0

Araling Panlipunan

Ikatlong Markahan – Modyul 4:

“Kaugnayan ng Iba’t-ibang Ideolohiya sa mga

Malawakang Kilusang Nasyonalista”

Republic of the Philippines

Department of Education

Regional Office IX, Zamboanga Peninsula

Zest for Progress

Zeal of Partnership

Name of Learner: ___________________________

Grade & Section: ___________________________

Name of School: ___________________________

Alamin

Masaya bang isispin na ngayon ay maaari at Malaya na nating nagagawa ng may

responsibilidad ang mga bagay na dapat nating gawin? Salamat sa kalayaang naibigay

sa atin ng ating mga lider na marubrob ang diwa ng nasyonalismo. Nabatid mo sa ating

nakaraang aralin ang naging karanasan ng mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya sa

ilalim ng kolonyalista at imperyalistang mga Kanluranin. Sa pagkakataon namang ito,

ay pag-aaralan mo ang kaugnayan Kaugnayan ng iba’t-ibang ideolohiya sa mga

malawakang kilusang nasyonalista.

Marahil naitatanong mo sa iyong sarili, “Ano ang mga iba’t-ibang ideolohiya sa

mga malawakang kilusang nasyonalista? Paano tumugon ang ating mga kapwa Asyano
sa Timog at Kanlurang Asya sa iba’t-ibang ideolohiya at sa mga malawakang kilusang

nasyonalista? Nakaapekto ba sa mga tao at paglaya ng mga bansa sa Timog at

Kanlurang Asya ang iba’t-ibang ideolohiya at sa mga malawakang kilusang

nasyonalista? Maipaliliwanag ang kasagutan sa mga katanungang ito, sa susunod mong

gawain.

Pagkatapos mapag-aralan ang modyul na ito, ang mag-aaral ay inaasahang:

*Nasusuri ang kaugnayan ng iba’t ibang ideolohiya sa pag-usbong ng

nasyonalismo at kilusang nasyonalista at epekto ng mga digmaang

pandaigdig(Una at Ikalawang Digmaang Pandaigdig)sa pagtatag ng sistemang

Mandato sa Kanlurang Asya – AP7TKA-IIIf- 1.14

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Himaya G. Tumubo, Roberto S. Arpon

Editor:

Tagasuri:

Tagaguhit/Tagakuha ng Larawan:

Tagalapat: Marilou T. Ramirez

Tagapamahala: Majarani M. Jacinto, EdD, CESO VI

OIC, Schools Division Superintendent

Visminda Q. Valde, EdD

OIC, Assistant Schools Division Superintendent

Raymond M. Salvador, EdD, CESE

OIC, Assistant Schools Division Superintendent

Juliet A. Magallanes, EdD

CID Chief

Florencio R. Caballero, DTE

EPS - LRMDS

Alma L. Carbonilla, EdD

EPS – Araling Panlipunan

Subukin

Paunang Pagtataya

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang mga nakasaad sa bawat bilang. Piliin

at isulat ang titik ng tamang sagot sa sagutang papel.

1. Ang nasyonalismo ay ang pagsibol ng damdaming Makabayan. Nagbigay daan ito

para ang mga Asyano ay natutong:

A. Pigilin ang paglaganap ng imperyalismong kanluranin

B. Pagiging mapagmahal sa kapwa

C. Makisalamuha sa mga mananakop

D. Maging lagging handa sa panganib

2. Ano ang ibig sabihin ng satyagraha.

A. Alituntunin

B. Batas

C. Non – Violence

D. Violence

3. Alin sa mga sumusunod na ideolohiya kung saan ito ay nakapokus sa paraan ng

pamumuno at sa paraan ng pagpapatupad ng mamamayan?

A. Ideolohiyang pang-relihiyon

B. Ideolohiyang pang-ekonomiya

C. Ideolohiyang pampolitika

D. Ideolohiyang pambatas
4. Alin sa sumusunod ang HINDI kabilang sa mga pangyayari sa Ikalawang Digmaang

Pandaigdig?

A. Sinakop ng Italy ang Albania

B. Simula ng Trench Warfare

C. Sinakop ng Germany ang Czechoslovakia

D.Sinakop ng Germany ang Hilagang France

5. Alin sa mga sumusunod ang sistematiko at malawakang pagpatay ng mga German

Nazi sa mga Jew o Israelite?

A. Amritsar Massacre

B. Holocaust

C. Rebelyong Sepoy

D. Sistemang Mandato

6. Sino ang namuno sa pakikipaglaban ng bansang Sri Lanka upang makamit ang

kasarinlan nito?

