‫ﺑﺴﻤﻪ ﺗﻌﺎﻟﯽ‬

‫اﺳﺘﺎد‪ :‬دﮐﺘﺮﺣﯿﺪرﭘﻮر‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎي اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ‬ ‫ﻧﺎم درس‪:‬ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژي‬

‫ﺗﻌﺪاد ﺻﻔﺤﺎت‪16:‬‬ ‫ﮐﺪ ﺟﺰوه‪8 :‬‬ ‫ﺗﺎرﯾﺦ‪:‬‬

‫ﺗﻮﻣﻮر ﻫﺎي اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ‪:‬‬

‫اﺳﺘﺨﻮان از ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﻮﻣﻮر ﻫﺎي اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ ﻫﻢ ﻣﺘﻌﺪدﻧﺪ و در ﭼﻨﺪ دﺳﺘﻪ اﺻﻠﯽ ﻗﺮار‬

‫ﻣﯿﮕﯿﺮﻧﺪ‪:‬‬

‫‪-1‬آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ‪ osteogenic‬ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻋﻨﺎﺻﺮ اﺳﺘﺨﻮان ﺳﺎز آﻧﻬﺎ را اﯾﺠﺎد ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ‬

‫‪-2‬آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ‪ chondrogenic‬ﻫﺴﺘﻨﺪ و از ﻗﺴﻤﺖ ﻏﻀﺮوﻓﯽ ﻣﻨﺸﺎ ﻣﯿﮕﯿﺮﻧﺪ و در واﻗﻊ ﭘﺮوﻟﯿﻔﺮاﺳﯿﻮن ﻧﺌﻮﺑﻼﺳﺘﯿﮏ اﺟﺰاي‬

‫ﮐﻨﺪروﺑﻼﺳﺘﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬

‫‪-3‬آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ‪ fibrohistogenic‬ﻫﺴﺘﻨﺪ و از ﺑﺎﻓﺖ ﻓﯿﺒﺮوس ﻣﻨﺸﺎ ﻣﯿﮕﯿﺮﻧﺪ ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﻓﯿﺒﺮوﺑﻼﺳﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در زﻣﯿﻨﻪ ﺑﺎﻓﺖ‬

‫اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻣﻨﺸﺎ اﯾﺠﺎد ﺗﻮﻣﻮر ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ‬

‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺳﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ اﺻﻠﯽ ﺑﺎﻻ دﺳﺘﻪ دﯾﮕﺮي از ﺗﻮﻣﻮر ﻫﺎي اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ‪unknown origin‬و ﻣﻨﺸﺎ ﻣﺸﺨﺼﯽ ﻧﺪارﻧﺪ‬

‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪giant cell tumor‬‬

‫ﺗﻮﻣﻮر ﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺧﻮش ﺧﯿﻢ )‪ (benign‬وﯾﺎ ﺑﺪﺧﯿﻢ )‪ (malignant‬ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ 40‬درﺻﺪ از ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎي اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ اوﻟﯿﻪ ﻫﻤﺎﺗﻮﭘﻮﯾﺘﯿﮏ اﻧﺪ واز ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان ﻣﻨﺸﺎ ﻣﯿﮕﯿﺮﻧﺪ)ﻫﻤﻮن ﻟﻮﮐﻤﯿﺎ و ﻟﻨﻔﻮم ﮐﻪ ﮐﻮرس ﻗﺒﻞ‬

‫ﺧﻮﻧﺪﯾﻢ(‪ .‬اﯾﻦ ﺗﻮﻣﻮر ﻫﺎ ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻧﻮع ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﭼﻮن ﻗﺒﻼ ﺧﻮاﻧﺪﯾﻢ دﯾﮕﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻤﯿﮑﻨﯿﻢ‪.‬‬

‫از ﺗﻮﻣﻮر ﻫﺎي اوﻟﯿﻪ ﺧﻮد اﺳﺘﺨﻮان ‪ ،‬ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﺗﻮﻣﻮر ﺑﺪﺧﯿﻢ ‪ osteosarcoma‬و ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﺗﻮﻣﻮر ﺧﻮش ﺧﯿﻢ‬

‫‪ osteochondroma‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪١‬‬
 ‫ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪي ‪ :‬ﭘﺲ ﺗﻮﻣﻮر ﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﺎﻓﺖ اﺳﺘﺨﻮان ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻮع ﺑﺎﻓﺖ ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه در ﺳﻪ دﺳﺘﻪ اﺻﻠﯽ ‪osteogenic‬‬

‫‪ chondrogenic،‬و ‪ fibrohistogenic‬ﻗﺮار ﻣﯿﮕﯿﺮﻧﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮔﺮوﻫﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﺸﺎ ﻣﺸﺨﺼﯽ ﻧﺪارﻧﺪ ﻣﺜﻞ ﺟﺎﯾﻨﺖ ﺳﻞ و‬

‫ﯾﻮوﯾﻨﮓ ﺳﺎرﮐﻮﻣﺎ و ﻣﺘﺎﺳﺘﺎز)ﻧﻮع ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ( ﮐﻪ در واﻗﻊ ﺗﻮﻣﻮر ﻫﺎي اﭘﯽ ﺗﻠﯿﺎﻟﯽ ﯾﺎ ﺗﻮﻣﻮر ﻫﺎي از ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺪن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ‬

‫ﺑﻪ اﺳﺘﺨﻮان ﻣﺘﺎﺳﺘﺎز داده اﻧﺪ‪.‬ﮐﻼ ‪ Bone‬ﯾﮑﯽ از ﺟﺎﻫﺎﯾﯽ ﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺤﻞ ﺷﺎﯾﻌﯽ ﺑﺮاي ﻣﺘﺎﺳﺘﺎز اﺳﺖ)ﮐﺒﺪ و رﯾﻪ و اﺳﺘﺨﻮان ﺷﺎﯾﻊ‬

‫ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺤﻞ ﻫﺎي ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻣﺘﺎﺳﺘﺎز ﻫﺴﺘﻨﺪ(‬

‫ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژي ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎي اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺘﯽ ﮐﻪ از آن ﻣﻨﺸﺎ ﻣﯿﮕﯿﺮﻧﺪ ﺷﺒﺎﻫﺖ دارد ‪ ،‬آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ‪ bone forming‬اﻧﺪ اﺳﺘﺌﻮﺋﯿﺪ‬

‫دارﻧﺪ و ﺷﺒﺎﻫﺖ زﯾﺎدي ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺖ اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ و اﺳﺘﺌﻮﺑﻼﺳﺘﯽ دارﻧﺪ ‪ ،‬آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ‪ chondrogenic‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﺷﺒﺎﻫﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺖ‬

‫ﻏﻀﺮوﻓﯽ دارﻧﺪ و آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ از ﺑﺎﻓﺖ ﻓﯿﺒﺮوﺑﻼﺳﺘﯽ ﻣﻨﺸﺎ ﻣﯿﮕﯿﺮﻧﺪ ‪ ،‬ﻣﺴﻠﻤﺎ ﻓﯿﺒﺮوﺑﻼﺳﺖ ﻫﺎ و ﮐﻼژن در زﻣﯿﻨﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫دﺳﺘﻪ اول‪Bone forming tumor:‬‬

‫ﺑﻪ دو ﻓﺮم ﺧﻮش ﺧﯿﻢ ﯾﺎ ﺑﺪﺧﯿﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‬

‫‪ -‬ﺧﻮش ﺧﯿﻢ ﻫﺎ‪:‬‬

‫‪ osteoma‬‬
‫‪Osteoid osteoma‬‬

‫‪٢‬‬
 ‫‪ osteoblastoma‬‬
‫‪ -‬ﺑﺪﺧﯿﻢ ‪:‬‬

‫)‪Osteosarcoma(osteogenic sarcoma‬‬
‫ﺣﺎل ﺑﻪ ﺷﺮح ﻫﺮ ﮐﺪام از اﯾﻦ ﺗﻮﻣﻮر ﻫﺎ ﻣﯿﭙﺮدازﯾﻢ‪:‬‬

‫‪A – osteoma‬‬
‫*ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺼﻮرت‪)solitary‬ﻣﻨﻔﺮد( اﺳﺖ وﻟﯽ ﻣﻮارد ﻣﺘﻌﺪد ﻫﻢ دﯾﺪه ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬

‫*ﺑﯿﺸﺘﺮ در ‪ middle age‬اﺗﻔﺎق ﻣﯿﻮﻓﺘﺪ ‪.‬‬

‫*ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺼﻮرت ‪) subperiosteal‬ﯾﻌﻨﯽ از زﯾﺮ ﭘﺮﯾﻮﺳﺖ ﻣﻨﺸﺎ ﺑﮕﯿﺮد (ﯾﺎ ‪ endosteal‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫*ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ درﮔﯿﺮ ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ ‪ skull‬و اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي ﺻﻮرت ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫*ﺧﻮش ﺧﯿﻢ اﺳﺖ و ﺑﺪﺧﯿﻢ ﻧﻤﯿﺸﻮد‬

‫*از ‪reactive bone‬ﻧﻤﯿﺘﻮاﯾﻢ اﻓﺘﺮاﻗﺶ ﺑﺪﯾﻢ)ﻧﯿﺎزﺑﻪ رادﯾﻮﻟﻮژي(‬

‫ﺑﺨﺎﻃﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﻧﻤﺎي ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژﯾﮏ و ﻫﯿﺴﺘﻮﻟﻮژﯾﮏ ﮐﺎﻣﻼ ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ ﯾﮏ اﺳﺘﺨﻮان ﺑﺎﻟﻎ دارد‪ ،‬در زﯾﺮ ﻣﯿﮑﺮوﺳﮑﻮپ ﻧﻤﯿﺸﻮد‬
‫ﺗﺸﺨﯿﺺ داد ﮐﻪ اﯾﻦ ﻻم اﺳﺘﺌﻮﻣﺎ ﺑﻮده ﯾﺎ اﺳﺘﺨﻮان ﻋﺎدي ﻣﮕﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺪاﻧﯿﻢ ﺗﻮده ﺗﺸﮑﯿﻞ داده اﺳﺖ ‪).‬اﺳﺘﺌﻮﻣﺎ در واﻗﻊ ﺑﺎﻓﺖ‬
‫ﻃﺒﯿﻌﯽ اﺳﺘﺨﻮان اﺳﺖ ﮐﻪ رﺷﺪ زﯾﺎد ﮐﺮده و ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺗﻮده داده اﺳﺖ‪-‬ﭘﺲ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻗﻄﻌﯽ اﺳﺘﺌﻮﻣﺎ ﺑﺎ ﮐﻤﮏ ﻋﮑﺲ ﻫﺎي‬
‫رادﯾﻮﻟﻮژي اﺳﺖ(‬

‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ :‬ﮐﻼ در ﺗﺸﯿﺨﺺ ﺗﻮﻣﻮر ﻫﺎي اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ ‪ ،‬ﺗﻄﺎﺑﻖ ﻋﮑﺲ ﻫﺎي راد ﯾﻮﻟﻮژي و ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژﯾﮏ اﻣﺮي ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ و‬

‫ﺑﺪون ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻋﮑﺲ ﻫﺎي رادﯾﻮﻟﻮژي ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﯿﭻ ﻋﻨﻮان ﺟﻮاب ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژي ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﺤﻮﯾﻞ داده ﻧﻤﯿﺸﻮد )ﭼﻮن ﺗﺸﺎﺑﻬﺎت‬

‫ﻣﯿﮑﺮوﺳﮑﻮﭘﯽ ﺗﻮﻣﻮر ﻫﺎي اﺳﺘﺨﻮااﻧﯽ و ﺿﺎﯾﻌﺎت ‪ reactive‬ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد اﺳﺖ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺸﺎﺑﻬﺎت ﺑﯿﻦ ﺧﻮش ﺧﯿﻢ و ﺑﺪﺧﯿﻢ ﻫﻢ‬

‫زﯾﺎد اﺳﺖ و ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت اﯾﻨﻘﺪر ‪ overlap‬دارﻧﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ رادﯾﻮﻟﻮژي ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻗﻄﻌﺎ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻏﻠﻂ ﻣﯿﺸﻮد(‬

‫‪B-osteoid osteoma‬‬
‫*اﻏﻠﺐ ﺳﺎﯾﺰ ﮐﻮﭼﮏ دارد و ﻣﻌﻤﻮﻻ زﯾﺮ ‪ 2cm‬اﺳﺖ‬

‫*ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﺳﻨﯿﻦ ﭘﺎﯾﯿﻦ اﯾﺠﺎد ﻣﯿﺸﻮد)ﺳﻨﯿﻦ ﻧﻮﺟﻮاﻧﯽ(‬

‫*ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺤﻞ درﮔﯿﺮي ﭘﺮوﮔﺰﯾﻤﺎل ﻓﻤﻮر و ﺗﯿﺒﯿﺎ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٣‬‬
‫*در ﺟﻨﺲ ﻣﺬﮐﺮ از ﺟﻨﺲ ﻣﻮﻧﺚ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ )ﻣﺜﻞ اﮐﺜﺮ ﺗﻮﻣﻮر ﻫﺎي اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎ ﻫﻢ دارد ﻣﺜﻞ ﺟﺎﯾﻨﺖ ﺳﻞ ﺗﻮﻣﻮر ﮐﻪ‬

‫در ﺧﺎﻧﻢ ﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ(‬

‫* دردﻧﺎك اﺳﺖ و ﻋﻤﺪﺗﺎ درد ﺷﺒﺎﻧﻪ دارد ﮐﻪ اﯾﻦ درد ﭘﺎﺳﺦ دراﻣﺎﺗﯿﮏ ﺑﻪ آﺳﭙﺮﯾﻦ)ﻣﻬﻢ( ﻣﯿﺪﻫﺪ‪.‬‬

‫*در ﻋﮑﺲ رادﯾﻮﻟﻮژي ‪Nidus‬ﻣﺮﮐﺰي دارد) ﺿﺎﯾﻌﻪ ﻣﺮﮐﺰي ﻟﻮﺳﻨﺖ( ﻫﻤﺮاه ﯾﮏ ﻗﺴﻤﺖ ‪ reactive bone‬در اﻃﺮاف‪ ).‬ﻗﺴﻤﺖ‬

‫ﻟﻮﺳﻨﺖ ﻣﺮﮐﺰي ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﮐﻠﺴﯿﻔﯿﻪ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ(‬

‫*در ﺑﺮش ﺗﻬﯿﻪ ﺷﺪه در ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯿﮑﺮوﺳﮑﻮﭘﯽ‪ ،‬ﻧﯿﺪوس ﻣﺮﮐﺰي از ﯾﮏ ﺑﺎﻓﺖ ﻓﯿﺒﺮوواﺳﮑﻮﻻر ﮐﻪ ﻋﺮوق اﻧﺒﻮه و ﻣﺘﺮاﮐﻢ زﯾﺎدي دارد‬
‫ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ ﺗﺮاﺑﮑﻮل ﻫﺎي اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ و در ﺣﺎﺷﯿﻪ‪ ) rim‬ﺗﺮاﺑﮑﻮل ﻫﺎ ‪ ،‬اﺳﺘﺌﻮﺑﻼﺳﺖ ﻫﺎي ﻓﻌﺎل‬
‫ﻗﺮار دارﻧﺪ ‪(.‬اﻟﺒﺘﻪ اﯾﻦ ﻧﻤﺎ در ﺧﯿﻠﯽ از ﺿﺎﯾﻌﺎت ري اﮐﺘﯿﻮ ﻣﺜﻞ اﺳﺘﺌﻮﻣﯿﻠﯿﺖ ﻫﺎ و ‪ newbone formation‬ﻫﺎ دﯾﺪه ﻣﯿﺸﻮد ﭘﺲ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺑﺎﯾﺪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺑﺮش ﺑﺎﻓﺘﯽ از ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي ﮐﻠﯿﻨﯿﮑﯽ و ﺗﺼﺎوﯾﺮ رادﯾﻮﻟﻮژي ﻫﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬

‫ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪي ‪ :‬ﺗﺮاﺑﮑﻮل ﻫﺎي اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ ﺑﺎ رﯾﻢ اﺳﺘﯿﻮﺑﻼﺳﺘﯽ ﻓﻌﺎل ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ زﻣﯿﻨﻪ ﻋﺮوﻗﯽ ﻣﺘﺮاﮐﻢ دارﯾﻢ‪.‬‬

‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ :‬ﮔﺎﻫﯽ ﻣﻮاﻗﻊ اﺳﺘﺌﻮﺑﻼﺳﺖ ﻫﺎي ﻓﻌﺎل ‪ ،‬اﯾﻨﻘﺪر ﺑﺰرگ و ﻓﻌﺎل ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ ﮐﻪ در ﺗﺸﺨﯿﺺ اﻓﺘﺮاﻗﯽ آن ‪ ،‬اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮﻣﺎ ﻗﺮار‬
‫ﻣﯿﮕﯿﺮد‪ .‬اﻓﺘﺮاق اﯾﻦ دو ﺑﺎ ﻋﮑﺲ رادﯾﻮﻟﻮژي اﺳﺖ ‪.‬اﺳﺘﺌﻮﯾﯿﺪ اﺳﺘﺌﻮﻣﺎ ﺿﺎﯾﻌﻪ ‪ welldefined‬اﺳﺖ و ﺑﻪ ﮐﻮرﺗﮑﺲ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻧﺪارد‬
‫وﻟﯽ اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮﻣﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﺑﻪ ﮐﻮرﺗﮑﺲ اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ دارد و ﺣﺪود ﺷﺎرپ و واﺿﺢ ﻧﺪارد‪.‬‬

‫‪٤‬‬
 ‫‪C-OSTEOBLASTOMA‬‬
‫*از ﻧﻈﺮ ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژﯾﮏ ﻗﺮاﺑﺖ ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﺌﻮﯾﯿﺪ اﺳﺘﺌﻮﻣﺎ دارد‬

‫*ﻧﯿﺪوس دارد ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺳﺘﺌﻮﯾﯿﺪ اﺳﺘﺌﻮﻣﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮ اﺳﺖ اﻣﺎ ‪ reactive bone formation‬در اﻃﺮاﻓﺶ ﻧﺪارد‪.‬‬

‫*ﺑﯿﺸﺘﺮ در اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي ﻣﺤﻮري ﻣﺜﻞ ﻣﻬﺮه ﻫﺎ)ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺤﻞ(دﯾﺪه ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬

‫*ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ آﺳﭙﺮﯾﻦ دﯾﺪه ﻧﻤﯿﺸﻮد ‪ ،‬ﻫﺮﭼﻨﺪ درد آن ﺑﻪ ﺷﺪت اﺳﺘﺌﻮﯾﯿﺪ اﺳﺘﺌﻮﻣﺎ ﻧﯿﺴﺖ و ﻣﺒﻬﻢ اﺳﺖ‬

‫ﻧﮑ ﺘﻪ‪ :‬در اﯾﻦ ﺗﻮﻣﻮر اﯾﻨ ﻘﺪر اﺳـــﺘﺌﻮﺑﻼﺳــــﺖ ﻫﺎ ﻓ ﻌﺎﻟ ﻨﺪ ﮐﻪ در ﻧ ﻤﺎي ﻣﯿﮑﺮوﺳـــﮑﻮﭘﯽ از ﯾﮏ اﺳـــﺘﺌﻮﺳــــﺎرﮐﻮم‬
‫‪ welldifferentiated‬ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸــﺨﯿﺺ ﻧﯿﺴــﺘﻨﺪ ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﺳــﺘﺎد در اداﻣﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ در اﮐﺜﺮ ﻣﻮاﻗﻊ ﻫﺴــﺘﻪ ﻫﺎ ﺧﯿﻠﯽ اﮐﺘﯿﻮ‬
‫ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ و ﻣﯿﺸﻮد اﻓﺘﺮاق داد وﻟﯽ در ﮐﻞ ﺑﺮاي اﻓﺘﺮاق اﯾﻦ دو از ﻫﻢ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﮐﻠﯿﻨﯿﮑﯽ و ﻋﮑﺲ رادﯾﻮﻟﻮژي ﻫﻢ ﻧﯿﺎزﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻮع ﺑﺪﺧﯿﻢ ﺗﻮﻣﻮر ‪: BONE FORMING‬‬

‫)‪OSTEOSARCOMA(OSTEOGENIC SARCOMA‬‬
‫*ﻣﺨﺼﻮص ﺳﻨﯿﻦ ﭘﺎﯾﯿﻦ و اﮐﺜﺮا ‪ 20-10‬ﺳﺎل )‪(late teens‬‬

