TMV Ts Aut DCB e

GARRAIOA ETA
IBILGAILUEN
MANTENTZE LANAK
O inarri zko Curri cul um Di s einua

AUTOMOZIOKO GOI-MAILAKO
TEKNIKARIA
AURKIBIDEA
11. TITULUAREN IDENTIFIKAZIOA 4. or.
22. LANBIDE PROFILA ETA LANBIDE INGURUNEA 4. or.

2.1 Konpetentzia orokorra
2.2 Kualifikazioen eta konpetentzia-atalen zerrenda
2.3 Lanbide-ingurunea
33. HEZIKETA ZIKLOAREN IRAKASGAIAK 5. or.

3.1 Heziketa-zikloaren helburu orokorrak
3.2 Lanbide-moduluen zerrenda, ordu-esleipena eta kurtsoa
3.3. Lanbide-moduluak
1. Sistema elektrikoak eta segurtasun eta erosotasunekoak
2. Indarren transmisio-sistemak eta errodaje-trenak
3. Motor termikoak eta sistema osagarriak
4. Egiturazkoak ez diren elementu mugigarriak eta finkoak
5. Gainazalen tratamendua eta estaldura
6. Ibilgailuen egiturak
7. Ibilgailuen mantentze-lanen kudeaketa eta logistika
8. Komunikazio- eta harreman-teknikak
9. Automozioko proiektua
10. Ingeles teknikoa
11. Laneko prestakuntza eta orientabidea
12. Enpresa eta ekimen sortzailea
13. Lantokiko prestakuntza
44. GUTXIENEKO
4.1 Espazioak
ESPAZIOAK ETA EKIPAMENDUAK 126. or.
4.2 Ekipamenduak
55. IRAKASLEAK 129. or.

5.1 Irakasleen espezialitateak eta irakasteko eskumena heziketa-zikloko lanbide-
moduluetan
66. LANBIDE MODULUEN ARTEKO BALIOZKOTZEAK 131. or.
77. TITULUKO LANBIDE MODULUEN ETA KONPETENTZIA ATALEN 131. or.
ARTEKO TRAZABILITATE ETA EGOKITASUN LOTURAK
7.1 Konpetentzia-atalen egokitasuna lanbide-moduluekin, horiek baliozkotu edo

salbuesteko
7.2 Lanbide-moduluen egokitasuna konpetentzia-atalekin, horiek egiaztatzeko
4
11. TITULUAREN IDENTIFIKAZIOA
Automozioko goi-mailako teknikari-titulua elementu hauek identifikatzen dute:

• Izena: Automozioa
• Maila: Goi-mailako Lanbide Heziketa
• Iraupena: 2.000 ordu
• Lanbide-arloa: Garraioa eta ibilgailuen mantentze-lanak
• Kodea: INSN-5b (Irakaskuntzaren Nazioarteko Sailkapen Normalizatua)
22. LANBIDE PROFILA ETA LANBIDE INGURUNEA
2.1 Konpetentzia orokorra

Titulu honen konpetentzia orokorra honetan datza: automozioaren sektorean mantentze-
lanen eta logistikaren gauzatzea antolatu, programatu eta gainbegiratzea, kasu
konplexuetan matxurak diagnostikatzea, eta araudiak eta ibilgailuaren fabrikatzaileak
ezarritako zehaztapenak bete daitezen ziurtatzea.
2.2 Titulu honetan biltzen diren Lanbide Kualifikazioen Katalogo

Nazionaleko kualifikazioen eta konpetentzia-atalen zerrenda:
Osatutako lanbide-kualifikazioak:
a. TMV049_3. Karrozeriaren arloko plangintza eta kontrola (otsailaren 20ko 295/2004

Errege Dekretua). Konpetentzia-atal hauek barne hartzen ditu:
UC0134_3: Egiturazkoak ez diren elementu mugigarriak eta finkoak
konpontzeko prozesuak planifikatzea, eta horien gauzatzea kontrolatzea.
UC0135_3: Ibilgailuen egiturak konpontzeko prozesuak planifikatzea, eta
horien gauzatzea kontrolatzea.
UC0136_3: Gainazalak babestu, prestatu eta txukuntzeko prozesuak
planifikatzea, eta horien gauzatzea kontrolatzea.
UC0137_3: Ibilgailuen mantentze-lanak eta horiekin lotutako logistika
kudeatzea, eraginkortasunari, segurtasunari eta kalitateari buruzko irizpideak
kontuan izanda.
b. TMV050_3. Elektromekanikaren arloko plangintza eta kontrola (otsailaren 20ko

295/2004 Errege Dekretua). Konpetentzia-atal hauek barne hartzen ditu:
UC0138_3: Sistema elektrikoak, elektronikoak, segurtasunekoak eta
erosotasunekoak konpontzeko prozesuak planifikatzea, eta horien gauzatzea
kontrolatzea.
UC0139_3: Indarren transmisio-sistemak eta errodaje-trenak konpontzeko
prozesuak planifikatzea, eta horien gauzatzea kontrolatzea.
UC0140_3: Motor termikoak eta horien sistema osagarriak konpontzeko
prozesuak planifikatzea, eta horien gauzatzea kontrolatzea.
UC0137_3: Ibilgailuen mantentze-lanak eta horiekin lotutako logistika
kudeatzea, eraginkortasunari, segurtasunari eta kalitateari buruzko irizpideak
kontuan izanda.
AUTOMOZIOA
5
2.3 Lanbide-ingurunea
Lanbide-irudi honek ibilgailuak eraiki eta mantentzeko sektorean dihardu, zehazki, azpisektore
hauetan: automobilak, ibilgailu astunak, traktoreak, nekazaritzako makineria, erauzpen-
industrietako makineria, eta eraikuntzako eta obra publikoetako makineria; aseguru-konpainiak;
ibilgailuak eta osagaiak fabrikatzen dituzten enpresak; ibilgailuen azterketa teknikoan
diharduten enpresak; ibilgailuen multzo eta azpimultzoekin saiakuntzak egiten dituzten
laborategiak; ibilgailuak egiaztatu eta diagnostikatzeko ekipoak, eta haien ordezko piezak
fabrikatu, saldu eta merkaturatzen dituzten enpresak; eta alokatzeko ibilgailuen floten,
zerbitzu publikoen, eta bidaiari- eta salgai-garraioaren enpresak.
Lanbide eta lanpostu garrantzitsuenak hauek dira:

• Elektromekanikaren arloko burua.
• Ibilgailuen hartzailea.
• Ibilgailu motordunen lantegiko burua.
• IAT ibilgailuen azterketa teknikoaren arduraduna.
• Ibilgailuen peritu tasatzailea.
• Zerbitzuburua.
• Ordezko piezen arloaren arduraduna.
• Ibilgailuekin lotutako ekipoen merkataritza-arloaren arduraduna.
• Karrozeriaren arloko burua: txapa eta pintura.
33. HEZIKETA ZIKLOAREN IRAKASGAIAK

3.1 Heziketa-zikloaren helburu orokorrak:
1. Ibilgailuak, ekipoak eta tresnak mantendu eta konpontzeko lanekin lotutako
informazioa eta, oro har, hizkuntza sinboliko guztia interpretatzea, konponketarako
aurrediagnostikoa lortzeko.
2. Ibilgailuen sistemak aztertzea, diagnosi-teknikak erabilita matxurak zehazteko eta
horiek konpontzeko irtenbideak proposatzeko.
3. Neurketa-teknikak karrozeriari, xasisari eta kabinari aplikatzea, horien deformazioak
zehazteko eta konponketa-prozesuak proposatzeko.
4. Elementu metalikoak, sintetikoak eta egiturazkoak mantendu eta konformatzeko
prozesuak planifikatzeko beharrezkoak diren eragiketak eta baliabideak
identifikatzea.
5. Gainazalak babestu, berdindu eta txukuntzeko prozesuak aztertzea, egin beharreko
mantentze-lana edo konponketa zehazteko, horretarako beharrezkoak diren
eragiketak ezarrita.
6. Motorren eta horien sistema osagarrien funtzionamenduan planteatutako
sintomatologia interpretatzea, haiek mantendu eta konpontzeko prozesuak
zehazteko.
7. Errodaje-trenaren eta indar-transmisioaren funtzionamenduan planteatutako
anomaliak eta parametroen desbideratzea interpretatzea, haiek mantentzeko
prozesuak antolatzeko.
8. Ibilgailuaren sistema elektrikoak eta elektronikoak aztertzea, horien mantentze-
lanak planifikatzeko eta konponketa-prozesuak proposatzeko.
9. Flota handien gehieneko eraginkortasuna lortzeko kontrolatu behar diren
parametroak zehaztea, haien mantentze-lan programatuak planifikatzeko.
10. Biltegiko izakinak kontuan izanda salerosketa-aldagaiak aztertzea, ordezko piezen
arloa kudeatzeko.
AUTOMOZIOA
6
11. Mantentze-lanak egiteko zein jarduera eta baliabide behar diren identifikatzea,
beharrezko informazioak eta euskarriak erabilita; tasazioak egiteko eta konponketa-
aurrekontuak prestatzeko.
12. Laneko segurtasunari eta ingurumenari buruz indarrean dagoen araudia ezarritako
dokumentazioaren arabera interpretatzea, hura betetzen den ikuskatzeko.
13. Enpresaren egitura hierarkikoa aztertzea, eta lan-taldeko kideetako bakoitzaren
rolak eta erantzukizunak identifikatzea, lan-taldea antolatzearren eta
koordinatzearren.
14. Produkzio-prozesu bateko lan-jarduerak balioestea eta prozesu orokorrean egiten
duten ekarpena identifikatzea, lan-taldeetan parte hartzeko eta produkzio-helburuak
lortzeko.
15. Ikasteko aukerak eta lan-munduarekin duten lotura identifikatzea eta balioestea, eta
lan-merkatuko eskaintzak eta eskaerak aztertzea, eguneratze eta berrikuntzako
espirituari eusteko.
16. Negozio-aukerak antzematea, eta merkatuko eskaerak identifikatu eta aztertzea,
enpresa txiki bat sortu eta kudeatzeko.
17. Baldintza sozialak eta lanekoak arautzen dituen lege-esparrua aztertu ondoren,
gizarteko agente aktibo gisa dituen eskubideak eta betebeharrak zein diren jakitea,
herritar demokratiko gisa parte hartzeko.
AUTOMOZIOA
7
3.2 Lanbide-moduluen zerrenda, ordu-esleipena eta kurtsoa
LANBIDE MODULUA Ordu-esleipena Kurtsoa

0291. Sistema elektrikoak eta segurtasun eta 231 1.a
erosotasunekoak
0292. Indarren transmisio-sistemak eta errodaje-trenak 220 2.a
0293. Motor termikoak eta sistema osagarriak 231 1.a
0294. Egiturazkoak ez diren elementu mugigarriak eta 231 1.a
finkoak
0295. Gainazalen tratamendua eta estaldura 200 2.a
0296. Ibilgailuen egiturak 132 1.a
0297. Ibilgailuen mantentze-lanen kudeaketa eta 80 2.a
logistika
0309. Komunikazio- eta harreman-teknikak 66 1.a
0298. Automozioko proiektua 50 2.a
E.200. Ingeles teknikoa 40 2.a
0299. Laneko prestakuntza eta orientabidea 99 1.a
0300. Enpresa eta ekimen sortzailea 60 2.a
0301. Lantokiko prestakuntza 360 2.a
Zikloa guztira 2.000
3.3 Lanbide-moduluak: aurkezpena, ikaskuntzaren emaitzak, ebaluazio-

irizpideak, edukiak eta orientabide metodologikoak
AUTOMOZIOA
9
1
1. lanbide-modulua: SISTEMA ELEKTRIKOAK ETA SEGURTASUN ETA EROSOTASUNEKOAK
1. lanbide-modulua
SISTEMA ELEKTRIKOAK ETA SEGURTASUN ETA
EROSOTASUNEKOAK
a) Aurkezpena
Sistema elektrikoak eta segurtasun eta

Lanbide-modulua:
erosotasunekoak
Kodea: 0291
Heziketa-zikloa:
Automozioa
Maila: Goiko maila
Lanbide-arloa: Garraioa eta ibilgailuen mantentze-lanak
Iraupena:
231 ordu
Kurtsoa: 1.a
Kreditu kop.: 13
Ibilgailuen mantentze-lanen prozesuak eta
Irakasleen espezialitatea: antolamendua
(Bigarren Irakaskuntzako irakaslea)
Konpetentzia-atal honi lotuta dago:

UC0138_3: Sistema elektrikoak, elektronikoak,
Modulu mota:
segurtasunekoak eta erosotasunekoak
konpontzeko prozesuak planifikatzea, eta horien
gauzatzea kontrolatzea.
Helburu orokorrak: 1.a | 2.a | 8.a
b) Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio-irizpideak

1. Zirkuitu elektrikoak muntatzen ditu, horien osagaien funtzionamendu-parametroak
elektrizitatearen eta elektromagnetismoaren oinarriekin eta legeekin lotuta.
Ebaluazio-irizpideak:
a) Elektrizitatearen eta magnetismoaren oinarri eta lege garrantzitsuenak azaldu

ditu.
b) Korronte elektrikoa sortu eta transformatzeko oinarriak azaldu ditu.
c) Automobilari aplikatutako osagai elektriko eta elektronikoen funtzionamendua
interpretatu du.
d) Zirkuituak marraztean, zehaztutako araudia eta sinbologia aplikatu ditu.
e) Neurketa-ekipoak hautatu eta kalibratu ditu.
f) Elementuak hautatu ditu, eta zirkuituak osagai elektriko eta elektronikoekin
muntatu ditu.
g) Konexio elektrikoek eskatutako kalitatea betetzen dutela egiaztatu du.
h) Zirkuituetan parametro elektrikoak neurtu eta ebaluatu ditu.
i) Beharrezko parametroak doitu ditu.
j) Zirkuituak finkatutako funtzionamendu-zehaztapenak betetzen dituela egiaztatu
du.
k) Egindako eragiketetan, laneko arriskuen prebentzioari eta ingurumen-babesari
buruzko araudia bete du.
AUTOMOZIOA
10

2. Ibilgailuen sistema elektrikoen eta segurtasun eta erosotasunekoen eraginkortasuna
interpretatzen du, horien funtzionaltasuna mantentze-prozesuekin lotuta.
a) Ibilgailuaren dokumentazio teknikoa interpretatu du eta sinbologia haren

osagaiekin lotu du.
b) Besteak beste, abio-sistemen, kargakoen, argiztapenekoen, maniobrakoen,
kontrolekoen, seinaleztapenekoen eta akustikoen osaera deskribatu du.
c) Besteak beste, segurtasun- eta erosotasun-sistemen, girotzekoen, itxiera
bateratukoen, alarmakoen, soinu-ekipokoen eta komunikaziokoen osaera
deskribatu du.
d) Zirkuitu elektrikoen, segurtasunekoen eta erosotasunen funtzionamendua azaldu
du.
e) Potentziako sistema elektrikoak deskribatu ditu, horien erabilera ibilgailuen
propultsio-teknologia berriekin lotuta.
f) Zirkuituen osagaien funtzionamendua deskribatu du, haien arteko lotura azalduta.
g) Zirkuitu elektriko-elektronikoen eskemak egin ditu.
h) Sistema bakoitzean doitu beharreko parametroak azaldu ditu.
i) Zirkuituen mantentze-lanak deskribatu ditu.
j) Zirkuituetan egin beharreko saiakuntzak eta probak, eta beharrezko ekipoak
deskribatu ditu.
3. Ibilgailuen zirkuitu elektrikoetan eta segurtasun eta erosotasunekoetan matxurak

diagnostikatzen ditu. Horretarako, funtzionamendu-parametroen balioak edo argibideak
interpretatzen ditu.
a) Planteatutako anomalien azterlan sistematikoa egin du eta horien jatorri diren

sistema identifikatu du.
b) Aztertutako zirkuitu bakoitzean egiaztatu beharreko multzoak edo elementuak
identifikatu ditu.
c) Matxura diagnostikatzeko prozesuekin lotutako dokumentazio teknikoa hautatu
du.
d) Diagnostikorako neurketa-ekipoa edo -tresna hautatu eta kalibratu du.
e) Diagnostiko-prozesuaren sekuentziazio logikoko diagrama egin du, bidezkoa
denean problemaren kausa-efektu diagrama batez lagunduta.
f) Diagnosi-ekipoa konektatu du, zehaztapen teknikoei jarraituz.
g) Txekeatu beharreko parametroen balioak neurtu eta zehaztapenekin alderatu
ditu.
h) Matxura identifikatu eta non dagoen aurkitu du.
i) Ekipoak eta baliabideak erabiltzeko arauak, eta norberaren segurtasunekoak eta
ingurumen-babesekoak aplikatu ditu.
4. Konponketa-prozedurak zehazten ditu, aurkitutako matxuren kausak eta efektuak aztertu

ondoren.
a) Problema zehaztu du, eta hura argiro eta zehatz enuntziatzea lortu du.
b) Diagnostiko-parametroen balioak dokumentazio teknikoan emandako datuekin
alderatu ditu, konpondu edo ordezkatu beharreko elementuak zehazteko asmoz.
AUTOMOZIOA
11
c) Autodiagnostikorako unitateak kontsultatu ditu, emandako informazioa

zehaztapen teknikoekin alderatuta.
d) Matxuraren sorburua zehaztu du, eta sistemen artean sor daitezkeen
elkarreraginak identifikatu ditu.
e) Egin beharreko eragiketen sekuentzia logikoaren eskema egin du.
f) Diagnostikoaren arabera, konpontzeko hautabideak eman ditu.
g) Aukeratutako hautabidea justifikatu du.
h) Aukeratutako prozeduraren arabera erabili beharreko ekipoak eta erremintak
zehaztu ditu.
5. Ibilgailuen sistema elektrikoetan eta segurtasun eta erosotasunekoetan mantentze-lanak

egiten ditu, eta zehaztutako mantentze-prozedurak interpretatzen ditu.
a) Dokumentazio teknikoa interpretatu du, parametroak mantendu beharreko

sistemarekin lotuta.
b) Erabiliko diren ekipoak eta erremintak hautatu eta prestatu ditu.
c) Ibilgailuen sistema elektrikoen eta segurtasun eta erosotasunekoen multzoak edo
elementuak desmuntatu eta muntatzeko eragiketak egin ditu.
d) Ahal izan denean, elementuak edo multzoak konpondu ditu.
e) Okerreko erresistentziak dituzten konexio elektrikoak egiaztatu eta konpondu ditu.
f) Aire girotuko sistemaren fluido-berreskuragailuak araudiaren arabera erabili ditu.
g) Parametroen balioak zehaztapen teknikoetan adierazitako balioetara leheneratu
ditu.
h) Kudeaketa elektronikoko unitateen historikoak ezabatu ditu.
i) Mantentze-lanek beste sistema batzuetan eraginik ez dutela egiaztatu du.
j) Sistema konpondu ondoren, haren funtzionaltasun-ezaugarriak leheneratu direla
egiaztatu du.
k) Ekipoak eta baliabideak erabiltzeko arauak, eta norberaren segurtasunekoak eta
ingurumen-babesekoak aplikatu ditu.
6. Elektromekanikaren arloan garrantzizko aldaketak eta berrikuntzak planifikatzen ditu,

proposatutako berrikuntzaren zehaztapenak indarrean dagoen araudiarekin lotuta.
a) Garrantzizko berrikuntzari edo ekipo berriaren instalazioari aplikatu beharreko

araudia interpretatu du.
b) Garrantzizko berrikuntza edo ekipo berriaren instalazioa tipifikatu du.
c) Berrikuntzari edo ekipo berriaren instalazioari dagozkion krokisak eta eskemak
egin ditu.
d) Berrikuntzaren edo instalazio berriaren energia-balantzea kalkulatu eta
ibilgailuarentzat jasangarria den zehaztu du.
e) Beharrezko materialak eta prozesuak aurreikusi ditu. Horretarako, ibilgailuaren
eta gaineratu beharreko piezaren edo mekanismoaren eskuliburuak kontsultatu
ditu.
f) Aldaketaren edo instalazio berriaren kostua kalkulatu du, litezkeen gauzatze-
zailtasunak kontuan izanda.
g) Aukeratutako hautabidea segurtasunaren eta muntatzeko bideragarritasunaren
ikuspegitik justifikatu du.
h) Beharrezko dokumentazioa zehaztu eta dagokiona prestatu du.
i) Garrantzizko berrikuntzarako edo instalazio berrirako baimenean esku hartzen
duten erakundeak aurkitu ditu.
j) Egindako jardueretan arretarako eta lankidetzarako jarrera erakutsi du.
AUTOMOZIOA
12

c) Oinarrizko edukiak
1. ZIRKUITUAK MUNTATZEA
- Magnitude eta neurri-unitate elektrikoak erabiltzea.

- Osagai elektrikoak eta elektronikoak identifikatzea.
- Korronte-artezketa aztertzea.
- Zirkuitu elektrikoen eskemak egitea.
prozedurazkoak - Lotura eta konexio elektrikoak egitea.
- Osagai elektrikoak eta elektronikoak dituzten zirkuituak muntatzea.
- Oinarrizko funtzio logiko digitalak identifikatzea.
- Neurgailuak maneiatzea: multimetroa eta osziloskopioa.
- Zirkuitu elektrikoen funtzionamendua egiaztatzea.
- Funts elektrikoak, magnitudeak eta legeak. Korrontearen sorkuntza.

- Elektrizitate-metagailuak.
- Oinarrizko osagai elektrikoak eta elektronikoak: ezaugarriak eta
osaera.
kontzeptuzkoak - Elementu elektriko eta elektronikoen sinbologia.
- Zirkuituak ebazteko erabiltzen diren legeak eta arauak.
- Neurgailuak: funtzionamendua, doikuntza eta konexioa.
- Laneko arriskuen prebentzioari eta ingurumen-babesari buruzko
araudia egindako eragiketetan.
- Egindako eragiketetan, laneko arriskuen prebentzioari eta ingurumen-

babesari buruzko araudia betetzea.
jarrerazkoak - Arreta erabilitako erremintak, tresnak eta makinak kontserbatzean.
- Eragiketak egiteko doitasuna.
- Lanak egiteko ezarritako epeekiko konpromisoa.
2. IBILGAILUEN SEGURTASUN ETA EROSOTASUN SISTEMA ELEKTRIKOAK
- Zirkuitu elektriko-elektronikoen eskemak egitea.

- Zirkuitu elektrikoen instalazioari buruzko oinarrizko kalkuluak egitea.
- Dokumentazio teknikoa interpretatzea.
- Parametro bereizgarriak neurtzea.
- Besteak beste, abio-sistemen, kargakoen, argiztapenekoen,
maniobrakoen, kontrolekoen eta seinaleztapenekoen zirkuituetako
elementuak identifikatu eta aurkitzea.
- Gailu piroteknikoak dituzten ekipoak maneiatzea.
prozedurazkoak - Besteak beste, segurtasun-sistemen, girotzekoen, itxiera
bateratukoen, alarmakoen, soinu-ekipokoen eta komunikaziokoen
elementuak identifikatu eta aurkitzea.
- Zirkuitu elektriko eta elektronikoetan saiakuntzak eta egiaztapen-
probak egitea. Datuak transmititzeko sistemak: CAN (Car Area
Network), MOST (Media Oriented Systems Transport), multiplexatua
eta Bluetooth, besteak beste.
- Sistemen parametroak doitzea.
- Mantentze-prozesuak egitea.
- Ibilgailuaren osagai elektrikoak eta elektronikoak: funtzionamendua

eta ezaugarriak.
kontzeptuzkoak
- Besteak beste, abio-sistemen, kargakoen, argiztapenekoen,
maniobrakoen, kontrolekoen eta seinaleztapenekoen ezaugarriak eta
AUTOMOZIOA
13
funtzionamendua.
- Besteak beste, segurtasun-sistemen, girotzekoen, itxiera
bateratukoen, alarmakoen, soinu-ekipokoen eta komunikaziokoen
ezaugarriak eta funtzionamendua.
- Propultsio elektrikoko sistemak motor hibridoetan: sistemaren
ezaugarriak eta funtzionamendua. Erabili beharreko potentzia-
sistemak, korrontea sortzekoak eta NBEak.
- Datuak transmititzeko sistemen ezaugarriak: CAN (Car Area
Network), MOST (Media Oriented Systems Transport), multiplexatua
eta Bluetooth, besteak beste.
- Kontrol- eta diagnosi-ekipoak.

3. SISTEMETAN MATXURAK DIAGNOSTIKATZEA
- Diagnostiko-prozesuaren sekuentzia logikoa egitea.

- Sistema bakoitzean egiaztatu beharreko elementuak identifikatzea.
- Diagnostikorako dokumentazio teknikoa hautatzea.
- Neurketa, kontrol, diagnosi eta autodiagnosirako ekipoak eta
baliabideak konektatzea.
prozedurazkoak
- Parametroak interpretatzea: zuzenean irakurtzekoak eta ibilgailuaren
autodiagnosi-ekipoek emandakoak.
- Problemak sistematikoki aztertzea.
- Problema zehaztea.
- Problemak ebaztea.
- Gidatu gabeko diagnostiko-teknikak.

- Matxurak aurkitzeko teknikak, jardun-prozesuak zehaztuta.
- Diagnosi- eta autodiagnosi-ekipoak: ezaugarriak eta
kontzeptuzkoak funtzionamendua.
- Diagnostikorako sekuentzia-diagramak.
- Erabilera-arauak ekipoetan eta baliabideetan.
- Norberaren segurtasuna eta ingurumen-babesa.

4. KONPONKETA PROZEDURAK ZEHAZTEA
- Dokumentazio teknikoa eta parametroak interpretatzea.

- Matxuraren sorburua zehaztea.
- Sistema elektronikoetan matxuren memoria kontsultatzea
prozedurazkoak autodiagnosiaren bidez.
- Konponketa-prozesuaren sekuentzia logikoa egitea.
- Konponketa-hautabidea zehaztea.
- Erabili beharreko ekipoak eta erremintak hautatzea.
AUTOMOZIOA
14
- Sekuentziazio logikoaren eskemak.

- Konponketa-prozedurak aldagaien arabera.
kontzeptuzkoak - Datuak eta informazioa biltzeko teknikak.
- Problemak aztertzeko prozesua.
- Aplikatu beharreko araudia.

5. SISTEMA ELEKTRIKOAK ETA SEGURTASUN ETA EROSOTASUNEKOAK

MANTENTZEA

- Ekipoak eta tresnak hautatu eta prestatzea.
- Norbera babesteko ekipamendua (NBE) erabiltzea.
- Sistema elektrikoak eta elektronikoak desmuntatu, muntatu eta
mantentzeko prozesuak aplikatzea.
- Sistema elektrikoetan eta segurtasun eta erosotasunekoetan
konponketa-prozesuak aplikatzea.
- Sistema elektronikoetan matxuren memoria ezabatzea.
- Aire girotuko eta girotzeko sistemetan likido hoztailea hustu eta
prozedurazkoak betetzea.
- Sistema elektriko bat konpontzeko prozesua planifikatzea.
• Matxura diagnostikatzea.
• Egin beharreko lana zehaztea.
• Konponketa-prozesua planifikatzea.
• Konponketaren kostua kalkulatzea.
• Konponketa-agindua betetzea.
• Lana ikuskatzea.
• Konponketa egiaztatzea.
- Mantentze- eta konponketa-prozesuak.

- Ekipoak, erremintak eta tresnak.
- Fluidoak manipulatzeko prozedurak.
- Berotegi-efektua duten gas fluoratuen erabilera ordezkatzeko edo
murrizteko teknologia alternatiboak eta horiek manipulatzeko modu
segurua: teknologia horiek erabiltzeko segurtasun-baldintzak.
- Beharrezko NBEak.
kontzeptuzkoak - Erabilera-arauak ekipoetan eta baliabideetan.
- Norberaren segurtasuna eta ingurumen-babesa.
- Sistema elektrikoetan eta segurtasun eta erosotasunekoetan
mantentze-lanak planifikatzeko metodoak.
• Matxurak aztertzeko metodoak.
• Matxurak ikuskatzeko prozesua.
• Egiaztatze-metodoak.

AUTOMOZIOA
AUTOMOZIOA
15
16
6. IBILGAILUETAN GARRANTZIZKO BERRIKUNTZAK PLANIFIKATZEA

- Araudia interpretatzea.
- Garrantzizko berrikuntzaren prozesua planifikatzea.
- Berrikuntzaren krokisak edo eskemak egitea.
prozedurazkoak
- Garrantzizko berrikuntza baten edota ekipo berriak instalatu eta
muntatzearen kostua kalkulatzea.
- Ekipo berriaren energia-balantzeak kalkulatzea.
- Berrikuntzaren egiaztagiriak.
- Aplikatu beharreko legeria.
- Berrikuntzaren tipifikazioa.
kontzeptuzkoak
- Muntatu beharreko ekipoaren, lantegiaren eta bezeroaren beharrezko
dokumentazioa.
- Planteatutako berrikuntzaren arabera esku hartzen duten erakundeak.

d) Orientabide metodologikoak
Modulu hau irakatsi eta ikasteko prozesua antolatu eta garatzeko, honako gomendio hauek
iradokitzen ditugu:
1) Sekuentziazioa
Moduluari ekiteko, elektrizitatearen oinarri eta lege garrantzitsuenak azalduko dira.

Azalpen teoriko horiek zirkuitu elektrikoen adibide sinpleekin osatuko dira. Adibide
horietan, korronte elektrikoak egiten duen bidea argiro ikusi ahal izango da.
Zirkuituen eskemak marraztu eta, horien gainean, oinarrizko magnitudeak zehazteko

kalkuluak egindo dira, zirkuituak ebazteko legeak aplikatuta. Hasiera batean, oso zirkuitu
sinpleak erabiliko dira, zailtasun-maila pixkanaka areagotzeko.
Jarraian, neurgailuen funtzionamendua azalduko da, eta zenbait magnitude (volta,

amperea, ohma) neurtuko dira. Eskemetatik abiatuta, pixkanaka zirkuitu elektrikoak
muntatuko dira eta horietan neurketak egingo dira. Neurketa horiek eskemen gainean
egindako kalkuluen bidez egiaztatuko dira. Zirkuituak zenbait lotura-sistema erabilita
muntatuko dira (hala nola, soldadura, terminalak eta konektoreak), ikasleak material
elektrikoarekin ohitzen joan daitezen.
Ondoren, hainbat elementu elektriko eta horiek benetako zirkuitu batean egiaztatzeko
modua azalduko dira. Kontzeptu teorikoak zabaltzen joateko, elementu elektronikoak eta
horiek zirkuitu elektrikoetan duten eginkizuna azalduko dira.
Ikasleek elektrizitateari eta elementuei, eta horiek egiaztatzeko moduari buruzko

oinarrizko ezagutza eskuratzen dutenean, ibilgailu batean topa daitezkeen benetako
zirkuituak jorratuko dira. Horrekin lotuta, konponketa- eta mantentze-lanak planifikatzeko
metodoak arian-arian sartuko dira.
AUTOMOZIOA
17
Benetako zirkuituen barruan, gure ustez komeni da sistema hauekin hastea: karga
(bateria eta alternadorea) eta abioa. Sistema horien barruan elementu bakoitzak dituen
eginkizuna eta funtzionamendua azalduko dira, eta zehaztutako jarraibideak beteta
desmuntatu eta egiaztatuko dira.
Ondoren, besteak beste, honako zirkuitu hauek jorratuko dira: argiztapena, maniobra,
kontrola eta seinaleztapena. Zirkuitu horien funtzionamendua azalduko da eta maketen
nahiz benetako ibilgailuen gainean elementuak egiaztatuko dira.
Jarraian, erosotasun-sistemak aztertuko dira. Lehenik, itxiera bateratuaren sistemak eta

beira-igogailu elektrikoaren sistemak jorratuko dira, ondoren alarmako eta soinu-
ekipoetako sistemak eta azkenik girotze-sistemak.
Bukatzeko, segurtasun-sistema elektrikoak aztertuko dira: airbaga eta aurretenkagailuak.
Jorratu beharreko gai guztietan prozesua antzekoa da. Lehenik eta behin, sistemen
funtzionamendua aztertuko da eta, ondoren, behar bezala funtzionatzen duten
zirkuituetan elementuak egiaztatuko dira. Egiaztatze-prozesua barneratu ondoren,
simulatutako edo benetako matxurak aurkitzen eta bidezko konponketak egiten has
daiteke.
2) Alderdi metodologikoak
Lehen eskola-egunean, oso garrantzitsua da modulua amaitzean bete beharko dituzten

gutxienekoak zein diren ikasleei azaltzea; eta helburu horietara iristeko modulua nola
programatuko den ere jakitera emango zaie.
Modulu honetan, lehen 5 multzoak elkarrekin lotuta daude. Horregatik, oso garrantzitsua
da ikasleek oinarrizko ezagupenak behar bezala barneratzea, horiei gainerako edukiak
gehitzen joan ahal izateko.
Komeni da multimetroa zirkuitu sinpleetan erabiltzen hastea, ikasleak tresnaren

erabilerarekin ohitzeko eta haren balioak interpretatzen jakiteko.
Irakasleak errazenetik zailenera antolatuta hautatuko ditu praktikak, ikasleek prozesuak
behar bezala barnera ditzaten, eta gogogabeturik moduluaren ildoa galdu ez dezaten.
Horregatik, komeni da atal bakoitzean zirkuitu sinpleenekin hastea, elektronika barne
hartuko duten zirkuituekin bukatzeko.
Ikasleak elektronika barne hartzen duten zirkuituekin (benetako ibilgailuetan

aplikatutakoekin) ohituta daudenean, diagnosi eta autodiagnosiko beste ekipo batzuk
jorratu behar dira.
Irakasleak taldean egiteko jarduerak diseinatuko ditu, baina baita banakako lanak
eskatzen dituzten jarduerak ere, ikaskuntzaren banakako jarraipena egin ahal izateko.
Neurketa-ekipoei dagokienez, beharrezkoa da ikasleek multimetroa erabiltzen jakitea

beste ekipo batzuekin hasi aurretik (adibidez, osziloskopioa edo diagnosi eta
autodiagnosiko makinak). Beraz, moduluaren hasieran multimetroaren erabilerari
buruzko probak egitea gomendatzen da.
Ikasleek multzo bakoitzaren edo modulu barruan behar adina garrantzia duen berariazko
prozesu baten inguruko ezagutza orokorra eskuratu dutenean, irakaslea prozesu hori
planifikatzeko metodoak irakasten hasiko da, honako alderdi hauek kontuan izanda:
- Akats elektriko bat diagnostikatzea.

- Egin beharreko lana zehaztea.
AUTOMOZIOA
18
- Konponketa-prozesua planifikatzea.

- Aurrekontu bat egitea.
- Konponketa-agindua betetzea.
- Lana ikuskatzea.
- Konponketa egiaztatzea.
Kontuan izanik erdi-mailako ikasleen artean konponketa-lanak egiteko garaian

trebetasun handiagoa sustatzen dela eta goi-mailako ikasleen artean, berriz, beste
teknikari batzuen lana antolatu eta ikuskatzera, eta egoera konplexuagoak diagnostikatu
eta ebaztera gehiago zuzendutako konpetentziak lortu nahi direla, komenigarritzat jotzen
dugu praktika batean goi-mailako ikasleek lana planifikatu eta ikuskatzea, eta erdi-
mailakoek dagokion konponketa egitea. Praktika mota hori egiteko bi gelak elkartzea
ezinezkoa balitz, konponketa gela bereko ikasleekin egitea gomendatzen da.
3) Jarduera esanguratsuak eta ebaluazioaren alderdi kritikoak
 Zirkuitu elektrikoak eta elektronikoak aztertzea:

• Dokumentazio teknikoa interpretatzea.
• Osagai elektrikoak eta elektronikoak identifikatzea.
• Zirkuitu elektrikoen eskemak egitea.
• Osagai elektrikoak eta elektronikoak dituzten zirkuituak muntatzea.
 Sistema elektrikoen funtzionamendua aztertzea:

• Honako sistema hauen elementuak identifikatu eta aurkitzea:
- Karga, abio eta argiztapeneko sistemak.
- Sistema elektrikoak: haizetako-garbigailua, luneta termikoa, seinale
akustikoak…
- Kontrol-sistemak.
- Erosotasun-sistemak: itxiera bateratua, beira-igogailu elektrikoa, alarmak,
soinua, girotzea...
- Segurtasun-sistemak: airbaga eta aurretenkagailuak.
 Diagnosi-ekipoak maneiatzea:
• Multimetroa, osziloskopioa eta autodiagnosiko makinak maneiatzea.
 Zirkuitu elektrikoen matxurak diagnostikatzea:

• Diagnostiko-prozesuaren dokumentazio teknikoa interpretatzea.
• Parametroak interpretatzea.
• Elementu akastuna aurkitzea.
• Matxuraren sorburuak identifikatzea.
 Matxura elektrikoak konpontzea:

• Konponketa-prozesurako dokumentazio teknikoa interpretatzea.
• Elementuak desmuntatu eta muntatzea.
 Girotzeko sistemak mantentzea:

• Hozgarri-zirkuitua mantentzea.
• Fluido hoztailea tratatzea.
 Segurtasun-sistemak mantentzea. Airbaga eta aurretenkagailuak:
AUTOMOZIOA
19
•
Dokumentazio teknikoa interpretatzea.

