Modyul 3 | Aralin 1- MGA NAPAPANAHONG ISYUNG LOKAL AT NASYONAL

 
      Kahirapan at Malnutrisyon
      Natural na Kalamidad
 
Kinalabasan at Pagkatuto
 
Pagkatapos ng araling ito, ang bawat mag-aaral ay inaasahan na:
      Matutukoy ang mga pangunahing suliraning panlipunan sa mga
komunidad at sa buong bansa
     Makapagpapahayag ng makabuluhang kaisipan sa pamamagitan ng
modernong midyang akma sa kontekstong Pilipino
      Makapagpapahayag ng makabuluhang kaisipan na nauukol sa mga
napapanahong isyu
      Maipapahayag ang mga kaalaman sa mga napapanahong isyung lokal at
nasyonal
 
Paunang Pagtataya
“Sa sobrang hirap ng buhay, nasusubukan na ng pamilya ko na magdildil ng
asin. Kung kaya’t nu’ng una kong sweldo bumili ako ng isang sakong asin.”
Ryan Rems Sarita (Alamat ng Rock and Roll to the World)
 
Ano ang iyong masasabi sa pahayag sa itaas? Natawa ka ba nung una mo
itong nabasa? Sa kabilang banda, anong isyu o suliranin ng bansa ang
matutukoy sa likod ng pahayag? Higit mo ba itong naunawaan dahil sa
ginamit na wika ng nagpahayag?
 
Ang Wikang Filipino at mga Isyu ng Bansa
Mahalaga ang tungkuling ginagampanan ng wikang Filipino sa paglutas ng
mga suliranin ng Pilipinas, lokal man o nasyonal. Binanggit ni Mortera (2019)
“Sa paggamit ng Filipino, naitatampok ang mga mahalagang konsepto at isyu
na kilala at malapit sa sikmura ng samabayanang Pilipino. Ang tulong nito ay
lubos na nauunawaan at nakagagawa ng mga tiyak na paraan ng paglutas sa
mga suliranin kapag naitaas na sa diskursong panlipunan.”
Nangangahulugan lamang ito na sa paggamit ng sariling wika mas lubusang
mauunawaan ng mga Pilipino ang sitwasyon ng kapwa nila Pinoy at higit na
mabibigyan ng kaukulan at mas epektibong kalutasan ang mga suliraning
kanilang kinasasangkutan.
 
Isyu ng Malnutrisyon
Basahin ang artikulo mula sa Mediko.ph (2020) hinggil sa ugnayan ng
kahirapan at malnutrisyon sa bansa. Matapos basahin ay ilahad ang iyong
reaksyon/repleksyon sa nakalaang espasyo sa ibaba ng artikulo.
 
Malnutrisyon – Problema ng Kahirapan sa Pilipinas
Posted on February 18, 2020 at 10:36 am.
Ang problema ng malnutrisyon ay patuloy pa rin na gumigimbal sa milyon
milyong tao sa buong mundo partikular sa mga mahihirap na bansa kabilang
na ang Pilipinas. At patuloy itong lumalala kasabay ng tumataas na kaso ng
kahirapan at lumolobong populasyon. Ayon sa Food and Agriculture
Organization (FAO), ang kaso ng malnutrisyon sa Pilipinas konektado sa
kakulangan ng sapat na masusustansyang pagkain o kaya’y dahil sa hirap na
maiabot ang mga kinakailangang pagkain sa buong populasyon. Bukod pa rito
hindi din daw sapat ang kaalaman ng lahat tungkol sa kahalagahan ng
nutrisyon.
 
Sinasabing ang kakulangang sa protina (protein-deficiency) ang pangunahing
kaso ng malnutrisyon sa Pilipinas. At tinatayang umaabot sa tatlong milyon
ang dumaranas nito. Dahil dito, laganap ang kakulangan sa timbang at
pagiging bansot ng mga kabataan sa mga lugar na talamak ang kaso ng
malnutrisyon. Ayon sa FNRI, ang pagkabansot (stunted growth) ay
problemang matagal nang kinahaharap ng bansa at sadyang nakaaalarma,
mula sa 16% rate ng pagkabansot sa mga kabataan noong 2011, dumoble ito
sa 33% rate sa sumunod na taon. Ayon naman sa World Health Organization,
28 na milyong Pilipino ang nanganganib na dumanas ng malnutrisyon, dahil
pa rin sa hindi maipaabot ng husto ang kinakailangang nutrisyon sa buong ng
populasyon.
 
Upang malabanan ang kaso ng malnutrisyon sa bansa, nagsasagawa ng ilang
programa ang pamahalaan upang maikalat ang impormasyon sa lahat.
Ipinaaabot ang kaalaman sa kahalagahan ng nutrisyon sa mga kabataan sa
mga pampublikong paaralan, kasabay din nito ay mga feeding program para
sa lahat. Target ng pamahalaan na mapababa ang mga kaso ng malnutrisyon,
gayundin ang bilang nga mga kabataan na namamatay dulot din ng
malnutrisyon sa pagsapit ng 2015.
 
Ayon pa sa mga pag-aaral ng ilang respetadong institusyon, ang mataas na
kawalan ng trabaho sa Pilipinas ay tinuturo ding salik kung bakit hindi sapat
ang sustansyang nakukuha ng bawat pamilya. Ang tinatayang 7.8 na
porsyente ng kawalan ng trabaho sa bansa ay masasabing dahilan kung bakit
hindi nabibili ang mga wastong pagkain na kailangan ng bawat myembro ng
pamilya. Dagdag pa rito ang mataas na presyo ng mga bilihin sa merkado.
Ang mga pamilya na biktima ng mga kalamidad ay nanganganib din na
maging biktima ng malnutrisyon.
 
