2

Edukasyon sa
Pagpapakatao
Kwarter 1 – Modyul 4:
Mga Buluhaton aron Magpabilin
ang Kalimpyo sa Lawas
Edukasyon sa Pagpapakatao– Ikalawang Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 4: Mga Buluhaton aron Magpabilin ang Kalimpyo sa Lawas
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyulna ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa

anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Al John U. Febrero
Tagapagsalin: Loida M. Remando
Patnugot: Bennedick T. Viola, Marie Ann C. Ligsay
Tagasuri: Augusto A. Mateo, Rowena A. Malahay, Rosalinda S. Ibarra
Tagaguhit: Jinky H. Martin, Imleda B. Sicat
Tagalapat: Aiza G. Dingle
Technical Support: Nancy A. Sarmiento
Tagapamahala:
Nicolas T. Capulong Allan G. Farnazo
Librada M. Rubio Mary Jeanne B. Aldeguer
Ma. Editha R. Caparas Analiza C. Almazan
Nestor P. Nuesca Ma. Cielo D. Estrada
Larry B. Espiritu
Rodolfo A. Dizon
Mercedita D. Saldero
Inilimbag sa Republika ng Pilipinas ng ______________________________

Kagawaran ng Edukasyon – Rehiyon III

Office Address:Matalino St. Government Center, Maimpis, City of San Fernando (P)
Telefax: (045) 598-8580 to 89
E-mail Address: region3@deped.gov.ph

Department of Education-Region XI
Office Address: F.Torres St., Davao City
Telefax: (082) 291-1665;(082) 221-6147
Email Address: regionxi@deped.gov.ph *lrms.regionxi@deped.gov.ph
 2

Edukasyon sa
Pagpapakatao
Kwarter 1 – Modyul 4:
Mga Buluhaton aron Magpabilin
ang Kalimpyo sa Lawas
Paunang Salita
Ang Self-Learning Module o SLM na ito ay maingat na
inihanda para sa ating mag-aaral sa kanilang pag-aaral sa
tahanan. Binubuo ito ng iba’t ibang bahagi na gagabay sa kanila
upang maunawaan ang bawat aralin at malinang ang
mga kasanayang itinakda ng kurikulum.
Ang modyul na ito ay may inilaang Gabay sa
Guro/Tagapagdaloy na naglalaman ng mga paalala, pantulong
o estratehiyang magagamit ng mga magulang o kung
sinumang gagabay at tutulong sa pag-aaral ng mga mag-aaral
sa kani-kanilang tahanan.
Ito ay may kalakip na paunang pagsusulit upang masukat
ang nalalaman ng mag-aaral na may kinalaman sa inihandang
aralin. Ito ang magsasabi kung kailangan niya ng ibayong tulong
mula sa tagapagdaloy o sa guro. Mayroon ding pagsusulit sa
bawat pagtatapos ng aralin upang masukat naman ang
natutuhan. May susi ng pagwawasto upang makita kung tama o
mali ang mga sagot sa bawat gawain at pagsusulit. Inaasahan
namin na magiging matapat ang bawat isa sa paggamit nito.
Pinapaalalahanan din ang mga mag-aaral na ingatan ang
SLM na ito upang magamit pa ng ibang mangangailangan.
Huwag susulatan o mamarkahan ang anumang bahagi ng
modyul. Gumamit lamang ng hiwalay na papel sa pagsagot sa
mga pagsasanay.
Hinihikayat ang mga mag-aaral na makipag-ugnayan agad
sa kanilang guro kung sila ay makararanas ng suliranin sa pag-
unawa sa mga aralin at paggamit ng SLM na ito.
Sa pamamagitan ng modyul na ito at sa tulong ng ating mga
tagapagdaloy, umaasa kami na matututo ang ating mag-aaral
kahit wala sila sa paaralan.
 Alamin
Kini nga modyul nag-andam og mga buluhaton nga
makatabang kanimo aron mabuhat ang mga pamaagi nga
magpabilin ang kalimpyo, kahimsog, ug pag-amping sa lawas.
(EsP2PKP-Id-11)

Paghuman niini nga modyul ikaw gilauman nga:

1. Mailhan ang mga saktong butang sa panglimpyo sa
lawas.
2. Matagsa-tagsa ang mga buluhaton aron magpabilin
ang kalimpyo sa lawas.
3. Masabtan ang kamahinungdanon sa mga buluhaton
aron magpabilin ang kalimpyo sa lawas.

Subukin
Panudlo: Kumpletuha ang matag pahayag. Isulat ang letra sa
tukmang tubag sa badlis. Buhata kini sa imong notbuk o papel.

a. b. c. d.

1. Ang _________________ makatabang nga magpabilin ang

saktong gitas-on sa kuko aron malikayan ang pagsulod ug
pagpundo sa mga hugaw.
2. Ang _________________ makatabang aron malimpyo ang gawas
nga bahin sa dalunggan.
3. Ang _________________ makatabang aron magpabilin ang
kalimpyo sa ngipon ug malikayan ang pagkadaot niini.

