‫بخش چهارم‬

‫پتروشيمي‬

‫صنعت پتروشيمي ازجمله صنايعي است كه منابع سوختهای فسيلي را به محصوالت با ارزشافزوده بيشتر تبديل‬
‫ميكند‪ .‬بنا بر تعريف‪ ،‬پتروشيمي به صنايعي گفته ميشود كه در آنها هيدروكربنهای موجود در نفتخام و يا‬
‫گازطبيعي‪ ،‬پس از انجام فرآورش در فرآيندهای شيميايي به فرآوردههای جديد شيميايي و پتروشيميايي تبديل‬
‫ميشوند‪ .‬شركت ملي صنايع پتروشيمي در جهت كسب ارزشافزوده از ذخاير سوختهای فسيلي كشور ايجاد شده‬
‫است و وظيفه مديريت و گسترش عمليات صنايع شيميايي و پتروشيميايي كشور و صنايع تبديلي وابسته (صنايع‬
‫پاييندستي پتروشيمي) را بر عهده دارد‪ .‬واحدهای پتروشيمي كشور‪ ،‬اغلب در جوار پااليشگاههای نفت‪ ،‬منطقه ويژه‬
‫اقتصادی عسلويه و منطقه ويژه اقتصادی بندر امام قرار دارند كه خوراك واحدهای باالدستي آنها از محصوالت‬
‫جانبي تأسيسات فوقالذكر (نظير نفتا‪ ،‬گاز‪ ،‬اتان‪ ،‬مايعات و ميعانات گازی) تأمين ميشود‪ .‬عالوه بر آن با احداث خط‬
‫لوله اتيلن غرب از جنوب به شمال غرب كشور كه بهرهبرداری بخشي از آن در سال ‪ 1391‬آغاز شده و بخش‬
‫ديگری از آن نيز در سالهای پسازآن آماده گرديد‪ ،‬زمينه برای بهرهبرداری برخي از مجتمعهای پتروشيمي در‬
‫مسير خط در نقاط مختلف كشور فراهم شده بهطوریكه خوراك برخي از آنها در سالهای ‪ 1391-94‬از منطقه‬
‫ويژه اقتصادی عسلويه (پتروشيمي كاويان) از طريق اين خط تأمين شده است‪.‬‬

‫‪ 1-4‬موقعيت داخلي‪ ،‬منطقهاي و جهاني صنايع پتروشيمي كشور‬

‫در چارچوب اجرای سياستهای اصل ‪ 44‬قانون اساسي‪ ،‬شركت ملي صنايع پتروشيمي در ساختار جديد‬
‫حاكميتي‪ ،‬وظايف سياستگذاری‪ ،‬برنامهريزی و نظارت عاليه بر روند توسعه صنعت پتروشيمي را دنبال ميكند‪.‬‬
‫در سال ‪ ،1394‬ظرفيت نصبشده پتروشيمي با اجرای طرحهای جديد در پايان سال‪ 57/9 ،‬ميليون تن بود و‬
‫ميزان كل محصوالت توليدی مجتمعهای پتروشيمي به ‪ 46/4‬ميليون تن بالغ شد كه ‪ 80‬درصد از ظرفيت‬
 ‫‪ 166‬ترازنامه هيدروكربوري كشور سال ‪1394‬‬

‫نصبشده را تشكيل ميدهد‪ .‬مجموع محصوالت توليدی پتروشيميها در سال ‪ 94‬نسبت به سال ‪4/5 ،93‬‬
‫درصد افزايش نشان ميدهد‪ .‬خوراك مجتمعهای پتروشيمي نسبت به سال قبل در انواع خوراك فرآوردههای‬
‫نفتي ‪ 3/47‬درصد‪ ،‬مايعات و ميعانات گازی ‪ 5/66‬درصد و گاز اتان ‪ 20/5‬درصد افزايش نشان ميدهد‪.‬‬
‫وضعيت سهم تجارت‪ ،‬موقعيت و جايگاه جهاني و خاورميانهای صنايع پتروشيمي ايران در سالهای‬
‫‪ 1388-1394‬در جدول ‪ 1-4‬نشان دادهشده است‪.‬‬

‫جدول ‪ .1-4‬سهم ايران از ظرفيت توليد و تجارت محصوالت عمده پتروشيمي منطقه و جهان‬
‫(درصد)‬
‫*‬
‫‪1394‬‬ ‫‪1393‬‬ ‫‪1392‬‬ ‫‪1391‬‬ ‫‪1390‬‬ ‫‪1389‬‬ ‫‪1388‬‬
‫‪22/64‬‬ ‫‪22/17‬‬ ‫‪22/38‬‬ ‫‪22/34‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪22/54‬‬ ‫‪25/85‬‬ ‫سهم ايران از ظرفيت خاورميانه‬
‫‪2/26‬‬ ‫‪2/23‬‬ ‫‪2/297‬‬ ‫‪2/31‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪2/35‬‬ ‫‪2/4‬‬ ‫سهم ايران از ظرفيت جهان‬
‫‪17/26‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪13/949‬‬ ‫*‬ ‫‪-‬‬ ‫‪20‬‬ ‫‪19/47‬‬ ‫سهم ايران از تجارت خاورميانه‬
‫‪4/71‬‬ ‫‪4/4‬‬ ‫‪3/596‬‬ ‫*‬ ‫‪-‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3/45‬‬ ‫سهم ايران از تجارت جهان‬
‫* اطالعات ارائه نشده است‪.‬‬

‫جدول ‪ 1-4‬نشان ميدهد كه سهم ايران در سال ‪ 1394‬از ظرفيت توليد خاورميانه نسبت به سال ‪1393‬‬
‫افزايش ‪ 2/1‬درصدی و نسبت به سال ‪ 1388‬كاهش شديد ‪ 12/4‬درصدی داشته است‪ .‬سهم ايران از تجارت‬
‫خاورميانه با وجود رشد ‪ 23/7‬درصدی در دو سال اخير‪ ،‬همچنان در مقايسه با سهم مذكور در سالهای‬
‫‪ 13/7 ،1388-89‬درصد كاهش نشان ميدهد‪.‬‬

‫‪ 2-4‬صنعت پتروشيمي در ايران‬

‫واحدهای پتروشيمي كشور‪ ،‬اغلب در جوار پااليشگاههای نفت‪ ،‬منطقه ويژه اقتصادی پارس جنوبي (عسلويه) و‬
‫منطقه ويژه اقتصادی بندر امام قرار دارند كه خوراك واحدهای باالدستي آنها از محصوالت جانبي تأسيسات‬
‫فوقالذكر (نظير نفتا‪ ،‬گاز‪ ،‬اتان‪ ،‬مايعات و ميعانات گازی) تأمين ميشود‪ .‬عالوه بر آن با احداث خط لوله اتيلن‬
‫غرب از جنوب به شمال غرب كشور و آغاز بهرهبرداری از بخشهای تكميلشده آن از سال ‪ ،1391‬خوراك‬
‫برخي از صنايع پتروشيمي غرب كشور در سالهای ‪ 1391-94‬از طريق اين خط از اتيلن توليد شده توسط‬
‫واحدهای اولفين واقع در منطقه ويژه اقتصادی پارس جنوبي تأمين ميشود‪.‬‬
‫مطابق تقسيمبندی شركت ملي صنايع پتروشيمي‪ ،‬صنايع پتروشيمي كشور بر اساس پراكندگي جغرافيايي آنها‬
‫در سه منطقه تقسيمبندی شدهاند‪ .‬گروه اول مجتمعهای پتروشيمي واقع در منطقه ويژه اقتصادی ماهشهر‪ ،‬گروه دوم‬
‫مجتمعهای پتروشيمي واقع در منطقه ويژه اقتصادی پارس (عسلويه) و گروه ساير كه كليه مجتمعهای ديگری كه‬
‫غيرازاين دو منطقه در كشور پراكنده هستند را شامل ميشود‪ .‬شكل ‪ 1-4‬گروهبندی مجتمعهای پتروشيمي كشور بر‬
‫پتروشيمی ‪167 ‬‬

‫اساس پراكندگي جغرافيايي آنها را نشان ميدهد‪ .‬همچنين نقشه شكل ‪ 2-4‬جانمايي مجتمعهای پتروشيمي منطقه‬
‫ويژه اقتصادی ماهشهر‪ ،‬نقشه شكل ‪ 3-4‬جانمايي مجتمعهای پتروشيمي منطقه ويژه اقتصادی پارس (عسلويه) را‬
‫نشان ميدهند‪.‬‬
‫شكل ‪ .1-4‬گروهبندي صنايع پتروشيمي كشور بر اساس موقعيت مكاني‬
‫پتروشيميهاي عملياتي كشور‬

‫پايانهها و مخازن‬ ‫ساير‬ ‫منطقه ويژه اقتصادي‬ ‫منطقه ويژه اقتصادي‬

‫پتروشيمي‬ ‫مناطق‬ ‫انرژي پارس (عسلويه)‬ ‫پتروشيمي ماهشهر‬

‫بندر پتروشيمي پارس‬ ‫پتروشيمي اراک‬ ‫پتروشيمي پرديس‬ ‫پتروشيمي اروند‬

‫بندر پتروشيمي ماهشهر‬ ‫پتروشيمي اصفهان‬ ‫پتروشيمي نوري (برزويه)‬ ‫پتروشيمي اميركبير‬

‫سايت مخازن پتروشيمي‬ ‫پتروشيمي خارک‬ ‫پتروشيمي پارس‬ ‫پتروشيمي بوعلي سينا‬

‫پتروشيمي تبريز‬ ‫پتروشيمي آريا ساسول‬ ‫پتروشيمي تند گويان‬

‫پتروشيمي شيراز‬ ‫پتروشيمي مبين‬ ‫پتروشيمي خوزستان‬

‫پتروشيمي خراسان‬ ‫پتروشيمي زاگرس‬ ‫پتروشيمي فجر‬

‫پتروشيمي كرمانشاه‬ ‫پتروشيمي مهر‬ ‫پتروشيمي كارون‪-‬فاز ‪1‬‬

‫پتروشيمي بيستون‬ ‫پتروشيمي جم‬ ‫پتروشيمي فنآوران‬

‫پتروشيمي اروميه‬ ‫پتروشيمي مرواريد‬ ‫پتروشيمي رازي‬

‫پتروشيمي آبادان‬ ‫پتروشيمي كاويان‬ ‫پتروشيمي الله‬

‫شركت كربن ايران‬ ‫پتروشيمي فرسا شيمي‬ ‫پتروشيمي مارون‬

‫شركت پوليكا نوين‬ ‫پتروشيمي پاي پروپيلن جم‬ ‫پتروشيمي فارابي‬

‫پتروشيمي ايالم‬ ‫پتروشيمي اهتمام جم‬ ‫پتروشيمي بندر امام‬

‫پتروشيمي پلي نار‬ ‫گروه صنعتي انتخاب‬ ‫پتروشيمي خوارزمي‬

‫پتروشيمي قائد بصير‬ ‫تخت جمشيد پارس‬

‫پتروشيمي كيميا‬

‫پتروشيمي لرستان‬ ‫پتروشيمي فرآورش‬

‫پتروشيمي كردستان‬ ‫پتروشيمي بسپارش‬

‫پتروشيمي مهاباد‬ ‫پتروشيمي آب نيرو‬

‫پتروشيمي كاوه‬ ‫پتروشيمي رجال‬

‫پتروشيمي ‪NPC Alliance‬‬ ‫پتروشيمي نويد زر شيمي‬

‫پتروشيمي شيمي بافت‬

‫پتروشيمي شهيد رسولي‬

‫پتروشيمي تكس آريا‬

‫پتروشيمي آريا فسفريك جنوب‬

‫پتروشيمي تخت جمشيد‬

‫پتروشيمي غدير‬
 ‫‪ 168‬ترازنامه هيدروكربوري كشور سال ‪1394‬‬

‫شكل ‪ .2-4‬صنايع پتروشيمي واقع در منطقه ويژه اقتصادي ماهشهر‬

‫جاده سربندر ‪ -‬ماهشهر‬

‫شمال‬

‫حوضچههاي نمک‬
‫‪Salt basin‬‬

‫گروه صنعتي‬
‫سديد‬
‫‪SADID‬‬ ‫‪Site 1‬‬
‫سايت ‪1‬‬

‫طرح ايزوسياناتها‬

‫‪Site 2‬‬
‫سايت ‪2‬‬
‫ورودي سايت ‪2‬‬

‫مارون‬
‫پتروشيمي فجر‬
‫الفين هفتم‬

‫اروند‬ ‫رجال‬
‫‪Site 3‬‬
‫الفين هشتم‬
‫سايت ‪3‬‬
‫فن آوران‬
‫متانول سوم‬

‫خورزنگي‬

‫فجر‬ ‫خوزستان‬
‫پليمرهاي مهندسي‬
‫‪Site 4‬‬
‫‪LLDPE‬‬

‫‪LDPE‬‬ ‫تند گويان ‪2‬‬

‫نويدزر شيمي‬
‫اميركبير‬
‫تند گويان ‪1‬‬

‫بوعلي‬
‫سايت ‪4‬‬
‫‪HDPE‬‬ ‫الفين ششم‬
‫آروماتيک سوم‬

‫توسعه‬ ‫‪Site 5‬‬

‫پتروشيمي‬
‫فارابي‬
‫سايت ‪5‬‬
‫‪B.I.P.C‬‬ ‫خور موسي‬
‫پتروشيمي بندر امام خميني‬ ‫‪Mousa Fiord‬‬

‫‪R.P.C‬‬
‫اسکله شماره ‪ 2‬پتروشيمي بندر‬
‫پتروشيمي رازي‬ ‫امام‬
‫‪Jetty No. 2‬‬
‫‪Port of Imam Khomeini‬‬
‫اسکله شماره ‪ 1‬پتروشيمي بندر امام‬
‫‪Jetty No. 1‬‬
‫‪Port of Imam Khomeini‬‬
‫اسکله رازي‬ ‫اسکله منطقه ويژه‬ ‫‪Petrochemical Complex‬‬
‫‪Razi Jetty‬‬ ‫اقتصادي پتروشيمي‬
‫اسکله سيلو‬
‫‪Petzone Jetty‬‬
‫‪Silo Jetty‬‬
‫اسکله سازمان بنادر و كشتيراني‬
‫‪Ports And Shipping‬‬
‫‪Organization Jetty‬‬
‫پتروشيمی ‪169 ‬‬