Sa huli, mahirap man malabanan ang malnutrisyon sa bansa, hindi pa rin
dapat mawalan ng pag-asa na darating at darating pa rin ang panahon na
masusugpo ang ito sa bansa. Kinakailangan lamang siyempre na pag-ukulan
ng pansin ang isyung ito, lalo na mula sa gobyerno. Siyempre pa,
kinakailangan din ang pakikiisa ng lahat ng sektor ng lipunan nang sa gayon
ay makamtan natin ang layuning mabura ang malnutrisyon sa mga Pilipino.
Artikulong hango mula sa https://mediko.ph/malnutrisyon-problema-ng-
kahirapan-sa-pilipinas/
 
Repleksyon:_____________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
____________________________________________________
 
 
Ang Kahirapan sa Kasalukuyan
 
Malaking porsyento ng mga Pilipino ang naapektuhan ng kasalukuyang
pandemya na kinakaharap ng mundo. Maraming Pinoy ang nawalan ng
kabuhayan lokal man o maging sa iba’t ibang panig ng daigdig.
Ngunit ano nga ba ang implikasyon ng mga nagaganap sa kasalukuyan sa
isyu ng kahirapan? Ano ang direktang epekto nito sa ekonomiya? Sa
pangaraw-araw na pamumuhay ng mga Pilipino? Gamit ang link sa ibaba,
panoorin ang ulat mula sa GMA News at sagutin ang mga katanungang
kasunod nito.
Panoorin: Oras: Kahirapan, mas titindi raw ngayong patungo ang Pilipinas sa
economic recession
Link: https://bit.ly/32WsylZ
 
Paano naapektuhan ng pandemya ang inyong kabuhayan?
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
________
 
Ano ang tinatawag na economic recession? Paano maapektuhan nito ang
kabuhayan ng bawat Pilipino?
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
________
Mga Natural na Kalamidad
Madalas na daanan ng mga natural na sakuna gaya ng lindol, pagsabog ng
bulkan, bagyo, baha at iba pang kalamidad ang Pilipinas dahil na rin sa
kalagayang pang-heograpiya nito (World Bank, 2005). Sa katunayan, bago pa
man ang pandemya na kinakaharap natin ngayon, sa simula ng 2020 ay
bumungad agad sa bansa, partikular na sa mga Batangueño ang pagputok ng
Bulkang Taal na nagbunsod sa paglikas ng maraming mga pamilya patungo
sa mas ligtas na mga lugar. Nariyan rin ang ilang bagyo kaalinsabay ng ng
pananalasa ng Covid-19.
Sa kabila ng mga sakuna at natural na kalamidad, masasabing nananatiling
malakas at puno ng pag-asa ang mga Pilipino dahil na rin sa pagtutulungan,
pananampalataya at pagkakapit-bisig ng bawat isa. At mapapansin na sa
gitna ng lahat ng mga sakunang ito, nagkalat at naglabasan ang mga awiting
nasa wikang Filipino na nanghikayat sa mga Pinoy na huwag mawalan ng
pag-asa at patuloy na lumaban. Ilan sa mga ito ang mga sumusunod na
awitin:
'Kapit lang Pilipino,' Awit para sa Biktima ng Bagyo.
Link: https://bit.ly/39s0VCR
Bangon Batangas
Link:
 
Mga Sanggunian
GMA News. (2020, July 24). 24 Oras: Kahirapan, mas titindi raw ngayong
patungo ang Pilipinas sa economic recession [Video]. Youtube.
KING DJ JO TV. (n.d.). Bangon Batangas [Video].
Youtube. https://bit.ly/3jLLKJn
Mediko. (2020, February 18). Malnutrisyon – Problema ng Kahirapan sa
Pilipinas. Retrieved from https://bit.ly/3hFM9v9
News5Everywhere.(n.d.). 'Kapit lang Pilipino,' Awit para sa Biktima ng
Bagyo [Video]. Youtube. https://bit.ly/39s0VCR
Mortero, M. (2019). Pantulong sa Kontekstwalisadong Komunikasyon sa
Filipino. Books Atbp. Publishing Corp. Mandaluyong City.
World Bank. (2005). Natural Disaster Risk Management in the Philippines :
Enhancing Poverty Alleviation Through Disaster Reduction. Retrieved from
https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/8748
 
Pansariling Pagtataya
      Sa paanong paraan nakakatulong ang paggamit ng wikang pambansa sa
pagtalakay at pagresolba ng mga usaping tunay namang malapit sa sikmura
ng mga mamamayang Pilipino at maging sa pagpapalaganap ng positibong
pananaw at pag-asa sa gitna ng mga sakuna?
 
 
Modyul 3 | Aralin 2-  Mga Napapanahong Isyung Lokal at Nasyonal
      Konsepto ng Bayani
      Korapsyon
      Kalagayan ng Serbisyong Pabahay, Pangkalusugan, Transportasyon
 
Kinalabasan at Pagkatuto
 
Pagkatapos ng araling ito, nag bawat mag-aaral ay inaasahan na:
      Matutukoy ang mga pangunahing suliraning panlipunan sa mga
komunidad at sa buong bansa
      Makapagpapahayag ng makabuluhang kaisipan sa pamamagitan ng
modernong midyang akma sa kontekstong Pilipino
      Makapagpapahayag ng makabuluhang kaisipan na nauukol sa mga
napapanahong isyu
       Maipapahayag ang mga kaalaman sa mga napapanahong isyung lokal at
nasyonal
 
 
Paunang Pagtataya
 
Kilala mo ba ang mga karakter sa ibaba? Sila ang mga karakter mula sa
Bagani, isang programang pangtelebisyon.
Anong konsepto ng bayani ang ipinapakita sa programa? Ang konsepto bang
ito ay katulad o naaayon sa konsepto ng bayani ng mga Manobo?
 

