‫ألوضوء(اودس)‬ ‫ألفقة‬

‫بسم هللا الرحمن الرحیم‬

‫‪.‬لغة‪ :‬أودس لغت کې پاکوالي ته وایې‬
‫اصطالحا‪ :‬اودس په اصطالح کې د مخصوصو اندآمونو(السونو‪،‬مخ‪،‬سرمسحه‬
‫‪.‬کول‪،‬پښو مینځلو) څخه عبارت دی‬
‫اغسِ لُوا وُ جُو َه ُك ْم َوَأ ْي ِد َي ُك ْم ِإ َلى‬
‫صاَل ِة َف ْ‬ ‫ِين آ َم ُنوا ِإ َذا قُمْ ُت ْم ِإ َلى ال َّ‬ ‫هللا ج فرمایې‪َ :‬يا َأ ُّي َها الَّذ َ‬
‫‪ ۚ.‬ال َم َراف ِِق َوامْ َسحُوا ِب ُرءُوسِ ُك ْم َوَأرْ ُج َل ُك ْم ِإ َلى ْال َكعْ َبي ِ‬
‫ْن‬ ‫ْ‬
‫ژباړ‪ :‬اې مؤمنانو! کله چې د لمانځه لپاره پاڅېږئ پس خپل مخونه ومینځئ او‬
‫دواړه السونه ترځنګلو پورې ومینځئ او خپلو سرونو باندې مسحه وکړئ او‬
‫‪.‬پښې تر څنګلو پورې ومینځئ‬
‫د اوداسه فضیلت په اړه رسول هللا ص فرمایې‪ :‬زه به د قیامت په ورځ خپل أمت‬
‫وپېژنم ‪ ،‬چا ورڅخه پوښتنه وکړه هلته خو د ټولې نړی خلک راټول شوي وي‬
‫څنګه به یې وپېژنې؟ نبي ص وفرمایل‪ :‬ځما د أمتیانو د پخو مخونو او السونو‬
‫‪.‬څخه به د زیات اوداسه له برکته یو ډول ځال پورته کېږي په هغه به یې پېژنم‬
‫ور‬ ‫بل ځای رسول هللا ص فرمایې‪ :‬إنَّ أمَّتي في األمم کال َّشعْ َر ِة البیضا ِء في َّ‬
‫الث ِ‬ ‫ِ‬
‫‪.‬اأْل َ‬
‫سود‬
‫ژباړه‪ :‬ځما د أمتیانو مثال به د نورو أنبیاؤ په أمتیانو کی داسې وي لکه سپین‬
‫‪.‬ویښته په تورغوايي باندې‬
‫د اوداسه مسنونه طریقه‬
‫‪.‬رسول هللا ص فرمایې‪َ :‬ت َوضَّئوُ ا بإسْ ِم هللا‬
‫‪.‬ژباړه‪ :‬د هللا ج په نوم سره اودس شروع کړئ‬
‫بال ال ُیبْدأ فیه ِبسْ ِم هللا َفه َُو أجْ َزم‬ ‫أمر ذِي ٍ‬ ‫‪.‬بل ځای رسول هللا ص فرمایې‪ُ :‬ک ُّل ٍ‬
‫ژباړه‪ :‬هر با اهمیته کاروبار چې د هللا په نوم سره شروع نه شي پس هغه ناقص‬
‫‪.‬او بې برکته دی‬
‫‪.‬اودس کوونکی باید اول نیت وکړي چې یواځې د هللا ج د رضا لپاره اودس کوي‬
‫‪.‬رسول هللا ص فرمایې‪ :‬إنما األعمال بالنيّات ‪ ،‬وإنما لكل امريء مانوى‬
‫ژباړه‪ :‬بېشکه هر عمل په نیت پورې تړاو لري‪ ،‬او د هر عمل لپاره هغه څه دي‬
‫‪.‬چې هغه نیت کړی وي‬
‫‪:‬د هرڅه نه مخکې اول باید اودس د السه طرف څخه شروع شي‬