A. Colonel Thomas Edward Lawrence

B. Don Stephen Senanayake

C. Muhamad Ali Jinnah

D. Swarmi Dayadand Saraswati

7. Aling bansa sa Kanlurang Asya, ang HINDI kinilala ang demokrasya, Kalayaan, mga

karapatang pantao, malayang eleksiyon, at malayang pananalita?

A. India

B. Israel

C. Iraq

D. Saudi Arabia

4
8. Ano ang itinatag noong 1906, upang mabigyang proteksiyon ang mga Karapatan at

kapakanan ng mga Muslim laban sa mga paniniwalang Hindu?

A. Federal Democratic Republic

B. India National Congress

C. Kilusang Zionismo

D. Muslim League

9. Bakit muling nabuo ang bansang Israel?

A. Dahil sa layunin nilang palakasin ang Judaism

B. Sa kagustuhan nilang magsama-samang muli ang mga Hudyo

C. Upang matamo ang kanilang kaligtasan

D. Dahil sa pananakop ng ibang lupain

10. Ito ay isang paniniwala kung saan ang kapangyarihan ay nasa lakas ng

nagkakaisang mamamayan.

A. Demokrasya

B. Komunismo

C. Sosyalismo

D. Pasismo

Balikan

Gawain 1.Balikan mo!

Panuto: Isulat sa patlang kung ang pahayag tumutukoy sa Aggressive o Defensive na

nasyonlismo.

______________1. Mapusok na nasyonalismo

______________2. Anyo ng nasyonlismo na ginagamit ng Pilipinas

______________3. Mapagtangol na nasyonalismo

______________4.Anyo ng nasyonalismo na ginagamit ng Hapon

Tuklasin

Basahin, suriin, at unawain mo ang nilalaman ng teksto tungkol sa kabihasnan

at sibilisasyon. Pagkatapos mong basahin ay sagutin ang mga pamprosesong tanong at

ang susunod na Gawain.

Aralin

Karahasan at Epekto ng mga Digmaang

Pandaigdig at ang malawakang kilusang

nasyonalista sa mga bansa sa Timog at

kanlurang Asya

Ang Timog at Kanlurang Asya sa Dalawang Digmaang Pandaigdig

Ang pagpapakita ng nasyonalismo ng mga lider nasyonalista sa mga bansa sa

Timog at Kanlurang Asya, upang matamo ang kalayaan sa kamay ng mga imperyalistag

ay mas nasubok nang maganap ang Una at Ikalawan. Digmaang pandaigdig. Ito ay

mahalagang kaganapan sa Asya dahil sa naging malaking epekto nito sa pamumuhay

ng mga Asyano.

Unang Digmaang Pandaigdig

Ang pagsiklab ng Una at Ikalawang Digmaang Pandaigdig,ang higit nag udyok sa

mga Asyano na magkaroon ng pagbabago sa kanilang mga bansa sa timog at kanlurang

Asya.Ito rin ang nagtulak sa mga asyano upang higit na ipaglaban ang kalayaang

minimithi para sa kani- kanilang bansa, sa pangunguna ng kanilang mga lider

nasyonalista.

Pangyayari sa Unang Digmaang Pandaigdig

Cental Power – Ang alyansa ng mga bansang Germany, Austria-Hungary.

Allies – Binubuo ng mga bansang France,England at Russia.

Kaganapan sa Unang Digmaang Pandaigdig

Taon Pangyayari

1914

 Pagpatay kay Arcduke Franz Ferdinand

 Nagdeklara ng digmaan ang Australia sa Serbia

 Sinakop ng Germany ang Belgium

 Nagdeklara ng Digmaan ang Great Br itain sa Germany

 Simula ng Trench Warfare

1915  Pinalubog ang barkong Lusitania

1916  Natalo ang Germany sa sa Siege of Verdum

1917  Pinatalsik ng Czar ng Russia

 Nagdeklara ang U.S ng digmaan laban sa Germany

1918  Paglagda ng Russia sa kasunduan sa Brest-Litovsk

 Armstice sa westerm from

1919  Kasunduan sa Versailles – isang kasunduang naghuhudyat sa

pagtatapos ng unang digmaang Pandaigdig

Nakasentro man sa Europe ang Digmaan, nakaapekto rin ito sa Asya.Tulad sa

India, ang nasyonalismo at pangkalayaang kilusan ay nagkaisa at tumulong sa panig

ng Allies.Nagpadala sila ng mga Indian sa labanan sa ilalim ng mga opisyal na

Ingles.Kaalinsabay nito ay nagkaisa ang mga kilusang Muslim at Hindu.

Pansamantalang isinantabi nila ang hindi pagakakasundo dahil kapwa nila

hinangad na mabigyan ng karapatang mamahala sa kani- kanilang sarili.