• Sistemaren osagaiak manipulatzea.
 Berrikuntza bat zehaztea:

• Bezero baten eskariaren arabera berrikuntza bat zehaztea.
• Berrikuntzaren tipifikazioa.
• Krokisak eta eskemak egitea.
• Lanaren kostua kalkulatzea.
• Dokumentazioa betetzea.
 Konponketa bat planifikatzea:

• Matxura bat diagnostikatzea.
 Arriskuen prebentzioa eta ingurumen-babesa:

• NBE-en erabilera.
• Hondakinen tratamendua.
AUTOMOZIOA
20
2
2 . lanbide-modulua
2. lanbide-modulua: INDARREN TRANSMISIO SISTEMAK ETA ERRODAJE TRENAK

INDARREN TRANSMISIO SISTEMAK ETA ERRODAJE TRENAK
a) Aurkezpena
Indarren transmisio-sistemak eta errodaje-

Lanbide-modulua:
trenak
Kodea: 0292
Heziketa-zikloa:
Automozioa
Maila: Goiko maila
Iraupena: 220 ordu
Kurtsoa: 2.a
Kreditu kop.: 13
Ibilgailuen mantentze-lanak
Irakasleen espezialitatea:
(Lanbide Heziketako irakasle teknikoa)
UC0139_3: Indarren transmisio-sistemak eta
Modulu mota:
errodaje-trenak konpontzeko prozesuak
Helburu orokorrak: 1.a | 2.a | 7.a | 12.a

1. Fluido-zirkuituen muntaiak egiten ditu, eta horien elementuen funtzioa zirkuituaren
eraginkortasunarekin lotzen du.
a) Ibilgailuen sistema hidrauliko eta pneumatikoetan erabiltzen diren fluidoen

ezaugarriak deskribatu ditu.
b) Dokumentazio teknikoa interpretatu du, eta horren sinbologia elementuen
zehaztapen eta ezaugarriekin lotu du.
c) Zirkuituaren eskema egin du, sinbologia normalizatua aplikatuta.
d) Taulak erabilita, fluido-zirkuituen karga-galera kalkulatu du.
e) Zirkuituaren osagaiak zehaztu ditu, haien eraginkortasuna kontuan izanda.
f) Zirkuitua muntatu du, eta haren elementuen artean interferentziarik sortzen ez dela
eta ihesik ez dagoela egiaztatu du.
g) Funtzionamendu-parametroak neurtu eta doitu ditu.
h) Zirkuituaren osagaien egokitasuna egiaztatu du, amaierako eraginkortasuna kontuan
izanda.
i) Muntatutako zirkuitua zehaztapenetara egokitzen dela eta finkatutako
eraginkortasuna lortzen dela egiaztatu du.
2. Errodaje-trena eta indarren transmisioa osatzen dituzten sistemen eraginkortasuna

interpretatzen du, eta horien funtzionaltasuna mantentze-prozesuekin lotzen du.
AUTOMOZIOA
21
a) Errodaje-trena eta indarren transmisioa osatzen dituzten sistemen

funtzionamendu-diagramak egin ditu.
b) Sistemen osagaien funtzionamendua deskribatu du.
c) Sistemak irudikatzen dituzten eskemak marraztu ditu, eta sinbologia
normalizatua erabili du.
d) Errodaje-trenaren sistemen eta indarren transmisiokoen arteko lotura deskribatu
du.
e) Sistemen funtzionamendu-parametroak eta horien doikuntza deskribatu ditu.
f) Kudeaketa elektronikoaren elementuak deskribatu ditu eta horien funtzioa
sistemaren eraginkortasunarekin lotu du.
g) Zentral elektronikoetako datuak nola erauzten, kargatzen eta zeroan jartzen
diren deskribatu du.
h) Ibilgailuaren gainean, sistemen osagaiak identifikatu ditu.
3. Transmisio-sistemetan eta errodaje-trenetan matxurak diagnostikatzen ditu. Horretarako,

funtzionamendu-parametroen balioak edo argibideak interpretatzen ditu.
a) Diagnostikorako metodoak eta ekipoak deskribatu ditu, eta matxurak emandako

sintomatologiarekin lotu ditu.
b) Matxura diagnostikatzeko prozesuarekin lotutako dokumentazio teknikoa
hautatu du.
c) Neurketa-ekipoak hautatu eta sistemarekin konektatu ditu, hura
diagnostikatzeko; eta ekipoak abiarazi eta kalibratu ditu.
d) Diagnosi-prozesuaren sekuentzia logikoko diagrama egin du, bidezkoa denean
kausa-efektu diagrama batez lagunduta.
e) Matxura zehazteko, telefonogune elektronikoetatik datuak atera ditu.
f) Sistemen parametroak neurtu ditu, eta zehaztapen teknikoetan emandakoekin
alderatu ditu.
g) Matxura identifikatu eta non dagoen aurkitu du.
h) Diagnostikoaren arabera konponketa-hautabideak ebaluatu ditu, eta erabili
beharreko prozedura zehaztu du.

ondoren.
alderatu ditu, konpondu edo ordezkatu beharreko elementuak zehazteko
asmoz.
c) Autodiagnostikorako unitateak kontsultatu ditu, emandako informazioa
zehaztapen teknikoekin alderatuta.
zehaztu ditu.
5. Esekidura-, direkzio- eta balazta-sistemen mantentze-lanak egiten ditu eta, horretarako,

zehaztutako teknikak interpretatzen ditu.
AUTOMOZIOA
22

a) Lanak egiteko beharrezko dokumentazio teknikoa, baliabideak eta ekipoak

hautatu ditu.
b) Esekidura-, direkzio- eta balazta-sistemen osagaiak desmuntatu, muntatu eta
doitu ditu, eta horien egoera egiaztatu du.
c) Zirkuituetan fluidoak kargatu eta lan-presioak egiaztatu ditu.
d) Esku hartu dueneko zirkuituetan eta sistemetan ezohiko hotsik ez dagoela
egiaztatu du.
e) Hodien, balbulen eta banagailuen egoera egiaztatu du eta, horren arabera,
haien mantentze-lanak egin ditu.
f) Kaptadoreak eta osagai elektronikoak desmuntatu eta muntatu ditu, horien
egoera egiaztatu du eta ezarritako doikuntzak egin ditu.
g) Zentral elektronikoetan datuak kargatu ditu eta matxuren memoria ezabatu du.
h) Sistemen eta zirkuituen parametroak dokumentazio teknikoan zehaztutako
balioetara doitu ditu.
i) Egindako esku-hartzeei esker sistemen funtzionaltasuna eta horien arteko
elkarreragina leheneratu direla egiaztatu du.
6. Lozagien, bihurgailuen, aldagailuen, diferentzialen eta transmisio-elementuen mantentze-

lanak egin ditu, eta, horretarako, zehaztutako teknikak interpretatu ditu.
a) Lanak egiteko beharrezko ekipoak eta erremintak prestatu eta kalibratu ditu.
b) Egin beharreko lanen sekuentziari dagokion eskema egin du.
c) Indarren transmisio-sistemak osatzen dituzten elementuak desmuntatu, mutatu
eta doitu ditu, eta horien egoera egiaztatu du.
d) Esku hartu dueneko sistemetan ordezkatu beharreko piezak zehaztu ditu.
e) Sistemetan fluidoak kargatu ditu eta horien estankotasun egiaztatu du.
f) Aldez aurretik ezarritako parametroak doitu ditu.
g) Konponketaren ondoren, sistemek eskatutako eraginkortasuna eta kalitatea
betetzen dutela egiaztatu du.
h) Egindako jardueretan arretarako eta lankidetzarako jarrera erakutsi du.
i) Eskatutako arretaz, ordenaz eta garbitasunez egin ditu lanak.
7. Arriskuen prebentziorako, norberaren segurtasunerako eta ingurumen-babeserako neurriak

aplikatu ditu, eta, horretarako, lan-baldintzak eta arrisku-faktoreak baloratu ditu.
a) Lehen segurtasun-faktore gisa, instalazioen eta ekipoen ordena eta garbitasuna

ebaluatu ditu.
b) Jardun- eta babes-plan prebentiboak diseinatu ditu eta, horri esker, arrisku-
egoera ohikoenak saihestu ditu.
c) Lanak egiteko aurreikusita dauden segurtasuneko, eta babes pertsonal eta
kolektiboko neurriak erabili ditu.
d) Materialak, erremintak, makinak eta ekipoak manipulatzean arrisku-egoerak
saihestu ditu.
e) Hondakinak sailkatzeko organigramak prestatu ditu, haien toxikotasuna,
ingurumenaren gainerko eragina eta ondorengo gaikako erretiratzea kontuan
izanda.
f) Egindako eragiketan, laneko arriskuen prebentzioari eta ingurumen-babesari
buruzko araudia aplikatu du.
AUTOMOZIOA
23
1. INSTALAZIO PNEUMATIKOAK ETA HIDRAULIKOAK MUNTATZEA
- Eskema normalizatuak interpretatzea.

- Zirkuituaren osagaiak identifikatzea.
- Zirkuituak eskemei jarraituz muntatzea.
prozedurazkoak - Muntatutako zirkuituak nahi den eraginkortasuna lortzen duela
egiaztatzea (elementuen eta ihesen arteko interferentzia).
- Presioaren, emariaren eta direkzioaren aldaketak egiaztatzea.
- Zirkuitu pneumatikoak eta hidraulikoak diagnostikatu eta mantentzea.
- Fluidoen ezaugarriak eta propietateak.

- Zirkuituen egitura (irekiak eta itxiak). Zirkuituekin lotutako sinbologia.
- Osagaien egitura, funtzioa eta aplikazioa.
- Hidraulika proportzionalaren eta serbobalbulen teknikak.
kontzeptuzkoak
- Zirkuitu proportzionalaren egitura.
- Kontrol-karta elektronikoak.
- Kontrol proportzionalak (presioa, emaria eta direkzioa).
- Tutuetako karga-galerak formulen eta taulen bidez.
- Babes pertsonala (NBE) eta kolektiboa erabiltzeko konpromisoa.

- Talde-lanean lagundu eta sartzea.
jarrerazkoak - Egindako eragiketetan, laneko arriskuen prebentzioari eta ingurumen-
- Arreta erabilitako erremintak, tresnak eta makinak kontserbatzean.
2. INDARREN TRANSMISIO SISTEMEN ETA ERRODAJE TRENEN

ERAGINKORTASUNA INTERPRETATZEA
- Ibilgailuaren gainean, errodaje-trenaren osagaiak identifikatzea

(esekidura, direkzioa eta balaztak).
- Motorretik gurpiletara mugimendua transmititzen duten osagaiak
identifikatzea (lozagia, bihurgailua, aldagailua, juntura unibertsalak,
prozedurazkoak
gurpilak).
- Indarren transmisio-sistemek eta errodaje-trenek duten
funtzionamendua identifikatzea.
- Funtzionamenduaren eskemak eta diagramak egitea.
- Ibilgailuaren gainean diharduten printzipio fisikoak.

- Indarren transmisio-sistemen eta errodaje-trenen funtzionamendua,
ezaugarriak, funtzionamendu-diagramak eta propietateak.
• Lozagiak eta bihurgailuak.
• Aldagailu eskuzkoak eta automatikoak.
• Serbotransmisioak.
• Diferentzialak eta transmisio-elementuak.
kontzeptuzkoak
• Esekidurak.
• Direkzioak.
• Balaztak.
• Gurpilak eta pneumatikoak.
• Segurtasun-sistemak: ABS (Anti-lock Braking System), ESP
(Electronic Stability Programme) eta trakzio-kontrola.
- Errodaje-trenaren sistemen eta indarren transmisiokoen arteko
AUTOMOZIOA
24
elkarreragina.

- Zirkuituekin lotutako sinbologia.
- Errodaje-trenaren sistemen eta transmisiokoen kudeaketa
elektronikoko elementuak.
- Zentral elektronikoetatik datuak atera eta kargatzeko metodoak.

jarrerazkoak babesari buruzko araudia betetzea.
3. INDARREN TRANSMISIO SISTEMETAN ETA ERRODAJE TRENETAN MATXURAK

DIAGNOSTIKATZEA
- Neurketa, kontrol eta diagnosirako ekipoak eta baliabideak

maneiatzea.
- Erreminta edo ekipo egokia hautatzea.
- Diagnosi-prozesuaren sekuentzia logikoa egitea.
- Parametroak interpretatzea: zuzenean irakurtzekoak eta ibilgailuaren
autodiagnosi-ekipoek emandakoak.
- Dokumentazio teknikoa hautatzea.
prozedurazkoak
- Diagnosia: parametroak neurtzea eta zehaztapen teknikoekin
alderatzea.
- Matxura identifikatu eta aurkitzea.
- Matxura konpontzeko hautabideak ebaluatzea.
- Problemak sistematikoki aztertzea.
- Diagnostikatzeko metodoak eta ekipoak.

kontzeptuzkoak
- Matxurak aurkitzeko teknikak, jardun-prozesuak zehaztuta.

4. KONPONKETA PROZEDURAK ZEHAZTEA
- Dokumentazio teknikoa eta neurtu beharreko parametroak

interpretatzea.
- Diagnostiko-parametroak neurtzea.
prozedurazkoak - Lortutako balioak fabrikatzaileak emandakoekin alderatzea.
- Matxuraren sorburua zehaztea.
- Konponketen sekuentziazio logikoaren eskemak egitea.
- Konponketa-hautabide egokiena aukeratu eta justifikatzea.
AUTOMOZIOA
25
- Hartutako hautabidearen arabera erabili beharreko ekipoa eta

erreminta aukeratzea.
- Datuak eta informazioa biltzeko metodoak (eskuliburu teknikoak,

informatika-programak...).
kontzeptuzkoak - Problemak aztertzeko prozesua.
- Konponketetarako beharrezko ekipoak eta erremintak identifikatzea.

5. ERRODAJE TRENA MANTENTZEA
- Dokumentazio teknikoa interpretatzea (desmuntatu eta muntatzeko

metodoak, egin beharreko neurketak, beharrezko ekipoak, estutze-
momentuak…).
- Esekidura-sistema, direkzioa, balaztak eta gurpilak desmuntatu,
muntatu eta konpontzea, eta horien egoera egiaztatzea.
- Zirkuituetan fluidoak kargatzea eta lan-presioak egiaztatzea.
- Errodaje-trenaren sistemaren elementuak neurtzea eta horiek
fabrikatzailearen zehaztapenetan adierazitako balioekin alderatzea.
- Esekidura, direkzio, balazta eta gurpilen elementuak zein egoeratan
dauden egiaztatzea.
- Direkzio-kotak neurtu, egiaztatu eta doitzea.
- Gurpilak orekatzea.
- Esekidura, direkzioa, balaztak (hodiak, fluidoak.. barne direla) eta
gurpilak mantentzea.
prozedurazkoak - Kaptadoreak eta elementu elektronikoak desmuntatu eta muntatzea,
eta horien egoera egiaztatzea.
- Diagnosia: datuak kargatzea, telefonoguneetako matxuren memoria
ezabatzea eta dauden osagai elektronikoak doitzea.
- Manipulazioaren ondoren sistemek behar bezala funtzionatzen dutela
egiaztatzea.
- Esekidura-sistema, direkzioa, balaztak eta gurpilak konpondu eta
mantentzeko prozesuak planifikatzea:
• Matxura diagnostikatzea.
- Esekidurak, direkzioak, balaztak eta gurpilak desmuntatu, konpondu

eta muntatzeko prozesuak.
- Errodaje-trenak konpondu eta mantentzeko prozesuak.
- Gurpilak eta pneumatikoak.
kontzeptuzkoak - Direkzio-kotak.
- Oszilazioak kalkulatzeko metodoak.
- Mantentze-lanak planifikatzeko metodoak.
• Matxurak aztertzeko metodoak.
AUTOMOZIOA
26


6. INDARREN TRANSMISIO SISTEMAK MANTENTZEA
- Dokumentazio teknikoa interpretatzea (desmuntatu eta muntatzeko

metodoak, neurketak, estutze-momentuak…).
- Indarren transmisio-sistemak desmuntatzea:
• Lozagiak eta bihurgailuak.
• Aldagailu eskuzkoak eta automatikoak.
• Serbotransmisioak.
prozedurazkoak • Diferentzialak eta transmisio-elementuak.
- Indarren transmisio-sistemen elementuak neurtzea eta horiek
fabrikatzailearen zehaztapenetan adierazitako balioekin alderatzea.
- Esku hartu deneko transmisio-sistemetan konpondu edo ordezkatu
beharreko piezak zehaztea.
- Indarren transmisio-sistemak muntatzea.
- Funtzionamendu zuzena egiaztatzea.
- Lozagiak, bihurgailuak, aldagailuak, diferentzialak eta transmisio-

elementuak konpondu eta mantentzeko prozesuak.
kontzeptuzkoak
- Ekipoak eta erremintak.
- Indarren transmisio-sistemak desmuntatu eta muntatzeko teknikak.

7. ARRISKUEN PREBENTZIOA, SEGURTASUNA ETA INGURUMEN BABESA
- Instalazioetan eta materialetan ordena eta garbitasuna ikuskatzea.

- Material toxikoak identifikatzea.
- Elementu toxikoen segurtasun-fitxak aurkitzea.
prozedurazkoak - Elektromekanikaren arloan ohikoenak diren kalteen aurrean
jardunbidea zehaztea.
- Segurtasun- eta babes-neurriak aplikatzea.
- Hondakinak gaika bildu eta erretiratzea.
- Laneko arriskuen prebentzioari buruzko araudia ibilgailuen

mantentze-lanekin lotuta.
kontzeptuzkoak
- Erabilitako material toxikoak.
- Arrisku-faktore eta -egoera ohikoenak.
AUTOMOZIOA
27
- Babeseko bitartekoak eta ekipoak.

- Prebentzio eta babes kolektiboa.
- Jardun-plan prebentiboak eta babesekoak.
- Hondakinen kudeaketari buruzko araudia.
- Hondakinen sailkapena eta biltegiratzea, horien toxikotasuna eta
ingurumenaren gaineko eragina kontuan izanda.
- Hondakinen tratamendua eta bilketa.

iradokitzen ditugu:
1) Sekuentziazioa
Modulu honi ekiteko, komeni da lanbide-modulu honetan erabiliko diren elektromekanika-

lantegiko berezko ekipamenduaren eta erreminten erabilerari buruzko oinarrizko
ezagutza jorratzea.
Ikasleak edozein praktikarekin hasi aurretik, egokia dirudi “Arriskuen prebentzioa...” 7.

multzoa ematea: elektromekanikaren arloko arrisku ohikoenak, erreminta arriskutsuenak
eta istripurik izanez gero jarduteko modua azaltzea. Multzo honek modulu osoan zehar
agertu behar du edozein praktikari ekin aurretik, eta fitxa teknikoak eta segurtasunekoak
irakurri behar dira, neurri egoki guztiak hartzeko eta edozein arrisku saihesteko.
Jarraian, “Instalazio hidraulikoak eta pneumatikoak” 1. multzoa emango da.

Sarrerako multzoa denez, ez dugu egokitzat hartzen horretan ordu asko ematea. Lehen
multzoa eman ondoren, moduluaren gainerako gaiak bi atal hauetan bana litezke: alde
batetik errodaje-trenak eta bestetik transmisio-sistemak. Gai horiek bereizirik jorratuko
dira, baina ildo komun batzuei jarraituz.
Errodaje-trenekin hastea gomendatzen da (esekidura, direkzioa, balaztak eta gurpilak),

ondoren indarren transmisio-elementuetara pasatzeko; kasuak bakoitzean hurrenkera
honetan:
Errodaje-trenak:
- Errodaje-trenen sistemen funtzionamendua. 2. multzoa
- Arriskuen prebentzioa. 7. multzoa
- Errodaje-trenen sistemetan matxurak diagnostikatzea. 3. multzoa
- Errodaje-trenen elementuak konpontzeko prozedurak. 4. multzoa
- Errodaje-trenen sistemak mantentzea. 5. multzoa
Indarren transmisioa:
- Indarren transmisio-sistemen funtzionamendua. 2. multzoa
- Arriskuen prebentzioa. 7. multzoa
- Indarren transmisio-sistemetan matxurak diagnostikatzea. 3. multzoa
- Konponketa-prozedurak. 4. multzoa
AUTOMOZIOA
28
- Indarren transmisio-sistemak mantentzea. 6. multzoa

Ikasleek gaiari eta zenbait prozesuri buruzko ezagutza orokorra lortzen dutenean,
prozesuak planifikatzeko jarduerei ekingo zaie. Gure ustez egokia da esekidura-sistema,
direkzioa, balaztak eta gurpilak konpondu eta mantentzeko prozesuak planifikatzea.
Eskola bakoitza amaitzean, hondakinak tratatu, eta erabilitako ekipoak eta erremintak
mantendu eta doituko dira.

Gure ustez komeni da kontzeptuzko edukiekin hastea: lan-metodoak horietara egokitzea,

eta beraietan arauak, jarrerak eta balioak gaineratzea. Azalpen teorikoari laguntzeko,
komeni da piezakatzeak eta maketak erabiltzea. Ikasleen ekarpenak kontuan hartuko
dira eta sor daitezkeen zalantzak ebatziko dira.
Ondoren, ikasleei praktikak egiteko beharrezko dokumentazio teknikoa emango zaie, eta
irakasleak praktikak egiteko garaian jarraitu beharreko lan-metodoa azalduko du.
Praktika motaren arabera, taldean edo banaka egin daiteke. Praktika bakoitzaren
ondoren, komeni da ikasle bakoitzari bere lanaren gainean egindako balorazioa eta
taldearen edo ikasle bakoitzaren aurrerabidea azaltzea.

eta ebaztera zuzendutako konpetentziak lortu nahi direla, komenigarritzat jotzen dugu
praktika batean goi-mailako ikasleek lana planifikatu eta ikuskatzea, eta erdi-mailakoek
dagokion konponketa egitea. Praktika mota hori egiteko bi gelak elkartzea ezinezkoa
balitz, konponketa gela bereko ikasleekin egitea gomendatzen da.
 Arriskuen prebentzioa:
• Elektromekanikaren arloan ohikoenak diren arriskuak identifikatzea.
• NBE-en erabilera.
• Arriskuen prebentziorako metodoak.
 Hidraulikako eta pneumatikako ekipoak muntatzea:

• Osagai pneumatikoak identifikatzea.
• Ekipo hidraulikoak eta pneumatikoak muntatzea.
• Presioaren, emariaren eta direkzioaren aldaketak egiaztatzea.
 Errodaje-trenetan matxurak identifikatzea:

• Matxura identifikatu eta aurkitzea.
• Dokumentazio teknikoa interpretatzea (desmuntatu eta muntatzeko metodoak,
egin beharreko neurketak, beharrezko ekipoak, estutze-momentuak…).
• Esekidura-sistemak, direkzioa, balazta eta gurpilak desmuntatu, muntatu,
egiaztatu eta mantentzea.
• Diagnosia: datuak kargatzea, telefonoguneetako matxuren memoria ezabatzea
eta dauden osagai elektronikoak doitzea.
AUTOMOZIOA
29
 Indarren transmisio-sistemetan matxurak identifikatzea:

• Matxura identifikatu eta aurkitzea.

• Dokumentazio teknikoa interpretatzea (desmuntatu eta muntatzeko metodoak,
neurketak, estutze-momentuak…).
• Indarren transmisio-sistemak (lozagiak eta bihurgailuak, abiadura-kaxa…)
desmuntatu, muntatu, egiaztatu eta mantentzea.
 Segurtasun-sistemak identifikatu eta aurkitzea:

• Honako sistema hauen elementuak identifikatu, aurkitu eta deskribatzea: ABS
(Anti-lock Braking System), ESP (Electronic Stability Programme) eta trakzio-
kontrola.

• Errodaje-trenean edo indarren transmisioan matxura bat diagnostikatzea.
• Aurrekontu bat egitea.
AUTOMOZIOA
30
3
3. lanbide-modulua
3. lanbide-modulua: MOTOR TERMIKOAK ETA SISTEMA OSAGARRIAK

MOTOR TERMIKOAK ETA SISTEMA OSAGARRIAK
a) Aurkezpena
Lanbide-modulua: Motor termikoak eta sistema osagarriak

Kodea: 0293
Heziketa-zikloa:
Automozioa
Maila: Goiko maila
Iraupena: 231 ordu
Kurtsoa: 1.a
Kreditu kop.: 12
UC0140_3: Motor termikoak eta horien sistema
Modulu mota:
osagarriak konpontzeko prozesuak planifikatzea,
eta horien gauzatzea kontrolatzea.

1. Otto zikloko eta diesel zikloko motorren funtzionamendu-ezaugarriak zehazten ditu, eta,
horretarako, haien eraikuntza-parametroak eta elementuen funtzionaltasuna aztertzen ditu.
a) Besteak beste, Otto eta diesel motorren ziklo teoriko eta praktikoen diagrama
termodinamikoak egin ditu.
b) Ziklo teorikoen aldagaiak kalkulatu ditu (presioa, tenperatura eta bolumena,
besteak beste) eta errendimendu termikoaren gainean horiek duten eragina
zehaztu du.
c) Otto eta diesel motorren, eta motor birakarien eraikuntza-ezaugarriak identifikatu
ditu, eta horiek energia-aprobetxamenduaren gainean duten eraginarekin lotu ditu.
d) Motorren osagaien funtzionamendua azaldu du.
e) Zehaztutako prozeduraren arabera, motorra desmuntatu eta muntatzeko
prozesuak azaldu ditu.
f) Motorra egiaztatzeko erabiltzen diren metrologia-ekipoen erabilera azaldu du.
g) Motorraren elementuetan egin beharreko egiaztapenak azaldu ditu.
h) Saiakuntza-bankuan lortutako motor termikoaren kurba bereizgarriak deskribatu
ditu.
i) Motorretan doitu beharreko parametroak eta doikuntzak egiteko modua azaldu
ditu.
2. Motor termikoaren elementuetan, eta lubrifikazio- eta hozte-sistemetan izandako higadurak

eta deformazioak egiaztatzen ditu, eta egiaztapenean erabilitako prozedurak justifikatzen ditu.
AUTOMOZIOA
31
a) Beharrezko erremintak eta ekipoak hautatu ditu.

b) Dokumentazio teknikoa interpretatu du, eta prozesuak jarraitu beharreko
eragiketa-sekuentziarekin lotu ditu.
c) Motorra desmuntatu du, zehaztapen teknikoei jarraituz.
d) Zilindrada eta konpresio-erlazioa egiaztatu ditu, eta horiek fabrikatzailearen
zehaztapenekin alderatu ditu.
e) Motorraren elementuak dimentsioen eta funtzionaltasunaren aldetik egiaztatu ditu,
eta zehaztapen teknikoen arabera haren eraginkortasuna probatu du.
f) Motorraren koipeztatze- eta hozte-sistemaren elementuak dimentsioen eta
funtzionaltasunaren aldetik egiaztatu ditu.
g) Hondatutako elementuen jatorrizko ezaugarriak leheneratu ditu.
h) Motorra muntatu du, zehaztapen teknikoei jarraituz.
i) Motorraren osagaietan beharrezko doikuntzak egin ditu, muntaia-perdoiak
errespetatuz.
j) Zehaztapen teknikoen arabera, motorraren kalatuak egin ditu eta hura doitu du
(banaketako kalatua eta takeak doitzea, besteak beste).
k) Lanak garbi, ordenaz eta beharrezko arretaz egin ditu.
3. Otto zikloko eta diesel zikloko motorren sistema osagarrien funtzionamendu-ezaugarriak

zehazten ditu, eta, horretarako, haien eraikuntza-parametroak eta elementuen funtzionaltasuna
aztertzen ditu.
a) Dokumentazio teknikoa interpretatu du, eta elementuak ibilgailuan duten

kokapenarekin lotu ditu.
b) Ibilgailuan, besteak beste, Otto eta diesel zikloko motorren pizte, elikatze,
gainelikatze eta kutsaduraren kontrako sistemen osagaiak identifikatu ditu.
c) Salmenten osagaiek dituzten funtzioak deskribatu ditu.
d) Ibilgailuetan erabiltzen diren erregaien ezaugarriak deskribatu ditu.
e) Motorraren sistema osagarrien funtzionamendua deskribatu du eta horien
parametroak zerrendatu ditu.
f) Sistemen kudeaketa elektronikoaren elementuak eta horien arteko elkarreragina
deskribatu ditu.
g) Ibilgailuetako faktore kutsatzaileak eta kutsaduraren aurkako arauen arabera
horiek zuzentzeko sistemak deskribatu ditu.
h) Sektoreko teknologikoaren gaineko interes berezia azaldu du.
4. Otto zikloko eta diesel zikloko motorren matxurak diagnostikatzen ditu, eta, horretarako,
funtzionamendu-parametroen argibideak edo balioak interpretatzen ditu.
a) Diagnostikatu beharreko sistema eta beste sistema batzuekin izan dezakeen

elkarreragina identifikatu ditu.
b) Matxura diagnostikatzeko prozesuarekin lotutako dokumentazio teknikoa hautatu
du.
c) Beharrezko ekipoak eta tresnak hautatu ditu, eta horiek abiarazi eta kalibratu ditu.
d) Finkatutako puntuetan ekipoak eta tresnak ibilgailura edo sistemara konektatu
ditu.
e) Diagnosi-prozesuaren sekuentzia logikoko diagrama egin du, bidezkoa denean
kausa-efektu diagrama batez lagunduta.
f) Zehaztapenetan finkatutako puntuetan parametroak neurtu ditu.
AUTOMOZIOA
32
g) Neurketa eta kontroleko ekipoek emandako parametroak zehaztapen teknikoetan

emandakoekin alderatu ditu.
h) Fluido-galerarik eta ezohiko hotsik ez dagoela egiaztatu du.
i) Sistemaren matxura identifikatu eta non dagoen aurkitu du.
j) Eragiketa guztietarako ezarritako segurtasun-neurriak eta ingurumenaren gaineko
eraginarekin lotutakoak bete eta errespetatu ditu.

ondoren.
alderatu ditu, konpondu edo ordezkatu beharreko elementuak zehazteko asmoz.
c) Autodiagnostikorako unitateak kontsultatu ditu, emandako informazioa zehaztapen
teknikoekin alderatuta.
zehaztu ditu.
6. Motorraren eta horien sistema osagarrien matxurak konpontzeko lanak egiten ditu, eta
horretarako, zehaztutako mantentze-teknikak interpretatzen ditu.
a) Dokumentazio teknikoa interpretatu du, eta parametroak mantendu beharreko

sistemarekin lotu ditu.
b) Erabiliko diren ekipoak eta erremintak hautatu eta prestatu ditu.
c) Desmuntatu eta muntatzeko lanak zehaztapen teknikoen arabera egin ditu,
fabrikatzaileak aurreikusitako kalitatea lortzeko.
d) Ahal izan denean, elementuak edo multzoak konpondu ditu.
e) Parametroen balioak zehaztapen teknikoetan adierazitako balioetara leheneratu
ditu.
f) Egindako lanen ondoren, sistemak eskatutako funtzionaltasuna leheneratu dela
egiaztatu du.
g) Historikoen memoria ezabatu du.
h) Aginte eta kontrol elektronikoko unitateek fabrikatzailearen zehaztapenak betetzen
dituztela eta beste errorerik jasotzen ez dutela egiaztatu du.
i) Ekipoak eta baliabideak erabiltzeko arauak, eta norberaren segurtasunerako eta
ingurumen-babeserako finkatutakoak aplikatu ditu.
AUTOMOZIOA
33
1. MOTOR TERMIKOEN FUNTZIONAMENDUA ETA OSAGAIAK
- Motorra osatzen duten zatiak identifikatzea.

- Motorraren ezaugarri teknikoak kalkulatzeko beharrezko parametroak
prozedurazkoak
zehaztea.
- Saiakuntza-bankuan lortutako kurba bereizgarriak aztertzea.
- Motorraren oinarrizko osagaiak.

- Termodinamika. Motorren kurba bereizgarriak: laneko eta aginteko
diagrama (presioa, tenperatura eta bolumena).
- Barne-errekuntzako motorren ezaugarriak: zilindrada, konpresio-
erlazioa, parea, potentzia eta errendimendua.
- 2 eta 4 aldiko motorren, eta motor birakarien osagaiak. Ezaugarriak,
eginkizuna eta funtzionamendua.
- Wankel motorraren eraikuntza-ezaugarriak. Funtzionamendu-
printzipioa.
kontzeptuzkoak - Lubrifikazio-sistemak motorretan.
- Lubrifikatzaileak automozioan. Olio erabiliaren baliagarritasunak.
Birziklatzea.
- Hozte-sistemak motorretan.
- Hozgarrien propietateak eta ezaugarriak.
- Metrologia-ekipoak.
- Motorraren elementuetan egin beharreko egiaztapenak.
- Doikuntza-parametroak eta gauzatze-metodoak.
- Elementuak desmuntatu eta muntatzeko teknikak (segmentuak
ipintzea eta bielak muntatzea, besteak beste).

jarrerazkoak - Arreta erremintak, tresnak eta makinak kontserbatzean.
2. MOTORRAREN ELEMENTUAK EGIAZTATZEA
- Neurtu eta egiaztatzeko erremintak eta ekipoak hautatu eta

maneiatzea.
- Motorraren dokumentazio teknikoa maneiatu eta interpretatzea.
- Parametroak neurtzea (zilindrada, konpresio-erlazioa, motor-
konpresioa).
- Motorraren elementuak desmuntatu, egiaztatu eta muntatzea.
prozedurazkoak
- Lubrifikazio-sistema egiaztatzeko prozesua egitea.
- Hozte-sistema egiaztatzeko prozesua egitea.
- Motorra kalatu eta abiarazteko prozesua egitea (banaketa, takeak
doitzea).
- Olio eta hozgarri erabiliak manipulatzean, arriskuen prebentzioari eta
ingurumen-babesari buruzko arauak aplikatzea.
- Neurtu eta egiaztatzeko erremintak eta ekipoak.

kontzeptuzkoak - Motorraren elementuak konpontzeko prozesuak.
- Motorraren doikuntzak eta prestaketak.

jarrerazkoak
AUTOMOZIOA
34
- Arreta erremintak, tresnak eta makinak kontserbatzean.

3. MOTORRAREN SISTEMA OSAGARRIEN FUNTZIONAMENDUA

- Motorren pizte-sistemaren, elikatzekoaren, kutsaduraren aurkakoaren
eta gainelikatzekoaren elementuak identifikatzea.
prozedurazkoak - Otto zikloko motorren pizte- eta elikatze-sistemetan egin beharreko
egiaztapenak zehaztea.
- Injekzio-ponpako diesel sistemetan, Common Rail sistemetan eta
ponpa-injektoreko sistemetan egin beharreko egiaztapenak zehaztea.
- Pizte-sistemak. Funtzionamendua. Piztearen aitzinamendua. Pizte

elektronikoak.
- Otto zikloko, eta zuzeneko eta zeharkako injekzioko motorren
elikatze-sistemak.
- Injekzio-ponpako diesel motorren, injekzio-ponpen, Common Rail
sistemaren eta ponpa-injektorearen elikatze-sistemak.
kontzeptuzkoak - Motorren gainelikatze-sistemak. Airearen tenperatura optimizatzea:
turbokonpresoreak. Motak eta funtzionamendu-ezaugarriak.
- Kudeaketa elektronikoko elementuak eta horien arteko elkarreragina.
- Kutsaduraren aurkako sistemak.
- Erregaien propietateak. Gas kutsatzaileak.
- Kutsaduraren aurkako sistemak Otto eta diesel zikloko motorretan.
- EOBD (European On Board Diagnosis) araudia.
- Teknologia berriak ezagutzeko interesa.

jarrerazkoak
- Arreta erremintak, tresnak eta makinak kontserbatzean.
4. MOTORRETAN ETA SISTEMA OSAGARRIETAN MATXURAK DIAGNOSTIKATZEA
- Diagnostikatu beharreko sistema identifikatzea.

- Erabili beharreko dokumentazio teknikoa hautatzea.
- Problema sistematikoki aztertzea.
- Neurtu eta diagnostikatzeko tresnak eta ekipoak hautatzea.
- Neurtu eta diagnostikatzeko tresnak eta ekipoak ibilgailura
konektatzea.
prozedurazkoak
- Parametroak neurtu eta interpretatzea: zuzenean irakurtzekoak eta
ibilgailuaren autodiagnosi-ekipoek emandakoak.
- Matxurak identifikatu eta adieraztea: kokapena ibilgailuan edo
sisteman.
- Sistemen artean litezkeen elkarreraginak identifikatzea.
- Matxura gehigarrien ondorioz fluido-galerarik edo ezohiko hotsik ez
dagoela egiaztatzea.
- Neurketa, kontrol eta diagnosirako ekipoak eta baliabideak.

kontzeptuzkoak - Matxurak aurkitzeko teknikak.
AUTOMOZIOA
35
- Motorraren diagnostikoa.
- Sistema osagarrien diagnosia.

5. KONPONKETA PROZEDURAK
- Diagnosiari buruzko datuak eta informazioa biltzea.

- Dokumentazio teknikoa eta parametroak interpretatzea.
prozedurazkoak - Sekuentziazio logikoaren eskemak egitea.
- Konponketa-prozedura hautatzea.
- Hartutako erabakia justifikatzea.
- Dokumentazio teknikoa eta parametroak.

- Sekuentzia logikoaren eskemak.
- Konponketarako ekipoak, erremintak eta tresnak.
kontzeptuzkoak
- Konponketa-hautabideak.
- Problemak aztertzeko prozesuak.

jarrerazkoak
6. MOTORRETAN ETA SISTEMA OSAGARRIETAN MATXURAK KONPONTZEA
- Diagnosian lortutako parametroak aztertzea.

- Erabili beharreko ekipoak eta erremintak hautatu eta prestatzea.
- Motorra eta sistema osagarriak desmuntatu, egiaztatu, konpondu,
muntatu eta doitzeko prozesuak egitea.
- Sistemaren funtzionaltasuna egiaztatzea.
- Historikoak ezabatzea eta modulu elektronikoak berriro programatzea.
- Aginte-unitateak eta memoriaren historikoak egiaztatzea.
prozedurazkoak - Motor baten matxuraren konponketa planifikatzea:
• Akatsa aztertzea.
- Dokumentazio teknikoa.
- Konpondu eta ordezkatzeko teknikak.
kontzeptuzkoak
- Motorraren doikuntzak.
- Motor baten matxuraren konponketa planifikatzeko metodoak:
AUTOMOZIOA
36
• Akatsa aztertzeko metodoak.

