‫ﯾﮏ روز‬

‫در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫ﺗﺄﻟﯿﻒ‪:‬‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﻤﻠﮏ اﻟﻘﺎﺳﻢ‬

‫ﻣﺘﺮﺟﻢ‪:‬‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﻘﺎدر ﺗﺮﺷﺎﺑﯽ‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫ﻋﻨﻮان ﮐﺘﺎب‪:‬‬

‫ﯾﻮم ﻓﻲ ﺑﯿﺖ اﻟﺮﺳﻮل ﺻﻠﯽ اﻟﻠﻪ ﻋﻠﯿﻪ وﺳﻠﻢ‬ ‫ﻋﻨﻮان اﺻﻠﯽ‪:‬‬

‫ﻋﺒﺪاﻟﻤﮏ اﻟﻘﺎﺳﻢ‬ ‫ﺗﺄﻟﯿﻒ‪:‬‬

‫ﻋﺒﺪاﻟﻘﺎدر ﺗﺮﺷﺎﺑﯽ‬ ‫ﻣﺘﺮﺟﻢ‪:‬‬

‫ﺗﺎرﯾﺦ اﺳﻼم – ﺳﯿﺮه ﻧﺒﻮی‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع‪:‬‬

‫اول )دﯾﺠﯿﺘﺎل(‬ ‫ﻧﻮﺑﺖ اﻧﺘﺸﺎر‪:‬‬
‫آﺑﺎن )ﻋﻘﺮب( ‪١٣٩٤‬ﺷﻤﺴﯽ‪ ١٤٣٦ ،‬ﻫﺠﺮی‬ ‫ﺗﺎرﯾﺦ اﻧﺘﺸﺎر‪:‬‬
‫ﻣﻨﺒﻊ‪:‬‬

‫اﯾﻦ ﮐﺘﺎب از ﺳﺎﯾﺖ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﮥ ﻋﻘﯿﺪه داﻧﻠﻮد ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪www.aqeedeh.com‬‬

‫‪book@aqeedeh.com‬‬ ‫اﯾﻤﯿﻞ‪:‬‬

‫ﺳﺎﯾﺖﻫﺎی ﻣﺠﻤﻮﻋﮥ ﻣﻮﺣﺪﯾﻦ‬

‫‪www.aqeedeh.com‬‬ ‫‪www.mowahedin.com‬‬
‫‪www.islamtxt.com‬‬ ‫‪www.videofarsi.com‬‬
‫‪www.shabnam.cc‬‬ ‫‪www.zekr.tv‬‬
‫‪www.sadaislam.com‬‬ ‫‪www.mowahed.com‬‬

‫‪contact@mowahedin.com‬‬
 ‫��ﻢ اﷲ ا����ﻦ ا����ﻢ‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ ‪ ...................... ................................‬أ‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻣﺘﺮﺟﻢ ‪١ ...................... ................................‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻣﺆﻟﻒ ‪٣ ....................... ................................‬‬

‫دﯾﺪار ‪٧ ................................ ................................‬‬

‫ﺳﻔﺮ ‪٩ ................................ ................................‬‬

‫ﺷﮑﻞ و ﺷﻤﺎﯾﻞ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص ‪١١ ......... ................................‬‬

‫ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص ‪١٢ ............ ................................‬‬

‫داﺧﻞ ﺧﺎﻧﻪ ‪١٣ ......................... ................................‬‬

‫ﺧﻮﯾﺸﺎوﻧﺪان ‪١٥ ....................... ................................‬‬

‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص در ﺧﺎﻧﻪاش ‪١٨ ............ ................................‬‬

‫ﺳﯿﺮت و ﺻﻮرت ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص ‪٢٠ .. ................................‬‬

‫دﺧﺘﺮان ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص ‪٢٣ ........... ................................‬‬

‫رﻓﺘﺎر ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮ ‪٢٦ ..................... ................................‬‬

 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫ب‬

‫ﭼﻨﺪﻫﻤﺴﺮی )ﺗﻌﺪد زوﺟﺎت( ‪٢٩ ....... ................................‬‬

‫ﺷﻮﺧﯽ رﺳﻮل ﺧﺪاص ‪٣٢ ............. ................................‬‬

‫ﺧﻮاب ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ‪٣٤ ................ ................................‬‬

‫ﺷﺐ زﻧﺪهداری ‪٣٧ .................... ................................‬‬

‫ﺑﻌﺪ از ﻧﻤﺎز ﺻﺒﺢ ‪٣٨ .................. ................................‬‬

‫ﻧﻤﺎز ﭼﺎﺷﺖ ‪٣٩ ........................ ................................‬‬

‫ﺧﻮاﻧﺪن ﻧﻤﺎزﻫﺎی ﻧﻔﻞ در ﺧﺎﻧﻪ ‪٤٠ ..... ................................‬‬

‫ﮔﺮﯾﻪ ﮐﺮدن ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ‪٤٠ .......... ................................‬‬

‫ﺗﻮاﺿﻊ ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ‪٤٢ ............... ................................‬‬

‫ﺧﺪﻣﺘﮕﺰار ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ‪٤٤ ........... ................................‬‬

‫ﻫﺪﯾﻪ و ﻣﻬﻤﺎنﻧﻮازی ‪٤٦ ............... ................................‬‬

‫ﺷﻔﻘﺖ و ﻣﻬﺮورزی رﺳﻮل ﺧﺪاص ﺑﻪ ﮐﻮدﮐﺎن ‪٤٩ ...................‬‬

‫ﺻﺒﺮ و ﺑﺮدﺑﺎری ‪٥٣ .................... ................................‬‬

‫ﻏﺬای رﺳﻮل اﻟﻠﻪص ‪٥٨ ............... ................................‬‬

‫دﻓﺎع از آﺑﺮوی دﯾﮕﺮان ‪٦٢ ............. ................................‬‬

‫ﮐﺜﺮت ذﮐﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ‪٦٤ ........... ................................‬‬

 ‫ج‬ ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬

‫ﻫﻤﺴﺎﯾﻪ ‪٦٥ ........................... ................................‬‬

‫ﺑﺮﺧﻮرد ﺧﻮب ‪٦٥ ...................... ................................‬‬

‫ادای ﺣﻘﻮق ‪٦٦ ........................ ................................‬‬

‫ﺷﺠﺎﻋﺖ و ﺻﺒﺮ رﺳﻮل ﺧﺪاص‪٦٧.... ................................‬‬

‫دﻋﺎی رﺳﻮل ﺧﺪاص ‪٧٠ .............. ................................‬‬

‫ﭘﺎﯾﺎن ﻣﻼﻗﺎت ‪٧٢ ...................... ................................‬‬

‫ﻟﺤﻈﺎت ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﯽ ‪٧٤ ............... ................................‬‬

 ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻣﺘﺮﺟﻢ‬

‫در ﯾﮑﯽ از ﺳﻔﺮھﺎﯾﻢ ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﯿﻦ وﺣﯽ‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﻋﺎدت ھﻤﯿﺸﮕﯽام ﺳﺮی ﺑﻪ‬
‫ﮐﺘﺎﺑﻔﺮوﺷﯽھﺎی آﻧﺠﺎ زدم و ﺗﻌﺪادی ﮐﺘﺎب ﺧﺮﯾﺪم‪ .‬ﯾﮑﯽ از ﮐﺘﺎبھﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺮا‬
‫ﺑﺴﻮی ﺧﻮد ﮐﺸﯿﺪ و ﺗﻮﺟﮫﻢ را ﺟﻠﺐ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ھﻤﯿﻦ ﮐﺘﺎب ﺑﻮد‪ .‬زﯾﺮا ﯾﮏ روز در‬
‫ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺑﻮدن‪ ،‬آرزوی ھﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﻟﺬا ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ آن را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
‫ﻧﻤﻮدم و ﭼﻮن ﮐﺘﺎب را ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻔﯿﺪ ﯾﺎﻓﺘﻢ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ آن را ﺑﻪ زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﯽ‬
‫ﺑﺮﮔﺮداﻧﻢ ﺗﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻓﺎرﺳﯽ زﺑﺎﻧﺎن ﻣﺤﺘﺮم ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬ھﻤﺎﻧﺠﺎ ﺗﺮﺟﻤﻪاش‬
‫را آﻏﺎز ﻧﻤﻮدم و ﺑﯿﺸﺘﺮش را ﺗﺮﺟﻤﻪ ﮐﺮدم‪ .‬وﺑﻌﺪ از اﺗﻤﺎم ﺳﻔﺮ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﻪاش را ﺑﻪ‬
‫ﭘﺎﯾﺎن رﺳﺎﻧﺪم‪ .‬اﻣﯿﺪوارم ﺧﺪاوﻧﺪﻷ اﯾﻦ ﻋﻤﻞ ﻧﺎﭼﯿﺰ را از ﺑﻨﺪه ﺑﭙﺬﯾﺮد و روز‬
‫ﻗﯿﺎﻣﺖ در ﺗﺮازوی ﻧﯿﮑﯽھﺎﯾﻢ ﻗﺮار دھﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﻘﺎدر ﺗﺮﺷﺎﺑﯽ‬
 ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻣﺆﻟﻒ‬

‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺮدم اﯾﻦ زﻣﺎن‪ ،‬در اﻓﺮاط و ﺗﻔﺮﯾﻂ ﺑﺴﺮ ﻣﯽﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ درﺑﺎره‬
‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص دﭼﺎر اﻓﺮاط ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﮔﺮوھﯽ دﯾﮕﺮ ھﻢ ﺑﻪ اﻧﺪازهای دﭼﺎر‬
‫ﺗﻔﺮﯾﻂ ﺷﺪهاﻧﺪ ﮐﻪ اﺧﻼق و ﺳﯿﺮت ﮔﮫﺮﺑﺎر ﻧﺒﯽ رﺣﻤﺖص را ﺑﻪ ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ‬
‫ﺳﭙﺮدهاﻧﺪ و از آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺳﻮه و اﻟﮕﻮ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻨﺪه‬
‫ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺳﯿﺮت و ﺟﺰﺋﯿﺎت زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺒﺎرک رﺳﻮل اﻟﻠﻪص را ﺑﺎ اﺳﻠﻮﺑﯽ آﺳﺎن‬
‫ﺑﻪ ﻋﻤﻮم ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺗﻘﺪﯾﻢ ﮐﻨﻢ و آﻧﺎن را ﺑﺎ اﯾﻦ ﭘﺮﭼﻢ ھﺪاﯾﺖ آﺷﻨﺎ ﺳﺎزم‪،‬‬
‫ﮔﻮﺷﻪھﺎﯾﯽ از ﺻﻔﺎت و وﯾﮋﮔﯽھﺎی اﺧﻼﻗﯽ ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص را ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﯿﺎز‬
‫ﻣﺮدم ﮔﻠﭽﯿﻦ ﻧﻤﻮدم و اﯾﻦ ﭼﻨﺪ ﺻﻔﺤﻪ را ﮐﻪ ھﺮﭼﻨﺪ ﻣﻘﺼﻮدم را ﺑﺮآورده‬
‫ﻧﻤﯽﺳﺎزد‪ ،‬ﺑﻪ رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺮﯾﺮ درآوردم و ﺑﺮای ﺑﯿﺎن ھﺮ ﺧﺼﻠﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ذﮐﺮ دو ﯾﺎ ﺳﻪ‬
‫ﺣﺪﯾﺚ اﮐﺘﻔﺎ ﮐﺮدم‪ .‬ﺣﻘﺎ ﮐﻪ ﺣﯿﺎﺗﺶ‪ ،‬ﺣﯿﺎت اﻣﺖ‪ ،‬ﺣﯿﺎت دﻋﻮت و ﺣﯿﺎت‬
‫ﺑﺸﺮﯾﺖ ﺑﻮد‪ .‬آنﺣﻀﺮتص در ﻃﺎﻋﺖ و ﻋﺒﺎدت‪ ،‬اﺧﻼق و رﻓﺘﺎر و ﺑﺰرﮔﻮاری‪،‬‬
‫َّ َ‬
‫ﯾﮏ اﻣﺖ ﺑﻮد‪ .‬ھﻤﯿﻦ ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪﻷ درﺑﺎرهاش ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪�﴿ :‬نك‬
‫َ َ َٰ ُ ُ َ‬
‫ي� ‪] ﴾٤‬اﻟﻘﻠﻢ‪ .[٤ :‬ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ﺗﻮ دارای اﺧﻼﻗﯽ ﺑﺰرگ و ﭘﺴﻨﺪﯾﺪه‬ ‫� خل ٍق ع ِظ ٖ‬ ‫لع‬
‫ھﺴﺘﯽ«‪.‬‬
‫اھﻞ ﺳﻨﺖ و ﺟﻤﺎﻋﺖ‪ ،‬ھﻤﺎن ﻣﻨﺰﻟﺘﯽ را ﺑﺮای رﺳﻮل ﺧﺪاص ﻗﺎﯾﻠﻨـﺪ ﮐـﻪ‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ او ﻋﻨﺎﯾﺖ ﮐﺮده اﺳﺖ‪ .‬آﻧﺎن‪ ،‬او را ﺑﻨﺪه‪ ،‬رﺳـﻮل‪ ،‬دوﺳـﺖ و ﺑﺮﮔﺰﯾـﺪه‬
‫ﺧﺪا ﻣﯽداﻧﻨﺪ‪ ،‬او را ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﭘـﺪران و ﻓﺮزﻧـﺪان و ﺑﻠﮑـﻪ ﺑﯿﺸـﺘﺮ از ﺧﻮدﺷـﺎن‬
‫دوﺳﺖ دارﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ اﻓﺮاط و زﯾﺎده روی ﻧﻤﯽﮐﻨﻨﺪ؛ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ھﻤﺎن ﻣﻨﺰﻟﺘـﯽ ﮐـﻪ‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ اﯾﺸﺎن ﻋﻨﺎﯾﺖ ﮐﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻔﺎﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٤‬‬

‫ﻣﺎ ھﻢ در ھﻤﯿﻦ ﻣﺴﯿﺮ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﺟﺸﻦ ﻣﯿﻼد ﻧﻤﯽﮔﯿﺮﯾﻢ‪ ،‬ﺑﻠﮑـﻪ او‬
‫را دوﺳــﺖ دارﯾـﻢ‪ ،‬از دﺳــﺘﻮراﺗﺶ اﻃﺎﻋــﺖ ﻣــﯽﮐﻨـﯿﻢ‪ ،‬ﺳــﺨﻨﺎﻧﺶ را ﺗﺼــﺪﯾﻖ‬
‫ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﯿﻢ و از آﻧﭽﻪ ﮐﻪ از آن ﻧﮫﯽ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ ،‬اﺟﺘﻨﺎب ﻣﯽورزﯾﻢ‪.‬‬
‫و أﻧـــــﻪ ﺧﻴــــﺮ ﺧـﻠــــﻖ اﻟ ﹼﻠــــﻪ ﻛــــﻠﻬﻢ‬ ‫ﻓﻤﺒــــﻠﻎ اﻟـﻌـــــﻠﻢ ﻓـﻴــــﻪ أﻧﹼــــﻪ ﺑﺸــــﺮ‬
‫ﻣـــــﻦ ﻧــــــﻮر ﻳـﻠـــــﻮح و ﻳـﺸــﻬـــــﺪ‬ ‫أﻏــــــﺮ ﻋـﻠﻴـــــﻪ ﻟـﻠـﻨـﺒـــــﻮة ﺧــــــﺎﺗﻢ‬
‫ﹼ‬
‫إذا ﻗــﺎل ﻓ ـﯽ اﳋﻤــﺲ اﳌــﺆذن أﺷــﻬﺪ‬ ‫و ﺿـــﻢ اﷲ اﺳــﻢ اﻟﻨﺒ ـﯽ إﻟـــﯽ اﺳــﻤﻪ‬
‫ﻓـــﺬو اﻟﻌــﺮش ﳏﻤــﻮد و ﻫــﺬا اﲪــﺪ‬ ‫و ﺷــــﻖ ﻟــــﻪ ﻣــــﻦ اﺳـﻤــــﻪ ﻟـﻴــــﺠﻠﻪ‬
‫»ﻧﮫﺎﯾﺖ ﻋﻠﻢ در ﻣﻮرد ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ او‪ ،‬ﺑﺸﺮ و ﺑﮫﺘـﺮﯾﻦ ﻣﺨﻠـﻮق‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ و از ﻧﻮر‪ ،‬زﯾﺒﺎﺗﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷـﺪ و ﻣﮫـﺮ ﻧﺒـﻮت ﮐـﻪ آﺷـﮑﺎر اﺳـﺖ و ﺑـﻪ‬
‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮﯾﺶ ﮔﻮاھﯽ ﻣﯽدھﺪ‪ ،‬ﺑﺮ او زده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺎم او را در ﮐﻨﺎر ﻧﺎم‬
‫ﺧﻮدش ﻗﺮار داده اﺳﺖ؛ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣـﺆذن در اذانھـﺎی ﭘﻨﺠﮕﺎﻧـﻪ‪ ،‬ﻧـﺎم او را در‬
‫ﮐﻨﺎر ﻧﺎم ﺧﺪا ﯾﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺎم او را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﺰرﮔﺪاﺷﺘﺶ از‬
‫ﻧﺎم ﺧﻮد ﻣﺸﺘﻖ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ؛ ﭼﺮاﮐﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻋﺮش‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌـﺎل‪ ،‬ﺳـﺘﻮده و‬
‫ﻣﺤﻤﻮد اﺳﺖ و او‪ ،‬اﺣﻤﺪ ﻧﺎم دارد«‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﭼﻪ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن‪ ،‬ﻣﯿﺎن ﻣﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ اﻧﺪاﺧﺘﻪ و ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﯿﻢ ﻣﺤﺒﻮﺑﻤـﺎن را‬
‫ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ‪ ،‬اﻣﺎ از ﺧﺪاوﻧﺪﻷ ﻣﯽﺧﻮاھﻢ ﻣﺎ را در زﻣﺮه ﮐﺴﺎﻧﯽ ﻗﺮار دھﺪ ﮐﻪ رﺳﻮل‬
‫ﺧﺪاص درﺑﺎره آﻧﺎن ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ‪» :‬دوﺳﺖ داﺷﺘﻢ ﺑﺮادراﻧﻤﺎن را ﻣﯽدﯾﺪﯾﻢ«‪.‬‬
‫ﺻﺤﺎﺑﻪش ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ای رﺳﻮل ﺧﺪا! آﯾﺎ ﻣﺎ ﺑﺮادران ﺷﻤﺎ ﻧﯿﺴﺘﯿﻢ؟ ﻓﺮﻣـﻮد‪» :‬ﺷـﻤﺎ‬
‫ﯾﺎران ﻣﻦ ھﺴﺘﯿﺪ‪ .‬ﺑﺮادران ﻣﺎ‪ ،‬آن ﮐﺴﺎﻧﯽ ھﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ھﻨﻮز ﻧﯿﺎﻣﺪهاﻧﺪ«‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪:‬‬
‫ﮐﺴﺎﻧﯽ را ﮐﻪ ھﻨﻮز ﻧﯿﺎﻣﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽﺷﻨﺎﺳـﯽ؟! ﻓﺮﻣـﻮد‪» :‬اﮔـﺮ ﻓـﺮدی در‬
‫ﻣﯿﺎن ﯾﮏ ﮔﻠﻪ اﺳﺐ ﺳﯿﺎه‪ ،‬اﺳـﺐھﺎﯾﯽ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ ﮐـﻪ ﭘﯿﺸـﺎﻧﯽ و دﺳـﺖ و‬
‫ﭘﺎﯾﺸﺎن ﺳﻔﯿﺪ اﺳﺖ‪ ،‬آﯾﺎ اﺳﺐھﺎﯾﺶ را ﻧﻤﯽﺷﻨﺎﺳﺪ«؟ ﮔﻔﺘﻨـﺪ‪ :‬ﺑﻠـﯽ ای رﺳـﻮل‬
 ‫‪٥‬‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻣﺆﻟﻒ‬

‫ﺧﺪا! ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬آﻧﺎن در ﺣﺎﻟﯽ ﻧﺰد ﻣﻦ ﻣﯽآﯾﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﮫﺮه و دﺳﺖ و ﭘﺎی آﻧﺎن ﺑـﺮ‬
‫اﺛﺮ وﺿﻮ‪ ،‬ﺳﻔﯿﺪ اﺳﺖ و ﻣﻦ‪ ،‬آنھﺎ را از ﺣـﻮض ﮐـﻮﺛﺮ آب ﻣـﯽدھـﻢ«‪] .‬رواﯾـﺖ‬
‫ﻣﺴﻠﻢ[‪.‬‬
‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ از ﺧﺪاوﻧﺪﻷ ﻣﯽﺧﻮاھﻢ ﮐﻪ ﻣﺎ را در زﻣﺮه ﭘﯿﺮوان راﺳﺘﯿﻦ ﺳﻨﺖ‬
‫و ﺳﯿﺮت او ﻗﺮار دھﺪ و ﻧﯿﺰ از ﺧﺪاوﻧﺪﻷ ﻣﺴﺄﻟﺖ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻢ ﮐﻪ ﻣﺎ را در ﺑﮫﺸـﺖ‬
‫ﺟﺎوﯾﺪان‪ ،‬در ﮐﻨﺎر او ﺟﺎی دھﺪ و ﺑﻪ ﭘﺎس ﺧﺪﻣﺎﺗﺶ‪ ،‬ﺑﮫﺘﺮﯾﻦ ﭘﺎداشھﺎ را ﺑـﻪ او‬
‫ﻋﻨﺎﯾﺖ ﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﻤﻠﮏ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﻦ اﻟﻘﺎﺳﻢ‬
 ‫دﯾﺪار‬

‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻗﺮن ﺑـﻪ ﻋﻘـﺐ ﺑﺮﻣـﯽﮔـﺮدﯾﻢ و ﺻـﻔﺤﺎت ﮔﺬﺷـﺘﻪ ﺗـﺎرﯾﺦ را ورق‬

‫ﻣﯽزﻧﯿﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ آن ﻣﯽﭘﺮدازﯾﻢ و درﺑﺎره آﻧﭽﻪ در ﻻﺑـﻼی ﺻـﻔﺤﺎت ﺗـﺎرﯾﺦ‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ و از ﻃﺮﯾﻖ ﺣﺮوف و ﮐﻠﻤـﺎت‪ ،‬ﺑـﺮای دﯾـﺪار رﺳـﻮل‬
‫اﻟﻠﻪص ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪاش ﻣﯽروﯾﻢ؛ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪاش وارد ﻣﯽﺷﻮﯾﻢ ﺗﺎ اوﺿﺎع و اﺣـﻮاﻟﺶ‬
‫را از ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ و ﺳـﺨﻨﺎﻧﺶ را ﺑﺸـﻨﻮﯾﻢ‪ .‬ﻓﻘـﻂ ﯾـﮏ روز در ﺧﺎﻧـﻪ ﻧﺒـﻮت‬
‫ﻣﯽﻣﺎﻧﯿﻢ ﺗﺎ از درﺳﮫﺎ و اﻧﺪرزھﺎﯾﺶ اﺳـﺘﻔﺎده ﮐﻨـﯿﻢ و از ﺳـﺨﻨﺎن و اﻋﻤـﺎﻟﺶ‪،‬‬
‫ﻣﺴﺘﻔﯿﺾ ﺷﻮﯾﻢ‪.‬‬
‫اﻣﺮوزه دروازهھﺎی ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺑﻪ روی ﻣﺮدم ﺑﺎز ﺷﺪه اﺳﺖ؛ ﭼﺮا ﮐـﻪ ﺑﺴـﯿﺎر‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺘﺎب‪ ،‬ﻧﺸﺮﯾﺎت‪ ،‬ﻓـﯿﻠﻢ و ﻣﺴـﺘﻨﺪھﺎی ﺗﻠﻮﯾﺰﯾـﻮﻧﯽ ﺑـﻪ‬
‫دﯾﺪن ﺷﺮق و ﻏﺮب دﻧﯿﺎ ﻣﯽروﻧﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﺎ‪ ،‬ﺳـﺰاوارﺗﺮﯾﻢ ﮐـﻪ ﺑـﻪ دﯾـﺪن‬
‫ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﺑﺮوﯾﻢ و ﺑﻪ ﻣﻌﺎرف و ﻣﺸﺎھﺪاﺗﻤﺎن ﺑﻄﻮر ﺟﺪی ﻋﻤﻞ ﮐﻨـﯿﻢ‬
‫و ﭼﻮن وﻗﺘﻤﺎن‪ ،‬ﮐﻢ اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺧﺎﺻﯽ در ﺧﺎﻧﻪاش ﻣﯽﭘـﺮدازﯾﻢ‬
‫ﺷﺎﯾﺪ ﺑﺘﻮاﻧﯿﻢ ﺧﻮد و ﺧﺎﻧﻪ ھﺎﯾﻤﺎن را اﺻﻼح ﻧﻤﺎﯾﯿﻢ‪.‬‬
‫ﺑﺮادر و ﺧﻮاھﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻢ! ﻣﺎ ﺗﻨﮫﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺷﻨﯿﺪن آﻧﭽﻪ از دﯾﺪﮔﺎﻧﻤﺎن‬
‫ﭘﻨﮫﺎن ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﺣﺎل ﮔﺬﺷﺘﮕﺎن‪ ،‬ﺳﺎلھﺎ و ﻗﺮنھﺎ ﺑﻪ‬
‫ﻋﻘﺐ ﺑﺮ ﻧﻤﯽﮔﺮدﯾﻢ؛ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺪن ﺳﯿﺮت رﺳﻮل اﮐﺮمص و ﭘﯿﺮوی از‬
‫ﺳﻨﺘﺶ و ﮔﺎم ﻧﮫﺎدن در راه آنﺣﻀﺮتص ﺑﻪ ﻋﺒﺎدت ﺧﺪا ﻣﯽﭘﺮدازﯾﻢ و از‬
‫دﺳﺘﻮر ﺧﺪاوﻧﺪﻷ ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ ﻣﺤﺒﺖ ﺑﻪ رﺳﻮل اﻟﻠﻪص اﻃﺎﻋﺖ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﯾﮑﯽ‬
‫از ﻣﮫﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻼﻣﺎت ﻣﺤﺒﺖ ﺑﻪ آنﺣﻀﺮتص‪ ،‬اﻃﺎﻋﺖ از دﺳﺘﻮراﺗﺶ و‬
‫اﺟﺘﻨﺎب از ﻣﻨﮫﯿﺎﺗﺶ و ﺗﺼﺪﯾﻖ ﺳﺨﻨﺎﻧﺶ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻷ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪:‬‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٨‬‬
‫َّ ُ َ َ ۡ َ ُ ۡ ُ ُ َ ُ ۡ‬ ‫ُۡ ۡ ُ‬ ‫� فَٱتَّب ُ‬ ‫ُ ُ ۡ ُ ُّ َ‬
‫ون ٱ َّ َ‬ ‫ُۡ‬
‫و� �بِب� ُم ٱ� و�غفِ ۡر ل�م ذنو��مۚ‬ ‫ِ‬ ‫ع‬ ‫ِ‬ ‫﴿قل إِن كنتم �ِب‬
‫ِيم ‪] ﴾٣١‬آل ﻋﻤﺮان‪.[٣١ :‬‬ ‫� َ� ُفور‪َّ ٞ‬رح ‪ٞ‬‬
‫َوٱ َّ ُ‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ﺑﮕﻮ‪ :‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﺧﺪا را دوﺳﺖ دارﯾﺪ‪ ،‬از ﻣﻦ ﭘﯿـﺮوی ﮐﻨﯿـﺪ‪ .‬در اﯾـﻦ‬
‫ﺻﻮرت ﺧﺪا ﺷﻤﺎ را دوﺳـﺖ ﻣـﯽدارد و ﮔﻨﺎھـﺎن ﺷـﻤﺎ را ﻣﻐﻔـﺮت ﻣـﯽﮐﻨـﺪ و‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺨﺸﻨﺪه و ﻣﮫﺮﺑﺎن اﺳﺖ«‪.‬‬
‫ُ‬
‫َّ ۡ َ ٌ َ َ َ ‪ٞ‬‬ ‫َّ َ َ َ َ ُ‬
‫و در ﺟﺎﯾﯽ دﯾﮕﺮ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪﴿ :‬لق ۡد �ن ل� ۡم ِ� َر ُسو ِل ٱ�ِ أسوة حسنة‬
‫َ َ َّ َ َ ٗ‬ ‫ّ َ َ َ ُ ْ َّ َ ۡ َ‬
‫ل َِمن �ن ي ۡرجوا ٱ� َوٱ�َ ۡوم ٱ�خ َِر َوذك َر ٱ� كثِ�� ‪]﴾٢١‬اﻷﺣﺰاب‪.[٢١ :‬‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ﺑﺮای ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺪا و روز ﻗﯿﺎﻣﺖ اﻣﯿﺪ دارﻧﺪ و ﺧﺪاوﻧﺪ را زﯾﺎد‬
‫ﯾﺎد ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺷﺨﺺ رﺳﻮل ﺧﺪا‪ ،‬اﻟﮕﻮی ﺧﻮﺑﯽ اﺳﺖ«‪.‬‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل‪ ،‬ﻣﺴﺄﻟﻪ اﻃﺎﻋﺖ و ﭘﯿﺮوی از رﺳﻮل اﮐﺮمص را در ﺣﺪود‬
‫ﭼﮫﻞ آﯾﻪ از ﻗﺮآن‪ ،‬ﻣﻄﺮح ﮐﺮده اﺳﺖ و در روز ﻗﯿﺎﻣﺖ ھﯿﭻ راه ﺳﻌﺎدت و‬
‫ﻧﺠﺎﺗﯽ ﺟﺰ ﭘﯿﺮوی از رﺳﻮل ﺧﺪاص وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫َ‬ ‫ۡ‬ ‫َۡ‬ ‫َّ َ َ َ ُ َ ُ ُ ۡ ۡ ُ َ َّ ٰ َ ۡ‬
‫�ت ِ َها ٱ�نۡ َ� ٰ ُر َ� ٰ ِ� َ‬
‫ِين‬ ‫ت � ِري مِن‬ ‫ََ ُ‬
‫﴿ومن يطِعِ ٱ� ورسو�ۥ يدخِله ج� ٖ‬
‫َّ َ َ َ ُ َ ُ َ َ َ َ َّ ُ َ‬ ‫ِيها ۚ َو َ�ٰل َِك ٱلۡ َف ۡو ُز ٱ ۡل َع ِظ ُ‬
‫ح ُدودهُۥ‬ ‫يم ‪َ ١٣‬و َمن َ� ۡع ِص ٱ� ورسو�ۥ و�تعد‬ ‫� َ‬

‫ارا﴾ ]اﻟﻨﺴﺎء‪.[١٤ -١٣ :‬‬ ‫يُ ۡدخ ِۡل ُه نَ ً‬

‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ھﺮ ﮐﺲ از ﺧﺪا و ﭘﯿﺎﻣﺒﺮش اﻃﺎﻋﺖ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ او را ﺑﻪ ﺑﺎغھﺎﯾﯽ‬
‫از ﺑﮫﺸﺖ وارد ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ در آنھﺎ ﻧﮫﺮھﺎ ﺟﺎری اﺳﺖ و آﻧـﺎن ﺟﺎوداﻧـﻪ در آن‬
‫ﺑﺎغھﺎ ﻣﯽﻣﺎﻧﻨﺪ و اﯾﻦ‪ ،‬رﺳﺘﮕﺎری ﺑﺰرﮔﯽ اﺳﺖ‪ .‬و ھﺮ ﮐـﺲ از ﺧـﺪا و ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮش‬
‫ﻧﺎﻓﺮﻣــﺎﻧﯽ ﮐﻨــﺪ و از ﻣﺮزھــﺎی ﺧــﺪا ﺗﺠــﺎوز ﻧﻤﺎﯾ ـﺪ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧــﺪ او را وارد آﺗــﺶ‬
‫ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ«‪.‬‬
‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص دوﺳﺘﯽ اش را ﯾﮑﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ‬
‫ََ ْ َ َ َ‬ ‫ُ‬ ‫َ ٌ‬
‫ﺟﺪ‬ ‫ﺣﻼوت اﯾﻤﺎن‪ ،‬ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻧﻤﻮده و ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ‪» :‬ﺛﻼث َﻣ ْﻦ � َّﻦ ِ�ﻴ ِﻪ �ﻘﺪ و‬
 ‫‪٩‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫َ‬ ‫َ َ ْ َ ُ َ َّ ُ َ َ ُ ُ ُ َ َ َّ َ ْ َّ َ ُ‬ ‫َ ُ َّ َ َ َ‬
‫ﺎن‪ :‬أن ﻳ�ﻮن ا� ورﺳﻮﻪﻟ أﺣﺐ إِﻴﻟ ِﻪ ِمﻤﺎ ِﺳﻮاﻫﻤﺎ«‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ھﺮ‬‫اﻹﻳﻤ ِ‬
‫لﻬﻦ ﺣﻼوة ِ‬
‫ﮐﺲ‪ ،‬ﺳﻪ ﺧﺼﻠﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺷﯿﺮﯾﻨﯽ اﯾﻤﺎن را ﻣﯽﭼﺸﺪ‪ :‬اول اﯾﻦﮐﻪ ﺧﺪا و‬
‫رﺳﻮﻟﺶ ﻧﺰد او از ﺳﺎﯾﺮ ﭼﯿﺰھﺎ ﻣﺤﺒﻮﺑﺘﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ؛‪.«...‬‬
‫ُ‬
‫ـﺪ� ْﻢ َﺣ َّ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ‬
‫ـﻰﺘ‬ ‫در ﺣﺪﯾﺜﯽ دﯾﮕﺮ آنﺣﻀﺮتص ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ‪» :‬ﻻ ﻳُﺆ ِﻣﻦ أ َﺣ‬
‫َ‬ ‫َ ُ َ‬
‫أ�ﻮن أ َﺣ ّﺐ ِإﻴﻟْ ِﻪ ِﻣ ْﻦ َو ِاﺪﻟه«‪] .‬ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‪.‬‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ ذاﺗﯽ ﮐﻪ ﺟﺎﻧﻢ در دﺳـﺖ اوﺳـﺖ‪ ،‬ھﯿﭽﯿـﮏ از ﺷـﻤﺎ ﺗـﺎ‬
‫زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﻦ‪ ،‬ﻧﺰد او از ﭘﺪر و ﻓﺮزﻧـﺪش‪ ،‬ﻣﺤﺒـﻮﺑﺘﺮ ﻧﺒﺎﺷـﻢ‪ ،‬ﻣـﺆﻣﻦ ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎر‬
‫ﻧﻤﯽرود«‪.‬‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ آن‪ ،‬ﺳﯿﺮت رﺳﻮل اﻟﻠﻪص ﺳﯿﺮﺗﯽ ﮔﮫﺮﺑﺎر و ﭘﺎک اﺳﺖ ﮐـﻪ از آن‬
‫درس ﻣﯽﮔﯿﺮﯾﻢ و ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬

‫ﺳﻔﺮ‬

‫ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ رﺳﻮل اﻟﻠﻪص و دﯾﺪن ﺟﺰﺋﯿﺎت زﻧﺪﮔﯽ و اﺳﻠﻮب رﻓﺘـﺎرش‪،‬‬

‫ﺑﺴﯿﺎر دل اﻧﮕﯿﺰ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺮا اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﻧﺒﺎﺷﺪ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﺎ‪ ،‬آ ﮔﺎھﯽ از ﺳـﯿﺮﺗﺶ‬
‫را اﺟﺮ و ﺛﻮاب ﻣﯽداﻧﯿﻢ؟‪ .‬زﯾﺮا ﺳﺮاﺳـﺮ آن‪ ،‬درس‪ ،‬ﭘﻨـﺪ‪ ،‬اﻧـﺪرز‪ ،‬اﻟﮕـﻮ و ﻧﻤﻮﻧـﻪ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﻔﺮ‪ ،‬ﺳﻔﺮی ﻣﯿﺎن ﮐﺘﺐ و رواﯾﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﮐـﻪ از زﺑـﺎن ﺻـﺤﺎﺑﻪش‬
‫ﻧﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﯾﻨﮏ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﻨﻪ ﻣﻨﻮره ﻧﺰدﯾﮏ ﻣﯽﺷﻮﯾﻢ و ﯾﮑﯽ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ رﻣﻮز آن‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ‬
‫ﮐﻮه اﺣﺪ‪ ،‬در ﺑﺮاﺑﺮ ﭼﺸﻤﺎﻧﻤﺎن ﺧﻮدﻧﻤﺎﯾﯽ ﻣﯽﮐﻨـﺪ؛ آری! اﯾـﻦ‪ ،‬ھﻤـﺎن ﮐـﻮھﯽ‬
‫َ َ َ َ ٌ ُ ُّ َ َ ُ ُّ ُ‬
‫ـﻪ«‪] .‬ﻣﺘﻔـﻖ‬ ‫�ﺒﻨﺎ و ِ‬
‫�ﺒ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ رﺳﻮل اﻟﻠﻪص درﺑﺎره آن ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻫﺬا ﺟﺒﻞ ِ‬
‫ﻋﻠﯿﻪ[‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪١٠‬‬

‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬اﯾﻦ‪ ،‬ﮐﻮھﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ او‪ ،‬ﻣـﺎ را دوﺳـﺖ دارد و ﻣـﺎ‪ ،‬او را دوﺳـﺖ‬
‫دارﯾﻢ«‪.‬‬
‫ﻗﺒﻞ از اﯾﻦﮐﻪ وارد ﺧﺎﻧـﻪ رﺳـﻮل ﺧـﺪاص ﺷـﻮﯾﻢ و ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن و ﺷـﮑﻞ‬
‫ﻇﺎھﺮی آن را ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﮕﻮﯾﻢ‪ :‬اﮔﺮ ﺧﺎﻧﻪای ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺤﻘـﺮ و ﮔﻠﯿﻤـﯽ ﺑﺴـﯿﺎر‬
‫ﮐﻮﭼﮏ دﯾﺪﯾﻢ‪ ،‬ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺗﻌﺠﺐ ﮐﻨـﯿﻢ‪ .‬زﯾـﺮا رﺳـﻮل اﮐـﺮمص ﺑـﯽﻋﻼﻗـﻪ ﺗـﺮﯾﻦ‬
‫ﺷﺨﺺ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻧﯿﺎ ﺑﻮده و ﺑﻪ زرق و ﺑﺮق و اﻣﻮال دﻧﯿﺎ ﭼﺸﻢ ﻧﺪوﺧﺘـﻪ ﺑـﻮد؛‬
‫ﺑﻠﮑﻪ آﻧﭽﻪ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺮدی ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ ﻣﯽﺷﺪ و او را ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻣﯽﮐﺮد‪ ،‬ﻧﻤﺎز ﺑﻮد‪.‬‬
‫]رواﯾﺖ ﻧﺴﺎﯾﯽ[‬
‫َ ُّ ْ َ َ َّ َ ْ‬ ‫َ‬
‫اﺬﻟي �ﻔ ِﻲﺴـ‬ ‫وی‪ ،‬ﺧﻮدش در ﻣﻮرد دﻧﯿﺎ ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ‪» :‬ﻣـﺎ ِﻲﻟ ولِ��ﻴـﺎ ‪،‬و ِ‬
‫َ ْ َ َ َّ َ ْ َ َ‬ ‫اﺪﻟ ْ�ﻴَﺎ إﻻ َﻛ َﺮاﻛﺐ َﺳ َ‬
‫�ﻴَﺪه َﻣﺎ َﻣﺜَ� ‪َ ،‬و َﻣﺜَ ُﻞ ُّ‬
‫ﺖ ﺷ َﺠ َﺮ ٍة‬ ‫ﺎر ِﻲﻓ ﻳَ ْﻮمٍ َﺻﺎﺋِ ٍﻒ ﻓﺎﺳﺘﻈﻞ ﺤﺗ‬ ‫ِ ٍ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِِ‬
‫َ َ ً ْ َ َ ُ َّ َ َ َ َ‬
‫اح َوﺗ َﺮ� َﻬﺎ«‪] .‬رواﯾﺖ ﺗﺮﻣﺬی[‬ ‫ﺎر �ﻢ ر‬ ‫ﺳﺎﻋﺔ ِﻣﻦ �ﻬ ٍ‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ﻣﺮا ﺑﺎ دﻧﯿﺎ ﭼﻪ ﮐﺎر؟ ﻣﺜﺎل ﻣﻦ و دﻧﯿﺎ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺴﺎﻓﺮی اﺳﺖ ﮐـﻪ در‬
‫ﯾﮏ روز ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻧﯽ ﺑﻌﺪ از ﻃﯽ ﻣﺴﯿﺮی‪ ،‬در ﺳﺎﯾﻪ ﯾﮏ درﺧﺖ‪ ،‬ﺳـﺎﻋﺘﯽ از روز را‬
‫ﺑﻪ اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻣﯽﭘﺮدازد و ﺳﭙﺲ ﻣﯽرود و آن را ﺗﺮک ﻣﯽﮐﻨﺪ«‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺳﻮی ﺧﺎﻧﻪ رﺳﻮل ﺧـﺪاص ﺑـﻪ راه اﻓﺘـﺎدﯾﻢ و ﺑـﺮای رﺳـﯿﺪن ﺑـﻪ آن‬
‫ﮔﺎمھﺎی ﺗﻨﺪﺗﺮی ﺑﺮ ﻣﯽدارﯾﻢ و ﮐﻮﭼﻪھﺎی ﻣﺪﯾﻨﻪ را ﯾﮑﯽ ﭘﺲ از دﯾﮕﺮی ﭘﺸـﺖ‬
‫ﺳﺮ ﻣﯽﮔﺬارﯾﻢ‪ .‬اﮐﻨﻮن ﺧﺎﻧﻪھﺎی ھﻤﺴﺮان ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣـﯽﺧـﻮرد‬
‫ﮐﻪ دﯾﻮارھﺎﯾﺸﺎن از ﺑﺮگ درﺧﺖ ﺧﺮﻣﺎ و ِﮔﻞ و از ﺳـﻨﮓھﺎی روی ھـﻢ ﭼﯿـﺪه‬
‫ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﺳﻘﻒھﺎﯾﺸﺎن ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﺑﺮگ درﺧﺖ ﺧﺮﻣﺎ ﭘﻮﺷﯿﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺴﻦ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬در دوران ﺧﻼﻓﺖ ﻋﺜﻤﺎنس وارد ﺧﺎﻧﻪھﺎی ھﻤﺴﺮان ﻧﺒﯽ‬
‫اﮐﺮمص ﺷﺪم‪ ،‬دﺳﺘﻢ ﺑﻪ ﺳﻘﻒ آنھﺎ ﻣﯽرﺳﯿﺪ‪.‬‬
‫آری! ﺧﺎﻧﻪھﺎی ﻣﺤﻘﺮ و ﺑﺴـﯿﺎر ﮐﻮﭼـﮏ‪ ،‬اﻣـﺎ اﯾﻤـﺎن و ﻃﺎﻋـﺖ و وﺣـﯽ و‬
‫رﺳﺎﻟﺖ‪ ،‬از در و دﯾﻮارﺷﺎن ﻣﯽﺑﺎرد‪.‬‬
 ‫‪١١‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫ﺷﮑﻞ و ﺷﻤﺎﯾﻞ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﻧﺰدﯾﮏ ﻣﯽﺷﻮﯾﻢ و در ﻣﯽزﻧﯿﻢ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﺎ اﺟﺎزه ورود‬

‫ﺑﺪھﺪ؛ ﻟﺤﻈﺎﺗﯽ ﺧﯿﺎﻟﻤﺎن را ﺑﺎ ﮐﺴﺎﻧﯽ رھﺎ ﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص را دﯾﺪهاﻧﺪ‬
‫ﺗﺎ آنﺣﻀﺮتص را ﺑﺮای ﻣﺎ ﻃﻮری ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﮔﻮﯾـﺎ او را ﻣـﯽﺑﯿﻨـﯿﻢ و‬
‫ﺑﺪﯾﻦ ﺳﺎن ﺳﯿﻤﺎ و ﭼﮫﺮه ﺧﻨﺪاﻧﺶ را ﺑﺸﻨﺎﺳﯿﻢ‪.‬‬
‫ﺑﺮاء ﺑﻦ ﻋﺎزبس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﺧﻠﻘﺖ و ﭼﮫﺮه ﻧﺒﯽ اﮐـﺮمص از ھﻤـﻪ ﻣـﺮدم‬
‫زﯾﺒﺎﺗﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﻠﻨﺪ و ﻧﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻮﺗﺎه ﺑﻮد‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری[‬
‫و در رواﯾﺖ دﯾﮕـﺮ ﻣـﯽﻓﺮﻣﺎﯾـﺪ‪ :‬ﻧﺒـﯽ اﮐـﺮمص ﻓـﺮدی ﭼﮫﺎرﺷـﺎﻧﻪ ﺑـﻮد‪،‬‬
‫ﺷﺎﻧﻪھﺎﯾﺶ از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮھﺎﯾﺶ ﺗﺎ ﻧﺮﻣﻪ ﮔﻮشھﺎﯾﺶ ﻣﯽرﺳـﯿﺪ؛‬
‫او را در ﺣﻠﻪای ﻗﺮﻣﺰ رﻧﮓ دﯾﺪم و ھﺮﮔﺰ ﮐﺴـﯽ زﯾﺒـﺎﺗﺮ از او ﻧﺪﯾـﺪم«‪] .‬رواﯾـﺖ‬
‫ﺑﺨﺎری[‬
‫اﺑﻮاﺳﺤﺎق ﺳﺒﯿﻌﯽ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﻣﺮدی از ﺑﺮاء ﺑﻦ ﻋﺎزبس ﭘﺮﺳﯿﺪ‪ :‬آﯾـﺎ ﭼﮫـﺮه‬
‫رﺳﻮل اﻟﻠﻪص ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻤﺸﯿﺮ ﺑﻮد؟ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪه ﻣـﺎه ﺑـﻮد‪] .‬رواﯾـﺖ‬
‫ﺑﺨﺎری[‬
‫اﻧﺲس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ھﯿﭽﮕﻮﻧﻪ دﯾﺒﺎ و اﺑﺮﯾﺸﻤﯽ و ھﯿﭻ ﭼﯿﺰ دﯾﮕﺮی‪ ،‬ﻧﺮﻣﺘـﺮ از‬
‫ﮐﻒ دﺳﺖ رﺳﻮل اﻟﻠﻪص ﻟﻤﺲ ﻧﮑﺮده ام و ھﻤﭽﻨﯿﻦ ھﯿﭻ ﺑﻮﯾﯽ ﺧﻮﺷـﺒﻮﺗﺮ از‬
‫ﺑﻮی رﺳﻮل ﺧﺪاص ﺑﻪ ﻣﺸﺎﻣﻢ ﻧﺮﺳﯿﺪه اﺳﺖ‪] .‬ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ﯾﮑﯽ از وﯾﮋﮔﯽھﺎی آنﺣﻀﺮتص‪ ،‬ﺷﺮم و آزرم ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺎ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﺑﻮﺳﻌﯿﺪ‬
‫ﺧﺪریس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص از دوﺷﯿﺰﮔﺎن زﯾﺮ ﭼـﺎدر‪ ،‬ﺷـﺮم و ﺣﯿـﺎی‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮی داﺷﺖ و ھﺮﮔﺎه ﭼﯿﺰی را ﻣﯽدﯾﺪ ﮐﻪ ﻣﻮرد ﭘﺴﻨﺪش واﻗﻊ ﻧﻤﯽﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺎ‪،‬‬
‫آن را از ﭼﮫﺮهاش ﻣﯽﻓﮫﻤﯿﺪﯾﻢ‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری[‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪١٢‬‬

‫آﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺨﺘﺼﺮی از ﺷﻤﺎﯾﻞ و اﺧﻼق رﺳﻮل ﺧﺪاص ﺑﻮد‪ .‬وﻟﯽ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ داﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻠﻘﺖ و اﺧﻼﻗﯽ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﻪ آنﺣﻀﺮتص ﻋﻨﺎﯾﺖ‬
‫ﮐﺮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫اﯾﻨﮏ ﮐﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص را دﯾﺪﯾﻢ و ﺑﺎ ﺑﺮﺧـﯽ از ﺻـﻔﺎﺗﺶ آﺷـﻨﺎ ﺷـﺪﯾﻢ‪،‬‬