Pinangunahan ni Gandhi ang kilusan sa pamamagitan ng mapayapang pamamaraan

ayon sa Satyagraha(Non- violence)

Pagkatapos ng Unang Digmaang Pandaigdig, Lumakas ang bansang India ang

kilusang Nasyonalismo na naging daan upang magkaisa ang pangkat Hindu at Muslim.

Nagkaroon ng demonstrasyon, boykot at hindi pagsunod sa mga kautusan ng Ingles sa

bansang India, na siya namang naging dahilan upang bigyan ito ng autonomiya.

Ang epekto ng Unang Digmaang Pandaigdig ay ang pagpasok ng mga kanluraning

bansa sa kanlurang Asya, at dahil din sa pagbagsak ng imperyong

Ottoman.Natuklasan ang mina ng langis sa kanlurang Asya noong 1914, dahilan

upang mas maging interesado ang mga kanluraning bansa rito at magtatag ng

Mandato.

IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIG

Nagsimula sa Europe ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig noong Setyembre

1939. Taong 1942 isang kasunduan ang pinangungunahan ng United States, ang

Tehran Conference. Ang kasunduan ay nagsasaad na kapwa lisanin ng Russia at Great

Britain ang bansang Iran upang maging malaya at makapagsarili ito.Mayo 1946 nang

simulang lisanin ng Russia ang kaniynag Tropa subalit hindi rin ito naisakatuparan

bagkus nagdulot pa ito ng Azerbaijan Crisis. Itinituring itong hindi pagkakaunawaan

na dinidinig ng security council ng United Nations(UN).Ito ay nagbigay daan sa cold war

na kinasasangkutan ng United States at ng kanyang mga kaalyado, kontra sa Russia

kasama rin ang kanyang kaalyadong bansa.

Isa ang bansang India na kolonya noon ng England ang naapektukhan matapos

ang digmaan dahil minsan na rin niyang binigyan ng supporta ang England sa

pakikipagdigmaang ginawa nito. Si Gandhi at ang kaniyang mga kasamahan ay

nagprotesta tungko dito dahil ayaw nila ng digmaan.Sa pagtatapos ng digmaan lalong

sumidhi ang ipinaglalaban ng mga taga – India para sa kalayaan, ngunit ito ay nagging
daan upang muling hindi magkaisa ang mga Indian.Sa paglaya ng India noong 1947

nahati ito sa dalawang pangkat ang pangkat ng Hindu at ng Muslim.Ang India para sa

mga Hindu at Pakistan naman para sa mga Muslim.

Maituturing na nag pinakamamahalagang pangyayaring naganap sa Asya ay ang

pagtatapos Ikalawang Digmaang Pandaigdig dahil dito inasahang makamit ang

kalayaang minimithi ng mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya.

Kaganapan sa Ikalawang Digmaang Pandaigdig

Petsa Kaganapan Kaganapan

Marso 1939  Sinakop ng Germany ang Czechoslovakia

Abril 1939  Sinakop ng Italy ang Albania

Agosto 1939  Kasunduang Nazi – Soviet

Setyembre 1939  Sinakop ng Germany ang Poland(BLITZKRIEG)

Abril 1940  Sinalakay ng Germany ang Norway at Denmark

Mayo 1940  Sinakop ng Germany ang Belgium at Netherlands at

Luzemburg

Hunyo 1940  Sinakop ng Germany ang Hilagang France

Agosto 1940  Tinangkang sakupin ng Germany ang Great Britain subalit

nabigo

Abril 1941  Sinakop ng Germany ang Yugoslavia at Greece

Hunyo 1941 –

Enero 1943

 Tinangkang sakupin ng Germany ang Soviet Union subalit

nabigo.

Iba’t-ibang Ideolohiya at ang mga Malawakang Kilusang Nasyonalista sa Timog at

Kanlurang Asya
Aralin

Kaugnayan ng Iba’t-ibang

Ideolohiya sa mga Malawakang

Kilusang Nasyonalista

Bakit iba’t-ibang ideolohiya ang sinusunod ng mga bansa? Paano ang mga

ideolohiyang ito ay nakatulong o nakaapekto sa pagkakaroon ng mga Kilusang

Nasyonalista? Paano ang mga ito ay angsilbing instrument sa paglaya ng mga bansa?

Ang mataas na uri ng pagpapahalaga at mga kasagutan sa mga suliranin at

pangangailangan ng mamamayan ay ipinahahayag ng mga ideolohiya. Naaayon din ang

mga ito sa kultura at kasaysayan ng bansa. Ang ideolohiya ay nahahati sa dalawang

pangunahing kategorya – ang ideolohiyang pang ekonomiya at ideolohiyang pampolitika.

