~1~

โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย
เอกสารประกอบการเรียน รายวิชาวิทยาศาสตร์บูรณาการ 1 (ว22203) วิชาเพิ่มเติม
ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2565 ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2

ชื่อ ………………………………………………. นามสกุล ………………………… ห้องเรียน ................. เลขที่…………

หน่วยที่ 2 การเคลื่อนที่
(ตาแหน่งของวัตถุ ระยะทาง และการกระจัด)

ปริมาณทางวิทยาศาสตร์ แบ่งโดยใช้กฎเกณฑ์ความละเอียดในการบอกความหมายได้เป็น 2 ประเภท

1.ปริมาณสเกลาร์ (Scalar quantity) คือ 2.ปริมาณเวกเตอร์ (Vector quantity) คือ
ปริมาณที่บอกขนาดเพียงอย่างเดียว ปริมาณที่บอกขนาด และทิศทาง
เช่น ก้อนหินมวล 300 กิโลกรัม เช่น เดินทางจากจังหวัดกรุงเทพไปทางทิศเหนือ
ห้องเรียนมีขนาด 450 เมตร 750 กิโลเมตร
ตัวอย่างปริมาณสเกลาร์ - แรง
- มวล - พื้นที่ - การกระจัด
- ระยะทาง - งาน - ความเร็ว
- อัตราเร็ว - พลังงาน - ความเร่ง
- ปริมาตร - กาลัง - โมเมนต์
- ความหนาแน่น - เวลา - โมเมนตัม

ระยะทาง (Distance) คือ ปริมาณทีบ่ อกขนาด อย่างเดียว

เป็นการย้ายตาแหน่งจากตาแหน่งเริ่มต้น ไปยังตาแหน่งสุดท้ายของวัตถุ ซึ่งระยะทางได้จากการเคลื่อนที่ตาม
ระยะทางจริงของวัตถุ โดยไม่ต้องระบุทิศทาง ดังนั้น จัดเป็นปริมาณ สเกลาร์
การกระจัด (Displacement) คือ ปริมาณทีบ่ อกทั้งขนาดและทิศทางของการย้ายตาแหน่ง
จากตาแหน่งเริ่มต้นไปยังตาแหน่งสุดท้ายของวัตถุในแนวเส้นตรง จัดเป็นปริมาณ เวกเตอร์
การเขียนสัญลักษณ์ปริมาณการกระจัดจะใช้เส้นตรงที่มีหัวลูกศรกากับไว้ โดยความยาวของเส้นตรงแทนขนาด
ของการกระจัด และหัวลูกศรแทนทิศทางของการกระจัด

***ถ้าวัตถุเคลื่อนที่เป็นเส้นตรงไปทางเดียวตลอดจะมี ปริมาณระยะทาง = การกระจัด

***ถ้าวัตถุเคลื่อนที่ จุดเริ่มต้นและจุดสิ้นสุดคือตาแหน่งเดียวกัน ปริมาณการกระจัดมีค่า = 0
 ~2~

ระยะทาง (Distance)
1. เด็กชายรังสรรค์ออกกาลังกายกับคุณพ่อที่สนามกีฬาภายในหมู่บ้านโดยลักษณะของสนามเป็นวงกลม
มีเส้นผ่านศูนย์กลาง 500 เมตร จงหาระยะทางเมื่อ
1.1 วิ่งครึ่งรอบ
1.2 วิ่งครบ 1 รอบพอดี
1.3 วิ่งได้ 2 รอบครึ่ง

1.1 วิ่งครึ่งรอบ
3.14*250 = 785

1.2 วิ่งครบ 1 รอบพอดี

3.14 * 500 = 1570 m

1.3 วิ่งได้ 2 รอบครึ่ง

2*(2*3.14*250) + (2*3.14*250)/2

3140 + 785 = 3925

2. ตุ๊กตาสังเกตบนต้นไม้เห็นกระรอกเกาะอยู่บนกิ่งไม้ โดยวัดความสูงจากพื้นดินได้ 25 เมตร จากนัน้ กระรอก

วิ่งสูงขึ้นไปบนต้นไม้เป็นระยะ 3,500 เซนติเมตร ระยะทางการเคลื่อนที่ของกระรอกมีค่ากี่เมตร
3500/100 = 35m
 ~3~

3. ถ้าโยนลูกบาสจากตึกชั้น 4 ขึ้นไปได้สูงสุด 11 เมตร จากนั้นตกกลับลงมาถึงพื้นดิน โดยกาหนดให้ตึก 1 ชั้น

มีความสูง 3 เมตรโดยชั้นแรกนับจากพื้นดิน จงหาระยะทางของลูกบาส
13+13+12 = 38 m.