‫وضأ ُت ْم َفأبدءوا ِب َمیا ِم ِنکُ ْم‬ ‫‪.‬رسول هللا ص فرمایې‪ :‬إذا َت َ‬
‫‪.‬ژباړه‪ :‬کله چی غواړې اودس وکړی پس له السه طرف څخه شروع وکړه‬
‫‪1‬‬
‫ألوضوء(اودس)‬ ‫ألفقة‬
‫د اودسه په شروع کې به‪ :‬بسم هللا الرحمن الرحیم(شروع کووم د هللا ج په نوم‬
‫‪.‬چې عام او خاص مهربان دی) ووایې‬
‫اغ ِفرْ لِي َذ ْن ِبي‪َ ،‬و َوسِّعْ لِي فِي‬ ‫دالسونو مینځلو سره به دا دعاء ووایې‪ :‬أْلل ُه َّم ْ‬
‫اركْ لِي فِي ِر ْزقِي‬ ‫َاري‪َ ،‬و َب ِ‬ ‫‪.‬د ِ‬
‫ژباړه‪ :‬اې هللا ج ځما مې ګناهونه وبخښه‪ ،‬او کورنی کې مې پراخي راوله‪ ،‬او ځما‬
‫‪.‬رزق راته پراخه کړه‬
‫او دمخ مینځلو سره به دا دعاء ووایې‪ :‬أللهم َبیِّضْ وجْ هي َیو َم َت ِب َيضُّ َوجُوه و َتسْ َو ُّد‬
‫َ‪.‬وجُوه‬
‫ژباړه‪ :‬ای هللا ځما مخ په هغه ورځ روښانه کړه په کومه ورځ چې ځنې مخونه‬
‫‪.‬روښانه وي او ځنې مخونه تور وي‬
‫اجعلنِي م َِن‬ ‫لله َّم َ‬
‫او کله چې لمونځ په پای حالت کې وي نو دا دعاء به ووایې‪ :‬أ ُ‬
‫ين‬ ‫ين َواج َعلنِي م َِن الم َ‬
‫ُتطه ِِّر َ‬ ‫‪.‬ال ّتوَّ ِاب َ‬
‫ژباړه‪ :‬ای هللا مونږ د توبه قبلونکو څخه وګرځوې او زمونږ څخه پاک خلک جوړ‬
‫‪.‬کړی‬
‫او کله چې لمونځ پای ته ورسېده نو د شهادت کلمه باید ولوستل شي‪َ :‬أ ْش َه ُد َأنْ‬
‫يك َلهُ‪َ ،‬وَأ ْش َه ُد َأنَّ م َُحمَّداً َع ْب ُدهُ َو َرسُولُ ُه‬‫‪.‬الَ ِإ َل َه ِإالَّ هللاُ َوحْ دَ هُ الَ َش ِر َ‬
‫ژباړه‪ :‬شهادت ورکوم چې نشته الئق د عبادت مګر یو هللا ج دی او شهادت‬
‫‪.‬ورکوم په دې چې محمدص د هللا ج بنده او رسول دی‬
‫د مسحې سنت حنفي طریقه‬
‫د دواړو السونو غټې او د شهادت ګوتې به سره بېلې کړئ او نورې کورنی به‬
‫سره یوځای کړئ او د ګوتو داخلي برخه د تندي د وېښتانو څخه شاطرف ته د سر‬
‫څلورمه برخه مسحه کړئ او بیا به دواړه السونه او دواړه ورغوې د شاطرف‬
‫مخکې طرف ته د سر په څنډو راښکاږئ‪ ،‬د شهادت په ګوته به د غوږ داخلي‬
‫برخه مسحه او په غټې ګوتې باندې به د غوږ شاتنی برخه مسحه کړئ بیا به د‬
‫دواړو السونو په شاګانو څټ مسحه کړل شي په همدې ډول مسحه پای ته‬