Ang ideolohiyang pang-ekonomiya ay nakatuon sa mga patakarang

pangkabuhayan ng bansa at paraan ng paghahati ng kayamanan nito sa mamamayan.

Samantala, ang ideolohiyang pampolitika ay nakapokus sa paraan ng pamumuno at sa

paraan ng pagpapatupad ng mamamayan. Nauugnay ang political na ideolohiya sa mga

kilusan para sa panlipunang pagbabago. Hinihikayat nito ang mga tao na kumilos ayon

sa ninanais nilang mga pagbabagong kaayusan.

Sa pangkalahatan, iba’t-ibang ideolohiya ang nabuo sa Asya. Ito ay ang

Demokrasya, Sosyalismo, Komunismo, at Pasismo. Pag-aralan natin ang piling

kaso ng mga bansa sa Timog at Kanlurang Asya.

Timog Asya

India at Pakistan

Sa Timog at Kanlurang Asya, higit na naging Malaki ang impluwensiya ng

demokrasya sa mga kilusang nasyonalista. Sa India, sa ilalim ng pananakop ng mga

British, maraming Indian ang naging aktibo sa muling pagbuhay ng kaisipan at

tradisyong Hindu. Hindi matanggap ng mga Indian ang pagbalewala at pag-alis sa

kanilang mga nakagisnang kultura Hinimok ni Swarmi Dayanand Saraswati, isang

nasyonalista, ang muling pagbasa ng mga veda upang maging batayan ng pang-arawaraw

na pamumuhay ng mga Indian. Hinangad din ng mga Indian ang pagkakaroon ng

konstitusyon na magbibigay sa kanila ng mas Malaki at malawak na pagkakatong

makalahok sa pamamahala sa bansa.Pinangunahan ni Bal Gangadhar Tilak ang

tinawag na militanteng nasyonalismo. Nagsagawa sila ng marahas na pagkilos laban sa

mga British mula 1905 hanggang 1914. Samantala, may mga Indian naman na

nagpamalas ng moderating nasyonalismo sa pamumuno ni Mohandas Gandhi. Siya ay

naging pangulo ng All India National Congress na naitatag noong 1885.

Noong 1935, nagbigay ang Great Britain sa India ng isang bagong konstitusyon

na nagkaloob ng isang lehislatibong bicameral at pederal, sanggunian ng mga estado at

ng kapulungan. Tinanggihan ito ng mga Indian at Muslim. Upang mabigyang proteksyon

ang kanilang mga Karapatan at kapakanan, itinatag ang Muslim League noong 1906. Ito

ay sa pangunguna ni Muhammad Ali Jinnah. Naging masigla ito sa kanilang mga

Gawain hiniling niya noong 19477 ang isang hiwalay na bansang Muslim. Ito ay

nagbigay-daan sa pagbuo ng bansang Pakistan na naihayag ang kasarinlan kasabay ng

India noong Agosto 14, 1947.

Sri Lanka at Maliit na Estado sa Timog Asya

Pinamunuan ng Great Britain ang Sri Lanka at ang buong sub-kontinente ng

India sa loob ng isa’t kalahating dantaon (1796 – 19 47). Noong 1915, itinatag nila ang

Ceylon National Congress na unang partidong political. Namuno ito upang ipaglaban

ang kasarinlan ng bansa. Pagkaraan ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, pinamunuan

ni Don Stephen Senanayake, ang itinuturing na “Ama ng Kasarinlang Sri-Lanka,” ang

pakikipaglaban para sa kasarinlan. Sila ay sinuportahan ng lahat ng pangkat-etniko.

Noong Pebrero 4, 1948, ipinahayag ang kasarinlan ng bansa.

Samantala, sa Nepal, noong 1990, naganap ang mapayapang Rebolusyong People

Power. Nagsilbing inspirasyon nila ang katulad ng EDSA Rebolusyon sa Pilipinas noong

1986. Noong Disyembre 24, 2007, ipinahayag ng Nepalese Constituent Assembly na

lalansagin ang monarkiya sa 2008 pagkatapos ng eleksiyon sa Asemblea. Noong Mayo

28, 2008, idineklara ang Nepal bilang isang Federal Democratic Republic.

Kanlurang Asya

Israel

Natagpuan ng mga Hudyo ang Kalayaan at oprtunidad sa pamamagitan ng United

States. Naging instrumental ang pamahalaan ng US sa pagtulong sa mga Hudyo.

Sa pagtatapos ng ika-19 na dantaon, sumibol ang mga pagkilos upang ang mga

Hudyo ay makabalik sa kanilang lupain. Itinatag ang Kilusang Zionismo sa Basel,

Switzerland noong 1897 ni Theodor Herzl (1860 – 1940), isang Austro-Hungarian.