• Aurrekontuak egiteko metodoak.

iradokitzen ditugu:
1) Sekuentziazioa
Moduluari 4 aldiko motorrarekin ekingo zaio: haren oinarrizko funtzionamendua eta

elementu nagusiak aztertuko dira. Jarraian, motorraren azterlan termodinamikoa egingo
da eta haren osagai guztiak deskribatuko dira (multzoaren barruan duten
funtzionaltasuna barne dela). Lubrifikazio- eta hozte-sistemak ere deskribatuko dira.
Ezagutza hori lortu ondoren, 4 aldiko motor bat desmuntatuko da, osagaiak egiaztatu dira
eta hura muntatuko da, fabrikatzailearen zehaztapen guztiak kontuan izanda, eta, aldez
aurretik, prozesuan ikasleek beharko dituzten neurketako/egiaztapeneko erreminta eta
tresna guztien erabilera azalduta.
Ondoren, 2 aldiko motorraren funtzionamendua aztertuko da, 4 aldiko motorrarekiko

desberdintasun garrantzitsuenak azpimarratuta. Jarraian motor birakaria azalduko da:
eraikuntza-ezaugarriak eta funtzionamendukoak.
Motorra aztertu eta gero, Otto motorraren pizte-sistema jorratuko da, haren aldaera
guztiak eta bakoitzerako egin beharreko egiaztapenak barne direla. Horretarako,
dokumentazio teknikoa interpretatuko da eta ikastetxeko ibilgailuetan egiaztapenak
egingo dira.
Ondoren, Otto motorren elikatze-sistemak eta haien osagaiak egiaztatzeko modua

aztertuko dira, eta horiek pizte-sistemarekin, kutsaduraren aurkako sistemarekin eta
gainelikatze-sistemarekin lotuko dira.
Eztanda-motorren elikatze-sistemak ikusi ondoren, diesel elikatze-sistemak jorratuko dira

bere aldaera guztietan. Horretarako, sistema eta horren osagaiak egiaztatzeko modua
aztertuko da.
Otto eta diesel elikatze-sistemak aztertzen bukatu ondoren, bi elikatze-sistemetan

erabiltzen diren gainelikatze-sistemak xehetasunez jorratuko dira, batez ere, sarrera
aldakorreko sistemak, banaketa aldakorrekoak eta turbokonpresoreetakoak.
Jarraian, aipatutako sistemak eta horien osagaiak ikastetxean eskuragarri dauden

ibilgailuetan/maketetan egiaztatuko dira; eta sistemak prestatu eta, beharrezkoa denean,
osagaiak doituko dira. Horretarako, beharrezkoa izango da ibilgailuaren dokumentazio
teknikoa interpretatzea, prozedura zuzena ezartzearren.
AUTOMOZIOA
37
prozesuak planifikatzeko jarduerei ekingo zaie. Komenigarritzat jotzen dugu elikatze-
sistemaren akats-kasu bat planifikatzea, honako puntu hauek kontuan izanda: matxura
aztertzea, egin beharreko lana zehaztea, aurrekontu bat egitea, konponketa-prozesua
planifikatzea, lana ikuskatzea eta konponketa egiaztatzea.
Modulua amaitzeko, merkatuan sartzen ari diren kutsaduraren aurkako sistema berrienak
deskribatuko dira, aztertu ez badira.
Garatu beharreko edukiak aztertuta, bi alderdi hauen inguruko ezagupenen beharra

ondorioztatzen da: batetik, motorrak eta sistema osagarriak eta, bestetik, sistemak eta
horien osagaiak desmuntatu, egiaztatu, doitu eta mantentzeko prozesuak.
Irakatsi eta ikasteko prozesua garatzeko, komeni da bi ekintzak batera garatzea eduki
berriak jorratu ahala.
Moduluaren aurkezpenean, komeni da beharrezko informazioa biltzea irakasleak

orientatu ahal izateko ikasleen ezagupen teknologiko orokorren inguruan, eta hasiera
batean jakintzat eman ditzakegun oinarrizko kontzeptu jakin batzuei buruzko azalpenak
(neurri-unitateak, indar baten momentua, etab.) eman behar dituen ala ez jakiteko.
“Ikasten ikasteko” gaitasuna garatzen laguntzeko, ikasleen autonomia sustatzen saiatu

beharko da. Horretarako, prozedurazko edukiak garatzean, irakasleak bideratzaile-lana
egingo du: ikasleek topa ditzaketen zailtasunetarako konponbideak emango ditu
(eskuliburu teknikoak eta testuliburuak kontsultatzea, informazio teknikoari buruzko
informatika-programak erabiltzea, etab.).
Bestalde, garrantzitsua da ikasleen artean jarduera bizia sustatzea, baina jarduera hori
ezin da manipulazio-ekintzara (lantegiko praktiketara) mugatu. Lantegiko praktiketan
zuzenean bizitako esperientziekin batera gogoeta sustatu behar da. Horretarako,
lantegiko saioen ondorengo ikasgelako saioetan, ahal den guztietan, egindako praktikei
erreferentzia egingo zaie, ikasleek kontzeptu teorikoak prozedurekin lotu ditzaten.
Azkenik, lantegiko praktikak eta edukiak ekartzeko saioetan, ikasleek garatu den
informazioa dokumentatzeko jardueraren bat (lantegiko fitxak, etab.) egin beharko da.
Hori guztia lan-ingurunearen ahalik eta antzekoena izango den agertokian garatuko da,
erabilera-prozedurak eta -arauak, ingurumenarekin lotutakoak eta segurtasunekoak
betez, eta kideekin harreman egokiari eutsiz.
Konponketa-prozesua planifikatzeko ezagupenei ekiteko, erdi-mailako zikloarekin

koordinatutako jarduerak antola daitezke. Kontuan izanik erdi-mailako ikasleen artean
konponketa-lanak egiteko garaian trebetasun handiagoa sustatzen dela eta goi-mailako
ikasleen artean, berriz, beste teknikari batzuen lana antolatu eta ikuskatzera, eta egoera
konplexuagoak diagnostikatu eta ebaztera zuzendutako konpetentziak lortu nahi direla,
komenigarritzat jotzen dugu praktika batean goi-mailako ikasleek lana planifikatu eta
ikuskatzea, eta erdi-mailakoek dagokion konponketa egitea. Praktika mota hori egiteko bi
gelak elkartzea ezinezkoa balitz, konponketa gela bereko ikasleekin egitea gomendatzen
da.
AUTOMOZIOA
38

 Motorrak identifikatu, diagnostikatu eta konpontzea:
• NBEak erabiltzea.
• Otto eta diesel motorra osatzen duten zatiak identifikatzea.
• Motorraren kudeaketa elektronikoan erabiltzen diren sentsoreak eta eragingailuak
identifikatzea.
• Sistemari buruzko informazio teknikoa interpretatzea.
• Egin beharreko egiaztapenaren arabera erabili beharreko neurketa- edota
diagnosi-ekipoa hautatzea.
• Neurketa- eta autodiagnosi-ekipoen bidez lortutako seinaleak eta parametroak
interpretatzea.
• Diagnostikoaren arabera jarraitu beharreko egiaztapen- eta konponketa-prozesua
zehaztea.
• Motorren edota sistema osagarrien elementuak konpondu eta doitzea.
• Motorraren eta sistema osagarrien funtzionamendua egiaztatzea, egiaztapen-
edota konponketa-lana egin ondoren.
• Motorrean sortutako hondakinak (olioak, koipegabetzaileak, trapuak, hondakin
solidoak, etab.) sailkatu eta gaika biltzea, indarrean dagoen ingurumen-babesari
buruzko araudiaren arabera.
 Pizte-sistemak sailkatu eta aztertzea:

• Pizte-sistemaren elementuak identifikatzea.
• Pizte-sistemaren sailkapena eta funtzionamendua.
• Motorren pizte-sistemetan egin beharreko egiaztapenak zehaztea.
 Motorren gainelikatze-sistemak sailkatzea, funtzionamendua aztertzea eta

egiaztatzea:
• Gainelikatze-sistemen elementuak identifikatzea.
• Turbokonpresoreak sailkatzea eta horien funtzionamendua aztertzea.
• Konpresoreetan egin beharreko egiaztapenak zehaztea.
• Turbokonpresoreak egiaztatu eta doitzea.
 Kutsaduraren aurkako sistemak sailkatzea, funtzionamendua aztertzea eta

egiaztatzea:
• Otto eta diesel motorretan kutsaduraren aurkako sistemak identifikatzea.
• Motorra eta sistema osagarriak egiaztatzea gas-isuri kutsatzaileekin lotuta,
aplikatu beharreko araudiaren arabera.

• Matxura aztertzea.
• Konponketetan arriskuak identifikatzea.
AUTOMOZIOA
AUTOMOZIOA
39
40
4
4. lanbide-modulua
4. lanbide-modulua: EGITURAZKOAK EZ DIREN ELEMENTU MUGIGARRIAK ETA FINKOAK

EGITURAZKOAK EZ DIREN ELEMENTU MUGIGARRIAK ETA
FINKOAK
a) Aurkezpena
Egiturazkoak ez diren elementu mugigarriak

Lanbide-modulua:
eta finkoak
Kodea: 0294
Heziketa-zikloa:
Automozioa
Maila: Goiko maila
Iraupena: 231 ordu
Kurtsoa: 1.a
Kreditu kop.: 13
UC0134_3: Egiturazkoak ez diren elementu
Modulu mota:
mugigarriak eta finkoak konpontzeko prozesuak
1.a | 3.a | 12.a
Helburu orokorrak:

1. Piezen eta tresneriaren krokisak marrazten ditu, eta dokumentazio teknikoan jasotako
informazioa eta ezarritako normalizazioa hautatzen du.
a) Irudikapen grafikoko sistemak ezagutu ditu.

b) Marrazketa teknikoan aplikatzen den araudia interpretatu du (formatuak,
irudikapen-lerroak eta sinbologia, besteak beste).
c) Objektuaren neurriak hartu ditu hura irudikatzeko.
d) Krokisetan irudikatu beharreko ebakidurak eta sekzioak identifikatu ditu.
e) Planoetako bistak, sekzioak eta xehetasunak, eta dokumentazio teknikoa
interpretatu ditu, eta horietan jasotako informazioa zehaztu du.
f) Krokisaren bistak, sekzioak eta xehetasunak marraztu ditu, sinbologia
normalizatua aplikatuta.
g) Krokisaren neurriak egin beharreko piezak, elementuak edo transformazioak
neurtzeko prozesuan lortutakoekin bat datozela egiaztatu du.
2. Oinarrizko mekanizazio-eragiketak zehazten ditu eta, horretarako, haiek identifikatzen

dituzten parametroak interpretatzen ditu.
a) Oinarrizko mekanizazio-teknikak (karrakatzea, zerratzea, zulatzea eta

hariztatzea), eta erabili beharreko erremintak eta ekipoa deskribatu ditu.
AUTOMOZIOA
41
b) Mekanizatu beharreko piezaren krokisa marraztu du, formak, dimentsioak eta

gainazaleko akabera zehaztuta.
c) Egin behar diren eragiketen sekuentzia zehaztu du, eta erremintak, makinak eta
tresnak hautatu ditu.
d) Trazadura zehaztasunez egin du pieza gauzatzeko.
e) Zulatzeko makinetan parametroak doitu ditu, landu beharreko materiala eta
zulatzeko makinaren diametroa kontuan izanda.
f) Piezak eskuz mekanizatu ditu karrakatu eta zerratzeko prozesuen bidez, eta
krokisean zehaztutako gainazaleko akabera eta dimentsio-akabera lortu ditu.
g) Piezak barrutik eta kanpotik hariztatu ditu, eta, zulatzeko eta hagaxka hautatzeko
garaian, egindako kalkulua kontuan hartu du.
h) Ibilgailuen fabrikazioan erabiltzen diren metalezko materialen (burdinurtua,
altzairua eta aluminioa, besteak beste) ezaugarriak eta propietateak deskribatu
ditu.
i) Piezaren edo eraikitako elementuaren amaierako dimentsioak eta neurriak
krokisean zehaztutako kotetara egokitzen direla egiaztatu du.
j) Norberaren segurtasunari eta ingurumen-babesari buruzko arauak betetzen direla
egiaztatu du.
3. Elementu mugagarriak, osagarriak eta jantziak ordezkatzen ditu eta, horretarako, desmuntatu
eta muntatzeko teknikak eta prozesuak interpretatzen ditu.
a) Beharrezko esku-hartzeak zehazteko diagnostiko-teknikak aplikatu ditu.

b) Lotu eta mihiztatzeko elementuak (torlojuak, errematxeak, lekedak, masillak eta
grapak) desmuntatu eta muntatu beharreko elementuekin erlazionatu ditu.
c) Dokumentazio teknikoa interpretatu du, eta horren sinbologia ordezkatu beharreko
elementuen loturarekin erlazionatu du.
d) Ordezkatu beharreko elementu mugigarriak, osagarriak eta jantziak identifikatu
ditu, eta erabili beharreko erremintak eta tresnak hautatu ditu.
e) Lotura-elementuak mihiztatzeko parametroen kalkuluak egin ditu.
f) Lotura zehazten duten parametroak finkatu ondoren, elementu mugigarriak
desmuntatu eta muntatu ditu, horretarako prozedura egokiak aplikatuta.
g) Elementu osagarriak eta jantziak ezarritako metodoaren arabera ordezkatu ditu.
h) Egindako lanek konpondu edo ordezkatutako elementuen funtzionaltasuna eta
mihiztatze-ezaugarriak leheneratzen dituztela egiaztatu du.
i) Laneko arriskuen prebentzioari eta ingurumen-babesari buruzko arauak bete ditu.
4. Egiturazkoak ez diren elementu metaliko eta sintetikoetan izandako deformazioak

identifikatzen ditu, eta konponketa-metodoa hautatzen du planteatutako deformazioaren
arabera.
a) Mantendu beharreko material mota identifikatzeko erabiltzen diren metodoak eta

saiakuntzak, eta haren osaera eta propietateak deskribatu ditu.
b) Karrozerian izandako deformazioak eta kalteak identifikatu ditu, diagnostiko-
teknikak aplikatuta (ikusizkoa, ukipenezkoa, lixatzea eta silueta-orrazia, besteak
beste).
c) Elementu finkoak konformatzeko erabiltzen diren ekipoen eta erreminten
ezaugarriak eta erabilera azaldu ditu, haien propietateak kontuan izanda.
d) Mailatuak kentzeko erabiltzen diren prozesuak deskribatu ditu (txapa tenkatu, bildu
eta errepasatzea).
e) Metalezko elementuetan deformazioak konpondu ditu, ezaugarriak, formak eta
irisgarritasuna kontuan izanda.
AUTOMOZIOA
42
f) Beharrezko produktuak (katalizatzaileak eta erretxinak, besteak beste) prestatu

ondoren, material sintetikoetako elementuak konpondu ditu, horien ezaugarriak
eta propietateak kontuan izanda.
g) Gauzatutako eragiketen bidez jatorrizko formak eta ezaugarriak leheneratu direla
egiaztatu du.
h) Laneko arriskuen prebentzioari eta ingurumen-babesari buruzko arauak betetzen
direla egiaztatu du.
5. Elementu finkoak ordezkatzeko teknikak aplikatzen ditu eta, horretarako, lotura-metodoak

lotu beharreko elementuekin erlazionatzen ditu, erresistentzia-ezaugarrien arabera.
a) Karrozeriaren, xasisaren edo kabinaren osagaien zatikatzea deskribatu du, eta

elementuak lotura motarekin eta fabrikatzaileak erabilitako sinbologiarekin
erlazionatu ditu.
b) Metalezko elementuak banantzeko prozesuak, eta soldadurako puntuak eta
kordoiak kentzeko erabiltzen diren erremintak, tresnak eta makinak deskribatu
ditu.
c) Hondatutako eremuak identifikatu ditu, eta egin beharreko ebakiak eta
ordezkapenak adierazi ditu, fabrikatzailearen zehaztapen teknikoen arabera.
d) Ekipo eta erreminta egokiekin ebakiak egin eta puntuak kendu ditu, lotura mota
kontuan izanda (gainjarrerazkoa, topekakoa eta sendotzekoa, besteak beste).
e) Karrozeriak konpontzeko erabiltzen diren soldadura-sistemak (MIG-MAG, MIG-
Brazing, aluminiorako sinergikoa eta puntuzkoa, besteak bestea) eta kontuan
hartu beharreko parametroak deskribatu ditu.
f) Soldadura bidezko loturak egin ditu, ibilgailuaren fabrikatzailearen eta erabilitako
makinen zehaztapen teknikoak kontuan izanda.
g) Loturak eta kako bidezko eusteak fabrikatzailearen zehaztapenen arabera egin
ditu.
h) Egindako loturek finkatutako kalitate-zehaztapenak betetzen dituztela eta akatsik
ez dutela egiaztatu du.
i) Laneko arriskuen prebentzioari, eta norberaren eta ingurumenaren babesari
buruzko arauak bete ditu.
6. Hautazko transformazioak egiteko eta tresna txikiak diseinatzeko eraikuntza-soluzioak

garatzen ditu, eta, horretarako, gauzatze- eta funtzionaltasun-baldintzak ebaluatzen ditu.
a) Transformazioan edo tresnerian eragina duen araudia eta dokumentazio teknikoa

interpretatu du, eta dokumentazio horrekin batera datozen datu teknikoak
zerrendatu ditu.
b) Objektuaren eta hautazko transformazioaren neurriak hartu ditu horiek
irudikatzeko.
c) Krokisa araudiaren edo jardunbide egokiaren arabera, eta eskatutako argitasunez
eta garbitasunez marraztu du.
d) Tresneria eta hautazko transformazioa diseinatu ditu, eraikuntza-soluzioa erabili
beharreko materialekin eta baliabideekin lotuta.
e) Litezkeen gauzatze-zailtasunak eta kostuak balioetsi ditu.
f) Planteatutako problemetarako eraikuntza-soluzioak proposatu ditu.
g) Aukeratutako hautabidea segurtasunaren eta eraikuntza-bideragarritasunaren
ikuspegitik justifikatu du.
h) Egindako jardueretan arretarako eta lankidetzarako jarrera erakutsi du.
AUTOMOZIOA
43
1. PIEZEN ETA TRESNERIAREN IRUDIKAPEN GRAFIKOA
- Planoak eta krokisak interpretatzea.

prozedurazkoak
- Lantegian piezak gauzatzeko krokisak egitea.
- Irudikapen-sistema. Krokisak egitea.

- Normalizazioa (sinbologia, errotulazio-formatuak).
- Euskarriak eta osagarriak irudikatzea.
kontzeptuzkoak
- Planoak normalizatzea.
- Segurtasunari eta ingurumenari buruzko arauak krokis-lanei
dagokienez.
- Arreta erabilitako erremintak eta tresnak kontserbatzean.

jarrerazkoak - Eragiketak egiteko doitasuna.
2. OINARRIZKO MEKANIZAZIO ERAGIKETAK
- Lanpostua prestatzea.
- Planoak edo krokisak interpretatzea.
prozedurazkoak - Erabili beharreko erremintak hautatzea.
- Pieza trazatu eta ondoren mekanizatzea.
- Piezaren dimentsioak eta eraginkortasuna egiaztatzea.
- Metrologiaren oinarriak: neurketa-sistemak (metrikoa eta

anglosaxoia), magnitudeak, unitateak eta neurketen bihurketa.
Neurketa-ekipoak: kalibrea, mikrometroa, konparadorea, goniometroa,
etab.
- Piezak marratu eta markatzea. Trazatzeko metodoak, tresnak eta
erremintak.
- Automobilean gehien erabiltzen diren material metalikoen ezaugarriak
(burdinurtu, altzairu, aluminio-aleazio eta abarrenak).
- Eskuzko mekanizazio-prozesuetan erabiltzen diren erremintak.
kontzeptuzkoak - Karrakatu eta zerratzeko prozesuak. Karraka eta zerra motak:
ezaugarriak eta erabilera.
- Zulatzeko makinak eta kontuan hartu beharreko parametroak. Barauts
motak eta horien zorroztea.
- Zulatu eta abeilanatzeko prozesuak.
- Torloju eta azkoin motak.
- Hariztatze-parametroak. Harien geometria eta motak. Ezaugarriak eta
aplikazio-eremua.
- Hariztatzeko prozesuak: ekipoak eta erremintak.
- Prozesuekin lotutako segurtasunari eta ingurumenari buruzko arauak.

AUTOMOZIOA
44
3. ELEMENTU MUGIGARRIAK, OSAGARRIAK ETA JANTZIAK ORDEZKATZEA

- Ibilgailuaren eta loturaren dokumentazio teknikoa interpretatzea.
- Erremintak eta tresnak prestatu eta doitzea.
- Erabilitako produktuen fitxa teknikoak eta segurtasunekoak
interpretatu eta erabiltzea.
prozedurazkoak
- Elementu mugigarrien, tapizatuen eta jantzien loturak desmuntatu eta
muntatzeko lanak prestatu eta egitea.
- Muntaia edo lotura egiaztatzea.
- Lanpostua, eta erabilitako piezak, tresnak eta erremintak garbitzea.
- Hari-sistemak.
- Ibilgailuetan erabiltzen diren torlojuak: torloju motak, ezaugarriak, hari-
neurriak, torlojua zehazten duten elementuak, balaztak, xafla-hariko
torlojuetarako zulatzeko makina.
- Grapak: motak, euste-sistemak. Grapak kentzeko teknikak eta
horretarako tresnak.
- Lekeda, masillak eta itsasgarriak: motak, ezaugarriak, erabilera,
kontzeptuzkoak
prestaketa, katalizatzaileak, aktibatzaileak eta erreaktiboak. Elementu
mugigarri itsatsiak desmuntatu eta muntatzeko teknikak eta
prozedurak.
- Errematxeak: motak, erabilerak eta errematxatze-prozesua.
- Elementu mugigarriak, tapizatuak eta jantziak muntatu eta
desmuntatzeko prozesuak.

4. ELEMENTU METALIKOAK ETA SINTETIKOAK IDENTIFIKATU ETA KONPONTZEA
- Diagnosi-eragiketak egitea (ikusizkoa, ukipenezkoa, lixatze bidezkoa,

silueta-orrazi bidezkoa, erregela bidezkoa...).
- Kaltearen garrantzia ebaluatzea eta konponketa-metodoa hautatzea.
- Konpondu beharreko materiala, konponketa-teknika edo aplikatu
beharreko tratamendu termikoak identifikatzea.
- Txapa konformatu edo errepasatzeko eragiketak egitea, mailukatze,
prozedurazkoak
tenkatze, soldadura eta inertzia-mailu… bidez.
- Material sintetikoak konpontzeko txantiloiak eta euskarriak prestatzea.
- Bero-ekarpen bidezko soldaduraren edo soldadura kimikoaren bidez
termoplastikoak konpontzea, egitura-itsaspenaren bidez konpontzea,
zuntzak konpontzea…
- Konformazioa egiaztatzea.
- Deformazioak diagnostikatzeko teknikak (ikusizkoa, ukipenezkoa,

silueta-orrazikoa); deformazioaren hedadura eta kokapenaren
araberako diagnosia.
- Kalteak sailkatzeko metodoak.
- Altzairuzko txapa konformatzeko teknikak: metalezko materialak
kontzeptuzkoak errepasatzeko teknikak (hala nola, mailukatzea, tenkatzea eta
biltzea). Altzairuzko txapak konformatzeko berariazko erremintak eta
ekipoak. Beroa aplikatuta txapa biltzeko teknikak.
- Material sintetikoak: lortzeko metodoak, ezaugarriak, erabilera,
sinbologia eta identifikazioa. Material horiek konformatu eta
konpontzeko erabiltzen diren erremintak. Konpontzeko prozesuak.
AUTOMOZIOA
45
- Aluminioa konformatzeko teknikak: materiala berotzea.

Konformatzeko berariazko erremintak. Aplikatzen diren lan-metodoak,
eta tratamendu mekaniko eta termikoak.
- Konponketa egiaztatzeko teknikak.

5. ELEMENTU FINKOAK LOTZEA
- Ibilgailuak ebakitzeko dokumentazio teknikoa interpretatzea.

- Ebaketa-eremua neurtu eta trazatzea.
- Desmuntatu beharreko piezak identifikatzea.
- Ebakitzeko metodoa eta erremintak hautatzea.
- Desmuntatu eta muntatzeko eskuliburu teknikoak aurkitzea.
- Elementu finko soldatuak desmuntatzea.
- Erabili beharreko soldadura hautatzea eta soldatzeko makinen
dokumentazio teknikoa interpretatzea.
- Itsasgarria edo lekeda prestatzea.
prozedurazkoak - Erabili beharreko makina erregulatzea.
- Lotura egitea.
- Zati bateko edo erabateko ordezkapen bat planifikatzea:
• Izandako kaltea aztertzea.
- Karrozeriaren osagaiak. Ibilgailuetan erabiltzen diren material

metalikoak.
- Erabateko edo zati bateko ordezkatze-metodoak. Deformazioaren
arabera, elementu bat osorik edo zati batean ordezkatzea erabakitzen
laguntzen duten parametroak.
- Elementu finkoak lotzeko teknikak. Lotura motak (topea, gainjarrera,
sendotzea): elementu kakoz eutsiak, soldatuak, itsatsiak, eta itsatsi
eta errematxatuak.
- Elementu finkoak muntatu eta desmuntatzeko prozedurak.
- Hutsunea prestatzeko eta lotura-eremua egokitzeko teknikak.
- Soldatzeko ekipoak: gasak eta ekarpen-materialak. Ibilgailuetan
erabiltzen diren soldadura motak: MIG-MAG, puntuzko elektrikoa,
kontzeptuzkoak TIG, MIG-Brazing, aluminiorako sinergikoa, elektrodo estali bidezko
elektrikoa eta oxiazetilenikoa. Mota bakoitzaren ezaugarriak eta
funtzionamendua.
- Soldatzeko prozesuak: elektrodo estali bidezko arku-soldadura
elektrikoa, MIG-MAG, MIG-Brazing, aluminiorako sinergikoa,
puntuzkoa.
- Soldatzeko prozesuetako akatsak. Lotura egiaztatzea.
- Lotura itsatsiak: ezaugarriak, erresistentzia, sailkapena, eraginak…
Babesak lotura mota bakoitzean: zigilatze- eta estankotasun-
tratamenduak.
- Elementu itsatsiak desmuntatu eta muntatzeko metodoak.
- Elementuak itsasteko eta kakoz eusteko teknikak. Itsasgarri bidez
lotzeko prozesua.
AUTOMOZIOA
46
- Zati bateko edo erabateko ordezkapen bat planifikatzeko metodoak.


6. HAUTAZKO TRANSFORMAZIOAK
- Transformazioa diseinatzea.
- Beharrezko kasuetan transformazioa egiaztatzea.
prozedurazkoak - Beharrezko piezen eta tresnen krokisak egitea.
- Kostuak kalkulatzea.
- Transformazioa gauzatzeko beharrezko dokumentazioa aurkeztea.
- Aplikatu beharreko legeria.

- Ibilgailuen gainean elementuak edo sistemak muntatzeko beharrezko
dokumentazio teknikoa (ekipoaren eta ibilgailuaren fabrikatzaileena).
- Transformazioan edo erabiltzen den tresnerian eragina duen araudia.
- Planteatutako transformazioan esku hartzen duten erakundeak.
- Aldaketa eta tresnak aurkezteko prozesua.
kontzeptuzkoak - Transformaziorako sortutako diseinuaren eraikuntza-
bideragarritasuna.
- Eskatutako lan-prozedurak zehaztea: tresneria prestatzeko metodoak,
makinak eta erremintak hautatzeko metodoak.
- Kostuak eta zailtasunak kalkulatzeko metodoak.
- Hautabideak eta soluzioak.
- Sortutako dokumentazio teknikoa artxibatzea.
- Ibilgailuen hautazko transformazioekin lotutako segurtasun-araudia.
- Arreta erabilitako dokumentazio teknikoa eta tresnak kontserbatzean.

- Argitasuna egindako krokisetan eta transformazioen aurkezpenetan.
jarrerazkoak
- Arreta eta lankidetza jardueretan.
iradokitzen ditugu:
1) Sekuentziazioa
Moduluari ekiteko, ikasleei irudikapen grafikoa eta krokisak egiteko sistemei buruzko
ezagupenak irakatsiko zaizkie. Izan ere, kurtsoan zehar tresna horiek erabili beharko
dituzte euren ideiak kideen aurrean aurkezteko.
Jarraian, ikasleek lantegian gutxieneko eraginkortasuna eta independentzia izateko,

mekanizazioari buruzko oinarrizko ideia batzuk emango dira, batez ere eskuzko
mekanizazioan oinarrituta. Besteak beste, eragiketa hauek nabarmenduko dira: piezak
trazatu eta markatzea, karrakatzea, zerratzea, zulatzea, abeilanatzea, hariztatzea…
AUTOMOZIOA
47
Ondoren, dauden lotura mota mugigarrien inguruko ezagupenak (adibidez, lotura

torlojutuei, grapatuei, errematxatuei edo itsatsiei buruzkoak) irakatsiko zaizkie. Kontzeptu
teorikoak bereganatu eta dokumentazio teknikoa interpretatu ondoren, lotu beharreko
piezak behar bezala kokatuko dira. Jarraian, arau teknikoak beteta lotura egingo da:
estutze-momentuak lotura torlojutuetan, lehortze-denbora elementu itsatsietan, etab.
Pieza muntatzean lotura eraginkorra dela egiaztatu ondoren amaituko da eragiketa.
Segidan, material metalikoen eta sintetikoen konformazioa irakatsiko da. Altzairua

konformatzeko eragiketak nabarmenduko dira (mailukatzea, tenkatzea, biltzea, etab.),
bai eta aluminioa lantzeak dituen berezitasunak ere (materiala berotzea, erremintak…).
Era berean, material sintetikoak konformatu eta konpontzeko prozesuak irakatsiko dira,
hala nola: bero-ekarpen bidezko soldaduraren edo soldadura kimikoaren bidez
termoplastikoak konpontzea, egitura-itsaspenaren bidez konpontzea, beira-zuntzaren
bidez konpontzea…
Ondoren, ikasleak karrozeriaren egiturazkoak ez diren elementu finkoak manipulatzen

eta konpontzen inplikatuko dira: zati bateko ebaketak diseinatu eta egingo dituzte.
Horiek behar bezala egiteko, ezinbestekoa da soldadura-teknikak ezagutzea, bai eta
lantegiko soldadura-ekipoen erabilera ere: elektrodo estali bidezko arku-soldadura
elektrikoa, MIG-MAG, MIG-Brazing, aluminiorako soldadura sinergikoa, erresistentzia-
puntuzko soldadura eta soldadura oxiazetilenikoa.
prozesuak planifikatzeko jarduerei ekingo zaie. Komenigarritzat jotzen dugu zati bateko
ordezkatze-prozesu bat planifikatzea, honako puntu hauek kontuan izanda: kalteak
aztertzea, egin beharreko lana zehaztea, aurrekontu bat egitea, konponketa-prozesua
planifikatzea, lana ikuskatzea eta konponketa egiaztatzea.
Modulua amaitzeko, ikasleei automobilaren karrozerian hautazko transformazioak

diseinatzeko arloan dauden aukerak jakinaraziko zaizkie. Eduki horiek moduluaren
bukaeran emango dira, ikasleen aldetik aurreko gaien ezagutza orokorra izatea, eta
ikerketa- eta inplikazio-ahalegin nahiko handia egitea eskatzen baitute.
Edozein konponketari ekin aurretik, laneko arriskuen prebentzioari buruzko arauak

aztertu behar dira. Hala, ekipoak eta makinak erabiltzeari lotutako arriskuak identifikatu
behar dira.
Eskola bakoitza amaitzean, hondakinak tratatu, eta erabilitako makinak mantendu eta
doituko dira.

planifikatzeko metodoak irakasten hasiko da, honako alderdi hauek kontuan izanda:
 Izandako kaltea aztertzea.

 Egin beharreko lana zehaztea.
 Konponketa-prozesua planifikatzea.
 Aurrekontu bat egitea.
 Konponketa ordenatzea.
AUTOMOZIOA
48
 Lana ikuskatzea.

 Konponketa egiaztatzea.

Irakasleak jarduera praktikoak errazenetik zailenera sekuentziatuta hautatuko ditu,

ikasleen konfiantza eta estimulua bultzatzeko. Horrela, konponketa bati ekiteko garaian
ekimen handiagoa sustatzen da. Balioespenean garrantzi handiagoa emango zaie
praktiken diseinuarekin eta antolamenduarekin lotutako alderdiei eskuzko eragiketei
baino.
Irakasleak ikasleen ikasteko prozesuaren jarraipen hurbilekoa eta banakakoa egin behar
du. Horretarako, praktiken zerrenda batean, aurrerapenak eta zailtasunak sistematikoki
erregistratu, eta banan-banan kontrolatu eta ebaluatu behar ditu.
 Planoak interpretatzea eta krokisak egitea:

• Irudikapen grafikoko sistemak identifikatzea.
• Marrazketa teknikoko normalizazioa identifikatzea.
• Krokisak egiteko teknikak identifikatzea.
• Krokisak egitea.
 Mekanizazio-eragiketak egitea:
• Mekanizazioaren faseak eta eragiketa-sekuentzia zehaztea.
• Trazatu, karrakatu eta eskuairatzeko eragiketak egitea.
• Zulo alderik aldekoak, itsuak eta konikoak lortzeko eragiketak egitea. Otxabutzea.
Abeilanatzea.
• Kanpotik eta barrutik hariztatzeko eragiketak egitea.
 Lotura mugigarriak egitea:

• Lotu beharreko gainazalak identifikatu eta prestatzea.
• Loturaren emaitza identifikatu eta prestatzea.
• Lotura egin eta muntatzea.
• Lotura egiaztatzea.
 Metalezko piezak konformatu edo errepasatzea:

• Erreminta egokia erabiltzea.
• Piezak jasandako deformazioaren arabera, lan-prozesu egokia hautatzea.
• Jatorrizko egoerara leheneratu arte pieza konformatzea.
• Egindako lana egiaztatzea.
 Plastikozko eta zuntzezko elementuak, eta elementu konposatuak konpontzea:

• Erreminta egokia erabiltzea.
• Segurtasun-ekipoak erabiltzea.
• Piezak jasandako deformazioaren arabera, lan-prozesu egokia hautatzea.
• Jatorrizko egoerara leheneratu arte pieza konpontzea.
• Egindako lana egiaztatzea.
AUTOMOZIOA
49
 Piezak ibilgailuetan zati batean ebakitzea:

• Ekipo eta erreminta egokia erabiltzea.
• Ebaki beharreko piezaren arabera, lan-prozesu egokia hautatzea.
• Ebaketa eta litezkeen gainjartzeak egitea.
• Pieza berria ipini eta doitzea.
• Piezetan eta loturetan korrosioaren aurkako produktuak aplikatzea.
• Piezak lotzea: soldatuak, itsatsiak…
• Pieza egoki ipinita dagoela egiaztatzea.

• Konponketetan arriskuak identifikatzea.
 Lanak egitean ordenari eta garbitasunari eustea:

• Tresnak eta erremintak garbitzea.
• Lan-eremua garbitzea, eta erabilitako materiala, erremintak eta ekipoa jasotzea.
• Hondakinak (olioak, koipegabetzaileak, trapuak, hondakin solidoak, etab.) sailkatu
eta gaika biltzea, indarrean dagoen ingurumen-babesari buruzko araudiaren
arabera.
AUTOMOZIOA
50
55
5. lanbide-modulua: GAINAZALEN TRATAMENDUA ETA ESTALDURA

. lanbide-modulua
GAINAZALEN TRATAMENDUA ETA ESTALDURA
a) Aurkezpena
Lanbide-modulua: Gainazalen tratamendua eta estaldura

Kodea: 0295
Heziketa-zikloa:
Automozioa
Maila: Goiko maila
Iraupena: 200 ordu
Kurtsoa: 2.a
Kreditu kop.: 13
UC0136_3: Gainazalak babestu, prestatu eta
Modulu mota:
txukuntzeko prozesuak planifikatzea, eta horien
Helburu orokorrak: 1.a | 5.a | 9.a | 11.a | 12.a | 14.a

1. Aplikatu beharreko konponketa-prozesua zehazten du, eta, horretarako, gainazalak babestu,
berdindu eta txukuntzeko geruzen ezaugarriak aztertzen ditu.
a) Korrosioak ibilgailuari eraso egiteko faktoreak, eta babes aktibo eta pasiborako
prozesuak deskribatu ditu.
b) Gainazalak babestu, berdindu eta txukuntzeko erabiltzen diren produktuen
ezaugarriak azaldu ditu, eta horiek ibilgailuaren eremuekin eta prozesuekin lotu
ditu.
c) Ekipoen, makinen eta baliabideen ezaugarriak deskribatu ditu, eta horiek
prozesuekin lotu ditu.
d) Lixatze-prozesuen bidez, gainazalak babestu eta txukuntzeko geruzak identifikatu
ditu.
e) Elementuaren materialaren arabera (metalikoa edo sintetikoa), babestu, berdindu
eta txukuntzeko geruzekin erabili beharreko produktuak zerrendatu ditu.
f) Disolbatzailearen eta lixaren teknika erabilita, ibilgailuaren pintura mota identifikatu
du (sintetikoa, akrilikoa, geruza bakarrekoa eta bi geruzakoa, besteak beste).
g) Lan-prozedura fabrikatzailearen zehaztapenen arabera hautatu du.
h) Muntaia-sekuentzia finkatu du, ezarritako prozedurari jarraituz.
i) Eskatutako zehaztapen teknikoak eta kalitatekoak betetzeko amaierako akabera
zehaztu du.
2. Gainazalak babestu, berdindu, zigilatu eta soinugabetzeko teknikak aplikatzen ditu, eta,
horretarako, lan-prozedurak interpretatzen ditu.
AUTOMOZIOA
51
a) Konpondu beharreko eremua desugertu, prestatu eta garbitzeko prozesuak erabili

ditu, eta gainazalaren egoera egiaztatu du.
b) Dokumentazio teknikoa interpretatu du, eta sinbologia eta zehaztapenak aplikatu
beharreko prozesuarekin eta produktuekin lotu ditu.
c) Gainazalak babestu eta berdintzeko prozesuetan erabiltzen diren materialak eta
denborak balioetsi ditu, eta ibilgailuaren fabrikatzaileak zehaztutakoetara egokitu
da.
d) Produktuak prestatu ditu, nahasteen proportzio- eta biskositate-arauei jarraituz.
e) Ekipoen eta instalazioen parametroak doitu ditu.
f) Lainoztatu behar ez diren eremuak estali ditu.
g) Besteak beste, korrosioaren aurkako produktuak, betetzekoak, zigilatzaileak,
aparrak eta soinugabetzaileak aplikatu ditu, eta produktuak eta aplikazio-eremua
hautatu ditu.
h) Ezarritako prozedurari jarraituz eragiketa-sekuentzia zehaztu du, fabrikatzailearen
zehaztapenak kontuan izanda.
i) Egindako lanak eskatutako kalitatea betetzen duela egiaztatu du.
3. Ibilgailuaren kolorea lortzeko kolorimetria-teknikak aplikatzen ditu, eta, horretarako,

finkatutako formulazio- eta nahaste-arauak aztertzen ditu.
a) Oinarrizko koloreetatik abiatuta koloreak lortzeko kolorimetria-teknikak azaldu ditu.

b) Zirkuitu kromatiko batean koloreek duten banaketa eta haren erabilera azaldu ditu.
c) Ibilgailuaren pinturaren kolorea identifikatu du, ezaugarrien plakako kodearen eta
kolore-kartaren bidez.
d) Pintura lotzeko nahasi beharreko produktuak identifikatu ditu eta, horretarako,
fabrikatzailearen dokumentazio teknikoa interpretatu du.
e) Produktuak zehaztapenen arabera nahasi ditu, finkatutako baliabideekin.
f) Ganbera kromatikoan saiakuntzak egin ditu, eta beharrezko kasuetan koloreak
doitu ditu.
g) Pintura aktibatu du, proportzio- eta biskositate-arauei jarraituz.
h) Probetak pintatu ditu, eta kolorea ibilgailuaren kolorearekin bat datorrela egiaztatu
du.
i) Egindako jardueretan arretarako eta lankidetzarako jarrera erakutsi du.
4. Gainazalak txukuntzeko teknikak aplikatzen ditu, eta, horretarako, emandako zehaztapenak

eta zehaztutako prozedurak interpretatzen ditu.
a) Pintura-fabrikatzailearen dokumentazio teknikoa interpretatu du, eta doitu

beharreko parametroak eta aplikatu beharreko teknika zehaztu ditu.
b) Gainazalak pintatzeko erabilitako materialak eta denborak balioetsi ditu, eta
ezarritako baremoetara egokitu da.
c) Pintatu behar ez diren gainazalak estali ditu, eremuaren eta prozesuaren
araberako materialak, tresnak eta baliabideak erabilita.
d) Ekipoak eta baliabideak hautatu ditu, eta erabili, aplikatu eta lehortzeko
parametroak doitu ditu.
e) Aplikazio aerografikoak egin ditu; besteak beste, aplikazio-distantziari, abiadurari,
kargari, abanikoari eta lurruntze-denborari buruzko arauak beteta.
f) Lausotze-prozesuetan errentagarritasuna balioetsi du.
g) Lausotze-teknikak aplikatu ditu, eta aplikazioaren kolorea ibilgailuaren
kolorearekin berdintzea lortu du.
h) Errotuluak eta zerrendak emandako zehaztapenei jarraituz egin ditu.
AUTOMOZIOA
52
i) Amaierako akaberak eskatutako zehaztapen teknikoak eta kalitatekoak betetzen

dituela egiaztatu du.
j) Ordenari eta garbitasunari buruzko arauak aplikatu ditu.
5. Pinturak aplikatzean sortutako akatsak identifikatzen ditu, eta horien sorburuak eta
zuzenketa-prozesuak aztertzen ditu.
a) Organigramak egin ditu eta pintatze-akatsak horien sorburuekin lotu ditu.

b) Pintatze-akatsak identifikatu ditu eta horiek zuzentzeko prozesu egokia zehaztu
du.
c) Eskatutako erremintak eta ekipoak zuzendu beharreko akatsaren arabera hautatu
ditu, eta parametroak doitu ditu.
d) Pintatze-akatsen sorburuak identifikatu ditu eta horiek berriro gerta ez daitezen
beharrezko neurriak zehaztu ditu.
e) Besteak beste, prestaketaren, aplikazioaren eta instalazioen ondoriozko akatsak
zuzendu ditu, prozedura errentagarriena aplikatuta.
f) Akatsak zuzendu direla, eta konpondutako gainazalak, besteak beste, distirako,
kolore-berdintasuneko eta “flop”-eko ezaugarriak betetzen dituela egiaztatu du.
6. Arriskuen prebentziorako, norberaren segurtasunerako eta ingurumen-babeserako neurriak

aplikatu ditu, eta, horretarako, lan-baldintzak eta arrisku-faktoreak baloratu ditu.
a) Lehen segurtasun-faktore gisa, instalazioen eta ekipoen ordena eta garbitasuna

ebaluatu ditu.
b) Karrozeria-lantegiaren lan-inguruneetan ohikoenak diren arrisku-egoerak
identifikatu ditu
c) Lan-baldintzak langilearen osasunarekin erlazionatu ditu.
d) Karrozeria-lantegiari lotutako kalte profesionalen motak deskribatu ditu, bereziki
lan-istripuei eta lanbide-gaixotasunei dagokienez.
e) Larrialdietarako jardun-protokoloak zehaztu ditu.
f) Hondakinak sailkatu ditu, haien toxikotasuna, ingurumenaren gaineko eragina eta
ondorengo gaikako erretiratzea kontuan izanda.
g) Lan-prozesuetan laneko arriskuen prebentzioari, eta babes pertsonal eta
kolektiboari buruzko arauak aplikatu ditu.
1. PRESTATU, BABESTU, BERDINDU ETA TXUKUNTZEKO TEKNIKAK
- Pintura motak identifikatzea (babestu, berdindu eta txukuntzea).

prozedurazkoak
- Eragiketa-sekuentzia zehaztea.
- Korrosioa metalezko materialetan.