‫شكل ‪ .3-4‬صنايع پتروشيمي واقع در منطقه ويژه اقتصادي پارس (عسلويه)‬

 ‫‪ 170‬ترازنامه هيدروكربوري كشور سال ‪1394‬‬

‫‪ 1-2-4‬طرحهاي جديد پتروشيمي‬

‫در سال ‪ 1394‬شماری از طرحهای صنعت پتروشيمي كه برای مدت طوالني نيمهكاره مانده بودند‪ ،‬تعيين‬
‫تكليف شده و روند توسعه آنها شتاب گرفته است‪ .‬محل و مشخصات طرحهای جديد پتروشيمي كه‬
‫بهرهبرداری از آنها در سال ‪ 1394‬آغاز گرديده است‪ ،‬در جدول ‪ 2-4‬نشان دادهشده است‪.‬‬

‫جدول ‪ .2-4‬طرحهاي راهاندازي شده در صنعت پتروشيمي در سال ‪1394‬‬

‫ظرفيت‬
‫نوع طرح‬ ‫تاريخ افتتاح‬ ‫محل اجرا‬ ‫نام شرکت مجری‬ ‫نام طرح‬ ‫رديف‬
‫(هزارتندرسال)‬
‫توليد تجاری از فروردين ‪94‬‬
‫ماهشهر‬ ‫پتروشيمي‬ ‫‪PBR/SBR‬‬ ‫‪1‬‬
‫پليمری‬ ‫‪PBR‬‬ ‫(راهاندازی ‪ SBR‬مرداد ‪،93‬‬ ‫‪48‬‬ ‫تخت جمشيد‬
‫تخت جمشيد‬
‫اسفند ‪)93‬‬
‫توليد تجاری از خرداد ‪94‬‬
‫لرستان‬ ‫واحد پلیاتيلن‬ ‫‪2‬‬
‫پليمری‬ ‫(راهاندازی بهمن ‪ 93‬و تاريخ‬ ‫‪300‬‬ ‫پتروشيمي لرستان‬
‫سنگين‪/‬سبک خطی‬
‫افتتاح طرح ارديبهشت ‪)95‬‬
‫پايه و‬ ‫اروميه‬ ‫واحد اسيدسولفوريک‬ ‫‪3‬‬
‫خرداد ‪94‬‬ ‫‪50‬‬ ‫پتروشيمي اروميه‬
‫شيميايي‬ ‫(طرح توسعه)‬
‫كرمانشاه تا‬
‫قطعات ‪10 ،9 ،8‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪-‬‬ ‫آغاز تزريق اتيلن از شهريور ‪94‬‬ ‫‪-‬‬ ‫مديريت توسعه‬
‫مهاباد‬ ‫خط لوله اتيلن غرب‬

‫پايه و‬ ‫مهاباد‬ ‫‪5‬‬

‫شهريور ‪94‬‬ ‫‪30‬‬ ‫پتروشيمي مهاباد‬ ‫واحد بوتن ‪1‬‬
‫شيميايي‬
‫سرويس‬ ‫عسلويه‬ ‫توربين گازی‬ ‫‪6‬‬
‫آذر ‪94‬‬ ‫‪-‬‬ ‫پتروشيمي دماوند‬
‫جانبي‬ ‫شماره ‪ 1‬دماوند‬
‫مهاباد‬ ‫واحد پلیاتيلن‬ ‫‪7‬‬
‫پليمری‬ ‫دی ‪94‬‬ ‫‪300‬‬ ‫پتروشيمي مهاباد‬
‫سنگين‪/‬سبک خطی‬
‫پايه و‬ ‫عسلويه‬ ‫اتيلن گاليکولهای‬ ‫‪8‬‬
‫دی ‪94‬‬ ‫‪554‬‬ ‫پتروشيمي مرواريد‬
‫شيميايي‬ ‫عسلويه‬
‫پايه و‬ ‫مرودشت‬ ‫مديريت توسعه‪/‬‬ ‫واحد آمونياک‬ ‫‪9‬‬
‫بهمن ‪94‬‬ ‫‪680‬‬
‫شيميايي‬ ‫پتروشيمي شيراز‬ ‫شهدای مرودشت‬
‫كود‬ ‫مرودشت‬ ‫مديريت توسعه‪/‬‬ ‫واحد اوره‬ ‫‪10‬‬
‫اسفند ‪94‬‬ ‫‪1075‬‬
‫شيميايي‬ ‫پتروشيمي شيراز‬ ‫شهدای مرودشت‬
‫پايه و‬ ‫از خرداد ‪ 94‬آماده راهاندازی و‬ ‫عسلويه‬ ‫‪11‬‬
‫‪1090‬‬ ‫پتروشيمي كاويان‬ ‫فاز دوم الفين يازدهم‬
‫شيميايي‬ ‫منتظر دريافت خوراك‬
‫‪4127‬‬ ‫جمع‬

‫شرح وضعيتي از طرحهای افتتاح شده در سال ‪ 1394‬مندرج در جدول ‪ 2-4‬در زير ارائه شده است‪:‬‬
‫‪ -‬پتروشيمي تخت جمشيد امكان توليد ساالنه ‪ 30‬هزار تن ‪ SBR‬و ‪ 18‬هزار تن ‪ PBR‬را دارد‪ .‬خوراك اين طرح‬
‫شامل ‪ 45‬هزار تن بوتادی ان و ‪ 6‬هزار تن استايرن است كه به ترتيب از مجتمعهای پتروشیيمي اميركبيیر و‬
‫پتروشيمي پارس (واقع در منطقه ويژه عسلويه) تأمين ميگردد‪.‬‬
‫پتروشيمی ‪171 ‬‬

‫‪ -‬مجتمع پتروشيمي لرستان كه از شركتهای زيرمجموعه شركت پتروشیيمي بیاختر بیه شیمار میيرود دارای‬
‫بخش يوتيليتي و واحدهای توليدكننده بوتن‪ 1-‬و پلياتيلن سبك و خطي است كه خوراك واحیدهای صینعتي‬
‫پاييندستي را تأمين ميكند و در انواع مصارف پالستيك مانند لوله‪ ،‬كابل‪ ،‬انواع فيلمها و ‪ ...‬كاربرد دارد‪ .‬ايین‬
‫مجتمع پتروشيمي ساالنه توان توليد ‪ 300‬هزار تن پلياتيلن و ‪ 30‬هیزار تین بیوتن‪ 1-‬را دارد‪ .‬خیوراك ايین‬
‫مجتمع از طريق خط لوله اتيلن غرب تأمين ميشود‪.‬‬
‫‪ -‬پلياتيلن سنگين‪/‬سبك خطي پتروشيمي مهاباد با ظرفيت ‪ 300‬هزار تن و واحد بوتن ‪ 1-‬پتروشيمي مهابیاد بیا‬
‫ظرفيت توليد ‪ 30‬هزار تن گاز بوتن در سال به بهرهبرداری رسيد‪ .‬پيش از اين نيز واحیدهای سیرويسهیای‬
‫جانبي اين شركت شامل واحد آب‪ ،‬هوا و ازت‪ ،‬برج های خنك كننده و واحد توليد بخار نيز بیه بهیره بیرداری‬
‫رسيده بودند‪ .‬خوراك ورودی به اين مجتمع جديد ‪ 324‬هزار تن اتيلن است كه از طريق خط لوله اتيلن غرب‬
‫تأمين ميشود‪.‬‬
‫‪ -‬شركت پتروشيمي دماوند بهعنوان مجری طرح تأمين يوتيليتي و آفسیايت فیاز دوم پتروشیيمي منطقیه ويیژه‬
‫اقتصادی انرژی پارس (عسلويه) تأمينكننده خدمات جانبي شامل برق‪ ،‬آب‪ ،‬بخار‪ ،‬هیوای فشیرده‪ ،‬اكسیيژن‪،‬‬
‫ازت‪ ،‬گاز سوخت و خوراك و شبكه خطوط ارتباطي مجتمعهای توليدی فاز دوم طرحهای پتروشيمي در نظیر‬
‫گرفته شده است‪ .‬در سال ‪ 1394‬نيروگاه گازی شماره ‪ 1‬واحد برق پتروشيمي دماوند به بهرهبیرداری رسیيد‪.‬‬
‫واحد برق اين پتروشيمي شامل ‪ 12‬واحد‪ ،‬توربين گازی (‪ )GTG‬هر يك به ظرفيت ‪ 162‬مگاوات خواهد بیود‬
‫كه در صورت تكميل مجموعاً ‪ 1944‬مگاوات برق نصبشده در شرايط ايزو را شامل خواهد شد‪.‬‬
‫‪ -‬واحد توليد اتيلن گالي ‏‬
‫كولهای پتروشيمي مرواريد در منطقه ويژه اقتصادی انرژی پیارس (عسیلويه) در سیال‬
‫‪ 1394‬به بهرهبرداری رسيد‪ .‬ظرفيت نامي توليد اين واحد ‪ 500‬هزار تن مونیو اتیيلن گاليكیول )‪50 ،(MEG‬‬
‫هزار تن دی اتيلن گاليكول (‪ )DEG‬و نيز ‪ 3‬هزار تن تری اتيلن گاليكول (‪ )TEG‬در سال است‪ .‬خوراك ايین‬
‫واحد ‪ 340‬هزار تن اتيلن و ‪ 368‬هزار تن اكسيژن در سال است كه از واحدهای اتیيلن و ‪ UT‬تیأمين خواهید‬
‫گرديد‪ .‬اتيلن گاليكولها ماده اوليه توليد ‪ ،PET‬ضديخ‪ ،‬نرمكنندهها در نساجي‪ ،‬جاذب رطوبت در پااليشگاههیا‬
‫و غيره مي‏باشند‪.‬‬
‫‪ -‬اجرای عمليات احداث واحدهای آمونياك و اوره گرانول پتروشيمي شهدای مرودشت از مهرماه سال ‪ 88‬آغاز‬
‫و عمليات راهاندازی آزمايشي در اسفندماه ‪ 94‬به پايان رسيد‪ .‬هدف از اجرای اين طیرح توليید سیاالنه ‪670‬‬
‫هزار تن آمونياك و يك ميليون و ‪ 70‬هزار تن اوره گرانول است‪ .‬اين طرح در زميني به وسعت ‪ 22‬هكتیار و‬
‫با سرمايهگذاری ‪ 550‬ميليون يورو و ‪ 4‬هزار ميليارد ريال اجرا و به بهرهبرداری رسيده است‪.‬‬
‫‪ -‬فاز دوم پتروشيمي كاويان (الفين يازدهم) بهعنوان يكي از بزرگترين طرحهای توسعهای در صنعت پتروشيمي‬
‫در انتهای سال ‪ 1394‬به بهره برداری رسيد‪ .‬اين طرح دارای ظرفيت نامي توليد يك ميليون تین اتیيلن و ‪80‬‬
 ‫‪ 172‬ترازنامه هيدروكربوري كشور سال ‪1394‬‬

‫هزار تن برشهای سه كربنه و سنگينتر از خوراك ورودی اتان است‪ .‬اتيلن توليدی در پتروشيمي كاويیان بیا‬
‫خط لوله اتيلن غرب به پتروشيميهای لرستان‪ ،‬كرمانشاه‪ ،‬ايیالم‪ ،‬انديمشیك‪ ،‬كرمانشیاه‪ ،‬كردسیتان‪ ،‬مهابیاد و‬
‫مياندوآب ارسال خواهد شد و مازاد توليد نيز در پتروشیيم ‏‬
‫يهیای منطقیه ويیژه اقتصیادی ماهشیهر اسیتفاده‬
‫ميشود‪.‬‬
‫‪ -‬در سال ‪ 1394‬فازهای ‪ 9 ،8‬و ‪ 10‬خط لوله اتیيلن غیرب بیه بهیرهبیرداری رسیيد‪ .‬ايین خیط لولیه خیوراك‬
‫میيكنید‪.‬‬ ‫مجموعهای از كارخانههای پتروشیيمي در غیرب‪ ،‬شیمال غربیي و جنیوب غربیي ايیران را فیراهم‬
‫تصميمگيری در خصوص ساخت اين خط لوله به سال ‪ 1381‬باز ميگردد و در سیال ‪ 1391‬بهیرهبیرداری از‬
‫اين پروژه آغاز گرديد‪ .‬خط لوله اتيلن غرب گاز اتيلن را از منطقه عسلويه به استانهای خوزسیتان‪ ،‬لرسیتان‪،‬‬
‫چهارمحال و بختياری‪ ،‬كهگيلويه و بويراحمد‪ ،‬كرمانشاه‪ ،‬كردستان و آذربايجان غربي انتقال ميدهید‪ .‬در حیال‬
‫حاضر پتروشيمي كاويان تأمينكننده خوراك اين خط لولیه بیوده و در سیالهیای آتیي بیا توسیعه و تكميیل‬
‫پتروشيمي گچساران با ظرفيت توليد ساالنه يك ميليون تین اتیيلن از خیوراك اتیان طیرح بيدبلنید ‪ ،2‬ايین‬
‫پتروشيمي نيز تأمينكننده خوراك اوليه طرحهای پتروشيمي غرب كشور خواهد شد‪ .‬شكل ‪ 4-4‬مسیير خیط‬
‫لوله اتيلن غرب و مراكز دريافت و تحويل اتيلن‪ ،‬ابتدا و انتهای قطعات و ظرفيتهیا را در ايین خیط نمیايش‬
‫ميدهد‪.‬‬
‫پتروشيمی ‪173 ‬‬

‫شكل ‪ .4-4‬نقشه مسير خط لوله اتيلن غرب و مراكز دريافت و تحويل اتيلن‬

‫مأخذ‪ :‬شركت مديريت توسعه صنايع پتروشيمي‬

 ‫‪ 174‬ترازنامه هيدروكربوري كشور سال ‪1394‬‬

‫‪ 2-2-4‬طرحهاي در دست اجرا‬

‫در حال حاضر ‪ 51‬طرح مختلف پتروشيمي در كشور در مرحله طراحي يا اجرا قرار دارند كه پيشبيني ميشیود‬
‫با اتمام اين طرحها ظرفيت پتروشيمي كشور به ‪ 105‬ميليون تن محصول پتروشيميايي در سال برسد‪.‬‬
‫در جدول ‪ 3-4‬طرحهای در دست اجرای صنعت پتروشيمي در سال ‪ 1394‬آورده شده است‪.‬‬

‫جدول ‪ .3-4‬طرحهاي در دست اجراي صنعت پتروشيمي در سال ‪94‬‬

‫طرحهای منطقه ويژه اقتصادی پتروشيمی (ماهشهر)‬
‫پنتااريتريتول‬ ‫‪PBT‬‬ ‫انيدريد مالئيك‪ ،‬بوتان دی ال و‬ ‫فاز دوم ايزوسياناتها‬
‫(شهيد رسولي)‬ ‫(پتروكيميای ابن سينا)‬ ‫(كارون)‬
‫انيدريد مالئيك‬ ‫اكريلونيتريل‬ ‫‪PBR/SBR‬‬
‫(تخت جمشيد)‬
‫(شيميايي مدبران شيمي)‬ ‫(ارگ)‬