Nagsimula ang kilusan sa pagbabalik ng mga Hudyo sa kanilang “lupaing pangako.”

Libo-libong migranteng Hudyo ang pumunta sa Palestine at doon ay muling nanirahan.

Ikinagalit ito ng mga Paletisniang Arab. Kaya noong 1921, inayos ng mga British ang

usaping tungkol dito na nagdulot ng paghahati sa Palestine. Nagkaroon ito ng dalawang

estado – isa para sa mga Hudyo at ang isa ay para sa mga Arab. Ipinangako sa bawat isa

ang kani-kanilang kasarinlan. Subalit ang bawat isa ay hindi nasiyahan. Ang panahon

ng partisyong ito (1920 - 1948) ay naging puno ng madudugong labanan sa pagitan ng

mga Hudyo at Arab.

Ang kasukdulan ng mapait na nakaraan ng mga Hudyo ay ang ginawang

pagpatay sa milyon-milyong mga Hudyo na nasa Europe noong panahon ng Ikalawang

Digmaang Pandaigdig (1939 – 1944). Isinagawa ito ng Nazi Germany sa pamumuno ni

Adolf Hitler. Ang pangyayaring ito ay tinawag na holocaust, ito ay naging rallying point

ng mga Hudyo at ng kanilang mga tagasuporta.

Iraq

Pagkaraan ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, ang Iraq at Palestine ay

naipasailalim sa pamamahala ng Great Britain. Dahil sa hindi maayos na pamumuno at

kapabayaan ng mga Ottoman, sumibol ang mga kilusang Makabayan noong huling

bahagi ng ika-19 na dantaon. Sumiklab ang mga nasyonalistang pag-aalsa sa Baghdad

at nahirapan ang mga hukbong British sa paggapi sa mga ito. Upang mahikayat na

pumanig sa kanila, pumayag ang British sa hiling ng mga nasyonalistang Iraqi. Ang

kahilingang ito ay ang ipinagkaloob naman ang kasarinlan at itinatag nila ang Kaharian

ng Iraq at iniluklok si Faisal bilang hari. Noong Agosto 23, 1921, si Faisal ay naluklok

bilang hari. Ipinagkaloob naman ang kasarinlan ng Iraq noong 1932. Gayunpaman,

kontrolado pa rin ng mga kanluraning kompanya ang industriya ng langis pagkaraang

matuklasan ito noong 1927.

Nagpatuloy ang kaguluhan sa Iraq. Mula nang mamatay si haring Faisal I noong

1933 hanggang dekada 1960, tagpo ng magkakasunod at madudugong kudeta ang Iraq.

Sa mahabang panahon, nakilala ang Iraq na “Republika ng Takot” dahil ang mga

pagbabago ng pamahalaan ay madalas na humahantong sa karahasan. Ilang ulit na

nagpalit ng mga administrasyon sa bansa at nangyayari ito gamit ang karahasan,

pananakot, o pakikipagdigmaan. Hindi nila kinikilala ang demokrasya, kalayaan, mga

karapatang pantao, malayang eleksiyon, at malayang pananalita sa kanilang bansa.

Naging malakas na puwersa ang military sa bansa. Bagaman, umaasa pa rin ang mga

Iraqi at ang sandaigdigan na maghahari pa rin ang kapayapaan, demokrasya, at

paggalang sa mga karapatang pantao sa bansang ito.

Saudi Arabia

Dahil sa kalupitan at labis na paniningil ng buwis, naghangad ng kasarinlan ang

mga Arab mula sa mga Turk. Noong 1744, nagsanib ang puwersa nina Muhammad Ibn

Saud, isang pinunong Arab at Muhammad Ibn Abd -al-Wahhab, isang kleriko upang

makapagtatag ng alyansang political. Ito ang naging pundasyon ng dinastiyang

namumuno ngayon sa Saudi Arabia. Noong Unang Digmaang Pandaigdig, tumulong si

Haring Abdul Aziz at ang mga nasyonalistang Arab sa mga British sa pakikipaglaban sa

mga Ottoman Turk, nangako ang Great Britain na ipagkaloob ang kanilang kasarinlan.

Pinag-isa ni Colonel Thomas Edward Lawrence ang nagdidigmaang mga tribung Arab.

Pinamunuan niya ang mga ito sa paggapi sa mga puwersang Turk-German.

Unang Digmaan

Ang modernong Kaharian ng Saudi Arabia ay likha ni Haring Abdul Aziz Ibn

Saud. Sinakop niya ang Riyadh noong 1902 at ginawa niyang lider ang sarili ng kilusang

Makabayan ng mga Arab. Noong 1932, inihayag niya ang sarili bilang Hari ng Saudi

Arabia.