‫*ﺗﻮﻣﻮر ﺑﻪ ﺷﺪت ‪ aggressive‬و ‪ high grade‬ﺑﺎ ﻣﺘﺎﺳﺘﺎز ﺧﯿﻠﯽ ﺳﺮﯾﻊ اﺳﺖ)در ﺣﺪي ﮐﻪ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻋﻼﯾﻢ ﻣﺘﺎﺳﺘﺎﺗﯿﮏ اﺳﺖ ﺗﺎ درد اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ‪ .‬ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺤﻞ ﻣﺘﺎﺳﺘﺎزش رﯾﻪ اﺳﺖ(‬

‫*ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ درﻣﺎن ﮐﻢ اﺳﺖ و ‪survival‬ﻣﺮﯾﺾ ﺧﻮب ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬

‫* ﺗﻮده ﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺑﺎ ﮔﺮﻣﯽ اﺳﺘﺨﻮان اﯾﺠﺎد ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﮔﺎﻫﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﺌﻮﻣﯿﻠﯿﺖ اﺷﺘﺒﺎه ﻣﯿﺸﻮد و ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ اﮐﺜﺮ آﻧﻬﺎ‬
‫ﭘﺮوﮔﻨﻮز ﺧﻮﺑﯽ ﻧﺪارﻧﺪ و ﺟﻮاب ﺧﻮﺑﯽ ﺑﻪ درﻣﺎن ﻧﻤﯿﺪﻫﻨﺪ‬

‫*ﻣﺤﻞ درﮔﯿﺮي ﺑﯿﺸﺘﺮ اﻃﺮاف زاﻧﻮ )ﭘﺮوﮔﺰﯾﻤﺎل ﺗﯿﺒﯿﺎ و دﯾﺴﺘﺎل ﻓﻤﻮر در ‪ 60‬درﺻﺪ ﻣﻮارد( اﺳﺖ‪.‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻟﮕﻦ ‪،‬‬
‫ﭘﺮوﮔﺰﯾﻤﺎل ﻓﻤﻮر ‪ ،‬ﭘﺮوﮔﺰﯾﻤﺎل ﻫﻮﻣﺮوس و اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي ﻓﮏ از ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﮑﺎن ﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮﻣﺎ‬
‫درﮔﯿﺮ ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫*ﺿﺎﯾﻌﻪ اﻏﻠﺐ ﻣﺘﺎﻓﯿﺰﯾﺎل اﺳﺖ ﯾﻌﻨﯽ در ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺘﺎﻓﯿﺰ اﺳﺘﺨﻮان اﺳﺖ و اﯾﻦ ﻣﺤﻞ درﮔﯿﺮي در رادﯾﻮﻟﻮژي ﺑﻪ ﺗﺸﺨﯿﺺ‬
‫ﮐﻤﮏ ﻣﯿﮑﻨﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ در ﺳﺎﯾﺮ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫*ﮔﺎﻫﯽ دردﻧﺎك اﺳﺖ‬

‫*اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮﻣﺎ را ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻌﯿﺎر ﻫﺎﯾﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻣﺤﻞ آﻧﺎﺗﻮﻣﯿﮏ ‪:‬اﯾﻨﺘﺮاﻣﺪوﻻري ‪ ،‬اﯾﻨﺘﺮاﮐﻮرﺗﯿﮑﺎل و ﯾﺎ درﺳﻄﺢ ﺧﺎرﺟﯽ اﺳﺘﺨﻮان‬

‫‪٥‬‬
‫‪ -2‬درﺟﻪ ﺗﮑﺎﻣﻞ و ‪ – well or moderate or poor: differentiation‬در اﺻﻞ‪ grade‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي آﻧﻬﺎﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫اﻏﻠﺐ ‪ high grade‬ﻫﺴﺘﻨﺪ – زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ‪ well differentiated‬ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺑﺎ ﺿﺎﯾﻌﺎت ﺧﻮش ﺧﯿﻤﯽ ﻣﺜﻞ اﺳﺘﺌﻮﺑﻼﺳﺘﻮم‬
‫ﻣﺸﺎﺑﻬﻨﺪ و ﺗﺸﺨﯿﺺ اﻓﺘﺮاﻗﯽ ﻣﺸﮑﻠﯽ دارﻧﺪ ‪.‬‬

‫‪ -3‬اوﻟﯿﻪ )‪ (primary‬ﯾﺎ ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ )‪ :(secondary‬اوﻟﯿﻪ ﯾﻌﻨﯽ ﺑﯿﻤﺎري اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ دﯾﮕﺮي از ﻗﺒﻞ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ و اﯾﻦ ﺳﺎرﮐﻮم‬
‫ﺑﺼﻮررت ‪ denovo‬در اﺳﺘﺨﻮان ﺑﭽﻪ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮم ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﯾﻌﻨﯽ اﯾﻦ ﺳﺎرﮐﻮم روي ﯾﮏ ﺑﯿﻤﺎري از ﻗﺒﻞ ﻣﻮﺟﻮد‬
‫ﻣﺜﻞ ﺑﯿﻤﺎري ﭘﺎژه ﯾﺎ اﻧﻔﺎرﮐﺖ اﺳﺘﺨﻮان اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬در اﺻﻞ ﻣﺴﺎﻋﺪ ﮐﻨﻨﺪه و زﻣﯿﻨﻪ ﺳﺎز ﺳﺎرﮐﻮم ‪ ،‬ﯾﮏ ﺑﯿﻤﺎري دﯾﮕﺮي ﺑﻮده‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﭘﯿﮏ اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮﻣﺎ در ﺳﻨﯿﻦ ﺑﺎﻻ اﻏﻠﺐ ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ اﺳﺖ‪.‬اﻓﺮادي ﮐﻪ ﭘﺮﺗﻮﺗﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ‪ ،‬زﻣﯿﻨﻪ ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد‬
‫اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮﻣﺎ ﻣﺴﺎﻋﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪ -4‬ﻫﯿﺴﺘﻮﻟﻮژﯾﮏ‪ :‬ﻣﺜﻼ اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮم ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﯾﮏ ﺟﺰء ﻓﯿﺒﺮوﺑﻼﺳﺘﯿﮏ وﺳﯿﻊ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ)ﻓﯿﺒﺮوﺑﻼﺳﺘﯿﮏ اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮﻣﺎ(‬
‫ﯾﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺟﺰء ﻏﻀﺮوﻓﯽ وﺳﯿﻊ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ )ﮐﻨﺪروﺑﻼﺳﺘﯿﮏ اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮﻣﺎ( ‪ ،‬ﻋﺮوق ﻓﺮوان داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ)ﺗﻼﻧﮋﮐﺘﺎﺗﯿﮏ‬
‫اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮﻣﺎ(‪ ،‬ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ)اﺳﻤﺎل ﺳﻞ اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮﻣﺎ( ﯾﺎ ﺟﺎﯾﻨﺖ ﺳﻞ وارﯾﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ اﯾﻦ وارﯾﺎن ﻫﺎ‬
‫از ﻧﻈﺮ درﻣﺎﻧﯽ ﺗﻔﺎوﺗﯽ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻧﺪارﻧﺪ و ﻓﻘﻂ از ﻧﻈﺮ ﭘﺮوﮔﻨﻮﺳﺘﯿﮏ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻨﺪ )ﻣﻬﺮ‪:92‬اﺳﻤﺎل ﺳﻞ و ﺗﻼﻧﮋﮐﺘﺎﺗﯿﮏ ﻣﻬﺎﺟﻢ ﺗﺮﻧﺪ(‬

‫*در ﮔﺮاﻓﯽ ﺳﺎرﮐﻮﻣﺎ ‪ ،‬ﮐﻮرﺗﮑﺲ اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ) ﺑﺮﺧﻼف ﺿﺎﯾﻌﺎت ﺧﻮش ﺧﯿﻢ ﮐﻪ ﮐﻮرﺗﮑﺲ ﺳﺎﻟﻢ دارﻧﺪ(‪.‬‬
‫ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪن ﭘﺮﯾﻮﺳﺖ از روي اﺳﺘﺨﻮان ﯾﮏ ﻣﺜﻠﺚ اﯾﺠﺎد ﻣﯿﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ان ﻣﺜﻠﺚ ﮐﻮدﻣﻦ)‪(codman‬ﻣﯿﮕﻮﯾﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻠﺚ ﮐﻮدﻣﻦ‬
‫در ﻧﻤﺎي رادﯾﻮﻟﻮژﯾﮏ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ‪ periosteal reaction‬اﺳﺖ و ﻗﺮاﺑﺖ زﯾﺎدي ﺑﺎ اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮﻣﺎ دارد‬
‫* در ﻧﻤﺎ ﻣﺎﮐﺮوﺳﮑﻮﭘﯿﮏ ‪ ،‬ﮐﻮرﺗﮑﺲ ﮐﺎﻣﻼ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﮔﺴﺘﺮش ﺑﻪ ﺧﺎرج ﮐﻮرﺗﮑﺲ و ﺑﺎﻓﺖ ﻧﺮم دارﯾﻢ ‪.‬‬

