dum furtaligurit, Ouidi.Lemuria pduxic
Aliimanſuriusſcribuntin Perſio v pducta &ficlegunt Perſium , Excepro.
gd manſurirubricanotauit,Ita emapud gręcos,fcribit,& pfercimapud Acha
næumuayoougios,ita utantepenultimadiphthongolonga fit.
V ANTE SI
: VariteSpdu.ve Creuſa,
Corri.canuſiūebulus Syracuſius apud Virgiliū
fed legendumſyracoſiusmóre dorico ne diphthõguscorripiat,Cor.bládula
apud Horacium ſyracufæ prod.apud LuciliumManilium , & bene,quiagræ
ce per ordiphthögum ſcriptumcomperi.Cor.voluſius brunduſjum nenulig.
peruſium ,ProducHierulalem ,nam icafcribituriepougerules
V ANTE T
V ante T pdu.vtcicura,pputium indifferens,Cor.arbucusdefrutî Mia
nutius propriumapud Şilium .Cópoſita ſimplicibus funt ſimilia,utalteruter
diſputo percurio.Neuter& fiexne & yter cõponit cu tñdiphthongus efficit
Diluuiū proluuies& ceteraa luo cor.lu,hoceft u ante u conſonantē, & cetera.
vance yhabencia, vc Pacuuius Hæcdemediis fyllabis..
IN VLTIMIS SYLLABIS
Vltima fyllaba ea dicitur qua dictio finitur, Vnde'ipfa monofyllaba 9:
ultima eft.Cognoſcituraüccalis quatuor modis.Poſicione ut fælix,Diphthố
Eii
gout mula . Autoritate,Regula. Idi . i

I
 IN VLTIMIS
REGVLE
In a deſinenciaprodu.ut nega,Corri.ita quia quod Neuiuspræter morem
aliorum produxic,pucaaduerbiū. Caſualia & noíafinita in a ut poeta muſa
hectora,pcer in ablatiuis ubi producuntur.Adigræciin a yeatrida cor ,Vti
ancis,pductis in as venientes produ.utænea ab æneas,Ermonoſyllaba infle
xibilia cõia ſunt,Corğdam barbara & græcaucManna paſcha, Licerarum
noia abcindifferentia ſunt, A prepoſicioprodu.Numeralia in ginta,pdu.ut
triginta quadraginta,Alii uolunt ad placicũponi,vnde Marcia.Sexaginta ce
rascum limina mane,Ecalibi,Mucuoğd nobis ter quinquaginta dediti. Alii
vero dicût exemplar effe corruptū ,quinquagenaç non quinquaginta ſexage
na nõſexagintalegendum ,In genta cor.vequadringenta,Poſteaanceapdu.
& qñoscor. Vlera ad placicum ,Serenus.Cura nihilprodeftne ducit vltraci
catrix,Tedmeliusprodu.Sic fruſtraad placitīapud luuenalē & Auienī Ruf
fum cor.fed melius,pdu.Regula priſcians,Sciendữ Qomnis ncūs in a deſinens
cor.ſuis ſit apud gręcospdu &us,vrLydiafyria phrygiaitalia hiſpania. Vñ
accentus gąs tpemutant.In paucistñ inueniuntnoftripoetæ græcis feruafe
morē græcũ ,Statius in iiij.theba.Nõtegeanõipſa duovocaralitefælix ,Cyl
lene,Ideminvi.Te plangeretargos. Tenemea cibi lerná comaslariſfacſup.
plex, Addeetiã Ciceronē in arato.Electra ſteropeglinulſanctiſſimaMaia.
E
In Ecorripiuntur,Sedmonoſyllaba producuntur nie te fepræ
r& cum ſuis compoſitis
reNe ] pro. ancum compoſicis
Cor.' Ve Laut
| Te . rTute
Pce Incompoſitione Tuapte & fimilia
Се s Huiufce.
Produ.gum &dcñſingularē ,& nem & vimpluralēprimæ declinatióis quia
diphthongant vt mulæ do &tæ ,Pro.græca accētu,pdu & o infine pnunciara ,
vipenelope Calpe, qd luue.cor . & Ruffus Feftus,vel potius iny finięcia uché
lene, Ablcõsquinte declinatióis vedie,cum cópoficis pridiehodie .Etfameab
laciuũ. Producne nolentis & ne prohibendi.Tabeapud Lucretiū ,alias corri.
Quoſda græcos ablcõsuceuphrate ariſtotele. Vtõsa ntis,pduétis ut libye
achace enide Calliope,peer Vlyſe achilleoreſte thyeſte ,Secundas pfonas ſin
gularisimperatiuiſecundæconiugacionisurdoce moneaude,Pro .deriuata
adaciuis ut belle pulchre do &te fere,fic fermequare,Precer bene male,Aduer
bia ſuperlaciua produ.vtminime,vcdicitSergius,Pene cor.Oui.ita legatur.
CõciguosponiScipio magne cvis,nonpene.Proper.Sicerepramihi penepu,
ellamea eſt,& ut dicitPril.Noia paduerbiis inecorreptam deſinētia inueni
mus ut facileforce,ut fortefuic iuxca,& fublime uolans,Apprime indifferés,
alii apprima legūcdum cor.Male Oui.in cöpofitione pducit,Sępemaledixit
cumiam properaret achilles ,alii legūc Oui.Sæpemanedixit nomale, qd ma
gis probo ,Copririceherepenemage age agitzeugefxpe manc magnopere
 SYLLABIS
neceſſe repenteimpuneperegre abundenempe quippe propeſpontepone.
3
Inideſineda pdu.vtbibi,Excipe mihi tibiſibiibi vbiqindifferentes ſunt
cūcôpoſicis,Cor.nili quali,V tõsgræcosvc amaryllitybri.Properti.Nācpa
ri cu fapiens& cu Menelae fuiſti.Parivcũsa pari paridis,
Oui.Cīcuperespa.
tria colchi manere domo,& colchis,idis,medea,Cor.dtāsgræcosa noibusin
as uel inis terminatis ut Palladi,Sca.Palladi licoreæ celebrabatſcyroshono
rem ,Sabinus,Pyllididemophoonpatria demiccicab urbe,Proper.tñ produ .
i Tyndaridipoterantgaudia ferre fuæ.Inflexibiliaſuntcõiauc dicitPompilie
us vtgummimancipi. Quæueroper y ſcribuntur corripiuntur zów.gony
apud Theocritū ,& prochny ogóxpv apudHomerū.Moly apud Oui.Virgili
uspernaturāſyllabæ corripit, quidū ait,Credimusangamantipfiſibiſoma
nia fingunt,ficut & ocor.dicēs, Tecorydon o alexi,fedlequés vocalis aufert
uim priori,ġd ad græcorü fecit imitationé, qui& vocales longas& diphthon
gos infine di&tionisſequenteOvocalimodo corripiuntmodoproducunc
In Omonoſyllaba producuntur ucdoſto.Opluriumſyllabarumcõiafut
ut fcribo nero.Produc datiuos & ablatiuos ſecundæ declinationis ucdeo , Ec
ſiaduerbiafiant ut tanto quanto.Græcalatinafactaetiamponuntur ad placi
tum ,Quid nililaſciuas cancáuitſapphopuellas.
Nocaregulă Sergü,Fereomnia græca quæ in ovexeunt detracta w fylla
ba perbreue o proferuntur,up& rwoop ApolloTáto Plato agamom
non agamemno recop leo Apockwy draco.Hoc etiam vult Seruius & Priſcia ,
Stati.in vii.Monia cyrrhea mõſtrauit Apollo iuuenca.Martia.Ipfe meū fler
uidixit Apollo linon.Idé.Læſeracingratoleoperfidusore magiſtrum.Illico
corri,Virgi.in roſa.Oftentatoculisillico dona rapis.Cõia funt.Quandomu
tuo,ſero ſedulo crebro profecto ,Vero corrip.Silius.Luxoritur mihi magna
ſatisſaçvero ſuperQ.Ergoſicauſa uelpropier fignificat,pdu.aliceradplacitū.
ponitur.Ego ad placitūponitur.Gerundia in do ponuntur adplacitum.Cito:
modo ſemperbreuiatur.Producgræcos ntõsino, Dido fappho etichio ale,
& o ,Male clothocorri.vltimam in hoccarmine.Clotho colum baiulat & c, î
ex declinatione attica ſunt pdu,vtandrogeo demoleo ,Omonoſyllabā Vira
giliuscorripuit in buco. Tecorydono alexi,meliusproducitur,
InV.pdu. vtgenu cornu, Tuprodų,tumet corripitin côpoſicis,Lucreti .
Tu tumec anobis iam quouis tempore yatum , Maximus vero Victorinus.
tradit in nrõacto & vtă corripi in aliis produci.Priſcianusautem dicit, Ego,
in vſu pariter inomnibusproduciinueni:calibus,
C
In C produ.vtdicducfacſic,Proper.li.iii.Dic & damnatasignea teſtamai
nus,Facaliquandocorri Hicpronomen indifferens,Aduerbium hic produ ..
Corri.lacnec donec,Cor.accõiuntioapudStatiuminiii.theba. Sed gelidis:
acinercibus æuo,aliiproducunt&melius.
 IN VLTIMIS
BD GMT
Definentia inbd gmccor.niſi poſicio ueldiphthongusadfit vel ſyncope,
Oui.infappho.Vtmonuit cã uoce abiicego rerrica furgo.Corripiunt tñ eţia
Virin ix.Audiit & cæli genitor, pro audiuit.Iacob proficem fcribitlaxca.
H
JoH producuntur vtvah, L
InL cor.ut ceruicalſemelfamulfacul Lucilius.Heu faculefthoi inuétu bo
na fæmina nurg ,Pro.ſolpolnil.Barbara infineaccentu pronīciataut Gabri
el Michael Iſrael DanielŠauldiſyllabũproduc vltimadiphthogo, Tanaquil
dicit Marcía.Capella pro . & Vidorinus & ferui.licet etiam breuietur,
N
In Nprodu utticanpäan quin,Cor,forfan forſitan antñ attamen in exfn
dein proin ,Corripientia penul.gricreſcētis ut'nomennoisingiõ ,Victorinus
dicit ftamenpe&ten pollen produci,egoexéplano habeo.Plæra græca ilion
pelion econtrario mulca pdu.Produ.helicon ,Auienus,Cyrrhamihi & totis
le helicon inſpirat ab antris,hoceſt ntiacti in on perobreue corripiunt,per w
producuncur,ficgti plurales græcorű.In accuſatiuicorripiuntut thyrſin.An
fyllaba neicafus ſingularis numeri,quæ maf. & fæmi.genere in græcis nomi
mibus inuenit femplongaeft,usterminataupenacto producunt, Marcia .Te
fingente nefaspyladen odiffer Oreſtes.Viden ſatin legin & fimilia cor.Ser. tñ
natura ſuavult eſſepdu & a.Accuſariui inan& enmal.gen.producuntur,vt
Anchiſenäenean ,Flac.Rurfushylan & rurſus hylāplonga lonaret.Quçaūc
funcge.fæmi.corripe.Ouidi.Maian & ele& ran taygecemos loui.Sta.Nang
ferunt raptam patris æginan ab vndis.Sed glyceren Martialis &auguſtus
glaphyren ionice produxerunttefte Pompilio.Ncūsſingularisonfyllaba ter
minatus maf. & fce.generis noim græcorum longam habet.Neutrofane ger
nere ulamabreuis eft,Accuſaciui græciin onplærūgcorripiunt,Marci.Aut
puero liquidas aprantē dædalon alas.Idem .Paſcentem ſiculasaut polyphe
mon oues,Nemon communem habetutnemo,Ita dicit Prif.In enpdictam
græcauel latina maf.uelfoe.ge.ut hic lien hæc fyren rien velren & ſplen.Ca.
tul.Hymenohymenaehymenades o hymenae.Idem Prif. In in producta
graeca maf.uelfæ.ut hic delphin.Idé inon,pduđã grecamaf.uelfæ uthæc ſi
don hicmemnõ.onis.Prop.Proſeqtcãcu triconoëlgmarinç. Idē,Acron her
culeus cenina ductor abarce,Vir.Formoſā paſtor Corydõ ardebat Alexin.
Idé.In medio duo figna conoet gs fuit alcer.Erreriata cówpducũcutdeciſe.com
dæmon fionowy Symeon oupécou Simonocyhæc ſpecialius dicuntur.
P
Inp corripiuntur vt volup,Barbaraproducu nt ut loſeph
R
In R corri.ut Cæſar imber & cõpoſira, Prody.aer quod tum Claudia.cor.
alii apud Claudiana non aer fedaxis kegunt ærlier liber celtiber quod Mardi
alisetiarn corripic.Cracer carafter ſtacer ſocer chara & er, Monofyllaba corri.
 SYLLABIS
Produc cur fur nar fluuius lar far fer corindifferens eft, Produc par cum
compoſicis diſpar impar compar,Inpar Caius SuetoniusTranquillus corri,
præter morem in epigrammare ad Traianum Cæſarem.Nitor ad imparop
nec Apolline ſcribo ſiniſtro,autpynterultima lõga,Pãther & omnia in yg
terminata utpreſtercremeſterphyſeterſocerclyſter luteralcer character,Præ
cer pater& mater & lyncer latini quidam corripiunt
AS
Finita in aspd.ut dasmaieftas.Cor.grgca finiétiagtmin dis dos ut pallas
dias,Olympiasapud Maniliū , A & osgræcorű tertiędeclinatióisutcroadas la
padas monadas pleiadashyadas,SolusMarti.Capella arcasultimā pd.dum
eſtppriū.Foraspdu.ultimă,quis Lucre.corripiat,Maſculia greca in as,ppria
pducât,uteneas thoasgyas anas,Macenas,fæminina& cõia cor.utpelias,
ES
In espdu.ucdiesfides libyes ſodes,Cor.inquiesnomen gdno fequitur ſim
plex docuit Priſcia.melius,pdu.Penes poſicionem . Es uerbūſubſtantiuīca
cópoſicis ,Corripientia penul.crefcétisgti urmiles.Præter abies aries fides pa
riesceres ſpes locuples hçres.Respescum cópoſicis,Cor.græca pluralia troa,
des aclātides cyclopesbritonesarcades Interdõ pdu.Vir.vii.xenei.Quidlyr
tes autfcylla mihi quid vafta charybdis Profuit.Er ucdicit Vi& ori.Noia gē
tiliū ines ſyllabā finiétia eãbreuíāt,ut lingones teutones vaſcones ,Iuue.Vai
kones ut fama eft,Guntherus alemannus,Guaſcones Hiſpaniſeu ģspuincia
diues.Breuia indiespedes termes merges noia,cótrafiuerba ſunt,Apespdu.
apisbreuiat.Diagræca in is pdu.indpuno opisko spausayxiono dicevno ,
&fimilia.Ideolyriftesimproprie corri.
IS
Sidonius Augisys eñ græcifcribunt.
In is corri.vtignis.Producquis proquibus.Item tris procres & fimilescas
fus, Pro.græca in in velisq micuntgum in inis ut falaminuel falamisſalami
nis Produ.velis abis cūſuis cõiugatis ,hoc eft cũ verbisſecundæ perſonæ fin
gularis indicatiui quarræcõiugationis ut audis,Ntospducences penulti.gti
creſcentis utfamnislis litis dis dicis.Plurales caſusucſcamnis deis.Monofylla
bautuisfis , & ab eis cópoſita ut quis adſis.Bis vero corri.Oui.li.y.Meta.Au
gebac bis adhucoctenis integer annis. Corripe is nticaſus quis mis tis bisſe,
misſemiflis,Pro.ſimois ſatnionis & fimilia,Columel.Sicmicat autrutylispy
rois aurore coruſco.Oui.Interea volucrespyrois eous & æthon. Qe pyrois
ita habeat ingeõ teftatur Flaccus hoc verſu.Et formidantem patriospyroeta
dolores. Ystermiata ſiſuntfæmininige.& gtñin dos mittunt corri, vt chla
mys,dos.Statius.Exerciingentis humeros chlamyshorridapendet, quae aớc
per yosapud græcos,apudnosper yis pducunt,uterinnystechys.Vir.Tecks
Cibi
generum tethysematoibus vndis.Ruffustñ Feftus chelyscor.Eft chelys
illa dehinc teneroğluſiv in antro ,Priſcianusita ponit regulamin vii.Inis pro
ducam græca & latina uthic delphis ueldelphin,hic Aris,pprium huius ari
nis,hæcloterishuius ſoterinis,hic dis huius ditis.i.Pluto ,hic & hæc dis appel
f
 IN VLTIMIS
latiuu huius dicis.i.diues,hæc vis huiusuis,hic & hæc famnis ,hæc ille.Cor.co
sun tiua pticpisutlegeris.Sed fucuricpiscorripiunt & producunt,Prod.Da
mihi te facile dederis in carmine vires.Hora'.Audjeris hæresergo nunc dána
Sodalis,Idé.Miſcueriselixaſimul & c.niſiper cæſurasdefendamus,corripiunt
aữopotius uc luuena .Si dixeris æſtuoludar,Hora.Dixeris egregie,Neſcis in
uenit cor.apudpoetas,Qui,Neſcisanexciderint mecūloca uenimus illuc, Itē
poſlis Iuuena.Cūpoſſis honeſtius illic,Ecnucris cor,Prop.Nutris in hoſpicio
noPolydore pio.Etdormiscor.Prop.Ec foror & cã qua dormisamica ſimul
OS
Inosprodu.utbos os oris.Corri.Os oſſis compos nepos impos. Græca in
os ilios lemnos nericos chaos,Athos Virgilius produxic, Cor.gcos græcora
utpallados arcados pentheos,Productñdemoleos nicoleos & id genushabé
cia gtñſingularemoproducto terminatum lingua atrica,Vir.ii.enei.Andro
geosoffert.Ouid.Viucrerandrogeos utinam necfataluiffet.Tros ſeupropri
um ſeu gentis nomen produ.Producea quæ apud græcos habent genitiuum
woo & apud nos vertunginoisuç minos minois,& omnia quæ in wo apud
græcos terminantur,utipoosVS
pupicos
In uscor.uttempus.Produ.monoſyllaba plus musthus pus,Producencia
penultimă creſcentis genitiùi,tellusincus ſalus ut dicit Priſci. Gtõsſingulares
ntos actos & vtõsplurales quarræ declinationis ut fructus.Produc græca ha
bentia geminodis,melampusadipodis,fedcorri.latinedeclinata. A pusco
poficaponuntad placitum,dicuncem Arcίcίπολύσουσ διείσους τρίπουσαο.
licitó utros odiwoo Tplos panthus & Ieſus producunt,in leſus eñultima
diphthonguseſt,noftriex ignoratione græcæ linguæ corri.panthusaïc pro
panthoos dicitur,Producgtās græcorum ut didus ſapphus.Habentia gemin
untis amachus phicus uncis, PalusHoratiuscorripuit, Regis opus fteriliſas:
diu palus apra @ remis.
1
DE SCANSIONE ET GENERIBVS CARMINVM
tetraſtichon Bebeli ad lectorem .
Siquisapollinea caputexornarecorolla
Expetit,& cerco uerbaligare pede
Vtpoffit poft hac dulcescomponere uerſus
Huncadeat librum quidabit artis opem .
AD BENEDICTUM FARNER IVRISCONSVLTUM ATO
Ioannem Locher philoſophiæ doctores aręs canonicos Sturgardia
nos integerrimosepiſtola Bebelii.
Cum tam.pro ueteriamicicia diuturnaq conſuetudine uirihumaniſſimi
qua dum nobiſcum Tubingæmorareminiiucûdiſſimeuixiftismécũ , quam
prorecenti in meſtudio ſingulariç humanitate nihilnon uobisdebeam ,ac
non obſcure intelligam memeaßomiaſiqua ſunt faltem ingenii & induftriae,
Ytriqzincredibilitereſſeobnoxia .Accamendum nuperad uos deſcenderem
 SYLLABIS
diſcipulorum meorum ftipatus comitatu ,ad retundendam elinguandamg
maledicentiam ,inauditam quadamlingua intemperantram cuiuſdam Tou
WOMTOpasiras quam leuibus impliisin fugam cõiecimus,in ipfag cõgreffio
me incruentis manibuscompreſſimus,adeofæliciter ut fperamus, uthoftiles
illas uel poci? temerarias& fatuasab idgenus hoibus incurſiõesno debeam ?
inpofterum formidare,eo tpeica humaniter,ita liberaliter,tanto cum honore
(uteftishoiesno tam natura & morum bonitate inſitaſ ſumma eruditione
ad beneficentiâ & humanitatemppenſi)tractaftismeacomeos TousQircleou
Govoutmanſuetioribusid mulis iuremeritiſſimoobtinueritis, ĝs in album bę
ne meritorum deſe reponere,arqad pofteritatē tranſmittereſipoſſintftude
ant,ato in prentia hoc opuſculūdearte metrica uobis nuncupatim dedicāt,
ġd co vobisgratiuseſſedeber& ea oía quæ ad metrorum ſtructuram ter
ſum carmen , & elegans cõponendum ſpectant,no apud alium quenğcopio
fius inueniendűexiſtimo.Nam cum ſæpe priuatisle&tiõibus iamannos nou?
ipfeflusſim artem uerſificandi,nihilqomififfem ģd ad hácartem ſpectare vi
derecur,meidiſcipulime início ea quęeis di&taui ex Maturantio Põpilio Lau
rencio Coruinopræceptore meo apudSarmatas.ltē ex ppriapoetarum lecti
one redegerunt in unum volumen ,at p meomancipioundiq diſſeminaue
runt,quare cum officio grammatici & doctoris ſyllabarã acmetrorã elegan
tia & exqſitum dicendigenus nõ defyderet,nihilimmutauiin his quæ audi
tores cõgeſſerunt,adeo vtin multis pceptis Coruini,in ſcanſioneMaturantii,
in generibus metrorum Seruii& Sulpicii ppria verba reſumpſerim ,fed nihil
apud alios inueni(niſi forſan genera uaria carminū) gd nõ additiõibus ſanis
& optimismeliusreddiderim ,adeo ut meo marre pprio labore,ſedulag
poetarum lectione ſingulare adiumentum ftudiofis aduleſcentibuspfiterim
ineo igicur benefício quo utſæpe ante,nunciterum aliqua ex parteftudium
aduleſcentiæ iuuare ftudeo,in hacparte uobis gratias habere debent,qbus vt
in pofterum remgratam facere poſſim ,nullis ung laboribus parcam .Valete
& me venerabilicollegio concanonicorum veftrorum commendare , gbus
pro ſuis in me ftudiis atq humanitatibº quicquid in meeſt ſtudii & induftriæ
dico & deuoueo.Iterum valere
DE METRORVM SCANSIONE
Scanſiometro accidit.Eft aūt legitimametriinſingulos pedesdiftin &tio &
cõmenſuratio,fic dieta,quia per pedes ipſostanğpſcalarum gradus ſcanden
tes incedimus.Vndeſiuocalis uocalé uelcõſonantem m uocalis ſequiturme
crum uitio datur, quia cacophacon hoceftmalūſonũ quiex uocaliū & literæ
m cõcurſu fieret admittit,Sed tñſimetrūica inftituatur,utinter ſcandendum
& cõmenſurandumpedes cõſona m , vel vocaliselidi arc omitti pofſit,mini
me vitioafficitur.Et ideoſcanſionicolliſio tang accidensaccommodata eſt.
Cuiusduæ ſuntſpecies ſynalæpha & eclipſis.Synalapha cftuocalisante uo
calem poſicæin ſcandendo lubrica colliſio,ut ibiapud Ouidium ,Ludunefor
molæ caſta eſtquam nemorogauit,ubicoílidit ultimauocalisa in dictione.
Fii
 DE METRORVM
Ethlipſiseſtcõfonancis m cum vocalipcedenticolliſio atæfuppreſſio, vt
apud Tibullum , Audendum eft forces adiuuat ipfa Venus.Vbimcã vocali
præcedencejin diziõe audendum ſupprimit,Etibi apud Horacium infatyris
Omnibus hocuitiumeft cantoribusinter amicos,urnunğinducantanimum
cantare rogati,Iniuflinungdeſiſtant,vbilegit in ſcandendo vicipro vitium ,
& nun pnunquã,Vbiaduertendữeſtscõſonaetiamſola qñq collidit,fed
tancumapud veceres,Luciliusſaty.li.i.Quém neo Lucanis oriundimõribe
tauri,Ducere ptelo ualidisceruicibus poffir,ubiſemp abiicits in dictiöemo
tibus & ceruicibus,Sueuius poeta in moreto. Hocgenus arborisin prælatis.
finibus grais,Dilleruterenouosfru & us mortalibus dances,ubifinibumorca
libu legitur.Catullus.Affixusnoftris cu dabisſupplicium ,vbi dabi legit.At
illa nobis cöceduntur,nec remereuſurpanda ſunt,Oñ @ cum uocali abiicit us
in Catõe.Succeſſusindignos noliſufferremoleſte,vbilegit ſucceſf,u & scolo 臺A