1
 Aralin Mga Buluhaton aron

1 Magpabilin ang Kalimpyo

sa Lawas

Ang pagmintinar sa kalimpyo sa atong lawas mahimong

kabahin sa atong kinabuhi. Kada adlaw kitang maligo,
magsepilyo sa ngipon, maglimpyo sa atong dalunggan, ug
gipabilin ang saktong gitas-on ug kalimpyo sa atong mga kuko.

MGA BULUHATON ARON MAGPABILIN ANG KALIMPYO SA LAWAS

Pinaagi sa adlaw-adlaw nimong pagligo magpabilin ang
kalimpyo sa imong lawas. Ingon usab, mapahilayo ka sa mga
nagkalain-laing mga sakit.
Ang pagsepilyo human og kaon, usa ka epektibo nga
pamaagi aron magpadayon ang kalimpyo ug kalig-on sa
ngipon.
Pinaagi sa pagputol sa imong mga kuko mapugngan nimo
ang pagpuyo sa mga kagaw gikan sa mga butang nga imong
gihikap.
Aron limpyohan ang imong dalunggan mahimo nimo nga
gamiton ang usa ka limpyo ug nipis nga basa nga panapton
sama sa tualya. Gamita kini og hinay sa gawas nga bahin sa
dalunggan. Pag-amping nga dili masakitan ang sulod niini.
Buhata kini aron magpabilin ang kalimpyo ug kahumot sa
dalunggan, aron mahimong klaro ang pandungog.
Imong nahibal-an ang pipila ka mga pamaagi aron
magpadayon nga hinlo ang imong lawas. Pinaagi niini
magpadayon ang imong maayong panglawas. Dugang usab,
kini nga kahibalo mahimong magamit nimo aron matubag ang
mga mosunud nga buluhaton.

2
 Balikan
Panudlo: Ang mga mosunud nga pahayag naghisgot og mga
maayong epekto sa pagkaligo. Magdibuho og usa ka linya
gikan sa hulagway padulong sa maayong epekto sa pagkaligo.
Buhata kini sa imong notbuk o sa papel.

a. Mamahimo kang humot

b. Mahimong mubo ang imong

buhok

c. Mahimong kusgan ang imong

bukog

d. mabati nimo ang kabugnaw

ug kapresko

e. Molig-on ug kusgan ang imong

mga kaunoran

f. Malimpyo ug mahilayo sa sakit

g. Mamahimong limpyo ang

tibuok lawas

3
 Mga Lista alang sa Magtutudlo

Ang adlaw-adlaw nga pagpadayon sa kalimpyo sa

atong lawas kabahin na sa atong kinabuhi. Ania ang pipila
ka mga paagi aron mapadayon ang kalimpyo sa lawas.

Ang pagsepilyo human og kaon usa ka epektibo nga

pamaagi aron magpadayon ang kalimpyo ug kalig-on sa
ngipon.
Pinaagi sa pagputol sa imong mga kuko mapugngan
nimo ang pagpuyo sa mga kagaw gikan sa mga butang nga
imong gihikap.
Sa pagpanglimpyo sa dalunggan buhata kini aron
magpabilin nga limpyo, humot, ug klaro ang pandungog.
Mahimong mogamit og nipis, limpyo, ug basa nga panapton
aron malimpyohan ang gawas nga bahin niini. Gamita kini
og hinay ug pag-amping nga dili masakitan ang sulod sa
imong dalunggan. Buhata kini aron magpabilin ang kalimpyo
sa imong dalunggan. Sa imong paghimo niini kinahanglan og
giya gikan sa mas magulang pa nimo.

4
 Tuklasin
Mahinungdanon nga mahibal-an ang mga lakang aron
magpabilin ang kahinlo sa atong lawas aron mahimong kining
kus-gan, himsog, ug layo sa bisan unsang sakit.
Adunay lain-laing mga paagi aron magpadayon ang
kahinlo sa lawas sama sa:

1. Pagkaligo adlaw-adlaw – makatabang nga magpabilin nga

limpyo ang imong lawas. Ingon usab, kini makalikay kanimo
gikan sa bisan unsang sakit.

2. Pagsepilyo – inig kahuman og kaon aron magpabilin nga

limpyo ug lig-on ang ngipon.

3. Pagputol sa imong mga kuko – malikayan nga puy-an kini og

mga kagaw gikan sa mga butang nga imong ginahikap.

4. Paglimpyo sa imong dalunggan– aron magpabilin ang

kalimpyo, kahumot, ug klaro nga pandungog.

Mga Butang nga Panglimpyo sa Lawas

Sabon – gamit panglimpyo sa lawas.
Sepilyo – gamit panglimpyo sa ngipon.
Sudlay – gamit sa paghipos o paghapsay sa buhok.
Nail cutter – gamit sa pagputol sa taas ug hugaw nga kuko.
Nipis, limpyo, ug basa nga panapton – gamit panglimpyo sa
gawas nga bahin sa dalunggan.