Larawang mula sa https://bit.ly/30NlJ3x

 
 
Nilalaman
 
Konsepto ng Bayani
Ating unang talakayin ang konsepto ng bayani na ipinapakita at nababakas sa
ating panitikan. Balikan natin ang iyong kasagutan sa Paunang Pagtataya.
Para sa mga Manobo, ang Bagani ay siyang itinuturing na mga mandirigma
na tagapagtanggol ng kanilang komunidad mula sa panganib.
Matatandaan na noong 2018 humingi ng paglilinaw at paliwanag si
Commisioner Ronald Adamat ng CHED na nagpahayag ng kanyang pag-aalala
at pangamba hinggil sa ibang representasyon o pagpapakilala ng Bagani
bilang mga karakter na nagtataglay ng kakaibang kapangyarihan. Tinugunan
naman ng produksyon ang hiling ng komisyoner. (Para sa kabuuan ng arikulo
i-click lamang ang https://bit.ly/2WYml5s )
 
Anong konsepto ng bayani ang kadalasang ipinapakita sa mga epikong iyong
napag-aralan sa panitikang Pilipino? 
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
________
 
Kadalasang napapaalalahanan ang mga mamamayan na maging mapanuri.
Sa iyong palagay, bakit mahalaga na maging mapanuri rin ang mga
manonood at mambabasa sa kanilang mga natutunghayang palabas o
nababasang lathalain na may kaugnayan sa kultura at tradisyon lalo na ng
mga katutubong pangkat ng bansa?
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
____
Isyu ng Korapsyon
Kung ikaw ay magiging isang makabagong bayani, paano mo ipagtatanggol
ang iyong mga kababayang Pinoy mula sa mapagpahirap at di matapos-tapos
na isyu ng korapsyon sa bansa?
Ang artikulo sa ibaba ay naglarawan ng naging estado ng korapsyon sa bansa
noong taong 2018. Basahin at unawain ang nilalaman nito.
Korapsyon sa Pilipinas nabawasan — watchdog
(Philstar.com) - January 30, 2019 - 3:21pm
MANILA, Philippines — Bahagyang gumanda ang lagay ng Pilipinas sa 2018
Corruption Perceptions Index na isinagawa ng global anti-corruption
watchdog na Transparency International.
 
Nakakuha ang bansa ng 36 puntos para sa taong 2018, mas mataas kaysa sa
34 noong 2017.
 
Sa CPI, ini-iskoran ng zero ang mga bansang may pinakamatitinding
korapsyon habang 100 naman ang ibinibigay sa mga may "pinakamamalinis
na pamahalaan."
 
Dahil dito, pang-99 na sa listahan ng mga transparent na gobyerno ang
Pilipinas mula sa dating ika-111.
 
Gayunpaman, malayo pa ito sa regional average ng Asya-Pasipiko na nasa 44
ayon sa grupo.
 
Pinu-pulsuhan ng CPI ang mga eksperto't negosyente sa kung ano sa 180
bansa ang sa tingin nila'y pinakakorap at pinakamatuwid.
 
Pasok sa top 10 "least courrupt" ang Denmark, New Zealand, Finland,
Singapore, Sweden, Switzerland, Norway, Netherlands, Canada at
Luxembourg.
 
Ayon sa Transparency International, naantala ang pagsusumikap ng
karamihan ng bansa na masugpo ang katiwalian.
 
“The continued failure of most countries to significantly control corruption is
contributing to a crisis of democracy around the world,” sabi ng grupo.
 
Hinikayat ng Transparency International ang lahat ng pamahalaan na
palakasin ang mga institusyon na magpapanatili ng checks and balances ng
pampulitikang kapangyarihan upang masukol ang katiwalian na siyang
mapagtibay ng demokrasya.
 
“With several democratic institutions under threat across the globe – often by
leaders with authoritarian or populist tendencies – we need to do more to
strengthen checks and balances and protect citizens’ rights,” ani Patricia
Moreira, managing director ng Transparency International.
 
Dapat daw ay suportahan ng mga pamahalaan ang civil society organizations,
na nakapagpapataas ng pakikilahok sa pulitika.
 
“Corruption chips away at democracy to produce a vicious cycle, where
corruption undermines democratic institutions and, in turn, weak institutions
are less able to control corruption,” dagdag ni Moreira.
 
"Pinakakorap" sa listahan ay ang Somalia, Suth Sudan at Syria na nakakuha
ng 10 at 13 sa index.
 
Tinataya ng watchdog na nakatatamasa ng "full democracy" ang may mga
puntos na 75, "flawed democracy" sa 49, "hybrid regime" (may elemento ng
pagiging diktadurya) sa 35, at "autocratic regimes" sa average score na 30.
 
Nanawagan din sila na suportahan ang malaya at nakapag-iisang mass media
at siguruhin ang kaligtasan ng mga peryodista nang makapagtrabaho sila
nang walang pangamba at takot.
 
Artikulong hango mula sa https://bit.ly/3hGY4IV
 
Kalagayan ng Serbisyong Pabahay, Pangkalusugan, Transportasyon
Paano ba nakakaapekto ang korupsyon sa kabuhayan ng mga mamamayan at
sa pagbibigay ng dekalidad na serbisyong pampubliko at benepisyong
pangmamamayan?
Panoorin ang mga sumusunod na bidyo at bigyang pansin ang pagtalakay ng
mga kalagayan ng mga serbisyong pampubliko sa ilang lugar sa bansa. I-click
lamang ang link.
 
Panoorin: Investigative Documentaries: Proyektong pabahay para sa mga
biktima ng Yolanda, hindi pa rin tapos?
Link:
 
Ipinakita ng ulat ang di matapos-tapos na proyektong pabahay sa Barangay
Sapao, sa Guuian, Eastern Samar na sinimulan noong taong 2015 at
nakatakdang matapos din sa parehas na taon. Ito ay para sa mga biktima ng
bagyong Yolanda. Ano nga ba ang mga naging isyu at aberya na naging
dahilan sa di matapos-tapos na proyektong ito?
 