13 m

ตึก 4 ชั้น

4. วัตถุเคลื่อนที่จากจุด A ไปยังจุด B ตามแนวเส้นรอบวง กาหนดให้จุด A ถึง X มีระยะทาง 30 กิโลเมตร

วัตถุเคลื่อนที่จากจุด A ไปยังจุด B มีระยะทางกี่เมตร
3.14*30 = 44.2 m

X
A B

40 km

5. วิ ท ยาออกเดิ น ทางจากบ้ า นไปทางทิ ศ ตะวั น ออกเป็ น ระยะทาง 700 เมตร จากนั้ น เดิ น ต่ อ ไป
ทางทิ ศ ตะวั น ออกเฉี ย งเหนื อ เป็ น ระยะทาง 0.24 กิ โ ลเมตร ถึ ง โรงพยาบาล และถ้ า เดิ น ต่ อ ไปทางทิ ศ ใต้
เป็นระยะทาง 250 เมตร ถึงห้างสรรพสินค้าพอดี ระยะทางจากบ้านถึงห้างสรรพสินค้ามีค่ากี่เมตร

0.24 km = 240 m 700 + 240 + 250 = 1190 m

 ~4~

6. นายก้ า วออกเดิ น ทางจากโรงเรี ย นไปทางทิ ศ ตะวั น ออกเป็ น ระยะทาง 30 เมตร จากนั้ น เดิ น ต่ อ ไป
ทางทิ ศ เหนื อ เป็ น ระยะทาง 40 เมตร ถึ ง ร้ า นตั ด ผม และเดิ น ต่ อ ไปทางทิ ศ เดิ ม อี ก 50 เมตร
จึงเลี้ยวขวาไปทางทิศตะวันออก จากนั้นจึงหยุดเดิน เมื่อหันกลับไปดู พบว่าร้านตัดผมและโรงเรียนอยู่ในแนว
เดียวกัน จะหาว่าระยะทางของนายก้าวคือกี่เมตร

D E

AB/DE = CB/CD

30/DE = 40/50
C ร้านตัดผม DE = 30*50 / 40 = 37.5 m

30+40+50+37.5 = 157.5

A B
โรงเรียน

7. ณอนออกขับรถไปทางทิศตะวันออก เป็นระยะทาง 10 กิโลเมตร โดยทางคดเคี้ยวเป็นระยะทาง 12

กิโลเมตร เมื่อถึงตาแหน่งหนึ่งตรงไปทางตะวันออกอีกครั้งเป็นระยะทาง 6 กิโลเมตร โดยทางคดเคี้ยวเป็น
ระยะทาง 8 กิโลเมตร ณอนเดินทางได้ระยะทางกี่กิโลเมตร

10 km 12 + 8 = 20 km

8 km
12 km 6 km
 ~5~

8. จากรูปเมื่อเดินจากจุด X ไปจุด Y ตามแนวเส้นรอบวงจะมีระยะทางกีก่ ิโลเมตร

2 * 22/7 * 14

= 44 km
14 km
X Y
14 km

9. วัตถุเคลื่อนที่ไปทางทิศเหนือ 180 เมตร จากนั้นเลี้ยวซ้ายไปทางทิศตะวันตก 240 เมตร จึงถึงจุดหมาย

จงหาระยะทาง ในหน่วยกิโลเมตร 240 m + 180m = 420
420 m * km / 10^3 m = 420* 10^-3

= 0.42 km

10. ออกเดินทางจากโรงพยาบาลไปทางทิศตะวันออก 10 km ถึงสถานีตารวจ จากนั้นเดินไปทางทิศเดิมอีก