lidendo.Et apud Virg .Inter fe coiiffe uiros & decernere ferro.Sene. aūt epift.
Iviii.Sic legit Virg.Inter ſe coiiffe viros & cernere ferro ,Et addit qonunc cer
nere dicimus,fimplicisillius uerbiuſus amiſſus eft.Etapudeundem .Aut oui
umfætus auc vrentes cun & a capellæ . Et alibi. Hic Hammõelarus & rapta
garamancide nympha.Ecquis in vnius di&tiõis fine& alteriusinitio ſynaloe
phafieriſoleat,eftqñeciam inmedia dialeper hancduæſyllabæ in vnátcoe
ant,vtVirgilius,Ferrciącumenidum thalami, Ercentum æreiclaudun ve
ctes,& ferrei & ærei penultima ſcandendoexcluditur,ſed hoc perrarūeft.Nã
in illa Orpheicalliopeialino formoſusApollo,dtīs græcus eft perfynæreſim
ucOrpheiuel Orphei.Ita eñ in drõ habet tāópqei Orphi xou perper duas
fyllabas ut eu perfynæreſim indtranſear græcam diphthõgõ,In genitiuisſimi
Liter grumnīs in Eur.i.ineusdeſinitfæpeeidux uocales in unam tranſeūtut
apud Ouidium.Notusamorphædrænota eftiniuria Theſei.Er Virgili,Fury
tumg Promethei.Etite in drõ ,Proper.Nõſicæmonioſalmonida mixtus eni
peo.Ecina& o,mirač & hiſmarusOrphea,Claudia.Theodoſiuspriuatus ado
huc & c.per ſynereſim theo in unā cõuercitſyllabam .Sic & Lactan.duodecies
undis irrigac omnenemus,hicduodecies tetra fyllabữeſt,Silius in vi.Cætera
ſinuatis glomerat ſubpectoregyris. Serenus.Ebibe ſeu ſalibuspiper adde&
tenuecuminum ,vbifinuatiscrifyllabum & tenue diſyllabum legicur & uco
fona fit.Fiunt pręcerea inexitu uerſus fynalæpha & e & hlipſis ĝries ſuperabū
dance ſyllabaſequens verſusa vocali inchoat, Virgilius,Ecce furensanimis
aderattirynthius omnem acceſſumluſtrans,Et.Aut dulcismuſti Vulcano
decoquis humorem.Aucfóliis vndam tepidideſpumar aheni.Hmõi uerſus
autem una ſyllaba ampliores Hipermecri.i.fuperabundancesdicuntur. Ha
bethoceciamlocumin fapphico,urHoracius,Mugiuntvaccæ tibicollit hin
nirum ,apca,ibi hinnic ſcanditur. Illud item aduertendum in vocaliū cócurfu
nõ femper ulcimam pcedencisſyllabæ uc di&um eſt abiici ſolere,Vir.Etlõgū
formoleuale uale inquit iolla, Écclamarent in liccushyla hyla omne fonaret.
Echic Poſthabitacoluiffe famo,Hic illiusarma,Hora.Oxflidium & dulce 5

!
1
 SCANSIONE
decusmeum ,Vir.Credimusánquiamant ipfiſibiſomnia fingunt.Et hic, In,
ſulæ ionio in magno,lr: quibus omnibusnon fit colliſio .Ita etiã apud Vir.çg.
iii.Ecſuccus pecori & laclubducit agnis.Vbipcedens uocalis non collidicur.
Similiter & Ouidiixv.Meca.Hæchelenum ceciniſſe penatigero æneç..Nobis
tñhæ pofitionesfunt uicandæ Inpdictisigiřexemplisleinfecundovale,lain
fecundo hyla,& læ in di& ioneinſulænaturalongæ ratione fequentis uocalis
corripiunt,ġnõfic colliſio.Ratio,quiağciensuocalem longam alia fiue ineadē
di&tioneſiue in diuerſis immediate ſe ſequit detrahitei viresſuasucbreuisfiat
tefte Honoratogrammatico Seruio .Vbietiam notandum qñ ouelalia vo
calis integradi& io eſt,admetrum aliaſeguentevocaliſine omnicolliſione po
ni poteft, Tibul.Oego ne poſſem tantos ſentire dolores.Oui.O vrinam cunc
cum lacedæmona claſſe petebas.Hora. Tonſorilicinocommiſerico ego lenis
Sed diceret tñ inhoccarmine. Hora V. adeuale caue ne ticubes niandata
frangas,Proper.Tucaue noftra cuo contemnas carmina faſtu.Cauecor. vlci
mam naturaliter longam , & tñ nõſequitur vocalis ut ſuperiuseft di&tum.Di
cendum ſecundū Seruiū o caue in codemuerſu uenita uerbo cauo.is,ere,ter
tiæ coniugacionis,nec hoc inconueniensapparet,qñ poetæ hmõi verbis mo
do in ſecunda,modo in tertia coniugatione uſiſunt.Simile eft illud Virgi.iiii.
aenei.Quod ue dabas gemitus cum litcoreferuere late,Vbiilluduerbum for
uere in tertia cõiugationeprulit,Similia ſuntuerbailla ſequentia tergo tergeo
ftupo uel peo ſtrido uel deo fulgo uel geo olo ueloleoconniuouelconniueo
tueor ueltùor Tono as & ſono isuno as & unio is,ſorboveleofrigouel eo ex
cello uel leo,Plura enumerat Priſci.li,viii.deconiugatione.Petrarcha xi.xgl.
Hæc ſedesgalatea tibieſt quam fulgere cernens.Vir.Auro@effulgereflua ,
Vide etiam ulcimam corri.unde,Hoc uide ne rurſus leuitatiscrimine danes .
Et vale indi&tione ualedicere,Oui.Idągd ignotifaciuntvaledicerefaltē. Itē
lauo asare & lauo is ere,Hora.Phæbequixantolauis amne crines.Virg.lu
miniseffoffi fluidum lauitamne cruorem .In his compoſitis fequentibus ad
uerbiisdehincdeinde deincepsproinde colliſio in ſcandendo fieriſoler: luue.
Dehinc ſermonepariconcurrit & c.ubiſcandendo dinc legit,Vir.Sic deinde
effatus frondenti temporalauro ,ubidindelegirur.Idem.Incipedameta tude
inde ſequiturmenalca,Idem ,Proinde conateloquio folicum ,EcHora. Redde
agequä deinceps riſiſtipremia.Aliquando nulla fitcolliſio ,ubi dehinc diſyl
bella ruit rapide reſolucns, EcFeftus
labum protulicSilius.Dira dehincin
Ruffus.Erchelys illa dehinc teneroğlulitinquo.Idem acciditin histribuer
bis deeft deeritdeerat.Lucan.Non deeft prolatoieiuniis vendicor auro ,vbi
ſcanditur deft.Idem .Quiçluarmulto nondeerit yulnere ſanguis,luue. Pa
thicustibinunqdeeric amicus.Ouidi.Hocego ģd uocideeratplangore reple
bam.GermanicusCæſar non terrisimbrespoft hoc non flumina deerunc.Prę
ireanteire & fimilia ſubeademregula continentur.Ouidius tredecimo Meca
'morpho.Nosanimoquantoqratemquitemperar anceit.Ee Propertius, Tu
"patrui meritas conare anteire ſecures, Sed hæcoiaſine colliſione poni eciam
Fiii
 DE METRORVM
poffunt.Ncõdij & datiuo & ablcó diis,Sicetiam ii & iidem alterűiſcanden ,
tesexcludimus,ut Dii quibus impium hocfteterat, & diisaliter viſum ,Mani
lius in iii. Multiplicans decielobabie&tis inſuper eiſdem.Legicurtñ qño etiam
diſyllabum ſicurdebecregulariterprimacorrepta, Cacullus.Non ita medij
ament quicğreferreputaui.Oui.Si nemo eſt oēſą diinon poffefatentur,cui
&huicmonofyllabainterdum ſunt. Vir.CuiuixatcollensPalinuruslumina
fatur.Sic etiam alicui.Oui.iii,triſt.Curquoties alicuichartæ fua uincula dem
pfi.Item . Huic coptofaueas Iuppiter almemeo.Vir.Huic coniunx Sichæus
erat,Aliqñ non ſed diſyllaba ſunt.Albinus.Ille cui cernis capicolia celſatriūr
'phis.Mani.li.iii.Sic erit & fordesfugienda petenda cuiq.Statiusin ſyl. Læce
huic dono uideasdare iura nepotes.Ř'uffusFeſtus,Finishuicgadesſeptenag
gurgiceuaſto.Sic eciam eſt de cuilibet ficur decui& huic.Hora.Cuilibet ar
gilla quiduis imicabit vda,Nora etiã apud Terētianū cuidiſyllabum ambas
corri.lic & cuiß. VerſusſunrTerenciani, ğs etiam Prif.cirar.Verum ut cuiq
eſt proximitaslociſoni u.Idem exordinefulgens cui dat locum ſinopes.Sức
em carmina Sorodea,quæ conftáteduobus ionicis maiore & tribus trochęis
Vnicuiqspenul.produ.Mani.in iii.Vnicuiqg uices ſanxicoq omnia ſumma.
Eiquog dtūs( teſte Priſ.) monoſyllaba eſt,ſicutcui & huic. Idem tñ indifferê
tiže caula neſcilicetinceriectio puceturquarum quandoper diæreſim fylla ,
barum cöpericur, & tūcefyllabacorripitur,uc luuena.ſaty.v.Ire viam pgāt
& eidem incumberefectæ ,Præterea hoc fæpiusetiamin compofitis apprehe
do accidit ceſt= Quintiliano,utreprehendo uel reprendo.Terentia.Harumſi
nulla eſtſpecies deprenſa magiſtri. Heu quoqs monofyllaba di&tio diſyllaba
reperitur,Virgi.Heu ģpingui macereft mihicaurusin aruo.Hora.Heuğras
equis quantusadeftuiris. Aei interiectiomonoſyllaba eft, & duæ ſyllabæ in
unamcoguntur diphthongū anţiquam Scaurus item tradicinpſeudolo Plau
tiiamparciculamfuiſſe in duasſyllabas diuiſam& priorem fyllabā fuiſfe bre
uem. Subtrahit & infcandendo in compoſicis a ſemi ſequenti vocali ut ſemia
nimisſemihomoſemiuſtus.Ouidius,Frigidior glacie ſemianimiſos fui.Virg .
Semihominis cacifacies @ dira cegebat. Ouidius.Semiuftamo facem uigila
ta no e uiator.Illud quoqaduertendum q u poſicum poft sq & gſequente
uocali,in eade ſyllabacuanefcere,& uim literæ amiccere,& ſcandendoexclu
di,uelingua aqua fuadeo ſuauis,Virgilius,Suadetenim veſana fames.Ex 9

bus acer Erix in prælia ſuetus,Legicur tamen in Theba.Statii,Immo agire &

policis quox inopia ſuaſit,Hora.Cum mihi non tantum fureſq feræqluetæ
Luca.Fundit abextremaflauos aquilone fueuos.Vbi Sueux ſuaſit criſyllabę
ſunt & fæpe alias,ſed incarmine tantum poetarum licencia.Illud quogie non
fugiat m ſequence uocali apud vetuſtiſſimosnon femper excuti confueuiffe. 8