‫*در ﻧﻤﺎ ﻣﯿﮑﺮوﺳﮑﻮﭘﯿﮏ اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮﻣﺎ ‪ ،‬ﺗﺮﺷﺢ اﺳﺘﺌﻮﯾﯿﺪ از ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﻧﺌﻮﭘﻼﺳﺘﯿﮏ دارﯾﻢ‪ ).‬اﯾﻨﺠﺎ ﻫﻤﻪ ﺳﻠﻮل ﻫﺎي‬
‫ﻧﺌﻮﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ازﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﻣﺰاﻧﺸﯿﻤﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﯿﺲ ﯾﮑﺴﺎن دارﻧﺪ‪ ،‬اﮔﺮ در ﺑﯿﻦ اﯾﻦ ﻫﺎ اﺳﺘﺌﻮﯾﯿﺪ ﻓﻮرﻣﯿﺸﻦ دﯾﺪﯾﻢ ‪،‬‬
‫اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮم اﺳﺖ وﻟﯽ اﮔﺮ ﻧﺪﯾﺪﯾﻢ ﻧﻤﯿﺘﻮاﻧﯿﻢ ﺗﺸﺨﯿﺺ اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮﻣﺎ ﺑﺪﻫﯿﻢ(‪ .‬ﭘﺲ در اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮﻣﺎ ﭘﺮوﻟﯿﺮﻓﺮاﺳﯿﻮن‬
‫اﺳﺘﺌﻮﺑﻼﺳﺖ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻓﯿﺒﺮوﺑﻼﺳﺖ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﺑﺰرگ و ﺑﯿﺰار ﺑﺎ ﭘﻠﯽ ﻣﻮرﻓﯿﺴﻢ ﻫﺎي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺎ ﺷﺪﯾﺪ و ﻣﯿﺘﻮز ﺑﺎﻻ دارﯾﻢ‬
‫ﮐﻪ در ﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ اﺳﺘﺌﻮﯾﯿﺪ ﻓﻮرﻣﯿﺸﻦ ﺑﺎﯾﺪ دﯾﺪه ﺷﻮد ‪.‬اﮔﺮ اﺳﺘﺌﻮﯾﯿﺪ دﯾﺪه ﻧﺸﻮد ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻓﯿﺒﺮوﺳﺎرﮐﻮﻣﺎ ﯾﺎ ‪mfh‬‬
‫ﯾﺎ ﺳﯿﻨﻮوﯾﺎل ﺳﺎرﮐﻮﻣﺎ و ‪ ...‬ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﭘﺲ وﺟﻪ ﺗﻤﺎﯾﺰ اﺳﺘﺌﻮﯾﯿﺪ ﻓﻮرﻣﯿﺸﻦ ﺷﺪ ‪ .‬ﺣﺎل اﮔﺮ ﻣﺜﻼ ﻧﻤﺎي اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮم دﯾﺪﯾﻢ‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﯾﮏ ﺟﺰو ﻏﻀﺮوﻓﯽ ‪ ،‬ﺑﻪ آن ﻣﯿﮕﻮﯾﻢ ﮐﻨﺪروﺑﻼﺳﺘﯿﮏ اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮم ﯾﺎ ﻣﺜﻼ ﺑﺎ ﻓﯿﺒﺮوﺑﻼﺳﺖ ﻣﯿﺸﻮد ﻓﯿﺒﺮوﺑﻼﺳﺘﯿﮏ‬
‫اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮم و ‪...‬‬

‫* ﮔﻔﺘﯿﻢ ﮐﻪ اﺳﺘﺌﻮﯾﯿﺪ ﺳﺎرﮐﻮم ﻫﺎ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﮔﺮﯾﺪ ﺑﺎﻻ و ﻣﻬﺎﺟﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻟﯽ اﻧﻮاع ‪ well differentiated‬و‪low grade‬ﻫﻢ‬
‫دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺜﻼ ﻣﺮﯾﺾ ﯾﮏ ﺳﺎل ﻋﻼﻣﺖ دارد وﻟﯽ دﯾﺮ ﺗﺸﺨﯿﺺ داده اﺳﺖ و ﺧﯿﻠﯽ ﻫﻢ ﻣﺸﮑﻠﯽ ﺑﺮاي ﻣﺮﯾﺾ اﯾﺠﺎد ﻧﮑﺮده‬
‫اﺳﺖ ﺑﺠﺰ اﯾﻨﮑﻪ در ﻫﻤﺎن ﻣﺤﻞ اﺳﺘﺨﻮان ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ وﻟﯽ ﻣﺘﺎﺳﺘﺎز ﻧﺪاده اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪٦‬‬
 ‫ﻧﮑﺘﻪ ‪ :‬اﺳﺘﺌﻮﯾﯿﺪي ﮐﻪ ﺗﺮﺷﺢ ﻣﯿﺸﻮد‪ ،‬ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ زﯾﺎد ﯾﺎ ﮐﻢ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در ﺗﻮﻣﻮر ﮔﺮﯾﺪ ﺑﺎﻻ ﻣﯿﺰان اﺳﺘﺌﻮﯾﯿﺪ ﮐﻢ و ﺳﻠﻮﻻرﺗﺮ)اﻓﺘﺮاق‬
‫ﺳﺨﺖ از ﺳﺎﯾﺮ ﺳﺎرﮐﻮﻣﺎﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﻓﯿﺒﺮوﺳﺎرﮐﻮم( اﺳﺖ وﻟﯽ در ﺗﻮﻣﻮر ‪well differentiated‬وﮔﺮﯾﺪ ﭘﺎﯾﯿﻦ اﺳﺘﺌﻮﯾﯿﺪ ﻓﺮاوان‬
‫دارﯾﻢ)ﮐﻪ در اﯾﻨﻬﺎ ﺗﺸﺨﯿﺺ اﻓﺮاﻗﯽ از اﺳﺘﺌﻮﺑﻼﺳﺘﻮﻣﺎ و ‪ new bone formation‬دارﯾﻢ ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﻣﯿﺰان ﻫﯿﭙﺮﮐﺮوم‬
‫ﺑﻮدن و ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﯿﺘﻮﻟﻮژﯾﮏ در اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮم از آﻧﻬﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ – اﻟﺒﺘﻪ ﭼﺸﻢ ﺧﯿﻠﯽ ﺗﯿﺰ ﻣﯿﺨﻮاﻫﺪ ﺗﺸﺨﯿﺺ اﯾﻨﻬﺎ از‬
‫ﻫﻢ(‬
‫ﮔﺎﻫﯽ ﻣﻮاﻗﻊ در اﺳﺘﺨﻮان ﻓﮏ ﺗﻮده ﻫﺎي ﺑﺰرﮔﯽ ﺷﮑﻞ ﻣﯿﺪﻫﺪ ﮐﻪ رﺷﺪ ﺧﯿﻠﯽ ﺳﺮﯾﻊ دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻤﺎي ﻫﯿﺴﺘﻮﻟﻮژﯾﮏ اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮم ﺑﺎ ﻫﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﺑﯿﺰار و‬

‫ﻫﺴﺘﮏ ﻫﺎي ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ و ﻣﯿﺘﻮز زﯾﺎد ﮐﻪ ﻧﺸﺎﻧﺪﻫﻨﺪه‬
‫اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮﻣﻨﺪ ( اﻓﺘﺮاق از ﺿﺎﯾﻌﺎت ري اﮐﺘﯿﻮ ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ‬
‫اﯾﻦ ﻧﻤﺎ در ﺿﺎﯾﻌﺎت ري اﮐﺘﯿﻮ ﻫﻢ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ دﯾﺪه ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﻓﺘﺮاق ﺣﺘﻤﺎ ﺗﺼﻮﯾﺮ رادﯾﻮﻟﻮژﯾﮏ ﻧﯿﺎزﺳﺖ‬

‫رادﯾﻮﻟﻮژي اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮم ﻫﻤﺮاه ﻣﺜﻠﺚ ﮐﻮدﻣﻦ ﮐﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺟﺪاﺷﺪن ﭘﺮﯾﻮﺳﺖ و ﺗﻬﺎﺟﻢ ﺑﻪ ﮐﻮرﺗﮑﺲ اﺳﺖ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻬﺎﺟﻢ اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮم ﺑﻪ‬

‫ﺧﺎرج اﺳﺘﺨﻮان و ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺑﺎﻓﺖ ﻧﺮم اﻃﺮاف اﺳﺘﺨﻮان‪.‬‬

‫ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻨﮑﻪ اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮﻣﺎ ﻏﺎﻟﺒﺎ در ﻧﺎﺣﯿﻊ ﻣﺘﺎﻓﯿﺰ اﺳﺖ وﻟﯽ ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت در دﯾﺎﻓﯿﺰ اﺳﺘﺨﻮان اﯾﺠﺎد ﻣﯿﺸﻮد و‬

‫ﻣﺮﯾﻀﺎ ﺑﺎ ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژﯾﮏ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻣﯿﮑﻨﺪ ‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ درد و ﻋﻼﻣﺖ دﯾﮕﺮي ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ و ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ‬

‫وﺟﻮد ﺿﺎﯾﻌﻪ ﻧﺌﻮﭘﻼﺳﻤﯿﮏ ‪ ،‬ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ ﭘﺎﺗﻮﻟﻮژﯾﮏ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ‬

‫ﺗﻤﻮم ﺷﺪن ‪ bone forming‬ﻫﺎ ‪‬‬

‫‪٧‬‬
 ‫دﺳﺘﻪ دوم‪ :‬ﺗﻮﻣﻮر ﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻨﺸﺎ ﻏﻀﺮوف)‪(cartilage forming‬‬

‫ﺧﻮش ﺧﯿﻢ ﻫﺎ‪:‬‬

‫)‪Osteochondroma(exostosis‬ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﺗﻮﻣﻮر ﺧﻮش ﺧﯿﻢ اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ‬

‫‪Chondroma‬‬

‫‪Chondroblastoma‬‬

‫‪Chondromyxoid fibroma‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻘﯿﻪ ﺷﯿﻮع ﮐﻤﺘﺮي دارد‬

‫ﺑﺪﺧﯿﻢ‪:‬‬

‫‪ Chondrosarcoma‬‬
‫ ‬
‫)‪A-Osteochondroma(exostosis‬‬

‫*ﺧﺎر ﻫﺎي اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ از ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎ اﯾﺠﺎد ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫*ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﯽ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﺎرج اﺳﺘﺨﻮان اﯾﺠﺎد ﻣﯿﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﺳﻄﺢ آن ﯾﮏ ‪ cap‬ﻏﻀﺮوﻓﯽ و زﯾﺮ آن از‪bone‬ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪،‬‬

‫و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﺑﻪ آن اﺳﺘﺌﻮﮐﻨﺪروﻣﺎ ﻣﯿﮕﻮﯾﯿﻢ‪.‬‬

‫*اﻧﺪازه آن ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺧﯿﻠﯽ ﺑﺰرگ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫*اﮐﺜﺮ اوﻗﺎت ﺑﺪون ﻋﻼﻣﺖ اﺳﺖ و ﺑﺼﻮرت اﺗﻔﺎﻗﯽ در ﯾﮏ ﮔﺮاﻓﯽ دﯾﺪه ﻣﯿﺸﻮد ﯾﺎ اﯾﻨﻘﺪر ﺑﺰرگ ﺷﺪه ﮐﻪ ﺑﺎ ﻟﻤﺲ اﺗﻔﺎﻗﯽ زاﯾﺪه ﺑﻪ‬

‫وﺟﻮد آن ﭘﯽ ﺑﺮده اﻧﺪ‪.‬‬

‫*آن ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ درﻧﻮاﺣﯽ اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي دراز ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ )ﺑﯿﺸﺘﺮ اﻃﺮاف زاﻧﻮ ‪ ،‬دﯾﺴﺘﺎل ﻓﻤﻮر و ﭘﺮوﮔﺰﯾﻤﺎل ﺗﯿﺒﯿﺎ(‪ ،‬اﻏﻠﺐ‬