‫‪.‬رسېږي‬
‫د اوداسه د فرض کېدو صورت‪ :‬د اودس نه لرلو په صورت لمونځ حرام دی هغه‬
‫که فرض لمونځ وي یا واجب وي یا سنت‪ ،‬نو د اودس فرض کېدو صورت لمونځ‬
‫‪.‬دی‬
‫أح ِد ُک ْم إالَّ ِب ُّطه ٍ‬
‫ُور‬ ‫صال ِة َ‬ ‫‪.‬رسول هللا ص فرمایې‪ :‬ال َی ْق َب َل هللاُ َ‬

‫‪2‬‬
‫ألوضوء(اودس)‬ ‫ألفقة‬
‫‪.‬ژباړه‪ :‬هللا ج نه قبلوي لمونځ یو له ستاسو څخه مګر په پاکوالي(اوداسه) سره‬
‫‪.‬د اوداسه واجبېدو صورتونه‪ :‬دوه دي‬
‫‪.‬ـ د بیت هللا شریف طواف لپاره اودس درلودل واجب دي‪۱‬‬
‫‪.‬ـ د قرآنکریم لمس کولو لپاره اودس درلودل واجب دي‪۲‬‬
‫هللا ج فرمایې‪ :‬ال َی َم ُّس ُه إالَّ ْال ُم َط ِّهرُون‪.‬الواقعة‪۷۹‬‬
‫‪.‬ژباړه‪ :‬نه له یې مسحه کوي(قرآن کریم) مګر پاک خلک‬
‫د اوداسه سنت کېدو صورتونه‪ :‬دوه دي‬
‫ـ د خوب څخه مخکی اودس کول سنت دي‪ ،‬رسول هللا ص د خوب څخه مخکی‪۱‬‬
‫‪.‬اودس کول او اوداسه سره ویده کېدل د ټولې شپې عبادت په معنی بللی دی‬
‫‪.‬ـ د غسل څخه مخکی اودس کول سنت دي‪۲‬‬
‫د اوداسه مستحب (غیرمؤکده سنت) کېدو صورتونه‪ :‬یوولس دي‬
‫ـ هر وخت په اوداسه اوسېدل سنت عمل دی‪ ،‬رسول هللا ص به دائما په اوداسه‪۱‬‬
‫اوسېده‪ ،‬او رسول هللا ص دا عمل چی انسان دائما په اوداسه اوسي د ټولې ورځې‬
‫عبادت کولو په معنی بللی دی‪ ،‬هللا متعال دی مونږ ټولو ته توفیق عمل پرې‬
‫‪.‬راکړي‬
‫‪.‬ـ د اذآن کولو لپاره اودس کول هم مستحب عمل دی‪۲‬‬
‫ـ د خطبې ویلو لپاره که د جمعې خطبه وي یا د نکاح کولو خطبه اودس کول‪۳‬‬
‫‪.‬مستحب عمل دی‬
‫‪.‬ـ د دیني تدریس کولو لپاره اودس کول مستحب دی‪۴‬‬
‫‪.‬ـ د هللا جل جالله د ذکر کولو لپاره اودس درلودل هم مستحب دی‪۵‬‬
‫ـ د خوب څخه د رابېدارېدو په وخت اودس کول مستحب عمل دی او کوښښ‪۶‬‬
‫‪.‬باید وشي چی د اودس کولو سره دوه رکاعته لمونځ هم اداشي ډېر لوي اجر لري‬
‫‪.‬ـ مړي ته د غسل ورکولو څخه وروسته اودس کول هم مستحب دی‪۷‬‬
‫ـ حج ته د تلو په وخت عرفات مېدان کی په پاته کېدو کی اودس کول هم‪۸‬‬
‫‪.‬مستحب دی‬
‫‪.‬ـ د روضې مبارکې زیارت کولو لپاره اودس مستحب دی‪۹‬‬