‫ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ و ﺑﻪ ﭼﻪ روﺷﯽ ﺳﺨﻦ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ .‬اﻣـﺎ ﻗﺒـﻞ از اﯾﻦﮐـﻪ ﺳـﺨﻦ‬
‫ﮔﻔﺘﻦ آنﺣﻀﺮتص را ﺑﺸﻨﻮﯾﻢ‪ ،‬ﮔﻮش دل ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺎن ﯾﺎراﻧﺶ ﻣﯽﺳـﭙﺎرﯾﻢ ﺗـﺎ‬
‫ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ در اﯾﻦ ﺑﺎره ﭼﻪ ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ‪:‬‬
‫ﻋﺎﯾﺸﻪل ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬رﺳﻮل اﻟﻠﻪص ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻤﺎ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ھﻢ و ﺑﯽوﻗﻔﻪ‬
‫ﺳﺨﻦ ﻧﻤﯽﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺴﯿﺎر روﺷﻦ و ﺷﻤﺮده ﺻﺤﺒﺖ ﻣـﯽﮐـﺮد؛ ﻃـﻮری ﮐـﻪ‬
‫اﻓﺮادی ﮐﻪ آﻧﺠـﺎ ﻧﺸﺴـﺘﻪ ﺑﻮدﻧـﺪ‪ ،‬ﺳـﺨﻨﺎﻧﺶ را ﺣﻔـﻆ ﻣـﯽﮐﺮدﻧـﺪ«‪] .‬رواﯾـﺖ‬
‫اﺑﻮداود[‬
‫او‪ ،‬اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﺎﺗﺤﻤﻞ و ﺑﺮدﺑﺎر ﺑﻮد و دوﺳﺖ داﺷﺖ ﮐﻪ ﻣـﺮدم‪ ،‬ﺳـﺨﻨﺎﻧﺶ را‬
‫ﺑﻔﮫﻤﻨﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻣﺘﺶ ﺑﺴﯿﺎر ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻔﺎوتھﺎی ﻣﺮدم و ﻣﯿﺰان‬
‫درک و ﺷﻨﺎﺧﺖ آﻧﺎن را در ﻧﻈﺮ ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ و ھﻤﯿﻦ ﻣﺴـﺄﻟﻪ‪ ،‬ﺑﺎﻋـﺚ ﻣـﯽﺷـﺪ ﺗـﺎ‬
‫ﻓﺮدی ﺑﺮدﺑﺎر و ﺻﺒﻮر ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺎﯾﺸﻪل ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬رﺳﻮل اﻟﻠﻪصﺷﻤﺮده ﺳﺨﻦ ﻣﯽﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻃﻮری ﮐﻪ‬
‫ھﺮ ﺷﻨﻮﻧﺪهای‪ ،‬آن را ﻣﯽﻓﮫﻤﯿﺪ«‪] .‬رواﯾﺖ اﺑﻮداود[‬
‫ﺑﻪ ﺣﻮﺻﻠﻪ و ﺷﺮح ﺻﺪر آنﺣﻀﺮتص ﺑﯿﻨﺪﯾﺸﯿﺪ ﮐﻪ ﺳـﺨﻨﺎﻧﺶ را ﺗﮑـﺮار‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺗﺎ ھﻤﻪ‪ ،‬آن را درﯾﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪١٣‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫اﻧﺲ ﺑﻦ ﻣﺎﻟﮏس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬رﺳﻮل ﺧﺪاص ﯾﮏ ﮐﻠﻤﻪ را در ﺻﻮرت ﻧﯿـﺎز‬

‫ﺳﻪ ﺑﺎر ﺗﮑﺮار ﻣﯽﮐﺮد ﺗﺎ ﻣﺮدم ﺑﻔﮫﻤﻨﺪ«‪.‬‬
‫رﺳﻮل رﺣﻤﺖص ﺑﺎ ﻣﺮدم ﺑﺎ ﻣﻼﻃﻔﺖ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﯽﮐﺮد و ﻣﯽﮐﻮﺷﯿﺪ ﺗﺎ از‬
‫ﺗﺮس و وﺣﺸـﺖ آﻧـﺎن ﺑﮑﺎھـﺪ؛ ﭼﺮاﮐـﻪ ﺑﻌﻀـﯽ از ﻣـﺮدم از ھﯿﺒـﺘﺶ وﺣﺸـﺖ‬
‫ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫اﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮدس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﻣﺮدی ﻧﺰد ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص آﻣﺪ و ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺻﺤﺒﺖ‬
‫ﮐﺮدن ﺑﺎ او ﻧﻤﻮد‪ .‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﺎزوھﺎﯾﺶ ﻣﯽﻟﺮزﯾﺪ‪ .‬رﺳـﻮل ﺧـﺪاص ﻓﺮﻣـﻮد‪:‬‬
‫»ﺑﺮ ﺧﻮد آﺳﺎن ﺑﮕﯿﺮ؛ زﯾﺮا ﻣﻦ‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎھﯽ ﻧﯿﺴﺘﻢ؛ ﺑﻠﮑﻪ ﻓﺮزﻧﺪ زﻧـﯽ ھﺴـﺘﻢ ﮐـﻪ‬
‫ﮔﻮﺷﺖ ﺧﺸﮏ ﻣﯽﺧﻮرد«‪] .‬رواﯾﺖ اﺑﻦ ﻣﺎﺟﻪ[‪.‬‬

‫داﺧﻞ ﺧﺎﻧﻪ‬

‫رﺳﻮل اﮐﺮمص ﺑﻪ ﻣﺎ اﺟﺎزه ورود داد؛ ﻟﺬا وارد ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺒﯽ اﯾﻦ اﻣﺖ ﺷﺪﯾﻢ‬
‫ﺗﺎ ﻧﮕﺎھﯽ ﺑﻪ آن ﺑﯿﻨﺪازﯾﻢ‪.‬‬
‫ﺻﺤﺎﺑﻪش ﺣﻘﯿﻘﺖ ﻣﺤﺘﻮﯾﺎت اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻪ از ﻗﺒﯿﻞ اﺛﺎث‪ ،‬رﺧـﺖﺧﻮاب و ﺳـﺎﯾﺮ‬
‫وﺳﺎﯾﻞ آن را ﺑﺮای ﻣﺎ رواﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻣﯽداﻧﯿﻢ ﮐﻪ ﻧﮕﺎه ﮐـﺮدن ﺑـﻪ داﺧـﻞ‬
‫ﺧﺎﻧﻪھﺎ و اﺗﺎﻗﮫﺎی ﻣﺮدم و ﺟﺴﺘﺠﻮ در اﯾﻦ ﻣﻮرد‪ ،‬درﺳﺖ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺑـﻪ ﺧـﺎﻃﺮ‬
‫ﺗﺄﺳﯽ و اﻟﮕﻮﭘﺬﯾﺮی‪ ،‬ﻧﮕﺎھﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﯽاﻧﺪازﯾﻢ ﺗـﺎ از ﻣﺤﺘﻮﯾـﺎت آن ﻣﻄﻠـﻊ‬
‫ﺷﻮﯾﻢ‪ .‬اﯾﻦ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪای اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻮاﺿﻊ و ﻓﺮوﺗﻨـﯽ ﺑﻨﯿﺎﻧﮕـﺬاری ﺷـﺪه و‬
‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪاش‪ ،‬اﯾﻤﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﻣﮕﺮ ﻧﻤﯽﺑﯿﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ دﯾﻮارھﺎﯾﺶ ھﯿﭽﮕﻮﻧﻪ ﻋﮑـﺲ و‬
‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺟﺎﻧﺪاری ﻣﺜﻞ ﺑﺴﯿﺎری از ﺧﺎﻧﻪھﺎی اﻣﺮوزی‪ ،‬آوﯾﺰان ﻧﺸﺪه اﺳـﺖ‪ .‬زﯾـﺮا‬
‫َْ ٌ َ‬ ‫َ َ ْ ُُ ْ َ َ ُ ْ‬
‫ـﺐ َوﻻ‬ ‫رﺳﻮل اﻟﻠـﻪص ﻓﺮﻣـﻮده اﺳـﺖ‪» :‬ﻻ ﺗـﺪﺧﻞ ال َﻤﻼﺋِ�ـﺔ ﺑَيﺘًـﺎ ِ�ﻴـ ِﻪ ﻠﻛ‬
‫ﺗَ َﺼﺎو ُ‬
‫�ﺮ«‪] .‬ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬ ‫ِ‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪١٤‬‬

‫»ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪای ﮐﻪ در آن ﺳﮓ و ﯾﺎ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وارد ﻧﻤﯽﺷﻮﻧﺪ«‪.‬‬

‫ﻧﮕﺎه دﯾﮕﺮی ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص ﺑﯿﻨﺪازﯾﺪ ﺗﺎ ﺑﺮﺧﯽ از وﺳـﺎﯾﻠﯽ را ﻣﺸـﺎھﺪه‬
‫ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ آنﺣﻀﺮتص در زﻧﺪﮔﯽ روزاﻧﻪاش از آنھﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﺛﺎﺑﺖس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬اﻧﺲ ﺑﻦ ﻣﺎﻟﮏس ﻟﯿﻮاﻧﯽ ﺿﺨﯿﻢ را ﮐﻪ از ﭼﻮب ﺳـﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه و ﺑﺎ ﻗﻄﻌﻪای ﻓﻠﺰی ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﺸﺎن داد و ﮔﻔـﺖ‪» :‬ای ﺛﺎﺑـﺖ!‬
‫اﯾﻦ‪ ،‬ﻟﯿﻮان رﺳﻮل اﻟﻠﻪص اﺳﺖ«‪] .‬رواﯾﺖ ﺗﺮﻣﺬی[‬
‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص در اﯾﻦ ﻟﯿﻮان‪ ،‬آب‪ ،‬ﺷﯿﺮه ﺧﺮﻣﺎ‪ ،‬ﻋﺴﻞ و ﺷﯿﺮ ﻣﯽﻧﻮﺷـﯿﺪ‪.‬‬
‫]رواﯾﺖ ﺗﺮﻣﺬی[‬
‫اﻧﺲس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﻟﻠﻪص ھﻨﮕـﺎم ﻧﻮﺷـﯿﺪن آب‪ ،‬ﺳـﻪ ﺑـﺎر ﺗـﻨﻔﺲ‬
‫ﻣﯽﮐﺮد‪] .‬ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫و ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص از ﺗـﻨﻔﺲ ﮐـﺮدن داﺧـﻞ ﻇـﺮف‪ ،‬ﻣﻨـﻊ ﻓﺮﻣـﻮد‪] .‬رواﯾـﺖ‬
‫ﺗﺮﻣﺬی[‬
‫اﻣﺎ ﺷﺎﯾﺪ زرھﯽ ﮐﻪ رﺳﻮل ﺧﺪاص در روزھﺎی ﺳﺨﺖ ﺟﮫـﺎد و ﻣﺒـﺎرزه در‬
‫ﻣﯿﺪانھﺎی ﻧﺒﺮد از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﻧﻤﻮد‪ ،‬داﺧﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬زﯾﺮا ﻃﺒـﻖ ﮔﻔﺘـﻪ‬
‫ﻋﺎﯾﺸﻪ ﺻﺪﯾﻘﻪل‪ ،‬آنﺣﻀﺮتص آن را در ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﯽ ﺻﺎع ﺟـﻮ ﮐـﻪ از ﯾـﮏ‬
‫ﯾﮫﻮدی ﻗﺮض ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬در رھﻦ ﮔﺬاﺷﺖ‪] .‬ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[ و ھﻨﮕـﺎم وﻓـﺎت‬
‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬آن زره‪ ،‬ھﻤﭽﻨﺎن ﻧﺰد ھﻤﺎن ﯾﮫﻮدی ﺑﻮد‪.‬‬
‫رﺳﻮل اﮐﺮمص ﺳﺮزده و ﻧﺎﮔﮫﺎﻧﯽ ﻧﺰد ﺧـﺎﻧﻮادهاش ﻧﻤـﯽرﻓـﺖ ﺗـﺎ ﻣﺒـﺎدا‬
‫ﻏﺎﻓﻠﮕﯿﺮ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎ اﻋﻼن ﻗﺒﻠﯽ وارد ﺧﺎﻧﻪ ﻣـﯽﺷـﺪ و ھﻨﮕـﺎم ورود‪ ،‬ﺳـﻼم‬
‫ﻣﯽﮐﺮد‪] .‬زاد اﻟﻤﻌﺎد‪[۲/۳۸۱:‬‬
‫ﺑﺎ ﭼﺸﻤﯽ ﺟﺴﺘﺠﻮﮔﺮ و ﻗﻠﺒﯽ آ ﮔﺎه ﺑﻪ اﯾﻦ ﺣـﺪﯾﺚ رﺳـﻮل اﮐـﺮمص ﻓﮑـﺮ‬
‫ـﻪ َﻛ َﻔﺎﻓـﺎ ً َو َ�ﻨَ َ‬
‫ْ َ ََ َ َ ْ ُ ُ‬ ‫ُ َ َ ْ ُ َ َ‬
‫ـﻊ«‪.‬‬ ‫اﻹﺳـﻼمِ و�ن ﻋيﺸ‬
‫ِ‬ ‫ﻰﻟ‬‫ـﺪى إِ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻃﻮ� لِﻤﻦ ﻫ ِ‬
‫]رواﯾﺖ ﺗﺮﻣﺬی[‬
 ‫‪١٥‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ﺧﻮﺷﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﻮی اﺳﻼم ھﺪاﯾﺖ ﺷﺪه و زﻧـﺪﮔﯿﺶ‪،‬‬

‫ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﻔﺎف ﺑﻮده و ﺑﻪ ھﻤﯿﻦ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻊ ﺑﺎﺷﺪ«‪.‬‬
‫َ‬
‫ـﻦ أ ْﺻـﺒَ َﺢ‬‫ﺑﻪ ﺣﺪﯾﺚ دﯾﮕﺮی ﮔﻮش ﺑﺴﭙﺎر ﮐﻪ ﻧﺒـﯽ اﮐـﺮمص ﻓﺮﻣـﻮد‪َ » :‬ﻣ ْ‬
‫ت َﻪﻟُ‬
‫َ ْ‬ ‫َ َ َ َّ‬ ‫َْ ُ ُ‬ ‫ً‬ ‫ْ ُ‬
‫� ْﻢ آﻣﻨًﺎ ﻰﻓ ْ‬
‫ﺮﺳ�ِ ِﻪ‪ُ ،‬ﻣ َﻌﺎﻰﻓ ِﻰﻓ َﺟ َﺴ ِﺪهِ‪ِ ،‬ﻋﻨﺪ ُه ﻗـﻮت ﻳَ ْﻮ ِﻣـ ِﻪ‪ ،‬ﻓﻜ��ﻤـﺎ ِﺣـ�‬
‫َ‬
‫ِ ِ ِ‬ ‫ِﻣﻨ‬
‫َ‬ ‫ْ‬
‫� َﻫﺎ«‪] .‬رواﯾﺖ ﺗﺮﻣﺬی[‬ ‫ُّ َ َ‬
‫اﺪﻟ�ﻴﺎ ِﺤﺑﺬا ِ� ِ‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ھﺮ ﮐﺲ ﺻﺒﺢ ﮐﻨـﺪ در ﺣـﺎﻟﯽ ﮐـﻪ از دروﻧـﺶ‪ ،‬اﺣﺴـﺎس اﻣﻨﯿـﺖ‬
‫ﻗﻮت آن روزش را دارد‪ ،‬ﮔﻮﯾﺎ ھﻤﻪ دﻧﯿﺎ ﺑﺮاﯾﺶ ﻓـﺮاھﻢ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﺑﯿﻤﺎر ﻧﯿﺴﺖ و ِ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ«‪.‬‬

‫ﺧﻮﯾﺸﺎوﻧﺪان‬

‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﯾﻦ اﻣﺖص ﺑﻪ اﻧﺪازهای ﺣﻘﻮق ﺧﻮﯾﺸـﺎوﻧﺪاﻧﺶ را ادا ﻣـﯽﮐـﺮد و‬

‫ﺻﻠﻪ رﺣﻤﯽ را ﺑﻪ ﺟﺎ ﻣﯽآورد ﮐﻪ در ﺳﺨﻦ ﻧﻤﯽآﯾﺪ‪ .‬او‪ ،‬در اﯾﻦ ﺑـﺎب ﺑﮫﺘـﺮﯾﻦ و‬
‫ﮐﺎﻣﻞﺗﺮﯾﻦ اﻧﺴﺎنھﺎ ﺑﻮد؛ ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﮐﻔﺎر ﻗﺮﯾﺶ ﻧﯿﺰ‪ ،‬او را ﻗﺒﻞ از ﺑﻌﺜﺘﺶ ﺳﺘﻮدﻧﺪ‬
‫و او را ﺻﺎدق اﻣﯿﻦ ﻟﻘﺐ دادﻧﺪ‪ .‬ﺧﺪﯾﺠﻪل ﺑﻪ آنﺣﻀﺮتص ﭼﻨﯿﻦ ﮔﻔـﺖ‪:‬‬
‫»ﺗﻮ ﺣﻖ ﺻﻠﻪ رﺣﻢ را ﺑﻪ ﺟﺎ ﻣﯽآوری و در ﺳﺨﻨﺎﻧﺖ ﺻﺪاﻗﺖ داری«‪.‬‬
‫آری! ﻣﺸﺎھﺪه ﻣﯽﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ رﺳﻮل اﮐﺮمص ﯾﮑﯽ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﺣﻘﻮق را ادا‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﺑﻪ ﯾﮑﯽ از ﻣﮫﻤﺘﺮﯾﻦ وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮﯾﺶ ﻋﻤـﻞ ﻣـﯽﻧﻤﺎﯾـﺪ؛ او ﺑـﻪ زﯾـﺎرت‬
‫ﻣﺎدرش ﻣﯽرود ﮐﻪ در ھﻔﺖ ﺳﺎﻟﮕﯽ او را از دﺳﺖ داده اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺑﻮھﺮﯾﺮهس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﺑﻪ زﯾـﺎرت ﻗﺒـﺮ ﻣـﺎدرش رﻓـﺖ و ﺑـﻪ‬
‫اﺳـﺘَﺄ ْ َذﻧْﺖُ‬
‫اﻧﺪازهای ﮔﺮﯾﺴﺖ ﮐﻪ اﻃﺮاﻓﯿﺎﻧﺶ ﻧﯿﺰ ﮔﺮﯾﻪ ﮐﺮدﻧﺪ؛ ﺳﭙﺲ ﻓﺮﻣـﻮد‪ْ » :‬‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪١٦‬‬
‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ ََُُْْ ْ َ ْ َ ْ َ ََ ََ ْ َ َْ ْ‬ ‫َ ِّ َ ْ َ ُ َ َ ْ َ َ َ َ َ‬
‫ر� أن أزور �ﺮﺒﻫﺎ ﻓﺄ ِذن ِﻰﻟ‪ ،‬واﺳﺘﺄذ�ﺘﻪ أن أﺳﺘﻐ ِﻔﺮ لﻬـﺎ ﻓﻠـﻢ ﻳـﺆذن ِﻰﻟ‪ ،‬ﻓـﺰوروا‬
‫ْ ُ ُ َ َ َّ َ ِّ ْ‬
‫ﻮر ﻓ ِﺈ� َﻬﺎ ﺗُﺬﻛ ُﺮ ال َﻤ ْﻮ َت«‪] .‬رواﯾﺖ ﻣﺴﻠﻢ[‬ ‫اﻟﻘﺒ‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬از ﭘﺮوردﮔﺎرم اﺟﺎزه ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺗﺎ ﺑﺮای ﻣﺎدرم ﻃﻠﺐ ﻣﻐﻔﺮت ﮐﻨﻢ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﻣﻦ اﺟﺎزه ﻧﺪاد‪ .‬از او اﺟﺎزه ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺗﺎ ﺑﻪ زﯾﺎرت ﻗﺒﺮش ﺑـﺮوم؛ ﺑـﻪ ﻣـﻦ اﺟـﺎزه‬
‫داد‪ .‬ﭘﺲ ﻗﺒﺮھﺎ را زﯾﺎرت ﮐﻨﯿﺪ؛ زﯾﺮا زﯾﺎرت ﻗﺒﻮر‪ ،‬ﯾﺎدآور ﻣﺮگ اﺳﺖ«‪.‬‬
‫ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ رﺳﻮل ﺧﺪاص ﺑـﻪ ﺧﻮﯾﺸـﺎوﻧﺪان‪ ،‬ﭼـﻪ ﻣﺤﺒﺘـﯽ داﺷـﺖ و ﭼﻘـﺪر‬
‫ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ دﻋﻮﺗﺶ را ﻟﺒﯿﮏ ﺑﮕﻮﯾﻨـﺪ و ھـﺪاﯾﺖ ﺷـﻮﻧﺪ و از آﺗـﺶ دوزخ‬
‫ﻧﺠﺎت ﯾﺎﺑﻨﺪ و در اﯾﻦ راه ﭼﻪ ﻣﺸﮑﻼت و ﺳﺨﺘﯽھﺎﯾﯽ را ﮐﻪ ﺗﺤﻤﻞ ﻧﻤﻮد!‪.‬‬
‫ََ َ َ‬ ‫ََ ۡ َ‬
‫�‪﴾٢١٤‬‬ ‫ـر� َ‬ ‫ك ٱ ۡ� ۡق َ‬ ‫ت‬ ‫ـ�‬ ‫اﺑﻮھﺮﯾﺮهس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ آﯾﻪ‪﴿ :‬وأنذِر شِ‬
‫ع‬
‫ِ‬
‫]اﻟﺸﻌﺮا‪ .[٢١٤ :‬ﻧﺎزل ﺷﺪ‪ ،‬رﺳﻮل اﻟﻠﻪص ﻗﺮﯾﺶ را ﻓـﺮا ﺧﻮاﻧـﺪ و آنھـﺎ را ﺑﻄـﻮر‬
‫َ َ‬
‫ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﺧﺼﻮﺻﯽ ﻣﻮرد ﺧﻄﺎب ﻗﺮار داد و ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻳَﺎ ﺑَ ِ� �ﺒْ ِﺪ ﺷ ْﻤ ٍﺲ‪ ،‬ﻳَﺎ ﺑَ ِ�‬
‫َْ ُ‬ ‫ُ َّ َ ْ َ ْ‬ ‫� ْﻢ ﻣ َﻦ اﻨﻟَّـﺎر؛ ﻳَـﺎ ﺑَ‬ ‫َ ْ ْ ُ َ ٍّ َ ْ ُ َ ْ ُ َ ُ‬
‫ـﺐ‪ ،‬أﻧ ِﻘـﺬوا‬ ‫ٍ‬ ‫ﻌ‬ ‫ﻛ‬ ‫ـﻦ‬
‫ِ‬ ‫ﺑ‬ ‫ة‬‫ـﺮ‬ ‫م‬ ‫ـ�‬
‫َ ِ َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ﺐ ﺑ ِﻦ لﺆى‪ ،‬أﻧ ِﻘﺬوا أ�ﻔﺴ‬ ‫ﻛﻌ ِ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َّ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ُْ َ ُ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫َ ْ ُ َ ُ ْ َ َّ َ َ َ ْ َ َ‬
‫ـ�‬ ‫ـﺎر؛ ﻳـﺎ ﺑ ِ‬ ‫ﺎف‪ ،‬أﻧ ِﻘﺬوا أ�ﻔﺴـ� َﻢ ِﻣـﻦ َاﻨﻟ ِ‬ ‫ﺎر؛ ﻳﺎ ﺑ ِ� �ﺒ ِﺪ ﻣﻨ ٍ‬ ‫�ﻢ ِﻣﻦ َاﻨﻟ ِ‬ ‫أ�ﻔﺴ‬
‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬
‫َﻫﺎﺷﻢ‪ ،‬أﻧﻘﺬوا أ�ﻔ َﺴ� ْﻢ ِﻣ َﻦ اﻨﻟَّﺎر؛ ﻳَﺎ ﺑَ� �ﺒﺪ ال ُﻤ َّﻄﻠﺐ‪ ،‬أﻧﻘﺬوا أ�ﻔ َﺴ� ْﻢ ِﻣ َ‬
‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬
‫ـﻦ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ٍ ِ‬
‫ا� َﺷيْﺌًﺎ َ� ْ َ‬ ‫ْ ُ َ ُ ْ َ َّ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِّ‬ ‫َ َّ َ‬ ‫َْ َ‬ ‫َ‬
‫َّ َ َ َ ُ ْ‬
‫�‬ ‫ﺎر؛ ﻓ ِﺈ� ﻻ أم ِﻠﻚ ﻟ�ﻢ ِﻣﻦ ِ‬ ‫ﺎﻃﻤﺔ‪ ،‬أ َﻧ ِﻘ ِﺬى �ﻔﺴ ِﻚ ِﻣﻦ اﻨﻟ ِ‬ ‫ﺎر؛ ﻳﺎ ﻓ ِ‬ ‫َاﻨﻟ ِ‬
‫َ‬ ‫ُّ‬ ‫َّ َ ُ‬
‫ﻤﺣﺎ َﺳﺄﺑُﻠ َﻬﺎ ﺑِﺒَﻼل ِ َﻬﺎ«‪] .‬رواﯾﺖ ﻣﺴﻠﻢ[‬ ‫� ْﻢ َر ِ ً‬ ‫أن ﻟ‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ای ﻓﺮزﻧﺪان ﻋﺒﺪ ﺷﻤﺲ و ای ﻓﺮزﻧﺪان ﮐﻌﺐ ﺑﻦ ﻟﺆی! ﺧﻮدﺗـﺎن را‬
‫از آﺗﺶ ﻧﺠﺎت دھﯿﺪ؛ ای ﻓﺮزﻧﺪان ﻣﺮه ﺑـﻦ ﮐﻌـﺐ! ﺧﻮدﺗـﺎن را از آﺗـﺶ ﻧﺠـﺎت‬
‫دھﯿﺪ؛ ای ﻓﺮزﻧﺪان ﻋﺒﺪﻣﻨﺎف! ﺧﻮدﺗﺎن را از آﺗﺶ ﻧﺠـﺎت دھﯿـﺪ؛ ای ﻓﺮزﻧـﺪان‬
‫ھﺎﺷﻢ! ﺧﻮدﺗﺎن را از آﺗﺶ ﻧﺠﺎت دھﯿﺪ؛ ای ﻓﺮزﻧﺪان ﻋﺒﺪاﻟﻤﻄﻠﺐ! ﺧﻮدﺗﺎن را از‬
‫آﺗﺶ ﻧﺠﺎت دھﯿﺪ؛ ای ﻓﺎﻃﻤﻪ! ﺧﻮدت را از آﺗﺶ ﺟﮫﻨﻢ ﻧﺠﺎت ﺑﺪه؛ زﯾﺮا ﻣﻦ در‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﺪا ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﻢ ھﯿﭻ ﮐﺎری ﺑﺮای ﺷﻤﺎ اﻧﺠﺎم دھﻢ ﻣﮕـﺮ اﯾﻦﮐـﻪ ﯾـﮏ ﺣـﻖ‬
 ‫‪١٧‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫ﺧﻮﺷﺎوﻧﺪی دارﯾﺪ ﮐﻪ ﺗﺎ ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑـﺎﻗﯽ اﺳـﺖ‪ ،‬ـ ﯾﻌﻨـﯽ در دﻧﯿـﺎ ـ آن را ادا‬

‫ﻣﯽﮐﻨﻢ«‪.‬‬
‫ﺷﻤﺎ ﻣﺸﺎھﺪه ﻣﯽﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﺤﺒﻮب ﻣﺎ از دﻋﻮت ﻋﻤﻮﯾﺶ اﺑﻮﻃﺎﻟـﺐ ﺧﺴـﺘﻪ‬
‫ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺑﻠﮑﻪ او را دﻋﻮت داد‪ ،‬ﺗﺎ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ھﻨﮕﺎم اﺣﺘﻀﺎر اﺑﻮﻃﺎﻟﺐ ﻧﺰد او رﻓـﺖ و‬
‫دﯾﺪ ﮐﻪ اﺑﻮﺟﮫﻞ و ﻋﺒﺪاﻟﻠﻪ ﺑﻦ اﺑﯽ اﻣﯿﻪ آﻧﺠﺎ ﻧﺸﺴـﺘﻪاﻧـﺪ؛ آﻧﮕـﺎه ﺑـﻪ ﻋﻤـﻮﯾﺶ‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻋﻤﻮ ﺟﺎن! ﺑﮕﻮ‪ :‬ﻻ اﻟﻪ اﻻ اﷲ؛ ﯾﮏ ﮐﻠﻤﻪ‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻧﯿﺴﺖ؛ ﺑـﻪ وﺳـﯿﻠﻪ آن‬
‫ﻧﺰد ﺧﺪاوﻧﺪ از ﺗﻮ دﻓﺎع ﺧﻮاھﻢ ﮐﺮد«‪ .‬اﺑﻮﺟﮫﻞ و ﻋﺒﺪاﻟﻠﻪ ﺑﻦ اﺑﯽ اﻣﯿـﻪ ﮔﻔﺘﻨـﺪ‪:‬‬
‫ای اﺑﻮﻃﺎﻟﺐ! آﯾﺎ از دﯾﻦ ﻋﺒﺪاﻟﻤﻄﻠﺐ روﯾﮕﺮداﻧﯽ ﻣﯽﮐﻨﯽ و آﻧﻘﺪر ﺑﺎ او ﺻـﺤﺒﺖ‬
‫ﮐﺮدﻧﺪ ﺗﺎ اﯾﻦﮐﻪ آﺧﺮﯾﻦ ﮐﻠﻤﻪ ای ﮐﻪ ﺑﺮ زﺑﺎن آورد‪ ،‬اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑـﺮ دﯾـﻦ‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﻤﻄﻠﺐ‪.‬‬
‫ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﻊ ﻧﺸﻮم‪ ،‬ﺑﺮاﯾﺖ اﺳﺘﻐﻔﺎر ﺧﻮاھﻢ‬
‫َ َ َ َّ ّ َ َّ َ َ َ ُ ٓ ْ َ َ ۡ َ ۡ ُ ْ‬
‫� وٱ�ِين ءامنوا أن �ستغ ِفروا‬ ‫ﮐﺮد«‪ .‬آﻧﮕﺎه اﯾﻦ آﯾﻪ ﻧﺎزل ﺷﺪ‪﴿ :‬ما �ن ل ِلن ِ ِ‬
‫�ٰ ُ‬‫� ل َ ُه ۡم َ� َّ� ُه ۡم أَ ۡص َ‬ ‫ْ ُ‬ ‫َ َ‬
‫ِ� َول ۡو َ�نُ ٓوا أ ْو ِ� قُ ۡر َ ٰ‬
‫� ِم ۢن َ� ۡع ِد َما تَبَ َّ َ‬ ‫��‬
‫ُۡ ۡ‬
‫ب‬ ‫ل ِلم ِ‬
‫حي ِم‪] ﴾١١٣‬اﻟﺘﻮﺑﺔ‪.[١١٣ :‬‬
‫� ِ‬‫ٱ َۡ‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ و ﻣﺆﻣﻨﯿﻦ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺮای ﻣﺸﺮﮐﯿﻦ ﻃﻠﺐ ﻣﻐﻔـﺮت‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ ﺧﻮﯾﺸﺎوﻧﺪاﻧﺸﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از اﯾﻦﮐﻪ ﺑـﺮای آﻧـﺎن روﺷـﻦ ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ آﻧﺎن ﺟﮫﻨﻤﯽ اﻧﺪ«‪.‬‬
‫َ‬
‫ك َ� َ� ۡهدِي َم ۡن أ ۡح َب ۡب َ‬
‫َّ َ‬
‫ت﴾ ]اﻟﻘﺼﺺ‪.[٥٦:‬‬ ‫اﯾﻦ آﯾﻪ ﻧﯿﺰ ﻧﺎزل ﺷﺪ‪﴿ :‬إِن‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ھﺮﮐﻪ را ﺗﻮ ﺑﺨﻮاھﯽ‪ ،‬ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﯽ ھـﺪاﯾﺖ ﮐﻨـﯽ«‪] .‬رواﯾـﺖ ﺑﺨـﺎری‪،‬‬
‫ﻣﺴﻠﻢ و اﺣﻤﺪ[‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪١٨‬‬

‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص در ﺧﺎﻧﻪاش‬

‫ﺧﺎﻧﻪ ھﺮ ﻓﺮد‪ ،‬ﻣﻠـﮏ ﺣﻘﯿﻘـﯽ اوﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺧـﻮش رﻓﺘـﺎری‪ ،‬ادب‪ ،‬ﺣﺴـﻦ‬
‫ﻣﻌﺎﺷﺮت و اﺻﺎﻟﺖ او‪ ،‬در آن آﺷﮑﺎر ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬او‪ ،‬در ﺧﺎﻧﻪ و ﭘﺸﺖ دﯾﻮارھـﺎ ﻗـﺮار‬
‫دارد و ھﯿﭽﮑﺲ او را ﻧﻤﯽﺑﯿﻨﺪ و ﺑﺎ ﺧﺎدم و ھﻤﺴﺮش ﺑﺪون ھﯿﭽﮕﻮﻧﻪ ﺗﮑﻠﻒ و‬
‫ﺗﻌﺎرﻓﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﺮﺷﺖ اﺻﻠﯽ ﺧﻮد رﻓﺘﺎر ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬او اﯾـﻦ روﯾـﻪ را در ﺣـﺎﻟﯽ‬
‫دارد ﮐﻪ ھﻤﻪ ﮐﺎره اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻪ اﺳﺖ و ﺗﻤﺎم زﯾﺮدﺳﺘﺎﻧﺶ اﻓﺮاد ﺿﻌﯿﻔﯽ ھﺴـﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫اﮐﻨﻮن رھﺒﺮ و ﻣﻌﻠﻢ اﯾﻦ اﻣﺖ را ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد ﺟﺎﯾﮕﺎه و ﻣﻨﺰﻟﺖ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﮐﻪ‬
‫از آن ﺑﺮﺧــﻮردار اﺳــﺖ‪ ،‬در ﺧﺎﻧــﻪاش ﭼﮕﻮﻧــﻪ رﻓﺘــﺎر ﻣــﯽﮐﻨــﺪ‪ .‬از ﻋﺎﯾﺸــﻪ‬
‫ﺻﺪﯾﻘﻪل ﭘﺮﺳﯿﺪﻧﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﻟﻠﻪص در ﺧﺎﻧﻪ ﭼﻪ ﮐﺎر ﻣﯽﮐﺮد؟ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﺸﺮی‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﯾﺮ اﻓﺮاد ﺑﺸﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻟﺒﺎﺳﺶ را ﻣﯽدوﺧﺖ‪ ،‬ﮔﻮﺳﻔﻨﺪاﻧﺶ را ﻣﯽدوﺷﯿﺪ و‬
‫ﺧﻮدش ﮐﺎرھﺎﯾﺶ را اﻧﺠﺎم ﻣﯽداد‪] .‬رواﯾﺖ اﺣﻤﺪ و ﺗﺮﻣﺬی[‬
‫او ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﻮﺿﻊ و ﻓﺮوﺗﻨﯽ ﺑﻮد؛ ﺗﮑﺒﺮ ﻧﻤﯽﮐﺮد‪ ،‬ﺑﻪ دﯾﮕﺮان دﺳـﺘﻮر ﻧﻤـﯽداد‬
‫ﮐﻪ ﮐﺎرھﺎﯾﺶ را اﻧﺠﺎم دھﻨﺪ و در ﮐﺎرھﺎی ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺸـﺎرﮐﺖ ﻣـﯽﻧﻤـﻮد و ﮐﻤـﮏ‬
‫ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺮای ﺧﺎﻧﻮادهاش ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺸﺎھﺪه ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ھﻤﻪ اﯾﻦ ﮐﺎرھﺎ را ﺑﺮﮔﺰﯾـﺪه‬
‫ﻓﺮزﻧﺪان آدم اﻧﺠـﺎم ﻣـﯽدھـﺪ‪ .‬ﺑﻠـﻪ! در ﺧﺎﻧـﻪای ﮐـﻪ ﻧـﻮر اﯾـﻦ دﯾـﻦ از آﻧﺠـﺎ‬
‫ﻧﻮراﻓﺸﺎﻧﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺘﯽ آن ﻣﻘـﺪار ﺧـﻮراﮐﯽ ھـﻢ وﺟـﻮد ﻧـﺪارد ﮐـﻪ رﺳـﻮل‬
‫اﮐﺮمص را ﺳﯿﺮ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻌﻤﺎن ﺑﻦ ﺑﺸﯿﺮس ﮐﻪ درﺑﺎره ﻧﺒﯽ اﮐـﺮمص ﺳـﺨﻦ ﻣـﯽﮔﻔـﺖ‪ ،‬ﻓﺮﻣـﻮد‪:‬‬
‫»ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺷﻤﺎ را در ﺣﺎﻟﯽ دﯾﺪم ﮐﻪ ﺧﺮﻣﺎی ﺧﺸﮑﯽ ھﻢ ﻧﻤﯽﯾﺎﻓﺖ ﮐﻪ ﺷـﮑﻤﺶ‬
‫را ﺳﯿﺮ ﮐﻨﺪ«‪] .‬رواﯾﺖ ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ﻋﺎﯾﺸﻪل ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬ﻣﺎ اھﻞ ﺑﯿﺖ ﻣﺤﻤـﺪص ﯾـﮏ ﻣـﺎه آﺗـﺶ روﺷـﻦ‬
‫ﻧﻤﯽﮐﺮدﯾﻢ؛ ﻏﺬای ﻣﺎ‪ ،‬آب و ﺧﺮﻣﺎ ﺑﻮد«‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری[‬
 ‫‪١٩‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ ھﯿﭻ ﭼﯿﺰ‪ ،‬ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص را از ﻋﺒﺎدت ﺑـﺎز ﻧﻤـﯽداﺷـﺖ؛ ھﺮﮔـﺎه‬

‫ﻧﺪای )ﺣﻲ ﻋﲆ اﻟﺼﻼة وﺣﻲ ﻋـﲆ اﻟﻔـﻼح( را ﻣـﯽﺷـﻨﯿﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺳـﺮﻋﺖ اﺟﺎﺑـﺖ‬
‫ﻣﯽﮐﺮد و دﻧﯿﺎ را ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻣﯽﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬
‫اﺳﻮد ﺑﻦ ﯾﺰﯾﺪ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬از ﻋﺎﯾﺸﻪ ﭘﺮﺳﯿﺪم‪ :‬ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص در ﺧﺎﻧـﻪ ﭼﮑـﺎر‬
‫ﻣﯽﮐﺮد؟ ﮔﻔﺖ‪» :‬در ﺧﺪﻣﺖ ﺧﺎﻧﻮادهاش ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﯾﻦﮐﻪ ﺻـﺪای اذان را‬
‫ﻣﯽﺷﻨﯿﺪ‪ ،‬ﺑﯿﺮون ﻣﯽرﻓﺖ«‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری[‬
‫درﺑﺎره ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﻧﻘﻞ ﻧﺸﺪه ﮐﻪ ﯾﮑـﯽ از ﻧﻤﺎزھـﺎی ﻓـﺮض را در ﺧﺎﻧـﻪ‬
‫ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻣﮕﺮ ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺷﺪ و ﺗﺐ او ﺷﺪت ﮔﺮﻓـﺖ و ﻧﺘﻮاﻧﺴـﺖ از‬
‫ﺧﺎﻧﻪ ﺑﯿﺮون ﺑﺮود و آن ھﻢ در ﺑﯿﻤﺎری وﻓﺎﺗﺶ ﺑﻮد‪.‬‬
‫رﺳﻮل ﺧﺪاص ﺑﺎ وﺟﻮد ﻣﮫﺮﺑﺎﻧﯽ و ﺷﻔﻘﺘﯽ ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻣﺘﺶ داﺷﺖ‪ ،‬درﺑﺎره‬
‫ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ را ﺗﺮک ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻟﻔﺎظ ﺗﻨﺪی ﺑﻪ ﮐـﺎر ﺑـﺮد و ﻓﺮﻣـﻮد‪:‬‬
‫ُ َْ‬ ‫ً‬
‫آم َﺮ َر ُﺟﻼ َ�ﻴُ َﺼ ِّ َ‬
‫ﺎم ُ� َّﻢ ُ‬
‫ﻼة َ�ﺘُ َﻘ َ‬‫َّ َ‬ ‫ََ ْ َ َ ْ ُ َ ْ ُ‬
‫ﺎس � َّﻢ أ� َﻄ ِﻠ َﻖ َﻣ ِﻰﻌ‬
‫� ِﺑﺎﻨﻟَّ ِ‬ ‫»ﻟﻘﺪ ﻫﻤﻤﺖ أن آم َﺮ ِﺑﺎلﺼ ِ‬
‫َ َ ْ َ َ ْ َ ُ َ َّ َ َ َ ُ َ َ‬
‫الﺼـﻼة ﻓـﺄ َﺣ ِّﺮق َﻋﻠـﻴْ ِﻬ ْﻢ‬ ‫ـﺐ إِﻰﻟ ﻗـﻮمٍ ﻻ �ﺸـﻬﺪون‬ ‫ﺑﺮ َﺟ َ َ ُ ْ ُ َ ٌ ْ َ َ‬
‫ﺎل ﻣﻌﻬﻢ ﺣﺰم ِﻣﻦ ﺣﻄ ٍ‬ ‫ِِ ٍ‬
‫َ‬
‫ُ�ﻴُﻮ� ُﻬ ْﻢ«‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ دﺳﺘﻮر دھﻢ ﺗﺎ ﻧﻤﺎز‪ ،‬اﻗﺎﻣﻪ ﮔﺮدد‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻣـﺮدی‬
‫دﺳﺘﻮر دھﻢ ﺗﺎ ﺑﺮای ﻣﺮدم اﻣﺎﻣﺖ دھﺪ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﮔﺮوھﯽ را ﺑﺎ دﺳﺘﻪھﺎی ھﯿـﺰم ﺑـﺎ‬
‫ﺧﻮد ﺑﺒﺮم و ﮐﺴﺎﻧﯽ را ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻧﻤﯽآﯾﻨـﺪ‪ ،‬ﺑـﺎ ﺧﺎﻧـﻪ ھﺎﯾﺸـﺎن آﺗـﺶ‬
‫ﺑﺰﻧﻢ«‪.‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ ﺣﺪﯾﺚ ﻓـﻮق اھﻤﯿـﺖ ﻧﻤـﺎز ﺟﻤﺎﻋـﺖ را ﻣـﯽرﺳـﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫َ َ َ َّ‬ ‫َ ْ َ َ ِّ َ َ َ َ ْ ُ ْ َ َ‬
‫ﺐ ﻓـﻼ َﺻـﻼة ُﻪﻟ إِﻻ‬ ‫�‬
‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻣﻦ ﺳ ِﻤﻊ اﻨﻟﺪاء ﻓﻠﻢ ِ‬
‫ْ‬
‫ِﻣ ْﻦ ُﻋﺬ ٍر«‪] .‬اﺑﻦ ﻣﺎﺟﻪ و اﺑﻦ ﺣﺒﺎن[‪.‬‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٢٠‬‬

‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ھﺮ ﮐﺲ ﺻﺪای اذان را ﺑﺸﻨﻮد و اﺟﺎﺑﺖ ﻧﮑﻨـﺪ‪ ،‬ﻧﻤـﺎزش ﭘﺬﯾﺮﻓﺘـﻪ‬

‫ﻧﻤﯽﺷﻮد ﻣﮕﺮ اﯾﻦﮐﻪ ﻋﺬری داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ«‪.‬‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﯾﺎدآوری اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻠﻤﺎ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺗﺮس و ﺑﯿﻤﺎری را ﻋﺬر داﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻨﮏ ﮐﺠﺎ ھﺴﺘﻨﺪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﮐﻨﺎر ھﻤﺴﺮاﻧﺸﺎن‪ ،‬ﻧﻤﺎز ﻣﯽﺧﻮاﻧﻨﺪ و ﻣﺴﺎﺟﺪ‬
‫ﺧﺪا را ﺗﺮک ﮐﺮده اﻧﺪ؟ آﯾﺎ آنھﺎ ﻣﻌﺬورﻧﺪ؟!‪.‬‬