- Korrosioaren eraso-faktoreak.
- Korrosio-saiakuntzak.
- Korrosioaren aurkako eta berdintzeko tratamenduak fabrikan.
kontzeptuzkoak
- Gainazalak babestu, berdindu eta txukuntzeko teknikak.
- Txukuntze-prozesuak fabrikazioan.
- Pinturen osaera, sailkapena (lehortzea, solido-edukiak).
- Babes-produktuak: xedea eta sailkapena.
AUTOMOZIOA
53
- Berdintze-produktuak: xedea eta sailkapena.

- Txukuntze-produktuak: xedea eta sailkapena.
- Lixatzeko ekipoak (disko-makina, lixatzeko makina): xedea eta
sailkapena.
- Ekipo aerografikoak: araudia eta sailkapena.
- Lehortze-ekipoak: motak eta sailkapena.
- Instalazioak: kabinak, xurgatze-eremuak, aire-instalazioak...
- Dokumentazio teknikoa, pintura-fabrikatzaileen eta ibilgailuaren eta
sinbologia.
- Segurtasunari eta ingurumen-babesari buruzko arauak.
- Pinturaren arloko buruaren funtzioak eta konpetentziak.
- Pinturaren arloan ekipoak, baliabideak eta makinak banatzeko
metodoak.
- NBEa erabiltzeko konpromisoa.

- Ingurunea (pertsonak eta ekipamendua) errespetatzea.
jarrerazkoak - Arreta erabilitako erremintak, makinak eta instalazioak
kontserbatzean.
- Praktiketarako ezarritako epeekiko konpromisoa.
2. GAINAZALAK BABESTU ETA BERDINTZEKO PRODUKTUAK APLIKATZEA
- Fitxa teknikoa eta segurtasun-fitxa interpretatzea.

- Norbera babesteko ekipamendua erabiltzea.
- Baremazioa gainazalen prestaketan.
- Aplikazio-prozesuetan beharrezkoak diren ekipo eta instalazioen
parametroetan doikuntzak egitea (gainazalak berdindu, zigilatu eta
soinugabetzea).
- Tratatu beharreko gainazalak prestatzea (lixatzea, koipegabetzea…).
- Estaltze-prozesuak egitea.
- Produktuak nahasi eta prestatzea.
prozedurazkoak
- Inprimazioak aplikatzea.
- Zigilatu eta soinugabetzeko produktuak aplikatzea.
- Masillak aplikatu eta lixatzea.
- Aparailuak aplikatu eta lixatzea.
- Hondoko pinturak aplikatzeko prozesuetan amaierako kalitatea
kontrolatzea.
- Erabilitako ekipoak eta produktuak garbitu eta birziklatzea.
- Ezarrita dauden laneko segurtasunari eta ingurumenari buruzko
arauak betetzea.
- Fitxa teknikoak eta segurtasun-fitxak.

- Hondoko pinturei buruzko VOC (Volatile Organic Compounds)
araudia.
- Korrosioaren aurkako babesak konponketan. Inprimazioak: motak,
ezaugarriak eta aplikazio-metodoak.
- Betetzeko masillak: motak, ezaugarriak eta aplikazio-metodoak.
- Aparailuak: motak, ezaugarriak eta aplikazio-metodoak.
- Lixatzea: teknikak, ekipoak eta erremintak.
kontzeptuzkoak
- Ekipoak eta instalazioak prestaketaren eta berdintzearen arloan.
- Produktua lehortzeko ekipoak eta teknikak.
- Hondoko pinturetan erabiltzen diren disolbatzaileak, diluitzaileak,
aktibatzaileak, katalizatzaileak eta gehigarriak.
- Hondoko pinturak estaltzeko teknikak.
- Zigilatu eta soinugabetzeko produktuak. Motak, ezaugarriak eta
aplikazioa.
- Aplikatutako produktuen kalitatea kontrolatzeko metodoak.
AUTOMOZIOA
54
- Hondakinen sailkapena horiek behar bezala kudeatzeko.

kontserbatzean.
3. PINTURA PRESTATZEA
- Ibilgailuaren pintura identifikatzea.

- Pintura formulatzea.
- Kolorea prestatzea.
- Pintura aplikatzeko prestatzea.
prozedurazkoak - Probetak prestatu eta egiaztatzea.
- Kolorea doitzea.
- Erabilitako ekipoak garbitzea eta produktuak birziklatzea.
arauak betetzea.
- Kolorearen eginkizuna. Kolorearen hautematea. Argia, begia,

objektua.
- Kolorimetria: kolorimetriaren oinarrizko printzipioak.
kontzeptuzkoak - Zirkulu kromatikoa: konposizioa eta erabilera.
- Kolorea karrozerian (eragina duten parametroak).
- Pintura prestatzeko erabiltzen diren tresnak eta ekipoak.
- Hondakinak sailkatzea, horiek behar bezala kudeatzeko.

kontserbatzean.
4. GAINAZALAK PINTATZEA
- Fabrikatzailearen fitxa teknikoak interpretatzea.

- Akaberako pinturaren prozesuak barematzea.
- Estaltzeak eta desestaltzeak egitea.
- Zenbait pintura-sistema prestatu eta aplikatzea (geruza bakarrekoa, bi
geruzakoa, hiru geruzakoa...).
- Pintura-ekipoak doitzea.
- Zenbait lausotze-sistema erabiltzea.
- Pintura-prozesuetan amaierako kalitatea kontrolatzea.
- Errotuluak eta zerrendak egitea.
prozedurazkoak - Berniz-lausotze (ebaketa) baten bidez konpontzeko prozesua
planifikatzea:
• Erabili beharreko produktuen kantitatea kalkulatzea.
AUTOMOZIOA
55
- Erabilitako ekipoak garbitzea eta produktuak birziklatzea.

arauak betetzea.
- Fitxa teknikoak.
- Denborak akabera-prozesuetan.
- Estaltze-teknikak akabera-prozesuetarako.
- Pintatze-teknikak konponketan.
- Akabera-prozesuetarako erremintak: pistolak, kabinak, lehortze-
elementuak, garbiketa-ekipoak…).
- Konponketako pinturen (geruza bakarrekoak, bi geruzakoak eta hiru
geruzakoak) eta akabera-efektuen (mikareszenteak eta perla-
itxurakoak, besteak beste) ezaugarriak eta sailkapena.
- Pintatze-prozesuak.
- Lausotzea eta hura aplikatzeko teknikak.
kontzeptuzkoak - Akaberako pinturen gehigarriak.
- Ibilgailuak pertsonalizatzeko teknikak.
- Material osagarria eta horren erabilera.
- Konponketa bat planifikatzeko metodoak:
• Izandako kaltea aztertzeko metodoak.
• Aurrekontuak egiteko metodoak.
- Akaberako pinturei buruzko VOC (Volatile Organic Compounds)
araudia.
- Hondakinak sailkatzea, horiek behar bezala kudeatzeko.

kontserbatzean.
5. AKATSAK ZUZENTZEA
- Pinturako akatsak aztertzea.

- Akatsa balioestea: kaltea, horren sorburua eta litekeen konponketa
zehaztea.
prozedurazkoak - Gainetik pintatu gabe akatsak ezabatzea.
- Pintura leundu eta distira ematea.
- Egindako konponketa kontrolatu eta egiaztatzea.
- Erabilitako produktuak birziklatzea.
- Pinturaren akatsak eta kalteak prestaketa marketsaren edo aplikazio

desegokiaren ondorioz.
- Motaren arabera, pintura-akatsak ezabatu eta horiei aurrea hartzeko
kontzeptuzkoak teknikak, prozesuak eta erremintak.
- Pintura leundu eta distira emateko teknikak: erabiltzen diren
produktuak eta tresnak.

kontserbatzean.
AUTOMOZIOA
56

6. ARRISKUEI AURREA HARTZEKO, SEGURTASUN PERTSONALEKO ETA
INGURUMEN BABESEKO NEURRIAK APLIKATZEA
- Norberaren babesa edo NBEak erabiltzea.

- Lantegian dauden seinaleak identifikatzea.
- Produktuen eta makinen segurtasun-fitxak interpretatzea.
prozedurazkoak
- Pinturaren arloan ohikoenak diren kalteen aurrean jardunbidea
zehaztea.
- Hondakinak bildu eta baztertzea.
- Banako eta taldeko prebentzioa eta babesa.

- Karrozeria-lantegiaren berezko arriskuak. Prebentzio-baliabideak.
- Norbera babesteko ekipamendua.
- Lantegiko seinaleak.
kontzeptuzkoak - Lantegiko segurtasuna.
- Segurtasun-fitxak.
- Ingurumen-babesa.
- Hondakinak bildu eta erretiratzeko sistemak.
- Produktu kutsatzaileak biltegiratzeko araudia.

jarrerazkoak - Talde-lanean lagundu eta sartzea.
- Ingurunea, pertsonak eta ekipamendua errespetatzea.
iradokitzen ditugu:
1) Sekuentziazioa
Komenigarria litzateke modulu hau “Konponketa-prozesua zehaztea” 1. multzoarekin

hastea, ikasleei fabrikan prestatu eta txukuntzeko prozesuari buruzko ezagupenak
irakasten, ibilgailuek dituzten geruzen ideia bat izan dezaten. Jarraian, bidezkotzat jotzen
da ibilgailu bat konpontzeko prozesua erakustea, prozesuaren barruan prestaketa- eta
txukuntze-lanen zatia bereizita, ikasleek prozesu osoaren ideia orokorra izan dezaten.
Aldi berean, pintura-produktuak aplikatzeko beharrezko produktu eta ekipamenduei
buruzko kontzeptuak sartuko dira.
Ikasleek prozesuaren ikuspegi orokorra eduki ondren, ezinbestekoa da “Laneko

arriskuen prebentzioa” 6. multzoa sartzea: pinturaren arloan ohikoenak diren arriskuak
eta erabiliko dituzten produktu toxikoenak zein diren adieraziko da eta istripurik izanez
gero jardunbidea zein den azalduko da. Multzo honek modulu osoan zehar agertu behar
du edozein praktikari ekin aurretik, eta fitxa teknikoak eta segurtasunekoak irakurri behar
dira, neurri egoki guztiak hartzeko eta edozein arrisku saihesteko.
Komenigarritzat hartzen da 2. multzoarekin jarraitzea: korrosioaren aurkako produktuak,

berdintzeko produktuak, eta horiek aplikatzeko beharrezko ekipoak eta erremintak
azalduko dira. Multzo honek besteek baino denbora luzeagoa eskatzen du, daukan
zailtasuna dela eta (masillak aplikatu eta lixatzea). Ikasleek masillak aplikatu eta
lixatzeari buruzko ezagupenak eskuratu ahala, aparailuak aplikatu eta lixatzearekin
lotutako ezagupenak sartuko dira.
AUTOMOZIOA
57
“Txukuntze-teknikak aplikatzea” 4. multzoarekin jarraituko dugu. Multzo horretan,

ikasleak zenbait pintura motaren bidez txukundu eta pertsonalizatzeko prozesuekin
ohituko dira.
Ikasleek prestaketa- eta txukuntze-prozesuaren ikuspegi osatua dutenean, konponketa-

denborei buruzko ezagupenak sartuko dira. Hala, irakasleak ezarritako helburuak
betetzeko behar den denboraz jabetuko dira eta fabrikatzaileak finkatutako denboretara
hurbilduko dira.
prozesuak planifikatzeko jarduerei ekingo zaie.
“Pintura-akatsak” 5. multzoaren zati bat ematen diren multzoetan zehar jorratuko da.
Prestatutako edo konpondutako gainazalak prestatu eta txukuntzean sortzen diren
akatsen inguruko ezagupenak sartuko dira. Azaldu ez diren gainerako akatsak dagozkien
konponbideekin batera jorratuko dira.
Amaitzeko, “Kolorimetria-teknikak” 3. multzoari ekingo zaio. Bertan, ikasleei

kolorimetriari, koloreak prestatzeari eta horiei ukituak emateari buruzko ezagupenak
lortuko dituzte.

Modulu honetan, bereizitako 2 zati antzematen dira; hots: gainazalen prestaketa eta
txukuntzea. Bidezkotzat jotzen da aipatutako lehenengo zatiarekin hastea. Horrek
gainazalak prestatzeko produktuak eta teknikak biltzen ditu (inprimazioak, masillak eta
aparailuak). Atal horren barruan proposatzen da korrosioaren aurkako produktuei
buruzko teoriarekin hastea eta irakasleak produktu horien erakustaldi-praktika bat egitea
(ikasleei betiere laneko arriskuen prebentzioa gogorarazita).
Jarraian, irakasleak masillak azalduko ditu eta aplikazioaren eta lixatzearen inguruko
beste erakustaldi praktiko bat egingo du.
Amaitzeko, egokitzat hartzen da aparailuei buruzko teoria eta praktika sartzea. Horrela,
gainazalak prestatzearen azken emaitza ikusi ahal izango dute ikasleek.
Bigarren zatian, txukuntzeko produktuak eta teknikak biltzen dira (akaberako pinturak,
kolorimetria eta pintatze-akatsak).
Hasteko, txukuntzeko produktuei buruzko teoria, beharrezko erremintak eta ekipoak,

lausotzeak eta berniz-ebaketak aztertuko dira; eta irakasleak dagozkion praktikak egingo
ditu. Ikasleak oinarrizko prestaketa eta aplikazioekin hasiko dira. Praktikak menderatzen
dituen neurrian, horiek zailduko dituzten aldagaiak sartuko dira (lerroak, eremu
kurbatuak…). Era berean, praktiketan akatsak agertu ahala, horren arrazoiari eta akatsen
konponbideari buruzko informazioa emango da. Egokitzat hartzen bada, taldea bildu eta
baterako azalpena emango da.
Kurtsoan zehar prozesu hori errepikatzen eta praktiken zailtasuna areagotzen joango da,
irakasleak finkatutako helburuetara iritsi arte.
AUTOMOZIOA
58

planifikatzeko metodoak irakasten hasiko da. Ikastetxean benetako ibilgailuren bat
konpontzen bada, komeni da irakasleak ikasleei lanaren plangintza azaltzea eta
konponketa-prozesua aztertzea. Plangintza egiteko garaian, honako alderdi hauek
kontuan izango dira:
 Izandako kaltea aztertzea.

 Egin beharreko lana zehaztea.
 Konponketa-prozesua planifikatzea.
 Aurrekontu bat egitea, erabili beharreko pintura kantitateak kalkulatuta.
 Konponketa-agindua betetzea.
 Lana ikuskatzea.
 Konponketa egiaztatzea.

Irakasleak ikasleen ikasteko prozesuaren jarraipen hurbilekoa eta banakakoa egin

beharko du. Horretarako, praktiken zerrenda batean, aurrerapenak eta zailtasunak
sistematikoki erregistratu, eta banan-banan kontrolatu eta ebaluatu behar ditu.
Laneko arriskuen prebentzioari eta ingurumen-babesari buruzko edukiak zeharka

tratatzea gomendatzen da, ikasteko jarduerak dagozkion unitate didaktiko guztietan ager
daitezen.
Hasieran, komenigarritzat hartzen da ikasleek praktika bakoitzean berori amaitzeko

behar duten denbora idatziz jasotzea, ikasleek beraiek euren aurrerabidea nolakoa den
ikus dezaten. Horrela, ibilgailuen fabrikatzaileek eskaintzen dituzten denborekin eta
ikasturte hasieran ezarritako gutxienekoekin konparazioa egin ahal izango dute.
Eskola bakoitza bukatzean, hondakinak sailkatu eta gaika bilduko dira (pintura-
hondarrak, plastikoak, hondakinak dituzten paperak...), ondoren birziklatzeko.
Komenigarritzat jotzen da kurtsoan zehar praktikak egitea, ikasleek zein maila duten eta
kurtsoaren hasieran irakasleak ezarritako gutxienekoak lortzeko zenbat falta zaien
egiazta dezaten. Ikasleak estimulatzearren, komeni da proba praktiko horiek saileko
beste irakasle batek ebaluatzea.
 Pinturaren arloan erabiltzen diren produktuen fitxa teknikoak interpretatzea.
 Pinturaren arloko erremintak, tresnak eta instalazioak erregulatu eta erabiltzea.
 Kolore-kodeak aurkitzea eta kolorea prestatzea:

• Zenbait ibilgailutan kolore-kodea bilatzea.
• Aldaera zuzenena hautatzea.
• Pintura prestatzea.
AUTOMOZIOA
59
 Zenbait gainazal prestatu eta txukuntzea:

• Inprimazioak prestatu eta aplikatzea.

• Masillak prestatu, aplikatu eta lixatzea.
• Aparailuak prestatu, aplikatu eta lixatzea.
• Zenbait produkturekin (burleta, plastikoa, papera…) estaltzea.
• Akaberako pinturak (geruza bakarrekoa, bi geruzakoa…) prestatu eta aplikatzea.
• Lausotzeko, berniz-ebaketak egiteko eta leuntzeko prozesuak egitea.
• Gainazalak prestatu eta txukuntzean izandako akatsak antzeman eta konpontzea.
 Berniz-lausotze (ebaketa) baten bidezko konponketa planifikatzea:

• Konponketa-kostua kalkulatzea, erabili beharreko pintura kantitateak barne direla.
 Erabilitako erremintak eta lan-eremuak ordenan eta garbi mantentzea:

• Hondakinak (pintura-hondarrak, lixak, paper inpregnatua, lixatze-hautsa,
disolbatzaileak…) gaika biltzea ondoren birziklatzeko.
• Erabilitako erremintak eta produktuak lantegian dagokien lekura itzultzea.
 Laneko arriskuen prebentzioa:

• Erabilitako produktuen segurtasun-fitxak interpretatzea.
• Pinturaren arloan ohikoenak diren arriskuak identifikatzea.
• Istripu- edo ebakuazio-kasuan jardunbidea zein den identifikatzea.
• Norbera babesteko ekipamendua erabili eta mantentzea.
AUTOMOZIOA
60
6. lanbide-modulua: IBILGAILUEN EGITURAK

6 . lanbide-modulua
IBILGAILUEN EGITURAK
a) Aurkezpena
Lanbide-modulua: Ibilgailuen egiturak

Kodea: 0296
Heziketa-zikloa:
Automozioa
Maila: Goiko maila
Iraupena: 132 ordu
Kurtsoa: 1.a
Kreditu kop.: 9
UC0135_3: Ibilgailuen egiturak konpontzeko
Modulu mota: prozesuak planifikatzea, eta horien gauzatzea
kontrolatzea.

1. Egituraren osaera eta portaera ezagutzen ditu, eta haren osagaiak mihiztatzeko metodoak
fabrikazio- eta konponketa-prozesuekin lotzen ditu.
a) Automobiletan gehien erabiltzen diren metalezko materialen ezaugarriak azaldu

ditu.
b) Karrozerien eraikuntzan erabiltzen den txapa ijezteko prozesuak deskribatu ditu.
c) Automobilaren industrian gehien erabiltzen diren metalezko materialen
propietateak haien tratamendu termiko eta termokimikoekin lotu ditu (tenplatzea,
iraotzea, zementazioa, nitrurazioa).
d) Muga elastiko altuko altzairuen ezaugarriak eta propietateak azaldu ditu, eta
automobilean duten erabilerarekin lotu ditu.
e) Karrozeria motak osaeraren arabera deskribatu ditu.
f) Ibilgailu baten egitura osatzen duten piezak identifikatu eta dokumentazio
teknikoarekin lotu ditu.
g) Karrozerien fabrikazioan erabiltzen den enbutizio- eta mihiztatze-prozesuak
deskribatu ditu.
2. Ibilgailu baten egiturak izan ditzakeen deformazioak identifikatzen ditu eta, horretarako,
aplikatutako kargak karrozeriaren eraikuntza-ezaugarriekin lotzen ditu.
AUTOMOZIOA
61
a) Ibilgailuen fabrikatzaileek erabiltzen duten sinbologia deskribatu du, eta hura

egituraren zatiekin lotu du.
b) Karrozeriaren segurtasun pasibo eta aktiborako sistemak deskribatu ditu.
c) Karrozeriaren eremu galdagarriak eta errefortzukoak kokatu ditu.
d) Karga mota bakoitzaren aurrean (aurrekoa, atzekoa, albokoa eta iraulketarekin,
besteak beste) karrozeriak zein bilakaera duen azaldu du.
e) Kalteak diagnostikatzeko metodoak eta ekipoak deskribatu ditu, eta horiek
kontrolatu beharreko deformazioekin lotu ditu.
f) Ibilgailuaren egituran egiaztatu beharreko parametroak identifikatu ditu.
3. Ibilgailuaren egituran deformazioak diagnostikatzen ditu, eta, horretarako, ezarritako teknikak

eta prozedurak interpretatzen ditu.
a) Kaltea izan duen ibilgailu bat jardun-protokoloari jarraituz begiz ikuskatu du.
b) Karrozeriaren egituraren neurriak egiaztatzeko konpas hagaduna erabili du, eta
neurri horiek dokumentazio teknikoarekin alderatu ditu.
c) Bankada unibertsalaren eta kontrol positiboko beste baten osagaiak identifikatu
ditu, eta betetzen duten eginkizunarekin lotu ditu.
d) Zenbait neurketa-sistema deskribatu ditu (sistema informatizatuak eta nibel-
galgak, besteak beste).
e) Dagokion dokumentazio teknikoa hautatu du.
f) Zenbait bankada mota neurtzeko fitxak edo neurketa-ekipoen fitxak interpretatu
ditu.
g) Neurketa-ekipoa kalibratu eta doitu du.
h) Neurketa-ekipoa neurtu beharreko deformazioaren arabera kokatu du.
i) Fitxa teknikoen arabera kotak neurtzeko erreferentzia-puntuak identifikatu ditu.
j) Lortutako balioak fitxa teknikoan emandakoekin alderatu ditu, eta karrozerian,
xasisean edo kabinan izandako desbideratzeak zehaztu ditu.
4. Karrozeriak konpontzeko aurrekontuak prestatzen ditu eta, horretarako, konpondu beharreko

kaltearen ezaugarriak balioesten ditu.
a) Konpondu eta ordezkatu beharreko piezak zehaztu ditu.

b) Ordezkatu beharreko piezen kostua zehaztu du, fabrikatzaileen tarifak
kontsultatuta.
c) Deformatutako piezetan kaltearen maila zehaztu du.
d) Piezak ordezkatu eta konpontzeko eskulana kalkulatu du, lantegiko eskuliburuak
eta baremoak kontsultatuta.
e) Karrozeriako konponketa-orduaren prezioak finkatu ditu, aurrekontuaren guztizko
kostua kalkulatzeko.
f) Informatika-programak erabilita ezbehar baten aurrekontua egin du.
g) Tasazio-teknikak deskribatu ditu (fototasazioa eta bideokonferentzia, besteak
beste).
h) Ibilgailuen aseguruen ezaugarri ohikoenak deskribatu ditu.
i) Trafiko-istripuei buruzko ikerketaren oinarrizko printzipioak azaldu ditu.
5. Bankaden bidez ibilgailuen egiturak konpontzen ditu eta, horretarako, konponketa-teknikak

aztertzen ditu.
AUTOMOZIOA
62
a) Dokumentazio teknikoa interpretatu du, eta karrozeria ipini eta ainguratzeko

tresnak hautatu ditu.
b) Karrozeria bankadaren gainean kokatu du eta, horretarako, tresna egokiak ipini
ditu.
c) Karrozeria, xasisa edo kabina zehaztutako puntuetan ainguratu du.
d) Hondatutako puntuak eta horien desbideratzea egiaztatu ditu.
e) Tiroen eta kontratiroen norabideak zehaztu ditu, tenkatze-prozesuaren etapa
kontuan izanda.
f) Tiroen eta kontratiroen tresnak eta ekipoak hautatu eta kokatu ditu, esfortzu-
mailaren arabera.
g) Egituran tiroak eta kontratiroak egin ditu, jatorrizko kotak leheneratzea lortu arte.
h) Tenkatzearen bilakaera kontrolatu du, beste deformaziorik sor ez dadin, eta
txapako tentsioak arindu ditu.
i) Karrozeriak jatorrizko dimentsioak berreskuratu dituela egiaztatu du.
j) Laneko arriskuen prebentzioari eta segurtasunari buruzko neurriak aplikatu ditu.
6. Ibilgailuen karrozerietan garrantzizko aldaketak eta berrikuntzak planifikatzen ditu,

proposatutako berrikuntzaren zehaztapenak indarrean dagoen araudiarekin lotuta.
a) Garrantzizko berrikuntzen kontzeptua eta motak azaldu ditu.

b) Garrantzizko berrikuntzari aplikatu beharreko araudia aurkitu eta interpretatu du.
c) Garrantzizko berrikuntza tipifikatu du.
d) Beharrezko dokumentazioa eta hura zeinek prestatu duen zehaztu du.
e) Garrantzizko berrikuntzarako baimenean esku hartzen duten erakundeak aurkitu
ditu.
f) Beharrezko materialak eta prozesuak aurreikusi ditu. Horretarako, ibilgailuaren eta
horri gaineratu beharreko piezaren edo mekanismoaren eskuliburuak kontsultatu
ditu.
g) Berrikuntzari buruzko krokisak egin ditu.
h) Lanorduak kalkulatu ditu.
i) Egindako jardueretan arretarako eta lankidetzarako jarrera erakutsi du.
1. KARROZERIAK FABRIKATU ETA MIHIZTATZEKO PROZESUA
- Karrozeria fabrikatzeko prozesua aztertzea.

- Ibilgailu baten egitura osatzen duten piezak identifikatzea.
- Karrozeria mota bakoitza identifikatzea.
- Karrozerien fabrikazioan erabiltzen diren material motak
prozedurazkoak identifikatzea.
- Tratamendu termikoak eta horiek karrozeria baten eraikuntza-
elementuetan duten aplikazioa aztertzea.
- Ibilgailuen fabrikatzaileak emandako dokumentazioa eta informazio
teknikoa interpretatzea.
- Karrozeria bat fabrikatzeko prozesua: ijeztea, enbutitzea, mihiztatzea.

- Karrozeriak eraikitzeko erabiltzen diren materialen ezaugarriak eta
osaera: altzairuak, muga elastiko altuko altzairuak, metal ez-
kontzeptuzkoak burdinazkoak, aleazio arinak eta zuntzak.
- Piezak fabrikatzeko prozesuak. Estanpazioa.
- Karrozeria motak fabrikazioaren arabera: autosostengatzailea,
kroskobakarra, xasisa, plataforma.
AUTOMOZIOA
63
- Karrozeriaren osagaiak.
- Tratamendu termikoak eta termokimikoak: tenplatzea, iraotzea,
zementazio, nitrurazioa.
- Ezarritako arauak eta prozedurak errespetatu eta betetzea.

- Lan-taldearekin bat egitea.
jarrerazkoak - Jasotzen dituen argibideak arduraz betetzea ezarritako denboretan.
- Norbera babesteko ekipamendua erabiltzeko konpromisoa.
- Zehaztasuna lana egitean.
2. KARROZERIAREN EGITURAN KALTEAK IDENTIFIKATZEA
- Talka mota bakoitzean diharduten indarrak aztertzea.

- Talka batean eragindako edo hondatutako elementuak identifikatzea.
- Ibilgailuen fabrikatzaileek emandako dokumentazioa teknikoa
interpretatzea:
• Eremu galdagarriak.
prozedurazkoak
• Eremu indartuak.
• Lotutako sinbologia.
• Elementuen lotura-eremuak eta lotura motak.
- Karrozeria-lantegiko ekipo, makina eta erremintei aplikatu beharreko
segurtasun-arauak interpretatzea.
- Indar-sistemak: konposizioa eta deskonposizioa. Erresultantea eta

momentu erresultanteak.
- Karrozeria baten portaera talka baten aurrean. Eragiten duten
indarrak.
- Talka baten ondorioak karrozeria autosostengatzaile edota xasis
batean.
- Deformazioak talka-eremuaren eta karrozeria motaren arabera.
kontzeptuzkoak
- Karrozeria baten konposizio modularra.
- Segurtasun pasiboa eta aktiboa ibilgailuetan.
- Eremu galdagarriak eta errefortzukoak karrozerietan.
- Kalteak diagnostikatzeko metodoak eta ekipoak.
- Ibilgailuaren egituran egiaztatu beharreko parametroak.
- Egiturak diagnostikatu eta konpontzeko erabiltzen diren
dokumentazioa eta fitxa teknikoak.

3. EGITURAN IZANDAKO DEFORMAZIOAK DIAGNOSTIKATZEA
- Kalteak begiz ikuskatzea.

- Karrozeriak konformatzeko bankaden, ainguren eta trakzio-sistemen
motak identifikatzea.
- Bankadekin, neurketa-ekipoekin eta ibilgailuen eskuliburuekin lotutako
prozedurazkoak dokumentazio teknikoa interpretatzea.
- Bankadak eta ekipoak maneiatzean norberaren segurtasunari eta
erabilerari buruzko arauak interpretatu eta aplikatzea.
- Karrozeria bankadan kokatzea.
- Neurketa-ekipoak bankadan kokatu edo zentratzea, fabrikatzailearen
AUTOMOZIOA
64
zehaztapenak kontuan izanda.

- Karrozerian edo egituran neurketa-puntuak identifikatzea, dagokion
fitxa teknikoaren arabera.
- Lantegiko neurketa-ekipoekin (konpas hagaduna, bankada
unibertsala...) neurketak egitea.
- Emaitzak aztertzea.
- Neurtutako datuak fitxa teknikoarekin alderatzea. Interpretazioa eta
diagnosia emaitzen arabera.
- Bankadak: motak eta osaera.

- Karrozeria ainguratu, finkatu eta kontrolatzeko sistemak.
- Trakzio-ekipoa. Motak eta osaera.
- Osagarriak: kateak, barailak, eslingak, inbertsioak, plakak,
esekidurarako tresnak, banako ekipo hidraulikoak, trakzio-kakoak...
- Segurtasuna bankadak maneiatzean.
- Neurketa-sistema kalibratzeko prozesua.
- Egiturak neurtzeko erabiltzen diren ekipoak eta tresnak:
• Konpas hagaduna.
• Kontrol positiboko neurketa-ekipoak.
• Neurketa-ekipo unibertsalak.
- Kalteak egiaztatzeko metodoak.
- Karrozeriaren kotak.
- Neurketa-ekipoen fitxa teknikoak.
kontzeptuzkoak
- Kalteak begiz ikuskatzeko metodoak. Egin beharreko egiaztapenak.
Ageriko eta ezkutuko kalteak.
- Konpas hagadunarekin neurtzeko prozesua:
• Konparazio bidez.
• Fitxa teknikoaren bidez.
- Neurtzeko prozesuak kontrol positiboko ekipoekin eta ekipo
unibertsalekin:
• Ibilgailua bankadan kokatzeko metodoak.
• Kontrol positibo bidezko ekipoak eta ekipo unibertsalak neurtu
eta kalibratzeko metodoak.
- Karrozeriaren puntuak identifikatu eta neurtzeko prozesuak, fitxa
teknikoaren arabera.
- Ibilgailuaren lantegiko eskuliburuak. Karrozerien multzoak,
piezakatzeak eta elementuak.

4. KARROZERIAK PRESTATZEKO AURREKONTUAK EGITEA
- Kalteak ebaluatzea.
- Ordezkatu eta prestatu beharreko piezak zein diren zehaztea.
- Deformatutako piezen kaltea sailkatzea.
- Lantegiko eskuliburuak eta erakundeen baremoak erabiltzea.
prozedurazkoak
- Piezak ordezkatu eta konpontzeko eskulanaren denborak kalkulatzea.
- Konponketa-orduei prezioak esleitzea, guztizko aurrekontua
kalkulatzeko.
- Informatika-programen bidez ezbehar baten aurrekontua egitea.
- Konponketa balioesteko prozesua.

kontzeptuzkoak
- Eragindako eremuak aztertzeko metodoak.
AUTOMOZIOA
65
- Konponketa zehaztea: guztizko edo zati bateko ordezkapena.

- Beharrezko materialaren kostua.
- Deformatutako piezen kalteak sailkatzeko metodoak.
- Lantegiko eskuliburuak eta erakundeen baremoak.
- Kalteak balioesteko baremoak.
- Aurrekontuak informatika-programekin: fototasazioa,
bideokonferentzia...
- Autotasazioko informatika-programak.
- Ibilgailuen aseguru-polizak.
- Oinarrizko printzipioak trafiko-istripuen ikerketan.

5. IBILGAILUEN EGITURAK BANKADEKIN KONPONTZEA
- Bankaden eta neurketa-ekipoen fabrikatzaileek emandako

eskuliburuak eta informazio teknikoa interpretatzea.
- Lana planifikatzea.
- Ibilgailua bankadan kokatu eta ainguratzea.
- Hondatutako puntuak neurtzea eta horien desbideratzea zehaztea.
- Zuzendu beharreko kotak, ordezkatu beharreko elementuak eta
txantiloiak edo ekipoak ondorioztatzea, horiek kokatu eta finkatzeko.
- Tiroak aplikatzeko puntuak, eta zuzendu beharreko tiroen,
kontratiroen eta desbideratzeen norabidea zehaztea.
- Tenkatzeko ekipoak ipintzea.
- Konponketa eragotzi edo oztopa dezaketen elementuak
desmuntatzea.
- Konponketa-prozesuan erreferentzia gisa balio dezaketen
prozedurazkoak karrozeriaren elementuak muntatzea.
- Tenkatze- edo konformazio-prozesuan segurtasun-arauak aplikatzea.
- Karrozeria edo egitura konformatu edo tenkatzea.
- Lortutako emaitzak egiaztatzea fitxa teknikoekin zehaztutako
emaitzekiko.
- Zati bateko ordezkapenetan ebaketa- eta lotura-eremuak zehaztea.
- Ibilgailuen egituren konponketa planifikatzea:
- Bankaden dokumentazio teknikoa eta neurketa-ekipoen fitxak.

- Segurtasun-neurriak eta -arauak tenkatze-prozesuan.
- Tenkatzeko ekipoak: zutabe hidraulikoak, eskuairak, banako ekipo
hidraulikoak...
kontzeptuzkoak - Ibilgailua bankadan kokatu eta ainguratzeko metodoak:
• Karrozeria edota xasisa duten ibilgailuak.
• Bankadari lotzeko zailtasunak dituzten ibilgailuak.
- Neurketa-ekipoa muntatu, kokatu eta zentratzeko metodoak.
- Hondatutako eremuan tiroak eta kontratiroak aplikatzeko puntuak
AUTOMOZIOA
66
hautatzeko metodoak.

- Tenkatzeko ekipoak ipintzeko metodoak.
- Tenkatzeko norabideak. Tiroak eta kontratiroak. Kotak egiaztatzeko
teknikak.
- Ebaketa- eta lotura-eremuak zati bateko ordezkapenetan.
- Zati bateko edo erabateko ordezkapen bat planifikatzeko metodoak:
• Izandako kaltea aztertzeko metodoak.