50 km และเดินต่อไปทางทิศเหนืออีก 50 km ถึงร้านขายดอกไม้พอดี ระยะทางมีค่ากี่กิโลเมตร

E D ร้านขายดอกไม้
ดอกไม้เดสกเ
50+50+10 = 110km

F โรงเรียน

A B C
โรงพยาบาล สถานีตารวจ
 ~6~

การกระจัด (Displacement)

1. เด็กชายรังสรรค์ออกกาลังกายกับคุณพ่อที่สนามกีฬาภายในหมู่บ้านโดยลักษณะของสนามเป็นวงกลม
มีเส้นผ่านศูนย์กลาง 500 เมตร จงหาการกระจัดเมื่อ
1.1 วิ่งครึ่งรอบ
1.2 วิ่งครบ 1 รอบพอดี
1.3 วิ่งได้ 2 รอบครึ่ง
1.1 วิ่งครึ่งรอบ 500 m ทิศตะวันออก

1.2 วิ่งครบ 1 รอบพอดี 0 m ไม่มีทิศ

500 m ทิศตะวันออก
1.3 วิ่งได้ 2 รอบครึ่ง

2. ตุ๊กตาสังเกตบนต้นไม้เห็นกระรอกเกาะอยู่บนกิ่งไม้วัดความสูงจากพื้นดินได้ 25 เมตร จากนั้นกระรอก

วิ่งสูงขึ้นไปบนต้นไม้อีก 3,500 เซนติเมตร การกระจัดของการวิ่งของกระรอกในหน่วยเมตร
35 m ทิศเหนือ

3. ถ้าโยนลูกบาสจากตึกชั้น 4 ขึ้นไปได้สูงสุด 13 เมตร ก็ตกกลับลงมาถึงพื้นดิน กาหนดให้ตึก 1 ชั้น

มีความสูง 3 เมตรโดยชั้นแรกนับจากพื้นดิน การกระจัดของลูกบาสมีคา่ กี่เมตร

13 m
12 m ทิศใต้

ตึก 4 ชั้น
 ~7~

4. วัตถุเคลื่อนที่จากจุด A ไปยังจุด B ตามแนวเส้นรอบวง ถ้ากาหนดให้จุด A ถึง X มีระยะทาง 40 กิโลเมตร

การกระจัดมีค่ากี่เมตร 80 m ทิศตะวันออก

X
A B

30 km

5. วิทยาออกเดินทางจากบ้านไปทางทิศตะวันออกเป็นระยะทาง 90 เมตร ถึงร้านขายไอศกรีมพอดี

แต่ถ้าออกเดินทางจากบ้านไปทางทิศเหนือเป็นระยะทาง 400 เมตร จะถึงโรงพยาบาล อยากทราบการกระจัด
จากร้านไอศกรีมไปถึงโรงพยาบาลว่ามีค่ากี่เมตร
410 m ทิศตะวันตกเฉียงใต้

6. นายก้ า วออกเดิ น ทางจากโรงเรี ย นไปทางทิ ศ ตะวั น ออกเป็ น ระยะทาง 30 เมตร จากนั้ น เดิ น ต่ อ ไป
ทางทิศเหนือ เป็นระยะทาง 40 เมตร ถึงร้านตัดผม และเดินต่อไปทางทิศเดิมอีก 50 เมตร จึงเลี้ยวขวาไป
ทางทิ ศตะวัน ออก จากนั้น จึง หยุด เดิ น เมื่ อ หัน กลับ ไปดูพ บว่า ร้า นตั ด ผมและโรงเรีย นอยู่ ในแนวเดี ยวกั น
จงหาการกระจัดของนายก้าวว่ามีค่ากี่เมตร
D E

การกระจัดมีค่า 112.5 m ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ

AE^2 = (67.5^2 + 90^2)
9556.25 + 8100
C ร้านตัด = 12656

AE = รูท12656
= 112.5

A B
โรงเรียน
 ~8~

7. ณอนออกขั บ รถไปทางทิ ศ ตะวั น ออก เป็ น ระยะทาง 10 กิ โ ลเมตร โดยทางคดเคี้ ย วเป็ น ระยะทาง
12 กิโลเมตร เมื่อถึงตาแหน่งหนึ่งตรงไปทางตะวันออกอีกครั้งเป็นระยะทาง 6 กิโลเมตร โดยทางคดเคี้ยว
เป็นระยะทาง 8 กิโลเมตร จงหาการกระจัดในหน่วยกิโลเมตร