Ennius.Inſignirafere tum millia milicumotto,Idem & apud iuniores ufurpa

tum eſt,aſpirata præcipue uocaliſequente. luuena. Viuendumeft recte cum
propterplurimatūhis,etManiliusſine aſpiracione.Aſperiorem agat menſem
dimenſisin aftrū .Licechocrariffimūlicnec telaceatoqñiueluiunctū inprin
 SCANSIONE
cipio ſyllabæ alicuiuocali uelſibiipſiunamefficitſyllabam cõfonanseft,ut ia
nua uaces iuno vinum vultus.I aŭtconſonans inter duas uocales poſita uim
duplícis habet conſonantis utmaia croia ,calis remanecin calibus deductisper
diminutionem re&tivelgti ut cuihuic,in vocandi caſu prerĝineidto pnois
inģ vocalis eft,ad differentiam heiinterie&tionis.Juue.Ircuiam pergant & ei
dem incumbere fedtæ.Lucretiustñ monofyllabumeiprotulit lib. vi.Scilicet
& fuuius qui vifus maximuscieft,Inuenitur & iprofimpliciconſonante po
ſica iniltis,ut reiectis reie &tus& ſimilibus.Priſcianoautore, Martialis quog
Caidiſyllabum protulit.Sidonare uolespromitterenecdare Cai.Ouidi. Ac
cipe Pompeicarmen deductum ab illo.Pompei trifyllabū fecit.Tibullus.Sca
mine non ulliperſoluenda deo.Perſoluenda pencalylabū fecit.Nõnunquam
ex duabus unamfaciunt perfynæreſim uelpotiusfynecphoneſim ,Virgilius
Vixeritæripedem ceruum licet aurerimanthi,Ouidi.Aureusille aries uillo
fpectabilis aureo ,Manilius.Phæcontempatrio curru perſigna uolantem ,Ibi
aripedemproaerípedem per fynæreſim diciturfecüdum Diomedem , qua
ſi curſucum uentis cercaret,Aliiaūcuolunt non æreos pedesſed æneos
habu
» iffe, & uirtute currendiæreos,quippequi nungdefatigaretur,ut uult Apro
nianus,proinde nullam ibieffefiguramcontendunt.
DE FIGVRIS SCANSIONI ET ARTI
merricæ accommodatis.
Metro figura accidit qñqdiæreſis, ſyllabam induas diuidir urdi& ú eft,
Vir.iiii,ænei. Aulai in mediolibabant pocula Bacchipro aulç.Synæreſis que
duasfyllabasinunā cõiungiturdictüelt,Iuue.Nosmirada qdēſed nur con
ſule Julio, Bc Varro Çû te flagrantideie & üfulminephęton ,aroMani.
Phæ .
concē patrío curru pligna uolancem ,cûqattopphaeton trifyllaba di& io fit,
æetas in primafyllaba diphthögoæ,fecunda per etă ſcribit,& triū eft fylla
barum ,Oui.tñ vii.Meta duarõ fecitcū ait,Dillimilég animūſubiitpatereta
relitus.Et aedontrifyllabūficdiſyllabū.Calphurnius.Vocalem ſuper lidire
ædonabubo,Aphæreſisubifimplex procompoſitoponit& fyllaba aufertur
a principio. Oui.i.Meta.Ponemetum dixit nunguibicauſa doloris.Ibi pone
ponitpro compoſito depone.Protheſis ubicompofitāpſimpliciponitur,aut
appofitio lireraad principiūdictionis tefte Diomede. Virji.änei.Arduusar
matas mediis in manibus aftans,aftans pftansponit.Syncope eft ablatio de
medio di&tionisutdixti pro dixifti.Oui.Ergties raroduxciſuſpiria motu ,ibi
duxti produxiſti.Epentheſisquæ eft contraria fyncopa . Horatius, Fingere
cinducis nõexaudica cechegis,ubicin & urisprocin & is ponitur. Apocopeau
fertquandoque vlcimam ſyllabam ,Virgiliusquarta ægloga, Claudite sam
riuos pueriſac praca
biberút,vbi ſatproſatisponitur perapocopen autapha
reſim ur aliidicunr,Paragogecontraria apocopæ addit in ultimo ſyllabam
aut literam ,Virgilius.i.Geor.Sint maculæ incipient rutilo immiſcerier igni.
pro immiſceri ponitur. Ecſtaſis ut dicic Diomedes eftextenſio quæ fit cum
correptacontra rationem per licenciamproducitur,ut exercet Diana choros
Filii
 PRAECEPTA
Diana primabreuis hic producitur,Stítole eſtcorreptio contraria ecſtaſi,ucur
bemfidenam ,fidena hic primacorripicur q longa eft,fedhæc figura ur Seruj
us in vii,ſcribicnondebet fieriline exemplo,hoceſt poſſumusutiexéplo poe
tarữ ,fingere añcad aliorűexemplar non licet.Ancitheſiseftliteræcõmutario
ut Impece nunc uaſto ,pro impecu , & ollipro illi.Parallage eſt cum alia ğquæ
debet ppoficio ponitur,ut cuitñ de re licuit,proin ce. Veceres ſolebantaligd
per protheſimditionibus apponere ur relliquiæ& relligio ,Namcumſimpl
cilſcribantur,ficose vocalis correpranatura uerſustñ gracialgeminat. Vir,
Troas relliquias dangum & c.lcem relligiõepatrum , & luuena.In tuperacor
pro imperator ponit.Sunt & alix figuræ ,fednon eſtmentis meæ in hocopus
Eculo uelleuel poſle comprehendere omnia ,
SITVATIO . PEDVM HEXAMETRI SEV
heroici quodidem eſt .
Primolocodactylus 1.b.b.vel ipondeus l.l.
Secundo loco dactylus 1.b.b.velſpondeusl.bi
rDatylus finefigura
Tertio loco Spondeus ſine figura
Iambus cumfigura
Tribrachuscum figura
Quarto loco dactylusfpondeus
Quincolocodactylus ſolus,
Sextolocofpondeus proprie ueltrochæusl.b .
Habet tñ interdum inquintofpondeum ,urPerſius,Siccoftam longo ſubdu
xiinusapennino,ubi dicit commentator innominatus,hoc genus: verſus fi
quando euenitpræſtardecorem ,ſiaffettet mouetriſum ;. Sic Tune.inxi.Qui
pluslactis habetſfanguinis & montani.Haber & anapæſtī ,Vir.Fluuiorum
rex Eridanus & c.habet itemproceleuſmacicũ,Vir.Reiicecapellas, Valerius
Flaccus li.vi. Arietac in canthum . Et Silius in iiii. Ariecatin primosobiicito
inminia membra , & cribrachum ,Stacius.Cellam crebris arietibus urbem .
Arin ariere ceſte Priſcia.in vi.corripicur.Excuſantaliihxccarmina pi pona.
curloco,conſonantis.Tii ad conſequentiam & ad limilia non trahasillos,
PRÆCEPTA IN CONDENDIS. CARMINI
bus obferuanda .
PRIMVM pceprum.Carmen condicuro obſeruädum uenit,utin primis
id quod deſcripcuruseſt cenaci ſenſu confyderet,an fublimearduum uefican
abietum.Ecfecundum retſcribendæ condicionem fabellasmilitaricer iſerat,
producendæmultitudinis gratia.Nunc adhiftoriam aliquam,nunc ad geo
graphiam aſtronomiamaur lacentem nacuram affurgendo.Sicutenim argë
to aurum circunfunditur,ita uates.ueris contemplationibus fabellas apponac
officium ,quopacto bellum Troianum diuinus
leporis caufa,quod eftpoetæ
ille Maro,aſſumensfabulofisligauit figmentis. Poftremo reperta & inuenta
verborum fuauicate italiget,velutigenus carminis poſtulauerit.
 PRAECEPTA
SECVNDVM præceptū.Hoctamen nocaru indignü foreminusreorg
res hilaritatepræ ſe ferens,iucīdicacem requiratfabularum verborumą ele
ganciã ac fuauitaté.Sicutecontrario lugubris etiã triſtemac lachrymis plenā
cxigicnoim ac verborum adinuétionem.Nam uerborumdeleeu,maxime
opuseſt ne abrenimium femorauideantur,quodnonmodico uiciodacur.
Verbis igicurele &tisnunc ſuauibus nunc canorisuc res poftulabit ucendum .
Aperſonarumģok decoro non deliremus,fummopere cauendum eſt
TERTIVMöceptum.Summopereenicédum cſtutyerba in uerſus icura
nonfintnimiaantigrateobſcura & inuficata corcuola ,adeo q cognicu diffi.
cillima,uerborüemobſcuritas non modouoluptuoſa non eſt,uerûetiã ama.
ritudinis plena,nihilqiucundicacis ſecñaçuliclegenti.VndeQuintilia.infti.
li.i.Abolita acqabrogata teneræ infaléria cuiuſdā & friuolæ inparuisiada.
tiaeft.EcCæſar inli..i.deanalogia.Habefemper inmemoriaaco@ pectore ut
tangſcopulūſic fugiasinaudicauerbữ,deqbus apudGellium plura legas in
li.i.Duriciem etiam & conacū quenda & fcabriciemuerborūcociñ & noui;
tacem uicemus& apertedicemus.Necnouisquidē uerbis & a doctis.nõuſur
pacis vtendõeſt. Vnde Quintili.li.i.Nouanõline periculofingimus:Onoma
topeia quidem fictionois græcis inter maximas habita uirtuces nobis uix p
mitcitur.Deniqcanğconſumpca ſintoia nihil generareaudemus ipſi. Cum
multa quotidie ab anciquis fitamoriantur.EcCiceroinoraco.Ergo ille cenu
is oracormodo ſicelegans,necin faciendisuerbiscricaudaxi
QVARTVMpceptum.Cumrerum naturæ,pprietatibusipſisliquido
demonſtrent,comagisoparumunicuiqadhibendüeſtjucepitheton hoc eft
adie&tiuü,pprio fubftantiuo apponerenonnegligat,quibuſdam dictionibus
ornacus gratia interpolítis,uccarmen aliquid ſuccihabere uideat,qd
Virg.ac
curace feruauit.quipoſuit frigusopacum ,curcurgemens,piłces nudilimofus.
iuncus,lacpreſſum uentilu.ftantes,tépeftatesſonorç,mors pallida,qd Lacta.
diligentiſſimeeciâ feruare ftuduitdicens. Altiusigniuomữ ducit cæli orbica
Solem ,Quivagus oceanas exit & intrat aquas.Ica.dicit Beda.Studendūc tp
tereamecricis quátum ars decoro non obfiitic ut mobilia noía fixis. pponant,
fed ne continentia noia coniunctim ponat,uerum interpoſita qualibet aliapec
orõnis.Micisin immice uirga eſt aiata draconē no q hæcfempobſeruartner
ceſe fit,fed quia cum fiunrdecore fiūt,hæc ille.Synonymorumqq.copia op
eſt,utſiunīuerbacarmen nonpatiat,reliquũ inſeratúr.Pro cuius gdė pcepe
complementoplurimos legiffe poetas iuuabit,Indeckuelutiexfonte vberrd
mo latinauerbaſynonymaepithetarerum haufiffe iuuabit,quo fic uc nemo
ignauus& inersperpolicum condàt carmen ,qd teſtephiloſophoprimopoecii
cæ nobiles & uircuteconfpicuæ duntaxat animzadinuenerunt..
QVINTVM pceptū .Vocaliū crebræcócurfibeseiufde literę & fylla
be aſſiduicas,diffonanciacs & ſibilatiomagisetiãğ in foluca orõneuitãda eft,
ut ad malaparrara ſunt atra theatra parata.Et Cice.de fuo cõſulatu .O forcu
natānacã me cõſule Romā.Vir.in ix.Porcer equuscriſtaq tegit galea aurea :
rubra,hic dicic Seruius.Sanehmoiuerſuspellimiſunt: Fy
 DE HEROICO
SEXTVM pceprű Servius grāmaticus ſupviil.ene.didc.Sclédūhoceſte
uitiofum in monofyllabū finiri uerſum ,niſiforteipimonoſyllabo minora ex
plicent aialia.Vir.Cõſpicit ſus,Hora :& amica luto ſus.Idė,Parcuriūt mātes
naſcetridiculus mus:Ĝraciores eíſunciſtiuerfus fecundūLuciliū ,hçc Serui
SEPTIMVM pcepcũ ,Ne quispes,ppriūſibi uendicet uocabulū cauebis,
ſed cocinue ex multis di& ionūſyllabis pediū iu & ura fiat.Erideo male gdam .
Carmē doctüfæia ſimplex cõdereneſcic.Etaliº.Illūnobis faluũſeruer Iuppi
1. DE HEROICI CARMINIS NOMINE ( ceralmus.
Heroicum dicit carmen ,quía gefta heroum hoceft virorum fortium autſe
mideorum ,ut Herculis,Æneæ ,Achillis,Hectoris,Pompei,lulii,&
fimiliūregű
acducum negocia:magnifica & grauia hoc carmine deſcribant, ġd Hora.cedi
git dicés.Res geftæ regumos ducum & triſtja bella;Quofcribi poffuntnu
mero mõſtrauit Homerus.Hexametrữ ởferiſiue ſenariña pedum & regio
numnumero ,Pythiū ante Homerū diaữait Beda,eo q Apollinis oracula
illoſunt metroedita.Vel Pychiữur dicit Fortunatianusa Pythone.Nă cum
arcum in eum intenderetApollo,Nymphæ cũ hocuerſu hortatæ dicunt. Et
gefte eodē deliacīdicit, gahocgñePhemonoe Apollinis uatesuaccinata eft.
DE HEROICI CARMINIS STRUCTURA
Verſus heroicus ſex hétregiones qbus cöftruit,de qbus
ſupiusaudiuiftis.
Scias tñ ſempvleimam indifferencem effeinomni verſu. Quintiliano tefte ,
Confyderandum etiam dactylo creberrime utimur,cum impetum& ve
hementiã maiorē reiſeruare uolumus, ġd & Virg.ſeruaſſefertur.Quadrupe
dance purremfonicu quatit ungula campum.Eccremitomne ſolū ualido ſom
nítucs reſultat,Dum icaç queuisſtrepitū itamurmure deſcribimus,literam
n & r frequenter interferimus,utAttuba terribiliſonicuprocul are canora.
Increpuit.Idem .Inde ubiclara deditfonitū tubafinibusomnes. Haudmora
fed filuere ſuis feritæthera clamor.Spondeữaūtſæpe interponamuscum gra
ues pronas & çrate puestasinducimus,ut Diomedem Vir.latinorum legato
reſpondentem .O fortunacægentesſaturnia regna,EcDidoad Æneam ,Tune
illeÆneasquem Dardanio Anchiſæ ,Quędū iraobferuant ſplédoréafferunc
carmininõmodicũ.Languida pterea res cômodehoc pede enarranf,ut Inua
dunt urbē ſomnouinoo ſepulcã ,Reietiãtardirati ato difficultati & admira
tioni exprimendæplurimum conuenit. Alias mixcim nunc dactylus nūcſpă
deus ponendus eft,neuel tarditate nimiafaſtidiumgeneret verſus,uel celeri
tate repentinanimis ſuperbe incedere uideat,aur citius memoriam audiencia
& auditum ſubterfugiat,Quidam tamen nonnullospedes aliosin hoccarmi
neadmitcunt,fed non niſineceſſitatecoa &ti, aut licentia potiuspoecica & or
nandi poematis gratia.Nobis autem enitendumeſt ubicunofacultasſe obtu
lerit, & peregrina pedum interpoſicionemiſſa facta,eos dumtaxatinferamus
pedes,quos alij acceptant,ne a comunioium obſeruantia alieni uideamur, &
inerrorem præcipicemur nonmodicum .Verſusheroicusclaudat duobuscri
busquæcuor quang uelſexuerſibus vnā ſententiā:Nãuc dicic Beda presby,
 DE ELEGIACO
cer.In hexametro carmineconcatenatio uerſuum plurimorum folet elle gra
tiffima,gd in Aratore,Prudencio & Sedulio frequenter inuenies, modo duo
bus,modo tribus,modo quatuor aut quinq; uerfus,nonnungſex uelfeptem
uel eciam pluribus connexis ad inuicem , verum huiuſmodiconnexio li ye
pra modum procedat,faſtidium gignit ac tædium ,hæcille.
DE CARMINIS ELEGIACI NOMINIBVS
Elegiacumcarmen gdhexametro pentametroquerſu alcernatim locato
conſtat dicituráwò Toulhertoo.i.a miſeracione , priſcico utebantur ad com
paſſionemmortuorum concitandam.Indelamētaciones ſuas & calamitates
& epitaphia elegia ſcribebant,utresfunebres.cafus afflictorű,amores iocos
læriciaſ & fereoia quæ affe & u hoim cordaſolicitant uelut inquit Hor.Flac
cus in arte poetica . Verſibusimpariter iunctis quäerimonia primū. Poft etia
inclufaeftuoti ſententia compos,Quis aūtprimus inuenerithocgenus carmi
nis dubitaturapud grammaticos,VndeHora.Quis tñexiguoselegosemiſe
rit autor.Grammaticicercant& adhuc fubiudice liseft.Terentianus ita dicit
Pencametrum dubitantquis primusfinxerit aucor, Quidam nondubitant
dicere Callinoumn.Pentametrum ueroperhibetura pedum numero a TréYTE,
ideft quinq ,& uérpoymenſura quaſihabensquing pedes.
DE EIVS COMPOSITIONE ET DECORO
Elegiacusuerſus quing conflatur regionibus,& ob hoc pencameter dicit,
Inprima& ſecundaregionibusdactylumuelſpondeum ſine ullo diſcrimine
requirit,In tercia folumſpondeum .In quarta & quinta anapæſtum ex duaba
primis breuibus & vlc.long.conſtante, O ſiin illa fyllaba certiipedis jābus
inueniatur,ita q breuis ſic prolonga tñponit, & illicpars orõnis finiatur, vt
apud Ouidium.Arre leuis currus arte regendusamor.Facilius tñ hunc uer
fum componemus,fiipfumin media diuidamus, & in pofteriori parte duos
dactyloscumfemipede ponamus, & in priorifimilicer uelambos ipõdeos uel
mixtos & ſibiindecentescumfemipede,utinde verſus quadrimeter fit,& hy
percatale & icus,quiin duabusſyllabis abundarecinmedio uidelicer & infine
Præterea ipſum uerſumelegiacum nulla aptius ato gratius quox diſyllaba
daudit,aut quatuor fyllabarum inmonofyllabum ſifinieritdeficere uidetur
ſæpe tñrepericur etiam apud recepciſſimos,in trifyllabumetiam non adeobe
nefinitur,fæpiſſimetamen inuenitur apudcultiffimos. Vitandum quoq ut: 1

fententia ad tertium uerſum ſuſpendatur,utOmnes humanos ſanat medicina

dolores.Solus amor morbinon amat artificem.Elegiam decer eſſe verſu lent
& minime affurgentiinoffenlo utprodireſua ſponte ex orenoftro videatur,
Inpenrametris inſuper longasdi& ioneslibenter admitti volunt, græcaco
1
ſuecudine commendentur.Hexametriramenexpluribus di&tionibus confta
tescrebris dadylis elegantiores acmagislenitercurrere exiftimantur,præſer
timinelegiis acepigrammatis.Habet & fuam autoritatem & decorë liinter
dumlongioribus parciculis componitur,utapud Virgilium .Paftorummu ,
ſam Damonis & Alphelibel
 DE METRORVM
DE SAPPHICI CARMINIS NOMINE ET STRVCTVRÅ
Sapphicus uerſus a Sapphopuella Lesbia inuentrice phibetqmulta de amor
re hoc genere carminisfcripfiffe fertur autore'Oui.intri.Lesbia gd docuit Sap
phoniliamare puellas. A pedum uero numero pētametrūdicitcarmé.Nam
quinq integratpedibus.In prima cñregionetrochęłaſſumit ,ex primalon,
ga & 'ultimabreui cõfc & ū ,in ſecunda fpõdeū ,in tertia dactylū , in quarca tro ,
chęū ,in quinca trochęữautfpondeữ.Vltimaeñindifferēseft.Primo crochę .
1.b.Secundo ſpodeus.l.l.Tercio dactylusl.b.b.Quarto & quinto.trochęus ſo
lusl.b.autſpondeus in quinto 1.1.Vlcimatñſempeftindifferens.Sic ornateef
ficitſapphicã ,prima di& io ſic diſyllaba.Secundacrifyllaba.Terciaquadri
ſyllaba, ulcimaſimiliter difyllaba,põttñeffe quadrifyllabſed
a, rarius.Šiuero
prima di&tio monoſyllaba fueritſecundaſicdiſyllaba uel crium uelquacuor
Syllabarum . DE ADONICO
Carmenadonicummaxime& jucūdiſſime ſapphicis jungit, ita ucpoft tres
uerfus ſapphicos unusſequat adonicus ſententia terminās.Ea dere ei° côpoſi
tio nūc dicenda uenit, Nomen habetab Adone adoleſcête pulcherrimo Ve
neridicato , &venacore,ſagaci,eoq cũforte aprum Veneris læſitabea occi
ſus fercur.Dicitem dimeteruerſus,namexduobus dūcaxat cõflaturpedib
ex primouidelicec da & ylo &fecundo fpondcoauc trochco uchic.
Phoſphoreæterne dacor & minifter
Lucis & noctis nebulas opacas
Argfuneftas remouens tenebras
Lumine claro
Cur diem uelox properasolympo
Reddere heu noſtris inimice uocis.
Dum meos arcus agaſina tangens
Gaudia conferr
Carmen adonicũ male ſonat reperta in unadi& ione utinteriturű exupati
ſed primadictio triū &ſecûda duarūſyllabarī debereſſe.vel econtrario Eft
& hocobſeruandū in illo carmine qepitheta didiona corentarũ incarmine
adonico debétponi in carmine pcedēti utuideantcõdepédere utita loquar
DE ASCLEPIADEI CARMINIS NOMINI
bus & ſtructura
Aſclepiadeữ carmēģd admagnanimoscreberrimeſcribicur uirosnomen 1