6. GARRANTZIZKO ALDAKETAK ETA BERRIKUNTZAK PLANIFIKATZEA
- Garrantzizko berrikuntzei buruzko eskuliburuan zehaztutako araudia

aztertzea.
- Berrikuntza dagokion aurkibidearen arabera aztertzea, bere fitxa
teknikoan ezarritako deskribapen guztiak aplikatuta.
- Ibilgailuaren eskuliburu teknikoak eta berrikuntzari gaineratutako
prozedurazkoak elementuak edo piezak kontsultatzea.
- Berrikuntzarako beharrezko materialak eta prozesuak hautatzea.
- Berrikuntza gauzatzeko beharrezko lanorduak zehaztea.
- Gauzatu beharreko berrikuntzaren krokisak egitea.
- Egin beharreko berrikuntza planifikatzea.
- Garrantzizko berrikuntza baten kostuak kalkulatzea.
- Garrantzizko berrikuntzei buruzko eskuliburua:

• Garrantzizko berrikuntzen kontzeptuak eta motak.
• Aplikatu beharreko legeria.
- Berrikuntzen tipifikazioa:
• Esku hartzen duten erakundeak.
• Berrikuntza zehaztu eta deskribatzea.
• Aplikazio-esparrua.
kontzeptuzkoak • Aplikatu beharreko araudia.
• Beharrezko dokumentazioa.
• Berariazko ikuskapena. Egiaztatu beharreko puntuak.
• IAT txartelean berrikuntza idatziz jasotzeko normalizazioa.
• Leheneratzea.
- Garrantzizko berrikuntzaren prozesua planifikatzea.
- Garrantzizko berrikuntza baten kostuak kalkulatzeko metodoak.

AUTOMOZIOA
67
iradokitzen ditugu:
1) Sekuentziazioa
Komenigarritzat hartzen dugu moduluari 1. multzoarekin ekitea. Horretan, honako eduki

hauek jorratuko dira: karrozeriaren fabrikazioa, fabrikazioan erabiltzen diren materialak,
karrozeria mota bakoitza, eta aplikatzen diren tratamendu termikoak eta termokimikoak.
Jarraian, 2. multzoari ekingo zaio. Bertan, indar-sistemak eta talken aurrean karrozeriek
duten portaera aztertuko dira, deformatutako elementuak identifikatuko dira eta begizko
ikuskapenak egingo dira, sortutako kalteen garrantzia zehazteko beharreko
egiaztapenekin batera.
Ondoren, 3. multzora pasatuko da. Bertan, ibilgailua bankadara igoko da, diagnostiko
zehatza ezartzeko beharrezko neurketak egingo dira eta konponketa gauzatzeko
beharrezko eragiketen sekuentziak ezarriko dira.
Neurketei ekin aurretik, ikasleek ibilgailuen, bankaden eta neurketa-ekipoen

dokumentazioa eta fitxa teknikoak ezagutu eta interpretatu beharko dituzte, egituren
lantegiko ekipoei aplikatu beharreko segurtasun-arauekin batera.
4. multzoarekin jarraituko da. Bertan, karrozeriak konpontzeko aurrekontuak egitearekin

lotutako edukiak jorratuko dira, kalteak balioesteko ezarrita dauden sistemak, arauak eta
baremoak baliatuta.
Ondoren, 5. multzoarekin zerikusia duten edukiak garatzen hasiko da. Bertan,

ibilgailuen egituren konponketak egingo dira bankadak erabilita, eta ibilgailua
fabrikatzaileak zehaztutako kotetan dagoela egiaztatuko da.
Ikasleek gaiari buruzko ezagutza orokorra lortzen dutenean, prozesuak planifikatzeko

jarduerei ekingo zaie. Garrantzitsutzat jotzen da ibilgailuen egiturak konpontzeko prozesu
bat planifikatzea.
Amaitzeko, ibilgailuen garrantzizko berrikuntzekin lotutako edukiak garatuko dira (6.

multzoa). Horien tipifikazioa eta dagokien prozesuaren plangintza aztertuko dira, eta
berrikuntzak normalizatzeko eta IAT txartelean jasotzeko beharrezko dokumentazioa
zehaztuko da.

Egokitzat jotzen da multzo bakoitzari buruzko azalpen teoriko batekin hastea eta,
ondoren, finkatutako jarduerak egitera pasatzea.
Unitate didaktiko bakoitza edo elkarri lotutako edukiak jorratzen dituzten unitateen multzo
bakoitza amaitzean, komenigarria izan daiteke ikasleei talde-lan bat proposatzea gai
garrantzitsuenetako baten inguruan. Lan horren helburua da ikasleek jorratutako
ezagupenak hobeto finkatzea eta talde bakoitzeko kideen arteko harreman pertsonalak
bultzatzea. Era berean, ebaluazio-tresna gisa ere balio dezake.
AUTOMOZIOA
68
Egituren lantegian, hasiera batean, komenigarria da ikaskuntza-egoeretan jarraituko

diren prozeduretan irakasleak parte hartzea, ikaslearen ondorengo esku-hartzeetan
eredu orientatzaile bat sortzearren. Ondoren, ikasleari lanean gero eta autonomia
handiagoa eman behar zaio.
Komeni da irakasleak ahalik eta egoera benetakoenetan ereduzko prozedurak finkatzea.

Tenkatzeko eta neurtzeko ekipoei buruzko fitxa teknikoen eta dokumentuen datuak eta
informazioak gaineratu beharko dira, sektoreko enpresan garatu ohi diren prozesuen
arabera jarduerak garatu ahal izateko. Horiek garbiro azaldu behar dira, eta ikasleak
horien bidez zer lortu behar duen adierazi behar da.
Ikasleek modulu barruan behar adina garrantzia duen berariazko prozesu baten inguruko
ezagutza orokorra eskuratu dutenean, irakaslea prozesu hori planifikatzeko metodoak
irakasten hasiko da, honako alderdi hauek kontuan izanda:
- Izandako kaltea aztertzea.

- Egin beharreko lana zehaztea.
- Konponketa-prozesua planifikatzea.
- Aurrekontu bat egitea.
- Konponketa-agindua betetzea.
- Lana ikuskatzea.
- Konponketa egiaztatzea.

Komeni da modulu honetan garatzen diren ikaskuntzak zikloko beste batzuetako

ikaskuntzekin koordinatzea, bereziki honako modulu hauetan eskuratutako ezagutzei
dagokienez:
- “Egiturazkoak ez diren elementu mugigarriak eta finkoak”. Izan ere, elementu

mugigarriak konpontzeko prozesu jakin batzuk ibilgailuaren egituretan daude.
- “Ibilgailuen mantentze-lanen kudeaketa eta logistika”, bietan aurrekontuak
egiten baitira.
Bankadak, trakzio-ekipoak, ekipo hidraulikoak eta neurketa-ekipoak erabiltzean,

segurtasun-arauekin, laneko garbitasunarekin, eta higienearekin eta norbera babesteko
ekipamenduarekin lotutako jarrerazko edukiak landu behar dira.
 Karrozeriak konformatzeko bankaden eta trakzio-ekipoen erabilera:

• Osagaiak identifikatzea.
• Ibilgailua bankadara igotzea eta bertatik jaistea. Ibilgailua kokatzea.
• Tiroak egitea, kontratiroak ipintzea.
• Bankaden mantentze-lanak eta horiei buruzko segurtasun-arauak.
 Karrozeriak konformatzeko neurketa-ekipoen erabilera:

• Neurketa-ekipoaren osagaiak eta tresnak identifikatzea.
• Ekipoei buruzko fitxa teknikoak eta dokumentazioa kontsultatzea.
AUTOMOZIOA
69
•
Puntuak eta finkagailuak identifikatzea.

• Neurketa-ekipoa kokatzea.
• Koten neurketak egitea. Altuerak neurtzea. Esekidura neurtzea. Konparazio bidez
neurtzea.
• Karrozeriak neurtzeko informatika-sistemak erabiltzea.
 Konponketak balioestea:
• Konpondu edo ordezkatu beharreko piezak identifikatzea.
• Aseguru motak kontuan izanda aurrekontu bat egitea.
 Bankada baten konponketa planifikatzea:

AUTOMOZIOA
70
7
7 . lanbide-modulua
7. lanbide-modulua: IBILGAILUEN MANTENTZE LANEN KUDEAKETA ETA LOGISTIKA

IBILGAILUEN MANTENTZE LANEN KUDEAKETA ETA LOGISTIKA
a) Aurkezpena
Ibilgailuen mantentze-lanen kudeaketa eta

Lanbide-modulua:
logistika
Kodea: 0297
Heziketa-zikloa:
Automozioa
Maila: Goiko maila
Iraupena: 80 ordu
Kurtsoa: 2.a
Kreditu kop.: 8
UC0137_3: Ibilgailuen mantentze-lanak eta
Modulu mota: horiekin lotutako logistika kudeatzea,
eraginkortasunari, segurtasunari eta kalitateari
buruzko irizpideak kontuan izanda.

1. Ibilgailuak mantentzeko planak egiten ditu, eta, horretarako, esku hartzen duten aldagaiak
aztertzen ditu, eta metodoak eta denborak kontuan hartzen ditu.
a) Denborak aztertzeko teknikak azaldu ditu, hala nola, kronometrajeak eta aurretiaz
finkatutako denborak.
b) Prozedura guztiei buruzko ikuspegi orokorraren bidez lortu beharreko helburuak
azaldu ditu.
c) Eraginkortasun-grafikoak egin ditu, ereduzko denborak kontuan izanda.
d) Prozesu baten denbora ez-emankorrak aztertu ditu, eskuragarri dagoen
informazioa, segurtasun-arauak eta langilearen nekea kontuan izanda.
e) Prozesu berri bat zehaztu du edo dagoena hobetu du, aurretiaz egindako
azterlanean lortutako datuak kontuan izanda.
f) Eskatutako produktibitatea eta kalitatea lortzeko, metodo berriaren inguruan
langileak prestatzeko beharrak zehaztu ditu.
g) Esku-hartze bakoitzerako baliabide egokiak zehaztu ditu, eta prozesua bere
alderdi guztietan errespetatzen dela ziurtatu du.
2. Lana banatzeko planak prestatzen ditu, eta, horretarako, lan-kargak instalazioen eta ekipoen
eraginkortasunarekin lotzen ditu.
AUTOMOZIOA
71
a) Mantentze motak deskribatu ditu (iragarpenezkoa, zuzentzailea eta prebentiboa),

eta bakoitzaren ezaugarriak zehaztu ditu.
b) Lan-kargaren kontzeptua zehaztu eta mota bakoitza azaldu du.
c) Mantentze-prozesua programatu du, non, noiz eta nola kontuan izanda, eta
eskuragarri dauden baliabideak eta lehentasun-irizpideak aintzat hartuta.
d) Jardueren maiztasun-kurbak egin ditu.
e) Lana banatzeko plan bat egin du, baldintzatzaile teknikoak eta giza
baldintzatzaileak kontuan izanda.
f) Ekipoen eta instalazioen mantentze prebentiboari eta iragarpenezkoari buruzko
grafiko bat egin du, aldizkakotasuna, kostuak eta egokitasuna kontuan izanda.
3. Flota handietarako mantentze-planak egiten ditu, eta, horretarako, haien berezko beharrak
eta eskakizunak aztertzen ditu.
a) Mantentze-lan programatuetan berriro zehaztu beharreko parametroak finkatu

ditu, ibilgailu bakoitzak egin behar duen lanaren ezaugarriak kontuan izanda.
b) Mantentze-lan programatuetan aldaketak sartu ditu, ibilgailuen fabrikatzaileak
aholkatuta.
c) Taulak eta irudikapen grafikoak egin ditu, eta horietan haien gorabeherak eta
aldizkakotasuna jaso ditu.
d) Aldizkako azterketen ondorioz ibilgailu bakoitzak izan beharreko geldialdiak
zehaztu ditu, egin beharreko mantentze-lanen arabera.
e) Mantentze-plana zehaztu du, finkatutako helburuak eta lantegiaren produkzio-
ahalmena kontuan izanda.
f) Flotaren mantentze eraginkorrena lortzeko instalazio, ekipamendu eta giza
baliabide egokiak zehaztu ditu.
4. Ordezko piezen atalaren funtzionamendua antolatzen du, haren banaketa fisikoa eta izakin-
kontrola ezartzeko, eta kudeaketa-ereduak aztertzen ditu.
a) Eskaintza egokiena hautatzeko, eskabide bat egiteko kontuan hartu beharreko

erosketa-aldagaiak azaldu ditu: kalitatea, prezioak, deskontuak eta entrega-epeak,
besteak beste.
b) Biltegiko izakin egokiak zehazteko teknikak azaldu ditu.
c) Informatika-baliabideen bitartez, hornitzaileei buruzko datu-basea sortu du, eta
hura aplikatu du eskabideak programatzeko eta salgaiak hartzeko.
d) Informatika-baliabideen bitartez, biltegiko izakinei buruzko datu-basea sortu du,
eta hura aplikatu du eskabide-puntua zehazteko eta izakinak balioesteko.
e) Biltegi baten urteko inbentarioa egin du, aldagai guztiak kontuan hartuta (sarrerak,
irteerak eta hondatutako piezen ehunekoa, besteak beste).
f) Biltegi baten banaketa fisikoa planifikatu du, kontuan hartuta: piezen ezaugarriak,
horien eskaerak, legezko arauak eta produktuen errotazioa.
g) Ibilgailuen ordezko piezen biltegian aplikatu beharreko segurtasun-arauak azaldu
ditu.
5. Ibilgailuak mantendu eta konpontzeko eragiketek sorrarazitako hondakinen tratamendua

kudeatzen du, eta, horretarako, agente kutsatzaileak identifikatu eta horiek ingurumenaren
gainean dituzten ondorioak deskribatzen ditu.
AUTOMOZIOA
72
a) Ibilgailuak mantentzeko lantegietako hondakinei buruzko legezko araudia

deskribatu du.
b) Ibilgailuak mantentzeko lantegi batean sortutako hondakinak identifikatu ditu eta
horien arriskugarritasuna zehaztu du.
c) Hondakinak sailkatzeko organigrama egin du, horien toxikotasuna eta
ingurumenaren gaineko eragina kontuan izanda.
d) Aplikatzekoak diren legezko mugak identifikatu ditu.
e) Kudeatzaile baimenduen bitartez, hondakinak kudeatzeko prozesua zehaztu du.
f) Lantegiaren esparruan hondakinak tratatu eta kontrolatzeko sistemak deskribatu
ditu.
g) Lantegian hondakinak kudeatzeko beharrezko instalazioak eta ekipamendua
deskribatu ditu.
6. Lantegi baten funtzionamendurako kalitate-planak egiten ditu, eta kudeaketaren

eraginkortasuna, zerbitzuak sortutako gogobetetze-maila eta ingurumenaren gaineko eragina
ezarritako araudiaren aplikazioarekin lotu ditu.
a) Ibilgailuak mantentzeko lantegietan kalitatea eta ingurumen-kudeaketa

egiaztatzeko arauak deskribatu ditu.
b) Egiaztapeneko, ikuskapeneko eta ikuskapenaren ondorengo prozesuak deskribatu
ditu.
c) Prozesuen kalitatea, ingurumen-kudeaketa eta bezeroaren gogobetetzea
balioesteko adierazleak ezarri ditu.
d) Barne-ikuskapena egiteko prozedura finkatu du, lantegian garatutako prozesuetan
lortutako kalitatea zehaztu ahal izateko.
e) Barne-ikuskapena egiteko prozedura finkatu du, ingurumen-kudeaketan lortutako
eraginkortasuna zehaztu ahal izateko.
f) Barne-ikuskapena egiteko prozedura garatu du, bezeroaren gogobetetzea zehaztu
ahal izateko.
g) Kalitatea, ingurumen-kudeaketa eta bezeroaren gogobetetzea hobetzeko plan bat
deskribatu du.
7. Informatika-programen bidez, txostenak, aurrekontuak eta bestelako dokumentuak

prestatzen ditu, eta horien emaitzak aztertzen ditu.
a) Matxuren aurrediagnostikoak egin ditu, eta konponketez arduratzen den lantegiko

eremua zehaztu du.
b) Beharrezko informatika-baliabideekin lan-orriak bete ditu, eta ibilgailua
entregatzeko data zehaztu du, lan-kargak eta lantegiaren ahalmena kontuan
izanda.
c) Beharrezko informatika-baliabideekin ibilgailuaren egoerari buruzko txostena egin
du eta, besteak beste, matxuraren sorburuak, larritasuna, kostuak eta konponketa
egitean antzemandako matxura gehigarriak jaso ditu bertan.
d) Informatika-baliabideekin bezeroen datu-base bat sortu du, eta hura erabili du
azterketen oharpenak, fakturazioa eta bestelako dokumentuak programatzeko.
e) Informatika-programak erabilita aurrekontuak egin ditu.
AUTOMOZIOA
73
1. IBILGAILUAK MANTENTZEKO PROZESUAK
- Prozesu batean denbora ez-emankorrak neurtzea.

- Lortutako datuak aztertzea.
- Prozesu berri bat zehaztea edo dagoen hobetzea.
- Beharrezko giza baliabideak zehaztea.
prozedurazkoak - Prozesu berrira egokitzeko langileen prestakuntza-beharrak
antzematea.
- Argibideak emateko teknikak erabiltzea.
- Prozesu berriaren jarraipena egitea.
- Proposatutako hobekuntza egiaztatzea.
- Denborak aztertzeko teknikak.

- Aurretik zehaztutako denboraren sistemak.
- Jarduera balioesteko teknikak.
- Langileen joan-etorriak aztertzeko teknikak.
kontzeptuzkoak - Lan-metodoak eta mugimenduak.
- Langilearen segurtasuna eta nekea aztertzeko teknikak.
- Produktibitatea eta lanaren kalitatea hobetzeko teknikak.
- Metodoak zehazteko teknikak eta horien ezarpena.
- Langileei irakasteko teknikak.

jarrerazkoak
2. KARGEN ARABERA LANA BANATZEKO PLANAK EGITEA
- Ekipoen eta instalazioen mantentze prebentiboari, iragarpenezkoari

eta zuzentzaileari buruzko grafiko bat egitea.
- Maiztasun- eta jarduera-kurbak egitea.
prozedurazkoak
- Lan-kargak kontrolatu eta banatzea.
- Lan-kargen arabera mantentze-prozesu bat programatzea.
- Lana banatzeko plan bat egitea.
- Lana banatzeko planak.

- Mantentze-lanen motak: iragarpenezkoa, zuzentzailea eta
prebentiboa.
kontzeptuzkoak - Lan-kargak. Motak eta dokumentuak.
- Mantentze prebentiboari eta iragarpenezkoari buruzko grafikoak.
- Jardueren maiztasun-kurbak.
- Mantentze-prozesua programatzeko metodoak.

jarrerazkoak
AUTOMOZIOA
74
3. FLOTA HANDIAK MANTENTZEA

- Gorabeherak kontrolatzeko irudikapen grafikoak egitea.
- Aldizkako azterketen ondorioz ibilgailuak egin behar duen geldialdia
zehaztea.
- Mantentze-plana programatu eta egitea, helburuak eta lantegiaren
produkzio-ahalmena kontuan izanda.
prozedurazkoak
- Beharrezko instalazioak, ekipamendua eta giza baliabideak
kalkulatzea.
- Emaitzak aztertzea.
- Aldizkako azterketak zehaztea.
- Gorabeherak kontrolatzea.
- Programatutako mantentze-lanetan esku hartzen duten parametroak.

- Fabrikatzaileak aholkatutako mantentze-lan programatuetako
aldaketak.
- Aldizkako azterketen plana.
kontzeptuzkoak
- Geldialdiak.
- Mantentze-plana programatu eta egiteko metodologia.
- Mantentze-lan programatuetarako instalazioak, ekipoak eta giza
baliabideak.

jarrerazkoak
4. BILTEGIRATZEA ETA BILTEGIAREN KONTROLA
- Hornitzaileei buruzko datu-base informatiko bat sortu eta erabiltzea.

- Eskabideak programatzea eta jasotzea ikuskatzea.
prozedurazkoak
- Inbentarioak egitea.
- Eskabideak egitea.
- Erosketa-aldagaiak eskabide bat egitean.

- Eskabide-puntu egokia.
- Inbentarioak.
- Izakinak zehazteko teknikak.
kontzeptuzkoak - Biltegi motak eta horien antolamendu fisikoa.
- Salgaiak babestu eta kontserbatzeko metodoak.
- Biltegia kudeatzeko informatika-programak.
- Biltegiaren banaketa fisikoa planifikatzeko metodoak.
- Segurtasun-arauak ibilgailuak mantentzeko biltegietan.

jarrerazkoak
- Norbera babesteko ekipamendua (NBE) erabiltzea.
AUTOMOZIOA
75
5. INGURUMEN KUDEAKETARAKO PLANAK ETA ARAUAK
- Lantegiak sortutako hondakinak identifikatzea.

- Hondakinak sailkatzeko organigrama bat egitea, horien toxikotasuna
eta ingurumenaren gaineko eragina kontuan izanda.
- Hondakinen ontzien etiketatzea kontrolatzea.
- Hondakinen bilketa kontrolatzea.
prozedurazkoak
- Aplikatzekoak diren legezko mugak identifikatzea.
- Lantegiaren esparruan hondakinak tratatu eta kontrolatzeko sistemak
zehaztea.
- Lantegian hondakinak behar bezala kudeatzeko beharrezko
instalazioak eta ekipamenduak zehaztea.
- Hondakinen kudeaketari buruzko legezko araudia.

- Hondakina sailkatu eta biltegiratzeko metodoak arriskugarritasun-
ezaugarrien eta egoeraren arabera (likidoak, solidoak...).
- Lantegian sortzen diren hondakin motak.
kontzeptuzkoak
- Hondakinak kudeatzeko beharrezko instalazioak eta ekipamenduak.
- Hondakinak tratatu eta biltzeko sistemak.
- Hondakina etiketatzeko sistemak.
- Kudeatzaile baimenduen bitartez hondakinak kudeatzeko prozesua.

jarrerazkoak - Lan-taldearekin bat egitea.
- NBEak erabiltzea.
6. KALITATEKO ETA INGURUMEN KUDEAKETAKO PLANAK EGITEA
- Prozesuen kalitatea, ingurumen-kudeaketa eta bezeroaren

gogobetetzea balioesteko fitxategiak sortu eta erabiltzea.
- Barne-ikuskapena egiteko prozedura garatzea, bezeroaren
prozedurazkoak
gogobetetzea zehaztu ahal izateko.
- Barne-ikuskapena egitea.
- Ikuskapenaren datuak aztertzea. Ekintza zuzentzaileak proposatzea.
- Ibilgailuak mantentzeko lantegietan prozesuen kalitatea eta

ingurumen-kudeaketa zehazteko araudia.
- Lantegietako berariazko ingurumen-kudeaketari buruzko araudia.
- Egiaztapen-prozesua.
- Ikuskapen-prozesua.
- Aurreikuskapen-prozesua.
kontzeptuzkoak
- Bezeroaren gogobetetzearen adierazleak.
- Barne-ikuskapenak egiteko, eta ingurumen-kudeaketaren
eraginkortasuna, lantegiko prozesuen kalitatea eta bezeroaren
gogobetetzea zehazteko prozedurak.
- Kalitatea, ingurumen-kudeaketa eta bezeroaren gogobetetzea
hobetzeko planak.

AUTOMOZIOA
76
7. TXOSTENAK ETA AURREKONTUAK JASO ETA EGITEA

- Bezeroei buruzko datu-baseak sortu eta erabiltzea.
- Ibilgailuaren egoerari buruzko txostena egitea.
- Informatika-programen bidez ibilgailuen kalteak balioestea
(aurrekontua lortzea).
- Bezeroekin komunikatzea.
prozedurazkoak
- Lan-orri bat egitea.
- Konponketak eta konponketan antzemandako matxura gehigarriak
kontrolatzea.
- Ibilgailua bezeroari entregatzea.
- Lan-kargak banatzea.
- Matxuren aurrediagnostikoa egitea horiek lantegiko dagozkion sailei

zuzentzeko.
- Lan-orriak. Datuak jasotzea.
- Lantegia kudeatzeko informatika-programak.
- Ibilgailuetan kalteak balioesteko (aurrekontua egiteko) informatika-
kontzeptuzkoak
programak.
- Konponketak eta konponketan antzemandako matxura gehigarriak
kontrolatzeko prozesuak.
- Aurrekontuak egiteko metodoak. Informatika-programak.
- Bezeroei buruzko datu-baseak sortu eta erabiltzeko metodoak.

iradokitzen ditugu:
1) Sekuentziazioa
Moduluari ekiteko, egokitzat jotzen da lantegiei aplikatzekoak diren legeria eta araudi
mota bakoitzari buruzko ezagupenak jorratzea: motak, tamainak, ingurumen-araudia,
segurtasuna, etab. Horrek sarrera gisa balio behar du.
Biltegiaren kudeaketarekin jarraituko da: erosketak, inbentarioa egitea, eskabide-puntu

egokiak, etab. jorratuko dira. Multzo honetan komenigarria da ikasleek informatikari
buruzko oinarrizko ezagupenak izatea.
Ondoren, sortutako hondakinen kudeaketa aztertuko da. Automozioaren arloan

ohikoenak diren hondakin motak, sailkapen-metodoak, etiketatze-kontrola eta
ingurumen-kudeaketarako prozesuak balioesteko metodoak jorratuko dira.
Araudia eta legeria ezagutu ondoren, lantegi baten funtzionamendua aztertuko da:
jasotzea, lan-kargen banaketa, bezeroekiko tratua, eta datuak hartzea eta horien
erabilera. Horrekin batera, lana banatzeko planak, karga motak, mantentze motak eta
sortutako dokumentazioarekin lan egiteko era aztertuko dira.
Egokitzat hartzen da txostenak eta aurrekontuak egiten jarraitzea. Une horretan,

peritatze-sistemak eta horiek gauzatzeko lan-metodoak aztertuko dira.
AUTOMOZIOA
77
Jarraian, produktibitatea hobetzeko metodoak eta teknikak aztertuko dira.
Amaitzeko, flota handien mantentze-lanak, esku hartzen duten parametroak eta

mantentze-lanak programatzeko era jorratuko dira.
Lehen eskola-egunetan, oso garrantzitsua da modulua amaitzean bete beharko dituzten

gutxienekoak zein diren ikasleei azaltzea; eta helburuetara iristeko modulua nola
Multzo bakoitzaren kontzeptuzko ezagupenak ekartzearekin batera, multzoari dagozkion

ezagupenak aplikatu eta finkatzeko ariketa praktikoak egingo dira. Ikasleek oinarrizko
kontzeptuak eskuratzen dituztenean, praktika konplexuagoak planteatuko dira. Horietan,
ikastetxea enpresatzat hartuta, ikasleek lortutako ezagupenak aplikatuko dituzte.
Ondoren proposatzen diren praktiketan, ikasleek ikastetxean garatzen diren prozesuetan

parte hartu ahal izango dute, lankidetzen arituz eta instalazioen kudeaketari buruzko
beste ikuspegi bat ekarriz:
• Aurrekontuak eta bestelako dokumentuak prestatzea.

• Hondakinei buruzko plangintza eta kudeaketa.
• Laneko planak egitea.
• Biltegiratzea eta biltegiaren kontrola.
Praktika horiek egiteko garaian, ikasgela talde txikitan banatzea, eta irakasleak
bilakaeraren eta sortzen diren arazoen hurbileko jarraipena egitea proposatzen da.
 Bezeroak hartzea, eta txotenak, aurrekontuak eta bestelako dokumentuak

prestatzea:
• Izandako kaltea edo matxura identifikatzea.
• Aurrediagnostiko bat egitea.
• Langilearen laguntzarekin aurrekontu bat egitea.
• Konponketa-agindu bat egitea.
• Ibilgailua bezeroari entregatzea.
 Biltegiratzea eta biltegiaren kontrola:

• Eskariak programatzea eta jasotzea ikuskatzea.
• Inbentarioak egitea.
• Banaketa fisikoa planifikatzea.
 Kargen arabera laneko planak egitea:

• Maiztasun- eta jarduera-kurbak egitea.
• Lan-kargak kontrolatu eta banatzea.
• Lan-kargen arabera mantentze-prozesu bat programatzea.
 Hondakinen kudeaketa planifikatzea:

• Hondakinen kudeaketari buruzko legezko araudia identifikatzea.
• Sortutako hondakinak identifikatzea.
• Sailkapen-organigrama bat egitea.
• Hondakinen etiketatzea eta bilketa kontrolatzea.
AUTOMOZIOA
78
• Barne-ikuskapenak eta ingurumen-kudeaketa hobetzeko planak egiteko

prozedurak gauzatzea.
AUTOMOZIOA
79
8
8. lanbide-modulua: KOMUNIKAZIO ETA HARREMANTEKNIKAK
8. lanbide-modulua
KOMUNIKAZIO ETA HARREMAN TEKNIKAK
a) Aurkezpena
Lanbide-modulua: Komunikazio- eta harreman-teknikak

Kodea: 0309
Heziketa-zikloa:
Automozioa
Maila: Goiko maila
Iraupena: 66 ordu
Kurtsoa: 1.a
Kreditu kop.: 3
Modulu mota: Lanbide-profilari lotua

1. Komunikazio-teknikak aplikatzen ditu, eta horien ezaugarriak eta aukerak aztertzen ditu.
a) Komunikazio-teknikak, eta horien abantailak eta mugak identifikatu ditu.

b) Komunikazio-kanalen ezaugarriak deskribatu ditu.
c) Erabilitako komunikazio-kanalaren arabera, arreta egokiaren bereizgarri diren
parametroak zehaztu ditu.
d) Komunikazio-kanalen arabera, gehien erabiltzen diren komunikazio-teknikak
deskribatu ditu.
e) Komunikazioko errore ohikoenak identifikatu ditu.
f) Informazioa eman eta jasotzean argitasuna eta zehaztasuna kontrolatzeko
parametroak zehaztu ditu.
g) Komunikazio presentzialean hitzik gabeko hizkuntzak duen garrantzia balioetsi du.
h) Jarrera eta diskurtsoa abiapuntuko egoerara moldatu ditu.
i) Ahozko komunikazioaren funtsezko elementuak identifikatu ditu.
2. Litezkeen bezeroei arreta egitean, haien beharrak zerbitzuaren edo produktuaren

ezaugarriekin lotzen ditu.
a) Bezeroei behar bezala arreta egitearen helburuak identifikatu ditu.

b) Bezero motak ezaugarritu ditu.
c) Komunikazio-prozesu baten etapak sailkatu eta ezaugarritu ditu.
d) Egokitu denean, bezeroaren informazio historikoa aztertu du.
e) Bezeroaren portaera interpretatu du.
f) Bezeroek zerbitzu bat erosi edo eskatzeko motibazioak identifikatu ditu.
AUTOMOZIOA
80
g) Erabilitako komunikazio-kanalaren arabera, bezeroei arreta egiteko eta haiek

aholkatzeko modu eta jarrera egokia erakutsi du.
h) Bezeroekiko komunikazioa eragozten duten interferentziak identifikatu ditu.
i) Harreran eta agurrean, bezeroekiko jarrera positiboak deskribatu ditu.
3. Negozio-irudia helarazten du, eta hura enpresaren ezaugarriekin eta helburuekin lotzen du.
a) Marketinaren oinarrizko tresnak eta elementuak identifikatu ditu.

b) Enpresa-irudiaren kontzeptua definitu du.
c) Funtzionamendu-organigramak zerbitzuaren helburuekin eta ezaugarriekin lotu
ditu.
d) Adeitasun-formulak eta protokolozko tratamendukoak identifikatu ditu.
e) Informazio askotarikoa eta zehatza emateko beharra balioetsi du.
f) Telefono-komunikazioan enpresaren irudi egokia emateko funtsezko elementuak
deskribatu ditu.
g) Enpresaren helburuak helarazteko, irudi korporatiboaren garrantzia balioetsi du.
h) Komunikazioetan errespetatu beharreko segurtasun- eta isilpekotasun-arauak
aplikatu ditu.
i) Informazio zehatza eta egokia emateko teknikak deskribatu ditu.
4. Kexak, erreklamazioak eta iradokizunak kudeatzen ditu, eta, horretarako, arazoa aztertzen
du eta aplikatu beharreko legeria identifikatzen du.
a) Kexen, erreklamazioen eta iradokizunen kontzeptu formalak eta ez-formalak

definitu ditu.
b) Ibilgailuak mantentzeko enpresen bezeroek adierazitako kexen arrazoi nagusiak
antzeman ditu.
c) Erreklamazioak aurkezteko kanalak antolamendu motaren arabera hierarkizatu
ditu.
d) Dagokion eskumen-esparruan kexak eta erreklamazioak kudeatzeko jarraitu
beharreko faseak ezarri ditu.
e) Bezeroen erreklamazioak ebazteko prozesuan indarrean dagoen legezko araudia
aplikatu du.
f) Kexek, erreklamazioek eta iradokizunek etengabeko hobekuntzako elementu gisa
duten garrantzia balioetsi du.
g) Bezeroari arreta egiteko, eta kexak eta iradokizunak kudeatzeko eskuliburu
korporatibo batek bildu behar dituen funtsezko puntuak zehaztu ditu.
h) Prozesuaren gorabeherei aurrea hartzeko jarrera proaktiboa izatearen garrantzia
balioetsi du.
5. Egindako zerbitzuaren kalitatea kontrolatzen du eta, horretarako, litezkeen bezeroen

gogobetetze-maila aztertzen du.
a) Ibilgailuak mantentzeko enpresetan bezeroei arreta egiteko prozesuen ohiko

gorabeherak deskribatu ditu.
b) Kalitatearen kontzeptua eta horrek bezeroei arreta egitean dituen inplikazioak
zehaztu ditu.
c) Zerbitzugintzaren kalitatean eragina duten faktoreak identifikatu ditu.
d) Bezeroei buruzko informazioa lortu du, haien beharrak eta eskaerak zein diren
jakiteko.
AUTOMOZIOA
81
e) Zerbitzuaren kalitatea bezeroen leialtasuna lortzearekin lotu du.

f) Egindako zerbitzuaren ezaugarriak aztertu ditu, eta horiek bezeroen beharrekin
alderatu ditu.
g) Zerbitzugintzaren eraginkortasuna ebaluatzeko metodoak deskribatu ditu.
h) Ibilgailuak mantentzeko enpresetan bezeroei arreta egitean sortzen diren
ereduzko arazoak ebazteko litezkeen neurriak proposatu ditu.
i) Bezeroen gogobetetzeari buruzko txostenen bidez ateratako ondorioak aurkeztu
ditu, eta zerbitzuaren kalitatea optimiza dezaketen neurriak ekarri ditu.
j) Dagokion sailari produktuan edo zerbitzuan antzemandako akatsak jakinarazi
dizkio, haren kalitatea hobetzeko.
1. KOMUNIKAZIO TEKNIKAK
- Komunikazioaren funtsezko elementuak identifikatzea.

- Komunikazioan erabiltzen diren teknikak eta litezkeen akatsak
prozedurazkoak
identifikatzea.
- Egoeraren arabera diskurtsoa eta jarrera moldatzea.
kontzeptuzkoak
- Komunikazioaren helburuak.
- Komunikazio motak (abantailak eta eragozpenak).
- Komunikazio-estiloak.
- Hitzik gabeko hizkuntza.
- Komunikazio-prozesua: esku hartzen duten etapak, agenteak eta
elementuak.
- Komunikazio-sareak, kanalak eta baliabideak.
- Komunikazioaren eraginkortasunean eragina duten faktoreak.
- Oztopoak komunikazioan.
- Komunikazioa portaeren sorrarazle.
- Ahozko komunikaziorako jarrerak eta teknikak.
- Jokabideak: entzutea eta galderak.
- Pertsonen arteko komunikazio-eredua: oztopoak eta zailtasunak.
- Pertsonen tipologiak komunikazio-kanala hautatzean duen eragina.
- Komunikazio eraginkorra lortzeko beharrezko urratsak.
-
- Ezarritako prozedura, protokolo eta arauekiko errespetua.
- Gizarte- eta komunikazio-tratu egokia eta errespetuzkoa lankide,
bezero eta abarren aurrean.
jarrerazkoak
- Itxura pertsonalerako ezarritako higiene- eta osasun-arauak betetzea
(garbitasuna, pertsonala, laneko arropa, etab.).
- Komunikazio errazten duten giroak sortzea.
2. BEZEROARI ARRETA EGITEA
- Bezeroei harrera egitea.

- Bezeroa identifikatzea.
- Bezeroaren portaera interpretatzea.
- Bezeroak erosteko edo eskaera egiteko dituen motibazioak
prozedurazkoak identifikatzea.
- Komunikazio oztopatzen duten litezkeen interferentziak balioestea.
- Bezeroei arreta egitea.
- Mezuaren ulergarritasuna edota gogobetetze-maila egiaztatzea.
- Bezeroari agurra egitea.
AUTOMOZIOA
82
- Bezeroaren kontzeptua: kanpoko eta barruko bezeroak identifikatzea.

- Bezero motak.
- Bezeroen motibazioak; jarrerak, portaerak.
- Solaskidea erakartzeko teknikak.
- Harreman-estrategiarako eta komunikazio-estilorako teknikak: ahotsa,
kontzeptuzkoak
hizkuntza, isiltasuna eta keinuak, besteak beste.
- Informazio osagarria lortzeko teknikak.
- Bezeroei harrera eta agur positiboa egiteko metodoak.
- Sektoreko bezeroen kontsulta edo eskaera ohikoenak.
- Enpresaren konpromiso etikoak bezeroekiko.

jarrerazkoak - Gizarte- eta komunikazio-tratu egokia eta errespetuzkoa lankide,
bezero, hornitzaile eta abarren aurrean.
3. ENPRESA IRUDIA HELARAZTEA
- Marketinaren oinarrizko tresnak eta elementuak identifikatzea.

- Ibilgailuak konpontzeko zerbitzu baten funtzionamendu-organigramak
interpretatzea.
prozedurazkoak - Bezeroekin komunikazio presentzial eta ez-presentzialerako kanalak
ezartzea.
- Irudi korporatiboa: indarguneak eta ahulguneak antzematea. Helarazi
beharreko informazioa.
- Marketinaren oinarrizko tresnak eta elementuak.

