Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • 194

    Uploaded by

    Duong Le
    15 views7 pages

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    Download as pdf
    15 views7 pages

    194

    Uploaded by

    Duong Le

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    Download as pdf
    of 7
    ir cinta! MUI XA TRONG TREN RANG COI SU’A THU HAI HAM TREN NGU®OI VIET Huynh Kim Khang ‘Khoa Rang Ham Mat, Bai hoc ¥ Due thanh pind HB Chi Minh [Nghién edu m6 td edt ngang Khao sat 496 rang ci sta thi? hal tren mau ham thach cao cia té tr 3 én 5 tu6i (256 rang cia nam va 240 rang cua nO), nhém xée dah t7 If xudt hin va m6 ta dc aiém v8 dn a mii xa trong rang obi soa thir hal ham trén ngui Vit, dp dung tBu chudn dénh gid va phan fog mil xa trong ring cbi sa thir hai ham trén cia Hanihara (1963). Két qua cho thdy cd hal bén cung ham, rang céi ‘(ta thit hai ham trén c6 ba mii chinh (me 8 3 + A), tn 18 mi xa trong bj iu bién hoan toén chiém te thdp nh 0,42%:; trong Khi mai xa trong 6 Kichthuéc nhé hon ba mdi cén Ie (mc 06 3 + B va 4) chiém 1 a0 nhdt 88,06% va mil xa trong 6 hich thutsc én xép xl ba mii cn ial (mirc 4) chibrm t 16 11,52%. Nhu vay, tren b6 ring ngui Viet, rng ci sia thi hai ham ten dic aidm mt xa trong c6 klch thude ahd hom ba mal cén lal (mic d6 3 + B va 4.) chibm t 16 cao nhdt (88,06%6). Rang obi sit ths hal ham trén cb ba mai (mize d9 3 + A, te 18 mai xa trong bu bién hoa toan chiém ti tnd nhdt (0.42%). Tiekhéa: mil xa trong, 1. DAT VAN DE. Rang c6i stra ther hal v8 hinh th durge md 18 nhur mt rng o6i 16m thir nndt vinh vign thu nha. Nam 1965, Dahlberg xép mu mat nhai rng o6i lon thir nhdt ham trén thanh bén loai theo mirc 46 phat trién ctia mui xa trong, la mai thuéng bi tiéu gidm [1], Sau 66, vao nam 1963, Hanihara da dya trén sy phan logi cia Dahiberg 48 nghién civu tran rang c6i stra thir hai ham trén [2]. ' mot s6 nhém nguoi hign ai, mi xa trong cia ring ei ham trén €6 th khong phat trién, Nguoi Melanesian ob bo rang rt khde va 19 18 bén mci o6 kich thuéc len xdp xi nhau, chiém 98% trén rang céi lon Vinh vin ther nhdt ham trén, 2% c6n Iai cd bén ‘mi nhung mii xa trong thi e6 kich thuge nhd hon ba mii kia, Mii xa trong bj ti6u gidm chiém 2% tn nhém ngudi My da trang va ja chi itn hf: Huy Ki Khang: hoa Ring Ham Mk Bal hoe ¥ Duge Thanh phé HB Chi Minh Ema: kimkhanghuyh@yahoo.com gay nban: 200272016 gay duce ond tua 11872018 ing €6i sia thir hal ham tr chiém 5% trén nhém ngudi Eskimos. O ring c6i lon thir hai ham trén, mai xa trong throng €6 bibu hign ti6u bién, v6i ty 18 Khodng 13% {rn ngudi Melanesian, 42% & nguoi My da trang, 68% & ngudi Eskimos, Rang obi lon thir ba ham trén, hign tung mai xa trong tiéu bign chiém 40% & ngwéi Melanesian, chiém 55% & nguoi MY da