‫ﺳﯿﺮت و ﺻﻮرت ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص‬

‫ﺣﺮﮐﺎت و ﺳﮑﻨﺎت ھﺮ ﺷﺨﺺ‪ ،‬دﻟﯿﻞ ﻣﯿﺰان ﻋﻘﻞ و ﮐﻠﯿﺪ ﻗﻠﺒﺶ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ام اﻟﻤﺆﻣﻨﯿﻦ ﻋﺎﯾﺸﻪل دﺧﺘﺮ اﺑﻮﺑﮑﺮ ﺻﺪﯾﻖس ﺑﮫﺘﺮﯾﻦ ﺷﺨﺼﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫اﺧﻼق ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص را ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ و آنﺣﻀﺮتص را دﻗﯿﻘﺘﺮ از دﯾﮕﺮان‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾـﺪ؛ ﭼﺮاﮐـﻪ او در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖھـﺎ و ﺣﺎﻟﺖھـﺎی ﻣﺨﺘﻠـﻒ از ﻗﺒﯿـﻞ‬
‫ﺧﻮاب‪ ،‬ﺑﯿﺪاری‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎری‪ ،‬ﺻﺤﺖ‪ ،‬ﺧﻮﺷﯽ و ﺧﺸـﻢ رﺳـﻮل ﺧـﺪاص در ﮐﻨـﺎر‬
‫اﯾﺸﺎن ﺑﻮد‪.‬‬
‫ً َ َ‬ ‫َ‬ ‫َّ‬ ‫ُ‬ ‫ْ َ ُ ْ َُ‬ ‫َ‬
‫ﺎﺣﺸـﺎ وﻻ‬ ‫ام اﻟﻤﻮﻣﻨﯿﻦ ﻋﺎﯾﺸﻪل ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬لﻢ ﻳ�ﻦ رﺳﻮل الﻠ ِﻬـﺺ ﻓ ِ‬
‫ْ َُْ‬ ‫َّ ِّ َ َ ْ َ َ َ‬ ‫َْ َ َ َ ُْ‬ ‫ُ َ َ ِّ ً َ َ َ َّ ً‬
‫ـﻦ �ﻌﻔـﻮ‬ ‫�‬ ‫ـﺰى ﺑِﺎلﺴـيﺌ ِﺔ ﻣﺜﻠﻬـﺎ َوﻟ ِ‬
‫ِ‬ ‫�‬ ‫ﻻ‬ ‫و‬ ‫اق‬
‫ِ‬ ‫ـﻮ‬ ‫ﺳ‬‫اﻷ‬ ‫ﻲﻓ‬
‫ِ‬ ‫ﻣﺘﻔﺤﺸﺎ وﻻ ﺻـﺨﺎﺑﺎ‬
‫َ‬
‫َو َ� ْﺼﻔ ُﺢ«‪] .‬رواﯾﺖ اﺣﻤﺪ[‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬رﺳﻮل ﺧﺪاص ﻧﻪ اﺧﻼق ﻧﺎﺳﺰاﮔﻮﯾﯽ داﺷﺖ و ﻧﻪ ﻧﺎﺳﺰا ﻣﯽﮔﻔـﺖ‪.‬‬
‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺑﺎزارھﺎ ﺳﺮ و ﺻﺪا ﻧﻤﯽﮐﺮد و ﺑﺪی را ﺑﺎ ﺑﺪی‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ ﻧﻤﯽداد‪ .‬ﺑﻠﮑﻪ‬
‫ﻋﻔﻮ و ﮔﺬﺷﺖ ﻣﯽﻧﻤﻮد«‪.‬‬
‫اﺧﻼق ﻧﺒﯽ اﯾﻦ اﻣﺖ‪ ،‬اﯾﻦ ﻧﻌﻤﺖ ﺑﺰرگ اﻟﮫﯽ را ﻧﻮهاش ﺣﺴﯿﻦس ﺑﺮای ﻣـﺎ‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣـﯽﮐﻨـﺪ‪ .‬وی ﻣﯽﮔﻮﯾـﺪ‪ :‬از ﭘـﺪرم درﺑـﺎره رﻓﺘـﺎر ﻧﺒـﯽ اﮐـﺮمص ﺑـﺎ‬
‫دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﭘﺮﺳﯿﺪم‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪاص ھﻤﯿﺸﻪ ﺷﺎداب ﺑﻮد؛ اﺧﻼق ﻧﺮﻣـﯽ‬
 ‫‪٢١‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫داﺷﺖ‪ ،‬ﻣﺘﻮاﺿﻊ و ﻓﺮوﺗﻦ ﺑﻮد؛ ﻓﺮد ﺧﺸﻨﯽ ﻧﺒﻮد ﮐﻪ ﺳﺮ و ﺻﺪا راه ﺑﯿﻨﺪازد و ﯾـﺎ‬
‫ﺑﻪ ﺷﺪت ﻣﺘﻨﻔﺮ ﺷﻮد؛ ﺑﻠﮑﻪ اﮔﺮ ﺑﻪ ﺧﻮردن ﭼﯿﺰی ﺗﻤﺎﯾﻞ ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﺑـﺪون اﻋـﻼم‬
‫ﺗﻨﻔﺮ‪ ،‬ﻧﻤﯽﺧﻮرد‪ .‬ﻓﺮدی ﮐﻪ ﻧﺰد او ﻣـﯽآﻣـﺪ‪ ،‬ﻧﺎاﻣﯿـﺪ ﺑﺮﻧﻤـﯽ ﮔﺸـﺖ و ﻣﺘﻀـﺮر‬
‫ﻧﻤﯽﺷﺪ‪ .‬از ﺳﻪ ﭼﯿﺰ‪ ،‬ﻧﻔﺴﺶ را آزاد ﮐﺮده ﺑﻮد‪ :‬رﯾﺎ‪ ،‬ﺣﺮف زدن زﯾﺎد و ﮐﺎرھـﺎی‬
‫ﺑﯿﮫﻮده؛ ﻣﺮدم را ھﻢ از ﺳﻪ ﭼﯿﺰ آزاد ﮐﺮده ﺑﻮد‪ :‬ھﯿﭽﮑﺲ را ﻣﺬﻣﺖ ﻧﻤﯽﮐـﺮد‪،‬‬
‫ﻋﯿﺒﺶ را ﺑﯿﺎن ﻧﻤﯽﻧﻤﻮد و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آﺑﺮوﯾﺶ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺗﻨﮫﺎ درﺑﺎره ﭼﯿـﺰی ﺳـﺨﻦ‬
‫ﻣﯽﮔﻔﺖ ﮐﻪ اﻣﯿﺪ ﺛﻮاب داﺷﺖ‪ .‬ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺳﺨﻦ ﻣﯽﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺣﺎﺿﺮان‪ ،‬ﺳـﮑﻮت‬
‫ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ ﻃﻮرﯾﮑﻪ ﮔﻮﯾﺎ ﺑﺮ ﺳﺮﺷﺎن ﭘﺮﻧﺪهای ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳـﺖ و ﭼـﻮن او ﺳـﮑﻮت‬
‫ﻣﯽﻧﻤﻮد‪ ،‬آﻧﺎن‪ ،‬ﺻﺤﺒﺖ ﻣﯽﻧﻤﻮدﻧﺪ؛ ﺻﺤﺎﺑﻪ ﻧﺰد وی ﺟﺮ و ﺑﺤـﺚ ﻧﻤـﯽﮐﺮدﻧـﺪ؛‬
‫اﮔﺮ ﮐﺴﯽ ﻧﺰد وی ﺳﺨﻦ ﻣﯽﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺑﻘﯿﻪ ﺳﮑﻮت ﻣﯽﻧﻤﻮدﻧﺪ ﺗـﺎ ﺳـﺨﻨﺶ ﭘﺎﯾـﺎن‬
‫ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬از آﻧﭽﻪ ﮐﻪ آﻧﺎن ﻣﯽﺧﻨﺪﯾﺪﻧﺪ‪ ،‬آنﺣﻀﺮتص ﻧﯿـﺰ ﻣـﯽﺧﻨﺪﯾـﺪ؛ از آﻧﭽـﻪ‬
‫آﻧﺎن‪ ،‬ﺗﻌﺠﺐ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬او ﻧﯿﺰ ﺗﻌﺠﺐ ﻣﯽﮐﺮد و اﮔﺮ ﻓﺮد ﺑﯿﮕﺎﻧﻪای ﺑـﺎ ﺧﺸـﻮﻧﺖ‬
‫ﺳﺨﻦ ﻣﯽﮔﻔﺖ و ﯾﺎ ﻣﻄﻠﺒﯽ را آﻧﭽﻨﺎن ﻣﯽﭘﺮﺳﯿﺪ ﮐـﻪ ﺻـﺤﺎﺑﻪ ﻗﺼـﺪ ﺗﻨﺒﯿـﻪ آن‬
‫ﺷﺨﺺ را ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬او‪ ،‬ﺻﺒﺮ ﭘﯿﺸﻪ ﻣﯽﻧﻤﻮد و ﻣﯽﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ھﺮﮔﺎه ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪی را‬
‫دﯾﺪﯾﺪ‪ ،‬ﺑﻪ او ﮐﻤﮏ ﮐﻨﯿﺪ«‪.‬‬
‫ﺑﻪ ارزشھﺎی اﺧﻼﻗﯽ و ﺧﺼﻠﺖھﺎی ﭘـﺎک ﻧﺒـﯽ اﯾـﻦ اﻣـﺖ ﯾﮑـﯽ ﭘـﺲ از‬
‫دﯾﮕﺮی ﻓﮑﺮ ﮐﻨﯿﺪ و ﺑﻪ ﮔﻮشھﺎی از آنھـﺎ ﻋﻤـﻞ ﻧﻤﺎﯾﯿـﺪ و ﺳـﻌﯽ ﮐﻨﯿـﺪ ﮐـﻪ‬
‫ﺑﮫﺮهای از آنھﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ؛ زﯾﺮا ﺧﯿﺮ و ﻧﯿﮑﯽ ﻓﺮاواﻧﯽ در آنھﺎ ﻧﮫﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﯾﮑﯽ از ﻋﺎداﺗﺶ‪ ،‬اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ اﻃﺮاﻓﯿﺎﻧﺶ اﻣﻮر دﯾﻨﯽ را آﻣﻮزش ﻣـﯽداد؛‬
‫َّ ًّ‬
‫ا� ﻧِـﺪا‬
‫ْ ُ‬ ‫َ ْ َ َ ََْ َ ْ ُ‬
‫ون ِ‬‫ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ در ﯾﮑﯽ از ﺟﻠﺴﺎﺗﺶ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻣﻦ ﻣﺎت وﻫﻮ ﻳـﺪﻋﻮ ِﻣـﻦ د ِ‬
‫َد َﺧ َﻞ اﻨﻟَّ َ‬
‫ﺎر«‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری[‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ھﺮ ﮐﺲ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﺑﻤﯿﺮد ﮐﻪ ﮐﺴﯽ ﺟﺰ ﺧﺪاوﻧﺪ را ﺻـﺪا ﻣـﯽزﻧـﺪ‪،‬‬
‫وارد آﺗﺶ ﻣﯽﺷﻮد«‪.‬‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٢٢‬‬
‫َ ُْ َ‬ ‫َ‬ ‫ُْ ْ َ ْ َ َ ُْ ْ ُ َ ْ َ‬
‫ـﺎﺟ ُﺮ‬ ‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬الﻤﺴ ِﻠ ُﻢ ﻣﻦ ﺳ ِﻠﻢ الﻤﺴ ِﻠﻤﻮن ِﻣﻦ لِﺴﺎﻧِ ِﻪ َو� ِ‬
‫ـﺪهِ والﻤﻬ ِ‬
‫َ ْ َ َ َ َ َ َ َّ ُ ْ‬
‫ا� َ�ﻨ ُﻪ«‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬ ‫ﻣﻦ ﻫﺠﺮ ﻣﺎ ��‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ﻣﺴﻠﻤﺎن ـ ﺣﻘﯿﻘﯽ ـ ﮐﺴﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن‪ ،‬از دﺳﺖ و زﺑـﺎﻧﺶ‬
‫ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ و ﻣﮫﺎﺟﺮ ﺣﻘﯿﻘﯽ ﮐﺴﯽ اﺳﺖ ﮐـﻪ آﻧﭽـﻪ را ﺧﺪاوﻧـﺪ‪ ،‬ﻧﮫـﯽ ﮐـﺮده‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺮک ﮐﻨﺪ«‪.‬‬
‫ْ‬
‫ﺎم ﻳَ ْﻮ َم اﻟﻘﻴَ َ‬
‫اﺘﻟ ِّ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫اﻟﻈﻠﻢ إﻰﻟ ال َﻤ َﺴﺎﺟ ِﺪ ﺑﺎﻨﻟُّﻮر َّ‬‫ُّ‬ ‫ْ‬
‫و ﻓﺮﻣﻮد‪ِّ َ �» :‬ﺮﺸ ال َﻤ َّﺸﺎ� َ‬
‫ﺎﻣ ِﺔ«‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫� ِﻰﻓ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫]رواﯾﺖ ﺗﺮﻣﺬی[‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ﮐﺴﺎﻧﯽ را ﮐﻪ در ﺗﺎرﯾﮑﯽھﺎ ﺑﻪ ﺳﻮی ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻣـﯽروﻧـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻧـﻮری‬
‫ﮐﺎﻣﻞ در روز ﻗﯿﺎﻣﺖ ﺑﺸﺎرت ﺑﺪه«‪.‬‬
‫ُ ْ َ َ ُ‬‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ُْ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ ُ ُْ ْ َ َْ‬
‫� ْﻢ«‪] .‬رواﯾﺖ‬ ‫� ﺑِﺄم َﻮا ِﻟ� ْﻢ َوأ�ﻔ ِﺴ�ﻢ وأل ِﺴن ِﺘ‬‫ﺮﺸ ِ�‬
‫و ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺟﺎ ِﻫﺪوا الﻤ ِ‬
‫اﺑﻮداود[‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ﺑﺎ ﻣﺎل و ﺟﺎن و زﺑﺎن ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺸﺮﮐﯿﻦ ﻣﺒﺎرزه ﮐﻨﯿﺪ«‪.‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫و ﻧﯿﺰ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬إ َّن اﻟْ َﻌﺒْ َﺪ َﻴﻟَﺘَ َﻠﻜَّ ُﻢ ﺑﺎﻟْ َ َ َ ُ َ ِّ ُ َ َ ُّ َ‬
‫ﺎر أ ْ� َﻌﺪ‬ ‫َّ‬
‫ﻠﻜﻤ ِﺔ‪ ،‬ﻣﺎ ﻳتﻦﺒ ِ�ﻴﻬﺎ‪ ،‬ﻳ ِﺰل ِﺑﻬﺎ ِﻰﻓ اﻨﻟ ِ‬
‫ِ ِ‬ ‫ِ‬
‫َ َْ ْ‬ ‫َ ََْ َْ ْ‬
‫ﺮﺸ ِق والﻤﻐ ِﺮ ِب«‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬ ‫ﻣﺎ �� الﻤ ِ‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ﺑﻨﺪه ﺑﺪون ﻓﮑﺮ و اﻧﺪﯾﺸﻪ‪ ،‬ﺳﺨﻨﯽ ﺑـﻪ زﺑـﺎن ﻣـﯽآورد و آن ﺳـﺨﻦ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ در ﻋﻤﻘﯽ دورﺗﺮ از ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺸﺮق و ﻣﻐﺮب در آﺗـﺶ ﺳـﻘﻮط‬
‫ﮐﻨﺪ«‪.‬‬
‫ُ‬
‫ِّ َ ْ ْ َ ْ َ َّ ً َ َّ َ ُ ْ ُ َ ْ َ ً‬
‫ﻤﺣﺔ«‪] .‬رواﯾﺖ ﻣﺴﻠﻢ[‪.‬‬ ‫» ِإ� لﻢ أ�ﻌﺚ ﻟﻌﺎﻧﺎ و ِ��ﻤﺎ ﺑ ِﻌﺜﺖ ر‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ﻣﻦ ﻣﺒﻌﻮث ﻧﺸﺪه ام ﺗـﺎ ﻣـﺮدم را ﻧﻔـﺮﯾﻦ ﮐـﻨﻢ؛ ﺑﻠﮑـﻪ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان‬
‫رﺣﻤﺖ ﺑﺮای ﻣﺮدم ﻣﺒﻌﻮث ﺷﺪه ام«‪.‬‬
‫َ‬
‫و� ﻛ َﻤـﺎ‬ ‫َ ُْ ُ‬
‫ﻋﻤﺮ ﺑﻦ ﺧﻄﺎبس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬رﺳـﻮل اﻟﻠـﻪص ﻓﺮﻣـﻮد‪» :‬ﻻ �ﻄـﺮ ِ‬
‫أَ ْﻃ َﺮت اﻨﻟَّ َﺼ َ‬
‫ﺎرى ْا� َﻦ َم ْﺮ َ� َﻢ«‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬ ‫ِ‬
 ‫‪٢٣‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬در ﺗﻌﺮﯾﻒ و ﺗﻤﺠﯿﺪ ﻣﻦ اﻓﺮاط ﻧﮑﻨﯿﺪ‪ ،‬آﻧﻄـﻮر ﮐـﻪ ﻧﺼـﺎری درﺑـﺎره‬
‫ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﺮﯾﻢ ـ ﻋﯿﺴﯽ ـ اﻓﺮاط ﮐﺮدﻧﺪ«‪.‬‬
‫ﺟﻨﺪب ﺑﻦ ﻋﺒﺪاﻟﻠﻪس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﺷﻨﯿﺪم ﮐﻪ ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﭘﻨﺞ روز ﻗﺒﻞ از‬
‫ْ ُ ْ َ ٌ َ َّ َّ َ َ َ َ‬ ‫ِّ َ ْ َ ُ َ َّ َ ْ ُ َ‬
‫ا� � َﻌﺎﻰﻟ ﻗ ِﺪ‬ ‫ا� أن ﻳَ�ﻮن ِﻰﻟ ِﻣﻨ�ﻢ ﺧ ِﻠﻴﻞ؛ ﻓ ِﺈن‬ ‫وﻓﺎﺗﺶ ﻓﺮﻣﻮد‪ِ » :‬إ� أﺑﺮأ ِإﻰﻟ ِ‬
‫ً‬ ‫َ‬ ‫ُ‬
‫ْ َّ‬ ‫َّ َ َ َ ً َ َ َّ َ َ ْ َ َ َ ً َ َ ْ ُ ْ ُ ُ َّ ً‬
‫ـﻰﺘ ﺧ ِﻠـﻴﻼ‬ ‫اﺨﺗﺬ ِ� ﺧ َ ِﻠﻴﻼ ﻛﻤﺎ اﺨﺗﺬ ِإﺑﺮا َِﻫﻴﻢ ﺧ ِﻠﻴﻼ‪ ،‬ولﻮ ﻛﻨـﺖ ﻣﺘ ِﺨـﺬا ِﻣـﻦ أﻣ ِ‬
‫ً َ َ َّ َ ْ َ َ َ ْ َ ُ ْ َ ُ َ َّ ُ َ‬
‫ون ُ�ﺒُ َ‬ ‫َ َّ َ ْ ُ َ َ ْ َ‬
‫ـﻮر‬ ‫ـﺮ ﺧ ِﻠـﻴﻼ؛ أﻻ و ِ�ن ﻣـﻦ ﺎﻛن �ـﺒﻠ�ﻢ ﺎﻛﻧـﻮا �ﺘ ِﺨـﺬ‬ ‫َﻻﺨﺗﺬت أﺑﺎ ﺑ� ٍ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫ـﺎ� ْﻢ َ� ْ‬‫ُ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ِّ‬ ‫ُُ َ َ َ َ‬ ‫ْ‬ ‫ُ‬ ‫َ َّ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ َ ْ َ َ َ‬
‫ـﻦ ذلِـﻚ«‪.‬‬ ‫ﺎﺟﺪ؛ إِ� أ� َﻬ‬
‫ﺎﺟﺪ‪ ،‬أﻻ ﻓﻼ �ﺘ ِﺨﺬوا اﻟﻘﺒﻮر مﺴ ِ‬ ‫أﻧ ِبﻴﺎﺋِ ِﻬﻢ مﺴ ِ‬
‫]رواﯾﺖ ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﺧﺪا ﭘﻨﺎه ﻣﯽﺑﺮم از اﯾﻦﮐﻪ ﮐﺴﯽ از ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دوﺳﺖ‬
‫ﺻﻤﯿﻤﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﻢ؛ زﯾﺮا ﺧﺪاوﻧﺪ ھﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐـﻪ اﺑـﺮاھﯿﻢ÷ را ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان‬
‫ﺧﻠﯿﻞ )دوﺳﺖ وﯾﮋه( اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺮد‪ ،‬ﻣﺮا ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﻠﯿـﻞ اﻧﺘﺨـﺎب ﻧﻤـﻮد‪ ،‬و‬
‫اﮔﺮ ﻣﻦ از ﻣﯿﺎن اﻣﺘﻢ ﮐﺴﯽ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دوﺳﺖ ﺻﻤﯿﻤﯽ اﻧﺘﺨـﺎب ﻣـﯽﮐـﺮدم‪،‬‬
‫اﺑﻮﺑﮑﺮ را ﺑﺮ ﻣﯽﮔﺰﯾﺪم‪ .‬آ ﮔﺎه ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ اﻣﺖھﺎی ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻗﺒﺮھﺎی ﭘﯿﺎﻣﺒﺮاﻧﺸﺎن‬
‫را ﻣﺴﺠﺪ ﻗﺮار دادﻧﺪ‪ .‬ﻣﻮاﻇﺐ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ ﻗﺒﺮھﺎ را ﻣﺴﺠﺪ ﻗﺮار ﻧﺪھﯿﺪ؛ زﯾﺮا ﻣـﻦ‪،‬‬
‫ﺷﻤﺎ را از اﯾﻦ ﮐﺎر ﻣﻨﻊ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻢ«‪.‬‬

‫دﺧﺘﺮان ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص‬

‫ﺑﻪ دﻧﯿﺎ آﻣﺪن دﺧﺘﺮ در دوران ﺟﺎھﻠﯿﺖ‪ ،‬روزی ﺳﯿﺎه و ﺗﺎرﯾـﮏ در زﻧـﺪﮔﯽ‬
‫ﭘﺪر و ﻣﺎدر و ﺣﺘﯽ زﻧﺪﮔﯽ ﺧﺎﻧﻮاده و ﻗﺒﯿﻠﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽرﻓـﺖ‪ .‬ﺗـﺎ ﺟـﺎﯾﯽ ﮐـﻪ‬
‫ﺑﺴﯿﺎری از آﻧﺎن‪ ،‬دﺧﺘﺮاﻧﺸﺎن را از ﺗﺮس ﻋﺎر و رﺳﻮاﯾﯽ‪ ،‬زﻧﺪه ﺑﻪ ﮔﻮر ﻣﯽﮐﺮدﻧـﺪ‬
‫و اﯾﻦ ﮐﺎر‪ ،‬در ﻧﮫﺎﯾﺖ وﻗﺎﺣﺖ و ﻗﺴﺎوت ﻗﻠﺐ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ؛ ﻃﻮرﯾﮑﻪ ﺷـﻔﻘﺖ‬
‫و ﻣﺤﺒﺖ‪ ،‬ھﯿﭻ ﺟﺎﯾﮕﺎھﯽ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬آنھﺎ اﯾﻦ ﺟﻨﺎﯾﺖ را ﺑـﻪ ﺷـﮑﻞھﺎی ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٢٤‬‬

‫ﻣﺮﺗﮑﺐ ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از آﻧﺎن‪ ،‬دﺧﺘﺮاﻧﺸﺎن را ﺗـﺎ ﺳـﻦ ﺷـﺶ ﺳـﺎﻟﮕﯽ زﻧـﺪه‬
‫ﻣﯽﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ؛ آﻧﮕﺎه ﺑﻪ ﻣﺎدرش ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬او را آراﯾﺶ ﮐﻦ و ﺧﻮﺷﺒﻮﯾﯽ ﺑﺰن ﺗـﺎ‬
‫او را ﻧﺰد ﺧﻮﯾﺸﺎوﻧﺪاﻧﺶ ﺑﺒﺮﯾﻢ‪ .‬ﺣﺎل آﻧﮑـﻪ از ﻗﺒـﻞ‪ ،‬در ﺑﯿﺎﺑـﺎن‪ ،‬ﭼﺎﻟـﻪای ﺣﻔـﺮ‬
‫ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ؛ ﺳﭙﺲ او را ﮐﻨﺎر آن ﭼﺎﻟﻪ ﻣﯽﺑﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ او ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬داﺧـﻞ آن‬
‫را ﻧﮕﺎه ﮐﻦ و آﻧﮕﺎه او را داﺧﻞ ﮔﻮدال ﻣﯽاﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ و ﺑﺎ ﻗﺴﺎوت ﺗﻤـﺎم‪ ،‬روﯾـﺶ‬
‫ﺧﺎک ﻣﯽرﯾﺨﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫رﺳﻮل اﻟﻠﻪص در ﻣﯿﺎن ﭼﻨﯿﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪای ﻇﮫﻮر ﮐﺮد و اﯾﻦ دﯾـﻦ ﺑـﺰرگ را‬
‫آورد ﮐﻪ ﺑﺮای ﺟﻨﺲ زن اﻋﻢ از ﻣﺎدر‪ ،‬ھﻤﺴﺮ‪ ،‬ﺧـﻮاھﺮ و ﻋﻤـﻪ اﺣﺘـﺮام ﺧﺎﺻـﯽ‬
‫ﻗﺎﯾﻞ اﺳﺖ‪ .‬رﺳﻮل ﺧﺪاص دﺧﺘﺮاﻧﺶ را ﺑﺴﯿﺎر دوﺳﺖ داﺷﺖ؛ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ھﺮﮔﺎه‬
‫ﻓﺎﻃﻤﻪل ﻧﺰدش ﻣﯽآﻣﺪ‪ ،‬ﺑـﺮاﯾﺶ ﺑﻠﻨـﺪ ﻣـﯽﺷـﺪ‪ ،‬دﺳـﺘﺶ را ﻣـﯽﮔﺮﻓـﺖ و‬
‫ﻣﯽﺑﻮﺳﯿﺪ و ﺳﺮﺟﺎﯾﺶ ﻣﯽﻧﺸﺎﻧﺪ و ھﺮﮔﺎه رﺳـﻮل اﻟﻠـﻪص ﻧـﺰد ﻓﺎﻃﻤـﻪل‪،‬‬
‫ﻣﯽرﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺮاﯾﺶ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﯽﺷﺪ‪ ،‬دﺳﺘﺶ را ﻣﯽﮔﺮﻓـﺖ و او را ﻣـﯽﺑﻮﺳـﯿﺪ و ﺳـﺮ‬
‫ﺟﺎﯾﺶ ﻣﯽﻧﺸﺎﻧﺪ‪] .‬اﺑﻮداود‪ ،‬ﺗﺮﻣﺬی و ﻧﺴﺎﺋﯽ[‬
‫ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻦﮐﻪ ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص دﺧﺘﺮاﻧﺶ را ﺑﺴﯿﺎر دوﺳﺖ داﺷﺖ و اﺣﺘﺮام‬
‫ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮای آﻧﺎن ﻗﺎﯾﻞ ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺳﻮره اﻟﻤﺴـﺪ ﻧـﺎزل‬
‫ﺷﺪ و ﻋﺘﺒﻪ و ﻋﺘﯿﺒﻪ ﻓﺮزﻧﺪان اﺑﻮﻟﮫﺐ‪ ،‬ﺑـﺎ ﺗﺤﺮﯾـﮏ ﻗـﺮﯾﺶ ﺗﮫﺪﯾـﺪ ﮐﺮدﻧـﺪ ﮐـﻪ‬
‫دﺧﺘــﺮان رﺳــﻮل اﻟﻠــﻪص‪ ،‬ﯾﻌﻨ ـﯽ ام ﮐﻠﺜــﻮم و رﻗﯿ ـﻪ را ﻃــﻼق ﻣ ـﯽدھﻨــﺪ‪،‬‬
‫آنﺣﻀﺮتص ﺻﺒﺮ ﮐﺮد و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ھﻢ دﺧﺘﺮاﻧﺶ را ﻃـﻼق دادﻧـﺪ‪ .‬وﻟـﯽ او‪،‬‬
‫اﻣﺮ دﻋﻮت را ﺗﺮک ﻧﮑﺮد؛ ﺑﻠﮑﻪ در اﻣﺮ دﯾﻦ‪ ،‬ذرهای ﺗﺰﻟﺰل ﺑﻪ ﺧﻮد راه ﻧﺪاد‪.‬‬
‫ﺑﯿﺎﯾﯿﻢ از ﻋﺎﯾﺸﻪل ﺑﺸﻨﻮﯾﻢ ﮐـﻪ رﺳـﻮل اﻟﻠـﻪص ﭼﻘـﺪر دﺧﺘـﺮاﻧﺶ را‬
‫دوﺳﺖ داﺷﺖ؛ ﻋﺎﯾﺸﻪل ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬روزی ھﻤﺴﺮان ﻧﺒـﯽ اﮐـﺮمص ﻧـﺰد او‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻓﺎﻃﻤﻪل آﻣﺪ؛ راه رﻓﺘﻦ او‪ ،‬ﺑﺎ راه رﻓﺘﻦ رﺳﻮل ﺧﺪاص ھﯿﭽﮕﻮﻧﻪ‬
‫ﺗﻔﺎوﺗﯽ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﭼﺸﻢ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐـﺮمص ﺑـﻪ ﻓﺎﻃﻤـﻪ اﻓﺘـﺎد‪ ،‬ﺑـﻪ او‬
 ‫‪٢٥‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫ﺧﻮﺷﺎﻣﺪ ﮔﻔﺖ و ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬دﺧﺘﺮم! ﺧﻮش آﻣﺪی«؛ آﻧﮕﺎه او را ﺳﻤﺖ راﺳﺖ و ﯾﺎ‬
‫ﭼﭗ ﺧﻮد ﻧﺸﺎﻧﺪ‪] .‬رواﯾﺖ ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ رﺳﻮل رﺣﻤﺖص ﺑﺮای دﯾـﺪن دﺧﺘـﺮاﻧﺶ و اﺣـﻮال ﭘﺮﺳـﯽ از‬
‫آﻧﺎن و ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼﺗﺸﺎن ﻧﺰد آﻧﺎن‪ ،‬ﻣﯽرﻓـﺖ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﮑـﻪ روزی ﻓﺎﻃﻤـﻪل ﺑـﻪ‬
‫ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص آﻣﺪ ﺗﺎ از دﺷﻮاری آﺳﯿﺎب ﮐﺮدن و ﺗﺄﺛﯿﺮ آن ﺑﺮ دﺳـﺘﺎﻧﺶ‬
‫ﺷﮑﺎﯾﺖ ﮐﻨﺪ و درﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺎدﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻧﺒـﯽ اﮐـﺮمص آﻧﺠـﺎ ﻧﺒـﻮد؛ ﻟـﺬا‬
‫ﻋﺎﯾﺸﻪل را در ﺟﺮﯾﺎن ﮔﺬاﺷﺖ؛ ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ رﺳﻮل اﻟﻠﻪص آﻣﺪ‪ ،‬ﻋﺎﯾﺸﻪ‪ ،‬او‬
‫را از آﻣﺪن ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺑﺎﺧﺒﺮ ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻠﯽ اﺑﻦ اﺑﯽ ﻃﺎﻟﺐس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﻧﺰد ﻣﺎ آﻣﺪ ﮐﻪ‬
‫ﻣﺎ ﺑﻪ رﺧﺖﺧﻮاب رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﯾﻢ؛ ﻟﺬا ﺧﻮاﺳﺘﯿﻢ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮﯾﻢ‪ ،‬وﻟﯽ آنﺣﻀﺮتص‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﻠﻨﺪ ﻧﺸﻮﯾﺪ؛ ﺳﭙﺲ آﻣﺪ و ﻣﯿﺎن ﻣﺎ ﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬ﻃﻮری ﮐﻪ ﻣﻦ‪ ،‬ﺳﺮدی‬
‫ُ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ ُ ُّ ُ‬
‫ﻗﺪمھﺎﯾﺶ را ﺑﺮ ﺳﯿﻨﻪ ام اﺣﺴﺎس ﮐﺮدم‪ .‬آﻧﮕﺎه ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬أﻻ أدﻟﻜ َﻤﺎ َﻰﻠﻋ َﻣﺎ ﻫ َﻮ‬
‫ﻜ ِّ َ‬‫َ َََُْ َ َ ُ َ َْ َ َ ُْ َ َ َ َ ُ َ َ َ‬ ‫َ ٌْ َ ُ َ ْ َ‬
‫ﺮﺒا‬ ‫ﺎﺟﻌﻜﻤﺎ‪ ،‬ﻓ‬ ‫اﺷﻜﻤﺎ أو أﺧﺬ�ﻤﺎ مﻀ ِ‬ ‫ﺧ� ﻟﻜﻤﺎ ِﻣﻦ ﺧﺎ ِدمٍ ؟ ِإذا أو�ﺘﻤﺎ ِإﻰﻟ ﻓِﺮ ِ‬
‫َ ْ َ ً َ َ َ َ َ َ ِّ َ َ َ ً َ َ َ َ َ ْ َ َ َ َ ً َ َ َ َ َ َ َ َ ْ ٌ َ ُ‬
‫� ﻟﻜ َﻤﺎ‬ ‫أر�ﻌﺎ وﺛﻼ ِ��‪ ،‬وﺳﺒﺤﺎ ﺛﻼﺛﺎ وﺛﻼ ِ��‪ ،‬واﻤﺣﺪا ﺛﻼﺛﺎ وﺛﻼ ِ��‪� ،‬ﻬﺬا ﺧ‬
‫َ‬
‫ِﻣ ْﻦ ﺧﺎ ِدمٍ «‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری[‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬آﯾﺎ ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﯽ راھﻨﻤﺎﯾﯽ ﻧﮑﻨﻢ ﮐﻪ ﺑﺮای ﺷﻤﺎ از ﺧﺎدﻣﯽ‬
‫ﺑﮫﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ؟ ھﺮﮔﺎه ﺑﻪ رﺧﺖﺧﻮاب رﻓﺘﯿﺪ‪ ،‬ﺳﯽ و ﭼﮫﺎر ﺑﺎر )اﷲ اﻛﱪ(‪ ،‬ﺳﯽ و ﺳـﻪ‬
‫ﺑﺎر )ﺳﺒﺤﺎن اﷲ( و ﺳﯽ و ﺳﻪ ﺑﺎر )اﳊﻤـﺪ ﷲ( ﺑﮕﻮﯾﯿﺪ؛ اﯾﻦ ﻋﻤﻞ‪ ،‬ﺑـﺮای ﺷـﻤﺎ از‬
‫ﺧﺎدم ﺑﮫﺘﺮ اﺳﺖ«‪.‬‬
‫ﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ در زﻣﯿﻨﻪ ﺻﺒﺮ و ﺑﺮدﺑﺎری‪ ،‬رﺳﻮل ﺧﺪاص را اﻟﮕﻮی ﺧـﻮﯾﺶ ﻗـﺮار‬
‫دھﯿﻢ‪ .‬ﭼﺮاﮐﻪ ﺟﺰ ﻓﺎﻃﻤﻪ‪ ،‬ھﻤﻪ ﭘﺴﺮان و دﺧﺘـﺮان آنﺣﻀـﺮتص در ﺣﯿـﺎت‬
‫ﻣﺒﺎرﮐﺶ ﻓﻮت ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل‪ ،‬رﺳﻮل ﺧﺪاص ﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﺮ و ﺻﻮرﺗﺶ زد‪ ،‬ﻧﻪ‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٢٦‬‬

‫ﮔﺮﯾﺒﺎﻧﺶ را ﭘﺎره ﮐﺮد‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺮای آﻧﺎن ﻧﻮﺣﻪ ﺧﻮاﻧﯽ ﻧﻤـﻮد و ﻧـﻪ ﻣﺠﻠـﺲ ﺧـﺘﻢ و‬
‫ﺳﺎﻟﮕﺮد ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص اﻣﺘﺶ را ﺑﻪ ﺻﺒﺮ و ﺷﮑﯿﺒﺎﯾﯽ وﺻـﯿﺖ ﮐـﺮد و‬
‫اﺣﺎدﯾﺜﯽ ﺑﺮای آﻧﺎن ﺑﯿﺎن ﻧﻤﻮد ﺗﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺴﻠﯿﺖ اﻧﺴﺎن ﻏﻢ زده و ﻣﺼﯿﺒﺖ دﯾـﺪه‬
‫َّ َّ َّ َ َ ُ َ َّ ُ ْ‬
‫ـﺮ ِ� ِﻲﻓ ُم ِﺼـﻴبَ ِﻰﺘ‬
‫ـﻢ أ ُﺟ ْ‬
‫ﮔﺮدد‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬إﻧﺎ � َو�ﻧﺎ إﻴﻟْـﻪ راﺟﻌـﻮن‪ ،‬الﻠﻬ َّ‬
‫ِ ِ ِ ِ ِ ِ ِ‬
‫َ ًْ ْ‬ ‫َ ْ ْ‬
‫�ا ِﻣﻨ َﻬﺎ«‪] .‬رواﯾﺖ ﻣﺴﻠﻢ[‬ ‫َوأﺧ ِﻠﻒ ِﻲﻟ ﺧ‬
‫آن ﺧﺪاﯾﯿﻢ و ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻣﺎ ﺑـﻪ ﺳـﻮی اوﺳـﺖ؛ ﺧـﺪاﯾﺎ! ﻣـﺮا در‬ ‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ﻣﺎ از ِ‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻞ اﯾﻦ ﻣﺼﯿﺒﺖ‪ ،‬ﭘﺎداش ﺑﺪه و در ﻋﻮض آن‪ ،‬ﭼﯿﺰ ﺑﮫﺘـﺮی ﺑـﻪ ﻣـﻦ ﻋﻨﺎﯾـﺖ‬
‫ﻓﺮﻣﺎ«‪.‬‬
‫َّ َّ َّ َ‬
‫� َو ِ�ﻧﺎ ِإﻴﻟْ ِﻪ‬ ‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل‪ ،‬ﮔﻔﺘﻦ ﮐﻠﻤﻪ اﺳﺘﺮﺟﺎع ﯾﻌﻨﯽ‪ِ » :‬إﻧﺎ ِ ِ‬
‫َ‬
‫اﺟ ُﻌﻮن« را ﭘﻨﺎھﮕﺎه اﻧﺴﺎنھﺎی ﻏﻢ زده و ﻣﺼﯿﺒﺖ دﯾﺪه ﻗﺮار داده و‬ ‫ر ِ‬
‫َ‬
‫َّ‬ ‫َّ‬
‫ﺻﺒﺮﮐﻨﻨﺪﮔﺎن را از ﻃﺮف ﺧﻮدش ﺑﻪ اﺟﺮ و ﺛﻮاب ﻣﮋده داده اﺳﺖ‪﴿ :‬إِ� َما يُ َو�‬
‫َ‬ ‫ۡ‬ ‫َّ ٰ ُ َ َ ۡ َ ُ َ‬
‫اب ‪] ﴾١٠‬اﻟﺰﻣﺮ‪.[١٠ :‬‬
‫� حِس ٖ‬
‫ٱل� ِ�ون أجرهم بِغ ِ‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ھﻤﺎﻧﺎ اﺟﺮ و ﭘﺎداش ﺻﺒﺮﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﺗﻤﺎم و ﮐﻤﺎل و ﺑﺪون ﺣﺴـﺎب‬
‫ﺑﻪ آﻧﺎن داده ﻣﯽﺷﻮد«‪.‬‬

‫رﻓﺘﺎر ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮ‬

‫در اﺟﺘﻤﺎع ﮐﻮﭼﮏ ﺧﺎﻧﻮاده‪ ،‬اﯾـﻦ ھﻤﺴـﺮ اﺳـﺖ ﮐـﻪ اﺳـﺎس و ﭘﺎﯾـﻪ آن را‬
‫ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدھﺪ و ﺑﻪ آن آراﻣﺶ ﻣﯽﺑﺨﺸـﺪ و دوﺳـﺘﯽ و ﻣﺤﺒـﺖ ﺑـﻪ ارﻣﻐـﺎن‬
‫ﻣﯽآورد‪.‬‬
‫ُّ ْ‬ ‫َّ ُّ ْ َ ُ َّ َ َ َ ٌ‬
‫ـﺎع‪َ ،‬و َﺧ ْ ُ‬
‫اﺪﻟ�ﻴَـﺎ‬ ‫ـ� َﻣﺘَ ِ‬
‫ـﺎع‬ ‫رﺳﻮل اﻟﻠﻪص ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ‪ِ » :‬إن اﺪﻟ�ﻴﺎ ﻠﻛﻬﺎ ﻣﺘ‬
‫ْ َ ْ َ ُ َّ ُ‬
‫ﺎﺤﻟَﺔ« و ]ﺳﻨﻦ ﻧﺴﺎﺋﯽ[‬
‫الﻤﺮأة الﺼ ِ‬
 ‫‪٢٧‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬دﻧﯿﺎ‪ ،‬ﺳﺮاﺳﺮ ﻣﺘﺎع اﺳﺖ و ﺑﮫﺘﺮﯾﻦ ﻣﺘﺎع دﻧﯿﺎ‪ ،‬ھﻤﺴﺮ ﻧﯿﮏ اﺳﺖ«‪.‬‬
‫ﯾﮑــﯽ از ﻣــﻮارد ﺧﻮﺷــﺮﻓﺘﺎری رﺳــﻮل ﺧــﺪاص را در ﺑﺮﺧــﻮرد ﺧــﻮب ﺑــﺎ‬
‫ھﻤﺴﺮاﻧﺶ ﻣﺸﺎھﺪه ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ رﺳﻮل رﺣﻤـﺖص ﻧـﺎم ام اﻟﻤـﺆﻣﻨﯿﻦ‬
‫ﻋﺎﯾﺸﻪل را ﺗﺮﺧﯿﻢ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ و ﺑﺸﺎرﺗﯽ ﺑﻪ او ﻣﯽدھﺪ ﮐﻪ دلھﺎ را ﺑﻪ ھﯿﺠﺎن‬
‫ﻣﯽآورد و ﻣـﯽﻓﺮﻣﺎﯾـﺪ‪» :‬ای ﻋـﺎﯾﺶ! اﯾـﻦ‪ ،‬ﺟﺒﺮﺋﯿـﻞ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﺑـﻪ ﺗـﻮ ﺳـﻼم‬
‫ﻣﯽرﺳﺎﻧﺪ«‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ﻓﺮاﺗﺮ از اﯾﻦ‪ ،‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﻣﺖ‪ ،‬آن ﮐﺎﻣﻞﺗﺮﯾﻦ اﻧﺴﺎن از ﻧﻈﺮ اﺧـﻼق و ﺑﺰرﮔﺘـﺮﯾﻦ‬
‫ﻓﺮد از ﻧﻈﺮ ﺟﺎﯾﮕﺎه و ﻣﻨﺰﻟﺖ‪ ،‬در ﺧﻮش اﺧﻼﻗﯽ‪ ،‬ﺗﻮاﺿـﻊ و ﻓﺮوﺗﻨـﯽ و ﺷـﻨﺎﺧﺖ‬
‫ﮔﺮاﯾﺶھﺎی ﻋﺎﻃﻔﯽ و رواﻧﯽ ھﻤﺴﺮش‪ ،‬ﺷﮕﻔﺘﯽ ﻣـﯽآﻓﺮﯾﻨـﺪ و ﻃـﻮری ﺑـﺎ وی‬
‫ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ھﺮ زﻧﯽ‪ ،‬آن را ﻣﯽﭘﺴﻨﺪد‪.‬‬
‫ﻋﺎﯾﺸﻪل ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬در دوران ﻋﺎدت ﻣﺎھﯿﺎﻧﻪ آب ﻣﯽﻧﻮﺷـﯿﺪم؛ ﺳـﭙﺲ‬
‫ﻇﺮف آب را ﺑﻪ ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﻣـﯽدادم‪ .‬رﺳـﻮل ﺧـﺪاص دھـﺎﻧﺶ را ھﻤـﺎن‬
‫ﺟﺎﯾﯽ ﻣﯽﮔﺬاﺷﺖ ﮐﻪ ﻣﻦ‪ ،‬دھﺎﻧﻢ را ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدم و آب ﻣﯽﻧﻮﺷـﯿﺪ‪ .‬ھﻤﭽﻨـﯿﻦ‬
‫ﮔﻮﺷﺖ را از اﺳﺘﺨﻮان ﺑﺎ دھﺎن ﻣﯽﮐﻨﺪم و ﻣﯽﺧﻮردم‪ .‬آﻧﮕﺎه رﺳـﻮل ﺧـﺪاص‬
‫دھﺎﻧﺶ را ھﻤﺎن ﺟﺎﯾﯽ ﻣﯽﮔﺬاﺷـﺖ ﮐـﻪ ﻣـﻦ ﮔﺬاﺷـﺘﻪ ﺑـﻮدم و از آن ﮔﻮﺷـﺖ‬
‫ﻣﯽﺧﻮرد«‪] .‬رواﯾﺖ ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫آنﺣﻀﺮتص آﻧﮕﻮﻧﻪ ﻧﺒﻮد ﮐﻪ ﻣﻨﺎﻓﻘﯿﻦ ﻣﯽﭘﻨﺪارﻧﺪ و ﺧﺎورﺷﻨﺎﺳـﺎن‪ ،‬او را‬
‫ﻣﺘﮫﻢ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ؛ ﺑﻠﮑﻪ زﯾﺒـﺎﺗﺮﯾﻦ و آﺳـﺎنﺗﺮﯾﻦ راهھـﺎی ﻣﻌﺎﺷـﺮت ﺑـﺎ ھﻤﺴـﺮ را‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻋﺎﯾﺸﻪ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﯾﮑـﯽ از ھﻤﺴـﺮاﻧﺶ را ﺑﻮﺳـﯿﺪ و ﺑـﺪون‬
‫اﯾﻦﮐﻪ وﺿﻮ ﺑﮕﯿﺮد‪ ،‬ﺑﺮای ﻧﻤﺎز ﺑﯿﺮون رﻓﺖ«‪] .‬اﺑﻮداود و ﺗﺮﻣﺬی[‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٢٨‬‬

‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ رﺳﻮل ﺧﺪاص در ﺟﺎھـﺎی ﻣﺘﻌـﺪدی ﺑﻄـﻮر واﺿـﺢ و روﺷـﻦ‪،‬‬

‫ﻣﻨﺰﻟﺖ واﻻی زن را ﺑﯿﺎن ﻣﯽﮐﻨﺪ و ارزش و ﺟﺎﯾﮕﺎه ﺑـﺎﻧﻮان را ﺑـﺮای ﺟﺎﻣﻌـﻪ و‬
‫ﻣﺮدم ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻼﺣﻈﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ رﺳﻮل ﺧﺪاص ﺑﻪ ﺳـﺆال ﻋﻤـﺮو ﺑـﻦ ﻋـﺎصس ﭘﺎﺳـﺦ‬
‫ﻣﯽدھﺪ و ﺑﻪ او ﻣﯽآﻣﻮزد ﮐﻪ دوﺳﺖ داﺷﺘﻦ ھﻤﺴـﺮ‪ ،‬ﺑﺎﻋـﺚ ﺷـﺮﻣﻨﺪﮔﯽ ﻣـﺮد‬
‫درﺳﺖ و ﮐﺎﻣﻞ ﻧﻤﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻋﻤﺮو ﺑﻦ ﻋﺎصس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬از رﺳـﻮل اﻟﻠـﻪص ﭘﺮﺳـﯿﺪم‪ :‬ﻣﺤﺒـﻮبﺗﺮﯾﻦ‬
‫ﻣﺮدم ﻧﺰد ﺗﻮ ﮐﯿﺴﺖ؟ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻋﺎﯾﺸﻪ‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ھﺮ ﮐﺲ ﻣﯽﺧﻮاھﺪ ﻃﻌﻢ ﺳﻌﺎدت زﻧﺎﺷﻮﯾﯽ را در زﻧﺪﮔﯿﺶ ﺑﭽﺸﺪ‪ ،‬در اﯾـﻦ‬
‫ﺣﺪﯾﺚ ام اﻟﻤﺆﻣﻨﯿﻦ ﻋﺎﯾﺸﻪل ﺑﯿﻨﺪﯾﺸﺪ ﮐـﻪ ﺑـﻪ ﺑﯿـﺎن ﻧﺤـﻮه رﻓﺘـﺎر رﺳـﻮل‬
‫ﺧﺪاص ﺑﺎ او ﻣﯽﭘﺮدازد؛ ﻋﺎﯾﺸﻪل ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬ﻣﻦ و رﺳﻮل ﺧﺪاص از ﯾﮏ‬
‫ﻇﺮف آب‪ ،‬ﻏﺴﻞ ﻣﯽﮐﺮدﯾﻢ«‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری[‬
‫ﻧﺒﯽ اﻣﺖ از ھﺮ ﻣﻨﺎﺳﺒﺘﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﺮد و ﺑﺮای ﺧﻮﺷﺤﺎل و ﺧﻮﺷـﺒﺨﺖ‬
‫ﻧﻤﻮدن ھﻤﺴﺮش از ھﺮ اﻣﺮ ﻣﺒﺎح و ﺟﺎﯾﺰی ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫اﯾﻦ‪ ،‬ﯾﮏ ﺷﻮﺧﯽ زﯾﺒﺎ و ﻧﮑﺘﻪای ﻓﻮق اﻟﻌﺎده ﻣﮫﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺒـﯽ اﮐـﺮمص‬
‫ﺑﻪ ﻣﺮدم دﺳﺘﻮر ﻣﯽدھﺪ ﺟﻠﻮ ﺑﺮوﻧـﺪ ﺗـﺎ ﺑـﺎ ھﻤﺴـﺮش ﻣﺴـﺎﺑﻘﻪ دھـﺪ و ﺑﺎﻋـﺚ‬
‫ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﯽ وی ﮔﺮدد‪ .‬ھﺮ ﮐﺲ اﻣﺮوزه در اﯾﻦ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﭘﮫﻨﺎور ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﯿﺮ‬
‫و ﺳﯿﺎﺣﺖ ﺑﭙﺮدازد و ﺑﻪ ﺑﺰرﮔﺎن و رھﺒﺮان دﻧﯿﺎ ﻧﮕـﺎه ﮐﻨـﺪ‪ ،‬ﺑﻄـﻮر ﻗﻄـﻊ از اﯾـﻦ‬
‫رﻓﺘﺎر ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﺗﻌﺠﺐ ﺧﻮاھﺪ ﮐﺮد‪ .‬او‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﭘﯿـﺮوز و ﺑﺮﮔﺰﯾـﺪه ﻗـﺮﯾﺶ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬در ﯾﮑﯽ از روزھﺎی ﻓﺘﺢ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑـﺎ ﻓـﺘﺢ و ﭘﯿـﺮوزی ﺑـﺎز‬
‫ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ و ﺧﻮدش‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪھﯽ ﻟﺸﮑﺮ ﺑﺰرﮔﯽ را ﺑﺮ ﻋﮫـﺪه دارد‪ ،‬ﺑـﺎ اﯾـﻦ ﺣـﺎل‪،‬‬
‫ھﻤﭽﻨﺎن ﻓﺮوﺗﻦ و ﻣﺘﻮاﺿﻊ اﺳﺖ و ﺑﻪ ھﻤﺴـﺮاﻧﺶ ﻣﮫـﺮ ﻣـﯽورزد‪ .‬ﻓﺮﻣﺎﻧـﺪھﯽ‬
‫ﻟﺸﮑﺮ‪ ،‬ﺧﺴﺘﮕﯽ راه و ﭘﯿﺮوزی در ﻣﯿﺪان ﻧﺒﺮد‪ ،‬ھﯿﭻ ﮐﺪام ﺑﺎﻋـﺚ ﻧﺸـﺪ ﺗـﺎ اﯾـﻦ‬
 ‫‪٢٩‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫ﻧﮑﺘﻪ را ﻓﺮاﻣﻮش ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ او زﻧﺎﻧﯽ ھﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻣﺤﺒﺖ و ﺷﻔﻘﺖ دارﻧﺪ؛‬

