บทที่ 3 เวกเตอร์ใน 3 มิติ

1. ระบบพิกัดฉาก 3 มิติ
ในระบบพิกัดฉากสามมิติ เขียนได้ 2 ระบบ คือ
1. ระบบมือขวา 2. ระบบมือซ้าย
Z Z

X Y

Y O Y O X
X

X Y
Z Z

ซึ่งเนื้อหาในบทนี้จะกล่าวถึงระบบมือขวาเท่านั้น
ในระบบพิกัดฉากสามมิติจะปรกกอบไปด้วยเส้นจานวนจริง 3 เส้น คือ
X X เรียกว่าแกนพิกัด x โดย OX จะบอกพิกัดเป็นบวก และ OX จะบอกพิกัดเป็นลบ
Y Y เรียกว่าแกนพิกัด y โดย OY จะบอกพิกัดเป็นบวก และ OY จะบอกพิกัดเป็นลบ
Z Z เรียกว่าแกนพิกัด z โดย OZ จะบอกพิกัดเป็นบวก และ OZ จะบอกพิกัดเป็นลบ

ถ้าจุด P เป็นจุดใดๆในระบบพิกัดฉากสามมิติจะกาหนดด้วยพิกัด (x, y, z) ดังรูป

Z
Z
(0, 0, z) X
(0, y, z)
(x, 0, z) P(x, y, z) (0, 0, z) (0, y, z)
(x, 0, z) P(x, y, z)
Y O Y
(x, 0, 0) (0, y, 0)
(x, y, 0) O Y
(x, 0, 0) (0, y, 0)
(x, y, 0)
X
Z X
เรียก (x, 0, 0) ว่า ภาพฉายของจุด P บนแกน X
เรียก (0, y, 0) ว่า ภาพฉายของจุด P บนแกน Y
เรียก (0, 0, z) ว่า ภาพฉายของจุด P บนแกน Z
เรียก (x, y, 0) ว่า ภาพฉายจุด P บนระนาบ XY
เรียก (x, 0, z) ว่า ภาพฉายจุด P บนระนาบ XZ
เรียก (0, y, z) ว่า ภาพฉายจุด P บนระนาบ YZ
 แบบฝึกหัด 3.1

1. จากรูปที่กาหนดให้ต่อไปนี้ จงบอกพิกัดของจุดต่างๆ ให้ถูกต้อง

1) ให้ F มีพิกัด (2, 5, 4)
พิกัดของจุด A คือ ..............................................................
พิกัดของจุด B คือ ..............................................................
H G พิกัดของจุด C คือ ..............................................................
E F พิกัดของจุด E คือ ..............................................................
C พิกัดของจุด F คือ ..............................................................
พิกัดของจุด G คือ ..............................................................
A B
พิกัดของจุด H คือ ..............................................................
2)
พิกัดของจุด A คือ ..............................................................
E D พิกัดของจุด B คือ ..............................................................
F พิกัดของจุด C คือ ..............................................................
G
พิกัดของจุด D คือ ..............................................................
C พิกัดของจุด E คือ ..............................................................
A B พิกัดของจุด F คือ ..............................................................
3) พิกัดของจุด G คือ ..............................................................

H(2, 2, 5) G พิกัดของจุด A คือ ..............................................................

E พิกัดของจุด C คือ ..............................................................
F
พิกัดของจุด D คือ ..............................................................
พิกัดของจุด E คือ ..............................................................
D C พิกัดของจุด F คือ ..............................................................
A B(4, 6, 0) พิกัดของจุด G คือ ..............................................................
4) ให้จุด F มีพิกัด (3, 5, 3)
พิกัดของจุด A คือ ..............................................................
พิกัดของจุด B คือ ..............................................................
H G พิกัดของจุด C คือ ..............................................................
E F พิกัดของจุด E คือ ..............................................................
พิกัดของจุด G คือ ..............................................................
C
พิกัดของจุด H คือ ..............................................................
A B
2. จงเขียนพิกัดจุดในระบบพิกัดฉากสามมิติ ในแต่ละข้อต่อไปนี้ โดยใช้ระบบมือขวา
1) (2, 1, 0) 2) (0, 4, 1)

3) (3, 0, 2) 4) (1, 2, 3)

5) (2, –1, 1) 6) (–2, 1, 2)