‫آكريالتها (پتروفناوری پليمر افق)‬ ‫‪( PDH‬سلمان فارسي)‬

‫طرحهای منطقه ويژه اقتصادی انرژی پارس (عسلويه)‬

‫آمونياك و اوره سيزدهم‬
‫(كود شيميايي اوره هرمز)‬
‫آمونياك و اوره هشتم (شيميايي الوان)‬
‫متانول دوازدهم (كيميای پارس خاورميانه)‬
‫متانول چهاردهم‬
‫(آرمان متانول)‬
‫اتيلن گاليكولها (پارس فنل)‬
‫‪( ESBR‬شيميايي صدف عسلويه)‬
‫(واقع در پارك استايرن)‬
‫‪( EPS‬كيميا صنايع داالهو)‬
‫(واقع در پارك استايرن)‬
‫پلي استايرن (گروه صنعتي انتخاب)‬
‫(واقع در پارك استايرن)‬
‫‪ PDH‬و پليپروپيلن‬
‫(مهر پتروكيميا)‬
‫متانول هفتم (پتروشيمي مرجان)‬
‫متانول – آمونياك ‪( 1‬ارگ شيمي پارسا)‬
‫متانول – آمونياك ‪2‬‬
‫(توسعه صنعت الوان)‬
‫آمونياك و اوره فاز سوم پرديس‬
‫(پتروشيمي پرديس)‬
‫سرويسهای جانبي متمركز فاز ‪ 2‬عسلويه‬
‫(پتروشيمي دماوند)‬
‫مخازن متمركز صادراتي فاز ‪( 2‬ساتا)‬

‫متانول سيزدهم‬ ‫آمونياك و اوره چهاردهم‬ ‫طرحهای زيربنايي عسلويه‬

‫(دی پليمر آرين)‬ ‫(پتروشيمي هنگام)‬ ‫(مديريت توسعه)‬
‫متانول هشتم‬ ‫متانول يازدهم مشاركتي با ونزوئال‬ ‫الفين و متانول شانزدهم‬
‫(پتروشيمي سبالن)‬ ‫(ونيران آپادانا)‬ ‫(پتروشيمي بوشهر)‬
‫متانول نهم (پتروشيمي دنا)‬ ‫‪SBS/SB/LCBR‬‬ ‫‪ ABS‬و‬ ‫الفين دوازدهم‬
‫(پتروشيمي جم) (واقع در پارك استايرن)‬ ‫(پتروشيمي كيان)‬
‫پتروشيمی ‪175 ‬‬

‫ادامه جدول ‪ .3-4‬طرحهاي در دست اجراي صنعت پتروشيمي در سال ‪94‬‬

‫پلياتيلن سنگين‬
‫(پتروشيمي بروجن)‬
‫پلياتيلن سنگين‬
‫(پتروشيمي دهدشت)‬
‫پلياتيلن سنگين‪ /‬سبك خطي و پلي استال‬
‫نودان (كازرون)‬
‫متانول پانزدهم‬
‫(سيراف انرژی)‬
‫آمونياك و اوره نهم‬
‫(پتروشيمي مسجدسليمان)‬
‫الفين و اتيلن گاليكولهای گناوه ‪-‬دشتستان‬
‫(پتروشيمي گناوه‪-‬دشتستان)‬
‫الفين هفدهم‬
‫(صنايع پتروشيمي دهلران سپهر)‬
‫پليپروپيلن خمين‬
‫(دی آريا پليمر)‬
‫آمونياك و اوره پانزدهم‬
‫(پتروشيمي اردبيل)‬
‫پلي استايرين انبساطي‬
‫(پترو رامشه)‬
‫طرحهای ساير مناطق‬
‫آمونياك و اوره دهم‬ ‫الفين سيزدهم – واحد الفين‬
‫(پتروشيمي زنجان)‬ ‫(پتروشيمي ايالم)‬
‫خط لوله اتان‪ /‬اتيلن مركز‬ ‫پيویسي همدان‬
‫(قرارگاه خاتماالنبيا)‬ ‫(پتروشيمي هگمتانه)‬
‫پلياتيلن سبك‬ ‫فاز ‪ 2‬خط لوله اتيلن غرب كشور‬
‫(پتروشيمي انديمشك)‬ ‫(مديريت توسعه)‬
‫پلياتيلن سنگين (پتروشيمي مياندوآب)‬ ‫پلياتيلن سنگين ‪ /‬سبك خطي‬
‫(پتروشيمي لرستان)‬
‫اتوكسيالتهای همدان‬ ‫آمونياك و اوره هفتم شهدای مرودشت‬
‫(ابنسينای همدان)‬ ‫(مديريت توسعه)‬
‫اتيلن چهاردهم‬ ‫پلياتيلن سنگين ‪ /‬سبك خطي‬
‫(پتروشيمي فيروزآباد)‬ ‫(پتروشيمي مهاباد)‬
‫پلياتيلن سنگين‬ ‫پلياتيلن سبك‬
‫(پتروشيمي داراب)‬ ‫(پتروشيمي كردستان)‬
‫پلياتيلن سبك‬ ‫متانول دهم‬
‫(پتروشيمي فسا)‬ ‫(پتروشيمي كاوه)‬
‫پلياتيلن سنگين‪ /‬سبك خطي‬ ‫الفين هشتم‬
‫(پتروشيمي جهرم)‬ ‫(پتروشيمي گچساران)‬
‫اتيلن وينيل استات استهبان‬ ‫آمونياك و اوره دوازدهم‬
‫(پتروشيمي گلستان)‬
‫پلي اتيلن سنگين‬ ‫آمونياك و اوره يازدهم‬
‫(پتروشيمي ممسني)‬ ‫(كود شيميايي اوره لردگان)‬

‫شرح برخي از طرحهای مندرج در جدول ‪ 3-4‬كه در سال ‪ 1394‬با پيشرفت فيزيكي مناسبي در دسیت اجیرا‬
‫قرار داشتهاند‪ ،‬در زير آورده شده است‪:‬‬
‫‪ -‬شركت پتروشيميايي تخت جمشيد پارس عسلويه با هدف توليد انواع محصوالت پلي استايرن در سال‬
‫‪ 1392‬توسط بخش خصوصي تأسيس گرديد‪ .‬اين شركت در نظر دارد در آيندهای نزديك به ظرفيت توليد‬
‫‪ 65‬هزار تن در سال انواع محصوالت ‪ ،PS‬‏‪HIPS‬‏و ‏‪ XPS‬و ‪ 120‬هزار تن در سال ‪ EPS‬دست يابد‪ .‬ازاينرو‬
‫مبادرت به خريد يك واحد نو تحت ليسانس شركت‬ ‫‪XPS‬‬ ‫در گام اول با هدف عرضه محصول با ارزش‬
‫‪ TOYO‬نموده است‪ .‬اين طرح با پيشرفت نسبتاً بااليي در دست ساخت است و با پيشرفت ‪56/17‬‬
 ‫‪ 176‬ترازنامه هيدروكربوري كشور سال ‪1394‬‬

‫درصدی در سال ‪ 1394‬به پيشرفت تجمعي ‪ 91‬درصدی رسيده است‪.‬‬

‫‪ -‬اجرای فاز دوم طرح اوره و آمونياك پتروشيمي كرمانشاه در راستای افزايش ظرفيت توليد مجتمع به دو‬
‫برابر ظرفيت فعلي به ميزان ‪ 4000‬تن در روز كود شيميايي اوره و ‪ 2400‬تن آمونياك در روز بهمنظور‬
‫ايجاد درآمد بيشتر برای منطقه و كشور از طريق ارزش افزايي بر روی گازطبيعي و همچنين اشتغالزايي‬
‫بيشتر در اين منطقه از كشور‪ ،‬در دستور كار قرارگرفته است‪ .‬فاز دوم طرح اوره و آمونياك اين مجتمع با‬
‫پيشرفت ‪ 10/90‬درصدی در سال ‪ 94‬به پيشرفت تجمعي ‪ 17/32‬درصدی رسيده است‪.‬‬
‫‪ -‬شركت مديريت توسعه صنايع پتروشيمي (سهامي خاص) مجری طرح خط لوله اتيلن غرب است‪ .‬هدف از‬
‫اجرای اين طرح انتقال اتيلن از الفين يازدهم‪ ،‬الفين عسلويه‪ ،‬الفين گچساران و الفين سيزدهم به استانهای غربي و‬
‫منطقه دنا جهت تأمين ماده اوليه مجتمع‏های پتروشيمي هست‪ .‬خط لوله اتيلن غرب پس از راهاندازی توان‬
‫تغذيه ‪ 13‬مجتمع پتروشيمي را دارد‪ .‬اين خط لوله ‪ 3500‬كيلومتری مسير توسعه صنعت پتروشيمي ايران را با‬
‫شتاب بيشتری همراه خواهد كرد‪ .‬اين طرح شامل ‪ 8‬ايستگاه تقويت فشار اتيلن است كه دو ايستگاه آن در‬
‫ابتدای خط‪ ،‬برای تقويت فشار اتيلن دريافتي و ‪ 5‬ايستگاه تقويت فشار ديگر در طول مسير اصلي برای جبران‬
‫كاهش فشار در طول مسير انتقال اتيلن پيشبيني شدهاند‪ .‬خط لوله اتيلن غرب شامل ‪ 16‬ايستگاه اندازهگيری‬
‫است كه ‪ 2‬ايستگاه آن برای اندازهگيری اتيلن دريافتي در عسلويه و گچساران و ‪ 14‬ايستگاه ديگر برای‬
‫اندازهگيری در پايانههای تحويل اتيلن در ديگر مناطق كشور احداث خواهد شد‪ .‬اين طرح با ‪ 2/08‬درصد‬
‫پيشرفت در سال ‪ 1394‬به پيشرفت تجمعي ‪ 80/68‬درصدی رسيده است‪.‬‬
‫‪ -‬پارك استايرن نخستين پارك صنعتي در بخش صنايع پتروشيمي در كشور محسوب ميشود كه بر اساس‬
‫مصوبه هيئتمديره شركت ملي صنايع پتروشيمي در منطقه ويژه اقتصادی انرژی پارس جنوبي عسلويه در‬
‫سال ‪ 1388‬فعاليت خود را شروع نمود‪ .‬اين پارك بهعنوان زنجيره توليد محصوالتي با ارزشافزوده و تكميل‬
‫زنجيره ارزش در منطقه عسلويه ساخته خواهد شد‪ .‬كارخانه پارس پلي استايرن (انتخاب) يكي از چهار‬
‫كارخانه مستقر در محوطه پارك صنعتي هست‪ .‬خوراك اين پروژه‪ ،‬استايرن منومر توليدی پتروشيمي پارس‬
‫است‪ .‬ظرفيت اسمي توليد پلي استايرن پتروشيمي انتخاب مستقر در پارك استايرن ‪ 250‬هزار تن در سال‬
‫است‪ .‬پيشرفت اين طرح در سال ‪ 21/53 ،1394‬درصد بوده و درمجموع به پيشرفت تجمعي ‪93/54‬‬
‫درصدی رسيده است‪.‬‬

‫‪ 3-4‬خوراك و سوخت كارخانههاي پتروشيمي‬

‫اولين كاربرد گازطبيعي در صنعت پتروشيمي كاربرد خوراك است كه تنها در مجتمعهای توليد اوره و متانول‬
‫اتفاق ميافتد‪ .‬در سال ‪ 1394‬به ميزان ‪ 16/7‬ميليون مترمكعب در روز گازطبيعي در اين دو نوع مجتمع‬
‫پتروشيمی ‪177 ‬‬

‫بهعنوان خوراك مورداستفاده قرارگرفته است كه اين ميزان معادل بيش از ‪ 35‬درصد از كل گازطبيعي‬
‫مورداستفاده در اين صنعت است ‪.‬دومين كاربرد گازطبيعي در صنعت پتروشيمي كه در بين تمامي انواع‬
‫مجتمعهای پتروشيمي همهگير است‪ ،‬كاربرد سوخت است‪ .‬در سال ‪ 1394‬روزانه به ميزان ‪ 30/1‬ميليون‬
‫مترمكعب گازطبيعي در كل مجتمعهای پتروشيمي كشور بهعنوان سوخت مورداستفاده قرارگرفته است كه اين‬
‫ميزان معادل ‪ 55‬درصد باقيمانده از كل گازطبيعي مورداستفاده در اين صنعت است‪.‬‬
‫در حال حاضر خوراك ورودی مجتمعها بهطوركلي از دو طريق تأمين ميگردد‪ .‬مجتمعهای جوار‬
‫پااليشگاههای اصفهان‪ ،‬اراك و تبريز‪ ،‬خوراك موردنياز را مستقيماً از فرآوردههای مياني پااليشگاههای مذكور و‬
‫مجتمع پتروشيمي بندر امام خوراك را بهوسيله خط لوله از پااليشگاه آبادان تأمين مينمايند و ساير مجتمعها از‬
‫منابع گاز‪ ،‬مايعات و ميعانات گازی برای خوراك استفاده ميكنند‪ .‬جدول ‪ 4-4‬عملكرد خوراك و سوخت‬
‫صنعت پتروشيمي را در سال ‪ 1394‬نشان ميدهد‪.‬‬

‫جدول ‪ .4-4‬عملكرد خوراک و سوخت مجتمعهاي پتروشيمي در سال ‪1394‬‬

‫عملکرد سال ‪1394‬‬ ‫واحد اندازهگيری‬ ‫نام خوراک‬ ‫رديف‬
‫‪16/7‬‬ ‫گازطبيعي خوراك‬
‫*‬
‫‪30/1‬‬ ‫ميليون مترمكعب در روز‬ ‫گازطبيعي سوخت‬ ‫‪1‬‬
‫‪46/8‬‬ ‫كل گازطبيعي مصرفي‬
‫‪5578‬‬ ‫هزار تن در سال‬ ‫ميعانات گازی‬ ‫‪2‬‬
‫‪87‬‬ ‫هزار بشكه در روز‬ ‫مايعات گازی‬ ‫‪3‬‬
‫‪1775‬‬ ‫هزار تن در سال‬ ‫نفتا‬ ‫‪4‬‬
‫‪1631‬‬ ‫اتان (از منابع باالدستي)‬
‫هزار تن در سال‬ ‫‪5‬‬
‫‪3317‬‬ ‫كل اتان مصرفي‬
‫‪4631‬‬ ‫هزار تن در سال‬ ‫گاز غني‬ ‫‪6‬‬
‫‪2214‬‬ ‫ميليون مترمكعب در سال‬ ‫گازترش‬ ‫‪7‬‬
‫‪210‬‬ ‫هزار تن در سال‬ ‫نفتسفيد‬ ‫‪8‬‬
‫‪356‬‬ ‫هزار تن در سال‬ ‫پالتفرميت‬ ‫‪9‬‬
‫* ميانگين مصرف گازطبيعي در مجتمعهای پتروشيمي بر اساس كاركرد ‪ 330‬روز در سال محاسبه شده است‪.‬‬