‫ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺸﻘﺖ راه و ﺧﺴﺘﮕﯽ ﺳﻔﺮ را از آﻧﺎن زدود و ﺑﻪ آﻧﺎن ﻣﮫﺮ ورزﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺨﺎری رواﯾﺖ ﮐﺮده اﺳﺖ‪ :‬ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ رﺳـﻮل ﺧـﺪاص از ﻏـﺰوه ﺧﯿﺒـﺮ‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺻﻔﯿﻪ دﺧﺘﺮ ﺣﯿﯽ ازدواج ﮐﺮد؛ ﭼﺎدری را اﻃﺮاف ﺷﺘﺮی ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ‬
‫ﮐﻪ ﺻﻔﯿﻪ ﺑﺮ آن ﺳﻮار ﺑﻮد و او را در ﺣﺠﺎب ﻗﺮار ﻣـﯽداد و ﺳـﭙﺲ ﮐﻨـﺎر ﺷـﺘﺮ‬
‫ﻣﯽﻧﺸﺴﺖ و زاﻧﻮﯾﺶ را ﻣﯽﮔﺬاﺷﺖ و ﺻﻔﯿﻪ‪ ،‬ﭘﺎﯾﺶ را ﺑﺮ زاﻧﻮی آنﺣﻀﺮتص‬
‫ﻣﯽﻧﮫﺎد ﺗﺎ ﺳﻮار ﺷﺘﺮ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﯾﻦ‪ ،‬ﯾﮏ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺗﻮاﺿـﻊ رﺳـﻮل ﺧـﺪاص دﻻﻟـﺖ‬
‫دارد‪.‬‬
‫ﺑﺪﯾﻦ ﺳﺎن رﺳﻮل ﺧﺪاص ﮐﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪھﯽ ﭘﯿـﺮوز و ﻓﺮﺳـﺘﺎدهای از ﺟﺎﻧـﺐ‬
‫اﻟﻠﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ اﻣﺘﺶ ﻣﯽآﻣﻮزد ﮐﻪ ﺗﻮاﺿـﻊ و ﻓﺮوﺗﻨـﯽ در ﺑﺮاﺑـﺮ ھﻤﺴـﺮش ﺑـﺮای‬
‫ﮐﻤﮏ ﺑﻪ او و ﺧﻮﺷﺤﺎل ﮐﺮدﻧﺶ از ﻗﺪر و ﻣﻨﺰﻟﺖ وی ﻧﻤﯽﮐﺎھﺪ‪.‬‬
‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﯾﮑﯽ از وﺻﯿﺖھﺎی ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﺑﻪ اﻣﺘﺶ اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻓﺮﻣـﻮد‪:‬‬
‫»ﺑﻪ زﻧﺎن ﻧﯿﮑﯽ ﮐﻨﯿﺪ«‪] .‬رواﯾﺖ ﻣﺴﻠﻢ[‬

‫ﭼﻨﺪﻫﻤﺴﺮی )ﺗﻌﺪد زوﺟﺎت(‬

‫رﺳﻮل اﻟﻠﻪص ﺑﺎ ﯾـﺎزده زن ازدواج ﮐـﺮد ﮐـﻪ ﻣﻔﺘﺨـﺮ ﺑـﻪ ﻟﻘـﺐ ﻣـﺎدران‬
‫ﻣﺆﻣﻨﺎن ﺷﺪﻧﺪ و ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻓﻮت ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﻧﻪ زن در ﻧﮑﺎح اﯾﺸﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻠﻪ! اﯾﻦ‬
‫زﻧﺎن‪ ،‬از ﺷﺮاﻓﺖ و ﮐﺮاﻣﺘـﯽ واﻻ ﺑﺮﺧـﻮردار ﺷـﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﻤـﺎم زﻧـﺎﻧﯽ ﮐـﻪ رﺳـﻮل‬
‫ﺧﺪاص ﺑﺎ آنھﺎ ازدواج ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﺑﺰرﮔﺴﺎل‪ ،‬ﺑﯿﻮه و ﻧـﺎﺗﻮان ﺑﻮدﻧـﺪ‪ .‬ﻓﻘـﻂ ﻋﺎﯾﺸـﻪ‬
‫ﺻﺪﯾﻘﻪل دﺧﺘﺮ ﺑﻮد‪.‬‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٣٠‬‬

‫آری! ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص در ﻋﺪاﻟﺖ و ﺗﻘﺴﯿﻢ وﻗـﺖ ﻣﯿـﺎن ﻣـﺎدران ﻣﺆﻣﻨـﺎن‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻋﺎﯾﺸﻪ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ھﺮﮔﺎه ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ ﺳﻔﺮ ﺑـﺮود‪،‬‬
‫ﻣﯿﺎن ھﻤﺴﺮاﻧﺶ ﻗﺮﻋﻪ ﻣﯽاﻧﺪاﺧﺖ و ﻗﺮﻋﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ھﺮ ﮐﺲ ﮐﻪ ﻣﯽاﻓﺘﺎد‪ ،‬او را ﺑﺎ‬
‫ﺧﻮد ﻣﯽﺑﺮد و در ﺗﻘﺴـﯿﻢ وﻗـﺖ ﻧﯿـﺰ ﯾـﮏ ﺷـﺒﺎﻧﻪ روز را ﺑـﻪ ھﺮﯾـﮏ از آنھـﺎ‬
‫اﺧﺘﺼﺎص ﻣﯽداد‪.‬‬
‫ﯾﮑﯽ دﯾﮕﺮ از ﻧﻤﻮﻧﻪھﺎی ﻋﺪاﻟﺖ آنﺣﻀﺮتص رواﯾﺖ اﻧﺲ ﺑـﻦ ﻣﺎﻟـﮏس‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص‪ ،‬ﻧﻪ ھﻤﺴﺮ داﺷـﺖ و ﭼـﻮن ﻧﻮﺑـﺖ آﻧـﺎن را‬
‫رﻋﺎﯾﺖ ﻣﯽﮐﺮد‪ ،‬ﻧﻪ ﺷﺐ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻧﻮﺑﺖ ھﺮﯾﮏ ﻣﯽﺷﺪ؛ ﻟﺬا ھﻤﺴﺮاﻧﺶ ھﺮ ﺷـﺐ در‬
‫ﺧﺎﻧﻪای ﮐﻪ ﻧﻮﺑﺘﺶ آﻧﺠﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﻤﻊ ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در ﯾﮑـﯽ از ﺷـﺐھﺎ ﮐـﻪ رﺳـﻮل‬
‫ﺧﺪاص در ﺧﺎﻧﻪ ﻋﺎﯾﺸﻪ ﺑﻮد‪ ،‬زﯾﻨﺐ آﻣﺪ‪ .‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص دﺳﺘﺶ را ﺑﻪ ﺳﻮی‬
‫او دراز ﮐﺮد؛ ﻋﺎﯾﺸﻪل ﮔﻔﺖ‪ :‬اﯾﻦ‪ ،‬زﯾﻨﺐ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪاص دﺳـﺘﺶ را‬
‫ﺟﻤﻊ ﻧﻤﻮد‪] .‬رواﯾﺖ ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ﺑﺎﯾﺪ داﻧﺴﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺗﻮﻓﯿﻖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﺣـﺎل ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ ﺧـﺪاص‬
‫ﻧﻤﯽﺷﺪ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺒﻮت ﭼﻨﯿﻦ وﺿﯿﻌﺘﯽ ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬
‫آری! رﺳﻮل رﺣﻤﺖص را ﻣﺸﺎھﺪه ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ در ﻗﻮل و ﻋﻤﻞ‪ ،‬ﺳﭙﺎس‬
‫ﭘﺮوردﮔﺎرش را ﺑﻪ ﺟﺎ ﻣﯽآورد؛ او‪ ،‬ﺑﻪ دﺳﺘﻮرات ﺧﺪاوﻧﺪ ﻋﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ و‬
‫ھﻤﺴﺮاﻧﺶ را ﺑﻪ ﻋﺒﺎدت ﺗﺸﻮﯾﻖ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ و ﺑﻪ آنھﺎ ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺗﺎ ھﺮﭼﻪ‬
‫ۡ ََۡ َ‬
‫ﺑﮫﺘﺮ ﺧﺪا را ﻋﺒﺎدت ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻠﻨﺪﻣﺮﺗﺒﻪ‪ ،‬ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪َ ﴿ :‬وأ ُم ۡر أهلك‬
‫َّ َ ٰ ِ َ ۡ َ ۡ َ َ ۡ َ َ َ ۡ َ ُ َ ۡ ٗ َّ ۡ ُ َ ۡ ُ ُ َ‬
‫ك ۗ َوٱلۡ َ�ٰقِ َب ُة ل َِّلت ۡق َو ٰ‬
‫ى ‪﴾١٣٢‬‬ ‫�لك رِزقاۖ �ن نرزق‬ ‫ب ِٱلصلوة وٱصط ِ� عليهاۖ � � ٔ‬
‫]ﻃﻪ‪.[١٣٢ :‬‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ﺧﺎﻧﻮاده ﺧﻮد را ﺑﻪ ادای ﻧﻤﺎز دﺳﺘﻮر ﺑﺪه و ﺧﻮد ﻧﯿﺰ ﺑـﺮ اﻗﺎﻣـﻪ آن‬
‫ﺛﺎﺑﺖ و اﺳﺘﻮار ﺑﻤﺎن؛ ﻣـﺎ‪ ،‬از ﺗـﻮ روزی ﻧﻤﯽﺧـﻮاھﯿﻢ‪ ،‬ﺑﻠﮑـﻪ ﻣـﺎ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺗـﻮ روزی‬
‫ﻣﯽدھﯿﻢ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم )ﻧﯿﮏ( از آن )اھﻞ ﺗﻘﻮا و( ﭘﺮھﯿﺰﮔﺎری اﺳﺖ«‪.‬‬
 ‫‪٣١‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫ﻋﺎﯾﺸﻪل ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﻧﻤﺎز ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﻦ ﺑـﺮ‬

‫رﺧﺖﺧﻮاﺑﺶ دراز ﮐﺸﯿﺪه و ﺧﻮاﺑﯿﺪه ﺑﻮدم‪ .‬اﻣﺎ ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻣﯽﺧﻮاﺳـﺖ ﻧﻤـﺎز‬
‫وﺗﺮ ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺮا ﺑﯿﺪار ﻣﯽﻧﻤﻮد«‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﺷﺐ زﻧﺪه داری و ﺧﻮاﻧﺪن ﻧﻤﺎز ﺗﮫﺠـﺪ ﺗﺸـﻮﯾﻖ‬
‫ﻣﯽﻧﻤﻮد‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ زن و ﺷﻮھﺮ را ﺗﺸﻮﯾﻖ ﻧﻤﻮد ﺗـﺎ ﺑـﺮای ﻗﯿـﺎم ﺷـﺐ ھﻤﮑـﺎری‬
‫ﮐﻨﻨﺪ و ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ را ﺑﯿﺪار ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺑﻮ ھﺮﯾﺮهس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﻟﻠـﻪص ﻓﺮﻣـﻮد‪» :‬ﺧﺪاوﻧـﺪ‪ ،‬رﺣﻤـﺖ ﮐﻨـﺪ‬
‫ﻣﺮدی را ﮐﻪ ﺷﺐ ھﻨﮕﺎم ﺑﺮ ﻣﯽﺧﯿﺰد و ﻧﻤﺎز ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ و ھﻤﺴﺮش را ﻧﯿﺰ ﺑﯿﺪار‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ و اﮔﺮ ﺑﯿﺪار ﻧﺸﺪ‪ ،‬ﺑﺮ ﺻﻮرﺗﺶ آب ﻣﯽﭘﺎﺷﺪ‪ .‬ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬رﺣﻤـﺖ‬
‫ﮐﻨﺪ زﻧﯽ را ﮐﻪ ﺷﺐ ﺑﺮﻣﯽ ﺧﯿﺰد و ﻧﻤـﺎز ﻣﯽﺧﻮاﻧـﺪ و ﺷـﻮھﺮش را ﻧﯿـﺰ ﺑﯿـﺪار‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ و اﮔﺮ ﺑﯿﺪار ﻧﺸﺪ‪ ،‬ﺑﺮ ﺻﻮرﺗﺶ آب ﻣﯽﭘﺎﺷﺪ«‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ﯾﮑﯽ از ﻋﻼﯾﻢ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﮐﺎﻣﻞ و ﭘﺎﯾﺒﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻗﯿﺎﻓﻪ ﻇﺎھﺮﯾﺶ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ‬
‫ﺑﺪﯾﻦ ﺳﺎن ﺻﻔﺎ و ﭘﺎﮐﯽ دروﻧﯿﺶ ﮐﺎﻣﻞ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫رﺳﻮل ﺧﺪاص ﻗﻠﺒﯽ ﭘﺎک و ﺑﺪﻧﯽ ﺗﻤﯿﺰ داﺷﺖ‪ ،‬ﺧﻮﺷﺮو ﺑـﻮد‪ ،‬ﻣﺴـﻮاک را‬
‫دوﺳﺖ داﺷﺖ و ﺑﻪ ﻣﺮدم دﺳﺘﻮر ﻣﯽداد ﺗﺎ ﻣﺴﻮاک ﺑﺰﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫آنﺣﻀﺮتص ﻣﯽﻓﺮﻣﻮد‪» :‬اﮔﺮ ﺑﺮای اﻣﺘﻢ دﺷﻮار ﻧﻤﯽﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ آﻧﺎن دﺳﺘﻮر‬
‫ﻣﯽدادم ﺗﺎ ھﻨﮕﺎم ھﺮ ﻧﻤﺎزی ﻣﺴﻮاک ﺑﺰﻧﻨﺪ«‪] .‬رواﯾﺖ اﺣﻤﺪ[‬
‫ﺣﺬﯾﻔﻪس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬رﺳﻮل اﻟﻠﻪص ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ از ﺧﻮاب ﺑﯿﺪار ﻣﯽﺷـﺪ‪،‬‬
‫ﻣﺴﻮاک ﻣﯽزد«‪] .‬رواﯾﺖ ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ﺷﺮﯾﺢ ﺑﻦ ھﺎﻧﯽ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬از ﻋﺎﯾﺸﻪل ﭘﺮﺳـﯿﺪم‪ :‬ﻧﺨﺴـﺘﯿﻦ ﮐـﺎر ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ‬
‫ھﻨﮕﺎم ورود ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﭼﻪ ﺑﻮد؟ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﺴﻮاک زدن‪] .‬رواﯾﺖ اﺣﻤﺪ[‬
‫ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﺑﺎ ﭼﻪ آﻣﺎدﮔﯽ و ﻧﻈ ِ‬
‫ﺎﻓﺖ ﺧـﻮﺑﯽ‪ ،‬ﺑـﺎ اھـﻞ‬
‫ﺑﯿﺘﺶ روﺑﺮو ﻣﯽﺷـﻮد! ھﻤﭽﻨـﯿﻦ رﺳـﻮل ﺧـﺪاص ھﻨﮕـﺎﻣﯽ ﮐـﻪ وارد ﺧﺎﻧـﻪ‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٣٢‬‬
‫َ َّ ْ‬ ‫َ‬ ‫َّ َ ْ‬ ‫ﻣﯽﺷﺪ‪ ،‬ﻣﯽﻓﺮﻣﻮد‪َ َ َ َ َّ �» :‬‬
‫ا� ﺧ َﺮﺟﻨَﺎ َو َﻰﻠﻋ َر ِّ�ﻨَﺎ ﺗ َﻮ�ﻨَﺎ«‪] .‬رواﯾﺖ‬
‫ا� وﺠﻟْﻨﺎ و� ِ‬
‫ِ‬
‫ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ﺑـﻪ ﻧـﺎم ﺧـﺪا وارد ﺷـﺪﯾﻢ و ﺑـﻪ ﻧـﺎم ﺧـﺪا ﺑﯿـﺮون رﻓﺘـﯿﻢ و ﺑـﺮ‬
‫ﭘﺮوردﮔﺎرﻣﺎن ﺗﻮﮐﻞ ﻧﻤﻮدﯾﻢ«‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادهاش ﺳﻼم ﻣﯽﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻣﺒﺎرک و ﺧﺠﺴﺘﻪ ﺑﺎد ﺑﺮ ﺧﺎﻧﻮادهات ﮐﻪ ﭘﺎک و ﻧﻈﯿﻒ وارد ﺧﺎﻧﻪ ﻣﯽﺷﻮی‬
‫و در ﺑﺪو ورود ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺳﻼم ﻣﯽﮐﻨﯽ‪ .‬ﻟﺬا ای ﺑﺮادر ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻢ! ﺟﺰو ﮐﺴﺎﻧﯽ‬
‫ﻣﺒﺎش ﮐﻪ ﺑﻪ ﺟﺎی اﯾﻦ ﮐﺎرھﺎ‪ ،‬ﺳﺮزﻧﺶ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و ﺑﺪ و ﺑﯽراه ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻮﺧﯽ رﺳﻮل ﺧﺪاص‬

‫رھﺒﺮی ھﻤﭽﻮن ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﻟﺤﻈـﺎت زﻧـﺪﮔﯿﺶ را در ﻓﮑـﺮ اﻣـﺖ و در‬

‫اﻧﺪﯾﺸﻪ ﺳﭙﺎه اﺳﻼم‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪھﺎن و ﺧﺎﻧﻮادهاش ﺳﭙﺮی ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ و ﮔﺎھﯽ ﻧﯿﺰ ﺑـﻪ‬
‫وﺣﯽ ﻣﺸﻐﻮل اﺳﺖ و اوﻗﺎﺗﯽ را ھﻢ در ﻋﺒﺎدت ﺑﺴﺮ ﻣﯽﺑﺮد و ﮐﺎرھـﺎی دﯾﮕـﺮی‬
‫ﻧﯿﺰ دارد‪ .‬اﯾﻦھﺎ‪ ،‬ﮐﺎرھﺎی ﺑﺰرﮔﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد آنھـﺎ‪ ،‬ﺷـﺨﺺ ﻧﻤـﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ‬
‫ﺧﻮاﺳﺘﻪ ھﺎی زﻧﺪﮔﯽ را ﺑﺮآورده ﺳﺎزد و ﺑﻪ زﻧﺪﮔﯽ روﻧﻖ و ﻃﺮاوت ﺑﺒﺨﺸﺪ‪ .‬اﻣﺎ‬
‫ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ھﻤﻪ ﺣﻘﻮق را ادا ﻣﯽﻧﻤـﻮد و در ادای ھـﯿﭻ ﺣﻘـﯽ ﺑـﻪ ﺧـﺎﻃﺮ‬
‫ﻣﺸﻐﻮﻟﯿﺖ ﺑﻪ ﺣﻘﯽ دﯾﮕﺮ ﮐﻮﺗﺎھﯽ ﻧﻤﯽ ﮐﺮد‪ .‬آنﺣﻀﺮتص ﺑﺎ وﺟـﻮد ﮐﺎرھـﺎ و‬
‫ﻣﺴﺆوﻟﯿﺘﮫﺎی زﯾﺎدی ﮐﻪ داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺎز ھﻢ ﺟﺎﯾﮕـﺎه ﮐﻮدﮐـﺎن را در ﻗﻠـﺒﺶ ﺣﻔـﻆ‬
‫ﮐﺮده ﺑﻮد‪ .‬وی‪ ،‬ﺳﻌﯽ ﻣﯽﻧﻤﻮد از ﻃﺮﯾﻖ ﺷﻮﺧﯽ‪ ،‬ﺑﻪ آﻧﺎن ﻧﺰدﯾﮏ ﺷﻮد و ﺑﺎﻋـﺚ‬
‫ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﯽ آﻧﺎن ﮔﺮدد؛ ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﮔﺎھﯽ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺮدم ﻧﯿﺰ ﺷـﻮﺧﯽ ﻣـﯽﮐـﺮد‪ .‬اﺑـﻮ‬
‫ھﺮﯾﺮهس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﺻﺤﺎﺑﻪ ﻋﺮض ﮐﺮدﻧﺪ‪ :‬ای رﺳﻮل ﺧﺪا! ﺷـﻤﺎ ﺑـﺎ ﻣـﺎ ﺷـﻮﺧﯽ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﯿﺪ؟ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬آری‪ ،‬وﻟﯽ ﻣﻦ ﺟﺰ ﺣﻖ‪ ،‬ﺳﺨﻦ دﯾﮕﺮی ﺑﺮ زﺑﺎن ﻧﻤﯽ آورم«‪.‬‬
‫]رواﯾﺖ اﺣﻤﺪ[‬
 ‫‪٣٣‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫ﯾﮑﯽ از ﺷﻮﺧﯽھﺎﯾﺶ‪ ،‬از اﻧﺲ ﺑﻦ ﻣﺎﻟﮏس ﻧﻘﻞ ﺷﺪه ﮐـﻪ ﻧﺒـﯽ اﮐـﺮمص‬
‫ﺧﻄﺎب ﺑﻪ وی ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ای ﮐﺴﯽ ﮐﻪ دو ﮔﻮش داری!«‬
‫اﻧﺲس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ام ﺳﻠﯿﻢ‪ ،‬ﭘﺴﺮی ﺑﻪ ﻧـﺎم اﺑـﻮﻋﻤﯿﺮ داﺷـﺖ‪ .‬ھﺮﮔـﺎه ﻧﺒـﯽ‬
‫اﮐــﺮمص ﻧــﺰد آنھــﺎ ﻣــﯽرﻓــﺖ‪ ،‬ﺑــﺎ اﺑــﻮﻋﻤﯿﺮ ﺷــﻮﺧﯽ ﻣــﯽﮐــﺮد‪ .‬روزی‬
‫آنﺣﻀﺮتص ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ آﻧﺎن رﻓﺖ و ﺑﺎ اﺑﻮﻋﻤﯿﺮ ﺷﻮﺧﯽ ﮐﺮد‪ .‬وﻟـﯽ اﺑـﻮﻋﻤﯿﺮ را‬
‫ﻏﻤﮕﯿﻦ ﯾﺎﻓﺖ؛ ﻟﺬا ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﭼﻪ ﺷﺪه ﮐﻪ اﺑﻮﻋﻤﯿﺮ را ﻏﻤﮕﯿﻦ ﻣﯽﺑﯿﻨﻢ«؟ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪:‬‬
‫ای رﺳﻮل ﺧﺪا! ﭘﺮﻧﺪهاش ﮐﻪ ﺑﺎ آن ﺑﺎزی ﻣﯽﮐﺮد‪ ،‬ﻣﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص‬
‫او را ﺻﺪا ﮐﺮد و ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻳَﺎ أَﺑَﺎ ُ� َﻤ ْ� َﻣﺎ َ� َﻌ َﻞ اﻨﻟُّ َﻐ ْ ُ‬
‫ـ�«؟ ﯾﻌﻨـﯽ‪» :‬ای اﺑـﻮﻋﻤﯿﺮ!‬ ‫ٍ‬
‫ﻧﻐﯿﺮ )ﭘﺮﻧﺪه ﮐﻮﭼﮑﺖ( ﭼﻪ ﺷﺪ«؟ ]رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫رﺳﻮل رﺣﻤﺖص ﺑﺎ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺳﻦ و ﺳﺎﻟﯽ از آﻧﺎن ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻃـﻮری‬
‫دﯾﮕﺮ ﺷﻮﺧﯽ ﻣﯽﮐﺮد؛ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ اﻧﺲ ﺑﻦ ﻣﺎﻟﮏس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﻣﺮدی ﺑﺎدﯾﻪ ﻧﺸـﯿﻦ‬
‫ﺑﻪ ﻧﺎم زاھﺮ ﺑﻦ ﺣﺮام وﺟﻮد داﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﺪﻗﯿﺎﻓﻪ ﺑﻮد؛ اﻣﺎ ﻧﺒـﯽ اﮐـﺮمص وی را‬
‫دوﺳﺖ داﺷﺖ‪ .‬روزی ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﻧﺰد زاھﺮ رﻓﺖ؛ زاھﺮ‪ ،‬ﻣﺸـﻐﻮل ﻓـﺮوﺧﺘﻦ‬
‫ﮐﺎﻻھﺎﯾﺶ ﺑﻮد‪ .‬آنﺣﻀﺮتص او را از ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻃﻮری در ﺑﻐﻞ ﮔﺮﻓﺖ ﮐـﻪ او‪،‬‬
‫آنﺣﻀﺮتص را ﻧﺪﯾﺪ‪ .‬آن ﻣﺮد ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﺮا رھﺎ ﮐﻦ‪ .‬ﮐﯿﺴﺘﯽ؟ آﻧﮕﺎه ﭼﮫـﺮهاش‬
‫را ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ و ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص را ﺷﻨﺎﺧﺖ و ﭼﻮن اﯾﺸﺎن را ﺷﻨﺎﺧﺖ‪ ،‬ﺗﻼش ﻧﻤﻮد‬
‫ﺗﺎ ھﺮﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﭘﺸﺘﺶ را ﺑﻪ ﺳﯿﻨﻪ ﻣﺒـﺎرک رﺳـﻮل ﺧـﺪاص ﺑﭽﺴـﺒﺎﻧﺪ‪ .‬ﻧﺒـﯽ‬
‫اﮐﺮمص ﻣﯽﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﭼﻪ ﮐﺴﯽ اﯾﻦ ﺑﺮده را ﻣﯽﺧﺮد«؟ زاھﺮ ﮔﻔﺖ‪ :‬ای رﺳﻮل‬
‫ﺧﺪا! ﻣﻦ‪ ،‬ﺑﺎزاری ﻧﺨﻮاھﻢ داﺷﺖ‪ .‬ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬وﻟﯽ ﺗﻮ‪ ،‬ﻧﺰد ﺧﺪاوﻧﺪ‬
‫ارزش زﯾﺎدی داری«‪] .‬رواﯾﺖ اﺣﻤﺪ[‬
‫اﯾﻦ اﺳﺖ اﺧﻼق ﺧﻮب و ﺧﺼﻠﺖھﺎی زﯾﺒﺎی رﺳﻮل ﺧﺪاص‪.‬‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٣٤‬‬

‫ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﺑﺎ آﻧﮑﻪ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده و ﺧﻮﯾﺸﺎوﻧﺪاﻧﺶ ﺑﺴﯿﺎر ﮔﺸﺎده روی ﺑﻮد‪،‬‬

‫اﻣﺎ ﺧﻨﺪﯾﺪﻧﺶ‪ ،‬ﺣﺪ و اﻧﺪازه ای داﺷﺖ؛ ﻟـﺬا ﻓﻘـﻂ ﺗﺒﺴـﻢ ﻣـﯽﻧﻤـﻮد‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﮑـﻪ‬
‫ﻋﺎﯾﺸﻪل ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬ھﺮﮔﺰ رﺳﻮل ﺧﺪاص را ﻧﺪﯾﺪم ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺨﻨﺪد‪،‬‬
‫ﻃﻮری ﮐﻪ ﺳﻘﻒ دھﺎﻧﺶ دﯾﺪه ﺷﻮد«‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫رﺳﻮل ﺧﺪاص ﺑﺎ آﻧﮑﻪ ﭼﮫﺮهای ﺑـﺎز و ﺑﺮﺧـﻮرد ﺧـﻮﺑﯽ داﺷـﺖ‪ ،‬اﻣـﺎ اﮔـﺮ‬
‫ﻓﺮدی‪ ،‬ﻣﺮﺗﮑﺐ ﻋﻤﻞ ﺣﺮاﻣﯽ ﻣـﯽﺷـﺪ‪ ،‬ﭼﮫـﺮه ﻣﺒـﺎرک آنﺣﻀـﺮتص ﺗﻐﯿﯿـﺮ‬
‫ﻣﯽﮐﺮد‪ .‬ﻋﺎﯾﺸﻪل ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪» :‬رﺳﻮل ﺧﺪاص از ﺳﻔﺮی آﻣﺪ؛ ﭼﺸـﻤﺶ ﺑـﻪ‬
‫ﭘﺮدهای اﻓﺘﺎد ﮐﻪ روﯾﺶ ﺗﺼﻮﯾﺮ )ﻣﻮﺟﻮدات ﺟﺎﻧﺪار( ﺑﻮد و ﻣﻦ‪ ،‬آن را ﺑـﻪ دروازه‬
‫ﺧﺎﻧﻪ آوﯾﺰان ﮐﺮده ﺑﻮدم‪ .‬ﭼﮫﺮه رﺳـﻮل ﺧـﺪاص ﺑـﻪ ﻣﺤـﺾ دﯾـﺪن آن ﭘـﺮده‬
‫دﮔﺮﮔﻮن ﮔﺮدﯾﺪ و آن را ﭘﺎره ﮐﺮد و ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ای ﻋﺎﯾﺸﻪ! روز ﻗﯿﺎﻣﺖ ﻧﺰد ﺧﺪاوﻧـﺪ‪،‬‬
‫ﺑﯿﺶ از ھﻤﻪ‪ ،‬ﮐﺴﺎﻧﯽ ﻋﺬاب ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺨﻠﻮﻗﺎت ﺧﺪاوﻧـﺪ را ﺷـﺒﯿﻪ ﺳـﺎزی‬
‫ﮐﻨﻨﺪ«‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ﺣﺪﯾﺚ ﻓﻮق‪ ،‬دال ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﮕﮫﺪاری ﺗﺼﻮﯾﺮ در ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬اﮔﺮ آﺷﮑﺎر‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺮام اﺳﺖ و ﺣﺮاﻣﺘﺮ از آن‪ ،‬ﺗﺼﺎوﯾﺮ و ﻣﺠﺴﻤﻪھﺎﯾﯽ ھﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ‬
‫دﯾﻮارھﺎ آوﯾﺰان ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ و ﯾﺎ در ﮔﻮﺷﻪ و ﮐﻨﺎر ﺧﺎﻧﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ؛ ﻋﻼوه‬
‫ﺑﺮ اﯾﻦﮐﻪ اﯾﻦ ﮐﺎر‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﮔﻨﮫﮑﺎر ﺷﺪن اﻧﺴﺎن ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬از ورود ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن‬
‫رﺣﻤﺖ ﺑﻪ داﺧﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﻧﯿﺰ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺧﻮاب ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص‬

‫اﺑﯽ ﺑﻦ ﮐﻌﺐس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﻟﻠـﻪص ﻓﺮﻣـﻮد‪ :‬ھﺮﮔـﺎه ﯾﮑـﯽ از ﺷـﻤﺎ‬

‫ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ رﺧﺖﺧﻮاﺑﺶ ﺑﺮود‪ ،‬ﮔﻮﺷﻪ ازارش را ﺑﮕﯿـﺮد و ﺧـﺪا را ﯾـﺎد ﮐﻨـﺪ و‬
‫رﺧﺖﺧﻮاﺑﺶ را ﺑﺎ آن ﺟﺎرو ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬زﯾﺮا او ﻧﻤﯽداﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از وی ﭼـﻪ ﭼﯿـﺰی‬
 ‫‪٣٥‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫ﺑﻪ رﺧﺖﺧﻮاﺑﺶ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬و ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺨﻮاﺑﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﮫﻠﻮی راﺳﺘﺶ‬
‫ﺑﺨﻮاﺑﺪ و ﺑﮕﻮﯾﺪ‪:‬‬
‫ْ‬ ‫َ َْ‬ ‫َ َْ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬
‫َ َ ُ ْ ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ َ َ َ ْ ُ ْ‬
‫ﺎرﻤﺣْ َﻬـﺎ‪َ ،‬و ِ�ن‬ ‫ﺖ �ﻔ ِﻰﺴـ ﻓ‬ ‫ﺖ َﺟﻨ ِﻰﺒ‪َ ،‬و�ِﻚ أ ْر� ُﻌـﻪ‪ ،‬إِن أم َﺴـﻜ‬ ‫» ِﺑﺎﺳ ِﻤﻚ وﺿﻌ‬
‫ﺎد َك َّ‬
‫الﺼﺎﺤﻟ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ ْ َ ََْ َ ْ َ ْ َ َ ْ ُ‬
‫َ‬ ‫َ‬
‫� «‪.‬‬ ‫ِِ‬ ‫ﺒ‬‫ﻋ‬‫أرﺳﻠﺘﻬﺎ ﻓﺎﺣﻔﻈﻬﺎ ِﺑﻤﺎ ﺤﺗﻔ ِ ِ ِ‬
‫ﻪ‬ ‫ﺑ‬ ‫ﻆ‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ای ﭘﺮوردﮔﺎر ﻣﻦ! ﭘﮫﻠﻮﯾﻢ را ﺑﻪ ﻧﺎم ﺗﻮ ﺑﺮ زﻣﯿﻦ ﮔﺬاﺷﺘﻢ و آن را ﺑـﻪ‬
‫ﮐﻤﮏ ﺗﻮ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﯽﮐﻨﻢ‪ .‬اﮔﺮ در ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻮاب ﺟﺎﻧﻢ را ﮔﺮﻓﺘﯽ‪ ،‬ﻣﻐﻔـﺮﺗﺶ ﮐـﻦ و‬
‫اﮔﺮ زﻧﺪه ﮔﺬاﺷﺘﯽ‪ ،‬ﺑﺎ ھﻤﺎن ﭼﯿﺰی ﮐﻪ ﺑﻨﺪﮔﺎن ﻧﯿﮑﻮﮐﺎرت را ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﯽﮐﻨـﯽ‪،‬‬
‫آن را ﻧﯿﺰ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﮐﻦ«‪] .‬رواﯾﺖ ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ رھﻨﻤﻮد ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﺑﻪ ھﺮ ﻣﺮد و زن ﻣﺴﻠﻤﺎن‪ ،‬اﯾـﻦ ﺑـﻮد ﮐـﻪ‬
‫ﻣﯽﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ھﺮﮔﺎه ﺧﻮاﺳﺘﯽ ﺑﻪ رﺧﺖﺧﻮاﺑﺖ ﺑﺮوی‪ ،‬ﻧﺨﺴﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ وﺿﻮی ﻧﻤﺎز‪،‬‬
‫وﺿﻮ ﺑﮕﯿﺮ و ﺳﭙﺲ ﺑﺮ ﭘﮫﻠﻮی راﺳﺘﺖ ﺑﺨﻮاب«‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ﻋﺎﯾﺸﻪل ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ھﺮ ﺷﺐ ﮐﻪ رﺳﻮل اﻟﻠﻪص ﺑﻪ رﺧﺖﺧﻮاﺑﺶ‬
‫ﻣﯽرﻓﺖ‪ ،‬دو ﮐﻒ دﺳﺘﺶ را ﮐﻨﺎر ھﻢ ﻗﺮار ﻣﯽداد و در آنھﺎ ﻣﯽدﻣﯿﺪ و‬
‫ب‬ ‫ح ٌد﴾‪﴿ ،‬قُ ۡل أَ ُعوذُ ب َر ّب ٱلۡ َفلَق﴾ و ﴿قُ ۡل أ َ ُعوذُ ب َر ّ‬
‫� أَ َ‬
‫ﺳﻮرهھﺎی ﴿قُ ۡل ُه َو ٱ َّ ُ‬
‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫اس﴾ را ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ؛ ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﮐﻒ دﺳﺘﺎﻧﺶ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺴﺖ و دﺳﺘﺶ‬ ‫ٱ�َّ ِ‬
‫ﻣﯽرﺳﯿﺪ‪ ،‬ﺑﺪﻧﺶ را ﻣﺴﺢ ﻣﯽﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﯾﺎدآوری اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺳﺮ و ﺻـﻮرت و ﻗﺴـﻤﺖ ﺟﻠـﻮی ﺑـﺪﻧﺶ ﺷـﺮوع‬
‫ﻣﯽﮐﺮد و اﯾﻦ ﮐﺎر را ﺳﻪ ﺑﺎر ﺗﮑﺮار ﻣﯽﻧﻤﻮد‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری[‬
‫اﻧﺲ ﺑﻦ ﻣﺎﻟﮏس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐـﻪ رﺳـﻮل ﺧـﺪاص ﺑـﻪ رﺧـﺖﺧﻮاﺑﺶ‬
‫ْ َ ْ ُ َّ َّ َ ْ َ َ َ َ َ َ َ َ َ َ َ َ َ َ َ َ‬
‫آواﻧﺎ‪ ،‬ﻓ� ْﻢ‬ ‫اﺬﻟى أﻃﻌﻤﻨﺎ وﺳﻘﺎﻧﺎ و�ﻔﺎﻧﺎ و‬ ‫ﻣﯽرﻓﺖ‪ ،‬ﭼﻨﯿﻦ ﻣﯽﮔﻔﺖ‪» :‬اﺤﻟﻤﺪ ِ ِ‬
‫� ِ‬
‫ْ‬ ‫َ َ َ‬
‫ﻲﻓ ُﻪﻟ َوﻻ ُمﺆ ِو َي«‪] .‬رواﯾﺖ ﻣﺴﻠﻢ[‬ ‫َّ ْ‬
‫ِمﻤﻦ ﻻ ﺎﻛ ِ‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٣٦‬‬

‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ﺗﻤﺎم ﺣﻤﺪ و ﺳﺘﺎﯾﺶھﺎ از ِ‬

‫آن ﺧﺪاﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ آب و ﻏـﺬا داد‬
‫و ﻣﺎ را ﮐﻔﺎﯾﺖ ﮐﺮد و ﺑﻪ ﻣﺎ ﺟﺎی داد؛ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ اﻓﺮادی ﮐﻪ ﮐﺎرﺳـﺎز و ﺟﺎدھﻨـﺪه‬
‫ای ﻧﺪارﻧﺪ«‪.‬‬
‫اﺑﻮﻗﺘﺎدهس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص اﮔﺮ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ در ﺷـﺐ‪ ،‬اﺳـﺘﺮاﺣﺖ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺪ و ﺑﺨﻮاﺑﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﮫﻠﻮی راﺳﺘﺶ ﻣﯽﺧﻮاﺑﯿﺪ و اﮔﺮ ﻗﺼﺪ داﺷﺖ اﻧﺪﮐﯽ ﻗﺒﻞ از‬
‫ﺻﺒﺢ‪ ،‬اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ذراﻋﺶ را ﻧﺼﺐ ﻣﯽﮐﺮد و ﺳﺮش را ﺑـﺮ ﮐـﻒ دﺳـﺘﺶ‬
‫ﻣﯽﮔﺬاﺷﺖ‪] .‬ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﺑﺮادر ﻋﺰﯾﺰم! ﺑﺎ اﯾﻦ ھﻤﻪ ﻧﻌﻤﺘﯽ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺎ ارزاﻧﯽ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﻟﺤﻈﺎﺗﯽ درﺑﺎره رﺧﺖﺧﻮاب ﺳﺮور و ﺧﺎﺗﻢ اﻧﺒﯿـﺎ و ﺑﮫﺘـﺮﯾﻦ ﻣﺨﻠـﻮق ﺧﺪاوﻧـﺪ و‬
‫ﺑﺮﺗﺮﯾﻦ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ روی زﻣﯿﻦ ﻗﺪم ﮔﺬاﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﯿﻨﺪﯾﺶ‪.‬‬
‫ﻋﺎﯾﺸــﻪل ﻣﯽﮔﻮﯾــﺪ‪ :‬رﺧــﺖﺧﻮاﺑﯽ ﮐــﻪ رﺳــﻮل ﺧــﺪاص روی آن‬
‫ﻣﯽﺧﻮاﺑﯿﺪ‪ ،‬از ﭘﻮﺳﺘﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ داﺧﻞ آن ﺑﺎ ﺑﺮگ درﺧـﺖ ﺧﺮﻣـﺎ ﭘـﺮ ﺷـﺪه ﺑـﻮد‪.‬‬
‫]ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ﻋﻤﺮ ﺑﻦ ﺧﻄﺎبس و ﭼﻨﺪ ﺗﻦ دﯾﮕﺮ از ﺻﺤﺎﺑﻪش ﺧﺪﻣﺖ رﺳﻮل اﻟﻠﻪص‬
‫ﺷﺮﻓﯿﺎب ﺷﺪﻧﺪ؛ آنﺣﻀﺮتص روی ﺗﺨﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﺮگ درﺧﺖ ﺧﺮﻣﺎ ﺑﺎﻓﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬دراز ﮐﺸﯿﺪه ﺑﻮد‪ .‬رﺳﻮل ﺧﺪاص ﻣﻘﺪاری از ﺟﺎﯾﺶ ﺗﮑﺎن ﺧﻮرد‪.‬‬
‫ﻋﻤﺮس ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺟﺰ ﺣﺼﯿﺮ ﭼﯿﺰ دﯾﮕﺮی روی ﺗﺨﺖ ﻧﯿﺴﺖ و آﺛﺎر ﺣﺼﯿﺮ‬
‫را ﺑﺮ ﭘﮫﻠﻮی آنﺣﻀﺮتص ﻣﺸﺎھﺪه ﮐﺮد؛ ﻟﺬا ﮔﺮﯾﻪ ﮐﺮد‪ .‬رﺳﻮل اﮐﺮمص‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ای ﻋﻤﺮ! ﭼﺮا ﮔﺮﯾﻪ ﻣﯽﮐﻨﯽ«؟ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻪ ﺧﺪا ﺳﻮﮔﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻦ‪ ،‬ﻣﯽداﻧﻢ ﮐﻪ‬
‫ﺗﻮ ﻧﺰد ﺧﺪاوﻧﺪ از ﮐﺴﺮی و ﻗﯿﺼﺮ )ﭘﺎدﺷﺎھﺎن اﯾﺮان و روم( ﻋﺰﯾﺰﺗﺮی؛ وﻟﯽ آنھﺎ‬
‫در ﻧﺎز و ﻧﻌﻤﺖ ﺑﺴﺮ ﻣﯽﺑﺮﻧﺪ و ﺗﻮ‪ ،‬ﭼﻨﯿﻦ وﺿﯿﻌﺘﯽ داری‪ ..‬ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص‬
‫آن آﻧﺎن ﺑﺎﺷﺪ و آﺧﺮت ﺑﻪ ﻣﺎ ﺗﻌﻠﻖ‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬آﯾﺎ راﺿﯽ ﻧﯿﺴﺘﯽ ﮐﻪ دﻧﯿﺎ‪ ،‬از ِ‬
‫ﺑﮕﯿﺮد«؟ ﻋﻤﺮس ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻠﯽ؛ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬اﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦ اﺳﺖ«‪] .‬رواﯾﺖ اﻣﺎم اﺣﻤﺪ[‬
 ‫‪٣٧‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫ﺷﺐ زﻧﺪهداری‬

‫ﻣﺪﯾﻨﻪ را ﺷﺐ ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺖ و ﺳﯿﺎھﯽ ﺷﺐ‪ ،‬ﺑﺮ آن ﺳﺎﯾﻪ اﻧﺪاﺧﺖ؛ اﻣﺎ رﺳﻮل‬
‫ﺧﺪاص ﺷﺐ را ﺑﺎ ﻧﻤﺎز‪ ،‬ﯾﺎد ﺧﺪا وﺷﺐ زﻧﺪه داری‪ ،‬ﻧﻮراﻧﯽ ﻣﯽﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬او‪ ،‬ﺑﺎ‬
‫ﭘﺮوردﮔﺎر زﻣﯿﻦ و آﺳﻤﺎن‪ ،‬ھﻤﺎن ذاﺗﯽ ﮐﻪ اﺧﺘﯿﺎر ﺗﻤﺎم ھﺴﺘﯽ در دﺳﺖ اوﺳﺖ‪،‬‬
‫ﻣﻨﺎﺟﺎت ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ و دﺳﺘﻮر آﻓﺮﯾﻨﻨﺪهاش را ﻟﺒﯿﮏ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ ،‬آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪:‬‬
‫َ‬ ‫ۡ َ ً‬ ‫ّ َ َ ُ‬ ‫ُ َّ َ َّ َ ٗ‬ ‫ۡ ُ‬ ‫َ َ‬
‫�� ُّ� َها ٱل ُم َّز ّمِل ‪ ١‬ق ِم ٱ ۡ�ل إِ� قل ِي� ‪ ٢‬ن ِۡصف ُه ٓۥ أوِ ٱنق ۡص مِن ُه قل ِي� ‪ ٣‬أ ۡو‬
‫﴿ ٰٓ‬
‫ّ ُۡ َ َ ً‬ ‫ۡ ََ‬
‫زِد عل ۡيهِ َو َرت ِِل ٱلق ۡر َءان ت ۡر�ِي� ‪] ﴾٤‬اﻟﻤﺰﻣﻞ‪ [٤-١:‬ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ای ﺟﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺧﻮد‬
‫ﭘﯿﭽﯿﺪه! ﺷﺐ را ﺟﺰ اﻧﺪﮐﯽ از آن‪ ،‬ﺑﯿﺪار ﺑﻤﺎن ﯾﺎ ﮐﻤﯽ از ﻧﯿﻤﻪ ﺑﮑﺎه ﯾﺎ ﮐﻤﯽ ﺑﺮ‬
‫ﻧﯿﻤﻪ آن ﺑﯿﻔﺰای و ﻗﺮآن را ﺧﻮب ﺑﺎ ﺗﻠﻔﻆ ﺻﺤﯿﺢ ﺣﺮوف و ﺗﺪﺑﺮ در ﻣﻌﺎﻧﯽ آن‬
‫ﺑﺨﻮان«‪.‬‬
‫اﺑـﻮھﺮﯾﺮهس ﻣﯽﮔﻮﯾـﺪ‪ :‬رﺳــﻮل اﻟﻠـﻪص ﺑــﻪ اﻧـﺪازهای ﺷــﺐھﺎ ﺑـﻪ ﻧﻤــﺎز‬
‫ﻣﯽاﯾﺴﺘﺎد ﮐﻪ ﻗﺪمھﺎﯾﺶ ورم ﻣﯽﮐﺮد‪ .‬ﻣﺮدم ﻣﯽﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ای رﺳﻮل ﺧﺪا! ﺑﺎ آﻧﮑﻪ‬
‫ﮔﻨﺎھﺎن ﮔﺬﺷﺘﻪ و آﯾﻨﺪه ات ﺑﺨﺸﯿﺪه ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎز ھﻢ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﯽ؟ ﻓﺮﻣـﻮد‪:‬‬
‫»آﯾﺎ ﺑﻨﺪهای ﺳﭙﺎﺳﮕﺰار ﻧﺒﺎﺷﻢ«؟ ]اﺑﻦ ﻣﺎﺟﻪ[‬
‫اﺳﻮد ﺑﻦ ﯾﺰﯾﺪس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬از ﻋﺎﯾﺸـﻪل درﺑـﺎره ﮐﯿﻔﯿـﺖ ﻧﻤـﺎز رﺳـﻮل‬
‫ﺧﺪاص ﭘﺮﺳﯿﺪم؛ ﮔﻔﺖ‪ :‬اﯾﺸﺎن‪ ،‬اول ﺷﺐ ﻣﯽﺧﻮاﺑﯿﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﯿﺪار ﻣـﯽﺷـﺪ و‬
‫ﻧﻤﺎز ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ و اﮔﺮ ﻧﯿﺎزی ﺑﻪ ھﻤﺴﺮش داﺷـﺖ‪ ،‬ﺑـﺎ وی ھﻤﺒﺴـﺘﺮ ﻣـﯽﺷـﺪ و‬
‫ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺻﺪای اذان را ﻣﯽﺷﻨﯿﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺮﻣﯽﺧﺎﺳﺖ؛ اﮔﺮ ﺟﻨﺐ ﺑـﻮد‪،‬‬
‫ﻏﺴﻞ ﻣﯽﮐﺮد؛ در ﻏﯿﺮ اﯾﻦ ﺻﻮرت‪ ،‬وﺿﻮ ﻣـﯽﮔﺮﻓـﺖ و ﺑـﺮای ﻧﻤـﺎز ﻣـﯽرﻓـﺖ‪.‬‬
‫]ﺑﺨﺎری[‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٣٨‬‬

‫ﺑﺎﯾﺪ داﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﻧﻤﺎز ﺷﺐ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص ﺑﻪ اﻧﺪازهای ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺳﺖ ﮐـﻪ‬