Suriin

Gawain 3: Venn Diagram

Panuto: Sa bilang na 1 at 3 ibigay ang mga sanhi at bunga ng una at ikalawang

digmaang pandaigdig. Sa bilang na 2 ibigay ang epekto ng digmaan. Isulat ito sasa

gutang papel.

123

Gawain 4: Fact or Opinion

Panuto: Isulat sa iyong worksheet kung ang sumusunod na mga pahayag ay fact o
opinion at isulat ang iyong dahilan kung bakit ito ang iyong sagot.

Statement tungkol sa ideolohiya Fact o

Opinion

Dahilan

1.Ang ideolohiya ay lipon ng mga kaisipang pinaniniwalaan at

pinanghahawakan ng maraming tao na kumikilos ayon sa mga

ideya, simulain, prinsipyo, o paniniwala na napapaloob dito.

2.Ang ideolohiyang pampolitika ay nakasentro sa paraan ng

mamamayan.

3.Ang ideolohiyang pang-ekonomiya ay nakasentro sa mga

patakarang pangkabuhayan ng bansa at paraan nang

paghahati ng kayamanan nito sa mamamayan.

4. Sinasabing paraan nang pamumuhay ang demokrasya at

maaaring ipahayag sa iba’t-ibang anyo tulad ng aspektong

political,pangkabuhayan, at panlipunan.

5.Naniniwala ang mga sosyalista sa mga pagpapahalagang

pagkakapantay-pantay, panlipunang katarungan,

pagtutulungan, pag-unlad, Kalayaan, at kaligayahan.

Ikalawang Digmaan

10

Pagyamanin

Gawain 5: Ayusin Mo!

Panuto: Ayusin ang mga pangyayari o kaganapan sa Una at Ikalawang Digmaang

Pandaigdig.Iayos ng may pagkasunod- sunod ayon sa mga pangyayari.

Unang Digmaan
_________1. Pagpatay kay Arcduke Franz Ferdinand.

_________2. Nagdeklara ang U.S ng digmaan laban sa Germany

_________3. Pinalubog ang barkong Lusitania

_________4. Natalo ang Germany sa sa Siege of Verdum

Ikalawang Digmaang Pandaigdig

_________1. Sinakop ng Germany ang Poland (BLITZKRIEG)

_________2. Tinangkang sakupin ng Germany ang Soviet Union subalit nabigo

_________3. Sinakop ng Germany ang Czechoslovakia.

_________4. Sinakop ng Germany ang Belgium at Netherlands at Luzemburg

Gawain 6: Iugnay MO!

Gawain 7: Pagkilala sa mga Larawan

Panuto: Punuan ng mga naaangkop na mga impormasyon na hinihingi sa bawat kahon

hinggil sa mga kilalang tao na nasa larawan.

Demokrasya

Sosyalismo Komunismo

Larawan

TIMOG ASYA

Bansa Kilusang

Nasyonalista

Ideolohiya Ebidensiya Epekto

Kaugnayan ng iba’t-ibang ideolohiya sa mga Malawakang

Kilusang Nasyonalista sa Timog at Kanlurang Asya

11

Pamprosesong mga Tanong

1. Ano ang pagakakaiba ng mga ideolohiyang isinulong ng mga kilalang pinuno?

2. Naging epektibo ba ang mga kilusang nasyonalismo na itinatag ng kilalang mga

personalidad? Sa paanong paraan?

3. Paanong ang nasyonalismo ay nakapagdulot ng transpormasyon sa kanilang

bansa?

Gawain 8: Digma, Pic!

Larawan

KANLURANG ASYA

Bansa Kilusang

Nasyonalista

Ideolohiya Ebidensiya Epekto

Silaaf

Mamahdum

nib dusa

Mudmhaam – Ibn

– dulba - hbaaw

Odorhet zelrh

12

Pamprosesong Tanong:

1. Ano ang mensaheng ipinapakita sa mga larawan?

2. Mula sa mga laraawan ano – ano ang nagging kaganapan sa mga bansa sa Timog at

kanlurang Asya bago ang una at at ikalawang Digmaang Pandaigdig?

Isaisip

Panuto: Sagutin ang tanong. Isulat ito sa iyong sagutang kuwaderno sa Araling

Panlipunan. Isulat ito sa iyong sagutang Kuwaderno sa Araling Panlipunan.

1. Ano ang nagiging unang mithiin ni Gandhi para pangunahan ang pag aalsa at
ipagtanggol ang bansang India?

2. Ano-ano ang nagiging dahilan bakit sumiklab ang dalawang digmaan pandaigdig?

3. Nakakabuti ba o hindi sa pamumuhay ng mga tao at bansa sa timog at kanlurang

Asya ang pagpapakita ng damdaming nasyonalismo?