‫‪ pedanculated‬ﻫﺴﺘﻨﺪ و آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ در اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي ﭘﻬﻦ ﻣﺜﻞ اﺳﮑﭙﻮﻻ ﯾﺎ ﻟﮕﻦ و دﻧﺪه ﻫﺎ اﯾﺠﺎد ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ‬

‫‪ pedanculated non‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ﯾﻌﻨﯽ ﺑﺪون ﮔﺮدن ﺑﺼﻮرت ‪flat‬و ﭼﺴﺒﯿﺪه ﺑﻪ اﺳﺘﺨﻮاﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٨‬‬
 ‫ﻧﻮع ﭘﺪاﻧﮑﻮﻟﻪ اﮔﺰوﺳﺘﻮزﯾﺲ‬

‫*در ﺟﻨﺲ ﻣﺬﮐﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺟﻨﺲ ﻣﻮﻧﺚ اﺳﺖ‬

‫*در ﺑﻌﻀﯽ ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎ ﺑﺼﻮرت ارﺛﯽ ﺳﻨﺪرم ﻫﺎﯾﯽ دﯾﺪه ﻣﯿﺸﻮد ﮐﻪ ‪ exostosis‬ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد اﯾﺠﺎد ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ و اﺳﺘﺨﻮان‬
‫ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي از آﻧﻬﺎ دﭼﺎر ‪ exostosis‬ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ ﭘﺲ ﺗﺠﻤﻊ ﻓﻤﯿﻠﯿﺎل دارد ‪.‬‬

‫* ﮐﻤﺘﺮ از ﯾﮏ درﺻﺪ اﺣﺘﻤﺎل دارد ﺑﺪﺧﯿﻢ ﺷﻮد و ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﮐﻨﺪروﺳﺎرﮐﻮﻣﺎ در ﺑﯿﺎﯾﺪ)ﮐﭗ ﻏﻀﺮوﻓﯽ رﺷﺪ ﻣﯿﮑﻨﺪ و ﺑﻪ‬
‫ﺷﮑﻞ ﮐﻨﺪروﺳﺎرﮐﻮم در ﻣﯿﺎﯾﺪ(‬

‫ﻋﻼﺋﻢ ﻫﺸﺪار ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺑﺴﻮي ﺑﺪﺧﯿﻤﯽ‪-1:‬ﺳﺎﯾﺰ ﺗﻮده)<‪-2 (8cm‬ﺑﺰرگ ﺷﺪن ﮐﭗ ﻏﻀﺮوﻓﯽ)<‪(3cm‬‬

‫‪B -Chondroma‬‬
‫* ﺗﻮﻣﻮر ﺗﻤﺎﻣﺎ از ﻏﻀﺮوف ﺑﺎﻟﻎ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫*ﺑﯿﺸﺘﺮ در اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي دﯾﺴﺘﺎل اﻧﺪام ﻫﺎ اﺳﺖ‪.‬‬

‫* اﮔﺮ اﯾﻨﺘﺮاﻣﺪوﻻري ﺑﺎﺷﻪ ﺑﻪ آن ‪ en-chondroma‬ﻣﯿﮕﻮﯾﯿﻢ‪.‬‬

‫*دو ﺳﻨﺪرم دارﯾﻢ ﮐﻪ ﮐﻨﺪروم ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﭘﯿﺪا ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ ‪ :‬اﮔﺮ ﻓﻘﻂ ﮐﻨﺪروم ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ آن ‪ollier disease‬‬
‫ﻣﯿﮕﻮﯾﯿﻢ و اﮔﺮ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻧﮋﯾﻮم ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﺑﺎﺷﺪ)ﮐﻨﺪروم ‪ +‬ﻫﻤﺎﻧﮋﯾﻮم(ﺑﻪ آن ﺳﻨﺪروم ‪ maffucci‬ﻣﯿﮕﻮﯾﯿﻢ ‪ .‬ﭘﺲ اﯾﻦ‬
‫دو ﺳﻨﺪرم ‪ enchondroma‬ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد اﮐﺜﺮا در ﻧﻮاﺣﯽ اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ دﺳﺖ و ﭘﺎ اﯾﺠﺎد ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫* ﯾﮏ ﺗﻮده ‪)encapsulated‬ﮐﭙﺴﻮﻟﺪار( و ‪ welldefined‬و ﺑﺪون ﺗﻬﺎﺟﻢ ﺑﻪ ﮐﻮرﺗﮑﺲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫* ﮔﺎﻫﯽ در ﺳﻨﺪرم ﻫﺎي اوﻟﯿﯿﺮ و ﻣﺎﻓﻮﭼﯽ ااﯾﻨﻘﺪر ﮐﻨﺪروﻣﺎ رﺷﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑﺰرگ ﻣﯿﺸﻮد ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ دﻓﻮرﻣﯿﺘﯽ و‬
‫ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ آﻣﭙﻮﺗﯿﺸﻦ اﻧﺪام ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬

‫‪C-Chondromyxoid fibroma‬‬
‫ﺷﯿﻮﻋﺶ ﮐﻤﻪ در ﻣﻮردش ﺻﺤﺒﺖ ﻧﻤﯿﮑﻨﯿﻢ ‪‬‬

‫‪٩‬‬
 ‫ﻧﻮع ﺑﺪﺧﯿﻢ ﺗﻮﻣﻮر ﻏﻀﺮوﻓﯽ ‪:‬‬

‫‪Chondrosarcoma‬‬
‫*ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺼﻮرت ‪intramedullary‬ﯾﺎ ‪ juxtacortical‬ﺑﺎﺷﺪ)ﯾﻌﻨﯽ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﻫﻢ در ﻣﺪوﻻي اﺳﺘﺨﻮان و ﻫﻢ ﻣﺠﺎور ﮐﻮرﺗﮑﺲ‬

‫اﺳﺘﺨﻮان اﯾﺠﺎد ﺷﻮد(‬

‫*از ﻧﻈﺮ ﻫﯿﺴﺘﻮﻟﻮژﯾﮏ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯿﺸﻮد‪:‬‬

‫‪clear cell-2‬‬ ‫‪)conventional-1‬ﺑﻪ دوﺻﻮرت ﻫﯿﺎﻟﻦ ﯾﺎ ﻣﯿﮑﺴﻮﯾﯿﺪ اﺳﺖ(‬

‫‪mesenchymal-4‬‬ ‫‪de-differentiated-3‬‬

‫ﻣﮭر‪ :٩٢‬دﺳﺘﻪ ﻫﺎي ده – دﯾﻔﺮﻧﺸﯿﺘﺪ و ﻣﺰﻧﺸﯿﻤﺎل ﮔﺮﯾﺪ ﻫﺎي ﺑﺎﻻﯾﯽ دارﻧﺪ و ﺑﺴﯿﺎرﻣﻬﺎﺟﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻘﯿﻪ‬

‫دﺳﺘﻪ ﻫﺎ ﭘﺮوﮔﻨﻮز ﺑﺪﺗﺮي دارﻧﺪ ‪ .‬ﻧﻮع ﮐﺎﻧﻮﻧﺸﻨﺎل از دو دﺳﺘﻪ ﻗﺒﻠﯽ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫*در اﯾﻦ ﻧﻮع ﺑﺪﺧﯿﻤﯽ ﻧﯿﺰ ﺗﺼﺎوﯾﺮ رادﯾﻮﻟﻮژي ﮐﻤﮏ زﯾﺎدي ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﯿﮑﻨﺪ )ﺗﺸﺨﯿﺺ اﻓﺘﺮاﻗﯽ از ﮐﻨﺪروﻣﺎ(‬

‫*از ﻧﻈﺮ ﺑﺎﻓﺖ ﺷﻨﺎﺳﯽ ‪ ،‬ﺗﺸﺎﺑﻪ زﯾﺎدي ﺑﺎ ﺑﺎﻓﺖ ﻏﻀﺮوﻓﯽ دارد وﻟﯽ ﺗﻔﺎوﺗﺶ ﺑﺎ ﺑﺎﻓﺖ ﻏﻀﺮوﻓﯽ ﺳﻠﻮﻻرﯾﺘﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﻻﮐﻮﻧﺎ ﻫﺎي زﯾﺎد و‬

‫دو ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻫﺴﺘﻪ اي ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ آﺗﯿﭙﯽ)ﻫﺴﺘﻪ ﻫﯿﭙﺮﮐﺮوم ﻣﯿﺘﻮز ﻧﮑﺮوز‪ (...‬اﺳﺖ ‪ .‬ﭘﺲ ﺳﻠﻮﻻرﯾﺘﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ‪ ،‬آﺗﯿﭙﯽ ﺳﻠﻮﻟﯽ و ﻧﮑﺮوز وﺟﻪ‬

‫ﺗﻤﺎﯾﺰ ﮐﻨﺪروﺳﺎرﮐﻮﻣﺎ از ﮐﻨﺪروﻣﺎ اﺳﺖ‪.‬‬

‫*ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﯿﺺ اﻓﺘﺮاﻗﯽ ‪ ،‬ﻧﺌﻮﭘﻼﺳﻢ ﺑﺎ ﮔﺮﯾﺪ ﺑﺎﻻ و‪well differentiated‬ﺗﺸﺨﯿﺺ راﺣﺖ اﺳﺖ ﭼﻮن آﺗﯿﭙﯽ ﺳﻠﻮﻟﯽ ﺑﺎﻻ و‬

‫ﺳﻠﻮﻻرﯾﺘﯽ ﺧﯿﻠﯽ زﯾﺎد دارد‪ .‬اﻣﺎ اﻧﻮاع ‪low grade‬و‪ poorly differentiated‬ﮐﻨﺪروﺳﺎرﮐﻮﻣﺎ ﺑﺎ ﮐﻨﺪروﻣﺎ ﻫﺎ ﺗﺸﺨﯿﺺ اﻓﺘﺮاﻗﯽ‬

‫دارﻧﺪ)ﭼﻮن ﮔﺎﻫﯽ وﻗﺖ ﻫﺎ ﮐﻨﺪروﻣﺎ ﻫﻢ ﺳﻠﻮﻻرﯾﺘﯽ زﯾﺎد و ﮐﻤﯽ آﺗﯿﭙﯽ دارد(در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﻣﺤﻞ درﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﺳﻦ ﺑﯿﻤﺎر و ﻣﺸﺨﺼﺎت‬

‫ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژﯾﮏ و ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي رادﯾﻮﻟﻮژﯾﮏ در ﮐﻨﺎر ﻫﻢ ﺑﻪ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﮐﻤﮏ ﻣﯿﮑﻨﺪ‪.‬ﮐﻨﺪروﺳﺎرﮐﻮﻣﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ در اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي ﻣﺮﮐﺰﯾﺴﺖ‬