‫از ﯾﮑﺴﻮ اﻧﺴﺎن را ﺑﻪ ﺷﮕﻔﺘﯽ وا ﻣﯽدارد و از ﺳﻮی دﯾﮕـﺮ ﺑﺎﻋـﺚ ﻣﯽﺷـﻮد ﮐـﻪ‬
‫اﯾﺸﺎن و ﻧﻤﺎزش را اﻟﮕﻮ ﻗﺮار دھﯿﻢ‪.‬‬
‫ﺣﺬﯾﻔﻪ ﺑﻦ ﯾﻤﺎنس ﻣﯽﮔﻮﯾـﺪ‪ :‬ﺷـﺒﯽ ﺑـﺎ ﻧﺒـﯽ اﮐـﺮمص ﺑـﻪ ﻧﻤـﺎز اﯾﺴـﺘﺎدم‪.‬‬
‫آنﺣﻀﺮتص ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪن ﺳﻮره ﺑﻘﺮه ﻧﻤـﻮد؛ ﺑـﺎ ﺧـﻮد ﮔﻔـﺘﻢ‪ :‬ﺑﻌـﺪ از‬
‫ﺧﻮاﻧﺪن ﺻﺪ آﯾﻪ‪ ،‬رﮐﻮع ﺧﻮاھﺪ ﮐﺮد‪ ،‬اﻣﺎ اداﻣﻪ داد‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺳﻮره ﺑﻘﺮه را در ﯾﮏ‬
‫رﮐﻌﺖ ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎز ھﻢ اداﻣﻪ داد و آل ﻋﻤﺮان را ﺷـﺮوع ﮐـﺮد‪ .‬ﮔﻔـﺘﻢ‪ :‬ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻤﺎم ﺷﺪن آن‪ ،‬رﮐﻮع ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ؛ اﻣﺎ اﯾﺸﺎن ﺧﻮاﻧﺪن ﺳﻮره ﻧﺴﺎء را ﺷـﺮوع ﮐـﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺪون ﻋﺠﻠﻪ ﺗﻼوت ﻣﯽﻓﺮﻣﻮد‪ .‬ھﺮﮔﺎه آﯾﻪای ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ ﮐﻪ در آن ﺗﺴﺒﯿﺢ وﺟـﻮد‬
‫داﺷﺖ‪ ،‬ﺗﺴﺒﯿﺢ ﻣﯽﮔﻔﺖ‪ .‬و اﮔﺮ آﯾﻪای ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ ﮐﻪ در آن‪ ،‬ﺳﺆال و ﻃﻠﺐ ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﻃﻠﺐ ﻣﯽﮐﺮد و اﮔﺮ از ﭘﻨﺎه ﺧﻮاﺳـﺘﻦ ﺳـﺨﻦ ﺑـﻪ ﻣﯿـﺎن آﻣـﺪه ﺑـﻮد‪ ،‬ﭘﻨـﺎه‬
‫ﺎن ﹶر ﱢﰊ ا ﹾﻟ ﹶﻌﻈﹺـﻴ ﹺﻢ ﻧﻤـﻮد‪.‬‬
‫ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ؛ ﺳﭙﺲ رﮐﻮع ﮐﺮد و ﺷﺮوع ﺑﻪ ﮔﻔـﺘﻦ ﹸﺳـ ﹾﺒ ﹶﺤ ﹶ‬
‫ـﻤ ﹶﻊ اﷲ ﹶﳌﹺـ ﹾﻦ ﹶﲪﹺـﺪﹶ ﹸه‬
‫اﻧﺪازه رﮐﻮﻋﺶ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ اﯾﺴﺘﺎدﻧﺶ ﺑﺴﯿﺎر ﻧﺰدﯾﮏ ﺑـﻮد‪ .‬آﻧﮕـﺎه ﺳ ﹺ‬
‫ﹶ‬
‫ﹶر ﱠﺑﻨﹶﺎ ﹶﻟ ﹶﻚ ﹾ ﹶ‬
‫اﳊ ﹾﻤـﺪﹸ ﮔﻔﺖ و ﺧﯿﻠﯽ ﻃﻮﻻﻧﯽ‪ ،‬ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺑﻪ اﻧﺪازه رﮐﻮﻋﺶ اﯾﺴﺘﺎد‪ .‬ﺳـﭙﺲ‬
‫ﰊ اﻷﹶﻋ ﹶﹾـﲆ ﮔﻔﺖ‪ .‬اﻧﺪازه ﺳﺠﺪهاش ﻧﯿﺰ ﺧﯿﻠﯽ ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺠﺪه ﻧﻤﻮد و ﹸﺳ ﹾﺒ ﹶﺤ ﹶ‬
‫ﺎن ﹶر ﱢ ﹶ‬
‫اﻧﺪازه ﻗﯿﺎﻣﺶ ﺑﻮد‪] .‬ﻣﺴﻠﻢ[‬

‫ﺑﻌﺪ از ﻧﻤﺎز ﺻﺒﺢ‬

‫ﺑﺎ ﻃﻠﻮع ﻓﺠﺮ و ﭘﺲ از آراﻣﺶ ﺷﺐ ﻣﺪﯾﻨﻪ‪ ،‬ﭘﺲ از اﯾﻦﮐـﻪ ﻧﻤـﺎز ﺻـﺒﺢ در‬
‫ﻣﺴﺠﺪ ﺑﺎ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﯽﺷﺪ‪ ،‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص ﺗﺎ ﻃﻠﻮع آﻓﺘﺎب ﺑﻪ ﯾﺎد ﺧـﺪا‬
‫ﻣﯽﻧﺸﺴﺖ و ﺳﭙﺲ دو رﮐﻌﺖ ﻧﻤﺎز ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ‪.‬‬
 ‫‪٣٩‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫ﺟﺎﺑﺮ ﺑﻦ ﺳﻤﺮهس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐـﻪ ﻧﺒـﯽ اﮐـﺮمص ﻧﻤـﺎز ﺻـﺒﺢ را‬
‫ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺮ ﺟﺎﯾﺶ ﻣﯽﻧﺸﺴﺖ ﺗﺎ اﯾﻦﮐﻪ ﺧﻮرﺷﯿﺪ‪ ،‬ﺧﻮب ﻃﻠﻮع ﮐﻨﺪ‪] .‬ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ﺑﺎﯾﺪ داﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪاص ﻣﺮدم را ﺑﻪ اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﺳﻨﺖ ﺑﺰرگ ﺗﺸﻮﯾﻖ‬
‫ﮐﺮده و اﺟﺮ و ﺛﻮاب آن را ﯾﺎد آوری ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻧﺲس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬رﺳﻮل ﺧﺪاص ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ھﺮﮐﺲ‪ ،‬ﻧﻤﺎز ﺻﺒﺢ را ﺑﺎ ﺟﻤﺎﻋﺖ‬
‫ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺗﺎ ﻃﻠﻮع آﻓﺘﺎب ﺑﻨﺸﯿﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺪا را ذﮐﺮ ﮐﻨﺪ و آﻧﮕﺎه دو رﮐﻌﺖ ﻧﻤـﺎز‬
‫ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ او ﺑﻪ اﻧﺪازه ﭘﺎداش ﺣﺞ و ﻋﻤﺮهای ﮐﺎﻣﻞ‪ ،‬اﺟﺮ ﻣﯽرﺳﺪ‪] .‬ﺗﺮﻣﺬی[‬

‫ﻧﻤﺎز ﭼﺎﺷﺖ‬

‫اﮐﻨــﻮن ﺧﻮرﺷـﯿﺪ‪ ،‬ﺑــﺎﻻ آﻣــﺪه و ﮔﺮﻣــﺎی آن ﺷــﺪت ﮔﺮﻓﺘــﻪ اﺳــﺖ و ﭘﺮﺗــﻮ‬

‫ﺧﻮرﺷﯿﺪ‪ ،‬ﭼﮫﺮه ھﺎ را ﻣﯽﺳﻮزاﻧﺪ‪ .‬ھﻨﮕﺎم ﭼﺎﺷـﺖ‪ ،‬ﻓـﺮا رﺳـﯿﺪه و وﻗـﺖ ﮐـﺎر و‬
‫ﺗﻼش اﺳﺖ‪ .‬رﺳﻮل ﺧﺪاص ﺑﺎ وﺟﻮد ﻣﺴﺆﻟﯿﺖھﺎی رﺳﺎﻟﺖ و ﻣﺸـﻐﻮﻟﯿﺖھﺎﯾﯽ‬
‫از ﻗﺒﯿﻞ‪ :‬ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ وﻓﺪھﺎ و ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﻗﺒﺎﯾﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬آﻣﻮزش ﺻـﺤﺎﺑﻪ و ادای‬
‫ﺣﻘﻮق ﺧﺎﻧﻮاده‪ ،‬ﺑﺎز ھﻢ ﺑﻪ ﻋﺒﺎدت ﺧﺪاوﻧﺪﻷ ﻣﯽﭘﺮدازد‪.‬‬
‫ﻣﻌﺎذهل ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﺑﻪ ﻋﺎﯾﺸﻪ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آﯾـﺎ ﻧﺒـﯽ اﮐـﺮمص ﻧﻤـﺎز ﭼﺎﺷـﺖ‬
‫ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ؟ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻠﯽ؛ ﭼﮫﺎر رﮐﻌﺖ ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ و ھﺮ ﭼﻪ ﮐﻪ ﺧﻮاﺳﺖ ﺧـﺪا ﺑـﻮد‪،‬‬
‫ﺑﺮ آنھﺎ ﻣﯽاﻓﺰود‪] .‬ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ھﻤﭽﻨ ـﯿﻦ ﻧﺒ ـﯽ اﮐ ـﺮمص ﺑــﻪ ﺧﻮاﻧــﺪن ﻧﻤــﺎز ﭼﺎﺷــﺖ ﺗﻮﺻ ـﯿﻪ ﻓﺮﻣــﻮد؛‬
‫اﺑﻮھﺮﯾﺮهس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﻣﺤﺒﻮﺑﻢ ﻣﺮا ﺑﻪ روزه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳﻪ روز از ھﺮ ﻣﺎه‪ ،‬ﺧﻮاﻧـﺪن‬
‫دو رﮐﻌﺖ ﻧﻤﺎز ﭼﺎﺷﺖ و ﺧﻮاﻧﺪن وﺗﺮ ﻗﺒﻞ از ﺧﻮاﺑﯿﺪن‪ ،‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪] .‬ﺑﺨﺎری‬
‫و ﻣﺴﻠﻢ[‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٤٠‬‬

‫ﺧﻮاﻧﺪن ﻧﻤﺎزﻫﺎی ﻧﻔﻞ در ﺧﺎﻧﻪ‬

‫ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص ﺧﺎﻧﻪای اﺳـﺖ ﮐـﻪ اﯾﻤـﺎن در آن ﻣـﻮج ﻣـﯽزﻧـﺪ و‬

‫ﻣﺎﻻﻣﺎل از ﻋﺒﺎدت و ﯾﺎد ﺧﺪا اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﺑﻪ ﻣﺎ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣـﯽﻧﻤﺎﯾـﺪ ﮐـﻪ‬
‫ﺧﺎﻧﻪھﺎی ﻣﺎ اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪» :‬ﺑﺨﺸـﯽ از ﻧﻤﺎزھﺎیﺗـﺎن را در‬
‫ﺧﺎﻧﻪھﺎیﺗﺎن ﺑﺨﻮاﻧﯿﺪ و آنھﺎ )ﺧﺎﻧﻪھﺎیﺗﺎن( را ﺑﻪ ﻗﺒﺮﺳـﺘﺎن ﺗﺒـﺪﯾﻞ ﻧﮑﻨﯿـﺪ«‪.‬‬
‫]ﺑﺨﺎری[‬
‫اﺑﻦ ﻗﯿﻢ‪ /‬ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬رﺳﻮل ﺧﺪاص‪ ،‬ﻋﻤﻮم ﺳﻨﺖھﺎ و ﻧﻮاﻓﻞ ﻏﯿـﺮ ذوات‬
‫اﻻﺳﺒﺎب ﺑﻮﯾﮋه ﺳﻨﺖھﺎی ﻧﻤﺎز ﻣﻐﺮب را در ﺧﺎﻧﻪاش ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ رواﯾﺖ‬
‫ﻧﺸﺪه ﮐﻪ ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ اﮐـﺮمص ﺳـﻨﺖھﺎی ﻣﻐـﺮب را در ﻣﺴـﺠﺪ ﺑﺨﻮاﻧـﺪ‪ .‬ﻗﺎﺑـﻞ‬
‫ﯾﺎدآوری اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮاﻧﺪن ﻧﻤﺎزھﺎی ﻧﻔﻞ در ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻓﻮاﯾﺪی دارد ﮐـﻪ ﺑﺮﺧـﯽ از‬
‫آنھﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬ﭘﯿﺮوی از ﺳﻨﺖ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‪ ،‬آﻣﻮزش ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻧﻤﺎز ﺑـﻪ زﻧـﺎن و‬
‫ﮐﻮدﮐﺎن‪ ،‬راﻧﺪه ﺷﺪن ﺷﯿﺎﻃﯿﻦ ﺑﺎ ﯾﺎد ﺧﺪا و ﺗﻼوت ﻗـﺮآن؛ ھﻤﭽﻨـﯿﻦ ﺧﻮاﻧـﺪن‬
‫ﻧﻮاﻓﻞ در ﺧﺎﻧﻪ اﻧﺴﺎن را ﺑﻪ اﺧﻼص‪ ،‬ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮ‪ ،‬و از رﯾﺎ دور ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺮﯾﻪ ﮐﺮدن ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص‬

‫ﻣﺮدان و زﻧﺎن زﯾﺎدی ﮔﺮﯾﻪ ﻣـﯽﮐﻨﻨـﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ ﭼﮕﻮﻧـﻪ و ﺑـﺮای ﭼـﻪ؟ ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ‬
‫اﮐﺮمص اﮔﺮ دﻧﯿﺎ را ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ در اﺧﺘﯿـﺎرش ﻗـﺮار ﻣـﯽﮔﺮﻓـﺖ‪ .‬ھﻤﭽﻨـﯿﻦ‬
‫ﺧﻮدش را در ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺑﮫﺸﺖ ﻣﯽدﯾﺪ‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻦ‪ ،‬ﻣﯽﮔﺮﯾﺴﺖ‪.‬‬
‫آری! ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪاص در ﻋﺒﺎدتھﺎﯾﺶ ﻣـﯽﮔﺮﯾﺴـﺖ‪ ،‬ھﻨﮕـﺎم ﻣﻨﺎﺟـﺎت ﺑـﺎ‬
‫ﭘﺮوردﮔﺎرش در ﻧﻤﺎز‪ ،‬و ھﻨﮕﺎم ﺷﻨﯿﺪن ﻗﺮآن ﮐﺮﯾﻢ‪ ،‬ﮔﺮﯾﻪ ﻣﯽﮐﺮد‪ .‬و اﯾﻦ ﺧـﻮد‪،‬‬
‫دال ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪاص از رﻗﺖ ﻗﻠﺐ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎﻃﻨﯽ‬
 ‫‪٤١‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫ﭘﺎک داﺷﺖ و ﻋﻈﻤﺖ و ﺑﺰرﮔﯽ اﻟﻠﻪﻷ را ﺧﻮب ﻣﯽداﻧﺴﺖ و ﺧﺸﯿﺖ اﻟﮫـﯽ در‬
‫ﺳﯿﻨﻪ اس رﯾﺸﻪ دواﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻋﺒﺪاﻟﻠﻪ ﺑﻦ ﺷﺨﯿﺮس ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از ﭘﺪرش ﻣﯽﮔﻮﯾـﺪ‪:‬‬
‫ﻧﺰد رﺳﻮل ﺧﺪاص رﻓﺘﻢ و دﯾﺪم ﮐﻪ اﯾﺸﺎن ﻧﻤﺎز ﻣﯽﺧﻮاﻧﺪ و ﮔﺮﯾﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ و از‬
‫ﺳﯿﻨﻪاش ﺻﺪاﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﺪای ﺟﻮﺷـﯿﺪن آب در دﯾـﮓ ﺑـﻪ ﮔـﻮش ﻣـﯽرﺳـﺪ‪.‬‬
‫]رواﯾﺖ اﺑﻮداود[‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﻠﻪ ﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮدس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬رﺳﻮل ﺧﺪاص ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺑﺮاﯾﻢ‬
‫ﻗﺮآن ﺑﺨﻮان«‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ای رﺳﻮل ﺧﺪا! آﯾﺎ ﺑﺮای ﺷﻤﺎ ﻗﺮآن ﺑﺨﻮاﻧﻢ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ‬
‫ﻗﺮآن ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﻧﺎزل ﺷﺪه اﺳﺖ؟! ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻣﻦ دوﺳﺖ دارم ﮐﻪ ﻗﺮآن را از ﻓﺮد‬
‫دﯾﮕﺮی ﺑﺸﻨﻮم«؛ ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬ﺳﻮره ﻧﺴﺎء را ﺧﻮاﻧﺪم ﺗﺎ اﯾﻦﮐﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ آﯾﻪ رﺳﯿﺪم‪:‬‬
‫َ ۡ َ َ َ َ ٰ َ ٰٓ ُ َ ٓ َ ٗ‬
‫�ؤ�ءِ ش ِهيدا﴾ ]اﻟﻨﺴﺎء‪ .[٤١ :‬ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬و ﺗﻮ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮔﻮاه‬ ‫جئنا بِك �‬ ‫﴿و ِ‬
‫ﺑﺮ اﯾﻦھﺎ ﻣﯽآورﯾﻢ«‪.‬‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﻠﻪ ﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮدس در اداﻣﻪ ﻣﯽﮔﻮﯾـﺪ‪ :‬دﯾـﺪم ﮐـﻪ از ﭼﺸـﻤﺎن رﺳـﻮل‬
‫اﻟﻠﻪص اﺷﮏ ﺟﺎری اﺳﺖ‪] .‬ﺑﺨﺎری[‬
‫ﺑﻪ ﻣﻮھﺎی ﺳﻔﯿﺪی ﮐـﻪ در ﻓـﺮق ﺳـﺮ رﺳـﻮل ﺧـﺪاص وﺟـﻮد داﺷـﺖ و‬
‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﭼﯿﺰی ﺣﺪود ھﺠـﺪه ﺗـﺎر ﻣـﻮی ﺳـﻔﯿﺪی ﮐـﻪ در ﻣﺤﺎﺳـﻦ ﻣﺒـﺎرک‬
‫ﻣﯽدرﺧﺸﯿﺪ‪ ،‬ﻟﺤﻈﺎﺗﯽ ﻓﮑﺮ ﮐﻦ و ﮔﻮش دل ﺑﺴﭙﺎر ﺗﺎ ﻋﻠـﺖ ﺳـﻔﯿﺪ ﺷـﺪن اﯾـﻦ‬
‫ﻣﻮھﺎ را از زﺑﺎن ﻣﺒﺎرﮐﺶ ﺑﺸﻨﻮی‪.‬‬
‫روزی اﺑﻮﺑﮑﺮس ﮔﻔﺖ‪ :‬ای رﺳﻮل ﺧﺪا! ﭘﯿﺮ ﺷﺪی‪ .‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬
‫ﻛﻮرت ﭘﯿﺮ‬
‫»ﻣﺮا ﺳﻮرهھﺎی ﻫﻮد‪ ،‬واﻗﻌﻪ‪ ،‬ﻣﺮﺳﻼت‪ ،‬ﻋﻢ ﻳﺘﺴﺎءﻟﻮن و إذا اﻟﺸﻤﺲ ﹼ‬
‫ﮐﺮدﻧﺪ«‪].‬رواﯾﺖﺗﺮﻣﺬی[‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٤٢‬‬

‫ﺗﻮاﺿﻊ ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص‬

‫اﺧــﻼق رﺳــﻮل ﺧــﺪاص از اﺧــﻼق ھﻤــﻪ ﻣــﺮدم ﺑﮫﺘــﺮ و ﮐﺎﻣــﻞﺗﺮ ﺑــﻮد‪.‬‬

‫آنﺣﻀﺮتص ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻋﻤﻠﯽ ﻗﺮآن ﮐﺮﯾﻢ ﺑﻮد؛ ﭼﻨﺎﻧﮑـﻪ ﻋﺎﯾﺸـﻪل ﻣﯽﮔﻮﯾـﺪ‪:‬‬
‫اﺧﻼق اﯾﺸﺎن‪ ،‬ﻗﺮآن ﺑﻮد‪] .‬ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﺷﺨﺺ رﺳﻮل ﺧﺪاص ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪» :‬ھﻤﺎﻧﺎ ﻣﻦ ﻣﺒﻌﻮث ﺷـﺪه ام‬
‫ﺗﺎ ارزشھﺎی اﺧﻼﻗﯽ را ﮐﺎﻣﻞ ﮐﻨﻢ«‪] .‬رواﯾﺖ اﺣﻤﺪ[‬
‫ﯾﮑﯽ از دﻻﯾﻞ ﺗﻮاﺿﻊ ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﺸﺎن‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻒ و ﺗﻤﺠﯿـﺪ‬
‫و ﺳﺘﺎﯾﺶ را دوﺳﺖ ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻤﺮ ﺑﻦ ﺧﻄﺎبس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﻟﻠﻪص ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬در ﻣـﺪح و ﺳـﺘﺎﯾﺶ‬
‫ﻣﻦ اﻓﺮاط ﻧﮑﻨﯿﺪ‪ ،‬آﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﻧﺼﺎری در ﻣﻮرد ﻋﯿﺴﯽ ﺑﻦ ﻣـﺮﯾﻢ اﻓـﺮاط ﮐﺮدﻧـﺪ؛‬
‫ﭼﺮاﮐﻪ ﻣﻦ‪ ،‬ﺑﻨﺪهای ھﺴﺘﻢ؛ ﭘﺲ ﺑﮕﻮﯾﯿﺪ‪ :‬ﺑﻨـﺪه ﺧـﺪا و ﻓﺮﺳـﺘﺎده او«‪] .‬رواﯾـﺖ‬
‫ﺑﺨﺎری[‬
‫اﻧﺲس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﺗﻌﺪادی از ﻣﺮدم ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ای رﺳﻮل ﺧﺪا! ﺗﻮ‪ ،‬ﺑﮫﺘﺮﯾﻦ ﻣـﺎ‪،‬‬
‫ﻓﺮزﻧﺪ ﺑﮫﺘﺮﯾﻦ ﻣﺎ‪ ،‬ﺳﺮور ﻣﺎ و ﻓﺮزﻧﺪ ﺳﺮور ﻣﺎ ھﺴﺘﯽ‪ ..‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص ﻓﺮﻣـﻮد‪:‬‬
‫»ای ﻣﺮدم! ﮔﻔﺘﻦ اﯾﻦ ﺳﺨﻨﺎن اﺷﮑﺎﻟﯽ ﻧﺪارد‪ ،‬وﻟﯽ ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺷﯿﻄﺎن‪ ،‬ﺷﻤﺎ‬
‫را ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺧﻮد ﻧﮑﺸﺎﻧﺪ؛ ﻣﻦ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺪه ﺧﺪا و ﻓﺮﺳﺘﺎده او ھﺴﺘﻢ‪ .‬دوﺳـﺖ‬
‫ﻧﺪارم ﺑﺮاﯾﻢ ﻣﻨﺰﻟﺘﯽ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻣﻨﺰﻟﺘﯽ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪﻷ ﺑﺮاﯾﻢ ﻗﺎﯾﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻗﺎﯾﻞ‬
‫ﺷﻮﯾﺪ‪] .‬رواﯾﺖ ﻧﺴﺎﺋﯽ[‬
‫ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮی ﮐﻪ ﺑﮫﺘﺮﯾﻦ اﻧﺴﺎن روی زﻣﯿﻦ ﺑﺸﻤﺎر ﻣـﯽرود‪،‬‬
‫ھﻤﯿﺸﻪ ﺑﻪ ﺳﻮی ﭘﺮوردﮔﺎرش ﺗﻮﺑﻪ و اﻧﺎﺑﺖ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ و ﺑﺎ ﻏﺮور و ﺗﮑﺒﺮ راﺑﻄﻪای‬
‫ﻧﺪارد؛ ﺑﻠﮑﻪ ﺳﺮآﻣﺪ ﺗﻮاﺿﻊ و ﻓﺮوﺗﻨﯽ و اﻧﮑﺴﺎر در ﺑﺮاﺑـﺮ ﭘﺮوردﮔـﺎرش ﺑﺤﺴـﺎب‬
‫ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬
 ‫‪٤٣‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫اﻧﺲ ﺑﻦ ﻣﺎﻟﮏس ﻣﯽﮔﻮﯾـﺪ‪ :‬ﻧـﺰد ﺻـﺤﺎﺑﻪ ھـﯿﭽﮑﺲ از رﺳـﻮل ﺧـﺪاص‬

‫ﻣﺤﺒﻮﺑﺘﺮ ﻧﺒﻮد؛ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ھﺮﮔﺎه ﺻﺤﺎﺑﻪ رﺳﻮل ﺧﺪاص را ﻣـﯽدﯾﺪﻧـﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻨـﺪ‬
‫ﻧﻤﯽﺷﺪﻧﺪ؛ زﯾﺮا ﻣﯽداﻧﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ آنﺣﻀﺮتص اﯾﻦ ﮐﺎر را ﻧﻤﯽﭘﺴﻨﺪد‪] .‬رواﯾﺖ‬
‫اﺣﻤﺪ[‬
‫اﯾﻨﮏ ﻧﮕﺎھﯽ ﺑﻪ ﺗﻮاﺿﻊ ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﯿﺰ و اﺧﻼق ﺧﻮب و ﺑﯽﻧﻈﯿﺮ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬
‫ﺑﯿﻨﺪاز ﮐﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ زﻧﯽ ﻓﻘﯿﺮ و ﻣﺴﮑﯿﻦ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﻮاﺿﻊ و ﻓﺮوﺗﻨـﯽ ﻣـﯽﻧﻤﺎﯾـﺪ و‬
‫وﻗﺖ ﮔﺮانﺑﮫﺎ و ﭘﺮﻣﺸﻐﻠﻪاش را در اﺧﺘﯿﺎرش ﻗﺮار ﻣﯽدھﺪ‪.‬‬
‫اﻧﺲ ﺑﻦ ﻣﺎﻟﮏس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬زﻧﯽ ﻧﺰد ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮ‬
‫ﮐﺎری دارم‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺳﺮ ھﺮ راھﯽ از راهھﺎی ﻣﺪﯾﻨﻪ ﮐﻪ ﺧﻮاﺳﺘﯽ‪ ،‬ﺑﻨﺸﯿﻦ؛ ﻣﻦ‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮ ﻣﯽﻧﺸﯿﻨﻢ )و ﮐﺎرت را اﻧﺠﺎم ﻣﯽدھﻢ(«‪] .‬رواﯾﺖ اﺑﻮداود[‬
‫ﺑﺎﯾﺪ داﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص در رأس اﻧﺴﺎنھﺎی ﻣﺘﻮاﺿﻊ ﻗﺮار داﺷـﺖ و‬
‫ﺳﺮآﻣﺪ آنھﺎ ﺑﻮد؛ اﺑﻮھﺮﯾﺮهس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬اﮔﺮ ﻣﺮا ﺑـﺮای‬
‫ﺻﺮف ﺳﺎﻋﺪ ﯾﺎ ﭘﺎﭼﻪ )ﮔﻮﺳﻔﻨﺪی( دﻋﻮت ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻮاھﻢ ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ؛ ھﻤﭽﻨﯿﻦ اﮔﺮ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻦ ﺳﺎﻋﺪ ﯾﺎ ﭘﺎﭼﻪای ھﺪﯾﻪ داده ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﯽﭘﺬﯾﺮم«‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری[‬
‫از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ‪ ،‬اﻧﺴﺎنھﺎی ﻣﺘﮑﺒﺮ ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﺳﺨﻨﺎن رﺳﻮل ﺧﺪاص را آوﯾﺰه‬
‫ﮔﻮش ﺧﻮﯾﺶ ﺳﺎزﻧﺪ ﺗﺎ ھﻤﯿﺸﻪ ﻣﺎﻧﻌﯽ ﺑﺮای ﺗﮑﺒﺮ و ﺑﺮﺗﺮی ﻃﻠﺒﯽ آﻧﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﻠﻪ ﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮدس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ھﺮ ﮐﺲ ﺑﻪ اﻧﺪازه‬
‫ﯾﮏ ذره در ﻗﻠﺒﺶ ﺗﮑﺒﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وارد ﺑﮫﺸﺖ ﻧﻤﯽﺷﻮد«‪] .‬رواﯾﺖ ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﯾﺎدآوری اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﮑﺒﺮ‪ ،‬ﯾﮑﯽ از راهھﺎی ﺟﮫـﻨﻢ اﺳـﺖ؛ اﮔـﺮ ﭼـﻪ ﺑـﻪ‬
‫اﻧﺪازه ﯾﮏ ذره ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﮐﻨﻮن ﺷﻤﺎ درﺑﺎره ﮐﯿﻔﺮ ﮐﺴﯽ ﻓﮑﺮ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﮑﺒﺮ راه ﻣﯽرود و ﻣﻼﺣﻈﻪ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺧﺪاوﻧـﺪﻷ از او ﻧﺎﺧﺸـﻨﻮد و ﺧﺸـﻤﮕﯿﻦ ﻣﯽﺷـﻮد و ﻋـﺬاب‬
‫دردﻧﺎﮐﺶ را ﺑﺮ او ﻧﺎزل ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪.‬‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٤٤‬‬

‫اﺑﻮھﺮﯾﺮهس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﻟﻠﻪص ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬روزی‪ ،‬ﯾﮏ ﻣﺮد ﮐﻪ ﺳـﺮش‬

‫را ﺷﺎﻧﻪ زده و ﻟﺒﺎﺳﯽ ﻣﻮرد ﭘﺴـﻨﺪ ﭘﻮﺷـﯿﺪه ﺑـﻮد‪ ،‬ﻗـﺪم ﻣـﯽزد و ﺑـﺎ ﺗﮑﺒـﺮ راه‬
‫ﻣﯽرﻓﺖ؛ ﻧﺎﮔﮫﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬او را در زﻣﯿﻦ ﻓﺮو ﺑﺮد‪ .‬ﻟﺬا او ﺗﺎ روز ﻗﯿﺎﻣﺖ در زﻣﯿﻦ‬
‫ﻓﺮو ﺧﻮاھﺪ رﻓﺖ«‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬

‫ﺧﺪﻣﺘﮕﺰار ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص‬

‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص در رﻓﺘﺎرش ﺑﺎ ﺧﺪﻣﺖﮔﺰاران‪ ،‬دﯾﻦ‪ ،‬ﺗﻘﻮا و اﻋﻤﺎلﺷـﺎن را‬

‫ﻣﻌﯿﺎر ﻗﺮار داد‪ ،‬ﻧﻪ ﺷﻐﻞ و ﮐﺎرﺷﺎن را‪ .‬آنﺣﻀﺮتص در ﻣﻮرد ﺧـﺪﻣﺖﮔﺰاران‬
‫و ﮐﺎرﮔﺮان ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬آﻧﺎن‪ ،‬ﺑﺮادران ﺷﻤﺎ ھﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬آنھﺎ را زﯾﺮ دﺳـﺖ‬
‫ﺷﻤﺎ ﻗﺮار داده اﺳﺖ؛ ﻟﺬا ﻏﺬاﯾﯽ را ﮐﻪ ﺧﻮد ﺷﻤﺎ ﻣﯽﺧﻮرﯾﺪ‪ ،‬ﺑﻪ آنھﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﺪھﯿﺪ‬
‫و ﻟﺒﺎﺳﯽ را ﮐﻪ ﺧﻮد ﻣﯽﭘﻮﺷﯿﺪ‪ ،‬ﺑﻪ آنھﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﯿﺪ‪ .‬ھﻤﭽﻨﯿﻦ آﻧﺎن را ﻣﮑﻠﻒ‬
‫ﺑﻪ ﮐﺎری ﻧﮑﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺗﻮان اﻧﺠﺎم آن را ﻧﺪارﻧﺪ و اﮔـﺮ آنھـﺎ را ﻣﮑﻠـﻒ ﺳـﺎﺧﺘﯿﺪ‪،‬‬
‫ﮐﻤﮏ ﺷﺎن ﮐﻨﯿﺪ«‪] .‬رواﯾﺖ ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ﺑﻌﺪ از اﯾﻦ رھﻨﻤﻮدھﺎ‪ ،‬اﻧﺪﮐﯽ درﺑﺎره ﺧﺪﻣﺖﮔﺰاری ﻓﮑﺮ ﮐﻦ ﮐـﻪ از آﻗـﺎﯾﺶ‬
‫ﺳﺨﻨﯽ ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﯿﺰ و ﺷﮫﺎدﺗﯽ زﯾﺒﺎ و ﺗﻤﺠﯿﺪی ﮔﮫﺮﺑﺎر رواﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ!‪.‬‬
‫آﯾﺎ ﺗﺎ ﮐﻨﻮن ﺷﻨﯿﺪهاﯾﺪ ﮐﻪ ﺧﺪﻣﺖﮔﺰاری در ﻣﻮرد آﻗﺎﯾﺶ ﺳـﺨﻨﯽ ﺑـﺮ زﺑـﺎن‬
‫ﺑﯿﺎورد ﮐﻪ ﺧﺪﻣﺖﮔﺰار رﺳﻮل ﺧﺪاص درﺑﺎره آنﺣﻀﺮتص ﺑـﺮ زﺑـﺎن آورده‬
‫اﺳﺖ؟‪.‬‬
‫اﻧﺲ ﺑﻦ ﻣﺎﻟﮏس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ده ﺳﺎل در ﺧـﺪﻣﺖ رﺳـﻮل اﻟﻠـﻪص ﺑـﻮدم‪.‬‬
‫ُ‬
‫ھﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﻣﻦ اف ﻧﮕﻔﺖ و ھﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﮐﺎری ﮐﻪ اﻧﺠﺎم دادم‪ ،‬ﺑﻪ ﻣـﻦ ﻧﮕﻔـﺖ‪:‬‬
‫ﭼﺮا اﻧﺠﺎم دادی و ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﮐﺎری ﮐﻪ اﻧﺠﺎم ﻧﺪادم‪ ،‬ﺑـﻪ ﻣـﻦ ﻧﮕﻔـﺖ‬
‫ﭼﺮا اﻧﺠﺎم ﻧﺪادی؟ ]رواﯾﺖ ﻣﺴﻠﻢ[‬
 ‫‪٤٥‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﯿﺪ ده ﺳﺎل ﮐﺎﻣﻞ؛ ﭼﻨﺪ روز و ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺑﻠﮑﻪ ﯾﮏ‬
‫ﻋﻤﺮ ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﺣﺎﻟﺖھﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﻗﺒﯿﻞ ﺧﻮﺷـﺤﺎﻟﯽ‪ ،‬اﻧـﺪوه‪،‬‬
‫ﺧﺸﻢ و ﻏﻀـﺐ‪ ،‬ﺣﺎﻟﺖھـﺎی ﻣﺨﺘﻠـﻒ روﺣـﯽ و رواﻧـﯽ‪ ،‬ﻧﮕﺮاﻧـﯽ و ﻧﯿـﺰ ﻓﻘـﺮ و‬
‫ﺗﻮاﻧﮕﺮی وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد ھﻤﻪ اﯾـﻦ ﺣـﺎﻻت‪ ،‬آنﺣﻀـﺮتص ﮐـﻪ ﭘـﺪر و‬
‫ﻣﺎدرم ﻓﺪاﯾﺶ ﺑﺎد‪ ،‬ﯾﮏ ﺑﺎر ھﻢ او را ﺳﺮزﻧﺶ ﻧﮑﺮد و ﺑﺮ ﺳـﺮش ﻓﺮﯾـﺎد ﻧﮑﺸـﯿﺪ؛‬
‫ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ او ﭘﺎداش ﻣﯽدھﺪ‪ ،‬دﻟﺶ را ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآورد‪ ،‬ﻧﯿﺎز او و ﺧﺎﻧﻮادھـﺎش را‬
‫ﺑﺮآورده ﻣﯽﺳﺎزد و ﺑﺮای آنھﺎ دﻋﺎی ﺧﯿﺮ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫اﻧﺲس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﻣﺎدرم ﮔﻔﺖ‪ :‬ای رﺳﻮل ﺧﺪا! اﯾـﻦ ﺧـﺪﻣﺖﮔﺰار ﺗﻮﺳـﺖ؛‬
‫ﺑﺮاﯾﺶ ﻧﺰد ﺧﺪاوﻧﺪ دﻋﺎ ﮐﻦ‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺧﺪاﯾﺎ! ﺑﻪ ﻣﺎل و ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺶ ﺑﯿﻔـﺰای و در‬
‫آﻧﭽﻪ ﺑﻪ او ارزاﻧﯽ داﺷﺘﻪ ای‪ ،‬ﺑﺮﮐﺖ ﻋﻨﺎﯾﺖ ﮐﻦ«‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری[‬
‫ھﻤﭽﻨـﯿﻦ ﺑــﺎ وﺟــﻮد اﯾﻦﮐــﻪ آنﺣﻀــﺮتص از ﺷــﺠﺎﻋﺖ ﺑﺴـﯿﺎر ﺑــﺎﻻﯾﯽ‬
‫ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ھﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﮐﺴﯽ ﺗﻮھﯿﻦ ﻧﮑﺮد و ﮐﺴﯽ را ﺑﻪ ﻧﺎﺣﻖ‪ ،‬ﮐﺘﮏ ﻧﺰد و‬
‫ﺑــﺎ اﻓــﺮادی ﮐ ـﻪ ﺗﺤــﺖ ﺳﺮﭘﺮﺳــﺘﯿﺶ ﻗــﺮار داﺷــﺘﻨﺪ‪ ،‬از ﺟﻤﻠــﻪ‪ :‬ھﻤﺴــﺮان و‬
‫ﺧﺪﻣﺖﮔﺰاراﻧﺶ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖ رﻓﺘﺎر ﻧﮑﺮد‪ .‬ﻋﺎﯾﺸﻪل ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﻟﻠﻪص‬
‫ھﺮﮔﺰ ﮐﺴﯽ را ﺑﺎ دﺳﺖ ﺧﻮدش‪ ،‬ﮐﺘﮏ ﻧﺰد‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﯾﻦﮐﻪ در راه ﺧﺪا ﺟﮫﺎد ﻧﻤﺎﯾﺪ‬
‫)ﮐـﻪ ﻓﻘــﻂ در اﯾـﻦ ﺣــﺎل‪ ،‬ﮐﺘـﮏ ﻣـﯽزد(؛ ھﻤﭽﻨـﯿﻦ آنﺣﻀــﺮتص ھﺮﮔــﺰ‬
‫ﺧﺪﻣﺖﮔﺰار و زﻧﯽ را ﮐﺘﮏ ﻧﺰد‪] .‬رواﯾﺖ ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ام اﻟﻤﺆﻣﻨﯿﻦل ﮔﻮاھﯽاش را ﺑﺮای ﺑﮫﺘـﺮﯾﻦ اﻧﺴـﺎن روی زﻣـﯿﻦ ﺗﮑـﺮار‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﺧﺒﺮ ُﺣﺴﻦ رﻓﺘﺎر و ﺑﺮﺧﻮرد ﺧﻮب اﯾﺸﺎن درﻣﯿﺎن ﮐﺎروانھـﺎ ﻧﯿـﺰ ﺑـﺮ‬
‫ﺳﺮ زﺑﺎنھﺎﺳﺖ؛ ﺗﺎ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﮐﻔﺎر ﻗﺮﯾﺶ ﻧﯿﺰ ﺑﺮاﯾﺶ ﮔﻮاھﯽ ﻣﯽدھﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺎﯾﺸﻪل ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﯾﮑـﯽ از اﺣﮑـﺎم ﺧـﺪا زﯾـﺮ ﭘـﺎ ﮔﺬاﺷـﺘﻪ‬
‫ﻧﻤﯽﺷﺪ‪ ،‬ھﺮﮔﺰ ﻧﺪﯾﺪم ﮐﻪ رﺳﻮل ﺧﺪاص ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺳﺘﻤﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﻮدش ﺷـﺪه‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎم ﺑﮕﯿﺮد‪ .‬اﻣﺎ اﮔﺮ ﯾﮑﯽ از اﺣﮑﺎم اﻟﮫﯽ زﯾﺮ ﭘﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷـﺪ‪ ،‬ﺑـﯿﺶ از‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٤٦‬‬

‫ھﻤﻪ ﺧﺸﻤﮕﯿﻦ ﻣﯽﮔﺸﺖ؛ ھﻤﭽﻨﯿﻦ اﮔﺮ در ﻣﯿﺎن دو ﭼﯿﺰ ﺑﻪ او ﺣـﻖ اﻧﺘﺨـﺎب‬

‫داده ﻣﯽﺷﺪ‪ ،‬آﺳﺎنﺗﺮﯾﻦ آنھﺎ را اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﮐﺮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﮔﺮ ﮔﻨﺎه ﻧﺒﻮد‪] .‬رواﯾـﺖ‬
‫ﺑﺨﺎری[‬
‫ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﻣﺮدم را ﺑﺎ آواز رﺳﺎ و آﺷﮑﺎرا‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺮﻣﯽ و ﺑﺮدﺑﺎری دﻋﻮت ﻣﯽداد‬
‫و ﻣﯽﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ھﻤﺎﻧﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺮﻣﯽ را در ﺗﻤﺎم ﮐﺎرھﺎ دوﺳﺖ دارد«‪] .‬رواﯾﺖ‬
‫ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬

‫ﻫﺪﯾﻪ و ﻣﻬﻤﺎنﻧﻮازی‬

‫ﺑﺸﺮ‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﺮی ﻧﯿﺎزھﺎی ﻋﺎﻃﻔﯽ و ﺧﻮاﺳﺘﻪھﺎی دروﻧﯽ دارد ﮐـﻪ ﺟﺎﻣﻌـﻪ‪،‬‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده و ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ھﻤﯿﺸﻪ ﺑﻪ آنھﺎ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ اﻣﻮر ﮐـﻪ دلھـﺎ را‬
‫ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻧﺰدﯾﮏ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ و ﮐﯿﻨﻪھﺎ را ذوب ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ھﺪﯾﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻋﺎﯾﺸﻪل ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﻧﺒﯽ اﮐـﺮمص ھﺪﯾـﻪ را ﻣـﯽﭘـﺬﯾﺮﻓﺖ و ﺑـﻪ ھﺪﯾـﻪ‬
‫ﮐﻨﻨﺪه‪ ،‬در ﻋﻮض آن‪ ،‬ﭘﺎداش ﻣﯽداد‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری[‬
‫ﺑﺎﯾﺪ داﻧﺴﺖ ﮐﻪ ھﺪﯾﻪ دادن و ﻧﯿﺰ ﺗﺸﮑﺮ ﮐﺮدن از ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ھﺪﯾﻪ ﻣﯽدھـﺪ‪،‬‬
‫دﻟﯿﻞ ﺳﺨﺎی ﻗﻠﺐ و ﭘﺎﮐﯽ اوﺳﺖ‪ .‬ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﻗﺎﺑﻞ ﯾﺎدآوری اﺳﺖ ﮐـﻪ ﺳـﺨﺎوت‪،‬‬
‫ﯾﮑﯽ از وﯾﮋﮔﯽھﺎی اﺧﻼﻗﯽ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮان ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎر ﻣـﯽرود و ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ ﻣـﺎ در اﯾـﻦ‬
‫ﻣﯿﺪان از دﯾﮕﺮان‪ ،‬ﺳﺒﻘﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﮕﺮ ﻧﻪ اﯾﻦﮐﻪ ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ‪» :‬ھﺮ ﮐﺲ‬
‫ﺑﻪ ﺧﺪا و روز ﻗﯿﺎﻣﺖ اﯾﻤﺎن دارد‪ ،‬ﻣﮫﻤﺎﻧﺶ را ﮔﺮاﻣﯽ ﺑﺪارد‪ .‬ﺟﺎﯾﺰهاش ﯾﮏ روز‬
‫اﺳﺖ و ﻣﮫﻤﺎﻧﯿﺶ ﺳـﻪ روز؛ و ﺑﻌـﺪ از آن‪ ،‬ﺻـﺪﻗﻪ ﻣﺤﺴـﻮب ﻣﯽﺷـﻮد و ﺑـﺮای‬
‫ﻣﮫﻤﺎن ھﻢ ﺟﺎﯾﺰ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازهای ﻧﺰد ﻣﯿﺰﺑﺎن ﺑﻤﺎﻧـﺪ ﮐـﻪ او را ﺑـﻪ ﺗﻨـﮓ‬
‫آورد«‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری[‬
‫ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﺪا ﮐﻪ ﮐﺮه زﻣﯿﻦ‪ ،‬ﺣﺠﺎز و ﺷﺒﻪ ﺟﺰﯾﺮه ﻋﺮﺑﺴـﺘﺎن‪ ،‬ﺑﻠﮑـﻪ ﺗﻤـﺎم‬
‫دﻧﯿﺎ‪ ،‬اﺧﻼق و ﺻﻔﺎﺗﯽ ﺑﺎﻻﺗﺮ از اﺧﻼق ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﺑﻪ ﺧﻮد ﻧﺪﯾﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
 ‫‪٤٧‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫اﯾﻨﮏ ﭼﺸﻤﺎﻧﺖ را ﺑﺎ ﻣﺸﺎھﺪه ﯾﮑﯽ از ﺣﺮﮐﺎت ﻧﺒـﯽ اﮐـﺮمص ﮐـﻪ ﭘـﺪر و‬

‫ﻣﺎدرم ﻓﺪاﯾﺶ ﺑﺎد ـ ﺳﺮﻣﻪ ﮐﻦ؛ ﺳﮫﻞ ﺑﻦ ﺳﻌﺪس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﯾﮏ زن‪ ،‬ﭘﺎرﭼـﻪای‬
‫ﺧﺪﻣﺖ ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص آورد و ﮔﻔﺖ‪ :‬اﯾﻦ را ﺑﺎ دﺳﺘﺎن ﺧﻮد ﺑﺎﻓﺘـﻪ ام ﺗـﺎ ﺑـﻪ ﺗـﻮ‬
‫ھﺪﯾﻪ دھﻢ‪ .‬رﺳﻮل ﺧﺪاص ﮐﻪ ﺑﻪ آن ﻧﯿﺎز داﺷﺖ‪ ،‬آن را ﺑﺮداﺷـﺖ؛ ﺳـﭙﺲ در‬
‫ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ آن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ازار )ﺷﻠﻮار( ﭘﻮﺷﯿﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﺰد ﻣﺎ آﻣﺪ‪ .‬ﺷﺨﺼﯽ ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫ﭼﻘﺪر زﯾﺒﺎ اﺳﺖ! آن را ﺑﻪ ﻣﻦ ھﺪﯾـﻪ ﺑـﺪه‪ .‬ﻓﺮﻣـﻮد‪ :‬ﺧـﻮب اﺳـﺖ! آﻧﮕـﺎه ﻧﺒـﯽ‬
‫اﮐﺮمص در ﻣﺠﻠﺲ ﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﭘﺲ از ﺑﺎزﮔﺸـﺖ )ﺑـﻪ ﺧﺎﻧـﻪ( آن را ﭘﯿﭽﯿـﺪ و‬
‫ﺑﺮای آن ﻣﺮد ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ .‬ﻣﺮدم ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﮐﺎر ﺧﻮﺑﯽ ﻧﮑﺮدی! ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص‬
‫آن را ﭘﻮﺷﯿﺪه ﺑﻮد و ﺑﻪ آن ﻧﯿﺎز داﺷﺖ و ﺑﺎ ﻋﻠـﻢ ﺑـﻪ اﯾﻦﮐـﻪ رﺳـﻮل ﺧـﺪاص‬
‫درﺧﻮاﺳﺖ ھﯿﭻ ﺳﺎﺋﻠﯽ را رد ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎز ھـﻢ آن را درﺧﻮاﺳـﺖ ﻧﻤـﻮدی! آن‬
‫ﻣﺮد ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻪ ﺧﺪا ﺳﻮﮔﻨﺪ ﮐﻪ آن را ﺑﺮای ﭘﻮﺷﯿﺪن ﻃﻠـﺐ ﻧﮑـﺮدم‪ .‬ﺑﻠﮑـﻪ از آن‬
‫ﺟﮫﺖ ﻃﻠﺐ ﻧﻤﻮدم ﮐﻪ ﮐﻔﻨﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﮫﻞس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم آن ﻣﺮد در ھﻤﺎن ﭘﺎرﭼﻪ‪ ،‬ﮐﻔﻦ ﮔﺮدﯾﺪ‪] .‬رواﯾﺖ‬
‫ﺑﺨﺎری[‬
‫آری! از اﺧﻼق ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ او را ﺑﺮﮔﺰﯾﺪه‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﻧﻈـﺎرت ﺧـﻮﯾﺶ ﺑـﻪ‬
‫ﺗﺮﺑﯿﺖ او ﭘﺮداﺧﺘﻪ و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻟﮕﻮ ﺑﺮای ﻣـﺮدم ﻣﻌﺮﻓـﯽ ﮐـﺮده اﺳـﺖ‪ ،‬ﺗﻌﺠـﺐ‬
‫ﻧﮑﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫رﺳﻮل ﺧـﺪاص در زﻣﯿﻨـﻪ ﺳـﺨﺎوت‪ ،‬ﺷـﮕﻔﺘﯽ ﻣـﯽآﻓﺮﯾﻨـﺪ‪ .‬ﺣﮑـﯿﻢ ﺑـﻦ‬
‫ﺣﺰامس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬از رﺳﻮل ﺧﺪاص )ﭼﯿﺰی( ﻃﻠﺐ ﮐـﺮدم؛ ﺑـﻪ ﻣـﻦ ﻋﻨﺎﯾـﺖ‬
‫ﻓﺮﻣﻮد؛ دوﺑﺎره ﻃﻠﺐ ﮐﺮدم‪ ،‬ﺑﺎز ھﻢ ﻋﻨﺎﯾﺖ ﻓﺮﻣﻮد؛ ﺑﺮای ﺑﺎر ﺳﻮم ﻃﻠﺐ ﮐـﺮدم؛‬
‫اﯾﻦ ﺑﺎر ﻧﯿﺰ ﻋﻨﺎﯾﺖ ﮐﺮد و ﻓﺮﻣـﻮد‪» :‬ای ﺣﮑـﯿﻢ! اﯾـﻦ ﻣـﺎل‪ ،‬ﺳﺮﺳـﺒﺰ و ﺷـﯿﺮﯾﻦ‬
‫)ﺧﻮﺷﺎﯾﻨﺪ( اﺳﺖ؛ ھﺮ ﮐﺲ ﺑﺎ ﺳﺨﺎوت ﻧﻔﺲ آن را ﺑﮕﯿﺮد‪ ،‬ﺑﺮاﯾﺶ در آن ﺑﺮﮐـﺖ‬
‫ﻋﻨﺎﯾﺖ ﻣﯽﺷﻮد و ھﺮ ﮐﺲ ﺑﺎ زور و ﻃﻤﻊ ﺑﮕﯿﺮد‪ ،‬ﺑـﺮاﯾﺶ در آن‪ ،‬ﺑﺮﮐـﺖ ﻋﻨﺎﯾـﺖ‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٤٨‬‬

