Professional Documents
Culture Documents
Chapter 5 - Trigonometry
Chapter 5 - Trigonometry
Trigonometry
Skills check b) i) 0.766 ii) −0.643
© Oxford University Press 2018: this may be reproduced for class use solely for the purchaser’s institute Trigonometry 1
10. a) Let θ = sin–1(0.4) = 0.4115. . . 5. a) Let θ = sin–1(0.384) = 22.6°
x = θ = 0.412 rad Then x = θ = 22.6°
x = π − θ = 2.73 rad x = 180 − θ = 157.4°
b) Let θ = cos (0.4) = 1.159. . .
–1
b) Let θ = tan–1(1.988) = 63.3°
x = θ = 1.16 Then x = θ = 63.3°
x = 2π − θ = 5.12 x = 180 + θ = 243.3°
c) Let θ = sin (0.8) = 0.9273. . .
–1
c) Let θ = cos–1(0.379) = 67.7°
x = π + θ = 4.07 Then x = θ = 67.7°
x = 2π − θ = 5.36 x = 360 − θ = 292.3°
d) Let θ = cos–1(0.21) = 1.3592. . . d) Let θ = sin–1(0.2) = 11.5°
x = π − θ = 1.78 Then x = 180 + 11.5 = 191.5°
x = π + θ = 4.50 x = 360 − 11.5 = 348.5°
e) Let θ = tan (0.75) = 0.6435. . .
–1
⎛1⎞ π
6. a) sin–1 ⎜ ⎟ =
x = θ = 0.644 ⎝2⎠ 6
x = π + θ = 3.79 π π 5π π 13π π 17π
x = , π − = , 2π + = , 3π − =
6 6 6 6 6 6 6
f) Let θ = tan–1(0.36) = 0.3456. . .
x = π − θ = 2.80 1 π
b) cos–1 − =
x = 2π − θ = 5.94 2 4
π 3π π 5π π 11π
Exercise 5.2 x= π − = ,π + = , 3π − = ,
4 4 4 4 4 4
1. a) sin(180 − 40) = sin(140) = 0.643 3π + π =
13π
Angle is 140° 4
4
π
b) sin(360 + 40) = sin 400 = 0.643 c) sin–1(1) =
2
sin(540 − 40) = sin 500 = 0.643
x = π + π = 3π , π + 3π = 7π
Angles are 400° and 500° 2 2 2 2
π π
2. Angles are d) tan–1(1) =
4 4
π 5π
π 3π π 7π π 11π
+π = x= π − = , 2π − = , 3π − = ,
4 4 4 4 4 4
4 4
π 9π 4π − π = 15π
2π + = 4 4
4 4
π 13π 7. a) sin(180 + x) = sin(180 − (−x)) = sin(−x)
3π + = = −sin x
4 4
π 17π b) cos(180 − x) = −cos x
4π + =
4 4 c) tan(180 + x) = tan x
π 21π d) tan(360 − x) = −tan x
5π + =
4 4
8. a) cos(3π + x) = cos(π + x) = −cos x
3. Let θ = cos–1(0.766) = 40.0 b) sin(x + 4π) = sin(x + 2π) = sin x
cos(180 + 40) = cos(220) = −0.766 c) sin(x − π) = sin(π + x) = −sin x
cos(180 − 40) = cos(140) = −0.766 d) tan(x − π) = tan(π + x) = tan x
Angles are 140° and 220° 2
9. 3 sin x = 2 cos x ⇒ tan x =
3
4. Let θ = sin–1(+0.25) = 14.48 ⎛2⎞
x = tan–1 ⎜ ⎟ = 33.69°
sin(180 + 14.48) = −0.25 3 ⎝ ⎠
sin(360 − 14.48) = −0.25 x = 33.7°
Angles are 194.5°, 345.5° x = 180 + 33.7° = 213.7°
© Oxford University Press 2018: this may be reproduced for class use solely for the purchaser’s institute Trigonometry 2
Exercise 5.3 Exercise 5.4
1. a) 0° b) −90° c) −60° 360
1. a) period = = 180°
d) 45° e) 0° f) 30° 2
360
g) impossible h) 180° i) 45° b) period = = 72°
5
j) 0 k) 30° l) −30° c) period = 360°
2. a) 53.1° b) 14.5° c) 43.5° d) period = 360°
⎛ π⎞ ⎛ 1 ⎞ π
iii) cos–1 ⎜ cos ⎟ = cos–1 ⎜ ⎟=
⎝ 4⎠ ⎝ 2⎠ 4 c) y
⎛ ⎛ −π ⎞⎞ –1 ⎛ π⎞ 4
1
iv) cos–1 ⎜ cos ⎜ ⎟ ⎟ = cos ⎜ cos ⎟ y = tan
2
x
⎝ ⎝ 4 ⎠⎠ ⎝ 4⎠
2
⎛ 1 ⎞ π
= cos–1 ⎜ ⎟=
⎝ 2⎠ 4 0 x
–360 –270 –180 –90 90 180 270 360
b) No, as shown by a ii above.