‫در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﮐﻨﺪروﻣﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ در اﻧﺘﻬﺎي دﺳﺖ و ﭘﺎ و در اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ اﺳﺖ و اﯾﻦ ﻣﺤﻞ درﮔﯿﺮي ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ وﺟﻪ اﻓﺘﺮاق‬

‫اﯾﻦ دو از ﻫﻢ ﻣﯿﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻧﮑﺘﻪ‪ :‬ﺑﺮاي دوﻣﯿﻦ ﺑﺎر ﻣﯿﮕﻢ در ﻣﻮاردي ﮐﻪ ﺳﻠﻮﻻرﯾﺘﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻮد و ﮐﻤﯽ آﺗﯿﭙﯽ داﺷﺖ ﺑﺎﯾﺪ اول ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ درﮔﯿﺮي در ﮐﺪام‬

‫ﻗﺴﻤﺖ اﺳﺖ و اﮔﺮ ﻣﺤﻮري ﺑﻮد ﮐﻨﺪروﺳﺎرﮐﻮم اﺳﺖ و اﮔﺮ در ﻧﻮاﺣﯽ اﻧﮕﺸﺘﺎن ﺑﻮد ﮐﻨﺪروﻣﺎ‪.‬‬

‫‪١٠‬‬
 ‫ﺧﺐ ﺗﻮﻣﻮر ﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻨﺸﺎ ﻏﻀﺮوﻓﯽ ﻫﻢ ﺗﻤﻮم ﺷﺪن ﺑﺮﯾﻢ ﺳﺮاغ ﺗﻮﻣﻮر ﻫﺎي ﻣﻨﺸﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ از ﺑﺎﻓﺖ ﻓﯿﺒﺮوس ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ از‬
‫ﻓﯿﺒﺮوﺑﻼﺳﺖ ﻫﺎ ﻣﻨﺸﺎ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫دﺳﺘﻪ ﺳﻮم‪Bone-Fibrous tumors :‬‬

‫ﺧﻮش ﺧﯿﻢ ﻫﺎ‪:‬‬

‫‪ :Fibrous cortical defect‬ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻧﻮع آن اﺳﺖ و ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ اﺻﻼ ﻧﺌﻮﭘﻼﺳﺘﯿﮏ ﻧﯿﺴﺖ و ﺿﺎﯾﻌﻪ ‪developmental‬‬

‫اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻨﻘﺪر ﺷﯿﻮع اﯾﻦ ﺑﺪﺧﯿﻤﯽ ﺑﺎﻻﺳﺖ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ در ﺳﯽ ﺗﺎ ﭘﻨﺠﺎه درﺻﺪ ﺑﭽﻪ ﻫﺎي ﺑﺎﻻي دو ﺳﺎل ﯾﮏ ﻓﯿﺒﺮوس ﮐﻮرﺗﯿﮑﺎل‬

‫دﯾﻔﮑﺖ ﮐﻮﭼﮏ دارﻧﺪ ( در ﺻﻮرت ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﻤﻪ اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎ) ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﺮور ﺑﻬﺘﺮ ﻣﯿﺸﻮد ‪ .‬اﻣﺎ اﮔﺮ ﺑﺰرگ ﺷﻮد و اﻧﺪازه اش ﺑﻪ‬

‫ﭘﻨﺞ ﯾﺎ ﺷﺶ ﺳﺎﻧﺖ ﺑﺮﺳﺪ آﻧﮕﺎه ﺑﻪ آن ‪ non ossifying fibroma‬ﻣﯿﮕﻮﯾﯿﻢ اﯾﻦ ﺿﺎﯾﻌﻪ ﺳﺎﯾﺰ ﮐﻮﭼﮏ دارد و اﻏﻠﺐ زﯾﺮ ﯾﮏ ﺳﺎﻧﺘﯽ‬

‫ﻣﺘﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪Fibrous dysplasia‬‬
‫ﺑﺪﺧﯿﻢ‪:‬‬

‫‪Fibro sarcoma‬‬

‫‪A-Fibrous cortical defect‬‬

‫*ﮔﻔﺘﯿﻢ ﮐﻪ ﺧﯿﻠﯽ ﺧﯿﻠﯽ ﺷﺎﯾﻌﻨﺪ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺰ ﺑﯿﻦ ﯾﮏ ﺳﺎﻧﺖ ﺗﺎ ﻧﯿﻢ ﺳﺎﻧﺘﯽ ﻣﺘﺮ‬

‫*اﻏﻠﺐ در ﺑﭽﻪ ﻫﺎي ﺑﯿﺸﺘﺮ از دو ﺳﺎل ﻇﺎﻫﺮ ﻣﯿﺸﻮد ‪ .‬در اﻓﺮاد ‪ teenage‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺰ ‪ 5‬ﺗﺎ ‪ 6‬ﺳﺎﻧﺖ ﺑﺮﺳﺪ و‬
‫ﻋﻼﯾﻢ ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ اﺳﺘﺨﻮان را ﺑﺮوز دﻫﺪ ﮐﻪ در رادﯾﻮﻟﻮژي ﻓﺮد ﯾﮏ ﺿﺎﯾﻌﻪ اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ دﯾﺪه ﻣﯿﺸﻮد )ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺠﺰ‬
‫ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ ﻋﻼﻣﺖ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ دﯾﮕﺮي ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪( .‬‬

‫*از ﻧﻈﺮ ﻣﯿﮑﺮوﺳﮑﻮﭘﯽ ‪ ،‬ﭘﺮوﻟﯿﻔﺮاﺳﯿﻮن ﻓﯿﺒﺮوﺑﻼﺳﺖ ﻫﺎ را دارﯾﻢ ﮐﻪ در ﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﺟﺎﯾﻨﺖ ﭼﻨﺪ ﻫﺴﺘﻪ اي‬
‫اﺳﺘﺌﻮﮐﻼﺳﺘﯽ ﻣﺘﻌﺪد ﻣﯿﺒﻨﯿﻢ‪.‬‬

‫‪B-Fibrous dysplasia‬‬

‫*ﺧﻮش ﺧﯿﻢ اﺳﺖ و در ﺳﻪ ﺷﮑﻞ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﯿﺸﻮد ‪:‬‬

‫‪ : single bone -1‬درﮔﯿﺮي ﻓﻘﻂ ﯾﮏ ﺿﺎﯾﻌﻪ در ﯾﮏ اﺳﺘﺨﻮان دﯾﺪه ﻣﯿﺸﻮد ‪ 70 .‬درﺻﺪ ﻣﻮارد‬

‫‪١١‬‬
 ‫‪ : poly – ostotic -2‬اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد درﮔﯿﺮ ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ ‪ 27 .‬درﺻﺪ ﻣﻮارد‬

‫‪ -3‬در زﻣﯿﻨــﻪ ﺳــﻨﺪرم ‪ : Albright‬ﭘﻠــﯽ اﺳــﺘﻮﺗﯿﮏ ﻫﻤــﺮاه ﺑــﺎ ﻟﮑــﻪ ﻫــﺎي ‪ café-au-lait‬و اﺧــﺘﻼﻻت اﻧــﺪوﮐﺮﯾﻨﯽ‬

‫)ﻣﺜــﻞ ﻫﺎﯾﭙﺮﺗﯿﺮوﯾﯿــﺪي ﯾــﺎ ﻫــﺎﯾﭙﺮ ﭘــﻼزي ادرﻧــﺎل ( و ﺑﻠــﻮغ زودرس ‪ 3 .‬درﺻــﺪ ﻣــﻮارد ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨــﯿﻦ ﺿــﺎﯾﻌﺎت اﯾــﻦ‬

‫ﺳﻨﺪررم ﻣﻌﻤﻮﻻ ﯾﮏ ﻃﺮف ﺑﺪن را درﮔﯿﺮ ﻣﯿﮑﻨﺪ‪.‬‬

‫*از ﻧﻈﺮ ﻣﯿﮑﺮوﺳﮑﻮﭘﯽ ‪ ،‬ﺗﺮاﺑﮑﻮل ﻫﺎي ﻧﺎزك ﺑﺎ ﻧﻤﺎي ﺧﻤﯿﺪه در زﻣﯿﻨﻪ ﻓﯿﺒﺮوس ﮐﻪ در اﻃﺮاف آﻧﻬﺎ رﯾﻢ اﺳﺘﺌﻮﺑﻼﺳﺘﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬

‫)ﺗﺸﺨﯿﺺ اﻓﺘﺮاﻓﯽ ﺑﺎ ‪ ossifying fibroma‬ﮐﻪ رﯾﻢ اﺳﺘﺌﻮﺑﻼﺳﺘﯽ دارد(‬

‫ﻧﻮع ﺑﺪﺧﯿﻢ‪:‬‬

‫‪Fibrosarcoma‬‬
‫* از ﻧﻈﺮ ﺳﻠﻮﻟﯽ ‪ ،‬ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺟﺰء ﺳﻠﻮﻻر ﯾﮏ اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮﻣﺎ اﺳﺖ ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﻓﯿﺒﺮوﺑﻼﺳﺘﯿﮏ آﺗﯿﭙﯿﮏ اﻟﺒﺘﻪ‬
‫ﺑﺪون اﺳﺘﺌﻮﯾﯿﺪ ﻓﻮرﻣﯿﺸﻦ)وﺟﻪ اﻓﺘﺮاق(‬

‫*ﮔﺮﯾﺪ ﺑﻨﺪي از ‪ well‬ﺗﺎ ‪poor‬‬

‫*اﻏﻠﺐ ﺿﺎﯾﻌﺎت ﻟﯿﺘﯿﮏ اﯾﺠﺎد ﻣﯿﮑﻨﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻋﻠﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫* ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺤﻞ درﮔﯿﺮي در اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي ‪ flat‬ﻟﮕﻦ اﺳﺖ‪.‬‬

‫*اﯾﻦ ﻧﺌﻮﭘﻼ ﺳﻢ ﺷﺎﯾﻊ ﻧﯿ ﺴﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﺗ ﺸﺨﯿﺺ اﻓﺘﺮاﻗﯽ دارد‪.‬ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ﻣﺘﺎ ﺳﺘﺎز ﻫﺎ ﺳﺎرﮐﻮﻣﺎﺗﻮز ﻣﯿ ﺸﻮﻧﺪ‪،‬‬
‫ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ا ﺳﺘﺌﻮ ﺳﺎرﮐﻮﻣﯽ دارﯾﻢ ﮐﻪ ﻣﺎ ا ﺳﺘﺌﻮﯾﯿﺪ ﻓﻮرﻣﯿ ﺸﻦ آﻧﺮا ﻧﺪﯾﺪه اﯾﻢ ‪ ،‬ﭘﺲ ﻫﻤﯿ ﺸﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻓﮑﺮ رد ﺳﺎﯾﺮ‬
‫ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻫﺎي اﻓﺘﺮاﻗﯽ ﺑﺎﺷﯿﻢ‪.‬‬