‫ﻧﻤﯽﺷﻮد و ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺴﯽ ﻣﯽﮔﺮدد ﮐﻪ ﻣﯽﺧﻮرد و ﺳﯿﺮ ﻧﻤﯽﺷﻮد؛ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪاﻧﯿﺪ ﮐﻪ‬
‫دﺳﺖ دھﻨﺪه‪ ،‬از دﺳﺖ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺑﮫﺘﺮ اﺳﺖ«‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ِ‬
‫ﺟﺎﺑﺮس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ھﺮﮔﺰ ﭼﯿﺰی از رﺳﻮل ﺧﺪاص در ﺧﻮاﺳﺖ ﻧﮑﺮدﻧﺪ ﮐـﻪ‬
‫ﺑﮕﻮﯾﺪ‪ :‬ﻧﻪ‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری[‬
‫رﺳﻮل ﺧﺪاص ﺑﺎ اﯾﻦ ھﻤﻪ ﺳﺨﺎوت و ﺑﺨﺸﺶ ﻣـﺎﻟﯽ‪ ،‬از ﻧﻈـﺮ اﺧﻼﻗـﯽ و‬
‫ﺑﺮﺧﻮرد ﺧﻮب ﺑﺎ ﻣﺮدم و ﻣﺤﺒﺖ ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﺑﺎ دﯾﮕﺮان‪ ،‬ﺑﯽﻧﻈﯿﺮ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ھﻤﻮاره ﺗﺒﺴـﻢ ﺑـﺮ ﻟﺒـﺎﻧﺶ ﻧﺸﺴـﺘﻪ ﺑـﻮد و ﺑـﺎ ﺗﻤـﺎم ھﻤﻨﺸـﯿﻨﺎﻧﺶ ﺗﺒﺴـﻢ‬
‫ﻣﯽﻓﺮﻣﻮد‪ .‬از اﯾﻨﺮو ھﺮﯾﮏ از ﯾﺎراﻧﺶ ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﺮد ﮐﻪ او‪ ،‬ﻣﺤﺒـﻮبﺗﺮﯾﻦ ﻓـﺮد در‬
‫ﻗﻠﺐ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺮﯾــﺮ ﺑــﻦ ﻋﺒﺪاﻟﻠــﻪس ﻣﯽﮔﻮﯾــﺪ‪ :‬ھــﯿﭽﮑﺲ را ﻧﺪﯾــﺪم ﮐــﻪ ﺑﯿﺸــﺘﺮ از‬
‫رﺳﻮل ﺧﺪاص ﺗﺒﺴﻢ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪] .‬رواﯾﺖ ﺗﺮﻣﺬی[‬
‫اﻧﺲ ﺑﻦ ﻣﺎﻟﮏ‪ ،‬ﺧﺎدم رﺳﻮل اﻟﻠﻪص ﺻﻔﺎت ﺑﺰرﮔﯽ ﺑﺮای آنﺣﻀـﺮتص‬
‫ﺑﯿﺎن ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻤﯽﺗﻮان ﺑﺮﺧﯽ از آنھﺎ را در ﯾﮏ ﻓﺮد و ﯾﺎ ھﻤﻪ آنھـﺎ را‬
‫در ﻣﺠﻤﻮﻋﻪای از اﻓﺮاد ﺳﺮاغ داﺷﺖ‪ .‬او ﻣﯽﮔﻮﯾـﺪ‪ :‬رﺳـﻮل ﺧـﺪاص از ھﻤـﻪ‬
‫ﻣﺮدم ﻣﮫﺮﺑﺎﻧﺘﺮ ﺑﻮد؛ ھﺮﮔﺎه ﻓﺮدی از اﯾﺸﺎن ﭼﯿﺰی ﻣﯽﭘﺮﺳـﯿﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺳـﺨﻨﺎن آن‬
‫ﺷﺨﺺ ﮔﻮش ﻓـﺮا ﻣـﯽداد و ﺗـﺎ ھﻨﮕـﺎﻣﯽ ﮐـﻪ آن ﺷـﺨﺺ‪ ،‬ﺑـﺮ ﻧﻤـﯽﮔﺸـﺖ و‬
‫ﻧﻤﯽرﻓﺖ‪ ،‬آنﺣﻀﺮتص ﺑﺎ او ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ھﻤﭽﻨﯿﻦ ھﺮ ﮐﺲ‪ ،‬دﺳﺖ ﻣﺒـﺎرﮐﺶ را‬
‫ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬دﺳﺘﺶ را در اﺧﺘﯿﺎرش ﻣﯽﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬وﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐـﻪ ﺧـﻮد ﺷـﺨﺺ‪،‬‬
‫دﺳﺘﺶ را ﺑﯿﺮون ﻧﻤﯽﮐﺸﯿﺪ‪ ،‬آنﺣﻀﺮتص دﺳـﺖ ﻣﺒـﺎرﮐﺶ را از دﺳـﺖ او‬
‫ﺑﯿﺮون ﻧﻤﯽﮐﺸﯿﺪ‪] .‬رواﯾﺖ اﺑﻮﻧﻌﯿﻢ در اﻟﺪﻻﺋﻞ[‬
‫ﺑﺎ اﯾﻦ ھﻤﻪ ﻣﮫﻤﺎن ﻧﻮازی و ﻣﮫﺮﺑﺎﻧﯽ و ﺳﺨﺎوت‪ ،‬در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ھﻨﮕﺎم ﻧﯿﺎز‪،‬‬
‫ﺷﻔﻘﺖ ﺑﻪ اﻣﺖ را ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﻤﯽﮐﺮد؛ از اﯾﻨﺮو ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣـﯽﮐﻨـﯿﻢ ﮐـﻪ ھﻨﮕـﺎم‬
‫دﯾﺪن ﻣﻨﮑﺮ‪ ،‬ﻧﮫﯽ از ﻣﻨﮑﺮ ﻣﯽﮐﺮد و ﻣﻨﮑﺮ را ﻧﻤﯽﭘﺬﯾﺮﻓﺖ‪.‬‬
 ‫‪٤٩‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫اﺑﻦ ﻋﺒﺎسل ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬رﺳﻮل ﺧـﺪاص ﯾـﮏ اﻧﮕﺸـﺘﺮ ﻃـﻼ در دﺳـﺖ‬

‫ﺷﺨﺼﯽ دﯾﺪ‪ ،‬آن را از دﺳﺘﺶ ﺑﯿﺮون آورد و اﻧـﺪاﺧﺖ و ﻓﺮﻣـﻮد‪» :‬آﯾـﺎ ﯾﮑـﯽ از‬
‫ﺷﻤﺎ اﺧﮕﺮی از آﺗﺶ را ﻗﺼﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ و آن را در دﺳﺘﺶ ﻣﯽﮔﺬارد«؟ ]رواﯾـﺖ‬
‫ﻣﺴﻠﻢ[‬

‫ﺷﻔﻘﺖ و ﻣﻬﺮورزی رﺳﻮل ﺧﺪاص ﺑﻪ ﮐﻮدﮐﺎن‬

‫اﻧﺴﺎنھﺎی ﺳﻨﮕﺪل‪ ،‬ﺷﻔﻘﺖ را ﻧﻤﯽﺷﻨﺎﺳﻨﺪ و ﻣﮫﺮ و ﻋﺎﻃﻔﻪ در دلھﺎﯾﺸﺎن‬

‫ﺟﺎﯾﯽ ﻧﺪارد‪ .‬آنھﺎ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﺨﺮهاﻧﺪ؛ در دادن و ﮔﺮﻓﺘﻦ‪ ،‬ﺳـﺨﺖاﻧـﺪ و از اﺑـﺮاز‬
‫اﺣﺴﺎﺳﺎت و ﻋﻮاﻃﻒ اﻧﺴﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺑﺨﻞ ﻣﯽورزﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ او ﻗﻠﺒـﯽ ﻣﮫﺮﺑـﺎن ﻋﻨﺎﯾـﺖ ﮐـﺮده‪ ،‬رﺣﻤـﺖ‪ ،‬ﺳﺮاﺳـﺮ‬
‫وﺟﻮدش را ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺘﻪ و اﯾﻦ ﻋﺎﻃﻔﻪ اﻧﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ او را ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ در ﻣﯽآورد‪.‬‬
‫اﻧﺲس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﻧﺒـﯽ اﮐـﺮمص ﻓﺮزﻧـﺪش اﺑـﺮاھﯿﻢ را ﺑﺮداﺷـﺖ و او را‬
‫ﺑﻮﺳﯿﺪ و ﺑﻮﯾﯿﺪ‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری[‬
‫ﺑﺎﯾــﺪ داﻧﺴــﺖ ﮐــﻪ اﯾــﻦ ﺷــﻔﻘﺖ و ﻣﮫــﺮورزی رﺳــﻮل اﻟﻠــﻪص وﯾــﮋه‬
‫ﺧﻮﯾﺸﺎوﻧﺪاﻧﺶ ﻧﺒﻮد؛ ﺑﻠﮑﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻤﻮم ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺷﺪ‪.‬‬
‫اﺳﻤﺎء دﺧﺘﺮ ﻋﻤﯿﺲ ھﻤﺴﺮ ﺟﻌﻔﺮل ﻣﯽﮔﻮﯾـﺪ‪ :‬رﺳـﻮل ﺧـﺪاص وارد‬
‫ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻦ ﺷﺪ و ﻓﺮزﻧـﺪان ﺟﻌﻔـﺮس را ﺻـﺪا ﮐـﺮد‪ ،‬ﭘـﺲ دﯾـﺪم در ﺣـﺎﻟﯽ ﮐـﻪ‬
‫اﺷﮏھﺎﯾﺶ ﺳﺮازﯾﺮ اﺳﺖ‪ ،‬آنھﺎ را ﻣﯽﺑﻮﯾﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ای رﺳﻮل ﺧﺪا! آﯾﺎ از ﺟﻌﻔـﺮ‬
‫ﺑﻪ ﺗﻮ ﺧﺒﺮی رﺳﯿﺪه اﺳﺖ؟ »ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﻠﻪ؛ اﻣﺮوز ﮐﺸﺘﻪ ﺷﺪ«‪.‬‬
‫اﺳﻤﺎءل ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﻣﺎ ﺑـﺎ ﮔﺮﯾـﻪ‪ ،‬ﺑﻠﻨـﺪ ﺷـﺪﯾﻢ؛ ﺳـﭙﺲ آنﺣﻀـﺮتص‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺑﺮای ﺧﺎﻧﻮاده ﺟﻌﻔﺮ ﻏﺬا درﺳﺖ ﮐﻨﯿﺪ؛ زﯾﺮا آنھـﺎ ﺑـﻪ اﯾـﻦ‬
‫ﺣﺎدﺛﻪ ﻣﺸﻐﻮﻟﻨﺪ«‪] .‬رواﯾﺖ اﺑﻦ ﺳﻌﺪ‪ ،‬ﺗﺮﻣﺬی و اﺑﻦ ﻣﺎﺟﻪ[‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٥٠‬‬

‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ روزی ﮐﻪ ﻧﻮه رﺳـﻮل اﻟﻠـﻪص ﻓـﻮت ﮐـﺮد‪ ،‬اﺷـﮏ از ﭼﺸـﻤﺎن‬

‫ﻣﺒﺎرک آنﺣﻀﺮتص ﺟﺎری ﺷﺪ‪ .‬ﺳﻌﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺎدهس ﮔﻔـﺖ‪ :‬ای رﺳـﻮل ﺧـﺪا!‬
‫اﯾﻦ ﭼﯿﺴﺖ؟ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬اﯾﻦ رﺣﻤﺘﯽ اﺳﺖ ﮐـﻪ ﺧﺪاوﻧـﺪ آن را در دل ﺑﻨـﺪﮔﺎﻧﺶ‬
‫ﻧﮫﺎده اﺳﺖ و ھﻤﺎﻧﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﯽ ﮐﻪ رﺣﻢ و ﺷﻔﻘﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬رﺣـﻢ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ«‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری[‬
‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻓﺮزﻧﺪش اﺑـﺮاھﯿﻢ ﻓـﻮت ﻧﻤـﻮد‪ ،‬اﺷـﮏ از ﭼﺸـﻤﺎن‬
‫آنﺣﻀﺮتص ﺳﺮازﯾﺮ ﺷﺪ؛ ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﻦ ﺑﻦ ﻋﻮفس ﮔﻔﺖ‪ :‬ای رﺳـﻮل ﺧـﺪا!‬
‫ﺷﻤﺎ ھﻢ ﮔﺮﯾﻪ ﻣﯽﮐﻨﯿﺪ؟! ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ای اﺑﻦ ﻋﻮف! اﯾﻦ‪ ،‬ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻣﮫﺮﺑﺎﻧﯽ اﺳﺖ«‪ .‬و‬
‫ھﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ اﺷﮏ ﻣﯽرﯾﺨﺖ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﭼﺸﻢھﺎ‪ ،‬اﺷﮏ ﻣﯽرﯾﺰد و دل اﻧﺪوھﮕﯿﻦ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﯽ ﺳﺨﻨﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻧﺎرﺿﺎﯾﺘﯽ ﺧﺪا ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ زﺑﺎن ﻧﻤﯽآورﯾﻢ و ﻣـﺎ ﺑـﻪ‬
‫ﺧﺎﻃﺮ ﺟﺪاﯾﯽ ﺗﻮ ای اﺑﺮاھﯿﻢ! ﻏﻤﮕﯿﻦ ھﺴﺘﯿﻢ«‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری[‬
‫اﯾﻨﮏ ﮐﻪ ﺑﺎ ﮔﻮشھﺎی از اﺧﻼق ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺑﺰرگ اﺳﻼمص ﺑـﻮﯾﮋه ﺷـﻔﻘﺖ و‬
‫ﻣﮫﺮﺑﺎﻧﯿﺶ ﺑﺎ ﮐﻮدﮐﺎن آﺷﻨﺎ ﺷﺪﯾﻢ‪ ،‬ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﺸﺎن را اﻟﮕﻮ ﻗﺮار دھـﯿﻢ‪.‬‬
‫ﺑﺨﺼﻮص ﮐﻪ ﻣﺎ‪ ،‬در زﻣﺎﻧﯽ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ ﮐـﻪ اﺣﺴـﺎس ﻣﺤﺒـﺖ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ‬
‫ﮐﻮدﮐﺎن ﮐﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ و از آن اﺣﺘﺮاﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺧـﻮردار‬
‫ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪاﻧﯿﻢ ﮐﻪ آنھﺎ‪ ،‬ﭘﺪران و ﻣﺎدران ﻓﺮدا و ﻣﺮدان و زﻧﺎن آﯾﻨﺪه اﻣﺖ‬
‫اﺳﻼﻣﯽ ھﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻧﺎداﻧﯽ‪ ،‬ﺗﮑﺒﺮ‪ ،‬ﮐﻢ ﻓﮑﺮی و ﮐﻮﺗﺎه ﻧﻈﺮی‪ ،‬ﻣﺎ را ﺑـﻪ ﺟـﺎﯾﯽ رﺳـﺎﻧﺪه‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺧـﻮرد ﺻـﺤﯿﺢ و درﺳـﺘﯽ ﺑـﺎ ﮐﻮدﮐـﺎن و ﻧﻮﺟﻮاﻧـﺎن ﻧـﺪارﯾﻢ‪ .‬ﻟـﺬا‬
‫ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺑﻪ دلھﺎﯾﺸﺎن راه ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﺑﺎ اﺧﻼق و رﻓﺘﺎرش ﺑﻪ دلھـﺎ‬
‫راه ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﻃﻮری ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﻪ ﮐﻮدﮐﺎن ﻧﯿﺰ او را دوﺳﺖ دارﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻪ او اﺣﺘﺮام ﻣـﯽﮔﺬارﻧـﺪ و ﺟﺎﯾﮕـﺎھﺶ را ﻣـﯽداﻧﻨـﺪ‪ .‬آنﺣﻀـﺮتص ﺑـﺮای‬
‫ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ارزش ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻗﺎﯾﻞ ﺑﻮد‪.‬‬
 ‫‪٥١‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫ھﺮﮔﺎه اﻧﺲس اﯾـﻦ ﺻـﺤﺎﺑﯽ ﺑﺰرﮔـﻮار رﺳـﻮل اﻟﻠـﻪص از ﮐﻨـﺎر ﮐﻮدﮐـﺎن‬

‫ﻣﯽﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪ آﻧﺎن ﺳﻼم ﻣﯽﮐﺮد و ﻣﯽﮔﻔﺖ‪ :‬ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص اﯾﻦ ﮐﺎر را اﻧﺠـﺎم‬
‫ﻣﯽداد‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ﺷﻤﺎ ﻣﯽداﻧﯿﺪ ﮐﻪ ﮐﻮدﮐﺎن‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت ﺧﺎص ﺧﻮدﺷﺎن را دارﻧﺪ و ﺑﺎ ﺣﺮﮐﺎت‬
‫و ﺑﺎزی زﯾﺎد‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺧﺴﺘﮕﯽ اﻧﺴﺎن ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ رﺳـﻮل ﺧـﺪاص ﺧﺸـﻤﮕﯿﻦ‬
‫ﻧﻤﯽﺷﺪ و آﻧﺎن را ﺳﺮزﻧﺶ ﻧﻤﯽﮐﺮد؛ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎ آنھﺎ ﺑﻪ ﻧﺮﻣﯽ ﺑﺮﺧﻮرد ﻣـﯽﮐـﺮد و‬
‫آراﻣﺶ ﺧﻮﯾﺶ را ﺣﻔﻆ ﻣﯽﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﻋﺎﯾﺸــﻪل ﻣﯽﮔﻮﯾــﺪ‪ :‬ﻣــﺮدم‪ ،‬ﺑﭽــﻪ ھﺎیﺷــﺎن را ﻧــﺰد ﻧﺒ ـﯽ اﮐ ـﺮمص‬
‫ﻣﯽآوردﻧﺪ و آنﺣﻀﺮتص ﺑﺮای آﻧﺎن دﻋﺎی ﺧﯿﺮ ﻣﯽﻓﺮﻣﻮد‪ .‬ﯾﮏ روز ﮐﻮدﮐﯽ‬
‫را آوردﻧﺪ و او‪ ،‬ﺑﺮ ﻟﺒﺎس ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪاص ادرار ﮐﺮد‪ .‬آنﺣﻀـﺮتص ﻣﻘـﺪاری‬
‫آب ﺑﺮ روی ﻟﺒﺎﺳﺶ رﯾﺨﺖ‪ ،‬ﺑﺪون آﻧﮑﻪ آن را ﺑﺸﻮﯾﺪ‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری[‬
‫ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﮔﺮاﻣﯽ! آﯾﺎ آن ﻟﺤﻈﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺸﺴـﺘﻦ در ﺧﺎﻧـﻪ ﻧﺒـﯽ اﮐـﺮمص‬
‫ﻣﺸﺮف ﻣﯽﺷﻮی‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﮑﺮت ﺧﻄﻮر ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻓﺮزﻧـﺪاﻧﺖ ﺑـﺎزی و ﺷـﻮﺧﯽ‬
‫ﮐﻨﯽ و ﺧﻨﺪهھﺎ و ﺳﺨﻨﺎن زﯾﺒﺎﯾﺸﺎن را ﺑﺸﻨﻮی؟ زﯾﺮا ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﯾﻦ اﻣﺖ ﮐﻪ ﭘـﺪر و‬
‫ﻣﺎدرم ﻓﺪاﯾﺶ ﺑﺎد‪ ،‬ھﻤﻪ اﯾﻦ ﮐﺎرھﺎ را اﻧﺠﺎم ﻣﯽداد‪.‬‬
‫اﺑﻮھﺮﯾﺮهس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﻟﻠﻪص زﺑﺎﻧﺶ را ﺑﺮای ﺣﺴـﻦ ﺑـﻦ ﻋﻠـﯽس‬
‫ﺑﯿﺮون ﻣﯽآورد و او‪ ،‬ﺑﺎ دﯾﺪن زﺑﺎن آنﺣﻀﺮتص ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻣﯽﺷﺪ‪] .‬ﺳﻠﺴـﻠﺔ‬
‫اﻷﺣﺎدﯾﺚ اﻟﺼﺤﯿﺤﺔ‪ ،‬ﺷﻤﺎره‪.[۷۰‬‬
‫اﻧﺲس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬رﺳﻮل ﺧـﺪاص ﺑـﺎ زﯾﻨـﺐ دﺧﺘـﺮ ام ﺳـﻠﻤﻪل ﺷـﻮﺧﯽ‬
‫ﻣﯽﮐﺮد و ﺑﻪ او ﻣﯽﮔﻔﺖ‪ :‬ای ُزوﯾﻨﺐ! ای زوﯾﻨﺐ! و ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺑﺎر اﯾﻦ ﺳـﺨﻨﺶ را‬
‫ﺗﮑﺮار ﻣﯽﮐﺮد‪] .‬اﻟﺼﺤﯿﺤﺔ ) ‪( ۲۱۴۱‬؛ ﺻﺤﯿﺢ اﻟﺠﺎﻣﻊ‪[۵۰۲۵ :‬‬
‫آری! ﺷﻔﻘﺖ و ﻣﮫﺮﺑﺎﻧﯽ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص ﺷﺎﻣﻞ ﺣـﺎل ﮐﻮدﮐـﺎن ﻣـﯽﺷـﺪ؛‬
‫ﺣﺘﯽ آن ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ در ﻋﺒﺎدﺗﯽ ﺑﺰرگ ﺑﺴﺮ ﻣﯽﺑﺮد‪ .‬رﺳﻮل ﺧﺪاص در ﺣـﺎل‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٥٢‬‬

‫ﻧﻤﺎز‪ ،‬ﻧﻮهاش اﻣﺎﻣﻪ را ﺑﺮ دوش داﺷﺖ؛ ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐـﻪ ﺑـﺮ ﻣـﯽﺧﺎﺳـﺖ‪ ،‬او را ﺑـﺮ‬
‫ﻣﯽداﺷﺖ و ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺖ ﺳﺠﺪه ﮐﻨﺪ‪ ،‬او را ﺑﺮ زﻣﯿﻦ ﻣـﯽﮔﺬاﺷـﺖ‪.‬‬
‫]رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﯾﺎد آوری اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﺎﻣﻪ‪ ،‬دﺧﺘﺮ زﯾﻨﺐ ﺑﻨﺖ رﺳﻮل اﻟﻠـﻪص اﺳـﺖ و‬
‫ﭘﺪرش‪ ،‬اﺑﻮاﻟﻌﺎص ﺑﻦ رﺑﯿﻊ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺤﻤﻮد ﺑﻦ رﺑﯿﻊس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ ‪ :‬ﺧﻮب ﺑﻪ ﯾﺎد دارم زﻣﺎﻧﯽ را ﮐـﻪ ﭘـﻨﺞ ﺳـﺎﻟﻪ‬
‫ﺑﻮدم و رﺳﻮل ﺧﺪاص اﻧﺪﮐﯽ آب از دﻟﻮی ﺑﺮداﺷﺖ و ﭘﺲ از ﻣﻀﻤﻀﻪ آبھﺎ را‬
‫ﺑﺮ ﭼﮫﺮهام ﭘﺎﺷﯿﺪ‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎﯾﺪ داﻧﺴﺖ ﮐـﻪ ﻧﺒـﯽ اﮐـﺮمص ﻓﻘـﻂ ﺑﺰرﮔﺴـﺎﻻن را آﻣـﻮزش‬
‫ﻧﻤﯽداد؛ ﺑﻠﮑﻪ آﻣﻮزش وی‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﮐﻮدﮐﺎن و ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن ﺑﻮد‪.‬‬
‫اﺑﻦ ﻋﺒﺎسل ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬روزی ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﺑﺮ ﻣﺮﮐـﺐ ﺳـﻮار‬
‫ﺑﻮدم ﮐﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﭘﺴﺮم! ﭼﻨﺪ ﮐﻠﻤﻪ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻣﯽآﻣﻮزم‪) :‬دﯾﻦ( ﺧﺪا را ﺣﻔﻆ ﮐـﻦ‪،‬‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻮ را ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺧﻮاھﺪ ﮐﺮد؛ ) دﯾﻦ ( ﺧﺪا را ﺣﻔﺎ ﻇﺖ ﮐـﻦ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧـﺪ را‬
‫ﺟﻠﻮﯾﺖ ﻣﯽﺑﯿﻨﯽ )و در ﮐﺎرھﺎ ﺑﻪ ﺗﻮ ﮐﻤﮏ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ(؛ ھﺮﮔﺎه ﺳﺆال ﻣﯽﮐﻨـﯽ‪ ،‬از‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺳﺆال ﮐﻦ و ھﺮﮔﺎه ﻃﻠﺐ ﮐﻤﮏ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﯽ‪ ،‬از ﺧﺪاوﻧﺪ درﺧﻮاﺳﺖ ﮐﻤﮏ‬
‫ﻧﻤﺎ«‪] .‬رواﯾﺖ ﺗﺮﻣﺬی[‬
‫ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﮔﺮاﻣﯽ! ﭘﺲ از اﯾﻦﮐﻪ ﻟﺤﻈﺎﺗﯽ را ﺑﺎ وﯾﮋﮔﯽھﺎی اﺧﻼﻗﯽ و ﺳـﯿﺮت‬
‫ﮔﮫﺮﺑﺎر ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﺳﭙﺮی ﻧﻤﻮدﯾﻢ ﺗـﺎ ﺑـﺪﯾﻦ ﺳـﺎن ﺣﯿـﺎت و زﻧـﺪﮔﯽ را ﺑـﻪ‬
‫دلھﺎﯾﻤﺎن ﺑﺎز ﮔﺮداﻧﯿﻢ و در ﻣﺴﯿﺮ زﻧﺪﮔﯽ‪ ،‬از اﯾﺸﺎن ﭘﯿﺮوی ﻧﻤﺎﯾﯿﻢ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪاﻧﯿﻢ‬
‫ﮐﻪ در ﺧﺎﻧﻪھﺎی ﻣﺎ‪ ،‬اﻃﻔﺎل و ﮐﻮدﮐﺎﻧﯽ ھﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺒﺖ ﭘﺪر و ﻋﺎﻃﻔﻪ ﻣﺎدر‬
‫ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ و ﻗﻠﺒﮫﺎی ﮐﻮﭼﮑﺸﺎن ﻣﻨﺘﻈﺮﻧﺪ ﮐﻪ ﮐﺴﯽ آنھﺎ را ﺧﻮﺷﺤﺎل ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﯾﺎدآوری اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﮐﻮدﮐﺎن ﻣﺎ‪ ،‬اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ رﺷـﺪ ﻧﻤﺎﯾﻨـﺪ‪ ،‬ﻋﺎﻃﻔـﻪای‬
‫ﻣﺘﻌﺎدل و اﺧﻼﻗﯽ درﺳﺖ ﺧﻮاھﻨﺪ داﺷﺖ و ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺰرگ ﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻣـﺖ را‬
 ‫‪٥٣‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫رھﺒﺮی ﺧﻮاھﻨﺪ ﮐﺮد‪ .‬اﯾﻦ ﭘﺪران و ﻣﺎدران ھﺴـﺘﻨﺪ ﮐـﻪ ﺑﻌـﺪ از ﺗﻮﻓﯿـﻖ اﻟﮫـﯽ‪،‬‬
‫ﻣﺮدان و ﺑﺎﻧﻮان ﺑﺰرگ را ﺗﺮﺑﯿﺖ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺻﺒﺮ و ﺑﺮدﺑﺎری‬

‫زدن و ﺑﺴﺘﻦ و ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺣﻘﻮق ﺑﺎ زور و اﺟﺒﺎر‪ ،‬ﯾﮑﯽ از وﯾﮋﮔﯽھﺎی ﻇﺎﻟﻤـﺎن‬

‫و ﺳﺘﻤﮕﺮان اﺳﺖ و از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﻣﺎص اﺻﻮل ﻋﺪاﻟﺖ و ﮐﻤﮏ ﮐﺮدن ﺑـﻪ‬
‫ﺳﺘﻤﺪﯾﺪﮔﺎن را ﭘﺎﯾﻪ ﮔﺬاری ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ﺗﺎ ھﺮ ﺻﺎﺣﺐ ﺣﻘﯽ ﺑﻪ ﺣﻘﺶ ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬ﻣﺎ‬
‫ﺑﻪ ھﯿﭻ ﻋﻨﻮان ﻧﮕﺮان ﻧﯿﺴﺘﯿﻢ ﮐﻪ در ﺧﺎﻧﻪاش ﻇﻠﻢ و ﺳﺘﻤﯽ اﻧﺠﺎم ﺑﮕﯿﺮد ﯾﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺣﻘﻮق ﮐﺴﯽ ﺗﻌﺪی و ﺗﺠﺎوز ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻋﺎﯾﺸــﻪل ﻣــﯽﮔﻮﯾـﺪ‪ :‬ھﺮﮔــﺰ رﺳــﻮل ﺧــﺪاص ھــﯿﭽﮑﺲ ﺣﺘــﯽ زن و‬
‫ﺧﺪﻣﺘﮕﺬاری را ﺑﺎ دﺳﺘﺶ ﮐﺘﮏ ﻧـﺰد ﻣﮕـﺮ اﯾﻦﮐـﻪ در راه ﺧـﺪا ﺟﮫـﺎد ﻧﻤﺎﯾـﺪ‪.‬‬
‫)ﯾﻌﻨﯽ ﻓﻘﻂ در ﺟﮫﺎد ﻣﯽزد( و ھﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧـﻮدش از ﮐﺴـﯽ اﻧﺘﻘـﺎم ﻧﻤـﯽ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ ﻣﮕﺮ اﯾﻦﮐﻪ دﺳﺘﻮرات اﻟﮫﯽ زﯾﺮ ﭘﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷﺪ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑـﻪ‬
‫ﺧﺎﻃﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ اﻧﺘﻘﺎم ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ‪] .‬رواﯾﺖ اﺣﻤﺪ[‬
‫اﻧﺲس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﺑﺎ ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﻗﺪم ﻣﯽزدم‪ .‬اﯾﺸﺎن رداﯾﯽ ﻧﺠﺮاﻧﯽ ﮐﻪ‬
‫ﺣﺎﺷﯿﻪای ﺿﺨﯿﻢ داﺷﺖ‪ ،‬ﭘﻮﺷﯿﺪه ﺑﻮد‪ .‬در اﯾﻦ اﺛﻨـﺎ‪ ،‬ﻣـﺮدی ﺑﺎدﯾـﻪ ﻧﺸـﯿﻦ ﺑـﻪ‬
‫آنﺣﻀﺮتص رﺳﯿﺪ و رداﯾﺶ را ﻣﺤﮑﻢ ﮐﺸﯿﺪ‪ ،‬ﻃﻮری ﮐﻪ ﻣﻦ ﺑﻪ ﮔﺮدن ﻧﺒﯽ‬
‫اﮐﺮمص ﻧﮕﺎه ﮐﺮدم و اﺛﺮ ﺣﺎﺷﯿﻪ ردا را ﮐﻪ ﺑـﻪ ﺷـﺪت ﮐﺸـﯿﺪه ﺑـﻮد‪ ،‬دﯾـﺪم؛‬
‫ﺳﭙﺲ آن ﻣﺮد ﮔﻔﺖ‪ :‬دﺳﺘﻮر ﺑﺪه ﺗﺎ از ﻣﺎل ﺧﺪا ﮐﻪ در اﺧﺘﯿﺎر ﺗﻮﺳـﺖ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻣـﻦ‬
‫ھﻢ ﭼﯿﺰی ﺑﺪھﻨﺪ‪ .‬رﺳﻮل ﺧﺪاص ﺑﻪ او ﻧﮕﺎه ﮐﺮد و ﺗﺒﺴﻢ ﻓﺮﻣﻮد و دﺳﺘﻮر داد‬
‫ﺗﺎ ﺑﻪ او ھﻢ ﭼﯿﺰی ﺑﺪھﻨﺪ‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٥٤‬‬

‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ رﺳـﻮل اﻟﻠـﻪص از ﻏـﺰوه ﺣﻨـﯿﻦ ﺑـﺮ ﻣـﯽﮔﺸـﺖ‪،‬‬

‫ﺗﻌﺪادی ﺑﺎدﯾﻪ ﻧﺸﯿﻦ ﺑﻪ دﻧﺒﺎﻟﺶ آﻣﺪﻧﺪ و از او درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺎل ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺟﺎﯾﯽ‬
‫ﮐـﻪ آنﺣﻀـﺮتص را ﻣﺠﺒـﻮر ﺳـﺎﺧﺘﻨﺪ زﯾـﺮ درﺧﺘـﯽ ﺑـﺮود؛ ﻟﺒـﺎس رﺳــﻮل‬
‫اﮐﺮمص ﮐﻪ ﺳﻮار ﺑﺮ ﺷﺘﺮش ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ درﺧﺖ ﮔﯿﺮ ﮐﺮد‪ .‬آنﺣﻀﺮتص ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬
‫ﻟﺒﺎﺳﻢ را ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺪھﯿﺪ‪ .‬آﯾﺎ ﻣﯽﺗﺮﺳﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﻦ ﺑﺨﻞ ﺑﻮرزم؟ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﺪا‪ ،‬اﮔـﺮ‬
‫ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد اﯾﻦ درﺧﺘﺎن ﺑﯿﺎﺑﺎﻧﯽ ﻧﻌﻤﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬ﻣﯿﺎن ﺷﻤﺎ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻢ‪.‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﯽﺷﻮﯾﺪ ﮐﻪ ﻣﻦ ﺑﺨﯿﻞ‪ ،‬ﺑﺰدل و دروﻏﮕﻮ ﻧﯿﺴﺘﻢ ‪.١‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪاﻧﯿﺪ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از ﺑﮫﺘﺮﯾﻦ ﺷﮑﻞھﺎی ﺗﺮﺑﯿﺖ و آﻣﻮزش ﺧـﻮب‪ ،‬ﻧـﺮﻣﺶ‬
‫ﻧﺸﺎن دادن در ھﻤﻪ ﮐﺎرھﺎ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﺼﻠﺤﺖھﺎ و دﻓﻊ ﻣﻔﺎﺳﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺻﺤﺎﺑﻪش ﻓﺮدی را دﯾﺪﻧﺪ ﮐﻪ اﺷﺘﺒﺎه ﮐﺮد و دﭼﺎر ﻟﻐﺰش ﺷـﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﻏﯿﺮت آﻣﺪﻧﺪ و ﺑﺮای ﺑﺎز داﺷﺘﻨﺶ از اﻧﺠﺎم ﻣﻨﮑﺮ‪ ،‬ﻣﺒـﺎدرت ورزﯾﺪﻧـﺪ و اﯾـﻦ‪،‬‬
‫ﺣﻖ آنھﺎ ﺑﻮد؛ اﻣﺎ اﻟﮕﻮی ﺻﺒﺮ و ﺑﺮدﺑﺎری‪ ،‬رﺳﻮل ﺧﺪاص آنھﺎ را ﺑـﻪ ﺧـﺎﻃﺮ‬
‫ﻧﺎداﻧﯽ آن ﻓﺮد و ﭘﯿﺎﻣﺪھﺎی ﻧﺎﮔﻮار آن‪ ،‬از ﺑﺮوز ھﺮﮔﻮﻧﻪ واﮐﻨﺸﯽ ﺑﺎزداﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻄﻮر ﻗﻄﻊ ﺑﮫﺘﺮﯾﻦ ﺷﯿﻮه‪ ،‬ﺷﯿﻮه رﺳﻮل ﺧﺪاص اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺑﻮھﺮﯾﺮهس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﻣﺮدی ﺑﺎدﯾـﻪ ﻧﺸـﯿﻦ در ﻣﺴـﺠﺪ ادرار ﮐـﺮد؛ ﻣـﺮدم‬
‫ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻨﺪ ﺗﺎ او را ﺗﻨﺒﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬او را ﺑﻪ ﺣﺎل ﺧﻮد رھـﺎ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ و ﯾﮏ ﺳﻄﻞ آب روی ادرار او ﺑﺮﯾﺰﯾﺪ؛ زﯾﺮا ﺷﻤﺎ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ دارﯾﺪ ﮐﻪ آﺳﺎن‬
‫ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺳﺨﺖ«‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری[‬
‫از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﺟﺎ دارد ﮐﻪ ﺻﺒﺮ و ﺗﺤﻤﻞ رﺳﻮل ﺧﺪاص در ﻣﺴﯿﺮ دﻋﻮت‬
‫ﺑﺮای ﻣﺎ اﺳﻮه و اﻟﮕﻮ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ از اﯾﺸﺎن ﭘﯿـﺮوی ﮐﻨـﯿﻢ و ﺑـﻪ ﺧـﺎﻃﺮ ﺧﻮدﻣـﺎن از‬
‫ﻣﺮدم اﻧﺘﻘﺎم ﻧﮕﯿﺮﯾﻢ‪.‬‬

‫‪ -١‬رواﯾﺖ ﺑﻐﻮی در ﺷﺮح اﻟﺴﻨﺔ؛ وآﻟﺒﺎﻧﯽ آن را ﺻﺤﯿﺢ داﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

 ‫‪٥٥‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫ﻋﺎﯾﺸﻪل از ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪاص ﭘﺮﺳﯿﺪ‪ :‬آﯾﺎ روزی ﺳﺨﺖ ﺗﺮ از روز اﺣـﺪ ﺑـﺮ‬
‫ﺳﺮ ﺷﻤﺎ آﻣﺪه اﺳﺖ؟ آنﺣﻀـﺮتص ﻓﺮﻣـﻮد‪» :‬از ﺳـﻮی ﻗﻮﻣـﺖ ﺳـﺨﺘﯽھﺎی‬
‫زﯾﺎدی را ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺷﺪهام‪ ،‬اﻣﺎ ﺷـﺪﯾﺪﺗﺮﯾﻦ ﻣﺸـﮑﻠﯽ ﮐـﻪ از ﺳـﻮی آنھـﺎ ﺑـﺎ آن‬
‫ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪم‪ ،‬روز ﻋﻘﺒﻪ ﺑﻮد؛ ﯾﻌﻨﯽ ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺧﻮدم را ﺑﻪ ﻋﺒﺪﯾﺎﻟﯿﻞ ﺑـﻦ ﻋﺒـﺪ‬
‫ﮐﻼل ﻋﺮﺿﻪ ﮐﺮدم و ﺧﻮاﺳﺘﻪ ام را ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻢ؛ او ﺧﻮاﺳﺘﻪ ام را ﻧﭙﺬﯾﺮﻓﺖ؛ ﻣﻦ‬
‫ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﺪت اﻧﺪوھﮕﯿﻦ ﺑﻮدم‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻮﯾﯽ ﮐﻪ ﭼﮫﺮه ام ﺑﻪ آن ﻃﺮف ﺑـﻮد‪ ،‬ﺑـﻪ راه‬
‫اﻓﺘﺎدم و ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﻮد آﻣﺪم‪ ،‬دﯾﺪم در ﻗﺮن اﻟﺜﻌﺎﻟﺐ ھﺴﺘﻢ‪ .‬آﻧﺠﺎ ﺳﺮم را‬
‫ﺑﻠﻨﺪ ﮐﺮدم‪ ،‬ﻧﺎﮔﮫﺎن ﭼﺸﻤﻢ ﺑﻪ اﺑﺮی اﻓﺘﺎد ﮐﻪ ﺑﺮ ﺳﺮم ﺳﺎﯾﻪ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑـﻪ آن‬
‫اﺑﺮ ﻧﮕﺎه ﮐﺮدم؛ ﺟﺒﺮﺋﯿﻞ÷ را در ﻣﯿﺎن آن دﯾـﺪم‪ .‬ﮔﻔـﺖ‪ :‬ﺧﺪاوﻧـﺪ‪ ،‬ﺳـﺨﻨﺎن‬
‫ﻗﻮﻣﺖ و ﭘﺎﺳﺨﯽ را ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻮ دادﻧﺪ‪ ،‬ﺷﻨﯿﺪ‪ .‬اﮐﻨﻮن ﻓﺮﺷﺘﻪ ﮐﻮهھﺎ را ﺑﻪ ﺳﻮی ﺗـﻮ‬
‫ﻓﺮﺳﺘﺎده اﺳﺖ ﺗﺎ در ﻣﻮرد آنھﺎ ھﺮ ﭼﻪ ﻣﯽﺧﻮاھﯽ‪ ،‬ﺑﻪ او دﺳﺘﻮر دھﯽ‪ .‬ﺳـﭙﺲ‬
‫ﻓﺮﺷﺘﻪ ﮐﻮهھﺎ ﻣﺮا ﺻﺪا زد و ﺳﻼم ﮐﺮد و ﮔﻔﺖ‪ :‬ای ﻣﺤﻤـﺪ! ﺧﺪاوﻧـﺪ‪ ،‬ﺳـﺨﻨﺎن‬
‫ﻗﻮﻣﺖ را ﺷﻨﯿﺪ؛ ﻣﻦ‪ ،‬ﻓﺮﺷﺘﻪ ﮐﻮهھﺎ ھﺴﺘﻢ‪ .‬ﭘﺮوردﮔﺎرم‪ ،‬ﻣﺮا ﺑﻪ ﺳﻮی ﺗﻮ ﻓﺮﺳﺘﺎد‬
‫ﺗﺎ در اﺧﺘﯿﺎر ﺗﻮ ﺑﺎﺷﻢ و ھﺮ ﭼﻪ ﻣﯽﺧﻮاھﯽ‪ ،‬اﻧﺠﺎم دھﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﯽﺧﻮاھﯽ دو ﮐﻮه‬
‫ﺳﺨﺖ ﻣﮑﻪ را ﺑﺮ آﻧﺎن ﻓﺮود ﻣﯽآورم‪ .‬رﺳﻮل اﮐﺮمص ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻣـﻦ اﻣﯿـﺪوارم‬
‫ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬از ﻧﺴﻞ آﻧﺎن‪ ،‬ﮐﺴﺎﻧﯽ را ﺑﯿﺎورد ﮐﻪ ﻓﻘـﻂ ﺧـﺪا را ﻋﺒـﺎدت ﮐﻨﻨـﺪ و‬
‫ﭼﯿﺰی را ﺑﺎ او ﺷﺮﯾﮏ ﻧﺴﺎزﻧﺪ«‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ اﻣـﺮوزه ﺑﺴـﯿﺎری از ﻣـﺮدم در اﻣـﺮ دﻋـﻮت ﻋﺠﻠـﻪ ﻣـﯽﮐﻨﻨـﺪ و‬
‫ﻣﯽﺧﻮاھﻨﺪ ﺧﯿﻠﯽ زود ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ؛ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐـﻪ ﻧﺒـﯽ اﮐـﺮمص اﯾﻨﮕﻮﻧـﻪ‬
‫ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﺎﯾﺪ داﻧﺴﺖ ﮐﻪ اﻧﺘﻘﺎم ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﻮد در ﻣﺴـﯿﺮ دﻋـﻮت‪ ،‬ﻧﻘـﺺ و‬
‫ﻋﯿﺐ ﺷﻤﺮده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ھﻤﯿﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﺴـﯿﺎری از ﺣﺮﮐﺖھـﺎ دﭼـﺎر ﺷﮑﺴـﺖ‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ؛ زﯾﺮا ﻣﺸﮑﻼت ﻓﻮق داﻣﻨﮕﯿﺮ اﻓﺮاد آنھﺎ ﻣﯽﮔﺮدد‪ ،‬ﭘﺲ ﺻﺒﺮ و ﺗﺤﻤﻞ‬
‫ﮐﺠﺎﺳﺖ؟‪.‬‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٥٦‬‬

‫ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪاﻧﯿﻢ ﮐﻪ ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﺑﺎ ﺻﺒﺮ و ﻣﺒـﺎرزه ﻃـﻮﻻﻧﯽ‪ ،‬ﭘـﺲ از ﺳـﺎﻟﯿﺎن‬

‫زﯾﺎد ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ آرزوﯾﺶ رﺳﯿﺪ‪.‬‬
‫وﻓــــﻲ ﻛــــﻞ ﺑــــﺎع ﻣــــﻦ ﻋــــﻼه ﻗﺼــــﻮر‬ ‫وﻛﻴﻒ ﻳﺴﺎﻣﻲ ﺧـﲑ ﻣـﻦ وﻃـﺊ اﻟﺜــــــﺮی‬

‫وﻛــــــﻞ ﻋﻈـــــــﻴﻢ اﻟﻘــــــﺮﻳﺘﲔ ﺣﻘــــــﲑ‬ ‫وﻛــــــﻞ ﺷـــــــﺮﻳﻒ ﻋﻨــــــﺪه ﻣﺘﻮاﺿــــــﻊ‬

‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ ﺷﺨﺼﯽ رﻗﺎﺑﺖ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﮫﺘﺮﯾﻦ ﮐﺴﯽ اﺳﺖ ﮐـﻪ‬
‫روی زﻣﯿﻦ ﻗﺪم ﻧﮫﺎده و ھﻤﻪ ﺟﺎ ﺻﺤﺒﺖ از ﺑﺰرﮔﯽھـﺎی اوﺳـﺖ و ھـﺮ اﻧﺴـﺎن‬
‫ﺑﺰرﮔﻮاری‪ ،‬در ﺑﺮاﺑﺮ او ﻣﺘﻮاﺿﻊ و ﻓﺮوﺗﻦ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ھﻤﻪ ﺑﺰرﮔﺎن ﻣﮑﻪ و ﻣﺪﯾﻨـﻪ‪،‬‬
‫در ﺑﺮاﺑﺮ او ﭼﯿﺰی ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ؟«‪.‬‬
‫روزی رﺳﻮل اﮐﺮمص ھﻤﺮاه ﯾﺎراﻧﺶ در ﺗﺸﯿﯿﻊ ﺟﻨﺎزهای ﺷﺮﮐﺖ داﺷﺖ؛‬
‫در آن اﺛﻨﺎ‪ ،‬ﻓﺮدی ﯾﮫﻮدی ﺑﻪ ﻧﺎم زﯾﺪ ﺑﻦ ﺳﻌﻨﻪ ﺑﺮای ﻃﻠﺐ ﻗﺮﺿﺶ ﻧـﺰد رﺳـﻮل‬
‫ﺧﺪاص آﻣﺪ و ﭘﯿﺮاھﻦ آنﺣﻀـﺮتص را ﮔﺮﻓـﺖ و ﺑـﺎ ﭼﮫـﺮهای ﺧﺸـﻦ ﺑـﻪ‬
‫ﺳﻮﯾﺶ ﻧﮕﺎه ﮐـﺮد و ﮔﻔـﺖ‪ :‬ای ﻣﺤﻤـﺪ! آﯾـﺎ ﻗﺮﺿـﻢ را ﻧﻤـﯽدھـﯽ؟ و ﺑـﺎ ﻧﺒـﯽ‬
‫اﮐﺮمص ﺧﯿﻠﯽ ﺗﻨﺪ و ﺧﺸﻦ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ‪.‬‬
‫از اﯾـﻦ ﺣﺮﮐـﺖ او ﻋﻤــﺮ ﺑـﻦ ﺧﻄـﺎبس ﺧﺸــﻤﮕﯿﻦ ﺷـﺪ و در ﺣـﺎﻟﯽ ﮐـﻪ‬
‫ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ در ﭼﮫﺮهاش ھﻤﭽﻮن آﺳﯿﺎب ﻣﯽﭼﺮﺧﯿﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ای دﺷﻤﻦ ﺧﺪا! آﯾﺎ‬
‫ﺑﺎ رﺳﻮل ﺧﺪاص ﭼﻨﯿﻦ ﺳﺨﻦ ﻣﯽﮔﻮﯾﯽ و اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ رﻓﺘﺎی ﻣﯽﮐﻨـﯽ؟! ﺳـﻮﮔﻨﺪ‬
‫ﺑﻪ ﺧﺪا‪ ،‬اﮔﺮ از ﺳﺮزﻧﺶ ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﻧﻤﯽﺗﺮﺳﯿﺪم‪ ،‬ﺳـﺮت را ﺑـﺎ ﺷﻤﺸـﯿﺮم از‬
‫ﺗﻨﺖ ﺟﺪا ﻣﯽﺳﺎﺧﺘﻢ‪ .‬اﻣـﺎ رﺳـﻮل ﺧـﺪاص در ﮐﻤـﺎل آراﻣـﺶ ﺑـﻪ ﻋﻤـﺮ ﺑـﻦ‬
‫ﺧﻄﺎبس ﻧﮕﺎه ﻣﯽﮐﺮد؛ ﺳﭙﺲ ﻓﺮﻣـﻮد ‪ :‬ای ﻋﻤـﺮ! ﺑـﺮو و ﺣﻘـﺶ را ادا ﮐـﻦ و‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ آن‪ ،‬ﺑﯿﺴﺖ ﭘﯿﻤﺎﻧﻪ ﺧﺮﻣﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ او ﺑﺪه‪.‬‬
‫ﻋﻤﺮ ﺑﻦ ﺧﻄﺎبس دﺳﺘﻮر ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص را اﺟﺮا ﮐﺮد و ﻗﺮﺿـﺶ را ﺑـﻪ او‬
‫داد و ﻋﻼوه ﺑﺮ آن‪ ،‬ﺑﯿﺴﺖ ﭘﯿﻤﺎﻧﻪ ﺧﺮﻣﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ آن اﻓـﺰود‪ .‬در اﯾـﻦ ھﻨﮕـﺎم زﯾـﺪ‬
 ‫‪٥٧‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫)ﯾﮫﻮدی( ﮔﻔﺖ‪ :‬ای ﻋﻤﺮ! اﺿﺎﻓﻪ ﭼﺮا؟ ﻋﻤﺮس ﮔﻔﺖ‪ :‬رﺳﻮل ﺧﺪاص ﺑـﻪ ﻣـﻦ‬
‫دﺳﺘﻮر داد ﺗﺎ در ﻋﻮض ﺧﺸﻢ و ﻧﺎراﺣﺘﯽ ات اﯾﻦھﺎ را ﺑﻪ ﺗﻮ ﺑﺪھﻢ‪ .‬زﯾـﺪ ﮔﻔـﺖ‪:‬‬
‫ای ﻋﻤﺮ! آﯾﺎ ﻣﺮا ﻣﯽﺷﻨﺎﺳﯽ؟ ﻋﻤﺮس ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺗﻮ ﮐﯿﺴﺘﯽ؟ او‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ‪ ،‬زﯾﺪ‬
‫ﺑﻦ ﺳﻌﻨﻪ ھﺴﺘﻢ‪ .‬ﻋﻤﺮس ﮔﻔﺖ‪ :‬زﯾﺪ ﺑﻦ ﺳﻌﻨﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪ؟! ﮔﻔﺖ‪ :‬آری؛ ﻋﻤﺮس‬
‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﭼﺮا ﺑﺎ رﺳﻮل ﺧﺪاص آﻧﮕﻮﻧﻪ رﻓﺘﺎر ﮐﺮدی و آﻧﻄﻮر ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﯽ؟‪.‬‬
‫زﯾﺪ ﮔﻔﺖ‪ :‬ای ﻋﻤـﺮ! ھﻨﮕـﺎﻣﯽ ﮐـﻪ ﺑـﻪ ﭼﮫـﺮه اﯾﺸـﺎن ﻧﮕـﺎه ﮐـﺮدم‪ ،‬ھﻤـﻪ‬
‫ﻧﺸﺎﻧﻪھﺎی ﻧﺒﻮت را در ﭼﮫﺮهاش ﻣﺸﺎھﺪه ﻧﻤﻮدم و از دو وﯾﮋﮔﯽ‪ ،‬ﺧﺒﺮ ﻧﺪاﺷـﺘﻢ‬
‫ﮐﻪ آﯾﺎ در او وﺟﻮد دارد ﯾﺎ ﻧﻪ؟ آن دو وﯾﮋﮔﯽ‪ ،‬ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از اﯾﻦﮐﻪ‪ :‬آﯾـﺎ ﺑﺮدﺑـﺎرﯾﺶ‬
‫از ﺟﮫﻞ و ﻧﺎداﻧﯿﺶ ﭘﯿﺸﯽ ﻣﯽﮔﯿﺮد و آﯾﺎ ﺟﮫﺎﻟﺖ ﺑﺎ او‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮدﺑﺎری ﺑﯿﺸﺘﺮش‬
‫ﻣﯽﺷﻮد؟ ﻟﺬا ﺑﺎ اﯾﻦ ﺑﺮﺧﻮردم دو ﻣﻮرد ﻓﻮق را آزﻣﺎﯾﺶ ﮐﺮدم‪ .‬ای ﻋﻤﺮ! اﮐﻨـﻮن‬
‫ﺗﻮ را ﮔﻮاه ﻣﯽﮔﯿﺮم ﮐﻪ اﻟﻠﻪ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﺮوردﮔﺎر‪ ،‬و اﺳﻼم را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دﯾﻦ‪ ،‬و‬
‫ﻣﺤﻤﺪص را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗـﻮ را ﮔـﻮاه ﻣـﯽﮔﯿـﺮم ﮐـﻪ‬
‫ﻧﺼﻒ ﻣﺎﻟﻢ را ﺑﺮ اﻣﺖ ﻣﺤﻤﺪص ﺻﺪﻗﻪ ﻧﻤﻮدم‪.‬‬
‫ﻋﻤﺮس ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﺮ ﺗﻌﺪادی از اﻣﺖ ﻣﺤﻤﺪص ﺻـﺪﻗﻪ ﮐـﻦ؛ زﯾـﺮا ﻣـﺎل ﺗـﻮ‪،‬‬
‫اﻧﺪک اﺳﺖ و ﺗﻌﺪاد آنھﺎ زﯾﺎد‪.‬‬
‫زﯾﺪ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺮ ﺗﻌﺪادی از آنھﺎ ﺻﺪﻗﻪ اﺳﺖ«‪.‬‬
‫ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ زﯾﺪ ﯾﮫﻮدی ﻧﺰد رﺳﻮل ﺧﺪاص ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﹶأ ﹾﺷ ﹶﻬﺪﹸ ﹶأ ﹾن ﻻ‬
‫إﹺ ﹶﻟ ﹶﻪ إﹺﻻ اﷲﱠﹸ‪ ،‬ﹶو ﹶأ ﹾﺷ ﹶﻬﺪﹸ ﹶأ ﱠن ﹸﳏ ﱠﹶﻤﺪﹰ ا ﹶﻋ ﹾﺒﺪﹸ ﹸه ﹶو ﹶر ﹸﺳـﻮ ﹸﻟ ﹸﻪ«‪ ١ .‬ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ﮔﻮاھﯽ ﻣﯽدھﻢ ﮐﻪ ھـﯿﭻ‬
‫ﻣﻌﺒﻮد ﺑﺤﻘﯽ ﺟﺰ اﻟﻠﻪ وﺟﻮد ﻧﺪارد و ﮔﻮاھﯽ ﻣﯽدھـﻢ ﮐـﻪ ﻣﺤﻤـﺪص ﺑﻨـﺪه و‬
‫ﻓﺮﺳﺘﺎده اوﺳﺖ«‪.‬‬

‫‪ -١‬ﺣﺎﮐﻢ در اﻟﻤﺴﺘﺪرک رواﯾﺖ ﮐﺮده و آن را ﺻﺤﯿﺢ داﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٥٨‬‬

‫ﻣﺎ ﻧﯿﺰ ﻟﺤﻈﺎﺗﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻊ رﺳﻮل اﮐﺮمص ﻓﮑﺮ ﻣـﯽﮐﻨـﯿﻢ ﺗـﺎ ﺷـﺎﯾﺪ از‬
‫ﺗﺄﺳﯽ ﺟﺴﺘﻦ ﺑﻪ ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﺑﮫﺮهای ﺑﺒﺮﯾﻢ‪ ،‬در ﺑﺮاﺑﺮ اذﯾﺖ و آزار ﻣﺮدم ﺻﺒﺮ‬
‫ﮐﻨﯿﻢ و آﻧﺎن را ﺑﺎ ﻧﺮﻣﯽ و ﺑﺮدﺑﺎری دﻋﻮت دھﯿﻢ و اﮔﺮ ﮐﺎر ﻧﯿﮑﯽ اﻧﺠﺎم دادﻧـﺪ‪،‬‬
‫آنھﺎ را ﺗﺸﻮﯾﻖ ﮐﻨﯿﻢ و روﺣﯿﻪ ﺧﻮﺷﺒﯿﻨﯽ را در دلھﺎﯾﺸﺎن ﻏﺮس ﻧﻤﺎﯾﯿﻢ‪.‬‬
‫ﻋﺎﯾﺸﻪل ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ھﻤﺮاه ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﺑﻪ ﻗﺼﺪ اﻧﺠﺎم ﻋﻤـﺮه از ﻣﺪﯾﻨـﻪ‬
‫ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺮدم ﺗﺎ اﯾﻦﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﮑﻪ رﺳﯿﺪم؛ آﻧﺠﺎ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ای رﺳﻮل ﺧﺪا! ﭘﺪر و ﻣـﺎدرم‬
‫ﻓﺪاﯾﺖ ﺑﺎد‪ .‬ﻧﻤﺎزھﺎﯾﻢ را ھﻢ ﻗﺼﺮ )دو رﮐﻌﺘﯽ( و ھـﻢ ﮐﺎﻣـﻞ ﺧﻮاﻧـﺪم‪ .‬ھﻤﭽﻨـﯿﻦ‬
‫ﺑﻌﻀﯽ از روزھﺎ روزه ﮔﺮﻓﺘﻢ و ﺑﻌﻀﯽ از روزھﺎ را روزه ﻧﮕﺮﻓﺘﻢ؛ )ﺣﮑﻢ ﭼﯿﺴـﺖ(؟‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ای ﻋﺎﯾﺸﻪ! ﺧﻮب ﮐﺮدی و از ﻣﻦ اﻧﺘﻘﺎد ﻧﮑﺮد«‪] .‬رواﯾﺖ ﻧﺴﺎﺋﯽ[‬

‫ﻏﺬای رﺳﻮل اﻟﻠﻪص‬

‫ﺳﻔﺮهھﺎی رﻧﮕﺎرﻧﮓ و دﯾﮓھﺎی ﻣﺘﻨﻮع در ﺧﺎﻧﻪھـﺎی ﺳـﺮان و ﺑﺰرﮔـﺎن و‬

‫ﺻﺎﺣﺒﺎن ﻗﺪرت‪ ،‬ﺟﺎﺑﺠﺎ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﯾﻦ اﻣـﺖ‪ ،‬ﺳـﺮزﻣﯿﻦھﺎی زﯾـﺎدی را در‬
‫اﺧﺘﯿﺎر دارد و اﻧﺴﺎنھﺎی زﯾﺎدی‪ ،‬ﻣﻄﯿﻊ و ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮدار او ھﺴﺘﻨﺪ و ﮐﺎروانھـﺎی‬
‫آذوﻗﻪ از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺰد وی ﻣﯽآﯾﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﻨﯿـﺪ آب و ﻏـﺬای‬
‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص ﺑﺎﯾﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟ آﯾﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎدﺷـﺎھﺎن زﻧـﺪﮔﯽ ﻣـﯽﮐﻨـﺪ ﯾـﺎ‬
‫اﯾﻦﮐﻪ ﻏﺬاﯾﯽ ﺑﮫﺘﺮ از ﻏﺬای آﻧﺎن ﻣﯽﺧﻮرد؟ آﯾﺎ ﻏﺬاﯾﺶ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﻏـﺬای ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪ‬
‫داران اﺳﺖ ﯾﺎ ﻏﺬاﯾﯽ ﮐﺎﻣﻞﺗﺮ از ﻏﺬای آﻧﺎن ﻣﯿﻞ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ؟‪.‬‬
‫آری! از ﺳﺎدﮔﯽ و ﮐﻤﯽ ﻏﺬای رﺳﻮل ﺧﺪاص ﺗﻌﺠﺐ ﻧﮑﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫اﻧﺲس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬اﺗﻔﺎق ﻧﯿﻔﺘﺎد ﮐﻪ ﻧﮫﺎر و ﺷﺎم ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮص ﮔﻮﺷـﺖ و ﻧـﺎن‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و آنﺣﻀﺮتص ﺷﮑﻢ ﺳﯿﺮ ﻏـﺬا ﺑﺨـﻮرد‪ ،‬ﻣﮕـﺮ ﺑـﻪ دﺷـﻮاری‪] .‬رواﯾـﺖ‬
‫ﺗﺮﻣﺬی[‬
 ‫‪٥٩‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص‪ ،‬زﻣﺎﻧﯽ ﺳﯿﺮ ﻏﺬا ﻣﯽﺧﻮرد ﮐﻪ ﻣﮫﻤﺎﻧﯽ ﻧﺰدش ﻣـﯽآﻣـﺪ؛ ﺑـﻪ‬
‫ﺧﺎﻃﺮ ﻣﮫﻤﺎن‪ ،‬ﻏﺬای ﺧﻮﺑﯽ ﺗﺪارک ﻣﯽدﯾـﺪ ﺗـﺎ اﻧـﺲ و اﻟﻔـﺖ ﺑﯿﺸـﺘﺮ ﮔـﺮدد و‬
‫ﻧﯿﮑﯽھﺎی ﻣﮫﻤﺎﻧﺎﻧﺶ را ﺟﺒﺮان ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺎﯾﺸﻪل ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬اھﻞ ﺑﯿﺖ ﻣﺤﻤﺪص دو روز ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ھـﻢ از ﻧـﺎن‬
‫ﺟﻮ ﺳﯿﺮ ﻧﺨﻮردﻧﺪ ﺗﺎ اﯾﻦﮐﻪ رﺳﻮل ﺧﺪاص وﻓﺎت ﮐﺮد‪] .‬رواﯾﺖ ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫و در رواﯾﺘﯽ دﯾﮕﺮ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬از ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻣﺤﻤـﺪص وارد ﻣﺪﯾﻨـﻪ ﺷـﺪ‪،‬‬
‫اھﻞ ﺑﯿﺘﺶ ﺳﻪ ﺷﺐ ﭘﯿﺎﭘﯽ از ﻧﺎن ﮔﻨﺪم ﺳﯿﺮ ﻧﺨﻮردﻧﺪ ﺗﺎ اﯾﻦﮐﻪ آنﺣﻀﺮتص‬
‫وﻓﺎت ﻧﻤﻮد‪] .‬ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ﺑﻠﮑﻪ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ رﺳﻮل ﺧﺪاص ﭼﯿﺰی ﺑﺮای ﺧﻮردن ﻧﻤﯽﯾﺎﻓﺖ و ﯾﮏ ﻟﻘﻤـﻪ‬
‫ھﻢ ﻧﻤﯽﺧﻮرد و ﺑﺎ ﺷﮑﻢ ﮔﺮﺳﻨﻪ ﻣﯽﺧﻮاﺑﯿﺪ‪ .‬اﺑﻦ ﻋﺒﺎسل ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬رﺳـﻮل‬
‫ﺧﺪاص و ﺧﺎﻧﻮادهاش‪ ،‬ﭼﻮن ﻏﺬاﯾﯽ ﺑﺮای ﺧﻮردن ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺷﺐھﺎی ﻣﺘﻮاﻟﯽ‬
‫ﮔﺮﺳﻨﻪ ﻣﯽﺧﻮاﺑﯿﺪﻧﺪ و ﻧﺎن آنھﺎ‪ ،‬ﻧﺎن ﺟﻮ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪ داﻧﺴﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ وﺿﻌﯿﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻗﻠﺖ و ﯾﺎ ﻧﺒـﻮدن ﻏـﺬا ﻧﺒـﻮد‪ .‬ﺑﻠﮑـﻪ‬
‫اﻣﻮال زﯾﺎدی از زﯾﺮ دﺳﺖ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪاص ﻣﯽﮔﺬﺷﺖ و ھﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐـﻪ ﻣﺘـﺬﮐﺮ‬
‫ﺷﺪﯾﻢ ﮐﺎروانھﺎ ﻧﺰدش ﻣﯽآﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺧﺪاوﻧﺪﻷ ﮐﺎﻣﻞﺗﺮﯾﻦ و ﺑﮫﺘﺮﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ را‬
‫ﺑﺮای ﭘﯿﺎﻣﺒﺮش اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﻋﻘﺒﻪ ﺑﻦ ﺣﺎرثس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬روزی ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﻧﻤﺎز ﻋﺼـﺮ را ﺑـﺮای ﻣـﺎ‬
‫اﻣﺎﻣﺖ ﻧﻤﻮد؛ ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻋﺠﻠﻪ وارد ﺧﺎﻧﻪاش ﺷﺪ و دﯾـﺮی ﻧﮕﺬﺷـﺖ ﮐـﻪ ﺑﯿـﺮون‬
‫آﻣﺪ‪ .‬ﻋﻠﺖ را ﺟﻮﯾﺎ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪ ﻃﻼی ﺻﺪﻗﻪ‪ ،‬در ﺧﺎﻧـﻪ ﮔﺬاﺷـﺘﻪ‬
‫ﺑﻮدم؛ ﭘﺲ ﻧﺎﮔﻮار داﻧﺴﺘﻢ ﮐﻪ ﺷﺐ در ﺧﺎﻧﻪ ام ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﻟﺬا آن را ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻧﻤﻮدم«‪.‬‬
‫]ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﯾـﺎدآوری اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ اﯾـﻦ اﻣـﺖص از ﺳـﺨﺎوت و ﺑﺨﺸـﺶ‬
‫ﺑﯽﻧﻈﯿﺮی ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد‪.‬‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٦٠‬‬

‫اﻧﺲس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﻣﺮدی ﻧﺰد ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص آﻣﺪ؛ ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ اﮐـﺮمص ﯾـﮏ‬
‫وادی ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺑﻪ او ﻋﻨﺎﯾﺖ ﮐﺮد‪.‬‬
‫آن ﻣﺮد ﻧﺰد ﻗﻮﻣﺶ ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﮔﻔﺖ‪ :‬ای ﻗﻮم! ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﻮﯾﺪ؛ زﯾﺮا ﻣﺤﻤﺪص‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺴﯽ ﻋﻄﺎ و ﺑﺨﺸﺶ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﻪ از ﻓﻘﺮ ﻧﻤﯽﺗﺮﺳﺪ‪] .‬رواﯾﺖ ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫دوﺳﺘﺎن ﮔﺮاﻣﯽ! ﺑﺎ اﯾﻦ ھﻤﻪ ﺳﺨﺎوت و ﺑﺨﺸﺶ‪ ،‬ﺑﻪ وﺿـﻌﯿﺖ ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ اﯾـﻦ‬
‫اﻣﺖ ﺑﯿﻨﺪﯾﺸﯿﺪ‪ .‬اﻧﺲس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﺳﺮاغ ﻧﺪارم ﮐﻪ ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص در ﻇﺮفھﺎی‬
‫ﮐﻮﭼﮏ و ﺗﺸﺮﯾﻔﺎﺗﯽ ﻏﺬا ﺑﺨﻮرد ﯾﺎ ﻧﺎن ﻧﺎزک )ﻟﻮاش( ﺑـﺮاﯾﺶ ﭘﺨﺘـﻪ ﺷـﻮد و ﯾـﺎ‬
‫روی ﻣﯿﺰ ﻧﮫﺎرﺧﻮری ﻏﺬا ﻣﯿﻞ ﮐﻨﺪ«‪] .‬ﺑﺨﺎری[‬
‫ﻋﺎﯾﺸﻪل ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﻧﺰد ﻣﻦ ﻣﯽآﻣـﺪ و ﻣـﯽﻓﺮﻣـﻮد‪ :‬ﻧﮫـﺎر‬
‫داری؟ ﻣﯽﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺧﯿﺮ‪ .‬ﻣﯽﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﭘﺲ ﻣﻦ روزه ھﺴﺘﻢ«‪] .‬ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﺛﺒﻮت رﺳﯿﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ آنﺣﻀﺮتص ﯾـﮏ ﻣـﺎه و دو ﻣـﺎه را‬
‫ﻓﻘﻂ ﺑﺎ آب و ﺧﺮﻣﺎ ﺳﭙﺮی ﻣﯽﮐﺮد‪] .‬ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾـﻦ ﮐﻤﺒـﻮد ﻏـﺬا و ﺧـﻮراﮐﯽ‪ ،‬ﺑـﺎز ھـﻢ ادب اﺳـﻼﻣﯽ و اﺧـﻼق‬
‫ﺳﺘﺮﮔﺶ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷﻮد ﺗﺎ از ﻧﻌﻤﺖھﺎی اﻟﮫﯽ ﺳﭙﺎسﮔﺰاری ﻧﻤﺎﯾﺪ و از ﮐﺴﺎﻧﯽ‬
‫ﮐﻪ ﻏﺬا و ﺧﻮراﮐﯽ را ﻓﺮاھﻢ ﺳﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺸـﮑﺮ ﮐﻨـﺪ‪ .‬اﮔـﺮ در درﺳـﺖ ﮐـﺮدن‪،‬‬
‫اﺷﺘﺒﺎھﯽ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬آﻧﺎن را ﺳﺮزﻧﺶ ﻧﻤﯽﮐﺮد؛ ﭼﺮاﮐﻪ آﻧـﺎن‪ ،‬ﺗﻼﺷﺸـﺎن‬
‫را ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ھﻤﯿﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص از ﻏﺬا ﻋﯿﺐ ﻧﻤﯽﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬آﺷﭙﺰ‬
‫را ﺳﺮزﻧﺶ ﻧﻤﯽﮐﺮد‪ ،‬آﻧﭽﻪ را ﮐﻪ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ ،‬رد ﻧﻤﯽﻧﻤـﻮد و ﭼﯿـﺰی را ﮐـﻪ‬
‫وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﻃﻠﺐ ﻧﻤﯽﮐﺮد‪.‬‬
‫آری! آن ﺑﺰرﮔﻮار‪ ،‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﯾﻦ اﻣﺖ ﺑﻮد و ھﻢ و ﻏﻤﺶ‪ ،‬ﺷﮑﻢ و ﻏﺬاﯾﺶ ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫اﺑﻮھﺮﯾﺮهس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ھﺮﮔﺰ رﺳﻮل ﺧﺪاص از ﻏﺬاﯾﯽ ﻋﯿﺐ ﻧﮕﺮﻓـﺖ؛ اﮔـﺮ‬
‫ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪاش ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻨﺎول ﻣﯽﻓﺮﻣﻮد و در ﻏﯿﺮ اﯾﻦ ﺻﻮرت‪ ،‬رھـﺎﯾﺶ ﻣـﯽﮐـﺮد‪.‬‬
‫]ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬
 ‫‪٦١‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫اﯾﻨﮏ ﺑﺮای دوﺳﺘﺎن ﮔﺮاﻣـﯽ ﺳـﺨﻦ ﺷـﯿﺦ اﻻﺳـﻼم اﺑـﻦ ﺗﯿﻤﯿـﻪ را ﺑﻄـﻮر‬
‫ﻣﺨﺘﺼﺮ ﻣﯽآورم؛ وی‪ ،‬ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪:‬‬
‫درﺑﺎره ﻧﺤﻮه ﺧﻮردن و ﻟﺒﺎس ﭘﻮﺷﯿﺪن‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﺑﮫﺘـﺮﯾﻦ روش‪ ،‬روش‬
‫ﻣﺤﻤﺪص اﺳﺖ‪ .‬روش اﯾﺸﺎن در ﻧﺤﻮه ﺧﻮردن‪ ،‬اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ھـﺮ ﭼـﻪ ﻣﯿﺴـﺮ‬
‫ﻣﯽﺷﺪ‪ ،‬اﮔﺮ اﺷﺘﮫﺎ داﺷﺖ‪ ،‬ﺗﻨﺎول ﻣﯽﻓﺮﻣﻮد؛ ﻏـﺬای ﻣﻮﺟـﻮد را رد ﻧﻤـﯽﮐـﺮد و‬
‫ﺑﺮای ﻏﺬاﯾﯽ ﮐﻪ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﺗﮑﻠﻒ ﻧﻤـﯽﻧﻤـﻮد؛ اﮔـﺮ ﮔﻮﺷـﺖ و ﻧـﺎن وﺟـﻮد‬
‫داﺷﺖ‪ ،‬ﻣﯽﺧﻮرد و اﮔﺮ ﻓﻘﻂ ﺧﺮﻣﺎ و ﯾﺎ ﻓﻘﻂ ﻧﺎن وﺟﻮد داﺷﺖ‪ ،‬ﺗﻨﺎول ﻣﯽﮐـﺮد‪.‬‬
‫اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﻧﺒﻮد ﮐﻪ اﮔﺮ دو ﻧـﻮع ﻏـﺬا وﺟـﻮد داﺷـﺖ‪ ،‬ﺑﮕﻮﯾـﺪ‪ :‬ﻣـﻦ دو ﻧـﻮع ﻏـﺬا‬
‫ﻧﻤﯽﺧﻮرم‪ .‬ھﻤﭽﻨﯿﻦ از ﺧـﻮردن ﻏـﺬا ﺑـﻪ ﺧـﺎﻃﺮ ﻟـﺬت و ﺷـﯿﺮﯾﻨﯿﺶ اﻣﺘﻨـﺎع‬
‫ﻧﻤﯽورزﯾﺪ‪.‬‬
‫در ﺣﺪﯾﺚ آﻣﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ رﺳﻮل ﺧـﺪاص ﻣـﯽﻓﺮﻣـﻮد‪» :‬وﻟـﯽ ﻣـﻦ‪ ،‬روزه‬
‫ﻣﯽﮔﯿﺮم و روزھﺎﯾﯽ را اﻓﻄﺎر ﻣﯽﮐﻨﻢ؛ ﺷﺐ زﻧﺪه داری ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻢ و ﻣﯽﺧـﻮاﺑﻢ‪.‬‬
‫ﺑﺎ زﻧﺎن ازدواج ﻣﯽﮐﻨﻢ و ﮔﻮﺷﺖ ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺧﻮرم‪ .‬ﭘﺲ ھـﺮ ﮐـﺲ‪ ،‬از ﺳـﻨﺖ ﻣـﻦ‬
‫روﯾﮕﺮداﻧﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬از ﻣﻦ ﻧﯿﺴﺖ«‪.‬‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪﻷ ﺑﻪ ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﺶ دﺳﺘﻮر داده ﺗﺎ از روزی ﭘﺎک او ﺑﺨﻮرﻧﺪ و ﺷﮑﺮش‬
‫را ﺑﻪ ﺟﺎ آورﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ ھﺮ ﮐﺲ‪ ،‬ﺣﻼل ﺧﺪا را ﺑﺮ ﺧﻮد ﺣﻼل ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺘﺠﺎوز ﺷﻤﺮده‬
‫‪Halali Allah ra ba khud haram‬‬ ‫ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺳﭙﺎس ﻧﻌﻤﺖھﺎی ﺧﺪاوﻧﺪ را ﺑﻪ ﺟـﺎ ﻧﯿـﺎورد‪ ،‬در واﻗـﻊ‬
‫ﮐﻮﺗﺎھﯽ ﮐﺮده و ﺣﻖ ﺧﺪاوﻧﺪ را ﺿﺎﯾﻊ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪ داﻧﺴﺖ ﮐﻪ راه رﺳﻮل ﺧـﺪاص ﺑﮫﺘـﺮﯾﻦ و ﺻـﺤﯿﺢﺗﺮﯾﻦ راهھﺎﺳـﺖ و‬
‫ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ آن را ﺗﺮک ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬از دو ﺣﺎل ﺧﺎﻟﯽ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪:‬‬
‫ﯾﺎ ﮔﺮوھﯽ ھﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ از ﻧﻌﻤﺖھﺎی اﻟﮫﯽ در ﺣﺪ اﻓﺮاط اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨـﺪ‪،‬‬
‫وﻟﯽ از اﻧﺠﺎم واﺟﺒﺎت روﯾﮕﺮداﻧﯽ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٦٢‬‬

‫و ﯾﺎ ﮔﺮوھﯽ ھﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﻌﻤﺖھﺎی ﺣﻼل را ﺑﺮ ﺧـﻮد ﺣـﺮام ﻣـﯽﺳـﺎزﻧﺪ و‬

‫رھﺒﺎﻧﯿﺘﯽ را ﺑﺪﻋﺘﮕﺬاری ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬آن را ﻣﺸﺮوع ﻗﺮار ﻧﺪاده اﺳﺖ؛‬
‫ﺑﺎﯾﺪ داﻧﺴﺖ ﮐﻪ در اﺳﻼم رھﺒﺎﻧﯿﺘﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫اﺑﻦ ﺗﯿﻤﯿﻪ ﻣﯽاﻓﺰاﯾﺪ‪ :‬ھﺮ ﭼﯿﺰ ﭘﺎﮐﯽ‪ ،‬ﺣﻼل‪ ،‬و ھﺮ ﺣﻼﻟﯽ‪ ،‬ﭘﺎک اﺳـﺖ‪ .‬زﯾـﺮا‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪﻷ اﺷﯿﺎی ﭘﺎک را ﺑﺮای ﻣﺎ ﺣﻼل‪ ،‬و اﺷﯿﺎی ﻧﺎﭘـﺎک را ﺑـﺮای ﻣـﺎ ﺣـﺮام‬
‫ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ .‬ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل‪ ،‬ھﺮ ﭼﯿﺰ ﻣﻀﺮ را ﺑـﺮای ﻣـﺎ ﺣـﺮام و ھـﺮ‬
‫ﭼﯿﺰ ﻣﻔﯿﺪ را ﺑﺮای ﻣﺎ ﺣﻼل ﻗﺮار داده اﺳﺖ‪.‬‬

‫دﻓﺎع از آﺑﺮوی دﯾﮕﺮان‬

‫ﺑﮫﺘﺮﯾﻦ ﻣﺠﺎﻟﺲ‪ ،‬ﻣﺠﺎﻟﺲ ﻋﻠﻢ و ذﮐـﺮ اﺳـﺖ‪ .‬ﭘـﺲ اﮔـﺮ در اﯾـﻦ ﻣﺠﻠـﺲ‪،‬‬
‫ﺑﺮﮔﺰﯾﺪه ﻓﺮزﻧﺪان آدم‪ ،‬ﻣﻌﻠﻢ ﺑﺸﺮﯾﺖ‪ ،‬رﺳﻮل ﺧﺪاص ﺑﺎ رھﻨﻤﻮدھﺎی ﮔﮫﺮﺑﺎرش‬
‫ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺼﻮر ﺷﻤﺎ در ﻣﻮرد آن ﭼﯿﺴﺖ؟‪.‬‬
‫ﯾﮑﯽ از وﯾﮋﮔﯽھﺎی ﻣﺠﺎﻟﺲ رﺳﻮل ﺧﺪاص ﮐﻪ ﺧﻮد دﻟﯿﻠﯽ ﺑﺮ ﭘﺎﮐﯽ ﺿﻤﯿﺮ‬
‫و ﻣﺠﻠﺴﺶ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽرود‪ ،‬اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ وی اﺷﺘﺒﺎه ﮐﻨﻨـﺪه را از اﺷـﺘﺒﺎھﺶ‬
‫ﺑﺎز ﻣﯽداﺷﺖ‪ ،‬ﻧﺎدان را آﻣﻮزش ﻣﯽداد‪ ،‬ﻏﺎﻓﻞ را آ ﮔﺎه ﻣﯽﺳﺎﺧﺖ و در ﻣﺠﻠﺴﺶ‬
‫ﺗﻨﮫﺎ ﺧﯿﺮ و ﻧﯿﮑﯽ را ﻣﯽﭘﺬﯾﺮﻓﺖ‪ .‬ھﻤﭽﻨﯿﻦ اﮔﺮ ﺳﮑﻮت ﻣﯽﮐـﺮد و ﺑـﻪ ﺳـﺨﻨﺎن‬
‫دﯾﮕﺮان ﮔﻮش ﻓﺮا ﻣﯽداد‪ ،‬ﻏﯿﺒـﺖ ﮐـﺮدن را ﻧﻤـﯽﭘـﺬﯾﺮﻓﺖ و ﺳـﺨﻦ ﭼﯿﻨـﯽ و‬
‫ﺗﮫﻤﺖ را اﻧﮑﺎر ﻣﯽﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ از آﺑﺮوی دﯾﮕﺮان دﻓﺎع ﻣﯽﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻋﺘﺒﺎن ﺑﻦ ﻣﺎﻟﮏس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬روزی ﻧﺒﯽ اﮐﺮم‪ ‬ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ ﺗﺎ ﻧﻤﺎز ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﭘﺮﺳﯿﺪ‪» :‬ﻣﺎﻟﮏ ﺑﻦ دﺧﺸﻢ ﮐﺠﺎﺳﺖ«؟‪.‬‬
‫ﺷﺨﺼﯽ ﮔﻔﺖ‪ :‬او‪ ،‬ﻓﺮد ﻣﻨﺎﻓﻘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪا و رﺳﻮﻟﺶ را دوﺳﺖ ﻧـﺪارد‪.‬‬
‫ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﭼﻨﯿﻦ ﻣﮕﻮ؛ آﯾﺎ ﻧﻤـﯽﺑﯿﻨـﯽ ﮐـﻪ او ﺑـﻪ ﺧـﺎﻃﺮ رﺿـﺎی‬
 ‫‪٦٣‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﻻ إﻟﻪ إﻻ اﷲ ﮔﻔﺘﻪ و ھﻤﺎﻧﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬آﺗﺶ را ﺑـﺮ ﮐﺴـﯽ ﮐـﻪ ﺑـﻪ ﺧـﺎﻃﺮ‬
‫رﺿﺎی او ﻻ إﻟﻪ إﻻ اﷲ ﺑﮕﻮﯾﺪ‪ ،‬ﺣﺮام ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ«‪] .‬ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﻣﺮدم را از ﮔﻮاھﯽ دروغ ﺑﺮﺣﺬر ﻣﯽداﺷﺖ‪.‬‬
‫اﺑﻮﺑﮑﺮس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬رﺳـﻮل ﺧـﺪاص ﻓﺮﻣـﻮد‪» :‬آﯾـﺎ ﺷـﻤﺎ را از ﺑﺰرﮔﺘـﺮﯾﻦ‬
‫ﮔﻨﺎھﺎن ﮐﺒﯿﺮه ﺑﺎﺧﺒﺮ ﻧﺴﺎزم«؟ ﮔﻔﺘﯿﻢ‪ :‬ﺑﻠﯽ ای رﺳﻮل ﺧﺪا! ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺷﺮک ﺑـﻪ‬
‫ﺧﺪا و ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﯽ واﻟﺪﯾﻦ«‪ .‬آنﺣﻀﺮتص ﮐﻪ ﭘﯿﺸﺘﺮ ﺗﮑﯿﻪ داده ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﺸﺴـﺖ و‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬آ ﮔﺎه ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺷﮫﺎدت دروغ ھﻢ ﯾﮑـﯽ از ﮔﻨﺎھـﺎن ﮐﺒﯿـﺮه اﺳـﺖ«‪ .‬و‬
‫آﻧﻘﺪر اﯾﻦ ﺟﻤﻠﻪ را ﺗﮑﺮار ﻧﻤﻮد ﮐـﻪ ﻣـﺎ ﮔﻔﺘـﯿﻢ‪ :‬ای ﮐـﺎش! ﺳـﮑﻮت ﻣـﯽﮐـﺮد‪.‬‬
‫]ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫آنﺣﻀﺮتص ﺑﺎ آﻧﮑﻪ ام اﻟﻤﺆﻣﻨﯿﻦ‪ ،‬ﻋﺎﯾﺸﻪ ل را ﺑﺴﯿﺎر دوﺳﺖ داﺷﺖ‪،‬‬
‫اﻣﺎ ﻏﯿﺒﺖ ﮐﺮدن را از اﯾﺸﺎن ﻧﭙﺬﯾﺮﻓﺖ و ﺧﻄﺮ ﺑﺰرگ ﻏﯿﺒﺖ را ﺑﻪ اﯾﺸﺎن ﮔﻮﺷﺰد‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪.‬‬
‫ﻋﺎﯾﺸﻪ ل ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﺑﻪ ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ھﻤﯿﻦ ﻋﯿﺐ ﺻﻔﯿﻪ ﺑﺮاﯾـﺖ‬
‫ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻨﯿﻦ و ﭼﻨﺎن )ﻗﺪ ﮐﻮﺗﺎه( اﺳﺖ‪.‬‬
‫رﺳﻮل ﺧﺪاص ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺳـﺨﻨﯽ ﺑـﻪ زﺑـﺎن آوردی ﮐـﻪ اﮔـﺮ ﺑـﺎ آب درﯾـﺎ‬
‫درآﻣﯿﺰد‪ ،‬آن را آﻟﻮده ﻣﯽﺳﺎزد«‪] .‬اﺑﻮ داود[‬
‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﺑﻪ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ از آﺑـﺮوی ﺑـﺮادراﻧﺶ دﻓـﺎع ﻧﻤﺎﯾـﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺸﺎرت داده و ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ‪» :‬ھﺮ ﮐﺲ‪ ،‬در ﻏﯿﺎب ﺑﺮادرش از آﺑﺮوی وی دﻓـﺎع‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﺑﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ واﺟﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ او را از آﺗﺶ آزاد ﺳﺎزد«‪] .‬رواﯾﺖ اﺣﻤﺪ[‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٦٤‬‬

‫ﮐﺜﺮت ذﮐﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل‬

‫ﻣﺮﺑﯽ اول‪ ،‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﯾﻦ اﻣﺖ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺼﻄﻔﯽص‪ ،‬ﺑﮫﺮه واﻓﺮی از ﻋﺒﺎدت و‬
‫ارﺗﺒﺎط ﻗﻠﺒﯽ ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪﻷ داﺷﺖ‪ .‬او‪ ،‬ﻧﻤﯽﮔﺬاﺷـﺖ ﮐـﻪ ﻟﺤﻈـﻪای از وﻗـﺘﺶ‪،‬‬
‫ﺑﺪون ذﮐﺮ و ﺳﭙﺎس ﺧﺪاوﻧﺪ و اﺳﺘﻐﻔﺎر‪ ،‬ﺳﭙﺮی ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ وﺟـﻮدی ﮐـﻪ ﮔﻨﺎھـﺎن‬
‫ﮔﺬﺷﺘﻪ و آﯾﻨﺪهاش ﻣﻐﻔﺮت ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ وی‪ ،‬ﺑﻨﺪهای ﺷﺎﮐﺮ و ﺳﭙﺎﺳﮕﺰار ﺑـﻮد‪.‬‬
‫او‪ ،‬ﺟﺎﯾﮕﺎه ﭘﺮوردﮔﺎرش را ﺧﻮب ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد؛ ﻟﺬا ﺑﻪ دﻋﺎ و ﻧﯿﺎﯾﺶ ﻣﯽﭘﺮداﺧﺖ‪.‬‬
‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ ارزش ﻟﺤﻈﺎت زﻧﺪﮔﯿﺶ را ﻣـﯽداﻧﺴـﺖ؛ از اﯾﻨـﺮو از وﻗـﺘﺶ ﺧـﻮب‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﺮد و آن را در راه ﻃﺎﻋﺖ و ﻋﺒﺎدت‪ ،‬ﺳﭙﺮی ﻣﯽﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﻋﺎﯾﺸﻪل ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﻟﻠﻪص در ھﺮﺣﺎل ﺑﻪ ﯾﺎد ﺧﺪا ﺑﻮد‪] .‬رواﯾـﺖ‬
‫ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫اﺑﻦ ﻋﺒﺎسل ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﻣﺎ ﻣﯽﺷـﻤﺮدﯾﻢ ﮐـﻪ رﺳـﻮل اﻟﻠـﻪص در ﯾـﮏ‬
‫الـﺮ ِﺣ ُ‬
‫ﻴﻢ«‪.‬‬ ‫اب َّ‬‫ـﻮ ُ‬
‫اﺘﻟ َّ‬
‫ﺖ َّ‬‫ﻚ أَﻧ ْ َ‬
‫َ ِّ ْ ْ َ ُ ْ َ َ َّ َّ َ‬
‫ﻣﺠﻠﺲ‪ ،‬ﺻﺪ ﺑﺎر ﻣﯽﮔﻔﺖ‪» :‬رب اﻏ ِﻔﺮ ِﻰﻟ وﺗﺐ ﻰﻠﻋ ِإﻧ‬
‫]رواﯾﺖ اﺑﻮ داود[‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﻣﺮا ﻣﻐﻔﺮت ﮐﻦ و ﺗﻮﺑﻪ ام را ﺑﭙﺬﯾﺮ؛ ھﻤﺎﻧﺎ ﺗﻮ‪ ،‬ﺗﻮﺑﻪ ﭘﺬﯾﺮ و‬
‫ﻣﮫﺮﺑﺎﻧﯽ«‪.‬‬
‫اﺑﻮھﺮﯾﺮهس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﺷﻨﯿﺪم ﮐﻪ رﺳﻮل اﻟﻠﻪص ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺑﻪ ﺧﺪا ﺳﻮﮔﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻦ روزاﻧﻪ ﺑﯿﺶ از ھﻔﺘﺎد ﺑﺎر از ﺧﺪاوﻧﺪ ﻃﻠﺐ ﻣﻐﻔﺮت ﮐﺮده‪ ،‬ﺗﻮﺑﻪ ﻣـﯽﻧﻤـﺎﯾﻢ«‪.‬‬
‫]رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری[‬
‫ام اﻟﻤﺆﻣﻨﯿﻦ ام ﺳﻠﻤﻪل ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ رﺳـﻮل اﻟﻠـﻪص ﻧـﺰدم‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫َ ُ َ ِّ َ ْ ُ ُ‬
‫ﻮب ‪�،‬ﺒِّ ْﺖ ﻗﻠ ِﻲﺒ َﻰﻠﻋ ِدﻳ ِﻨﻚ«‪.‬‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ دﻋﺎﯾﺶ اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ‪» :‬ﻳﺎ ﻣﻘﻠﺐ اﻟﻘﻠ ِ‬
‫]رواﯾﺖ ﺗﺮﻣﺬی[ ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ای ﮔﺮداﻧﻨﺪه دلھﺎ! دﻟﻢ را ﺑﺮ دﯾﻨﺖ اﺳﺘﻮار ﻧﮕﻪ دار«‪.‬‬
 ‫‪٦٥‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫ﻫﻤﺴﺎﯾﻪ‬

‫ﭼﻪ ﻧﯿﮑﻮﺳﺖ ھﻤﺴﺎﯾﮕﯽ رﺳﻮل اﻟﻠﻪص! ھﻤﺴﺎﯾﻪ ﻧﺰد رﺳـﻮل ﺧـﺪاص از‬
‫ﺟﺎﯾﮕﺎه واﻻﯾﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد؛ ﺗﺎ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺟﺒﺮﺋﯿﻞ)÷( ھﻤﭽﻨﺎن ﻣﺮا‬
‫در ﻣﻮرد ھﻤﺴﺎﯾﻪ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﮐﺮد ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﺮدم او را ﺷﺮﯾﮏ ﻣﯿـﺮاث‬
‫ﻗﺮار ﻣﯽدھﺪ«‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص در ﻣﻮرد ھﻤﺴﺎﯾﻪ ﺑـﻪ اﺑـﻮذرس ﺗﻮﺻـﯿﻪ ﮐـﺮد و‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ای اﺑـﻮذر! ھﺮﮔـﺎه ﺷـﻮرﺑﺎﯾﯽ ﺗﮫﯿـﻪ ﮐـﺮدی‪ ،‬آﺑـﺶ را زﯾـﺎد ﮐـﻦ و ﺑـﻪ‬
‫ھﻤﺴﺎﯾﮕﺎﻧﺖ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎش«‪] .‬رواﯾﺖ ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺒﯽ ﺑﺰرﮔﻮار اﺳﻼمص ﻣﺮدم را از اذﯾﺖ و آزار ھﻤﺴﺎﯾﻪ ﺑﺮﺣـﺬر‬
‫داﺷﺖ و ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ھـﺮ آﻧﮑـﺲ ﮐـﻪ ھﻤﺴـﺎﯾﻪاش‪ ،‬از اذﯾـﺖ و آزار وی در اﻣـﺎن‬
‫ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬وارد ﺑﮫﺸﺖ ﻧﻤﯽﺷﻮد«‪] .‬رواﯾﺖ ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ﻣﺒﺎرک و ﺧﺠﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮ ھﻤﺴﺎﯾﻪ ﮐﻪ ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص درﺑـﺎرهاش ﻓﺮﻣـﻮده‬
‫اﺳﺖ‪» :‬ھﺮﮐﺲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺪا و روز ﻗﯿﺎﻣﺖ اﯾﻤﺎن دارد‪ ،‬ﺑﻪ ھﻤﺴﺎﯾﻪاش ﻧﯿﮑﯽ ﮐﻨـﺪ«‪.‬‬
‫]رواﯾﺖ ﻣﺴﻠﻢ[‬

‫ﺑﺮﺧﻮرد ﺧﻮب‬

‫ﻋﺎﯾﺸﻪل ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ھﺮﮔﺎه رﺳﻮل ﺧﺪاص اﻃﻼع ﻣـﯽﯾﺎﻓـﺖ ﮐـﻪ ﻓـﻼن‬

‫ﺷﺨﺺ‪ ،‬ﺳﺨﻨﯽ ﻧﺎﺷﺎﯾﺴﺖ ﺑﺮ زﺑﺎن آورده اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻤﯽﮔﻔﺖ‪ :‬ﭼـﺮا ﻓﻼﻧـﯽ ﭼﻨـﯿﻦ‬
‫ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ؛ ﺑﻠﮑﻪ )ﺑﺪون ذﮐﺮ ﻧﺎم آن ﺷﺨﺺ( ﻣﯽﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﭼﺮا ﺑﺮﺧﯽ از ﻣـﺮدم‬
‫ﭼﻨﯿﻦ و ﭼﻨﺎن ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ«؟ ]رواﯾﺖ ﺗﺮﻣﺬی[‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٦٦‬‬

‫اﻧﺲ ﺑﻦ ﻣﺎﻟﮏس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﻣﺮدی ﮐﻪ رﻧﮓ زرد ﺑﻪ ﭼﮫﺮهاش زده ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﺰد‬
‫رﺳﻮل ﺧﺪاص ﺷﺮﻓﯿﺎب ﺷﺪ‪ .‬ﮐـﻢ اﺗﻔـﺎق ﻣـﯽاﻓﺘـﺎد ﮐـﻪ آنﺣﻀـﺮتص ﺑـﺎ‬
‫ﺷﺨﺼﯽ ﻣﻼﻗـﺎت ﻧﻤﺎﯾـﺪ ﮐـﻪ در ﭼﮫـﺮهاش ﭼﯿـﺰی ﻧﺎﺷﺎﯾﺴـﺖ )اﺛـﺮی ﺧـﻼف‬
‫ﺷﺮﯾﻌﺖ( ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻟﺬا رﺳﻮل ﺧﺪاص ﭘﺲ از رﻓـﺘﻦ آن ﺷـﺨﺺ‪ ،‬ﻓﺮﻣـﻮد‪» :‬ﭼـﻪ‬
‫ﺧﻮب ﺑﻮد اﮔﺮ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺷﺨﺺ دﺳﺘﻮر ﻣـﯽدادﯾـﺪ ﮐـﻪ آن رﻧـﮓ را از ﭼﮫـﺮهاش‬
‫ﺑﺸﻮﯾﺪ«‪] .‬رواﯾﺖ اﺑﻮداود و اﺣﻤﺪ[‬
‫اﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮدس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬رﺳﻮل اﻟﻠﻪص ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬آﯾﺎ ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎ ﻧﮕـﻮﯾﻢ ﮐـﻪ‬
‫آﺗﺶ ﺟﮫﻨﻢ ﺑﺮ ﭼﻪ ﮐﺴﯽ ﺣﺮام اﺳﺖ؟ آﺗﺶ‪ ،‬ﺑﺮ ھﺮ ﺷﺨﺼﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺮدم ارﺗﺒـﺎط‬
‫ﻧﺰدﯾﮑﯽ داﺷﺘﻪ و آﺳﺎﻧﮕﯿﺮ‪ ،‬ﻣﺘﻮاﺿﻊ و ﻧﺮم ﺧﻮی ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺣـﺮام اﺳـﺖ«‪] .‬رواﯾـﺖ‬
‫ﺗﺮﻣﺬی[‬