Pamprosesong mga Tanong:

1. Paano ang ibat-ibang ideolohiya ay nakaapekto sa pagkakaroon ng

malawakang kilusang nasyonalista?

________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

2. Sa kasaysayan ng Timog at Kanlurang Asya, anong ideolohiya ang higit na

nakaapekto sa pagkakaroon ng malawakang kilusang nasyonalista. Bakit?

________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

Tayahin

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang mga nakasaad sa bawat bilang. Piliin at isulat

ang titik ng tamang sagot sa sagutang papel.

1. Aling bansa sa Kanlurang Asya, ang HINDI kinilala ang demokrasya, Kalayaan, mga

karapatang pantao, malayang eleksiyon, at malayang pananalita?

A. India

B. Israel

C. Iraq

D. Saudi Arabia

2. Kailan naihayag ang kasarinlan ng bansang India na kasabay rin nito ang pagbuo ng

bansang Pakistan?

A. Agosto 14, 1947

B. Disyembre 24, 2007

C. Mayo 14, 1948

D. Pebrero 4, 1948

3. Ano ang itinatag noong 1906, upang mabigyang proteksiyon ang mga Karapatan at

kapakanan ng mga Muslim laban sa mga paniniwalang Hindu?

A. Federal Democratic Republic

B. India National Congress

C. Kilusang Zionismo

D. Muslim League

13

4. Bakit muling nabuo ang bansang Israel?

A.Dahil sa layunin nilang palakasin ang Judaism

B.Sa kagustuhan nilang magsama-samang muli ang mga Hudyo

C. Upang matamo ang kanilang kaligtasan

D.Dahil sa pananakop ng ibang lupain

5. Ito ay isang paniniwala kung saan ang kapangyarihan ay nasa lakas ng nagkakaisang

mamamayan.

A. Demokrasya

B. Komunismo

C. Sosyalismo

D. Pasismo

6. Ang nasyonalismo ay ang pagsibol ng damdaming Makabayan. Nagbigay daan ito

para ang mga Asyano ay natutong:

A. Pigilin ang paglaganap ng imperyalismong kanluranin

B. Pagiging mapagmahal sa kapwa

C. Makisalamuha sa mga mananakop

D. Maging lagging handa sa panganib

7. Alin sa mga sumusunod na ideolohiya kung saan ito ay nakapokus sa paraan ng

pamumuno at sa paraan ng pagpapatupad ng mamamayan?

A. Ideolohiyang pang-relihiyon

B. Ideolohiyang pang-ekonomiya

C. Ideolohiyang pampolitika

D. Ideolohiyang pambatas

8. Alin sa mga sumusunod ang sistematiko at malawakang pagpatay ng mga German

Nazi sa mga Jew o Israelite?

A. Amritsar Massacre

B. Holocaust

C. Rebelyong Sepoy

D. Sistemang Mandato

9. Alin sa sumusunod ang dahilan ng pagsiklab ng unang digmaang Pandaigdig?

A. Pagpatay kay Arcduke Franz Ferdinand

B. Paglagda ng Russia sa kasunduan sa Brest-Litovsk

C. Pinatalsik ng Czar ng Russia

D. Pinalubog ang barkong Lusitania

10. Alin sa sumusunod na pangyayari sa Unang Digmaang Pandaigdig ang totoo?

A. Nagpatuloy ang hidwaan sa pagitan ng mga Muslim at Hindu

B. Nagkakaisa ang Central Powers at Allies

C. Nagkakaisa ang mga kilusang Muslim at Hindu.

D. Nagpahayag si Gandhi ng suporta sa mga mananakop.

11. Ano ang ibig sabihin ng satyagraha.

A.Alituntunin

B.Batas

C.Non – Violence

D.Violence

12. Isang kasunduan na naghudyat sa pagtatapos ng unang digmaang pandaigdig.

A.Treaty of Paris

B.Treaty of Versailles

C. Treaty of Tordesillas

D. Treaty of Westphalia

14

13. Ang unang Digmaang Pandaigdig ay nagbigay daan para sa mga kanluranin na

sakaupin ang Kanlurang Asya.Aling pahayag sa ibaba ang mas angkop kung bakit

naging interesado ang mga kanluranin na sakupin ang Kanlurang Asya.

A. Natuklasan nila na may malaking mina ng Langis ang Kanlurang Asya

B. May maraming Depositong Ginto ang Kanlurang Asya

C. Napakayaman ang Ekonomiya ng Kanlurang Asya.

D. Malawak ang Lupain ng Kanlurang Asya

14. Bakit maituturing na ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig ay isa sa

pinahamahalagang nangyayari sa kasaysayan ng Asya?