‫ﻧﻤﺎي ﻓﯿﺒﺮوﺳﺎرﮐﻮم ﺳﻠﻮل ﻫﻬﺎي ﻧﺌﻮﭘﻼﺳﺘﯽ‪ ،‬ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﻧﺌﻮﭘﻼﺳﺖ ﻫﺎ از ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﻣﺰاﻧﺸﯿﻤﺎل ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻮﻣﻮر ﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻨﺸﺎ ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ‪:‬‬

‫ﺗﻮﻣﻮر ﻫﺎي ﻣﺘﺎﺳﺘﺎﯾﮏ‪Ewing Sarcoma ، Giant Cell Tumor ،‬‬

‫‪١٢‬‬
 ‫‪Ewing Sarcoma‬‬
‫*از ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﭘﺮﯾﻤﯿﺘﯿﻮ ﻧﻮرواﮐﺘﻮدرﻣﺎل ﻣﻨﺸﺎ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫*اﮔﺮ ﺗﻤﺎﯾﺰ ﻧﻮرواﻧﺪوﮐﺮﯾﻨﯽ ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ ﺑﻪ آن ‪( PNET) Primitive NeuroEctodermal Tumor‬ﻣﯽ ﮔﻮﯾﯿﻢ‪ .‬اﮔﺮ‬
‫ﻧﺒﯿﻨﯿﻢ ‪ Ewing‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫*ﺗﻮﻣﻮر ﻫﺎي ‪ high grade‬ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﻤﺎي اﯾﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ small blue round cell tumor‬ا ﺳﺖ‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ ﺳﻠﻮل‬
‫ﻫﺎي ﮐﻮﭼﮑﯽ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧ ﺴﺒﺖ ﻫ ﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﯿﺘﻮﭘﻼ ﺳﻢ ﺑﺎﻻﯾﯽ دارﻧﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ آﺑﯽ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ ر ﺳﻨﺪ‪ .‬ﻟﻨﻔﻮم ﻫﻢ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ small blue round cell tumor‬دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻧﻤﺎي ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژﯾﮏ ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﻮﻣﻮر دارد‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫اﻓﺘﺮاق ﯾﻮوﯾﻨﮓ از ﻟﻨﻔﻮم ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺎﯾﺪ از ‪ IHC‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬
‫*اﯾﻦ ﺗﻮﻣﻮر ﺑﯿﺸـــﺘﺮ در ﺑﭽﻪ ﻫﺎ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷـــﻮد‪ .‬در واﻗﻊ دوﻣﯿﻦ ﺗﻮﻣﻮر ﺷـــﺎﯾﻊ ﺑﺪﺧﯿﻢ اﺳـــﺘﺨﻮان در ﮐﻮدﮐﺎن‪ ،‬ﺑﻌﺪ از‬
‫اﺳﺘﺌﻮﺳﺎرﮐﻮم اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﺤﻞ اﯾﺠﺎد آن ﺑﯿﺸﺘﺮ دﯾﺎﻓﯿﺰ اﺳﺘﺨﻮان اﺳﺖ‪.‬‬

‫*ﭘﺮﯾﻮ ﺳﺘﺌﺎل رﯾﮑ ﺸﻦ آن ﺑﺎ ﻧﻤﺎي ‪ Onion Skin‬ﺑﻪ ﺷﮑﻞ راه راه دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻣﺪوﻻ ﮐﺎﻣﻼ درﮔﯿﺮ ﺷﺪه و‬
‫ﺗﺨﺮﯾﺐ ﮐﻮرﺗﮑﺲ اﺳﺘﺨﻮان ﺑﺎ ﺟﺰ ‪ soft tissue‬وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫)‪Giant Cell Tumor (GCT‬‬

‫*اﯾﻦ ﺗﻮﻣﻮر ﻣﻨﺸــﺎ ﻧﺎﻣﺸــﺨﺼــﯽ دارد و ﺿــﺎﯾﻌﺎت اﭘﯽ ﻓﯿﺰي اﺳــﺘﺨﻮان اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺧﻮد ﻧﮑﺘﻪ ﺗﺸــﺨﯿﺼــﯽ‬
‫ﺧﻮﺑﯿﺴﺖ زﯾﺮا ﮐﻤﺘﺮ ﺿﺎﯾﻌﺎﺗﯽ اﭘﯽ ﻓﯿﺰ اﺳﺘﺨﻮان را درﮔﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫*اﯾﻦ ﺗﻮﻣﻮر ﯾﮏ ﺟﺰ اﺳﺘﺮوﻣﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﺟﺎﯾﻨﺖ دارد ﮐﻪ ﺣﻘﯿﻘﺘﺎ ﺳﺎﯾﺰ ﺑﺰرﮔﯽ دارﻧﺪ و ﺷﺒﯿﻪ اﺳﺘﺌﻮﮐﻼﺳﺖ ﻫﺎ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﻫﺴﺘﻪ ي اﯾﻦ ﺳﻠﻮل ﻫﺎ زﯾﺎد اﺳﺖ و ﺑﻌﻀﺎ ﺗﺎ ‪ 50-60‬ﻫﺴﺘﻪ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫*اﯾﻦ ﺗﻮﻣﻮر در ﺧﺎﻧﻢ ﻫﺎي ‪20‬ﺗﺎ ‪ 50‬ﺳﺎﻟﻪ ﺷﯿﻮع ﺑﯿﺸﺘﺮي دارد‪.‬‬

‫*‪ GCT‬اﻏﻠﺐ ﺧﻮش ﺧﯿﻢ اﺳﺖ اﻣﺎ در ﮐﻤﺘﺮ از ‪10‬درﺻﺪ ﻣﻮارد ﻧﻤﺎي ﺑﺪﺧﯿﻢ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫* ﺧﻄﺮ ﻋﻮد ﺑﺎﻻ‬

‫‪١٣‬‬
 ‫ﺗﺎ اﯾﻦ ﺟﺎ ﺗﻮﻣﻮر ﻫﺎي اوﻟﯿﻪ اﺳﺘﺨﻮان را ﺧﻮاﻧﺪﯾﻢ‪ ،‬و اﻣﺎ ﺗﻮﻣﻮر ﻫﺎي ﻣﺘﺎﺳﺘﺎﺗﯿﮏ اﺳﺘﺨﻮان‪:‬‬

‫ﺗﻮﻣﻮر ﻫﺎي ﻣﺘﺎﺳﺘﺎﺗﯿﮏ اﺳﺘﺨﻮان‪:‬‬

‫ﯾﮑﯽ از ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺤﻞ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﻧﺸﺴﺘﻦ ﻣﺘﺎﺳﺘﺎز ﻫﺎ اﺳﺘﺨﻮان اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻨﺸﺎ اﯾﻦ ﻣﺘﺎﺳﺘﺎز در آﻗﺎﯾﺎن ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻓﮑﺮ‬
‫ﭘﺮوﺳﺘﺎت و در ﺧﺎﻧﻢ ﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻓﮑﺮ ﺳﺮﻃﺎن ﺳﯿﻨﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎﺷﯿﻢ‪ .‬ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎي ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ و ﮐﻠﯿﻪ )‪ (RCC‬ﺗﻤﺎﯾﻞ زﯾﺎدي ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺘﺎﺳﺘﺎز ﺑﻪ اﺳﺘﺨﻮان دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎﻫﯽ ﻗﺒﻞ از اﯾﻦ ﮐﻪ ﺗﻮﻣﻮر ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ و ﮐﻠﯿﻪ ﻋﻼﻣﺖ دار ﺷﻮد ﻣﺘﺎﺳﺘﺎز ﺑﻪ اﺳﺘﺨﻮان داده ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫در اﺳﮑﻦ اﺳﺘﺨﻮان اﮔﺮ ﺿﺎﯾﻌﺎت ﻣﻨﻔﺮد ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺗﻮﻣﻮر اوﻟﯿﻪ و اﮔﺮ ﻣﺘﻌﺪد ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺗﻮﻣﻮر ﻣﺘﺎﺳﺘﺎﺗﯿﮏ ﯾﺎ ﻣﺎﻟﺘﯿﭙﻞ ﻣﯿﻠﻮﻣﺎ‬
‫ﺷﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫اﻣﺎ اﮔﺮ ﻣﻨﺸﺎ ﻣﺘﺎﺳﺘﺎز ﮐﻠﯿﻪ و ﺗﯿﺮوﯾﯿﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻨﻔﺮد اﯾﺠﺎد ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺿﺎﯾﻌﺎت ﻣﺘﺎﺳﺘﺎﺗﯿﮏ ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻣﻬﺮه ﻫﺎ و اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺜﻞ ﻓﻤﻮر دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪:Fractures‬‬
‫*ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ اﺧﺘﻼل اﺳﺘﺨﻮان اﺳﺖ‪.‬‬

‫*ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ‪ Complete‬ﺑﺎﺷﺪ ﯾﻌﻨﯽ در ﮐﻞ اﺳﺘﺨﻮان اﯾﺠﺎد ﺷﺪه و دو ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺨﻮان را رد ﮐﺮده ﺑﺎﺷﺪ و ﯾﺎ اﯾﻦ ﮐﻪ‬
‫‪ Incomplete‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫*ﺷﮑﺴﺘﯽ ‪ Close‬ﺑﻪ ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﭘﻮﺳﺖ راه ﭘﯿﺪا ﮐﺮده و ‪ Open‬ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﭘﻮﺳﺖ‬
‫ﻧﺮﺳﯿﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫*ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ‪ Splintered‬ﺑﺎﺷﺪ اﺳﺘﺨﻮان ﺧﺮد ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺻﻮرن ﯾﮏ ﺧﻂ ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫*در ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ‪ Displacement‬داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ و دو ﻃﺮف اﺳﺘﺨﻮان در ﯾﮏ ﺳﻮ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﻻزم اﺳﺖ‬
‫اول اﺳﺘﺨﻮان را ﺟﺎ ﺑﯿﺎﻧﺪازﯾﻢ‪.‬‬