‫‪ 1-3-4‬خوراك مجتمعهاي پتروشيمي از پااليشگاههاي كشور‬

‫جدول ‪ 5-4‬ميزان خوراك مجتمعهای پتروشيمي را كه از پااليشگاههای داخلي تغذيه ميشوند و به ترتيب بر‬
‫اساس گزارشهای ساليانه عملكرد پااليشگاههای نفت و گزارش مديريت برنامهريزی و توسعه شركت ملي‬
‫صنايع پتروشيمي تنظيم گرديده نشان ميدهد‪.‬‬
 ‫‪ 178‬ترازنامه هيدروكربوري كشور سال ‪1394‬‬

‫جدول ‪ .5-4‬تأمين خوراک مجتمعهاي پتروشيمي از پااليشگاههاي كشور در دوره ‪1384-94‬‬

‫واحد اندازهگيری ‪1394 1393 1392 1391 1390 1389 1388 1387 1386 1385 1384‬‬ ‫مجتمع‬
‫‏‬ ‫‏‬ ‫پتروشيمی اصفهان‬
‫‪1232 1080‬‬ ‫‪272‬‬ ‫‪625‬‬ ‫‪722‬‬ ‫‪466‬‬ ‫مترمكعب در روز ‪452 548 552 498 441‬‬ ‫پالتفورميت‬
‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1/2‬‬ ‫‪2/3‬‬ ‫‪1/9‬‬ ‫‪3/0‬‬ ‫‪2/6‬‬ ‫‪2/6‬‬ ‫‪2/6‬‬ ‫‪1/9‬‬ ‫تن در روز‬ ‫هيدروژن‬
‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫پتروشيمی بندر امام‬
‫‪1‬‬
‫‪3919 3553 3705 3565‬‬ ‫‪2989‬‬ ‫‪2809‬‬ ‫مترمكعب در روز ‪2684 2908 3097 2586 2917‬‬ ‫نفتای سبك و سنگين‬
‫‪2‬‬
‫‪327 259 155 279‬‬ ‫‪219‬‬ ‫‪209‬‬ ‫مترمكعب در روز ‪149 205 199 181 182‬‬ ‫پنتان‬
‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫پتروشيمی اراک‬
‫‪973 1233 2367 2568‬‬ ‫‪2627‬‬ ‫‪1903‬‬ ‫مترمكعب در روز ‪2715 2770 2224 2677 2562‬‬ ‫نفتای سبك‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪567‬‬ ‫‪215‬‬ ‫‪87‬‬ ‫‪38‬‬ ‫‪85‬‬ ‫مترمكعب در روز ‪106‬‬ ‫نفتای سنگين‬
‫‪249 310‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪267‬‬ ‫‪195‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪274 121‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫مترمكعب در روز‬ ‫نفتای ممزوج‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪63‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫مترمكعب در روز‬ ‫نفتسفيد‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪262‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫مترمكعب در روز‬ ‫پروپلين‬
‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫پتروشيمی تبريز‬
‫‪328 806 1358‬‬ ‫‪1246‬‬ ‫‪1332‬‬ ‫‪1434‬‬ ‫مترمكعب در روز ‪1476 1405 1518 1470 1453‬‬ ‫نفتا (سبك و سنگين)‬
‫‪80‬‬ ‫‪52‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫مترمكعب در روز‬ ‫بوتان‬
‫‪4/1‬‬ ‫‪4/1‬‬ ‫‪9/4‬‬ ‫‪10/16‬‬ ‫‪10/2‬‬ ‫‪28/11‬‬ ‫هزار تن در سال ‪21/90 16/84 14/24 23/73 24/46‬‬ ‫گاز اتان‬
‫‪41‬‬ ‫‪44‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫مترمكعب در روز‬ ‫بنزن‬
‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫پتروشيمی آبادان‬
‫‪114 142 144‬‬ ‫‪124‬‬ ‫‪139‬‬ ‫‪136‬‬ ‫‪129 131 127 133‬‬ ‫‪73‬‬ ‫تن در روز‬ ‫پروپان‬
‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‪ LAB‬اصفهان‬
‫‪4031 3944 829‬‬ ‫‪1540‬‬ ‫‪541‬‬ ‫‪588‬‬ ‫مترمكعب در روز ‪563 446 578 662 684‬‬ ‫نفتسفيد‬
‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫مجتمع پتروشيمی بيستون‬

‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫نفتسفيد‪:‬‬
‫‪326 374 671‬‬ ‫‪994‬‬ ‫‪725‬‬ ‫‪‬‬ ‫مترمكعب در روز ‪738 645 205 470 353‬‬ ‫ارسالي از جنوب (آبادان)‬

‫‪387 322 377‬‬ ‫‪223‬‬ ‫‪535‬‬ ‫‪‬‬ ‫مترمكعب در روز ‪400 523 292 680 677‬‬ ‫ارسالي از پااليشگاه كرمانشاه‬

‫‪668 584 1078‬‬ ‫‪1087‬‬ ‫‪1178‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪903 1147 335 456‬‬ ‫مترمكعب در روز ‪51‬‬ ‫برگشتي از پتروشيمي بيستون‬

‫‪45‬‬ ‫‪112 -30‬‬ ‫‪131‬‬ ‫‪82‬‬ ‫‪108‬‬ ‫‪235‬‬ ‫‪21‬‬ ‫مترمكعب در روز ‪161 694 979‬‬ ‫خالص تحويلی‬
‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫پتروشيمی اروميه‬
‫‪3‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪8/5‬‬ ‫‪23/1‬‬ ‫‪26/4 23/01 23/9 22/98‬‬ ‫‪-‬‬ ‫مترمكعب در روز‬ ‫مازوت‬
‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫‏‬ ‫پتروشيمی شيراز‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪82‬‬ ‫‪81‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫مترمكعب در روز‬ ‫نفتای سنگين‬
‫مأخذ‪ :‬شركت ملي پااليش و پخش ‪ -‬شركت صنايع ملي پتروشيمي‪.‬‬
‫‪ -1‬ارقام جداول مخلوط نفتای تحويل شده از پااليشگاه آبادان به پتروشيمي بندر امام‪ ،‬شازند اراك و بیوعلي برحسیب مترمكعیب در روز اسیت‪ .‬بیر اسیاس‬
‫گزارش شركت ملي صنايع پتروشيمي‪ ،‬ميزان مصرف نفتای پتروشيمي بندر امام در سال ‪ 1394‬برابر با ‪ 583/2‬هزار تن در سال ‪ 1394‬بوده است‪.‬‬
‫‪ -2‬ارقام جداول پنتان از پااليشگاه آبادان به پتروشيمي بندر امام و شازند اراك است‪ .‬بر اساس گزارش شركت ملي صنايع پتروشيمي‪ ،‬ميیزان مصیرف پنتیان‬
‫پتروشيمي بندر امام در سال ‪ 1394‬برابر با ‪ 5214‬تن در سال ‪ 1394‬بوده است‪.‬‬
‫‪-3‬مازوت در پتروشيمي اروميه بهعنوان سوخت مصرف ميگرديد كه از سال ‪ 1391‬سوخت مصرفي به گاز تبديل شده است‪.‬‬
‫‪ ‬ارقام جزئي در دسترس نيست‪.‬‬
‫پتروشيمی ‪179 ‬‬

‫‪ 2-3-4‬تأمين خوراك مجتمعهاي پتروشيمي از منابع گازي‬

‫جدول ‪ 6-4‬ميزان خوراك مجتمعهای پتروشيمي را كه از گاز و محصوالت حاصل از آن اسیتفاده میيكننید در‬
‫دوره زماني ‪ 1384-94‬نشان ميدهد‪.‬‬

‫جدول ‪ .6-4‬تأمين سوخت و خوراک ساليانه مجتمعهاي پتروشيمي از منابع گازي كشور‬

‫‪1394‬‬ ‫‪1393‬‬ ‫‪1392‬‬ ‫‪1391‬‬ ‫‪1390‬‬ ‫‪1389‬‬ ‫‪1388‬‬ ‫‪1387‬‬ ‫‪1386 1385 1384‬‬ ‫واحد‬ ‫سوخت و خوراک‬ ‫مجتمع‬

‫‪2588/4 2435 2412/3‬‬ ‫‪2333 2981/7 2994/1 3060/3‬‬ ‫‪3154‬‬ ‫‪3364 3265 3076‬‬ ‫هزار تن‬ ‫مايعات گازی‬

‫گازطبيعي‬
‫‪1282/8 1208/9 1005/4‬‬ ‫‪975/6‬‬ ‫‪938/9‬‬ ‫‪1017‬‬ ‫‪1007‬‬ ‫‪787/62 851/3‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫پتروشيمي بندر امام‬
‫(سوخت)‬

‫‪287/4‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪268/9‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫هزار تن‬ ‫اتان مصرفي‬

‫‪240/9‬‬ ‫‪251/9‬‬ ‫‪235/1‬‬ ‫‪235‬‬ ‫‪251‬‬ ‫‪260/7‬‬ ‫‪254‬‬ ‫‪254‬‬ ‫‪223‬‬ ‫‪463‬‬ ‫‪547‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (خوراك)‬

‫گازطبيعي‬ ‫پتروشيمي خراسان‬

‫‪270/4‬‬ ‫‪268/6 249/29‬‬ ‫‪246‬‬ ‫‪245‬‬ ‫‪247/2‬‬ ‫‪245‬‬ ‫‪232‬‬ ‫‪207‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬
‫(سوخت)‬

‫‪411/6‬‬ ‫‪403/5‬‬ ‫‪344/6‬‬ ‫‪374‬‬ ‫‪345‬‬ ‫‪332/2‬‬ ‫‪328‬‬ ‫‪349‬‬ ‫‪330‬‬ ‫‪883‬‬ ‫‪883‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (خوراك)‬

‫گازطبيعي‬ ‫پتروشيمي شيراز‬

‫‪750/3‬‬ ‫‪634/7 475/95‬‬ ‫‪489‬‬ ‫‪511‬‬ ‫‪546/4‬‬ ‫‪497‬‬ ‫‪568‬‬ ‫‪555‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬
‫(سوخت)‬
‫گازطبيعي (ترش)‬
‫‪917/4 1088/8 1130/14 1093/2 1158/8 1232‬‬ ‫‪1290‬‬ ‫‪1504‬‬ ‫‪1474 1419 1473‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬
‫(خوراك)‬
‫پتروشيمي رازی‬
‫گازطبيعي‬
‫‪639/8‬‬ ‫‪613/9 593/72‬‬ ‫‪521/1‬‬ ‫‪655/2‬‬ ‫‪539/4‬‬ ‫‪480‬‬ ‫‪452‬‬ ‫‪216‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬
‫(سوخت)‬
‫گازطبيعي (ترش)‬
‫‪1296/1 1277/8 1185/15 1138 1338/5 1058/40 1193/00 1156/84 1178 1082 1228‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫پتروشيمي خارك‬
‫خوراك و سوخت‬
‫ميعانات گازی‬
‫‪1432/18 1574/8 1567/21 1622/92 1447/2 1701/2‬‬ ‫‪1541‬‬ ‫‪1515/3‬‬ ‫‪1559‬‬ ‫‪857‬‬ ‫‪824‬‬ ‫هزار تن‬
‫(خوراك)‬ ‫پتروشيمي بوعلي‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪158/8‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪128/7‬‬ ‫‪141/22‬‬ ‫‪121/1‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬

‫‪852/1‬‬ ‫‪777‬‬ ‫‪623/91‬‬ ‫‪688‬‬ ‫‪671‬‬ ‫‪722/6‬‬ ‫‪701‬‬ ‫‪646/8‬‬ ‫‪706‬‬ ‫‪810‬‬ ‫‪609‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (خوراك)‬ ‫پتروشيمي‬
‫‪299/4‬‬ ‫‪323/1 258/57‬‬ ‫‪266‬‬ ‫‪288‬‬ ‫‪317‬‬ ‫‪311‬‬ ‫‪267/74 195/07‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫فنآوران‬

‫‪2023/5 1836/6 1598/5 1941/9 1773/9 1897/5 1151/73 788/28 911/25 900‬‬ ‫‪730‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫پتروشيمي فجر*‬

‫‪3‬‬ ‫‪2/5‬‬ ‫‪3/45‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪13/3‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪41/184‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (خوراك)‬
‫پتروشيمي بيستون‬
‫‪47/8‬‬ ‫‪40/6‬‬ ‫‪52/69‬‬ ‫‪53‬‬ ‫‪54‬‬ ‫‪52/3‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪32/2‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬

‫اتان و باالتر (گاز‬

‫‪1797/8 1590/5 1598/4 1711/7 1636/3 1584/9 1462/6‬‬ ‫‪1220‬‬ ‫‪1111‬‬ ‫‪732‬‬ ‫‪-‬‬ ‫هزار تن‬
‫غني)‬ ‫پتروشيمي مارون‬
‫‪305/1‬‬ ‫‪275‬‬ ‫‪288/1‬‬ ‫‪264/6‬‬ ‫‪374/4‬‬ ‫‪376‬‬ ‫‪384‬‬ ‫‪345/9‬‬ ‫‪392/2‬‬ ‫‪264‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي سوخت‬
‫ساير مصرفكنندههای‬
‫‪6/2‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬
‫منطقه ويژه (ماهشهر)‬
 ‫‪ 180‬ترازنامه هيدروكربوري كشور سال ‪1394‬‬

‫ادامه جدول ‪ .6-4‬تأمين سوخت و خوراک ساليانه مجتمعهاي پتروشيمي از منابع گازي كشور‬
‫‪1394‬‬ ‫‪1393‬‬ ‫‪1392‬‬ ‫‪1391‬‬ ‫‪1390‬‬ ‫‪1389‬‬ ‫‪1388‬‬ ‫‪1387‬‬ ‫‪1386‬‬ ‫‪1385 1384‬‬ ‫واحد‬ ‫سوخت و خوراک‬ ‫مجتمع‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪1684/5 2263/5 2787/2 2794/8 1925/2 1742/3 1012‬‬ ‫‪473‬‬ ‫‪-‬‬ ‫هزار تن‬ ‫اتان و باالتر (خوراك)‬
‫گاز غني (خالص‬
‫‪2832/8‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫هزار تن‬
‫پتروشيمي پارس‬
‫دريافتي)‬
‫ميليون‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪71/3‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪354‬‬ ‫‪269‬‬ ‫‪257/3‬‬ ‫‪95/9‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬
‫مترمكعب‬
‫ميليون‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪71/1‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫پارس (‪)EB/SM‬‬
‫مترمكعب‬
‫ميليون‬
‫‪7239/3 6713/1 5461/5 5377/5 2759/5 1593/1 1326/12 1257/5 3120‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫كل گازطبيعي‬ ‫پتروشيمي مبين**‬
‫مترمكعب‬