‫ادای ﺣﻘﻮق‬

‫ﺑﺎﯾﺪ داﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﺣﻘﻮق زﯾﺎدی ﺑـﺮ ﻋﮫـﺪه اﻧﺴـﺎن اﺳـﺖ؛ ﺣﻘـﻮق ﺧﺪاوﻧـﺪ‪،‬‬
‫ﺣﻘﻮق ﺧﺎﻧﻮاده‪ ،‬ﺣﻘﻮق ﻧﻔﺲ و ﺣﻘﻮق ﺑﻨﺪﮔﺎن‪ .‬ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﻨﯿﺪ رﺳﻮل ﺧـﺪاص‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺮای وﻗﺘﺶ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی ﻧﻤﻮد و از ﻟﺤﻈﺎت زﻧﺪﮔﯿﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد؟‪.‬‬
‫اﻧﺲس ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﺣﺠﺮهھﺎی ﻧﺒـﯽ اﮐـﺮمص آﻣﺪﻧـﺪ و درﺑـﺎره‬
‫ﻋﺒﺎدت اﯾﺸﺎن ﭘﺮﺳﯿﺪﻧﺪ؛ ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ از ﻣﯿﺰان ﻋﺒﺎدت آنﺣﻀـﺮتص ﻣﻄﻠـﻊ‬
‫ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻮﯾﺎ آن را اﻧﺪک ﺷﻤﺮدﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻣﺎ‪ ،‬ﮐﺠﺎ و ﻧﺒﯽ اﮐﺮم ﮐﺠﺎ؟! ﮔﻨﺎھـﺎن‬
‫ﮔﺬﺷﺘﻪ و آﯾﻨﺪه وی ﺑﺨﺸﯿﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻟﺬا ﯾﮑﯽ از آﻧﺎن ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﺷﺐ‬
‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎدت ﻣﯽﭘﺮدازم‪ .‬دﯾﮕﺮی ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ‪ ،‬ھﻤﯿﺸﻪ روزه ﻣﯽﮔﯿﺮم و ھـﯿﭻ روزی‬
‫را ﺑﺪون روزه ﺳﭙﺮی ﻧﻤﯽﮐﻨﻢ‪ .‬ﺳﻮﻣﯽ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ‪ ،‬ﻋﺰﻟـﺖ و ﮔﻮﺷـﻪ ﻧﺸـﯿﻨﯽ را‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻢ و ھﺮﮔﺰ ازدواج ﻧﻤﯽﮐﻨﻢ‪.‬‬
 ‫‪٦٧‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫رﺳﻮل ﺧﺪاص ﭘﺲ از آﻧﮑﻪ از اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع اﻃﻼع ﯾﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻧﺰد آﻧﺎن رﻓـﺖ و‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺷﻤﺎ ھﻤﺎن ﮐﺴﺎﻧﯽ ھﺴﺘﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﮔﻔﺘﻪاﯾـﺪ؟ ﻣـﻦ‪ ،‬ﺑـﯿﺶ از ھﻤـﻪ‬
‫ﺷﻤﺎ از ﺧﺪا ﻣﯽﺗﺮﺳﻢ و ﺗﻘﻮای ﺑﯿﺸﺘﺮی دارم؛ وﻟـﯽ در ﻋـﯿﻦ ﺣـﺎل‪ ،‬ﺑﻌﻀـﯽ از‬
‫روزھﺎ را روزه ﻣﯽﮔﯿﺮم و ﺑﺮﺧﯽ دﯾﮕﺮ را روزه ﻧﻤﯽﮔﯿﺮم‪ .‬ﭘﺎﺳﯽ از ﺷﺐ را ﻧﻤـﺎز‬
‫ﻣﯽﺧﻮاﻧﻢ و ﻗﺴﻤﺘﯽ از آن را ﻣﯽﺧﻮاﺑﻢ؛ ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎ زﻧـﺎن ازدواج ﻣـﯽﻧﻤـﺎﯾﻢ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ھﺮﮐﺲ‪ ،‬از ﺳﻨﺖ و روش ﻣﻦ روﯾﮕﺮداﻧﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬از ﻣﻦ ﻧﯿﺴـﺖ«‪] .‬ﺑﺨـﺎری و‬
‫ﻣﺴﻠﻢ[‬

‫ﺷﺠﺎﻋﺖ و ﺻﺒﺮ رﺳﻮل ﺧﺪاص‬

‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﮔﺮاﻣﯽ اﺳﻼمص ﺑﮫﺮه زﯾﺎدی از ﺷﺠﺎﻋﺖ داﺷﺖ و از آن در ﺟﮫﺖ‬

‫ﮔﺴﺘﺮش دﯾﻦ و ﺑﻪ اھﺘﺰاز درآوردن ﭘﺮﭼﻢ ﯾﮑﺘﺎﭘﺮﺳﺘﯽ ﺑﺨﻮﺑﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫آری! رﺳﻮل رﺣﻤﺖص از ﻧﻌﻤﺖھﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑـﻪ وی ﻋﻨﺎﯾـﺖ ﮐـﺮده‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺠﺎ و درﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻋﺎﯾﺸﻪ ﺻﺪﯾﻘﻪ ھﻤﺴﺮ ﮔﺮاﻣﯽ ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬رﺳﻮل ﺧﺪاص ﺟﺰ‬
‫ھﻨﮕﺎم ﺟﮫﺎد در راه ﺧﺪا‪ ،‬ھﯿﭽﮑﺲ را ﮐﺘﮏ ﻧﺰد‪ .‬ھﻤﭽﻨـﯿﻦ ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮ اﮐـﺮمص‬
‫ھﺮﮔﺰ ﺧﺪﻣﺖﮔﺰاران و ھﻤﺴﺮاﻧﺶ را ﮐﺘﮏ ﻧﻤﯽزد‪] .‬رواﯾﺖ ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ﯾﮑﯽ از ﺑﺎرزﺗﺮﯾﻦ دﻻﯾﻞ ﺷﺠﺎﻋﺖ وی‪ ،‬اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ دﻋﻮﺗﺶ را ﺑـﻪ ﺗﻨﮫـﺎﯾﯽ‬
‫آﻏﺎز ﮐﺮد و در ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻔﺎر و ﺳﺮداران ﻗﺮﯾﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻤﻮد ﺗﺎ اﯾﻦﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬او‬
‫را ﭘﯿﺮوز ﮔﺮداﻧﯿﺪ‪ .‬رﺳﻮل ﺧﺪاص ھﯿﭽﮕﺎه ﻧﮕﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ‪ ،‬ﺗﻨﮫﺎﯾﻢ و ھﻤﻪ ﻣﺮدم در‬
‫ﺑﺮاﺑﺮم اﯾﺴﺘﺎدهاﻧﺪ؛ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺮ ﺧﺪاوﻧﺪﻷ ﺗﻮﮐﻞ ﻧﻤﻮد و ﻣﺮدم را آﺷـﮑﺎرا ﺑـﻪ دﯾـﻦ‬
‫ﺧﺪا ﻓﺮا ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬وی‪ ،‬ﺷﺠﺎعﺗﺮﯾﻦ ﻣﺮدم ﺑﻮد و از ھﻤﻪ آﻧﺎن‪ ،‬ﻗﺎﻃﻌﯿـﺖ ﺑﯿﺸـﺘﺮی‬
‫داﺷﺖ‪ .‬در ﻣﻮاﺿﻌﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺮدم‪ ،‬ﻓﺮار ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬او‪ ،‬ﺛﺎﺑﺖ ﻗﺪم ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٦٨‬‬

‫ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﺳﺎلھﺎ در ﻏﺎر ﺣﺮا ﺑﻪ ﻋﺒﺎدت ﭘﺮداﺧﺖ؛ ﺑﺪون اﯾﻦﮐﻪ ﻣﻮرد‬
‫ﺗﻌﺮض و اذﯾﺖ و آزار ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﯾﻦﮐﻪ دﻋﻮت ﺗﻮﺣﯿﺪ را آﺷﮑﺎر‬
‫ﺳﺎﺧﺖ و ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﯾﮑﺘﺎﭘﺮﺳﺘﯽ ﻓﺮا ﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬ھﻤﻪ ﮐﻔﺎر‪ ،‬او را ھﺪف ﻗﺮار دادﻧﺪ و‬
‫ً‬ ‫ٰ‬ ‫َ‬ ‫ٗ‬ ‫ٰ‬ ‫ََ َ‬ ‫َ َ ََ‬
‫ﺑﺎ ﺗﻌﺠﺐ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪﴿ :‬أجعل ٱ�ل ِهة إِ�ها �حِد�ۖ﴾ ]ص‪.[٥ :‬‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬آﯾﺎ او‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎی اﯾﻦ ھﻤﻪ ﺧﺪا‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺪای واﺣﺪی ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ؟«‪.‬‬
‫آﻧﺎن‪ ،‬ﺑﺘﮫﺎ را واﺳﻄﻪ ﻗﺮار ﻣﯽدادﻧﺪ؛ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺧﺪاوﻧﺪﻷ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ ﻗﻮل از‬
‫ۡ‬ ‫ٓ َ‬ ‫َّ‬
‫آﻧﺎن ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪َ ﴿ :‬ما َ� ۡع ُب ُد ُه ۡم إِ� ِ�ُ َق ّ ِر ُ�ونَا إِ� ٱ َّ�ِ ُزل َ ٰٓ‬
‫�﴾ ]اﻟﺰﻣﺮ‪.[٣ :‬‬
‫ً‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ﻣﺎ‪ ،‬ﺑﺘﮫﺎ را ﺻﺮﻓﺎ ﺑﺪﯾﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﻋﺒﺎدت ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧـﺪ‬
‫ﻧﺰدﯾﮏ ﮔﺮداﻧﻨﺪ«‪.‬‬
‫ﻣﺸﺮﮐﯿﻦ‪ ،‬ﺗﻮﺣﯿﺪ رﺑﻮﺑﯿﺖ را ﻗﺒﻮل داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل‪ ،‬ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪:‬‬
‫َ َ َ َ ۡ َ ُ َّ ۡ َ َ َ َّ َ ٰ َ ٰ َ ۡ َ َ‬
‫�ض َ�َ ُقولُ َّن ٱ َّ ُ‬
‫�ۚ﴾ ]ﻟﻘﻤﺎن‪.[٢٥ :‬‬ ‫ت وٱ�‬ ‫﴿ول�ِن س��هم من خلق ٱلس�� ِ‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬اﮔﺮ از ﻣﺸﺮﮐﯿﻦ ﺳﺆال ﮐﻨﯽ ﮐﻪ آﺳـﻤﺎنھﺎ و زﻣـﯿﻦ را ﭼـﻪ ﮐﺴـﯽ‬
‫ً‬
‫آﻓﺮﯾﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺘﻤﺎ در ﺟﻮاب ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ‪ :‬اﻟﻠﻪ«‪.‬‬
‫ﺑﺮادر ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻢ! ﺑﺪ ﻧﯿﺴﺖ در اﯾﻨﺠﺎ ﻧﮕﺎھﯽ ﺑﻪ اوﺿـﺎع اﻣـﺮوزی ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن‬
‫ﺑﯿﻨﺪازﯾﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ دام ﺷﺮک اﻓﺘﺎدهاﻧﺪ؛ ﻋﺪهای ﻣﺮدﮔﺎن را‬
‫ﺻﺪا ﻣﯽزﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺧﯽ ﺑﻪ آﻧﺎن ﺗﻮﺳﻞ ﻣﯽﺟﻮﯾﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮای آﻧﺎن ﻧﺬر ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬از آﻧﺎن‬
‫ﻣﯽﺗﺮﺳﻨﺪ و ﺑﻪ ﮐﻤﮏ آنھﺎ اﻣﯿﺪوارﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ رﯾﺴﻤﺎن ارﺗﺒﺎط آﻧﺎن ﺑﺎ‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪﻷ ﻗﻄﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻣﺮدﮔﺎن را ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ زﻧﺪه و ﺟﺎوﯾﺪان ﻗﺮار‬
‫ۡ‬
‫� َعلَ ۡيهِ ٱ ۡ َ‬
‫� َّن َة َو َمأ َوٮ ٰ ُه ٱ�َّ ُ‬
‫ار ۖ﴾‬ ‫دادهاﻧﺪ‪﴿ :‬إنَّ ُهۥ َمن � ُ ۡ� ۡك بٱ َّ�ِ َ� َق ۡد َح َّر َم ٱ َّ ُ‬
‫ِ‬
‫ِ ِ‬
‫]اﻟﻤﺎﺋﺪة‪.[٧٢ :‬‬
 ‫‪٦٩‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ھﺮ ﮐﺲ ﺑـﻪ ﺧـﺪا ﺷـﺮک ورزد‪ ،‬ﺧﺪاوﻧـﺪ‪ ،‬ﺑﮫﺸـﺖ را ﺑـﺮ او ﺣـﺮام‬
‫ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ و ﺟﺎﯾﺶ در آﺗﺶ اﺳﺖ«‪.‬‬
‫اﮐﻨﻮن ﮐﻪ ﺳﺨﻦ از ﺷﺠﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﻣﯿﺎن آﻣـﺪ‪ ،‬ﮐـﻮه اﺣـﺪ در ﺳـﻤﺖ ﺷـﻤﺎل‪،‬‬
‫ﻧﮕﺎھﻤﺎن را از داﺧﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﻮی ﺧـﻮد ﺟﻠـﺐ ﻣـﯽﮐﻨـﺪ؛ ھﻤـﺎن ﺟـﺎﯾﯽ ﮐـﻪ‬
‫ﻧﺒﺮدی ﺳﻨﮕﯿﻦ ﻣﯿﺎن اﺳﻼم و ﮐﻔﺮ رخ داد‪.‬‬
‫ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص در اﯾﻦ ﺟﻨﮓ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻣﺠﺮوح ﮔﺮدﯾﺪ‪ ،‬ﭼﮫـﺮه ﻣﺒـﺎرﮐﺶ‬
‫ﺧﻮﻧﯿﻦ ﺷﺪ‪ ،‬دﻧﺪاﻧﮫﺎﯾﺶ ﺷﮑﺴﺖ و از ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺳﺮ ﺑﻪ ﺷﺪت آﺳـﯿﺐ دﯾـﺪ و ﺑـﺪﯾﻦ‬
‫ﺳﺎن ﺻﺒﺮ و ﺛﺒﺎت و ﺷﺠﺎﻋﺘﺶ در اﯾﻦ ﻧﺒﺮد ﺳﻨﮕﯿﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ درآﻣﺪ و ھﻮﯾـﺪا‬
‫ﮔﺮدﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺳﮫﻞ ﺑﻦ ﺳﻌﺪس از آن روز ﺑﺰرگ و از زﺧﻤﯽ ﺷﺪن ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﺳـﺨﻦ‬
‫ﺑﻪ ﻣﯿﺎن آورد و ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻪ ﺧـﺪا ﺳـﻮﮔﻨﺪ‪ ،‬ﻣـﻦ ﻣـﯽداﻧﻢ ﮐـﻪ ﭼـﻪ ﮐﺴـﯽ زﺧـﻢ‬
‫رﺳــﻮل ﺧــﺪاص را ﺷﺴﺘﺸــﻮ ﻣـﯽداد و ﭼــﻪ ﮐﺴـﯽ آب ﻣـﯽرﯾﺨــﺖ و زﺧــﻢ‬
‫آنﺣﻀﺮتص ﺑـﺎ ﭼـﻪ ﭼﯿـﺰی ﻣـﺪاوا ﮔﺮدﯾـﺪ‪ .‬ﻋﻠـﯽ ﺑـﻦ اﺑـﯽ ﻃﺎﻟـﺐس آب‬
‫ﻣﯽرﯾﺨﺖ و ﻓﺎﻃﻤﻪل زﺧﻢ را ﺷﺴﺘﺸﻮ ﻣﯽداد‪ .‬ھﻨﮕـﺎﻣﯽ ﮐـﻪ ﻓﺎﻃﻤـﻪل‬
‫ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪ آب‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺧﻮﻧﺮﯾﺰی ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻗﻄﻌﻪای ﺣﺼـﯿﺮ ﺑﺮداﺷـﺖ و‬
‫آن را ﺳﻮزاﻧﺪ و ﺑﺮ زﺧﻢ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺧـﻮﻧﺮﯾﺰی ﻣﺘﻮﻗـﻒ ﺷـﺪ‪] .‬رواﯾـﺖ‬
‫ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫ﻋﺒﺎس ﺑـﻦ ﻋﺒـﺪاﻟﻤﻄﻠﺐس رﺳـﻮل اﻟﻠـﻪص را در ﻧﺒـﺮد ﺣﻨـﯿﻦ ﭼﻨـﯿﻦ‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ :‬ھﻨﮕـﺎﻣﯽ ﮐـﻪ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن ﭘﺸـﺖ ﮐﺮدﻧـﺪ و ﺑﺮﮔﺸـﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺒـﯽ‬
‫اﮐﺮمص ھﻤﭽﻨﺎن ﻣﺮﮐﺒﺶ را ﺑﻪ ﺳﻮی ﮐﻔﺎر ﻣﯽراﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﮐﻪ اﻓﺴﺎر ﻣﺮﮐﺒﺶ را‬
‫ﺑﻪ دﺳﺖ داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﺳﻌﯽ ﻣﯽﻧﻤﻮدم ﮐﻪ آن را ﻧﮕﻪ دارم ﺗﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﯿﺶ ﻧـﺮود‪.‬‬
‫در اﯾﻦ اﺛﻨﺎ ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﻣﯽﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬
‫أﻧـــــــﺎ ﺑـــــــﻦ ﻋﺒـــــــﺪ اﳌﻄﻠـــــــﺐ‬ ‫أﻧـــــــــﺎ اﻟﻨﺒـــــــــﻲ ﻻ ﻛـــــــــﺬب‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٧٠‬‬

‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ﻣﻦ‪ ،‬ﭘﯿﺎﻣﺒﺮی ھﺴﺘﻢ ﮐﻪ دروغ ﻧﻤﯽﮔﻮﯾﺪ؛ ﻣﻦ‪ ،‬ﻓﺮزﻧﺪ ﻋﺒـﺪاﻟﻤﻄﻠﺐ‬

‫ھﺴﺘﻢ«‪] .‬رواﯾﺖ ﻣﺴﻠﻢ[‬
‫آری! ﻋﻠﯽ ﺑﻦ اﺑﯽ ﻃﺎﻟﺐس‪ ،‬آن ﺷﮫﺴﻮار ﺷﺠﺎع‪ ،‬ﺻﺎﺣﺐ ﻣﻮاﻗـﻒ و وﻗـﺎﯾﻊ‬
‫ﻣﻌﺮوف و ﻣﺸﮫﻮر‪ ،‬در ﻣﻮرد رﺳﻮل اﻟﻠﻪص ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺗﻨـﻮر ﺟﻨـﮓ‬
‫داغ ﻣﯽﺷﺪ و ﺟﻨﮓ ﺗﻦ ﺑﻪ ﺗـﻦ‪ ،‬آﻏـﺎز ﻣـﯽﮔﺮدﯾـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ رﺳـﻮل ﺧـﺪاص ﭘﻨـﺎه‬
‫ﻣﯽﺑﺮدﯾﻢ‪ .‬ﭘﺲ آنﺣﻀﺮتص از ھﻤﻪ ﻣـﺎ ﺑـﻪ دﺷـﻤﻦ ﻧﺰدﯾﮑﺘـﺮ ﺑـﻮد‪] .‬ﺷـﺮح‬
‫اﻟﺴﻨﮥ؛ ﻧﮕﺎ‪ :‬ﺻﺤﯿﺢ ﻣﺴﻠﻢ ‪.[۱۴۰۱/۳‬‬
‫ﺻﺒﺮ رﺳﻮل ﺧﺪاص در اﻣﺮ دﻋﻮت‪ ،‬ﻣﺜﺎل زدﻧﯽ اﺳﺖ و اﻟﮕﻮﯾﯽ ﻧﯿﮑﻮ ﺑﺮای‬
‫ﻣﺎ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽرود‪ .‬ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧﺪﻷ‪ ،‬ﭘﺮﭼﻢ اﯾﻦ دﯾﻦ را ﺑﻪ اھﺘـﺰاز درآورد‬
‫و ﺳﭙﺎه اﺳﻼم‪ ،‬ﺷﺒﻪ ﺟﺰﯾﺮه ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن و ﻣﺎوراءاﻟﻨﮫﺮ را زﯾﺮ ﭘـﺎ ﮔﺬاﺷـﺖ و اﺳـﻼم‬
‫وارد ﺷﮫﺮھﺎ و روﺳﺘﺎھﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اﯾﻦ دﯾﺎر ﮔﺮدﯾﺪ‪.‬‬
‫رﺳﻮل اﻟﻠﻪص ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪» :‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ھﯿﭽﮑﺲ ﺗﺮﺳﺎﻧﺪه ﻧﻤﯽﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑـﻪ‬
‫ﺧﺎﻃﺮ ﺧﺪا ﺗﺮﺳﺎﻧﯿﺪه ﺷﺪم و زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ھﯿﭽﮑﺲ اذﯾﺖ و آزار ﻧﻤﯽﺷﺪ‪ ،‬ﻣـﻦ ﺑـﻪ‬
‫ﺧﺎﻃﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ اذﯾﺖ و آزار ﺷﺪم‪ .‬ﺳﯽ ﺷـﺒﺎﻧﻪ روز ﻣـﯽﮔﺬﺷـﺖ و ﻣـﻦ و ﺑـﻼل‬
‫ﻏﺬاﯾﯽ ﻧﺪاﺷﺘﯿﻢ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﻮد زﻧﺪهای آن را ﺑﺨﻮرد ﻣﮕﺮ ﭼﯿﺰ اﻧﺪﮐﯽ ﮐﻪ زﯾﺮ ﺑﻐـﻞ‬
‫ﺑﻼل ﺟﺎی ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ«‪] .‬رواﯾﺖ ﺗﺮﻣﺬی و اﺣﻤﺪ[‬

‫دﻋﺎی رﺳﻮل ﺧﺪاص‬

‫ﺑﺎﯾﺪ داﻧﺴﺖ ﮐﻪ دﻋﺎ‪ ،‬ﻋﺒـﺎدت ﺑﺰرﮔـﯽ اﺳـﺖ و ﻧﺒﺎﯾـﺪ از ﻏﯿـﺮ ﺧـﺪا ﮐﻤـﮏ‬
‫ﺑﺨﻮاھﯿﻢ و ﯾﺎ ﻓﺮﯾﺎدﺧﻮاھﯽ ﻧﻤﺎﯾﯿﻢ‪ .‬ھﻤﭽﻨـﯿﻦ اﻧﺴـﺎن ھﻨﮕـﺎم دﻋـﺎ ﮐـﺮدن‪ ،‬در‬
‫واﻗﻊ‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺑﻮدﻧﺶ را ﺑﻪ اﻟﻠﻪ ﻣﺘﻌﺎل اﺑﺮاز ﻣﯽدارد و ﺑﺎ زﺑﺎن ﺣـﺎل ﻣﯽﮔﻮﯾـﺪ‪:‬‬
‫ﻣﻦ‪ ،‬ھﯿﭻ ﻗﺪرت و ﺗﻮاﻧﯽ ﻧﺪارم‪.‬‬
 ‫‪٧١‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫اﯾﻦ‪ ،‬ﺑﻨﺪﮔﯽ و ﻋﺠﺰ ﺑﺸﺮ را ﻣﯽرﺳﺎﻧﺪ‪ .‬از ﺳﻮی دﯾﮕﺮ دﻋﺎ در واﻗﻊ‪ ،‬ﺣﻤـﺪ و‬
‫ﺛﻨﺎی ﭘﺮوردﮔﺎر و ﻧﺴﺒﺖ دادن ﺟﻮد و ﮐﺮم ﺑﻪ ذات ﺑﺎری ﺗﻌﺎﻟﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ھﻤﯿﻦ‬
‫ﺧﺎﻃﺮ رﺳﻮل اﻟﻠﻪص ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬دﻋﺎ‪ ،‬ﻋﺒﺎدت اﺳﺖ«‪] .‬رواﯾﺖ ﺗﺮﻣﺬی[‬
‫رﺳﻮل ﺧﺪاص ﺑﺴﯿﺎر دﻋـﺎ ﻣـﯽﮐـﺮد و ﻧـﺰد ﭘﺮوردﮔـﺎرش ﺗﻀـﺮع و زاری‬
‫ﻣﯽﻧﻤﻮد و در ﺑﺎرﮔﺎه ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌـﺎل اﻇﮫـﺎر ﻧﯿـﺎز ﻣـﯽﮐـﺮد و در دﻋﺎھـﺎﯾﺶ از‬
‫ﮐﻠﻤﺎت ﭘﺮﻣﺤﺘﻮا و ﺟﺎﻣﻊ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫اﯾﻨﮏ ﺑﺮﺧﯽ از دﻋﺎھﺎﯾﺶ‪:‬‬
‫ﺎى اﻟَّﻰﺘ � َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ﻳ� َّاﺬﻟى ُﻫ َﻮ ﻋ ْﺼ َﻤ ُﺔ أ ْمﺮى‪َ ،‬وأ ْﺻﻠ ْﺢ ﻰﻟ ُد�ْﻴَ َ‬ ‫»الﻠَّ ُﻬ َّﻢ أَ ْﺻﻠ ْ‬
‫ﻴﻬﺎ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫د‬
‫ِ‬ ‫ﻰﻟ‬ ‫ﺢ‬
‫ِ ِ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ﻞﻛ َﺧ�ْ‬‫ُ ِّ‬
‫ﻰﻓ‬ ‫ﻰﻟ‬
‫َْ َ َ َ َ ً‬
‫ة‬ ‫ﺎد‬ ‫�‬‫ز‬ ‫ﺎة‬ ‫ﻴ‬‫اﺤﻟ‬ ‫ﻞ‬ ‫َ‬
‫ﻌ‬
‫َ ْ‬
‫اﺟ‬ ‫و‬ ‫‪،‬‬‫ى‬ ‫د‬ ‫ﺎ‬‫ﻌ‬‫َ‬ ‫َ‬
‫ﻣ‬ ‫ﺎ‬ ‫َ‬
‫ﻴﻬ‬ ‫�‬ ‫ﻰﺘ‬
‫َ َّ‬
‫اﻟ‬ ‫�‬ ‫ﺮ‬ ‫آﺧ‬ ‫ﻰﻟ‬ ‫ﺎﻰﺷ‪َ ،‬وأَ ْﺻﻠ ْ‬
‫ﺢ‬ ‫َﻣ َﻌ ِ‬
‫ٍ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ﻞﻛ َ ٍّ‬ ‫ْ ُ ِّ‬ ‫َ ْ َ َْ ْ َ َ َ ً‬
‫ﺮﺷ«‪] .‬رواﯾﺖ ﻣﺴﻠﻢ[‬ ‫اﺣﺔ ِﻰﻟ ِﻣﻦ‬ ‫واﺟﻌ ِﻞ الﻤﻮت ر‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ﺧﺪاﯾﺎ! دﯾﻨﻢ را ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺠـﺎت از آﺗـﺶ ﺟﮫـﻨﻢ و دﻧﯿـﺎﯾﻢ را ﮐـﻪ‬
‫ﺣﯿﺎت و زﻧﺪﮔﯽ ﻣﻦ در آﻧﺴﺖ و آﺧﺮﺗﻢ را ﮐﻪ ﻣﻨﺰﻟﮕﺎه ﻣﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻮب و ﻧﯿﮑـﻮ‬
‫ﺑﮕﺮدان و زﻧﺪﮔﯽ ام را ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﯿﮑﯽھﺎﯾﻢ و ﻣﺮﮔﻢ را ﺑﺎﻋـﺚ رھـﺎﯾﯽ ام از‬
‫ھﻤﻪ ﺑﺪﯾﮫﺎ ﻗﺮار ﺑﺪه«‪.‬‬
‫َ َّ ُ ِّ‬ ‫َ‬ ‫»الﻠَّ ُﻬ َّﻢ َﺎﻋل َﻢ اﻟْ َﻐﻴْ‬
‫ﻞﻛ َ ْ‬
‫ﻰﺷ ٍء‬ ‫ات َواﻷ ْر ِض‪ ،‬رب‬ ‫َّ َ َ‬
‫ﺎﻃ َﺮ الﺴﻤﻮ ِ‬
‫َّ َ َ َ‬
‫ﺐ َوالﺸﻬﺎد ِة‪ ،‬ﻓ ِ‬ ‫ِ‬
‫ِ‬
‫َ ْ َ ِّ َّ ْ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ ْ َ ِّ َ‬ ‫ُ‬ ‫َ‬
‫ْ َ ُ‬ ‫َ‬ ‫َّ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ََ َُ َْ َ ُ ْ‬
‫َ‬
‫ﺎن‬‫وم ِﻠﻴﻜﻪ‪ ،‬أﺷﻬﺪ أن ﻻ إِﻪﻟ إِﻻ أﻧﺖ‪ ،‬أﻋﻮذ ﺑِﻚ ِﻣﻦ ﺮﺷ �ﻔ ِﻰﺴ و ِﻣﻦ ﺮﺷ الﺸﻴﻄ ِ‬
‫َ‬ ‫ُ َ َ‬ ‫َ َ َ ََ ْ ََْ َ ََ‬
‫ﻰﻠﻋ َ� ْﻔ ِﻰﺴ ﺳ ً‬
‫ﻮءا أ ْو أ ُﺟ َّﺮ ُه ِإﻰﻟ ُم ْﺴ ِﻠ ٍﻢ«‪] .‬رواﯾﺖ اﺑﻮداود[‬ ‫ﺮﺘف‬ ‫وﺮﺷ ِ� ِﻪ وأن أ� ِ‬
‫»ﭘﺮوردﮔﺎرا! ای داﻧﺎی ﭘﯿﺪا و ﭘﻨﮫﺎن! ای آﻓﺮﯾﻨﻨﺪه آﺳﻤﺎن و زﻣﯿﻦ! ای‬
‫ﭘﺮوردﮔﺎر و ﻣﺎﻟﮏ ھﻤﻪ ﭼﯿﺰ! ﮔﻮاھﯽ ﻣﯽدھﻢ ﮐﻪ ھﯿﭻ ﻣﻌﺒﻮد ﺑﻪ ﺣﻘﯽ‪ ،‬ﺟﺰ ﺗﻮ‬
‫ﻧﯿﺴﺖ؛ از ﺷﺮ ﺷﯿﻄﺎن و دام ﻓﺮﯾﺒﺶ ﺑﻪ ﺗﻮ ﭘﻨﺎه ﻣﯽﺑﺮم و از اﯾﻦﮐﻪ ﻣﺮﺗﮑﺐ ﮐﺎر‬
‫ﺑﺪی ﺷﻮم و ﯾﺎ ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺑﺪی ﺑﺮﺳﺎﻧﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻮ ﭘﻨﺎه ﻣﯽﺑﺮم«‪.‬‬
‫َ ْ َ‬
‫ﻚ َ� َّﻤ ْﻦ ﺳ َﻮ َ‬ ‫َ َ ْ‬ ‫َ َ َ‬ ‫ْ‬ ‫َّ‬
‫اك«‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫»الﻠ ُﻬ َّﻢ اﻛ ِﻔ ِ� ِﺤﺑَﻼلِﻚ � ْﻦ َﺣ َﺮا ِمﻚ‪َ ،‬وأﻏ ِﻨ ِ� ِﺑﻔﻀ ِﻠ‬
‫]رواﯾﺖ ﺗﺮﻣﺬی[‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٧٢‬‬

‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ﺧﺪاﯾﺎ! ﻣﺮا ﺑﺎ رزق ﺣﻼﻟﺖ‪ ،‬ﮐﻔﺎﯾﺖ ﮐﻦ و رزق ﺣﺮام ﻧﺼﯿﺒﻢ ﻣﮕﺮادن‬
‫و ﺑﺎ ﻓﻀﻞ ﺧﻮد‪ ،‬ﻣﺮا از دﯾﮕﺮان ﺑﯽﻧﯿﺎز ﺑﻔﺮﻣﺎ«‪.‬‬
‫َ َ‬ ‫ﺤﻟ ْﻘ� ﺑ َّ‬‫َّ ُ َّ ْ ْ َ ْ َ ْ َ َ ْ‬
‫ﻴﻖ اﻷ ْﻰﻠﻋ«‪] .‬ﺑﺨﺎری و ﻣﺴﻠﻢ[‬‫ِ‬ ‫�‬
‫ِ‬ ‫ﺎلﺮ‬ ‫»الﻠﻬﻢ اﻏ ِﻔﺮ ِﻰﻟ وارﻤﺣ ِ� وأ ِ ِ‬
‫ِ‬
‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ﺧﺪاﯾﺎ! ﻣﺮا ﻣﻐﻔﺮت ﮐﻦ؛ ﺑﻪ ﻣﻦ رﺣﻢ ﻧﻤﺎ و ﻣﺮا ﺑﻪ رﻓﯿﻖ اﻋﻠﯽ ﻣﻠﺤﻖ‬
‫ﺳﺎز«‪.‬‬
‫رﺳﻮل ﺧﺪاص در ﺳﺨﺘﯽ و آﺳﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺑﺴﯿﺎر دﻋﺎ ﻣﯽﮐﺮد و دﺳﺖ ﻧﯿﺎزش را‬
‫ﺑﻪ درﮔﺎه ﭘﺮورﮔﺎرش دراز ﻣﯽﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫رﺳﻮل اﮐﺮمص روز ﺟﻨﮓ ﺑﺪر آﻧﻘﺪر ﺑﺮای ﭘﯿﺮوزی ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن و ﺷﮑﺴـﺖ‬
‫ﮐﻔﺎر دﻋﺎ ﮐﺮد ﮐﻪ رداﯾﺶ از ﺑﺎﻻی ﺷﺎﻧﻪھﺎﯾﺶ اﻓﺘﺎد‪ .‬ھﻤﭽﻨﯿﻦ آنﺣﻀـﺮتص‬
‫ﺑﺮای ﺧﻮدش‪ ،‬اھﻞ ﺑﯿﺘﺶ و ﻧﯿﺰ ﺑﺮای ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن دﻋﺎ ﻣﯽﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﭘﺎﯾﺎن ﻣﻼﻗﺎت‬

‫ﭘﺲ از اﯾﻦﮐﻪ ﮔﻮشھﺎی ﻣﺎ ﺑﺎ ﺳﺨﻨﺎن ﮔﮫﺮﺑﺎر‪ ،‬ﺳﯿﺮت ﻋﻄﺮآ ﮔﯿﻦ و ﻧﯿـﺰ ﺑـﺎ‬
‫ﺷﻨﯿﺪن ﺟﮫﺎد و ﺻﺒﺮ ﻃﻮﻻﻧﯽ رﺳﻮل اﻟﻠﻪص ﻧﻮازش ﺷﺪ‪ ،‬ﺑـﺮای ﮐﺎﻣـﻞ ﺷـﺪن‬
‫ﺧﯿﺮ و ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺮدن در راه راﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪاﻧﯿﻢ ﮐﻪ آنﺣﻀﺮتص ﺣﻘﻮﻗﯽ ﺑـﺮ‬
‫اﻣﺘﺶ دارد ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ از آنھﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫اﯾﻤﺎن آوردن ﺑﻪ اﯾﺸﺎن ﺑﺎ ﮔﻔﺘﺎر و ﮐﺮدار؛ ﺗﺼﺪﯾﻖ ﺗﻤﺎم آﻧﭽﻪ ﮐـﻪ از ﺟﺎﻧـﺐ‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪﻷ آورده اﺳﺖ؛ ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮداری از آنﺣﻀﺮتص و ﭘﺮھﯿـﺰ از ﻧﺎﻓﺮﻣـﺎﻧﯽ‬
‫وی؛ داور ﻗـﺮار دادن او و رﺿـﺎﯾﺖ داﺷـﺘﻦ ﺑـﻪ داوری اش؛ ﺷـﻨﺎﺧﺖ ﻣﻘــﺎم و‬
‫ﻣﻨﺰﻟﺘﺶ ﺑﺪون اﻓﺮاط و ﺗﻔﺮﯾﻂ؛ اﻟﮕﻮ ﻗﺮار دادن وی در ﺗﻤﺎم ﮐﺎرھﺎ؛ او را ﺑـﯿﺶ‬
‫از ھﻤﻪ ﻣﺮدم دوﺳﺖ داﺷﺘﻦ؛ اﺣﺘﺮام ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺑﻪ وی؛ دﻓﺎع از ﺳـﻨﺖھﺎﯾﺶ و‬
 ‫‪٧٣‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫اﺣﯿﺎ ﻧﻤﻮدن آنھﺎ درﻣﯿﺎن ﻣﺮدم؛ دوﺳﺖ داﺷﺘﻦ ﯾﺎراﻧﺶ و ﻧﯿﺰ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺳـﯿﺮت‬
‫آﻧﺎن و دﻓﺎع از آنھﺎ‪.‬‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫َّ َّ َ َ َ َ ٰٓ َ َ ُ ُ َ ُّ َ َ‬
‫�� ُّ� َها‬‫� ۚ َ ٰٓ‬‫َّ ّ‬
‫��ِكتهۥ يصلون � ٱ� ِ ِ‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪﻷ ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪﴿ :‬إِن ٱ� وم‬
‫ِيما ‪] ﴾٥٦‬اﻷﺣﺰاب‪.[٥٦ :‬‬ ‫ام ُنوا ْ َص ُّلوا ْ َعلَ ۡيهِ َو َس ّل ُِموا ْ � َ ۡسل ً‬ ‫ٱ َّ� َ‬
‫ِين َء َ‬

‫ﯾﻌﻨﯽ‪» :‬ﺧﺪا و ﻓﺮﺷﺘﮕﺎﻧﺶ ﺑﺮ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص درود ﻣﯽﻓﺮﺳﺘﻨﺪ‪ .‬ای ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ‬

‫اﯾﻤﺎن آورده اﯾﺪ! ﺑﺮ ﻣﺤﻤﺪص ﺳﻼم و درود ﺑﻔﺮﺳﺘﯿﺪ«‪.‬‬
‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪» :‬ﯾﮑﯽ از ﺑﮫﺘـﺮﯾﻦ روزھـﺎی ﺷـﻤﺎ‪ ،‬روز‬
‫ﺟﻤﻌﻪ اﺳﺖ؛ در ھﻤﯿﻦ روز‪ ،‬آدم÷ آﻓﺮﯾـﺪه ﺷـﺪ و در ھﻤـﯿﻦ روز‪ ،‬در ﺻـﻮر‬
‫دﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد و اﻧﺴﺎنھﺎ ﺑﯿﮫﻮش ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻟﺬا در اﯾـﻦ روز ﺑـﺮ ﻣـﻦ ﺑﺴـﯿﺎر‬
‫درود ﺑﻔﺮﺳﺘﯿﺪ؛ زﯾﺮا درود ﺷﻤﺎ ﺑـﺮ ﻣـﻦ ﻋﺮﺿـﻪ ﻣﯽﺷـﻮد«‪ .‬ﻓـﺮدی ﮔﻔـﺖ‪ :‬ای‬
‫رﺳﻮل ﺧﺪا! ﭼﮕﻮﻧﻪ درود ﻣﺎ‪ ،‬ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽﮔﺮدد؛ ﺣﺎل آﻧﮑﻪ ﺷـﻤﺎ در ﻗﺒـﺮ‬
‫ﮐﮫﻨﻪ و ﻓﺮﺳﻮده ﺷﺪهاﯾﺪ؟‪.‬‬
‫آنﺣﻀﺮتص ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮردن اﺟﺴـﺎد ﭘﯿـﺎﻣﺒﺮان را ﺑـﺮ زﻣـﯿﻦ‬
‫ﺣﺮام ﮐﺮده اﺳﺖ«‪] .‬اﺑﻮ داود و اﺑﻦ ﻣﺎﺟﻪ و ﺗﺼﺤﯿﺢ آﻟﺒﺎﻧﯽ[‬
‫ﻟﺬا اﻣﺖ ﻣﺤﻤﺪص ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ رﺣﻤﺖ ﺑﺨﻞ ﺑﻮرزد؛ ﭼﺮاﮐﻪ‬
‫ﻧﺒﯽ اﮐﺮمص ﻣﯽﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪» :‬ﺑﺨﯿﻞ‪ ،‬ﮐﺴﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺮا ﻧﺰدش ﯾـﺎد ﮐﻨﻨـﺪ و ﺑـﺮ‬
‫ﻣﻦ درود ﻧﻔﺮﺳﺘﺪ«‪] .‬رواﯾﺖ ﺗﺮﻣﺬی[‬
‫ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ اﮐﺮمص ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ھﺮ ﮔﺮوھﯽ ﮐﻪ در ﺟـﺎﯾﯽ ﺑﻨﺸـﯿﻨﻨﺪ و‬
‫ﺧﺪا را ﯾﺎد ﻧﮑﻨﻨﺪ و ﺑﺮ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮﺷﺎن درود ﻧﻔﺮﺳﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺸﺴﺖ آﻧﺎن‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺣﺴـﺮت‬
‫و ﻧﺪاﻣﺖ ﺧﻮاھﺪ ﺷﺪ؛ ﻟﺬا اﮔﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺨﻮاھﺪ‪ ،‬آنھﺎ را ﻋﺬاب ﻣـﯽدھـﺪ و اﮔـﺮ‬
‫ﺑﺨﻮاھﺪ‪ ،‬آﻧﺎن را ﻣﯽآﻣﺮزد«‪] .‬رواﯾﺖ ﺗﺮﻣﺬی[‬
 ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬ ‫‪٧٤‬‬

‫ﻟﺤﻈﺎت ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﯽ‬

‫در ﺣﺎﻟﯽ اﯾﻦ ﺧﺎﻧﮥ ﻣﺎﻻﻣﺎل از اﯾﻤﺎن و ﺳﺮﺷﺎر از اﻃﺎﻋﺖ و ﺑﻨـﺪﮔﯽ را ﺗـﺮک‬
‫ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﺳﻨﺖ رﺳﻮل اﻟﻠﻪص ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭼﺮاﻏﯽ ﺑﺮ ﻓﺮاز راه ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑـﻪ‬
‫دﻧﺒﺎل ﻧﺠﺎت و ھﺪاﯾﺖ ھﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮای ﻣﺎ ﻧﻮراﻓﺸﺎﻧﯽ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ و ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫در اﯾﻨﺠﺎ ﻟﺤﻈﺎﺗﯽ را ﺑﺎ ﻋﻠﻤﺎی ﺳﻠﻒ و ﻋﻼﻗﻪای ﮐـﻪ ﺑـﻪ ﭘﯿـﺮوی از ﺳـﻨﺖ‬
‫رﺳﻮل اﻟﻠﻪص داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺮی ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ؛ ﺷﺎﯾﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﯿﺰ ﺗﻮﻓﯿﻖ ﺗﺄﺳﯽ‬
‫و اﻗﺘﺪا ﻋﻨﺎﯾﺖ ﻓﺮﻣﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎم اھﻞ ﺳﻨﺖ اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﺣﻨﺒﻞ‪ /‬ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ھﯿﭻ ﺣﺪﯾﺜﯽ را ﻧﻨﻮﺷﺘﻢ ﻣﮕﺮ‬
‫اﯾﻦﮐﻪ ﺑﻪ آن ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻮدم ﺗﺎ اﯾﻦﮐﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺣﺪﯾﺚ رﺳﯿﺪم ﮐـﻪ ﻧﺒـﯽ اﮐـﺮمص‬
‫ﺣﺠﺎﻣﺖ ﮐﺮد و ﺑﻪ اﺑﻮﻃﯿﺒﻪ ﯾﮏ دﯾﻨﺎر داد‪ .‬از اﯾﻨﺮو ﻣﻦ ﻧﯿﺰ ﺣﺠﺎﻣﺖ ﻧﻤﻮدم و ﺑﻪ‬
‫ﺣﺠﺎﻣﺘﮕﺮ ﯾﮏ دﯾﻨﺎر دادم‪] .‬اﻟﺴﯿﺮ‪[۲۱۳/۱۱:‬‬
‫از ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﻦ ﺑﻦ ﻣﮫﺪی ﻧﻘﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﻔﯿﺎن ﻣﯽﮔﻔﺖ‪ :‬ھﺮ ﺣﺪﯾﺜﯽ ﮐﻪ از‬
‫رﺳﻮل اﻟﻠﻪص ﺑﻪ ﻣﻦ رﺳﯿﺪه‪ ،‬ﺑـﺮای ﯾـﮏ ﺑـﺎر ھـﻢ ﮐـﻪ ﺷـﺪه‪ ،‬ﺑـﻪ آن ﻋﻤـﻞ‬
‫ﻧﻤﻮدهام‪.‬‬
‫ﻣﺴﻠﻢ ﺑﻦ ﯾﺴﺎر ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ‪ :‬در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﮐﻪ ﺑﯿﺮون آوردن ﮐﻔﺸﮫﺎ ﺑﺮاﯾﻢ راﺣﺖ‬
‫ﺗﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﺎ آنھﺎ ﻧﻤﺎز ﻣﯽﺧﻮاﻧﻢ و ﺑﺎ اﯾﻦ ﮐﺎرم ھﺪﻓﯽ ﺟﺰ ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﺳﻨﺖ‬
‫ﻧﺪارم‪] .‬اﻟﺴﯿﺮ‪۲۴۲/۷:‬؛ اﻟﺰھﺪ‪ ۳۳۵:‬ﺗﺄﻟﯿﻒ اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﺣﻨﺒﻞ[‪.‬‬
‫در ﭘﺎﯾﺎن‪ ،‬ﺣﺪﯾﺜﯽ ﺑﺰرگ ﺑﻪ ﺑﺮادران ﻋﺰﯾﺰم ﺗﻘﺪﯾﻢ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻢ؛ رﺳﻮل اﻟﻠﻪص‬
‫ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ‪» :‬ھﻤﻪ اﻣﺘﯿﺎﻧﻢ وارد ﺑﮫﺸﺖ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﻣﮕﺮ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ اﻧﮑﺎر ﮐﻨﺪ«‪.‬‬
‫ﺻﺤﺎﺑﻪش ﻋﺮض ﮐﺮدﻧﺪ‪ :‬ای رﺳﻮل ﺧﺪا! ﭼﻪ ﮐﺴﯽ اﻧﮑﺎر ﻣﯽﮐﻨﺪ؟ ﻓﺮﻣـﻮد‪:‬‬
‫»ھﺮ ﮐﺲ‪ ،‬از ﻣـﻦ اﻃﺎﻋـﺖ ﻧﻤﺎﯾـﺪ‪ ،‬وارد ﺑﮫﺸـﺖ ﻣﯽﺷـﻮد و ھـﺮ ﮐـﺲ از ﻣـﻦ‬
‫ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬در ﺣﻘﯿﻘﺖ اﻧﮑﺎر ﻧﻤﻮده اﺳﺖ«‪] .‬رواﯾﺖ ﺑﺨﺎری[‬
 ‫‪٧٥‬‬ ‫ﯾﮏ روز در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮص‬

‫ﺧﺪاﯾﺎ! ﻣﺤﺒﺖ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ و ھﺪاﯾﺖ و راه اﯾﺸﺎن را ﻧﺼﯿﺒﻤﺎن ﻓﺮﻣﺎ‪.‬‬

‫اﻟﮫﯽ! ﻣﺎ را ﮔﻤﺮاه و ﮔﻤﺮاه ﮐﻨﻨﺪه ﻣﮕﺮدان‪.‬‬
‫ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﺗﺎ زﻣـﺎﻧﯽ ﮐـﻪ ﺷـﺐ و روز ﺟﺮﯾـﺎن دارﻧـﺪ و ﺑـﻪ اﻧـﺪازهای ﮐـﻪ‬
‫اﻧﺴﺎنھﺎی ﻧﯿﮑﻮﮐﺎر ﻣﺤﻤﺪص را ﯾﺎد ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮ او درود ﺑﻔﺮﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎرﺧﺪاﯾﺎ! ھﻤﻨﺸﯿﻨﯽ اﯾﺸﺎن را در ﻓﺮدوس اﻋﻠﯽ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻋﻨﺎﯾﺖ ﮐﻦ‪.‬‬
‫ﺑﺎر اﻟﮫﺎ! ﭼﺸﻤﺎن ﻣﺎ را ﺑـﺎ دﯾـﺪن آنﺣﻀـﺮتص و ﻧﻮﺷـﯿﺪن ﺟﺮﻋـﻪای از‬
‫ﺣﻮض ﮐﻮﺛﺮش روﺷﻦ ﮔﺮدان ﺗﺎ ھﺮﮔﺰ ﺑﻌﺪ از آن ﺗﺸﻨﻪ ﻧﺸﻮﯾﻢ‪.‬‬

‫وﺻﲆ اﷲ ﻋﲆ ﻧﺒﻴﻨﺎ ﳏﻤﺪ وآﻟﻪ وأﺻﺤﺎﺑﻪ أﲨﻌﲔ‬