Panoorin: Kapakanan ng mga driver, isinusulong sa PUV Modernization
Program — DOTr Consultant
Link:
 
“Panahon na para baguhin ang transportation landscape sa bansa.” Ayon sa
ulat, tuloy ang Public Utility Vehicle Modernization Program ng pamahalaan na
naglalayon din na pangalagaan ang karapatan ng mga driver sa pamamagitan
ng pagbibigay ng kaukulang benepisyo at sahod.
 
Panoorin: Bed capacity ng ilang ospital para sa COVID-19 patients,
daragdagan – DOH Link:
 
Umabot na sa danger zone ang bed capacity ng ilang ospital sa bansa ayon
sa pahayag ng Private Hospitals Association of the Philippines (PHAPI) na
sinang-ayunan naman ng Department of Health (DOH). Dahil dito
kinailangang gumawa ng hakbang ang kagawaran upang mabigyang solusyon
ito.
 
Mga Sanggunian
GMA Public Affairs. (2019, December 7). Investigative Documentaries:
Proyektong pabahay para sa mga biktima ng Yolanda, hindi pa rin
tapos? [Video]. Youtube. https://bit.ly/306LUTC
Guno, N.V. (2018, March 4).  ‘Bagani’ Teleserye under fire from CHED
commissioner for misuse of term. Retrieved from https://bit.ly/2WYml5s     
Mortero, M. (2019). Pantulong sa Kontekstwalisadong Komunikasyon sa
Filipino. Books Atbp. Publishing Corp. Mandaluyong City.
Pilipino Star Ngayon. (2019, January 30). Koraposyon sa Pilipinas Nabawasan
– watchdog. Retrieved from https://bit.ly/3hGY4IV
UNTV News and Rescue. (2020, June 22). Kapakanan ng mga driver,
isinusulong sa PUV Modernization Program — DOTr
Consultant [Video].Youtube. https://bit.ly/39G2DRa
UNTV News and Rescue. (2020, July 13). Bed capacity ng ilang ospital para
sa COVID-19 patients, daragdagan – DOH [Video].
Youtube. https://bit.ly/305h267
 
Pansariling Pagtataya
Bakit mahalaga ang tungkulin ng mga mamamahayag ng malaya at nakapag-
iisang mass media sa pagtuon at pagresolba ng mga isyung nabanggit sa
araling ito?
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_____________________
 
Sa napanood mong ulat, masasabi mo bang epektibo at madaling
maunawaan ang naging pagtalakay ng pinatutungkulang kaganapan/balita?
Bakit? Bakit hindi?
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_____________________
 
Bilang Pilipino, bakit mahalaga ang iyong pakikisangkot at pagpapahayag ng
saloobin tungkol sa mga suliranin ng bansa?
_______________________________________________________________
_______________________________
 
Modyul 3 | Aralin 3-  Mga Napapanahong Isyung Lokal At Nasyonal Sa
Panahon Ng Globalisasyon
Kinalabasan at Pagkatuto
      Natutukoy angmga pangunahing suliraning panlipunan sa mga
komunidad at sa buong bansa.
      Nalilinang ang Filipino bilang daluyan ng inter/multidisiplinaring diskurso
na nakaugat sa mga reyalidad ng lipunang Pilipino.
 
Paunang Pagtataya
Bilang mamamayan sa bansang Pilipinas ano ang mga napapansin mong mga
suliranin sa ating bansa na dulot ng umiiral na globalisasyon?
Nilalaman/Babasahin
Ano ang Globalisasyon?
Ang globalisasyon ay ang pang-ekonomiyang proseso na tumutukoy sa
integrasyon at interaksyon ng mga tao at organisyason ng iba’t ibang bansa.
Sa madaling salita, ang globalisasyon ay ang pagbubuklod ng magkakaibang
bansa sa mundo. Sa tulong ng teknolohiya, ang globalisyason ay nagpapabilis
ng internasyonal na kalakalan at pamumuhunan. Habang ang paraan o
prosesong ito ay umiiral, ang mga tao nagkakaroon ng pandaigdigang palitan
ng mga produkto, impormasyon at mga kaugalian. Masasabing umusbong
ang globalisasyon sa pamamagitan ng mabilis na pag-unlad ng teknolohiya.
Ang salitang ito ay tumutukoy din sa integrasyon ng ekonomiks, kultura,
politikal, relihiyon at sistemang sosyal ng iba’t ibang lugar na umaabot sa
buong mundo. Ang globalisasyon ay nakadepende sa sa mga ginagampanan
ng mga tao tulad ng migrasyon, kalakalang panlabas, paglaki o pagliit ng
kapital, at integrasyon ng financial market. Sa tulong naman ng globalisasyon,
ang pamantayang interes ng pandaigdigang pamilihan ay tumutugma sa mga
lokal na presyo, produkto at sahod ng isang bansa.
Ano ang Tatlong Uri ng Globalisasyon at Ano ang Kahulugan nito?
 
May tatlong anyo/uri ang globalisasyon. Ito ay ang Ekonomiko, Politikal, at
Sosyu-kultural. Sa ibaba, makikita mo ang paliwanag ng bawat isa.
Globalisasyong Ekonomiko – ito ay ang anyo ng globalisasyon kung saan
nakasentro ang talakayan sa “Ekonomiya”. Tinatalakay dito ang pagpapalitan
ng produkto at serbisyo sa pagitan ng iba’t ibang bansa sa daigdig.
Mapapansin natin ang mabilis na pagbabago ng kalakalan sa daigdig. Sa
paglipas ng siglo, nagsilabasan ang malalaking korporasyon na hindi lamang
sa pinanggalingang lugar may operasyon, kundi, tumatakbo rin ang kanilang
mga negosyo sa labas ng kanilang bansa.
 