‫‪4145/465 3718/5 4220/24 3833/23 3706/1 3848/2 3340/6 2576/7 1341‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫هزار تن‬ ‫ميعانات گازی‬
‫ميليون‬ ‫پتروشيمي برزويه (نوری)‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪151‬‬ ‫‪146‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪169‬‬ ‫‪224/67 246/98‬‬ ‫‪238‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬
‫مترمكعب‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪4/5‬‬ ‫‪0/1‬‬ ‫‪0/1‬‬ ‫‪3/2‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (خوراك)‬
‫گازطبيعي‬ ‫پتروشيمي خوزستان‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4/83‬‬ ‫‪4/2‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬
‫(سوخت)‬

‫‪529/8‬‬ ‫‪460/1 799/19‬‬ ‫‪886‬‬ ‫‪853‬‬ ‫‪704/9 437/38 378/6‬‬ ‫‪360‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (خوراك)‬
‫گازطبيعي‬ ‫پتروشيمي پرديس ‪1‬‬
‫‪169/5‬‬ ‫‪156/2 259/44‬‬ ‫‪240‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪251/5 156/43 130/5‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬
‫(سوخت)‬

‫‪1197/7 1298/6 1667‬‬ ‫‪1689‬‬ ‫‪2556 2413/1 1827/14 1295/9 1296‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (خوراك)‬
‫گازطبيعي‬ ‫پتروشيمي زاگرس ‪1‬‬
‫‪106‬‬ ‫‪104/4‬‬ ‫‪151/3‬‬ ‫‪165‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪219/9 170/99 106/6‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬
‫(سوخت)‬

‫‪1181/2 1030/8 764/1‬‬ ‫‪916/4‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫هزار تن‬ ‫اتان‬
‫پتروشيمي آرياساسول‬
‫‪-‬‬ ‫‪59/3‬‬ ‫‪86/8‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪92‬‬ ‫‪77/63‬‬ ‫‪11/66‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬

‫‪268/7‬‬ ‫‪300/3 270/41‬‬ ‫‪302‬‬ ‫‪256‬‬ ‫‪272/2‬‬ ‫‪284‬‬ ‫‪241/1‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (خوراك)‬
‫گازطبيعي‬ ‫پتروشيمي كرمانشاه‬
‫‪196/8‬‬ ‫‪212/3 195/89‬‬ ‫‪209‬‬ ‫‪189‬‬ ‫‪193/1‬‬ ‫‪197‬‬ ‫‪211/8‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬
‫(سوخت)‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪26/9‬‬ ‫‪68/7‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪41/14‬‬ ‫‪67/88‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬
‫پتروشيمي جم‬
‫‪862/7‬‬ ‫‪738/2‬‬ ‫‪630/2‬‬ ‫‪744/1‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫هزار تن‬ ‫اتان‬

‫‪1/3‬‬ ‫‪6/5‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫پتروشيمي كارون‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪0/1‬‬ ‫‪0/18‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪0/083‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫پتروشيمي مهر‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪16/6‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪19/5‬‬ ‫‪15/8‬‬ ‫‪33/87‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫پتروشيمي‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪101/7‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫هزار تن‬ ‫اتان‬ ‫اميركبير‬

‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪68‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪57/7‬‬ ‫‪55/35‬‬ ‫‪48/8‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫پتروشيمي تندگويان‬
‫‪154/4‬‬ ‫‪159/1 154/401 149/9‬‬ ‫‪151/2 173/4‬‬ ‫‪169‬‬ ‫‪166/97 91/6‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬
‫پتروشيمي تبريز‬
‫‪4/1‬‬ ‫‪4/1‬‬ ‫‪9/4‬‬ ‫‪10/16‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫هزار تن‬ ‫اتان‬

‫‪381/2‬‬ ‫‪389‬‬ ‫‪364/3‬‬ ‫‪374/8‬‬ ‫‪380/9 407/8‬‬ ‫‪406‬‬ ‫‪398/2 387/2‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬
‫پتروشيمي اراك‬
‫‪3/9‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (خوراك)‬

‫‪67/1‬‬ ‫‪84/7‬‬ ‫‪22/78‬‬ ‫‪0/85‬‬ ‫‪0/95‬‬ ‫‪42‬‬ ‫‪85‬‬ ‫‪40/9‬‬ ‫‪71/74‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫پتروشيمي اصفهان‬
‫پتروشيمی ‪181 ‬‬

‫ادامه جدول ‪ .6-4‬تأمين سوخت و خوراک ساليانه مجتمعهاي پتروشيمي از منابع گازي كشور‬

‫‪1394‬‬ ‫‪1393‬‬ ‫‪1392‬‬ ‫‪1391‬‬ ‫‪1390‬‬ ‫‪1389‬‬ ‫‪1388‬‬ ‫‪1387 1386 1385 1384‬‬ ‫واحد‬ ‫سوخت و خوراک‬ ‫مجتمع‬
‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪90/1‬‬ ‫‪90/2‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪86/00‬‬ ‫‪28/80‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬
‫پتروشيمي مرواريد‬
‫‪317/7‬‬ ‫‪364/5‬‬ ‫‪304/7‬‬ ‫‪415/2‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫هزار تن‬ ‫اتان‬

‫‪1/5‬‬ ‫‪3/6‬‬ ‫‪3/748‬‬ ‫‪4/9‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫پتروشيمي اروميه‬

‫‪116/1‬‬ ‫‪116/1‬‬ ‫‪122/9‬‬ ‫‪122/6‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫مارون اهواز‬
‫‪-‬‬ ‫‪435/8‬‬ ‫‪78‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬
‫كاويان‬
‫‪663/5‬‬ ‫‪613/2‬‬ ‫‪571/9‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫هزار تن‬ ‫اتان‬

‫‪19/1‬‬ ‫‪12/2‬‬ ‫‪11/776‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫غدير‬
‫‪1/4‬‬ ‫‪1/8‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (خوراك)‬
‫پليمر كرمانشاه‬
‫‪16/5‬‬ ‫‪17/5‬‬ ‫‪34/4‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬

‫‪34/4‬‬ ‫‪28/1‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫اروند‬
‫‪5/8‬‬ ‫‪5/7‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫شيمي بافت‬
‫‪16/9‬‬ ‫‪5/2‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫تخت جمشيد‬
‫‪2/9‬‬ ‫‪3/7‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫رجال‬
‫‪3/5‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫شيمي تكس آريا‬
‫‪469/6‬‬ ‫‪431/3‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (خوراك)‬
‫پتروشيمي پرديس ‪2‬‬
‫‪165/9‬‬ ‫‪151/5‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬

‫‪1489/1 1150/5‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (خوراك)‬
‫پتروشيمي زاگرس ‪2‬‬
‫‪116/5‬‬ ‫‪87/3‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬

‫‪45/5‬‬ ‫‪60/6‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫پتروشيمي آبادان‬
‫‪0/9‬‬ ‫‪0/4‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (خوراك)‬
‫پتروشيمي ايالم‬
‫‪82‬‬ ‫‪40/6‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬

‫‪26/3‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫كربن ايران‬
‫ميليون‬
‫‪9933/2‬‬ ‫‪9722‬‬ ‫‪6677/6 6808/6 5562/4 7232/08 6194/6 5320 4224/3 1164‬‬ ‫‪730‬‬ ‫گازطبيعی (سوخت)‬
‫مترمکعب‬

‫‪5468/7 5077/9 3943/7‬‬ ‫‪4185‬‬ ‫‪4945‬‬ ‫‪4723/5 3843/62 3207 2927/2 2174 2042‬‬
‫ميليون‬
‫گازطبيعی (خوراک)‬
‫مجموع‬
‫مترمکعب‬
‫‪3316/6 2750/8 2649/96 3797/56 1636/3 1584/9 1462/6 1220‬‬ ‫‪1111‬‬ ‫‪732‬‬ ‫‪0‬‬ ‫هزار تن‬ ‫اتان خوراک***‬

‫مأخذ‪ :‬شركت ملي صنايع پتروشيمي ‪ -‬مديريت برنامهريزی توسعه‬

‫* شامل سوخت مجتمعهای تندگويان‪ ،‬اميركبير‪ ،‬خوزستان‪ ،‬بوعلي سينا و‪...‬‬
‫** شامل خوراك و سوخت مجتمعهای زاگرس و پرديس به همراه سوخت ساير مجتمعهای موجود در منطقه‬
‫*** شامل اتان از منابع باالدستي و اتان دريافتي از واحدهای پتروشيمي باالدست (بين مجتمعي) است‪.‬‬

‫‪ 4-4‬عملکرد كلي مقادير خوراك و سوخت مجتمعهاي پتروشيمي‬

‫بهطوركلي عملكرد مصرف مواد هيدروكربوری انرژیزا كه بهعنوان سوخت و خوراك مجتمعهای شركت ملي‬
‫صنايع پتروشيمي و شركتهای پتروشيمي واگذار شده‪ ،‬به تفكيك حاملهای انرژی و ميليون بشكه معادل‬
‫نفتخام در سال ‪ 1394‬و در دوره زماني ‪ 1388-94‬به ترتيب در جدول ‪ 6-4‬و ‪ 7-4‬نشان داده شده است‪.‬‬
‫الزم به ذكر است كه بخشي از خوراك اتان ورودی به مجتمعهای پتروشيمي ذكرشده در جدول ‪ 6-4‬از‬
 ‫‪ 182‬ترازنامه هيدروكربوري كشور سال ‪1394‬‬

‫مجتمعهای باالدستي و بخش ديگری از آن از واحدهای اتان زدايي پااليشگاههای گاز (عمدتاً از مجتمع عسلويه)‬
‫تأمين ميشود‪ .‬بنابراين آنچه بهعنوان خالص خوراك اتان ورودی به بخش پتروشيمي در جدول ‪ 7-4‬آورده‬
‫شده است صرفاً خوراك اتان تأمينشده از پااليشگاههای گاز و خارج از مجتمعهای پتروشيمي است‪.‬‬

‫جدول ‪ .7-4‬عملكرد كلي مقادير خوراک و سوخت دريافتي در سال ‪1394‬‬

‫مقدار خوراک‪ /‬سوخت دريافتی سال ‪1394‬‬
‫واحد متعارف‬ ‫نوع خوراک و يا سوخت‬ ‫نام مجتمع‬
‫ميليون بشکه معادل نفتخام‬ ‫عملکرد (واحد متعارف)‬
‫‪16/90‬‬ ‫‪2588/4‬‬ ‫هزار تن‬ ‫مايعات گازی‬
‫‪4/35‬‬ ‫‪583/2‬‬ ‫هزار تن‬ ‫نفتای سبك و سنگين‬
‫‪0/0074‬‬ ‫‪5/21‬‬ ‫هزار تن‬ ‫پنتان‬ ‫بندر امام‬
‫‪7/90‬‬ ‫‪1282/8‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬
‫‪2/22‬‬ ‫‪287/4‬‬ ‫هزار تن‬ ‫اتان‬
‫‪6/58‬‬ ‫‪881/5‬‬ ‫هزار تن‬ ‫نفتای سبك و سنگين‬
‫‪381/2‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫اراک‬
‫‪2/35‬‬
‫‪3/9‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (خوراك)‬
‫‪2/32‬‬ ‫‪310/7‬‬ ‫هزار تن‬ ‫نفتای سبك و سنگين‬
‫‪0/95‬‬ ‫‪154/4‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫تبريز‬
‫‪0/03‬‬ ‫‪4/1‬‬ ‫هزار تن‬ ‫اتان‬
‫‪2/72‬‬ ‫‪355/73‬‬ ‫هزار تن‬ ‫پالتفرميت (خالص دريافتي)‬
‫اصفهان‬
‫‪0/41‬‬ ‫‪67/1‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬
‫‪1/48‬‬ ‫‪240/9‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (خوراك)‬
‫خراسان‬
‫‪1/67‬‬ ‫‪270/4‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬
‫‪2/54‬‬ ‫‪411/6‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (خوراك)‬
‫شيراز‬
‫‪4/62‬‬ ‫‪750/3‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬
‫‪6/48‬‬ ‫‪917/4‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (ترش) خوراك‬
‫رازی‬
‫‪3/94‬‬ ‫‪639/8‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (شيرين) سوخت‬
‫‪9/15‬‬ ‫‪1296/1‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازترش (خوراك و سوخت)‬ ‫خارک‬
‫‪9/35‬‬ ‫‪1432/18‬‬ ‫هزار تن‬ ‫ميعانات گازی (خوراك)‬ ‫بوعلی سينا‬
‫‪5/25‬‬ ‫‪852/1‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (خوراك)‬
‫فنآوران‬
‫‪1/84‬‬ ‫‪299/4‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬
‫‪12/46‬‬ ‫‪2023/5‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫فجر*‬
‫پتروشيمی ‪183 ‬‬

‫ادامه جدول ‪ .7-4‬عملكرد كلي مقادير خوراک و سوخت دريافتي در سال ‪1394‬‬
‫مقدار خوراک‪ /‬سوخت دريافتی سال ‪1394‬‬
‫واحد متعارف‬ ‫نوع خوراک و يا سوخت‬ ‫نام مجتمع‬
‫ميليون بشکه معادل نفتخام‬ ‫عملکرد (واحد متعارف)‬
‫‪1/54‬‬ ‫‪209/8‬‬ ‫هزار تن‬ ‫نفتسفيد‬

‫‪0/02‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (خوراك)‬ ‫بيستون‬

‫‪0/29‬‬ ‫‪47/8‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬

‫‪1/66‬‬ ‫‪268/7‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (خوراك)‬

‫کرمانشاه‬
‫‪1/21‬‬ ‫‪196/8‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬

‫‪1/88‬‬ ‫‪305/1‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬

‫مارون‬
‫‪15/87‬‬ ‫‪1797/8‬‬ ‫هزار تن‬ ‫گاز غني‬

‫‪25‬‬ ‫‪2832/8‬‬ ‫هزار تن‬ ‫گاز غني خالص دريافتي‬ ‫پارس‬

‫‪12/53‬‬ ‫‪2034/7‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گاز (سوخت)‬

‫مبين**‬
‫‪32/06‬‬ ‫‪5204/6‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي ارسالي‬

‫‪27/07‬‬ ‫‪4145/46‬‬ ‫هزار تن‬ ‫ميعانات گازی‬ ‫برزويه (نوری)‬

‫‪0/01‬‬ ‫‪1/5‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫اروميه‬

‫‪6/16‬‬ ‫‪999/4‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (خوراك)‬ ‫پتروشيمی‬