–2
–4 0 x
45 90 135 180
3. a) y y = cosθ
–1
8 y = 6cos θ + 2
10
θ (2 sin θ − 1) = 0
cos
1
θ = 0 or sin θ =
cos
2
0
π 2π
θ θ = 90°, 270° or θ = 30°, 150°
–10
Exercise 5.5
3
c) y 1. a) sin x = , x = 48.6°, 180° − 48.6°
4
x = 48.6°, 131.4°
1
y = sin(θ + π
2) b) 5 tan x = 10, tan x = 2.
x = 63.4°, 180° + 63.4°
0
π 2π
θ x = 63.4°, 243.4°
1
6 cos x = 3, cos x =
c)
–1
2
x = 60°, 360° − 60°
d) y x = 60°, 300°
y = cos(2θ – π
2)
1 d) 8 sin(x + 20) = 5
5
sin(x + 20) =
8
0 θ
π 2π x + 20 = 38.7°, 180 − 38.7°
–1 x + 20 = 38.7°, 141.3°
x = 18.7°, 121.3°
⎡ 45°⎤
4. a) Graph shows y = cos x translated by ⎢ ⎥ e) 10 − 3 cos x = 9
⎣ 0 ⎦ 1 = 3cos x
Hence, equation is y = cos (x − 45)° 1
cos
x=
3
b) Graph shows y = cos x stretched parallel to
x = 70.5°, 360 − 70.5°
1
x-axis, factor x = 70.5°, 289.5°
3
Hence, equation is y = cos 3x° f) 9 sin(x − 15) = −4
−4
c) Graph shows y = sin x stretched parallel to sin(x − 15) =
1 9
x-axis, factor x − 15 = 180° + 26.4°, 360° − 26.4°
2
And stretch parallel to y-axis, factor 4. x − 15 = 206.4°, 333.6°
Hence, equation is y = 4 sin 2x° x = 221.4°, 348.6°
© Oxford University Press 2018: this may be reproduced for class use solely for the purchaser’s institute Trigonometry 4
2. a) cos θ = 0.776 d) 6 cos 3x = 3
θ = 39.1°, 360° − 39.1° cos
3x =
1
2
θ = 39.1°, 320.9°
π 5π 7π 11π 13π 17π
b) sin 2θ = − 0.364 3x = , , , , ,
3 3 3 3 3 3
2θ = 1
80 + 21.3, 360 − 21.3, 540 + 21.3, π 5π 7π 11π 13π 17π
x = , , , , ,
720 − 21.3 9 9 9 9 9 9
2θ = 201.3, 338.7, 561.3, 698.7 e) 7 – 2 tan 4x = 13
θ = 100.7°, 169.3°, 280.7°, 349.3° − 3 = tan 4x
c) tan 3θ = 1.988 4x = π
– 1.25, 2π – 1.25, 3π – 1.25, 4π – 1.25,
3θ = 6
3.3, 180 + 63.3, 360 + 63.3, 540 + 63.3, 5π – 1.25, 6π – 1.25, 7π – 1.25, 8π – 1.25
720 + 63.3, 900 + 63.3 x = 0.473, 1.26, 2.04, 2.83, 3.61, 4.40, 5.19, 5.97.