Atong nabasa sa taas ang mga pamaagi ug butang nga

makatabang aron magpabilin ang kahinlo sa lawas. Magamit
nimo kini aron matubag ang mga mosunod nga buluhaton. Ingon

5
usab, makatabang kini kanimo aron makalikay sa mga sakit nga
maoy hinungdan sa mga virus o bacteria labi na karong panahon
sa pandemya nga COVID-19.

Suriin
Panudto: Ilha ang mga bahin sa lawas nga limpyohan sa matag
butang. Ibutang ang letra sa imong tubag sa matag
badlis.Buhata kini sa imong notbuk o sa papel.

_____1. Sepilyo a.

_____2. Sabon b.

_____3. Nipis nga panapton o tualya c.

_____4. Nail cutter d.

_____5. Sudlay e.

6
 Pagyamanin
Panuto: Magdibuho og malipayong nawong sa badlis sa
wala pa ang numero kung sakto ang pahayag ug magul-anon
nga nawong kung dili sakto. Isulat ang imong tubag sa
notbuk o sa papel

_____ 1. Ang bata nga kada adlaw maligo kanunay magsakit.

_____ 2. Ang sepilyo gamiton aron malimpyo ang atong mga
ngipon.
_____ 3. Si Ben nagaputol og kuko aron puy-an og kagaw.
_______4. Mogamit ko og sabon sa pagligo aron mawagtang ang
buling sa lawas.

_____ 5. Ginalimpyohan ni Jenny ang iyang dalunggan aron klaro

ang iyahang pagdungog.

Isaisip

Ang _______________ sa mga buluhaton aron magpabilin ang

_____________ sa ________________ sama sa pagligo, pagsepilyo,
pagputol sa mga kuko, ug paglimpyo sa dalunggan magpahilayo
kanimo gikan sa mga kagaw nga mahimong hinungdan sa sakit.

7
 Isagawa
Panudlo: Isulat ang tsek (/) sa badlis sa wala pa ang numero kung
sakto ang pahayag ug ekis (x) kung dili sakto. Buhata kini sa
imong notbuk o sa papel sa pagtubag.
_____1. Maligo matag adlaw.
_____2. Mogamit og sabon sa paglimpyo sa lawas.
_____3. Mogamit og sepilyo sa paglimpyo sa mga ngipon.
_____4. Gunting ang gamiton sa pagputol sa imong mga
kuko.
_____5. Limpyo ug basa nga panapton ang saktong
gamiton sa paglimpyo sa dalunggan.

Tayahin
Panudlo: Basaha ug ilha ang husto nga butang sa paglimpyo
sa lawas. Isulat ang letra sa sakto nga tubag. Buhata
kini sa imong notbuk o sa papel.

__________1. Gihapsay ang kalkag nga buhok.

a. Sabon c. Sepilyo
b. Sudlay d. Nail Cutter

__________2. Ginaputol ang mga tag-as ug hugaw nga mga

kuko.
a. Sabon c. Sepilyo
b. Sudlay d. Nail cutter

8
 __________3. Gitangtang ang mga pagkaong nahabilin taliwala
sa ngipon.
a. Sabon c. Sepilyo
b. Sudlay d. Nail cutter

__________4. Gigamit kini aron limpyohan og hinay-hinay ang

gawas sa dalunggan
a. Sabon c. Nail cutter
b. Sudlay d. Nipis ug basa nga panapton

Karagdagang Gawain
Maghatag og uban pang mga butang nga gigamit aron
magpabilin nga limpyo ang atong lawas ug ilha kung diin kini
gigamit. Buhata kini sa imong notbuk o sa papel sa pagtubag.

Mga Butang Bahin sa Lawas nga

Malimpyohan
1.

2.

3.

9
Susi sa Pagwawasto

10
Sanggunian
Victoria Guia-Biglete, Maria Carla Mabulay-Caraan, Rolan
Baldonado Catapang, Isabel Monterozo-Gonzales. 2013.
Kagamitan ng Mag-aaral. Basura mo, Itapon ng Wasto!;
Luntiang Paligid Mo, Tuwa ng Puso Ko!; Kalinisan at Kaayusan
sa Pamayanan, Pananagutan Ko.pp. 186-210.

Victoria Guia-Biglete, Maria Carla Mabulay-Caraan, Rolan

Baldonado Catapang, Isabel Monterozo-Gonzales. 2013.
Patnubay ng guro. Basura mo, Itapon ng Wasto!; Luntiang
Paligid Mo, Tuwa ng Puso Ko!; Kalinisan at Kaayusan sa
Pamayanan, Pananagutan Ko. pp. 80-86.

Liezel Paras. 2017. Mga Kagamitan sa Paglilinis at Pag-aayos ng

Katawan. pp. 1-17.

11
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education – Region XI

F. Torres St., Davao City

Telefax: (082) 291-1665; (082) 221-6147

Email Address: lrms.regionxi@deped.gov.ph