accepiffe credit ab inuentoreAſclepiade.Choriambicã a pede dominiâ obti

néce in eiusftru & ura ,nāprimā erregione loſpõde occupat,ſecãdã & tertia
fempchoriambusexprima & ultima lõgis&duabus mediis breuibus con
ſtans.QuartãueroPyrrhichiusex ambabus breuib 'autiābis,Nānullalege
coercetulcima,ucMæcenas arauis edice regibus, & plidiū & dulce decus
meū ,Itēpõr etiã cõponip dactylos itaq primahabet põdeữſecundada &ty
lã & 'interciafyllaba fitfuperabundans,& in ultimisduabus dactylus.Situa
tio pedāmetriaſclepiadei.Primo fpõdeus,Secüdodactylus, Tertio unafylla
balupabūdásē debet effelõga,uel pfigurā breuis,Quarto& gncodactyle:
 SCANSIONE
DE PHALECIO
Phalecium carmen abinuentore di& ū ,unde Terentianus.Hoc Cererime
tro cantaffe Phalecius hymnos dicit,hinc metrondixere phalecią iſtud. Tro .
perhibet a pedis dominio,Ec pentametrūa guingpedibus qbº cõfi
chaicum
cicur.Recipitem inprimaregione ſpõdeū ,in ſecunda dactylū, in tertia& quar
ta crochęū ſolū.Inquinta ſimiliter trochæñuelſpõdeñultimægracia ,in prima
eciã eiusregiõeģd rarū & fugiendõeſtjãbusinuenit ,Cacul.Measeſſe aliquid
putarenugas,Sicin tertia regiõe,Boe.Fatum ſubpedibus ægitſupbum , Ex
emplum ,Orerūpatero benigne factorquimorcalia cernisordinaſo .
Primolocofpondeus
Secundodactylus
Pedes Tertio
Trochæusuelſpondeus in quinto folum loco
LeQuarto
Quinto
DE IAMBICO CARMINE
lambicum carmen trimetrūab iambolic ditum ,ab Archilocho primum
inuentum Conftareñ pedibus fex.Reciperepoteslocisoíbusiambum maxi
me apud tragicos.Dactylũ tribrachữ locis oibusſter nouiſſimum , Spõdeữ
anapæſtum locis că imparibus,Ecnõnunſin ſexto ſpõdeum , Lociimpares
dicuntur primus tertius& quintus.Paresueroſecundus quartus & ſextus,
Quæriaūcrolet cur crimecer appellet,cūſenos accipiatpedes,qmſcilicet tāta
eſtbreuitaspedum ,utiuncturæ binoscõplectantpedes,iambum aūt pedem
eſſe celeré oſtendicHoracius.Syllaba longa breuiſubie & a uocatiambus,pes
cicus,Antea rotus uerſus iambicus iambis conftabat,nunc adhibentur etiam
5
nothi.Vnde eft illud Horatii in poetica,Primad extremūſimilis fibi,i:aptea
totīī iambicũ metrum iambis cõſtabar,nīcuerợur di ta eft adhibentur etia
nothi.Vnde quia in fexto pede retinuithmõjcarmen ſpõdeum ſiue trochiæữ
cumiambo &ipyrrhichio claudideberet,appellatumeſtſcazon.i.claudicans,
& quaſi alienispedibus in fine maxime ſuſtentet & claudicet,Mar. Apollina
rem cõueni meumſcazon.Ec differta perfecto ſenario labico , hic in fexta ſe
de ſpodeus effe debet,in quinta fempiambus, lambicí adinuentâ cft ad now
cendum abidato.i.noceo,Archilochium Lacedæmoniãinuencoremfuiffe
teſtatur Horatius.Archilochum proprio rabies armauic jambo.
Iambus b.i.
Primo Spondeus Quartoiambus
( Anapæftusb.b.l. rlambus
Pedes iambici Secundo iambus Quinto Spondeus
carminis lambus ( Anapæftus
LiTertio Spondeus Sexto iambus
( Anapæftus
Dadylus1.b.b.Tribrachusb.b.b.oibuslocisponunturper nouillimum
SITVATIO PEDVM IN METRO PENTA
metroſiuc clegiaco .
 DE METRORVM
Primo loco dadylus 1.b.b.uelſpondeus.Secundo dactylus ſpondeus,Tercio
ſpondeusſinefigura.Vel iambus cum figura.
Quartoanapęſtus ſolus b.b.l.
Quinto cribrachus ſolusb.b.b.Velanapæftus b.bab
VEL MELIVS
Primo dactylusſpondeus,Secundodactylus ſpondeus. Tertio fictí vna
fyllaba terminans partēoronis.Quarto dadylus ſolus,Quinto dactylusfor
lus,Vltimamanet fyllaba ſuperfluaterminans partemorationis.
DE DIVERSORVM VERSVVM CONNE
xionibus ex Sulpicio.
lamuarias uerſuum connexiones oſtendam ,Sed primum noffe oportetſin
gulas fere fpecies perfeftare &librûetiam conficere poffe,diuerſiſg materiis
diuerſa genera carminum accommodanda , & Flaccum & Ouidium pcepille
itaqbella regum ducūą negocia magnífica heroico carmine cõple & emur.
Quærimonias iocos & læticiã elegiaco,Sed eoetiam in facriseft uſusOuidi
Conuitia iambico eodemqres comicas humilium perſonarum gefta & fer
mones.Eodem principium ſcelera & tragoedias exponemº.Lyricis verooia
illaſ Hora.demonſtrat in arte poetica ,cuius te ftudiofum effecupio.Muſa de
dicfidibus diuos pueroſq deorũ ,Etpugile ui&toré & equũ certamine primū.
Eriuuenum curas & libera uina referre.In aliis uero do & orūſequemur exé!
pla ,Hæcģ @ ſunt neceſſaria cognitu.Carmen uno verſuum gñeconſtās mo
nocolon.i.unimembre dicimus,utLucani:Quod aūt duobus generibusdico
lon,ġd cribus tricolon . Illud aất gd fecundo loco accipic uariecatem ,quia ad
primâ poft duos conuertimur diſtrophon appellamus uteſt elegiacũ.Quod
quarto loco tetraſtrophonut fapphica adonicum præcedentia .Nunc de dico
lis diftrophis,indede reliquisdifferamus.
CARMINA DICOLA DISTROPHA
Heroico uerſuiannectit elegiacus, conexio elegia dicit,& ficdicolos diftro
phos,ut Auguftam gryphis dominamte ſempamabo.Reſpice culcorē gens
perulina tuū.Heroicoſubiicitalcmanicusdactylicus tetrameter acatalectic
cõſtans quatuor dactylis auc ſpondeisſiue promiſcuis,uc Laudabuntaliicla
ram rhodon autmytilenen.Autepheſum bimaris ueCorinthi.Hora.Heroi
coiūgitarchilochius dadylicus diineter hygcarale &ticus,ut Diffugere niues
redeunt iã gramina campis,Arboriburg.com ,Hora.Heroico archilochie co
ſtās dimetro iabico acatale&tico & penthemimeriheroica,ut Horrida tempe
ftascælumcontraxit & imbres,Niueſo deducūt louénuncmare nuncfylue
Hora.Heroicoarchilochius dimeteracatalecticuscõltāsiābis quatuor,fed im
paribus Trochæūſiueſpõdeữadmittēs,utMollis inercia cur tantã diffuderit
imis.Obliuionem ſenſibus,Hora.Heroico hipponactiustrimeter iungit con ,
ſtariābis fex qué in locis paribus ſeruat,utAltera iã teritbellis ciuilibus ætas.
Suis & ipfa Roma uiribusruit,Hora.Choriambico monometro anacreontio
quicõſtar Choriābo & bacchio fubdit ſapphicustrimeter Choriābic ?: Epitri
cofectido & duobusChoriambis cóftans & bacchio ,utLidia dic per oés. To
 SCANSIONE
deos oro ſybarim cur pperasamando.Hora.Choriambico gliconico trimer
trog fitſpõdeochoriābo & pyrrhishio neetit.Aſclepiadeuscõſtansſpondeo
dactylopenthemimeriduobuſg dactylis uelſpõdeo duobuschoriābis & iã
bo ,ut Sic te diuapotenscypri.Sic fratrehelenæ lucidafydera Hora.Archilo
chiodactylico g conſtat cecrametro bucolico & tribus trochæis iungitur.Ar
chilochiusex penthemimeri jābica & tribus crochæis,ut Soluit acris hyems
graca uiceueris & fauoni,trahūtosſiccas machingcarinas.Hora.Archilochio
acacale& ico q conftatamphimacro& duobus iâbis,Hipponadius catalecti
cusex quinqiambis & fyllaha,utNoneburnegaureum Mearenider in do
mo lacunar. Hora .Archilochio iabico trimero acacale &tico gfpondeum &
anapæſta in imparibusrecipit,Archilochiusiābicusdimeteracacalecticus,ut.
Quicunq ſolamētepcipitipecit.Summā ardetgloriam ,Boe.Archilochio
trimetro fubdit elegiacus,ut Q uis fluencidiues aurigurgite. Nonexpletu
ras cogarauarusopes,Boe, Hipponactio iambicofrimetro acatalecticoarchi
lochius dimecer acacalecticus iambicus,uc Ibis liburnis inter alta nauium ami
ce ppugnacula ,Hora.Hipponactio crimetro acacale &tico iungitur ſapphicus.
expenthemimeri heroica & dimetro iambico ,ut Pesti nihil me ficut antea iu
uar: Scribere uerſiculosamore pculſum graui,Hora.Aſclepiadeo gfpondeo.
da & ylo pěthemimeri duobuſodactylis coſtatnectiturpherecraciusincer du
os ſpondeosdactylum habens,ut Si quantas rapidis flu & ibus Pontus verſat
arenas.Bo.Aſclepiadeo ſupradicto archilochius iambicusdimeter acatale &ti
cus iungitur,ut Heuheu quemmiſeros tramitedeuio, Abducitignorantia,
Boe.Sapphico qui fit ex trochæoſpondeodactylo & duobus trochæis adii
cicur gliconicusdadylicusexſpondeo duobuſodactylis,utCum polophoe
bus roſeis quadrigis.Lucemſpargere ceperit.Anacreontioiambico dimetro
çatale &ticopherecracius crimeter iungitur,utQuifquis volet penné Caurus
ponere ſedem ,Boe.Phaleticopentametrohendecaſyllabo iungitur archilo ..
chiusex duobus dactylis totidem crochæis,Quamuisfe cyrio ſupb'oftro ..
Comerec & niueis lapillis,Boc.Phalecio eidem elegiacus,utQuid tancos iu
uat excicare motus & ppria uacum ſolicitaremanu.Boe.Almanio dactyli
co tetrametro acatale &tico connectii,archilochius dimeter iambicus acatale
&ticus,ut Suntetenimpennæ volucres mihiQuæ cella conſcēdantpoli.Boe.
Alcmanico dactylico trimetro hypercatale&tico ſpondeum ubic ſuſcipienti.
pherecraciuş anapæftūqñgadmittensadiicit,utOmne hoím genus interris..
Similsſurgic abortu.Boe.Alcmanico dimetro trochaico acacalect. Pherecra.
tius utQuosuides fydere cellos,Soli culmine reges.Boeti,
CARMÍNA DICOLA TETRASTROPHA
Aſclepiadeis dactylicis tetrametris tribusgliconicus adiicit, & fic dicolos,
tetraſtrophos,ut Scriberis uario fortis & hoftium , Vitor Mxonii carminis.
alite,Quamrem cungferoxnauibus aut equis.Mileste duce geſſerit.Hora..
&hymnus, Feſtūnunc celebre. Sapphicis dactylicis tribus adoniusdimeter.
dadylicusiungitur,ut lam ſatis terris niuisarą diræ,Grandinis militpater er
rubente ,Dexterafacrasiaculacus arces, Terruicurbem.Hora.
 DE PEDIBVS
CARMINA TRICOLA TETRASTROPHA
Aſclepiadeis duobus tetrametrisfubditurpherecracius ftarimą gliconice
huicadiicit,& fittricolos cerraſtrophos,uc quismulta graciliste puer in roſa.
Perfuſusliquidis urgetodoribus.Gracopyrrhaſub ancro.Cujfiauam religas
comam ,Hora.& hymnus Gaudeuifceribus, Alcaicis duobus ex iambica
penthemimeriduobuſądactylis hæretarchilochius iambicusdimeter hyper
catale &ticus ſpõdeum ſuſcipiensinimparibus,quéftatim pindaricus tetrame
çer ſequitur,vcVides uraltum ftet niue candidum Soraštenec iam ſuſtineāt
onus,Sylux laborantes gelug.Fluminacofticerint acuto.Hora.Catale &ticus
aūc uerſus dicitcui unafyllabadeeft.Brachicacale &ticus cuiduç,Acaralectic
glegitiofine cõcludit,Hypercacale & icuscuiuna ſyllaba ſupereſt.
DE PEDIBVS EX SVLPIČIO
Es cftfyllabarum & temporūcerca dimenſio.Ec aſimilicudine pe
р dumcorporisverſuum pedibus nomen indicum uidet. Quemad
modum corpa mouere pedibus uidemus,ita verſus ipſicum ſcan
duntqbuſdam pedibusincedereuident. Acciduntaūt pedifex ,Arſis & the
fis,numerus ſyllabarũ ,tēpus,reſolucio,figura & ordo ,Årſis& theſis eſteleua
tio uocis & pofitio ,ut arma,areleuatioeft,mapoſitioeft , in paucioribusdua
busſyllabis fieri nequit.Numerus ſyllabarum accidit,utſpôdeo duarum ,da
aylo trium ,choriambo quatuor.Tempuseft ipfamora pnunciandi.Reſolus
tio dicicur vna fyllabapduabusueleregionefi fyllabalóga pro breui ueleco
tra,uellipes pro pedeponat,Figura duplex eft:Simplexut diſyllabis trifylla
biſg pedibus,quipprie pedes dici folent.Compoſitautquadriſyllabis qim
proprie pedesdici vident,rõ q alii ſunt aſimplicibus,fedquia quædam cõiu
gationesſeu côpoſitionesexſimplicibus dici poſſunt. Ordoautem accidit pe
dibus, quia certoordine & ferie in carminibusponūt in quibusnos ut noſtris,
{icillidebito& regulato ordineincedere vident,Perſpectispedūaccidentib
iureſubiūgicur diuiſio.Diuidunteñomnespedes hic numero duo de trigin
tain tris partes.Diſyllabos uidelicet triſyllabos & quadriſyllabos,Diſyllabo
rumſunt quatuor,grum pyrrhichiuseftprimus,ex duabusfylla
bisbreuibus
cõftans ur deus,Didusautem aPyrrho,quiprimusvi& oria potitus frequê
tibuspyrrhichiíslaudatusfert,velabinuentoreeſtdenominatus,& alio no
minc etiam periambusdicipoteft.Secunduseftſpõdeusduabuslõgiscõſtās,
ut Fornaxpedum omnium legitimus,quiin heroico carmineomnemvendi
catſibilocum ,licetin quintoperraro reperiatur.Did awovdi græcoģdtiba
mentumfæduſac Spõſionemapudnos ſignificat.In facrificiis enim &liba
--

coſtans ut filex, quemautoreFabionõ admittitverſus heroicus,Ab

inuenunt,
to
reut nõnullis placedridus. Aliiautemgræcadi& ionelapbistip deduc
quod contumeliari & inuehifignificat,&c Feſtoteſte iambidicebantur quiſin
Subiepx rofcænioloquebantur. Triambiquíterni.Quartustrochæusqui&
choreus dicipoteft, conftans ex longa
uolubilitatem & breui, vtmagnus,proprer celerica :
tem & ſic di& us, & procarim & celeriter dicitur, Ná trochus
 SCANSIONE
græce latine rota dicitur.Velpofle etiam denoiaria græca dictione trechini.
a currendo, quia curſum ſuum habear de longa fyllaba in breue. A Mercurio
reptus & vltimã locum tenet.A græcisetiam trochæos appellat.Triſyllabo
rumpedūſunt odo , grum primus eft tribrachus ex tribus conftans,utMari
getiam choreus dicit,qeo frequenter in choreisueteres uſiſunt. Denominat
aức cribrachu a tris & brachysąd breue ſignificar,eo q tres brachas.i.breues
habet.Secunduseft moloſſus ex tribuslongis conſtans vt fanxerunt. A mo
loſſa hoceft epirotica ſaltatione ſicdi& us.Velgeometrigenere Odasintem
plo louiscanere conſueuerant,ad laudem & memoriã Moloffi Pyrrhi & An
dromaches filii,aģeriam Moloſſaregio pars Epiri nomen ſumpliſſeexiſtima
tur.Tertius eft anapæſtus ex duabusbreuibus & longa conftans,utrabies.
Componi uidet ex ana.i.re,& waiw.i.ferio,eo & repcutiar da & ylū ſono reci
proco ,a græcisemantidactylus quaſi dactylo contrariusnoíatur. Quarcus
eft dactylusex longa & duabusbreuibus conftás utagmina. A dadylogre
coģa digitū ſignificat deriuariuidet,a ſimilitudine uidelicec digitorum a ex
tribus partibus conſtant,unalongiore duabusbreuioribus.Quintuseftam ,
phibrachusexlõga inter duas breues cóftans utamauit,Sic dictus q lutras
partehabeatbreué,ab àmpi.i.circum & brachysgd eſibreuis Sextuseſtam
phimacrus cötrariusamphibrachoex breui inter duas lõgascõſtans,getiam ,
amphimacer & creticus dici poteft.Vocataūtamphimacus,cogex vtrag
parte longā habeat,macrosem lögus ſignificat.Septimuseft bacchius ex bre
ui & duabuslõgis conſtansutbiberūt.Sic di&tus, q eogenere urebant in car
minibus ſacrorum Bacchi. O&auus eft antibacchus vel palumbusg & Cro
neusdicit ex duabus longis & breui conſiſtens utdilexit.Di&tus antibacchiº
obacchio oino ſitcõcrarius.Quadrifyllaborumfuntfedecim ,grum primus
eſt proceleuſmaticus ex quatuor breuibus conftans utreiicere. Dietus quaſi
primicus iuſſus ut Calepino placet,eo q in facris Minerug,prius eiuspedis uer
lus pnunciariuidebant,proeñgræca di& ioante& XEREVO iubeo ſignificat,
Secunduseft diſpondeus ex quacuor lõgiscópoſitus ut ambubaiæ fortunati.
Sic di& us,gexduobusſpõdeis iun &tus ſit.Tertiuseft ionicus minor expyr
rhichio & ſpõdeo côpoſitus,haber emprioresduasbreues & poſterioreslon
gas ut reculerüt.Sicdi& us ab Ionio Arcadis filio,uel abionibus inuentorib
eft ionicusmaior,exſpõdeo
fuitin vſu.Quarcus eft
apudĝs munimine.Quintus & pyrıhichio con
Aans uc diambus ex duobus iâbis cópoſicus, ut mo .
morderant.Sextus eſt dicrochæus exduobus trochæis compoſitus,vt Mar
trochço cöpofitº urpeticurº Oda
tialis.Septimuseftantiſpaſtus ex iamboex
uus eftChoriābus ex crochęo & labo uteffigies.Nonuseft pæon primus ex
trochęo & pyrrhichio utcarminibus.Di&tus ab inuétoris noie,vel q hoc me
tro Apollinis canebātlaudes.Decim’eſt pæon ſecüdo ex iābo& pyrrhichio
vtimagine.Vndecimuseft pæon terciusexpyrrhichio & trochæo vtanima
bus.Duodecimº é pçon quarto ex pyrrhichio & iấbo ucretulerít.Tredecimº
eftepicricusprimus ex iaboſpondeo ut amauerunt.Di&tus ab epi.i.ſupra, a
G
 RACEMATIONES 7

fupra cresalias diuerſa ponat,Incoem vna fyllabafgab aliis tribusdiſcrepac

Quarcusdecimuseſt epicritº ſecûdºex crochro & fpõdeout impudici condi
tores.Quintºdecim'eſt epicricustertiusexfpódeo & iãbouc effecerãc,Sext .
decimuseftepicricusquartusexſpõdeo&trochæoutoratoris,Cóftantinus.
RACEMATIONES BEBELIANÆ ET EXQVISITÆ
obſeruationes in carmine obſeruandae.
AdSimonem Cellarium illuftris principis noſtri Vdalrici Secreta
rium virumſpectatæeruditionis, at integritatis,amicumo
ſingularem epiftola Henrici BebeliiIuſtingenſis.
Cum nuper falucaſſem Cancellariū cæcerofosfenacores principis viros obo
ne deus,neſcio quibus verbis autlaudibus promeritis extollēdos,mihicpro
ampliori ftipédiacõſeõndo ſua operā eſſentpolliciti,ſtudiilgmeis trangllio
ribus õlidio fucurosfene&tutiĝq.cófulturosliberaliter reſpondiſſent. Tu ibi
& ipfeex cöfiliisprincipisegregiã cuãin mevoluntatēnoobſcuredeclaraſti,
dū tuaopam diligentiffimăpmea promocione argz comēdacione nihipito
futuramfpcitra merica mea promiſeras.Placuit icaqzmihiplusgdicipõr,me
uidoriofiflimo principinoftro tā eſſe cömendatū ,eiuſ fenatoribus uiris pro
fe & o in oigneuirtutis & eruditionis famigeracillimis. Graculabarg nõtam
mihi ģvniuerfis literishumanioribusdū tāca ratio doctrinæ & ftudioforum 4

apud principē habeat.Náut ſæpereſtarus ſum ,niſiprincipes Germaniæ ſuo

auſpicio patrocinio& pñtia cultoribus liceris fuffragabuni nemoung ſperee
germanos ipſos barbariæ renunciaturos,aucculciores literasemerſuras,Tot
em fachoiesſuis tñftudiis faueces qgymnaſiorūnoftrorī cura,adminiftrās
utparuº muſislocusha tenus relictusfit.Sed fæliciſſimoğdāſydere nữc prin
cipa corda doctiſſimorū uirorūcõliliisgubernant,grūductu crede mihi Ger
mania in oiliberalicate eruditione no mediocriter florebit. Sed urad te redes
non miror cur mefere ignocũ tantocõplexusfis fauore.Studiorum em ſimili
tudo miro ởdā & incredibiliamoreconciliateciãeos nobis as nunquiderim
proinde cũſis in eiſde mecü terſioribus literis nõ mediocriter literatus & im
bucus,ex cognato ſtudio faues mihinõ vulgariter,fed nec ingratoeciã faues,
autminusamiciciæ refpõdenti,gtecolo ſingulariter,amauio anteſ cogno
uiſlem dūre cõis anaicusnofter M.Ioannes Rusbarc ducalis ſacellanus ex mo
ribus integrisamoreßlicerarũ honeftiflima pdicacioneuobis iamolim colen
dum inſinuaſſet.Perge igiturut eoepiſti,me ftudiofoſ omnescómédacos ha
be.Erduma principalibus negociis feriasnactus fueris,legfonoftrashas race
mationes acq exquiſitoresobferuationes'tuonominiinfcriptas. Inuenies em
inhoc breuiffimolibelloğad elegantiam carminisatqpficiendum uerſifica .
torem &poetamnonparumfaciūr,& neſcio an ſine his præceptis quiſquam
fatis poſſicinftituiadeleganciusaliquid componédā,ſalcem ģd manere &ad
pofteritatem tranfiredebeat,vtilegendo ipſe luculentiſſime perſpicies, Vale
& mecommendatum habe. Tubingæ Idibusluniis.Anno M.D.VI.
CAPVT PRIMVM
Primű verſificatormulto liberioreft in uocabulisğoracor.Nam capepõg