trang, chiém 82% 6 ngurdi Eskimos [3]. Mii xa trong la mii sau cing xudt hign trong qua trinh tién héa cba rang o6i ham trén, cd vé phat trién chiding loai cing nhur v8 phat trién c thé va lé phan thay i nndt cia rang c6i ham trén. Nghién ciru cia Patricia thye hign nm 1981 trén cing ding ngwoi Uc ban dia cho thdy ty 18 66 ba rma tran rng oi Kom ther nh, the ha, thir ba ham trén lan lugt la 5%, 4%, 18%I4]. Theo Scott, t¥ 16 mai xa trong bi tidu giém trén ring 6i 16m thir hai ham tn nhigu hon rang c6i len ther nhdt ham trén, trong khi 46, 8% rang bi stra thir hal khéng 6 hign dig mdi xa trong [5]. Nam 1997, trong mét nghién ciru TENCYH 101 (3) - 2016 33 [Fa GH NGHIEN 60 Q) £$$___ anh gid 14 aac diém mé t& én cong dbng Chu Phi Irish nhan thdy dae aim mai xa trong 6 kich thuée tung binh & cong ding Chau Phi chiém t7 18 cao hon so véi cong ‘68ng Chau Au [6]. Nam 2000, nghién ciru ota Kitagawa trén rang c6i sia thir hai ham trén cho thdy: & ngudi Jomon, ty 18 mii xa trong bi tiéu bién 14 14,6%, trong khi 46, & nguéi Yoyoi, rang c6i sta thir hai van hign dign bén khong 6 sy tiéu bién mai xa trong (71. Nam 2007, Edgar va Lease cho thay c6 méi wong quan nghich v8 sy hién dign mii xa trong c6 kich thuée lén gitra rang céi sta thir hai va rang c6i vinh vign thir nhdt ham tren & ngudi My g6c Au (r = -0,56) [8]. Tai Vigt Nam, dc dim mii xa trong trén rng c6i Vinh vign 48 durgc Hoang Tir Hing va Ng6 Lé Thu Thao khdo sat nam 1993. Két ‘qua nghién etru cho thdy: & nhom nguoi Viet, ite 46 ti8u gidm mai xa trong trén rang e6i vinh vign thir nhat, thir hal va thir ba ham Irn lan hzgt 1a 0%, 9,27%, 45,54%; & nguéi Ba6 1a 0%, 5,79%, 18,52%: & nguei Coho la 0%, 17.57%, 42,42% [9]. Nam 2014, trong mot nghién ciru ten rang oi Kon ther nha ham trén 6 tré em ngwéi Viet, Huynh Kim Khang ghi nhan ty 18 mdi xa trong o6 kich thuéc trung binh la cao nhat (45,31%). Tuy nnhién, 46i v6i bO rang stra, dae diém nay it duge a8 cp [10]. Trong nghién ciru nay, chiing t6i khéo sat dc diém mci xa trong trén rang obi sta th hai ham trén ngudi Viet ihm muc tiéu: xée dinh ty 1@ xudt hién va mo t8 dae diém v8 d6 len iia mui xa trong rang c6i stra thir hai ham trén mi I, BOI TYQNG VA PHUONG PHAP 1. Béi tweng Mau nghién cau: mu ham thach cao thuge bd suu tép mu ham dang lau tt ta koa Rang Ham Mat, Ogi hoc Y Dug, thanh phd HB Chi Minh (nghién cit thube chuong trinh theo dBi dec sy’ phat tridn so mat va ring tré em Vigt Nam tir 3 dn 18 tubitién hanh tr thang 11 ném 1996. Lan khdm dau tién doe thyc hign vao lic tré duge 3 tubi + 20 ngay dura vao ngay sinh nhat cba tra. “Tiéu chun chon méu = Tidu chudn tng quat + C6 cha me, éng ba noi ngoai l& ngudi Vigt Nam, dan te Viet (Kinh), + C6 trong lwgng binh thyéng khi sinh ra (© 2,5kg), tinh trang strc khde binh thong (s0¢ khée t8ng quat cla mBi tr tir Kae méi sinh dén lie Kham lan du dya vao s6 sire khée cia tré), + Khong cé di tat bm sinh, khong cé di hinh do bénh ly chén thureng ving ham mat. + Khong c6 sy bat hai hda ota mat + Khong bj r6i loan hoat dong co - khop thai dvong ham. = Tid chun ve rang + C6 dy aU b6 rang sira + Géc rng khéng bi su, bi tram. + Knéng c6 bat thu@ng hinh dang than rng, ce dinh mai, trong gid, ranh mat nha khong bi man nhibu. - Tidu chudn chon Iya mu ham + Mu ham ghi dvgc 16 rang cdc chi tit cca rang. + Khong bi bot, khéng bj Khiém Khuyét & ninting vr a diém mée * C& mau: gdm 496 rang trén mau ham 34 TCNCYH 101 (3) - 2016 ir cinta! thach cao ciia tré tir 3 dén 5 tudi (256 rang cca nam va 240 rang cia nti) *Thiét ké nghién coru Nohién cru mé ta eét ngang 2, Phuong phap ‘Sir dung phuong phap quan sat bing mat thurdng két hep Kinh ldp v5i a phéng dai x4, ‘Banh gia va phan logi cde dac diém mui xa trong rang c6i sta thir hai ham trén theo Hani- hara (1963) (2) Quan sat va khdo sat toan bd rang: ghi nnhan dc diém mdi xa trong rang obi sia thir hai ham trén & tt c8 rang (Scott, 1980) [11]. anh gié d8c diém mai xa trong rang cbi sta thir hal ham trén theo phan loal cia Haninara (1963) (hinh 4), = (3+ A): €6 ba mdi chinh, khéng ¢6 mui xa trong = (3 + B): mii xa trong rdt nhé so v6i cae mili kha. = (4+): mdi xa trong nhé hon ce mai khée = (4); mii xa trong Ion xp xi cdc mui kh. Hinh 1. Cae mire 46 mii xa trong trén rang c6i siva thir hi 3. Xie ly 86 ligu Sir dung phin mim SPSS 11.5 48 xir Wy s6 ligu. Kiém dinh bang test Chi binh phurong a& xac dinh sy khac bidt (nu ¢6) cia cae mirc 4} bidu hién mai xa trong gitra nam va nd icra nguosi Viet va cdc nhém kh, Cac dc diém mal xa trong duge éanh gid vva phan logi hai lin, cch nhau hai tuan. Chi 6 Kappa duge sir dung 48 danh gia 66 kién inh ca quan sét vien Ia 0,86. ‘trén (Hanihara, 1963) 4, Dao dite trong nghién euu Chung ti thy hign nghién iru trén mau ham thach cao dang duge Wu gid tai labo nighién ciru hinh thai cla Khoa Rang Ham Mat, Bai hgc Y Duge, thanh phé H8 Chi Minh Moi thong tin ién quan dén bénh nhan aurge bao mat Mm, KET QUA rong phan duéi day, ching toi gdp chung logi 3 + B va 4- thanh mot nhom 6 tinh toan va so séinh v6i cde tac gid khdc. TENCYH 101 (3) - 2016 35 [Fa GH NGHIEN 60 Q) £$$___ Trén rang obi sia thir hai ham tn: & nt, rmti xa trong bi tu bién hodn toan, rang cbi ‘fa thir hai chi ¢6 ba mdi chinh (mire 46 3 + |A) chim tf 18 0,83%. O nam, cung ham én phai rang obi saa ther hal e6 bén mii, trong 66 mii xa trong v6i kich thude nhd hon so voi ba mdi cin lai (mic 4} 3 + B va 4) chiém ti 16 89,84% cao hon bén tréi 18 89,06%. O nd, cung ham bén trai more 49 4 {ie 18 mul xa trong 6 kich thse xép xi ba ‘mdi cdn lai chiém ti 16 10,93% cao hon