3θ = 63.3, 243.3, 423.3, 603.3, 783.3, 963.3 x 1
f) cos =
θ = 21.1°, 81.1°, 141.1°, 201.1°, 261.1°, 321.1° 3 10
x
θ = 1.47, x = 4.41
d) cos = −0.379 3
2
4. 6 cos 30x = 3
θ
= 180 – 67.7 = 112.3 1
2 cos 30x =
2
θ = 224.5° To find all solutions in the interval 0° ≤ x ≤ 24°, we
θ must find all the solutions in the interval 0° ≤ 30x ≤ 720°
tan = − 1.030
e)
2 30x = 60°, 360 – 60, 360 + 60, 720 – 60
θ 30x = 60, 300, 420, 660
= 180 – 45.85 = 134.15
2 x = 2°, 10°, 14°, 22°
θ = 268.3°
5. 3 tan x = 27
3θ
f) sin = 0.664 3 tan x = 9 × 3
2
3 tan x = 3 3, tan x = 3
3θ
= 41.6, 180 – 41.6, 360 + 41.6, 540 – 41.6 x = 60, −180 + 60
2
3θ x = 60°, −120°
= 41.6, 138.4, 401.6, 498.4
π
2
θ = 27.7°, 92.3°, 267.7°, 332.3° 4 (
6. 2 cos 3θ −=1 )
3. a) 3 tan x = 3 cos 3θ − (
π
4
=
1
2
)
tan
x=1 π π π −π π π
π π 3θ − = −2π − , − 2π + , , , 2π − ,
x = ,π+ 4 3 3 3 3 3
4 4 π
π 5π 2π +
x = , 3
4 4 π −7π −5π −π π 5π 7π
3θ − = , , , , ,
4 3 3 3 3 3 3
π 3
sin(x −
b) )= −25π −17π −π 7π 23π 31π
6 2 θ= , , , , ,
π π 2π 36 36 36 36 36 36
x − = ,
6 3 3
π 5π Exercise 5.6
x = ,
2 6 1. 4 cos2 x − sin2 x = 4 cos2 x − (1 − cos2 x)
1 = 4
cos2 x + cos2 x − 1
sin 2x =
c)
2 = 5
cos2 x − 1
π 5π 13π 17π
2x = , , , 2. a) sin2 θ − cos2 θ = sin2 θ − (1 − sin2 θ)
6 6 6 6
= 2 sin2 θ − 1
π 5π 13π 17π
x = , , , b) 2 cos2 θ − 4 sin θ = 2(1 − sin2 θ) − 4 sin θ
12 12 12 12
= 2 − 2 sin2 θ − 4 sin θ
© Oxford University Press 2018: this may be reproduced for class use solely for the purchaser’s institute Trigonometry 5
sin 3 θ + sin θ cos 2 θ sin 3 θ + sin θ (1 − sin 2 θ ) sin 4 θ − cos 4 θ
3. a) = c)
sin θ sin θ sin θ − cos θ
sin 3 θ − sin 3 θ + sin θ (sin 2 θ + cos 2 θ )(sin θ + cos θ )(sin θ − cos θ )
= =
sin θ sin θ − cos θ
sin θ = (sin2 θ + cos2 θ) (sin θ + cos θ)
= =1
sin θ θ + cos θ
= sin
cos 2 θ 1 − sin 2 θ
b) 1 + sin θ + = 1 + sin θ +
1 + sin θ 1 + sin θ sin 2 θ sin 2 θ tan 2 θ = tan θ
8. a) = =
(1 + sin θ )(1 − sin θ ) 1 − sin 2 θ cos 2 θ
= 1 + sin θ +
1 + sin θ 1 − sin 2 θ cos θ cos3 θ
b) = cos2θ ⋅ =
= 1 + sin θ + (1 − sinθ) tan θ sin θ sin θ
= 2 sin 2 θ 1 − cos 2 θ (1 − cos θ )(1 + cos θ )
c) = =
sin 4 θ cos θ 1 − cos θ 1 − cos θ 1 − cos θ
4. = sin 4θ ⋅ = sin3 θ cos θ = sin2 θ sin θ cos θ
tan θ sin θ = 1 + cos θ
= (1 − cos2θ) sin θ cos θ
d) (2 − cos2 θ)2 − 4 sin2 θ = 4 − 4 cos2 θ + cos4 θ − 4 sin2 θ
= sin θ cos θ − sin θ cos3 θ
= 4 − 4(cos2 θ + sin2 θ) + cos4 θ
5. a) cos5 θ = cos θ cos4 θ
= 4 − 4 + cos4 θ
θ (1 − sin2 θ)2
= cos
= cos4 θ.