Globalisasyong Politikal – Ang globalisasyong politikal ay ang mabilis na
ugnayan sa pagitan ng magka-ibang bansa. Ito rin ay nangangahulugang
pagbubuo ng isang pandaigdigang samahan kung saan nagkakaroon ng
sistematikong ugnayan ang mga bansa.
Globalisasyong Sosyo-kultural – Ang globalisasyong sosyo-kultural naman ay
tumutukoy sa mabilisang pagpapalaganap ng impormasyon, kultura,
kaugalian, at iba na may kinalaman sa interaksyon ng mga tao. Naapektuhan
nito ang gawi at nakasanayan ng mga tao sa isang partikular na lugar
sapagkat naiimpluwensyahan ang ito ng dayuhang kultura. Karagdagan pa,
mas nagiging konektado ang bawat isa dahil sa modernong teknolohiya.
          
EPEKTO NG GLOBALISASYON SA PAMUMUHAY
 
      Paniniwalang ang malaya at bukas na kalakalan ay makalilikha ng trabaho
at pagkakataong makalakal ang produkto sa iba’t ibang bansa. 
     Makakabuti sa mamimili sapagkat makabibili sila ng maraming produkto.
Makakalikha ng iba’t ibang produkto na maaaring mula sa sarili nating
kagamitan o maaaring kagamitang mula sa ibang bansa.
      Paglaki ng agwat sa maunlad at umuunlad na bansa. Makikita na sa pag-
unlad ng iba’t ibang bansa ay mayroon pa ring mga bansa ang hindi gaanong
nakakahabol at ang iba naman ay napag iiwanan na.      
     Lumala ang pagitan ng mahihirap at mayayaman. Maaaring hindi mabili
ng mahihirap ang mga pangangailangan nila sa ganitong pagkakataon na
siyang nagpapakita ng agwat ng mahihirap sa mayayaman

EPEKTO NG GLOBALISASYON SA SEKTOR NG AGRIKULTURA

 
     Karaniwang agrikultura ang pangunahing kabuhayan ng mga papaunlad
na bansa. Magsisilbing buhay ito ng kabuhayan sapagkat ito ang pagmumulan
ng iba’t ibang produktong nalilikha at naibebenta sa bansa.
     Bunga ng malawakang kahirapan at mahigpit na pangangailangan sa
dolyar, ikinokompromiso ng mga pamahalaan ng mga papaunlad na bansa
ang kanilang pambansanginteres.
      Cash Crop – tumutukoy sa mga pananim na ibinebenta sa pamilihan
upang pagkakitaan.
      Crop Conversion –tawag sa pagpapalit ng mga itinanim sa sakahan.
Halimbawa, mula palay tungong mga produktong panluwas.
 
           UMUUNLAD NA BANSA BILANG TAMBAKAN NG MGA LABIS NA
PRODUKTO
       Ang umuunlad na bansa ay nagiging tambakan ng mga labis na produkto
o surplus product. Mistulan namang tambakan ng basura ang mga umuunlad
pa lamang at hindi mauunlad na bansa na nag-aangkat ng mga depektibong
produkto. Halimbawa na lamang sa ibang mga malls sa Pilipinas, kakikitaan
ito ng ilang mga produkto na surplus. Kung minsan ay mas mabili pa ang mga
ganitong produkto sapagkat hindi gaanong kataasan ang produkto nito.
    Technological Divide – pagpapakita ng hindi pantay na antas ng
teknolohiya sa pagitan ng mayayaman at mahihirap na mamamayan. Sa
ganitong pagkakataon mas may kakayahan ang mayayaman na makabili ng
mga teknolohiya kaysa sa mga mahihirap.
 
UMUUNLAD NA BANSA BILANG TAGA-SUPLAY NG LAKAS/PAGGAWA
      Ito ay makatutulong sa mahihirap na  bansa na walang sapat na
kakayahan upang maglunsad ng pambansang industriyalisasyon, napipilitang
umasa na lamang ang mga ito sa tulong ng kanilang iniluluwas na lakas-
paggawa.
      Ang mga mamamayan ng mga bansang ito ay nangingibang bansa bilang
mga migranteng manggagawa. Dito mabibigyan ng opurtunidad na kumita ng
mas malaking halaga ang mga manggagawa.
      Internationalization of the Division of Labor – Pagpapangkat-pangkat sa
mga yugto ng produksiyon kung saan ginagampanan ng bawat yugto ng mga
manggagawa mula sa iba’t ibang bansa sa Third World. Ang call center ay
isang bahagi ng organisasyon o kumpanya kung saan ito ang sumasagot sa
mga katanungan o namamahala sa mga ipinapaabot na komunikasyon ng
mga kliyente.
 
Ilan pang halimbawa sa mga epekto ng globalisasyon:
 
Epekto ng Globalisasyon
Mayroong mabuti at masamang epekto ang integrasyon ng mga bansa sa
mundo. Sa ibaba, ating malalaman kung ano nga ba ang maidulot ng
Globalisasyon sa iba’t ibang parte ng buhay ng tao.
Mabuting Epekto ng Globalisasyon
Sa Pamahalaan:
       Nagkakaroon ng pagkakaisa ang mga bansa.
       Pagkakaroon ng demokrasya sa mga komunistang bansa
 
Sa Ekomomiya:
      Nagkakaroon ng malayang kalakalan.
      Mas napapabilis ang kalakan o ang pagpapalitan ng mga produkto at
serbisyo.
      Paglaki ng bilang ng export at import sa isang bansa.
      Pakikipagsundo ng mga bansa tunkol sa isyu sa kalikasan.
      Paglaki ng oportunidad para makapagtrabaho.
      Malayang nakapaghahanap ng trabaho ang mga tao.
      Maiiwasan ang Monopoly.
       Pagtaas ng pamumuhunan (investment)
Sa kultura:
      Mas naiintindihan natin ang mundo
      Pagtanggap ng kultura ng iba
 