- Marketina jarduera ekonomikoan: enpresa-irudian duen eragina.
- Enpresak antolatzeko sistemak: organigramak.
- Adeitasun-formulak eta protokolozko tratamendukoak.
- Informazioa lortu eta biltzeko prozedurak.
- Irudi korporatiboa: indarguneak, ahulguneak antzematea, helarazi
kontzeptuzkoak
beharreko informazioa.
- Enpresa barruan informazioa helarazteko prozedurak.
- Errespetatu beharreko segurtasun- eta isilpekotasun-arauak.
- Bezeroarenganako erantzuna ebaluatzeko metodoak. Informazio
egokia eta zehatza emateko teknikak.
- Enpresaren irudia indartzeko metodoak eta tresnak.
- Enpatia.
jarrerazkoak
- Gizarte- eta komunikazio-tratu egokia eta errespetuzkoa lankide,
bezero, hornitzaile eta abarren aurrean.
4. KEXAK, ERREKLAMAZIOAK ETA IRADOKIZUNAK KUDEATZEA
- Erreklamazio baten aurren jarraitu beharreko urratsak identifikatzea

(beharrezko dokumentuak, jardunbideak...).
- Kexak, erreklamazioak eta iradokizunak jasotzea.
- Ibilgailuak mantentzeko enpresetan kexak, erreklamazioak eta
prozedurazkoak iradokizunak kudeatzea.
- Jarritako kexa ebaztea. Aholkularitza profesionala bezeroen beharrak
kontuan izanda.
- Kexak, erreklamazioak eta iradokizunak kudeatzeko informatika-
tresnak erabiltzea.
AUTOMOZIOA
83
- Kexak, erreklamazioak eta iradokizunak: etengabe hobetzeko

elementuak.
- Kexa bat modu egokian eta profesionalean tratatzeko urratsak.
- Ibilgailuak mantentzeko enpresetako bezeroen kexen arrazoi
nagusiak.
- Kexak, erreklamazioak edo iradokizunak biltzeko elementuak.
kontzeptuzkoak
- Kexak eta erreklamazioak kudeatzeko faseak.
- Erreklamazioei buruz indarrean dagoen legezko araudia.
- Bezeroen eragozpenei erantzuteko teknikak: aurkako argudioen
motak.
- Kexen eta erreklamazioen bidez bezeroen leialtasuna lortzeko
metodoak.
- Zorroztasuna kexak eta iradokizunak tratatu eta bideratzean.

- Ardura eta eraginkortasuna erreklamatzaileari jardun edo emaitza
bakoitzaren berri ematean.
jarrerazkoak
- Adostasuna erraztuko duen jarrera objektiboa.
- Harmena emandako zerbitzuari buruzko proposamenen eta iritzien
aurrean.
5. ZERBITZUEN KALITATEA KONTROLATZEA
- Zerbitzua ebaluatzea: metodoak eta adierazleak.

- Zerbitzugintzaren kalitatean eragina duten faktoreak identifikatzea.
prozedurazkoak - Egindako zerbitzua aztertzea eta bezeroen beharrekin alderatzea.
- Bezeroen gogobetetzeari buruzko txostenak egitea.
- Bezeroen gogobetetzea hobetzeko planak egitea.
- Kalitatearen kontzeptua.
- Ibilgailuak konpontzeko enpresetako kalitate-sistema ohikoenak.
- Zerbitzuaren ezaugarriak: kalitate-faktoreak.
- Zerbitzuaren kalitatearen eta leialtasuna lortzearen arteko lotura.
- Gogobetetze-maila neurtzeko dokumentuak edo galdera sortak.
kontzeptuzkoak - Zerbitzua kontrolatzeko prozedurak: kontrol-parametroak eta -
teknikak.
- Zerbitzua ebaluatzeko metodoak eta adierazleak.
- Bermea kalitate-elementu gisa.
- Kalitatea eta etengabeko hobekuntza.
- Zerbitzuaren kalitatea optimizatzeko metodoak.
- Harmena emandako zerbitzuari buruzko proposamenen eta iritzien

jarrerazkoak
aurrean.
AUTOMOZIOA
84

iradokitzen ditugu:
1) Sekuentziazioa
Komenigarria litzateke modulu hau “Komunikazio-teknikak” 1. multzoarekin hastea:

ikasleei, besteak beste, komunikazio motei, komunikazio-estiloei eta komunikazio-
prozesuari buruzko ezagupenak irakatsiko zaizkie.
Jarraian, “Enpresa-irudia helaraztea” 3. multzoa jorratuko da. Bertan, ikasleek gai

hauei buruzko ezagupenak eskuratuko dituzte: enpresa bat antolatzeko sistemak,
enpresak helarazi beharreko funtsezko elementuak eta enpresaren irudia indartzeko
metodoak.
Ikasleek komunikazio-teknikei, irudi korporatiboari eta irudi hori helarazteko moduei

buruzko ezagupenak dituztenean, egokitzat jotzen da “Bezeroari arreta egitea” 2.
multzoa sartzea. Bertan, bezero moten eta horien motibazioen, bezeroei harrera eta
agurra egiteko metodoen, etab. inguruko ezagupenak jorratuko dira.
“Kexak, erreklamazioak eta iradokizunak kudeatzea” 4. multzoarekin jarraitzea

proposatzen da. Multzo horretan, ikasleak erreklamazioei buruz indarrean dagoen
legezko araudiarekin, eta kexa, erreklamazio edo iradokizun bat egokiro tratatzeko
urratsekin ohituko dira.
Azkenik, “Zerbitzuen kalitatea kontrolatzea” 5. multzoa sartuko da. Horretan, besteak

beste, “kalitatea” kontzeptua, eta emandako zerbitzua ebaluatzeko metodoak eta
adierazleak barne hartzen dira.

Komenigarritzat jotzen da modulu hau ikuspegi teoriko-praktikoaz ematea, ikasleek,

betiere, eskuratutako ezagupenak praktikara eramateko.
1. multzoarekin hasiko da. Bertan, ikasleek komunikazio-teknika zuzena erabiltzearen

garrantzia ulertu behar dute. Komeni da teoriarekin hastea eta, ondoren, praktikak
egitera pasatzea komunikazio-teknikak aplikatuta. Oratoria-ariketak egitea eta ariketa
horiek bideoan grabatzea gomendatzen da, ikasleek komunikazioan egindako akatsak
antzeman eta hitzik gabeko hizkuntza behatu ahal izateko. Kurtsoak aurrera egin ahala,
ikasleak egindako aurrerapenaz ohartuko dira. Komeni da multzo honetako edukiak
zeharka tratatzea, ondorengo jardueretan eduki horiek kontuan hartzeko.
Jarraian 3. multzoa emango da. Praktika bat egin daiteke. Horretan, ikasleek, ikastetxea
enpresatzat hartuta, indarguneak, ahulguneak eta enpresaren irudia hobetzeko helarazi
beharreko informazioa identifikatu beharko dituzte, komunikabidea kontuan izanda.
Ondoren, 2. multzoa ematen hasiko da. Bertan praktika bat planteatuko da, ikasleek
bezeroei harrera eta agurra egiteko metodoak praktika ditzaten. Horretarako,
ikastetxeetara doazen produktu-saltzaileez baliatzeko aukera dago.
AUTOMOZIOA
85
4. multzoan, ikasleek kexa bat egokiro tratatzeari buruzko praktika bat egitea
gomendatzen da. Ikastetxearen nahiz edozein enpresaren benetako kexa, iradokizun
edo erreklamazio bat plantea daiteke, ikasleek erreklamazioaren faseak identifikatu eta
horiei erantzuteko litezkeen jardunak proposa ditzaten.
Amaitzeko, 5. multzoan praktika bat planteatzea proposatzen da. Horretan, ikasleek

ikastetxeak nahiz enpresa batek egindako zerbitzua aztertu eta ebaluatu beharko dute,
hura beharrekin alderatuko dute eta bezeroen gogobetetzea hobetzeko proposamenak
egingo dituzte.
 Komunikazio-teknikak aplikatzea:
• Gai baten azalpena egitea.
• Komunikazio-akatsak identifikatzea.
 Bezeroei arreta egitea:

• Harrera egokia egitea.
• Mezuaren ulergarritasuna egiaztatzea.
• Agur egokia egitea.
 Enpresaren irudia helaraztea:

• Marketinaren oinarrizko tresnak identifikatzea.
• Enpresaren irudian indarguneak eta ahulguneak antzematea.
 Kexak, erreklamazioak eta iradokizunak kudeatzea:

• Erreklamazioei buruz indarrean dagoen araudia identifikatzea.
• Kexa bat behar bezala tratatzeko urratsak.
 Kalitatea kontrolatzea:
• Ibilgailuak mantentzeko enpresetako kalitate-sistema ohikoenak identifikatzea.
• Hobekuntza-planak aztertzea.
• Zerbitzuaren kalitatea optimizatzeko metodoak aztertzea.
AUTOMOZIOA
86
9
9. lanbide-modulua
9. lanbide-modulua: AUTOMOZIOKO PROIEKTUA

AUTOMOZIOKO PROIEKTUA
a) Aurkezpena
Lanbide-modulua: Automozioko proiektua

Kodea: 0298
Heziketa-zikloa:
Automozioa
Maila: Goiko maila
Iraupena: 50 ordu
Kurtsoa: 2.a
Kreditu kop.: 5
antolamendua
Irakasleen espezialitatea: (Bigarren Irakaskuntzako irakaslea)
Modulu mota: Zeharkako modulua
Helburu orokorrak: Guztiak

1. Produkzio-sektorearen beharrak identifikatzen ditu eta behar horiek ase ditzaketen
ereduzko proiektuekin lotzen ditu.
a) Sektoreko enpresak antolamendu-ezaugarrien arabera eta eskaintzen duten

produktuaren edo zerbitzuaren arabera sailkatu ditu.
b) Ereduzko enpresak ezaugarritu ditu eta, horretarako, sail bakoitzaren funtzioak eta
antolamendu-egitura eman du aditzera.
c) Enpresei gehien eskatzen zaizkien beharrak identifikatu ditu.
d) Sektorean aurreikus daitezkeen negozio-aukerak baloratu ditu.
e) Aurreikusten diren eskariei arreta egiteko behar den proiektu mota identifikatu du.
f) Proiektuak izan behar dituen berariazko ezaugarriak zehaztu ditu.
g) Zerga-betebeharrak, lanekoak eta arriskuen prebentziokoak, eta horiek aplikatzeko
baldintzak zehaztu ditu.
h) Proposatzen diren produkzio edo zerbitzuko teknologia berriak txertatzeko jaso
daitezkeen laguntzak edo diru-laguntzak identifikatu ditu.
i) Proiektua lantzeko jarraitu beharreko lan-gidoia landu du.
2. Tituluan adierazitako konpetentziekin lotutako proiektuak diseinatzen ditu, eta horiek

osatzen dituzten faseak barne hartu eta garatzen ditu.
a) Proiektuan jorratuko diren alderdiei buruzko informazioa bildu du.

b) Bideragarritasun teknikoari buruzko azterlana egin du.
AUTOMOZIOA
87
c) Proiektua osatzen duten faseak edo zatiak eta horien edukia identifikatu ditu.
d) Lortu nahi diren helburuak ezarri ditu eta horien iritsiera identifikatu du.
e) Egiteko beharrezkoak diren baliabide naturalak eta pertsonalak aurreikusi ditu.
f) Dagokion aurrekontu ekonomikoa egin du.
g) Abian jartzeko finantziazio-beharrak identifikatu ditu.
h) Diseinatzeko beharrezko dokumentazioa definitu eta landu du.
i) Proiektuaren kalitatea ziurtatzeko kontrolatu beharreko alderdiak identifikatu ditu.
3. Proiektua osatzea eta gauzatzea planifikatzen du, esku hartzeko plana eta lotzen den
dokumentazioa zehaztuz.
a) Jarduerak sekuentziatu ditu eta osatzeko premien arabera antolatu ditu.

b) Jarduera bakoitzerako beharrezko baliabideak eta logistika finkatu ditu.
c) Jarduerak gauzatzeko baimenen beharrak identifikatu ditu.
d) Jarduerak gauzatzeko edo jarduteko prozedurak finkatu ditu.
e) Proiektua ezartzeari datxezkion arriskuak identifikatu ditu, eta arriskuei aurrea
hartzeko plana eta beharrezko bitartekoak eta ekipamenduak definitu ditu.
f) Baliabide materialak eta giza baliabideak eta gauzatze-denborak esleitzeko
plangintza egin du.
g) Ezartzearen baldintzei erantzuten dien balorazio ekonomikoa egin du.
h) Proiektua ezartzeko edo gauzatzeko beharrezko dokumentazioa zehaztu eta
prestatu du.
4. Proiektua gauzatzean, jarraipena eta kontrola egiteko prozedurak definitzen ditu, eta
erabilitako aldagaiak eta tresnak hautatu izana justifikatzen du.
a) Jarduerak edo esku-hartzeak ebaluatzeko prozedura definitu du.

b) Ebaluazioa egiteko kalitate-adierazleak definitu ditu.
c) Jarduerak egitean sor daitezkeen gorabeherak eta izan daitekeen konponbidea
ebaluatzeko eta horiek erregistratzeko prozedura definitu du.
d) Baliabideetan eta jardueretan izan daitezkeen aldaketak kudeatzeko prozedura
definitu du, horiek erregistratzeko sistema barne.
e) Jarduerak eta proiektua ebaluatzeko beharrezko dokumentazioa definitu eta landu
du.
f) Erabiltzaileei edo bezeroei buruzko ebaluazioan parte hartzeko prozedura ezarri du,
eta berariazko dokumentuak prestatu ditu.
g) Hala badagokio, proiekturako baldintzen orria beteko dela ziurtatzeko sistema bat
ezarri du.
5. Proiektua aurkeztu eta defendatzen du. Horretarako, eraginkortasunez erabiltzen ditu

proiektua gauzatzean eta heziketa-zikloko ikasteko prozesuan bereganatutako konpetentzia
teknikoak eta pertsonalak.
a) Proiektuari buruzko memoria-dokumentua egin du.

b) Informazioaren eta komunikazioaren teknologia berriak erabiliko dituen aurkezpena
prestatu du.
c) Proiektuaren azalpena egin du. Bertan, haren helburuak eta eduki nagusiak
deskribatu ditu eta jasotako ekintza-proposamenen hautaketa justifikatu du.
d) Azalpenean komunikazio-estilo egokia erabili du eta, ondorioz, azalpen antolatua,
argia, atsegina eta eraginkorra lortu du.
AUTOMOZIOA
88
e) Proiektua babestu du, eta arrazoituta erantzun die epaimahai ebaluatzaileak

planteatzen dituen galderei.
iradokitzen ditugu:
1) Sekuentziazioa
Modulu honen helburua da heziketa-ziklo osoan zehar landu diren konpetentzia

profesionalak, pertsonalak eta sozialak indartu eta finkatzea. Horretarako, talde-proiektu
bat garatuko da.
Bi edo hiru ikasleko taldeak osatzea izango da lehen urratsa. Talde horien bidez ikasle
guztiak proiektuaren garapenean inplika daitezen lortuko da. Talde homogeneoak eta
gaitasun osagarriak izango dituztenak ezartzen saiatuko da.
Taldearen lehen eginkizuna garatu beharreko proiektua aukeratzea izango da. Modulu
hau denboran bat datorrenez "Lantokiko prestakuntza" moduluarekin, praktikak egiten
direneko enpresa ideia-iturri egokia izan daiteke proiekturako. Nolanahi ere, komenigarria
izango da tutoreak garatu ahal izango diren zenbait proiektu teknikoki bideragarri eskura
izatea.
Ondoren, proiektua garatzeko eredu bati jarraituz, haren faseak landuko dira:
− Diseinua.
− Plangintza.
− Gauzatzea eta jarraipena egitea.
− Amaiera eta ebaluazioa.
Azkenik, talde bakoitzak proiektuaren aurkezpena eta defentsa prestatu eta gauzatuko
du, eta, horretarako, informazioaren eta komunikazioaren teknologietan oinarritutako
aurkezpen-teknikak erabiliko ditu.
Modulu hau antolatzeko garaian, irakatsi eta ikasteko metodologia aktiboak erabiltzea
proposatzen da, hala nola talde-lana eta PBL-AOI (Problem Based Learning - Arazoetan
Oinarritutako Ikaskuntza). Zehazki, zikloko zenbait moduluren konpetentziak zeharka
bilduko dituzten proiektuen garapenean berariaz oinarritutako PBL metodologia erabil
daiteke. Metodologia horiek ikaslea behartzen dute problemak identifikatzera, horiek
konpontzeko hautabideak bilatzera, horretarako beharrezko baliabideak abian jartzera
eta informazioa behar bezala kudeatzera.
Gainera, metodologia horiek banako laneko uneak sustatzen dituzte, eta lan horiek
garrantzi handikoak dira taldea osatzen duten ikasleetako bakoitzak proiektua
defendatzean erakutsi beharko dituen ezagutzak eta konpetentziak eskuratzeko.
Bestalde, talde-lanak harreman-konpetentziak garatzen ditu ikasleengan, eta taldeen

funtzionamenduarekin eta ondoriozko guztiarekin ohitzen ditu ikasleak: talde-
antolamenduarekin, rolen eta zereginen banaketarekin, pertsonen arteko
komunikazioarekin, gatazken ebazpenarekin, eta abar.
Ikasleen autoikaskuntza osatzeko, proiektu-talde bakoitzari aldizka jarraipen bat egitea

proposatzen da, ikaskuntza gidatzeko eta taldeari finkatutako helburuen barruan eusteko.
AUTOMOZIOA
89
Gainera, sortzen diren beharren arabera, laguntzako azalpen edo mintegiren bat
programatzea gomendatzen da, proiektua garatzeko beharrezkoak diren berariazko
edukiei edo metodologiei buruzko ezagupenetan gabeziak betetzeko.
Azkenik, talde bakoitzak landutako proiektuaren azalpen bat egitea proposatzen da, bi
helburu hauekin:
- Proiektua garatzean ikasle bakoitzak bereganatutako konpetentzia teknikoak

ebaluatzea.
- Komunikazioari dagokionez, ikasleen konpetentzia pertsonalak eta sozialak
ebaluatzea.
Azalpena prestatu eta garatzeko, ikasleei teknologia berriak erabil ditzaten proposatuko
zaie (diapositiba-aurkezpenak, web-orrien formatuak, etab. lantzeko informatika-
aplikazioak). Horretarako, proiekzio-kanoiak eta ordenagailuak ere erabiliko dituzte,
etorkizunean lanaren jardunean erabilgarriak izango dituzten erremintekin ohitzeko.
Modulua ebaluatzeko garaian, garrantzitsutzat hartzen da proiektua azken produktu gisa

ebaluatzea eta jarraitutako prestaketa-prozesua ere ebaluatzea, alderdi hauei buruzko
informazioa jasota: lan-taldearen funtzionamendua, kide bakoitzak eginkizunean eta, oro
har, proiektuan duen inplikazioa, taldearen baitan sortutako zailtasunak, ikasle bakoitzak
bereganatutako konpetentzia pertsonalak eta sozialak, etab.
Era berean, kalifikazioaren zati batean, proiektuaren azalpenari eta defentsari buruz
irakasleak egindako balorazioa jasotzea proposatzen da. Zehazki, azalpenaren
ebaluazio-adierazleetako batzuk honako hauek izan daitezke:
o Proiektuaren aurkezpenak duen diseinu-kalitatea.

o Aurkezpenean laguntzako baliabideak erabiltzea: informatika-baliabideak,
ereduak edo maketak, etab.
o Azalpenaren argitasuna.
o Azalpenaren antolamendua.
o Azalpenaren bizitasuna.
o Azalpenaren eraginkortasuna.
o Erakutsitako komunikazio-trebeziak: ahots-tonua, mintzamena, hitzik gabeko
komunikazioa...
o Irakasle ebaluatzaileek egindako galderei erantzuteko gaitasuna.
Behar-beharrezkoa izango da taldeko ikasle guztiek bete-betean parte hartzea proiektua

babestean. Horrela, norbanako ebaluazioa egin ahal izango da, eta ikasle bakoitzak
moduluarekin lotzen diren ikaskuntzaren emaitzak lortu dituela erakutsi ahal izango du.
Hala, taldea osatzen duten kide guztiek proiektua garatzen lagundu dutela ziurtatzen
saiatu beharko da.
Azkenik, proiektuan parte hartzen duen talde bakoitzari erantzun xehatua ematea
gomendatzen da. Erantzun horretan, produktuari buruzko ebaluazioaren, eta haren
prozesuaren eta azalpenaren gune sendoak eta ahulguneak azpimarratuko dira. Horrela,
ikasleei lagundu egingo zaie aurrerantzean euren ibilbide profesionalean garatu eta
azaldu beharreko proiektuetan egin litezkeen hobekuntzak identifikatzen.
AUTOMOZIOA
90
10
10. lanbide-modulua
10. lanbide-modulua: INGELES TEKNIKOA

INGELES TEKNIKOA
a) Aurkezpena
Lanbide-modulua: Ingeles teknikoa

Kodea: E-200
Heziketa-zikloa:
Automozioa
Maila: Goiko maila
Iraupena: 40 ordu
Kurtsoa: 2.a
Kreditu kop.:
Ingelesa
Kualifikazioen Europako Esparruko funtsezko

Helburu orokorrak:
konpetentziak

1. Tituluaren lanbide-esparruarekin, prestakuntza pertsonalarekin eta eskainitako
produktuarekin/zerbitzuarekin lotutako ahozko informazioa interpretatu eta erabiltzen du, eta
haren ezaugarriak eta propietateak, enpresa motak eta horien kokapena identifikatu eta
deskribatzen du.
a) Zuzeneko mezuaren, telefono bidezkoaren edo entzunezko beste bitarteko baten

bidezkoaren xedea ezagutu du.
b) Ahozko mezu zehatzak adierazi ditu egoera puntualak ebazteko: hitzordu bat,
produktu bat igortzeko/jasotzeko datak eta baldintzak, makina/gailu baten
oinarrizko funtzionamendua.
c) Ahozko argibideak ezagutu ditu eta enpresaren testuinguruan emandako
adierazpenei jarraitu die.
d) Sektorearen berezko produktuak edo zerbitzuak deskribatzeko termino tekniko
zehatzak erabili ditu.
e) Mezu bat bere elementu guzti-guztiak ulertu beharrik gabe orokorrean
konprenitzea zeinen garrantzitsua den konturatu da.
f) Emandako informazioen ideia nagusiak laburbildu ditu bere hizkuntza-baliabideak
erabilita.
g) Beharrezkotzat jo duenean diskurtsoa edo horren zati bat berriz formulatzeko
eskatu du.
h) Laneko elkarrizketa baterako aurkezpen pertsonala prestatu du.
i) Lan-ingurunean garatu beharreko konpetentziak deskribatu ditu.
2. Sektorearen eta nazioarteko merkataritza-transakzioen berezko dokumentuak interpretatu

eta betetzen ditu: ezaugarriei eta funtzionamenduari buruzko eskuliburua, eskabide-orria,
jasotze- edo entrega-orria, fakturak, erreklamazioak.
AUTOMOZIOA
91
a) Berariazko informazioa atera du eskainitako produktuarekin edo zerbitzuarekin

lotutako mezuetatik (publizitate-liburuxkak, funtzionamenduari buruzko
eskuliburua) eta bizitza profesionalarekin zerikusia duten eguneroko alderdietatik.
b) Merkataritza-transakzioei buruzko dokumentuak identifikatu ditu.
c) Euskarri telematikoen bitartez (e-posta, faxa, besteak beste) hartutako mezua
interpretatu du.
d) Sektoreko web-orri bateko oinarrizko informazioak identifikatu ditu.
e) Dagokion lanbide-esparruko merkataritza-dokumentazioa eta berariazko
dokumentazioa bete ditu.
f) Lanbidearen berezko terminologia eta hiztegia zuzen erabili ditu.
g) Aurkezpenetan eta agurretan, prestatu beharreko dokumentuaren berezko
adeitasun-formulak erabili ditu.
h) Bere lanbide-ingurunearekin erlazionatutako testuen laburpenak egin ditu.
i) Profilarekin lotutako okupazioak eta lanpostuak identifikatu ditu.
j) Bere konpetentziako lan-prozesu bat deskribatu eta sekuentziatu du.
k) Lan-ingurunean garatu beharreko konpetentziak deskribatu ditu.
l) Nork bere prestakuntza eta lanbide-konpetentziak aurkezteko Europako
herrialdeetan erabilitako jarraibideen araberako Curriculum Vitaea egin du.
3. Komunikazio-egoeretan jarrera eta portaera profesionalak identifikatu eta aplikatzen ditu,

herrialde bakoitzarekin ezarritako protokolo-arauak eta haren ohiturak errespetatuz.
a) Atzerriko hizkuntza hitz egiten den erkidegoko ohitura eta usadioen ezaugarri
esanguratsuenak definitu ditu.
b) Herrialdearen berezko gizarte- eta lan-harremanetako protokoloak eta arauak
deskribatu ditu.
c) Sektorearen berezko alderdi sozio-profesionalak identifikatu ditu edozein testu
motatan.
d) Atzerriko hizkuntza hitz egiten den herrialdearen berezko gizarte-harremanetako
protokoloak eta arauak aplikatu ditu.
e) Beste herrialdearen berezko balioak eta ohiturak identifikatu eta bere jatorrizko
herrialdekoekin lotu ditu, antzekotasunak eta desberdintasunak ezartzearren.
1. PROFILAREKIN LOTUTAKO AHOZKO MEZUAK ULERTZEA ETA SORTZEA
- Sektoreko mezu profesionalak eta egunerokoak ezagutzea.

- Zuzeneko mezuak, telefono bidezkoak eta grabatutakoak
identifikatzea.
- Ideia nagusia eta bigarren mailako ideiak bereiztea.
- Beste hizkuntza-baliabide batzuk ezagutzea: gustuak eta
lehentasunak, iradokizunak, argudioak, argibideak, baldintzaren eta
zalantzaren adierazpena eta bestelakoak.
- Ahozko mezuak igortzeko erabiltzen diren erregistroak hautatzea.
prozedurazkoak
- Ahozko diskurtsoa mantentzea eta jarraitzea: sostengua ematea,
ulertzen dela erakustea, argitzeko eskatzea, eta bestelakoak
- Intonazioa, ahozko testuaren kohesio-baliabide gisa.
- Nahikoa ulertzeko soinuak eta fonemak egoki sortzea.
- Gizarte-harremanen markatzaile linguistikoak, adeitasun-arauak eta
erregistro-desberdintasunak hautatzea eta erabiltzea.
- Laneko elkarrizketa bat prestatzea, dituen prestakuntza eta motibazio
pertsonalak aurkezteko.
AUTOMOZIOA
92

- Sektoreko terminologia espezifikoa.
- Gramatika-baliabideak: aditz-denborak, preposizioak, adberbioak,
lokuzio preposizionalak eta adberbialak, erlatibozko perpausak,
kontzeptuzkoak zehar-estiloa, eta bestelakoak.
- Hots eta fonema bokalikoak eta kontsonantikoak. Konbinazioak eta
elkarteak.
- Lan-elkarrizketa baten gaikako atalak.
- Atzerriko hizkuntzak lanbide-munduan duen garrantziaz konturatzea.

- Ulertzeko eta ulertarazteko interesa izatea eta hori errespetatzea.
- Informazio-trukean bete-betean parte hartzea.
jarrerazkoak
- Atzerriko hizkuntzan komunikatzeko norberaren gaitasunaz jabetzea.
- Hizkuntza bakoitzaren berezko adeitasun-arauak eta erregistro-
desberdintasunak errespetatzea.
2. PROFILAREKIN LOTUTAKO IDATZIZKO MEZUAK INTERPRETATZEA ETA

ADIERAZTEA
- Mezuak formatu desberdinetan ulertzea: eskuliburuak, liburuxkak, eta

oinarrizko artikulu profesionalak eta egunerokoak.
- Ideia nagusia eta bigarren mailako ideiak bereiztea.
- Erlazio logikoak ezagutzea: aurkakotasuna, kontzesioa, konparazioa,
baldintza, kausa, helburua, emaitza.
- Denbora-erlazioak bereiztea: aurrekotasuna, gerokotasuna,
aldiberekotasuna.
- Sektorearen berezko testu erraz profesionalak eta egunerokoak
prozedurazkoak lantzea.
- Puntuazio-markak erabiltzea.
- Lexikoa hautatzea, egitura sintaktikoak hautatzea, horiek egoki
erabiltzeko eduki adierazgarria hautatzea.
- Testu koherenteak lantzea.
- Lan-ingurunearekin lotzen den lan-eskaintza bateko iragarkien atalak
ulertzea.
- Dagokion profilarekin lotutako lan-eskaera prestatzea: curriculuma eta
gutun eragingarria.
- Euskarri telematikoak: faxa, e-posta, burofaxa, web-orriak.

- Hizkuntzaren erregistroak.
- Nazioarteko transakzioekin lotutako dokumentazioa: eskabide-orria,
kontzeptuzkoak
jasotze-orria, faktura.
- Europako Curriculum Vitaearen eredua.
- Heziketa-zikloarekin lotutako konpetentziak, lanbideak eta lanpostuak.
- Ulertzeko eta ulertarazteko interesa izatea eta hori errespetatzea.

- Beste kultura batzuen alderdi profesionalekiko interesa erakustea.
jarrerazkoak - Beste kultura eta gizarteetako ohiturak eta pentsamoldea
errespetatzea.
- Testuaren garapenean koherentziaren premia baloratzea.
AUTOMOZIOA
93
3. HERRIALDEAREN BEREZKO ERREALITATE SOZIOKULTURALA ULERTZEA
- Komunikazio-egoera bakoitzerako kultura-elementu esanguratsuenak

interpretatzea.
prozedurazkoak - Enpresaren irudi ona proiektatzeko portaera sozioprofesionala
eskatzen duten egoeretan baliabide formalak eta funtzionalak
erabiltzea.
- Atzerriko hizkuntza (ingelesa) mintzatzen den herrialdeen elementu

kontzeptuzkoak
soziolaboral esanguratsuenak.
- Nazioarteko harremanetan arau soziokulturalak eta protokolokoak

jarrerazkoak baloratzea.
- Bestelako usadioak eta pentsamoldeak errespetatzea.
iradokitzen ditugu:
1) Sekuentziazioa
Eduki-multzoen aurkezpenak prestakuntza-prozesua errazten ez duenez eta horren

premiei erantzuten ez dienez, behar-beharrezkoa da multzo horiekin laneko
testuinguruko hizkuntza-komunikazioko egoera bati konponbidea aurkitzeko
beharrezkoak diren ulermenezko eta adierazpenezko gaitasunak lortzeari lehentasuna
emango dien ibilbide didaktiko bat antolatzea.
Modulu honen programazioa antolatzeko, prozedurek irakasteko prozesua zuzen

dezaten proposatzen da, berebiziko garrantzia baitute hizkuntza bat komunikazio-tresna
gisa irakasteko. Gainera, berehala erabilgarri izateak motibazioa sortzen du
irakasleengan. Lanbidearen berezko komunikazio-egoera batek prozedura jakin batzuk
dakartza eta horiek kontrolpean izan behar dira egoera eraginkortasunez konponduko
bada. Eduki lexikalek, morfologikoek eta sintaktikoek ez lukete inongo zentzurik ulertu
edo adierazi behar den mezu bat eraman edo transmitituko ez balute.
Horrenbestez, oinarrizko lau hizkuntza-gaitasunak, hots, entzumena, irakurmena,

mintzamena eta idazmena garatzea da lortu beharreko helburua.
Ikasleek nolabaiteko segurtasunarekin moldatu beharko dute atzerriko hizkuntzan beren
lanpostuak aurkezten dizkien egoeren aurrean.
Irakasleek erabiliko dituzten metodologia eta materialak alde batera utzirik, lanbidearen
berezko egoera erraz bat aukeratzea oso baliagarria izango da ikasleak beren
ikaskuntzan bertan inplikatzeko. Egoera horren inguruan antolatuko dira dagozkion
gramatika-egoerak (aditz-denbora, hiztegia, etab.), hizkuntza-erregistroarekin, arau edo
protokolo sozial edota profesional egokiekin batera.
Beharbada komenigarria izango litzateke hasieran modulua ikasleei aurkeztean horiekin

batera gogoeta egitea, etorkizunean bizitza profesionalean aurrez aurre izango dituzten
egoera ohikoenak zein izango diren ondorioztatzeko, eta lan egingo duten produkzio-
sektorean atzerriko hizkuntza zein beharrezkoa izango duten eta beste ohitura eta
kultura batzuetara irekitzea zein aberasgarria izango den konturatzeko. Gogoeta horrek
ikasteko aukeretan irmotu beharko lituzke, gero eta autonomoagoak izan daitezen eta
sortzen zaizkien arazoak konpontzeko gaitasuna izan dezaten beren lanpostuetan
daudenean. Komenigarria da atzerriko hizkuntzak zikloko beste modulu batzuekin duen
AUTOMOZIOA
94
zeharkako erlazioa behin eta berriz azpimarratzea, jakitun izan daitezen zein lanbide-

profiletarako prestatzen ari diren.
Azkenik, kontuan izan behar da, halaber, aurreko hezkuntza-etaparen ondorio den
ingelesezko oinarrizko prestakuntza. Esperientziak erakusten digunez, ikaskuntza
horretan zehar eskuratutako lorpenak askotarikoak izaten dira, gazte bakoitzaren
idiosinkrasia pertsonalaren parekoak ia.
Komunikazio-gaitasun batzuk urriak direla irizten bazaio edo taldearen aniztasunean

oinarrizko ezagutzak homogeneizatu beharra antzematen bada, dagozkion ezagutzak
osatu edo indartzeari ekingo zaio. Horretarako beharrezkoak diren unitate didaktikoak
definituko dira.
Hizkuntza lanbide-munduan komunikatzeko tresna bezala ulertuta, metodo aktiboa eta

parte-hartzailea erabiltzen da ikasgelan.
Ahozko hizkuntzari garrantzi berezia eman beharko zaio, egungo egoera profesionalek
eta globalizazioak hori eskatzen baitute.
Ikasgelan ingelesa erabiltzen da beti eta irakasleak etengabe bultzatzen ditu ikasleak
hura erabiltzera, nahiz eta zuzen mintzatu ez. Irakasleak konfiantza eman beharko dio
ikasle bakoitzari, komunikatzeko aukeren jakitun izan dadin, aukerak baditu-eta.
Lehentasuna emango zaio mezuaren ulermenari zuzentasun gramatikalaren gainetik, eta
ahoskera eta jarioa azpimarratuko dira, mezua hartzailearengana igarotzeko
baldintzatzaileak dira-eta.
Talde-lanak gazteen hasierako lotsa gainditzen laguntzen du. Halaber, audio- eta bideo-
grabazioak erabiliko dira, bere burua behatzeak eta bere akatsak aztertzeak ikaskuntza
bere alderdi neketsuenean hobetzen lagun diezaion ikasleari, hots, ahozko mezuak
sortzen. Hizkuntza bat ikasteak pertsonaren alderdi guztiak mobilizatzea eskatzen du,
oso jarduera konplexua da-eta.
Irakasteko eta ikasteko prozesuan aplikatutako komunikazio-metodologia sektoreko

enpresak (ahal dela ingelesak) bisitatuz edo jarduneko langileak gonbidatuz aberats
daiteke. Hartara, lanbide-ingurunetik datozen eta lan-esperientzia duten horiek
lanpostuaren ikuspegia, zailtasunak eta abantailak azalduko dizkiete etorkizuneko
profesionalei.
Metodo/testuliburu bat eta metodoak berak dakarren audio- eta bideo-materiala

erabiltzeaz gain, ikastetxeak dituen beste audio- eta bideo-euskarri batzuk ere erabiliko
dira, betiere lanbide-egoerak ardatz dituztenak. Halaber, benetako materialarekin lan
egingo da: kartak, fakturak, gidak eta liburuxkak, eta web-orri ingelesak kontsultatuko
dira.
Hizkuntza bat eskuratzea ikastunaren barne-faktore askoren emaitza da, eta pertsona
bakoitzak behar, estilo, erritmo eta interes desberdinak ditu. Horregatik, beren
beharretara egokitzen diren mota desberdinetako materialak (idatzizkoak, ahozkoak,
irudiak, musika, teknologia berriak, etab.) eskaini behar zaizkie ikasleei.
Teknologia berriak ezin dira ikaskuntzatik kanpo geratu, lan-munduan eta gizartean ere
ez baitira kanpoan geratuko: Internet, e-posta, burofaxa, etab.
AUTOMOZIOA
95
Irakasleek dinamizatzaile eta bideratzaile gisa jardungo dute ikasgelan ahozko ingelesa
erabil dadin, egoerak ahalik eta sinesgarrienak izan daitezen, eta ikasleak ahalik eta
gehien inplikatuko dituzte beren ikaskuntzan eta materiala bilatzeko eta erabiltzeko
lanetan.
 Lehentasunez, ingurune profesionalarekin lotutako materialak erabiltzea: erabilera-
eskuliburuak, liburuxkak, piezen edo produktuen krokisak, zenbakiak, datak, orduak,
eskainitako produktuaren edo zerbitzuaren ezaugarri deskribatzaileak.
 Sektoreko enpresei edota produktuei eta zerbitzuei buruzko ingelesezko publizitate-
materialak aztertzea, erabilitako hiztegi teknikoa eta adjektiboak barne.
 Arazo errazak konpontzea: bezeroen galderak, istripu txikiak, unean uneko
azalpenak.
 Bisitan datorren bezero atzerritar bati enpresaren edo lanpostuaren inguruko
informazio laburrak ematea.
 Unean uneko oharrak egitea norbaiti edo norbaiten mandatua uzteko, zereginari
buruzko zehaztasunak emateko, entregatzeko datak edo kantitateak adierazteko,
sortutako arazoen berri emateko.
 Lanpostu baterako curriculum vitaea aurkeztea txartel eragingarriarekin batera,
prentsako edo telebistako lan-iragarki bat ulertzea, etab.
 Faktura / ordainketa-gutuna edota bidalketa/entrega baten onarpena aurkeztea eta
azaltzea.
 Ikasgelan lanbidearen egoera bat simulatzen duen ikasle talde baten elkarrizketak
bideoz grabatzea, geroago aztertzeko.
AUTOMOZIOA
96
11
11
. lanbide-modulua
11. lanbide-modulua: LANEKO PRESTAKUNTZA ETA ORIENTABIDEA

LANEKO PRESTAKUNTZA ETA ORIENTABIDEA
a) Aurkezpena
Lanbide-modulua: Laneko prestakuntza eta orientabidea

Kodea: 0299
Heziketa-zikloa:
Automozioa
Maila: Goiko maila
Iraupena: 99 ordu
Kurtsoa: 1.a
Kreditu kop.: 5
Laneko prestakuntza eta orientabidea