1
 RACEMATIONES
frequenter totāpparte & ediuerſo.Ité inuentoreproreinuenta, &poſſeſſore
prepoffeſfa & limilia ġd oratorinifiinpauciffimis nonlicet,exéplū vtapud
poetas.Mucro pgladio ponitur.& re&tūp domo,puppis pnaui,abiesprota
bellis & pgladio ferrũ ,autpequo quadrupes. Quæ aliqua etiã oratoriteſte
Quinci.licent.Rurſuselegancer poctæCereré propaneponūt,Neptunū pro
aqua.Vulcanūpro igne,martē probello ,Venerē pcoicu,Libera & Bacchữ .
pro vino,Ice Speciē progñe,ve Vir.Denteſqfabellicus exacuitſus,ibilabelli
cūſuempõlibecſue poſuit.Et idé,Illas duciramor trás gargara trāſo fonātē
Aſcaniū,ibigargaraproqlibetmonte, &Aſcaniūproqlibet flumine teſteſer
uiopoſuit.Itemlæpenoměpaduerbio ,vtVir ſublimeuolās, & ſole recēs ibi
fublime & recés,paduerbiis ponütur,Icētrāſuerſa cuétibus hircquis,& rauca
fonāt apud eūdë Vir.Nosſeg poſſum'exéplailluftriâ,nouaiuenire no debe
mus,nec oratores tefte Seruio vtuntifta figura.Aduerbiſ icē in nométranſit
ucDữ mane nouõ ,etPerſius.lä сras hefternū conſumpſimus ecce aliud cras.
CAPVT SECVNDVM
Sæpe etiã apud poecaspfyllepſimnumerº pnumeroponitur,ut Vir.Pars
infrufta fecani.Idé,Vosocalliopepcoraſpirate canenti.Ec caſuspro caſu, vc
idé.Curruquolansdaclorafecüdo.Curru procurrui.Idē. Nãqalii vidu in
uigitánt,pro victui.Ec qñdei quartædeclinacionis & gtūs& deūs gnræ der
clinationis raro quadrat in carmen hexametrū & elegiacū frequenter poeta
ablomp drõponūt,fed Seruiusſupcarmē Vir.libradie dicit.Nõeſtapocope
pro diei,ſed regularisgtūs.Nã utfæpe diximusobliquicaſus numeri ſingula
ris non debenteſſe maioresntõplurali,gd verűefre Saluftius,pbat,quiin pſa
air,dubitauitacie pars.Hinceſt & illud currugabſciſaduorūſuſpenditcapita
hæc ille,Itemgenuspoñe,veVir.in iii,Solaqculminibusferali carminebu
bo.Nábuboeſtmal.gñis,Luca.Erlære iurant aues bubonefiniftro, & Oui.
Infandus bubo.Dicittñ Seruius Virgilius mutauit genus referens ad auem ,
Sæpeeñ ut idem inquit mutamus genus referédo ad generalitatem.Et idem
Vir.Acura ſilex proacupus.Nam ut eleganter dicit Scruius pene omnes hức
ſilicem dixerunt.Nam & Varro & Lucretiusita dicunt.Tanta tñeſt Virgi
lii aucoricasur perſuadeatnobiseriamhancſilicem dici,item ſæpepro actiuis
paffiua funt pofita, vt Pi&tis bellantur Amazones armis aurcontra. Virgili.
Popularqingentem farris aceruü.Ec Proper.Hicolim ignaros luctus popula
uitachiuos, & Virgi.alibi medicare promedicari. Hæcexemplanosimicari
poſſumus,ſed ceſte Seruio noua ad illorum exempla non formamus.
CAPVT TERTIVM
Epichetongd adiectiuum velappoſitum dicimus teſte Quintilia.pulchre
ormat oracionem& nomencuiapponicur,eoqpoetæ & frequentius & liberi?
vtuntur tefte eodem .Cauendum tñ vtnorauit Seruius iiii.geor.ne vni no
miniduoepicheca adiungamus quod apud latinos conftat elle vitioſum .
CAPVT QVARTVM
Nota igii optimelector urnõtrahasad ſimilia caõlicenrer a poetisdicüt,nec
Gii
 RACEMATIONES
licentia poetarum niſi rariſſime & ſumma neceſſicace adductusutaris,pfertim
in paucis epigrammatis,Illisem qbus ab oibus iamdiu eloqueciæ & elegāciæ
tributaeft opinio folertia maieftas & antiquitas ſuffragat,magnum opex
cuſar,duin operi longo non eſſe fomnum abnuendūdicac Hora. & repecardi
uus Hieronymus,apud te aūcignorancia aur deſidia exiſtimat, ġd luculériffi
metradic Diomedesdicens.Acis gbreuitatiſtuderadmitcit ſolcciſmos gs
cum doAifecerintnõ ſolæciſmi,ſed gimata norwop appellát,uteftnuda genu
Ec vrbem quam ſtacuo ueftra eſt.Ibidem ,nudū genu debuic dicere, & vrbs
quam ſtacuo. Idem ,Barbariſmiſuncộs cumuēdicauerinc dodimecaplaſmos
appellanc,uc teucrum mirant inertia corda,pro teucrorum& aggeribusmee
rorum , & aulai in medio.Scias igiť mulcum concedihis qui corum opusfacia
unt,ac qaliquis in ſexuelo to carminibus oinnes licenciasvſurparegaudet
minimelaudatur,immoridiculus & impericus exiſtimacur,in quancicate au
tem ſyllabarum illuſtris poetx autoritaseneſequacem eius habebit.
CAPVT QVINTVM DE VITIIS CAVENDIS
Vitiaincarmine ſicut in orõneğdamſuncõhicex MarrianoFoelice accipi
am .Ille igitingr.Compoſicionis pcepra pcurrã ,cuius uiciữ maximãeft hiula
cas & afpas uoces,frenos eciam iotacifmos metacıſmos labdaciſmos hemoro
propheron diſpropheron & polyſigma non uitare,uel cuiuslibeclicerç aſſidui
tatē inodium repeticã,urſale ſa xalonabant.Et cafus caſſandra canebat.Et ita
dicicSeruiusli.iiænei,fuphoccarmen .Dorica caftra mala eft cópoſicioabca
ſyllabaincipere qua ſuperiorfinicus eſt ſermo,na Plärung cacopharonfacic,
Éc ſup hoccarmē.Hicaliud maius miferis multoqcremendū.Dicicidem .Nā
apud anciğsab eiſdem incipere vitioſum nõ erar,ut & ſale faxa ſonabãt & ca
ſus caſſandra canebat,Sed iam vitioſa eſt.Meraciſmus igitorõnem uitiofam
reddenseftcumuerborum coniunctio m liceræ aſſiduitate collidit,utſidicas
mammam ipſamamo quaſimea animā.Labdaciſmuselt ubiplurimūdiſſo ,
natutſidicas.Sol& luna luce lucentalba leni lactea.locaciſmusubiiutſidie
cas lunio iuno iouis iure iraſcit, Polifygma ubis litera crebrius geminat,vé
Soſia inſolario ſoleas ſarciebat luas.Homeopropheroneft cüdicit.O titetu
te taci tibi canta cyranne culifti,36 Vir.in x. Porcarequuscriſtaq tegirgalea 11

aurea rubra,ubiSeruius inquit,rane hmõi uerſus peſſimiſunt.Et in iii.æne.At

regina pyra penetrali & c.Dicit Seruius noracus eſt uerſus,uitiofa eft enimloe.
cucioſhaberexic fimiles,licecſiccaſuũ diſſimilicudo. Difpropheron ut ſige 3

dicatperſuaſi(tricespræſtygiatrices acos indu & rices tigres.Alperæ inter per

nul.vlcimam uerborūmaximę uttandæ ,cuius exemplī eft vtſi dicas.Pha
leras ablacas gratis autſiiuretauriga.Per lora per flagellaper frena. Hiylcze
funtcum ineaparcequam diximusfimilesuocales ac fimiliterlongecolliſam
hiantemp ftruturamfacianc,ur ſiquis dicat,Suſcepiſſe ſe liberos ſecundo os
mine:Ecur Tullius p Milone aicaucoricate publica armare.Sed deifta aſpert
tace & hiacu loquiturQuintilia.inix.non oino& femp deuitandosexiftimās
dum dicit, Proinde aſperiores erütproucoeishiata ſimiliaut diuerſo pnūcia .
buntur.Nontñ iduccrimeningens expauefcendumeft,ac neſcio an negligēg
.
 RACEMATIONES
tia in hocan ſolicitudoſit peior.Inhibeatem ncceffe eft hicmetusimpetum di
cendi,& a prioribus auercat,qa aucnegligenciæ cftpars hoc pati,ita humilita
cis ubiqphorrefcere.Quaredamnandifunt& ſpernendi gcolliſionem in me
troex concurſu vocalium ,uelliteræmcum uocali phibentfieri,aut carmen
decorareautuitiare exiſtimant,Namnili crebra ſit in exornanda orõne pro
prer uarietatem mulcum roboris accuenuſtacis habere cõſueuit,hoc teftatur
Quincilia.inix.infti.dicens.Nam & coeuntesliteræ qowa Mipaldicunt etiá
leniorem faciuncoronem ,ĝlioia uerba ſuo fineclaudant, Nonnunghiulca
eciam decenr faciuntę ampliora damutpulchra orõne,acta oíno iactare,cü
longaperle& uelucoprimæ fyllabæ aliquid etiam mediis temporibus inter
uocales quali incerſiſtancabſumiīt.Qua de re ucar Ciceronis pociffimum uer
bis.Habetinge ille canğhiacus & concurfus ocaliīmolle gddam & ģd ince
dic non ingratanegligentiamde rehoísmagis q deuerbis laborantis.Necul
la re Cice.Dioinede ceſte gloriofioreft ğ qadfumma artis rhetoricæmira ar
tis diſſimulacione puenit.Sunt inſup telte Capella uicandieciam frenigfiunc
ex aſperrimis literis in unum cõcurrentibus,uteft illud Terentiiin Ecyra.Per
polğpaucos reperies meretricibusfideleseuenire amatores.Syra.uteriamſu
pradiximus.Item abeiſdem literis incipientia vreft,Non fuit‘iſtud iudicium
iudicii limile iudices.Ec ineadem deſinencia ut forcillimorum proximorum
fideliſſimorum ſociorum.Inedon uitio habebis.Conſonantes inſup aſpiores
qincommiſſur a uerborūrixant,ut SextusRoſciusarsftudioforūerror Ro.
muli.Icems ultim cumxpxima ſtridor eſtuaftus,ut fluuiusxanthus,dece
prus Xerxes Icēſi poft x ſequaturs,utnix ſolica, & li xalceri occurrac ut rex
Xerxes,dux Xantippus uirtutis lux Xenophon, Monofyllaba etiã ſiplura,
funcmale continuabuntur,ucillud Hora.ſacy.i.anniidfic, & Teren.in Eunu
cho,Eccūro clam cure fubduxiſtimihi,Hæcigű iamdi&a uicia fugiēdaſunt
non tñadeoutdiximus,gn interdū afferantelegantiam & iucûdicatem car
mini. Namur Diomedesdicitplærũ etiãnimię artisopinio fugiendaeft &
incerponenda ſimplicicas rudis acę imperitiæ di&tionis,non,ppcer hoc ſolum
qin oibus rebus nimiữ lenociniūodio dignāeft,fed oplærūce acribusſenſi
busmaior eft ſinaturaliter proferat.Sunt & alia uitiaſnon poſſumus hic oia
enarrare, uerum auriū iudiciū maxime dehis iudicer.Maximā añic viciñexi
ftimo cacophacon & aſymphoniam ,hoc eſt diſſonantiam & malum ſonum .
Quaproprer bñdicitur a Diomede euphonia in ditionibus plusinterdû va
lec ſanalogia uelregula pceptorum ,quare idēbñdicit.Copoſicio uerborum
nõex anxiolabore venicfed uſuar exercitatiõeppétuaſ magis fúar,deea
auribus iudicet quelưe arbiträ cöpoliciðiseffe debēt.Er utpaucis cõcludam .
Corrupta oracio & in carmine & inorõnefolura in uerbis maxime impropri
is redundantibus comphenſione obſcura,compoſitione fracta,uocum inniliū
auc'ambiguarum puerilicoaptatione cõliftir,Hæcvitia Terencianus grãma
ticus his uerbis oſtendit.Nefermoambiguum fonet,nepriſcũnimis aut leue
Vocũneferies hiet:Necopagofragoſafit,uel fic o male luceat.Ec lupomnia
Giii
 RACEMATIONES
eſt fugięda kokouslahoceſtnimia decoris affe&tatio , p quá autnimio cumore
fnía corrūpit,uc luppiter o pñscæligfydera torques,ore tuo dicēda loğrauc
nimio cultu ,ut Aure axiserac temo aure aurea ſūmx.Curuacura rorę ra
diorñ argēceusordo.Per juga chryſolycipoſitç @ exordic gemme.Alia func
plurima ğ ſedula poetarūlectiõecădēcopies auc ſequêdaaut fugienda.
CAPVT SEXTVM
Crediderunthactenus multi intergs ſunt mihiamiciſſimiin humaniorib
liceris egregieerudici LeonardusClemens Vlmcnfis, & loannes Caflelius gif
lingenſis eximie pie egregie & fimilia aduerbia vltimam corripere,moriex il
la regula Donati.Aduerbia quæ ineexeuntproducidebent.Præter illa quae
aur nõ cóparancur verice,auccöparationis regulā nonſeruant,ex illo vlcimo
credunt corri.Exemplo quoqzhymniqui in honorem S.Laurentii canitur.In
culiccælopielaureādum ,vbi pie corripicur.Sed aduercere debenthic no pro
prie effe irregularemcomparationem ,fed regulariter comparari,vti ex vete
ribus in commentariis meis probaui,producunturigitur,Tibul.elegia cercia
primilibri,Quid uz piedum ſacra colispureglauari.Iuue.Ateicuseximie
ocenat lautushabetur.Ennius.Egregiecordacushomo catusælius fexcus
CAPVT SEPTIMVM
Inpcedentiexéploluuena.ſcilicet. Atticus eximie ,poteftaliquis dicere effe
penthemimerem & breuem prolonga poſicā.Quare defectionibus iftisnecef
fario aliqd dicã.Inſedireñ proregula oibus recētioribus Penthemimerē uel
breuzeli poſle uellongã prolibico compoſitoris.Ego aürdico & ſi poflisfa
cereexēploeruditiſſimorī ,uciegoeciālæpe feci,oi tñ diligentia cauendü eft
ne crebrofacias autfine neceflicate. Rarueſeft apud do & iffimosinmagnis
eorum opibus,ergo nectucrebro inparuis epigrāmatis facias,pfercim cum
Quintili inſti.i.dicariambūnonrecipiin carmen hexametrū ,& carmēſic qſi
claudicare & podagra afficivideat.Suntigit ſectiones di& ę,quia inciderecar
men videntur nris cæſurç & articuli,agræcis kók Mixta dicunt quatuor.Ec
fiuntin ſecūdopede,in certio & in quarto & in gnto ,Primadicæluraſemicer
naria, & eft qñdictioterminaturin principio fecundipedis.Secüda dřcæſura
femignaria,& agręcis pēthemimeres qñ in tertii pedis principio finitur dictio
pcedés.Tercia dř cæfura qñpoft certiñ pedē inuenitur vna fyllaba terminās
di&tioně pcedētē.Quarca qñ poſt quarcū pede íuenicurfyllabacerminansdi
dionē.Harī uircucē effeuolūcut fyllaba ğdeberer eſſe logapoſſic eſſebreuis
cum ecia Serdicat.Finales ſyllabænacura breues in principio pedis produci
pñt, & cũdeoibus inueniācurexempla in illuftribuspoetis,tñ maximedepe 1

themimeri,adeo utoibusgddá quaſipriuilegiū uideacur eſſe pêchemimere

poffe corripi velpduci.Ponā igitur illi exépla ubibreuis plögaponatur R
penthemimerē.Vir.Nā tibi rymbre caput Euādrus abftulitenlis, vbitertius
pesiābºeft.Idé.Noftrorūobruimur oricuromiſerrima cedes,ubitribrachus
in cercio ponitur.Ecidé pes apud eūdé.Sipereo manib hoimperiiffe iuuabit
Idé.Oia vincitamor & nos cedamusamori,Idē,Ecce trahebatura téplo ady
tilesMinerua.Luca.Æthiopū@cerisalienogurgitecāpos.Virgi.EmicatEu
 RACEMATIONES
ryalus& munere lætus amici.Perſi.SūtasPacuuius & uerrucoſa moref.Sill
Palla diobechis umbratus tparamo.Hora.Ne gs humaſſe uelit aiacē atrida
Vetascur.Oui.Atą veinā viuat & non moriatur inillis.Oui.Et qua cubiber
ris hacego parce bibam ,Idē.Mentis inops rapit ürquas audire folemus, Vir.
inmoreco.Etreſerat clauſağpuiderholtia claue.Ouid .Arce leuis currus arce
regēdus amor.Vir.No tenulliexercēt numinis iræ.Prop.Núc tu ſiue legis
vmbrofæ flumina fyluæ.Oui.Nilopus eft mortispmeſed amorefideos.Ti.
bul.Et canis arente terreat arua ſici.Ita eñego habeo.Idem .Tíbul,Te canita
gricolamagna cū ueneritvrbe.Raro aūt inueniturapud latinos correpta
uocalis in nulladeſinés conſonante ptē orõnis terminas pducat.Nam ut dicit
Ser.in iii,æne.fuphoc carmē.Donadehincgrauiafe&tog elephanco,a finalica
tisrõnepducitſed facis aſpe,nã in nullā deſinit cõfonãté,Verūhoc ficcrebriº.
apud grgcos ģd Homer'inprincipioIliadosfecit,kivipad de cea ananiodeco
áxinxio,necſolū in iſtiscarminū gñibus,fed etiam in aliis ut Hora.in fapphico
Angulus ridecubinõhymeto.Ide,do te fermõis utriuf@linguæ.ErPruden.
Sanguís rarçſpeciefuturi.Ec in carmine aſclepiadeo.Hora ,Quāliquicquid a
rat impiger apulus.Ecin phalecioBoe.Fatūſub pedibus ægitſupbū.In pría
inſupcçſura breuis plõgaponit.Vir.Pe & oribusinhias ſpirātia coſulit exta ..
Oui.Cū ſteceris vrbiscellus honore cuæ.Idé.lam mihi bis eſtasbiſos recurrit
hyēs. Vale.Flaccus.Sed qualis& qua uiris inſultetenyo.Sili. Nidecoris afſint
pariédo opalæri.Luca.Dum ſanguis inerardū uismarerna pegi.Iuue.Occut
taſpolia & pluresdepace triūphos,Homeruso deuéyarázov Teo lwed pallop
ijes á xalucop.Etiudiciomeo oia illaVir.carminağabaliisppoſitionemexcu
ſantur ,uident ſtopriuilegioexcuſari,ur Drimoq xanthoc.Ité Eurico zephy
riq.Ecſyderao uentiæ ,& fimilia carminağſupra depoſitiõe notaui.In quar
ta inſupcæſura
idé cómiccit,uc Vir.Oñdens artēpariter arcūqſonantē.Idé.
Per terrã &uerſa puluisinſcribit hafta:Idé.Etfuriis agitatusamor& conſcia
uirtus.Claudi.Lecus arar rhodanuſ sceler & diues iberus,Oui. Præcipitara:
cadit pariter & põdere & i &tu.Iſtas caefuraseffe indifferétes fiin alia dictione
fequat cõfonansuelh his uerbis cõfirmat Diomedes illuſtris grāmaticus. Ter
tius modus.coimfyllabarãeſt cī in fine partisorõnis longa ponit uocalis cor
repta una iterpofica cõfonãte,ut Emicat Euryalus& munere lçtusamici.Ide
Ondens arcē pariterarcūčsſonāte.Etibi,oia vincit amor.Idé.Septimº modo
eftcūcorrepta vocalis in vnādeſinitcõfonantēſeợnceh, plæriſop aſpiratiõis,
nota uidet,vt terga facigamushafta.ltē.Ænea hoim quifq.Addá & ego Ca
tulla gdixit.Humanosno deſpexithymenxos Idem lã venier virgoia dice
tur hymenæus.Et Vir.Lāguentishyacinthi.Notahic etiã h qñquim lræob
tinereutdiximus:Vir.Pofthabita coluille Samo,hic illiusarma.ldē, Grauis ;
hõlinqués,pfug'hymenæos.Idé.Ille lacus niueīmollifulcus hyacintho. Mar.
tia.Pocicecũ licino hicầg magnus homo eft.Iuue.Sifurdiſpliceat Verri hos
micidaMiloni,Clau.Tū vagahunorūgrauitas.Hæccôſýderādano imitan
da exiſtimo.Penthemimerim.gq vedixiquéadmodum nõo nofugico ,itaſi
poffum vitabo, &partiusattingāoiaeagrlicentiâ& raro apoctis dicuntur,
 RACEMATIONES
CAPVT OCTAVVM
Scias carme eſſeillepidū & non fatis ornatī ,ubinulla harî Ceſurarüoccur
rit,unde Terēcianus.Harūſinulla eft fpecies deprēſa magiftriVerlūrecuſant
nec uocãt heroicũ.Sedfortaſſe putes nullâ cõringere uerſum .Quinullőearī
regulā no incidat,Rarūcõcedāfieri nõ poſſenegabo,Etſiigit rarūſic inuenit
tñ & poſſumusucilicetmallé cælurā .Nā & Prop.elegātillimuspoeta ucitdi
cés,Er grauiora repēdicinigs denſa quaſilis.EtHora.li.ii.epiſt. Eipoftpunica
bella quiecusğrere cæpit.EtCecili.Hasresad te ſcripras Lucimiſlimus xli.
Ec Sue.in moreco.Hoc genusarboris in platisfinibusgrais,nõ eñlaudo
CAPVT NONVM
Vicio um eſtpēcametrūnififitpēchemimeris poftprimosduospedes se
linquat unā ſyllabāfinalē,nãdicit Terécianus.Nāuitiofus erit ſicpentameter
generatus.Internoftrosgentilis oberrat cæcus.Arego inuenietiâ libeneme
miniapud receprűpoecă. Ergourde iftis grammaticorüregulis & meisgene
raliter loquar,non dant hicpceptaquali ğdam legesimmutabili neceſſitate
cõſcriptæ ,utnon poſlicaliter fieriſed ad decorī ſeruandū,undecontrariūſçpe
ſine rephenſionefacerepoſſumus, autex neceſſitate,aut quia raro fit,aut utſu
pra dixiq diligens negligentia ſępe gratiſſima eft.Sed pauca ur etiam alias di
xicarmina fcribentibus licentiæ inprimis uitandæ ,euphoniac & auriū iudi
ciū teſteCicerone ſuperbiſſimīī plus aduertendüğnullī aliud præceptum
CAPVT DECIMVM
Si carmēa monoſyllaba di& ioneincipiatin uocalễ uel in'm termināte uita
bimus colliſionē ſtūpoffumus.Atſcriptores nooino abſtinuerunt.Catullus
Qui ipſi ſui naci minxeric ingremiī .Idem.Qui illius culpacecidicuelut pract
Idē.Nāungēcīdabo meçpuellæ .Horaci.Nāuc férula cedesmericũ maiora
ſubire,& Marci.Capella.Quæ iſtorūlaudes prulitharmonia,Proper.Et iam
3 ad mandatūuenimus ecce domū.Q & ſihæc colliſionon ſic in principio , in
monofyllaborum colliſio nunquidetbenefonare,opſidixeritaliquis ( uc faci
unt mulci)malo errarecum Caculloſ tecībene loqui.Sed bone uir illū excu
fac antiquitas & autoritas,non te uelexprime Carullain untuerſis uirtutibus
&tibimerito ignoſcecur ſiinterdum paulo incautiusaliquid proculeris.
CAPVT VNDECIMVM
In carmine hexametro & pentametro inregra contineat fententia,nec ſuſpe 1

dat uſg ad tertiíſ verſum ,vidicitBeda,hoc in nõlgobferuatûeft,vñ Ouid.