Masamang dulot ng Globalisasyon
Sa Pamahalaan:
       Panghihimasok ng ibang bansa sa mga isyu at desisyon ng pamahalan.
       Paglaganap ng terorismo
Sa ekonomiya:
      Pagkakaroon ng environmental issues tulad ng Climate Change, Global
Warming at iba pa.
       Kahirapan dulot ng paglaki ng agwat ng mayayaman sa mahihirap
       Paglala ng problema sa ekonomiya ng mga bansang nakakaranas nito.
Sa kultura:
      Pagtangkilik sa kultura ng ibang bansa.
      Paglimot sa mga nakasayang tradisyon.
      Pagkawala ng ugaling nasyonalismo.
 
 
z

Modyul 4 | Aralin 1- 3  Mga Tiyak Na Sitwasyong Pang Komunikasyon

 
Paunang Pagtataya
 
Susing Tanong:
      Anu-ano ang mga halimbawa ng mga tiyak na sitwasyong
pangkomunikasyon?
      Paano nagkakatulad-tulad at nagakakaiba ang bawat uri nito?
       Ano ang mga kahalagahan at gamit ng bawat isang uri ng tiyak na
sitwasyong pangkomunikasyon?
 
Kinalabasan at Pagkatuto
 
Pagkatapos mabasa ang modyul na ito ang mga mag-aaral ay:
      Naisaisa ang mga uri o halimbawa ng mga tiyak na sitwasyong
pangkomunikasyon
      Napagkumpara ang bawat uri ng mga sitwasyong pangkomunikasyon
      Nasuri ang mga kahalagahan at mga kapakinabangan ng bawat uri ng
tiyak na sitwasyong pangkomunikasyon
 
Mga Kagamitan/ Nilalaman
 
MGA TIYAK NA SITWASYONG PANG KOMUNIKASYON
 
  A.Roundtable at Small Group Discussion 
Mainam na balangkas ang roundtable at small group discussion, na kalimitang
kinasasangkutan ng tatlo hanggang 12 kalahok, upang makapagbahagi ng
kaalaman tungo sa paglutas ng isang isyu o suliranin. Mainam din itong venue
upang makapagmungkahi ng solusyon para mapabuti ang pagsasagawa ng
isang bagay (desisyon, proyekto, at iba pa). Upang maging maayos ang
pangangasiwa ng nasabing Gawain. Iminumungkahi ang sumusunod na mga
pardon:
      Paglalahad ng layunin ng talakayan,
      Pagpapakilala ng mg kalahok (pangalan at organisasyon),
      Pagtalakay sa paksa
       Pagbibigay ng opinion, puna at mungkahi ng mga kalahok,
       Paglalagom ng mga napag usapan at napagkasunduan
      Pagtukoy ng susunod na mga hakbang,
 
Dapat ding gabayan ng paggalang at respeto sa ideya ng mga kasama ang
pagsasagawa ng ganitong mga uri ng pagpupulong, upang maging mas
epektibo ang pagdaos nito. Mahalagang m aunawaan na sa gawaing ito,
pantay-pantay ang pagpapahalaga ng input ng mga kalahok.
 
Upang mapanindigan ang mga napag-usapan ng grupo, mahalagang
magtakda rin ng isang documenter na magtatala ng lahat ng
napagkasunduan. Maaring sundin ang format sa ibaba sa pagsulat ng
dokumentasyon o minutes ng pagpupulong:
      Paksa ng pagpupulong
       Oras at lugar kung saan ginanap ang pagpupulong
       Mga kalahok
        Mga mungkahi at komento ng mga kalahok
       Mga napagkasunduan
        Mga susunod na hakbang ng grupo
 
Maari ding gamiting estratehiya sa pagdaos ng roundtable at small group
discussion ang brainstorming. Nilalayon ng estratehiyang ito na mangalap ng
iba’t ibang tugon at mungkahi sa mga kalahok, na malimit ay may iba’t ibang
perspektibo hinggil sa paksang pinag-uusapan. Epektibong estratehiya rin ang
pagpaskil ng mga katanungan na isa-isang sasagutin ng mga kalahok, gaya
ng ginagawa sa isang Focus Group Discussion (FGD).
 
Isa rin sa maaring gamiting mga pamamaraan sa maliliit na pagpupulong na
naglalayong magbigay ng solusyon sa isang probe ang Six Thinking Hats ni
De Bono (1985). Ang estratehiyag ito ay nagtatakda ng tiyak na tungkulin sa
mga kabahagi ng gawain depende sa sombrerong kanilang isinusuot upang
mas maging maayos ang talakayan. Ang bawat sombrero ay tumutukoy sa
tungkulin ng may suot:
 
       Puti- nagbabahagi ng mga impormasyon (facts) tungkol sa paksang
tinatalakay
      Dilaw- nakapokus sa positibong epekto ng mungkahi
       Itim- nakapokus sa pagpapalutang ng mga panganib na dulot ng
mungkahi
        Pula- nagpapahiwatig ng pakiramdam, bagama’t walang lohikal na
paliwanag, tungkol sa mungkahi
      Berde- nakapokus sa pagbibigay ng alternatibo at bagong ideya
      Asul- tagapagdaloy ng pagpupulong
 
Mainam itong estratehiya upang maging mas targeted ang mga tugon nan ais
makalap mula sa mga partisipant.
 
B. Lektyur at Seminar
 
Dalawa sa pinakaginagamit na termino ng organize ng pagsasanay, nakatuon
ang lektyur at seminar sa maliit na pagtitipon ng mga kalahok, kadalasang 20
hanggang 70, na naglalayong masinsinang matutuhan ang isang tiyak na
paksa. Malimit itong inoorganisa upang pagtibayin ang propesyonalismo ng
mga nakikibahagi, at nagtatagal ng isang buong maghapon, hanggang pitong
araw, depende sa layunin ng pagsasanay. Ilan sa mga halimbawa ng lektyur
at seminar ang pagsasanay ng makabagong pamamaraan ng pagtuturo sa
silid-aralan, mga mandatory seminars sa bagong luklok na opisyal ng
barangay, pagsasanay sa mga bagong pamamaraan ng birth control na
isinasagawa sa mga barangay, at iba pa.
 