1. Lan-munduratzeko eta bizitza osoan ikasteko hautabideak identifikatu ondoren, lan-aukerak
hautatzen ditu.
a) Etengabeko prestakuntzaren garrantzia baloratu du, enplegatzeko aukerak

zabaltzeko eta produkzio-prozesuaren eskakizunetara egokitzeko funtsezko
faktore gisa.
b) Tituluaren lanbide-profilari lotutako prestakuntza-ibilbidea eta ibilbide profesionala
identifikatu ditu.
c) Profilari lotutako lanbide-jarduerarako eskatzen diren gaitasunak eta jarrerak
zehaztu ditu.
d) Tituludunarentzako enplegu-sorgune eta lan-munduratzeko gune nagusiak
identifikatu ditu.
e) Lana bilatzeko prozesuan erabiltzen diren teknikak zehaztu ditu.
f) Tituluari lotutako lanbide-sektoreetan autoenplegurako hautabideak aurreikusi ditu.
g) Erabakiak hartzeko nortasuna, helburuak, jarrerak eta norberaren prestakuntza
baloratu ditu.
2. Talde-laneko estrategiak aplikatzen ditu, eta erakundearen helburuak lortzeko duten

eraginkortasuna baloratzen du.
a) Profilari lotutako lan-egoeretan talde-lanak dituen abantailak baloratu ditu.

b) Benetako lan-egoera batean osa daitezkeen lan-taldeak identifikatu ditu.
c) Lan-talde ez-eraginkorraren aldean, talde eraginkorrak dituen ezaugarriak zehaztu
ditu.
AUTOMOZIOA
97
d) Taldekideek bere gain hartutako denetako eginkizunen eta iritzien beharra ontzat
baloratu du.
e) Taldekideen artean gatazkak sortzeko aukera erakundeen alderdi ezaugarritzat
onartu du.
f) Gatazka motak eta horien sorburuak identifikatu ditu.
g) Gatazkak konpontzeko prozedurak zehaztu ditu.
3. Lan-harremanen ondoriozko eskubideak baliatu eta betebeharrak betetzen ditu, eta lan-
kontratuetan horiek onartzen ditu.
a) Lan-zuzenbidearen oinarrizko kontzeptuak identifikatu ditu.

b) Enpresaburuen eta langileen arteko harremanetan esku hartzen duten erakunde
nagusiak bereizi ditu.
c) Laneko harremanaren ondoriozko eskubideak eta betebeharrak zehaztu ditu.
d) Kontratazio modalitate nagusiak sailkatu ditu, eta kolektibo jakin batzuentzat
kontratazioa sustatzeko neurriak identifikatu ditu.
e) Lan-bizitza eta familia-bizitza bateragarri egiteko indarrean dagoen legeriak
ezarritako neurriak baloratu ditu.
f) Laneko harremanak aldatu, eten eta deuseztatzearen arrazoiak eta ondorioak
identifikatu ditu.
g) Soldata-ordainagiria aztertu du eta haren osagai nagusiak identifikatu ditu.
h) Gatazka kolektiboko neurriak eta gatazkak ebazteko prozedurak aztertu ditu.
i) Tituluarekin zerikusia duen lanbide-sektore bati aplikatzekoa zaion hitzarmen
kolektiboan adostutako lan-baldintzak zehaztu ditu.
j) Lan-antolamenduaren ingurune berrien ezaugarriak identifikatu ditu.
4. Estalitako kontingentzien aurrean, Gizarte Segurantzako sistemaren babes-ekintza zehazten

du eta prestazio mota guztiak identifikatzen ditu.
a) Herritarren bizi-kalitatea hobetzeko funtsezko oinarri gisa baloratu du Gizarte

Segurantzaren eginkizuna.
b) Gizarte Segurantzak estaltzen dituen kontingentziak adierazi ditu.
c) Gizarte Segurantzako sisteman dauden araubideak identifikatu ditu.
d) Gizarte Segurantzako sistemaren barruan enpresaburuaren eta langilearen irudiak
dituen betebeharrak identifikatu ditu.
e) Suposizio sinple batean, langilearen kotizazio-oinarriak, eta langilearen eta
enpresaburuaren irudiari dagozkion kuotak identifikatu ditu.
f) Gizarte Segurantzako sistemaren prestazioak sailkatu eta eskakizunak identifikatu
ditu.
g) Legez egon daitezkeen langabezia-egoerak zehaztu ditu.
h) Oinarrizko kontribuzio-mailari dagokion langabezia-prestazioaren iraupena eta
kopurua kalkulatu ditu.
5. Bere jardueraren ondoriozko arriskuak ebaluatzen ditu, lan-inguruneko lan-baldintzak eta

arrisku-faktoreak aztertuta.
a) Enpresaren esparru eta jarduera guztietan prebentzioaren kulturak duen

garrantzia baloratu du.
b) Lan-baldintzak langilearen osasunarekin erlazionatu ditu.
c) Jardueraren arrisku-faktoreak eta horien ondoriozko kalteak sailkatu ditu.
AUTOMOZIOA
98
d) Tituluaren lanbide-profilari lotutako lan-ingurunean ohikoenak diren arrisku-

egoerak identifikatu ditu.
e) Enpresan dauden arriskuak ebaluatu ditu.
f) Lanbide-profilari lotutako lan-inguruneetan, prebentziorako garrantzitsuak diren
lan-baldintzak zehaztu ditu.
g) Tituluaren lanbide-profilari lotutako kalte profesionalen motak sailkatu eta
deskribatu ditu, bereziki lan-istripuei eta lanbide-gaixotasunei dagokienez.
6. Enpresa txiki batean, arriskuen prebentziorako plana egiten laguntzen du, inplikatutako
agente guztien erantzukizunak identifikatuta.
a) Laneko arriskuen prebentzioan dauden eskubide eta betebehar nagusiak zehaztu

ditu.
b) Enpresan prebentzioa kudeatzeko moduak sailkatu ditu, laneko arriskuen
prebentzioari buruzko araudian ezarritako irizpideen arabera.
c) Arriskuen prebentzioari dagokionez, enpresan langileak ordezkatzeko moduak
zehaztu ditu.
d) Laneko arriskuen prebentzioarekin zerikusia duten erakunde publikoak identifikatu
ditu.
e) Enpresan, larrialdirik izanez gero jarraitu beharreko jardun-sekuentziazioa barne
hartuko duen prebentzio-plana izatearen garrantzia baloratu du.
f) Tituludunaren lanbide-sektorearekin lotutako lantoki baterako prebentzio-planaren
edukia zehaztu du.
g) Enpresa txiki edo ertain baterako larrialdi- eta ebakuazio-plan bat pentsatu du.
7. Prebentzio- eta babes-neurriak aplikatzen ditu, eta tituluari lotutako lan-inguruneko arrisku-
egoerak aztertzen ditu.
a) Kalteak sorburuan saihesteko eta, saihestezinak badira, haien ondorioak ahalik

eta gehien murrizteko aplikatu behar diren prebentzio-teknikak, eta norbera eta
taldea babestekoak zehaztu ditu.
b) Mota guztietako segurtasun-seinaleen esanahia eta hedadura aztertu ditu.
c) Larrialdietarako jardun-protokoloak aztertu ditu.
d) Larrialdietan, larritasun-maila desberdinetako biktimak daudenean, zaurituak
sailkatzeko teknikak identifikatu ditu.
e) Istripuaren lekuan bertan hainbat kalteren aurrean aplikatu beharreko lehen
laguntzetako oinarrizko teknikak identifikatu ditu, baita botikinaren osaera eta
erabilera ere.
f) Langileen osasuna zaintzeko eskakizunak eta baldintzak zehaztu ditu, eta
prebentzio-neurri gisa duten garrantzia adierazi du.
AUTOMOZIOA
99
1. LAN MUNDURATZEKO ETA BIZITZA OSOAN IKASTEKO PROZESUA
- Lan-ibilbiderako interes, gaitasun eta motibazio pertsonalak aztertzea.

- Tituluari lotutako prestakuntza-ibilbideak identifikatzea.
- Tituluaren lanbide-sektorea zehaztu eta aztertzea.
- Norberaren ibilbidea planifikatzea:
 Beharrekin eta hobespenekin bateragarriak izango diren epe
ertain eta luzerako lan-helburuak ezartzea.
prozedurazkoak  Uneko eta gerorako pentsatutako prestakuntzarekiko helburu
errealistak eta koherenteak.
- Ibilbide-planaren, prestakuntzaren eta helburuen arteko koherentzia
norberak egiaztatzeko zerrenda bat ezartzea.
- Lan-munduratzeko beharrezko dokumentuak betetzea (aurkezpen-
gutuna, curriculum vitaea...), eta test psikoteknikoak eta elkarrizketa
simulatuak egitea.
- Lana bilatzeko teknikak eta tresnak.

- Erabakiak hartzeko prozesua.
kontzeptuzkoak
- Sektoreko enpresa txiki, ertain eta handietan lana bilatzeko prozesua.
- Europan ikasi eta enplegatzeko aukerak. Europass, Ploteus.
- Tituludunaren lan- eta lanbide-ibilbiderako etengabeko prestakuntzak

duen garrantzia baloratzea.
- Norberaren ikaskuntzaz arduratzea. Eskakizunak eta aurreikusitako
jarrerazkoak emaitzak ezagutzea.
- Autoenplegua lan-munduratzeko hautabidetzat baloratzea.
- Lan-munduratze egokirako lan-ibilbideak baloratzea.
- Lanarekiko konpromisoa. Lortutako trebakuntza baliaraztea.
2. GATAZKA ETA LAN TALDEAK KUDEATZEA
- Antolakundea pertsona-talde gisa aztertzea.

- Antolamendu-egiturak aztertzea.
- Kideek lan-taldean izan ditzaketen eginkizunak aztertzea.
- Antolakundeetako gatazken sorrera aztertzea: espazioak, ideiak eta
proposamenak partekatzea.
prozedurazkoak
- Gatazka motak, esku-hartzaileak eta horien abiapuntuko jarrerak
aztertzea.
- Gatazkak ebazteko moduak, bitartekotza eta jardunbide egokiak
aztertzea.
- Lan-taldeen sorrera aztertzea.
- Enpresa baten antolamendu-egitura, xede bat lortzeko pertsona-talde

gisa.
- Talde motak sektoreko industrian, dituzten eginkizunen arabera.
- Lan-taldeen sorrera aztertzea.
- Komunikazioa, taldeak sortzean arrakasta lortzeko oinarrizko
kontzeptuzkoak
elementu gisa.
- Lan-talde eraginkorraren ezaugarriak.
- Gatazka zehaztea: haren ezaugarriak, sorburuak eta etapak.
- Gatazka ebatzi edo deuseztatzeko metodoak: bitartekotza,
adiskidetzea eta arbitrajea.
- Enpresa-helburuak lortzeko pertsonen ekarpena baloratzea.

jarrerazkoak
- Antolamenduaren eraginkortasunean talde-lanak dituen abantailak eta
AUTOMOZIOA
100
eragozpenak baloratzea.

- Talde-lanerako funtsezko faktoretzat komunikazioa baloratzea.
- Lan-taldeetan sor daitezkeen gatazkak ebazteko partaidetzazko
jarrera izatea.
- Gatazkak ebazteko sistemak aztertzea.
3. LAN KONTRATUAREN ONDORIOZKO LAN BALDINTZAK
- Lan-zuzenbidearen iturriak aztertzea eta hierarkiaren arabera

sailkatzea.
- Langileen Estatutuari buruzko Legearen Testu Bateginean arautzen
diren lan-jardueren ezaugarriak aztertzea.
prozedurazkoak - Kontratu-modalitate ohikoenak formalizatu eta alderatzea, haien
ezaugarrien arabera.
- Nomina interpretatzea.
- Dagokion lanbide-jarduerako sektorerako hitzarmen kolektiboa
aztertzea.
- Lan-zuzenbidearen oinarrizko iturriak: Konstituzioa, Europar

Batasunaren arteztarauak, Langileen Estatutua, Hitzarmen
Kolektiboa.
- Lan-kontratua: kontratuaren elementuak, ezaugarriak eta
formalizazioa, gutxieneko edukiak, enpresaburuaren betebeharrak,
enpleguari buruzko neurri orokorrak.
- Kontratu motak: mugagabeak, prestakuntzakoak, aldi baterakoak,
lanaldi partzialekoak.
- Lanaldia: iraupena, ordutegia, atsedenaldiak (laneko egutegia eta
kontzeptuzkoak jaiegunak, oporrak, baimenak).
- Soldata: motak, ordainketa, egitura, aparteko ordainsariak, soldataz
kanpoko eskuratzeak, soldata-bermeak.
- Soldata-kenkariak: kotizazio-oinarriak eta ehunekoak, PFEZ.
- Kontratua aldatu, eten eta deuseztatzea.
- Ordezkaritza sindikala: sindikatuaren kontzeptua, sindikatzeko
eskubidea, enpresa-elkarteak, gatazka kolektiboak, greba, ugazaben
itxiera.
- Hitzarmen kolektiboa. Negoziazio kolektiboa.
- Lan-antolamenduaren ingurune berriak: kanpora ateratzea, telelana…
- Lana arautzearen beharra baloratzea.

- Dagokion lanbide-jarduerako sektorearen lan-harremanetan
aplikatzen diren arauak ezagutzeko interesa.
- Aurreikusitako legezko bideak laneko gatazken ebazpide gisa aintzat
hartzea.
jarrerazkoak
- Langileen kontratazioan etika eskaseko eta legez kanpoko jardunak
baztertzea, batez ere premia handienak dituzten kolektiboei
dagokienez.
- Gizartea hobetzeko agente gisa, sindikatuen eginkizuna aintzat hartu
eta baloratzea.
4. GIZARTE SEGURANTZA, ENPLEGUA ETA LANGABEZIA
- Gizarte Segurantzako sistema orokorra unibertsala izateak duen

prozedurazkoak garrantzia aztertzea.
- Gizarte Segurantzaren prestazioei buruzko kasu praktikoak ebaztea.
kontzeptuzkoak - Gizarte Segurantzako sistema: aplikazio-esparrua, egitura,
AUTOMOZIOA
101
araubideak, erakunde kudeatzaileak eta laguntzaileak.

- Enpresaburuen eta langileen betebehar nagusiak Gizarte
Segurantzaren arloan: afiliazioak, altak, bajak eta kotizazioa.
- Babes-ekintza: osasun-asistentzia, amatasuna, aldi baterako
ezintasuna eta ezintasun iraunkorra, baliaezintasun gabeko lesio
iraunkorrak, erretiroa, langabezia, heriotza eta biziraupena.
- Prestazioen motak, eskakizunak eta kopurua.
- Langileak euren eskubideen eta betebeharren inguruan aholkatzeko
sistemak.
- Herritarren bizi-kalitatea hobetzeko Gizarte Segurantzaren eginkizuna

aintzat hartzea.
jarrerazkoak
- Gizarte Segurantzarako kotizazioan nahiz prestazioetan iruzurrezko
jokabideak gaitzestea.
5. ARRISKU PROFESIONALAK EBALUATZEA
- Lan-baldintzak aztertu eta zehaztea.

- Arrisku-faktoreak aztertzea.
- Segurtasun-baldintzei lotutako arriskuak aztertzea.
- Ingurumen-baldintzei lotutako arriskuak aztertzea.
prozedurazkoak
- Baldintza ergonomikoei eta psikosozialei lotutako arriskuak aztertzea.
- Enpresaren arrisku-esparruak identifikatzea.
- Lanbide-eginkizunaren araberako arrisku-protokoloa ezartzea.
- Lan-istripuaren eta lanbide-gaixotasunaren artean bereiztea.
- Arrisku profesionalaren kontzeptua.

- Enpresan arriskuak ebaluatzea, prebentzio-jardueraren oinarrizko
elementu gisa.
kontzeptuzkoak
- Profilari lotutako lan-ingurunearen berariazko arriskuak.
- Antzemandako arrisku-egoeren ondorioz langilearen osasunean
eragin daitezkeen kalteak.
- Lanbide-jardueraren fase guztietan prebentzioaren kulturak duen

garrantzia.
- Lanaren eta osasunaren arteko lotura baloratzea.
jarrerazkoak
- Prebentzio-neurriak hartzeko interesa.
- Enpresan prebentziorako prestakuntza ematearen garrantzia
baloratzea.
6. ENPRESAN ARRISKUEN PREBENTZIOA PLANIFIKATZEA
- Planifikazio- eta sistematizazio-prozesuak, oinarrizko prebentzio-

tresna gisa.
- LAP Laneko Arriskuen Prebentzioari buruzko oinarrizko araua
prozedurazkoak aztertzea.
- LAParen arloko egitura instituzionala aztertzea.
- Lan-ingurunerako larrialdi-plan bat egitea.
- Zenbait larrialdi-plan bateratu eta aztertzea.
- Lanak giza osasunean eta segurtasunean dituen ondorioak.

- Eskubideak eta betebeharrak laneko arriskuen prebentzioaren arloan.
kontzeptuzkoak - Erantzukizunak laneko arriskuen prebentzioaren arloan.
- LAPean eta osasunean esku hartzen duten agenteak, eta horien
eginkizunak.
AUTOMOZIOA
102
- Prebentzioaren kudeaketa enpresan.

- Langileen ordezkaritza prebentzioaren arloan (LAPeko oinarrizko
teknikaria).
- Laneko arriskuen prebentzioarekin zerikusia duten erakunde
publikoak.
- Prebentzioaren plangintza enpresan.
- Larrialdi- eta ebakuazio-planak lan-inguruneetan.
- LAParen garrantzia eta beharra baloratzea.

- LAPeko eta LO Laneko Osasuneko agente gisa duen posizioa
baloratzea.
jarrerazkoak - Erakunde publikoek eta pribatuek LOan errazago sartzeko egindako
aurrerapenak baloratzea.
- Dagokion kolektiboaren larrialdi-planei buruzko ezagutza baloratu eta
zabaltzea.
7. ENPRESAN PREBENTZIO ETA BABES NEURRIAK APLIKATZEA
- Norbera babesteko teknikak identifikatzea.

- Norbera babesteko neurriak erabiltzeko garaian enpresak eta
banakoak dituzten betebeharrak aztertzea.
prozedurazkoak - Lehen laguntzetako teknikak aplikatzea.
- Larrialdi-egoerak aztertzea.
- Larrialdietarako jardun-protokoloak egitea.
- Langileen osasuna zaintzea.
- Banako eta taldeko prebentzio- eta babes-neurriak.

- Larrialdi-egoera batean jarduteko protokoloa.
kontzeptuzkoak
- Larrialdi medikoa / lehen laguntzak. Oinarrizko kontzeptuak.
- Seinale motak.
- Larrialdien aurreikuspena baloratzea.

jarrerazkoak - Osasuna zaintzeko planen garrantzia baloratzea.
- Proposatutako jardueretan bete-betean parte hartzea.
iradokitzen ditugu:
1) Sekuentziazioa
Edukiak sekuentziatu eta antolatzeko proposamen hau ikasleak egiten ari den heziketa-
zikloa amaitzean jarraituko duen lan-munduratze ibilbidearen logikan oinarritzen da, hau
da: zikloa amaitzen duenetik lana lortu eta lan horretan finkatu arte edota lan-harremana
amaitu arte eman beharko dituen urratsak.
Ikasleak jarraituko duen ibilbideak 4 une hauek izango ditu:

a) Lana bilatzea.
b) Enpresan sartzea eta egokitzeko aldia.
c) Lanpostuan jardutea.
d) Lan-harremana amaitzea eta enpresa uztea.
a) Lana bilatzea:
AUTOMOZIOA
103
Heziketa-zikloa amaitu ondoren ikasleak egin beharreko lehen gauza lana bilatzea
da, eta hori da LPO moduluaren hasieran eduki horiek garatzeko proposamenaren
arrazoia. Zehazki, gai hauei buruzko edukiak garatuko dira:
• Lanbide-proiektua eta -helburua.
• Europan lan egin eta ikasteko aukerak.
• Lan publikoan, pribatuan edo norberaren konturakoan sartzea.
• Lana bilatzeko informazio-iturriak.
b) Enpresan sartzea eta egokitzeko aldia:

Jarraian, ikasleak lana bilatzeko prozesuan arrakasta izan badu, enpresan sartzeko
garaia iritsiko zaio. Lan-bizitzaren aldi horretan, honako eduki hauekin lotutako
gaitasunak erabili beharko ditu:
• Lan-zuzenbidea eta haren iturriak.
• Lan-harremanen ondoriozko eskubideak.
• Kontratazio modalitateak eta kontratazioa bultzatzeko neurriak.
• Gizarte Segurantzako sistema.
• Laneko hitzarmen kolektiboak.
• Enpresan sartzeko informazio-iturriak.
c) Lanpostuan jardutea:
Lanpostu berrian sartu eta egokitzeko hasierako aldia gaindituta, lanpostuan jarduteko
aldia etorriko da. Aldi horrek legez jasotako edozein suposiziotan lan-harremana
amaitu arte iraungo du. Hona hemen aldi horrekin lotutako edukiak:
• Lan-baldintzak: soldata, lanaldia eta laneko atsedena.
• Soldataren edo nominaren agiria eta horren edukiak.
• Gizarte Segurantza: prestazioak eta izapideak.
• Kontratua aldatu eta etetea.
• Langileak euren eskubideen eta betebeharren inguruan aholkatzea.
• Langileen ordezkaritza.
• Negoziazio kolektiboa.
• Laneko gatazka kolektiboak.
• Talde-lana.
• Gatazka.
• Lan-antolamenduaren ingurune berriak.
• Langileentzako onurak antolamendu berrietan.
• Arrisku profesionalak.
• Prebentzio- eta babes-neurriak planifikatu eta aplikatzea.
d) Lan-harremana amaitzea eta enpresa uztea:

Lan-harremana amaituz gero, ikasleak aldi horri aurre egiteko beharrezko
gaitasunak izan beharko ditu: Eduki hauek garatu behar dira:
• Lan-kontratua deuseztatzea eta horren ondorioak.
• Hartzekoen likidazioa edo kitatzea.
• Gizarte Segurantzarekin lotutako izapideak: bajak.
• Kontzeptua eta egoera babesgarriak langabezia-babesean.
• Langileak euren eskubideen eta betebeharren inguruan aholkatzeko
sistemak.
Lan-harremana amaitzegatik ikasleak enpresan jarraitzen ez badu, lana bilatzeko

prozesuari ekin beharko dio berriz ere, enpresan sartzeko aldi berri bat hasiko du,
etab.
AUTOMOZIOA
104

Hasiera batean, egokia dirudi irakasleak moduluaren edukiak aurkeztu eta garatzea,
hurbileneko gizarte- eta ekonomia-ingurunea erreferente gisa hartuta betiere.
Bigarren fasean, garrantzi handiagoa emango zaio ikaslearen partaidetza eraginkorrari.

Horretarako, kontzeptuak zehazteko, eta abileziak eta trebeziak garatzeko bidea emango
dioten jarduerak egingo dira, banaka nahiz taldean: ikaslearen esperientzia pertsonalak
azaltzea, prentsa-albisteak erabiltzea, IKTak (Informazio eta Komunikazio Teknologiak)
erabiltzea.
Talde-lanari eta sortzen diren gatazkei buruzko atala jorratzeko, ikasgelaren ingurunean
izaten diren gatazkak, ikasle eta irakasleen arteko harremanak, familiako eta lagun
arteko gatazkak... erabil daitezke; aldeen portaerak eta arazoen konponbideak
aztertzearren.
Modulua garatzean, egokia dirudi adituen laguntzara jotzea (enpresa-batzordeetako

kideak, sindikatuetako ordezkariak, lan-arloko abokatuak, etab.), laneko egoerak eta
gatazkak hurbiletik ezagutzeko.
Laneko arriskuen prebentzioari dagokionez, egokia dirudi lehen laguntzetako eta suteak
itzaltzeko praktikak egitea, lantokietara bisitak egitea... Horretarako, erakundeen laguntza
behar da, hala nola: Gurutze Gorria, Osalan, Lan Ikuskaritza, suteak itzaltzeko
zerbitzuak... Kontuan izan behar da ikasleak, modulua gainditu ondoren, laneko
arriskuen prebentzioko oinarrizko mailako jardueretarako beharrezkoak diren lanbide-
erantzukizunak hartzen dituela.
Gainera, metodologiari dagokionez, komeni da moduluaren edukiak metodologia

aktiboen bidez garatzea, hala nola: talde-lana eta PBL-AOI arazoetan oinarritutako
ikaskuntza.
Azkenik, lana bilatzeko teknikak behar bezala garatzeko, komeni da ikasleak benetako
lan bat bilatzeko kasu praktiko baten simulazioa egitea: zeregin horretarako gehien
erabiltzen diren dokumentuak egitea (curriculuma, aurkezpen-gutuna) eta komunikabide
ohikoenetan lan-eskaintzak hautatzea.
 Erreferentziazko produkzio-sektorea deskribatzea:

• Erreferentziazko produkzio-sektorearen bilakaera aztertzea.
• Sektorean enplegatzeko aukerak identifikatzea.
• Estatistikak eta taula makroekonomikoak erabiltzea.
 Lan-harremanen motak eta lan-kontratazioen modalitateak identifikatzea:

• Lan-zuzenbidearen iturriak aztertzea.
• Lan-kontratazioaren formak identifikatzea.
• Lan-kontratuaren ondoriozko eskubideak eta betebeharrak identifikatzea (gizarte-
babeseko sistema barne dela).
 Lan-taldeak, eta gatazkak ebazteko teknikak zehaztea:

• Lan-taldeen tipologia identifikatzea.
• Gatazkak eta horiek ebazteko moduak aztertzea.
AUTOMOZIOA
105

Lanbide-jardunaren ondoriozko arrisku motak identifikatzea:

• Lanbide-jardunak berekin dakartzan arriskuak ebaluatzea.
• Laneko arriskuen prebentzio-teknikak identifikatzea.
 Prebentzio-plan jakin bat diseinatzea eta dauden beste batzuekin alderatzea:

• Lehen laguntzetan erabiltzen diren teknikak identifikatzea.
 Lana bilatzeko erabiltzen diren baliabide motak deskribatzea:

• Lana bilatzeko prozesuaren faseak identifikatzea.
• Lana lortzeko beharrezko dokumentazioa betetzea.
• IKTak lana bilatzeko tresna gisa erabiltzea.
• Bizitza osoan ikastearen garrantzia baloratzea.
AUTOMOZIOA
106
12
12. lanbide-modulua: ENPRESA ETA EKIMEN SORTZAILEA

12. lanbide-modulua
ENPRESA ETA EKIMEN SORTZAILEA
a) Aurkezpena
Lanbide-modulua: Enpresa eta ekimen sortzailea

Kodea: 0300
Heziketa-zikloa:
Automozioa
Maila: Goiko maila
Iraupena: 60 ordu
Kurtsoa: 2.a
Kreditu kop.: 4
Laneko prestakuntza eta orientabidea
13.a | 14.a | 15.a | 16.a | 17.a

Helburu orokorrak:

1. Ekimen sortzaileari lotutako gaitasunak ezagutu eta aintzat hartzen ditu, eta lanpostuen eta
enpresa-jardueren ondoriozko eskakizunak aztertzen ditu.
a) Berrikuntzaren kontzeptua, eta gizartearen aurrerabidearekin eta pertsonen

ongizatearekin duen lotura identifikatu du.
b) Kultura ekintzailearen kontzeptua, eta enpleguaren eta gizarte-ongizatearen sorburu
gisa duen garrantzia aztertu du.
c) Norberaren ekimenaren, sormenaren, prestakuntzaren eta lankidetzaren garrantzia
baloratu du, jarduera ekintzailean arrakasta lortzeko ezinbesteko eskakizuntzat.
d) ETE bateko enplegatuaren lanerako ekimena aztertu du.
e) Sektorean hasten den enpresaburu baten jarduera ekintzailea nola garatzen den
aztertu du.
f) Jarduera ekintzaile ororen elementu saihestezintzat aztertu du arriskuaren
kontzeptua.
g) Enpresaburuaren kontzeptua, eta enpresa-jarduera garatzeko beharrezko
eskakizunak eta jarrerak aztertu ditu.
2. Enpresa txiki bat sortzeko aukera zehazten du, enpresa-ideia aukeratzen du eta haren
bideragarritasuna oinarritzen duen merkatu-azterketa egiten du, jardun-ingurunearen gaineko
eragina baloratuta eta balio etikoak gaineratuta.
a) Negozio-ideiak sortzeko prozesu bat garatu du.

b) Tituluarekin lotutako negozio baten esparruan ideia jakin bat hautatzeko prozedura
sortu du.
c) Hautatutako negozio-ideiaren inguruko merkatu-azterketa egin du.
AUTOMOZIOA
107
d) Merkatu-azterketatik ondorioak atera ditu eta garatu beharreko negozio-eredua

ezarri du.
e) Negozio-proposamenaren balio berritzaileak zehaztu ditu.
f) Enpresen gizarte-erantzukizunaren fenomenoa eta enpresa-estrategiaren elementu
gisa duen garrantzia aztertu ditu.
g) Tituluarekin zerikusia duen enpresa baten balantze soziala egin du, eta sorrarazten
dituen kostu eta mozkin sozial nagusiak deskribatu ditu.
h) Sektoreko enpresetan, balio etikoak eta sozialak gaineratzen dituzten ohiturak
identifikatu ditu.
i) Tituluarekin zerikusia duen ETE baten bideragarritasun ekonomiko eta finantzarioari
buruzko azterketa egin du.
3. Enpresa-plan bat egiteko eta, ondoren, hura abiarazi eta eratzeko jarduerak egiten ditu.
Dagokion forma juridikoa hautatzen du eta, horren arabera, legezko betebeharrak identifikatzen
ditu.
a) Enpresa baten oinarrizko eginkizunak deskribatu ditu eta enpresari aplikatutako

sistemaren kontzeptua aztertu du.
b) Enpresaren ingurune orokorraren osagai nagusiak identifikatu ditu; batik bat,
ingurune ekonomiko, sozial, demografiko eta kulturalarenak.
c) Berariazko ingurunearen osagai nagusi diren heinean, bezeroekiko, hornitzaileekiko
eta lehiakideekiko harremanek enpresa-jardueran duten eragina aztertu du.
d) Sektoreko ETE baten ingurunearen elementuak identifikatu ditu.
e) Enpresa-kulturaren eta irudi korporatiboaren kontzeptuak, eta horiek enpresa-
helburuekin duten lotura aztertu ditu.
f) Enpresaren forma juridikoak aztertu ditu.
g) Hautatutako forma juridikoaren arabera, enpresaren jabeek legez duten
erantzukizun-maila zehaztu du.
h) Enpresen forma juridikoetarako ezarritako tratamendu fiskala bereizi du.
i) Indarrean dagoen legeriak ETE bat eratzeko exijitutako izapideak aztertu ditu.
j) Erreferentziazko herrian sektoreko enpresak sortzeko dauden laguntza guztiak
bilatu ditu.
k) Enpresa-planean, forma juridikoa aukeratzearekin, bideragarritasun ekonomiko eta
finantzarioarekin, administrazio-izapideekin, diru-laguntzekin eta bestelako
laguntzekin zerikusia duen guztia barne hartu du.
l) ETE bat abian jartzeko dauden kanpoko aholkularitza eta administrazio-
kudeaketako bideak identifikatu ditu.
4. ETE baten oinarrizko kudeaketa administratibo eta finantzarioko jarduerak egiten ditu:
kontabilitate- eta zerga-betebehar nagusiak egiten ditu, eta dokumentazioa betetzen du.
a) Kontabilitatearen oinarrizko kontzeptuak eta kontabilitate-informazioa

erregistratzeko teknikak aztertu ditu.
b) Kontabilitate-informazioa aztertzeko oinarrizko teknikak deskribatu ditu, batez ere,
enpresaren kaudimenari, likideziari eta errentagarritasunari dagokienez.
c) Tituluarekin zerikusia duen enpresa baten zerga-betebeharrak zehaztu ditu.
d) Zerga-egutegian zerga motak bereizi ditu.
e) Sektoreko ETE batentzako merkataritza eta kontabilitateko oinarrizko
dokumentazioa bete du (fakturak, albaranak, eskabide-orriak, kanbio-letrak,
txekeak eta bestelakoak), eta dokumentazio horrek enpresan egiten duen bidea
deskribatu du.
f) Dokumentazio hori enpresa-planean barne hartu du.
AUTOMOZIOA
108

1. EKIMEN SORTZAILEA
- Tituluari lotutako sektorearen jardueran berrikuntzak dituen ezaugarri

nagusiak aztertzea (materialak, teknologia, prozesuaren
antolamendua, etab.).
prozedurazkoak - Ekintzaileen funtsezko faktoreak aztertzea: ekimena, sormena,
lidergoa, komunikazioa, erabakiak hartzeko gaitasuna, plangintza eta
prestakuntza.
- Jarduera ekintzailean arriskua ebaluatzea.
- Sektoreko berrikuntza eta garapen ekonomikoa.

- Kultura ekintzailea gizarte-behar gisa.
- Enpresaburuaren kontzeptua.
- Ekintzaileen jarduna sektoreko enpresa bateko enplegatu gisa.
- Ekintzailetzaren jarduna enpresaburu gisa.
kontzeptuzkoak
- Ekintzaileen arteko lankidetza.
- Enpresa-jardueran aritzeko eskakizunak.
- Negozio-ideia lanbide-arloaren esparruan.
- Kultura ekintzaileari lotutako jardunbide egokiak tituluari dagokion
jarduera ekonomikoan eta toki-esparruan.
- Izaera ekintzailea eta ekintzailetzaren etika baloratzea.

jarrerazkoak - Ekintzailetzaren bultzatzaile gisa, ekimena, sormena eta
erantzukizuna baloratzea.
2. ENPRESA IDEIAK, INGURUNEA ETA HAIEN GARAPENA
- Enpresa-ideiak zehazteko tresnak aplikatzea.

- Internet bidez, sektoreko enpresei buruzko datuak bilatzea.
- Garatu beharreko enpresaren ingurune orokorra aztertzea.
- Lanbide-arloko ereduzko enpresa bat aztertzea.
prozedurazkoak
- Ahuleziak, mehatxuak, indarrak eta aukerak identifikatzea.
- Merkatu-azterketaren ondorioetatik abiatuta, negozio-eredua
ezartzea.
- Erabakitako ideiaren gainean berrikuntza-ariketak egitea.
- Enpresaren betebeharrak berariazko ingurunearekiko eta sozietate

osoarekiko (garapen iraunkorra).
kontzeptuzkoak - Lan-bizitza eta familia-bizitza bateragarri egitea.
- Sektoreko enpresen erantzukizun soziala eta etikoa.
- Merkatu-azterketa: ingurunea, bezeroak, lehiakideak eta hornitzaileak.
- Enpresaren balantze soziala aintzat hartu eta baloratzea.

jarrerazkoak - Genero-berdintasuna errespetatzea.
- Enpresa-etika baloratzea.
AUTOMOZIOA
109
3. ENPRESA BATEN BIDERAGARRITASUNA ETA ABIARAZTEA
- Marketin-plana ezartzea: komunikazio-politika, prezioen politika eta

banaketaren logistika.
- Produkzio-plana prestatzea.
- Sektoreko enpresa baten bideragarritasun teknikoa, ekonomikoa eta
prozedurazkoak finantzarioa aztertzea.
- Enpresaren finantzaketa-iturriak aztertzea eta haren aurrekontua
egitea.
- Forma juridikoa hautatzea. Tamaina eta bazkide kopurua.
- Enpresaren kontzeptua. Enpresa motak.

- Enpresa baten funtsezko elementuak eta arloak.
- Zerga-arloa enpresetan.
- Enpresa bat eratzeko administrazio-izapideak (ogasuna eta gizarte-
kontzeptuzkoak
segurantza, besteak beste).
- Lanbide-arloko enpresentzako diru-laguntzak, bestelako laguntzak eta
zerga-pizgarriak.
- Enpresaren jabeek duten erantzukizuna.
- Proiektuaren bideragarritasun teknikoa eta ekonomikoa zorrotz

jarrerazkoak ebaluatzea.
- Administrazioko eta legezko izapideak betetzea.
4. ADMINISTRAZIO FUNTZIOA
- Kontabilitate-informazioa aztertzea: diruzaintza, emaitzen kontua eta

balantzea.
prozedurazkoak - Dokumentu fiskalak eta lanekoak betetzea.
- Merkataritza-dokumentuak betetzea: fakturak, txekeak eta letrak,
besteak beste.
- Kontabilitatearen kontzeptua eta oinarrizko ideiak.

- Kontabilitatea, egoera ekonomikoaren irudi zehatz gisa.
kontzeptuzkoak - Enpresen legezko betebeharrak (fiskalak, lanekoak eta
merkataritzakoak).
- Dokumentu ofizialak aurkezteko eskakizunak eta epeak.
- Sortutako administrazio-dokumentuei dagokienez, antolamendua eta

jarrerazkoak ordena baloratzea.
- Administrazioko eta legezko izapideak betetzea.
iradokitzen ditugu:
1) Sekuentziazioa
Modulu honi ekiteko, komenigarria litzateke ikaslea jarrera ekintzailearekin

mentalizatzea, bai norberaren konturako bai besteren konturako langile gisa.
Ondoren, enpresa-ideien inguruan gogoeta eginaraziko zaio eta ideia horiek hautatzeko
metodologia egokiak erakutsiko zaizkio. Lehentasunez, dagokion lanbide-arloaren
ingurunean lan egingo da; baina, hala ere, ez dira baztertzen beste lanbide-sektore
batzuk.
AUTOMOZIOA
110
Enpresa-ideia garatzen jarraituko da: merkatu-azterketa egin, negozio-ideia jorratu, ideia

horren euskarri den enpresa diseinatu eta, ikuspegi sozialetik, etikotik eta
ingurumenekotik, ingurunearen gaineko eragina baloratu.
Enpresa-plana egingo da. Horretarako, haren bideragarritasun teknikoa, ekonomikoa eta

finantzarioa, eta beste alderdi batzuk, besteak beste, marketin-plana, giza baliabideak,
forma juridikoa, etab. aztertuko dira.
Azkenik, ikasleari oinarrizko kontzeptuak azalduko zaizkio kontabilitatearen, zergen eta

administrazio-kudeaketaren inguruan.
Modulu honetan, irakasleak entrenatzaile-lana egingo du batik bat. Proiektuen tutoretza

eramango du eta, taldearen beharren arabera, bideratzaile gisa jardungo du.
Irakasleak helburuak aurkeztu eta bideari ekiteko beharrezko ezagupenen sarrera

laburra egin ondoren, ikasleak berak landuko du enpresa-proiektua arian-arian, bere
konturako nahiz besteren konturako ekintzailetza-gaitasunak bereganatzearren.
Ikasleak bere proiektuan aurrera egiten duen neurrian, irakasleak beharrezkoak diren
ezagupenak sartuko ditu, azalpenen bidez edota ikasgelan garatutako jardueren bidez.
Ikasleari liburu edo artikulu jakin batzuk ere irakurraraziko dizkio, ondoren haien edukia
kurtsoko proiektura egokitu ditzan.
Irakasleak ikasleen ikasteko prozesuaren jarraipen hurbilekoa eta bana-banakoa egin

behar du. Horretarako, kontrol-zerrenda batean, aurrerapenak eta zailtasunak idatziz
jaso behar ditu sistematikoki.
 Ekintzaile-mentalizazioan sentsibilizatzea:
• Euskal Herriko enpresa-ehuna identifikatzea. Sektoreak, tamaina, forma
juridikoak, etab.
• Enpresaburuaren ezaugarriak eta gaitasunak jasoko dituen erretratua egitea.
• Enpresaburu izatearen abantailak eta eragozpenak bilduko dituen taula egitea.
• Sektorean alderdi berritzaile txikiak identifikatzea.
• Besteren konturako ekintzailearen, norberaren konturako ekintzailearen eta
gizarte-ekintzailearen arteko desberdintasunak eta antzekotasunak aztertzea,
talde-laneko indukzio-tekniken bidez.
 Enpresa-ideiak garatzea:
• Merkatuaren beharrei erantzungo dieten negozio-ideiekin taula bat egitea.
• Lan-taldeak sortzea eta horiek garatu beharreko ideiak hautatzea.
• Merkatu-azterketa bat egitea, ingurunea behatuta, Internet erabilita, etab.
• Hautatutako negoziorako AMIA (ahuleziak, mehatxuak, indarrak eta aukerak)
matrizea egitea.
• Ideiari alderdi sortzaileak eta berritzaileak aplikatzea.
• Negozio-eredua prestatzea, alderdi etikoak, sozialak eta ingurumenekoak kontuan
izanda.
 Enpresa baten bideragarritasuna eta abiaraztea:

• Ezarritako ereduari jarraituz enpresa-plan bat egitea.
• Finantza-erakunde bati mailegua eskatzea (ahal dela, benetako izapideen bidez).
AUTOMOZIOA
111
• Enpresak eratzeko inprimakiak betetzea.