10 km AB^2 = 10^2 + 6^2

8 km = 136
12 km 6 km = 11.66 กม. ทิศตะวันออกเฉียงใต้

8. จากรูปเมื่อเดินจากจุด X ไปจุด Y ตามแนวเส้นรอบวงจะมีระยะทางและการกระจัดต่างกันเท่าใด

22/7 * 7 * 7 = 154 cm

การกระจัด 38 cm
7 cm
X Y

7 cm

9. จากรูปการกระจัดจากจุด ข. ไปยังจุด ก. มีค่ากี่เมตร

ขก^2 = 80^2 + 60^2
ข
ขก = รูท10000

ขก = 100m
ก
การกระจัด 100 m
 ~9~

10. ออกเดินทางจากโรงพยาบาลไปทางทิศตะวันออก 10 km ถึงสถานีตารวจ จากนั้นเดินไปทางทิศเดิมอีก

50 km และเดินต่อไปทางทิศเหนือ อีก 50 km ถึงร้านขายดอกไม้พอดี การกระจัดมีค่ากี่กิโลเมตร

E D ร้านขายดอกไม้
AD^2 = 60^2 + 50^2

= 3600 + 2500

= 6100
F
โรงเรียน 78.102 ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ

B C
A
โรงพยาบาล สถานีตารวจ

แบบฝึกหัดท้ายกิจกรรม

คาสั่ง : ให้นักเรียนเลือกคาตอบที่ถูกต้องที่สุด
1. จากรูปเมื่อเดินจากจุด X ไปจุด Y ตามแนวเส้นรอบวงจะมีระยะทางและการกระจัดต่างกันกี่เซนติเมตร

28 cm 28 cm
X Y
28 cm 28 cm
 ~ 10 ~

2. ลุงพลออกเดินทางไปเที่ยวดอยผาฮี้ เชียงราย เส้นทางคดเคี้ยวเป็นระยะทาง 15 กิโลเมตร ถึงตาแหน่งหนึ่ง

ตรงไปทางทิ ศ ตะวั น ออก 12 กิ โ ลเมตร แล้ ว ทางคดเคี้ ย วเป็ น ระยะทาง 35 กิ โ ลเมตร ถึ ง ต าแหน่ ง หนึ่ ง
ซึ่งตรงไปทางทิศใต้ 32 กิโลเมตร ลุงพลเดินทางด้วยระยะทางและการกระจัดต่างกันกี่กิโลเมตร

12 km

35 km
15 km

32 km

3. เรือลาหนึ่งแล่นไปทางทิศเหนือเป็นระยะทาง 24 กิโลเมตร หลังจากนั้นแล่นต่อไปทางทิศตะวันออก

เป็นระยะทาง 7 กิโลเมตร จงหาระยะทางและการกระจัดของเรือลานี้
 ~ 11 ~

4. ทรงพลออกเดินทางจากบ้านไปทางทิศตะวันออกเป็นระยะทาง 15 เมตร ถึงไปรษณีย์ แต่ถ้าออกเดินทาง

จากบ้านไปทางทิศเหนือเป็นระยะทาง 17 เมตร ถึงKerry Express อยากทราบการกระจัดจากไปรษณีย์ไปถึง
Kerry Express มีค่ากี่เมตร

5. เก่งออกเดินทางจากตึกยาวโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัยไปทางทิศตะวันออก 40 เมตร แล้วเดินต่อไปทาง

ทิ ศ เหนื อ อี ก 30 เมตร พบเสาธง จากนั้ น เดิ น ต่ อ ไปทางเดิ ม อี ก 60 เมตร จึ ง เลี้ ย วไปทางขวาเป็ น มุ ม ฉาก
แล้วเดินต่อไปจนถึงจุดที่มองย้อนกลับไปเห็นเสาธงอยู่แนวเดียวกับตึกยาวพอดี จงหาระยะทางและการกระจัด