Mabisang platform ang lektyur at seminar para ipakilala ang mga bagong
kaalaman, paraan upang i-update ang dati nang nalalaman ng mga
prospektibong kalahok. Upang lalong matiyak kung natamo ang mga layunin
ng lektyur at seminar, iminumungkahi na gamitin ang balangkas na ito kung
may inaasahang bagong output mula sa mga dadalo,
 
C. Kombensyon, Kongreso at Komperensiya
 
Di tulad ng lektyur, seminar at worksyap, mas malaking bilang ng mga
kalahok ang inaasahang dadalo sa mga kombensyom, kongreso at
komperensya. Ngunit gaya ng pag-oorganisa ng isang lektyur, seminar at
worksyap, matapos na mapagtibay ang pangangailangan na isagawa ang
aktibidad, kinakailangang suriin ang kapasidad ng mga tagapagsalita upang
matiyak na sulit ang panahong gugugulin ng mga kalahok sa gawain.
Kombensyon (convention) ang pinakamalaki uri ng pagtitipon sa lahat.
Inaasahang may humigit kumulang na 2,000 kalahok ang dadalo sa ganitong
uri ng Gawain. Malimit na organisasyonal at/o politikal ang layon ng isang
kombensyon., at inaasahan itong maisasagawa sa loob ng dalawa hanggang
apat na araw. Ilan sa mga tunguhin ng isang kumbensyon ay ang pagtatalaga
ng mga miyembro sa isang komite,, paluklok ng kinatawan, pagrebisa ng
konstitusyon ng samahan, o pagdedesisyon sa isang malaking usapin. May
mga kombensyon na nagtatapos sa oath taking, o di nama’y pagpapanibago
ng pagkakasapi.
Malaking pagtitipon ang isang kongreso na dinadaluhan ng 300 hanggang
2,000 kalahok, at madalas na isinasagawa sa loob ng dalawa hanggang apat
na araw. Binubuo ito ng mga pleanaryong sesyon at magkakasabay na pulong
(concurrent sessions). Gaya ng kumbensyon, may tiyak na grupo ng mga
kalahok na tinutudla ang isang kongreso. Layon nitong talakayin at pag-
aralan ang isang malaking paksa sa mga plenaryong sesyon na siyang
hinihintay sa mga magkakasabay na pulong.
 
D. Pulong
Tumatawag tayo ng pagpupulong kung kailangan nating makapangalap ng
impormasyon at idea, magbigay ng mga impormasyon, o hingin ang payo ng
nakararami para sa isang desisyon. Sa mga pormal na pagpupulong, tulad ng
mga miting sa barangay, o pagtitipon ng mga magulang at guro sa
eskwelahan, may mga angkop na pananalitang ginagamit.
Halimbawa nito ay “Maging matahimik na upang masimulan na ang
pagpupulong.” at “pinagtibay ang mungkahi”. Ang mga pananalitang ito ay
nakatutulong upang maging maganda ang takbo ng pulong,maging maayos
ang mga gawain, at aksyon sa pagpupulong.Tandaan Natin Ang pagpupulong
ay isang gawain kung saan ang grupo ng mga tao ay nagtitipon sa isang
lugar sa takdang oras upang mag-usap tungkol sa mga bagay-bagay o
gumawa ng pasya tungkol sa mga isyu. 
May mga angkop na pananalita na ginagamit para maging maayos,mahusay,
at produktibo ang pamamahala o daloy ng isang pulong. Ang mga pormal na
pananalita na ginagamit sa pagpupulong ay maaaring gawaing simple subalit
hindi naman nababago ang kahulugan nito. Narito ang mga angkop na
Pananalita sa Pagpupulong.
      Tumahimik na tayo at magsimula na ang ating pulong.
       Mayroon ba tayong kurom?
     Iminumungkahi ko na…..
      Pinapangalawahan ko ang mungkahi.
      May pag-uusapan ba tungkol sa bagay na iyan?
      Magbobotohan na tayo. ØPinagtibay ang mungkahi.
      Maaari bang itala ‘yan sa ating rekord?
 
E. Programa sa Radyo at Telebisyon
Mayaman ang kasaysayan ng radio at telebisyon sa Pilipinas. Sa katunayan,
ang mga bordkaster sa radio, telebisyon, at maging mga diyaryo ang ilan sa
mga nangunang kumondena sa dikataturyang Marcos noong 1972. Isa- isang
ipinasara at inatake ang mga estasyon ng radio at telebisyon upang supilin
ang mga naghahayag ng katotohanan hinggil sa Batas Militar. Naging malaki
rin ag naiambag ng radio at telebisyon sa paghubog ng kaisipan ng madla
patungkol sa maraming bagay. Nakapag-ambag din ito sa pagtataguyod ng
kultura sa pamamagitan ng musika at pagpapalitan ng mga kuro-kuro sa
pagitan ng tagapanayam at mga eksperto na iniimbitahan sa kanilang
palatuntunan. 
Kumpara sa ibang daluyan ng komunikasyon, marahil radio at telebisyon ang
may pinakamalaking amabg o hamon sa pagpapalaganap at pagpapaunlad ng
wikang Filipino, dahil na rin sa laki ng bilang ng mga tumatanggap ng
mensahe mula sa mga platform na ito.  
Ngunit gaya ng ibang daluyan ng mensahe, may kahinaan din ang radio at
telebisyon. Ilan sa limitasyon ng telebisyon  at radio ay ang pagiging one
sided o hindi demokratisado dahilan upang hindi mabigyan ng pagkakataon
sa tagapakinig o tagapanood upang Malaya at agarang makapagbigay ng
puna at haka sa mga inilalahad na impormasyon ng tagapanayam o host. Isa
pa sa mga puna sa telebisyon at radio ay ang pagiging corporate driven ng
mga ito. Dahil may estasyon, malimit na nakakiling ang opinion ng mga
tagapanayam.
 