• Internet erabilita, diru-laguntzak eta bestelako laguntzak bilatu eta aztertzea.

• Enpresa-planak bateratu eta defendatzea.
 Administrazio-izapideak aztertu eta betetzea:

• Diruzaintzako plan bat aztertzea: emaitzen kontua eta egoera-balantzea.
• Dokumentu fiskalak eta lanekoak betetzea.
• Merkataritza-dokumentuak betetzea: fakturak, txekeak eta letrak, besteak beste.
AUTOMOZIOA
112
13
13. lanbide-modulua
13. lanbide-modulua: LANTOKIKO PRESTAKUNTZA

LANTOKIKO PRESTAKUNTZA
a) Aurkezpena
Lanbide-modulua: Lantokiko prestakuntza

Kodea: 0301
Heziketa-zikloa:
Automozioa
Maila: Goiko maila
Iraupena: 360 ordu
Kurtsoa: 2.a
Kreditu kop.: 22
antolamendua
Irakasleen espezialitatea: (Bigarren Irakaskuntzako irakaslea)
Modulu mota: Lanbide-profilari lotua
Helburu orokorrak: Guztiak

1. Enpresaren egitura eta antolamendua identifikatzen ditu, eta horiek muntatu edo konpontzen
dituen instalazioen merkaturatzearekin eta produkzioarekin erlazionatzen ditu.
a) Enpresaren antolamendu-egitura eta arlo bakoitzaren eginkizunak identifikatu ditu.

b) Enpresaren sare logistikoa osatzen duten elementuak identifikatu ditu:
hornitzaileak, bezeroak, produkzio-sistemak, biltegiratzea eta bestelakoak.
c) Produkzio-prozesua garatzeko lan-prozedurak identifikatu ditu.
d) Giza baliabideen konpetentziak produkzio-jardueraren garapenarekin erlazionatu
ditu.
e) Sarearen elementu bakoitzak enpresaren jarduera garatzean duen garrantzia
interpretatu du.
f) Merkatuaren ezaugarriak, bezero motak eta hornitzaile motak erlazionatu ditu, eta
enpresaren jarduera garatzean izan dezaketen eragina aztertu du.
g) Jarduera honetan ohikoenak diren merkaturatze-bideak identifikatu ditu.
h) Enpresaren egiturak beste mota bateko enpresa-erakundeen aldean dituen
abantailak eta eragozpenak adierazi ditu.
2. Lanbide-jarduera garatzean ohitura etikoak eta lanekoak aplikatzen ditu, lanpostuaren eta
ezarritako enpresako prozeduren arabera.
a) Aintzat hartu eta justifikatu ditu:

o Lanpostuak behar duen prestasun pertsonala eta denborakoa.
AUTOMOZIOA
113
o Jarrera pertsonalak (besteak beste, puntualtasuna eta enpatia) eta

profesionalak (besteak beste, lanposturako beharrezko ordena, garbitasuna,
segurtasuna eta erantzukizuna).
o Jarrerazko eskakizunak lanbide-jarduerak dituen arriskuen prebentzioaren
aurrean eta norbera babesteko neurrien aurrean.
o Lanbide-jardueraren kalitatearekin zerikusia duten jarrerazko eskakizunak.
o Lan-talde barruko eta enpresan ezarritako hierarkiekiko harreman-jarrerak.
o Lanaren esparruan egiten diren jardueren dokumentazioarekin zerikusia duten
jarrerak.
o Profesionalaren jardun egokiarekin lotuta, esparru zientifikoan eta teknikoan
lan-munduratzeko eta berriro laneratzeko prestakuntza-beharrak.
b) Laneko arriskuen prebentzioari dagokionez, lanbide-jardueran aplikatu beharreko
arauak eta Laneko Arriskuen Prebentzioari buruzko Legearen oinarrizko alderdiak
identifikatu ditu.
c) Lanbide-jarduerak dituen arriskuen eta enpresaren arauen arabera erabili du
norbera babesteko ekipamendua.
d) Garatutako jardueretan, ingurumena errespetatzeko jarrera argia izan du, eta
horrekin lotutako barruko eta kanpoko arauak aplikatu ditu.
e) Lanpostua edo jarduera garatzeko eremua antolatuta, garbi eta oztoporik gabe
mantendu du.
f) Jasotako argibideak interpretatu eta bete ditu, eta zuzendu zaion lanaz arduratu
da.
g) Egoera bakoitzean ardura duen pertsonarekin eta taldekideekin komunikazio eta
harreman eraginkorra ezarri du, eta haiekin tratu erraza eta zuzena du.
h) Gainerako taldekideekin koordinatu da, eta edozein aldaketaren, behar
garrantzitsuren edo ezustekoren berri eman du.
i) Dagokion jardueraren garrantzia baloratu du. Enpresaren produkzio-prozesuen
barruan zuzendutako zereginetan izan diren aldaketetara eta eginkizun berrietara
egokitu da.
j) Edozein jarduera edo zereginetan, arauak eta prozedurak arduraz aplikatzeko
konpromisoa hartu du.
3. Ibilgailuak hartu eta entregatzen ditu, eta bezeroekin merkataritza-harremanak ditu, harrera-
sailaren arduradunak zuzenean gainbegiratuta.
a) Matxuraren aurrediagnostikoa egin du (neurketa- eta kontrol-ekipoak erabilita edo

erabili gabe), bezeroak emandako informazioa kontuan izanda.
b) Tasazioak eta konponketa-aurrekontuak egin ditu.
c) Matxura konpontzea lantegiko zein saili dagokion zehaztu du.
d) Dagokion lan-orria bete du, eta ibilgailua entregatzeko data zehaztu du, lan-kargak
eta lantegiaren ahalmena kontuan izanda.
e) Bezeroari bere ibilgailuaren egoeraren eta konponketa-kostuen berri eman dio
garaiz eta eraz.
f) Ibilgailua bezeroari entregatu aurretik, konponketa egin izatea eta akatsik ez
dagoela ziurtatzen duten kontrolak egin ditu, eta hura garbitu du.
g) Ibilgailua entregatzean bezeroaren gogobetetzea lortu du, horri behar bezalako
arreta eginez eta enpresaren irudi ona emanez.
h) Bezeroen fitxategia eguneratuta eduki du eta ibilgailuentzako programatutako
azterketen berri eman die.
4. Ibilgailuen mantentze-lanetan matxurak diagnostikatu ditu, konponketan egindako esku-

hartzeak egiaztatu ditu eta, beharrezkoa izan denean, parametroak doitu ditu.
AUTOMOZIOA
114

a) Dokumentazio teknikoa hautatu du, eta ustez akatsa duen sistema, multzoa edo
elementua mantentzeko parametroak interpretatu ditu.
b) Matxurak ebaluatzeko beharrezkoak diren neurketa eta kontroleko ekipoak,
tresnak eta aparatuak hautatu ditu.
c) Neurketa- eta kontrol-ekipoak maneiatu ditu, eta horiek emandako parametroak
zehaztapen teknikoetan jasotako datuekin alderatu ditu.
d) Matxura diagnostikatzeko, sekuentzia logiko bati jarraitu dio eta konponketa-
prozesua zehaztu du.
e) Diagnostikoa egin du, erabilera- eta segurtasun-arauak eta finkatutako denbora
kontuan izanda.
f) Egindako diagnostikoak planteatutako matxuretara egokitzen direla baieztatu du.
g) Konponketan egindako eragiketak hautatutako prozedurara egokitzen direla
egiaztatu du.
h) Konpondutako ekipoaren, sistemaren edo ibilgailuaren funtzionaltasuna egiaztatu
du, azken proba bat eginda, eta, behar izanez gero, parametroak doitu ditu.
5. Ibilgailuak mantentzeko prozesuen jarraipena egin du, eta horien plangintza egin du edo
dauden prozesuak optimizatu ditu.
a) Prozesuen plangintza egin du, metodoak, denborak, eta ekipoen eta instalazioen
eraginkortasuna kontuan izanda.
b) Konponketa-denborak prozesuan zehaztutakoetara egokitzen direla egiaztatu du,
eta zehaztuta ez dauden eragiketetarako zenbatespenak egin ditu.
c) Eraginkortasun-grafikoak egin ditu, zehaztutako eta zenbatetsitako denboren
arabera.
d) Denbora ez-emankorrak aztertu ditu eta horiek laburtzen saiatu da, prozesua
errespetatuz eta langilearen nekea kontuan izanda.
e) Prozesua garatzeko eskuragarri dauden informazioa eta baliabideak aztertu ditu,
eta prozesurako hobekuntzak ekarri ditu edo ezarri beharreko prozesu berria
optimizatu du.
f) Prozesu berria finkatu edo dagoena hobetu du, eta hura gauzatzeko beharrezko
baliabideak zehaztu ditu.
g) Finkatutako kalitate-estandarrak eta eskatutako produktibitatea lortzeko, metodo
berriaren inguruan langileak prestatzeko beharrak zehaztu ditu.
6. Egiturak konpontzeko prozesu osoak gauzatzen ditu, zehaztapen teknikoei jarraituz eta
sailaren arduradunak gainbegiratuta.
a) Ibilgailuaren fabrikatzaileari, eta prozesuan erabili beharreko ekipoei eta aparatuei

buruzko beharrezko dokumentazio teknikoa hautatu du.
b) Deformazioa diagnostikatu du, neurketa-ekipoek emandako datuak interpretatuz.
c) Ibilgailua bankadan kokatu du, eta bankadaren fabrikatzailearen zehaztapen
teknikoen arabera hura ainguratu du.
d) “Tiroak” eta “kontratiroak” kokatu ditu, egituraren deformazioa eta bankada mota
kontuan izanda.
e) Beharrezko “tiroen” sekuentzia gauzatu du eta egitura bere jatorrizko kotetara
leheneratu du.
f) Egiturak ezarritako dimentsioak eta formak berreskuratu dituela, eta materialaren
ezaugarriei eutsi zaiela egiaztatu du.
AUTOMOZIOA
115
7. Ordezko piezen arloa kudeatzen parte hartzen du, salerosketa-aldagaien arabera izakinak
kontuan hartuta.
a) Gutxieneko izakinak, materialak edo produktuak kalkulatu ditu, enpresak

zehaztutako irizpideen arabera (“stock”-aren balioespena eta salmenten
bideragarritasuna, besteak beste).
b) Erosketa-aldagaiak aztertu ditu (kalitatea, prezioak eta entrega-epeak, besteak
beste), eta enpresarentzako eskaintza onuragarriena hautatu edo aholkatu du.
c) Eskabideak une egokian egitea aholkatu du.
d) Emate-agiriak jasotako produktuekin kopuruan eta kalitatean bat datozela
egiaztatu du, eta gorabeherak edo erreklamazioak jasoarazi ditu.
e) Piezen eta materialen kokaleku fisiko egokiena aurkitu du; besteak beste, legezko
arauak, produktuen errotazioa eta piezen ezaugarriak kontuan izanda.
f) Biltegiko sarreren eta irteeren kontrol zehatza eraman du, informazioaren
euskarriak erabilita.
g) Biltegiaren inbentarioa egin du, kontuan hartuta sarrerak, irteerak eta hondatutako
piezen ehunekoa, besteak beste.
h) Bezeroen eta hornitzaileen fitxategia sortu eta eguneratu du.
8. Produkzio-prozesuetan eragina duten norberaren eta ingurumenaren segurtasunerako

enpresaren berariazko neurriak aplikatzen ditu.
a) Jarduerak garatzean banako eta taldeko segurtasun-arauak bete ditu betiere.

b) Lan-eremua arriskuez libre, eta ordenan eta garbi mantendu ditu.
c) Lan-eremuan ohikoenak diren arrisku-egoerak identifikatu ditu, eta horiek une
egokian jakinarazi ditu.
d) Arrisku ohikoenetarako prebentzio- eta babes-jardunak, haien ondorioak murriztea
ahalbidetzen dutenak, proposatu ditu.
e) Ingurumena babesteko erabili beharreko ekipoen eta baliabideen, eta produktu
kutsatzaileak biltegiratzera zuzendutako guneen berri eman du.
f) Bere jarduera eragina edo harremana dueneko gainerako langileenarekin
koordinatu du, edozein aldaketaren, beharren edo ezusteko kontingentziaren berri
emanez.
c) Lanpostuko ikaskuntza-egoerak
Jarraian, lantokiko egonaldian ikasleak gara ditzakeen jarduerak islatzen dituzten zenbait
lan-egoera adierazten dira.
 Enpresaren antolamendu-egitura aztertzea:

• Enpresaren egitura eta antolamendua identifikatzea, eta abantailak eta
eragozpenak adieraztea.
• Enpresaren jarduerak garatzean ohitura etikoak eta lanekoak aplikatzea.
• Bezero eta hornitzaile motak identifikatzea, eta enpresaren jarduera garatzean
izan dezaketen eragina aztertzea.
 Laneko arriskuen prebentzioari buruzko arauen arabera jardutea:

• Jarduera guztietan aplikatu beharreko arriskuen prebentziorako arauak
identifikatzea.
• Prebentzio-planak eta arriskuengandik babestekoak proposatzea.
• Segurtasun-neurriak aplikatzea.
AUTOMOZIOA
116
• Norbera babesteko ekipamendua behar bezala erabiltzen dela egiaztatzea.

 Ingurumena babesteko arauen arabera jardutea:
• Kutsadura-iturriak identifikatzea.
• Ingurumena babesteko erabili beharreko ekipoak eta baliabideak, eta produktu
kutsatzaileak biltegiratzera zuzendutako guneak identifikatzea.
• Ingurumena babesteko arauak aplikatzea.
 Ibilgailuak hartu eta entregatzea:

• Aurrediagnostiko bat egitea.
• Lan-orria betetzea, lantegiko saila eta entrega-data zehaztuta.
• Ibilgailua konpondu dela eta bezeroari entregatu zaiola egiaztatzeko kontrolak
egitea.
• Bezeroei buruzko datu-basea eguneratzea eta programatutako azterketen berri
ematea.
 Karrozerian izandako kalteen peritatzeak eta aurrekontua egitea, eta konponketan

izandako esku-hartzeak egiaztatzea:
• Karrozerian hondatutako zatiak identifikatzea.
• Aurrekontu ireki bat egitea.
• Peritatze egokirako desmuntatze-prozesua planifikatzea.
• Desmuntatzeko agindua betetzea.
• Lana gainbegiratzea eta aurrekontua edota peritatzea egitea.
• Aurrekontua bezeroari edo aseguru-etxeari entregatzea.
• Aurrekontua onartuz gero, konponketa-agindua betetzea.
 Elektromekanikan izandako akatsen peritatzeak eta aurrekontua egitea, eta

konponketan izandako esku-hartzeak egiaztatzea:
• Arazoa bezeroarekin identifikatzea.
• Aurrekontu ireki bat egitea.
• Akatsa zehazteko jarraitu beharreko prozesua planifikatzea.
• Matxurak ebaluatzeko beharrezkoak diren neurketa eta kontroleko ekipoak,
tresnak eta aparatuak hautatzea.
• Matxura diagnostikatzeko agindua betetzea, konponketa-prozesua zehazteko
sekuentzia logiko bati jarraituz.
• Lana gainbegiratzea eta aurrekontua edota peritatzea egitea.
• Aurrekontua bezeroari edo aseguru-etxeari entregatzea.
• Aurrekontua onartuz gero, konponketa-agindua betetzea.
• Konpondutako ibilgailua, sistema edo ekipoa egiaztatzea, azken proba bat
eginez.
 Ibilgailuak mantentzeko prozesuen jarraipenak egitea, eta horien plangintza egitea

edo dauden prozesuak optimizatzea:
• Plangintza egitea.
• Denbora ez-emankorrak aztertzea eta horiek laburtzen saiatzea, prozesua eta
langilea errespetatuz.
• Prozesu edo hobekuntza berria zehaztea.
• Lan-metodo berriaren gainean langileen prestakuntza-beharrak identifikatzea.
 Egiturak konpontzeko prozesuak gauzatzea:

• Matxura diagnostikatzea, dokumentazio teknikoa eta neurketa-ekipoek emandako
datuak interpretatuz.
AUTOMOZIOA
117
•
Egitura jatorrizko kotetara leheneratzeko beharrezko tiroak eta kontratiroak

ebaluatzea.
• Egiturak bere dimentsioak eta ezarritako formak berreskuratu dituela egiaztatzea.
 Ordezko piezen arloa kudeatzea:

• Erosketa-aldagaiak aztertzea (kalitatea, prezioak eta entrega-epeak, besteak
beste), eta enpresarentzako eskaintza onuragarriena hautatu edo aholkatzea.
• Eskabideak egitea, emate-agiriak jasotako produktuekin alderatuta.
• Biltegiaren inbentarioa egitea.
• Biltegiko sarreren eta irteeren kontrola eramatea informatika-programen bidez.
• Bezeroen eta hornitzaileen fitxategia eguneratzea.
AUTOMOZIOA
118
4
4. GUTXIENEKO ESPAZIOAK ETA EKIPAMENDUAK
4.1 Espazioak
PRESTAKUNTZA ESPAZIOA AZALERA (M²) / 30 IKASLE AZALERA (M²) / 20 IKASLE
Balio anitzeko gela 60 40

Kudeaketako eta
logistikako ikasgela- 60 40
lantegia
Txapa-lantegia 120 90
Pintura-lantegia 120 90
Kolorimetriako
30 20
laborategia
Ibilgailu-egituren
60 40
lantegia
Transmisioen lantegia 240 140
Motorren lantegia
210 150
laborategiarekin
Elektrizitateko eta
pneumohidraulikako 90 60
laborategia
Mekanizazio-lantegia 150 90
4.2 Ekipamenduak
PRESTAKUNTZA ESPAZIOA EKIPAMENDUA
- Ikus-entzunezko ekipoak.
- Sarean instalatutako PCak.
Balio anitzeko gela - Proiekzio-kanoiak.
- Internet.
- Automozioko liburutegi teknikoa eta informatikoa.
- Sarean konektatutako informatika-ekipoak.
- Inprimagailua.
Kudeaketako eta
- Proiekzio-kanoiak.
logistikako ikasgela-
- Pantaila.
lantegia
- Lantegiak kudeatzeko programak.
- Kalteak balioesteko programak.
- Guraize-jasogailua.
- Elektrodo estali bidezko arku-soldadura elektrikoa eta
Txapa-lantegia
oxiazetilenikoa.
- MIG-MAG soldadurako ekipoak.
AUTOMOZIOA ZIRRIBORROA
119
- TIG soldadurako ekipoak.

- Plastikoetarako aire bero bidezko soldadura.
- Funtzio anitzeko ekipoak.
- Orga eramangarriak txaparako erremintekin.
- Oinarrizko erreminta-ekipoak.
- Plastikoak konpontzeko ekipoak.
- Ateak desmuntatu eta zentratzeko tresnak.
- Tolestatzeko makinak.
- Puntzonatzeko makinak.
- Zerra pneumatikoak.
- Puntuak kentzeko/fresatzeko makina pneumatikoak.
- Disko-makinak.
- Errematxatzeko makina pneumatikoa.
- Bandazko lixatzeko makina.
- Errematxatzeko eskuzko makina.
- Zulatzeko makinak.
- Zizel pneumatikoa.
- Lixatzeko errotore-makina orbital pneumatikoak.
- Elektroesmerilatzeko makina.
- Estrusio-kartutxoetarako pistola pneumatikoa.
- Beira itsatsiak ordezkatzeko ekipoak.
- Beira ziriztatuak ordezkatzeko ekipoak. Beiretarako
ebakitzeko makinak.
- Guraize elektrikoa.
- Konpresorea.
- Pintatu eta lehortzeko kabina.
- Xurgatze-planoa.
- Uhin motzeko infragorri bidez lehortzeko ekipoa.
- Estaltzeko ekipoa duen orga.
- Pistola-garbigailuak.
- Distira emateko eta leuntzeko ekipo pneumatikoa.
- Aerografia-ekipoa.
- Pinturarako lodieren neurgailua.
- Biskositatea neurtzeko kopak (DIN, FORD).
- Prestaketan dauden piezetarako euskarriak.
- Piezak pintatzeko astoa.
Pintura-lantegia
- Pistola aerografiko konbentzionalak, hibridoak, eta
hurrupatze eta grabitateko HVLP motakoak.
- Ukituak emateko pistola aerografikoak.
- Zenbait motatako lixatzeko makinak.
- Xurgagailu eramangarriak.
- Xurgatze-besoa.
- Pintatzeko erreminta sorta.
- Konpresorea.
- Hautsa xurgatzeko ekipo eramangarria.
- Pinturarako boxa.
- Konpresorea.
- Balantza elektronikoa.
- Ganbera kromatikoa.
Kolorimetriako - Formulaziorako ordenagailua.
laborategia - Internet-konexioa duen ordenagailua.
- Pinturak formulatzeko programak.
- Produktuen nahasteak prestatzeko ontziak.
AUTOMOZIOA
120
- Begi-garbigailua.
- Bankada unibertsala.
- Konpresorea.
- Kontrol-bankada positiboa.
- Neurketa-ekipoak.
Ibilgailu-egituren lantegia
- Tiro eta kontratiroetako tresnak.
- Konpas hagaduna.
- Mekanika muntatuta duen neurtzeko ekipoa.
- Jasogailua.
- Elektroesmerilatzeko makina.
- Lantegiko garabi tolesgarria.
- Balazta hidraulikoen sistemarako purgatzeko ekipoa.
Eskorgako tornuzil hidraulikoak.
- Jasogailua.
- Konpresorea.
- Direkzio-pantografoa.
- Prentsa hidraulikoa.
- Murgiltze bidez piezak garbitzeko makina.
- Motorrei eusteko langeta.
Transmisioen lantegia
- Transmisio automatikoak simulatzeko panela.
- Automozioko berariazko erreminten ekipoa.
- IAT aurreko linea.
- Mac Persson sistema-konpresorea.
- Erauzgailuen sortak.
- Presio hidraulikoen egiaztagailua.
- Direkzioa lerrokatzeko makina elektronikoa.
- Pneumatikoak desmuntatzeko makina.
- Gurpilak orekatzeko makina elektronikoa.
- Diagnosi-ekipoa.
- Motorrei eusteko astoa.
- Laneko aulkiak.
- Trazatzeko marmola.
- Erreminta-orga elektromekanikoa.
- Metrologia-erreminten ekipoa.
- Eztanda-motorretarako maketen ekipoa.
- Diesel motorretarako maketen ekipoa.
- Zenbait sistema eta zirkuituren panel simulatzaileak.
- Diesel motorretako injektoreen egiaztagailua.
- Gasolina-injektoreak egiaztatu eta garbitzeko ekipoa.
- Gasolina-motorren eta diesel motorren analizagailua.
Motorren lantegia
- 4 gasen analizagailua eta opazimetroa.
laborategiarekin
- Automozioko berariazko osziloskopio digitala. Automozioko
polimetro digitalak.
- Gasolinako elikatze-sistema diagnostikatzeko ekipoa
(manometroa).
- Olioa biltzeko xurgagailua.
- Endoskopioa.
- Abiagailu elektronikoak.
- Hozte-sistema diagnostikatzeko estazioa.
- Jasogailuak 2.
- Ke-erauzketa.
- Konpresorea.
AUTOMOZIOA
121
- Elektrizitate eta elektronikako ekipo didaktikoak. Voltmetro-

amperemetro erreostatoduna.
- Korronte zuzeneko intentsitaterako matxarda induktiboa.
- Faroen egiaztagailu-lerrokagailua.
- Baterien kargagailu-abiagailua.
- Baterien egiaztagailua.
- Ibilgailuaren instalazio elektrikoaren maketa.
- Argien eta zirkuitu elektriko osagarrien panel simulatzailea.
Elektrizitateko eta
pneumohidraulikako - Xenonezko faroen maketa.
laborategia - Itxiera bateratuko sistema alarmadunaren panel
simulatzailea.
- Zirkuitu multiplexatuen (CAN, VAN...) maketa simulatzailea.
- Aire girotua kargatu eta birziklatzeko estazioa.
- Aire girotuaren ihesak egiaztatzeko ekipoa.
- Girotze erregulatuko maketa.
- Soinu, telefonia, nabigatzaile eta GPSaren panel
simulatzailea.
- Pneumatikako/hidraulikako entrenagailuak osagaiekin.
- Elektroesmerilatzeko makina bikoitza.
- Zulatzeko makina, zutabekoa.
- Automoziorako arren eta terrailen sorta.
- Laneko aulkiak.
- Aulkirako torlojuak.
Mekanizazio-lantegia
- Esparrago-erauzgailuen sorta.
- Zerra-arkuak.
- Karraka-ekipoa.
- Mekanizaziorako metrologia-erreminten ekipoa.
- Trazatzeko marmola.
5
5. IRAKASLEAK
5.1 Irakasleen espezialitateak eta irakasteko eskumena Automozioko

goi-mailako teknikariaren heziketa-zikloko lanbide-moduluetan
LANBIDE MODULUA IRAKASLEEN ESPEZIALITATEA KIDEGOA
0291. Sistema elektrikoak • Bigarren

• Ibilgailuen mantentze-lanen
eta segurtasun eta Irakaskuntzako
prozesuak eta antolamendua
erosotasunekoak irakasleak
0292. Indarren transmisio-
• Lanbide Heziketako
sistemak eta • Ibilgailuen mantentze-lanak
irakasle teknikoak
errodaje-trenak
• Bigarren
0293. Motor termikoak eta • Ibilgailuen mantentze-lanen
Irakaskuntzako
sistema osagarriak prozesuak eta antolamendua
irakasleak
AUTOMOZIOA
122
0294. Egiturazkoak ez
diren elementu
mugigarriak eta • Ibilgailuen mantentze-lanak
finkoak irakasle teknikoak
0295. Gainazalen
tratamendua eta • Ibilgailuen mantentze-lanak
estaldura irakasle teknikoak
0296. Ibilgailuen egiturak • Bigarren

Irakaskuntzako
irakasleak
0297. Ibilgailuen
• Bigarren
mantentze-lanen • Ibilgailuen mantentze-lanen
Irakaskuntzako
kudeaketa eta prozesuak eta antolamendua
irakasleak
logistika
0309. Komunikazio- eta • Bigarren
harreman-teknikak Irakaskuntzako
irakasleak
• Bigarren
• Ibilgailuen mantentze-lanen Irakaskuntzako
0298. Automozioko prozesuak eta antolamendua irakasleak
proiektua
• Ibilgailuen mantentze-lanak • Lanbide Heziketako
irakasle teknikoak
E-200. Ingeles teknikoa • Ingelesa • Bigarren
Irakaskuntzako
irakasleak
0299. Laneko prestakuntza • Laneko prestakuntza eta • Bigarren
eta orientabidea orientabidea Irakaskuntzako
irakasleak
0300. Enpresa eta ekimen • Laneko prestakuntza eta • Bigarren
sortzailea orientabidea Irakaskuntzako
irakasleak
• Bigarren
Irakaskuntzako
0301. Lantokiko prozesuak eta antolamendua
irakasleak
prestakuntza
• Ibilgailuen mantentze-lanak • Lanbide Heziketako
irakasle teknikoak
AUTOMOZIOA
123
6
6. LANBIDE MODULUEN ARTEKO BALIOZKOTZEAK
HEZIKETA ZIKLOKO LANBIDE

HEZIKETA ZIKLOKO LANBIDE MODULUAK (LOGSE, 1/1990)
MODULUAK (LOE, 2/2006)
AUTOMOZIOA
AUTOMOZIOA
- 0291. Sistema elektrikoak eta

Segurtasun- eta erosotasun-sistema elektrikoak segurtasun eta
erosotasunekoak
- 0292. Indarren transmisio-
Indarren transmisio-sistemak eta errodaje-trenak
sistemak eta errodaje-trenak
- 0293. Motor termikoak eta
Motor termikoak eta sistema osagarriak
sistema osagarriak
- 0294. Egiturazkoak ez diren
Egiturazkoak ez diren elementu mugigarriak eta finkoak elementu mugigarriak eta
finkoak
- 0295. Gainazalen tratamendua
Gainazalak prestatzea eta txukuntzea
eta estaldura
Ibilgailuen egiturak - 0296. Ibilgailuen egiturak
- 0297. Ibilgailuen mantentze-
Automozioko mantentzearen kudeaketa eta logistika
lanen kudeaketa eta logistika
Lantokiko prestakuntza - 0301. Lantokiko prestakuntza
Administrazioa, kudeaketa eta merkaturatzea enpresa - 0300. Enpresa eta ekimen
txikietan sortzailea
7
7. TITULUKO LANBIDE MODULUEN ETA KONPETENTZIA ATALEN
ARTEKO TRAZABILITATE ETA EGOKITASUN LOTURAK
7.1 Konpetentzia-atalen egokitasuna lanbide-moduluekin, horiek

baliozkotu edo salbuesteko
KONPETENTZIA ATAL EGIAZTATUAK BALIOZKOTU DAITEZKEEN LANBIDE MODULUAK
UC0138_3: Sistema elektrikoak,

elektronikoak, segurtasunekoak eta
- 0291. Sistema elektrikoak eta segurtasun
erosotasunekoak konpontzeko prozesuak
eta erosotasunekoak
planifikatzea, eta horien gauzatzea
kontrolatzea.
UC0139_3: Indarren transmisio-sistemak eta
errodaje-trenak konpontzeko prozesuak - 0292. Indarren transmisio-sistemak eta
planifikatzea, eta horien gauzatzea errodaje-trenak
kontrolatzea.
UC0140_3: Motor termikoak eta horien
sistema osagarriak konpontzeko prozesuak - 0293. Motor termikoak eta sistema
planifikatzea, eta horien gauzatzea osagarriak
kontrolatzea.
UC0134_3: Egiturazkoak ez diren elementu - 0294. Egiturazkoak ez diren elementu
mugigarriak eta finkoak konpontzeko mugigarriak eta finkoak
prozesuak planifikatzea, eta horien
UC0136_3: Gainazalak babestu, prestatu eta - 0295. Gainazalen tratamendua eta
AUTOMOZIOA
124
txukuntzeko prozesuak planifikatzea, eta estaldura
UC0135_3: Ibilgailuen egiturak konpontzeko - 0296. Ibilgailuen egiturak
prozesuak planifikatzea, eta horien
UC0137_3: Ibilgailuen mantentze-lanak eta

horiekin lotutako logistika kudeatzea, - 0297. Ibilgailuen mantentze-lanen
eraginkortasunari, segurtasunari eta kudeaketa eta logistika
kalitateari buruzko irizpideak kontuan izanda.
7.2 Lanbide-moduluen egokitasuna konpetentzia-atalekin, horiek

egiaztatzeko
LANBIDE MODULU GAINDITUAK EGIAZTA DAITEZKEEN KONPETENTZIA ATALAK
- UC0138_3: Sistema elektrikoak, elektronikoak,

0291. Sistema elektrikoak eta segurtasun segurtasunekoak eta erosotasunekoak
eta erosotasunekoak konpontzeko prozesuak planifikatzea, eta
- UC0139_3: Indarren transmisio-sistemak eta
0292. Indarren transmisio-sistemak eta errodaje-trenak konpontzeko prozesuak
errodaje-trenak planifikatzea, eta horien gauzatzea
kontrolatzea.
- UC0140_3: Motor termikoak eta horien sistema
0293. Motor termikoak eta sistema osagarriak konpontzeko prozesuak
osagarriak planifikatzea, eta horien gauzatzea
kontrolatzea.
- UC0134_3: Egiturazkoak ez diren elementu
0294. Egiturazkoak ez diren elementu mugigarriak eta finkoak konpontzeko
mugigarriak eta finkoak prozesuak planifikatzea, eta horien gauzatzea
kontrolatzea.
- UC0136_3: Gainazalak babestu, prestatu eta
0295. Gainazalen tratamendua eta
txukuntzeko prozesuak planifikatzea, eta
estaldura
- UC0135_3: Ibilgailuen egiturak konpontzeko
0296. Ibilgailuen egiturak prozesuak planifikatzea, eta horien gauzatzea
kontrolatzea.
- UC0137_3: Ibilgailuen mantentze-lanak eta
0297. Ibilgailuen mantentze-lanen horiekin lotutako logistika kudeatzea,
kudeaketa eta logistika eraginkortasunari, segurtasunari eta kalitateari
buruzko irizpideak kontuan izanda.
AUTOMOZIOA
125
AUTOMOZIOA ZIRRIBORROA

TMV Ts Aut DCB e

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

TMV Ts Aut DCB e

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

TMV Ts Aut DCB e

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

GARRAIOA ETA

O inarri zko Curri cul um Di s einua

22. LANBIDE PROFILA ETA LANBIDE INGURUNEA 4. or.

33. HEZIKETA ZIKLOAREN IRAKASGAIAK 5. or.

55. IRAKASLEAK 129. or.

66. LANBIDE MODULUEN ARTEKO BALIOZKOTZEAK 131. or.

77. TITULUKO LANBIDE MODULUEN ETA KONPETENTZIA ATALEN 131. or.

ARTEKO TRAZABILITATE ETA EGOKITASUN LOTURAK

7.1 Konpetentzia-atalen egokitasuna lanbide-moduluekin, horiek baliozkotu edo

11. TITULUAREN IDENTIFIKAZIOA

Automozioko goi-mailako teknikari-titulua elementu hauek identifikatzen dute:

22. LANBIDE PROFILA ETA LANBIDE INGURUNEA

2.1 Konpetentzia orokorra

2.2 Titulu honetan biltzen diren Lanbide Kualifikazioen Katalogo

a. TMV049_3. Karrozeriaren arloko plangintza eta kontrola (otsailaren 20ko 295/2004

b. TMV050_3. Elektromekanikaren arloko plangintza eta kontrola (otsailaren 20ko

Lanbide eta lanpostu garrantzitsuenak hauek dira:

33. HEZIKETA ZIKLOAREN IRAKASGAIAK

3.2 Lanbide-moduluen zerrenda, ordu-esleipena eta kurtsoa

LANBIDE MODULUA Ordu-esleipena Kurtsoa

3.3 Lanbide-moduluak: aurkezpena, ikaskuntzaren emaitzak, ebaluazio-

Sistema elektrikoak eta segurtasun eta

Konpetentzia-atal honi lotuta dago:

Helburu orokorrak: 1.a | 2.a | 8.a

b) Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio-irizpideak

a) Elektrizitatearen eta magnetismoaren oinarri eta lege garrantzitsuenak azaldu

1. lanbide-modulua: SISTEMA ELEKTRIKOAK ETA SEGURTASUN ETA EROSOTASUNEKOAK

a) Ibilgailuaren dokumentazio teknikoa interpretatu du eta sinbologia haren

3. Ibilgailuen zirkuitu elektrikoetan eta segurtasun eta erosotasunekoetan matxurak

a) Planteatutako anomalien azterlan sistematikoa egin du eta horien jatorri diren

4. Konponketa-prozedurak zehazten ditu, aurkitutako matxuren kausak eta efektuak aztertu

c) Autodiagnostikorako unitateak kontsultatu ditu, emandako informazioa

5. Ibilgailuen sistema elektrikoetan eta segurtasun eta erosotasunekoetan mantentze-lanak

a) Dokumentazio teknikoa interpretatu du, parametroak mantendu beharreko

6. Elektromekanikaren arloan garrantzizko aldaketak eta berrikuntzak planifikatzen ditu,

a) Garrantzizko berrikuntzari edo ekipo berriaren instalazioari aplikatu beharreko

1. lanbide-modulua: SISTEMA ELEKTRIKOAK ETA SEGURTASUN ETA EROSOTASUNEKOAK

- Magnitude eta neurri-unitate elektrikoak erabiltzea.

- Funts elektrikoak, magnitudeak eta legeak. Korrontearen sorkuntza.

- Egindako eragiketetan, laneko arriskuen prebentzioari eta ingurumen-

2. IBILGAILUEN SEGURTASUN ETA EROSOTASUN SISTEMA ELEKTRIKOAK

- Zirkuitu elektriko-elektronikoen eskemak egitea.

- Ibilgailuaren osagai elektrikoak eta elektronikoak: funtzionamendua

- Egindako eragiketetan, laneko arriskuen prebentzioari eta ingurumen-

3. SISTEMETAN MATXURAK DIAGNOSTIKATZEA

- Diagnostiko-prozesuaren sekuentzia logikoa egitea.

- Gidatu gabeko diagnostiko-teknikak.

- Egindako eragiketetan, laneko arriskuen prebentzioari eta ingurumen-

4. KONPONKETA PROZEDURAK ZEHAZTEA

- Dokumentazio teknikoa eta parametroak interpretatzea.

1. lanbide-modulua: SISTEMA ELEKTRIKOAK ETA SEGURTASUN ETA EROSOTASUNEKOAK

- Egindako eragiketetan, laneko arriskuen prebentzioari eta ingurumen-

5. SISTEMA ELEKTRIKOAK ETA SEGURTASUN ETA EROSOTASUNEKOAK

- Dokumentazio teknikoa interpretatzea.

- Mantentze- eta konponketa-prozesuak.

- Egindako eragiketetan, laneko arriskuen prebentzioari eta ingurumen-

6. IBILGAILUETAN GARRANTZIZKO BERRIKUNTZAK PLANIFIKATZEA

1. lanbide-modulua: SISTEMA ELEKTRIKOAK ETA SEGURTASUN ETA EROSOTASUNEKOAK