A. Dahil sa Pakikipag laban ni Gandhi

B. Maraming ari – arian ang nawasak at nawala

C.Dahil Maraming tao ang nagbuwis ng buhay para sa kalayaan

D. Dahil dito inaasahang makamit ang kalayaang minimithi ng mga bansa sa timog

at kanlurang Asya

15. Sa paglaya ng India noong 1947 nahati ito sa dalawang pangkat ang mga Hindu at
Muslim,Ang India Para sa mga Hindus at Pakisatan naman ay para sa

________________.

A. Kristiyano

B. Buddismo

C. Muslim

D. Taoismo

Karagdagang Gawain

Gawain 9: Picture Collage

Sa kasalukuyang panahon, magsaliksik ng limang personalidad na taga-Timog at

Kanlurang Asya na naging instrument sa pagbabago ng kanilang bansa. Humanap ng

kanilang larawan at ng kanilang mga inilunsad na gawaing naging instrument sa

pagbabago. Ipakita ito sa pamamagitan ng isang picture collage. Kinakailangang

magpakita ito ng sumusunod.

Kraytirya Puntos

Nilalaman 10 puntos

Organisasyon ng mga ideya 5 puntos

Pagkamalikhain 5 puntos

1. Manood – suri(Film/Video/Documentary Review)

Manood ng may pagsusuri tungkol sa isang Pilikula, video, dokumentaryo na

nagpapakita ng nasyonalismong asyano. Sagutin sa isang malinis na papel ang mga

kasunod na tanong para sa isang malayang talakayan.

(Mga mungkahing Pelikula, Video o dokumentaryo: “Mahatma Gandhi” “Pearl Harbor” at

“Arab- Israeli Conflict”

Pamprosesong Tanong

1. Ano ang mensahe nais ipahiwatig ng pelikula, Video o dokumentaryo?

2. Nakakabuti ba o hindi sa pamumuhay ng mga Asyano sa Timog at kanlurang

Asya ang kanilang pagpapakita ng Nasyonlaismo?Patunayan

15

Balikan Mo

1. Aggressive

2. Aggressive

3. Deffensive

4. Deffensive

AYUSIN MO

WW1 ww2

1.1 1.2

2. 3 2.4

3.2 3.1

4.4 4.3

Tayahin

1. C 11.C

2. A 12.C

3. D 13.A

4. B 14.D

5. A 15.C

6. A

7. C

8. B

9. A
10. B

Subukin

1. C

2. C

3. C

4. B

5. B

6. C

7. C

8. B

9. B

10.B

Susi sa Pagwawasto

Sanggunian:

Araling Panlipunan 7: ASYA: Pagkakaisa sa Gitna ng Pagkakaiba

Araling Asyano

Araling Panlipunan – Modyul para sa Mag-aaral

Unang Edisyon, 2014

ISBN: 978-971-9601-47-0

Region IX: Zamboanga Peninsula Hymn – Our Eden Land

Here the trees and flowers bloom

Here the breezes gently Blow,

Here the birds sing Merrily,

The liberty forever Stays,

Here the Badjaos roam the seas

Here the Samals live in peace

Here the Tausogs thrive so free

With the Yakans in unity

Gallant men And Ladies fair

Linger with love and care

Golden beams of sunrise and sunset

Are visions you’ll never forget

Oh! That’s Region IX

Hardworking people Abound,

Every valleys and Dale

Zamboangueños, Tagalogs, Bicolanos,

Cebuanos, Ilocanos, Subanons, Boholanos, Ilongos,

All of them are proud and true

Region IX our Eden Land

Region IX

Our..

Eden...

Land...

The Footprints Prayer Trees by Joyce Kilmer

One night I had a dream. I dreamed

that I was walking along the beach

with the LORD.

In the beach, there were two (2) sets

of footprints – one belong to me and

the other to the LORD.

Then, later, after a long walk, I

noticed only one set of footprints.

“And I ask the LORD. Why? Why?

Why did you leave me when I am sad

and helpless?”

And the LORD replied “My son, My

son, I have never left you. There was

only one (1) set of footprints in the

sand, because it was then that I

CARRIED YOU!

I think that I shall never see

A poem lovely as a tree.

A tree whose hungry mouth is prest

Against the earth’s sweet flowing

breast;

A tree that looks at God all day,

And lifts her leafy arms to pray;

A tree that may in Summer wear

A nest of robins in her hair;

Upon whose bosom snow has lain;

Who intimately lives with rain.

Poems are made by fools like me,

But only God can make a tree.