‫‪2/07‬‬ ‫‪335/4‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫`پرديس‬

‫‪16/55‬‬ ‫‪2686/8‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (خوراك)‬ ‫پتروشيمی‬

‫‪1/37‬‬ ‫‪222/5‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫زاگرس‬
‫پتروشيمی آريا‬
‫‪9/11‬‬ ‫‪1181/2‬‬ ‫هزار تن‬ ‫اتان‬
‫ساسول‬
‫‪6/65‬‬ ‫‪862/7‬‬ ‫هزار تن‬ ‫اتان‬ ‫پتروشيمی جم‬
‫پتروشيمی‬
‫‪2/45‬‬ ‫‪317/7‬‬ ‫هزار تن‬ ‫اتان‬
‫مرواريد‬
‫‪0/72‬‬ ‫‪116/1‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫مارون اهواز‬
‫‪5/12‬‬ ‫‪663/5‬‬ ‫هزار تن‬ ‫اتان‬ ‫کاويان‬
‫‪0/12‬‬ ‫‪19/1‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫غدير‬

‫‪0/01‬‬ ‫‪1/4‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (خوراك)‬

‫پليمر کرمانشاه‬
‫‪0/10‬‬ ‫‪16/5‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬
 ‫‪ 184‬ترازنامه هيدروكربوري كشور سال ‪1394‬‬

‫ادامه جدول ‪ .7-4‬عملكرد كلي مقادير خوراک و سوخت دريافتي در سال ‪1394‬‬
‫مقدار خوراک‪ /‬سوخت دريافتی سال ‪1394‬‬
‫واحد متعارف‬ ‫نوع خوراک و يا سوخت‬ ‫نام مجتمع‬
‫ميليون بشکه معادل نفتخام‬ ‫عملکرد (واحد متعارف)‬
‫‪0/16‬‬ ‫‪26/3‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫کربن ايران‬
‫‪0/28‬‬ ‫‪45/5‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫آبادان‬
‫‪0/21‬‬ ‫‪34/4‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫اروند‬
‫‪0/01‬‬ ‫‪1/3‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫کارون‬
‫‪0/04‬‬ ‫‪5/8‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫شيمی بافت‬
‫‪0/10‬‬ ‫‪16/9‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫تخت جمشيد‬
‫‪0/02‬‬ ‫‪2/9‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫رجال‬
‫‪0/02‬‬ ‫‪3/5‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬ ‫شيمی تکس آريا‬
‫‪0/01‬‬ ‫‪0/9‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (خوراك)‬
‫ايالم‬
‫‪0/51‬‬ ‫‪82‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬
‫سايرمصرفکنندههای‬
‫‪0/04‬‬ ‫‪6/2‬‬ ‫ميليون مترمكعب‬ ‫گازطبيعي (سوخت)‬
‫منطقه ويژه (ماهشهر)‬
‫* شامل سوخت مجتمعهای تندگويان‪ ،‬اميركبير‪ ،‬خوزستان‪ ،‬بوعلي سينا و‪...‬‬
‫** شامل خوراك و سوخت مجتمعهای برزويه‪ ،‬جم‪ ،‬پارس‪ ،‬زاگرس و پرديس به همراه سوخت ساير مجتمعهای موجود در منطقه‬

‫از آمار و اطالعات جدول ‪ 7-4‬چنين نتيجه ميشود كه مقدار گازطبيعي سبك خوراك (بدون گازترش‬
‫خوراك مجتمعهای پتروشيمي خارك و رازی)‪ ،‬كل سوخت گاز سبك كه در سال ‪ 1394‬در مجتمعهای‬
‫پتروشيمي مصرفشده به ترتيب ‪ 6095/5‬ميليون مترمكعب‪ 10986/5 ،‬ميليون مترمكعب (‪ 4058/2‬ميليون‬
‫مترمكعب واحدهای تأسيساتي در پتروشيميهای فجر و مبين و مابقي مصرف عملياتي) بوده است‪ .‬افزون بر آن‪،‬‬
‫كل اتان مصرف شده در سال ‪ 1394‬در مجتمعهای پتروشيمي كشور ‪ 3316/6‬هزار تن بوده است كه از اين‬
‫ميزان ‪ 1631‬هزار تن از منابع باالدستي (عمدتاً فازهای پارس جنوبي) و ‪ 1685/6‬هزار تن بهصورت بين‬
‫مجتمعي تأمينشده است‪ .‬الزم به توضيح است كه گازترش خوراك پتروشيميهای خارك و رازی در سال‬
‫‪ 1394‬معادل ‪ 2213/5‬ميليون مترمكعب بوده است‪.‬‬
‫از آمار جداول ‪ 6-4‬و ‪ 7-4‬نتايج كل خوراك و سوخت كه در مجتمعهای پتروشيمي مصرف شده به‬
‫همراه مقدار ميليون بشكه معادل نفتخام آن به تفكيك در جدول ‪ 8-4‬ارائه گرديده است‪.‬‬
‫چنانچه در جدول ‪ 8-4‬مالحظه ميشود در سال ‪ 1394‬مقدار ‪ 71/67‬و ‪ 177/73‬ميليون بشكه معادل‬
‫نفتخام از مواد هيدروكربوری انرژیزا به ترتيب صرف تأمين سوخت و خوراك پتروشيمي كشور شده كه به‬
‫ترتيب نسبت به سال قبل ‪ 31/82‬و ‪ 17/38‬درصد افزايش نشان ميدهد‪.‬‬
‫پتروشيمی ‪185 ‬‬

‫جدول ‪ .8-4‬مصرف حاملهاي هيدروكربوري صنايع پتروشيمي به تفكيك خوراک و سوخت در سالهاي‬
‫‪1386-94‬‬
‫واحد‪ :‬ميليون بشكه معادل نفتخام‬
‫درصد‬ ‫درصد‬
‫تغييرات‬ ‫تغييرات‬ ‫‪1394‬‬ ‫‪1393‬‬ ‫‪1392‬‬ ‫‪1391‬‬ ‫‪1390‬‬ ‫‪1389‬‬ ‫‪1388‬‬ ‫‪1387‬‬ ‫‪1386‬‬ ‫نوع سوخت ‪/‬خوراک‬
‫سال ‪ 94‬به‬ ‫‪ 94‬به‬
‫‪093‬‬
‫‪/00‬‬ ‫‪-‬‬
‫‪86‬‬ ‫‪0/0‬‬ ‫‪0/0‬‬ ‫‪0/0‬‬ ‫‪0/0‬‬ ‫‪0/022‬‬ ‫‪0/059‬‬ ‫‪0/068‬‬ ‫‪0/059‬‬ ‫‪0/062‬‬ ‫سوخت مايع‬

‫سوخت‬
‫‪12/54‬‬ ‫‪3/85‬‬ ‫‪61/19‬‬ ‫‪54.37‬‬ ‫‪52/49‬‬ ‫‪51/44‬‬ ‫‪51/26‬‬ ‫‪54/36‬‬ ‫‪46/16‬‬ ‫‪40/52‬‬ ‫‪45/24‬‬ ‫سوخت گاز‬
‫‪12/54‬‬ ‫‪3/83 61/19‬‬ ‫‪54.37‬‬ ‫‪52/49‬‬ ‫‪51/44‬‬ ‫‪51/29‬‬ ‫‪54/42‬‬ ‫‪46/22‬‬ ‫‪40/58‬‬ ‫‪45/30‬‬ ‫جمع‬

‫‪3/47‬‬ ‫‪0/71‬‬ ‫‪17/42‬‬ ‫‪15/56‬‬ ‫‪19/17‬‬ ‫‪19/36‬‬ ‫‪16/28‬‬ ‫‪15/08‬‬ ‫‪15/46‬‬ ‫‪15/31‬‬ ‫‪15/22‬‬ ‫خوراک فرآوردههای نفتی‬

‫خوراک‬
‫*‬
‫‪22/10‬‬ ‫‪9/24 104/7‬‬ ‫‪85/53‬‬ ‫‪82/09‬‬ ‫‪86/8‬‬ ‫‪80/86‬‬ ‫‪77/62‬‬ ‫‪65/92‬‬ ‫‪59/67‬‬ ‫‪51/51‬‬ ‫خوراک گاز و اتان‬
‫‪5/66‬‬ ‫‪3/22‬‬ ‫‪53/16‬‬ ‫‪50/31‬‬ ‫‪53/38‬‬ ‫‪50/71‬‬ ‫‪52/96‬‬ ‫‪55/62‬‬ ‫‪51/7‬‬ ‫‪47/30‬‬ ‫‪41/27‬‬ ‫خوراکمايعاتوميعاناتگازی‬
‫‪14/72‬‬ ‫‪6/12 173/69 151/41 154/64 156/86 150/1 148/32 133/08 122/28 108/00‬‬ ‫جمع‬

‫‪14/15‬‬ ‫‪5/48 238/97 205/41 207/1‬‬ ‫‪208/3‬‬ ‫‪201/3‬‬ ‫‪202/7‬‬ ‫‪179/3 162/86 153/31‬‬ ‫جمع کل‬

‫* شامل گاز سبك‪ ،‬گازترش‪ ،‬گاز غني و اتان است (جزئيات در جدول ‪)9-4‬‬

‫در جدول ‪ ،9-4‬ميزان خوراك گاز و اتان صنايع پتروشيمي بر اساس چهار حامل گاز غني‪ ،‬گازترش‪ ،‬گاز سیبك‬
‫مصرفي بهعنوان خوراك و اتان حاصله از منابع باالدستي (كه خارج از صنايع پتروشيمي توليد ميشود) محاسبه‬
‫گرديده است‪ .‬جزئيات اين محاسبه در جدول ‪ 9-4‬ارائه شده است‪.‬‬

‫جدول ‪ .9-4‬ميزان خوراک گاز و اتان صنايع پتروشيمي كشور به تفكيك در سال ‪1394‬‬
‫ميليون بشکه معادل نفتخام‬ ‫برحسب واحد متعارف‬ ‫واحد متعارف‬ ‫خوراک گاز‪/‬اتان‬
‫‪15/82‬‬ ‫‪2214‬‬ ‫ميليون مترمكعب در سال‬ ‫گازترش‬
‫‪42/35‬‬ ‫‪4631‬‬ ‫هزار تن در سال‬ ‫گاز غنی‬
‫‪33/95‬‬ ‫‪5511‬‬ ‫ميليون مترمكعب در سال‬ ‫گاز سبک‬
‫‪12/58‬‬ ‫‪1631‬‬ ‫هزار تن در سال‬ ‫اتان‬
‫‪104/7‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫جمع‬

‫‪ 5-4‬توليد مجتمعهاي پتروشيمي كشور‬

‫توليدات كلي كارخانههای پتروشيمي كشور به همراه درصد استفاده از ظرفيت بالقوه مجتمعها به شرح‬
‫جدول ‪ 10-4‬ارائه شده است‪.‬‬
‫چنانكه ارقام در جدول مذكور نشان ميدهد‪ ،‬درصد استفاده از ظرفيت بالقوه توليدات مجتمعهای پتروشيمي‬
 ‫‪ 186‬ترازنامه هيدروكربوري كشور سال ‪1394‬‬

‫از ‪ 78‬درصد در سال ‪ 1393‬به ‪ 80‬درصد در سال ‪ 1394‬افزايش يافته است‪ .‬مجموع كل توليدات مجتمعهای‬
‫پتروشيمي در سال ‪ 1394‬نسبت به سال قبل با افزايش ‪ 4/5‬درصدی به ‪ 46/4‬ميليون تن در سال رسيده است‪.‬‬
‫چنانكه از جدول ‪ 10-4‬مشهود است‪ ،‬باالترين عملكرد توليد در مقايسه با ظرفيت اسمي به ترتيب مربوط به‬
‫مجتمعهای پتروشيمي‪ :‬الله‪ ،‬مهر‪ ،‬پلينار‪ ،‬پليمر كرمانشاه و خراسان با ظرفيت ‪ 100‬درصد به باال بودهاند‪ .‬ارقام جدول‬
‫‪ 10-4‬نشان ميدهد كه ظرفيت بالقوه كل توليدات محصوالت پتروشيمي در سال ‪ 1394‬حدود ‪ 57/9‬ميليون تن در‬
‫سال بوده‪ ،‬درحاليكه از اين ميزان امكان توليد ‪ 46/4‬ميليون تن محصول پتروشيمي وجود داشته است‪ .‬بر اساس‬
‫اظهارات مسئولين شركت پتروشيمي‪ ،‬مهمترين عوامل در عدم استفاده از ظرفيت خالي مجتمعها را ميتوان به‬
‫افزايش مصارف بين واحدی يا ميان مجتمعي و همچنين نارسايي كيفيت ساخت تجهيزات‪ ،‬نارسايي دانش فني كسب‬
‫شده‪ ،‬كمبود خوراك و ساير عوامل مانند نارساييهای آموزشي و بهرهبرداری نامناسب نسبت داد‪.‬‬