θ (1 − 2 sin2 θ + sin4 θ)
= cos
9. a) 2 cos x − sin2 x = 2 cos x − (1 − cos2 x)
θ − 2 sin2 θ cos θ + cos θ sin4 θ
= cos
= 2
cos
x + cos2 x − 1
b) (4 sin θ + 3 cos θ)2 + (3 sin θ − 4 cos θ)2
= (cos
x + 1)2 − 1 − 1
sin2θ + 24 sinθ cos θ + 9 cos2 θ
= 16
= (cos
x + 1)2 − 2 p = 1, q = −2
sin2 θ − 24 sin θ cos θ + 16 cos2 θ
+ 9
= 25(sin2θ + cos2 θ) = 25 b) Max value when cos x = 1
Then (1 + 1)2 − 2 = 4 − 2 = 2
sin 2 A sin 2 B
c) tan2 A − tan2 B = − Min value when cos x = −1
cos A cos 2 B
2
© Oxford University Press 2018: this may be reproduced for class use solely for the purchaser’s institute Trigonometry 6
1 8. 2 sin θ = 3 tan θ
θ=
cos
± 2 3sin θ
2 sin θ =
θ = 45, 180 − 45, 180 + 45, 360 − 45 cos θ
θ = 45°, 135°, 225°, 315° 2 sin θ cos θ = 3 sin θ
θ (2 cos θ − 3) = 0
sin
2. 2 cos2 θ + sin θ = 1
3
2(1 − sin2 θ) + sin θ = 1 θ = 0 or cos
sin θ=
2
2 − 2 sin2 θ + sin θ = 1 θ = 0, 180, 360 No solutions
0 = 2 sin2 θ − sin θ = − 1 So θ = 0°, 180°, 360°
0 = (2 sin θ + 1)(sin θ − 1) 9. sin θ + 5 cos θ = 3 sin θ
−1
θ = or sin
sin θ=1 5 θ = 2 sin θ
cos
2
θ = 90° 5 = tan θ
2
θ = 180 + 30, 360 − 30
θ = 1.19, π + 1.19
θ = 210°, 330°
θ = 1.19, 4.33
So θ = 90°, 210°, 330°
1 10. 2 cos θ − 5 sin θ = 4 cos θ + 3 sin θ
3. 3 sin2 θ = cos2 θ tan2 θ =
3 −8 sinθ = 2 cosθ
1 1
θ=±
tan ⇒ tanθ = −
3 4
θ = 30, 180 − 30, 180 + 30, 360 − 30 ⇒ θ = 2.90, 6.04
θ = 30°, 150°, 210°, 330°
6 − 6 cos 2 θ 6(1 − cos 2 θ ) 6 sin 2 θ
11. a) = = = 3 sin θ
4. cos2 θ − 4 sin2 θ = 1 2 sin θ 2 sin θ 2 sin θ
cos2 θ − 4(1 − cos2 θ) = 1 b) 6 − 6 cos2θ = 3 sin θ
5 cos θ − 4 = 1
2
6 − 6cos 2 θ 3
= OR sin θ = 6 − 6 cos2 θ = 0
cos θ = 1 2
2 sin θ 2
cos θ = ± 1 3 sin θ =
3
θ = 0, π, 2π
θ = 0°, 180°, 360° 2
1
5. 1 + sin θ cos2 θ = sin θ
sin θ =
2
1 + sin θ(1 − sin2 θ) = sin θ π 5π
θ = ,
1 + sin θ − sin3 θ = sin θ 6 6
π 5π
sin3 θ = 1 So θ = 0, , , π, 2π
6 6
θ=1
sin
θ = 90° 12. tan θ (tan2 θ − tan θ − 2) = 0
Either tan θ = 0 OR tan2 θ − tan θ − 2 = 0
6. 6 sin(θ + 70)° − 5 cos(θ + 70°) = 0
θ = 0, 180 (tan θ − 2) (tan θ + 1) = 0