‫‪.‬ـ د صفامروا سعي په وخت اودس درلودل مستحب دی‪۱۰‬‬
‫‪.‬ـ د خوراک کولو نه مخکی اودس کول مستحب دی‪۱۱‬‬
‫‪.‬د اوداسه فرائض‪ :‬څلور دي‬
‫ـ د ټول مخ مینځل‪ :‬د تندي وېښتانو د بېخونو څخه د زنې الندې حصې پورې او د‬
‫‪.‬یو غوږ د نرمي څخه د بل غوږ تر نرمي پورې فرض دی‬
‫‪3‬‬
‫ألوضوء(اودس)‬ ‫ألفقة‬
‫اغسِ لُوا وُ جُو َهکُ ْم‬ ‫‪.‬هللا ج فرمایې‪َ :‬ف ْ‬
‫‪.‬ژباړه‪ :‬پس مخونه مو ومېنځئ‬
‫‪.‬ـ د دواړو السنونو مینل‪ :‬تر څنګلو پورې وینځل فرض دی‬
‫لی ْال َم َراف ِِق‬ ‫‪.‬هللا ج فرمایې‪َ :‬و أ ْی ِد َیکُ ْم إ َ‬
‫‪.‬ژباړه‪ :‬او السونه (ومېنځئ) تر څنګلو پورې‬
‫‪.‬ـ د سر مسحه کول‪ :‬څلورمه برخه د سر مسحه کول فرض دی‬
‫امْسحُوا ِب ُرءُوسِ کُ ْم‬ ‫‪.‬هللا ج فرمایې‪َ :‬و َ‬
‫‪.‬ژباړه‪ :‬او پخپلو سرونو مسحه وکړئ‬
‫‪.‬ـ د دواړو پښو مینځل‪ :‬تر بجلکو پورې د دواړو پښو مینځل فرض دی‬
‫‪.‬هللا ج فرمایې‪َ :‬وأرجُو َلکُ ْم إ َلی ْالکَعْ َبی ِ‬
‫ْن‬
‫‪.‬ژاړه‪ :‬او پښې مو(ومېنځئ) تر بجلکو پورې‬
‫‪.‬د اوداسه ســنــتـــونه‪ :‬څوارلس‪ ۱۴‬دي‬
‫‪.‬ـ نیت کول په زړه کی سنت مؤکد دی‪ ،‬او په ژبه نیت ویل مستحب دی‪۱‬‬
‫‪.‬ـ بسم هللا الرحمن الرحیم ویلو سره اودس شروع کول‪۲‬‬
‫‪.‬ـ دواړو السونو پاک مینځل‪۳‬‬
‫‪.‬ـ (د خولې مینځل)مضمضه کول‪۴‬‬
‫‪.‬ـ (د پوزې مینځل)استنشاق کول‪۵‬‬
‫‪.‬ـ مسواک استعمالول‪۶‬‬
‫‪.‬ـ ږيره خاللول‪۷‬‬
‫‪.‬ـ د السونو او پښو ګوتې خاللول‪۸‬‬
‫‪.‬ـ د ټول سر مسحه کول‪۹‬‬
‫‪.‬ـ د دواړو غوږونو مسحه کول‪۱۰‬‬
‫‪.‬ـ مواالت(ترتیب) سره اودس کول‪۱۱‬‬
‫‪.‬ـ د یو اندام څخه وروسته دستي بل اندام مینځل ترڅو مخکینی اندام وچ نشی‪۱۲‬‬
‫‪.‬ـ هرغړۍ درې ځله مینځل او د مینځلو په وخت تدليك(کوښل) کول‪۱۳‬‬
‫‪.‬ـ د اوداسه په آخر کی مسنونې دعاءګانې لوستل‪۱۴‬‬
‫‪.‬د اوداسه مستحبات(غیر مؤکد سنتونه)‪ :‬چی باید ډېره پاملرنه ورته وشي‬
‫‪.‬ـ په لوړ ځای اودس کول‪۱‬‬
‫‪.‬ـ د اوداسه په وخت قبلې ته مخ کول‪۲‬‬
‫‪.‬ـ اودس پخپله کول پرته له ضرورته د بل چا څخه مرسته نه غوښتل‪۳‬‬