bén hai a 10,15% (bang 1). Bang 1. Ty 1g cdc mie d@ mai xa trong rang c6i sira thir hai ham trén (%) Rang obi stra thir hat hs Phai (P) ang c6i siva thir hai ham tran. § ——___—— Trai (7) 34A 34Bvad 4 Nam 0,00 10,93 083, 12,50 No Te 0,83, 12,50 hi tinh chung nam va n@, c& hai bén cung ham, rang obi stra thir hai ham trén c6 ba mil cchinh (mie 49 3 + A), tec la mai xa trong bj ti6u bién hoan toan chiém ti 19 thdp nhat 0,429; trong hi mire d6 3 + B va 4- chiém til6 cao nhét 88,06% va mire 46 4 chiém ti Ip 11,52% (bang 2). Bang 2. TY If cée mire 46 mii xa trong rang c6i sita thir hai him trén & nam va ni, xét chung ca 2 bén cung ham (%) Nhém_ Gist 3+A 3+B vad 4 Nam = 256 0,00 89, 10,55 viet 40, 0,83 8667 12.50 Chung = 496 0,42 88,06 11,82 Fas Sek ce Ur a Hinh 2. Cac mire 49 mai xa trong trén rang c6i stra thi hai ham trén ngwoi Vigt 36 TCNCYH 101 (3) - 2016 ir cinta! Bang 3. So sanh mui xa trong rang oi sira thir hai ham trén gitra cée nhém Cap so sénh 3+A 3 +B vad. 4 x (B10 =2) Vigt- Nhat 2.58 70,43 172,86 245,87" Vigt-Hoa ky (datréng) 1,70 25,32, 110,53 197,55" Vigt-Hoa ky (da den) 021 35,09 192.21 167,51" “1p < 0,001, “p <0,01, ‘p < 0,08. IV. BAN LUAN Ba sé nghién ciru ve inh thai rang thug t€p trung vao bé rang vinh vin, 66 it ighién ciru va hinh thai b@ rang stra [5]. CO rnhigu ly do kam cho bé rang stra khong duoc nghién ciru nhiéu nhur b@ rng vinh vidn: (1) 6 rang sta tén tai trong miéng thoi gian nga hon bé rang vinh vign, do a6 6 rdt it de ligu trong labo nhan hoe réng, (2) men rang 6 b6 rang sia méng hon, xép hon so Véi b@ rang vinh vibn, do dé d8 bi mén hon, (8) rang stra nhd, it durgc thu thap trong cae kai quat khéo 66, cing nhu it dug twu gitr ssau khi nhé trong thyre hanh, (4) vige Ky dé 8 mau trén migng céc tré em khé thy hién hon trén ngudi én. Nghién ciru hinh thai rang bao gém cc dac diém do dac va mé ta ac didm do dac la nhiing dae diém durge do tye tiép trong qua trinh nghién cru, Trong ki cdc dae aiém mo 48 (dae aiém khong do ac) duge ghi nhan sw hién dién hogc cae mie 46 thé hhign bang phuong php quan sat. Nhting dae diém nay kha phite tap va qua trinh danh gid cn mot s6 tigu chuan nnhdt dinh, Vn d& nay duge gidi quyét tién hong béi Dahlberg 1956 bang céch dura ra ccéc ban in mau ham (bao gdm céc dac aiém m6 ta) phan b6 dén tat cA tac gid khac trén Thé gi6i [1]. Ban in nay nhdm hai myc dich: (1) gidp quan sat chi ti&t hon cae ae aibm vurgt khéi mire 46 6 va khéng, (2) gidm thidu sy khée biét gitta nhiing nguéi quan sat khi phan loai cdc dac diém. Trong suét thap nién 60 cia thé ky 20, Hanihara da phat trién nhing tiéu chudn quan sAt abi voi cae dic diém m6 18 trén b6 rang stra [2]. B8 khdc phuc sai lim, ching téi ding cac bién phap sau: (1) dc diém mui xa trong trén rang c6i sta thir hai