5
tan(θ + 70) = θ = 2 or tan θ = −1
tan
6
θ + 70 = 180 + 39.8, 360 + 39.8 θ = 63.4 θ = 135
θ + 70 = 219.8, 399.8 So θ = 0°, 63.4°, 135°, 180°
θ = 149.8°, 329.8°
Summary exercise 5
7. 3 cos 2θ = 4 sin 2θ
3 −3
3 1. a) sin θ = ± , but 270 ≤ 0 ≤ 360 ⇒ sin θ =
= tan 2θ 5 5
4
b)
2θ = 36.87, 180 + 36.87, 360 + 36.87, 540 + 36.87
5
3
2θ = 36.87, 216.87, 396.87, 576.87 4
θ θ=
cos
θ = 18.4°, 108.4°, 198.4°, 288.4° 5
4
© Oxford University Press 2018: this may be reproduced for class use solely for the purchaser’s institute Trigonometry 7
−3 10. y
c) tan θ =
4 y = sin( 2x + π
4)
1
2
2. sin 2θ = ⇒ 2θ = 41.81, 138.19
3 0 x
–π π
θ = 20.9, 69.1
–1
3. 2 sin θ = cos θ
2 tan θ = 1
1 11. a) 2 cos2 θ + cos θ − 1 = 2(1 − sin2 θ) + cos θ − 1
tan θ =
2 = 2 − 2 sin2 θ + cos θ − 1
θ = 0.464 = 1 − (2 sin2 θ − cos θ)
4. cos 2x = cos 144 = −cos 36 =1−1=0
2x = 144, 180 + 36, 540 − 36, 540 + 36 b) 2 cos2(θ − 20) + cos (θ − 20) − 1 = 0
(2 cos(θ − 20) − 1) (cos (θ − 20) + 1) = 0
x = 72°, 108°, 252°, 288°
1
cos (θ − 20) = ⇒ θ − 20 = 60 θ = 80
5. 8 cos2x = 5 + 2 sin x 2
8(1 − sin2x) = 5 + 2 sin x cos (θ − 20) = − 1 ⇒ θ − 20 = 180°
0 = 8 sin x + 2 sin x − 3
2
θ = outside range
0 = 8 sin2x + 6 sin x − 4 sin x − 3 1
12. a) tan x = 3
0 = 2 sin x (4 sin x + 3) − 1(4 sin x + 3) 2
0 = (2 sin x − 1) (4 sin x + 3) 1
x = 1.25, 4.39
2
1 −3
sin
x= , x = 2.5, 8.78
2 4
x = 30, 180 − 30, 180 + 48.6, 360 − 48.6 b) sin θ (3 cos θ − sin θ) = 0
x = 30°, 150°, 228.6°, 311.4°. θ = 0 ⇒ θ = 0, π, 2π
sin
3 cos θ − sin θ = 0 ⇒ tan θ = 3 θ = 1.25, 4.39
6. sin (x − 30) = 0.7
θ = 0, 1.25, π, 4.39, 2π
x − 30 = 44.4, 135.6
13. a) 3 sin2 x − 4 cos2x = 3(1 − cos2 x) − 4 cos2 x
x = 74.4°, 165.6°
= 3 − 7 cos2 x
sin θ2
1 − cos θ2
1 cos θ 2
a = 3, b = −7.
7. tan θ sin θ = = = −
cos θ cos θ cos θ cos θ
b) Max value = 3 when cos2x = 0
1
= − cos θ. Min value = −4 when cos2x = 1
cos θ
4 4
8. (cos x − sin x)2 + (cos x + sin x)2 c) 4 − 7 cos2 x = 0 cos2 x = cos
x=±
7 7
=
(cos2 x − 2sin x cos x + sin2 x)
x = 40.9, 139.1.