‫جدول ‪ .10-4‬توليدات مجتمعهاي پتروشيمي كشور‬

‫واحد‪ :‬هزار تن در سال‬
‫‪1394‬‬ ‫‪1393‬‬
‫ظرفيت اسمی ساالنه ‪1394‬‬ ‫نام مجتمع‬
‫توليد بر ظرفيت‬ ‫توليد‬ ‫توليد بر ظرفيت‬ ‫توليد‬
‫‪53‬‬
‫(درصد)**‬ ‫‪1510‬‬ ‫‪56‬‬
‫(درصد)**‬ ‫‪1585/4‬‬ ‫‪2834‬‬ ‫اروند‬
‫‪57‬‬ ‫‪1005‬‬ ‫‪65‬‬ ‫‪1152‬‬ ‫‪1759‬‬ ‫اميركبير‬
‫‪77‬‬ ‫‪5207‬‬ ‫‪72‬‬ ‫‪4927‬‬ ‫‪6806‬‬ ‫بندر امام‬
‫‪77‬‬ ‫‪1336‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪1564/6‬‬ ‫‪1740‬‬ ‫بوعلي سينا‬
‫‪54‬‬ ‫‪833‬‬ ‫‪86‬‬ ‫‪651/9‬‬ ‫‪1535‬‬ ‫شهيد تندگويان (‪)1‬‬
‫‪64‬‬ ‫‪395/3‬‬ ‫شهيد تندگويان (‪)2‬‬
‫‪33‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪61‬‬ ‫‪39/8‬‬ ‫‪65‬‬ ‫خوزستان‬
‫‪48‬‬ ‫‪1604‬‬ ‫‪53‬‬ ‫‪1740/6‬‬ ‫‪3336‬‬ ‫رازی‬
‫‪94‬‬ ‫‪1217‬‬ ‫‪97‬‬ ‫‪1247/9‬‬ ‫‪1290‬‬ ‫فنآوران‬
‫‪46‬‬ ‫‪117‬‬ ‫‪43‬‬ ‫‪106/1‬‬ ‫‪253‬‬ ‫كارون‬
‫‪117‬‬ ‫‪350‬‬ ‫‪84‬‬ ‫‪251/7‬‬ ‫‪300‬‬ ‫الله‬
‫‪96‬‬ ‫‪4310‬‬ ‫‪83‬‬ ‫‪3747/8‬‬ ‫‪4494‬‬ ‫مارون‬
‫‪61‬‬ ‫‪76‬‬ ‫‪38‬‬ ‫‪47/5‬‬ ‫‪125‬‬ ‫آريافسفريك‬
‫‪65‬‬ ‫‪104‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪95/3‬‬ ‫‪160‬‬ ‫رجال‬
‫‪56‬‬ ‫‪107‬‬ ‫‪89‬‬ ‫‪135/3‬‬ ‫‪191‬‬ ‫شيمي بافت‬
‫‪62‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪1/3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫شيمي تكس آريا‬
‫‪84‬‬ ‫‪227‬‬ ‫‪70‬‬ ‫‪188/1‬‬ ‫‪270‬‬ ‫غدير‬
‫‪27‬‬ ‫‪25‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪17/2‬‬ ‫‪90‬‬ ‫فارابي‬
‫‪0/7‬‬ ‫‪0/5‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪4/6‬‬ ‫‪66‬‬ ‫امير سرتيب شهيد رسولي‬
‫‪69‬‬ ‫‪110‬‬ ‫‪77‬‬ ‫‪122.5‬‬ ‫‪160‬‬ ‫نويد زر شيمي‬
‫‪39‬‬ ‫‪19‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪48‬‬ ‫تخت جمشيد‬
‫‪71‬‬ ‫‪18178‬‬ ‫‪71‬‬ ‫‪18021/9‬‬ ‫‪25524‬‬ ‫جمع منطقه ماهشهر‬
‫‪83‬‬ ‫‪3706‬‬ ‫‪82‬‬ ‫‪3676‬‬ ‫‪4481‬‬ ‫پارس‬
‫‪94‬‬ ‫‪3281‬‬ ‫‪90‬‬ ‫‪1572/1‬‬ ‫‪3510‬‬ ‫پرديس (‪)1‬‬
‫‪80‬‬ ‫‪1410/7‬‬ ‫پرديس (‪)2‬‬
‫پتروشيمی ‪187 ‬‬

‫ادامه جدول ‪ .10-4‬توليدات مجتمعهاي پتروشيمي كشور‬

‫واحد‪ :‬هزار تن در سال‬
‫‪1394‬‬ ‫‪1393‬‬
‫توليد بر ظرفيت‬ ‫توليد بر ظرفيت‬ ‫ظرفيت اسمی ساالنه ‪1394‬‬ ‫نام مجتمع‬
‫توليد‬ ‫توليد‬
‫(درصد)*‬ ‫(درصد)*‬
‫‪98‬‬ ‫‪1663‬‬ ‫‪86‬‬ ‫‪1456‬‬ ‫‪1690‬‬ ‫پليمر آريا ساسول‬
‫‪84‬‬ ‫‪2835‬‬ ‫‪75‬‬ ‫‪2538/1‬‬ ‫‪3380‬‬ ‫جم و پلي پروپيلن جم‬
‫‪88‬‬ ‫‪2899‬‬ ‫‪86‬‬ ‫‪1416/7‬‬ ‫‪3300‬‬ ‫زاگرس (‪)1‬‬
‫‪77‬‬ ‫‪1266/6‬‬ ‫زاگرس (‪)2‬‬
‫‪51‬‬ ‫‪558‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪547/7‬‬ ‫‪1089‬‬ ‫كاويان‬
‫‪61‬‬ ‫‪334‬‬ ‫‪57‬‬ ‫‪310/2‬‬ ‫‪547‬‬ ‫مرواريد‬
‫‪109‬‬ ‫‪327‬‬ ‫‪103‬‬ ‫‪308/1‬‬ ‫‪300‬‬ ‫مهر‬
‫‪91‬‬ ‫‪4080‬‬ ‫‪84‬‬ ‫‪3746‬‬ ‫‪4479‬‬ ‫نوری (برزويه)‬
‫‪72‬‬ ‫‪320‬‬ ‫‪65‬‬ ‫‪288/2‬‬ ‫‪443‬‬ ‫فرساشيمي‬
‫‪87‬‬ ‫‪22‬‬ ‫‪82‬‬ ‫‪20/2‬‬ ‫‪25‬‬ ‫اهتمام جم‬
‫‪86‬‬ ‫‪20025‬‬ ‫‪80‬‬ ‫‪18556/6‬‬ ‫‪23243‬‬ ‫جمع منطقه عسلويه‬
‫‪99‬‬ ‫‪1457‬‬ ‫‪86‬‬ ‫‪1266/2‬‬ ‫‪1468‬‬ ‫شازند (اراك)‬
‫‪62‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪48‬‬ ‫‪14/9‬‬ ‫‪80‬‬ ‫اروميه‬
‫‪71‬‬ ‫‪333‬‬ ‫‪76‬‬ ‫‪202/4‬‬ ‫‪472‬‬ ‫اصفهان‬
‫‪47‬‬ ‫‪140‬‬ ‫‪37‬‬ ‫‪112/4‬‬ ‫‪300‬‬ ‫ايالم‬
‫‪57‬‬ ‫‪32‬‬ ‫‪40‬‬ ‫‪22/4‬‬ ‫‪57‬‬ ‫بيستون‬
‫‪101‬‬ ‫‪303‬‬ ‫‪96‬‬ ‫‪288/8‬‬ ‫‪300‬‬ ‫پليمركرمانشاه‬
‫‪90‬‬ ‫‪740‬‬ ‫‪78‬‬ ‫‪621/7‬‬ ‫‪818‬‬ ‫تبريز‬
‫‪97‬‬ ‫‪1099‬‬ ‫‪96‬‬ ‫‪1093‬‬ ‫‪1135‬‬ ‫خارگ‬
‫‪101‬‬ ‫‪850‬‬ ‫‪106‬‬ ‫‪895/5‬‬ ‫‪845‬‬ ‫خراسان‬
‫‪112‬‬ ‫‪1947‬‬ ‫‪112‬‬ ‫‪1996/2‬‬ ‫‪1738‬‬ ‫شيراز‬
‫‪5‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪11/1‬‬ ‫‪250‬‬ ‫‪ NPC‬اليانس (فيليپين)‬
‫‪93‬‬ ‫‪983‬‬ ‫‪102‬‬ ‫‪1081/2‬‬ ‫‪1056‬‬ ‫كرمانشاه‬
‫‪33‬‬ ‫‪53‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪73/9‬‬ ‫‪162‬‬ ‫آبادان‬
‫‪107‬‬ ‫‪64‬‬ ‫‪99‬‬ ‫‪59/6‬‬ ‫‪60‬‬ ‫پلي نار‬
‫‪89‬‬ ‫‪31‬‬ ‫‪60‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪35‬‬ ‫قائد بصير‬
‫‪78‬‬ ‫‪28‬‬ ‫‪63‬‬ ‫‪26/7‬‬ ‫‪36‬‬ ‫كربن ايران‬
‫‪26‬‬ ‫‪86‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪-‬‬ ‫‪330‬‬ ‫لرستان‬
‫‪90‬‬ ‫‪8209‬‬ ‫‪91‬‬ ‫‪7787/1‬‬ ‫‪9142‬‬ ‫جمع ساير مناطق‬
‫‪80‬‬ ‫‪46411‬‬ ‫‪78‬‬ ‫‪44365/6‬‬ ‫‪57909‬‬ ‫جمع کل‬
‫مأخذ‪ :‬گزارش عملكرد ساليانه شركت ملي صنايع پتروشيمي‬
‫* محاسبه درصد توليد به ظرفيت اسمي با توجه به تاريخ بهرهبرداری واحدها لحاظ شده است‪.‬‬
 ‫‪ 188‬ترازنامه هيدروكربوري كشور سال ‪1394‬‬

‫‪ 6-4‬فعاليتهاي بازرگاني شركتهاي تحت پوشش شركت ملي صنايع پتروشيمي‬

‫شركت ملي صنايع پتروشيمي در سالهای اخير با اولويت دادن به تأمين نيازهای داخل كشور نسبت به بخش‬
‫صادرات و بهتبع آن در رشد اقتصادی كشور نيز نقش قابلتوجهي ايفا كرده است‪.‬‬
‫فعاليتهای بازرگاني برای شركتهای صنايع پتروشيمي با توجه به فروش داخلي و صادراتي در سال‬
‫‪ 1394‬در جدول ‪ 11-4‬ارائه شده است‪.‬‬

‫جدول ‪ .11-4‬مقدار و ارزش فروش داخلي و صادرات محصوالت پتروشيمي در سال ‪1394‬‬
‫صادرات‬ ‫فروش داخلی‬ ‫فروش کل‬
‫ارزش‬ ‫مقدار‬ ‫ارزش‬ ‫مقدار‬ ‫ارزش‬ ‫مقدار‬ ‫توليد‬ ‫سال‬
‫(ميليون دالر)‬ ‫(هزار تن)‬ ‫(ميليارد ريال)‬ ‫(هزار تن)‬ ‫(ميليون دالر)‬ ‫(هزار تن)‬ ‫(هزار تن)‬
‫‪2997‬‬ ‫‪5624‬‬ ‫‪115807‬‬ ‫‪6001‬‬ ‫‪7060‬‬ ‫‪11625‬‬ ‫‪18178‬‬ ‫‪1394‬‬ ‫شرکتهای موجود در منطقه‬
‫‪3540‬‬ ‫‪4901‬‬ ‫‪153221‬‬ ‫‪6846‬‬ ‫‪9322‬‬ ‫‪11747‬‬ ‫‪18022‬‬ ‫‪1393‬‬ ‫ماهشهر‬
‫‪4748‬‬ ‫‪10111‬‬ ‫‪92552‬‬ ‫‪5943‬‬ ‫‪7995‬‬ ‫‪16054‬‬ ‫‪20025‬‬ ‫‪1394‬‬ ‫شرکتهای موجود در منطقه‬
‫‪4927‬‬ ‫‪7799‬‬ ‫‪136973‬‬ ‫‪7337‬‬ ‫‪10096‬‬ ‫‪15137‬‬ ‫‪18557‬‬ ‫‪1393‬‬ ‫عسلويه‬
‫‪1841‬‬ ‫‪3074‬‬ ‫‪33127‬‬ ‫‪2023‬‬ ‫‪3003‬‬ ‫‪5097‬‬ ‫‪8209‬‬ ‫‪1394‬‬ ‫شرکتهای موجود در ساير‬
‫‪1806‬‬ ‫‪3185‬‬ ‫‪43294‬‬ ‫‪2149‬‬ ‫‪3439‬‬ ‫‪5334‬‬ ‫‪7787‬‬ ‫‪1393‬‬ ‫مناطق‬
‫‪9586‬‬ ‫‪18809‬‬ ‫‪241485‬‬ ‫‪13968‬‬ ‫‪18060‬‬ ‫‪32777‬‬ ‫‪46411‬‬ ‫‪1394‬‬
‫جمع‬
‫‪10273‬‬ ‫‪15886‬‬ ‫‪333489‬‬ ‫‪16333‬‬ ‫‪22857‬‬ ‫‪32218‬‬ ‫‪44365‬‬ ‫‪1393‬‬
‫‪-6/69‬‬ ‫‪18/4‬‬ ‫‪-27/59‬‬ ‫‪-14/48‬‬ ‫‪-20/99‬‬ ‫‪1/73‬‬ ‫‪4/6‬‬ ‫درصد رشد ‪ 94‬به ‪93‬‬

‫در نمودار ‪ 1-4‬مقدار فروش كل‪ ،‬داخلي و صادرات محصوالت پتروشيمي در سال ‪ 1394‬برای‬
‫شركتهای موجود در منطقه ماهشهر‪ ،‬عسلويه و ساير مناطق نشان دادهشده است‪.‬‬
‫در نمودار ‪ 2-4‬مقادير فروش داخلي‪ ،‬صادرات و فروش كل محصوالت پتروشيمي در سال ‪ 1394‬نشان‬
‫داده شده است‪.‬‬
‫جدول ‪ 11-4‬نشان ميدهد از مجموع توليدات محصوالت پتروشيمي در سال ‪ ،1394‬حدود ‪32/78‬‬
‫ميليون تن در داخل و خارج كشور فروش رفته است‪ 13/9 .‬ميليون تن آن با ‪ 14/5‬درصد كاهش نسبت به‬
‫سال قبل به فروش داخلي و ‪ 18/8‬ميليون تن با ‪ 18/4‬درصد افزايش نسبت به سال قبل به صادرات اختصاص‬
‫يافته است‪ .‬ازنظر ارزشي‪ ،‬فروش داخلي و خارجي نسبت به سال قبل به ترتيب با ‪ 27/59‬درصد و ‪ 6/69‬درصد‬
‫كاهش روبهرو بوده است‪ .‬شايانذكر است كه حجم كل بار مالي فروش محصوالت پتروشيمي ايران (با احتساب‬
‫نرخ تسعير ارز در بودجه وزارت نفت‪ 28500 ،‬ريال) در سال ‪ 1394‬به حدود ‪ 18/06‬ميليارد دالر رسيد كه‬
‫نسبت به سال گذشته (‪ 22/86‬ميليارد دالر) حدود ‪ 20/99‬درصد كاهشيافته است‪.‬‬
‫پتروشيمی ‪189 ‬‬

‫نمودار ‪ .1-4‬مقدار فروش كل‪ ،‬داخلي و صادرات محصوالت پتروشيمي در سال ‪1394‬‬

‫‪18000‬‬

‫‪15000‬‬

‫‪12000‬‬
‫هزار تن‬

‫‪9000‬‬ ‫شركتهای موجود در منطقه ماهشهر‬

‫شركتهای موجود در منطقه عسلويه‬
‫‪6000‬‬ ‫شركتهای موجود در ساير مناطق‬

‫‪3000‬‬

‫‪0‬‬

‫صادرات‬ ‫فروش داخلي‬ ‫فروش كل‬

‫نمودار ‪ .2-4‬مقادير فروش داخلي‪ ،‬صادرات و فروش كل محصوالت پتروشيمي‬

‫‪35000‬‬

‫‪30000‬‬

‫‪25000‬‬

‫‪20000‬‬
‫هزار تن‬

‫فروش داخل‬
‫‪15000‬‬ ‫صادرات‬

‫‪10000‬‬
‫فروش كل‬

‫‪5000‬‬

‫‪0‬‬

‫‪1390.0‬‬ ‫‪1391.0‬‬ ‫‪1392.0‬‬ ‫‪1393.0‬‬ ‫‪1394.0‬‬

‫مطابق با جدول ‪ ،11-4‬هرچند با افزايش صادرات محصوالت پتروشيمي در سال ‪ 1394‬روند بازپسگيری‬
‫بازارهای جهاني بهعنوان راهبرد اصلي شركتهای پتروشيمي كشور آغاز شده است‪ ،‬اما كاهش قابلتوجه‬
‫قيمتهای جهاني و منطقهای اين محصوالت باعث شده است كه ارزش دالری صادرات پتروشيمي كشور كاهش‬
‫‪ 6/7‬درصدی را نسبت به سال گذشته تجربه كند‪ .‬افزايش ظرفيت توليد محصوالت‪ ،‬تسهيل در مبادالت‬
 ‫‪ 190‬ترازنامه هيدروكربوري كشور سال ‪1394‬‬