F. Video Conferencing
 
Bilang epekto ng globalisasyon, naging mas progresibo ang teknolohiya na
nagbunga ng iba’t-ibang paraan upang makipag-uganayan. Isa na rito ang
video conferencing, o ang interaksyon sa pagitan ng dalawa o higit pang tao
na nasa magkaibang lokasyon., pamamagitan ng pagtatawagan na may
kasamang video. Nangangailangan ito ng internet connection at computer, o
‘di kaya’y tablet of smartphone. Epektibong medium ito lalo na para sa mga
kompanyang may mga satellite sa ibang bansa o rehiyon. Ginagamit ito ng
mga kompanya o maging mga kinatawan ng mga bansa upang magdaos ng
mga pagpupulong para makatipid sa pamasahe, oras at iba pang
pinagkukunan. Naging daluyan na rin ng mga pagsasanay ang modang ito ng
komunikasyon, particular sa mga open universities. Pinadali nito ang dating
mas mahirap na proseso ng pagkamit ng digri o sertipiko sa mga programa.
Malimit din itong ginagamit ng mga pamilyang may kamag-anak sa ibang
bansa, lalo na ng mga pamilyang may OFW na tinatayang nasa 2.3 milyon na
noong 2017 (Philippine Statistics Authority).
 
Ngunit ilan sa mga maaring maging hamon sa paggamit ng video
conferencing ay ang limitadong internet connection sa Pilipinas ta mababang
antas ng karungan sa nabanggit na pamamaraang pangkomunikasyon.
Bagama’t mainam na pamamaraan ang video conferencing upang mapanatili
ang komunikasyon sa pagitan ng mga miyembro ng pamilya o magkakaibigan
isa sa mga puna n mga ekperto ay ang limitasyon nito sa pagpapakita ng
tunay na tugon ng mga kalahok.
 
     G.Worksyap
 
Kadalasang nagtatagal nang anim hanggang walong oras sa maghapon, o
hanggang pitong araw, inoorganisa ang worksyap o palihan nang may tiyak
na produkto o output na inaasahan mula sa mga kalahok. Upang maging
produktibo ang isang worksyap, iminumungkahi na limitahan ang dami ng
mga kalahok upang himukin ang kolaboratibong paggawa, ngunit kung malaki
ang bilang, maari din naman magkaroon ng mga concurrent break-out
session upang mas mapadali ang halimbawa ng worksyap ay pagtuturo ng
paggawa ng handicrafts sa iasang komunidad upang pasiglahin ang turismo,
pagsulat ng ortograpiya ng isang wikang rehiyonal, pagbuo ng manwal sa
pagtugon sa mga suliraning kaugnay ng Gender and Development, o maging
ng Disaster Risk Reduction and Mangement at iba pa.
 
H. Komunikasyon sa Social Media
Kasabay ng mabilis na pag- unlad ng teknolohiya ay ang parami na ng
paraming naiimbentong platform upang makipag-ugnayan. Ilan sa mga ito ay
Facebook, Twitter, Instagram, Youtube, at iba pa na ginagamit ng mga tao
upang makapagdala ng mensahe sa isa’t isa, magpaskil ng mga larawan,
magpahayag ng mga sentimiyento, opinion o kuro at magbenta at bumili ng
mga produkto at iba’t iba pa. Sa nakalipas na mga taon patuloy ring
pinalalawig ng management ng  kanilang application. Magagamit  na rin ang
mga ito upang tukuyin ang lokasyon ng mga kainan at tindahan.  
Bagama’t pinadadali ng social media ang pakikipag-ugnayan sa kapwa,
pinalalabnaw naman nito ang kalidad ng mga relasyon. Sa kaso ng mga
dating app, kung gaano kabilis nabubuo ang relasyon sa flatform na ito,
ganoon din ito kabilis natatapos. Nagiging disposable ang mga relasyon dahil
sa availability ng iba pang posibleng partner. Isang banta rin ng paggamit ng
mga nasabing social media site ay ang mga online predator na
nananamantala sa bata at hindi gaanong aral na miyembro nito.  
Bunsod sa mga nabanggit at iba pang mali at abusadong paggamit sa social
media, isinabatas ang Republic Act 10175, o mas kilala sa tawag na
Cybercrime Law of 2012. Layon ng batas na ito hadlangan at patawan ng
kaso ang mga nais gumawa ng krimen sa internet. Bilang tugon sa hamon ng
nagbabagong panahon patuloy rin ang ginagawang pagtuturo ng literasi sa
midya sa mga paraalan at unibersidad sa Pilipinas. Sa katunayan bahagi ng
kurikulum sa Senior High School ang Media and Information Literacy.
 
 
Sanggunian
 
Mortera, M (2019). Pantulong sa Kontekstwalisadong Komunikasyon sa
Filipino. Mandaluyong City, Philippines: Books Atbp. Publishing Corp.
 
Taming F. Ph D. Kontekstwalisadong Komunikasyon sa Filipino: Mga Tiyak na
Sitwasyong Pang Komunikasyon. Retrieved
from https://www.coursehero.com/file/48623011/Mga-Tiyak-na-Sitwasyong-
Pangkomunikasyon-2docx/
 
 
Huling Pagtataya
 
Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na katanungan batay sa mga
konseptong tinalakay.
 
      Bumuo ng sariling kahulugan ng komunikasyon batay sa tinalakay na
kalikasan at mga halimbawa nito.
       Gaano kahalaga ang intrapersonal na komunikasyon o internal
vocalization sa pakikipag-uganayan sa kapuwa?
      Ipaliwanag ang kahalagahan ng pagsasaalang-alang ng konteksto,
layunin at kalahok sa pagpili ng pamamaraan upang makipag-uganayan.
       Magbigay ng iba pang halimbawa ng tiyak na sitwasyong
pangkomunikasyon at ipaliwanag ang prosesong nakapaloob dito.