(cos2 x + 2sin x cos x + sin2 x)
= 2(cos2 x + sin2 x) = 2 14. a) y
1 y = sin2 x
9. a) y
1
y = sin4 x
0 x
90 180 270 360
0 x –1
180
–1
3 3
⇒ 1 − cos2x >
b) sin2x >
4 4
b) i) 4x = 60°, 120°, 420°, 480° 3
cos x < 1 −
2
© Oxford University Press 2018: this may be reproduced for class use solely for the purchaser’s institute Trigonometry 8
1 1 1 17. a) y
c) cos2x < ⇒ − < cos x < y = sin 1 θ
4 2 2 1
2
60 < x < 120, 240 < x < 300°
15. a) 3(1 − cos2 θ) + 5 cos θ − 1 = 0 0 x
π π 3π 2π
3 − 3 cos θ + 5 cos θ − 1 = 0
2 2 2
1
–1 y = 2 sin θ
0 = 3 cos2 θ − 5 cos θ − 2
0 = (3 cos θ + 1)(cos θ − 2)
b) Graphs intersect 2 times, so there are 2 solutions
1
θ = − ⇒ θ = 109.5°, 250.5°
cos
3 18. a) y
θ ≠ 2 since − 1 ≤ cos θ ≤ 1
cos
10 y = tanθ
b) 2 sin θ tan θ = 3 5
sin θ
2 sin θ =3 0 x
cos θ –270 –180 –90
–5
90 180 270
© Oxford University Press 2018: this may be reproduced for class use solely for the purchaser’s institute Trigonometry 9
1
2
1 sinθ
2
ii) 5sin θ cos θ = (cos θ − sin θ )(cos θ + sin θ )
21. i) − tanθ = −
cos θ cos θ cosθ sin θ cos θ 1
⇒ =
(1 − sin θ )
2 (cos θ − sin θ )(cos θ + sin θ ) 5
=
cos θ tan θ 1
⇒ =
(1 − sin θ ) 2 (1 − tan θ ) 5
2
=
cos2 θ ⇒ 5tanθ = 1 – tan2θ
(1 − sin θ )2 ⇒ tan2θ + 5tanθ –1 = 0
=
(1 − sin 2 θ ) (52 − 4 × 1 × −1)
⇒ tanθ = –5 ±
(1 − sin θ ) 2 ×1
=
(1 + sin θ ) 29
= –5 ±
2
(1 − sin θ )
ii) =2 ⇒ θ = 10.9 ° or 100.9 °
(1 + sin θ )
⇒ 1 – sinθ = 2 + 2sinθ 24 i) 2sin2x – cosx = 1
⇒ –1 = 3sinθ 2(1 – cos2x) – cosx = 1
1
⇒ sinθ = – 2 – 2cos2x – cosx = 1
3
⇒ θ = 189.5 °, 340.5 ° ⇒ 2cos2x + cosx – 1 =0
ii) 2cos2x + cosx – 1 =0
i) 2tanx = cosx
22 (2cosx – 1)( cosx + 1) =0
2 sin x 1
= cosx cosx = or cosx = –1
cos x 2
2sinx = cos2x x = 60 ° or 180 °
2sinx = 1 – sin2x x
iii) = 60 °, 180 °
2
sin2x + 2sinx – 1 = 0 x = 120 °, 360 ° but 360 ° is not in the range
ii) sin2x + 2sinx – 1 = 0 so x =120 °
(22 − 4 × 1 × −1)
sinx = –2 ± i) 2(1 + cos2x) = 3
25
2 ×1
3
8 1 + cos2x =
= –2 ± 2
2 cos2x = ½
= –1 ± 2 2x = 60 °
sinx = –1 + 2 as – 1 – 2 < – 1 x = 30 °
x = 24.5 °, 180 – 24.5 ° ii) y
x = 24.5 °, 155.5 ° 2
© Oxford University Press 2018: this may be reproduced for class use solely for the purchaser’s institute Trigonometry 10