‫*ﻋﺎﻣﻞ ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ اﺛﺮ ﺗﺮوﻣﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﯾﺎ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ در اﺳﺘﺨﻮان ﺿﺎﯾﻌﻪ اي وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺪون ﺗﺮوﻣﺎ ﯾﺎ‬
‫ﺑﺮ اﺛﺮ ﺗﺮوﻣﺎﯾﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﺿﻌﯿﻒ اﯾﺠﺎد ﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﺑﻪ ﺿﺎﯾﻌﺎت ﻣﺘﺎﺳﺘﺎﺗﯿﮏ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬

‫* ‪ :Stress Fractures‬ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ ﻫﺎي رﯾﺰي ﮐﻪ در اﺳﺘﺨﻮان ﻫﺎي اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ زﯾﺎد دارﻧﺪ روي ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪١٤‬‬
 ‫*ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ ﺳﻪ اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪:‬‬

‫‪ -١‬ﭼﻨﺪ دﻗﯿﻘﻪ ﺗﺎ ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ از ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ‪ :‬ﯾﮏ ﻫﻤﺎﺗﻮم ﻣﺤﻞ را ﭘﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻫﻤﺎﺗﻮم ﺑﺮ اﺛﺮ ﭘﺎرﮔﯽ رگ ﻫﺎي‬
‫اﻃﺮاف ﺷﮑﺴﺘﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ رﺳﻮب ﻓﯿﺒﺮﯾﻦ دارﯾﻢ‪ .‬ﻓﯿﺒﺮوﺑﻼﺳﺖ ﻫﺎ و ﺳﻠﻮل ﻫﺎي اﯾﻤﻨﯽ ﻧﯿﺰ ﺗﺠﻤﻊ‬
‫ﭘﯿﺪا ﮐﺮده ﺑﺎ ﺗﺮﺷﺢ ﺳﺎﯾﺘﻮﮐﺎﯾﻦ ﻫﺎﯾﯽ ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﭘﯿﺶ ﺳﺎز اﺳﺘﺨﻮان را ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -٢‬ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ از ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ‪ :‬ﺗﺸﮑﯿﻞ ‪ :Soft Callus‬ﺗﻌﺪادي از ﺳﻠﻮل ﻫﺎ ﺑﻪ ﮐﻨﺪروﺳﯿﺖ ﻫﺎ ﺗﻤﺎﯾﺰ ﻣﯽ ﯾﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮐﻨﺪروﺳﯿﺖ ﻫﺎ ‪ endochondral ossification‬اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﺌﻮﺑﻼﺳﺖ ﻫﺎ ﻫﻢ اﺳﺘﺨﻮان ﺳﺎزي را ﺷﺮوع‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ در ﻋﺮض ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ ﯾﮏ ‪ Soft Callus‬ﺷﮑﻞ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -٣‬ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ از ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ‪ :‬اﯾﺠﺎد ‪ . Hard Callus‬ﯾﻌﻨﯽ ﮐﺎﻟﻮس اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ ﮐﻠﯿﺴﻔﯿﻪ و ﺳﺨﺖ‪.‬‬
‫ﮐﺎﻟﻮس ﺳﺨﺖ اﺳﺘﺨﻮان ﺑﺪﺷﮑﻠﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ از ﺗﺸﮑﯿﻞ ﮐﺎﻟﻮس ﺳﺨﺖ ﺑﺮ اﺛﺮ ﻓﺸﺎر وارده ﺑﻪ اﺳﺘﺨﻮان ‪Remodeling‬‬
‫ﺷﺮوع ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﻘﺎﻃﯽ ﮐﻪ ﻓﺸﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮي ﻣﯽ ﺑﯿﻨﻨﺪ اﺳﺘﺨﻮاﻧﯽ و ﻧﻘﺎﻃﯽ ﮐﻪ ﻓﺸﺎر ﮐﻤﺘﺮي را ﺗﺤﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺟﺬب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺷﮑﻞ‬
‫ﻧﺮﻣﺎل اﺳﺘﺨﻮان ﺑﻪ دﺳﺖ آﯾﺪ‪ .‬ﻗﺒﻞ از ﺗﺸﮑﯿﻞ ﮐﺎﻟﻮس ﺳﺨﺖ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﻪ اﺳﺘﺨﻮان ﻓﺸﺎر آورده ﺷﻮد‪*.‬اﯾﻦ اﺗﻔﺎﻗﺎت در ﮐﻮدﮐﺎن‬
‫ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ رخ ﻣﯽ دﻫﺪ اﻣﺎ در اﻓﺮاد ﻣﺴﻦ ﺗﺮﻣﯿﻢ ﺳﺨﺖ ﺗﺮ اﺳﺖ و ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺟﺮاﺣﯽ ﻧﯿﺎز داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺮاﺣﻞ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ و ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ روي ﻧﺪﻫﻨﺪ و اﺻﻄﻼح ‪ Complication‬ﻫﺎﯾﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﯿﺸﺘﺮ اﯾﻦ ‪ Complication‬ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺟﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ اﺳﺘﺨﻮان اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮ اﺛﺮ ﺟﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ ‪alignment‬‬
‫اﺳﺘﺨﻮان ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﯽ ﺧﻮرد و ﻫﻢ ﮐﺎﻟﻮس ﺑﺰرگ ﺗﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﻫﻢ در روﻧﺪ ﺗﺮﻣﯿﻢ ﺗﺎﺧﯿﺮ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از اﯾﻦ ﻣﻌﻀﻞ ﻣﯽ ﺗﻮان اﺳﺘﺨﻮان را ﺑﺎ ﭘﯿﭻ و ﭘﻼك ﺛﺎﺑﺖ ﮐﺮد‪.‬‬

‫*از دﯾﮕﺮ ﻋﻮاﻣﻞ اﯾﺠﺎد اﺧﺘﻼل در روﻧﺪ ﺗﺮﻣﯿﻢ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ در ﺷﮑﺴﺘﮕﯽ ﻫﺎي ﺑﺎز رﯾﺴﮏ ﻋﻔﻮﻧﺖ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬در ﺻﻮرت ﺷﮏ ﺑﻪ ﻋﻔﻮﻧﺖ آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﻣﯽ دﻫﯿﻢ‪.‬‬

‫*ﮔﺎﻫﯽ ﻓﺸﺎر در ﺟﻬﺖ اﺳﺘﺨﻮان در ﺣﺎل ﺗﺮﻣﯿﻢ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ‪ pseudocycst‬و ‪ Pseudoarthrosis‬ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ‬
‫اﯾﻦ ﻫﺎ ‪ nonunion-‬اﺳﺘﺨﻮان را ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪Osteonecrosis‬‬
‫اﺧﺘﻼل ﺑﻌﺪي اﺳﺘﺌﻮﻧﮑﺮوز اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﻋﻠﺘﯽ ﮐﻪ ﺧﻮن رﺳﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺘﯽ از اﺳﺘﺨﻮان ﻣﺨﺘﻞ ﺷﻮد اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﻋﻠﺘﯽ ﮐﻪ اﯾﺴﮑﻤﯽ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ دﻟﯿﻞ اﺳﺘﺌﻮﻧﮑﺮوز ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﺳﺘﺌﻮﻧﮑﺮوز ‪ ،‬آوﺳﮑﻮﻻر ﻧﮑﺮوز ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪١٥‬‬
 ‫ﻋﻠﻞ اﺳﺘﺌﻮﻧﮑﺮوز‪:‬‬

‫*ﺗﺮوﻣﺎ‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﻧﺴﺪاد ﯾﺎ ﭘﺎرﮔﯽ ﻋﺮوق اﺳﺘﺨﻮان اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ‬

‫*ﮐﻮرﺗﻮن ﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻧﮑﺮوز اﺳﺘﺨﻮان ﺑﺪﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫*ﻫﺮ ﻋﺎﻣﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺮﻣﺒﻮآﻣﺒﻠﯽ ﺷﻮد ﻧﯿﺰ ﻣﻮﺟﺐ ﻧﮑﺮوز ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﯿﻤﺎري ‪ DCS‬ﮐﻪ در ﻏﻮاﺻﺎن ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫ﻓﺸﺎر ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ رخ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫*ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ واﺳﮑﻮﻟﯿﺖ ﯾﺎ ﭘﺮﺗﻮﺗﺎﺑﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﺧﺘﻼل ﻋﺮوﻗﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻻﺋﻞ ﺑﻪ اﻓﺮاد ﻣﺴﻨﯽ ﮐﻪ ﻗﺼﺪ ﭘﺮﺗﻮدرﻣﺎﻧﯽ‬
‫دارﻧﺪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﭘﺮﺗﻮﺗﺎﺑﯽ دﻧﺪان ﻫﺎي ﭘﻮﺳﯿﺪه ﺧﻮد را ﺗﺮﻣﯿﻢ ﮐﺮده ﯾﺎ ﺑﮑﺸﻨﺪ‪.‬‬

‫*ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي ﻋﺮوﻗﯽ ﻗﺒﻠﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ دﯾﺎﺑﺖ زﻣﯿﻨﻪ را ﺑﺮاي ﻧﮑﺮوز اﺳﺘﺨﻮان ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫*اﻟﮑﻞ‬

‫ﻧﻤﺎي ﻣﯿﮑﺮوﺳﮑﻮﭘﯽ‪:‬‬

‫*از ﻧﻈﺮ ﻣﯿﮑﺮوﺳﮑﻮﭘﯽ اﺳﺘﺨﻮان ﺑﺎزوﻓﯿﻞ و ﺑﻨﻔﺶ ﺗﺮ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻻﮐﻮﻧﺎ ﻫﺎ ﺧﺎﻟﯽ از ﺳﻠﻮل زﻧﺪه اﻧﺪ‪.‬‬

‫*ﮐﻢ ﮐﻢ ﺑﺎﻓﺖ ﻣﺮده اﺳﺘﺨﻮان ﮐﻪ ‪ Sequestrum‬ﻧﺎم دارد ﭘﺎﯾﻪ اي ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﺮاي ﺗﺸﮑﯿﻞ اﺳﺘﺨﻮان ﺟﺪﯾﺪ ﮐﻪ روي‬
‫آن ﺳﻮار ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺖ ﺟﺪﯾﺪ اﺳﺘﺨﻮان ﮐﻪ ﺑﺮ ‪ Sequestrum‬ﺳﻮار ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ Involucrum ،‬ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻣﯿﺮ ﺷﻔﯿﻌﯽ‬

‫ﺳﺠﺎد ﺑﺎﻏﺸﺎﻫﯽ‬

‫‪١٦‬‬