‫‪.‬ـ په ښۍ الس خوله‪۴‬‬
‫‪4‬‬
‫ألوضوء(اودس)‬ ‫ألفقة‬
‫‪.‬ـ پښې په چپ الس مینځل او په ښۍ الس اوبه پرې اچول‪۵‬‬
‫د اوداسه مکروهات‬
‫‪.‬ـ د اوداسه سنت او ادآب پرېښودل او یا د هغه خالف عمل کول‪۱‬‬
‫‪.‬ـ له اړتیا څخه زیاتې اوبه مصرفول‪۲‬‬
‫‪.‬ـ دومره لږې اوبه مصرفول چی اندامونه پرې سم المده نشي‪۳‬‬
‫‪.‬ـ د اوداسه په حالتـ کی بې اړتیا خبرې کول‪۴‬‬
‫ـ د اوداسه په حالتـ کی اندامونو ته اوبه په زوره اچول چی باعث د بادولو او‪۵‬‬
‫‪.‬ازیت کېدلو کېږي‬
‫‪.‬ـ د درې ځلو څخه زیات د اندامونو مینځل‪۶‬‬
‫‪.‬ـ د یو ځل څخه زیات مسحه کول‪۷‬‬
‫‪.‬ـ د اوداسه په آخر کی د السونو څخه اوبه څنډل‪۸‬‬
‫‪.‬د اوداسه نواقص‪ :‬په دوه ډوله دي‬
‫‪.‬ـ چی د بدن څخه راوځي‪۲ .‬ـ چی د بېرون څخه په انسان راځي‪۱‬‬
‫‪:‬چی د بدن څخه راوځي ـ په الندې ډول دي‬
‫‪.‬ـ دی بدن څخه د بولوغائطه موادو یا هوا وتل‬
‫‪.‬ـ د بدن څخه وینه وتل هغه که د هرې حصې څخه وي‬
‫‪.‬ـ وینه زوې د قۍ په شکل وتل‬
‫ـ په ډکه خوله قۍ کول که یوځل په ډکه خوله نه وي څوڅوځله لږلږ وي چی ډکه‬
‫‪.‬خوله کېږي هم ماتېږي‬
‫‪.‬ـ د شهوت پرته مني وتل‬
‫ـ د سترګو له مرض یا تکلیف له امله د سترګو څخه اوبه یا خیرې وبهېږي تودس‬
‫‪.‬پرې ماتېږي او که تل معذوره وي بیا نه ماتېږي ورته رخصت دی‬
‫ـ د ښځو د سینې د درد له امله د شیدو پرته نورڅه راووځي هم اودس پرې‬
‫‪.‬ماتېږي‬
‫‪.‬ـ د استحاضې په وینه او مزي په وتلو سره اودس ماتېږي‬
‫‪:‬چی د بېرون څخه په انسان راځي ـ په الندې ډول دي‬
‫‪.‬ـ په خوب کولو سره اودس ماتېږي‬
‫‪.‬ـ په بې هوشي یا نشه کولو سره اودس ماتېږي‬
‫‪.‬ـ هغه کارونه چی د انسان هوش او هوس پکی پاته نه شي اودس یې ماتېږي‬
‫‪.‬ـ په لمانځه کی په قهقهې خندا سره اودس ماتېږي‬
‫‪.‬ـ د ځانګړو اندامونو په یوځای کېدلو سره اودس ماتېږي‬
‫‪5‬‬
‫ألوضوء(اودس)‬ ‫ألفقة‬

‫معذور او د اوداسه حکم یې‬

‫معذور هغه چاته ویل کېږي چی د کومې ناروغي له امله ورڅخه همېش مواد وینه‬
‫‪.‬یا باد خارجېږي‬
‫معذور انسان به د هر لمانځه لپاره به بېل بېل اودس کوي‪ ،‬تر هغه به یې دا اودس‬