ham trén duge quan sét, ghi han v6i kinh kip phéng dai gp bén ln, theo cae tiéu chudn trén ban in mau ham, (2) vige quan sét duoc thye hign trén mu ham thach cao cia d6i tuong nghién cu, duoc lay déu bang Alginate cé tinh dan hai tét va hi r6 chi tét, dB m&u bang thach cao cing trong vong nam phut sau khi lay ddu ra khéi ming, nhé vay dm bao 46 chinh xac cia m&u ham so v6i bO rang that cia tr8, (3) chinh tac gia la nguéi quan sat, dénh gid cae dae diém mai xa trong trén rang e8i stra ther hai, (4) 4 tin cay oda kat qué nghién ciru duge kiém dinh bang chi s6 Kappa, dénh gia va phan logi dc diém mii xa trong trén 20 rang cia 20 b9 mau ham duge rit ngdu nnhién, chi s6 Kappa la 0,86. TENCYH 101 (3) - 2016 a7 [Fa GH NGHIEN 60 Q) £$$___ Cac mii gdn trong, gan goal, xa ngoai cia rang c6i len ham trén drgc goi chung 18 phan trigon hay la phan b@ ba nguyén thiy. Phan nay 1a phan dau tién, phan ngudn géc cia than rang, Mai xa trong cting véi gb bén xa tgo thanh phan talon 1a phan moi thém vvao than rang. Phan talon kha phat trim trén rang e6i stra ther hai, rang céi én th nhat, rnhumg tr8n rang e6i lon thir hai, thir ba didn ra qué trinh ti6u gidm dn va kich thude trén b@ rang ngudi. Theo nghién ciru cia Kita ‘gawa bao cdo ndm 2000 ty I@ rang obi sta thir hai cb bén mii @ c6ng déng Jomon va Kofun kha cao (85.4% va 75,6%), Két qua nay pha hgp v6i nghién ciru cia ching t6i [7]. Cac nghién ciru ve mai xa trong trén ring c6i sta thir hai 6 c&e nhém khée nhau cho thdy nhém Mongoloid va Europoid ¢6 mui xa {rong bj tiéu glam nhidu. Trong nghién ctu nay, qué trinh tigu gidm mii xa trong trén rang c6i stra thir hai da thé hign qué trinh vi tién hoa din ra trén b6 rang nguai Viet. VE phan loai, 6 nhiéu cach phan loai mii xa ‘rong tir khéng 6 bibu hign dén mai xa trong lon hon cée mui khac, Nam 1969, Turner phan logi mai xa trong thannh su mire 49: (1) mire 46 0 la khéng 6 mili xa trong, (2) mirc 6 1 1a hign dign mét g& ngay vi tri mii xa trong, (3) mire d 2 18 hign dign mui xa trong rat nhd, (4) mio 49 3 1a mai xa trong nhd, (5) imtie dp 4 1a mai xa trong Ian, (6) mire 49 5 la mai xa trong rét lon {3]. B8 pha tich va so ssanh céc sé ligu, Tuer 48 gom than bén dang: (1) khéng c6 mii xa trong (gbm mire 68 0 va mite 4 +); (2) mii xa trong rt nhd so vv6i cde mai kc (mire 4 2): (8) mii xa trong 1nhé hon cdc mili hae (mire dB 3); (4) mui xa trong lén xp xi cc mui khéc (mirc d6 4 va mite 48 8). Trong nghién ciru nay, ching t6i 4p dung phan loai cia Hanihara (1963) phan loai mdi xa trong thanh bén mic 6 48 so ‘sénh két qua v6i téc gid kind, dua trén ban in mu ham va hinh minh hoa cae mire 46 So sénh dic diém mil xa trong trén rang i sta ther hal ham trén gia nhém Viet véi nnhém Nhat, Hoa Ky (da tréng), Hoa Ky (da

    You might also like