v.trift.Ponemetíualeo corpuſģd añlaborū. Impatiens nobis inualidūą
fuic fufficit,arc ipſo uexatum induruituſu . Cacul.Álloquar audiero nung 1

tua verba loquětě.Nunğego te vitafrateramabilior Aſpiciâ poft hac,atcer

refpamabo.lcem ſapphicī in adonico debet concludere ſuāſniam ,fed nonſp
oberua Vũ Hora.hiii.car.aderolphú. Tegrogescentficulascircũ. Mu
glunruaccęcibi collithinnicum .Aptaquadrigisequa tebis aphro Murice tin
dæ.Veſtiuntlanamihiparua rura.Et idem lib.i.Neue te noftrisuitiisiniquũ
Ocyor aura. Tollat.Idemli.ii.Odę.ii.Populumqfalſis dedecet vti vocibus.
 RACEMATIONES
CAPVT DVODECIMVM
Eft pceptūapudmgros uerſificãdiingnto pedefugiēdā ez colliſione nec ego 1

crebro vtitiellé.Sed aurores no refugerüt.Carul.Tuğd.pmiftimihiğd mēti

ta inimica es ubipmiſtippmififti.Perfi.Eliſafonates labefactētforcipeadão'
ca, & Oui.Põdere& i& u.Et Iuue.Loripedērectusderideat äthiopem albus
CAPVT TREDECIMVM
Scripſinup dữ L.Florüincerptarer carme.Luciushoc Flor exhibicur erit.
Fuiicaq rephêſ o duofucura cõiūxiſſemſupflue,fed no facilineautoritate.
OVIDIVS
Tunc proculabſenticura fucurus eris
Etfiquid dolituruserisſum teftibus illis.Propertius.
Enſifer Orion afpicienduserit.Idem
Verſibus & mediis ſoccus habendus erit.Idem
Hinc pater ante oculos durushabendus eric. Idem
Acqinter feftos ſemper habendus eric.Tibullus
Erline cherintho triftis agenduseric.Idem
CAPVT QVARTVMDECIMVM
Carminaleoninaur dicuntur,hoc eft utmedia & finis cõfonet ut efthic uerf
Vibñfirmares mõtibuseffe pares,ſicrebra ſunt vicupant,uidenio fine gra
uitatearo in primis puerilia eſſe, qualia ſunt Alex.Galli.Sed fiinterdū & mo
defte inferunt,addītquendâ quafi decore, & pfertimuruolūtin pencametro
necautoresſemprefugerüt,adducā tm Proprium illuftrem elegiographum .
PROPERTIVS
nobilisattalicis
Porticus aulæis
Mifit matronis Inachis Auſoniis
Cur tibi longa Romaperitavia :
Quid fruftramiſſisinmecertatishabeniss
Derulic intacta pagina noftrauia
Cur cuapræſcripto fene &ta eft pagina gyrore
Non eſt ingenü cymba grauandamei
Sanguinis aro animæ prodigeGallæ tuæ
Contentusniueis ſemper vecaberlecygnis
Solis & atratis luxeritorbis equis
Quæmuliergrauidaiactarconuicialingua
Ferreus auraroneu cataphractusequo
Egalea hirfuracompra lupinaluba.
In iftis carminibusnorant ſimilestxitus di&tionữ ſredduntuitiofá orðna
ucfupra exSeruiodixi.Sed roleranthæc dûnõ crebro fiūt utetiãſupiusdixi
CAPVT QVINTV MDECIMVM
Quiautoresſint fequendi ...
Cum iuxta Priſ.infeptimo oporteat ſcire analogiã uſum iñaucorűmagis
inittari,ce fcire velim gbussgopoetis darefolea au oricatégica utſine formi,
H
 RACEMATIONES
dineeos fequar Virgilio Ouidio Horatio Valerio Flacco Lucano Senecæ Si
lio Icalico Claudiano StatioTico CalphurnioPerſio luuenali M. Maniilo Se
reno Samoaico Tibullo Catullo Auſonio Propercio Martiali Columellæ
Ruffo FeſtoGermanico Cæfari.Ex his iunioresfunt, & ob id nontantę oino
autoritatisquantæ cæteri.Claudianus Serenus Auſonius,licet no facile refel
lendi.Antigſlimos aữc Ennium Pacuuiū nõimitabor,niſiforlan Lucreciữ,no
tñ in omnibus.EcclefiafticosaūcPrudencium Sedulium Iuuencū Sidonium
Proſperữ Apollinaré. Aracorem Petrum de Riga, & fimiles & ſino elegantes
ſint,non eñinoibus imitandos eile volo. Sæpeeñquantitates præſertim in
græcisconfundunc,Mihiſuffragateciam in lacinis Beda Venerabilisde mer
trica raciõe dum inquicaucoricare aŭ[concemnitur regula grammaticorum
uc Sedulius.Cumſan to ſpiricugloria magna patri.Sed poera vegloriãſan
& tæ& indiuiduæ crinitatis clara uocedecantarecneglexicregulam gramma
ticæ diſpoſicionis,hæcille. Ego tamen non auderem utiea autoritate.Mulco
minus imitabor Ganfredum in poecicanoua.Gualterü inſua Alexandreide.
Romulum grammaticũ translatorē Eropi.Alanum ,Paupem Henricū.Pam
philum Soliganium Antigameratum facerū Bernhardum & Macrūde uiri
bus herbarum qui circunfert & fimiles.Recentiores item Petrarcham Fhilela
phum Mancuanum Bapciftam Panormică Carolū Arecinữ & fimiles nõfer
quar,niſi autueteresimitent,aucueras regulas latinorū & græcorūobſeruet,
hoc eft niſi bene dixerint.Nam & ficrudicillimi fuerint,humano tñuitio crra
uerunt,ficutego & alii.Poſſumenim oftendere non in uno locaubiPetrarcha
ubi Mantuanus ubi Philelphuserrauerit.Non tñ propter hoc reiiciemuseos.
Scultiſſima ar é dicere.Si illeerrauit malo cü eo male dicere, tecum bene
qm hoies fuerunt.Er confyderandû eft ut Quintilia.teſtaimagniaucores no
quid dixerint ſed quid pluaſerint.Sed qd dicain de iſtis minoribus,dữ Virg.
aTucca & Varropluribus in locispolteiusobicũ correctus ſit,taceo quæ ho
die in co licenter policainueniunt, &niſi in Virgilio non colerarent,fed Arie
ftarchi virgulanotareni,vci Homerusetiam fons poetarum & idem Virgi.
in ſuis paruisoperibusſieft aucor ſæpea fua & aliorû poetarum obſeruatio
fyllabas confundit.Vecula aūcqua Ouidio aſcribiturcum nõ ſic.Item philo
mela pulex cuculus de numodeVenere demedicamine faciei, & fimilia nihil
mihiprobant,nec dantaucoricatē, q ſiungmea epigrāmatanuper impreffa
puenirenc ad pofteritarem incorrecta,aliquis putaretme conſulcofeciſſe,dum .
aliqñexincuria crraui,veingenue errorem conficear Poſuienim derideac fer
cunda breui cūſiclonga.lcem uocalis prima pducit,ego corripui,ſicut & con
uiciumfecundam contra naturam corripui.Pofuiicem achilles Holophernes
vlcimam breuem cum longæfint&perufcribantur,iufto tamen erroreindu
aus ſumex præceptis Capellæ quidicir.Es,cermițiacusin græcisnoíbusbre
uis eft utAnchiſes,fed faHit & me ſimiliter errarefecit. Anchiſeseñ ,pducitur,
dum fic fcribatárxious.Vir:y.Anchifesalacris palmas vtraſterendir.Jtem
in fimilibus.Alcidesadera cauroſgac vitoragebat,Perkurusetiamfecua
 RACEMATIONES
dam corripui,cum fitlonga.Idem camen fecit Claudianus in iii.derapru.lp
fum eciam peticura louem fucciderepinus.
CAPVTSEXTOMDECIMVM
Scias tñ illuſtres poetas aliqñ græcasdiphthongos & natura lõgis corripu
ille& cõfudiffc, Tupotes eos in his imicari in hisſcilicerģipſireceperunr, ſed
ad fimilia crahere ſine uitio nungpotes.Vſusem illuftriūantiquitus receptus
nobis imicãdusnố dilatāduseſt.Ita Oui.Primā inmæotis corripit cum diph
thongusſit,fic dicēs iniii.crift.Tardior antiqua viſa mxotis hyems.Sic enim
fcribit apud græcosMÕTio Similiterbutyrũ corri.primaapud noſtros gſ.
dam cūlic diphthõgusCouTupou ookpátwo prima producit,qa mulciscor.& a
me olimbreuiataeſt,Item crepidascor.primam ,Perſi.Nonhicg in crepidas
graiorūluderegeſtic,cum apud grxcosp xlongā ſcribat,fic xpxais xpxaidos
Hepar icē a Macro & aliis gbuſdam cor.cūHomerus,pduxeric, & apud græ
cosſcribiturper åſicTap.Grabbacus itē apud latinosprimam corripit Vir
gilius in Morero .Membra leuat ſenſim uilidemiffa grabbaro,cum apud grę
cos poſitione producatur & perx in primaſcribarur,lickpá66& tos.Latinistē
choreamalea nemearomphea medja indifferenté ponunt,cum ex diphthogo
pducant,ficemfcribunturxopeix perdavetléic fougara,aliquidetrahunt alpi
rationē dicentesrompxa.Exempla ubicorripiant.Vir.Parspedibuschoreas
plaudunt.Idem . Maleæ fequacibusvndis.Marcia.Non marathon taurum
nemeæ frondofalconem . Valerius Flaccus in vi.Equa nec ferro breuio nec
rompea ligno.Hædus item &hædulus quæper a diphthongon ſcribütur,qa
ám. Tāpaid orcm ,id efta teſticulis deſcendunt,in primaproducunt.Virg.ficca
nibuscaculos ſimiles ficmatribushædos.Maniliustamen in aſtronomico cor
ripuit,fi ita recte legicur dicens.Incipienthæduli tremulumproducere mentii
Chiragra apud latinos qño primacorripitur,urMartia.Sednilpatronopor
rigit,hæc chiragra eft,cumtamen apud græcosdiph :hongo longafit ficem
ſcribícur xeipaypa.Suntalia forſanquxe frequens le&tor iple comperier, Plura
eriam inquantitatibus inuenies quæ latini aurores contra regulam auſiſunt.
Proinde meexcufatum habere volo fifyllabam dixi alicubiproduciuelcor
ripi,literatura græcaadiucus,etiam fiilluſtris poeta aliquis uelplures contrari
um poſuerit,quoniam egoex regulabenedixi,ille ſua autoricate nititur.Econ
trario aliquãdoſuffultusautoricate ſola contra literam forſan iudicaui,quod
nec mihi debecobefle,nemo enim vnus omnia videre poteft,præſertim cum
tam autoricare quamregula conftentfyllabarum quantitaces, & vnumſine
altero fufficiat ad probationem ſyllabæ
CAPVT SEPTIMVMDECIMVM
Hebraicæ & barbarædiftionesad græcũidioma crâfeūres vocalē breuiat
plærūçante uocale.Auſonius.Helias & ſolidocum corpore præuius Enoch
Pruden.Hic bonusEzechias merui terquinesperannos.Iuuencus.Zacharias
vicibus cui templum curatueri.Ingþæcis autem iaſimiliter corripitur,utphi
loſophia Sophia aftronomia Pavtoria comcedia tragædia agonia ,licet acuz
Hii
 RACEMATIONES
accentus ſitin penulcima. Sed non eft idem acui& produci,cũbreuesfrequen:
ter acuantur apud græcos, ve in comentariis dixi & additionibus Mãmeira
&ti.Atcağperei fcribūrur iure pducidebenc,urésgwreig ironia typetia euſebia
ελεγεία elegία λατρεία latria επιφάνειαepphania αργείαargία λάμπειαlam
pia vikouskaja nicomedia Acice,ki tñ apudlatinosinelõgamuercicur xam 10
wej« Calliopea uxafe medea TriaticplateaAlomadeiopeia.Eru aliqua
do in carmine per dizereſim in duas ſyllabas diuiditur.Idem nominahebraica
barbaricagteſte Priſciano in fine accentū detinēcia more latinodeclinaca ac
centum iplum retinenc, & penul.fyllabam producunt,uc ab Adam adamus,
ab .Abraham abrahamus,a Iofeph Ioſephusuel Iofepus,a Iacob iacobus..
CAPVT OCTAVVMDECIMVM
Sielegās carmē & qd aureshoím demereridebeatcóponere uis,uidēdum
eft ne more aſiaticorâ tefte Cice.de oracorenumero ſeruiệs inaniağdam uer.
bainculces,cóplementanumerorũ ,ad complendũqcarmē infércias uerba pa
rum ad rem faciētia quaſirimas expleas,adhibealg vocesplenas & cõcinnas
nõ veexornét aut copleatſñíam ,fed fuftincátqualitibicines carmēne claudi.
cet.Id aīt ſępe fic inutilicer gato & coniunctiones inferendo.Cauēdữeria ne
oíacircūcas copiofa loquacitateğdicere velis,ductus fpecienitoris, Aro ve
Seneca dicir,habeas in pcãreuerba,nonefferatſeoracio neclõgius qdeftinafti
trahat,nec ad idd nõ ppofueris ſcribere alicuius uerbiplacétis decore voce
ris,necfialiģd uerbũplacuerit velisoibus locis infulcire,Hoc tñ nörandã effe
ſuadeo cun &tisaduleſcentulis urdĩprimõincipiãt verſificari,non fint multū
timidiáridi & circüfpe& i,fed fuentes potius 8C luxuriātes &fæcundi &mul
ta combinantes. Facile ucdicit Quintilia.Remediüeft vbercatis,fterilia nullo
labore vincūt, qdfiquid adeo caute velletintelligere vocabula & tã curiofe
ſniasdiſquirere & nihil inferre,nifi cuiushaberet oprimã cognitioné,hoc eft fi
nunğexcederethumā,nec in altūvnğaſcenderet,nung erit copioſus cöpoſi
tor,fed fi qs ſinehorrore multuseſt at abūdans tandēcīerudicioneexluxu
riajuſtă copiã acqrer.Hoc oprimedoces Quintili,dicēsin ii.Ná in puerisoño
pfectanecexiginecſperaripõr,melior aūceſt indolesgeneroſiq.conat”,& uel
plura iuſtecöcipiêsinterinſpiricus.Nec vnğme in his diſcēdis ann offendar
ligd ſupfuerit.Niut elegātillimedicitCice.Volo eſſe efferat in aduleſcēce
fæcīditas:Quintilia.igiturqualis debeatefle pueris magifter optime demo
ſtrar.Quaproprer (inge) in primis euicandus & in pueris pcipuèmgřaridus
nõminusģenerisadhucpláris ficcm & fine humore ullo folù,indefiunt hu.
miles ftatim ,& veluciadterrā ſpetātes,qnihil fupraqcidianū ſermonē atrol
lere audeant,maciesillis profanitace & iudiciiloco infirmitas eft, & dum ſatis ,
putant uicüscarerein id ipſum inciduntuicium q uircucibuscarènt,hæc ille.
CAPVT NONVMDECIMVM
Sunt plures ſcioliqui hinc indeclamicant Ariſtotelespe.longadici,aliterdi
centes quafiimperitosarguūtneſcientes luuenalē dixiſte in ii.lary. Siqş Ari
forelē ſimilē vel pictacon emit.Itē & diuũ Auguſtinữ,Summus Ariſtoteles
trurinando cacumina rerū.Süt aüt motrģdā vſu,ſed qua ratione nullus vng
 RACEMATIONES
mihifciuic dicere.Ego vndeerrorveniaedicamđpisoridyeſcribitapudgræ
cos & haberacutū in penul.ſed corripittñ. Vndeſi visacuerepe.debes dicere
Ariftotelis perivrigræcifaciunt.Nă vcdicicDiomedes.Verbagręca grecis
accentibusefferimus,fiiiſdē literisenüciauerimus,& fic gmin Ariftotelisulo
tíma eft longa,quia per y longūſcribit,neceffe eft uc accentūhabeatin penulti.
fed cum traducisinlingualatinã& dicis Ariſtoteles,ficuceciam demofthenes
Antiſthenes,nunclicere mutant,ergo & accentus.Eftergoaccentus in antepe 1

nultima exılla regulalatinorum .Qy in criſyllabisditionibus& cetrafyllabis

fiue pluribus,ſipenultima breuis fuerit antepenultimaacuetur.In re igituret
ſiparita ,illis tamen ignora contendunt ifti elemétariiſenes,quibus crux & Ixi
onis roca eft at extremum fuppliciumdumvidentiuniores & pueroseadil
cere immoſcire & memoritertenere quæipſinunquamnouerunt.
CAPVT VICESIMVM DE PROPRIIS
Suntplærio quicredītnoía propria ad placicũponi,mouent maxime au
coricateSeruiiceleberrimigrāmaticiſuphoc carmen in primoænei. Huicco
iunxSychæus erardiciflimus agri.Ita dicit.Sychæushic per ecſtaſinpducit,
licentia inpropriis noibuseft,in quibus licet in qualibet parteſyllabæ mura
re naturam.Ego aūcaliterſentiocum tamdiligêscurapoctis lacinis fuerit,ve
propria noia luağticate in carminibus ponerent,adeo utpropter hæc ğdam ,
nonauderent ponere in carmine,audiOuid ,in iíii:de Pontoad Turicanum ,
Quominusin noftris ponarisamice libellis,
Nominis efficitur condicione rui
Aftegononaliumprius hocdignarer honore
Eft aliquis noſtrum ſimodocarmen honor
Lexpedisofficio,fortunaqnominisobſtac
Quaq meosadeas,eft uia nulla modos 1

Nam pudet ingeminos ita nomenſcindere verſus:

Delinac veprior hoc incipiatą minor
Ecpudeat,fi te quaſyllaba parte morecur
Aretiusappellem Tucicanumquocem
Etpotesin uerſum Tuticanimore uenire
Fiac vtelonga ſyllaba prima breuis
Acvt dicatur quæ nunccorreptiusexic.
Etſiporrecta longaſecundamora :
His'ego fivicisauſim corrumpere nomen
Ridear; & merito pectus habere neger. ,
Martialis in ix ..
Nomencum violis rofiſgnatum
Quopars optimanuncupatur anni
Hyblam quod fanicAtricoſgs flores :
Quod'nidus olet alitisſuperbæ
Nomen nectare dulcius beato
QuomalletCybeles puer vocari Hivi
 RACEMATIONES
Ec.quipoculatemperat tonanti
Quod ſiparrhalia ſones inaula
Reſpondent veneres cupidineſos
Nomen nobile,molle,delicatum
Verſu dicere non rudi volebam
Sed eu ſyllaba contumaxrepugnas
Dicunt earinon tamen poeta
Sed græci quibus eft nihil negatum
Er quos apesares decerfonare
· Nobis non licet elle cam diſercis
Qui muſas colimusſeueriores.
Ex quibus carminibus habetis latinosabſtinuiflemaximea licentiis gbus
græcimaximeredundant,Ego itaq dicerem adSychæus, regulariter por
leretiã pduci.Namex galvſunt uocalesancipites & ſæpe laciniſyllabam in
quãeſt unade ancipitibus mõ,pducâtmõcor.liceſſe fađũinfychæo.Ad mi
nusnõ licetin,ppriis noibus mucare cuiuslibet fyllabæ naturā ,niſi aliquafub
ſic caufa,uti & Virg.liqñ ppria græcacofudit autoritate fecit græcorū.In la
tinis aūtnõlicet,nec in græcisſineexéplo utex Martiale audiuimus.Etbarba
ra vocabula reducereadcarmen adeo ut etiã nonponant ad placitāp libito
verſificatoris,oftēditPliniusCecilius his uerbis Nõnulluslabor eſt uc barba
ra & vera noia in primis ppria verſibus nõreſultēt.Nihil eft qd non arcecu
raqſinõpõr uincimitiget.Vide ğruslabor ſicbarbaraſcicate ſua donare &
non licere unicuiqproſuo libito cõfundereillorūſyllabas.Nora tñ Serui res
gulam.Quoties poeta afpera inuenit noíauel metro nõconftantia,autmutat
ea aurdehis aligd mutilat.NáSychæusSicharbasdi&tus eft,Belus Didonis
pater Meches.Ec in viii.Idem .Nouimuseſ noím uel mutacionē uelmucila
tionemconceſſam poecis,ficutproCaſtorePollucē mutare,Nora gonomía
græca apud poetas nūc græcanūclatina declinationeinfle& i,fecundūg fylo
laba repugnatuelquadrat, & fecundum ſymphoniam & cacophaton.
THichabes Simon vir oprime xx.pcepta & obferuationeshactenus non
mulcũuiſas,quas ex nullo excerpli,uerumex diligentipoetarū & oracorű le
Gione & obſeruatione meo marce&pprio labore collegi,canta cūfeftinātia ,
ut iurenemoullā elegāciā regrataur defyderarepoſſit,côtérusme bñ conſu
· Juille illis gad carmēelegáter cóponendâanimī côpoſuerāt,nec cçterağad
didihic auc in poſteríí additurusfum debebūtnon eſſe vtſpero inutilia.Vale
ANNOTATIO GRECARVM COMPOSITORVM
Di&tiones compoſicæ cũppõnibus uel aduerbiis gręcis primābreuiant,'vt
anathema,cuius etiã (cõrramorēmulcorūpe.cor.Apocalypſis catalogusdi
alogus epigramma parabolaploguspſodia, & alia oia nilipoſicioaurdiph
thongusinterueniat.Copoſica&wo ToŰ képatos ceras ceratos qd eft cornu cor
ripiūrutshinoceros. Marcia.Et puerinaſum rhinocerotışhño.Dia cöpoſita cũ
repła genea.igenus& pgeniescorri.Cõpoſica icē cīrerósquodapud nos gee
 RACEMATIONES
- nus ſignificarutDiogenesOrigenes. Icem cum témoc.i.finis.ut Ariſtoteles.
CopoſicacūJiyooģd roburligni.urdemoſthenes Antiſthenes.Itēçữ xpátoo
qderiam robur velimpiū ligni.vc HippocratesAriſtocrates corripiunt. Itē
cum száros qdſigni.exercicum ,ut philoſtracuscalliſtratus corri.Itě cūGSTOS
gdeftambulans,vtEuribacesfchænobates cor.exempla apud Neſtorem in
uenies.Corripiunt itē ſequencia oia cópoſita cūOpio.i.fas uelmunus,ut The
miſon Themiſtocles.Itē ex deb.i.deus,utTimotheus Theophilus,Icem cum
cópos.i.fapiens,vtSophocles philoſophus.Ité cû oxómosqdeft cuftos & fpecu
lacor,ut horoſcopusepiſcopus.Itēcūóaór.i.uia ut exodusſynodus corri.Co
poſita uero cũ coli.i.cantus pducuntutmelodusmelodía . Exodiữ tñ ab eo
căpoſicūcõrra natură ſimpliciscor.apud latinos.luue.Vrbicus exodio riſum
mouet auellane.Eft att căcus quecedētesde theatro canerecõſueuerūc,vc di
cit Iulius Pollux,aliidicīcexodiūacantu dici, & ab livextra, &irmy cácum
alii dicūc ſignificari exitūquantfw TÁSO200.i.extra uiá ,vndeVarro finē uitæ
xoliquocat.Corripiqt indupcốpolitaa vóc.inoxus eliuuenis urneomcnia
i.nouiluniū neoprolemus& neophyrus.i.nouïgermē,ibi eciāpe.cor.Nacor
polica aPutóvqd eſt planracor.ItemcópoſitaaNapéw quod domicoſigni.es
Açou oo quod eft curſus,& aáyulóo.i.bonus corripiūt,uthippodamus.i.eğrī
domitor Hippodromus.i.eğrū curſus, & Pyxagathos.i.pugnis bonºuelfor
tis.Marcia.Pyxagathos fueratnunc erichippodamus.Idē.Puluereữq fugax
hippodromon ungulaplaudir.Cópoſita item cñuéxni.pugnautantimachº,
unde Cacul.Acpopulus cumido gaudeatAntimacho. Compoſitacũ åpet
.i. uircusutPanarecus.Marcia.Arguco madiduspollice panaretus.Compoſi
ta cumoxos qd eft cotus,& 'uwo.i.unus uel ſimilis holor.Ouidi.Aduada Mãe
andriconcinit albusholor, & holocauſtā.i.corum combuſtū .De ſecundo ho
mographia.i.Similis ſcriptura, & Homonea ppriū mulieris,unde in epicaphio
eius,Hoc Homonea breuicondica fum cumulo.Içe Págoo.j.uorax hippopha
gus.i.equorūuoracor,uci Scythç olim ,Itēargagu.i.fcriprura,vtchirograph
...manus ſcriptura.Ité a quyos.i.clarus utAriſtophanes.Hora.ſary.iiii.Eupo
lis acc Cratinus Ariſtophaneſoppoerx . Icē a noros.i.fermo, uc theologus, &
technologus.i.loquens dearcibus,quemnosarciſtamuulgo vocamus, quem
grace technicum appellamus.Item a kóroo.i.ia & usut hyperbole Item a keço
Av.i.caput ur acephalus.i.Sine capitc,& bucephal' quaſibouis capur, & nomē
equi Magni Alexandri,lcē a70 %.i.fætus & femëhumanī ,urantigonusfiue
agenu ſiueaſemine & genicura ueniat,ut Chryſogonus.i.aurcũfemēuel ay
reusfiliusſicuri Antigonus potefteciâ diciaduerſus & cõerariusfilius. Era di
Xooid eft amicus vt Theophilusdemophilus.Icema opeois,i.locurio ,leperi:
phraſis.i.cirçunlocucio.Icemaupisi.i.iudiciū uchypocriſis cñy græco in pri
ma,Item x& pio.i.gratiautDemocharestimoçhareschariſma&euchariftia:
id eſt bona gratia & gratiarumadio.Item abxaqoq.i.ceruus ut tragetaph 9.

Item a down.i.cædes ut Tiliphone.lcem a stálajos utChryfoftoinusid cft allia

reum os.lcema Tó 10& éolouciuſtinopolisanticheſis , & fimilia gia coiri.
 RACEMATIONES
H.EC. SEQVENTIA PRODVCVNT
Copofita a corto.i.angulus ut trigonus idefttriangularis.Et erigon.Mani
lius. Auc cria ſub quiuislignis ornare trigone. Item compofica a xãoy adeſt
membrum ut tricolon trimembredicolon bimembrepe produ. Indecarme
dicolongd duo hếtgenera carminis,& ficdealiis.lcema Napou ģd eft donū,
ve TheodorusIſidorus.Item cõpoſica acupscopi.quieft
modeftus & caftusuc .
Sophroniſda.Item a truid eft honor ur Timotheus.Forcunatus.Etcum Tı
motheo viuere cura meo.Item Timarchidesid efthonor principisnomen, p
prium.Icem axolvos .i.cõis ut epicænum .Item aawi.vox,ut antiphonape
nul.longa.Et cóxi.cancus,velupradiximus.Itemquid eft fama,vepolyo
phemus,id eftmagnæfamx, & Ėuphemia nomen mulieris,id eft bonefamæ
Icemcompoſita aToniw verbo.i.vendo,ụcpharmacopola.Item aPõgpģd
eſtgens velnatioproducuntur,vt allophylusad prius deceptus ex Prudents
& Perro Riga dixicorripi,ſed falſus ſum .Primaem in phylon circunflexum
habec accentū ,gluplongistñ cadit. Icem compoſica a okcuid eft loculusvel
repofitorium ,vechirotheca bibliotheca.Item a swoio id eft cafus,utantipro
Sismonoptoca penul.produ.Produccompoſita a diosid eftpopulus, vtNi
codemus ideſt victoria popoli.Etcompoſica yixy ideft vi& oria,v.cNicolaus
Nicodemus Nicomachus & ſimiliamulta producunt,
Ιωάννης Φιλοφόβος πραΐμον πθος τονΒασίλιων
Qirortóy QLAETITILÁTY
Corripe chareprecornunquam Aapuudópopillum
Quo dictant MesoalFleglasses docent
!
Spiculifertradit quod κύνθιοσ'args πυλαίτιο
Mentibus infundir, Eybérios docuit .

6x641100 docuitpedibus connectere verſus

Cuius ſcripta colit fauus Apollo ,file.
Ευχαριστία διωάννου φιλοφοίβουηραΐμων πος δνΒεζίλιον
πιλεύτην δν φιλικότατον και Λειακκότατου
Verſus intenſa docuifti chare poeta
Pieriofæ modos concrepitare Cheli
Tempora uiuaciquo pacto cingere days
Poſfim ,perferre &nomen in aftra meum
Quo pactodpiad eo poffimæ arcerepuellas 3
!
Dulciterutreſonentaóvideo deas
Et Citharam blandamdigitispulfare recuruis
Vtpoſſim ,cum augur tendarApollolyran
Argdoces pure græcam callere Tubinga
Grammaticam ,& normasquafclub arce breui
Quaſine dicetur perfe & us quilos latinus
Haud quaquam veteres quocaruerediu
 RACEMATIONES
Innumeras igitur grates retuliſſeiuuabic
6,66X100 do & or ſpeladecufq;meum
Aurori & grates tibi fere germanicus orbis
Quæquidentgenteshæcmonumenta cua
CONIVNCTIO SÆPE ORNAT ORATIONEM
& carmen contra aliquorum præcepta
Ad qd egoreſpõdeo.Bñrephêdimuscõiunctiõesõin cõiungēdis di iõibus
redīdāt,atmetri neceſſitate excuſant( quis cöfulsiuseſſetfineexcuſatióe rõ
peccare ) NãubiVir,in.i.æne.dicit.Multa 9g & bello paſſus dữ cõderet vr
bē.Suphoc Honoratgrāmatic Serui.dicit,ġq& duas cõiunctiões fegatas
naturalicer nõcõiūgimº,nifi metrineceffitate,ergo unauacat,ſicalibi,dixitą
Plinii
& plia uoce diremit,hæcSeruius.Marinus aất Scodrēſis in collectaneis
de Qira diſſerit,& cõiữ &tio noſolūcopulatiua eft ſed eriá cauſatiua. Tul.in of.
No ſolī nobisnati ſumus orcuſobnoſtri partē patria uēdicat,partē amici,ali
qñ eſt explegiua & ornatus tñcauſaponit,aliqñ geminat.Cice.dignitati ve
ftręguirtucis fauifti.Sed familiariorpoeris.Ou Munichios uolás agros gra
tāc Minerue.Deſpiciebathumūculticarbuſtalycei,hæcille.Ergræcieciādi
cuntfrequêçerponere tegd Q ualet,ſicHeſiodusin theogonia, EiTÉE
πντε , θαλάτε, μεσομεύετε, το ψιχόρκτ ’ ερατωπ Ρλύμνιάτ' ουρανίκε
KAMIÓTX .i.Cliog euterpethaliacmelpomeneo ,Terpſichoreos erarog
polymniaq vraniac.Calliope.Hichabes nouem muſas,melius tñ testixón
perxfcribicurğk.Tibiaūtfuadeo cõiunctionibus interdum utendum ,qd fa
cies elegantiſſime,& interdum ſine cõiun & ionibus reddesorõne'm elegátem
utrogem modoſchemacice & figurate facies, & fic bene & poetice ,dữ Quin
tilia.in ix.dicat aliam effe orõnem ágmuérisop.i.carentem ſiguris ģd uicium
noninterminima eft,uridem dicit, πολυσύνθετου air & ασύνδετομfiue Λιάλυ
Tov,hoceft Polyfynderon & afynderonſiue dialyton ponūt interipecies ſche
matis ut aliasomitcam'a Quintilia.ix.oratoriarum inſti.a Donato in libello
defiguris,& a Diomede uecuſtiſſimo grammatico quidicit. Polyfyndecon
eft oratio pluribusconiuncta coniun &tionibus, vt Alchandrumo halium
neomonaq britânio Item re& um larem @ amycleum canemcreſſamo
pharetram.Donárus hocponit Virgiliiexemplum .Athomaſa thoalo ,Peli
defa neoprolemusprimulo Machaon.Idem Diomedes.Dialytoneſt oratio
quæ fineconiunétionibus ſolute acſimpliciter effertur,nulla conjunctione in
terpoſita fuperioricontraria ,utalii naualibus ite Ferrecitiferrum datevela
impellite remos.Item uenimus uidimusplacuit.Erapud Tullium ,perculicco
gicauit.Hbéc etiam brachylogia nuncupatur, & a Quintiliano afyndeton.
Cum igiturfaſtidium pariatquod crebrum eft& mulcum , ſicut dialycon &
polyſynderon ornabic orationem ,fiid non affectanter & crebrofiat,NaVir
gili.ex quo canğexfacrario & penetralibus mufarum omnis poetică maie.
ftas hauritur atq eruicur non reformidauit illas coniunctiones,quin ſæpius
Vratur.Nam uc tantumdicam quæ obiteroccurrunt,ita inueniesli.viij.ane.
I
 RACEMATIONES
Fronteſq fteropeſø & nudus membrapyracmon .
Succeduntfelis& equos& corpora curant.In eodem
Regem adic & regimemorat nomeng genuſą.In x.
Pleiadaſohyadasclaramg Lycaonisardon.Inprimo geor.
Teroquatero folum ſcindendumglebaß uerſis.In codem
Panag Syluanumæſenemnymphafqforores.In ii.Geor.
Magnanimoląduces cotiuſ ordine gencis.In iii.
Mores & ftudia & populos & preliadicam .
Drymoqxantoqlyea @ phylodoce
Niſeqſpiog thalia cymodoceup.
Cydippe & Haua Iycorias altera virgo
Argephyregatą opis & Aſia deiopea
Alagpangæa & rheſi mauorcia tellus
Arkgecæ acos hebrus atqattias Orithyia
Liminaclauruſqs & omnis.Inü.geor .
Æftuſapluuiafa & c.Idem .
Fontelo fluuiolg uocant & c.
Tribulaç traheæqs & iniquo pondereraftri..
Ouidius in v.Meta .
Syderam ventiq nocent auidæquolucres.
Sarculacraftrig graues&c.inx.
Sunt illiscelereſo pilæ ,iaculum crachum .Armaç & in gyros & c.
Inprimo de arte
Eneruantanimos cytharæck canthuſglyræq.Etuox & numerus & c.
InfecundodeRemed .
Nec Tibullusrefugitcõiunctiões elegāciſſim®poeta,nõtñſupfluasſumit.Ta
j ceo dealiisoibusgrūſi tēpus ſuppeteret,mille tibi exépla referrë ſupfluastñ
1
qtūpoſſumus cõiūgiões uitabimus.Seducdixi cupio interdữelegātiã facere
illis,li qs tñ oíbus carminibusredūdaret,nõõterfugeretgn rideret vt dixi.
DE PARTICIPIIS
Departicipiis uerouerumeft quod Seruius dicitli.iiii.ænei,finicuseft veri
ſusparticipio,quod rarofit apud latinos,apudgræcosuero uitiofiffimâeft,
ut Vir.Littora linquens,retinacula cédens. Sed q Seruiusdicic raro.i.nihil ali
ud in caufaeft meo iudicio ſamor & ueneratio græcorum aurorum ,nā nul
la fitinhoc &our pavia hoc eft inconſonantia,uelkakópatoy ideſt mal” fone
nec ficracioneſignificationis participii.Namubiredundantautoresillis in ce
ceris caſibus præter ſin ans & ens,nechæcrefugiunt,ut Virgilius poetaru
Achilles fuperiusallegatus,& in quarto æneidos.
Perfidered durisgenuit ce caucibus horrens
Corripitin.nodum.complexus& angic inhærens.Idem in ville
Erfaueas illi quiſquis agatur amans.Ouidi.de arte
Tractabat coram puerpennaſ@renidens.Idem ini.
Etillis ſua dos formafineartepocens.Idem i niik
 RACEMATIONES
Ecce nouos uiſo cafferefiftet amans.In eodem .
Fallitenim multos forma ſine arte decens.Idem .
Impia deriſigentilis gaudia tollens,Catullus.
Omentum in flamma pingue liquefaciens.Idem
Sis fælix cæliſisin amorepotens.Idem
Nocte latent fures quos idem ſæpereuertens. Idem
Aduenit cælo reſolum phæberelinquens.Idem
Exuuias cota recepcusamans.Propertius inii.
Seruiat & totadicar in urbe potens.Idem
Ornabit cuftos ad mea bufta fedens. Idem
Nonoperoſa comisſed furibunda decens.Idem
Lygdamusatplutei fulcra ſiniſtra latens.Idem
Ec Priſcianus cam anxius& doctiſs.grammaticus inprincipio ftatim Dio
nyſiipoſuitdicens.Claudicur hic bifido fed brachia littore pandens. Separat
hic libyen aſiæ confinia rūpens: Tuſieuolueréyolueris Ouidiū .Virgiliū.Lu .
canum , & alios,plura inuenies,fufficiatmihi pauca hæcexipetibi aflignaſſe,
ad id ſolum utiftud Seruiidi&tum nonſequar.QZ ſiinprædictisexemplisali
quando participium tranſit in uim nois nil refert,cũ ſolumut dixiçerminacio
viciare uideatur, quæ eadem eft & in nomine & in participio.
Horatius fecundo fermonum ,
Propoſitum parsmulta natat modorecta capeffens
Elfetador lolium dapismeliora relinquens
Accedas ſocius,laudes lauderis ut ablens
Nonne vides aliquis cubito ftantempropetangens
Et Menelaum unamecum fed occidere clamans
Membranam poſcasfcriptorum quæqrecexens.
Primo Sermo.
Etprenſare manu lentiffima brachia nutans
Hoc inquam mihierismifere diſcedere quærens
Differtfermioni ſermo merus acpater ardens
Virgilius in Nono.
Impaftus ceu plenaleo per quiliaturbans
Quæmittit dona,hoſpicio cum iungereabfens
Qua ue fequarrurſus perplexum iteromne reuoluens
Contendic coelum diuerſasbrachia ducens
In Decimo.
Impediunt retrahitok pedesſimulunda relabens
Quam congreſſusagitcampo lapſumg ſuperftans
At louis interea monitis Mezentius ardens
Impaſtos ftabula alta leoceu fæpe peragrans
In lucem genitori Amicodedit & facepregnans
Stantledicircum iuuenes ipfe ægeranhelans
 RACEMATIONES
In Vndecimo,
Rettulit in melius multos alterna reuiſens
Eccefugæ medioſummis Amaſenus abundans
Nunc rapidus retroacææſtu reuoluta reſorbens
Qua uuinus lætale ferat contra ille repugnans
Conſcius audacisfa &ticaudaqremulcens
Et caprum læcopofuitcaputarma relinquens.
In Duodecimo.
Aduerſoproterret equoruicille recedens
Canicicmimmundo perfuſampuluere curpans
Starius in quinto .
Illa papho n ueterem centum qalcaria linquens
Exagicarclauſaſodomos & limina pulſans
Vix curſu tener zequat hylaslerneacollens
Seuior amphractu lacerumſinuoſa retorquens
Ore ſupinato nuncarua gementia radens
Impulit extemplo monitu ducis aduolat ardens
Cum piget vmbrofa popula tus filice ſerpens
Fæmineos cæcus plangencia agmina ducens
Secumance ora virum fremebunda thoantida portans
In Sexto ,
Vulnere lætalisne irrumperet atria ſerpens
Alloquiisgenitorem vltronuncfacta recenſens
Interea cantu muſarumnobile mulcens
Speſos audax unaqmecus fiducia pallens
Lucemala pangea feritfolemgrefulgens,
DE QVIBVSDAM INGENIOSIS
Carminum generibus.
Suntquidam exornatus etiam in carminequæ technopegnia dici Pompili
us aſſerit,quibusociofi & delicacihoies plusutigaudentſleriis rebus incen
ti,quarecum ſuorpe lectorem dele &tareconfueuerint,fianto multo labore
accp artificio,non pucaui incongruumhic etiam inferere quedam eorum gña
uc habeant etiã ſuả ſtudiữ qbusautconſaeta autſeria diſplicent.Sed hocunữ
notandum eſſe uoto , licetfiantmagnainduſtria hçcipfà carmina,in magno
tamenoperefugienda effe atą declinanda.Primumigitur reciprocum & for
tadicum dicitur,cum carmen contrario ordineditionum velidem vel con
trarium refert. Idem ,vt Sidonius.Præcipitimodo quid decurrie tramite flu
men. Tempora conſumptum iamcico deficiet.Incipe infine & manebunt ii
dem verfus& eadem fententia,vt Deficietcito iam confumptum tempore
flumen .Tramite decurrit,ad modo præcipiti.Exemplumubicontrariü itel
ligitficonuertunt verſus mánebuntque verſus, vtDonet munere mel non
felpaxcandida nobis.Cõuerte.Nobiscandidapaxfelnõ mėlmuneredonec
 RACEMATIONES