‫بينالمللي پس از لغو بخشي از تحريمهای مرتبط با صنعت پتروشيمي و افزايش فعاليتهای بازاريابي و بازرگاني‬
‫شركتهای توليدكننده ازجمله داليل افزايش صادرات محصوالت ميباشند‪ .‬در مقابل‪ ،‬كاهش قيمت جهاني‬
‫محصوالت پتروشيميايي كه متأثر از كاهش قيمت خوراك بوده است و همچنين افزايش رقابت در بازارهای‬
‫منطقهای و حتي برخي رقابتهای مخرب شركتهای پتروشيمي داخلي عليه يكديگر در بازارهای صادراتي به‬
‫كاهش قابلتوجه قيمتهای منطقهای منجر شده است‪ ،‬بهگونهای كه برآيند اين تغييرات در حجم و قيمت‬
‫محصوالت صادراتي به افت ارزش محصوالت صادراتي به زير رقم ‪ 10‬ميليارد دالر منجر شده است‪ .‬درعينحال‪،‬‬
‫مزيتهای اقتصادی توسعه اين صنعت و افزايش صادرات آن در كشور همچنان آشكار بوده و ارقام ارائهشده در‬
‫خصوص صادرات پتروشيمي نشانگر صرفه اقتصادی توسعه اين صنعت در قياس با خامفروشي است‪.‬‬
‫در سالهای گذشته با اعمال تحريمهای ظالمانه كشورهای غربي صادرات محصوالت پتروشيمي به اروپا‬
‫كاهش يافت و بهجای آن ساير بازارهای صادراتي توسط شركت بازرگاني پتروشيمي تقويت شدند بهطوریكه‬
‫محصوالت پتروشيمي ايران به بازارهای هدف جايگزين چين‪ ،‬هندوستان‪ ،‬خاورميانه‪ ،‬خاور دور‪ ،‬جنوب شرق‬
‫آسيا‪ ،‬اروپا و مابقي به كشورهای آفريقايي صادر گرديد‪ .‬يكي از دستاوردهای توافق ايران و گروه ‪ 5+1‬موافقت با‬
‫آزادسازی صادرات محصوالت پتروشيمي و فرآوردههای پليمری ايران به كشورهای عضو اتحاديه اروپا بوده‬
‫است كه از سال ‪ 1394‬به منجر به ورود تدريجي محصوالت پتروشيميايي ايران به بازارهای اروپا شده است و‬
‫اين روند همچنان ادامه دارد‪.‬‬

‫‪ 7-4‬وضعيت جهاني‬
‫جدول ‪ 12-4‬وضعيت توليد محصوالت پتروشيميايي را در سه بخش در مناطق مختلف جهان در سالهای‬
‫‪ 2014‬و ‪ 2015‬نشان ميدهد‪.‬‬
‫چنانكه از ارقام جدول مشهود است‪ ،‬در سال ‪ 2015‬كل محصوالت توليدی پتروشيميايي در جهان‬
‫‪ 1/363‬ميليارد تن بوده كه نسبت به سال قبل (‪ 1/260‬ميليارد تن) ‪ 8/17‬درصد افزايش داشته است‪ .‬از‬
‫توليدات محصوالت پتروشيمي در جهان‪ ،‬توليد محصوالت شيميايي‪ ،‬در مقايسه با توليد بخشهای پليمری و‬
‫كودهای شيميايي بيشترين مقدار را به خود اختصاص داده و كودهای شيميايي و محصوالت پليمری در رديف‬
‫بعدی قرار دارند‪.‬‬
‫چنانكه جدول ‪ 12-4‬نشان ميدهد‪ ،‬در كشور ايران نيز همسو با توليدات جهاني‪ ،‬توليد محصوالت‬
‫شيميايي نسبت به ساير توليدات غالب بوده و ساير محصوالت نيز همان روند را دارا ميباشند‪ .‬ضمناً درحاليكه‬
‫افزايش توليد جهاني در سال ‪ 2015‬نسبت به سال قبل حدود ‪ 8/74‬درصد بوده و اين رقم در مورد ايران نيز‬
‫حدود ‪ 5/43‬درصد در اين آمار گزارششده است‪.‬‬
‫پتروشيمی ‪191 ‬‬

‫جدول ‪ .12-4‬وضعيت توليد محصوالت پتروشيميايي در مناطق مختلف جهان و كشورهاي پيشرو منطقه‬
‫در سالهاي ‪ 2014‬و ‪2015‬‬
‫ارقام‪ :‬هزار تن‬
‫جمع‬ ‫محصوالت شيميايی‬ ‫کودهای شيميايی‬ ‫محصوالت پليمری‬ ‫منطقه‬
‫‪2015‬‬ ‫‪2014‬‬ ‫‪2015‬‬ ‫‪2014‬‬ ‫‪2015‬‬ ‫‪2014‬‬ ‫‪2015‬‬ ‫‪2014‬‬
‫‪20424‬‬ ‫‪17848‬‬ ‫‪6755‬‬ ‫‪6742‬‬ ‫‪10681‬‬ ‫‪8309‬‬ ‫‪2988‬‬ ‫‪2797‬‬ ‫آفريقا‬

‫‪790989‬‬ ‫‪693292‬‬ ‫‪400752‬‬ ‫‪339242‬‬ ‫‪238119‬‬ ‫‪200406‬‬ ‫‪152118‬‬ ‫‪153644‬‬ ‫آسيا‬

‫‪77374‬‬ ‫‪73331‬‬ ‫‪28034‬‬ ‫‪23184‬‬ ‫‪38637‬‬ ‫‪39891‬‬ ‫‪10703‬‬ ‫‪10256‬‬ ‫اروپای مرکزی و شرقی‬

‫‪150919‬‬ ‫‪134761‬‬ ‫‪81654‬‬ ‫‪73844‬‬ ‫‪36615‬‬ ‫‪32653‬‬ ‫‪32650‬‬ ‫‪28264‬‬ ‫خاورميانه‬

‫‪193057‬‬ ‫‪171492‬‬ ‫‪120133‬‬ ‫‪105757‬‬ ‫‪22865‬‬ ‫‪22241‬‬ ‫‪50059‬‬ ‫‪43494‬‬ ‫آمريکای شمالی‬

‫‪7328‬‬ ‫‪3390‬‬ ‫‪4438‬‬ ‫‪586‬‬ ‫‪2256‬‬ ‫‪2314‬‬ ‫‪634‬‬ ‫‪490‬‬ ‫اقيانوسيه‬

‫‪46311‬‬ ‫‪44733‬‬ ‫‪23836‬‬ ‫‪22226‬‬ ‫‪13035‬‬ ‫‪13094‬‬ ‫‪9440‬‬ ‫‪9413‬‬ ‫آمريکایمرکزیوجنوبی‬

‫‪130578‬‬ ‫‪121238‬‬ ‫‪82326‬‬ ‫‪72435‬‬ ‫‪16701‬‬ ‫‪16387‬‬ ‫‪31551‬‬ ‫‪32416‬‬ ‫اروپای غربی‬

‫‪1362739‬‬ ‫‪1260085‬‬ ‫‪737420‬‬ ‫‪644016‬‬ ‫‪342159‬‬ ‫‪335295‬‬ ‫‪283160‬‬ ‫‪280774‬‬ ‫جهان‬

‫‪29466‬‬ ‫‪27949‬‬ ‫‪16467‬‬ ‫‪15028‬‬ ‫‪7198‬‬ ‫‪7226‬‬ ‫‪5801‬‬ ‫‪5695‬‬ ‫ايران‬

‫‪45351‬‬ ‫‪44310‬‬ ‫‪35292‬‬ ‫‪33886‬‬ ‫‪1402‬‬ ‫‪1377‬‬ ‫‪8657‬‬ ‫‪9047‬‬ ‫ژاپن‬

‫‪65082‬‬ ‫‪61825‬‬ ‫‪43755‬‬ ‫‪40456‬‬ ‫‪6118‬‬ ‫‪6638‬‬ ‫‪15209‬‬ ‫‪14731‬‬ ‫عربستان‬

‫مأخذ‪ :‬گزارش سال ‪ 1394‬شركت مديريت برنامهريزی و توسعه شركت ملي صنايع پتروشيمي‬
‫‪SBR ،PBR ،ABS‬‬ ‫پليمرها‪ :‬پلياتيلن‪ ،‬پلي پروپلين‪ ،‬پلياتيلن ترفتاالت پلي استايرن‪ ،PVC ،‬پليكربنات‪،‬‬
‫محصوالت شيميايي‪ :‬وينيل استات منومر‪ ،‬انيدريد فتاليك‪ ،‬متانول‪ ،‬اسيد استيك‪ ،‬اتانول آمينها‪ ،‬پارازايلين‪ ،‬بنزن‪ ،‬استايرن‪ ،‬تولوئن‪ ،‬اتيلن‪ ،‬پیروپيلين‪ ،LAB ،‬اتیيلن‬
‫‪TDI،PTA،DOP،EDC،VCM‬‬ ‫گليكولها‪ ،‬دو اتيل هگزانول‪،‬‬
‫كودهای شيميايي‪ :‬آمونياك و اوره‬

‫جدول ‪ 13-4‬وضعيت سهم توليد محصوالت پتروشيمي را در سه بخش پليمری‪ ،‬شيميايي و كودها در‬
‫كشور ايران در مقايسه با كشورهای پيشرو در توليدات محصوالت پتروشيمي در منطقه نشان ميدهد‪.‬‬
‫چنانكه از جدول مذكور مشهود است درحاليكه در آمار جهاني‪ ،‬سهم توليدات محصوالت پتروشيمي‬
‫كشور ايران نسبت به كل جهان در سال ‪ 2015‬حدود ‪ 2/16‬درصد است‪ ،‬سهم كشورهای ژاپن و عربستان‬
‫سعودی به ترتيب ‪ 3/33‬و ‪ 4/78‬درصد بوده كه نمايانگر اين است كه عربستان سعودی همچنان مانند‬
‫سالهای گذشته با اختالف زيادی قدرت اول صنعت پتروشيمي در منطقه آسيا به شمار ميرود‪.‬‬
 ‫‪ 192‬ترازنامه هيدروكربوري كشور سال ‪1394‬‬

‫جدول ‪ .13-4‬سهم توليد محصوالت پتروشيمي كشورهاي ايران و پيشرو منطقه نسبت به جهان در سالهاي‬
‫‪ 2014‬و ‪2015‬‬
‫واحد‪ :‬درصد‬
‫جمع‬ ‫محصوالت شيميايی‬ ‫کودهای شيميايی‬ ‫محصوالت پليمری‬
‫کشور‬
‫‪2015‬‬ ‫‪2014‬‬ ‫‪2015‬‬ ‫‪2014‬‬ ‫‪2015‬‬ ‫‪2014‬‬ ‫‪2015‬‬ ‫‪2014‬‬

‫‪2/16‬‬ ‫‪2/22‬‬ ‫‪2/23‬‬ ‫‪2/33‬‬ ‫‪2/1‬‬ ‫‪2/16‬‬ ‫‪2/05‬‬ ‫‪2/03‬‬ ‫ايران‬

‫‪3/33‬‬ ‫‪3/52‬‬ ‫‪4/78‬‬ ‫‪5/26‬‬ ‫‪0/41‬‬ ‫‪0/41‬‬ ‫‪3/06‬‬ ‫‪3/22‬‬ ‫ژاپن‬

‫‪4/78‬‬ ‫‪4/91‬‬ ‫‪5/93‬‬ ‫‪6/28‬‬ ‫‪1/79‬‬ ‫‪1/98‬‬ ‫‪5/37‬‬ ‫‪5/25‬‬ ‫عربستان‬

‫مأخذ‪ :‬گزارش سال ‪ 1394‬شركت مديريت برنامهريزی و توسعه شركت ملي صنايع پتروشيمي‬

‫نمودار ‪ 3-4‬وضعيت توليد محصوالت پتروشيميايي در مناطق مختلف جهان در سال ‪ 2015‬و در نمودار ‪4-4‬‬
‫سهم و روند رشد توليد محصوالت پتروشيمي در كشورهای پيشرو در سالهای ‪ 2009-2015‬را نشان ميدهد‪.‬‬

‫نمودار ‪ . 3-4‬وضعيت توليد محصوالت پتروشيميايي در مناطق مختلف جهان و كشورهاي پيشرو منطقه‬

‫اروپاي مركزي و شرقي‬

‫آسيا‬ ‫آمريكاي شمالي‬
‫‪%5‬‬
‫‪%56‬‬ ‫‪%14‬‬
‫اقيانوسيه‬
‫‪%1‬‬
‫آمريكاي مركزي و جنوبي‬
‫‪%3‬‬
‫اروپاي غربي‬
‫‪%9‬‬

‫ايران‬
‫آفريقا‬
‫‪ %2‬عربستان‬
‫‪%1‬‬
‫‪%5‬‬
‫ساير كشورهاي خاورميانه‬
‫‪%4‬‬

‫مأخذ‪ :‬گزارش سال ‪ 1394‬شركت مديريت برنامهريزی و توسعه شرت ملي صنايع پتروشيمي‬
‫پتروشيمی ‪193 ‬‬

‫نمودار ‪ .4-4‬سهم توليد محصوالت پتروشيمي در كشورهاي پيشرو در توليد محصوالت پتروشيمي‬

‫‪6.0‬‬

‫‪5.0‬‬

‫‪4.0‬‬
‫درصد‬
‫درصد‬

‫‪3.0‬‬ ‫ايران‬
‫ژاپن‬
‫عربستان‬
‫‪2.0‬‬

‫‪1.0‬‬

‫‪0.0‬‬

‫‪2009‬‬ ‫‪2010‬‬ ‫‪2012‬‬ ‫‪2013‬‬ ‫‪2014‬‬ ‫‪2015‬‬

‫‏‬
‫‏‬