‫‪.‬وي ترڅو بل داسې کوم څه رامنځته نشي چی اودس یې پرې ماتېږي‬
‫زخم او حکم یې‬
‫زخم هغه ځای ته ویل کېږي وینه او زوې وڅخه ځي او یا ګرد اوبو نه ورسېدو‬
‫‪.‬لپاره پټۍ شې وي‬
‫د اوداسه حکم یې داسې دی که اودس ورته نقص کاوه باید مسحه ورباندې وشي‬
‫‪.‬او که او که مسحې هم نقص کاوه بیا مسحه هم نه دی پکار رخصت دی‬
‫مسحه علی الخفین(په ماسو مسحه کول)‬
‫په ماسو یا موزو مسحه کول ـ هغه موزې چی د څرمنې یا پوستکي څخه جوړې‬
‫‪.‬شوې وي په هغو باندې مسحه کولو کی هېڅ اختالف نشته مسحه پرې کېږي‬
‫‪:‬د الندې شرطونو په پام کی نیولو سره‬
‫ـ دا موزې دومره محکمې وي چی درې میله پیاده مزل پکی وکړل شي او چيرې‬
‫‪.‬نه شي‬
‫‪.‬ـ دا موزې باید اوبه جذب نکړي‬
‫په ماسو د مسحې کولو طریقه‪ :‬دواړه السونه به په غیر مستعملو اوبو سره المده‬
‫کړل شي‪ ،‬د مسحې کولو لپاره به د السونو ګوتې لږې آزادې ونیول شي ښۍ الس‬
‫‪.‬به په ښۍ پښه راښکاږي او چپ الس به په چپه پښه راښکاږي مسحه ادا کېږي‬
‫‪:‬د الندې شرطونو په پام کی نیولو سره مسحه صحیح دی‬
‫‪.‬ـ الس باید د پښو د ګوتو څخه تر بجلکو پورې کش کړل شي‬
‫‪.‬ـ ګوتې باید په زور سره کش کړل شي ترڅو په موزو لوندوالی ښکاره شي‬
‫‪.‬ـ مسحه باید د پښې په پاس طرف وشي الندې طرف ته ضرورت نشته‬
‫‪.‬ـ مسحه باید په دواړو پښو یوځل وشي‬
‫ـ په هغو بوټونو چی ټوله پښه یې ورسره پټه وي او ښنګرې یې ښکاره نشي‬
‫‪.‬مسحه پرې صحیح دی‬
‫‪.‬ـ غسل کوونکی به مسحه نه کوي پښی به هم مینځي‬

‫‪6‬‬
‫ألوضوء(اودس)‬ ‫ألفقة‬
‫د مسحې وخت‪ :‬د مقیم لپاره یوه شپه او ورځ دی‪ ،‬او د مسافر لپاره درې شپې او‬
‫‪.‬ورځې دی‬
‫‪:‬د مسحې باطلونکي شیان په الندې ډول دي‬
‫‪.‬ـ که موزې ووېستل شي یا سورۍ شي مسحه باطلېږي‬
‫‪.‬ـ چی موزې یې په پښو وي خو زیاته برخه یې لمده شي‬
‫‪.‬ـ چی د مسحې وخت ختم شي‬
‫غـســـــــــل‬
‫‪.‬لغت‪ :‬کی د ټول بدن مینځلو ته غسل وایې‬
‫اصطالح‪ :‬کی د حکمي او حقیقي ناپاکي لرې کولو او د اجر وثواب حاصلولو‬
‫‪.‬لپاره د ټول بدن مینځلو ته غسل ویل کېږي‬

‫‪7‬‬