1
Philelphus in Pium ſecundum .
Laus tua,non tua fraus, virtusnon copia rerum
-Scandere te fecic hocdecus eximium
Conuerte
Eximium decushoc fecit te ſcandere,rerum
Copia,non vircus,fraus cua,non cualaus
Ecego olim
Lexbona ,nonmala uis,fapiens,non ftultus abundans
Anreferendus erat,& mericum haud fauoreſt
Conuerte,
En fauor haud meritum & crat anteferendusabundans
Sculcus,nonfapiens,uis mala non bona lex
DE CORRELATIVO VT DICVNT
Correlatiuum cum correlationeshabetſiue ex repugnantiis,utAlba ligu
ſtra cadunt, vacinia nigra legunt.Siueex cõuenientiis ,ut anguis aper iuuenis
pereunt viuulnere,morſu.Hic fremit ille gemit ſibilat hic moriens.
DE SERPENTINO
Serpentinumquo integraselegiasaliquiconſcripſerunr. Dicitur cum finis
ad alteriusprincipium conuertiuidetur.Sic.Rumpicur inuidia quidam cha
riſfime luli.O meRoma legitrumpitur inuidia.Rumpitur inuidia g curba
femper inomni.Monſtra'mur digito,rumpicur inuidia.Etreliqua eodem pro
ceſfufiunc, &quæcum principio conueniunt,ucFædiusinuidia nihil eftin di
uiteciue.Ecnihil ingenuofædius inuidia.Poſcere ditis opesaliisoratio curpis
Dedecet & canos pofcere dicis ope's.Etreliquaeodem proceſſu.
DE CONCATENATO
Concatenatum eft ſerpentinocontrarium ,ſic, Me cibidonat honor,fed ho
norquime tibidonat.Creditur altus amorſed amorquicreditur alcus.Me iu
bereſſe cuum uelamor quimetibiiunxit .
DE MONOSYLLABIS ET IN PRIN
cipio & in fine.
Monoſyllaba incipiente ſimul & finienteuerſu ,utAuſonius. Res hominū
fragiles alíc & regit & perimitfors.Sors dubia,æternumg labans quæ blada
fouet ſpes.Spes nulla ſine fine æuo cuiterminus eftmors.Morstamen hicnul
la eft, verum eft locus & nihilires.Ita ut qua dictione incipit ve eadem finiat
io prioritechnopegnio.
DĚ MONOSYLLABIS IN FINE
Monofyllaba finiente cantum uerſu ,ve indicat in pueris feptennia prima
nouusdens .
. Pubentesannosrobuftioranticipatuox
Inuicta , & vents & folibuseft hominum frons
1 Er durum neruicum uifcere confociant os.
Etreliqua codem proceſuulgadfincm .
I ili
 CENTIMETRVM
DE CENTONE
Cento dicicur carmen quod & rapſodia appellaripoffet,niſicarmen Home
rirefarctum hocnomen poccupaſſec.Centonē græce & lacinefcripfit Proba
Romana,fed elegantiusAufoni.Carmen hoccontextumex uerſibus parci.
culiſooperisalieni. Exemplum habeěx Feſcennino Auſoniide fæminanoua
ſponſareludtāte. Illa manu moriens telum trahicoſſa fedincer.Alcius ad uiuũ
perſedituulnere mucro, & reliqua quæ apud eum autorem lege.
DE CONCORDANTE
Videtur & hisannetipoſſequod concordansappellatur,nulli fanze mēcie
imitabile.Exemplum tamen habe hoc
Eccanis rvenatur rferuak:
in ſyluis & omnia
Etlupus
Soren ABÆNON Taftar
DE ANABANONTE
Dicitur &anabænon quoda monoſyllabo incipic, & cótinuis diftionibus:
creſcens,quod & fiſtulare dicitur,ut hoc. Cur nobis iuuenes decerpitis orbir
culata poma, & reliqua.
MAVRI SERVII HONORATI GRAMMATICH
Cencimetrum ,
Lariſſimo uiro Albino Maurus Seruius grímacic Sal.Tibihức
libellum prextator uidelicetdecus urbis Albinedeuoui.Nă licet
patrisauiæ ( qbus maximam reuerentiâliceræ debēt) gridie vr
gearis exemplo,ibig pubeſcas,quo uelucad muſarūfacra uenit,non tñ colo
Tuo tñ numinaproferuntur,fed fæpe humilesuicos, acuilia pauperum tecta
ſubierunt.Quarelaboris mei uelim faucasuoto,indulgeasaudacie,qdfifeca
ceſſeritincupiditatė deuotionis interpretabor euentum placendi,licecauda
cter non tñ indignanter hunc libellumqui volueric centimetrum nominabit.
Torenim metrorum genera digeffi,qcaporui breuitaterationem omittens.:
Quo quidem quodą naſcatex genere,quaſcanfionumdiuerſitate cædat,quç
res pluscöfufionis vtilitatis habet.Sedlectorihæc generaliter funtfcienda.
Finalemſyllabam in omnibus merris indifferencer accipi.Solucionem eſſe,cũ
pro unalongaſyllaba duæbreuesponuntur.Loca imparia diciprimum ter
tiumquintum ,& deindeparia ſecundumquarcum ſexcum.Et deinde penche
mimerem efle,cumpoſtduos pedesfequitur fyllabaquepartem orationis ter
minar.Hephthemimeris uero cum poft duospedesſimiliter ſequiturfyllaba .
Tercius trochaicuscum poftduos pedespfectos finita parceorõnis trochæus
remanet.Quartus trochaicuscumdiffinitioneeadem tenet quarcumlocum
trochæus.Cacale.uerſum dici,cuiuna fyllaba deeft,Brachycata,cutduç.Hy
percata.cui una ſyllabafupereft. Acatale.ubi nihil plus minuſueelt in verſu
quilegitimo fineclaudit.Monometrum dimecrī crimecrã uel tetrametrum
uerſum dici a numero pedum .Iniambicis trochaicis anapæfticis merris ver
fusper pedesduplices computari.In cęteris naetris per pedesfimplices.Metra
uela pedibus nomina accepere,uelarebus quædeſcribunt,uel ab inuentorio
 CENTIMETRVM .
bus,uela frequêcatoribus,uelanumeropedum.Eago toefleprincipalia me
tra.tambicum trochaicumdadylicū anapæfticumchoriambicum antiſpaſti
cum ,ionicuma maiore,ionicum aminore,dequibuscarprimtractabimus eli
gentesca quæ adpalmam lyrä perducit voluptas.
Ecra iambica locis imparibusquinqzreciperepedes poſſunt. Iam
bumcribrachữſpondeūdactylū anapæſtum ,locis aūt paribusem
iambum uel tribrachū , & apud comicos frequenter anapaſtū ,ica
tñur mulcarũbreuium iunctura uitecuc,ſedex plurimismetris xiii. Vſui tra
denda ſubieci. Ariſtophaniummetrum conftatmonometro hypercataleeti,
couc eft hoc.Valles perimas,Euripideum conſtatdimecrobrachycarale & i.
co ,vc eft hoc,Deæ decus meum. Anacreontjum conſtardimetro cacalecti
co ,vt eft hoc.Diffolue Bacche crines,Archilochium conftatdimetroacatale.
aceſthoc,Serenalux micatpolo. Alcaicum conftac dimecro hypercata.vteſt
hoc. Amantvenena patricidæ . Alcmanicumcóftac trimetro brachycataque
. eſthoc:Spernis decoræ uirginis thoros. Hipponadtium.conſtat crimetrocara
lectico ,vt eft hoc.Doctis thalia uatibus fauebat.Archilochium conftat trime
troacatalectico,veeft hoc. Marcem fatigat prodigus uitæfuror. Anacreond
7
umconftat tetrametro hypercatale&tico ureſthoc.Amorpuellæ criſtepectus,
improbius fatigabat.Ariftophanium conftar tetrametro brachycatalectico,
vreft hoc,Marcent lucerna fol propinquat,non tamen uacas.Item de Arifto .
phanio. Ariſtophaniumconftat tetrametro acarale & ico ,utLudosamatpuel
la nobilis pudicos&leues.Anacreontium conſtat çetrametro.cacalect.ucPor.
tum pecensauram relaxa uela folue malo. Hipponafticum conſtat crimetro.
hyperca:vteſt hoc.Pauperpoecaneſcithicantra muſarum .
Etratrochaicaprincipaliter conſtanttrochæo.Locistñ imparibus,
hosrecipiunt pedes,crochæum cribrachum & nonnunqdadylum
Inlocis ueroparibuscum his ĝs ſupra memorauimusfpondeum
j anapæftum dactylum ,ſedex plurimisxiii.vſuicradenda ſubieci.Pancrarium
conftar monometro hypercacale &tico ,uceſt hoc,Auror optimus.Iryphallica
conftacdimetrobrachycatale &tico ,vteſtboc.Bacche iunge tigres.Euripide,
um conftatdimetročatale :vt eft hoc. Vulturalcius volat. Alcmanicum con
ftatdimetro.acarale &tico ,vt efthoc.Fiſtula canit ſubulcus.Bacchilidium con
fracdimetrohypercarale& ico uteſthoc. Floribuscorona,texitur. Sapphicum ,
conſtarcrimecrobrachycacale tico ,vreft hoc.Rexpater Iuppiter & deorum .
Archilochium conftactrimetro catale. vt eft hoc.Nox amoris & quieris con
ſcia.Soradicum conſtattrimetro acacal. vteſt hoc.Ice poin a ferte viam por
recalcer.Sapphicum conſtat trimetro hypercata.vt eſt hoc. Splendet aurum
gemmafulger,formaſed placet,Soradicum conſtat cetrametro brachyca.ve.
eft hoc:Thracium nefas enarrat caculus hirundo.Archilochium conftat terra .
mecro catale &tico, vrefthoc.Tolle thyrſos æra pulfanssamlyæusaduenit.
Hipponacticum conftat tetramerroacataletico claudo,vteſt hoc.Pelle ton:
Sis in tergaponai vela tendere pergamus.Anacreontiumconſtat tecrametro,
Iiiii .
 CENTIMETRVM
hypercatale & icoleeft hoc.Parce iam camæna vati,parce iam tcnero furori
Ecra dadylica principaliter conftanc da & ylo ,Recipiunttamenſpon
m deum & interdū vlcimoloco trochęum ,fed ex plurimis xix.vſuitra
denda ſubieci. Adonium conſtatdimetrocacalectico ,ut eft hoc.
Funditefecus. Hirminachiumuelhymeniacum conftatdimetro acatale. ve
cft hoc: Tibiperſoner.Archilochium cóftardimetrohygcata.uteft hoc.Gar
rula uenit auis.Alcmanium conſtat trimetro cara utefthoc.Tundite pe & o
ra palmis.Simonidium conſtat crimeiro acacale.uceft hoc.Induepalliaferi.
ca.Alcmanium conftat trimetro hyperca.uc Lurida brachia curretegis.Ar
chilochium conftattetrametro cara.ut eft hoc.Virgodecenscomulas religa
to Alcmanicum conftat recrametro cata.uceft hoc.Virgodecerscomulasre
liga tibi.Alcmaniumconftat retrametro hypercata.uc eſt hoc.Vita quieta ni
miscarecingenio.Steſichorium cõſtar ipen came caca.ut eſthoc. Marci.Cede
deo tua carmina phabo. Șimonidium cõſtatpentamerro acatale.uteft hoc
Parthenopauserat puerArcadiçdecº.Chirilium conftatpentametrohyper
caraureft hoc.Pulchra puella comas ambic ſibipalmitibus.Heroicum con
ftac hexametro cata.ut eft hoc.Vulnera bella rubæ numero donantur Hom
meri,Bucolicũ cóftat hexametro cata.ita ut quartus dadiluspartem termi
j net orationis ,uc eſthoc.Ruſticaſylueftrireſonar bene fidula cantu.Iphicum
alii ibicum cóftathexametro acata.ut eft hoc.Sydera pallida diffugiuntface
terrica lu minis.Alcmanicum cõſtat hexametro hypercata.utAlma Venus
paphon ingreditur roſa luccatrx adytis Stefichorium conftat heptametro
caiale.uceſ hoc.Æacides iuuenis trahic Hectora,plangice pergamacroes.
Iphicum cõſtat heprametro acarale & i.ut Carmina docta thalia canec pro
perantius huc adeso puer.Ibicum conftat hepta.hypercaca.ut eft hoc,Verſi
culos tibi dactylicoscecinit pueroptime quos facias.
Ecra anapęſtica principaliterconſtantanapæfto.Recipiunttamen
m frequéter (pondeum , raro proceleuſmaticum ,apudComicos au
tem habenc dactilumfæpiusq
, ultima cum ſupereft fyllaba indu
as ſoluicur breues,ſed expluribus xiiiiuſuitradenda ſubieciIcimium contac
monometro acatale. ut eft hoc.Calidū iubar eft. Choricú conftat monome
tro hypercata.ur eſt hoc. Animusmale fortis. Ariſtophanium conftat dimes
tro brachycatale & ico uteſt hoc.Venitoptima Calliope.Pindaricum conftac
dimetro hypercaralectico ,ur FugeMania iam Telamonide. Alcmaniữ con
ftar dimecro hypercatauteft hoc.Tremulū mare melliflua niretaura. Archi
lochium conftatdimetro acatale.uceſt hoc. Adytum fugevirgofagax.Pare
thenaicum conſtat crimetro catale.viAdytum venerisfuge virgo.Pindari
cum conſtattrimetrobrachyca.uceſt hoc.Medium rapido mare adit cyber
ris fluuio .Alamanium conftat crimetro carale ,ur eſt hoc.Dace pierides mihi
Carmina dadylicorum .Steſichorium conſtattrimetro acarale,ur eſthoc, La
cet in thalamo tibi virgo decens Veneris fpecie.Simonidicum cóftatcrimetro
hypercata ,vteft toc:Tuba terribili proculareſonac clypeữ capemiles.Alci
naicum conftat tetrametrobrachycatale.uceſthoc.Sua munera fert Venus
 CENTIMETRVM
alma roſis inueni nitido Cynare vidi.
Ariſtophanium conſtaſtetrametrocataledico,vt efthoc.Date uina mihi
date ſerca iuuardare tempora totalyæo.
Ecrachoriambica principaliterconftantchoriambo. Verum quo
m durius fuo pedeclaudantur,accipiunt in fine amphibrachū & bac
chium ,fedex multis metris hæc iiii:vſuicradendafubiect:Ariſto ,
phaniumconftacmonometro & amphibrachoſiuebacchio,uteſthoc.Purpu
reustyrannus.Sapphicum conftat trimetro & amphibrachoſiuebacchio,ve
eſthoc.Dulciſonæpierides uerſifico fauete. Anacreontium conftar dimetro
& amphibrachoſiuebacchio vteft hoc VirgiliiMantua quem creauit.Calli
machium conſtateetrametro & amphibracho ſiue bacchio ,vteft hoc,Armi
potens Mars genitor Romulidæ da veniam precamur .
Ecra anapæftica principaliter conftantanapæfto. Verumſæpe pri
m . ma parce quia iambumtenentſpondeumlibenter accipiunt,fed ex
plurimis quacuor uſui tradendafübieci.Pæanica conſtat trimetro
brachycara:vreſt hoc.Fauniſemideumnumen adeft. Anacreontium cõſtac
trimetro catatedico vteſthoc.Curas mitigant donalygi.Alcmanium coſtat
tetramerro acarale &tico ,uceft hoc . Infandumtetigit fydera carmen magicæ
uaris.Alcaicum conftattetrametrobrachycarale &tico,veeſt hoc. Mæcenas
atauislydia quosferrgenite.
i Ecra ionica aminoreprincipaliterconftantionicoſuo ac raro alteri
--- uspedis patiuntacceſſum ,fèd ex plurimis ſex vſuicradēda ſubieci
* Timocratium cõftatdimetro catale & ico, vteft hoc,Roſā ueris (pe
cimen.Anacreontiữconftatdimetro ut Sapientesdeus audit.Anacreontium
conſtar crimetro caralectico ,uceft hoc.Fuge uirgofuge munusVeneris. Sap
phicum conftat trimetro acacalectico ,uteft hoc Sonat alta trabe fixustibi ui
fus.Phalecium conftat tetrametrocatalectico utelt hoc. Tibiveris fero dona
fola quod dant Veneri. Alcmanium conftat tetrametro acarale &tico ,vt eft:
hoc. Timoromnis docet artes cimor augerbona mentis.
EtraIonica amaioriprincipaliterconftantionico ſuo. Verum &
m diiambum & ditrochæumnonrecuſant,folutionem patienterade
mitcunt,fed ex plurimistria vſuitradeda ſubieci.Hipponadicum
conftatdimetro brachycatalea.vtefthoc.Palmam capeuictor. Phraxtlumi
conftat dimetro brachycarale&tico,uteft hoc.Fortis iuuenis ſumecoronam ..
Soradicumconftat cetrametrobrachycataledico,uteſt hoc. Victor canetem :
pus fugit intende labori.
Eliqua deincepsmetra nonealege qua fuperiorareperimus.Illa eſ
ueluccõfuſadigefli,hçc uelucdiſperſa collegi,ſed ex plurimis xxv
uſuitradendaſubieci.Icyphalicũģdtetrametrữ eft cóftat tribº da
& ylis & pyrrhichio,uceft hoc.Quifèrere ingenuum uelutagrum.Pherecrati
um conſtatſpondeodactylo & trochæo,ut efthoc,Reges purpura monftrat
Gliconiumcõſtatſpondeochoriambopyrrhichio vteſt hoc,Odiparthenium .
nemus.Aſclepiadeum conftat ſpondeo & duobus choriambis & pyrrhichio ,
vreft hoc, & præſidium & dulce decusmeum .Alcaicum conſtat ſpondeo
cribus choriambis & pyrrhichio,ureſthoc.Profuſa xacides procubuitſub Pa
ridis manum .Elegiacum conftatpenthemimeriprima heroica,fecûda dacty.
lica,uteft hoc.Mæret diffuſus flens elegia comis.Eulogicũ conftatprimope
de diſyllaboquicunqſil & quatuor dactylis,ut eft hoc. Sapphocompoſuit
make cafta poemara.Murum conftat ica vcheroicum ,fed pyrrhichioclaudit,
uceſt hoc.Morcem contemnunt laudato uulnere getæ.Priapium conftat gli
conico & pherecratio vteft hoc.Helleſpontiacum tuusnomen protegichor
tos.Phalecium conftat fpondeo dadylo & tribustrochęts,vtefthoc.Ifthmos
diuitibusſuperbit vndis.Sapphicum conftattrochæoſpõdeodactylo & tro
chæis duobus,vteft hoc.Faune nympharum mecus & uoluptas.Sacurnium
conftardimetro iambico carale anacre. & icyphalico dimetrobrachycata.tro
chaico,vtefthoc,Iſis pererrar orbem cornibus profuſis,Archilochium cõftat
partheniaco anapæſtico dimetrocatale.&icyphalico uteft hoc. Remeat vir
abarce tyrannivulcibus cruentis.nicologium cõftar dadylico & iambo &
penthemimeri uc eft hoc.Carmina bella magis uelim ſonare.Alcaicum cöſtat
penthemimeri dactylica& duobus trochæis,ut Luna rubenszephyrus com
minatur.Alcaicumconftat penthemimeriiambica & duobus da &tylis,vș eſt
hoc.Carmen relaxat tedia pectoris.Archilochium conftat tetrametro buco
lico acata.icyphallico tribus trochæis,ut eft hoc. Linca paſtor tibi concidit in
profunda ponti:Galliambicum conftat dimetro iambico acatal. & anapæſto
uelſpondeo cum duobus iambis ,ut eſt hoc.Tenera recriſpar aura tremulo ſi
nu freti.Archilochium conſtat penthemimeri dactylica & dimetro iambico,
vteſt hoc,Sydera cuncta micanc decorelucisaureo.Archilochium conftatdi
metro iambico & penthemimeridactylica urefthoc.Inlyçodedititympana
iam quatiunt.Heroicum quoties ſonusulcimæſyllabæſimiliseſt præcedentis
vreft hoc.Exercermentes fraternas gratamalis.Cum uero extremæ ſyllabę
metri ſunt eçdem æquiuocumeft.Reciprocusheroicusin ſoradico quotiesad
finem ſcanſusſoradicumfacit,uteft hoc.Irecupis ſirus mala uices fomnia que
ſo.Quæſofomnia uites ſimala ruscu pis ire.Reciprocus iambicusinelegiaco
eft quoties a fineſcanſus elegiam facit,uteft hoc.Micantnitore te &ta ſublimi
aurea.Aurea ſublimiteda nitore micant. Euripalicus uerſus eft cum uerba
putſequuntſyllabis creſcunt,ut Rem cibicõceffidoctiſſimedulcis honorem .
Habes le &tormanualem in compendiodiſcendilibelli ,quem magispro
babis ſi cibi vſus ſcribendi voluntas exoluar,
zu
When

I NI
<
 *** IN LAVDEM H. BEBELII POETE TVBING .
F.Vuendelini Phorcen.Sapphicon .
Tuprobe taxas uetulos magiftros
Barbaram qui nos docuere linguam
Tempora &caſus trutinantmodoſ
Significandi
Conftruunt uiresregimenq vocum
Acoſupponunt vocatiua verbis
: Cum legunt,muſam puerosdocentes
Vtriculumos
Hucveni,jam jamcupiens profari
Ore Romano modulos ligatos
Quicquid &do & us Ciceroſoluta
Condidirarte.
Ergo te do ta celebrantſorores
Tecanunt noftriſimul & penates
Cumſuis pæan fidibusreſultat
Viue poeta.

>

Hagenoiæ in ædibusThomæ AnshelmiBadenlis

Menfe Septembri.Anno M.D.XVII.

‫וה‬
 ‫‪.‬‬
‫‪::‬‬‫‪-‬ج‬

‫دینی ‪::‬‬

‫تی‬

‫در میان‬
‫) ‪arer‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪::-‬‬ ‫‪::‬‬
‫‪ :‬هع‬ ‫‪Uutinen‬‬

‫دار من‬
‫‪.‬‬ ‫‪::::‬‬‫‪-144‬‬ ‫‪2‬‬
 1